Hac ex causa conlaticia stipe Valerius humatur ille Publicola et subsidiis amicorum

mariti inops cum liberis uxor alitur Reguli et dotatur ex aerario filia Scipionis,
cum nobilitas florem adultae virginis diuturnum absentia pauperis erubesceret
patris.

Utque proeliorum periti rectores primo catervas densas opponunt et fortes, deinde
leves armaturas, post iaculatores ultimasque subsidiales acies, si fors adegerit,
iuvaturas, ita praepositis urbanae familiae suspensae digerentibus sollicite, quos
insignes faciunt virgae dexteris aptatae velut tessera data castrensi iuxta
vehiculi frontem omne textrinum incedit: huic atratum coquinae iungitur
ministerium, dein totum promiscue servitium cum otiosis plebeiis de vicinitate
coniunctis: postrema multitudo spadonum a senibus in pueros desinens, obluridi
distortaque lineamentorum conpage deformes, ut quaqua incesserit quisquam cernens
mutilorum hominum agmina detestetur memoriam Samiramidis reginae illius veteris,
quae teneros mares castravit omnium prima velut vim iniectans naturae, eandemque ab
instituto cursu retorquens, quae inter ipsa oriundi crepundia per primigenios
seminis fontes tacita quodam modo lege vias propagandae posteritatis ostendit.

Excogitatum est super his, ut homines quidam ignoti, vilitate ipsa parum cavendi ad
colligendos rumores per Antiochiae latera cuncta destinarentur relaturi quae
audirent. hi peragranter et dissimulanter honoratorum circulis adsistendo
pervadendoque divites domus egentium habitu quicquid noscere poterant vel audire
latenter intromissi per posticas in regiam nuntiabant, id observantes conspiratione
concordi, ut fingerent quaedam et cognita duplicarent in peius, laudes vero
supprimerent Caesaris, quas invitis conpluribus formido malorum inpendentium
exprimebat.

Accenderat super his incitatum propositum ad nocendum aliqua mulier vilis, quae ad
palatium ut poposcerat intromissa insidias ei latenter obtendi prodiderat a
militibus obscurissimis. quam Constantina exultans ut in tuto iam locata mariti
salute muneratam vehiculoque inpositam per regiae ianuas emisit in publicum, ut his
inlecebris alios quoque ad indicanda proliceret paria vel maiora.

Dein Syria per speciosam interpatet diffusa planitiem. hanc nobilitat Antiochia,
mundo cognita civitas, cui non certaverit alia advecticiis ita adfluere copiis et
internis, et Laodicia et Apamia itidemque Seleucia iam inde a primis auspiciis
florentissimae.

His cognitis Gallus ut serpens adpetitus telo vel saxo iamque spes extremas
opperiens et succurrens saluti suae quavis ratione colligi omnes iussit armatos et
cum starent attoniti, districta dentium acie stridens adeste inquit viri fortes
mihi periclitanti vobiscum.

Martinus agens illas provincias pro praefectis aerumnas innocentium graviter gemens
saepeque obsecrans, ut ab omni culpa inmunibus parceretur, cum non inpetraret,
minabatur se discessurum: ut saltem id metuens perquisitor malivolus tandem
desineret quieti coalitos homines in aperta pericula proiectare.

Sed fruatur sane hoc solacio atque hanc insignem ignominiam, quoniam uni praeter se
inusta sit, putet esse leviorem, dum modo, cuius exemplo se consolatur, eius exitum
expectet, praesertim cum in Albucio nec Pisonis libidines nec audacia Gabini fuerit
ac tamen hac una plaga conciderit, ignominia senatus.

Ob haec et huius modi multa, quae cernebantur in paucis, omnibus timeri sunt
coepta. et ne tot malis dissimulatis paulatimque serpentibus acervi crescerent
aerumnarum, nobilitatis decreto legati mittuntur: Praetextatus ex urbi praefecto et
ex vicario Venustus et ex consulari Minervius oraturi, ne delictis supplicia sint
grandiora, neve senator quisquam inusitato et inlicito more tormentis exponeretur.
Iam in altera philosophiae parte. quae est quaerendi ac disserendi, quae logikh
dicitur, iste vester plane, ut mihi quidem videtur, inermis ac nudus est. tollit
definitiones, nihil de dividendo ac partiendo docet, non quo modo efficiatur
concludaturque ratio tradit, non qua via captiosa solvantur ambigua distinguantur
ostendit; iudicia rerum in sensibus ponit, quibus si semel aliquid falsi pro vero
probatum sit, sublatum esse omne iudicium veri et falsi putat.

Quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo, ut ais,
sapientissimum iudicavit; huius enim facta, illius dicta laudantur. De me autem, ut
iam cum utroque vestrum loquar, sic habetote.

Ut enim benefici liberalesque sumus, non ut exigamus gratiam (neque enim beneficium
faeneramur sed natura propensi ad liberalitatem sumus), sic amicitiam non spe
mercedis adducti sed quod omnis eius fructus in ipso amore inest, expetendam
putamus.

Raptim igitur properantes ut motus sui rumores celeritate nimia praevenirent,

vigore corporum ac levitate confisi per flexuosas semitas ad summitates collium
tardius evadebant. et cum superatis difficultatibus arduis ad supercilia venissent
fluvii Melanis alti et verticosi, qui pro muro tuetur accolas circumfusus, augente
nocte adulta terrorem quievere paulisper lucem opperientes. arbitrabantur enim
nullo inpediente transgressi inopino adcursu adposita quaeque vastare, sed in
cassum labores pertulere gravissimos.

Quaestione igitur per multiplices dilatata fortunas cum ambigerentur quaedam, non
nulla levius actitata constaret, post multorum clades Apollinares ambo pater et
filius in exilium acti cum ad locum Crateras nomine pervenissent, villam scilicet
suam quae ab Antiochia vicensimo et quarto disiungitur lapide, ut mandatum est,
fractis cruribus occiduntur.

Et quoniam mirari posse quosdam peregrinos existimo haec lecturos forsitan, si

contigerit, quamobrem cum oratio ad ea monstranda deflexerit quae Romae gererentur,
nihil praeter seditiones narratur et tabernas et vilitates harum similis alias,
summatim causas perstringam nusquam a veritate sponte propria digressurus.

Excogitatum est super his, ut homines quidam ignoti, vilitate ipsa parum cavendi ad
colligendos rumores per Antiochiae latera cuncta destinarentur relaturi quae
audirent. hi peragranter et dissimulanter honoratorum circulis adsistendo
pervadendoque divites domus egentium habitu quicquid noscere poterant vel audire
latenter intromissi per posticas in regiam nuntiabant, id observantes conspiratione
concordi, ut fingerent quaedam et cognita duplicarent in peius, laudes vero
supprimerent Caesaris, quas invitis conpluribus formido malorum inpendentium
exprimebat.

Alii nullo quaerente vultus severitate adsimulata patrimonia sua in inmensum

extollunt, cultorum ut puta feracium multiplicantes annuos fructus, quae a primo ad
ultimum solem se abunde iactitant possidere, ignorantes profecto maiores suos, per
quos ita magnitudo Romana porrigitur, non divitiis eluxisse sed per bella
saevissima, nec opibus nec victu nec indumentorum vilitate gregariis militibus
discrepantes opposita cuncta superasse virtute.

Accedebant enim eius asperitati, ubi inminuta vel laesa amplitudo imperii
dicebatur, et iracundae suspicionum quantitati proximorum cruentae blanditiae
exaggerantium incidentia et dolere inpendio simulantium, si principis periclitetur
vita, a cuius salute velut filo pendere statum orbis terrarum fictis vocibus
exclamabant.

Nec minus feminae quoque calamitatum participes fuere similium. nam ex hoc quoque
sexu peremptae sunt originis altae conplures, adulteriorum flagitiis obnoxiae vel
stuprorum. inter quas notiores fuere Claritas et Flaviana, quarum altera cum
duceretur ad mortem, indumento, quo vestita erat, abrepto, ne velemen quidem
secreto membrorum sufficiens retinere permissa est. ideoque carnifex nefas
admisisse convictus inmane, vivus exustus est.

Apud has gentes, quarum exordiens initium ab Assyriis ad Nili cataractas porrigitur
et confinia Blemmyarum, omnes pari sorte sunt bellatores seminudi coloratis sagulis
pube tenus amicti, equorum adiumento pernicium graciliumque camelorum per diversa
se raptantes, in tranquillis vel turbidis rebus: nec eorum quisquam aliquando
stivam adprehendit vel arborem colit aut arva subigendo quaeritat victum, sed
errant semper per spatia longe lateque distenta sine lare sine sedibus fixis aut
legibus: nec idem perferunt diutius caelum aut tractus unius soli illis umquam
placet.