دليل المعلّم في اللغة العربيّة 6 PDF

áq«°ùfƒqàdG áqjQƒ¡ª÷G
øjƒµàq dGh á«Hôàq dG IQGRh
á«Hô©dG
q á¨q∏dG ‘ ºq∏©ŸG π«dO
»°SÉ°S’C CG º«∏©àq dG øe á°SOÉ°ùq dG áæ°ùq dG
∞«dCÉJ
…RÉ÷G »eÉ°S IOÉÑ©æH º«µM ó«©∏H Rôfi
‹óÑ©dG ™aÉf »WQõªàq dG ódÉN
º««≤J
…ôLÉŸG Oƒ©°ùe ¿ÉÑ«H IQÉb á«æe »bRôdG øjóq dG õY
º``````jó````≤``J
: Óqªµe á°SOÉ°ùdG
q áæ°ùdG
q »ªq∏©Ÿ √Éæ©°Vh π«dO Gòg
áYqRƒeh á«q ª°Sôq dG èeGÈdÉH É¡«∏Y ¢Uƒ°üæŸG á°ùªÿG äGQGóŸÉH á∏°üàq e É°üf q Úàq °Sh á©HQCG ºq °†j …òqdG IAGô≤dG ÜÉàµd *
.äGóMh â q °S ≈∏Y
èeÉfÈdÉH IOQGƒdG äÉjÉØµdG » q£¨J äGóMh â q °S ‘ AÉL …òqdG » q HÉàµdG êÉàfE’Gh á¨q∏dG óYGƒb ‘ ò«ª∏àq dG ÜÉàµdh *
.∂dP ¤EG É¡H π°Sƒà q oj »àqdG äÉjƒàÙGh É¡≤«≤– ‘ IóYÉ°ùŸG Iõq«ªŸG ±GógC’Gh
: ¿ƒµj ¿CG π«dqódG √ò¡d ÉfOQCG óbh
äÉë∏£°üe øe èeGÈdÉH AÉL Ée ºq gCG º¡Ød … q Qhô°†dG
q … q ô¶æq dG ¢SÉ°SC’G º¡d ôqaƒj á°SOÉ°ùdG
q áæ°ùdG
q »ªq∏©Ÿ É©Lôe *
.»
q HÉàµdG êÉàfE’Gh á¨q∏dG óYGƒbh IAGô≤dGh … q ƒØ°ûdG
q π°UGƒàq dG äÉ«q ªq∏©Jh πª÷G ƒëfh ¢ü q æq dG ƒëæH π°üàq J
: Góæ°Sh *
,IóMƒdG AÉæH ¬«∏Y ΩÉb …òqdG ¢SÉ°SC’G øq«ÑJ ‘ ºgóYÉ°ùj -
,q»HÉàµdG êÉàfE’Gh á¨q∏dG óYGƒb ‘ ò«ª∏qàdG ÜÉàch IAGô≤dG ÜÉàc QÉªãà°SG ø°ùM ≈∏Y º¡æ«©j -
,»q HÉàµdG êÉàfE’Gh á¨q∏dG óYGƒbh IAGô≤dG ‘ ¢ShQO øe êPÉ‰ º¡d Ωóq ≤j -
,IóMh π q c ájÉ¡f ‘ á«q LÉeOE’G á£°ûfC’G øe êPÉ‰ º¡«∏Y ìÎ≤j -
,IóMh π q c ájÉ¡f ‘ Égôjô“ øµÁ »àqdG äGQÉÑàN’G øe áæ«q Y º¡d ôqaƒj -
¢†©H ¤EG É¡°†©H …Oq Dƒj á£HGÎe á«q Hô©dG á¨q∏dG ∫ÉÛ áfƒµŸG
q á«q °SÉ°SC’G ™HQC’G Oq GƒŸG ‘ áMÎ≤ŸG á£°ûfC’G Éæ∏©L ó≤dh
‘ É¡°ùjQóJ »¨Ñæj »àqdG äÉjƒàÙGh É¡d ¢ü°üıG q â«bƒqàdGh É¡àq«ªq∏©J å«M øe IqOÉe qπc áq«°Uƒ°üN ≈∏Y á¶aÉÙG ™e
.ÉgQÉWEG
á∏MôŸG øe á°SOÉ°ùdG q áæ°ùdG
q ∫ÉØWC’ Iõq«ªŸG áqjôª©dG á∏Môª∏d áÑ°SÉæe ¢Uƒ°üqædG ¿ƒµJ ¿CG Éæ°UôM IAGô≤dG »Øa
áHÉàµdG •É‰CG ô¡¶J ⁄h áHÉàµdG §‰h ¢ùæ÷G å«M øe » q ª°Sôq dG èeÉfÈdÉH AÉL ÉŸ áÑ«éà°ùeh º¡àÑZôd IÒãe ,á«q FGóàH’G
.QGƒ◊Gh ∞°UƒdG ≈∏Y π q bCG áLQóHh Oô°ùdG q ≈∏Y ô°üà≤J âfÉc ¿CG ó©H èeÉfÈdG òg ‘ ’EG áëjô°U
º°Sôq dGh ¥É≤à°T’Gh ∞jô°üàq dGh Ö«côàq dG ‘ áMÎ≤ŸG ¢ShQóq dG §HGôJ ≈∏Y ¿ÉµeE’G Qób Éæ°UôM á¨q∏dG óYGƒb ‘h
ºq∏©ª∏d ∑Îj É°SQO 31 ƒgh ÉæMÎbG …òqdG Oó©dG q¿CG óqcDƒf ÉæqfCG ≈∏Y .áØ∏àfl ÖfGƒL øe áqjƒ¨q∏dG IôgÉ q¶dG ÜÉ©«à°SG ô°ù«j q ÉÃ
.¬JÉbhCG ∫hóL ‘ •É°ûqædG É¡d É¡°ü°üN q »àqdG ¢ü°ü◊Gh ¬jQƒ¶æe ºq∏©J ≥°ùf Ö°SÉæ«d πjó©qàdGh ∞««µqàdG á°Uôa
É¡ª¡a á«q ∏ª©H ¢Uƒ°üæq dG êÉàfEG á«q ∏ªY •ÉÑJQG óqcDƒJ »àqdG Ú«qfÉaô©dG ä’ƒ≤e øe Éæ≤∏£fG ÉæqfEÉa » q HÉàµdG êÉàfE’G ‘ Éeq CG *
AÉæHh ¢üq æq dG á÷É©e ≈∏Y ºq∏©àŸG IQób êÉàfE’G á£°ûfCG OƒŒ q ¿CGh êÉàfE’G á£°ûfC’ IAGô≤dG á£°ûfCG ó¡q “ ¿CG ≈∏Y Éæ°UôMh
.≈æ©ŸG
»YGôJ ¿CG ≈∏Y Éæ∏ªY Éªc ,q»∏ª©dG ÖfÉ÷G áeóN ‘ q…ô¶qædG ÖfÉ÷G ¿ƒµj ¿CG ≈∏Y ¢Uô◊G qπc ∂dP ó©H Éæ°UôMh
.»q °SQóŸG øeõq dGh IOq ÉŸG á«q ªq∏©Jh èeÉfÈdG äÉj ƒàfi ¢ShQóq dGh äGóMƒ∏d áMÎ≤ŸG äÉ©jRƒàq dG
πjó©qàdGh AÉ≤àf’G ¢Uôa ºq∏©ª∏d í«àj ¿CGh ºq∏©àª∏d IÒ°ùj áq«Hô©dG á¨q∏dG á£°ûfCG π©L ‘ ∞qdDƒŸG Gòg º¡°ùj ¿CG Éæ∏eCG
.èFÉàqædG ø°ùMCG ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d AÉæZE’Gh
¿ƒØqdƒD ŸG
3
…ô¶ædG
q ÖfÉ÷G
äGóMƒdG ΩÉ¶f I
á«Hô©dG
q á¨q∏dG ∫É› ‘ äÉjÉØµdÉH áHQÉ≤ŸG II
.ΩÉfÈdÉH IOQGƒdG ájô¶
q ædGq º«gÉØŸG ºgC
q G‘ III
.»°ü«î°ûàdG
q QÉ°ùŸG IV
…ô¶æq dG ÖfÉ÷G
äGóMƒdG ΩÉ¶f - I
IóMƒdG Ωƒ¡Øe -1
: á«q ª«∏©J á«q ªq∏©J á«q ©°Vh IóMƒdG
.Oq GƒŸGh á£°ûfC’G øe áYƒª› èeóJ @
.≈æ©e äÉªq∏©àq dG »£©J @
.äÉjÉØµdG øe á∏ªL ∞ qXƒJ @
.ÌcCG hCG QGóe QÉWEG ‘ õéæJ @
.Oq GƒŸG §HGôJ øª°†J @
.É«q q£N É©Ñq àJ Iõ«q ªŸG ±GógC’Gh äÉjƒàÙG ™Ñq àJh â«bƒàq dG á£ZÉ°V øe Qôq ëàq dG ¢Uôa ºq∏©ª∏d í«àJ @
.É¡FÉ‰EGh »q HÉàµdGh … q ƒØ°ûdG
q π°UGƒàq dG äÉjÉØc ójƒŒh á°ShQóŸG º«gÉØŸG ¤EG IOƒ©dG ¢Uôa ºq∏©àª∏d í«àJ @
.É¡≤«≤– OGôŸG äÉ«ØµdGh Iõq«ªŸG ±GógC’G §HGôJ ¿Éª°†d ÌcCG hCG áq«LÉeOEG á q£fi ÖLƒà°ùJ @
q»ªq∏©qàdG QÉ°ùŸG πjó©Jh äÉHƒ©°üdG q ≈∏Y ±ƒbƒdG øe ºq∏©àŸGh ºq∏©ŸG øe qÓc øqµ“ º««≤J á q£fi øqª°†àJ @
.»
q ª«∏©àq dGh
.äÉjÉØµdG áeóN ‘ É¡∏©Œh Ö°SÉæŸG ∞«Xƒàq dG É¡Ø qXƒJ øµdh ±QÉ©ŸG »¨∏J ’ @
±É°ûµà°S’G ≈∏Y ºFÉb QÉ°ùe øª°V ºq∏©àq dG πMGôe øe áeq Ég á∏Môe ¬∏©Œ É¡æq µdh ‹B’G ºq∏©àq dG »°ü≤J ’ @
.êÓ©dGh º««≤qàdGh êÉeOE’Gh q‹B’G q»é¡æŸG ºq∏©qàdGh åëÑdGh
: IóMƒdG AÉæH -2
¬HÉ°ùcEÉH ºq∏©àŸG äÉjÉØc ôjƒ£J ¤EG áaOÉ¡dG á£°ûfC’G øe áYƒª› øe áq«Hô©dG á¨q∏dG äGóMh øe IóMh qπc ¿ƒµàJ q
∞àfl ÚH §HGôq dG ¿ƒµj q’CG ≈∏Y Éæ∏ªY óbh ∫Ééª∏d áfƒµŸG q OGƒŸG ∞∏àîÃ π°üàq J äGQÉ¡ŸGh äGQGóàb’G øe á∏ªL
Iójó°T äÉjÉØc AÉæH ¤EG áaOÉg á£°û`fC’G π
q c π©L ¤EG ÉgGóq ©àj ÉªqfEGh á°ùªÿG äGQGóŸG øe QGóe ≈∏Y Gô°üà≤e äÉjƒàÙG
: »JB’G ∫hó÷ÉH í°Vƒe
q ƒg Éªc » q HÉàµdG êÉàfE’Gh IAGô≤dG ‘ á°UÉN
q ¢†©ÑH É¡°†©H á∏°üdG
q
á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG …ƒØ°ûdG
q π°UGƒàq dG »HÉàµdG êÉàfE’G IAGô≤dG
AÉª°SC’G øe IôµqædG AÉª°SC’G õq«eCG -
É˘˘eÎfi ô˘˘ NB’G QhÉ˘˘ MCG
¤hC’G IóMƒdG
.±QÉ©ŸG
q ¢ü˘
áq«∏°UGƒqàdG äÉ˘cƒ˘∏˘°ùdG q qæ˘dG á˘HÉ˘à˘µ˘d §˘ q£˘MCG ¢ü˘˘ qæ˘ ˘ dG á˘˘ ˘«˘ ˘ æ˘ ˘ H Oqó˘ ˘ MCG
GOôq › »
q ˘ ˘KÓ˘˘ qã˘ ˘dG π˘˘ ©˘ ˘ Ø˘ ˘ dG ±ôq ˘ ˘ °UCG - hCG ÜÉ£ÿG πÑ≤J óæY
q .…
q Oô°ùdG
q .… q Oô°ùdG q
Üƒ˘˘ ˘°üæŸG ´QÉ˘˘ ˘°†ŸG ‘ Gó˘˘ ˘ jõ˘˘ ˘ eh
.¬LÉàfEG
.ôeC’Gh ΩhõÛG ´QÉ°†ŸGh
GOqô› »˘˘ KÓ˘˘ ã˘ ˘dG π˘˘ ©˘ ˘Ø˘ ˘ dG ±qô˘ ˘ °UCG - ÉeÎfi ôNB’G QhÉMCG
áqjOô°S É°Uƒ°üf CGôbCG
á«fÉqãdG IóMƒdG
´QÉ˘˘ ˘°†ŸGh »˘˘ ˘ °VÉŸG ‘ Gó˘˘ ˘ jõ˘˘ ˘ eh áq«∏°UGƒqàdG äÉcƒ∏°ùdG

Éjq Oô°S É°üf
q èàfCG É¡«a Oô°ùdG
q ¿ƒµj
.ôeC’Gh hCG ÜÉ£ÿG πÑq ≤J óæY
.»
q q£N ÒZ hCG É«q q£N
.øjƒæàq dG º°SQCG - .¬LÉàfEG
5
á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG …ƒØ°ûdG q π°UGƒqàdG »HÉàµdG êÉàfE’G IAGô≤dG
.¢†©H øe É¡°†©H ∞FÉXƒdG õq«eCG - êÉ˘à˘fEÉ˘H ô˘NB’G QhÉ˘˘MCG
ÉqjOô°S É°üf q èàfCG áqjOô°S É°Uƒ°üf CGôbCG
áãdÉqãdG IóMƒdG
¢†©˘˘H ø˘˘e » q ˘ KÓ˘˘qã˘ dG π˘˘©˘ Ø˘ dG ≥
q ˘ à˘ °TCG - Ö°SÉ˘˘ ˘ ˘ ˘ æŸG ÜÉ˘˘ ˘ ˘ ˘ £ÿG É©£≤e øªq °†àj ™WÉ≤e øªq °†àJ
.AÉª°SC’G á˘˘ ˘¡˘ ˘ Lh ø˘˘ ˘Y ô˘˘ ˘ Ñq ˘ ˘ ˘©ŸG
.É«q Ø°Uh .á«q Ø°Uh
.Iõª¡dG º°SQCG - .…ô¶f
ôNB’G QhÉMCG
á©HGqôdG IóMƒdG
¢†©H » q KÓqãdG π©ØdG øe ≥ q à°TCG - πFÉ°Sh Óª©à°ùe Éjq Oô°S É°üf q èàfCG ájq Oô°S É°Uƒ°üf CGôbCG
.AÉª°SC’G áqjƒ¨q∏dG ÒÑ©qàdG É©£≤e øqª°†àj ™WÉ≤e øqª°†àJ
.Iõª¡dG º°SQCG - πFÉ°SƒH áHƒë°üe .ÉqjQGƒM .áqjQGƒM
.áqjƒ¨q∏dG ÒZ ÒÑ©qàdG
áÑ°SÉæŸG ÜGôYE’G áeÓY ±qô©JCG -
á°ùeÉÿG IóMƒdG
.É¡∏ª©à°SCGh áØ«Xƒ∏d É˘ª˘«q ˘≤˘e ô˘˘NB’G QhÉ˘˘MCG …
q Oô°S É°üf q èàfCG ájq Oô°S É°Uƒ°üf CGôbCG
ôqcòŸG ™ª÷G ‘ AÉ«dGh QGƒdG º°SQCG - ¬∏˘Ñq ˘≤˘JCG …ò˘qdG ÜÉ˘£ÿG É©£≤e øªq °†àj ™WÉ≤e øªq °†àJ
.±É°†ŸG ⁄É°ùdG q .¬éàfCG …òqdG hCG .Éjq Ò°ùØJ .ájq Ò°ùØJ
.º°S’G ôNBG ‘ AÉqàdG º°SQCG -
Ö«˘cGô˘qà˘dG ¢†©˘H ô˘°UÉ˘æ˘Y ±qô˘©˘ JCG -
q IóMƒdG
ø˘˘ ˘ ˘e ô˘˘ ˘ ˘NB’G QhÉ˘˘ ˘ ˘MCG É˘˘ ˘qjOô˘˘ ˘°S É˘˘ ˘ °üf
q è˘˘ ˘ à˘ ˘ ˘fCG áqjOô°S É°Uƒ°üf CGôbCG
.É¡∏ª©à°SCGh áq«Fõ÷G
‘ QhO AGOCG ∫Ó˘˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ N ™˘˘ ˘WÉ˘˘ ˘≤˘ ˘ e ø˘˘ ˘ qª˘ ˘ ˘°†à˘˘ ˘ j ™WÉ≤e øqª°†àJ
á°SOÉ°ùdG
¢†©˘H »q ˘KÓ˘qã˘ dG π˘˘©˘ Ø˘ dG ø˘˘e ≥ q ˘ à˘ °TCG - .»q ∏«ã“ ó¡°ûe áYƒæàe
q .á«q ¡«LƒJ
.AÉª°SC’G
IóMƒdG QÉªãà°SG -3
ºq∏©J ≥°ùæHh ¬ª°ùb ™bGƒH ájGQO ÌcC’G ¬qfC’ ºq∏©ŸG ¤EG ¢SÉ°SC’ÉH ’ƒcƒe ÓªY IóMƒdG ≈∏Y äÉjƒàÙG ™jRƒJ ≈≤Ñj
: ¤EG ƒYóe
q ƒ¡a ∂dòd .á«q ∏Ñ≤dG º¡JÉÑ°ùàµÃh ¬jQƒ¶æe
…òqdG â«bƒqàdGh ¬∏°üa iƒà°ùŸ áÑ°SÉæe ¿ƒµàd äÉq«©°VƒdGh á£°ûfC’G QÉ«àNGh áMÎ≤ŸG äÉ«°ûª q qàdG ∞««µJ @
.qOGƒŸGh ¢ü°üë∏d ¬°ü°üN q
êÉeOE’Gh äÉ«q d’Gh ±É°ûµà°S’G ∂dòH ó°ü≤fh ,ΩÉªàgGh ájÉæY øe ≥ q ëà°ùJ Ée ™HQC’G ºq∏©àq dG πMGôe AÉ£YEG @
.º««≤àq dGh
á≤HÉ°S äGóMh ‘ á≤HÉ°S º«gÉØe ¤EG IQôq µàŸG IOƒ©dÉa ,áeRqÓdG á«q ªq gC’G º«∏©àq dGh ºq∏©àq ∏d »Ñdƒq∏dG QÉ°ùŸG AÉ£YEG @
IóMƒdG QÉªãà°SG øµÁh .É¡Ø«XƒJ ø°ùMh É¡∏jó©Jh Égõ«côJh º«gÉØŸG §HGôJ ¿Éª°†d áqjQhô°V á≤HÉ°S äÉjƒà°ùe ‘ hCG
: »JB’G q»°ûªqàdG ´ÉÑqJÉH
10 ¢
q üf 9 ¢
q üf 8¢
q üf 7¢
q üf 6¢
q üf 5¢
q üf 4¢
q üf 3¢
q üf 2¢
q üf 1¢
q üf IAGô≤dG
êÉàfE’G
4 ¢SQO 3 ¢SQO 2¢
q üf 1 ¢SQO
ºYO + êÓY
q»HÉµdG
ºq∏©qàdG º««≤J
ê ÉeOEG
óYGƒb
5 ¢SQO 4 ¢SQO 3¢
q üf 2 ¢SQO 1 ¢SQO
á¨q∏dG
π°UGƒàq dG
4 ¢SQO 3 ¢SQO 2 ¢SQO 1 ¢SQO
…ƒØ°q ûdG
6
ºq∏©J ¥É°ùfC’ É¡Yƒ£jh q ò«ª∏àq dG ÜÉàc ‘ IOQGƒdG á«q LƒZGó«ÑdG Iõ¡LC’ÉH Ú©à°ùj ¿CG ºq∏©ª∏d ∂dòc øµÁ ¬qfCG ≈∏Y
.RÉ¡L π q c äÉfƒµeq ºq gC’ í«°VƒJ »∏j Ée ‘h .áaó¡à°ùŸG äÉjÉØµdG AÉæÑd πãeC’G ∞«Xƒàq dG É¡Ø qXƒjh ¬jQƒ¶æe
:… q π°UGƒàq dG ‘ - 1 - 3
q ƒØ°ûdG
¢ü°üM äÉjƒàëªa .á«fÉqãdGh ¤hC’G ÚàLQqódG ‘ ºq∏©àŸG ¬ØdCG ÉqªY áãdÉqãdG áLQqódG ‘ q…ƒØ°ûdG q π°UGƒqàdG ∞∏àîj
»àqdG ájq ƒ¨q∏dG ∫ÉªYC’G øe á∏ªL É¡H õéæoJ áë«°üa ájq ƒ¨d á«æHCG øY IQÉÑY ¤hC’G ™HQC’G äGƒæ°ùdG q ‘… q ƒØ°ûdG
q π°UGƒàq dG
‘ Éeq CG .á«q °ùfƒàq dG áLQGóq dG á«q Hô©dG ‘ ádhGóàŸG á«æHC’G øe ó«°UôH ,∫Gõj ’h ,á°SQóŸG ¬dƒNO πÑb ,Égõéæj ºq∏©àŸG ¿Éc
OÉæ°SnCÉH á≤q∏©àŸG äGQhÉÙG øe á∏ªL ‘ πqãªàJ q»ª°SqôdG èeÉfÈdÉH IOQGƒdG äÉjƒàÙG q¿EÉa á°SOÉ°ùdGh q á°ùeÉÿG Úàæ°ùdG q
,äÉÑ°SÉæŸGh áFQÉ q£dG çGóMC’G) ºq∏©àŸÉH á∏°U äGP äÉYƒ°VƒÃ hCG (....,áqjô©°T á©£b ,á°üb q ,ºq∏©qàdG q∞∏e) áØ∏àfl
ÜÉ£N êÉàfE’ AÉæZEGh É¡d §«°ûæJh ≈æÑdG ∂∏àd ∫Éª©à°SG IOÉYEG »g πH ,É¡æ«©H áqjƒ¨d ≈æH ±ó¡à°ùJ ¿CG ¿hO (...∑ƒ∏°ùdG q
.ÉÑ«côJh Éªé©e áMÉ°üØdG øe ≈fOC’G óq ◊G ‘ øª°†jo h á∏ª÷G RhÉéàj
Iõ¡LC’G á£°ûfCG ¢†©H ‘ Éfô°TCG ÉæqfCG ≈∏Y .IQhÉÙG ¤EG á«°†ØŸG äÉ«q ©°VƒdG Qƒ°üJ q ájq ôq M ,ÉÑdÉZ ,ºq∏©ª∏d ÉæcôJ óbh
.QhÉëqà∏d É¡æe ¥Ó£f’G øµÁ ÉjÉ°†b ¤EG (Óãe ,''™°SƒJC q G' ‘) IAGô≤dG ¢Uƒ°üæd á∏qjòŸG
áq«Hô©dG ∫Éª©à°SG ≈∏Y ºq∏©àŸG ÖjQóàd IqôŸÉH »ØµJ ’ áq«ª°SqôdG q…ƒØ°ûdG q π°UGƒqàdG á°üM q q¿CG ¤EG IQÉ°TE’G QóŒh
¢Uôa qπc QÉªãà°SG ióLC’Gh .¬ª««≤J hCG ¬∏qÑ≤J hCG ÜÉ£ÿG êÉàfEG óæY áq«∏°UGƒqàdG äÉcƒ∏°ùdG ΩGÎMG ≈∏Yh ≈ë°üØdG
.(¬ª««≤Jh ¬LÉàfEG ,ÜÉ£ÿG πÑq ≤J) áKÓqãdG É¡JÉfƒµÃ q … q ƒØ°ûdG
q π°UGƒàq dG ájÉØc AÉ‰E’ ºq∏©àq dG ä’É› ∞∏àfl ‘ QhÉëàq dG
¢Uƒ°üqædG IAGôb ‘ - 2 - 3
¢ü
q qædG ≈∏Y ∫É¨à°TÓd áqjQhô°V IqQÉb ô°UÉæY á©HQCG øe ∞qdCÉàj RÉ¡éH q»é¡æŸG ºq∏©qàdG ¢Uƒ°üf øe ¢üf q qπc Éæ≤aQCG
: √QÉÑàYÉH
,π°üØdG áYƒª› OGôaCG ÚH ÜƒàµŸGh … q ƒØ°ûdG q π°UGƒàq ∏d Góæ°S -
,¢ü
q æq dG Å°ûæe ™e ô°TÉÑŸG ÒZ QhÉëàq dG øe Ühô°V á°SQÉ‡ ºq∏©àª∏d í«àJ IOq Ée -
øFGô≤dG øe áØFÉW ∫ÓN øe q»ª°SqôdG èeÉfÈdÉH IQƒcòŸG áq«°ü q qædG ™WÉ≤ŸG ¢üFÉ°üN ¢†©H ≈∏Y ±ƒbƒ∏d É≤∏£æe -
.™£≤e qπµd Iõq«ªŸG
: »g á©HQC’G ô°UÉæ©dG √ògh
: ''¢ü
q æq dG ∞
o °ûàcCG'' - GC
√òg óq ©J ¿CG øµÁh .áàeÉ°üdG q IAGô≤dG ó©H É¡°†Mój hCG É¡àÑãj äÉ«q °Vôa ¬dÓN øe ºq∏©àŸG »æÑj ¢ü q æq dG ¤EG πNóe ƒgh
: ÈY ÜƒàµŸG ⁄ÉY êƒdƒd É©aGO …CG ,q»FGô≤dG ´hô°ûª∏d Écqôfi äÉq«°VôØdG
,¢üq qæ∏d iôNCG IAGôb ÉªgQÉÑàYÉH áÑMÉ°üŸG IQƒ°üdG q hCG ¿Gƒæ©dG -
.á«q ægqòdG IQÉKE’G hCG ¢Vƒª¨dG hCG ¢ùÑq∏dG øe A»°T ≈∏Y …ƒ£æj ¢ü q æq dG øe ∞£à≤e -
: ''¢ü
q æq dG πq∏MCG'' - Ü
≈æÑJ äÉÑjQóàq dG √òg ∫ÓN øeh .¬à«æÑH á°UÉNh q ¢ü
q æq dG ¿ƒª°†Ã á≤q∏©àŸG øjQÉªàq dGh á∏Ä°SC’G øe OóY ÈcCG øe ∞qdCÉàj
: qÖ°üfG ΩÉªàg’G q¿CG ßMÓj áHÉàµdG •É‰CÉH É¡æe ≥q∏©àj Ée ‘ πqeCÉàŸGh .IóMh qπc ‘ É¡H ìqô°üŸG ájÉØµdG
äÉq«°üî°ûdGh q çGóMC’G ÚH äÉbÓ©dG øe á∏ªL ≈∏Yh áKÓqãdG …Oô°ùdG q ¢üq qædG ΩÉ°ùbCG ≈∏Y ,¤hC’G IóMƒdG ‘ -
... ,Ê q Éeõq dGh Ê q ÉµŸG øjQÉWE’Gh
... ,Oô°ùdGq øeRh á°ü≤dGq øeR ÚH ábÓ©dG ≈∏Y ,á«fÉqãdG IóMƒdG ‘ -
...,∞°UGƒdG ó°Uôe ,∞°UƒdG äÉ«q Ø«c ,∞°UƒdGô°UÉæY ,¬JÉYƒ°Vƒe : ∞°UƒdG á∏µ«g ≈∏Y ,áãdÉqãdG IóMƒdG ‘ -
...,∫ƒ≤dG ∫É©aCG ,Oô°ùdG q ‘ ¬LGQOEG áq«Ø«c ,¬ØFÉXh ¢†©H ,¬aGôWCG : QGƒ◊G ≈∏Y ,á©HGqôdG IóMƒdG ‘ -
...,¬d Iõq«ªŸG áqjƒ¨q∏dG äGhOC’G ,¬ØFÉXh ¢†©H ,¬JÉYƒ°Vƒe ,¬à«æH ,Ò°ùØqàdG ≈∏Y ,á°ùeÉÿG IóMƒdG ‘ -
7
ácôM ‘ »q ¡«Lƒàq dG ™£≤ŸG ∞FÉXh ¢†©Hh á∏ª©à°ùŸG ≠«°üdG q : äÉª«∏©àq dGh ¬«Lƒàq dG ≈∏Y ,á°SOÉ°ùdG q IóMƒdG ‘ -
...Oô°ùdG
q
: ''»jCGQ …óHCG'' - ê
: iƒà°ùe ‘ ¢ü q qædG ¿ Éqjó≤f ÉØbƒe òîqàj ¿CG ≈∏Y ºq∏©àŸG ¬«a ÜqQóàj ∫É› ƒg
,ácÎ°ûŸG ΩÉªàg’G äGQGóe óMCÉH á∏°U ≈∏Y »gh ,É¡Mô£j »àqdG ÉjÉ°†≤dG -
.á«q qØdG ájq ÒÑ©àq dG ÖfGƒ÷G ¢†©H -
Iôµa øY ±ÓàN’G ≥ q M ¢Sôq µJ ºq∏©àŸG Qƒ¶æe øe á¡«Lh èéëH ÉªYq óe …CGôq dG AGóHEG ¿ƒµj ¿CG ≈∏Y Éæ°UôM óbh
.äGqòdG RhÉŒh ´ÉæbE’Gh QGƒ◊G ∑ƒ∏°S ¬°ùØf ¿B’G ‘ ¢ù°SDq ƒJh øjôNB’G ∞bGƒe øYh ¢ü q qædG
''™°SƒJC
q G'' - O
: É≤∏£æe ∂dòch Ó°üa ’ƒb ’ óæ°S Oqô› √QÉÑàYÉH ¢ü q qædG RhÉéàd ádhÉfi ƒg
,ºq∏©àq dG ∞q ∏e AÉæZE’ -
,Ê
q hÉ©àdG πª©dG ¢ùjôµàd -
,äÉªq∏©qàdG AÉæH ‘ (ºq∏©àª∏d ºq∏©ŸG á≤aGôe) á≤aGôŸG QhO Úªãàd -
.q…ƒØ°ûdG
q π°UGƒqàdG ¢ü°üM ‘ äGQhÉëª∏d -
.¢Uƒ°üæq dG êÉàfEG ‘ - 3 - 3
≈∏Y É¡æe ¢SQO π q c Ωƒ≤jh .ò«ª∏àq dG ÜÉàµH É¡q∏c âLQOCG äGôqcòe ™HQCG â q °ùdG
q äGóMƒdG øe IóMh π q c ºq °†J
: Úª°ùb
: (''ÜqQóJCG'') ∫hCq G º°ùb - GC
ºq∏©ª∏dh .ájÉØµdG ¢üf
q ‘ ¬H ìôq °üŸG áHÉàµdG §‰ äÉ«q °UÉN ºq gCG πqã“ ºq∏©àª∏d í«àJ áLQq óàe IójóY äÉÑjQóJ ºq °†j
: º¡ªq∏©J ¥É°ùfCGh ¬«ªq∏©àe äÉLÉM ≥ah É¡«a ±ôq °üàj ¿CGh äÉÑjQóàq dG √òg ´qRƒj ¿CG
.¢ü°ü◊G øe ÉÑ°SÉæe √Gôj Ée ≈∏Y IóMGƒdG IôqcòŸG iƒàfi ´qRƒ«a -
.ÉMƒ°Vhh ád’O ÌcCG ’É°üqJG º¡eÉªàgÉH π°üqàj Éeh Úªq∏©àŸG äÉLÉ◊ Ö«éà°ùj Ée øjQÉªqàdG øe QÉàîj hCG -
.Úªq∏©àŸG ¥É°ùfCG »YGôJh É¡H ìqô°üŸG ájÉØµdG ΩóîJ iôNCG øjQÉªàH É¡«æ¨j hCG -
‘ ¬JóYÉ°ùŸ IQƒ°ù«e á∏Ä°SCG OÉªàYÉH äÉLÉàæà°SG ºq∏©àŸG »æÑj ≈∏Y ÉgÉæMÎbG »àqdG äGôqcòŸG Ö∏ZCG ‘ Éæ∏ªY óbh
hCG ,±GôWC’G Oóq ©àŸG QGƒ◊G ¢üFÉ°üîc ¬LÉàfEG ‘ É¡Ø°ûàµj »àqdG óYGƒ≤dG ¤EG ¬Ñq æàq dG ‘h ¢Uƒ°üæq dG ∫É¨à°TG á≤jôW ø«q ÑJ
...» q Ø°UƒdG ™£≤ŸG §«£îJ
: ('''èàfCG'') ¿ÉK º°ùb - Ü
øe ÌcCÉH hCG) q»¡«LƒJ hCG q…Ò°ùØJ hCG q…QGƒM hCG q»Ø°Uh ™£≤Ã ≈æ¨j πeÉµàe q…Oô°S ¢üf q êÉàfE’ É≤∏£æe √ÉfOQCG
.(á°SOÉ°ùdG
q IóMƒdG ‘ Éªc ™£≤e
™°Vhh ∫ƒë q àq dG ¥É«°Sh ájGóÑdG ™°Vh) ΩÉ°ùbCG áKÓK ¤EG ¢ü q æq dG áHÉàµd ¢ü°üıG
q AÉ°†ØdG º«°ù≤J ≈∏Y Éæ°UôM óbh
.á©LGôŸG hCG RÉ‚E’G hCG §«£îàq dG óæY QÉÑàY’G ‘ ÉgòNCGh á«q KÓqãdG ájq Oô°ùdG
q á«æÑdG ∑ÓàeG ‘ ºq∏©àŸG óYÉ°ùf ≈àM (ájÉ¡æq dG
: á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG ‘ - 4 - 3
Ö«côàq dÉH á∏°üàq ŸGG ájq ƒ¨q∏dG ôgGƒ q¶dG èdÉ©Jh ò«ª∏àq dG ÜÉàµH ∂dòc É¡q∏c âLQOCG äGôqcòe ¢ùªN IóMh π q c ºq °†J
: πMGôe ™HQCG ≈∏Y ¢SQóq dG »æH óbh .º°Sôq dGh ¥É≤à°T’Gh ±ô°üdGh q
''∞°ûµà°SCG'' - GC - GC
: »àqdG øjQÉªqàdG øe áYƒª› ∫ÓN øe Éq«°SóM áqjƒ¨q∏dG IôgÉ q¶dG ºq∏©àŸG ÜQÉ≤j
,á≤HÉ°ùdG
q äÉÑ°ùàµŸG ó¡q ©J ¤EG ±ó¡J -
8
,ójó÷G ¢SQqódG AÉæÑd áÑLƒà°ùŸG áq«∏Ñ≤dG äÉÑ°ùàµŸG »Yóà°ùJ -
,ójó÷G q…ƒ¨q∏dG Ωƒ¡ØŸG ±É°ûµà°S’ A≈q«¡J -
.IôgÉ q¶dG êÉàæà°S’ ájq Qhô°†dG
q IOq ÉŸG ÉgRÉ‚EG ó©H ºq∏©àª∏d ôqaƒJ -
: ''èàæà°SCGh ßM’CG'' - Ü
áqjƒ¨q∏dG IôgÉ q¶dG ôJGƒJ Aƒ°V ≈∏Y ¬∏«ªµJ hCG êÉàæà°S’G AÉæH πLCG øe É¡∏ª©à°SG »àqdG áqjƒ¨q∏dG ∫Éµ°TC’G ÚH ºq∏©àŸG ¿QÉ≤j
.q»°Só◊G ∫Éª©à°S’G ‘
: ''ÜqQóJCG'' - ê
.ºq∏©àŸG äÉeÉªàgÉH π°üqàJ π°UGƒJ äÉeÉ≤eh áqjÒÑ©J äÉq«©°Vh øª°V É¡µq∏“ ó°üb áqjƒ¨q∏dG IôgÉ q¶∏d ´Gh ∫Éª©à°SG ƒg
: ''èeOCG'' - O
.á≤HÉ°ùdG
q ôgGƒ q¶dG ÖfÉL ¤EG Iójó÷G áqjƒ¨q∏dG IôgÉ q¶dG ºq∏©àŸG É¡«a ∞ qXƒj ¢Uƒ°üf êÉàfEG ¬«∏Y Ö∏¨j •É°ûf ƒg
9
á«Hô©dG
q á¨q∏dG ∫É› ‘ äÉjÉØµdÉH áHQÉ≤ŸG - II
á¡LGƒŸ äÉcƒ∏°ùdGh
q äGQÉ¡ŸGh ±QÉ©ŸG øe á›óæe áYƒªÛ ™LÉqædG ΩGóîà°S’G ≈∏Y IQó≤dG »g ájÉØµdG
.´hô°ûe RÉ‚EGh äÓµ°ûŸG qπ◊h É¡©e ∞q«µqà∏dh áaƒdCÉe ÒZ hCG IójóL áq«©°Vh
(27 ¢U ,áãdÉqãdG áLQqó∏d áq«ª°SqôdG èeGÈdG)
: ájÉØµdG Ωƒ¡Øe -1
ájÉØµdÉa
,É¡«°ü≤J hCG É¡Ñ«q ¨J ¿CG ¿hO äÉjƒàÙGh ±QÉ©ŸG ºcGôJ RhÉéàJ @
,É¡« q£°ûJh qOGƒŸG âqàØJ RhÉéàJ @
,äÉ«q ©°VƒdG øe áYƒª› á¡LGƒe ‘ ™LÉæq dG π©ØdG ≈∏Y IQób »g @
,±QÉ©e øe OôØdG ¬Ñ°ùàcG Ée ∞«XƒJ ≈∏Y IQób »g @
.ºq∏©àq dÉH Qƒ£àJ
q »àqdG äÉ«q é«JGÎ°S’Gh äÉ«q ∏ª©dG øe áMƒàØe áªFÉb ∞jô©àq dG Gò¡H »gh @
: á«q ≤aC’G äÉjÉØµdG (2

ácÎ°ûŸG äÉcƒ∏°ùdGh q äGQÉ¡ŸGh ±QÉ©ŸG øe á›óæe áYƒªÛ ™LÉæq dG ΩGóîà°S’G ≈∏Y IQó≤dG »g á«q ≤aC’G ájÉØµdG
RÉ‚EGh äÓµ°ûŸG π q ◊h É¡©e ∞«q µà∏dh áaƒdCÉe ÒZ hCG IójóL á«q ©°Vh á¡LGƒŸ äÉWÉ°û æq dGh Oq GƒŸG hCG äÉªq∏© àq dG π
q c ÚH
.´hô°ûe
: »g á«q ≤aCG äÉjÉØc ÊÉªK èeGÈdG èeÉfôH §Ñ°V óbh
.π°UGƒàq dG πLCG øe áªFÓŸG ≥FGô q£dÉH ôÑq ©j 1

.äÉeƒ∏©ŸG ôªãà°ùj 2
.á©LÉf πªY áq«é¡æe ≈qNƒàj 3
.áãjó◊G äÉ«q jƒdƒæµàq dG ∞ qXƒj 4
.ÉYhô°ûe õéæj 5
.πFÉ°ùŸG πq ëj 6
.º¡©e πª©dGh øjôNB’G ™e ¢û«©∏d π°UGƒàq dG ∞ qXƒj 7
.…ó≤qædG ôµØdG ¢SQÉÁ 8
10
: ∫ÉÛG ájÉØc- 3
ä’É› óMCÉH á°UÉÿG q äÉcƒ∏°ùdGh q äGQÉ¡ŸGh ±QÉ©ŸG øe á›óæe áYƒªÛ ™LÉqædG ΩGóîà°S’G ≈∏Y IQó≤dG »g
.´hô°ûe RÉ‚EGh äÓµ°ûŸG qπ◊h É¡©e ∞q«µqà∏dh áaƒdCÉe ÒZ hCG IójóL áq«©°Vh á¡LGƒŸ (...Ωƒ∏©dG / äÉ¨q∏dG) ºq∏©qàdG
(27 ¢U ,áãdÉqãdG áLQóq ∏d á«q ª°Sôq dG èeGÈdG)
: IOq ÉŸG ájÉØc -4
á¡LGƒŸ IqOÉÃ á°UÉÿG
q äÉcƒ∏°ùdGhq äGQÉ¡ŸGh ±QÉ©ŸG øe á›óæe áYƒªÛ ™LÉqædG ΩGóîà°S’G ≈∏Y IQó≤dG »g
.´hô°ûe RÉ‚EGh äÓµ°ûŸG qπ◊h É¡©e ∞q«µqà∏dh áaƒdCÉe ÒZ hCG IójóL áq«©°Vh
: »∏j Éªc áq«Hô©dG á¨q∏dG ∫É› : ‘ qOGƒŸG äÉjÉØc §HGÎJh
∫ÉÛG ájÉØc
á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG ájÉØc ¢Uƒ°üqædG êÉàfEG ájÉØc ¢Uƒ°üqædG IAGôb ájÉØc …ƒØ°ûdG
q π°UGƒqàdG ájÉØc
ájÉØµdG ¿ƒµe
q ájÉØµdG ¿ƒµe
q ájÉØµdG ¿ƒµe
q
3 : OóY 2 : OóY 1 : OóY
…ƒØ°ûdG
q π°UGƒqàdG ájÉØc - 1 - 4
.á«q ∏°UGƒàq dG äÉcƒ∏°ùdG
q ΩGÎMGh ájq ƒ¨d ∫ÉªYCG RÉ‚EÉH ôNB’G IQhÉfi ‘ … q ƒØ°ûdG
q π°UGƒàq dG ájÉØc πqãªàJ
»gh .''áHÉàch á¡aÉ°ûe á«q Hô©dG á¨q∏dG ∫Éª©à°SÉH Éjq ƒØ°T ºq∏©àŸG π°UGƒàj'' ∫ÉÛG ájÉØc øª°V ájÉØµdG √òg êQóæJh
: äÉfƒµe q áKÓK øe ∞qdCÉàJ
.ÉHÉ£N πqÑ≤àj @
.ÉHÉ£N èàæj @
.ÉHÉ£N º«q ≤j @
.»
q °SÉ°SC’G º«∏©àq dG øe ¤hC’G á∏MôŸG πeÉc èeGôH » q£¨J áKÓqãdG É¡JÉfƒµÃ
q ájÉØµdG √òg q¿CG ¤EG Ò°ûfh
: ¢Uƒ°üqædG IAGôb ájÉØc - 2 - 4

' ≈æ©ŸG AÉæH ‘ ¬JGQób ÉØ qXƒe áYƒæàe
q É°Uƒ°üf CGô≤j'' ¢Uƒ°üqædG IAGôb ájÉØc ∫qõæàJ ,áq«Hô©dG á¨q∏dG ∫É› ,∫ÉÛG ¢ùØf ‘
: »g äÉfƒµe q á°ùªN øe ájÉØµdG √òg ∞qdCÉàJh
.‹
q ÉªLEG ≈æ©e á«q q∏µdG ¬à«æH ∫ÓN øe ¬d π°üëj É°üf q CGô≤j @
.äÉbÓY øe É¡æ«H Ée ø«q Ñàjh ¬JÉfƒµe q ¤EG ¢ü q æq dG πq∏ëj @
.¬fƒª°†e hCG/h ¢ü q æq dG ≈æÑe ‘ ±ôq °üàj @
.¢ü
q æq dG øe Éjq ó≤f ÉØbƒe òîàq j @
.∫É°üqJ’Gh äÉeƒ∏©ŸG äÉ«q LƒdƒæµJ πª©à°ùj @
11
: ¢Uƒ°üæq dG êÉàfEG ájÉØc - 3-4
∫É°üqJ’Gh äÉeƒ∏©ŸG äÉ«q LƒdƒæµJ êGQOEG ™e á©LGôeh ôjô–h §«£îJ øe áHÉàµdG äÉ«q ∏ªY ájÉØµdG √òg » q£¨Jh
ÌcCG ¢Uƒ°üqædG êÉàfEG π©Lh áHÉàµdG áq«∏ªY ∞«XƒJ ø°ùM øe øqµ“ IGOCG q»ª°SQ èeÉfôH ‘ ¤hC’G Iqôª∏d Ó°SGôJh á÷É©e
: ‘ ájÉØµdG äÉfƒµe
q πqãªàJh .¢û«©f …òqdG ô°ü©∏d áÑcGƒeh Gõ«Ø–h ád’O
áHÉàµ∏d §«£îqàdG @
¢ü
q æq dG ôjô– @
.Ó°UÉMh É«°û“ q êÉàfE’G @
.∫É°üqJ’Gh äÉeƒ∏©ŸG äÉq«LƒdƒæµJ ∞«XƒJ @
≈∏Y IQó≤dG »g q»HÉàµdG êÉàfE’G ájÉØµa .iôNCG ó©H IóMGh ÉgRÉ‚EG »æ©j ’ πµ°ûdG q Gò¡H äÉjÉØµdG Ö«JôJh
√òg í«àJ .¢üf
q êÉàfEG ‘ É¡Ø«XƒJh É¡LQÉNh á°SQóŸG πNGO áÑ°ùàµŸG äGQÉ¡ŸGh ±QÉ©ŸG øe á∏ªL ‘ ºqµëqàdG
.É¡∏Ñq ≤Jh ¢Uƒ°üæq dG êÉàfEG IQó≤dG
: á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG ájÉØc - 4 - 4
√òg ∞qdCÉàJh .π°UGƒàq dG ‘ º°Sôq dG óYGƒbh ájq ƒ¨q∏dG á«æHC’G ∞ qXƒj ¿CG ≈∏Y GQOÉb ºq∏©àŸG π©L ‘ ájÉØµdG √òg πqãªàJ
:»∏j Éªc ´qRƒàJh .º°SqôdG óYGƒ≤H áãdÉqãdGh ∞jô°üqàdÉH á«fÉqãdGh Ö«cÎdÉH ¤hC’G ≥q∏©àJ äÉfƒµe q áKÓK øe ájÉØµdG
.á∏ª÷G ‘ ±qô°üàj @
π©ØdG ‘ ±ôq °üàj @
.áë«ë°U áHÉàc IOôØŸG Öàµj @
12
ájô¶
q ædG
q º«gÉØŸG ºgC
q G - III
: á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG - 1
∞FÉXƒ∏d IOqóÙG øFGô≤dG - 1 - 1

¤EG Ò°ûJ ¿É©eh äÉeÓY øFGô≤dGh .øFGô≤dG øe áµÑ°T ¤EG á∏ªé∏d áØqdDƒŸG äÉfƒµŸG
q ∞FÉXh ójó– ‘ πq∏ÙG óæà°ùj
.áqjƒæ©e iôNCGh áq«¶Ød øFGôb : Úª°ùb ¤EG º°ù≤æJ »gh ,É¡aÉ°ûµà°SG ‘ óYÉ°ùJh áqjƒëqædG äÉbÓ©dG
: á«q ¶Øq∏dG øFGô≤dG - 1-1-1

