ATATÜRK KÜLTÜR, DiL VE TARİH YÜKSEK KURUMU

TÜRK DiL KURUMU

.TÜB.KÇE-SIBPÇA
•• ••
SOZLUK·

HAZlRLAYANLAR
Prof. Dr. SLAVOLJUB DINDIC
Doç. Dr. MIRJANA TEODOSIJEVIC -Prof. Dr. DARKO TANASKOV:IC

ANKARA, 1997
TÜRK DiL KURUMU YAYINI: 689 .
SÖZLÜK BİLİM VE UYGULAMA KOLU YAYINLARI
İKİ DİLLİ SÖZLÜKLER NU: 2

. :.:~t:;, .'·\~y:~·- .~·;;:;~:~ :-:~:~.?(''

Inceleyen: Prof. Dr. Hasa:rFÇ~N)
İlk baskı: 1997 .,:;; ~:,. •;t,~i,,i(t' ,.,. ··

ISBN: 975- 16- 0900- 3

··'

Atatürk Bulvan, Nu: 217. 06680 Kavaklıdere- ANKARA

Tel: (03 12) 42 86 100- Belgegeçer: 42 85 288
 SADRZINA

PREDGOVOR ................................................................................................................ lll

BIBLIOGRAFIJA ............................................................................................................. VI
STRUKTURA RECNIKA 1NJEGOVA UPOTREBA ....................................................... VII
TEHNICKE SKRACENICE ............................................................................................ XII
TURSKA AZBUKA ................................... ·.····· ... ......... ............. ...... .. ......... ..................... XV
KRATKE ORTOGRAFSKE 1FONETSKE NAPOMENE ............................................... XV
A ...................................................................................................................................... 1
B .................................................................................................................................... 96
c .................................................................................................................................. 178
ç ......................................... :........................................................................................ 197
D .................................................................................................................................. 239
E .................................................................................,................................................ 323
F .................................................................................................................................. 356
G· .................................................................................................................................. 377
~ .................................................................................................................................. 432
H .............................................. :........................................................., ........................... 433
1 .................................................................................................................................... 479
.il.. .................................................................................................................................. 485
J ................................................................................................................................... 530
K .................................................................................................................................. 531
L ................................................................................................................................... 652
M .................................................................................................................................. 664
N .................................................................................................................................. 724
o .................................................... :............................................................................. 739
ö ......... :........................................................................................................................ 756
p ................................................................................................................................... 771
R ... .-.............................................................................................................................. 804
s .................................................................................................................................. 81.8
ş .................................................................................................................................. 905
T .................................................................................................................................. 923
u .................................................................................................................................. 996
ü ................................................................................................................................ 1008
V ................................................................................................................................ 1016
y ..........................................................................,..................................................... 1029
z ................................................................................................................................ 1081
BOR GEORAFSKIH NAZIVA ................................................................................. 1095
PREGLED ................................................................................................................. 1104
'
 PREDGOVOR
Tursko-srpski recnik, koji se evo, predaje na upotrebu i sud javnosti, bar delimicno ce
popuniti, uvereni smo, jednu veliku prazninu u jugoslovenskoj leksikografskoj literaturL
Rec je o delu cija ce primena svakako biti visestruka. lako jugoslovenska turkologija ko-
renovima seze prilicno duboko u proslost, na srpskom i hrvatskom jezickom podrucju
nase zemlje ne postoji, naime, nijedan recnik turskog jezika, izuzev nekolikih starih, obi-
mom nevelikih i zastarelih osmansko-srpskih koji danas predstavljaju bibliofilsku retkost,
a u praksi su potpuno neupotrebljivi (na primer, Djordje Puljevski, Recnik od eetiri je-
zika, Beograd, 1873, L. Simonovic, Mali srpsko-turski recnik, Beograd, 1899, Aleksa
Popovic-Sarajlija, Recnik srpsko - turski i tursko-srpski, Beograd, 1889, Ahmed Ka-
lender, Mali tursko-bosanski rjecnik, Monastir, 1912 i sL.) Ako izuzmemo nekoliko na-
menskih glosara i amaterski h pokusaja, za poslednjih osam. decenija nije se pojavio ni-
jedan ozbiljniji tursko-srpski leksikografski prirucnik.
Ovaj Reönik ce, pre svega, korisno posluziti u praksi: priucenju turskog jezika u sko-
lama turske narodnosti u nas, a, naravno, i pri ucenju srpskog, zatim strucnim i naucnim
prevodiocima, sve brojnijim putnicima u Tursku, a bice, sva je prilika nezamenljiv pri-
rucnik u vise naucnih disciplina koje se bave izucavanjem turskog kulturnog nasledja i is-
lamske komponente u kulturi jugoslovenskih naroda uopste (na primer, istorija turskog
doba, etnologija, folkloristika, balkanologija, istorija umetnosti, uporedna filoloska i knji-
zevha istrazivanja, arhitektura). Recnik ce se svakako intenzivno koristiti u nastavi na
visim i visokim skolama u kojima se preda]e i izucava turski jezik sa knjizevnoscu i ne-
guje turkologija u sirem smislu (Beograd, Sarajevo, Pristina, Skoplje).
Turski jezik (u uzem oredjenju), cije savremeno stanje leksickog fonda ovaj Recnik
nastoji sto reprezentativnije prikazati, zvanicni je i knjizevni jezik Republike Turske. U os-
_mansko doba, pa i nesto kasnije, obicno je nazivan Tursko osmanski ili samo osmanski.
Genetski i tipolaski posmatrano, turski jezik pripada altajskom ogranku tzv. Uralsko-
altajske skupine jezika, zajedno sa svim ostalim turskim ("tursko-tatarskim", "turkijskim")
jezicima, ukljucujuci cuvaski, a zatim i sa udaljenijim mongolskim i mandzursko- tun-
guskim. Osmanski jezik razvio se i do XVI veka samostalno uoblicio iz jednog dijalekta
juzne,- tv. oguske grupe zapadnoturskih govora, u cemu je veoma srodan azer-
bajdzanskom i turkmenskom. Osmanski turski jezik pisao se neznatno prilagodjenim
arapskim alfabetom sve do 1928. godine, kada je, u sklopu jezicke komponente Ata-
turkove korenite drustvene reforme, ovo izrazito konsonantsko i za turski jezik nep-
rikladno pismo zamenjeno fonetski gotovo savrsenom turskom latinicom. Od toga doba
pocinje i najnovija, izrazito dinamicna faza razvoja savremenog turskog jezika.
Reönik obuhvata reci i fraze iz savremenog knjizevnog, odnosno standardnog jezika,
kao i najvaznije tehnicke i strucne termin e, neophodne za citanje i prevodjenje strucne li-
terature iz razlicitih oblasti. )
U izboru leksike koju je trebalo uneti u Reönik, pored uobicajenih leksikografskih tes-
koca, sretali smo se i sa nekim specificnim problemima. Turski jezik je, naime, skoro
kroz citav svoj razvoj, sticajem istorijsko-kulturnih okolnosti i usled interferencije sa je-
zicima drugih naroda, imao manje ili vise izrazen karakter mesanog jezika, narocito u do-
menu leksike. Ta se pojava posebno ocitovala u sferi visevekovnog islamskog ci-
vilizacijskog zajednistva i kulturnog sinkretizma, kada se osmanski jezik nalazio pod
snaznim uticajem arapskog (u domenu religije i nauke) i persijskog jezika, ciji se uticaj
prenosio, prevashodno, preko poezije i kicene umetnicke proze, tako da su cisto·turske

lll
reC:i tokom duzeg perioda cinile svega izmedju 20 i 40% od ukupnog leksickog fonda os-
manskog jezika.
U periodu sveukupnih reformi Osmanskog carstva u drugoj polovini XIX veka (Tan-
zimat), nastalih iz zelje da se doslednim modernizovanjem svih sektora zivota obnovi vi-
talnost drustvenog sistema i iz potrebe da se zemlja i duhovno okrene idejama koje su
strujale sa Zapada, uticaj Evrope, a pre svega Francuske, pocinje da prodire u sve pore
zivota Osmanskog carstva. Taj se uticaj, prirodno, karakteristicno odrazio i na jezik i knji-
zevnost. Pisci toga perioda pocinju intenzivno da upotrebljavaju francuske reci i da se iz-
razavaju u francuskom duhu. Z~nimljiva je i indikativna jedna izjava Ahmeda Midhata,
plodnog turskog romanopisca toga vremena, koja plasticno oslikava sudbinu turskog je-
zika: "Mi smo postali prosjaci jezika. Kucajuci cas na vrata Arapa, cas Persijanaca, a
sada Evropljana, reci i pravila prosimo kao milostinju".
lako je refo~misanje i modernizovanje knjizevnojezickog izraza zapoceto krajem XIX
stoleca, prvom pravom etapom u razvoju savremenog turskog jezika smatra se razdoblje
od 1908. gadine do proglasenja Republike. Tek nakon raspada Osmanskog carstva i us-
postavljanja Republike (1923), u Turskoj su se stekli realni drustveni uslovi za delotvorno
sprovodjenje korenitih reformi u oblasti jezicke politike i planiranja jezika, koje su u turs-
koi nauci dobile ime Dil Devrimi ("jezicka revolucija"). Ova reforma je kao primarni za-
datak pastavila puristicko ciscenje jezika od svih stranih leksickih i frazeoloskih ele-
menata i kodifikovanje novih gramatickih i pravopisnih normi i pravila. Novi jezik se
doista za relativno kratko vreme oslobodio veeine arapskih i persijskih pozajmljenica.
Tako je osmanski prakticno postao mrtav jezik, a savremenom turskom, oslonjenom na
rekonstruisano i reafirmisano nacionalno kulturno nasledje, olvorili su ·se prostrani raz-
vojni horizonti modernog i fleksibilnog pisanog jezika.
S obzirom na to da se turski jezik, pocev od tridesetih gadina ovoga stoleca, odlikuje
uistinu nesvakidasnjim dinamizmarn leksickog razvoja, problem stoja neologizama pos-
taje jedno od najslozenijih pitanja u procesu izrade turskih recnika. Valja istaci da se
tokom poslednje decenije, uz jenjavanje i marginalizovanje puristicke euforije i katkad
nekriticne jezikoslovne ksenofobije, javlja i dosta snazna suprotno usmerena res-
tauratorska tendencija, ali i sve ucestaliji pozivi na umerenost, uravnotezenost i uva-
zavanje konumikacijske realnosti u drustvenoj upotrebi jezika. Konzervativne struje in-
sistiraju pak, sa svoje strane, na vracanju u opticaj arapske i persijske leksike, a to, ako/
kad se ostvari, dovodi do dvojstva u upotrebi leksickog fonda. Suoceni sa ovako fluidnim
i nesiabiinim stanjem, sastavljaC:i ovoga Recnika pristupili su ogranicenoj kvantitativnoj
analizi frekvencije neologizama na primerima znacajnijih novih knjizevnih dela, pub-
licistike i stampe, kao i jezika radija i televizije, kako bi sagledali stvarnu sliku upotrebe
neologizama u savremenom knjizevnom jeziku. Dobijeni rezultati umnogome os-
vetljavaju, ali na svoj nacin i komplikuju problem, jer upotreba neologizama varira od lista
do lista, od casopisa do casopisa, ad odredjenog kruga pisaca i intelektualaca do dru-
gog, a ta se razlika primecuje narocito u dvama najznaeajnijim kulturnim centrima, An-
kari i lstanbulu. lzvesno je da se sa sigurnoscu ne moze prognozirati sudbina .svih-
neologizama, a tesko je i uvek jasno razgrariiciti koja se rec jos uvek ima smatrati
neologizmom, a koja to vise nije, jer je stekla "pravo gradjanstva" u upotrebi. Paznato je,
isto tako, da samo neznatan broj novih reci, tokom pedesetak minulih godina, nije, bar u
ogranicenom opsegu i u odredjenim komunikacijskim registrima, usao u upotrebu. Iz
istog razloga, neologizmi u Recniku nisu oznaceni posebnom skracenicom, kao sto se

IV
to u prlienom broju novijih leksikografskih dela pralctikuje.
Uprkos tome sto turski jezik u pogledu jezieke norme predslavlja jednu celinu, on s
aspekta leksiekog fonda pokazuje promenljivu sliku. Kao osnovni orijentacioni kriterijum
u izboru aparsko-persijske pozajmljene i adaplirane leksike, neologizama, kao i ev-
ropskih, pretezno francuskih pozajmljenica, poluzio nam je dvolomni jednojezieki Türkçe
Sözlük iz 1983. gadine (v.Bibliografiju), koji je, po nasem uverenju i najpouzdaniji od
svih raspolozivih leksikografskih izvora.
U pogledu strukture turski je lipieno sintetieki, a srpski analilieki jezik, te zbog toga
gramalieki oölici i jezieka sredstva dvaju jezika pokazuju velike raziike u istoznaenim ili
znaeenjski bliskim iskazima. u Reeniku se, stoga nije mogao izbeci analilieki i pe-
rifrastieki naein iskazivanja i objasnjavanja razlieitih kategorija turskih reei. Kako na pri-
mer, u srpskom ne postoji uzroeni glagoeski lik (kauzaliv), u definicijama (to jest srpskom
delu reenika), nuzno bi bilo opisno objasnjavanje koje bi zauzimalo isuvise mnogo pros-
tora, pa su takvi glagoli oznaeavani samo skracenicom caus.. , bez srpskog ekvivaletna u
obradi. Slicno je postupljeno i sa pasivnim likom (skr. pass.), cija je upotreba, u odnosu
na srpski jezik u turskom veoma rasirena. Korisnik Recnikom sam ce najbolje na os-
novu konteksta u svakom datom slucaju utvrditi prevodni srpski ekvivalent.
Sastavljaei su, prirodno u nekim slucajevima odstupali od utvrdjene norme u izboru
leksike. Uvrsteni su, naime, manje-vise svi arhaizmi koji se odnose na osmanske ins-
titucije od znacaja za istoriju naseg naroda, folklor, narodna verovanja i narodni zivot
uopste, a koji nisu frekventni u savremenom turskom jeziku.
sırane reci (pored arapskih i persijskih ) nasle su meslo u Recniku ako su u upotrebi
u stampi i, naroeito, u govornom jeziku. Njihova etimologija (uglavnom veoma trans-
parentna) nije saopstavana.
Ukoliko pojedine turske reei, kao pozajmljenice (turcizmi) cine deo leksickog fonda iıa­
sega jezika, radovno se daje, pored njihovih znacenja, i oblik koji su kao turcizmi pop-
rimle u nasem jeziku. Nisu, naravno, unete one reci koje se u sarernenam turskom vise
ne upotrebljavaju, a kod nas su jos uvek zive kao davno odomacene pozajmljenice. Na-
pomenimo jos da se u lumacenjima daje znacenje koje.imaju u lurskom, ane i ono.ı:ıo­
mereno ili promenjeno koje imaj u u nasem jeziku.
Vulgarne reci i izrazi iz argoa unoseni su ukoliko se sire upolrebljavaju u knjizevnom i
u govornom jeziku, a oznaceni su skracenicama vulg. i arg, Srpski ekvivalenti ovakvih
reci IraZeni su po pravilu u odgovarajucem funkcionalnom i slilsko-ekspresivnom re-
gistru.
Za bolanicke i zooloske nazive, pored najcesceg imena u nasem jeziku, u zagradama
se daju i njihovi naucni (lalinski) lermini, kako bi, prvenstveno slrucnjacima, ali i za-
inleresovanim laicima, bila omogucena njihova jednoznacna i precizna idenlifikacija. To
je, uoslalom, postupak koji se primenjuje u veeini opseznijih dvojezicnih prevodnih rec-
nika.
Vlastita imena su nasla mesto samo ukoliko se upotrebljavaju u sklopu izraza i pos-
lovica.
Sastavljaci ce uvazavati primedbe korisnika Recnikom koje bi se odnosile na even-
tualne propuste i manjkavosti.
Slavoljub DINDIC
,.
BIBLIOGRAFIJA

Acıpayamlı, Orhan, Halkbili'm terimleri Sözlüğü, TOK, Ankara, 1978. ·

Aksoy, Ömer Asım, Atasözleri ve Deyimler, TOK, Ankara, 1965.
Alpdündar, Remzi, Hukuk Sözlüğü, Istanbul, 1977,
Berke, Vardar, Dilbilim ve Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, TOK, Ankara, 1980.
Oevellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara, 1962.
Oevellioğlu, Ferit, Türk Argosu, 6. baskı, lzmir, 1970.
Haber Dili Sözlüğü, TOK, Ankara, 1968.
Hançerlioğlu, Orhan, Islam Inançları Sözlüğü, Istanbul, 1982.
1,1 Heuser-Şevket, Türkisch"Deutsches Wörterbuch, Wiesbaden, 1962.
ıl

ı,,: Xonos, B. M., TypelJKO·pycwıH soeHHbıH cnosapb, MocKsa, 1968.

li Hony, N.C. A Turkish English Dictionary, Oxford, 1957.
li Karaalioğlu, Seyit Kemal, Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü, Istanbul, 1983.
l Karol, Sevinç, Zooloji Terimleri Sözlüğü, TOK, Ankara, 1963.
Mara3aHı.ıK, IlA., TypellKO·pyccKı.ı~ cnosapb, MocKsa, 1945.
\

~
Moran, Vahit, Türkçe-lngilizce Sözlük, Istanbul, 1945.
Önder, Ali Rıza, Yasa Dili Sözlüğü, TOK, Ankara, 1966.
Özbalkan, Nuri, Teknik Terimler Lügatı, Türkçe-Ingilizce, Istanbul, 1970.
Özdemir, Emin, Açıklamalı Atasözleri Sözlüğü, Istanbul, 1981.
Özen, Mustafa Nihat, Türkçe-Yabancı Kelimeler Sözlüğü, Istanbul, 1962.
Özen, Nejat, Sinema Terimleri Sözlüğü, TOK, Ankara, 1963.
Püsküllüoğlu, Ali, Öz Türkçe Sözlük, Ankara, 1975.
Redhouse Yeni Türkçe-lngilizce Sözlük, Istanbul, 1974.
Resimli Türkçe Sözlük, TOK, Ankara, 1977.
Saraçbaşı; M. Ertuğrui-Minnetoğlu, lbrahim, Türkçe Deyimler Sözlüğü, 2. baskı, Is-
tanbul, 1980.
Sinanoğlu, Orhan, Fiziksel Kimya Terimleri Sözlüğü, Ankara, 1978.
Steuerwald, Karl, Türkisch-Deutsches Wörterbuch, Wiesbaden, 1972.
Tuğlacı, Pars, Iktisadi ve Hukuki Terimler Sözlüğü, Ingilizce-Fransızca-Türkçe, ls-
tanb'uı, 1970.
Tuğlacı, Pars, Okyanus 20. Yüzyıl Ansiklopedik Türkçe Sözlük, Istanbul, 1971.
TypeljKO·pyccKı.ıH cnosapb, AKaAeMI-151 HayK CCCP, V1Hcrı.ıryr socroKoBeAeHı.ıH, MocKBa, 1977.
TypcKo·6bnrapcKı.ı pe4HI-1K, noA pbKOBOA. ÜT051H PoMaHcKı.ı, Cocfıı.ı51, 1962.
Türkçe Sözlük, genişletilmiş 7. baskı, TOK, Ankara, 1983.
Gornji spisak ogranicen je na najvise koriscena defa u radu na recniku i u njega nisu
uneti brojni terrtıinoloski recnici iz raznih oblasti.

VI
 STRUKTURA RECNIKA 1 NJEGOVA UPOTREBA

1. Glavne odrednice su svrstane prema alfabetskom redu i sa relevantnim ma-

terijalom sacinjavaju recnicki clanak.
2. Odrednice, sintagme i izrazi na turskom jeziku stampani su polumasnim slovima, a
gramalieki pokazetelji koji se daju uz turske reci svetlim slovima.
3. Turske reci i izrazi prevode se na istocnu varijantu srskohrvatskog jezika, odnosno
na srpski.
4. U turskom delu recnika oznaceni su slede6i gramalieki pokazatelji:
1) ozvucavanje finaeni h bezvucnih konsonanata (ç, k, p, t) ispred vokalnih nastavaka
(izuzev reci sa sufiksom -lık, (-lik, -luk, -lük) cije se k ·uvek umeksava u ğ ): ağaç (-cı),
kaşık (-ğı) kitap (-bı), tenkit (-di).

2) promene reci u kojima se finaini konsonanti ç, k, p, t ne ozvucavaju-ispred vokalnih

nastavaka: ak (-kı), demet (-ti), ip (-pi), millet (-ti), ok (-ku), saç (-çı)
3) gubljenje okruglog vokala iz drugog sloga u dvosloznim imenicama u njihovoj pro-
meni: ağız (-ğzı), burun (-mu), gönül (-nlü), isim (-smi), şekil (-kli), şehir (-hri)
4) udvajanje finalnih konsonanata u nekim arapskim imenicama u poziCiji ispred vo-
kalnih nastavaka: af (-ffı), hak (-kı), hat (-ttı), üs (-ssü), zan (-nnı)
5} zadrzavanje hijata u padeznim sufiksima i sufiksima pripadnosti; mevki (-i), mevzi
(-i), mevzu (-u), sanayi (-i)

6) osnova (particip) aorista glagola sa jednosloznom osnovom almak (-ır), basmak(-

ar), bulmak (-ur); çıkmak (-ar), gelmek Hr), görmek (-ür), inmek (-er), sokmak (-ar),
vermek (-ir), vurmak (-ur), yılmak (-ar)
U zagradama se navodi potpuna osnova cetiri glagola cije se t iz korena ozvucava u
d: ditmek (dider); etmek (eder), gitmek (gider) i gütmek (güder). ·
5. Redosled u sklopu jednog recnickog cianka ima slede6i izgled: osnovna odrednica,
osnovni pokazatelji (etimoloski, granski i uputni).
Ukoliko se odrednica u sklopu sintagme ili izraza ponavlja u neizmenjenom obliku,
ona se zamenjuje tildom (- ).
U imenicama kod kojih se javlja ozvucavanje finalnog konsonanta ili gubljenje vokala,
tilda zamenjuje rec u njenom fonetski izmenjeriom obliku; kitap (·bı) ... ; alfabe-ı bukvar;
gönül (-nlü) ... ; - ü açık iskren, prostosrdacan; - ü bol stedar.
6. Sintagme u kojima je na prvoj poziciji osnovna odrednica, zamenjena tildom,
svrstavaju se prema alfabetskom redesiedu druge reci. Prema alfabetskom redu prve
reci rasporedjuju se sintagme i izrazi u kojima je odrednica na drugoj poziciji:
çıban cir, apsces; - ağırşaği crveni i natekao deo ci ra; - başı 1) vrh cira, ... 2) fig.
osetljiva stvar; ... kan - ı emi prist; sıcak - akutni apsces; soğuk - hronicni apsces.
7. Hornonimi se daju kao posebne odrednice koje se oznacavaju arapskim brojem u
indeksu:

VII
r
bahar 1 p 1. prolece; ct. ilkbahar 2. behar, list i evet vocke ...

bahar2 a zacin, mirodjija; pikantnesi (jela)

çay11. caj ...
çay2 recica, potok...

8. u sklopu jednog recnickog clanka, vrste turskih reci odvajaju se rimskim brojevima,
a njihova leksicka znacenja arapskim brojevima sa tackom. Razna znacenja idiomatskog
i frazeoloskog materijala odvajaju se arapski m brojevima sa zagradom:
aşağı 1donji d eo; donja sıra na; prostor ispod cega ... ll 1. donji, n izi... 2. nizak... 3. jed-
nostavan, primilivan (po razvijenosti) 4. los (po kvalitetu) ... lll (ili - ya ) dole, nanize; nize

salgın 1 1 . epidemija, zaraza ... 2. najezda, navala, provala 3. po rez, dazbina, danak ll
1. epidemijski, zarazan; - hastalıklar zarazne bolesti 2. nasrtljiv, agresivan ...

9. Ukoliko se odrednica ne upotrebljava samostalno ili je neprevodiva izvan sintagme i

izraza, iza nje stoje dve tacke, a potom sa daje u sastavu sintagme:

çangır: - çungur onom. reskog zvuka: cangr!

kalplilik: iyi - dusevnosl, dobrodusnost
senli: - benli prisno, intimno ...

şırıl: - - zuboreci, sa zuborom

1O. ldiomalsko-frazeoloski izrazi i sintagme koje posebno ne odgovaraju nijednom

znacenju odrednice, lehnicki lermini, izreke i poslovice, uvrsteni su na kraju recnickog
cianka oznacenim rombom (0).
11. lmenice se navode u nominativu jednirıe bez gramatickih oznaka, osim glagolskih
imenica koje se oznacuju kao gl. im. od:, .. ; kao i neke arapske imenice u pluralnom ob-
liku i u zenskom rodu.

12. Pridevi se daju bez ikakvih gramatickih oznaka.. Na srpskohrvatski se prevode u

obliku muskog roda, osim u slucajevima kada se iskljucivo odnose na zenski pol.

13. Prilozi se daju bez gramatickih oznaka.

14. U recnik se unose sve vrste zamenica bez gramatickih pokazatelja.

15. Glagoli se daju u formi opsteg infinitiva mak/rnek. S obzirom na to da se turskim
infinitivom ne iskazuje glagolski vid, glagoli se, po pravilu, prevode, nesvrsenim, redje
svrsenim, a ukoliko je potrebno ijednimi drugim vidom.
Uz turski glagol daje se rekcija:

bağışlamak ak. 1. poklanjati, darivati 2. prastati; ...

faydalanmak ab/. korisiili se cime; ct. yararlanmak

güvenmek dat. verovati, gajiti poverenje; uzdati se, oslanjali se, racunati

ısmarlamak ak. dat. poruciti, naruciti

U frazeoloskom delu recnika, kao i kod sastavljenih glagola, znaci /-af, /-dal, /-dan/, /-
ı/, /-ın/
i /-la/ ukazuju na rekciju:

VIII
 /-ın/ başını ağrıtmak zamarati, dosadjivati, morili koga
/-ı/ başa çıkarmak ostvariti, postici; uspesno okoncati
/-la/ başa çıkmak izaci nakraj s kime, savladati koga
!-al gözü ilişrnek primetiti, opaziti, pasti u oci
!-dal gözü kalmak 1) zudeti za ci me ..
/-dan/ şikayet etmek zaliti se, jadati se, ku kati
16. Glagolske imenice se daju kao odrednice samo ukoliko imaju leksikalizovano zna-
cenje ili ako ulaze u sastav sintagmi:
ayaklanma 1. gl. im. od ayaklanmak 2. ustanak, pobuna, bu nt; metez
basma ı 1 . gl. im. od basmak 2. basma, cic 3. stampana stvar, stampano delo; cf.
matbua... ll stampan, tiskan
önleme gl. im. od önlemek; - tedbirleri preventivne mere; - uçağı voj. avion-
presretac
şaşırtma 1. gl. im. od şaşırtmak 2. agr. presadjivanje; rasadjivanje.
17. U recnik se unose kolicinski brojevi 1-1 O, desetine, sto, hiljadu, tnilion i milijarda.
18. Distributivni bröjevi fungiraju kao odrednice u istom obimu kao i kolicinski.
19. Redni brojevi-isto kao kolicinski.
20. Raziomaeki brojevi daju se u sklopu odrednica kolicinskih brojeva;
üç 1. tri; - te bir jedna trecina
21. Posebne odrednice cine sve vrste sveza.
22. c estice se unose zajedno sa objasnjenjima njihove upotrebe:
da ... 3. pri izratavanju omalovatavanja, nepoverenja, hvaljenja; pa, ta, ama; o da ne
oluyor ta, sta se on pravi? sta on predstavlja? söyle de artık ta, reci vee!. ..
23. postpozicije su oznacene doticnim padezima:
beri ... lll post. sa ab/. od; vee; beş günden - vee tri .dana; o günden - od onog dana;
öteden - odavno
24. Ukoliko ime poseduje funkciju sastavljene (izafetske) postpozicije, u recnickom
clanku se oznacuje rimskim brojem:
art(-dı) ... lll funkciji sastavljenih postpozicija; /-ın/ - ına iza, pozadi; /-ın/ - ından za
(kime, cime); odmah (posle)
25. Uzvici nose oznaku uzv. Daju se njihovi moguci prevodi ili objasnjenja o upotrebi
(u zagradi)
ayol uzv. (od ay oğul) hej! cuj! (u govoru zena)
heyhat a uzv. kakva zalost! jao! avaj!
26. Onomatopejske reci i izrazi u recniku su predstavljeni na dva nacina:
1) Ukoliko u srpskom jeziku postoji ekvivalenat, daje se prevod i, kada je neophodno,
objasnjenje:
çak onom. metalnog zvuka, zveketa cin! cak! din!

IX
 çıtçıt anam. tik-tak!
2) U odsustvu adekvatnog prevoda daje se objasnje:
çangıl: - çungul anam. astrag i grubag zvuka (zveketa, klaparanja, tandrkanja)

çatır anam. pucketanja, treska, udara

27. Poslovice i izreke daju se u sklopu recnickog cianka posle znaka romba (0). Naj-
cesce se daje srpski ekvivalenat bez obzira na leksicki sastav turske poslovice. Kada u
srpskom ne postoji odgovarajuca poslovica, daje se knjizevni prevod kao i objasnjenje o
upotrebi.
28. Prevodi znacenja p·ojedinih reci se,. po potrebi, blize objasnjavaju (u zagradama)
baran red (cokota, vocaka)

koğuş spavaonica; odelenje (bolnice, zatvora, kasarne)

öğün put(a) (ab. za obedovanje)
1
29. Za najveci deo biljaka i zivotinja se, pored prevoda, daje i njihov latinski naziv:
baştankara zaaf. senica velika (parus maior)
çiğdem bat. mrazovac, kacunak (Colchicum)
ömerotu (-nu) bat. hmelj (Humulus lupulus)

30. etimoloske oznake daju se samo za reci arapskog (a) i persijskog (p) porekla. Nji-
hovi derivati se ne oznacavaju.
31. Oznaka v. (vidi) upucuje s jedne ortografske varijante reci na drugu, kao i na si-
·- nonimske idiome i izraze u okviru iednog recnickog clanka:
anma v. ama

dev. da
miv.mı

günÜnü hoş geçirmek v. gününü gün etmek

32. Oznaka ct. (sravni) upucuje na sinonimske ekvivalente kako turskih reci, tako i
arapskih i persijskih pozajmica:
dışsatım izvoz; ct. ihraç
münakaşa a rasprava, diskusija, polemika; prepirka; ct. tartışma

revaç (-cı) a prodja potraznja, promet (robe); ct. geçerlik, sürüm

zabit(-ti) a oficir; ct. subay

33. Reci koje prema alfabetu slede jedna za drugom, a jednake su po znacenjı,.ı i eti-
mologiji, daju se u jednom clanku sa zajednickim prevodom.
çağlar, çağlayan slap, vodopad
çaydan, çaydanlık cajnik

şiğil, şlğir p prsten, alka

X
 34. S obzirom na to da se veliki broj sintagmi u knji:evnom jeziku pise zajedno ili od-
vojeno, kao i na sve izrai:eniju tendenciju ka leksikalizovanju, u recniku su takve sin-
tagme izdvojene kao posebne odrednice bez upucivanja na njihove odvojeno pisane ob-
like:
başkent (umesto baş kent)
başkomutan (baş komutan)
başrol (baş rol)
hanımböceği (hanım böceği)

hanımgöbeği (hanım göbeği)

havaalanı (hava alanı)

ikiyüzlü (iki yüzlü)

karakavak (kara kavak)
sıkıyönetim (sıkı yönetim)
35. S obzirom na to da je kao poseban dodatak recniku uradjen fzbor geografkih na-
ziva, toponimi nisu dati kao odrednice, a srecu se samo u sastavu sintagmi i idioma. U
recniku su kao odrednice, dati nazivi pripadnika dri:ava i naroda.

Xl
r
f
1 TEHNicKE SKRACENICE

1 a arapska rec-Arapçadan

ı abi.
av.
ablativ-ablatif,
avijacija-havacılık
çıkma durumu
terimi
agr. agronomija-tarımbilim, tarımcılık

ak. akuzativ-yükleme durumu

anat. anatomija-anatomi terimi
a-p arapsko-persijska slozenica- arapça- farsça bileşik kelime
arg. argotizam, argo izraz-argo sözü, argo deyimi
arh. arhaizam, zastarela rec-arkaizm
arheol. arheologija-arkeoloji terimi
arhit. arhitektura-mimarlık

as tr. astronomija-gökbilim terimi

auto. automobilizam-otomobilcilik
bez ı. bezlicni glagol-öznesiz fiil.
bibl. bibliotekarstvo-kütüphanecilik
biol. biologija-biyoloji terimi
bot. botanika-botanik terimi
v. vidi (te)-bakın

vet. veterina- veterinerlik, baytarlık

voj. vöjni termin- askerlik terimi

ı
vulg. vulgarno- kaba söz, bayağı söz

1'
gen. genitiv- jenitif, tamlayan durumu
geog. geografija- coğrafya terimi
geol. geologija-jeoloji, yerbilim terimi
~
geom. geometrija- geometri, hendese
t
lj

i gl. glagol- fiil, eylem

'
ı gl. im. glagolska imenica- fiil ismi, eylem adı

gradj. gradjevinarstvo- inşaat terimi

gram. gramalieki termin- dilbilgisi terimi
dat. dativ- yönelme durumu
dem. deminutiv- küçültme (ismi)
dijal. dijalektizam- diyalektizm
d ipi. diplomatija- diplomasi terimi
ek. ekonomija- ekonomi, iktisat
el. elektrika, ·elektronika-elektrik, eiE!ktronik

ı XII
 rad. radio- radyo
razg. (raz) govorni jezik, govorni izraz- konuşma dili, konuşma deyimi
re ı. religija- din
refl. refleksiv- dönüşlü çatı (eylem)
rec. reciprok- işteş çatı (eylem)
sa st. sastavljen- birleşmiş

sin. kinematografija- sinemacılık

skr. skraceno, skracenica- kısaltılmış, kısaltmf1
S lik. slikarstvo- resimeilik
soc. sociologija- toplumbilim terimi
sp. sport-spor terimi
tekst. tekstil, tekstilna industrija- dokumacılık
te h. tehnika- teknik terimi
tip. tipografija, stamparstvo- basımcılık
trg. trgovina, ticaret terimi
umet. umetnost- sanat
uzv. uzvik- nida, ünlem
fa rm. farmacija- eczacılık
fig. figurativno- mecazi
fiz iol. fiziologija- fizyoloji terimi
fil. filozofija- felsefe terimi
fin. finansijski termin-'inaliye terimi
fiz. fizika- fizik terimi
folk. folklor- folklor, halk bilgisi terimi
foto. fotografija- fotoğrafçılık
hem. hemija- kimya terimi
ca us. kauzativ- etirgen çatı (eylem)
cf. sravni- karşılaştırın
eest. cestica-edat
salj. saljivo- şaka yollu
sa h. sahovski termin- satranç terimi
sk. skolski termin- okul terimi

XIV
 TURSKA AZBUKA

A a ı ı R r
B b s s
c c J j ş ş

ç ç K k T
D d L u u
E e Mm ü ü
F N n V V

G g o o y y
G ğ Öö z z
H h p p

KRATKE ORTOGRAFSKE 1 FONETSKE NAPOMENE

Turska ortografija se zasniva na fonematskom principu; znak oznacava odredjenu fo-
nemu, a ne njene fonetske varijante.

1. Pored 29 znakova za glasove, u turskom, kao ortografski znaci, postoje jos i apost-
raf i cirkumfleks.
1) Apostrof (') se upotrebljava:

-za odvajanje vlastitih imena ili nekih posebno naglasenih reci od njihovih gramatickih
nastavaka, a najcesce od padeznih sufikasa: Aydın'a (Adjinu), Avrupa'da (u Evropi),
Ankara'dan (iz Ankare), Orhan'ı (Orhana).
-za oznacavanje izostavljenih slova kao u n'olur um. ne olur (molim vas). n'apalım
um. ne yapalım (sta da radimo, sta mozemo).
-za ukazivanje na neznatan glotalni predah unutar nekih arapskih reci u nesto starijim
tekstovima: mes'ele (pitanje, problem), mer'i (validan, vazeci), te'sir (uticaj) i si.
-za odvajanje nastavaka koji slede iza brojeva: 1955'te, 1963'te, 1977'de, saat 8'de
itd.
2) Cirkumfleks (") se srece iskljucivo u pozajmljenicama arapskog, persijskog i fran-
cuskog porekla:
-uz·vokale ai u da ukaze na palatalizovanost konsonanata g, k i ı. koji im prethode:
hikaye (prica), gavur (nevernik, kaurin), lale (lala), laf (razgovor, rec), Latin (Latin),
lanet (kletva), lastik (guma), rüzgar (vetar) i td.
-u homonimima: alem (zastava), alem (svet), adet (broj), adet (obicaj), hala (tetka),
hala Oos, i sada), pri cemu vokal, nosilac cirkumfleksa, postaje dug.

xv
r
-u relativnim pridevima, koji se grade od arapskih imenica; ferdi (individualni), milli
(nacionalni), resmi (zvanican), siyasi (politicki), tarihi (istorijski) i td.
2. Upotreba velikih slova. Navodimo samo slucajeve koji se razlikuju od pisanja u
nasem jeziku:
-velikim slovima pise se svaka rec u sastavu naziva ustanova i institucija: Anayasa
Mahkemesi (Ustavni sud), Türk Dil Kurumu (Tursko jezicko drustvo), Türkiye Iş Ban-
kası (Turska polovna banka), Milli Güvenlik konseyi (Savet za nacionalnu bezbednost)
i td.
-velikiin slovima pisu se imena jezika: Arapça (arapski), Çince (kineski), Fransızca
(francuski), Ingilizce (engleski) Türkçe (turski).
-velikim slovima pisu se i glagoli izvedeni od naziva pripadnika odredjene nacije; Al-
manlaşmak (germanizovati se), Amerikanlaştırmak (amerikanizovati), Türkleşrnek
(poturciti se) itd.
-imena religija i pripadnika odredjenih religija: Hristiyan (Hriscanin), Müsliman (mus-
liman), Protestan (protestant), Hristiyanlık (hriscanstvo), Islam (islam), Budizm (bu-
dizam) itd.
-reci uz vlastita imena koje iskazuju postovanje, titule nadimke: Bay Saracoğlu (gos-
podin Saradzoglu), Mehmet Bey (gospodin Mehmed), Seniha Hanım (gospodja Se-
niha), lsmet Paşa (lsmet-pasa), Fatih Sultan Mehmet (sultan Mehmed Osvajac) itd.
-svaka rec u nazivu knjiga i clanaka, izuzev sveza ve, de, ile, ya i upitne recce mı
(mi, mu, mü), pise se velikim slovo Godo'yu Beklerken (Cekajuci Gçıdoa), Suç ve
Ceza (Ziocin i kazna), Türk Dilinin Yapısı Üzerine (O strukturi turskog jezika) Nevşehir
ve Yöresi Ağızları (Govori Nevsehira i okoline), itd.
i!,
3. Vokali i njihov izgovor. Sa svojih osam vokala i nekoliko realizacija, turski jezik se
ubraja u jezike sa veoma razvijenim vokalskim sistemom.
A Po izgovoru se razlikuje od srpskohrvatskog a po tome sto je nesto du biji.
E lma dve nijanse izgovora, zatvorenu i otvorenu, i pored toga sto ı,ı standardnam je-
ziku ne postoje dve foneme. U dvosloznim recima, na poziciji u prvom slogu, izgovara se
nesto zatvorenije; eski (star), ekmek (hleb), gece (noc), yeşil (zelen) itd.
1 Moze se samo donekle porediti sa ruskim tvrdim nenaglasenimi. Tacnije, to je glas
izmedju srpskohrvatskih e i i. lzgovora se tako sto se. govorin organ podesi za izgovor
vokala e a izgovori se i: kış (zima), kız (devojka), çıkmak (izaci), Slican kvalitet izgovora
1 oseca se u nekim nasim recima kao sto su rt, krs, krma.
1 lzgovara se kao nase i: iki (dva), istek (zelja), iğne (igla).
1 O U recima turskog porekla nalazi se samo u prvom slogu. lzgovara se otvereno kao
i nase o: oda (soba), olta (udica), ordu (vojska). U recima se vokalima u i o drugom
slogu, izgovara se zatvorenije: omuz (rame), odun (drvo), oyun (igra), dokuz (devet).
U lzgovor mu je isti kao i naseg u: ulus (narod), bulmak (naci), buz (led).

i Ö U otvorenom slogu izgovara se kao francuski glas eu, a u satvorenom kao ne-
macki ö: göl üezero), çöl (pustinja), ödev (zadatak), öfke (ljutnja).

J XVI
 ü lma izgovor kao nemacko ü (über) ili francusko u (prune): üs (baza), ürün (pro-
izvod), sünger (sundjer), süt (mleko), sürmek (trajati).
4. Konsonanti i njihov izgovor. Turski konsonanti su b, 'c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, ı, m, n, p,
r, s, ş, t, v, y,
Reci turskog porekla, po pravilu, ne pocinju suglasnicima c, j, 1, m, n, r, t, z. lzuzetke
cine neki onomatopejski izrazi, upitna recca mı (mi, mu, mü) i upitna zamenica ne.
Suglasnikom ğ ne pocinje nijedna rec.
lzgovor konsonanata:
B kao sr. B.
C kao sr. DZ·. samo nesto umeksanije.
Ç kao sr. c, samo sa rneksim prizvkom.
D kao sr. D.
F kao sr. F.
G ima dva razlicita kvaliteta u zavisnosti od toga da li je pracen velarnim ili palatainim
vokalima.
Kada je u poziciji ispred vokala zadnjeg reda, izgovara se dublje, odnosno kao sr. g :
gam (tuga), gaga (kljun), gıda (hrana), gurbet (tudjina) i si.
lspred uplatalnih vokala, glas g je umeksan, narocito ispred ö i ü: gün-gjün (dan),
göz-gjöz (oko), güzel-güzel (lep) i si. U turcizmima se takvo g iz modela izgovara dj:
djuzel (od güzel), djozjluk (od gözlük), djoja (od güya) itd.
G (umeko G) izgovara se kao francuski aspirirani suglanik r: ağız (usta), ağa (aga),
ağlamak (plakati). U intevokalskoj poziciji sa palatainim vokalima, ğ se izgovara ka-
oslabo j: değil- dejil (nije), eğer- ejer (ako). Na isti nacin se izgovara kada prethodi vo-
kalu ö: öğle- öjle (podne).
Kada je u poziciji izmedju o i a ili o i u, ğ se moze izgovarati kao slabo v. ili se, jed-
. nostavno, ne izgovara; oğul (sin), soğan (crni luk), soğuk (hladan), boğa (bik) itd.
H kao sr. H.
J kao sr. z. Ne javlja se u turskim recima vee samo u psijskim i francuskim po-
zajmljenicama: jale (rosa), jüri (zirikomisija), jeton (zeton), jerse (zersej)
K podleze uticaju vokala isto kao g i ima dva razlicita kvaliteta izgovora (ct. G). U tur-
cizmima u sh. jeziku, palatal zovani k izgovara se i pise kao c:
eeten (od .keten),
C,·elepir (od kelepir), citab (od kitap), C,·emal (od Kemal), cup (od küp).
L u zavisnosti od prirode vokala koji ga okruzuju, ralikuje dva kvaliteta.
Sa vokalima zadnjeg reda. 1odgovara sh. ı, odnosno ima polarni prizvuk; yol (put), yıl
(godina), kol (ruka)
Sa vokalima prednjeg reda 1se palatalizuje; böyle (ovakav), kelebek (leptir), el (ruka)
U arapskim, persijskim i francuskim pozajmljenicama, sa vokalima, nosiocima cir-
kumfleksa, 1 se takodje izgovara meko; la- ljale (!ala), lazım- ljazım (potreban), lavabo-
ljavabo (lavabo)

XVII
r
ı
Blateralni ı u arapskim i francuskim recima ima prizvuk ruskog mekog 1: hal (stanje),
rol (uloga), suat (pitanje), kontrol (kontrola) i si.

M kao sr. m. Ş kao sr. s.

N kao sr. n. T kao sr. t.

P kao sr. p. V kao sr. v.

R kao sr. r. y kao sr. j.

S kao sr. s. z kao sr. z.

5. Udvojeni konsonanti (geminate) ne postoje u korenu turskih reci. lzuzetak cini nez-
natan broj reci kao sto su anne (majka), elli (pedeset), ıssı (topao), ninni (uspavanka),
okka (oka, stara mera za tezinu).

Sve gemina te u. pozajmljenicama iz evropskih jezika uproscuju se u jedan konsonant

Pozajmljenice iz arapskog jezika civaju geminate: dikkat (paznja), hürriyet (sloboda),
tereddüt (kolebanje), teşekkür (zahvalnost) itd.
Pojedine asimilirane pozajmljenice kao sto su npr. evvel (pre) i amma (ali), imaju i
jednokonsonantsku varijantu (evel, ama).
Gerninale na kraju jednosloznih arapskih reci gube jedan konsonant koji se ispred vo-
kalnih nastavaka ponovo javlja:
hak (pravo}, hakkı (njegovo pravo); his (osecanje), hissim (moje osecanje) i si.
Gornje reci se u recniku oznacavaju na sledeci nacin: hak(-kkı), his(-ssi), hat(-ıtı), üs(-
ssü).
6. Akcent. S obzirom na to da najveci broj reci, kako turskih tako i pozajmljenica, ima
akcent na poslednjem slogu, moze se reci da u turskom jeziku preovladjuje oksitoni ak-
cent: güneş (sunce), baba (otac), pencere (prozor), şehir (grad}, hürriyet (sloboda},
avukat (advokat), asit (kiselina).
Akcent na prvom slogu (baritoni) imaju prilozi, postpozucije, sveze i uzvici: yarın
(sutra), yalnız (samo), belki (moze), sonra (posle), önce (pre), sanki (kao da), haydi
(hajde).
Baritani akcent imaju i neke imenice koje ukazuju na srostvo: abla (starija sestra),
amca (stric), teyze (tetka), yenge (snaha) itd.

XVIII
 . . -A- .
a 1 uzv. 1. ispred imena iskazuje prekor, stubu
upozorenje, ironiju; ah! no! - be evladım,
abah 1. u ogrtacu, s ogrtacem (od abe)
ne yaptın? ah, dete moje, sta si uradio? -
2. fig. slab, nemocan; bespomocan
dostum, ne biçim adamsın sen? ah, pri-
jatelju, kakav si ti covek? - kızım, ne- abamak ak. dijal. odbiti, odbaciti
redesin? ta, gde si kceri? 2. iskazuje us- abandırmak 1. ca us. od abanmak 2.
hicenje, dopadanje, ljutnju, iznenadjenje; - potoziti, baciti koga na kolena
bu ne güzel elbise! oh, kako je ovo lepa
abandone: - etmek sp. odustati od
haljina! - bunu ben mi yapmıştım? ah,
borbe (u boksu)
zar sam to ja ucinio? - sen de mi burada
idin? oh, zar si i ti bio ovde? - yapma, abanma sp. oslanjanje, naslanjanje (u
ben böyle sözlerden hoşlanmam, ah, boksu)
nemoj, takve reci mi se ne dopadaju abanmak dat. 1. oslanjati se, naslanjati
a2 cest. na kraju recenice kazuje nadu se o; nalakcivati se 2. arg. ziveti na tud-
govornika u nepogresivost pretpostavke; jacun
bu, ondan iyi değil, - ? to nije dobro od abanoz p. 1. abonosovina 2. bot. (ili -
njega, ha? ona dargınsın - ? ljut si na ağacı) abonos, abonosovo drvo (Di-
njega, ha? yeni geldiniz - ? tek ste stigli, ospyros ebenum); - gibi 1) cm kao abo-
ha? nos, precrn 2) veoma tvrd; - kesitrnek fig.
a3 cest. dodata na 2. lice kondicionala, oceliciti se; - yürekli tvrd, bezdusan
daje mu prirodu imperativa; alsanal uzmi, abartı, abartma preterivanje, pre-
de! gelsenize dodjite! iyi bir çay yapsana uvelicavanje
spremi dobar caj! preterivati, pre-
abartmak ak.
aa, aah uzv. ne! aha! nikako! niposto! uvelieavati, naduvati
ab p voda (samo u slozenicama) abartmalı preteran, preuvelican
aba 1 a 1. aba (gruba tkanina) 2. ogrtac abaşo mor. 1. donji deo, donjiste; donji,
(od abe) o -altından değnek göstermek nizi; - gabya donje parno jedro (na jar-
fig. potajno pretiti; - yı atmak raste·retiti se bolu) 2. komanda "spustaj" (uzad, jedra)
cega, odahnuti; - yı serrnek dugo ostati, abat (-dı) p 1. napredan, cvetan; cf. ba-
zasesti; cf. postu sermek; - yı yakmak yındır,
marnur 2. veseo, srecan, spokojan
razg. zatjubiti se, zacopati se u koga; bir -
Abaza Abhazac
m var atarım, narda olsa yatarım u
cemu hodam u tome i spavam Abazaca abhaski jezik
aba2 dijal. 1. v. abla 2. tetka 3. svekrva abazan vulg. pozudan, "zagoreo" (sek-
sualno)
abacı abadzija; - kebeci, sen neci?
sta ti imas s tim? sta se to tebe tice? ~bbas: - yolcudur - bağlasan dur-
maz niko ne moze zadrZati nekog ko
abajur abazur
naumi da putuje
abak (-ğı) 1. v. abakus 2. racunaljka 3.
Abdal1 1. tursko pleme na severu Av-
silueta, nejasna slika, senka ganistana 2. pripadnik polunomadskog
abakus arhit. ploca, pokrivrıica na plemena u Anadoliji
abdal
abdal 1. lutajuci dervis; dağ yü-
rümezse, yürür pas/. ako breg nece Mu-
hamedu, muhamed Ce bregU 2. V. aptal
abdes, abdest v. aptes
abdülleziz a bat. 1. kiki ri ki, arahis
(Arachis hypogaea) 2. slatki koren (Cype-
rus esculentus)
abdüsselam (ili - otu ) a bat. mand-
ragora; cf. adamotu
abdüsselatin a bat. ricinus, procist
(Croton tiglium)
abe uzv. hej! (u Trakiji)
abeci arg. glupak, tikvan, budak
aberasyon astr. aberacija; cf. sapınç
abes a ı 1. luckast, sasav; besmislen 2.
bespotreban, izlisan, uzaludan ll bes-
mislica, budalastina, ludorija; - le ge-
çirmek dangubiti, provoditi vreme u ne-
radu
Abhaz v. Abaza
abıhayat (-tı)
a-p zivotvorna voda, elik-
sir zivota; cf. bengisu; - içmiş krepak
bodar, cio (o coveku u poodmaklom dobu)
abiru p cast, dostojanstvo, ugled; cf.
yüzsuyu; - dökmek moliti, preklinjati
abi razg. ~ ağabey
abide a spomenik; cf. anıt; hürriyet -
si spomenik slobodi
abideleştirmek ak. uciniti besmrtnim,
ovekoveciti
abidevi a velicanstven, ogroman, mo-
numentalan; cf. anıtsal
abis geog. duboko more, pucina (preko
900 metara);·ponor, ambis
abit (-bdi) a rob, suzanj; fig. bozji rob,
covek
abit (-di) a pobozan, bogobojazljiv
abla 1. starija sestra 2. -! uetivo ob-
ra6anje starijoj zeni ili devojci; Güler -
2
sestro Guler!
ablak a okrugao, bucmast (obraz, lice)
ablc~lik sestrinstvo, sestrinsko op-
hodjenje; /-af - etmek postupati kao sta-
rija sesira
abiasyon geog. ablacija, odnosenje;
otapanje (glecera)
ablatif gram. ablativ
abii mor. uze (za skupljanje jedara); -
yi bırakmak (ili kaçırmak) fig. izgubiti
kontrolu, zbuniti se, spetljati se
abluka blokada, opsada, okruzenje; -
ya almak (ili - etmek ) blokirati, sprovesti
blokadu; opsedati; - kaldırmak skinuti
blokadu, ukinuti opsadu; - yı yarmak pro-
biti blokadu; ekonomik - ekonomska blo-
kada
abone 1. pretplata; /-ı/ - etmek pretp-
latiti (novine i si.) - fiyatı pretplatna cena;
- yi kesrnek obustaviti, prekinuti pretp-
latu; /-af - olmak pretplatiti se; - yi ye-
nilemek obnoviti pretplatu 2. pretplatnik,
abonent; telefon - si telefonski pretplatnik
abonman 1. pretplata 2. pretplatnicka
knjizica, karta; mevsim - ı sezonska
pretplatna karta
aborda mor. pristajanje (broda uz
brod), privezivanje (uz obalu); /-al -
etmek (ili olmak) pristati uz bok (drugom
brodu ili abali)
abortif 1 1. med. abortivan, kratkotrajan
(o bolesti) 2. biol. nerazvijen, zakrzljao
(organ, biljka) ll pobacajni, za pobacivanje
abortus med. pobacaj, abortus
abosa mor. stop! drZi! (komanda)
abra dija/. 1. preteg, teret (koji se stavl-
ja na !aksu stranu kod bazdarenja) 2.
pride, dodatak (pri razmeni)
abramak dijal. upravljati, krmaniti (bro-
dom)
abraş aı 1. saren, pegav (koni) 2. bes-

