NEURAL NETWORKS

«ΝΔΤΡΩΝΙΚΑ ΓΙΚΣΤΑ:ΜΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΜΔΣΑΞΤ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ

ΣΔΥΝΗΣΩΝ ΝΔΤΡΩΝΙΚΩΝ ΓΙΚΣΤΩΝ»

΢ΤΝΔΡΓΑΣΔ΢: Καπανικολάος Μαπία,09107075

ΚλήπηρΜάπιορ,09107067

ΔΡΓΑ΢ΙΑ ΓΙΑ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΙΟΦΤ΢ΙΚΗ΢

Τπεχζπλνο θαζεγεηήο : θνο Γεσξγαθίιαο Αιέμαλδξνο

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ _
ΜΔΡΟ΢ Α
ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΝΔΤΡΩΝΙΚΑ ΓΙΚΣΤΑ…………………………………………………………..5
Δγθέθαινο θαη ζπλαίζζεκα…………………………………………………………………...…..9
Καηαλνώληαο ηνπο λεπξώλεο……………………………………………………………………15
Αξρηηεθηνληθή Νεπξώλσλ……………………………………………………………………….19
Δγθέθαινο ελαληίνλ Τπνινγηζηή………………………………………………………...……...27
ΜΔΡΟ΢ Β
ΣΔΥΝΗΣΑ ΝΔΤΡΩΝΙΚΑ ΓΙΚΣΤΑ…………………………………………………………...28
Αλνδηθή Πξνζέγγηζε………………………………………………………………..…………30
Δθπαίδεπζε- κάζεζε ……………………………………………….………………………...…32
Αξρηηεθηνληθή Νεπξώλσλ……………………………………………………………………….19
ΜΔΡΟ΢ Γ
΢ύγθξηζε θαη αλαινγία ησλ βηνινγηθώλ θαη ηερλεηώλ λεπξσληθώλ δηθηύσλ…………………...35
΢ύληνκε ηζηνξηθήαλαδξνκή…………………………………………………………………….35
Πξσηνπόξνη ησλ ΣΝΓ ………………………………………….………………………...……..37
Τπνινγηζηηθά κνληέια. Η επηθξάηεζε ηνπ Eniac……………………………………………….41
Πιενλεθηήκαηα ρξήζεο ησλ Νεπξσληθώλ Γηθηύσλ……………………………………………..41
Σν καζεκαηηθό κνληέιν ηνπ λεπξώλα…………………………………………………………...42
Αξρηηεθηνληθέο Νεπξσληθώλ Γηθηύσλ…………………………………………………………..44
Μέζνδνη εθπαίδεπζεο……………………………………………………………………………46
Δθαξκνγέο ΣΝΓ ………………………………………………………………………………...48
ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΚΩΓΙΚΑ ΝΔΤΡΩΝΙΚΟΤ ΜΔ ΥΡΗ΢Η MATLAB……………………………..48

ΝεπξσληθάΓίθηπα2
Περίληυη

Σν ζέκα πνπ πξαγκαηεχεηαη ε παξνχζα εξγαζία είλαη ε εμέιημε ησλ λεπξσληθψλ δηθηχσλ απφ

ηα απιά λεπξηθά ζηνηρεία πνπ κπνξνχλ λα αλαγλσξηζηνχλ αθφκα θαη ζε κνλνθπηηάξνπο

νξγαληζκνχο έσο ηελ πεξηπινθή ζχλδεζε λεπξηθψλ θπηηάξσλ γηα ηελ δηακφξθσζε ηνπ

εγθεθάινπ, θαζψο θαη ε αλάπηπμε πξψηκεο ηερλεηήο λνεκνζχλεο κέζσ ησλ αξρψλ ησλ

λεπξσληθψλ δηθηχσλ. Η εξγαζία απηή απνηειείηαη απφ δχν κέξε: Σν πξψην κέξνο επηρεηξεί λα

παξνπζηάζεη ην πνιχπινθν θαη αμηνζαχκαζην λεπξηθφ δίθηπν ην νπνίν απνηειεί ν εγθέθαινο,

ηηο δηεπηζηεκνληθέο, θαζψο θαη θηινζνθηθέο πξνζεγγίζεηο πνπ επηρεηξήζεθαλ κε ζθνπφ ηελ

εμήγεζε ηνπ. ΢ηελ ζπλέρεηα επηρεηξείηαη ε εγθαζίδξπζε ηεο επηζηεκνληθήο ζεψξεζήο ηνπ γηα

ηελ εμήγεζε ηεο χπαξμεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ κέζσ κίαο ληεηεξκηληζηηθήο ινγηθήο αθνινπζίαο.

Δθεί αλαδεηθλχεηαη ε αλάγθε ζχλδεζεο κε ηελ βηνθπζηθή γηα ηελ εμήγεζε ηεο δνκήο θαη

κεηαθνξάο ησλ κελπκάησλ-πιεξνθνξίσλ ηνπ βηνινγηθνχ λεπξηθνχ δηθηχνπ γηα ηελ επίηεπμε

ζπγθεθξηκέλσλ ιεηηνπξγηψλ. Η ζεκαληηθφηεηα ηεο πιεξνθνξίαο θαη ην επίπεδν ζπλείδεζεο

ΝεπξσληθάΓίθηπα3
απηήο έζεζαλ ηνλ άλζξσπν έθηνο απφ θπξίαξρν ζηελ ηξνθηθή αιπζίδα, θαζνξηζηηθφ παξάγνληα,

δεκηνπξγφ θαη ξπζκηζηή ηεο δσήο ζην πεξηβάιινλ ηνπ θζάλνληαο ζε ζεκεία πνπ κηιάκε πιένλ

γηα ηνλ άλζξσπν γελεηηζηή αιιά θαη κεραληθφ κεραλψλ κε ραξαθηεξηζηηθά πξψηκεο ηερλεηήο

λνεκνζχλεο. Σν δεχηεξνο κέξνο απνηειεί ηε γεθχξσζε κεηαμχ ησλ ηερλεηψλ θαη βηνινγηθψλ

λεπξσληθψλ δηθηχσλ, ελψ αλαθέξνληαη ηαπηφρξνλα νξηζκέλα ηζηνξηθά ζηνηρεία πνπ δείρλνπλ

ηελ αξρηθή πνξεία ζην ηνκέα ηεο ππνινγηζηηθήο επηζηήκεο θαη ηελ ζηξνθή πνπ έιαβε αξγφηεξα

πξνο ηελ παξάιιειε επεμεξγαζία θαη ζηελ επηηπρή εθηέιεζε πεξίπινθσλ δηεξγαζηψλ πνπ λα

αλαπηχζζνπλ αμηφπηζηα κνληέια αλαγλψξηζεο θαη ηαμηλφκεζε πξφηππσλ γηα ηελ επίιπζε

πεξίπινθσλ πξνβιεκάησλ πνπ ηίζεληαη απφ ηνπο δηάθνξνπο ηερλνινγηθνχο ηνκείο. Η δηάθξηζε

θαη αλαγλψξηζε ηνπ ξφινπ ηνπο γίλεηαη μεθάζαξε κε ηελ ζπγθξηηηθή κειέηε πνπ επηρεηξείηαη κε

ηα βηνινγηθά λεπξσληθά δίθηπα.

ΝεπξσληθάΓίθηπα4
ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΝΔΤΡΩΝΙΚΑ ΓΙΚΣΤΑ

Ο αλζξψπηλνο εγθέθαινο πεξηιακβάλεη πεξίπνπ

100 διζεκαηομμύρια νεσρώνες –ηα εγθεθαιηθά

θχηηαξα. Καζέλαο απφ απηνχο ηνπο λεπξψλεο

κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ρηιηάδεο σο θαη

εθαηνληάδεο ρηιηάδεο ζπλαπηηθέο ζπλδέζεηο–

ζπλάςεηο, νη νπνίεο είλαη ζπλδέζεηο κεηαμχ δχν

λεπξψλσλ. Κάηη ην νπνίν ζεκαίλεη, φηη ζηνλ

εγθέθαιφ καο ππάξρνπλ ζπλνιηθά πεξίπνπ 1000

Εηθόλα 1: Τα λεπξωληθά δίθηπα
ηξηζεθαηνκκχξηα ζπλδέζεηο.

Καζεκηά απφ απηέο ηηο ζπλδέζεηο έρεη ηδηαίηεξν λφεκα. Οη ζσνάψεις έρνπλ πνιιέο κνξθέο,

ρξεζηκνπνηψληαο δηαθνξεηηθά κφξηα-δηαβηβαζηέο, πνπ πξνθαινχλ δηαθνξεηηθέο αληηδξάζεηο.

Οη λεπξψλεο απηνί θαζαπηνί απνηεινχλ κφλν έλα ηκήκα ηνπ εγθεθάινπ.Τπνινγίδεηαη

νηηππάξρνπλ πεξίπνπ 50 λεπξνγινηαθά θχηηαξα γχξσ απφ θάζε λεπξψλα.Σα λεπξνγινηαθά απηά

θχηηαξα έρνπλ ξφιν ζηήξημεο θαη κεηαθνξάο θαη έηζη ην κηζφ ηνπ εγθεθάινπ απνηειείηαη απφ

ιεπθή νπζία, δειαδή ιηπψδεο κνλσηηθφ πιηθφ πνπ ρξεζηκεχεη σο δηειεθηξηθφ γηα ηε

κεηαβίβαζε ησλ κελπκάησλ ηνπ εγθεθάινπ. Αλ μεδηπιψλακε ηε ιεπθή νπζία ελφο εγθεθάινπ,

ζα ζρεκαηηδφηαλ κηα ισξίδα ηφζν καθξηά πνπ ζα έθηαλε λα πεξηβάιεη ηε Γε δχν θνξέο.

1.Η ηερληθή γηα ηελ εθηίκεζε απηή ρξεζηκνπνηήζεθε από ηελ εξεπλήηξηαSuzanaHerculano-Houzel θαη πεξηιακβάλεη ηε δηάιπζε ηωλ

θπηηαξηθώλ κεκβξαλώλ ηωλ θπηηάξωλ ηνπ εγθεθάινπ θαη ηε δεκηνπξγία ελόο πνιηνπνηεκέλνπ κίγκαηνο,από ην νπνίν έιαβε έλα

δείγκα θαη κέηξεζε ηνλ αξηζκό ηωλ ππξήλωλ ηωλ θπηηάξωλ, πνπ αλήθνπλ ζε λεπξώλεο (ζε αληίζεζε κε άιια θύηηαξα ηνπ

εγθεθάινπ, όπωο ηα λεπξνγινία) θαη ππνιόγηζε ην ζπλνιηθό αξηζκό δπγίδνληαο ην εμεηαδόκελν κίγκα. ζε ζρέζε κε ην ζπλνιηθό.

ΝεπξσληθάΓίθηπα5
Εικόνα 2: Εικόνα νεςπώνα και νεςπογλοιακών κςηηάπυν

Αλ θη έρνπκε ζπλεζίζεη λα θαληαδφκαζηε ηνλ εγθέθαιν σο έλα ξπηηδσκέλν φγθν εγθαηεζηεκέλν

κέζα ζην θξαλίν, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ην πνιχπινθν

λεπξηθφ

απηφ δίθηπν δηαηξέρεη φιν ην ζψκα θαη καδί απνηειεί Ο εγθέθαινο θαη ν λωηηαίνο
κπειόο ζπλαπνηεινύλ ην
ην θεληξηθφ θαη πεξηθεξηθφ λεπξηθφ ζχζηεκα. Ο θεληξηθό λεπξηθό ζύζηεκα
(ΚΝΣ), ην νπνίν «κηιάεη» ζην
ίδηνο ν εγθέθαινο εθηείλεηαη σο ην άθξν ηνπ
ζώκα κέζω ηνπ πεξηθεξηθνύ
λσηηαίνπ κπεινχ, ηε θαηά νπζία, κε πνιχπινθα λεπξηθνύ ζπζηήκαηνο.
Ο λωηηαίνο κπειόο είλαη έλα
αζξνίζκαηα λεπξψλσλ, φρη απιψο κία νδφο θαιώδην 43cm πεξίπνπ, πνπ
θαηέξρεηαη από ην εγθεθαιηθό
λεπξηθψλ ηλψλ. Απφ ην λσηηαίν κπειφ εμέξρεηαη
ζηέιερνο έωο ηελ νζθπνϊεξή
κηα κάδα λεχξσλ πνπ θηάλνπλ σο ηα πην κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο
ζηήιεο.Ο λωηηαίνο κπειόο
απνκαθξπζκέλα ζεκεία ηνπ ζψκαηνο ειέγρνληάο ηα. ζπζρεηίδεη πιεξνθνξίεο.
Βγάδνληαο ηνλεγθέθαιν απφ ην θξαλίν, ζα θξέκνληαλ

ΝεπξσληθάΓίθηπα6
κπιεγκέλεο λεπξηθέο ίλεο, κήθνπο 2 κέηξσλ, θαη άθξεο ησλ λεχξσλ.Σα πάληα, απφ ηνπο ρηχπνπο

ηεο θαξδηάο, ηηο ζθίμεηο ηνπ εληέξνπ, ηελ παξαγσγή λέσλ αηκνζθαηξίσλ, σο θαη ηελ αλφξζσζε

ησλ ηξηρψλ ηνπ ρεξηνχ φηαλ ηξνκάδνπκε, ειέγρνληαη απφ ην λεπξηθφ ζχζηεκα θαη θαη’ επέθηαζε

ηνλ εγθέθαιν. Αθφκα θαη φηαλ ην λεπξηθφ ζχζηεκα δε δξα άκεζα, κπνξεί λα αζθήζεη έιεγρν

ζηέιλνληαο νξκνληθά κελχκαηα πνπ κεηαθέξνληαη κε ην αίκα θαη κέζσ ησλ ηζηψλ.

