1

STATIČKI PRORAČUN I
DIMENZIONISANJE FASADNE SKELE

_____________________________
Dragan Perić, dipl.građ.inž.

Savremene skele se grade od čeličnih elemenata. Elementi za ovakve skele se grade od

čeličnih cevi kružnog preseka koji je najekonomičniji i najpouzdaniji. Najpogodniji prečnik ovih cevi
je 48,25 mm (spoljni prečnik).Nosivost ovih elemenata od čeličnih cevi zavisi od debljine zida cevi i i
vrste kvaliteta čelika. Iz tih razloga svaki proizvođač elemenata za čelilne skele od cevi pruža
 2

određena uputstva u pogledu njihovog korišćenja. Tih uputstava se treba pridržavati bez rezerve jer
ona sadrže sve karakteristike za gradnju skele od proizvodnih elemenata.
Za skele od čeličnih cevi izrađuju se cevi od različite dužine, ili tipa montažne skele, zavisno od
njihove namene. Obično im se dužina kreće od 1,6m do 5.om. Za skele se koriste i odgovarajući
vezni elementi:spone, mufovi i sl. i njih treba primenjivati prema uputstvu proizvođača
Najveća uobičjena visina skela od čeličnih kružnih cevi je 25m.
Za najveću visinu skela od odgovarajućih cevi nije potrebno statički ih proračunavati i ispitivati,
već je potrebno samo pridržavati se uputstava proizvođača i ispuniti sve uslove koje oni zahtevaju
(za visinu do 25 m). Za veće visine potreban je dokaz stabilnosti i nosivosti skele.
Od cevi se mogu graditi i skele većih visina, ali je tada neophodan njihov statički proračun.
Normalna širina ovakvih skela kreće se od 90 do 135 cm jer je to tipizirani elementi dozvoljavaju.
Najuži prolaz na skeli ne treba da bude manji do 70 cm.
Montaža: Prvo se postavljaju podloge odnosno stope, preko kojih će cevi za osušivanje sa
posebnom čeličnom stopom biti oslonjene. Ta podloga je obično od talpi debljine 6 ili 5 cm, širine
min 35 cm i duzine 60 cm (ako je ispod jednog oslonca) ili min 120 cm (ako je ispod dva oslonca).
Ovo se čini zbog toga što se takvi stubovi od cevi ne ukopavaju,već se oslanjaju na zemlju. Nadalje
se ređaju cevi po dužini skele na odgovarajućem razmaku. Razmak stubova kreće se od 1,80 –
2,50m, što zavisi od opterećenja i od vrste cevi i vrste čelika.
Posle postavljanja stubova pristupa se postavljanju podužnih nosača od cevi.Prva veza
podužnih nosača stavlja se pri zemlji, na visino do oko 20 cm, a naviše na razmaku od 1,80 do 2,50
m što zavisi od opterećenja i kvaliteta cevi. Kada su postavljene podužne cevi ,stavljaju se poprečne
kao nosači za patosnice i za održavanje širine skele. Razmak poprečnih nosača je od 1,oo do 5,oo m
zavisno od tereta. Naviše se i dalje nastavljaju cevi i istim redosledom montiraju.
Bočna uključenja su obavezna i ona se izvode dijagonalnim kosim cevima. Često je potrebno
dati ukrućenja i u bočnom smislu.
Neophodno je skelu učvrstiti protiv preturanja, jer su one zbog male širine i velike visine
priličlno labilne, zato je neophodno da se svaka skela aukeruje za zid objekta na neki sigurni način.
Razmak jednog ankera od drugog je najviše 6m. Ankerisanje je i u podužnom smislu na max 6m.
Svaka platforma mora imati ogradu visine 1m. U podnožju ograde treba da se nalazi daska visine 20
cm, koja sprečava ispadanja alata i i lakog materijala. Ako je platforma udaljena od zida 30 cm ili više
cm onda se ograda stavlja i sa unutrašnje strane, prema zidu.
Pod kod platformi izvodi se od talpi čija širina treba da bude bar 25 cm, u skladu sa
razmacima poprečnih nosača - cevi.
Skele se mogu izvoditi i sa jednim redom stubova ako drugi kraj poprečnih nosača može
dobro da se osloni na zid. Inače skela se obično izvodi od dva reda stubova, jedan pored zida, a drugi
odmaknuti za širinu platformi skele.
Smatra seda je vek ovakvih skela 15 god. Ako je održavanje propisno. Cevi i vezivni elementi
treba da budu zaštićeni od korozije bojom ili slojem cinka.Metalne skele obavezno treba da se
propisno uzemljuju zbog mogućnosti udara groma.
Skele za obradu fasada i lakše radove ne smeju se opterećivati sa više od 200kg/m2. Ako je
opterećenjeskele preko platformi veće, onda mora da se uradi statički proračnu za takve skele,
kojim će se regulisati svi elementi, kao što su razmak stubova, visinska razlika platformi, slobodna
dužina stubova za uzvijanje i ostali elementi.
Demontiranje skela od čeličnih cevi obavlja se obrnutim redom od montaže.

Oštećene delove odmah ukloniti sa gradilišta i ne dopustiti njihovu ponovnu primenu.

Svaka platforma mora imati ogradu visine 1 m. U podnožju ograde treba da se nalazi daska
visine 20 cm koja sprečava ispadanje alata i lakog materijala. Gornja prečka ograde je takođe od
 3

čelične cevi. Ako je platforma udaljena od zida 30 ili viđe cm onda se ograda ostavlja i sa unutrašnje
strane, prema zidu.
Pod kod platformi izvodi se od talpi čija širina treba da bude bar 25 cm u skladu sa razmacima
poprečnih nosača – cevi.
Metalne skele obavezno treba da se propisno uzemljuju zbog mogućnosti udara groma.
Skele za obradu fasada i lakše radove ne smeju se opterećivati sa više od 200 kg/m².

