SEMINARSKI RAD

Tema: Postavka prednjih zuba

Student: Mentor:

Nikola Jocović dr Ivica Stančić

 Postavka prednjih zuba

SADRŽAJ

1. Izbor vještačkih zuba ...................................................................................... 3

1.1 Vještački zubi, namjena, proizvodnja i materijali .................................... 3
1.2 Izbor prednjih zuba ................................................................................... 4
2. Određivanje položaja prednjih zuba ............................................................... 5
2.1Određivanje položaja prednjih gornjih zuba ................................................ 6
2.2 Određivanje položaja prednjih donjih zuba ................................................ 8
3. Odnos prednjih zuba u centralnoj relaciji ....................................................... 9
~Literatura~................................................................................................. 10

2
 Postavka prednjih zuba

1. Izbor vještačkih zuba

1.1Vještački zubi, namjena, proizvodnja i materijali

Vještački zubi trebaju da zamijene prirodne pri raznim funkcijama

mastikatornog organa. Njihov oblik i položaj treba da bude prilagođen, prije
svega, potrebama žvakanja i govora, a zatim obezbjeđenju potpore
orofacijalnoj muskulaturi i očuvanju stabilnosti totalnih proteza pri svim
pokretima i svim položajima mandibule.

Vještački zubi se danas proizvode uglavnom od vještačkih smola i mineralnih

materija. Zubi načinjeni od vještačkih smola predstavljaju kombinaciju raznih
polimera i kopolimera kojima se dodaju pigmenti i materije za poboljšanje
mehaničkih svojstava i estetskih kvaliteta.

Najveći nedostatak ovih zuba su velika abrazivnost i lako apsorbovanje fluida i

pigmenata iz oralne sredine, te ovi zubi brzo mijenjaju boju.

Vještački zubi načinjeni od keramike imaju niz prednosti, posebno u pogledu

estetskih kvaliteta, pa se najčešće koriste za nadoknadu prenjih zuba.
Porculanski zubi imaju postojanu boju i transparentnost i bolja mehanička
svojstva. Međutim ovi zubi se teže obrađuju i prilagođavju rezidualnim
grebenima i antagonistima, a i veza sa proteznom bazom je slaba. Zbog velike
tvrdoće i abrazivnog djelovanja porculanski zubi se ne preporučuju u
slučajevima gdje postoje prirodni antagonisti, fiksne nadoknade izrađene od
mekih legura ili slaba podloga proteze.

Za razliku od prirodnih, vještački zubi imaju samo krunični dio.Vestibularna.

oralna, mezijalna, distalna, a kod bočnih zuba i okluzalna površina.

Izbor vještačkih zuba za bezube pacijente obavlja se u ordinaciji nakon

određivanja međuviličnih odnosa. Selekciju zuba vrši ljekar.

3
 Postavka prednjih zuba

1.2 Izbor prednjih zuba

Izbor prednjih zuba podrazumijeva odabiranje garniture prednjih zuba koji po

obliku, veličini i boji najviše odgovaraju pacijentu.

Vještački prednji zubi po obliku i veličini moraju biti što sličniji prirodnim
zubima, a njihova boja treba da odgovara boji kože lica.

Podatke o zboru oblika i veličine vještačkih prednjih zuba pružaju stare

imedijatne proteze, fotografije pacijenta iz mladosti. Ukoliko nema ovih
pokazatela, oblik i veličina prednjih zuba biraju se prema:

 odlikama konstitucije,
 polu pacijenta,
 obliku i veličine glave i lica.

Nakon određivanja međuviličnih odnosa na gornjem zagrižajnom bedemu,

pored linije medijane, obavezno se ucrtavaju i linije koje označavaju uglove
usana. Razmak između linija koje označavaju uglove usana odgovara ukupnoj
širini šest prednjih gornjih zuba. Linija ugla usana označava položaj distalne
površine gornjih očnjaka.

Oblik gornjih prednjih zuba treba da bude u skladu sa oblikom glave i lica
(okvirna linija gornjeg centralnog sjekutića odgovara okvirnoj liniji lica ). Po
ovom pravilu četvrtastim licima odgovaraju zubi četvrtastog oblika, trouglastim
formama lica trouglasti zubi, a ovalnim licima ovalne forme zuba.

4
 Postavka prednjih zuba

2. Određivanje položaja prednjih zuba

Nakon izvršene selekcije zuba i ucrtanih linija na modele vilica pristupa se

preliminarnom postavljanju zuba u vosak zagrižajnog bedema.

