You are on page 1of 5

adamianuri urTierTobebis

eTika organizaciaSi - 1

avtori: nikoloz markozaSvili


GMCG Ltd _ partniori.
ESM-Tbilisi _ menejmentis programis xelmZRvaneli
menejmenti master klasi

«Крошка сын к отцу пришёл


И спросила кроха:
«Что такое хорошо и что такое плохо?»».
Владимир Маяковский

o
rganizaciaSi adamianuri urTierTobebi eTikis ZiriTadi sakiTxi imis garkvevaa, Tu ra
menejmentis fundamentia. wina statiebSi aris “kargi” da ra aris “cudi”, anu, sxva sityve-
es sakiTxi organizaciis SigniT arsebuli biT _ faseulobebis gansazRvra.
viTarebidan gamomdinare ganvixileT. amaSi mene-
jmentis cnobili specialistebi gvexmarebodnen. Tavis droze, progresisken swrafvam adamians
magram, amave dros, adamianuri urTierTobebis eTikuri normebis SemoReba sakuTar Tavze aaRe-
bunebis gamokvleva biznesis sazRvrebs scil- bina, magram swored progresma, gansakuTrebiT -
deba da e.w. “adamianis Sesaxeb mecnierebis”, anu teqnologiebis ganviTarebam, adamians sakuTari
fsiqologiis, ZiriTadi sakiTxia. swored es aris Zalebis mimarT eWvi gauCina. amas kapitalisturi
erT-erTi mizezi imisa, Tu ratom eniWeba fsiqo- wyobis Camoyalibeba mohyva, romlis dros saxel-
logias uaRresad mniSvnelovani roli biznesSi. mwifom garkveuli eTikuri normebis materia-
luri warmatebis irgvliv dafiqsireba daiwyo.
SemoTavazebul statiaSi ganvixilavT meoce sau- es ki imas niSnavs, rom sakiTxs “ra aris kargi”
kunis gamoCenili moazrovnis, fsiqoanalitikosis wyvets ara adamiani, aramed is garemo, romelSic
_ erix fromis _ Sexedulebebs adamianis bunebis igi arsebobs da moRvaweobs. magram ismis kiTxva:
Sesaxeb da SevecdebiT, isini organizaciis marTvis ramdenad emTxveva calkeuli adamianisa da sa-
sferoSi gadmovitanoT. ZiriTadad, SevCerdebiT xelmwifos interesebi?
fromis cnobil naSromze `TavisTavis adamiani~
(“Man for Himself”. arsebobs rusuli Targmanic: saqme kidev ufro rTuldeba, Tu gaviTvaliswi-
Эрих Фромм. Человек для себя. «Хранитель». Москва. nebT, rom biznesis sferoSi arsebul TiToeul
2006). qvemoT fromis wignidan citatebi ital- organizacias sakuTari faseulobebi aqvs, rom-
ikiT, brWyalebSia moyvanili. lebic e.w. organizaciul kulturas qmnis. da
arsaidan gamomdinareobs am faseulobebis Tan-
“ganmanaTleblobis ideebi adamians aswavlida, swori xvedra axlad ayvanili TanamSromlis faseulo-
eTikuri normebis damkvidrebis orientirad sakuTa- bebTan; ar gamomdinareobs, Tu organizaciam
ri goneba gamoeyenebina, mudam sakuTari Tavis ime- specialurad ar gaiTvaliswina es sakiTxi samu-
dad yofiliyo da sikeTisa Tu borotebis gasarCevad Saoze miRebis proceduraSi. aq bunebrivad ismis
ar miemarTa RvTiuri gamocxadebebisa da eklesiis mTavari kiTxva:
avtoritetisTvis. ganmanaTlebelTa devizi _ `gabede
Secnoba~, anu `ende sakuTar codnas~, Tanamedrove ramdenad saWiroa aRniSnuli faseulobebis Tan-
adamianis ZalisxmevaTa da miRwevaTa umTavres stimu- xvedra da ra kavSirSia is organizaciis warmate-
lad iqca. mozRvavebulma eWvebma kacTa azrovnebasa bul saqmianobasTan?
da avtonomiaSi moraluri Zrwola warmoSva da male
isini yovelgvari adamianuri Tu zegardamovlenili `davtovoT yvelaferi ise, rogorc aris? SevTan-
saxelmZRvanelosa da saRi gonebis gareSe darCnen... xmdeT imaze, rom religiis alternativa relati-
adamianuri normebisa da faseulobebis safuZvlad vizmia? davuSvaT eTikis sakiTxebisgan gonebis
saxelmwifos moTxovnebi, Zlieri liderebis magiuri gamijvna? CavTvaloT, rom Tavisuflebasa da mo-
TvisebebiT gamowveuli enTuziazmi, manqanaTa Zalmo- nobas, siyvarulsa da siZulvils, WeSmaritebasa
sileba da materialuri warmateba iqca~. da sicrues, patiosnebasa da oportunizms Tu si-