UPUTSTVO ZA MONTAŽU I DEMONTAŽU RAMOVSKE SKELE

1. MONTAŽA

Montaža skele mora da bude izvedena prema sledećem Uputstvu:

I.1 Oslonac skele mora da bude izveden na sledeći način
– ravan oslonca mora da ima dovoljne (potrebne) garancije za veliki otpor; prethodno obavezno
treba proveriti.
– raspodela opterećenja na ravan oslanjanja mora da se izvede pomoću štapova (horizontale,
dijagonale) sa međupoložajem elemenata spremnih da prenesu ravansko opterećenje samog
oslonca tako da ne prelazi jedinstveni (ukupni) otpor; navedeni elementi moraju da daju dovoljan
otpor na pritisak stope. Kada po delovanju podesivih stopa prva širina rama bude postavljena na
visinu od ravni oslanjanja višu od 205 cm, štapovi moraju da se fiksiraju za prenosne elemente
koji, u tom slučaju, povezuju dva susedna montažna elementa (rama).

I.2 U toku montaže skele mora se stalno proveravati:

– rastojanje između skele i zida da bi osigurala, prema izvođačkom crtežu, konstrukcija (gradnja)
podova primaknutih tome što se pravi.
– upravnost montažnih elemenata i njihova osna povezanost.
– horizontalnost patosnica i njihovih poprečnih veza.
– radno stanje uređaja za osnu vezu ramova (podesive stope)
– tačan položaj uređaja za blokiranje, horizontala, dijagonala i ramova ograda.
– poštovanje horizontalnih i vertikalnih rastojanja predviđenih izvođačkim crtežom.
– postavljanje ankera koji moraju da se postavljaju prema sistemima predviđenim u skladu sa
navedenim uputstvima u crtežima u prilogu A i dijagonala (sa čela i u polju) koje će se odvijati
prema uobičajenom postupku montaže skele i u skladu sa izvodjačkim crtežima.
– da rastojanje izmedju najviše traverze skele u toku montaze i poslednjeg reda ankera ne predje
4m. Ako po posebnim zahtevima bude potrebna slobodnija visina skele, iznad poslednjeg reda
ankera, preko 4 m, moraju se predvideti odgovarajuća usklađivanja u projektu, da bi se
garantovala stabilnost strukture.

I.3 Montaža mora da bude izvedena sledećim redom:

1. Kontrola pouzdanosti površina na osloncima i otpornost elemenata na raspodelu

opterećenja.
2. Stavljanje u funkciju ramova osnove.
3. Pošto se izvrši prva nivelacija, postavljaju se ankeri, uz istovremenu kontrolu upravnosti
montažnih delova i njihovih međusobnih rastojanja (međuosa).
4. Montaža se nastavlja pazeći da se sistematski realizuje stavljanje u funkciju ankera
(ankerisanje), te da se postupa prema svim dalje naznačenim instrukcijama.
 4

5. Montaža mora da bude realizovana sa platforme ispod, pazeći da se aktiviraju položaji

ramova istih platformi sa suprotne strane.
6. Ako se ne predvidi postojanje platformi na svim spratovima skele, montaža i demontaža
iste mora da bude izvršena sa sprata skele odmah ispod, postavljajući na takav sprat jedan
provizorni pod koji se sastoji od drvenih tabli (dasaka), ne manje dužine od 2,5 m, ne
manje širine od 30 cm i visine ne manje od 5 cm.
7. Postavljanje takve provizorne platforme mora da bude izvršeno sa prostora skele (koji se
sastoji od platforme koja odgovara sistemu definitivnog pristupa realizovanog sa podovima
u obliku otvora, ili sa provizornim podom u prostoru skele pristupačnom za rad), prema
kraju skele.
Demontaža ovakve provizorne platforme mora da bude izvršena u smeru suprotnom od ivice (kraja),
pa sve do početka.

I.4 Pri montaži sastavnih elemenata skele, mora da se obrati pažnja na sledeće
instrukcije:

– vertikalni noseći ramovi moraju da imaju povezane stubove, tako da isti budu otporni na
naprezanje.
– horizontale, dijagonale, ramovi – ograde, patosnice i kolni ulaz, kao i zaštite od kamenja, moraju
da budu povezani bar u dve tačke, imajući u vidu aktiviranje uredjaja protiv slučajnog
otkačinjanja, a uređaj za povezivanje mora da ostvari vezu elemenata na takav način da odvajanje
istih može da se desi samo u slučaju dobrovoljne intervencije, te da bude isključeno svako
slučajno deaktiviranje.
– na svim horizontalnim pločama ankerisanih površina moraju da se izvedu veze protiv vetra u
ravni, kao što je predviđeno u šemi, obraćajući pri tome pažnju na aktiviranje uređaja protiv
slučajnog otkačinjanja. Horizontalni "vetrobrani" moći će da budu otklonjenji isključivo kada se
zamene sistemima za horizontalno fiksiranje, napravljenim sa već prethodno proizvedenim
metalnim podovima.
– na svim poljima u spoljnoj čeonoj ravni moraju da se postave podužne "zaštite" pomoću delova
ograde i kada je to predviđeno po tipskoj šemi, pomoću dijagonala, imajući u vidu naprave protiv
slučajnog otkačinjanja.
– montažni delovi sa vrha moraju da prelaze bar 1,2 m poslednji pod ili ravan strehe.
– ankeri moraju da budu postavljeni na otporne strukture u skladu sa šemama prema prilogu A.
– ankeri moraju da budu raspoređeni kako je naznačeno u šemi tipa skele, odnosno svakih 22 m2.
– kada je skela montirana na većoj nadmorskoj visini od one naznačene u tipičnoj šemi, mora da se
izvrši specijalan proračun radi provere.

I.5 U slučaju da nije omogućen pristup na spratove skele, moraju da se montiraju

podovi sa otvorima i poklopcima, i moraju da se koriste posebne stepenice. Kada se jedan sprat (ravan)
skele ne koristi, otvor (prostor) u kome se nalaze stepenice mora da se obezbedi zaštitnicima, kao i
prazan prostor susednog poda, sem ako to nije obezbedjeno normalnim ogradama sa mestom
zastopala (gazište sa branikom – nogobranom).

I.6 U slučaju da je neophodno da se koriste elementi skele od cevi i spojnica,

 5

Da bi se ostvarilo nivelisanje početne (prve) ravni ramskih skela, ili za specifične startne (prolazne)
ravni, ili da bi se dobili prolazi za kolica, ili za zaštitu od kamenja, neophodno je da:
a) elementi skele sa cevima i spojnicama pripadaju jedinstvenom, atestiranom tipu skele;
b) strogo budu poštovane odredbe za delove konstrukcije od cevi i spojnica prema specifičnoj
šemi predviđenoj u prilogu A.
c) fiksiranje (pritezanje vijaka) spojnica bude izvedeno sa momentom navedenim od strane
proizvođača.
d) bude omogućeno spajanje između cevnih elemenata i spojnica sa elementima rama, a da se ne
pribegava nužnim rešenjima ili korišćenju elemenata koji nisu atestirani.
e) bude ipak obezbeđeno zatvaranje ramova u blizini spoja.

