286

Servis.

Yeni veri hatt› sistemleri -

LIN, MOST, BluetoothTM

Kendi kendine çal›flma program› 286

Sadece dahili kulan›m içindir

Otomobillerde, fonksiyonlara ve kullan›m konforuna olan talebin sü-
rekli artmas›yla, elektronik parçalar›n say›lar› da artmaktad›r.

1994 y›l›nda ilk Audi A8 tan›t›m›nda, maksimum 15 kontrol ünitesi

tüm araç fonksiyonlar›na yeterliyken, Audi A8 '03 'de kontrol ünite-
lerinin say›s› befl kat›na ç›km›flt›r.

s›
o n trol in say›
K in
n i t eler
ü

s am›
p
ka
ke
e be
fi

Güç takviyeli elektronik parçalar, her bir kontrol ünitesi aras›nda veri aktar›-
m› sa¤lamak için yeni yollar gerektirmekteydi.

Bunun için doksanl› y›llar›n ortas›nda Audi ile CAN-çift yönlü veri hatt› girifline
önemli bir ad›m at›lm›flt›r. Bu sistem özellikle Infotainment alan›nda al›fl›lm›fl
aktar›m oran› ile kendi s›n›r›n› zorlar. Bu sebepten dolay›, sadece belirli akta-
r›m sistemlerinin, o anki taleplerine d›flardan yard›m sa¤lan›r. Bak›m ve ar›za
teflhisi de bu geliflmelerden yararlanm›fllard›r.
 ‹çindekiler

Sayfa
Girifl ............................................................................................................4

LIN hatt› - tek tel veri hatt›

Girifl ..................................................................................................................................6
Veri aktar›m› ......................................................................................................................9
Mesajlar ..........................................................................................................................11
Teflhis ..............................................................................................................................16

MOST hatt› - Optik veri hatt›

Girifl ................................................................................................................................17
Kontrol ünitelerinin yap›s› ..................................................................................................20
Fiberoptik kablo................................................................................................................23
Optik hat yal›t›m› ..............................................................................................................27
MOST hatt›n›n çember yap›s› ............................................................................................30
MOST hatt›n›n sistem durumlar› ........................................................................................31
Mesaj çerçevesi ................................................................................................................33
MOST hatt›n›n fonksiyon süreci..........................................................................................36
Teflhis ..............................................................................................................................41

BluetoothTM - Kablosuz veri hatt›

Girifl ................................................................................................................................44
‹fllevi ................................................................................................................................46
Teflhis ..............................................................................................................................49

Teflhis hatt› ................................................................................................50

Kendi kendine çal›flma program›, yap›s› ve ifllevi hakk›nda

bilgi verir. Dikkat!
Yeni!
Uyar›!
Kendi kendine çal›flma program› bir atölye el kitab›
de¤ildir!
Verilen de¤erler, sadece daha kolay anlafl›lmas›na ve
geçerli SSP yaz›l›m durumunun ayarlama zaman›yla
iliflkilidir.

Bak›m ve onar›m talimatlar› için kesinlikle güncel teknik literatürü

3
kullan›n.
 Girifl

Topoloji

Mesafe
ayarlay›c›s›

Teflhis
ba¤lant›s›
ABS/ESP

Motor fianz›man
elekroni¤i elekroni¤i
Park yard›m›

Tavan Ön cam
Klima sistemi
elekroni¤i ›s›tmas›

Sürgülü Fan
aç›l›r tavan

Bugüne kadarki flebeke sistemine, kontrol ünitele-
rinin say›s› ve bunlar›n da¤›t›lm›fl ifllevleri ile veri
al›flveriflinin sürekli yükselen oran›n eklenmesiyle,
aktar›m teknolojisinin gelifltirilmesi kaç›n›lmaz ol-
du.
Önceden tan›nan CAN-hatt›na afla¤›dakiler
eklenmifltir:
- LIN hatt› (tek tel hatt›)
- MOST hatt› (optik hat)
- kablosuz BluetoothTM hatt›

4
 BluetoothTM

Telefon
ahizesi

Telematik

Öndeki
bilgilendirme TV frekans
kontrol ünitesi ayarlay›c›s›

J533 Veri hatt› teflhis ara

birimi (Gateway)

Harita okuyucu

Yön bulma
Anfi
(navigasyon)

SSP286_001

CAN-tahrik CAN-konfor

CAN-kombi LIN hatt›

CAN-mesafe ayarlay›c›s› optik hat - MOST

CAN-teflhis

5
 LIN-Hatt›

Girifl

LIN, Local Interconnect Network anlam›na gelir.

Local Interconnect, kontrol ünitelerinin tümü-

nün ayn› yap› bölgesi (örn. tavan) içinde bulun-
du¤u anlam›na gelir. "Bölgesel alt sistem" olarak
da tan›mlan›r. LOCAL INTERCONNECT NETWORK

Araçta her bir LIN hat sistemlerinin aras›ndaki Sistem, bir LIN-Master kontrol ünitesi ve 16 LIN-
veri de¤iflimi, CAN-çift yönlü veri hatt› ile bir Slave-Kontrol üniteleri aras›nda veri de¤iflimine
kontrol ünitesi üzerinden gerçekleflir. olanak sa¤lar.

LIN hat sisteminde tek tel hatt› söz konusudur.

Hatt›n temel rengi eflatundur ve bir iflaret rengi
vard›r. Hatt›n enine kesiti 0.35 mm2 'dir. Kapla-
ma gerekli de¤ildir.

– Klima
LIN Master 1 sistemi
Klima sistemi kontrol ünitesi
LIN Slave 1
Ön cam ›s›tmas›

LIN Slave 3
PTC sa¤ ek
kalorifer

LIN Slave 2
Temiz hava fan›
LIN Slave 4
PTC sol ek
kalorifer

LIN Master 2
Ön tavan modülü
– Tavan
modülü
LIN Slave 1
Sürgülü tavan motoru SSP286_014

6
LIN Master kontrol ünitesi

CAN-çift yönlü veri hatt›na ba¤l› olan kontrol

ünitesi, LIN-Master fonksiyonunu gerçeklefltirir.

Görevleri

- Veri transferini ve veri aktar›m h›z›n› kontrol
eder.
LIN Master kontrol ünitesi, mesaj bafll›¤›n›
gönderir (Header, bkz. Sayfa 12).
- LIN veri hatt›na ne zaman ve ne kadar aralar-
la hangi mesaj›n gönderilece¤i, yaz›l›m›n›n
içindeki bir periyod ile tayin edilir.
- Bölgesel LIN veri sisteminin LIN kontrol ünitele-
ri ve CAN-çift yönlü veri hatt› aras›ndaki dö-
nüflüm fonksiyonlar›n› gerçeklefltirir. LIN veri
sistemindeki kontrol ünitesine ba¤l› tek CAN-
çift yönlü veri hatt›d›r.
- Ba¤l› LIN-Slave kontrol ünitelerinin ar›za teflhisi,
LIN Master kontrol ünitesi üzerinden gerçekleflir.

Veri hatt› teflhis

ara birimi (Gateway)

LIN Slave 1
LIN Master

CAN-ar›za teflhis

SSP286_017

Teflhis ba¤lant›s› LIN Slave 2

7
 LIN-Hatt›

LIN Slave kontrol üniteleri

LIN hatt›

Sensörler

LIN Master

SSP286_070
Hareketli parçalar

LIN Slave kontrol ünitesi olarak her bir kontrol
ünitesi, örn. taze hava fan› ya da sensörler ve
hareketli parçalarda, örn.e¤im sensörü veya
DWA ses sistemi, LIN veri hatt› sisteminin içinde
ifllem görür.
Sensörlere, ölçülmüfl de¤erleri de¤erlendiren bir
elektronik entegre edilmifltir.
De¤erlerin aktar›lmas›, LIN hatt›ndan dijital sin-
yal olarak gerçekleflir.
Ak›ll› elektronik ya da elektromekanik yap› grup-
lar› olan LIN hareketli parçalar, LIN Master kont-
rol ünitesinin LIN veri sinyalinden görevini al›r.
Entegre edilmifl sensörler üzerinden, hareketli
parçalar›n fiili durumu, nominal-fiili-de¤erin var
olan de¤eri ile karfl›laflt›r›labilecek bir flekilde LIN
Master taraf›ndan sorgulan›r.

Birçok sensör ve hareketli parçalar için LIN Mas-

ter'in fiflinde sadece bir pin'e ihtiyaç duyulur. Sensörler ve hareketli parçalar, sadece LIN
Master kontrol ünitesinden bir header gönde-
rildi¤inde reaksiyon gösterir.

8
Veri aktar›m›

Veri aktar›m oran› 1 - 20 Kbit/s'dir ve LIN kont-

rol ünitelerinin yaz›l›m›nda belirlenmifltir. CAN-
konforun aktar›m oran›n›n beflte birine denk gelir.

maksimum
20 Kbit/s SSP286_061

Sinyal

Çekinik seviyesi
Çekinik seviyesi

LIN veri hatt›na mesaj ya da çekinik Bit gönderil- 2V/Div.= 0,5ms/Div.

mezse, veri hatt›n›n yak›n›nda akü gerilimi var-
d›r.

Bask›n seviyesi

LIN veri hatt›na bir bask›n Bit aktar›m› için, gön-

derici kontrol ünitesinde çift yönlü veri hatt›,
Transceiver (verici/al›c›) ile flasiye çevrilir.

SSP286_071
Transceiver'in farkl› versiyonlar› olmas› ne- Bask›n seviyesi
deniyle, kontrol ünitelerinde, bask›n seviye-
lerde farkl›l›klar görünebilir.

9
 LIN-Hatt›

Aktar›m güvenli¤i

Toleranslar›n tespit edilmesi ile çekinik ve bask›n

seviyesi alan›na gönderirken ve al›n›rken, sabit
veri aktar›m› gerçeklefltirilir. Gerilim alan›na gönderilmesi

Uakü
2V/Div.= 0,5ms

Uçekinik min. 80 %

Ubask›n maks. 20 %

Klemens 31

T
SSP286_016

Parazit ›fl›nlar›na ra¤men, geçerli sinyalleri al-

mak için müsaade edilen gerilim alanlar›n›n al›c› Gerilim alan›na al›nmas›
taraf› daha büyüktür.
Uakü ms/Div.