Položaj prednjih vještačkih zuba treba du bude što približniji položaju koji su
zauzimali prirodni prednji zubi. Kao smjernice za postavku zuba mogu poslužiti
(modeli vilica sa prirodnim zubima, stare proteze, fotografije iz mladosti).

U većini slučajeva položaj prednjih zuba određuje se na osnovu podataka

dobijenih pri registrovanju međuviličnog odnosa i analizom modela vilica u
atikulatoru.

Preliminarno postavljeni zubi mogu se po potrebi korigovati. U ovoj fazi

određuje se položaj prednjih zuba prema bezubim grebenima, prema
orijentacionj okluzinoj ravni i prema antagonistima u centralnom položaju
madibule.

5
 Postavka prednjih zuba

2.1Određivanje položaja prednjih gornjih zuba

Nakon gubitka prirodnih zuba, gornji alveolarni greben se resorguje vestibulno-

kranialno, a donji alveolarni greben kranio-kaudalno.

Da bi se nadoknadio ovaj gubitak, vještačke gornje zube treba postaviti ispred i

ispod gornjeg rezidualnog grebena.

Osnovne smjernice za određivanje položaja gornjih prednjih zuba u ovoj fazi

predstavljaju vestibularna površina gornjeg zagrižajnog bedema, orijentacione
linije na njoj, papila inciziva, kontura gornjeg grebena i orijentaciona okluziona
ravan.

Vestibularna površina gornjeg zagrižajnog bedema i papila inciziva određuju

položaj vestibularnih površina gornjih prednjih zuba u horizontalnom pravcu,
orijetaciona okluzivna ravan predstavlja donju granicu do koje se spuštaju
incizalne ivice gornjih prednjih zuba.

Postupak postavljanja zuba obično počinje postavljanjem gornjih prednjih zuba

sa jedne strane zubnog luka, nakon čega se prelazi na postavljanje gornjih
prednjih zuba na suprotnoj strani.

Prije postavke gornjeg centralnog sjekutića provjerava se da li ukupna širina

gornjih prednjih zuba odgovara rastojanju između linija očnjaka koje su
ucrtane na vestibularnoj površini gornjeg zagrižajnog bedema. Nakon ovoga
artikulator se otvori i sa gornjeg zagrižajnog bedema desno/lijevo od medijalne
linije ukloni se parče voska i na njegovo mjesto se utisne gornji centralni
sjekutić, nakon što je razmekšan dio voska u kome je smješten zub.

Položaj gornjeg centralnog sjekutića je ispravan ako njegova mezijalna površina

dodiruje medijalnu liniju, vestibularna površina se nalazi u istoj ravni sa
vestibularno površinom gornjeg zagrižajnog bedeama, a incizalna ivica u nivou
orijentacione okluzione ravni. I ovaj položaj zuba se fiksira sa malo tečnog
voska.

Istim postupkom se postavlja gornji lateralni sjekutić. Njegova mezijalna

površina se dovodi u blagi kontakt sa distalnom površinom gornjeg centralnog
sjekutića. Dok je uzdužna osovina gornjeg centralnog sjekutića skoro
vertikalna, gornjeg lateralnog sjekutića je nagnuta i u sagitalnoj i u frotalnoj
ravni. Njegov vratni dio je uvučen u odnosu na vratni dio gornjeg centralnog

6
 Postavka prednjih zuba

sjekutića, a incizalni dio više isturen u vestibularnom pravcu. Incizalne ivice

gornjih lateralnih sjekutića po pravilu odstoje od okluzione ravni za 0,5-1 mm.

Nakon postavljanja gornjeg lateralnog sjekutića postavlja se gornji očnjak, na

isti način kao i predhodna dva pomenuta zuba. Njegova mezijalna strana dovodi
se u lak kontakt sa distalnom stranom gornjeg lateralnog sjekutića ( u incizalnoj
trećini). Gornji očnjak svojim vrhom obično dodiruje orijentacionu okluzionu
ravan, a uzdužna osovina je blago nagnuta distalno, dok je vratni dio isturen u
vestibularnom pravcu. Mezijalni dio njegove vestibularne površine pripada
frotalnom zubnom luku a distalni bočnom. Nakon šrto se položaj tri gornja
prednja zuba fiksira u vosku, prelazi se na postavljanje istih zuba sa suprotne
strane istim redom i na isti način.