: ÜGôYE’G - GC
.É¡d ÜGôYEG ’ Ö«cÎdG ‘ É¡eÉ¶àfG πÑb AÉª°SC’Éa ,''Ö«côqàdGh ó≤©dG ÖÑ°ùH'' ΩÓµdG ‘ ÜGôYE’G π°üëj -
.(áaÉ°VE’G ,áq«dƒ©ØŸG ,áq«∏YÉØdG) áqjƒëqædG ÊÉ©ŸG ôq«¨àd º∏µdG ôNGhCG Ò«¨J ƒg ÜGôYE’G -
.ôq ÷G π
q fih Ö°üæq dG π
q fih ™aôq dG π
q fi : áKÓK äqÓÙG -
.áaÉ°VE’G ,á«q dƒ©ØŸG ,á«q ∏YÉØdG : çÓqãdG ájq QƒÙG ∞FÉXƒdG ≥aGƒJ áKÓqãdG äqÓÙG √òg -
.õ««ªqàdGh ∫É◊Gh π«YÉØŸGh ¬ÑFÉfh πYÉØdGh ÈÿGh EGóàÑŸÉc áq«Yôa ∞FÉXh É¡æY ´qôØàJ áqjQƒÙG ∞FÉXƒdG -
: áÑJqôdG - Ü
.GôgÉX ¿ƒµŸG
q ‘ ÜGôYE’G øµj ⁄ GPEG áØ«Xƒ∏d á«q °SÉ°SC’G áæjô≤dG »g -
πYÉØdGh ¬H ∫ƒ©ØŸG - ÈÿGh CGóàÑŸG) GÒNCÉJh ÉÁó≤J É¡«a ±ôq °üàj ¿CG ºq∏µàª∏d øµÁ »àqdG »g áXƒØÙG ÒZ ÖJôq dG -
(.πYÉØdGh π«YÉØŸG -
,â©f + äƒ©æe ,á∏°U + ∫ƒ°Uƒe ,πYÉa + π©a) É¡«a ±qô°üàj ¿CG ºq∏µàª∏d øµÁ ’ »àqdG »g áXƒØÙG ÖJqôdG -
(ó«cƒJ + óqcDƒe , ∫óH + ¬æe ∫óÑe ,õ««“ + õq«‡
.IQGó°üdG
q áÑLGh äGhOCG »¡a ,¢†«°†ëàq dGh ¢Vô©dGh ΩÉ¡Øà°S’G äGhOCG áXƒØÙG áÑJôq dG äGP äÉfƒµŸG q øe -
: á≤HÉ£ŸG - ê
äÉjƒà°ùe ∞∏àîJh .(ÒµæqàdGh ∞jô©qàdG) Ú«©qàdGh ÜGôYE’Gh Oó©dGh ¢ùæ÷G ‘ äÉfƒµŸG
q ÚH á≤HÉ£ŸG ¿ƒµJ
π©ØdG ÚH áq«FõL »g Éªæ«H ,â©qædGh äƒ©æŸG ÚH áqeÉJ á≤HÉ£ŸÉa .∞FÉXƒdG ±ÓàNÉHh ÖJqôdG ±ÓàNÉH á≤HÉ£ŸG
.πYÉØdGh
: á¨«°üdG - O
≥aGƒj »àqdG ä’É◊G ‘ áª°SÉM á¨«°üdG
q ¿ƒµJ óbh .É¡JÉª∏ch É¡ahôM Ö«JôJ øe á∏°UÉ◊G É¡àÄ«g »g áª∏µdG á¨«°U
.áq«∏LC’G É©«ªL GOÉaCG GPEG ¬∏LC’ ∫ƒ©ØŸGh ∫É◊G ¿ÉàØ∏àfl ¿ÉàØ«Xh nóMGƒdG q…ƒëqædG ≈æ©ŸG É¡«a
.áMGôq dG : ÉÑdÉW ÅWÉ°ûdG
q ¤EG â¡L q ƒJ / .áMGôq ∏d ÉÑ∏W ÅWÉ°ûdG
q ¤EG â¡L q ƒJ : ∫Éãe
.∫ÉM ÊÉqãdG áØ«Xhh .¬∏LC’ ∫ƒ©Øe ∫hCq ’G áØ«Xh q¿CG q’EG ,¿ÉHƒ°üæe ÉªgÉ°SCGQ ,á«q ∏LC’G ¿Gó«Øj ¿Gô q£°ùŸG ¿ÉÑqcôŸG
.ÚàØ«XƒdG ÚH õ««ªqàdG (πYÉa º°SG : ÉÑdÉW ,Qó°üe : ÉÑ∏W) Úà¨«°üdG q ±ÓàNG Éæd ìÉJCG óbh
,GQó°üe q’EG ¿ƒµj ’ ≥∏£ŸG ∫ƒ©ØŸG : áq«aô°üdG q ≠«°üdG
q ¢†©ÑH ¢üàîJ
q OÉµJ áqjƒëqædG ∞FÉXƒdG ¢†©H q¿CG Ωƒ∏©eh
.(áØ°U q’EG ¿Éfƒµj ’ â©qædGh ∫É◊Gh ,GóeÉL Éª°SG q’EG ¿ƒµj ’ õ««ªqàdGh
13
: ájq ƒæ©ŸG øFGô≤dG - 2-1-1
: É¡æe ôcòf ,É¡aÓàNG ≈∏Y ô°ûÑdG äÉ¨d ‘ ≥q≤ëàJ á©eÉ÷G ÊÉ©ŸG øe áØFÉW »g
‘ hCG Úª°SEG ‘ q’EG ≈qJCÉàj ’ ' OqôÛG qΩÉ©dG ¬∏µ°T ‘ OÉæ°SE’Gh .¬«dEG óæ°ùŸÉH óæ°ùŸG §HôJ »àqdG ábÓ©dG ƒg : OÉæ°SE’G -
' π©ah º°SG
.çóë∏d Ê q Éeõq dG hCG Ê
q ÉµŸG ±ô q¶dG ≈∏Y ád’óq dG …CG : á«q aô q¶dG -
.çó◊G âbh ‘ ¬àØ°Uh ∫ƒ©ØŸG hCG πYÉØdG áÄ«g ≈∏Y ád’óq dG …CG : á«q dÉ◊G -
.çó◊ÉH Ú≤q∏©àŸG ájÉ¨dG hCG ÖÑ°ùdG q ≈∏Y ád’qódG …CG : áq«∏LC’G -
: äÉq≤à°ûŸG - 2 - 1
: πYÉØdG º°SG - 1-2-1
.çó◊G ∂dP â∏©a äGP ≈∏Yh ¢VQÉY çOÉM Oôq › ≈æ©e ≈∏Y ∫ q ój ≥q à°ûe º°SG πYÉØdG º°SG
: ±ôq °üàŸG π©ØdG øe πYÉØdG º°SG ≥ q à°ûj : ¬à¨«°U
hCG (qOGQ : ∫Éãe) ΩÉZOEG áé«àf áq«Jƒ°U ¢VQGƒY ¬à¨«°U ≈∏Y CGô£J óbh .(ÖJÉc : ∫Éãe) πYÉa ¿Rh ≈∏Y q»KÓqãdG øe -
(´GO ,¢VÉb ,πFÉb ,™FÉH : ∫Éãe) ∫ÓYEG
Ée ô°ùµjh áeƒª°†e Éª«e ¬YQÉ°†e ±ôM ∫óÑj PEG ,Ωƒ∏©ª∏d q»æÑŸG ¬YQÉ°†e ¿Rh ≈∏Y ±ôMCG áKÓK ≈∏Y OGR Éq‡ -
.(m§©r eo ,ól jôeo ,ów àn ©r eo ,ów p©eo : á∏ãeCG) É°†jCG ¢VQGƒY ¬«∏Y CGô£J óbh .(π o Ñr≤eo : ∫Éãe) ôNB’G πÑb
: ∫ƒ©ØŸG º°S G - 2-2-1
.çó◊G ∂dP É¡«∏Y ™bh »àqdG äGqòdG ≈∏Yh Ωhój ’ ÇQÉW çóM ≈∏Y q∫ój q≥à°ûe ƒg
: á∏ãeCG) ¢VQGƒ©dG ¢†©H ¬«∏Y CGô£J óbh .(Ωƒ¡Øe : ∫Éãe) ∫ƒ©Øe ¿Rh ≈∏Y OqôÛG q»KÓqãdG π©ØdG øe q≥à°ûj : ¬à¨«°U
.(ƒw oYróne ,w»perône ,lΩƒo∏ne ,l∫ƒo≤ne ,¢û« l p©ne ,l™«pÑne
íàah áeƒª°†e Éª«e áYQÉ°†ŸG ±ôM ∫GóHEÉH ∫ƒ¡éª∏d » q æÑŸG ¬YQÉ°†e ¿Rh ≈∏Y ±ôMCG áKÓK ≈∏Y OGR É‡q ≥ q à°ûjh
.(óq ©n eo : ∫Éãe) ¢VQGƒY ¬«∏Y CGô£J óbh .(ê l ôn î
r àn °ùr eo : ∫Éãe) ôNB’G πÑb Ée
.(¬«∏Y l≥nØsàoe : ∫Éãe) QhôÛGh qQÉ÷G o√nór©nH nôpcoP qôL ±ôëH qó©àe π©a øe ∫ƒ©ØŸG º°SG q≥à°TyG GPEG : á¶MÓe
: Qó°üŸG - 3-2-1
πr©na : ∂dP øe ,á¨«°U ÚKÓKh ¢ùªN ¤EG É¡à¨«°U OóY π°üjh .ÉeÉ¶f hCG É°SÉ«b q»KÓqãdG øe QOÉ°üŸG ™ÑàJ ’
p ∫É©pah (ábÓM) ádÉ©pah (¿Gôn«W) ¿Ón©a ,(¿ƒµ°S) ∫ƒ©oah (¢†ranQ)
.(AGô°T)
.IOô q£e ¿GRhCG ¤EG ±ôMCG áãdÉK ≈∏Y OGR É‡q áq≤à°ûŸG QOÉ°üŸG ™°†îJh
14
∫ÉãŸG Qó°üŸG ¿RƒdG
±ôëH ójõŸG
ΩGôcEG ∫É©aEG
áfÉYEG π©aCG
(án∏©r naEG) ádÉaEG
áªgÉ°ùe á∏YÉØe
êÓY πYÉa
∫É©a
º«∏°ùJ π«©ØJ
áÄæ¡J π©q a
á∏©ØJ
ÚaôëH ójõŸG
OOq ôJ π©t ØJ
hôJ
x π©u ØJ qπ©ØJ
Ö°SÉæJ
o πYo ÉØJ
mhÉ°ùJ πpYÉØJ πYÉØJ
Ql É°ùµfG ∫É©ØfG π©ØfG

¥É«à°TG ∫É©àaG π©àaG
QGôªMG ∫Ó©aG qπ©aG
±ôMCG áKÓãH ójõŸG

∫ÉÑ≤à°SG ∫É©Øà°SG π©Øà°SG
ádÉ≤à°SG ádÉØà°SG
äÉÑqcôŸG - 3-1
: õ««ªqàdÉH ÖqcôŸG - 1-3-1
øe ∫hCq ’G iƒà°ùŸG ‘ ÖqcôŸG CGqõéoj ’h .õ««“h õq«‡ øe ¿ƒµàj
q (OôØŸG õ««“) äGqòdG õ««ªàd Öqcôe ƒg
.…
q OÉæ°SE’G ÖqcôŸG π«∏– øe hCG á∏ª÷G π«∏–
s pb
ká°ü øjpô°ûr pY oónªrMnCG inô°Tn
2 õ««“ õq«‡
1 ¬H ∫ƒ©Øe õ««ªàq dÉH Öqcôe πYÉa π©a
á«q ∏©a á∏ªL
15
: ø«q Ñj ƒgh
(Oó©dG õ««ªàd).áëØ°U øjô°ûY á°ü≤dG
q øe äCGôb : Oó©dG -
(¿RƒdG õ««ªàd) .Éëªb GQÉ£æb äQòH : ∫ƒ q£dGh π«µdGh áMÉ°ùŸGh ¿RƒdG : ôjOÉ≤ŸG -
.ÖgqòdG øe É“ÉN âjÎ°TG - ÉÑgP É“ÉN âjÎ°TG : ´ƒqædG -
: q»ª°SE’G ∫ƒ°UƒŸÉH ÖqcôŸG - 2-3-1
: ∫Éãe - Éjq OÉæ°SEG ÉÑqcôe) : q’EG á∏°üdG
q ¿ƒµJ ’h .á∏°U ¬à©°SƒJh ∫ƒ°Uƒe ¬°SCGQ » q ª°SG Öqcôe ƒg
Ø ón L
n hn Ø ós L
n ø
r en
3 πYÉa π©a
2 πYÉa π©a á∏°U …
q OÉæ°SEG Öqcôe ∫ƒ°Uƒe º°SG
1 ÈN …
q OÉæ°SEG Öqcôe CGóàÑe ‹
q ƒ°Uƒe Öqcôe
áq«ª°SG á∏ªL
: ∫Éãe - ¿ÉqjOÉæ°SEG ¿ÉÑqcôe (±ƒ£©ŸGh ¬«∏Y ±ƒ£©ŸG …CG √ÉaôW Éq«Ø£Y ÉÑqcôe hCG
n rQnCG hn
`nµ```````` Ø`````````ràn©°V `nµ````````Ø`````````````ràn∏nªnM »pàsdyG ≈ndpEG Ø rø°ùp rMnCG
¬H ∫ƒ©Øe πYÉa π©a ±ôM ¬H ∫ƒ©Øe πYÉa π©a

∞£Y
±ƒ£©e …OÉæ°SEG Öqcôe ¬«∏Y ±ƒ£©e …OÉæ°SEG Öqcôe
á∏°U ,q»Ø£Y Öqcôe º°SG

∫ƒ°Uƒe ±ôM
ôq L
Qhô› ,‹
q ƒ°Uƒe Öqcôe
¬H ∫ƒ©Øe ,qôL Öqcôe πYÉa ôeCG π©a

áq«∏©a á∏ªL
»àqdGh (ôqcòª∏d) …òqdG : »g ádƒ°UƒŸG AÉª°SC’Gh .¬dƒdóe Ú«©àd á∏°üdG

q ¤EG êÉàëj º¡Ñe ¢†eÉZ º°SG » q ª°S’G ∫ƒ°UƒŸGh
øeh ,áq«æÑe »gh (™ªé∏d) »FqÓdGh »JÉq∏dGh øjòqdGh ,¿ÉHô©e Éªgh (≈qæãª∏d) ¿Éàq∏dGh ¿Gòq∏dGh ,¿Éq«æÑe Éªgh (åqfqDƒª∏d)
.(πbÉ©dG Ò¨d) Éeh (πbÉ©∏d)
ÜGôYE’G äÉeÓY - 4-1

: Úª°ùb ¤EG É¡HGôYEG äÉeÓY ¤EG áÑ°ùqædÉH AÉª°SC’G º°ù≤æJ
™ªLh ¬H ≥ë∏ŸGh ⁄É°ùdG q åqfDƒŸG ™ªLh (óMGƒdG ≈∏Y ∫ q O Ée) OôØŸG º°S’G πª°ûJh : äÉcô◊ÉH áHô©e AÉª°SCG - GC
Iô°ùµdÉH ¿Gqôéjh ¿ÉÑ°üæj ørjòq∏dG ¬H ≥ë∏ŸGh ⁄É°ùdG
q åqfDƒŸG ™ª÷G q’EG áëàØdG Ö°üæJh ,áqª°†dÉH
q ™aôJ »gh ,Ò°ùµqàdG
.Iô°ùµdG øY É°VƒY áëàØdÉH ôq é«a ±ô°üdGq øe ÉYƒæ‡ É¡æe ¿Éc Ée q’EG Iô°ùµdÉH ôq Œh ,áëàØdG øY É°VƒY
16
ôqcòŸG ™ªLh ,AÉ«dÉH ¿Gôq éjh ¿ÉÑ°üæjh óq ŸG ∞dCÉH ¿É©aôj øjòq∏dG ¬H ≥ë∏ŸGh ≈æq ãŸG πª°ûJh : ±hô◊ÉH áHô©e AÉª°SCG -Ü
Ö°üæJh óq ŸG hGƒH ™aôJ »àqdG á°ùªÿG AÉª°SC’Gh ,óq ŸG AÉ«H ¿Gôq éjh ¿ÉÑ°üæjh óq ŸG hGƒH ¿É©aôj øjòq∏dG ¬H ≥ë∏ŸGh ⁄É°ùdG q
.qóŸG AÉ«H qôŒh qóŸG ∞dCÉH
: Iõª¡dG º°SQ- 5- 1
áª∏µdG ∫hCq G ‘ - 1-5-1
∫É©aC’G á«q ≤H ‘ π°Uh Iõªg º°SôJh .É¡æe áq≤à°ûŸG QOÉ°üŸGh (π©aCG) ¿Rh πY ∫É©aC’G ‘ á«q ©£b Iõª¡dG º°SôJ
áMƒàØe π©ØdG ÚY âfÉc GPEG IQƒ°ùµe ¿ƒµJh (ÖàcoG) áeƒª°†e π©ØdG ÚY âfÉc GPEG áeƒª°†e ¿ƒµJh .QOÉ°üŸGh
.(yG) IÒ¨°U GOÉ°U É≤∏£e ΩÓµdyG êQO ‘ π°UƒdG Iõªg ¿ƒµJh .(n≥HpG ,pôLpG IQƒ°ùµe hCG
áª∏µdG §°Sh ‘ - 2-5-1
Ée ácôM âfÉc Éª¡e IQƒ°ùµe âfÉc GPEG AÉ«dG ≈∏Y ¿ƒµàa ,É¡∏Ñb Ée ácôMh É¡àcôM Ö°ùM ™£≤dG Iõªg º°SôJ
,(¢ShDhQ ,∫GDƒ°S) IQƒ°ùµe øµJ ⁄ Ée Éeƒª°†e É¡∏Ñb Ée ¿Éc GPEG hGƒdG ≈∏Y º°SôJh ,(¢ù«FQ ,πÄ°So ,IóFÉe) É¡∏Ñb
≈∏Y º°SôJh (ádCÉ°ùe ,∫CÉ°S) áeƒª°†e hCG IQƒ°ùµe øµJ ⁄ Ée áëàØH ábƒÑ°ùe hCG áMƒàØe âfÉc GPEG ∞dC’G ≈∏Y ¿ƒµJh
.(∫AÉ°ùJ) qóe ∞dCG É¡∏Ñb Éeh áMƒàØe âfÉc GPEG ô£°ùdG q
áª∏µdG ôNBG ‘ - 3-5-1
: É¡àcôM øY ô¶ædG ™£≤H É¡∏Ñb Ée ácôM Ö°ùM ™£≤dG Iõªg º°SôJ
(A»£H ,Ahóg ,AÉª°S) á∏jƒW ácôëH hCG (A±O) øcÉ°ùH â≤Ñ°S GPEG ô£°ùdG q ≈∏Y ¿ƒµàa -
(ÅpªX) GQƒ°ùµe É¡∏Ñb Ée ¿Éc GPEG AÉ«dG ≈∏Yh -
(DhoôL) Éeƒª°†e É¡∏Ñb Ée ¿Éc GPEG hGƒdG ≈∏Y ¿ƒµJh -
(CÉ÷) ÉMƒàØe É¡∏ÑbÉe ¿Éc GPEG ∞dC’G ≈∏Y ¿ƒµJh -
: äÉ¶MÓe @
.(¿hDhô≤j) RQÉH Òª°†H º°S’G hCG π©ØdG π°üqJG GPEG á£°Sƒàe q Iõª¡dG óq ©J @
(AÉª°S) : óq e ∞dCÉH ábƒÑ°ùe Iõª¡dG âfÉc GPEG ôNB’G IRƒª¡ŸG áHƒ°üæŸG AÉª°SC’G ‘ øjƒæàqdG ∞dCG º°Sôj ’ @
.(GAõL) : AÉª°SC’G áq«≤H ‘ âÑãj Éªæ«H
: ∫É©aC’G - 6-1
∞YÉ°†ŸG π©ØdG - 1-6-1
.Gójõe hCG GOôq › ,É«q YÉHQ hCG É«q KÓK ¿ƒµj óbh ,Ú∏KÉªàe ¬aôMCG øe ¿ÉaôM ¿Éc Ée ƒgh
.Oq Î°SG ,OOq ôJ ,óq e : Úà∏KÉªàe ¬e’h ¬æ«Y âfÉc Ée ójõŸGh Oôq ÛG y»KÓqãdÉa @
.(¥ôbôJ ,ógóg) Úà∏KÉªàe á«fÉqãdG ¬e’h ¬æ«Yh Úà∏KÉªàe ¤hC’G ¬e’h √DhÉa âfÉcÉe ƒ¡a q»YÉHqôdG ÉqeCGh @
: É¡qªgCG äGÒ«¨J ±ô©j q»KÓqãdG q¿EÉa ¬FÉæH øe ÉÄ«°T ôq«¨j ’ q»YÉHqôdG ∞jô°üJ ¿Éc GPEGh
: ΩÉZOE’G q∂a ÜƒLh - CG
´QÉ°†ŸG ‘ hCG (¿ ,Éf ,ä) ∑ôq ëàe ™aQ Òª°V ¤EG »°VÉŸG ‘ OÉæ°SE’G) AÉæÑ∏d ¢VQÉY ÊÉqãdG ±ôë∏d ¢VôY GPEG
: ÉHƒLh ΩÉZOE’G ∂ q Øjh ∫hC’G ±ôë∏d ácô◊G Oƒ©àa ,ÚæcÉ°ùdG q pAÉ≤pàrdy’ ≥£æq dG Qqò©àj Iƒ°ùæq dG ¿ƒf ¤EG
n¿rOnóne ,oärOnó°Tn : »°VÉŸG ‘ : á∏ãeCG -
n¿hqóoªnj ,p¿GqóoÁ : ´QÉ°†ŸG ‘ -
Ghtóoe ,Gvóoe ,…uóoe ,sóoe : ôeC’G ‘ -
: ¢übÉæq dG π©ØdG - 2-6-1
Ú©dG ácôM äQÉ°üa á«q Jƒ°U ÜÉÑ°SC’ §≤°S …òqdG (AÉ«dG - hGƒdG) Úq∏dG ‘ q ôM óMCG ¬e’ âfÉc GPEG É°übÉf π q à©ª∏d ∫É≤j
≥ë∏Jh .(n»°VQ : ∫Éãe) IQƒ°ùµe π©ØdG ÚY âfÉc GPEG AÉ«dG ≈≤ÑJ óbh .(≈©°S - ≈°ûe - ÉYO : ∫Éãe) á∏jƒW áëàa
: IÒãc áq«dÓYEG ôgGƒX ¢übÉqædG nπ©ØdG
17
ôeC’G ‘ ¬Øjô°üJ ´QÉ°†ŸG ‘ ¬Øjô°üJ »°VÉŸG ‘ ¬Øjô°üJ π©ØdG
≈©n °SCr G ÉfCG â
o «r ©n °Sn ÉfCG
,É«n ©n °Sr pG ,» r ©n °Sr pG ,™n °SpG ¿ƒr ©n °ùj ºg É«n ©n °Sn Éªg ≈©°S
n «r ©n °Sr pG ,Gƒr ©n °SpG
ø
nør«n©°ùr nj qøg Énà©°S Éªg
»°ûenCG ÉfCG â
o «r °ûn en ÉfCG
,É«n °ûp er pG , »°ûp er pG ,p ¢ûer pG
n¿ƒ°ûo rªnj rºog Én«°ûn ne Éªg ≈°ûe
nÚ°ûp repG ,Gƒ°ûo repG
nÚ°ûp rªnj søog Énà°ûn ne Éªg
≈°V n rQnCG ÉfCG oâ«°V p nQ ÉfCG
n rQpG ,r»°V
,Én«°V n rQpG ,¢Vn rQpG ¿ƒr °Vôj p nQ Éªg
n ºg Én«°V »°VQ
n rQpG ,Gƒr °V
nør«°V n rQpG ø«r °V p Qn Éªg
n ôr jn ø q g Éàn «n °V
ƒoYrOnCG ÉfCG oäƒr nYnO ÉfCG
,Gƒn Yo Or oG ,»pYOr oG ,´
o Or oG ¿ƒYo ój ºg Gƒn Yn On Éªg ÉYO
¿ƒYo Or oG ,GƒYo Or oG
¿ƒYo ój ø q g Éàn Yn On Éªg
…q ƒØ°ûdG
q π°UGƒqàdG ‘ -2
: á«q ∏°UGƒàq dG áHQÉ≤ŸG - 1-2
Én¡sæpµndhn násjƒnn ¨t∏dyG nInQróo≤rdyG oÖpYƒr nà°ùnr J »pàsdyG pás«p∏°UG
o ƒn sàdyG pánjÉnØpµrdyG pán«pªrænJ hr nCG p π°UG
o ƒn sàdyG ≈n∏nY pInQróo≤rdyÉH pánjÉnæp©rdG ≈ndpEG ƒoYónJ' lánHQÉn≤oe n»ghn
o pµªr jo Éen …
ø r nCG p ∫Éªn ©r pà°Sr p’yG ∂
n pdnP »pa páªn uµë n àn ªo rdG pá«s pYÉªn pàL
r p’yG pópYGƒnn ≤rdyÉnH p ΩÉªn pàgr pÉrdyGhn p ™ªàn é
r ªo rdyG »pa pán¨t∏dG p ∫Éªn ©r pà°Syr G ≈ndpEG Égn Gós ©n àn nJ
áq«YÉªàLG m±hô oX »pa kánæs«n©oe mán≤jpô n£pH Éæs«n©oe Ék©pªnà°ùoe oÖpWÉnîoj m øs«n©oe m ºu∏µnàe p¿É°ùn pd »n∏nY m øs«n©oe m¿Énµnehn m øs«n©oe m¿ÉnenR »pa o¬odƒnr b
: ≈∏Y áHQÉ≤ŸG √òg Ωƒ≤Jh .1ø«q ©e ¢VôZ ≥«≤ëàd áæ«q ©e á«q °ùØfh
ºq∏©àª∏d áq«fGóLƒdG »MGƒqædGh áaô©ŸG ≈∏Y õ«côqàdG @
OGƒ≤dG ßØM ∫óH á¨q∏dG ΩGóîà°SG ≈∏Y ¬JQób ºq∏©àŸG »ªq æj å«ëH á«q q£N ’ á«q Ñdƒd á≤jô£H IOq ÉŸG ¢VôY @
.ÉgójOôJh
.IóMGƒdG á«q ª«∏©àq dG IóMƒdG πNGO äÉÑjQóàq dG ∞«ãµJh á£°ûfC’G ™jƒæJ @
.√ó¡L Qób ≈∏Y ºq∏©àj q¿C’ á°UôØdG Oôa qπc íæeh ,q»YƒªÛGh q»YÉª÷Gh q…OôØdG πª©dG ÚH áMGhôŸG @
.áq«æ«©dG äÉë°VƒŸGh q áqjô°üÑdG áq«©ª°ùdG q πFÉ°SƒdG ΩGóîà°SG @
ΩÉ≤ŸG - 2-2
…ôŒ »gh ,ΩÓµdG áq«∏ªY ºµ– »àqdG áqjƒ¨d - AGQhÉŸGh áq«îjQÉqàdGh áq«°ùØqædGh áq«YÉªàL’G ±hô q¶dG á∏ªL ƒg ΩÉ≤ŸG
qºàJ »àqdG áq«fÉeqõdGh áq«fÉµŸG OÉ©HC’ÉHh ,á¡L øe ,π°UGƒqàdG áq«∏ªY ‘ ÚcQÉ°ûŸÉH Oqóëj ΩÉ≤ŸGh .Éqe ¿Éµeh Éqe øeR ‘
.¬JÉfƒµe
q ∞∏àîÃ ™LôŸGh ∫É°üqJ’G IÉæbh ÖWÉıGh ºq∏µàŸG πª°ûj ƒ¡a .iôNCG á¡L øe ,á«q ∏ª©dG ∂∏J É¡«a
,1999 ,¢ùfƒJ áHƒæÃq ÜGOB’G á«∏c

q ,IQhô°ûæe ÒZ √GQƒàcO áMhôWCG ,á«Hô©dG
q á¨q∏dG º«∏©J ≈∏Y É¡≤«Ñ£J √ƒLhh á¨q∏dG ÜÉ°ùàcG äÉjô¶f
q ºgCq G : (…OÉ¡dG) ¢TƒMƒH
1
.366 ¢U
18
»HÉàµdG êÉàfE’Gh IAGô≤dG ‘ -3
:1 …Oô°ùdG
q ™£≤ŸG - 1-3
»àqdG á≤jô q£dG ø«q ©j ¬qfCG Éª¡«fÉKh .áæ«q ©e ÉKGóMCG ºq °†J ,Ée á°üb
q ≈∏Y iƒàëj ¬qfCG Éªg’hCG : ÚàeÉYO ≈∏Y ≈µ◊G Ωƒ≤j
,IOqó©àe ¥ô£H ≈µ– ¿CG øµÁ IóMGh á°üb q q¿CG ∂dP ,GOô°S á≤jô q£dG √òg ≈qª°ùJh .á°ü≤dG q ∂∏J IOqó©àe ¥ô£H ≈µ–
.q»°SÉ°SCG πµ°ûH »rµ◊G •É‰CG õ««“ ‘ ¬«∏Y óªà©j …òqdG ƒg Oô°ùdG q q¿ÉE a ÖÑ°ùdG
q Gò¡dh
≥q∏©àe É¡°†©H ,äGôqKDƒe øe ¬d ™°†îJ Éeh ,É¡°ùØf IÉæ≤dG √òg ≥jôW øY á°ü≤dG q É¡H ihôJ »àqdG áq«Ø«µdG ƒg Oô°ùdÉa q
.É¡JGP á°ü≤dÉH
q ≥q∏©àe ôNB’G ¢†©ÑdGh ¬d … q hôŸGh …hGôq dÉH
…òqdG ¿ƒfÉ≤∏dh á£«°ùÑdG á«q FÉµ◊G á«dÉààª∏d áWÉ£N Ëó≤J øe ÉbÓ£fG ájq Oô°ùdG q á«æÑ∏d √Qƒ°üJ
q ' ¿ƒÁôH'' í°Vƒj
q
: πMGôe çÓãH qô“ ¿CG qóH’ p »rµn◊G ‘ á≤q≤ëàe á«dÉààe qπµa .É¡ªµëj
.Éqe çóM hCG ∑ƒ∏°S áq«fÉµeEG íàØJ áq«©°Vh -
.áq«fÉµeE’G ∂∏J ¤EG áÑ°ùqædÉH π©ØdG ájGóH ¤EG ∫É≤àf’G -
: ¿ÉæKG ¿’ÉªàMG É¡d á∏Môe π q c q¿CG ™bGƒdGh .π°ûØdG hCG ìÉéæq dG Éeq EG á«dÉààŸG QÉ°ùe ≥∏¨j …òqdG çó◊G ájÉ¡f -
π©ØdG ∫ƒ°üM á«q fÉµeEG íàØJ @ ¤hC’G á∏MôŸG
π©ØdG ∫ƒ°üM á«q fÉµeEG íàØJ ’ hCG @
áq«fÉµeE’G ≥q≤– @ á«fÉqãdG á∏MôŸG
áq«fÉµeE’G ≥q≤– ’ hCG @
áé«àæq dG ≥q≤– @ áãdÉqãdG á∏MôŸG
áé«àqædG ≥q≤– ’ hCG @
Å«q ¡J É¡fƒc ¤EG ô¶qædÉH ∂dPh ,Úq«°SÉ°SCG Ú£‰ ≥ah ÖqJôJ ¿CG ' ¿ƒÁôH'' ô¶f ‘ øµÁ »µ◊G çGóMCG q¿EÉa Gòg ≈n∏Yh
§‰h Ú°ùëqàdG §‰ Éªg ¿É£ªqædG ¿Gògh .≥q≤ëqàdG Gòg á°ùcÉ©e ≈∏Y πª©J hCG A»°ûdG q ≥q≤ëàd áªFÓŸG •hô°ûdG q
: »JB’G πµ°ûdG q ≥ah Éª¡«∏Y äÉfÉµeE’G ´qRƒJh .•É£ëf’G
π°UÉM Ú°ù–
Ú°ùëqàdG QÉ°ùe
π°UÉM ÒZ ø°ù– Üƒ∏£e Ú°ù–- 1

Ú°ùëàq dG QÉ°ùe ÜÉ«Z
π°UÉM •É£ëfG
•É£ëf’G QÉ°ùe
≈°TÉëàe
k •É£ëfG : ™qbƒàe •É£ëfG- 2
•É£ëf’G QÉ°ùe ÜÉ«Z
: »∏j Ée ‘ í°†qàj Éªc » q£ÿG Qƒ£

q qàdG øY OÉ©àH’G ƒg ¿ƒÁôH óæY ä’ÉªàM’G √òg ‘ qº¡ŸG ÖfÉ÷G q¿GE
.Égó©H Éeh 45 ¢U ,AÉ°†«ÑdG QGódG

q / ähÒH ,»Hô©dG
q ‘É≤qãdG õcôŸG »HOC
q ’G ó≤ædG
q Qƒ¶æe øe …Oô
q °ùdG
q ¢ü q á«æH : (1993) ÊGóª◊ ó«ªM á°UÉN
q ædG q ô¶fG 1
19
Üƒ∏£e Ú°ù–
øµ‡ •É£ëfG =
Ú°ùëqàdG QÉ°ùe
õéæe •É£ëfG = π°UÉM ÒZ Ú°ù–
øµ‡ •É£ëfG
Üƒ∏£e Ú°ù– =
Ú°ùëàq dG QÉ°ùe
π°UÉM Ú°ù– ≈°TÉëàe •É£ëfG
…
q Oô°ùdGq ™£≤ŸG ¿ÉcQCG -1 - 1 - 3
q æq dG ∫GõàNG ‘ á«æÑdG √òg πqãªàJh .1á£°ùÑe
™WÉ≤e äGP áWÉ£N ‘ ¢ü q á«q KÓK á«æH ¤EG ájq Oô°ùdG
q ¢Uƒ°üæq dG Oq ôoJ Ée ÉÑdÉZ
: »JB’G πµ°ûdG
q ‘ Éªc áKÓK
áq«KÓqãdG …Oô°q ùdG ¢q üqædG á«æH
ΩÉàÿG á«q ©°Vh @ ∫ƒq ëàq dG ¥É«°S @ ¥Ó£f’G á«q ©°Vh @
∫ƒH ÉgÉªq °S Éªc ,¢ü
q æq dG á«æH íÑ°üàa ΩÉ°ùbCG áKÓK ¤EG ∫ƒëq àq dG ¥É«°S º«°ù≤J ¤EG Ó«e äÉ«q HOC’G øe Òãc ‘ ó‚ Éªc
: á«JB’G áWÉ£ÿG É¡ë°VƒJ q áq«°SÉªN (Paul LARIVAILLE) …ÉaQ’
áq«°SÉªÿG …Oô°q ùdG ¢q üqædG á«æH
∫ƒq ëàq dG ó©H Ée øeR ∫ƒq ëàq dG øeR ∫ƒq ëàq dG πÑb Ée øeR
¿ÉK ¿RGƒJ hCG »
q FÉ¡f ™°Vh ∫ƒq ëàq dG ∫BÉe π©ØdG º«ª°U π©ØdG ìób ‹hq CG ¿RGƒJ hCG ‹
q hq CG ™°Vh
…
q Oô°ùdGq ¢üæq dG äÉfƒµeq ºq gCG -2 - 1 - 3
:Ê q ÉµŸG QÉWE’G @
‘ ¬d ¿ƒµJ »àqdG áØ«XƒdÉH §ÑJôe √Qƒ°†M q¿EÉa ¬JQhô°V ºZQh .øq«©e ¿Éc øe ‘ q…Oô°ùdG q ¢ü q qædG çGóMCG QhóJ
á°SGQO øµÁh .É¡àeóNh QÉµaC’G ¢†©H í«°VƒJ ‘ GóYÉ°ùe ÉqjõeQ ¿ƒµj óbh ,áq«©bGƒdÉH Éªgƒe É≤«bO ¿ƒµj ó≤a .¢ü q qædG
: IOqó©àe ÉjGhR øe ¢ü q qædG ‘ ¿ÉµŸG
.∫É«ÿG ,ïjQÉàq dG ,™bGƒdG : Qó°üŸG -
.ôëÑdG ,È q dG ,á°ûMƒdG ,¢ùfC’G ,≥«°†dG q ,´É°ùqJ’G : á«q Yƒæq dG -
...Oqó©qàdG ,IóMƒdG : Oó©dG -
q qπc q¿CG áaô©e øe qóH’' 96 ¢U ∫ƒ≤j .¢ùfƒJ ,ô°ûqæ∏d ™HQC’G ìÉjqôdG QGO ,ègÉæŸG IQƒKh áq«Hô©dG : (1986) (ídÉ°U óqªfi) ôªY øHG : ô¶fG
≈∏Y »JCÉj q»°ü°üb ¢üf 1
.''áFOÉg ádÉM'' ,áHô£°†e ádÉM ,áFOÉg ádÉM : »JB’Éc OôJ
q çÓK ä’ÉM øe Éfƒµe
q A»éj Ée ‹ÉãŸG
q ¢ü°ü≤dG
q πµ°ûdG
q π©dh
q ,áØ∏àfl πMGôe
20
: ÊÉeõq dG QÉWE’G @
’ ¬qfEÉa √ÉfQOÉZ ¿Éµe ¤EG IOƒ©dG ¿ÉµeE’ÉH ¿Éc GPEGh .¿ÉµŸG êQÉN π©Ød OƒLh ’ Éªc ¿Éeõq dG êQÉN π©Ød OhƒLh ’
: øjQƒfi ≥ah …
q Oô°q ùdG ¢q üæq dG ‘ øeõq dG ¢SQójh .q»£ÿG ¬©HÉàJ ƒg øeõq dG õ«q Á Ée q¿C’ ≈°†≤fG ¿ÉeR ¤EG IOƒ©dG øµÁ
ƒgh øeGõqàdGh ,....qºK ,ó©H ,πÑb : `H ¬æY ôqÑ©jh ôNBG ó©H çóM ∫ƒ°üM ƒgh ™HÉàqàdG πª°ûjh ΩÉ¶qædG Qƒfi -
...AÉæKCG ,ÚM ,ÉeóæY : óMGh âbh ‘ ÚKóM ∫ƒ°üM
,áæ°S) ôNBG ¤EG çóM øe ähÉØàj ƒgh .çó◊G ¬bô¨à°ùj …òqdG øeõq dG ¬H Oƒ°ü≤ŸGh .áeƒÁódG / ¥Gô¨à°S’G Qƒfih -
.(...áYÉ°S ,¿ôb
ájq Oô°ùdG
q ábQÉØŸG @
Oô°ùdG
q øeR q¿ÉE a q»≤£æŸG Ö«JôqàdG ¤EG ™°†îj á°ü≤dG q øeR ¿Éc GPEÉa .á°ü≤dG q øeRh Oô°ùdG q øeR : ÚæeR ¢ü q qædG ‘ õq«‰
áqjOô°S ábQÉØe óqdh …hGqôdG q¿EG ∫ƒ≤f á°ü≤dG
q øeR ™e Oô°ùdG q øeR ≥HÉ£àj ⁄ GPEÉa .q»≤£æŸG ™HÉàqàdG Gò¡H IQhô°†dÉH q óq«≤àj ’
.ÉbÉÑà°SG hCG ÉYÉLÎ°SG ¿ƒµJ
¥Ó£fG (√) / óªMCG ÜƒcQ (O) / É¡ehób (ê) / á∏aÉ◊G QÉ¶àfG (Ü) / á q£ÙG ¤EG óªMCG ÜÉgP (CG) : á°ü≤dG q øeR : ∫Éãe
.GôNq CÉàe º°ù≤dG ¤EG óªMCG ∫ƒ°Uh (R) / ≥jô q£dG ‘ É¡Ñ q£©J (h) / á∏aÉ◊G
á∏aÉ◊G Ö q£©J AÉæKCG …hGqôdG »µëj ¿CÉc) ,(R) ,(O) ,(ê) ,(Ü) ,(CG) / ≥jô q£dG ‘ á∏aÉ◊G Ö q£©J (h) : Oô°ùdG q øeR
.ÒNCÉJ øe Ö£©dG øY ÖqJÎ«°S Éeh QÉ¶àfG øe ìÉÑ°üdG q ‘ √ÉfÉY Ée
: á«q °üî°ûdG
q @
Ö°ùM áØ∏àfl äÉØ«æ°üJ ∞æq °üJh .á«q æª°V hCG áëjô°U äÉØ°U øe πYÉØdG ¤EG óæ°ùj Ée á∏ªéH á«q °üî°ûdG q ±ôq ©J
q Ωƒ≤Jh 1(...áq«YÉªàLG ,áq«°ùØf ,áqjQƒ£°SCG ,áq«îjQÉJ äÉq«©Lôe äGP äÉq«°üî°T) ô¶qædG ÉjGhR ±ÓàNG
QGhOCÉH áq«°üî°ûdG
.(.. πbô©ŸG /óYÉ°ùŸG /π£ÑdG) ôNBG ¤EG åMÉH øe É¡JÉ«ª°ùJ âØ∏àNG á°ü≤dG q ‘ áØ∏àfl
»q Ø°UƒdG ™£≤ŸG - 2 - 3
É¡H á°ü≤dG
q ‘ áq«°SÉ°SCG IGOCG' ƒgh .¢Uƒ°üqædG øe √ÒZ øe hCG …Oô°ùdG q ¢ü q qædG ™WÉ≤e øe É©£≤e IOÉY ∞°UƒdG Oôj
2
ô«q ¨àjh . ' Oô°ùdG
q ¬jOq Dƒj …òqdG Ê q Éeõq dG ó©ÑdG ÖfÉL ¤EG Ê
q ÉµŸG ó©Ño dÉH ™o n∏ n£°†jo É¡Hh ∫GƒMC’G π≤æH ∫ÉªYC’G π o ≤f ºo ªs àn jo
¢†©ÑH É¡°†©H É¡JÓ°U å«M øeh (...áq«YÉªàLG hCG áqjƒæ©e hCG áqjOÉe äÉæFÉc »g å«M øe) äÉaƒ°UƒŸG ôq«¨àH ∞°UƒdG
.3 ∞°UƒdG ¿ƒY ™bƒe å«M øeh
: `H ¬«a ™°Sƒ
q qàdG qºàj (...ó¡°ûe ,áq«°üî°T ,A»°T) ´ƒ°Vƒe øe ÉbÓ£fG ÉeƒªY »Ø°UƒdG ™£≤ŸG ≈æÑj
.AÉ°†ØdG ‘ ¬à©°Vƒe -
.AGõLCG ¤EG ¬µ«µØJ -
.IQÉ©à°S’Gh áfQÉ≤ŸG OÉªàYGh ÉgÒZh äƒ©æq dG ∫Éª©à°SG -
,IQqôµàe áq«dGhEG øY hCG Éq«Ñ°ùf áàHÉK IôgÉX øY äÉcô◊G √òg ôqÑ©J ¿CG •ô°T äÉcô◊ÉH q»Ø°UƒdG ™£≤ŸG ≥q∏©àj ¿CG øµÁ
.z≥∏£ŸG ¿Éeõq dG ≈∏Y hCG ¿Éeõq dG ‘ QGôªà°S’G{ ≈∏Y ádGóq dG ´ƒaôŸG ´QÉ°†ŸG á¨«°U πª©à°ùJ ∂dòdh
: q»Ø°UƒdG ™£≤ŸG á«æH - 1 - 2 - 3
±ƒ°UƒŸG ÖfGƒL ™«ªL ø«q Ñj … q ôé°T º°SQ ‘ äÉaƒ°UƒŸGh äÉØ°üdG q ÚH ™ª÷ÉH É¡∏«ã“ øµÁ ,á«q ©jôØJ á«æH »g
.äÉØ°U øe É¡«dEG óæ°SCG Éeh
112 - 96 ¢U ¢U ,2000 ,ô°ûæ∏dq Üƒæ÷G QGO ,á°ü≤dG q : ô¶fG 1

q π«∏– ≥FGôW ,áeƒ°ùb ¥OÉ°üdG
162 ¢U ,¬°ùØf - 2
208 ¢U ,¬°ùØf - 3
21
π«q îj ÚàeQq ƒàŸG ÚJÒ¨°üdG
q ¬«æ«©H ∂«dEG ô¶æj ÚM .∞fC’G ¢ù£aCG ÚÑ÷G ¢†jôY áeÉ≤dG Ò°üb ¿Éqcóq dG ÖMÉ°U[ : ∫Éãe
’Ghô°S : πª©dG ÜÉ«K ¢ùÑ∏jh ¬æe øcQ ‘ …hõæj ÉMÉÑ°U ¿Éqcóq dG è∏j òæe .¬fÉqcO ¤EG ∑ƒYójh ∂Ø£©à°ùj ¬qfCG ∂«dEG
â∏©a AGOƒ°S IÒãc ™≤H É¡«∏Y ,É¡Ø©°S Ì©ÑJ áq∏¶e ¬°SCGQ ≈∏Y ™°†jh ,¬fƒd qπëª°VG Oƒ°SCG É°ü«ªbh ÚàÑcqôdG ¤EG ¬°üb q
(101 ¢U ,»°SÉ°SC’G º«∏©qàdG øe á°SOÉ°ùdG
q áæ°ù∏d
q ' IAGô≤dG ⁄ÉY ,''¢ShDhqôdG AGƒ°T'
q ' ¢üf)
q .]É¡∏©a QÉqædG É¡«a
¬JÉjƒà°ùe §Ñ°†H ôqé°ûŸG º°Sôd óq¡‰
.¿Éqcóq dG ÖMÉ°U : ∞°UƒdG ´ƒ°Vƒe iƒà°ùe -
º°ù÷Gh ΩGóæ¡dG : ∞°UƒdG ´hôa iƒà°ùe -
º°ù÷G äÉfƒµehq ΩGóæ¡dG äÉfƒµeq …CG áª q¶æe ´hôØdG ô°UÉæY iƒà°ùe -
ádÉ◊Gh πµ°ûdGh
q ¿ƒq∏dG : πãe : ΩÉªàg’G QGóe iƒà°ùe -
: »JC’G ôqé°ûŸG õéæf qºK É¡Ø©°S Ì©ÑJ ,¢†jôY : πãe : ó«fÉ°ùŸG hCG äÉØ°üdG q iƒà°ùe -
¿Éqcóq dG ÖMÉ°U
ΩGóæ¡dG
º°ù÷G
πª©dG ÜÉ«K
¿Éæ«©dG ∞fC’G ÚÑ÷G áeÉ≤dG
áq∏¶e ¢ü«ªb ∫Ghô°S
áÄ«¡dG πµ°q ûdG πµ°q ûdG πµ°q ûdG áÄ«¡dG

IOq ÉŸG ádÉ◊G ádÉ◊G ¿ƒq∏dG ádÉ◊G
¿ÉàeQq ƒàe ¿ÉJÒ¨°U ¢ù£aCG ¢†jôY IÒ°üb

É¡Ø©°S Ì©ÑJ ™≤H É¡«∏Y ¬fƒd π
q ëª°VG Oƒ°SCG ÚàÑcôq dG ¤EG ¬°q üb
É¡«a â∏©a IÒãc

AGOƒ°S
É¡∏©a QÉqãdG
: ∞°UƒdG ∞FÉXh øe - 2 - 2 -3
™bGƒdG ƒg ¬dÓN øe ¬∏qÑ≤àj Ée q¿CG ºrgƒàj ≈qàM ÇQÉ≤dG ‘ ôqKDƒj …òqdG ∞°UƒdG ¬jqODƒj : ¬∏«ã“ hCG ™bGƒdÉH ΩÉ¡jE’G -
.É°SÉ°SCG áq«ZÓÑdG ô°UÉæ©dÉH ¢ü
q qædG ÚjõJ ¤EG ±ó¡j : ÚjõqàdG áØ«Xh -
∫ÓN øe á°UÉN
q ¿ƒµjh É¡ªn«bh É¡°SƒØfh äÉq«°üî°ûdG q ∫GƒMCG øY Èq©ŸG ∞°UƒdG É¡H ™∏£°†j : ÒÑ©qàdG áØ«Xh -
.¢ù«°SÉMC’Gh QÉµaC’G øY ÒÑ©qàdÉH øë°ûj ÉØ°Uh áÄ«ÑdGh á©«Ñ q£dG ∞°Uh
22
q Ò°ùØàq dG ™£≤ŸG - 3 - 3
:…
: 1 á«JB’G áWÉ£ÿG ¬ë°VƒJq Éªc á«q KÓK á«æH ≈∏Y … q Ò°ùØàq dG ™£≤ŸG Ωƒ≤j
: q…Ò°ùØqàdG ™£≤ŸGh .¬∏«∏©J qºK qπ◊ÉH AóÑdG hCG qπ◊G ¤EG ∫GDƒ°ùdG
q øe ∫É≤àf’G øµÁh
(? ôª≤dG ºéM ¢ùØf ‘ ¢ùª°ûdG q Éæd hóÑJ GPÉŸ : ∫Éãe) ábQÉØe øe ≥∏£æj -
(? äÉÑqædG iqò¨àj ∞«c : ∫Éãe) á¡jóH ≈°ü≤àj q hCG -
(¿hó∏N øHG :∫Éãe) á«q °üî°T hCG áæjóÃ ±ôq ©j hCG -
Qƒ°üH ºYn ójo ¿CG øµÁ Éªc .OGó©àq dGh (á∏ãeC’G ∫Éª©à°SG …CG) π«ãªàq dGh π«°üØàq dG ¬«a Ìµj ∂dòd ΩÉ¡aE’G ¬ØFÉXh RôHCGh
...∫hGóLh Ωƒ°SQh
áqjƒ¨q∏dG ¬°üFÉ°üN øeh
,ÉqeCG ,q¿CG ÉÃ ,∂dòd ,áqjÒ°ùØqàdG AÉØdG ,q¿C’) áq«≤£æŸG §HGhqôdG IÌch ,IOÉY ´ƒaôŸG ´QÉ°†ŸG á¨«°U ∫Éª©à°SG -
(...,¿PEG
(...≥FÉ≤◊G π≤f ,á«q Yƒ°VƒŸG ,∫É©Øf’G ≈∏Y áqdGóq dG ∫É©aC’G ÜÉ«Z) á«q JGqòdG øe ¬à¨d ƒ∏N q -
(Óãe ,áq«ª∏©dG äÉë∏£°üŸG) ¢üàfl q ºé©e ∫Éª©à°SG -
q QGƒ◊G ™£≤ŸG - 4 - 3
:…
,á«q îjQÉàq dG ¢ü°ü≤dG ‘) É«q ≤«≤M Ó≤f É¡àjÉµM hCG ∫GƒbC’G π≤f ‘ á∏qãªàe á«q °ü°üb IGOCG QGƒ◊G 1áeƒ°ùb ¥OÉ°üdG Èà©j
ô°TÉÑe Üƒ∏°SCG ƒ¡a ∞jô©qàdG Gò¡Hh ÌcCG hCG Ú°üî°T ÚH áKOÉÙG ƒ¡a .(á∏q«îàŸG áq«°ü°ü≤dG ´GƒfC’G π≤æH ÉeÉ¡jEG hCG (Óãe
: QGƒ◊G ¢üFÉ°üN øeh .¢ü q qædG ‘ IOQGƒdG ™WÉ≤ŸG áq«≤Ñd ÉaÓN
.(∞°UƒdG ‘ Éªc) ∫GƒMC’Gh äÉª°ùdG q ’h ,(Oô°ùdGq ‘ Éªc) çGóMC’G ’ ,∫GƒbC’G ¬JOq Ée q¿CG -
.…hGôq dG á£∏°S øe á«q °üî°ûdG
q Qôq ëj ¬qfCG -
.á£°SGƒH ¢ù«dh É¡JGP á«q °üî°ûdG
q äƒ°üH Ωós ≤j ¬qfCG -
.Üƒ∏°SC’Gh á¨q∏dGh IqOÉŸG ‘ GÒ«¨J ÉfÉ«MCG »Yóà°ùj ¬qfCG -
: QGƒ◊G ∞FÉXh ºq gCG øe

‘ GôqKDƒe ,á≤MqÓdG çGóMC’G ‘ ÓYÉa QÉÑNE’G Gòg ¿ƒµj óbh .IójóL hCG á≤HÉ°S äÉ«£©e hCG çGóMCÉH QÉÑNE’G -
.äÉ«q °üî°ûdG
q ÚH äÉbÓ©dG Qƒ£J q
.∫ÉªYC’Gh äÉbÓ©dG ¤EG ójóL áaÉ°VEG ¿hO çGóMCG øe ≥Ñ°S Ée Ò°ùØJ -
⁄É©dG øe ∫É≤àf’G QGƒ◊G í«àj Gò¡Hh ¢ù«°SÉMCGh ¢ùLGƒg øe É¡∏NGO è∏à©j ÉqªY ÒÑ©qàdG …CG ,áq«°üî°ûdG
q ¿É£Ñà°SG -
.á«q °üî°û∏d
q » q æWÉÑdG ⁄É©dG ∞°ûc ¤EG ájÉµë∏d » q LQÉÿG
: `H QGƒ◊G á°SGQO ‘ ºq à¡f ¿CG øµÁh

