8661 onalosng Hig VINGVY HINLAFASOYd WAVY ZBAVS noard vz LSONAAZIFNY DIAOZIAGI SOW1- UVOD PEDAGOSKA AKADEMIJA U ZENICI BIBLIOTEKA | es Sinnatura: ~21(02-083. 2) (094 ) 1, Sta podrazumijevamo pod pojmom djeéja knjizeynost as Bi Sta podrazumijevamo pod pojmom knjiZevnost za djecu i omladinu? Dugo 10k ky, \ Ih ps ete dope Si, vet dam svardadim oponaaxem,“apsespo vz eumnorsyan ur af pey ourereliqanodn nfoy wouo s eunalaoist nig azour au noalp ez eB, (uesoupasa ad oun ‘voremmynans turup 1 un snyst zejodses oupsead npauret ef>eyruntuoy eysfost noalp ez wsouxaztty af ep oaneu af oueog arey ‘ans afnzey at ye nsouszzfiy foxo 0 muufod ouzngsd astpa af oni sound esono8 Souauusn mp Soursid eaaspais ene qasiodn ead ye turunrsoupal af up ‘Delp eu stu eaezerzy noafp ez wsowargluy ep nsouraztfn aysmpepO ofmeatz -enist 2 enuap remus po woupal af oesidstoqncy nowy 10ST FysMaUE| naalp & nsousagyun o eimpofs eapyzer afossog ‘ysouaaz(uy af9afp ysougypsads °7 2p afueud ws pummnzepy rou eBoy apau ep “eustAeZ _asopny ate, zero e801 z 03g ouo ie “urafuepta wrusolaspaad eT ‘uuso{sspod nso 25 us9{d ituapou ‘nstpeaspeu ory ouansfors eun(oUes af oe lugeu eu nsoupiore t szeeuosd edi eoalp opnp ouarp ez ‘oureuorest aigzejod af rphlnayepen wyou as nfexundsuyyulno$aaz04 tsog n Moalp ez ‘pissafd napowtuloscofeW ‘npogoysereays aifip oy Ure wu Balfptad 1 21g 3904 ans van noalp 22 ened e“nyngey 7 eaeSolqa Pupuouuroy ewsld eurepou af wngop ‘ext 2f spnuyepeu ouoxzousfa go «muaas qos efaeisod au Jf ‘eupogoys apng ep eqars. “etal Sono8afu | ewaralp po rfjepn au as ep cums rzen myrusald 9 po ewsafd ekald “ainqey t eouny ‘ofveueun uraffigo ‘eumnsens UPAR ‘wotIOY 1 erenss 28 704 ‘olts eawsafdo au apdon ewisald eka ep owra{n/woueasn 1 (enazed ay) pnaod lonojaoastry 2s ouzeun ‘wousald wowrapour s ouporod af o¥y ‘pow fare ual ns ofoy 1 euasald eigalp af eg aftred eu oureseso8po oxiunalp ours ‘morafp oupedmsud leu rjau eu af ong ats exeaungo ep ourezey oFY “uezDaxd wiAses auisald alzalp tue(od af ep p01 row owsiq au ‘azyreue rafpras auestdeu efueneurzes eysfsoan ens ep, tpuand efueluepyd Bonoyel pod af on ip ‘yafdsn tupensowows aznsog “efuaeuz Sons po 19nd ewisald nsm9s wofteatpeysod wiaoxpusald wyeng “ays apnfmpewauzt Lugo PApIUNL afep | eaENNIO BuO “ReUTQN rYseIsD eareZ ‘pfeas foFynfuesoypygo m asousonzt ‘ffx sz | soystg aas ep, “eBnup eyes 1 ovy EYP euLAojoasnd af noafp e2 ewsafe xseapo niesod pey pop 99 afoy nuouror eun mages apt ep wz eua\dnyoe2 eI ns wlp ‘apsespo tgnfeneworg “abalp af org afuete ‘oyspnf eunfu n af xg ouo MIZE D -alp ns yafian ‘eluereays reaasmysy Soxs po Hazeog yeu fn as ep afoseu eureutnar -010 unfoxsn romsfunafp jusndeu ouxepo ns noalp tz sg epedud flu ep owodsoou ny § ewnapy nutaAs n af ep tnalon (owuouoINe wal y ep fund 13s ojelixesog “eva do iq elualgra ns o8nq poyst jsfts00) wvofu ns wfoy ‘qsousazifuy efga{p ‘amo wwaad ‘of vag asoupaliin eysiasa ory euayenytd n1q eow aftu ovr | eyelnop Sopeus eenezeset ‘uaty af ammesou] sujeuoIsuaAuoy sueAzoyE epourad Boues BAeUZO EAN lezapes | eyygo YOASeTA mpowod epxq ypyspnf PuouaxA Sogeu eumUO|goNS s nfeawgons a8 ep nfexaidsn a1 axaind aansey so neuro ‘yseapo ez anne efapoUr Souafuewn arsia ayax ealpnlesrzuongerey nfoy sour MUTeUOUOALOY Oey AOUniada su se okuSavali, a u knjizevnosti za djecu su dosegli priznanja i slavu: Charles Perrault, Andersen Hans Christian, Verne Jules itd Za ocjenu vrijednost je bitna izvornost jednostavan, koliko i slozen, Ako pisuc igubi toi vida, mote mu se dogodit da dijeteudalj od njegovog dea. Postoeitakvakajewna cela pisana za deck Seve msl Pisac se mora Konit atten poruka i tendencija mora prirodno izvirat iz dela, ne jelo mora imati stilsku Hepotu, mora ora biti éarobno, prihvatljvo ac pripovijeda o nome tose dogs Epske vistejednostaynijh formi pripo thode umjetnizkoj prozi znatajne su zato &o se iz ovih oblikz mogu razviti Sint i dub 3. Djedji pisac i njegovo djelo U pripovijedanju pisac uzima gradu iz Zivota, on se odluduje za oblast koju dobeo poznaje, 2a uogavanje karakteristignih detalja, dok pisac za djecu polazi od jetinjstva, on mote potetipriu ili roman i o 2bivanjima iz Zivota uopée, ali je vremenom suava na wie podrutje vodeti raguna 0 moti djece i sposobnosti da razlikuje Zivot o seb i Zivotu drugih o Kojima govor. Da bi neko napiseo roman ili pri ili pjesmu,bitno je poznavati Zivot djesera [Nadahnuée i mo€ imaginacije su bit za svako staranie, ai oabiranje teme romanaili pride joformljene fabularno-tematske jeinice.Pripovjedat ti romansijerIjoxoper exow wounzzfuy “poll woyzznur ‘wolpoyeus ‘toxdmsod wrygrnaftan urfoy ‘nfuzed naoBatu nearer eupatu ap unloy ‘e¥sq Maralp etsy af lox NeUZ af ouze, ‘oolp euusal wATZEH 36 ow, pusold 3p watplp auopodjud ns afoy eumsouypads wuyeuuo} 1 wpystewer wrUaparpO uUsDAT 5, RAED Oey 1 Bq nero au worse two8ons es aoy ,ounst ahs, gnad egan marolq ciel ele usefou euroact euestuyapad sof caepesc 2s nung n ouO ans euZ ‘noolp v2 altzaod “souny ‘efveseur e18) eupogoys soupIgoou ‘sousapm souNadd ‘elfoeMey ‘fpenygd 1 yeagg ‘upeu eu nasdo wrofuews fous n ye ‘or as afnze euO ‘turgpns fof UMOZUP| 32180 9I20H Ueapy 3HXPEWOIH NY “223229 RUE] A RW eSAATY sms dog exueag zn rso8a2x9H1 | Tusog N (SEI {pogoysorn mes 0 eumalp 1) neystfag uO DEUDAOIS TEIN OTA 2pep ns iq epefo1s Borasapeap ehusDap yaad eumnsyd unfneuzodfew npapy yolp Soypiuafum mq azour au 1 ono1o8 ¥Bap zaq ureztumrdo F eunpaa | ejgop af worouny g vorsafur oad eunznez nuewor WoAONSEY Ne conove8 vureyfeq 7) “xelnned 1 eonsle ‘ezanutid exafeny aula ns-edo{uapstpoud ony af exeyaz0p BsoUasey BUDE tye 1g PUEUIONeAelog “eyeun{ 1087 afazonod afoy vopedop 21 euopestzt af eynqog “lp afuenaltumses ez ouzea af eanoa ‘eyzal npouiod wrnd wrinup 29285 -enonggefueabuzod 1 ofupuz ont eu eaeaquesdo 28 nafp wz “anplarpar auqasez oy ntuselgo 39 nisouz] oxeade ‘aojn hep 99 vumnsouny eidaou0y nAOUSO EN ‘fuesningey Pu nfuzed apsafuien naalp Pzdijete ne samo kao estetska tvorevina, ona, prije svega, mora pruditi prihvatljivu vilju svijeta. Dijete ima moe opatania, rine bude data prihvadiva va, i dalje e ost na po zavisi od stupnja obrazovanja le i pripovijedanja 0 junacima kao pai da budu nosioc t, Djelo u kojer su teme uspjeh, Cak i kad aijih. Kao akva, ona odgovarjun nostima U ov knjtzemost uvrtavaju sei djla koja su u vrieme nastajanja u veliko) evnostvemenom igubila drusven aktuelnost pravo zato da se iabjegne dvosmislenost j0sti, mada nije sasvim podesan zato 80 ‘Termin knjigevnost za djecu nastao| { nesporazum u odredivanju ove kn) sacri diakticku Komponentu. 