T.C. istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitiisit Miizik Anasanat Dali Yayli Calgilar Sanat Dali Yiiksek Lisans Tezi XX. YUZYIL iNGILIZ MUZiGINE GENEL BAKIS, REBECCA CLARKE’IN MUZIK YASAMI VE ViYOLA SONATININ iNCELENMESi Oykii KOCOGLU 2501050682 Tez Danigmam Prof. Z. Lale FERIDUNOGLU istanbul 2009(Goes Tc. ( é ISTANBUL UNiVERSITESi k SOSYAL BILIMLER ENSTITUSU NSS MODURLUGO TEZ ONAYL YAYLI CALGILAR Senat Dalnda 2501050682 numarah OYKU KOCOGLU’NUN hazurladgs “XX. YUZYIL INGILIZ MUZIGP'NE GENEL BAKIS,REBECCA CLARKE’IN YASAMI VE ViYOLA SONATININ INCELENMESI” konulu YUKSEK LISANS / BOKFORA-TEZI ile ilgili TEZ SAVUNMA SINAVI, Lisansiisti| Ogretim Yénetmeligi’nin 15.Maddesi uyarinca. 23.06.2009 SALI gint saat 14,00’da —_yapilmi, sorulan sorulara alinan cevaplar sonunda adayin tezinin ne OYBIRLIGi /O¥EORLEGU YA karat verilmistir. JORI UYEsI PROF. LALE FERIDUNOGLU PROF. RAMIZ MELIK ASLANOV PROF. ELDAR iSKENDEROV DOC. ZULFIYE SECKIN ke YRD.DOG. AYSEN KATIPOGLU Kabul 7 Adres : Besim Omerpasa Caddesi Keptan-1 Derya Soka 34452 Beyazit / ISTANBUL Tel: 0212 440 00 00 Fax: 0212 440 03 40 e-mail: sbe@istanbul.edu.tr6z Tezin Bashgx: XX. Yizyil Ingiliz Miizigine Genel Bakig, Rebecca Clarke’n Mitzik Yagami ve Viyola Sonatinin incelenmesi Bu tez ile, Rebecca Clarke’in yasam ve Viyola Sonati hedef alinarak, XX. iinde, Orta Cag’dan XX. ytizyila uzanan siireg genel olarak incelenmis, Rebecca Clarke’in yant yizyil Ingiliz mOzigi arasturilmustir. Dért bélimden olusan tezin ilk bot sia bashca ingiliz besteciler hakkinda genel bilgiler verilmistit. tkinei béltimde Clarke’in yasami, baslica yapitlan ve bestecilik stili, tigtinet béltimde ise Sonat Formu arastirilmistir. Dérdiineti béliim, Rebecca Clarke’ Viyola Sonat'nn Sykiisit, yapisal incelemesi, miizik agisindan yorum ve galigma énerilerini igermektedir. ABSTRACT Title: A General Look on XXth Century British Music, a Research on Rebecca Clarke’s Musical World and Her Viola Sonata This study is a research on XXth century British music, focusing on the life of Rebecca Clarke and her Viola Sonata. The first section is a general outlook on the development of British music from the Middle Ages to the XXth century. This section also provides general information about the most important British composers including Rebecca Clarke ‘The second section focuses on Clarke's life, her most important works and her composition style. The third section is a research on the sonata form. The fourth and the last section discusses the story behind Rebecca Clarke’s Viola Sonata, while analyzing its structure and giving advices on how to practice and interpret it. nLONSOZ Romantik tirdeki bu sonat, repertuvar agisindan kit olan viyola edebiyatinin segkin eserlerindendir. Rebecca Clarke’ iyi bir viyolact olmast ve dolayisiyla viyolanin avantaj ve dezavantajlarm bilmesi, eserin her zaman zevkle galinmasi igin bash basina bir nedendir. Universite egitimim sirasinda ve solo konserlerimde gok severek galdigim bu sonati tez konum olarak segmemin baslica nedenlerinden ilki, bir kadin besteci olarak Rebecca Clarke’in diger bestecilerden asagi kalmadigum saptamam ve bunu miizisyen arkadaslarimla paylasmak istememdi. Diger bir neden ise, Rebecca Clarke hakkinda higbir Tiirkge kaynak bulunmamasiydi. Bestecinin yasamim incelerken iletisime gestigim Amerika Birlesik Devletleri’nde Brandeis Oniversitesi’nden, Rebecca Clarke Demeginin kurucusu miizikolog ve kadin besteciler konusunda arastirmact Liane Curtis, Turkiye’de Clarke Sonat’in seslendirilmesinin ve bu ekilde bir arastirma iginde bulunulmasinin gok gurur verici oldugunu belirterek, bana gesitli kaynak 6nerilerinde bulundu. Bunun disinda tezimi yazarken, yurtigi ve yurtdist kaynaklan arastirdim; kitap, dergi ve internet bilgilerinden yararlandum. Bu tezin hazirlanma asamasinda yardimlarim ve birikimlerini esirgemeyen Prof. Lale Feridunoglu’na, Liane Curtis’e, gok degerli hocalarm Gigdem Altas Epikmen ve Gilden Teztel’e, annem Reside Kogoglu’na, bana zamanim ayiran ve fikirleriyle yardimes olan Suna Yiiksel’e ve ayrica Oya Ginar, Miige Hendekli, Aral Yilce ve Bahar Blyikgoneng’e tesekkiir ederim. “Diizeltme” vviCiNDEKILER OZ/ ABSTRACT ONSOz. iC¢iNDEKILER Vv SEKIL LisTESi vil ORNEK LiSTEsi KISALTMALAR LiSTESi Giris .. 1. YIRMINCI YOZYILA GENEL BAKIS 1.1. YIRMINCI YOZYIL MUZIGINE GENEL BAKIS . 1.2. ORTAGAG MUZIGINDEN YiRMINCI YUZYIL INGILIZ MUZIGINE GECIS SURECI eee 1.3. YIRMINCI YUZYILDA BAZI INGILIZ BESTECILER... 1.3.1. Sit Edward William Elgar... 1.3.2. Sir Michael Tippett .. 1.3.3, Gustav Theodore von Holst. 1.3.4, John Nicholson Ireland 1.3.5. Sir Eugene Aynsley Goossens 1.3.6. Malcolm Henry Arnold 1.3.1. Fritz Frederick Delius 1.4. YIRMINCI YOZYILDA VIYOLA IGIN ESERLERI OLAN BASLICA INGILIZ BESTECILER. 1.4.1. Ralph Vaughan Williams. 1.4.2. Frank Bridge... 1.4.3. York Bowen 1.4.4, Blisabeth Lutyen: 1.4.5. Benjamin Britten... 1.4.6. Sir William Turner Walton1.4.7. Sir Amold Edward Trevor Bax... 4.8. Sir Arthur Bliss 2. REBECCA CLARKE’IN KISA BIYOGRAFisi 2.1, REBECCA CLARKE’ IN BASLICA ESERLERI VE BESTECILIK STILI.. 3. SONAT.. 3.1 BAROK DONEMDE SONAT .... ese 3.2, KLASIK DONEM VE SONRAK! DONEMLERDE SONAT... 3.3, SONAT FORMU .. 3.4, VIYOLANIN ODA MUZIGiNDEKI YERI 4, REBECCA CLARKE’IN VIYOLA SONATI 4.1, ESER HAKKINDA GENEL GORUSLER .. 4.2. BIRINCI BOLUM ..... 4.3. IKINCI BOLUM. 4.4. OCUNCU BOLUM SONUG, KAYNAKCA. VISEKiL LiSTESi Sekil 1. Sir Edward William Elgar. Sekil 2. Sir Michael Tippett........ Sekil 3. Gustav Theodore von Holst... Sekil 4, John Nicholson Ireland .... Sekil 5. Sir Eugene Aynsley Goossens .. Sekil 6. Malcolm Henry Arnold. Sekil 7. Fritz Frederick Delius Sekil 8. Ralph Vaughan William: Sekil 9, Frank Bridge ... Sekil 10. York Bowen. Sekil 11.Elisabeth Lutyens Sekil 12. Benjamin Britten. Seki 13.Sir William Turner Walton ... Sekil 14.Sir Amold Edward Trevor Bax. Sekil 15.Sir Arthur Bliss . Sekil 16, Rebecca Clarke, 1940h yillarda.. Sekil 17, Rebecca Clarke, Royal Miizik Akademisi’nde, 191 0lu yillar.. Sekil 18. Music & Letters Dergisi kapagi, Ocak, 1923 sayist.. Sekil 19. Queen's Hall Orkestrast’na Sir Henry J. Wood tarafindan segilen alts 48 bayan miizisyenden biri Rebecca Clarke’t.... Sekil 20, English Ensemble*in 1928 veya 1929°da gekilmis bir tanitim. fotografi ; Sekil 21. James Friskin ve Rebecca Clarke Friskin, Evlilik fotografi, 1944 Sekil 22. Rebecca Clarke 90 yaginda. Sekil 23. Rebecca Clarke’in kendi adinin yan sira Anthony Trent takma_ adint kullandigit bir konser afigi Sekil 24, Sonat Formu. os Sekil 25. Clarke ve Coolidge, Berkshire Festivali’nde...... vinORNEK LISTESi Omek 1. Mozart Mi bemol majér Dértli, ilk béliim, 85. ve 86. dlgt. Omek 2. Mozart Fa majér Dértlii, ilk boltim, 127. ve 132. dlgtiler arasi. Omek 3. Beethoven “Rasumovsky”, Op.59, no. 1, ilk béltim, 115. ve 118. Slgiller aras. Omek 4. Beethoven “Rasumovsky”, Op.59, no. 2, tigtinet béliim, 52. ve 58. Glgiiler arast...... Omek 5. Schubert, Oldm ve Geng Kiz, digtineti bolum, 153. ve 159. lier ars. Omek 6, Brahms, $i bemol majér Dartld, digtincd bolum baslangter Omek 7. Brahms, Si bemol majér Dortla, ikinci béltim, 7. ve 10. Ol¢iiler aras1 . sesenneennn Omek 8. Brahms, Fa major yayl Besli, Op. 88, dérdtincit boldim Omek 9. Dvorak, Fa majér Dortlt, ilk béltim baslangret.. Omek 10, Debussy, Dértli, tigtinett béliim, 28. ve 35. lgdler arast Omek 11. Ravel, Dorti, igtincd béltim baslangr Omek 12. Rebecca Clarke Viyola Sonat, ilk 12 dlgti Omek 13. ilk béltim, birinei tema... Omek 14, Notaler..... Ornek 15. Notalar. Omnek 16. Notalar. Omek 17. Notalar, Omek 18. Notalar. Ormek 19. Notalar Omek 20. Notalai Ornek 21. Notalar... Omnek 22. Notalar Omnek 23. Notalar.... Omnek 24. Notalar.. Omek 25. Notalar.... Ornek 26. Notalar.... villOmek 27, Notalar. Omek 28, Notalar. Omek 29. Notalar, Omek 30. Notalar: ‘Omek 31. Notalar: Omek 32. Notala Omek 33. Notaler... Omek 34, Notalar... Omek 35, Notalar... Orek 36. Notalar.... Omek 37. Notalar. Omek 38. Notaler... Omnek 39. Notalar.. 100 Omek 40. Notalat..en 101 Omek 41, Notalar..... 101 Omek 42. Notalar.. Omek 43, Notalar... Omek 44, Notalar. Ormek 45. Omek 46. Omek 47. Omek 48. Ormek 49. Omek 50, Notalar. Omek 51. Notala Ornek 52. Notalar.. Omek 53. Omek 54. Omek 55. Ornek 56. Omnek 57. Notalar.. Omek 58. Notalar. 102 103 103 112 113 14 M5 us .. 116 IxOmek 62, Notalar. ‘Omek 63. Notalar. Omek 64. Notalar. Omek 65. Notalar. Omek 66. Notalar Omek 67. Notala Omek 68. Notalar. Omek 69. Notalar. Omek 70. Notalar. Omek 71. Notalar.. Omek 72. NotalarLat. Op. Yun. KISALTMALAR LiSTESi Almanca Geviren Dogumu Fransizca ingilizce ftalyanca Latince Opus Sayfa ‘Yunanca XIGiris XX. Yiizytln baslamasiyla birlikte, diger sanat dallarinda oldugu gibi, milzikte de her tiirla smn bilingli olarak zorlandygi bir dénem baslamistir. Bu dénemde ortaya gikmaya baslayan, “yeni miizik” anlayist igin, “Modem ~ Cagdas (Contemporary) Miizik” terimi kullanilmaktadir. Tonal armoninin zorlanmast sonucunda besteciler yeni arayiglara y6nelmislerdir. Bu sayede politonal, atonal mitziksel fikirler ortaya gikmaya baslamistir ve ayrica mizigin belli bir tonal eksenin kdlesi olmast fikri de kirlmaya baslamistr. Catidas Miizik, dogal olarak teknoloji ile kesismis ve akademik anlamda elektronik miizik bas gistermistir. Tezimde, yasamimi ve Viyola Sonati’n inceledigim Rebecca Clarke ise, XX. ylzyilin baslarnda yasamus bir bestecidir. Hemen hemen biittin eserlerinde Klasik Dénem bestecilik kurallarin temel olarak kullandija gorilse de, tarzindaki kurallant zorlayts bigimi, ilgi gekicidir. Clarke’m eserleri, agik, anlasilir ve kolay dinlenen bir stile sahiptir. Miziksel olarak Romanti hissedilmektedir. Donem etkisi yogun bir bigimde1. YIRMINCi YUZYILA GENEL BAKIS Gegen yiizyillara gre gok daha renkli, hareketli gegen ve belli bash deGisimlerin yer aldiga XX. ylzyil, bilimde, teknolojide, sanayilesme alanmnda ve toplumsal yasam bigiminde sigramalar gagidir. Diinya savaslart, siyasi bunalimlar, soguk savas, savasin yol agtigi yoksulluklar, bilimdeki ilerlemeler, teknolojideki gelismeler ve uzay cag, bu dénem insanmmt oldukga etkilemistir. Biitin bu degisimler sirasinda, sanatgilar yagadiklant gevreye duyarsiz kalmamig ve olaylara karst olumlu veya olumsuz tepkilerini, elestirilerini ortaya koymuslardir. (tink eskiden bikmak ve yenilikder yaratmak insamin dogasina daha yakindir. Bu degisimler kisa zaman dilimleri iginde igin bazen bir sanatgt, émrit boyunca birkag anlatim yolunu sirastyla deneyerek kendini yenilemek geregi duyabilir. XX. yiizyilda, ulusalek diisincesinin biitin dinyaya yayilmastyla birlikte hemen hemen her ulus kendi halk miizigine yénelmistir ve bu sayede, sanatin her alannda folklorik Sgeleri, yurtsever temalari On plana gikaran eserler yaratilmisti. Sanat akimlan eski galarda yitz ya da yiizelli yilt kapsarken, XX. yiizyilda renkli ve huzih yasamin ortaya koydugu hizh dretim ve tiketim nedeniyle, stireleri kisalmistir. Onceki gaglarin, iyi ya da kétil, az ya da gok karakteristik isluplari, belirgin zeitgeist ‘lari’ vardi. Yirminci yiizytlin béyle bir dzgiillik zemininin var olmadige soylenemese de, énceki