Καλέλα θχηηαξν ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη απνκνλσκέλν. Έηζη, κπνξεί νη γελεηηζηέο λα πηζηεχνπλ

πσο ηα γνλίδηα είλαη εθείλα πνπ «δηεπζχλνπλ» ηνλ νξγαληζκφ, νη λεπξνεπηζηήκνλεο φκσο

γλσξίδνπλ φηη ν εγθέθαινο θαζνδεγεί ην ζψκα κέζσ ησλ κελπκάησλ. Σν κπαιφ είλαη έλα

λεπξσληθφ βαζίιεην, ζην νπνίν ε ζπλεηδεηή πιεπξά είλαη κφλν ε θνξπθή ηνπ παγφβνπλνπ.

Δίλαη ν εγθέθαινο απιψο κηα κεραλή

ζπλαξκνινγεκέλε απφ δηάθνξα

εμαξηήκαηα;

Ο άγγινο θηιφζνθνο JohnLockeζεσξνχζε

ην κπαιφ σο ζπζζψξεπζε αηζζεηήξησλ

θνκκαηηψλ κλήκεο – γελληφκαζηε ιεπθφ

ραξηί, tabularasa, θαη αξγφηεξα καο

Εηθόλα 3: Νεπξηθό ζύζηεκα δηακνξθψλνπλ νη εκπεηξίεο - αλαιπηηθή

πξνζέγγηζε.Ο γεξκαλφο

Aν η ζσνείδηζη είναι ηο προϊόν ImmanuelKantαληαπαληνχζε φηη ην κπαιφ

ηης «εγκεθαλικής λειηοσργίας»,
ηόηε πρόκειηαι για κάηι πολύ επέβαιιε ηελ ηάμε κε νιηζηηθφ ηξφπν,
περιζζόηερο από ασηά ποσ
ζσμβαίνοσν μέζα ζηο κεθάλι μας. δηακνξθψλνληαο ηηο ζθέςεηο θαη ηηο

αηζζήζεηο, πξνθεηκέλνπ λα ηαηξηάδνπλ ζε

απηφ πνπ πξνζδνθνχζε.

ΝεπξσληθάΓίθηπα7
Oνιηζκφο καο ππελζπκίδεη φηη ην φινλ κπνξεί λα είλαη

θάηη παξαπάλσ απφ ην άζξνηζκα ησλ επηκέξνπο κεξψλ.

«Παρότι όλεσ μασ οι
γνώςεισ ξεκινούν από
Αθξηβψο φπσο ε ξεπζηφηεηα ηνπ λεξνχ δελ εληνπίδεηαη την εμπειρία, αυτό δε
ζηα κεκνλσκέλα κφξηα ηνπ Η2O, έηζη θαη ηα
ςημαίνει ότι τα πάντα
προκύπτουν από τισ
πεξίπινθα ζπζηήκαηα, φπσο ν εγθέθαινο κπνξνχλ εμπειρίεσ μασ.»
λα εκθαλίδνπλ ηδηφηεηεο πνπ δε κπνξνχλ λα βξεζνχλ
Immanuel Kant, 1787
θαηά ηελ αλάιπζε ησλ ζπζηαηηθψλ ηνπο.

Η βηνινγία, σζηφζν, έρεη ηε δηθή ηεο ζπγθεθξηκέλε ινγηθή, ε νπνία δηαθέξεη απφ ηε

κεραληζηηθή. Θα δνχκε ζπλνπηηθά ηα βηνινγηθά ηνπ ζπζηαηηθά—ησλ λεπξψλσλ θαη ησλ

ζπλδέζεσλ ηνπο.

ΝεπξσληθάΓίθηπα8
Δγκέθαλος και ζσναίζθημα

Αλ πηνζεηνχζακε ην αλαιπηηθφ πξφηππν, ζα θηηάρλακε κηα ιίζηα απφ ηα νπζηψδε ςπρνινγηθά

ζπζηαηηθά, φπσο είλαη νη αηζζήζεηο, ε κλήκε, ηα ζπλαηζζήκαηα, ε γλψζε θαη ν έιεγρνο ησλ

θηλήζεσλ.

Φηηάρλνληαο έλα κπαιό :

Ο Κηζκέη θηηάρηεθε από ην
εξγαζηήξην ηερλεηήο
λνεκνζύλεο ζην MIT,
αλαπαξηζηά ηε «ζπλείδεζε» ησλ
κεραλώλ.

Υακεισκέλα θξύδηα
θαη απηηά απερνύλ
αλζξώπηλεο εθθξάζεηο

Ο Κηζκέη
αληαπνθξίλεηαη ζε
ζπγθεθξηκέλα
εξεζίζκαηα κε
ρακεισκέλα κάηηα,
«δείρλνληαο ζπκό»

Έλα ζθηρηά
θιεηζκέλν ζηόκα
απεηθνλίδεη
αηζζήκαηα νξγήο
Εηθόλα 4: Κηζκέη

Ο Κηζκέη είλαη ζρεδηαζκέλνο λα έρεη ην εθθξαζηηθφ πξφζσπν ελφο αλζξψπνπ θαη καζαίλεη κέζα

απφ ηελ θνηλσληθή αιιειεπίδξαζε, αληαπνθξηλφκελνο ζηα εξεζίζκαηα κε «αηζζήκαηα».

ΝεπξσληθάΓίθηπα9
 Σσήμα 1: Τπιζοπθογώνια απεικόνιζη ηος ζςναιζθήμαηορ

Σσήμα 2: Σςζσέηιζη αξόνυν με ηοςρ μοπθαζμούρ ανάλογυν ζςναιζθημάηυν

ΝεπξσληθάΓίθηπα10
 Σρήκα 3: The facial motor control system. Kismet's face currently supports four different functions, and
must do so in a timely, coherent, and appropriate manner.

ΟηεθθξάζεηοηνππξνζψπνπηνπΚηζκέηπαξάγνληαηκεηελρξήζεκίαοinterpolation-

basedtechniqueζεέλαληξηζδηάζηαηνρψξν.

Οηηξεηοδηαζηάζεηοαληηζηνηρνχλζηεδιέγερζη,ηνζθένοςθαηηελζηάζη

(stance??).Σαίδηααπηάηξίαραξαθηεξηζηηθάρξεζηκνπνηνχληαηγηααμηνινγήζνπλ ζπλαηζζεκαηηθά

ηελ πιεζψξα ησλ πεξηβαιινληηθψλ θαη εζσηεξηθψλ παξαγφλησλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ

«ζπλαηζζεκαηηθή» θαηάζηαζε ηνπ Κηζκέη. Απηήεπεξηνρήπνπνξίδεηαηαπφηεληξηάδα [Γ – ΢ –

΢]νλνκάδεηαηρψξνο επηξξνήο/ζπλαηζζήκαηνο.

Ηηξέρνπζαζπλαηζζεκαηηθήθαηάζηαζεθαηαιακβάλεηέλααπιφζεκείνκέζα ζηνλ ρψξν απηφ θάζε

θνξά. Δδψζαπξέπεηλαζεκεησζείφηηαπηφονρψξνοφρηκφλναληηζηνηρεί

ΝεπξσληθάΓίθηπα11
ζεζπλαηζζεκαηηθέοθαηαζηάζεηο (π.ρ. ζπκφο, θφβνο, ιχπε, θιπ.) αιιά επίζεο θαη ζε επίπεδα

δηέγεξζεο (π.ρ. έμαςε θαη θφπσζε).

Artificial Emotion VS “Real” Emotion

OJosephLeDoux, λεπξνεπηζηήκνλαο ζην New York University’s Center for Neural Science,

πεξηγξάθεη ην ζπλαίζζεκα απφ ηελ άπνςε ηνπ "θπθιψκαηνο επηβίσζεο» πνπ ππάξρεη ζε φια ηα

έκβηα φληα. Έλαο νξγαληζκφο, ηφζν απιφο φζν κηα ακνηβάδα ή ηφζν πεξίπινθνο φπσο έλαο

άλζξσπνο, αληηδξά ζε έλα πεξηβαιινληηθφ εξέζηζκα θαηά ηξφπν πνπ θαζηζηά πην πηζαλφ λα

επηβηψζεη θαη λα αλαπαξαρζεί. Σν εξέζηζκα ελεξγνπνηεί ηα θπθιψκαηα επηβίσζεο πνπ σζνχλ

ζπκπεξηθνξέο πνπ εληζρχνπλ ηελ επηβίσζε. Η ππξνδφηεζε λεπξψλσλ ζε έλα ζπγθεθξηκέλν

ΝεπξσληθάΓίθηπα12
κνηίβν κπνξεί λα πξνθαιέζεη ζηνλ εγθέθαιν λα δηαηάμεη ηελ απειεπζέξσζε ηεο αδξελαιίλεο, ε

νπνία θάλεη ηελ θαξδηά ρηππά πην γξήγνξα, σζψληαο έλα δψν λα παιέςεη ή λα θχγεη απφ ηνλ

θίλδπλν. Απηή ε θπζηθή θαηάζηαζε, ν LeDoux ιέεη, είλαη έλα ζπλαίζζεκα.

Εικόνα 4: Εγκέθαλορ-ζςναιζθήμαηα

Μπνξεί ν εγθέθαινο λα κελ είλαη κεραλή, έρεη φκσο αλαηνκηθή δνκή.΢πγθεθξηκέλεο πεξηνρέο

ηνπ εγθεθάινπ εθηεινχλ εμεηδηθεπκέλεο εξγαζίεο, φπσο ην ζρεδηαζκφ ηεο θίλεζεο, ηελ

πξαγκαηνπνίεζε θνηλσληθήο θξηηηθήο, ή ηε ραξηνγξάθεζε ηνπ νπηηθνχ πεδίνπ.Κάζε λνεηηθή

δηεξγαζία, σζηφζν, απαηηεί ηε ζπλδπαζκέλε δξάζε πεξηζζφηεξσλ πεξηνρψλ ηνπ εγθεθάινπ.

ΝεπξσληθάΓίθηπα13
 ΢ηνλ ηληαθό ινβό βξίζθεηαη ην
θέληξν ηεο όξαζεο.

Οη ινβνί είλαη ηα θύξηα

ηκήκαηα ηνπ εγθεθάινπ.
Ο κεησπηαίνο ινβόο
΢ην βξεγκαηηθό εθηειεί ηνλ ελζπλείδεην
΢ηνλ θξνηαθηθό ινβό βξίζθεηαη ε ζρεδηαζκό θαη έιεγρν
ινβό δηαηεξείηαη ε ζσκαηναηζζεηηθή ησλ θηλήζεσλ.
βαζηθή κλήκε θαη ρώξα, εθεί
εληνπίδεηαη ην επεμεξγάδνληαη νη
θέληξν ηεο αθνήο. ρσξηαθέο
αηζζήζεηο.

Σσήμα 4: Χυποθεηική δομή ηος εγκεθάλος

Λειηοσργία ηοσ εγκεθάλοσ

Η ιεηηνπξγία ηνπ εγθεθάινπ έρεη ζηφρν λα ηειεηνπνηήζεη ηε ζπκπεξηθνξά, λα ηζνξξνπήζεη ηηο

αλάγθεο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηνπο θηλδχλνπο θαη ηα ελδερφκελα θάζε ζηηγκήο. Σηην εξέλιξη

αςηήρ ηηρ διαδικαζίαρ ο εγκέθαλορ γεννάει με κάποιο ηπόπο ηην ανηίλητη.Δίλαη δχζθνιν λα

εμεγήζεη θαλείο ηηο δηεξγαζίεο ηνπ εγθεθάινπ κε φξνπο, πνπ λα γεθπξψλνπλ ην ράζκα αλάκεζα

ζηηο αληηθεηκεληθά ππαξθηέο θαισδηψζεηο ησλ λεχξσλ θαη ζηνλ ππνθεηκεληθφ θφζκν ηνπ

κπαινχ.Έλα κεγάιν θνκκάηη ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ εγθεθάινπ βξαρπθπθιψλεη κέζσ ηεο

ρξήζεο ππνζπλείδεησλ έμεσλ θαη έηζη ε ζπλείδεζε κνηάδεη λα δεκηνπξγείηαη αβίαζηα θαη

ζηηγκηαία, πίζσ φκσο απφ θάζε ζηηγκή ζπλεηδεηφηεηαο θξχβεηαη κηα θξελήξεο δξαζηεξηφηεηα

ηνπ εγθεθάινπ.

