PARAMETER

1. Objek : ~ Jenis
~. Bentuk 11. Tumbuhan / haiwan : ~. Keadaan
~. Saiz ~ Tempoh
~. Ketinggian / ~ Baka
kestabilan
~. Panjang
~. Berat 12. Paku : ~. Pengaratan
~. Ketebalan ~ Kedalaman
~. Ketajaman

2. Pengiraan nombor: ~. Bilangan 13. Mentol : ~. Nyalaan

( Angka ) ~. Jumlah / purata ~. Kecerahan

3. Pergerakan : ~. Jarak
~. Masa 14. Sesuatu kawasan: ~. Tempat kajian
~. Luas

4. Satu / lebih objek: ~. Kehadiran 15. Awal sesuatu perkara:~. Diawal

~. Bilangan
16. Bunyi: ~ Kelangsingan
5. Masa : ~. Tempoh ~ Kekuatan
~. Masa diambil
17. Aktiviti ~ Jenis
6. Makanan: ~. Kuantiti ~ Kaedah

7. Roti jika lembap: ~ Kehadiran

~ Kelembapan

18. Sesuatu arah : ~. Kedudukan

8. Daya : ~ Kekuatan ~. Perubahan
~ Keupayaan ~. Arah

19. Jumlah jerebu / asap: ~. Kadar

9. Air : ~. Isipadu
~. Paras
~. Kandungan 20. Tuala ~ Luas
~ Kuantiti permukaan
~ Kehadiran ~ Bilangan lipatan
~ Suhu air
~ Suhu awal 21. Murid ~ Bangsa
~ Suhu akhir ~ Umur
~ Jantina
10. Baja : ~ Jisim
~ Kuantiti
~ Kualiti 22. Tiada parameter :* Hari
~ Jenis * Masa
* Bulan
* Tahun
* Tarikh
 Teknik
kesimpulan

Kesimpulan ialah apa yang telah dipelajari daripada penyiasatan.

Cara menjawab soalan KESIMPULAN

 Perhati keputusan keseluruhan daripada penyiasatan di dalam

jadual/ carta bar/ graf/ rajah/ pernyataan
 Perhatikan data dan kenalpasti data
 Bentuk kesimpulan.
Cara menulis jawapan KESIMPULAN

CARA 1
Kesimpulan boleh ditulis dalam bentuk ayat hipotesis (DIGALAKKAN)

Semakin Bertambah / Berkurang

Tuliskan CORAK Tuliskan PM

semakin Bertambah / Berkurang

Tuliskan CORAK Tuliskan PB

ATAU

Jika Bertambah / Berkurang

Tuliskan PM Tuliskan CORAK

maka Bertambah / Berkurang

Tuliskan PB Tuliskan CORAK
Contoh:
PM PB
Bilangan mentol Kecerahan mentol
3 Terang
2 Sangat terang
1 Paling terang

Data menunjukkan CORAK bilangan mentol berkurang dan CORAK

kecerahan mentol bertambah. Oleh itu, kesimpulan anda boleh
ditulis di dalam bentuk ayat HIPOTESIS.

Jawapan kesimpulan yang boleh diterima :

1. Semakin berkurang bilangan mentol, semakin bertambah

kecerahan mentol.

2. Jika bilangan mentol bertambah, maka kecerahan mentol

berkurang.

PB PM
3. Kecerahan mentol bertambah jika bilangan mentol berkurang.

**Nota : Untuk kesimpulan, PB boleh ditulis sebelum PM (contoh no.3)

 CARA 2

Jika pada data, bilangan CORAK pada PB adalah DUA.

Contoh 1: PB

PM

Corak PB : Berkurang, Bertambah

Jawapan kesimpulan yang boleh diterima :

1. Semakin bertambah tahun kajian, semakin berkurang bilangan

spesies haiwan X yang ditemui sehingga tahun 2002 dan
kemudiannya bertambah sehingga tahun 2005.

2. Pada tahun 2000 hingga 2002, bilangan spesies haiwan X yang

ditemui adalah berkurang dan pada tahun 2003 hingga 2005,
bilangan spesies haiwan X yang ditemui adalah bertambah.
Contoh 2:

PM

PB

Corak PB : Berkurang, Sekata

Jawapan kesimpulan yang boleh diterima :

1. Semakin bertambah masa pemerhatian, semakin berkurang

suhu air panas sehingga minit ke-25 dan kekal tidak berubah.