– UPOTREBA

II.2 Patosnice
Patosnice skele predviđene za rad moraju da :
– budu tipa kako je predviđeno tehničkim pravilima.U slučaju da se koriste drugačiji tipovi,
moraju da budu razmotreni načini predviđeni odlukama organa odgovornog za konstrukciju;
u tom slučaju moraće da se na gradilištu obezbedi propisana odluka lica odgovornog za
gradilište, a kada je to potrebno i od strane projektanta same strukture, u skladu sa nastalom
promenom, a sve u vezi sa problemima sigurnosti i stabilnosti.
– budu dobro složene odnosno međusobno približene, kao i sa objektom na kome se radi, a
odobreno je rastojanje od zida ne veće od 20 cm.
– budu obezbeđene na svakoj slobodnoj strani sa po jednom ramskom ogradom i sa jednim
odupiračem za noge (nogobranom).
– imaju gornju ivicu podužne grede (horizontale) ne manje od 1 m od ravni poda.
– imaju odupirače za noge raspoređene na donjoj granici i u vezi sa ravni poda, visine ne manje
od 20 cm.
– imaju celom dužinom radnog poda (izuzev zona namenjenih za prolaz ljudi), zaštitu od
kamenja sposobnu da spreči padanje materijala.

II.3 Z aštita od padanja materijala

Zaštita koja mora da se raširi bar 1,5 m od spoljašnje konstrukcije, mora da bude postavljena prema
šemi prikazanoj u prilogu A.
Kada je neophodno vršiti radove na I spratu skele, zaštita od padanja materijala mora da se obezbedi
pletenom odnosno žičanom mrežom, koja se postavlja na spoljnu stranu skele i prostire se celom
čeonom zonom I sprata skele na kojoj se radi.
Odupirači za noge moraju da budu postavljeni na pod i da imaju visinu od bar 20 cm.

II.4 Preopterećenja

Radne platforme ne smeju da se opterete radnim opterećenjima većim od onih koja su naznačena u
šemi priloga A.
Skele osim toga moraju da budu obezbedjene jasnim i vidljivim oznakama o maksimalno dozvoljenom
opterećenju konstrukcije.

III. KONTROLE

V.1 Odgovorni gradilišta mora povremeno da proverava,odnosno svaka 3 meseca ili posle
 6

velikih atmosferskih promena ili dužih prekida radova:

– stanje oslonaca
– upravnost konstrukcije
– pouzdanost veza
– pouzdanost ankera i zaštite protiv pada ljudi i materijala, starajući se o eventualnim
zamenama oštećenih elemenata.

III.1 Šef gradilišta mora od odgovornog lica da zahteva sistematsku kontrolu:

– ispravnost podova i njihove pričvršćenosti za skelu
– postojanje ograda na radnim podovima
– poštovanje predviđenih ograničenja za preopterećenja i nadgledanje veza opterećenih
podova, fiksiranih po tipskoj šemi
– nadgledanje zabrane penjanja po konstrukciji
– usklađenost položaja i tipa ankera, a kako je predviđeno projektom
– efikasnost sigurnosnih uređaja i stabilnost skele na tlu

IV. UPOTREBA ELEKTRIČNIH UREĐAJA

V.1 E lektrouređaji i aparati koji se koriste na skeli (konstrukciji), moraju da budu
odgovarajući za uslove rada (vlažnost, kiša itd.) i instalirani tako da se izbegne kontaktni napon na
konstrukciji.
V. DEMONTAŽA
V.1 M oraju da se uzmu u obzir sledeće napomene:
– demontaža skele mora da se vrši postepeno
– ankeri i ukrućenja moraju da budu demontirani postepeno, a istim tempom kako napreduje
demontaža skele i na način koji garantuje stabilnost strukture
– elementi skele moraju da budu spuštani korišćenjem odgovarajućih sredstava, a nikako
bacani sa visine.
 7

Osnovni problem kod ovih skela je osiguranje horizontalne stabilnosti upravno na ravan
fasade. Ona se po pravilu postiže vezivanjem na fasadu i to na mestima greda ili zida a nikako u
malteru na spoju zidnih blokova - fuge, prema sledećoj šemi:

Prva varijanta rasporeda pričvršćivanja prikazana pod a) gde se u svakoj drugoj etaži skele
prišvršćuje svaki treći okvir, primenljiva je u izrazito zaštićenom području sa malim brzinama vetra pri
čemu se u ovom slučaju ne smeju postavljati zaštitna platna na skeli.
Druga varijanta rasporeda pričvršćivanja prikazana pod b) gde se u svakoj drugoj etaži
skele prišvršćuje svaki drugu okvir je primenljiva u nezaštićenom području sa manjim brzinama vetra.
Treća varijanta rasporeda pričvršćivanja prikazana pod c) gde se pričvršćivanja izvode
naizmenično. Ova varijanta pričvršćivanja je neophodna za slučaj da se radi o postavljanju skele u
nezaštićenom području sa većom brzinom vetra i za slučaj da se postavljaju zaštitna platna na skelu.

