ကိးု ရီယားစစ္ပအ

ြဲ ေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

စကားခ်ီး

ကမၻာ့အေရးမွာေရာ၊ ျမန္မာ့အေရးမွာပါ ကိုးရီးယားဆိုတဲ့ စကားလံုးကို လူေျပာမ်ားၾကပါတယ္။ ၂၀၁၀ ကမၻာ့ဖလား

ေဘာလံုးပြဲကို ပထမဆံုး၀င္ျပီး ယွဥ္ျပိဳင္လာတဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယားအသင္းရဲ႕ ပံုရိပ္ေတြကလဲ ကမၻာတ၀ွမ္းက

ေဘာလံုး၀ါသနာအိုး ပရိသတ္မ်ားစြာကို ဆြဲေဆာင္ထားႏိုင္ခဲ့သလို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေလာကသားေတြအတြင္းမွာလဲ

ျမန္မာနဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယား နယူးကလီးယား ဆက္ႏြယ္မွဳအေရး၊ ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားတိ႕ု အၾကားက

စစ္ေရးတင္းမာမွဳ စတာေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အေတာ္ပဲ အုပေ

္ အာ္ေသာင္းနင္း ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယားနဲ႕

ေျမာက္ကိုးရီးယားကပဲ စစ္ျဖစ္တဲ့အခါ ေတာင္ကိုးရီးယားဘက္ကို အေမရိကန္က ၀င္တိုက္ျပီးရင္ နယူးကလီးယား

အေရးနဲ႕ ပတ္သက္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကလ

ို ဲ အေမရိကန္က စစ္ေရးအရ အေရးယူေတာ့ မေယာင္ေယာင္၊ အီရတ္လို

၀င္တက
ို ္ေတာ့မေယာင္ေယာင္န႕ဲ စိတ္ကူးယဥ္ ေျပာသူေတြကလဲ အမ်ားအျပားပါပဲ။ ျမန္မာျပည္ကို အေမရိကန္

၀င္တက
ို ္တာ၊ မတိက
ု ္တာ အသာထားလို႕ အဓိကဇာတ္ေကာင္ျဖစ္တဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယား အေရးေတာင္ ႏိုငင
္ ံတကာ

ဇာတ္စင္ေပၚမွာ အခုအခ်ိန္ထိ မျပီးႏိုင္မျပတ္ႏိုင္ စင္တင္ေနရဆဲပဲ ရွိပါေသးတယ္။

စိတ္ကူးယဥ္တယ္ဆိုတာက ကိုယ္ပိုငအ
္ ခြင့္အေရးျဖစ္ေပမယ့္ ဒီလိုစိတက
္ ူးယဥ္မွဳေတြကေန ျပည္သူလထ
ူ ုကို

ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွားေတြ မေပးမိဖို႕ကေတာ့ အလြန္ပဲ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဗိလ

ု ္သန္းေရႊ စစ္အုပ္စုရဲ႕ နယူးကလီးယား

စီမံကိန္းမွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဘ႑ာေငြအေျမာက္အျမား အသံုးျပဳ ေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သလ

ူ ူထုေတြ

ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေနရတဲ့ ပကတိ အမွနတ

္ ရားကို ျပည္သူလူထုန႕ဲ ႏိုင္ငတ
ံ ကာကို ခ်ျပတာက က႑တပိုင္း၊

နယူးကလီးယားစီမံကိန္းကို အေၾကာင္းျပျပီး ျမန္မာျပည္ကို military intervention လုပ္ပါဆိုတာက က႑တပိုင္း။

ဒီက႑ႏွစ္ခုက မတူညီပါဘူး။ ပထမက႑က စစ္အုပစ

္ ုရဲ႕ မတရားမွဳေတြကို ေဖာ္ထုတျ္ ပီး လူထုၾကီးကို ေတာ္လွန္ဖို႕

ေတာင္းဆိုတာ၊ ႏိုငင
္ ံတကာကို ရုပ္ပိုင္းစိတ္ပင
ို ္းဆိုင္ရာ ကူညီပံ့ပိုးမွဳေတြ ေတာင္းဆိုတာနဲ႕ ဆိုင္ပါတယ္။

ဒုတိယက႑က်ေတာ့ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားနဲ႕ သက္ဆင

ို ္ပါတယ္။ ဒီက႑ႏွစ္ခုက ကြဲျပားပါတယ္။ တိုင္းျပည္

တျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ကံၾကမၼာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စိတ္ကူးယဥ္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႕ ထင္ရာစိုင္းလိ႕ု မရပါဘူး။

ျမန္မာရဲ႕ကံၾကမၼာကို ျမန္မာႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငသ

ံ ားေတြကပဲ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ အတတ္ႏိုငဆ
္ ံုး ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ၾကရမွာ

ျဖစ္ပါတယ္။ တစံုတရာ လိုခ်င္ရင္ တစံုတခု စြန္႕လႊတ္ရမယ္ဆိုတာ ေလာကၾကီးရဲ႕ ဓမၼတာ ျဖစ္ေပမယ့္ ဘယ္လို

အေၾကာင္းအရာအတြက္မွ စြန္႕လႊတ္ဖို႕ မထိုက္တန္တဲ့ အရာဟာ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို ေရွ႕တန္းမတင္ခဲ့တဲ့အတြက္ အစိတ္စတ
ိ ္အျမြာျမြာျဖစ္သြားတဲ့ ႏိုင္ငေ
ံ တြ ကမၻာမွာ

အမ်ားအျပားပါ။ ျပည္ပႏိုင္ငံၾကီးေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးကစားပြဲေတြမွာ ပဲ့နင္းဦးေထာင္၊ ဦးနင္းပဲ့ေထာင္နဲ႕ ေတာင္မေရာက္၊

ေျမာက္မေရာက္ျဖစ္ေနရတဲ့ ႏိုင္ငံငယ္ေလးေတြ အမ်ားအျပားပါ။ ဘယ္လိုႏိုင္ငံၾကီးကမွ သူ႕အက်ိဳးစီးပြား အတြက္ မပါပဲ

အေပးအယူ မလုပ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငတ

ံ ကာဆက္ဆံေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ အေပးအယူဟာ အဆန္းတၾကယ္မဟုတ္ေပမယ့္

ႏိုင္ငံငယ္ေတြဘက္က ေပးလိုက္ရတာဟာ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြား မျဖစ္ဖ႕ို အေရးကိုေတာ့ ႏိုငင

္ ံငယ္ေလးေတြရဲ႕

ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ဆိုသူမ်ားမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။

ကိုးရီးယားလို႕ ဆိုလက
ို ္ရင္ ေတာင္ကိုးရီးယားနဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဆိုျပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနတာ လူအမ်ားက

သိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံႏွစခ

္ ု ကြဲထြက္ရလဲ ဆိတ
ု ာကိုေတာ့ လူသိနည္းပါတယ္။ ေလ့လာဆန္းစစ္

သူေတြက ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ ၀ါဒေရးရာ ဦးစားေပးမွဳ၊ စစ္ေအးတိုက္ပြဲကာလ ျပည္ပ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕

၀င္ေရာက္ျခယ္လွယမ
္ ွဳ စတာေတြကို ေထာက္ျပေျပာဆိုၾကေပမယ့္ အဲဒီေခတ္ကာလ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေရး

ေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အေျမာ္အျမင္နဲ႕ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို ေရွ႕တန္းတင္ ဆံုးျဖတ္ျခင္း

အားနည္းခ်က္ေတြကလဲ ကိုးရီးယားစစ္ပြဲၾကီး ေပၚေပါက္လာရျခင္းရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းထဲမွာ ထိပ္ဆံုးကေန

ပါ၀င္ေၾကာင္း စစ္ေရးေလ့လာသူေတြက ေထာက္ျပေ၀ဖန္ထားၾကပါတယ္။ အခုဆက္လက္ျပီး လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ

ေသဆံုးျပီး ကိုးရီးယားႏိုင္ငံၾကီးကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ေတာင္န႕ဲ ေျမာက္ ႏွစ္ျခမ္းကြဲေစခဲ့တဲ့

ကိုးရီးယားစစ္ပြဲအေၾကာင္းကို ေရးသားတင္ျပပါမယ္။

ကမၻာစစ္မ်ားမွသည္ စစ္ေအးတိက
ု ပ
္ ြဲဆသ
ီ ႕ို

၂၀ ရာစု အေစာပိုင္းကာလမွာ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံဟာ ဘုရင္စနစ္က်င့္သံုးတဲ့ လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငတ

ံ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအခ်ိန္ကာလေတြတုန္းက ကမၻာေပၚမွာ ေတာင္ကိုးရီးယားနဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဆိုတာ မရွိခဲ့ေသးပါဘူး။ Yi

မင္းဆက္ကေန ကိုးရီးယားႏိုင္ငံကို ႏွစ္ေပါင္း ငါးရာေက်ာ္ၾကာေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၁၀) ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့

အင္အားၾကီး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုငင

္ ံက ကိုးရီးယားႏိုင္ငံကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြက

ကိုးရီးယားႏိုင္ငံငယ္တခုအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျပီး ကိုးရီးယားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးလကၡဏာေတြကို

ေပ်ာက္ျပက္သြားေအာင္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ အစိုးရနဲ႕ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးနယ္ပယ္ေတြမွာ

ဂ်ပန္ဘာသာစကားကို အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။
(၁၉၃၀) ေႏွာင္းပိုင္းကာလေရာက္ေတာ့ ဂ်ပန္က အာရွတိုက္မွာ အင္ပါယာတိုးခ်ဲ႕ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္တပ္မေတာ္ဟာ

မန္ခ်ဴးရီးယားကို သိမ္းပိုက္ျပီး ကိုးရီးယားေျမာက္ပင

ို ္းနယ္စပ္ေဒသကေန တရုတ္ျပည္ကို သိမ္းပိုက္ဖ႕ို ၾကိဳးစားရာကေန

၁၉၃၇ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္-ဂ်ပန္စစ္ပြဲၾကီး စတင္လာပါေတာ့တယ္။ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ အင္ပါယာခ်ဲ႕ထြင္လာမွဳဟာ

တရုတေ
္ ခါင္းေဆာင္ ခ်န္ေကရွိတ္ကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ အေမရိကန္န႕ဲ ပါ ထိပ္တက
ို ္ရင္ဆိုင္ရတဲ့

အေျခအေနကို ဦးတည္လာပါတယ္။ ၁၉၄၁၊ ဒီဇင္ဘာမွာ ဂ်ပန္က ပုလဲဆိပက

္ မ္းကို ဗံုးၾကဲျပီး အေမရိကန္ကို

စစ္ေၾကညာရာကေန ပစိဖိတ္စစ္မ်က္ႏွာမွာ ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီး စတင္လာပါေတာ့တယ္။ ကနဦးအစမွာ

ဂ်ပန္ေတြဘက္ကေန စစ္ေရးအရ ေအာင္ပြဲေတြ ရခဲ့ေပမယ့္ စစ္ေရးဒီေရအေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ျပီး ၁၉၄၅

ခုႏွစ္မွာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္က လက္နက္ခ်ခဲ့ရပါတယ္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ပြဲကာလ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၄၁ ခုႏွစအ

္ တြင္းမွာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက မန္ခ်ဴးရီးယားနယ္စပ္

စစ္မ်က္ႏွာမွာ ဂ်ပန္ကို တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံႏွစ္ခုအၾကား ၾကားေနစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျပီး

ဂ်ပန္န႕ဲ ဆိုဗီယက္တို႕အၾကားက စစ္ပြဲေတြ ရပ္တန္႕သြားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ

ဟီရိုရွီးမားကို အႏုျမဴဗံုးၾကဲျပီး ေနာက္ႏွစ္ရက္အၾကာမွသာ ဆိုဗီယက္ယူနီယက

ံ ဂ်ပန္ကို စစ္ေၾကညာခဲ့တာပါ။

ဂ်ပန္လက္နက္ခ်တဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့ ဆိုဗီယက္ယူနီယက

ံ မန္ခ်ဳးရီးယားကို ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုကျ္ ပီး ကိုးရီးယား

ေျမာက္ပိုင္းေဒသအထိ ေျခကုပယ
္ ူတပ္စြဲခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ပန္လက္နက္မခ်မီ ရက္ပိုင္းအလိုပါပဲ အေမရိကန္ အစိုးရထိပ္ပင

ို ္းဆိုင္ရာ အရာရွိမ်ားအၾကားမွာလဲ

ကိုးရီးယားသိမ္းပိုက္ေရး စီမံခ်က္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ျပန္လည္ျပဳျပင္ ညွိႏွိဳင္းစရာေတြ ေပၚထြကလ

္ ာခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္သမၼတ ထရူးမင္းရဲ႕ စစ္ေရးအၾကံေပးမ်ားက ကိုးရီးယားကို ဇုန္ႏွစ္ခု ခြဲျခားသိမ္းပိုက္ဖ႕ို အၾကံျပဳၾကပါတယ္။

ကိုးရီးယား ပထ၀ီ၀င္အေနအထားအရ ၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္ရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္းကို ဆိုဗီယက္တပ္မ်ားက သိမ္းပိုက္ဖ႕ို နဲ႕

ေတာင္ပိုင္းေဒသကို အေမရိကန္တပ္မ်ားက သိမ္းပိုက္ဖ႕ို ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ေခါင္းေဆာင္ စတာလင္က

ဒီစီမံခ်က္ကို လက္ခခ
ံ ဲ့ပါတယ္။ တမုဟုတ္ခ်င္းပဲ စတာလင္ရဲ႕ အမိန္႕နဲ႕ General Ivan Chistiakov ရဲ႕ တပ္ေတြမွာ

ကိုးရီးယားေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာ ျဖန္႕က်က္ျပီး နယ္ေျမစိုးမိုးေရး ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ မ်ားမၾကာမီမွာပဲ

အေမရိကန္တပ္ေတြကေန ကိုးရီးယားေတာင္ပိုင္းကို သိမ္းပိုက္ေျခကုပ္ယူခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္တပ္

အၾကီးအကဲကေတာ့ General John Hodge ျဖစ္ပါတယ္။

 (၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္ဆိုတာ ေျမပံုေပၚမွာ ဆြဲထားတဲ့ လိုင္းတခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုငင
္ ံရဲ႕ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးအတြက္