2. Jika masa pemerhatian bertambah, maka suhu air panas

berkurang sehingga minit ke-25 dan kekal tidak berubah.

3. Suhu air panas semakin berkurang dan kekal tidak berubah

pada minit ke-25 hingga 30.
 CARA 3

Jika pada data, bilangan CORAK pada PB adalah LEBIH DARIPADA

DUA

Gunakan data pada PB yang PALING TINGGI atau PALING

RENDAH

Contoh 1 :

PM

PB

Corak PB : Bertambah, Sekata, Berkurang

Jawapan kesimpulan yang boleh diterima :

1. Jika jumlah baja X yang digunakan di antara 20g hingga 25g,

maka bilangan buah Y dihasilkan paling banyak.

2. Bilangan buah Y yang dihasilkan paling banyak jika

menggunakan jumlah baja X antara 20g hingga 25g.

3. Jika jumlah baja X yang digunakan 40g, maka bilangan buah

Y dihasilkan paling sedikit.

4. Bilangan buah Y yang dihasilkan paling sedikit jika

menggunakan jumlah baja X 40g.
Contoh 2 :

PM

PB

Corak PB : Bertambah, Berkurang, Bertambah, Berkurang

Jawapan kesimpulan yang boleh diterima :

1. Waktu Matahari terbit paling awal ialah pada 10 Jun.

2. Waktu Matahari terbit paling lambat ialah pada 25 Jun.

3. Waktu Matahari terbit adalah berbeza pada tarikh berbeza.

4. Jika tarikh berbeza, maka waktu Matahari terbit berbeza.

 CARA 4

Jika pada data tiada corak, kesimpulan ditulis mengikut FAKTA

SAINS.

Contoh 1 :

Pemerhatian : Ikan dalam bikar X mati, ikan dalam bikar Y hidup.

Jawapan kesimpulan : Ikan memerlukan udara untuk hidup.

Contoh 2 :

Jawapan kesimpulan yang boleh diterima :

1. Pengaratan akan berlaku dengan kehadiran air dan udara.

2. Paku akan berkarat jika terdapat air dan udara.

Nota :

Terdapat banyak cara untuk membuat kesimpulan dan semuanya bergantung

pada hasil penyiasatan dan fakta sains yang telah dipelajari. Oleh itu, peajar
harus fahamkan soalan dan tahu untuk mengaitkan soalan dengan fakta sains
yang telah dipelajari. Terdapat kesimpulan am dan kesimpulan spesifik dan
semuanya bergantung pada soalan.
SOALAN KESIMPULAN (Gambar/ Jadual/ Graf)

1.

Kesimpulan:

_________________________________________________________

_________________________________________________________

2.

Kesimpulan :
_________________________________________________________

_________________________________________________________

3.
Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

4. Rajah menunjukkan satu penyiasatan tentang kestabilan bagi tiga rak kayu X,Y
dan Z. Setiap rak kayu ditolak perlahan-lahan dan kemudian diperhatikan yang
manakah kekal berdiri atau jatuh.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
5. Rajah dibawah ialah menunjukkan saiz fasa-fasa Bulan yang direkodkan dalam
takwim Qamari.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

6.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
7.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

8. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang kesan haba terhadap

perubahan suhu air.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
9. Satu penyiasatan dijalankan untuk menyiasat tentang sumber makanan dan
bilangan pengguna. Carta palang merekodkan bilangan burung hantu dan tikus di
ladang kelapa sawit selama 4 minggu.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

10.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

11.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
12. Carta pengelasan ini adalah tentang sifat-sifat bahan. Sebelum itu, setiap
objek dalam setiap kumpulan telah direndam di dalam air panas. Selepas
dikeluarkan, objek tadi telah disentuh dengan jari.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

13.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
14.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

15. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang faktor yang boleh
menyebabkan kadar penyejatan.