13afuearzeyud ‘rafurud 8 uapnyop woynsenue eureog wnupeuorseu pd agus on ut epese‘ezaound ‘raf ‘eaaze exon afuenstdo (eunluepa(so untgeip © ouono8 oenyaup afusey 9 ep ‘eureaprnf ‘eafK weqnit o teFald oxpod -auunpoui 2s ye ‘susold efuezeas yedmsod ouessoupafod af susald S081 z1 oupaf a ‘eqepelapeu ounep el ‘op oftup eis aftu.o3 “ralias 8 {is wabalp wodmasud wntou nlesod nfoas fa) eydmasod 1 eee Poupeuo!rpEN pO desl dhe n pon #8 ep on 3a mpgs tu vad 0 8 7D af eBalu po 812s ofan ‘pox al orez porud n masefiquse sors usanead 1 af p oesid af iguedng woi9 ajsn ounafiun apnq 02 ep ‘oureisoupat § o1ez oures nuusofd mms n nuzn ep AsoKe 5 auisald EN aheesorales woureaspeu eaezqtqud af YoY uD pQeTereAs ‘Ps Sus waniod as nop ez eusolg"nsousoUsCOU nafotses muoesTus eueUOKEN af W/O NY CUES M ‘eee! 9 oy son08 pend fo wospzaf wrysuranU ns ‘ya(a02 Wo|sesopaur eexqo9s Jf eujnuRp af ep 9zEY 2s peyauod ntzaod nfatp 7, wfpro0d violas ‘ofp wz eoesid ys? iy ypseid yeazoye po npomd nays nfenezerzyafrysupsns wouigpns | woroarz wnaoyu aneg as epedt "eurs0ep wpe Pua yalp B 1olp o wsounag fy arzeu af gpniodn p ‘aageyezeaas Boye! nnsejgo ausszlfuny aupof Nsoutouosne 1 psoupnuone vy afurEu efalp AIZENzanimanje za bajke koje tasike. Primer samo igrom ii swvakidainje, ali u svom sklopu satinjene. Treba dobro r , ako ih ima, ako nije sve svedeno na igru, Sve se n prostor njegovog kretanja, njegovog djelovanja, on je keo je zemlje”. Zadotivijavanje poezienisu bitne godine ni granice, pani odredivanje vremena, svako polazi od moti prihvatanja, od stepena seznanja 7. Teorija igre, nonsensna pjesma Lahko je objainjiv pojam reo javijaju problemi. Prije svege, kako shvat 16 pjesme, ali seu njenoj primjent ti poeziuu kojo teorija igre nije inke, one mogu taki da proizvedu ‘ocinosima da bi se na kraju sve ima. Cinjenica je da djela postaju skijutivo vezana za dijete i njegov ivatlvijacd Bese uj area Dalijea ovina movers oo nj sia dase Kezuje samo smisao, a vei bro ‘dgovarana pitanja o sudbini i sustni svijet, ako se od ne sudbinom éovjeka, umjetnost za dlecu nije kadra ostvariti te cijeve. A to se od nje ne trai, upravo zato Sto ima svoje speifgne zadatke i svoju publiku. Rijeé nonsens je iz francuskog jezika, a 2 polazi od igre kojojostvaruje neki smisao, U takvo} pjesma se odréavaiskljuéivo na tim osnovama. eg procvata knjiZemosti za djecu i omladinu, sedamdesetih gta iz koje se razvija nonsensna pjesma imalajenajvie 7“esngoup wud ‘epg og feya yaar ¢ “nfeyarz 1 afjoSunz | aga 24 ‘ngta SEEN, -euemnord eaois ze up Soyeas ngs es ta “ayn ns B80} | ayeur rage aod ago “enony s eBay ped sonny canpunald ong wezani, ex08t95 eUIsaLg -ourys panelod refadoremouo nst0y 28 399 af efadorewoUug ‘wapomad sunpalod wane alanon aypu oun ed yupolsualyazet oulfoxop eurou aol er inte aneyd ase © “210820po 98a] ‘sow wu age2t ‘ayBins ammyfe 1, “epo1 Soualdorod = mn app 25 ep ee HL, 2m wr EPI USEC Hsald 9 bury nfarenso mo oye 1 agas newzodoud izes oBmp ouganod mq apou maroiq, sowny ‘aupiqoau runtdsea apep ‘> PWAOYDS WAG A 99 YeWPO (@inopea usm ynog) “EUROPE wasn Papel Rowyeu Souaqoso Bou eu ‘auisld nyzal noualdnasezteu § Bxynuept as ep ‘eseuodo yt ep ‘efunoarz | eabfod ‘eas 38 BP lon tap &‘oungoso ayspnk nut _ yr nlew ynqowomne ep ‘ny eu agnd apne fp afunoar ep oumou wu eqez ep ‘eunges 2eqen Bp ouput 20849 1 paopey uvsng °(nyusenuey ~ FyuauAof eueanf trod n aftupasae 920, yps wou 1 asouynaod ‘ou ontrouted af Uo ‘mfp ez affaod suzapou yuna POE UAOBaorap | yusog A “ap 1 fez wioueg | exoneUaje1D eYIN sftuanoys n *Boyeg ext ‘sila HOH naputez a 7D ese EIAOpEY RUNING ApesBO—R N extUdnseZnonsensne pre dete ahtijeva logiku i konzistentnost.” Knjizevnistorie ‘Tdenko Skreb je takode pisao kritik 9 nonsensu: “Sredstvokoje jena Stetu osnovnoj ada jrika, soma sa jesma je postepeno poprimila oznake hum calova pjesma kritigari kau da je besmisler naGin, ona to doista nije, rem w tom smish Upiesmi Zvonimira Baloga, u kojojje osnovni cil humor stihovi su u obsnutom codgovorilalijeva dane zijera Kad sam bio mali, svirao sam na kantat, na 2vetkama zeta, na vata ratte, po poi poate. ‘Na can sal vanjurao anja, po ormary arnarao armor, cpelama cpelaocipelate, anparao Kamperate- ‘Nonsensno} poezi je niska lagania potjedeako ramijenjena dieci i odraslima.(ung Auogappny Jo somuaapy 241) ‘ay uagryywZoc “uoAeg Wo Jo sammuaapy aL) Holos buoy Yofazaq -eplp al fuenegnoxd ez afuesararay ns mazes Yor uD qoxel) qo>efwaIED 1 ‘gis pO "N3eiq wouporeu eu afezspesnfearusez + py) eure ey (redneg aep pe ug ayy) yoboudraliony “eunjgng epnaboiag epuresyaly (exgop eexs isfolkpor0,y\ ued) rysMolKpor0,y wapodsory oligo ‘(expuesyery 2urq) eiapuexary eseung, ‘oy fou "(Soxranbsnow sion S91) viniygmt solinod oysayiua = (oyuealy) soyuoy muetor ‘(He2zsnd a1 puasnd fy) mangoud syd ‘dong (wiazdous you) wa Mg As epey zojpod foupnseaue eu ouzaroid ns EISEN tou HepeBop yrstuoisiy eaearceyud eupeu re 1s PUIBOEN "TueusOH PyshOIST afual> (es eurrevoza) egg eueyreudf ‘whimeoynd vioiang ‘971 “r29}2( bppuec (osm wosuigoy) 20519 waagoy uEWO! yep nfeseU aural ee 24Htadig-nsounanyfogolp onpogseid af oo wopalp as exeus pond exemnod {movo8t: 1 ofpexap ausunuans zeny 04g of oy “neassnoy esonboef-euo [poral efmnaisord Boysnouey (91) peg ueuoy wus us af nud woud SSnosi nuswua wojgordyeraz40 a ns antmOY eUD) YEs2 po Bupal af pe el onoro8 eq 9 voy ‘eponu “nsouaorayabofp mptaze Holuucdop Soueuz 1 lpnlisoud po monrz eusadsoupo ipefrupIeUs ns wea TEL "peffors Sowsapeap sutsojod aBrup y Eeisouuuteso eer op orzooud 2 exexsrepip oun aye fafuanotsewateny e s vag “asouazuny fonzes opeaeands of a1 * af ans affSo8epad any uazeszy onporeu of o1q na mi wep olpry sori rg) ayy po aed wop Zana rang Clap (onosanueatog) onosonteared tf ewiloy npow rap eunoyalsolupais eysoin va YHPS¥Yaewox yuu Psd ns yofuadop ois sox eu euporod aon ayereinds 28 ns af03 efons odalj aunoynp 1 aus% epenoBalt‘nsopes af I efazes of estesoiay nang mygaUe eu iq ef nuury wore 7 aperur ez psousazifuy afyafp po[saad Tysfi.10)s14 - 11III - Srednjovjekovna knjizevnost Bosne i Huma “Trag bosansko-humske pismenosti naden je u kamenu, u sakral i dvanaestog stojeta. Nastao je na je kao Hamad plots. To jeepigra “ Skriog teksta ne bi uvao dragocene tragove svoje starne.." Iz ove plote se vidi tae ‘atom pdr bo ec) alien i, kulturnih uxjecja Utoku prekrstavanja stanovnistva poéeoj i prodianje latinskog pisma. U pohodi slavenske pismen tome zaustavijali, veé su poduaimali ak crkve. Akije su vodili Madari, dok je srpska pravoslavna crkva anatemisal bogumilsk’. Bosanskohereidkowtene ralkuj se od osnovnih stavova ksStanskog Hercegovine svedoge o hijerathii ima” kao 0 pravim krssanima koji “sinagoge sotone”i sve kulte predmete: {i materijalni svijet, sticanje posjeda i mater ih dobara. Ovo hereticko uéenje &ij je tekst saguvan na bosanskohercegovackim spomenicima serve su spolainji znakovi J3€anstva. Deklaratimn