Uçekinik min. 60 %

Ubask›n maks. 40 %

Klemens 31

T
10 SSP286_022
Mesajlar

Mesaj bafll›¤› (bkz. Mesaj içeri¤i (bkz.

Sayfa 12, Header) Sayfa 13, Response)
Gönderen: LIN Master Gönderen : LIN-Master ya da LIN-Slave

2V/Div.= 0,5ms/Div.

T
SSP286_072

Slave cevapl› mesaj Master talimatl› mesaj

LIN Master kontrol ünitesi Header'de, bir LIN LIN Master kontrol ünitesi, Header’daki tan›mla-
Slave kontrol ünitesinden, örn. flalter durumu ya y›c› vas›tas›yla, Response de mevcut olan verileri
da ölçüm de¤erleri gibi bilgilerin gönderilmesini de¤erlendirmek için, ilgili LIN Slave kontrol üni-
talep eder. telerini ça¤r›r.

Response (cevap), LIN Slave kontrol ünitesi tara- Response (cevap), LIN Master kontrol ünitesi ta-
f›ndan gönderilir. raf›ndan gönderilir.

11
 LIN-Hatt›

Mesaj bafll›¤› (Header) Senkronizasyon

s›n›r› Tan›mlama alan›

Senkronizasyon Senkronizasyon
kesintisi alan›

2V/Div.= 0,2ms/Div.

SSP286_073

Header, LIN Master kontrol ünitesi taraf›ndan pe-
riyodik olarak gönderilir.
Dört alana ayr›l›r:
- Senkronizasyon kesintisi
- Senkronizasyon s›n›r›
- Senkronizasyon alan›
- Tan›mlama alan›
Senkronizasyon kesintisi ("synch break")
en az 13 Bit süresidir. Bask›n seviye ile gönderilir.
Mesaj›n bafllad›¤›n› bütün LIN Slave kontrol üni-
telerine iletmek için, 13 Bit süresi gereklidir.
Di¤er mesaj bölümlerinde, maksimum 9 bask›n
Bit ard arda aktar›l›r.
Senkronizasyon s›n›r› ("synch delimiter") en
az 1 Bit uzunlu¤unda ve çekiniktir (≈ UAkü).
Senkronizasyon alan› ("synch field")
0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 Bit s›ras›ndan oluflur.
Bit s›ras› ile, LIN Slave kontrol üniteleri, LIN Mas-
ter kontrol ünitelerinin sistem zaman›na ayarlan›r
(senkronize etmek).
Bütün kontrol ünitelerinin senkronize edilmesi,
hatas›z veri aktar›m› için gereklidir. Senkronize
kayb›nda, al›c›da bit de¤erleri mesajda yanl›fl
yere yerlefltirilir. Veri aktar›m›nda hatalar oluflur.
Tan›mlama alan› 8 Bit zaman› uzunlu¤unda-
d›r. ‹lk 6 Bit'te mesaj tan›m› (tan›mlama) ve Res-
ponse Datafield say›s› (bkz. Sayfa 14) mevcuttur.
Response Datafield say›s› 0 ve 8 aras› olabilir.
Son iki Bit, ilk 6 Bit'in kontrol toplam›nda, aktar›m
hatalar›n›n alg›lanmas›n› içerir. Kontrol toplam›,
tan›mlayan›n aktar›m hatalar›nda, yanl›fl bir me-
saj›n tayin edilmesini önlemek için gereklidir.

12
Mesaj içeri¤i (Response)

Slave cevapl› bir mesajda, LIN Slave kontrol üni-

tesi tan›mlayan›n temeline dayanarak, bilgi içe-
rikli Response'u ekler.

Örnek:

LIN Master
Klima sistemi kullanma LIN Slave 1:
ve görüntüleme ünitesi Ön cam ›s›t›c›s›

SSP286_026

Fan devrinin
sorgulanmas› LIN Slave 2:
Devir say›s› = 150 dev/dak. Temiz hava fan› fiili
devir say›s›n› bildirir

Master'›n veri talep eden bir mesaj›nda, LIN Tan›mlay›c›ya ba¤l› olarak, ilgili LIN Slave kont-
Master kontrol ünitesi Response'u ekler. rol üniteleri, verileri, fonksiyonlar›n uygulanmas›
için de¤erlendirir.

Örnek:

LIN Master
Klima sistemi kullanma ve LIN Slave 1:
görüntüleme ünitesi Ön cam ›s›t›c›s›

SSP286_062

Fan devri
tafl›y›c›s› LIN Slave 2:
Temiz hava fan› devir say›-
Devir say›s› = 200 dev/dak.
s›n› 200 dev/dak yükseltir.

13
 LIN-Hatt›

Response, 1'den 8'e kadar veri alan›ndan (Data- 2V/Div.= 0,5ms/Div.

fields) oluflur. Bir Datafield 10 Bit'ten oluflur. Her

bir Datafield, bask›n bafllang›ç Bit'i, bilgileri içe-
ren bir Databayt ve çekinik bitifl Bit'ini birlefltirir.
Bafllangݍ ve bitifl Bit'i sonradan senkronize etme-
ye yarar ve bu flekilde aktar›m hatalar›n› önler.

SSP286_074

Mesajlar›n s›ras› Response

LIN Master kontrol ünitesi, yaz›l›m›nda belirtilen Tam donan›ml› arac›n kontrol üniteleri, Header'›,
s›rayla Header'› ve Master mesajlar›ndaki Res- LIN Master kontrol ünitelerinin parça varyantlar›-
ponse'u periyodik olarak LIN hatt›na gönderir. n›n say›s›n›n azalt›lmas› için, LIN hatt›na gönderir.

Daha çok ihtiyaç duyulan bilgiler daha fazla ak-
tar›l›r.
Mesajlar›n s›ras› LIN Master kontrol ünitelerinin
çevre koflullar›na ba¤l› olarak de¤iflebilir.
Özel donan›m için tak›lmam›fl kontrol üniteleri,
osiloskop ekran Header’›nda response olmadan
görülebilir.
Bunun sistem fonksiyonlar›na etkisi yoktur.

Çevre koflullar› için örnek:

- Kontak AÇIK/KAPALI
- Teflhis aktif/pasif
- Park lambas› AÇIK/KAPALI

Master mesaj

2V/Div.= 2ms/Div.
Çekinik

Bask›n

T SSP286_075

Response Slave mesaj› (burada farkl›

14 olmayan Header bask›n seviyeler görülebilir)
H›rs›zl›k önleme sistemi

Kap› kilidi

Notebook

Manipülasyon

Merkezi elektrik
kontrol ünitesi 2

Garaj kap›s› açma

kontrol ünitesi
Notebook'un verileri
Kap› kontrol ünitesi anlafl›lmaz
SSP286_065

LIN hat sisteminde veri aktar›m› ancak, LIN Mas- Bu flekilde örne¤in; kap›lar›n kilidi LIN hatt› tara-
ter kontrol ünitesi, ilgili tan›mlay›c›l› Header gön- f›ndan aç›lamaz.
derdi¤inde gerçekleflir.
Bu birliktelik, LIN Slave kontrol ünitelerinin (örn.
Arac›n d›fl yüzeyinin d›fl›nda bulunan LIN tesisa- garaj kap›s› için kumanda ünitesi ön tampona)
t›n›n manipülasyonu, LIN Master kontrol ünitesi arac›n d›fl›na tak›lmas›na imkan sa¤lar.
taraf›ndan bütün mesajlar›n tamamen kontrol
edilmesini imkans›z k›lar. LIN Slave kontrol ünite-
si sadece cevap verebilir.

15
 LIN-Hatt›

Teflhis

LIN hat sisteminin teflhisi LIN Master kontrol üni- LIN Slave kontrol ünitelerinde, kendi kendine tefl-
teleri adres kelimesi üzerinden gerçekleflir. hisin bütün fonksiyonlar› mümkündür.

LIN Slave kontrol ünitelerinin teflhis verilerinin

LIN Master kontrol ünitesine aktar›lmas›, LIN hatt›
üzerinden gerçekleflir.

Hata yeri Hata metni Hatal› giriflin nedeni

LIN Slave kontrol ünitesindeki veri ak-

tar›m›nda, LIN Master yaz›l›m›nda
belirlenen zaman dilimi içinde,
bir ar›zan›n meydana gelmesi

LIN Slave kontrol ünitesi,
örn.; fan ayarlay›c›s›
Sinyal yok/ - Hatlarda kopukluk ya da k›sa devre
iletiflim yok - LIN Slave kontrol ünitelerinde gerilim
beslemesi ar›zas›
- LIN Slave ya da LIN Master yanl›fl
parça varyant›
- LIN Slave kontrol ünitelerinde ar›za

Kontrol toplam›nda hata.

Mesajlar›n aktar›lmas›nda eksiklik.

- LIN hatt›nda elektromanyetik

LIN Slave kontrol ünitesi, Belirsiz sinyal parazitler
örn.; fan ayarlay›c›s› - LIN hatt›nda kapasite ve direnç
de¤iflimi (örn.; soket kutusunda nem,
kirlilik ve
- Yaz›l›m problemi (yanl›fl parça
varyantlar›)

16
 MOST-hatt›

Girifl

Önceden tan›nan CAN-hat sisteminin yan›s›ra,

R
Audi A8 '03'e ilk kez bir optik veri hatt› sistemi
tak›lm›flt›r. Media Oriented Systems Transport

Bu veri hatt› sistemi „Media Oriented Systems

Transport (MOST) Cooperation“ tan›mlamas› ile
oluflmufltur. Birbirinden farkl› otomobil üreticisi,
tedarikcisi ve yaz›l›m firmalar›, h›zl› veri aktar›-
m›n› standardize sistem ile gerçeklefltirmek için
birleflmifltir.
„Media Oriented Systems Transport“ tan›mlamas›
araçlara yönelik veri transferi a¤›d›r. CAN-çift
yönlü veri hatt›n›n aksine, adrese yönelik mesaj-
lar›n belirli bir al›c›ya aktar›lmas› anlam›na gelir.
Bu teknik, Audi araçlar›nda Infotainment siste-
minde veri aktar›m›nda kullan›l›r.

