You are on page 1of 203
ThS. TRUONG NGOC THO! Wwigeyyiy Weide ile wad mee ei ae 17 A : ae MEAAKALEAN Re Ve GIA HANOI ThS. TRUONG NGOQC THO! KIEN THUC CO BAN VA CAU HOI TRAC NGHIEM LICH SU 11 NANG CAO NHA XUAT BAN DAI HOC QUOC GIA HA NOI LS NOI DAU Cac em hoc sinh than mén! Chuong trinh Lich si dp 11 6 truéng THPT rat kh, bdi co nhiéu su kién, nién dai cla ca lich sif thé gidi va lich sit dan toc. Dé nam viing va van dung kién thc trong toan bé chudng trinh, cac em phai biét cach sAp xép va hé théng ting phan lich sis cho phu hgp. Day la cong viée rat mdi déi vdi cac em. Qua thuc té giang day chung tdi thay rang, trong cac gid hoc Lich sw. hoc sinh hoc tap rat sdi ndi, tham gia phat biéu y kién rat hang hai nhung khi kiém tra thi cdc em lai rat ling tung, két qua khong cao, dé la chua ké dén su nhdm [an kién thuc kiéu “Lay rau ong no cam cam ba kia”. Dé giup cdc em nam viing kién thuic co ban, nhan biét va théng hiéu nhung sy kién, nhan vat, cdc tién trinh lich sis thé gidi va dan téc trong chuong trinh lich si Iép 11 phan ban, ching t6i bién soan cuén sdch "KIEN THUC CO BAN VA CAU HOI TRAC NGHIEM LICH SU 11”. Méi bai dude cdu truc thanh hai phan: A. Kién thc co ban can nm ving nhdm cung cap nhiing kién thuc co ban, giup cdc em nhan biét va théng hiéu toan b6 chugng trinh lich sit l6p 41 phan ban, biét sp xép va hé thdng cdc sy kién lich sis theo mot chudi thdi gian hgp ldgic. B. Cau hdi tréc nghiém: giup cdc em van dung nhiing kién thc da nam duge dé tap dugt lam cac bai kiém tra theo dung tinh than déi mdi phudng phap day hoc, nhat la theo hudng kiém tra tra trac nghiém nhu hién nay. Nam ving kién thc cd ban, tra Idi duge cdc cau hdi trac nghiém trong sach, cdc em sé cam thay thu vi hon trong qua trinh hoc tap bé mén Lich sl va sé dat duge két qua cao nhét trong qua trinh kiém tra va thi cu. Nhiing thiéu sét trong sach la diéu khéng thé tranh khdi, rdt mong nhan dugc y kién déng gop ti phia cdc thay, 6 gido va cdc em hoc sinh. Tac gia PHAN A : LICH SU THE GIGI CAN BAI Chuong 1 CAC CUQC CACH MANG TU SAN (GIGA THE Ki XVI DEN CUO! THE Ki XVIII) BAI 1. CACH MANG HA LAN GIUA THE Ki XVI A. KIEN THUC CO BAN I. TINH HINH HA LAN GIUA THE Ki XVI 1. Su phat trién kinh té cia Né-dée-lan Dau thé ki XVI, Né-dée-lan la mé ong nhimg ving kinh té phat trién nhat chau Au + Nhiéu thanh phd, hai cang xudt hign va tré thanh trung tam thuong mai néi tiéng nhy U-tréch, Am-xtée-dam, + Nhiéu ngan hang duge thanh lap va dong vai trd quan trong trong qua trinh phét trién kinh té. - Cung voi su phat trién cong thuong nghiép, giai cAp tu sin Né-déc-lan sém hinh thanh, ngay cang 6 thé luc vé kinh té. Tho thd céng va néng dan bi pha san tré thanh céng nhan lam thué. Xa hdi tu ban Ha Lan hinh thanh 2. Cuge dau tranh cia nhan dan Né-déc-lan chéng dch théng tri ‘Tay Ban Nha - Vuong quéc Tay Ban Nha tang cudng kiém sodt va vo vét cla cdi cla nhan dan Né-déc-lan, déng thai dan 4p nhiing ngudi theo Tén gido. Cac tang Iép nhén dan Né-déc-lan néi day chOng ach théng tri cia Tay Ban Nha bang nhiéu hinh thie khac nhau. II. CUGC CACH MANG BUNG NO Niéndai___| Sy kign chi yéu - Nhan dan tan céng, dap phd nha tho | Thién Chia gido. | - Phong trao lan rong ra 12 tinh, chinh eed | quyén Tay Ban Nha phai nhugng bo. | - Chinh quyén Tay Ban Nha phai 18000 ‘Thang 6 - 1567 | quan sang chiém déng toan bé lanh thé Neé-déc-lan. | - Quan khdi nghia rong ldn. = - Quan doi Tay Ban Nha tan cong giét chét 8000 _Lnguiii, pha huy mot trung tam thuong mai Giai doan Giai doan I 1566-1572 Thang 8 - 1566 phong nhiéu ving ‘Thang 4 - 1572 | sarast6 : | Giai doan II} sree eee | | Nam 1648 7 ~ Hi nghj U-tréch gém dai biéu cdc tinh mién Bde hop tuyén bé thanh lap "Cac tinh Lién Hiép" - Tay Ban Nha chinh thie céng nhan nén dgc lap cia “cdc tinh Lién Higp” IIL. KET QUA VA ¥ NGHIA LICH SU CUA CACH MANG 1. Két qua - Ché d6 thong tri cia Tay Ban Nha bi lat dé, md dung cho chu nghia tu ban phat trién. - Chi thay thé sy théng tri cia Tay Ban Nha bang sy dp biie béc lot cua tu san, quy toc trong nuéc. 2. ¥ nghia - Cach mang tu sin Ha Lan 1a mét chién tranh gidi phong dan toc déng thdi la cude cach mang tu san dau tién trén thé gidi (vi cach mang danh do ché dé phong kién ngoai bang, thanh lap nuée cong hoa, x4y dung mét xa hoi tién bé hon). - Dong luc cdch mang chu yéu 1a quan chung nhan dan, lanh dao cach mang a giai cap tu san, chinh quyén roi vao tay giai cap tu san, lién két véi quy toc. B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron m6t chi in hoa ding trudc cau tra 1di dung. 1. Nén kink té nao duéi day duge dénh gid la dée diém néi bat nhat cua Né-déc-lan truéc khi bing né cach mang tu san? A. Nén kinh té phong kién phat trién manh, khong ché toan b6 hoat doag trong xa héi. B. Nén kinh ¢é tu ban chu nghia phat trién manh khdng bi ché do phorg kién kim ham C. Nén kinh té tu ban chi nghia phat trién manh nhat chau Au véi nhitu thanh phé va hai cang lén. D. Nén kinh té tu ban chi nghia phat trién manh, nhat la trong linh vie néng nghiép va thu céng nghiép. 2. Hay néu nguén géc xudt than chi yéu cua giai cdp cong nhan lan thué 6 Né-déc-lan. A. Giai céip tu sn bj pha san. B. Giai cap néng dan bij tude doat rung dat. C. Tang ldp tiéu tu san bi that nghiép. D. Thg thu cong va néng dan bi pha san. 3. Trong cae thé ki XII dén thé ki XIV, Né-déc-lan bi 1¢ thude v0 vuong quée nao? A. Vuong quée Tay Ban Nha B. Vuong qué Bé Dao Nha C. Vuong quéc Bi. D. Vuong quée Anh. 4. Tq sao cde tang lép nhan dén Né-déc-lan ding tha ca dé ché giéu, dé kich nha tho Thién Chia giao? A. *hién Chua gido dang kim ham su phat trién kinh t@ tr ban cho nghia. BR.” c D, Thién Chua gido da tré nén 16i thdi, lac hau trong déi séng tinh than ‘ua nhan dan Né-déc-lan ién Chua gido la cho dya vig chae cua chinh quyén Tay Ban Nha. ‘hién Chua giao ra stic dan ap, béc lot nhan dan Né-déc-lan. 5, Cuce ddu tranh cia nhan dan Né-déc-lan chéng Tay Ban Nha bing né vay thoi gan nao? hang 6 nam 1566. C. Thang 8 nam 1566. B ing 7 nam 1566. D. Thang 10 nam 1566. 6. Vi sao cuge dau tranh cia nhén dan Né-déc-lan duge goi la "phong trao pha tugng Thanh"? ho phd toan bé cae tugng thanh dyng lén 6 Né-déc-lan. ho pha tat ca cde nha thd Thién Chia gido. “i ho pha nha thd Thién Chua gido, ling bat cde gidm muc. D. “at ca déu dung. 7. Truée sw xdm luge tan bao cia quan doi Téy Ban Nha vao thang 6-1567. qui t6e va tut sén lop trén cia Né-déc-lan to thai dé nhut thé nao? A, San sang théa hiép voi Tay Ban Nha dan dp cach mang. B, Hop tac vdi quan khdi nghia chéng lai Tay Ban Nha C. cau cuu Anh, Phap, lap quan doi dé vita chéng Tay Ban Nha, vita dan sp quan khdi nghia. D. Don phuong lap quan doi chdng lai quan Tay Ban Nha. 8. Thing 4 nam 1572 da dién ra su kign lich sit tiéu biéu nao & Né-dec-lan? A. Quin khdi nghia gidi phéng nhiéu vig rong lén 6 mién Bac Né- B. Phong trao dau tranh cia nhan dan Né-déc-lan lan rong ra 12 tinh, léc-lan. C. Quan Tay Ban Nha duge phai sang chiém dong toan bd lanh thé Né-déc-lan D. “ay Ban Nha chinh thie cng nhan nén déc lap cia nhan dan Né-déc-lan. 9. Nhin dan Né-déc-lan thanh lép Uy ban quan li xa hoi gém da 86 dai bivu ctia giai cap va tdng lop nao? A. ‘u san va binh dan. B. u san va quy téc. C. tu san, quy téc va binh dan. D. Cong nhan, néng dan va thg thu cong, 10. Tét nuée Ha Lan chinh thite ra déi vao thii gian nao? A. Nam 1572. B. Nam 1597. C, Nam 1648. D. Nam 1649. BAI 2. CUOC CACH MANG TU SAN ANH GIUA THE Ki XVII A. KIEN THUC CO BAN I. NHUNG TIEN DE CUA CACH MANG 1. Su phat trién kinh té - Tit gia thé ki XVI, quan hé tién t@ da tham nhap vao nong thon Anh lam thay déi co cu kinh té va phuong thie kinh doanh: + Lanh chia phong kién va mt bo phan néng dan chuyén sang nudi citu, ban léng cifu + Nhiéu cong trudng san xudt len da xudt hién. + Nhiéu nganh cong nghiép Ién manh. + Nhiéu ngan hang ra doi. + Viée budn ban phat dat va do thuong nhan nam gid. 2. Nhiing bién déi vé xa hoi 7 - Nong dan bi mat rugng dat phai ban stic lao dong cho tu ban - Mét sé dia cha tré thanh quy téc mdi. - Mau thudn xa hdi gay gat, din tdi cuée dau tranh chéng ché dd phong kién, tao diéu kién cho kinh té tu ban cht nghia phat trién. 