Servis Eðitimi

Audi Infotainment Sistemleri ‘05

• Bang & Olufsen Audio Sistemi

• Dijital radyo frekans ayarlayýcýsý
• TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý

Kendi Kendine Çalýþma Programý 366

Dijital Infotainment
Audi – Alýþýlmamýþ yenilik gücü ile eþ anlamlý kullanýlan bir isim. Bunun altýnda bir çok isim yatmaktadýr: quattro®, Direkt
Enjeksiyon FSI® ya da MMI, yön gösterici Multi Medya Arayüzü, seri otomobil üretiminde kalýcý deðiþikliklere neden olmuþ
sayýsýz kazanýmdan sadece bir kaçýdýr. Ve, Audi markasýný bir kez daha "Teknoloji ile bir adým önde" yapan daha bir çok özellik.

Audi, dijital radyo, TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý ve Bang & Olufsen Audio sistemi ile çok yönlülük ve kalite konularýna yönelik
teklifleri belirgin bir þekilde geliþtiren Infotainment sistemleri sunuyor.

Alýþýlmýþ kullaným konforu

Üstün teknoloji, her þeyden önce kullaným özelliði ile öne çýkar. Kendini ispatlamýþ ve daha önce olduðu gibi yön gösterici
kumanda konsepti MMI (Multi Media Interface), sezgisel yön bulma özelliði sayesinde en yüksek kullaným konforunu sunarak
en yüksek iþlevsellik özelliklerini garanti etmektedir.

Büyük yüzeyli ve yüksek çözünürlüðe sahip ekran, MMI'deki tüm kumanda menülerinin genel bakýþ saðlanarak gösterilmesi
ve önemli tüm ek bilgilerin kullanýcýya kolaylýk saðlayacak þekilde gösterilmesine olanak saðlamaktadýr. Sinyallerin dijitalleþtirilmesi,
bilgilerin kullanýmýný ciddi oranda kolaylaþtýrmaktadýr: Görüntü ve ses sinyallerinin iþlenmesi kolaylaþýr, veri kapsamý azaltýlýr.
Çoðaltma ve aktarým iþlemleri, analog aktarýmdan farklý olarak neredeyse hiç kalite kaybý olmadan gerçekleþir.

Görüntü ve ses, yazýlý bilgiler alýyor

Dijital yayýn alýmý, bilgi iþleme ve hazýrlama alanlarýnda ek olanaklar saðlamaktadýr. Çünkü, gerçek yayýn içeriklerine ek olarak
dijital programlarda yenilikçi servis hizmetleri de aktarýlýr. Ayrýntýlý olarak: Görüntü ve ses sinyalleri, dijital aktarým sayesinde
yazýlarla birleþtirilebilir. Bu bilgiler, devam eden programý baz alabilir, Örn; baþlýk, DAB’deki yorumcu ve DVB-T'deki elektronik
program rehberi gibi.
Diðer taraftan, bilgiler devam eden programdan baðýmsýz da olabilir, Örn; haberler, hava durumu ve DAB’deki trafik gibi. Bu
yeni özellikler, gelecekte dijital alýcýlarýn özelliklerini daha da çekici yapacaktýr.

Zirveye doðru: Tasarým ve performansla

Ýçindekiler

Bang & Olufsen Audio Sistemi ............................................................4

Bileþenlere genel bakýþ .................................................................................................. 5

Fonksiyon þemasý .......................................................................................................... 6
Kontrol panelindeki tiz ses hoparlörleri ...........................................................................8
Kapalý hoparlör sistemleri ...............................................................................................9
Dijital ses paketi kontrol ünitesi J525 ............................................................................10
Dijital ses paketi 2 kontrol ünitesi J787 .........................................................................16

Dijital radyo frekans ayarlayýcýsý (DAB) ............................................18

DAB teknolojisi .............................................................................................................18

Dijital radyo R147 .........................................................................................................21

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý (analog ve DVB-T) ...........................24

DVB-T teknolojisi ..........................................................................................................24

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý .....................................................................................26
Antenler ........................................................................................................................33
Arýza teþhis ...................................................................................................................33

Kendi Kendine Çalýþma Programý, yeni araç modelleri, yeni araç bileþenleri ya da yeni tekniklerin yapýsý
ve iþlevi hakkýnda temel bilgiler verir. Referans: Not:

Kendi Kendine Çalýþma Programý, bir Atölye El Kitabý deðildir!

Belirtilen deðerler sadece daha kolay anlaþýlmayý saðlamak içindir ve KKÇP oluþturulurken geçerli
olan yazýlým versiyonu baz alýr.

Bakým ve onarým çalýþmalarý için mutlaka güncel teknik literatürü kullanýn.

 Bang & Olufsen Audio Sistemi

Bank & Olufsen, yüksek kaliteli eðlence elektroniði sistemleri üreten Danimarkalý bir üreticidir.
Bank & Olufsen, özellikle yüksek performans özelliði, tasarým, insana özgü titizlik ve mükemmel iþçiliðe çok önem
vermektedir. Bang & Olufsen Advanced Ses Sisteminin geliþtirilmesi sýrasýnda, bir araçta teklif edilmiþ en iyi ses
sisteminin geliþtirilmesi hedefiyle yola çýkýldý. Bu hedef, hem en iyi ses hem de kullanýlabilirlik özelliði ve tasarýmý
kapsamaktadýr.

Ses sisteminin akustik kalitesine çok önem verilmiþtir.

Bir motorlu taþýtta ses sistemine yönelik özel talepler bulunmaktadýr. Dinleyiciler, hoparlörlerin duyma merkezinde
oturmaz. Dinleyiciler, farklý hoparlörlere farklý yakýnlýkta oturur. Hoparlör pozisyonu, büyük oranda yolcu kabinine olan
taleplere göre belirlenmiþtir ve kaporta ve iç mekanda kullanýlan malzemeler ses sisteminin kalitesine etki eder.

Merkez
- 70 mm orta-tiz ses hoparlörü

Akustik mercekler
- 2 x 19 mm tiz ses hoparlörü

4
Bileþenlere genel bakýþ
Bang & Olufsen Advanced ses sistemi, toplam 14 hoparlörden oluþur. Hoparlörlere, 14 çýkýþ kanallý 2 amplifikatör
tarafýndan kumanda edilir. Amplifikatörlerin toplam gücü 1000 Watt’ýn üzerindedir.

Ön kapýlar
- 90 mm orta ses hoparlörü
- 140 mm bas ses hoparlörü

Þapkalýk
- 200 mm uzun stroklu Subwoofer
- 2 x 70 mm orta ses hoparlörü

Amplifikatör
J787 Dijital ses paketi kontrol ünitesi 2
– 4 x 125 W Class D
– 1 x 250 W Class D

J525 Dijital ses paketi kontrol ünitesi

– 9 x 28 W MOST DSP

Arka kapýlar
- 25 mm tiz ses hoparlörü
- 133 mm bas ses hoparlörü

366_054

5
 Bang & Olufsen Audio Sistemi

Fonksiyon þemasý

Telefon-Audio Giriþi
Ring kopmasý
R164

30
MOST

31

Çýkýþ
R164

J525

R14 R105 R158 R103 R21

R16 R106 R104 R23

6
 30

31
Line In

J787

R159 R157

R20
V344

R22 R160
V345 366_001

Açýlýmlar

J525 Dijital ses paketi kontrol ünitesi R106 Orta ses hoparlörü, arka sað
J787 Dijital ses paketi kontrol ünitesi 2 R157 Þapkalýktaki Subwoofer
R158 Orta tiz ses hoparlörü, orta
R14 Tiz ses hoparlörü, arka sol R159 Orta bas ses hoparlörü, arka sol
R16 Tiz ses hoparlörü, arka sað R160 Orta bas ses hoparlörü, arka sað
R20 Tiz ses hoparlörü, ön sol R164 Ön tavan modülündeki mikrofon ünitesi
R21 Bas ses hoparlörü, ön sol
R22 Tiz ses hoparlörü, ön sað V344 Tiz ses hoparlörünün ayar motoru, ön sol
R23 Bas ses hoparlörü, ön sað V345 Tiz ses hoparlörünün ayar motoru, ön sað
R103 Orta ses hoparlörü, ön sol
R104 Orta ses hoparlörü, ön sað
R105 Orta ses hoparlörü, arka sol

7
 Bang & Olufsen Audio Sistemi

Kontrol panelindeki tiz ses

hoparlörleri
Kontrol paneline iki adet 19 mm tiz ses hoparlörü
takýlmýþtýr. Bu hoparlörler, MMI’nin devreye sokulmasý
sýrasýnda elektrik motorlarýyla dýþarý hareket ettirilir.
Hoparlörün çýkýþ pozisyonu, entegre edilmiþ bir Hall
sensörü ile denetlenir.