...√QÉWEG - QGƒ◊G ´ƒ°Vƒe - Éª¡æ«H äÉbÓ©dGh (¬aGôWCG hCG) QGƒ◊G ÉaôW : ÖWÉîqàdG ¿ÉcQCG -
»¡fh »Øfh ΩÉ¡Øà°SGh Öqé©J øe áqjƒ¨q∏dG ∫ÉªYC’G ´ƒæJ q : QGƒ◊G ‘ q…ƒØ°ûdG
q Üƒ∏°SC’G ≈∏Y áÑdÉ¨dG äÉª°ùdG q -
.á«q °SÉ°SC’G á∏ª÷G äÉfƒµe
q ¢†©H ±òM - ...ôjò–h ¢SÉªàdGh ôeCGh
.Égó©H Éeh 127 ¢U ,É¡JRôWCGh É¡WÉ‰CG ¢Uƒ°üædG

q ,ΩGOCG ∫É°û«e ¿ÉL á°UÉN
q ô¶fG 1
q -
.212 ¢U ¬°ùØf ™LôŸG ,áeƒ°ùb ¥OÉ°üdG 2
23
('': Ióq M ‘ ÜÉLCG' : ∫Éãe) äÉØ°U øe É¡H ¿Î≤j Éen hn (…hGôq dG ¿É°ùd ≈∏Y OôJ) ∫ƒ≤∏d Ió¡q ªŸG ∫É©aC’G -
...Ö nWÉıG ‘ ÒKCÉqàdG - …CGQ ≈∏Y ∫’óà°S’G - QÉÑNE’Gh QÉÑîà°S’G : Oô°ùdG q ácôM ‘ QGƒ◊G ∞FÉXh qºgCG -
... - êGôØf’G - ΩqRCÉqàdG : çGóMC’G »eÉæJ ‘ QGƒ◊G ÒKCÉJ -
: q»¡«LƒqàdG ™£≤ŸG - 5 - 3
.äÉª«∏©qàdG √òg ò«ØæJ ¬«dEG Ö∏£j É«q≤∏àe IQhô°†dÉH
q »°†à≤j ƒgh .äÉª«∏©J øe q»¡«LƒqàdG ™£≤ŸG ∞qdCÉàj @
: áq«KÓK áqjô¶qædG áq«°SÉ°SC’G ¬à«æH @
»¡«Lƒàq dG ¢ü
q æq dG á«æH
3 ™°VƒdG 2 ™°VƒdG 1 ™°VƒdG
ò˘«˘Ø˘æ˘J ¬˘«˘a qº˘ à˘ j q»˘ FÉ˘˘¡˘ f ™˘˘°Vh - ób á«dÉààŸG äÉª«∏©qàdG øe á∏°ù∏°S
ÒZ ¬«a çó◊G ¿ƒµj ‹
q hCq G hCG »
q ∏°UCG ™°Vh
á˘˘é˘ «˘ à˘ æ˘ dG ¿É˘˘«˘ H hCG äÉ˘˘ª˘ «˘ ∏˘ ©˘ àq ˘ dG ÒZ hCG É˘eQÉ˘˘°U É˘˘¡˘ Ñ˘ «˘ Jô˘˘J ¿ƒ˘˘µ˘ j
.õéæe
.á∏°UÉ◊G (Éjq QÉ«àNG) ΩQÉ°U
: ¬°üFÉ°üN øe @
,»¡qædG hCG ôeC’G ∫Éª©à°SG -
,QOÉ°üŸG ∫Éª©à°SG -
.(ÖFÉ¨dG ¤EG Ióæ°ùe ´QÉ°†ŸG á¨«°U) ∫ƒ¡éª∏d AÉæÑdG ∫Éª©à°SG -
: ¬ØFÉXh qºgCG @
,»q≤∏àŸG π©a qOQ çÉãëà°SG -
,∞bGƒŸGh AÉ«°TC’G ‘ ÒKCÉàq dG -
GPEG) ßqØ∏àq dG π©a AÉ°†≤fG ó©H q’EG IQhô°†dÉH
q RÉ‚EÓd á∏HÉb ÒZ É¡æY ôÑq ©ŸG ∫ÉªYC’Gh çGóMC’G π q µa .πÑ≤à°ùŸG ¥ÉÑà°SG -
.(Ö∏ q£dÉH ºq∏µàŸG ßqØ∏àd ,IQhô°†dÉH
q ,á«dÉJ ôeCÓd »q≤∏àŸG áHÉéà°SG q¿EÉa ' ábQh ¢üo
s b' Óãe π«b
24
: »°ü«î°û
q q QÉ°ùŸG -VI
àdG
º««≤àq dG - 1
É¡àeAÓe áLQO Ao É°ü≤à°SGh ,äÉÑqãdGh á«q bGó°üŸG äGP áÑ°SÉæŸGh áqdGóq dG äÉeƒ∏©ŸG øe á∏ªL ™o ªL'' ¬qfCÉH ±ôq ©jh
' QGôb òNCG ó°üb ºq∏©qàdG AÉæKCG ádqó©ŸG hCG É≤Ñ°ùe IOqóÙG ±GógC’G ™e ≥HÉ£qàdG øe Úq©e Qób É¡d »àqdG äÉqµÙG øe áYƒªÛ
: É¡JÉYGôe øe qóH’ ÇOÉÑe IqóY ≈∏Y º««≤qàdG áq«∏ªY Ωƒ≤Jh
.¬eƒ≤f
q ¿CG ójôf Ée ∞jô©J hCG º««≤qàdG øe ¢Vô¨dG ójó– @
.º««≤àq dG øe ¢Vô¨∏d áÑ°SÉæŸG ,º««≤àq dG äGhOCG QÉ«àNG @
.º««≤àq dG á«q ∏ªY ‘ á∏ªàÙG AÉ£NC’G QOÉ°üÃ »YƒdG @
ºq∏©qàdG áq«∏ªY ájÉ¡æa) áqjQGôªà°S’Gh (äGhOC’G ‘ ™jƒæqàdG) áq«dƒª°ûdG q É¡qªgCGh ,º««≤qàdG áq«∏ªY ¢üFÉ°üîH »YƒdG @
.(iôNC’ ájGóH ¿ƒµJ ¿CG øµÁ
: É¡qªgCG äÉØ°UGƒŸG øe áYƒª› ΩGÎMG q»ª««≤J QÉÑàNG OGóYEG »°†à≤jh
.(πjó©àq dG ,¬«Lƒàq dG ,OÉ¡°TE’G) ¬àØ«Xh ∑GQOEG @
êÉeOE’G É«LƒZGó«H ΩGÎMG @
õ«côqàdG ≈∏Y ºq∏©àŸG IQób IÉYGôe @
.É¡JGô°TDq ƒe IÉYGôeh èeGÈdÉH IOQGƒdG ÒjÉ©ŸG ΩGÎMG @
q π°UGƒàq dG ‘ º««≤àq dG - 2
…q ƒØ°ûdG
: ô¶àæŸG AGOC’G
.èé◊G ¬«a ´ƒæjh

q ájq ƒ¨d ’ÉªYCG ¬H õéæj …
q QGƒM ¢üf
q êÉàfEG ‘ ºq∏©àŸG ∑QÉ°ûj : áLQóq dG ájÉ¡f ‘
É¡JGô°TDq ƒeh º««≤qàdG ÒjÉ©e
¬JGô°TDq ƒe ¢†©H QÉ«©ŸG ¢üf
q QÉ«©ŸG
π°UGƒàq dG á«©°VƒH ó«q ≤àq dG @
.ÜÉ£ÿG ºéM å«M øe ≈fOC’G óq ◊G êÉàfEG @ áeAÓŸG 1
ΩÉ≤ª∏d ≥HÉ£ŸG ºé©ŸG ∫Éª©à°SG @
.ΩÉ≤ª∏d Ö°SÉæŸG º«¨æàq dG ΩGÎMG @
º«¨æqàdG 2
.AGOC’G ‘ ∫É°SÎ°S’G @
ΩÉ≤ª∏d á≤aGƒŸG áqjƒ¨q∏dG ∫ÉªYC’G RÉ‚EG @
ΩÉé°ùf’G 3
.q»≤£æe ÖbÉ©J ≥ah QÉµaC’G Ö«JôJ @
.QGôµàq dG ÜÉæàLG @
Éª«∏°S ’Éª©à°SG §Hôq dG äGhOCG ∫Éª©à°SG @ ¥É°ùqJ’G 4
.á«æHCÓd º«∏°S ∫Éª©à°SG @
.´ƒæàe
q ºé©e ∫Éª©à°SG @
.∞°UƒdG ™jƒæJ @ AGôqãdG 5
.èé◊G ™jƒæJ @
25
: IAGô≤dG ‘ º««≤àq dG - 3
.iCGôq dG AGóHEGh ∞«dCÉàq dGh π«∏ëàq dGh º¡ØdG ≈∏Y ¬JGQób ÉØ qXƒe áYƒæàe
q É°Uƒ°üf ºq∏©àŸG CGô≤j : áLQóq dG ájÉ¡f ‘
É¡JGô°TDq ƒeh º««≤àq dG ÒjÉ©e

q QÉ«©ŸG
º«∏°ùdG
q ≥£qædGG @
∫É°SÎ°S’G @ ájq ô¡÷G IAGô≤dG 1
ΩÉ≤ª∏d ºq¨æŸG AGOC’G @
.¢ü
q æq dG ¿ƒª°†Ã ≥q∏©àJ á∏Ä°SCG øY É«q HÉàc áHÉLE’G @
∫’óà°SÓd ¢ü q æq dG øe øFGôb êGôîà°SG @ ¢ü
q æq dG IádÉ©e 2
¢ü
q æq dG á«æÑH ≥q∏©àJ á∏Ä°SCG øY áHÉLE’G @
¢üæq dG øe Iô≤a ∫GõàNG @
¢ü
q qædG ‘ ±ôq °üqàdG 3
≈æ©ŸG IóMƒH ∫ÓNE’G ¿hO ¢ü
q qædG øe Iô≤a ¢ü«î∏J @
.¢ü
q qædG É¡Mô£j »àqdG ÉjÉ°†≤dG øe áq«°†b RGôHEG @
.áq«°†≤dG øe q»°üî°T ∞bƒe øY ÒÑ©qàdG @ iCGôq dG AGóHEG 4
.á«æHCÓd º«∏°S ∫Éª©à°SG @
»HÉàµdG êÉàfE’G ‘ º««≤àq dG - 4

ájq QGƒM ™WÉ≤eh á«q Ø°Uh ™WÉ≤e ¬æªq °†j Éjq Oô°S É°üf
q É«q HÉàc ºq∏©àŸG èàæj : áLQóq dG ájÉ¡f ‘

q QÉ«©ŸG
.óæ°ùdG
q ™e êƒàæŸG ≥aGƒJ @ áeAÓŸG 1
.áª«∏©àq dG ™e êƒàæŸG ≥aGƒJ @
.áqjOô°ùdG
q á«æÑdG ∫ÉªàcG @
.çGóMC’G Ö«JôJ @
.Éª«∏°S ’Éª©à°SG §HGhôq dG ∫Éª©à°SG @ ¢üæq dG AÉæH áeÓ°S 2
.Éª«∏°S ’Éª©à°SG áqjƒ¨q∏dG á«æHC’G ∫Éª©à°SG @
.º°SqôdG óYGƒb ΩGÎMG @
26
.∞°UƒdÉH AÉæZE’G @
§‰ ‘ ±ôq °üàq dG
QGƒ◊ÉH AÉæZE’G @ 3
.áqjOô°S ábQÉØe çGóMEG @ áHÉàµdG
..í«°üa ºé©e ∫Éª©à°SG @

.áYƒæàe
q Ö«cGôJ ∫Éª©à°SG @ áaGô q£dGh á¨q∏dG AGôK 4
.ÌcCG hCG Iõ«q ªàe Iôµa Qƒ¡X @
.¢ü
q æq dG áµÑM ‘ ∞jôW ±ôq °üJ @
.áHÉàµdG ìƒ°Vh @
§«≤æàq dG áeÓ°S @ ¢Vô©dG ø°ùM 5
.äGô≤ØdG õjÉ“ @
ÒjÉ©ŸG ≥ah OGóYC’G ™jRƒJ ∫hóL - 1-4
ô°TDq ƒe qπµd óæ°ùŸG Oó©dG QÉ«©ŸG äGô¡°TDƒe QÉ«©ŸG ¢üf

q QÉ«©ŸG ºbQ
≥˘aGƒ˘J) π˘qÑ˘≤˘àŸGh ´ƒ˘°VƒŸGh á˘HÉ˘˘à˘ µ˘ dG ¢Vô˘˘Z ΩÎë˘˘j ¢ü˘˘qæ˘ dG -
4 áeAÓŸG 1
(áª«∏©àq dGh óæ°ùdG
q ™e êƒàæŸG
2 áqjOô°ùdG
q á«æÑdG ∫ÉªàcG -
2 §HGhqôdG ∫Éª©à°SGh çGóMC’G Ö«JôJ -
¢ü
q æq dG AÉæH áeÓ°S 2
1 º°SqôdG óYGƒb ΩGÎMG -
1 Éª«∏°S ’Éª©à°SG á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG -
1,5 ∞°UƒdÉH AÉæZE’G -

§‰ ‘ ±qô°üqàdG
1,5 QGƒ◊ÉH AÉæZE’G - 3
áHÉàµdG
1 ájq Oô°S ábQÉØe çGóMEG -
2 áYƒæàe
q Ö«cGôJh í«°üa ºª©e ∫Éª©à°SG -
áaGô q£dGh á¨q∏dG AGôK 4
2 Iõ«q ªàe Iôµa Qƒ¡X hCG áµÑ◊G ‘ ∞jô q£dG ±ôq °üàq dG -
2 äGô≤ØdG õjÉ“h §«≤æàq dG áeÓ°Sh áHÉàµdG ìƒ°Vh ¢Vô©dG ø°ùM 5
20 á∏ª÷G
27
: »q HÉàµdG êÉàfE’G º««≤J ÒjÉ©Ã π°üàq J äÉë«°VƒJ - 2-4
ºq∏°ùdG
q ¿ƒµàj
q .»q Ø°Uh ºq∏°S OÉªàYG ø°ùëj ∂dòd Úã∏qãdG IóYÉb ≥«Ñ£J É¡«a Ö©°üj »àqdG Oq GƒŸG øe » q HÉàµdG êÉàfE’G
: »JB’Éc ¢†©H øe º¡°†©H ò«eÓàq dG õ««“ øª°†j √QÉÑàYÉH äÉLQO ¢ùªN øe » q Ø°UƒdG
»q Ø°UƒdG ºq∏°ùdG
q ‘ É¡≤aGƒj Ée á≤aGƒŸG äÉeÓ©dG ∂q∏ªàq dG iƒà°ùe Q/´
GqóL óq«L (+/+++) õq«ªqàdG iƒà°ùe CG
óq«L (+++) ≈°übC’G ∂q∏ªqàdG iƒà°ùe Ü
∫ƒÑ≤e (-++) ≈fOC’G ∂q∏ªqàdG iƒà°ùe ê
≈fOC’G ¿hO (--+) ≈fOC’G ¿hO ∂q∏ªàq dG iƒà°ùe O
∫ƒÑ≤e ÒZ (---) ∂q∏ªàq dG ΩGó©fG iƒà°ùe `g
á¡÷G øe h (Ü+ CG) ó«q ÷G ¢ü q æq dG äGõ«q ‡ á¡L øe ó‚h ∫ƒÑ≤ŸG ¢üædG q äGõ«q ‡ (ê) » q Ø°UƒdG ºq∏°ùdG
q §°Sh ‘ ó‚h
Ö«éà°ùj ºq∏©àŸG ¬éàfCG …òqdG ¢ü q qædG ¿Éc GPEÉa .(`g + O) äÉHƒ©°U øY qºæJ π∏N øWGƒe RÈJ »àqdG ¢ü q qædG äGõq«‡ iôNC’G
¿Éc GPEGh .áaó¡à°ùŸG äGQGóàb’G ≥q≤M ób ¢ü q qædG Gòg èàfCG …òqdG ò«ª∏qàdG q¿CG êÉàæà°S’G øµeCG ∫ƒÑ≤ŸG ¢ü q qædG äGõq«ªŸ
∂q∏ªàj ⁄ ¢üq qædG ∂dP èàfCG …òqdG ò«ª∏qàdG q¿CG êÉàæà°S’G øµeCG (`g)h (O) Újƒà°ùŸG äGõq«ªŸ Ö«éà°ùj ¬éàfCG …òqdG ¢ü q qædG
áµÑ°T ‘ ì l Î≤eo h á°SGQóq dG äGƒæ°S Ö°ùM ¢Uƒ°üæq dG ºéM ójó– »∏j Ée ‘h .¢ü q æq dG AÉæH äGQÉ¡e øe ≈fOC’G óq ◊G
..èàæŸG ¢üq æq dG ºéM »YGôJh á°SOÉ°ùdG q áæ°ùdG
q Ö°SÉæJ ìÓ°UEG
¢Uƒ°üæq dG ºéM - 3-4

qó◊G ójó– Ö©°üdG q øe ¿Éc øÄdh .áMÎ≤ŸG áHÉàµdG ™jQÉ°ûŸ É©ÑJ ∫ƒ q£dG å«M øe ∞∏àîJ É°Uƒ°üf ¿ƒªq∏©àŸG Öàµj
¬qfEÉa Ö°SÉæŸG º««≤qàdG ¬ª««≤Jh Éqe iƒà°ùe ¤EG »ªàæj ò«ª∏J ¬LÉàfEÉH ÖdÉ£ŸG ¢ü
q qædG É¡æe ∞qdCÉàj »àqdG äGOôØŸG Oó©d ≈fOC’G
¢ü
q æq dG ºéM ¢ùØf ‘ É«q dÉM ¬éàæj …òqdG ¢ü q æq dG ºéM ¿Éc GPEG »HÉàµdG êÉàf’G ‘ áHƒ©°U ÊÉ©j ò«ª∏àq dG q¿GE ∫ƒ≤dG Rƒéj
.•QÉØdG »q °SGQóq dG ΩÉ©dG ájÉ¡f ‘ ¬éàæj ¿Éc …òqdG
πjƒW ¢üf
q §°Sƒàe
q ¢üfq Ò°üb ¢üf
q á°SGQqódG áæ°S
IOôØe 50 øe ÌcCG IOôØe 49 ¤EG 30 øe IOôØe 30 øe qπbCG ¤hC’G
IOôØe 100 øe ÌcCG IOôØe 99 ¤EG 50 øe IOôØe 50 øe π
q bCG á«fÉãdG
IOôØe 150 øe ÌcCG IOôØe 149 ¤EG 100 øe IOôØe 100 øe qπbCG áãdÉqãdG
q bCG á©HGôq dG
q bCG á°ùeÉÿG
IOôØe 350 øe ÌcCG IOôØe 349 ¤EG 250 øe IOôØe 250 øe qπbCG á°SOÉ°ùdG
q
28
(á°SOÉ°ùdG q »q HÉàµdG êÉàfE’G ìÓ°UEG áµÑ°T - 4-4
q áæ°ùdG)
(IOôØe 200 øe qπbCG) Ò°ü≤dG ¢ü

q qædG äGõ«‡
∫ƒÑ≤e ÒZ ≈fOC’G ¿hO ∫ƒÑ≤e ó«q L Góq L ó«q L ô°TDq ƒŸG
ÒZ ¢q üæq dG ™WÉ≤e @ áqdGO ¢q üæq dG ™WÉ≤e @ ¢VôZ ΩGÎMG -
áqdGO ¢q üqædG ™WÉ≤e @
áqdGO áqdGO ¢q üqædG ™WÉ≤e @ áqdGqódG ¢q üqædG ™WÉ≤e @ GqóL ´ƒ°VƒŸGh áHÉàµdG
¥ƒØj ™WÉ≤ŸG OóY @
¬d á∏°U ’ ¢q üæq dG @ á«aÉc ÒZ ™WÉ≤ŸG @ á«aÉc ™WÉ≤ŸG @ ¥ƒØj ™WÉ≤ŸG OóY @ óæ°q ùdG) πÑq ≤àŸGh
Üƒ∏£ŸG
´ƒ°VƒŸÉH Üƒ∏£ŸG (áª«∏©qàdG
ÒZ ájq Oô°q ùdG á«æÑdG ájGóÑdG ™°Vh ôqaƒJ @ ∫ƒq ëàq dG ¥É«°S ôqaƒJ äÉeÉ≤ŸG ôqaƒJ @ äÉ˘˘ ˘ eÉ˘˘ ˘ ≤ŸG ô˘˘ ˘ ˘qaƒ˘˘ ˘ ˘J @ á˘˘ «˘ ˘æ˘ ˘Ñ˘ ˘dG ∫É˘˘ ˘ª˘ ˘ à˘ ˘ cG -
ÉeÉ“ áë°VGh π
q bC’G ≈∏Y π
q bC’G ≈∏Y áKÓqãdG áKÓqãdG ájq Oô°q ùdG
Ö«Jôàq dG ΩGÎMG @
‘ Ö«JÎqdG ∫ÓàNG @ Ö«JôqàdG ΩGÎMG @ Ö«JÎqdG ΩGÎMG @
§˘˘ ˘HGhqô˘ ˘ dG ™˘˘ ˘jƒ˘˘ ˘ æ˘ ˘ ˘J @
Ö«Jôàq dG ΩGó©fG @ ¢q üæq dG øe AõL ¢ùØf ∫Éª©à°SG @ øe §HGhôq dG ™jƒæJ @
øeh º°ùb π q c πNGO çGóMC’G Ö«JôJ -
§Hôq dG äGhOCG ÜÉ«Z @ ¢ùØ˘˘ ˘f ∫É˘˘ ˘ª˘ ˘ ©˘ ˘ à˘ ˘ °SG @ §HGôq dG ôNBG ¤EG º°ùb
ôNBG ¤EG º°ùb §HGhqôdG ∫Éª©à°SGh
QGôµqàdG @ §HGqôdG ôFÉª°V ∫Éª©à°SG @ ôFÉª°V ∫Éª©à°SG @
ô˘FÉ˘ª˘ °V ∫É˘˘ª˘ ©˘ à˘ °SG @
QGôµàq dG @ ádÉME’G ádÉME’G
ádÉME’G
AÉ£NCG 9 AÉ£NCG 8 hCG 7 AÉ£NCG 6 hCG 5 AÉ£NCG 4 hCG 3 ¿É£N º°SqôdG óYGƒb ΩGÎMG
á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG
AÉ£NCG 7 AÉ£NCG 6 hCG 5 AÉ£NCG 4 hCG 3 ¿BÉ£N óMGh CÉ£N
Éª«∏°S ’Éª©à°SG
≥q∏©àj ∞°UƒdG @
≥˘˘ q∏˘ ˘©˘ ˘à˘ ˘j ∞˘˘ ˘°Uƒ˘˘ ˘dG @ äÉfƒq µŸG ∞∏àîÃ
≥q∏©àj ∞°UƒdG @ äÉfƒq µŸG ∞∏àîÃ
π˘˘ ˘bC’G ≈˘˘ ˘∏˘ ˘ Y ¿ƒq ˘ ˘ µÃ ,¿Éeõq dG ,¿ÉµŸG)
∞°UƒdG ÜÉ«Z @ óMGh ¿ƒq µÃ , ¿Éeõq dG ,¿ÉµŸG) /∞°UƒdÉH) AÉæZE’G
…QGƒ◊G ™£≤ŸG äÉq«°üî°q ûdG
QGƒ◊G ÜÉ«Z @ ™£≤ŸG ÜÉ«Z @ (äÉq«°üî°q ûdG (QGƒ◊ÉH
≈∏Y Údƒb øe ¿ƒq µàj …
q QGƒM ™£≤e @
q…QGƒ◊G π
r ≤j ’ …
q QGƒM ™£≤e 4 øe ÌcCG øe ∞qdCÉàj
π
q bC’G ∫GƒbCG 4 øY
∫GƒbCG
ábQÉØe çGóMEG -
’ ’ º©f º©f º©f
ájq Oô°S
ºé©e ∫Éª©à°SG -
Góq L Ohófi ó«°UQ Ohófi q…ƒ¨d π«°UQ §«°ùH q…ƒ¨d π«°UQ Éq«Ñ°ùf q»æZ ó«°UQ º«∏°Sh q»æZ ó«°UQ
Ö«cGôJ h í«°üa
¬dÉª©à°SG Aƒ°S QqôµJ ÉfÉ«MCG º«∏°S ÒZh º«∏°Sh ∫Éª©à°S’G º«∏°Sh ∫Éª©à°S’G
áYƒq æàe
∞jôq£dG ±qô°üqàdG -
’ ’ º©f º©f º©f Qƒ¡X hCG áµÑ◊G ‘
Iõq«‡ Iôµa
áë°VGh áHÉàc @ áë°VGh áHÉàc @ áHÉàµdG ìƒ°Vh
áë°VGh ÒZ áHÉàc @ áë°VGh áHÉàc @ áë°VGh áHÉàc @
ÉfÉ«MCG á∏«ªLh õjÉ“ §«≤æqàdG áeÓ°Sh
A…OQ ¢VôY @ ∫ƒÑ≤e ¢VôY @ óq«L ¢VôY @
∫ƒÑ≤ŸG ¿hO ¢VôY @ GqóL óq«L ¢VôY @ äGô≤ØdG
29
(á°SOÉ°ùdG
q áæ°ùdG)
q »q HÉàµdG êÉàfE’G ìÓ°UEG áµÑ°T
( IOôØe 249 ¤EG IOôØe 200 øe) §°SƒàŸG

q ¢ü q qædG äGõ«‡
ÒZ ¢q üæq dG ™WÉ≤e @ áqdGO ¢q üæq dG ™WÉ≤e @ ΩÎëj ¢q üæq dG -
áqdGO ¢q üqædG ™WÉ≤e @
áqdGO áqdGO ¢q üqædG ™WÉ≤e @ áqdGqódG ¢q üqædG ™WÉ≤e @ GqóL áHÉàµdG ¢VôZ
¬d á∏°U ’ ¢q üæq dG @ á«aÉc ÒZ ™WÉ≤ŸG @ á«aÉc ™WÉ≤ŸG @ ¥ƒØj ™WÉ≤ŸG OóY @ πÑ≤àŸGh ´ƒ°VƒŸGh
Üƒ∏£ŸG
´ƒ°VƒŸÉH Üƒ∏£ŸG (áª«∏©àq dGh óæ°q ùdG)
ÒZ ájq Oô°q ùdG á«æÑdG ájGóÑdG ™°Vh ôqaƒJ @ ∫ƒq ëàq dG ¥É«°S ôqaƒJ äÉeÉ≤ŸG ôqaƒJ @ äÉeÉ≤ŸG ôqaƒJ @ á«æÑdG ∫ÉªàcG -
ÉeÉ“ áë°VGh .π
q bC’G ≈∏Y π
‘ Ö«JÎqdG ∫ÓàNG @ Ö«Jôàq dG ΩGÎMG @
Ö«JôqàdG ΩGÎMG @ Ö«JÎqdG ΩGÎMG @
Ö«JôqàdG ΩGó©fG @ ¢q üqædG øe AõL §HGhqôdG ™jƒæJ @
¢ùØf ∫Éª©à°SG @ øe §HGhôq dG ™jƒæJ @
äGhOCG ÜÉ«Z @ ¢ùØf ∫Éª©à°SG @ øeh º°ùb πq c πNGO çGóMC’G Ö«JôJ -
§HGôq dG ôNBG ¤EG º°ùb
§HqôdG §HGqôdG ôNBG ¤EG º°ùb §HGhqôdG ∫Éª©à°SGh
ôFÉª°V ∫Éª©à°SG @ ôFÉª°V ∫Éª©à°SG @
QGôµàq dG @ QGôµàq dG @ ôFÉª°V ∫Éª©à°SG @
ádÉME’G ádÉME’G
ádÉME’G
AÉ£NCG 9 AÉ£NCG 8 hCG 7 AÉ£NCG 6 AÉ£NCG 5 hCG 4 AÉ£NCG 3 º°SqôdG óYGƒb ΩGÎMG
AÉ£NCG 8 AÉ£NCG 7 hCG 6 AÉ£NCG 5 AÉ£NCG 4 hCG 3 ¿BÉ£N
≥q∏©àj ∞°UƒdG @ äÉfƒq µŸG ∞∏àîÃ
π˘˘ ˘bC’G ≈˘˘ ˘∏˘ ˘ Y ¿ƒq ˘ ˘ µÃ ,¿Éeõq dG ,¿ÉµŸG)
∞°UƒdG ÜÉ«Z @ óMGh ¿ƒq µÃ , ¿Éeõq dG ,¿ÉµŸG) /∞°UƒdÉH) AÉæZE’G
…QGƒ◊G ™˘˘ ˘ ˘ ˘ ˘ £˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ≤ŸG äÉq«°üî°q ûdG
QGƒ◊G ÜÉ«Z @ ™£≤ŸG ÜÉ«Z @ (äÉq«°üî°q ûdG (QGƒ◊ÉH
≈∏Y Údƒb øe ¿ƒq µàj
π q…QGƒM ™£≤e @
q…QGƒ◊G π r ≤j ’ …
q QGƒM ™£≤e 4 øe ÌcCG øe ∞qdCÉàj
q bC’G ∫GƒbCG 4 øY
∫GƒbCG
ájq Oô°S
Góq L Ohófi ó«°UQ Ohófi … q ƒ¨d ó«°UQ §«°ùH …
q ƒ¨d ó«°UQ É«q Ñ°ùf »
q æZ ó«°UQ º«∏°Sh »
q æZ ó«°UQ Ö«cGôJ h í«°üa
¬dÉª©à°SG Aƒ°S QqôµJ ÉfÉ«MCG º«∏°S ÒZh º«∏°Sh ∫Éª©à°S’G º«∏°Sh ∫Éª©à°S’G
áYƒq æàe
Iõ«q ‡ Iôµa
ÉfÉ«MCG á∏«ªLh õjÉ“ §«≤æàq dG áeÓ°Sh
∫ƒÑ≤ŸG ¿hO ¢VôY @ GqóL óq«L ¢VôY @ äGô≤ØdG
30
(á°SOÉ°ùdG
q áæ°ùdG)
q »q HÉàµdG êÉàfE’G ìÓ°UEG áµÑ°T
( IOôØe 250 øe ÌcCG) πjƒ q£dG ¢ü
q qædG äGõ«‡
ÒZ ¢q üæq dG ™WÉ≤e @ áqdGO ¢q üæq dG ™WÉ≤e @ ΩÎëj ¢q üæq dG -
áqdGO ¢q üæq dG ™WÉ≤e @
áqdGO áqdGO ¢q üqædG ™WÉ≤e @ áqdGqódG ¢q üqædG ™WÉ≤e @ GqóL áHÉàµdG ¢VôZ
¬d á∏°U ’ ¢q üqædG @ á«aÉc ÒZ ™WÉ≤ŸG @ á«aÉc ™WÉ≤ŸG @ ¥ƒØj ™WÉ≤ŸG OóY @ πÑ≤àŸGh ´ƒ°VƒŸGh
Üƒ∏£ŸG
´ƒ°VƒŸÉH Üƒ∏£ŸG (áª«∏©àq dGh óæ°q ùdG)
ÒZ áqjOô°q ùdG á«æÑdG ájGóÑdG ™°Vh ôqaƒJ @ ∫ƒq ëqàdG ¥É«°S ôqaƒJ äÉeÉ≤ŸG ôqaƒJ @ äÉeÉ≤ŸG ôqaƒJ @ á«æÑdG ∫ÉªàcG -
ÉeÉ“ áë°VGh .π
q bC’G ≈∏Y π
‘ Ö«JÎqdG ∫ÓàNG @ Ö«Jôàq dG ΩGÎMG @
Ö«Jôàq dG ΩGÎMG @ Ö«JÎqdG ΩGÎMG @
Ö«JôqàdG ΩGó©fG @ ¢q üqædG øe AõL §HGhqôdG ™jƒæJ @
¢ùØf ∫Éª©à°SG @ øe §HGhqôdG ™jƒæJ @
äGhOCG ÜÉ«Z @ ¢ùØf ∫Éª©à°SG @ øeh º°ùb πq c πNGO çGóMC’G Ö«JôJ -
§HGôq dG ôNBG ¤EG º°ùb
§Hôq dG §HGôq dG ôNBG ¤EG º°ùb §HGhôq dG ∫Éª©à°SGh
ôFÉª°V ∫Éª©à°SG @ ôFÉª°V ∫Éª©à°SG @
QGôµqàdG @ QGôµqàdG @ ôFÉª°V ∫Éª©à°SG @
ádÉME’G ádÉME’G
ádÉME’G
ÌcCG hCG CÉ£N 11 AÉ£NCG 10 hCG 9 AÉ£NCG 8 hCG 7 AÉ£NCG 6 hCG 5 AÉ£NCG 4 hCG 3 º°SqôdG óYGƒb ΩGÎMG
AÉ£NCG 10 AÉ£NCG 9 hCG 8 AÉ£NCG 7 hCG 6 AÉ£NCG 5 hCG 4 AÉ£NCG 3
øe ≥q∏©àj ∞°UƒdG @ äÉfƒq µŸG ∞∏àîÃ
π˘˘ ˘bC’G ≈˘˘ ˘∏˘ ˘ Y ¿ƒq ˘ ˘ µÃ ,¿ÉeqõdG ,¿ÉµŸG)
∞°UƒdG ÜÉ«Z @ .óMGh ¿ƒq µÃ , ¿ÉeqõdG ,¿ÉµŸG) /∞°UƒdÉH) AÉæZE’G
.…QGƒ◊G ™£≤ŸG äÉ«q °üî°q ûdG
.QGƒ◊G ÜÉ«Z @ ™˘˘ ˘ ˘£˘ ˘ ˘ ≤ŸG ÜÉ˘˘ ˘ ˘«˘ ˘ ˘ ˘Z @ (äÉ«q °üî°q ûdG (QGƒ◊ÉH
Údƒ˘˘b ø˘˘e ¿ƒq ˘ µ˘ à˘ ˘j @ …
q QGƒM ™£≤e @
.…
q QGƒ◊G ’ q…QGƒM ™£≤e @
.qπbC’G ≈∏Y 4 øe ÌcCG øe ∞qdCÉàj
.∫GƒbCG 4 øY qπ≤j
.∫GƒbCG
ájq Oô°S
GqóL Ohófi ó«°UQ Ohófi q…ƒ¨d ó«°UQ §«°ùH q…ƒ¨d ó«°UQ Éq«Ñ°ùf q»æZ ó«°UQ º«∏°Sh q»æZ ó«°UQ
Ö«cGôJh í«°üa
¬dÉª©à°SG Aƒ°S Qôq µJ ÉfÉ«MCG º«∏°S ÒZh º«∏°Sh ∫Éª©à°S’G º«∏°Sh ∫Éª©à°S’G
áYƒq æàe
Iõq«‡ Iôµa
ÉfÉ«MCG á∏«ªLh õjÉ“ §«≤æqàdG áeÓ°Sh
∫ƒÑ≤e hO ¢VôY @ Góq L ó«q L ¢VôY @ äGô≤ØdG
31
: á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG ‘ º««≤àq dG - 5
¢üf
q êÉàfEG ‘ É¡Ø qXƒjh ájq ƒ¨q∏dG IôgÉ q¶dG ºq∏©àŸG ±ôq ©àj : áLQóq dG ájÉ¡f ‘

q QÉ«©ŸG
.¢ü
q qædG ‘ á∏ª÷G OhóM øq«©j @
.á∏ª÷G ´ƒf ø«q Ñj @
á∏ª÷G ‘ á«q °SÉ°SC’G ô°UÉæ©dG ø«q ©j @
.á°ShQóŸG á∏ª÷G äÉªªq àe ø«q ©j @ IôgÉ q¶dG ±ôq ©J
1
.(¬JÉfƒµe
q hCG) ÖqcôŸG ´ƒf »qª°ùj @ ájq ƒ¨q∏dG
.áØ«Xƒ∏d áÑ°SÉæŸG ÜGôYE’G áeÓY øq«©j @
.π©ØdG ∞æq °üj @
π©ØdG ¿Rh ôcòj @
π©ØdG ±qô°üj @
Qó°üŸGh ∫ƒ©ØŸGh πYÉØdG »ª°SG ≥ q à°ûj @
.Iõª¡dG º°Sôj @
IôgÉ q¶dG ∞«XƒJ
.º°S’G ôNBG ‘ AÉàq dG º°Sôj @ 2
.á∏ª÷G Öqcôj @ ájq ƒ¨q∏dG
.äÉªqªàŸÉH á∏ª÷G »æ¨j @
.IOóq fi ájq ƒ¨d ôgGƒX øªq °†àj É°üf
q èàæj @
32
»∏ª©dG ÖfÉ÷G
äGóMƒdG ≈∏Y Iõ«ªŸG
q ±GógC’Gh äÉjÉØµdG ™jRƒJ ‘ - I
,∂dP ‘ Éæ«YGQ óbh .á°ùªN hCG ™«HÉ°SCG á©HQCG ≈∏Y É¡æe π q c óq à“ äGóMh â q °S ≈∏Y á«q Hô©dG á¨q∏dG èeÉfôH ÉæYqRh
: ÒÑc qóM ¤EGh
.Éq«Ñ°ùf áJhÉØàe äGÎa ¢ùªN ¤EG áq«°SGQqódG áæ°ùdG
q º°ù≤jq …òqdGh ¬H ∫ƒª©ŸG π£©dG ΩÉ¶f -
.¢ü
q æq dG ƒëæH ΩCG á∏ª÷G ƒëæH â≤q∏©JCG AGƒ°S áHQÉ≤àe ájq ƒ¨d ôgGƒXh º«gÉØe Ióq Y ™«ªŒ á«q fÉµeEG -
äGQÉÑàN’G ìÓ°UEG á°Uôa ºq∏©ª∏d ∂dP í«àjh ,lá∏£Y (á°SOÉ°ùdGh q á°ùeÉÿG ÚJóMƒdG GóY) IóMh π s c ƒ∏àJ ¿CG -
.âbƒdG øe ™°ùqàe ‘ áÑ°SÉæŸG áq«LÓ©dG á q£ÿG OGóYEG ∂dòch ,áqbOh ô°ù«H äÉHƒ©°üdG q ¢ü«î°ûJh
: äGóMƒdG ™jRƒJ áq«Ø«c í°Vƒj q ∫hóL »∏j Ée ‘h
™HGôq dG ´ƒÑ°SC’G ådÉqãdG ´ƒÑ°SC’G ÊÉqãdG ´ƒÑ°SC’G ∫hCq ’G ´ƒÑ°SC’G

êÓY + q»¡«LƒJ º«≤J : ôØ°U IóMƒdG ÈªàÑ°S
≈`````````````````````````````````````````````````````dhC’G Ió``````````````````````````````````````````````MƒdG ôHƒàcCG
Ió```````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````MƒdG Èªaƒf
á`````````````````````````````````````````````````````«fÉqãdG Èª°ùjO
á`````````````````````````````````````````````````````````ãdÉqãdG Ió```````````````````````````````````````````````````MƒdG »ØfÉL
Ió````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````MƒdG …ôØ«a
á```````````````````````````````````````````````````©HGôq dG ¢SQÉe
á````````````````````````````````````````°ùeÉÿG Ió```````````````````````````````````````````````````````````````MƒdG πjôaCG
Ió````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````MƒdG …Ée
…OÉ``````````````````¡°TEG º```````````````««≤J á````````````````°SOÉ°ùdG
q ¿GƒL
33
: IAGô≤dG - 1
»æ©ŸG AÉæH ‘ ¬JGQób ÉØ qXƒe áYƒæàe
q É°Uƒ°üf CGô≤j :IOq ÉŸG ájÉØc
¤hC’G IóMƒdG
q IóMƒdG
á©HGôq dG IóMƒdG
Iõ«q ªŸG ±GógC’G

á°SOÉ°ùdG
@ @ @ @ * * .¬«a IOQGƒdG ÊÉ©ŸG øY ÒÑ©àq ∏d áªq¨æe IAGôb ÜƒàµŸG CGô≤j - 1
@ @ @ @ * * .√GóHCG …CGQ ≈∏Y ¬H ∫’óà°SÓd ájq ô¡L IAGôb ÜƒàµŸG øe GAõL CGô≤j - 2
@ @ @ @ * * øFGôb ™ªLh ¿É©e AÓéà°S’ øeõH IOqófi á©jô°S áàeÉ°U IAGôb ÜƒàµŸG CGô≤j - 3
@ @ @ @ * * q Ö°ùM äGQÉÑYh äGOôØe ìô°ûj - 4

.¬«a äOQh …òqdG ¥É«°ùdG
@ * * * * • .á«q Yôah á«q °ù«FQ ¤EG É¡Øæq °üjh ôµØdG êôîà°ùj - 5
@ * * * * •
hCG ¢ü q Iõ«q ªŸG IôJGƒàŸG øFGô≤dG ±ôq ©àj - 7/6
q æq dG ´ƒf ±ôq ©àj / .¬æe ™£≤Ÿ hCG ¢üæd
.™£≤ŸG
@ @ * * * • q qædG ∫õàîj - 8
.qΩÉ©dG √Éæ©Ã ∫ÓNE’G ¿hO ¢ü
* * * • • • q qædG ¢üqî∏j - 9
.qΩÉ©dG √Éæ©Ã ∫ÓNE’G ¿hO ¢ü
* * * * • • .á«q ¶Ød øFGô≤H ∂dP ≈∏Y ∫

q óà°ùjh ¢ü q øY ôÑq ©j - 10
q æq dG ‘ ∫Éª÷G øWGƒŸ ¬bhòJ
* * * * * • q æq dG É¡Mô£j »àqdG ÉjÉ°†≤dG ™°†H πq∏ëj - 11

.¢ü
* * * * • • áMhô£ŸG ÉjÉ°†≤dG ‘ ¬jCGQ …óÑj - 12
* * * * • • .ÉjÉ°†≤∏d ’ƒ∏M íà≤j - 13
.IQqô≤ŸG äÉjƒàÙG ≈∏Y ∫É¨à°TÓd É¡àÄ«¡Jh ºq∏©àŸG äGQób ®É≤jEG ádhÉfi …CG ,¢SÉæjEGh ¢ù«°ù– : (•)
.Oƒ°ü≤ŸG õ«q ªŸG ±ó¡dG ∫ƒM á£°ûfC’G õ«côJ …CG ,≥ªq ©Jh » q é¡æe ºq∏©J : (*)
»
q é¡æe ºq∏©J ´ƒ°Vƒe âfÉc »àqdG ¬H á∏°üàq ŸG äÉjƒàÙGh õ«q ªŸG ±ó¡dG ≈∏Y ∫É¨à°T’G á∏°UGƒe …CG ,ºYOh ó¡q ©J : (@)
.áØdÉ°ùdG
q á«q ª«∏©àq dG äÉjƒà°ùŸG ‘ hCG á≤HÉ°ùdG
q (äGóMƒdG hCG) IóMƒdG ‘
34
: á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG - 2
.π°UGƒàq dG ‘ º°Sôq dG óYGƒbh ájq ƒ¨q∏dG á«æHC’G ∞ qXƒj :IOq ÉŸG ájÉØc
iƒàÙG Iõq«ªŸG ±GógC’G IóMƒdG

áaÉ°VE’ÉH ±qô©ŸG º°S’G -
qô÷G ôFÉª°V - ±ô©ŸG AÉª°SC’G øe IôµqædG AÉª°SC’G õq«Á @
¤hC’G IóMƒdG
á∏°üàq ŸG Ö°üæq dG ôFÉª°V -
∞YÉ°†ŸG øe Üƒ°üæŸG ´QÉ°†ŸG á¨«°U - ´QÉ°†ŸG ‘ Gójõeh GOqô› q»KÓqãdG π©ØdG ±qô°üj @
∞YÉ°†ŸG øe ôeC’G á¨«°Uh ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG á¨«°U - .ôeC’Gh ΩhõÛG ´QÉ°†ŸGh Üƒ°üæŸG
¢übÉqædG øe »°VÉŸG á¨«°U -
¢übÉqædG øe ´ƒaôŸG ´QÉ°†ŸG á¨«°U -
´QÉ°†ŸG ‘ Gójõeh GOqô› q»KÓqãdG π©ØdG ±qô°üj @
¢übÉqædG øe Üƒ°üæŸG ´QÉ°†ŸG á¨«°U -
.ôeC’Gh ΩhõÛG ´QÉ°†ŸGh Üƒ°üæŸG
¢übÉæq dG øe ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG á¨«°U -
¢übÉæq dG øe ôeC’G á¨«°U -
Iôµæq dG IQƒ°ü≤ŸG AÉª°SC’G - øjƒæàq dG º°Sôj @
EGóàÑŸG ≈∏Y ÈÿG Ëó≤J - .á«q ª°S’G á∏ª÷G ô°UÉæY Ö«JôJ ô«q ¨j @
¬ª°SG ≈∏Y ï°SÉæq dG ÈN Ëó≤J - .áØ∏àfl øFGôb OÉªàYÉH ¢†©H øe É¡°†©H ∞FÉXƒdG õ«q Á @
ójõŸG »KÓqãdG π©ØdG øe Qó°üŸG - AÉª°SC’G ¢†©H q»KÓãdG π©ØdG øe q≥à°ûj @
≥∏£ŸG ∫ƒ©ØŸG É¡«qª°ùjh äÉªqªàŸG ¢†©ÑH áq«∏©ØdG á∏ª÷G »æ¨j @
ô£°ùdG
q /AÉ«dG /hGƒdG /∞dC’G ≈∏Y áaqô£àŸG Iõª¡dG Iõª¡dG º°Sôj @
GOqô› ∞YÉ°†ŸG øe πYÉØdG º°SG -
GOqô› ∞YÉ°†ŸG øe ∫ƒ©ØŸG º°SG -
AÉª°SC’G ¢†©H » q KÓqãdG π©ØdG øe ≥ q à°ûj @
GOôq › ¢übÉæq dG øe πYÉØdG º°SG -
GOôq › ¢übÉæq dG øe ∫ƒ©ØŸG º°SG -
ô£°ùdG
q / AÉ«dG / hGƒdG /∞dC’G ≈∏Y á£°SƒàŸG q Iõª¡dG Iõª¡dG º°Sôj @
≈æq ãŸG ÜGôYEG -
⁄É°ùdG
q ôqcòŸG ™ªL ÜGôYEG - .É¡∏ª©à°ùjh áØ«Xƒ∏d áÑ°SÉæŸG ÜGôYE’G áeÓY ±ôq ©àj @
⁄É°ùdG
q åqfDƒŸG ™ªL ÜGôYEG - .áØ∏àfl øFGôb OÉªàYÉH ¢†©H øe É¡°†©H ∞FÉXƒdG õ«q Á @
(hP - ñCG - ÜCG) á°ùªÿG AÉª°SC’G ¢†©H ÜGôYEG -
±É°†ŸG ⁄É°ùdGq ôqcòŸG ™ªL ‘ AÉ«dGh hGƒdG - º°SE’G ¤EG ±É°†ŸG ⁄É°q ùdG ôqcòŸG ™ªL ‘ AÉ«dGh hGƒdG º°Sôj @
.⁄É°ùdG
q åqfDƒŸG ™ªL AÉJ - .º°S’G ôNBG ‘ AÉqàdG º°Sôj @
…
q õ««ªqàdG ÖqcôŸG - .É¡∏ª©à°ùjh áq«Fõ÷G Ö«cGôqàdG ¢†©H ô°UÉæY ±qô©àj @
q IóMƒdG
‹
q ƒ°UƒŸG ÖqcôŸG - .øFGôb OÉªàYÉH ¢†©H øe É¡©°†©H ∞FÉXƒdG õ«q Á @
á°SOÉ°ùdG
ójõŸG øe πYÉØdG º°SG -

.AÉª°SC’G ¢†©H »
q KÓqãdG π©ØdG øe ≥
q à°ûj @
ójõŸG øe ∫ƒ©ØŸG º°SG -
35
: »q HÉàµdG êÉàfE’G - 3
.áHÉàµdG øe ÉWÉ‰CG ¬«a ∞ qXƒj É°üf
q èàæj :IOq ÉŸG ájÉØc
iƒàÙG Iõq«ªŸG ±GógC’G IóMƒdG
q…Oô°ùdG
q ¢ü q qædG áHÉàµd § q£NCG @ .áHÉàµdG áq«©°Vh πq∏ëj @
áHÉàµdG •É‰CG /§‰ Oqóëj @
¤hC’G IóMƒdG
…Oô°ùdG q ¢ü q æq dG á«æH -
ájGóÑdG ™°Vh - ô¶àæŸG êƒàæŸG ô°UÉæY π°üØj q @
∫ƒëq àq dG ¥É«°S - .ô¶àæŸG êƒàæŸG ô°UÉæY º q¶æj @
ájÉ¡qædG ™°Vh - .QÉµaC’G π°ù∏°ùJ »YGôj @
.Éjq Oô°S É°üf q èàfCG @ .É¡ q¶M ôµØdG ‹ƒj @
.q» q£ÿG Oô°ùdG q - á¨q∏dG óYGƒb ΩÎëj @
.¬« q£ÿG ÒZ Oô°ùdG q - .¥hô£ŸG ´ƒ°VƒŸG ºFÓj Éªé©e πª©à°ùj @
Oô°ùdG
q ‘ äÉq«°üî°ûdG q - .áHÉàµdG §‰ É¡ÑLƒà°ùj »àqdG á«q ¶Øq∏dG §HGhôq dG πª©à°ùj @
.Oô°ùdG
q ‘ ¿Éeõq dGh ¿ÉµŸG - .Éë°VGh É°VôY ¬°üf q ¢Vô©j @
áë°Uh ôµØdG ágÉLh å«M øe ¬Lƒàæe ¿ƒª°†e ºq«≤j @
q»Ø°Uh ™£≤Ã ¬«æZCG ÉqjOô°S É°üf q èàfCG @ q
á«q °üî°T ∞°Uh - .äÉeƒ∏©ŸG
äÉfGƒ«M /AÉ«°TCG ∞°Uh - .¬∏q∏©jh √óªàYG …òqdG »°ûª q qàdG ∞°üj @
.¿ƒµ°ùdG áHÉàµdG øe ¢Vô¨dG ≥q≤– ‘ âÑq ãàj @
q ¬«∏Y Ö∏¨j ó¡°ûe ∞°Uh -
.ácô◊G ¬«∏Y Ö∏¨J ó¡°ûe ∞°Uh - : å«M øe ¬Lƒàæe áZÉ«°U º«q ≤j @
Ö«côqàdG áeÓ°S -
…
q QGƒM ™£≤Ã ¬«æZCG Éjq Oô°S É°üf q èàfCG @
´ƒ°Vƒª∏d ºé©ŸG áeAÓe -
ô°TÉÑŸG ÜÉ£ÿG ¤EG ∫ƒ≤æŸG ÜÉ£ÿG øe -
§HqôdG äGhOCG -
∫ƒ≤dG ∫É©aCG -
§«≤æàq dG äÉeÓY -
∫ƒ≤æŸG ÜÉ£ÿG ¤EG ô°TÉÑŸG ÜÉ£ÿG øe -
¢Vô©dG áeÓ°S -
±ôWC’G Oóq ©àŸG … q QGƒ◊G ™£≤ŸG -
.¬ª««≤J á∏«°üM OÉªàYÉH ¬Lƒàæe áZÉ«°U ó«©j @
q…Ò°ùØJ ™£≤Ã ¬«æZCG ÉqjOô°S É°üf q èàfCG @ ¬éàfCG É°üf
q èdÉ©j @ á°ùeÉÿG IóMƒdG
? ∞«c : … q Ò°ùØàq dG ™£≤ŸG - .ÉHÉ£N π°Sôj @
? øY ±ôYCG GP Ée : … q Ò°ùØàq dG ™£≤ŸG -
? GPÉŸ : … q Ò°ùØàq dG ™£≤ŸG -
? `d π©aCG GPÉe : q…Ò°ùØqàdG ™£≤ŸG -
áYƒæàe
q ™WÉ≤Ã ¬«æZCG Éjq Oô°S É°üf q èàfCG @
q IóMƒdG
»¡qædGh ôeC’G : q»¡«LƒqàdG ™£≤ŸG -

QOÉ°üŸG : q»¡«LƒqàdG ™£≤ŸG -
á°SOÉ°ùdG
∞°UƒdGh QGƒ◊G -
Ò°ùØàq dGh QGƒ◊G -
36
äGóMƒdG áWQÉN
37
Ió``````````````Mƒ```````dG
…
q ƒØ°ûdG
q π°UGƒàq dG IAGô≤dG
’ÉªYCG Gõéæe ôNB’G QhÉëj : ájÉØµdG äGQGóŸG

.≈æ©ŸG AÉæH ‘ ¬JGQób ÉØ qXƒe áYƒæàe
q É°Uƒ°üf CGô≤j : ájÉØµdG
.áq«∏°UGƒàdG äÉcƒ∏°ùdG ÉeÎfi áqjƒ¨d
äÉjƒàÙG äÉjƒàÙG ¢Uƒ°üæq dG øjhÉæY

: `H á≤q∏©àe äGQhÉfi Oô°ùdG
q äÉfƒµe
q - ∑ó«H AGhóq dG - 1 áë
q °üdG @
.¬JÉÑLGhh πØ q£dG ¥ƒ≤M √Éaôq dGh
AGôØ°üdG áLGqQódG - 2
á«æH Oóq MCG

.¬LÉàfEG hCG ÜÉ£ÿG πÑq ≤J óæY á«q ∏°UGƒàdG äÉcƒ∏°ùdG ÉeÎfi ôNB’G QhÉMCG
É¡Ø«æ°üJ : äÉ«q °üî°ûdG - IQOÉÑŸG @