pigmentan, bezbojan (deo lica ili listova) 3.
med. leprozan, gubav ll (svetle ili tamne)
mrlje (na tkanini, usled loseg bojenja)
abraşlık med. lepra, guba
abse v. apse
absent v. apsent
absolütizm apsolutizam; cf. saltçılık
absorbe: - etmek apsorbovati, upi(ja)ti
absorpsiyon apsorpcija, upijanje
abstraksiyon apstrakcija, aps-
trahovanje
abstre apstraktan; - sanat apstraktna
umetnost
abuhava p-a klima, podneblje
abuk - sabuk nepovezan; prazan, bes-
mislen, bezvezan; - sabuk konuşmak
govoriti besmislice
abuli psih. bezvoljnost, gubitak volje
abullabut neotesan, grub, pr.ostacki
abur: - cubur ı buckuris lose jelo ll
besmislen, budalast
abus a mrgodan, namrgodjen; nam-
corast, odbojan
abuzambak v. abuk sabuk
abuzettinbey arg. gizdavac, kicos,
snob; frajer
acaba a (afektivna recca za iskazivanje
radoznalosti, neizvesnosti, nedoumice);
mozda, zar? - ders bitti mi je li, mozda,
zavrsen cas? - misafirler gelecekler mi?
zar ce doci gosti?; - Süleymaniye camii
nerede? gde je Sulejmanija
acar 1. zestok, vatren; neobuzdan; ne-
ustrasiv 2. snazan, jak, energican 3. dija/.
nov.
acarlık vatrenost, zar, zestina; ne-
obuzdanost 2. snaga, energija 3. sı:nelost,
odvaznost
acayip (-bi) a 11. cudan, neobican; fra-
acemi
pantan; cf. garip; - ine gitmek zacuditi se,
zapanjiti se 2. smesan, komican 11 uzv.
cudno, neverovatno! smesno!
acayiplik cudnovatost, neobicnost; ret-
kast
acelacayip a veoma cudno; veoma
smesno
acele a 1 1. zurba, uzurbanost, hitnja,
brzina; cf. istical, ivedi; - etmek 1) zuriti,
hitati 2) gubiti strpljenje, uzrujavati se; - m
yok ja ne zurim 2. naglost, nep-
romisljenost; - ye bağmak hitati, raditi na
brzu ruku; - ye gelmek lose uciniti, pre-
nagliti (u zurbi); /-ı/ - ye getirmek ob-
manuti koga (koristeci se njegovom zur-
bom) 3. nestrpljivost, usplahirenost,
uzrujanost; - ile 1) zurno, uzurbano 2)
usplahireno, uzrujano, nestrljivo 3) nep-
romisljeno, brzopleto ll 1. hitan, uzurban;
neodlozan, prek; - vaziyet vanredna si-
tuacija; - yardım hitna, neodlozna pomoc
2. brzoplet, nagao, nepromisljen lll (ili - -
) hitro, zurno; - - okula gitti zurno otisao
u skolu
aceleci uzurban; nagao, nestrpljiv; cf.
evecen, sabırsız
acelecilik uzurbanost, naglost, nep-
romisljenost; usplahirenost, nestrpljivost,
uzrujanost
Acem a Persijanac; - halısı persijski
tepih O - asianı lazni junak; - kılıcı dvo-
sekli mac, mac sa dve ostrice; - kılıcı gibi
fig. dvolican; prevrtljiv (covek); - mü-
balağası bezgranicno preterivanje
Acemce razg. persijski jezik
acemi a ı 1. pocetnik, novajlija; ben bu
işin - siyim ja sam pocetnik u ovom poslu
· 2. stranac, tudjin, dosljak (u nekom
mestu); o, bu şehrin - sidir on je tudjin
ovom gradu 3. (ili - er, - asker) voj. reg-
rut, novak; - oğlan ist. janicarski regrut ll
nevest, neiskusan, nespretan, neumesan;
osrednji; - bir yazar osrednji pisac o -
çaylak zutokljunac; seprtlja, petljavina
3
acemice
acemice nespretno, neumesno, ne-
vesto
acemilik 1. neukost, neumesnost,
nespretnost 2. zaziranje, bojazljivost, sne-
bivljivost 3. (ili - devri) regrutska obuka
acenta, acente 1. agencija, zas-
tupnistvo; vapur - sı brodska agencija 2.
drustvo, kompanija; filijala; petrol - sı pet-
ralejska kompanija 2. agent, zastupnik
acentalık
1. agencija; ured; seyahat - ı (Citrullus colocynthis) 2. v. acıdülek
putnicka agencija 2. agentura
acep v. acaba
acı ı 1. go rak (ukus); - su 1) gorka
voda 2) tvrda voda 3) slana voda 2. uze-
gao, uzegnut (mas( ulje) 3. ljut, papren,
astar (o paprici) 4. gorak, tezak, bolan; za-
lostan, tuzan; - haber tuzna vest; - hatıra
gorka, bolna uspomena 5. astar, ljut,
surav, nepodnosljiv; - soğuk ljuta zima,
cica 6. jedak, zajedljiv, uvredljiv; prekoran;
- SÖZ prekor, pokuda 7. astar, prodoran;
piskav; - ses pradaran glas 8. bljiestav,
drececi, drecav (o boji); - yeşil drecavo
zelen ll (ili - - ) uvredljivo, jetko; zalosno,
tuzno, bolno; prodorno, uzasno; - - hay-
kırmak uzasno kriknuti; - konuşmak
jetko govoriti lll 1. gorcina, gorak ukus 2.
bol (fizicki); - yitimi med. analgezija; 3.
bol, jad, patnja, muka, nevolja; - basmak
doziveti nesrecu; - görmüş stradalnik 4.
zalost, tuga 5. osveta o - sını bağrına
basmak (ili gömmek) trpeti, podnositi bol;
miriti si s patnjom; - çekmek bolovati, pa-
titi od cega; /-ın/ - sını çekmek stradati,
biti zrtva cega, ispastati; /-ın/ - sını çı­
karmak 1) naknaditi, pakrili stetu 2) os-
vetiti se, obracunati se; - ları dindirrnek
otkloniti nevolje; - sı içine çökmek ose-
cati jake bolove, tesko patili od cega; -dil
apor jezik, uvredljive reci; - patlıcan bezv-
redna stvar; - pathcanı kırağı çalmaz
pos/. nece gram u koprive
acıağaç (-cı) bol. gorkun, kvasija (Qu-
assia amara)
4
acıbadem 1 bol. gorak badem (Prunus
amygdalus) ll arg. lukav, prepreden
acıbakla bol. vucji bob (Lupinus)
acıca prilicno" gorak, nagorak
acıçiğdem bot. kacun jesenji, mra-
zovac (Colchicum autumnale)
acıelma v. acıhıyar
acıhıyar bol. 1. divlja tikva, pasja tikva
acık (-ğı) 1. bol, tuga, jad, patnja 2.. za-
lost
acıkılmak bez/. adacıkmak
acıklanmak biti u zalosti, biti ucveljen
acıklı 1. tuzan, zalostan; - haber tuzna
vest; - hikaye tuzna priea; - komedya
tragikomedija 2. ozaloscen, u .zalosti, uc-
veljen
acıkmak ogladneti, oseeati glad; kar-
mm acıktı ogladneo sam
acıksınmak dal. ,dijal. rastuziti se, onec
raspoloziti se; obespokojiti se
acıktırmak 1. caus. od acıkmak 2. izaz-
vati apetit
acılanmak, acılaşmak 1. postali gorak;
uzeci se; prokisnuti; şarap acılaştı vino je
prokislo; yağ acılaştı maslo se uzeglo 2.
dijal. rasrditi se, razbesneti se, izgubiti
kontrolu
acııı1 ljut, papren; zaljucen (o jelu)
acııı2 tuzan, zalqstan, potisten, su-
moran, setan; - gözler setne oci; - yüz
tuzno lice
acılık 1. gorcina 2. ostrina, zestina
acıma 1. gl. im. ad acımak 2. sa-
zaljenje, saosecanje, samilost, milosrdje;
cf. merhamet
acımak 1. bol eti; yararn acıyor boli me
rana 2. dat. zaliti, sazaljevati; saosecati
(sa kime); ailesine çok acıdım mnogo mi

je bilo zao njegove porodice 3. dat. zaliti,
stedeti, cuvati; emeklere acımarnail ne
treba zaliti truda 4. gorcati, postajati gorak
(prokisao, uzegnut)
acımasız, acımaz nemilosrdan, bez-
dusan
acımış uzegnut, uzegao (o ulju, masti)
acımsı, acımtırak nagorak
acınacak dostajan sazaljenja, za zal-
jenje, jadan
acındırmak ak. dat. izazivati sazaljenje
(saosecanje)
acınmak 1. pass. ad acımak 2. dat. za-
liti, sazaljevati koga, saosecati s kime cf.
teessüf etmek, yerinmek
acıot (-tu) bat. grkusa, konjogriz (picris)
acırak v. acımsı
acırganmak dat. arh. v. acınmak
acisız bezbolan (lecenje zuba i si.)
acıtmak ak. 1. nanositi bol; povrediti
(ranu) 2. zagorca(va)ti, dodati gorak ukus
acil a odlozen, odgodjen
acil a 1. hitan, neodlozan; - durum
vanredna situacija; - iş neodlozan posao;
- tedbirler hitne mere 2. brz; - şifalar di-
lemek pozeleti brzo ozdravljenje
acilen a hitno, zurno, brzo
acip (-bı) a. neobican, cudan; cf. garip
acir a rentijer, zajmodavac
aciyo v. acyo
aciz (-czi) a 1. slabost, iznemoglost,
onemocalost; fig. bespomocnost; cf. ek-
sinlik 2. nevicnost, neumesnost, nesp-
retnost; cf. beceriksizlik 3. (ili - hali) jur.
neplateznost, insolventnost, nesposobnost
placanja; - vesikası dokumenat o in-
solventnosti
aciz a 1. slab, onemocao, iznemogao;
ct. güçsüz 2. nesposoban, neumesan, ne-
aç
vest, nespretan; cf. beceriksiz; /-dan/ -
kalmak ne biti u stanju, ne moci sta ura-
dili; cevap vermekten - kaldım nisam bio
u stanju da odgovorim 3. jur. neplatezan,
insolventan 4. siromasan; jadan, bedan
acizane a-p ponizno, pokorno; şahsi -
m moja malenkost
acizleri Vas pokorni sluga (umesto
ben); - kanaalırnca po misljenju Vaseg
pokornog sluge, po misljenju moje ma-
lenkosti
acul (-lü) a nestrpljiv; zustar, naprasit,
plahovit
acun svemir, vaseljena, ·kosmos; cf.
ka inat
acur 1 bat. tikva-zemljaca, ruski kras-
tavac, jurgeta (Cucumis flexuosus)
acur2 v. ajur
acuze a starica, stara zena, pej. gadna
zena, baba; matora vestica
acyo trg. azija, pride
acyocu igrac na berzi, berzanski spe-
kulant
aç 1 (-çı) 1. gladan; - açma na gladan
stomak, na gladno srce; - biilaç gladan i
ubog; - çıplak gladan i go, gladan i ubog;
- doyurmak nahraniti gladna, pomagati
uboga; - durmak postiti, ne jesti; - kar-
nma naste, na gladan stomak 2. si-
romasan, bedan, ubog; - gezmek ziveti u
bed i; - kalmak 1) ostati gladan 2) osi-
romasiti, pasti u bedu 3. nezasit, gramziv,
pohlepan 4. dat. gladan, zeljan; halk bil-
giye - tır narod je gladan znanja O - ın
halini tok bilmez post. sit gladnom ne ve-
ruje; - kurt aslana bile saldırır post. gla-
dan vuk i lava napada; - kurt gibi ha-
laplji~o, kao gladan vuk; - tavuk kendini
arpa ambarında sanır post. gladna ko-
koska zamislja sebe u ambaru sa zitom;
sto je babi milo to joj se i snilo
aç2 (-cı) gl~d; - ından ölmek umirati
5
 açacak
od gladi (i fig.); -ın kabadıyısı arg. siroke
ruke u siromastvu; ubog, a darezljiv
(covek)
açacak (-ğı) olvarac; konserve - ı ot-
varac za konzerve
açalya bot. azaleja (Azalea)
açan 1. anat. ekstenzor, rastezac
(misic) 2. osvajac, zavojevac 3. mat. ten-
zor
açar 1. kljuc; cf. anahtar 2. dijal. pred-
jelo; aperitiv
açgözlü pohlepan, gramziv; halapljiv,
nezasit
açgözlülük pohlepa, gramzivost; ha-
lapljivost, prozdrljivost
açı 1 . geom. ugao; cf. zaviye; - uzak-
lığı astr. ugaona udaljenost; dar - ostar
ugao; dik - pravi ugao; geniş - tup ugao
2. stanoviste, aspekt; glediste, tacka gle-
danja
açıcı 1 koji otvara; koji otkriva; iştah -
koji olvara apetit ll 1. carinski cinovnik,
kontrolar prtljaga 2. anat. misic rastezac,
ekstenzor
açık (-ğı) 1 1. otvoren, otkriven; - pen-
. cere olvoren prozor 2. otvoren, nesmetan,
slobodan (prolaz, pruga, put); yol - değil
put nije slobodan 3. nag, go(lisav), ne-
pokriven; başı - gologlav 4. sirok, prost-
ran, ogroman; - meydan prostran, sirok
trg 5. slobodan, prazan, nepopunjen; -
memuriyet slobodno radno mesto 6. cist,
neispisan, nepopunjen; kağıtta - yer kal-
madı nije ostalo neispisano mesto na pa-
piru 7. razmaknut (o vedjama); sirok, kru-
pan, dug (korak) 8. svetao, jasan, olvoren
(o bojama); - mavi svetloplav 9. bistar,
ı vedar, bez oblaka (dan, vreme) 1O. jasan,
i
t razumljiv; razgovetan; citak (rukopis); -
!' imza citak potpis 11. nepritvoran, iskren,
ı
prostosrdai':an, prostodusan 12. povoljan,
podesan, pogodan; cf. müsait, uygun; yo-
lunuz - olsun! srecan va m put! 13. ot-
6
voren, javan; - mekt:.ıp otvoreno pismo (u
novinama); - oturum otvorena, javna sed-
nica; - oylama javno glasanje 14. voj. ot-
voren, nebranjen, nezasticen (grad, tvrdja-
va); - kale olvorena tvrdjava 15. pej.
raskalasan, razuzdan (ob. o zenama) 16.
opscen, skaredan (film, knjiga i si.) 17. ne-
popunjen, blanko ll (ili - - ) sasvim ot-
voreno; potpuno jasno; - konuşmak go-
voriti otvoreno, bez uvijanja lll 1. olvoren
prostor, olvoreno mesto 2. pucina, ot-
voreno more (ob. u pluralu); Karadeniz -
larında na pucini Crnog mora 3. mala
udaljenost (od cega); predgradje, zaseok;
otoban şehrin - ından geçer auloput
prolazi nedaleko od grada 4. fin. deficit;
bütçe - ı deficit u budzetu, budzetski de-
ficit 5. slobodno, upraznıeno (radno
mesto); - lara kimse alınmayacak niko
se nece primali na upraznjena radna
mesta o - alın cista situacija; - alınla
ciste savesti, casno; - alınlı castan, cestit,
posten; - arazi voj. olvoren, pristupacan
prostor; - artırma ek. aukcija; - ateş voj.
direkina vatra; - baş 1) gologlav 2) celav;
- bilet olvorena karta (avionska); - bono
fin. cek na donosioca; 1-a/ - bono vermek
dati siroka ovlascenja; - bulundurmak
drzati otvorenim, zadrzavati; - bulunmak
1) biti slobodan (o mestu i si.) 2) /-dan/
drzati se po strani, ne mesati se, iz-
begavati; - bütçe deficitaran budzet; -
ciro blanko indosament; - a çıkarmak 1)
izneti na videlo, otkri(va)ti, obelodaniti, ra-
zobliciti 2) otpustiti (sa posla, sluzbe); - a
çıkmak izaci na videlo, razotkriti se, obe-
lodaniti se; razjasniti se; - deniz 1) ot-
voreno more, pucina 2) morski prostor
(izvan teritorijalnih voda), visoko more; -
durmak v. açıkta durmak; - eksiitme li-
citacija; - el fig. izdasnost, darezljivost; -
elli izdasan, darezljiv, stedar; - fikirli 1)
slobodouman 2) ostrouman, promisljen,
vispren; - gel! vulg. ne mazi! hajde, ot-
voreno! - gelmek 1) voj. dr2ati rastojanje
2) ne prilaziti; - hava 1) vedro vreme 2)
olvoren prostor; pod vedrim nebom; -
 açıktan

hava tiyatrosu pozoriste pod otvorenim açıklamak ak. 1 . objasnjavati, raz-

nebom; - itibar fin. nalog za isplatu bez jasnjavati, tumaciti 2. saopstiti, izjaviti, dati
pokri6a; - kapı 1) otvorena vrata (i fig.) 2) izjavu, osvetliti (problem)
gostoljublje, gostoprimljivost; - kapı bı­
açıklanmak pass. od açıklamak
rakmak ostaviti mogu6nost (za dalje de-
lovanje); - kapı politikası politika ot- açıklaştırmak ak. osvetliti, otvoriti
vorenih vrata; - kredi otvoren, blanko (boju)
kredit; - liman mor. sloboda luka; - lar li- açıklanabilir objasnjiv
vası skitnica, probisvet, protuva; - maaşı
açıklayıcı koji objasnjava; dopunski,
pola plate, umanjena plata; - okumak ci-
dodatni; - bilgi için bakanlığa baş­
tali naglas; /-al - olmak 1) biti dobro priml-
vuracağız obrati6emo se ministarstvu za
jen 2) biti iskren, srdacan; - ordugfıh voj.
dodatnu informaciju
poljski log ::ır, bivak; - seçik jasan i citak; -
senet blanko menica; - sözlülük ot- açıklı; - koyulu svetle i zatverene
vorenost, iskrenost, prostodusnost; - te- boje, saren
şekkür javna zahvalnost; - tutmak v. -
açıklık 1 . olvoren prostor, trg; ct. mey-
bulundurmak; - a vermek razglasiti, izbr-
dan 2. sirina, prostranstvo 3. udaljenost,
bljati, istrtljati; - a vurmak 1) v. - a ver-
rastojanje, razmak; ct. mesafe 4. jasnoca,
mek 2) izneti nacistac, obelodaniti, ra-
jasnost, razumljivost, razgovetnost 5. be-
zobliciti; - yara otvorena rana; - yaraya zoblacnost, vedro vreme 6. nagost, ob-
tuz ekmek sipati so na otvorenu ranu; - nazenost, golisavost; ct. çıplaklık 7. ot-
yürekle iskreno, otvorena srca; - zaviye vorenost, iskrenost, prostosrdacnost 8. fiz.
geom. tup ugao otvor, dijafragma (kamere); raspon
açıkağız (-ğzı) 1. otvorena usta 2. fig. (mosta) 9. javnost, publicitet; ct. aleniyet
prenerazenost, zapanjenost, zgranutost 3. 1O. astr. azimut ct. semt 11. svetlina
fig. brbljivac, blebetalo 4. bat. jeri- (boje); svetli ton, svetla nijansa 12. ras-
jorgovan, jorgovance (Hesperis) pusnost, raskalasnost, razvratnost

açıkça 1. javno, otvoreno, bez uvijanja açıksaçık 1. poluobnazen, polunag,

2. jasno, razumljivo; - sı istinu govore6i razgoli6en 2. nepristojan, nedolican (rec,

tacnije; fikrinizi - söyleyin recite jasno sala)
svoje misljenje 3. iskreno açıksaçıklık 1. razgolicenost, nep-
açıkçı berzanski senzal, mesetar, spe- rilicno odevanje 2. nepristojnost, nedolicno
kulant na obaranju kursa ponasanje

açıkgöz spretan, umesan; lukav, açıkta i. na otvorenom, pod vedrim

prepreden ll prepredenjak, lisac, pre- nebom; daleko, u daljini; - durmak osta
vejanac (ja)ti po strani, ne mesati se; - kalmak (ili
olmak) 1) ostati bez posla 2) ostati bez
açıkgözlü v. açıkgöz 1
ku6e i ku6ista, ostati bez krova nad gla-
açıkgözlük, açıkgözlülük spretnost, vom; - yatmak provesti no6 pod vedrim
snalazljivost, domisljatost; lukavost, prep- nebom 2. bez posla, nezaposljen; /-ı/ - bı­
redenost rakmak 1) ostaviti bez posla 2) ostetiti,
prikratiti (pri deobi)
açıklama 1. objasnjenje razjasnjenje,
tumacenje 2. saopstenje, izjava; - da bu- açıktan 1. bez muke, bez truda; - p"ara
lunmak (ili - yapmak) 1) objasniti, raz- kazanmak zaradili novac bez truda, do6i
jasniti 2) izjaviti, dati zvanicnu izjavu do novca bez muke 2. izdalje, izdaleka; -

7
r
açılama

almak zaobilaziti, zaobici;; o tehlikeli yeri nama); bahis - zapoceti (o raspravi);

- almalıydık morali smo da zaobidjemo gönlü (ili içi) - razveseliti se, razgalili se;
ono opasno mesto 3. otvoreno, javno (go- yüzü gözü - ohrabriti se, izgubiti stidl-
verili); - açığa sasvim otvoreno, bez uvi- jivost
janja, bez ustezanja
açım 1. med. otvaranje, seciranje; au-
açılama 1. sin. snimanje iz vise ugloita topsija; cf. teşrih 2. (svecano) otvaranje;
(sa vise kamera) 2. voj. izvidjanje; cf. keşif cf. küşat
açılamak ak. izvidjati; ispitivati, is- açımlama 1. jur. komentar (zakona i
ledjivati si.) 2. objasnjenje, tumacenje (knjizevnog
teksla i si.)
açılım astr. deklinacija, odstupanje,
skretanje; cf. inhiraf açımlamak ak. 1. komentarisati (prav-
na akla) 2. objasnjavati, tumaciti
açılır:
- kapanır rasklopljiv, na skla-
panje (noz, sto, metar i si.); - kapanır açımlayıcı komentator; tumac
köprü pokretni most, most na rasklapanje
açındırma mat. razvijanje
açılış
otkrivanje (spomenika); otvaranje
açındırmak ak. razvijati (u raznim zna-
(kongresa, izlozbe i si.); pocetak (po-
cenjima); cf. geliştirmek
zorisne sezone); - töreni svecano ot-
varanje açınım razvitak, razvoj; razvijanje; cf.
gelişim
açılma 1. gl. im. açılmak 2. voj. raz-
vijanje, razvrstavanje jedinica (pred borbu) açınlama voj. izvidjanje
3. sin. postepeno pojavljivanje (slike, açınlamak ak. izvidjati, otkrivati
kadra) 4. bot. pucanje, rasprskavanje
açınsal voj. izvidjacki
(ploda)
açınsama izvidjanje, ispitivanje terena
açılmak 1. otvarati se, olVorili se; açıl
Susam açıl! Sezama, otvori se! kapı açıl­ açınsamak ak. istrazivati, ispitivati
dı vrata su se otvorila 2. oporaviti se, ozd- (!eren)
raviti; hasta biraz açıldı bolesnik se malo
açıortay mat. biseklrisa; cf. nasıf
oporavio 3. razvedravati se; hava açıldı
razvedrilo se 4. osloboditi se, cpustili se, açısal ugaoni; - çap ugaoni precnik; -
otkraviti se, ohrabriti se 5. dat. poveravati hız ugaona brzina
se, olvorili srce; herkese açılmamalıdır açış 1. otvaranje 2. uvod, pocetak; -
ne treba se svakome poveravati 6. rasc- konuşması uvodno izlaganje
vetati se, procvetati 7. otkri(va)ti se 8. po-
ceti, otpoceti (o pozorisnoj sezoni, skoli i açıt (-lı) arhit. 1. prostor izmedju dva

si.) 9. prestirali se, protezati se 10. raz-
maci se, (na) praviti mesto 11. olvorili se,
osloboditi se, uprazniti se (o mestu, po-
lozaju) 12. otploviti, otisnuti se, udaljiti se
(od pristanista); vapur açıldı brod se otis-
nuo 13. izlaziti na, gledali na (o sobi, pro-
zoru); penceremiz bahçeye açılıyor nas
prozor gleda na vrt. 14. prekomerno trositi,
rasipati 15. postali svetliji (o boji) açılr_nıp
saçılmak slobodno se odevati (o ze-
stuba 2. otvor, udubljenje (u zidu); yalancı
- lazni otvor, imitacija otvora
açkı 1. lak, politura, glazura; sjaj; cf.
cila 2. poliranje, glancanje; cf. perdah 3.
razvrtac, svrdlo 4. (svaka) sprava za ot-
varanje; otvarac, kljuc
açkıcı lakirer; glacar; cf. perdahçı
açkılamak ak. polirati, lakirati, per-
dasili, glancati; cf. perdah etmek

8

açkılı gladak, uglacan, poliran
açlık 1. glad; gladovanje; gladna go-
di na; - çekmek gladovati; - duymak og-
ladneti, osecati glad; - grevi strajk gladju;
- tan kınlmak crkavati od gladi, biti
veoma gladan - tan ölmek umirati .od
gladi (i tig.) 2. nemastina, oskudica, beda;
- tan netesi kokmak ziveti u nemastini;
gladovati
açma 1 . gl. im. od açmak 2. agr. krce-
vi na; krcenje sume, obesumljavanje 3.
otvor, rupa; pukotina; ct. mentez 5. arhit.
olvor, prozorcic 6. otvor na nozi zivotinja
(za vesanje pri dranju) 7. kul. vrsta djev-
reka (bez susama)
açmak (-ar) 1. ak. olvoriti, otvarati (pm-
zor, vrata i si.) 2. ak. prosiri(va)ti; meydanı
- prosiriti trg 3. ak. olvorili ,osnovati; uves-
ti; lokanta - olvorili restoran; üniversite -
osnovati univerzitet 4. svecano otvoriti;
otkriti (spomenik) 5. ak. odvezati, adresili
(cvor); raspertlati (cipele) 6. ak. otpusiti,
otpusavati; tıkanmış boruyu - otpusiti za-
pusenu cev 7. ak. (ra)siriti (ruke); rask-
reciti (noge); bacaklarını - raskreciti svoje
noge 8. ak. otkriti, obn3Ziti (i tig.); pro-
tumaciti; anlamı - otkriti znacenje 9.
(is)kopati, busiti (bunar, jamu); kuyu - is-
kopati bu nar 1O. ak. odmotavati; razvijati
(zastavu, tes~o); razapeti, podici (jedra);
yelkenleri - razapeti jedra 11. zaostriti,
zarezati, zasiljiti (olovku) 12. ak. te-
lefonirati; yanlış açmışsınız pogresno ste
pozvali, pogresili ste broj 13. ak. upaliti,
ukljuciti, pustiti u rad; radyoyu - upaliti
radio; televizyonu - ukljuciti televizor 14.
osvetliti, olvorili (boju) 15. ak. olvoriti, ope-
risati; obdukovati; yarayı - olvoıiti ranu
16. ak. goditi, prijati; burası beni açmadı,
başka yere gidelim ovde mi ne pnja, haj-
demo na drugo mesto 17. ak. olvoriti, iz-
roditi, zaceti; podstaci (apetit i si.) 18. ak.
osvojiti, osvajati; zauzeti; ct. fethetmek;
kaleyi - osvojiti lvrdjavu 19. ak. biti prik-
ladnim, pristajati, lepo stajati; ct. ya-
kışmak; bu elbise sizi açtı ova haljina
ad
vam je lepo legla 20. izvedriti se; hava
açtı vreme se izvedrilo 21. ak. zapoceti,
zapocinjati; muharebe - zapoceti bitku,
zapodenuti boj 22. rascvetati se, proc-
vetati (o biljkama); ağaçlar açıyor drvece
cveta 23. (is) krcili (sumu) 24. ak. dat. otk-
riti, poveriti; sırrını bana açtı poverio mi je
svoju tajnu 25. ak. razveseliti, razgaliti 26.
ak. povesti, pokrenuti, podneti (zahtev,
tuzbu i si.) ct. ikame etmek; dava - pod-
neti tuzbu (protiv koga) 27. otvoriti, probiti
otvor (za prozore, vrata); tünel - probiti
tunel 28. arg. gubiti se, tornjati se, "rıositi
se"; aç başı! tornjaj sel 29. abi. ak. naceti
(temu), izneti, naceti razgovor o cemu, po-
vesti rec; depremden söz açtık naceli
smo razgovor o zemljotresu; politikadan
söz açmak povesti rec o palitici o aç gö-
zünü açarlar gözünü budi na oprezu! ot-
vori oci inace ce ti ih otvoriti; - adımlarını
- ubrzati, pustiti korake; ağzını - govoriti;
avuç - prositi, traziti pomoc; kitap - uciti;
yol - pripremiti teren; olvorili put (cemu)
açmalık sredstvo za ciscenje, pranje
(sapun, deterdzent, benzin)
açmaz 1 zatvoren, ne!}ristupacan, re-
zervisan; uzdrzljiv, smotren ll 1. tezak po-
lozaj, corsokak; mat pozicija (u sahu) 2.
obmana, lukavstvo; dosetka, tri~; - a düş­
mek (ili gelmek) 1) zapasli u teskoce,
doci u corsokak 2) nasesti, biti obmanut; /-
ı/ - a getirmek 1) dovesti u tezak polozaj
2) nasankati, nasamariti, obmanuti, na-
mestiti kome igru; - .yapmak arg. na-
sukati, nasankati
açmazlık 1. zatvorenost, rezervisanost;
uzdrzljivost, smotrenost 2. tajnovitost,
diskretnost; opreznost; cf. ketumiyet
açtırmak ak. dat. caus. od açmak; göz
açtırmamak ne dati priliku, ne pruziti mo-
gucnost
ad1 1. ime, naziv; ct. isim; - ında po
imenu; · Adil - ında bir adam covek po
imenu Adil, covek koji se zove adil; /-ın/ -
ını ağza almamak ne spominjati cije ime,
9
rrı~
ad
ne uzimati koga u usta; /-ın/ - nı an-
mamak ne spominjati koga; - ını ba-
ğışlamak reci svoje ime; - ınızı bağışlar
mısınız? hocete li reci svoje' ime? Vase
ime, molim!; /-al - koymak dati ime; - ın
ne? kako se zoves? /-al - takmak dati na-
dimak; /-al - vermek dati ime, nazvati; -
ını vermek odati ime, potkazati, prijaviti
koga; öz - licno ime, krsteno ime; takma
- pseudonim; nadimak 2. ugled, slava, re-
putacija; - ını almak steci slavu; - ı bat-
mak pasti u zaborav, ne spominjati se; - ı
battı njegova je slava polamnela; - ı be-
lirsiz nepoznat, neslavan; /-ın/ - ı bo-
zulmak izgubiti ugled, bili diskreditovan; /-
ın/ - ını çıkarmak ozloglasiti, izvikali /-ın/
- ı çıkmak izici na los glas, bili izvikan, oz-
loglasen; /-ın/ - ı kalmakostali u secanju,
ne pasti u zaborav; - san ugled, slava; -
ıyla sanıyla söylemek preporuciti koga 3.
gram. imenica O - ma u ime.. ; halk- ına
u ime naroda; kanun - ına u ime zakona;
- çekme sp. zrebanje; - çekmek zrebati;
cf. kura çekmek; - ı geçen gore spo-
menuti; - ını koymak utvrditi cenu; - ı üs-
tünde kao sto mu ime kaze, ime vam sve
govori, - ı var 1) poznat, cuven 2) poznat
samo po imenu (bez slave); - yapmak
steci ime, postali poznat
ad2 (-ddi) a. brojanje; racunanje, racun
ada 1. ostrvo; Adalar Princevska ost-
rva (blizu lstanbula); - gibi ogroman (o
brodu); - yavrusu mali ribarski camac (na
Bosforu) 2. deo grada, blok, grupa kuca
adabalığı (-nı) zool. uljarka glavala; cf.
amberbalığı
adabımuaşeret (-ti) pravila lepog po-
nasanja, bonton; cf. görgü
adacık (-ğı) ostrvce
ı
adaçayı (-nı) bat. zalfija (Salvia of-
ficinalis)
'ı
tlı adak (-ğı) zavet, zavetovanje, za-
ricanje; - adamak (ili etmek) zavelovati
se, dati obecanje, zareci se
;,f'·.,fl•...·.
1' 10
adaklı verenica, zarucnica
adale a anat. misic; cf. kas; - iltihabı
med. zapalenje misica
adaleli misicav, snazan
adalet (-ti) a 1. pravda, pravednost,
pravicnost; cf. !üze 2. pravosudje, suds-
tvo; - bakanlığı ministarstvo pravosudja;
- in pençesine düşmek pasti u ruke
pravde; - sarayı palata pravde
adaletli pravedan, pravican
adaletsiz nepravedan, nepravican
adaletsizlik nepravda; - le nepravedno
adalı ostravljanin, zitelj otoka
adali a misicni, muskulatorni
adam 1. covek, ljudsko bice 2. mus-
karac 3. sluga, momak; sluzbenik, na-
mestenik; -lar ljudstvo, posluga, radna
snaga 4. fin (ugledan, poslovan) covek; /-
ı/ -etmek 1) vas~ilati, odgajili, napraviti
covekom, uljuditi 2) dobro negovali, starati
se o kome (cemu); - eviadı covek iz
dobre porodice, vaspitan, odgojen covek;
- olmak postali pravi covek; sleci uva-
zavanje 5. pristalica, pristasa, privrienik;
karşı tarafın - ları çok protivnicka sırana
ima mnogo pristalica 6. zastitnik, pok-
rovitelj; o, benim - ımdır on je moj zas-
titnik 7. javni radnik; poslenik, radnik; dev-
let - ı drzavnik; ilim - ı naucnik, naucni
radnik; iş - ı poslovan covek, biznismen 8.
umesto neodredjene zamenice covek,
neko; - ın ağiayacağı gelir coveku dodje
da zaplace - almamak biti krcat (dupke
pun); - başına poglavi, po coveku; - be-
ğenmemek svakog polcenjivali, svakome
nalazili manu; - boyu visine coveka, ko-
liko covek; - çekiştirrnek klevetati, ogo-
varati, olrcavati; -a dönmek (ili ben-
zemek) poboljsali se, dobili pristojan
izgled (za renoviranu kucu i si.); - gibi ul-
judan, pametan, razuman, razborit; - ına
göre po zaslugama: - içine çıkmak me-
sali se sa svelom, druziti se sa ljudinia; -
 ademoğlu

iş başında belli olur na vlasli se covek adam otu (-nu) bat. mandragora
poznaje; - kaldırmak oteti, kidnapovati; - (Mandragora)
kıtlığı nedostatak ljudstva; - kıtlığında u
adamsız bez ljudstva; bez pomoci, bez
nedostatku sposobnijih; - kullanmasını
slugu
bilmek dobro se ophoditi sa personalem
(radnicima, poslugom i si.); - oğlu 1) v. adamsızlık nedostatak ljudstva (per-
evlaadı 2) covek, predstavnik ljudskog sonala, radnika)
roda, ljudsko bice; - oğlana bir söz yeter
adanmak, adamlmak bez/. pass. od
pametnom je dovoljno jednom red; - adamak
olmaz nepopravljiv; beznadezan; - öl-
dürme ubistvo, umorstvo; - sarrafı poz- adap (-bı) obicaji, tradicija; pravila po-
navalac ljudi; /-ı/ - dan saymak 1) pos- nascınja

tovati uvazavati 2) pridavati znacaı; - adaptasyon bial. /it. muz. adaptacija

seçmek (pot) pomagati, biti naklonjen;
-sen de! (ili adam! adaaam!) cemu to?; adapte prilagodjen, adaptiran; - etmek
adaptirati
ne mari! pusti! nema veze! ne obracaj
paznju! - sırasına geçmek (ili girmek) ada soğanı (-nı) lbat. morski luk, nik-
pej. popeti se, vinu~i se uvis, domo6i se sica (Scilla maritima)
polozaja (za ljude bez vrednosti); /-ı/ -
adaş 1. imenjak 2. /ing. homonim
erine koymak v. - dan saymak; /-ı/ -
yerine koymamak ne uvazavati; okrenuti adaşlık istoimenost, homonimija
kome ledja; - taslağı glupan, klipan; -
ada tavşanı (-nı) zaa/. pitomi zec, kunic
yokluğunda kad nema boljih, u ne-
(Oryctolagus cuniculus)
dostatku boljih. \
adatmak dat, ak. caus. od adamak
adamak ak. dat. 1. zareci se, za-
vetovati se 2. posvetiti (knjigu i si.); ha- adavet (-ti) a mrznja, neprijateljstvo
yatını ilme - pasvetili zivot nauci
aday kandidat, pretendent; - gös-
adamakıllı ı pravi, dobar, valjan, pas- termek istaci, predloziti kandidata
ten; - bir SÖZ prava rec; - bir yağmur adaylık kandidatura; - ını koymak kan-
valjana kisa ll valjano, ljudski, dobro, pos- didovati se, istaci soju kandidaturu
teno; bugün - çalıştım danas sam pos-
adcı naminalist
teno (dobro) radio; - yoruldum zdravo
sam se umario adcılık fiil. neminalizam
adamca, adarncasına 1. brojno, broj- addedilmek pass. od addetmek
cano, u ljudstvu; düşmanımız - bizden
addetmek ak. smatrati, misliti, drzati;
üstündür nas je neprijatelj brojcano nad-
sizi yabancı addetmek vas ne smatram
mocniji od nas
tudjincem
adamcağız jadnik, kukavac, veselnik
addolunmak v. addedilmek
adamcık coveculjak
adedi a. brojcani, numericki; cf. sayısal
adamcıl pitom, pripitomljen, domaci (o
adem a. nepostojanje, odsustvo cega
zivotinjama)
§dem arh. v. adam
adam kökü (-nü) bat. v. adam otu
Adem elması (-nı) anat. jabucica
adamlık 1. covecnost, covekoljublje,
plemenitost 2. uljudnost, pristojnost ademoğiU V. adamoğlu

11
ade se
adese a. 1. fiz. socivo, leca; 2. bot.
spora; 3. fiz. lupa; 4. foto objektiv
adet (-di) a. broj; ct. sayı 2 u funkciji nu-
merativa; komad; primerak
adet (-ti) a. 1. navika, navada; ~ edin-
mek (ili etmek) steci naviku, navici se, na-
vaditi se; erken yatmak onun ~ idir on je
navikao da rano leze 2. obicaj, adet; ct.
örf, ~ ten hariç neuobicajen; ~ üzere po
obicaju, kao i obicno; ~ yerini bulsun
diye obicaja radi, radi formalnosti 3.
menstruacija; ~ görmek imati mens-
truaciju; ~ kesilmesi menopauza
adeta a. 1. skoro, gotovo, prosto,
umalo; abiarn ~ ağladı moja starija sestra
je skoro zaplakala 2. obicno, uobicajeno 3.
korakom, polako (konjski hod)
adetçe po obicaju, kao i obicno
adıl (-lı) gram. zamenica
adım 1. korak (i fig.) ~ ını açmak brzo
hodati, pustiti korak; - ~ korak po korak,
lagano, postepeno; /-ı/ ~ - takip etmek
slediti u stopu; ~ını aramamak 1) ne drza-
ti korak, ici u raskorak 2) fig. ne vladati
sobom; ~ ını almak ici ukorak, uhvatiti
korak; ~ ını hızlaştırmak (ili ~ ına hız ver-
mek) ubrzati ko rak; ~ atmak 1) koraknuti,
krociti 2) fig. uciniti prvi kora~. zapoceti; ~
attırmamak nikuda ne pustati (iz kuce); -
başında svuda, na svakom koraku; - ını
denk (ili tek) almak oprezno postupati; ne
prenagliti; - ını geri almak odustati, dici
ruke (od zapocetog posla); /-a/ ~ uy-
durmak prilagoditi se, ici ukorak s vre-
menom; ~ larını uzatmak pruziti korake;
dev - larla dzinovskim koracima; ilk ~
prvi korak, pocetak; sert - voj. strojevi
korak; talim - i (ili uygun ~) marsevski
korak; yanlış - atmak uciniti pogresan
korak 2. !it. stopa 3. korak (mera za du-
zinu, 75-80 cm.)
adımlamak ak. 1. meriti, premeravati
koracima 2. tumarati, lutali bez cilja
adımlıko'd ... koraka; beş ~ bir yer sas-
vim blizu, odmah tu
12
adi a. obican, normalan, svakodnevni;
pej. nizak, banalan, prostacki, vulgaran; -
adım normalan ko rak; ~ borç jur. dug bez
garancije; - gün obican, radni dan; -
mektup obicno (nepreporuceno) pismo; -
su obicna voda
adil (-dli) a. pravosudje; pravda
adil a. pravedan, pravican
adilane a.p. pravedno, pravicno
adileşrnek postali prost, vulgarizovati
se, banalizovati se
adilik 1. osrednjost, prosecnost 2. vul-
garnost, banalnost, trivijalnost, otrcanost,
prostota
adlandırmak ak. davati ime, nazivati,
zvati
adianmak 1. zvati se, nazivati se 2.
pej. procuti se, proslaviti se, steci los glas
adlaşmak gram. substantivirati se, po-
imeniciti se; adiaşmış poimenicen
adlı 1. po imenu, nazvan; Oya - bir kız
devojka po imenu Oja; - adınca svako po-
imence, otvoreno; - adıyla po njegovom
imenu, kako ga svako zna 2. poznat,
cuven; - şanlı slavan, znamenit
adli a pravosudni; sudski; ct. tüzel; -
muamele sudski postupak; - tıp sudska
medicina; - takibat sudsko, krivicno gon-
jenje; ~ tasfiye sudsko poravnanje; - yar-
dım pravna pomoc
adiiye a. 1. pravosudje, sudstvo; prav-
da; 2. ministarstvo pravda 3. sud (nica);
palata pravde
adliyeci pravosudni radnik; pravnik
adres adresa; - koymak adresirati; -
.rehberi adresar; - sahibi adresant
adsız 1. anoniman, bezimen 2. ne-
poznat, neslavan 3. ozloglasen, zloglasan
adsız parmak domali prst
aerodinamik aerodinamicki

af (-ffı) a. 1. izvinjenje, prastanje; jur.
pomilovanje, amnestija; - dilemek moliti
za izvinjenje; jur. traziti pomilovanje; - ka-
nunu zakon o pomilovanji; - ı umumi
opsta amnestija 2. otpust, otpustanje (sa
sluzbe, posla)
atacan nestasko, obesenjak, vragolan
(o detetu)
atacanlık nestasluk, obesenjastvo
afaki a. 1. fi/. objektivan 2. prazan,
povrsan (razgovor)
afakilik, afakiyet 1. objektivnost, stvar-
nost 2. povrsnost
afal: - - zbunjeno, izgubljeno, za-
bezeknuto; - - bak!Jiak blenuti, gledati
zabezeknuto
atailaşmak nar. zapanjiti se, zbuniti se,
izgubiti se, smesti se
afallaştırmak ak. zabezeknuti, pre-
neraziti, zapanjiti
afaroz v. aforoz
afatlamak 1. besneti 2. grditi, psovati,
proklijati
afatlamak nar. dovoditi do ludila
afazi med. psih. afazija, gubitak mo6i
govara
afekt psih. afekt
aferin p. uzv. bravo! odlicno! - almak
arh. dobiti pohvalu (u skoli); /-a/- okumak
hvaliti, uznositi
aferist (-ti) aferas
afet (-ti) a. 1. tabii - prirodna ne-
pogoda, stihija 2. med. obolenje 3. fig. upi-
sana lepotica (zena ili devojka)
afetzede a-g. zrtva, stradalnik (u ne-
pogodi)
affedilmek pass. od affetmek
affetmek ak. 1. (o) prastati; opravda
(va) ti; affedersiniz! oprostite, izvinite! 2.
afsunlu
jur. pomilovati, amnestirati 3. udaljiti (sa
posla, sluzbe)
affolunmak v. affedilmek
affolunmaz neoprostiv
Afgan 1Avganac ll avganski
Afganca avganski, puslu, jezik
Afganlı Avganistanac, zitelj Av-
ganistana
afi · arg. rasmetanje, sepurenje, "du-
vanje"; - kesmek (satmak, yapmak) raz-
metati se, "duvati se"
afif a cedan, cestit, neporocan
afili arg. hvalisav, razmetljiv
afiş objava; oglas, plakata; - ten
inmek si6i sa scene (o drami)
. afiyet (-ti) a. zdravlje; - Inizel u vase
zdravlje! - ler olsun! nazdravlje! prijatno!
dobar apetit!
afoni med. afonija, gubitak glasa
aforizm, aforizma /it. aforizam
aforoz iskljucenje (iz crkve). eks-
komunikacija; anatema; /-ı/ - etmek (ili
okumak) · 1. iskljuci, ekskomunicirati 2.
naljutiti se, ne hteti cuti (za koga)
aforozlamak ak. abi. 1. iskljuciti (iz
crkve) 2. arg. "skartirati", isterali
aforozlu ekskominiciran; anatemisan
aforozname papska bula (o iskljucenju
iz crkve)
Afrikalı Afrikaoac
afrikanizm afrikanistika
afrodizyak afrodisizak
afsun p. magija; cini, bajanje, vracanje;
afsuncu carobnjak, madjionicar, vrac;
afsunlamak ak. opciniti, omadjijati, za-
carati
afsunlu zacaran, opcinjen; - koşk za-
carani zamak
13
Afşar
Afşar Atsari (turkmensko pleme u
lranu, Anadoliji i Avganistanu)
aft (-tı) med. skorbul
aftos arg. zenska, svalerka; - piyos
beznecajan, nistavan; - piyos iki tavuk
bir horoz hokus-pokus
afur: - tafur nar. razmetanje, duvanje,
sepurenje
afyon p. opium; - ağacı bat. mak, afion
(Papaver somniferum); - ruhu tinktura
opiuma; - tiryakisi uzivalac opiuma - ba-
şına vurmak razbesneti se, razjariti se; /-
ın/ - unu patlatmak razbesneti, razjariti
koga
afyoncu pusac opiuma
afyonkeş p v. afyoncu
afyonlu 1. sa opiumom 2. opijen,
omamljen, osamucen
agah p. dat 1 . obavesten, upucen; /-ı/ -
etmek obavestiti, informisati; edebiyata -
upucen u knjizevnost 2. budan, oprezan
aganta mor. stoj! stop! (komanda)
agav bot. agava (Agave americana)
aglomera geol. aglomerat
aglütinasyon biol. med. aglutinacija
aglütinin biol. med. aglutinin
agnostisim til. agnosticizam
agnosi med. agnozija
agrafi afrafija (gubljenje sposobnosti.
pisanja)
agreman agreman
agu uzv. agu! {gukanje odojcadi kada
se raduju); - bebek povojce, dete u po-
voju; dojence
agucuk (-ğu) dojence
agulamak gukati (o dojencetu)
ağ 1. mreza (i fig); - atmak ili bı­
rakmak baciti mrezu; - ına düşürmek na-
mamiti u svoju klopku, uhvatiti u mrezu; -
14
gemisi mor. minopolagac; - gözü petlja,
seput (mreze); - tutulmak (ili - da ya-
kalanmak) 1) pasti u mrezu 2. fig. upasti u
klopku; balık - ı ribarska mreza; tenis - ı
teniska mreza; yollar - ı putna mreza pu-
teva 2. anat. splet (zivaca) 3. umetak (na
pantalonama, haljini) 4. - lar, sp vrata,
gol; topu - lara takmak postici gol; poslati
loptu u mrezu
ağa 1, gospodar, gospodin, aga (os-
lovljavanje starijih i cenjenih ljudi); lsmet -
lsmet-aga 2. stariji brat; brat (u os-
lovljavanju, obracanju) 3. bogatas (se-
oski), kulak 4. ist. zvanje rukovode6ih lica
u Osmanskom carstvu): çarşı - sı ru-
kovodilac trznice 5. ist. rang srednjih ofi-
cira Uanicarskih} 6. gospodin (za os-
lovljavanje neobrazovanih ljudi}; Şaban -
Ş·aban-aga
ağababa 1. obracanje ocu koji ima ti-
tulu "aga" 2. deda, dedica (najstariji mus-
karac u porodici)
ağabey (-i, -si) 1. stariji brat 2. u os-
lovljavanju brate!
ağabeylik polozaj starijeg brata; -
etmek (ili yapmak) ispoljavati bratska
osecanja; starati se o mladjem
ağaç (-cı) 1 1. drvo, stablo; - balı
smola; - bilgisi dendrologija; - budamak
kresati drvece; - dikmek sadili drvece; -
a tapma obozavaje, kult drveta; - tozu pil-
jevina, strugotina 2. drvo, drvena gradja; -
işleri drvenarija; - kaplama furnir; - sa-
nayii drvna industrija 3. drva, ogrevno
drvo; 4. stap, palica; motka, greda; brvno;
jarbol ll drven, od drveta - boyu vrlo
visok; - a çıksa pabucu yerde kalmaz
veoma spretan (okretan, snalazljiv);- ebe
gümeci bot. veliki slez, stablovi slez (la-
vatera); - sütleğeni bot. pocist, carevac
(Euphorbia lathyris); - taze (ili yaş) iken
eğilir posl. drvo se savija do k je mlado
ağaççık (-ğı) 1. drvce, mala drvo 2.
grm, zbun
 ağır

ağaççılık gajenje drveca ağdalanmak, ağdataşmak zgusnjavati

se, zgusnuti se
ağaç çileği (-ni) bot. malina (Rubus
idaeus) ağdalı 1. gust, zidak 2. /it. kitnjast, bom-
bastican; - üslup kitnjast stil 3. zamrsen · •
ağaçkakan zool. detlic (Picus)
ağdırmak ak. 1. zgusnuti; kon-
ağaç kavunu (-nu) bot. limun, limunovo
denzôvati; zgrusati, usiriti 2. pretegnuti,
drvo (Citrus medica)
spustiti se na jednu stranu (o teretu na zi-
ağaçlamak, ağaçlandarmık ak. saditi votinji)
drvece, posumljavati, ozelenjavati
ağı otrov; cf. zehir; - gibi gorak kao
ağaçlanmak pass. od ağaçlamak cemer
ağaçtı zasadjen drvecem; posumljen, ağı ağacı bot. V. zakkum
ozelenjen; - yol drvored, aleja ağıl 1. tor, trlo, ovcara 2. astr. halo,
ağaçlık 1 posumljen; sumovit, obrastao oreol, nimbus 3. stado
drveeem lllug, gaj, dubrava ağılamak ak. 1. (o) trovati, (za) trovati;

ağaçsı 1. slican drvetu 2. drvni 3.
drven, od drveta
ağalanmakrazg. praviti se
umisljati, oholiti se
ağalık 1. agaluk, polozaj age 2. ple-
menitost, velikodusnost; - etmek (ili yap-
mak) plemenito postupati; - vermekle, yi-
ğitlik vurmakla izr. aga treba da je
plemenit, a jtxıak hrabar
ağarık 1. belieast, beo 2. sed
2. agr. zaprasiv'ati (biljke, voce) 3. fig, pre-
variti, obmanuti
ağılanmak pass. ret/. od ağı lama~
vazan,
ağılı otrovan; - bitkiler otrovne biljke; -
böcek zoo/. trculjak (Carabus)
ağıilamak ak. zatvarili u obor, utoriti
(ovce, koze)
ağıilanmak 1. pass. od ağıilamak 2.
astr. biti okruzen nimbusom (o mesecu,
suncu)

ağarma 1. gl. im. od ağarmak 2. svi- ağılmak v. ağınmak

tanje, osvit, praskozo~e ağım splet, rist (noge)

ağarmak 1. (po) beleti, postali beo (o
rublju i si.) 2. obeleti. osedeti (o kosi,
bradi) 3. svitati, svanjavati se; ortalı!< (ili
gün) ağarıyor svice, svanjiva se
ağartı 1. belina, belica svetlost (u dal-
jini) 2. dijal. smok, mlecni proizvodi
ağartma 1. beljenje (rublja, platna) 2.
hem. preciseavanje, rafinacija
ağartmak ak. 1. belili 2. hem. pre-
ciseavati, rafinisali
ağcık (-ğı) bot. k. mrezica
ağdafarm. pasta (za depilaciju). de-
pilator; - yapmak (ili yapıştırmak) mazati,
stavljati depil:ı.tor
ağımlı s visakim ristom (noga)
ağınmak valjati se (o konju i drugim zi-
votinjama)
ağı otu bot. kukuta (Conium ma-
culatum)
ağır ı 1. tezak (na meri); kurşun gibi -
tezak kao olovo 2. fig. tegoban, naporan;
tezak, slozen; - durum teska, slozena si-
tuacija; - iş naporan posao; - sorun slo-
zen, tezak problem 3. tezak, ozbiljan; -
hastalık teska bolest 4. spor, fagan, trom;
- yürüyüş sporo kretanje, lagano hodanje
5. voj. tezak (po kalibru, dimenzijama); -
silah tesko oruzje; - toplar teski topavi 6.
vredan, skupocen; ·• hediye vredan pok-

