Professional Documents
Culture Documents
Pile PDF
Pile PDF
ARJANPAY
ARJANPAY روش اجرای شمع درجا 2
مقدمه
برخی از انواع شمع های درجا عبارت اند از : در هنگام ساخت بعضی از ساختمان ها و یا سازه های
)aشمع بدون غالف معمولی خاص با مشکل تراکم پذیری الیه های سطحی زمین
مواجه می شویم در حالی که در عمق پایین تر الیه
)bشمع خزانه ایی بدون غالف ()Franki های زیرین دارای مقاومتی قابل توجه هستند .بنابـراین
نیازمند به گونهای از پی هستیم که نیـرو را در الیه های
)cشمع خزانه ایی غالفدار ()Franki باالیی دریافت کند و به الیه های مقاوم پایینی انتقال
)dلوله بدون درز یا درز جوش دهد .به این نوع از پی ،شمع گویند .امروزه با پیشرفت
هایی که در طراحی و ساخت سازه ها به وجود آمده
)eشمع غالفدار ()Western مثال ساخت ساختمان های سنگین در مساحت کم و یا
زیر گذرها و همچنین پل ها استفاده از فنداسیون های
)fشمع تک لوله ()Union شمعی بیش از پیش احساس می شود.
)gشمع استاندارد ()Raymond انتقال بار از شمع به خاک می تواند از نوک ،مقاومت
)hشمع باریک شونده پله ای ()Raymond اصطکاکی جداره ،مقاومت خمشی یا ترکیبی از این ها
صورت گیرد که بستگی به شرایطی از قبیل نوع خاک ،
بستر سنگی و ...دارد.
چهار نوع مکانیزم انتقال بار از شمع به خاک عبارتند از :
-1مقاومت اصطکاکی جداره وانت ها
-2مقاومت جانبی قسمت مدفون در خاک
-3فقط مقاومت اصطکاکی جداره
-4اصطکاک منفی جداره
هدف
هدف ازگزارش ،ارائه تکنولوژی و روش اجرای پیشنهادی شرکت ارجان پی برای شمع در جا ریز جهت دستیابی به
اهداف زیر می باشد.
الف) انتقال بار از الیه های باالیی به الیه های مقاوم زیرین جهت دستیابی به مقاومت بیشتر.
ب) جلوگیری از نشست با استفاده شمع در زیر فونداسیون.
ج) کنترل فرکانس و دامنه حرکت برای جلوگیری از پدیده تشدید.
د) مقابله با نیرو های افقی در ساختمان هایی که برای نیروی جانبی( زلزله و باد) طراحی شده اند به منظور انتقال
بار افقی از سازه به خاک.
ه) به منظور مقابله با فشار ناشی از خاک متورم شونده و مقابله با نشست ناگهانی در خاک های رمبنده.
و) در بعضی از فونداسیون ها که در زیر آب قرار دارند برای مقابله با نیروهای رو به باال ناشی از فشار آب (.)uplift
روش دوم -بتن مگر با مصالح ریز دانه و عیار 70 گل حفاری بر حسب ثانیه خواهد بود .قبل از آزمایش
تا 100کیلوگرم در متر مکعب به محیط ریزشی اضافه انواع گل می توان قیف را برای آزمایش با آب به گرانروی
می شود با توجه به علت استفاده از بتن مگر (جلوگیری مشخص 26ثانیه تنظیم کرد .این آزمایش باید حداقل
از انحراف یا ریزش و کاهش هزینه) بعد از گذشت 4تا یک بار در روز انجام پذیرد.
10ساعت حفاری مجددا شروع می گردد.