.É¡JÉbÓY - AÉæHh
áæµeC’G - ™jQÉ°ûŸG
q Oô°ùdG ¢üædG
.Ö∏©ãdGh ÜGô¨dG - 3
q
…
q Oô°ùdG
q ¢üædG
q ΩÉ°ùbCG - §«ÙG @
äÉ«q °üî°ûdG - ∑Ó¡à°S’Gh
.¬JÉfƒµeh …
ÚH äÉbÓ©dG - áeƒeCG - 4 πFÉ°Sh @
ácôM - äÉq«°üî°ûdG
q
q
ΩÓYE’G
.øeõdG - çGóMC’G ∫É°üqJ’Gh
äÉ«°üî°ûdG
q ∞«æ°üJ - Ö©°üdG QÉ«àN’G - 5 ¢û«©dG @
.çGóMC’ÉH É¡à∏°U - áæWGƒŸGh É©e
äÉ«q °üî°ûdG - áæµeC’G - ´Gô°U - 6

.…hGôq dG -
ÚH äÉbÓ©dG ¿ÉàeÉª◊Gh πØ£dG - 7

.äqÉ«°üî°ûdG
…
q Oô°ùdG
q ¢üq æq dG ΩÉ°ùbCG - AÉŸGh »YGôdG - 8
çGóMC’G ácôM -
øeõq dG -
.ÚØdOh ∂ª°S - 9
(º««≤qà∏d)
38
≈`````````dhC’G
êÉeOE’G ´hô°ûŸG º««≤àdG á¨t∏dG óYGƒb q»HÉàµdG êÉàfE’G

óYGƒbh áqjƒ¨∏dG á«æHC’G ∞ qXƒj : ájÉØµdG É˘˘qjOô˘˘°S É˘˘ °üf
q è˘˘ à˘ ˘æ˘ ˘j : ájÉØµdG
: ∞«Xƒàd •É°ûf .π°UGƒàdG ‘ º°SôdG øe áYƒæàe q ÉWÉ‰CG ¬«a ∞ qXƒj
… q π°UGƒàq dG @
q ƒØ°ûdG .áHÉàµdG
IAGô≤dG @
q êÉàfEG ‘ ∫É°üqJ’Gh äÉeƒ∏©ŸG äÉ«LƒdƒæµJ ∫Éª©à°SG
q»HÉàµdG êÉàfE’G @ áMÎ≤ŸG á«q ª««≤àdG äGQÉÑàN’G ôjô“. äÉjƒàÙG äÉjƒàÙG

.áaÉ°VE’ÉH ±qô©ŸG º°S’G - …Oô°ùdG ¢üædG
q á«æH -
á¨q∏dG óYGƒb @
.Ωôq ÷G ôFÉª°V - ájGóÑdG ™°Vh -
: óæ°ùdG
q
.±QÉ©ŸG AÉª°SC’G øe IôµædG AÉª°SC’G õ«eCG @

.ôeC’Gh ΩhõÛG ´QÉ°†ŸGh Üƒ°üæŸG ´QÉ°†ŸG ‘ Gójõeh GOôq › »KÓqãdG π©ØdG ±ôq °UCG @
.á∏°üàq ŸG Ö°üæq dG ôFÉª°V - ∫ƒëàdG ¥É«°S -
áHÉàµd § q£NCG
´QÉ°ûdG q
q : ¢üfq
ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG á¨«°U - .ájÉ¡qædG ™°Vh -
ójó÷G
.∞YÉ°†ŸG øe ôeC’G á¨«°Uh
q Oô°ùdG ¢üædG
… q
¢üf
39
Ió``````````````Mƒ```````dG
…
q ƒØ°ûdG
: `H á≤q∏©àe äGQhÉfi »q£ÿG Ö«Jôàq dG - áq«dhDƒ°ùŸG - 1 áqë°üdG @

.q…QÉ°†◊G ∑ƒ∏°ùdG @ ¬Øbƒeh …hGôq dG -çGóMCÓd √ÉaqôdGh
q ¿ƒµj áqjOô°S É°Uƒ°üf CGôbCG

.¬LÉàfEG hCG ÜÉ£ÿG πqÑ≤J óæY áq«∏°UGƒàdG äÉcƒ∏°ùdG ÉeÎfi ôNB’G QhÉMCG
çGóMC’G øe IQOÉÑŸG @
AÉæHh
ÒKCÉJ - »
q q£ÿG Ö«JÎdG - ádGõZ - 2 ™jQÉ°ûŸG
.çGóMC’G ‘ ¿ÉµŸG
§«ÙG @
ÒKCÉJ - q» q£ÿG Ö«JÎdG - AGô≤ØdG õæc - 3 ∑Ó¡à°S’Gh
q» q£N ÒZ hCG Éq«£N É¡«a Oô°ùdG

.çGóMC’G ‘ ¿ÉµŸG
πFÉ°Sh @
q…Oô°ùdG
q ¢üædG
q ΩÉ°ùbCG - Ió«©ÑdG »YGôŸG AGóf - 4 ΩÓYE’G
- çGóMC’G Ö«JôJ - ∫É°üqJ’Gh
.øeGõàdG
¢û«©dG @
.çGóMC’G ´ÉLÎ°SG - áMGƒdG ø°†M - 5 áæWGƒŸGh É©e
» q£ÿG ÒZ Ö«JôqàdG - AGóf - 6

.çGóMCÓd
.äÉ«q °üî°ûdG äÉbÓY -
- ´ÉLÎ°S’G - ò≤æŸG ñC’G - 7

.É¡JÉbÓYh äÉq«°üî°ûdG
- º«∏©dG …hGôdG - .IôLC’G IQÉ«q °S ‘ - 8

.» q£ÿG ÒZ Ö«JÎdG
.çGóMC’G ´ÉLÎ°SG - .áeƒeCG ¢†«a - 9
- çGóMC’G ´ÉLÎ°SG - .∑ƒ∏ŸG qÖM - 10
.áæeRC’G πNGóJ
.∫õæŸG ¤EG »≤jôW ‘ - 11
(º««≤àq ∏d)
40
á«``````fÉ````````qãdG
êÉeOE’G ´hô°ûŸG º««≤àdG á¨t∏dG óYGƒb q»HÉàµdG êÉàfE’G

π°UGƒàdG @ .áHÉàµdG
.…q ƒØ°ûdG
IAGô≤dG @
á«q Ñ©°T äÉjÉµM øe ÉbÓ£fG ¢ü°üb êÉàfEG
áMÎ≤ŸG á«q ª««≤àdG äGQÉÑàN’G ôjô“ äÉjƒàÙG äÉjƒàÙG

q»HÉàµdG êÉàfE’G @
á¨q∏dG óYGƒb @ .¢übÉæq dG øe »°VÉŸG á¨«°U - q q£ÿG Oô°ùdG -
»
: óæ°ùdG
q
.ôeC’Gh ´QÉ°†ŸGh »°VÉŸG ‘ Gójõeh GOôq › »KÓãdG π©ØdG ±ôq °UCG @

´ƒaôŸG ´QÉ°†ŸG á¨«°U - .»
q q£ÿG ÒZ Oô°ùdG -
q èàfCG
.≥q≤ëàj º∏◊G : ¢üf q .¢übÉqædG øe ‘ äÉ˘˘ ˘ ˘q«˘ ˘ ˘ °üî˘˘ ˘ ˘ °ûdG -
Éjq Oô°S É°üf

Üƒ°üæŸG ´QÉ°†ŸG á¨«°U - .Oô°ùdGq
.¢übÉqædG øe ‘ ¿ÉeqõdGh ¿ÉµŸG -
øe ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG á¨«°U - .Oô°ùdG q
.¢übÉæq dG
.IôµqædG IQƒ°ü≤ŸG AÉª°SC’G -
øjƒæàdG º°SQCG @
41
Ió``````````````Mƒ```````dG
…
q ƒØ°ûdG
±ƒ°UƒŸG ó¡°ûŸG ô°UÉæY - ™«HqôdG - 1
á≤q∏©àe äGQhÉfi ∞°UGƒdG ¿Éµe) ó°UôŸG - áqë°üdG @
: `H (¬àcôMh √ÉaqôdGh
áq«Ø°Uh ™WÉ≤e øqª°†àJ áqjOô°S É°Uƒ°üf CGôbCG

.…ô¶f á¡Lh øY ôÑq ©ŸG (...äGQÉ°ùØà°S’G øY áHÉLE’G ,ìÉ°†«à°S’G) Ö°SÉæŸG ÜÉ£ÿG êÉàfEÉH ôNB’G QhÉMCG
.á«q ∏gC’G äÉfGƒ«◊G @ IQOÉÑŸG @

áq«°üî°T ôYÉ°ûe ∞°Uh - âHôWCÉa âaõY - 2 AÉæHh
¿É˘Hq ô˘˘dG) É˘˘¡˘ ©˘ dÉ˘˘W á˘˘°ü≤˘˘H @ .É¡fiÓeh
(Ò¨°üdG
q ™jQÉ°ûŸG
øe áq«°üî°T ∞°Uh - è∏ãdG ìƒd - 3
.áØ∏àfl ÖfGƒL §«ÙG @
∑Ó¡à°S’Gh
äÉcô◊G ∞°Uh - á«q ªæq ¡÷G á∏°ù∏°ùdG - 4
πFÉ°Sh @
äGhOCG -∞°UƒdG ó°Uôe - ∫Ó°ûdG - 5 ΩÓYE’G
.∞°UGƒdG
∫É°üqJ’Gh
.øcÉ°S ó¡°ûe ∞°Uh - (1) Ò¨°q üdG ¿ÉHq ôdG - 6
¢û«©dG @
.ácô◊G ¬«∏Y Ö∏¨J ó¡°ûe - (2) Ò¨°q üdG ¿ÉqHôdG - 7 áæWGƒŸGh É©e
.áq«°ùØf ádÉM ∞°Uh - (3) Ò¨°üdG

q ¿ÉqHôdG - 8
.¢ShDhôq dG AGƒ°T - 9
(º««≤àq ∏d)
42
áã````dÉ`````````ãdG
q
êÉeOE’G ´hô°ûŸG º««≤àdG á¨t∏dG óYGƒb »q HÉàµdG êÉàfE’G
óYGƒbh ájq ƒ¨∏dG á«æHC’G ∞ qXƒj : ájÉØµdG É˘˘jq Oô˘˘°S É˘˘ °üf
.π°UGƒàdG ‘ º°SôdG øe áYƒæàe q ÉWÉ‰CG ¬«a ∞ qXƒj
: ∞«Xƒàd •É°ûf .áHÉàµdG
π°UGƒàdG @
q»°SQóŸG π°SGôqàdG
.… áMÎ≤ŸG áq«ª««≤àdG äGQÉÑàN’G ôjô“ äÉjƒàÙG äÉjƒàÙG

q ƒØ°ûdG
IAGô≤dG @
.áq«°üî°T ∞°Uh -
»
q HÉàµdG êÉàfE’G @
.EGóàÑŸG ≈∏Y ÈÿG Ëó≤J - ∞°Uh -
q èàfCG
¢†©H øe É¡°†©H ∞FÉXƒdG õ«q eCG @
.AÉª°SC’G ¢†©H q»KÓqãdG π©ØdG øe q≥à°TCG @
.Iõª¡dG º°SQCG @
.äÉfGƒ«M/AÉ«°TCG
Éq«Ø°Uh É©£≤e øqª°†àj ÉqjOô°S É°üf

: óæ°ùdG
q
≈˘˘∏˘ Y ï˘˘°SÉ˘˘æq ˘ dG ÈN Ëó˘˘≤˘ ˘J - Ö∏¨j ó¡°ûe ∞°Uh -
.ôëÑdG : ¢üfq
.¬ª°SG .¿ƒµ°ùdG
q ¬«∏Y
q»KÓãdG π©ØdG øe Qó°üŸG - Ö∏¨J ó¡°ûe ∞°Uh -
.ójõŸG .ácô◊G ¬«∏Y
.≥∏£ŸG ∫ƒ©ØŸG -
.ábôq £àŸG Iõª¡dG -
43
Ió``````````````Mƒ```````dG
q…ƒØ°ûdG
q π°UGƒqàdG IAGô≤dG
.á«q ∏°UGƒàdG äÉcƒ∏°ùdG ÉeÎfi ájq ƒ¨d
äÉjƒàÙG äÉjƒàÙG ¢Uƒ°üqædG øjhÉæY
.QGƒ◊G ±GôWCG - QƒK ó∏L - 1
: `H á≤q∏©àe äGQhÉfi »eÉæJ ‘ QGƒ◊G ÒKCÉJ - áë
q °üdG @
,¿Gƒ«◊G ¢ü°üb @ .çGóMC’G √Éaôq dGh
áq«Ø°Uh ™WÉ≤e øqª°†àJ áqjOô°S É°Uƒ°üf CGôbCG

(...¬LƒdG äÉª°ùb ,IQÉ°TE’G) ájq ƒ¨q∏dG ÒZ ÒÑ©àq dG πFÉ°SƒH áHƒë°üe ájq ƒ¨d ÒÑ©J πFÉ°Sh Óª©à°ùe ôNB’G QhÉMCG
IQOÉÑŸG @
.áqjô©°T ™£b AGOCG @ QGƒ◊G ±GôWCG - Ö∏µdGh ÖFqòdG - 2
.áqjƒ¨q∏dG ∫ÉªYC’G ´ƒq æJ - AÉæHh
™jQÉ°ûŸG
áqjƒ¨q∏dG ∫ÉªYC’G ´ƒq æJ - ìÉqØàdG Iôé°T - 3
.QGƒ◊G ±GôWCG - §«ÙG @
∫É©aCÉH á£ÑJôŸG äÉØ°q üdG - »àæHG ∑ôJCG ød - 4 ∑Ó¡à°S’Gh
.∫ƒ≤dG
.QGƒ◊G ‘ QÉÑNE’G - πFÉ°Sh @
º∏«¨dGh Oô≤dG - 5
ΩÓYE’G
QGƒ◊G ±GôWCG äGõ«q ‡ -
.çGóMC’G ‘ ÉgôKCGh ∫É°üqJ’Gh
QGƒ◊G QÉWEG - ÜGƒHC’G ≈∏Y ó«©dG - 6 ¢û«©dG @

∫É©aCÉH á∏°üàq ŸG äÉØ°q üdG -
.∫ƒ≤dG
áæWGƒŸGh É©e
QGƒ◊G ±GôWCG ádÉM - AÉ°û©dG ¤EG IƒYO - 7

∫É©aCÉH á∏°üàq ŸG äÉØ°q üdG -
.∫ƒ≤dG
∫É©aCÉH á∏°üàq ŸG äÉØ°q üdG - q…ôKC’G πjóæ≤dG - 8

äGõq«‡ ≈∏Y É¡J’’Oh ∫ƒ≤dG
.QGƒ◊G ±GôWCG
áqjƒ¨q∏dG ∫ÉªYC’G ´ƒq æJ - áHOCÉŸG - 9
∫É©aCÉH áØ°üàq ŸG äÉØ°q üdG -
.∫ƒ≤dG
´ÉæbE’G : QGƒ◊G ∞FÉXh øe - IQOÉf á°Uôa - 10

.»Mô°ùŸG QGƒ◊G äGõ«q ‡ -
∂dÉeh Ö∏©qãdGh áeÉª◊G - 11
(º««≤qà∏d) øjõ◊G
44
á```©```HGô`````dG
q
.q…ƒØ°ûdG
áq«Mô°ùe êÉàfEG
IAGô≤dG @ áMÎ≤ŸG áq«ª««≤àdG äGQÉÑàN’G ôjô“ äÉjƒàÙG äÉjƒàÙG

»
∞YÉ°†ŸG øe πYÉØdG º°SG - ∫ƒ≤æŸG ÜÉ£ÿG øe -
.GOqô› .ô°TÉÑŸG ÜÉ£ÿG ¤EG
q èàfCG
: óæ°ùdG
q
∞YÉ°†ŸG øe ∫ƒ©ØŸG º°SG - .∫ƒ≤dG ∫É©aCG -
ÉqjQGƒM É©£≤e øqª°†àj ÉqjOô°S É°üf

.QÉ¨°U Ö©d : ¢üf q ô°TÉÑŸG ÜÉ£ÿG øe -
.GOôq ›
¢übÉæq dG øe πYÉØdG º°SG - .∫ƒ≤æŸG ÜÉ£ÿG ¤EG
.GOqô› …
q QGƒ◊G ™£≤ŸG -
.±GôWC’G Oóq ©àŸG
≈∏Y á£°SƒàŸG
q Iõª¡dG -
/ AÉ«dG / hGƒdG / ∞dC’G
.AÉª°SC’G ¢†©H »KÓqãdG π©ØdG øe q≥à°TCG @
.ô£°ùdG
.Iõª¡dG º°SQCG @
45
Ió``````````````Mƒ```````dG
q…ƒØ°ûdG
q π°UGƒqàdG IAGô≤dG
äÉjƒàÙG äÉjƒàÙG ¢Uƒ°üqædG øjhÉæY
™£≤ŸG äGõ«q ‡ - ¥hóæ°U ‘ áHÉZ - 1
: `H á≤q∏©àe äGQhÉfi äÉë∏£°üŸG : …
q Ò°ùØàq dG áë
q °üdG @
™«ªŒ) ºq∏©àdG ∞∏e @ .á«q ª∏©dG √Éaôq dGh
áqjÒ°ùØJ ™WÉ≤e øqª°†àJ áqjOô°S É°Uƒ°üf CGôbCG

.¬éàfCG …òqdG hCG ¬∏Ñq ≤JCG …òqdG Ü É£ÿG Éª«q ≤e ôNB’G QhÉMCG
(¢Uƒ°üqædG øe áØ∏àfl •É‰CG IQOÉÑŸG @

.º°ù≤dG áq∏› @ É¡æY Ö«éj »àqdG á∏Ä°SC’G - ? äGô°û◊G …qò¨àJ ∞«c - 2 AÉæHh
.q…Ò°ùØqàdG ™£≤ŸG ™jQÉ°ûŸG
ÒZ) q»YÉÑ£f’G Ò°ùØqàdG - ƒjOGqôdG - 3 §«ÙG @

(q»ª∏©dG
∑Ó¡à°S’Gh
áqjƒ¨q∏dG äGhOC’G - .áq«FÉ°†ØdG áÑcôŸG ‘ - 4
.Ò°ùØàq ∏d á∏ª©à°ùŸG
πFÉ°Sh @
: q…Ò°ùØqàdG ™£≤ŸG á«æH - ôª≤dG í£°S ≈∏Y ¢SQO - 5 ΩÓYE’G
.π«∏©àq dG - ∞°UƒdG ∫É°üqJ’Gh
™£≤ŸG ‘ π«°üØàq dG - ¬ØfCG ºZQ ¢SQÉa - 6
.…
q Ò°ùØàq dG ¢û«©dG @
áæWGƒŸGh É©e
q ¤EG ¥Qhõq dG øe - 7
É¡æY Ö«éj »àqdG á∏Ä°SC’G - áæ«Ø°ùdG
.q…Ò°ùØqàdG ™£≤ŸG
¤EG á«q FÉjõ«ØdG IôgÉq¶dG øe - ΩÉgGôZ Ióq«°ùdG IôeÉë - 8

.»
q æ≤àq dG ΩGóîà°S’G
êÉWôb øe π£H - 9
(º««≤qà∏d)
46
á````°ùeÉ````````î``````dG

.q…ƒØ°ûdG
á«q °SQóŸG áq∏ÛG

»
≈æq ãŸG ÜGôYEG - : q…Ò°ùØqàdG ™£≤ŸG -
ôqcòŸG ™ªL ÜGôYEG - ? ∞«c
q èàfCG
.É¡∏ª©à°SCGh áØ«Xƒ∏d áÑ°SÉæŸG ÜGôYE’G áeÓY ±qô©JCG @
q ôqcòŸG ™ªL ‘ AÉ«dGh hGƒdG º°SQCG @
.º°S’G ôNBG ‘ AÉàq dG º°SQCG @
: óæ°ùdG
q
.⁄É°ùdG
q :… q Ò°ùØàq dG ™£≤ŸG -
q Ò°ùØJ ™£≤Ã ¬«æZCG Éjq Oô°S É°üf

.AÉª```dG : ¢üf
q
åqfDƒŸG ™ªL ÜGôYEG - ? øY ±ôYCG GPÉe
.⁄É°ùdG
q :… q Ò°ùØàq dG ™£≤ŸG -
AÉª°SC’G ¢†©H ÜGôYEG - ? GPÉŸ
.(hP ,ñCG ,ÜCG ) á°ùªÿG : q…ô°ùØqàdG ™£≤ŸG -
™ªL ‘ AÉ«dGh hGƒdG - ? `d π©aCG GPÉen
.±É°†ŸG ⁄É°ùdG q ôqcòŸG
.⁄É°ùdG
q åqfDƒŸG ™ªL AÉJ -
…
.±É°†ŸG ⁄É°ùdG
47
Ió``````````````Mƒ```````dG
…
q ƒØ°ûdG
‘ ôeC’G á¨«°U - QòÑdG ‘ ¢SQO - 1
: `H á≤q∏©àe äGQhÉfi Ö«JôJ -äÉª«∏©qàdG áë
q °üdG @
áq«æWƒdG äÉÑ°SÉæŸG - - äÉª«∏©qàdG √ÉaqôdGh
áqjÒ°ùØJ ™WÉ≤e øqª°†àJ áqjOô°S É°Uƒ°üf CGôbCG

q ∏«ã“ ó¡°ûe ‘ QhO AGOCG ∫ÓN øe ôNB’G QhÉMCG
.áq«YÉªàL’Gh IQOÉÑŸG @
Ö«JôJ - ôeC’G á¨«°U - á©«£ŸG IqRhE’G - 2 AÉæHh
äÉª«∏©qàdG ™jQÉ°ûŸG
ÚH áMhGôŸG - ôeC’G á¨«°U - ¢SQGóŸG AÉæHCG ¤EG - 3 §«ÙG @

.Ò°ùØqàdGh ¬«LƒqàdG ∑Ó¡à°S’Gh
Ö«JôJ - ôeC’G á¨«°U - q áeÉª◊G - 4
ábƒ£ŸG
äÉª«∏©qàdG πFÉ°Sh @
ΩÓYE’G
- äÉª«∏©qàdG Ö«JôJ - q ¢†jhôJ - 5
ô≤°üdG ∫É°üqJ’Gh
»
.QOÉ°üŸG ∫Éª©à°SG
¢û«©dG @
q °U πLCG øe - 6
- äÉª«∏©àq dG Ö«JôJ - ™«°Vôq dG áë áæWGƒŸGh É©e
ôeC’G á¨«°U ÚH áMhGôŸG
.Qó°üŸGh
äÉª«∏©J Æƒ°U - ÒHóàq dG ø°ùM - 7

çGóMCG ≈∏Y GOÉªàYG
QOÉ°üŸG ∫Éª©à°SG - QÉ«àN’G ∂d - 8
IhÌdG √òg ßØëæd - 9

(º««≤qà∏d)
48
á°SOÉ°ù``````dG
q
»à¡L ‘ áahô©ŸG ÜÉ©dC’G øe áÑ©d óYGƒ≤H ±qô©J (ÌcCG hCG) áqjƒ£e êÉàfEG ‘ ∫É°üqJ’Gh äÉeƒ∏©ŸG äÉ«LƒdƒæµJ ∞ qXhCG
.…q ƒØ°ûdG
q»HÉàµdG êÉàfE’G @
.q…õ««ªqàdG ÖqcôŸG - »
q ¡«LƒqàdG ™£≤ŸG -
.‹q ƒ°UƒŸG ÖqcôŸG - »¡æq dGh ôeC’G Éà¨«°U
q èàfCG
É¡∏ª©à°SCGh áq«Fõ÷G Ö«cGôqàdG ¢†©H ô°UÉæY ±qô©JCG @
AÉª°SC’G ¢†©H q»KÓqãdG π©ØdG øe q≥à°TCG @
: óæ°ùdG
q
.ójõŸG øe πYÉØdG º°SG - :»q ¡«Lƒàq dG ™£≤ŸG -
q ™WÉ≤Ã ¬«æZCG ÉqjOô°S É°üf

¢UÉæàbG : ¢üfq
.ójõŸG øe ∫ƒ©ØŸG º°SG - .QOÉ°üŸG ∫Éª©à°SG
.¿ÉÑ©qãdG
‘ ∞°UƒdGh QGƒ◊G -
.Oô°ùdG
q
‘ Ò°ùØàq dGh QGƒ◊G -
.Oô°ùdGq
áYƒæàe
49
¤hC’G IóMƒdG Ëó≤J
IAGô≤dG @
»q HÉàµdG êÉàfE’G @
á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG @
50
IAGô≤dG äGôqcòe
51
¬JÉfƒq µeh …Oô°q ùdG ¢q üædG á«æH Oóq MCG
∑ó«H AGhódG
q : ¢üædG
q
äÉ¶MÓe áq«LƒZGó«ÑdG äÉ°SQÉªŸG äÉq«©°VƒdG
áHÉLE’G ádhÉfih ¿Gƒæ©dG IAGôbh IQƒ°üdG πqeCÉJ ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @ ∞°ûàcCG - I
.ÚMhô£ŸG ÚdGDƒ°ùdG
q øY ¢üædG
q
äÉ˘«q ˘ °Vô˘˘Ø˘ dG Æƒ˘˘°U @
.äÉ«q °Vôa ºq∏©àŸG Æƒ°üj @
AÉ˘˘ æ˘ ˘H ‘ ¤hCG Iƒ˘˘ £˘ ˘N
.É¡∏«∏©J ¤EG ºgƒYójh áØ∏àıG Úªq∏©àŸG äÉHÉLEG ºq∏©àŸG πÑ≤j @ 1 øjôªqàdG
.≈æ©ŸG
øe óqcCÉàdGh áàeÉ°U IAGôb ¢üædG
q πeÉc IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @ 2 øjôªqàdG
.¢üæŸG
q ¿ƒª°†e ¤EG OÉæà°S’ÉH º¡JÉ©qbƒJ áqë°U
äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @
.É¡ª«¶æJh .¬JÉfÉN Aπe ¤EG Úªq∏©àŸG ƒYójh »JB’G ∫hó÷G ºq∏©ŸG ìÎ≤j
πq∏MCG - II
ÚH áMhGôŸG @
Ê
q Éeõq dG QÉWE’G Ê
q ÉµŸG QÉWE’G äÉ«q °üî°ûdG çGóMC’G ¢üædG
q
ájq ƒØ°ûdG
q á£°ûfC’G
.áq«HÉàµdG á£°ûfC’Gh .ÉqjƒØ°T ÊÉqãdG •É°ûqædG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
.äÉ«£©ŸG ∞«XƒJ @
.IôqÑ©e áª«∏°S IAGôb Úàæjô≤dG ºq∏©àŸG CGô≤j @
≈∏Y ÜqQóàdG @
.∫GDƒ°ùdG øY É«q HÉàc áHÉLE’G ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
.áHÉLE’G áZÉ«°U
á«q é¡æe »N : ¬àHÉLEG Æƒ°üjh á©jô°S IAGôb ¢üædG
q ºq∏©àŸG CGô≤j @
q ƒJ @
.á©LÉf πªY ...... ¤EG Oƒ©j ôªY ¢Vôe ¿CG Ö«Ñ q£dG iôj -
.... ‘ ,Ö«Ñ q£dG Ö°ùM ,ôªY ¢Vôe ÖÑ°S øªµj -
.Úà«q °üî°ûdG øe π q c ΩÓc ™Ñq àJ ‘ Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG óYÉ°ùj @
.Iô°üàfl ≥«dÉ©J , IõLƒe äÉÑ∏W hCG á∏Ä°SCG : Ö«Ñ£dG ΩÓc - CG
.¬àdÉM ∞°ûµd ¢†jôŸG ΩÓc ™qÑàJ
¢ü«î°ûJ ¤EG √ÉÑàf’G ôKBGh √óæY Ée qπc Ö«Ñ£dG ∫Éb -Ü
.¬JÉ¡«LƒJh √Ò°ùØJh Ö«Ñ£dG
zOhó◊G ≈∏Y ¢†HGQ hó©dG{ IQÉ©à°S’G πjhCÉJ ‘ Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG óYÉ°ùj @
.ïdEG ... ,äƒŸG ,øeõe ¢Vôe
: ‘ Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG óYÉ°ùj @ …óHCG - II
ô˘˘ ˘ ˘µ˘ ˘ ˘ Ø˘ ˘ ˘ ˘dG á˘˘ ˘ ˘ °SQÉ‡ @ .Ö«Ñ q£dG ∫ƒb πjhCÉJ @ »jCGQ
.q…ó≤qædG .¬àZÉ«°Uh …CGôdG ≥«bóJ @
: ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG êQóà°ùj @
.πFÉ°ùŸG π q ëj @ ∫ƒ∏◊G øe ÉbÓ£fG π≤©dGh º°ù÷G áeÓ°S ≈∏Y á¶aÉÙG ádCÉ°ùe ‘ QhÉëàdG @
q
.π°UGƒàdG ∞ qXƒj @
.Ö«Ñ£dG É¡MÎbG »àqdG
™°SƒJC
q G- II
... @
.¬°ùØf ¢Vô¨dG ‘ Ió«Øe iôNCG äÉcƒ∏°S ìGÎbG @
52
¬JÉfƒq µeh …Oô°q ùdG ¢q üædG á«æH §q£NCG
AGôØ°üdG áLGQódG
q : ¢üædG
q
AÉæHh ¢üædG
q IAGôb ‘ óYÉ°ùJ äÉq«°Vôa Æƒ°U ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG êQóà°ùj @ ∞°ûàcCG - I
.¬H á≤q∏©àŸG á∏Ä°SC’Gh ¢Vhô©ŸG ™£≤ŸG øe ÉbÓ£fG ≈æ©ŸG ¢üædG
q
≥aGƒJ øe ≥q≤ëà∏d á«qfCÉàe áàeÉ°U IAGôb ¢üædG
q πeÉc IAGôb ¤EG ºgƒYój @
1 øjôªqàdG
.¬fƒª°†e ™e äÉHÉLE’G 2 øjôªàq dG
äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ .¢üædG
q äÉ«q °üî°T ôcP ºq∏©ŸG Ö∏£j @
.¿GƒNC’G Úà«°ù«FqôdG ¬«àq«°üî°T @ : Ú«©J Ö∏£j @ πq∏MCG - II
.áLGQq ódG ÜƒcQ ºq∏©J Éª¡Yhô°ûe @
.ÈcC’G ñC’G ´hô°ûŸG øe ó«Øà°ùŸG @
¢üædG
q
: ¿ÉµŸÉH çGóMC’G ábÓY øq«ÑJ ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG êQóà°ùj @ 1 øjôªqàdG
áq«é¡æe »qNƒJ @ .áæµeC’G Ú«©J @
.á©LÉf πªY : (≥jô£dG) çGóMC’G ÌcCG ø°†àMG …òqdG ¿ÉµŸG ¢üFÉ°üN RGôHEG @ 2 øjôªàq dG
...áLGQq ódG ÖMÉ°U áHÉbQh Ωq C’G ÜÉbQ øY ó©ÑdG ,OGóàe’G ,´É°ùqJ’G
‘ Úàjq ƒfÉãdG Úà«q °üî°ûdG øe π q c QhO ójó– ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
: çGóMC’G Qƒ£J q
ìÉ‚EG ‘ ºgÉ°ùa ,áLGqQódG Ú∏Ø£∏d ôqah : (óYÉ°ùe) »°Shô©dG qº©dG @
.áLGqQódG ÜƒcQ ¿Gó«éj ’ Éª¡qfCÉH º∏Y ≈∏Y ¿ƒµj ¿CG ¿hO Éª¡Yhô°ûe 3 øjôªàdG
Éª¡qfCG É¡æq X ‘h ,áLGQq ódG AGôc Ωƒ∏©e Ú∏Ø q£∏d äôqah : (IóYÉ°ùe) Ωq C’G @
.äÉjq ƒ∏M Oƒ≤æq dÉH ¿ÉjÎ°û«°S
ÚH áMhGôŸG : ¤EG áaOÉ¡dG áqjô¡÷Gh áàeÉ°üdG
q äGAGô≤dÉH ºq∏©ŸG qºà¡j @
: q…ƒØ°ûdG QÉªãà°S’G .∫’óà°SÓd øFGôb ™ªL @ 4 øjôªàdG
.¿ƒª°†ŸG πqã“ ≈∏Y ádGqódG áªq¨æŸG IAGô≤dG @ 5 øjôªàdG
.»
q HÉàµdG QÉªãà°S’G : ¢üædG
q ‘ á«q ªé©ŸG ÖfGƒ÷G ¢†©ÑH ºq∏©ŸG ºq à¡j @ 6 øjôªàdG
... ,ôjòëàdG ,¬«ÑæàdG : áHÉÑq °ùdG ™aQ ád’O @
ó«°UqôdG AÉæZEG @ .ô°üæÿG ,ô°üæÑdG ,≈£°SƒdG ,ΩÉ¡HE’G : ó«dG ™HÉ°UCG áq«≤H AÉª°SCG @
.q»ªé©ŸG
: ‘ Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG óYÉ°ùj @
ô˘˘ ˘ ˘µ˘ ˘ ˘ Ø˘ ˘ ˘ ˘dG á˘˘ ˘ ˘ °SQÉ‡ @ .øjƒNC’G ±qô°üJ øe º¡ØbGƒe øY ÒÑ©qàdG - »jCGQ …óHCG- I
.q…ó≤qædG .áÑ°SÉæe èéëH º¡ØbGƒe ºYO -
≥˘˘FGô˘˘£˘ dÉ˘˘H ÒÑ˘˘ ©˘ ˘à˘ ˘dG @ : ¬©HÉàjh Úªq∏©àŸG πªY º q¶æj @ ™°SƒJC
q G- II
π˘˘ ˘ LCG ø˘˘ ˘ e á˘˘ ˘ ª˘ ˘ ˘ FÓŸG .äÉ«°UƒàdGh íFÉ°üqædG áZÉ«°üd ≥jôa -
.π°UGƒàdG .Ú∏L
q ÎŸÉH á°UÉN
q QhôŸG äGQÉ°TEG ™æ°üd ≥jôa -
53
¬JÉfƒq µeh …
q Oô°q ùdG ¢q üædG á«æH Oóq MCG
Ö∏©ãdGh ÜGô¨dG : ¢üædG

q
äÉ¶MÓe á«q LƒZGó«ÑdG äÉ°SQÉªŸG äÉ«q ©°VƒdG
.¬fGƒæY ä’’O ÈY ¢üædGq ⁄ÉY êƒdh ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ¬qLƒj @ ∞°ûàcCG - I
äÉ˘˘ ˘ q«˘ ˘ ˘°Vô˘˘ ˘ a AÉ˘˘ ˘ æ˘ ˘ ˘ H @ ∂dPh ,É¡«a Ú∏YÉa Ö∏©ãdGh ÜGô¨dG ¿Éc çGóMCG Qƒ°üJ q ¤EG ºgƒYój @ ¢üædG
q
.É¡æe ≥q≤ëàdGh .Éª¡æY º¡dÉ«N º¡«dEG ¬H »Mƒj Ée hCG Éª¡æY ¿ƒaô©j Ée ≈∏Y OÉªàY’ÉH
.Gƒ©qbƒJ Ée ‘ âÑq ãà∏d ¢üædG
q πeÉc IAGôb ¤EG ºgƒYój @ 1 OóY øjôªqàdG
2 OóY øjôªqàdG
ójó–) áKÓãdG ¬eÉ°ùbCG øq«Ñàd ¢üædG

q IAGôb IOÉYEG Úªq∏©àŸG ¤EG ºq∏©ŸG Ö∏£j * πq∏MCG - II
(É¡JÉjÉ¡fh É¡JÉjGóH ¢üædG
q
1 OóY øjôªqàdG
ájÉ¡qædG ™°Vh ∫ƒëàdG
q ¥É«°S ájGóÑdG ™°Vh
¤EG ådÉãdG â«ÑdG øe
äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ ¿GÒNC’G ¿Éà«ÑdG ÊÉqãdGh ∫hCq ’G ¿Éà«ÑdG
ô°TÉ©dG â«ÑdG
πªY á«q é¡æe »N øe Í÷G á©£b ∫É≤àfG ÜÉÑ°SCG ≈∏Y ±ƒbƒdG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG êQóà°ùj @
q ƒJ @
.á©LÉf : Ö∏©ãdG ¤EG ÜGô¨dG 2 OóY øjôªqàdG
....AÉÑ¨dG ,Ö∏©ãdG íjóÃ QGÎZ’G : ÜGô¨dÉH ≥q∏©àJ ÜÉÑ°SCG @
.... ,∫É«àM’G ,ÜGô¨dG ´ÉÑ£H ¬àaô©e : Ö∏©ãdÉH ≥q∏©àJ ÜÉÑ°SCG @
¢üæ∏d
q Iõq«ªŸG áqjƒ¨q∏dG ôgGƒ¶dG ¢†©H ¤EG Úªq∏©àŸG √ÉÑàfG ºq∏©ŸG âØ∏j @ 3 OóY øjôªàq dG
πµ°ûe π q M@ .áé«àf / ÖÑ°S ábÓY : É¡JÉcÉfi ‘ ºgóYÉ°ùjh
.çGóMC’G ‹ÉàJ áYô°S -
≥˘˘FGô˘˘£˘ dÉ˘˘H ÒÑ˘˘ ©˘ ˘à˘ ˘dG @ »Yhô°ûe ¿CG êÉàæà°SG ‘ ,ájOôØdG º¡J’hÉfi ôKEG ,Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG óYÉ°ùj @
q
π˘˘ ˘ LCG ø˘˘ ˘ e á˘˘ ˘ ª˘ ˘ ˘ FÓŸG ,á≤«≤◊G ‘ ,Éª¡qfC’ ¬°ùØf ¿B’G ‘ É≤q≤ëàj ¿CG øµÁ ’ ÜGô¨dGh Ö∏©ãdG 4 OóY øjôªqàdG
.π°UGƒàdG .áæÑ÷G πcCG : óMGh ´hô°ûe
: Ö∏©ãdGh ÜGô¨dG á°üb q øe IÈ©dG ¢UÓîà°SG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
øµd ,ÜGô¨dG ¿É°ùd ≈∏Y IÈ©dG √òg äAÉL óbh .zíjóŸÉH QGÎZ’G ΩóY{ 5 OóY øjôªqàdG
.äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ .¿GhC’G äGƒa ó©H
: ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
.ÜGô¨dG äÉØ°U øe ¿ƒaô©j Ée OGó©J - 5 OóY øjôªàq dG
.äÉØ°üdG √ò¡H ¬æY Ö∏©ãdG ¬dÉb Ée áfQÉ≤e -
.ÜGô¨dÉH ´É≤jE’G ‘ Ö∏©ãdG á q£N êÉàæà°SG -
. πµ°ûe qπM @ : ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @ …óHCG - III

πFGóH Qƒ°üJ
q @ .¬Yhô°ûe ÜGô¨dGh Ö∏©ãdG øe π
q c ≥«≤– á«q fÉµeEG øY åëÑdG - »jCGQ
.äGQÉ«àN’G π«∏©J @ .áªFÓe èéëH ìÎ≤e π q c ºYO -
54
¢q üædG áWÉ£N ò«ØæJ @
.…q Oô°ùdG á≤q∏©àŸG çGóMC’G ¬«a ¿hhôj q…Oô°S ¢üf
q áHÉàc ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
∞«XƒJ @ .Ö∏©ãdÉH ¬YÉªàLG πÑb Í÷G á©£b ≈∏Y Ö∏©ãdG ∫ƒ°üëH ™°SƒJC
äÉq«LƒdƒæµàdG (..... ,Qƒ°U êGQOEG ,áHÉàc) Üƒ°SÉ◊ÉH ¢üædG èdÉ©j ¿CG øµÁ @
q G - IV
q
.áãjó◊G
55
¬JÉfƒq µeh …Oô°q ùdG ¢üædG á«æH Oóq MCG
áeƒeCG : ¢üædG
q
: ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
z.É¡«∏Y õjõY Oôa ¬°ü≤æj ™«£≤dG q¿CÉH qΩC’G äô©°T{ : ìÎ≤ŸG ™£≤ŸG IAGôb - ∞°ûàcCG - I
äÉ˘˘ q«˘ ˘ °Vô˘˘ ˘a Æƒ˘˘ ˘°U @ .¬JOÉ©à°SG áq«fÉµeEG ,ÉgÒ¨°U qΩC’G ó≤a ÖÑ°S Qƒ°üJ
q -
¢üædG
q
.É¡æe ≥q≤ëàdGh .º¡JÉ©qbƒJ áë q °U QÉÑàNGh ¢üædG
q πeÉc IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @ 1 OóY øjôªqàdG
2 OóY øjôªqàdG
äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ QÉ«àN’G π«∏©Jh ájq QƒÙG á«q °üî°ûdG Ú«©J Úªq∏©àŸG ¤EG ºq∏©ŸG Ö∏£j @ πq∏MCG - II
: äGô°TDq ƒŸG ¢†©H OÉªàYÉH ¢üædG
q
.çGóMC’G π q L ‘ á«q °üî°ûdG ácQÉ°ûe - 1 OóY øjôªqàdG
.¢üædG
q ‘ ÉgôcP ôJGƒJ -
.äÉ«q °üî°ûdG á«q ≤ÑH É¡JÉbÓY ´É°ùqJG -
... -
πªY á«q é¡æe »Nq ƒJ @ º¡«dEG Ö∏£jh …hGôq dG É¡∏≤f »àqdG çGóMC’G ºq gCG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ¬Ñq æj @ 2 OóY øjôªàq dG
.á©LÉf .¢üædG
q ‘ äOQh Éªc É¡Ñ«JôJ
: ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @ 3 OóY øjôªqàdG
â≤ë∏a IQÉq«°ùdG ¬H ≥∏£æJ ¿CG É¡dÉg{ : ¢üædG øe ÊÉqãdG º°ù≤dG IAGôb IOÉYEG -
.äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ z.Ò¨°üdG q ¿Gƒ«◊G ...É¡H
.DƒWÉÑqàdG ¤EG ´QÉ°ùàdG øe çGóMC’G ≥°ùf ∫ƒ– q á¶MÓe -
πª÷G ∫Éª©à°SG ,AÉØdG ∫Éª©à°SG : ´QÉ°ùàq dG ≈∏Y áqdGóq dG øFGô≤dG Ú«©J -
åjó◊G ÚH áMhGôŸG ,ácô◊G ≈∏Y ádGqódG ∫É©aC’G áÑ∏Z ,IÒ°ü≤dG áq«∏©ØdG
.äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ ... ,IQÉ«q °ùdG ácôMh áÑFqòdG Ωq C’G ácôM øY
π≤f áÑ∏Z ,äÉq«°üî°ûdG q ácôM ∞qbƒJ : DƒWÉÑàdG ≈∏Y áqdGqódG øFGô≤dG Ú«©J -
πªY á«q é¡æe »N q ƒJ @ ... ,∫GƒMC’G
á©LÉf .É¡àcôMh qΩC’G áÑFqòdG ádÉëH çGóMC’G ≥°ùf ‘ ∫ƒëàdG q ábÓY øq«ÑJ -
áÑFqòdG ÚH …hGôq dG É¡eÉbCG »àqdG á∏HÉ≤ŸG ¤EG Úªq∏©àŸG √ÉÑàfG ºq∏©ŸG âØ∏j @
å«˘˘M ø˘˘e) á˘˘∏˘ HÉ˘˘≤ŸG √ò˘˘g π˘˘«˘ ∏˘ ©˘ J º˘˘¡˘ «˘ ˘dEG Ö∏˘˘ £˘ ˘jh (ó˘˘ jó◊G) IQÉ˘˘ q«˘ ˘°ùdGh
.(...¢SÉ°ùME’G /áHÓ°üdGh q Iƒ≤dG/±ó¡dG
q
Ú«©J - : çGóMC’G ‘ ¿ÉµŸG ÒKCÉJ øq«ÑJ ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG êQóà°ùj @
.≥jô q£dGh áHÉ¨dG : ÚfÉµŸG
.IQÉq«°ù∏d ºFÓe , áÑFqò∏d ≥«©e ≥jô q£dG -
πª÷G : ∫ƒëàdG
q ¥É«°S ¢üFÉ°üN ¢†©H ø«q Ñàd Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG êQóà°ùj @
.çGóMC’G ÖbÉ©J áYô°S RÈJ IÒ°ü≤dG áq«∏©ØdG
56
.É¡àcôMh Ωq C’G áÑFòdG ádÉëH çGóMC’G ≥°ùf ‘ ∫ƒëàdG q ábÓY ø«q ÑJ -
áÑFòdG ÚH …hGqôdG É¡eÉbCG »àqdG á∏HÉ≤ŸG ¤EG Úªq∏©àŸG √ÉÑàfG ºq∏©ŸG âØ∏j @
/±ó¡dG å«M øe) á∏HÉ≤ŸG √òg π«∏©J º¡«dEG Ö∏£jh (ójó◊G) IQÉq«°ùdGh
(...¢SÉ°ùME’G /áHÓ°üdGh Iƒ≤dGq
: çGóMC’G ‘ ¿ÉµŸG ÒKCÉJ ø«q ÑJ ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG êQóà°ùj @
.≥jô q£dGh áHÉ¨dG : ÚfÉµŸG Ú«©J -
πªY áq«é¡æe »qNƒJ @ .IQÉq«°ù∏d ºFÓe , áÑFqò∏d ≥«©e ≥jô q£dG -
.á©LÉf πª÷G : ∫ƒëàdG
q ¥É«°S ¢üFÉ°üN ¢†©H øq«Ñàd Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG êQóà°ùj @
.çGóMC’G ÖbÉ©J áYô°S RÈJ IÒ°ü≤dG áq«∏©ØdG
…óHCG - III
ô˘˘ ˘ ˘µ˘ ˘ ˘ Ø˘ ˘ ˘ ˘dG á˘˘ ˘ ˘ °SQÉ‡ @ ÒZ äÉfGƒ«◊G ¢SÉqædG ¢†©H á«HôJ Iôµa á°ûbÉæe ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
…ó≤qædG
»jCGQ
.º¡JGQÈq e ágÉLh ,áØ«dC’G
: ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ¬L

q ƒj @
äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @
áZÉ«°üdG
q ,º«¶æàdG ,OQGƒŸG) áq«æWƒdG äÉq«ªÙG øY åëÑdG OGóYEG áq«Ø«c -
πªY áq«é¡æe »qNƒJ @
.á©LÉf
(êGôNE’Gh ™°SƒJC
q G - III
.…ƒØ°ûdG π°UGƒàq dG á°üM
q ∫ÓN äGQhÉÙG ‘ åëÑdG QÉªãà°SG á«q Ø«c -
´hô°ûe RÉ‚EG @ q
57
Ö©°üdG
q QÉ«àN’G : ¢üædG
q
,¢üæ˘
q dG ¿Gƒ˘æ˘Y ø˘˘e É˘˘bÓ˘˘£˘ fG ,GhQƒ˘q ˘°üà˘˘j ¿CG ¤EG Úª˘˘q∏˘ ©˘ àŸG º˘˘q∏˘ ©ŸG ƒ˘˘Yó˘˘j @ ∞°ûàcCG -I
äÉ˘˘ «q ˘ ˘ °Vô˘˘ ˘a Æƒ˘˘ ˘°U @ .¬H »
q æ©ŸGh ,Ö©°üdG QÉ«àN’G ¢üædG
q
.É¡æe ≥q≤ëàdGh ó©H (¬°†MóJ hCG) Qƒ°üàdG q áëq °U âÑãJ »àqdG øFGô≤dG ™ªL ≈∏Y º¡qãëj @
.¢üædG
q πeÉµd á«qfCÉàe áàeÉ°U IAGôb 1 OóY øjôªqàdG
2 OóY øjôªàq dG
πq∏MCG - II
πªY á«q é¡æe »Nq ƒJ @ º¡«dEG Ö∏£jh …hGôq dG É¡∏≤f »àqdG çGóMC’G ºq gCG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ¬Ñq æj * ¢üædG
q
.á©LÉf .¢üædG
q ‘ äOQh Éªc É¡Ñ«JôJ 1 OóY øjôªqàdG
.äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ πªL IAGô≤H É¡«∏Y ∫’óà°S’Gh Éjq ƒØ°T áHÉLE’G Úªq∏©àŸG ¤EG ºq∏©ŸG Ö∏£j @
.¢üædG
q øe áÑ°SÉæe ™WÉ≤e hCG 3 h 2 OóY øjôªàq dG
: `H äÉ«q °üî°ûdG á°SGQO ≈∏Y Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ÜQq ój @ 5 h 4 OóY øjôªàdG

q
πªY áq«é¡æe »qNƒJ @ (á∏FÉ©dG IÉ«M ‘ ô¡X …òq d G πµ°ûŸG : Éæg) ø «
q ©e ô °TD
q ƒ e ≥ah É¡Ø«æ°üJ -
.çGóMC’G ¢†©H ÒKCÉàH É¡«∏Y CGô£J »àqdG äGô«q ¨àdG RGôHEG -
.á©LÉf
™°Vh) ¢üædG
q É¡H ≥∏¨æj »àqdG äÉ«fÉµeE’G Oóq ©J ¤EG Úªq∏àŸG ºq∏©ŸG ¬Ñq æj @
¢üæ˘
q ˘ dG á˘˘ «˘ ˘æ˘ ˘H ø˘˘ «q ˘ ˘Ñ˘ ˘J @ .(ájÉ¡ædG
.q…Oqô°ùdG
: ¢ü«î∏àdÉH ¢üædG q ‘ ±ôq °üàdG ‘ Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG óYÉ°ùj @
äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ .á«q ∏©a πªL áZÉ«°üd (1) øjôªàdG ≈∏Y OÉªàY’G - 7 OóY øjôªàq dG
.ájq ôjôëàdG IQó≤dG @ .πª÷G ÚH áÑ°SÉæŸG §HôdG äGhOCG ô«q îJ -
ô˘˘ ˘ ˘µ˘ ˘ ˘ Ø˘ ˘ ˘ dG á˘˘ ˘ ˘ °SQÉ‡ @ : `H áMhô£ŸG áq«°†≤dG á°ûbÉæe ¤EG ºq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
q…ó≤ædG .¢üædG
q ‘ OQGƒdG πµ°ûŸG ójó– - …óHCG - III
á˘˘q«˘ ˘é˘ ˘¡˘ ˘æ˘ ˘e »˘˘ qNƒ˘˘ J @ .¬q∏M ’hÉM øjòq∏dG Úaô£dG Ú«©J -
(qΩC’G) Öq«¨ŸG ±ô£dG Ú«©J -
»jCGQ
.á©LÉf ∫ÉªY
π˘°UGƒ˘à˘ dG ∞˘˘«˘ Xƒ˘˘J @ .qΩC’G ¬æHGh ÜC’G πgÉŒ ‘ …CGôdG AGóHEG -
™˘˘ ˘ ˘ e ¢û«˘˘ ˘ ˘ ˘©˘ ˘ ˘ ˘ ∏˘ ˘ ˘ ˘ d É¡Zƒ°üe øY qΩC’G ∫RÉæJ) ¢üædG
q øe áæjô≤H ±qô°üàdG Gòg ≈∏Y ºµ◊G -
π˘ª˘©˘dGh ø˘jô˘˘NB’G ,É©e ¢û«©dG óYGƒb ,ICGôŸG ádõæe) ¬LQÉN øe øFGô≤Hh (á∏FÉ©dG π q c IóFÉØd
.º¡©e z ...,»q ∏FÉ©dG øeÉ°†àdG
: ‘ Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG óYÉ°ùj @
.ºq∏©àdG q∞∏e AÉæZEG @ .áØ∏àıG áeƒ∏©ŸG QOÉ°üe ™e πeÉ©àdG - ™°SƒJC
q G - III
.äÉeƒ∏©ŸG º«¶æJ -
58
¬JÉfƒq µeh …
q Oô°ùdG ¢q üædG á«æH Oóq MCG
´Gô°U : ¢üædG
q
äÉ˘˘ q«˘ ˘ °Vô˘˘ ˘a Æƒ˘˘ ˘°U @ .¿Gƒæ©dG øe ÉbÓ£fG ´Gô°üdG