Infotainment sistemi, birçok modern Information

(bilgilendirme) ve Entertainment (e¤lendirme)
araçlar›n› bir arada sunar (bkz. Genel bak›fl)

DVD - Video DAB - Dijital radyo

Telefon
Telematik

Merkezi
görüntüleme ve
kullan›m

TV al›c›s›

CD/DVD Yön bulma

(navigasyon)

Internet
E-Mail
Minidisc/CD Audio
SSP286_008
17
 MOST-hatt›

Araçlar›n aktar›m h›zlar›

5.94 Mbit/s

2.2 Mbit/s

0.43 Mbit/s
4.4 Mbit/s

4.4 Mbit/s 1.54 Mbit/s

1.54 Mbit/s
1.54 Mbit/s
SSP286_010

Yön bulma 2 (navigasyon) Audio kaynak 1 (Stereo),

örn.; arka sa¤ kulakl›k üzerinden

Telefon (GSM) Audio kaynak 2 (Stereo),

örn.; arka sol kulakl›k üzerinden

Video (MPEG) Audio kaynak 3 (Surround Sound),

örn.; dijital Sound sistemi üzerinden

Video indirgenmifl (MPEG) Bofl

Bugüne kadar kullan›lan CAN-çift yönlü veri hat- Stereo tonlu dijital TV sinyalini aktarmak için 6
t› sistemleri, verileri yeterli h›zda ve bununla bir- Mbit/s aktar›m h›z›na ihtiyaç duyulur.
likte gerekli miktarda aktaramad›klar› için, optik
veri aktar›m› karmafl›k Infotainmant sistemlerinin
realize edilmesi s›ras›nda gereklidir.

Video ve Audio kullan›mlar› esnas›nda birçok

Mbit/s alan›nda aktar›m oranlar› olur.
MOST hatt›, 21.2 Mbit/s aktar›m
olana¤› sa¤lar.

18
 TV frekans ayarlay›c›s›

Ton
Bu tür bilgiler bugüne kadar, sadece analog sin-
yal olarak aktar›labiliyordu, örn. video ve ton gi-
bi. Bunun için de kablo demedi hatt›na gereksi- CAN
nim duyuluyordu.
Video
CAN-çift yönlü hatt› sisteminin veri aktar›m ora-
n›, maksimum 1 Mbit/s ile s›n›rland›r›lm›flt›r. Bu-
nunla sadece CAN-çift yönlü veri hatt› sistemin-
den kontrol sinyallerinin aktar›m› mümkündür.

SSP286_002

Optik MOST hatt›n›n yard›m› ile, veri de¤iflimi,
kat›lan bileflenler aras›nda dijital formda gerçek-
leflir.
Ifl›k dalgalar› yard›m› ile veri aktar›m›, düflük
kablo ihtiyac› ve daha az a¤›rl›k ile birlikte, ol-
dukça yüksek bir veri aktar›m h›z›na olanak sa¤-
lar.
Ifl›k dalgalar›, yay›n dalgalar› ile karfl›laflt›r›ld›-
¤›nda, dalga uzunlu¤u daha k›sad›r, elektroman-
yetik parazitli dalgalar üretmez ve ayn› zaman-
da bunlara karfl› hassas de¤ildir.
Bu bileflkenler, aktar›m oran›n› yükseltir ve yük-
sek bir parazit emniyeti sa¤lar.

TV frekans ayarlay›c›s›

Ses sistemi Kullanma ünitesi

Ekran

SSP286_003
19
 MOST-hatt›

Kontrol ünitesinin yap›s›

Cihaz›n içindeki gerilim

Fiberoptik kablo beslemesi

Elektrikli soket
Optik ba¤lant›s›
soket

Teflhis

Cihaza özel
bileflenler

Ifl›kl› diyot Foto diyodu

MOST-Transceiver
Standart mikro kontrolcü
SSP286_011

Gönderici ve al›c› ünite - Fiber Optical Transmitter (FOT)

MOST hatt›nda kontrol ünitesinin bile-

flenleri

- Fiberoptik kablo (LWL) - optik soket - Cihaz›n içindeki gerilim beslemesi

Bu soket ba¤lant›s› ile, ›fl›k sinyalleri kontrol
ünitesine veya oluflturulan ›fl›k sinyalleri bir
sonraki hat kat›l›mc›s›na girerler.
- Elektrikli soket ba¤lant›s›
Gerilim beslemesi, çemberdeki kesintinin tefl-
hisi (bkz. Sayfa 41'den itibaren) ve girifl ve
ç›k›fl sinyalleri, bu soket ba¤lant›s› üzerinden
gerçeklefltirilir.
Kontrol ünitesinin içine elektrikli soket ba¤lan-
t›s› ile depolanm›fl gerilim beslemesi, cihaz›n
içindeki gerilim beslemesiyle, bileflenlere da-
¤›t›l›r. Bu da, kapal› devre ak›m› düflürmek
için kontrol ünitesindeki bileflenleri tek tek ka-
patma imkan› sa¤lar.

20
- Gönderici ve al›c› ünite - Fiber Optical Trans-
mitter (FOT)

Foto diyodu ve ›fl›kl› diyoddan oluflur.

Gelen ›fl›k sinyalleri, foto diyodu taraf›ndan,
MOST Transceiver'e iletilecek olan gerilim sin-
yallerine çevrilir. Ifl›kl› diyodun görevi, MOST
Transceiver'in gerilim sinyallerini ›fl›k sinyaline
çevirmektir.
SSP286_063
Üretilen ›fl›k dalgalar› 650 nm dalga boyuna
sahiptir ve k›rm›z› ›fl›k olarak görülebilir.
650 nm
Veriler, modüle edilen ›fl›k dalgalar›ndan ak- 400 nm
tar›l›r.
Mor K›z›l
Modüle edilen bu ›fl›k , fiber optik kablodan ötesi ötesi
(LWL) bir sonraki kontrol ünitesine iletilir. SSP286_004

- MOST-Transceiver - Standart mikro kontrolör (CPU)

MOST Transceiver, Transmitter (verici) ve Re-
ceiver (al›c›) bileflenlerinden oluflur.
Trasmitter gönderilen mesajlar› gerilim sinyali
olarak FOT'a iletir.
Standart mikro kontrolör (CPU), kontrol ünite-
sinin merkezi birimidir. Bu merkezi ifllemci,
kontrol ünitesinin tüm ana fonksiyonlar›na ku-
manda eden bir mikro ifllemci içerir.

Receiver gerilim sinyallerini FOT'tan al›r ve - Cihaza özel bileflenler

kontrol ünitesinin standart mikro kontrolöre
(CPU) gerekli verileri iletir. Bu bileflenler, CD sürücüsü, radyo frekans al›-
c›s› gibi kontrol ünitesine özel fonksiyonlar›n
Di¤er kontrol ünitelerinin kulan›lmayan mesaj- uygulanmas›ndan sorumludur.
lar›, veriler CPU’ya gönderilmeden, Transce-
iver üzerinden iletilir. Bu mesajlar de¤ifltirilme-
den bir sonraki kontrol ünitesine gönderilir.

21
 MOST-hatt›

Foto diyodu
Ifl›k ›fl›n›
Foto diyodlar›n›n görevi, ›fl›k dalgalar›n› gerilim
Temas halkas›
sinyallerine çevirmektir. P tabakas›
(Anod)

Yap›s› Kilit tabakas›

(P-N geçifli)
Foto diyodu ›fl›k ile ›fl›nland›r›labilen bir PN geçi-
fline sahiptir. Kilit tabakas› kuvvetlice noktalanm›fl
P tabakas› nedeni ile nerdeyse sadece N tabaka-
s›na girer.

P tabakas›nda anoda de¤en bir temas bulunur. N tabakas›

N tabakas› metal bir plakaya monte edilmifltir -
katod.
Metal plaka 0
V
(katod) SSP286_048
Elektronlar
‹fllevi

Ifl›k ya da k›z›l ötesi ›fl›nlar PN geçifline girerse,
enerjisinden dolay› bofl elektronlar ve delikler
oluflur. Bunlar PN geçiflinde elektrik oluflturur.
Bunun anlam›, ne kadar çok ›fl›k foto diyoduna
de¤erse, foto diyodundan geçen ak›m o kadar
yüksek olur.
Foto diyodu, s›rayla kilit yönünde bir dirençle
aç›l›r.
Ak›m, foto diyodundaki yüksek ›fl›k ›fl›n›ndan do-
lay› yükselirse, dirençteki gerilim düflüflü artar. Bu
flekilde, ›fl›k sinyalinin gerilim sinyaline dönüflme-
si gerçekleflir.

Bu süreç, dahili foto elektrik etkisi olarak adlan-

d›r›l›r.

Düflük ›fl›k girifli Yüksek ›fl›k girifli

0 0
A A

R R
0 0
V V

SSP286_005 SSP286_006
22
Fiberoptik kablo (LWL)

Fiberoptik kablonun (LWL) görevi, kontrol ünite-

sinin göndericisinde üretilen ›fl›k dalgalar›n›, di-
¤er kontrol ünitenin al›c›s›na iletmektir.
örn.; Güçlendirici
Afla¤›daki kriterler LWL'nin gelifliminde dikkate
al›nmal›d›r: Al›c›

- Ifl›k dalgalar› düz çizgi olarak aç›l›r, büküle-

mez. Ifl›k dalgalar› buna ra¤men LWL’nin k›v-
r›mlar›ndan iletilmek zorundad›r.

- Gönderici ve al›c› aras›ndaki mesafe, metre- K

lerce olabilir - yal›t›m (bkz. Sayfa 27)

- LWL mekanik zorlamadan, -titreflim, montaj

çal›flmalar›ndan- dolay› hasar görmemelidir.
Verici

- LWL'nin fonksiyonu, araçta kuvvetli ›s› dalga-

lanmas›nda da sa¤lanabilmelidir.

Bundan dolay› LWL ›fl›k sinyallerini aktar›rken

afla¤›daki özellikleri tafl›mal›d›r:

- LWL, ›fl›k dalgalar›n› düflük yal›t›m ile iletmeli-

dir.

- Ifl›k dalgalar›, LWL k›vr›kl›klar›ndan geçirilme-

lidir.

- LWL esnek olmal›d›r.

- LWL, -40°C'den 85°C’ye kadar olan s›cakl›k

Al›c› Transceiver
aral›klar›nda fonksiyonlar›n› yitirmemesi gerekir.