روش سوم -با جاگذاری کیسینگ تا عبور از الیه ریزشی
-1-3-3روش تهیه دوغاب بنتونیت
یا در تمام طول شمع ،از ریزش دیواره جلوگیری می
شود. جهت تهیه دوغاب بنتونیت ابتدا آب به مقدار الزم در
داخل ماالکسور پر شده و سپس همزمان با میکس
بنتونیت به آن اضافه می شود .میزان آب مورد استفاده
توسط آزمایشگاه تعیین میگردد .چگالی مخلوط ساخته
شده باید بین حدودا" 1/05تا 1/12گرم بر سانتیمتر
مکعب باشد ویسکوزیته تعیین شده توسط قیف مارش
حداقل 36و حداکثر 42ثانیه باشد .دوغاب ساخته
شده پس از گذشت 24ساعت باید دارای کمترین
جداشدگی آب از مخلوط باشد(حداکثر 10درصد ارتفاع
دوغاب قابل قبول است).
استفاده از بهترین نوع بنتونیت جهت دستیابی به
خواص فوق اجتناب ناپذیر می باشد .همچنین الزم
است بنتونیت در میکسرهایی با حداقل 1400و
-2-3-3مخازن ساخت دوغاب بنتونیت حداکثر 2400دور در دقیقه مخلوط گردد و بایستی
این مخزن برابر استانداردهای رایج حفاری به صورت آب با دبی 400لیتر در دقیقه در محل ماالکسور تهیه
مخازن استاندارد قابل حمل و نقل هستند .حجم شود .در زمین های سولفاته به لحاظ خنثی نمودن یون
حوضچه دوغاب بنتونیت باید به مقداری باشدکه توانایی مثبت بی کربنات سدیم افزوده می شود.
تامین گل حفاری مورد نیاز برای دستگاه های در حال در مواردی که:
حفاری را داشته باشد .کلیه اتصاالت و پمپ های الزم
جهت ساخت و عمل آوری بنتونیت در درون و بر روی الف)ساختار زمین دانه درشت غیر چسبنده باشد.
این مخازن تعبیه شده است .با توجه به شرایط حاکم
در کارگاه ها و اجتناب از استفاده مستمر از پمپ حتی ب)وجود بولدر و سنگ ریشه دار باعث انحراف ترپان یا
المقدور سعی می شود که انتقال دوغاب بنتونیت به باکت از مسیر حفاری میگردد.
داخل چاه های حفاری شده به صورت ثقلی انجام شود.
ج)ساختار زمین با وجود ریز دانه بودن غیر متراکم و
ساخت تاسیسات گل حفاری با شرایطی که ذکر شده
دارای چسبندگی کم باشد(.ماسه بادی ،مارن روان و
می بایست دارای مشخصات ذیل باشد:
غیره)
)1حوضچه ساخت گل حفاری از بلوک بتنی ساخته
اجرای عملیات با استفاده از دوغاب بنتونیت امکان پذیر
شده و در فواصلی در پشت دیوار جهت پایدار نمودن
نبوده و باید روش های زیر را به کاربرد:
آن در مقابل فشار هیدرواستاتیک گل حفاری باید با
بلوک بتنی به صورت پشت بند تقویت گردد و پس از روش اول -استفاده از دوغاب سیمان همراه با ماسه
احداث با ریختن مصالح در پشت دیواره از تخریب آن (دوغاب سیمان 400کیلوگرم در متر مکعب -ماسه
ممانعت شود .سطح داخلی حوضچه ساخت بنتونیت 500کیلوگرم در متر مکعب) .این دوغاب به محیط
باید دارای یک الیه پالستر سیمان بوده و بهتر است که ریزشی اضافه شده و بعد از گذشت زمان گیرش اولیه
جدار داخلی آن جهت جلوگیری از نشت آب قیراندود سیمان (حدودا” 30دقیقه) حفاری ادامه می یابد.
گردد. مزیت این روش افزایش سرعت حفاری است.