15
'9!1!
:ı
ağır
lon 7. ozbiljan, dostojanstven; castan, ces-
tit 8. tesko svarljiv, tezak (jelo, hrana) 9.
neprijatan, neugodan (miris; zadah); ne-
podnosljiv, tezak (dan, vreme) lo. za-
nosan, patetican (glas i si.) 11. uvredljiv,
jedak (rec) ll (ili - - ) sporo, la gano,
tromo; jednolicno, monotona - adam 1)
ravnodusan covek 2) tezak, nesimpatican
cstojanstven covek; - dan almak (bir işi)
1) polako raditi, ne zuriti 2) fig. ne primali k'·
srcu; - basmak 1) pretegnuti, prevagn~~i·
(u tezini) 2) vrsiti pritisak na koga 3) moriti,
pritiskati kao kosmar; - canlı 1) trom, iıe­
pokretan, flegmatican, ravnodusan 2)
tezak, neprijatan (covek); - cı:ıza jur. stro-
ga kazna; - ceza mahkemesi porotni sud
- davranmak polako delovati, ne hitati, ra-
diti bez zara; - dilli ruznog jezika, pogr-
dan, skaredan, psovaci; - duymak biti
nagluv, biti tezak na uvu; - elli teske ruke,
jakog udarca; - ezgi fıstıkıi makam salj.
bez zurbe, polako i sigurno; - gel! budi
oprezan! /-al - gelmek 1) tesko padati, ne
moci izdrzati 2) zalostiti, vredjati (o re-
cima); /-ın/ - ma gitmek uvrediti, vredjati
osecanja; - giyinmek skupo se oblaciti; -
hapis jur. strogi zatvor; - hava 1) tesko,
sparno vreme 2) nezdrava klima; - hi-
yanet veleizdaja; - ihmal v.- kusur; -
işitmek v. duymak: kanlı nemaran, rav-
nodusan; - kayıp vekili, tezak gubitak; -
kazan geç kaynar post. sto je brzo to je i
kuso (velike stvari se polako rade); -
kulak nagluv; - kusur jur. kaznjiva ne-
marnost (nehat); - lokma fig. veliki za-
logaj; krupan zalogaj; - ol! polako! - sa-
nayi teska industrija; - satmak praviti se
vazan, dizati nos; - siklet sp. teska ka-
tegorija; - söylemek izreci teske reci; -
söz 1) uvredljiva rec 2) grdnja, prekor; -
takımdan otmen, fin, plemin; - tutmak ne
zuriti ne hi!ati; - uyku cvrst, dubok san; -
vücut 1) krupan, korpulentan 2) teska,
bremenila (zena); - yaralı tesko ranjen,
tesko povredjen
ağır ayak (-ğı) trudna, bremenita, u
drugom stanju
1R
ağır başlı 1. ozbiljan; 2. dostojanstven,
cestit, vrli; cf. vakur
ağır başlılık 1. ozbiljnost 2. dos-
tojanstvo, cestitost
ağırca 1. potezak, prilicno tezak 2. pri-
licno spor
ağır küre geol. barisfera
ağırlama 1. gl. im. od ağırlamak 2. uz.
vesela melodija (za docek mladozenje ili
neveste) 3. /it. posveta (stihovi na kraju
pesme kojima se nekom iskazuje pos-
tovanje); posveta na kraju balada (u za-
padnim knjizevnostima)
ağırlamak ak. (u)gostiti,,pocastiti; lepo
primili (gosta)
ağırlanmak 1. pass. od ağırlamak 2. v.
ağırlaşmak
ağırlaşmak 1. otezati, postati tezak 2.
uozbiljiti se, postati ozbiljan; öğrenciler
gittikçe ağırlaşıyor ucenici sve vise pos-
taju ozbiljni 3. (u)kvariti se (ohrani); süt
ağırlaştı mleko se ukvarilo 4. pogorsavati
se, pogorsavati se, pogorsati se; hastanın
durum ağırlaştı bolesnikovo stanje se po-
gorsalo 5. fig. usporavati se; izdati, ot-
kazivati; ayaklarım ağırlaşıyor noge me
izdaju, noge mi otkazuju 6. oteza(va)ti se,
komplikovati se; durum ağırlaşıyor si-
tuacija se komplikuje
ağırlaştırmak ak. 1. uciniti teskim
2.uciniti ozbiljnim 3. pogorsavati 4. (u) kva-
riti (hranu) 5. otezavati, komplikovati 6. fig.
usporavati; son olaylar ekonomik ge-
lişmeleri ağırlaştırdı poslednji dogadjaji
su usporitili ekonomski razvoj
ağırlatmak caus. od ağırlamak, ağır­
Ialıcı sebepler jur. otezavajuce okolnosti
ağırlık (-ğı) 1. tezina; teret; fiz. tez; -
merkezi (ili noktası) 1) fiz. centar teze, te-
ziste, baricenlar 2) fig. teziste; - ölçüleri
mere za tezinu; boş - fiz. sopstvena te-
zina; molekül - ı molekularna tezina; net
- neto tezina; özgül - specificna tezina;

safi - v. net - 2. fig teret, odgovornost,
breme 3. muka tegoba, neugodnost; cf. sı­
kıntı 4. kosmar, mora 5. vrednost, vaz-
nost, uticajnost 6. ozbiljnost, dos-
tojansvenost; plemenitost; cestitost
(zenska) 7. sporost, tromost, internost 8.
ravnodusnost, neosetljivost, apatija 9. voj.
ko mora, vuca, tren 1O. voj. glavni udar;
glavnina snaga 11.otkupnina (oprema) za
nevestu 12. dragovenosti, dragulji, nakit
13. arhit. opterecenje (mosta i si.), no-
sivost 14. losa probava, teskoce u varenju
15. neuctivost, grubost, prestakluk 16.
skupocenost, vrednost (poklona)
ağırlıksız bez tezine, bestezinski; -
durum bestezinsko stanje
ağırtıksıztık bestezinsko stanje
ağırsamak ak. dijal. hladno primiti
ağır su hem. teska voda
ağırşak (-ğı) 1. agrsak, prsljen (vre-
tena) 2. okrugla ili pljosnata stvar; koluti6,
disk; çıban - ı okruglo crvenilo oko cira;
diz - ı anat. casica kolena; emzik - ı kru-
zic na cucli 3. bradavica (dojke)
ağırşaklanmak bubreti, bujati (ode-
vojackim gruç:lima)
ağış 1. isparavanje 2. penjanje, po-
dizanje
ağıt (-tı) 1. pogrebna pesma; zapevka,
naricanje; - etmek naricati, kukati; op-
lakivati (pokojnika) 2. /it. elegija, tuzbalica;
ağıtçı narikaca
ağıtlama posmrtno slovo
ağız (-ğzı) 1. usta; gubica, njuska; cel-
just (zveri); kljun; - boşluğu anat. usna
duplja; - mızıkası usna harmonika; 2.
grlic, otyor (boce i si); tuljac, sisak (krcaga,
testije) 3. fig. usta, ukucanin (na hrani) 4.
otvor, ulaz, usta (peci, pecine, zaliva, rud-
nika i si.) 5. geol. krater 6. geog. .usce
(reke) 7. raskrsnica, raskrsce; 8. voj. usta
(cevi); zdrelo (topa) 9. oluk, Slivnik 1O. kraj
ağız
(cega); pocetak (ulice, puta) 11. ostrica,
secivo (noza, sablje) 12. jezik, govor; di-
jalekat, idiom; zargon; Rumeli - ı ru-
melijski dijalekat; siyasi - politicki zargon;
Trabzon - ı trapezuntski govor 13. ton,
nacin izrazavanja; - nı değiştirmelisin!
moras da promenis svoj ton 14. go-
vorkanja, tlapnja, rekla-kazala 15. dijal.
put (a); ava ayda üç - gidiyorum u lov
idem tri puta mesecno 16. muz. melodija
(odredjenog regiona); Adana - ları adans-
ke melodije 17. pero (kljuca) 18. fig. rub,
ivica (opasnosti); uçurumun -ında na
ivici ponora 19. vrh, siljak; kalem - ı vrh
pera 20. (ili - sütü) mlezivo, kolostrum - ı
açık 1) otkriven, otvoren, bez poklopca 2)
zapanjen, zabezeknut 3) otvorena polica;
- ı açık ayran delisi tupavko, glupan; /-ın/
- ını açık bırakmak iznenaditi, zadiviti;
zapanjiti koga; - ı açık kalmak zadiviti se;
zapanjiti se, zaprepastiti se; - ını açıp gö-
zünü yummak grditi, ruziti; - ını açmak
1) otvoriti usta 2) progovarati, poceti go-
voriti 3) pej. stati grditi, poceti ruziti; - ını
açmamak 1) cutati, ne izustiti ni reci 2)
precutati; zatvoriti oci; /-ın/ - ını aç-
tırmamak ne dati kome da dodje do reci,
ne dati usta otvoriti; - - a 1) lice u lice,
prisno (razgovarati) 2) pun puncijat (ocasi
i si.); - dan - a dolaşmak v. - dan - a
yayılmak; - - a dolu (ili - ı - ına) prepun,
krcat, dupke pun; - - a kalmak ostati na-
same, ostati oci; - ı - ına kavuşmamak
biti presrecan, biti na sedmom nebu; - - a
konuşmak razgovarati u cetiri oka; - - a
vermek dos™iaptavati se; - dan - aya-
yılmak siriti se, prenositi se od usta do
usta (o glasu); - a alınmaz 1) nejestiv 2)
nepostojan, nedolican, ruzan (o recima); -
alışkaniiğı govorna navika; - dan almak
fig. izvuci, izmamiti, doznati; - ına al-
mamak ne spominjati; precutati; - ına ap~
tesle almak govoriti o kome s pos"
tovanjem; /-ın/ - ını aramak doznati,
dokuciti (od koga); fig. ispipati, isterati
zeca iz grma; - ıyla arslan tutmak v. -
ıyla kuş tutmak; - ı aya, gözü çaya bak-
17
lll' ağız
ıı
mak biti nepa:Zijiv; sklepati sta, osfjariti; /-
ın/ - ına bakakalmak biti zapanjen, biti
UShicen Cijim recima; - rndan baklayı ÇI·
karmak otvoreno kazati,, izneti, otkriti
tajnu, progovoriti; - ında bakla ıs­
lanmamak ne cuvati tajnu; - ında bakla
mı var? ti nesto skrivas? - ında (bir)
bakla olmak) snebivati se, ustrucavati se
(kazati); /-ın/ - ına bakmak 1) pazljivo slu-
sati svaku rec, gledati u usta 2) slepo slu-
sati koga, potcinjavati se kome; - ına bak-
tırmak zanimljivo pricati, drzati paznju
(slusalaca); - ından bal şeker akar iz
usta mu tece med, on slatko govori; - ına
beraber (pun) do ruba, do vrha; - ını
bıçak açmıyor 1) on uporno cuti 2)
veoma je potresen; - ını bıçak açmamak
ne biti raspolozen za razgovor (od oca-
janja i si.); - ı bir jednoglasno, jed-
nodusno, zdusno, slozno; - ına bir çöp (ili
bir şey) koymamak ne jesti, nista ne
stavljati u usta; - ı bir karış açmak raz-
japiti usta, zinuti (od iznenadjenja, cud-
jenja); /-ıni - ına bir kemik atmak baciti
kome kost, dati kome sta da bi ga ucut-
kao; - ından bir laf kaçırmak izbrbljati se,
izlanuti se; - ına bir parmak bal çalmak
obmanuti koga lepim recima, (po) vuci za
nos; -ı boş v. -ı gevşek; - ını bozmak
psovati, ruziti; - ı bozuk pogana jezika,
skaredan, psovacki; - bozukluğu pogan
jezik, psovanje; - ına burnuna bu·
laştırmak pokvariti, upropastiti; izosljariti
(posao); - burnu yerinde 1) pristao, prik-
ladan 2) fig. ispravan, tacan, korektan; -
ını burnunu toplamak pravilno upot-
rebljavati (izraze, sırane reci i si.); - ı
büyük razmetljiv, hvalisav; - ı cıvık dijal
brbljiv, indiskretan; - çabukluğu brz
govor, brzanje; - ında çakıl taşı mı var?
sta on klepece? - ı çarpılmak kreveljiti se,
kriviti usta (iz negodovanja); /-ın/ - ını çar·
şamba pazarına çevirmek arg. razbiti
kome labrnju; - ı çellkli okoreli brbljivac; -
ından çıkanı kulağı duymamak (ili işit­
memek) nepromisljeno govoriti; - ından
çıkmak omaci se (o nepromisljenoj reci);
18
- ı çiriş çanağına döndü usta su mu pos-
tala suva i gorka; - ını dağıtmak 1) pustiti
jezik, postali drzak, ici daleko 2) udariti po
ustima, razbiti kome zube; - dalaşı pre-
pirka, raspra; - dataveresi uzajamno pso-
vanje; - değişikliği raznovrsnost ishrane;
- ını dikmek cutati kao riba, cutati kao za-
liven; - ı dili bağlanmak zavezati se (o je-
ziku); - ı dili korumak govoriti do pro-
muklosti; - dil vermemek ne moci glasa
pustiti, ne moci rec izustiti (od bolesti, iz-
nemoglosti); - ında dili yok v. - ı var dili
yok; - ından dirhamle çıkmak govoriti sa
zaviscu; - ına dolu do vrha (pun), prepun,
krcat; - dolusu na sva usta (psovati, grdi-
ti); puna usta; - dolusu küfür gadna
psovka; - ında n dökülmek 1) govoriti
obazrivo, biti uzdrzljiv 2) biti jasno, videti
se, prepozmati se po regima (o !azi i si.); -
ı dört açılmak zapanjiti se, preneraziti se;
/-ın/ - ı dört köşe olmak sirom razjapiti
usta, biti dobro raspolozen; -a düşmek
postali predmet razgovora; postali poznat;
/-ıl - ından düşürmek stalno pricati o
kome, ne ispustati koga iz usta; - ını dü·
zeltmek poceti uctivo razgovarati, uljuditi
se; -ını ecel alsın (ili kapasın) crkao da-
bogda! djavo da te nosi! - etmek 1) izneti,
izjaviti 2) nagovoriti, nasukati 3) teatralno
govoriti; - ını faraş gibi açmak drsko odv-
racati; protiviti se, prigovarati; - gazı teh.
visokopecni gas; - ına geldiği gibi nep-
romisljeno, nesmotreno (govoriti, reci); -
ına geleni söylemek 1) govoriti bez raz-
misljanja, birbljati, torokati 2) drsko go-
verili; - ı gevşek brbljiv, nepromisljen, in-
diskretan; - ına girecek gibi yaklaşmak
(ili - ına girmek) veoma se pribliziti kome;
/-ın/ - ından girip burnundan çıkmak na-
govarati, ubedjivati; ulagivati se, laskati; -
ına göre olmamak biti nedostistizan, ne-
dokuciv; - ı havada 1) uobrazen, nadmen,
razmetljiv 2) zabezeknut, zapanjen, zgra-
nut; - ını havaya (ili poyraza) açmak os-
tali praznih saka, nista ne dobiti; - ını
hayra aç ne govori o losim stvarima!; /-ın/
- ının içine bakmak v. - ına bakmak; -

ının içine baktırmak v. - ına baktırmak;
- ına kadar v. - ına dolu; - kahyası pej.
advokat, glasmogovornik; - ımın kahyası
mısın? ta, zar si !i moj advokat? - ı ka-
labalık brbljiv, indiskretan; - kalabalığı
bujica reci; /-ı/ - kalabalığına getirmek
zbuniti koga brbljanjem (bujicom reci); /-ın/
- ının kalayını vermek osorno, gruba od-
biti; - ını kapamak (ili kapatmak) 1) za-
cutati 2) zapusiti kome usta, ucutkati; - ı
kara 1) zlurad, pakostan; zloslutan 2) ogo-
varac, klevetnik, intrigant; torokalo; /-ın/ -
ının kaşığı olmamak ne biti nadlezan go-
varili o kome; - kavafı brbljivac, blebetalo;
- kavgası prepirka, raspra, zadjevica; - ı
kenetli1) uzdrzljiv, cutljiv, kolji drzi jezik za
zubima 2) zauzdan (koni); - ını kiraya mı
verdin? zasto cutis kao zaliven? reci
nesto! - kokusu 1) zadah iz usta 2) fig.
i':udljivost, musii':avost, hirovitost; /-ın/ -
ının kokusunu çekmek (ili dinlemek) po-
vinovati se cijim cudima, trpeti cije hirove;
- ı kulaklarına varmak razvuci usta do
usiju, biti veoma radostan; - ın kurusuni
jezik pregrizao! umukni! (kaze se onome
ko govari o zlim stvarima); - ı ile kuş tut-
mak ui':initi nemoguce, skinuti zvezdu s
neba; /-ın/ - ından laf almak saznati, is-
pipati (iz razgovora); - ında laf çiğnemek
okolisiti; - ından laf kaçırmak izbrbljati
se, izlajati se (nenamerno); - ına layık
veoma ukusan (o jelu, hrani); /-ın/ - ın
dan lokmasını almak uzeti kome zalogaj
iz usta, neopravdano oduzeti; - ına lokma
olmak pasti kome u sake; - ı mühürlü s
katancem na ustima, cutljiv kao riba; - ni-
şam veridba na ree; - ının ölçüsünü
almak oparili se, opeci se (sa svoje go-
vorljivosti); /-al - ının ölçüsünü vermek
ukoriti, oi':itati kome lekciju; - ını öpeyim
ljubim !i usta! hvala! (govori se donosiocu
radosne vesti); - patlangıcı .ZVakaca
guma; - ının payını almak dobiti prekor
(grdnju); !-al - ının payını vermek v. -
ının ölçüsünü vermek; - ı pek cutıjiv, koji
drzi tajnu; - ını pek tutmak cutaii, .drzati
jezik za zubima; !-al - ının perhizi ver-
ağız
rnek ucutkati (i fig.) - persengi stalno po-
navljana rec, postapalica; - ının pervazı
yok on svasta moze da prevali preko je-
zike; - ı pis opakog jezika, bes!idan, bes-
raman; - ından sakat bir söz kaçırmak
omaci se (o psovki), opsovati; - sakızı
predmet stalnog razgovora; - da sakız
gibi çiğnemek ogovarati, otracavati, ola-
javati; /-ıl - ına sakız etmek uvek isto pri-
cati, pre.ZVakavati; stalno ponavljati; /-ın/ -
ına sakız olmak biti predmet cijeg ogo-
varanja; - ından sakız avlamak izvuci,
otkriti tajnu od koga; - ının salyalan
akmak ceznuti, zudeti; - satmak raz-
metati se, hvaliti se, "duvati se"; /-ın/ - ını
satmak navodit tudje misljenje kao svoje;
- ını seveyim v. - ını öpeyim; - ı sıkı v.
-ı pek; - ını sıkı tutmak v. - ını pek tut-
mak; - ını silip oturmak 1) cinili kao da
se nista nije desila 2) predati se, pomiriti
se, nista ne reci; /-ın/ - ından söz almak
(çalmak, kapmak) v. -ından laf almak; -
ında söz çiğnemek v. - ında laf çiğ­
nemek; - ından söz kaçırmak v. -ından
laf kaçırmak; - ı sulanmak (ili - ının suyu
akmak) jako sta zeleti; /-ın/ - ının suyunu
akıtmak pots!icati, podgrejavati ciju zelju;
- ı süt kokan nezreo; zutokljunac. ba-
lavac; - ı süt kokmak biti nezreo, mirisati
na mleko; - şakası sala; podsmeh; - tadı
1) mir, spokoj (nost) (u porodici, zajednici)
2) zadovoljstvo, uzitak; /-dan/ - ının tadını
almak imati gorko iskustvo s cime; - ının
tadını bilmek biti sladokusac, biti gurman;
/-ın/ - ının tadını bozmak pakvarili po-
mutiti kome zadovoljstvo; - tamburası
muz. drombulja; - tamburası çalmak umi-
riti, utesiti (recima); - a taş almış on
uporno cuti; - a tat, boğaza feryat ukus-
no, ali oskudno (o jelu); - ı teneke kaplı
neosetljivog grla (na topla), "sa grlom od
lima"; - ını topla! zavezi! umukni! - top-
lamak zacutati, umuknuti; drzati jezik za
zubima; - ında torba mı var? zasto ne
govoris? hoces li reci nesto?; - ını tutmak
cutati, ne brbljati, dr:Zati jezik za zubima; -
ında tükrüğü kurumak osusiti se (o grlu-
10
·ağız

od pricanja, ponavljanja); tütünü duvan

N ağızsız fig. tih, ·miran; krotak; po ko ran,
za zvakanje; ı var dili yok krotak, po-
N ponizan
koran, "usta ima, jezik nema"; tih, 6utljiv; f-
· ağ kepçe meredov, mreza (za hvatanje
al varmamak ne mo6i sta prevaliti preko
N

leptira, ptica)
jezika, ustrucavati se re6i; ın var olsun!
N

drago mi je da to cujeml ma yakışmıyor

N ağlama 1. plac, plakanje; Ağlama du-
ne prilici ti da to kazes; /-dan/ ı yanmak, N
varı Zid placa (u Jerusalimu) 2. fig. ia-
ope6i se; imati gorko iskustvo s kima (s dikovanje, jadanje, kukanje
cime); ı yanık koji se opekao, nast-
ağlamak 1. plakati; ağlayıp sızlamak
N

radao; yapmak ulagivati se, ulizivati se;

N
1) naricati, jadikovati 2) /-al oplakivati, pla-
pretvarati se, postupati Ucemerno; yay- N
kati (za kime) 2. vadati se, zaliti se; ağ­
mak izbegavati olvoren razgovor, okolisiti, lamayan çocuğa meme vermezler posl.
· uvijati; ı yayvan brbljiv, blebetav;
N N
dete dök ne zaplace ne dobije sisu 3. bot.
ından yel alsıni jezik pregrizao! ı yok N
ispustati smolu, sok (o drvetu)
tih, 6utljiv, suzdrian; /-ın/ ını yoklamak
N

v. -ını aramak; ını yormak zamarati

N
ağlamaklı placljiv, cmizdrav; placan; -
jezik, beskorisno pricati, uzalud pricati; - bir sesle placnim glasoin
yüreğin artağını (ili taşkınını) söyler posl. ağlamalı v. 1. v. ağlamaklı 2. tuzan, za-
kad je srce prepuno, usta ne mogu da lostan; - hikaye tuzna prica
6ute; sen bu - ları başkasına yapi pricaj
ağlamış placan; natmuren, kiseo, zia-
li to drugome!
voljan
. ağız birliği jednodusnost, slaganje; do-
ağlamsamak zaliti se, jadati se, ja-
govor; - etmek slaziti se, sağlasiti se; do-
goitoriti se dikovati

ağızdanoralno; - Ilaç almak uzimati ağiaşmak 1. plakati (o vise lica za-

lekove oralno jedno); kadınlar birdenbire ağiaştılar

zene su odjednom briznule u plac 2. jadati
ağıziamak ak. 1. teh. podesiti, uglavitl
se, zaliti se, vajkati se
(u otvor) 2. mor. dovesti brod do ulaza u
luku 3. nar. gristi (hranu) ağiatı poz. tragedija
ağızlaşma bio/ anastomoza (spajanje ağiatmak ak. rasplakati, dovesti do
krvnih sudova, zivaca) \ suza; ganuti; anasını - zamarati, muciti,
ağıziaşmak spajati se, .preplitati se (o
kinjiti
krvnim sudovima, zivcima) ağlayıcı ı (ili -kadın) narikaca ll v. ağ­

ağızlı
sa... ustima (otvorom, ostricom, lamış

vrhom i drugim znacenjima reci ağız) iki -
tüfek dvocevka; kara - zloban, pakaslan
ağızlık 1. mustikla; pisak cigarete 2.
muz. pisak, dulac 3. korpa za njusku og-
rada 5. kais-prekonosnik (za konja) 6. voj.
ağlayış 1. plakanje, plac . 2. fig. ja-
dikovka, zalopojka
ağma 1. gl. im. od ağmak 2. meteorit
ağmak (-ar) dat. arh. 1. (po)dizati se (o

stitnik cevi 6. dijal. levak dimuprasini); penjati se 2. visili (o lozi), na-

ginjati se
ağızlıkçı izradjivac mustikli
ağnamak 1 v. agınmak
ağız otu arh. potprasnik, paljak (topa)
ağnamak 2 dija/. v. anlamak
ağızsıl gram. usneni labijalan (izgovor,
suglasnik) ağrı 1. bol, boljka; porodjajni bol; - sı

20

tutmak poceti (o porodjajnim bolovima); -
vermek ozlediti, povrediti 2. tig. bol, patn-
ja; kalp - sı ljubavni jadi, ljubavni bol
ağrılı bolan, s bolovima
ağrımak boleti, tistati (o zubu, glavi)
dişim ağrıyor boli me zub
ağrısız 1 . bezbolan 2. tig. bezbrizan,
bez nevolja; - baş tig. (covek) bez briga i
nevolja; - baş mezarda olur nema co-
veka bez nevolje; covek tek u grobu nadje
mir
ağrıtmak ak. nanositi bol, pricinjavati
bol
ağsı mrezast, u obliku mreze
ağ tabaka anat. mreznjace
ağu v. ağı
ağulu v. ağılı
ağustos avgust; - ayı avgust mesec
ağustos böceği 1. zool. cvrcak, zri-
kavac (Cicada plebeja) 2. tig. brbljivac
ah 1 uzv. ljutnje, cudjenja, radosti, za-
dovoljstva, bola, ceznje; ah! o! oh! uh! ll
. ı.izdah, jecaj; kletva, proklinjanje; - almak
biti proklet, pretrpeti kaznu; - çekmek uz-
disati; jecati; /-ın/ - ını çekmek ispastati,
placati dug (cijoj kletvi); - deme, düş­
manın oh demesin ne kukaj da ne bi tvoj
neprijateli likovao! - deyip - işitmek biti
bespomo6an; - etmek 1) uzdisati, tu-
govati 2) /-ı/ proklinjati, kleti; - a gelmek
1) v. - almak 2) ispastati svoje grehe; izd-
ria:vati zasluzenu kaznu; - ı göklere çık­
mak do neba dopirati (jecajima); - ile, vah
ile 1) jedva, tesko, mucno 2) uz velike bo-
love, v~oma bolno; /-ın/ - ı tutmak (ili - ı
yerde kalmamak) ostvariti se, ispuniti se,
(po)stici (o cijoj kletvi)
aha uzv. (prilikom ostvarenja oce-
kivanog) aha! eto!
ahali a. stanovnistvo, zivalj, populacija;
narod; Adana - si stanovnistvo Adane
ahenksizlik
~har apr~tura, impregnacija (papira);
lepılo (od stirka i pirincanog brasna)
· aharlamak ak. apretirati (papir); imp-
regnirati ·
aharlanmak pass. od aharlamak
aharlatmak caus. od aharlamak
aharlı fino obradjen; imprengiran
ahbap (-bı) a. 1. drug, prijatelj; - ça-
vuşlarbiiski prijatelji 2. poznanik, znanac
ahbabça prijateljski; iskreno
ahbaplık 1. prijateljstvo, drugarstvo; /-
la/ - etmek 1) d~uziti se, prijateljevati 2.
tig. caskati, ceretati 2. poznanstvo; göz - ı
poznanstvo iz vidjenja
ahçı v. aşçı
ahçıbaşı v. aşçıbaşı
ahçılık v. aşçılık
ahdetmek dat. zareci se, zavetovati se;
obavezati se; zakleti se
ahdi a sporazuman; ugovorni, kont-
raktualni; - tarif ugovorna tarifa
Ahdiatik (-ki) Osm. Stari zavet
Ahdicedit (-di) Osm. Novi zavet
ahenk (-gi) p. 1. saglasnost, sloga, har-
monija; - kurmak sloziti se, saglasiti se; -
sağlamak usaglasiti, ostvariti saglasnost
2. /ing. harmonija; ct. uyum 3. muzika,
koncert; zabava, zur; - düzrnek prlrectiti
zabavu s muzikom; -etmek prirediti za-
bavu; - kapağı muz. rezonator; - katmak
razveseliti (skup, drustvo)
ahenkleştirmek dovesti u sklad, usag-
lasiti, koordinirati
ahenkli 1. uskladjen, slozan 2. har-
monican, milozvucan, melodican; ct.
uyumlu
ahenksiz neskladan; neharmonican;
nepovezan, rasplinut
ahenksizlik nesklad, disharmonija; ka-
kofonija; ·rıesaglasnost, nesloga
21
"
'1
'
'
aheste

aheste p. 1. spor, (po) lagan 2. tih, hocalığı etmek moralisati, propovedati o

miran 3. nezan, rnek 4. nizak (glas); - - moralu; - bilimi etika; - kaldeleri eticke
tiho; lagano norme, moraine regule 2. etika; 3. narav,
ahfat (-dı) a. unuci, potomci, potomstvo karakter, priroda, dusevno svojstvo; - ı
bozuk nepcisten, necastan 4. moralnost,
ahır p. konjusnica, stala; - a çekmek
cudorednost, cestitost; - ve adab moral;
zatvarili u stali; /-ı/ - çevirmek fig. pret- uljudnost, pristojnost
voriti u stalu, zapustiti (prostoriju); -gibi·
kao stala, (o mestu); - gübresi stajsko ahlakçı moralist, eticar
djubre ahlakçılık fil. moralizam
ahırlamak ustojati se, izgubiti snagu; ahlak dışı arnaralan
olenjiti se (o zivotinjı-od dugog ostajanja u
s tali) ahlak dışçılık til. amoralizam

Ahi ist. pripadnik esnafa (u Os- ahlak dışılık amoralnost; amoralizam

manskom carstvu)
Ahilik ist. zanatlijsko bratstvo, esnaf
ahir a. poslednji; - zaman 1. poslednje
vreme 2) fig. kraj sveta; - zaman pey-
gamberi poslednji prorok (Muhamed)
ahit (-hdi) a. f. zavet, zaricinje, obe-
6anje; -im olsun kunem se! dajem rec! 2.
sporazum, dogovor 3. arh. period, epoha
ahitleşmek1. uzajamno obe6ati, dati
rec (jedan drugom) 2. sporazumeti se, do-
govoriti se
ahitname a.p. ugovor, konvencija; pakt
ahize a. 1. prijemnik 2. telefonska slu-
salica
ahkam a. 1. misljenje, prosudjivanje;
sud, zaklucak; - çıkarmak 1) proricati,
predskazivati 2) iznositi neosnovane
tvrdnje; - ından geçilmemek ne odstupati
od svog misljenje, ostati pri svome; - kes-
rnek dati kategorican sud 2. propisi; di-
rektive, instrukcije, naredjenja; rezolucije,
zakljucci 3. uslovi; norme
ahlaf a. potomci, potomstvo; naslednici
(na polozaju)
ahlaki moralan
ahlakılık moralnost, eticnost; pris-
tojnost, uljudnost
ahlaklı 1. uljudan, pristojan; pasten 2.
s ... karakterom, s .. naravi; fena - bir
adam covek lose naravi: melek - bir kız
devojka andjeoske naravi
ahlaksız 1. nemoralan, necastan; ne-
uljudan, nepristojan 2. beskarakteran, lose
naravi; bezobrazan
ahlaksızlık 1. nemoralnost, nemoralno
ponasanje; - yapmak nemaraina se po-
nasati 2. los karakter, losa narav; cudl-
jivost
ahlamak uzdisati; jecati, stenjati; kukati
ahlat (-tı) 1. bot. divlja kruska (Pirus pi-
raster); divlja kruska (plod) 2. arg. bukvan,
tikvan, zvekan
ahmak (-ğı) a. glupak, budala, idiot- -
ıbulur pos. nasla vreca zakrpu; - aldatan
pljusak, provala oblaka; - ısiatan sitna
kisa, rominjanje
ahmakça glupo, budalasto

i ahlak a. 1. moral, cudored, eticke ahmaklaşmak (o)glupaviti, (o) tupaviti

1 norme; - ını bozmak pakvarili se, izo-
ahmaklaştırmak ak. zaglupljivati
·l paciti se; - bozukluğu moraina isk-
! varenost, korumpiranost; - düşkünlüğü ahmaklık 1. glupost, blesavost 2. lu-
amoralnost, pad morale, izopacenost; - dost, budalastina. ludorija

22

ahraz a. nar. nem, gluvonem
ahret a. onaj svet, zagrobni zivot; -
adamı isposnik, pustinjak, usamljenik;
covek razocaran u ovaj svet; - boylamak
umreti, poci na onaj svet; - bilgisi es-
hatologija; - e gitmek preseliti se na onaj
svet, umreti; - yolculuğu smrt, putovanje
na onaj svet - eviadı v. -oğlu; usvojenik,
usvojen sin; - te on parmağı yakasında
olmak traziti od koga racuna na onom
svetu; - suali 1) dosadno, nepotrebno pi-
tanje 2) tesko, uznemirujuce pitanje; /-al -
suali sormak probiti kome glavu pi-
tanjima; ini yapmak (ili zen-
ginleştirmek) ciniti dobra dela
ahretlik 1 zagrobni, onosvetski ll us-
vojeno siroce; vaspitanik (sluzavka)
ahşap(-bı) a. drven, od drveta (most,
kuca); - işçilik stolarstvo; tesarstvo, drvo-
deljstvo
ahtapot(-tu) 1. zoo/. hobotnica (oc-
topus vulgaris) 2. med. polip, otok 3. arg.
muktas, gotovan, prisipetlja; - gibi na-
metljiv, dosadan
ahu p. 1. zoot. gazela (Antilope dar-
cas); - gözlü prelepih ociju, ociju kao u
gazele (a devojci) 2. fig. gazela (privlacna
devojka ili zena)
ahu dudu bot. malina (Rubus ideaus)
ahval(-li) a. stanje, situacija, polozaj;
dogadjaji, zbivanja; dünya - i situacija u
svetu; svetska zbivanja
ahzetmek ak. uzimati, dobijati, primati
ahzü ita a.p. arh. kupopradaja, trgovina
ahzu kabz p-a. prisvajanje imovine
aidat a. 1. prihodi, dohoci, prinosi 2.
cianarina
aldiyet a. odnos, veza, bu işin bana -
i yok ja sa tim nemarn nikakve veze, to se
mene netice
aile a. 1. porodica, familija, celjad; -
dostu poradieni prijatelj; - efradı clanovi
ajitasyon
porodice; - hukuku porodicno pravo; - i
smi prezime; - kurmak osnovati po-
rodicu; - kızı devojka iz dobre porodice; -
sahibi otac porodice, domacin; -terbiyesi
porodicno vaspitanje; - vakfı porodicno
imanje; porodicno zavestanje; - yar-
dımcısı jur. hranilac porodice; - yuvası
porodicno gnezdo 2. biol. familija (biljaka,
zivotinja) 3. jezicka familija 4. zena, sup-
ruga
ailece 1. sa celom familijom, po-
rodicom; yeni yılınızı - kutlar, selam su-
narım sa poradicom vam cestitam novu
godinu i pozdravljam vas 2. kao porodica,
porodicna; po porodici, na porodicu
ailecek nar. v. ailece
ailelik 1. za porodicu, po porodici; bir -
yemek obrok za jednu porodicu 2. v. ai levi
ailevi porodican, domaci
ait a. dat. koji se odnosi na; o, u vezi
sa .. ; koji pripada kome (cemu); koji setice
koga (cega); - olmak pripadati kome; ti-
cati se; odnositi se; bu, size - değildir
ovo se vas ne tice; ovo se ne odnosi na
vas; kitaplığımıza.- kitaplar knjige koje
pripadaju nasoj biblioteci; siyasi gö-
rüşmelere - belgeler dokumenta o po-
litickim razgovorima; ona - bir vazife nje-
gova duznost, duznost koja mu je pala u
deci
aitlik v. aidiyet
ajan 1. agent, predstavnik, zastupnik 2.
agent (policijski) 3. jur.dr:Zavni predstavnik,
zastupnik (u medjunarodnom sudu) 4. pri-
vatni detektiv
ajanda podsetnik, memorandum, be-
leznica, agenda
ajans 1. agencija (telegrafska, in-
formativna, trgovinska); 2. sediste agen-
cije, predstavnistvo; - haberleri agen-
cijske vesti 3. detektivski biro
ajitasyon .1. uzbudjenje, uzbudjenost 2.
med. nemir, uznemirenost
23
~rn
ajur-

ajur azur; rad sa supljikama; brosiran akaçlamak ak. isusivati, drenirati

povez
il
f ı
akademi 1. akademija (u raznim zna-
ajurlu azuriran, supljikav (rucni rad) cenjima); Güzel Sanatlar - si akademija
ak 1. beo, sed; - sakal bela brada 2. umetnosti; 2. stik. akt; -· yapmak raditi akt,
fig. cist; neporocan, cestit; - yüzle casno,
slikati obnazeno telo
cestito; yüzü - castan, cestit 3. u sastavu akademik akademski
bot. i zoot. naziva - ballı baba bot. mrtva
akademist akademac
kopriva (lamium album); - başkuş zoot.
usara, sovuljaga (asio flameus); - çam akademisyen akademik; clan aka-
ağacı bot. jela (Abies alba); - kuyruk sal- demije nauka
layan zoot. pastirica bela (Motacilla arba); akademya v. akademi
- nilüfer bot. lokvanj (Nymphaea alba); -
sarmaşık bot. poponac (Convolvolus); -
ak ağa ist. beli ev nuh (u harem u)
tilki zoot. polarna lisica (Aiopex lagopus) ll ak ağaç (-cı) bot. breza (Betula alba)
1. bela mrlja; mrena (u oku) 2. (ili gözün -
akait (-di) a. 1. katehizam, doğma 2. (ili
ı) beonjaca 3. belance (jajeta) 4. beline,
ilmi) teologija
belila 5. sedina, seda kosa, sedine; /-af -
düşmek 1) poceti sedeti (o kos i), bradj 2) akaju bot. mahagoni (Swietenia ma-
imati mrenu (leukom) - ı - karası kara be- hagoni)
lolik i crnokos (kaze se za onog ko ima
akak (-ğı) dijat. 1. korito; jaz, kanal,
sve valjano) - akça kara gün içindir post.
vada 2. odvodna cev
beli novac je za erne dane; - altın platina,
belo zlato; - Arap Arapin (za razlikovanje ak ala vrsta turskog pamuka (Goss-
od Crnca); - benizli bled; - ım derken ypium hirsutum)
bokum demek arg. uprskati; padati iz ak amber (siva) ambra
greske u gresku; - gözlü urokljiv, zlo-
pogledja; okrutan, svirep; nizak, podao; - ı akarnet a. 1 . neplodnost, ·besplodnost;
karası geçıtte belli olur post. na muci se
sterilnost; 2. fig. neplodnost, jalovost
poznaju junaci; - ı karadan seçmek raz- akan yıldız zvezda padalica, meteor;
likovati dobro od loseg; - koyunu gören
akar 1 a. nekretnine, nepokretna imo-
içi dolu yağ sanır izgled vara coveka; -
vina
koyunun kara kuzusu da olur u svakom
kukolju ima zita (i u bele ovce madje se akar2 ı 1. teku6i, protaeni 2. teean,
crno jagnje); - köpek kara köpek olos, zidak ll tecnost, fluid; - ı yok kokarı yok u
sljam, bagra; - sakaldan yok sakala gel- najboljem redu, besprekorno, tip-top
mek potpuno oronuti, onemocati; - sakal akar amber bot. amber drvo, storaks
kara sakal svi; i veliko i malo; - sıcak (Liquidanber orientalis)
paklena vru6ina
akarca dijat. 1. teku6a voda; recica, po-
aka dijat. v. a~a
toci6 2. med. fistula 3. topao izvor, toplice;
akabinde odmah, neposredno po 4. nar. tuberkuloza kostiju
akaç 1. odvodna ·cev; dren, slivnik 2. akar su 1. teku6a voda, reka 2. tok,
kanal, jaz, vada struja, bujica 2. niska od bisera; di-
jamantska ogrlica
akaÇiama isusivanje, odvodnjavanje,
drenaza akar yakıt tei:':no gorivo

24
 akıl

ak asma bot. 1. bela loza, pavit (Cie- ak da rı bot. proso (Panicum miliaceum)
matis vitalba) 2. divlja tikva (Br}lonia di-
ak demir kova no gvozdje
oica)
akdetmek ak. zakljuciti, sklopiti (ugo-
akasya bot. 1. akacija (Acacia) 2. bag-
vor, sporazum i si.)
rem (Robinia pseudacacia)
ak diken bot. pasdren (Rhamnus cat-
akbaba 1. zoo/. sup, lesinar (Vultur mo-
hartica)
nachus) fig. starac, starina; - ya dönmek
osedeti, posedeti ak doğan zool. (sivi) soko (obucen za
lov) (Falco rusticolus)
ak balık (-ğı) zoo/. klen (Leuciscus)
ak günlük 1. tamjan 2. (ili - ağacı) bot.
ak balıkçı! zoo/. bela caplja (Egretta
tamjanova drvo (Boswellia)
-.alba)
ak hardal bot. bela slacica (Sinapis
ak basma med. katarakt; cf. ak su
alba)
akbaş zoo/. morska guska (Bernicla)
akı tok, tecenje: struja, bujica
ak başlı beloglav; - yelve zool be-
akıbet a. 1 1. kraj, svrsetak 2. ishod, re-
. loglava strnadica (Emberizia le-
zultat, posledica, plod 3. sudbina, udes na
ucocephala)
kraju, napokan - ine uğramak doci u losu
ak benek (-ği) med. leukom, mrena situaciju
akciğeranat. pluca; - atardamarı pluc- akıcı f tecan, zidak; - madde tecno
na arterija; bilimi pneumologija; telo, tecnost 2. fig. lak, tecan (govor, stil);
-göbeği hilus pluca; - iltihabı zapalenje - sessiz tekuci suglasnik, likvid
mehuric; - toplardamarı plucna vena; -
akıcılık tecnost, lakoca, jasnost (go-
tüberkülozu (ili veremi) tuberkuloza
vora, stila); muz. blagozvucnost, har-
pluca; - zarı plucna maramica, porebrica
monicnost, melodicnost
akça 1 belicast, prilicno beo; - pakça
akıl (-klı) a. 1. razum, um, pamet; mud-
belaputa i lepuskasta, ljuı:ıka (devojka)
rost, razboritost; - hastalığı ludilo; - has-
akça2 1. arh. novac, para 2. ist. srebrni tanesi psihijatrijska bolnica, ludnica; -
novcic hastası umobolnik; zayıflığı sla-
akça ağaç bot. javor, klen (Acer) boumnost 2. pamcenje, secanje; ct. ha-
fıza; - defteri podsetnik, beleznica; -
akça kavak bot. bela topola (Populus ında kalmak (olmak, tutmak) ostati u se-
alba) canju, pamtiti, ostıiti u pameti 3. raz-
akçalı bogat, parajlija misljanje, rasudjivanje, prosudjivanje 4.
savet; /-dan/ - almak dobiti savet od
akça yel jugoistocni vetar
koga; /-al - danışmak(po) savetovati se s
akçe v. akça2 kime, konsultovati se; /-al - öğretmek 1)
akçıl 1. belicast, belkast 2. izbledeo, posavetovati, pou6iti, nagovoriti 2) uciti pa-
uvenuo meti, popovati: /-a/ -vermek dati savet,
posavetovati, sugerisati - - dan üstündür
akçıllanmak, akçıllaşmak izbledeti, ta arşa kadar eeliri oka bolje vide nego
uvenuti dva; /-ıl - ı almak 1) shvatiti, razumeti 2)
ak çöpleme bot. cemerika (Veratrum poverovati; /-ın/ - ını almak uplasiti, zast-
al bum) rasiti koga; obezglaviti; - almaz ne-

25
akılcı
verovatan; nepojmljiv, neshvatljiv, ne-
dokuciv; - ı başında razuman, pametan,
razborit; - ını başına almak opametiti se,
urazumiti se; osvestiti se; - ını başından
almak v. -ını almak; - ı başına dev-
şirmek v. -ını başına almak; - ı başına
gelmek 1) osvestiti se, doci k sebi, pribrati
se 2) urazumiti se oparnetili se; /-ın/ - ını
başına getirmek urazumiti koga; - ı ba-
şından gitmek izgubiti glavu, smesti se;
-ını başına toplamak v. -ını başına
almak; - ını beğenmemek ne driati do
cijeg misljenja; - ınla bin yaşa! halal ti
ideja (ironicno-za glupu ideju, zamisao); -
ının bir tahtası eksik (ili noksan) faii mu
jedna daska u glavi; - ı bakuna karışmak
vulg. utronjati se (od straha); /-laf-ın/ -ını
bozmak izgubiti razum, poludeti, po-
sasaveti (od posla, briga i si.) /-ın/ - ını
bulandırmak pomutiti kome razum; - ı
çalık nepromisljen, lakouman, lakomislen;
/-ın/.- ını çalmak zarko zainteresovati, za-
neti, ocarati (koga); /-ın/ - ını çelrnek 1)
odvratiti, odgovoriti, odvraciti od cega 2)
navesti na los put, zavest1, sablazniti; -
ından çıkmak isceznuti iz secanja, pasti u
zaborav; - ını dağıtmak izgubiti razum; -
ını değiştirmek predomisliti .se; /-ın/ - ına
dokunmak izbaciti, izvesti iz ravnoteze; -
ı durmak zbuniti se; spetljati se; - ına
düşmek dijal. pasti na um, prisetiti se
cega; /-al - erdirememek ne moci shva-
titi; /-al -ı ermek razumeti, shvatiti; - ına
esmek pasti na pamet, sinuti (o ideji); du-
nuti u glavu; - etmek smisliti, dosetiti se;
dovijati se (kako raditi, postupati); -ı evvel
veoma pametan; iron. pametnjakovic; - ı
fikri imtihanda on misli samo na ispit; - ı
fikri birbirine karışmak zbuniti se, zap-
resti se, pomesti se; - fukarası glupak,
idiot; /-ı/ - ından geçirmek (po)razmisliti,
promozgati; - ından geçmek doci, pasti
na pamet; - ına geleni yapmak nep-
romisljeno postupati, cinili sve sto padne
na pamet; -ına gelmek pasti na pamet,
setili se, sinuti (misli); - a gelmez nesh-
vatljiv, neobjasnjiv, nepojmljiv; - ına ge-
26
tirrnek 1) /-ı/, -ın/ podsetiti, podsecati
koga 2) /-ı/ setili se cega; - ı gitmek zbu-
niti se, smesti se; - ına hiffet getirmek
poludeti, skrenuti pame6u; - hacası iron.
savetnik, mudrijas; - için tarik (ili yol) bir-
dir post. za mudrog je samo jedan put; - ı
kabul etmek 1) shvatiti, razumeti 2)
predstaviti sebi, zamisliti; - ını kaçırmak
poludeti; - karı değil nerazuman; - ı ka-
rışmak zbuniti se, ne znati sta ciniti; - ını
kaybetme k 1) izgubiti glavu, raspametiti
se 2) izlapeti; /-ı/- ı kesrnek uveriti se u.. ;
shvatiti, pojmiti, formirati misljenje; /-ı/ -
ına koymak 1) nagovarati, navoditi; su-
gerisati 2) cvrsto resiti, postaviti cilj; -
kumkuması (ili kutusu) 1) cudo od de-
teta, vunderkind 2) iron. mudra glava; - ı
oynamak (ili - ını oynatmak) poludeti; -
para ile satılmaz parnet je urodjena, nak-
nadno se ne stice; - sağlığı med. men-
taina higijena; - ı saplanmak stalno misiili
na odredjenu stvar, biti okupiran mislima o
cemu; /-ı/ - ına sığdıramamak ne moci
-shvatiti, ne mo6i pojmiti; -a sığmaz ne-
zamisliv, nepojmljiv, neshvatljiv; -ı sıra po
njegovom misljenju, on misli. .. ; - ına sin-
rnek urezati se u secanje; - ını şaşırmak
poludeti; - ı takılmak v. -ı saplanmak; - ı
tepesinden yukarı rasejan; - ının te-
razisi bozulmak otupaviti, pobenaviti; -
tereleili sasav, eaknut, pomeren; - ına
turp sıkayım! ti 6es nesto da mi kazes! -
var (ili mantık) var sta je tu nejasno?
mu6ni malo glavu! - a yakın prihvatljiv, ra-
zuman, razlozan (rec, misao i si.);- yaşta
değil, baştadır post. parnet nije u starosti
vee u glavi; /-al - ı yatmak poverovati u
sta; uveriti se, ubediti se; - a yelken
etmek praviti gluposti, postupati nep-
romisljeno; - ı yolundan çıkmak poludeti,
skrenuti pamecu; - ın zincirini koparmak
izgubiti razum; -ından zoru var on je po-
benavio
akılcı 1 umni, misaoni, duhovni ll fi/. ra-
cionalist
akılcılık til. racionalizam

akıl dışı 1. nerazuman 2. iracionalan
akıl dışı umnjak (zub)
akıllandırmak ak. urazumiti
akıllanmak opametiti se, urazumiti se
akıllı pametan, uman, bistar, razborit; -
davranmak pametno postupati; - düş­
man akılsız dosttan iyidir (ili yeğdir) pa-
metan neprijatelj je bolji od glupog pri-
jatelja; - geçinmek praviti se pametan; -
köprüyü arayıncaya dek deli suyu
geçer dak pametan trai:i most, lud predje
preko reke; - uslu trezven, razborit
akıllıca razumno, razborito, trezveno
akıllılık razumnost, mudrost, bistrina,
trezvenost, razboritost, promisljenost; -
etmek postupati razumno, (razborito, trez-
veno); - taslamak praviti se pametan;
mudrovati, mudrijasiti
akılsız nerazborit, nepromisljen; glup,
budalast, sasav; - başın cezasını ayak
çeker pos/. ko nema u glavi ima u no-
gama
akılsızca glupo, nerazborito, nep-
romisljeno
akılsızlık glupost, nerazboritost,. nep-
romisljenost; lakomislenost; - etmek pra-
viti gluposti, nepromisljeno postupati
akım 1. tok, proticanje, 2. fiz. struja,
tok; doğru - stalni tok 3. /it. arhit. ten-
dencija
akımtoplar akumulator
akın 1. voj. napad, nalet; juris 2. (pljac-
kaski) pohod; upad 3. fig. potok, bujica; in-
vazija, navala, tiska; - - u grupama, ma-
sovno; /-af - etmek 1) napadati, jurisati 2)
slegati se, tiskati se (o svetini) 4. sp.
napad; bir - ı durdurmak (ili kesmek) za-
ustaviti (preseci) napad
akıncı 1. pljackas, otimac; provalnik 2.
ist. akindi:ija (pripadnik jurisne konjice koja
je upadala u neprijateljske zemlje) 3. na-
pada<'; (u fudbalu)
akis
akıncılık ist. upad, prepad (akindi:ija u
neprijateljske redove pre pocetka borbe)
akındırık dijal. smola
akıntı 1. tok; struja; - aşağı nizvodno;
- ya bırakmak (kendini) prepustiti se
toku dogadjaja; - ya kürek çekmek fig.
traciti snagu, uzalud se truditi; - yukarı
uzvodno 2. med. fluks, odliv 3. arhit.
nagib, pad, kosina (krova)
akıntısız miran, tih, stajaca (voda)
akış tecenje; tok (i fig); - yukarı uz-
vodno; olayların -ı
tok dogadjaja
akışkan fiz. tecan, fluidan
akışkanlık fluidnost, i:itkost
akıtma 1. gl. im. od akıtmak; - deliği
teh. ispust, otvor visoke peci (za is-
pustanje topljenog metala); - demir liveno
gvoi:dje 2. beli belge, lisa, evet (na celu i:i-
votinje) 3. naziv poslastice (slicne kadaifu)
4. ukras na plafonu (od gipsa) 5. ogrlica
(od vise zlatnih lancica) 6. siroka zlatna
narukvica (sa motivima) 7. camova smola
akıtmak ak. 1. tociti, sipati; prolivati, Iili
(suze, krv}; ukapati; içine - skrivati, ni-
kome ne pakazivali (tugu, suze i sf.) 2. liti,
izlivati (metal) 3. fig. rasipati, traciti, cer-
dati; spiskati (novac, imovinu)
akıtmalı s lisom, lisast (konj, vo)
akide a. 1. vera, veroispovest; - si
bozuk otpadnik 2. til. jur. dogma
akik (-!)i) a. min. ahat
akil a. uman, razuman, pametan
akilane a-p. v. akıllıca
akim a. 1.neplodan, sterilan, jalov; ne-
radan 2. bezuspesan, neuspesan, uza-
ludan; - kalmak 1) ostati bez dece, nep-
lodna (o zeni) 2) ostati bez rezultata, pasti
o vodu (zamisao, plan)
akis (-ksi) 1. odsjaj, odblesak, ref-
leksija; odsev; - kabiliyeti reverzibilnost
2. odjek, eho; - uyandırmak pobuditi,
27
ak it

naci odjek (u stampi i si.) 3. suprotnost, akliyat (-tı) a. znanje zasnovano na ra-
oprecnost; /-ın/- ine nasuprot cemu; sup- sudjivanju
rotno od; - ini söylemek protivureciti,
akliye a. 1. dusevne bolesti 2. psi-
suprotno govoriti 4. pretvaranje; pre-
hijatrijska bolnica 2. fil. racionalizam
inacavanje, preinaka; 5. log. konverzija 6.
refleks, reakcija akliyeci psihijatar

akit (-kdi) a. 1. ugovor, pogodba, spo- ak madde anat. bela supstancija

razum; - yapma va'di jur. preliminarni mozga
ugovor; çok taraflı - ler multilateralni ugo- akmak(-ar) 1. teci; liti, prolivati se 2.
vori; iki taraflı - ler bilateralni ugovori 2. prosipati se (o pesku, zitu) 3. curiti; kapali
brak,·vencancje; -in bozulması 1) raskid 4. pr9laziti, teci (o vremenu) 5. slivati se,
ugovora 2) raskid braka teci (nanize), isticati 6. spustati se, padati
akit (-di) a. ugovarac, ugovorna strana; (o zvezdama padalicama) 7. dat. pohrliti,
nagrnuti, pokuljati 8. iskrzati se, otrcati se
ak kan anat. limfa
(o tkanini) 9. arg. strugnuti, kidnuti, uhvatiti
ak karınca zoo/. termit maglu 1O. dijal. dat. gajiti simpatije, imati
natlonost akacak kan damarda durmaz
ak kavak (-ğı) v. akça kavak
izr. niko ne moze pobeci od sudbine; sto
ak kefal zool. ukljeva, belica (Aiburnus) je sudjeno, to ce te snaci; akan sular
ak kor usijan, uzaren; durdu vise nema sta da se kaze; nema
mesta prigovoru; akmasa da damlar bolji
ak korluk usijano stanje, belo usijanje
je mali profil nego nikakav; ako ne tece
ak'kuyruk (-ğu) vrsta belog caja ono bar kaplje
aklama jur. rehabilitacija, oslobadjanje ak mantar bot. bela pecurka (Agar-
od optuzbe cicus campestris)
aklamak ak. 1. belili (rublje) 2. jur. op- akanitin far. otrovna materija od jedica;
ravdati rehabilitovati koristi se u farmaciji
aklan 1. nagib, strana, sırmina 2. geog. akont fin. akonto; rata
sliv
akordeon muz. harmonika 2. nabor,
aklanmak 1. postali beo, pobeleti, ocis- plise
titi se (o rublju) 2. biti rehabilitovan 3. izaci
akordeoncu harmonikas
cist (iz afere)
akort (-du) 1.muz. udesavanje, usk-
aklaşmak (po)beleti, postali beo ladjivanje, stimovanje; - anahtarı (ili çe-
aklen a. prema razumu, razumno kici) kljuc za stimovanje; - u bozuk ras-
timavan (instrument); - u bozuk orkestra
aklı sa belim mrljama (tackicama, crta-
gibi svako po svome; ko u cekic, ko u na-
ma, prugama); - karalı crno-beli; saren
kovanj
aklık 1. belina, 2. bela mrlja 3. belilo,
akortçu stimer (klavira)
bela sminka
akortlamak ak. uskladjivati, stimovati
aklıselim a-p. zdrav razum; cf. sağ­
(muz. instrumente)
duyu
akortlu uskladjen, nastimovan
akli a. mentalni; umni; - hastalıklar
mentalne bolesti akraba a. 1 rodjak, srodnik; - lar rod-