su prihvatali krSanstvo, ali isu odustali od svog ucenja koje se razikuje od osnovni stavova krSéanskog verovanja. Ban Kulin i dubrovadk arhidakon Marini papia Sto ukazuje daje bosansko-humskom podrugju glagol ove pismenosti“pokazuju i cog osvojenja postojalaje poboiinai syjetoyna knjievnost oGemu so nastall iz potreba crkve. Nek: tekstovi su saéuvani u Zboriku ianose sei podacio onome ka’ spomenik pokojaiku: “Ase leti Vukobrat Vladjevig, bot rab. Ase grob mu dea i ‘mu Radona. Tugo moja, a tko lige mene”, Na kraj se navodi ime pisca teksta “SiezB ‘nyda nuporeu mysuewnsnus e2 eurzon af epg eUeyEUZ wnygOjoyss | wofezspeS inyzaf wouporeu eu wosruesog af euereais eye(usgog isoudzz ex tung af it Tprejog remupud as ns npes wounznj nusog n exseop Zosou aurof u08ztasod npaoxs YA 1) Tmpors nfrup n aupol zr apa a6 ns porn "PULA UTUBUODeUT WHystals ovDpesBo op afuomeEeIes 80g fiqopzes not aferseu ouno8o94 | aus0g wolueleAso “sousazifuy opeffureqy “eunrpyzaf wyupeUatIO vu ysouaziluy “wyiad vuposet ‘yjasou ‘exfeq :ezosd voposeu ‘couBeuvsey “esueuros ¢ vpeyeq ‘otusafd aupoawa aysda-oys.y ‘(equepaas) vmusold vyssy] vuaTUSN ryQE{Usog ‘mpd KYYEUSOg eporiod Soysuvuso jsousozifuy - AT ‘auogzy aueam3es Cuafiaego epa{joxs Soxsavuna affuazep azan op Gorseeuin aumiojed po aural 43899 YlOw po apng au wu ep 1, *woyTUAO! ‘wruporen wnst> | ‘worueftrea wousidoz1q wouafy eaougn] PUM 2 Tan! po “asourayn,aysuesog eueuus yes po auroyalao(upoas aytigo nie tuoao8in ‘aotuxorep‘govorom, narotito Bos su agama i begovima “Neka zna vaSa milost kako smo vazda u miru Zvili na mejasih u zdravlja Gestitoga carai svitloga dutda.* Knjigevno stvaranje na orijentalnim jezicima moze se porediti s hrvatskorn una latinskom jeziku, ‘upismenosti pojavaislama u Bosni oznatilaje novi adnos 1 opjevalijepotu Zene, a ponekad je u poezii bilo /im pjesnicima poznati su IBRAHIM JASAKCIC BEZMI (u 1683); ZEKERIJA SUKKERI (u 1686); MEHMED FEVZII, u. 1673; MUHAMED NERKESI postepeno zamirao, a Mii, Husein-beg Alajbegoviéu, 1690 i 1681; ‘Muhamed Nerkesi Saralija r.oko 1586, u. 1635; Sejjid Abdulvehab Ih ‘Abdurrahman Sirija Umihana Cuvidina r. oko 1 Fejzo Softa; Salih Hadihuseinovié Muvekit r. pofetkom XIX st. u, 1888; ‘Mehunied Sakir Kurtéehafi .u Bijlom Polju 1844. umrow Betu 1872, novinar i publicista Pjesnici se ne izrazave © svojim zanosima, Ijubavima, Vjepoti Zivota i prirodi vee govore puter. simbola. Pjesme su im punese ‘uvewoyy soy apes aysreBnonsne ypuxouy aeunarap rmoyod fond eet mre re sree plans rulepeW,"ausald aysda ayelugoq asd atnyrads ayou ponsn ns pepeTEy-PMOURIS ord wpojos Bousoetas ara fare ns fol} fesnyy eueradey foystigpn 1203p% eat peop qumunsresop eur ered uanpu nye eign (oupo8 “e161 muaSuyjg n uapeuosd) sdoyra BU pns owazoUr nugo yy ‘euATIOU 1 uueiag eueg wus af ¢6FT aud nas nosed zin5 0 J0AzI akg eSEOPOY ‘onsofu af opeisod eael8 euedoyer af nur afp8 nunpng n orsofyy - “Osb| eaaferes ueigpo n nBojn mufeyeur af oe A ehty zajcrag sed zinp ef wafer 92, 2% awn, i foqonp pjsda newzodn eforpen euowsnafusey 3p upermes 1 aang npow2y efpnapod eu ‘esedy, zmp 1 anjBo-yrep ‘eyquatnord yrumeidourey AT] IN EPIG MAIZE O, pafors wossaeuses n sof vida eqye{asog rstdonafy safurd eu ansis aupaf ‘vurzonstur'21 ojgn nftzaod naowp{u maf o3§ “ejoquady { ex0jes0u!je izdao zbornik pjesama pod naslovom Narodnepjesne Muhamedovaca u Bosni ijskih publikacija ima Mehmed-beg Kapetanovié jubufak.Publcra je na narodam jeziku i “ewropskim pismom” zbirku ed je ovu pjesmu nautio od Salije Tuéakoviéa Kamisevica. Migraciono limana iz Ugarske u hercegovatke predjele dovele su ovu pjesmu gale je zapisivat narodne bosnjacke poezie je Luka Mafjanoviérodom je bio profesor crkvenog prava. Godine 1898, i 1899. Luka iw engleskom prevodu je naslov Zeidba Srclagié Mee, 1974. godine ‘originalni tekst pjesme Avde Mededoviéz. Naslov Zenidba Smailagia sina rd, U boSnjazkom dietu Sandéaka kazivaé pjesme je Avdo Mededovie. Pjesma ‘Avdo Mededovi¢je talentiran pamtilaci prenosilac usmenogi tradicionalnog pjesnistva, 32 ‘enidba Smailagié Mehe ime Avde Mededovica umjetnika-guslara iz ‘Obrova kod Bijelog Polja u Sandaku, koji je ispjevao jedini junatki ep u knjizemnosti pod naslovom Zenidba Mehe Smailagiéa. Mededovitey ep je umjetni najdoteranija pjesmao ov) enidi, Pie Mededoviea postojale su verijeepapreuzerog od Ahmeda sakova Seria krajem devetnastog stole, Radi pjesme vena za logadajima i neogekvenim obratima aia jebio alae, Sin je ali se dokae, pa gajenagovarao iz Budima, Sa Fatimom na konju,v pret ‘remutka kad je njena majka bila odluila da wz ‘rata seu Kanjiza da obavijestioca 0 dogovora ispalim iz fizamai kolfenima slijedio narodnu predaju 0 ovo, obeéana, ali je ona na kraj prpala Smailagi Epske boSnjatke pjesme su eli kre. U njma su opjevaneihistorjsk Medesdoviéeva pjesma nije vernarealim dogadajima, ali sva ica niswogos ez afuel ody wapanod 1 “agequag n wrapod ef pey, woxojseu pod ,niuesopse woxsim, o sidez our af 2273, of are aera aneysidauofu un22 od wroogsan cusoUDA Ppetoig ereUNSNYY Yoyenosloraxoysuesoq mswnsuE Supra espiesyaTy P90I09p Soys|YoueLAEs t ereUOrsIY Toys nsxdoond -, ve neu aunso(d aenponasd af sts04 (anmufeuesey npera (equyTepsas) vunsald vyssy euOUISA vyQEINZOR xs oy manque nupez04p Srevaurop ypysuta eur eurewsld f eReH tay nas ois eaque|ge 40zoug ns O18 OF¥ wafeny WIPED "Yefpaxd DSP d jord eurequog n PurCSnanpel warysTe UES n prulon fey s aquog aeaaldo auusald ns aBouyy ‘tou, wonoyplr | existe BoysueEWsO x ojo aua(uA ont n 2304808 ausalg reraldo ns Ho tp _nucaqeg bu axida aypelugog nsouggsod afiasezzr ez nolan {ow 1 wwazesso ns 2LUP> ‘ofueayzanod Soypmna s220xd aot ouaeeny oxdnaseu exxstusourets BoysuaneS Souseuz ouens po eyat Solupaxsnfeny woures eareures uofereayd, af 5 21401 nfili supritno tome. Sevdalinks Proetala Hana Pehlivana pjeva jae ila sve da se svidi momku, pa nije Stedjela dato postgne| ispred dvora Firdus-kapetana, Za njom ide Kumrija robinja ‘prepoznati ipo naslovu, na primjer Otkako je Banja Luka postala ‘Otkako je Banja Luka postala, ‘ona Dervis-bega nevista, zaprosi je sarajevski kadija; “Dervis-bega nevista” je stvarna lignost banjaluéke sredine, a taéan je podatak da se nikako nije udavala nakon Sto je postala udovica. jgnim raspletom rade, radanjima, Termin balada ‘sumoran ugodaj,slutnja raja je napa, u sti vuku ka nekoj tag, co su (Viaggio in Dalmazia) baladu pod naslovorn Xalst pen 2a Plmenite Asan-Aghiiz. Prevodom naitalijansk postlaje dostupna cijloj Evropi. Proje na evropsku kultumu javmost skrenuo painju Johann Wolfgang Goethe, a docnije su je poznati pjesnici i kajiZevnici prepjevalina englesk, Balada nije samo Hasanagitina tragedija vet i njenog mu mslo da éeprevadaijubwy nad navkama