ΝεπξσληθάΓίθηπα14
 Έλα πνιχπινθν δίθηπν αηκνθφξσλ αγγείσλ ηξνθνδνηεί

ηνλ ελεξγνβφξν απηφ εγθέθαιν. Μπνξεί λα θαίλεηαη

εχθνιν λα έρεη θαλείο ζπλείδεζε, ηεξνχκελσλ φκσο,

ησλ αλαινγηψλ ν εγθέθαιφο καο θαηαλαιψλεη

πεξηζζφηεξε ελέξγεηα απφ έλαλ ζθιεξά εξγαδφκελν

κπ.Καη αλ δηαθνπεί ε αηκαηηθή ξνή, ζα βξεζνχκε

αλαίζζεηνη κέζα ζε δέθα δεπηεξφιεπηα.

Σσήμα 5: Αγγειακό ζύζηημα εγκεθάλος

Καηανοώνηας ηοσς νεσρώνες

Η δσή ζηνλ πιαλήηε ηεο Γεο μεθίλεζε πξηλ απφ 3,5 δηζεθαηνκκχξηα ρξφληα πεξίπνπ, κε ηελ

εκθάληζε θπθηψλ, βαθηεξίσλ θαη άιισλ κνλνθχηηαξσλ νξγαληζκψλ. Οηπξσηφγνλνη απηνί

νξγαληζκνί δελ είραλ λεπξηθφ ζχζηεκα, έπξεπε φκσο λα έρνπλ έλαλ ηξφπν λα αληηιακβάλνληαη

ην πεξηβάιινλ θαη λα κπνξνχλ λα αληηδξνχλ θαηάιιεια.

Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα απνηειεί έλα βαθηήξην γλσζηφ σοEscherichiacoliην νπνίν

ζρεκαηίδεη κεγάιεο απνηθίεο ζην έληεξν ηνπ αλζξψπνπ θαη θηλείηαη θνιπκπψληαο,

θαηεπζπλφκελν απφ ηα ηξηρνεηδή καζηίγηα θαζψο αλαδεηά ηξνθή. Οη ππνδνρείο πνπ είλαη

πξσηετληθέο δνκέο ζηελ επηθάλεηα ηνπ βαθηεξίνπ, φηαλ παγηδεχζνπλ έλα δείγκα ζαθράξσλ

πξαγκαηνπνηνχλ αιιαγέο ζην ζρήκα ηνπο θαη ππξνδνηείηαη κηα ζεηξά ρεκηθψλ ζεκάησλ πνπ

δηαηξέρνπλ ην βαθηήξην σο ηα καζηίγηα.

ΝεπξσληθάΓίθηπα15
Ασηός ο μητανιζμός ανηίδραζης αποηελεί ένα είδος εγκεθάλοσ.Ο εγθέθαινο ππάξρεη γηα λα

κεηαηξέπεη ηα δεδνκέλα πνπ πξνζιακβάλεη ζε εληνιέο απφθξηζεο.Hδσή εμαξηάηαη απφ ηελ

πιεξνθνξία. Γηα λα νξγαλσζεί ε άκνξθε νπζία ζε ζρεκαηηζκνχο ηθαλνχο λα παγηδεχνπλ ην θσο

ηνπ ήιηνπ, θαζψο θαη άιιεο πεγέο ελέξγεηαο, ρξεηάδεηαη θάπνηνπ επίπεδνπ αηζζεηηθφηεηα. Σν

DNAκπνξεί λα ζεσξεζεί έλα κφξην κλήκεο.Σα γνλίδηα θσδηθνπνηνχλ ηε ζπληαγή κε ηελ νπνία

θηηάρλεηαη ην ζψκα. Σν DNA είλαη κηα απφ ηηο κνξθέο πιεξνθνξίαο πνπ ζπληεξνχλ ηε δσή. Η

γεληθεπκέλε εμάξηεζε απφ ηελ πιεξνθνξία είλαη ζεκαληηθή γηαηί δείρλεη φηη ε ζπλείδεζε θαη ν

εγθέθαινο πξνέθπςαλ απφ κηα αλάγθε.Σν ζψκα ρξεηαδφηαλ πνιιαπιά επίπεδα αλαγλψξηζεο θαη

ειέγρνπ, νπφηε ε εμέιημε ηνπ λεπξηθνχ ζπζηήκαηνο απνηεινχζε ληεηεξκηληζηηθά ην επφκελν

βήκα.Έλα λεπξηθφ θχηηαξν, ην νπνίν ζηνλ εγθέθαιν νλνκάδεηαη λεπξψλαο, είλαη απιψο ε

ππεξβνιηθή εθδνρή ελφο ζπλεζηζκέλνπ θπηηάξνπ.

Σσήμα 5:Δομήνεςπικού κύηηαπος

ΝεπξσληθάΓίθηπα16
Όια ηα θχηηαξα ζην ζψκα καο έρνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα εθθξίλνπλ θαη λα απαληνχλ ζε ρεκηθά

ζήκαηα. Δπηπιένλ, φια ηα θχηηαξα έρνπλ θπζηνινγηθά κηα δηαθνξά δπλακηθνχ αλάκεζα ζηελ

εζσηεξηθή θαη ηελ εμσηεξηθή επηθάλεηα ηεο θπηηαξηθήο ηνπο κεκβξάλεο.

Η αλάγθε λα δηαηεξνχλ κηα νξηζκέλε ζπγθέληξσζε ηφλησλ ζην εζσηεξηθφ πεξηβάιινλ

πξνυπνζέηεη λα δηαζέηεη θάζε θχηηαξν κηα αληιία κεηαθνξάο ησλ ζεηηθά θνξηηζκέλσλ ηφλησλ,

φπσο ην λάηξην, πξνο ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ ην θχηηαξν δηαηεξεί έλα

ειαθξά αξλεηηθφ δπλακηθφ.. Έηζη ν βαζηθφο κεραληζκφο παξαγσγήο ρεκηθνχ ζήκαηνο ππήξρε,

θαη νη θπηηαξηθέο κεκβξάλεο δηέζεηαλ ήδε ειεθηξηθέο ηδηφηεηεο.Σν κφλν πνπ έκελε γηα λα

θηηαρηεί έλαο λεπξψλαο ήηαλ λα πάξεη ην θχηηαξν ην θαηάιιειν ζρήκα- λα ηελησζεί ψζηε λα

δεκηνπξγεζεί ε νδφο κεηαθνξάο απαγσγψλ θαη πξνζαγσγψλ ζεκάησλ.

ΠίλαθαοαπφεξγαζίαΔπξεζηηερλίαο :

Cellseparationusingelectricfields, HenryMEppich, JosephAMangano

Πίνακαρ 1: Χαπακηηπιζηικά ποζά μονοκύηηαπυν οπγανιζμών

ΝεπξσληθάΓίθηπα17
 Εικόνα 5: Χημικόρ Μησανιζμόρ για ηην διαηήπηζη ηος δςναμικού ηηρ μεμβπάνηρ ηος κςηηάπος

Cardiac myositis,
as well as many
other cells, have a
+
Na -
++
Ca exchanger
that is essential
for maintaining
sodium and
calcium
homeostasis.

Εικόνα 6

ΝεπξσληθάΓίθηπα18
Αρτιηεκηονική Νεσρώνφν

΢ην έλα άθξν ηνπ λεπξψλα βξίζθεηαη έλα ζχλνιν λεκάησλ-δελδξίηεο- νη νπνίνη κέζσ ησλ

πνιιαπιψλ ηνπο ζπλάςεσλ, ιακβάλνπλ πξνζαγσγά/θεληξνκφια ζήκαηα.΢ην άιιν άθξν ν

λεπξψλαο ηεληψλεηαη ζρεκαηίδνληαο ηνλ λεπξάμνλα, έλαλ άμνλα-απνθπάδα πνπ κεηαθέξεη

απαγσγά/θπγφθεληξα ζήκαηα. Σα ειεθηξηθά δπλακηθά ησλ πξνζαγσγψλ κελπκάησλ άγνληαη

κέζσ ησλ δελδξηηψλ θαη ζπζζσξεχνληαη ζην ζψκα ηνπ θπηηάξνπ.Μφιηο ην δπλακηθφ δηαπεξάζεη

ηελ νδφ ηνπ λεπξψλα ππξνδνηείηαη ε αθφινπζε δηαδηθαζία :

Έλαο ζπηλζήξαο-έλα ηξέρνλ θχκα

εθθφξηηζεο (αλαζηξνθή ηνπ ειεθηξηθνχ

δπλακηθνχ θαηά κήθνο ηεο θπηηαξηθήο

κεκβξάλεο)- δηαηξέρεη ηνλ άμνλα

θαηεπζπλφκελν πξνο ηνλ πξννξηζκφ

ηνπ.Απφ ηελ πιεπξά ηεο θπζηνινγίαο, ε

δηαθνξά κεηαμχ λεπξψλσλ θαη

ζπλεζηζκέλσλ θπηηάξσλ είλαη ειάρηζηε.

Η δηαθνξά ηνπο είλαη ηεξάζηηα σο πξνο ηελ

εθπξνζψπεζε ηεο πιεξνθνξίαο.

Σφζν ην ζρήκα θάζε λεπξψλα,

φζν θαη ην πξνζσξηλφ δίθηπν πνπ

Σρήκα 6
δηακνξθψλεηαη θαηά ηε κεηαθνξά ησλ

ζπηλζήξσλ, έρνπλ θάπνην λφεκα.

ΝεπξσληθάΓίθηπα19
 Σσήμα 7: Διάγπαμμα ηος νεςπικού ζςζηήμαηορ

Αλ θνπλήζνπκε ηα δάρηπια ησλ πνδηψλ καο, ζα έρνπκε κφιηο εξεζίζεη ην καθξχηεξν λεπξάμνλα

ηνπ ζψκαηφο καο. Ο εγθέθαιφο καο ελεξγνπνίεζε ην ηζρηαθφ λεχξν, κηα δέζκε πνιχ κηθξψλ

θηλεηηθψλ ηλψλ πνπ πξέπεη λα θαιχςνπλ κηα απφζηαζε ελφο κέηξνπ ή θαη κεγαιχηεξε, απφ ηε

ζπνλδπιηθή ζηήιε σο ην πέικα.Σα ίδηα λεχξα κηαο θακεινπάξδαιεο πξέπεη λα θαιχςνπλ

πεληαπιάζηα απφζηαζε.
Efferent =
Έλαο λεπξψλαο κπνξεί λα κεηαθέξεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε απαγωγόο
(ζηέιλεη ζήκα
εηθφλεο, γεχζεηο ή αηζζήκαηα, νξκέο ή απνγνεηεχζεηο. Οη από ην ΚΝΣ
ζπηλζήξεο – impulses- είλαη αθξηβψο νη ίδηνη.Σν λφεκα βξίζθεηαη
πξνο ηελ
πεξηθέξεηα)
ζηηο ειηζζφκελεο κνξθέο ησλ ζπλδέζεσλ πνπ ζρεκαηίδνληαη. Έλα

κεκνλσκέλν λεχξν ζπλδεδεκέλν ζην έλα άθξν κε ππνδνρείο ηεο πίεζεο θαη ζην άιιν κε κπο,

κπνξεί λα δηαηάμεη ην ρέξη λα νπηζζνρσξήζεη φηαλ αγγίμεη ζε θάηη.

ΝεπξσληθάΓίθηπα20
΢ην λεπξηθφ δίθηπν, φπνπ φια ηα λεχξα επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο, ηα εξεζίζκαηα πξέπεη λα

δηαπεξάζνπλ ηνπο ηζηνχο λα θηλεζνχλ παξάιιεια κε ηα αηκνθφξα αγγεία γηα λα θηάζνπλ ζην

ζηφρν ηνπο. Οη λεπξψλεο κεηαθέξνπλ έλα κήλπκα απφ έλα ζεκείν νπνηνπδήπνηε κέξνπο ηνπ

ζψκαηνο ζε έλα άιιν, ζρεδφλ αθαξηαία.