1. TIEN TRINH CUA CACH MANG (Tom tat theo bang théng ké saw) Giaidoan | __Nién dai Su kién chi yéu Giai doan J = Vua Sée-lo I trigu tap Quée hoi 1642-1648 |” Nam 1640 méng cudc néi chién xudit hign | |. Sée-lg I chay lén mién Bée chudn bi lure | lugng. = Séc-lo I tuyén chin véi Quée hoi - ndi chign bat dau | Quan doi nha vua that bai, Sée-lu 1 bi | bat. = Sie-lo [ tiép tue chién tranh chong quée hoi nhung bi that bai - ndi chién két thuc. = Saclo I bi xr tit aude Anh tré thanh cing hoa. - Thang 1-1642 - 2-8-1642 - 14-6-1645 | - Muza xuan 1648 Giai doan 1649-1688 i ! - 0.Crom- a 6 cong; ché - Nam 1653 O.Crém-oen tré thanh Bao hé cong; ché d6 déc tai quan sy duge thiét lap. = 03-9-1658 - 0.Crém-oen chét. - Nam 1660 - Con Sde-lo I 1a Sée-lo HI 1én ngéi vua. | - 0-1-1649 - V.O-ran-gia cing 12,000 quan dé bo vao Anh, ché d6 quan chi lap hién duge xac ap. | - Thang 11-1688 I. TINH CHAT VA ¥ NGHIA LICH SU CUA CACH MANG 1. Tinh chat -¢ - Quan chung nhan dan giif vai tro quyét dinh thang Idi cho cach mang. ch mang do quy tc méi va ty san lanh dao. - Quy 46¢ moi va tu san ndm chinh quyén, khong dap ting yéu cau cua han dan. Sw nhugng bé cua quy téc mdi va tu san da dan dén thanh lap ché do quan chu lap hién : vi dy, cach mang tu san Anh 1a cage cach mang tu san khong triét dé. 2. ¥ nghia ~ Lat d6 ché dO phong kién, mé dutmg cho chi: nghia tu ban 6 Anh phat trién. - Mj ra thai ki qua dé tir ché dé phong kién sang ché dé tu ban. B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron mot chit in hoa diing truéc cau tra | dung. 1. Tit thé ki XVI, quan hé sén xudt nao da tham nhép vao nong thon Anh, iam thay déi co edu kinh té va phuong thite kinh doanh? A, Quan hé kinh té néng nghiép. B. Quan hé kinh té cong nghiép C. Quan hé kinh té tién te. D. Tat ca cdc quan hé kinh té trén. 2. Treng cde nganh san xudt 6 Anh, nganh nao déng vai tro quyét dinh that 6 thé ki XVI? A, San xuat thu cong nghiép. B. San xudt néng nghiép. Cc in thuy tinh. 3. Vi sao nguéi néng dan 6 Anh phdi ra thanh thi ban siic lao déng cho tu ban hay di cw sang Tay ban cdu? A. Ho bi mat ruéng dat. B. Ho bi bon dia chai béc 1ét tan nhn. C. Ho mudn tim cuge séng no di hon. D. Tat cd cdc li do trén, 4. M6186 dia chi phong kién & Anh chuyén sang kinh doanh theo léi tu bar. chu nghia, tré thanh nhitng tang lop nao? A. "u san cong nghiép. B. Tu san néng nghiép. C. Dia cha mdi, D. Quy tée mdi. 5. Truie cuge cach mang tut sén, d Anh ndy sinh mau thudn ndo méi? an xuat len da. D. San xuat va ché A. Mau thuan gita néng dan vai quy téc dia chi. B,, Mau thudn giita quy toc méi, giai cap tu sin véi ché do quan chi. C. Mau thuan gitta néng dan vdi quy tée mdi. D., Mau thuan git quy tc dia chu véi tu san. 6. Trosg khodng thii giam nao duti déy da dién ra cuge noi chién 6 Anh? A. Thang 01 - 1642. B. Ngay 14 - 6 - 1645. C.. Ngay 22 - 8 - 1642, D. Ngay 14 - 6 - 1642. 7. Cuge néi chién o Anh thé ki XVI dién ra gitta cdc thé luc nao? A. Vua Sac-lo-I véi quy toe mdi. B. Vua Sae-lo- f voi Quée hdi C. Quy toc méi véi néng dan. D. Tu san vdi dia chu phong kien. 8. Sw kien lich si nao chitng t6 Céch mang tu san Anh dat dén dinh caw? A. Nam 1649, Sée-lo I bi xi tt B. Nam 1648, quan cia Séc-lo I bi Quéc hdi danh bai. C. Nam 1658, quy tée mai va tu san chi truong lap lai ché a6 quan chu D. Nam 1689, tu san va quy téc mdi dua Vin-hem O-ran-gig lén ngéi yuan. 9. Khi nuée Anh tré thanh nude céng hoa, moi quyén hanh nam trong tay giai cép nao? A. Quy tic méi va dia chi phong kin, —_B. Tu sin va néng dan. C. Quy téc méi va tu san. D. Quy téc mdi, tu'san va nong dan. 10. Luc lugng nao la lute lugng chti yéu tham gia vao Cach mang tu san Anh dé chéng lai ché d6 phong kién? A. Cong nhan va néng dan B. Nong dan va binh linh C. Quy téc mai va tut san. D. Nong dan va quy tée mdi I1. Ché dé déc tai quan su 6 Anh duge thiét lap vao théi gian nao? Do ai ditng déu? A. Nam 1649. Do Sdc-lo I ding dau. B, Nam 1660. Do Séc-lo III ding dau. C. Nam 1689. Do Vin-hem O-ran-gio dig dau. D. Nam 1653. Do O-li-vo Crom-oen dig dau. 12, Vai tro lanh dao cuge céch mang tu san Anh thé ki XVII thuée vé giai cdp va tang lop nao? A. Quy toc méi va néng dan. B. Tu san va thg th cong. C. Quy téc méi va tir san. D. Tat ca cdc giai cap va tang lop tren, 13. Céch mang tu’sdn Anh dé titng gay tiéng vang lon & chau Au, nhung vi sao né Iai la m6t cuée cach mang tu san khong trigt dé? A. Khong dap ting duge nguyén vong cua quan ching nhan dan B. Két thuc bang su nhugng bé ctia quy téc mdi va tu san cam quyén. C. Lap ra ché dé quan chi lap hién. D. Tat cd cde li do trén. 14. Cugec céch mang tu sn Anh dién ra duéi hinh thie nao? B. Chién tranh gidi phong dan toc C. Néi chién két hgp véi chién tranh giai phéng dan toc. D. Bao dong ciia giai cap tu san chéng ché do phong kién. 10 15, Che Mée viét: “Théing loi cia giai céip tu sin c6 nghia la théing loi cia théng loi cia ché dé tu hitu tu ban chit nghia dé ché' dp phong kién”. Dé la § nghia lich sit ctia cube cach mang tu san naw? A. Cach mang tu san Ha Lan. B. Cach mang tu san Anh C. Chién tranh gianh doc lap 6 Bac Mi, D. Cach mang tu sin Phap. 16. Cach mang tu sén Anh mang tinh chat la cuge céch mang tu sn bao thi khong trigt dé bdi yeu té nao sau day? A. La cuge edich mang chi dem lai thang Igi cho giai cap tu san va quy toc mdi, quyén Igi cia nong dan lao dong khong duge dap tng. B. La cue céch mang do giai cap tut sain va quy téc mdi lanh dao C. La cuge cach mang mé duéng cho chu nghia ty ban phat trién D. La cuge céch mang dua nude Anh tré thanh nude cong hoa BAI3 CHIEN TRANH GIANH DOC LAP G BAC Mi NUA SAU THE Ki XVIII A. KIEN THUC CO BAN I. SU DI DAN DEN BAC MI VA CHE DO THUOC DIA ANH 1, Sy x4m chiém thuge dia cia Anh 6 Bac Mi - Ty nam 1603 dén 1732, thye dan Anh lan lugt xm chiém va lap 13 thudc dia 6 Bée Mi - Thé ki XVII — XVII, thue dan Anh da tiéu digt va dén duéi ngu@i In-di-an vao rimg sau phia tay dé chiém ving dat phi nhiéu, rdi dua ngudi da den tit chau Phi sang khai khan dén dién 2, Ché dé thye dan Anh 6 Bac Mi - Vé chinh tri: ede thude dia Anh é Bde Mi dat dudi quyén cia vua Anh, song lai 26 ché dé cai tri riéng. - Vé kinh té: cde thuge dia la nguén cung cap nguyén ligu va la thi truong tiéu thy hang hod cua chinh quéc, phai tuan theo cdc dao luat cba chinh quéc. - Hau qua: Viée khai théc thude dja cia Anh lam can tré sy phat trién cua xa hoi Bde Mi. Nhung kinh té hai mién van phat trién theo con dutng tu ban chi nghia II, CUG@C CHIEN TRANH GIANH DOC LAP 6 BAC Mi 1. Nguyén nh4n va dién bién . + Nguyen nhan: - Sau sy kign “ché B6-xton” (cudi nam 1773, nhén dan Cang Bé-xton tan cong ba tau ché che cia Anh) - Tit - 10-1774, Dai héi luc dia lan thi nhat cia nhan dan cae thuge dia Anh 6 Béc Mi khai mac tai Phi-la-den-phi-a. Céc dai biéu nhat tri yéu cdu vua Anh bai bé chinh sach han ché cong thuong nghiép 6 Bac Mi. Vua Anh khong chép nhén ma cdn tring phat. 11 * Dién bién: - Thang 4-1775, chién tranh bing né, chi huy quan thude dia 1A Gio Oa-sinh-ton. Ltic dau, nghia quan chiu nhiéu that bai, vi luc lugng con non yéu, t6 chuic chua chat che. Dén déu nam 1776, nghia quan méi chiém duge Bo-xton. - Ngay 10 -5-1776, Hoi nghi luc dia lan thi hai hop, tuyén bé c&t dit quan hé véi Anh, cing c6 lye lugng va trang duéi sy chi huy cia Oa-sinh-ton. 2. Tuyén ngén déc l4p va viée thanh lap Hoa Ki - Ngay 4-7-1776, Dai hoi Phi-la-den-phi-a thong qua Tuyén ngon Déc lap, xde dink quyén con ngudi va quyén doc lap cia cdc thuge dia. - Ngay 17-10-1777 nghic quan thang Idn ¢ Xa-ra-t6-ga bat 5000 ti binh, tiép dé quan khdi nghia dénh thang nhiéu tran khéc, bude Anh phai ki hiep ude Vée-xai 1783, cong nhan nén doc lap ciia 13 thude dia. II, TINH CHAT VA Y NGHIA LICH SU - Tinh chat + Duge tién hanh bang cude chién tranh gidi phéng dan toc, nhung thyc chat 1a mét cud cach mang tu san. + Day 1a “cugc chién tranh giai phéng thyc sy, céch mang thuc sy”. - ¥ nghia: + Giai phéng Bac Mi khéi chinh quyén Anh, thanh 4p quéc gia tusan, md dudng cho chu nghia tu ban phat trién 6 Bac Mi. + G6p phan thtic day cach mang chéng phong kién 6 chau Au, prong trao dau tranh gianh déc lap d Mi La-tinh. B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron m6t chi in hoa diing truéc cau tra léi ding. 1. Vi sao Bde Mi tré thanh noi canh tranh déi véi nuée Anh? A. Do su phat trién kinh té ctia cde thude dia. B. Do su xm nhap chu nghia tu ban Anh vao Bac Mi. C. Do sy can tré cua Bae Mi déi véi hang hod Anh. D. Tat ca cdc li do trén. 2. Nam 1773 dién ra su kién lich sit nao tiéu biéu nhdt ¢ Bde Mi? A. Nhan dan thuge dia hop dai h@i 6 Phi-la-den-phi-a. B, Nhan dan Bo-xton tan cong tau ché ch? Anh. C. Chign tranh bing né gitta thye dan Anh va thude dia D. Tat ca cae sy kign trén. 3. Tai Dai hGi luc dia lén thit nhdt vao thang 9 - 1774, cac dai biéu yéu cdu vua Anh vdn dé gi? A, Rut quan doi khéi Béc Mi. B. Bé chinh sdch han ché cong thuong nghiép é Bac Mi C. Bé chinh séch thué khod 6 Béc Mi. D. Trao tra nén doc lap cho Bdc Mi. 12 4, Chién tranh gia cde thuée dia véi chinh quéc bing né vao thoi gian nao? A. Thang 4 nam 1775. B. Thang 5 nam 1775. ©. Thang 7 nam 1776. D. Thang 7 nam 1767 5. N dung 6 c6t B cho phi: hgp véi cot A duéi day cho ding véi cuée chién tranh gianh doc lap cia 13 thudc dia Anh & Bac Mi. a | | 1- Nguyén nhan { | | | | A. Thi trugng dan téc duge hinh thanh. B. Tuyén ngon doc lap. | C. Dai héi luc dia lan thu nhat. D. Dai hi lye dia lan thw hai. | FE. Hoa ude Véc-xai 1783. | n F. Su phat trién h té cua thudc dia lam cho Bac | | 2- Dién Mi tré thanh noi canh tranh d6i véi Anh. 3- Két qua, ¥ nghia | G. Hign phép thong qua | H. Tao diéu kién cho kinh té tu ban chi nghia phat trién I. Thang lyi tai Xa-ra-td-ga | [= ____|K. Duy tri ché do n6 le SSS | 6. Ngay 4 - 7 - 1776 ghi vao lich sit nude Mi nhu thé nao? A. Ngay quéc khanh nude Mi. B. Cac thuée dia lan lugt tuyén bé tach khdi nude Anh. C. Dai h@i lye dia lan hai thanh cong. D. Tat ca cde sy kién trén. 7. Chién thdng nao da tao nén bude ngodt trong cugec chién tranh gianh déc [4p ctta 13 thuge dia Anh & Bae Mi? A. Chién thang Bé-xton. B. Chién thang Xa-ra-té-ga. C. Chién thang I-o6c-tao. D. Tat ca cde chién théing trén 8. Voi tran dénh quyét dinh nao lam cho toan bé quén Anh phai déu hang? ‘A. Tran danh 6 Bo-xton. B. Tran danh 6 Xa-ra-to-ga C. Tran danh 4 I-06c-tao. D. Tran danh 6 Oa-sinh-ton. 9, Sw kign lich sw nao chitng td Anh chinh thite céng nhén nén doc lap ctia 13 thuée dia d Bde Mi? A. Ki két hoa u6e Vée-xai ¢ Phép thang 9 - 1783. B. Mi thong qua Hién phap nam 1787. C. Thong qua ban tuyén ngon Doc lap ngay 4 - 7 - 1776. D. Chién thang Xa-ra-té-ga ngay 17 - 10 - 1777. 