1

T.C.
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

TEZ YAZIM KILAVUZU

2014
 2

Bu tez yazım kılavuzu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal

Bilimler Enstitüsünde yürütülen yüksek lisans ve doktora tezlerinde
şekil, içerik ve yazım bakımından bütünlük sağlanması için uyulması
gereken kuralları içerir. İmla ve noktalamada Türk Dil Kurumu
Yazım Kılavuzu’nun son baskısı esas alınacaktır.
 3

İÇİNDEKİLER

1. İÇ VE DIŞ KAPAK ............................................................................................ 4

2. TEZİN CİLTLENMESİ VE DÜZENİ .............................................................. 4

3. SAYFA YAPISI VE SAYFA NUMARALARI ................................................ 6

4. ONAY SAYFASI................................................................................................. 7

5. ETİK UYGUNLUK BEYAN SAYFASI ........................................................... 7

6. TÜRKÇE ÖZET SAYFASI ( ÖZET ) .............................................................. 7

7. İNGİLİZCE ÖZET SAYFASI ( ABSTRACT ) .............................................. 7

8. İTHAF SAYFASI ............................................................................................... 8

9. ÖN SÖZ .............................................................................................................. 8

10. İÇİNDEKİLER SAYFASI ................................................................................ 8

11. TABLO, ŞEKİL, GRAFİK VE RESİMLER LİSTESİ .................................. 8

12. KISALTMA VE SİMGELER........................................................................... 9

13. TEZİN KAPSAM VE İÇERİĞİ ....................................................................... 9

14. GİRİŞ BÖLÜMÜ ............................................................................................... 9

15. TEZİN ANA BÖLÜMÜ ...................................................................................10

16. METİNDEKİ TABLO, ŞEKİL VE GRAFİKLER ........................................12

17. SONUÇ BÖLÜMÜ ...........................................................................................14

18. DİPNOT KULLANIMI ....................................................................................15

19. KAYNAKLAR ..................................................................................................15

20. EKLER ..............................................................................................................23

21. ÖZ GEÇMİŞ .....................................................................................................23

 4

Bu tez yazım kılavuzunun amacı Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal

Bilimler Enstitüsüne kayıtlı öğrenciler tarafından yazılacak olan tezlerin belirli kurallara
bağlı olarak hazırlanmasını sağlamaktır. Bu kurallar AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü
Anabilim Dalları ve Programlarında yapılacak tezlerde aynı şekilde uygulanır. AİBÜ
tez yazım kılavuzuna uyulmadan hazırlanan metinler AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü
tarafından kabul edilmez. Tez yazım kılavuzunda belirtilmeyen durumlar için, AİBÜ
Sosyal Bilimler Enstitüsünün yazılı onayının alınması gerekir.

1. İÇ VE DIŞ KAPAK

Dış Kapak ve Sırt

Dış kapakta sırasıyla, üniversite ismi, enstitü adı, tez başlığı, hazırlayan ve tarih
yer almalıdır. Kapak koyu, tüm harfleri büyük, 14-20 puntoda, üstten 4 cm aşağıda,
eşit aralıklarla ve ortalanarak yazılmalıdır. Kapak sayfasında kısaltmalar
kullanılmamalıdır. Tezlerin sırt kısmında yazı, sembol, şekil, resim vb. bulunmamalı,
bu kısımda büyük harflerle AD, SOYAD, AİBÜ ve YIL yer almalıdır. Dış kapaktaki
tüm bilgiler sarı yaldızlı yazılmalıdır (bk. Ek 1). Sosyal Bilimler Enstitü sayfasında
örnek yer almaktadır.

İç Kapak

İç kapak ve dış kapak arasında A4 ölçüsünde beyaz bir karton kapak yer
almalıdır. Kapakta üniversite adı, enstitü adı, anabilim dalı, varsa bilim dalı ilk
başta yer almalıdır. Tez başlığı, tezin türü (yüksek lisans- doktora), hazırlayan,
danışman, il ve tarih ortalanarak büyük harflerle yazılır. Yazılar sayfanın en üstünden
itibaren hizalanarak 4 cm aşağıdan, 14 punto ile yazılmalıdır. Tez başlığı 1.5 satır (18
punto) aralıklı ve en fazla 4 satırda yazılmalıdır. Kapak sayfasında kısaltma
kullanılmamalıdır (bk. Ek 2).

2. TEZİN CİLTLENMESİ VE DÜZENİ

Ciltleme

Yüksek lisans tezleri yeşil, doktora tezleri ise mavi renkli ve dayanıklı cilt
malzemeleri kullanılarak ciltlenmelidir. Kapakta yer alacak yazılar tez başlığının
içerdiği kelime sayısına göre, Times New Roman yazı karakteriyle ve 14-20 yazı
karakteri büyüklüğü arasında yer alan puntolarla yazılabilir ve üzerindeki yazılar sarı
yaldızlı olmalıdır. Tezler savunma tamamlanınca Enstitü Yönetim Kurulu onayından
sonra ciltlenmelidir. Tezler çoğaltılarak Enstitü ve jüri üyelerine verilir. Hazırlanan
 5

tezin cilt bezinin rengi, yüksek lisans ve doktora tezleri için farklıdır. Örnekler Sosyal
Bilimler Enstitü internet sayfasında mevcuttur.

Kâğıt Ö zellikleri
Dayanıklılık ve kalite ölçütleri doğrultusunda, bütün kopyalarda en az 80
gramajlı A4 ölçüsünde (210x297 mm) birinci hamur beyaz kâğıt kullanılır. Tez
yazımında kâğıtların yalnızca tek yüzü kullanılmalıdır.

Birden Fazla Cilt

Sayfa sayısının 520 sayfayı geçmesi durumunda yakın miktarda sayfa sayısını
içerecek şekilde ikinci bir cilt oluşturulur. Tezin cilt numarası, kapak ve iç sayfalardaki
tez başlıklarının bir satır altında yer alacak şekilde, ortalanarak ve başlıkla aynı puntoda
yazılarak belirtilmelidir (I. CİLT, II. CİLT vb.). Ciltlerin oluşturulmasında bölümler
dikkate alınmalı ve ikinci cildin başlangıcı bir bölüm başlığı içermelidir (VII. BÖLÜM
vb.) İkinci cilt için de birinci cilt için geçerli olan yazım ve numaralandırma kuralları
geçerlidir.

Satır Aralığı
Satır aralığı 1,5 satır (18 punto) aralığı ölçüsünde olmalıdır. Ancak gerekli
durumlarda, tablolar için tek satır aralığı kullanılabilir.

Yazım Biçimi
Yazının tümü “Times New Roman” yazım karakterinde ve “12 punto”
ölçüsünde olmalıdır. Ancak gerekli durumlarda, tablolar için aynı yazım karakterinde
olmak şartıyla 10 punto yazım ölçüsü kullanılabilir.

Paragraflar
Bir paragraf belli bir fikir bütünlüğü oluşturmalı, cümleler birbiriyle ilişkili
açıklamaları içerecek şekilde yazılmalıdır. Paragrafların giriş cümleleri 1,25 cm (1
tab) içerden başlamalı ve paragraf iki yana hizalanmalıdır. Paragraflar arasında bir satır
boşluk bırakılmalıdır.

Tez Başlığı
Tez başlığı edat ve bağlaçlarla birlikte 16 kelimeyi geçmemeli, Times New
Roman yazı karakteriyle, 14 puntoyla ve tamamı büyük harfle yazılmalıdır. Tez
başlığının yazımında 1,5 satır (18 punto) aralığı kullanılmalıdır. Tez başlığı tezin
içeriği ile uyumlu olmalı ve başlıkta kısaltma kullanılmamalıdır.

Anlatım
Her tez bilimsel bir araştırma raporudur. Bu nedenle, yazımda açık ve yalın bir
anlatım tarzı benimsenmeli, anlatım üçüncü şahıs ağzından ve akademik bir dille
 6

yapılmalıdır. Paragraflarda fikir bütünlüğü bulunmasına ve paragraflar arası

geçişlerde gerekli anlam bağlantılarının kurulmasına özen gösterilmelidir.

3. SAYFA YAPISI VE SAYFA NUMARALARI

Sayfa Düzeni
Sayfanın üst ve sol kenarında 3,5 cm, alt ve sağ kenarında ise 2,5 cm boşluk
bırakılır. Tez çalışmasında yer alan sadece bütün temel başlıkların yazımında (Onay
Sayfası, Etik Uygunluk Beyan Sayfası, ön söz, özet, abstract, kısaltmalar, bölüm
başlıkları, kaynaklar vb.) üst boşluk için 5 cm ve 14 punto ölçüsü dikkate alınmalıdır.
Yatay sayfa yapısının kullanılmasını gerektiren durumlarda şekillerin, tabloların,
resimlerin vb. sığdırılabilmesi amacıyla farklı ölçüler kullanılabilir. Ancak bu ölçüler
sayfanın tamamı için 2,5 cm’den az olmamalıdır (bk. Ek 11).

