You are on page 1of 2

FMN- eshte organizate nderkombetare financiare e karakterit universal me seli ne Uashington.

Qellimi i
FMN eshte promovimi i bashkepunimit monetar nderkombetar, perkrhaja e ekpsancionit te tregtise
nderkombetare, promovimi i stabilitetit te kursit dhe shmangia e keqesimit apo pengesave te cilat do te
synonin per shkak te jostabilitetit te marredhenieve te ndersjella te valutave. FMN sherben si institucion
i cili shteteve te ndryshme u akordon kredi afatshkurta, me te cilat do te financohet pagimi i deficitit te
krijuar me aplikimin e kursit fiks te kembimit te valutave. Veprimtaria e FMN-se ka te beje me lidhjen e
kontratave me te cilat kembehet valuta, mbikqyr, konsultimet, funksionet finances etj.

Banka Boterore: Eshte nje nder institucionet kryesore ne bote ne lufte kunder varferise dhe
permiresimit te standarteve jetesore. Qellimi i saj eshte qe te nxise zhvillimin ekonomik te vendeve
anetare, duke dhene kredi per projekte prodhuese dhe keshillimin teknik. Gjithashtu ajo promovon
investime private te huaja dhe tregtine.

Marredheniet e bankes boterore me FMN-ne: Te dy keto institucione jane te karakterit multilateral, shkak i formimit
te tyre eshte zgjidhja e problemeve ekonomike: ne te dy keto institucione vendosja eshte e bazuar me votim, e vellimi
i te drejtave te votes varet nga lartesia e kuotes pjesemarrese ne banke. Dallimet jane: qellimi i ketyre insitucioneve
dhe mjeteve me te cilat i realizojne qellimet. Dallohet per kah menyra e arritjes se mjeteve te cilat disponon, Per
dallim nga IBRD-ja FMN-ja i siguron mjetet per aktivitetet e veta nga kuotat te cilat i paguajne anetaret e vet.

Burimet: Burimet formale te ENTA-se jane: Kontratat nderkombetare dhe doket, 2.E drejta e brendshme e shtetit te
caktuar, e drejta private dhe publike, 3.Rregullat e formuluara ne baze te autonomise se vullnetit te paleve qe e
perbejne te drjeten autonome me Enta-ne.
Konventat nderkombetare (bilaterale multilaterale) , zakonet tregtare nderkombetare, praktika, doktrina, uzancat,
doket etj.
Konventat traktatet: te lidhura ndermjet shteteve sipas rregulles se te drejtes nderkombetare publike jane burime te
se drejtes nderkombetare tregtare. Traktatet pra jane kontrata te lidhura me shkrim mes shteteve per te cilat
kompetent eshte e drejta nderkombetare. P.sh kontrayay e pergjegjesise mbi marreveshjet per dogana dhe tregti,
“per investime te huaja mbi FMN, mbi shitblerjen nderkombetare te mallit.
.Burimet formale: Konventat Nderkombetare dhe Doket: jane ekskluzivisht ato kontrata te cilat jane te lidhura
ekskluzivisht ne formen me shkrim ndermjet shteteve dhe per te cilat kompetente eshte e drejta nderkombetare.
Kontratat nderkombetare dy paleshe apo shumepaleshe rregullojne lemi te ndryshme te se drejtes nder.tregtare si:
liberalizimin e tregtise ndermjet shteteve, kontrata te ndryshme dypaleshe per investime te huaja, kontratat mbi
fondin monetar nderkombetar etj. Krahas kontratave nderkombetar edhe doket nderkombetare jane burim i se
drejtes tregtare
Burimet e se drejtes se brendshme: EDNTA ne radhe te pare i merr disa rregulla te caktuara nga
legjislacioni i brendshem te cilat i rregullojne marredheniet ekonomike ne pergjithesi, e ne veqanti
marredheniet ekonomike me boten e jashtme. Burimet e ENTA jane normat e se drejtes private dhe
publike te cilat jane te formuara nga ana e ligjdhenesit, rrespektivisht ligjet dhe aktet tjera nenligjore. .
Ne burimet e se drejtes se brendshme hyjne ligji dhe doket afariste.. Ne keto burime hyjne edhe normat
e se drejtes private dhe publike te cilat jane te kufizuara nga ligjdhenesi respektivisht ligjet ose aktet
nenligjore. Ne normat e se drejtes private rregullohen punet juridike me te cilat kryhet qarkullimi i
mallrave dhe i sherbimeve, kurse me normat te karakterit publik rregullohet regjimi i investimeve te
huaja dhe rregullave sipas te cilave zhvillohet apo kryhet tregtia. Doket afariste jane burim i dyte
plotesues i se drejtes krahas normave ligjore. Doket si burim kane luajtur nje rol shume te rendesishem
ne jeten shoqerore dhe ekonomike.
Ligjet, doket afariste, praktika nderkombetare afariste. Normat e se drejtes private dhe publike, ku me
normat private rregullohet qarkullimi i mallrave dhe sherbimeve, kurse ato te karakterit publik
rregullojne regjimin e normave te “per investimet e huaja”. Doket afariste jane cfaredo sjelljesh
subjektive te cilat jane te sperkatura ne punet e llojit te njejte si dhe punes per te cilen behet fjale. E
drejta autonome praktikat nderkombetare afariste i kane formuluar rregullat juridike te ENTA-se si Jane
kushtet e pergjithshme afariste, kontratat e standartizuara dhe kushtet e tjera te afarizmit siq jane
kaluzolat kontraktore, praktika e arbitrazhit, rregullat e sjelljes.

You might also like