dénemlere oranla ¢ok daha karmastk, coklu ve gecisken bir yapidayds, Bu farklilagma, kuskusuz birdenbire ortaya ¢ikmadi; sancilart bir onceki yilzyilin ortalarindan itibaren hissedilmeye baslanan bir kabuk degistirme stirecinin kaginilmaz sonueuydu,! Zeitgeist: (Aim.) Dénemin ya da toplumun gustosunu, aliskanhklarnt, soyut toplumsal = ris = Ornek 9. Dvorak, Fa majér Dértl, ilk bali baslangrer Viyola, Max Reger, Amold Schonberg gibi pek gok Alman, Avusturyal, Macar besteci tarafindan oldukga zarif kullanimistir. Fransiz okulundan gelen besteciler, viyolayi Almantar gibi duygulann ifadesi igin bir arag olarak kullanmaytp, daha ziyade orkestradaki diflemeli galgt roltint, oda miiziginde viyolaya vermislerdir. Bu durum, viyola sesinin obua, klamet hatta fagotla benzesme gésterdigi Claude Debussy’nin yayh galgilar dortltistinde oldukga belingindir (Omek 10). Terzetto: (It.) Ug ses veya nadiren Ug galg: igin yazalmis eser. 70Un peu plus Ornek 10. Debussy, Dortld, Ugtncd bolum, 28. ve 35. dlgtlerarast Maurice Ravel de viyolay: genellikle aym bigimde kullanmis, ek olarak pizzicato (teli parmakla gekmek), ponticello (esige yakin galarak farkh tum elde etmek) gibi tekniklerle ve surdin kullanarak degisik tnilar ortaya gikarmstur Omegin; Dértli’stindin dgiincd boldmintin basinda, temay: viyola duyurur, Ravel, yavag tempolu olan boliimde alt tellerde calinan bu mkemmel temani, uzaktan gelen melankolik bir tim ile galmmas: gerektigini hayal etmis ve surdin kullanulmasim istemistir (Ornek 11). Grnek 11, Ravel Darla, Ugtined Bolum baslangict nliging ve zor bir galgi olan viyolanin XX. ytizyil Ingilteresindeki konumunu, ok iyi bir viyola yorumcusu olan Lionel Tertis oldukga etkilemistir. Tertis, Benjamin Dale’in viyola igin altuhst basta olmak tizere pek gok esere esin kaynag olmustur. Emest Bloch, Amold Bax, Frank Bridge, York Bowen, H. Waldo Wamer, ‘Arthur Honagger, Rebecca Clarke, Ralph Vaughan Williams, William Walton gibi bestecilerin viyola igeren pek cok eseri vardhr. 24, REBECCA CLARKE’IN VIYOLA SONATI Usta bir viyolact olan Rebecca Clarke, viyola sonatim 1918-1919 yillannda, Honolulu’da bir dizi oda mtizigi konseri verdigi sada yazmaya baslamistir. Unlit piyanist ve oda mllzigi yorumeusu Elizabeth Sprague Coolidge’nin dtizenledigi Uluslararast Coolidge Festivali’nde, viyola sonatt igin bin dolarhk dal vaat edildigini haber aldigi zaman, sonati izerindeki galismalarm hrzlandirarak, 1919 yilinin ilkbahar-yaz sezonunda tamamlamustir. Rebecca Clarke’m takma ad kullanarak katildigi bu yarismaya, diinyanin cesitli tlkelerinden yetmig tig beste gonderilmistir. Jtiriyi ikiye bolen festivalin finalinde Clarke ile Emest Bloch’un viyola-piyano sonatinn esit miktarda oy almastyla, Bayan Coolidge kesin sonucu belirleyecek oyu kullanmaya gagrilmis ve Bloch’un eseri birinci olmustur. Yansmanin kurallarma gore yalnizca kazanan adayin zarfimn agilmasi gerekirken, jtirinin istegi dizerine, oylar esit oldugu igin diger yarigmacimin adi da kamuoyuna agiklanmistir. ki jtiti dyesi, Clarke’mn yansmayt kazanamamasinin nedenini; Coolidge’in komsusu ve arkadagint kayirdig distincesinden sakinmak ve heniiz yeni olan bu yansmanin namim korumak adina oldugunu belirtmislerdir. (Sekil 25) “Bana gore Bloch'la esit puan almak, odillit kazanmis olmaktan daha onur verici, Bloch'un galismasini 0 kadar cok begendim ve hatta hayran oldum ki eger 6diilii alms olsaydim bu benim icin gercekten bir hayal kriklige olacakt..”” (Rebecca Clarke Viyola Sonat: tizerine 1977 program notu) * Liane Curtis, Rebecea Clarke Reader, indiana University Press, 2004, 5.226 B‘Sekil 25. Clarke ve Coolidge, Berkshire Festivali’nde Bu olaydan sonra bazi miizik yazarlart, “Clarke” adinin, Bloch’un takma adi oldugu yéniinde séylentiler gikarmslardi. fronik olarak, aralarinda Bloch’un da bulundugu baz1 bestecilerin yardimin: alarak beste yaptigt yolunda da iddialari vardh. En azindan bu sonati besteleyen Clarke olamazdh, gtinki bir kadinin boyle bir eser yaratabilecegi diisiiniilemezdi, Oysa bu ikincilik, 1919 yilnda bir kadin besteci igin daha Once rastlantlmamis bir basanydh. “Hatta bir keresinde elime Rebecca Clarke adintn , bir baskasinun takma adi oldugunu belirten bir gazete kipiirit gecti. Diger bir deyisle yasamyordum. Bu nedenle gercekten var oldugumu ve hatta ingiltere’de dogup bitytimeme ragmen babam Amerikalt oldugu igin cifte vatandashk talep edebilecegimi ve son olarak da 74viyola sonatim benim kimseden yardim almadan besteledigim bir calismam oldugunu belirtmeliyim.”” Fakat sonat bir sekilde kabul gérdit ve 1919 tarihli Berkshire Festivali’nde Louis Bailly ve Harold Bauer tarafindan ilk performanst gergeklestirildi. Rebecca Clarke Demegi, bu sonatin orkestra versiyonunu, Brandeis Universitesi’ndeki Kadin Calismalart Arastirma Merkezi’nde besteci ve akademisyen olan Ruth Lomon’a siparig etmistir. Viyola ve piyano igin olan bu sonatin viyola ve orkestra versiyonunun ilk seslendirilisi, viyolact Peter Sulski tarafindan, sef Jan Watson yénetimindeki Worcester Collegium Orkestrasi ile 8 Haziran 2007 tarihinde St. Paul Mizik Festivali gergevesinde, St. Paul Katedrali’nde gergeklesmistir.