Sayfa Numaraları
Sayfa numaraları sayfanın en üst kısmından 2 cm aşağıda ve sayfanın sağa
hizalanma boşluğu (2,5 cm) dikkate alınarak yazılmalıdır. Bölüm başlıklı sayfalarda,
onay sayfasında, kaynaklar ve ekler başlığındaki numaralar gizlenmelidir. Başlangıç
sayfaları için etik uygunluk beyan sayfasından başlanarak (tablolar, grafikler ve şekiller
listesi, ön söz, ithaf vb.) giriş kısmına kadar küçük Romen rakamları (iii, iv, v, vb.)
kullanılır. Tez metninin giriş kısmında ve bölümlerin ilk sayfasında sayfa numarası
gösterilmemeli, ancak giriş kısmından itibaren tüm sayfalar sayılarla ardışık bir biçimde
numaralandırılmalıdır. Sayfa sıralamaları aşağıdaki gibi olmalıdır:

 DIŞ KAPAK
 İÇ KAPAK (sayfa numarasız)
 ONAY SAYFASI (sayfa numarasız)
 ETİK UYGUNLUK BEYANI (iii. sayfadan başlanacak)
 ÖN SÖZ
 ÖZET
 ABSTRACT
 İTHAF (isteğe bağlı)
 İÇİNDEKİLER
 TABLOLAR LİSTESİ
 GRAFİKLER VE ŞEKİLER LİSTESİ
 KISALTMALAR LİSTESİ
 GİRİŞ (ilk sayfa numarasız)
 BÖLÜMLER (I. BÖLÜM, II. BÖLÜM, ...) ( ilk sayfalar numarasız)
 KAYNAKLAR (ilk sayfa numarasız)
 EKLER (ilk sayfa numarasız)
 ÖZ GEÇMİŞ (isteğe bağlı)
 7

4. ONAY SAYFASI

Tezin her kopyasındaki onay sayfası ıslak imzalar içermelidir. Tezlerde fotokopi
vb. yollarla çoğaltılmış imzalı onay sayfaları kullanılmaz. Onay sayfasındaki jüri
üyelerini yazarken önce tez danışmanı, sonra akademik unvan sırasına göre diğer
jüri üyeleri yazılır. Onay sayfalarındaki imzalar için silinmeyen, siyah ya da mavi
renkli kalem kullanılmalıdır. Onay sayfası tez çalışmasında numaralandırılmaz ve
içindekiler sayfasında belirtilmez (bk. Ek 3).

5. ETİK UYGUNLUK BEYAN SAYFASI

Etik uygunluk beyan sayfası çalışmanın özgün ve bilimsel etik kurallara göre
yapıldığını beyan eder. Onay sayfasından hemen sonra yer alır. Ad ve soyadın altında
mutlaka Ek 4’te gösterildiği gibi tarih olmalıdır. Tarih kısmına, tez savunmasından önce
tezin enstitüye geçici ciltle teslim edildiği tarih, savunma bittikten sonraki asıl ciltlere
savunma tarihi yazılmalıdır. Beyan sayfası öğrenci tarafından imzalanır (bk. Ek 4).

6. TÜRKÇE ÖZET SAYFASI (ÖZET)

Türkçe özet sayfasında araştırma; amaç, yöntem, teknik, sonuç vb. yönleriyle
açık biçimde kısaca özetlenir. Bu sayfa beyan sayfasından sonra yer alır. Türkçe özet
edat ve bağlaçlarla birlikte 150 kelimeden az 350 kelimeden fazla olmamalıdır. Özet
kısmında kısaltma, simge ve semboller kullanılmamalı, alıntılara yer verilmemelidir.
Hem Türkçe hem de İngilizce özet sayfalarının altında yer alacak biçimde, tezin içeriğini
en iyi temsil eden en az üç, en fazla beş anahtar kelime ya da terime yer verilmelidir (bk.
Ek 12).

7. İNGİLİZCE ÖZET SAYFASI (ABSTRACT)

Tezin özetinin İngilizceye çevirisinden ibarettir. Türkçe özet sayfasından sonra

yer almalıdır. Türkçe ve İngilizce dillerinin yapısından kaynaklanan farklılıklar İngilizce
özetteki kelime sayısıyla Türkçe özetteki kelime sayısı arasında farklılıklar meydana
getirebileceği için Türkçe ve İngilizce özetlerde yer alan kelime sayıları birbirine eşit
olmayabilir (bk. Ek 13). Unvan kısaltmalarında aşağıdaki tablo kullanılmalıdır:

Türkçe İngilizce
Profesör Dr. Professor Dr.
Yrd. Doç. Dr. Assist. Prof. Dr.
Doç. Dr. Assoc. Prof. Dr.
 8

8. İTHAF SAYFASI

İthaf sayfası tezin ithaf edildiği kişi ya da kişilerin tanımlandığı sayfadır. Bu

sayfa için başlık kullanılmaz. Tezin ithaf edildiği kişi ya da kişilerle ilgili tanımlayıcı
bilgi en fazla bir cümleyle ifade edilmeli ve cümledeki kelime sayısı edat ve bağlaçlar
dâhil 11’i geçmemelidir. İthaf cümlesi tez sayfasının tam ortasında yer alacak şekilde,
sağa hizalanmış, koyu ve italik olarak yazılmalıdır. İthaf sayfası, Türkçe ve İngilizce
özetlerden sonra ve ön söz sayfasından önce yer almalıdır. Bu sayfanın tezde yer alması
isteğe bağlıdır (bk. Ek 10).

9. ÖN SÖZ

Ön söz sayfası beyan sayfasından (varsa ithaf sayfasından) hemen sonra yer alır.
Ön sözde çalışmanın nasıl yapıldığı hakkında kısa bilgiler ve ilgililere teşekkür yer
alabilir. Ön söz sayfası, 12 punto ile yazılmalıdır. “ÖN SÖZ” başlığı koyu ve 14
puntoda, yukarıdan 5 cm aşağıya ortalanarak yazılır (bk. Ek 5). Ad ve soyadın altında
mutlaka tarih olmalıdır. Tarih kısmına, tez savunmasından önce tezin enstitüye geçici
ciltle teslim edildiği tarih, savunmadan sonraki asıl ciltlere savunma tarihi yazılmalıdır.

10. İÇİNDEKİLER SAYFASI

İçindekiler sayfası tez çalışmasında kullanılan bütün başlıkların (onay sayfası

hariç) sayfa numaralarıyla birlikte yazıldığı sayfadır. İçindekiler sayfasında ilgili bölüm
başlıkları altında (I. Bölüm, II. Bölüm vb.) yer alan 1, 2, 3, 4, ve 5. düzey başlıklar
sayfa numaralarıyla birlikte yazılır. İlgili başlık ve sayfa numarası arasındaki boşluk
noktalarla doldurulmalıdır (bk. Ek 14). İçindekiler kısmında Ön söz, Özet, Abstract,
İçindekiler, Tablolar Listesi, Şekiller ve Grafikler Listesi, Kısaltmalar Listesi,
Simgeler Listesi Romen rakamıyla numaralandırılıp, büyük ve koyu olarak yazılır.
Fakat GİRİŞ bölümü normal rakamla numaralanır, I. BÖLÜM’e dâhil edilmez (bk.
Ek 14).

11. TABLO, ŞEKİL, GRAFİK VE RESİMLER

Metin içerisinde kullanılan bütün tablo, şekil, grafik ve resimlerin listesi ayrı
ayrı yapılmalıdır. “TABLOLAR LİSTESİ, GRAFİKLER VE ŞEKİLLER LİSTESİ”
başlığı 14 punto, sayfanın üstünden 5 cm aşağıda ortalanarak yazılmalıdır (bk. Ek 6,
Ek 7).
 9

12. KISALTMALAR VE SİMGELER

Tez çalışmasında kullanılan simge ve kısaltmalar varsa bunlar Tablolar, Şekiller

ya da Grafikler listesinden sonra ayrı bir sayfada gösterilir. “KISALTMALAR
LİSTESİ” başlığı 14 punto, sayfanın üstünden 5 cm aşağıda ortalanarak yazılmalıdır.
Kısaltma isimleri 12 punto olarak koyu yazılır. Kısaltmadan sonra gelen “:” işaretleri
aynı hizada olmalıdır. “:” işaretinden sonra gelen açıklamaların ilk harfleri aynı hizada
olmalıdır. Yazılan kısaltmalar alfabetik sıralamaya ve TDK Yazım Kılavuzu’na göre
yapılmalıdır. Her bir kısaltma açıklamasının yer aldığı maddeler arasında tek satır
aralığı olmalıdır (bk. Ek 8).

13. TEZİN KAPSAM VE İÇERİĞİ

Yüksek lisans ve doktora tezlerinin tez değerlendirme jürisinden onay alabilmesi

için kapsam ve içerik bakımından uyumlu olması gerekir.

Yüksek lisans ve doktora tezleri adından da anlaşılabileceği gibi bir tezi, bir
iddiayı, orijinal bir fikri ortaya koyar. Tezde ortaya atılan iddianın ispat edilebilmesi
için hipotezler veya araştırma soruları oluşturulur. Araştırma sorularına bulunan
cevaplara göre araştırmacı teziyle ilgili değerlendirmeler yapar. Tezlerde araştırılan
konunun teorik arka planı ile tezin tamamı sağlam bir mantık örgüsü içinde olmalıdır.