Motor devrinden krank devrine indirgeme için bir

salyangoz diþli mekanizmasý entegre edilmiþtir. Krank
turu, bir biyel üzerinden tiz ses hoparlörünün doðrusal
hareketine dönüþtürülür.

Tiz ses hoparlörünün çýkmasý sýrasýnda Örn; çýkarken

hoparlörlerin tutulmasý gibi bir nedenle yüksek bir
tahrik yükü oluþursa, biyel, krank tahrikinin
baðlantýsýný çözer. Kranktaki makara, kýzaklanmýþ
biyel boyunca kayar. Bu sayede, salyangoz diþli 366_005
Tiz ses hoparlörleri içerde
mekanizmasý mekanik hasarlara karþý korunur. Tiz
ses hoparlörlerinin daha sonra MMI ile tekrar tam
olarak içeri hareket ettirilmesi durumunda, biyel, bu
hareket sýrasýnda hoparlörlerin daha sonra dýþarý Akustik mercek
çýkmasý tekrar komple gerçekleþecek þekilde tümüyle
kranka baðlanýr.
Hoparlör

Dýþarý çýkmýþ bir hoparlör Örn; el yardýmýyla mekanik

olarak aþaðý bastýrýlýrsa, mekanik ünite de ayný
þekilde davranýr. Aþaðý bastýrma sýrasýnda, biyelin
baðlantýsý çözülür. Daha sonra MMI kullanýlarak tiz
ses hoparlörleri içeri hareket ettirilirse, krank en alt
pozisyona gider ve biyel tekrar baðlanýr.

Tiz ses hoparlörlerine, sesin iç mekanda optimum

yayýlmasýný saðlayan akustik bir mercek
yerleþtirilmiþtir. Akustik mercek sayesinde, ses,
optimum þekilde yönlendirilerek aracýn içine
Biyel
yansýtýlabilir. Merceðin þekli, mükemmel bir yatay
ses daðýlýmý için tasarlanmýþtýr. Bu tasarým, ön camýn Krank
ses reflektörü görevi gördüðü klasik bir sisteme
Motor
oranla ciddi þekilde daha iyi bir akustik saðlar.

366_006
Tiz ses hoparlörleri dýþarýda

Salyangoz diþli
mekanizmasý

366_008
Tahrik

8
 Ön camda yansýma olmaz 366_015

Geniþ yatay ses yayýlmasý 366_016

Kapalý hoparlör sistemleri

Orta ses hoparlörleri, bas ses hoparlörlerinin tümü

ve Subwoofer, kapalý hoparlör sistemleri olarak
üretilmiþtir. Ýlgili hoparlörlerin gövdeleri, minimum
düzeyde bir titreþim için optimum duruma
getirilmiþtir. Bu sayede, kaporta ve iç mekan
kaplamalarýnýn kontrol edilemeyen titreþimleri
önlenir. Ses daha net ve belirgindir. Kaporta dýþ
kaplamasý ayný anda hoparlör kutusu görevini
üstlenmediði için, araçtan dýþarý ses yayýlmasý
çok yüksek oranda minimum seviyeye indirilir.

Açýk sistemlere oranla daha küçük gövde hacmi

sayesinde, bir hoparlörde ayný ses basýncý
seviyesini elde etmek için daha fazla amplifikatör
gücü kullanýlýr. Ses basýncý seviyesi, bir hoparlörün
ses þiddeti için kullanýlan ölçüdür ve dB (desibel)
olarak ölçülür. 10 dB’lik bir artýþ, ses þiddetinin iki
katýna çýkmasýna eþittir.
366_055

366_056

9
 Bang & Olufsen Audio Sistemi

Dijital ses paketi kontrol ünitesi J525

Dijital ses paketi kontrol ünitesi, güçlü bir dijital sinyal

iþlemcisi (kýsaca DSP) ile donatýlmýþ olan bir Audio
amplifikatöründen oluþur.

Amplifikatör, MOST veri yolundan gelen dijital stereo

sinyali münferit Audio kanallarýna gönderir ve bununla
birlikte, 9 hoparlör ve J787 dijital ses sistemi kontrol
ünitesine kumanda eder.

Ayrýca, Audio sinyalleri DSP ile Audi A8 ‘03’ün kiþisel 366_058

ses özelliklerine adapte edilir.

Kaynak ses þiddetinin otomatik olarak düzeltilmesi

Örn; Radyo, CD, DAB, vb gibi farklý Audio kaynaklarý müzik ya da konuþmayý farklý ses þiddetlerinde aktarýr. Bunun
en baþta gelen nedeni, çeþitli radyo vericilerinin yayýnlarýný farklý ses þiddetlerinde göndermesi ya da Audio CD’lerinin
farklý ses þiddetlerinde kaydedilmiþ olmasýdýr.

Amplifikatördeki dijital sinyal iþlemcisi, ses þiddetini algýlar ve Örn; radyodan CD'ye geçiþ sýrasýnda dinleyici için
hiçbir ses þiddeti deðiþikliði oluþmayacak þekilde tüm kaynaklarý ayarlar.

Kaynak 1
Seviye

Frekans Seviye

Sinyal
iþlemcisi

Seviye Frekans
Kaynak 2

Frekans 366_017

10
Frekans karakteristiðinin düzeltilmesi

Araç iç mekanlarý, evde özel olarak bu amaçla düzenlenmiþ olabilecek odalar gibi optimum akustik özelliklerine
sahip deðildir. Araç iç mekanýndaki akustiðin mümkün olan en iyi þekilde saðlanmasý için, dijital sinyal iþlemcileri
ile bir dijital frekans karakteristiði düzeltmesi yapýlýr; bu, baslar, orta sesler ve tizlerin ayarlanmasý anlamýna gelir.
Araç iç mekaný tarafýndan yükseltilen ses frekanslarý, amplifikatörden zayýflatýlmýþ olarak yayýnlanýr. Araç iç mekaný
tarafýndan güçlü oranda sönümlenen ses frekanslarý, yükseltilerek yayýnlanýr. Ayrýca, dijital sinyal iþlemcisi frekans
saptýrmasý fonksiyonunu da üstlenir.

Sadece ilgili hoparlörler üzerinden aktarýlabilen sesler hoparlöre aktarýlýr. Düþük frekanslarýn büyük enerjisi tiz ses
hoparlörünün bobinine zarar vereceði için, bir tiz ses hoparlörü sadece yüksek frekanslarý alýr. Hoparlör bobininin
büyük kütlesinin yüksek frekanslarýn aktarýlmasý için çok gecikmeli olmasý nedeniyle, bir bas ses hoparlörü sadece
düþük frekanslarý alýr. Bunun sonucunda, dinleyici için, çok düþük frekanslý seslerden çok yüksek frekanslý seslere
kadar tüm frekans aralýðýnda mükemmel bir dinleme deneyimi elde edilir.

Yüksek geçiþ filtresi

Seviye Tiz ses hoparlörü

Seviye Frekans

Sinyal
iþlemcisi

Alçak geçiþ filtresi

Frekans Seviye Bas hoparlörü

Frekans 366_018

1 sönümlenmiþ frekans
2 yükseltilmiþ frekans

Baslar ve tizlerin MMI’de düzeltilmesi de dijital þekilde ve radyo ya da TV, CD, DAB için ayrýca amplifikatörde
gerçekleþir.

Kumaþ ve deri iç donanýmlar farklý akustik özelliklere sahiptir. Hoparlör sinyallerini araca optimum düzeyde adapte
etmek için, arýza teþhis test cihazý kullanýlarak yapýlan amplifikatör kodlamasýnda iç mekan malzemesi seçilebilir.

11
 Bang & Olufsen Audio Sistemi

Pozisyona baðlý ses þiddeti düzeltmesi

Dinleyiciler, aracýn içinde duyma merkezinde yani sol ve sað hoparlörlerden ayný mesafede oturmaz. Sesin her
münferit hoparlörden dinleyicinin kulaðýna ulaþmasý için gerekli olan farklý uzunluktaki yollarý eþitlemek amacýyla her
hoparlör için dijital sinyal iþlemcisinde bir ses þiddeti düzeltmesi yapýlýr.

MMI’deki balans ve ön-arka ayarý da ayný þekilde dijital olarak amplifikatörde gerçekleþir.