*' 4.1. ESER HAKKINDA GENEL GORUSLER Rebecca Clarke’in viyola sonati, ortalama olarak 22 dakika sirmektedir. Ug boltimden olusan bu sonat, viyola ve piyano igin yazalmis fakat viyolonsel ve piyano ikilisine de uyarlanmustir. Sonat Allegrosu, rondo gibi klasik dénem formlarmdan faydalanilan eserde, izlenimei (empresyonist) akimin, dzellikle Claude Debussy etkisini gézlemledim. Kesit ve kesit igindeki citmleler seklinde inceledigim eserde; Clarke, buldugu bir motifi gesitli sekillerde, gesitli yontemlerle igleyerek, tam bir boltim hatta eser boyunca kullanmistir. Omegin; birinci béliimiin ilk temasindaki motifler, boli boyunca degiserek de olsa siirekli karsimiza gikiyor. Poliritmik” kesitlerin stk sik kullanildigy eser, temalar agisindan sade, net ve kolay anlasthr. Eserin baginda, 1810-1857 yillan arasmda yasams inl Fransiz oyun yazart ve edebiyatg: Alfred (Louis Charles) de Musset’nin “La Nuit de Mai” (Mayis Gecesi) adh eserinden bir alinti bulunmakta: ** Liane Curtis, Rebecca Clarke Reader, Indiana University Press, 2004, 5.226 (Rebecca Clarke Viyola Sonat tizerine 1977 program notu) >" (gevrimigi) huips//wvww.rebeccaclarke.ore/june8. html (11.02.2008) * Polirtim: (Alm. Polyrhytmik, Polymetrik) Tek bir ritme bag olmayan, degisik rtim Gzerine kurulu tema, climle, melodi igeren miizik. 75“Poéte, prends ton luth; le vin de la jeunesse Fermente cette nuit dans les veines de Dieu.” “Sair, lutunu al; genglik sarabi bu gece ‘Tann’nun damarlarinda fermente oluyor.” 4.2. BIRINCI BOLUM Impetuoso” bash tasryan bu boli, Mi minér tonundadi ve Sonat Allegrosu formunda yazilmistir, Viyolann serbest karakterde (ad libitum) girisi (introduction) ile baslar. Forte nilansta, 4/4’lik ve adeta bir zafer havasinda olan bu gitis, piyanonun I. derece pedal sesinin tzerinde 12 élgii boyunca devam eden, Mi eksenli Dorian modu dizerine kurulmus, pentatonik™* bir temadir (Omek 12). Yorumcu, son derece gorkemli baslayan temanm, figtineil Sl¢iiniin ilk iki vurusunda III. pozisyondan, I. pozisyona inerken, notada belirtilmedigi halde, glissando yapabilit. Dérdiincti dlgiideki Mi notasi, genis ve koyu bir vibratoyla degerinden biraz fazla tutulabilir. Besinci ve altinci dlgiilerdeki dalgalanmalar, tenuto ve crescendo-diminuendo niianslarla belirginlestirilebilinir. Dinledigim yorumlardan ofunda, 12. él¢tntin son vurusunda, allargando yazdigi halde, accelerando galinmis olmast yorumeuya bu sekilde bir yorum alternatifi sunabilir. * Impetuoso: (lt) Siddetli ve helt bir coskuyla. ~ Pentatonik: (Pentatonik gam) iginde yarim tonlar bulunmayan, Major gamin tam tonlarinin tam kaldig, yarn tontarinin ise bir buguk tona giktig, sirastyla iki tam, bir bir buguk, bir tam ve yine bir bir buguk ton kullanslan bes dereceli gam, 76—= 2 ‘Ornek 12. Rebecca Clarke Viyola Sonat, ilk 12 olgt 13. Slgtide birinci tema baslamaktadir. Poco agitato’ olan ve 39. Olgtintin sonuna kadar devam eden 3/4’llik bu temada forte ve ardindan duyulan subito™ piano" niansin (p) (aniden sesin en hafif hale gelmesi) crescendo" ile giderek * Poco agitato: (it) Az heyecant * Subito: (It) Hemen. 5 Piano: (it) Hafif, yumusak sesle rescendo: I.) Sesin girlgintin artmasimi belirten terim, 1ylikselmesi, bizi 31. dlgiideki aksanh forte Re notasina hazirlar (mek 13 - 14) Yorumcu, noktah sekizlik ve onalthk degerde olan notalarin tigleme gibi duyulmamasina dikkat etmelidir. 22. dlgiintin son sekizliginden 23. dlgitye gegiste, glissando yapilabilir. Ornek 13. lik bolum, birinci tema B27. dlgiide duyulan fark kesitte, giriste sunulan temanin motifinden yararlanildigs gortilir (Ornek 14). Firble « arg. a eS Ornek 14 79Birinci temamn sonunda iki bir képrii bulunmaktadir. Yalnizca Ig piyanonun galdyga bu iki Olgilik képriide, forte” ntianstan™ (f) gift piano dligilir, 39, dlgiide ise ikinci tema baslar (Omek 15). iansa (pp) Ornek 15 Poco meno mosso””* basliklt ikinci tema, ilk temaya gore daha lirik ve sakin bir karakterdedir. Yogun bir kromatizme sahiptir. Piyanoda sol elde baslayan bu tema, ilk temanin IT, kesitinden yararlanarak olusturulmustur. (Omek 16). iy ile tone Baise Ornek 16 Forte: (It) Gagla * Najans: Nuance (Fr. Ing.,Alm.) Eserin daha dstin yorumu igin Ongbrdlen ses dinamikleri, grluk. * Poco meno mosso: (it) Daha az hizh50, Sigiintin son sekizliginde, piyano, temay: viyolaya devreder (Omek 17). Yorumeu, bu temayi son derece bag, yumusak, vibratolu ve sicak bir ifadeyle calmalidir, Bu ifadeyi elde etmek igin, 51. dlglden 55. dletye kadar II. telde galinmalidir. SS Sas ———— = . = £3 eee eee th elee Ornek 17 55. @l¢tide ise basta piyanonun sol elde sundugu temayi, bu kez 12 dlgil boyunca viyola duyurur (Ornek 18). Yorumcu ve piyanist, 62. dlgtide her iki partide ayn anda duyulan iiglemelere birliktelik igin dzellikle dikkat etmelidir. LES - Pr Ornek 18 Ra — 8167. Slgiide baslayan codetta’, ikinci temanin ritmik ve melodik malzemesinden olusmustur. tkinci temadaki bes notadan olusan motif, 69. dlgiide bir oktav kalindan duyulur. 71. 6 74. lide dért nota, 72. dlgiide ise tly notaya diiser. 73. ve lerde tek ses halinde duyulan motif, sdnerek yok olur (Omek 19). 69. Slgtden itibaren Do teli tizerinde calman pasaj, viyolanin koyu tinisim ortaya cikarmak igin, genis ve gtiglti vibrato ile desteklenmelidir. 73. ve 74. lgiideki bos tel Do'da ise, Sol telinde tigiineti parmak Do notasina vibrato yapilarak, bos telde vibrato tinist elde edilebilir. Ornek 19 * Codetta: (lt) : Kugik code. 82Gelisme boliimii (development), meno mosso bashigim tasir ve 75. Slgiide misterioso” bir hava ile baslar. 75. ve 80. dlgiiler arasinda viyolada p nlansta, 5. ve 6. ‘Slgillere benzer, serbest bir pasaj vardir. Bu serbest pasaj, 80. dlgtide yerini marcato”* bir pasaja birakar. Modal bir yapi ve havanin hakim oldugu, ton etkisi zay:flatilmis bu bolamde, piyanodaki akorlarda ard arda besliler duyulur (Omek 20). 80. dlotideki marcato pasaj, yayin koktinde galinmahdir. 