14. GİRİŞ BÖLÜMÜ

Giriş tez metninin birinci kısmı olup I. BÖLÜM’e dâhil değildir. Bu bölümde
çalışmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi açıkça ifade edilmelidir. Araştırma
süresince izlenen yöntem ve araştırmada yapılan sınırlamalar ile tezin içeriği
özetlenir. Giriş bölümü ile ilgili olarak herhangi bir sayfa sınırlaması bulunmaz. Giriş
başlığı, üstten 5 cm aşağıda 14 puntoda, büyük harflerle, koyu ve ortalanarak
yazılmalıdır.

15. TEZİN ANA BÖLÜMLERİ

Asıl Araştırma Metni

Tez çalışmasının rapor edildiği giriş, kuramsal çerçeve, konuyla ilgili literatür,
yöntem, bulgular ve yorumlar, sonuçlar ve öneriler vb. sayfaların tümünü kapsayan
metindir. Asıl araştırma metninde yer alacak olan başlıklar araştırmanın amacına ve
kullanılan yönteme göre farklı sayılarda olabilir. Ancak başlıkların oluşturulması ve
yazım sırası, bir bilimsel araştırmanın rapor edilmesinde dikkate alınması gereken
ilkelerle çelişmemelidir.
 10

Bölüm Başlıkları
Bütün bölüm başlıkları Times New Roman yazı karakteriyle, kalın bir şekilde,
14 punto ölçüsünde yazılmalıdır. Bölüm başlıkları büyük harflerle, koyu ve ortalanarak
yazılmalı, her bölüm Romen rakamlarıyla numaralandırılmalıdır.

Örnek: I. BÖLÜM, II. BÖLÜM, III. BÖLÜM …

Birinci Düzey Başlıklar

Birinci düzey başlıklar bölüm başlıklarından sonra gelen başlıkları ifade

etmektedir. Birinci düzey başlıklar Times New Roman yazı karakteriyle, koyu bir
şekilde, 12 punto ölçüsünde, bölüm başlıklarının altında üç satır boşluk bırakılarak,
büyük harflerle ve bir tab (1.25 cm) ölçüsü verilerek sola hizalanıp yazılmalıdır. Birinci
düzey başlıklar bölüm numaraları temel alınarak numaralandırılmalıdır.

Örnek:

I. BÖLÜM

1. DİL VE İLETİŞİM

Birinci düzey başlıklardan sonra yazılan metinler bir satır boşluk bırakılarak ve
1.25 cm paragraf boşluğu (1 tab) bırakılarak 1.5 satır aralığıyla yazılır.

İkinci Düzey Başlıklar

İkinci düzey başlıklar birinci düzey başlıklarla ilişkili başlıkları

tanımlamaktadır. Numaralandırma düzeyler dikkate alınarak yapılır. Bu başlıklar
Times New Roman yazı karakteriyle 12 punto ölçüsünde, metinden sonra 2 satır boşluk
bırakılarak, bir tab (1.25 cm) ölçüsü verilerek sola hizalanmış, bir şekilde ve birinci
düzey başlıkların numaraları dikkate alınarak yazılmalıdır. İkinci düzey başlıklarda her
kelime büyük harfle başlamalıdır.
 11

Örnek:
II. BÖLÜM

2. DİLİN TOPLUM HAYATINDAKİ YERİ

2.1. Toplum Hayatında Dil

Üçüncü Düzey Başlıklar

Üçüncü düzey başlıklar ikinci düzey başlıkların alt başlıklarını

tanımlamaktadır. Bu başlıklar Times New Roman yazı karakteriyle 12 punto ölçüsünde,
bir tab (1.25 cm) ölçüsü verilerek sola hizalanmış bir şekilde, ikinci düzey başlıkların
numaraları dikkate alınarak ve metinden sonra bir satır boşluk bırakılarak yazılmalıdır.

Örnek:

III. BÖLÜM

3. DİLİN ÖZELLİKLERİ

3.1. Dil Sosyal Bir Kurumdur

3.1.1. Dil Kültür İlişkisi

Dördüncü Düzey Başlıklar

Dördüncü düzey başlıklar üçüncü düzey başlıkların alt başlıklarını

tanımlamaktadır. Bu başlıklar Times New Roman yazı karakteriyle 12 punto ölçüsünde,
bir tab (1.25 cm) ölçüsü verilerek sola hizalanmış ve üçüncü düzey başlıklarının
numaraları dikkate alınarak yazılmalıdır. Eğer varsa, tezde farklı düzeylerdeki başlıklar
için de aynı ölçüler kullanılmalıdır.
 12

Örnek:

IV. BÖLÜM

4. YER YÜZÜNDEKİ DİLLER

4.1. Dillerin Sınıflandırılması

4.1.1. Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri

4.1.1.1. Altay Dillerinin Genel Özellikleri

16. METİNDEKİ TABLO, ŞEKİL VE GRAFİKLER

Şekiller, Tablolar, Resimler ve Grafikler Sayfası

Tezde kullanılan tablolar, resimler, grafikler ve şekillerin sayfa numaralarıyla

birlikte yazıldığı sayfa ya da sayfaları kapsamaktadır. Tablo başlıkları tablonun üst
kısmında yer almalı ve bölüm numarasını içeren numaranın yanına bir ayıraçla
tablonun yer aldığı bölüm içerisindeki görünüm sırası yazılmalıdır. Örnek olarak; II.
BÖLÜM’de ilk sırada görünen tablonun başlığı Tablo 2.1: … olarak ve ortalanarak
numaralandırılırken, aynı bölümde yer alan bir sonraki tablo Tablo 2.2: … şeklinde
numaralandırılmalıdır. Tablo başlığında yer alan kelime sayısı edat ve bağlaçlar dâhil
11’i geçmemeli ve tablo başlığının yalnızca baş harfi büyük harfle koyu olarak
yazılmalıdır. Tablo örneklerine aşağıda yer verilmiştir. Gerekli durumlarda farklı tablo
örnekleri kullanılabilir. Ancak tablo başlıklarının yazım esasları tablolarda kullanılan
stillerden bağımsız olarak dikkate alınmalıdır. Tablo ya da şekillerin başka kaynaklardan
alıntı yapılması durumunda, tablo ve şekil başlıklarının sonuna alıntının yapıldığı kaynak
aşağıdaki örneklerde olduğu gibi ve sayfa numarası verilerek gösterilmelidir.

Tablo 2.1: Eğitim durumu ve cinsiyete göre bilgisayar ve internet kullanımı

 13

Tabloyla ilgili açıklamalar, “Not” ibaresinden sonra ve tablonun altında yer

alacak şekilde yapılmalıdır. Ancak, tabloların altında yer alacak açıklamalarda atıflara
yer verilmemelidir.

Tablo 2.2: İşgücü durumu (TÜİK, 2014)

Not: Parantezlerin dışındaki sayılar aritmetik ortalama değerlerini,

içindeki sayılar ise standart sapma değerlerini yansıtmaktadır.

Tabloların altında belirli katsayıların (korelasyon vb.) anlamlılık değerlerine yer

verilmesi gerekiyorsa, bu değerler tablonun altında not ibaresi kullanılmaksızın ve not
kısmından önce yazılmalıdırlar. Bununla birlikte, tabloda yer alan sayıların anlamlılık
değerleri p < .05, p < .01 ve p <.001 için önem sırasını ifade edecek sayıda yıldız
kullanılarak belirtilmelidir (bk. Tablo 2.3).

Tablo 2.3: Sıfır-sıra korelasyon katsayıları

Değişken AO SS 1 2 3 4 5

ÇKA 14.28 3.73 -

USTY 13.91 4.43 -.13* -
USTK 24.51 7.94 .21** .16** -
PYA 23.41 4.29 .15** .34*** .13* -
PKA 17.02 5.28 .22** -.44*** .27** .35*** -

*p < .05; **p < .01; ***p < .001

Diğer taraftan, şekil başlıkları üst bilgi olarak değil, alt bilgi olarak verilmelidir.
Şekil başlıklarının numaralandırılmasında tablo başlıklarının numaralandırma sistemi
kullanılmalıdır (bk. Şekil 1.1).
 14

Şekil 1.1: Üç aylık verimlilik istatistikleri

Şekil başlıkları ve numaralandırmayla ilgili kurallar tez çalışmasında yer alacak

resimler için de geçerlidir. Tezde kullanılacak resimlerin siyah beyaz baskıda
görünebilecek netlikte olmasına özen gösterilmelidir. Metin içerisinde kullanılan tüm
tablo, şekil, grafik ve resimler için liste hâlinde tezin başında isimleriyle birlikte ayrı bir
sayfada, sayfa numaralarıyla yazılmalıdır. Tablolar, şekiller, grafikler ve resimler listesi
için Ek 6 ve Ek 7’ye bakınız.

