1.

LEGIONELLOSIS ( legioneloze)

Legioneloze su akutne infektivne bolesti, primarno respiratornog sistema, uzrokovane

legionelama. Najvažnija je Legionella pneumonophila, koja uzrokuje legionarsku bolest
(atipična upala pluća) i akutnu respiratornu infekciju bez upale pluća (Pontiac fever).

Epidemiologija

Legionele su raširene u spoljašnjoj sredini. Razmnožavaju se i održavaju u vodi i vlažnim

medijima. U vodi mogu preživjeti duže od godinu dana. Legionella pneumonophila se širi
isključivo aerogeno ( npr. klima-uređaji, ovlaživači zraka, inhalacije za hidroterapiju..). U
obliku aerosoli dolaze u respiratorni trakt gdje izazivaju oštećenja.

Klinička slika

Razlikujemo lakši i teži oblik bolesti.

1. Lakši oblik je akutna respiratorna bolest bez upale pluća (Pontiac fever) i slična je gripi
(povišena tjelesna temperatura, glavobolja, slabost, malaksalost, bolovi u mišićima i
zglobovima, kašalj). Bolest traje do 7 dana, a ozdravljenje je potpuno.

2. Teži oblik bolesti (Legionarska bolest) je akutna respiratorna bolest sa upalom pluća.
Klinički se može manifestovati kao bolest samo sa respiratornim simptomima (povišena
tjelesna temperatura-39/40⁰C, slabost, malaksalost, glavobolja, kašalj neproduktivan ili
produktivan (gnojav sa primjesama krvi) ili kao bolest koja osim pluća može zahvatiti i
jetru, bubrege, probavni trakt i centralni nervni sistem.

Dijagnoza

Anamneza i klinička slika, laboratorijski nalazi, analiza sputuma, rendgenski snimak pluća.

Liječenje

Antibiotici 2-3 sedmice (eritromicin, azitromicin, rifampicin..) i simptomatsko liječenje.

2. CHLAMYDIAE

U ovu grupu spadaju: Chlamydia pneumoniae ( uzročnik upale pluća), Chlamydia psittaci (
izaziva psitakozu) i Chlamydia trachomatis ( izaziva genitalne upale i upalu konjuktive).

PSITTACOSIS ( psitakoza-ornitoza)

Psitakoza je primarno zoonoza, bolest mnogih ptica i peradi. Ponekad se prenosi na čovjeka.

Etiologija

Uzročnik je Chlamydia psittaci, intracelularni parazit, koja u citoplazmi ćelije domaćina

stvara karakteristične inkluzije.

1
Epidemiologija

Izvor zaraze su zaražene ptice, a čovjek se zarazi u kontaktu s njima. Psitakoza je bolest koja
se prenosi sa papagaja na čovjeka, dok je ornitoza naziv za bolest koja se prenosi na čovjeka
sa drugih ptica i peradi (golubova, purana..). Čovjek se zarazi udisanjem prašine koja sadrži
ekskrete zaraženih ptica, te je bolest zbog toga česta kod profesionalnih radnika koji rade sa
pticama, ljubitelja ptica, laboratorijskih radnika.

Klinička slika

Psitakoza-ornitoza se manifestuje različitim stepenom upale pluća. Bolest prvo počinje znaci
infekcije gornjih disajnih puteva ( povišena tjelesna temperatura, glavobolja, slabost,
malaksalost, bolovi u mišićima, suhi kašalj), a nakon toga se javlja upala pluća. U nekih
bolesnika osim pluća, mogu biti zahvaćeni i jetra, bubrezi, srce, gušterača, mozak...

Dijagnoza

Anamneza, klinička slika i epidemiološki podaci (kontakt sa pticama), laboratorijski nalazi,

rendgenski snimci pluća, izolacija uzročnika iz sputuma ili krvi, dokaz specifičnih antitijela u
serumu boelsnika.

Liječenje

Antibiotici (tetraciklini, makrolidi, kinoloni 10-14 dana, azitromicin 3 dana) i simptomatsko.

Chlamydia trachomatis

Chlamydia trachomatis najčešće se prenosi spolnim odnosom. Kontaminacija prstiju s

genitalnim iscjetkom može dovesti do infekcije konjunktive oka. Tad nastupa hlamidijski
konjunktivitis. Može se prenijeti i tokom porođaja na novorođenče.