28

bina, rodjaci, sojta; - sayılmak smatrati se
za rodbinu, biti ubrajan medju rodjake;
yakın - biizak rodjak ll srodan; jed-
norodan, istorodan; - diller srodni jezici
akrabalık srodstvo; redbina
akran a. vrsnjak, ispisıiik; skolski drug;
- ından geri kalmak zaosta (ja) ti od svo-
jih vrsnjaka - - dan azar izr. los primer
deluje zarazno
akranlık suvremenost
akreditif 1. akreditiv, kreditno pismo 2.
kred it
akrep (-bi) a. 1. zaaf. akrep, skorpija
(Scorpius); - gibi podmukao, zloban; -
kuyruğu bat. skorpijin rep (Scorpiurus) 2.
kazaljka nasatu
Akrep (-bi) astr. S-korpion (sazvezdje i
zodijacki znak)
akrobasi akrobacija, akrobatika
akrobat (-tı) akrobata
akrobatik akrobatski
akromatik ahramatican, bezbojan
akromatin akromatin
akromatopsi slepilo za boje
akromegali med. akromegalija
akropol (-lü) akropolj
akrostiş if. akrostih
aks osovina
aksak 1. hrom, sepav 2. fig. slab, mli-
tav; vu/g. kilav; - eşekle yüksek dağa çı­
kılmaz pas/. bez alata nema zanata
ak sakal 1. starac, starina 2. staresina
sela, kmet
aksaklık 1. hromost, sepavost, hra-
manje 2. fig. nedostatak; propust, omaska
aksam a. delovi; yedek - rezervni de-
levi
aksamak 1. hramati, sepati 2. fig. za-
ostajati, hramati (o poslu)
aksan 1. akcenat 2. nagl8sak
aksilik
aksata a. nar. trgovina; - etmek trgo-
vati
aksatmak ak. 1. odugovlaciti, otezati
sa cime; aksatmadan bez zastoja 2. ome-
tali, nanositi stetu
akselerometre akcelerometar
akseptans, aksaptasyon trg. akcept,
prihvatanje odgovornosti
aksesuar 1. teh. rezervni delovi; pribor
2. dodatni deo 3. paz. sin. rekviziti 4. putni
komplet (peskir, sapun, pribor)
aksesuarci paz. rekviziter
aksetmek 1. odjekivati, razlegati se,
oriti se (o glasu, zvuku) 2. dat. odbijati se,
prelamati se, odrazavati se (o svetlosti) 3.
fig. odjekivati; sirili se, prenositi se .(o
glasu, dogadjajima)
aksettirmek caus. od aksetmek
aksırık (-ğı) kijanje
aksırıklı: - taksırıkil arg. odrtaveo,
oronuÔ, bolesljiv
aksırma kijanje; - otu bat. rebrac, ki-
havica (Achillea pharmica)
aksırtmak caus. od aksırmak
aksi a. 1. suprotan, oprecan, protivan;
obrnut, obratan; - akıntı suprotna struja; -.
delil protivdokaz, protivargument; - fikir
oprecno, suprotno misljenje; - halde u
suprotnom slucaju, inace; - tesir suprotan
efekat 2. nepovoljan, negativan; nesrecan;
- gibi na nesrecu, na zalost; kao za inat;
- netice negativan, nepovoljan rezultat; -
tesadüf peh, udes, nesrecan slucaj 3.
tvrdoglav, zadrt; nezgodan, neprijatan, na-
opak (covek)
aksilenrnek protiviti se, prigovarati
aksileşrnek naopako postupati, inatiti
se, ostajati pri svome
aksilik (-ğı) tvrdoglavost, svojeglavost,
zadrtost; - etmek protiviti se, inatili se, os-
tajati pri svome 2. nesreca, zia sreca;
29
 aksine
smetnja, zapreka, poremecaj; teskoca; bir
- çıkınazsa ako ne. iskrsne neka teskoca
(smetnja)
aksine a. obrnuto, obratno, suprotno,
naopako; - gitmek suprotno (naopako) ra-
diti, suprotno postupati
aksisedaa. eho, odjek, odziv; - ver-
mek odjekivati, odjeknuti (i fig.)
aksiyem mat. aksioma
aksiyon 1. fin. deonica, akcija 2. po/.
akcija, delovanje 3. poz. radnja, akcija; -
birliği /it. jedinstvo radnje
aksiyener fin. akcionar
aksolunmak pass. od aksetmek
ak söğüt(-dü) bot. bela vrba (Salix
alba)
ak su nar. med. ocna mrena, katarakt
aksülamel a. reakcija; - yapmak re-
agovati
ak sülümen hem. zivin sublimat
akşam ı vece, vecer; - dan - a svake
veceri; iz veceiri u vece; - ları uvece, s
veceri; - ı bulmak (ili etmek) v. ak-
şamlamak; - larınız harolsun! v. iyi - lar;
- karanlığı vecernji sumrak, suton; - kır­
mıziiğı vecernji sjaj, sjaj sunca na smiraju;
- kızıliiğı vecernje rumenilo; - müziği se-
renada; - namazı vecernja molitva, ve-
cernje; - olmak nastati, nastupati (o ve-
ceri), smrkavati se; - rüzgarı zapadni
vetar, vecernji vetar; - üstü (ili üzeri)
predvece; k veceri; - vakti vece, vecernji
sati; - yemeği v. yemek; - yıldızı ve-
cernja zvezda, vecernjaca; ct. Zühre; iyi -
lar! dobro vece! ll uvece; öbür - prek-
sutra navece; yarın - sutra uvece -
ahıra, sabah çayıra nista ne zna osim da
jede i spava (o bezbriznom ili lenjom co-
veku); - demez sabah demez on nema
predstavu o vremenu; - dan kavur sa-
baha savur sve sto zaradi odmah potrosi;
- sabah danonocno, uvek, stalno; - a sa-
ı· 30
baha odmah, ocas, zacas; uskoro, svakog
casa; - dan sonra merhama! fig. sad je
sve kasno; sto nisi ranije rekao?; - ye-
diğini sabaha unutmak biti veoma za-
boravan
akşamcı 1. aksamdzija (koji s veeeri re-
dovno pije) 2. nocni radnik, radniks nocne
smene 3. nocni strazar 4. onaj koji rano
leze
akşamcılık 1. vecernja pijanka (rakija i
meze) 2. nocni rad; vecernja smena
akşam güneşi 1.sunce na smiraju (za-
lasku) 2. fig. suton, poslednje gadine zi-
vota 3. zutoridjasta boja
akşamki vecernji
akşamlamak 1. omrknuti, ostati do ve-
ceri 2. provesti negde vece 3. kasno se
pojaviti, kasno izaci (o mesecu)
akşamiatmak ak. zadr:Zati koga do ve-
ceri
akşamieyin uvece, navece
akşamlı; - sabahlı danonocno, uvek,
svako jutro i vece
akşamlık za vece, namenjen za vece;
vecernji (o odelu i si.) - sabahlık uskoro,
svakog casa, samo sto nije;
akşam setası v. gece setası
akşın 1. belicast 2. biol. albino
akşınlık biol. albinizam
aktar a. travar, trgovac lekovitim tra-
vama 2. trgovac (radnja sa sitnem robom)
aktarıcı prepokrivac kuca, kro-
vopokrivac
aktanlmak pass. od aktarmak
aktarım v. aktarma
aktarlık 1. trgovina lekovitim travama 2.
lekovito bilje
aktarma 1 1. presedanje (iz jednog pre-
voznog sredstva u drugo) 2. pretovar 3;

prepokrivanje (krova) 4. pretakanje, pre-
sipanje 5. agr. preoravanje, drugo oranje
6. fin. transfer, prenos 8. tranzit, os-
lobodjenje od carine; - eşyası tranzitna
roba 9. prevrtanje, pretrazivanje 1O. sp.
predavanje, prebacivanje (lopte) 11. sp.
transfer 12. zaplenjivanje (broda) 13. poz.
adaptacija, prerada; - yapmak 1) pre-
sedati; promeniti (voz) 2) prenositi, pre-
mestati; transportavali 3) fin. prenositi
aktarma2 prenet, preuzet, Gitiran (teks!,
podatak i si.)
aktarmak ak. 1. prenositi, premestati,
prevoziti 2. pretovarati (robu, teret) 3. pre-
pokrivati (krov) 4. pretakati, presipati (tec-
nost) 5. preoravati (polje) 6. fin. prenositi
7. prevrtati pretrazivati (dzep i si.) 8. sp.
predavati, dodavati, prebacivati (loptu) 9.
citirati, navoditi 1O. preradjivati, adaptirati
(scenario, tekst) 11. muz. transponovati,
prevesti na drugi glas
aktarmalı s. presedanjem; - tren voz
sa presedanjem
aktarmasız bez presedanja, direktan
(voz, avion)
ak tavşan zool. pustinjski skocimis (Ja-
culus Jaculus)
aktif 1aktivan; ll fin. aktiva
aktinyum hem. akliniyum
aktör glumac
ak töre moral; cf. ahlak
aktörlük glumacka delatnost, glumacka
profesija; - etmek fig. glumiti, pretvarati
se
aktris glumica
aktüalite 1. stvarnost 2. aktuelnost, sa-
dasnjost; cf. günvelik
aktüalizm geol. fi/. aktualizam
aktüel 1. aktuelan, savremen; sadasnji:
ct. güncel 2. stvarni, pravi
akupunktur v. aküpünktür
ala
akustik H:!i) 1 1. akustika 2. akusticnost
ll akustican; - mayın akusticna mina
akut med. akutni (o bolesti)
akuzatif gram akuzativ
akü akumulator
akümüliitör el. akumulator
aküpunktür akupunktura
avam a. arh narodi, plemena
akvarel slik. akvarel
akvaryum akvarijum
ak yel geog. jugozapadni vetar
ak yıldız mar. v. Çoban yıldızı
ak yuvar tiziol. leukocit
aı1 1 alev, otvorenocrven, rumen, ru-
zicast; - at alat, ridjan (koni); - bayrak
aleva zastava (turska) ll 1.ruz za lice, kar-
min 2. rumen, rumenilo 4. porodiljska
groznica 5. ridj, alatası (konj); - ı - moru
mor (ili - ı - ına, moru moruna) 1) crven,
pocrveneo 2) uzbudjen, razdrazen; - el-
maya taş atan çok olur mnogo je za-
vidljivaca koji zele de naskode uspesnom;
- giymedim ki alınayım ja stim nemarn
nista, to se mene ne tice; nista nisam
zgresio da bih odgovarao; - gömlek giz-
lenemez post. ako koza laze, rog ne laze;
- kiraz üstüne kar yağmış sve se moze
desili
aı2 lukavstvo, podvala, prevara; ct. hile
al (-li) a. ı familija; vladarska loza, di-
nastija ll visok, uzvisen; uzoran; ugledan
ala 1 1. raznobojan, sa ren 2. pegav, s
pegama 3. svetlokestenjast
aıa2 - - (hey)! uzv. kojim se pravi buka
prilikom zajednickih poslova; - - ya kalk-
mak galamiti, larmili
ala ı divan, prekrasan, adlijan ll lepo,
divno, prekrasno; ne - ! divno!
ala bacak konj sa belim pegama (na
nogama)
31
·rı;.iiı !i '
ı' ala balık
ala balık (-ğı) zoof. pastrmka (Salmo
trutta)
alabanda 1. mor. bok brbda 2. unut-
rasnji zid broda 3. ostro okretanje broda 4.
(ili - ateş) plotun s boka broda 5. arg. buk-
vica, vakela, grdnja; - vermek izgrditi na
pasja usta, ocitati vakelu; - yı yemek nar.
dobiti grdnju
ala baş dijaf. bot. keleraba (Brassica
oleracea gongylodes)
alabildiğine kolikogod je moguce, iz
sve snage; sto je moguce brie; pre-
komerno, neizmerno, maksimalno; - koş­
mak besomucno trcati; göz - kolike pog-
led moze da dosegne
alabora mor. 1. prevrtanje, preturanje
2. podizanje jedara 3. podizanje vesaia (u
znak pozdrava) 4. izvlacehje mreze (s
ribom);/-ı/- etmek 1) prevrnuti (camac) 2.
dizali Oedra) 3. podici vesla (u znak pozd-
rava) 4. izvuci mrezu (s ulovom); - olmak
1) prevrnuti se 2) zbuniti se, pornesti se 5.
fig. poremecaj (poslova i si.)
alabr~s "kao cetka" (kosa, frizura mus-
karca)
alaca1 1 1. V. ala 1 (1:'2.); - at CiJaS
(koni); - bulaca veoma saren; - gölge
polusenka; - karanlık sumrak, suton, po-
lumrak 2. nestalan, kolebljiv; - dostluk la-
bavo prijateljstvo ll 1. fig. cud, narav, pri-
roda 2. sarenilo boja, sarolikost .3. dijaf.
raznobojl')a tkanina 4. pega, mrlja 5. ne-
postojanost cudi; podmuklost, podlost;
cudljivost 6. u sastavu bot. i. zoof. naziva;
- ağaçkakan zoof. detlic sareni {dend-
rocopus major); - baykuş zool. sumska
sova (Strix aluco); - karga zoof. gacac,
poljska vrana (Corvus frugilegus); - kar- ·
gaya borçlu fig. zaduzen preko glave; -
menekşe bot. dan-i-noc (Viola tricolor)
alaca2: - verece primopredaja
alaca akik min. oniks
alaca balıkçılzoo/. siva caplja (And-
reola ralloides)
32
alaca doğan zoof. soko sivi (Falko pe-
regrinus)
alacak (-ğı) dug, potrazivanje; -davası
tuzba za naplatu duga; - olan primalac
(pisma); - ı olsun (benden); platice mi
on; pokazacu mu ja; /-dan/ - ım var du-
guje mi, duzan mi je, potrazujem od ... ; -
ına şahin, vereceğine karga neustrasiv
poverilac, a oklevajuci .duznik (kad se za-
duzuje-soko, a kada vraca - vrana)
alacaklandırmak ak. posudjivati, davati
u zajam; kreditirali
alacaklı ;;;ajmodavac, poverilac; kre-
ditor; :- bakiyesi kreditni saldo; - lar he-
yeti odbor kreditera
alacalamak ak. bojiti (raznim bojama)
alacalanmak 1. postali pegav 2. fig.
menjati boju lica; pobledeti, pocrveneti (od
uzbudjenja) 3. kalebati se, oklevati
alacalatmak ak. isarati; umrljati, popr-
skati; tetovirati
alaca h v. alaca 1 (1.2); - bulacalı
veoma saren, drecav; - kum taşı min. sa-
reni pescanik
alacalık 1. sarenilo; fig. nepostojanost
(karaktera); dvolicnost; podlost; cudljivost
2. suton, sumrak
ala çam bot. smrca (Picea excelsa)
alaçık (-ğı) dijaf. senica, venjak
alafranga alafranga, na evropski naCin;
evropski; - yemek evropsko jelo; - saat
evropsko vreme; - nın bebesi arg. ba-
lavac, zutokljunac
alafrangalık 1. evrposki nacin zivota
(misljenja·, odevanja) 2. snobizarn
ala geyik zool. sareni jelen, jelen lo-
patar (Dama dama)
ala gün dijaf. oblacan dan, tmurno
vreme (o letu)
alaimisema a. duga; cf. gök kuşağı

alaka a. 1. veza, odnos; ucesce; 2. za-
nimanje, interesovanje; /-af - göstermek
pokazivati interesovanje, zanimati se za ... ;
- sını kesrnek 1) izgubiti zanimanje, in-
teresovanje 2) /-laf izgubiti, prekinuti vezu;
- uyandırmak pobuditi interesovanje,
paznja; - nıza teşekkür ederim hvala
vam na brizi (paznji); - görmek naici na
razumevanje 4. naklonost, simpatija
(prema kome) 5. hem. afinitet
alakabahş a.p. zanimljiv, interesantan
alakadar a.p. zainteresovan; - etmek
zainteresovati, pobuditi interesovanje; /-laf
- olmak interesovati se, zanimati se; bri-
nuti se,
alakalandırmak interesovati, zanimati
alakalanmak s ile. 1 . interesovati se,
zanimati se; ct. ilgilenmek 2. zaljubiti se
alakah 1. zainteresovan 2. povezan s
cime; umesan (u nesto) 3. zaljubljen 3.
nadlezan; - makamlar nadlezne iristance
4. saosecajan, boleciv, paZijiv
ala karga 1 zoo/. sojka, krestalica (Gar-
rulus glandarius) 2. nar. svraka
alakart alakart (obedovanje)
alakasız nezainteresovan; nepazljiv,
neosetljiv, ravnodusan
alakasızca nezainteresovano; rav-
nodusno, hladno
alakasızlık nezainteresovanost; rav-
nodusnost, apatija
alakok meko kuvano, rovito (jaje)
alalamak ak. maskirati, kamuflirati
alalanmak pass. od alalamak
Alaman nar. v. Alman
alamanab 1 mor. ribarski brodic 2. (ili -
ağı) alov, mreza
alarnet (-ti) a. 1. znak, signal; 2. predz-
nak; simptom; hast!llık -i simptom bolesti
3. simbol, marka; karakteristika, svojstvo;
alaturka
-i farika ek. zastitni znak, fabricki zig 4.
znak, oznaka, beleg 5. cudo nevidjeno, 6.
znamenje; predskazanje
alametifarika· osm. 1. trg. zastitni znak
2. fig. posebno svojstvo
alaminüt brzo, trenutno, instant Gelo)
alan 1 1. (otvoren) prostor, polje 2. trg;
ct. meydan 3. fig. polje, oblast, domen,
sfera; plan; bilim - ında u oblasti nauke;
politik· -da na politickom planu 4. (ili
orman - ı) proplanak 5. geom. povrsina,
kvadratura; daire - ı povrsina kruga 6. fiz.
polje (magnetno i si.); 7. /ing. areal, zona
8. sp. igraliste, teren
alan2 kupac; - - a kupac do ku pea
alan3 - talan (ili taran) u potpunom ne-
redu, ispreturan, naglavce okrenut; ct. kar-
makarışık; - - etmek napraviti nered,
naglavce okrenuti
alan topu sp. tenis
alarga 1 mor. otvoreno more, pucina; -.
ya çekilmek (ili çıkmak) otisnuti se na pu-
cinu; - durmak fig. ne mesati se, drZati se
podalje; - etmek 1) izaci na otvoren,o
more 2) arg. povuci se, strugnuti, zbrisati;
- da yatmak usidriti. se na pucini ll 1.
cuvaj se, ne prilazi! 2. gubi se!
alarm voj. uzbuna, alarm; - düdüğü si- ·
rena za uzbunu; - işareti alarmni signal; -
zili zvono za uzbunu
ala sulu dijal. 1. poluzreo, nedGzreo (o
vocu)2. nedokuvan
al aşağı etmek /-ı/1. svrgnuti, ukloniti
2. oboriti, srusiti, svaliti
alaşım hem. smesa, legura (metala)
alaşımlamak legurisati
ala tav nar. vlaznjikav (o zemljistu, tlu)
alaturka 1. alaturka, na turski nacin; -
müzik turska muzika; - yemekler turska
kuhinja, turska jela 2. fig. neuredan, nes-
redjen, bez reda
33
alaturkacı
alaturkacı 1. pevac uz tursku muziku 2.
ljubitelj alaturka muzike
alaturkalaşmak ponazati se alaturka
alaturkalık turski nacin zivota; turski oi~
caji, turske navike
alavere 1. zbrka, darmar, tarapana,
gu:Zva; cf. kargaşalık 2. pr~nosenje iz ruke
u ·ruku (prilikom istovara, utovara i si.) 3.
preprodaja 4. transakcija, berzanska igra
- çevirmek (ili yapmak) igrati prljavu igru,
praviti smicalice; - tulumbası usisna
pumpa
alavereel spekulant, nakupac
alay 1 1. mnostvo ljudi, svetina, rulja;
jato; - - u gomilama; bir - mnostvo, ve-
lika kolicina, sijaset 2. povorka, svita,
pratnja; procesija, litija; - elbisesi uni-
forma 3. voj. puk - beyi ist. nacelnik zan-
darmerijskog puka; - karargahı pukovski
stab; - komutanı komandant puka 4. svi;
- ımız svi mi; - ımızı çağırdılar sve su
nas pozvali; - malay svi zajedno; arg. sva
bagra, sav olos
alay2 ruganje, podsmeh, ismejavanje; 1
-ıl - a almak narugivati se, podsmevati se
kome; ismejavati koga; sprdati se s kime; 1
-la/ -etmek terati s kime segu; - geçmek
arg. sprdati se, zezati se; - gibi gelmek
biti neverovatno; zvueati kao sala; - kes-
rnek v. - etmek; /-ın/ - ında olmak ne
shvatati ozbiljno, neozbiljno se odnositi
(prema poslu i si.); - ın sırası değil nije
vreme za salu, sala nije ne mestu
alaybozan ist. fitiljno oruzje (puska,
top)
alaycı ı podrugljivo, podsmesljivo ll ru-
galo, podsmevac
alaycı kuş zoo/. arnerieki drozd (Nimus
polyglottus)
alaycılık podrugljivost, podsmesljivost;
zajedljivost
alaylş p. pej. izvestacenost, pa-
radiranje, lazno prikazivanje
34
alaylı 1 1. podrugljiv, podsmesljiv; za-
jedljiv; - - podrugljivo, ironicno; pakosno
alaylı2 1. samouk 2. arh. oficir (pro-
istekao od vojnika - bez vojne skole)
alaz nar. plamen; cf. alev
alazlama 1. gl. im. od alaziamak 2.
med. eritem, crvenilo koze
alaziamak ak. 1. opaliti, opeci, oprziti;
osmuditi ·2. izgoreti, sprziti (uzarenim
gvozdjem)
alazlanmak, alaziaşmak 1. opeci se,
oprziti se 2. zapaliti se, osuti se crvenilom
(o kozi)
albastı porodiljska groznica
albatr min. alabaster; cf. kaymak taşı
albatros zoo/. albatros (Diomedea exu-
lans)
albay voj. pukovnik; kurmay - ı stabni
pukovnik
albaylık pukovnicki cin; - yükselrnek
biti unapradjen u ·cin pukovnika, postati
pukovnik
albeni privlacnost, draiest, sarm
albenili privlacan, sarmantan; cf. alımlı
albinos albino
albora, albura v. alabora
albüm album
albümin biol. albumin, belancevina
albümünlü koji sadrzi albumin
alçacık anizak
alçak (-ğı) 1. nizak; - arazi nizina, ni-
zija; - basınç nizak pritisak; - kıyı (ili
sahil) obala sa blagim nagibom; - su se-
viyesi nizak vodastaj; - uçuş brisuci let
(aviona) 2. (ili - boylu) niskçıg rasta,
nizak, mali 3. fig. nizak (glas); muz dubok
(ton) - tan almak umirivati smirivati ljutog
(u razgovoru); korektno se drzati; -eşeğe •
kim olsa biner posl. niskog magarca
 alegorik

svako jase; u dobre mome stomak do varavati se 2. dat. biti u zabludi; arg. na-
zuba; - tan görüşmek smireno, mirno sesti 3. bot. provcetati, rascvetati se (pre
razgovarati, ne padati u vatru;· - tan ko- vremena) 4. razocarati se
nuşmak tiho govoriti
aldatıcı varljiv, obmanljiv, lazan
alçakça 1. prilicno nisko, onisko, 2.
aldatılmak pass. od aldatmak
podlo, nitkovski
aldatış, aldatma 1. gl. im. od aldatmak
alçak gönüllü skroman, umeren; jed-
2. sp. varka, lukavstvo, majstorija
nostavan, prost
aldatmaca smicalica, podvala, trik;
alçak gönüllülük skromnost, ume-
zam ka
renost; jednostavnost
aldatmak ak. 1. obmanjivati, pod-
alçaklaşmak v. bayağılaşmak
valjivati, varati 2. prevariti, varati (bracnog
alçaklık 1. niskost, nizak polozaj cega; druga) 3. zavarati, ublaziti (glad, zedj) 4.
nizak rast 2. fig. niskost, podlost, ne- slagati, ne odrzati rec 5. prevariti, zavesti
casnost (devojku)
alçalış 1. omalovazavanje 2. poruga, aldatmazlık istinitost, istinoljublje; tac-
s ramota nost
alçalma 1. gl. im. od alçalmak 2. fig. aldehit (-di) hem. aldehid
ponizavanje, ponizenje 2. geog. pov-
aldırış obzir, p8Znja; - etmemek ne
lacenje (vode); sleganje (zemlje, terena);
obracati paznju, na pridavati znacaj, ne
3. degradacija
obazirati se
alçalmak 1. spustati se, snizavati se 2.
aldırışsız ravnodusan, neosetljiv; ne-
geog. geol. slegati se; odronjavati se 3.
hatan, bezbrizan
poniziti se, ponizavati se
aldırışsızlık ravnodusnost, ne-
alçaltıcı ponizavajuci
osetljivost, nehajnost
alçaltmak ak. 1. snizavati, spustati
aldırmak 1. caus. od almak 2. dat. fig.
2.fig. ponizavati, poniziti
obracati paznju, pridavati znacaj 3. ak.
alçarak onizak, patuljast prebaciti, prevesti, povesti; onları Edir-
alçı min. gips, sadra /-ı/ - ya almak (ili ne'den lstanbul'a aldırdım povezao sam
koymak) staviti u gips ih iz Jedrana u Istanbul 4. ak. izvaditi, ods-
traniti (krajnike, kamen iz bubrega, slepo
alçıcı gipsar crevo i si.); çocuk- izvrsiti kiretazu
alçılamak ak. (za)gipsovati aldırmamak dat. ne obracati paznju, ne
alçılanmak pass. od alçılamak pridavati znacaj, ne obazirati se
alçılı sa gipsom; zagipsan, u gipsu aldırmaz ravnodusan, bezbrizan
alçı taşı gipsani kamen, kalcijum sulfat aldırmazlık ravnodusnost, bezbriznost,
nehajnost; -tan gelmek praviti se rav-
aidangıç (-cı)nar. zamka, klopka (prek-
nodusnim
rivena travom
aldırtmak caus. od aldırmak
aldanış, aldanma samoobmana, zab-
luda; greska alegori alegorija
aldanmak 1. prevariti se, varati se; za- alegorik alegoriean

35
aleksandrit

aleksandrit min. aleksandrit alemdar a-p. stegonosa, zastavnik,

barjaktar; 2.fig. stegonosa, pobornik,
aleksi med. aleksija, gubitak spo-
predvodnik
sobnosti za citanje
alemşümul (-lü) univerzalni; svetski
alelacele a. brzo, na brzu ruku
alenen a. otvoreno, javno
alelade a. ı obican, svakodnevni ll obic-
no, prosto, jednostavno alengirli arg. kicoski, picanski
aleiiidelik uobicajenost, svakodn'evnost aleni a. otvoren, javan; - satış javna
prodaja
alethesap a. trg. akonto
alenileşmek obelodaniti, uciniti opste
alelhusus a. narocito, specijalno
poznatim
alelıtlak a. uopste, uglavnom
alenilik javnost, publicitet; - e vurmak
ale.lumum a. uopste, v. genel olarak razglasiti, razotkriti, dati u javnost
alelusul a. po pravilu, po obicaju; nor- aleniyat a. v. alenilik
malno, pravilno
alerji med. alergija
alem a. 1 . zastava, barjak, 2. po-
aferjik med. alergiean (i fig.)
lumesec (na turskoj zastavi) 3. vrh mi-
nareta 4. znak, oznaka, simbol 5. ost- alessabah arh. odranog jutra
roperac, nadzak
alesta mor. spreman! gotovl (ko manda)
alem a. 1. svet; svemir; 2. svet prirode, . - beklemek cekali spreman, stajati u prip-
prirodno carstvo; bitkiler - i biljno carstvo, ravnosti; :- durmak biti na oprezu; - fero!
fauna; hayvanlar - i zivotinjsko carstvo, . spreman za sidro!; - tıramola! spreman
flora 3. narod; ljudi; javnost; - e ne? to se za zaokret! ·
nikoga ne tiee! bu işe- ne. der? sta ce na
alet a. 1. alat (ka), sprava, instrument;
to ljudi reci? 4. krug, sredina; ct. çevre;
orudje (i fig.); pribor, uredjaj; /-al - olmak
edebiyat- i knjizevni krugovi; siyaset - i biti orudje u' cijim rukama; /-ı/ bir - gibi
politicki krugovi 5. polo:Zaj, stanje; evlilik -
kullanmak (is)koristiti koga kao orudje 2.
i bracno sti:ınje; ne - desiniz? kako ste? deo (masine) 3. organ, deo tela; tenasül -
sta radite? 6. zabava, rı:izonoda; .;. etmek
i polni organ·4. arg. "alat", penis
(ili yapmak) prirediti zabavu (sedeljku); te-
. revenka - de 1) eh, kamo ... , da mi je; - alev 1. plamen; - almak 1) planuti,
de onu görseydim eh,. da sam ga video rasplamsati se, razbuktati se 2) fig. pla-
2) odrecnim recenicama; nikako, niposto, nuti, razbesneti se, razjariti se; - - rasp-
ni za. ceo svet; - de bir daha oraya git- lamsan, razbuktan; - cihazı voj. bacac
mem vise ne idem tamo ni za ceo svet! - plamena; - tırını plamena pec; - ke-
in ağzında bir parmak bal olmak biti silmek v. - almak 2. zastavica (na koplju)
predmet ogovaranja; - in ağzında sakız 3. fig. ljubavna vatra, sevdah - saçağı (ili
olmak biti predmet razgovora; - in ağzı bacayı) sardı stanje je · kriticno; nema
torba değil ki büzesin (ili büzülsün) spasa, sve je kasno
svetu se ne mogu zacepiti usta! - e sakat alevcik (-ği) 1. plamicak 2. fig. blesak,
dağıtmak fig. svakog uciti, svakome drzati sjaj
lekciju; /-ın/ - i var mı? da li to prilici? ide
Alevi a. isi. alevi!, pripadnik alevizma
li to? kendi - inde povucen u: svoj svet,
nezainteresovan za spolnje stvari Alevilik alevizam (siitska sekta)

36

alevlendirmek ak. 1. zapaliti, upaliti,
potpaliti; ateşi alevlendirdik patpalili smo
vatru 2. fig. raspaljivati, raspirivati: pots-
ticati, podstrekavati 3. fig. ozivljavati, os-
vezavati (zaboravljeno)
alevlenme 1. raspaljivanje, rasp-
lamsavanje 2. fig. jarost
alevlenmek .1. razgoreti se, rasp-
lamsati se, razbuktati se 2. fig. raz-
buktavati se (o strasti si.) 3. planuti, raz-
besneti se, razjariti se
alevii 1. plameni, koji bukti (plamti) 2.
. fig. naprasit, plahovit, nagao; besan raz-
jaren
aleyh a. samo u dat. i fok.; - imize pro-
tiv nas; - te protiv, u opoziciji; /-ın/ - inde
bulunmak (ili olmak) biti protiv koga,
drZati protivnu stranu; - ine dönmek stati
protiv koga, okrenuti se protiv koga; - te
olmak biti protivan (u raspravi i si.); - inde
söylemek govoriti protiv koga
aleyhtar a-p. protivnik; oponent
aleyhtarlık protivnost; opozicija
aleykümseUim a. mir s vama! (odgovor
na pozdrav seliimün aleyküm)
alfa 1 alfa; - dezentegrasyonu alfa~
raspadanje; - ışınları alfa-zraci; - par-
tikülü (ili taneciği) alfa-cestica
alfa2; - otu bot. alfa, africko kovilje
(Stipa tenacissima)
alfabe 1. alfabet, azbuka; - sırasıyla
po azbucnom redu; Mors - si morzeova
azbuka 2. (ili - kitabı) bukvar 3. fig. po-
cetak, osnova
alfabetik azbucni, abecedni; -. katalog
bibl. azbucni katalog
alg bot. alga
algarina mor. plovni kran
algı1 dijal. kasika za skupljanje opijuma
algı2 psih. percepcija, zapazanje, shva-
tanje
alım
algılamak ak. psih. opazati; shvatati,
poimati
algılanır fil. spoznatljiv, dostupan spoz-
naji
algılanmak pass. od algılamak
algılayıcı koji ima moc zapazanja
algınlık; soğuk - ı prehlada, nazeb
algorltma mat. algoritam
alıcı ı1. kupac, musterija, potrosac; cf.
müşteri 2. e/. transformatar 3. ra-
dioprijemnik 4. slusalica (telefonska) 5. pri-
malac, adresant 6. sin. kamera; - yö-
netmeni kamerman ll 1. prijemni,
prihvatni; - istasyon prijemna stanica 2.
teh. usisni; - tulumba reverzibilna pumpa
3. fig. opsen bajan; - gözÜyle bakmak
pazljivo; ispitivacki posmatrati; - kuş lo-
vacka ptica, soko; - melek andjeo smrti; -
verici onaj ko vraca sto je poklonio
alıç (-cı) bot. pitomi glog (Crataegus
azarol us)
alık ı glupav, tup, blentav; - - glupo,
blentavo (gledati i si.) ll zig, znak (na ov-
cama, kozama)
alıklanmak, alıklaşmak dobiti glup
izraz, stajati zabezeknut
alıklaştırmak ak. preneraziti, zapanjiti;
osamutiti
alıklık tupavost, glupost, budarastina
alıkoymak 1. ak. dat. ostaviti, zadrzati;
birini öğle yemeğine - zadrzati koga na
rucku 2. ak. ostaviti na stranu, (sa)cuvati,
pristedeti (novac) 3. ak. abi. suzbijati, ugu-
sivati, sprecavati (suze, smeh), potiskivali
(osecanja) 4. ak. zadrZavati koga; sizi çok
alıkoydum mnogo sam vas zadrzao 5. ak,
ab/. odbraniti, zastititi; spasiti, izbaviti
alım 1. uzimanje, primanje 2. kupovina;
- fiyatı kupovna cena; - satım ku-
poprodaja; trgovina 3. privlacnost, sarm 4.
· kapacitet; domet, domasaj
37
 alırncı poreznik; inkasant koji za dru- alış 1. gl. im. od almak; - fiyatı ku-
gog skuplja potrazivanja povna (nabavna) cena 2. propust, otvor 3.
alımlı privlacan, sarmantan; cf. cazibeli naplata, naplacivanje, ubiranje (poreza i
si.)
alımlılık privlacnost, sarm
alışık 1. dat. naviknut, priviknut, vican
alımsız neprivlacan, nesimpatican
2. pitom; pripitomljen (o zivotinjama)
alın (-nı) 1. anat. celo; - kemiği ceona
alışıklık navika; vicnost, poznavanje
kost 2. prednja strana, procelje; fasada 3.
fig. lice; - açık, yüzü ak castan, cestit; ob- alışılagelen kao obicno, uobicajeno; cf.
razan; - ı ak neporocan, posten; - akı bermutat
besprekornost, neporocnost, postenje; - alışılmak dat. bez/. od alışmak; her
ını çatmak namrstiti se, namrgoditi se; -
şeye alışılır
na sve se moze navici; covek
damarı (ili derisi) çatlamak izgubiti svaki
se na sve navikne
stid; - ı davut derisi bestidan, bezocanr,
bezobrazan; - düzlemi geom. frontalan alışılmış uobicajen, obican
plan; - karası 1) porok, bruka 2) nesreca, alışkan v. alışkın
peh; - ının kara yazısı zia sudbina, kob; -
alışkanlık 1. navika, navada 2. upu-
ını karışlarımi pokazacu ja tebi! (pretnja);
cenost, dobro poznavanje
samo to uradi (izazov); - ı pak cestit; -
teri trud, naporan rad; - teri dökmek ra- alışkı navika, obicaj
dili tezak posao, naporno raditi, znojiti se;
alışkın naviknut; vican, upucen
- teriyle kazanmak ziveti od svog rada,
zaradjivati znojem lica; - ı yukarıda gez- alışkınlık v. alışkanlık
mek hodati uzdignute glave; ponositi se alışma 1. gl. im. od alışmak 2. psih.
alındı priznanica; cf. makbuz vezba, vezbanje
alıngan preosetljiv, uvredljiv, koji sve alışmak 1. dat. navikavati se, naviknuti
primaza zlo se, privici se; havaya - aklimatizovati se
alınganlık preosetljivost 2. razgoreti se, rasplamsati se 3. pristajati,
lezati, pasovati 4. vezbati; trenirati 5. pri-
alıntı 1 . sirokog cela 2. siroke fasade
pitomiti se (o zivotinjama)
(zgrada, kuca) 3. drzak, bezocan, be-
zobrazan alıştırma vezba(nje); treniranje

alınlık 1. ukras za celo, dijadema 2. alıştırmak ak. dat. 1. navikavati, na-

arhit. ukras na fasadi 3. arhit. zabat, kal- viknuti, priviknuti; poducavati, upucivati 2.
kan uvezbavati, obucavati; trenirati 3. pri-
pitomiti, ukrotiti (zivotinju) 4. prilagoditi, po-
alınma 1 . gl. im. od alınmak 2. /ing. po-
desiti, doterati 5. muz. podesavati, sti-
zajmlivanje
movati (instrument); /-ı/ alıştırarak haber
alınmak 1. pass. od almak 2. dat. ab/. vermek oprezno saopstiti (neprijatnu vest)
primali za zlo, ljutiti se, vredjati se; (üs-
alış veriş 1. trgovina; - yapmak trgo-
tüne) alınma! ne zameri! ne uzmi za zto!
vati, kupovati 2. fig. odnos; - i kesrnek
·alıntı /ing. pozajmljenica, pozajmica prekinuti odnose
alın yazısı sudbina; cf. kader Ali: - paşa vergisi poklon koji iziskuje
alırlık
psih. prijemlijivost, receptivnost, zamenu; ha - Vaii, ha Veli - nije sija
sposobnost shvatanja nego vrat; svejedno je

38

ali a. 1. visok: visi; - makam visa ins-
tancisa 2. postovan, cenjen
alicenap a. velikodusan, plemenit
alicenaplık velikodusnost, plemenitost
alil a. arh. bolestan, sakat
alim a. ucen; mudar; ret. sveznajuci
(epitet za Alaha~
alim a. naucnik, ucenjak
alimallah a. kunem se, bog mi je sve-
dok: - gelmezsen seninle konuşmam
kunem se da necu s tobom govoriti ako ne
dodjes
alimce uceno, znalacki, kompetentno
alimlik V. bilginlik
alivre: - satış prodaja na rok; - sat-
mak prodavati po ugovoru, prodavati na
ro k
alizarin hem. alizarin (materija za bo-
jenje)
alize meteor. pasat, pasatni vetar; -
rüzgarları pasatni vetrovi
alkali hem. lu:Zina, potasa, alkalij
alkalik, alkalili hem. alkalican, lu:Zni
alkalimetre hem. alkalimetar
alkaloit (-di) hem. alkaloid
alkalölçerv. alkalimetre
alkım meteor. duga
alkış odobravanje; pljeskanje, ap-
laudiranje: aplauz, ovacija; - tufanı burne
ovacije; - tutmak 1) tapsati, aplaudirati 2)
bodriti (uzvicima); - tutturmak izmamiti
aplauz
alkışçı 1. pljeskac, 2. pej. ulizica, ula-
givac, laskavac
alkışlamak ak. pljeskati, aplaudirati;
odobravati
alkışianmak pobrati aplauze, naici na
odobravanje
Allah
alkışiatmak caus. od alkışlamak
alkol (-lü) alkohol: saf - cist alkohal
al koli k alkoholicar
alkolizm alkoholizam
alkollü alkoholni, od alkohola
alkolölçer alkoholometar
alkolsüz bezalkoholan: - içkiler be-
zalkoholna pica
Allah a. 1 1. Alah, Bog 2. kao odrediteli
izafeta pojacava znacenje odredjenog i
ima pridevsko obeleije; - ın ayazında po
ljutoj zimi; - ın sarhoşu notoma pijanica;
- ın zorbası okoreli tiranin ll uzv. ala!
bo:Ze moj! (za iznenadjenje, cudjenje i si.);
- ne de güzel hava ala je lepo vreme! -
ne de kokulu çiçek bo:Ze, kako je mirisan
evet!; - ım! bo:Ze moj; - tan 1) hvala
bogu, srecom, dobro je sto ... 2) od nas-
tanka, od rodjenja; /-al - acısın! neka mu
bog pomogne; bog mu se smilovao! - acı­
sını unutturmasın! bo:Ze, postedi od vece
nevolje! /-al - akıllar versin! neka te (ga,
ih) bog urazumi!; - - 1) bo:Ze moj! sto mu
gromova! (uzv. nezadovoljstva, protesta,
cudjenja) 2) ala! ala! (jurisni poklic turskih
vojnika); - abartmasın neka bog sacuva
od veceg zia (govori se onome ko se
jada); - aşkına! za ljubav boga, za ime
bo:Zje, zaboga! je li to moguce? - ba-
ğışlasın! neka ih bog sacuva! nek su :Zivi i
zdravi! (govori se kome pri pomenu dece
ili voljene osobe);- ın belası bo:Zja kazna,
bo:Zja kletva; - belasını versin bog te kaz-
nio, bog te prokleo! - belerinden sak·
lasın (ili esirgesin)! neka bog sacuva od
goreg! - bilir 1) to samo bog zna; ko zna!
2) izgleda, cini se; - a bin şükür! bogu
hvala i slava! - bir kunem se! (sizi) - bir
kocatsın! zajedno docekali starost! (go-
vori se mladencima); - bir söz bir dajem
rec (obecanje); - tan bulsun nek od boga
nadje! bog ga kaznio! - büyüktür 1) po-
uzdajmo se u boga 2) bog je milostiv; -
canımı alaydı bolje da sam umro! - ca-
39
 Allah

nını alsın bog te ubio! - cezasını versin vuştursuna gitmek otici na oprostaj (s
v. - belasın versin; - dağına göre kar nekim ko odlazi na put); - kazadan
verir bog svakom daje po meri; - derim beladan saklasın! neka bog sacuva od
ne znam sta da kazem, nemarn reci (za svakoga zia; - kerim bog je milostiv; -
nesto zamrseno); - dokuzda verdiğini kimsenin baŞına getirmesin ne dao bog
sekizde almaz sudbina se ne moze prek- nikome takvu nesrecu; - kolaylık versin!
rajati; - dört gözden ayırmasın boze, ne bog li pomogao! - tan kork! stidi se!
ostavi ih bez roditelja (o deci); - düş­ kakva sramota! - tan korkmaz bezdusan,
manıma vermesin ne daj to, boze, ni surov, okrutan; - korusun! boze, sacuvaj!
mom neprijatelju (kad je rec o velikom da bog sacuva! - kulu bozji rob, covek; -
zlu); - ecir sabır versin! neka va m· bog kurtarsın (seni)! bog neka li je na pomoc!
da snage da izdrz™;ite gubitak (forma sa- (kaze se nekome ko je u nevolji); - la-
ucesca); /-ı/ - eksik etmesin! bog mu yığını versin! 1) neka mu bog da zas-
dobro dao! (pri spominjanju usluge koju je luzenu kaznu 2) neka ga bog nagradi (za
neko ucinio) - eksikliğini göstermesin dobro delo) - manda şifalığı versin! salj.
hvala bogu sto je i tako; da nije goreg! - a bog mu dao bicje zdravlje! (onom ko
emanet bog ga (ih) sai':uvao! - emek- mnogo jede); - mübarek etsin! bog te
lerini eline vermesin! ne daj, boze, da ti (ga) blagoslovio; - müstahakını versin v.
propadne trud; - ın emri bozja volja; - ın - layığını versin; - ne verdiyse sta je bog
emriyle, peygamberin kavliyle povolji dao, sta se nadje (za jelo); - ömürler ver-
boga i reci proroka (pri sklapanju braka); - sin! ziv bio! neka ti bog da dug Zivot! (zah-
encamını hayır eylesin (ili hayreyleye) valjivanje); /-ı/ - övmüş de yaratmış lep
neka bog da uspesan kraj! - esirgesin (a) kao upis; /-al - rahatlık versin laku
boze, sacuvaj; boze sakloni! - etmesin ne · noc! - rahmet etsin (ili eylesin) pokoj mu
dao bog! - evi hram, bogomolja (dzamija, dusi! bog da mu dusu prosti! (pri spo-
crkva); - gani gani rahmet eylesin (ili minjanju pokojnika); - ın rahmetine ka-
etsin) bog da mu prosti! vecna mu slava vuşmak preminuti, umreti; - razı olsun!
(o pokojniku); - ın gazabı 1) bozja kazna bog te (ga) blagoslovio! (zalvaljivanje); -
2) gresnik; - ın gazabına geleyim ki ubio rızası için! za ime boga; molim vas! -
me bog ako sam .. ; /-al - gecinden ver- saklasın v. - esirgesin; - selamet versin
sin! daleko je bilo! (pri spomenu smrti); - bog neka te i':uva! (zelja za sreean put); - ı
göstermesini v. ·- etmesin; - ın günü seversen za ljubav boga, boga radi
svaki bozji dan, bez prestanka; - hakkı (molba); - a sığınmak uzdati se samo u
için u ime boga, boga radi; /-ı/ - a havale boga; - son gürlüğü versin boze, podari
etmek prepustiti bogu (kaznu i si.) - hoş­ snagu za poslednje dane: - söylese ni·
nut olsun! bog te blagoslovio! - ıslah kada, niposto; - şükür hvala bogu! - tak-
etsin! neka mu bog podari oporavak; - a simi nesrazmerna raspodela; - tak-
ısmarladık zbogom!- için 1) radi boga 2) siratımızı affetsin bog neka nam oprosti
zaista, stvarno; - ihmal eder, ihmal grehove; - toprağı kadar ömür versin
etmez bog odlaze, ali ne propusta; - inan- neka mu bog da dug 2:vot; - ü alem v. -
dırsın (seni) zbilja, zaista, bogami (zak- bilir; - var dememek nicega se ne bojati, ·
letva); - ın işine karışılmaz bog najbolje ne bojati se boga; - vergisi talenat, bozji
zna; - ın izniyle s bozjom pomoci, ako dar; - versin! 1) daj bozel .2) bog ce dati
bog dozvoli; - kabul etsin neka te bog (kaze se prosjaku kada mı:i se ne da mi-
nagradi! (za dobro delo); - kavuştursun! lostinja); - a yalvar bogı.J' se mo li! (kaze se
(zelim) srecan povratak! (govori se onome onome ko je stradao sbog sopstvene kri-
kome je neko od bliznjih otputovao); - ka- vice); - yapısı bozje delo, prirodna tvo-

i/ 40
:1

revina; - yarattı dememek surova pos-
tupati; ne zaliti; - yardırnem olsun bog
nek ti je na pomo6i, neka ti bog pomogne!
- yazdıysa bozsun ni za zivu glavu, ni-
zasta na svetu (kada se odbija cija
molba); - ziyade etsin! neka bog da vise!
hvala! (kaze gost posle obeda)
allahlık bezazlen, naivan, prostodusan,
dobricina
allahsız bezboznik, nevernik; tig. ne-
milosrdan, okrutan
silahsızlık bezboznistvo, bezverje, ale-
izarn
. allak 1 1. nepouzdan, nesiguran; prevrt-
ljiv 2. obmanljiv, prevaran; lukav, prep-
reden
allak2: - bullak 1. u neredu; /-ı/ - bul-
lak etmek 1. napraviti nered, sve isp-
returati 2. tig. sirili paniku, stvarati po-
metnju
allamak; - pullamak ukrasiti
allame a. 1. znalac, erudita 2. pej. to-
boznji ucenjak
alanmak: - pullanmak ukrasavati se,
kindjuriti se, pirlitati se
allegro muz. allegra
allem; - kallem etmek (ili - .etmek kal-
lem etmek) sluziti se svim lukavim sreds-
tvima (u cilju ubedjivanja ili prevare)
allı pomesan sa crvenim; obojen u
alevo; - pullu u odelu drecave boje; arg.
nalickan
allık 1. crvena, aleva boja, rumenilo 2.
rumenilo, ruz
alma 1 dija/. v. elma
alma2 gl. im. od almak; - cihazı radio
prijemnik; - haberi izvestaj o prispe6u
(posiljke); - merkezi prihvatni centar, prih-
vatiliste
· almak (-ır) 1. ak. uzeti sa sobom; po-
neti 2. ak. primiti, dobiti; obezbediti; iş -
almak
dobiti posao 3. ak. kupovati, kupiti; ct.
satın almak 4. zapremati, hvatati; primati;
bu salon yüz kişi alır ova sala prima sto
ljudi 5. ak. uzeti za zenu, ozeniti, ozeniti
se; Orhan Ayşe'yi aldı Orhan je uzeo
Ajsu. Orhan se ozenio Ajsom 6. ak. iz-
vaditi, odstraniti, otkloniti (slepo crevo,
kamen iz bubrega, metak i si.) 7. ak. otr-
gnuti; poneti, odneti; sel köprüyü aldı bu-
jica je odnela most; rüzgar zamanı aldı
vetar je odneo slamu 8. ak. skloniti, od-
vojiti, skrenuti (pogled, oci); o güzel ço-
cuktan gözümü alamıyoruro ne mogu da
odvojim oci od onog lepog deteta 9. ak.
obra6ati, privlaciti, skretati paznju na se;
zaneti; bu, zihnimi aldı to me je zanelo
10. shvatiti, razumeti, pojmiti; ders kolay
ama çocuk almadı lekcija je laka, ali je
dete nije shvatilo 11 . ak. propustati; kayık
su alıyor camac propusta vodu 12. ak.
skra6ivati; smanjivati; ceketi boyundan -
skratiti sako 13. ak. spopasti, uhvatiti, obu-
zeti (o strahu, strepnji); halkı bir kor-
kudur aldı narod je obuzeo strah 14. ak.
dat. uzimati, primali za, shvatati kao; söz-
lerini şakaya aldım tvoje reci sam uzeo
kao salu, tvoje sam reci shvatio kao salu
15. ak. osvajiti, zauzeti; ct. fethelrnek 16.
obaviti, zaogrnuti, prekriti, pokriti; ct. bü-
rümek; köyü sis aldı magla je prekrila
selo 17. ak. utvrditi, odrediti; ölçüyü -
uzeti, utvrditi meru 18. ak. namestati; po-
merati, pomicati (sto, stolice); arabayı
sola almak pomaci kola ulevo; masayı
ileri - pomeriti sto napred; 19. ak. gledati
na, izlaziti na; penceremiz denizi alıyor
nas prozor gleda na more 20. ak. ose6ati
(miris); burnum koku almıyor ne ose6am
miris 21. ak. navu6i, dobiti; izloziti se
cemu; pretrpeti, snaci; hastalık - navu6i
bolest; soğuk - prehladiti se 22. ak. ste6i,
zadobiti; nam - ste6i ime, postati poznat
23. ak. angazovati, uzeti u sluzbu; yeni.
bir memur aldık primili smo novog sluz-
benika 24. ak. dat. prebaciti preko, ogr-
nuti, navuci (odecu); şalı omuzuna aldı
prebacio je sal preko ramena 25. naglo
41
Alman
poceti, udariti ( o kisi); podici se (o oluji);
biz sokakta iken bir yağmurdur aldı
udarila je kisa dok smo bili na ulici 26. ak.
napradovati, prelaziti (put), ici napred; bu
tren otuz kilometre zor alabiliyor ovaj
voz jedva prelazi trideset kilometara 27.
ak. povesti, odvesti; çıkarken çocuğu da
al povedi i dete kada budes izlazio 28. po-
ceti govoriti, progovarati, stati govoriti (u
turskoj folklornoj knjizevnosti); aldı Şah ls-
mail progovara sah !smail; al, alınız gle!
eto! al bir bela daha! eto jos jedne nes-
rece! al aşağı etmek oboriti, prevrnuti; al
benden de o kadar i ja sam u istoj, si-
tuaciji; i ja isto mislim; al birini, çarp (ili
vur) ötekine oba su podjednako losa; al
gülüm, ver gülüm usluga za uslugu; al
iskeleyi arg. tornjaj se! vuci se! al ka-
şağıyı gir ahıra, yarası olan gocunsun!
post. ko zlo misli, docekace ga; al mek-
tup, ver mektup neprekidna prepiska; al
sana eto til alıp satmamak ne obracati
paznju; al takke ver külah prisno, bez ce-
remonija /-la/ alıp verememek dosadjivati,
dosaditi (kome); alıp vermek 1) svadjati
se 2) gundjati, brundati 3) biti veoma uz-
budjen, osecati lupanje srca; alıp yü-
rümek dobro ici, napredovati (o poslu i
si.); /-dan/ kendini alamamak ne moci se
suzdrzati; ne moCi se obuzdati
Alman Nemac
almanak (-ğı)almanah, godisnjak
Almanca ı nemacki jezik; bunun - SI
nedir? kako se to kaze na nemackom je-
ziku? ll na nemackom, nemacki; - ki-
taplar knjige na nemackom
Almancı nar. turski radnik u Nemackoj
Almanlaştırmak ak. germanizovati
Alman gümüşü alpaka-srebro
almaş 1 . dijal. premestanje, menjanje:
alternacija; 2. til. alternativa
almaşık 1. naizmenican 2. bot. spiralan
(list)
42
alnaç (-cı) v. cephe
alo uzv. halo! (u telefonskom raz-
govoru)
alp (-pı) arh. hrabar, smeo
alpaka 1. zool. alpaka, juznoamericka
lama (Lama pacos) 2. alpaka (dlaka ili tka-
nina od juznoamericke lame)
alpinist alpinista, planinar
alpinizm alpinizam
alplık arh. junastvo, herojizam
alşimi alhemija
alşimist alhemicar
alt (-tı) ı. donja strana; donji deo cega;
dno, dance; tencerenln - ı dno serpe 2.
pendzet, potplata (obuce) 3. zadnjica,
guza (deteta) 4. nastavak, produzetak
(clanka i si.); bu yazının - ı var mı? da li
ovaj napis ima nastavak? ll 1. donji; - du-
daklar donje usne; - kat prizemlje 2. dalji;
udaljen; avlunun - köşesinde u udal-
jenom uglu dvorista lll u funkciji sas-
tav/jenih postpozicija /-ın/ - ına, - ında, -
ından pod; ispod; ayaklarınızı masanın ~
ına koyunuz stavite noge pod sto; ayak-
larım masanın - ındadır moje noge su
ispod stola; kaşığını masanın - ından
kaldır! podigni svoju kasiku ispod stola! -
ta dole, ispod; /-ı/ - ına almak 1) po-
bediti, savladati (u rvanju i si.) 2) savili pod
sebe, podvuci (noge) 3) staviti, uzeti pod
(kontrolu i si.); - tan almak skromno se
ponasati; - ı alay üstü kalay post. spolja
gladac a iznutra jadac; - - a jedan ispod
drugog; - tan - a 1) skriveno, tajno, po-
tajno; podmuklo 2) izmedju redova, pos-
redno; - - üst üste 1) grubo i surovo (ba-
renje) 2) u medvedjem zagrljaju, ukostac; 1
-ı/ - aşağı vurmak oboriti, baciti na zeml-
ju; pobediti; - başı donja strana; /-ın/ -
başında blizu, pokraj cega; - başından
sa samog dna; /-ın/ - çenesinden girip
üst çenesinden çıkmak, fig. obrlatiti; na-
govarati koga; - ını çizmek podvuci,

podvlac ti; /-ı/ - etmek pobediti, savladali;
- ına ebnek upoganiti se, upisati se u kre-
vetu; napuniti gace; - tan gelmek v. - tan
almak; /-ın/ - ından girip üstünden çık­
mak 1) rasipati, cerdati (novac) 2) nap-
raviti nered; potpuno poremetiti; - a git-
mek pretrpeti poraz, izgubiti borbu; -
havaküre meteor. troposfera; - ını ıs­
latmak vulg. pustati pod sebe; napuniti
gace; - ına kaçırmak ne moci kontrolisali
mokrenje; /-ın'- ından kalmak nemati od-
govor, ostati bez odgovora; - ta kalmak
biti porazen, pretrpeti poraz; /-ın/ - ında
kalmamak ne ostaviti bez odgovora; ne
ostati duzan (i fig.); - ı kaval, üstü şişane
neskladan, nakaradan (u odevanju); /-al -
olmak pretrı::eti poraz, biti savladan; -
taraf 1) donja strana 2) ostatak, razlika 3)
na kraju; u najgorem slucaju: - tarafı çık­
maz sokak nikuda ne vodi (o poslu i si.); -
tetik prednji nisan; /-ı/ - tetiğe almak re-
petirati (pisto.j, pusku); /-ın/ - ını üstüne
getirmek ispreturati, ispremetati, napraviti
nered; - yanı çıkmaz sokak v. - tarafı
çıkmaz sokak; - yüz donja strana, donja
povrsina, naliCje
alt cins biol. podvrsta
alt çene anat. donja vilica
alternatif alternativni
alternatör el. alternator, generator na-
izmenicne struje
alt familya biol. podfamilija
alt geçit (-di) podvoznjak
altı 1. sest, - da bir jedna sesiina
yüzde - sest odsto (6%) 2. sestica; /-ı/ -
kapıya almak arg. pritegnuti, prikljestiti
koga; - karış bebe ruhi dezmekast
covek, dozemak; - dan yemek puna
hrana, nedijetalna hrana (u bolnici)
altıgen geom. sestougao
altık log. implicitan, koji se pod-
razumeva
Altı kardeş astr. Kasiopeja
altıncık
altılı sestica (karta)
altılık 1. koji sadrzi sest, od sest (je-
dinica i si.) 2. od sest (lira, dolara, dinara i
si.)
altın 1 1. hem. zlato; - damarı zlatna
zica; - esası ek. zlatni standard, zlatna
podloga; - ihtiyatı ek. zlatna rezerva; -
keseği zlatna poluga; - yıkayıcısı ispirac
zlata; saf - cisto zlato; yeşil - zlato po-
mesano sa srebrom 2. ziatan novcic, zlat-
nik 3. fig. bogatstvo, imetak, moc ll 1. od
zlata, ziatan 2. fig. zlatan, krasan 3. u sas-
tavu bot. i zool. naziva; - böcek zoo/. bu-
bazlata (Cetonia aurata) - kartal zoo/.
carski orao (Aquila chrysaetus); - sinek
muva zlatica, zlatara (Lucilia caesar); -
adını bakır etmek ocrniti koga, okaljati
kome obraz; - adı pul olmak steci los
glas, izgubiti ugled; - anahtar her kilidi
açar post. ziatan kljucic careva vrata ot-
vara; - ateşte, insan mihnette belli olur-
post. zlato se u vatri poznaje, covek u ne-
volji; - babası fig. truli bogatas; krez; -
çağ zlatni vek, zlatna era; - devri epoha
procvata, zlatna epoha; - eli bıçak kes-
mez s bogatim se ne moze nakraj izaci; -
hırsı zlatna groznica, zudnja za dobitom;
- ışıklı gündüz srecno vreme, lepi dani; -
kesrnek fig. praviti novac, bagatili se; -
küpü v. - babası; - madeni 1) rudnik
zlata 2) fig. ziatan majdan; - leğene kan
kusmak ziveti u bedi pored velikog bo-
gatstva; - saç kosa zlatnozute boje; plava
kosa; sarısı 1) zlatast, tam-
nonarandzaste boje 2) plavusa; - şartı fig.
zlatna klauzula; - tutsa toprak olur raz-
bio bi nos kad bi i na ledja pao kaze se za
maleroznog coveka); - topu gibi kao zlat-
na lopta (govori se za zdravo i lepo dete)
altın baş 1. pozlacena kupola, poz-
lacen vrh (cega) 2. vrsta dinje (iz egejske
oblastı)
altıncı sesli
altıncık (-ğı)1. sitan zlatnik 2. bot. bra-
tic, zuta rada (Calendula arvensis)
43
altı.nımsı

altınımsı zlatast, sjajan kao zlato (o altmışlık 1. sezdesetogodisnji, sez-

boji) desetoletni 2. koji kosta sezdeset (lira, do-
lara i. si.) 3. od sezdeset Qedinica, ko-
altınlamakak. pozlacivati, pozlatiti
mada i si.)
altınlanmak pass. od altınlamak
alto muz. 1. alt 2. viola
altınlı
1. zlatonosan, koji sadrzi zlato 2.
alt sınıf biol. potklasa, podrazred
pozlacen 3. bogat
alt şube pododeljak
altınoluk (-ğu) 1. tekst. vrsta prugaste.
tkanine 2. sirit od srme (na turbanu) alt takım bot. zool. podred
Altın ordu ist. Zlatna horda alt tür podvrsta
altın otu bot. zlatna paprat (Ceterach altuni zlatast, boje zlata
officinarum)
alt üst ispreturan, ispremetan, u ne-
altın suyu hem. carska voda redu, u darmaru; - böreği kul. piroska pe-
cena s obe strane; /-ı/ - etmek napraviti
altın tabak: - çiçeği bot ljiıtic (Ra-
nered, ispreturati, okrenuti naglavce; -
nunculus acris)
olmak pass. od - etmek
altın top bot. greipfrut (Citrus de-
alt yapı ek. baza; infrastruktura
cumana)
alt yazı 1 . fusnota 2. sin. titl
altı
parmak 1sestoprsni ll 1. zool. tunja
(Thunnus thunnus) 2. tkanina u sest raz- alt yazılayıcı sin. sprava za titlovanje
nobojnih pruga filma
altıpatlar revolver sa sest metaka al.üfte a. ı izbezumljen, zaludjen (od lju-
bavi) ll bludnica; drolja
altışar po sest; - paket sigara po p.et
pakla cigareta alUmin aluminijumoksid; cista glina.
altimetre meteor. visinomer, altimetar alüminyum hem. aluininijum
alt karşıt log. subkontramı (pojam) alüvyon geog. aluvijum, minos
alt komisyon pododbor; potkomisija al.üvyonlu p. aluvijalni, nanosni
altlamak ak. log. subsumirati; podvesti alveol (-lü) anat. alveola; plucni me-
(pod siru kategoriju) huric
altlı: - .üstl.ü i donji i gomji deo (suknja i alveoler anat. alveolami
kostim); odozdo nagore alyans verenieki prsten
altlıkpodupirac; podmetac, podloga
al yuvar fiziof. crveno krvno zmce, erit-
(posude, case); postava (sakoa, kaputa);
rocil
teh. trap; okov
am vulg. stidnica, vulva
altmış sezdeset; - paralık bezvredan
am 1-mmı/ a. 1. opsti; javni; reyi -
altmış altı sezdesetsest (naziv kar-
javno mnenje 2. obiean, prost
taske igre); /-ı/ - ya bağlamak vuci za
nos, zavaravati praznim obecanjima ama a. ı ali, no; ipak; /-ın/ - sı maması
yok! ne ma "ali", nikakvih "ali"; bu çocuk
altmışar po sezdeset
iyi - tembel ovo dete je dobro, ali. lenjo ll
altınışıncı sezdeseti afektivni uzvik, obicno ·sa da: ama! - da

