Teknik menilai had

Had boleh dinilai menggunakan penggantian terus. Jika penggantian gagal, ianya
ℎ𝑎𝑑 0
memberikan 𝑓(𝑥) = 0. Kaedah yang boleh digunakan ialah:-
𝑥→𝑎
1. Teknik penghapusan
2. Mengrationalkan ungkapan

1. Teknik penghapusan
Contoh :-

ℎ𝑎𝑑 𝑥 2 −6𝑥+5
Cari
𝑥→1 𝑥−1

0
Penggantian terus memberikan , oleh itu faktorkan
0
ℎ𝑎𝑑 𝑥 2 −6𝑥+5 ℎ𝑎𝑑 (𝑥−5)(𝑥−1)
= = 𝑥−5
𝑥→1 𝑥−1 𝑥→1 (𝑥−1)

ℎ𝑎𝑑 𝑥 2 −6𝑥+5 ℎ𝑎𝑑 (𝑥

= − 5) = 1 − 5 = −4
𝑥→1 𝑥−1 𝑥→1

2. Mengrationalkan ungkapan
Mengrationalkan ungkapan ialah mendarabkan fungsi dengan konjugat.

Contoh:-

ℎ𝑎𝑑 √𝑥−√3
Cari
𝑥→3 𝑥−3
0
Penggantian terus memberikan
0

ℎ𝑎𝑑 √𝑥 − √3 √𝑥 + √3 𝑥−3
⦁ =
𝑥 →3 𝑥−3 𝑥+3 (𝑥 − 3)(√𝑥 + √3)

1
= untuk 𝑥 ≠ 3
(√𝑥+√3)

ℎ𝑎𝑑 √𝑥−√3 ℎ𝑎𝑑 1 1

= = 2√3
𝑥→3 𝑥−3 𝑥→3 √𝑥+√3
Kriteria bagi kewujudan had
Suatu lengkung yang ditunjukkan adalah graf fungsi f. Suatu nombor a pada paksi-x
dan had b pada paksi-y. Apabila x menghampiri a pada paksi-x, f(x) menghampiri b
pada paksi-y.

Terdapat tiga kes:-

 Kes satu : f(a) = b
 Kes dua : f tidak tertakrif pada a
 Kes tiga : f tidak tertarif pada c, tetapi f(a) ≠ b

Walaubagimanapun, semua kes menunjukkan

ℎ𝑎𝑑
𝑓(𝑥) = 𝑏
𝑥→𝑎

Rajah dibawah menunjukkan had semasa x menghampiri 2.