ŒÑÁ Ê Ô ÉÊ Á – ÅŒÉÊ Á ÉÑÁ

Ðþò íá âïçèÞóåôå ôá ðáãåôüðëçêôá äÝíäñá

åóðåñéäïåéäþí íá áíáëÜâïõí;
Ç êáêïêáéñßá ôïõ Öåâñïõáñßïõ, ìå ôç ÷éïíüðôù-
óç êáé ðñïðáíôþò ìå ôéò áóõíÞèéóôá ÷áìçëÝò èåñ-
ìïêñáóßåò (ïëéêüò ðáãåôüò) óå ðåñéï÷Ýò ôçò Íüôéáò
ÅëëÜäáò, ðñïêÜëåóå óïâáñÝò æçìéÝò óôá åóðåñéäï-
åéäÞ. Ïé ÷áìçëÝò èåñìïêñáóßåò äåí êáôÝóôñåøáí á-
ðëÜ ôïõò êáñðïýò, áëëÜ áêüìá óïâáñüôåñï ðñïêÜ-
ëåóáí, áíÜëïãá ìå ôçí ðåñéï÷Þ, ìéêñüôåñç Þ ìåãá-
ëýôåñç æçìéÜ óôá ßäéá ôá äÝíäñá.

Áîéïëüãçóç ôçò æçìéÜò

Ôï ðñáãìáôéêü ìÝãåèïò ôçò æçìéÜò óå áíáðôõãìÝ-

íá äÝíäñá, éäéáßôåñá êáôÜ ðüóï áõôÞ åðçñÝáóå ôï
îýëï (âñá÷ßïíåò, êïñìüò), äåí ìðïñåß íá åêôéìçèåß
ðñéí ðåñÜóïõí 2-3 ìÞíåò áðü ôïí ðáãåôü. ÊáíÝíá
êëÜäåìá äåí ðñÝðåé íá ãßíåé ðñéí áñ÷ßóïõí ôá äÝí-
äñá íá äßíïõí íÝá âëÜóôçóç ôçí Üíïéîç, ïðüôå èá
öáíåß êáé ç ðñáãìáôéêÞ æçìéÜ.
Ìéá ðñþôç åéêüíá ôçò æçìéÜò äßíïõí ôá öýëëá,
ôá ïðïßá åîáéôßáò ôïõ ðáãåôïý ìáñáßíïíôáé êáé
êáñïõëéÜæïõí. Áí ç æçìéÜ äåí åßíáé ðïëý ìåãÜëç,
ôï ìáñáìÝíï öýëëùìá ìðïñåß íá áíáëÜâåé ðáßñíï-
íôáò ó÷åäüí êáíïíéêÞ üøç áëëÜ ìå äéÜóðáñôåò
êáóôáíÝò êçëßäåò ðÜíù óôá öýëëá. Óå óïâáñüôå-
ñåò æçìéÝò ôï öýëëùìá îçñáßíåôáé ãñÞãïñá êáé
áñ÷éêÜ ôá îçñÜ öýëëá ðáñáìÝíïõí ðÜíù óôï äÝí-
äñï. Áí ôá êëáäéÜ êáé ôï îýëï Ý÷ïõí óïâáñÜ æç-
ìéùèåß, ôá îçñÜ öýëëá èá ðáñáìåßíïõí ðÜíù óôá