Σσήμα 8: Δενδπίηερ, κςηηαπικό ζώμα και άξοναρ νεςπικού κςηηάπος

΢ηνλ εγθέθαιν, θάζε λεπξψλαο ζπλδέεηαη κε κεξηθέο εθαηνληάδεο γεηηνληθνχο λεπξψλεο.Η

ηζρχο θαζεκηάο απφ απηέο ηηο ζπλδέζεηο ξπζκίδεηαη εκπεηξηθά.Σν άθξν ελφο δελδξίηε κπνξεί λα

δηνγθσζεί ψζηε λα πξνβάινπλ λέεο ζπλάςεηο, ηζρπξνπνηψληαο ηηο ζπλδέζεηο, ή αθφκα, έλαο

λεπξάμνλαο κπνξεί λα αλαπηχμεη λένπο δελδξίηεο.

ΝεπξσληθάΓίθηπα21
Σν απνηέιεζκα απηήο ηεο πξνζεθηηθήο ξχζκηζεο είλαη ε λεπξσληθή αξρηηεθηνληθή, ε νπνία

δηακνξθψλεηαη κέζσ ησλ εκπεηξηψλ.Έλα λεπξσληθφ δίθηπν μεθηλά απφ κηα νπδέηεξε

θαηάζηαζε.Μέζα φκσο απφ ηηο κλεκνληθέο αιιαγέο εμειίζζεηαη ζε κηα επηθάλεηα κε ιαθθνχβεο

θαη εμνγθψκαηα.Όηαλ λέα θεληξνκφια εξεζίζκαηα ξένπλ ζε απηή ηελ αξρηηεθηνληθή δηάηαμε,

θαηεπζχλνληαη ζε θαιά πεξπαηεκέλα κνλνπάηηα.

Σν ηξέρνλ θύκα δηαηξέρεη ην κνλσκέλν

άμνλα σο ηε ζύλαςε, ππξνδνηώληαο
ηελ απειεπζέξσζε ρεκηθώλ νπζηώλ
πνπ δηεγείξνπλ ηνλ επόκελν λεπξώλα.

Σσήμα 9: Νεςπικόρ κποςζηικόρ πaλμόρ

ΝεπξσληθάΓίθηπα22
Σν ζρήκα ηνπ δηθηχνπ είλαη εθείλν πνπ θαζνξίδεη ηελ πνξεία, αλ θαη ε πξφζιεςε λέσλ

εξεζηζκάησλ, νη λέεο εκπεηξίεο ζα ζεκάλνπλ ηε ράξαμε λέσλ νδψλ κλήκεο.Σν δίθηπν ζπλέρεηα

καζαίλεη ηελ ίδηα ζηηγκή πνπ θηηάρλεη ζπλδέζεηο.

Σσήμα 10

Σσήμα 11

ΝεπξσληθάΓίθηπα23
Electrical
Signal
(red dots)

Σσήμα 12

Σσήμα 13

ΝεπξσληθάΓίθηπα24
Η δηαθνξά δπλακηθφ ΓV επηηπγράλεηαη ιφγσ ηεο δηαθνξεηηθήο ζπγθέληξσζεο ηφλησλ (Να+, Κ+,

Cl-, ηφληα πξσηετλεο) ζην εζσηεξηθφ θαη εμσηεξηθφ ηεο κεκβξάλεο.

Γπλακηθφ Nernst(δπλακηθφ γηα ηελ εμηζζνξνπεζε)αλαπηχζζεηαη κφλν απφ ηα ηφληα πνπ

κπνξνχλ λα δηαρπζνχλ.

Μνληέιν εμήγεζεο:

1. t=0 ειεθηξνιπηηθφ δηάιπκα

2. ηφληα Cl δηαπεξλνχλ ηε κεκβξάλε

3. αξηζηεξά : έιιεηκκα , δεμηά : πεξίζζεηα

αξλεηηθνχ θνξηίνπ

4. κεκβξάλε~ππθλσηήο ειεθηξηθφ Σσήμα 14

5. πεδίν έληαζεο Δ

6. αλάπηπμε δηαθνξάο δπλακηθφ

Σρήκα 15: Σπλζήθεο εμηζνξξόπεζεο ηνπ δπλακηθνύ ηεο κεκβξάλεο

ΝεπξσληθάΓίθηπα25
Σσήμα 16: Εξίζυζη Νεπνζη

Σσήμα 17

ΝεπξσληθάΓίθηπα26
Οη λεπξψλεο δχλαληαη λα βξίζθνληαη ζε κία εθ ησλ δχν θαηαζηάζεσλ : ελεξγνί ή

αλελεξγνί.Όηαλ έλαο λεπξψλαο είλαη ελεξγφο παξάγεη πεξίπνπ 50-100 ειεθηξηθνχο παικνχο /

second, ελψ φηαλ είλαη αλελεξγφο παξάγεη ειάρηζηνπο παικνχο.

Ο λεπξψλαο ελεξγνπνηείηαη φηαλ ιακβάλεη θάπνηα ηθαλνπνηεηηθή δηέγεξζε απφ ηνπο λεπξψλεο

κε ηνπο νπνίνπο είλαη ζπλδεδεκέλνο.

Η επηδεξκίδα, γηα παξάδεηγκα, πεξηέρεη ηνπο δελδξίηεο ησλ αηζζεηήξησλ λεπξψλσλ πνπ είλαη

επαίζζεηνη ζηελ πίεζε θαη ηε ζεξκνθξαζία, ελψ νη δελδξίηεο πνπ είλαη ζηα κάηηα καο είλαη

επαίζζεηνη ζην θσο.΢ε έλαλ ππνινγηζηή, σζηφζν, νη αξηζκνί, νη ιέμεηο, νη ήρνη, ηα είδσια,

γεληθά νη «δηεγέξζεηο» ησλ λεπξψλσλ, ζπκβνιίδνληαη κε ελεξγνχο θαη αλελεξγνχο παικνχο –

δπαδηθνχο αξηζκνχο.

Δγκέθαλος ενανηίον Τπολογιζηή

Μία ζχγθξηζε κεηαμχ ηνπ ππνηππψδνπο πιηθνχ

ηνπ ελφο θαη ηνπ άιινπ ρσξίο λα ιακβάλακε

ππφςε ηελ αξρηηεθηνληθή.

Όπσο πξναλαθέξακε ππάξρνπλ πεξίπνπ 100

δηζεθαηνκκχξηα λεπξψλεο ζηνλ αλζξψπηλν θινηφ,

ζε ζχγθξηζε κε 10 ρηιηάδεο επεμεξγαζηέο ζηηο πην

ηζρπξέο παξάιιεισλ ππνινγηζηψλ. Κάζε

βηνινγηθφο λεπξψλαο ζπλδέεηαη κε αξθεηέο ρηιηάδεο άιινπο λεπξψλεο, παξφκνηεο ζηελ

ζπλδεζηκφηεηα κε ηνπο παλίζρπξνπο παξάιιεινπο ππνινγηζηέο. Οη ηαρχηεηεο ηνπ ηππηθνχ

ιεηηνπξγηθνχ ησλ βηνινγηθψλ λεπξψλσλ είλαη ηεο ηάμεο ηνπ ms,ελψ ν ρξφλνο απηφο ζην chip

ππξηηίνπ είλαη ηεο ηάμεο ηνπ ns².Ο αλζξψπηλνο εγθέθαινο απνηειεί πςειήο ελεξγεηαθήο

ΝεπξσληθάΓίθηπα27
απφδνζεο, ρξεζηκνπνηψληαο πεξίπνπ 10−16 Joules αλά πξάμεαλά δεπηεξφιεπην, ελψ

νηθαιχηεξνη ππνινγηζηέο ρξεζηκνπνηνχλ ζήκεξα πεξίπνπ 10−6 Joules αλά πξάμε αλάsec.
2.Τπνινγίδεηαη ζην πεξηθεξηθφ λεπξηθφ ζχζηεκα θαη ε κέζνδνο πεξηιακβάλεη ηε δνθηκαζία ηνπ λεχξνπ κέζσ ηεο ηαρχηεηαο απνζηνιήο ζήκαηνο θαη απνιαβήο ηνπ

απφ ειεθηξφδηα

«Έωσ τα Χριςτούγεννα, ο AllenNewell κι εγώ θα έχουμε εφεύρει

μια σκεπτόμενη μηχανή» …..
Ιανουάριοσ 1956, HerbertSimon
Aρχή θεμελίωςησ Τεχνητήσ Νοημοςύνησ

3.Η κέηξεζε θαηαλάισζεο ελέξγεηαο έγηλε κέζσ κέηξεζεο ηεοθιηκάθσζεο ηεο κέζεο εηδηθήο ρξήζεο ηεο γιπθφδεο (απνηειεί κεηξφ κεηαβνιηθνχ ξπζκνχ) απφ ηνλ

εγθέθαιν ζε ζρέζε κε ηελ ππθλφηεηα ησλ λεπξψλσλ.

ΣΔΥΝΗΣΑ ΝΔΤΡΩΝΙΚΑ ΓΙΚΣΤΑ

ΟηSimonθαηNewellέθηηαμαλέλα πξφγξακκα ππνινγηζηή, ηε Λνγηθή Θεψξεζε, πνπ κπνξνχζε λα

επεμεξγαζηεί απνδείμεηο καζεκαηηθψλ ζεσξηψλ κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο ινγηθψλ

ζπκπεξαζκάησλ.

Καη νη δχν καδί έθαλαλ ζεκαληηθά βήκαηα πξνφδνπ ζηελ αλάιπζε ησλ αλζξψπηλσλ

ηερληθψλ επίιπζεο πξνβιεκάησλ, κεηαθέξνληαο ζηε ζπλέρεηα ηα ζηνηρεία απηά ζε πξνγξάκκαηα

ππνινγηζηψλ.

Σν αλζξψπηλν κπαιφ κπνξεί λα

ζπγθξηζεί κε έλα πξφγξακκα ππνινγηζηή, ην

νπνίν ηξέρεη ζε έλα βηνινγηθφ πεξηβάιινλ

αληί γηα ειεθηξνληθφ. Η γλσζηηθή επηζηήκε

είλαη ε κειέηε ηεο λνεηηθήο επεμεξγαζίαο – Σσήμα 18

ΝεπξσληθάΓίθηπα28
 κηα εμεξεχλεζε ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν εγθέθαινο καο επηηξέπεη λα ζθεθηφκαζηε θαη λα

επηθνηλσλνχκε, θαζψο θαη ηεο ππαγφξεπζεο ηεο αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξάο.

Μπνξεί λα ζεσξεζεί σο έλα είδνο έξεπλαο γηα «ππνινγηζηηθέο» ζεσξίεο ηνπ αλζξψπηλνπ

κπαινχ. Πνιινί απφ ηνπο πξσηνπφξνπο ηεο ηερλεηήο λνεκνζχλεο ήηαλ θαη γλσζηηθνί

επηζηήκνλεο θαη ε εμέιημε ηεο γλσζηηθήο επηζηήκεο θαη ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ ππνινγηζηψλ

είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλεο.

Γνφζηική επιζηήμη και Λογικό Βήμα

΢ήκεξα, νη ηθαλφηεηεο εμαγσγήο ζπκπεξαζκάησλ ηεο θαζνδηθήο πξνζέγγηζεο ηεο ηερλεηήο

λνεκνζχλεο εθαξκφδνληαη ζπλήζσο ζε εμεηδηθεπκέλα ζπζηήκαηα – πξνγξάκκαηα ππνινγηζηψλ

πνπ δχλαληαη λα αλαιχνπλ κηα απνζεθεπκέλε βάζε πιεξνθνξηψλ. Η έμνδφο ηνπο κπνξεί λα

είλαη πιεξνθνξία, ζπκβνπιή, πξφβιεςε ή ξηςνθηλδπλεπκέλε εθηίκεζε. Έλα απφ ηα πξψηα θαη

πιένλ δηάζεκα εμεηδηθεπκέλα ζπζηήκαηα ήηαλ ην MYCIN, πνπ δεκηνπξγήζεθε ζην

παλεπηζηήκην ηνπ Stanford θαη παξείρε άκεζα απαληήζεηο ζε ζέκαηα ζεξαπείαο κνιχλζεσλ ηνπ

αίκαηνο απφ βαθηήξηα, βαζηζκέλεο ζηηο εξσηήζεηο πνπ έζεηε θαη ζηηο απαληήζεηο ησλ γηαηξψλ

γηα ηα ζπκπηψκαηα ηνπ αζζελνχο. Υσξίο ην MYCIN, πνιιέο απφ ηηο δηαγλψζεηο ζα απαηηνχζαλ

ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ βαθηεξίνπ κέζα απφ δείγκα αίκαηνο, κηα δηαδηθαζία πνπ ζα θξαηνχζε

ηνπιάρηζηνλ 48 ψξεο. A certainty factor (CF) is a

numerical value that expresses a
MYCIN operated using a fairly simple inference engine  degree of subjective belief that a
particular item is true.
An Inference Engine is a tool from Artificial Intelligence.