81. dlgiiyii 82. dlgtye baglayan aynt dort notada ise, pasajin tek diize duyulmamasi igin, ufak bir crescendo-diminuendo yapilabilir. Ornek 20 * Misterioso:(lt.) Gizemli. * Marcato: (It) Belirgin, vurgulamalt 8386. ve 93. Olgiiler arasindaki pasajda, birinci temamn ritmik malzemesini duyarz. 85. dlgilde baslayan crescendo, 90. dlgiiye dek artarak devam eder (Omek 21), Yorumeu, bu pasajin gorkemini, bilyik ve aksanh yay kullanarak daha iyi ifade edebilir. Viyoladaki dértleme onaluhklara, piyano, altlama onaltilklarla eslik eder. |p graxioro Ornek 21 94, ve 97. dlgiiler arasinda ilk temamin igindeki iki miiziksel diigiince tist iste duyulur (Omek 22), Rusen Giines’in, “La telinde galma sanatt” olarak derslerinde sik sik degindigi “La teline sag el ile gok fazla yiiklenmemek, bastirmamak” bu ve bu gibi pasajlar igin cok énemli bir teknik ntlanstir. Yorumcunun sag elinin ok yumusak, rahat ve dengeli olmast gerekmektedir. 84Ornek 22 ikinei temadaki melodik ve ritmik doku, 100. ve 105. élgiller arasinda yeniden kullanilmistir (Omek 23). Ornek 23 85105. blgtt ile 106. dlgtt arasinda notada yazmasa da glissando yapilabilir. 106. Slgiyle 109. led arasinda duyulan déniig kopriisi, ilk temadaki ritmik yapryt banndinr ve oktavlarla devam eder. pp ntansta baslaytp, 109. dlgiide bilyitk bir yavaslama ile 110. Sigtideki ilk tempoya baglanir (Ornek 24). — 2 ‘PEP mano moss on ——. Ornek 24 Yeniden sergi (reexposition), biyik bir yilkselisle baslangigta oldugu gibi firtnal: bir bigimde, f nilansta 111. dlgiide baslar (Omek 25). 110. dlgiideki link’te, ilk tempoda galinmasi istenilse de yorumeu, crescendo’yu accellerando ile 111 dlgtideki fndansa tagiyabilir ve 111. dlgdye bayUk bir nefesle baslayabilir. faprteoe poo ‘Tempok. > oa —=) Ornek 25 86Yeniden serginin ikinei temasi,135. lgiide képrii olmadan Mi majér tonda, bu sefer ilk olarak viyola ile sunulur. Bu tema, daha sonra 159. dlgtide piyanonun orta partisinde tekrar duyulur (Omek 26). 134. dlgtiniin son ig sekizliginde viyolada duyulan aksanli oktavlar, 135. élgiide, Re telinde V. pozisyon Mi notasina biiyiik bir glissando ile baglanabilir. el ‘Tempo Sf opfeassionato Ornek 26 159, dlgiide ikinci temanin melodisi, piyanoda sol elde, duyulur. Viyola, ok hafif (ppp) arpej figUrasyonu ile piyanoya eslik eder (Omek 27). Yaymn ortast ile ucu arasinda galinmast gereken bu kesitte, yine Clarke dzellikle belirtmedigi halde, eserin XX. yilzyil eseri olmas: nedeniyle farkl tnilar elde etmek isteyen yorumcular, burada, sul ponticello teknigini kullanabilirler. 87Ornek 27 88Melodi, 170. dlgtide V. derecede duyulur ve 171. lgiide coda baslar. Meno mosso ve p nilansta baslayan codanin, dokuzuncu dlgiistinde piyanoda arp etkisi veren gamlar yer abr. 180. dl¢tintin son vurusunda duyulan V. derecenin, 181. dlgiide I. dereceye baglanmasi ile béliim Mi major ton hissi ile yavaslayarak ve sénerek biter (Ornek 28). Lpep pat ritennto GOrnek 28 394.3. IxiNCi BOLUM Sonatin ikinci bélimi, 6/8°lik Glgiide, gakaci bir karakterde yazilmis, eiilenceli bir bélimdiir. Vivace” bashgim tasr ve A-B-A-B-A formundadir. Viyolanin siirdin™ takilarak galindigi baslangigta p nlanstyla temay: ilk piyano duyurur ve viyola ona pizzicato™” ile eslik eder. Eser, dért dlgi Snctil ve ardindan sekiz Slgit soncul sistemiyle yazilmistir. 10. dlgiide viyola arco" olarak armonik sesleri”**** duyurur. 11. dlgiide ise viyola ff ve aksanh olarak sekizlik notalan galar ‘ve 12. dlgiide piyano ile beraber puandorg’****” yaparak bekler (Omek 29). Ornek 29 * Vivace: (It.) Canl, yasam dol “* surdin: (lt. sordino) Calginin sesini azaltan ve tinisint degistiren kismag. " Pizzicato: (It:) Teli parmakla gekerek alma teknigi. Arco: (It) Yay. “** armonik sesler: (Alm. Flageolett) Calgida, asi sesten daha hafif isitilen ara sesler. Viyola tek ya da gift parmakla 1/2, 1/3, 1/4 gibi oranuilarla hafifge dokunarak elde edebiliriz. * Puandorg: (Fr. Point d’orgue. Org noktasi. Puandorg isareti eski mziklerde orgun serbestge ‘galacags yerleri belirtmek igin kullanilirdt. Diger mizisyenler orgu beklerlerdi. Sonraki zamanlarda hhemen hemen bitin uzatmalar iin bu isaret Kullanslmistir. Uzerine konuldugu notanin degerinin yarist kadar daha wzatilmast Gnerilir. 90Piyano, 12. lgtintin son sekizligi olan re bemol notasindan baslayarak, siyah tuslar tizetinde, ince Fa diyez’e kadar gift piano niiansta, glissando” yapar. 13. ve 14. Slgiiler, link”*tir (Ornek 30). Ornek 30 15, dlgiiden itibaren viyola, altt 6lgG Sli tam araliklarla armonik sesleri galar. Bu sirada piyanoda tema duyurulur. 21. digi ve 25. Sig arasinda viyola armonik seslerden pizzicato akorlara geger. Dért digi Snciil ve ardindan sekiz él¢ii soncul sistemi yeniden karsimiza gakar (Ornek 31). * Glissando: (it.) Kaydirma. “Link: (Ing.) Baglants 1Ornek 31 92Béliimiin esas temast 27. Olgde viyolada duyulur. p niansta ve kivrak karakterdedir. Bu temanin iginde, dérder lgildk kaliplar duyanz (Omek 32). Her ‘let igerisindeld birinci ve dérdiincti sekizliklerde yapilacak olan ufak yay aksanlan, yorumcunun bu pasajlan galigim kolaylastirabilir. Ornek 32 9343, ve 58. dlgiiler arasi, képriidir. ff ve aksanlarla baslar. Pentatonik dizi tizerinde kisa gikict ve inici pasajlar duyulur. 59. dlgtide gelecek olan B temasina baglanmadan once piyanoda Alberti bas’ ve ardindan yavaslama baslar (Ornek 33). Ornek 33 * Alberti bas: Kirik akorlarla melodiye sade bir bigimde eslik etme terimi. Sozciigin kaynagp, bu tarzi ‘sok ve severek kullanan Italyan besteci Domenica Alberti (1710-1740). 