oqtomberi 2007 N7 biznesi: adami anebi , meTodebi , str ategi ebi 47


master klasi menejmenti

relativizmi _ swavleba, cocxlesa da sikvdils Soris arCevani ubralod nisturi eTikis umaRlesi faseulobebi. imisaTvis,
romelsac safuZvlad subieqturi gadawyvetilebis Sedegia? ara, arse- rom adamiani endos Rirebulebebs, unda Seicnos
udevs mosazreba, romlis bobs sxva alternativac. swori eTikuri norme- sakuTari Tavi, agreTve, bunebiT mocemuli nayofie-
mixedviTac adamianuri bis Camoyalibeba mxolod da mxolod adamianis ri moqmedebisa da sikeTis qmnis potenciali~.
faseulobebi da eTikuri gonebas SeuZlia. adamians Seswevs Zala, sikeTe da
normebi mxolod gemovne- boroteba gaarCios da swori eTikuri Sefaseba Tu Tqveni TanamSromlisTvis TviTganviTareba
bis saqmed da TiToeuli moaxdinos... humanisturi eTikuri azrovnebis di- faseulobas warmoadgens da Tqveni firmis saq-
adamianis Tavisufali dma tradiciam safuZveli Cauyara faseulobaTa mianoba xels uwyobs misi potencialis realize-
arCevanis sagnad aris miC- sistemas, romelic adamianur avtonomiasa da go- bas, maSin igi ecdeba, firmas maqsimaluri sarge-
neuli, radgan am sferoSi nebazea damyarebuli. es sistemebi efuZneba erT beli moutanos - firmis da individis interesebi
raimes obieqturi sisworiT umTavres winapirobas _ zedmiwevniT unda vicno- erTmaneTs emTxveva. am SemTxvevaSi, maqsimaluri
mtkiceba SeuZlebelia. bdeT adamianis bunebas, rom gavigoT, ra aris mis- sargebeli mxolod adamianis kvalifikaciiT ga-
Tvis kargi da ra _ ara.” nisazRvreba. firmis saboloo Sedegi miRebuli
mogebaa, xolo adamianis – fuli (xelfasi) da
sayovelTao eTikuri normebis SemoReba adamian- TviTganviTarebis axali safexuri. Tu firma
Ta saerTo bunebas eyrdnoba, romelic azrovne- muSakisagan miRebuli sargeblis fiqsirebuli
bis, movlenebis gacnobierebisa da mizanmimar- mniSvnelobiT kmayofildeba, maSin sakmarisia,
Tuli moqmedebebis SesaZleblobis arsebobiT, yuradReba mieqces mxolod adamianis kvalifika-
adamians cxoveluri samyarodan gamoyofs. sxva cias da ukugdebul iqnas sakiTxi imis Sesaxeb,
sityvebiT rom vTqvaT, adamianSi “Cadebulia” igi TviTganviTarebazea orientirebuli, Tu misi
garkveuli potenciali, romelic mas TviTgan- ZiriTadi faseuloba fulia.
viTarebis saSualebas aZlevs. amasTan, am saSua-
lebis gamoyeneba TavisTavad ar xdeba. adamianma froms miaCnia, rom arsebobs ori eTika: avtori-