44
 amber

bunu yapmazsın! ama (ta) neces to ura- nikakve molbe (prigovore, proteste)
diti; - da zor iş ama tezak posao! lll ces-
amanım oh! ah!
tica za pojacenje (u sredini ili na kraju re-
cenice); gelmezsen darılırım - ako ne amansız nemilosrdan, bespostedan;
dodjes naljuticu se, da znas; iyi, - iyi bir zestok, okrutan
kitap zaista dobra knjiga! amansızca bespostedno; zestoko
ama a. slep; ct. kör amansızlık bespostednost, ne-
amaç (-cı) 1. cilj; bu - la u tom cilju 2. milosrdnost
cilj, meta amatör amater; diletant
amaçlamak ak. 1 . postaviti cilj, slediti amatörlük amaterizam; diletanUzam
cilj; teziti, smerati 2. ciljati, nisaniti, gadjati
amazon 1. amazonka 2. pej. mus-
amaçlanmak pass. od amaçlamak kobanja, muskaraca
arnade p. spreman, gotov; ct. hazır
ambalaj pakovanje, amblaza; - kağıdı
amaı1 (-li) a. arh. mn. delanje, rad papir za pakovanje; /-ı/ - ' yapmak
(u)pakovati
amaı2 (-li) a. v. emel
ambalajcı paker
amalgam hem. amalgam
ambalajlamak ak. pakovati
amalık slepilo; ct. körlük
arnbale oduzet, blokiran (mozak); -
aman a. ı. uzv. (u trazenju pomoci) po-
olmak blokirati se, biti potpuno oduzet
mozi (te)! - Alla (ım)! pomozi, boze! -
Allah çağırmak zvati boga u pomoc; - ya ambar p. 1. skladiste, stovariste; -
rabbı pomiluj, gospode! 2. uzv. div/jenja i etmek spremati u skladiste, skladistiti; -
dopadanja; - ne güzel kız! boze, lepe li memuru cuvar skladista; nadzornik sto-
devojke! 3. uzv. srdibe i nestrp/jenja; - varista 2. ambar, zitni magazin, zitnica 3.
bırak beni! ta, pusti me! 4. uzv. mo/be, mor. brodsko skladiste, tovarni prostor
preklinjanja, kajanja; - bir daha yapmam! broda; - ağzı otvor na palubi 4. mera, vre-
oprostite, nikada vise necu (to) uraditi! 5. cica od 75 cm (za pesak, sljunak i si.) 5.
uzv. upozorenja; - çocuğa iyi bak! aman, spediterska kompanija, speditersko pre-
dobro pazi na dete! - pencereden sark- duzece
mal zaboga, ne naginji se kroz prozor! ll
ambarcı magacioner, rukovodilac skfa-
milosrdje, samilost; sazaljenje, posteda; f-
dista
al - aralık vermemek ne dati predaha; -
bulmak spasiti se, osloboditi se, izvuci se; ambargo jur. mor. embargo; /-al -
- demek v. - dilemek; - derim! boze sa- koymak staviti ambargo
cuvaj! nikako! /-dan/- dilemek 1) moliti za ambarlama skladistenje
milost 2) predavati se, potcinjavati se; -
diyene kılıç kalkmaz post. ko se kaje, ambarlamak ak. (u) skladistiti, spre-
prasta mu se; - a gelmek predati se, ne mati u skladiste
izdrzati, klonuti; /-ı/ - getirmek prinuditi, amber 1. ambra 2. fig. miris, parfem
primorati, privoleti; - ı kesilmek izgubiti
amber ağacı bot. amber-drvo (styrax
svaku nadu; /-al - vermemek nemati sa-
officinalis)
zaljenje, biti bez samilosti; - vermez bes-
postedan, nemilosrdan; - zaman bil- amber balığı zool. uljarka, glavata riba
mernek (ili dinlememek) ne slusati (Catodon macrocephalus)

45
amberbaris

amberbaris bot. zutika (Berberis vul- amenajman 1. eksploatacija suma 2.

garis) eksploatacija ruda i prirodnih izvora 3. pla-
niranje rada
amberbu, amberbuy p. krupnozrni mi-
risljavi pirinae (iz lndije i Persije) amenna a. dobro! u red u! vazi! slazem
arnberiye bot. ambrozija (Ambrosia se! - demek arg. aminovati
marili ma) Amerikalı ı Amerikanac ll arnerieki
amberli 1. pomesan sa arnbrom 2. mi- Amerikalllaşmak postali Amerikanac,
risan, mirisljav amerikanizevali se
amblem znak, amblem Arnerikal ılaştırmak ak. am e-
amboli med. embolija rikanizovati

ambrosya mit. ambrozija Amerikan ı Amerikanac ll amerieki; -

bar amerikan-bar; - bezi v. amerikan; -
ambülans 1. sanitetska kola, kola
şivesi arnerieki govor, arnerieka varijanta
hitne pomoci 2. ambulanta
engleskog; - yardımı arnerieka pomoc
amca 1. stric; - oğlu brat od strica 2.
amerikan tekst. amerikan (platno)
stric, eika (u uetivom obracanju starijim lju-
dima); Akif - mla dayım hepsinden Amerikanca arnerieki engleski (govor)
aldım payımi sit sam rodjaka!
Amerikanıst amerikanolog ·
amcalık 1. srodstvo po stricu, strieeva amerikyum, arnerisyum hem. ame-
linija 2. nerodjeni stric
ricijum
amcazade brat od strica; sesıra od stri-
ametal nemetal
ca
ametist min. ametist
amel1 a. rad, delanje, posao; praksa
amfi skr. od amfiteatr
amel2 a. med. proliv, dijareja; - ilacı
lek protiv proliva; - olmak imati proliv arnfibi amfibija
arnele a. radnik amfibol (-lü) min. amfibol
arnelelik radnieko zanimanje amfiteatr amfiteatar
arneli a. 1. praktiean 2. pogodan, po- amfizem med. emfizem
voljan; etikasan
arnfor amfora
arnelimanda a-p. nesposoban za rad,
amibye zoo/. amebe (Amoebina)
invalid
amil1 a. 1. einilac, faktor; uzrok, motiv,
ameliyat (-tı) a . .1. praktican rad, prak-
povod; /-da/ - olmak biti uzrok eega 2.
sa 2. med. operacija; - etmek operisati; -
hem. agens 3. arh. fabrikant, izradjivac
masası operacioni sto
ami12 a. 1. ist. upravnik vakufa 2. ist.
ameliyathane a-p. operadona sala,
skupljae poreza
sala za operacije
amin hem. amin
amellye a. operacija, proces, pro-
cedura; rad, akcija; kurtarma - si akcija amin amin! neka bude tako!
spasavanja
amino hem. amino; - alkol ami-
amelsiz nepreduzimljiv, neagilan noalkohol; - asitler aminekiseline

46

amip (-bi) zool. ameba;- ler v. amibye
amipli amebni; - dizanteri amebna di-
zanterija
amir a. 1. zapovednik 2. sef, staresina;
nacelnik (odeljenja); idare - i nacelnik up-
rave 3. voj. arh. komandant
amirat voj. admiral; ikinci - vice-
admiral
arniraiiık 1. ad miraiski cin 2. admiralitet
amirlik 1. polozaj nacelnika; - etmek
(ili taslamak) driati se nadmeno 2. za-
povednistvo, komandalura 3. uprava; em-
niyet - i uprava bezbednosti
amit (-di) hem. amid
amiyane a-p. prosto, narodski; pres-
taeki
amma v. ama
amme a. 1. opsti, sveopsti; javan,
drustven ll javnost, narod; drustvo; mase;
ct, kamu; - davası jur. javna tuzba;javno
gonjenje; - efkan javno mnenje; - hiz-
meti komunalna sluzba; - hukuku jur.
javno pravo; :... Idaresi javna uprava; - Iş­
letmeleri javni radc>vi; - menfaati drust-
veni interes; - nizarnı javni poredak
amnezl med. amnezija
amonyak hem 1. amonijak 2. tecni ni-
sador
amonyaklı amonijacni
amonyum hem. amonijum; - nitrat
amonijumnitrat; - sülfat amonijum sulfat
amoralizm til. amoralizam
amortl 1. isplata, amortizacija (duga i
si.) 2. najmanji dobitak {na lutriji); - etmek
isplatiti; otplatiti (dug, kredit)
amortisman ek. 1. amortizacija;- fonu
fond za amortizaciju 2. otplata duga s ka-
matama 3. teh. amortizacija, amor-
tizovanje
amortisor teh. amortizer; hava - ü
pneumaticni amortizer
ana
arnper fiz. arnper
arnperölçer ampermetar
arnper saat fiz. arnpercas
ampirik empirijski, iskustven; - metot
empirijski metod
ampirizm fiil. empirizam
amplifikatör el. pojacivac, pojacalo 2.
foto aparat sa uvelicavanje
amplitüt (-dü) 1. fiz amplituda 2. me-
teor. godisnje kolebanje temperature
ampul (-lü) 1. sijalica, zarulja 2. bocica
za ulje, ampula
ampütasyon med. amputacija
amuden a. uspravno, vertikalno
amuefi a. uspravan, vertikalan
amudufıkari a. anat. kicmeni stub
amut (-du) a. 1. stub; stubac 2. mat.
vertikala; uspravna linija; /-al - Indirmek
spustiti, povuci vertikalu; - a kalkmak pra-
viti stoj na rukama; dubeti na glavi
amyant min. azbest
an 1 um, razum; svest; - bunalımı kriza
svesti; - dağılımı rasejanost; - .darlığı
umna ogranicenost
an2 a. treriutak, tren, casak; bir - da
zacas, za tren oka; bir - evvel {ili önce)
1) sto je moguce pre 2) upravo, ovog
casa; bir - evvel çıktı ı.ıpravo je izasao,
samo sto je izasao; her - svakog casa,
neprekidno, stalno
ana ı 1. majka; - am babamı dragi
moj! 2. zool. zenka; matica; - arı pcelinja
matica 3. iza imena. iskazuje postovanje
za svete ili ugledne zene; Fatma Ana
majka Fatima üedna .od zena proroka Mu-
hameda}; Meryem Ana bogorodica, sveta
deva Marija 4. dobrotvorka, zastitnica,
majka; yoksunlar - sı sirotinjska majka 5.
majka (u oslovljavanju starijih zena iz pos-
tovanja) 6. fin. kapital, glaynica ll glavni,
47
 ana
osnovni, bazicni; - akça osnovni kapital; -
cadde glavna ulica; - çizgi 1) glavna li-
nija, osnovna crta 2) fig. crvena nit; - hat-
lar 1) glavne linije (putevi, pruge) 2. fig.
osnovni principi; - kaide osnovno pravilo
O - sını! majku mu! (skr. psovka); - sı ağ­
lamak biti u teskom polozaju, naci se u
nevolji; /-ın/ - sını ağiatmak muciti, kinjiti
koga; - atardamar anat. aorta; - am
avrat olsun! kunem se! veruj mi! - baba
bir od istog oca i majke; - baba bir kar-
deş rodjeni brat, rodjeı:ıa sestra; - sına
babasına pay veren bot. zevalica (An-
tirrhinum); - sına bak, kızını al pos/. gle-
daj majku pa joj uzmi kcer; kakva majka
takva kcerka; - sını bellerimi volg. po-
kazacu mu ja! - sı bir od iste majke (po-
lubrat, polusestra) - sının çocuğu maj-
cino dete, ista majka; - SI danası njegova
majka i ostala rodbina; - dan doğma 1)
od rodjenja; urodjen 2) kao od majke rod-
. jen, potpuno nag; - sından doğduğuna
pişman olmak osecati se vrlo jadno, zaliti
sto se doslo na svet; - dan doğmuşa
dönmek 1) ozdraviti, izleciti se, ponovo
stati na noge 2) fig. ponovo se roditi; -
sından emdiği süt burnundan gelmek
imati vetike teskoce; - sını eşek ko-
valsınl vu/g. neka ga djavo nosi! (kaze se
za posao ili coveka koga je dosadno slu-
sati); - gibi yar. olmaz, Bağdat gibi diyar
olmaz izr. nema druga kao sto je majka,
niti mesta kao sto je Bagdad; - sının
gözü lukav, prepreden; pokvaren; - nın
ilki olmaktan dağlarda tilki olmak yeğ­
dir izr. bolje je biti lisica u planinima nego
prvorodjence; - sının ipliğini pazara çı­
karmış (ili - sının ipliğini satmış) podlac,
nitkov; - kadın ist. nadzornica u zenskom
hamamu; - sı kadır gecesi doğurmuş
rodjen pod srecnom zvezdom, veoma sre-
can; - sının (körpe) kuzusu pej. majkin
sin, mamina maza; - kucağı materine
krilo, majcina nedra; materinska neznost;
- makinesi inkubator (za nedonoscad); -
sının nikahını isternek zaceniti, Irazili
veoma visoku cenu; - över, baba sever
48
majka hvali otac voli; majka ispoljava
svoju ljubav, otac ne; - sını satayım!
vulg. bas me briga! boli me uvo! - n seni
bugün için.doğurdu pekazi sta mozes;-
sı soğan, babası sarmısak, kendi gül-
beşeker çıktı on ne lici na roditelje; - ta-
rafından s maji':ine strane, po majcinoj li-
niji (srodstvo); - n yahşı, baban yahşı
demek moliti, preklinjati; - yarısı kao rod-
jena majka; - sı yerinde (kadın) zena
koja mu vredi kao majka; - yiğidin kal-
kanıdır pos/. majka je stit junaka; - yol
glavni put, magistralni put
ana baba roditelji; - eline bakmak za-
visiti od roditelja, biti na roditeljskom izd-
rzavanju; - eviadı 1) drago, voljeno dete
2) razmazeno dete, mamina maza; gun-
gula, urnebes, darmar, haos; - sevgisi ro-
diteljska ljubav
anacık Hjı) .mamica, majcica
anacıl nar. veoma privrZen rriajci (o
deci)
anaç 1. zreo; sposobna da nosi, spo_.
sobna da okoti (o zenkama zivotinja), plo-
dan, rodan, plodonosari (o biljkama) 2. od-
rastao, krupan 3. fig. iskusan; lukı;ıy
anaçlamak, anaçlaşmak sazreti; od-
rasti, porasli
anaçlık 1. zrelost 2. fig. prepredenost,
lukavost
ana deniz geog. okean
ana dil /ing. prajezik, prvobitni. jezik
ana dili maternji jezik
Anadalulu Anadolac
ana erki matrijarhat
ana erkil matrijarhal~n
anafor1 vrtlog, kovitlac; vihor
anafor2 arg. laka dobit, celepir, pljacka;
- dan mukte, dzabe, besplatno; 1-a/- dan
gelmek dobiti na mukte; - a konmak zi-
veti na tudj racun, prolaziti na mukte
 an be an

anaforcu arg. muktas, muktadzija, gre- ana mal ek. kapital; - birikimi aku-
bator mulacija kapitala
anaforculuk muktasenje, gotovanstvo ana malcı kapitalista
anaforlamak ak. arg. muktasiti, dobiti ana malcılık kapitalizam
bez rada
ananas ananas (Bromelia ananas)
anahtar 1. kljuc (i fig.); -: ağz pero klju-
anane a. 1. tradicija; - kabilinden po
ca; - deliği rupa na bravi, kljucaonica; -
tradiciji, tradicionalno 2. detalji, pod-
deliğinden bakmak fig. krisom gledati;
robnosti, pojedinosti; - siyle anlatmak
vida - ı odvrtac, odvijac; Ingiliz - ı eng-
iscrpno opsirno pricati
leski kljuc 3. muz. kljuc 4. otvarac (za
boce); 5. (ili elektrik- ı) sklopka, prekidac ananet a. impotencija, polna nemoc
(struje) o - ını bulmak pronaci kljuc (prob-
ananevi a. tradicionalan
lema i si.); - taşı arhit. sredisnji' kamen
svoda; /-al - uydurmak napraviti, upot- ana okulu obdaniste, decj\ vrtic
rebiti kalauz (u zamenu za kljuc) anarşi anarhija, bezvlasce, bezakonje
anahtarcı kljucar anarşik anarhisticki
anahtarlık privesak; futrolica (za klju- anarşist anarhista
ceve)
anarşizm anarhizarrı
ana kara geog. kontinent
ana sanlı metronomik, koji nosi pre-
anakonda zoo/. anakonda (Eunectes zime po majci
marinus)
anason bat. anason, anis (Pimpinella
anakronik anahron anisum)
anakronizm anahronizam, ne- anatomi anatomija
savremenost
anatomist anatomist
aı:ıalık 1. materinstvo 2. materinska
osecanja, materinska ljubav 3. druga ana vatan postojbina, domovina
majka, zena koja zamenjuje majku; /-al - anayasa jur. ustav; - !llahkemesi us-
etmek (ili yapmak) zamenjivati kome tavni sud
majku, biti kao majka 4. maceha
anayasal ustavni; · - haklar ustavna
analitik analiticki, analitican; - diller prava
/ing. analilieki jezici; - geometri analiticka
geometrija; - kimya analilieka hemija ana yol 1. veliki put _2. velika ulica, bu-
levar
analiz hem. analiza; - etmek analizirati
ana yön strana sveta; - ler strane
analjezi med. analgezija sveta
analjezik analgetik (sredstvo za umi- ana yurt (-du}. domovina, otadzbina;
renje bolova) zavicaj, rodna gruda; - harbi otadzbinski
analoji analogija, slicnost rat; - müzesi zavicajni muzej
analojik analogijski anbar v. ambar
analojizm analogizam, zakljucak po an be an a-p. iz casa u cas, svakog tre-
slicnosti nutka; doktorun gelmesini - bekleniyor

49
anca

ocekuje se da lekar stigne svakog tra- anemik med. anemican, malokrvan

nutka
anemon bot. breberina, sasa (Ane-
anca: - beraber, kanca beraber i u mone)
dobru i u zlu (prijatelji); nerazdvojan, ne-
anemometre anememetar
razluciv
aneroit aneroid (barometar)
ancak 1. samo, jedino; - yarım saat
samo pola sata 2. najvise, jedva, uvrh anestezi med. anestezija; genel - to-
glave; bu kitap - yüz lira eder ova knjiga talna anestezija; yerel - lokalna anes-
staje najvise sto lira; Orhan - yirmi ya- tezija
şındadır Orhanu je tek 20 godina 3. ali,
anestezyoloji anesteziologija
medjutim, samo, no
anevrizma med. aneurizam
ançüez zoo/. sledjica, brgljun, incun
(Engraulis encrasicholus) angaje: - etmek angazovati; zauzeti; -
olmak angazovati se
andaç (-cı) dijal. 1. suvenir 2. (-lar) us-
pomehe angajman 1. angazman 2. obaveza,
obavezivanje; - a girmek obavezati se,
andante muz. andante, lagano prihvatiti obavezu
andantmo muz. tup, glup angarya 1 1. prinudni rad, kuluk 2. na-
andetmek dat. obavezati se, dati sebi poran posao, kuburenje, argatovanje 3.
rec; zakleti se zaplenjivanje, uzapcivanje (broda) 4. voj.
sluzba, zadatak (ciscenje' sobe, ribaiıje i
andık (-!)ı} nar. hijena si.) .11 prinudno, prisilno
andıran log. analogan, koji podseca
angaryacı kulucar
andırış analogija; poredjenje
·angın dijal. poznat, slavan, cuven ·
andırışma dvosmislenost
angıt (-dı) 1. zool. crvena guska, ka-
andınşmak podsecati, naliciti jedno na zarka (Casarca ferruginea) 2. fig. glupan,
drugo budala ·
andırma v. andınş Anglikan Anglikanac; - kilisesi ang-
andırmak 1. ak. podseeati na, biti sli-
likanska crkva
can 2. ak. dat. podseeati, opominjati koga Anglikanizm anglikanizam
and ız bot..Piatan Angiasakson Anglosaksonac
andız
otu bot. oman, devesilje (lnula angudi crven, rumen, boje cigle (ptica)
helenium)
angut (-du) V. angıt
andokardit med. endokarditis
anha ininha a. priblizno, oko
andokrlnoloji endoksinologija
anı secenje, uspomena; ct. hatıra
andropoz andropauza
anık nar. spreman, pripravan, gotov
anakdot anegdota
anıklamak ak. spremati, pripremati;
anele mor. alka, prsten (na sidru) hem. preparirati
anemi med. anemija anıklantı hem. preparat

50
 anlam

anıklık 1. sposobnost, obdarenost 2. anjin med. angina; göğüs - i angina

spremnost, gotovost, pripravnost pektoris
anıksız 1. nesposobnost; neobdarenost Anka a. mit. feniks; - gibi kao iz bajke,
2. nespremnost legendaran; nestvaran
anılamak v. hatırlamak ankastre postavljen, instaliran (u udubl-
anılmak 1. pass. od anmak 2. ostati u jenje
pamcenju po cemu, spominjati se kao ... anket anketa; - yapmak sprovesti an-
anımsama psih. nejasne uspomene; ketu
podsecanje; remininscencija anketçi anketar
anımsamak ak. prise6iati se, nejasno anketçilik anketiranje
se secati cega
ankiloz med. ankiloza, iskrivljenje
anırmak 1. njakati (o magarcu) 2.
anlak (-ğı) moc shvatanja, inteligencija
grubo se izrazavati
anırtmak caus. od anırmak
aniaklı razuman, bistar: inteligentan

anırtmak caus. od anırmak anlam znacenje, smisao; - aykırılığı

suprotan smisao; - ına gelmek imati zna-
anıştırma aluzija, ciljanje, smeranje cenje, znaciti, oznacavati; - kayması ling.
anıştırmak ak. aludirati, smerati, ciljati pomeranje znacenja
anıştırmadan bez okolisenja, bez uvi- anlama ·1. gl. im. od anlamak 2. pish.
janja shvatanje, poimanje
anıt spomenik anlamak 1. ak. razumeti, shvatiti; 2. ak.
anıtkabir (-bri) mauzolej; Anıtkabır
saznati, razabrati, doznati 3 .. ak. ras-
Ataturkov mauzolej (u Ankari) poznati, razaznati 4 .. -abi. imati korist od
cega; bu kadar uyumaktan ne an-
anıtsal 1. monumentalan; velicanstven,
lıyorsunuz? kakvu korist imate od tolikog
velelelepan spavanja? erken kalkmaktan da hiçbir
anız agr. strnjika, strn; strnjiste; - boz- şey anlamıyorum nemarn nikakve koristi
mak uzorati, pougariti strnjiste; - tarla ni. od ranog 'ustajanja 5. ab/. razumeti se
strnjiste u... , poznavati; edebiyattan - razumeti se
u knjizevnost, poznavati knjizevnost; işin­
anızlık strnjiste, strn
den anlayan adam covek koji se razume
ani a. 1 trenutan;. iznenadan, ne- u svoj posao O anladımsa Arap olayım!
ocekivan; - ölüm n'aprasna smrt ıi ne-· nista nisam razurrieo! dünyanın kaç
ocekivano, iznenada, iznebuha; - olarak bucak olduğunu - izvuci pouku iz cega,
odjednom, iznenada razocarati se; Hanya'yı Konyayı - iskusiti
anide odmah, smesta, za tili cas svu tezinu nesrece

aniden odjednom, iznenada, ne- anlarnamazlık pogresno shvatanje,

ocekivano neshvatanje; - tan gelmek praviti se ne-
vest, praviti se Tosa
anilik neocekivanost, iznenadnost
anlamaz v. aptal
anilin hem. anilin; - boyalar anilinske
boje; - zehirlenınesi anilinsko trovarije anlamazlık v. anlarnamazlık
animizm til. animizarn anlam bilimi semantika

51
anlamdaş

anlamdaş /ing. 1 sinonim; ll sinoniman, aniatı 1. izlaganje, iznosenje; ıu­

sinanimican macenje, objasjenje 2. pricanje, pri-
povedanje, naracija
anlamdaşlık 1. sinonimija; sinonimnost
2. poz. dvosmislenost, dvoznacnost anlatıcı pripovedac

anlamiandırmak ak. objasniti, pro- anlatıcılık pripovedanje

tumaciti, interpretirati (smisao) anlatılış v. aniatış

anlamlı 1. koji ima ... znacenje; _çok - aniatılmak pass. od anlatmak

viseznacan 2. znacajan, izrazajan; sirnp-
anlatılmaz neiskaziv, neopisiv
tomalican
anlatım 1. izrazavanje, iskazivanje; -
anlamsal /ing. samantieki bilimi slilistika - hürriyeti sloboda iz-
anlamsız besmisiEm, beznacajan, ap- razavanja 2. izraz 3. v. aniatı
surdan anlatırncı ekspresionista
anlamsızlık besmislenost; besmislica, anlatırncılık /it. ekspresionizam
apsurd
aniatımlı izrazajan
anlaşamamak ne moci se dogovoriti;
anıatış 1. nacin izrazavanja, nacin pi-
sporili se, razmimoilaziti se
sanja, stil; - a göre fetva verilir presuda
anlaşılan jasno, razume se, svakako se donasi u skladu sa nacinom na koji se
stvar predstavi; rezultat zavisi od preds-
anlaşılır 1. razumljiv, shvatljiv, pojmljiv,
tavljanja slucaja 2. izraz; - vurgusu gram,
jasan 2. razuman, racionalan
logicki akcenat
aniaşılmak 1 . pass. od anlaşmak 2.
anlatmak · ak. dat. 1. objasnjavati
izaci na videlo, obelodaniti se, ispostaviti
(pro)tumacili; cf. izah etmek; anlatabildim
se; anlaşıldı jasno! bundan anlaşılır ki iz mi? da li sam jasan? 2. pricati, pri-
toga proizilazi da; .. povedati, opisivati 3. obavestiti, izneti 4.
anlaşılmaz nerazumljiv, nejasan, nesh- prekorili, ukoriti; pokazati: ben ona an-
vatljiv · latırım! pokazacu ja njemu! 5, aludirati,
ciljati
anlaşılmazlık neshvatljivost, ne-
razumljivost, nepojmljivost anlattırmak caus. od anlatmak

anlaşma 1. g/.im. od anlaşmak 2. sag- anlayan pametan, bislar, oslrouman; -

lasnost, sporazum, dogovor; - ya varmak
sporazumeti se, saglasiti se 3. ugovor 4.
jur. konvencija
anlaşmak s ile 1. razumeti se 2. sag"
lasiti se, dogovoriti se
anlaşmalı po ugovoru, na osnovu ugo-
vora; - hekim lekar po ugovoru (na od-
redjeno vreme)
anlaşmamazlık, anlaşmazlık 1. nes-
porazum, pogresno razumevanje 2. raz-
mimoilazenje, neslaganje; razmirica, konf-
likt
a sivrisinek saz, anlamayana davul
zurna az post. parnetnam je i nagovestaj
do voljan
anlayış 1. sposobnost shvatanja ~. ra-
zumevanje, obzir, popustljivost, to-
lerancija; - göstermek popustali, imati ra-
zumevanje; tolerisati 3. nacin misljenja,
mentalitel 4. pogled, nazor, shvatanje 5.
bistrina, ostroumnost, razboritosl, do-
setljivost, domisljatost, pronicljivost
anlayışlı 1. blag, posutljiv, trpeljiv, to-
lerantan 2. bistar, ostrouman, inteligentan,
pronicljiv ··

52
 antikacılık

anlayışsız 1. nepopustljiv, strog; ne- ansız 1 1 iznenadan, neocekivan ll v.

tolerantan 2. ogranicenost, tupost, glupost ansızın

2. nepopustljivost, bezobzirnost, netr-

ansız2 dijal. vanbracno dete
peljivost, netolerantnost
ansızın neocekivano, iznenada
anlı: - şanlı poznat, slavan
ansızlık iznenadnost, neocekivanost
anlık razum, intelekt
ansiklopedi sveznanje, enciklopedija;
anlıkçılık til. intelektualizam
Islam - si enciklopedija islama
anma 1. gl. im. od anmak 2. (ili - tö-
reni) komemoracija ansiklopedik enciklopedijski

anmak (-ar) ak. spominjati, spomenuti; ant (-dı) Ip. 1. zakletva, prisega; - ını
adını anmamak ne spominjati koga, ne
bozmak prekrsiti zakletvu; - etmek
govoriti o kome, ne uzimati u usta cije ime; (içmek ili vermek) zaklinjati se, zakleti se;
eski dostlarımı - istiyorum zelim da spo- - kardeşi pobratim 2. obecanje; zavet
menem svoje stare prijatelje 2. zvati, na- antagonist (-ti) 1 antagonist, pro-
zivati; cf. adlandırmak tivnik, suparnik ll antagonisticki
anmalık uspomena, suvenir (na pok- antagonizm antagonizam
lon)
antant 1. saglasnost., sporazum 2.
anne majka; - ler günü dan majki u savez, pakt 3. ist. Arıtarıla
Turskoj (od 1954)
Antarktik geog: 1 antarktican ll An-
anne anne baba, baka (po majci) tarktik
anneciğim v. analık; (Birine) - etmek
anten antena; - çekmek (ili koymak)
postupatikao majka (prema kome) pastavili antenu; kollektif - zajednicka
anofel zool. malarijski komarac (Anop- antena
heles)
antep fıstığı v. çam fıstığı
anomali anomalija, nepravilnost, ods-
anterit (-li} med. enteritis, zapalenje
tupanje od normi
creva
anonim anoniman; bezimen; - eser
antet zaglavlje (knjige, novina)
delo nepoznatog pisca; - halk edebiyatı
anonimna narodna knjizevnost; - kah- antetli; - kağıt formular
raman bezimeni junak; - şirket ak- antetsiz bez zaglavlja
cionarsko drustvo
antifaşizm anlifasizam
anonse: - etmek oglasiti, objaviti
antifriz antifriz
anorganik hem. neorganski; - kimya
neorganska hemija antijen biol. antigen

anormal nepravilan; nenormalan antik anticki, drevni

anormallık nepravilnost antika 11. antikvitet, retka stvar 2. azur,

supljikav vez ll nar. cudan, cudnovat, sme-
anot (-du) fiz. anada; - ışınları anodni
san
zraci
antikacı antikvar
ansefalit med. encefalitis, zapalenje
mozdane opne antikacılık trgovina antikvitetima

53
antikalık

antikalık 1. retkost, starina 2. nar. cu- antropomorf antrapomortan

dastvo, osobenjastvo antropomorfi antropomorfija
antikomünizm antikomuhizam
antropomorfizm antropomorfizam
antikor biol. antitelo
antroponim /ing. antroponim
antilop (-pu) zoo/. antilopa (Anthilopus)
antroponimi antroponimija
antimon hem. antiman
anut (-du) a. arh. uporan, tvrdoglav
antinomi antinomija, protivurecnost
anüs anat. anus, cmar
antipati antipatija, nemarenje
anzarot (-tu) a. 1. smola 2. arg. rakija,
antipatik antipatican brlja
antisemitizm antisemitizam aort anat. aorta
antisepsi med. antisepsa aortostenoz med. aortostenoza, su-
antitez til. antiteza zavanje aorte

antitoksin antitoksin, protivotrov apacı g:)rak kao pelin

antlaşma ugovor, pakt; barış - sı mi- apaçık sasvim jasan, jasan kao dan;
rovni ugovor; saldırmazlık - sı ugovor o ocigledan, ocevidan
nenapadanju apaçlklık jasnost, ociglednost, oce-
anttaşmak s ile 1. dati obavezu, zakleti vidnost
se (uzajamno) 2. zakljuciti, sklopiti ugovor
apak savrseno beo, beo kao sneg
(pakt)
apalak punacak, okrugao, bucmast (o
antlı zaklet; pod zakletvom
malom detetu); - topalak bucmast
antoloji antologija
apandis apendiks, slepo crevo
antolojik antologijski
apandlsit med. zapalenje slepog creva
antrakt (-tı) poz. medjucin, pauza
apansız ı iznenadan, neocekivan ll od-
antrasit (-ti) (ili - kömürü) antracit, ka- jednom, iznenada; naprasno
meni ugalj
apansızın v. apansız ll
antre antre, predsoblje
apar: - topar brzo, na brzu ruku, nav-
antenman vezbanje, obuka; trening rat-nanos
antrenör sp. trener aparmak arg. 1. smotati, zdipiti 2. isun-
antrepo stovariste, skladiste; carinsko jati se
skladiste apartman stambena zgrada
antrepocu skladistar apas apas, mangup, huligan
antropi fiz. entropija apayrı 1. sasvim drugi, potpuno razlicit
antropoit antropoidan, covekolik (maj- 2. zaseban, potpuno odvojen
mun) apaz 1. pregrst, saka 2. dlan, podlanica
antropoloji antropologija apazlama mor. usputan, povoljan
antropolojik antropoloski (vetar)

54

apazlamak 1. ak. zahvatati pregrstima
(sakama) 2. ploviti uz povoljan vetar 3. na-
duvati se (o jedrima) 4. ak. arg. drpiti, ca-
piti, zdipiti
aperatif aperitiv
apış 1. prostor izmedju nogu; un-
hutrasnja strana butina; - ını açmak rask-
reciti se, sedeti raskrecenih nogu; - arası
anat. medjica, perineum; /-ın/ - ında gez-
mek prilepiti se za koga, nametali se
ko me
apışak, apışık 1. rasirenih nogu (zi-
votinja - od umora) 2. premoren, iscrpljen,
posustao
apışlık umetak (na kosulji, haljini)
apışmak 1. srusiti se, skljokati se od iz-
nurenosti (o zivotinji) 2. sedeti (stajati)
raskrecenih nogu 3. tig. predati se, pok-
leknuli; apışıp · kalmak slajali kao ska-
menjen, ne znati sta cinili
apıştırmak ak. 1. izmoriti, iznuriti, iz-
muciti (konja) 2. mor. ukotvili, usidriti (dup-
lim.sidrom) 3. tig. preneraziti, zapanjiti
· apiko 1. mor. spreman da se otisne (o
brodu) 2. tig. zustar, okretan, kao zapeta
puska; - beklemek biti spreman 3. arg.
nalickan, nacifran
aplik (-rJ i) 1 . zidna lampa 2. ukras, ures
aplikasyon aplikacija (vez, pervaz i si.)
apiike (-ti) naramenica, epoleta
aport uzv. aportl (komando lovackom
psu)
aposteriori til. a posteriori
apostrof apostrof
apre tekst. apretura
apriori til. a priori
apse med. apces, gnojni cir
apsent mat. apsisa
apşak v. apışak
ar
aptal (-lı) 1 glup, tup. blesav ll glupak,
tupoglavac, tikvan; - - glupo, tupavo (gle-
dati i si.)
aptalca glupo, tupavo
aptallaşma otupelost, osamucenost;
prenerazenost
aptallaşmak oglupaviti, otupaviti
aptallaştırmak ak. zagh.ıpljivati, zag-
lupiti 2. smutiti, smesti; preneraziti, zgra-
nuti
aptallık 1 . gl upost, slaboumlje, og-
ranicenost, nedotupavost 2. budalastina,
ludost
aptes p. 1 . abdest, ritualno pranje (pre
molitve); - almak uzimati abdest; /-ın/ - i
bozulmak narusiti abdes (nuzdpm, is-
pustanjem vetrov~ r·S'ı.); - tazelemek po-
noviti abdesi 2. tiziol. stolica, ciscenje,
nuzda; - bozmak (ili etmek) ici u zahod,
vrsiti nuzdu; - i gelmek morali ici u zahod;
büyük - velika nuzda; küçük - mala
nuzda 0/-ın/ - inden şüphesi olmamak
imati cistu savest; /-al - ını vermek arg.
natrljati kome us i, ocitati vakelu
aptesbozan zool. panlljicara, tratulja
(Taenia saginata); - otu bot. dinjica (San-
guiserba minor)
apteshane p. zahod, klozet
aptasli pod abdestom, koji je uzeo ab-
des!
apteslik abdesluk (rnesto u kuci gde se
uzima abdest)
aptessiz koji nema abdest; fig. pok-
varen, izopacen, podao
apukurya poklade, mesojedje (pred ve-
liki post)
apul: - - dijal. 1. gegucav (o detetu); -
- yürümek gegati se u hodu (Q detetu
raskrecenih nogu) 2. debeljuskast
ar1 ar (1 00 m2)
ar2 a. sram, stid; stidljivost, sra-
55
ara
mezljivost, snebivljivost; - damarı çat-
lamak izgubiti osecanje stida; - etmek sti-
deti se; - namus tertemiz iron. necastan,
bez osecanja stida, bezocan; - ı satmış
namusu kiraya vermiş !isen svakog ose-
canja stida: - yılı değil, kar yılı interes
ispred stida (govori se za onog ko se li-
sava stida kada je u pitanju interes)
ara 1 ı 1. rastojanje, odstojanje, razmak;
medjuvreme, interval; - - s vremena na,
povremeno; - bağı anat. nosna pregrada;
- çizgisi (ili doğrusu) geom. srednja li-
nija, sredisnjica; - istasyonu sporedna
stanica, postaja; - kararı jur. preliminarna
odluka 2. odnos, veza; - ları açık njihovi
odnosi su losi (zategnuti); /-ın/- ları açıldı
oni su se zavadili; pakvarili su odnose; /-
ın/ - ları açılmak . pokvariti se (o od-
nosima); - ları bozuk oni su u losim od-
nosima; /-ın/ - larını bozmak zavadjati,
kvariti cije odn6se; unositi razdor; - ları
bozuldu v. - ları açıldı; /-ın/ - larını bul~
mak pomiriti (zavadjene); - larındaki buz-.
dan duvarı çözmek fig. srusiti· !edeni zid
izmedju njih: /-ın/ - larını düzeltmek po-
miriti, popraviti cije odnose; /-ın/ - larında
kan olmak biti krvno zavadjeni; - larına
kara çalı gibi girmek pokvariti pri-
jateljstvo, odnose (izmedju dve osobe); /-
ın/ - larından kara kedi geçmek zavaditi
se, omrznuti se; /-ın/ - larına karışmak
mesati se U cije odnose; /-ın/ - larında ŞU
sızmamak gajiti iskrene odnose, biti (med-
jusobno) nerazdvojni 3. prekid, pauza;.-
verme 1) prekid 2) primirje; /-al - vermek
prekinuti, privremeno obustaviti (posao i
si.); dati pauzu 4. posredovanje, pos-
rednistvo; - bulmak posredovati 5. sp.
odmor, pauza (u tenisu-izmedju setova);
tajmaut (u kosarci); - işareti sp. znak za
tajmaut ll medjuprostorni, sredisnji; priv~
remen, provizoran: - bilanço provizoran
bilans; - cümle umetnuta recenica; ..;. kapı
vrata, prolaz (izmedju dve zgrade ili odel-
jenja) - kat medjusprat; - sokak pop-
recna ulica; - ton poluton; - ürün nusp-
rodukt lll, u funkciji sastavljenih post
56
pozicija; - sına u, medju, ka; - sında iz-
medju; medju; - sından iz, kroz, preko;
(bizim) aramızdan od nas, iz nase sre-
dine; (sizin) aranızda medju vama; iki
ülke - sındaki münasebetler odnosi iz-
medju dve zemlje; parmaklık - sından
kroz resetku; şehrimiz iki nehir - sırida
bulunuyor nas grad lezi izmedju dve
reke; yol, ormanlar - sından geçiyor put
profazi kroz sume o - dan od tada, od tog
vremena; u medjuvremenu; - dan beş yıl
geçti od tada je proslo pet godina; /-ı/ -
larına almak 1) opkoliti, okrwziti 2) prih-
vatiti, dozvoliti kome da se prikljuci (drust-
vu, grupi); - da bir povremeno, ponekada,
s vremena na vreme; - dan çıkarmak
odmah zavrsiti neki posao (dati pni:ldnost
jednom poslu nad ostalim); - dan çıkmak
1) povuci se, udaljiti se (od drustva) 2) fig.
prati ruke (od cega); prekinuti veze; /-ın/ -
larına girmek (ili - ya .. glrmek) 1)mesati
se, zabadati nos 2) miriti, razvadjati; pos-
redovati 3) pojaviti se, iskrsnuti. (o smetn-
jama, poslu i si.); - ya gitmek propasti,
stradati (u gui:vi); nadrljati; /-ın, -la/ - sı
hoş olmamak 1) biti u losim odnosima s
kime; biti s kime na ratnoj nozi; - da kal-
mak biti uvucen (u lose delo, aferu); ·doci
u tezak polozaj; - ya kaynamak izgubiti
se, smugnuti, ispariti; /-ı/ - ya koymak 1)
uvuci, posluziti se s kime kao orudjem 2)
iskoristiti kao posrednika (uticajnu licnost);
- da sırada ponekada, povreriieno; /-ın/ -
sını soğutmak staviti u ladicu, odloziti na
neodredjeno vreme; - yı soğutmak zah-
laditi, uciniti hfadnim (prijateljstvo, od-
nose); - ya sokuşturmak preduzeti u
nezgodan cas, pokusati resiti nesto u nez-
godno vreme; - yı yapmak popraviti, izg-
laditi odnose; bir - jedno vreme, i:ZVesno
vreme; bir - da 1) zajedno, na istom
mestu 2) jednovremen, u isto vreme; bir -
ya gelmek okupiti se, sastati se; bir - da
övür olmak biti zajedno i u dobru i u zlu;
bir - ya toplamak sakupiti, spojiti, sje-
diniti; bu - da u to vreme, u tom trenutku;
iki - da kalmak naci se iimediu· Cıve
 aralama k

vatre; naci se u skripcu; o - da tada, u Ara bi 1arapski ll arapski jezik

tom trenutku
ara bozan podbadac, smutljivac; sejac
ara2 ara (papagaj) razdora
araba a. 1 . ko la, taljige, karuce; fijaker, ara bozanlık smutnja, sejanje razdora;
kocije; - atı zaprezni konj, konj za vucu; - - etmek zavadjati, sejati razdor
falakası zdrepcanik; - kapısı dvorisna ka-
ara bulucu posrednik; mirotvorac, mi-
pija, kolski ulaz; - yolu 1) kolski put, se- rilac
os ki put 2) kolovoz, cesta; at - sı konjska
kola; manda (ili öküz) - sı volujska kola, ara buluculuk posredovanje; - yap-
taljige 2. (kolski) tovar, teret; bir - kum mak posredovati, miriti
kola peska; iki - odun dvoja kola drva 3. aracı mirilac, pomiritelj; posrednik
auto, automobil, kola; - kullanmak voziti
aracılık v. arabuluculuk; - ıyla pos-
automobil; - parkı autopark; - vapuru fe-
redstvom, putem, pomocu
ribot; spor - sı sportski automobil; zırhlı -
biindirani aulomobil 4. zeleznicka kola, araç (-cı) 1. sredstvo; pribor; öğretim -
vagon; bagaj - sı furgon; tramvay - sı larınastavna sredstva; skolski pribor; üre-
tramvajska kola; yük - sı teretiıi vagon 5. tim - ları sredstva za proizvbdnju 2. pre-
kolica; çocuk - sı decja kolica; el - sı vozno sredstvo, vozilo; ulaştırma - ları
rucna kolica (s jednim tockom) o - yı çek- saobracajna sredstva; zırhlı - lar voj. ok-
mek nar. izgubiti se, nestati, ispariti; - lopna vazila 3. fig. orudje, instrumenat; -
devrilince (ili kırılınca) yol gösteren çok olmak biti orudje (u cijim rukama)
olur post. kada se kola prevrnu (slome) araççılık fi/. instrumentalizam
mnogi se nadju da· pokazu put; -· sını
araçlı posredan, indirektan
düze çıkarmak prebroditi teskocu; - yı
koşmak upregnuti, zapregnuti u kola araçsız neposredan, direktan
(konja, volove); - nın tekerine taş koy- Araf a. is/. clstiliste
mak stavljati klipove u tocak, bacati kli-
. Arafat (-tı) Arafat (brezuljak kod Meke,
pove pod noge; bir - gomila, hrpa cega;
mesto hodocasca)
bir - yalan gomila, puna kola lazi; çek-
nı! gubi se, tornjaj se! taş - sı arg. glupak, arak (-kı) 1. rakija (od pirinca) 2. arg.
budala drpisanje, kradja

arabacı 1. rabadzija, vozar; kocijas 2. arakçı arg. lupez, lopov

kol ar
arabacılık 1. rabadziluk, zanimanje va-
zara 2. kolarski. zanat
arabalı s kolima; s kolicima; s ato-
mobilom; - hasta nepokretan bolesnik; -
hasta ve yaralı nakliye bölüğü voj. es-
kadron za transport bolesnika i ranjenika
arabalık 1. supa za kola 2. puna kola,
tovar (jednih kola)
arabesk(-ki) arabeska
ara beyin (-yni) anat. medjumozak
arakçılık arg. lopovluk, kradja
ara kesit geom. tacka preseka; pre-
secna linija, secica
arakıye a. derviska kapica (od jarece
dlake)
araklamak ak. arg. dici, smotati, drpiti,
zdipiti
aralama agr. proredjivanje drveca (kre-
sanjem grana ili vadjenjem)
aralamak ak. 1. otskrinuti (prozor,
vrata) 2. razmicati, razmaci, razvuci; per-