ARJANPAY روش اجرای شمع درجا 6
انجام می گیرد و اگر خاک مقاومت برشی کافی را )2حوضچه عمل آوری گل حفاری به همان ابعاد و
داشته باشد تا نقطه مورد نظر حفاری سپس عملیات مشخصات حوضچه ساخت در مجاورت آن به گونه
کیسینگ گذاری صورت می گیرد .ادامه حفاری از ای احداث می گردد که محتویات حوضچه ساخت گل
داخل کیسینگ انجام می شود. حفاری ،به صورت ثقلی به وسیله یک لوله گالوانیزه 6
اینچ دارای شیر فلکه در حوضچه عمل آوری تخلیه می
گردد.
)3در مجاورت حوضچه ساخت گل حفاری ،می بایست
یک سکو با ابعاد کافی جهت تخلیه کیسه های بنتونیت
و دپوی آن در مجاورت محل استقرار ماالکسور احداث
گردد .حوضچه ساخت گل حفاری باید در محلی احداث
گردد که امکان دسترسی راحت تریلی حامل کیسه های
بنتونیت به مجاورت آن فراهم باشد.
)4بنتونیت ساخته شده و عمل آوری شده می بایست
به وسیله لوله 6اینچ که در کف حوضچه عمل آوری
تعبیه شده است با پمپ به محل حفاری شمع هدایت
گردد.
-5-3آرماتورگذاری و نصب قفس
-4-3حفاری شمع
برای شمع هایی که تحت فشار خالص قرار گرفته اند
آرماتور گذاری تنها باید تا 2متر پایین تر از کیسـینگ
صورت گیرد تا از هر گونه حرکت بتن به سمت باال -1-4-3مراحل حفاری شمع به وسیله باکت
در هنگام خارج کردن کیسینگ ممانعت گردد .شمع
هایی که تحت کشش و یا نیروهای جانبی ویا نیروهای با قرار دادن باکت در محل حفاری شمع و چرخش
خارج از محور قرار می گیرند به علت ضعف بتن در باکت ،حفاری آغاز می گردد تا هنگامی که باکت پر
کشش نیازمند آرماتور برای مواجه شدن با این نیروها شود .بعداز پر شدن باکت از محل حفاری خارج و سپس
هستند .قفس های ساخته شده باید مقاومت کافی در تخلیه می شود .این عملیات تا رسیدن به عمق مطلوب
برابر اعوجاج و یا جابه جایی را داشته باشند و تراکم تکرار می یابد .در طول عملیات گلهای حاصل از حفاری
آرماتورها نباید به گونه ایی باشد که بتن تازه نتواند مرتبا از روی سطح پـالتفرم برداشته و به فاصله 50
بین آن ها جاری شود .اصوال”در شمع هایی که احتمال متر از محل حفاری منتقل می گردد .باید توجه نمود
دارد تحت اثر نیروی کششی یا خمشی و یا تنش برشی حفاری تا رسیدن به الیه مقاوم صورت گیرد زیرا با
قرار گیرد باید از آرماتورهای طولی و عرضی استفاده اضافه حفاری ممکن است با عبور از الیه مقاوم به الیه
کرد .معمـوال” قطر میلگردهای طولی بین 16تا ای با مقاومت کمتر رسید .همچنین برای اجتناب از
32میلیمتر و قطر میلگردهای عرضی بین 8تا 16 تغییر مسیر حفاری که به علت برخورد با الیه سخت به
میلیمتر اسـت .میلگردهای عرضی به دو صورت تنگ وجود می آید باید اطمینان الزم از شاقولی بودن محور
و مارپیچ ( )spiralقابل اجرا هستند .میلگرد عرضی چاه در حین عملیات حاصل گردد.