9459. dlgiide baslayan B temast meno mosso’dur ve 10°ar dlgtiik iki cimleden olusmustur. Dért dlgii Sncil ve ardindan altt dig soncul duyulur. Bu iki ctimle, ayn. zamanda birbirinin transpoze edilmis halidir. Piyanoda siirekdi pp ntlansta Alberti bas vardir. Viyolada ise bu esligin dzerine A temasinin aksine, sakin, ifadeli ve sade bir tema devam eder. (Omek 34). = Ornek 34 9579. dlgiide piu mosso” temposuyla dontls képriist baslar. Piyanoda sag ve sol ele paylastirilmis hizh arpejler duyulur. Bu kesit, béltimiin ilk temasinin melodik ve ritmik dokusunu barindinr. Viyolada 79, dlgtiden itibaren sekiz digi duyulan kesit, — 87. dlgtiden sonra, bir oktan ince olarak yinelenmistir. Yorumeu, bu kesite yayin kékiinde ve ufak bir aksanla baslamalidir. (Omek 35). WD] Pri moe Ornek 35 * Piu mosso:({t.) Daha hizh. 9691. Slgtiden itibaren hissedilen yiikselis, 95. Slgtide artarak devam eder. Turmans hissi, ff ntiansa ulagir ve hizlanarak her iki partide de aniden kesilir (Omek 36). Ornek 36 97Kararh bir bigimde 103, dlgtide tekrar A temast baslar. Fakat bu kez ilk ctimle farkdh bir sekilde islenmistir. Dérder dlgilik ctimlelerde, niians ve rejister farkhhklant vardr, lik dért dlgtide piyano, aksanlt ve gift forte bir bigimde temay1 sunar. Sonraki dirt dlgtide ise piyano pp nilansla ve parlakhkla temayi galmaya devam ederken, viyolada armonik sesler duyulur (mek 37). Ornek 37 98119. dlgtide, 16. ykselen niians ile gelistirildigini \dcki ritmik malzemenin crescendo ile pianodan forteye iz (Omek 38). Ornek 38 99131. dlgtide, 27. Sigiintin tekrani duyulur. Daha dnee p olan niians, bu kez pp olarak karsumiza gikar ve piyano esliginde fark bir parti vardir (Omek 39). Ornek 39 100147 ve 150. 8 bigimde, ilk iki lg aksanh gift forte iken ardindan gelen iki dlgtide niians aniden giller arasinda, képriiyii duyar. Viyolada ekoyu anmsatan bir gift pianoya diser. Piyanoda yine Alberti bast duyulur, 149. dlgtintin ikinoi yarisindan itibaren baslayan yavaslama bilyik bir nefesle 151. dlgiiye baglamr (mek 40). Ornek 40 151. élgiide meno mosso yani temponun agirlasmasi ile Gncekine gbre daha kisa bir B temast duyulur (Omek 41). Ornek 41 101159, dlgtiden itibaren dért dlgii gift piano ve giderek yavaslayan bir képrit vardir. Piyano partisindeki kank akorlara viyola, iki dl¢i normal, iki 6l¢d armonik seslerle poco a poco animando (yavas yavas daha da canlanarak) geklinde eslik eder (mek 42). SSS poss, a poco axinaxto ~~ Ornek 42 A temasi, son kez 163. dlgiide duyulur. Viyoladaki pizzicatolar, piyanonun sundugu temaya eslik eder. Lik tema, dort dled énciil ve sonrasinda sekiz. digi sonculdan olugurken, temanin bu son duyulusunda, dért digi Snedil ve ardindan alti lei soncul sistemini gézleriz (Ornek 43). 102Ornek 43 173. dlgde, piyanoda pp niianstyla baslayan coda duyulur. 177. élgtide yavaslama olmaksizin devam eden biliim, 179. dlgtide piyanonun glissandosu, viyolanin duyurdugu armonik ses ve ardindan pizzicato ile sénerek biter (Omnek 44). Ornek 44 1034.4. UCUNCU BOLUM Ritmik olarak 6/8’lik ve 3/4’liigiin ist iiste geldigi izlenimi veren poliritmik kesitlerin oldugu bu béltim, karmasik bir dokuya sahiptir. Birinci bélimiin giris kesitindeki tema, bu biliimdeki “C” kesitinden itibaren yeniden ortaya giktyor ve yeniden isliyor. 3/4” lk baslayan adagio" bashkh ilk temayt sol elde yedi digit boyunca piyano duyurur. Bu tema, ashnda birinci béldmiin 23.dlgiisiinden itibaren duyulan ciimleden yararlanarak olusturulmustur ve baslangig temasi la iizerinde pentatonik bir dizi Uzerine kuruludur (Ornek 45). Ornek 45 * Adagio: (I) Agir, gdsterisi bir tempoda anlamindaki hiz terimi. 104Piyanonun semplice” baslayip rubato" devam ederek sundugu giris, 8. dlgtide melodiyi viyolaya devreder. Viyola, temayt, piyanonun kaldigi en son niians olan gift piano’dan alarak, molto espressivo"* bir bigimde devam ettirmelidir. Yumusak ve sicak bir ifade igin sol elin vibrato yapmast gereklidir. Yorumcu, 9. dlgiide bu kez viyolada duyulan temaya gegmeden Once, 8. dlgilde, aym Ug notann monoton duyulmamasi agisindan gok olmamak Kaydiyla crescendo yapabilir. 9. dlgiden itibaren temadaki pentatonik etki azalir. Piyano partisindeki eslik, modern bir armoniye sahiptir (Omek 46). Ornek 46 + Semple: (It) Sade, ** Rubato: (It.) Tempo ve ritmde dzgir,esnek davranarak melodiyi, akorlar, Kendi istedigi anlattmda, notanin degerinden galarak seslendirmek. “Molto espressivo: I.) Gok ifadeli 10517. dlgtideki mezzoforte* nilans (mf), 15. ve 16. digtilerde duyulan crescendo ile hazirlanmistir, Bu kesitte, temanin hem ritmik hem de melodik olarak gesitlenmig bigimini duyanz. Piyano, kalabalik partisiyle viyolaya eslik ederken, zaman zaman nce sol elde, sonra sag elde viyola ile aym melodiyi de calar. Yorumcu, bu birliktelige dzellikle dikkat etmelidir. 21. dlgtide Pye ulagan nians, diminuendo™ ile 22. lgtide p’ya diiger ve yavaslar (Ornek 47) Ornek 47 Mezzoforte:(it.) Orta kuvvette. ** Diminuendo: (It.) Sesin giderek azaimasi 10623. dlgiide, pp niiansta yalnizca bir dled piyano tek basina eslik partisini calar. 24, 6lgiide viyolanin ilk temay1 bir oktav ince olarak duyurarak katildysi bu eslik partisi, pentatonik bir melodidir (re-do-la). Piyanoda sol elde galinan akorlardaki besli araliklar, bosluk etkisi uyandinr (Debussy etkisi). Viyola, buradaki 8 dleiliik partisinde, aksansiz, diz, az vibratolu ve yumusacik galmalidir (Ornek 48). Ornek 48 10731. Olgldeki yavaslama, B temasimn hazirlayicisidir. Kink akorla ilk tempoda baslayan iki 6l¢G piyano solonun ardindan, p niiansta baslayan viyolanin duyurdugu ilk tema, fark dlgi birimi ve ton degisiklikleri ile tekrarlanarak gelir. 