Gönderici

örn. Telematik kontrol ünitesi

SSP286_020

23
 MOST-hatt›

Fiberoptik kablonun yap›s›

Fiberoptik kablo bir çok tabakadan oluflur. Renkli k›l›f Siyah k›l›f

Çekirdek, fiberoptik kablonun merkez alan›d›r.

Polimetilmetakrilat’tan oluflmaktad›r ve tek ›fl›k
ileticisi olma özelli¤ine sahiptir. Ifl›k, içinden, top-
lam yans›ma prensibine göre nerdeyse hiç ka-
y›ps›z geçer. Toplam yans›ma afla¤›da yak›ndan
aç›klan›r.

Çekirde¤in etraf›ndaki Flavopolimer’den üretilmifl

optik saydam katman, toplam yans›ma için ge-
reklidir.

Siyah k›l›f Poliamit'ten oluflur ve çekirde¤i d›fl ›fl›k

›fl›nlar›ndan korur.

Renkli k›l›f, mekanik hasarlar ve s›cakl›ktan koru- SSP286_030

maya yarar.
Yans›tan Çekirdek
tabaka

Ø 1.0

Ø 0.98

SSP286_031
Ø 1.5

Ø 2.3

24
Ifl›k dalgalar›n›n LWL'de aktar›lmas›
Toplam yans›ma
Düz LWL

LWL, ›fl›k dalgalar›n›n bir bölümünü do¤rudan

çekirde¤in içinden iletir.

LWL ›fl›k dalgalar›n›n büyük bir bölümü, çekirde-

¤in üst yüzeyinde toplam yans›ma prensibi ile
zikzak çizgi fleklinde iletilir.

K›vr›k LWL

Ifl›k dalgalar›n›n toplam yans›mas›, çekirdek kat-

man›n›n s›n›r yüzeyinde aksedilir ve bu flekilde
SSP286_032
k›r›lmadan iletilir.

Toplam yans›ma
Yarݍap > 25 mm
Optik s›zd›rmayan ve optik ince materyal aras›n-
daki, yass› köflelere ›fl›k ›fl›n› gelirse, o zaman
›fl›n tamamen yans›t›l›r ve toplam yans›ma ger-
çekleflir.

LWL'deki çekirdek, optik s›zd›rmazl›¤a sahiptir

ve kaplama daha ince bir optik materyaldendir.
Bu flekilde çekirde¤in içinde toplam yans›ma ger-
çekleflir.

Bu efekt, s›n›r yüzeyine içten de¤en ›fl›k dalgala-

r›n›n aç›lar›na ba¤l›d›r. Aç› dikleflirse, ›fl›k dalga-
lar› çekirdekten d›flar› ç›kar. Yüksek kayb›na ne-
den olur. SSP286_033

E¤er LWL kuvvetlice bükülürse ya da katlan›rsa,

kaçak yapar.
Yarݍap < 25 mm

LWL'yi k›v›rma yar›çap› 25 mm'nin alt›nda

olmamal›d›r!

SSP286_034

25
 MOST-hatt›

Soket ba¤lant›s›

Optik temas yüzeyleri

Sinyal yönü oku

Soket muhafazas›
Fiberoptik kablo

Uç kovanlar›
Kilit

Soket ba¤lant›s›

SSP286_035

Fiberoptik kabloyu kontrol ünitesine ba¤lamak
için özel soket ba¤lant›s› kullan›l›r.
Soket ba¤lant›s›nda, girifli (al›c›ya) gösteren, sin-
yal yönü oku bulunur.
Soketin muhafazas› kontrol ünitesine ba¤lant›y›
sa¤lar.
Kontrol ünitesindeki gönderici/al›c›ya ›fl›¤›n ak-
tar›lmas› çekirde¤in al›n yüzeyi üzerinden ger-
çekleflir.
LWL üretilirken, LWL'nin soket muhafazas›na sa-
bitlendirilmesi için, plastik uç kovanlar› bir lazer
yard›m› ile kaynaklan›r ya da pirinç kovanlar
s›k›l›r.

Optik al›n yüzeyi

Kay›ps›z aktar›m› gerçeklefltirebilmek için, fibe-

roptik kablonun al›n yüzeyi

- düz
- dik ve
- temiz

olmal›d›r.
Bu da özel bir kesme aleti yard›m› ile gerçekleflti-
rilir.

Kesit yüzeyindeki kirlenme ve çizgiler kayb› art›-

r›r (yal›t›m).

SSP286_081

26
Optik hat yal›t›m›

LWL'nin durumunu de¤erlendirebilmek için, yal›-

t›m›n›n ölçülmesi gerekir.

Aktar›m iflleminde, ›fl›k dalgalar›n›n performans›

azal›yorsa, yal›t›mdan bahsedilebilir.

Yal›t›m (A) Desibel (dB) olarak verilir.

Soket ba¤lant›s›, örn.; 0.5 dB
Desibel mutlak büyüklü¤ü göstermez, aksine ikili
de¤erlerin oran›n› gösterir. Bu nedenle Desibel,
özel fiziksel büyüklükler için tan›mlanmam›flt›r.
Örne¤in, ses bas›nç ya da ses fliddeti belirlenme-
sinde de Desibel birimi kullan›l›r.
Fiberoptik kablo, örn.; 0.6 dB
Yal›t›m ölçümünde bu ölçü, logaritman›n gönder-
me performans›ndan al›c› performans›na ba¤›n-
t›s›ndan hesaplan›r.

Soket ba¤lant›s›, örn.; 0.3 dB

Formül:

Yal›t›m ölçüsü (A) = 10*Ig Gönderici performans›

Al›c› performans›

Örnek:

10 * Ig 20 W = 3 dB Toplam
10 W ^ 1.4 dB
Yal›t›m ölçüsü =
(bu örnekte)

LWL'nin 3 dB yal›t›m ölçüsü, ›fl›k sinyalinin yar›- SSP286_045

ya indirilmesi anlam›na gelir.

Yal›t›m ölçüsü ne kadar yüksek olursa, sinyal ak-

tar›m› o kadar kötü oldu¤u sonucu ç›kar.

Ifl›k sinyallerinin aktar›m›na birçok yap› parças›

kat›l›yorsa, ayn› elektrikli yap› parçalar›n›n s›ray-
la aç›lmas›ndaki dirence benzer flekilde, yap›
parçalar›n›n yal›t›m ölçüsü, toplam yal›t›m ölçü-
süne toplanabilir. MOST hatt›nda her kontrol ünitesi yeni
›fl›k dalgas› gönderdi¤i için, sadece iki
kontrol ünitesi aras›ndaki toplam yal›t›m
ölçüsü anlaml›d›r.

27
 MOST-hatt›

Optik veri hatt›nda yükselen yal›t›m›n

nedenleri

1. Fiberoptik kablonun bükülme yar› çap›n›n

alt›na inilmifltir.
LWL, 5 mm yar› çap›n›n alt›nda büküldüyse
(k›rmak), çekirde¤in k›rma yerinde bulan›kl›k
oluflur (k›r›lm›fl Pleksiglas'la karfl›laflt›r›labi-
lir). Fiber optik kablo de¤ifltirilmelidir.

2. LWL'nin k›l›f› hasarl›d›r.

3. Al›n yüzeyi çizilmifltir.

4. Al›n yüzeyi kirlenmifltir.

5. Al›n yüzeyleri gelmifltir (soket muhafazas› k›-

r›lm›fl)

6. Al›n yüzeyleri yüz yüze e¤ik durumdad›r

(aç› hatas›).

7. Fiber optik kablonun al›n yüzeyi ve kontrol

ünitesinin temas yüzeyi aras›nda boflluk var-
d›r (soket muhafazas› k›r›lm›fl ya da kilitlen-
memifl).

8. Uç kovan› yanl›fl s›k›lm›flt›r.

SSP286_069

28
Fiberoptik kablonun k›r›lma emniyeti

K›r›lma emniyetinin montaj› (esnek kablo kanal›)

ile, LWL'nin minimum yerleflim yar› çap› 25 mm
olarak gerçeklefltirilebilir.

SSP286_087

Fiberoptik kablo ya da bileflenlerinde

müsaade edilmeyen çal›flma yöntemleri

- Lehim, s›cakken yap›flt›rmak, kaynak gibi ter-
mik ifllemler ve onar›m metodlar›
- Yap›flt›rmak, bafl bafla ekleme gibi kimyevi ve
mekanik metodlar
- ‹kili fiberoptik kablonun ya da fiberoptik kablo
ile bak›r kablonun birbirine sarmalanmas›
- S›v› maddeler, toz, çal›flma maddeleri vs. gibi
maddelerden, al›n yüzeyinin kirlenmesi; belir-
tilen koruyucu kepi sadece ba¤lant› ya da test
yaparken özenle ç›kar›n.
- Arac›n içine döflerken ilmiklere ve dü¤ümlere
ayr›ca; LWL'yi yerlefltirirken do¤ru uzunlukta
olmas›na dikkat edin.

- K›l›f›n delinmesi, kesilmesi, ezilmesi vs. gibi

hasarlar: Araç içindeki montaj çal›flmalar›n-
da, üzerine basmay›n, üstüne hiçbir fley koy-
may›n vs.

29
 MOST-hatt›

MOST hatt›n›n çember yap›s›

CD de¤ifltirici Telematik

Öndeki TV frekans
bilgilendirme Ekran
kontrol ünitesi ayarlay›c›s›

Kullanma ünitesi

J533 veri hatt›

teflhis arabirimi Radyo frekans
(Gateway) ayarlay›c›s›

Ses
Harita okuyucu kullan›m›

Yön bulma Güçlendirici

(navigasyon)
SSP286_047

Teflhis
ba¤lant›s›

MOST hat sisteminin en önemli özelli¤i çember Böylelikle çember kapan›r.

fleklindeki yap›s›d›r.
MOST hatt› sisteminin teflhisi, veri hatt› teflhisi
Kontrol üniteleri, verileri tek yönden, fiber optik arabirimi ve CAN-teflhis üzerinden gerçekleflir.
kablo üzerinden, çember içindeki sonraki kontrol
ünitesine gönderir.

Bu ifllem, veriyi gönderen ilk kontrol ünitesi, veri-

yi alana kadar devam eder.