به صورت مارپیج دارای باربری بیشتری هستند ولی
-2-4-3کیسینگ گذاری
اجرای آن نسبتا” سخت تر است .قفـس های ساخته
شده با استفاده از جرثقیل به نزدیکی محل اجرای به منظور جلوگیری از ریزش خاک در حین عملیات
شمع انتقال می یابد .با توجه به محدودیت طول یک حفاری که معموال در الیه های ابتدایی خاک و به دلیل
آرماتور و مشکالت اجرایی برای قفس های بلند نیاز به نداشتن مقاومـت برشی کافی خاک اتفاق می افتد از
اتصال قفس ها می باشد .اتصال قفس ها باید به گونه کیسینگ (غالف) استفاده میگردد .کیسینگ همچنین
ای باشـد که انتقال نیرو از قفس باالیی به قفس پایینی مانع تراوش آب های زیـرزمینی به داخل چاه میگردد
به خوبی ممکن باشد .بدین منظور الزم است طول هم .اگر خاک بسیار سست باشد نیاز به کوبیدن کیسینگ
پوشانی کافی منظورگردد. وجود دارد که این امر با استفاده از چکش شمع کوب
روش اجرای شمع درجا ARJANPAY 7
-1-5-3نکاتی در مورد قفسه آرماتور روش اجرا بدین صورت است که با مکانیزمی یک
قفس را در دهانه چاه نگه داشته و در ادامه برای
)1برای ایجاد محور یکسان برای چاه و قفس باید لقمه اورلب کردن ( )overlabانتهای قفس نگه داشته
هایی بین قفسه آرماتور و جداره چاه حایل شود ()spacer شده را با تیفور جمع و با سیم آرمـاتور بندی بسته
زیرا در صورت یکسان نبودن محور چاه و قفس ،پوشش نگه می دارند .قفس جدیدی باالی قفس قبلی
بتنی کافـی در یک طرف به وجود نمی آید و شمع کارایی قرار داده شده سیم آرماتور بندی بریده می شود و
خود را از دست می دهد بنابراین استفاده از این اسپیسر دو قفس با یکدیگر برخورد می کنـند .تمام نقاط
ها ( )spacerاجباری است .در هر مقطع باید حداقل سه برخوردهای دو قفس را با سیم آرماتوربندی و یا
لقمه به کار برده شود. گیـره می بندند .عالوه بر روش فوق می توان برای
)2برای مقابله با باال آمدن قفسه آرماتور در اثر نیروی اتصال دو قفس از جوش قوس الکتریکی استفاده
غوطه وری ،به وسیله بتن تازه تعدادی از آرماتورها خم کرد.
گشته و به یکدیگر متصل شده و به اصطالح سبد به
وجود می آید .قسمت های خم میلگردها باید چنان به
یکدیگر متصل شوند که بخش مرکزی مقطع مسدود
نشده و حداقل فاصله آزاد بین میلگردها رعایت گردد.
)3اگر طول آرماتور انتظار قفس فوقانی از حدی بیشتر
گردد ناچار لوله ترمی باید در باال نگه داشته شود که
این امر باعث ایجاد مشکالتی در بتن ریزی می شود.
)4به علت رعایت حداقل پوشش بتن بین قفسه و
کف چاه نباید قفسه آرماتور با کف چاه تماس داشته
باشد(قفسه باید در دهانه چاه نگه داشته شود)
ARJANPAY روش اجرای شمع درجا 8
گذاشته می شود و با ریختن بتن در داخل لوله ترمی -6-3لوله گذاری و بتن ریزی
توپ مانع از اختالط بتن با گل حفاری میشود .در روش
مهم ترین مسئله در بتن ریزی کاهش طول لوله ترمی خشک انتهای لوله ترمی با در پوشی بسته می شود تا
( )treme pipeبه گونـه ای است که به جز مرحله گل حفاری به داخل لوله وارد نگردد.