Seviye

Hoparlör, ön
sol

Frekans

Seviye

Hoparlör, ön
sað

Seviye

Frekans
Sinyal
iþlemcisi

Seviye

Frekans
Hoparlör,
arka sol

Frekans

Seviye

Hoparlör,
arka sað

Frekans
366_020

12
Ses þiddeti eþitlemesi
(Dinamik sürüþ sesi kompenzasyonu)

Sürüþ sýrasýnda, motor, lastikler ve sürüþ rüzgarý Deðiþtirici CD Kaynak

dinleme keyfini olumsuz yönde etkileyen sesler
oluþturur. Bu etkileri dengelemek için, çeþitli etki DSP Bang & Olufsen
büyüklükleri ölçülür:
Hepsi
- Sürüþ hýzý (MOST veri yol üzerinden) Ses ayarý
- Klima fanýnýn devri (MOST veri yol üzerinden) Surround Level
- Tavan modülündeki bir ölçüm mikrofonu üzerinden
Ses þiddeti eþitlemesi
rahatsýz edici sesler

Bu büyüklükler, ses þiddeti frekans karakteristiðinin

düzeltilmesi için kullanýlýr. Çevre seslerinin yüksek Manuel Ses
olduðu durumlarda, insan kulaðý düþük müzik
366_060
seslerini yüksek müzik seslerinden çok daha kötü
algýlar.
Bu efekti dengelemek için, düþük sesli müzik hýz
arttýkça yüksek sesli müzikten daha fazla yükseltilir.
Bu sayede, dinleyici, ses sistemindeki ses þiddetinin
tüm müzik seslerinde sürüþ hýzýndan baðýmsýz
olarak sabit kaldýðý izlenimine sahip olur.

Kiþisel dinleme alýþkanlýklarýna uyum saðlamak

için, MMI ses menüsünde, ses þiddeti eþitlemesi
kademesiz olarak ayarlanabilir.

Benzinli ve dizel motorlar farklý akustik özelliklere

sahiptir. Ses þiddeti dengelemesini optimum oranda
araca adapte etmek için, arýza teþhis test cihazýndaki
kodlamada motor tipi kodlanýr. Ayný þekilde, soldan
direksiyonlu ya da saðdan direksiyonlu araç varyantý
ya da daha kýsa ve daha uzun dingil mesafesi de
kodlama sýrasýnda seçilebilir.

13
 Bang & Olufsen Audio Sistemi

Hoparlör sinyallerinin çalýþma süresi düzeltmesi

Her bir hoparlör için bir çalýþma süresi düzeltmesi yapýlýr. Bu düzeltme, her hoparlörden dinleyicinin kulaðýna olan
farklý ses yollarýný eþitler ve Sorround sesi oluþturur. Dinleyici, bu önlemler sayesinde konser salonunun ortasýnda
ve orkestranýn önünde bulunduðu hissine kapýlýr.

MMI’deki SOUND SET ayarý ile, HEPSÝ, SÜRÜCÜ, ÖN ve ARKA konumlarý için ses kalitesi ayarlanabilir. MMI
ayarlarý ile, DSP düzeltmeleri ilgili dinleyici pozisyonuna adapte edilir. Ayarlama, hoparlör sinyallerinin hem çalýþma
süresi hem de ses þiddetini adapte eder. Tüm ayarlarda, Audio sinyalleri Surround sesiyle yayýnlanýr.

Seviye
Hoparlör 1

Zaman

Seviye
Hoparlör 2

Seviye

Zaman
Sinyal
iþlemcisi
Seviye
Hoparlör 3
Zaman

Zaman

Seviye
Hoparlör 4

Zaman
366_019

14
Surround Level

Üç boyutlu bir ses kalitesi elde etmek için,

Deðiþtirici CD Kaynak
hoparlörlerin sinyalleri dijital sinyal iþlemcisinde
birbirilerine göre geciktirilir. Surround Level
MMI’de, Sorround Level ayarlanabilir. Surround
Level minimum düzeyde ayarlanmýþsa, Audio sinyali
salt stereo olarak yani gecikmesiz þekilde yayýnlanýr.
Surround Level ne kadar artýrýlýrsa, ses hacim
kazandýrma efekti o oranda güçlenir. Bu efekt,
prensip olarak arka hoparlörlerin çýkýþ sinyallerinin
ön hoparlörlerin sinyallerine göre geciktirilmesiyle
elde edilir.
Manuel Ses
Münferit hoparlör sinyallerinin ses þiddeti deðiþmez. 366_061
Bununla birlikte, Surround Level ön-arka ayarý
üzerinde bir etkiye sahip deðildir.

Entertainment azaltma Çýkýþ sinyalleri

Dijital sinyal iþlemcisi, bir yön bulma anonsu sýrasýnda
anons ve Audio kaynaðýný (Örn; CD) karýþtýrma
özelliðine sahiptir. “Entertainment azaltma” MMI
ayarýnda, yön bulma anonsu sýrasýnda Audio
kaynaðýnýn duyulur kalmasý gereken ses þiddeti
ayarlanabilir.
Amplifikatör, tiz ses hoparlörleri, merkez hoparlör, orta
bas ses hoparlörleri ve Surround hoparlörleri için
sinyalleri yükselterek hoparlörlere gönderir.
Bas hoparlörleri ve Subwoofer sinyalleri yükseltilmez
ve anolog olarak dijital ses paketi kontrol ünitesi 2’ye
aktarýlýr. Yükseltilmeyen sinyaller, kütlesiz fark sinyalleri
olarak uygulanýr. Bu sayede, sinyaller dýþ parazitlere
karþý en iyi þekilde korunmuþtur.

Teknik bilgiler

– MOST veri yolu arabirimi – Yüksek performanslý 32 Bit sinyal iþlemcisi

– 2 mikrofon giriþi – 24 Bit Dijital-Analog konvertör
– Kullanýma sunulmuþ 14 çýkýþlý dijital sinyal iþlemcisi – Donaným ve gerilim denetimi
– Orta, mercek ve Sorround sesi için 9 x 28 Watt – Arýza hafýzasý
amplifikatör – Arýza teþhis fonksiyonu
– 5 analog çýkýþ ve J787 seri arabirimi

15
 Bang & Olufsen Audio Sistemi

Dijital ses paketi 2 kontrol ünitesi J787

Dijital ses paketi 2 kontrol ünitesi, Class-D teknolojili

bir amplifikatördür. Bu teknoloji sayesinde, elektrik
tüketimi minimum düzeydeyken yüksek bir amplifikatör
çýkýþ gücü elde edilebilir. Amplifikatörün etki derecesi
yaklaþýk % 95’tir. Kullanýlan enerjinin sadece % 5’i
ýsýya dönüþtürülür. Düþük atýk ýsý sayesinde, yüksek
performansa raðmen aracýn enerji yönetim sisteminde
hiçbir kýsýtlama oluþmaz. Ayný þekilde, amplifikatör
gövdesinde soðutma dilimlerine ihtiyaç
duyulmamaktadýr. Amplifikatörün atýk ýsýsý, sadece
kapalý alüminyum gövde üzerinden dýþarý verilir.
Amplifikatör platini üzerinde, amplifikatördeki havanýn
sirkülasyonunu saðlayan ve bu sayede tüm gövdeyi
ýsý yayýlmasý için kullanýlabilir duruma getiren küçük
bir fan bulunmaktadýr.

366_057

Amplifikatörün çalýþma prensibi

J787 dijital ses paketi 2 kontrol ünitesi, dijital Bu PWM sinyali, çýkýþta istenilen güç kullanýmda
amplifikatör olarak çalýþýr. olacak þekilde yükseltilir. Daha sonra, yükseltilen
sinyaller hoparlöre istenen yükseklikteki analog
Analog amplifikatörlerde, giriþ sinyali bir sinyallerin gönderilmesi için bobinler ve
transistörden geçirilerek giriþ gerilimiyle ayný kondansatörlerden oluþan bir alçak geçiþ filtresi
oranda yükseltilir. Transistör, bu sýrada bir ayar ile sinüs sinyallerine geri taþýnýr.
valfý gibi çalýþýr. Valf yarýya kadar açýksa, gerilimin
yarýsý hoparlörlere iletilir. Gerilimin bir bölümü Yüksek çýkýþ gücüne raðmen, 30A bir sigorta
valfta kaybolur, yani gücün bir bölümü (= Gerilim (gecikmeli) amplifikatör için yeterlidir. Bu özellik,
düþüþü x akým) ýsýya dönüþtürülür. Bu nedenle, her þeyden önce kondansatörlerin amplifikatöre
analog amplifikatörler yüksek güçte daha büyük enerji depolarý olarak takýlmýþ olmasý ve bu
bir soðutma gövdesine ihtiyaç duyar. Bunun sayede, çok fazla akým kullanan kýsa bas
sonucunda amplifikatör büyür ve aðýrlaþýr. Ek empülsiyonlarýnýn araç elektrik sistemine gereksiz
olarak, yüksek kayýp gücü enerji yönetimine yükler uygulamamalarý ile elde edilir.
olumsuz yönde etki eder.
Dahili PWM prensibi nedeniyle, Class-D
amplifikatörler dijital olarak tanýmlanýr. “D”, dijital
Class-D amplifikatörler, bu konuda oldukça
için kullanýlmamaktadýr. Class-D teknolojisi, zaman
efektiftir. Analog amplifikatörlerden farklý olarak,
olarak Class-C teknolojisinden daha sonra
dijital amplifikatörlerdeki transistörler bir ayar valfý
geliþtirilmiþtir.
yerine þalter gibi çalýþýr. Þalter açýksa, tüm enerji
hoparlörlere gönderilir. Þalter kapalýyken
hoparlörlere hiç güç gönderilmez. Akým geçmediði
için, amplifikatörde ýsý kayýplarý da oluþamaz.
Amplifikatör, analog giriþ sinyallerini empülsiyon
geniþliði modüle edilmiþ sinyallere dönüþtürür
(PWM sinyalleri) Bu sýrada, analog bir sinyalin
bir empülsiyon akýmýna (dikdörtgen sinyal sýrasý)
dönüþtürülmesi, en yüksek müzik seslerinin
frekansýndan oldukça daha yüksek bir frekansla
gerçekleþir. Tipik olarak, yüksek kilohertz
bölgesindeki empülsiyonlar bulunmaktadýr.