10. Tai Héi nghi luc dia ldn thi hai dé tuyén b6 van dé gi? A. Cat dt quan hé véi Anh, cling cé luc lugng vii trang duéi sy chi huy cua a-sinh-ton. B. Thong qua ban Tuyén ngon Déc lap cia nude Mi. 13. C. Quyén binh dang gitta cae dan toc. D. X6a bo moi dac quyén, dac Iyi cia thye dan Anh 6 Bac Mi 11. Muc tiéu ctia cuge chién tranh gianh déc lap ctia cdc thuge dia Anh & Bac Mi la gi? A. Thanh lap mét nude cong hoa B. Mo dutng cho chu nghia tu ban phat trién 6 Mi. C. Gianh doe lap, thoat khoi sy 1é thuge vao tu ban Anh. D. Tao diéu kién cho nén kinh té cdc thude dia phat trién 12. Anh céng nhGn nén déc lép cua 13 bang thuéc dia Anh 6 Bde: Mi bang van kign nao? A. Hoa ude Mac xay. B. Hea ude Brer-li-tép C. Higp ude Vée-xai D. Hiép dinh Gio-ne-vo. BAI4 CACH MANG TU SAN PHAP CUO! THE Ki XVIII A. KIEN THUC CO BAN I. NHUNG TIEN DE CUA CACH MANG 1. Tinh hinh kinh té nuéc Phap truéc nim 1789 - Truéc cach mang, nong nghiép Phap kém phat trién. Biéu hién: + Cong cu va phuong thie canh tac thé so, lac hau, nang suat thap. + Curdan chi yéu s6ng bang nghé néng. + Lanh chia, Gido hdi béc lot néng dan nang né. Déi séng nong dan vo cing khén khé. Nan déi thudng xuyén xay ra. - Cong thuong nghiép trén da phat trién: + Nhiéu thanh thj moc lén va ngay cang lén manh. + Cong trugng thi cong kha Ién. + Phat trién nhat 1a cdc nghé dét vai, to lua, luyén kim, khai nd, ché tao va khi. - Thuong nghiep phat dat, song viée giao luu hang hoa gap nhiéu khé kkan.. Diéu nay da cin tré vige hinh thanh thi trmg dan toe. Nha nuée doc quyén vé lia mi, mudi va mot sé hang hoa khée lam han ché doi vi vide bun ban véi nhiéu nube chau Au. 2. Ché d6 x4 hGi, chinh tri - Nuée Php van duy tri ché dé quan chi chuyén ché, dimg dau 1a wa Lu-I XVI, véi ché do dang cap rat khdt khe. Xa hdi chia thanh ba dang cép: tang lit, quy téc va dang céip th ba. + Tang li va qui téc duge huéng moi dac quyén, khéng phai dong thué. + Dang cap thi ba gém tu san, néng dan, binh dan thanh thi. Ning dan chiu nhiéu tang ap btic béc lét, tu san c6 thé luc kinh té nhung kiong cé quyén lye chinh tri 14 (C6 thé minh hoa theo so dé) J» ou rs eons QuY TOC TANG LU LS << 66 dac quyén, khong phai dong thué. DANG CAP BA in Igi chin Khéng c6 qu phdi nop nh tri, hoi thi thué. 5 DAN NGHEO NONG DAN THANH THI TU SAN - Dén cudi the ki XVIII, do mau thudn vé quyén Igi kinh té va dia vi chinh tr} giifa dang cap thi ba vdi dang cap tang liz va quy téc, nude Phap lam vao cudc khung hodng xa hdi sau sac, bao hiéu cudc cach mang dang dén gan. 3. Cuéc dau tranh trén tu tuéng - Thé ki XVIII, é chau Au duge goi 1a Thé ki Anh sang. - G Phap, trao luu tu tudng tién b6 dé duge goi la Triét hoc Anh sang, titu 1 1a Mong-te-xki-a, Von-te, Ruit-x6. - Noi dung cia Triét hoc Anh séng + Phé phan sy théi nat cia ché dd phong ki + Dua ra y tudng xay dyng nha nude méi, tién bo. Tae dung tu wong Triét hoc Anh séng: Don duing cho cach mang bing né, dinh hudng cho mét xa hoi méi tuong lai 4, Cach mang 1789 bung né - Ngay 5-5-1789, vua Lu-I XVI trigu tap Hoi nghi ba dang cap tai cung dign Vée-xai nhung da bi dang céip thi ba phan déi. - Ngay 17-6-1789, dai biéu dang cap thi ba, cing mét sé quy téc, tang lit hop tu tuyén bé 1a Quéc héi lap hién. - Nha vua tap trung quan doi chdng Quéc hdi, gay nén lan song cong phan trong quan chting. - Ngay 14-7-1789, quan ching pha nguc Ba-xti, mé ddu cho céch mang Phap. Cach mang thang loi mé dau ¢ Pa-ri réi lan nhanh ra cdc thanh pho va néng thon nude Phap. 15 I. NEN QUAN CHU LAP HIEN, NEN CONG HOA THU NHAT.(1792) 1. Ché dé quan chi 1ép hién (14-7-1789 - 10-8-1792) ‘Thang gi ngay 14-7 dua phai Lap hién cia dai tu san lén cim quyén, nhung Lu-I VI van dug git ngdi vua mac di khong c6 quyén hanh gi. - Ngay 4-8-1789, Quée héi lap hién tuyén bé xcd bé mot sé nghia vu ciia néng dan, song cdc dac quyén co ban cla phong kién van duge duy tri - Ngay 28-8-1789, Quéc hdi thong qua Tuyén ngon Nhan quyén va Dan quyén. Tuyén ngén khang dinh quyén binh dang gitia cdc cong dan Tuyén bo nhimg quyén ty do dan chi, nhén manh quyén tu hiu tai san 1a thiéng liéng bat kha xam pham. - Thang 9-1791, Quée hdi Lap hién thong qua Hién phap xdc lap ché do quan chu lap hién. Moi quyén luc thudc vé Quéc hdi. Vua da lién két voi lye lugug phan dong trong nude va cdu citu phong kién chau Au dé chéng pha cach mang. 2. Ché do cong hoa (ti ngay 21-9-1792 dén ngay 2-6-1793) - Ngay 20-4-1792, Phap tuyén chién véi Ao. Chién tranh né ra giita nude Phap c4ch mang va lién minh phong kién chau Au. Vung Bac va Tay nude Phép bi xam chiém. - Trude tinh hinh “Té quéc lam nguy” nhan dan néi day lat dé sy thong tri cia phdi Lap hién, y6a bé ché do phong kién. Nhan dan da tan cong vao Cung dién Tuy-lo-ri, noi é cia vua Lu-I XVI, bat vua va hoang hiu. Ché do quan chu bj lat dé. Chinh quyén chuyén sang tay tu san cong thuong, thude phai Gi-réng-danh. - Quéc héi mdi duge béu theo ché dé phé thong déu phiéu, duge gc la Quée ude. Ngay 20-9-1792, quan Phép danh thang quan xam luge Van-ni. - Ngay 21-1-1792, Quée ude tuyén bé thu tiéu ché do quan chi va tuyéa bé thanh lap nén cong hoa dau tién cia nuéc Phdép. Cach maug phat trién sang giai doan mdi — giai doan céng hoa. do phdi Gi-rong-danh cdm quyén. - Ngay 21-1-1793, Vua Lu-I VI bi xi tir vi toi phan quéc. II. CHUYEN CHINH DAN CHU CACH MANG GIA-CO-BANH (1793 - 1794) - Ngay 31-5-1793, qudn ching cach mang Pa-ri xuéng duéng ddi bat va xit nhimg ngudi_ phdi Gi-réng-danh phan béi Té quéc. Ngay 2-6-1793, Quéc dan quan, tho thi céng bao vay Quéc ude, bat giam nhimg ngudi cdm quyén Gi- rong-danh. - Chinh quyén chuyén sang tay nhing nguvi Gia-cé-banh, dimg dau 1a Ré- be-spie. Céch mang Phap chuyén sang giai doan cao nhét. Giai doan chiyén chinh Gia-cé-banh. - Chinh quyén Gia-cé-banh thyc hign cde bién phap dé chéng thi tong, gic ngoai: 16 + Tra lai cho néng dan nhimg dat cong bi quy téc phong kién chiém, chia dat dai thanh timg manh nhé ban cho néng dan; + Trung thu lua mi, qui dinh gid téi da déi vdi cdc nhu yéu pham; + Quy dinh myc lvong ti da déi véi céng nhan. - Thing 6 -1793, quéc uée thong qua Hién phép méi, tién bd hon Hién phap 1791 - Ngay 23-8-1793, sdc lénh téng dong vién toan quéc duge ban hanh - Quén chung phan khdi hudng ung lénh tong dong vién, quan doi cach mang 26 tinh than chién dau cao. Dén mia xudn 1794, nuée Phdp da gianh thdng lgi trong cugc chin dau chéng lién minh phong kién chau Au. IV. CACH MANG KET THUC, TINH CHAT VA Y NGHIA LICH SU CUA CACH MANG TU SAN PHAP 1789 1, Cuge dao chinh ngay 9 thang Téc-mi-d6 - Ngay 9 than; Téc-mi-d6 (27-7-1794) nhimg dai dién cua tu san phan cach mang va trang bao vay Quéc ude, bit Ré-Le-spie cing céc ban chién dav cia Sng. Hom sau Ré-be-spie va nhiéu nha cach mang Gia-cé-banh bi xi tu. - Lat dé phai Gia-cé-banh, tang lép tu san phan cdch mang lén cém quyén, tim moi cach tiéu diét tan gée nén chuyén chinh Gia-cé-banh. Céch mang «f san Php cuéi thé ki XVIII ch&m dut. 2. Tinh chat va y nghia cua Cach mang Phap 1789 - Diy la cugc céch mang tu san triét dé nhat: Lit dé nén quan chti chuyén ché, tuyén bé ché d6 tu san cling cde quyén tu do éan cht, xod bé ché do ding céip va quan hé rung dat phong kién, mé du®mg cho kinh té tu ban chi nghia phat trién. - Khong chi cé ¥ nghia déi véi nude Phép ma cdn cé anh huéng to lén dén nhiéu auée khée: Md ra thdi dai thdng Igi va cling cd quyén thong tri cia giai cAp tusdn trén pham vi thé gidi. - Con nhiéu han ché: tiép tuc duy tri ché do tu hit, khong gidi phéng ngudsi 'ao dong khéi ach dp bic So 4é minh hoa tién trinh céch mang tv san Phép. Chuyén chinh dan chit Gia-cé-banh 1793 — 1974 Nén cong hoa Gi-réng-danh 9-1792 - 6 — 1793 ‘Comg hoa quan chi Lap hién T- 1789 ~ 8 -1792 17 