32. Slgtide piyanonun duyurdugu yeni ton olan Fa diyez majér tonundaki bu yeni melodiyi 34. digtide viyola aynt ifadeyle taklit etmelidir (Omek 49). “eo BB ayes 7 Ornek 49 10845. élgiide piyanonun solos baslar. Donanimda eski ton olan Fa diyez majordeki diyezler gortinse de partide yer alan anzalarla ton degisim hissi verilir ton tekrar degisir, B temasinin ikinci kesiti, 49. dlglide ufak bir yavaslamayla viyola ile baslar (Omek 50). 109Daha diri ve heyecanh bir sekilde ritmik olarak az da olsa degisime ugramis A temasi 57. dlgiide mf niiansta tekrar duyulur. Crescendo ile yikselen melodi, A temasinin tekrar duyurulmasina kadar devam eder (Omek 51). [Biber aninato Ornek 51 64. dlgtde ilk tema, f nijansta ve bir oktav inceden, VII. pozisyonda appassionata’ olarak duyulur. 69. dlgiide ise # ye ulasan niians, serbest, yoruma bagh bir galisla 71. dlgtide yavaslayarak ve sdnerek 72. dlgtide biter (Omek 52). * Appassionata: (it) Ateli,tutkullu 110Ornek 52 23. dlgiide piyanoda yalmiz sag elde duyulan tglemeler, 74. Slgiide, yine pp nlansta iki elde unison olarak katlanarak gelir. Béldimiin basinda La sesi Uzerine gelen pentatonik dizi, bu kez Si sesi dzerinde duyulur. Son derece baght ve sakin calinmasi gereken bu pasajda yine poliritme rastlaniz (Ornek 53). inm Mn MA rrPrvtrn Ornek 53 86, dlgtide pp nlansta képrii baslar. Do teli tizerinde galinmaya baslanan melodi sénerek 94. dlgtide piyanonun solosunu hazirlar (Ornek 54). 112Ornek $4 Piyanonun ppp niiansta yalmzca sag elde calmaya basladigi ilk temanin degismis tekrarina, viyola, kalin do sesi tizerine ponticello” tremolo” galarak eslik eder, Bu teknik igin, yorumeu, yayin ucunda galmahdur. Farkl digit birimlerini igeren piyanonun solosu, 98. dlgtide poco crescendo ¢ animando ile canlanarak yikselir + Ponticello: (it) Esik. Sul ponticello: Sert ve metalik bir ses elde etmek (tant farks yaratmak) iginesige yakin galimak. + Tremolo: (it) Titretmek. Sesin (yayin) kesintli ya da kesintisiz notayt tekrarlamas'.Ornek 35 Birinci béldmdn gitig (introduction) kesitinin 8. dlgtisiinen itibaren duyulan kontrapuntal ilerleyig, bu béliimde, 102. dlgide soru — cevap iliskisi bigiminde, piyano partisinde kargimiza gikar. Allegro hiz terimi bash tastyan pasaja, viyola, hala kalin do notast tizerinde fakat bu kez ordinare” olarak eslik etmeye devam eder (mek 56). * Ordinare:(It.) Normal 4Allegro. of Ornek 56 106. dlgiide, kalm do Uzerine olan tremolo, yerini altilamalara birakir. 113. ‘Slgtiye kadar, birinci béltimiin ilk iki temasinin izlerine rastlariz (Omek 57). Risolnto, NSDaha énce 111. dlgtide duyulan birinci boliimiin ikinei temasindaki motif, 113, dlgtide degiserek tekrar duyulur, Ayrica bu élgiide viyola partisine alternatif viyolonsel partisinin yazildigim g6riiriz. Olgiiniin ikinci yarisindaki ritim, tiglemeye dontismiisttir. Appassionata ve ff baslayan 114. dlgtide, birinei boliimtin birinci ve ikinci temasinin ist iste geldigini duyartz. (Omek 58). Ornek 58 116120, dlgiide birinci béltimdeki giris temast, tekrar ve farkli bir islenisle kullamimustir. Heyecanh bir tempoda pp baslayan bu kesit, bir varyasyon seklinde ele alinmis. Daha énce 3/4’liik olan Olgit birimi, burada, 12/8°lik bir sekilde kargumiza gikar (Orek 59). FEB) agicato fea Ornek 59 uN7136. blgiide tema ve ritmik yap: islenerek crescendo ile ff ye vanims. Sakaci karakterdeki bu pasaj, 144, dlglideki ylkselisle 145. Olglide akora vane (mek 60). Ornek 60 118147 Slgiiden itibaren eslik defiserek birinci bélumiin agihs temas ff niiansta yeniden iglendigini gorliriz. 12/8°lik olan dnceki pasaj, 147. dlgdde yerini 4/4? lk Slt biriminde bir pasaja burakir. Yorumcu, bu pasajdaki nokta sekizlik ve onaltihk notalan alarken ritme 6zen géstermelidir (Omek 61). Ornek 61 119161. dlgde, birinci béliimdeki giris temasimn, comodo” quasi pastorale™” tetiminin yer aldig1 bu kesitte, piyano, alt: dlgti boyunca zarif ve hafif bir sekilde solo salar (Omek 62). SSS Comodo: quast pastoral. Teleetnnrnd a Ornek 62 * Comodo: Rahat, kolay. ** Quasi pastorale: Pastoral gibi166. Slgiide, piyano solonun sonundaki puandorg, viyolada puandare"** bigiminde yazilmistir. Viyola, surdin kullanarak burada seslendirdigi temay1 timsal olarak degistirir. Birinci boldmtin agihs temast, kontrapuntal tarzda ve kanonik yapida islenmis olarak tekrar kargimiza gikar. 171. dlgilde ise, kontrapuntal doku sona erer (Omek 63). Ornek 63 Puandare: (Fr. Point d’arret)Isaret, nota Uzerinde gelirse “puandorg”, sus tzerinde gelirse “puandare” adint abr, 121173. dlgtide, pp nilansta yavaslayarak biten Kesit, Slginiin son vurusunda piyanoda gelen yedileme ile 174, Olgtideki déntls képriisiine baglamr. Fantezi gibi serbest bir piyano girigi ile baslayan dinily kdpriisi, accelerando ve ritardandolar barindinr. Viyoladaki surdin bu pasajda gikar (Omek 64). SSS Quast fantasia ot Ornek 64181. lgiiden itibaren birinci béltimdeki giris temasimn iginden alinarak kullamlan ciimleler, birinei bltimdeki ritmik yap ile A kesitini hazirlar. Daha nce f olan ni \s, 185, dlgiide subito p ye diiser. Crescendo, piyanodaki dértlik notalar ile kendini belli eder (Omek 65). Ornek 65 123Birinci béltimidn ritmik yapisi, fark bir Olgii biriminde (3/2"lik) augmantationlu bir sekilde 191. élglide yazalmistxr. Temanin piyanoda duyuldugu bu kesitte, viyola marcato bir sekilde stirekli aym figiirtt duyurur (Omek 66). enna conse Ornek 66 124199. dlgtide temay: viyola ele alir. Piyano, onaltuiklarla viyolaya eslik eder. Viyoladaki ff ve aksanli olan bu tema, 205. dlgiide son notayt tutarak her iki partide birden aniden kesilir (Omnek 67). Ornek 67 125206. életide daha