Način vezivanja skele za fasadu sprovodi se na načine date na narednoj skici:

 8

 STATIČKI PRORAČUN I DIMENZIONISANJE

 9

 Prostorna statička šema skele

 10

STAAD.Pro Report
To: From:

Copy to: Dat

e: 27/05/2015 Ref:
ca/ Skela statika.doc
11:31:00

- CEVNA RAMOVSKA FASADNA SKELA -

 11

**************************************************
* *
* S T A A D - III *
* Revision 22.0W *
* Proprietary Program of *
* Research Engineers, Inc. *
* Date= SEP 5, 2015 *
* Time= 12:29: 11 *
* *
* USER ID: tHeRaiN/UCF2000 *
**************************************************

1. STAAD SPACE FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

2. INPUT WIDTH 72
3. UNIT METER KNS
4. JOINT COORDINATES
5. 1 .000 .000 .000
6. 2 1.050 .000 .000
7. 3 .000 .000 1.800
8. 4 1.050 .000 1.800
9. 5 .000 1.500 .000
10. 6 1.050 1.500 .000
11. 7 .000 1.500 1.800
12. 8 1.050 1.500 1.800
13. 9 .000 2.000 .000
14. 10 .525 2.000 .000
15. 11 1.050 2.000 .000
16. 12 .000 2.000 1.800
17. 13 .525 2.000 1.800
18. 14 1.050 2.000 1.800
19. 15 .000 3.500 .000
20. 16 1.050 3.500 .000
21. 17 .000 3.500 1.800
22. 18 1.050 3.500 1.800
23. 19 .000 4.000 .000
24. 20 .525 4.000 .000
25. 21 1.050 4.000 .000
26. 22 .000 4.000 1.800
27. 23 .525 4.000 1.800
28. 24 1.050 4.000 1.800
29. 25 .000 5.500 .000
30. 26 1.050 5.500 .000
31. 27 .000 5.500 1.800
32. 28 1.050 5.500 1.800
33. 29 .000 6.000 .000
34. 30 .525 6.000 .000
35. 31 1.050 6.000 .000
36. 32 .000 6.000 1.800
37. 33 .525 6.000 1.800
38. 34 1.050 6.000 1.800
39. 35 .000 7.500 .000
40. 36 1.055 7.500 .000
41. 37 .000 7.500 1.800
 12

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

42. 38 1.050 7.500 1.800

43. 39 .000 8.000 .000
44. 40 .525 8.000 .000
45. 41 1.050 8.000 .000
46. 42 .000 8.000 1.800
47. 43 .525 8.000 1.800
48. 44 1.050 8.000 1.800
49. 45 1.050 1.000 .900
50. MEMBER INCIDENCES
51. 1 5 10
52. 2 6 10
53. 3 7 13
54. 4 8 13
55. 5 9 10
56. 6 10 11
57. 7 12 13
58. 8 13 14
59. 9 9 12
60. 10 11 14
61. 11 15 20
62. 12 16 20
63. 13 17 23
64. 14 18 23
65. 15 19 20
66. 16 20 21
67. 17 22 23
68. 18 23 24
69. 19 19 22
70. 20 21 24
71. 21 25 30
72. 22 26 30
73. 23 27 33
74. 24 28 33
75. 25 29 30
76. 26 30 31
77. 27 32 33
78. 28 33 34
79. 29 29 32
80. 30 31 34
81. 31 35 40
82. 32 36 40
83. 33 37 43
84. 34 38 43
85. 35 39 40
86. 36 40 41
87. 37 42 43
88. 38 43 44
89. 39 39 42
90. 40 41 44
91. 41 1 5
92. 42 5 9
93. 43 9 15
94. 44 15 19
95. 45 19 25
96. 46 25 29
97. 47 29 35
 13

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

98. 48 35 39
99. 49 2 6
100. 50 6 11
101. 51 11 16
102. 52 16 21
103. 53 21 26
104. 54 26 31
105. 55 31 36
106. 56 36 41
107. 57 3 7
108. 58 7 12
109. 59 12 17
110. 60 17 22
111. 61 22 27
112. 62 27 32
113. 63 32 37
114. 64 37 42
115. 65 4 8
116. 66 8 14
117. 67 14 18
118. 68 18 24
119. 69 24 28
120. 70 28 34
121. 71 34 38
122. 72 38 44
123. 73 4 45
124. 74 45 11
125. 75 2 45
126. 76 45 14
127. 77 14 21
128. 78 21 34
129. 79 34 41
130. ELEMENT INCIDENCES
131. 80 9 11 14 12
132. 81 19 21 24 22
133. 82 29 31 34 32
134. 83 39 41 44 42
135. MEMBER PROPERTY EUROPEAN
136. 1 TO 79 TABLE ST TUB40403
137. MEMBER RELEASE
138. 5 TO 10 15 TO 20 25 TO 30 35 TO 79 START MZ
139. 5 TO 10 15 TO 20 25 TO 30 35 TO 79 END MZ
140. ELEMENT PROPERTY
141. 80 TO 83 THICKNESS .05
142. CONSTANT
143. E STEEL ALL
144. DENSITY STEEL ALL
145. POISSON STEEL ALL
146. ALPHA .000012 ALL
147. SUPPORT
148. 1 TO 4 PINNED
149. CUT OFF FREQUENCY 3.
150. LOAD 1 (STALNO +KORISNO) PO " Y " OSI
151. ELEMENT LOAD
152. 80 TO 83 PR GY -2.
153. CALCULATE NATURAL FREQUENCY
 14

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

154. PERFORM ANALYSIS PRINT ALL

P R O B L E M S T A T I S T I C S
-----------------------------------

NUMBER OF JOINTS/MEMBER+ELEMENTS/SUPPORTS = 45/ 83/ 4

ORIGINAL/FINAL BAND-WIDTH = 43/ 10
TOTAL PRIMARY LOAD CASES = 1, TOTAL DEGREES OF FREEDOM = 258
SIZE OF STIFFNESS MATRIX = 17028 DOUBLE PREC. WORDS
REQRD/AVAIL. DISK SPACE = 12.22/******* MB, EXMEM = 1834.4 MB

LOADING 1 (STALNO +KORISNO) PO " Y " OSI

-----------

ELEMENT LOAD (UNITS ARE KNS METE )

ELEMENT PRESSURE

80 -2.000000
81 -2.000000
82 -2.000000
83 -2.000000

***TOTAL APPLIED LOAD ( KNS METE ) SUMMARY (LOADING 1 )

SUMMATION FORCE-X = .00
SUMMATION FORCE-Y = -15.12
SUMMATION FORCE-Z = .00

SUMMATION OF MOMENTS AROUND THE ORIGIN-

MX= 13.61 MY= .00 MZ= -7.94

*********************************************************
* *
* NATURAL FREQUENCY FOR LOADING 1 = 39.43520 CPS *
* MAX DEFLECTION = .02089 CM GLO Y, AT JOINT 40 *
* *
*********************************************************