30
Sistem iflletim sistemi

MOST hatt›n›n sistem yönetiminde, sistem iflletim
sistemi ile birlikte teflhis iflletim sistemi yetkilidir.
J533 veri hatt› teflhis arabirimi Gateway, Audi
A8 '03'de, teflhis iflletim sistemi fonksiyonlar›n›
devral›r (bkz. Sayfa 41).
Sistem iflletim sisteminin görevleri:
- Sistem durumlar›n› kontrol etmek
- MOST hatt›n›n mesajlar›n› göndermek
- aktar›m kapasitesini yönetmektir.

J523 öndeki bilgilendirme kontrol ünitesi, sistem

iflletim sistemi fonksiyonlar›n› yerine getirir.

MOST hatt›n›n sistem durumlar›

Sleep modu

MOST hatt›nda veri aktar›m› yap›lmaz. Cihazlar,

haz›r konumuna getirilir ve sadece sistem iflletim
sisteminin bafllang›ç impulsu taraf›ndan aktifleflti-
rilebilir.

Hareketsiz ak›m minimuma indirilir.

Sleep modunun aktiflefltirilmesi için gerekli koflullar:

- MOST hat sistemindeki tüm kont-

rol üniteleri, sleep moduna geç-
mek için haz›r olduklar›n› sinyal-
lerle belirtirler.

- Gateway üzerinden di¤er hat

sistemlerinin talepleri olmaz.

- Teflhis aktif de¤ildir.

Üstte belirtilen koflullar›n üzerindeki koflullarda

MOST hat sisteminde sleep moduna geçilir!

- Marfl motoru aküsünün boflalt›lmas› s›ras›nda

Gateway üzerinden akü iflletmecisi ile SSP286_066

- Teflhis test cihaz› üzerinden transfer modunun

etkinlefltirilmesi ile

31
 MOST-hatt›

Standby modu

Kullan›c› d›flar› aç›lamaz, yani kullan›c›da siste-

min kapand›¤› düflüncesi uyand›r›l›r. MOST hat
sistemi arka planda etkindir. Bütün yay›n araçlar›
(ekran, radyo güçlendiricisi vs.) etkin de¤il ya da
sesi kapal›d›r.

Bu mod, sistemi açarken ve sistem çal›fl›rken

etkinleflir.

Standby modunun etkinlefltirilmesi

- Gateway üzerinden örn.; kilidin

aç›lmas›, sürücü kap›s›n›n aç›lmas›,
konta¤›n aç›lmas› gibi, di¤er veri
hatlar› taraf›ndan etkinlefltirilmesi.

- MOST hatt›ndaki bir kontrol ünitesi arac›l›¤›y- SSP286_067

la örn.; gelen telefon ça¤r›s› gibi (telefon) et-
kinlefltirilmesi.

Power-ON

Kontrol üniteleri tamamen devrededir. Veri de¤i-

flimi MOST hatt› üzerinden gerçekleflir. Kullan›c›-
ya bütün fonksiyonlar sunulur.

Power-ON modunun koflullar›:

- MOST hat sistemi Stanby modunda

bulunur

- Gateway üzerinden di¤er veri hat-

lar› taraf›ndan etkinlefltirilmesi, örn.
S-Konta¤›, Ekran etkin

- Kullan›c›n›n fonksiyon seçimi ile

örn.; E380 Multimedya kullanma
ünitesinin üzerinden etkinlefltirilmesi

Sistem parçalar›n› etkinlefltirmek için bilgileri ilgi-

li araçlar›n kendi kendine çal›flma program›nda
bulabilirsiniz. SSP286_068

32
Mesaj çerçevesi

Sistem iflletim sistemi 44.1 KHz'l›k zaman frekan-

s› ile çember içindeki bir sonraki kontrol ünitesi-
ne, mesaj çerçevesini (Frames) gönderir.

Zaman frekans›

Zaman frekans›, senkron verilerin aktar›lmas›n›, Bir mesaj çerçevesinin büyüklü¤ü 64 Bayt't›r ve
sabit zaman dilimlerinin içinde gerçeklefltirilmesi- afla¤›daki alanlara ayr›lm›flt›r (bkz. fiekil)
ni sa¤lar.

Senkron veriler, ayn› anda efl zamanl› olarak

gönderilmesi gereken ton (ses) ve hareketli re-
simlerin (Video), bilgilerini aktar›r.

44.1 KHz sabit zaman frekans›, dijital Audio ci-

hazlar›n› (CD çalar, DVD çalar, DAB Radyo), ak-
tar›m frekans›na uyar ve bu ünitelerin MOST hat-
t›na ba¤lanmas›n› sa¤lar.

Frames'in yap›s› (Mesaj çerçevesi)

Statü alan›
Veri alan› (7 Bit) Eflitleme alan›
(480 Bit) (1 Bit)

SSP286_036
SSP286_037

Bafllang›ç alan› (4 S›n›r alan› 1. Kontrol bayt 2. Kontrol bayt

Bit) (4 Bit) (8 Bit) (8 Bit)

1 Bayt 8 Bit’e denktir.

33
 MOST-hatt›

Frames'in alanlar›

Preamble olarak da isimlendirilen bafllangݍ

alan› Frames'in bafllang›c›n› gösterir.
Her bir blo¤un Frame'inin kendine ait özel bir
bafllang›ç alan› vard›r. SSP286_039

Bir s›n›r alan›, bafllang›ç alan› ve onu takip

eden veri alan›n› net bir flekilde ay›rmaya yarar.
SSP286_040

MOST hatt› veri alan›nda 60 Bayt kadar olan Asenkron veriler, gönderici/al›c› adreslerine (ta-
kullan›m verilerini kontrol ünitelerine aktar›r. n›mlay›c›) ve mevcuk asenkron oranlar›na ba-
¤›ml› olarak 4 Bayt’l›k (Quadlets) paketlere girifl
‹ki farkl› veri tipi vard›r: yap›larak al›c›ya gönderilir.

- Senkronize veri olarak ton ve video ‹lgili veri aktar›m süreci Sayfa 38'den itibaren
- Asenkron veriler olarak resimler, hesaplama daha yak›ndan aç›klanmaktad›r.
bilgileri ve metinler

Veri alan› esnek olarak bölünmüfltür. Veri alan›n-

daki senkron verilerin oran› 24-60 Bayt aras›n-
dad›r. Senkron veriler öncelikli olarak aktar›l›r.

Asenkron veriler
0 - 36 Bayt

SSP286_041

Senkron veriler
24 - 60 Bayt

34
Her iki kontrol bayt'› ile afla¤›daki bilgiler ak-
tar›l›r;

- Gönderici ve al›c› adresi (tan›mlay›c›)

- Al›c›da komut hatas› (örn. güçlendirici daha
yüksek sesli/daha az sesli)
SSP286_042

Frame 2 kontrol bayt

Bir blokun kontrol bayt'›, bir kontrol frame'›

olarak birlefltirilir. Bir blok 16 Frame'den oluflur.
Kontrol frame, bir göndericiden bir al›c›ya akta-
r›lacak olan, kontrol ve teflhis verilerini içerir. Bu,
SSP286_038
adrese yönelik veri aktar›m› olarak tan›mlanmak-
tad›r. Frame 1 kontrol bayt

Örnek:

Gönderici - Öndeki bilgilendirme kontrol ünitesi

Al›c› - Güçlendirici
Kontrol sinyali - yüksek sesli/az sesli

Bir Frames’in statü alan›, Frames’in al›c›ya

gönderilmesine iliflkin bilgilere sahiptir.

SSP286_043

Eflitleme alan› ile son kez frame'in eksik olup

olmad›¤› kontrol edilir. Bu alan›n içeri¤i, gönder-
me iflleminin tekrarlan›p tekrarlanm›yaca¤›na ka-
rar vermektir. SSP286_044

35
 MOST-hatt›

MOST hatt›n›n fonksiyon süreci

Uzaktan kumanda

Merkezi kilit
kontrol ünitesi

Veri hatt›
teflhis arabirimi
(Gateway)

Ifl›kl› diyod Slave

›fl›¤›na çevrilir

Sistem iflletim sistemi

Ifl›k sinyallerinin tan›nmas› -
Sistemi bafllatmaya girifl
SSP286_046

Sistemin bafllat›lmas› (Wake-up)
MOST hatt›, Sleep modunda bulunuyorsa, sistem
Wake-up ifllemi ile ilk önce Standby moduna ge-
tirilir.
Kontrol ünitelerinden biri, sistem iletiflim sistemi-
nin haricinde MOST hatt›n› uyar›rsa, o da özel
modüle edilmifl ›fl›¤›, yani Slave ›fl›¤›n›, bir son-
raki kontrol ünitesine gönderir.
‹fllem, sistem iflletim sistemine kadar devam eder.
Bu da, sistemi açma talebini, gelen Slave ›fl›¤›n-
dan tan›r.
Bunun üzerine sistem iflletim sistemini özel modü-
le edilmifl ›fl›¤› -Master ›fl›¤›- bir sonraki kontrol
ünitesine gönderir. Master ›fl›k, kontrol ünitelerin-
den aktar›l›r. Ona ait FOT'a Master ›fl›k al›nd›k-
tan sonra, sistem iflletim sistemi kapal› çemberi
tan›r ve Frames'i göndermeye bafllar.

Çemberdeki bir sonraki kontrol ünitesi, Sleep

modunda etkin olan foto diyodu ile Slave ›fl›¤›n›
al›r ve di¤erine aktar›r.

36
 FOT kapal›
halka'y› tan›r

Ifl›k diyodu Sistem iflletim sistemi

SSP286_076 Master ›fl›¤›na
çevrilir

‹lk mesaj çerçevelerinde, kontrol üniteleri, MOST
hatt›n›n içinde kendilerini tan›tmaya yönlendirilir-
ler.
Sistem iflletim sistemi bu tan›mlamalara dayana-
rak, (fiili konfigürasyon) ile çemberdeki tüm kont-
rol ünitelerine gönderir. Adrese yönelik veri akta-
r›m›na imkan sa¤lar.
Teflhis iflletim sistemi, bildirilen kontrol üniteleri
(fiili konfigürasyon) ile haf›zada kay›tl› olan, ta-
k›l› kontrol ünitelerinin listesini karfl›laflt›r›r (nomi-
nal konfigürasyon).
Fiili konfigürasyon nominal konfigürasyon ile
uyuflmuyorsa, teflhis iflletim sistemi ilgili hata ha-
f›zas› girifllerini yükler.