yavas ve daha sakin bir sekilde augmantationlu tema devam eder. Nilans pianodur. Bir dnceki Kesitte onaltihklar seklinde gelen eslik partisi, burada akorlara dOntismisttir. Boltimiin basinda 23. Slgtiden itibaren gelen A ciimlesinde piyanonun sol elindeki eslik sekli burada tekrar duyulur. Piyanonun sol clinde baskin duyulan ard arda gelen besliler (Debussy etkisi), burada da meveuttur (mek 68). Ornek 68 126212, dlgiide coda baslar (Omek 69), Buradaki agitato ve alla breve" pasaj, gizemli ve heyecanh bir havada galimmaldi. Yorumcu, yay hizinda yapacagi degisikliklerle heyecan hissini dinleyiciye daha iyi verebilir. Ornek 69 * Ala breve: (It), (Fr. C barré) 2/2" lik bed karst 127220. dlgiide viyola temay: islemeye devam ederken piyanodaki eslik farklslasir (Omek 70). Ornek 70 128224. dlgil, f ndansta animando"dur (Omek 71). Yorumeu, bu gésterisli pasajda oldukga biiyiik yay kullanmalidr. amr a . Ornek 71 * Animando: (It.) Canlanarak 129229. dlgiide, Og farkl ritmik yapinin ist tiste yazilmis oldugu yogun bir poliritm sz konusudur. Bu da esere girkemli bir bitiris saglar (Omek 72). - 1 tos mateo Ornek 72 130SONUG Tezimin ana konusunu olusturan XX. yizyil miziginin, iginde bulundugumuz ylizyilda gtin gegtikge daha ok Gnemsendigini gorilyoruz. “Cagdas Miizik”, Turkiye’ye nazaran dzellikle Avrupa ve Amerika’da gerek solo, gerekse oda miizigi veya orkestra milziklerinde oldukga tercih ediliyor. Tiirkiye’de ise yani bestecilerin sayisimin artmast ve esitli kurumlann Gagdas Miizik temalr festivaller dizenlemeleriyle birlikte dinleyici ve yorumculann bu tarz miizige yaklasumi gin gectikge artiyor. Viyola, gecmis dénem bestecileri igin daha cok bir eslik galgist olarak gdrlildagt igin, calgiya pek fazla solo eser yazilmamustir. Guntimtz, bestecilerinin bu boslugu doldurmalanyla birlikte viyola repertuvan Cagdas Miizik agisindan zenginlesmistir. Genel olarak XX. yiizyil ingiliz miizik tarihi ve haklainda Ttirkge hicbir kaynak bulunmayan Rebecca Clarke ve onun Viyola Sonat: bilgilerini igeren bu tez ile, tilkemizde pek sik yorumlanmayan eser hakkinda miizik ve yorum agisindan bilgiye sahip olmak isteyenlere yardimes olacagina inantyorum. 131KAYNAKCA Aktilze, irkin Borrel, Eugene : Miizigi Okumak, Cilt 3, Pan Yaymeilik, Nisan, 2003 : Sonat, Devlet Konservatuvant Yayinlan Serisi, Milli Egitim Basimevi, Istanbul, 1966 Biiyiik Larousse Sézliik ve Ansiklopedisi, 2. Cilt, 1986 Curtis, Liane Ergur, Ali Feridunoglu, Z. Lale Feridunoglu, Dog. Z. Lale Hauser, Amold Kitahyalt, Onder Mimaroglu, Ilhan Say, Ahmet Tunger, Damla Whittall, Arnold internet Kaynakta : Rebecca Clarke Reader, Indiana University Press, 2004 : Portedeki Hayalet Miizigin Sosyolojisi Uzerine Denemeler, Baglam Yayincihk, Miizik Bilimleri Dizisi-1, Birinci Basim, May1s, 2002 : iz Burakan Besteciler Yasamlari ve Yapitlari, inkilap Kitabevi, 2005 : Mitzige Giden Yol Geng Miizisyenin El Kitab, inkilap Kitabevi, 2. Basim, 2004 : Sanatin Toplumsal Tarihi, Cev. Yildz Gélénii, Remzi Kitabevi, Istanbul, 1984 : Gagdas Miizik Tarihi, Varol Matbaasi, Ankara, 1981 : Mitzik Tarihi, Varlik Yayinlan, Istanbul, 1990 : Miizik Tarihi, Mizik Ansiklopedisi Yayinlan, Ankara, 1995, 2. Basim : Yiiksek Lisans Tezi, istanbul, Agustos, 2004 : The Music of Britten and Tippet. Studies in Themes and Techniques, Cambridge University Press, 1990 (gevrimigi) http://www.musieweb-international.com/lutyens/index.htm (20.06.2008) (sevrimigi) http://en.wikipedia.org/wiki/Edwin_Lutyens (25.07.2008) (cevrimigi) http://www rebeccaclarke.org/songs_cd.html (11.02.2008) (gevrimigi) htp://saintpaulsunday.publ licradio.org/features/0502_clarke/ (26.06.2008) 132SONATA For Viola and Piano. "Poéte, prends ton Iuth; Ie vin de Ia Jeunesse Formente cette nuit dans lee veines de Div. CA ARK Aifed de Masset “Lx Noit de Mal” See ee 8. Impetuoso. i‘ povarit (or Viotorella) f sect a __ allerg. y AU rights reverend. ©) Comvrieht 1921, 1991 by Chester Music Limited CT 00805"Poco agitate& aa Supe aie ofp eo ieee ——a == foe gd, 2 aoe SY Fe == =. ov west a ae ee 3 = = # = —> Sriscbuto 0 aliarg. ? %] Peco mene mosso + langorosa ae Fubataa S| ebay in left hand Bee heh Ne pert st yf Nb = P060 oF es6, otee exer.‘molto rit. (8) 2) 2 teinpo hiMeno mosso y pp _misterioso go — ‘reso. ¢ antmando 2» patenpo eo : | nett re lp grazioso —— pockive. rit. tempo rit, — pe tempo po00'a poco rit,"mall ri Ep meno mosso loft hand loxder <= BP molto rit. |epp'meno mosso amen pene T molto rit. Tontano , a= fupetwoso ‘alle ores ‘Tempo.F risoluto @ ‘Pfmotio allarg. f wpassionatoiS erese, Prsq.animandoTine rit dim. rit.a tempoIl[icieenpeer Ag)Meno_mosso ‘pp venpre pachiss. rit. ‘pp —_pockies, rit. pp a tempo poco rit. €QD) Pri mosuoYep aecelt, brillanteop id? 2 2 2 é_ DK eS of vt 2 2 beep eSsempre PP aection oa £ P Meno mosso ; a~ Pl = poco a poco animando —i Se [Pvomeme —_|i Adagio. p senplive pmolio aprio eae ————~_ fox_tex con teneressa= olla parte 2 =ponticll tremolo eee ce PEP > Se PPP poco erese. ¢ aninand?BH) anegre. 7 nf Risoluto.Viste © 3 pba 7 colla parte SF appass. S risolute, | —$. 2 + peltBB apiece. oe sempre.din. e rit= he ee Beet forino = be a, oe R t = Saal # ——= ol tia | poco rit, aay, — L A cori Fa tenpo ans J ij _| nD poco rit —< ‘aecell, lp rit. | 2animando 2a eS a See SSeS siud— a 4 EEE GR seh 2 —— =I f= moe = emt consemolto mare! Poco meno mosso EY SS i ae Ed od co mee eee ‘PP ee vi2 Bi Agivato. P| marcato ‘poco orese.SSS D fanimando 0) Sf aninando aia gal re dbd lop Ca mar fellate cox tt a... 4 1—J ge | rit roere string. molto cresc. molto rit. | ff