B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron mét chi in hoa diing truée cau tra ldi dung. J. Vi sao truée céch mang, nude Phép la mGt nude nong nghiép kém phat trién? A. Cong cu, ki thuat canh tae cdn thé so. B. Dat dai bi bo hoang nhiéu, nang suat cay trong thap. C. Mét s6 dia chu chuyén sang kinh doanh theo huong tu ban chu nghia. D. Quan hé san xuat phong kién van duge duy tri vai phuong thie bée lot ca. 2. Diém néi bat nhdat trong linh vuc cong nghi¢p 6 Phap vao cudi thé ki XVII la: A. San xuat duge nhiéu mat hang mi phdm. B. Cong trudng thu cong kha Ién, thu hut duge dong dao cong nhan lam thue. C. Cong nghiép nang phat trién manh mé. D. Cong nghiép ché bién tré thanh nganh kinh té then chét. 3. Truéc khi céch mang tu sén 1789 biing né, nube Phap theo thé ché chinh tri nao? A. Quan chi lap hién. B. Cong hoa tu san. C. Quan chi chuyén ché. D. Quan chi lap hién dan xen véi quan chi chuyén ché. 4. Truée cach mang, 6 Phap ddng cép nao duge huéng dae quyén, khéng phai dong thué? A. Dang cap tang li. B. Dang cAp quy téc. C. Dang cap thi ba. D. Dang cap tang li va quy ‘ye. 5. Trong dang cép thit ba gém cé cdc giai cdp va ting lop nao cua x6 h6i Phap? A. Tu'san, néng dan B. Tu san, nong dan, cong nhan. C. Tu san, quy téc phong kién. D. Céng nhén, néng dan va thg thu cong. 6. Truée cach mang, lye lugng nao chiém 86 lugng déng dao nhat 6 nuée Phép? A. Cong nhan. B. Tu sai. C. Nong dan. D. Tho tad cong. 7, Vao thé ei XVII, mau thudin nao la méu thufin co ban nhét 6 née Phop? A. Mau thudn gidfa phong kién, nha thé véi cdc tang lép nhan dan trong dang cap thir ba. B. Mau thuan gida néng dan véi quy ve phong kién, C. Mau thudn gitta ding cap thu ba vi dang cap tang lit. D. Mau thudn giita cong nhan, néng dan véi ché dé phong kién. 8. Truée cach mang tu sén Phdp 1789, ddng cp ndo cung cp cho nha vua kinh cdu nguyen? A. Dang cap thw ba. B. Dang céip quy téc. C. Dang cp tang lit. D. Tat cd cde dang cap trén. 18 9. Vao thé ki XVIII, 6 Phap dé ting néi lén ba nha tu tuéng lén, dé la nhiing ai? A. Mong-te-xki-o, Von-te, Phu-ri-é. BB. Phu-ri-é, O-oen, Von-te. C. Von-te, Rut-x6, Mong-te-xki-o. D. Mong-te-xii-s, Von-te, Rut-x6. 10. Ngoai tu tuéng Triét hoe Anh sang, ¢ Phép con c6é nhém Bach khoa toan thu, Ai la ngudi lanh dao nhém nay? A. Méng-te-xki-. C. Von-te. B, Mé-li-é D. Di-no-ré 11. Cach mang 1789 & Phap théng lgi, phai Lép hién lén ndm quyén. Phai lp hién thuéc tang lop nao? A. Tu sén cong thuong. B. Dai tu san. C. Quy toe mei D. Dai dia chi. 12, Ngay 28- 8- 1789 dé ghi déu dn trong lich si nuée Phap bang su ki@n tiéu biéu gi? A. Céng nhan, thg thi céng dénh chiém nha ta Ba-xti. B. Ban Tuyén ngon nhan quyén va dan quyén ra doi. C. Quée héi 14p hién thong qua Hién phap mdi. D. Quéc héi lap hién tuyén bé x6a bé moi nghia vu cia néng dan. 13. Chinh sdch nao duéi day duge dénh gid la chinh sach tién b6 nhét cia phai Lép hién trong Cach mang tu sn Phap? A. Tuyén bé x6z bé-moi nghia vu cia néng dan. B. Thong qua Tuyén ngén nhan quyén va dan quyén. C. Thong qua Hién phép méi, xée dinh ché do quan chi lap hién cho nute Phép. D. Ban hanh ché d@ phé thong déu phiéu. 14, Sau ngay 10 - 8 - 1792 dén truéc ngay 02 - 6 - 1798, phdi nao lén ndm quyén lanh dao céch mang Phép? A. Phai Lap hién. B, Phai Quan chi lap hién. C. Phdi Gia-cé-banh. D. Phai Gi-rong-danh. 15, Phi Gia-cé-banh ndm quyén lanh dao cach mang Phap Ré tit: A. Ngay 02 - 6 - 1793. B, Sau ngay 10 - 8 - 1792 C. Sau ngay 21 - 01- 1793. D. Sau ngay 31 - 5 - 1793 16. Hay n6i thdi gian 6 ct A cho phi hgp véi su kién 6 cot B sau day vé tién trinh cach mang tu san Phap. __A B 6-5-1789 A. Tuyén ngén nhan quyén va Jan quyén ra ddi. 14 -7- 1789 B. Quéc h@i lap hién tuyén bé x6a bé mét sé nghia vu 4-8-1789 ciia néng dan. 28-8-1789 | C. Hoi nghj ba dang cap duge trigu tap. 20-4-1792 | D. Cong nhan va thg tht cong ha ngue Ba-xti. 21-1-1793 | E. Céch mang buéc vao thdi ki thodi trao. 2-6-1793 F. Phdi Gia-cé-banh lén n&m quyén lanh dao. 27-7-1794 | G. Vua Lu-i XVI bi xi te. | | H. Phap tuyén chién véi Ao. Sr aaeeye 19 17. Trong cée bi¢n phép dubi déy cia phdi Gia-cé-banh, bién php nao mang Iai quyén Igi thiét thy nhdt cho néng dan? A. Giai quyét van dé rugng dat cho nong dan. B. Quy djnh gid bén t6i da céc mat hang thiét yéu. C. Thue hign chinh sdch trung thu lia mi. D. Quy dinh mic luong tdi da cho céng nhén. 18. Nguyén nhdn nao dén dén sy thdt bgi cua phai Gia-cé-banh? A. Sy chéng déi cia tu san phan cach mang. B. Mau thudn n@i bd phai cdm quyén, nhén dan xa rdi chinh phi. C. Chi lo cing e6 quyén luc. D. Tw san phan céch mang tién hanh dao chinh. 19. Vi sao tu san phan cach mang tién hanh cugc dao chinh lat dé Phi Gia-c6-banh? A. Dé tranh gianh quyén lye. B. Dé bao vé quyén luc cia giai cp tu san. C. Do mau thudn sau sdc gitta phéi Gia-cé-banh va tu san phan cach mang. D. Ngan chan céch mang tiép tuc phat trién vi dong cham nhiéu dén quyén Igi cia giai cap tu san. 20. Yéu té nado dudi day la yéu té co ban nhat ching t6 Céch mang tu sdn Php 1789 la cuge cach mang ty sén trigt dé nhdt? ‘A. Céch mang thi hanh nhiéu bién phép kién quyét dé trimg trj bon phaén céch mang. B. Céch mang lat dé ché do phong kién, gidi quyét van dé rudng dat cho nhén dan, dua giai cp tu san len cdm quyén. C. Thiét lap duge nén cOng hda tu sadn. D. Céch mang da dat t6i dinh cao v6i nén chuyén chinh dan chi Gia-cé-banh. 20 Chuong Ul. CAc NUGC AU - Mi (THE Ki XIX - BAU THE Ki XX) BAIS CHAU AU TU CHIEN TRANH NA-PO-LE-ONG DEN HO! NGHI VIEN A. KIEN THUC CO BAN 1. Chién tranh Na-pé-lé-6ng - Sau khi Cach mang tu san Phdp that bai, Na-pé-lé-ng da tién hanh cuge chién tranh 6 chau Au, cu§c chién tranh mang tinh chét xam luge. - Na-pé-lé-6ng da timg dénh chiém hang loat cdéc nuéc chau Au nhu: I-tali-a, Ao, Thuy Si, Ha Lan, Anh.. réi tién dénh cée nuée 4 chau A, chau Phi. - Nam 1804, Na-pé-lé-6ng lén ngoi Hoang dé, thiét lap nén Dé ché thi nhiit (1804-1815). - Khi trd thanh Hoang dé, Na-p6-lé-ong ra site thyc hién thara vong ba chti cla minh, day manh chién tranh x4m luge chau Au ma déi tha truée mat Ja Anh, Ao, Nga. + Nam 1805, Na-pé-Ié-ong dénh nuée Anh nhung bj thét bai. + N&m 1806, Na-po-lé-Ong dénh bai quan Ao, quan Phé va tign vao Béc-lin. + Nam 1807, Na-pé-lé-éng ki Hiép uéc véi Nga va Phé. - Thang 6 - 1812, Na-po-lé-Ong dénh Nga nhung khéng chiém duge nude Nga, na-pé-lé-6ng danh phai rit quan vé nude. - Thét bai ¢ Nga c6 anh huéng dén s6 phén cia nuée Phap va Na-po-lé-ong. Quén Na-p6-1é-ong l4n lugt that bai trén cdc chién tru’ng chau Au. 2. H6i nghj Vién va tinh hinh chau Au Chi cn néu khi quét theo bang théng ké sau: eee Ti nam 1814 dén nam 1816. 2) Mye dich | THO lug nhtng didu kien ki Higp ude Hod bink va v8 la aaa ban dé chau Au c6 Igi cho cde nude thing tran trong chién| tranh ching Na-pé-Ié-ong. 2) Thye cnet | DAY 18 “Litn minh ethén thénh, 1 lien minh phan don aia Hpi gh; | S88 686 vun chia phong kiéa chéu Au, manh nhét Ia Té Ban Nha. ~ Khong tinh dén quyén igi cia nhén dn, cée nude thénd tran ty Iép Iai ban dé chau Au. - Nude Nga duge mot phdn lanh thé eda Ba Lan. cee - Anh duge chiém giit dio Man-ta - mot cit diém chién Iyod : quan trong 8 Dja Trung Hai va mt 66 thuge dja cia HA Lan, = Dét dai cia Ph6 va Ao cing duge mé rong ra nhiéu. - -tarliva vin bj phan chia thanh nhidu inh thé khée nhau. . 21 B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron mét chi in hoa diing truéc cau tra lai ding. 1. Nam 1795, 6 nuée Phap dién ra sv kién lich sw nao gan vi tén tudi ctia Na-pé-lé-6ng? A. Na-po-lé-ong ding trong phéo dep tan bon béo hoang néi loan. B. Na-po-lé-6ng tré thanh quan nhan chuyén nghiép. C. Na-po-lé-dng dimg luc lugng phéo binh danh tan quan Anh D. Na-pé-lé-ong duge Quéc ude phong tudng tai nang 24 tuéi. 2. Khi xay dung ké hogch chiém toan b6 chau Au va phuong Déng, Na-pé-lé-ng chon nude nao lam diém khdi déu cho ké hogch cia minh? A. Nuée Ao. B. Nuée Anh. C. Nute I-ta-li-a. D. Nude Ha Lan. 3. Sau m6t thai gian chinh chién & chau Au va phuong Déng, Na-po- lé-6ng tro vé Pa-ri vao thoi gian nao? A. Théng 7 - 1799, B. Thang 9 - 1799. C. Thang 10 - 1799. D. Thang 11 - 1799. 