17. SONUÇ BÖLÜMÜ

Sonuç bölümü tezin amacına uygun olarak yapılan araştırmada elde edilen bulgu
ve sonuçların yazıldığı bölümdür. Sonuç bölümü sadece analiz sonuçları ve bulguların
tekrarlanması şeklinde olmayıp araştırma sonuçlarının teorik, metodolojik, uygulama
bakımından ifade edilmesi şeklinde olmalıdır. Araştırma sonuçlarının alanına ne şekilde
fayda ve katkı sağlayacağı açık bir şekilde ortaya konmalıdır. Araştırmacı sonuç
kısmında araştırmanın bulguları doğrultusunda çeşitli öneriler getirebilir. Sonuç
bölümü; SONUÇ, SONUÇ VE ÖNERİLER, SONUÇ VE DEĞERLENDİRME olarak
ifade edilebilir.
 15

18. DİPNOT KULLANIMI

Kaynaklar dipnotla değil satır içinde gösterilmelidir. Ancak metin içi

açıklamalarda dipnot tercih edilebilir. Bu yöntemde başvurulan kaynaklar metin
içerisinde numaralarla belirtilir ve sayfa sonuna bir çizgi çizilerek o sayfaya ait dipnotlar
sırasıyla bu çizginin altına yazılır. Dipnotları göstermek için kullanılan rakamlar,
metinde ilgili kelimenin üzerine yazılır ve rakamla birlikte ayrıca nokta, virgül, parantez
veya benzeri işaretler konulmaz. Dipnotların numaralandırılması her sayfada yeniden
başlatılabileceği gibi tezin tamamında sıra numaraları takip edilerek yapılabilir.
Dipnotlar normal rakamlarla numaralandırılmalıdır. Kelime üzerindeki dipnot rakamları
ve sayfa sonundaki dipnot rakamları, küçük puntolar ile yazılmalıdır. Her dipnot
kullanıldığı sayfanın sonuna yerleştirilir. Dipnotlar aralık verilmeden ve normal yazıdan
daha küçük puntolarla yazılır. Dipnot başvuru ve metinleri 10 puntoyla her iki yana
yaslanmış olarak yazılır.

19. KAYNAKLAR

Kaynaklar listesi araştırma metninde yer alan atıfların hangi eserlerden elde
edildiğinin alfabetik bir biçimde listelendiği bölümdür.

A. METİN İÇERİSİNDE KAYNAKLARIN GÖSTERİLMESİ

Bütün atıflar metin içerisinde gösterilmelidir. Örnek; (Korkmaz 1998: 48).

Metin içerisinde gösterilmesi mümkün olmayan durumlarda dipnotla gösterme
yoluna başvurulabilir. Metin içinde yer verilmesi durumunda fikirlerin akıcılığını
bozan ancak konuya açıklık getirecek olan bazı tanımlar ve özet açıklamalar dipnot
halinde gösterilebilir. Dipnotlarda yapılacak açıklama sayfanın solundan başlayarak
metin genişliğinin yarısına çizilen çizginin altına, 10 punto ölçüsünde ve tek satır
aralığıyla yazılır. Dipnot açıklamaları çok uzun olmamalıdır. Metin içerisinde dipnot
gösterimiyle ilgili olan ifadenin son kelimesinin üstüne numara yazılmalıdır. Eğer iki
ya da daha fazla sayıda dipnot gösterimi söz konusu ise bu numaralar ardışık biçimde
verilmelidir. Örnek:
…. tanımlanmıştır1.…oranlanmış ortalamalardır2. ….görülmektedir1,2.

Dolaylı Alıntılar

Dolaylı alıntı, herhangi bir eserde yer alan fikir, görüş, açıklama, yorum, tanım
vb. ifadelerin tamamının ya da bir kısmının, özüne sadık kalmak kaydıyla, farklı
kavramlarla ve farklı bir üslupla tez çalışmasına alıntılama şeklinde kullanılmasını
ifade etmektedir. Dolaylı alıntılar metin içerisinde aşağıdaki şekillerde gösterilebilir.
 16

Metin içerisindeki atıflar ilgili yerlerde ve parantez içerisinde gösterilmelidir.

Parantez içerisinde yazarın yalnızca soyadının baş harfi büyük, diğer harfler küçük
olacak şekilde yazılarak eserin yayımlandığı tarih yazılmalıdır.

 Tek yazarlı esere metin içerisinde atıfta bulunulmasıyla ilgili örnek:

(Pinker 2008: 33)

Eğer aynı yazarın aynı yılda yayımlanan iki ya da daha fazla sayıdaki eserine
atıfta bulunulması gerekiyorsa, yazarın ilk atıfta bulunulan eseri yukarıdaki örnekte
olduğu gibi gösterilirken, aynı tarihli ikinci (varsa ve gerekliyse üçüncü) eseri tarihin
yanına alfabenin ilk harfi (aynı yazarın diğer eserleri için de alfabenin sırasıyla diğer
harfleri) yazılarak gösterilmelidir.

Örnek:
…olduğu saptanmıştır (Phan 2009: 52). Benzer biçimde, …olduğuna yönelik
önemli bir kanıt elde edilmiştir (Phan 2009a: 125). Phan (2009b) yaş ve cinsiyet
değişkenlerine odaklandığı diğer çalışmasında ise…

 İki yazarlı esere metin içerisinde atıfta bulunulmasıyla ilgili örnek:

(Karahan ve Yalçın 2009: 123)

 Üç yazarlı esere metin içerisinde atıfta bulunulmasıyla ilgili örnek:

(Korkmaz, Parlatır ve Ercilasun 2012: 133)

 Dört yazarlı esere metin içerisinde atıfta bulunulmasıyla

ilgili örnek:

(Akman vd., 2006: 45)

(Elma vd. 2009: 56)

Herhangi bir ifade ya da açıklama için birden çok yazara atıfta bulunmak
gerekiyorsa kaynak gösterimi aynı parantez içerisinde, yazarların soyadlarının baş
harfleri dikkate alınarak ve alfabetik bir sırayla yapılmalıdır.

Örnek: ...olarak ifade edilebilir (Demirel 2004; Ercilasun 1983; Rencher 2002;
Sönmez 2007; Stevens 1996; Yang 2003).
 17

Eğer bir eser birden çok yazar tarafından yazılmışsa alfabetik sıranın
oluşturulmasında yalnızca ilk yazarın soyadı dikkate alınmalıdır.

Örnek: …olarak ifade edilebilir (Andreasen 2009; Karahan ve Yalçın 2009;

Okçabol 2005; Taylor, Peplau ve Sears 2007; Zimbardo ve Boyd 2008).

Doğrudan Alıntılar

Doğrudan alıntı, herhangi bir eserde yer alan fikir, görüş, açıklama, yorum,
tanım vb. iadelerin tamamının ya da bir kısmının, o eserdeki kavramların ve üslubun
aynı tez çalışmasına alıntılanmasını ifade etmektedir. Doğrudan alıntıların metin
içerisindeki gösterimleri aşağıdaki gibi olmalıdır.

Herhangi bir eserden doğrudan alıntı yapılması durumunda, alıntılanan ifade ya

da ifadelerin tamamı tırnak içerisinde yer almalı ve alıntının yapıldığı sayfa numarası
belirtilmelidir.

Örnek 1:

Araştırma dili, büyük ölçüde terimlerden oluşur. Dolayısıyla “terimler, bilim ve

sanat kavramlarını karşılayan özel anlamlı sözcüklerdir” (Özdemir 1973: 18).
Örnek 2:

Özdemir (1973: 18)’e göre, “terimler bilim ve sanat kavramlarını karşılayan özel
anlamlı sözcüklerdir.”

İkincil Kaynaklardan Yapılan Alıntılar

Tezlerde mümkün olduğunca ana kaynaklara ulaşılmaya çalışılmalıdır; ancak,

ana kaynağa ulaşmanın mümkün olmadığı durumlarda ikincil bir kaynaktan alıntı
yapılabilir. Bu durumda birincil kaynağın yazarının soyadı ve eserinin yayın tarihinden
sonra virgül konmalı ve “Aktaran” kelimesi kullanılarak, alıntının yapıldığı ikincil
kaynağın yazar ya da yazarlarının soyadları, eserin yayımlandığı tarih ve sayfa
numarası yazılmalıdır.

Örnek:

...bütüncül bir yaklaşımla incelenmiştir (Searle 1984, Aktaran: Uygur 1998:

56).
 18

Eğer ana kaynağın yazarının adına cümlenin başında yer verilmesi gerekiyorsa,
bu durumda “aktaran” ibaresi aktarılan kısmın sonuna, ikincil kaynağın yazarının
soyadı ve eserinin yayımlandığı tarihle ve sayfa numarasıyla birlikte yazılmalıdır.

Örnek:

Searle (1984) zihin, dil ve bilgi kavramlarını bütüncül bir yaklaşımla

incelemekte ve kavramların kendisinden çok, aralarındaki ilişkilere odaklanmaktadır
(Aktaran: Uygur 1998: 56).