TviTganviTareba faseulobad unda aRiaros da taruli da humanisturi.
sakuTari potencialis realizeba moindomos.
fromis azriT, adamianSi arsebuli ganviTarebis “avtoritarul eTikaSi avtoriteti adgens kanone-
potencialis sruli realizebisaTvis sicocxlis bsa da qcevis normebs da gansazRvravs, ra aris ada-
periodi ar kmara: “adamiani ufro adre kvdeba, mianisTvis sasikeTo; humanistur eTikaSi ki adamiani
vidre srul dabadebas moaswrebs”. TviTon aris normebis Semoqmedica da Semsrulebe-
lic. Tavad qmnis maT, Tavad awesrigebs da Tavadve
martivi magiliTis saxiT moviyvanoT dRes arsebuli emorCileba~.
viTareba kinematografSi. filmad blokbasteri iTv-
leba, xolo saavtoro films “sxva” kinos saxeli da- humanistur eTikaSi igulisxmeba, rom adamiani
erqva! blokbasteris naxvis Semdeg adamianma mxolod mxolod im SemTxvevaSia cocxali, Tu igi saku-
popkorni (ar SegeSaloT “bati-butSi”!) SeiZleba “Sei- Tar TviTganviTarebaze zrunavs da swored am
Zinos”, romlisgan igi ukve diliT ganTavisufldeba. mimarTulebiT qmnis qcevis eTikur normebs. amiT
saavtoro filmis naxvis Semdeg ki adamiani, rogorc gansxvavdeba humanisturi eTika relativizmis-
wesi, odnav mainc Secvlilia – filmma misi yura- gan, romelSic mimarTuleba ar aris dafiqsire-
dReba iseT sakiTxze gaamaxvila, romelzec mas ar buli. aqedan ki is gamomdinareobs, rom adamiani,
ufiqria da TviTganviTarebis mimarTulebiT ubiZga. romlisTvisac TviTganviTareba faseulobas ar
warmoadgens, sulierad mkvdaria.
`...adamianuri bunebis Cveneul codnas mivyavarT ara
eTikur relativizmamde, aramed imis rwmenamde, rom `...farTod aris gavrcelebuli mosazreba imis Sesaxeb,
eTikuri qcevis normebis pirvelwyaro Tavad ada- TiTqos mxolod ori alternativa arsebobdes: diqta-
mianur bunebaSi unda veZeboT, da rom moraluri toruli, iracionaluri avtoritetisa da, saerTod,
normebi adamianis damaxasiaTebel Tvisebebs emya- aranairi avtoritetis. magram es mcdari Sexedule-
reba, maTi uxeSi darRveva ki sulier da emociur baa. realurad, problema isaa, konkretulad ra saxis
moSlilobas gamoiwvevs... pirad sikeTeze uaris Tqma avtoritets unda vaRiarebdeT. roca avtoritetze
an TavkerZoba ki ara _ sakuTari Tavis siyvaruli; vsaubrobT, ras vgulisxmobT, racionalur Tu ira-
individualurobis uaryofa ki ara _ sakuTari WeS- cionalur avtoritets? racionaluri avtoriteti
mariti, adamianuri meobis damkvidreba, _ ai, huma- saTaves kompetenturobidan iRebs. is adamiani, romlis