ابتدایی بتن ریزی لوله ترمی حداقل به مقدار 2متر در
داخل بتن مستغرق باشد در غیر این صورت امکان دو میزان بتن ریزی نباید کمتر از 20متر مکعب در ساعت
ترکه شدن بتن ریزی و قرار گرفتن دوغاب حفاری در باشد حداکثر فاصله زمانی مابین اتمام تخلیه بتن هر
بین دو بخش وجود خواهد داشت و شمع کارایی خود را تراک میکسر با شروع تخلیه بتن تراک میکسر بعدی
از دست می دهد .روش اجرا بدین صورت است که ابتدا نباید بیش از 15دقیقه طول بکشد و تا حد امکان از
یک لوله با جرثقیل بلند شده سپس با جک در دهانه قطع بتن ریزی در کار جلوگیری کرد ،اما در صورتی که
چاه کنترل می گردد .سپس لوله بعدی به محل آورده مجبور به این کار شدیم باید آرماتورهای دوخت را عمود
می شود و اقدام به پیـچ کردن لوله دوم به لوله اول بر سطح بتن تعبیه کرد به گونه ایی که نصف آن در
می شود .این عملیات تا رسیدن به عمق مطلوب ادامه داخل بتن قبلی و نصف آن در خارج از بتن به منظور
می یابد .به منظور جلوگیری از چسبیدن لوله ترمی به درگیر شدن با بتن جدید قرار گیرد .باید توجه کرد
انتهای چاه یک آرماتور به انتهای لوله بسته می شود .سطح بتن عمود برامتداد شاقولی باشد .
همچنین نقاط اتصال دو لوله قبل از عملیات با گریس
آماده می شود .قیف بر روی لوله ترمی اول بسته می جهت جلوگیری از نفوذ دوغاب و لجن درچاه به داخل
شود و عملیات بتن ریزی با تراک میکسر شروع می لوله حین بتن ریزی ضمن استفاده از رزوه های مخروطی
مابین قطعات لوله ترمی از گریس به مقدارکافی جهت شود.
آب بندی موقت استفاده می شود .عملیات بتن ریزی تا
بتن ریزی به روش ثقلی صورت می گیرد .یک شبکه خارج شدن کامـل لجن ها و بتن کثیف (بتن آلوده به
فلزی بر روی قیف تعبیه می گردد تا از ورود ذرات بنتونیت) ادامه می یابد.
درشت بتن به داخل لوله ترمی که موجب گرفتن لوله
زمان خاتمه حفاری تا شروع بتن ریزی نباید بیش از 6 و اخالل در کار می شود جلوگیری گردد.
ساعت به طول انجامد .در صورتی که این مدت بنا به
دالیلی بیشتر شد به دلیل رسوب مواد معلق و یا ریزش
جداره ممکن است مواد آلوده در ته چاه جمع شود که
باید قبل از شروع بتن ریزی با تجهیزات مناسب تخلیه
گردد.
باید نهایت تالش به عمل آید که بتن مصرفی از هر
لحاظ دارای کیفیت مطلوب باشد .بدین منظور باید:
-سیمان مصالح سنگی و مواد افزودنی متناسب با
شرایط آب و خاک انتخاب شوند.
-خمیر سیمان کیفیت مطلوب داشته باشد.
-مصالح سنگی موقعی دارای کیفیت مناسب هستند
که نوع و شکل دانه ها سالم باشند دانه بندی مناسب و
یکنواخت باشد.
-برای بتن باید اختالط بتن به نحو مطلوب صورت
گیرد به طوری که بتن کارایی الزم را داشته باشد و به
دقت حمل شود و دقت شود بتن آب نیاندازد .همچنین
بتن ریزی با استفاده از لوله ترمی به دو روش تر و باید توجه کرد که اسالمپ نامناسب باعث بروز مشکالت
خشک امکان پذیر است .در روش تر به منظور جدا زیادی می شود.
نمودن بتن و گل حفاری توپی در داخل لوله ترمی
روش اجرای شمع درجا ARJANPAY 9
باکت معمولی :دارای کاربرد حفاری در خاک های -7 -3خارج کردن کیسینگ:
درشت دانه با چسبندگی پایین و همچنین خاک های
آبکی است. آخرین مرحله از عملیات حفاری خارج کردن کیسینگ
از شمع است .این امر باید به گونه ایی صورت گیرد که
باکت با کاربرد حفاری در الیههای سنگی (Rock امکان جابجایی بتن تازه با خاک وجود نداشته باشد .در
:)Bucketمناسب برای شکستن الیه های سنگی نرم، صورتی که امکان جابجایی کیسینگ ضمن بتن ریزی
نسبتا" نرم و نسبتا" سخت است. وجود داشته باشد بهتر است به این کار اقدام نمود.