16
Tiz ses hoparlörlerinin motor tahriki

Tiz ses hoparlörlerini dýþarý ve içeri hareket ettirme bilgileri, RS232 seri arabirimi kullanýlarak J525 dijital ses paketi
kontrol ünitesinden dijital ses paketi 2 kontrol ünitesine aktarýlýr. Dijital ses paketi 2 kontrol ünitesi, ön tiz ses
hoparlörlerinin içeri ve dýþarý hareket ettirilmesi için kullanýlan her iki elektrik motoruna kumanda eder. Tiz ses
hoparlörlerinin hareketi, tiz ses hoparlöründeki bir Hall sensörü tarafýndan denetlenir. Hall sensörü, dijital ses paketi
2 kontrol ünitesinde deðerlendirilir. Bu sensör, motorun blokaj algýlamasý için kullanýlýr. Blokajýn algýlanmasý durumunda,
elektrik motoru kapatýlýr.

Amplifikatörler arasýndaki seri veri arabirimi

Seri arabirim, her iki dijital ses paketi amplifikatörü arasýndaki veri transferi için kullanýlýr. Bu veri hattý üzerinde, Örn;
tiz ses hoparlör motorlarýnýn kumanda komutlarý ve arýza teþhis bilgileri gibi tüm bilgiler aktarýlýr. J787 dijital ses paketi
2 kontrol ünitesi, kendine ait bir arýza teþhis adres kelimesine sahiptir. Bu kontrol ünitesine, komple J525 dijital ses
paketi kontrol ünitesi üzerinden arýza teþhisi yapýlýr.

J787 dijital ses paketi 2 kontrol ünitesinin açýlmasý ve kapatýlmasý

J525 dijital ses paketi kontrol ünitesinden J787 dijital ses paketi 2 kontrol ünitesine giden bir Wake-Up hattý
bulunmaktadýr. Bu hat kullanýlarak, J525 dijital ses paketi kontrol ünitesinden J787 dijital ses paketi 2 kontrol ünitesine
ritmik bir sinyal gönderilir. Sinyal seviyesi düzenli olarak pulsasyona sahip olduðu sürece, J787 dijital ses paketi 2
kontrol ünitesi devrede kalýr. Sinyal sabit bir seviyeye geçerse, J787 dijital ses paketi 2 kontrol ünitesi kapanýr.

Line Out Line In

J525 J787

Wake-Up

Seri
arabirim

R21 R22
V344 V345 366_059

Teknik bilgiler

– 8 Ohm’da 1 x 250 W – 5 analog giriþ

(% 0,1 toplam armonik distorsiyon THD) – Özel olarak geliþtirilmiþ, özgün ses için optimum
Subwoofer amplifikatörü duruma getirilmiþ doðru gerilim konvertörü
– 4 Ohm’da 4 x 125 W – Harici akustik mercekler için akýllý tahrik ünitesi
(% 0,1 toplam armonik distorsiyon THD)
Kapýlardaki bas ses hoparlörlerinin amplifikatörü
– 115 dB dinamik aralýk

17
 Dijital radyo frekans ayarlayýcýsý (DAB)

DAB teknolojisi
Dijital Audio Yayýncýlýk (DAB), radyo programlarýnýn
terestik yayýn alýmý için kullanýlan bir dijital aktarým
standardýdýr. Terestik, verici antenlerinin dünyada
(Latince : Terra) bulunmasý anlamýna gelir. Normal
olarak, anten yerleri analog FM radyo için kullanýlýr.

Audio sinyalleri, vericiler tarafýndan dijitalleþtirilir ve

MPEG-1 Layer 2 formatýnda sýkýþtýrýlýr. MPEG-1
Layer 2, MP3 kýsaltmasý ile PC üzerinde Audi
verilerinin sýkýþtýrýlmasý için kullanýlan tanýnmýþ
MPEG-1 Layer 3’e benzer bir sýkýþtýrma yöntemidir.
MPEG-1 Layer 2 formatý, CD kalitesindeki ses için
yaklaþýk 6’lýk bir sýkýþtýrma oranýna ulaþýr; bu, veri
miktarýnýn bir Audio CD’si üzerindeki veri miktarýnýn 366_036
altýda birine indirgenmesi anlamýna gelir. MP3, CD
kalitesindeki sesle karþýlaþtýrýldýðýnda yaklaþýk 10’luk
bir sýkýþtýrma oranýna ulaþýr. Ayný ses kalitesinde veri miktarý

366_023

Her iki sýkýþtýrma yönteminde de kayýplar

Ses þiddeti
bulunmaktadýr. Bu verilerden ilk baþta sýkýþtýrýlmýþ
olan Audio verilerini geri kazanmak mümkün deðildir. Kýsa, yüksek sinyal
CD Audio ve yüksek veri oranýnda MPEG
sýkýþtýrmasý yapýlmýþ veriler arasýnda bir dinleme
karþýlaþtýrmasý yapýldýðýnda, insan farklý ses
þiddetlerindeki benzer seslerde sadece daha yüksek
sesi algýladýðý için hiçbir fark belirlenemez. MPEG, Algýlanamayan sesler
algýlanamayan seslerin dijital bilgiden çýkartýlmasý
ile bu psiko akustik efektten faydalanmaktadýr.

Frekans

366_024

DAB vericilerinde, 32 ila 256 kBit/s’lik veri oranlarý

kullanýlýr. Bir yayýn grubu içinde farklý veri oranlarýna
sahip farklý vericiler mevcut olabilir. Sadece konuþma Örnek: Bayern yayýn grubundan bazý vericiler
bilgileri aktaran vericiler daha düþük bir veri oraný
kullanýr. Yüksek ses kalitesinde müzik aktarmak Verici Veri oraný Sinyal Program tipi
isteyen vericiler, daha yüksek bir veri oranýna ihtiyaç
duyar. Ayný þekilde, vericilerin ses özellikleri de BR Verkehr 48 kBit/s Mono Seyahat
farklýdýr.
BR B5 aktuell 96 kBit/s Mono Bilgi

BR
BayernMobil 128 kBit/s Stereo Pop müzik

Rock Anten 192 kBit/s Stereo Rock müziði

BR Bayern 4 192 kBit/s Stereo Klasik

18
Dijital bilgilerin anten üzerinden aktarýlmasý için,
Hafýza Bant
veri servisli birden çok Audio veri akýþý bir yayýn
grubunda birleþtirilir. Bir yayýn grubu, bir paket Verici listesinin güncellenmesi
içinde birleþtirilmiþ ve bir kanal üzerinden aktarýlan
bir verici grubudur. Bir yayýn grubunda, tüm Bayern
vericilerin veri toplamý bir yayýn grubunun 1,7 BR B 5 aktuell
Mbit/s’lik maksimum veri oranýna ulaþana kadar BR Bayern 4
istenen sayýda verici ayný anda yayýn yapabilir. BR Bayern Mobil
BR Business

Manuel Ses
366_025
Yayýn grubu Verici

Yayýn grubu, Coded Orthogonal Frequency

Division Multiplex (COFDM) ile modüle edilir. Bu
Kanal 11B
yöntem, analog yayýnla karþýlaþtýrýldýðýnda
parazitlere karþý ciddi oranda daha dayanýklýdýr.
COFDM, ayrýca bir eþ dalga aðý kurulabilmesi
avantajýný da saðlar. Kanal 11B

Eþ dalga aðý
Kanal 11B
Eþ dalga aðý, bilgiyi çeþitli vericiler üzerinden ayný
kanalda farklý yerlere aktarýr. Her yayýn grubu, tüm
verici alanýndaki yayýn alma bandýnda sadece tek
bir kanal kullanýr. Bu sayede, analog radyo yayýnýna
oranla bir kaç kat daha fazla kapasite kullanýma
Kanal 11B
sunulur. Ayrýca, DAB radyo, sinyal karýþtýrma
yöntemiyle yayýn alýmýný iyileþtirmek için münferit
vericilerin sinyallerini kullanýr.