q ‘r ôW π«q îJ ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @ ∞°ûàcCG -I
.É¡æe ≥q≤ëàdGh : áàeÉ°U IAGôb ¢üædG
q πeÉc ¿ƒª∏©q ∏àŸG CGô≤j ¿CG ≈∏Y ºq∏©ŸG ¢Uôëj @ ¢üædG
q
.º¡JGQƒ°üJq áë q °U ‘ âÑq ãà∏d -
.≈æ©ª∏d AÉæH IAGôb @ .´Gô°üdGq ‘ ô°üàæŸG Ú«©àd - 1 OóY øjôªàq dG
2 OóY øjôªqàdG
ôKCG ø«q ÑJ ¤EG Úªq∏©àŸG êQóà°ùjh áæµeC’ÉH çGóMC’G ábÓY ºq∏©ŸG RÈj @ πq∏MCG - II
.äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ .π£ÑdG ∫ÉªYCG ‘ ¿ÉµŸG äÉ«q °UÉN ¢üædG
q
.É¡ØFÉXhh äÉq«°üî°ûdG ∞«æ°üJ óæY ºq∏©ŸG ∞qbƒàj @ 1 OóY øjôªqàdG
≈∏Y ÖjQóàdÉH qºà¡jh 4 h 3 ÚdGDƒ°ùdG øY áHÉLE’G ¤EG Úªq∏©àŸG êQóà°ùj @
ÚH äÉ˘˘ ˘ ˘ ˘bÓ˘˘ ˘ ˘ ˘©˘ ˘ ˘ ˘ ˘dG @ .É«q HÉàc hCG/h Éjq ƒØ°T áHÉLE’G áZÉ«°U ø°ùM 2 OóY øjôªàq dG
q ˘ ˘ ˘dG äÉ˘˘ ˘ ˘fƒ˘q ˘ ˘ ˘µ˘ ˘ ˘ ˘e ‘ π˘£˘Ñ˘dG í‚ »˘à˘qdG äÉ˘Hƒ˘©˘°üdG ∞˘«˘æ˘ °üJ Úª˘˘q∏˘ ©˘ àŸG ¤EG º˘˘∏˘ ©ŸG Ö∏˘˘£˘ j @
¢üæ˘
.… q Oô°ùdG q : »JB’G ∫hó÷ÉH Úæ«©à°ùe ÉgRhÉŒ 4 h 3 OóY øjôªqàdG
¿ÉµŸÉH ≥q∏©àJ äÉHƒ©°U π£ÑdG äGòH ≥q∏©àJ äÉHƒ©°U
¢Uôa Úªq∏©àª∏d í«à«d IÒ¨°U ¥ôa øª°V πª©dG ¿ƒµj ¿CG ≈∏Y ¢Uôëj @
.äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG @ .¿hÉ©qàdGh QhÉëqàdG
.5 OóY øjôªqàdG QÉªãà°SG ‘ óªà©ŸG »°ûªàdG q ¢ùØf ºq∏©ŸG ™Ñqàj @ 7 OóY øjôªqàdG
áfQÉ≤e ¤EG Úªq∏©àŸG ƒYójh … q Oô°ùdG
q ¢üædG
q ‘ …hGôq dÉH ºq∏©ŸG ºq à¡j @
…hGôq dG q¿CG Gƒéàæà°ù«d á≤HÉ°S ¢Uƒ°üf ‘ IhGôH ¢üædG q Gòg ‘ …hGôq dG
.á∏£ÑdG á«q °üî°ûdG
q ƒg πH á«q °üî°T
.áq«é¡æe »qNƒJ @ : ¬«∏Y áqdGqódG áqjƒ¨∏dG äGhOC’G êGôîà°SÉH ¥ôa øª°V ,º¡Øq∏µj @
.á∏°üqàŸG qô÷Gh ™aôdG ôFÉª°V 8 OóY øjôªqàdG
.á©LÉf πªY êGôîà°SGh ¢üædG q ‘ π£ÑdG ´hô°ûe πMGôe ™Ñq àJ ºq∏©àŸG ¤EG ºq∏©ŸG Ö∏£j @
.™HQC’G ¬∏MGôe øe á∏Môe π q c ≈∏Y áqdGódG øFGô≤dG
ô˘˘ ˘ ˘µ˘ ˘ ˘ Ø˘ ˘ ˘ ˘dG á˘˘ ˘ ˘ °SQÉ‡ @ …óHCG - III
¬∏©a ÉŸ πFGóH ìGÎbGh π£ÑdG ¿Éµe º¡°ùØfCG ™°Vh ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój
.q…ó≤ædG
.äGQÉ«àN’G π«∏©J ™e ¬aqô°üJ QGôbEG hCG »jCGQ
π«∏©àdG ≈∏Y IQó≤dG @
´hô°ûe RÉ‚EG @
.√ôWÉflh ô¡æq dG ™aÉæe øY åëH OGóYE’ ¿hÉ©àq dG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
™°SƒJC
q G - III
∞«XƒJ @
AÉæZEGh ¢üædG
q á÷É©Ÿ ¿ÉµeE’G óæY ,Üƒ°SÉ◊G ΩGóîà°SÉH º¡«∏Y Ò°ûj @
äÉq«LƒdƒæµàdG
.Ωƒ°SQh Qƒ°üH åëÑdG
áãjó◊G
59
¿ÉàeÉª◊Gh πØ£dG : ¢üædG

q
πØ£dG §HôJ »àqdG áæµªŸG ábÓ©dG øY ÒÑ©àdG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
.¿Gƒæ©dGh IQƒ°üdG
∞°ûàcCG -I
äÉ˘˘ «q ˘ ˘ °Vô˘˘ ˘a Æƒ˘˘ ˘°U @ q ≈∏Y §≤a OÉªàY’ÉH ,ÚàeÉª◊ÉH ¢üædG
»àqdG ábÓ©dG ≥aGƒJ øe ≥q≤ëà∏d ¢üædG
q πeÉc IAGôb ºq∏©àŸG ¤EG ºq∏©ŸG Ö∏£j @ q
.É¡æe ≥q≤ëàdGh
.áq«≤«≤◊G á°ü≤dG
q ™e ÉghQƒ°üJ q 1 OóY øjôªqàdG
2 OóY øjôªqàdG
ióMEG ¿ƒµj ¿CG øµÁ …hGôq dG q¿CG ¤EG Úªq∏©àŸG √ÉÑàfG ºq∏©ŸG âØ∏j @
: ∫ÓN øe ∂dPh ,äÉq«°üî°ûdG πq∏MCG - II
: áMÎ≤ŸG çÓãdG äÉq«°üî°ûdG ÚH øe …hGqôdG Ú«©J - ¢üædG
q
âeó°U{ h z¬∏Ñq ≤j ¬«HCG ≈∏Y ≈“QG{ : . ¢üædG q øe ¬«∏Y ∫ q ój Ée IAGôb - 1 OóY øjôª àq dG
.zÚàeÉªë∏d Ö q M øe »æHG øY ¬aôYCG ÉŸ …QhóH
äÉfƒµeq π«∏– @ : ¤EG Úªq∏©àŸG ¬L
q ƒ«a ¢üædG
q ‘» q °ù«Fôq dG çó◊G RGôHEÉH ºq∏©ŸG ºq à¡j @ 2 OóY øjôªqàdG
.áq«©°VƒdG .ÚqjQGƒ◊G Ú©£≤ŸG IAGôb -
.çó◊G Gòg ójó– -
.çó◊G Gòg Éª¡«a ôqKCG Úàq∏dG Úà«q °üî°ûdG Ú«©J -
.πØ q£dG ‘ ºq K , Ωq C’G ‘ √ÒKCÉJ ÖÑ°S ¿É«H -
¬«àeÉªM ó≤Ød πØ£dG ºqdCÉJ ≈∏Y ∫’óà°S’G ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @ 4 h 3 OóY øjôªqàdG
.¢üædG
q øe Éª¡Lôîà°ùj qπbC’G ≈∏Y Úàæjô≤H
ÚH äÉbÓ©dG øq«ÑJ @ IÉ°SGƒe qΩC’G ä’hÉfi ¿É«Ñd ¢üædG q ¤EG IOƒ©dG Úªq∏©àŸG ¤EG ºq∏©ŸG Ö∏£j @
.äÉ«q °üî°ûdG .¬HÉ°üe øe ∞«ØîàdGh É¡æHG
øe ¢üq∏îàdG ‘ ÜC’G á q£N RGôHEG ¤EG Úªq∏©àŸG ΩÉªàgG ºq∏©ŸG ¬L q ƒj @ 5 OóY øjôªàq dG
.Éjq ƒØ°T ÚdGDƒ°ùdG
q øY áHÉLE’ÉH ∂dPh ,¬æHG ¬H ø£Øj ¿CG ¿hO ÚàeÉª◊G
.¢üædG
q ‘ » q ªé©ŸG ÖfÉ÷G QÉªãà°SG ≈∏Y Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ÜqQój @
.¢SƒeÉ≤dG ∫Éª©à°SÉH ìô°ûdÉH -
.¥É«°ùdG ∫ÓN øe ìô°ûdÉH - 6 OóY øjôªàq dG
¿hO ¢üædG
q ¢ü«î∏J @ Úæ«©à°ùe ¢ü«î∏àdÉH ¢üædG q ‘ ±ôq °üàdG ≈∏Y Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ÜQq ój @
.Ωq É©dG √Éæ©Ã ∫ÓNE’G : `H ∂dPh ,áÑqJôe áMÎ≤ŸG çGóMC’ÉH
.áq«∏©a πªL áZÉ«°U - 7 OóY øjôªqàdG
.Ò°üb ¢üfq ∞«dCÉàd áÑ°SÉæŸG äGhOC’ÉH É¡æ«H §HqôdG - 8 OóY øjôªàq dG
(ÜC’G) äÉ˘q«˘ °üî˘˘°ûdG

q ió˘˘MEG ±qô˘ °üJ Úª˘˘q∏˘ ©˘ àŸG ≈˘˘∏˘ Y º˘˘q∏˘ ©ŸG ¢Vô˘˘©˘ j @
…óHCG - III
: á°ûbÉæª∏d »jCGQ
.á∏FÉ©dG OGôaCG øe ¿Éc …
q CG IQÉ°ûà°SG ¿hO ÚàeÉª◊G íHP ‘ …CGôdG AGóHEG -
60
.á«q °†b π«∏– @ ? ±qô°üàdG Gòg ∫ƒÑb øµÁ πg -
.πFGóH ìGÎbG @ ? ¢†aqôdGh ∫ƒÑ≤dG äGQqÈe Ée -
? ¬°ShQóH ºq à¡j πØ q£dG π©éj …òqdG πjóÑdG Ée -
º¡ZGôa äÉbhCG ‘ ±ôq °üà∏d ∫hGóL áZÉ«°U ≈∏Y Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG qåëj @ ™°SƒJC
q G - IV
.´hô°ûe RÉ‚EG @
.¬«dEG ¿ƒëª£j Éq‡ hCG áëLÉqædG º¡HQÉŒ øe ÉbÓ£fG á°SGQqódG øe
∞«XƒJ @
π°UGƒàdG á°üM
q ‘ äGQhÉëª∏d É≤∏£æe ∫hGó÷G √òg π©éj ¿CG øµÁ @
äÉq«LƒdƒæµàdG
.äÉjGƒ¡dG á°SQÉ‡h á£°ûfC’G º«¶æJh ÆGôØdG äÉbhCG ∫Ó¨à°SG øY q…ƒØ°ûdG q
.áãjó◊G
61
AÉŸGh »YGôdG
q : ¢üædG
q
øe ÉbÓ£fG ¢q üqædG çGóME’ º¡JGQƒq °üJ øY ÒÑ©qàdG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
»YGqôdG ábÓY øY äÉq«°Vôa Æƒ°U ≈∏Y º¡qãëjh ,áÑMÉ°üŸG IQƒ°q üdGh ¿Gƒæ©dG ∞°ûàcCG -I
äÉ˘˘ ˘ q«˘ ˘ ˘°Vô˘˘ ˘ a Æƒ˘˘ ˘ ˘°U @ .√É«°ûdG ∫Gõgh AÉŸG Iôah ÚH ¢†bÉæàdG øYh AÉŸÉH ¢üædG
q
‘ ¤hCG Iƒ˘˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘£˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘ ˘N º∏M ≥q≤– ¿EG Gƒªµë«d ¢q üædG πeÉc ¿ƒªq∏©àŸG CGô≤j ¿CG ≈∏Y ºq∏©ŸG ¢Uôëj @
1 OóY øjôªqàdG
.q»FGô≤dG ´hô°ûŸG .≥q≤ëàj ⁄ ΩCG »YGqôdG 2 OóY øjôªàq dG
ÚH π°üØdG ‘ ºgóYÉ°ùjh ,¢q üædG πeÉc IAGôb IOÉYEG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
áqjOô°ùdG á«æÑdG øq«ÑJ @ : áKÓqãdG ¬eÉ°ùbCG πq∏MCG - II
.¢üæ∏d
q zIôî°U ¤EG .... : ¤EG z...»YGqôdG π°Uh{ øe : ájGóÑdG ™°Vh - ¢üædG
q
zÜó÷G øe ÉæMGQCG ... : ¤EG z...¬dÉ«N ó¡LCG{ : øe : ∫ƒq ëàdG ¥É«°S - 1 OóY øjôªàq dG
z√É«°ûdG âgÉJ ... : ¤EG z... »YGôq dG ≥Øj ⁄{ : øe : ájÉ¡æq dG ™°Vh -
.É¡ØFÉXhh äÉ«q °üî°ûdG ∞«æ°üJ óæY ºq∏©ŸG ∞qbƒàj @ 2 OóY øjôªqàdG
.áq«dÉ«N hCG áq«©bGh É¡qfCÉH º°ùb qπc çGóMCG ≈∏Y ºµ◊G Úªq∏©àŸG ¤EG Ö∏£j @
áq«é¡æe »qNƒJ @ RÈj Ée á¶MÓeh ¢q üædG øe ÊÉqãdG º°ù≤dG IAGôb IOÉYEG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój @
.á©LÉf πªY øeR ‘ çGóMC’G ∞KÉµJ ,∫É©aC’G Iôah ,πª÷G ô°üb) çGóMC’G ´QÉ°ùJ
(...õ«Lh
.áYô°q ùdGh ≥MÓqàdG ¢ùØæH ™bGƒdG ‘ …ôŒ çGóMC’G √òg âfÉc ¿EG º¡dCÉ°ùj @
™°†îJ ’ »¡a ∂dòdh ,»YGqôdG ∫É«N ‘ äôL çGóMCG É¡fCG ¤EG º¡LQóà°ùj @ 4 h 3 OóY øjôªqàdG
ÚH äÉbÓ©dG øq«ÑJ @ .áaƒdCÉŸG ™bGƒdG ÚfGƒ≤d
IƒHôdG) á«q ©bGƒdG çGóMC’G ¬«a äôL …òqdG ¿ÉµŸG øY Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ∫CÉ°ùj @
¢üædG
q äÉfƒµe
q .(AÉHó÷G
¿ÉµŸG ÚH) q…Oô°ùdG ¿Éµe ¤EG ¬dƒ–h »YGôdG ∫É«N ‘ ¿ÉµŸG Gòg ΩÉ°ùJQG RGôHEG ¤EG º¡LQóà°ùj @
q q
á«q °üî°ûdGh AÉŸG ≥qaóJ ádƒ¡°S Qƒq °üJ ‘ √QGóëfG óYÉ°S óbh ,¬àÑZôd Ö«éà°ùj Ö°üN 5 OóY øjôªàq dG
(Óãe ,çGóMC’Gh .‹
q É«ÿG ¢Vƒ◊G ƒëf ¬fÉjôLh
™ª÷ iôNCG Iqôe ¢q üædG øe ÊÉqãdG º°ù≤dG ¤EG IOƒ©dG Úªq∏©àŸG ¤EG ºq∏©ŸG Ö∏£j @
øFGô≤dG ôq«îJ @ .¢VƒM ‘ AÉŸG ™«ªŒ ‘ »YGqôdG ¬dòH …òqdG ó¡÷G ≈∏Y áqdGO øFGôb
.∫’óà°SÓd áªFÓŸG IAGôb ¤E G º¡¡ Ñq æjh ,»YGôq dG ∫É«N ‘ äôL É‰EG ∫ÉªYC’G ∂∏J q¿CG º¡cGQOEG Èàîj @
Iôî°üdG ¤EG √ô¡X óæ°ùj ∫Gõj ’ »YGôq dG q¿CG RÈj …òqdG ¢q üædG øe ÒNC’G ô£°ùdG
.É¡æY ó©àÑj ⁄ ¬qfCGh
≥qaóàH »YGqôdG áMôa Qƒq °üJ »àqdG ∫É©aC’G êGôîà°SG Úªq∏©àŸG ¤EG ºq∏©ŸG Ö∏£j @ 7 OóY øjôªqàdG
.áãdÉqãdG Iô≤ØdG IAGôb Ghó«©j ¿CG ó©H ,AÉŸG 8 OóY øjôªàq dG
RÈj É¡«ah ,»YGôq dG ∫É«N ‘ äôL çGóMC’G ÌcCG q¿CÉH Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ôqcòj @
≥q∏©àJ qπbC’G ≈∏Y äGQÉÑY çÓK êGôîà°SG ¤EG ºgƒYój qºK ,Ö°üÿG ¿É«¨W
.(»≤«≤◊G) Üó÷ÉH ≥q∏©àJ iôNCG çÓKh Ö°üÿÉH
…óHCG - III
q…ó≤f ∞bƒe PÉîJG @ iÈfG{ á∏ª÷G øe ÉbÓ£fG …hGqôdG ∑ƒ∏°S øY Úªq∏©àŸG ÚH GQGƒM ºq∏©ŸG ºq¶æj @
.¢üædG
q øe z.á«dÉààe äÉYôL ≥qaóàŸG AÉŸG øe π¡æj »YGôq dG »jCGQ
? Üô°û∏d ídÉ°U AÉŸG Gòg πg -
62
? á«q ë°Uh áª«∏°S AÉŸG Üô°T á≤jôW πg - 1 OóY øjôªqàdG
..... -
…
q ó≤f ∞bƒe PÉîqJG @ q’EG ,ÉÑ°üN ¬àjôb ÜóL ∫ƒëj ´hô°ûÃ º∏M …hGôdG q¿CG ¤EG ºq∏©ŸGÒ°ûj @
.¢üædG øe q q 2 OóY øjôªàq dG
q ¬dƒ≤©e •hô°T ôcP Úªq∏©àŸG ¤EG Ö∏£j qºK .¬dÉ«N ‘ ¬≤«≤ëàH ≈ØàcG ¬qfCG
.™bGƒdG ‘ ´hô°ûŸG RÉ‚EG øª°†J
á˘˘ q«˘ ˘é˘ ˘¡˘ ˘æ˘ ˘e »˘˘ qNƒ˘˘ J @ É¡dÓ¨à°SG πÑ°Sh áq«FÉŸG OQGƒŸG øY q∞∏e OGóYEG ‘ Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG óYÉ°ùj @ ™°SƒJC
q G - III
.á©LÉf πªY .(...,∞∏ŸG êGôNEG ,É¡ª«¶æJ , ≥FÉKƒdG ÒaƒJ) É¡«∏Y á¶aÉÙGh
∞«XƒJ @ OGôaCG ™e ¿hÉ©àq dÉH ∞ q ∏ŸG OGóYEG ‘ áãjó◊G äÉ«q LƒdƒæµàdG ∞«XƒJ øµÁ @
.áãjó◊G äÉ«q LƒdƒæµàdG .≥jôØdG
63
»HÉàµdG êÉàfE’G äGôqcòe
64
q…Oô°q ùdG ¢q üqædG áHÉàµd §q£NCG
…Oô
q °ùdG
q ¢üædG
q á«æH : ∫hCq ’G ¢SQódG
q
•É˘°û˘æq ˘dG ÚH §˘Hôq ˘ dG * : øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * ÜQq óJCG - I
.»HÉàµdGh »FGô≤dG ¢ü
q q æ dG ºq ∏ ©àŸG C G ô≤j -
¢üæ˘
q dG á˘«˘æ˘H ï˘«˘°Sô˘˘J * : ÖMÉ°üŸG ∫hó÷ÉH áfÉ©à°S’ÉH áKÓqãdG ¬eÉ°ùbCG ¤EG ¬Fqõéj - 1 OóY øjôªàdG (1
q
‘ á˘˘q«˘ KÓ˘˘qã˘ dG q…Oô˘˘°ùdG
q ájÉ¡æq dG ™°Vh ∫ƒëàdG .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
q ¥É«°S ájGóÑdG ™°Vh
Úªq∏©àŸG ¿ÉgPCG
¤EG : ¤EG âeóbCÉa : øe : ¤EG ICÉéah : øe π«q∏dG ΩÓX ¿Éc : øe
.Éjq Oôa •É°ûæq dG õéæj *
∫õæŸG ¿Éæ«©dG â«ÑdÉH : ¤EG
: ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 2 OóY øjôªqàdG (2

.áMÎ≤ŸG áKÓqãdG ™WÉ≤ŸG IAGôb - .ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
(ájÉ¡æq dG ,∫ƒë
q àq dG ¥É«°S ,ájGóÑdG ™°Vh) áZQÉØdG áfÉÿG ‘ áHÉàµdG -
: øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * CG3 OóY øjôªqàdG (3

.çGóMC’Gh ä’É◊G IAGôb - .ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
.ìÎ≤ŸG ∫hó÷ÉH áfÉ©à°S’ÉH ¢ü q qædG ΩÉ°ùbCG ≈∏Y É¡©jRƒJ -
.áMÎ≤ŸG äÉ«£©ŸGh ∫ƒëàdG q ¥É«°S ºq∏©àŸG CGô≤j *
.ájÉ¡æq dG ™°Vhh ájGóÑdG ™°Vh ≈∏Y äÉ«£©ŸG ∂∏J ´qRƒj -
.á°†«H Ωƒj π
q c ¢†«ÑJ áLÉLóq dG-
øe ¬«∏Y π°ü– Ée ™«ÑJ Iqó÷G- ájGóÑdG ™°Vh
.ájô≤dG ¥ƒ°S ‘ ¢†«H
.Iô¶àæŸG á°†«ÑdG óŒ ’ Iqó÷G-

.¢†«ÑdG ™e »ØàîJ áLÉLqódG-
.≥∏≤dGh Ö°†¨dÉH ô©°ûJ Iqó÷G - ∫ƒë
q qàdG ¥É«°S
ñGôa É¡©eh ô¡¶J áLÉLóq dG-
.IÒ¨°U
.ìôØdÉH ô©°ûJ Ióq ÷G -

ájÉ¡æq dG ™°Vh
.ñGôØdÉH »æà©J Ióq ÷G-
65
…
q Oô°q ùdG ¢q üæq dG áHÉàµd §q£NCG
Ö«JôJ á«q ªgCG ∞°ûµj : øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * OóY øjôªàq dG (4
¢ü
q æq dG ‘ çGóMC’G áKÓqãdG ΩÉ°ùbC’G ≈∏Y áYqRƒe ä’É◊Gh çGóMC’G IAGôb IOÉYEG- á≤«Kh øe Ü3
.…Oô°ùdG
q (...,qø≤dG ,á©«°†dG
q ,áYQõŸG) .¢üq qæ∏d áÑ°SÉæe áæeRCGh áæµeCG QÉ«àNG- .ò«ª∏qàdG
.á≤HÉ°ùdG
q ä’É◊Gh çGóMC’ÉH áfÉ©à°S’ÉH ¢üf q áHÉàc-
çGóMC’G QÉàîj : 4 OóY øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 4 OóY øjôªqàdG (5
¥É«°ù∏d
q áÑ°SÉæŸG ¢ü
q qædG IAGôb- .ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
∫ÉªYC’G êGôîà°SG-
áKÓqãdG ΩÉ°ùbC’G ≈∏Y É¡©jRƒJ-
IQhQÉ≤dG òNCG-
ájGóÑdG ™°Vh
OqOôJ ¿hO Òª°S ÜÉgP-
¿Éqcóq dG ¤EG ¬dƒ°Uh-
âjqõdG AGô°T-
´ƒLqôdG-
∫ƒë
q qàdG ¥É«°S
≥jô q£dG QƒÑY-
IQÉ«q °S áaOÉ°üe-
É°VQCG ¬Wƒ≤°Sh ¬fRGƒàd ¬fGó≤a-
.âjqõdG ¿Ó«°S/IQhQÉ≤dG ô°ùµJ-q ájÉ¡qædG ™°Vh
ábÓY ºq∏©àŸG øq«Ñàj : øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ƒYój * 5 OóY øjôªqàdG (6
.¿ÉµŸÉH çGóMC’G ¢ü
q qædG ºq∏©àŸG CGô≤j- ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
(ôª≤dG) Oƒ°ü≤ŸG ¿ÉµŸG Oqóëj-
çGóMC’G QÉ«àNG ‘ ¿ÉµŸG Gòg ôKCG Oóq ëj-
...AGôë°üdG
q ‘ ,ôëÑdG ‘ ôØ°ùdG:
q ôNBG ÉfÉµe QÉàîj-
.¿ÉµŸG Gò¡d áÑ°SÉæŸG çGóMC’G Oqóëj-
¢ü
q qædG Öàµj-
ábÓY ºq∏©àŸG ø«q Ñàj : øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 6 OóY øjôªàq dG (7
.¿ÉµŸÉH ¿Éeõq dG ¢ü
q qædG ºq∏©àŸG CGô≤j- ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
çGóMC’G ¿ÉeR Oqóëj-
.¿Éeõq dG Gò¡H á∏°üàq ŸG çGóMC’G Oóq ëj-
.Qq ÉM Ωƒ«d áÑ°SÉæŸG çGóMC’G QÉàîj-
.¢üq qædG Öàµj-
66
…
: øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 7 OóY øjôªàq dG (8

¢ü
q æq dG ºq∏©àŸG CGô≤j- .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
áMÎ≤ŸG áæeRC’Gh áæµeC’G CGô≤j-
o√Gnônj …òqdG ¿ÉµŸG ‘ áæeRC’Gh áæµeC’G êGQOEG ™e ¢ü q qædG áHÉàc ó«©j-
p næe
.ÉkÑ°SÉ
: ∫Éãe *
Öæ©dG á°ûjôY â– áÑ£°üŸG ¥ƒa »eq CG ¬ÑfÉéHh …óq L ¢ù∏éj AÉ°ùe π q c
.Ö©àf ’h CGó¡f ’h …ô‚h Ö©∏f ∫ÉØWC’G øëf Éqæch
,''âØàNG áqjõeô≤dG »àLÉLO'' : »JqóL äƒ°U ™ØJQG AÉ°ùe äGPh
qΩCG »JQÉL É¡à©ª°S ' ¢†«HC’G Ò¨°üdG
q ÖfQCÓd ôKCG ’h'' : »qeCG âMÉ°Uh
' .! Úeƒj òæe áæ«ª°ùdG
q ájq OÉeôq dG á q£ÑdG äó≤a ó≤d'' : âdÉ≤a Oƒªfi
π
q c ‘ GhôØMh πZóq dG ¤EG ™«ª÷G ¬H ≥◊h ,¬°SCÉa πªMh »HCG Ö°†Z
.ÖdÉ©qã∏d ôKCG ’ øµdh ¿Éµe
IóYÉ°ùe IQhô°V : øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG IƒYO (1 è`````à``fCG - II

IAGôb ‘ ºq∏©àŸG .´ƒ°VƒŸG ¢üf q ºq∏©àŸG CGô≤j (2
äÉYƒ°VƒŸG ' ó«≤dG ™£≤fG...âæc'' : ≈£©ŸG Oqóëj- øe 1 OóY øjôªqàdG
øq«ÑJ : áMhô£ŸG ' ájÉ¡qædG ‘ ... ÖàcCG' : Üƒ∏£ŸG Oqóëj - .ò«ª∏qàdG á≤«Kh
.Üƒ∏£ŸGh ≈£©ŸG ìÎ≤ŸG ¢ü q qæ∏d áÑ°SÉæŸG áæµeC’Gh áæeRC’G QÉàîj-
ÖMÉ°üŸG ∫hó÷G ‘ á∏bô©ŸGh IóYÉ°ùŸG äÉ«q °üî°ûdGh q π£ÑdG ´qRƒj-
áKÓqãdG äÉeÉ≤ŸG ≈∏Y É¡YqRƒjh çGóMC’G ºq gCG § q£îj-
¢ü
q qædG Qqôëj-
67
…
ájGóÑdG ™°Vh : ÊÉqãdG ¢SQódG

q
: øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój *
áàeÉ°U IAGôb ¢ü
q æq dG ºq∏©àŸG CGô≤j - ÜQq óJCG - I
: ÖMÉ°üŸG ∫hó÷ÉH áfÉ©à°S’ÉH ¬eÉ°ùbCG Oqóëj -
ájÉ¡æq dG ™°Vh ∫ƒë 1 OóY øjôªqàdG (1
q àq dG ¥É«°S ájGóÑdG ™°Vh
.ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
zÜÉ q£◊G ôµ°T{ : øe zIqôe äGPh{ : øe zó«©°S qº©dG ¿Éc{ : øe
z¬o odÉM âë∏°U{ : ¤EG z∂d »g{ : ¤EG zÖ£àë«d{ : ¤EG
: øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 2 OóY øjôªàq dG (2

ájGóÑdG n™°V
r hh
n ∫ƒëq qàdG ¥É«°S ºq∏©àŸG CGô≤j - .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
.ÚMÎ≤ŸG ájÉ¡qædG ™°Vhh ∫ƒë q qàdG ¥É«°S Ö°SÉæj Ée É¡æe QÉàîj -
: øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 3 OóY øjôªqàdG (3

q æq dG ºq∏©àŸG CGô≤j - .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
á«q fCÉàe áàeÉ°U IAGôb ¢ü
§≤a ájGóÑdG ™°Vh IAGôb ó«©j -
∫hó÷G Òª©J πªµj -
Éªgh Ωq É©dG ≥jô q£dG ‘ ¿GÒ°ùj ¿GÒ≤a ¿ÉLhR ¿Éc áª∏¶e á∏«d ‘)
(OÈdG Ióq °T øe ¿É°û©Jôj
øFGô≤dG äÉfƒµŸG
q
ΩÉ©dG ≥jô q£dG ‘ ¿ÉµŸG
áª∏¶e á∏«d ‘ ¿Éeõq dG
¿ÉLhR äÉ«q °üî°ûdG q
¿GÒ°ùj ∫Éªn Yr C’G
OÈdG øe ¿É°û©Jôj/¿GÒ≤a ±É°UhC’G
≈∏Y ò«eÓàq dG ÜQq ój : øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 4 OóY øjôªàq dG (4
ájGóÑdG ™°Vh §«£îJ .ájÉ¡qædG ™°Vhh ∫ƒë q qàdG ¥É«°S ºq∏©ŸG CGô≤j - ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
.¬JÉfƒµe
q ºq gCG ójó–h .''ájGóÑdG ™°Vh ôjô–'' Üƒ∏£ŸG Oqóëj -
ájGóÑdG ™°Vh áHÉàµd áqjQhô°†dG q äÉMÎ≤ŸG CGô≤j -
Üƒ∏£ŸG Qqôëj -
: ∫Éãe
øe ¥QÉW ¢†¡f OQÉH Ωƒj ìÉÑ°U ‘
åëHh ¬aGôWCG π°ùä GôqNCÉàe ¬eƒf ájGóÑdG ™°Vh
.∫õæŸG ‘ ¬JƒNEG øY
68
…
ò«eÓqàdG √ÉÑàfG ¬qLƒj : øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 5 OóY øjôªqàdG (5
çGóMC’G ábÓY ¤EG ájÉ¡qædGh ∫ƒë
q qàdG ¥É«°S ºq∏©àŸG CGô≤j - .ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
∫ƒëàdG
q ¥É«°S ‘ ,áq«°üî°ûdG
q ,¿ÉeqõdG ,¿ÉµŸG Oqóëj : ájGóÑdG ™°Vƒd § q£îj -
ÉÃ ájÉ¡æq dG ™°Vh ‘h .∫Gƒ`MC’Gh çGóMC’G ºq gCG ,äÉ«q °üî°ûdG q hCG
.ájGóÑdG ™°Vh ‘ AÉL .ájGóÑdG ™°Vh Qôq ëj-

¢ü
q qædGG ºq∏©àŸG CGô≤j - .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
πLqôdG ‘ ô°ùµdG) ¢ü
q qædG »bÉHh ájGóÑdG ™°Vh ÚH ¥É°ùqJ’G ΩóY øq«Ñàj -
(≥∏◊G øe º¶©dG ´õf Ö°SÉæj ’
º`¶©H Ö`FqòdG ≥`∏M OGó`°ùfG) ¢ü
q qædG áq«≤H ≥aGƒ«d ájGóÑdG ™°Vh ∫qó©j -
(á°ùjôØdG ∫hÉæJ AÉæKCG

.á°ü≤dG
q πeÉc Qƒ°üàjhq Qƒ°üŸG
q ó¡°ûŸG ºq∏©àŸG πqeCÉàj- .ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
.á°ü≤dG
q πeÉc Qƒ°üàjhq ájGóÑdG ™°Vh § q£îj-
.ÖMÉ°üŸG ∫hó÷ÉH Éæ«©à°ùe ájGóÑdG ™°Vh § q£îj-
¿ÉµŸG ¿ÉeqõdG áq«°üî°ûdG
q ∫ÉªYC’G
êhôî∏d qó˘©˘à˘°ùj π˘Ø˘ q£˘dG-
,ÜÉ˘«˘ qã˘ dG ¢ùÑ˘˘d ,QÉ˘˘£˘ aE’G)
(∞£©ŸG òNCG
ò˘NCÉ˘H É˘¡˘æ˘ HG í˘˘°üæ˘˘J Ωq C’G-
.ájq ô£ŸG
q¿CÉ˘ H ¬˘˘qeCG ™˘˘æ˘ ≤˘ ˘j π˘˘ Ø˘ ˘ q£˘˘ dG-
.ô£ŸÉH Qòæj ’ ¢ù≤ q£dG
: øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG IƒYO * è```````àfCG - II

.´ƒ°VƒŸG ¢üf
q IAGôb-
Üƒ∏£ŸGh ≈£©ŸG ÚH π°üØdG-
øe 1 OóY øjôªqàdG
.hQpG : …Oô°ùdG
q Üƒ∏£ŸG ó«cCÉJ- ò«ª∏qàdG á≤«Kh
ôjôëqàdG πÑb ´ƒ°VƒŸG §«£îJ-
ôjôëàq dG-
69
…
∫ƒë
q àdG
q ¥É«°S : ådÉqãdG ¢SQódG
q
¤EG ò˘˘«˘ ˘eÓ˘˘ qà˘ ˘dG ¬˘˘ qLƒ˘˘ j : øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * ÜQq óJCG - I
»˘˘à˘ qdG ø˘˘FGô˘˘≤˘ ˘dG ó˘˘ jó– .¢ü
q q æ dG ºq ∏ ©àŸG C G ô≤j -
±ôq ©˘àq ˘dG ø˘e º˘¡˘à˘æ˘qµ˘e : ÖMÉ°üŸG ∫hó÷ÉH Éæ«©à°ùe ∫ƒëàdGq ¥É«°S Oóq ëj - 1 OóY øjôªqàdG (1
.∫ƒëàdG
q ¥É«°S ¤EG .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
ájÉ¡qædG ™°Vh ∫ƒë
q qàdG ¥É«°S ájGóÑdG ™°Vh
zπeC’G ¬«dEG OÉ©a{ : øe zìÉÑ°U äGPh{ : øe ≈∏Y äôq e{ : øe
ä’B’G{ : ¤EG zπ«°ùdG
q QóëfGh{ : ¤EG ÖdÉ¨jo { : ¤EG zìqÓØdG
záq«MÓØdG zOÉ¡°ùdG q
‹EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ¬Ñq æj : øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 2 OóY øjôªàq dG (2
Ö«JôJ IÉYGôe r hn ºq∏©àŸG CGô≤j- .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
.ájÉ¡qædG ™°Vhh ájGóÑdG n™°V
áMÎ≤ŸG äÉ«£©ŸG CGô≤j-
.çGóMC’G
.∫ƒë q qàdG ¥É«°S ôjô– ‘ É¡H Ú©à°ùj-
: øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 3 OóY øjôªqàdG (3

r hn ºq∏©àŸG CGô≤j- .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
.ájÉ¡æq dG ™°Vhh ájGóÑdG ™n °V
.∫ƒë
q àq dG ¥É«°S ‘ É¡LGQOEG øµÁ »àqdG çGóMC’G Qƒ°üàj- q
.¥É«°ùdG q q ôq ëj-
á « ≤H Q
: ìÎ≤ŸG •É°ûæq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * 4 OóY øjôªàq dG (4

.ájÉ¡æq dG ™°Vhh ájGóÑdG ™n °V
r hn ºq∏©àŸG CGô≤j- ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
.ájq QƒÙG á«q °üî°ûdG
q Oóq ëj-
IóYÉ°ùe áq«°üî°T Qƒ°üàj- q
.É¡H Ωƒ≤J ¿CG øµÁ »àqdG ∫ÉªYC’G ¢†©H ôcòj-
.∫ƒë
q àq dG ¥É«°S Qôq ëj-
70
…
: øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ƒYój * 5 OóY øjôªqàdG (5

.¢ü
q æq dG ºq∏©àŸG CGô≤j - .ò«ª∏àdG á≤«Kh øe
.çGóMC’G ´ƒbh ¿Éµe Oóq ëj - q
øµÁ »àqdG çGóMC’Gh ¬d áÑ°SÉæŸG á«q °üî°ûdGh
q (QÉ‚ q ¿ÉqcO) ÉfÉµe Oóq ëj-
.¬«a …ôŒ ¿CG
.Üƒ∏£ŸG ¢ü q qædG Qqôëj -
: •É°ûæq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG IƒYO * è```````àfCG - II

.´ƒ°VƒŸG ¢üf q ºq∏©àŸG CGô≤j *
.Üƒ∏£ŸGh ≈£©ŸG ÚH π°üØj * Oó````Y ø``jQÉªàq dG
'…
q Oô°S ¢üf'
q ' Üƒ∏£ŸG ¢ü q æq dG ´ƒf Oóq ëj * øe 3 h 2 h 1
: ójó– ‘ √óYÉ°ùJ »àqdG äÉª∏µdG ô q£°ùj * .ò«ª∏àdG á≤«Kh
q
]...∫õæŸG[ Ó«d ÚªFÉf : ¿ÉµŸG-
Ó«d : çGóMC’G ¿ÉeR-
á∏FÉ©dG OGôaCG : ºàæc : ¢ü
q æq dG äÉ«q °üî°T-
¿GÒ÷G óMCG-
,OÉ‚E’G ,Ióéæq dG Ö∏W ,Ωƒæq dG) : äÉ«q °üî°T É¡H âeÉb »àqdG ∫ÉªYC’G-
(..IóYÉ°ùŸG Ëó≤Jh
.øjhÉæY πµ°T ‘ ∫ƒëàdG q ¥É«°S ô°UÉæY ºq gCG § q£îj *
.Üƒ∏£ŸG Qôq ëj *
71
…
ájÉ¡ædG
q ™°Vh : ™HGôdG
q ¢SQódG
q
: øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój *
áàeÉ°U IAGôb ¢ü
q qædG ºq∏©àŸG CGô≤j *
ÜQq óJCG - I
: »JB’G ∫hó÷ÉH Éæ«©à°ùe áKÓqãdG ¬eÉ°ùbCG ¤EG ¬Fqõéj *
1 OóY øjôªqàdG (1
ájÉ¡æq dG ™°Vh ∫ƒë
q àq dG ¥É«°S ájGóÑdG ™°Vh
zAhó¡dG OÉY{ : øe äóc Éeh{ : øe πª©dG ¿Éc{ : øe
øe ΩƒædG ¤EG{ :¤EG ÉÑfQCG{ : ¤EG zºq∏°SCG : ¤EG zÉqbÉ°T
zójóL zÉjq ôq H záª«ÿG âØëàdGh{
¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ¬Ñq æj 2 OóY øjôªqàdG (2

: øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój *
¬qfCGh Ió«©°S ájÉ¡æq dG q¿CG .ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
.∫ƒëq àq dG ¥É«°Sh ájGóÑdG ™°Vh ºq∏©àŸG CGô≤j *
É``¡˘˘∏˘ ˘©˘ ˘L ¿É`µ˘˘ eE’É˘˘ H .áMÎ≤ŸG çGóMC’G CGô≤j *
.áæjõM .∫ƒëq àq dG ¥É«°Sh ájGóÑ∏d ÉÑk °SÉæe májÉ¡f ™°Vh Qôq ëj *
ºq∏©àŸG QÉàîj ¿CG øµÁ : øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój*
¢SQO ‘ …hGqôdG π°ûa .∫ƒë q qàdG ¥É«°Sh ájGóÑdG ™°Vh ºq∏©àŸG CGô≤j * 3 OóY øjôªqàdG (3
¿CG øµÁ Éªc áMÉÑ°ùdG q .∫ƒëàdG
q ¥É«°Sh ájGóÑ∏d ÉÑ°SÉæe ájÉ¡f ™°Vh Öàµj * .ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
.ìÉéæq dG QÉàîj
∫ƒëq àq dG ¥É«°S ºq∏©àŸG CGô≤j * 4 OóY øjôªàq dG (4

.áMÎ≤ŸG äÉ«£©ŸG CGô≤j * ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
.ájÉ¡æq dG ™°Vhh ájGóÑdG ™°Vh ≈∏Y É¡YqRƒj *
ájÉ¡æq dG ™°Vh ájGóÑdG ™°Vh
.iPCÉH áHÉ°UE’G ΩóY- .™ØJôe ôéM Üôb áLGQq óq dG ±É≤jEG-
.¬≤jó°U ™e …hGôq dG ∂ë°V- áLGQq óq dG ÜƒcQ ‘ ≥jó°üdG
q IóYÉ°ùe-
.áLGqQqódG ÜƒcQ ¤EG IOƒ©dG- .áLGqQqódG ÜƒcQ-
•É°ûæq dG RÉ‚EG ‹EG Úªq∏©àŸG IƒYO * è`````````àfCG - II

.´ƒ°VƒŸG ¢üf q ºq∏©àŸG CGô≤j *
.Üƒ∏£ŸGh ≈£©ŸG Oóq ëj * ,2 ,1 OóY øjQÉªàdG
q
z»
w FOôr °S ¢üf{
q Üƒ∏£ŸG ¢ü q æq dG ´ƒf Oóq ëj * á≤«Kh øe 3
.´ƒ°VƒŸG ô°UÉæY § q£îj *
.ò«ª∏àq dG
.Üƒ∏£ŸG Qôq ëj *
72
á¨q∏dG óYGƒb äGôqcòe
73
±QÉ©ŸG AÉª°SC’G øe Iôµæq dG AÉª°SC’G õ«q eCG
áaÉ°VE’ÉH ±ô©ŸG
q º°S’G : ∫hCq ’G ¢SQódG
q
•É°ûqædG Gòg ±ó¡j IOQGƒdG AÉª°SC’G Ò£°ùJh áàeÉ°U IAGôb ¢ü q qædG IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój ∞°ûµà°SCG
: ¤EG : ¬H
IôgÉ¶dG ∫Éª©à°SG *
πª©à°SCGh
Ωn Éen CnG π
n °U
n hn ≈às M n CnÉna ám °ùpn HÉjn mõÑr N
n É¡n o∏ocCrÉjn nòN o Ip ôn °ùr cp ≈n∏Yn ÉÁk óp nb Ap Gôn n≤oØdG óo M
n CnG ôn nãYn CG 1 •É°ûædG
’Éª©à°SG ájq ƒ¨q∏dG
.É«q °SóM n¥ƒnr a Én¡o©narônjhn põrÑoîrdG nánªr≤od o™ n£r≤nj inônÑrfÉa ,pAGƒn °ûdG u oípFGhn nQ o¬ræpe oåp©nÑrænJ m ºn© r£ne
qºgCG á©LGôe * ±
n Gôn °ür p f’G On GQn nCG p¬peÉ©n nW ø
r pe nÆôn na r¿nCG ón ©r Hn hn .p¬pªna »pa É¡n pH ≈n≤r∏jo ºs oK pQÉî
n Ño rdG
≥Ñ°S »àqdG º«gÉØŸG pôrenCG røpe ÉkÑuén©nàoe oÒp≤nØdG n™nænàreÉa o¬n∏ncnCG Éne nønªnK ÉkÑpdÉ nW p ºn© r£nŸG oÖpMÉ°Un p¬pH n≥s∏n©nàna
‘ É¡«dEG ¢Vôq ©àdG
á°ùeÉÿG áæ°ùdG s pb ™n ªp °Sn r¿nCG ón ©r Hn hn .páæn jpóªn rdG »°VÉn
ná°ü p b ón ær pY ôo er nC’G Éªn p¡pH ≈¡n àn rfGh ,»pgÉ s£dG
q
º°S’G §HQ * p¿rPoCG nÜrôob Ékæ«pfnQ ÉkKpóofi Én¡ncsônMhn p¬pÑr«nL ø r ãe pOƒo≤æt dG ¢† n r©nH nênôrNnCG p ør«n∏oLsôdG
áaÉ°VE’ÉH ±qô©ŸG : kÓpFÉnb »pgÉ s£dG
AÉª°SC’G áq«≤ÑH
.p ºpgGnQsódG nÚpfnQ ròoN-
±QÉ©ŸG
? p¬pH π
o ©n ranCG …
n É°ùn Yn Éen h-
n
.p ºpgGnQsódG nÚpfnQ ¢†p
r Ñr≤nj p ΩÉ© s£dG nQÉnîoH n´ÉnH røne-
.É¡æe áaô©ŸG õ««“ ¤EG á«fÉK á∏Môe ‘ ºgƒYójh *

iôNCG AÉª°SCG ¤EG âØ«°VCG »àqdG AÉª°SC’G ‘ ô¶qædG ¤EG ∂dP ó©H ºgƒYój * Ü 1 •É°ûædG
.óMGƒdG º°S’Éc äóZ ≈qàM
.∫hó÷ÉH í°Vƒeq ƒg Éªc ÊÉqãdG º°S’G á©«ÑW Ö°ùM É¡∏°üa ¤EG ºgƒYój *
áaÉ°VE’ÉH áÑqcôŸG AÉª°SC’G

' `dÉH'' ±qô©e º°SG ¤EG Òª°V ¤EG
¤EG hCG ' `dÉH'' ±ôq ©e º°SG ¤EG áaÉ°†e AÉª°SC’G √òg : •É°ûæq dG ºq∏©àŸG õéæj
.±QÉ©e AÉª°SCG »¡a ,Òª°V ê 1 •É°ûædG
74
: á∏ãeCÉH »JB’G ∫hOó÷G ∫ÉªcEG ‹EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒY èàæà°SGh ßM’CG
iôNCG á∏ãeCG áaô©ŸG ´ƒf áaô©ŸG º°S’G
º∏Y óªMCG
º∏Y ¢ùfƒJ
IQÉ°TEG º°SG Gòg
Òª°V ÉfCG
∫ÉH ±ô©e ÜÉàµdG
`dÉH ±qô©e ¤EG ±É°†e á¨q∏dG ÜÉàc
: ‹ÉqàdG êÉàæà°S’G AÉæH ‘ ∫hó÷G QÉªãà°SG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój @
IQÉ°TE’G º°SGh º∏©dG º°S’G : »g ±QÉ©ŸG AÉª°SC’G
.áaÉ°VE’ÉH ±qô©ŸG º°S’Gh ' `dG''``H ±ô©ŸG º°S’Gh Òª°†dGh
q
áaÉ°VE’ÉH áaôq ©ŸG AÉª°SCÓd á∏ãeCÉH ¿É«JE’G ¤EG á«q fÉK á∏Môe ‘ ºgƒYój ºq K
: »JB’G êÉàæà°S’G ∫ÉªcEÉH É¡Ø«æ°üJ ádhÉfih
: ´GƒfCG áKÓK áaÉ°VE’ÉH ±qô©ŸG

≈ª∏°S ó≤Y : º∏Y ¤EG ±É°†e
Ωó≤dG Iôc : `dÉH ±ô©e º°SG ¤EG ±É°†e
.¬JGhOCG : Òª°V ¤EG ±É°†e
Ée É¡æe ºq∏©ŸG QÉàîj : á£°ûfC’G RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * ÜQq óJCG
√ò«eÓJ Ö°SÉæj 1 OóY øjôªqàdG ºq∏©àŸG õéæj øe 1 OóY øjôªàdG
q
¢ü°üıG
q â«bƒqàdGh .¬¡Lh/√ÓLQ/¬©jRƒJ/o√Énær«nY/¬qØc-CG
.ò«ª∏qàdG á≤«Kh
.º¡ghƒLh/º¡∏LQCG/¬©jRƒJ/º¡æ«YCG/º¡qØcCG-Ü
ìÎ≤J ¿CG øµÁ 2 OóY øjôªàq dG ºq∏©àŸG õéæj 3h 2 OóY øjôªàdG