i obitjima dace ova. Hasanaga e postupio , ali on nije mogao je tome uzrok “std baStina Zene onog doba, morala, jedi mogu se objasniti njegovim ponaSanjem Jovjeka koji voli svoju Iubu. To Sto je tako postupio, iraz je njegovog temperament. Pjesma o Hasanaginicnije "samo tragedija sputane Zene vet trageija U studijama o baladi najmanje je komentatora koji smatraju da je std namnesnut :muslimanskim odgojer, kojeg se Grsto dre naotito visi drustveni krugosi Pribvat- Ijvije je lediste dase patrijahaln sti i moral osjeéaj tek onda kad poms gubit svoju ivotnu zadatu i funkeiju,dakle, Kad se na njih gleda iz druge kultume perspektve ju samo matetinska ljubav, vee i odsios mua i Zene, |, kolo pjesma u gelins, donost nora senzualnost,jeino novo ‘osjetane, koje u Evtopi, kad je rit 0 naSem svijeru nije bio poznat. Tragedija i suadbina Hasanagince je sigumo uticaa na brojneisrativate i prevodioce, ali svega njen udes, jena ijubay,njena vez, njena deca, njeno izearanje u ubavi, sve je to ulazilo u sklopjednog novog osjeanja izmedu Govjeka iene. U mnogo éemu je u Evropi bila novna, prj svega sukob dij priroda. Hasanaginaprirods je plahovita, i 37‘Ragqns oyoyett ong “nAoy n yuaigoper ypasnod po orumn afiednyo aysteSnonsne ea og n ony af 0 "Bua wag. FoR iodo pursald wyeny af sofumag weljrse eueronn upeu fous eu a ETE ssouaud yl ong aymuod 1 “epee ypnaafereg n aamasny eRaq-unyesGy fugoq natyon apepeq afeuzodten, "epee yPpelugog foxg wesolaz ype as eunfoy mpouu susald “fear uous see Buns rp pe oMERL sfoualsego maby eureuens 2N Pulafon yuauisn epefdnyes mpel8 ontop apore af oy 'ufoD sidosep of orzeyzs auuepeys aysreBnonsne aunfan 7 atIpOR “QgGL Hz aod af Hoy anag sidose) 1 (h161-9881) PHA Pyswsog isidosey szapes epeIEG yPReluGO NpeIB nulepEUzZ ueso 1asepureso reper a fof eunyy 2s) onawoRry woos ei ep omutidop rewnzewauoaforexdo: rajnou ‘redo rjsuelye, squog ouaqly yuansuews 1 sesidoind cfpofiren agg 1 99 afoy ‘epereg tad ree as nwafu 1) “2uIp08 “9ZL OY0 page nwsidoys vuoysuadmyg “az n 3zeTeu apepeg ayzeLUI;OG p af ouapsnin (viet lou 1p vureu a6 Hoy wwopns A Joap n es 9s zou au ¥nfogn ales af oxsor“yrupalnodez Psu “weseH jor 0 se as ep eaegnoud agt4 19 ® ‘af afysod aBrup afoy eur ‘eureg pond anoyofop apaus pifen euisold af eurieaesey eperey af org OF "Jogo fons efep ngoyns ‘woSiup 1 woupel n af wnzesodsou ‘lfog ‘op tponop ngaf long "penis af po urs uoLov lovio Cengi¢ Omer-beze, lov lovio, sebe salomio: skage sma preko trides’ stjena, za njom skate Cengié Omer-bego, ldo skate, izgubie glavu! Trkom win, predstajnika vig Lignostiu baladama su doist postojale, nj tivor, unajveéem broju slutajeva, privukaoje obdarene pojedince da onjma pjevaju. Hifsi-beg Dumisé, prema kazivanju nepoznatih pesnika, pao je kao iva ake, Sto je baladi dalo zaniml paje njemu govorio: *salih-paio, mureatine, muttatine, duSmanine; tr lan poludio, Balada govori o Dumisiéu kao tragiénom junaku, koji ide u susret zlehudoj sudbi-smrti, a je baladi o pogibiji braée Moré, koji su takode iz Sarajeva. Predaja kazuje ahim-beg osuden na smrt zbog prestupa bolnic, usprkos dokszivanja na s govorio eon, dolazila da tradi zapis da bije zavolio mladic ko na njegovo dbijanje ona se sara zaklsia’.U Sarajens je saguvana predajao ovoj smrti. Dogodilo se ou prvim danima austrougarske okupacije.Jednog hodu Kusturuvlasti st osudile 40 junakinja ih Gne njezina nip} se sbignom ishodu tog prepada. biljeska da se dogadaj u ovoj pjesmi doista dogoco. Poznatija od njee balada o Moridima. U njoj je opisana pogibija Had-Mehmeda { nabodice”. Historiskiizvori i poredbe zbivanja u bala se prepliu, al je w suStini saGevana osnova zlosreéne sudbine brae, ai docnje icijele porodice. Morié Thru, Moré Pau; dda hvataju, da ih vedu, da ih vetu i osude. 2 1 osnowom sve slazu, ato je sudbina brace. Da bi dramatika balade bila bogatija, pjevaé €e dodavati ponesto iz svog mastovitog opisa. Vai i rate Moriéa, Ona se ne miri sa sudbinom sinova i obrada sof ‘eq usoupohun asin | aupiou ype fT AYN“ uesegnoad pds pat our: anna ym gooapas ep eeO Sd aoe ‘ang jo oueued pe Bane3y¢ uma jo sin) fg uae ley fas eye af na oye o1ze1 afc 24s ress o8BO% af oupariigg “eauuyo uma naueiso “ye fn umsuatass ory eserer lis 1 ereayngo Pyfeq Rsousepre fanafp woledeu n peypu ows wnfoy n rls we pnfemrpo ‘eqerfod auyXSeuraualaexoqez onoyo8 2054 200e pon Bu "eIonyPRUEAY WUE O u01o8 eyfeq Sougnsemey Souyearou ousepn noun, Soafaselqoou walualuselqo ez oneays fe cxpey afp8 yey satiod anoypiopeqop ourep nese yg cnnsndeu apau pes 88 lox nn ong yf wes org eureyfeq n nafuun rena t usald ppewelN ~efuapeUZ oxen yeneplad 1 ‘ones ‘onfpi ans af foloy ponuyon | aygew po ousez hiss 270 9 a 1 ‘affvezuoin{dwoy wn niztad ata sof azou twojsexpo red ‘aarp eg feq aetna ofgoud af ep eunfrereays Bs uegnavoattepuorsty PDUs ns af atalA age A -egemneleg ‘euseg ‘elngey “ofusnd vu ‘98 nfepop efuafuselqo eysundop oy ‘uafuselgo arsod affu exfeq umute], (oupay ony undo yu oy sr ep asi rau ofan vad af ou) vyleg vad woposee | wyfeq sezosd wuposeN “opynd 9015 rte foarz ~ uesfe8 wapas Erez oy “ended za1q ‘efouosoq “e50q “R08 eylew Tay ‘edor eqo agoynd ep ‘pofew foreis apop 1aqeH na fereg od eal 2p ‘aguiontez nde peas nu anouphr agezg agen mys orundiodn werses “euawain eustetgo n offq 01 af oF, p ‘owe|z ons “eu ong a4s so Ps reprep 1m,nije dogodio. Viijem neodredeno, ne zna se kad potinj a kad se radnja jee jutro”, i kad se zavri radnja, zavSava se i nijeme bajke. Vremenski period bajke obubvacen sideom takode je neodreden i nejasan ‘Radja bajki se uvjek dogada u neobignim prostorima,u planinama, nenaseljenim ge, planine neobine, kao dav njima stanuju gud, nesvakida rade je izvan prostora lua, snjima se povezuju samo rijtki junaci su podloéni njenim uticajima blo da ispoljava ‘vladaju, Moc je prirode vlike, kad se pokreu sil velikepraznine,nikad ne dolai samo od sebe isk zlo koma se wijek suprotstavja dobro Tako ubajkama ima dostal vet proizilaze iz tokaradnje, a jama dobra zl: unaczastupnici dabra su sposobni za svako dobro djelo. Cudesno, fantastiéno ili mitolosko se ne javija sh Zivotu. Cudesno je izvan i iznad ljudi, ono “suc svim vadnim akcijama ijavija se uvijek tamo gaje éudesno ne znati uvijek da je jek i dogadanje u lod fantazj, vet se temelji rmoguéeg, a gije nemoguéeg, Kad su dogadaji ranje w pojave, a odmah zatim w Fantastiéno je samo oblk pripovjedanja, a subtina pride, kao i moti bajke je u narodu, stvarni Zivot naroda, Upravo to Sto bajka ne prikazuje Zivot kao stvammost, vee govorio éudesnom i fantastiénom -razijala je i bogatila mastu, ato je neophodno wu ‘cxgoju djece ‘Mnoge! Lik davoa jemajedéeprikazan u pripovijetkama o se prikazuje pretvaranje Covjeka u Zvotinju il bil potom se