366_026

Sinyaller, binalar ya da doðal engellerden

yansýtýlarak farklý yollarla verici antenlerinden
alýcýya ulaþýr. UKW gibi analog sistemlerde bu
durum yayýn alma parazitlerine neden olurken,
karýþtýrma yöntemiyle DAB’da yayýn alma kalitesi
de iyileþtirilir.

366_027

19
 Dijital radyo frekans ayarlayýcýsý (DAB)

DAB, aktarým için III. Bantta (174-230 MHz) ve L

bantlarýnda 1452-1492 MHz aralýðýndaki frekanslarý Band III
kullanýr. III. bant bölgeler üstü yayýn gruplarý için
kullanýlýr. L bandý, yerel yayýn gruplarýnýn
yayýnlanmasý için kullanýlýr.

L-Band

366_034

Yazýlý bilgilerin aktarýlmasý

Audio bilgilerinin yanýnda, Örn; Radiotext gibi baþka

bilgiler de aktarýlýr. Analog radyodaki RDS’nin
aksine, verici göstergesindeki verici adý her zaman
sabittir.
DAB, ek olarak R147 dijital radyonun desteklediði
“Radiotext” hizmetini de sunar. Örn; yorumcu, konu,
haberler ya da diðer ek yazýlý bilgiler gibi dinamik
yazýlý tüm bilgiler, “Radiotext” servisi üzerinden
gönderilir. Radiotext, MMI’de “Manuell” kumanda
tuþu üzerinden seçilebilir.

366_021

Ýnternet’teki DAB bilgileri

Ýnternet, DAB konusunda baþka bilgiler de saðlar. www.worlddab.org adresi altýnda, münferit ülkelerdeki DAB
yayýnlarýnýn alýnmasýna yönelik çok sayýda Ýngilizce bilgi bulunmaktadýr.

www.worlddab.org

Ýngilizce sayfa, hangi yayýn grubundaki hangi vericilerin dünya çapýnda aktarýlabildiðine yönelik komple bir genel
bakýþ saðlar. Bunun yanýnda, her ülkede de ilgili iþletmecinin ilgili ülke dilinde verilen ek bilgileri bulunmaktadýr.

www.wohnort.demon.co.uk/DAB/index.html

20
Dijital radyo R147

MMI sistemine baðlantý

Dijital radyo, tüm MMI sistemlerinde isteðe baðlý

olarak temin edilir. Araçta bir dijital radyo bulunsa
dahi, araç, FM, MW ve LW için analog bir R radyo Radio
frekans ayarlayýcýsýna (K kutusu) sahiptir. Diðer R
tüm Infotainment kontrol ünitelerinde olduðu gibi,
R147 dijital radyo da MOST veri yoluna entegre
edilmiþtir.

dijitalradio
R147

TV-Frekans ayarlayýcýsý
R78

366_028

Verici listesinin güncellenmesi

R147 dijital radyo, tekli frekans ayarlayýcýsý olarak

üretilmiþtir. Bu nedenle, yayýný alýnan yayýn gruplarýnýn Hafýza Radyo DAB Bant
otomatik olarak güncellendiði otomatik bir arama iþlemi Verici listesi
bulunmamaktadýr. Verici listesi manuel olarak
güncellenmelidir. Verici listesinin güncellenmesi yaklaþýk Verici listesinin güncellenmesi
1 dakika sürebilir. L bandýnýn kullanýlmadýðý ülkelerde Bayern
(Örn; Büyük Britanya), Setup bölümünde L bandýný BR B5 aktuell
devre dýþý býrakmak mantýklý olacaktýr. Bu sayede arama BR Bayern 4
süresi kýsalýr.
BR Bayern Mobil

Manuell Klang
366_062

Verici takibi
(otomatik FM geçiþi)

MMI sistemi, DAB vericilerinin yaptýðý yayýnlarýn ek

olarak standart analog radyo R üzerinden UKW Hafýza Radyo DAB Bant
vericileri (FM vericileri) olarak alýnabilip alýnamadýðýný Verici listesi
otomatik olarak kontrol eder. R147 dijital radyonun
DAB verici sinyalini çok zayýf olarak almasý Verici listesinin güncellenmesi
durumunda, MMI sistemi hemen radyo R’deki ayný Bayern
vericiye geçer. Geçiþ iþlemi, MMI ekranýnda yer alan BR B5 aktuell
verici isminin arkasýndaki bir (FM) sembolü ile BR Bayern 4
gösterilir.
BR Bayern Mobil

Manuell Klang
366_029

21
 Dijital radyo frekans ayarlayýcýsý (DAB)

Daha sonra, MMI sistemi en az 30 saniye boyunca Alýcý seviyesi

FM yayýnýný almaya devam eder. Bu sayede frekans
ayarlayýcýlarý arasýndaki sürekli geçiþ önlenir. Dijital iyi
sinyal prensip gereði dijitalleþtirme, sýkýþtýrma ve bir
yayýn grubuna yerleþtirme nedeniyle FM sinyaline kötü
oranla yaklaþýk 1 saniye gecikmeli olarak aktarýldýðý
için, frekans ayarlayýcýlarý arasýndaki gereksiz ileri
ve geri geçiþler istenmemektedir. Dinleyici, söylenen Radyo kaynaðý
bir cümledeki çift ya da eksik kelimelerle bu geçiþi
fark eder.

366_031

Trafik yayýný
Radyo Setup DAB ayarlarý
Dijital radyonun Setup bölümünde, trafik yayýný
açýlabilir ya da kapatýlabilir.
Trafik yayýný ein
Bu sýrada, DAB vericilerinin trafik fonksiyonu yerine,
radyo R’de ayarlanmýþ olan FM vericisinin trafik Verici takibi ein
ein
fonksiyonu kullanýlýr. Dijital radyo R147, MMI L bandý
sisteminde Örn; CD deðiþtirici ya da TV frekans PTY filtresi
ayarlayýcýsý gibi davranýr. Hafýza kayýtlarýnýn silinmesi
Örn; TA, TP ve TMC gibi tüm trafik yayýný hizmetleri
sadece analog radyo frekans ayarlayýcýsý R tarafýndan
kullanýlýr. DAB, UKW-RDS’den bilinen TA (=Traffic
Ekran Ses
Announcement, yani Trafik anonslarý) ve TMC (=Trafic
Message Channel, yani Trafik haberleri kanalý) 366_035
servislerinin dijital olarak da kullanýlmasýna olanak
saðlar. Vericiler, FM vericileri üzerinden gönderilen
bilgi yoðunluðu pratikte araç sürücüsü için daha iyi
olacak þekilde bu hizmetlerden çok farklý þekilde
faydalanýr.

Montaj yeri

Dijital radyo R147, aracýn arkasýndaki diðer

Infotainment bileþenlerinin yanýna takýlmýþtýr. Audi
A8’de, resimde görüldüðü gibi K kutusunun yanýndaki
tutucu saca yerleþtirilmiþtir.
Audi A6’da da ayný þekilde aracýn arkasýnda sol
tarafa takýlmýþken, Audi Q7’de aracýn arkasýnda sað
tarafa takýlmýþtýr.

366_013

22
Fonksiyon þemasý

Ring kopmasý
30

31
Dijital radyo R147, terminal 30 ve 31 üzerinden R24

MOST
gerilimle beslenir. MOST fiber optik kablo ringindeki
kontrol ünitesi olarak, optik MOST baðlantýsý ve
MOST kontrol ünitelerinin ring kopmasý teþhisine
giden hatta sahiptir. Anten hattý, siyah bir FaKra
soket üzerinden kontrol ünitesine baðlanýr.

Açýlýmlar
R147

R24 Anten yükselticisi

R147 Dijital radyo
366_010

Anten

Audi A8’de, anten yükselticisi R24 bir DAB

yükselticisi ile geliþtirilmiþtir. Bild: Seitenscheibe mit Anten?
Entegre edilmiþ DAB yükselticisi ile birlikte anten
366_032
modülü, siyah FaKra soketinden tanýnabilir.
DAB anteni

Audi A6 Avant ve Audi Q7’de, anten yan

camlardan birinde yer alýr. Ait anten yükselticisi
hemen yanýna takýlmýþtýr ve ayný þekilde siyah
bir FaKra sokete sahiptir.

Kodlama

“Kanada” ülke ayarý kodlanabilir. DAB, Kanada’da

ayný þekilde L bandýnýn (yaklaþýk 1,4 GHz) frekans
aralýðýnda yayýnlanýr. Fakat, münferit kanallar
arasýndaki diðer frekans aralýklarý da kullanýlýr.
R147 dijital radyonun yanlýþ kodlanmasý
durumunda, 1,4 GHz bölgesindeki yayýn alýmý
zarar görür.