Jadual dibawah menunjukkan keputusan penyiasatan ini.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
16.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

17.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
18. Maklumat dibawah menunjukkan satu pemerhatian tentang kuantiti air yang
digunakan ke atas saiz bunga Q yang dihasilkan.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

19. Rajah dibawah menunjukkan keputusan penyiasatan tentang ketinggian air

berwarna dalam setiap salur kaca selepas 5 minit apabila setiap kelalang kon
direndam didalam suhu air yang berlainan.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

20.
Ketinggian bola dilepaskan / m 1 2 3 4
Tinggi lantunan bola / m 0.4 0.8 1.2 1.6
Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
21.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

22. Jadual dibawah menunjukkan keputusan penyiasatan tentang peleburan ais di

dalam silinder penyukat.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

23. Rajah dibawah menunjukkan satu pemerhatian tentang kecerahan Bulan yang
boleh dilihat semasa berlakunya gerhana Bulan pada waktu yang berlainan.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
24.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

25.

Selepas dua minggu, keputusan penyiasatan menunjukkan klip kertas P

berkarat dan klip kertas Q tidak berkarat.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

26.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
27. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang proses pendidihan dan
kondensasi.

Keputusan penyiasatan telah direkodkan di bawah

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

28.

Air 90OC

Air 40OC
 Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

29.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

30.

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
SOALAN KESIMPULAN (UPSR 2003-2013)
31.

(UPSR,2003)

Kesimpulan:

_________________________________________________________

_________________________________________________________

32.

(UPSR, 2004)
Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________
33. Tiga keping kertas yang serupa masing-masing dilipat kepada bentuk X,Y dan Z.

(UPSR,2004)
Beberapa buah buku diletakkan di atas sekeping kertas. Keputusan seperti berikut

Bentuk X – Tidak dapat menampung buku

Bentuk Y – Dapat menampung satu buku
Bentuk Z – Dapat menampung dua buku

Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

34. Fiza telah membuat satu kajian untuk mengetahui hubungan antara sumber
makanan dengan bilangan haiwan pengguna. Kajian tersebut melibatkan beluncas
dan burung pipit di kawasan sekolah. Kajian ini dibuat selama empat minggu.

(UPSR,2005)
 Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

35. Magnet dilabelkan pada tiga kedudukan yang berbeza P, Q dan R.

(UPSR, 2006)
Kesimpulan :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

36.

(UPSR, 2007)
Kesimpulan :
_________________________________________________________

_________________________________________________________
37. Rajah dibawah menunjukkan susunan mentol dalam dua litar yang berlainan.
Kecerahan mentol-mentol itu direkodkan.

(UPSR,2008)

Kesimpulan :
_________________________________________________________

_________________________________________________________

38. Sekumpulan murid menggunakan objek yang berbeza untuk mengukur panjang
sebuah meja. Jadual dibawah menunjukkan keputusan penyiasatan ini.

(UPSR, 2009)
Kesimpulan :
_________________________________________________________

_________________________________________________________
39. Rajah dibawah menunjukkan saiz fasa Bulan yang dilihat dalam tempoh sebulan
mengikut Takwim Qamari (UPSR, 2009)

Kesimpulan :
_________________________________________________________

_________________________________________________________

40. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan yang dijalankan oleh sekumpulan
murid untuk menyiasat isipadu guli.

(UPSR,2010)
Kesimpulan:
_________________________________________________________

__________________________________________________________
41. Jadual dibawah menunjukkan maklumat yang dikumpul oleh sekumpulan murid
semasa Gerhana Bulan.

(UPSR,2010)

Kesimpulan :
_________________________________________________________

_________________________________________________________

42. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang sifat-sifat bahan dengan
meletakkan empat objek yang berlainan ke dalam sebuah bekas yang berisi air.

(UPSR,2011)

Kesimpulan :
_________________________________________________________

_________________________________________________________
43.

(UPSR, 2011)
Kesimpulan :
_________________________________________________________

_________________________________________________________

44. Rajah dibawah menunjukkan tentang masa yang diambil oleh empat buah planet
Q,R,S dan T untuk bergerak mengelilingi Matahari.

(UPSR, 2012)

Kesimpulan :
___________________________________________________________

___________________________________________________________
45. Rajah dibawah menunjukkan kerosakan paru-paru akibat kanser paru-paru.

(UPSR,2013)

Kesimpulan :
___________________________________________________________

___________________________________________________________