အေရးပါတဲ့ လမ္းမၾကီးေတြနဲ႕ ရထားလမ္းေတြကို ျဖတ္ေတာက္ထားပါတယ္)

ဒုတိယကမၻာစစ္မျပီးခင္ကတည္းက ဆိုဗီယက္ယူနယ
ီ ံနဲ႕ အေမရိကန္တို႕က ဂ်ပန္ကို ဖယ္ရွားျပီးတဲ့အခါ ကိုးရီးယားကို

ကိုယ္ပင
ို ္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ မေပးဖိ႕ု သေဘာတူထားခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ကိုးရီးယားႏိုင္ငံ

လြတ္လပ္ေရးမရခင္မွာ ျပည္ပဦးေဆာင္မွဳေအာက္မွာ ကာလအတိုင္းအတာ တခုအထိေနဖိ႕ု ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေရး

ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အၾကံျပဳပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ကိုးရီးယားျပည္သလ
ူ ူထုကေတာ့ ဂ်ပန္ကို ေအာင္ပြဲရျပီးတာနဲ႕ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရဖို႕

ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ကိုးရီးယား ျပည္တြင္းမွာ အေျခစိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအုပ္စုမ်ားက အေမရိကန္တပ္ေတြ

ကိုးရီးယားႏိုင္ငံထဲကို စေရာက္ခ်ိန္မွာပဲ လြတ္လပ္ေသာ ကိုးရီးယားျပည္သ႕ူ သမၼတႏိုင္ငတ

ံ ည္ေထာင္ေၾကာင္း

ေၾကညာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကတဲ့ ျပည္တြင္းအေျခစိက

ု ္ ႏိုင္ငံေရးအုပ္စုေတြဟာ ႏိုင္ငံအႏွ႕ံ မွာ

ျပည္သ႕ူ ေကာ္မတီေတြ တည္ေထာင္ျပီး အစိုးရအေနနဲ႕ အစားထိုးဖို႕ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလလ

ို ွဳပ္ရွားမွဳေတြကို

အေမရိကန္နဲ႕ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုတ႕ို က မႏွစ္ျမိဳ႕ခဲ့ပါဘူး။ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို ကိုးရီးယားျပည္သူေတြရဲ႕

ဖန္တီးခြင့္ကို ေပးအပ္လိုျခင္း မရွိပါဘူး။ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံကို ေတာင္ေျမာက္ႏွစျ္ ခမ္းခြဲျပီး သိမ္းပိုက္ခံနယ္ေျမမ်ားအျဖစ္

ကာလ အတန္ၾကာ ဆက္ထားလိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး သိမ္းပိုက္ခံနယ္ေျမမ်ားအျဖစ္ မထားႏိုင္ရင္ေတာင္ သူတို႕ရဲ႕

ၾသဇာခံမ်ားကိုသာ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တင္ေျမွာက္လိုၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျပည္ပကို ေရာက္ေနတဲ့

ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားရဲ႕ အခန္းက႑က အေရးပါလာပါတယ္။

ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ ဖိႏပ
ွိ ္အုပ္ခ်ဳပ္မွဳေတြကို ေတာ္လွန္ရင္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ၊ တရုတ္နဲ႕

အေမရိကန္ႏိုင္ငံေတြကိုေရာက္ေနတဲ့ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြဟာ

သူတ႕ို ရဲ႕ ၾသဇာခံႏိုငင

္ ံေရးသမားေတြကို ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါ ျပည္တြင္းမွာထက္ ျပည္ပေရာက္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားထဲက

ေရြးခ်ယ္ျပီး စင္တင္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေရးစာမ်က္ႏွာမွာလဲ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ျပည္ပအေျခစိုက္

ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံကို ျပန္၀င္လာတဲ့အခါမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ၂၅ ႏွစ္ၾကာေနထိုငခ

္ ဲ့တဲ့

အသက္ ခုနစ္ဆယ္အရြယ္ nationalist တဦးျဖစ္တဲ့ Syngman Rhee ကို အေမရိကန္က ၾကိဳဆိုခဲ့သလို

မန္ခ်ဴးရီးယားစစ္မ်က္ႏွာမွာ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ျပီးေနာက္ပိုင္း ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလတေလွ်ာက္ ဆိုဗီယက္ျပည္မွာ

ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ communist တဦးျဖစ္တဲ့ Kim II Sung ကိုလဲ ဆိုဗီယက္က ပံ့ပိုးေပးလာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အေမရိကန္နဲ႕

ဆိုဗီယက္တ႕ို ရဲ႕ သိမ္းပိုက္ခံ နယ္ေျမဘ၀မွာ ဒီႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဆက္ဆေ

ံ ရးေတြ ယိယ
ု ြင္းလာတာနဲ႕အမွ်

ကိုးရီးယားေတာင္ပိုင္းေျမာက္ပိုင္း ညီညြတ္ေရး လမ္းစကလဲ တစတစနဲ႕ ေပ်ာက္ကြယလ

္ ာပါတယ္။

(၁၉၄၇) ခုႏွစမ
္ ွာ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ တကမၻာလံုး ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားေရးကို တားဆီးမယ့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒေတြ ပါ၀င္တဲ့

Truman Doctrine ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့ အေမရိကန္နဲ႕ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုတ႕ို က

ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရန္သူေတြ ဘ၀ကို ေရာက္ေနပါျပီ။ စစ္ေအး တိက

ု ္ပြဲၾကီးကလဲ စတင္ေနပါျပီ။ ကိုးရီးယား နယ္ေျမႏွစခ
္ ု

ေပါင္းစီးေရးအတြက္ သေဘာတူညီမွဳက မရခဲ့ၾကပါဘူး။ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာ ဆိုဗယ

ီ က္ယူနယ
ီ ံက သူစိတ္တိုင္းက်

ဆိုဗီယက္စတိုင္ အစိုးရကို ဖန္တီးပါတယ္။ ပါ၀ါကို ေျမာက္ကိုးရီးယား ကြန္ျမဴနစ္အလုပ္သမားပါတီရဲ႕ လက္ထဲမွာ

ထားျပီး၊ အေရးပါတဲ့ အစိုးရေနရာမ်ားကို ဆိုဗယ

ီ က္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ ေနထိုင္ခဲ့ဖူးတဲ့ ကိုးရီးယား

ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကို ေနရာေပးထားပါတယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ ဆိုဗီယက္တပ္ေတြ ၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္ေျမာက္ပိုင္း

သိမ္းပိုက္ဇုနက
္ ေန ထြက္ခြာေတာ့ ဒီနယ္ေျမက ကိုးရီးယားဒီမိုကရက္တစ္ ျပည္သ႕ူ သမၼတႏိင
ု ္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

ေျမာက္ကိုးရီးယားလိ႕ု လူအမ်ားသိၾကတဲ့ ကိုးရီးယားဒီမိုကရက္တစ္ ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံမွာ Kim II Sung က

သမၼတျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္ရဲ႕ ေတာင္ပိုင္း အေမရိကန္သိမ္းပိုက္ခံနယ္ေျမမွာေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအသြငက

္ ူးေျပာင္းမွဳက ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕
မရွိခဲ့ပါဘူး။ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို တည္ေထာင္ျပီး လြတ္လပ္ေရးေၾကညာဖို႕ လုပ္ခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႕ေကာ္မတီေတြကို

ကြန္ျမဴနစ္အမာခံအဖြဲ႕ေတြဆျို ပီး အေမရိကန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရွိသူေတြက ဖိႏွိပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကမၻာစစ္မတိုင္ခင္က

ဂ်ပန္အင္ပါယာအတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးခဲ့တဲ့ ဖက္ဆစ္လက္ကိုင္ဒုတ္ ရဲအရာရွိေတြနဲ႕ ျဗဴရိုကရက္ေတြကို အသံုးခ်ျပီး

အေမရိကန္ၾသဇာခံ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ဆန္႕က်င္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕ေတြကို ေခ်မွဳန္းသုတသ

္ င္မွဳေတြ ရွိလာပါတယ္။

ေတာင္ကိုးရီးယားရဲ႕ အဲဒီအခ်ိန္ကာလ ႏိင

ု ္ငံေရးအေျခအေနဟာ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မဳွ ေတြ၊ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မွဳေတြ၊

ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္မဳွ ေတြနဲ႕ ျပည့္ႏက

ွ ္ေနခဲ့ပါတယ္။

၁၉၄၈ ေရာက္ေတာ့ ကုလသမဂၢက ၾကီးၾကပ္ျပီး၊ အေမရိကန္ရုပ္ေသးႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ Syngman Rhee

အႏိုင္ရေစဖိ႕ု အေမရိကန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ရွိသူေတြက ဖန္တီးထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲျပီးေတာ့ ေတာင္ကိုးရီးယားလို႕ လူအမ်ားသိထားတဲ့ ကိုးရီးယားသမၼတႏိုင္ငံမွာ Syngman Rhee က

သမၼတျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

သူအာဏာရျပီး မၾကာခင္မွာပဲ Cheju-do ဆိုတဲ့ ကၽြန္းမွာ ပုန္ကန္မဳွ ေတြ ေပၚေပါက္လာျပီး ကိုးရီးယားျပည္မအထိ

ျပန္႕ႏွံ႕သြားပါတယ္။ Anti-Rhee သူပုန္ေတြကို ေျမာက္ကိုးရီးယားက ကူညီေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ ဒီပုန္ကန္မွဳကို

Syngman Rhee က အေမရိကန္စစ္ေရးအၾကံေပးေတြနဲ႕ အကူအညီနဲ႕ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွမ

ိ ္နင္းခဲ့ပါတယ္။

ဒီႏွိမ္နင္းမွဳမွာ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေတာင္ကိုးရီးယား ျပည္သူေတြရဲ႕ အသက္ေတြ ဆံုးရွံဳးခဲ့ရပါတယ္။

ေတာင္ကိုးရီးယားနဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယားေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ကိုးရီးယားတႏိုငင

္ ံလံုးကို အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရဖို႕ အသည္းအသန္

ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီမွာ ၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္တေလွ်ာက္မွာရွတ

ိ ဲ့ ႏွစ္ဘက္စစ္တပ္ေတြအၾကား

ပစ္ခတ္မဳွ ေတြ စတင္လာပါတယ္။ ေလ့လာသူေတြရဲ႕ အဆိုအရ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လအထိမွာ ပုန္ကန္မဳွ ေတြနဲ႕

နယ္စပ္တိုက္ပြဲေတြမွာ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ ကိုးရီးယားလူမ်ိဳး တသိန္းေက်ာ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ျပည္တြင္းစစ္ေတြနဲ႕ အစပ်ိဳးျပီး

ေနာက္ပိုင္းမွာ လူအမ်ားအေခၚအရ ကိုးရီးယားစစ္ပြဲ၊ စစ္ေရးေလ့လာသူေတြ အေခၚအရ

အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြအၾကားက proxy war တခု ျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲၾကီးတခု စတင္ဖ႕ို အခ်ိန္က တစတစ

နီးကပ္လာပါေတာ့တယ္။ ႏွစဘ
္ က္စလံုးက ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ၃၈မ်ဥ္းျပိဳင္ကို ေက်ာ္ျပီး တႏိုင္ငံနဲ႕ တႏိုင္ငံ

သိမ္းပိုက္ဖ႕ို ၾကံရြယ္လာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရုပ္ေသးၾကိဳးဆြဲႏိုင္ငံၾကီးႏွစ္ႏိုင္ငျံ ဖစ္တဲ့ အေမရိကန္နဲ႕

ဆိုဗီယက္ယူနယ
ီ ံတို႕က မီးစိမ္းမျပခဲ့ပါဘူး။

ဒီေနရာမွာ တတိယဇာတ္ေကာင္အျဖစ္ ၀င္လာခဲ့တာကေတာ့ တရုတျ္ ပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ကာလက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စဟ
ု ာ ဆိုဗယ
ီ က္ယန
ူ ီယံနဲ႕ တိုကရ
္ ိုက္ျဖစ္ပြားမယ့္ စစ္ကို ဦးတည္ေစတဲ့

စစ္ေရးက်ဴးေက်ာ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္ဖို႕ ဆႏၵမရွိေသးပါဘူး။ အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးအရာရွိေတြက Syngman Rhee

ရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို သံသယရွိေနခဲ့ပါတယ္။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ စတာလင္ကလဲ အေမရိကန္နဲ႕

ထိပ္တက
ို ္ရင္ဆိုင္မဳွ မျပဳလုပ္လေ
ို သးပါဘူး။ ေျမာက္ကိုးရီးယားေခါင္းေဆာင္ Kim II Sung ရဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားကို

သိမ္းပိုက္ႏိုင္မယ့္ အရည္အခ်င္းကိုလဲ မယံုၾကည္ၾကပါဘူး။ ေျမာက္ကိုးရီးယားက ေတာင္ကိုးရီးယားကို

က်ဴးေက်ာ္လိုက္ရင္ အေမရိကန္ တပ္ေတြ ေတာင္ကိုးရီးယားေျမေပၚကို ျပန္ေရာက္လာမွာကို စိုးရိမ္ၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ႏွစဘ
္ က္စလံုးက မီးစိမ္း မျပခဲ့ၾကတာပါ။

ဒါေပမယ့္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တဘ

ို ာလမွာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနက စတင္ေျပာင္းလဲ လာပါေတာ့တယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ျပည္တြင္းစစ္အဆံုးသတ္သြားပါတယ္။ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္

ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ တပ္ေတြဟာ ကူမင္တန္ ခ်န္ေကရွိတ္တပ္ေတြကို အႏိုင္ရရွိျပီး တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ

ေပၚထြကလ
္ ာပါေတာ့တယ္။ ကူမင္တန္တပ္ေတြက တရုတျ္ ပည္အေရွ႕ပိုင္း (၁၂၅) မိုင္အကြာမွာရွိတဲ့ ေမာ္မဆ
ို ာကၽြန္း

(ထိုင္၀မ္) မွာ သြားျပီး တပ္စြဲၾကပါတယ္။ (၁၉၅၀)ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလက်ေတာ့ ေမာ္စီတုန္းက ဆိုဗီယက္ယူနီယံနဲ႕

မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႕ တရုတ္ျပည္က ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ ေအာင္ပြဲဟာ အေမရိကန္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြ အာရွအေရွ႕ပိုင္းကို

အာရံုစိုက္လာေစခဲ့ပါေတာ့တယ္။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ စတာလင္ရဲ႕ ကိုးရီးယားအေပၚ ထားရွတ

ိ ဲ့ အျမင္ကလ
ုိ ဲ

ေျပာင္းလဲေစခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၅၀) ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလမွာ Kim II Sung ေတာင္းဆိုထားတဲ့ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြကို

စတာလင္က တင္သြင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ဧျပီလေရာက္ေတာ့ တရုတ္က အကူအညီေပးမယ္ဆိုရင္ ေတာင္ကိုးရီးယားကို

၀င္တက
ို ္လို႕ ရေၾကာင္း ဆိုဗယ
ီ က္ေတြက Kim II Sung ကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေမလမွာ ေမာ္စီတန
ု ္းက Kim II

Sung ရဲ႕ စစ္ေရးစီမံခ်က္ကို လက္ခံခဲ့ျပီး လိုအပ္တဲ့ စစ္ေရးအေထာက္အပံ့ေတြ ေပးဖို႕ သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။

ကိုးရီးယား စစ္ပြဲၾကီး စတင္ဖို႕ လမ္းေတြကေတာ့ ပြငသ

့္ ြားခဲ့ပါျပီ။

ေျမာက္ကးို ရီးယားက ေတာင္ကုးိ ရီးယားကို စတင္တက

ို ခ
္ က
ို ္ျပီ

ကိုးရီးယားစစ္ပြဲၾကီး စတင္ခဲ့တဲ့ အခ်ိနဟ

္ ာ (၁၉၅၀) ခု၊ ဇြန္လ (၂၅) ရက္၊ နံနက္ေလးနာရီအခ်ိန္မွာပါ။ ေတာင္ကိုးရီးယား

အေနာက္ကမ္းရိုးတန္းေဒသက Ongjin ကၽြန္းဆြယ္ကို ေျမာက္ကိုးရီးယား ျပည္သ႕ူ တပ္မေတာ္က လက္နက္ၾကီး

အကူအညီသံုးျပီး စတင္တိုက္ခိုက္ပါေတာ့တယ္။ စစ္စတင္ျပီး မၾကာခင္ အခ်ိန္မွာပဲ ဒီသတင္းဟာ ၃၈

မ်ဥ္းျပိဳင္တေလွ်ာက္ အေရွ႕ဘက္ မိုင္ ၂၀၀ ေက်ာ္ကို ပ်ံ႕ႏွ႕ံ သြားပါတယ္။ ၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္ဆိုတာကလဲ

ကာကြယ္ေရးရွဳေထာင့္အရ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ နယ္စပ္မ်ဥ္းမဟုတ္ပါဘူး။ ျမစ္ေခ်ာင္းအတားအဆီးနဲ႕

ေတာင္တန္းအတားအဆီးေတြ မရွိပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေတာင္ကိုးရီးယား စစ္တပ္အရာရွိေတြနဲ႕ သူတ႕ို အားကိုးတဲ့

အေမရိကန္စစ္ဘက္ အၾကံေပးေတြက ခြင့္ယူထားခ်ိန္ျဖစ္တာေၾကာင့္ နာရီပိုင္းအတြင္းမွာတင္ Kaesong ကို

ေျမာက္ကိုးရီးယား တပ္ေတြက သိမ္းပိုက္ႏင

ို ္ခဲ့ပါတယ္။ Churchon ဘက္မွာ ခုခံမွဳအနည္းငယ္ ၾကံဳေတြ႕ရေပမယ့္

ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြကပဲ အႏိုင္ရခဲ့ပါတယ္။

စာရြက္ေပၚက ဂဏာန္းေတြကိုပဲ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယား တပ္သားအေရအတြကက

္

အတူတပ
ူ ဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အင္အား ကိုးေသာင္းခြဲဆီရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္မေတာ္မွာက

တရုတျ္ ပည္တြင္းစစ္မွာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြဘက္ကေန ၀င္တိုက္ေပးခဲ့ျပီး စစ္သက္အေတြ႕အၾကံဳ ရွိတဲ့ တပ္သားေတြနဲ႕

အရာရွိေတြ ပါ၀င္ေနခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့ ဆိုဗီယက္ တပ္နီေတာ္မွာ အမွဳထမ္းခဲ့သူေတြပါ။

ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းက ဆိဗ
ု ီယက္စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ T-34 တင့္ကားေတြ အပါအ၀င္

လက္နက္အင္အားကလဲ ေတာင့္တင္းခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယားစစ္တပ္ဘက္မွာက်ေတာ့ အစိုးရက

အေမရိကန္ရုပ္ေသးအစိုးရ ျဖစ္ေနျပီး၊ အေမရိကန္ကိုပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စစ္ေရး၊ သူပုနႏ

္ ွိမ္နင္းေရးေတြမွာ အားကိုးေနရတာ

ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ စစ္သက္အေတြ႕အၾကံဳကလဲနည္းျပီး ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမွဳကလဲ အေျခအေနနဲ႕ မကိက

ု ္ညီေသး

ပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားက ေတာင္ကိုးရီးယားကို က်ဴးေက်ာ္ျပီး သံုးရက္အတြင္းမွာပဲ ေတာင္ကိုးရီးယားရဲ႕

ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ကို သိမ္းပိုက္ႏင
ို ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမိဳ႕ရဲ႕ ေတာင္ပိုင္းကို ရွင္းလင္းေရး လုပ္ေနတုန္းမွာတင္ ဆုတ္ခြာသြားတဲ့

ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြဟာ ေၾကာက္လန္႕တၾကားျဖစ္ျပီး ဟန္ျမစ္ေပၚက တံတားေတြကို ခ်ိဳးဖ်က္လိုက္တာေၾကာင္း

တံတားေတြေပၚမွာ ရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ အရပ္သားျပည္သူေတြ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။

သူတ႕ို လိုအပ္မယ့္ ရိကၡာ ေထာက္ပံ့ေရးနဲ႕ စစ္လက္နက္ အကူအညီ လမ္းေၾကာင္းေတြကို ကိယ

ု ္တိုင္ဖ်က္ဆီးလိုကသ
္ လို

ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။
 (ေျမာက္ကိုးရီးယားက ေတာင္ကိုးရီးယားကို ၁၉၅၀ ခုႏွစ္၊ ဇြနလ
္ ၂၅ ရက္ေန႕မွာ က်ဴးေက်ာ္ခဲ့ျပီး သံုးရက္အတြင္းမွာ

ေတာင္ကိုးရီးယား ျမိဳ႕ေတာ္ ဆိုးလ္ကို သိမ္းပိုကႏ

္ ိုင္ခဲ့ပါတယ္)

စစ္ပြဲတခုရဲ႕ တရားမွ်တမွဳရွဳေထာင့္ကေန ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဒီပြဲက ျပီးဆံုးသြားပါျပီ။ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက ျပည္ပ

လက္နက္အကူအညီ ယူထားေပမယ့္ တိက

ု ္ပြဲကို သူတ႕ို ကိယ
ု ္တိုင္ပဲ ဆင္ႏႊဲခဲ့တာပါ။ ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြကလဲ

အေမရိကန္ရဲ႕ လက္နက္အကူအညီတင္သာမက စစ္ေရးအၾကံေပးမွဳေတြကိုပါ ယူထားျပီး ခုခံတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့တာပါပဲ။

ဒီတိုက္ပြဲမွာ ေျမာက္ကိုးရီးယား စစ္တပ္က အႏိုင္ရသြားခဲ့ပါတယ္။ ကိုးရီးယားတႏိုင္ငလ

ံ ံုးကို ကြန္ျမဴနစ္စနစ္န႕ဲ

အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ Kim II Sung ရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ ျပည့္၀သြားျပီလ႕ို ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္သ႕ူ သမၼတႏိုင္ငံမွာ

ေမာ္စီတုန္းတပ္ေတြက ခ်န္ေကရွိတ္တပ္ေတြကို အႏိုငယ

္ ူခဲ့သလိုမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကို ဘယ္နည္းဘယ္ဖံု

တည္ေဆာက္ၾကမယ္ဆိုတာကေတာ့ တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ တရုတ္ျပည္သေ

ူ တြရဲ႕ အေရးကိစၥပါပဲ။ တရုတ္ႏိုင္ငံရ႕ဲ

အနာဂတ္ကၾံ ကမၼာကို တရုတ္ျပည္သူနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြကသာ ဖန္တီးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ကိုးရီးယားျပည္သူေတြမွာေတာ့ ဒီအခြင့္အေရး မရွိခဲ့ပါဘူး။ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ကံၾကမၼာကို

ကိုးရီးယားျပည္သူေတြ ဖန္တီးခြင့္ မရခဲ့ၾကပါဘူး။ ကိုးရီးယား အခ်င္းခ်င္း တိုကၾ္ ကတဲ့ ပြဲမွာ သူတ႕ို ရဲ႕ ရုပ္ေသးၾသဇာခံ

အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယားေဒသရဲ႕ စစ္တပ္ေတြ စစ္ရဳွံ းတာကို အေမရိကန္နဲ႕ မဟာမိတ္ေတြက

မႏွစ္ျမိဳ႕ခဲ့ၾကပါဘူး။ ျဗိတသ
ိ ွ်၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အက္တလီက naked aggression လို႕ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ကလဲ

သူ႕ၾသဇာခံႏိုင္ငဘ
ံ က္ကေန ၀င္ေရာက္ကူညီေပးဖိ႕ု စတင္ၾကိဳးပမ္းလာပါေတာ့တယ္။ ပမာဆိုရရင္ ငါးႏွစ္အရြယ္

ကေလးေတြကို အခ်င္းခ်င္း နပန္းလံုးၾကတာမွာ ကိယ

ု ့္ကေလးက မႏိုင္တဲ့အခါ လူၾကီးေတြကပါ တဘက္က

ကေလးငယ္ကို ၀င္ရက
ို ္ၾကသလိုမ်ိဳးပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ကာလက အေမရိကန္ရဲ႕ ရုပ္ေသးအဆင့္ေလာက္သာ ရွိေသးတဲ့
ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီကလဲ အေမရိကန္ရ႕ဲ စစ္ေရးအရ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မွဳကို legitimate ျဖစ္ေအာင္

ျပဳလုပ္ေပးပါတယ္။ ကမၻာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ လံုျခံဳေရးအတြက္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံအားလံုးက ေတာင္ကိုးရီးယားကို

လိုအပ္တဲ့ ကူညီေထာက္ပံ့မွဳ ေပးရမယ္လ႕ို ယူအက္ လံျု ခံဳေရးေကာင္စီက ေၾကညာပါေတာ့တယ္။ ဒီတုန္းက

ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးျပီးစ၊ စစ္ေအးတိက
ု ္ပြဲစကာစအခ်ိန္မွာ တခါမွ မကြဲခဲ့ဖူးတဲ့ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံကို ေျမပံုေပၚမွာ

ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ျဖစ္ေအာင္ အေမရိကန္ စစ္ဘက္အၾကံေပးမ်ားက ခြဲခဲ့ျပီးမွ ကိုးရီးယား ျပည္သူအခ်င္းခ်င္း စစ္တက

ို ္ျပီး

တဘက္မွ တဘက္ကို အႏိုင္ရမွဳဟာ ကမၻာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္တာ မထိခက

ို ္တာေတာ့ မေသခ်ာ။အေမရိကန္ရဲ႕

ကြန္ျမဴနစ္ႏွိမ္နင္းေရး Truman Doctrine ကို အရွိဳက္ထိသြားတာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ယူအင္ရဲ႕

လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို အေနာက္ႏိုင္ငေ
ံ တြ အလိုက်မျဖစ္ေအာင္ check and balance လုပ္ေပးႏိုင္မယ့္

တရုတျ္ ပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ အစိုးရကလဲ ယူအင္မွာ မေရာက္ေသးပါ။ ယူအင္မွာ တရုတ္ထိုင္ခံုကို ယူထားတာက

ခ်န္ေကရွိတ္အစိုးရ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ကလဲ အေမရိကန္န႕ဲ ထိပ္တိုက္ မေတြ႕လိုေသးပါ။ ဒါေၾကာင့္ ယူအင္က

အေမရိကန္ စိတ္တိုင္းက် စီမံလ႕ို ရတဲ့ ေနရာၾကီး တခု ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႕ ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႕မွာ ထြက္ေပၚလာခဲ့တဲ့ UN Resolution ကို ကိုင္ျပီး အေမရိကန္က

စတင္လွဳပ္ရွားပါေတာ့တယ္။ ဂ်ပန္မွာ အေျခစိုက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ ဗိလ

ု ္ခ်ဳပ္ Douglas MacArthur ကို ကိုးရီးယား

ဆိုးလ္ျမိဳ႕ရဲ႕ ေတာင္ပိုင္း ဟန္ျမစ္ကမ္းတဘက္က ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြဆက

ီ ို သြားဖို႕ ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဇြန္လ

၂၉ ရက္ေန႕မွာ ဗိလ
ု ္ခ်ဳပ္ မက္စ္အာသာ စစ္ေျမျပင္ကေ
ို ရာက္သြားေတာ့ ေသြးပ်က္ေနတဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယားစစ္တပ္ကို

ေတြ႕ရပါေတာ့တယ္။ ေသြးပ်က္ေနတဲ့ တပ္သားေတြနဲ႕ တိုက္ပြဲ၀င္ဖို႕ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္

အေမရိကန္တပ္သားေတြ ၀င္ေရာက္စစ္ကတ
ူ ိုက္ခိုက္မွ ရမယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ထရူးမင္းဆီကို

အစီရင္ခံစာေရာက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ သမၼတက ေနာက္တေန႕မွာပဲ ယူအက္စတ

္ ပ္ေတြကို ေတာင္ကိုးရီးယားကို စျပီး

ပို႕ပါေတာ့တယ္။ အေမရိကန္က ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီက Resolution ကို ကိုင္ထားတဲ့အတြက္