İkincil bir kaynaktan aktarım yoluyla yapılan alıntıların kaynaklarda

gösterilmesinde ana kaynağa değil, ikincil kaynağa yer verilmelidir. Yukarıdaki örnek
dikkate alındığında, kaynaklar kısmında Searle (1984)’nin eserine değil, Uygur
(1998)’un eserine yer verilmelidir. Bu durumda Uygur’un Searle’den aktardığı bilgilere
göre vb. ifadeler kullanılabilir.

İnternet Kaynaklarının Metin İçerisinde Gösterilmesi

İnternet kaynaklarından yapılan alıntılar parantez içerisinde ve alıntının yapıldığı

kaynağa doğrudan ulaşmaya imkan sağlayacak şekilde tam olarak verilmelidir. İnternet
adresinin uzun kodlamalar içermesi durumunda kaynağın ana adresinin ardından ilk
uzantısı verilerek atıfta bulunulabilir. Bununla birlikte, internet adresinin sonuna virgül
konulduktan sonra bilginin hangi tarihte elde edildiği yazılmalı ve ardından “erişildi”
kelimesi eklenmelidir.

Örnek:

Özgenç (2012) ...olarak ifade etmektedir (http://www. algoritmaconsulting.

com/makale.asp?id=14, 17 Kasım 2014’te erişildi).

….ifade edilmektedir (Özgenç 2012, http://www.algoritmaconsulting.

com/makale.asp?id=14, 17 K a s ı m 2014’te erişildi).

Diğer Kaynaklardan Yapılan Alıntıların Metin İçerisinde Gösterilmesi

Bildiri metni, basılı konferans metinleri ve gazetelerden yapılan alıntılara ilişkin

atıfların metin içerisindeki gösterimleri de yukarıda yapılan açıklamalar
doğrultusunda yapılmalıdır.
 19

B. KAYNAKLARIN KAYNAKLAR KISMINDA GÖSTERİLMESİ

Metin içerisinde yer alan ve çeşitli internet sitelerinden indirilen resim, görüş
bildiren yazılar ve istatistiksel yazılım programları gibi kaynakların dışındaki tüm
kaynaklara kaynaklar listesinde alfabetik sırayla yer verilmelidir. İnternet üzerinden
veri tabanları ya da arama motorları aracılığıyla ulaşılan dergilerdeki makaleler ile
son yıllarda giderek yaygınlaşan açık erişim elektronik dergilerde yer alan makaleler
ve ERIC gibi indekslerden elde edilen akademik makalelerin tümü basılı materyaller
olarak değerlendirilmelidir. Örnek olarak, ERIC aracılığıyla elde edilen herhangi bir
makalenin kaynaklar kısmında ERIC numarası, kodu vb. değil, yazarı, başlığı,
yayımlandığı derginin adı, sayfa numaraları, sayı ve cilt numarası belirtilmelidir.
Bunların dışında kalan internet kaynaklarından (bloglar, forum siteleri, kişisel
internet sayfaları vb.) yapılan alıntılar kaynaklar kısmında aşağıdaki gibi
gösterilmelidir:

Wallerstein, Immanuel (2011). “Tüm Yurttaşlar mı? Kimi Yurttaşlar mı? Yurttaşlığın
Oluşumu”, ( http://www.sendika.org/2011/03/tum-yurttaslar-mi-kimi-yurttaslar-
mi-yurttas ligin-olusumu1-immanuel-wallerstein/, 10 Mayıs 2013’te erişildi).

Kaynaklar kısmında yer alacak olan eserlerin tümü asılı tarzda ve 1,25 cm (1
tab) girintili olarak yazılmalıdır. Kaynaklar listesine bölüm numarası verilmemelidir.
Metin içerisinde atıfta bulunulan kaynakların gösterimine ilişkin örneklere aşağıda yer
verilmiştir.

Kitap Örnekleri

Aksan, Doğan (1990). Her Yönüyle Dil. III. Cilt. Ankara: TDK Yayınları.

Ergin, Muharrem (2009). Dede Korkut Kitabı. II.Cilt. Ankara: TDK Yayınları.

Timurtaş, F. Kadri (2005). Eski Türkiye Türkçesi. Ankara: Akçağ Yayınları.

Karahan, Leyla (1996). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması. Ankara: Akçağ

Yayınları.

Türkçeye Çevrilmiş Kitaplarla ilgili Örnekler

Gegenfurtner, R. Karl (2005). Beyin ve Algılama. Ç ev. B. Konukman. İstanbul:

İnkılâp Kitabevi.
 20

Nunes, Terezinha ve Bryant, Peter (2008). Çocuklar ve Matematik: Matematik

Öğretiminde Yeni Adımlar. Çev. S. Koçak. İstanbul: Doruk Yayıncılık.

Editörlü Kitaplarla İlgili Örnekler

Editör ya da editörler aracılığıyla birden çok yazarın makalelerinin belirli bir

konu çerçevesinde bir araya getirildiği kitaplara kaynaklar listesinde yer verilirken,
öncelikle alıntı yapılan yazarın adı ve makalesinin adı yazılmalıdır. Editörün adı ve
soyadının tamamı yazılır. Kitap adı italik yazılır.

Güzel, Ahmet (1998). “ Türkiye E konomisinde Gelişmeler”. Türkiye Ekonomisi. Ed.

A. Güryılmaz. Ankara: Turhan Kitabevi. 18-38.

Türer, Osman (2005). “Osmanlı Toplumunda Tasavvuf ve Sufiler”. Osmanlı

Anadolusunda Tarikatların Genel Dağılımı. Ed. A. Yaşar Ocak. Ankara: TTK
Yayınları. 207-246.

Türkçeye Çevrilmiş Editörlü Kitaplarla İlgili Örnek

Kagan, Jerome (2001). “Doğuştan Utangaç mısınız?”. Çev. D. Duman. Zihnin halleri:
Beynimizin B izi Nasıl Biz Yaptığına Dair Yeni Keşifler. Ed. R. Conlan.
Ankara: Phoenix Yayınevi. 29-52.

Makale Örnekleri

Makalelerle ilgili kaynak gösteriminde yazar adı ya da adları kitaplarla ilgili

kaynak gösterimiyle aynıdır. Derginin adında yer alan her kelimenin baş harfi
büyük ve italik olarak yazılmalıdır. Derginin adı yazıldıktan sonra ise derginin sayısı
ve varsa cilt numarası yazılır. Son olarak, makalenin başlangıç ve bitiş sayfa
numaralarına yer verilir.

Arat, R. Rahmeti (1953). “Türk Şivelerinin Tasnifi”. Türkiyat Mecmuası 10: 59-139.

Elma, Cevat vd. (2009). “Medya Okuryazarlığı Dersinin Okul Müdürlerinin

Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi 36: 87-96.

Gündoğdu, Cengiz (2007). “Âşık Sümmâni’de Aşkın Metafiziği”. Tasavvuf İlmi ve

Akademik Araştırma Dergisi 8 (18): 113-154.
 21

Türkçeye Çevrilmiş Makalenin Kaynaklarda Gösterilmesi

Bernard, Alan (2000). “Uluslararası Anlaşmazlıkların Çözümlenmesinde Yeni

Yaklaşımlar”. Çev. R. Sirmen. Dış Politika 4(3): 110-132.

Baskıdaki Makalenin Kaynaklarda Gösterilmesi

Baskıdaki makale kavramı yayına kabul edilmiş, ancak sayfa numaraları ve

dergi sayısı henüz verilmemiş olan makaleleri ifade etmektedir. Günümüzde
uluslararası akademik dergilerin çoğu yayına kabul edilen makaleleri editör ya da
editörler tarafından uygun görülen bir sayıda yer almalarından bir süre önce baskıdaki
makaleler (Articles in press) başlığı altında ve dijital nesne tanımlayıcı (Digital Object
Identifier: DOI) bilgisiyle birlikte yayımlamaktadır. Bu makalelerin kaynaklar
kısmında gösterimleri aşağıdaki gibi olmalıdır.

Randall, Jennifer ve Engelhard, George (2010). Examining The Grading Practices

of Teachers. Teaching and Teacher Education, doi:10.1061/j.tate.2010.03.008.

Yayımlanmamış Tezlerin Kaynaklarda Gösterilmesi

Doğru, Elif (2010). 3-6 Yaş Grubu Çocukların “Müziksel iletişim Boyutları
Ölçeği”nin Geliştirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Bolu: Abant İzzet
Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Konur, Fatih (2011). Yeni Yaklaşımlar Çerçevesinde Türkiye’de Bölgesel Gelişmişlik

Farklarının Analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kılıç, Zuhal (2013). Kadın Spor Yöneticilerin Labirentteki Yolculuğu: Liderlik Becerileri,
Algılanan Engeller ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Özmen, Aslı (2013). Kapalı Döngü Tedarik Zinciri Ağ Tasarımı: Türkiye Cep Telefonu
Yeniden Üretimi Karma Tamsayılı Model Önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
 22

Yasaların Kaynaklarda Gösterilmesi

Milli Eğitim Temel Kanunu (24 Haziran 1973). Resmi Gazete, 1739/14574.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982).

Derleme Eserlerden Yapılan Alıntıların Kaynaklarda Gösterilmesi

Derleme eserlerin kaynaklarda gösterimi kitaplarla aynı şekilde yapılmalıdır.