57
aralanmak
deyi - razgrnuti zavesu; sandalyeleri -
razmaci stolice; sıraları - razmaci re-
deve, napraviti prored (u kucanju) 3. razd-
vojiti, rastaviti (one koji se tuku, gusaju)
aralanmak 1. pass. od aralamak 2. po-
maci se, malo se udaljiti; katama top vur-
masın diye aralandım udaljio sam se da
me lopta ne bi pogodila u glavu 2. po-
kazati se, ukazati se, pojaviti se; annemin
dudaklarında gülümseme aralandı na
usnama moje majke pojavio se osmeh 3.
arg. tornjati se, vuci se; buradan aralanı
gubi se odavde!
aralaşmak rastrkati se; razmaci se;
razrediti se (o okupljenom svetu)
aralaştırmak caus. od aralaşmak
aralatmak caus. od aralamak
aralık 1 1. razmak, raStojanje, raz-
daljina; medjuprostor 2. otvor, rupa; pu-
kotina; prolom 3. medjuvreme, interval; -
- s vremena na vreme, ponekad; - bul-
mak izabrati vreme, naci pogodan tre-
nutak; bir - izvesno vreme, jedno vreme;
o - u to vreme, u tom trenutku 4. prekid,
pauza; /-af - vermek prekinuti, napraviti
pauzu 5. uzan prolaz, koridor 6. nuznik,
klozet 7. muz. interval; ll poluotv<ireıl, ots-
krinut; - bırakmak (ili etmek) otskrinuti
(vrata, prozor); - devlet fig. tampon-
dri:ava; - ta kalmak skrivati se, ne po-
javljivati se; - kapı otskrinuta vrata
aralık (ili - ayı) decembar
aralıklı 1. rastavljen, razdvojen, odel-
jen; razmaknut 2. s intervalima; s pre-
kidima, s pauzama
aralıksız neprekidan, naprestan
arama 1. gl. im. od aramak 2. jur. pret-
res, premetacina (stana, kuce) - mü-
zekkeresi ovlascenje za pretres; - ta-
rama 1) detaljan pretres 2) mor: ciscenje
podvodnih mina; - tarama gemisi mor.
minolovac (brod)
aramak ak. 1. traziti; telefonla - traziti
58
telefonom 2. zahtevati; hakkını - zah-
tevati svoje pravo 3. pretresati; pret-
razivati, opipavati (dzepove); - taramak
dugo i pazljivo traziti; pretresati; pro-
cesljavati (teren) 4. zaliti, ceznuti (za pro-
teklim); nedostajati, faliti; bu fırsatı arar-
sm zalices ovu priliku; rakı içmez oldum
hem hiç araınıyorum vise ne pijem rakiju
i uopste mi ne nedostaje 5. zanimati se za
koga, posecivati koga; dostum beni ara-
maz oldu moj prijatelj je prestae da me
posecuje 6. mariti; pridavati znacaj; bunu
kim arar? ko za to mari, kome je stalo do
toga? dedikoduları hiç ararnam uopste
ne pridajem znacaj ogovaranjima 7. mor,
loviti, cistiti (mine) 8. traziti nevolju, iza-
zivati; kavga - izazivati svadju O/-ı/ - yıp
sormak raspitivati se, zanimati se za
koga; - yıp yatmak neprekidno traziti
Ararnca aramejski jezik
ara nağme muz. interludijum, med-
juigra
aranılmak pass. od aranmak
aranjman aranzman
aranjör muz. aranzer
aranmak 1. pass. od aramak 2. nar.
traziti nevolju, stvarati teskoce, navlaciti
bedu; o adam aranıyor adeta onaj covek
kao da sam trazi nevolju 3. trai:iti po svo-
jim dzepovima, pretrazivati dsepove
Arap (-bı) a. Arapin; - atı arapski konj;
- dili ve edebiyatı arapski jezik i knji-
zevnost; - uygarlığı arapska civilizacija 2.
Crnac; felah 3. nar. foto negativ O - ın
gözü açıldı(ili uyandı) konacno je shvatio
(ukopeao); benim - oynadı osmehnula mi
se sreca
·Arapça 1 arapski jezik ll 1. arapski 2.
nerazumljiv, nejasan; - dır değil ml?
uydur uydur söyle! mozes govoriti sta
hoces kada te niko ne razume; bu, benim
için - dır ne razumen ni reci
Arap sabunu mek, sabun, zelen
sapun

Arap saçı 1. kovrdzava kosa 2. fig.
zbrka, zamrsenost; - na dönmek zamrsiti
se, zapetljati se, iskomplikovati se (o poslu
i si.); - - gibi zamrsen, zapleten, slozen
(posao, situacija i si.)
Arap zamkı gumiarabika
Arasat a. is/. sastajaliste mrtvih na
sudnji dan
ara sıra s vremena na vreme, pov-
remeno; kad se ukaze prilika
arasız stalno, neprestano, neprekidno
ara söz digresija, ekskurs
arasta p. red. niz radnji (iste trgovine)
araşit bot. arahis, orasac (Arachis
hypogaea)
araştırıcı istrazivai':, naui':nik
araştınimak pass. od araştırmak
araştırma 1. istrazivanje; - ·ıarda bu-
lunmak istrazivati, baviti se istrazivai':kim
radom; - merkezi istrazivai':ki centar, cen-
tar za istrazivanja; - metodu istrazivai':ki
metod 2. studija, rasprava 3. med. is-
pitivanje, analiza 4. voj. izvidjanje 5. geol.
ispitivanje
araştırmacı istrazivai':
araştırmak ak. 1. pretrazivali, pret-
resati; prerivati 2. istrazivati, proui':avati 3.
ispitivati (teren i si.); voj. izvidjati
aratmak ca us. od aramak
arattırmak caus. od aratmak
arav erme pauza, prekid (posla)
arayıcı 1. nadzornik, inspektor 2. (ili
gümrük - sı) carinik, carinski inspektor 3.
astr. vizirni teleskop 4. istrazivai':, ispirai':
(zlata) 5. trazilac, koji trazi (izgubljeno)
arayış trazenje, traganje; potraga
ara yön sporedna sırana sveta ou-
gozapad, sevemistok i si.)
araz a. 1. med. simptom 2. slui':aj, slu-
i':ajnost 3. fig. propast, katastrofa
aren
arazi a. zemlja, zemljiste, tlo; teren;
parcela; - açma kri':enje zemlje; - beyi
zsemljoradnik, ratar; - çukuru udolina; -
düzeltimi ravnanje, niveliranje zemlje; -
hukuku jur. zemljisno pravo; - kabiliyetli
voj. opstepokretan; terenski (o vozilu); -
keşfi voj. izvidjanje terena; - manilan voj.
prirödne prepreke, prepreke na terenu; -
otomobili terensko vozilo; - ölçümü pre-
meravanje zemlje; - sınıflandırılması kla-
sifikacija zemljista; - terki ustupanje zeml-
jista; yarışı sp. stipli':ez; nin
zehirlenmesi trovanje zemljista
arbedea. tui':a, melez, kavga
arbitraj arbitraza
ard v. art.
arda 1 1. kolac, stub (kao znak), pu-
tokaz 2. strugarski sekai': (noz)
arda2 ist. naslednik, potomak, sled-
benik
ardıç (-cı) bot. kleka, smreka Ouniperus
communis); - rakısı klekovai':a; - suyu
dzin
ardıç kuşu zool. borovnjak (Turdus pi-
laris)
ardıl 1 sledbenik ll sukcevisan, uzas-
topni
ardılmak dat. 1. oslanjati se kome na
ledja 2. dosadjivati kome
ardın; - - (u) nazad, natraske; - - git-
mek ici natraske
ardınca iza, pozadi, za (kime), za pe-
lama; birbiri - jedan za drugim
ardışık uzastopni; neprekidan, nap-
restan
ardiye a. 1. stovariste, skladiste 2. (ili -
ücreti) lezarina 3. ambar, zitnica
arduaz min. skriljac, lisnac
arefe v. arife
aren v. arena
59
are na

arena arena (i fig.) ankiandırmak caus. od arıklanmak

areometre areometar arıklık mrsavost; istrosenost, iz-
nuranost
argaç (-cı) tekst. potka, osnova; -
atmak v. argaçlamak arı kovanı astr. kosnica, grupazvezda
iz raka
argaçlamak ak. potkati; satkati
arı kuşu zoo/. peelarica zlatna (Merops
argaçlanmak pass. od argaçlamak
apiaster)
argali zool. argalı, divlja ovca (Ovis
arılamak ak. oprostiti, sloboditi (od gre-
ammon)
hova i si.); rehabilitovati
argıdal v. argın
arılanmak pass. od anlamak
argın slab; iznemogao, posustao
arılaşmak oeistiti se (i fig.); osloboditi
argınlık slabost, iznemoglost, klonulost se; Türkçe günden güne arılaşıyor turski
argıt (-dı) klanac, tesnac, klisura, sut- jezik se iz dana u dan oslobadja (tudjica,
jeska pozajmica)

argo argo, zargon; satrevaeki jezik arılaştırılmak pass. od anlaştırmak

argon hem. argon aniaştırma /ing. eiscenje jezika (od

stranih primesa); - akımı nurislieka struja
Argonotlar mit. Argonauti
arılaştırmakak. eistiti (jezik)
arı1 peela (Apis mellifica); - gibi (vre-
arılık1 peelenik, kovanluk, peelinjak
dan) kao peela; - iğnesi zaoka; - kovanı
1) kosnica, trmka 2. bat. naprstak (Di- arılık2 1. eistoea, 2. eistota 3. nevinost,
gitalis purpurea); - sürüsü roj peela; O - bezgresnost
gibi sokmak fig. naneti bol, ujesti za srce;
arındırmak ak. (o) eistiti, osloboditi od
- dan korkan bal yemez post. ko se boji
primesa 2. opravdati, rehabilitovati
vrabaca nek ne seje proso; - yuvası
osinnjak, zoljina gnezdo (i fig.); - nın yu- arınmak oeistiti se, postali eist; fig.

vasına kazık sokmak (ili dürtmek) dar- izaci eist (iz eega)
nuti u osinjak; navuci na sebe nevolju arış1 p. 1. anat. podlaktica 2. !akat

arı2 1 . eist 2. eist, nepomesan, pravi, (mera za duzinu, 0,5 m)

prirodan; - kan eistokrvan; - su des- arış2 tekst. osnova
tilovana voda 3. bezgresan, nevin
arış3 ruda, rukunica (taljiga)
arı beyi matica (peela)
arı şahini zoo/. osojed, osiear (Pernis
arıcı peelar apivorus)
arıcılık peelarstvo arıtıcı ı preeiscavajuci ll deterdzent
arı çiçeği bat. pepeljusa (Cerinthe) antılma hem. eiscenje, purifikacija
arık1 dijal. mrsav, tanak, slab arıtılmak pass. od antmak
arık2 v. arı2 arıtım eiseenje rafiniranje
arı kil min. kaolin arıtım evi rafinerija
arıklanmak, ankiaşmak slabiti, mrsa- arıtınacılık /ing. purizam, jezieko eis-
viti, sahnuti; malaksati, klonuti tunstvo

60

arıtmak ak. preciscavati, rapinirati cf.
tasfiye etmek
arız 1 a. iznenadan, slucajni; /-al -
olmak zadesiti, snaci, uhvatiti (o bolesti,
nesreci); kardeşime grip - oldu mog
brata je uhvatio grip
arıza a. 1. arh. neravnine, nabori (zeml-
jista); 2. kvar, neispravnost; defekt, lom,
ostecenje; povreda; - ya uğramak pretr-
peti havariju; imati udes (saobracajni) 3.
ıeskoca; smetnja, zapreka, zackoljica 4.
neprilika, poremecaj 5. muz. znak pre-
mesıanja (alıeracije) 6. nemoc, slabosı
arızalanmak imati kvar (o auıomobilu,
mas ini)
arızalı 1. neravan, ispresecan (!eren,
zemljiste); - arazi planinska obiası 2. ne-
ispravan, ,defektan, u kvaru (motor i sL) 3,
tei:ak, tegoban 4, bolesljiv, slabunjav
arızasız
1. ravan, gladak (!eren, zeml-
jisıe)
2. ispravan, bez kvara 3. ugodan,
udoban, fak
arızi a. 1. slucajni, iznenadan 2. ıre­
nutan; prolazan, privremen; - bir dostluk
prolazno prijaıeljstvo
ari a. 1. go; ogoljen, obnai:en 2. ab/.
bez.., !isen, oslobodjen
Ari 1 a, Arijevac ll arijevski
arif a. upucen, koji zna; pametan
arife a. predvecerje, dan uoci (cega); ..•
- sinde uoci, u predvecerje; bayram -
sinde uoci praznika; devrim - sinde uoci
revolucije, u predvecerje revolucije; savaş
- sinde uoci rata
aristokrasi arisıokratija
aristokrat aristokrat
aristokratlık 1. aristokratizam 2, aris-
tokratija
aritmetik (-ği) 1 aritmetika ll aritmeticki;
- vasat aritmeticka sredina
aritmetiksel aritmeticki, kojise odnosi
na ariımetiku
arka
aritmetikçi aritmeticar
aritmi med. ariımija (srca)
aritmik aritmican
ariyet (-ıi) a. zajam; - almak pozajmiıi
ariya mor, spustaj! (jedra, zastavu)
ariza a. pismena molba, predstavka;
peticija
Arjantinli Argentinac
ark (-kı) kanal (za navodnjavanje), jaz,
vada
arka 1 1, ledja; - çantası ranac 2, nas-
fon (klupe, stolice) 3, zadnji, strai:nji deo;
zadnja strana; binanın - sı zadnja sırana
zgrade 4. suprotna, obratna strana; hu-
dudun - sı suproına sırana granice 5.
prostor iza (cega), pozadina; cephenin -
sı pozadina fronta 6. fig. zaledjina, "ledja",
zastita, podrska; - sı olmak imati "ledja";
- sı var onun on ima "ledja"; /-al - ver-
mek podri:avati, pomagaıi 7. nastavak; -
sı var nastavice se, nastavak sledi; - sı
yok kraj (romana, serije) ll 1. zadnji,
sırai:nji; - bacaklar zadnje noge (i:i-
voıinja); - cep zadnji di:ep; - kapı 1)
zadnja vrata, sporedan ulaz 2) zadnja
vrata (automobila); - plan zadnji plan, po-
zadina, fon; /-ı/ - plana atmak fig. po-
tisnuıi u zadnji plan; - sıra voj. zadnja
vrsta; - taraf zadnja strana, obrnuta sıra­
na, nalicje 2. periferan, zabacen, zabit; -
mahalle zabacen kvart; - sokak zabita
ulica lll 1, u funkciji sastavljenih post-
pozicija; /-ın/ - sına iza, pozadi; za (kim); 1
-ın/ - sında iza pozadi; posle; /-ın/ - sın·
dan za (kim, cime); posle; odmah, ne-
posredno po o - da pozadi, iza; - dan 1)
otpozadi, odostraga, iza ledja 2) odmah
za, neposredno za; za petama 3) iza toga,
zatim posle; - dakiler v. - da kalanlar; /-
ı/ - sına almak 1) uprtiti 2) uzeti na sebe
(obavezu, odgovornost i si.), svaliti na
svoja pleca; /-ın/ - sını almak dovrsiti (za-
poceto), dovesti do kraja; - sı - sına (ili -
- ya) jedan za drugim, redom; - dan - ya
61
arkacı
iza ledja, potajno, krisom; - sı - sına sı­
ralamak 1) nanizati 2) postrojiti: - - ya
vermek oslanjati se jedan na drugog, pru-
zati uzajamnu podrsku /-ı/ - ya atmak 1)
zabaciti natrag (kosu) 2. odlozili, odlagati;
odugovlacili; - sına bakmadan gitmek ici
bez osvrtanja; otici bez pozdrava; - beyin
anat. mali mozak; /-ı/ - ya bırakmak os-
taviti za kasnije, odloziti; /-ı/ - da bı­
rakmak 1) ostaviti za sobom, prestici,
nadmasiti 2) pregurati, preziveti (godine); 1
-ın/ - sını bırakmamak ne ostavljati na
miru, progoniti, slediti; /-al - çevirmek ok-
renuti kome ledja, izbegavati koga; /-al -
çıkmak pomagati, stititi, izlaziti ususret; l-
a/ - sını dayamak oslanjati se, pouzdati
se (u koga); - sında dolaşmak nastojati
doci (do cega); /-ın/ - sına düşmek 1)
uporno se truditi, biti ustrajan (u cemu) 2)
proganjati, biti kome za petama; /-ın/ - sı
gelmek biti zavrsen, doci kraj (cemu); /-ın/
- sı gelmernek ne okoncati se, biti pre-
kinut (o poslu i si.); /-ın/ - sını ge-
tirememek ne moci zavrsiti, ne moci do-
vesti do kraja; /-ın/ - sını getirmek
privesti kraju, zavrsiti; - .sında gezmek v.
- sında dolaşmak; - ya kaçmak bezali
na zatiljak (o kapi); - da kalanlar os-
tavljeni, napusteni, ucveljeni (bliski rodjaci
pokojnika) - da kalmak 1) ostati pozadi,
zaostati 2) zaostajati, manje se isticati, ne
napredov:ati; /-ın/ - sı kesitrnek zavrsti se,
prekinuti se; nestati, presahnuti (o izvoru,
vadi); /-ın/ - sını kesrnek obustaviti; pre~
kinuti; /-ı/ - da koymak östaviti za kasnije,
ostaviti za bolja vremena; /ın/ - sına koy-
mak motriti, pratiti, uhoditi·koga; - sı kuv-
vetli (ili mihrapta) koji ima podrsku, koji
ima "ledja"; /-ın/ - sı sıra tragom, za pe-
lama; - sı sıra gitmek ici kome za pe-
lama; /-ın/ - sım sıvamak ukazivati pazn-
ju, laskati kome; umiljavati se; - dan (ili -
sından) söylemek ogovarati, tracati; /-ın/
- sına takılmak fig. nametali se, do-
sadjivati; prilepiti se (za koga); /-ın/ - sını
takip etmek slediti, progoniti; /-ın/ - sm-
dan teneke çalmak 1) pujdati (ps ena
62
divljac) 2) fig. izrazavati nezadovoljstvo,
negodovati; grditi; - sı üstü nauznak; - sı
üstü yatmak lezati nauznak; /-al - sını
vermek zaklanjati, stititi, protezirati koga; 1
-ı/ - dan vurmak zadati udarac u ledja; iz-
dati, izneveriti; fcınf - sı yere gelmernek
ne podlegnuti, izdrzati sva iskusenja, ne
klonuti; - sı yere gelmez on je nesavladiv;
/-ın/ - sını yere getirmek savladati, po-
bediti; - sı yufka to je sve! dace bog vise
(kaze se za hranu na stolu); - sında yu-
murta küfesi yok ya! pej. on se povija
prema vetru; uyravlja se prema prilikama;
- zemin slik. pozadina, fon
arkacı dijal. v. hammal
arkad arhit. arkada, svod
arkadaş drug, prijatelj; kolega; - değil,
arka taşı stetan drug (ne drug, vee kamen
na vratu): /-la/ - olmak prijateljovati, dru-
ziti se kız - prijateljica, drugarica; hayat -
ı zivotni saptnik; okul - ı skolski drug; yol
-ı saputnik
arkadaşça prijateljski, drugarski
arkadaşlık prijateljstvo, druzba; dru-
garstvo; - etmek prijateljevati, druziti se,
gajili prijateljske odnose; /-la/ - kurmak
sprijateljiti se, uspostaviti prijateljstvo
arkaik arhaican
arkaizm arhaizam
arkalamak ak. 1. natovariti, naprtiti 2.
dija/. stilili., podr:Zavati, podupirati
arkalanmak dat. oslanjati se; pouzdati
se u koga; naci podrsku u kome
arkalı 1. s naslonom (stolica i si.) 2. si-
rokih ledja, plecat 3. koji ima "ledja", pro-
taziran
arkalık 1. naslon (stolice, klupe) 2. part-
ljaznik (bicikla) 3. jelek, vesta
arkalıksız bez naslona (stolica)
arkasız 1. bez naslona 2. fig. bez podr-
ske, bez "ledja"

arkeolog arheolog
arkeoloji arheologija
arkeolajik arheoloski
arketip (-pi) til. arhetip
arkitekt arhitekta
arktik (-ği) arktii':ki; - kuşak
pojas '
arianmak stideti se
arlanmaz bestidan, bezoi':an
arlı stidljiv, snebivljiv
arma 1 1. grb 2. znamenje na grbu
arma2 mor. 1. ivrag, oprema broda
(uzad, koturai':e, jedra) - yı almak rasp-
remiti (brod). skinuti opremu; - budamak
prese6i, reskomadati (opremu nep-
rijateljskog broda-topovskom vatrom); -
budatmak v. - uçurmak; - donatmak (ili
etmek) opremiti brod; - soymak v. - yı
almak; - uçurmak izgubiti opremu (pod
snaznim vetrom); - yapmak ıi. - do-
natmak 2. arg. prekor, izbrus
a~ma bilimi heraldika, nauka o grbo-
vima
armacılık v. arma bilimi
armada armada, flota
armador mor. 1. jedrar; monter 2. is-
kusan mornar, morski vuk
armağan p. 1. poklon, dar; rıagrada;
Nobel - ı Nobelova nagrada; /-af - etmek
dodeliti nagradu; predati, urui':iti nagradu;
pokloniti 2. posve6ena knjiga (i':asopis,
zbornik)
armator, armatör brodovlasnik
armatur, armatür armatura
armoni harmonija, sklad
armonik harmonii':an, skladan,
lozvui':an
armonika 1. harmonika 2. (ili ağız
usna harmonika
arpa
armonikçi, armonist harmonikas
armonyum muz. harmonijum
armudi kruskast, kruskolik; - altın v.
armudiye
armudiye (zenska) zlatna amajlija (oko
vrata)
arktii':ki
armut (-du) 1. kruska; - ağacı bot.
kruska (pirus communis); - ağacından
uzak düşmez pos/. iver ne pada daleko
od klade; kakav otac takav sin; - piş, ağ­
zıma düş sazri, krusko, padni mi u usta!
lezi, hlebe, da te jedem; boynu - sapma
dönmek jako oslabiti, postati kost i koza
2. arg. tikvan, budala; - gibi tup, og-
ranii':en
armuz mor. spoj, sastavak; sav, fuga
Arnavut (-du) Albanac, Arnautin, Siptar
O- bacası badza, prozori':i6i.ispod strehe;
sobica na tavanu; - besası arnautska
besa, i':vrsta zakletva; - kaldırımı neravna
kaldrma; - zarı petougla kocka, i':igra za
kockanje
Arnavut biberi ljuta aleva paprika
Arnavutça 1 albanski jezik, ll na al-
banskom
arnika bot. v. öküz gözü
aroma aroma
aromatik aromatii':an
arozöz cisterna za polivanje ulica
arpa bot. jei':am (Hordeum vulgare);--
suyu arh. pivo;- şekeri maltoza O - ağzı
söz söylemek malo govoriti, retko uzimati
rei': (na skupovima);- sı az gelmek ne do-
biti zasluzenu kaznu (grdnju); - boyu
kadar gitmek vrfo malo pre6i, ne nap-
redovati; - sı çok gelmek razjariti se, raz-
besneti se; - ektim, darı çıktı sve mi je
mi- krenulo naopako; - mı buğday mı?
musko ili zensko? decak ili devojcica? -
- sı) samanıyla, kömür dumanıyla svako bi6e
ima svojsto po kome se raspoznaje
63
arpacı
arpacı 1. trgovac jecmom, prodavac
jecma; - kumrusu pitomi golub, grivnjas,
dupljas; - kumrusu gibi düşü.nmek pre-
misljati, duboko razmisljati 3. arg. hupez,
protuva, varalica
arpacık (-ğı) 1. med. cmicak, jecmicak
(na ocnom kapku) 2. voj. musica, prednji
nisan 3. (ili - soğanı) bot. arpadzik (AIIium
ce pa)
arpağan nar. divlji jecam
arpalama vet. zapaljenje kopita, ban-
gavost (konjska bolest)
arpalamak 1. nazobati se 2. razboleti
se od prejedanja jecmom ili od zapaljenja
kopila (o konju)
arpalık 1. jecmiste, njiva pod jecmom
2. ambar za jecam 3. ist. naknada, plata
za muftije i kazaskere 4. feud, leno 5. kal-
jac, mrlja na zubima (po kojima se .od~
redjuje starostkonja) 6. fig. sinekura, lak i
unosan posao (bez mnogo rada)
arsa a. parcela, gradjevinsko zemljiste,
plac
arsen hem. arsen, misomor
arsenik hem. arsenik
arsız 1. bestidan; bezobrazan, drzak 2.
dosadan, nametljiv 3. bezobrazan, ne-
vaspitan, razmazen (o detetu) 4. bujan
(korov, biljka)
arsızlandırmak caus. od arsızlanmak
arsızlanmak, arsızlaşmak iz-
bezobraziti se, postali drzak; po'stati ne-
vaspitan (razmazen)
arsızlık 1. bestidnost, bezocnost,
drskost 2. nametljivost 3. razmazenost,
besobrazluk (dece)
arsin hem. arsin (AsH2)
arslan v. aslan
arş1 a. bozji presto "sedmo nebo" 2.
nisa, udubljenje u zidu
64
arş2 el. trola (tramvaja, elektricne · le-
komotive)
arş3 voj. napred (mars)!
arşak v. ağırşak
arşe muz. gudalo
arşın arh. arsin, hvat (duzinska mera =
0,68 m); - - arsin po arsin, korak po
korak; - ları açmak koracati (krupnim ko-
racima); - ı büyük dugonog, krakat; - la
satmak prodavati na arsine (tkanine); - a
vurmak meriti arsinima; çarşı - ı trgo-
vacki arsin; mimar - ı gradjevinski arsin
(0,75 m.)
arşınlamak ak. 1. arh. meriti arsinom 2.
ici krupnim koracima, grabiti; prosisati
(oautu); sokakları - arg. "premeravati"
ulice, lutati
arşınlık 1. prodaja na arsin 2. duzine
od jednog arsina; üç - bez platno od tri ar-
sina
arşibişop arhiepiskop
arşidük (-kü) nadvojvoda
arşidüklük nadvojvodstvo
arşidüşes nadvojvotkinja
arşiv arhiv; devlet - i drzavni arhiv
arşivci, arşivist arhivist
art (-dı) 1 1. ledja 2. zadnji deo, zadnja
strana cega, pozadina 3. prostor iza cega
4. nastavak ll zadnji, stra.znji; - kafa anat.
zatiljak (glave); - kapı zadnja vrata, zadnji
ulaz lll u funkciji sasastavljenih post-
pozicija; !-ın/ - ına iza, pazadi cega,
(koga); /-ın/ - ında iza, pozadi; posle,
potom; /-ın/ - ından za kime (cime);
odmah posle O - ınca neposredno po;
posle toga; - ır'ıda açık sirom olvoren
(prozor i si.); - aradan zaobilazno, pos-
redno; fig. skriveno, potajno; - ı arası gel-
meyen beskonacan, beskrajan; - ı arası
kesilmeden neprestano, neprekidno; - ı -
ma jedno za drugim, uzastopno; - - a gel-
mek dolaziti jedno za drugim, neprekidno

dolaziti; /-ın/ - ını almak popuniti, upot-
puniti, kompletirati; - ından atlı mı ge-
liyor? cemu tolika zurba; /-ı/ - a atmak
odloziti, odgoditi; - ını boşlamak na-
pustiti, bataliti; odustati od cega; /-ın/ - ına
düşmek pratiti, goniti, iei kome za pe-
lama; - düşünce zadnja misao - elden
potajno, krisom, kradom: - eteğinde
namaz kıl ona je uzorno cestita (o zenj); /-
ın/ - ını getirmek upotpuniti; zavrsiti do-
vesti do kraja; - ında gezmek 1) pratiti, iei
za kim 2) fig. navaljivati, saletati (s ciljem
da se nesto, dobije); - ına kadar açık
sirom otvoren, razjapljen; - kapıdan çık­
mak pretrpeti neuspeh, ebrukati se, os-
ramotiti se; - ından kesilmek rastali se
od koga; /-ın/ - ını kesrnek prekinuti,
obustaviti; /-ın/ - ından koşmak juriti,
treali za kim; - a koymak odloziti, ostaviti
za kasnije; - ı önüne naopako - ından
sapan taşı yetişmez juri kao strela; - ı
sıra tragom, za petama; - ı sıra do-
laşmak iei za petama, pratiti; - ı sıra git-
mek iei jedan za drugim; -- ından ·söy-
lıiimek pricati iza ledja, odgovarali,
panjkati; - ·ında yüz köpek havlamıyan
kurt, kurt sayılmaz za· dobrim konjem se
dize prasina
artağan obilan, bogat, berieetan (pri-
nos, letina); blagodatan; cf, bereketli
artağanlık izobilje, ebilan rod; bla-
gostanje; cf. bereket
arta kalmak abi. 1. preteei, preostati 2.
zaostajati, kasniti 3. preziveti, nadziveti
(savremenike)
artarn v. meziyet
artamak dijal. v. artakalmak
artan ı ostatak, pretek ll pretekao, (pre)
os ta o
art bölge geog. zaledje (luke, grada)
artçı 1. voj. zastitnica 2. podrazavalac,
epigon (pisac, umetnik)
art damak (-ğı) anat. zadnje nepce; -
ünsüzü gram. zadnjenepcani suglasnik
artırma
arter med. arterija
arteriyoskleroz arterioskleroza
artezyen (ili - kuyusu) arterski bunar
artı
1mat. plus, vise; - işareti znak plus
(+);on- beş dese! plus pet ll mat. fiz. po-
zitivan; - kutup fiz. pozitivan pol; - sayı
mat. pozitivan broj; - yön astr. smer ok-
retanja zemlje (suprotan od kazaljke na -
sa tu)
artık1 (-ğı) 1 1. ostatak (i fig.), pretek,
(su) visak; kumaş - ı ostatak tkanine,
"resi"; üretim - ı visak proizvodnje;
yemek - ı ostatak jela 2. otpadak, og-
rizine, otpaci; komina, drop; fabrika - ları
fabricki otpaci 3. hem. talog; ll preostao,
pretekao; - mağnetizma fiz. preostali
magnetizam; - mal ek. suvisna roba,
visak robe (na trzistu) o - mal göz çı­
karmazpos/. od viska boli glava
artık2 od sada, ubuduee, vise; vee, na
kraju; konacno; - çocuk değilsin! ti vise
nisi dete_! - ders çalışmaya başladı ko-
nacno je poceo da uci; - eksik manje ili
vise: - evimize gelmez oldu konacno je
prestae da delazi k nama; - gidelim! haj-
demo vee! yeter - ! dosta vise
artık değer ek. visak vrednosti
artık göl geog. reliktno jetere
artık gün dodatni dan (29 februar u
prestupnoj godini)
artık yıl prestupna godina
artım poveeanje, rast; prirastaj; nüfı.ıs
- ı prirastaj stanovnistva
artımil koji bubri, narasla (pri kuvanju);
- pirinç pirinac koji bubri
artırılmak pass. od artımıak
artırım stednja; stedljivost, cuvarnost
artırma 1. gl. im. od artırmak 2. javna
prodaja, drazba, licitacija; cebri - prodaja
aukcijom; mahdut - za-tvorena prodaja
(uz ucesee nekoliko lica)
65
 artı.rmak·

artırmak 1. ak. povecavati, umnozavati tavljanje (cega) 2. predavanje, pod-

2. ak. stedeti, ekonomisali 3. ak. (po) di-
zati, povisavati (cene, plate i. si.) 4. fig.
· napredovati, daleko dogurati (u sluzbi,
nauci i si.); prosirivati, produbljivati (znanje
i si.)
artış povecanje, rast; prirastaj; üretim
- ı rast proizvodnje
artı uç hem. anoga
artist 1 . umetnik 2. glumac, glumica; -
gibi vrlo lepa (zena)
artistik umetnicki; majstorski, virtuozan
artma 1. povecanje, rast, porast; pri-
rastaj 2. visak (cega)
artmak (-ar) 1. povecavati se, rasti, ın­
noziti se 2. rasti, podizati se (o cenama) 3.
pojacavati se; narastati, jacati 4. pre-
ostajati, preticati (o novcu i si.); yeter de
artar dostize i pretice
art oda anat. zadnja ocna komora
artrit (-ti) med. srtritis, zapalenje zglo-
bova
artroz med. artroza, zglobobolja
nosenje; - ı hal v. arzuhal 3. ek. ponuda
4. saopstenje, izvestaj; /-ı,a/ - etmek 1)
pokazivati, predstavljati; izlagati 2) pod-
neti, predati (molbu i si.) 3. ek. (po) nuditi
4) izloziti; izraziti, objasniti; - odası ist.
salaza primanje (u sultanskoj palati); - ve
talep ek. ponuda i potraznja
arzan a. 1. po sirini 2. popreko
arzani a. arh. poprecni; - kiriş pop-
recna greda
arzıhal v. arzuhal
arzi a. zemljin, zemaljski
arziye v. ardiye
arzu p. zelja, prohtev; zudnja ceznja;
culna pozuda, plotska zelja; - sunda bu-
lunmak v. - sunda olmak; - doğmak
imati zelju, osecati zelju; - duymak ose-
eati zelju, imati prohtev za cim; ceznuti,
zudeti; /-ı/- etmek zeleti, stremiti, te:Ziti; -
ya kapılmak goreti od zelje; - sunda
olmak imati zelju, zeleti; - olunduğu g!bi
po volji; - sunu yerine getirmek ispuniti
zelju; kendi - suyla po sopstvenoj zelji

artsız: - arasız stalno, neprekidno arzuhal (-li) a. (pismena) molba; pe-

ticija, predstavka; - etmek obratiti se
arttırılmak v. artırılmak mo.bom; - gibi (ili kadar) kao peticija,
arttırmak v. artırmak predigo (o pismu); - sahibi podnosilac
molbe, molilac
art zamanlı /ing. dijahronicni; - - dil
bilimi dijahronija arzuhalci pisar, sastavljac molbi (za
nepismene)
aruklamak v. arıklanmak
arzulamak ak. 1. zeleti, ceznuti, zudeti
aruz a. /it. aruz (kvantitativna metrika)
za kime 2. osecati pozudu (pohotu)
arya muz. arija
arzulu zeljan; cesnutljiv; pozudan, po-
Aryanizm re/. arijanizam hotljiv
aryetta muz. arijeta as 1 kec, as; fig. as, prvak
arz1 a. zemlja; zemljina ko ra; - çek- as2 1. dija/. zoo/. hermelin (Mustela er-
mesi zemljina teza, gravitacija minea) 2. hermelinsko krzno
arz2 a. geog. sirina; - derecesi stepen as3 a. bot. mirta (Myrtus communis)
sirine
as4 nizi, mladji, vice; assubay, as-
arz3 a. 1. pokazivanje, izlaganje, preds- teğmen (v.)

66
 ası k

asa a. stap, palica; skiptar asayiş a. mir, sigurnost, bezbednost; -

asaba v. akraba i muhafaza etmek cuvati javni red; odr-

zavati sigurnost
asabi a. 1. nervni, zivcani; - has-
talıklar nervne bolesti; - sistem nervni asayişli bezbedan, miran
sistem 2. nervozan, razdrazljiv asayişsiz nemiran, nespokojan; ne si-
asabileşmek (iz) nervirati se, kidati se, guran
razrdrazivati se asayişsizlik 1. nemir, vrenje, pometnja,
asabileştirmek ak. ljutiti, kidati, ner- melez 2. nesigurnost; neizvesnost
virati asbest (-ti) min. azbest
asabilik nervoza, razdrazljivost
asbestli azbestni, od azbesta
asabiye a. 1. nervne bolesti 2. ne-
aselbent (-li) 1. bot. diviza, stiraks,
urologija 3. neuroloska klinika
amber-drvo (Styrax officinalis) 2. farm. sto-
asabiyeci neurolog, neuropatolog raks (aromaticna mast)
asabiyet (-ti) a. v. asabilik; - le ner- asenkron fiz. asinhron krun
vozno
asepsimedasepsa
asal osnovni, glavni
aseptik med. asepticki
asalak (-ğı) parazit (i fig.); - bilimi pa-
razitologija ases a. arh. nocni cuvar

asalaklık paraziUzam (i fig.) asetat hem. acetat

asalet (-ti) a. 1. plemstvo, ·vlastelinstvo asetilen hem. acetilen
2. licno pojavljivanje, prisustvo (na sudu) aseton hem. aceton
3. /it. eufemizam
asfalt (-lı) ı asfalt ll asfaltni; asfaltiran;
asaleten a. arh. u licno ime, licno (de-
- yol asfaltıran put, asfaltni put
lovati, nastupati)
asfaltlamak ak. asfaltirati
asaletli plemicki, vlastelinski; plemenit,
otmen asfaltlı asfaltni; s asfaltom
asal sayı prost broj asgari a. 1 minimalan, najmanji; - tarife
asamble asambleja, skupstina minimaina tarifa ll najmanje; bizde - beş
gün kalmalısınız kod nas treba da os-
asansör 1. lift, dizalo 2. uspinjaca ma- tanete najmanje pet dana lll mat. mi-
sina za dizanje nimum; - ye(ili - hadde) indirmek sevsti
asansörcü liftboj na minimum (na najmanju meru)
asap (-bı) nerv, zivac; /-ın/ - ına do- ası: - da kalmak(ili olmak) fig. biti u
kunmak ici ı:ıa nerve, nervirati, iritirati; - ı neizvesnosti, visiti, biti nerazresen (o prob-
kuvvetli jakih zivaca, hladnokrvan lemuisl.)
asar1 a. vekovi, stoleca asıcı v. cellat
asar2 a. dela, tvorevine asık 1. obesen, okacen, izvesan 2.
asarıatika a. drevna dela, arheoloske mrgodan, namrsten, natmuren; zlovoljan,
iskopine; -:- alimi arheolog; - ilmi ar- namcorast; - surat namrgodjeno lice; -
heologija yüzlü nadurenog lica

67
asıkhk
asıkhk durenje, pucenje, mrgodjenje
asıl (-slı) a. ı 1. izvornik, original; - ı gi-
bidir verno originalu (o prepisu); bir bel-
genin - ı erginal dokumenta, izvorni do-
kumenat 2. bit, sustina; smisao; - ında u
sustini, uosnovi 3. osnova, temelj, baza4.
poreklo; soj, loza, rod; fig. pocetak, izvor
5. fig. istinitost, verodostojnost, po-
uzdanost ll 1. pravi, stvarni, istinski; -
kahraman pravi heroj; - savaşçı istinski
borac 2. originalan, izvoran; autentican; -
metin eriginaini teks! 3. glavni, osnovni,
fundamentalni; - hata osnovna greska; -
ilimler fundamentalne nauke; - pren-
sipler osnovni principi; - sebepler glavni
razlozi; - taarruz voj. glavni napad lll up- ·
ravo, bas; ben - seni arıyorum bas tebe
trazim; yanlışım - bundadır.upravo je u
!ome moja greska O- ında u stvari, u sus-
tini - ı astarı pravo stanje, prava slika
cega; . - ı astarı olmamak biti ne-
osnovano, neistinito; /-ın/ - ına bakmak
Irazili sustinu; - ı çıkmak pokazati se is-
tinitim, potvrditi se;- ı esasıyok bez ikak-
ve osnove; besmisleno; - lı nesli bellisiz
nepoznatog porekla; - ını saklayan ha-
ramzadedir post. nije covek onaj ko po-
rice svoje poreklo; - ı var to je istina; - ı
yok neosnovan, neistinit; - ı yok , faslı
yok (ili - ı yok nesli yok) bez ikakve os-
nove; neistinit, lazan
asılacakzreo za vesala, dostojan ve-
.sa la; - suya boğulmaz post. sve biva
onako kako je sudjeno
asılanmak abi. izvlaciti korist, profitirati
asılı okacen, obesen; viseci
asılış 1. gl. im. od asılmak 2. fig. sa-
letanje, navaljivanje; nametljivost
asıllı poreklom, rodom; po na-
cionalnosti; Alman - Nemac poreklom
asılmak 1. pass. od asmak 2. obesiti
se 3. dat. uhvatiti se za, ne pustati; çocuk
annesinin eteğine asıldı dete se uhvatilo
za majcinu suknju 4. dat. uporno moliti,
68
navaljivati; safetali koga 5. dat. fatili se,
dokopati se, masili se, zgrabiti; silaha -
zgrabiti oruzje 6. dat. nalegnuti, naleci, up-
reti, zapeti; balıkçı hemen küreklere asıl­
dı ribar je odmah nalegao na vesla 7. iz-
duziti se, oklembesiti se, omrsaviti (olicu)
asılmalık kais za drzanje (u tramvaju)
asılmış adam bat. smicak, jezikovac
(Loroglossum)
asılsız neosnovan, nerazlozan; ne-
islini!, izmisljen; - fasılsız neistinit, !isen
svake osnove; - haberler glasine
asılsızlık neosnovanost, ne-
argumentovanost, neuverljivost
asıltı fiz. hem. suspenzija
asılzade plemic, vlastelin; koljenovic
asılzadelik plemstvo, vlastelnstvo
asım: - takım nar. dragocenosti, nakit.
adidjari
asıntı 1. odlaganje, odugovlacenje (s
poslom); - ya bırakmak (ili - da kalmak)
ostaviti za kasnije, odloziti; otezali, odu-
govlaciti 2. nemarnost, nehaj; aljkavost 3.
nevracen dug.
asır (-sn) a. stolece, vek; - larca ve-
kovima 2. doba, epoha, era
asırlık vekovni, stoletni; veoma star; -
ağaçlar stoletno drvece; - bir adam sto-
godisnjak, veoma star covek
asi a. 1 buntovan, nepomirljiv, ne-
pokoran ll buntovnik, pobunjenik
aside kul. Arapsko jelo od brasna,
mesa ibamje
asil a. 1. plemicki, vlastelinski 2. ple-
menit, velikodusan 3. plemenit, dragocen
(metal, gas i si.); - gazlar plemeniti ga-
sovi; - metal plemeniti metal 4. sa-
mostalan, sa posebnim ovlascenjima
(drzavni sluzbenik)
asilbent farm. benzoin, storaks

asilik pobuna, ustanak; melez, smutnja
asillik v. asalet
asilzade v. asılzade
asimetri asimetrija
asimetrik asimetrican
asimilasyon asimilacija
asistan asistent (univerziteta); asistent
(lekar); sin. asistent rezije
asit (-di) hem. kiselina; - askorbik as-
korbinska kiseline, C vitamin; - borik
borna kiselina; - nitrik azotna kiselina
asitlemek, asitlendirmek ak. zakiseliti,
ukiseliti
asitleşrnek postali kiseo, ukiseliti se
asitleştirmek ak. pretvoriti u kiselinu,
ukiseliti; zakiseiili
asitli zakiseljen, s kiselinom
asitlik hem. kiselost
asit ölçer kiselinomer
askat(-tı) delovi mera (decilitar, mi-
limetar i si.)
asker a. 1 1. vojnik, pripadnik armije (od
redova do generala) 2. vojska, vojne tr~pe
3. vojna sluzba: - almak regrutovati, uzi-
mati u vojsku; - e çağırmak pozivati u
vojsku; - çekmek postrojavati vojsku; -
çıkarmak iskrcavati trupe; - gibi vojnicki,
disciplinovan; - kaçağı dezerter; - den
kaçmak dezertirati; - rejimi(ili yönetimi)
militarizam ll 1. disciplinovan, od reda; -
adam disciplinovan covek 2. hrabar, he-
rojski; - millet hrabar narod
askerce vojnicki, po vojnicki
askeri a. vojni, vojnicki; ratni; - adalet
vojno pravosudje; - adli hajim voini su-
dija; clan prekog suda; - akademi vojna
akademija; - ataşe vojni izaslanik;
bando vojni orkestar; - ceza hukuku
vojno-krivicni zakon - devriye vojna pat-
rola; - fesat pobuna u vojsci, metez; -
askı
harekat vojne operacije; - hava aka-
demisi vojno vazduhoplovna akademija; -
idare vojna administracija; - junta vojna
hunta: - kıtalar vojne trupe: - makamlar
vojne vlast; - liman ratna luka; - lise
vojna gimnazija; - tavır vojnicko drzanje;
- temyiz mahkemesi vrhovni vojni sud; -
tıp akademisi vojno-medicinska aka-
demija; - yargıtay vojni kasacioni sud; -
zabıta vojna policija; Yüksek Askeri Şura
Vrhovni vojni savet (u Turskoj)
askerlik vojna sluzba; vojnicki poziv;
vojna obaveza; - adliyesi vojno pra-
vosudje; - ten alıkoymak osloboditi od
vojne obaveze (sluzbe); - çağı doba vojne
obaveze; - dairesi regrutni okrug; - fenni
vojna nauka o ratu; - hizmeti vojna sluz-
ba; - mükellefiyeti jur. vojna obaveza; -
le ödevii vojni obveznik; - şubesi reg-
rutno odeljenje, vojni odsek; - ten tecrit
jur. demilitarizacija; - yoklaması kontrola,
smotra; - ten terhis etmek otpustiti iz
vojne sluzbe; - yapmak sluziti armiju
askerileşme militarizacija
askerileşrnek militarilizovati se
askerileştirmek ak. militarizovati
askersizleştirmek ak. demilitarizovati
askı 1. narameriice, uprte (za drzanje
pantalona); bretele; kombinezon - sı bre-
tela kombinezona 2. vesalica (za odelo);
kuka; civiluk; - ya geçirmek staviti na ve-
salicu (odelo, haljinu) 3. objava, oglas (o
zenidbi i si.) 4. svezanj (voca); venac,
gronja (za susenje ili cuvanje) 5. visuljak,
privesak (ukras), zlatni lancic (oko vrata)
6. luster; granat secnjak 7. med. zavoj,
povoj 8. ubrusi (koji se, ·kao poklon majs-
torima, vesaju na krov nove kuce); ma-
terijal na vozilima svadbene povorke 9.
arhit. glavni stub, podupirac 1o. arhit. sle-
menjaca (greda) 11 . ca ura svilene bu be
12. koliba, kosara 13. jur. suspenzija 14.
fig. odlaganje, odugovlacenje, otezanje;
neizvesnost; - da fig. u vazduhu, neresen,
69
askıcı
neizvestan, sumnjiv; - ya almak 1) po-
dupirati, podupreti 2) podizati, izvlaciti (po-
tonuli ili nasukani brod) 3) .tig. odlagati,
odugovlaciti, otezati (s cime); - da bı­
rakmak ostaviti neresenim; - ya çı­
karmak 1) objaviti brak (o maticaru) 2) ob-
javiti licitaciju; - ya çıkmak biti objavljen
(o zakljucenju braka i si.); - da durmak vi-
siti u vazduhu, biti u neizvesnosti; - da
kalmak ostati neresenim, ne ostvariti se
askıcı 1. prodavac vesalica (za odecu)
2. dekarater nevestinskih soba 3. arg.
tezak na vracanju dugova
askılı 1. sa kukom (za vesanje); sa bre-
telama; sa naramenicama; - pantalon
pantalone sa uprtama 2. viseci; - yatak
hamak, visca postelja (mreza)
askılık nar. povrce i voce za vesanja
(luk, paprika, grozdje i si.)
asklı bot. mesinast; man-
tarlarmesinaste gljive, askomicete
asla a. nikako, niposto, ni u kom slu-
caju
aslan 1 zoo/. lav (Felis leo); fig. ju-
nacina, delija; - ımi junace! - ağzında
olmak biti nedostupan, biti u lavljim cel-
justima: ;... ayağı bot. lavlja stopa (Leontice
leontopetalum); - gibi snazan; smeo, hra-
bar; - kesilmek postati snazan i hrabar
kao lav; - mürebbisi ukrotitelj, dreser la-
vova; - payı lavovski deo; - sütü emmiş
srean, hrabar; - ı tilkiye bağdurmak izaci
na kraj s jacim protivnikom; - yatağından
belli olur lav se poznaje prema jazbini
(govori se kao komplimenat vlasniku
dobre kuce); - yürekli hrabar, smeo, lavl-
jeg srca; Aslan Yürekli Rişar ist. Ricard
Lavlje Srce
Aslan astr. Lav
aslan ağzı 1. bot. zevalica (Antirrhinum
majus) 2. otvor, isteciste (u obliku lavlje
celjusti)
aslan kuyruğu bot. srdacica (Leonurus
70
cardiaca)
aslanlık srcanost, smelost, hrabrost
aslan pençesi bot. virak (Aichemilla
vulgaris)
aslen a. 1. poreklom, po poreklu 2. u
sustini, u stvari
asli a. osnovni, glavni, · primarni; iz-
varan, originalan, autentican; - adet prost
broj; - aza istinski clan; - cümle glavna
recenica; - dava jur. glavni pretres; -
maaş osnovna plata; - metin ariginaini
tekst; - nüsha izvorni tekst, original, ua-
tograf; - vazife osnovna duznost, glavni
zadatak
asliye: - Mahkemesi jur. lprvostepeni
sud
asliyet 1. originalnost, izvornost, prvo-
bitnost 2. poreklo
asma 1 1. bot. povijusa, lijana (biljka) 2.
bot. vinova loza (Vitis vinifera); cokot,
gidza; - bıyığı izdanak vinove loze, lozica;
- biti vinogradska vas, filoksera (Phyllo-
xera vastatrix) - çardağı senica, venjak
(od izdanaka loze); - çubuğu mladica vi-
nove loze; - kütüğü C:okot, gidza; - sü-
lüğü v. - bıyığı O - budamak govoriti glu-
posti, lupati; - dikmek arg. ne vratiti dug
asma2 1 gl. im. od asmak ll viseci; -
araba laka kocija; - iskele viseca skela
(za malterisanje fasade); - kat mezanin,
medjusprat; - kilit katanac; - köprü viseci
most; - merdiven brodske stepenice; -
salıncak ljuljaska; - yatak v. askılı yatak
asmak (-ar) ak. 1. vesati, okacivati;
obesiti (koga) 2. arg. eskivirati vracanje
duga 3. arg. otarasiti se koga, otkaciti, ski-
nuti sa vrata; onu zorla astım jedva sam
ga otkacio, s mukom sam ga se otarasio
4. napustiti, ostaviti, bataliti (posao); izos-
tati sa duznosti (posla) O /-ı/ asıp kesrnek
kinjiti, muciti, tiranisati (na poslu i si.); as-
tığı astık, kestiği kestik nikome ne po-
lagati racuna, biti svoj gaspadar (domacin
 aşağı

kuce, setuna poslu i si.) yüzünü - namr- astımil astmatican

goditi se, natmuriti se, "obesiti" lice
astırmak caus. od asmak
asma kabağı bot. jurget, vrg, ajduk (La-
astigmatizm med. astigmatizam
genaria vulgaris)
astragan astragan
asmalık 1. vinograd 2. vinogorje, vi-
nogradarsko podrucje astrolog astrolog

aspiratör aspirator, usisivac astroloji astrologija

aspirin aspirin astrolojik astroloski

aspur 1. bot. safranika, divlji safran astronom astronom

(Carthamus tinctorius) 2. crvena boja (eks- astronomi astronomija
trat safrana)
astronomik astronomski; - fiyat fig.
asri a. moderan, savremen; cf. çağcıl astronomska, basnoslovna cena
asrileşmek modernizovati se, osav- astropikal suptropski; - iklim supt-
remeniti se ropska klima
asrileştirmek ak. modernizovati astsubay voj. podoficir, mladji oficir
asrilik savremenost; moderna shva- asude p. miran, spokojan, bezbrizan
tanja, moderni maniri asuman p. nebo, nebesa
asşuur v. bilinç altı Asuri Asirac
ast (-tı) nizi (po rangu), potcinjen, mlad- Asurca asırski jezik
ji; pod
Asyalı Azijat, zitelj Azije
astar 1. postava (adece, haljina); - ge-
çirmek staviti postavu 2. podloga; grunt, as yön geog. sporedna strana sveta,
osnovna boja; - boyası osnovna boja, podstrana (jugozapad, jugoistok, se-
grunt; - çekmek (ili vurmak) slik. grun- verozapad, severoistok)
tovati, premazivati osnovnom bojom ~ /-ıl aş jelo, hrana; - damı dijal. kuhinja; ~ -
- etmek arg. obljubiti, "opaliti"; - ı yü- deliye kalıyor gde se dvojica svadjaju,
zünden pahalı skuplja dara nego mera treci koristi; - ın koyusunda, işin kı­
yısında brz u jelu, spor u poslu; - olsun
astarlamak ak. 1. postaviti (odelo) 2.
na zdravlje! prijatno! (govori se deci): - ta
gruntovati; zbukovati (zidove)
tuzu bulunmak v. çorbada tuzu b.u-
astarlanmak pass. od astarlamak lunmak; ocakta - ın mı taştı? cemu tolika
astarlatmak caus. od astarlamak zurba? pişmiş - a soğuk su katmak kva-
riti posao (dodavati hladnu vodu kuvanom
astarlı 1 . postavljen, sa postavom 2.
jelu)
gruntovan, sa gruntom
aşağı ı donji deo; donja strana, prostor
astarlık materijal za postavu ispod cega; - da dole, ispod, nize; - da
astasım log. episilogizam, posredni imza edilen dole potpisani; - daki donji;
zakljucak - dan odozdo, s donje strane; - dan yu-
karıya odozgo na gore ll 1. donji, nizi;
asteğmen voj. potporucnik Aşağı Mısır Donji Egipat 2. nizak; - fiyat
astım med. astma, sipnja niska cena; - tazyik teh. nizak pritisak 3.