23
 TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý (analog ve DVB-T)

DVB-T teknolojisi

DVB-T, dijital Video Broadcasting-Terrestrical Her kanalda 5 ila 32 Mbit/s’lik bir veri oraný ile
kelimelerinin kýsaltmasýdýr ve terestik yani dünyaya aktarým yapýlabilir. Bu, 4 televizyon programý için
baðlanmýþ dijital televizyon varyantýný tanýmlar. yeterlidir. Bir kanal üzerinden aktarýlan bir program
Terestik varyantýn yanýnda, dijital uydu televizyonu grubu, buket (Fransýzca’da çiçek demeti, grup
için DVB-S ve dijital kablo televizyon için DVB-C anlamýna gelir) olarak adlandýrýlýr.
bulunmaktadýr.
Analog televizyondaki ayný görüntü kaliteleri
mümkündür. Hýzlý deðiþen görüntüler, keskin bir
DVB-T’de, görüntü ve ses sinyalleri MPEG-2 (M-
gösterim için yavaþ hareket eden görüntülere oranla
peg olarak okunur) standardýna göre sýkýþtýrýlýr ve
daha yüksek bir veri oranýna ihtiyaç duyar.
veri paketleri þeklinde aktarýlýr. MPEG-2, DVD’lerin
DVB-T, bu koþulu göz önüne alýr. Verici, kalitenin
veri sýkýþtýrmasý için de kullanýlýr. Fakat bu, DVB-
iyileþtirilmesi için aksiyon ya da spor sahneleri de
T’nin DVD kalitesinde yayýn yaptýðý anlamýna
keskin gösterilecek þekilde veri oranlarýnýn bir
gelmez. MPEG-2 teknolojisi, DAB’de kullanýlan
bukete ait münferit kanallarý arasýnda kaydýrabilir.
MPEG-1 teknolojisinden daha yenidir. MPEG-2,
özel olarak video sýkýþtýrma ve bununla birlikte
DVB-T televizyon programlarýnýn aktarýlmasý için
nispeten daha büyük veri kümelerinin sýkýþtýrýlmasý
düþünülmüþ olmasý raðmen, DVB-T üzerinden
için tasarlanmýþtýr.
radyo programlarý da yayýnlanýr.
Modülasyon yöntemi olarak, DAB’da olduðu gibi
COFDM (Coded Orthogonal Frequency Division
Multiplex) kullanýlýr. Parazitlere karþý dayanýklýlýk,
programlarýn yayýnlanmasý için kanal tasarrufu
saðlayan eþ dalgalý aðdan faydalanma olanaðý ve
Örn; araçlarda olduðu gibi hareket eden alýcýlara
olan talepler, DAB dijital radyo yayýnýnda olduðu
gibi CODFM’nin kullanýlmasýna yönelik ayný
nedenlerdir. COFDM, sinyal aktarýmýný parazitler
ve yansýmalara karþý daha saðlam bir duruma getirir.

FM (UKW) VHF (Kanal 5 - 12) DAB Merkezi kilit GSM 900

Bant III D þebekesi

UHF (Kanal 21 - 69

366_038

Aktarým için, analog radyo yayýnlarýndan bilinen VHF kanallarý (Ýngilizce: very high frequency; çok yüksek
frekans = 174 MHz ila 230 MHz) ve UHF kanallarý (Ýngilizce: ultra high frequency; Ultra yüksek frekans =
470 MHz ila 862 MHz) kullanýlýr. Bu nedenle, araçta ek antenler yerine sadece analog TV frekans ayarlayýcýsýndan
bilinen antenler gereklidir.

24
 366_003

DVB-T’nin yanýnda, dünya çapýnda Kuzey Amerika standardý ATSC (Advanced Television Systems Comittee)
ve Japon standardý ISDB (Integrated Services dijital Broadcasting) bulunmaktadýr. Güncel yayýn alma istasyonu
harita üzerinde gösterilir. Amerikan ve Japon standartlarý TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý tarafýndan desteklenmez.

Ýnternet’teki DVB-T bilgileri

Ýnternet, DVB-T konusunda baþka bilgiler de saðlar.

www.dab.org adresi altýnda, münferit ülkelerdeki Dijital Video Yayýncýlýk hakkýnda çok sayýda Ýngilizce bilgi
bulunmaktadýr.

www.dvb.org

25
 TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý (analog ve DVB-T)

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý

“Hybrid” kelimesi Latince’den gelmektedir ve
“karýþtýrýlmýþ” ya da “birleþtirilmiþ” anlamýna gelir.
TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý, hem analog hem
de dijital televizyon yayýný alýmý için kullanýlan
bir televizyon alýcýsýdýr. Frekans ayarlayýcýsý,
hem arama iþlemi hem de diversite ayný anda
mümkün olacak þekilde üç münferit alýcýyla
donatýlmýþtýr. Arama frekans ayarlayýcýsý ve
yayýn alma frekans ayarlayýcýsý daðýlýmý analog
ve dijital yayýn alýmýnda farklýdýr ve daha sonra
366_002
açýklanacaktýr. Anten 1...4 FBAS

Programlarýn gösterilme sýrasý

DVB-T üzerinde, televizyon programlarýna ek olarak Hafýza TV Kaynak

dijital radyo programlarý da aktarýlabilir.
ZDF DVB TV
TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý, verici listesinde ilk BR
önce dijital televizyon programlarýný gösterir, daha
ZDF
sonra analog televizyon programlarý, ardýndan verici
ismi göndermeyen televizyon programlarý ve son Ch. 11
olarak dijital radyo programlarýný gösterir. Her Ch. 23
gösterge bloðu alfabetik sýrada düzenlenmiþtir. Anten DVB Audio

Dijital radyo programlarýnýn alýnmasý, arýza teþhis Manuell Klang

test cihazý ile devre dýþý býrakýlabilir.
366_047
Radyo vericisi
Ýsimsiz vericiler Analog vericiler Dijital vericiler

Teletext

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý, hem analog

televizyon programlarý hem de dijital televizyon
programlarýnda Teletext uyumludur. Teletext, MMI
menüsünde manuel olarak seçilebilir ve kumanda
düðmesi ile kullanýlýr.

366_044

Elektronik Program Rehberi (EPG)

EPG, dijital televizyon programlarýnýn bir veri

hizmetidir. Televizyon kuruluþlarý, devam eden
program hakkýnda bu veri hizmetini kullanarak
bilgiler yayýnlar. EPG, ayný þekilde MMI
menüsünde manuel olarak seçilebilir.
TV frekans ayarlayýcýsý, güncel ve daha sonra
yayýnlanacak yayýn hakkýnda bilgiler gösterir. MMI
düðmesi ile bir yayýn seçilirse, ilk önce yayýnýn
kýsa tanýmý gösterilir. EPG, analog vericilerde
mümkün deðildir.

366_045
Verici adý Güncel yayýn Takip eden yayýn

26
TV Setup

TV Setup seçeneðinde, parlaklýk, kontrast, görüntü

TV Setup Ayarlar
formatý gibi görüntü parametrelerine ek olarak TV
normu da ayarlanabilir. Çalýþma sýrasýnda, her Parlaklýk
zaman MMI’de ayarlanmýþ olan TV normu aktiftir.
Kontrast
MMI’nin fabrika ayarlarýna geri getirilmesi
durumunda, TV normu, kodlama ile belirlenmiþ Renk
TV normuna getirilir. Tim
Ses kanalý Kanal A
TV normu Avrupa

Ekran Ses
366_048
Ýki kanallý ses

Evde kullanýlan bir çok stereo televizyon gibi TV

TV Setup Ayarlar
Hybrid frekans ayarlayýcýsý da iki kanallý ses
uyumludur. Ýki kanallý seste, bir ses kanalý Parlaklýk
üzerinden diðer ses kanalýnda olduðu gibi
Kontrast
görüntüye ait baþka bir konuþma aktarýlýr. Program,
sadece Mono olarak yayýnlanabilir. MMI’de A ya Renk
da B ses kanalý ayarlanabilir. Bir yayýnýn iki kanallý Tim
ses formatýnda yayýnlanýp yayýnlanmayacaðýný Ses kanalý Kanal A
yayýn kurumu belirler. Genellikle, bu bilgi televizyon
TV normu Avrupa Kanal B
programý dergilerinden okunarak alýnmalýdýr.
Ekran Ses
366_051

Verici takibi

Verici takibi fonksiyonu, Örn; dijital yayýn alanýndan

çýkýlmasý durumunda televizyon yayýncýsýnýn yayýný TV Setup Ayarlar
baþka bir analog kanal üzerinden alýnacak þekilde Görüntü formatý
dijital bir vericiden ayný analog vericiye otomatik Ein
olarak geçilmesine olanak saðlar. Verici takibi Aus
Bunun ön koþulu, her iki vericinin ayný program
Teletext Büyütme
ismini kullanmalarýdýr.
Bir vericinin farklý yerlerde ayný programý farklý Hafýza kayýtlarýnýn silinmesi
verici adlarýyla aktarmasý durumunda, bir verici
takibi her zaman garanti edilemez.
Ekran Ses
Dijital ve analog televizyonlarýn sýnýr bölgesinde
iken, verici takibi kapatýlarak frekans ayarlayýcýsýnýn 366_052
gereksiz þekilde ileri ve geri geçiþ yapmasý
önlenebilir. Bu durumda, frekans ayarlayýcýsý dijital
program ya da analog programda sabit kalýr.