Wake-up ifllemi kapan›r ve veri aktar›m› gerçek-

leflebilir.

Sistem iflletim sistemi

Mesaj çerçevesi mesaj çerçevelerini
SSP286_086
gönderir

37
 MOST-hatt›

Senkron veri olarak ton ve videonun

aktar›lmas›

Fonksiyon
seçimi
E380 multimedya
kullanma ünitesi
Sistem iflletim sistemi
J523 Öndeki bilgilendirme kontrol ünitesi

CD sürücüsündeki
mesaj çerçevesi

J525 Dijital ses paketi J525 dijital ses paketi

kontrol ünitesinin kontrol ünitesindeki
kontrol verili mesaj mesaj çerçevesi
çerçevesi

CD sürücü
(veri kayna¤›)

J525 Dijital ses paketi CD sürücüsünün

kontrol ünitesi kontrol verili mesaj
SSP286_077 (Veri al›c›s›) çerçevesi

Konunun daha iyi anlafl›labilmesi için, senkron - Veri kayna¤›ndaki al›c› adresi:
veri aktar›m›n›n çal›flma tarz›, Audi A8 03'teki - CD sürücü
müzik CD’sinin çal›nmas›yla aç›klan›r. Çember içindeki pozisyonu (donan›ma ba¤l›)

Kullan›c›, E380 Multimedya kullan›m birimi ve - Komutlar:

J685 bilgi görüntüleme birimi yard›m› ile Müzik - 10. parçay› çal
CD’sinden arzu edilen parçay› seçer. - Aktar›m kanallar›n›n bölünmesi

E380 kullanma ünitesi, veri hatt› yard›m› ile kont-
rol sinyallerini, J523 öndeki bilgilendirme kontrol
ünitesine - sistem iflletim sistemine bildirir. Bunun-
la ilgili bilgiyi, Kendi kendine çal›flma program›
293 - Audi A8 '03 Infotainment'ta bulabilirsiniz.
CD sürücüsü - veri kayna¤› -, kendi verilerinin
aktar›m› için, hangi Bayt'›n veri alan›nda mevcut
oldu¤unu bildirir.
Bunun üzerine kontrol verili blok ekler:

Sistem iflletim sistemi bunun üzerine, sürekli gön- - Veri kayna¤›ndaki verici adresi:
derilen Frames'lere, kontrol verili bir mesaj blo- - CD sürücü,
¤u (=16 Frames) ekler. Çember içindeki pozisyonu (donan›ma ba¤l›)

- Gönderici adresi: - Sistem iflletim sisteminin al›c› adresi:

- Öndeki bilgilendirme kontrol ünitesi, çem- - J523 Ön bilgilendirme kontrol ünitesi, çem-
berdeki 1. pozisyon berdeki 1. pozisyon

- Komut:
- 01, 02, 03, 04 (stereo) kanallar›na, müzik
CD'sinden veri aktar›m›

38
Senkronize aktar›mda veri
iflletim sistemi

Ses ç›k›fl› için kanal CD de¤ifltiricisi için kanal DVD çalar için kanal
(örn. Mono) (örn. Stereo) (örn. Surround)

Veri alan› içindeki

bofl baytlar.

SSP286_078
Yön bulma (Navigasyon) kontrol ünitesi CD de¤ifltiricisi DVD çalar

J523 Öndeki bilgilendirme kontrol ünitesi, bunun Bu, MOST hatt›ndaki herbir yay›n cihaz›n›n (ses
üzerine kontrol verili blokun yard›m› ile afla¤›da- paketi, kulakl›k ba¤lant›s›) senkron verilerini kul-
kileri lanmas›n› sa¤lar.

- Gönderici adresi: Sistem iflletim sistemi, ilgili kontrol verilerinin

- Öndeki bilgilendirme kontrol ünitesi, çem- gönderilmesiyle, verileri, hangi cihaz›n kullana-
ber içindeki 1. pozisyon ca¤›n› belirler.

- Al›c› adresi: Aktarma kanallar›

- J525 Dijital ses paketi kontrol ünitesi, çem-
ber içindeki pozisyonu (donan›ma ba¤l›) Herbir veri alan›nda, ses ve video aktar›m› için
birçok bayta ihtiyaç duyulur. Veri kayna¤›, sinyal
- Komutlar: türlerine uygun bayt say›s›n› rezerve eder. Rezer-
- 01, 02, 03 ,04 veri kanal›n› oku ve hopar- ve edilen baytlar, kanal olarak tan›mlan›r. Bir ka-
lör üzerinden geri ver nal bir Bayt veriden oluflur.
- Ses fliddeti, ön arka, balans, bas, tiz, orta
ses gibi aktüel ses ayarlar› Aktar›m kanallar›n›n say›s›
- Sessiz durumunu kapat
Sinyal Kanallar/Baytlar
J525 dijital ses paketi kontrol ünitesine -veri al›- Mono 2
c›s›- talimat›n›, müzi¤i geri ver Stereo 4
Surround 12
Müzik CD'sinin verileri, veri alan›nda CD sürücü-
sünün Frame’i, yani veri kayna¤›, ona ulaflana Bu kanallar›n rezerve edilmesi, birçok veri kay-
dek saklan›r. na¤›na, senkron verinin ayn› anda aktar›lmas›na
olanak sa¤lar.

39
 MOST-hatt›

Asenkron veri olarak ekran, metin ve fonksi-

yonlar için verilerin aktar›lmas›

Ekran
(Veri al›c›s›) Ekrandan kontrol
Yön bulma kontrol
ünitesinden verili mesaj verileri
çerçevesi

Ara haf›zal› telefon

Ara haf›zal› yön kontrol ünitesi
bulma kontrol ünitesi (Veri kayna¤›)
(Veri kayna¤›)

CD/DVD'den harita
görüntüsü Internet sayfalar›
E-Mail

Telefon kontrol ünitesinden

verili mesaj çerçevesi
SSP286_079

- Yön bulma sisteminin harita görüntüsü Kaynak, bu mesaj blo¤unda, veri alanlar›ndaki
- Yön bulma hesaplamalar› bofl baytlara verileri tafl›r.
- Internet sayfalar›
- E-Mail verileri, Bu, 4 Bayt büyüklü¤ündeki paketler (Quadlets)
ile gerçekleflir.
Asenkron veriler olarak aktar›l›r.
Asenkron verilerin kaynaklar›, bunlar›, düzensiz Al›c›, veri alanlar›ndaki veri paketlerini okur ve
zaman aral›klar›nda gönderir. bilgileri de¤erlendirir.

Burada her kaynak, kendi asenkron verilerini ara Asenkron veriler, mesaj blo¤u, yeniden veri kay-
haf›zaya kay›t eder. na¤›na ulaflana kadar, veri sahalar›nda kal›r.

Veri kayna¤› art›k, mesaj blo¤undan al›c›n›n ad- Veri kayna¤›, veri alan›ndan verileri al›r ve yeni-
resini alana kadar bekler. si ile de¤ifltirir.

40
Teflhis

Teflhis iflletim sistemi

MOST hatt›, sistem iflletim sisteminin yan›s›ra, bir

de teflhis iflletim sistemi sunar.

Çemberdeki kesinti teflhisini gerçeklefltirir ve

MOST hatt›ndaki kontrol ünitelerinin teflhis verile-
rini, teflhis cihaz›na aktar›r.

Audi A8 '03'de, J533 veri hatt› teflhis arabirimi,

teflhis fonksiyonunu gerçeklefltirir.
SSP286_057

Sistem ar›zalar›

MOST hatt›n›n bir yerinde veri aktar›m› kesilmifl-
se, bu, çemberimsi yap›s›ndan dolay› çember
kopuklu¤u olarak tan›mlan›r.
Çember kopuklu¤unun sebepleri:
- Fiberoptik kabloda kesinti
- Gönderici ve al›c› kontrol ünitelerinde gerilim
besleme ar›zas›
- Gönderici ya da al›c› kontrol ünitesi ar›zas›
olabilir.
Çemberdeki kopuklu¤un yerini belirlemek için,
çember kopuklu¤u teflhisi uygulanmal›d›r. Çem-
ber kopuklu¤u teflhisi, teflhis iflletim sisteminin
ayar eleman› teflhisinin temel parças›d›r.
Çember kopuklu¤unun etkileri:
- Ses ve resim verme devre d›fl› kal›r
- Multimedya kullanma ünitesi üzerinden kulla-
n›m ve ayarlama ifllemleri yap›lamaz
- Teflhis iflletim sisteminin ar›za haf›zas›na "optik
veri hatt› kesintisi" girifli yap›l›r

Çember kopuklu¤u teflhisi

Çember kopuklu¤u teflhis hatt›

MOST hatt›ndan çemberdeki bir kopukluk oldu-

¤unda veri aktar›m› mümkün olmad›¤› için, çem-
ber kopuklu¤u teflhisi, teflhis hatt›n›n yard›m› ile
gerçeklefltirilir.

Teflhis hatt›, MOST hatt›n›n her kontrol ünitesine,

merkezi hat ba¤lant›s› ile ba¤lanm›flt›r.