တျခားယူအင္ႏိုငင
္ ံေတြကလဲ ေတာင္ကိုးရီးယားဘက္ကေန ကူညီ တိုက္ခက
ို ္ရပါေတာ့တယ္။ ျဗိတိန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊

ကေနဒါ၊ နယူးဇီလန္၊ ကိုလံဘယ

ီ ာ၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ ထိင
ု ္းႏိုင္ငံေတြက ကုလသမဂၢတပ္ေတြအေနနဲ႕

ပါ၀င္အားျဖည့္ၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ္လ
့ ဲ ေျခလ်င္စစ္သည္ေတြအေနနဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြနဲ႕အတူ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတာက

အေမရိကန္စစ္သည္ေတြပါ။ အေမရိကန္စစ္တပ္က ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြကို အလြယတ

္ ကူေခ်မွဳန္းႏိုင္မယ္လို႕

ထင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္လ
့ ဲ အေမရိကန္တပ္ေတြ၀င္လာျပီး သံုးပတ္အတြင္းမွာလဲ စစ္ပြဲဟာ သူတ႕ို

ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ မလြယက
္ ူမွန္း သိသြားၾကပါေတာ့တယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယားက အေမရိကန္ရုပ္ေသးအစိုးရကို
ေတာ္လွန္ေနၾကတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမား သူပုန္ေတြကလဲ အေမရိကန္ေတြရဲ႕ ေထာက္ပံ့ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြကို

ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဇူလိုင္ (၂၀) မွာ အေမရိကန္ ဗိလ

ု ္ခ်ဳပ္ William F. Dean ကို ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္က

အရွင္ဖမ္းမိသြားပါတယ္။

ဇူလိုင္အကုန္ေရာက္ေတာ့ ေတာင္ကိုးရီးယားရဲ႕ အေနာက္ပိုင္းေဒသတခုလံုးဟာ ေျမာက္ကိုးရီးယား တပ္မေတာ္

လက္ထဲကို က်ေရာက္သြားပါျပီ။ အေမရိကန္နဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယား စစ္တပ္ေတြက Pusan Port ကို ဆုတ္ခြာၾကပါတယ္။

စစ္ကူမေရာက္ခင္မွာ Pusan Port တ၀ိုက္မွာ ေျခကုပ္ယူျပီး ခံစစ္တည္ေဆာက္ဖ႕ို ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ

ၾကြက္မႏိင
ု ္၊ က်ီမီးရွိဳ႕တဲ့ လုပ္ရပ္ကို အေမရိကန္ေတြက စလုပ္လာပါေတာ့တယ္။ အရပ္သားေတြ အေျခခ်ေနထိုင္တဲ့

နယ္ေျမေဒသေတြအပါအ၀င္ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြကို ေလေၾကာင္းကေန တိုက္ခိုက္မဳွ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုေလေၾကာင္းကေန တိုက္ခိုကမ
္ ွဳေတြေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္သားေတြသာမက ေတာင္ကိုးရီးယား အရပ္သား

ျပည္သူအမ်ားအျပားပါ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရပါတယ္။

ၾသဂုတ္လအစပိုင္းမွာ အေမရိကန္န႕ဲ ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြဟာ ခံတပ္ခိုင္မာဖို႕ ၾကိဳးပမ္းေနရဆဲပဲ ရွိပါေသးတယ္။

ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက Pusan Port နဲ႕ မိုင္ငါးဆယ္ပဲ ေ၀းတဲ့ Mason ကို ခ်ီတက္လာၾကပါျပီ။

အေမရိကန္စစ္တပ္က Lieutenant General Walton Walker က မရင္းတပ္မၾကီးနဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္

ခ်ီတက္ရာလမ္းေၾကာင္းကို ပိတဆ
္ ို႕ဖိ႕ု လုပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္

ေခ်မွဳန္းေရးတပ္ေတြကို မလႊတ္ေတာ့ပဲ ခံစစ္ေဒသ ခိုင္မာေရးကိုသာ ဦးတည္ၾကိဳးပမ္းၾကပါေတာ့တယ္။

Pusan Preimeter ေျမပံု

Pusan Perimeter က ေတာင္ကေန ေျမာက္အထိ မိုင္ရွစ္ဆယ္ က်ယ္၀န္ျပီး၊ အေရွ႕အေနာက္ မိုင္ငါးဆယ္ခန္႕

က်ယ္၀န္းပါတယ္။ အေရွ႕ဘက္မွာ Pohangdon ျမိဳ႕ နဲ႕ Yonil ေလတပ္အေျခစိုက္စခန္း ရွိပါတယ္။

စစ္ေရးအခ်က္အခ်ာက်တဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အေမရိကန္နဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက အသည္းအသန္

ကာကြယ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ ၾသဂုတ္ဒုတိယပတ္ေရာက္ေတာ့ ဒီေနရာေတြကို ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက

သိမ္းပိုကလ
္ ိုက္ တာေၾကာင့္ အေမရိကန္တပ္ေတြနဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက ပင္လယ္ဘက္ကေန

ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ေလတပ္က ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မဳွ ေတြ အၾကီးအက်ယ္

ျပဳလုပ္လာတာေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက ဆုတ္ခြာေပးလိုက္ရပါတယ္။

ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက အေမရိကန္တပ္ေတြရဲ႕ ေရွ႕တန္းဗ်ဴဟာရံုးနဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယား အစိုးရယာယီ

ရံုးစိုက္ရာျမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ Taegu ကို အာရံုစိုက္လာပါတယ္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြ နီးကပ္လာတာေၾကာင့္

ေတာင္ကိုးရီးယားအစိုးရက Pusan ကို ထြက္ေျပးရပါေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးအခ်က္အခ်ာေနရာဟာ Pusan

ျဖစ္လာတာေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားေခါင္းေဆာင္ Kim II Sung က စက္တင္ဘာ (၁) ရက္မတိုင္မီမွာ သိမ္းပိုက္ဖို႕

အမိန္႕ေပးလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ ရုပ္ေသးအစိုးရျဖစ္တဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယားအစိုးရကို အေမရိကန္စစ္တပ္က

အထူးကာကြယ္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး အေမရိကန္စစ္တပ္နဲ႕တင္ မလံုေလာက္ေတာ့ပဲ ျဗိတိန္ရဲ႕ အကူအညီကိုပါ

ေတာင္းခံလာတာေၾကာင့္ ၾသဂုတ္လေႏွာင္းပိုင္းမွာ ျဗိတိသ်ွ တပ္မတခုက Pusan မွာ ေျခကုပ္သြားယူရပါေတာ့တယ္။

ၾသဂုတ္ (၃၁) မွာ ေျမာက္ကိုးရီးယားစစ္တပ္က General Kim Chaik ရဲ႕ Pusan စစ္ဆင္ေရးၾကီး စတင္လာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ႏိင
ု ္ငံသံုးခုရဲ႕ စစ္တပ္သံုးခု ပူးေပါင္းျပီး ခုခက
ံ ာကြယ္ေနတာေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ စက္တင္ဘာ (၈)

ရက္မွာ ႏွစ္ဘက္စလံုးက တဘက္နဲ႕တဘက္ ရင္ဆိုင္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အဆင့္မွာပဲ ရွိေနပါေသးတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ

အေမရိကန္ စစ္တပ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မက္စ္အာသာရဲ႕ Operation Chromite စစ္ဆင္ေရးၾကီးက စတင္လာပါေတာ့တယ္။

စစ္ပြဲၾကီး စတင္ခ်ိနတ
္ ုန္းက ေတာင္ကိုးရီးယား အေနာက္ပိုင္း Ichon Port ကို သိမ္းပိုက္ျပီး ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ကို

ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ဖို႕ စီမံခ်က္ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားလက္ထဲကို က်ေရာက္ေနတဲ့ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ကို

သိမ္းပိုက္ႏိုင္မသ
ွ ာ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းနဲ႕ ေထာက္ပံ့ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုငျ္ ပီး Pusan

Perimeter ကို အာရံုစက

ို ္ေနတဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြ ျပန္လည္ဆတ
ု ္ခြာေရးကို ျပဳလုပ္ႏိုင္မယ္လ႕ို

ယူဆတာေၾကာင့္ ဒီစီမံခ်က္ကို အသက္သြင္းဖို႕ စတင္ၾကိဳးပမ္းပါေတာ့တယ္။ ဒီစစ္ဆင္ေရးအတြက္ အထူးတပ္ျဖစ္တဲ့ X

Corps ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။

စက္တင္ဘာလ (၁၆) ရက္ေန႕မွာ အေမရိကန္တပ္ေတြက Inchon ကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္

ဆိုလ္းကို သိမ္းပိုက္ဖ႕ို ၾကိဴးပမ္းတာမွာ ေျမာက္ကိုးရီးယားစစ္သည္ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္က ကာကြယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ္လ
့ ဲ အေမရိကန္တပ္ေတြက အင္အားျဖည့္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတာေၾကာင့္ စစ္တင္ဘာ (၂၀) မွာ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕

ဆင္ေျခဖုန္းေဒသေတြအထိ အေမရိကန္တပ္ေတြ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ကို

အေမရိကန္တပ္ေတြက သိမ္းပိုက္ျပီးခ်ိနမ
္ ွာ Pusan Perimeter မွာ ရင္ဆိုင္ထိန္းခ်ဳပ္တိုက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့

ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက ေရွ႕က အေမရိကန္၊ ျဗိတိန္နဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြနဲ႕ ေနာက္က အေမရိကန္ X

Corps ေတြအၾကားမွာ ညပ္သြားပါတယ္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြ အားေပ်ာ့လာခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မက္အာသာ

ကိုယတ
္ ိုင္ ေတာင္ကိုးရီးယားကို သြားျပီး အေမရိကန္နဲ႕ ယူအင္တပ္ေတြေၾကာင့္ အသက္ဆက္ေနရတဲ့

ေတာင္ကိုးရီးယားအစိုးရကို အသက္ျပန္သြင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ ရုပ္ေသး ကိုးရီးယားေခါင္းေဆာင္ Syngman

Rhee ကို သမၼတရာထူးျပန္ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္သားေတြ

စစ္အက်ဥ္းသားေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္ကာလတုန္းက လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာကလဲ ကမၻာမွာ

က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ မရွိေသးပါဘူး။ စစ္ေျမျပင္ရာဇ၀တ္မွဳေတြကို ႏွစ္ဘက္စလံုးက က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတာပါ။

ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြရဲ႕ စစ္အက်ဥ္းသား ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္တပ္သားေတြနဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယား

တပ္သားေတြသာမက ေတာင္ကိုးရီးယားနဲ႕ အေမရိကန္တပ္ေတြရဲ႕ စစ္အက်ဥ္းသား ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယား

တပ္သားေတြပါ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းခံခဲ့ၾကရတာပါပဲ။ အျပန္အလွန္ စြပ္စြဲၾကျပီး စစ္ႏိုငသ
္ ူက သူုလိုရာဆြဲေရးတဲ့

သမိုင္းေတြကသ
ို ာ လူအမ်ားသိခြင့္ရၾကတာကေတာ့ စစ္ပြဲတိုင္းရဲ႕ ထံုးစံတခုပါပဲ။

စစ္ပြဲကာလအတြင္းမွာ လူမဆန္တဲ့ သတ္ျဖတ္မွဳေတြကို ႏွစ္ဘက္စလံုးက ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္စစ္သားနဲ႕

ေတာင္ကိုးရီးယားစစ္သားေတြကို ဖမ္းမိတဲ့အခါ ေျမာက္ကိုးရီးယားေတြက နားေနာက္မွာ ေသနတ္ေထာက္ျပီး

တခ်က္တည္းနဲ႕ အေသ ပစ္သတ္ပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယားေတြကလဲ ကြန္ျမဴနစ္လို႕ သံသယရွိတဲ့

အရပ္သားေတြကိုပါ အစုလက
ို ္အျပံဳလိုက္ ပစ္သတ္ပါတယ္။ အေမရိကန္စစ္သားေတြဟာ ေတာင္ကိုးရီးယား

တပ္ေတြနဲ႕အတူ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး ထြက္ခ်ိန္ေတြမွာ ေက်းလက္ေဒသက ကြနျ္ မဴနစ္၀ါဒ ေထာက္ခသ

ံ ူ အရပ္သား

ေတာင္သလ
ူ ယ္သမားေတြကို ေတာင္ကိုးရီးယားစစ္တပ္က ပစ္သတ္မွဳေတြမွာပါ ပါ၀င္ခဲ့ၾကရပါေသးတယ္။

ေတာင္ကိုးရီးယားအစုိးရဟာ အေမရိကန္အသက္သြင္းမွဳေၾကာင့္သာ အသက္ရွင္ေနေပမယ့္ ေတာင္ကိုးရီးယား

အရပ္သားျပည္သူ အမ်ားစုကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကိုသာ ေထာက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင္လ

့ ဲ Syngman Rhee

အစိုးရနဲ႕ စစ္တပ္က ေက်းလက္ေဒသက ကြန္ျမဴနစ္အမာခံေတြကို သူပုန္ေတြလို႕ သံသယရွတ

ိ ာနဲ႕ အစုလက
ို ္အျပံဳလိုက္

သတ္ျဖတ္ပစ္လိုက္ၾကပါတယ္။

အဖမ္းမခံရတဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယား တပ္သားေတြက ေတာင္ကိုးရီးယားမွာ ရွိေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားသူပုန္ေတြနဲ႕

လက္တြဲျပီး ဆက္လက္တက
ို ္ပြဲ၀င္ၾကျပန္ပါတယ္။ သူတ႕ို ေတြက ျပည္သူထဲမွာ တပ္ေဖ်ာက္ေနပါတယ္။

ေတာင္ကိုးရီးယားေတြက ေတာ္လွန္ေရးသမားနဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယားေတြကို ရွာလိ႕ု မေတြ႕ေတာ့ သူတို႕

အေျခစိက
ု ္မယ္ထင္တဲ့ နယ္ေျမေဒသေတြကို သူပန
ု ္နယ္ေျမေတြ သတ္မတ
ွ ္ျပီး အေမရိကန္ေတြကို ဗံုးၾကဲခိုင္းပါတယ္။

ဒီဗံုးဒဏ္ေတြေၾကာင့္ အရပ္သားေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ အသက္ေတြ ေၾကြလြင့္ခဲ့ရျပန္ပါတယ္။

စစ္ပြဲက မျပီးေသးပါဘူး။ စက္တင္ဘာ (၂၇) ရက္ေရာက္ေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရက ဗိလ

ု ္ခ်ဳပ္မက္အာသာကို

ေျမာက္ကိုးရီးယားကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ခြင့္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္ကို ေက်ာ္ျပီး ေျမာက္ကိုးရီးယားစစ္တပ္ကို

ေခ်မွုန္းဖိ႕ု ခြင့္ျပဳခ်က္ရသြားပါတယ္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားက ေတာင္ကိုးရီးယားကို က်ဴးေက်ာ္ဖို႕ ၾကိဳးပမ္းလို႕

ေတာင္ကိုးရီးယားကို ၀န္းရံကာကြယ္ဖို႕ Resolution ထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ ယူအင္ကလဲ အေမရိကန္တပ္ေတြက

ေျမာက္ကိုးရီးယားကို က်ဴးေက်ာ္ဖို႕လုပ္ေတာ့ ေရငံုႏတ

ွု ္ပိတ္ပါပဲ။ ေအာက္တဘ
ို ာ (၁) ရက္ေန႕ေရာက္ေတာ့ ယူအင္ရဲ႕

Commander in Chief အေနနဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မက္အာသာက ေျမာက္ကိုးရီးယားေခါင္းေဆာင္ေတြကို

'I, as the United Nations Commander in Chief, call upon you and the forces under your command, in
whatever part of Korea situated, forthwith to lay down your arms and cease hostilities under such

military supervision as I may direct....'