366_047

27
 TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý (analog ve DVB-T)

Montaj yeri

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý, analog TV frekans

ayarlayýcýsýnýn bu ana kadar takýldýðý ayný yere
takýlmýþtýr. Bu montaj yeri, Audi A8 ve A6’da bagajýn
arkasýnda soldadýr. TV frekans ayarlayýcýsý, Audi
Q7’de bagajýn arkasýnda saða takýlmýþtýr (Bkz.
KKÇP 361). Resimde, A8’deki montaj yeri
gösterilmektedir.

366_014

Fonksiyon þemasý

30
R24
31
MOST
Ring kopmasý
Audio R

Audio R

Audio R
Audio L

Audio L

Audio L
Video

Video

R78 Video
Masse

Masse

Masse

Masse

Masse

Masse

Harici giriþ 1 Harici giriþ 2 Harici çýkýþ

J523

366_009

Açýlýmlar

J523 Bilgi görüntüleme ve kullanma ünitesi kontrol ünitesi, ön

R24 Anten yükselticisi
R78 TV frekans ayarlayýcýsý

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý, terminal 30 ve 31 üzerinden gerilimle beslenir. MOST fiber optik kablo ringindeki
kontrol ünitesi olarak, optik MOST baðlantýsý ve MOST kontrol ünitelerinin ring kopma teþhisi için hatta sahiptir.

28
Audio ve video sinyalleri (Örn; Rear Seat
Entertainment, CD çalar, DVD çalar ya da benzeri
mobil cihazlar) için iki giriþ ve Audio ve video sinyalleri
için bir çýkýþ bulunmaktadýr. Mobil uç cihazlar, yedek
parça kataloðundaki ön konfigürasyonu yapýlmýþ bir
adaptör kablosu üzerinden TV frekans ayarlayýcýsýna
baðlanabilir.

366_046

Giriþler, MMI’de CD/TV -> Kaynak fonksiyon tuþu

üzerinden seçilebilir. Görüntü sinyali, sürüþ sýrasýnda Hafýza Harici AV kaynaðý 01 Kaynak
J523 ön bilgi, gösterge ve kumanda ünitesinin kontrol CD
ünitesinde güvenlik nedenleriyle kapatýlmýþtýr.
TV
Ses kanalý, giriþler Örn; MP3 çalar ya da benzer
cihazlar için kullanýlabilecek þekilde açýk kalýr. Bu Harici AV kaynaðý 1
sýrada, harici cihazlara MMI üzerinden kumanda Harici AV kaynaðý 2
edilemez.

Manuel Ses
366_053

MOST veri yoluna baðlantý

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý, tüm MMI sistemlerinde

isteðe baðlý olarak renkli ekranla birlikte temin edilebilir.
Diðer tüm Infotainment kontrol ünitelerinde olduðu
gibi, R78 TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý da MOST
veri yoluna entegre edilmiþtir. Frekans ayarlayýcýsý, Yön bulma
J401
þu an için sadece bir MOST varyantýnda temin
edilebilir. Diðer araçlar için bir varyant, þu an hazýrlýk
aþamasýndadýr. Bu frekans ayarlayýcýsý, bilinen 54
kutuplu soket üzerinden renkli ekrana sahip cihazlara
baðlanabilir olacaktýr.
TV frekans
ayarlayýcýsý
R78

dijitalradio
R147

366_028

29
 TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý (analog ve DVB-T)

Dijital bir veri yayýnýnýn alýnmasý sýrasýndaki çalýþma

Anten 1
Dijital sinyal iþleme
Frekans
ayarlayýcýsý 1

Görüntü ve Ses sinyali

Mikser

Görüntü sinyali
Anten 2

Frekans
ayarlayýcýsý 2 dijital FBAS

analog

Anten 3 Ses sinyali

Frekans
ayarlayýcýsý 3
MOST

Arama
iþlemi

Anten 4
MMI’ye giden verici listesi

366_039
Anten deðiþtiricisi MMI’den gelen verici seçimi

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý, üç baðýmsýz yayýn alma
bölümüne sahiptir. 1. frekans ayarlayýcýsý sinyali 1. antenle
alýr. 2. frekans ayarlayýcýsý sinyali 2. antenle alýr. Her iki
dijital görüntü bilgisi mikserde toplanýr.
3. frekans ayarlayýcýsý, 3. anten ya da 4. antenin sinyalini
alýr. Uyku modunda, 3. frekans ayarlayýcýsý 3 ve 4.
antenler kullanýlarak verici listesi güncellenir. Yayýn alma
modunda, ayarlanan vericinin görüntü ve ses bilgisi 3.
frekans ayarlayýcýsý kullanýlarak mikserde 1. ve 2. frekans
ayarlayýcýsýnýn sinyaline eklenir.
Daha sonra, tüm frekans ayarlayýcýlarýndan gelen toplam
sinyalden görüntü bilgisi analog bir FBAS sinyaline (Bkz.
KKÇP 293) dönüþtürülürken ses bilgisi MOST veri yoluna
iletilir. Analog görüntü sinyali, bu ana kadar kullanýlan
TV frekans ayarlayýcýlarýnda olduðu gibi bir koaksiyal
hat üzerinden J523 ön gösterge, kumanda ve
bilgilendirme ünitesinin kontrol ünitesine gönderilir.

30
Görüntü ve ses yayýnýnýn alýnmasý için sadece bir
frekans ayarlayýcýsý kullanýlmasý durumunda, araçtaki
tüm antenler bir yönlenme karakteristiðine sahip
olduðu için yayýn alma kalitesi nispeten kötü olacaktý.
Antenlerin ideal þekilde ayarlanmasý durumunda,
yayýnlar çok iyi alýnýr. Evdeki anten sisteminde, anteni
vericiye doðru döndürerek bu efektten faydalanýlýr.
Fakat bu iþlem araçta mümkün deðildir.

Araç bir virajdan geçerken, yayýn alýmý münferit

antenlerin yönlenme etkisine baðlý olarak dalgalanýr.
Bu nedenle, sürüþ sýrasýnda, farklý antenler
ayarlanmýþ olan vericinin yayýnýný farklý güçlerle alýr.
Dijital mod için bunun anlamý, kötü bir dijital sinyalde
kesintilerin mevcut olmasýdýr. Pratikte ise, kesintiler
anten ve frekans ayarlayýcýsýna baðlý olarak farklý
zamanlarda ortaya çýkar. Dijital TV frekans
ayarlayýcýsý, 2-3 frekans ayarlayýcýsýnýn sinyalleri
toplanarak bu etkiden faydalanýr. Sinyallerin
toplamýnda, yayýn alýmý kötüyken sadece bir frekans
ayarlayýcýsý kullanýlmasýna oranla oldukça daha az
kesinti bulunmaktadýr. Yayýn alýmý daha önceden
kesintiye uðramýþ olmasýna raðmen görüntü ve ses
sinyali iyi kalýr.

366_050

Anten 3 Anten 4

Kanal

366_042

3. frekans ayarlayýcýsý, 3. anten ya da 4. antenin R78 TV frekans ayarlayýcýsýnda, kodlama yapýlarak

sinyalini alýr. Sinyal, zamansal olarak verici arama 3. anten ve 4. anten arasýndaki geçiþ fonksiyonu
iþlemi için kullanýlýr. Bu süre içinde, görüntü kapatýlabilir. Geçiþ fonksiyonu kodlama yoluyla
deðerlendirme için sadece 1. ve 2. frekans ayarlayýcýlarý kapatýlmýþsa, þalter sürekli olarak 3. antende kalýr.
kullanýlýr. Verici arama iþlemi, verici listesinin otomatik Bu fonksiyon, sadece 3 alýcý anten bulunan araçlar
olarak güncellenmesini saðlar. Frekans ayarlayýcýsý, için ön görülmüþtür ve þu an kullanýlmamaktadýr.
bir antenle tüm kanallardan geçerek yayýný alýnabilen
vericileri alýr. Daha sonra, tüm kanallardan geçerek
yayýný alýnabilen tüm vericileri aramak için otomatik
olarak diðer antene geçer. Daha sonra iþlem baþtan
baþlar. Verici listesinin göreli olarak sadece büyük
zaman dilimlerinde güncellenmesi gerektiði için, sürekli
bir arama iþlemi kullanýlmaz. Bir arama iþlemi
gerçekleþmezse, 3. frekans ayarlayýcýsý da görüntü
ve ses yayýnýnýn alýnmasý için kullanýlýr.