raja ili smiraje ii jos produbljyje, Pu ka: biandovjek zapadne uneku takvu nevolju, itnarprirodine pojaveSpasra seu,rd aoa wf op ‘sour ez nz wot ‘on Boga emf] ToyAeADy euazid apeu nanfes woroBotu n 25 ep orzen wo a raoolsonup eyundsrafonag affor in eaefandst npexBerez eps req fonoynessed olsonpsepat eyoey Popup afer Ml DU alfon anoupe poe eps yfSrup eureyns na yelp alueensod ans alfgeBnup an af euread wrugnsenue n nyeuusou n wenn sles texgunez 0190p 9894S ‘euporud “enrfreays ‘eapexopo oy eeisod eureyfeq ns wpn eureavfod wrupostdieu nv fenezaog sp nfepens pn ‘euuppoyers af 19 Buse eased | euao nz] YL 1 -mOE nYepatod | as eof ny]g0 “emo op op tamuauzn oes, 2n pe ‘epn nusefod as 2p eure tu two og pss aod a ung so ema voy (oyu n 990001 ep ‘ouprad ours We * 98 mp "pR3U 38 as euneyfeg 1 "ET eIqOP Ut foyaA fo afuronrz ‘oyeluaqa “aps axgop ‘axounp * ‘e{ozod bayer 1 ep tponeu au aes v ‘xgez a nu ep e7also‘erenyuid a afeuzod au 8 1 epnny af ersod ‘al _SAMeis exfeq ae eA |po fol aga gfe tg afersaid ened “fueresioud soooud 1g “1A 98 pey nse? WO) f] PAESUE N ‘nyyNq n uasoKVAd ‘uapOIseL Iqas n ‘alA0D PREZY ‘97H, 1 epeop as xg ou af afi alae "hnsennd 9010p oop 3 cory ealagelgo ou eye afuezemand 012108019 -oxnseey egos onsg as nlp wospnsyos wana 9 souazo foyetiapo apd ne ‘oer wu pu af y ong o2kz ‘afumoarzn nfesesvoud mpm as wureyfed A. “nung nuruoBo n ouoxtaud as ep o8y mianazy wos 1 ypna exe Soupal ewes 208915 uml uDgey 95 OF ‘nyEpze n eONIasd AsojoYo 1 aqoyZ Boge wyade: wary CHUA as Sonjgan ‘eumry expand as 0.8 08] “yest n exeaasd 9s yolany ‘wile ays or ueponad nowtar ovo ‘opng este af ‘oxsou ob} nleaegap as epng vimeag oupigo ns nsoupry ‘nlepefop woureas o woptd “yltan au epeus ‘afuipod exleg ipusop # wowe(gqusop sosqesy rezeyod ow ‘ong e8apau i alfaznftroreaso n pofadst omgou ‘apn out oures au 1 af eureyfeqn‘onssieiog onan 90s TL 382 saNe9 pope ee eysod apnBourou yt onpolt mag naf oyey re mIoAzn ory ‘efuagnys! eouw oxd exour eae“Bio jedan stati Zovek, vio sam u Sumi". To ose tim ljudima dogada se dogada iZve judi iz jk. To je kao w dejo} jeca anaju, zavisno od godina divota, da se tatu: ogadaju,odnosno da su samo w bajkama, ali niko ih ne razuyjerava nit ih ometa da ada vjeruju, pa bake privataju kao istina. Caku fantastiznim prigama Zve Kudu koje deca vjeryju, na primjer, u jedno bajclisica se pretvara u jabuku, pa u Geo, paope lsu, Nada jks ana za pretaraneizgubllenog vide je mak da je vrijeme da se povute, da drugi preuzme ali pre nego &to se to dogodi nasljednik mora dokazati da je mote dogoditi.U bajkama je drugadije, ono Sto se dogadau jednoj, moze se dogoditi jer se wnjima pra io onome Sto se stalno dogadai Sto su eta razlka u zavSetku mita i bajke. U mitovima zavesetak je ‘ve samo u vezi sa sobom svojim Zivotom. Nata druga pitanja bajke pr ra ne u obliku stiliziranih odgovora vee u priama o Zivotu, Sa stanovista odraslog‘nue wun ead eyeag often eqpo op epeand nfeny ex ep oes ngd nferen eM meg n “ese ‘ypjsdaeferefeaseu eqop n oy ofepeBop as ot ‘uy son n squopsod rs apoxeu e “xpalsop aout nfegud mural 0 as fofoy n ‘usog n wereyndod af org Ud yruposeu ypysima yeUn! _laoynp “ezpoy-wprasey af o1q Denes quporeu neUzodfeu po wepofpepafrodid af uedums eurpo8 asn018 ap po nlfgopzes 7 afuensazawr ojsexod af yp wz ("E581i prige su izratavale teinje, potrebe ii ih susreéemo u drug naroda. Na nae prite i njihova sad su ovi motviu prigama pote i mitolosko u priéama se sve Prige sa tematikom iz realnog kivota rige su line. Razlka je w rome Sto su anegdote znatno kraée 2g, ona polazi od neke itine kako je shvata stavo Zivotu, Novele su oslobodene uplitanja im lignostima, Zivot historijskih lignosti u novelama je prikazan drugaije, mada je osnova ista. Narodna novela je obradivala teme iz svakodnevnog Zivota, anastajala je kao pita 0 svakodnevnim, neobignim i jenenadnim dogedajima. U novelama it iz stvarnog zivotz. Ponekad poduéava i zato polazi od iskustva, a ja w narodu. Na primjer, u jivost. Svrhaje da se dode do saznati Kako u Zivotu prolaze ‘Mejru, ai seta ga je patil Omerowo shvatanje o posudenom noveu od neobiénog trgowca Isakara pogodloom. Ako mu posi jedne ipa, bio mudar, vidio je careve korje uli nagradio, prema narodno} tu svemu nije zadovoljavala, Sto ga je odvajala od snova pronalazio put do garobne oaze ineprekino preplitao stvamo s. poadrste pocevsi od bake, pre. Pra obubvata ball ijetnigke pride, au to spadaju i Zenske je je sabra0‘aed asauop uo Yop *=2P04 "pols - sgp0y redo 29 effpey “9p0 pets esi ‘zalg eyau e8ofu eu woyo panuBrureuelppey wya20p - Juelz Ire - “resid ago Enis wre ‘ypu wo e ‘ouepa #8 1s org ared una npaead v2 POU Sape susid 99 6 90 ‘uoaoBop wonoupfy eward on assaf ep eu au e “spe rezod as ep apg -nurewes credo 1 oesud‘ngpoy isatpe exo af mu ed “eurpasey ane ep seid epey as ns ‘uonofoq ure fons eu re eums aepexan o8empez opt ezp egoyyed etyent zaqauess0 20 oye [up |epuo ed azar ed ‘eod n sonpaad af ed ‘nap tauren ed ‘nayours nupa{ sun UIpruseN, apal ono as 074 ea - ‘apai rep ippal ‘ore ‘os of - qonoap mg y- ‘ppar mut wo af og oeu 79 af eptuatg [asyous ‘are sop ‘ns OL - upnaseyy ‘O10 af eg - ‘oeyo1 20n08e of oye axa e‘anyoussalip soyged eu af nw o1upg “urge uaqoso eu oenegmyst 22291 ‘ugeu Brup ppu et fg our 95 ns fos. ae409, aid ns aud anouypruseneyap Souporeu ze vy 9§npassns soupnuL 99 wouat oar seds 209 ores 01 af pry, Spa nebep se e3n05 0 Vpesost ep eure ls ao ung ed ‘oup re 1 2s nsonufpalsop foual [oy az oF1s0 wo af oye ‘220 ‘plop prema n of eo “pruisuioy atop afons epners0 af epg “atrEY po wag oT1g OU nu ep omueaqez af ff ye “rjoxzop 01 af ff sec ‘ant aur Yop PrUUTD n e0 poy UES ep onzop fof ep #8 eyjoure res af e/g antun yuure n ep merso ms eBoy 1 nze2Y reaep nsiu aui0y 20 nrseds 99 oyey eINDIGop as oHMOpEA ISS Hd wuNS eeu 3 wfoy ‘9u2py enoalu ealpiaog -o1gez afnzey at e2ug us eH OIpnso 1e9 wo af BouatN cower “.exfew, eEasod noo mpnaN wousouogpns n af lox BODY SOUAOPIA rupigoau epezexod of myo me ow mud ‘ofuund ex asouaarstefer eu I50U -2yoropau a[ nopSoue eypsuaryerey exsyns PuAoUs etoUIsn yt euestd tq ZO] RUS Be o3s09 af fry eod 1 fey eum opSou “exazES Rey af rg orez ond) ‘eugepaad af orez jovsrus pyojoussd 1 pjsjozony t eurt eropBaure eBor uso & tyearfuesger taf ns 389 ‘pereaytad opes msn uo af ed “eusea eanuanyo oso af of igo yuAazY iopSouy ‘orsturnferauo8po 1 nfelisuuzes ojeus ep e>eqegmys po afmystzt euonstefE, ojptwod urzeu 1you eu af euo ‘ystur 2epalnodid eg eu azey au nya20d N as HopBaue ans ‘ures au apoyery anoytu Boge augetad ns ang ‘oarrupod ongou paftan af eu n ‘nsomes 1 nsoulyz0 Boge { auesnis oper apg ns aopRouy “oreuzodau af ang oxgou ‘oa uuruez ort a ofoyn ented tpalisafysod ‘exegdoes au uo as ye sv0p Bau np fupass