လိ႕ု ဆိုခဲ့ပါတယ္။

တင္းမာမွဳအေျခအေနက တစတစ ဆိုးလာခဲ့ပါျပီ။ ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားတိ႕ု အၾကားက

၀ါဒေရးရာအားျပိဳင္မွုေတြကို ျပည္ပစြက္ဖက္မွဳေတြက အားျဖည့္ေပးထားတဲ့ စစ္ပြဲမွာ အေမရိကန္တပ္ေတြက သူုတို႕

ရုပ္ေသး ေတာင္ကိုးရီးယားဘက္က ၀င္တိုက္ေပးရံုမက ေျမာက္ကိုးရီးယားကိုပါ သိမ္းပိုက္ဖို႕

ျခိမ္းေခ်ာက္လာျပန္ပါတယ္။ အေမရိကန္က ယူအင္ကို ၾကိဳးကိုင္ျပီး ယူအင္အေရျခံဳထားတာေၾကာင့္ ယူအင္အဖြဲ႕နဲ႕

ႏိုင္ငံေတြကပါ ကန္႕လန္႕ကန္႕လန္႕ ပါေနၾကပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္ ႏိုင္ငံေရ၊ စစ္ေရးကစားပြဲက တရားမွ်တမွဳ လံုး၀

မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ ေျမာက္ကိုးရီးယားကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးခဲ့တဲ့ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက

လက္ပက
ို ္ၾကည့္ေနခဲ့ေပမယ့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႕ နယ္နိမတ
ိ ္ခ်င္း ဆက္ဆံေနတဲ့ တရုတ္အေနနဲ႕ကေတာ့

လက္ပက
ို ္ၾကည့္ေနလို႕ မရေတာ့ပါဘူး။

ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးစင္ျမင့္ေပၚမွာကလဲ ခ်န္ေကရွတ
ိ ္တပ္ေတြကို ေမာ္စီတုန္းတပ္ေတြက အႏိုင္ယူျပီး တရုတ္ျပည္သူ႕

သမၼတႏိုင္ငံၾကီးကို တည္ေထာင္ျပီးျဖစ္ေပမယ့္ ယူအင္က အေမရိကန္ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံေပးထားတဲ့

ခ်န္ေကရွိတ္အစိုးရကိုပဲ တရုတ္အစိုးရအျဖစ္ အသိအမွတျ္ ပဳျပီး လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ကုလားထိုင္ေပၚမွာ

ထိုင္ခိုင္းထားဆဲပါ။ ေျမာက္ကိုးရီးယားကို သိမ္းပိုက္ဖ႕ို ျပင္ေနတဲ့ အေမရိကန္စစ္ေရး ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြရဲ႕

ေနာက္ဆက္တြဲမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံန႕ဲ နယ္နိမတ

ိ ္ခ်င္းထိစပ္ေနမွဳကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီး တရုတရ
္ ဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို

ထိခိုကလ
္ ာႏိုင္ဖြယ္ consequences ေတြကလဲ ရွိႏိုင္ေၾကာင္း တရုတ္မဟာဗ်ဴဟာကၽြမ္းက်င္သူေတြက

သံသယရွိလာၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေမာ္စီတုန္းအစိုးရဟာ ေျမာက္ကိုးရီးယားကို အေမရိကန္သိမ္းပိုက္သြားျပီး

အေမရိကန္ ရုပ္ေသး ေတာင္ကိုးရီးယားအစိုးရ လက္ေအာက္မွာ ထည့္သြင္းသြားမယ့္ အေရးကို

လက္ပက
ို ္ၾကည့္မေနခဲ့ပါဘူး။

စစ္ပတ
ြဲ ြငး္ သို႕ တရုတ၀
္ င္လာျပီ

မူလအစတုန္းက အေမရိကန္နဲ႕ ယူအင္ရဲ႕ စစ္ေရးအရ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မဳွ ဟာ ေတာင္ကိုးရီးယားကို

ကာကြယ္ေပးဖိ႕ု လို႕ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စက္တင္ဘာ လကုန္ေရာက္ေတာ့ အေမရိကန္က ယူအင္အေရျခံဳျပီး

ေျမာက္ကိုးရီးယားကိုပါ ၀င္ေရာက္က်ဴးေက်ာ္ျပီး ေျမာက္ကိုးရီးယားစစ္တပ္ကို ေခ်မွဳန္းဖို႕ ျဖစ္လာပါျပီ။

အေမရိကန္မဟာဗ်ဴဟာ ကၽြမ္းက်င္သူအခ်ိဳ႕က ဒါနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး သေဘာမတူခဲ့ၾကပါဘူး။ မလိုလားအပ္တဲ့

ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ တက္လာေတာ့မယ္လ႕ို ယူဆျပီး သတိေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕

သတိေပးခ်က္ေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္သမၼတ ထရူးမင္းက တရုတ္၊ ဆိုဗီယက္တို႕နဲ႕ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မွဳ ျဖစ္လာမွာကို

စိုးရိမ္လာပါတယ္။ တရုတ္ျပည္နဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယားနယ္စပ္ျဖစ္တဲ့ Yalu ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္မွာ

ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မဳွ နဲ႕ တျခား စစ္ေရးေအာ္ပေရးရွင္းေတြ မျပဳလုပ္ရဘူးလိ႕ု ဗိုလ္ခ်ဳပ္မက္အာသာကို

အမိန္႕ေပးခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္တပ္ေတြနဲ႕ ထိပ္တက

ို ္ရင္ဆိုင္မဳွ မျဖစ္ရေလေအာင္ တရုတ္နယ္စပ္နဲ႕ မိုင္

ေလးဆယ္အတြင္းမွာ လွဳပ္ရွားျခင္း မျပဳဖို႕ကိလ

ု ဲ မဟာဗ်ဴဟာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက တြက္ခ်က္တင္ျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။

စစ္တင္ဘာ (၃၀) ရက္မွာပဲ ေမာ္စီတုန္းအစိုးရက အေမရိကန္ႏိုင္ငက

ံ ို

'The Chinese people absolutely will not tolerate foreign aggression, nor will they supinely tolerate

seeing their neighbours being savagely invaded by imperialists' ဆိုျပီး သတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ

နယ္နိမတ
ိ ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ သေဘာထားျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္က ဒီလသ
ို တိေပးခ်က္ကို အေလးအနက္ မထားခဲ့ပါဘူး။ တရုတ္နယ္စပ္ကို မေရာက္ေသးသေရြ႕

တရုတအ
္ စိုးရနဲ႕ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိဘူးလို႕ ယူဆထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလေရာက္ေတာ့

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မက္အာသာ တပ္ေတြက ေျမာက္ကိုးရီးယားကို က်ဴးေက်ာ္ပါေတာ့တယ္။ ေအာက္တဘ

ို ာလ (၁၂) ရက္ေန႕မွာ

ေျမာက္ကိုးရီးယား ျမိဳ႕ေတာ္ Pyongyang ကို အေမရိကန္တပ္ေတြ အမ်ားအျပားပါ၀င္တဲ့ ယူအင္တပ္ေတြက

သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ (၁၉) ရက္ေန႕ေရာက္ေတာ့ တရုတ္ျပည္သူ႕လြတေ

္ ျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ရဲ႕

ေျချမန္တပ္ရင္းအခ်ိဳ႕က Yalu ျမစ္ကိုေက်ာ္ျဖတ္ျပီး ေျမာက္ကိုးရီးယားနယ္ေျမထဲကို ခ်ဥ္းနင္း၀င္ေရာက္

လာၾကပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေျမာက္ကိုးရီးယားစစ္ေျမျပင္အတြက္ အသံုးျပဳတဲ့ တရုတ္ျပည္သ႕ူ

လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ရဲ႕ လက္ေအာက္ခံ တပ္ေတြကို တရုတ္ျပည္သ႕ူ ၀န္ထမ္းတပ္လို႕ အမည္ခြဲျခား

သတ္မတ
ွ ္ခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္တဘ
ို ာ (၂၅) ရက္ေန႕ေရာက္ေတာ့ တရုတ္တပ္ေတြနဲ႕ ယူအင္တပ္ေတြ စတင္ထိေတြ႕မွဳ ျဖစ္ျပီး ႏို၀င္ဘာ (၆)

ရက္ေန႕အထိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏို၀င္ဘာ (၆) ရက္ေန႕ေရာက္ေတာ့ ယူအင္တပ္ေတြ

ဘက္က အထိနာလာတာေၾကာင့္ ဆုတ္ခြာျပီး ျပန္လည္စုစည္းရပါေတာ့တယ္။ တရုတ္တပ္ေတြကလဲ ေတာင္တန္းေတြ

အၾကားမွာ ေျပာက္က်ား အသြင္နဲ႕ ျပန္လည္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားျပန္ပါတယ္။ အေမရိကန္ေတြနဲ႕အတူ တိုက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့

ျဗိတိနတ
္ ပ္ေတြက တရုတ္နဲ႕ ေဆြးေႏြးညွိႏွိဳင္းမွဳ လုပျ္ ပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ဇုနတ
္ ခု သတ္မတ
ွ ္သင့္ေၾကာင္း
အေမရိကန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို တင္ျပၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ေတြက လက္မခံခဲ့ၾကပါဘူး။ ႏို၀င္ဘာ (၂၄) ရက္ေန႕ေရာက္ေတာ့ ဗိလ

ု ္ခ်ဳပ္မက္အာသာက

ေနာက္ဆံုးအျပီးသတ္တိုက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲဖ႕ို သူ႕တပ္ေတြကို အမိန္႕ေပးပါတယ္။ ဒါနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တိက

ု ္ပြဲ၀င္ေနၾကတဲ့

စစ္ဆင္ေရးမွဴးေတြက အလြန္ပဲ စိုးရြံ႕ၾကပါတယ္။ ေျမာက္ကိုးရီးယား ေတာင္တန္းေတြအၾကားမွာ ေဆာင္းရာသီ

စစ္ဆင္ေရး ျပဳလုပ္ရတာဟာ အေမရိကန္တပ္ေတြအတြက္ မလိုလားအပ္တဲ့ ေတာင္းဆိုမွဳျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။

ေတာင္တန္းေတြအၾကားမွာ ေနရာယူတပ္ေဖ်ာက္ထားတဲ့ တရုတ္စစ္သည္အင္အားကိုလဲ မခန္႕မွန္းႏိုင္ၾကပါဘူး။

ဒါေပမယ္လ
့ ဲ စစ္မိန႕္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေၾကာက္လန္႕တၾကားနဲ႕ပဲ စစ္ဆင္ေရးထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေတာင္တန္းေတြ

အၾကားမွာေတာ့ တရုတ္တပ္မေတာ္ General Peng Dehuai ရဲ႕ တရုတ္စစ္သည္ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္က

ေစာင့္ၾကိဳေနၾကပါတယ္။ တရုတ္စစ္သည္ေတြမွာ အေမရိကန္တပ္ေတြလို လက္နက္ၾကီးပစ္ကူေတြ၊ တင္က

့ ားေတြ၊

ေလေၾကာင္းအကူအညီေတြ မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ နာရီအနည္းငယ္အတြင္းမွာပဲ အေမရိကန္နဲ႕ ယူအင္တပ္ေတြရဲ႕

ညာေတာင္ပံစစ္ေၾကာင္းကို ေဖာက္ျပီး ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြကို ေခ်မွဳန္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏို၀င္ဘာ (၂၈)

ရက္ေန႕ေရာက္ေတာ့ ယူအင္ရဲ႕ အမွတ္ (၈) တပ္မေတာ္ ဆုတ္ခြာသြားရပါတယ္။ ဆုတ္ခြာရာမွာလဲ တရုတ္တပ္ေတြနဲ႕

ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက ခ်ံဳခိုတိုက္ခက
ို ္ၾကတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ရဲ႕ 2nd Division တပ္ၾကီးတခုလံုး

တိုက္ခက
ို ္ေရးအတြက္ ျပန္လည္စုဖြဲ႕လို မရေအာင္ကို ဖြဲ႕စည္းပံုပ်က္သြားခဲ့ရပါတယ္။
အေရွ႕ဘက္စစ္မ်က္ႏွာမွာလဲ ယူအင္တပ္အင္အား တေသာင္းခုနစ္ေထာင္ေက်ာ္ဟာ လမ္းက်ဥ္း လမ္းေျမာင္ေလး

ေတြကေန အသည္းအသန္ ဆုတ္ခြာထြက္ေျပးၾကရပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၂၄ ရက္ေန႕ေရာက္ေတာ့ ယူအင္တပ္ေတြဟာ

၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္အနီးအနားမွာေတာင္ မရွိၾကေတာ့ပါဘူး။ သံုးလနီးပါးၾကာခဲ့တဲ့ ဒီထိေတြ႕မွဳေတြမွာ တရုတ္စစ္သည္

ေလးေသာင္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အေမရိကန္ေလတပ္ရဲ႕ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မဳွ နဲ႕

လက္နက္ၾကီး ပစ္ကူေတြေၾကာင့္ပါ။

ႏွစ္ဘက္စလံုး အထိနာမွဳေတြေၾကာင့္ အင္အားျဖည့္ရင္း ေခတၱ ထိေတြ႕မွု ရပ္ဆိုင္းသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္

ကမၻာ့အင္အားၾကီး ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြအၾကားမွာ တတိယကမၻာစစ္ဆိုတဲ့ စကားလံုးက ၀င္လာခဲ့ပါျပီ။

မဟာဗ်ဴဟာ ကၽြမ္းက်င္သေ
ူ တြက ကိုးရီးယားစစ္ပြဲကေန တဆင့္ အေမရိကန္နဲ႕ မဟာမိတအ
္ ရင္းရွင္ႏိုင္ငံေတြက

တဘက္၊ ဆိုဗယ
ီ က္-တရုတ္နဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငေ
ံ တြက တဘက္ ဆင္ႏႊဲတဲ့ တတိယကမၻာစစ္ၾကီးျဖစ္လာမွာကို

စိုးရိမ္လာၾကပါေတာ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကာလမွာ ဆိုဗယ

ီ က္ႏိုင္ငံမွာကလဲ နယူးကလီးယား လက္နက္ရွိေနျပီမို႕

တတိယကမၻာစစ္ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အေမရိကန္ကေရာ၊ ဆိုဗီယက္ကပါ နယူးကလီးယား သံုးမယ့္ အေနအထားမွာ

ရွိလာခဲ့ပါျပီ။ ဒီအေျခအေနကိုလဲ ႏွစဘ

္ က္စလံုးက မလိုလားၾကပါဘူး။ တတ္ႏိုငသ
္ မွ် စစ္ပြဲကို ေရွာင္လိုၾကပါတယ္။

ျဗိတိန၀
္ န္ၾကီးခ်ဳပ္ အက္တလီက ကိုးရီးယားစစ္ပြဲနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အေမရိကန္ကို စစ္ေရးအရ၊ ႏိင
ု ္ငံေရးအရ

ေထာက္ခထ
ံ ားတာ ျဖစ္ေပမယ္လ
့ ဲ ဆိုဗီယက္ယူနီယံန႕ဲ ထိပ္တက
ို ္ေတြ႕ျပီး ကမၻာစစ္ျဖစ္မယ့္ အေျခအေနကို

မလိုလားပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဇင္ဘာ လဆန္းမွာကတည္းက ၀ါရွငတ

္ န္မွာ အေရးေပၚအစည္းအေ၀းလုပ္ျပီး ျဗိတိန္နဲ႕

ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္း မျပဳပဲ ကိုးရီးယားကို အႏုျမဴဗံုး မၾကဲပါဘူး ဆိတ

ု ဲ့ ကတိကို အေမရိကန္သမၼတ ထရူးမင္းဆီကေန

မရအရ ေတာင္းယူခဲ့ပါတယ္။ ျဗိတိန္က ဦးေဆာင္ျပီး တရုတ္န႕ဲ အေမရိကန္အၾကားမွာ Peace Initiative လုပ္ဖ႕ို

ၾကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ပါဘူး။

(၁၉၅၁) ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁) ရက္ေန႕ေရာက္ေတာ့ တရုတ္တပ္ေတြဟာ ေရခဲေနတဲ့ Imjin River ကို

တညလံုးျဖတ္ကူးျပီး တဘက္ကမ္းက ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြဆီ ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ေတာင္ကိုးရီးယားစစ္သည္ေတြ

ေၾကာက္လန္႕တၾကားနဲ႕ ထြကေ
္ ျပးၾကရပါေတာ့တယ္။ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ကုိ ကာကြယ္ဖ႕ို အတြက္ ယူအင္တပ္ေတြမွာ

အင္အားနည္းေနတာေၾကာင့္ ဇန္န၀ါရီလ (၃) ရက္ေန႕မွာ ျမိဳ႕ကေန ဆုတ္ခြာျပီး ျမိဳ႕ေတာင္ပိုင္း မိင

ု ္ ငါးဆယ္အကြာမွာ

ေနရာယူျပီး ထိုးစစ္ျပင္ဖ႕ို ျပန္လည္စုဖြဲ႕ျပင္ဆင္ၾကရပါတယ္။ ဇန္န၀ါရီလ (၂၅) ရက္ေန႕မွာ ယူအင္တပ္ေတြဘက္က

ျပန္ျပီး ထိုးစစ္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီနဲ႕ မတ္လ တေလွ်ာက္မွာ ထိေတြ႕မွဳ အၾကိမ္မ်ားစြာ ျဖစ္ခဲ့ျပီး မတ္လ (၁၄)
ရက္ေန႕က်မွ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ကို ယူအင္တပ္ေတြက ျပန္လည္သိမ္းပိုကႏ
္ ိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေအျပီ လထဲေရာက္ေတာ့

ယူအင္တပ္ေတြက ၃၈ မ်ဥ္းျပိဳင္အနီးကို ျပန္လည္ခ်ဥ္းကပ္လာႏိုင္ပါျပီ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ထရူးမင္းရဲ႕

စစ္ေရးအၾကံေပးေတြက ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပဖ

္ ို႕ အၾကံျပဳလာၾကပါတယ္။ ထရူးမင္းရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေျခလွမ္းေတြကို

ယူအင္ထဲက မဟာမိတ္ေတြကလဲ လက္ခံၾကပါတယ္။ ထင္ထင္ရွားရွား ဆန္႕က်င္ေနတာကေတာ့

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မက္အာသာပါ။ သူက ကြန္ျမဴနစ္တရုတ္ေတြနဲ႕ compromise လုပ္စရာ မလိုဘူးလို႕ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

တရုတျ္ ပည္မၾကီးကို ေလေၾကာင္းကေန ထိုးစစ္ဆင္ျပီး ခ်န္ေကရွတ

ိ ္တပ္ေတြကို ေမာ္စီတုန္းတပ္ေတြနဲ႕ ထိပတ
္ ိုက္

ျပန္ေတြ႕ေပးဖို႕ အၾကံျပဳပါတယ္။ အလံုးစံုေအာင္ပြဲ ရရွိေရးကိုပဲ ဦးတည္သင့္ေၾကာင္း ဆိုခဲ့ပါတယ္။

စစ္ပြဲတိုင္းမွာ အဆံုးသတ္ေအာင္ပြဲရခ်င္မွ ရႏိုင္မွာပါ။ တခါတရံမွာ စစ္ေရးအျမင္တခုတည္းနဲ႕ မဆံုးျဖတ္ပဲ

ႏိုင္ငံေရးအျမင္န႕ဲ ပါ ေပါင္းစပ္ဆံုးျဖတ္ရတာ ရွိပါတယ္။ မက္အာသာ ေျပာသလို တရုတျ္ ပည္မၾကီးကို

တိုက္ခက
ို ္ျခင္းအားျဖင့္ ဆိုဗယ
ီ က္ယူနယ
ီ ံကို စစ္ပြဲထဲ ဆြဲသြင္းရာ ေရာက္သြားပါမယ္။ အဲဒီကေန တတိယကမၻာစစ္ၾကီးကို

escalation ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို အေမရိကန္နဲ႕ ျဗိတိနက

္ မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ပညာရွင္ေတြက

တင္ျပျပီး compromise လုပ္ဖ႕ို ကို အၾကံျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ေအျပီလ (၁၁) ရက္ေန႕မွာ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မက္အာသာက သူ႕ရဲ႕ aggressive policy ေတြကို လူသိရွငၾ္ ကားထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ

ထရူးမင္းက သူ႕ရဲ႕ ဗိလ

ု ္ခ်ဳပ္ၾကီးကို အနားေပးလိုက္ရပါေတာ့တယ္။ သူ႕ေနရာမွာ General Ridgway ကို အစားထိုး

ခန္႕အပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေမလေရာက္ေတာ့ ကိုးရီးယားစစ္ေျမျပင္မွာ တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကတဲ့ ခန္႕မွန္း ႏွစဘ

္ က္စစ္အင္အားက

ဆယ္သိန္းေက်ာ္ျဖစ္ေနပါျပီ။ တရုတတ
္ ပ္အင္အား ငါးသိန္းေက်ာ္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ အင္အားႏွစ္သိန္းနီးပါး၊

ေတာင္ကိုးရီးယားအက္အား ႏွစ္သိန္းေက်ာ္နဲ႕ အေမရိကန္နဲ႕ ယူအင္အက္အား ႏွစ္သန္းခုနစ္ေသာင္းေက်ာ္ျဖစ္ပါတယ္။

အပစ္အခတ္ရပ္စေ
ဲ ရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းၾကျပီ

ဇြန္လေရာက္ေတာ့ တရုတ္ေမာ္စတ
ီ ုန္းအစိုးရက ကိုးရီးယားစစ္ပြဲမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲလိုေၾကာင္း ဆိဗ
ု ီယက္ယူနီယံကို

အသိေပးေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလမွာပဲ အေမရိကန္ကေန ဆိုဗီယက္သံအမတ္ကို ၂၈ မ်ဥ္းျပိဳင္ဟိုဘက္ဒီဘက္မွာ

အပစ္အခတ္ ရပ္စဲဖ႕ို ကို သေဘာတူေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးက တိုက္ခက

ို ္မွဳေတြ

ရပ္တန္႕လိုတာေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲက အဆင္ေျပမေယာင္ရွိခဲ့ေပမယ့္ တဘက္နဲ႕ တဘက္ ယံုၾကည္မဳွ

အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ႏွစ္ႏွစ္ ထပ္ၾကာခဲ့ပါတယ္။ ကိုးရီးယားေတာင္နဲ႕ ေျမာက္ကို စစ္ေရးအရ

တဘက္နဲ႕ တဘက္ က်ဴးေက်ာ္ျပီး ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေပးဖို႕ ခက္ခဲေၾကာင္း ႏွစဘ

္ က္စလံုးက သေဘာတူ

လက္ခထ
ံ ားခဲ့ၾကပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ဘက္တပ္ေတြအၾကား ထိေတြ႕မွဳေတြကေတာ့ ရွိေနဆဲပါပဲ။ တဘက္နဲ႕ တဘက္ စစ္ေရးအရ

အႏိုင္မယူႏင
ို ္တာကို ႏွစဘ
္ က္စလံုးက သိေနၾကေပမယ့္ ေတြ႕ဆံုညွိႏဳွိ င္းမွဳမွာ တဘက္နဲ႕တဘက္ ဖိအားေပးႏိုင္ဖို႕

တိုက္ခက
ို ္မွဳေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလေရာက္ေတာ့ Main Line of Resistance သတ္မတ
ွ ္ျပီး

ႏွစ္ဘက္စလံုးက ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ထားတဲ့ အေျခအေနမွာပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ Conflict Stalemate အဆင့္ကို

ေရာက္ေနပါျပီ။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ negotiation ေအာင္ျမင္ဖ႕ို အခြင့္အလမ္း အမ်ားဆံုး အေျခအေနပါ။

ေတာင္ကိုးရီးယားက အေမရိကန္ ရုပ္ေသးအစိုးရအၾကီးအကဲ Rhee က အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို သေဘာမတူညီပါဘူး။

ေျမာက္ကိုးရီးယားကို သိမ္းပိုက္ႏိုငတ
္ ဲ့အထိ အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္ေရးအကူအညီရဖို႕ ၾကိဳးပမ္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္

အေမရိကန္ေတြကို လႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့ ၾသဇာအာဏာ မရွိပါဘူး။ တကယ္တမ္း ေဆြးေႏြးညွိႏွိဳင္းၾကေတာ့

ေတာင္ကိုးရီးယားက အေမရိကန္က token representation အဆင့္မွာပဲ ထားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္တန္းက်ေတာ့

ေတြ႕ဆံုညွိႏွိဳင္းပြဲမွာ တဘက္က အေမရိကန္န႕ဲ တျခားတဘက္က တရုတ္နဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယားတို႕

ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။

ႏို၀င္ဘာလေရာက္ေတာ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးက armistice line ထားဖို႕ သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၅၂)ခုႏွစ္၊

ေဖေဖာ္၀ါရီလေရာက္ေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အက်ယ္တ၀င့္ အခ်က္ေတြကို

ညွိႏွိဳင္းေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ေဆြးေႏြးဖို႕ က်န္တဲ့ ၾကီးမားတဲ့ ျပႆနာကေတာ့ စစ္အက်ဥ္းသား

ျပႆနာပါ။ ႏွစ္ဘက္ထိပ္တက
ို ္ တိက
ု ္ခိုက္မွဳျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ စစ္အက်ဥ္းသား ျပႆနာဆိတ
ု ာ ဒုတိယအဆင့္မွာ ထားရမွာ

ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္က ႏွစ္ဘက္ အပစ္ရပ္သြားေအာင္ ညွိႏွိုင္းဖို႕ပါ။ ျပီးေတာ့မွ အက်ဥ္းသားကိစက

ၥ ို

ေဆြးေႏြးရမွာပါ။ အက်ဥ္းသားကိစၥကို ေရွ႕တန္းတင္ေဆြးေႏြးဖို႕ ၾကိဳးစားတဲ့ ဘယ္လို ညွိႏွိဳင္းေဆြးေႏြးပြဲမွ ေအာင္ျမင္မွာ

မဟုတပ
္ ါဘူး။ ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးဆိုတာက တဘက္နဲ႕ တဘက္ အႏၱရာယ္မျပဳဘူး ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မွဳကို တည္ေဆာက္ျပီးမွ