äÝíäñá ãéá áñêåôÝò åâäïìÜäåò. Áíôßèåôá, áí äåí õ-
ðÜñ÷åé óïâáñÞ æçìéÜ óôï îýëï ôá öýëëá èá ðÝ-
óïõí ãñÞãïñá. ÃñÞãïñç öõëëüðôùóç ìåôÜ ôïí
ðáãåôü åßíáé ìéá êáëÞ Ýíäåéîç üôé ôá äÝíäñá äåí Ý-
ðáèáí óïâáñÞ æçìéÜ.
Ç æçìéÜ óôá íåáñÜ êëáäéÜ åìöáíßæåôáé óôï
öëïéü ìå ôç ìïñöÞ êçëßäùí ðïõ ìðïñåß íá åßíáé õ-
ãñÝò Þ íá Ý÷ïõí Ýíá âáèýôåñï ÷ñþìá. Óôá ÷ïíäñü-
ôåñá êëáäéÜ, ôïõò âñá÷ßïíåò êáé ôïí êïñìü, ç æç-
ìéÜ åêäçëþíåôáé áñãüôåñá ìå óêÜóéìï Þ îåêüëëç-
ìá ôïõ öëïéïý êáôÜ èÝóåéò. ÁíÜëïãá ìå ôçí Ýêôá-
óç êáé ôç èÝóç ôùí íåêñþóåùí áõôþí óôï îýëï, ç
æçìéÜ ìðïñåß íá åßíáé ëéãüôåñï Þ ðåñéóóüôåñï óï-
âáñÞ. ÃåíéêÜ, ç ëåìïíéÜ åßíáé ðéï åõáßóèçôç êáé ç
ìáíôáñéíéÜ ðéï áíèåêôéêÞ, åíþ õðÜñ÷ïõí êáé äéá-
öïñÝò ìåôáîý ôùí ðïéêéëéþí êáé áíÜëïãá ìå ôï õ-
ðïêåßìåíï, ôçí çëéêßá êáé ôçí êáôÜóôáóç ôùí
äÝíäñùí ê.ëð.
Óõíéóôþìåíïé ÷åéñéóìïß
ðáãåôüðëçêôùí äÝíäñùí
1. Áóðñéóìá êïñìïý êáé âñá÷éüíùí. Åßíáé ç
ðñþôç åíÝñãåéá ðïõ ðñÝðåé íá ãßíåé, óýíôïìá ìü-
ëéò ðÝóïõí ôá öýëëá, ãéá íá ðñïóôáôåõèïýí ôá
äÝíäñá áðü çëéáêÜ åãêáýìáôá. Ç ëåìïíéÜ åßíáé é-
äéáßôåñá åõáßóèçôç óôá åãêáýìáôá áðü ôïí Þëéï.
2. Øåêáóìüò ôùí äÝíäñùí ìå Ýíá ÷áëêïý÷ï
óêåýáóìá ãéá ôçí ðñïóôáóßá áðü áóèÝíåéåò (âá-
êôçñéþóåéò, êïñõöïîÞñá) ðïõ åßíáé äõíáôü íá ìï-
ëýíïõí ôá äÝíäñá áðü ôéò ðëçãÝò ðïõ äçìéïýñãç-
óå ï ðáãåôüò. ÅðáíÜëçøç ôïõ øåêáóìïý ìåôÜ ôï
êëÜäåìá.