Τα μαθημαηικά δεν είναι απκεηά.

ΝεπξσληθάΓίθηπα29
Παξά ηελ πξνζπάζεηα, νη καζεκαηηθνί δε κπφξεζαλ λα πεξηγξάςνπλ κε αθξίβεηα ηνλ θφζκν

ρξεζηκνπνηψληαο κφλν ηε καζεκαηηθή ινγηθή.

Απηφ δεκηνχξγεζε πξνβιήκαηα ζηηο βαζηζκέλεο ζηε ινγηθή πξνζπάζεηεο γηα ηελ ηερλεηή

λνεκνζχλε. KurtGodel, 1931

Αλνινθιήξσην Θεώξεκα:
Τπάξρεηπάληα ε αλάγθε γηα «δηαίζζεζε» ζηε
δηαδηθαζία θαηαλόεζεο θάζε ινγηθνύ ζπζηήκαηνο,
ε νπνία ζα πξέπεη λα δηνρεηεύεηαη ζην ζύζηεκα
από εμσηεξηθέο πεγέο.

ΑΝΟΓΙΚΗ ΠΡΟ΢ΔΓΓΙ΢Η

Αληηγξάθνληαο ηε θχζε:Σν 1943, ν λεπξνιφγνο WarrenMcCullochθαη ν καζεκαηηθφο

WalterPitts, ήηαλ νη πξψηνη πνπ ζρεδίαζαλ έλα ειεθηξνληθφ θχθισκα πνπ κπνξνχζε λα

ζπκπεξηθέξεηαη κε ηξφπν αλάινγν φπσο έλαο βηνινγηθφο λεπξψλαο.

Με θάπνην ηξφπν, ηα εθαηνκκχξηα ζήκαηα πνπ μεθηλνχλ απφ ηα άθξα ησλ λεχξσλ ζηα

αηζζεηήξηα φξγαλά καο, δεκηνπξγνχλ κηα εζσηεξηθή αλαπαξάζηαζε ηνπ άκεζνπ πεξηβάιινληφο

καο :ηελ αληίιεςή καο γηα ηνλ θφζκν.

Η κάζεζε θαίλεηαη λα είλαη απνηέιεζκα ηνπ ζρεκαηηζκνχ λέσλ ζπλδέζεσλ κεηαμχ

λεπξψλσλ – ή ελίζρπζε ή εμαζζέλεζε ησλ ήδε ππαξρφλησλ.

Αλνδηθή θαηαζθεπή : νη δεζκνί κεηαμχ ησλ αηφκσλ δεκηνπξγνχλ ηα κφξηα θαη νη

αιιειεπηδξάζεηο κεηαμχ ησλ κνξίσλ δεκηνπξγνχλ κεγαιχηεξεο δνκέο, φπσο ηα θχηηαξα.

Σα αλνδηθήο πξνζέγγηζεο πξνγξάκκαηα δεκηνπξγνχλ επίζεο πνιχπινθεο ζπκπεξηθνξέο

κέζα απφ απιέο εληνιέο. Ο McCulloch-Pittsλεπξψλαο έρεη αξθεηέοεηζφδνπο πιεξνθνξηψλ θαη

κφιηο κηα έμνδν. Κάζε ζήκα εηζφδνπ ζην λεπξψλα MPήηαλ δπαδηθφ – είηε αλνηρηφ είηε θιεηζηφ-

αιιά θάπνηα ζήκαηα εηζφδνπ παξείραλ ζεηηθέο ελδείμεηο θαη θάπνηα αξλεηηθέο. Δάλ ην ζχλνιν

ΝεπξσληθάΓίθηπα30
ησλ εηζεξρφκελσλ ζεκάησλ ήηαλ ηθαλνπνηεηηθφ, ν λεπξψλαο κπνξνχζε λα παξάγεη ζήκα

εμφδνπ, φπσο ζπκβαίλεη κε ηελ ελεξγνπνίεζε ελφο πξαγκαηηθνχ λεπξψλα.

Σσήμα 19

Hζπκπεξηθνξά ελφο αλεμάξηεηνπ λεπξψλα είλαη εχθνιν λα αλαπαξαρζεί ζε έλαλ

ππνινγηζηή αθνχ ν βηνινγηθφο λεπξψλαο κπνξεί άλεηα λα ζεσξεζεί σο ζπζθεπή δχν ζέζεσλ -

«αλνηρηή» φηαλ είλαη ελεξγνπνηεκέλνο θαη «θιεηζηή» φηαλ είλαη απελεξγνπνηεκέλνο. Ο

λεπξψλαο «απνθαζίδεη» λα ελεξγνπνηεζεί ή φρη αλάινγα κε ηα εηζεξρφκελα ζήκαηα πνπ δέρεηαη

απφ ηνπο άιινπο λεπξψλεο.

ΝεπξσληθάΓίθηπα31
Καη απηή ε θαηάζηαζε κπνξεί λα εμνκνησζεί ζε ππνινγηζηή. Η πηζαλφηεηα ελφο λεπξψλα λα

ελεξγνπνηεζεί δε ζρεηίδεηαη απιψο κε ηνλ αξηζκφ ησλ εηζεξρφκελσλ ζεκάησλ. Κάζσοζήκαηα

απφ θάπνηεο ζπλάςεηο απμάλνπλ ηελ πηζαλφηεηα απηή, ελψ άιια ηε κεηψλνπλΑθφκε θη απηή ε

θαηάζηαζε φκσο κπνξεί λα αλαπαξαρζεί ζε έλαλ ππνινγηζηή ή ειεθηξνληθφ θχθισκα γηα ηε

δεκηνπξγία «ηερλεηψλ λεπξψλσλ».

Δκπαίδεσζη- μάθηζη

΢ηα ηέιε ηνπ 1950, ν Καλαδφο ςπρνιφγνο DonaldHebbεμήγεζε ηνλ ηξφπν εκπινθήο ησλ

λεπξψλσλ ζηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο. ΢πλεηδεηνπνίεζε φηη ε κάζεζε ιακβάλεη ρψξα φηαλ νη

ζπλαπηηθέο ζπλδέζεηο δηαθνξνπνηνχληαη – σο απνηέιεζκα ησλ επαλαιακβαλφκελσλ

αηζζεηήξησλ εηζεξρφκελσλ ζεκάησλ. Έηζη, γηα παξάδεηγκα, καζαίλνπκε λα αλαγλσξίδνπκε ην

πξφζσπν ελφο ζπγθεθξηκέλνπ αηφκνπ φηαλ ην βιέπνπκε ζπρλά, κηα δηαδηθαζία πνπ έρεη σο

απνηέιεζκα ηελ αιιαγή ησλ ζπλαπηηθψλ ζπλδέζεσλ κεηαμχ ησλ λεπξψλσλ ηνπ εγθεθάινπ καο.

ΗεθεχξεζεηνπRosenblattFrank, oPERCEPTRON, ππήξμε πξφηππν γηα ηελ αλζξψπηλε φξαζε. Ο

Perceptronήηαλ ζπλδεδεκέλνο ζηελ έμνδν ελφο επαίζζεηνπ ζην θσο θπηηάξνπ θαη ηα ζήκαηα

απφ ην θσηνειεθηξηθφ θχηηαξν ηξνθνδνηνχζαλ έλα κηθξφ αιιεινζπλδεδεκέλν δίθηπν ηερλεηψλ

λεπξψλσλ. Μεηά ηελ έθζεζή ηνπ ζε αξθεηά δείγκαηα γξακκάησλ ηεο αιθαβήηνπ, έκαζε λα ηα

μερσξίδεη.

Η δπλαηφηεηα αληίιεςεο, κάζεζεο θαη κλήκεο κπνξνχλ ινηπφλ λα αλαπαξαρζνχλ κε ην

ζπλδπαζκφ δηαθφξσλ ηερλεηψλ λεπξψλσλ- είηε σο έλα εμαηξεηηθά πνιχπινθν πξφγξακκα

ππνινγηζηή είηε κε ηε θπζηθή ζπλέλσζε ειεθηξνληθψλ θπθισκάησλ πνπ ζα

ζπκπεξηθέξνληαηφπσο νη λεπξψλεο – δεκηνπξγψληαο ηα ηερλεηά λεπξσληθά δίθηπα (Σ.ΝΓ.).

ΝεπξσληθάΓίθηπα32
 Σσήμα 20

Σα λεπξηθά απηά δίθηπα είλαη ζπλήζσο δηεπζεηεκέλα ζε δηαδνρηθά ζηξψκαηα, κε ηελ έμνδν ηνπ

θάζε ζηξψκαηνο λα απνηειεί είζνδν γηα ην επφκελν. Αθξηβψο φπσο ηα βηνινγηθά δίθηπα, ηα

ηερλεηά δηαζέηνπλ εηζφδνπο απφ ηνλ εμσηεξηθφ θφζκν – θάζε ηερλεηφο λεπξψλαο ζην ζηξψκα

εηζφδνπ έρεη κφλν κία ηέηνηα είζνδν, αθξηβψο φπσο θάζε αηζζεηήξηνο λεπξψλαο ζην ζψκα καο

έρεη κηα κφλν είζνδν.

Οη είζνδνη ηνπ Σ.Ν.Γ. πνπ καζαίλνπλ λα αλαγλσξίδνπλ είδσια είλαη νη ηηκέο πνπ

αληηπξνζσπεχνπλ ηε θσηεηλφηεηα ηνπ θάζε εηθνλνζηνηρείνπ (pixel) ηνπ εηδψινπ- νη είζνδνη ζην

δίθηπν πνπ βξίζθνπλ πξφηππα ζε κεγάιεο βάζεηο δεδνκέλσλ είλαη ηα αλεμάξηεηα ηκήκαηα

πιεξνθνξηψλ πνπ εθθξάδνληαη σο αξηζκνί.

Σα ζπζηήκαηα αλαγλψξηζεο πξνηχπσλ ρξεζηκνπνηνχλ λεπξσληθά δίθηπα,πνπ επεμεξγάδνληαη

ςεθηνπνηεκέλεο εηθφλεο. Σππηθά, ην δίθηπν αλαιχεη κηθξά ηκήκαηα ηεο εηθφλαο, ςάρλνληαο

ζπγρξφλσο γηα δεδνκέλα πνπ κνηάδνπλ κε αληίζηνηρα ζηνηρεία πξνο ηα πξφζσπα γηα

αλαγλψξηζε.

ΝεπξσληθάΓίθηπα33
 Σσήμα 21

Σσήμα 22

ΝεπξσληθάΓίθηπα34
΢ύγκριζη και αναλογία ηφν βιολογικών και ηετνηηών νεσρφνικών
δικηύφν

Πξσηαξρηθφο ξφινο ηεο ζχγθξηζεο είλαη λα νξίζεη ηα πηζαλά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ βηνινγηθνχ

λεπξσληθνχ δηθηχνπ, ηα νπνία είλαη ζε ζέζε λα πηνζεηεζνχλ θαη πηνζεηνχληαη πξνθείκελνπ λα

πξνζαξκνζηνχλ ζχκθσλα κε ηελ έσο ηψξα ηερλνινγηθή πξφνδν γηα ηελ αλάπηπμε πξψηκεο

ηερλεηήο λνεκνζχλεο.

Μηα πξψηε αλαινγία πνπ είλαη εκθαλήο αθνξά ηα θέληξα επεμεξγαζίαο ηνπ ππνινγηζηή θαη ηνπ

αλζξψπνπ.Σφζν ην αλζξψπηλν ζχζηεκα φζν θαη ην ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα έρνπλ σο θέληξα ηνπο

ηνλ εγθέθαιν θαη ηνλ επεμεξγαζηή (CPU) αληίζηνηρα. Ο ππνινγηζηήο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα

εθηειεί απνηειεζκαηηθά αξηζκεηηθέο θαη ινγηθέο πξάμεηο, ελψ ν εγθέθαινο είλαη

απνηειεζκαηηθφο ζηελ εθηέιεζε ιεηηνπξγηψλ νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ αλαγλψξηζε πξνηχπσλ

θαη αληηζηνίρηζε. Ο εγθέθαινο αλαγλσξίδεη θαη ελεξγεί ζε ζπλερψο κεηαβαιιφκελα πξφηππα

ησλ εξεζηζκάησλ πνπ δέρεηαη, κηα δηαδηθαζία ζηελ νπνία ν ππνινγηζηήο πζηεξεί αξθεηά ζε

ρξφλν θαη απνηπγράλεη ζηελ ειαρηζηνπνίεζε ζθαικάησλ.