စတင္ရတဲ့ အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစမ

ၥ ်ိဳးက ေတာ္ရံုတန္ရံု အလြယ္တကူ ဆံုးျဖတ္လ႕ို ရတဲ့ ကိစၥရပ္မဟုတ္ပါ။

ေဆြးေႏြးညွိႏွိဳင္းပြဲေတြကို ဒီေတာင္းဆိုခ်က္က စရင္ အဲဒီကေန ေရွ႕ဆက္မတက္ပဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႕ တရုတ္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယားတို႕ရဲ႕ ေဆြးေႏြးပြဲမွာလဲ ဒီကိစက

ၥ ို ဒုတယ
ိ အဆင့္ေရာက္မွ

ေဆြးေႏြးၾကတာမွာေတာင္ ေရွ႕ဆက္တက္ဖို႕ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္သြားရပါတယ္။ armistice line နဲ႕ သာ မရွိခဲ့ရင္

ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ခ်က္ခ်င္းရပ္ျပီး စစ္ၾကီးျပန္ျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးပါ။ ယူအင္ဘက္က တပ္ေတြမွာက

စစ္အက်ဥ္းသား တသိန္းခြဲရွိေနပါတယ္။ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဘက္မွာကလဲ စစ္အက်ဥ္းသားေတြအမ်ားအျပား

ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ေတြက all for all exchange ကို သေဘာမတူပါဘူး။ စစ္အက်ဥ္းသားေတြကို

ကြန္ျမဴနစ္တိုင္းျပည္ေတြဆီ ျပန္ျခင္း၊ မျပန္ျခင္းနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေရြးခ်ယ္မွဳေပးရမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒါကို တရုတ္နဲ႕

ေျမာက္ကိုးရီးယားဘက္က အလြန္ပဲ ေဒါသထြက္ကုန္ၾကပါတယ္။

ေတာင္ကိုးရီးယားမွာရွိေနတဲ့ စစ္အက်ဥ္းသား ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းေတြမွာ အစာေရစာ ျပတ္လပ္မဳွ နဲ႕

ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မွဳခံေနရတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္တပ္သားေတြဟာ ဘယ္လအ

ို ေၾကာင္းနဲ႕မွ ဆက္ေနစရာ အေၾကာင္း မရိဘူးလိ႕ု

သူတ႕ို က ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေမလ မွာ ျဖစ္တဲ့ Koje Camp ဆႏၵျပပြဲမွာ အေမရိကန္တပ္ေတြက တင့္ကားေတြအသံုးျပဳျပီး

ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့ အထိပါ။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ အေမရိကန္နဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားတို႕ကလဲ ေျမာက္ကိုးရီးယား

ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းေတြထဲက စစ္အက်ဥ္းသားေတြအတြက္ စိုးရိမ္ေနၾကရပါတယ္။ ႏွစဘ

္ က္စလံုးက စစ္အက်ဥ္းသား

ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းေတြအားလံုးမွာ ရိက

ု ္ႏွက္မဳွ ေတြ၊ ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မွဳေတြ၊ အစာေရစာ မလံုေလာက္မွဳေတြကေတာ့

ရွိေနခဲ့တာပါပဲ။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေဆြးေႏြးပြဲကို အေၾကာင္းျပထားစဥ္ကာလမွာ ေတာင္ကိုးရီးယားဗိုလ္ခ်ဳပ္ Paek Sun-yop က

ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေတြကို သုတသ

္ င္ရွင္းလင္းေရး ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယား

ကြန္ျမဴနစ္ေတာ္လွန္ေရးကို ၁၉၅၂ ခု၊ ဇန္န၀ါရီမွာ Ratkiller ဆိုတဲ့ ေအာ္ပေရးရွင္းနဲ႕ ေခ်မွဳန္းခဲ့ၾကပါတယ္။ (၁၉၅၂)

ကာလေတြမွာ ႏွစ္ဘက္စလံုးကေတာ့ အဆံုးသတ္ေအာင္ပြဲ စစ္ဆင္ေရးမဟုတ္တဲ့ ထိေတြ႕မွဳေတြကို ဆက္တိုက္

ျပဳလုပ္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ဇြန္လ (၂၃) မွာ Yalu ျမစ္ေပၚက Supung dam နဲ႕ တျခား dam သံုးခုကို

အေမရိကန္ေလတပ္က ဗံုးၾကဲခဲ့တာေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႕ တရုတျ္ ပည္အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းတိ႕ု မွာ

လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ျပတ္ေတာက္ သြားခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႕ ယူအင္တပ္ေတြရဲ႕ တိုက္ခိုကျ္ ခင္းကို ကာကြယ္ဖ႕ို အတြက္ ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႕ တရုတ္တပ္ေတြက

(၇၄၅) မိုင္အရွည္ရွိတဲ့ ေျမေအာက္ဥမင္လဳွိ ဏ္ေခါင္း ကြနယ

္ က္ၾကီးကို စတင္ေဖာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္၊

ႏွစ္ဦးပိုင္းမွာ တရုတ္စစ္သည္အင္အား တသန္းေက်ာ္က ကိုးရီးယားစစ္ေျမျပင္မွာ ေရာက္ေနခဲ့ပါျပီ။ ယူအင္တပ္အင္အား

ရွစ္သိန္းေက်ာ္ကလဲ စစ္ေျမျပင္ေပၚမွာ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြကလဲ

စျဖစ္လာပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ ဒုတိယကမၻာစစ္က နာမည္ၾကီး ဗိလ

ု္ ္ခ်ဳပ္ၾကီးျဖစ္တဲ့ အိုင္ဆစ္ေဟာင္၀ါက

သမၼတျဖစ္လာပါျပီ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဆိုဗယ

ီ က္မွာလဲ စတာလင္ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါျပီ။ ဆိုဗီယက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြက

ေဆြးေႏြးပြဲကို အခ်ိနတ
္ ိုအတြင္း အျပီးျဖတ္ဖို႕ ဖိအားေပးလာပါေတာ့တယ္။
ေမလမွာ ယူအင္တပ္ေတြက ေျမာက္ကိုးရီးယားျမိဳ႕ေတာ္ Pyongyang ရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္းက ေရကာတာေတြကို

ဗံုးၾကဲဖ်က္ဆီးပစ္လိုကတ
္ ာေၾကာင့္ ေရလႊမ္းမိုးမွဳျဖစ္လာျပီး ေျမာက္ကိုးရီးယားရဲ႕ လယ္ယာေျမေတြ ပ်က္စီးသြားပါတယ္။

ျပည္သလ
ူ ူထုမွာ အငတ္ေဘးနဲ႕ ရင္ဆိုငရ
္ ပါေတာ့တယ္။ ဒီလိုျဖစ္ျပီး မၾကာခင္မွာပဲ ႏွစဘ
္ က္စလံုးက သဲသဲမဲမဲ

တိုက္ခက
ို ္မွဳေတြ လုပၾ္ ကပါတယ္။ ဇူလိုင္လထဲမွာ တပတ္အတြင္းမွာတင္ ယူအင္တပ္ေတြဘက္က စစ္သည္

သံုးေသာင္းေက်ာ္ က်ဆံုးပါတယ္။ တရုတ္နဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယားဘက္မွာ ဒီထက္ ပိုျပီး အေသအေပ်ာက္မ်ားမယ္လ႕ို

ေလ့လာသူေတြက ခန္႕မွန္းၾကပါတယ္။ ဖိအားမ်ားလာတာနဲ႕အမွ် ေဆြးေႏြးပြဲအရွိန္ကလဲ ျမန္လာပါတယ္။

အေမရိကန္ရုပ္ေသးအစိုးရေတာင္ကိုးရီးယား ေခါင္းေဆာင္ Rhee က တဘက္နဲ႕ တဘက္ သေဘာတူထားတဲ့

စစ္အက်ဥ္းသား ဖလွယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္ျပီး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးလိက

ု ္ပါတယ္။

ေဆြးေႏြးပြဲပ်က္ျပားဖို႕ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ၾကံစည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အထိနာေနျပီျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္တပ္မွဴးေတြနဲ႕ တရုတ္၊

ေျမာက္ကိုးရီးယား တပ္မွဴးေတြကို ေဆြးေႏြးပြဲကို အပ်က္မခံၾကေတာ့ပါဘူး။ (၁၉၅၃) ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၇) ရက္ေန႕မွာပဲ

ARMISTICE ကို သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးလိက

ု ္ၾကပါေတာ့တယ္။ သံုးႏွစ္၊ သံုးလနဲ႕ သံုးရက္ၾကာခဲ့တဲ့

စစ္ၾကီးကေတာ့ ျပီးဆံုးသြားပါျပီ။

စစ္ပြဲၾကီး အျပီးမွာ

(၁၉၅၃) ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၇) ရက္ေန႕မွာ UN Command ဘက္က General William K. Harrison နဲ႕

ကြန္ျမဴနစ္အင္အားစုေတြဘက္က Nam II တိ႕ု က armistice ကို လက္မတ

ွ ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီစာခ်ဳပ္မွာ

အျပီးသတ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာကြန္ဖရင့္တခု က်င္းပဖို႕ သတ္မတ

ွ ္ခ်က္ပါရွိပါတယ္။

ဒီသတ္မွတ္ခ်က္အရ (၁၉၅၄) ခု၊ ေအျပီလမွာ အေမရိကန္၊ ျဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ၊ တရုတတ

္ ို႕က

ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ယူအင္ဘက္က ကိုးရီးယားကၽြန္းဆြယတ

္ ခုလံုးမွာ ယူအင္က

ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပျပီး ကိုးရီးယားကို ျပန္လည္ေပါင္းစည္းဖို႕ အၾကံျပဳခ်က္တင္ပါတယ္။

ကြန္ျမဴနစ္ေတြဘက္က ကိုးရီးယားေျမေပၚမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငျံ ခားတပ္ေတြအားလံုး ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ

ထြက္ခြာေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ဒီအၾကံျပဳခ်က္၊ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ဘယ္လိုမွ

ဆက္လက္ညွိႏွိဳင္းလိ႕ု မရခဲ့ပါဘူး။ (၁၉၅၃) ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတလ

္ မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ အေမရိကန္နဲ႕

ေတာင္ကိုးရီးယား (Republic of Korea) တို႕ အၾကားက Mutual Defence Treaty က ေအာက္တိုဘာလကတည္းက

အသက္၀င္ ေနပါျပီ။
ဒီလိုနဲ႕ပဲ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ေျခာက္ဆယ္နီးပါး အခ်ိန္ကာလအထိ အေမရိကန္ eighth US Army, US Air Forces Korea

(USAFK), US Naval Forces Korea (CNFK), Marine Forces Korea (MARFORK) တိ႕ု ကလဲ Combined Forces

Command ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုအေနနဲ႕ တပ္စြဲထားဆဲပါပဲ။ ေတာင္ကိုးရီးယားနဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယားကလဲ

ကြဲျပားေနဆဲပါပဲ။

မိုင္ေပါင္း (၁၆၀) ရွည္လ်ားျပီး၊ ႏွစ္မိုင္ခြဲ အက်ယ္ရွိတဲ့ ကိုးရီးယားႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကားက Demilitarized Zone (DMS) မွာ

ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တင္းမာမွဳေတြ၊ nuclear tensions ေတြ၊ Naval clashes ေတြကလဲ အမ်ားအျပားပါ။ ၁၉၆၆ ခု၊

ေအာက္တဘ
ို ာလမွာ စတင္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစၾ္ ကာ DMS ပ႗ိပကၡမွာ အေမရိကန္တပ္သား ေလးဆယ္ေက်ာ္အပါအ၀င္

ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္သား သံုးရာနီးပါးနဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္သား ေလးရာေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၆၈) ခုမွာ

ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယားသမၼတ လုပၾ္ ကံသတ္ျဖတ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းမွဳမွာလဲ ေျမာက္ကိုးရီးယား

ကြန္မင္ဒိုေတြအပါအ၀င္ ေတာင္ကိုးရီးယားရဲေတြနဲ႕ အရပ္သားေတြမွာ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၈၊ ၁၉၆၉၊ ၁၉၇၀

ခုႏွစ္ေတြမွာလဲ ေျမာက္ကိုးရီးယား ကြန္မင္ဒိုမ်ားက ေတာင္ကိုးရီးယား နယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္တက

ို ္ခိုက္မဳွ ေတြ

ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၇၄ ခုႏွစမ
္ ွာေတာ့ ေျမာက္ကိုးရီးယားကေန ေတာင္ကိုးရီးယားကို က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ဖို႕ ေဆာက္လုပထ
္ ားတဲ့

ဥမင္လဳွိ ဏ္ေခါင္းတခုကို ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇၅) ခုႏွစမ

္ ွာ ဒုတယ
ိ

ဥမင္လဳွိ ဏ္ေခါင္းတခုကို ထပ္မံ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇၆) ခုႏွစ္မွာလဲ နယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္လာတဲ့

ေျမာက္ကိုးရီးယားကြန္မင္ဒိုေတြနဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြ ထိေတြ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး၊ ၾသဂုတလ
္ မွာေတာ့ ကမၻာေက်ာ္

The Axe Murder Incident ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇၇) ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေျမာက္ကိုးရီးယားနယ္ေျမထဲကို က်ြံသြားတဲ့

American CH-47 Chinook helicopter ပစ္ခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။ (၁၉၇၈) ခုႏွစ္ မွာ တတိယ ဥမင္လဳွိ ဏ္ေခါင္းတခုကို

ေတာင္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇၉) ခုႏွစမ

္ ွာလဲ ေျမာက္ကိုးရီးယားေအးဂ်င့္မ်ားရဲ႕

က်ဳးေက်ာ္၀င္ေရာက္မဳွ ေတြ ရွိခဲ့ျပီး၊ ေျမာက္ကိုးရီးယားမိုင္းကြင္းထဲကို တပ္ကၽြံသြားတဲ့ အေမရိကန္တပ္သား အခ်ိဳ႕လဲ

ေသဆံုးဒဏ္ရာရမွဳေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၈၀) ကေန (၁၉၉၂) ခုအထိမွာလဲ ေျမာက္ကိုးရီးယားက်ဴးေက်ာ္မွဳေတြ ရွိခဲ့ျပီး၊

(၁၉၉၀) မွာေတာ့ ဥမင္လွိဳဏ္ေခါင္းေတြ ထပ္မံ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၉၄) ခုႏွစ္မွာ