12 ÃÅÙÑÃÉÁ - Êôçíïôñïößá 2, 2004

 ŒÑÁ Ê Ô ÉÊ Á – ÅŒÉÊ Á ÉÑÁ
3. ÊëÜäåìá. Åßíáé áðáñáßôçôï ãéá ôçí áðïìÜ-
êñõíóç ôùí íåêñþí ôìçìÜôùí êáé ôç ãñçãïñüôå-
ñç åðáíáöïñÜ ôùí äÝíäñùí. Äåí ðñÝðåé íá âéá-
óèïýìå íá êëáäÝøïõìå ðñéí åêäçëùèåß ç ðëÞñçò
Ýêôáóç ôçò æçìéÜò êáé ðñéí áñ÷ßóåé íÝá âëÜóôçóç,
ãéáôß áõôÜ åßíáé ðïõ èá êáèïñßóïõí ôï ðüóï êáé
ðþò íá êëáäÝøïõìå:
• Áí ôåëéêÜ ç æçìéÜ åßíáé Þðéá êáé ðåñéïñßæåôáé óôï
öýëëùìá êáé ó’ ïñéóìÝíá ëåðôÜ êëáäéÜ, áñêåß
Ýíá ðïëý åëáöñý êëÜäåìá. Áöáéñïýìå ôá íåêñÜ
êëáäéÜ áñ÷éêÜ êáé áñãüôåñá êÜíïõìå, áí ÷ñåéÜ-
æåôáé, Ýíá áñáßùìá âëáóôþí Þ áöáßñåóç ëáéìÜñ-
ãùí.
• Áí ç æçìéÜ åßíáé ìÝôñéá, ìå ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò
ôçò êüìçò êáôåóôñáìÝíï áëëÜ ìå ëßãç Þ êáèüëïõ
æçìéÜ óôïí êïñìü êáé óôç âÜóç ôùí êåíôñéêþí
âñá÷éüíùí (óôáõñüò), èá ÷ñåéáóèåß íá êüøïõìå
ôïõò âñá÷ßïíåò êÜôù áðü ôï íåêñü ôìÞìá (áöáé-
ñþíôáò êáé õãéÝò êïììÜôé), áêñéâþò ðÜíù áðü
Ýíá ëáßìáñãï âëáóôü ðïõ Ý÷åé ðéèáíüí Þäç áñ÷ß-
óåé íá áíáðôýóóåôáé.
• Áí ç æçìéÜ åßíáé óïâáñüôåñç êáé öèÜíåé ìÝ÷ñé êáé
ôïí êïñìü (áëëÜ ðÜíù áðü ôï óçìåßï åìâïëéá-
óìïý), ôï äÝíäñï ðñÝðåé íá êáñáôïìçèåß áêñéâþò
ðÜíù áðü ôïí áíþôåñï ëáßìáñãï ðïõ Ý÷åé áñ÷ßóåé
íá åêðôýóóåôáé. Óôç óõíÝ÷åéá èá ãßíïõí ôá áðá-
ñáßôçôá êëáäÝìáôá ãéá ôçí áíáóýóôáóç ôïõ äÝí-
äñïõ.
Óôçí áêñáßá ðåñßðôùóç ðïõ ç æçìéÜ åðåêôåßíå-
ôáé êáé êÜôù áðü ôï óçìåßï åìâïëéáóìïý èá ãßíåé
ðñïóðÜèåéá áíáóýóôáóçò ôïõ äÝíäñïõ áðü Ýíá êá-
ôÜëëçëï ëáßìáñãï ï ïðïßïò èá åìâïëéáóèåß üôáí á-
ðïêôÞóåé äéÜìåôñï 2-3 åê., äéáôçñþíôáò ðáñÜëëç-
ëá êïñõöïëïãçìÝíïõò êáé ìåñéêïýò Üëëïõò ëáß-
ìáñãïõò ìÝ÷ñé íá áðïêáôáóôáèåß éóïññïðßá ìåôá-
îý ñéæéêïý óõóôÞìáôïò êáé õðÝñãåéïõ ìÝñïõò. Áí
Ý÷åé æçìéùèåß ôï õðïêåßìåíï, ìÜëëïí ðñÝðåé íá îå-
ñéæùèåß ôï äÝíäñï êáé íá ãßíåé áíáöýôåõóç.
4. Áñäåõóç ôùí ðáãåôüðëçêôùí äÝíäñùí ðñÝðåé
íá ãßíåôáé ìå ðñïóï÷Þ. ÄÝíäñá ìå ìåéùìÝíç êüìç
êáé ðåñéïñéóìÝíç öõëëéêÞ åðéöÜíåéá Ý÷ïõí êáé
ìéêñüôåñåò áíÜãêåò óå íåñü. ÕðåñÜñäåõóç äåí èá
åðéôá÷ýíåé ôçí áðïêáôÜóôáóç ôùí äÝíäñùí, åíþ