≈∏Y øjQÉªàq dG 3 OóY øjôªàq dG ºq∏©àŸG õéæj .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
Ö°ùM ò«eÓàq dG .q»∏Y AÉæHCG/≥jôØdG óFÉb/ôªY ƒHCG
.áqjOôØdG ¥hôØdG
.ìÎ≤ŸG •É°ûæq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * èeOCG
: »JB’G •É°ûæq dG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój *
päÉÑn scôn eo náàs °S Ópª©r àn °ùr eo ∂
n pFÉnbpó°U
r nCG póM
n nCG ™n en ∂
n nd π
n °ü n m∞pbƒen ø
n M r Yn rçós ë n nJ »JÉÑ°ùàµe º«q bCG
.má«s aÉ°V
n pEG
75
ô÷G
q ôFÉª°V : ÊÉqãdG ¢SQódG
q
ó˘˘YGƒ˘˘b ∫É˘˘ª˘ ©˘ ˘à˘ ˘°SG - ∞°ûµà°SCG
É«q °SóM ’Éª©à°SG á¨q∏dG ÒÑ©àq dGh ò«ª∏àq dG á≤«KƒH Qƒ°üŸG
q ó¡°ûŸG á¶MÓe ¤EG Úªq ∏ ©àŸG ºq ∏©ŸG ƒYój * : 1 OóY •É°ûæq dG
‘ É˘˘ ˘gQÉ˘˘ ˘ª˘ ˘ ã˘ ˘ ˘à˘ ˘ ˘°SG - .Éjq ƒØ°T ¬æY IQƒ°q üdG QÉªãà°SG
º˘q∏˘ ©˘ àŸG IQó˘˘b ô˘˘jƒ˘˘£˘ J ójó–h Ö°üæq dG ôFÉª°V êGôîà°SGh ¢ü
q æq dG IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * .áÑMÉ°üŸG
π°UGƒàq dG ≈∏Y : ‹Éàq dG ∫hó÷ÉH É¡ØFÉXh : 2 OóY •É°ûæq dG
ºq∏©àŸG IQób ôjƒ£J - : ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * CG1 OóY øjôªqàdG
AÉæ˘Ñ˘H ¢q ü˘qæ˘dG º˘¡˘a ≈˘∏˘Y .ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
¬«∏Y Oƒj …òqdG º°S’G ¬àØ«Xh π°üqàŸG Òª°†dG
qº˘gCG ∫ƒ˘M äÉ˘˘q«˘ °Vô˘˘a
¬«fÉ©e OóY •É°ûqædG
ójó÷G ¢SQqódG §HQ - (Ü1ä) 3
OóY •É°ûqædG
.≥HÉ°q ùdG ¢SQqódÉH (Iô°ùµdÉH ôq ÷G) ôFÉª°†dG É¡«∏Y Oƒ©J »àqdG AÉª°SC’G ÜGôYEG áeÓY á¶MÓe-
(ê1ä) 4
.(GQhô› Éª°SG ¢Vƒ©J É¡qfC’) ôq L ôFÉª°V : ôFÉª°†dG
q √òg á«ª°ùJ-
√òg â°Vƒq Y-
GQhô› Éª°SG ôFÉª°q †dG êÉàæà°S’G ∫ÉªcEGh ≥HÉ°ùdG
q ∫hó÷ÉH AÉL Ée á¶MÓe ¤EG Úªq∏©àŸG IƒYO ßM’CG - II
.qôL ôFÉª°V »¡a : »JB’G
qô÷G Òª˘˘ ˘°V π˘˘ ˘°ü˘˘ ˘qà˘ ˘ ˘j-
èàæà°SCGh
É˘aÉ˘°†e ¿ƒ˘µ˘«˘a º˘˘°S’É˘˘H
.¬«dEG ÉaÉ°†e º°S’ÉH π°üqàŸG qô÷G Òª°V áØ«Xh ¿ƒµJ-
.¬«dEG
ôq ÷G Òª˘˘ ˘°V π˘˘ ˘°ü˘˘ ˘àq ˘ ˘ ˘j- .GQhô› qô÷G ±ôëH π°üqàŸG qô÷G Òª°V áØ«Xh ¿ƒµJ-
¿ƒ˘˘ µ˘ ˘«˘ ˘a ôq ÷G ±ô˘˘ ë˘ ˘H
.GQk hô›
,¬JƒNEG ,¬ªa ,¬jój)- qô÷G Òª˘°†H ÆGô˘Ø˘dG ∫É˘ª˘cEGh ¢ü˘

q qæ˘ dG IAGô˘˘b ¤EG Úª˘˘q∏˘ ©˘ àŸG º˘˘q∏˘ ©ŸG ƒYój *
(¬à∏«d ,√ƒHCG ,¬qeCG .¥É«°ù∏d Ö°SÉæŸG
ÜQq óJCG - III
,…QÉ©°TCG ,∑ƒHCG)-
,»æ«jGô°T ,…óÑc
.¬«dEG ±É°†ŸG êGôîà°SGh ¢ü q qædG IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG IƒYO * 1 OóY •É°ûqædG
(…ô¡°S ,»FÉ°ûMCG .qô÷G Òª°†H ÆGôØdG ∫ÉªcEGh ¢ü q qædG IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * 2 OóY •É°ûqædG
≈∏Y ºq∏©àŸG ÖjQóJ- äÉÑqcôŸG ∞«æ°üJh áqjô©°ûdG áYƒ£≤ŸG IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój *
•É‰CG ∞∏àfl ™e πeÉ©qàdG .∫hó÷G øe É¡q∏fi ‘ É¡H IOQGƒdG qô÷G äÉÑqcôeh áq«aÉ°VE’G 3 OóY •É°ûqædG
.¢Uƒ°üqædG
4 OóY •É°ûqædG
76
…
≈∏Y äÉÑqcôŸG èeój .Üƒ∏£ŸG •É°ûqædG RÉ‚EG ‹EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * èeOCG - IV
.É¡aÓàNG
: ‹Éàq dG •É°ûæq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG IƒYO * º«q bCG - V

.á°SQóŸG ¤EG ÜÉgqò∏d qó©à°ùJ äCGóÑa ΩƒqædG nøe ârªb »JÉÑ°ùàµe
ô q£°S .π
q bC’G ≈∏Y á∏°üàq e ôq L ôFÉª°V áà°S ¬«a πª©à°ùJ GÒ°üb É°üf
q ÖàcoG
.É¡àØ«Xh OqóMh Én¡nàr∏nªr©nà°SG
r »àqdG ôFÉª°†dG
77
á∏°üàŸG
q Ö°üædG
q ôFÉª°V : ådÉqãdG ¢SQódG
q
q»˘°Só˘M ∫É˘ª˘©˘à˘°SG * : ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój * ∞°ûµà°SCG I

ôFÉª°†∏d Qƒ°üŸG
q ó¡°ûŸG á¶MÓe -
1 •É°ûf
á˘¨˘q∏˘dG ó˘˘YGƒ˘˘b §˘˘HQ * .áKÓqãdG ô£°SC’G RhÉéàj ’ Ò°üb ¢üf q áHÉàc -
.q»HÉàµdG êÉàfE’ÉH .¬H IOQGƒdG ôFÉª°†dG Ò£°ùJ -
≈∏Y ºq∏©àŸG ÖjQóJ *
™˘˘ e É˘˘ ª˘ ˘FGO π˘˘ eÉ˘˘ ©˘ ˘qà˘ ˘dG øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG √ò«eÓJ ºq∏©ŸG ƒYój *
.¢ü øjôªàq dG : 2 •É°ûf
q qædG óMGh π c ΩÉeC G Öàµjh ôFÉª°†dG êôîà°ùj ,ÖMÉ°üŸG ¢ü æ dG ºq ∏ ©àŸG C G ô≤j
á≤«Kh øe CG1 OóY
q q q *
.¬«∏Y Oƒ©j …òqdG º°S’G É¡æe
QhO ºq∏©àŸG ±ôq ©àj * .ò«ª∏àq dG
±ò˘˘ ˘ ˘ M ‘ Òª˘˘ ˘ ˘ ˘°†dG ¬∏µ°ûjh ¬«∏Y Oƒ©j …òqdG º°S’ÉH Òª°V π q c ¢†jƒ©àH ¢ü q æq dG IAGôb ó«©jo *
ô˘˘ ˘©˘ ˘ °û«˘˘ ˘ a QGô˘˘ ˘ µ˘ ˘ ˘àq ˘ ˘ ˘dG .Éª«∏°S Óµ°T
êÉ˘˘ à˘ ˘fEG ‘ ¬˘˘ JQhô˘˘ ˘°†H øjôªqàdG: 3 •É°ûf
¬«∏Y Oƒ©j …òqdG º°S’G Òª°†dG
.ÜÉ£ÿG øe Ü 1 OóY
ó˘jó– ø˘e ø˘qµ˘ª˘à˘ j * Ió«©ÑdG OÓÑdG É¡qfEG .ò«ª∏àq dG á≤«Kh
ø˘˘e » q ˘ ∏˘ °UC’G ¬˘˘©˘ ˘bƒ˘˘ e Ò¨°üdG
q QƒØ°ü©dG ∂qfEG
¬˘«˘∏˘Y π˘¡˘°ùà˘˘a á˘˘∏˘ ª÷G Ò¨°üdG
q QƒØ°ü©dG ¬qæµd
ó˘˘ ˘ ˘ jó– á˘˘ ˘ ˘ «˘ ˘ ˘ ˘∏˘ ˘ ˘ ˘ª˘ ˘ ˘ ˘ Y Ò¨°üdG
q QƒØ°ü©dG ∂qÑ–
.∞FÉXƒdG Ò¨°üdGq QƒØ°ü©dG ¬HÉàfG
ø˘e ø˘qµ˘ ª˘ à˘ j É˘˘ª˘ c * Ò¨°üdG q QƒØ°ü©dG ¬©aO
∞˘˘∏˘ àfl ÚH õ˘˘«˘ «˘ ª˘ ˘à˘ ˘dG Ò¨°üdG q QƒØ°ü©dG ¬HÉ°UCG
,ÖFÉ˘˘¨˘ ˘dG) ô˘˘ FÉ˘˘ ª˘ ˘°†dG Ò¨°üdG q QƒØ°ü©dG ¬¡LGh
,OôØŸG/ÖWÉıG
(™ª÷G ,≈æãŸG
: ∫hó÷ÉH AÉL Ée Ö°ùM É¡Lôîà°SG »àqdG ôFÉª°†dG ºq∏©àŸG ∞qæ°üj *
π©ØH π°üqàe Òª°V ï°SÉæH π°üqàe Òª°V

¬H ∫ƒ©Øe : ¬àØ«Xh ï°SÉf º°SG : ¬àØ«Xh
∂qÑ–
¬HÉàfG É¡qfEG
¬©aO ∂qfEG
¬HÉ°UCG ¬æq µd
¬¡LGh
78
…
: ô q£°ùe ƒg Ée áØ«Xh ºq∏©àŸG ôcòj * øjôªàq dG : 4 •É°ûf

ï°SÉf º°SG : É¡qfEG øe ê1 OóY
.¬H ∫ƒ©Øe : ¬HÉàfG .ò«ª∏qàdG á≤«Kh
ï°SÉf º°SG : »qæµd
øjôªàq dG : 5 •É°ûf
∫hó÷G ºq∏©àŸG πªµj * O - 1 OóY
(Üƒ°üæe/ï°SÉf º°SG/Ió«©ÑdG OÓÑdG/É¡qfEG)
ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe
(Üƒ°üæe/¬H ∫ƒ©Øe/Ò¨°üdG QƒØ°ü©dG/¬HÉàfG)
(Üƒ°üæe/ï°SÉf º°SG/Ò¨°üdG QƒØ°ü©dG/»æq µd)
∫ÉªcEGh á≤HÉ°ùdG
q á£°ûfC’ÉH AÉL Ée á¶MÓe ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój *
: êÉàæà°S’G ßM’CG - II
(ÉHƒ°üæe Éª°SG ¢Vƒ©j
q Ö°üqædG Òª°V)
(¬H ’ƒ©Øe ¬àØ«Xh ¿ƒµàa π©ØH Ö°üqædG Òª°V π°üqàj) : èàæà°SCGh
(ï°SÉf º°SG ¬àØ«Xh ¿ƒµàa ï°SÉæH Ö°üæq dG Òª°V π°üàq j)
.á°Vhô©ŸG á£°ûfC’G RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * ÜQq óJCG III
,É¡«≤∏j) .É¡àØ«Xh ôcòjh Ö°üqædG ôFÉª°V êôîà°ùjh ¢ü q qædG ºq∏©àŸG CGô≤j *
(¬H ∫ƒ©Øe : ¬bô©j ,ÉgOQOõj ,É¡cƒ∏j ,É¡°û¡æj
3h 2h 1 øjQÉªqàdG
,ºµ˘Ø˘î˘j ,»`æ˘≤˘ aGQ ,É¡˘ ˘qfEG ,∂à˘Ñ˘é˘YCG) Ö°ü˘qæ˘dG Òª˘°†H ÆGô˘Ø˘dG π˘ª˘µ˘ j *
(É`æØîj
º°SGh ¬H ∫ƒ©Øe ¤EG É¡Øqæ°üjh Ö°üqædG ôFÉª°V êôîà°ùjh ¢ü q qædG CGô≤j *
.ï°SÉf
(,¬jPƒj ,Éª¡ëàØJ ,¬ª«æJ ,¬∏ª– ,√ƒYóJ : ¬H ∫ƒ©Øe)
(¬qfC’ ,¬æq µd : ï°SÉæq dG º°SG)
.ò«ª∏qàdG á≤«KƒH ìÎ≤ŸG •É°ûqædG RÉ‚EG ‹EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * èeOCG IV
: »JB’G •É°ûqædG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój *

: Ú°Sƒb ÚH ¬àØ«Xh ÖàcCGh Ö°SÉæe Òª°†H ÆGôØdG πªcCG º«q bCG V
...`fƒ©°†jh πëqædG ¿ƒ©ªéj ∫ÉØWCÉH ìqÓØdG qôe »JÉÑ°ùàµe
(..........) ...`æ«æ£H ¿ƒ©ªà°ùjh Qƒq∏ÑdG øe IQhQÉb ‘ (.........)
.πëæq dG ¿ƒÑq – (........) ...``qfCG ±ôYCG' : (............) ....`d ∫É≤a
' rπª©j (...........).....ƒcôJGh (...........)....``MGô°S Gƒ≤∏WCG
79
ôeC’Gh ΩhõÛG ´QÉ°†ŸGh Üƒ°üæŸG ´QÉ°†ŸG ‘ Gójõeh GOôq › »KÓqãdG π©ØdG ±ô°UCG
(Gójõeh GOô›) ∞YÉ°†ŸG øe Üƒ°üæŸG ´QÉ°†ŸG : ™HGôdG

q ¢SQódG
q
∞°ûµà°SCG - I
∫É˘˘ª˘ ©˘ à˘ ˘°SG §˘˘ HQ *
π°UGƒàq dÉH á¨q∏dG óYGƒb ò«ª∏qàdG á≤«Kh øe 1 •É°ûqædG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * á≤«Kh øe 1 •É°ûædG
êÉ˘˘ ˘à˘ ˘ fE’Gh …ƒ˘˘ ˘Ø˘ ˘ °ûdG
q ôjóà°ùe ,ÚàØ°ûdG ß«∏Z ,¥ó°ûdG ™°SGh ,∞fC’G ¢ù£aCG ,ô¶æŸG í«Ñb) -CG .ò«ª∏àq dG
IQób ôjƒ£à˘d »˘HÉ˘à˘µ˘dG (¬LƒdG ™≤à‡ ,ÚàæLƒdG
.π°UGƒàq dG ≈∏Y ºq∏©àŸG : º°SÉH á∏°üàq e ôFÉª°†dG) q ¬ª°SG ,º¡q∏c ,º¡Lôg ,º¡µë°V ,¬dƒM - Ü
äÉ˘˘ jƒ˘˘ ˘àÙG §˘˘ ˘HQ * (¬«dEG ±É°†e É¡àØ«Xh
äÉ˘˘Ñ˘ ˘°ùà˘˘ µÃ Ió˘˘ jó÷G (.Qhô› ¬àØ«Xƒa qôL ±ôëH π°üqàe Òª°†dG q : ¬«dEG)
π©ØdG) á«q ∏Ñ≤dG ò«ª∏àq dG QGƒ◊G Qƒ°üJh q q IógÉ°ûe ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * á≤«Kh øe 2 •É°ûædG
áÑMÉ°üŸG IQƒ°üdG
‘ ¬Øjô°üJ ,∞YÉ°†ŸG ¿ƒ∏ª©à°ùj ó¡°ûª∏d Ö°SÉæe Ò°üb ¢üf q áHÉàc qºK ¬àLhRh ÉëL ÚH ôFGódG .ò«ª∏àq dG
(»°VÉŸG .áØYÉ°†e ’É©aCG ¬«a
¬æe ∫É©aC’G êGôîà°SGh áàeÉ°U IAGôb ¢ü q qædG IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG ƒYój *
.∫hó÷G äÉfÉN Òª©Jh
,Ö°üf IGOCÉH ,ΩõL IGOCÉH ábƒÑ°ùe ∫É©aCG) É¡Øæq °üjh ∫É©aC’G ºq∏©àŸG êôîà°ùj
(´QÉ°†ŸG ‘ ∫É©aCG ,»°VÉŸG ‘ ∫É©aCG/(IGOCÉH ábƒÑ°ùe ÒZ
.ìÎ≤ŸG Òª°†dÉH q áLhqõdG ¢†jƒ©J ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * á≤«Kh øe 3 •É°ûædG
.ò«ª∏qàdG
π©ØdG Ö°üæj @ ”q »àqdG ∫hGó÷Gh É¡LÉàfEG ”q »àqdG πª÷G ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG Oƒ©j * èàæà°SCGh ßM’CG
™e ∞YÉ°†ŸG .ôFÉª°†dG ∞∏àfl ™e π©ØdG ∞jô°üJ á¶MÓŸ ÉgÒª©J
,âfCG ,ÉfCG : ôFÉª°†dG
: äÉLÉàæà°S’G πªµjh áKÓqãdG ∫hGó÷G ‘ ∫É©aC’G ºq∏©àŸG ¿QÉ≤j @
øëf ,»g ,ƒg
.áëàØdÉH
π©ØdG Ö°üæj @ ød Iƒ°ùæq dG ød ¿GOÉ«°üdG ød OÉ«°üdG
™e ∞YÉ°†ŸG ød qÏfCG ød ¿ÉJOÉ«°üdG ød ICGôŸG
,pâfCG ôFÉª°†dG p
ød âfCG ød ÉfCG
,Éªg ,ºàfCG ,ÉªàfCG ød ºàfCG ød øëf
±òëH ºg ,Éªg ød ¿hOÉ«q °üdG ød â
n fCG
.¿ƒædG
π©ØdG ≈∏Y CGô£j ’ @
¤EG óæ°ùŸG ∞YÉ°†ŸG
.Ò«¨J q…CG qÏfCGh qøg
80
…
: á£°ûfC’G RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG IƒYO *

ÜQq óJCG - III
.É¡bÉaQ ¿Éµe ≈∏Y ø
s oµqdóJ ≈às M Égó«b øµµØJ ød Ï
q fCG -
.É¡bÉaQ ¿Éµe ≈∏Y søo¡sdóJ ≈sàM Égó«b øµµØj ød äÉæÑdG - 2h 1OóY á£°ûfC’G
/.ÉëéæJ »c ...Gós ©à°ùJ ¿CG/...≈às M.. Oq QCG ød - á≤«Kh øe 3h
.øëéæJ »c ...n¿rOóp©nà°ùJ ò«ª∏qàdG
r ¿CG qøcójQCG / GhtópénJ ≈sàM sOoQCG rønd -
: ìÎ≤ŸG •É°ûæq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG Oƒ©j èeOCG - IV

»æJQôM ,É¡Jƒd ,É¡æq µd ,»æ∏Ñ≤J ,ÊójôJ ,É¡qfCG : Ö°üæq dG ôFÉª°V
,∂àªY ,…Éæ«Y ,É¡æe ,Égój ,≈`dEG ,√ój ,»JqóL ,»àqªY : qô÷G ôFÉª°V
.É¡æe ,»qeCG ,»`fPCG ,É`æJQÉL
äóe ,»æJQôM ,âq∏X áØYÉ°†e ∫É©aCG
: »JB’G •É°ûæq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG IƒYO * º«q bCG - V

,qóYCG ,q”CG ,qOÎ°SG) : ¥É«°ùdG Ö°ùM ìÎ≤ŸG ∞YÉ°†ŸG π©ØdÉH ÆGôØdG πªcCG »JÉÑ°ùàµe
(óq Y
AGhqódG ..................≈qàM ºµàqë°U ..................ød -
.AGó¨dG ............. `d ïÑ£ŸG ¤EG iÈµdG âæÑdG â∏NO -
íàa πÑb øjô°ûY ¤EG ............... ¿CG É¡JÉ≤«aQ øe Ëôe âÑ∏W -
.øq ¡æ«YCG
81
ôeC’Gh ´QÉ°†ŸGh »°VÉŸG ‘ Gójõeh GOQq ô› ∞YÉ°†ŸG »KÓqãdG π©ØdG ±ôq °UCG
(Gójõeh GOô›)
q ∞YÉ°†ŸG øe ôeC’G á¨«°Uh ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG á¨«°U : ¢ùeÉÿG ¢SQódG
q
á°TQh) ¢ü
q qæ∏d ÖMÉ°üŸG Qƒ°üŸG
q ó¡°ûŸG πqeCÉJ ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * ∞°ûµà°SCG - I
(…hó«dG πª©∏d 1 •É°ûædG
.º¡æ«H Ée ‘ ò«eÓqàdG QhÉëàj IOQGƒdG IQƒ°üdG
ò«ª∏àq dG á≤«KƒH
øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * : 2 •É°ûqædG
: ∫hó÷ÉH AÉL Ée Ö°ùM É¡Øæq °üjh áØYÉ°†ŸG ∫É©aC’G ºq∏©àŸG êôîà°ùj CG1 OóY øjôªàq dG
ò«ª∏àq dG á≤«Kh øe
∞YÉ°†ŸG
ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG Üƒ°üæŸG ´QÉ°†ŸG ´ƒaôŸG ´QÉ°†ŸG
¢ù“
q ⁄ π
q ≤j ¿CG ¢ù“
q
qóÁ ⁄ q¥óJ ¿CG
Qqô“ ¿CG
øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój *

........ Éqbój ¿CG ¿É©«£à°ùj ’h ........... É°ùÁ øjôªàq dG 3 •É°ûæq dG
q ⁄ : ¿Gò«ª∏àq dG-
........ ÉqbóJ ¿CG ¿É©«£à°ùJ ’h .......... É°ù“ øe - Ü 1 OóY
q ⁄ : ¿ÉJò«ª∏qàdG-
........ Gƒqbój ¿CG ¿ƒ©«£à°ùJ ’h .......... Gƒ°ùÁ ò«ª∏qàdG á≤«Kh
q ⁄ : ò«eÓqàdG-
....... ø≤bój ¿CG ø©£à°ùj ’h ........ ø°ù°ùÁ ⁄ : äGò«ª∏àq dG-
: øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój *
øjôªàq dG 4 •É°ûæq dG
s ⁄/»ubóJ r¿nCG nÚp©p£nà°ùnr J ’h »«°ùu nªnJ ⁄ / s¥óJ ¿CG o™«£à°ùJ ’h ¢ù“
É°ù“ s ⁄- øe - ê 1 OóY
ø°ù°ù“ ⁄/GƒtbóJ ¿CG ¿ƒ©«£à°ùJ ’h Gƒ°ù“ q ⁄/...ÉsbóJ ¿CG p¿Én©«p£à°ùJ
r ’h ò«ª∏qàdG á≤«Kh
.ø≤bóJ ¿CG ø©£à°ùJ ’h
øjôªàq dG 5 •É°ûæq dG
.øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG Úª∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * á≤«Kh øe - 2 OóY
.Gƒ°ùÁ .ò«ª∏àq dG
q ⁄ ºg / É°ùÁ
q ⁄ Éªg / ¢ù“
q ⁄ »g / ¢ù‰ q ⁄ øëf / ¢ùeCq G ⁄ ÉfCG-
82
ôeC’Gh ´QÉ°†ŸGh »°VÉŸG ‘ Gójõeh GOQq ô› ∞YÉ°†ŸG »KÓqãdG π©ØdG ±ôq °UCG
: »g Ωõ÷G äGhOCG * É«q °SóM É¡LÉàfEG ”q »àqdG πª÷G ¤EG IOƒ©dG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * èàæà°SCGh ßM’CG II
á«gÉæq dG ’ ,⁄ : äÉLÉàæà°S’G ∫ÉªcEGh É¡àfQÉ≤eh ∫É©aC’G á¶MÓeh
π˘˘©˘ ˘Ø˘ ˘dG ±ôq ˘ ˘°üj *
´QÉ°†ŸG ‘ ∞YÉ°†ŸG ,»g ,ƒg ,âfCG ,ÉfCG : ôFÉª°†dG ™e áëàØdÉH ∞YÉ°†ŸG π©ØdG Ωõéj -
n
‘ ¬˘˘Ø˘ jô˘˘°üà˘˘c ΩhõÛG .øëf
.Üƒ°üæŸG ´QÉ°†ŸG p
,ÉªàfCG ,âfCG : ôFÉª°†dG ™e ¿ƒqædG ±òëH ∞YÉ°†ŸG π©ØdG Ωõéj -
.ºg ,Éªg ,Éªg ,ºàfCG
.ø
s gh Ï
s fCG : ™e Ò«¨J …
q CG ∞YÉ°†ŸG π©ØdG ≈∏Y CGô£j ’ -
ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG øe ÉbÓ£fG ∞YÉ°†ŸG øe ôeC’G ÆÉ°üj *

.ºàfCG ,ÉªàfCG ,pâfCG ,â
n fCG : ¤EG óæ°SCG GPEG áYQÉ°†ŸG ±ôM ±òëH-
.Ï
s fCG : ¤EG óæ°SCG GPEG (oG) áeƒª°†e Iõªg IOÉjõH-
: øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * ÜQq óJCG - III

/OOq Îj / ¿ƒ q£¨j / ¢ùëj
q / OOq ôj / óq Á / Oq ƒj - øe 1 OóY øjôªqàdG
.qOƒf ⁄/¿OOƒj ⁄/qOƒj ⁄ - ò«ª∏àq dG á≤«Kh
.ø££¨J/¿ƒ q£¨J/¿É q£¨J -
: ÚjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * øe 2 OóY øjôªqàdG
n p∏°TÉØdG
Ú p ø n pe â
n ær µa ós pŒ r⁄h ós pµnJ r⁄- ò«ª∏qàdG á≤«Kh
.¿ÉëàeÓd Ghtóp©à°SGh r GhtópL-
.øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * èeOCG - IV
: »JB’G øjôªàq dG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * º«q bCG - V

‘ áÑWÉıG ≈ndpEG sºoK äÉÑFÉ¨dG ≈ndEG qºoK Úªq∏µàŸG ¤EG Úà«JB’G Úà∏ª÷G óæ°SCr G-
.º∏H ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG »JÉÑ°ùàµe
.ájÉæ©H ájq ó¡dG É¡«a âqØdh ¢TÉª≤dG øe á©£b äóq e
83
êÉ````èOE’G
84
¬JÉfƒq µeh …
q Oô°q ùdG ¢q üædG á«æH Oóq MCG
ó```jó``÷G ∫õ``æŸG - 10
pá«n Ñr °üdG
u π o L o Qr nCG É¡n rJôn sµYn Éen n¿ÉYn ôr °So hn ôo n£nŸG É¡n Øn s∏N n lIÒn ¨p °U n ∑ l ôn pH É¡n «pa ä r ôn nãàn rfG ál L n ôu ©n àn eo ál ≤n «u °V ≥ o jpô s£dG
≈n∏Yn ¢ùo o fƒjo Qn É°Sn .n¿GQn ór é o rdG Öo «°ü p jo ºl pJÉnb Ql Énãof É¡n peGón br nCG ø r pe ôo jn É n£àn «n an ák nãpHÉYn An ÉnŸG ¢Vƒ o î o nJ â r Yn ôn gn »pàsdyG áo «n aÉë n rdyG
n °ûs Yn ór bn hn Òo °ùp jn ƒn ¡r an .p ≥«°†dG
¢û u hn p Ωôt Ñn àdG ôo nKnCG ôp ªn °Sr nC’G p¬¡p L r hn »pa ì n ƒo∏jn hr nCG Ö n u£n≤jo r¿nCG n¿hOo An Éªn rdG ≈°TÉ n ë n àn jn Qm òn M n
.o√ƒrn Ø°U n Qn óu nµoàpd p Ú u£dÉpH áo n∏≤n nãoŸG ôp n£nŸG áo cn ôp nJ rânfÉnc Énehn ,p Òªp °†dG s oìÉnJôr oe p ¢ùrØsædG »°VG p Qn o¬sfEGp .p√Qp ór °U n »pa oìôn Øn rdG
.p¬«pa ø r en hn p¬«pa Éen hn »u ë n rdÉpH ák en ôu Ñn àn eo Qp ór °üdG
s án ≤n «u °V n áo ªn Wp Éna ¬o ào L n hr Rn ¬o ær e mäGƒn o£N o pó©r Ho ≈n ∏Yn ¬o Øn r∏N n ä r Qn É°Sn hn
√o òo paGƒnn f â r ≤n ∏p rZoCG mäÉn≤Ñn nW pçnÓnK ø r pe o¿ƒns µàn jn m ∫põær en ø r pe ÉHn ôn àn br Ghn GQk ÉÑn °Tr nCG p ¢VQr nC’G p øYn â r ©n Øn nJQr G máHn ôr î p pH Gôs en hn
≈ndEGp â n Øn àn rdGhn ÉHk ôn nW ¬o Ño r∏bn ≥n Øn în an »u ë n rdG »pa √o ón M r hn Ωo ƒo≤jn Éªn sfnCÉcn ¢ùo n fƒjo »r æn «r ©n pd ì n nÓan ,≥ l «ªYn l¿ƒoµ°So p¬«r n∏Yn ôn n£«r °Sn hn
rºndhn áo ªn Wp Éna räôn n¶nf .''oâr«nÑrdG ƒn go Gnògn ' : pâr«nÑrdG ≈ndEGp Òo °ûp oj ƒn gr hn n∫Énbhn ,o√ôo jpQÉ°Sn nCG rân∏s∏¡n nJ ór bn hn ÉkMôp an p¬pànLhr Rn
.Ü n ÉÑn rdyG Én¨n∏Hn ≈às M n Éªn pgôp «r °Sn »pa Gôs ªn àn °SGh r .ÉkØ°Sn nCG ≈n∏Ør °ùdG t É¡n àn Øn °Tn â r s£en ór bn â r nfÉnc r¿EGp hn máªn ∏p nµpH ¢ù r Ño ær nJ
Oo GOn õr nJ nÓan páÑn rWôt dyG páM n É°ùdys G »pa É¡n «r æn «r Yn ôo jpóoJ pâªr °üdG s »pa ál bn Qp ÉnZ »n gr hn áo ªn Wp Éna â r Øn ndOn hn Ü n ÉÑn rdG ¢ùo o fƒjo ™n an On
p¬≤p r∏M n »ap p¿GQn hn ós dyG ø r Yn ∞ t oµjn n’ ¬o ofÉ°ùn pdhn ê n Qn ós dG ≈nbôr nJ »n gr hn Égn pó«n pH òn N n nCGhn ¢ùo o fƒjo É¡n «r ndEGp ´ n ôn °Sr nCGhn .É°VÉ k ©n pàer G s’EGp
:o∫ƒo≤nj ƒn gr hn pá©n °SG p ƒrn dyG É¡n pJÉnaôo oZ n∫nÓN p p¿É°Sƒ n oénj ÉnMGQn hn ≈ndhoC’G án ≤n nÑ s£dG nÓN n On hn .pójpónérdG p¬pàr«nH p ø°SÉ p nëªn pH ≈sæn¨nànj
p¿É n£pÑ¡r jn ÉM n GQn hn ' ! Éæn go On ôr Ñn rdyG ≈°ùr n bnCG Éen .r§pÑ¡r nf É«n gn ' : É¡n ¡p L r ƒpn H í o «°ûop J »n gr hn â r ndÉn≤an ' ! ôn ë r Ñn rdG ´
n hQ n nCG Éen ,…pô o¶rfGo '
mâ«r Hn An Gôn °Tp π n anC’Gy n¿Énc Éen nCG ? ä
o °†r n ƒªo nf ≈às M n »u ë n rdG Gnògn »pa π s n¶nf r¿nCG Éæn «r n∏Yn Ö n pàco nCG' : mIQn Gôn en »pa ∫ o ƒo≤nJ áo ªn Wp Énahn
¢ùrØnf »pa ¬o ær pe mÖjpôbn mâ«r Hn ≈ndEGp mâ«r Hn ø r pe π n ≤p àn ær æn pd ôp ªo ©o rdG ∫ n Gƒn nW √o Énfôr N n Os G Éen â r ≤r Øn rfnCG ? m ÒpÑcn m ´pQÉ°Tn »pa ôn N n BG
' !p´pQÉ°ûdG s
,ƒx go Ro »pa É¡n ¡n L r hn ≈ndEGp ôn n¶nfhn ák Øn «£p nd ák en É°ùn pàHr G ºn °ùn àn Hr Éna ,¬o °ùr n Ønf Qr óu nµoJ ºr ndhn ,p¬pÑr∏bn ≈ndEGp É¡n pJÉªn ∏p cn oIQn Gôen òr Øo ær nJ ºr nd
p§«£p î r àq dG ≈n∏Yn â o ©r n∏ sWG »pæsfEGp .â n «r Ñn rdG Gnògn â o jr ôn àn °TG r Ωn ƒr jn ôp n¶æs dG Òn °ünb ø r co nCG ºr nd' : p ≥pKGƒrn dG äGôn Ñn nf »pa ∫ n Énbhn
pá«n °UÉn p f ≈n∏Yn ™o ≤n «n °Sn â n «r Ñn rdG Gnògn s¿nCGhn »s ë n rdyG Gnògn ≥ t °ûo «n °Sn Gók jpóL n ÉYk Qp É°Tn s¿nCG ä o ór L n ƒnn a ,pá≤n n£ær ªp rdG p√òp ¡n pd pójpóé n rdG
.''pójpónérdG p ´pQÉ°ûdG s n∂pdPn
ójó÷G ´QÉ°ûdG ,QÉë°ùdG IOƒL ó«ª◊G óÑY
6-1 ¢U ¢U ,3 • ,ä.O ,IôgÉ≤d ,áYÉÑ£∏d ô°üe QGO
(±ôq °üàH)
85
¬JÉfƒq µeh …
q Oô°q ùdG ¢q üæq dG á«æH Oóq MCG
êÉ````````èOE’G
ójó÷G ∫õæŸG : ¢üf
q
: ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * π°UGƒJCG - I

¢üæ∏d
q áÑMÉ°üŸG IQƒ°üdG
q πeq CÉJ -
.º¡«dEG ¬H »MƒJ ÉqªY ÒÑ©qàdG - Éjq ƒØ°T
: áKÓqãdG ¬FGõLCÉH ∫hCq ’G øjôªqàdG RÉ‚EG Úªq∏©àŸG ¤EG Ö∏£j *

.çGóMC’G ¿Éµe Ú«©J -
.¬JÉq«°UÉN
q ôcP - èdÉYCG - II
.áªFÓe øFGô≤H É¡«∏Y ∫’óà°S’G - : ¢ü
q æq dG
: óæY ±ƒbƒdÉH ¿ÉµŸÉH Úàq«°üî°ûdG ábÓY RGôHEÉH ºq∏©ŸG qºà¡j * 1OóY øjôªqàdG
(¬«∏Y áqdGóq dG øFGô≤dG ,¬HÉÑ°SCG) êhõdG É°VQ-
(É¡cƒ∏°Sh É¡eÓc ∫ÓN øe √ôgÉ¶e ,¬HÉÑ°SCG) áLhõq dG ΩÈ q J-
2 OóY ¿Éæjôªàq dG
3h
¿ÉµŸÉH áLhqõdG ΩqÈJ ≈∏Y áqdGqódG áæjô≤dG IAGôb ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój *
.∫õæŸG ¬«a ™≤j …òqdG
É¡Ø«æ°üJh ∞£à≤ŸG ‘ IOQGƒdG AÉª°SC’G êGôîà°SG Úªq∏©àŸG ¤EG Ö∏£j *
.(¬YGƒfCÉH) ∞jô©qàdGh ÒµæàdG Ö°ùëH
∞ qXhCG - III
: øjôªqàdG RÉ‚EG ¤EG Úªq∏©àŸG ƒYój * á¨q∏dG óYGƒb
.ÚØYÉ°†ŸG Ú∏©ØdG êGôîà°SG - 1 OóY øjôªàq dG
.OqôÛG øe Éª¡æe ójõŸG õ««“ - 2 OóY øjôªàq dG
.»°VÉŸG ‘ ÜÉ£ÿG ôFÉª°V ‹EG ÉªgOÉæ°SEG - 3OóY øjôªàq dG
.º∏H ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG ‘ áÑ«¨dG ôFÉª°V ¤EG ÉªgOÉæ°SEG -
øe äÉLÉàæà°SGh äÉ¶MÓe øe ¬«dEG Gƒ∏°UƒJ q ÉÃ Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ôcòj *

.∫õæŸG ¬«a ™≤j …òqdG ¿ÉµŸÉH ÚLhqõdG øe qπc ábÓY
á˘q«˘YÉ˘ª÷G á˘q«˘°üî˘°ûdG Ú«˘©˘Jh ¤hC’G Iô˘≤˘Ø˘ dG IAGô˘˘b IOÉ˘˘YEG ¤EG º˘˘gƒ˘˘Yó˘˘j *
.É¡dÉªYCGh (∫ÉØWC’G) èdÉYCG - IV
: Úªq∏©àŸG ¤EG Ö∏£j * ¢ü
q æq dG
.q»◊ÉH Iô°ûàæŸG ∑ÈdG ‘ ∫ÉØWC’G ¬H Ωƒ≤j Ée ‘ º¡FGQBG AGóHEG- 4 OóY øjôªqàdG
.∫ÉØWC’G A’Dƒg ¤EG É¡H ¿ƒ¡qLƒàj íFÉ°üf áZÉ«°U-
.≥F’ ¿Éµe ‘ Ö©q∏dÉH ™qàªàdG ∫ÉØWCÓd í«àJ ∫ƒ∏M ìGÎbG-
86
…
RÉ‚EGh ¢ü
q qædG øe IÒNC’G Iô≤ØdG IAGôb IOÉYEG ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * 5 OóY øjôªqàdG
: ¬jCGõéH øjôªqàdG
.∫õæŸG AGô°T πÑb ¢ùfƒj ¬H ΩÉb Ée ôcP-
.≈æµ°ù∏d qπfi AGô°T óæY É¡JÉYGôe IQhô°V ¿hôj iôNCG •hô°T ôcP-
: …CG ,≥HÉ°ùdG
q øjôªqàdG ‘ ¬«dEG Gƒ∏°UƒJ
q Éq‡ ,Úªq∏©àŸÉH ºq∏©ŸG ¢üq∏îàj * π°UGƒJCG - V
.∫õæŸG ¬FGô°T πÑb ¬àLhR ¢ùfƒj IQÉ°ûà°SG ΩóY- ÉvjƒØ°T
,¢ü
q qædG ‘ ôcòJ ⁄ ∫õæŸG AGô°ûd •hô°T OGó©J-
.áMÎ≤ŸG áq«©°VƒdG IAGôb * : ¤EG
.É¡dƒM QhÉëàdG *
πµ°ûŸG qπM ‘ áq«©°VƒdG ‘ IQƒcòŸG á∏FÉ©dG óYÉ°ùJ ∫ƒ∏M ¢VôY *
.É¡«∏Y ìhô£ŸG
: ¤EG Úªq∏©àŸG ºq∏©ŸG ƒYój * É«q HÉàc èàfCG- VI

.ìÎ≤ŸG ´ƒ°VƒŸG ¢üfq IAGôb-
.Üƒ∏£ŸG ójó–-
¢üf
q áHÉàµd §«£îqàdG-
.ôjôëàq dG-
87
äGóMƒdG º««≤J
á«q ª««≤àdG äGQÉÑàN’G ‘ ∂q∏ªàdG äÉLQO ∫ƒM äÉë«°VƒJ
: IAGô≤dG ‘ - 1
.áª«∏°S É¡àZÉ«°U âfÉch ,Éë«ë°U áHÉLE’G ¿ƒª°†e ¿Éc GPEG (+) áeÓ©dG óæ°ùJ-
.áª«∏°S É¡àZÉ«°U øoµJ ⁄h ,Éë«ë°U áHÉLE’G ¿ƒª°†e ¿Éc GPEG (-+) áeÓ©dG óæ°ùJ-
.áª«∏°S É¡àZÉ«°U øµJ ⁄h ,ÉÄWÉN áHÉLE’G ¿ƒª°†e ¿Éc GPEG (-) áeÓ©dG óæ°ùJ -
: »q HÉàµdG êÉàf’G ‘ - 2
.q…ô¶ædG º°ù≤dÉH IOQGƒdG ìÓ°UE’G áµÑ°T ≥ah äÉLQqódG q»°SÉªN ºq∏°S qóªà©j
: á¨q∏dG óYGƒb ‘ - 3
.áë«ë°U áHÉLE’G âfÉc GPEG (+) áeÓ©dG óæ°ùJ-
.Úë«ë°U áHÉLE’G Éã∏K ¿Éc GPEG (-+) áeÓ©dG óæ°ùJ-
.Éë«ë°U §≤a áHÉLE’G å∏K ¿Éc GPEG (-) áeÓ©dG óæ°ùJ-
88
IAGô≤dG º««≤J
89
¬JÉfƒq µeh …
o Ørp dOo hn .. ∂
Ú l ªn °Sn
,p∂ªn °ùdy s G nøpe GÒk pÑcn ÉkHôr °Sp Ap Éªn rdyG »pa p¿ÉnJôn ªs °ùn ªo rdyG o√Énær«Yn räón gn É°Tn ... p¬pà n¶r≤nj p ºr∏oM røpe ól peÉnM n¥ÉnanCG
o bGônànJ pá°†
¢ün s Øp rdyG nøpe l™ n£pb o¬sfnCÉc pÖ«pHÉnfnC’Gy Ap ƒr °V n nârënJ hóo rÑnj o∂ªn °ùdy s G n¿Énc . mß«∏p nZ …pônÑªr oµ°SG r ,má n¶«∏p nZ mánæjOp ôr °Sn
.pá°ùpn HÉn«dyG oørHyG o¬°ùs
o Ønænànj …òp sdyG Ap Gƒn ¡n rdyG nøpe ÉÄk r«°Tn n¥hns ònànj r¿CG óo jpôoj ¬sfnCÉc Ap Éªn rdyG n¥ƒnr a õo Øp ≤r nj o∂ªn °ùdys G n¿Énc ... Ap Éªn rdyG »pa
lÜGôn °Sr nCG ränCGónH ór ≤n nd ... Ap Éªn rdyG »pa o™«ªp nérdyG n¥ós nMhn ,n√ƒoLƒro dyG ôo °ûpr ÑrdyG nÓYn hn , pÜƒo∏≤o rdyG »pa áo nMôr Øn rdyG päôn °Sn hn
n´ôn °Sr nCGh , ál gn Éµoahn låjpónM pánHnBÉµrdyGhn pâªr °üdy s G sπnëne sπnëan ,pÖcn ôr ªn rdyG n∫ƒr nM o™ªs nénànJ p∂ªn °ùdy s G nøe iôn N r oCG
,p∞jPp Énéªn rdyG oäGƒn °U r nCG É¡n ∏s∏î n nànJ máÄn «£p nH mácn ôn nM »pa nÓnÑbr nCÉan p ørjón «©p nÑrdyG p ør«nHQp Én≤r∏d án s«pFƒr °†dy
s G nIQn É°TE’p yG »£p ©r oj óo pFÉn≤rdyG
.p∂ªn °ùdy s G oÜGôn °Sr nCG ¢ün o bGôn nànJ mÜQp Énb qπco n∫ƒr nMhn
Éne uπoµpH án nµnÑ°ûdy s G n¿ƒoHòp rénj oIQn ÉsënÑrdyG n¿Énc ...p ÒpÑnµrdyG pÖcn ôr ªn rdyG nøpe o™«ªp nérdyG õn Øn ≤n an p¿ÉnHQp Én≤rdyG nπ°U n hn
: rº¡o M p Én«°U p nÓYn kInCÉréan hn ...mánµªn °Sn … t nCG rº¡p pà°†
n rÑbn røpe nâ∏p Ør oJ n’ ≈sànM mIƒos b røpe rº¡p rjón nd
! ... oø«Øp rdót dyG ! oø«Øp rdót dyG -
»pa Oo hóo s∏dyG pIQn ÉsënÑrdyG ht óo Yn ƒn go p ÚØp rdót dyG .pIQn ÉsënÑrdyG pÜòr nL røpe n´ôn °Sr nCG n¿Énc p ø«pan’ós dyG nÜôr °Sp søµp nd
pIQn ÉsënÑrdyG áo nÁõp Yn räQn ÉN n .pÜôn ¡n dyG òn paÉæne p∂ªn °ù∏d s oínàØr n«an É¡n bo õu ªn oj sºoK pánµnÑ°ûdy s G n§°Sn hn õo Øp ≤r nj o¬sfEGp .pánæjOp ôr °ùdy
s G p º°Sp ƒr ne
s G pânLôn N
ák nZQp Éna áo nµnÑ°ûdy n ...É©k Ør nf póréoJ rºndhn räón Øn f r¿nCG ≈ndEGp p ¢Vôn¨r∏d pIós ©n ªo rdyG pIQn Énéë p rdyÉpH nÚpan’ós dyG Gƒr neQn ór ≤n nd ...
oAGƒn °V r nC’Gy pâÄØp rWoCGh pánÑcn ôr ªn rdyG ≈ndEGp oΩƒoLƒdyo G On ÉYn .p ø«pan’ós dyG nøpe ÉYk õp an ôp rënÑrdyG p ´Énb ≈ndEGp Òo pãnµrdyG o∂ªn °ùdy s G On ÉYn r¿nCG ón ©r nH
.n∑ÉnÑ°ûdy s Gh n∂ªn °ùdy s G ón ≤n an ór bn hn Ap Énæ«ªp rdyG ƒn rënf o¬≤n jpô nW oÖcn ôr ªn rdyG òn N n nCGh ,oIÉ°Sn ôr ªp rdyG pâ©n paQo hn
»pa p ΩÉn«uædyG p¬pFÉnærHnCG ≈n∏Y kIôn r¶nf ≈n≤rdnCG .kábn ôp r£oe o¬oànLhr Rn o¬ràn∏nÑ≤r nà°Syr Éan ,ÉkàpeÉ°U n o¬ndõp ræne ól peÉM nπN n On hn ...
: mIôn °ùr nM »pa p¬pànLhr õn pd n∫Énbhn ón ¡s nænJ .p¬°TG p ôn pa ≈∏Yn ≈n≤r∏nà°Sr Gp sºoK mâªr °U n
.pÖcn ôr ªn rdyG ≈ndEGp On ƒYo CG rønd Gók nZ -
.Éªk pdÉ°Sn näór Yo n∂sfnCG qº¡p ªo rdyG -
.É¡n r«nær«Yn »pa n¥ôn br ôn nJ É©k reOn ní°ùn ªr nàpd É¡n Øs cn oInCGôr ªn rdyG pâ©n an Qn hn
.»pæ«¶p pbƒoJ n’ oâªr pf GnPEGp -
,o√nAGòM p nπ©n nàrfyGh ,p¬°TG p ôn pa røpe õn Øn ≤n an ,pôréØn rdyG Òo °TÉnÑnJ rânfÉnH ≈sànM løØr nL o¬nd ¢† r ªn röj rºnd nπoLôs dyG søµp nd
...Ap Énæ«ªp rdyG ƒn rënf mánã«pãnM ≈ k£î l pH Qn É°Sn sºoK ,o¬nàØs bo òn Nn nCGh
,∫ÉMhC’G ‘ πLQ ,¿É°†eQ ¬«≤ØdG ÜÉgq ƒdG óÑY
131 - 130 ¢U ¢U ,1985 ,ô°ûæq ∏d á«q °ùfƒàq dG QGóq dG
(±ôq °üàH)
90
¬JÉfƒq µeh …
¤hC’G IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG

lÚpØrdoOhn .. l∂nª°Sn : ¢üædG
q ........................................ : º°ù≤dG
p∂t∏ªn às dG ä
o ÉLn Qn On ºo rbQn
pQÉnÑpàrN’yG ¢ün
t f
- -+ + pQÉn«r©pªrdG
:p ∫hn ór é n rdGy An πr en πo pªrcGoC -1

t»pfÉnesõdoG oQÉ nWpE’yG t»pfÉnµnªrdoG oQÉ nWpE’yG pçGnórM’nC Gy tºngGnC
ôo ë
r Ñn rdoG
p Úpan’ós dyGhn pIQn Éë
s Ñn rdyG ø
n «r Hn ´
o Gôn °üdy
u G
oAÉ°ùn nªrdyG
?Ú n pan’ós dG oIQn Éë s Ñn rdGy Ωn hÉnn b ºn pH -2

? GnPÉªn pd ? É¡n «r n∏Yn Ghôo °ün àn rfGy p πgn
2
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
.Éªn p¡«r n∏Yn násdGós dyG øn pFGôn n≤rdGy ¢ü

u æs dyG øn pe ê r àn °Sr GnC hn Éªn go Oo óu Mn GoC .p¿Éàn «s °ùrp Ønf p¿Éàn ndÉMn pIQn Éë
o pôî r Hn hÉn nænJ -3
s Ñn rdGy ≈n∏Yn â
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
n Ønf óo «pØjo Éªn pH ôl s£°ùn eo ƒn go Éen ¢V