΢ύνηομη ιζηορική αναδρομή

΢ηελ ηζηνξηθή πνξεία ηεο πιεξνθνξηθήο ηα λεπξσληθά δίθηπα αλ θαη απνηέιεζαλ ζε έλα βαζκφ

έκπλεπζε θαηέρνπλ έλα πεξηνξηζκέλν θνκκάηη ηεο ηζηνξίαο ησλ θαηλνηνκηψλ πνπ

επαθνινχζεζαλ.

΢εκαληηθή εμέιημε ζηελ βηνκεραλία ησλ ππνινγηζηηθψλ ζπζηεκάησλ δηαδξακάηηζε ε ζπκβνιή

ηεο JohnVonNeumann αξρηηεθηνληθήο κία πιαηθφξκα, ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη απφ ηα εμήο

ζηνηρεία:

ΝεπξσληθάΓίθηπα35
 1. Υξεζηκνπνίεζε δηαθξηηψλ ζεκάησλ(ςεθηαθά 0 θαη 1) γηα ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα

2. Μλήκε γηα ηελ θαηαγξαθή ησλ ζεκάησλ, πξνθεηκέλνπ λα επεμεξγαζηνχλ ελ ζπλερεία

κέζσ ηεο θαηαρψξηζεο ηνπο ζε κηα ζεηξηαθή δνκή δεδνκέλσλ, ψζηε λα παξάγνπλ κέζσ

ζπγθεθξηκέλσλ δηαδηθαζηψλ ηηο επηζπκεηέο εμφδνπο

3. Μνλάδα απνζήθεπζεο γηα ηελ ζπιινγή ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ παξάρζεθαλ απφ ηελ

παξαπάλσ δηαδηθαζία.

4. Γεκηνπξγία ππνινγηζηή κε πξσηαξρηθφ ζθνπφ ηελ έξεπλα πνπ βαζίδεηαη ζηελ ινγηθή ηεο

απνηειεζκαηηθήο απηνχζηαο ιεηηνπξγίαο απηνχ θαη χζηεξα ηεο επέθηαζεο απηήο, πνπ

δεκηνπξγείηαη θαη εμαξηάηαη απφ ην άηνκν πνπ ην ρεηξίδεηαη.

Σσήμα 23:Platform’sSchema

Σνκέαο πξνζνρήο πιένλ απνηειεί ε θαηαζθεπή έμππλσλ κεραλψλ παξνκνίσλ δπλαηνηήησλ κε

ηνπ αλζξσπίλνπ εγθέθαινπ θαη ε ζηαδηαθή ππνβάζκηζε ηεο βαξχηεηαο, πνπ δίλεηαη ζην

πεξηβάιινλ πνπ δηαρεηξίδεηαη ν ίδηνο ν ρξήζηεο. Έηζη αλαδεηθλχεηαη ε αλάγθε γηα πεξαηηέξσ

ΝεπξσληθάΓίθηπα36
 αλάπηπμε δηαδξαζηηθήο αλάιπζεο θαη επεμεξγαζίαο πιεξνθνξηψλ κεηαμχ ηνλ ππνινγηζηή θαη ην

ρξήζηε.

Σν ζεκείν εθείλν ήηαλ πνπ αλαδείρηεθε ε αλάγθε κειέηεο ηεο δνκήο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ

βηνινγηθψλ λεπξψλσλ γηα ηελ αλάπηπμε αλάινγσλ ηερλεηψλ λεπξσληθψλ δφκσλ, πνπ επηρεηξνχλ

λα ηελ κηκεζνχλ απνηειεζκαηηθά.

Πρφηοπόροι ηφν ΣΝΓ

Η έξεπλα ζην ηνκέα ησλ λεπξσληθψλ δηθηχσλ έρεη πξνζειθχζεη απμεκέλν ελδηαθέξνλ ηα

ηειεπηαία ρξφληα. Απφ ην 1943, φηαλ νη WarrenMcCulloch θαη WalterPitts παξνπζίαζαλ ην

πξψην κνληέιν ηερλεηνχ λεπξψλα, αξθεηέο λέεο θαηλνηφκεο πξνηάζεηο έθαλαλ ηελ εκθάληζε

ηνπο δεθαεηία κε δεθαεηία, νη νπνίεο παξάιιεια κε ηελ εμέιημε ηεο αξηζκεηηθήο καζεκαηηθήο

αλάιπζεο έιπζαλ αξθεηά κπζηήξηα πξνηείλνληαο λέα κνληέια γηα ηελ αλαπαξάζηαζε θαη

πξνζέγγηζε λέσλ πξνβιεκάησλ δηεπξχλνληαο κε απηφ ηνλ ηξφπν ηνπο νξίδνληεο γηα κειινληηθέο

αλαθαιχςεηο. Καη γηα ην ηνκέα ηεο βηνινγίαο θπζηθά δελ ζα κπνξνχζε λα είλαη ειάζζνλνο

ζεκαζίαο ε κειέηε ησλ λεπξψλσλ, ησλ ζπλδέζεσλ θαη ηνπ ξφινπ πνπ δηαδξακαηίδνπλ σο

βαζηθνί δνκηθνί ιίζνη, αθνχ απνηεινχλ κία απφ ηηο πην

δπλακηθέο εμεξεπλήζεηο ζηελ ζχγρξνλε βηνινγία. Γηα

απηφ ηα λεπξσληθά δίθηπα έθηνο απφ ππνινγηζηηθά

εξγαιεία απνηεινχλ θαηά θάπνην ηξφπν θαηά αλαινγία

ηελ αληίζηξνθε κεραληθή πξνζέγγηζε γηα ηελ

θαηαλφεζε ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ πνιχπινθνπ

Εικόνα 7: McCulloch (right) & Pitts (left) απηνχ παξαιιήινπ δηθηχνπ πνπ νλνκάδεηαη εγθέθαινο.

ΝεπξσληθάΓίθηπα37
Υπολογιστικά μοντέλα. Η επικράτηση του Eniac

Σα ηερλεηά λεπξσληθά δίθηπα όπσο αλαθέξακε κπνξνύλ λα ζεσξεζνύλ σο κία άιιε

πξνζέγγηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ππνινγηζκνύ. Οη πξώηνη επίζεκνη νξηζκνί ηνπ ππνινγηζηή
πξνηάζεθαλ κεηαμύ ηεο δεθαεηίαο ηνπο 30 θαη ηνπιάρηζηνλ 5 δηαθνξεηηθέο ελαιιαθηηθέο, πνπ
κειεηνύληαλ ζρεδόλ ηελ ίδηα πεξίπνπ πεξίνδν θαη νη νπνίεο αληαγσλίδνληαλ κέρξη αλάδεημεο ηνπ
ληθεηή. Η επνρή ηνπ «ζπκβαηηθνύ Computer» μεθίλεζε κε ηηο πέληε απηέο πξνζεγγίζεηο λα
αλαδεηθλύνπλ σο ηειηθό ληθεηή ηελ κεραλή πνπ πξόηεηλε ν JohnVonNeumann πξόγνλν ησλ
ζεκεξηλώλ νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ όπσο είλαη ηoPC.

Σρήκα 24:Κπθιηθόο ηνκέαοζπκβαηόηεηα ηωλ κνληέιωλ

Σα λεπξσληθά δίθηπα έρνπλ ηεξαξρηθή πνιπεπίπεδε δνκή πνπ ηα δηαρσξίδεη από ηα θπηηαξηθά
απηόκαηα από ην γεγνλόο όηη ε πιεξνθνξία δηαδίδεηαη όρη κόλν ζηνπο πιεζηέζηεξνπο γείηνλεο
αιιά θαη ζε άιινπο απνκαθξπζκέλνπο θόκβνπο. ΢ηελ ζπγθεθξηκέλε απηή δνκή δηθηύνπ έλαο
θόκβνο (λεπξώλαο) ζπλδέεηαη κε θάζεάιιν πνπ δελ βξίζθεηαη ζην ίδην επίπεδν. ΢ε αληίζεζε κε
ηνπο ζπκβαηηθνχο ππνινγηζηέο, θαλέλα πξφγξακκα δελ «ηξέρεη» πάλσ ζην πιηθφ ηνπ
ΝεπξσληθάΓίθηπα38
ππνινγηζηή, αθνχ ην πξφγξακκα πνπ δεκηνπξγείηαη παξακεηξνπνηείηαη ειεχζεξα κέζα απφ ηελ
δηαδηθαζία εθκάζεζεο ηνπ δηθηχνπ.Παξ’ όιν όκσο πνπ ηα λεπξσληθά θαζώο θαη ηα θπηηαξηθά
απηόκαηα είλαη ελ δπλάκεη πην απνηειεζκαηηθά ζε ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο ζην ζηάδην εμέιημεο
ηνπο, απέρνπλ αθόκα από ην λα ηεζνύλ ζην επίθεληξν. Γηα ηελ κειέηε ηνπο όκσο δελ κπνξνύκε
παξά λα αλαηξέμνπκε ζηελ αλαθεθαιαίσζε ηεο δνκήο θαη ηεο ζύζηαζεο ελόο ηέηνηνπ
βηνινγηθνύ δηθηύνπ, ην νπνίν αλαπηύρζεθε θαη επηβίσζε ζηελ δηαδηθαζία ηεο θπζηθήο επηινγήο
δεκηνπξγώληαο απνδνηηθέο ιύζεηο ζηα πξνβιήκαηα κε ηα νπνία εξρόηαλ αληηκέησπν ζην
απξόζκελν πεξηβάιινλ. Αύηε ε κειέηε γίλεηαη κε ην πηλάθα ζύγθξηζεο-αλαινγίαο πνπ
θαηαγξάθεηαη παξαθάησ:

ΝεπξσληθάΓίθηπα39
Βηνινγηθά λεπξσληθά δίθηπα
Α. ΢ψκα
Β. Γελδξίηεο
Γ. ΢πλάςεηο( ΢πλδέζεηο)
Γ. Άμνλαο
Οη λεπξψλεο έρνπλ ηξία θχξηα ηκήκαηα ην θεληξηθφ
λεπξηθφ θχηηαξν, ζψκα θαη δχν αθφκα δνκέο πνπ
απνθχνληαη ζαλ δελδξνεηδείο απνιήμεηο απφ ην ζψκα
ηνπ λεπξψλα θαη νλνκάδνληαη δελδξίηεο θαη άμνλεο
Η πιεξνθνξία απφ ηνλ έλαλ λεπξψλα ζηνλ άιιν
κεηαθέξεηαη κέζσ ειεθηξηθψλ εθθελψζεσλ πνπ
πξαγκαηνπνηνχληαη ζηηο ζπλάςεηο. Σν
ζήκα(αλαινγηθφ) ξέεη απφ ηελ ζχλαςε ζηνλ δελδξίηε
θαη αθνινχζσο ζηνλ άμνλα νπνχ κπνξεί λα ζεσξεζεί
σο αζξνηζηηθή αθνινπζία θξνπζηηθψλ ζεκάησλ πνπ ελ
ζπλερεία αθνινπζεί πνξεία πξνο ηνλ επφκελν λεπξψλα
Σερλεηά Νεπξσληθά Γίθηπα
Α. Κφκβνο
Β. Δίζνδνο
Γ. Βάξνο
Γ. Έμνδνο
Σν θχξην ζψκα ελφο ηερλεηνχ λεπξψλα νλνκάδεηαη
θφκβνπ ή κνλάδα. Δίλαη θπζηθά ζπλδεδεκέλν κε έλα
άιιν κε αγψγηκα ζηνηρεία πνπ κηκνχληαη ηηο ζπλδέζεηο
κεηαμχ
βηνινγηθψλ λεπξψλσλ. Η δηάηαμε θαη ηηο ζπλδέζεηο ησλ
λεπξψλσλ ηνπ δίθηπν έρνπλ ηξία επίπεδα.
Σν πξψην επίπεδν νλνκάδεηαη επίπεδν εηζφδνπ θαη
είλαη ην κνλαδηθφ επίπεδν πνπ εθηίζεηαη ζε εμσηεξηθά
ζήκαηα. Σν επίπεδν εηζφδνπ κεηαδίδεη ζήκαηα ζηνπο
λεπξψλεο ζην επφκελν επίπεδν,
ην νπνίν νλνκάδεηαη έλα θξπθφ ζηξψκα. Σν θξπθφ
επίπεδν
εμάγεη ζρεηηθά ραξαθηεξηζηηθά ή ζρέδηα απφ ηα
ιακβαλφκελα ζήκαηα. Απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά ή ηα
πξφηππα πνπ είλαη
ζεσξνχληαη ζεκαληηθά ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλνληαη
πξνο ηελ έμνδν ην νπνίν είλαη ην ηειηθφ ηνπ δηθηχνπ.
ΝεπξσληθάΓίθηπα40
Σα βηνινγηθά λεπξσληθά θαηαιακβάλνπλ ηξηζδηάζηαηε ΢πλήζσο είλαη δηζδηάζηαηα, αθνχ ε θαηαλνκή ησλ βαξψλ
ρσξνζέηεζε θαη έρνπλ απείξσο πην πεξίπινθε ζπλδεηηθή γίλεηαη απφ ην πξψην επίπεδν ζε θάζε επφκελν επίπεδν.
ηθαλφηεηα

Ιθαλφηεηα εθπαίδεπζεο ε νπνία ηα θαζίζηα θαιχηεξα φζν
ρξφλν έξρνληαη ζε επαθή κε ην πξφβιεκα.
Η κάζεζε πξνθαιεί αιιαγέο ζηηο ζπλαπηηθέο ζπλδέζεηο,
εληζρχνληαο θάπνηεο ε απνδπλακψλνληαο άιιεο
Απαηηνχλ πην ζπγθεθξηκέλεο κνξθέο δεδνκέλσλ θαη θαλφλεο
γηα ηελ εθπαίδεπζε ηνπο παξ’ φια κπνξνχλ επίζεο λα
ρξεζηκνπνηήζνπλ γλψζε πνπ πξνέξρεηαη απφ λέα δεδνκέλα.
Η εθπαίδεπζε πξνθαιεί κεηαβνιέο ζηα ζπλαπηηθά ηνπο βάξε.