4. Nam 1804 dién ra sy kign gi & Phép gdn lién véi su nghi¢p ciia Na- p6-lé-ong? A. Na-po-lé-6ng nm chinh quyén 3 Php. B. Na-po-lé-6ng én ngoi Hoang dé, thiét 4p nén Dé ché thit nhét. C. Na-pé-lé-ong xAy dung ké hoach dat chiém toan bd chau Au, D. Na-pé-lé-6ng bi tif tran. 5. That bai thdm hqi ldn ddu tién cia quan doi Na-p6-le-6ng bdi suv khéng cv manh ligt cia quan dan nuée nao? A. Quan dan Nga. C. Quan dan Ao. B. Quan dan Ha Lan D. Quan dan Bi. 6. Trén dénh lén cudi cing 6 déu dé lam cho quén d6i Na-p6-le-sng bj tiéu digt va that bai hoan toan? A. Tran 6 Xanh E-len. B. Tran 6 Mat-xco-va. C. Tran ¢ Buy-xef. D. Tran 6 Oa-téc-lo 7. Hoi nghi Vien do "Uy ban bén nuée" thdng tran quyét djnh, Dé la bon nuée nao? dong Tu-long. A. Anh, Nga, Ao, Phap. B..Anh, Phép, Nga, Bi. C. Anh, Nga, Ao, Phé. D. Anh, Nga, Ao, Bi. 8. Theo quyét dinh cia Hoi nghj Vien, ai la ngudi duge céng nhQe la vua nuée Phap? A. Lu-i XVII. B, Lu-i XVIII. C. Na-po-lé-ong, D. Lu-i XIX. 22 BAI6. CACH MANG CONG NGHIEP (Cuéi thé ki XVIII - gida thé ki XIX) :N THUG CO BAN 1. Nhitng tién dé ctia cach mang cong nghiép - Thang Igi cia céch mang tu san, kinh té Anh phat trién ngay cang man}, me, la nuée dau tién tién hanh cach mang cong nghiép, dua trén nhiing tin dé: + X4m chiém thuge dia, tich luy duge lugng tu ban khérg 16. + Tue doat rudng dat cla nong dan, tao duge ddi ng cong nhan lam thué. + Nhimg tién bo vé ki thuat va té chuc san xuat trong cong truong thu cong. - Céch mang cong nghiép ¢ Anh bat dau tir nhimg nam 60 ciia thé ki XIX va ket thc vao nhimg nam 40 ctia thé ki XX. 2. Sy phat minh va sit dung may méc + Nam 1764, Giém Ha-gri-vo sang ché ra may kéo sgi Gien-ni. + Nam 1769, Ae-crai-ta ché tao ra may kéo sgi chay bing hoi nuéc. + Nam 1779, Crom-ton cai tién may kéo sgi tao ra san phém dep, bén hon + Nam 1785, Céc-rai ché tao may dét chay bang stic nuéc, nang suat tang 40 lan. + Nam 1784, Giém Oat phét minh ra méy hoi nuée va dua vao str dung. - Luyén kim: Nam 1735 phét minh ra phuong phép ndu than céc luyén gang thép, nam 1784 1d luyén gang dau tién dugc xAy dung. - Giao thong van tai: Nam 1814, Xta-phen-xon ché tao thanh céng déu miéy xe hia. - Gitia thé ki XIX Anh tré thanh “cong xudng thé gidi”. 8. Cach mang céng nghiép & Phép va Dive a. Phép - Cach mang cong nghiép bat dau tir nam 1830, edch mang céng nghiép bat dau dién ra va phat trién manh trong nhing nam 1830 - 1850. - Tac dong vé kinh té, xa hi: + Kinh té Phap vuon lén manh mé tht’ hai thé gidi. + BO mat Pa-ri va cdc thanh phé khdc thay déi ré rét. 6. Duc - Cach mang cong nghiép dién ra vao nhimg nam 40 cia thé ki XIX véi tée do nhanh ki luc. + Trong céng nhiép, cong nghiép luyén kim, cong nghiép hod chat tang nhanh va cé vai trd chi dao trong nén kinh té Ditc. - Trong néng nghiép, may méc cing tham nhép va dua vao sit dung nhiéu: méy cay, bia, méy gat, sit dung phn bén. - Dac diém cach mang cong nghiép & Bric: dién ra v6i tée do phat trién nhanh dat ki luc. 23 4. H@ qua cia céch mang cong nghiép - Vé kinh té: + Thay déi b6 mat cdc nude tu ban: nhiéu trung tam cong nghiéy mdi va thanh thi dong dan ra doi. + Lam chuyén bién nén san xudt nhé thi cong sang san xudt lin bing méy méc, nang cao nang suat lao dong, lam ra khdi lugng sin phdm lén cho xa héi. + Dua cée nuée c6 nén kinh té néng nghiép sang né1 kinh té cong nghiép phét trién. , Ve xa hoi: + Hinh thanh hai giai cap mdi 1A tu san céng nghiép va vé san cong nghiép. + Tu san cong nghiép nm tu ligu san xudt va quyén thong tri. + V6 san cong nghiép lam thué, ddi séng co cue dan dén dau trenh gitta v6 sdn va vdi tu san. B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron mt chi in hoa ding truée céu tra 1di dung. 1. Vi sao nude Anh la nude titn hanh céch mang cong nghitp ddu tien trén thé gioi? A. Nuéc Anh né ra cuge céch mang tu san sém. B. Nuéc Anh cé diéu kign thugn Igi dé d@y manh san xuét. C. Nuéc Anh thu duge nhiéu Igi nhugn trong cuge phat kign dja Ii. D. Tat ca cdc li do trén. 2, Diéu kign cn va du dé nuée Anh tin hanh céch marg cing nghiép 1a git A. Turban, nhén cong. B. Von, d0i ngd cong nhan lam thué. C. Tu ban, nhén cOng va sy phat trién khoa hoc ki thuét. D, Tu ban va cée thiét bj may méc 3. Céch mang cong nghi¢p & Anh bat déu vao thai gian nao? A. Tit cu6i nhimg ndm 60 cia thé ki XVIII. B. Tir ddu nhimg nam 60 cia thé ki XVIII. C. Tir dau nhimg nam 70 cia thé ki XVII. D. Ti cusi nhing nam 60 cia thé ki XVIII. 4. Ai 1a ngubdi séng ché ra rady ké0 sgi va Idy tén con gai mnh dat cho may? A: Giém Oat. B. Giém Ha-gri-vo. C. Et-mon Cét-ri. D. Xli-phen-xon. 5. Dén giita thé ki XIX, nuéc Anh duge ménh danh la gif A. “Nuc c6 nén cong nghi¢p phdt trién nhit thé gidi”. B, “Nuée cong nghiép hign dai”. 24 C. « Nuée di tien phong trong cong nghiép”. ng xudng ciia thé gidi” 6. Hay néi ndi dung 6 c6t B cho phi: hgp véi cot A vé cach mang céng nghiép 6 Anh sau déy: 2A Bo 1/ Gigm Ha-gri-vo_| A. Phét minh ra may hoi nude. 2/ Et-mon Cét-ri__| B. Ché tao ra may kéo soi chay bang hoi nuéc. 3/ Giém Oat C. Sang ché ra may kéo sgi. 4/ Xli-phen-xon D. Ché tao may dét chay bing ste nude. 5/ Ac-crai-to E. Ché tao thanh céng déu may xe lita. 7. Cach mang céng nghi¢p é Phap bat déu phét trién tit thoi gian nao? A. Nhiing ndm 20 cia thé ki XIX. —_-B. Nhiing nam 30 cdia thé ki XIX. C. Nhiing nam 50 cua thé ki XIX. —_-D. Nhiing nam 30 cia thé ki XVIIL 8. Céch mang céng nghi¢p Phép bdt déu tit nganh cong nghigp nao? A. Cong nghiép luyén kim. B. Cong nghiép co khi. C. Céng nghiép hod chat. D. Céng nghiép nhe. 9. Céch mang céng nghiép & Ditc dién ra vao nhitng ném nao? A. Tirnhimg nam 40 cia thé ki XIX. B. Tirdéu nhimg nam 60 cia thé kd XVII. C. Tidau nhimg nam 70 cia thé ki XVIII. D. Ty cudi nhimg nim 30 cla thé ki XIX 10, Hé@ qua xé hi cia céch mang cong nghiép & cde nude chau Au tw cudi thé ki XVIII dén giita thé ki XIX 1a gif A. Lam thay déi bé m&t cdc nuéc tu ban chau Au. B. Thtic ddy nhimg chuyén bién manh mé trong néng nghiép va giao thong. C. Gép phan gidi phong néng dan, bé sung lye lugng lao dong cho thanh phé. D. Hinh thanh giai c&p tu san cong nghiép va vé san cong nghiép. 11, Hay néi noi dung 6 c6t B cho phi: hgp véi c6t A vé céch mang cong nghigp 6 chéu Au sau déy: A B 1/ Céch mang cong | A. Céch mang cOng nghiép bat ddu tir ede nganh cong nghi¢p Anh nghiép nhe. 2/ Céch mang cOng | B. Ché tao ra may kéo agi chay bling hoi nuée du tien. nghigp Phép C. Tir nam 1850 dén nam 1860, sdn lugng than, sit, 3/Céch mang cong | _thép va dO dai dung st taing hon gép doi. nghigp Dite D. Duge ménh danh 1a “cong xudng cia thé gidi”. E. Mét hé thong dai 16, nha ga, cia hang... duge xy dyng thay thé céc pho xé ci chét hep. F. Hinh thanh hai giai cp co ban: tr sin cong nghigp va vo san cOng nghigp. 25 12. Vi sao may méc Auge si dung nhiéu trong giao thong van tai 6 Anh ddu thé ki XIX? A. Do nhu cdu van chuyén nguyén vat lieu, hang hod, khach hang tang B, Do dudng sat dau tién duge khanh thann 6 Arh. C. Do Anh la nude khdi dau cach inang cong nghiép. D. Do Anh cong nghiép hoa viée san xuét. 13. O Phép cach mang céng nghiép bét déu muégn (tit nhitng nam 1830) ahung Igi phat trién nhanh, vi sao? A Do Phap tiép thu nhimg thanh tuu ki thuat 6 Anh. B. Nho day manh sar xuat gang, sat. Sit dung nhiéu may méc hoi nude C. Phép cé nén san xudt tuong déi phat trién D. Cau A va B dung. 14. GO Ditc, céch mang céng nghiép bat déu muén hon (tit nhiing nam 1840) song lai phat trigén nhanh vé téc dé va nang sudt béi vi: A. Do Duc tiép nhén nhimg thanh tyu ki thudt cia Anh. B. Duc déy manh san xudt gang, sat. C. Sit dung nhiéu may hoi nude. D. Dic c6 mét nén sdn xudt tuong déi phat trién BAI7. HOAN THANH CACH MANG TU SAN G CHAU AU VA Mi (Gita thé ki XIX) A. KIEN THUC CO BAN I. CUOC VAN DONG THONG NHAT O DUC VA I-TA-LLA 1. Cugc dau tranh théng nhat Dic - Su phat trién cha nghia tu ban va con dudng théng nhét 6 nuée Duc + Gitta thé ki XIX, kinh t€ tu bdén chi nghia Duc phat trién nhanh chéng, tiv mot nude néng nghiép, nudc Dic tré thanh nuéc cong nghiép. + SO lugng cong ‘han tang nhanh. + Sy phat trién kinh té tu ban chi nghia dat ra m6t cach c&p thiét nhiém vy théng nhét dat nude. + Dic tién hanh théng nhat bang vai luc “tir trén xudng” théng qua cdc cuge chién tranh véi céc nuée khéc. - Qué trinh thong nh&t Due duge thuc hién qua cdc giai doan: + Nam 1864, Phé gay chién véi Dan Mach. + Nam 1866, Phé gay chién véi Ao va gianh th4ng lgi, sau dé hoa véi Ao dé gay chién tranh véi Phép. - Nam 1867, Lién bang Bae Duc thanh lap do Phé ding déu. La két qua buéc dau trén con dudng théng nhat Duc cia Bi-xméc. - Nam 1870 - 1871, Bi-xmée gay chién véi Php thu phye céc bang mién Nam hoan thanh thdng nhét Dic. 26 Nhu vay, viée théng nhat nude Duc duge thye hién bang con dudng “ur trén xudng”. Né mang tinh chat mét ct je cach mang t san. tao diéu kien cho kinh té tu ban chu nghia phat trién 6 Puc. Nuée Duc thong nhat dan dan bi quan phiet hoa theo kiéu Pho va trd thanh mot trung tam gay chién tranh 6 chau Au, 1d hia cia hai cuée chién trann thé gidi. 2. Cuéc dau tranh thong nhat I-ta-li-a - Tinh hinh [-ta-li-a trude khi théng nhat + Dat nuée bi phan tan chia xé thanh 7 vyong quéc nho. Pharr lun cde vuong quéc theo ché dé quan chi chuyén ché va chiu sy théng tri cua dé quéc Ao. Nhfn dan I-ta-li-a nhiéu lan dau tranh chéng dch théng tri phong kién va su dé ho cia Ao dé thong nhat dat nude. Nam 1848, mét cue cach mang «rsdn né ra trén bén dao I-ta-li-a nhung bi that bai. Khoégng mudi nam sau cach mang 1848, chu nghia tu ban bat dau phat trién 6 mién Bac, dae biét 1a Vuong quéc Pi- . Van