: ≈æn ©r ªn rdGy ¢ùr o p©àn °Sr GnC -4
u æs dyG p¥É«n °ùpp H Ú
o ƒu Yn GoC hn ¢ü
........................................ : .Oo hóo s∏dyG pIQn Éë s Ñn rdyG ht óo Yn ƒn go Ú o pØrdót dyG -
................................................. : .É©k rØnf oIQn Éé n përdyG póé r oJ ºr nd -
............................................... : .p ø«r æn «r ©n rdyG »pa ™o er ós dyG ¥ n ôn rbôn nJ -
91
¬JÉfƒq µeh …
: mô o£°Sr GnC pá°ùn rªnN »pa ¢ü n uînd’oC pán«pJB’Gy pçGnórMnC’yÉpH oÚp©nà°Sr GnC -5
q sædyG ¢ü
p∑Énª°Sr nC’Gy oQƒo¡ oX -
ÉkcÉnª°Sr nCG pán∏sªnëoªrdyG p∑ÉnÑ°ûdy
u G oÜrònL -
p Úpan’sódyG oQƒo¡ oX -
p Úpan’sódyG n™ne pInQÉsënÑrdyG o´Gnô°U p - 3
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
? GnPÉnªpd ? pQGnôn≤rdGy Gnòng ≈n∏nY o¬o≤paGƒon J rπng .pôrënÑrdGy nán© nWÉn≤oe lópeÉnM nQsônb -6
........................................................................
........................................................................
........................................................................
.GkôpcÉnH pAÉnæ«pªrdGy ≈ndGpE nOÉnY o¬sfpEÉna lópeÉnM Én¡°TÉ p ≤rdGy pánHpôrésàdyG nºrZnQ -7
n nY »pàsdG pán«°SÉn 4
.n∑nQÉn«pàrNG rπu∏nY ? nπn©na Éne oπn©rØnJGnC ,o¬nfÉnµne nâræoc ƒnr d
........................................................................
........................................................................
........................................................................
92
»q £N ÒZ hCG É«q £N É¡«a Oô°q ùdG ¿ƒµj É°Uƒ°üf GC ôbCG
p ∫põær ªrn dGy ≈ndGE p »≤jpp ô nW »pa
máàn pHÉnK ≈ k£î n ¡o rfnC’Gy ´

o pH è o Qn Pr nCG ä o òr N n nCGhn »«u M n ƒn ë r nf âo ¡r é n sJGp .mán∏jpƒ nW máÑn «r nZ ón ©r Hn »pæWp ƒr en ≈ndEGp ä o ór Yo
,nÚpæ°Sp òo ræoe É¡n r«n∏Yn n¿Énc »pàsdyG pándÉnërdyG ≈ndEGp oIôn pcGqòdyG »n pH râ©n nLQn .mQƒ£n t J ôp pgÉ n¶ne røpe o√ón ¡p °Tn Éne »pæbn Gôn an ,mánfõp sàoe
? p¬∏p gr CnG ä o É«s ∏p ≤r Yn ä r ôn «u n¨nJ π r gn ø r µp nd ...¬o nd ä r ôn as ƒnn J ór bn Égn hn ,pIÉ«n ë n rdyG päÉjs Qp hôo °V n ø n pe m Òpãcn ≈ndEGp máL n ÉM n »pa n¿Énc
nìÉnÑ°U n o√óo °ür p bnCG oâræco ór ≤n nd .»u nërdyG Rn ÉsÑN n ÉkëpdÉ°U n sº©n rdyG oârëªn nd ≈sànM Qo Énµar nC’Gy p√òp gn …pôWp Éî n pH o∫ƒoénJ ór nµnJ rºnd
p¬«r æn «r Yn ∂ n ndOn ºs oK ,»pæan ôn Yn ¬o sfnCG óo Ñr jn ºr n∏an p¬«r n∏Yn â o ªr s∏°Sn hn ¬o ær pe äo ƒnr fOn .káé p f ák æn N
n °VÉn p É°Sn kIõn Ñr N o … n ôp àn °Tr nC’ m Ωƒr jn π
u co
mäGƒn o£N o oΩós ≤n nJnCG ór cn nCG rºnd ... z ƒn go ÉnfnCG ,»pæ°ùn rænJ rºnd n∂sfEGp { o¬oàrÑnLnCÉan z? nêôn Yr nC’Gy nâ°ùnr dnCG {: kÓpFÉ°ùn nàoe »s pa n≥n∏ªr nMhn
ƒn gr hn ì n É°ün n a mán∏gr hn p ∫hs nCG ø r pe »pæan ôn Yn ór ≤n nd ,mIQn Gôn ë n pH »s n∏Yn ºn s∏°Sn hn »pæØn bn ƒr àn °Sr Gp .∫ r ÉHn Qr On ºs ©n rdyG â o °V r ôn àn Yr yG ≈às M
n
...…pôr«°Sn oâr∏°UG n hn hn mIQn Énjõp pH o¬oJór Yn hn »uæµp nd o√É¡n ≤r ne ≈ndEGp »pfÉYn On hn ,z p êôn Yr nC’Éy pH kÓgr nCG {: »pæ≤o pfÉ©n oj
â
o ©r L n ôr àn °Sr Gp .»u ë n rdyG p¿ÉÑs °ûo pd ÉÑk ©n r∏en â r ë n Ñn °Ur nCGhn ä r õn ¡u L o hn â r é n «u °So máë n «°ùnp a máM n É°Sn ≈n∏Yn â o ar ôn °Tr nCG
ÉkÑYp n’ oâræco .p Ωón ≤n rdyG nIôn co mäGƒnæ°Sn É¡n «pa oârÑ©p nd ór ≤n nd .»pànærëpe oÖnÑ°Sn »n pg áo nMÉ°ùdy s G p√òp ¡n an ...rân∏N n mäGƒn næ°Sn
ÉnfnCGhn m Ωƒr jn ä n GP »∏p L r Qp â r ≤n ndõn rfGp ! É©k «é p °ûnr Jhn GQk ÉÑn cr EGp Qo ƒ¡o ªr éo rdyG í n J ºr cn hn ! ÉkaGón gr nCG â
n jn É°ün o r∏é s °Sn ºr cn .GRk Éàn ªr eo
rºnd .nAÉnLôr Yn mIós oe ón ©r nH pIÒn pÑnérdyG nøpe rânLôn N n sºoK ...räôn °ùns µnJhn räƒn nàrdyÉan päÉnjQn ÉnÑªo rdyG ión rMEGp Qn Éªn oZ ¢Vƒ o N o nCG
p ¢ùpaÉæn ªo rdyG p ≥jpôØn rdyG Qo É°ür n fnCG ín Ñn °Ur nCG ór ≤n nd : ôn Nn BG m º¡r °ùpn H Qo ón ≤n rdyG »pfÉen Qn ≈às M n pÖ©p s∏dyG p øYn p ´É n£≤p rf’yG oIôn °ùr M n »pæØp rµjn
.»L p ôn ©n pH »pænfhôo u«©n oj
òn N n nCGhn ∞ n bs ƒn àn an p¬«r n∏Yn â o ªr s∏°Sn .pQÉ s£©n rdyG »x ∏p Yn p êÉë n rdyÉpH â o «r ≤n àn rdÉna p ∫põær ªn rdyG ƒn ë r nf …pô«r °Sn â o r∏°UG n hn
»uæµp nd .ƒn go ÉnfnCG ,≈n∏nH { oârÑnLnCG z? nêôn Yr nC’Gy nâ°ùnr dnCG ...nârfnCG {: n∫Én≤an ,zo¿Gƒrn ∏Yo ÉnfnCG { : o¬nd oâr∏≤o an »pæ°ü o sëØn nànj
ÉnfnCGhn ¬o ào cr ôn nJ ,z»∏p L r Qp â r en Én≤àn °Syr G ór ≤n nd .É°ùrn fôn pa »pa ál «s ∏p ªn Yn »s n∏Yn â r jn ôp L r oCG r¿nCG ón ©r Hn â o «n Øp °To ór ≤n nd .ê n ôn Yr nCG â o °ùnr d
áo neÉn≤pà°S’y r G ≈°ùn ræoJnCG ,lÖr«Yn nêôn ©n rdyG s¿nC’nCG ? »L p ôn Yn Gƒr °ùn rænj r⁄ GnPÉªn pd ,Gók u«nL »pænfƒoaôp ©r nj nøjòp sdyG »pa ôo uµan oCG ,lÖ°VÉn p Z
ø
r Yn ∞ o bs ƒnn JnCG π r gn .»pÑ«r ©n pH ¢SÉ o æs dyG »pfôn cu òn jo r¿nCG »°ùr p Ønf »pa õt ë o jn hn ,pIôn oµrdyG pÖ©p nd ø r Yn â o Ñr oJ ÉnfnCG ?Ü o ƒ«o ©o rdyG ≈°ùn ær oJ n’hn
≈n≤rHnCÉ°Sn ,On ƒYo nCG rønd ,n’ ? ôp né¡r ªn rdyG ≈ndEGp pIOn ƒr ©n rdyG »pa ôn uµan oCG r¿nCG p π°†n n anC’Gy nøpe ¢ù n r«ndnCG ? p ∫põræªn rdyG ƒn rënf ôp r«°ùdy s G pán∏°UG n ƒn oe
,»L p nÓYp ón ©r Hn »∏p ªn Yn ø r pe ä o ôr as hn Éªn pH m Ò¨p °U n m ´hôo °ûr en på©r Hn ≈n∏Yn â o er õn Yn ór ≤n nd ...óo ªo °U r nCÉ°Sn ,»pæ nWhn »pa
.»pànjôr bn »u pbQo »pa Éªk pgÉ°ùn oe Gôk °ü o ræYo o¿ƒocnCÉ°Sn hn Éªk rànM o™Øp nàrfnCÉ°Sn ,pás«°VÉ p njôu dyG pánjòp rMnC’Gy páYn Énæ°ü p pd kÓªn ©r ne Åo °ûrp foCÉ°Sn
,»≤jó°U ∫Éb ,…Oƒª°üŸG óªfi

40-39 ¢U ¢U ,2001 ,»æØdG ÒØ°ùàdG á©Ñ£e
( ±ôq °üàH )
93
á«fÉqãdG IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG

∫n põær ªn rdGy ≈ndGpE »p≤jpô nW »pa : ¢üædG
q ........................................ : º°ù≤dG
pQÉÑn pàNr ’yG ¢ün
t f
- -+ + pQÉ«n ©r pªrdG
u æs dyG pçGón Mr GnC ºt gn GnC »p∏jn Éen »pa -1

: ¢ü
p¬pæpWƒr en ≈ndpEG n¿Gƒrn ∏Yn oIOn ƒYn -
p Ωón n≤rdyG pIôn oc »pa mIGQn ÉÑn eo An Éæn rKnCG n¿Gƒrn ∏Yn oáHn É°U n pEG -
p¬pLôn ©n pH √o hôo scnP m ¢UÉî n °Tr nCÉpH n¿Gƒrn ∏Yn Ao Én≤pàrdpG -
p¬pæpWƒr ªn pH n¿Gƒrn ∏Yn Qo Gôn r≤pà°Sr pG -
p ênÓp©r∏pd n¿Gƒrn ∏Yn ôo nØ°Sn -
x pYÉæn °U
» p m ´hôo °ûr en oå©r Hn -
: káÑn qJôn eo »pJB’Gy p ∫hn ór é n rdGy »pa É¡n oØæu °Un GoC -CG
p πÑn r≤àn °ùr ªo rdGy oçGón Mr GnC p ë

pô°VÉn rdGy oçGón Mr GnC p ªn rdGy oçGón Mr GnC
»°VÉ
2
....................... ....................... .......................
....................... ....................... .......................
....................... ....................... .......................
(Op ôr °ùdy
s G »pa) n¿Gƒrn ∏Yn pájn Ghpn Q »pa ä
r An ÉLn Éªn nc É¡n Ño uJQn GoC -Ü
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
? ºr p¡pH ≈n≤àn rdGy p øen p¬pH ¬o Ñn nWÉNn …pòsdGy pÜƒo∏°Sr ’oC Gy øn pe …phGôs dyG An Éàn °Syr G GnPÉªn pd -CG -2
..........................................................................
..........................................................................
.Ap É«n pà°S’y

r G Gnògn ≈n∏Yn nándGós dyG øn pFôn n≤rdGy oêpôî
r àn °Sr GnC -Ü
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
94
? n∂`pdnP ≈`n∏nY oásdGsódyG oánæjpôn≤rdGy n»`pg É`ne .ikPGnC rø`pe p¬«pa o¬n«≤nd Éne nºrZnQ p¬`pæpWƒr nªpH É`k≤u∏`n©`nàoe …phGsô`dyG hoórÑnj -3
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
u ÉpH Ékæ«p©nà°ùr oe »p∏nj Éne oìnô°Tr GnC -4

: p¬«pa nOnQhn …pòsdGy p¥Én«°ùdy
: n´pQGƒn °ûdy s G ońQrPnCG -
: »°ùrp Ønf »pa tõoënj -
: »pLnôn©pH »pænfhoôu«n©oj -
.má n£pHGnônàoem πnªoLp ¢ùrªnN »pa ¢ü o uîndGoC hn -CG-1p øjpôrªsàdyG »pa pánÑsJnôoªrdGy pçGnórMnC’yÉpH oÚp©nà°Sr GnC -5
s sædyG ¢ü
..........................................................................
..........................................................................
.......................................................................... 3
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
o nî°Tr ’nC Gy sπ nX -6
rºp¡pªr∏pY nº`rZnQhn o¬nfƒoapôr©nj rºò¡sfGnC nºrZnQ znênôrY’nC yG{ ¬nfhoOÉnæoj o¿Gƒrn ∏nY rºp¡pH ≈n≤nàrdGy nøjpòsdGy ¢UÉ
.p¬pFÉnØ°ûpp H
? rºp¡patô°ünn J »pa n∂ojGrC nQ Éne -CG
..........................................................................
..........................................................................
4
.mán¡«pLhn m ènéoëpH n∑pô n¶nf nán¡rLph róujGnC -Ü

..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
95
á«q Ø°Uh ™WÉ≤e øªq °†àJ ájq Oô°S É°Uƒ°üf GC ôbCG
p ¢ShDho ôdG
t AGo ƒs °Tn
»æu pe nâ∏p Øn rænJ r¿nCG n¿hOo mÖpfÉnL uπco røpe o¬ofÉ n£«M p râYn Gón nJ …òp sdyG p¿Éscót dyG Gnògn nΩÉnenCG ôs oenCG r¿nCG o™«£p nà°Sr nCG n’
Ol Gƒn Yr nCG Égn Ro ôn Hr nCG ,máYn ƒu æn àn eo mIÒn pãcn An É«n °Tr nCÉpH Gƒv °ûo ë r en n¿Énc ∂ n pdPn ™n en hn GÒk ¨p °U n ÉkfnÉµen n¿Énc .lábn hôo °ùr en ál nJÉnØpàrdyG p¬∏p N p GOn ≈ndEGp
r ≤n u∏Yo ¬o ær pe máHn ôo ≤r en ≈n∏Yn hn .√o nÓYr nCGhn ¬o oJÉÑn æn L
â n ,¬o o∏N p GOn Os ƒn °Sr yG Òl ¨p °U n l¿ôr ao n¿Éscót dyG o§°Ss ƒn àn jn hn .p¿ƒào jr õs dyG pÖ n£M n ø r pe
.»fp Ghn nC’yG ¢† o ©r Hn hn Ú o pcÉnµ°Sn ,pó«n rdyG oß«∏p nZ Ql ƒ oWÉ°Sn hn lIÒn ¨p °U n Òo Wp Gƒn °Sn :É¡n Yo Gƒrn fnCGhn É¡n odÉnµ°Tr nCG â r Øn n∏àn N r yG ä l Ghn On nCG
.Qo ÉsædyG É¡n pÑpfGƒn nL ¢† n ©r nH ränCGôs gn hn Oo Gƒn °ùd s yG Égn nÓYn l±ÉnØpb É¡n ræYn mó«©p nH ôn r«nZhn
¢ùo n£ranCG p ÚpÑé o ôYn páen Én≤rdyG Òo °ün
n rdyG ¢†jp p bÚ n °ùp ªr î n rdyG »pa π l L o Qn ,p¿Éscót dyG Ö o M p É°U n Ö o °ü p àn ær jn p¿ôr Øo rdyG nΩÉen nCG
¬o sfnCG ∂ n «r ndEGp π o «s în jo p ø«r àn en Qu ƒn àn ªo rdyG p ø«r nJÒn ¨p °üds yG p¬«r æn «r ©n pH ∂n «r ndEGp ôo o¶ær jn Ú n M p .pQÉæs dyG áo æn °ùrp dnCG ¬o ¡n L r hn â r ë n Øn nd ór bn p∞rfnC’yG
: p πªn ©n dr yG Ü n É«n pK ¢ù o Ñn r∏jn hn ¬o ær pe m ørcQo »pa …phõn ær jn ÉM k ÉÑn °U n n¿Éscót dyG è o ∏p jn òo ær eo .p¬pfÉscOo ≈ndEGp ∑ n ƒYo ór jn hn ∂ n Øo £p ©r àn °ùr jn
l™≤n oH É¡n r«n∏Yn ,É¡n Øo ©r °Sn ôn nã©r nÑnJ ák s∏ n¶pe p¬°Sp rCGQn ≈n∏Yn o™°† n njhn ,o¬ofƒnr d sπnëªn °Vy n G On ƒn °Sr nCG É°ü« k ªp bn hn p ør«nànÑcr ôt dyG ≈ndEGp ¬o °ün s b k’Ghn ôr °Sp
.É¡n n∏©r pa Qo Éæs doG É¡n «pa â r n∏©n an Ao GOn ƒr °Sn lIÒn pãcn
É¡n «pa π n ©n °Tr nCG ºs oK pÖ n£ë n rdyG Op Gƒn Yr nCÉpH √o nCÓen .p¿ôr Øo rdyG Op Gón Yr EGp »pa Ékµªp ¡n ær eo ,m ìÉÑn °U n π s co p¬pJOn É©n cn ,n¿Énc Ωn ƒr «n rdyG
áo æn °ùrp dnCG â r nã©n Ñn rfyG ≈às M n É¡n «pa ï o Øo ær jn ≥ n Øp nW Éen n¿ÉYn ôr °So hn .p¬∏p ªn cr nCÉpH An É°†n n ØrdyG ≈ s£nZ ∞ l «pãcn l¿ÉN n Oo É¡n ær pe ón Yn É°ü n àn an Qn Éæs dyG
p√ÉnéuJyG »pa máYn ôr °ùpo H o±ôp °ü n rænjhn o¬nàYn É°†p n H o´ón nj m∞jpônM uπco pás«ë p nJ ≈n∏Yn Ot ôo nj n¿ôr Øo rdyG ôo °† p rëoj ƒn gr hn n¿Énc .pÖ¡n s∏dyG
ºr ¡o Øn pdnCG ór ≤n nd .ºr ¡p pgƒL o ho ≈ndEGp ôn o¶ær jn r¿nCG »pa nIón pFÉna nÓan ,ºr ¡p pJÉncôn M n hn ºr ¡p pJGƒn °U r nCÉHn Gók M p Ghn Gók M p Ghn ºr ¡o ao ôp ©r jn ¬o sfEGp .p¬∏p r¨°To
.â r n∏N n ák æn °Sn Ú n pKnÓnK ø r pe ¬o nfÉscOo í n àn an r¿nCG òo ær eo √o ƒoØpdnCGhn
¬o ¡n L r hn í n °ùn en ºs oK p¬jr ón Yp É°Sn ≈n∏Yn ôn ªs °Tn hn m º«≤p àn °ùr eo ∞ x °U n »pa ôp N n B’yG pÖpfÉL n ≈ndEGp Gók M p Ghn ¢SÉ n «n cr nC’Gy ™n °V n hn
l¿ÉN n Oo n¿Éscót doG nCÓªn an o√Qo Énf pánéuLnCÉnàªo rdyG p¿ôr Øo rdyG nπN p GOn n∫hs nC’Gy ¢S n rCGôs dyG ≈neQn .p¬°ü« p ªp bn uºoµpH o¥ôn ©n rdyG o¬ræpe n∫É°Sn …òp sdyG
áo ë n pFGQn .»u ë n rdyG ∞o °U n ƒr àn °ùr eo hn ôo L p Éàn ªn rdyG oå«r M n pIQn phÉé n ªo rdyG Ap Éë n r£Ñn rdyG ≈ndEGp hn p ´pQÉ°ûdy s G ≈ndEGp máYn ôr °ùpo H π n s∏°ùnn Jhn ∞ l «pãcn
oCGõs é n àn jn n’ GAk õr L o GQn É°U n n¿ÉN n ót dyG ∑ n GnPhn án ë n pFGôs dyG p√òp gn ø s µp nd ,nIôn é o ær ë o rdGo hn p∞rfnC’Gy ºn «°TÉ p «n N n ót °ùno J áo æn pàæs dyG p±ƒ°üdy t G
™o °† n jn hn p¿Éscót dyG Ωn Éen nCG ∞ o ≤p jn p¿ÉN n ót dyG ø n pe ôo es òàn jn …òp sdyG ¬o °ùr o Ønf Ö o «pÑ s£dyÉan .p ≥«pà©n rdyG »u ë n dr yG Gnògn »pa m Ωƒr jn π u co pIÉ«n M n ø r pe
.n¿hôo N n B’yG oπ©n Ør nj Éªn cn nAƒo∏ªr ªn rdyG o¬°ù« n pc
Qp ÉnKBG ø r pe p¬«pa ≈s≤Ñn nJ Éen hn Om Gƒn °Sn ø r pe √o nÓYn Éen ´ o õp àn ær jn π s nXhn ≈°Sƒ n ªo rdyG òn N n nCGhn p¬jr ón jn Éàn r∏µp pH ¢S n rCGôs dyG ∂ n °ùn er nCG
Éen s¿nCG ø r pe ø n ≤s «n nJ Éªs ndhn .p ø«r nfôr ≤n rdoÉpH o§«ë p jo Éen hn Éªn ¡o ndƒr M n hn p ø«r nfPo oC’Gy π n N p GOn ,Éjn Ghn õs dyG π u co »pa É«v ∏p en ¬o ©o Ñn àr jn h ,p±ƒ°üdy t G
¬o ofón Hn è s nJQr yG ôn °ûn Yn »n pfÉsãdyG ¢ù« n µp rdyG í n àn an Ú n M p hn .páÑn rZôs doG p ¢ùrØæn pHhn pá≤n jpô s£doG p ¢ùrØæn pH ¬o n∏ªn Yn π n °UGn hn m±Énc ¬o n∏©n an
...p ¢†rÑsædyG p øYn o∞bs ƒn nànj o¬oÑr∏bn On Énchn ÉL k ÉnépJQr Gy
,á«aÉ≤ãdG IÉ«◊G ,ìqÓØdG ‹PÉ°T
118 - 117 ¢U ¢U ,2004 »ØfÉL 151 Oó©dG
(±ôq °üàH)
96
áãdÉqãdG IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG

p ¢ShoDhtôdG oAGƒs °Tn : ¢üædG
q ........................................ : º°ù≤dG
o ÉL
n Qn On ºo rbQn
pQÉ Ñn pàN
r ’yG ¢ün
t f
.n¿ÉsctódyG ≈ndh’oC Gy pInôr≤pØrdGy »pa …phGsôdyG n∞°Un hk -1

: »pJB’Gy p ∫hn rónérdGy »pa Én¡pJÉnØ°Up hn päÉnaƒ°Uo ƒr nªrdGy oêpôrînà°Sr GnC -CG
ä
o ÉnØ°üdy
u G ä
o Énaƒ°Uo ƒr nªrdGy
.................................. ..................................
.................................. ..................................
.................................. ..................................
.................................. ..................................
.................................. ..................................
m ºr¡°ùpn H o§oHQr GnC -Ü 2

n rdyG ≈ndpEG p πpNGós dyG
p êpQÉî
p±Gnô rWnC’Gy ≈ndpEG põncrônªrdyG
nøpe p¿ÉsctódyG o∞°U
r hn nOnQhn
p πpNGós dyG ≈ndpEG p êpQÉî
n rdyG
põncrônªrdyG ≈ndEGp p±Gnô rWCn’Gy
n °Un hn -2
:p ¢ShDho ôt dyG An Gƒs °Tn pá«n pfÉsãdyG pIôn r≤nØrdGy »pa …phGôs dyG ∞
: n»pJB’Gy n∫hn rónérdGy oπpªrcGCo -CG
ä
o ÉnØ°üdy
u G ä
o Énaƒ°U
o ƒr nªrdyG p∞°U p nænY
r ƒrn dyG oô°UÉ
......................... .........................
......................... ......................... o¿ón Ñn rdyG
......................... .........................
......................... .........................
......................... ......................... ¢ùp
o HnÓnªrdyG
......................... .........................
? ¬o ofÉscOo hn p ¢ShDho ôt dyG Ao Gƒs °Tn É¡n «pa ∑o pôàn °ûr jn »pàsdGy oánØ°üdy
u G »n pg Éen -Ü
97
.p ¢ShDho ôt dyG pAGƒs °Tn ≈ndGpE máLn ÉMn »pa »u ë u æs dyG øn pe ê

n rdGy n¿Ésµ°So s¿GnC ≈n∏Yn ∫t óo jn Éen ¢ü r àn °Sr GnC -3
o pôî
..........................................................................
.¬p p∏ªn Yn p¿Én≤rJGpE ≈n∏Yn p ¢ShoDhôt dyG pAGƒs °Tn ¢U

n ôr pM oRpôÑr oJ káæn jpônb ¢ü
u æs dyG øn pe ê r àn °Sr GkC -4
o pôî
..........................................................................
: pá©n pHGôs dyG pIôn r≤pØrdGy øn pe ê r àn °Sr GnC -5

o pôî
..................... ä r Ñn ¡n àn rdpG : Égn Éæn ©r en kIOn ôn rØeo -
r ón sbƒnn Jhn â
..................... iƒrn µ°ûdy
s Gø n pe ôn nãrcnCG : Égn Éæn ©r en kIOn ôn rØeo -
.¬o ær pe pIÒn pN’nC Gy pán∏ªr é

o rdGy øn pe ÉkFpóàn Ñr eo ¢ü
u æs ∏pd káªn pJÉNn É¡n pH Qo ƒs °ünn JGnC má n£pHGôn àn eo m πªn Lo ¢ù o ào rcGnC -6
n ªr Nn Ö
..........................................................................
..........................................................................
3
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
Éne .p ¢ShoDhtô`dyG pAGƒs n`°T p¿ÉscoO ≈n∏nY n¿hoOsOnônànj rºo¡sfpEÉna pán¡jpônµrdGy p ípFGhn sôdyGhn p¿ÉnNtódyG nøpe p ¢SÉsædyG pôtenònJ nºrZnQ -7
? rºp¡patô°ünn J »pa n∂ojGrC nQ
..........................................................................
.......................................................................... 4
n∂njGrC nQ rπu∏nY
..........................................................................
..........................................................................
98
ájq QGƒM ™WÉ≤e øªq °†àJ ájq Oô°S É°Uƒ°üf GC ôbCG
øjp
o õër o pdÉen hn Ön
n dGy ∂ o ∏©sr ãdyGhn áo eÉn ªn ër
n dGy
n a ,lánÑ«Äp cn ál neÉªn nM É¡n °Sp rCGQn »pa má≤n peÉ°Sn mán∏î
: É¡n ndnCÉ°ùn r nf nÜôr bo Ékeƒr nj oøjpõnërdyG l∂pdÉne ôs ne
? p∂Hn É°U n nCG Éªn an ,p∫Éë n rdyG án Än «u °Sn p¿ƒsr ∏dyG án Øn °SÉn p c p∑GQn nCG -
pán∏îr sædyG p√òp gn p ¢SrCGQn ≈ndEGp nπ≤o rfnCG r¿nCÉpH »°ùr p Ønf oâreõn rdnCG ór ≤n nd .pôpcÉªn rdyG pÖn∏©r sãdyG Ap Gôs nL røpe ƒn go Éªn sfEGp p¬«pfÉYn oCG Éne tπco -
¢üs
n ¨nf Ö n n∏©r sãdyG ø s µp nd .m º«Äp nd m ´Éªs nW π u co ø r Yn Gók «©p Hn »°† p «r Hn øo °†o M r nCGhn p¬«pa ¢†«p o HnCG ¢û x Yo Ap Éæn pÑpd »pæ«Øp rµjn Éen ¢ûn u ≤rdyG ø n pe
.»N p Gôn Øp pH »pànMôr an »s n∏Yn
? p∂pH π n ©n an Éen »pæjpôpÑN r nCG -
Qn É°Un ór ≤n nd .oâr∏©n an Éne »pænàr«ndhn ,oâ∏r ©r Øn an ,»s N n ôr an p¬r«ndEGp p ≥rdoCG rºnd r¿EGp »s ndEGp ón ©n °ü r nj r¿nCG »pfón Ys ƒnn Jhn Ékeƒr nj »pH nìÉ°U n -
. p øjr òn gn »s N n ôr an ≈n∏Yn »pÑr∏bn ôo °ü p àn ©r jn n¿õr ë o rdyGh ,»pH ∞ o °ü p ©r jn ôn Yr òt dyG s¿EGp .náÄn «pfós dyG ¬o àn n∏©r pa ón «©p «o pd p ¢ùr≤Øn rdyG n¿Ghn nCG ø o «s ë
n àn jn
.n∂°ùr p ØnæpH Qr ôu nZhn »s ndEGp n¥Qr Éna ,»s N n ôr an n∂r«ndEGp »≤p rdoCG n’{: o¬nd »pdƒo≤an ,päôr cn Pn Éne nπ©n Ør n«pd mójpónL røpe p∑ÉnJnCG GnPEGp -
.z»°ùr p Øæn pH ä o ƒr é n nfhn ∂ n ær Yn ä o ôr Wp »s N n ôr an ân r∏cn nCGhn ∂ n pdPn â n r∏©n an GnPEÉp an
áo neÉªn nërdyG o¬rànHÉnLnCÉan ,oπ©n Ør nj n¿Énc Éªn cn nìÉ°U n sºoK ,pán∏î r sædyG nârënJ n∞bn ƒnn a ,Op Énà©r ªo rdyG pâbr ƒrn dyG »pa oÖn∏©r sãdyG nπnÑbr nCG
≈n∏Yn √o ón L n hn ≈às M n p øjpõë n rdG m∂pdÉen ø r Yn ÉkãM p ÉHn ≥
n n∏ n£rfyG É¡n pHGƒn L n ôs °Sp É¡n ær pe ± n ôn Yn Ú n M p hn .ø o jpõë n rdyG ∂ l pdÉen É¡n ªn s∏Yn Éªn pH
: o¬nd n∫Én≤an ,pô¡r sædyG p ÅWp É°Tn
?∂ n °Sn rCGQn π o ©n é r nJ ø n jr nCÉan ,∂ n pæ«ªp jn ø r Yn í o jôu dyG ∂ n àr nJnCG GnPEGp ,ø o jpõë n rdyG ∂ o pdÉen Éjn -
.»pdÉªn °Tn røYn -
? ¬o o∏©n é r nJ ø n jr nCG ,∂n pdÉªn °Tp ø r Yn ∂ n àr nJnCG GnPEGp hn -
.»Øp r∏N n hr nCG »pæ«ªp nj røYn o¬o∏©n rLnCG -
? má«n Mp Énf π u co hn m¿Énµen π u co ø r pe ∂ n àr nJnCG GnPEGp hn -
.»M p ÉnænL nârënJ o¬o∏©n rLnCG -
r J n∞«r cn »pfQp nCG ? ∂
.™o æn °ün n M p Éæn L n â n ë r nJ ¬o n∏©n é r nJ r¿nCG ™o «£p àn °ùnr J ∞ n «r cn hn -
: n∫Énb sºoK ,o¬≤n oæYo s¥On hn oÖn∏©r sãdyG p¬r«n∏Yn nÖnKƒnn a ,p¬M p ÉnænL nârënJ o¬°Sn CrGQn oøjpõnërdyG l∂pdÉne nπN n Or nCG
≈às M n ∂ n °ùr p Øæn pd ∂n pdPn ø r Yn õo é p ©r nJhn ,ón jpó°ùd s yG … n rCGôs dyG É¡n ªo u∏©n oJhn ,páen Éªn ë n r∏pd án n∏«ë p rdyG iôn nJnCG ,p¬°ùr p Ønf hs óo Yn Éjn -
! ht óo ©n rdyG n∂pH ôn Øn r¶nj
.¬o n∏cn nCGhn p¬«r n∏Yn õn ¡n L r nCGhn
,áæeOh á∏«∏c p ™qØ≤ŸG øHG
(±ô°q üàH) 288 - 285 ¢U ¢U ,1981 ,ähÒH ,IÒ°ùŸG QGO
99
á©HGqôdG IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG

øo jpõë o pdÉen hn Ö
n rdGy ∂ o n∏©r sãdyGhn oáen Éªn ë
n rdGy : ¢üædG
q ........................................ : º°ù≤dG
t f
u sædyG »pa -1
: p¿GnQGƒn pM ¢ü
.................................... : o∫hs nC’Gy oQGƒn përdyG - mQGƒn pM uπoc r»nanô nW oøu«nYGoC -CG
.................................... : »pfÉsãdyG oQGƒn përdyG -
.....................................p ørjnQGƒn përdGy »pa nô°VÉ

p nërdGy ±
n nô s£dyG oøu«nYGoC -Ü
:p ør«°Sn ƒnr b nør«nH nOnQhn Ésªpe oÖ°SÉ

p næoj ÉnªpH nán«pJB’Gy nán∏rªoérdGy oπpªrcGoC -ê
»pa .............. hn ,.............. pQGƒn përdyG »pa ............. o±nô s£dyG Gnòng n¿Énc
.................. pQGƒn përdyG
( o∫hs nC’Gy - kÓsØnöe - Ék¡«pÑnf - »pfÉsãdyG) 2
n µnY ,pÖn∏r©sãdyGp ¢üpFÉ°ün nîpH ÉkapQÉnY oøjpõnërdGy o∂dÉne hoórÑnj -2

.páneÉnªnërdGy ¢ùr
: nInôrµnØrdGy p√pòng p¿ÉnªnYrónJp ør«nànæjpônb ¢ü
u sædyG nøpe oêpôrînà°Sr GnC
.................................................. : páneÉnªnërdyÉpH o≥s∏n©nànJ lánæjpônb -
............................................. : p øjpõnërdyG p∂pdÉnªpH o≥s∏n©nànJ lánæjpônb -
.páneÉnªnërdGy p¿É°ùn pd ≈n∏nY ,mçnónëpH GkQÉnÑrNGpE o∫hs ’nC Gy t…pQGƒn përdGy o™ n£r≤nªrdGy nøsª°†nn J -3
.................................................... .nçnónërdGy Gòng oOuónMGoC -CG
.páneÉnªnërdGy »pa pçnónërdGy Gnòngp ÒpKrCÉnJ ≈n∏nY t∫oónj Éne ¢ü u sædyG nøpe oêpôrînà°Sr GnC -Ü
.........................................................................
pánYpQÉ°ùn nàoªrdGy pÖ`n∏r©sãdyG pán∏pÄ°Sr GnC rønY pá`nHÉ`nLpE’Gy »pa oø`jpõnërdGy o∂pdÉne inOÉnªnJp ÒpN’nC Gy u…pQGƒ`n përdGy p ™` n£r≤nªrdGy »pa -4
.Én¡rænY oÖsJnônànj Éne »pa nôuµnØoj r¿GnC n¿hoO
......................................................... ? oáné«pàsædyG pânfÉnc Éne -CG
..........................................................................
100
: Én¡nàrënJ oô u£°Sn GoC hn p ™ n£r≤nªrdGy Gnòn¡pd nánÑ°SÉ

p næpªrdGy n∞pFÉ nXƒrn dGy »p∏nj Ésªpe oQÉnàrNGnC -Ü
t G -p ´ƒobƒro ∏pd o¬oLGnQrópà°Sr pG - o√oójpór¡nJ -p øjpõnërdyG m∂pdÉne oánfnCÉrª nW)
(p¬pFÉncnP oQÉnÑpàrNpG - o¬ræpe oánjpôrî°ùdy
.nán∏«përdGy øjpõnërdGy l∂pdÉne Én¡nªs∏nY r¿GnC nór©nH páneÉnªnërdGy hn pÖn∏r©sãdyG nør«nH nQGnO …pòsdGy nQGƒn përdGy oπs«nînJGoC -5
........................................................................ -
........................................................................ - 3
........................................................................ -
........................................................................ -
? GnPÉnªpd ? o¬ndÉnf …pòsdGy nÜÉn≤p©rdGy oøjpõnërdGy l∂pdÉne t≥pënà°ùr nj rπng -6

..........................................................................
.......................................................................... 4
..........................................................................
101
áqjÒ°ùØJ ™WÉ≤e øqª°†àJ áqjOô°S É°Uƒ°üf GC ôbCG
n nWônr b ør pe πl n£Hn
êÉ
r pe pá°Sn Op É°ùdy
ø s G òo ær eo ,¬o et oCG ¬o àr Hn Qs On ór bn hn ,ê n É nWôr bn páî n peÉ°ûdy
s G páæn jpóªn rdyG p¿É°† n M r nCG »pa É°Spk QÉna π o ©r Ñn æs Mn nCÉ°ûnn f
≈sànM p ør«nJÒn ¨p °üdy s G p¬r«bn É°ùpn H p¬r«n∏Yn o§n¨°† r njhn ,m ΩÉnépd hCr G m êôr °Sn n¿hOo On Gƒn nérdyG oÖcn ôr nj n¿Énc .pás«°Sh p ôo Øo rdyG ≈n∏Yn ,p√ôp ªo Yo
.í n jôu dyG ≥ o pHÉ°ùn jo ¬o sfnCÉcn ≈æn ªr «o rdyG p√pójn »pa mán∏jn ƒp nW m íer ôo pH ∂ l °ùp ªr eo ƒn gr hn p¬pH ≥ o ∏p n£ær «n an ,¬o nfRo Gƒnn J ón ≤p Ør jn n’
GQk ƒoÑ°U n ,ÉÄk jpôL n ,pásãé o rdyG ºn î r °V n kÓ«pa n¿Énc .≈Hs ôn nJhn ¬o ©n en nCÉ°ûnn f …òp sdyG ¬o n∏«pa Ö o cn ôr jn Qn É°U n Ö s °Tn Éªs ndhn
pán∏«n Øp rdyG pá«s ≤p Ñn pd kÓ«pdOn ¬o n∏©n L n hn ¬o Ñn pcQn .pá≤n pgÉ°ûdy s GÖ r rdB’yG p ∫ÉÑn L p Qp ƒÑo Yo ≈n∏Yn Ωn õn Yn Éen ón ær Yp π n pd Ékfƒr Yn n¿Énchn .É«v pcPn hn
n ©r Ñn æs ë
.pásjôp °ûn nÑdr yG p ïjpQÉnJ »pa mIón jpôan má©n pFGQn más«pHôr nM mIôn neÉnöe »pa nIôn Yr ƒrn dyG n∫ÉnÑé p rdyG o¬©n ne râ≤n s∏°ùnn Jhn râ©n sé°ûnn J »pàqdyG
.pôpeGhn nC’Gy òp «Øp ær àn pH »Øp àn rµjn … x póær L o On ôs é n eo ø r oµjn ºr nd ¬o æs µp nd .p¬pHhôo M o »pa Qn Énµr∏penCG √o ÉHn nCG ≥ o paGôn jo π o ©r Ñn æs Mn n¿Énc
,p¬«pHnCG ≈n∏Yn É¡n °Vp o ô©r jn É k£ n£N o hn ák «s pHôr Mn Gôk nµpa ôo rµ``àn Ñr jn Éen GÒk `pãcn hn ,É``Äk jpôL n hn É¡k «pÑnf É°† k jr nCG n¿Énc ¬o æs µp nd É©k «£p eo n¿Énc
p¿ƒsr ∏dyG ≥ o n∏Hr nC’Gy √o Oo Gƒn L n n¿Énchn ,¬o n∏«pa Ö o cn ôr jn Éek ƒr jn n¿Énc ór ≤n nd .¬o `n ©é u °ûn jo hn p¬`«r n∏Yn »n `p ærãjo r¿nCG oåÑn r∏jn n’ ºs oK ,É¡n «pa ¬o °ûo pbÉæn «o an
p ≥pKGƒrn dyG pIôn rÑnæpH o¬nHÉnLnCÉan ,p π«Øp rdyG Qp Gƒn L p ≈ndEGp mÖpcGQn nÓpH Op Gƒn nérdyG Op ƒoLho pÖnÑ°Sn røYn o√ƒoHnCG o¬ndnCÉ°ùn n a ,p¬pÑpfÉnL ≈ndEGp Òo °ùp nj
Égn Rn É¡n pàrfyG óo jpQoCG lIÒn pãcn ¢U l ôn ao »pd í o æn °ùnr Jhn .ôw an hn ôw cn Ü o ôr ë n rdyGhn ,Op Gƒn é n rdyG áo Yn ôr °So ,»pHnCG Éjn ,p π«Øp r∏pd â r °ùn «r nd{ : p¬°ùrp Øæn pH
z.…Op Gƒn L n ôp ¡r nX ≈ndEGp ¬o ær pe π o ≤p àn rfnCG ∑n GsPEGp hn ,∂ n pdPn »pa π o «Øp rdyG »pæØo ©p °ùr jo nÓan ,p ™jpô°ùdy s G p∞Wp Éî n rdyG p Ωƒéo ¡o r∏pd
GQk ƒ°ür o ≤en Ú n «u L p É nWôr ≤n rdyG Op ƒæo éo rdyG Qo ƒ©o °To ø r oµjn ºr ndhn ,Ö o °ùr ë n an kÉYÉé n °To ÉYk Qp ÉHn ÉHk Qp Éë n eo π o ©r Ñn æs M
n ø r oµjn ºr nd
ôp r«nZ »Øp an ,rº¡o nd p¬pàn∏neÉ©n oe p ø°ùr oMhn p¬pbnÓN r nCG pánKÉneón pd o¬nfƒtÑë p oj GƒofÉnc rπnH ,r§≤n an p¬pàgn ÉnÑnfhn p¬pàYn Éné°ûpn H pÜÉnéYr E’p yG ≈n∏Yn
»°SG p ƒn jo n¿Énchn .nánfhôo ªo rdGo ≈ndEGp Ωn õr ë n rdyG ,n¿ÉÑs °ûdy t G p¬pÑjpQór nJ An Éæn rKnCG ,™o ªn é r jn É°Tƒ k °ûo Hn ÉkFOp Égn n¿Énc pÜôr ë n rdyG päÉnbhr nCG
.p¬pFGón Yr nCG røpe GƒofÉnc ƒnr dhn ºr ¡p paÉ©n °Sr EGp »pa ∑ o ôp àn °ûr jn hn p¬°ùr p Øæn pH ≈M n ôr én rdyG
,ÉHq hQhCG —Éa π©Ñ«æg , »eÉÙG ø°ùM πeÉc óqªfi

,1988 ,ähÒH ,ô°ûædGh áYÉÑ£∏d »ŸÉ©dG ÖàµŸG äGQƒ°ûæe
(±qô°üàH) 79 - 71 ¢U ¢U
102
ájq Ò°ùØJ ™WÉ≤e øªq °†àJ ájq Oô°S É°Uƒ°üf GC ôbCG
á°ùeÉÿG IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG

n É nWôr nb ør pe πl n£Hn :
ê ¢üædG
q ........................................ : º°ù≤dG
p∂t∏nªsàdG oäÉnLnQnO ºo rbnQ
t f
: nIôn rµpØrdGy p√pògn p¿Éªn Yn ór nJp ø«r àn æn jpônb ¢ü

u æs dyG øn pe ê r àn °Sr GnC .Gôk pcÉHn p π«r î
o pôî r nRôn Hn -1
n rdGy pÜƒocQo »pa πn ©r Ñn æs Mn oIQn É¡n en ä
........................................................ : ≈ndhoC’Gy oáæn jpôn≤rdGy -CG
...................................................... : oá«n pfÉsãdyG oáæn jpôn≤rdyG -Ü
? pá«s pHôr ë
n rdGy p¬pcpQÉ©n en »pa É©n en πn «pØrdGy hn On Gƒn é r pà°Syr G πo ©r Ñn æs Mn ôn °ùns a ºn pH -2
n rdGy ¬o en Gón î
.........................................................................
.........................................................................
o rdGy pá«s p≤Hn ør pe πn ©r Ñn æs Mn õn «t ªn nJ …phGôs dyG ôn °ùns a ºn pH -3

? pOƒæo é
......................................................................... 2
.........................................................................
: πo ©r Ñn æs Mn É¡n pH õn «s ªn nJ »pàsdGy ∫n É°ün pîrdGy ,»pJB’Gy p ∫hn ór é

n rdGy »pa ,ê r àn °Sr GnC -4
o pôî
oá«s pfÉ°ùrn fpE’yGhn oá«s pbnÓNr ’nC Gy ∫o É°ün pîrdGy n rdGy ∫o É°ün pîrdGy
oá«s pHôr ë
................................... ...................................
................................... ...................................
................................... ...................................
u æs dyG p¥É«n °ùpp H Éæk «p©àn °ùr eo »p∏jn Éen ì

: ¢ü o ôn °Tr GnC -5
..................................................... : ÉÄk jpôL n π o ©r Ñn æs M
n n¿Énc -
....................................................... : ôw nahn ôw nc Ü o ôr ë n rdyG -
....................................................... : ≈M n ôr é n rdyG »°SG p ƒn jo -
o uîndGoC -6
: »p∏nj ÉnªpH Ékæ«p©nà°ùr oem Ò°ünp b x…pÒ°ùrp ØnJm ™ n£r≤ne »pa p¬pHhoôoM »pa nπr©nÑsænM nìÉnénf nÜÉnÑ°Sr GnC ¢ü
6
u G oòræoe pás«°Sh
.pôn¨°üdy p oôoØrdyG »pa oInQÉn¡nªrdyG -
103
áqjÒ°ùØJ ™WÉ≤e øqª°†àJ áqjOô°S É°Uƒ°üf GC ôbCG
.pá«s pHôr ë
n rdyG p§ n£î o rdyG Qo ÉnµpàHr pG -
.¬o oJQn É°ûn pà°Syr Ghn pópFÉn≤rdyG oáYn É nW -
.pÜôr ë u G »pa pOƒæo é
n rdyGhn p ºr∏°ùdy o rdyG pán∏en É©n eo øo °ùr Mo -
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
? p¬pàn∏pFÉnYp π°†nr ØpH És«pHrônM kÓ n£nH nínÑ°Ur GnC rónb nπr©nÑsænM s¿GnC inônJ rπng -CG -7
.n∂njGrC nQ rπu∏nY -Ü
..........................................................................
.......................................................................... 4
..........................................................................
..........................................................................
104
á«q ¡«LƒJ ™WÉ≤e øªq °†àJ ájq Oô°S É°Uƒ°üf GC ôbCG
nIhn ôsr ãdG p√òp gn rßØn ë

r æn pd
É¡n sfnCG »dp Gón Ñn an ,É¡n ær ep â o Hr ôn àn br Gp .≈ n£î o rdyG ´ o ôp °ùor J On É©n °So án ndÉî n rdyG â o ë r ªn n∏an áp °Sn Qn ór ªn rdyG ø n ep kIón Fp ÉYn â o ær co
Éek Égn Gôk er nCG s¿nCG ∂ s °Tn n’ .É¡n °ùr n Ønf oçóu ë n oJ É¡n sfEGp ! ..ÉÑk é n Yn !É¡n ≤o paGôn jo ón M n nCG n’ ø r µp nd ,Ées ¢ü x î r °Tn ≈ndEGp oçós ë n àn nJ
p√òp gn ôo er nCG Ö l jpônZ { : p ∫É©n Øp rf’p yG ø n pe Am »r °Tn »pa »pæoKóu ë n oJ â r ≤n Øp nW ºn tK »pæàr n∏Ñs ≤n an pá«s ë p às dyÉpH É¡n oJQr On ÉHn .Égn ôn rµpa π o n¨°ûr jn
Éæn °Vn p GôpàYr yG »pa ôn o¶ær nJ r¿nCG π n Ñr bn ák n∏peÉnc É¡n nd É¡n ©n an ór nf r¿nCÉpH Éæn Ño pdÉ n£oJ hn ák °† n pgÉHn ≠n pdÉÑn en Égn p ÒpJGƒnn ØpH π o é u °ùon J É¡n sfEGp ! pácn ôp °ûdy s G
Ap Éªn dr yG ø r pe pá«s ªu nµrdyG p√òp gn π s co ∂ o ∏p ¡r àn °ùnr J nIôn «¨p °üdy s G »pàn∏pFÉYn s¿nCG Ú n pbóu °üo n JnCG ! É¡n pJGOn Gós Yn »pa π n n∏î n dyG ø n «s Ñn àn nJ r¿nCG π n Ñr bn hn
mán∏Ør nZ »pa ,p¿Én≤°TG n ôn àn jn mIôs en ø r pe ôn nãcr nCG É¡n jr ón «Øp M n â o jr nCGQn »ufnCÉpd …ôu °Sp »pa â o rµë p °V n .z ? pIQn ƒoJÉnØdyÉpH pán∏é s °ùn ªo rdyG
r¿nCG ≈n∏Yn Qr póbr nCG ºr nd »æu µp nd .pá≤n jpóë n rdyG Qp Éé n °Tr nCG … u ôn pd Éªn go ót L n ¬o o∏ªp ©r àn °ùr jn m Ωƒ oWôr N n ø r pe p ≥uaón àn ªo rdyG Ap Éªn rdyÉpH ,É¡n ær pe
. p ø«r «s pÑ°üdy
s G ≈n∏Yn Ékaƒr N n ôp er nC’Éy pH É¡n M n Qp É°U n oCG
lInCGôn er yG Oo É©n °So oIón «u °ùdy s G{:â r ndÉn≤an ,On É©n °So pándÉî n rdyG ôp er nCG ør pe n¿Énc Éªn pH »ueoCG äôr Ñn N r nCÉan p ∫põær ªn rdyG ≈ndEGp â o r∏°U n hn
n `p °SÉ`ë
Ö n oJ r¿nCG π n `r Ñnb Ap Éªn rdyG án cn ôp °Tn Ö o °SÉ p ë n oJ É¡n sfnCG hóo Ñr jn ø r µp nd ,ø u °ùdy u G »pa É¡n peót ≤n nJ ø r pe p ºrZôs dyÉpH ál n£«°ûnp f hn ál ¡n «pÑnf
â
r L n ôn N r nCG ºs oK .päÉªn «∏p ©r às dyG p ¢†©r Ñn pH â r nfÉ©n àn °Syr G GnPEGp É¡n °ùr p Øæn pH Ap Éªr∏pd É¡n cn nÓ`r ¡pà°Syr G Ö n `p bGôn oJ r¿nCG É¡n `pfÉnµer EÉp pH s¿EGp .É`n ¡°ùr n Ønf
: p¬«pa ä o rCGôn ≤n an Ü n Éàn µp rdyG â o ë r Øs °ün n J .»peÉen nCG ¬o àr ©n °V n hn hn ÉÑk «u àn co páÑn àn rµªn rdyG p êGQn Or nCG póM n nCG ø r pe
s¿nCG ºr n∏Yr yG hn ,p ¢VÉM n ôr ªp rdyÉpH Ap Éªn dyG nIOn Gôs nW p ΩÉ n¶pàrfyÉpH ór ≤s Øn nJhn ,pô r£n≤dG ø n pe É¡n ©n æn ªr àn pd päÉ«s Øp æn ë n rdyG ≥ n r∏nZ ºn µp M r nCG •
.Éjv ƒp æn °Sn Ap ÉnŸG ø n pe päGôn àr u∏dyG p±n’BG pIQn É°ùn N n »pa Ö n Ñs °ùn àn jn r¿nCG ø o µp ªr jo Gók M p Ghn Éë k °Tr Qn
r¿nCG n¿hOo »pdGƒn ªo dyG p Ωƒr «n rdyG p ìÉÑn °U n »pa hn Ap É°ùn ªn rdyG ôp N p BG »pa Ap Éªn rdyG Op Gós Yn Ωn ÉnbQr nCG ,ôn N n BG ≈ndEGp m ÚM p ø r pe π r é u °Sn •
¬o an É°ûn pàcr yG »¨p Ñn ær «n an ,m í°Tr Qn Op ƒL o ho ≈n∏Yn π l «pdOn ∑ n Gnòan ÉkbQp Éna â n r¶M n n’ r¿EÉp an .p ø«r nJôn àr Øn rdyG ø n «r Hn päÉ«s Øp æn ë n rdyG π n ªp ©r àn °ùnr J
.¬o Mo nÓ°U r EGp hn
ál «n paÉnc »n ¡p an ,kán∏s∏Ñn eo pájs Op É©n rdyG p ¢ùær nµrdyG páM p É°ùs en ≈n∏Yn ôr °ü p àn br G π r Hn ,môjpõnZ Am Éªn pH pâ«r Ñn dyG án «s °V p Qr nCG π r °ùrp ¨nJ n’ •
.p∞«¶p ær àn ∏pd
.ná«s Øp æn ën rdyG ø n pe ÉHk É°ùn ær eo Ap Éªn rdyG p∑ôr nJ ∫ n ón Hn ∂ n ªp an pá°† n ªn °†r ªn pd Ap Éªn rdyG ø n pe É°Sk rCÉcn π r ªp ©r àn °Sr Gp •
.pôî n pe An Éªn rdyG nßØr ë
t Ñn às dyG ø r àn an ,p ¢ùªr °ûdy n G oIQn Gôn M n ¢† o Øp î n ær nJ Ún M p Qp É¡n æs dyG ôp N p BG »pa ∂ n àn ≤n jpóM n p ≥°Sr Gp •
n peÉnc â
π o î r °ùn ær àn °Syr Ghn má«s pÑàr co Ü n ôn br CnG ä o ór °ün n b hn »peCoG â o rfPp CrÉàn °Syr Éan ,päÉªn «∏p ©r às dyG π u co pIAn Gôn pb ≈n∏Yn ôr pÑ°U r CnG ºr nd
.π o Ñr bn ør pe ’ k ÉM n π o °†r n anCG »n pg GnPEÉp an ,On É©n °So pándÉî n rdyG Ü
n ÉHn â o br ôn nW máYn ôr °ùpo H hn .päÉªn «∏p ©r às dyG É¡n «pa ä o rCGôn bn »pàqdyG páë n Ør °üdys G
z.Ékfƒr Yn p∂nd o¿ƒoµnJ É¡n s∏©n nd »pàjs pógn »∏p Ñn ≤r nJ r¿nCG ƒL o Qr nCG hn ,p∂oJQn ƒoJÉna »pæàr n∏n¨°Tn ór ≤n nd { : ák n∏pFÉnb án î n °ùr æt dyG É¡n ào ªr s∏°Sn
,§«ÙG ájÉª◊ áë«°üf h áë«°üf ¿ƒ°ùªN ,áq«HGÎdG áÄ«¡àdGh áÄ«ÑdG IQGRh
20 ¢U 1995 , 3• ,¢ùfƒJ
(±ôq °üàH)
105
á°SOÉ°ùdG
q IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG
IhÌdG √òg ßØëæd : ¢üædG
q ........................................ : º°ù≤dG
t f
.pIQn ƒòJÉ`nØrdÉy pH p π`é

s °ùn ªo rdGy »t `pdÉªn rdGy p ≠`n∏Ñr ªn rdGy p ´ÉnØpJQr Gy ná`«s pdhDƒo °ùr en pAÉ`n ªrdGy p ™jpRƒnr J náncpô°Tn Oo É©n °So oándÉî r n∏ªs Mn -1
n rdGy â
.πu nb’nC yG ≈n∏Yn ,p ø«r àn æn jpôn≤pH É¡n pØpbƒr en ≈n∏Yn ∫t póàn °Sr GnC
........................................................ : ≈ndhoC’Gy oáæn jpôn≤rdGy -CG
....................................................... : oá«n pfÉsãdyG oáæn jpôn≤rdyG -Ü
Gnò`n ¡pd p øjr Òn °ùrp ØnJ Ωo óu nbGoC .nán∏é

s °ùn ªo rdGy pAÉªn rdGy ná«s pªnc ∂ n rdGy hóo Ñr nJ -2
r p∏¡r àn °ùnr J ºr nd É¡n àn n∏pFÉYn s¿GnC ør pe kIón ucnCÉàn eo Oo É©n °So oándÉî
.pótcnCÉàs dyG
..........................................................................
..........................................................................
u æs dyG »pa ∫t óo `jn …pò`sdGy Éen .pAÉªn rdGy p∑nÓ`¡r p`à°Syr G »pa pOÉ°ün pàrb’yG ≈n∏Yn ká`n °üjpôMn oá`jn phGôs `dyG hóo `Ñr nJ -3
Gnò`gn ≈`n∏Yn ¢ü`
?p ¢Uôr përdGy
..........................................................................
..........................................................................
.ám nØp∏àn î
r eo m ≠«°Up »pa ä r On Qn hn -4
l Éªn «p∏©r nJ »u p¡«pLƒr às dyGp ™ n£r≤ªn rdGy »pa ä
: káªn «p∏©r nJ É¡n ær pe πw oc øo ªs °†n àn nJ ,πu nb’nC Gy ≈n∏Yn ,m πªn Lo nçnÓnK »pJB’Gy p ∫hn ór é n rdGy »pa Ö
o ào rcGnC
iôn Nr GoC oán¨«°Up »o ¡r æs dyG ôo er nC’yG
...................... ...................... ......................
...................... ...................... ......................
2
u sædyG »pa GnôncròoJ rºnd pAÉnªrdGy p∑nÓr¡pà°Syr G pó«°Tp rônàpH p¿Én≤s∏n©nànJp ør«njnôrNGoC p ør«nànª«p∏r©nJ oÆƒ°Uo GnC -5
: ¢ü
....................................................................... • 3
....................................................................... •
106
n næoe »pa nOÉn©°So pándÉnîrdÉy pH oánjphGsôdyG rân≤nàrdpG -6