باکت با کاربرد نمونه برداری ( :)core bucketدارای پس از اتمام بتن ریزی سطح روی بتن تا هفت روز
قابلیت شکستن الیه سنگی می باشد همچنین از این خیس نگه داشته می شود و نگهداری های الزم صورت
نوع باکت برای نمونه برداری جهت آزمایش درحین می گیرد.
حفاری استفاده می شود.
باکت زنگوله ایی( :)belling bucketاین نوع باکت
برای افزایش مقطع قسمت های تحتانی در شمع های
خزانه ای مناسب است.
-2-1-4مته حلزونی یا اوگر (: )Auger
هنگام برخورد با الیه های با مقاومت باال باکت معمولی
کارایی الزم را نداشته و با برخورد به الیه سخت بازشده
و خاک های جمع شده در همان داخل چاه حفاری
تخلیه می گردد .در چنین مواقعی استفاده از اوگر
توصیه می گردد .اوگرها برای حفاری درخاک های
چسبنده (رس) و الیه های سنگی مناسـب هستند.
اوگر ها انواع مختلفی دارند که از آنها میتوان به اوگر با
کاربرد حفاری در خاک ریز دانه اوگر با کاربرد حفاری
در الیه سنگی و اوگر پیوسته نام برد .تخلیه اوگر با
حرکت معکوس مته اوگر انجام می گیرد.
ماشین آالت ،انجام تعمیرات و ساخت
تجهیزات
-1-4مته حفاری
بسته به نوع عملیات حفاری و جنس خاک ازمته های
حفاری متفاوتی استفاده می شود.
مته های حفاری دارای انواع باکت ،اوگر و تراپان است
که در ذیل به شرح هرکدام می پردازیم :
-1-1-4باکت ها ( ) BUCKET
دارای بیشترین کاربرد در حفاری هستند بسته به نوع
خاک یکی از این باکت ها استفاده می شود :
ARJANPAY روش اجرای شمع درجا 10
-3-1-4ترپان حفاری:
در صورت برخورد با الیه های سیمانته شده و سخت
همچین برخورد با قطعات درشت از ترپان استفاده می
گردد در این مرحله از کار الیه های مذکور توسط ترپان
خرد شده و سپس توسط باکت حفاری ادامه می یابد.
ترپان تحت اثر وزن خود این الیه ها را خرد می کند.الزم
به ذکر است ترپان در الیه های سنگی با ساختار ماسه
ای مانند مادستون و کنگلو مرا و بولدر استفاده می گردد.
ترپان دارای انواع موشکی ،مدادی و کتابی است.
یکی از پارامترهای موثر در مقاومت شمع یکپارچگی آن است و این امر با روش درست کردن بتن و طرح اختالط
آن رابطه مستقیم دارد.
بتنی برای شمع مناسب است که بین آرماتور به راحتی جریان پیدا کند(اسالمپ آن باال باشد) عیار سیمان نیز
باید بین 300تا 400کیلوگرم بر متر مکعب باشد .بتن با سه نوع اسالمپ برای شمع پیشنهاد شده است.
بتن نوعA 125 برای شمع هایی که به علت فاصله زیاد بین آرماتورها امکان حرکت
آزاد بین آنها وجود دارد
بتن نوعB 150 در شمع فضای کافی برای حرکت آزادانه بتن وجود ندارد
قطر شمع کمتر از 600میلیمتر باشد
بتن نوع C <175 بتن ریزی با استفاده از لوله ترمی و در زیر آب و یا در بنتونیت اجرا
می شود