++ Calculating Member Forces. 12:29:11

***TOTAL REACTION ( KNS METE ) SUMMARY

LOADING 1

SUM-X= .00 SUM-Y= 15.12 SUM-Z= .00

SUMMATION OF MOMENTS AROUND ORIGIN-

MX= -13.61 MY= .00 MZ= 7.94

************ END OF DATA FROM INTERNAL STORAGE ************

 15

155. PRINT MEMBER INFORMATION ALL

MEMBER INFORMATION
------------------

MEMBER START END LENGTH BETA

JOINT JOINT (METE) (DEG) RELEASES

1 5 10 .725 .00
2 6 10 .725 .00
3 7 13 .725 .00
4 8 13 .725 .00
5 9 10 .525 .00 000001000001
6 10 11 .525 .00 000001000001
7 12 13 .525 .00 000001000001
8 13 14 .525 .00 000001000001
9 9 12 1.800 .00 000001000001
10 11 14 1.800 .00 000001000001
11 15 20 .725 .00
12 16 20 .725 .00
13 17 23 .725 .00
14 18 23 .725 .00
15 19 20 .525 .00 000001000001
16 20 21 .525 .00 000001000001
17 22 23 .525 .00 000001000001
18 23 24 .525 .00 000001000001
19 19 22 1.800 .00 000001000001
20 21 24 1.800 .00 000001000001
21 25 30 .725 .00
22 26 30 .725 .00
23 27 33 .725 .00
24 28 33 .725 .00
25 29 30 .525 .00 000001000001
26 30 31 .525 .00 000001000001
27 32 33 .525 .00 000001000001
28 33 34 .525 .00 000001000001
29 29 32 1.800 .00 000001000001
30 31 34 1.800 .00 000001000001
31 35 40 .725 .00
32 36 40 .729 .00
33 37 43 .725 .00
34 38 43 .725 .00
35 39 40 .525 .00 000001000001
36 40 41 .525 .00 000001000001
37 42 43 .525 .00 000001000001
38 43 44 .525 .00 000001000001
39 39 42 1.800 .00 000001000001
40 41 44 1.800 .00 000001000001
41 1 5 1.500 .00 000001000001
42 5 9 .500 .00 000001000001
43 9 15 1.500 .00 000001000001
44 15 19 .500 .00 000001000001
45 19 25 1.500 .00 000001000001
46 25 29 .500 .00 000001000001
 16

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

MEMBER INFORMATION
------------------

MEMBER START END LENGTH BETA

JOINT JOINT (METE) (DEG) RELEASES

47 29 35 1.500 .00 000001000001

48 35 39 .500 .00 000001000001
49 2 6 1.500 .00 000001000001
50 6 11 .500 .00 000001000001
51 11 16 1.500 .00 000001000001
52 16 21 .500 .00 000001000001
53 21 26 1.500 .00 000001000001
54 26 31 .500 .00 000001000001
55 31 36 1.500 .00 000001000001
56 36 41 .500 .00 000001000001
57 3 7 1.500 .00 000001000001
58 7 12 .500 .00 000001000001
59 12 17 1.500 .00 000001000001
60 17 22 .500 .00 000001000001
61 22 27 1.500 .00 000001000001
62 27 32 .500 .00 000001000001
63 32 37 1.500 .00 000001000001
64 37 42 .500 .00 000001000001
65 4 8 1.500 .00 000001000001
66 8 14 .500 .00 000001000001
67 14 18 1.500 .00 000001000001
68 18 24 .500 .00 000001000001
69 24 28 1.500 .00 000001000001
70 28 34 .500 .00 000001000001
71 34 38 1.500 .00 000001000001
72 38 44 .500 .00 000001000001
73 4 45 1.345 .00 000001000001
74 45 11 1.345 .00 000001000001
75 2 45 1.345 .00 000001000001
76 45 14 1.345 .00 000001000001
77 14 21 2.691 .00 000001000001
78 21 34 2.691 .00 000001000001
79 34 41 2.691 .00 000001000001