.p ør«nànÑ°SÉ
? Én¡n©ne nârasô°ünn J n∞r«nc -CG
..........................................................................
? GnPÉnªpd ? p±tô°ün sàdyG Gnòng »pa n∂ojGrC nQ Éne -Ü 4
..........................................................................
107
»HÉàµdG êÉàfE’G º««≤J
108
…Oô°S ¢q üf áHÉàµd §£NCG : 1 OóY IóMƒdG
1 OóY º««≤àdG
.................................... : º°ù≤dG ............................................................ : ò«ª∏àdG º°SG
: ´ƒ°VƒŸG
s G »pa ¢S
,u∞°üdy s nórfyGhn ,l∞jpônM nπnÑrbnCG kInCÉrénahn .n∑nQhr nO oôp¶nàrænJ nâ«p≤nÑna ,kÓjpƒ nW ÉvØ°U
n ä n rónLƒnn a ,môpLÉnJ p¿ÉscoO ≈ndpEG nârÑngnP
... oênôn¡rdyG nôoãnchn n¿hoô°VÉp nërdyG sènàrëna
... oánjÉn¡uædyG rânfÉnc n∞r«nc rôocrPyGhn n¿hoô°VÉ p nërdyG p¬pH nΩÉnb Éne p¬«pa ¢üo
t ≤nJ ÉvjpOrô°Sn É°ün
v f rÖoàrcyG
p∂t∏nªsàdG oäÉnLnQnO
++
¢ü
q æq dyG pQÉ«n ©r pªrdG
+++ -++ +-- ---
++
........................................................................
........................................................................ 1
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 2
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 3
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 4
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 5
........................................................................
........................................................................
109
Éjq Oô°S É°q üf èàfCG : 2 OóY IóMƒdG
.................................... : º°ù≤dG ............................................................ : ò«ª∏àdG º°SG
: ´ƒ°VƒŸG
™o «p£àn °ùr jn n’ ∂
n pbÉnapQ ón M
n nCG s¿nCG ä n æs pµnd ,p¬pHp ∫ÉnØpàM
n ôr scnònJ ∂ r pÓpd ∂ n pJôn °Sr lCG náÑn ë
r °U n Or ón ©r àn °Syr Ghn p¬peón r≤ªn pH â
o ä r pônØna pó«p©rdyG Ωo ƒr jn ≈nJnCG
n M
... pÜÉÑn °Sr nC’Gy ø n pe mÖÑn °ùn pd ∂n n∏rãpe ìn ôn rØjn r¿nCG
.∂n p≤jpó°U n ≈n∏Yn náM n pNór ào pd m πªn Yn ø
n ôr nØrdyG π r pe p¬Hp â
n ªr ob Éen p¬«pa …phôr nJhn Ö n Ñn °ùdys G p¬«pa ôo ocrònJ Éjv pOôr °Sn É°ün
s fÖ r ào rcyG
p∂t∏nªsàdG oäÉnLnQnO
++
¢ü
+++ -++ +-- ---
++
........................................................................
........................................................................ 1
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 2
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 3
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 4
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 5
........................................................................
........................................................................
110
á«q Ø°Uh ™WÉ≤Ã ¬«æZCG Éjq Oô°S É°q üf èàfCG : 3 OóY IóMƒdG
.................................... : º°ù≤dG ............................................................ : ò«ª∏àdG º°SG
: ´ƒ°VƒŸG
.pÜÉscôt dyG póM n nC’ ∑ n pó©n r≤en ø

r Yn p ∫oRÉæn às dyG ≈ndpEG ä r a káªn pMOn õr eo kán∏paÉM
n Qr pô o£°VÉn n kIôs en â n Ñr pcQn
n pe ¬o nJór gn É°Tn Éen p¬«pa ∞
ø p J m¿ÉnK m ™ n£r≤ªn pHhn ºr ¡o ©n oaGón nJhn pÜÉscôt dyG nándÉM
o °ün n p¬«pa ∞ o °ünp J ∫hs nCG m ™ n£r≤ªn pH ∂ s f p ørZnCGhn nánKpOÉë
n °ün n rdyG ¢üo
s b
.Òo °ùnp J oán∏paÉë
n rdyGhn pInòap Éæs dyG
o ÉLn Qn On
++
¢ü
q qædyG pQÉn«r©pªrdG
+++ -++ +-- ---
++
........................................................................
........................................................................ 1
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 2
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 3
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 4
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 5
........................................................................
........................................................................
111
ájq QGƒM ™WÉ≤Ã ¬«æZCG Éjq Oô°S É°q üf èàfCG : 4 OóY IóMƒdG
.................................... : º°ù≤dG ............................................................ : ò«ª∏àdG º°SG
: ´ƒ°VƒŸG
póM
n nCGhn m ™pFÉHn ø
n «r Hn kánØjpô nWhn kán∏jpƒ nW káen hÉn °ùn eo än ôr °†n M n ∑ n Éæn go hn ,∂ n jr ƒn Hn nCG póM
n nCG náÑn ë
r °Uo ¥ n ƒ°ùdy t Gä n ór °ün n b .lán∏«p∏nb Ωl Éjs nCG pó«p©r∏pd »p≤Hn
.Ap Énaôn ë
o rdyG
r Qn GOn »àp sdyG Ip Qn hÉn ë
.Éªn ¡o æn «r Hn ä n ep Ö
n ªo rdyG ø m fp Éé n pH ¬p «æp röJhn nánKOp Éën rdyG ¬p «ap ôo ocrònJ Éjv Op ôr °Sn É°ün
v fÖ r ào rcyG
o ÉLn Qn On
++
¢ü
q qædyG pQÉn«r©pªrdG
+++ -++ --+ ---
++
........................................................................
........................................................................ 1
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 2
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 3
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 4
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 5
........................................................................
........................................................................
112
ájq Ò°ùØJ ™WÉ≤Ã ¬«æZCG Éjq Oô°S É°q üf èàfCG : 5 OóY IóMƒdG
.................................... : º°ù≤dG ............................................................ : ò«ª∏àdG º°SG
: ´ƒ°VƒŸG
ºr ¡o àn ©r æn rbnCGhn â
n r∏N
s ón àn na .π
n ë
r æs dyG n¿hOo pQÉ n£jo hn pQÉén °TCr ’Gy hn pQÉgn rRnC’Éy pH n¿ƒoãÑn ©r jn ká«n Ñr °U p â n jr nCGôn na páHn Én¨rdyG »pa ∫
o ƒs é
n àn nJ Éek ƒr jn ân L r ôn Nn
.p πë r æs dyG ™n paÉæn en ºr ¡o nd ân ë r °Vs hn hn páÄn «pÑrdyG ≈n∏Yn pá n¶naÉë n ªo rdyG pIQn hôo °†p
n H
.Égn pópFGƒnn ahn pán∏ë
r æs dyG p ønY p¬«pa oçós ë n àn nJ Éjv p Ò°ùrp ØnJ É©k n£r≤en ¬o æo ªu °†n
n J Éjv pOôr °Sn É°ünv fÖ r ào rcyG
o ÉLn Qn On
++
¢ü
+++ ++ +-- ---
++
........................................................................
........................................................................ 1
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 2
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 3
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 4
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 5
........................................................................
........................................................................
113
áYƒæàe ™WÉ≤Ã ¬«æZCG Éjq Oô°S É°q üf èàfCG : 6 OóY IóMƒdG
.................................... : º°ù≤dG ............................................................ : ò«ª∏àdG º°SG
: ´ƒ°VƒŸG
Éen ºr ¡o ©n en GhoòN n nCGhn má«s p∏Ñn L
n mán∏Mr pQ »pa m Ωƒr jn ä n GnP GƒL o ôn N n .nIôn en Én¨ªo rdyG n¿ƒÑt pëjo l¿É©n é r °To Ao Énbpó°U r nCG »peGQn hn í l pdÉ°U n hn »peÉ°Sn
.... nIQn ôs n≤ªo rdyG nIós ªo rdyG oRhÉn é r ôu dyG pân∏©n L
n àn nJ nán∏M n mäBÉL n ÉnØeo pIós pY ≈ndpEG Gƒ°V o ôs ©n nJ ºr ¡o æs pµndhn .m ΩÉjs nCG pánKnÓnK pAÉ°†n
n ≤pd ¬o nfƒL o Éàn ë r jn
n ær nJ n’hn ,májs pQGƒn pMhn má«s pØ°U
r nJ r¿nCG ¢ù
Qn Éàn î r hn ™n pWÉn≤ªn pH p¬pærZnCGhn ,pánKnÓsãdyG pAÉnbpó°Ur nC’Gy nIôn en Énëo p¬«pa ¢üot ≤nJ k’ƒs n£oe Éjv pOôr °Sn É°ün s fÖ r ào rcyG
p æn eo ÉkfGƒn ær Yo ¬o nd
.ÉÑk °SÉ
o ÉLn Qn On
++
¢ü
+++ ++- +-- ---
++
........................................................................
........................................................................ 1
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 2
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 3
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 4
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................ 5
........................................................................
........................................................................
114
á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG º««≤J
115
¤hC’G : IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG
á¨q∏dG óYGƒb : IOq ÉŸG ........................................ : º°ù≤dG

t f
n pµrØnJ ôo uµnØjo n’hn ót pµjn hn ót péjn n¿Énc ¬o æs pµndhn ,¢V

p√pô«r nZ Ò r nCG ór nb kÓ«p∏Yn ºl °SÉn
o ôn ªn rdyG ¬o nØ©n °V p b n¿Énc
n ep Am »
ø r °ûpn H ¬p «r n∏Yn ¬o s∏dG ø
s en r¿pEÉna ,mÚM p hn m ÚM p ø n «r Hn pô¡r æs dyG ≈ndpEG ≈©n °ùr jn n¿Énµna ,p ¢SÉæs dyG ø n ep
.... ¬p dp É«n ©p dp ÉkJƒob ¬p æp ªn nãpH iôn àn °Tyr Ghn ám en hÉn °ùn eo n’hn ám s≤°ûn en pô«r nZ »ap ¬o Yn ÉHn ∂ p ªn °ùdy
s G
u sædyG nøpe oêpôrînà°Sr GnC -1

.z`rdGy {`pH mánasôn©oe mAÉnª°Sr GnC nánKnÓnK ¢ü
......................................................................... 1
u sædyG nøpe oêpôrînà°SCr G -2

.m Òpª°Vn ≈ndGpE pánaÉ°Vn pE’yÉpH mánasôn©oe mAÉnª°Sr GnC nánKnÓnK ¢ü
1
.........................................................................
.ám nØYn É°†n eo m ∫É©n raGnC nánKnÓnK ¢ü

u æs dyG øn pe ê r àn °Sr GnC -3
o pôî
.........................................................................
1
sºoK ,nÚpÑpFÉn¨rdGy ≈ndGpE Gkónæ°ùr oe Én¡oàrLnôrînà°Syr G »pàsdGy pánØnYÉ°†n oªrdGy p ∫Én©ra’nC Gy pónMGnC røpe nΩhoõrénªrdGy n´pQÉ°†n oªrdGy oÆƒ°Uo GnC -4
.nÚpÑ nWÉnîoªrdGy ≈ndGpE sºoK ,nÚpªu∏nµnàoªrdGy ≈ndGpE
......................................................................... 2
.........................................................................
.........................................................................
u æs dyG »pa ôl r£°Sn ¬o àn ë

.¢ü n pFÉ nXhn Oo óu Mn GoC -5
r nJ Éen ∞
...................... : o¬nØ©n °V r nCG 1
....................... : ¬o æs pµnd
....................... : p¬«r n∏Yn
116
o ucQn GoC -6
: ≈p∏j Éªn pH Éæk «p©àn °ùr eo lánØYn É°†n eo É¡n odÉ©n raGC m πªn Lo nçnÓnK Ö
.∞ u °üdys G »pa p ¢SÉ°Sn pórf’yG p øYn »p≤jpó°U n ≈¡n rfnCG
.........................................................................
.p ìÉ«n °üdy
u G p øYn ∞ u nµrdyÉpH »pàNr oCG ôo eo BG 2
.........................................................................
.ºr p¡pÑào oc On GOn ôr pà°Syr G n¿hóo jpôjo GƒofÉnc r¿pEG »pbÉnapQ ∫ o nCÉ°Sr nCG
.ºr oµÑn ào oc ......................................... r¿nCG n¿hóo jpôoJ π r gn
... pärCÉjn ºr nd ¬o æs pµndhn .p¬pdÉÑn r≤pà°Syr ’ â

n Ñr gn nòna pQÉ n£p≤rdGy pá s£ë n n∏ nWhn »pHGnC »pænØnJÉgn -7
n en »pa √o ôn p¶àn rfGnC r¿GnC »s ndGpE Ö
m πp`°üàs eo mÖ`°ünr fm Òp`ª°Vn πs oc ôo ` u£°Sn GoC hn nánKpOÉë n rdGy p¬«pa …phQr GnC m π`ªn Lo ôn °ûr Yn oRhÉn é n àn jn n’ GÒk °ünp b É°ünv f Öo ào rcGnC 2
.mópMGhn mô r£°ùpn Hm π°üp às eo ôx Ln p Òpª°Vn πs ochn p øjr ô r£°ùpn H
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
117
á«fÉqãdG : IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG
t f
: ¢üs sædyG GoC nôbGnC -1

pOƒoæoérdyG nónMnCG ≈nØrdnCÉna ,Én¡°ù«
o pWhn n»pªnM máncnôr©ne nór©nH nônµ°ùr n©oªrdyG oós≤nØnànj p ¢ûr«nérdyG oópFÉnb nênôN n
inCGnQ t…póræoérdyG Énë°U n Ésªndhn .o¬nfÉnµne pá°SG n nôpër∏d n∞nbhn sºoK p¬pàs«pboóræoH røpe o√nOsônLhn ,o¬ræpe Énfnóna ,ÉkªpFÉnf
nÖn∏ n£na .pÜÉn≤©p rdyG só°Tn nCG ≈n≤r∏n«°Sn o¬sfnCG sø nXhn ,pánÑpbÉn©rdyG nAƒ°So »°ûp nNhn ,o¬°ü o pFGnôna ränón©nJrQyÉna o√nópFÉnb
røpe näróp¡°Tn Éne nór©nH ƒoØr¨nJ r¿nCG n∂≤u nM røpªna ,r∞nînJ n’{ : oópFÉn≤rdyG n∫Én≤na ,o¬rænY ƒon Ør©nj r¿nCG o¬ræpe
.zGnòng røpe nÖ°ùrn fnCG Énàrbhn n∂peƒr næpd rônàrNÉna n∂pæ nWƒn pd nôr«nîdr yG närOnQnCG GnPpEG røpµnd , m ∫Gƒn rgnCG
n pbÉsædyG nπr©pØrdGy oêpôrînà°Sr GnC -CG

: o¬nYƒnr f oOuónMGoC hn ¢ü
w pFÉjn ¢ü
(≈ l pbÉnf/… l pbÉnf) ¬o Yo ƒnr f
w phGhn ¢ü o bp Éæs dyG π
¢ü o ©r pØrdyG
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... .................................... 1 ™e
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
: p¥Én«°ùdy
u G nÖ°ùn nM ¢ü u qædyG nøpe »pJB’Gy pArõoérdGy nánHÉnàpc oó«pYGoC -Ü
.pÜÉn≤p©rdyG só°Tn nCG ≈n≤r∏n«°Sn o¬sfnCG sø nXhn pánÑpbÉn©rdyG nAƒ°So »°ûp nîna o√nópFÉnb inCGnQhn Énë°U n t…póræoérdyG
............................................................... p¿ÉnjpóræoérdyG *
................................................................. oOƒoæoérdyG * 2 ™e
.............................................................. oäÉsjpóræoérdyG *
: pInô s£°ùn oªrdGy p ∫Én©raC’Gy nøpe pánÑ°SÉ p ÉpH nπnªoérdGy oπpªrcGoC -2

p næoªrdGy p ≠s«°üdy
.p¬peƒjr n∫Gƒn pW mÖn©nJ røpe o√Én≤r∏nj Éne ≈°ùn rænjhn p¬pFÉnærHnCG røpe ƒofrón«na GkôpcÉnH p√pQGO ≈ndpEG oÜnC’Gy oOƒo©nj
118
rº˘ ˘ndhn rº˘ ˘oµ˘ ˘FÉ˘˘ ˘næ˘ ˘ rHnCG rø˘ ˘ pe ................ rº˘ ˘ ndhn Gkô˘ ˘ pcÉ˘˘ ˘nH rº˘ ˘ ocpQÉ˘˘ ˘njpO ≈˘˘ ˘ndpEG GhoOƒ˘˘ ˘o©˘ ˘ ˘nJ rº˘ ˘ ˘nd -
.p Ωƒr n«rdyG n∫Gƒn pW mÖn©nJ røpe ................ Éne ................
............... rºndhn ÉnªoµpFÉnærHnCG røpe .............. rºndhn GkôpcÉnH nÉªocpQÉnjpO ≈ndpEG GnOƒo©nJ rºnd - 2 ™e
.p Ωƒr n«rdyG n∫Gƒn pW mÖn©nJ røpe ................ Éne
rø˘ ˘ndhn sø˘ ˘oµ˘ ˘pFÉ˘˘ ˘næ˘ ˘ rHnCG rø˘ ˘ pe ................ rø˘ ˘ ndhn Gkô˘ ˘ pcÉ˘˘ ˘nH sø˘ ˘ ocpQÉ˘˘ ˘njpO ≈˘˘ ˘ndpEG n¿ró˘ ˘ ˘o©˘ ˘ ˘nJ rø˘ ˘ ˘nd -
.p Ωƒr n«rdyG n∫Gƒn pW mÖn©nJ røpe ................ Éne ................
u G nÖ`°ùn nM má`nØp∏nàrîoe m ≠`n«°Up »pa ká`°ün pbÉf k’É`n©raGnC kÓ`pªr©nà°ùr oe Én¡oJrógÉ°Tn kánKpOÉnM p¬«pa …phrQGnC É°ünv f oèpàrfGoC -3
p¥É`n«°ùdy
: pQÉ nW’pE Gy »ap pInOpQGƒrn dGy »pfÉn©nªrdÉy pH Ékæ«p©nà°ùr oe
................................................
.pInôoµrdyG n∞r∏nN o…rônérdyG -
................................................
.uΩoC’Gy p ípFÉ°ünf o¿Én«°ùr pf -
................................................ 2 ™e
.pÜnC’Gy nøpe pán«°ûr pîrdyG oΩnónY -
................................................
.mIƒos ≤pH pInôoµrdyG o»renQ -
................................................
.pQÉnérdyG p∑ÉsÑ°To oô°ùnr c -
................................................
.pƒrØn©rdyG oÖn∏ nW -
................................................
.........................................................................
119
áãdÉqãdG : IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG
t f
s sædyG GoC nôbGnC -CG-1

: nônÑnîrdGy oô u£°Sn GoC hn GpE nónàrÑoªrdGy ≈n∏nY oônÑnîrdGy Én¡«pa nΩsón≤nJ »pàsdGy nás«pª°Sr p’Gy nπnªoérdGy oêpôrînà°Sr GnC hn »pJB’Gy ¢ü
»pahn ,láneÉ°ùn pàrHyG p¬r«nànØ°Tn ≈n∏nY røpµnd ,läÉs«pdhƒoD °ùr ne p¬p≤pJÉnY ≈n∏nY ,p¬p∏nªnY »pa wOÉnL lπoLnQ »pHnCG
.p∫põrænªrdyG »pa p¬pFÉn≤nÑpd oìnôrØnf Ésæoµna .lIhnn ÓnM p¬pãjpónM
.......................................................................... 1 ™e
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
: GpE nónàrÑnªrdGy ≈n∏nY oônÑnîrdGy Én¡«pa oΩsón≤nànjm πnªoL nçnÓnK oÖucnQGoC -Ü

........................................................................ * 2 ™e
........................................................................ *
........................................................................ *
u sædyG »pa n≥n∏ r£oªrdGy n∫ƒo©rØnªrdGy oô u£°Sn GoC -2

: »pJB’Gy ¢ü
1 ™e
p√pônØ°Sn røpe oOƒo©nj rónb nôpaÉ°ùn oªrdyG s¿nCG s’pEG ,kAnÓ«pà°Syr G pônØ°ùdy
s G oánÑrZnQ p¬r«n∏nY p ∫ƒr nà°ùnr J rºnd lπoLnQ oónLƒoj n’
.pÖpFÉnîrdyG nInOƒr nY oOƒo©nj hCr G ,pôpaÉ s¶dyG nInOƒr nY
(±qô°üàH) ∞«æe ¿ÉªMqôdG óÑY
n næoe pçnÓ`nK »pa ná`n≤n∏ r£oªrdGy nπ«pYÉnØnªrdGy kÓ`pªr©nà°ùr oe »paƒr nN nQÉnKGnC ÉkØpbƒr ne p¬«pa o∞°Up GnC GkÒ°ünp b É°üns f oÖoàrcGnC -3
mäÉ`nÑ°SÉ
: pán«pJB’Gy päGnQÉnÑp©rdÉy pH Ékæ«p©nà°ùr oe
......... ,Gkó«p©nH ¢†r o csôdyG ,m∞ræo©pH t¥oónj oÖr∏n≤rdyG ,mójpó°Tn m±ƒr nîpH oQƒo©°ûdy t G 2 ™e
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
120
p æs dyG ôo Ñn Nn É¡n «pa Ωo ós n≤àn jn m πªn Lo nçnÓnK kÓpª©r àn °ùr eo pá«s °SG
p ï°SÉ p Qn óu dyG páæn °ùdy
s G Ωn Éàn pàNr Gy p¬«pa ∞ o ào rcGnC -4
o °Up GnC GÒk °ünp b É°ünv f Ö
: pQÉ nWE’G »pa On Qn hn ÉªpH Éæk «p©àn °ùr eo p¬pª°Syr G ≈n∏Yn
................................................ 2 ™e
.páYn Én≤rdyG »pa oò«penÓnJ - ................................................
.pò«penÓàs dyG ∞ n r∏N n Ao É«n pdhr nCG - ................................................
pÖpfÉé n pH n¿ƒªo u∏©n ªo rdyG - ................................................
.pôjpóªo rdyG ................................................
.p írcôt dyG ¥ n ƒnr a oò«penÓnJ - ................................................
................................................
.........................................................................
121
á©HGôq dG : IóMƒdG ........................................ : ¬Ñ≤dh ò«ª∏àdG º°SG
t f
s sædyG GoC nôbGnC -1

: ¢ü
nør«nH mÜÉnàpc ¤pEG lOhoó°ûr ne o√oô°ü n nHhn p¬°TG
p nôpa n¥ƒnr a lOhoórªne ƒn rghn Ék«pgn’ p¬pànarôoZ »pa …põrenQ n¿Énc
o¬©n ne o¬n∏pªrënj r¿CG Év«pLGnQ o√ƒn rënf nńô°SCr G ≈sànM p¥ƒ°ùdy t G p ønY oçsónënànj o√nópdGhn n™pª°Sn r¿CG Énehn .p¬rjnónj
.p¬°ùpp HnÓne p Òp«r¨nJ ≈ndpEG o¬nærHyG Ék«pYGnO GkQhoô°ùr ne oÜnC’Gy nº°ùnàrHÉna
: »pJB’Gy ∫n hn ór é
n rdGy πo pªrcGoC hn p ∫ƒ©o rØªn rdGy ºn °Syr Ghn p πpYÉnØrdGy ºn °Sr pG ê r àn °Sr GnC -CG
o pôî
s≥oà°Tr pG …pòsdyG oπr©pØrdyG p ∫ƒ©o rØªn rdyG ºo °Sr pG s≥oà°Tr pG …pòsdyG oπr©pØrdyG p πpYÉnØrdyG ºo °Sr pG
¬o ær pe ¬o ær pe
................. ................. ................. .................
1 ™e
................. ................. ................. .................
................. ................. ................. .................
u æs dyG náHn Éàn pc óo «pYGoC -Ü

:p øjr ƒn Nn nC’yÉpH …põer Qn É°Vk ƒu ©n eo ¢ü
n ƒ˘r ˘na ................. É˘˘ªn ˘ go hn ................. É˘˘ªk ˘ ˘p¡˘ ˘pà˘ ˘naôr ˘ ˘oZ »˘˘ pa p¿Gƒ˘n ˘ N
¥ n nC’yG n¿É˘˘ nc
ø
r Yn oçós ë n àn jn Éªn go ón pdGhn É©n pª°Sn r¿nCG Éªn na .Éªn p¡jpójr nCG øn «r Hn mÜÉàn pc ≈ndpEG Ol hóo °ûr en Éªn go ôo °ü n Hn hn Éªn p¡°TG p ôn pa 2 ™e
≈ndpEG p¬«r æn Hr yG É«k pYGOn Üo nC’Gy ºn °ùn àn Hr yÉna ,√o Én≤paGôn jo r¿nCG ................. √o ƒn ë r nf ÉYn ôn °Sr nCG ≈às M n p¥ƒ°ùdy s G
.Éªn p¡°ùpp HnÓen p Òp«r¨nJ
u æs dyG πo pªrcGoC -2
:p ø«r °Sn ƒnr b øn «r Hn pOpQGƒrn dGy p π©r pØrdGy øn pem πpYÉnap º°Syr ÉpH ¢ü
.............. (ós en ) ôn «r nZ p¥Rr ôu dyG pÖn∏ nW »pa .............. (ós L r nCG π
n ) óo ªn M o peÉ©n rdyG π
s nX
2 ™e
.¬o nd ¬s∏dyG Ö
n àn nc Éªn pH ............... (» p Qn ) p ¢ùrØæs dyG õn jpõYn ,p ¢SÉæs dyG ≈ndpEG √o ón jn
n °V
: ná«n pJB’Gy nás≤àn °ûr ªo rdGy An Éªn °Sr nC’yG É¡n «pa πo pª©r àn °Sr GnC kÓªn Lo è n pàrfGoC -3
.............................................................. (»pYÉ°ùdy s G) *
2 ™e
............................................................... (» w peôr en ) *
............................................................... (» w p≤°ùr en ) *
122
n rdGy Òn pª©r J πo pªrcGoC -4
: Éªk «p∏°Sn Éªk °Sr Qn nIõn ªr ¡n rdGy ºo °So Qr GnC hn »pJB’Gy p ∫hn ór é
p ∫ƒo©rØnªrdGy oº°Sr pG p πpYÉnØrdGy oº°Sr pG oπr©pØrdGy
2 ™e
......................... ......................... n CnÉ°Sn
∫
......................... ......................... nCGôn nb
......................... ......................... nòN n nCG
: mQÉ nWGpE »pa pIOpQGƒrn dGy p ∫É©n ra’nC Gy øn pem ∫ƒ©o rØen p º°Sr pG hr GnC m πpYÉnap º°Syr ÉpH pQGƒpërdGy »pa nÆGôn nØrdGy πo pªrcGoC -5
s b ,n»°ùnp f ,ÉnYnO
¢ün
: p¬eu oC’ óo ndƒrn dyG ∫

n Énb
? »eu oCG Éjn p πrØën rdyG ≈ndpEG ......................... â n rfCG π r gn - 2 ™e
.Éæn «r n∏Yn ón ªn M s G pán∏pFÉYn π
r nCG p ï«r °ûdy n °†n
r a ......................... ∂ n æt oXnCG n’ π r L n nCG -
s n∏Yn .................... »peÉen nCG ¢ù
» o p∏é r jn n¿Énc ? √o Éjn Gón gn hn ï s G ≈°ùrn fnCG ∞
n «r °ûdy n «r nc ,n’ -
.Góv °Tn p¬ãp jpóM o ær ochn ,p¬pJGôn en Énëo
n ≈ndpEG GOk hóo °ûr en ≈n≤Hr nCG â
123
á°ùeÉÿG : IóMƒdG .................................. ¬Ñ≤dh ò«ª∏àq dG º°SG
á¨q∏dG óYGƒb : IOq ÉŸG ......................................... : º°ù≤dG
∂q∏ªqàdG äÉLQO QÉÑàN’G QÉ«©ŸG

- + +
q æq dG GC ôbCG - 1
: ¢ü 1 ™e
p ƒn ªn rdyG »Hu ôn eo ¬o péàs jn ph ,Éé
≈ndpEG »°TG k p¡àn Ñr eo GQk hôo °ùr en páæn jpóªn rdyÉpH …
t phôn n≤rdyG π o jn p¥ƒ°ùdy
t ë t G Ωn ƒr jn
oQGsõnérdyG oπpÑr≤ojhn ,pÜƒoÑoërdyG n¥ƒ°So p ∫ƒo≤oÑrdyGhn pÜƒoÑoërdyG oèpàræoe oó°ür p ≤njhn ,p±nÓrYnCÉrdyG p¥ƒ°So
.nøjpôpFGsõdyÉpH oánæjpónªrdyG ¢üo o ¨nàna ,p ºnæn¨rdyG pánÑrMnQ ≈n∏nY
⁄É°ùdG
q ôqcòŸG ™ª÷G ¤EG Iô q£°ùŸG AÉª°SC’G ∫ƒMC q G - CG
,........... ............ áæjóŸÉH ............ π q ëj á«q YƒÑ°SC’G ¥ƒ°ùdG q Ωƒj
..............ó˘˘ °ü≤˘˘ jh ,±Ó˘˘ YC’G ¥ƒ˘˘ °S ¤EG »˘˘ °TGƒŸG ............. ¬˘˘ é˘ ˘àq ˘ ˘jh
¢ü¨àa
q ,ºæ¨dG áÑMQ ≈∏Y .............πÑ≤jh ,ÜƒÑ◊G ¥ƒ°S ∫ƒ≤ÑdGh ÜƒÑ◊G
.øjôFGqõdÉH áæjóŸG
¿Gô£°S É¡à– »àqdG áŸÉ°ùdG q ôqcòŸG ´ƒªL ÜGôYEG äÉeÓY : »JB’G ∫hó÷G ‘ ÖàcCG - Ü 2 ™e
: É¡ØFÉXhh
¬àØ«Xh ¬HGôYEG áeÓY ⁄É°ùdG
q ôqcòŸG ™ªL
..................... ..................... .....................
..................... ..................... .....................
..................... ..................... .....................
: É¡HGôYEG äÉeÓY ¿ƒdCq Gh ≈uæãŸG ¤EG (CG) øjôªqàdG ‘ Iô q£°ùŸG AÉª°SC’G ∫ƒMC
q G-ê
,........... ............ áæjóŸÉH ............ qπëj áq«YƒÑ°SC’G ¥ƒ°ùdG q Ωƒj
¢ü¨àa
.øjôFGõq dÉH áæjóŸG
äÉeÓY ¿ƒdCq Gh ⁄É°ùdG
q åqfƒD ŸG ™ª÷G ¤EG (CG) øjôªqàdG ‘ Iô q£°ùŸG AÉª°SC’G ∫ƒMC q G-O
.É¡HGôYEG
,........... ............ áæjóŸÉH ............ π q ëj á«q YƒÑ°SC’G ¥ƒ°ùdGq Ωƒj
¢ü¨àa
.øjôFGqõdÉH áæjóŸG
: ≥∏ë q§N ‘ É¡HGôYEG äÉeÓY π©LCGh QÉWEG ‘ á°Vhô©ŸG AÉª°SC’ÉH »JB’G ¢üq æq dG πªcCG (2
.äÉ°TGôa ,äGôgR ,äÓëf ,ÜCG ,äGÒé°ûdG q ,ñCG 2 ™e
............Gƒ≤°ùa ,∫É≤JÈdG ¿Éà°ùH ¤EG Éªg......... ÈcC’G o√.............. h ⁄É°S ≥aGQ
ógÉ°ûa ,.............≥MÓjh .......... ™ªéj ¿Éà°ùÑdG AÉLQCG ‘ ⁄É°S πq≤æJ .IÒ¨°üdG q
124
.ÖFGO •É°ûf ‘ ...........`dG ¬dƒM Ωƒ– ÉëÑL
2 ™e
: É¡ØFÉXhh Iô q£°ùŸG AÉª°SC’G ÜGôYEG äÉeÓY ,»JB’G ∫hó÷G ‘ ,ÖàcCG (3
äÓeÉ©dG ™æ°üŸG ôjóe ôµ°T -
.´hô°ûŸG á°SGQO ‘ ¿hqOÉL ¿ƒ°Sóæ¡ŸG -
.ôgÉe ìÉqÑ°S ºcƒNCG -
¬àØ«Xh ¬HGôYEG áeÓY ô q£°ùŸG º°S’G

..................... ..................... .....................
..................... ..................... .....................
..................... ..................... ..................... 2 ™e
: AÉª°SCG øe QÉWE’G ‘ OQh ÉÃ Éæ«©à°ùe π≤◊G ‘ πª©dG º«°ù≤J áq«Ø«c ¬«a ô°ùaC q èàfCG (4
q G É°üf
............................................
............................................
äÉMqÓØdG / ¿ƒMqÓØdG ............................................
äÓeÉ©dG / ¿ƒ∏eÉ©dG ............................................
ñCG / ¿Gódh ............................................
............................................
125
á°SOÉ°ùdG
q : IóMƒdG .................................. ¬Ñ≤dh ò«ª∏àq dG º°SG
á¨q∏dG óYGƒb : IOq ÉŸG ......................................... : º°ù≤dG
∂q∏ªqàdG äÉLQO QÉÑàN’G QÉ«©ŸG

- + +
: ¢üq æq dG GC ôbCG - 1
pOrQƒrn dyG nøpe kánbÉnH o¬nd oΩuón≤o«na ¢†jp n ônªrdyG oOƒo©nj …pòsdyG ƒn o¡nap ™«pªnérdyG nøpe ÉkHƒoÑrëne oónªrMCG n¿Énc
,p¬«r ndpEG oCÉé
n r∏jn ø r en pIQn nRGƒDn eo »pa ôo N s nCÉàn jn n’ …pòsdyG ƒn gr hn .p∫nÓp¨rdyG ø n pe Éek Gôn rZƒo∏«pc ¬o nd …pôàn °ûr jn hr nCG
.mIsône n∞rdnCG o¬n∏n©na ƒnr dhn oπn©rØnj ÉnªpH oôpNÉnØoj Énd o¬sæpµnd .pAÉnbpó°U r nCÉrdyGhn pÜpQÉnbnCÉdr yG nøpe
x põ«p«ªr nJ mÖscôn en πs oc ¢ü
.¬o àn nØp« nXhn øo «u Yn GoC hn … u æs dyG »pa pIôn s£°ùn ªo rdGy päÉÑn scôn ªo rdGy øn pe ê o pôîr àn °Sr GnC (CG
¬o oànØ«pXhn t…põ«p«rªsàdyG oÖscnôoªrdGy 1 ™e
.................................. ..................................
.................................. ..................................
.................................. ..................................
.o¬nànØp« nXhn oøu«nYGoC hn x»pdƒ°Uo ƒr ne mÖscnône sπoc ¢ü

u sædyG »pa pInô s£°ùn oªrdGy päÉnÑscnôoªrdGy nøpe oêpôrînà°Sr GnC (CG
o¬oànØ«pXhn t»pdƒ°Uo ƒr nªrdG oÖscnôoªrdGy
.................................. ..................................
1 ™e
.................................. ..................................
.................................. ..................................
: »x pdƒ°Uo ƒr en mÖscôn ªo pH pô s£°ùn ªo rdGy p πpYÉnØrdGy ºn °SG

r ¢Vo ƒu Yn GC - 2
.kás«pÑngnP kás«pdGnó«pe oô°ü p nàrænªrdyG o≥jpônØrdyG nºs∏°ùnn J @
.......................................................... @
.»pfÉqãdyG pQhr só∏pd páncpQÉ°ûn oªrdyG p¥nôpØrdyG nøpe pánYƒoªrénªrdyG oQuó°ü n nàoe oí°Ts nônànj @
.......................................................... @
.ÉkªpFGnO o¥ƒnu ØnàoªrdyG ƒn og pá°SG n nQuódyG »pa oóp¡nàréoªrdyG @
.......................................................... @
p næoe mõ«p«rªnàpH oπpªrcGoC - 3

: s…põ«p«pªsàdyG nÖscnôoªrdGy pô u£°Sn GoC hn mÖ°SÉ 2 ™e
............... kánbÉHn p¬eu oCÉpd π o rØ u£dyG Ωn ós nb @
................. Ékbhóo ær °U o â o jr ôn àn °Tq pG @
............ ÉkeGnôrZƒo∏«pc oôpLÉsàdyG n¿nRhn @
126
: ¢üs æs dyG GoC ôn rbGnC -4
Éne p ø°ùn rMnCÉnc lÖsJnôoe oçÉnKnCÉrdyÉna ,más∏oM ≈n¡rHnCG »pa o¬rJnónLƒnn a p ∫põrænªrdyG ≈ndpEG tΩoCÉrdyG pân©nLnQ -
ÉsenCG .m ñƒoª°To »pa lÖ°ü p nàræoe lÜsÓnN lOrQhn pInÒp¨°üdy s G pándphÉ s£dyG n¥ƒnr ah ,oÖ«pJrôsàdyG o¿ƒoµnj 2 ™e
.ÉHk Éàn pc oCGôn r≤nJ É¡n °TG
p ôn pa ≈n∏Yn ká«n p≤r∏àn °ùr eo â r nfÉnµna Ö o æn jr nR
: É¡n ær pe És≤ào °Tr pG »pàsdGy ∫n É©n ranCÉrdGy øo «u Yn GoC hn ¢ü
u æs dyG øn pep ∫ƒ©o rØªn rdGy ºn °Syr Ghn p πpYÉnØrdGy ºn °Sr pG ê
o pôîr àn °Sr GnC ( CG
o¬ræpe s≥oà°Tr pG …pòsdGy oπr©pØrdGy p ∫ƒo©rØnªrdGy oº°Sr pG o¬ræpe s≥oà°Tr pG …pòsdGy oπr©pØrdG p πpYÉnØrdGy oº°Sr pG
................ ................ ................ ................ 1 ™e
................ ................ ................ ................
: p¥Én«°ùdy u G nÖ°ùn nM ¢ü u sædyG nøpe »pJBÉrdGy pArõoérdGy nánHÉnàpc oó«pYGoC (Ü

p nôpa ≈n∏nY ák n«p≤r∏nà°ùr oe rânfÉnµna oÖnærjnR ÉseGnC
.pôrînØrdGy náneÉ°ùn pàrHGy kánª°ùp nàrÑoe Én¡°TG
pôî r nØrdGy náen É°ùn pàHr Gy ................ Éªn p¡«r °TG n ôn pa ≈n∏Yn ............. Éàn nfÉnµna p¿Éàn ær ÑrdGy Ées GnC
pôîr nØrdGy náen É°ùn pàHr Gy ................ Éªn p¡«r °TG n ôn pa ≈n∏Yn .............. ÉnfÉnµna p¿Gón ndƒrn dG Ées GnC
pôîr nØrdGy náen É°ùn pàHr Gy ................ ºr p¡°Tp ôo oa ≈n∏Yn .............. GƒofÉnµna Oo n’hr nCÉrdGy Ées GnC
nÖscnôoªrdGy hn s…põ«p«pªsàdyG nÖscnôoªrdGy kÓpªr©nà°ùr oe pAÉsænÑrdGy p πnªnY nán≤jpô nW p¬pærHpÉpd oÜnCÉrdGy p¬«pa oô°ùnu Øoj É°ünv f oèpàrfGoC (5
: mQÉ nWGpE »pa On Qn hn Éªn Hn Éæk «p©àn °ùr eo »s pdƒ°Uo ƒr ªn rdGy
............................................
............................................
pârænª°Sr pEÉrdyG ¢ù« o pc - ............................................
p πresôdÉpH ränCÓnàrepG lánHônY - ............................................ 2 ™e
pAÉnªrdyÉpH nπ«perônÑrdyG nCÉn∏ne - ............................................
n§˘«˘p∏˘î
n ˘rdyG êo õo ˘ªr ˘ jn π o ˘ peÉ˘˘©n ˘ rdyG - ............................................
.p¬«r n∏Yn π n °ü s ë n àn ªo rdG ............................................
É˘ k£˘«˘p∏˘nN oπ˘peÉ˘˘n©˘ rdyG oπ˘ pª˘ rë˘ nj - ............................................
.oπ r£°ùdy s G p¬pH nCÓnàrepG ............................................
o∞p≤nj mánÑ°ûn nN ≈n∏nY o¬o©°† n nj -
.Ao Éæs Ñn rdyG É¡n nbƒnr a
náYn ƒ°V o ƒr ªn rdG nIsôL o BÉrdyG nòN n nCG -
o¬nHrôob
127
¢Sô¡ØdG
3 Ëó≤J
»q ∏ª©dG ÖfÉ÷G …q ô¶æq dG ÖfÉ÷G

3 äGóMƒdG ≈∏Y Iõq«ªŸG ±GógC’Gh äÉjÉØµdG ™jRƒJ -I 5 äGóMƒdG ΩÉ¶f -I
34 IAGô≤dG - 1 5 IóMƒdG Ωƒ¡Øe - 1
35 á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG - 2 5 IóMƒdG AÉæH - 2
36 »HÉàµdG êÉàfE’G - 3 6 IóMƒdG QÉªãà°SG - 3
34 äGóMƒdG áWQÉN 10 áq«Hô©dG á¨q∏dG ∫É› ‘ äÉjÉØµdÉH áHQÉ≤ŸG -II
50 ‹hC’G ºq∏©qàdG IóMh Ëó≤J -II 10 ájÉØµdG Ωƒ¡Øe - 1
51 IAGô≤dG - 1 10 á«q ≤aC’G äÉjÉØµdG - 2
64 »HÉàµdG êÉàfE’G - 2 11 ∫ÉÛG ájÉØc - 3
73 á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG - 3 11 IOq ÉŸG ájÉØc - 4
84 q LÉeOE’G •É°ûæq dG - 4
» 13 áqjô¶qædG º«gÉØŸG qºgCG -III
88 äGóMƒdG º««≤J äÉq«©°Vh -III 13 á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG - 1
89 IAGô≤dG º««≤J - 1 18 q π°UGƒqàdG - 2

q…ƒØ°ûdG
108 »HÉàµdG êÉàfE’G º««≤J - 2 19 »HÉàµdG êÉàfE’Gh IAGô≤dG - 3
115 á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG º««≤J - 3 25 »q °ü«î°ûàq dG QÉ°ùŸG -VI
25 º««≤qàdG - 1
25 …ƒØ°ûdG π°UGƒàq dG ‘ º««≤àdG - 2
26 IAGô≤dG ‘ º««≤qàdG - 3
26 »HÉàµdG êÉàfE’G ‘ º««≤qàdG - 4
26 á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG ‘ º««≤àq dG - 5
128

دليل المعلّم في اللغة العربيّة 6 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

دليل المعلّم في اللغة العربيّة 6 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

áq«°ùfƒqàdG áqjQƒ¡ª÷G

øjƒµàq dGh á«Hôàq dG IQGRh

‹óÑ©dG ™aÉf »WQõªàq dG ódÉN

´QÉ˘˘ ˘°†ŸGh »˘˘ ˘ °VÉŸG ‘ Gó˘˘ ˘ jõ˘˘ ˘ eh áq«∏°UGƒqàdG äÉcƒ∏°ùdG

: á«q ≤aC’G äÉjÉØµdG (2

: »g á«q ≤aCG äÉjÉØc ÊÉªK èeGÈdG èeÉfôH §Ñ°V óbh

.π°UGƒàq dG πLCG øe áªFÓŸG ≥FGô q£dÉH ôÑq ©j 1

: ¢Uƒ°üqædG IAGôb ájÉØc - 2 - 4

: á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG - 1

∞FÉXƒ∏d IOqóÙG øFGô≤dG - 1 - 1

: á«q ¶Øq∏dG øFGô≤dG - 1-1-1

Ql É°ùµfG ∫É©ØfG π©ØfG

±ôMCG áKÓãH ójõŸG

¬H ∫ƒ©Øe πYÉa π©a ±ôM ¬H ∫ƒ©Øe πYÉa π©a

á∏°U ,q»Ø£Y Öqcôe º°SG

¬H ∫ƒ©Øe ,qôL Öqcôe πYÉa ôeCG π©a

»àqdGh (ôqcòª∏d) …òqdG : »g ádƒ°UƒŸG AÉª°SC’Gh .¬dƒdóe Ú«©àd á∏°üdG

ÜGôYE’G äÉeÓY - 4-1

,1999 ,¢ùfƒJ áHƒæÃq ÜGOB’G á«∏c

π°UÉM ÒZ ø°ù– Üƒ∏£e Ú°ù–- 1

: »∏j Ée ‘ í°†qàj Éªc » q£ÿG Qƒ£

.Égó©H Éeh 45 ¢U ,AÉ°†«ÑdG QGódG

õéæe •É£ëfG = π°UÉM ÒZ Ú°ù–

π°UÉM Ú°ù– ≈°TÉëàe •É£ëfG

112 - 96 ¢U ¢U ,2000 ,ô°ûæ∏dq Üƒæ÷G QGO ,á°ü≤dG q : ô¶fG 1

áÄ«¡dG πµ°q ûdG πµ°q ûdG πµ°q ûdG áÄ«¡dG

¿ÉàeQq ƒàe ¿ÉJÒ¨°U ¢ù£aCG ¢†jôY IÒ°üb

É¡«a â∏©a IÒãc

: QGƒ◊G ∞FÉXh ºq gCG øe

: `H QGƒ◊G á°SGQO ‘ ºq à¡f ¿CG øµÁh

.Égó©H Éeh 127 ¢U ,É¡JRôWCGh É¡WÉ‰CG ¢Uƒ°üædG

.èé◊G ¬«a ´ƒæjh

É¡JGô°TDq ƒeh º««≤àq dG ÒjÉ©e

»HÉàµdG êÉàfE’G ‘ º««≤àq dG - 4

É¡JGô°TDq ƒeh º««≤àq dG ÒjÉ©e

..í«°üa ºé©e ∫Éª©à°SG @

ÒjÉ©ŸG ≥ah OGóYC’G ™jRƒJ ∫hóL - 1-4

ô°TDq ƒe qπµd óæ°ùŸG Oó©dG QÉ«©ŸG äGô¡°TDƒe QÉ«©ŸG ¢üf

1 Éª«∏°S ’Éª©à°SG á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG -

1,5 ∞°UƒdÉH AÉæZE’G -

2 äGô≤ØdG õjÉ“h §«≤æàq dG áeÓ°Sh áHÉàµdG ìƒ°Vh ¢Vô©dG ø°ùM 5

GqóL óq«L (+/+++) õq«ªqàdG iƒà°ùe CG

óq«L (+++) ≈°übC’G ∂q∏ªqàdG iƒà°ùe Ü

∫ƒÑ≤e (-++) ≈fOC’G ∂q∏ªqàdG iƒà°ùe ê

≈fOC’G ¿hO (--+) ≈fOC’G ¿hO ∂q∏ªàq dG iƒà°ùe O

∫ƒÑ≤e ÒZ (---) ∂q∏ªàq dG ΩGó©fG iƒà°ùe `g

¢Uƒ°üæq dG ºéM - 3-4

(IOôØe 200 øe qπbCG) Ò°ü≤dG ¢ü

( IOôØe 249 ¤EG IOôØe 200 øe) §°SƒàŸG

É¡JGô°TDq ƒeh º««≤àq dG ÒjÉ©e

™HGôq dG ´ƒÑ°SC’G ådÉqãdG ´ƒÑ°SC’G ÊÉqãdG ´ƒÑ°SC’G ∫hCq ’G ´ƒÑ°SC’G

Iõ«q ªŸG ±GógC’G

@ @ @ @ * * .¬«a IOQGƒdG ÊÉ©ŸG øY ÒÑ©àq ∏d áªq¨æe IAGôb ÜƒàµŸG CGô≤j - 1

@ @ @ @ * * q Ö°ùM äGQÉÑYh äGOôØe ìô°ûj - 4

@ * * * * • .á«q Yôah á«q °ù«FQ ¤EG É¡Øæq °üjh ôµØdG êôîà°ùj - 5

* * * * • • .á«q ¶Ød øFGô≤H ∂dP ≈∏Y ∫

* * * * * • q æq dG É¡Mô£j »àqdG ÉjÉ°†≤dG ™°†H πq∏ëj - 11

* * * * • • áMhô£ŸG ÉjÉ°†≤dG ‘ ¬jCGQ …óÑj - 12

* * * * • • .ÉjÉ°†≤∏d ’ƒ∏M íà≤j - 13

iƒàÙG Iõq«ªŸG ±GógC’G IóMƒdG

ójõŸG øe πYÉØdG º°SG -

iƒàÙG Iõq«ªŸG ±GógC’G IóMƒdG

»¡qædGh ôeC’G : q»¡«LƒqàdG ™£≤ŸG -