Vestibularne površine gornjih centralnih sjekutića treba da bude udaljena oko 8-

10 mm od linije koja prolazi kroz distalnu ivicu papile incezive. Na istoj liniji
nalaze se i približno i vrhovi gornjih očnjaka. Osovina gornjeg centralnog
sjekutića posmatranog u sagitali zaklapa sa horizontalnom ravni ugao 70
stepeni, osovina gornjeg lateralnog sjekutića ugao od oko 60 stepeni dok je
osovina očnjaka okomita.

Incizalne ivice gornjih cetralnih sjekutića i vrh očnjaka se nalaze u nivou

orijentacione okluzione ravni.

Vratne trećine svih gornjig prednjih zuba treba da budu iznad linije gornje usne.

7
 Postavka prednjih zuba

2.2 Određivanje položaja prednjih donjih zuba

Položaj prednjih donjih zuba zavisi od međusobnog odnosa bezubih grebenova,

promjena na donjem bezubom grebenu i od položaja gornjih prednjih zuba.

Donje prednje zube treba postaviti u toliko dalje od donjeg grebena ukoliko je
redukcija veća. Pri tome njihovi vratni djelovi trebaju da budu uvijek iznad
sredine donjeg rezidualnog grebena, a njihove incizalne ivice nešto iznad i iza
incizalnih ivica gornjih prednjih zuba. Posmatrano u sagitalnoj ravni osovine
donjih predjih sjekutića nagnute su vestibularno. Osivina donjeg očnjaka ima,
lingvalni nagib. Posmatrano u frotalnoj ravni osovina donjeg centralnog
sjekutića je okomita i paralelna sa medijalnom linijom.

Osovine donjeg lateralnog sjekutića i donjeg očnjaka konvergiraju ka

medijalnoj liniji.

Prvo se postavlja donji centralni sjekutić. Njegova mezijalna površina treba da

bude na medijalnoj liniji, njegov vratni dio je iznad sredine donjeg grebena, cio
zub ima blagi vestibularni nagib. Incizalna ivica donjeg centralnog sjekutića u
ovoj fazi treba da bude oko 1mm iznad i 1-2 mm iza incizalne ivice gornjeg
centralnog sjekutića pri centralnom odnosu modela. Na ovaj način dobija se
mali vertikalni i horizontalni preklop.

Nakon ovoga postavlja se donji lateralni sjekutić. Vratni dio ovog zuba treba da
bude iznad sredine grebena a i incizalna ivica na istoj visini i u istom luku sa
incizalnom ivicom donjeg centralnog sjekutića, a uzdužna osovina blago
konvergira ka medijalnoj liniji.

Na kraju se postavlja donji očnjak. Vratni dio ovog zuba je isturen u odnosu na
donje sjekutića a cio zub ima blagi lingvalni nagib.

Donji očnja je ugaoni zub koji treba da načini blagi prelaz prema bočnom
zubnom nizu.

Nak postavljanja tri donja prednja zuba sa jedne strane, prelazi se na

određivanje položaja istih zuba sa suprotne strane. Donji zubni luk je najuži u
predjelu donjih očnjaka (ugla usana).

8
 Postavka prednjih zuba

3. Odnos prednjih zuba u centralnoj relaciji

Vertikalni preklop - je razmak između sječivnih ivica gornjih i donjih zuba po

vertikali.

Horizontalni razmak - je razmak između incizalne ivice gornjih zuba i labijalne

površine donjih zuba.

Incizalna putanja - je putanja koju u propulziji madibule prelazi simfizna tačka

predstavljena u sagitalnoj ravni.

Nagib incizalne putanje kod prirodnih i vještačkih zuba zavisi od veličine

vertikalnog i horizontalnog preklopa. Za razliku od prirodnih zuba pri izradi
totalnih proteza nagib incizalne putanje može se podešavati mijenjanjem
veličine vertikalnog i horizontalnog preklopa prednjih zuba.

U ovoj fazi prednji zubi se postavljaju tako da ne kontaktiraju. Između njih

postoji minimalni razmak po horizontali oko 1do2 mm i mali vertikalni preklop
od oko 1 mm. Definitivni položaj prednjih zuba određuje ljekar u fazi probe
modela proteza prema zahtjevima fizionomije i govora.

9
 Postavka prednjih zuba

~Literatura~

1.Stomatološka protetika pretklinika - Prof. dr Dobrivoje M.

Trifunović; prof. dr Smilja Radlović; prof. dr Milutin J. Kandić;
prof. dr Miodrag M. Nastasić; prof. dr Ama Petrović; prof.. dr
Mirjana Krstić; prof. dr Darinka Stanišić- Sinobad

10