dé théng nhat dat ra. - Giai cap tu san muén dua vao Pi-é-mén-té dé loai Ao, théng nhat dat nude. Ba tude Ca-vua Thii tuéng Pi-é-mén-té cing tham vong théng nhat I-ta-li-a “ty trén xudng” - Tit thang 4-1859, Ca-vua dya vao Phap dé gat anh hudng ciia Ao, gianh chi quyén ¢ mién Bae va mién Trung I-ta-li-a. - Théng 4-1860, khdi nghia cia nhan dan @ Xi-xi-li-a cimg vi déi quan “Go do” cia Ga-ra-ban-di thong nhét duge mién Nam, sap nhap vao Pi-é-mé-té. Vuong quéc I-ta-li-a thanh lap, do vua cia Pi-é-mén-té lam Quée vuong, Ca- vua lam Thi tuéug. - Nam 1866, [-ta-li-a lign minh v6i Phé chéng Ao giai phéng duge Vé-ne-xi-a. - Nam 1870, cuée chién tranh Phap - Phé bung né, quan Php bi that bai, Ré-ma thud. vé I-ta-li-a. Cuge dau tranh théng nhét I-ta-li-a hoan thanh. - ¥ nghia: + Mang tinh chat mét cudc céch mang tu san, lat dé sy théng tri cia dé quéc Ao va cae thé lye phong kién. + Mé dudng cho chu nghia tu ban phat trién. II, CUGC NOI CHIEN G MI (1861-1865) VA CAI CACH NONG NO 6 NGA (1861) 1, Ngi chién 6 Mi - Sau cue Chién tranh gianh déc lap cia cdc thude dia Anh 6 Bde Mi, nhiém vu cua céch mang tu san chua hoan thanh. - Giga thé ki XIX kinh té Mi dat c6 kinh té phét trién nhanh chéng, d4n dan nuge Mi chia thanh ba mién dat cé kinh té- x4 hoi khdc nhau: + Mién Bac la ving cong nghiép phat trién, hai giai c&p chinh la tu san va cong nhén. + Mién Nam 1a noi kinh té dén dién chiém uu thé, chi nd sit dung nhan cong lao dng da den ngay vang nhiéu. + Mién Tay 1a ving néng nghiép cia chi trai. mor: 27 Nho diéu kign thudn Igi kinh té phét trién nhanh chéng, dac biétt 1a nganh cong nghiép va ca néng nghiép. Song ché dé no 1é can tré nén kinth té tu ban chi nghia phat trién. + Mau thudn gidia tu san, trai chi 6 mién Bac véi chi nd ¢ mién Nam ngay cang gay gat. + Phong trao dau tranh doi thi tiéu ché dé né 1¢ 6 mién Nam phat trién manh mé. + Phai thd tigu ché do nd 1¢ 6 mién Nam, gidi phéng né 1¢, mé dudng cho chi nghia tu ban phét trién. D6 la nguyén nhan sau xa cia cugc noi chién. + Cude béu cit téng théng ndm 1860, Lin-cén dai dién Dang Cong hoa tring ci Téng théng de doa quyén gi cua chi né é mién Nam. Céc chi m6 & mién Nam tuyén bé t4ch khdi lién bang, thanh lap Higp bang riéng. Dé 1a nguyén nhén trye tiép ciia cuge ni chién. + Ngay 12 - 4 - 1861, ndi chién ding né - uu thé thudc vé Higp bang. + Cugc chién tranh kéo dai 4 nam (4 -1861 dén 4 - 1868). + Ngay 9 - 4 - 1865, ndi chién két thic, thdng Igi thu3c vé quan Lién bamg. - ¥ nghia: + La cugc céch mang tu san ln thit hai 6 Mi. + X6a bé ché dé né 1é 6 mién Nam, tao diéu kign cho chi nghia tu ban phat trién. + Nén kinh té Mi phat trién nhanh chéng sau néi chién. 2. Cuge cai céch néng né 6 Nga * Vé kinh té: - Nita ddu thé ki XIX, Nga 1A mt nuéc phong kién lac h4u so véi cée nude tu ban phuong Tay. - Dén gia thé ki XX, Nga van 1A mot nuéc néng nghiép, quan hé phong kign- néng nd chiém dia vi thong tri. + Nong né phdi lao dong cung bite v6i nang suat rét thp. + COng nghiép khong thé phat trién vi thiéu nh4n cOng va thj tru’ng. * V8 chinh tri: - Nga hoang Ni-cé-lai tang cudng quyén théng trj chuyén ché. - Nga lao vao cuge chién tranh lam cho qudn ching thém cém thi, Nhidu cue d&u tranh cia néng né bing né. * Qud trinh cdi cdch: - Yéu cu cai céch dat ra c&p thiét do nhu cdu phét trién kinh té va sy de dog néi day cia néng dan. Nga hoang bude phdi tién hanh cai cach. - Ngay 19-2-1861, Nga hoang ki sdc lugt gidi phéng nong dan 1¢ thudc dja cha va mét bén Tuyén ngén vé viée x04 bé ché dé néng nd. - Tip theo cai céch rung dat 1a mét s6 cai céch khdéc ma Chinh phi Nga hoang bude phai thyc hién. Luat cdi cdch rudng dt vA mot 6 lugt khéc mang tinh chét mét cudc céch mang tu san, dé nuGc Nga tién lén con dutng tu ban chi, nghia. 28 B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron mét chi in hoa diing truée cau tra 1di dung. 1. Yéu cdu co ban d@t ra cho viée théng nhGt nuée Ditc giita thé ki XIX la gi? A. Su phat trién cla kinh té tu ban chu nghia. B. Su chia cdt lanh thé thanh 38 lanh dia. C. Su phat trién manh mé cua kinh té nong nghiép. D. Tat ca cde yéu cau trén. 2. Giai cap, tang lép nao ding ra lanh dao qué trinh théng nhét nude Dite? A. Giai cap tu san. C. Tu san va quy toc phong kién B. Giai cap v6 san D. Quy toe quan phiét. 3. Con duong co ban dé di dén thong nhat nuéc Bite la con dung nao? A. Quan chung dung va luc dau tranh dé thong nhat dat nude "tir dudi len". B. Giai cp dia chi quan phiét Phé, ding va luc dé thong nhét dat nude “tif trén xudng”. C. Giai céip tu sain ding vi lye dé thong nhat dat nude "tir duéi len". D. Giai cdp tu san cing véi quan Phiét ding vi luc dé théng nhat dat nue "tif trén xudng” va “tit dudi len” 4, Ném 1862, dién ra sy kign lich st quan trong nao & Phé? A. Phé gay chién tranh véi Dan Mach. B. Bi-xmée lén lam Thi tuéng Phé, dam nhén nhiém vy lank dao cong cude théng nhat dat nude. C. Phé gay chién tranh véi Ao. D. Lién bang Bac Bite duge thanh lap do Phé dimg dau. 5. Lién bang Bde Dite ra dvi gém cé bao nhiéu quéc gia? B. 16 Quéc gia 6 Bac Dic va 2 thanh phé ty do. C. 18 Quéc gia 6 Bac Dic va 3 thanh phé ty do. D. 18 Quée gia 6 Bae Duc va 4 thanh phé ty do. 6. Vi sao khi tién hanh sp nhGp ede quéc gia mién Nam - Phé bj Phép ngén can? A. Cée qué gia mién Nam vén la lanh thé cia Phap. B. Phdp khéng muén cé mét quéc gia théng nhat hing manh bén canh minh. C. Phép muén dang cdc quéc gia mién Nam lam ban dap x4m luge Phé. D. Tat ca cdc i do trén déu ding. 7, Su kign nado chitng té Bi-xmdc dé hoan thanh cong cugc théng nhdt dat nue? A. Lién bang Bac Die duge thanh lap. B. Phé sép nhép cde quéc gia mién Nam vao lanh thé céa minh. C. Phé Idi kéo cdc nuée Nam Dtic chéng lai Phap. D. Thang lgi cua Phé trong cuée chién tranh Phép - Phé (1870 - 1871). 29 8. Cuge cach mang tu san né ra trén ban dado I-ta-li-a nam 1848 do giai cdp nao lanh dao? A. Giai cap cong nhan. C. Phai ty san cach mang. B. Giai cp néng dan. D. Tu san va quy téc. 9. Vi sao dén khodng nam 1849 van dé théng nhdt I-ta-li-a duge dat ra? A. Chi nghia tu ban phat trién manh mé. B. Dat nudc bi chia cdt thanh bay nuéc. C. Phan lén dat nuéc bi phu thudc dé quéc Ao. D. Tat ca cde li do trén. 10. Bé tuéc Ca-vua, Thi: tuéng cia Vuong quée Pi-é-mén-té, tit khi len cam quyén da dé ra chi truong: A. Lap ra Nha nuée quan chi lap hie B. Théng nhat I-ta-lia "tir tren xvng" C. Théng nhat [-ta-li-a "tir duéi len". D. Ma mang kinh t@ va xAy dumg quan doi. 11. Tit thang 4 - 1859, Ca-vua dya vao thé lye nao dé gat anh huéng ctia nuéc Ao, gidnh Iai chi quyén théng nhdt mét 86 ving mién Bac va mién Trung L-ta-li-a? A. Dua vao quy tée trong nude. B. Dua vao giai cAp tu san trong nudc. C. Dua vao thé ive nude ngoai dé, la Phap. D. Dya vao thé lye nude ngoai, dé la Anh. 12, Nam 1848, Ga-ri-ban-di thanh lap "D6i quén do dé" dé déu tranh chéng thé lite nao? A. Phong kién cat ett é I-ta-li-a. B. Ché d@ théng tri cia Ao va phong kién. C. Ché do théng tri cia Ao va tu san. D. Ché d@ quan chu chuyén ché cia Vuong quéc Pi-é-mén-té. 13. -ta-li-a dé hoan thanh dét nube duge thong nhdt vao thdi gian nao? A. Nam 1866. C. Nam 1870. B. Nam 1868. D. Nam 1871. 14. Sau khi dét nude Lta-li-a duge théng nhét, chink quyén nam trong tay: A. Giai céip tu san. B. Tang lép tiéu tu san. C. Giai cp cong nhan va néng dan. _D. Tu san va quy téc tu san lon. 15, Vi sao sau cuge chién tranh gianh déc lp cia cde thuée dja Anh 6 Bac Mi, nhigm vu ciia céch mang tu sén chua hoan thanh? A. Chinh quyén van cdn roi vao tay phong kién. B. Van dé rugng dat chua duge gidi quyét theo nguyen vong cla nhan din. C. Ché d9 né le van duge duy tri é mién Nam. D. Cau B va C ding. 30 16. Dén gitta thé ki XIX, b mién Béc nuée Mi c6 hai giai cap chinh, dé la: A. Chi no va né le. B. Dia chi: phong kién va nong dan C. Cw san va cong nhan, D. Tu san va no 1¢ da den. 17. Vt sao su day tri ché dé né lé dén dién & mién Nam da can tré su phat trién kink té tu ban cha nghia 6 Mi A, Cae nha vs: ban chu nghia d mién Bie can thi trudng va suc !ao dong B. Yo ngan sain sy théng nhat d Mi C..N6 tao diéu kién cho ché do phong kién phuc héi 6 Mi D. No ngan can su giao luu gitta mién Bac va mién Nain 18. Cuge noi chién & Mi dién ra gitta ede thé lve nao? A. Giai cap tu san tién bo d mién Nam chéng lai ché dé nd 18 6 mién Bac B. Giai cap tu sn tién bo 6 mién Bde chéng lai ché do no 1é 6 mién Nam C. Giai cdp phong kién 6 mién Nam chéng lai ché do né 18 6 mién Bac. D. Giai cp tu san va quy téc tién bo ¢ mién Bac chéng lai ché do phong kién ¢ mién Nam. 19. Ngay 12 - 4 - 1861, gidi chi né gay ra cuée n dich gi? A. Chong lai Téng théng Lin-cén - nguvi cia Dang Cong hoa B. Thu tiéu ché d@ tu ban chu nghia 6 mién Bac. C. Duy tri ché dé né lé dang cé nguy co bi sup dé. D. Tang cudng thé lye cua ché do né 1é dang phat trién 6 mién Nam. 20. Cuge ngi chién & Mi kéo dai trong khodng thdi gian: A. Tit thang 4 - 1861 dén thang 9 - 1864 B. Tir thang 6 - 1861 dén thang 6 - 1865 C. Tir thang 5 - 1861 dén thang 4 - 1865 D. Tir thang 4 - 1861 dén thang 4 - 1865. 