************ END OF DATA FROM INTERNAL STORAGE ************

156. PRINT MEMBER FORCES ALL

 17

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

MEMBER END FORCES STRUCTURE TYPE = SPACE

-----------------
ALL UNITS ARE -- KNS METE

MEMBER LOAD JT AXIAL SHEAR-Y SHEAR-Z TORSION MOM-Y MOM-Z

1 1 5 .00 .00 .00 .00 .00 .00

10 .00 .00 .00 .00 .00 .00

2 1 6 .00 .00 .00 .00 .00 .00

10 .00 .00 .00 .00 .00 .00

3 1 7 .00 .00 .00 .00 .00 .00

13 .00 .00 .00 .00 .00 .00

4 1 8 .00 .00 .00 .00 .00 .00

13 .00 .00 .00 .00 .00 .00

5 1 9 .23 .00 .00 .00 .00 .00

10 -.23 .00 .00 .00 .00 .00

6 1 10 .23 .00 .00 .00 .00 .00

11 -.23 .00 .00 .00 .00 .00

7 1 12 .23 .00 .00 .00 .00 .00

13 -.23 .00 .00 .00 .00 .00

8 1 13 .23 .00 .00 .00 .00 .00

14 -.23 .00 .00 .00 .00 .00

9 1 9 -.06 .00 .00 .00 .00 .00

12 .06 .00 .00 .00 .00 .00

10 1 11 -.11 .00 .00 .00 .00 .00

14 .11 .00 .00 .00 .00 .00

11 1 15 .00 .00 .00 .00 .00 .00

20 .00 .00 .00 .00 .00 .00

12 1 16 .00 .00 .00 .00 .00 .00

20 .00 .00 .00 .00 .00 .00

13 1 17 .00 .00 .00 .00 .00 .00

23 .00 .00 .00 .00 .00 .00

14 1 18 .00 .00 .00 .00 .00 .00

23 .00 .00 .00 .00 .00 .00

15 1 19 .00 .00 .00 .00 .00 .00

20 .00 .00 .00 .00 .00 .00
 18

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

MEMBER END FORCES STRUCTURE TYPE = SPACE

-----------------
ALL UNITS ARE -- KNS METE

MEMBER LOAD JT AXIAL SHEAR-Y SHEAR-Z TORSION MOM-Y MOM-Z

16 1 20 .00 .00 .00 .00 .00 .00

21 .00 .00 .00 .00 .00 .00

17 1 22 .00 .00 .00 .00 .00 .00

23 .00 .00 .00 .00 .00 .00

18 1 23 .00 .00 .00 .00 .00 .00

24 .00 .00 .00 .00 .00 .00

19 1 19 .00 .00 .00 .00 .00 .00

22 .00 .00 .00 .00 .00 .00

20 1 21 .00 .00 .00 .00 .00 .00

24 .00 .00 .00 .00 .00 .00

21 1 25 .00 .00 .00 .00 .00 .00

30 .00 .00 .00 .00 .00 .00

22 1 26 .00 .00 .00 .00 .00 .00

30 .00 .00 .00 .00 .00 .00

23 1 27 .00 .00 .00 .00 .00 .00

33 .00 .00 .00 .00 .00 .00

24 1 28 .00 .00 .00 .00 .00 .00

33 .00 .00 .00 .00 .00 .00

25 1 29 .00 .00 .00 .00 .00 .00

30 .00 .00 .00 .00 .00 .00

26 1 30 .00 .00 .00 .00 .00 .00

31 .00 .00 .00 .00 .00 .00

27 1 32 .00 .00 .00 .00 .00 .00

33 .00 .00 .00 .00 .00 .00

28 1 33 .00 .00 .00 .00 .00 .00

34 .00 .00 .00 .00 .00 .00

29 1 29 .00 .00 .00 .00 .00 .00

32 .00 .00 .00 .00 .00 .00

30 1 31 .00 .00 .00 .00 .00 .00

34 .00 .00 .00 .00 .00 .00

31 1 35 .00 .00 .00 .00 .00 .00

40 .00 .00 .00 .00 .00 .00
 19

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

MEMBER END FORCES STRUCTURE TYPE = SPACE

-----------------
ALL UNITS ARE -- KNS METE

MEMBER LOAD JT AXIAL SHEAR-Y SHEAR-Z TORSION MOM-Y MOM-Z

32 1 36 -.01 .00 .00 .00 .00 .00

40 .01 .00 .00 .00 .00 .00

33 1 37 .00 .00 .00 .00 .00 .00

43 .00 .00 .00 .00 .00 .00

34 1 38 .00 .00 .00 .00 .00 .00

43 .00 .00 .00 .00 .00 .00

35 1 39 -.01 .00 .00 .00 .00 .00

40 .01 .00 .00 .00 .00 .00

36 1 40 .01 .00 .00 .00 .00 .00

41 -.01 .00 .00 .00 .00 .00

37 1 42 .00 .00 .00 .00 .00 .00

43 .00 .00 .00 .00 .00 .00

38 1 43 .00 .00 .00 .00 .00 .00

44 .00 .00 .00 .00 .00 .00

39 1 39 .00 .00 .00 .00 .00 .00

42 .00 .00 .00 .00 .00 .00

40 1 41 .00 .00 .00 .00 .00 .00

44 .00 .00 .00 .00 .00 .00

41 1 1 3.78 .00 .00 .00 .00 .00

5 -3.78 .00 .00 .00 .00 .00

42 1 5 3.78 .00 .00 .00 .00 .00

9 -3.78 .00 .00 .00 .00 .00

43 1 9 2.84 .00 .00 .00 .00 .00

15 -2.84 .00 .00 .00 .00 .00

44 1 15 2.84 .00 .00 .00 .00 .00

19 -2.84 .00 .00 .00 .00 .00

45 1 19 1.89 .00 .00 .00 .00 .00

25 -1.89 .00 .00 .00 .00 .00

46 1 25 1.89 .00 .00 .00 .00 .00

29 -1.89 .00 .00 .00 .00 .00

47 1 29 .95 .00 .00 .00 .00 .00

35 -.95 .00 .00 .00 .00 .00
 20

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

MEMBER END FORCES STRUCTURE TYPE = SPACE

-----------------
ALL UNITS ARE -- KNS METE

MEMBER LOAD JT AXIAL SHEAR-Y SHEAR-Z TORSION MOM-Y MOM-Z

48 1 35 .94 .00 .00 .00 .00 .00

39 -.94 .00 .00 .00 .00 .00

49 1 2 2.69 .00 .00 .00 .00 .00

6 -2.69 .00 .00 .00 .00 .00

50 1 6 2.69 .00 .00 .00 .00 .00

11 -2.69 .00 .00 .00 .00 .00

51 1 11 2.83 .00 .00 .00 .00 .00

16 -2.83 .00 .00 .00 .00 .00

52 1 16 2.83 .00 .00 .00 .00 .00

21 -2.83 .00 .00 .00 .00 .00

53 1 21 1.88 .00 .00 .00 .00 .00

26 -1.88 .00 .00 .00 .00 .00

54 1 26 1.88 .00 .00 .00 .00 .00

31 -1.88 .00 .00 .00 .00 .00

55 1 31 .94 .00 .00 .00 .00 .00

36 -.94 .00 .00 .00 .00 .00

56 1 36 .94 .00 .00 .00 .00 .00

41 -.94 .00 .00 .00 .00 .00

57 1 3 3.78 .00 .00 .00 .00 .00

7 -3.78 .00 .00 .00 .00 .00

58 1 7 3.78 .00 .00 .00 .00 .00

12 -3.78 .00 .00 .00 .00 .00

59 1 12 2.83 .00 .00 .00 .00 .00