31
 TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý (analog ve DVB-T)

Analog bir veri yayýnýnýn alýnmasý sýrasýndaki çalýþma

Anten 2
Dijital sinyal iþleme
analog
Frekans
ayarlayýcýsý 2
dijital

Mikser

Görüntü sinyali
Anten 1
analog Deðiþtirici
Frekans
ayarlayýcýsý 1 dijital FBAS
dijital
analog

Anten 3 Ses sinyali

analog
Frekans
ayarlayýcýsý 3
dijital MOST

Arama iþlemi

Anten 4
MMI’ye giden verici listesi

366_040
Anten deðiþtiricisi MMI’den gelen verici seçimi

Dijital vericilerin yayýnlarýnýn alýnmasýndan farklý olarak, analog vericilerin yayýnlarý alýnýrken analog sinyaller için
de optimum bir görüntü ve ses sinyali üretmek için baþka bir konsept kullanýlýr.

Analog vericilerin yayýnlarýnýn alýnmasý gerektiði için, frekans ayarlayýcýlarýndan gelen sinyaller, dijital sinyal
iþlemeden önce analog-dijital konvertörleri ile dönüþtürülmelidir.

MMI’de analog bir verici seçilirse, her zaman bir frekans ayarlayýcýsý arama modundadýr. Bu, ya 1. frekans
ayarlayýcýsý ya da 3. frekans ayarlayýcýsýdýr. Geçiþ iþlemi, dijital sinyal iþlemede elektronik olarak gerçekleþir. 2.
frekans ayarlayýcýsý ve o an arama modunda olan frekans ayarlayýcýsý, seçilen televizyon kanalýnýn görüntü ve
ses yayýnýnýn alýnmasý için kullanýlýr.

Gelecekteki bir fonksiyon: Çok normlu arama iþlemi

Gelecekte, farklý TV normlarýna göre bir arama iþlemi mümkün olacaktýr. Normal moda, verici arama iþlemi sadece
Setup bölümünde ayarlanmýþ televizyon normunda yapýlýr.

Çok normlu arama iþleminde, televizyon programýnýn verici hafýzasýna kaydedilmesi ile birlikte ait olan televizyon
normu da kaydedilecektir. Arama iþlemi, Setup bölümünde ayarlanan televizyon normuna ek olarak verici listesine
kaydedilmiþ tüm vericilerin de televizyon normlarýný dikkate alýr. Arama süresi buna uygun olarak uzayabilir.

Örn; Ýtalya, Fransa ve Ýsviçre’den vericiler kaydedilmiþse, arama iþlemi her 3 televizyon normunda gerçekleþir.

Bu fonksiyon, baþlangýçtan itibaren TV frekans ayarlayýcýsýnda mevcut deðildir.

32
Dijital televizyonunun desteklenmeyen fonksiyonlarý

Yayýn alma için bir dekoder ya da Smart kart kullanan þifreli vericilerin yayýný TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý
tarafýndan alýnamaz.

Kýsaca MHP olarak adlandýrýlan Multi Medya Ev Platform standardý, dijital televizyondaki interaktif içeriklerin
aktarýlmasý ve gösterilmesini özel kriterlere baðlar. MHP standardý, hem bilgi sayfalarý, oyunlar, programlara
genel bakýþ, kapsamlý EPG’ler gibi salt verici bilgileri hem de Örn; oylamalar, yarýþma sorularý, vb gibi ek bir
geri kanal gerektiren interaktif hizmetlere olanak saðlar. MHP, TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý tarafýndan
desteklenmez.

Ayrýca, yüksek çözünürlüklü televizyon normu HDTV ve Handhelds televizyon normu DVB-H de desteklenmez.

Antenler

366_032
Anten 4 Anten 3 Anten 2 Anten 1

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý, bugüne kadar kullanýlan analog TV frekans ayarlayýcýsý ile ayný anten sistemini
kullanýr.

TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý anten kablosunun hat blendajýný kondansatörler üzerinden kendi gövde þasisine
baðladýðý için, anten yükselticisi kablo blendajýný þasi hattý olarak kullanamaz.
Anten yükselticisi, kendi çalýþmasý için sadece þasi hattý üzerinden direkt olarak anten yükselticisine tahsis edilmiþtir.

Arýza teþhis

MMI’de TV görüntüsü seçilmiþse, TV frekans ayarlayýcýsýnýn

arýza teþhisi sýrasýnda, arýza teþhis test cihazý kullanýlarak
MMI ekranýnda çeþitli ölçüm ve kodlama deðerleri direkt
olarak gösterilir. Bu sayede, Örn; antenlerin çalýþmasý,
besleme gerilimi ve benzeri konularda hýzlý bir genel bakýþ
elde edilir. Tüm bu deðerler, “Blok halinde bilgi okuma" ya
da “Kodlama” üzerinden arýza teþhis test cihazý ile de
okunabilir. MMI ekranýndaki deðerlerin baðlý bulunan arýza
teþhis test cihazýnda adres kelime 57, TV frekans
ayarlayýcýsý seçilmeden gösterilmesi mümkün deðildir.

366_049

33
 TV Hybrid frekans ayarlayýcýsý (analog ve DVB-T)

Kodlama

Farklý araç tipleri kodlanabilir. Kodlama iþlemi ile, TV frekans ayarlayýcýsý ilgili
anten sistemi ve TV frekans ayarlayýcýsýndaki fan kumandasýna adapte edilir.
TV frekans ayarlayýcýsý, MMI’de TV frekans ayarlayýcýsýndan baþka bir kaynak
seçilmiþ olmasý durumunda standart kodlamada elektrik tasarruf moduna
geçer. MMI’de baþka bir Audio kaynaðý seçilmiþ olsa dahi Rear-Seat-
Entertainment’ý harici çýkýþ üzerinden sinyalle beslemek için, R78 TV frekans
ayarlayýcýsýnýn da kodu deðiþtirilmelidir. Sürücü Örn; CD dinlerken, Rear-
Seat-Entertainment sisteminde sadece görüntü ve ses yayýný (Örn; kulaklýkla)
mümkündür.

Kodlama yapýlabilen TV normlarý, analog TV frekans ayarlayýcýlarýna göre Rusya ve çeþitli Asya TV normlarýyla geliþtirilmiþtir
ve böylece 26 farklý TV normu kodlanabilir.

Yayýný alýnabilen televizyon normlarýnýn listesi

Ülke Televizyon normu

Orta Avrupa PAL B/G

Ýtalya PAL B/G

Büyük Britanya, Ýrlanda PAL I

Doðu Avrupa - SECAM SECAM D/K

Fransa SECAM L

Kuzey Amerika NTSC M

Avustralya PAL B/H

Brezilya PAL M

Arjantin PAL N

Yeni Zelanda PAL B

Doðu Avrupa PAL PAL D/K

VR ÇÝN PAL D/K

Afrika PAL PAL I

Yunanistan, Mýsýr SECAM B/G

Afrika SECAM SECAM K1

NTSC M
Japonya
MOROCCO
Fas

Doðu Avrupa OIRT PAL PAL B/G

Doðu Avrupa PAL PAL B/G

Asya PAL PAL B/G

Güney Amerika NTSC

Asya NTSC NTSC M

Rusya SECAM D/K

Hindistan PAL B/G

Çin / Hongkong PAL I

34
 Kendi kendine çalýþma programlarý

KKÇP 286 Yeni veri yolu sistemleri (MOST)

– LIN veri yolu - tek tel veri yolu

– MOST veri yolu - Optik veri yolu
– BluetoothTM - Kablosuz veri yolu
– Arýza teþhis veri yolu

Sipariþ numarasý: 000.2811.06.00

366_063

KKÇP 293 Audi A8 ´03 Infotainment

– Infotainment Ses Sistemi

– Radyo modülü
– Yön bulma
– Telefon/Telematik

Sipariþ numarasý: 000.2811.13.00

366_064

KKÇP 326 Audi A6 ´05 Elektrik

– Þebeke baðlantýsý
– Veri yolu topolojileri
– Konfor elektroniði
– Infotainment

Sipariþ numarasý: A04.5S00.09.00

375_042
 366
Teknoloji ile bir adým önde www.audi.de

Tüm haklarý ve
deðiþiklik yapma
hakký saklýdýr.

Copyright AUDI
AG I/VK-35
Service.training@audi.de
Fax +49-841/89-36367

AUDI AG
D-85045 Ingolstadt
Teknik Versiyon 10/05

Türkiye’de basýlmýþtýr
A05.5S00.19.77