21. Vi sao noi: Cuge ngi chién & Mi cé § nghia nhu mét cuge céch mang tu sén thi hai sau chién tranh gianh déc lép? A. Gidi phéng hoan toan né 1é da den, tao diéu kién cho chi nghia tu ban phat trién. B. Xéa bé ché dé phan biét ching tée é mién Nam, mé duéng cho chi nghia tu ban phat trién. C. X6a bd ché do no 1é dén dién 6 mién Nam, tao diéu kién cho sy phat trién kinh té wv ban cha nghia. D. Tat ca cdc li do trén. 22, Dén gitta thé ki XIX, quan hé nao giit dia vi théng tri ¢ Nga? A. Quan hé gia dia chi phong kién va néng dan cong xa. B. Quan hé giifa phong kién va néng né. C. Quan hé gitfa tu san va cng nhan. D. Quan hé gitta quy téc phong kién véi néng dan. 31 23, Gitta thé ki XIX, hdu hét rugng dat ¢ Nga tép trung trong tay: A. Quy toc mdi, B. Dia chi phong kién va néng dian. C. Quy toc dia chu va néng no. D. Quy toe dia chis va Nha nut chuyéin ché, 24. Vi sao giita thé ki XIX céng nghiép 6 Nga khong phat trién duc? A. Vi thiéu nhan cong tu do va thi trutng trong nude B, Vi bj kim ham bdi ché dé phong kién. C. Vi thiéu nguyén, nhién liéu phyc vy san xudt cong nghiép. D. Vi giai cap tu san chua hinh thanh 4 Nga. 26. Yéu cdu ndo tré nén bite thiét buge Nga hoang A-léch-xan II phdi quyét dinh tién harh cdi céch néng né? ‘A. Do néng né ding lén chéng dia cht quyét liét B. Do néng dan néi day khdp noi. C. Do nhu cau phat trién kirh té va su de dou cig nhitng cude néi day cia néng dan D. Do stic ép cia quy téc méi va giai cp tu san. 26, Ban Tuyén ngén vé vige x6a b6 ché do néng né 6 Nga duge thong qua vao thoi gian nao? A. Ngay 12 - 9 - 1861. C. Ngay 21 - 2 - 1861. B, Ngay 19 - 2 - 1861. D. Ngay 02 - 9 - 1861 BAI8. cAc NuGc TU BAN CHUYEN SANG GIAI DOAN BE QUOC CHU NGHIA A. KIEN THUC CO BAN 1, Su tién bé vé khoa hoc - ki thuat va sy phat trién cia sic san xudt - Vao khodng 30 nam cudi thé ki XIX, 1a thai ki chi nghia ty ban “ty do” chuyén sang chu nghia tu ban déc quyén. - Kinh té tu ban chi nghta phat trién nhanh chéng do: Nhimg tién bo vé Khoa hoe - ki thudt, dac biét 1a phét minh va sit dung dong co dét trong va dong co dign. - Nhung phat minh lon: + Dong co dét trong, duge phat minh tir truéc, dén thap nién 90, ki su R. Di-é-den ngudi Duc cai tign méi tng dung rong rai. Viée sit dung déng co dét trong tao ra kha nang phat trién cho nganh été va may bay, déng thoi phuc vu cho nganh khai thae md. + Vé dign, truée tién duge sir dung trong nganh dign thoai va dién béo. Nam 1879, £-di-xon thi nghiém thanh,cdng vige thdp sdng, bong dén dign ra dei. + Sit dung 1d cao Bét-xme da lam tang san lugng thép, tao nén bude chuyén bién quan trong trong nganh luyén kim, ché tao mdy..Nam 1867, A.B. Né-ben phét minh ra thude né. Cac loai vat chét mdi cing bat ddu dua vao cée nganh san xuét. 32 + Giao thong van tai cé nhimg chuyén bién manh mé. Tau hod duge cai tién, mang ludi dudng st mo rong khap chau Au. Oto, may bay, tau bién lan luot ra ddi va sir dung trong giao thong. * Tae dung: - Cho phép mé réng san xuat trén quy mé Idn, san pham dugc san xuat ra hang lout, duge tiéu chudin hoa vé kich thuée, mau ma va chat lugng. - San lugng nong nghiép tang nhanh nhi sit dung tién bp vé khoa hoe - ki thuat. - Da lam thay déi co ban nén san xuat va co céu kin té tu ban chu nghta, danh dau bude tién mdi cua chu nghia tu baa d giai doan nay. 2. Su xuat hién chu nghia tu ban déc quyén Nguyen nhén: + Do tién bé cua khoa hoc- ki thuat san xudt cong nghiép cdc nude Au - Mi tang nhanh dan dén tich tu tu ban. + Cac nganh kinh té chuyén tif ty do canh tranh sang té chic déc quyén duéi nhiéu hinh thtic. .4c ten, xanhdica, torot. + C6 nguén nguyén liéu, duéng giao théng va bén cang thuan loi, da hinh thanh nhing trung tam cong nghiép. - Su xudt hign chu nghia te bn déc quyén: + Trong nong nghiép: thyc hién cong nghiép hod va chuyén mén hod cao tao nén nhimg nguén hang hoa néng nghiép déi dao, cung cAp cho thi truong trong nude va thé gidi. + Trong linh vyc tai chinh, ngén hang: Mé6t vai ngdn hang Ién khong ché moi hoat dong kinh doanh cia ca nude. Sy dung hgp gitfa ty ban ngan hang va ty ban cong nghiép tré thanh ty ban tai chinh, trong dé quyén lye nhat 1a tang Iép dau sé tai chinh. Ho lap nén cée “vuong triéu” tu ban nh “yui, dau lita” Réc-phe-lo, “vua thép” Moée-gan, “vua 6t6” Pho. + Xudt khdu tu ban: Tu ban tai chinh cdn dau tu vén ra nuéc ngoai dem lai lgi nhugn cao: nam 1990, nuée Anh dau tu ra vn ra bén ngoai 2 ti li-vro xtéc-ling, dén 1913 lén gan 4 ti. + Sy xam luge thude dia: thu nguén Igi ti xudt khdu tu ban, nguén tai nguyén, thj trung va nhén cong ré mat.. cde nuée tu ban tang cutng xdm chiém thudc dia. Nhu vay, dén cudi thé ki XIX dau thé ki XX, sy xudt hién cdc té chute doc quyén, sv ra ddi cia tu ban tai chinh, su tang cudng xudt khdu tu ban va kéo theo né la sy tranh chap thuge dia ngay cang cing thang. da chuyén chi nghia tu ban sang chi nghia dé quéc, dac diém néi bat nhét ch nghia tu ban déc quyén. - Xudt hién nhiéu mau thudn: + Miu thudn gidta cde nude dé quée véi nhau. + Miu thudn gia nhan dan thuge dia vdi dé quéc. + Mau thudn giia giai cap tu san véi céng nhan va nhén dan lao dong cde nude tu ban. 33, B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron mét chi in hoa diing truéec cau tra li ding. 1. Vao théi gian nao chii nghia tu ban "ty do" chuyén sang chi nghia tu ban déc quyén? A. Khodng 50 nam cuéi thé ki XIX. B. Khoang 40 nam cu6i thé ki XIX. C. Khoang 30 nam cuéi thé ki XIX. _D. Khong 20 nam cu6i thé ki XIX. 2. Nhiing tién b6 vé khoa hoc - ki thuGt trong nén kinh té cua thé gidi tu ban chi nghia nhitng nam cudi thé ki XIX chi yéu la: A. Phat minh va sir dung dong co dét trong va dong co dién. B, Phat minh va str dung nhiét lugng. C. Phat minh ra sit dung may hoi nuéc. D. Phat minh va st dung dong cg hoe. 3. Nam 1879, ai la ngudi thi nghigm thanh cén_ vige thdp séng, dé cho bong den dign ra dai? A. R. Di-é-den. B. E-di-xon. C. No-ben. D. Tom-xon. 4. Phat minh néi tiéng cia N6-ben ném 1867 la gi? A. Bong den dién. B. Dong co dét trong. C. Thong tin v6 tuyén dién. D. Thuéc nd. 5. Nam 1903 duge dénh déu bang su kign lich si gi trong link vue giao thong? A. Xuat hién 6 to dau tién trén thé gi B. Xuat hién tau thdy déu tién trén thé gidi C. Xudt hién may bay du tién trén thé gidi D. Xuat hién tau héa dau tién trén thé gidi. 6. Sy xudt hign cdc té chite déc quyén cac-ten, xanh-di-ca va torét ¢ nhitng nuée nao? A. Cac-ten, xanh-di-ca 3 Dite va Phép, to-rét 6 Mi. B. To-rét 6 Phap, cac-ten ¢ Mi, xanh-di-ca 6 Ditc. C. Cac-ten, xanh-di-cv 6 MI va Dic, to-rét @ Phap. D. Cae-ten d Mi, xanh-di-ca va to-rét d Fite va Phép. 7. Cée diéu kign ndo da dén dé suv phan héa giau ngheo gille cée nuée tu ban véi nhau 4 cudi thé ki XIX? A. Tai nguyén va nhan cong. B. Trinh do san xudt va tap trung u ban. C. Trinh do t6 chit va quan Ii sin xudt. DD. Nguyén ligu va ki thuat sin 2uét. 8. Vao cudi thé ki XIX dién ra quy ludt gi trong nén kinh té cde nude tu ban chi nghia? A. Quy ludt cung - cdu. B. Quy luat gié tri. C. Quy ludt phat trién khéng déu. D. Quy luat canh tranh. 34 9. Suv tép trung san xudt va tap trung tu ban lam tang vai tro cua nganh nao trong cae nude iv ban chit nghia? A. Nganh cong nghiép nang. C. Nganh thuong nghiép. B, Nganh ngan hang. D. Nganh tai chinh. 10. Su dung hgp giita tu ban ngan hang véi tu ban céng nghigp da tao ra tang lop tu ban nao? A. Tu ban thuong nghiép B. Tu ban cong nghiép. ©. Tu ban ngan hang. D. Tu ban tai chinh. 