Ancak, yazar ya da yazarların adlarından sonra parantez içerisinde “derleyen” (drl.)
ifadesi yer almalıdır.

Özel, Oktay ve Öz, Mehmet (drl.) (2000). Söğüt’ten İstanbul’a, Osmanlı Devleti’nin
Kuruluşu Üzerine Tartışmalar. Ankara: İmge Kitabevi.

Bildiri Kitaplarında Basılan, Kongre ve Konferanslarda Sunulan

Bildirilerin Kaynaklarda Gösterilmesi

Tüylüoğlu, Şevket ve Konur, Fatih (2013). “Türkiye’de Et Piyasası ve Bolu Tavukçuluk

Sektörünün Değerlendirilmesi”. 1. Bolu Sektörel Kalkınma Sempozyumu. Bolu:
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Maltepe Üniversitesi ve Bolu Ticaret ve Sanayi
Odası.

Editörlü Kitaplarda Basılan Bildirilerin Kaynaklarda Gösterilmesi

Türer, Osman (2005). “Osmanlı Toplumunda Tasavvuf ve Sufiler”. Osmanlı

Anadolu’sunda Tarikatların Genel Dağılımı. Ed. A. Yaşar Ocak. Ankara: T.T.K.
Yayınları. 207-246.

Gazetelerden Yapılan Alıntıların Kaynaklarda Gösterilmesi

Kızılot, Şükrü (7 Kasım 2009). “ Neriman Teyzenin Torunu Evlenince Vergiden

Kurtulacak”. Hürriyet Gazetesi. 31.

20. EKLER

Asıl araştırma metninde yer almasına gerek görülmeyen belge ve bilgiler Ekler
kısmında verilir. Ekler; kaynaklardan sonra, ilgili açıklamalarla birlikte ve
numaralandırılarak koyu yazıyla gösterilmelidir. Kaynaklar kısmından sonra bir
 23

sayfanın ortasına, koyu ve 14 puntoda EKLER yazılıp sonraki sayfada ekler

verilmelidir.

Örnek:

Ek 1: Veri toplama araçları

21. ÖZ GEÇMİŞ

Tez hazırlayan yüksek lisans veya doktora öğrencisi, öz geçmiş başlığı altında öz
geçmişini üçüncü şahıs ifadesiyle bir sayfayı geçmeyecek şekilde hazırlamalı ve tezin
son sayfalarında yer vermelidir (bk. Ek 9).
 24

EKLER
 25

Ek 1: Dış (Ön) Kapak Örneği

T.C.
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

DEDE KORKUT HİKÂYELERİ’NDEKİ FİİLLERİN

BİRLEŞİM DEĞERLERİ

VİLDAN EMRE

HAZİRAN 2008
 26

EK 2: İç Kapak Örneği

T.C.
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI
TÜRK DİLİ BİLİM DALI

DEDE KORKUT HİKÂYELERİ’NDEKİ FİİLLERİN

BİRLEŞİM DEĞERLERİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Hazırlayan
Vildan EMRE

Danışman
Yrd. Doç. Dr. Erol ÖZTÜRK

BOLU 2008
 27

5 cm

Ek 3: Onay Sayfası Örneği

Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğüne, (14 punto)

…………………’a ait “…………………………………………………………..

….……………………………………………………................” adlı çalışma, jürimiz
tarafından ………………….. Anabilim/ Ana Sanat Dalında yüksek lisans / doktora /
sanatta yeterlilik tezi olarak oy birliğiyle / oy çokluğuyla kabul edilmiştir.

29. 08. 2013

Unvan, Adı, Soyadı İmza

Üye (Tez Danışmanı) : Prof. Dr. Cem SOMEL ……………………….

Üye : Prof. Dr. Seyit KÖSE ……………………….

Üye : Prof. Dr. Şahabettin GÜNEŞ ……………………….

Üye : Yrd. Doç. Dr. Erdoğan KOTİL ……………………….

Üye : Yrd. Doç. Dr. Cengizhan YILDIRIM ……………………….

Sosyal Bilimler Enstitüsü Onayı

Doç. Dr. Erol ÖZTÜRK

Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü
 28

5 cm

Ek 4: Etik Uygunluk Beyan Sayfası

ETİK UYGUNLUK BEYANI (14 punto)

Yüksek Lisan / Doktora Tezi olarak sunduğum , “………………………

……………………………………………………………..............” başlıklı çalışmanın
yazılmasında, bilimsel ve etik kurallara uyulduğunu, başvurulan kaynaklardan yapılan
alıntıların adlarının bilimsel kurallara uygun olarak metin içinde, dipnotlarda ve
kaynaklarda gösterildiğini, kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapılmadığını,
tezin tamamının ya da bir kısmının bu üniversite veya başka bir üniversitede bir tez
çalışması olarak sunulmadığını beyan ederim.

imza

İlhan KESKİN

25.05.2013
 29

5 cm
Ek 5: Ön Söz Sayfası Örneği

ÖN SÖZ (14 punto)

Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma, Dede Korkut Kitabı’ndaki

fiillerin birleşim değerini oluşturan tamlayıcıların sayıları ve durumlarının
incelenmesiyle sınırlandırılmıştır. Çalışmada hikâyelerdeki fiil cümleleri incelenmiş
örnekler eserde geçen sayfa ve satır numaralarıyla gösterilmiştir.

Bu çalışmada Muharrem Ergin’in “Dede Korkut Kitabı I, II (İndeks-Gramer)”

adlı eseri esas alınmış, örnek cümleler fişlenirken eserin aslına bağlı kalınarak, imlası
üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

Dede Korkut Hikâyeleri adlı eser Türk dili ve edebiyatı açısından oldukça
önemlidir. Eserdeki cümle yapılarının bugünkü Türkiye Türkçesinin sentaksından belli
açılardan farklılık gösterdiği bilinmektedir. Bu sebeple eserin cümle yapısı,
cümlelerdeki tamlayıcılar ve fiil-tamlayıcı ilişkileri Türkçenin sentaksı açısından
üzerinde durulması gereken noktalardır.

Çalışmamızda cümlenin bitmiş bir yargıdan ibaret olduğu düşüncesinden hareket

edilerek ana cümle yan cümle ayrımına gidilmemiştir. Bu konuda Leyla Karahan’ın
“Türkçede Söz Dizimi” adlı eserdeki cümle anlayışı benimsenmiş örnekler bu
doğrultuda tespit edilmiştir.

Hazırlanan bu çalışmanın Türk dili ve edebiyatı açısından son derece önemli bir
yere sahip olan Dede Korkut Kitabı’nın zengin dil varlığının daha iyi anlaşılmasına
katkı sağlaması bizleri mutlu edecektir.

Çalışmamın başından itibaren rehberliği, anlayışı ve katkılarıyla yardımlarını

esirgemeyen, gerekli zamanı ayırarak çalışmanın her aşamasını titizlikle takip eden ve
beni cesaretlendiren danışman hocam Yrd. Doç. Dr. Erol ÖZTÜRK’ e teşekkürlerimi
sunarım. Değerli görüş ve bilgilerini paylaşarak beni yönlendiren, çalışma süresince
yardımda bulunan hocam Yrd. Doç. Dr. Gülsel SEV’ e teşekkür ederim.

Kaynak temininde yardımcı olan ve çalışmam süresince desteğini hissettiren

arkadaşım Nesibe DUMAN’a, “Abstract” bölümünün yazılmasında yardımcı olan
İngilizce öğretmeni arkadaşım Deniz Çınar HOŞCAN’a ve bana duydukları güven
duyarak daima yanımda oldukları hissettiren aileme çok teşekkürlerimi sunarım.

Vildan EMRE
 30

5 cm

Ek 6: Tablolar Listesi Örneği

TABLOLAR LİSTESİ (14 punto)

Tablo 1.1: Liderlik Becerilerinin Gelişim Aşamaları ................................................. 116

Tablo 1.2: Başarılı Kadınlarda Kariyer Aşamaları ..................................................... 117
Tablo 2.1: Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Engelleri ................................................ 118
Tablo 2.2: Katılımcıların Kişisel Bilgileri .................................................................. 119
Tablo 2.3: Elde Edilen Verilerin Sayısal Durumu ...................................................... 126
Tablo 3.1: Labirent Fotoğrafları ve Özellikleri........................................................... 130
Tablo 3.2: Kodlama Kısaltma Listesi ......................................................................... 132
Tablo 3.3: Seçilen Mevcut Labirent Şekli .................................................................. 145
 31

5 cm

Ek 7: Şekil ve Grafikler Listesi Örneği

ŞEKİL VE GRAFİKLER LİSTESİ (14 punto)

Şekil 1.1: Bağlantı Etkileri Yoluyla Nedensellik İlişkisi ............................................ 116