17 -2.83 .00 .00 .00 .00 .00

60 1 17 2.83 .00 .00 .00 .00 .00

22 -2.83 .00 .00 .00 .00 .00

61 1 22 1.89 .00 .00 .00 .00 .00

27 -1.89 .00 .00 .00 .00 .00

62 1 27 1.89 .00 .00 .00 .00 .00

32 -1.89 .00 .00 .00 .00 .00

63 1 32 .94 .00 .00 .00 .00 .00

37 -.94 .00 .00 .00 .00 .00
 21

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

MEMBER END FORCES STRUCTURE TYPE = SPACE

-----------------
ALL UNITS ARE -- KNS METE

MEMBER LOAD JT AXIAL SHEAR-Y SHEAR-Z TORSION MOM-Y MOM-Z

64 1 37 .94 .00 .00 .00 .00 .00

42 -.94 .00 .00 .00 .00 .00

65 1 4 2.70 .00 .00 .00 .00 .00

8 -2.70 .00 .00 .00 .00 .00

66 1 8 2.70 .00 .00 .00 .00 .00

14 -2.70 .00 .00 .00 .00 .00

67 1 14 2.83 .00 .00 .00 .00 .00

18 -2.83 .00 .00 .00 .00 .00

68 1 18 2.83 .00 .00 .00 .00 .00

24 -2.83 .00 .00 .00 .00 .00

69 1 24 1.89 .00 .00 .00 .00 .00

28 -1.89 .00 .00 .00 .00 .00

70 1 28 1.89 .00 .00 .00 .00 .00

34 -1.89 .00 .00 .00 .00 .00

71 1 34 .94 .00 .00 .00 .00 .00

38 -.94 .00 .00 .00 .00 .00

72 1 38 .94 .00 .00 .00 .00 .00

44 -.94 .00 .00 .00 .00 .00

73 1 4 1.46 .00 .00 .00 .00 .00

45 -1.46 .00 .00 .00 .00 .00

74 1 45 1.46 .00 .00 .00 .00 .00

11 -1.46 .00 .00 .00 .00 .00

75 1 2 1.46 .00 .00 .00 .00 .00

45 -1.46 .00 .00 .00 .00 .00

76 1 45 1.46 .00 .00 .00 .00 .00

14 -1.46 .00 .00 .00 .00 .00

77 1 14 .01 .00 .00 .00 .00 .00

21 -.01 .00 .00 .00 .00 .00

78 1 21 .01 .00 .00 .00 .00 .00

34 -.01 .00 .00 .00 .00 .00

79 1 34 .01 .00 .00 .00 .00 .00

41 -.01 .00 .00 .00 .00 .00

************** END OF LATEST ANALYSIS RESULT **************

157. PRINT SUPPORT REACTIONS

 22

FRAME -PROSTORNA PORTALNA SKELA-

SUPPORT REACTIONS -UNIT KNS METE STRUCTURE TYPE = SPACE

-----------------

JOINT LOAD FORCE-X FORCE-Y FORCE-Z MOM-X MOM-Y MOM Z

1 1 .00 3.78 .00 .00 .00 .00

2 1 .00 3.78 .98 .00 .00 .00
3 1 .00 3.78 .00 .00 .00 .00
4 1 .00 3.78 -.98 .00 .00 .00

************** END OF LATEST ANALYSIS RESULT **************

158. PRINT JOINT DISPLACEMENTS ALL

JOINT DISPLACEMENT (CM RADIANS) STRUCTURE TYPE = SPACE

------------------

JOINT LOAD X-TRANS Y-TRANS Z-TRANS X-ROTAN Y-ROTAN Z-ROTAN

1 1 .0000 .0000 .0000 .0000 .0000 .0000

2 1 .0000 .0000 .0000 .0000 .0000 .0000
3 1 .0000 .0000 .0000 .0000 .0000 .0000
4 1 .0000 .0000 .0000 .0000 .0000 .0000
5 1 -.0039 -.0062 .0000 .0000 .0000 .0000
6 1 -.0039 -.0044 -.0001 .0000 .0000 .0000
7 1 -.0039 -.0062 .0001 .0000 .0000 .0000
8 1 -.0039 -.0044 .0001 .0000 .0000 .0000
9 1 -.0046 -.0083 .0000 .0000 .0000 .0000
10 1 -.0048 -.0053 .0001 .0000 .0000 .0000
11 1 -.0049 -.0059 -.0001 .0000 .0000 .0000
12 1 -.0046 -.0083 .0001 .0000 .0000 .0000
13 1 -.0047 -.0053 .0000 .0000 .0000 .0000
14 1 -.0049 -.0059 .0001 .0000 .0000 .0000
15 1 -.0116 -.0129 -.0019 .0000 .0000 .0000
16 1 -.0116 -.0105 -.0057 .0000 .0000 .0000
17 1 -.0040 -.0129 -.0018 .0000 .0000 .0000
18 1 -.0040 -.0106 -.0057 .0000 .0000 .0000
19 1 -.0128 -.0145 -.0022 .0000 .0000 .0000
20 1 -.0128 -.0117 -.0045 .0000 .0000 .0000
21 1 -.0128 -.0121 -.0067 .0000 .0000 .0000
22 1 -.0051 -.0145 -.0022 .0000 .0000 .0000
23 1 -.0051 -.0117 -.0045 .0000 .0000 .0000
24 1 -.0051 -.0121 -.0067 .0000 .0000 .0000
25 1 -.0139 -.0176 -.0009 .0000 .0000 .0000
26 1 -.0139 -.0152 -.0028 .0000 .0000 .0000
27 1 -.0115 -.0176 -.0009 .0000 .0000 .0000
28 1 -.0115 -.0152 -.0028 .0000 .0000 .0000
29 1 -.0150 -.0186 -.0007 .0000 .0000 .0000
30 1 -.0150 -.0164 -.0014 .0000 .0000 .0000
31 1 -.0150 -.0162 -.0021 .0000 .0000 .0000
32 1 -.0126 -.0186 -.0007 .0000 .0000 .0000
33 1 -.0126 -.0164 -.0014 .0000 .0000 .0000
34 1 -.0126 -.0162 -.0021 .0000 .0000 .0000
35 1 .0055 -.0202 -.0036 .0000 .0000 .0000
36 1 .0091 -.0178 -.0041 .0000 .0000 .0001
37 1 .0078 -.0201 -.0036 .0000 .0000 .0000
38 1 .0078 -.0178 -.0041 .0000 .0000 .0000
39 1 .0061 -.0207 -.0041 .0000 .0000 .0000
 23

40 1 .0062 -.0209 -.0043 .0000 .0000 .0000

41 1 .0061 -.0184 -.0044 .0000 .0000 .0000
42 1 .0067 -.0206 -.0041 .0000 .0000 .0000
43 1 .0067 -.0190 -.0043 .0000 .0000 .0000
44 1 .0067 -.0183 -.0044 .0000 .0000 .0000
45 1 -.0023 -.0029 .0000 .0000 .0000 .0000

************** END OF LATEST ANALYSIS RESULT **************

159. PRINT ELEMENT FORCES ALL

ELEMENT FORCES FORCE,LENGTH UNITS= KNS METE

--------------
FORCE OR STRESS = FORCE/WIDTH/THICK, MOMENT = FORCE-LENGTH/WIDTH

ELEMENT LOAD QX QY MX MY MXY

VONT VONB FX FY FXY

80 1 .00 .06 .00 .00 .00

13.67 13.59 5.21 15.42 .01
TOP : SMAX= 15.51 SMIN= 5.22 TMAX= 5.14 ANGLE= -3.4
BOTT: SMAX= 15.40 SMIN= 5.13 TMAX= 5.14 ANGLE= 3.4