Kod muškaraca izaziva uretritis. Put prenosa je spolni, a inkubacija traje 1-3 sedmice. U
kliničkoj slici se javlja svijetli iscjedak iz uretre uz pojavu dizuričnih tegoba (često ili otežano
mokrenje praćeno bolovima ili osjećajem pečenja, isprekidan mlaz ). Hronični uretritis može
dovesti do prostatitisa ili do neplodnosti muškarca.

Kod žena izaziva kolpitis, cervicitis, uretritis. Simptomi se javljaju nakon 7-14 dana, a
manifestuje se peckanjem prilikom mokrenja, pojačanim sekretom (žute ili zelene boje,
pjenušav, mirisa pokvarene ribe praćen svrbežom i peckanjem), krvarenjem nakon spolnog
odnosa. Postoje i asimptomatske hlamidijske genitalne infekcije. Kao komplikacija mogu
nastati upale svih genitalnih organa (maternice, jajovoda, jajnika), može nastati pelvična
upalna bolest ili čak dovesti do neplodnosti žene.

Dijagnoza

Bris uretre kod muškarca, a kod žene analiza vaginalnog sekreta .

2
Liječenje

Azitromicin ili doksicilin (7-14 dana) i liječenje treba da uključuje oba partnera.

Prevencija

Ne mijenjati često partnere i upotreba kondoma.

3. MIKOPLAZMOZE

Mikoplazmoze su bolesti uzrokovane mikoplazmama. Mikoplazme parazitiraju u nekim

biljkama i životinjama, to su ekstracelularni paraziti. Svrstane su u dva roda : Mycoplasma
(Mycoplasma pneumoniae, Mycoplasma hominis) i Ureaplasma (Ureaplasma
urealiticum). Mycoplasma pneumoniae je uzročnik upale pluća, a Mycoplasma hominis
i Ureaplasma urealiticum su uzročnici urogenitalnih infekcija.

Mycoplasma pnneumoniae je uzročnik upale pluća. Bolest se prenosi kapljičnim putem i

javlja se najčešće epidemijski ( u školama, kasarnama, dječijim ustanovama, među
studentima, u porodicama i sličnim zatvorenim grupama).

Klinička slika

Nakon inkubacije od 2-3 sedmice, tegobe se javljaju postepeno. Počinje pojavom opštih
simptoma - povišena tjelesna temperatura, slabost, malaksalost, gubitak apetita, suhi,
podražajni kašalj, a kasnije i produktivni kašalj, bol u grudnom košu. Bolest traje 2-3
sedmice.

Dijagnoza

Anamneza i klinička slika, laboratorijski nalazi, rendgenski snimci pluća, porast specifičnih
antitijela u serumu bolesnika.

Liječenje

Antibiotici (tetraciklini, makrolidi, kinoloni) i simptomatsko liječenje.

4. GONOREJA/TRIPER/KAPAVAC

Uzročnik gonoreje je Neisseria gonorrhoeae (gonokok). Prenosi se spolnim putem (vaginalni,

oralni-gonoreja farinksa, analni seks-gonoreja rektuma). Simptomi se pojavljuju nakon 1-7
dana.

Kod žena se javlja kao kolpitis (IV stepen vaginalnog sekreta), praćen pojačanim
vaginalnim sekretom (žuto-zelene boje), svrbežom i peckanjem, poteškoćama pri mokrenju.
Ukoliko se na vrijeme ne liječi infekcija može zahvatiti grlić, maternicu, jajovode, jajnike ili
čak dovesti do neplodnosti. Ponekad bolest kod žena može proći asimptomatski.

3
Kod muškaraca se manifestuje pojavom žućkastog, gnojnog iscjetka iz uretre, kao i žarećeg
bola pri mokrenju, bolnim i uvećanim testisima.Vanjski otvor uretre je crven i otečen,
mokrenje otežano i bolno. Infekcija se može proširiti i na prostatu ili dovesti do neplodnosti.
Tokom porođaja se bolest može prenijeti na novorođenče, a manifestuje se upalom
konjuktive, što može dovesti do sljepoće.

Dijagnoza

Bris uretre i analiza vaginalnog sekreta.

Liječenje

Penicilin 7-10 dana, uz obavezno liječenje oba partnera.