Σν πξφηππν ππνινγηζκνχ θαη ε θαηαλνκή ηεο επεμεξγαζίαο ΢εηξηαθή απφ ηελ κία κνλάδα επεμεξγαζίαο ζηελ επφκελεθαη
είλαη παξάιιειε θαη νκνηφκνξθα θαηαλεκεκέλε θεληξηθά δνκεκέλε σο πξνο ηηο κνλάδεο επεμεξγαζίαο

Η πιεξνθνξία απνζεθεχεηαη ζην δίθηπν κε ηηο ζπλάςεηο Η πιεξνθνξία απνζεθεχεηαη ζην πίλαθα βαξψλ

Πλεονεκηήμαηα τρήζης ηφν Νεσρφνικών Γικηύφν

Σα λεπξσληθά δίθηπα είλαη παξάιιεινη θαηαλεκεκέλνη επεμεξγαζηέοαπνηεινχκελνη απφ απιέο

κνλάδεο επεμεξγαζίαο, πνπ έρνπλ ηεδπλαηφηεηα απνζήθεπζεο πιεξνθνξίαο πξνεξρφκελεο απφ

ηελ δηαδηθαζία ηεο εθπαίδεπζεο.Σα πιενλεθηήκαηα ηνπο δηαθξίλνληαη ζηα εμήο βαζηθά ζηνηρεία:

Α)Ιθαλφηεηα εθπαίδεπζεο θαη παξάιιειεο επεμεξγαζίαο πιεξνθνξίαο ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ

ηθαλφηεηα γελίθεπζεο, δειαδή ηθαλφηεηα παξαγσγήο «ινγηθψλ»εμφδσλ, γηα εηζφδνπο πνπ δε

ζπκπεξηιακβάλνληαλ ζηα δεδνκέλαεθπαίδεπζεο. Δίλαη ζαλ λα έρνπκε πνιινχο επεμεξγαζηέο

πνπ επηκεξίδνληαη ηελ εξγαζία θαη εθπαηδεχνληαη ψζηε λα απνθξίλνληαη βέιηηζηα ζε δηάθνξεο

άγλσζηεο εηζεξρφκελεο παξακέηξνπο.

Β)Ιθαλφηεηα επίιπζεο κε γξακκηθψλ πξνβιεκάησλ. Έλαο ηερλεηφο λεπξψλαο κπνξεί λα είλαη

γξακκηθφο ή κε γξακκηθφο αλαιφγσο ηεο ζπλάξηεζεο κεηαθνξάο-ελεξγνπνίεζεο πνπ

ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ λεπξψλα. Έλα ΣΝΓ κε κε γξακκηθνχο λεπξψλεο είλαη

ΝεπξσληθάΓίθηπα41
κε γξακκηθφ, άξα ηθαλφ λα κνληεινπνηήζεη έλα κε γξακκηθφ ζχζηεκα κεηαθνξάο φπσο είλαη ε

νκηιία ( ζήκα κε γξακκηθφ).

Γ)Μεγάιε Αλνρή ζε ζθάικαηα, κε απνηέιεζκα πηζαλή βιάβε ζε έλαλ ήπεξηζζφηεξνπο

λεπξψλεο λα κελ επεξεάδεη αηζζεηά ηεζπλνιηθή απφδνζε-απφθξηζε ηνπζπζηήκαηνο. Έλα ΣΝΓ

είλαη αλεθηηθφ ζε βιάβεο πνπ κπνξνχλ λα εκθαληζηνχλ ζηνπο λεπξψλεο ηνπ ιφγσ ζην φηη αλ

θαηαζηξαθεί έλαο ή θάπνηνη λεπξψλεο ε πνηφηεηα ηεο ιεηηνπξγηάο ηνπ κεηψλεηαη, αιιά ε

ζπλνιηθή πιεξνθνξία δελ ράλεηαη έηζη φζν πην πνιιαπιά λεπξσληθφ ζχζηεκα ηφζν πην ιίγεο νη

απψιεηεο ζηελ απφθξηζε ηνπ θαη φια απηά ιφγσ ηεο κλήκεο ζπζρέηηζεο πνπ απνζεθεχεηαη ζην

δίθηπν. Παξάδεηγκα απνηειεί ε βιάβε λεπξψλσλ ζηνλ εγθέθαιν ρσξίο απηφο λα θαζίζηαηαη

αλίθαλνο αθφκα θαη ε αλάιεςε ηνπ ξφινπ ησλ θαηεζηξακκέλσλ λεπξψλσλ απφ άιινπο

λεπξψλεο.

Σο μαθημαηικό μονηέλο ηοσ νεσρώνα

Ο ηερλεηφο λεπξψλαο είλαη θαη’ νπζία έλα ππνινγηζηηθφ κνληέιν κε ηηο πξναλαθεξζείζεο

αλαινγίεο κε ην βηνινγηθφ. Η καζεκαηηθή βάζε, πνπ ηνλ ζεκειηψλεη θαη έρεη απνδεηρηεί φηη γηα

δηάθνξα πξνβιήκαηα, φπσο ηεο αλάιπζεο παιηλδξφκεζεο κπνξεί λα ζπγθιίλεη ζηηο ιχζεηο

κπνξεί λα ζπλνςηζηεί ζηηο εμήο ηξείο βαζηθέο αξρέο: Έζησ έλα δηάλπζκα ραξαθηεξηζηηθψλ

x1,x2,x3,…,xn ζεκάησλ εηζφδνπ ηα νπνία εηζέξρνληαη ζηνλ λεπξψλα,κεηαβάιινληαη ζχκθσλα

κε κηα ηηκή ή φπσο ζπλεζίδεηαη λα ιέγεηαη βάξνο Wi, ε ηηκή απηή κπνξεί λα είλαη είηε ζεηηθή

είηε αξλεηηθή αλάινγα αλαιφγσο αλ είλαη ζεηηθή δηαβηβαζηηθή ή αλαζηαιηηθή αληίζηνηρα

ζχλαςε. Ο θφκβνο ηνπ ηερλεηνχ λεπξψλα έρεη δηηηή ιεηηνπξγία απφ ηελ κία αζξνίδεη ηελ

πιεξνθνξία θαη ζχκθσλα κε κία ζπλάξηεζε κεηαθνξάο πνπ ιακβάλεη σο είζνδν-παξάκεηξν ην

άζξνηζκα θαη αλάινγα κε ην πνηα κε γξακκηθή ζπλάξηεζε ρξεζηκνπνηείηαη απνδίδεη κία

ΝεπξσληθάΓίθηπα42
έμνδνπνπ εμαξηάηαη γεληθά απφ κία ηηκή θαησθιίνπ. Η έμνδνο ηνπ λεπξψλα είλαη

θαλνληθνπνηεκέλε ζε έλα εχξνο ηηκψλ ζπλήζσο ην [0,1]. Η έμνδνο ελφο λεπξψλα είλαη κνλαδηθή

θαη δελ ζρεηίδεηαη κε ηηο ζπλάςεηο πνπ απηφο πξαγκαηνπνηεί κε ην πφζεο θαη πνηεο δειαδή

ζπλάςεηο πξαγκαηνπνηεί κε λεπξψλεο ηνπ επφκελνπ επηπέδνπ.

Σσήμα 25: Απσή ηος Perceptron

Η έμνδνο ηνπ ηερλεηνχ λεπξψλα δίλεηαη απφ ηε ζρέζε: 𝑦𝑖 = 𝑓( 𝑗 𝑤𝑖𝑗 ∗ 𝑥𝑗 + 𝑏𝑖) , φπνπ

yi: έμνδνο ηνπ λεπξψλα

𝑥1
xj: ην jραξαθηεξηζηηθφ ηνπ δηαλχζκαηνο x= ⋮ πνπ ιακβάλεηαη σο είζνδν
𝑥𝑗

wij: ην βάξνο ηεο ζχλαςεο ηνπ jλεπξψλα κε ηνλ j-1

bi: κία ζηαζεξή ηηκή «πφισζεο» πνπ πξνζηίζεηαη ζην άζξνηζκα πνπ δέρεηαη ε f

ζπλάξηεζε

Θεώρημα ζύγκλιζης

ΝεπξσληθάΓίθηπα43
΢ηελ καζεκαηηθή ζεσξία ησλ ηερλεηψλ λεπξσληθψλ δηθηχσλ ην εληαίν πξνζεγγηζηηθφ ζεψξεκα

(universalapproximationtheorem), αλαθέξεη φηη έλα απιφ λεπξσληθφ δίθηπν εκπξφζζηαο

θφξηηζεο κε έλα κφλν θξπθφ επίπεδν πνπ πεξηέρεη έλα πεπεξαζκέλν αξηζκφ λεπξψλσλ κπνξεί

λα πξνζεγγίδεη ζπλερήο ζπλαξηήζεηο ζπλεθηηθψλ ππνζπλφισλ ηνπ 𝑅 𝑛 ,θάησ απφ

ραιαξέοπξνππνζέζεηο νη νπνίεο αθνξνχλ ηελ ζπλάξηεζε ελεξγνπνίεζεο θαη κία ζπλάξηεζε, πνπ

έρεη απνδεηρηεί φηη ζπγθιίλεη είλαη ε ζηγκνεηδήο.

1
΢ηγκνεηδήοS(t)=
1+𝑒 −𝑡

Αρτιηεκηονικές Νεσρφνικών Γικηύφν

Σα λεπξσληθά ραξαθηεξίδνληαη απφ ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπο, ηε ιεηηνπξγία θαη ηελ κέζνδν

εθπαίδεπζεο ηνπο. Οη λεπξψλεο εληφο ηνπ δηθηχνπ νξγαλψλνληαη ζε κνξθή επηπέδσλ θαη

ζπλδένληαη κε ζπλάςεηο κε ηνπο λεπξψλεο ηνπ επφκελνπ επηπέδνπ θαηά ηξφπν πνπ ζρεηίδεηαη κε

ηε κέζνδν εθκάζεζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη. Δδψ δηαθξίλνληαη ηξεηο κεγάιεο θαηεγνξίεο

αξρηηεθηνληθψλ δηθηχσλ:

Α. Γίθηπα Πξφζζηαο Φφξηηζεο ελφο επηπέδνπ(feedbackperceptron): Δίλαη δίθηπα

πνππεξηέρνπλ έλα επίπεδν πεγαίσλ θφκβσλ κε ηηο εηζφδνπο ηνπ λεπξσληθνχην νπνίν ζπλδέεηαη

ΝεπξσληθάΓίθηπα44
κνλνζήκαληα(→) θαη απνδίδεη ηα αληίζηνηρα ιφγσ εθπαίδεπζεο βάξε κε ηνπο θφκβνπο

(λεπξψλεο) εμφδνπ. Σν ζήκα θηλείηαη απφ ηνπο λεπξψλεο εηζφδνπ πξνο ηνπο λεπξψλεο εμφδνπ.