Şekil 1.2: Evrimsel Ekonomik Coğrafyanın Kurumsal Çerçevesi .............................. 117
Şekil 2.1: Sistematik Yenilik Modeli .......................................................................... 118
Şekil 2.2: Bölgesel Yenilik Sistemi: Ana Aktörler ve Akışlar .................................... 119
Şekil 2.3: Sürdürülebilir Bölgesel Gelişmenin Belirleyicileri..................................... 126
Şekil 3.1: Bölgesel Rekabet Edebilirlik Piramidi ........................................................ 130
Şekil 3.2: Coğrafi Ölçekler ve Boyutlar ...................................................................... 132
Şekil 3.3: Yerel Çerçevede Bölgesel Politikaların İşleyişi...................................... 145

Grafik 1.1: Labirent (spor örgütü) ile ilgili metaforik tanımların sonuçları ............... 116
Grafik 1.2: Seçilen mevcut labirent şekli ve arzu edilen labirent şekli sonuçları ...... 117
Grafik 2.1: Labirent ortamı (örgüt iklimi) ile ilgili görüşlerin sonuçları .................. 118
Grafik 2.2: Labirentte yolculuk süreci (kariyer süreci) .............................................. 119
Grafik 2.3: Liderlik becerileri ile ilgili sonuçlar ........................................................ 126
Grafik 3.1: Sporun öz geçmişinin olumlu yönü ......................................................... 130
Grafik 3.2: Sporun öz geçmişinin olumsuz rolü......................................................... 132
 32

5 cm
Ek 8: Kısaltmalar Listesi Örneği

KISALTMALAR LİSTESİ (14 punto)

AİBÜ : Abant İzzet Baysal Üniversitesi

Bşk. : Başkan, Başkanlık

çev. : Çeviren

Gnkur. : Genelkurmay

MEB : Milli Eğitim Bakanlığı

MÖ : Milattan Önce

nu. : Numara

öl. : Ölüm Tarihi

sn. : Saniye

Ş. : Şirket

TBMM : Türkiye Büyük Millet Meclisi

TC : Türkiye Cumhuriyeti

TDK : Türk Dil Kurumu

Tel. : Telefon

Telg. : Telgraf

Tic. : Ticaret

TKAE : Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü

 33

5 cm

Ek 9: Öz Geçmiş Sayfası Örneği

ÖZ GEÇMİŞ (14 punto)

Adı ve Soyadı : Elif Nur KESKİN

Doğum Tarihi : 01.11.1975
Doğum Yeri : Zonguldak
Eğitim Durumu : 2000 - 2013 İstanbul Üniversitesi Ekonometri Yüksek Lisans
Eğitimi.
1999 – 2000 İstanbul Üniversitesi Yüksek Lisans Öncesi
İngilizce Hazırlık.
1995 – 1999 Abant İzzet Baysal Üniversitesi (Bolu) İktisadi
ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Lisans Eğitimi.
1986 – 1994 Galatasaray Lisesi (İstanbul)
1981 – 1986 50. Yıl İlköğretim Okulu (Bolu)

Yabancı Diller : İngilizce

ÜDS:95
YDS: 90
Deneyimler : Ereğli Demir Çelik Fabrikasında Pazarlama ve Satış Sorumlusu
olarak çalışmaktayım. Fransa, İtalya, Belçika ve Kuzey Afrika
Ülkelerinde pazarlama ve satış sorumlusu olarak bulundum. 2000
senesinde müşteri temsilcisi olarak başladığım görevimi
pazarlama ve satış sorumlusu olarak sürdürmekteyim. Pazarların
ve müşterilerin araştırılması, mevcut müşteriler ile ilişkilerin
geliştirilmesi, teklif hazırlama, tekliflerin, devreye alınacak ve
alınan yeni projelerin takibi, seriye giren parçalar için satış ve
fiyatlandırma politikalarının belirlenmesi, yurtiçi-yurtdışı fuar
organizasyonları, yurtdışı firma ziyaretleri ve teknik toplantılar
gibi görevlerde bulundum.
 34

Ek 10: İthaf Sayfası Örneği

Bugünlere gelmemde desteğini

ve emeğini esirgemeyen aileme…
 35

3.5 cm

Ek 11: Sayfa Yapısı

3.5 cm

2.5 cm

2.5 cm
 36

5 cm
Ek 12: Türkçe Özet Sayfası

ÖZET (14 punto)

YENİ YAKLAŞIMLAR ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE’DE BÖLGESEL

GELİŞMİŞLİK FARKLARININ ANALİZİ

Fatih KONUR

Doktora Tezi
İktisat Anabilim Dalı
Danışmanlar: Prof. Dr. Uğur ESER- Doç. Dr. Seyit KÖSE
Ağustos 2011, 265 + XII Sayfa

Dünya ekonomik coğrafyasında büyümenin ve kalkınmanın coğrafi, mekânsal

dağılımında görülen bölgelerarası gelişmişlik farklarının giderilmesine yönelik
müdahalelere azımsanamayacak derecede kaynak ayrılmasına rağmen bölgesel
dengesizlikler dünyadaki ülkelerin büyük bir çoğunluğunda önemli bir sorun olmaya
devam etmektedir. Bazı bölgelerde hızlı büyüme, bazı bölgelerde göreceli olarak
durgun ve yavaş tempolu bir büyüme görülmesi, bölgelerin refah ve zenginlik seviyeleri
arasındaki farklılıkların özellikle gelişmekte olan ülkelerde ve bu arada Türkiye’de
şiddetle devam etmesine yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı dünya ekonomik
coğrafyasında yakın dönemde gerçekleşen gelişmelerin ve bu gelişmeleri açıklama
iddiasındaki yeni kuramların ışığında Türkiye’nin bölgesel ekonomik büyüme
dinamiklerini incelemektir. Çalışmada düzey- 2 bölgelerinin ölçek ekonomilerinden ne
ölçüde yararlanabildiği, potansiyellerinin altında katma değer yaratıp yaratmadığı ve
büyüme performansları Veri Zarflama Analizi (VZA) ile araştırılmaktadır. İstihdamın
yanında, istihdamın sektörel dağılımının , beşeri sermayenin, kamu altyapı
yatırımlarının, girişimciliğin, yeniliklerin, teknoloji düzeyinin ve ihracatın kişi başına
gayri safi katma değer üzerindeki etkisi ve düzey-2 bölgelerinin ekonomik performansı
yapılan analizlerle ortaya konulmuştur.
Anahtar kelimeler: Bölgesel Kalkınma, Bölgesel Gelişmişlik Farkları, İçsel
Büyüme Teorileri, Ölçek Ekonomileri, Veri Zarflama Analizi.
 37

5 cm

Ek 13: İngilizce Özet Sayfası

ABSTRACT (14 punto)

THE ANALYSIS OF REGIONAL DEVELOPMENT DISPARITIES IN TURKEY

WITHIN THE FRAMEWORK OF THE NEW APPROACHES

Fatih KONUR

PhD Thesis
Department of Economics
Advisors: Prof. Dr. Uğur ESER – Assoc. Prof. Dr. Seyit KÖSE
August 2011, 265 + XII Pages

Regional disparities that seen in the spatial distribution of growth and

development in the world economic geography is a major problem in most of the
countries, despite the seperation of substantial degree in resources for intervention and
elimination of inter-regional disparities. The rapid growth or relatively stagnant and
slow- paced growth in some regions, the differences at the levels of prosperity and
wealth between regions continue especially in developing countries and meanwhile in
Turkey violently. The purpose of this study is to examine the dynamics of Turkey’s
regional/local economic growth using the new theories that claim to explain these
events vith the recent developments in the world economic geography.
In this study , we investigate to what extend the level- 2 regions (NUTS-2) could
benefit from scale economies and how close they could create value added with respect
to their potentials , their growth performances in Turkey by implementing Data
Envolopment Analysis (DEA). The impact of employment , also sectoral distrubition of
employment , human capital , infrastructure investments, entrepreneurships , exports of
gross value added per capita and the economic performances of level- 2 regions have
been revealed with the different analysis in the study.