11. Trong qué trinh kinh doanh ctia minh, céc téng lép tu ban tai chinh dé lam gi? A. Xuét khdu hang héa. }, Xudt khau hang héa va xuat khau tai chinh. ©. Xudt khdu hang héa va xuét khdu tu ban, D. Xuat khau tai chinh va xuat khéu ngan hang. 12. Vi sao cde nude dé quéc tang cudng xam lugé cdc nue thudgec dja? A. Cac nude thude dia cé thi truéng tiéu thu md rong. B. Cac nuée thude dia cdc thi trugng tiéu thu md réng, nhiéu nguén nguyén ligu va nhan cong ré mat. . Cée nude thuge dia con lac hu nén dé khai théc tai nguyén thién nhién. D, Tat ca cae li do trén. 13. Chui nghia tu ban chuyén sang giai doan dé quéc chi nghia vao thoi gian nao? A. Cuéi thé ki XIX dau thé ki XX. B. Cuéi thé ki XVIII dau thé ki XTX. C. Gitta thé ki XIX. D. Gitta thé ki XX. 14. Biéu hign quan trong nhét vé sy xudt hign chi nghia dé quéc la git A. Sy xudt hién cdc tang Iép tu ban tai chinh. B. Su ra dai ciia cde té chtic dée quyén. C. Chién tranh dé quée nham phan chia thuge dia. D, Mau thuén xa hdi gay gat. BAI9. cAc NUGc TU BAN CHUYEN SANG GIAI DOAN BE QUOC CHU NGHIA (tiép theo) A. KIEN THUC CO BAN 1. ANH VA PHAP 1, Nuéc Anh @. Tinh hinh kinh té , - Ti cuéi thap nién 70 thé ki XIX, Anh mét dan dia vi doc quyén céng nghiép, bj Mi va Duc vugt qua. - Ngyén nhén cia sy gidm sit: + May méc xuat hién sém hon cdc nuéc hang may chuc nam. + Nhiéu thiét bi ca ki duge tich lai. 35 + Sucanh tranh quyét liét cua cdc nuéc tu ban mdi phat trién ( Mi, Duc). - Tuy vay, Anh van chiém uu thé vé tai chinh, xuat cang tu ban, thuomg mai, hai quan va thudc dia. - Vao cudi thé ki XIX, qué trinh tap trung tu ban 6 Anh cing duge didy manh. Nhiéu té chic déc quyén duge thanh l4p va kiém sodt cde nganh kimnh t&, chi yéu la cong nghiép luyén kim, dong tau, khai th4e mé - Cong nghiép: Qué trinh t4p trung tu ban dién ra manh me, nhiéu té chife doe quyén ra dai chi phéi toan bé dai song kinh t@ nuéc Anh. + Nong nghiép: Nuéc Anh lam vao tinh trang khung hoang tram tromg, Anh phai nh4p khau luong thyc. . Tinh hinh chinh tri - Doi ngi: hai Dang Ty do va Dang Bao thu thay nhau cdm quyén tuy theo két qua bau cif Nghi vién. Hai dang nay canh tranh chinh tri véi nhau, khéc nhau vé bign phép va nhimg chinh sdch cy thé, song déu bao vé quyén loi cua giai cp tu san, dan 4p phong trao quan ching va day manh xam lugc thuée dia. - Déi ngoai: Anh cé hé théng thude dia rng Idn, duge goi 1a “dé quéc una ‘Mat Trdi khong bao gid lan”. Day 1a thdi ki giai cp tu san Anh tang cudng mé rong hé thong thuéc dia dac biét 6 chau A va chau Phi - Dac diém dé quéc Anh: 1a chi nghia dé quéc thuc dan: 2. Nude Phap a. Tinh hinh kinh té + Truée nam. 1870, Phap 1a nuéc cong nghiép tién tién dig thi hai thé gidi sau Anh. Sau nam 1871, kinh té Phap phat trién trong diéu kién kho khan. + Nguyén nhan: + Phap that bai trong cuge chién tranh Phép - Phé do dé phai béi thudng chién tranh. + Nghao tai nguyén va nhién liéu, dac biét 1a than da. + Giai céip tu san chi chi trong dén xudt cang tu ban, khong chi trong phat trién cong nghiép trong nyéc. - Tuy vay, vao cudi thé ki XIX - ddu thé ki XX, cong nghiép Phap cing c6 nhiéu tién bd dang ké. Mét sé cong ti déc quyén ra doi. - Dac diém ciia t6 chife déc quyén Phap'la viée tap trung ngan hang dat mic cao. Phap 1a nuéc thi hai (sau Anh) vé xudt khéu tu ban. - Dac diém: Tu ban Phdp phén Ién dua vén ra nude ngoai, cho cée nude ch4m tién vay, véi lai xudt lon: Chit nghia dé quée Phap la chi nghia dé quée cho vay nang lai. 6. Tinh hinh chinh tri - Sau Céch mang théng Y - 1870, nuéc Phép thanh lap nén cng hoa thi ba, xu huéng phan dong ngay cang thdng thé trong ddi s6ng chinh tri, thé hign 6 viée dan Ap cde cugc du tranh cia nhan dan lao dong va cdc vy tham 6, bé béi chinh tri. 36 Ve déi ngoai, sau chién tranh Phap - Die (1870-1871), quan hé gia hai nulée tiép tue cing thang. Tir nam 1870 dén nam 1893, Phap 6 vao tinh thé bj cd lap. Song Phap van tién hanh nhing cuge chién tranh x4m luge thude dia, chu yéu ¢ khu vye chau A va chau Phi. 1. DUC VA MI 1. Nuée Dite a, Tinh hinh kinh t& - Vao giita thé ki XIX, Due con 1a mét nude néng nghiép, da sé dan cu tap trung d nong thén va cdc thanh thj nhé. Sau khi théng nhét dat nude 1-1871, nén kinh té Duc phat trién véi téc dé mau le, vuon lén ding déu chau Au va thi hai thé gidi. - Dén cudi thé ki XIX, nhiéu khu céng nghiép dé sd Duc xudt hién. Qué trinh ‘4p trung san xuét va tép trung tu ban 6 Bite dién ra manh mé. Tit d6 dan dén sy ra déi cia cdc cong ti déc quyén lén 4 nhirig nganh cng nghi¢p then chét. Cac céng ti déc quyén Dic dudi hinh thie cde-ten va xanh-di-ca. - Cong nghiép phat trién, quy téc dia chi Duic 6 diéu kién str dung méy méc va ki thugt méi trong néng nghiép b. Tinh hinh chinh tri - Duc 1a mot lién bang céc quéc gia, trong dé quy tie dia chii lién két chat ché véi tu ban déc quyén théng tri nhan dan, ch6ng phong trao cong nhan, chay dua vi trang va x4m chiém thude dia. - Ché d6 chinh tri 6 Due khong phi 1a dai nghi tu sdn ma thyc chat 1a ché a ban chuyén ché phuc vu giai cap tu san va quy téc hod tu san, di ngvgc lai quyén Igi cia nhén dan. - Die bude vao con dudng ty ban chi nghia tuong déi cham, nén khi trd thanh cudng quéc cong nghiép thi ph4n Ién dat dai trén thé gidi da 1a thude dja ho&c nifa thude dia cia Anh, Phép.. Vi vay, Die cong khai ddi chia lai thj trudng va thude dia thé gidi. Réo riét chay dua vi trang chudn bj gay chién, dan dén mau thudn gitta Bite véi Anh va Phép cang s6u sic. - Dac diém chit d& quée Die: 1a chil nghia quan Phigt hiéu chién. 2. Nuée MI . a, Tinh hinh kinh té + Sau cudc ngi chién (1861-1865) chi nghia tu ban phét trién nhanh chéng vugt bic. ~ Nguyen nhdn: + Viée gidi phéng ngudi nd 1¢ tao nén nguén lao dong phong phd va nang dong + Nguén nhép cu tit chau A va chau Au cang lam tang thém nhén cong va tri tu@ cho cdc nganh sar xudt. + Ché d¢ kinh té @én dién va trang trai cing nhing déng cd ménh méng lam cho nuéc Mi tré thanh vya Ida, nguén cung cp thjt va ngudn cung cp nguyén ligu rat gidu cé va da dang 87 + Mi giau nguyén ligu, nhién ligu, nhat 1a mé vang, mé than, dau cumg nhiéu khong san khde. + Khong bj rang bugc béi tan du ché do phong kién lac hau. khong gap trd ngai vé quyén luc chinh tri cia gidi quy toc. + Céng nghiép Mi x4y dung mudn, cé thé 4p dung ki thuat tién tién nen nang suat cao. - Nhé 6, chi tir nam 1865 dén nam 1894, Mi tir thit tu nhay lén dimg déu thé gidi vé san xudt cong nghiép. = Qué trinh canh tranh va khing hodng kinh té da thie ddy manh mé sy tap trung san xuat va tu ban 6 Mi. Sy ra ddi cdc cong ti doc quyén dién ra nhanh chong, hinh thie chu yéu 1a té-rét vdi nhimg éng vua dau Ifa, vua 6 t6, vua thép... chi phéi moi hoat déng kinh té, chinh tri nuée Mi b. Tinh hinh chinh tri - Pimg déu Chinh phi Mi la Téng thong. Hai dang tu san: Cong hoa va Dan ché thay nhau lén cdm quyén. - Mi cham tré trong viéc xam chiém thi trudng thé gidi. - Nhig nam 80 thé ki XIX tré di, Mi l4p tie vuon ra ngoai lanh thé cia minh, Nam 1898, Mi gay chién véi Tay Ban Nha dé cuép Phi-lip-pin, Cu Ba, can thiép sdu vao ngi bé cdc nuée Mi La-tinh. Thye hién chinh séch “mé cia” dé xam nhap vac Trung Quéc. B. CAU HOI TRAC NGHIEM Hay khoanh tron mét chi? in hoa duing truéc cAu tra Idi ding. 1. Vao nhitng thép nién méi cia thé ki XIX, nuée Anh mat dén dja uj doc quyén céng nghigp, bj cde nuée nao vugt qua? A. Nuée Php, Mi. ©. Nuée Mi, Nga. B. Nuée Mi, Duc. D. Nude Mi, Phap, Duc. 2, Nhitng thap nién cudi cia thé ki XIX, giai cdp tu san Anh chi: trong nhiéu nhdt dén vén dé gi trong qué trinh kinh doanh? A. Cai tién ki thuat san xuat dé nang cao nang suat lao dong. B. Déi méi va phat trién cong nghiép. C. Xuat khdu tu ban sang cdc nude thuge dia. D. Tiép nhan nhimg thanh tuu kkhoa hoc - ki thuat dé thay déi co cu san xuét 3. Tuy mét dia vi déc quyén cong nghiép, Anh vdn ding déu thé gidi vé: © A. Tai chinh va xuét khdu tu ban. B. Tai chinh va xudt khdu tu ban, thyong mai, hai quan va thude dia C. Xuat khdu tu ban va thude dia. D. Xudt khdu tu’ban, thong mai va thuge dia. 4. Vao cudi thé ki XIX, Anh chit § phét trién cde nganh cong nghi¢p nao? A. Luyén kim, d6ng tau, khai thac md. B. Luyén kim, co khi, hoa chat. C. Co khi, héa chat, khai thac mé. —_‘D, Luygn kim, ca khi, déng tau, 38 = Viée xudt khdu tu ban cia Anh chit yéu va déu tién dén khu vue nao? A. Cac nuée é chau Phi va Mi La-tinh. B. Cae nuée Doug Nam A. C. Trung Quée va cée nude chau A.D. Hoa Ki va cae nude Mi La-tinh, Cudi thé ki XIX, hai dang thay nhau lén cém quyén 6 Anh, dé la: A. Dang Ty do va Dang Cong hoa. _B. Dang Ty do va Cong dang. C. Dang Ty do va Dang Bao thi D. Dang Dan chu va Dang Cong hia. Chi nghia dé quée Anh duge ménh danh la: A. Chui nghia dé quéc thye dan. B. Chu nghia dé quée cho vay lai C. Choi nghia dé quée quan phiét va hiéu chién. D. Chu nghia dé quéc banh truéng. 8. Tit sau ndm 1871, céng nghiép ctia Phap ding sau céc nuée nao? A. Mi, Die, Anh B. Mi, Nga, Trung Qué. C. Due, Nga, Mi D. Nga, Phap, Ha Lan. 9. Vao cudi thé ki XIX ddu thé ki XX, mét 86 nganh cong nghiép & Phap méi ra doi dat duge nhiéu thanh tyu, dé la: A. Khai thae mo, luyén kim. B. Dién khi, héa chat, ché tao 6 t0, dign anh. C. Luyén kim, héa chét, dong tau. D. Khai théc mé, héa chat, dong tau. 10, Cudi thé ki XIX dau thé ki XX, néng dén Phaép bi phu thuéc vae tang lop nao? A. Cée nha budn néng san va bon chi ng. B. Quy toc méi va gia’ cp tu san. C. Dia chi phong kién. D. Cac thuong han chau Au va quy t6c trong nude. 11. D@e diém ctia té chite déc quyén 6 Phap la gi? A. Tap trung tai chinh dat mie cao. ‘Tap trung ngan hang dat muc cao. Xuat khau tu ban tai chinh. D. Tap trung tu san vao sén xudt cong nghiép. 12. Chit nghia dé quée Phép duge ménh danh la: A. Chi nghia dé quée thuc dan. B. Chu nghia dé quéc ngan hang. C. Chui nghia dé quée cho vay 1ai D. Chi nghia dé quéc quan Phiét va hiéu chién. 13, Sau khi Dé ché thit hai sup a6, nén cong hoa thit may & Phép duge thiét lap? A. Cong hda thi nhét. B. Cong hda thit hai. C. Cong hoa thi ba. D. Cong hda thu tu. N B. c. 39

You might also like