41
 MOST-hatt›
Teflhis hatt›
Teflhis ba¤lant›s›
Çember kopuklu¤unun teflhisine girildikten sonra,
teflhis iflletim sistemi, teflhis hatt› üzerinden kont-
rol ünitelerine bir impuls gönderir.
Bu impulsdan dolay›, tüm kontrol üniteleri,
FOT’taki verici ünitesi yard›m› ile ›fl›k sinyalleri
gönderirler.
Bu esnada tüm kontrol üniteleri
- kendi gerilim beslemelerini ve dahili elektrik
fonksiyonlar›n›,
- çember içindeki bir önceki kontrol ünitesinden
ald›klar› ›fl›k sinyallerini kontrol ederler.
MOST hatt›ndaki her kontrol ünitesi, kendi yaz›l›-
m›nda belirlenen zaman içinde cevap verir.
Teflhis iflletim sistemi çember kopuklu¤u teflhisinin
girilmesi ile kontrol ünitesinin cevab› aras›ndaki
zaman geriliminin yard›m›yla, cevab› hangi
kontrol ünitesinin gönderdi¤ini alg›lar.
42
SSP286_080
Fiberoptik kablo
kopuklu¤u
Cevaplar›n içeri¤i
MOST hatt›ndaki kontrol üniteleri, çember ko-
puklu¤u teflhisi giriflinden sonra iki bilgi gönde-
rirler:
1. Kontrol ünitesi, elektrik aç›s›ndan sorunsuz -
demek, kontrol ünitesinin elektrikli fonksiyonla-
r›nda, örn. gerilim beslemesi gibi, sorun yok
demektir.
2. Kontrol ünitesi optik aç›dan sorunsuz - çembe-
rin içinde kendinden önce kontrol ünitesi, ›fl›k
sinyalini foto diyodu olarak al›yor.
Teflhis iflletim sistemi bu bilgilerden,
- sistemde elektrik hatas› olup olmad›¤›n› (geri-
lim beslemesi devre d›fl›)
- ya da hangi kontrol ünitelerinin aras›nda veri
aktar›m›nda kesinti oldu¤unu tan›r.
Yükseltilmifl yal›t›ml› çemberde kopukluk teflhisi
Çember kopukluk teflhisi, sadece veri aktar›m ke-
sintilerinin tan›nmas›na olanak sa¤lar.
Teflhis iflletim sisteminin ayar eleman› teflhisinde,
yükseltilmifl bir yal›t›m›n tan›nmas›na yarayan
düflük ›fl›kl› bir çember kopuklu¤u teflhisi eklen-
mifltir.
Çember kopukluk teflhisi süreci, düflürülmüfl güç
ile önceden aç›klanana uyar.
yükseltilmifl bir yal›t›m,
örn. daralm›fl
fiberoptik kablo
SSP286_088
Kontrol üniteleri, FOT’ta ›fl›k gücünü yar›ya düflü-
rerek, ›fl›k diyotlar›n› 3 dB'lik yal›t›m ile açarlar.
Fiberoptik kablo (LWL) yüksek bir yal›t›ma sahip-
se, ›fl›k sinyalleri al›c›ya zay›f olarak ulafl›r. Al›c›
"optik aç›dan düzensiz" diye bildirir.
Bu flekilde teflhis iflletim sistemi hasar yerini tan›r
ve teflhis test cihaz›n›n k›lavuzlu hata aramas›n-
da uygun haberi bildirir.
43
 BluetoothTM

Girifl

Mobil telefon

Audi A8 '03'de kablosuz

Gelecekte kulla- Notebook
telefon ahizesi
n›lacaklar

Telefon kontrol
ünitesi

Kablosuz telefon ahize

yuvas›

SSP286_085

Modern ifl dünyas›nda ve özel hayatta mobil ile-
tiflimin ve bilgilendirmenin önemi her geçen gün
daha da artmaktad›r.
Bir kifli mobil telefon, cep bilgisayar› (PDA) veya
Notebook gibi birçok mobil cihaz›n› kullanmak-
tad›r.
Standart olmayan bu ba¤lant›lar›n hem kullan›m›
zor hem de hareket alan›n› daraltmaktayd›.
BluetoothTM teknolojisi burada d›flardan yard›m
görevini görür. Bluetooth, farkl› üreticilerin mobil
cihazlar›n›, standartaflt›r›lm›fl telsiz ba¤lant›s› ile
birlefltirme imkan› sa¤lar.

Mobil cihazlar aras›nda bilgi de¤ifltokuflu, geç- Bu teknoloji, telefon kulakl›¤› ve telefon/telematik
miflte, sadece hat ya da k›z›l ötesi ba¤lant› ile kontrol ünitesi aras›ndaki kablosuz ba¤lant› için
mümkündü. ilk defa Audio A8 '03'de kullan›lm›flt›r.

44
Araç kullan›c›s› için daha ilerdeki bir zamanda
baflka kullanma imkanlar› öngörülmüfltür:

- Arkaya ikinci bir kulakl›¤›n tak›lmas›

- Araç kullan›c›s›na ait, Notebook, ak›ll› telefon

ve cep bilgisayar› (Notepads) internet ba¤lan-
t›s› ile bilgilerin ve sohbetlerin aktar›lmas›.

- Kullan›c›n›n Notebook ya da PDA ile E-Mail

(e-posta) almas› ve göndermesi

- Kullan›c›n›n Multimedia-Interface (MMI) siste-

mine, Notebook ya da PDA ile adres ve tele-
fon numaras› aktar›lmas›

- Ek kablo adaptörü olmayan, cep telefonu ile

serbestçe konuflma düzene¤i

- Di¤er araç sistemlerinde BluetoothTM teknoloji-

sinin kulan›m›
(Örnek: Park kaloriferinin uzaktan kumandas›)

BluetoothTM nedir?

‹sveç Firmas› Ericsson, standardize edilmifl k›sa

mesafe telsiz sistemi -BluetoothTM Teknolojisinin-
gelifltirilmesine ön ayak oldu.

Bunun üzerine di¤er firmalarda bu geliflime kat-

k›da bulundular. Bugün Bluetooth Special Interest
Group (SIG); telekomünikasyon, veri iflleme, ci-
haz ve araç üretici alanlar›ndan yaklafl›k 2000
firmay› kapsamaktad›r.

"Bluetooth" ismini Viking kral› Harald Blåtand'dan Bu telsiz sistemi farkl› bilgi, veri iflleme ve telsiz
alm›flt›r. O, onuncu yüzy›lda Danimarka ve Nor- mobil cihazlar›n› birbirine ba¤lad›¤› için Kral
veç'i birlefltirmiflti ve takma ismi "mavi difl" idi. Harald'›n felsefesine uyar.
(‹ngilizce: bluetooth). Bu nedenle BluetoothTM ismini alm›flt›r.

45
 BluetoothTM
‹fllevi
Yap›s›
Seçilen mobil cihazlar›na k›sa mesafe Transce-
iver'i (al›c› ve verici) ya do¤rudan tak›lm›flt›r ya
da bir adaptör üzerinden (örn. PC kart›, USB,
vs.) entegre edilmifltir.
Telsiz ba¤lant›s› dünyan›n her yerinde lisanss›z
temin edilebilir ve ücretsiz olarak 2.45-GHz-Fre-
kans band›ndan ulafl›labilir.
Bu frekans›n çok k›sa dalga uzunlu¤u,
- anten
- kontrol ve flifreleme
- komple gönderme ve alma tekni¤ini
BluetoothTM moduna entegre etme imkan› sa¤lar.
Bluetooth modunun küçük yap›s›, küçük elektro-
TM
nik cihazlara tak›lma imkan› sa¤lar.
SSP286_082
Veri aktar›m oran› 1 Mbit/s’ye kadard›r. Cihaz-
lar ayn› anda üç konuflma kanal›n› birden akta-
rabilirler.
BluetoothTM göndericisinin kapsama alan› 10
metredir, özel kulan›mlarda ek güçlendirici ile
100 metreye kadar ç›kar›labilir.
Veri aktar›m› basit ayarlamalar ile çal›fl›r.
46
‹ki BluetoothTM cihaz› birbirlerine isabet etti¤inde,
otomatik olarak bir ba¤lant› olufltururlar. Bu olay
gerçekleflmeden önce, cihazlar, karfl›l›kl› olarak,
PIN numaralar›n›n girilmesiyle bir defaya mah-
sus birbirlerine tan›t›lmal›d›r.
Çal›flma yönttemleri ile ilgili bilgiyi KKÇP (SSP)
293 - Audi A8 Infotainment'te bulabilirsiniz.
Organize olmak için "Piconet" diye adland›r›lan
size özel küçük telsiz hücrelerinizi biçimlendirin.
Bir Piconet, sekiz etkin BluetoothTM cihaz› için yer
sunar, her cihaz, ayn› anda birden fazla Pico
hücresine dahil olabilir. Piconet'e, etkin olmayan
256 kadar cihaz tayin edilebilir.
Her Piconet'te bir cihaz, Master fonksiyonunu
devral›r:
- Master, ba¤lant›y› kurar.
- Di¤er cihazlar Master'e senkronize olur.
- Sadece Master'den veri paketi alan cihaz, ce-
vap gönderebilir.
Örnek:
Audi A8 '03 BluetoothTM-Master'da, Telefon/Tele-
matik için kontrol ünitesi vard›r.
Piconet monte edilirken bir kar›fl›kl›k olmamas›
için, Piconet’in hangi cihazla iletiflim kurup kur-
mayaca¤› her cihazda ayarlan›r.
Her cihaz›n dünya çap›nda 48 Bit uzunlu¤unda
bir adresi vard›r. Bu da 281 bilyonun üzerinde
cihaz›n belirgin bir flekilde tan›mlanmas›na im-
kan sa¤lar.
 ‹fllevi

Di¤er elektronik cihaz taraf›ndan parazit

2.480 GHz gönderilmesi (örn. mikrodalga)

1 MHz

2.402 GHz
Zaman [t]
{

minimum 625 µs
SSP286_083

*Yay›n alan› 79 kanal’a 1 MHz Master mesaj (soru)

Slave mesaj (cevap)

BluetoothTM sisteminde veri aktar›m›, telsiz dalga- Kontrol modülü

lar› yard›m› ile 2.40'dan 2.48 GHz'l›k frekans
alan›nda gerçekleflir. - Verileri, k›sa ve esnek veri paketine da¤›t›r.
Onlar›n yaklafl›k 625 µs süresi var.
Bu frekans alan›, baflka yerlerde de kullan›labilir. - Veri paketinin eksik olup olmad›¤›n›, 16 Bit
de¤erinde bir kontrol toplam›n›n yard›m› ile
Örnekler: tekrar kontrol eder.
- Ar›zal› veri paketlerini otomatik olarak tekrar
- Garaj kap›s› aç›c›s› gönderir.
- Mikrodalga f›r›nlar - Oldukça gür bir konuflma kodu kullan›r. Ses
- T›bbi cihazlar dijital sinyale çevrilir.