48 biznesi: a d a m i a n e b i , m e T o d e b i , s t r a t e g i e bi oqtomberi 2007 N7


menejmenti master klasi

avtoritetsac pativs scemen, kompetenturad arTmevs individis zemdgomi avtoriteti adgens. aseTi sis-
Tavs im movaleobebs, romlebic mis gamocdilebas min- tema efuZneba ara saR azrsa da codnas, aramed SiSs,
dobilma adamianebma daakisres. mas ar sWirdeba maTi ususurobasa da damokidebulebis subieqtur gr-
daSineba an Tavisi magiuri TvisebebiT maTi aRfr- Znobas. am SemTxvevaSi, individi uars ambobs gada-
Tovaneba; manam, sanam adamians saqmis kompetenturad wyvetilebis miRebaze da am uflebas avtoritets
keTeba SeuZlia, misi avtoriteti racionalur ba- gadascems; avtoritetis gadawyvetilebebi araso-
zisze iqneba dafuZnebuli da ar dasWirdeba iracio- des dgeba eWvis qveS.
naluri aRfrTovaneba da gaRmerTeba. racionaluri
avtoritetisTvis araTu dasaSvebia, aramed aucile- materialuri (anu Sinaarsobrivi) TvalsazrisiT,
belicaa mudmivi skurpulozuri garCeva da kritika avtoritaruli eTika Tavad upasuxebs kiTxvas _ ra
im adamianTa mxridan, vinc mas aRiarebs; racionaluri SeiZleba iyos sasikeTo da ra ara. av-kargis amgvari
avtoriteti yovelTvis droebiTia, misi aRiareba mis gansazRvrisas igi, upirveles yovlisa, avtorite-
qmediTobazea damokidebuli. iracionaluri avto- tis da ara subieqtis interesebiT xelmZRvanelobs.
ritetis pirvelwyarod ki, piriqiT, yovelTvis Zalau- avtoritaruli eTika eqspluatatorulia, Tumca
fleba gvevlineba. es Zalaufleba aris fizikuri an (calkeul), subieqts masSi mniSvnelovani fsiqikuri
mentaluri, realuri an pirobiTi da mas mxolod am av- Tu materialuri sargeblis naxva SeuZlia...
toritetis gavlenis qveS moqceul adamianTa SiSi da
ususuroba warmoSobs. iracionaluri avtoritetis udavoa, rom avtoritaruli eTikis formaluri
dasayrdeni yovelTvis aris, erTi mxriv, Zalaufleba da materialuri aspeqtebi ganuyofelia. avtori-
da, meore mxriv, SiSi. aseTi avtoriteti gamoricx- tets rom ar ndomoda subieqtis eqspluatireba, ar
avs kritikas. racionaluri avtoriteti subieqtsa dasWirdeboda misi marTva SiSisa da emociuri da-
da avtoritets Soris Tanasworobas efuZneba. isini Trgunvis saSualebiT; mas SeeZleboda racionaluri
erTmaneTisgan SeiZleba mxolod ama Tu im sferoSi gansjisa da kritikis waxaliseba, Tundac, im riskis
codniTa da gawafulobiT gansxvavdebodnen. iracio- fasad, rom misi arakompetenturoba gamoaSkaravde-