Β. Πνιπεπίπεδα δίθηπα πξφζζηαο θφξηηζεο(MLP): Σα MLP δηαθέξνπλ ζην φηη πεξηέρνπλ

ελδηάκεζα θξπθά επίπεδα. Ολνκάδνληαη θξπθά δηφηη δελ είλαη γλσζηή θαη δελ καο ελδηαθέξεη ε

ηηκή ησλ λεπξψλσλ ζ’ απηή ηελ θάζε παξά κφλν ε αχμεζε ηεο πνιππινθφηεηαο ηνπ δηθηχνπ θαη

ηαπηφρξνλα ηεο δπλαηφηεηαο επεμεξγαζίαο ηνπ

Γ.Αλαδξνκηθά δίθηπα(recurrentnn):Όκνηα ζηελ ρσξηθή δνκή αιιά ηκήκα απφ ηνπο

θφκβνπο- λεπξψλεο εμφδνπ αλαηξνθνδνηεί θάπνηνπο θφκβνπο εηζφδνπ

Μνλνεπίπεδν - Πνιπεπίπεδν

ΝεπξσληθάΓίθηπα45
 RnnΑλαδξνκηθφ λεπξσληθφ δίθηπν

Μέθοδοι εκπαίδεσζης

Δκπαίδεσζη με επίβλευη: Η εθπαίδεπζε πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ δηαδηθαζίαο πνπ ζπλδπάδεη

έλαλ εθπαηδεπηή θαη ηε ζπλνιηθή - γεληθεπκέλε πιεξνθνξία ζχκθσλα κε κεζφδνπο, φπσο ε

κάζεζε κε δηφξζσζε ζθάικαηνο θαη ε ζηνραζηηθή κάζεζε γηα λα αλαγλσξίζεη κνηίβα θαη

λφξκεο πνπ δηέπνπλ ην πξφβιεκα. Αληηπξνζσπεπηηθά παξαδείγκαηα ηέηνηαο εθπαίδεπζεο είλαη ε

κάζεζε κε επίβιεςε πνπ ζπκπεξηιακβάλνπλ απνθάζεηο γηα ην πφηε ζα πξέπεη λα ζηακαηήζεη ε

εθπαίδεπζε ηνπ λεπξσληθνχ θαηκε απνθάζεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ηθαλφηεηα εθπαίδεπζεο

ζχκθσλα κε ην traindataset θαη κε ηε παξνπζίαζε πξνφδνπ ηνπ δηθηχνπ. Η κάζεζε κε επίβιεςε

ρσξίδεηαη ζε δχν επηκέξνπο θαηεγνξίεο: ηε δνκηθή (structural) θαη ηελ πξνζσξηλή (temporal)

κάζεζε. Αιγφξηζκνη δνκηθήο κάζεζεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εχξεζε ηεο βέιηηζηεο ζρέζεο

ΝεπξσληθάΓίθηπα46
κεηαμχ εηζφδσλ θαη εμφδσλ γηα θάζε μερσξηζηφ δεπγάξη πξνηχπσλ. Παξαδείγκαηα δνκηθήο

εθκάζεζεο είλαη ε αλαγλψξηζε (recognition) θαη ε θαηεγνξηνπνίεζε (classification) πξνηχπσλ,

ελψ ε πξνζσξηλή εθκάζεζε πεξηιακβάλεηηελ πξφβιεςε θαη ηνλ έιεγρν.

Δκπαίδεσζη τφρίς επίβλευη: Οη αιγφξηζκνη απηήο ηεο κάζεζεο αλαθέξνληαη σο απηφ-

νξγαλψκελνη (self-organized) θαη θαζίζηαληαη δπλαηνί κε δηαδηθαζίεο νη νπνίεο δελ απαηηνχλ λα

είλαη παξψλ έλαο επηβιέπσλ(supervisor). Βαζίδνληαη κφλν ζηε ηνπηθή πιεξνθνξία θαζ’ φιε ηε

δηάξθεηα ηεο εθπαίδεπζεο ηνπ Σερλεηνχ Νεπξσληθνχ Γηθηχνπ. Οη ζπγθεθξηκέλνη αιγφξηζκνη

νξγαλψλνπλ ηα δεδνκέλα θαη αλαθαιχπηνπλ ηηο ζεκαληηθέο ζπιινγηθέο ηδηφηεηεο. Γηα

παξάδεηγκα, αιγφξηζκνη εθπαίδεπζεο ρσξίο επίβιεςε είλαη ν αιγφξηζκνο Hebbian, ν δηαθνξηθφο

αιγφξηζκνο Hebbian θαη ν Min-Max αιγφξηζκνο.

Καηά θχξην ιφγν νη πεξηζζφηεξεο δηαδηθαζίεο εθπαίδεπζεο είλαη offline.. Οη αιγφξηζκνη

εθπαίδεπζεο offline έρνπλ ηελ απαίηεζε λα βξίζθνληαη ζηελ εθπαίδεπζε ηνπ δηθηχνπ παξφληα

φια ηα πξφηππα, απνθιείνληαο θαηά απηφλ ην ηξφπν ηελ πηζαλφηεηα εηζαγσγήο λέσλ

πιεξνθνξηψλ κέζσ λέσλ πξνηχπσλ.

΢εκαληηθή θαηεγνξία απνηεινχλ θαη ηα Σερλεηά Νεπξσληθά Γίθηπα, ηα νπνία δελ απνθιείνπλ

ηελ εηζαγσγή λέαο πιεξνθνξίαο, κεηά ηελ ηειηθή ηνπο κνληεινπνίεζε. Αλ παξνπζηαζηεί αλάγθε

εηζαγσγήο λένπ πξνηχπνπ ζην δίθηπν, κπνξεί λα θαηαζηεί δπλαηή απεπζείαο ρσξίο ηνλ θίλδπλν

λα ραζεί θαλέλα κέξνο ηεο αξρηθήο πιεξνθνξίαο. Σν πιενλέθηεκα ησλ δηθηχσλ πνπ

ρξεζηκνπνηνχλ offline δηαδηθαζίεο εθπαίδεπζεο επηθεληξψλεηαη θπξίσο ζηε δπλαηφηεηα λα

δίλνπλ πην επαξθείο (βειηηζηνπνηεκέλεο φζν κεγαιψλεη ην δείγκα εθπαίδεπζεο) ιχζεηοζε

δχζθνια πξνβιήκαηα.

ΝεπξσληθάΓίθηπα47
Δθαρμογές ΣΝΓ

Σα ΣΝΓ έρνπλ ζπλεηζθέξεη ζεκαληηθά ζε πνιινχο ηνκείο πνπ αθνξνχλ ηελ ηερλνινγηθή πξφνδν

φπσο ζηελ: Ηιεθηξνληθή (Γηα Σερλεηή φξαζε, ΢χλζεζε ήρνπ θαη Γηάγλσζε βιαβψλ)

Οηθνλνκηθά (Γηα πξφβιεςε ζπλαιιαγκαηηθψλ κεηαβνιψλ), Βηνκεραλία (Γηα ηνλ ΢ρεδηαζκφ θαη

ηελ αλάιπζε πξντφλησλ, Οπηηθά ζπζηήκαηα ειέγρνπ πνηφηεηαο),Ιαηξηθή (Γηα αλάιπζε

ζπκπησκάησλ θαη δηάγλσζε γηα δηάθνξεο αζζέλεηεο), Γεσινγία(Γηα εχξεζε νξπθηνχ

πινχηνπ,Αμηνιφγεζε πεξηνρψλ γηα γεψηξεζε), Ρνκπνηηθή( Έιεγρνο θίλεζεο βξαρίνλα),

Μεηαθνξέο(Γηα ηελ εχξεζε ηεοβέιηηζηεοδηαδξνκήο), Σειεπηθνηλσλίεο (Γηα ΢πκπίεζε

δεδνκέλσλ θαη Μεηάθξαζε γιψζζαο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν)

ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΚΩΓΙΚΑ ΝΔΤΡΩΝΙΚΟΤ ΜΔ ΥΡΗ΢Η MATLAB

Η παξαθάησ πινπνίεζε ηνπ λεπξσληθνχδηθηχνπ αθνξά ηελ αλαγλψξηζε ρεηξφγξαθσλ

ςεθίσλθαη πξαγκαηνπνηήζεθε κέζσmatlabκε ηελ βνήζεηα πξφηεξα δεκηνπξγεκέλνπ εξγαιείνπ
αλνηρηνχ θψδηθα (ηνπ DeepLearningtoolBox) πνπ ιήθζεθε απφ ηελ ηζηνζειίδα githubθαηαθνξά
κία ζεηξάδεδνκέλσλ απφ 60000 θσηνγξαθίεο ςεθηαθψλ εηθφλσλαξηζκψλ απφ ην 0 έσο ην 9. Η
θάζε εηθφλα αλαιχεηαη θαη θαηαρσξείηαη ζε έλαλ πίλαθα-δηάλπζκα 784 ζέζεσλ.
Κώδικας ζηο matlab
loadmnist_uint8;%θφξησζε ηνπ datasetησλ εηθφλσλ ησλ αξηζκψλ
train_x = double(train_x) / 255;
test_x =double(test_x) / 255; %ηνηεζη απνηειείηαη απφ εηθφλεοδελιακβάλεη κέξνο ζηελ
%εθπαίδεπζε ηνπ λεπξσληθνχ θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα επηθχξσζε ηεο θαιήο απφδνζεο ηνπ
%δηθηχνπ
train_y = double(train_y);
test_y = double(test_y);

ΝεπξσληθάΓίθηπα48
% Καλνληθνπνίεζεηνπtrain_x
[train_x, mu, sigma] = zscore(train_x);
test_x = normalize(test_x, mu, sigma);

rand('state',0)%ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αξρηθνπνίεζε ησλ βαξψλ

nn = nnsetup([784 100 10]); %Γεκηνπξγίακέζσ ηεο ζπλάξηεζεο nnsetupλεπξσληθνχ δηθηχνπ
%784 λεπξψλσλ ζην πξψην επίπεδν, 100 ζην θξπθφ επίπεδν ,10 ζην ηξίην επίπεδν
nn.dropoutFraction = 0.5; % θξάγκα απφξξηςεο θαηψθιη
opts.numepochs = 100; % Αξηζκφο επαλαιήςεσλ γηα ηελ νινθιήξσζε ηνπ λεπξσληθνχ
opts.batchsize = 100; % Γεηγκαηνιεςίαηνπδείγκαηνο100 ζηνηρεία γηα ηελ κάζεζε
opts.plot = 1; % ελεξγνπνίεζε
nn = nntrain(nn, train_x, train_y, opts,test_x, test_y );%ηνδίθηπνεθπαηδεχεηαηζχκθσλα κε ηα
%δεδνκέλα nn: αξρηηεθηνληθή ηνπ δηθηχνπ
[er, bad] = nntest(nn, test_x, test_y); %ζπλάξηεζεnntestεπηζηξέθεηηνζθάικα
assert(er< 0.1, 'Toobigerror');

Σσήμα 26: Errorζε trainsetκαι ζηο ηεζη set

ΝεπξσληθάΓίθηπα49
Σν ζρήκα δείρλεη φηη ην λεπξσληθφ εθπαηδεχηεθε ηθαλνπνηεηηθά θαη νη ιάζνο ζπζρεηίζεηο πνπ

απέδσζε δελ μεπεξλνχλ ην 5 ηνηο εθαηφ.

ΝεπξσληθάΓίθηπα50
Βηβιηνγξαθία _

1. ΝΔΤΡΟΔΠΙ΢ΣΗΜΗ ΚΑΙ ΢ΤΜΠΔΡΙΦΟΡΑ , KANDELE.R, SCHWARTZJ.H.,

JESSELLT.M.

2. Artificial intelligence, John Mcgribb

3. How the brain works, John McCrone

4. Evolving brains, John Allman

5. Cognition and reality, UlricNeisser

6. Robo Sapiens, Peter Menzel

7. Robot:the future of flesh and machines Rodney A.Brooks

8. Biosim, Κσλζηαληίλα Νηθήηα

ΝεπξσληθάΓίθηπα51
Ιζηνζειίδεο _

1. https://github.com/rasmusbergpalm/DeepLearnToolbox/archive/master.zip

2. http://el.wikipedia.org/wiki/Καηεγνξία:Δγθέθαινο

3. http://www.automatesintelligents.com/labo/2000/mar/brooks.html

4. http://web2.sheltonschools.org/teachers/bducker/AN/Campbell/How%20Nerve%20Im

pulses%20Moves%20Through%20Nerves_files/

5. http://www.sumanasinc.com/webcontent/animations/content/electricalsignaling.html

6. http://www.st-andrews.ac.uk/~wjh/neurotut/mempot.html

7. http://users.auth.gr/katsiki/9_biohlektrismos.pdf

8. http://psychpulse.com/brain-computer-is-wireless-rechargeable-and-can-open-doors-

for-a-brain-computer-interface/

9. http://en.wikipedia.org/wiki/Inference_engine

10. http://intelligence.worldofcomputing.net/ai-terms/certainty-factor.html

11. http://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=874642

12. http://www.ai.mit.edu/projects/sociable/facial-expression.html

13. http://nautil.us/issue/1/what-makes-you-so-special/artificial-

emotionshttp://neuron.eng.wayne.edu/tarek/MITbook/chap6/6_2.html

14. http://obiwannabe.co.uk/html/papers/proc-audio/node10.html

ΝεπξσληθάΓίθηπα52
ΝεπξσληθάΓίθηπα1