81 1 .00 .03 .00 .00 .00

.81 .76 .02 .09 -.01
TOP : SMAX= .57 SMIN= -.35 TMAX= .46 ANGLE= 37.8
BOTT: SMAX= .44 SMIN= -.44 TMAX= .44 ANGLE= 90.0

82 1 -.03 -.01 .00 .00 .00

3.80 3.99 .06 .04 .05
TOP : SMAX= 1.07 SMIN= -3.14 TMAX= 2.11 ANGLE= 30.5
BOTT: SMAX= 3.35 SMIN= -1.07 TMAX= 2.21 ANGLE= 30.9

83 1 -.03 .04 .00 .00 .00

2.15 2.03 -.05 .02 -.01
TOP : SMAX= .01 SMIN= -2.14 TMAX= 1.08 ANGLE= 5.4
BOTT: SMAX= 2.05 SMIN= .04 TMAX= 1.01 ANGLE= 5.3

********************END OF ELEMENT FORCES********************

160. FINISH

*************** END OF STAAD-III ***************

**** DATE= SEP 5,2015 TIME= 12:29:11 ****

*********************************************************
* For questions on STAAD-III, contact: *
* Research Engineers, Inc at *
* West Coast: Ph- (714) 974-2500 Fax- (714) 921-2543 *
* East Coast: Ph- (508) 688-3626 Fax- (508) 685-7230 *
*********************************************************
 24

Nakon statičke analize može se zaključiti da je najveća sila u štapovima rešetke za datu
spratnost objekta uz kojeg se montira skela , u oslonačkim štapovima na propisnom standardizovanom
postolju 3,78kN.
Za konkretnu skelu od 60m visine, analogno ovom proračunu imamo maksimalnu silu u
oslonačkom štapu od :

Nmax = 3,74 kN / 8m × 60m = 28,05kN

JUS U.E7.081/86 CENTRIČNO PRITISNUTI ŠTAPOVI

===============================================================
ŠTAPOVI SKELE – aksijalni pritisak

N(kn)= 28.05
A(cm2)= 4.53
Ix(cm4)= 12 Iy(cm4)= 12
Lix(cm)= 200 Liy(cm)= 200
slucaj opterecenja: osnovno
c.0361 t<=40mm
σ v(mpa)= 240 lambda v= 92.9
kriva izvijanja x-x: c y-y: c
max vitkost: 250

ix(cm)= 1.6 iy(cm)= 1.6

lambda x ef.= 125 lambda y ef.= 125
lambda x rel= 1.345 lambda y rel= 1.345
beta x= 3.37 beta y= 3.37
kapa x = .37 kapa y= .37

σ i,x dop(mpa)= 59.27 < σ n

σ i,y dop(mpa)= 59.27 < σ n
σ n(mpa)= 58.92 PRESEK SE USVAJA

ODGOVARA STANDARDNA ŠAVNA CEV OKRUGLOG PRESEKA 48,3 / 3,2 mm

 25

U slučaju da se umesto standardnih metalnih gazišta koriste drvene daske od četinara II

klase onda se mora sprovesti dokaz nosivosti istih:

Dokaz sigurnosti u pogledu konstrukcija po kojima se gazi

Pretpostavlja se pod od dasaka:

b/d = 25/5 cm, Ix = 260 cm4, Wx= 104 cm, četinari II klase

(I) slučaj opterećenja:

podeljeno opterećenje

- korisno opterećenje = 2,00 KN/m²

- sopstvena težina = 0,10 KN/m²
q = 2,10 KN/m²

q´ = 2,1 x 0,25 = 0,58 KN/m²

max M = 0,53 x l² / 8
max σ = max M / W = 0,53 x l² / 8 ≤ σs dop = 1,00 KN/cm²

(II) slučaj opterećenja: koncentrisano opterećenje od radnika

P = 100 kg = 1 KN

Max M = P x l² /4 = 1,00 : l² /4

l = √ 1,0 x 104 x 4 / √ 1,00 x 10 ² = 2,04 m

za l =2,o m, b/d = 25/5 cm

max f = 5/ 384 x 2,1 x 2,04 x (10²)4 / 10 x 260 =1,68cm >f dop = 1 / 200 = 1,om

Pošto uslov dopuštenih ugiba nije zadovoljan usvaja se daska b/d = 25/6 cm za l = 2,oo m
(max f = o,97 cm <f dop = 1,00 cm)

Iz pravilnika: Potrebna debljina daske za razmak oslonca do 1m d ≥ 4 cm, za razmak od 1,5 m d ≥

5 cm i za razmak do 2 m d ≥ 6 cm.
 26

3D fasadne skele

Plan montaže čeličnih portalnih skela

 27

Dimenzije jednog rama skele

 28

 ZAKLJUČAK

Ova fasadna ramovska skela za visinu montaže do 60m je sposobna za

prijem opterećenja od sopstvene težine i od 2,0 kN korisnog opterećenja po
horizontalnoj osnovi platforme. Platforma mora biti standardna od gotovih metalnih
patosnica ili formirana od najmanje dve daske širine po 30cm i debljine 5cm.
Cevi moraju biti prave i neoštećene,
Oslonačke vertikalne cevi moraju biti oslonjene na standardne oslonce-papuče
pričvršćene na ravnu i čvrstu podlogu skele (betonska stopa –temeljni blok 30/30/30cm,
betonska ploča - neoštećen betonski trotoar debljine 15cm ili trakasti plitki temelj).
Oslanjanje standardnih papuča nije moguće na zemlji ili šljunku jer će kod ove
visine skele doći do sleganja
Svi vertikalni štapovi skele moraju biti u uzdužnom i poprečnom pravcu vezani
i učvršćeni pomoću dijagonalnih veza postavljenih pod uglom od 45o u oba pravca,
Skelu obavezno sidriti za čvrste betonske elemente objekta na po visini
objekta prema gore datim skicama a radi prihvata horizontalnih sila. Za sidrenje koristiti
tipli, vijke ili ušice.

Statički proračun i dimenzionisanje

OVERAVA

_____________________________
Dragan Perić, dipl.građ.inž.