as eel afprzodsys afsod nopSoue n‘nfeny sport | wtazes ouorsrod.woy ‘eluper 2s yosou - "epes8 af nopfoue 1 yarour n oxprupatez “nysedo masoynp mya ‘nypatsop ‘oesrur mau sour! apoyer eropSatrytuo>o"MeDY OUTES aU ‘9}9AOU Po aye a ouneu, ezspes Bapeny | exsoynp af orsap ‘aud eyen{ BozES af TIopBUY nun 1 juunsg foroBafu 0 woH08 wfoy asowAopHA 1 soallptsop oBarzeyod poreu af awon ng Ben som reqop yexeiso nporew n ns Hoy UO LAs Brup J alex ‘olzpeq | azpoy ‘aBe ‘aofag ‘aged ‘urzaa usog pefiaesdn ns uayeayee raed nloxy ‘oxen 9 “aopBoure ous auagouard wand uurmauash sf ns auesideu euressouodez *eureuseg ‘eureyfeq rary sod "eueIsod ewreuid wPeLU50 /',PISOP AUDI "USO awoy,, Beg euy po sof e1Ao(sod eng pnyezn aft ‘poreU ory poxeN “RUeUIGOsO wugop geq au wuluo |e ‘eqop ways ‘eum 1 apofod afons a8ouur nus ovsydud r oneayuid nfezpafes Boao af porey “ow (olu nf ep ouapuatod affu epeu ‘nqpour-unpnusey wz auezaa ns apsonfeu anopBaure 221d ames nore usOK up 1 ud expnsezou “ey oy equd ‘eugnod ‘eygnstiowrny 1 eares ‘BASIOZOIY “eyzHOgUUIS ingyzerafonsog ans au te sp repidoy eyeerg SoysAaUEL Eps ‘pom ag 2UElUEN|S auezung ‘erzpeMOIy eIOUILY ayfeq fluid eu ‘noafp ez owes axes PsTpO ns ayfeq ‘ubuuDiang ‘n2olp ez oures auestd aud suposed 2yfeq ns ep Istu as oIGO "MRL nyslizenuey 1 npus8ay ‘nyfeq nurexany ‘nSes mE nfepaad ‘ny nnygiuafiun ‘nuporeu eu nial aga gof nBou 2s 2381, "PHEpEIEN-PMOUEIIIS NATo rekavsi pobjeze na vrata, il se sve to dogo ina natin kako priga kaze? Vaina je hoddina poruka ‘tani kadija uza svu moe i ugled ne moze ne njeno Gniti 3a mu padne na um, to se dogada u ivory, vee je nastojan Kale. U pron su obllvale pre pune humor ito je Kazivanja vot naroda, Ponekad se io pjevacna ti pjesmom lom, w novelama mozemo sus skit " 44 razradenim novelama ima i lkova, ai historijska pozadina osta Sn anegdotama i priam Unjimaje vino TLD oR mcZe govoriti o problemima koji se u novelama o ‘aarjebavau. Unovelamao fvotin) sasvim su drugadje nego na & potpunost iziednatene sa judi m. Nema mnogo novela o Zivotin 2aniijenjene bilfkama, KnjiZevnost na orijentalnim jezicima -zikus. Znatno je bilo aiku je objalien BulbulstanFevaije prirodno je da su se seliperiste esti spesptoo nmr pa i ‘ets na histor per cop iarapskog sjeta Stara utudoj kultura, tefllovofjuislamathi tehlil kao uvod u arhitektoniku jedinstvo,atek onda meditra Pjesma s nazivom robjatakode je preuzeta tao arapsk naz -2evorosthSastojse ode rimuju, Upravo u ovoj vsti pjesme lav. Udijetu civana je mesnevij,(zogg1 yus0az, = WS TIAX e>uojed ead ‘onaferes - (unourn7) njBo upnaz, elurey weseEy ‘iontz Boysfewsezono aysns wsluofugego ai “xalias uplaeuzes ex fuga zerz opy af pjeseu “euoess af nur efza0g “yusald psyuanesaa af org "eluapor orsafun oweuzod ay “¢791-< (tusouzag) efreyourey ures yy zal woysim, zu eytusa(d ylueuzodtew po uepof af org noxoulezerzt ereBoq af nus eusolg ‘moefugog ist eatin nBaqrayBaq o nfyexBouour 21 “(afefryorag) eswopy -eaorsyon yruzord rx af orsiden “CSegT eInquersy poy P2q99 - zbgSy Onaleres) efisayraN paureynY ‘usog n evouraus SostEwso extusaldyutepeuzew po uepol oy af ual ‘eyali0g {urgpns nsopn owrpaw stzeusofd unlors 9 meta waoysfnaprouraf oepedug TEBOW N MWSOW WOTEG yr pes WOUpOH ‘wons 0 nursed af oesideN onto af our wipng ner n wesod af een oy ‘1gzTIS foysionp nafoxg e031 wipng 18 “91 exnojod xas0p) pSeprealeg eped-stsoq woytujoyser uage(ioud of ed ‘nojn wold soupo pny af oewy mexyres woystuep woyslgnany af oepedug “(0091 ‘aftjsod afuoy por ta8y - cepesfast, por unaqoq) -eluzog poumuy elnapye A, sprusald 7 fepeop war ns eurewsald n fazono fuasoM0 OForIS NS Usalg ‘nsouepans | tanfoq wer ‘af ‘efezupes yryerala usc “eun{uentqz Wy quid nus nqjour 1 88 tpoqoysO + ynase euigos0 ‘aesv 0. ‘Ur MOP Hep oumpal nBou! org Zoxgop tdruS v8 wodug potiod nfs Soup Bors | dud ysoxdo nsoju folong 19 MUD eu apoyod n 19025 roy ‘aftremp afffoyy epauyopy peayod rzojn foyau n ns autsolg ‘9599n tpoqoyso v8 ep 1ged-paunyayy yemnare af aeye. “asoURy axoU Ble! adansez aurguiod oypfewe7 appl ants ‘ouowiods as o¥F Hoy ely ‘aey 209 af OL, (wszp)8 naoys n ype ,yH04 elreispand ways 1as9p nuuofu n ep ouesisoud oxo afueuz 2f oxoBofy ‘epigei, ear indod nuoisea nas eppars pafisodez ws Soagpraae | Sontppea 129 af oy, - 12 tuIsafd n ‘Boyerso pazog siqy norzey nuood af onaasod (IILAX-LAX onaferes) pisoy pauiyayy ytusata ‘uaz afjogteu apaqioy azo ‘au wz as rurzmer ‘ures yugalicy ‘eyquagntt apafp ‘wopng miuouuoyezp n ep fep aN guojireg eged-upeg spusold seu | enald [oloy o ‘ajaqiay expen eueaaldo wig af 29503/eN “enum nangrusafd n ret yp epeus ‘ouay 2 218 o[tA ns tza0d loysins nTUIOSRE, -apoa ew ong ans wiolidst et ‘euefsiez wos efou ¥S agou as sen eunegn( poz ‘weqn\tsuzapt nfuenoa(u‘nqeapr alnpespod axs 2Seprzafeg eged-stazaq sald snes ‘iofs wofeezods e euro wsounnenpow af usa aysfyns eyez) (as @L gs0qnfy jwEH Zaq-tteWsO) “as0y afonn aanny nso, “uo8 ous opny 1 ong vesed eons vurguea | alunos yeu “efunany eury sests 1498 eBom Woy, ‘apaur opm au 0¥,/94 0 sequerse Soqz waosim, tueysona s #09 ‘ou_esnicima na turskor jezik. Bio je originalan, dobar stil ‘osjeda se utjecaj naSe narodne poezije. je plodan i obdaren pjesnik. (Sevki) Bageskije. Abdulvehab hamija Pjevao je na turskom, ali je poznatiji kao pjesnikstihova na bosanskor jezik "Najpoznatija mu je krtgka pjesma Cudan zeman nastade. Kao kritii orjentiranog pijesnika, kako kaze legenda, pozvao ga je Delaludin-paia u Travnik i tradio od njega dda se odrekne svojih pogl , paje ato platio ivotom. Bio je udavijen w tra Fadil-paga Serifovit (Sarajevo 1802-3. - Carigrad 1882.) Zauzimao je visoke polozaje u vjerskom i vojnigkom stalezu [Napisao je. Divan. Pjesme je posvetio nizu znameniti svoga vremena. Spada medu sje divanske pjesnike u Bosni i Hercegovini, Arif Hikmet-beg (Stolac 1839. - Istanbul 1903.). Zbog progona od strane ‘Omer page Latasa, napus nu {nastano seu Istanbul. Bi je obrazovan pisac. Tbnulemin Mahmud Kemal-beg pod nazivom Savrenart mudrost napisao je knjigu 0 njegovor Zivotu i del, Pisao je pjesme i lozoke rasprave. Habiba Stogevié Rizvanbegovié (Stolac 1845. - Istanbul 1890.). Jedina pjesnik i Hercegovine koja je pjevala na turskom jeziku,Pisalaje jubavne Pjesme. Ostavilajeiza'sebe celovit Divan. Athamijado knjiievnost Arebica se odomatilau bosanskom jez tim je alfabetorn u XVILi XVII stojeeu napisano dosta djela, Bosantca nije bila poenara kao arapsko pismo koje se walo u rekebima. Bosantica je bile pismo utei Nije poznat kad je arebica ua w upotel -udokumentima “ spisima turske administracije". Mehmed Dézemaludin Causeve je prlagodioarebicu naSem glasoynom sistemu, Pro svjedotenje ‘© upotrebi arebice dao je Evlja Caleb, koje 1660. gone pomenuo Hevaijn reénik Potur-Sahidiju