71
1 aşağıca
~
jednostavan, primilivan (po razvijenosti);
prost; - bitkiler pirimitivne biljke 4. los (po
kvalititu), n ize vrednosti; jadan, .kukavan; -
..ı':.
i.
adam prost covek; - mal losa roba; - ta-
baka nizi stalez, nizi sloj (ljudi) lll (ili - ya)
nanize, dole; nize, manje; - düşmek pasti
(o kvalitetu); - vurmak smanjiti, oboriti,
sniziti (cenu) o /-ı/- almak porusiti, oboriti,
prevrnuti; spustiti, sneti; - dan almak 1)
smiriti, utisati 2) muz. sniziti (ton); /-ı/ -
atmak ponizavati, omalovazavati; ne ob-
racati paznju; /-ı/ - görmek gledati s vi-
sine, potcenjivati; - kalmamak ne za-
ostajati (za kime), ne dati se; - kesim
geog. donji tok (reke); /-dan/ - kurtarmaz
1) to je poslednja cena;. ne dam jevtinije!
2) on potcenjuje svakog nizeg od sebe; /-ı/
- tutmak v. - görmek; - tükürsem sa-
kalım, yukarı tükürsem bıyığım sve ide
naopako, kako god okrenem-ne valja; -
yukarı 1) priblizno, oko; manje ili vise, tu i
tamo 2) samo, sve vreme (uz vlastito ime);
Ayşe - , Ayşe yukarı sve vreme "Ajsa,
Ajsa", samo Ajsa, uvek Ajsa; bir - bir yu-
karı dolegore, tamo amo (ici); en - (ili
aşağısı) najmanje; üÇ - beş yukarı prib-
lizno, oko
aşağıca 1. ponisko 2. prilicno prosto,
priprosto
aşağıki koji sledi, dolepomenuti, donji
aşağılamak 1. v. aşağıfatmak 2. padati,
opadati, snizavati se (o kvalitetu, ceni) 3.
ponizavati se, poniziti se
aşağılanmak pass. refl. od aşağılamak
aşağılatmak ak. 1 . snizavati, spustati,
i obarati (cene, kvalitet i si.); 2. ponizavati,
ı omalovazavati, potcenjivatı
ı
aşağılı: - yukarı! ı 1. donji i gornji; dole
i gore, potpuno; od partera do sprata
(kuca) 2. fig. bogati i bedni
aşağılık 1 niza vrednost, inferiornost;
1 osrednjost; - kompleksi kompleks in-
feriornosti, kompleks nize vrednosti ll in-
ferioran, losiii po vrednosti, nizi; los, mek-
valitetan; - mal nekvalitetna, los roba
72
aşağısama ponizavanje, prezir (anje)
aşağısamak ak. ponizavati, oma-
lovazavati, potcenjivati
aşama stepen; rang, cin; zvanje
aşar a. ist. asar, desetak (porez na pol-
joprivredni prihod); cif. ondalık
aşarcı ubirac desetka
aşari a. mat. arh. decimalan; - kesir
decimalni razlomak; - usul metricki sis-
tem
aşçı 1. kuvar, ascija; - kadın kuvarica
2. (ili - dükkanı) ascinica, narodna ku-
hinja; - baltası bradva, kuhinjska sekira; o
- çok olduğu yerde çorba bozulur post.
mnogo babica-kilavo dete
aşçıbaşı 1. glavni kuvar, sef kuhinje 2.
iskusan, vest kuvar
aşçılık kuvarska vestina, gastronomija;
- etmek baviti se kuvanjem, raditi kao
kuvar; - okulu kuvarska skola
aş ermek ak. dat. 1. osecati odvratnost
prema kakvom jelu 2. imati jaku zelju za
kakvim jelom (o trudnicama)
aş evi 1. ascinica; narodna kuhinja 2.
(besplatna) menza za sirotinju
aşhane p. v. aş evi
aşı 1. agr. kalemljenje; - bıçağı (ili ka·
lemi) kalemarski noz; - yapmak kalemili
2. agr. kalem, navrtak, pelcer 3. med. vak-
cina; serum; - tutmak primili se (o ka-
lemu, vakcini) 4. vakcinacija, pelcovanje,
cepljenje; - kağıdı potvrda o vakcinaciji; -
vurmak kalemiti; vakcinisati 5. agr. ves-
tacko oprasivanje
aşı boyalı okerast, boje cigle
aşı boyası 1 crveni oker (boja) ll boje
cigle
aşıcı kalemar
aşık (-ğı) 1. (ili- kemiği) anat. cukalji,
piljak, skocna kost 2. piljak, kocka (od
 aşırı

kosti); - atılamaz kimse nepobediv kopavati (o reci); izdubiti, izlokati 4. iscr-

covek, covek s kojim se ne moze nad- psti, istroiiiti
metati;- atmak 1) bacati kocku (u igri) 2)
aşınma 1. gl. im. od aşınmak 2. geol.
/-la/ nadmetati se, odmeravati snagu (s
erozija 3. habanje; amortizovanje; - payı
kime); - oynamak igrati piljke; - oyunu
1) stepen amortizovanja 2. trg. amor-
igra piljaka 3. arhit. slemenjaca (greda) o -
tizacija; - payı ayırmak otpisati, ras-
ı cuk oturmak polaziti za rukom, ici od
hodovati; amortizovati
ruke (o poslu)
aşınmak 1. istrositi se, pahabati se, iz-
aşık (-ğı) 1 zaljubljen (a); - olmak zal-
lizati se; tig. onemocati, posustati 2. raz-
jubiti se, biti zaljubljen; - ve maşuk zal-
jedati se, razjesti se, korodirali 4. erodirati,
jubljeni ll 1. zaljubljenik, obozavalac 2. lju-
raznositi, skidati
bavnik 3. asug, narodni pesnik; bard,
trubadur 4. ozloglasen tip 5. druskan, pri- aşıntı izlizano, poderano mesto (na

jatelj (u oslovljavanju) O - a Bağdat so- odeci); izlokano mesto

rulmaz za zaljubljenog nista nije daleka aşır (-şır) a. citanje Kurana (prilikom re-

aşıkane a-p. zaljubljeno ligioznog obreda)

aşıklı nar. zaljubljen; zaljubljenik; ben aşıramento arg. drpisanje, kradja; /-ı 1
bu müzüğün - sı değilim ja nisam odu- - etmek dici, zdipiti, smotati
sevljen ovom muzikom aşırı 1 prekomeran, preteran; po/. krajn-

. aşıklık zalj~bljenost; ljubav . ji, ekstreman; radikalan; ultra =; ct. müfrit;

- derecede prekomerno previse; pre-
aşıktaş a-p. dragan; dragana, dama teran, prekomeran; - gitmek preci sve
srca, ljubav granice; prevrsiti svaku meru; - kısa ult-
aşıktaşlık ljubavna avantura, fler- rakratki (talas); - sevgi preterana ljubav;
tovanje; - etmek flertovati - solcu pot. ultralevicar; - üretim su-
perprodukcija; - yük: preopterecenje ll
aşılama 1 1. gl. im. od aşılamak 2. ka-
veoma mnogo, previse, prekomerno; -
lemljen vildan; ll 1. kalemljen 2. med. vak-
söylemek dugo govoriti; - taşırı veoma
cinisan, cepljen 3. rashladjen, ohladjen
mnogo, previse lll u tunkciji postpozlcije; s
(pice i si.)
ona strane, iza, preko, trans =; deniz -
aşılamak ak. 1. agr. kalemili 2. med. preko mora, s one strane mora; deniz -
vakcinisati, pelcovati 3. zaraziti, inficirati 4. ülkeler prekomorske zemlje; gün - svaki ·
tig. "pelcovati", pobudjivati, ulivati 5. hla- drugi dan; tepe - preko brezuljka
diti, rashladjivati (pice)
aşırı bellem izvanredno pamcenje
aşılanmak pass. od aşılamak
aşırı besi 1. biol. prehranjenost, hi-
aşılatmak caus. od aşılamak pertrofija 2. prehranjivanje, kljukanje
aşılı kalemljen; vakcinisan, cepljen aşırıcı ekstremista
aşılmak pass. od aşmak aşırıcılık preteranost, neumerenost 2.

aşılmaz neprohodan (teren, suma i si.)

v. aşırmacılık

aşırı doyma tig. hem. prezasicenost

aşındırma 1. gl. im. od aşındırmak 2.
geol. erozija; ct. itikal 3. med. abrazija aşırı duyarlık med. anafilaksija, pre-
osetljivost
aşındırmak ak. 1. izlizati, iznositi, po-
habati 2. hem. razjedati, razjesti 3. pot- aşırı ısıtma fiz. pregrejanost

73
aşırılık

aşırılık 1. prekomernosl, preleranosl; aşinalık 1. poznanstvo, prijaleljstvo; f-

krajnosl; ct. ifral 2. radikalnesi - a kaç-
mak ici u krajnosl, preterivati
aşırılmak pass. od aşırmak
aşırıntı v. çalıntı
aşırma ı
1. gl. im. od aşırmak 2. arhit.
slemenjaca 3. knjizevna kradja, plagiranje
4. sp. lob (ovanje) ll 1. preveden, pre-
bacen kroz 2. arg. dignut, smotan, uk-
raden O - ateş voj. ubacna, strma valra; -
kayış transmisic ni kais
aşırmacı plagijator
aşırmacılık plagiranje, plagijat
aşırmak 1 . ak. ab/. prevesli, prebaciti
(preko cega); provesti, provoditi (kroz
sumu i si.) 2. ak. arg. drpiti, zdipiti, cormuti
3. ak. dat. uklonili, izneli, skloniti na si-
gurno mesto (pred opasnoscu) 4. ak. arg.
otresti se, otarisili se koga, otkaciti koga 5.
al - etmek 1) sklapati poznanstvo (pri-
jateljstvo) 2) poklonili se, naklenili se (u
znak pozdrava); göz - ı poznanstvo iz
vidjenja
aşiret a. nomadsko pleme; - hayatı no-
madski zivol
aşk a. 1. ljubav; - ateşi ljubavna valra;
- a dalmak izgubili se u ljubavi; - a düş­
mek zaljubili se; - a gelmek sirasno se
zaljubili, goreti od ljubavi; - izdivacı brak
iz ljubavi; - macerası ljubavna avantura;
- tanrısı Eros; - yapmak voleti se, voditi
ljubav; serbest - slobodna ljubav; ten - ı
telesna ljubav; ümitsiz - beznadezna lju-
bav; vatan - ı ljubav prema domovini, ro-
doljublje 2. fig. revnost, odusevljenje, en-
tuzijazam; - la şevkle s revnoscu i
ljubavlju O - ağlatır dert söyletir pos/. lju-
bav cini coveka tuznim, a tuga pricljivim; -
olmayınca meşk olmaz bez odusevljenja

izbeci; bir tehlike - izbeci opasnost se nista ne moze postici (uraditi, nauciti)
aşırmasyon arg. v. aşıramento aşk etmek dat. udariti, opaliti, zviznuti;
ona bir tokat aşk etti opalio mu je sarnar
aşırtı pljacka, malverzacija; ulaja, pro-
nevera (novca) aşkın 1. nadmocan,. dominantan, is-
taknut; ak. preodoleo; prevalio; pregrmeo
. aşırtıcı pi'oneverilac, utajivac; kradljivac 2. ak. koji prelazi (odredjen· broj); vise od,
aşırtmak caus. od aşırmak preko; altmışı - bir adam covek koji je
prevalio sezdesetu godinu; eliiyi - kitap
aşısız 1. med. nevakcinisan, ne-
preko pedeset knjiga 3. til. transcendentan
pelcovan 2. agr. nekalemljen
4; prekomeran, ekscesivan, preteran; - si-
aşıt (-lı) 1 moslic, brvno 2. planinski gorta preterano obezbedjenje; - taşkın
prelaz, prevlaka preosetljiv, koji se lako uzbudjuje
aşı taşı (-nı) min. nepreradjen oker aşkına, aşkınıza v. ; şeretinize
aşikar p. jasan; otvoren, javan; oce- aşkınlık preteranost, neumerenost
vidan,. ocigledan; gün gibi - dır jasan kao aşklı pun ljubavi, s lubavlju
dan; - etmek objaviti, obsnaniti, izneti na
aşk olsun! 1. bravo! sjajno! 2. to nije
videlo; otkriti, razglasiti
lepo od tebe! grozno! fuj!
aşikare jasno; javno, otvoreno; ocig-
ledno aşıama v. aşılama

Aşil Ahil; - topuğu Ahilova peta

aştamak y. aşılamak
aşina
p. 1 poznanik, znanac, prijatelj ll aşlatmak v. aşılatmak

upucen, obavesten aşlık dijal. namirnice, zalihe

74

aşmak (-ar) 1. ak. prolaziti kroz, pro-
bijati se; prevaljivati, savladjivati (prep-
reke); voj. forsirati: dağı - preci preko pla-
nine, prejezditi planinu; yolu - prevaliti
put 2. ak. preskociti 3. ak. preci granice,
prevrsiti meru; prekoraciti (ovlascenje) 4.
ak. nadvisiti, nadmasiti 5. ak. premasivati
(brojcano), biti vise; aşıp taşmak biti su-
vise 6. prolaziti, proticati (o vremenu i si.)
7. dat. skociti, skakati na, opas (iv) ati (o
muzjaku zivotinje) 8. arg. ispariti, uhvatiti
maglu, kidnuti 9. abi. pentrati se, verati se,
prelaziti (preko plota)
aşna v. aşina; - fişne arg. svaler; sva-
lerka 2. asikovanje; (tajna) ljubavna veza,
svaleracija
aşnalık v. aşınalık
aşnı dijal. star, drevni; arhaican
aş ocağı v. aş evi
aşoz mor. urez, zljeb; - açmak (ili yap-
mak) izljebiti, urezati
aştırmak caus. od aşmak
Aşura a. isi. deseti dan me~eca mu-
harema (dan kada je stradao Ht.isejin kod
Kerbele)
aşure a. 1. asure (poslastica od zrnevl-
ja i voca koja se sluzi na dan1 O mu-
harema); - ayı mesec muharem; - günü
lo dan muharema 2. fig.· mesavina; zbrka,
ne red
aşüfte p. bludnica, ravcratnica
aşüftelik bludnicenje, razvrat
at (-tı) 1. konj; zdrebac 2. sah: konj,
skakac; - alanı v. - meydanı; - a binrnek
(uz) jahati konja; - boynuna düşmek po-
leci na vrat konja; - cambazı 1) akrobata,
dzambaz 2) trgovac konjima 3) dreser
konja; - cambaziiğı 1) trgovina konjima 2)
akrobatika; dresura konja; - çatiatmak te-
rati konja do smrti, .obosti konja - donu
boja konja 2. ist. konjski oklop; - ı dört
nala kaldırmak poterati konja galopom; -
at
kılı konjska dlaka; - koşusu v. - yarışı; -
meydanı hipodrom, trkaliste; - nalı pot-
kovica; - nalı kadar salj. kao potkovica (o
ogromnom brosu); - oğlanı konjusar; -
sürmek 1) terati, mamuzati konja 2) na-
terati konja na koga; - takımı konjski pri-
bor; - tırnağı kopito; - uşağı v. - oğlanı;
- yarışı konjska trka; araba - ı v. koşum
- ı; binek - jahaci konj: haşarı - divalj,
neobuzdan konj; koşum - ı zaprezni konj;
yarış - ı trkacki konj O - ı alan üsküdarı
geçti suvise je kasno (da bi se nesto ura-
dilo); - anası (ili ._ lar anası) muskobanja;
vulg. kabila (o zeni); - la arpayı bo-
zuşturmak (ili döğüştürmek) zavadjati.,
sejati razdor (medju prijatelje); - ı ata-
sıyla, ·katı rı anasıyle post. musko dete je
delo oca, zensko majke; - ayağı konjska
hod; - başı beraber (ili bir) na istom
nivou; mrtva trka, rame uz .rame; - başı
beraber gitmek ici rame uz rame, ne za-
ostajati; fig. dr:Zati korak; - ın bahtsızı ara-
baya düşer abieni poslovi padaju onima
bez srece; - ına bakan, ardına bakmaz
ko svoga kqnja dobro pazi, na poteru se
ne osvrce; - binenin, kılıç kuşananın
post. konj pripada onom ko ga jase sablja
onom ko je pase; - a binmeden ayak-
larını sallamak klati pod rep, raditi na-
opako; - bulunur meydan bulunmaz,
meydan bulunur - bulunmaz uvek nesto
fali; prilika se ne ukazuje kada je pot-
rebno; - çalındıktan sonra ahırın ka-
pısını kapatmak posle tuce mahati pes-
nicama, posle kise japundze; - a deveye
değil ya! to je vrlo jevtino! - a dost gibi
bakmalı, düşman gibi binmeli izr. konja
treba paziti kao druga, terati kao nep-
rijatelja; - elin, it elin nista ja ne znam;
nista me se ne tice; - ı eşkin, kılıcı kes-
kin lig. vest, iskusan,. okretan; - a et, ite
ot vermek(ili yedirmek) raditi sve na-
opako; - gibi kao kobila, drusla (zena); -
hırsızı gibi kao konjokradica, provalnik; -
ile avratta uğur vardır konj i zena donose
srecu; - ile eşek yarışamaz ne moze se
magarac utrkivati sa konjem; - tan inmek
75
 at

eşeğe binrnek pasti s konja na magarca; ataklık 1. naglost, plahost, naprasitost

- kafalı glup, tup; - kasmsı bot. vitina (fe- 2. smelost, odvaznost, drskost 3. nep-
rula communis); - kişnemesi rı;anje, njis- romisljenost, nesmotrenost
tanje; - koşturacak kadar sirok, prostran
atalet a. 1.. nerad, nedelatnost; inert-
(prostor, trg i si.) - koşturmak v. - oy-
nost, tromost, ucmalost 2. lenjost 3. fiz.
natmak; - aynatılabilir yer prostrano
inercija; - anı momenat 'inercije; - ka-
mesto, sirok trg;- oynatmak 1) poigravati
nunu zakon inercije: - kuvveti snaga
na konju, propinjati se 2) pokazivati ves-
inercija
tine (majstorije); - ın ölümü arpadan
olsun neka konj crkne od jecma (govori atalık 1. ocinstvo; ocinska osecanja 2.
se posle dobrog jela ili uspesnog posla); - arh. star covek, starac
ın ölümü itin bayramıdır (ili - ölür itlere
atamak ak. dat. imenovati, postaviti (na
bayram olur) posl. dok jednom ne
duznost, funkciju)
smrkne, drugom ne svane; - pazarında
eşek .osurtmuyoruzl ne terama magarca ataman ist. ataman; hatman
da prdi na konjskoj pijaci! (grub prekor atanma imenovanje, nominacija
onome ko nepazljivo slusa dok mu se
prica); - sahibine göre kişnar kakav gos- atanmak pass. od atamak
podar takvi i mladji; - ım tepmez itim ataraksiya dusevni mir, ataraksija
kapmaz deme (ili - ın tepmezi, itin kap-
atar damar anat. arterija; - bilimi ar-
mazı olmaz) posl. nema konja koji se ne
teriologija; - kireçlenmesi zakrecenje ar-
· cifta ni psa koji ne ujeda; nikome ne treba
terija
verovati; - ın ürkeği, yiğidin korkağı
nema koristi od strasljivog konja i plasl- ata sözü poslovica; izreka
jivog coveka; - ın yürüğü kendi yemini
ataşe dip/. atase; basın - si atase za
artırır izr. trud nikada ne ostaje bez nag-
stampu; .deniz - si vojnopomorski atase;
rade; - ı zapt eden gemdir djem obuz-
hava - si vojnovazduhoplovni izaslanik;
dava konja
kültür - si atase za kulturu; ticaret - si
At (ili - yıldızı) astr. Pegaz trgovinski atase
ata 1. predak, praotac; - lara tapınma ataşelik izaslanstvo; zvanje atasea;
kult predaka 2. arh. otac; - buyruklu pat- askeri - vojno izaslanstvo
rijarhalan; - buyrukluğu patrijarhat 3. skr.
Atatürkçü kemalista, pristalica Kemala
odAtatürk
Ataturka
atabek, atabey ist. vaspitac seldzuckih
Atatürkçülük kemalizam, Ataturkova
princeva
politicka doktrina
atacılık bio/. atavizam
atavik atavisticki
ata erki patrijarhat
atavizm atavizam
ata erkil patrijarhalan
at balığı nar. v. su aygırı
atak1 1. impulsivan, nagao, prek, nap-
atçı 1. uzgajivac konja 2. dreser, uk-
rasit 2. smeo, odvazan; drzak 3. hvalisav,
rotitelj konja
razmetljiv
atçılık 1. konjarstvo, gajenje konja 2.
atak2 (-ğı) 1. napad, atakovanje (u
konjicki sport
boksu, fudbalu) 2. muz. upadanje (glasova
i instrumenata u hor i orkestar) ate v. ateist

76

ateh a. senilnost, izlapelost; - ge-
tirmek poseniliti, izlapeti; ct. bunamak
ateist 1ateista, bezboznik ll aleislieki
ateizm ateizam, bezboznistvo
atelye 1. atelje, studio 2. radnja, ra-
dionica (zanatska); demirci - si kovaeka
radnja, kovacnica ct. atölye
aterina zool. cipal, skaeun (Atherina
presbyter)
ateş a. 1. vatra, oganj; - başı ognjiste,
kamin; - e dayanıklı (ili - geçmez) vat-
rostalan, nezapaljiv; - e tapma ogn-
jopoklonstvo, obozavanje vatre; - tuğlası
vatrostalna opeka /-al - vermek pod-
metnuti vatru, zapaliti; /-ı/ - vermek 1) sta-
viti u vatru, spaliti 2) obespokojavati, sejati
paniku 2. usijano telo 3. pazar; dün
akşam binamızda - çıktı sinoe je u nasoj
zgradi izbio pazar 4. med. (visoka) tem-
peratura, groznica, vatra; - çizgesi med.
krivulja temperature; - im düştü spala mi
je temperatura 5. voj. vatra, paljba; - !
pali! - açmak voj. otvoriti vatru; - altına
almak obasipati vatrom, osuti paljbu; - al-
tında bulundurmak dri:ati pod vatrom
(neprijateljski polozaj); - desteği yapmak
pruzati vatrenu podrsku; - le des-
teklemek podrzavati vatrom; - etmek (o)
paliti, pucati; - görmek podvrgnuti se
vatri, pasti pod vatru; - hattı vatreni po-
lozaj, vatrena linija; - himayesi vatrena
zastita; - idaresi upravljanje vatrom; -
kaydırmak prenositi vatru; - i kesrnek
prekZinuti paljbu; - menzili domasaj palj-
be; - perdesi vatrena zavesa; - püs-
kürmek bljuvati vatru; - tanzimi yapmak
korigovati vatru; - teatisi puskaranje,
earka; - teksit etmek (ili toplamak) kon-
centrisati vatru; - e tutulmak pasti pod
vatru; - yapmak voditi paljbu pucati; baraj
- i barazna, zapreena vatra; baskın - i iz-
nenadna vatra; çabuk - brza paljba;
çabuk - li tüfek brzometna puska, brzo-
metka; düz - povrsinska vatra (koja kosi
povrhtla); makas - i unakrsna vatra; mün-
ateş
ferit - jedinacna paljba; tevkif - i zap-
reena vatra; yaylım - i plotunska paljba 6.
tig. zar, zanos, odusevljenje; - ini kay-
betmek izgubiti odusevljenje; 7. tig. pla-
hovitost, naprasitost, naglost; - kesilmek
planuti, zacrveneti se (u licu); - olmak
razjariti se, planuti, eksplodirati; - saçmak
(ili yağdırmak) besneti, padati u jarost,
penusati se od besa 8. opasnost; rizik; - e
atılmak rizikovali zivot, ulaziti u rizik; - e
düşmek doci u opasnost; - le oynamak
igrati se vatrom, izlagati se opasnosti;
kendini - e atma! ne igraj se sa zivotom!
O - almak 1) zapaliti se, rasplamsati se 2)
tig. zaljubiti se 3) razjariti se, pasti u vatru
4) dobiti udarac (metka), naleteti na vatru; .
- almamak ne opaliti, otkazati, zatajiti
(opusci); - almaya mı geldin? zasto tako
zuris (govori se onom ko odlazi odmah po
dolasku); - bacayı sardı. stvar je postala
kritiena; dogorelo je do nokata; - basmak
1) imati groznicu 2) razjariti se; pocrveneti
(od besa, stida i si.); /-al - bırakmak za-
paliti, usadili vatru (u srce, dusu); /-al -
düşmek tig. zapaliti se, usplamteti (o dusi,
srcu); - düştüğü yeri yakar tig. vatra pali
mesto gde padne; - gecesi lvanjdansko
veee (24 juni, kada pravoslavci pale
vatre); - gibi 1) veoma topao, prevruc 2)
zivahan, agilan 3) pametan. promucuran;
- ten gömlek tig. nevolja, muka; nes-
nesno stanje, tesko iskusenje; - e gös-
termek drzati nad vatrom, zagrevati; - e
körükle gitmek nalivati ulje na vatru; - ol-
mayan yerden duman çıkmaz posl.
nema dima bez vatre; - pahasına veoma
skup, preskup; - parçası nestasno, vra-
golasto dete; - saçağı sardı v. - bacayı
sardı; /-ı/ - e yakmak dovesti u tezak po-
lozaj (bedu); - e yanmak doci u tezak, be-
zizlazan polozaj; /-ın/ - ine yanmak sıra­
dali tudjom krivicom, ispastati eije grehe;
iki - arasında u teskarn polozaju, izmedju
dve vatre
ateş balığı zool. sardina (Ciupea pilc-
hardus)
77
ateşbaz
ateşbaz a. 1. gutac vatre, akrobata s
vatrom
ateş böceği zool. svitac (Lampyris noc-
tiluca)
ateşçi lozac (broda, lokomotive)
ateş çiçeği bot. vela kadulja (Salvia
splendens)
ateşgede, ateşhane p. arh. hram ogn-
jopoklonika (zaratustre)
ateşkes voj. prekid vatre; primirje
ateşleme 1. gl. im. od ateşlernek 2. teh.
plajenje; - anahtarı kontakini kljuc; - bu-
jisi svecica; - sistemi sistem paljenja
ateşlernek ak. 1. (u) paliti; pripaljivati,
loziti, potpaljivati; sobayı - zaloziti, upaliti
pec 2. zapaliti, izazvati pazar 3. olvorili
vatru, (pri) pucati (iz oruzja) 4. razbesneti,
razjariti
ateşlendirrnek caus. od ateşlenmek
ateşleornek 1. zapaliti se, upaliti se,
rasplamsati se; izbiti (o pozaru) 2. fig. pla-
nuti, razbesneti se 3. fig. zapaliti se, zaneti
se, oduseviti se
ateşletmek caus. od ateşlernek
ateşleyici 1. upaljac (eksplozivnog ma-
terijala) 2. fitilj, upaljac (fenjera)
ateşli 1. vatren, ognjen 2. fig. vatren,
ognjevit; zivahan, zestok, zustar; plah,
naprasit 3. med. vruc, ognjicav, groznicav,
u temperaturi; alnın çok - celo li je vrelo
4. strastven, vatren, temperamentan (ob.
o zenama); - bir kız vatrena devojka 5.
vatren (o oruzja); - silahlar vatrena oruzja
ateşlik ı ognjiste, odzak, loziste; karnin
ll pogodan za lozenje potpaljivanje (ma-
terijal)
ateşlilik odusevljenje, zanos, polet,
zar
ateşsiz hladan; - silah hladno oruzje
atfen a. dat. shodno, saobrazno; po,
prema; pozivajuci se na (vesti, reci i si.)
78
atletrnek 1. dat. ·ak. pripisati, imputirati,
podmetnuti; kabahatini bana atfetti svoju
krivicu je meni pripisao 2. dat. ak. usmeriti,
upititi, uperiti (pogled i si.)
atıcı 1. strelac 2. sp. bacac (koplja, kla-
diva) 3. pej. razmetljivac, hvalisavac;
brbljivac
atıcılık 1. gadjanje, streljastvo 2. sp.
bacanje (diska, kladiva, kugle) 3. fig. raz-
metanje, hvalisanje, hvastanje
atıf (-If ı) a. 1. slanje, upucivanje, otp-
rema (nje); cf. gönderme; - yapmak upu-
titi, poslati, otpremiti 2. pripisivanje, im-
putiranje
atıf srca
atıfet a. arh. 1. dobrota, neznost, sa-
osecajnost 2. naklonost, privrzenost
atık1 bacen
atık2 (-ğı) dijal. buckalica (za maslac)
atıl a. 1. lenj, neradan; besposlen 2.
inertan, nepokretan 3. napusten, os-
tavljen; - durmak (ili kalmak) 1) biti
dokon, slajali skrstenih ruku 2) izaci iz
upotrebe
atılgan 1. smeo, odvazan; drzak 2) pre-
duzimljiv, poduzetan, vredan, snalazljiv,
dovitljiv
atılganlık 1. smelost, odvaznost:
drskost 2. preduzimljivost, poduzetnost,
snalazljivost, dovitljivost
atılım, atılış
1. nalet, juris; prepad 2.
sp. atakovanje, napad 3. pelet, elan;
zanos, zar, ushicenje, odusevljenje 4.
skok (i fig.)
atılmak 1. pass. od atmak; atılan ok
geri dönmez kocka je bacena; sada je
kasno 2. dat. prenagliti, zatrcati se, nep-
romisljeno reci 3. dat. baciti se; kidisati,
jurnuti; köpek bize atıldı pas je kidisao na
nas 4. dat. latiti se, prihvatiti se cega; pre-
duzeti, poduzeti; işe - latiti se posla, baciti
se na posao; yola - krenuti na put

atım 1. pucanj (e), hitac, paljba tek -
jedinacna paljba 2. domet, domasaj (zrna,
granate) 3. naboj, punjenje (zrna); metak;
hatalı - promasaj; kısa - podbacaj; uzun
- prebacaj; top - ı 1) artiljerijska paljba 2)
darnet topa
atımlık kolicina barula za jedno pun-
jenje; bir - barut barut ze jedno punjenje;
bir - barudu kalmış fig. on je pri kraju
snage
atış 1. gl. im. od atmak 2. pulsiranje, lu-
panje, kucanje (srca, zila krvnih sudova)
3. izbacivanje, lansiranje (rakete, satelita)
4. fig. razmetanje, hvalisanje 5. gadjanje,
streljanje, pucanje; - bilgisi balistika; -
etmek pucati, gadjati; - meydanı poligon;
- yeri streljana, streliste; muharebe - ı
bojevo gadjanje
atışmak 21 ak. s ile puskarati, voditi
carku 2. s ile svadjati se prepirati se, rasp-
ravljati se; ruziti se 3. s ile tuci se, gusati
se; pocerı,ıpati se 4. mesati se, mrsiti se;
zaplitati se; rüzgar eser, dallar atışır
vetar duva, grane se preplicu 5. s ile du-
hovito odgovarati 6. (u decjem govoru)
razgovarati kao da se nista nije dogodilo
(o zavadjenoj aeci)
atıştırmak 1. ak. s ile caus. od atışmak
2. ak. jesti ralapljivo; smazati pocistiti
(jelo); sruciti, prevrnuti (pice) 3. prokapati,
propustiti kaplje, prokapinjati (o kisi)
ati a. buducnost; - si var on ima bu-
ducnost; on obecava
atik 1 vest, okretan, spretan; - tetik
veoma spretan, hitar
atik2 a. drevni, davnasnji; starinski
atiklik brzina, okretnost, spretnost; sna-
lazljivost
at kestanesi bot. konjski kesten, divlji
kesten (Aesculus hippocastanum)
atkı 1. tekst. potka; 2. sal 3. dijal. agr.
vila 4. kaiscic (na zenskim cipelama ili
decjim patikama-u obliku mosta) 5. arhit.
atianmak
poprecnica, greda nosac; nadvratnik, dev-
ratak
atkılamak ak. tekst. potkati, utkati
po tk u
at kulağı bot. konjstak, stavelj (Rumex
obtusifolius)
at kuyruğu 1. bat. rastavic (Equ-isetum
arvense) 2. konjski rep (o kosi mladih de-
vojaka)
atlama 1. skok, odskok; skakanje, pres-
kakanje; - beygiri sp. konj (gimnasticka
sprava); - ipi kanap za preskakanje; -
taşı v. atlangıç; - taşı yapmak fig. is-
koristiti koga kao odskocnu dasku; sırıkla
- sp. skok s motkom; suya - sp. skok u
vodu; uzun - skok udalj; yüksek - skok
uvis 2. tip. izostavljanje (reci, recenica) 3.
zabluda, greska
atlamak 1. skakati, skociti, djipiti; yük-
sek - skakati uvis 2. ab/. preskakati (i fig.);
duvardan - preskocili preko zida; ko-
nudan konuya - skatiti sa teme na temu
3. uskociti (u vozilo) 4. ak. ispustiti, izos-
taviti (u pisanju, stampanju, racunanju); iki
cümle atlamışım izostavio sam dve re-
cenice 5. propustiti dobru vest (u no-
vinarstvu) 6. fok. prevariti se, pogresiti; at-
ladı gitti Genç Osman! sve je gotovo! s
time je savrseno 7. proci, minuti, proteci;
svrsiti se, prestati; kriz atladı prosla je
kriza; tehlike atladı opasnost je prosla O
eşik - prekoraciti prag, ucı (u kucu);
mania - prebroditi teskoce
atlambaç (-cı) preskakanje preko
glave, jarac, uskoc-kobila (decja igra)
atiandırmak 1. ak. popeti koga na
konja, staviti na konja, dati kome da uz-
jase 2. dati, ustupiti konja
atlangıç (-cı) kamen za prelaz (preko
po to ka)
atianıimak v. atıanmak (1.)
atianmak i . pass. od atlamak 2. na-
baviti :(onja, snabdeti se konjem 3. uz-
jahati k--nja
79
 atlas
atlas 1 tekst. atlas
atlas2 1. geog. anat. zool. /ing. atlas 2.
anat. atlas, prvi vratni prsljen
atlas çiçeği bot. kaktus (Cereus)
atiatıimak pass. od atlatmak; bunalım
atıatıldı kriza je prebrodjena
atlatış, atiatma 1. otklanjanje; odo-
levanje, savladjivanje (teskoca)
atiatmak 1. caus. od atlamak 2. ak. otk-
loniti; savladati, prebroditi; engelleri - otk-
loniti smetnje; hastalığı - prebrdoditi bo-
lesi 3. ak. izvuci se, izbaviti se; kurtalisali
se, otarasiti se 4. ak. obmanuti, prevariti 5.
ak. arg. skinuti s vrata, otkaciti (dosadnog
pratioca)
atlayış skakanje; skok
atlet (-ti) 1. atleticar 2. atıeta 3. (ili -fa-
nilası) majica 4. sporiski triko (za veslanje
i si.)
atietik atletski; atletiCarski
atletizm atletika
ath 1 konjanik, jahac; - bölüğü kon-
jicka; ceta ll konjşki; konjicki; - araba fi-
jaker; - birlikler .voj. konjicke jedinice; -
emir eri .(ili haberci) voj. ordonans na
konju, vesnik; - spor konjicki sportovi
atlı karınca 1. vrteska, karusel 2. zoo/.
veliki mrav (Ponera grandis)
atma 1. gl. im. od atmak 2. arhit. pop-
recna greda, traverza 3. sliper, prag (ze-
leznicki)
atmaca zool. 1. kobac (Accipiter nisus)
2. jastreb (Accipiter gentilis) 3. pracka
atmak (-ar) 1. ak. bacati, baciti, hitnuti;
sp. bacati (kuglu, kladivo); kendini - baciti
se 2. ak. izbaciti, isterati; iskljuciti; dersten
- udaljiti sa casa; okuldan - iskljuciti iz
skole 3. ak. izbaci (va) ti (strano telo); iz-
lucivati 4. stavljati; dodavati; imza - potpis
(iv) ati, staviti potpis; tarih - staviti datum,
dalirati; yemeğe biber (tuz) - zabiberili
1
ı
" 80
(posoliti) jelo 5. ak. prosuti, baciti; çöp -
prosuti, izbaciti djubre 6. dat. ak. udariti;
zalepiti, opaliti; /-al tekme - udariti
nogom, sutnuti; tokat - opaliti sarnar 7.
ak. pucati; opaliti, ispaliti; ustreliti; ona üç
kurşun attı ispalio je u njega tri metka;
tüfek - pucati iz puske 8. ak. dici, baciti u
vazduh, razneti, porusiti (eksplozivom);
köprüyü - porusiti most, 9. ak. odlozili,
odlagati, toplantıyı gelecek haftaya at-
tılar odlozili su sastanak za iducu nedelju
1O. dat. ak. (za) ogrnuti, metnuli na se,
prebaciti preko (sako, sal i si.) 11. abi. ak.
izbaciti, isterali iz kuce (slanara) 12. ak.
odbacili, ne nositi vise (odelo, haljinu) 13.
ak. smestati, skiadistili (zito u ambare);
stavljati (zimnicu, kupus) 14. pulsirati, ku-
cati, udarati (o srcu, bilu, krvnim su-
dovima) 15. ak. potegnuti, isprazniti, sru-
citi (koju casicu) 16. arg. hvalili se,
razmetati se, sepuriti se; gene atmaya mı
başladın? zar si opel poceo da se raz-
meces? 17. pobledeti, prebledeti; izb-
ledeti, izandjati (o haljini i si.); benzi atmış
pobledeo; prebledeo; rengi atmış 1) izb-
ledeo (od sunca); izgubio boju (od pranja)
2) pobledeo, izgubio boju lica (o coveku)
18. ak. izbaciti, lansirali (satelit i si.): uzay
gemisini - lansirali vasianski brod 19. ak.
prenositi, prevoziti 20. ak. cesljati (pamuk)
grebenati (vunu) 21. ak. dat. pripisati, sva-
liti (krivicu); kabahatı bana attılar na
mene su svalili krivicu, meni su pripisali
krivicu 22. ak. dat. zavuci, zadenuti; elini
cebine - zavuci ruku u dzep 23. ak. zba-
citi, smaCi, skinuti (sako, kaput) 24. svitati,
svanjivati; tan atıyor svice (o zori), svan-
jiva se 25. zapljuskivati (obalu, kopno o
moru) 26. smicati se, padati (o pan-
talonama) 27. sa reCima söz, lakırdı, laf;
dobacivati kome; dovikivati, uznemiravati;
izazivali, zadevali koga; o adama söz at-
mışlar onom coveku su dobacivali 28.
rasprsnuti se, puci, prsnuti; odlepiti se, ot-
kinuti se; bu gömlek çabuk atacağa ben-
ziyor ova ce sa kosulja, izgleda, brzo ra-
sili; kerpiç attı cigla se rasprsnula 29. sp.

pucati, sutirati; gol - zabiti, postkSi gol O
atsan ·atılmaz, satsan satılmaz nista na
mozes ueiniti, prosto se ne mozes raskr-
stiti; at martını Debreli Hasan arg. ne
mazi! ne lazi! attığı taşı yerine vardırmak
postici cilj, ostvariti nameru; /-ın/ attığı tır­
nak bile olmamak (ili attığı tırnağa ben-
zememek) ne vredeti ni za eiji mali nokat;
biti mnogo inferiorniji; atıp tutmak 1) bun-
cati, trabunjati; hvalisati se 2) vredjati; at-
tığını vurmak u svemu uspevati, uvek
postizati cilj; attığını vurur, tuttuğunu ko·
parır on uvek dobija (postize) sto zeli; boy
- rasti; çene - roptati, biti u agoniji; hangi
rüzgar attı? bkoji je vetar dunuo? eemu
da zahvalim? (govori se za eiji ne-
oeekivani dolazak); laf - razgovarati cas-
kati; /-ı/ sokağa atmak ostaviti koga bez
kuce; şafak - bojati se, plasiti se; şarkı -
pevati
. atmasyon arg. razmetanje, hvastanje,
"duvanje"
atmasyoncu arg. razmetljivac, "du-
vadzija"
atmasyonculuk arg. razmetljivost, hva-
lisavost
atmık(-ğı) dijaf. biof. sperma
atmosfer 1. meteor. atmosfera; cf.
hava küre; - basıncı atmosferski pritisak
2. fig. atmosfera Oedinica pritiska) 3. fig.
atmosfera, okolnosti, situacija
atmosferik atmosferski
atol (-10) geog. atol
atom atom; - ağırlığı atomska tezina;
- çekirdeği atomsko jezgro; - de-
nemeleri atomske probe
atomculuk v. atomizm
atomik atomski
atomizm fif. atamizarn
atölye v. atelye
atraksiyon atrakcija
avans
atsız 1. bez konja 2." pesak
at sineği zoof. konjska muva (hip-
pobosca equina)
attar v. aktar
aHırmak caus. od atmak
atu adut (u kartama)
aut sp. aut
av 1. lov, lovljenje; - avlamak loviti,
baviti se lovom; - a çıkmak krenuti u lov;
- çiftesi dvocevka; - havası 1) vreme po-
dogno za lov 2) zgodna prilika (za kradju i
si.); - hukuku zakon o lovu; - köpeği lo-
vaeki pas; - tüfeği lovaeka puska; - ya-
sağı zabrana lova 2. ulov, lovina (i fig.);
divljae; - aramak traziti tlivljae, slediti tra-
gove; - a düşmek 1) naiei na trag, naci
divljae 2) fig. naci dobar posao, naci zlatnu
zicu; - kaldırmak podiCi divljae (sa legla)
O - alayı voj. Javaeki puk; - avianmış tav
tavianmış sta je bilo bilo je; tu se vise
nista ne moze; - köpekleri astr. ·Lovaeki
psi (sazvezdje) - uçağı voj. lovac (avion);
- uçaklığı Javaeka avijacija
avadanlık 1. alatke (ruene) 2. kutija za
ala! 3. arh. zenski nakit
aval1 (-li) fin. 1. menieno jemstvo 2.
menieni jemac
aval2 arg. caknut, blesav; - - bakmak
tupo gledati, blenuti
avam a. 1. prost narod, svetina, puk; -
dili pueki jezik 2. olos, rulja o Avam Ka-
marası Donji dom (u engleskom par-
lamentu)
avanak (-ğı) naiveina, budala
avanaklık naivnost, lakovernost
avangart (-dı) avangardist; cf. öncü
avans 1. predujam, avans, akontacija;
- olarak avansarn 2. davanje prednosti,
davanje fare (u igri) 3. sp. hendikep; /-a/-
vermek 1) dati avans 2. sp. hendikepfrati
3. arg. davati nadu pogledom, ohrabrivati
(o zeni, devojci)
81
ava nta

avanta arg. 1. dobit, car; i':apalovina, streljai':ko gnezdo 3. (ili - uçağı) lovac, lo-.
celepir 2. novac za cutanje (nagrada za vai':ki avion; - bombacı lovac-bombarder
cutanje) 3. kradja, varanje (u igri) ll za lov, lovai':ki, kao lovac (o zivotinji); -
avantacı arg. gotovan, badavadzija, kedi mai':ka-lovac; - kuş ptica-lovac, sivi
lokmas soko o - avında, yolcu yolunda gerek
svako treba da radi svoj posao; lovac u
avantacılık gotovanluk, badavadzi luk lovu, putnik na pulu
avantaj prednost, preimucstvo; sp. avcılık lovstvo, lovai':ka delatnost (kao
prednost (u tenisu) privredna grana); balık - ı ribolovstvo;
avantajlı unosan, probitai':an; povoljan şöhret - ı lov na slavu

avantür avantura, pustolovina avcı otu (-nu) bot. gorocvet, zei':jimak

(Adonis)
avantürizm avanturizam
avara 1 mor. otisnuce, udaljavanje od avdet a povratak, vracanje; - etmek
vracati se, vratiti se
obale (broda, i':amca) 2. teh. prazan hod;
- ya almak iskljui':iti (masinu, motor); - avdetçi povratnik (iz tudjine u zavicaj)
kolu iskljui':na poluga, preklopka ll mor.
avdet name a-p. dip/. opoziv
otiskuj se! (komanda)
avene a. saui':esnici
avare p. 1 dokolii':ar; skitnica, probisvet;
- dolaşmak besposlii':iti, skitati, potucati avenü avenija
se; - etmek otpustiti s posla; - kalmak averaj prosecan, srednji
ostati bez posla, naci se na ulici; - olmak
dokolii':iti, besposlii':iti ll 1. dokon, bes- Avesta Avesta (sveta knjiga starih Per-
poslen; lenj 2. neodlui':an, kolebljiv · sijanaca)

avarelik besposlii':enje, dokolica; skit- avgın, avkın p. nar. odvodna cev, od-
nii':enje, skitaranje vodnica (u zidu)

avarız a. 1. kvarovi, lom (automobila, avisto fin. a vista, po vidjenju (na me-
masine) 2. katastrofe, udesi 3. neravnine, nicama)
izboi':ine 4. ist. dodatni porez, narnet (u avize p. luster
Osmanskom carstvu)
avlak (-ğı) loviste
avarya mor. havarija; fig. nezgoda, ne-
daca, nevolja avlamak ak. 1. loviti; balık - loviti ribu
2. fig. obmanjivati, varali 3. (na) mamiti (u
avaryasız nehavarisan
klopku)
avaz p. 1. vrisak, krik, vapaj; - - ba-
avianmak 1. pass. od avlamak 2. za-
ğırmak vikati iz sveg glasa; - ı çıktığı
nimati se lovom, loviti, ici u lov; ağabeyim
kadar iz sveg glasa (vikati, jaukati); bir - ı
her zaman bu ormanda avlanır moj sta-
yerde, bir - ı gökte ağlamak ridati, ja-
riji brat uvek lovi u ovoj sumi 3. fig. upecati
ukati 2. glas, slava
se, zagristi udicu
avazir glasan, grlat, bui':an
avlu 1. dvoriste, avlija 2. atrijum
avcı1 1. lovac; - zağarı lovai':ki pas 2.
avniye a. arh. kisna kabanica sa ka-
voj. strelac; - bölüğü streljai':ka i':eta; -
puljai':om (u Turskoj XIX veka)
çukuru streljai':ki zaklon (jedinai':an); - eri
strelac; - hattı streljai':ka linija; - yuvası avrat (-dı) a. nar. 1. zena 2. zena, sup-

82

ruga, ljuba; - la atı emanet verme! ni-
kome ne poveravaj zenu i konja! - bo-
şamak razvesti se, napustiti zenu 3. (ili -
pazarı) 1) ist. pijaca robinja 2) zenska pi-
jaca (trznica) O - ın saçı uzun olur, aklı
kısa duga kosa kratka parnet (o zeni)
avret a. 1 . stidna mesta, polni organ i
avrıklık iskrivljenost, krivina (kicme
si.)
avrılmak iskriviti se; poviti se
Avrupalı ı Evropljanin, Evropejac ll ev-
ropski
Avrupalllaşma Evropeizacija
Avrupalllaşmak Evropeizovati se
Avrupalılık Evropski duh, Evropejizam
Avşar v. Afşar
avuç (-cu) 1. dlan, podlanica 2. pregrst;
- açmak prositi milostinju; - - pregrstima,
izdasno; - dolusu 1) pun pregrst 2)
mnogo, u izobilju (novca i si.); - um gi-
dişiyor (ili kaşınıyor) svrbe me dlanovi
(kao znak da ce se dobiti novac); - ısır­
mak razbesneti se, razjariti se; /-ı/ - unun
içine almak uzetiu svoje ruke, preuzeti
komandu, zagospodariti cime; /-ı/ - unun
içi gibi bilmek poznavati kao svoj dlan;
poznavati u dusu; - içi kadar mali; tesan
(o mestu i si.); /-ı/ - unun içinde tutmak
imati koga u sakama; - umu koklamadım
ki .. otkud bih ja to znao; nisam gledao u
bob; - una saymak unapred platiti; - unu
yalamak ostati praznih saka; bir - toprak
olmak umreti; elde - ta bir şey kal-
mamak nista ne ostati (od imetka); ele- a
sığmamak biti razuzdan
avuçlamak ak. uzimati, zahvatati pregr-
stima
avukat (-tı) advokat; ı - tutmak uzeti
advokata angazovatı branioca; - odası
advokatska kamora
avukatlık advokatura; - yapmak baviti
se advokaturom; /-ın/ - ını yapmak zas-
tupati, braniti koga na sudu
ay
avunç (-cu) uteha; cf. teselli
avundurmak ak. tesiti, ohrabrivati, uli-
vati nadu
avunmak 1. tesili se, nalaziti utehu 2.
razgaliti se 3. dijal. ostati noseca (stelna,
sprasna i si.)
avuntu uteha, razonada
avurt (-du) obrazna kesa; obraz; - u -
una çökmüş (ili göçmüş) obrazi mu
upali, jako je oslabio, pretvorio se u kos!; -
dağıtmak (iz) batinati, istuci, izudarati; -
kesrnek brbljati, naklapati; razmetati se,
sepuriti se; - öttürmek arh. brbljati; - sat-
mak v. - kesmek; - şişirmek naduvati ob-
raze; fig. dici nos, praviti se vazan; - u yır­
tık brbljiv
avurtlamak praviti se vazan, dizali nos
avurtlu nadmen, naduven; razmetljiv,
hvalisav
Avustralyalı 1 Australijanac ll Aust-
ralijski
Avusturyalı 1 Austrijanac ll Austrijski
avutma uteha
avutmak ak. 1. (u) tesiti, smirivati, umi-
riti (dete) 2. obmanjivati, vuci zanos 3. za-
bavljati, razonoditi
avutturmak caus. od avutmak
avutucu utesiv; utesan, umirujuci
avutulmak pass. od avutmak
Avva astr. Govedar
ay 1 1. mesec; - ağılı mesecev nim-
bus, halo, svetao krug oko meseca; -
aydın sasvim svetao; potpuno cist; -
aydın hesap belli sve je jasıio, jasno kao
dan; - aydını (ili aydınlığı) meseceva
svetlost, mesecina: - bastı udario ga
mesec (govori se za mesecare); - dede
mesec (u decjem govoru); - dedeye mi-
safir olmak spavati pod vedrim nebom; -
doğdu izasao je mesec; - gibi lep kao
slika; - görmek traziti svoju srecu; - har-
83
a'y
manlıyor oko meseca se javlja nimbus; -
işiği mesecina; - karanlığı slaba me-
secina; - ın on dördü ustap, pun mesec;
- ın on dördü gibi prekrasna, kao mesec
u ustapu (o lepotici); - parçası lepotica; -
tutulması pomracenje meseca; - yıldız
polumesec i zvezda (turski amblem);- yılı
meseceva godina 2. mesec; - da me-
secno; - da alemde bir veoma retko, s
mene pa na ustap; - da bir jednom me-
secno; - ı günü tamam oldu doslo je
vreme (za porodjaj i si.); - hali mens-
truacija; - ın kaçı? koji je rdatum? - da
yılda bir veoma retko
ay2 uzv. oh! ah! jao!
aya 1 anat. dlan, saka
aya2 sveti; Aya Sofya Aja Sofija
ayak (-ğı)1. noga, stopalo; sapa; ko-
pito; - - üstüne atmak prekrstiti noge,
prebaciti nogu preko noge; - ını giyrnek
obuti se 2. noga, nogar (stola, stolice i si.)
3. potporanj; stub (mosta) 4. geog. pritoka
5. vodovodni kanal, kanal za oticanje vode
(iz bazena) 6. osnova, podnozje, pi-
jedestal 7. stopa, cokla 8. stepenica, ba-
samak (stepenista) 9. precaga, parozak
(lestvica, merdevina) 1O. d no, najnizi deo
(cega) 11. kopljaca; vratilo (razboja) 12.
brzina hodanja, tempo; çocuk - ı decji
tempo hodanja; bu - la eve akşama
kadar varamayız ovim tempom necemo
inoci do veeeri da stignemo kuci 13.
korak; - sesi bat koraka 14. stopa (mera
za duzinu = 30,48 cm.) 15. /it. slik. rima (u
narodnoj poeziji) 16: pedala 17. arhit. po-
dupirac sigurnosni stub O - ta stojeci, usp-
ravan; fig. buntovan; - tan stoka za klanje;
/-dan/ - ını almamak 1) ne moci se suzd-
rzati od cega2) ne moci pomaci nogu (od
bola); /-ı/ - ını almak dijal. ogovarati; kle-
vetati; 1-a, ın/ - ı alışmak navaditi se ici
kuda, dosadjivati cestim posetama; /-ın/ -
ının altında podnogu, niz, dole; /-ın/ -
ının altına almak premlatiti, istuci, izgaziti
koga; /-ı/ - lar altına almak nipodastavati,
84
omalovazavati, ignorisati; - ının altında
dolaşmak uplitati se, mesati se (kome); -
altında kalmak biti izgazen; fig. trpeti ni-
podastavanja; /-ın/ - ının altına karpuz
kabuğu koymak podmetati nogu; pa-
kostiti, dovoditi u nepriliku; - atmak 1) ho-
dati, koracati 2) stupiti u, na; /-al - at-
mamak ne ici, ne svracati, ne zalaziti
kuda; - - korak po korak; - - yürümek ici
lagano, oprezno; - bağı 1) smetnja, prep-
reka (rodicna obaveza) 2) brak, bracni po-
zivot; /-ın/ - ının bağını çözmek razvesti
se (sa zenom); /-ın/ - ına bağ vurmak (ili
- ını bağlamak) 1) svezati noge, sputiti
(konja) 2) ometati, sprecavati; vezati ruke;
- ı bağlı udata; - basacak yer yok ni igla
ne bi mogla da padne (dupke puno); -
basmak 1) /-al uci, stupiti 2. ne popustati,
ostajati pri svome, insistirati; - lar baş
oldu, başlar - fig. obrnuta piramida; - bi·
leği anat. glezanj, clanak; - bileziği braz-
letna za nogu (zenska); - burnu vrh sto-
pala; - ı cıvık dijal. nestabilan; - ına
çabuk brz. hitar; okretan, snalazljiv; - ını
çabuk tutmak 1) brzo ici 2) brzati, ne ok-
levati; /-dan/- ını çekmek vise ne odlaziti,
prestali ici, nekuda; odvici se (od kakvog
mesta);/-ın/- ını çelrnek podmetati nogu,
praviti kome neprilike; - larını çıkarmak
izuti se, skinuti obucu; - değiştirmek voj.
menjati korak (u stroju); - ına demir çarık
giyrnek krenuti na tezak put; - ını denk
almak biti na oprezu, biti oprezan; - ları
dikmek protegnuti noge; - diremek pro-
tiviti se, inatili se, joguniti se; - divanı ist.
hitan savet (koji saziva sultan u vanrednim
prilikama); - ına dolanmak (ili dolaşmak)
dejstvovati kao bumerang, vracati se kao
bumerang; - ları dolaşmak posrtati, posr-
nuti; - ında donu yok, başına fesleğen
. takar bez gaca, a sa sesirom; razmece se
u bedi; - ta durmak stajati; - a düşmek
(za) pasti u nevolju, doci u skripac; /-ın/ -
ına düşmek ponizno moliti, preklinjati
koga - tan düşmek pasti s nogu, izgubiti
snagu; - ı düze basmak izaci iz teskoca; 1
-ın! - ına gelmek 1) doci ko me nanoge 2)