ေျမာက္ကိုးရီးယားနယ္ေျမထဲကို ဆယ္ကီလိုမတ
ီ ာေက်ာ္ျပီး ၀င္သြားတဲ့ American OH-58A+ helicopter

ပစ္ခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။ (၁၉၉၆) ခုႏွစ္မွာ Joint Security Area ထဲကို ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြ ၀င္ေရာက္မွဳ

သံုးၾကိမျ္ ဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၉၇) ခုႏွစက

္ ေန (၂၀၀၆) ခုႏွစ္အထိ ေတာင္ကိုးရီးယား နယ္စပ္ကို က်ဴးေက်ာ္ဖ႕ို

အားထုတ္မွဳေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

(၂၀၀၆) ခုႏွစမ
္ ွာ ေျမာက္ကိုးရီးယားက ပထမဆံုး နယူးကလီးယား စမ္းသပ္မဳွ စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး၊ (၂၀၀၉) ခုႏွစမ
္ ွာ

ဒုတိယအၾကိမ္ စမ္းသပ္မဳွ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ nuclear tensions ေတြအျပင္ naval clash ေတြလဲ အမ်ားအျပား

ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၉၉) ခုႏွစ္မွာ ေျမာက္ကိုးရီးယား ကင္းလွည့္ေရယာဥ္ ေျခာက္စီးဟာ Yellow Sea Maritime

Border ကို က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေတာင္ကိုးရီးယားေရတပ္နဲ႕ ထိေတြ႕မွဳ ကိုးၾကိမျ္ ဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

(၂၀၀၉) ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လမွာ ေျမာက္ကိုးရီးယား ေရပိင

ု ္နက္ထဲကို ေရာက္သြားတဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယား ငါးဖမ္းေရယာဥ္ကို

ေျမာက္ကိုးရီးယားေရတပ္က ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားမွဳ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ (၂၀၀၉)ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ

ေတာင္ကိုးရီးယား ေရပိုငန
္ က္ထဲကို ေျမာက္ကိုးရီးယား naval vessel တစီးက ၀င္ေရာက္မဳွ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ (၂၀၁၀)

ခုႏွစ္၊ မတ္လမွာေတာ့ ေတာင္ကိုးရီးယား စစ္ေရယာဥ္ Cheonan ကို ေျမာက္ကိုးရီးယား စစ္ေရယာဥ္က ေတာ္ပီဒိုနဲ႕

ပစ္ခတ္ျပီး နစ္ျမွဳပ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႕ (၂၀၁၀)၊ ႏို၀င္ဘာလမွာေတာ့ ေျမာက္ကိုးရီးယားတပ္ေတြက ေတာင္ကိုးရီးယား Yeonpyeong island ကို

လက္နက္ၾကီးမ်ားနဲ႕ ပစ္ခတ္တက
ို ္ခိုက္ရာက ေတာင္ကိုးရီးယားဘက္က ျပန္လည္တိုကခ
္ ိုက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား စစ္ေရးတင္းမာမွဳေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး ေတာင္ကိုးရီးယားဘက္က K-9 155mm self-propelled howitzers

ေတြ အသံုးျပဳရံုမက ေလတပ္ F-16 jets ေတြကို ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသကို ေစလႊတ္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလိုအေျခအေနမွာ ၂၁ရာစု၊ ကိုးရီးယားစစ္ပြဲၾကီး ထပ္မံျဖစ္ပြားလာေတာ့မွာကို ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုက ရင္တမမနဲ႕

စိုးရိမ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ၂၁ ရာစုမွာ ကမၻာ့အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြအၾကားက စစ္ေရးအသြင္နဲ႕ ထိပတ

္ ိုက္ရင္ဆင
ို ္

ထိေတြ႕မွဳကို အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြက စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအပါအ၀င္ မည္သူမွ် လိုလားျခင္း မရွိၾကပါဘူး။ Character

of war က ၂၁ ရာစုမွာ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ပါျပီ။ Deterrence strategy ကို အသံုးျပဳၾကေပမယ့္ conflict escalation

ဆက္မျဖစ္သြားေအာင္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း လုပ္ေနၾကပါတယ္။

နိဂးံု

နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ကာလက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ကိုးရီးယား စစ္ပြဲဟာ လူမ်ိဳးေရး၊

ဘာသာေရး၊ အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီေတြေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ ပဋိပကၡေတြ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငင

ံ ယ္ေလးေတြကို သင္ခန္းစာေတြ

အမ်ားၾကီး ေပးခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငရ

ံ ဲ႕ အနာဂတ္အေရးကို အျဖဴ၊ အမည္း ကြဲျပားမွဳ လိုင္းတခုတည္းေပၚကေန

ဆံုးျဖတ္လို႕ မရပါဘူး။ စစ္ေရးအျမင္၊ ႏိုင္ငံေရးအျမင္၊ စီးပြားေရးအျမင္၊ လူမွဳေရး အျမင္၊ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ

ရွဳေထာင့္ေတြ အားလံုးကို ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ျပီး သံုးသပ္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ ႏိင
ု ္ငံေရးအကူးအေျပာင္း

ကာလေတြကိုလဲ အေျမာ္အျမင္ၾကီးစြာနဲ႕ စနစ္တက်ျပင္ဆင္စီမံၾကဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုလိုနစ

ီ နစ္

အေဆာက္အအံၾု ကီးကို ျဖိဳခ်မယ္၊ ဘံုရန္သက

ူ ို ျဖိဳမယ္ဆိုျပီး အၾကမ္းမဖက္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ခဲ့တဲ့ India ႏိင
ု ္ငံၾကီးလဲ

လြတ္လပ္ေရးရတာမွ မၾကာေသးခင္ ေခါင္းေဆာင္ပါ လုပ္ၾကံခံရျပီး ျပည္တြင္းစစ္ေတြနဲ႕ ႏွစ္ျခမ္းစကြဲသြားခဲ့ရာက

ထပ္ဆင့္ ကြဲျပဲမွဳေတြပါ ၾကံဳခဲ့ရဖူးပါတယ္။ လက္နက္ကိုငေ

္ တာ္လွန္ေရးေတြ၊ လူထတ
ု ိုက္ပြဲေတြ ေပါင္းစပ္ျပီး ျဖိဳခဲ့တဲ့

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလဲ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ကတည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ လုပ္ၾကံခံရျပီး ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ျဖစ္လိုကတ

္ ာ

ေနာက္ဆံုးစစ္အာဏာရွင္ စနစ္ဆိုးေအာက္မွာ အဆံုးသတ္ခါနီးဆဲဆဲပါပဲ။ ဒီလိုႏိုင္ငံေတြ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးမွာ

အမ်ားၾကီးရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒါေတြကို ကိုလိုနီ အေမြဆိုးေၾကာင့္ဆိုျပီး ေဒါသထြက္ၾက၊ စိတန

္ ာၾကနဲ႕ အခ်ိန္ေတြ ကုန္လာၾကရင္း၊ ကိုယ့္ဘက္က

အားနည္းခဲ့ၾကတဲ့ ညီညြတ္ေရးတည္ေဆာက္မွဳ၊ ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚ အားနည္းမွဳ၊ မင္းေလာင္းေမွ်ာ္မွဳ၊

ေခါင္းေဆာင္ကုိးကြယ္မွဳ၊ ေနာက္ေက်ာဓားထိုးမွဳ စတဲ့ အေမြဆိုးေတြကိုေတာ့ တယုတယ အေမြဆက္ခံလာၾကတဲ့

ႏိုင္ငံေလးေတြလဲ အမ်ားၾကီးရွိေနဆဲပါ။ စနစ္ဆိုတဲ့ အေဆာက္အဦးတခုကို ျဖိဳခ်ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပဳျပင္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္

ၾကိဳတင္တြက္ခ်က္ စဥ္းစားထားရမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြ၊ ရွဳျမင္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ထားရမယ့္ က႑ေတြကလဲ

အမ်ားအျပားပါ။ စဥ္းစားသံုးသပ္၊ ျပင္ဆင္ထားၾကဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ပိုျပီး အေရးၾကီးတာက စနစ္တခုကို ျဖိဳခ်ျပီး အသစ္ျပန္ေဆာက္ဖို႕၊ ျပဳျပင္ဖ႕ို အခြင့္အာဏာကို လုၾကရင္းနဲ႕ တရားရံုးမွာ

အေမြတက္လုၾကတဲ့ ညီအစ္ကိုေတြလို မျဖစ္ေအာင္ ဂရုစိုက္ဖ႕ို လိုပါတယ္။ ညီအစ္ကခ

ို ်င္း ညွိႏဳွိ င္းေဆြးေႏြးလို႕

ရပါရက္နဲ႕ ေရွ႕ေနေတြ အျပန္အလွန္ငွားျပီး တရားရံုးမွာ ဦးတည္ေလွ်ာက္ၾကတဲ့အခါ ေတာ္တည့္ေျဖာင့္မတ္တဲ့

ဥပေဒဘက္ေတာ္သားေတြနဲ႕ ေတြ႕ရင္ေတာ့ ကံေကာင္းပါရဲ႕။ အစကတည္းက ျပိဳင္ဘက္ျဖစ္ေနတဲ့ ေရွ႕ေနေတြ၊

ႏွစ္ဘက္ခြစားတဲ့ တရားသူၾကီးေတြနဲ႕ ေတြ႕လို႕ကေတာ့ အမွဳၾကာျပီး ဟိက

ု စားလိုက္၊ ဒီက စားလိုကန
္ ဲ႕

ရွိသမွ်အေမြေတြ ေျပာင္သလင္းခါသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ႏိုငင

္ ံေတာ္အနာဂတ္ၾကီးကို ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳလိုၾကတဲ့

စစ္အုပ္စု ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္လို႕ မိမက

ိ ိုယ္ကို

သတ္မတ
ွ ္ေနၾကသူမ်ား အားလံုး သတိျပဳၾကဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က ၂၁ရာစုရဲ႕ စစ္ပြဲသ႑ာန္ေတြဟာ ေျပာင္းလဲေနျပီဆိုတာကို ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္နဲ႕ အညီ

ရွဳျမင္တတ္ဖ႕ို လိုပါတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္မွာ ဘက္တဘက္က ႏိုင္ငံတကာကို ကူပါကယ္ပါဦး

ေအာ္လိုကၾ္ က၊ ေတာင္းဆိုလိုက္ၾက၊ အေမရိကန္ကူပါ၀င္ပါဦးလိ႕ု လုပ္ၾက၊ တျခားဘက္တဘက္က အေမရိကန္

၀င္လာရင္ တြန္းလွန္ဖ႕ို ဆိုျပီး စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕လိုကၾ္ ကနဲ႕ ၂၀ ရာစုက Cold War Dilemma ေလးကိုပဲ ဦးေႏွာက္ထဲ

ထည့္ထားၾကရင္ေတာ့ ၂၁ ရာစုမွာ အသြင္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ တျခားစစ္ပြဲေတြရဲ႕ သားေကာင္ဘ၀ကို

က်ေရာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ တဘက္နဲ႕တဘက္ အႏိုင္တက

ို ္ဖို႕ ၾကိဳးစားၾကရင္း အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို

အမွန္တကယ္ ျခိမ္းေခ်ာက္လာတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြကို ဥေပကၡာ ျပဳထားၾကမယ္ဆိုရင္ ဒါေတြရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးအေမြေတြကို

ေနာင္လာေနာက္သား မ်ိဳးဆက္ေတြ ခံစားၾကရပါလိမ့္မယ္။

ကိုးရီးယားစစ္ပြဲၾကီး ျဖစ္ပြားခဲ့ရတာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္က ကိုးရီးယားေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ဆင္ျခင္တံု

တရား နည္းပါးမွဳ၊ အာဏာ မက္ေမာမွဳ၊ အေျမာ္အျမင္နည္းမွဳ၊ ကၽြန္ေစာ္နံမွဳ၊ သူတပါးၾကိဳးဆြဲသမွ် ရုတ္ေသးက

လိုကက
္ မွဳ၊ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြ ၀င္ေရာက္ျခယ္လွယ္တာကို တဘက္နဲ႕ တဘက္ အျပန္အလွန္ လက္ခံစြပ္စြဲၾကရင္း

မိမိတ႕ို အခ်င္းခ်င္းၾကားက အမ်ိဳးသားေသြးစည္းညီညြတ္ေရးကို မတည္ေဆာက္ႏိုင္မဳွ ၊ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အိုးမဲသုတ္

ခြပ္ခိုင္းတာကို အဟုတ္မတ
ွ ္ျပီး အေသခံ ခြပ္လိုမွဳ၊ ႏိင
ု ္ငံေရးအစြန္းေရာက္မဳွ ၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႕

နယ္ေျမပိုင္နက္ကို တန္ဖိုးမထားပဲ ေပးတာယူေကၽြးတာစားရေရးအတြက္ နယ္နိမိတ္ပင

ို ္းျခားသတ္မွတ္မွဳေတြကို

လက္ခမ
ံ ွဳ စတာေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အပါအ၀င္ ျပည္သလ
ူ ူထုၾကီး

အေနနဲ႕ ကိုးရီးယားစစ္ပြဲက သင္ခန္းစာမ်ားကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ရင္း၊ ၂၁ ရာစုမွာ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ စစ္ပြဲသ႑ာန္ေတြ

ကိုလဲ မ်က္ေျခမျပတ္ အကဲခတ္ရင္း ႏိုင္ငံေတာ္အနာဂတ္အတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ သံုးသပ္ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္

မ်ားကို လုပေ
္ ဆာင္ၾကဖိ႕ု လိုအပ္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၁၊ ၁၊ ၂၀၁၁)

ရည္ညႊန္းကိုးကား။ ။

Catchpole, B. (2001) The Korean War 1950-53, Constable Robinson

Chant, C. (1992) The Military History of the United States. Vol. 11, The Korean War, New York,

Marshall Cavendish

Grant, R. (2004) Atlas of Conflicts: The Korean War, WAL, Milwaukee

Malkasian, C. (2001) The Korean War 1950-1953, Essential History Series, Fitzroy Dearborn

ROK Ministry of Defence, “Response to ‘Rush to judgement’”, 27 July 2010

Summers, H. (1990) Korean War Almanac, New York: Facts on File