i donio pjesmu Ah moje milo, git simi bil od Abdul- Mustafe Bosnevije. Duro Surmin, Dragutin Prohas- autora: Lehfeldt Werner i dr. Pjesnici XVII stoljeéa ‘Mehmed Erdeljac je napisao pjesm Hinke ast (Hrvatska pjesma), koa je, kako historiar navode, naj literaispomenik pisan bosanskim jezik a pismom, Rukopis pjesme naden jeu Austjskoj nacionalnoj biblioteca objavio ga je Friedrich von Kralitau €2sopisu “Archi fir save Philo”. Pesona je bana, njoj Exdeljacpite: aj mi da se poveselim Hirvat tiirkisi Ova) vit je kao vi Neéemo dugo mi Ziv bit. 6unum 28 21,0815) reper sea ap auifog ered vais Boas | erey as ofoury, ‘eueynp eluearzn po nfezeuapo oxsap t20j001 eporeU YSU soliaod n as ep uaponeuaf eurwseld unnlrurey o euro wrpnin pwd oud musalytapuoy, nffoso 0 ausold oesrde af eure wousyd uirysderee ‘myza{ woysuesoq PNY (Sen ov Hog soarour ‘umerany e-9g n fg af oelgo meal wosam EN pes song outou Bua oar? MOURA eu fy Soysunoys zal oye Bou ey _saeurreps 104) eunpyeuz epedop a5 org oto nponaid n feo gbopy sguelt frsop Boysuoy wuees eu 11 3yons z¢ eu Duna lang rasald ¢, {(oquuoy AoKs ‘wpgrunts wmupoud s, wnuazrupn wraynuepeu wiysita Luan \fexep ayer aopemop eurezan nueaso ep oyey, eureaz afmataes 2 0a ‘gets oun nie tops meg xual onsrteu of efeaopy pou, woysioun jade af eusafg) (eq afuegeuod rol auypodso8 ‘seu tu 222 eq ‘poy feu of fep ay. ‘apns oxgop aun au 1af ‘apne apoy 1991 1 spfutid a - nan as nour eyefuary ejnsnf r2peH Soon} Yousog weazt np eval eprseu eaprg epauutoyY ewEaLG uuryasonod ep 98m feq rpoBz pauyoyy mused na apn tus seupz "woxst np 01g png ,sepzra “ts exepzi5 -xegnl 2ejaprs equsa(d Boustresouas indog "ndevo nuzejoud orypposlije njegove smrti 0 se pamti nestaje".Pisao zapaméena je misao “da sve Sto se zabiljediostae, jei stihove na turskom jziku, apotpisivao se imenom: je osam pjesama na trskom ijedna na nagem jezik. Naso ‘votinama, Pjesma naboBig kaaktera, Bjesma o dilbera.Pjesma na bosanskom jezik sada tho si. eskijinog rukopisa postaje nezaobilazno uw izuéavanje ne samo Pouka nije nametiva, vee pri prema djec.Savjtovao ih je da ne Jeitigar drustvenih priika. ocean kako ustandujue Kasim Dobra‘ I hamja pripada pjesnicima buntomne przode. [Njegovo ponaSanje ée ga dovesti do veiala, na koja ga je osudio Déelaludin-pasa wu ‘Travniku 1821. godine. Zivio jeu doba velikih previranja u Turskoj, koja u to vrijeme ‘Bubi ratove s evropskim zemljama, Usbirei Divan na arapskom, turskom inarodnom jeziku objavioje vige pjesama. odtazava dualistgko poimanje Kadi mi se ko si? Ona vel: De pogledaj Mo saltanetu sebi. Dva su aha i dva tahta Jasve sudim po ‘Dva ¢ehaje i dvs Vas je huéum na me (salanet vast, gospodstvo: ah ‘Najyetu populamost Seid Abdulvehab Ihamija je nastade, 1 kojoj je bio vrlooStar ktitigar dru8tvenog poretk ‘Gudan zeman nastade, Pa se pravda umela, Sta se hoge za Boga? U pjesmi thamija poucava, alto nije nametliva pouks, vet savjet. Kao didakeigar ‘on €enapisat Ko je dithil/neznan, ‘Sam je po se nestetan, Kod Boga je grehotan, 1 kod svita sramotan. Uhamija je napisao i ilmal (udzbenikzaislamsku veronauku) alt uprijepisu, ne u orginal, 6sry mMoMpes ay 1 epoyerey paunyy furena(d wopaf Gand cxsmrsier amex opesfeye uA 240) af nfpgy wureqndod oa en9 a ely vpqynusld af oFsalds 7842) Baq-ynsnf ‘2, -tqud auavagnap eu 1pez 3s foloy n ‘nsryoud urwae angocy nussafd af o1e{qo erezeq SAN 21 pMoyeqe weuulamng “Ualignlfez 01g af nfoy n yseA nuusafd nuseqn( af ovsideu ‘eljog Sophia 21 aaogmy ERIN Jnen{ “aupod -g6g nljog wopaig n af omun ‘euWOYES Nn (ea maior spear woroyseu pod | euapeU af east ‘euezaspo npel nuayo8 9 “eed ma[sap n 803 240, ‘epezarpo woyny nsoy nsmy seysonoud yeu n nfdey nyspesd eu af lupus ereuzod esipal egg af eumprang ete ‘viog uunfgoq npgousoyod we 1 ypysmaeso yes fejaq af pey ura anges “etoy af pe ru amyng srs ons ory ‘rafnes yusuoy eum musald pfefarzop Boxpnsru cxaspars oy afumuod eysafur oouuu eu a s2{ ‘wafuagn wn s npepys n apoyed 501 § npepyS n af afreaald eotuatayd elon a afpqes8 aunepz nyo ‘eymy epeur oF yea eauny ‘oreg ‘a opzaltud oys: unysderensu0y aos ouzqoou ns eas eysdery "wor swoon eyog wo8sp fousoszt 1 afuapiysn nezape turpla 3u pry wHTePNG Y anya 21 pey ures ensey ‘PH «wotojeu pod nsousaziiy nsouez wouneqniy n epeaseu af Puls 9 su opsideu af eos ozlog ope(iweyye nuisald mauyepea rysizod ‘ni ‘wpafjors Sossaeuyasap PyUsrldNijeustanovljena godina rodenja Ahmeda Karahode. Pstoji vie pretpostavki U alhamijado knjidemnosti je poznat kao pjesnik Bota Bila je populazna 2 rim, akejama. Umro je 1936. godine. V-Na prijelazu u preporodnu knjizevnost Mehmed-beg Kapetanovié Liubusak Mehmed-beg Ka su pokrenuli Kultur iga Naradnoblago (1887). Osim posiovica iga je sadrdavala narodne anegdote, potom narodne i izvomne i mudrih ireka,(eyo m agg © ones sf py ead upd pn eu ouse( o9nen4 204 ‘oyougeu 1 oSnpet most n ep ovarzyod af pore ep afar 1 elueuzes pod ns 3a ‘oualsyct nist ‘ypu ay, altuzeafeu af 1g ouo aunyest ep oyer te ‘qstu Oeaezerzt af poreN P EY pom eu ENO | aby eepany ws foloy"eoupal ages npour sq n:nandepe fp eprpe oy a0U0 2 clcpy ou smuoy us py af sai po mska ogy at -o9op ays sazou ‘og twang sero au oy ‘af ovsig oe nfueuzes wor ‘pyoegy eindn yjroBafu cess af ye “Tz po Telqod oyey oesid alu rnoMeradey, "wBalu po 19 1z0l9 ‘2923 po oyz au oyy ‘oumosBial oyreny ‘oBnup af gen ong woShup mp 38 “smgop 3 4p S204 OY sof onsig “ple eu ours at 1 peru afrerozeiqo eu coronn t etreuzes osouaid af woueiadey eureindn ‘eureyarzy‘euresraojsod 7) ‘aumpos “ZEzT wow) suofurg pd og nusald a onuzes 2noweiadey altpqy BosayiBuap easyer eM C2681 ‘0809 ou -eurpmalans tutjors aynod nesidez 1 ysrurafoas nnpyo wxogza{ um yp ns ¥p OFFWO OYE af prado Spzal ysuuateut (ors yBunpo nstu do * loys nas ns ot Gurney ato Psidnloxq women) igarap n epal une eas og foeq ou rol long ener rowmedey -psounazyuy 2ypelugog aurapour eyuazer sexead af orpaxpo vityg Soupossy mopatpead igeu fas ureu ni Soufezeuz 1 Boraseya eday, mid dal, nep epg af exauoueiadey eZ jpanaid mpige nfuew a ‘ausofd opeltureteVi - Klasifikacija knjizevnosti Zadaci Kasifikacije kajiéevnosti Knjizevnost za djecu je umjetnost aka druga, mada specifiina, Raznovrsna je, sveobubvat lika. U prouéavanju kj ‘eophodno je rasporedivat je po vtstama, razredima, klasama i oblicima, Naéela klasifikacije vi od pro Za prouéavanjeje vaéno ralikovati usmenu i pi fe bilo pisma razvila se usmena knjizemno: nata razvijala se drupat isana, djela usmene De bismo shvaili knjéevno staralasvo, od veike je vainosti razumijevat JnjiZevnos -injene oblike, sto mote biti od presune vainost za shvatanei dodivijavanje 72 ‘Sta je knjtéeuna vrsta? (Ccinosno Zanrove) spadaju, npr. cn je Pritome nazivi “prozaili*poeia rove, pai poisson, roman