naluri avtoriteti ki uTanasworobazea agebuli da boda. magram ramdenadac saqme mis pirad interesebs
Rirebulebriv sxvaobas gulisxmobs. `avtoritarul exeba, avtoriteti umTavres adamianur siqveled mor-
eTikaze~ saubrisas iracionaluri avtoriteti igu- Cilebas aRiarebs, xolo urCobas umTavresi codvis
lisxmeba... humanisturi eTika mxolod racionalur rols aniWebs. avtoritarul eTikaSi upatiebeli
avtoritets Seesabameba. codvebia aSkara daumorCilebloba, avtoritetis
uflebebSi daeWveba da eWvis Setana im aqsiomaSi, rom
racionaluri avtoriteti biznesSi an politi- mis mier damkvidrebuli normebi saukeTesoa”.
kaSi lideris saxeliTaa cnobili, xolo iracio-
naluri avtoriteti belads ukavSirdeba. dRes firmis jeneral menejeri organizaciis person-
organizaciuli samyaro savsea patar-patara alisTvis avtoritets unda warmoadgendes. Tu
(“lokaluri”) beladebiT. “maikrosoftis” ganvi- firma konkurentul garemoSi imyofeba da dain-
Tarebis sawyis etapze bil geitsi aSkarad racio- teresebulia sakuTari TanamSromlebis poten-
naluri avtoriteti iyo. miuxedavad imisa, rom cialis srulad gamovleniT, igi racionaluri av-
organizaciaSi mxolod gansakuTrebulad niWier toriteti, anu lideri unda iyos. am SemTxvevaSi,
axalgazrdebs Rebulobdnen, mas SeeZlo, maTi xelmZRvaneli SeZlebs TviTganviTarebaze da, ima-
saqmianoba Seefasebina da isinic mis Sefasebebs vdroulad, Sedegze orientirebuli adamianebis
eTanxmebodnen. organizaciis zrdasTan erTad, SerCevas da erTian gundad Sekvras. motivaciis
administraciuli datvirTva gaizarda da bil ganmarteba swored individuumis TviTganviTare-
geitsma TandaTan dakarga kompetenciasTan daka- bisa da firmis interesebis Tanxvedraa. iracio-
vSirebuli sakuTari upiratesoba. mis sasaxelod naluri avtoriteti ki menejments personalis
unda iTqvas, rom man ar moindoma SiSze awyobili SiSze aawyobs, rac, saboloo jamSi, aucileblad
iracionaluri avtoritetis rolis Sesruleba uaryofiTad aisaxeba firmis Sedegebze.
da CEO-s pozicia stiv balmers dauTmo.
arsebobs racionaluri da iracionaluri avto-
`formaluri TvalsazrisiT, avtoritaruli eTika ritetebis garCevis martivi testi - kritikis mi-
uaryofs, rom adamians aqvs unari, icodes, ra aris marT maTi damokidebuleba: avtoriteti, romel-
kargi da ra _ cudi; am sakiTxSi normas yovelTvis ic Secdomebs ar aRiarebs – iracionaluria. a erix fromi