ç õðåñâïëéêÞ õãñáóßá óôï Ýäáöïò ìðïñåß íá ðñï-
ÃÅÙÑÃÉÁ - Êôçíïôñïößá 2, 2004
êáëÝóåé áóöõîßá ôùí ñéæþí Þ êáé ðñïóâïëÝò áðü
ðáèïãüíá. ÁíÜëïãá ìå ôïí ôýðï ôïõ åäÜöïõò êáé
ôçí áíáðôõóóüìåíç öõëëéêÞ åðéöÜíåéá óõíéóôþ-
íôáé óõ÷íüôåñá Þ áñáéüôåñá ðïôßóìáôá ìå ìéêñü-
ôåñåò ðïóüôçôåò íåñïý.
5. Ç ëßðáíóç ÷ñåéÜæåôáé, åðßóçò, ðñïóï÷Þ ôüóï
ùò ðñïò ôï ÷ñüíï üóï êáé ùò ðñïò ôïí ôýðï êáé ôéò
ðïóüôçôåò ôùí ëéðáóìÜôùí. Äåí ðñÝðåé íá ãßíå-
ôáé íùñßò ëßðáíóç, ðñéí åêêëåßøåé ï êßíäõíïò å-
íüò íÝïõ (Ýóôù êáé çðéüôåñïõ) ðáãåôïý, ïýôå êáé
êáèõóôåñçìÝíç ëßðáíóç ðïõ ìðïñåß íá ïäçãÞóåé
óå üøéìç âëÜóôçóç, åõÜëùôç óôéò ðñþôåò ÷áìç-
ëÝò èåñìïêñáóßåò ôïõ ÷åéìþíá. Ç ëßðáíóç ìå Üæù-
ôï èá ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå óýíåóç êáé áíÜëïãá ìå
ôçí êáôÜóôáóç ôçò êüìçò. Óå êáñáôïìçìÝíá äÝí-
äñá, ðñÝðåé áñ÷éêÜ íá ÷ïñçãåßôáé ðïëý ëßãï Üæù-
ôï, ìÝ÷ñé íá áðïêáôáóôáèåß ç äïìÞ êáé ç éóïññï-
ðßá ôùí äÝíäñùí. Ôá äÝíäñá ðñÝðåé íá ðáñáêï-
ëïõèïýíôáé êáôÜ ôç öÜóç ôçò ãñÞãïñçò áíÜðôõ-
îçò, éäéáßôåñá óå áëêáëéêÜ åäÜöç, ìÞðùò åìöáíß-
óïõí óõìðôþìáôá ôñïöïðåíéþí (øåõäáñãýñïõ,
ìáããáíßïõ). Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ ÷ïñçãïýíôáé
ôá áðáñáßôçôá é÷íïóôïé÷åßá ìå 2-3 øåêáóìïýò
öõëëþìáôïò.
6. Ðñïóï÷Þ óôï öõëëïêíßóôç. Ëüãù ôçò Üöèï-
íçò íÝáò âëÜóôçóçò, ôá äÝíäñá èá åßíáé ðéï åõáß-
óèçôá óôï öõëëïêíßóôç. Óõìâïõëåõèåßôå ôéò ôï-
ðéêÝò õðçñåóßåò ãåùñãéêþí ðñïåéäïðïéÞóåùí êáé
ëÜâåôå Ýãêáéñá ìÝôñá ãéá ôç ìåßùóç ôçò ðñïóâï-
ëÞò.
Æéæáíéïêôüíá óå ÷åéìåñéíÜ óéôçñÜ
êáé âáìâÜêé
Óôéò åðüìåíåò óåëßäåò äçìïóéåýïíôáé äýï Ðßíáêåò
ðïõ èá âïçèÞóïõí ôïõò êáëëéåñãçôÝò ÷åéìåñéíþí
óéôçñþí êáé âáìâáêéïý íá åðéëÝîïõí ôï æéæáíéï-
êôüíï, áíÜëïãá ìå ôá êýñéá æéæÜíéá ðïõ Ý÷ïõí. Ï
"äáßìïíáò" ôïõ ôõðïãñáöåßïõ Ýâáëå ôï ÷Ýñé ôïõ
óôïí ðßíáêá ãéá ôá ÷åéìåñéíÜ óéôçñÜ ðïõ äçìï-
óéåýóáìå óôï ðñïçãïýìåíï ôåý÷ïò ìáò. Ãé' áõôü,
ôïí îáíáäçìïóéåýïõìå ìå ïñéóìÝíåò äéïñèþóåéò
(âëÝðåôå ÌÜóôáíãê êáé ÐëÜôöïñì). ÖõëÜîôå
áõôüí ôï äéïñèùìÝíï ðßíáêá ãéá ôïõ ÷ñüíïõ!
13