Τα Χρόνια της Μαυρίλας (2007)
L'âge des ténèbres [Days of Darkness]
Χώρα: Καναδάς | Είδος: Κοινωνική, Δραματική, Σάτιρα
Διάρκεια: 104’ | Σκηνοθεσία: Denys Arcand
Η ιστορία
Ο Ζαν-Μαρκ είναι ένας δημόσιος υπάλληλος
μεσαίου επιπέδου στο Μόντρεαλ που κάνει τη
δουλειά του χωρίς να δίνει πολύ προσοχή. Η
γυναίκα και τα παιδιά του τον αγνοούν και τα μόνα
αληθινά συναισθήματα τα βιώνει όταν επισκέ-
πτεται την ηλικιωμένη μητέρα του, της οποίας η
υγεία είναι επιβαρυμένη. Όταν η γυναίκα τον εγκα-
ταλείπει ξαφνικά για να δουλέψει στο Τορόντο, ο
Ζαν-Μαρκ θέλει να αναδιοργανώσει τη σχέση του
με τις κόρες του, την κοινωνική του ζωή και τη
δουλειά του. Σε έναν κόσμο που στην καλύτερη
περίπτωση είναι μια φάρσα, θα έχει την ευκαιρία;
Η ταινία
Στην «Παρακμή Της Αμερικάνικης Αυτοκρατορίας»
(1987) ο Ντενίς Αρκάν εξερευνούσε τη διακριτική
γοητεία της μεταμοντέρνας ανίας, ενώ στην
«Επέλαση Των Βαρβάρων» (2003) οι ήρωές του
συνέχιζαν να φλυαρούν κρατώντας το χέρι ενός
ετοιμοθάνατου (το alter ego του σκηνοθέτη αλλά
και της εποχής των ιδεολογιών). Με τη σαρκαστική
του διάθεση άθικτη, ο Αρκάν ολοκληρώνει την
τριλογία για την κατάρρευση του Δυτικού Πολιτι-
σμού κατασπαράζοντας με καυστική βουλιμία, μια
οργουελική (πνιγμένη στην γραφειοκρατική πολιτι-
κή ορθότητα) εκδοχή του Κεμπέκ του κοντινού
μέλλοντος, την οποία εγκαθιστά στο Ολυμπιακό
Στάδιο του Μοντρεάλ, ένα τεράστιο, δυσκίνητο,
πρακτικά άχρηστο κτήριο, σύμβολο για τον ίδιο, της
δυσλειτουργικής φορμαλιστικής εντυπωσιοθηρικής
νοοτροπίας που σατιρίζει.
Στα «Χρόνια της μαυρίλας» ο Αρκάν επιτίθεται στον
καταναλωτισμό και στην απόλυτη, μα απάνθρωπη,
ευμάρεια της Δύσης που ρουφάει κάθε ρανίδα
αίματος και συναισθήματος του πολίτη. Κι όταν πια
του έχει αδειάσει και το παραμικρό συναίσθημα και
τον έχει αφήσει σε ένα πλασματικό Σύμπαν, τον
αφήνει να χαρεί τον τέλεια άδειο κόσμο του: τη βίλα
του, τα αυτοκίνητά του, τις ηλεκτρικές και ηλεκτρο-
νικές συσκευές του, τα τσεκ του, χωρίς να υπάρχει,
να κατοικεί, κανένας άλλος σε αυτόν. Έτσι που η
απόλυτη απόλαυση και ελευθερία να γίνεται συνώ-
νυμο της απόλυτης μοναξιάς και εγκατάλειψης!
Βρισκόμαστε ενώπιον ενός νέου Μεσαίωνα,
υποστηρίζει ο Αρκάν. Υπάρχει ωστόσο κάτι στην
κωμωδία του που προχωρά πέρα από τη ρητορεία
Πηγές: Elle - Κων. Σαμαράς | www.myfilm.gr | cine.gr - Βασίλης Καγιογλίδης
site: http://cinediadromes.weebly.com | e-mail: cinediadromes@gmail.com | facebook: cineδιαδρομές
και τη σχηματοποίηση. Πρόκειται για την αίσθηση
του γελοιωδώς παραλόγου που εισχωρεί στην
ατμόσφαιρα μέσω μιας ειρωνείας σχεδόν α λα
Μπουνιουέλ. Κορύφωση του υπερρεαλιστικού
ρίσκου που παίρνει ο Αρκάν αποτελεί η παρατε-
ταμένη ενότητα που εκτυλίσσεται στο μεσαιωνικό
θεματικό πάρκο, δίνοντας στο σχόλιο περί νεοσυ-
ντηρητισμού την ταιριαστή όψη της εικονικής
πραγματικότητας.
Άρα; Ποιος είναι πιο ευτυχισμένος, ο χορτάτος ή ο
πεινασμένος; Ο Ντενίς Αρκάν πάντως βάζει τον
ήρωά του (ιδανικός ο Μαρκ Λαμπρές, δημοφιλής
κωμικός του Κεμπέκ) να είναι το απόλυτα πετυχη-
μένο μηδενικό της δυτικής κοινωνίας: δημόσιος
υπάλληλος, ανύπαρκτος σύζυγος, αποτυχημένος
πατέρας που καπνίζει κρυφά από τις κόρες και τη
γυναίκα του η οποία τον αντιμετωπίζει σαν μια
οικιακή συσκευή, ανύπαρκτος στον επαγγελματικό
του χώρο. Κι όμως, όπως τόσοι και τόσοι γύρω μας,
δραπετεύει στα όνειρά του και στις φαντασιώσεις
του: διάσημος συγγραφέας, σταρ του σινεμά, γυναι-
κοκατακτητής που τα θηλυκά κρέμονται από επάνω
του, ιππότης με φανταχτερή πανοπλία... Μα η
σύγκρουση μεταξύ πραγματικού και φανταστικού
κόσμου δεν αργεί να ξεσπάσει...
Ισορροπώντας δεξιοτεχνικά ανάμεσα στη φαρσο-
κωμωδία και το δράμα, ο σκηνοθέτης αναρωτιέται
τι από τα δύο είναι η ζωή. Την απάντηση, σχεδόν
ρητορική, επιλέγει να τη δώσει ο ίδιος. Είναι ένα
κράμα από γέλιο και δάκρυ, χαρά και λύπη. Είναι
μια κωμωδία μέσα στην οποία κρύβεται ένα μεγάλο
δράμα ή αν θέλετε ένα δράμα που περιέχει πληθώ-
ρα κωμικοτραγικών στοιχείων.
Tα «Χρόνια της μαυρίλας» είναι τα χρόνια ενός
τραγικού παρόντος και τα χρόνια ενός επερχόμενου
δυσοίωνου μέλλοντος, στα οποία ο άνθρωπος χάνει
κάθε έννοια ηθικής και υλικής αξίας και κατά την
διάρκεια των οποίων επιχειρεί να επιβιώσει μέσα σε
κοινωνίες αποσύνθεσης. Μέσα λοιπόν από τα μάτια
του ήρωα του ο σκηνοθέτης παρακολουθεί απο-
σβολωμένος, με μισαλλόδοξη, αμήχανη και κυνική
ματιά, την ακραία αλλαγή ανθρώπων και κοινωνιών
που ακολουθούν ένα μακρύ κατήφορο, αργοπε-
θαίνοντας και αδυνατώντας να δράσουν (ατομικά ή
συλλογικά) για να αποκόψουν την πορεία που
επέλεξαν.