Parazit emniyeti
Parazit engelleme yöntemlerinin yükselmesiyle,
BluetoothTM teknolojisi, bu cihazlar›n neden oldu-
¤u parazit ak›fllar›n› azaltmaktad›r.
Telsiz modülü
Rastlant› prensibine göre, her veri paketinden
sonra, gönderici ve al›c› frekans›n› saniyede
1600 defa de¤ifltirir. Bu da Frekans-Hopping
olarak adland›r›l›r.

47
 BluetoothTM
Veri güvenli¤i
Üreticiler, BluetoothTM teknolojisini gelifltirirlerken,
aktar›lan verilerin manipülasyona ve izinsiz din-
leyicilere karfl› korumal› olmas›na çok özen gös-
terdiler.
Veriler 128 Bit uzunlu¤unda bir anahtar ile
anahtarlanm›flt›r.
Al›c›n›n gerçekli¤i 128 Bit’lik bir anahtarla kont-
rol edilir. Cihazlar, kat›l›mc›lar›n birbirlerini tan›-
malar› için gizli bir flifre kulan›rlar.
Anahtar, her ba¤lant› için yeniden yarat›l›r.
48
Kapsama alan› 10 metre ile s›n›rl› oldu¤u için,
bu alanda bir manipülasyon gerçekleflmelidir.
Bu da ayr›ca veri güvenli¤ini art›r›r.
Bunun d›fl›nda önceden belirtilen parazite karfl›
al›nmas› gereken önlemler, veri ak›fl›n›n manipü-
lasyonunu önler.
Cihaz üreticileri veri güvenli¤ini yükseltmek için,
flifreleme ifllemi, farkl› güvenlik basamaklar› ve
bilgisayar a¤› günlüklerini de ek olarak kulana-
bilirler.
Teflhis

BluetoothTM ba¤lant›s›n›n teflhisi, Master kontrol Ölçüm de¤er bloklar›nda

ünitesinin adres kelimesi yard›m› ile gerçekleflir.
- say›
Örnek: - cihaz numaras›
- Telsiz ba¤lant›s›n›n alan gücünü
Audi A8 '03 'de BluetoothTM Master'in J526 Tele-
fon/Telematik kontrol ünitesi vard›r. Master kontrol ünitesine ba¤l› olan portal cihaza
gösterme imkan› sa¤lar.
Adres kelime Telefon 77
Acil arama modulü 75 BluetoothTM Master’in uyarlanmas› ile BluetoothTM-
fonksiyonu aç›l›p kapanabilir.
Telefon kulakl›¤› ile J526 telefon/telematik kontrol
ünitesi aras›ndaki BluetoothTM ba¤lant›s›, Blueto- Örnekler:
othTM antenlerinin kontrol edilmesiyle denetlenir.
- Arac›n havadan nakliyesi
Anten ba¤lant›s›nda kesinti oluflursa, hata haf›- - BluetoothTM frekanslar›na izin verilmeyen ülke-
zas›na girifl gerçekleflir: lerde arac›n çal›flt›r›lmas›

BluetoothTM anteni

- Sinyal yok/iletiflim yok

49
 Teflhis-hatt›

Girifl
CAN-kombi

Teflhis CAN, teflhis cihaz› ve arac›n içine monte

edilen kontrol ünitelerinin aras›nda veri de¤iflto- CAN-tahrik
kuflunu sa¤lar. Bugüne kadar kulan›lan K ya da L
hatlar› devre d›fl› kal›r (istisna: Egzoz gaz› önce- CAN-konfor
likli kontrol üniteleri). Teflhis, VAS 5051 araç tefl-
his, ölçüm ve bilgi sistemi ya da VAS 5052 araç
teflhis ve servis bilgi sistemi taraf›ndan gerçeklefl- CAN-mesafe ayarlay›c›s›
tirilir.

J533 veri hatt› teflhis ara birimine (Gateway)

kontrol üniteleri teflhis verilerinin aktar›m›, ilgili
veri hat sistemi yard›m› ile gerçeklefltirilir. MOST

CAN üzerinden h›zl› veri aktar›m› ve Gateway'in

fonksiyonelli¤i sayesinde, teflhis cihaz›, araca
ba¤land›ktan hemen sonra bileflenlere genel ba-
k›fl ile onlar›n hata statüsünü gösterir.

Teflhis CAN

Veri hatt› teflhis

ara birimi (Gateway) SSP286_012

Teflhis CAN, 0.35 mm2 çap›nda perdesiz, birbiri- CAN-High

ne sar›lm›fl iki telli kablo kulan›l›r.

CAN-Low-kablosu turuncu/kahverengi ve CAN-

High-kablosu turuncu/mor renklere sahiptir.

Veri aktar›m›, tam çift katl› modda 500 Kbit/s

aktar›m h›z›nda gerçekleflir. Bunun anlam›, veri-
ler ayn› anda her iki yöne aktar›labilir. CAN-Low SSP286_055

50
Teflhis afla¤›daki koflullarda gerçekleflebilir:

S›ra No Teflhis Koflul Aç›klama

1 Girifl Kontak aç›kken Evet Teflhis CAN

üzerinden
Kontak kapal› iken Evet, ama Sleep kontrol
modunda de¤il ünitesinin
2 Geliflme Kontak aç›kken Evet uyand›r›lmas›
mümkün de¤il.
Kontak kapal› iken Evet, ama yazmayan
hizmetler olmadan (örn.
kontrol ünitesi kodlamas›)
3 Sonuç Konta¤› kapatarak kesinti Hay›r

Teflhisin araçtaki yerini de¤ifltirmek için

VAS 5051/5A (3 m) ya da VAS 5051/6A
(5 m) yeni teflhis kablosuna ihtiyaç duyulur.
Bu yeni teflhis kablosu, halen teflhisin tan›-
nan sisteminin K ya da L hatt›nda da kulla-
n›labilir.

SSP286_056

VAS 5052
Fahrzeugdiagnose- und Service Informations-System
Teflhis için yine de Basissoftware'in güncel seviye- Version -D- / V01.02 20/08/2001

si gereklidir: Fahrzeug-
Eigendiagnose

VAS 5051: CAN üzerinden teflhis için Basissoft-

ware 3.0
Elsa Win

VAS 5052: Basissoftware

Anwendungen

Basissoftware'in de¤ifltirilmesi ile, yeni fonksiyon Administration

ve test cihaz›n›n üst kullanma alan›nda de¤iflik- Drucken Hilfe

likler devreye girer.

SSP286_051

51
 Teflhis-hatt›

Adreslendirme formunun gelifltirilmesi

Her bir kontrol ünitesini do¤rudan adreslendir-

menin yan›s›ra art›k, grup fleklinde adreslendir-
me mümkündür. Bu, hata haf›zas› içeri¤i ayn›
anda birçok kontrol ünitesinden sorgulanabilir
demektir.

Bu sayede hata haf›zas› içeri¤inin okunmas› dik-

kate de¤er bir flekilde h›zlan›r.

Seçici ayar eleman› testi

Geführte Fehlersuche Audi V00.03 25/04/2002
Funktionsprüfung Audi A8 2003>
Seçici ayar test eleman›, belirtilen s›raya uyma- Stellgliedtest selektiv, -J520 SG 2
2003 (3)
Limousine
dan hareketli parçalar›n do¤rudan aktifleflmesini Bordnetz BFL, 3,7l Motronic / 206 kW
sa¤lar. Testablauf
Mithilfe des Stellgliedprogramms können einzelne Fertig
Stellglieder des Steurgeräts 2 für Bordnetz
Ayr›ca flalter ve sensörlerin kontrolü için, kontrol selektiv angesteuert werden, falls sie verbaut bzw.
1. Funktions-
beschreibung
üniteleri ölçüm de¤eri bloklar›n›n efl zamanl› ola- codiert sind.

rak görüntülenmesi mümkündür.

Bu yenilikler, k›lavuzlu hata aramada yeni kul-

lan›m olanaklar› sa¤lar.

Messtechnik Fahrzeug- Sprung Drucken Hilfe

Eigendiagnose

SSP286_089

Geführte Fehlersuche Audi V00.03 25/04/2002

Funktionsprüfung Audi A8 2003>
2003 (3)
Stellgliedtest selektiv, -J520 SG 2 Limousine
Bordnetz BFL, 3,7l Motronic / 206 kW
Stellgliedabfrage 1 bis 6
Welches Stellglied wollen Sie ansteuern? -1-
(Stellgliedauswahl 1 bis 6) 1. Funktions-
-2-
beschreibung
1. MMI-Display Drehmechanik einfahren -3-
2. MMI-Display Drehmechanik ausfahren
3. KI58D 90% Dimmung Innenlicht -4-

4. Servotronic volle Lenkunterstützung -5-

5. Servotronic keine Lenkunterstützung
6. SRA Hubdüse rechts ausfahren -6-

-Zurück-

Messtechnik Fahrzeug- Sprung Drucken Hilfe

Eigendiagnose

SSP286_090

52
Örnek:

Resimde, Audi A8 '03 'de ekran mekani¤inin

kontrolü için, J520 merkezi elektrik kontrol ünite-
si 2’nin seçici ayar test cihaz› görülmektedir.

Geführte Fehlersuche Audi V00.03 25/04/2002

Funktionsprüfung Audi A8 2003>
2003 (3)
Stellgliedtest selektiv, -J520 SG 2 Limousine
Bordnetz BFL, 3,7l Motronic / 206 kW
Mit Messwerte/Meldungen
Aktives Stellglied: MMI-Display Drehmechanik
ausfahren 1. Funktions-
beschreibung
Messwerte/Meldungen:

Endschalter MMI auf : unbetätigt

Endschalter MMI zu : betätigt
MMI Motor : inaktiv

Weiter mit ❿

Messtechnik Sprung Drucken Hilfe

SSP286_091

Teflhis soketinde Pin tahsisat›

Pin Kablo
1 Klemens 15
4 fiasi
5 fiasi
6 CAN-teflhis (High)
7 K-Hatt›
14 CAN-teflhis (Low)
15 L-Hatt
16 Klemens 30

Numaras› gösterilmeyen Pinler flu anda bofltur. SSP286_052

53
 Notlar

54
 286

Teknik de¤ifliklik yapma ile

tüm haklar› sakl›d›r.
Copyright* 2002 AUDI AG, Ingolstadt
Abteilung I/VK-35
D-85045 Ingolstadt
Fax 0841/89-36367
000.2811.06.77
Teknik durum 05/02
Printed in Germany