oqtomberi 2007 N7 biznesi: adami anebi , meTodebi , str ategi ebi 49


master klasi menejmenti

`bavSvi sikeTesa da borotebas Soris sxvaobas Seigr- Tu adamiani erTaderT faseulobad materialur
Znobs manam, sanam am cnebebis garCevas gonebiT iswa- warmatebas aRiarebs, misi orientacia TviTganvi-
vlides... ufrosebis zrunvasa da siyvarulze misi Tarebaze mZime, TiTqmis uimedo saqmea. gavixsenoT
sruli damokidebulebis gaTvaliswinebiT, gasakviri dantes alegoria, romlis Tanaxmad sami urCxulis
araa, rom dedis wamaxalisebeli an sayveduriani ga- (fuli, Zalaufleba, seqsi) tyidan gamosavali gza
moxedvac ki sakmarisia, raTa bavSvma cudisa da kar- jojoxeTze gadis da megzuris arsebobas moiTxo-
gis garCeva `iswavlos~. skolasa da sazogadoebaSic vs. amitom, firmac xSirad erT-erT faseulobad
msgavsi faqtorebi moqmedebs. `kargia~ is, risTvisac materialur warmatebas acxadebs, rac mas saSu-
ajildoeben, `cudi~ ki is aris, ris gamoc socialu- alebas aZlevs, izrunos imave faseulobis mqone
ri avtoritetebi da axloblebi tuqsaven da sjian... personalis motivirebaze. cxadia, aseTi firmis
swored es intensiuri emociuri zewola ar aZlevs saTaveSi unda idges iracionaluri avtoritetis
saSualebas bavSvs (Semdgom ki zrdasrul adamians), mqone pirovneba, xolo personali e.w. “morCil
dasvas kritikuli kiTxva: misTvisaa `kargi~ sasikeTo, umravlesobas” unda warmoadgendes.
Tu avtoritetisTvis?.. `kargi~ bavSvi SeiZleba daSi-
nebuli da araTavdajerebuli iyos da mxolod imaze gaixseneT saqarTveloSi moqmedi firmis Cveneuli
fiqrobdes, rogor asiamovnos mSoblebs, `cud~ bavS- magaliTi, rodesac firmis personalma (erTi adamia-
vs ki, SeiZleba, sakuTari neba da Rirseuli, Tumca, nis garda) yovelgvari yoymanis da ganxilvis gareSe,
mSobelTaTvis arasasurveli, interesebi hqondes~. “uxmod” moawera xeli generaluri direqtoris mier
Sedgenil da savsebiT uvargis – “eqspluatatorul”
epigrafad moyvanil maiakovskis striqonebSi biWu- _ Sromis xelSekrulebas.
nas mama avtoritetia da, swori aRzrdis Tvalsaz-
risiT, igi aucileblad racionaluri unda iyos. maSasadame, eTikuri normebis SemoRebis Sesa-
xeb zogadi warmodgenis biznes samyaroze pro-
qveynis saTaveSi xSirad idgnen da dResac imyofe- ecirebas, praqtikulad, imave daskvnamde mi-
bian iracionaluri avtoritetebi. isini qmnian sa- vyavarT, rac uSualod organizaciis analizis
zogadoebaSi avtoritaruli eTikis fons, rodesac dros miviReT:
yvelanair alternatiul TvalTaxedvas ebrZvian,
xSir SemTxvevaSi - materialuri warmatebisaT- Tu organizacia dainteresebulia sakuTari efeqtiano-
vis (fuli, kariera) prioritetuli faseulobis biT da konkurentunarianobiT, man saqmianoba motivacia-
mniSvnelobis miniWebis gziT. adamianTa nawili ze unda aawyos da ara motivirebaze.…
(gansakuTrebiT - axalgazrdoba) iZulebulia,
Tavsmoxveuli faseulobebi gaiziaros da uaryos amas emateba Semdegi sami mosazrebac:
orientacia TviTganviTarebaze. Sedegad, sazoga-
doebaSi arsebuli kerZo organizaciebi (firmebi) ` konkurentunariani organizaciis saTaveSi racionalu-
sruli moculobiT ver iyeneben sakuTari per- ri avtoriteti dgas;
sonalis potencials da konkurentunarianobas
kargaven. imisaTvis, rom arseboba ganagrZon, maT ` Zalaze da SiSze awyobili iracionaluri avtoritetis
iracionaluri avtoritetis xelisuflebisagan xelmZRvaneloba uaryofiTad moqmedebs organizaciis
“gare” daxmareba da mxardaWera sWirdebaT. ekonomikur maCveneblebze;

es SesaZlebelia mxolod lokalurad – qveynis ` qveynis saTaveSi mdgari iracionaluri avtoriteti, sa-
SigniT, globalur doneze ki (saerTaSoriso ba- boloo jamSi, qveynis ekonomikas asustebs.
zrebze) avtoritetis gavlena, rogorc wesi, ar
moqmedebs da firma ekonomikuri TvalsazrisiT Semdeg statiaSi fromis wignis mixedviT kidev
ganwirulia. es uaryofiTad moqmedebs qveynis ramdenime sakiTxis ganxilvas vapirebT:
ekonomikis ganviTarebaze da iwvevs mis zedmetad
orientirebas gare investiciebis mozidvaze. ` TviTganviTareba da adamianis xasiaTi;

Sedegi martivia: afrikis qveynebis umetesoba bolo ` rwmena da sindisi;


40-50 wlis ganmavlobaSi ganviTarebad qveynebad iTv-
leba. viTardeba, viTardeba da mainc ver ganviTarda! ` universaluri da socialurad imanenturi eTika.

50 biznesi: a d a m i a n e b i , m e T o d e b i , s t r a t e g i e bi oqtomberi 2007 N7

You might also like