Key words: Regional Development, Regional Development Disparities,

Endogenous Growth Theories, Scale Economies , Data Envelopment Analysis.
 38

5 cm
Ek 14a: İçindekiler Dizini

İÇİNDEKİLER (14 punto)

ONAY SAYFASI........................................................................................................... ii
ETİK UYGUNLUK BEYANI...................................................................................... iii
ÖN SÖZ ......................................................................................................................... iv
ÖZET ............................................................................................................................. v
ABSTRACT ................................................................................................................... vi
İÇİNDEKİLER ........................................................................................................... vii
TABLOLAR LİSTESİ .............................................................................................. .viii
ŞEKİL VE GRAFİKLER LİSTESİ .......................................................................... .ixv
KISALTMALAR LİSTESİ........................................................................................ .xvi

GİRİŞ .............................................................................................................................. 1

I. BÖLÜM

1. BÖLGESEL KALKINMAYA YENİ YAKLAŞIMLAR ........................................ 5

1.1. Yeni Ekonomik Coğrafya ve Yığılma Ekonomileri ............................................ 6
1.1.1. Yeni Ekonomik Coğrafya Kuramının Mikro Ekonomik Temelleri ......... 7
1.1.1.1. Farklılaştırma İlkesi ................................................................... 7
1.1.1.2. İç Piyasa Etkisi............................................................................ 7
1.1.2. Yeni Ekonomik Coğrafyada Bölgesel Politikanın Etkisi .......................... 8
1.2. Evrimsel Ekonomik Coğrafya ve Ulusal/Bölgesel Yenilik Süreçleri ................... 8
1.2.1. Evrimsel İktisat ........................................................................................... 8
1.2.2.1. Yenilik Sürecini Etkileyen Faktörler ........................................... 8
1.2.2.2. Ulusal/Bölgesel Yenilik Sistemleri .............................................. 9
1.2.2. Evrimsel Ekonomik Coğrafya ...................................................................19
1.3. Kurumsal İktisat ve Kurumsal Kapasitenin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü..........20
1.4. İçsel Büyüme Kuramları ve Bölgesel Kalkınma .................................................23
1.4.1. Beşeri Sermayenin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü ......................................25
1.4.2. Sosyal Sermayenin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü .................................. ..29
 39

1.4.3. Kamu ve Altyapı Harcamalarının Bölgesel Kalkınmadaki Rolü ...............38

1.4.4. Girişimciliğin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü..............................................45

II. BÖLÜM
2. BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜMENİN DİNAMİKLERİ VE BÖLGESEL
GELİŞME STRATEJİLERİ ...................................................................................50
2.1. Ölçek Ekonomileri ve Bölgesel Ekonomik Büyüme ...........................................50
2.1.1. İçsel Ölçek Ekonomileri...................................................................................60
2.1.2. Dışsal Ölçek Ekonomileri ..........................................................................71
2.2. Coğrafi Ölçeklerde Değişim .................................................................................72
2.3. Bölgesel Gelişme Stratejileri ve Politikaları ........................................................82
2.3.1. Kentleşme Stratejileri .................................................................................92
2.3.2. Bölgesel Gelişme Stratejileri: Geride Kalan ve Önde Olan Bölgeleri
Bağlamak ................................................................................................ 112
2.3.3. Bölgesel Bütünleşme: Ülkelerin Dünya Ekonomisine (Piyasalarına)
Bağlantılandırılması ............................................................................... 122

III. BÖLÜM
3. TÜRKİYE’DE BÖLGESEL GELİŞMENİN DİNAMİKLERİ ......................... 135
3.1. Türkiye’de Bölgelerarası Gelişmişlik Farklarının Mevcut Durumu ................. 135
3.2. Düzey-2 Bölgelerinin Ekonomik Performanslarının Etkinlik ve Verimlilik
Analizi .............................................................................................................. 136
3.2.1. Yöntem: Veri Zarflama Analizi (VZA) ................................................. 146
3.2.2. VZA ’nın Tarihsel Gelişimi ................................................................... 146
3.2.3. VZA’nın Matematiksel Gösterimi ......................................................... 157
3.2.4. VZA’da Kullanılan Yöntemler .............................................................. 157
3.3. Türkiye’de Bölgesel Gelişme Dinamiklerinin Analizi ................................... 167
3.3.1. Literatür ................................................................................................. 169
3.3.2. Çalışmada Kullanılan Veriler ................................................................ 169
3.3.3. VZA Sonuçları ....................................................................................... 175
3.3.3.1. Model I Sonuçları ...................................................................... 185
3.3.3.1.1. 2004 Yılı Verileriyle Yapılan Analiz Sonuçları ........ 187
3.3.3.1.1. 2008 Yılı Verileriyle Yapılan Analiz Sonuçları ........ 189
 40

IV. BÖLÜM

4. SONUÇ ................................................................................................................... 192

KAYNAKLAR ........................................................................................................... .205

EKLER ....................................................................................................................... .225

EK 1: Analizde Kullanılan Veriler ......................................................................... .226
EK 2: Düzey-2 Bölgelerini Oluşturan İllerin Dağılımı .......................................... .227
EK 3: 2004 Yılı Verileri ......................................................................................... .228
EK 3: 2008 Yılı Verileri ......................................................................................... .229

ÖZ GEÇMİŞ .............................................................................................................. .231

 41

5 cm

Ek 14b: İçindekiler Dizini

İÇİNDEKİLER (14 punto)

ONAY SAYFASI........................................................................................................... ii
ETİK UYGUNLUK BEYANI...................................................................................... iii
ÖN SÖZ ......................................................................................................................... iv
ÖZET ............................................................................................................................. .v
ABSTRACT ................................................................................................................... vi
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................ vii
TABLOLAR LİSTESİ .............................................................................................. .xiii
ŞEKİL VE GRAFİKLER LİSTESİ .......................................................................... .xiv
KISALTMALAR LİSTESİ........................................................................................ .xvi

GİRİŞ .............................................................................................................................. 1

I. BÖLÜM

1. BÖLGESEL/YEREL KALKINMAYA YENİ YAKLAŞIMLAR ....................... 15

1.1. Yeni Ekonomik Coğrafya ve Yığılma Ekonomileri ...........................................16
1.1.1. Yeni Ekonomik Coğrafya Kuramının Mikro Ekonomik Temelleri ...............27
1.1.1.1. Farklılaştırma İlkesi....................................................................................... 33
1.1.1.2. İç Piyasa Etkisi .............................................................................................. 37
1.1.2. Yeni Ekonomik Coğrafyada Bölgesel Politikanın Etkisi .................................38
1.2. Evrimsel Ekonomik Coğrafya ve Ulusal/Bölgesel Yenilik Süreçleri ..................48
1.2.1. Evrimsel İktisat ................................................................................................ 53
1.2.2.1. Yenilik Sürecini Etkileyen Faktörler ............................................................ 59
1.2.2.2. Ulusal/Bölgesel Yenilik Sistemleri ............................................................... 61
1.2.2. Evrimsel Ekonomik Coğrafya ..........................................................................63
1.3. Kurumsal İktisat ve Kurumsal Kapasitenin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü .........69
1.4. İçsel Büyüme Kuramları ve Bölgesel Kalkınma .................................................72
1.4.1. Beşeri Sermayenin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü ............................................75
1.4.2. Sosyal Sermayenin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü............................................79
1.4.3. Kamu ve Altyapı Harcamalarının Bölgesel Kalkınmadaki Rolü ..................... 89
 42

II. BÖLÜM

2. BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜMENİN DİNAMİKLERİ VE BÖLGESEL

GELİŞME STRATEJİLERİ ................................................................................ 119
2.1. Ölçek Ekonomileri ve Bölgesel Ekonomik Büyüme ....................................... 129
2.1.1. İçsel Ölçek Ekonomileri................................................................................ 120
2.1.1. Dışsal Ölçek Ekonomileri .............................................................................. 125
2.2. Coğrafi Ölçeklerde Değişim ............................................................................ 129
2.3. Bölgesel Gelişme Stratejileri ve Politikaları ................................................... 135
2.3.1. Kentleşme Stratejileri .................................................................................... 139
2.3.2. Bölgesel Gelişme Stratejileri: Geride Kalan ve Önde Olan Bölgeleri
Bağlamak ..................................................................................................... 143
2.3.3. Bölgesel Bütünleşme: Ülkelerin Dünya Ekonomisine (Piyasalarına)
Bağlantılandırılması .................................................................................... 145

III. BÖLÜM

3. TÜRKİYE’DE BÖLGESEL GELİŞMENİN DİNAMİKLERİ ........................ 155

3.1. Türkiye’de Bölgelerarası Gelişmişlik Farklarının Mevcut Durumu ........... 165
3.2. Düzey-2 Bölgelerinin Ekonomik Performanslarının Etkinlik ve Verimlilik
Analizi ......................................................................................................... 169
3.2.1. Yöntem: Veri Zarflama Analizi (VZA) ...................................................... 172
3.2.2. VZA ’nın Tarihsel Gelişimi .......................................................................... 176
3.2.3. VZA’nın Matematiksel Gösterimi ................................................................ 177
3.2.4. VZA’da Kullanılan Yöntemler ..................................................................... 179
3.3. Türkiye’de Bölgesel Gelişme Dinamiklerinin Analizi .................................... 187
3.3.1. Literatür ......................................................................................................... 196
3.3.2. Çalışmada Kullanılan Veriler ........................................................................ 199
3.3.3. VZA Sonuçları ............................................................................................... 207
3.3.3.1. Model I Sonuçları ....................................................................................... 215
3.3.3.1.1. 2004 Yılı Verileriyle Yapılan Analiz Sonuçları ...................................... 227
3.3.3.1.1. 2008 Yılı Verileriyle Yapılan Analiz Sonuçları ...................................... 239
 43

IV. BÖLÜM

4. SONUÇ VE ÖNERİLER....................................................................................... 247

KAYNAKLAR ........................................................................................................... 251

EKLER ....................................................................................................................... .255

EK 1: Analizde Kullanılan Veriler ......................................................................... .256
EK 2: Düzey-2 Bölgelerini Oluşturan İllerin Dağılımı .......................................... .257
EK 3: 2004 Yılı Verileri ......................................................................................... .258
EK 3: 2008 Yılı Verileri ......................................................................................... .259

ÖZ GEÇMİŞ .............................................................................................................. .260