sje set poems comnaéavaju samo grupu slcnih rodova, odnosno Zanrova ‘Unjematka§ ozo Bitoko je razvjeno wes rij, pjesni¢ka pripovijest) i dhamatc (prema gr¢korn subjektimost,epiku s “objektivnod itevno kritic u osamnaestom i devetnaestom stoljeeu i dramatik, svaka na svoj natin, ixazavaja _Liskom stilupripadaodredeni sklad najmmanje tek reéenicom (dramatika). Podrue epike dijli se na epiku u prozi i epiku w stinu. U epiku u “svrstavaju pojedine prozne vrste: roman, novela i pripovijetka; u epiku ), Kojom se oanaéava primijen Dabi se mogla ivr analiza kj trite, epte i dramatie, »gcjela, neophodino je poznavai osabinese twoupafuun w22eu 1 woxeu attapansod ns afoy (eurseld‘ofuedald ‘smuuky woyp euraid) aay Fs 23810 298277 (nufeplso) mows + (nuoest) muasyyfr Bu uMDEZ ‘naoud | magus ‘rapeopyp eu 21 tuousn eu Tpltp asp 2s ey -mypoos tr uzrcad muzoSyeu ‘agnfopos manga 2 apakp nyy weposom YuaZny ‘NSA OYSIPT 1 oBau efpeSnup wases exmynins a flu sors tus ‘aegn( uso ano ns eurewisfd unysay py no0eIR woweAozeaqo afer { wouesozexe (ofuenp ez eusapod af eusod eysar eum 1 (ep nnunouue2 ‘oestuss riqn8zy azow as woayeuy usta ypyoa euou fofu n ‘powes n ownun ‘outtun 1 oueyd ‘ound up mela af 00 ‘urgnp n eusens of gna ‘nodal po sepou np rafawun ‘eo ues ypteu fou sarod afpata afow as sep0u ‘uaez 02 2f0ut 2s Se20N aoe tego as eusold BAST] ‘afuedes ‘sousnanyus frca0d vs] yelp euro nsqu 203d 1 yas pey Py}Go ruzejald alorsog sofurud eu ‘estas | eyna ORs ‘nsounazifny 1 aun ‘aqzeys ‘sopd ‘ex0N08 “ ualonpo ofons 1 eualorpo ¥ vfizaod vysda 3 vySaVT - TA a ‘soqeury ‘ez ypuezan efepedop nfueatnpo tf narsiqn o uoy tuarjdes afew peru asta peyaut noqdser 9s nuafu (]-onistgn ez urezanafepeSop afnzey mentor PRNSTEUTUNT ‘eyeuso Yeaso yas unges vu eualizes af ynqeg ‘afar auens nfasido as euulu A) ‘eurewtaoqoisnd n eyeun{ afuper murafu nns ong anoz ove 195 weMsOx TUAOIOISN 8 31 wfoy eulA2i0m BysIo0d wufezeuz apanasd as ep efegnyod al ng poraud azous arafus ayau op as 82014 wumvsp | ezosd ‘efiz90gmnamajode (prema poStovanja. Tradiija danas Zvi najiieu dréavnim nacionalnim pjesama. Oda je srékom ode ili aoide, pjevanj, pjesma) su se razvile ix hors posveéena Elegija (prema grékom elegos,tuisljka). Primer: Zbirka pjesama Ovidije Ponto (sCmnog mora), u kojoj je opisana tuga prognanil se pjesmi izrazava bol iZaljenje za netim ned , Ditiramb (prema grékom dithyrambos). U nj se iznosi odusevljene i radost. [Nastala e & Grékoj kao pjesma u slavu boga Dioniza , apakreontskih pjesama nazvanih pr vino i vinsko raspolozenje. Epigram (prema grékom epigramma, napis). Natpis urezan u kamenu, a potom kratka, redowno duhovita i satriéna pjesma. Epitaf (prema grékom epitaphios, nadgrobni, pogrebni). Oznaéava nadgrobni natpis koji kao pjesnicki oblik i2razava oinos prema prolaznosti Zivota. Poznati su ca, pjesmica).Pjesma s temom i Zivota u jenazvane/i Eklage-pjesta iz pastirskog Zivota pripovijedanjem, stihovima. Teme su: tat, putovanja, od wealnanje ‘od predmeta), prekida iznofenje. a dok se epizoda (prema grékom 76 epeisodos, pridolazak, dodatak, umetak), mote izdvojt iz Geline dla, ako je priganje nedega Sto nije u najneposrednijoj veri s glavnom radnjom. Ponavjane je sliéno Ge se spominjeepopeja omit, didaktizi, romantiénep. ‘manja od epa. Poema (prema latinskom poem, pjesnitka jolskom el romance) mote Balada (prema provansalskom balar, plesati) je sliéna romansi. U baladi se pjevao stradanjima i nesreéama (Hasanaginica, Smt Omera i Mgjreme id.) Porijekto i razvoj umjetnivke proze Unnetnkaproza se raza kasnie od poedije, Natal je iz mitskih evorevina i ijl, bistorografija Herodota i Tui, proza Za Shvatanje strukture proznog tem, zatim grade, a i iavora ode ep grade su dogadaji likov, zbivanja,aizvor pis ili legende U proznom djelu razlikujemo odnos priporjedata prema fabuli i karakterima, Moiemo raclikovati tv, objetimo pripovijedanje, So ana da se sti, dok subjektivno pripoijedanje znati da autor zastupa‘3[pA0u po 3 jan od eargeuzo wsafinodud 1 ns ganodnn ,eevot, eayZeu palog FIPAON 2nd epery, e sin nuzoud ni e alaodad,“,epatinod aor so ‘ouutsyens‘afpuanuas ‘usm ope | nfearzeu as 21N0|S0q ‘furgeuod urge ed‘ anefod ‘yu eaezezto1azeg end pum ongaut 2s fofoy n euyauon eyNeD} - EOEAOISO ‘ros08p0 waysqussonpat Uyygopouisd euraurpfog 9 tuo mngnp n eurehenosd e¥oqn ‘eunplpord unuuazpod ‘eureuued n aguleu e epeBop afpfis as efuper ‘npomid afnsido au ‘feng mu yerazod 1 earpetzo au eyfeg -wiyshiq2 es nptdaid oupontdieu r ousapn2 a3 eq 1) fea ‘ofereaospo 01 pozeu operso af ns ‘eumisy aouzz oft oures af yp aust etuou eutlt fons 499s 0 orgud pore af yeas “2122p apoafon Boyseya snord ze 10 eu pig n aupo8 ¢¢¢1 omutod af ep afnzey au ‘au aagats yp ns af unsousedo 8 wunfu n ‘eyaflas eurelquiaz was 1 aueliizes ns 2pua8ay afuepalsodud euryfeg n af op ‘Teupusow Mpryepp al nays pons Oumar PstHO38K ‘wonad n eurepuaday n “Pifeq po nyllzes YZ saryeIeY P vuolu (se[deu as ep oye eperd aze[zt as eurepuaday /) ‘eq por o8ou alfpeSrup (aft -euoduoy) apes afuearzanod ewepustayn of wayeer alape ‘alpen, eiaydez ‘euro sofud wu ‘eueyfeq n ony "eyednasod yuoPyzodwoy eurou eurepue8ay 2 asaliaego nusagou o nfeny eu ep wo8nap e2 18 BAS ISOUOP 9s FPUDBd| 1 “Fyfe N OP apolad a8 arg “lfeuiz { exopes8 “eisofut ypuod r eresorata raze rpuodia ezmpes 1 agdon nposud mspn{j n plan nfeznud y opapae of yx af eaagrup 0 aynepod yuu: nfep apuaday elepefop yonunst m1 apazer as auofgrwuz ang axfeq apeiaend 08 ot ‘nsoWDI| YB Oyo “fms euepun8>|n as eloy eur ‘ep vos po 95 rejog ureousfy eu peatusez 2s wow afzey ‘ou ‘nsoundiod n au ie eualistwsl mq azow apuaBoy ‘aud PUNUARID) 1y bua effowsan "pal rnpyphnodo whmevoalhtpnljeust nefeaqeu nz a6 eurepteB>| A ‘eyez yuaouso po eupal oysofoutu ousopm eureyfeg n oy ous af eurepua83q - fepaxdy apua8aq ns OL, -aupoas ratezanod oysn ougosnpau ns afoy eyepataodud yusyea adn ns aac, jue yuopoupo aluelen tauefowsod ws asayeradn ot -salaoqo ours ns purepusBay fy eure2Ud uae 7 BUREfeg n Oy fotzodwoy tae wolezapes ae80q nstr ayrofnodd supose 1 9pusBo] aunsg0N cxpatinodud auporeu aytjqo avapaxpo eu oungord welod as afusey yas epasgo yuanp> atin ez ate ns apuaBay aunond “eperaas euisopn) 1 moaig o apud wz onsiagn 2s epuaBo] umman mp2204 1 “ap ypjomy ynueasi4y 0 “msney o epuada| ‘woyTPA NPE Om! woyLTaA NypuESyTY O ¥puase| eunN/OTaY LNA ng 0 epuadaq sofuung ‘monrz eurexd Tpniy nfegetod a eyala02 mionlz o gud eaeyeuzo (onn ‘trexpord vu 2s 013 oUo ‘epus8ay SoysuNe| Po) epuasa] ‘igsmyst Boysu po ousiaez upeu fs eu als enefugelqo ayy "eqOs0 "HOPRIP rats wroyes9u | wopfpod smuezoa nguda(ngrgo zepe/sodud aasnys ‘ies | maonz Burd scupO ueqatod exalumzespod oxtsnyst oysiyy “(eud afuearzey ‘pra! 30108 ‘soupkur worps8 ured) TW aysua UT0I