neocekivano doci (o sreci, uspehu); pasti
s neba; - ları geri geri gitmek nerado ici,
ici preko volje; /-ın/ - ına gitmek v. - ına
gelmek; - ı ile po svojoj zelji; - ı ile gel-
mek doci po sopstvenoj zelji; /-ın/ - ına ip
takmak (o) klevetati, ocrniti koga; - işi
trckaranje, obavljanje sitnih poslova; - işi
görmek trckarati, obavljati sitne poslove; 1
-ın/ - ına kadar gelmek otiCi kome, po-
setom iskazati skromnost; - ı kademli koji
donosi srecu; /-ı/ - kaldırmak 1) podici na
noge 2) uzbuditi; uskomesati, uzbuniti,
alarmirati; - a kalkmak 1) usta (ja) li 2)
ozdraviti, oporaviti se, stati na noge 3)
(po) buniti se; /-ın/ - ına kapanmak v. -
ına düşmek; - ına kara su inmek pasti s
nogu, ne driati se na nogama (od iz-
nurenosti); - ı karıncalı sumnjivog morala
(zena); - kavatı skitnica, probisvet, pro-
tuva; /-ın, -dan/ - ını kaydırmak namestili
kome igru (da izgubi posao); - ı kaymak
1) okliznuti se 2) izleteli s posla, izgubiti
sluzbu; /-dan/ - ını kesrnek 1) prestali od-
laziti kuda, vise nogom ne krociti 2) odvici
koga (da ne ide nekuda); - kirası mus-
tuluk, nagrada za radosnu vest; - ı köke
ilişrnek naici na prepreku (smetnju); -
makinesi sivaca masina s pedalom; -
nıkrisikostobolja u nogama; - otu bot.
ostrika (Carex arenaria); - öpmek ljubiti
noge, preklinjati; - larınızı öpeyim! ljubim
vam nogel preklinjem vas!; - ının pa-
bucunu başına giyrnek 1) ukazivati ne-
zasluzeno postovanje, uazavati osobu bez
vrednosti 2) udati se za nizeg od sebe; -
ının pabucu olamamak biti inferiorniji od
koga; ne biti kome do gleznja; - patırtısı
1) su m koraka 2) fig. prazna pretnja; /-ın/
- ına sarılmak v. - ına kapanmak; - sa-
tıcısı trgovac-torbar, pokuear; - ına sıcak
su dökmek radasno docekati koga; - ına
sıcak su mu dökelim, soğuk su mu?
cemu da zahvalimo? (govori se retkom po-
setiocu); - ına sıkı brz setac; - ı suya
ermek konacno shvatiti, osvestiti se, opa-
rnetili se; - sürtmek tumarati, skitati,
svrljati, lanzati; - sürürnek (ili sü-
ayakçın
ründürmek) otezati, odugovlaciti, skan-
jerati se; - ı şaşmak napraviti pogresan
korak, povuCi pogresan potez; - takımı
ljudi sa dna, rulja, bagra, olos; - taşı min.
plavac, plavucac (za ribanje peta); - ı taşa
dokunmak naici na prepreke, suociti se
sa teskocama; - ını taştan esirgememek
zrtvovati, ne zaliti; - tedavisi ambulantno
lecenje; - ını tek (ili tetik) almak v. - ını
denk almak; - ına tez v. - ına sıkı; - ının
tozu ile pravo s puta, tek sto je stigao; /-ı/
- ta tutmak 1) pustiti koga da stoji, ne po-
nuditi stolicu 2) osigurati produzetak cega;
- tutuşmak fig. uzrujavati se; ocajavati
zbog cega; - türabı (gibi) uvidjavan, pris-
tojan; skroman; pokoran; - ınızın türabı
olayım! preklinjem vas! kao boga vas
mo li m! /-al - uydurmak 1) ici uko rak,
drzati korak (s cime) 2) prilagodjavati se; -
uzatmak 1) raspasti se; poderati se, po-
cepati se (o fotelji, duseku i si.) 2) drzati
se nemarno, biti aljkav; /-ın/ - ına varmak
v. - ına gelmek; - ını vurmak zuljati nogu
(o obuci); - ı yere basmamak1) voziti se,
uopste ne ici pesice 2) osecati se veoma
srecnim, ne dodirivati nogom to; - ını yor-
ganına göre uzat posl. opruzi se koliko ti
guber dozvoljava; bir ..; ı çukurda jednom
nogom u grobu; bir - önce pre jednog tre-
nutka, malocas; el - çekilmek opusteti,
ni ko ne ostati; eli - ı kesilmek 1) ones-
vestili se, izgubiti svest 2) izgubiti glavu 3)
biti van sebe (od besa, srdzbe); eli - ı tut-
mamak ne biti u stanju raditi, ne biti ni za
kakav posao; uğursuz - (lice) koje do-
laskom donosi nesrecu
ayak altı prometno mesto (ulica i si.)
ayakbastı: - parası trosarina; taksa na
uvoz
ayakcak (-(jı) dijal. 1. hoklica 2. lestve,
male merdevine 3. podnoznica, pedala
ayakçı 1. potrckalo, potrcak, decak za
spoljne poslove 2. povremena sluzavka
ayakçın pedala (na razboju)
85
ayakkabı
ayakkabı obuca; cipela; /-ın/ ayak-
kabılarını çevirmek fig. pokazati kome
vrata, izbaciti iz kuci
ayakkabıcı obucar
ayakkabıcılık obucarstvo, obucarski
zanat
ayakkabılık ostava za obucu
ayaklamak ak. 1. premeravati ko-
racima 2. gaziti, tabali 3. hodati, koracati
ayaklandırmak ak. 1 (po) buniti, pod-
bunjivati, dizali na ustanak 2. pods-
trekavati, podbadati; huskati, (na) tutkati
ayaklanma 1 gl. im. od ayaklanmak 2.
ustanak, pobuna; bunt, melez
ayaklanmak 1. ustati, stati na noge;
oporavili se (o bolesniku) 2. dizali se, bu-
niti se; negodovati
ayaklı 1. s ... nogom =nog, = nozni; çıp­
lak - bosonog; dört - cetvoronzan 2. sa ...
no~com (nogarom, stubom, po-
dupiracem); - bardak stolovata casa,
casa sa nazicom; - köprü most sa stu-
bovima; - tabak sud nasred stola (za
voce) 3. fig. pokretan, ziv; - canavar fig.
ne'stasno dete; - gazete veoma oba-
vesten covek, "zive novine"; - kütüphane
fig. sveznalica, ziva enciklopedija
ayaklık 1. mesto za noge 2. podnoznik,
podnoznjak 3. gigalje, hodulje, stule 4.
podnoznica, pedala 5. postolje, pos-
tament, pijedestal
ayaksız bez noge; bez nozica (stu-
bova)
ayaktaş drug, saputnik; pej. saucesnik,
kompanjon, pomagac (u losim delima)
ayak teri 1. napojnica; mustuluk (glas-
niku) 2. nagrada lekaru (za posetu bo-
lesniku u kuci)
ayak topu fudbal
ayak ucu 1. donji kraj postelje, "noge"
kreveta 2. astr. nadir, podnozna tacka
86
ayak üstü 1. na nogama, s nogu, sto-
jecke; - birer bira içtik s nogu smo popili
po jedno pivo 2. brzo, u zurbi, na brzu
ruku; kratko; - biraz konuştuk kratko smo
poprica li
ayak yolu nuznik, zahod, klozet
ayalamak ak. dijal. uhvatiti sakom,
uzeti pregrstom
ayan a. ocigledan, ocevidan; jasan,
razgovetan; - beyan jasan kao dan
ayan a. 1. pNak, ugledan COVek, ve-
likas 2. ist. ajan (funtcioner lokalne uprave
u Osmanskom carstvu) 3. senat; senatori;
- azası clan senata, senator; - meclisi
senat
ayar 1. regulator; - kolu regulaciona
poluga; - tertibati uredjaj za regulisanje,
regulacioni mehanizam 2. doterivanje, po-
desavanje, regulisanje; (masina, aparata,
satova); zigosanje, bazdarenje · (mernih
aparata); - ını bozmak pokvariti (masinu,
aparat); /-ın/ - ını bulmak regulisati, do-
terati, podesiti; - dairesi ured za baz-
darenje, kontrola mera; - damgası ga-
rantni zig (za zlato, srebro); /-ı/ - etmek
regulisati, doterivati; zigosati, bazdarili 3.
standard, pramera, etalon 4. finoca, cis-
toca (zlata, srebra), karaı; /-ı/ - a vurmak
meriti, proveravati karaı (plemenitih me-
tala) 5. tacnost, preciznost (sata); fig.
svojstvo, karakter (coveka); - ı bozuk 1)
netacan, nedoteran (sat) 2) fig. pokvaren,
loseg karaktera 6. tacno vreme (od-
redjenog regiona), lokalno vreme; Belg-
rad - ıyla prema begoradskom vremenu
ayarcı kontrotor mernih aparata
ayarlamak ak. 1. kontrolisati, bazdarili
(aparate) 2. podesavati, doterivati, re-
gulisati (casovnik, fotoaparat i si.) 3. tig.
srediti, urediti, udesiti 4. standardizovati, ti-
pizirati; (is) kalibrovati, podesavati po ka-
libru
ayarlanmak pass. od ayarlamak
 aydıntatıcı

ayariatmak caus. od ayartamak uzalud cekali

ayarlayıcı 1 regulacioni ll regulator ayazlandırmak v. ayazialmak
ayarlı 1. doteran, regulisan, podesen; - ayazlanmak ohladiti se kao led (o vadi,
bomba temperna bomba, bomba sa sat- picu)
nim mehanizmom; - gönye uglomer 2.
ayazlatmak ak. 1. drzati na mrazu;
testiran, kontrolisan, standardne cistoce (o
zamrzavati, rashladjivati (vodu i si.) 2.
zlatu)
zadrzavati koga na mrazu·
ayarmak dijal. 1. skrenuti sa pravog
ayazlı hladan i vedar (dan, vreme)
puta, pogresiti 2. ak. fig. nagovarati; pods-
trekavati, huskati; teşvik etmek ayazlık dijal. veranda, trem
ayarsız 1. neregulisan, nedoteran; ne- ay balığı zoo/. riba-mesec (Mala mala)
tacan (sat, vaga i si.) 2. bez odredjene fi-
ay başı 1. pocetak meseca, prvidan
noce, beskaraina (zlato, srebro)
meseca 2. mesecno pranje, men-struacija;
ayarsızlık nepreciznost, netacnost - görmek dobiti, imati menstruaciju; - ke-
(mernih aparata, sata) silmesi menopauza
ayartı pobuda, podsticaj, motiv ay be ay iz meseca u mesec; svakog
ayartıcı potstrekac meseca

ayartılmak pass. od ayarlmak ayça mlad mesec, polumesec

ayartma vrbovanje, namamljivanje ay çiçeği bot. suncakret (Helianthus

ayartmak ak. 1. (za) vrbovati, privuci,
nagovoriti (na promenu sluzbe, tima i si.)
2. zavesti, navesti na los put, iskvariti;
sablazniti
ay ay zool. aj-aj, lenivac (Daubentonia
madagascariensis)
ayaz 1 1. vedro vreme (u zimskim no-
cima) 2. mraz, suvomrazica; studen; - a
çekmek hvatati (o mrazu); smrzavati se; -
da kalmak 1) ostati na mrazu, smrzavati
se, smrsznuti se 2) uzalud cekati; - kes-
rnek smrznuti se, skocanjiti se; Ayaz
Paşa kola çıktı (ili Ayaz Paşa kol ge-
ziyor) sırasno je hladno, mraz stipa za
nos; - vurmuş smrznut, zaledjen ll opa-
san, los, mesto, stanje i si.) 2. arg. tezak,
sırasan (cas, lekcija); yarınki dersler -
sutrasnji casavi su strasni 3. celav; - kafa
arg. cela, "mesecina" O - almak ostati
praznih saka, dobiti sipak; - a kalmak pro-
pustiti priliku (zakasnivsi)
ayaziamak 1. zahladneti (o vremenu)
2. provesti noc na mrazu 3. arg. drezdati,
annuus); cf. gün çiçeği
aydemir 1 1. svetao, osvetljen, vidan;
bistar, cist, vedar; 2. fig. jasan, shvatljiv;
razgovetan; - bir üslfıp jasan stil 3. sre-
can, radostan; - günler srecni dani, srec-
no vreme; gözün (üz) - ! srecno! ces-
titam! (govori se onome kome se
saopstava dobra vest); gözün - a gitmek
ici na cestitanje ll prosvecen covek; in-
telektualac; - lar sınıfı inteligencija
aydınlanmak 1. ak. osvetliti, os-
vetljavati 2. v. aydınlanmak
aydıntandırmak v. aydınlatmak
aydınlanma 1. osvetljenje 2. fig. os-
vetljavanje, razıasnıavanje, tumacenje
(problema, pitanja) 3. (ili - devri) epoha
prosvetiteljstva
aydınlanmak 1. biti osvetljen; oda ay-
dınlandı soba je osvetljena 2. fig. raz-
jasniti se, postali jasno 3. razveseliti se,
razgaliti se
aydıntatıcı 1. svetleci, svetlosni; os-

87
aydınlatılmak
vetljavajuci; - fişek svetleca raketa; -
kule kula svetilja, svetionik 2. fig. koji baca
svetlo, koji osvetljava
aydınlatılmak pass. od aydınlatmak
aydınlatma 1. osvetlenje, iluminacija;
cf. tenvir; - işareti signalni (svetleci) znak
2. fig. osvetljavanje, razjasnjenje, tu-
macenje
aydınlatmak ak. 1. osvetliti, rasvetliti;
cf. tenvir etmek 2. osvetliti razjasniti, pro-
tumaciti 3. razveseliti, razgaliti; bu haber
gönlümü aydınlattı ova vest mi je raz-
galila srce
aydınlık 1 1. svetao; osvetljen; jasan,
cist, vedar; - bir oda svetla soba 2. sre-
can; - günler srecni dani ll 1. (dnevna)
svetlost, videlo; - a çıkmak izaci na vi-
delo, obelodaniti se 2. jasnost, ra-
zumljivost, razgovetnost 3. radost, ve-
selost, dobro raspolozenje 4. arhit.
svetlarnik; mor. oduska, otvor za svetlost
aydınlık ölçer svetlomer
ay doğdu mlad mesec
ayet a. ajet, stih Kurana
ay evi astr. halo, nimbus, krug oko me-
seca
aygın: - baygın _1. iznuren, izmozden;
posustao 2. ceznjiv; lud od ljubavi
aygır 1. priplodni zdrebac, pastuv; -
gibi ogroman i snazan, kao pastuv, aj-
girski 2. fig. neotesan momak, grubijan,
dripac o Nil - ı nilski konj (Hippopotamus
amphibius)
aygırlık1. grubost, naglost 2. za prip-
lod, priplodni (konj)
aygıt1. aparat, sprava, uredjaj; cf.
cihaz 2. bio/. pribor, fizioloski sistem; sin-
dirim - ı organi za varenje
ayı 1. zool. medved (Ursus); - beyaz -
v. kutup - sı; boz - suri medved (Ursus
arctos); korkunç - grizli (Ursus horribilis);
kutup - sı polarni (beli) medved (Ursus
88
maritimus); malaya - sı malajski medved
(Ursus malayanus) 2. fig. medved, gru-
bijan, trapavko; - gibi neotesan; nezg-
rapan, trapav (covek); - şakası gruba, ne-
otesana sala 3. u sastavu bot. naziva; -
gülü planinski bozur (Paeonia corallina) -
pençesi medvedja stopa, matruna (Acan-
hus mollis); - sarımsağı cremos, med-
vedji luk (AIIium ursinum) O - ya dayı
demek fig. umiljavati se, ulagivati se
kome; - ya kaval çalmak (ili dinletmek)
pakusavali glupome objasniti; - nın kırk
türküsü var, hepsi ahlat üstüne fig. on
peva uvek istu pesmu; - yı vurmadan
postunu satmak post. praviti racun bez
krcmara
ay balığı zool. foka, tuljan (Phoca)
ayıboğan ljudina, grmalj, ispolin
ayı cı 1. meckar 2. fig. prostak, grubijan,
neotesanac
ayık 1. trezan, otreznjen, istreznjen 2.
osvescen, dosao k svesti (nakon nes-
vestice) 3. fig. trezven, priseban, razlozan
ayıklama 1. ciscenje, prebiranje, trebl-
jenje; pirinç - trebljenje, pirinca 2. agr.
potkresivanje filizenje; plevljenje 3. oda-
biranje
ayıklamak ak. 1. cistiti, prebirati, trebiti
(pirinac, pasulj i si.) 2. agr. potkresjvati, fi-
liziti (duvan, vinograd); pleviti (korov,
travu) 3. odabirati, odvajati O ayıkla pi-
rincin taşını! sla sada? budi parnetan,
po pe! (o teskoi i zamrsenoj situaciji)
ayıklanmak 1. pass. od ayıklamak 2.
otrezniti se
ayıklatmak caus. od ayıklamak
ayıklık 1. otreznjenje; otreznjenost os-
vescivanje, povratak k svesti 3. fig. trez-
venost, razloznost; prisebnost, hlad-
nokrvnost
ayıkulağı bot. medvedje uvo (Primula
auriculata)

ayılık grubost, primitivnost
ayılmak 1. doci sebi, povratiti se, os-
vestiti se; prenuti se (iz rasejanosti) 2. ot-
rezniti se (ad pijanstva) 3. fig. otrezniti se,
osvestiti se, shvatiti istinu o ayılıp ba-
yılmak 1) zaljubiti se do usiju; bezumno
voleti 2) lose se osecati; onesvestiti se
ayıltı marnurluk
ayıltmak ak. 1. osvestiti, povratiti; pre-
nuti (iz zamisljenosti) 2. otrezniti, rast-
rezniti
ayınga arg. 1. svercovanje duvana 2.
svercovan, krijumcaren duvan
ayıngacı krijumcar duvana
ayıp (-ybı) a. 1 1. sram, stid, srakota,
pokor, bruka; - yerler stidna mesta 2. ne-
dostatak, mana, pogreska, kvar; - aramak
traziti manu, zakerati, sitnicariti ll bestidan,
nepristojan, neprilican, sramotan; opak,
pokvaren; - etmek (ili yapmak) nedolicno
se ponasati, cinili nepristojnosti; - tır söy-
lemesi (ili söylemesi) izvinite, sramota je
reci (izvinjenje za delikatne reci ili pitanje;
- söz ruzna rec, psovka, pogrda lll uzv.
fuj! sramota! - size! sram vas bilo!
ayıplamak ak. osudjivati, kritikovati;
grditi, huliti
ayıplanmak pass. ad ayıplamak
ayıplatmak caus. ad ayıplamak
ayıplı 1. s nedostatkom, manjkav; ne-
savrsen; nepotpun 2. pogrdan, sramotan;
za osudu
ayıpsız 1 . bez man e, bez mrlje, ne-
porocan, besprakoran 2. pristojan, uljlidan
ayıraç (-cı) hem. reagens
ayıran fiz. disperzivan, rasipan, ras-
turan
ayırıcı 1 1. separator, izdvajac, razvr-
stavac 2. min. klasifikator, obijac rude (ad
jalovine) 3. agr. prosejivac 4. preciscavac,
tilter 5. el. prekidac, sklopka ll osoben, ka-
ayıt
rakteristican; gram. distinktivan; - nitelik
(ili karakter) specificno svojstvo
ayırma 1. odvajanje, razdvajanje, de-
lenje; - kuvveti moc biranja, selektivnost
(radioprijemnika) 2. razlika 3. el. is-
kopcavanje, iskljucivanje
ayırmaç (-cı) 1. osobeni znak, ka-
rakteristika; 2. zastitni znak, fabricka oz-
naka
ayırmak ak. 1. odvajati, razdvajati, lu-
citi; izolovati, odstranjivati; cf. tecrit etmek;
çocukları anadan - odvojiti decu ad
majke 2. razvoditi (supruznike); karıyı ko-
casından - razvesti zenu ad njenog sup-
ruga 3. razlikovati, raspoznavati, ra-
zaznavati; cf. tefrik etmek; renkleri -
razlikovati boje; 4. praviti razliku, pod-
vajati, razlicito se ponasati; onu ço-
cuklarımdan ayırmam ne odvajam ga ad
svoje dece 5. ostavljati na stranu, odvajati,
(sa) cuvati (novac i si.); parayı kara gün-
ler için - cuvati pare za erne dane dane
6. podeliti, raseci (na delove); cf. taksim
etmek; elmayı ikiya ayırdım prepolovio
sam jabuku 7. odvojiti, nameniti, re-
zervisati (mesto, vreme i si.) 8. el. is-
kopcati, iskljuciti 9. odabrati, izabrati (iz-
medju vise stvari) 1O. intervenisati, mesati
se, razvadjati; kavgacıları - razvadjati
kavgadzije 11. cesljati na razdeljak; or-
tadan - praviti razdeljak (ad sredine cela)
ayırt edilmek pass. ad ayırt etmek
ayırt etmek ak. abi. razlikovati cf. tem-
yiz etmek
ayırtı nijansa, preliv, prelaz
ayırtlatmak caus. od ayırtlamak
ayırtmak caus. ad ayırmak
ayırtman 1. ped. ispitivac, exspert (na
ispitima)
ayırtmanlık ekspertiza; (na ispitima)
ayıt bot. konopljika (Vitex agnus-
castus)
89
w
1,
ayıtmak

ayıtmak 1. re6i, kazati 2. kazivati (sti-
hove), recitovati
ayı üzümü bot. mecije grozdje (Arbutus
uva ursi)
ayin p. 1. obred, bogosluzenje, ritual
aykırı 1. obrnut, suprotan, oprecan; -
bir düşünce oprecno misljenje 2. dat. pro-
tivan, suprotan, anti = ; cf. mugayir; /-al -
gitmek protiviti se, opirati se, prkositi
kome; /-al - gelmek protivureciti, pro-
hodak, donji limil plate 2. (mesecna) isp-
lata (za nezaposlene); - bağlamak od-
rediti mesecni iznos za nezaposlene (kao
socijalnu pomoc) ll mesecni, na mesec;
mesecni; - dergi mesecni casopis; -
rapor mesecni izvestaj; sekiz - çocuk os-
momesecno dete, dete od asam meseci
aylıkçı 1. onaj ko zivi samo od plate 2.
ko radi na mesec
aylıkil 1 . mesecni, placan na mesec

tusloviti, ne slagati se; anayasaya - pro- (posao) 2. onaj ko radi na masecdana

tivustavan 3. naopak, lose naravi (covek); aymak (-ar) 1. doci sebi; prenuti se 2.
- olmak biti naopak 4. kos, nakrivljen 5. fig. osveslili se, shvatiti istinu
ukrsten, unakrsan
aymaz neoprezan, nesmotren, ne-
aykırılamak ici precicom, odrojiti se od obazriv; nebrizan
ravnosputa
aymazlık nebriga; nesmotrenost, ne-
aykırılaşmak dat. prolivurecili; razilazili opreznosl, neobazrivosl
se, ne slagati se
ayn a. 1. arh. oko 2. izvornik, original; -
aykırılık
nesklad, nesaglasnosl, sup- ını çıkarmak napraviti kopiju
rotnost, oprecnost; razilazenje
ayna p. ı 1. ogledalo; - ya bakmak (o)
ayla astr. halo, svelao krug, oreol (oko gledati se u ogledalu; çukur - korkavno
planet e) ogledalo; dev - sı konveksno ogledalo; el
aylak (-ğı) besposlen, dokon, zaludan; - sı ogledalce, dzepno ogledalo; - gibi 1)
- - dolaşmak besposliciti, dokoliticiti; lu- kao ogledalo, sjajan, bljestav, cisl 2) sve-
marati, skitali tao, jasan 3) isli, istovetan; - gibi parlak
blislav kao ogleda1o 2. ravna povrsina, og-
aylakçı nadnicar, radnik bez stalnog
ledalo (reke, jezera) 3. reflektor 4. mor.
po s la
sekslanl, kvadranl 5. ploca, oplata; panel
aylakçılık 1. nadnicenje 2. dokolicenje, 6. mor. leleskop 7. anat. casica (konja) 8.
besposlicenje, skilanje povrsina vrtloga 9. teh. stezac (na slrugu)
aylaklık nerad, dokolica, besposlicenje 1O. zavesa (u igri Karadjoza) ll savrsen~
prima, super; - göz krupnih blistavih oclju
aylamak 1. cekali 2. trajali, naslavljali
aynacı 1. proizvodjac ogledala, 2. trgo-
aylandız
bot. pajasen, kiselo drvo (Aii- vac ogledalima 3. fig. varalica, kaisar;
anlhus glanduloza) lup ez
aylanmak nar. vrteli se, ici okolo, tu- aynalı 1. s ogledalom; - dolap orman
marati sa ogledalom; salon, sala sa ogledalima;
aylı 1. s mesecom; yeşil aylı bayrak kuca smeha 2. arg. lepuskasl, lep (u igri
zaslava sa zelenim mesecom 2. (noc) sa sen ki)
mesecinom
aynalık mor. fara, zadnji dea broda (na
aylık (-ğı) ı 1. (mesecna) plata; cf. kome se pise ime brodaji luke ko-
maaş; - ların alt sınırı jur. minimaini do- jojpripada)
h
i' 90

aynasız 1 1. bez ogledala 2. arg. na-
opak, odvratan, grdan, gadan; - gitmek
naopako ici (o poslu) ll 1. arg. pandur,
zandarm 2. udesena kocka (za tavlu)
aynasızlık ruznoca; gnusoba, gadost
aynaz nar. mocvaran teren rukovodilac
seoskim igrama
aynen a. 1. doslovno, doslovce, od reci
do reCi, bez ikakve izmene; istovetno 2. u
naturi (placanje)
aynı a. isti, jednak; istovetan, identican;
cf. özdeş; - ağız kullanmak govoriti istim
jezikom; isto misliti; - kapıya çıkmak doci
do istog rezultata; - şekilde naisti nacin; -
telden çalmak duvati (svirati) u isti rog; -
zamanda u isto vreme
aynılık istovetnost, identicnost, pok-
lapanje, podudarnost
aynısefa bot. divlji neven (Calendula
arvensis)
aynıyla1 v. aynen
aynıyla2 u naturi
ayni1 a. arh. ocni; vidni
ayni2 a. stvaran, konkretan, ma-
terijalan; - dava jur. stvarna sluzba; - hak
jur. stvarno pravo; - kıyınet stvarna vred-
nost; - yardım materijalna pomo6
ayni3 a. (arh) ocni
ayniyat a. 1 . imovina, imetak
ayniyet (-ti) a. v. aynılık
ayol UZV. (od ay OğUl) hej! CUj! (U QO-
voru zena)
ayraç (-cı) zagrada; - açmak otvoriti
zagradu
ayran 1. jogurt 2. mlacenica 3. surutka
O - ağızlı, budalası (ili delisi) glupak, tu-
poglavac, budak; smetenjak, seprtlja; - ım
ekşi diyen olmaz post. svaki trgovac hvali
svoju robu; - gönüllü brzo zaljubljiv; /-ın/
- ı kabarmak 1) razbesneti se, izgubiti
kontrolu 2) postali pozudan (pohotljiv)
ayrıkhk
ayrancı prodavac jogurta
ayrancılık proizrodnja i prodaja jogurta
ayrı 1. odvojen, zaseban, poseban, po-
jedinacan; cf. münferit; - - odvojeno, za-
sebno, pojedinacno; - düşmek biti od-
vojen (razdvojen); - sulh separatni mir;
beraber misiniz - mısınız? da li ste za-
wedno ili odvojeno? 2. drugi; drukciji, raz-
licit; cf. başka; bu, - bir mesele to je
drugo pitanje 3. usamljen, sam, izolovan;
o ihtiyar bu - evde oturuyor onaj starac
zivi u ovoj usamljenoj kuci o - baş çek-
mek biti svoj gospodar, ici sopstvenim
putem; - gayrı bilmernek (ili - sı ol-
mamak) 1) imati sve zajednicko 2) ne pra-
viti razliku, ne podvajati; - sesi olmak po-
deliti se (po) delili (imovinu, akcije); - seçi
yapmak razlikovati, praviti razliku; disk-
riminisati; /-ı/ - tutmak razlicito se po-
nasati, praviti razliku (izmedju), disk-
riminisali
ayrı basım separat, poseban otisak
ayrıca 1. posebno, odvojeno, po-
naosob, pojedinacno 2. pored toga, uz to,
osim toga, povrh toga 3. osobito, narocito
ayrıcalı izuzetan, izniman
ayrıcalık privilegija, povlascenost; cf.
imtiyaz
ayrıcalıksız bez izuzetakra
ayrı cinsten raznorodan, heterogen
ayrıç (-cı) dijal. racvanje,odvajanje (pu-
teva); raskrsce
ayrık1 1. (siroko) rastavljen, raz-
maknut; raskrecen (o nogama); - gözler
razmaknute oci; - saçlar razdeljena kosa,
kosa na razdeljak 2. izuzetan, izniman 3.
rastavan, iskljucan, disjunktivan 4. gram.
rastavan; - bağlaç rastavna sveza
ayrık2 (-ğı) (ili - otu) bot. pirevina (Ag-
ropyron repens)
ayrıkhk 1 . izuzetnost, osobitost, ne-
obicnost 2. astr. anomalija (nepravilnost Li
91
r
ayrıksı

kretanju planete) 3. gram rastavljanje, dis- diferencijalni racun; psikoloji di-

junkcija ferencijalna psihologija
li,p\ ayrıksı 1. dijal. drukciji, razlicit 2. ek- ayrımsamak ak. raslikovati, shvatili
' sentrican
ayrıntıpojedinosl, podrobnosl, delalj;
ayrıksın cudan, nastrah, ekscentrican ct. teferruat; - lar detalji; -
larına inmek

ayrıksız bez izuzetka ulaziti u detalje

ayrılaşmak 1. razdvajati se, odvajati ayrıntılı 1 detaljan, podroban; ll pod-

se; izdvajati se 2. razilazili se, ne slagati robno, potanko, do sitnica

se (u misljenju) ayrışık 1. hem. razlozen, rastveren 2.

ayrılı odvojen, razdvojen, rastavljen razlicit, raznovrslan

ayrılık 1. izdvajanje, odvajanje, razd- ayrışıklık 1. razlaganje, raslvaranje 2.

vajanje 2. izolovanje, izolacija 3. razlika; raznovrsnosl, razlicilosl; raznolıkost 3.

razilazenje, neslaganje (misljenja, gle- neslaganje, razmimoilazenje, razlika u
dista) 4. rastanak, odlazak 5. jur. rastava, misljenju
razvod (braka); - davası brakorazvodna ayrışım hem. razlaganje, raslvaranje
parnica 6. odsustvo, odsutnost
ayrışma hem. 1 . razlaganje, de-
ayrılış odvajanje kompozicija 2. hidroliza
ayrılma 1. gl. im. od ayrılmak 2. fiz. dis- ayrışmak hem. razlagati se, rastvarali
perzija, rasturanje se
ayrılmak 1. dat. pass. od ayırmak 2.
ayrıştırmak ak. 1. hem. razlagati, rast-
abi. olputovati; babam dün akşam Is-
varali 2. fig. rasclanjivati, analizirali
tanbui'dan Ankara'ya ayrıldı moj otac je
sinoc olputovao iz lstanbula u Ankaru 3. ayrıt geom. ivica, slrana, rub
ab/. rastali se, napustiti; vazifesinden ay- aysar mesecar, somnabulisl
rıldı napustio je duznost 4. dat. podeliti se;
gruplara - podeliti se na grupe 5. raz- aysberk a. !edeni breg, ledeno brdo
likovati se, razilazili se (u misljenju i si.) 6. ays fild ledeno polje
ab/. jur. razvesti se,. rastali se; eşimden
aysız mracan, laman, bez mesecine (o
ayrıldım razveo sam se sa suprugom
noci)
ayrım 1. glava, poglavlje 2. razlika, di-
Ayşe kadın (ili - fasulyası) vrsla ukus-
ferencija 3. razlikovanje, odvajanje, dis-
nog pasulja
tinkcija
aylışmak nar. 1. raspravljati se, dis-
ayrımlaşma 1. gl. im. od ayrımlaşmak
kutovati 2. takmiciti se nadmetati se (o na-
2. razlikovanje, diferencijacija
rodnim pesnicima)
ayrımlaşmak razlikovati se, ne slagati
se, odstupati; diferencirati se ayva bat. dunja (Cydonia vulgaris); -
gibi bled, bledunjav; bolesnog izgleda; -
ayrımil1. razlicit, razlican, drukciji; ct. göbekli (osoba) udubljenog pupka; - yı
farklı 2. s poglavljima, podeljen na glave tutmak nakresati se, podnapili se; -. tüyü
(o knjizi) zule maljice, nezne malje (na licu); - yı
ayrımsal diferencijalan; - damıtma yemek nadrljali, nagrajisati, nagrabusiti,
hem. frakciona destilacija; - hesap mat. obrati bostan

92

ayvadana bot. pelin (Artemisia)
ayvalık dunjik, vocnjak od dunja
ayvaz a. ist. sluga u kuhinji (u ko-
nacima) 2. ist. pomocnik hirurga (na
brodu); - kasap hep bir hesap sve jedno,
nemaraziike
ayyar a. varalica, lupez, protuva
ayyarlık prepredenost, prefriganost; va-
ranje, obmanjivanje
ayyaş a. pijanica, pijandura; sljemalo;
cf. bekri
ayyaşlık pijancenje; med. dipsomanija,
strast za picem
ayyuk a. 1. astr. Kapela (najsjajnija
zvezda Kocijasa) 2. fig. najvisa tacka na
nebu; /-ı/ - a çıkarmak fig. do neba dizati;
- a çıkmak 1) do neba se dizati (o glasu
kriku) 2) siriti se (o ogovanju, glasovima)
az 1 1. malo, neznatno 2. retko ll mali,
neznatan (u pogledu kolicine, cene i si.); -
miktarda u malim kolicinama, u malom iz-
nosu, neznatno O - - malo-pomalo, pos-
tepeno, polako; - dan - sasvim malo,
meoma malo; - bir şey nesto malo, samo
malo; - buçuk malkice, malko; /-ı/ - bul-
mak nalaziti nedovoljnim, smatrati malim;
- bulunur redak; - buz değil to nije mala
stvar; to nije macji kasalj; - çok manje-
vise, skoro; - a çoğa bakmamak (ili -
çok dememek) biti zadevoljan malim, biti
umeren (skroman); - ı çoğa saymak (ili
tutmak) zadovoljiti se malim poklonom, ne
gledati ne vrednost poklona; - daha
skoro, zamalo, maltene; - değil! lisac je
to! - gelmek biti nedovoljno, nedostajati;
- görmek v. - bulmak; - görünür v. - bu-
lunur; - günün adamı olmamak biti
veoma iskusan, proci sito i reseto; - işlek
ek. gram. neproduktivan sufiks; - a ka-
naat etmek zadovoljavati se malim, ne
traziti mnogo; - kaldı (ili kalsın) zamalo,
umalo; - maz manje-vise; - olsun öz
olsun malo ali dobro (vredno); - a sor-
muşlar nereye, çoğun yanına demiş
azap
post. para na paru ide; - söylemek, çok
söylemekten hayırlıdır post. govor je
srebro, cutanje je zlato; - veren candan,
çok veren maldan verir post. ko malo
daje, daje od srca, ko daje mnogo, daje od
imetka; çoğu gitti - ı kaldı mnogo proslo,
malo ostalo (govori se nekom da bi ist-
rajao u teskom poslu)
aza a. 1. clan (organizacije, drustva);
ct. üye 2. organ, deo tela
azade p. 1. slobodan 2. abi. oslobodjen
cega, !isen; nezavisan; kaygılardan -
!isen briga
azalık v. üyelik
azalma smanjivanje, smanjenje; sni-
zenje, opadanje
azalmak 1 . smanjivati se, umanjivati
se; opadati 2. slabiti, popustati; sinirivali
se, stisavati se (o bolovima nevremenu i
si.)
azaltıcı poz. prebacivac, regulator
svetla (na sceni)
azaltılmak pass. od azaltmak
azartma smanjivanje, opadanje
azaltmak ak. smanjivati, umanjivati;
snizavati, spustati (cene)
azarnet a. 1. velicina; velicanstvenost,
velelepnost; sjaj 2. ponositost, gordost;
oholost, nadmenost; - taslamak praviti se
vazan, uobrazavati, umisljati
azametli 1. velik; velicanstven, ve-
lelepan; raskosan, sjajan 2. gord, ponosit;
ohol, nadmen, uobrazen
azami a. ı najveci, najvisi, maksimalan;
- fiyat maksimalna cena; - hız mak-
simalna brzina ll maksimum; - kıyınet
mat. maksimum, maksimalna vrednost
azap 1 (-bı) a. mu ka, patnja, stradannje;
mucenje, kinjenje; - çekmek muciti se,
patiti, stradati;/-ı/ - etmek muciti, kinjiti; f-
al - vermek muciti, zadavati glavobolju,
stavljati na muke; vicdan - ı griza savesti
93
azap
azap2 (-bı) 1. sluga (na selu), nadniear
(u nekim krajevima Anadolije) 2. ist. voj-
nik, mornar (u janicarsko vreme); yaya - ı
pesadinac
azaplı mucan, mukotrpan; nesnosan,
bo lan
azar 1 p. grdnja, prekor, ukor, izbrus; -
Işitmek dobiti ukor, dobiti preko nosa
azar2 (ili - - ) malo-pomalo, pos-
tepeno, postupno; mic po mic
azarlamak ak. (iz) grditi, (pre) koriti,
izbrusiti; cf. paylamak
azarlanmak pass. od azarlamak
azariatmak caus. od azarlamak
azat (-dı) p. 1 1. oslobodjenje, pustanje
na slobodu 2. raspust, odmor (ucenika); -
vakti vreme raspusta, raspust; /-ı/ -
etmek' 1) osloboditi, pustiti na slobudu
(roba) 2) pustiti iz kaveza (pticu) 3) ras-
pustiti (ucenike) ll oslobodjen, pusten na
slobodu O - buzat, beni cennet ka-
pısında gözeti !eti i cekaj me na vratima
raja! (govore deca kada oslobode pticu,
leptira i si.)
azatlamak v. azat etmek
azattı 1 oslobodjenik (rob) ll oslobodjen,
pusteii na slobodu; otpusten, razresen
azatlık oslobodjenje, sloboda
azca prilicno malo
azdırıcı razdrazivacki, razdrazljiv
-azdırılmak pass. od azdırmak
azdırmak ak. 1. razgneviti, rasrditi, razl-
jutiti, razdraziti 2. zavoditi, sablainjavati 3.
iskvariti, razmaziti (decu) 4. ozlediti (ranu)
5. veoma uprljati, umastili (rublje)
Azerbaycanlı Azerbejdzanac, zitelj
Azerbejdzana
Azeri p. Azerbejdzanac (turskog po-
rekla)
Azerice azeri jezik
94
az gelişmiş nerazvijen; - memleketler
(ili ülkeler) nerazvijene zemlje
azgın 1. razjaren; nagao, prek; silovit,
pomaman; besan; - köpek besan pas 2.
divalj, svirep, surov 3. raspusten, ra-
zuzdan (o deci); 4. zagnojen (o rani, oz-
ledi)
azgınlaşmak 1. razjariti se, razbesneti
se; pornamili se, uspaliti se (seksualno) 2.
uzjoguniti se 3. zapaliti se, zagnojiti se (o
ran i)
azgınlık 1. bes, gnev, jaros_t_gdzba;
naglost, plahovitost; - etmek besneti, zes-
. Iili se, srditi se 2. zestina, pornama (sek-
sualna) 3. raspustenost, nestasnost
(dece) cf. yaramazlık
azı anat. kutnjak (zub)
azıcık malkice, vrlo malo; - aşım ağ­
rısız başımi posl. bolje je imati malo nego
se oseeati brizno; malo corbe, mirna glava
azı dişi v. azı
azık H:iı) 1. hrana (za put), poputnina
2. hrana; namirnice
azıklanmak 1. opskrbiti se, snabdeti se
hranom 2. hraniti se
azıkit 1. snabçteven, opskrbljen (hra-
nom) 2. dija/. darezljiv, stedar (prema si-
rotinji)
azıklık 1. hrana, provijanl, jestivo 2.
torba za h ran u
azılı 1. besan, neobuzdan; svirep,
surov; zloglasan, ozloglasen; - bir hırsız
ozloglaseni lopov 2. v. azgın (divlji vepa
ne rast)
azım (-zmı) a. kost
azırnsamak ak. smatrati nedovoljnim,
nalaziti malim
azın - buzun arh. malo-pomalo, pos-
tepeno, lagano
azınlık manjina; - ta kalmak ostati, biti
u manjini; milli - lar nacionalne manjine

azışmak zaostravati se, zaostriti se;
raspaljivati se, rasplamsa (va) ti se (o
borbi, raspravi i si.)
azıştırmak ak. zaostravati (odnose,
krizu); raspaljivati, razbuktavati, rasp-
lamsavati (neprijateljstvo, mrznju, strast i
si.)
azıtmak 1. v. azmak 2. ak. dovoditi do
besa; razestiti, razjariti 3. ak. navesti na
pogresan put, dovesti u zabludu 4. pre-
laziti sve granice; preterivati; prekardasiti;
postati bezocan
azil (-zli) a. smenjivanje (sa polozaja),
otpust; opoziv
azi m 1 (-zmi) a. 1. cvrsta odluka, ne-
pokolebljiva zamisao 2. odlucnost. re-
senost
azim2 a. arh. velik; ogroman;· fig. uz-
visen, velicanstven
azimet a. odlazak (na put); - etmek
otici, otputovati
aziz a. 1. drag, mio, voljen; cf. sevgili; -
dost drag prijatelj 2. svet; cenjen, pes-
tovan
azizlik 1. svetost 2. fig. gruba sala,
sega, ismevanje; ct. muziplik; /-al - etmek
(ili yapmak) segaciti.se (sa kime)
azietmek ak. otpustiti s posla, dati
otkaz; opozvati
azlık 1. malobrojnost; manjkavost, os-
kudica, nestasica; mrsavost, tankost 2. v.
azınlık
aziolmak pass. od azietmek
azma 1. gl. im. od azmak 2. melez, me-
sanac; hibrid (zivotinja) 3. pej. izo-
pacenost, nakaradnost, nakaznost
azmak (-ar) .1. besneti, zestiti se; raz-
jariti se, podivljati 2. nadoci, izli(va)ti se;
plaviti (o reci); besneti, hueati (o moru) 3.
pogorsati.se (o vremenu); razbesneti se (o
oluji) 4. zapaliti se, pogorsati se (o rani) 5.
uspaliti se, pomamiti se (seksualno) 6. ne-
azurit
dolicno (nepristojno, neprilicno) se po-
nasati (o deci) 7. izopacati se, iskvarili se
8. bujati, brzo rasti (o biljkama) 9. poci
stranputicom, zalutati, zabludeti 1o. prevr-
siti svaku meru, preterati, prekardasiti 11.
oduseviti se, zaneti se; 12. abi. nastati ukr-
stanjem (o zivotinjama) 13.' zaprljati se,
zamastili se, zamazati se (o rublju)
azmak2 (-ğı) 1. bujica, brzac, potok 2.
lokva, bara, barustina 3. kanal, jaz, vada
(za navodnjavanje); 4. isteciste (brane, us-
tave, bazena)
azman 1 1. ogroman, gorostasan, is-
polinski, divovski 2. dija/. kastriran, ust-
rojen ll 1. melez, mesanac; hibrid 2. bal-
van, klada; greda, brvno
azınetmek dat. odluciti dase savladaju
teskoce (u poslu i si.)
azmi a. kostani
aznavur 1 . junak, heroj 2. ljudeskera,
grdosija; grubijı;ın
azot azot
azotlamak pomesati ili sjediniti s azo-
tom
azotiyet hem. nitrat, so azotne kiseline
azotlu azotni; azotast
Azrail a. Azrail (andjeo smrti); - e bir
can borcu glmak nikome ne dugovati, os-
loboditi se svihdugova; - in elinden kur-
tulmak spasiti se od smrti; - le burun bu-
runa gelmek naci se oci sa smrcu
azurit min. azurit
95
 - -B-
baba 1. otac; roditelj; - lar preci; - bir
kardeşler braca po ocu; braca od jednog
oca; - bucağı ocinska kuca; nasledstvo
od oca; - değil, tırazban - sı svirep otac,
neotac; - evi roditeljska kuca; - dan
görme tradicionalno, nasledjeno od pre-
daka; - dan oğula od oca ka sinu; iz po-
kolenja u pokolenje; - sının oğlu pravi
ocev sin, pljunuti otac; - tarafı ocinska li-
nija, oceva sırana (srodstva; - yurdu v. -
evi; ana - v. ana 2. fig. dobrocinitelj, dob-
rotvor; yoksulların - sı sirotinjski otac,
otac sirotinje 3. sejh, glava derviskog
reda; Nur Baba Nur baba 4. osnivac, tvo-
rac, zacetnik; Atatürk yeni Türkiyenin -
sıdır Ataturk je tvorac nove Turske; He-
rodotos tarihin - sıdır Herodot je otac is-
torije, 5. arhit. krovna greda 6. jabuka,
obluk (stapa) 7. padavica, epilepsija o - m
1) izmedju -dva imperativa iskazuje trajnost
radnje; koş - m koş, yol bitmez trci i trci
putu nigde kraja 2) u sluzbi cest, za po-
jacanje; konuşur - m konuşur on prica li
prica 3. u znak odob ravanja; ha - m! nap-
red! nastavi! - adam castan covek; dobar
covek; - nın canı için boga radi (molba);
- sının hayrına iron. radi lepih ociju; - öl-
dürme oceubistvo; - larına rahmet otac
te blagoslovio! (zahvalnost); - ları tutmak
(ili - sı üstünde olmak) razbesn~ti se,
rasrditi se
baba anne baba (po ocu)
babaca 1. ocinski, kao otac 2. po ocu,
po ocevoj liniji
babacan 1. blagonaklon; dobrodusan,
dobra srca; - adam dobricina 2. ne-
izvestacen, neusiljen
babacık (-ğı) tatica; - ım! tatice!
babacıl veoma privrzen ocu
babacılık paternalizam
i!
babaç (-cı) ı najstariji muzjak u kavezu
ll lig. krsan, krupan
lı
96
,
babaçko nar. krupna i punacka zena,
debeljuca
babafingo mor. nastavak jarbola; - çu-
buğu gornji krst (na jarbolu) - yelkeni
gornje, trece jedro (na jarbolu)
babaköş zool. slepic, blavor (Anguis
fragilis)
babalanmak 1. rasrditi se, razbesneti
se 2. nar. ponasati se sledzijski
babalı 1. koji ima oca 2. rasdrazljiv,
plah, naprasit
babalık 1. ocinstvo; - davası tuzba za
dokazivanje ocinstv.a 2. ocinski odnps,
ocinsko ponasenje; /-al - etmek biti kome
drugi otac, brinuti se ocinski 3. poocim 4.
tası; svekar 5. (u obracanju) cale, stari,
cica o - fırın has işler ocev novac se
lako trosi
babaşahlık arh. patrijarhat
baba tatlısı (-nı) kul. vrsta kolaca (od
brasna, mleka, masla, jaja i secera u
prahu)
babayani 1. skroman, jednostavan, pri-
mdan 2. dobrodusan, ociriski; - tavır
ocinsko ponasanje
babayanilik 1. skromnost, · jed-
nostavnost, prirodnost, neusiljenost 3.
dobrodusnost
babayiğit (-di) 1. snazan, jak, s ilan 2.
srcan, smeo, hrabar
babayiğitlik 1. muskost, zrelo doba,
doba pune muske snage 2. hrabrost, sme-
lost, odvaznost; - satmak praviti se hra-
bar
Babısli 1. ist. Visoka porta (zgrada
Driavnog saveta i ministarstva unutrasnjih
i spoljnih pasiova Osmanskog carstva) 2.
vlada Osmanskog carstva; - · caddesi
(sada Ankara caddesi) ulica u lstanbulu
(ukojoj je najveci broj izdavackih kuca i re-
 badincan

dakcija listova); - efendisi ist. drzavni ci-
novnik; - efendisi gibi konuşmak kitn-
jasto govoriti
Babilik babizam re/. doktrina koju je u
lranu, u XIX veku, zaceo Mirza Ali Mu-
hamed Bab
babuin zoo/. babun (Papio cyno-
cephalus)
baca p. 1. dimnjak, odzak; - başı gorn-
ja izbocina, glava dimnjaka; - ceketi oma-
tae dimnjaka; - kapağı poklopac dimn-
jaka; - kulağı mali ispust (s obe sırane
dimnjaka); - külahı sesir, zaklan na vrhu
dimnjaka; - tomruğu deo dimnjaka iznad
krova; zidani dimnjak 2. sulundar, cev za
odvodjenje dima 3. otvor, prozorcic, edus-
ka 4. okno, vertikalni otvor (rudnika) 5.
krovni prozorcic, badza 6. dija/. ravan krov
o - sı tütmez olmak opusteti (o kuci); pro-
pasti (o porodici)
bacak (-ğı) 1. noga; - .... üstüne atmak
prebaciti nogu preko noge; - kalemi anat.
golenjaca; - ını sürürnek (ili sürüklemek)
vuci jednu nogu; takma - vestacka noga
2. zandar, pub (karta) 3. vrsta lovackog
psa 4. muz. drZac nota O - kadar ma-
lecan, sicusan; - ları kopmak pasti s
nogu (od umora); - !arım koptu pao sam
s nogu
1. koji ima ... no ge =nog; eğri -
bacaklı
krivonog; güzel - lepih nogu 2. dugonog O
- yazı krupan i Citljiv rukopis
bacaksız 1 1. bez nogu 2. kratkonog
zdepast, nizak ll 1. klinac, svrca (o detetu)
2. obesenjak, sere!
bacaksızlık1. odsustvo nogu 2. mali
rast; zdepastost 3. obesenjastvo. vra-
golanstvo, nestasluk
bacanak (-ğı) pasenog, pasanac
bacı t. sestra; starija sesıra
2. zena,
supruga (u oslovljavanju); - m! zeno!
badana krecno mleko, krecni rastvor; /-
ı/ - etmek v. - vurmak; - fırçası mo-
lerska cetka; - vurmak (ili yapmak) kre-
citi,beliti
badanacı moler
badanacılık zanimanje molera; mo-
lerski zanat
badanalamak ak. kreciti, malali
badanalanmak pass. od badanalamak
badanalatmak caus. od badanalamak
badanalı 1. okrecan, omalan 2. fig. naf-
rakana (zena)
badanasız neokrecen, neomalan
badas zrnevlje na zemlji (posle vrsid-
be)
bade p. arh. vino
badem p. 1 badem; - ağacı bat. ba-
demovo drvo, badem (prunus amigdalus);
- ezmesi marcipan; - helvası alva s ba-
demom; - şekeri 1) zaseceren badem 2)
arg. zrno (revolversko) ll bademast; -göz
bademasto oko; - tırnak dugacki nokti O -
kürk lisicina, lisicja koza (za bunde)
bademcik (-ği) anat. krajnik; - iltihabı
(ili yangısı) zapaljenje krajnika; - leri
almak (ili çıkarmak) izvaditi, odstraniti
krajnike
bademi bademast, nalik na badem
bademli s bademarn (poslastica)
bademlik vrt sa bademima
bademsi bademast,slican bademu
baderna mor. omot uzeta
badıç (-cı) bot. mahuna, caura
badi nar. patka, plovka; - bacak krat-
konog, patkast; - - yürümek gegati se,
klatiti se (u hodu)
badik (-ği) nar. 1 1. patka 2. geganje ll
kratkonog; nizak, mali
badikiemek gegati se
badincan, badingan v. patlıcan

97
badiye
badiye a. pustinja; stepa
badya badanj, vedro, karlica
bagaj 1. prtljag; - deposu prtljaznica;
garderoba; - kağıdı (ili makbuzu) priz-
nanica za predati prtljag; - muayenesi
pregled prtljaga; - vagonu prtljazni vagon
2. prtljaznik, mesto za prtljag (automobila)
bağ 1 p. vinograd; - aralamak pro-
redjivati cokote; - beliemek okopavati vi-
nograd; - bozmak brati grozdje; - bu-
damak podrezivati vinograd; - çubuğu
vinova mladica, izdanak; - kütüğü cokot,
gidza; - yanığı plamenjaca 2. vrt, vocnjak
3. u bot. i zool. nazivima; - kuduzu zoo/.
filoksera, loznavas (Phylloxera vastatrix);
- yaprağı bot. bokvica (plantago major)
bağ2 1. veza (vrpca, uzica, kanap);
ayakkabı - ı pertla, vezica 2. zavoj, ban-
daza 3. fig. odnos, veza; dostluk ve kar-
deşlik - ları prijateljske i bratske veze;
siyasi. - lar politicke veze 4. svezanj,
snop, naramak; ot - ı svezanj trave 5.
anat. tetiva, ligamenat 6. mor. cvor, splet
7. zavezljaj, zamotuljak, smotuljak 8. fig.
smetnja, prepreka; sana - olmak is-
temiyorum ne zelim da ti budem na
smetnji
bağa ı 1. lednji stit, koruba (komjace) 2.
kornjacevina ll od kornjacevina; - gözlük
naocare sa okvirima od roga; - tarak ce-
sali od kornjacevine
bağan 1. mrtvorodjence; 2. mrtvo
ojagnjeno jagnje; koza mrtvog ojagnjenog
jagnjeta, astragansko krzno
bağatur v. bahadur
bağ boğan bot. viiina kosa (Cuscuta)
bağ bozumu (-nu) berba vinograda 2.
berba; jesen
bağcı vinogradar; - bıçağı kosir
bağcık (-ğı) vezica, vrpca
bağcılık vinogradarstvo
bağdadi 1. pregradni zid, pregrada (od
98
zbukovanih baskija) 2. uzana daska, bas-
kija (za pregrade i plafone)
bağdalamak ak.• sp. podmetnuti nogu
(u rvanju i si.}
bağdamak ak. 1. zamrsiti, isprepletati
2. prekstiti (noge), prebaciti nogu preko
noge 3. fig. dovesti u skripac
bağdaş sedenje podvijenih nogu; "turs-
ko sedenje"; - kurmak sedeti podvijenih
nogu
bağdaşık saglasan, spreman na spo-
razum
bağdaşım saglasnost, sporazum;
sklad, harmonija; sloga
bağdaşma 1. uzajamno razumevanje,
saglasnost; 2. po/. konsensus
bağdaşmak 1. s. ile 1. saglasiti se,
spqrazumeti se, sloziti se 2. izabrati parn-
jaka (u decjim igrama); ct. eş tutmak 3. s
ile navici se, prilagoditi se, saziveti se 4.
dijal. sedeti podvijenih nogu
bağdaşmaz neuskladiv, neslozan, ne-
pomirljiv: neskladan, disharmonican
bağdaşmazlık 1. neuskladjenost, nesk-
lad; nesloga; nesporazum, nesuglasice;
antagonizam
bağdaştırmak 1. caus. od bağdaşmak
2. spojiti, pomiriti (razlicita misljenja, sis-
teme i si.)
bağ doku (-nu) anat. vezivno tkivo
bağ fiil gram. gerundij, glagolski prilog
bağı v.
· bağıcı 1 1. carobnjak, mag 2. varalica,
lupıez ll caroban, bajan; zanosan, priv-
lacan
bağıl 1. zavisan, uslovan 2. relativan,
odnosan; - değer mat. relativna vrednost;
- nemlilik relativna vlaznost
bağıldak (-ğı) 1. kais, remen (na ljul-
jağci, za zastitu dece od pada) 2. hi-
gijenski pojas, povez (za zene)
 bağışiatmak

bağıllık relativitet; - teorisi fiz. teorija bağırgan drecav, upadljiv; - renkler

relativiteta drecave boje
bağım zavisnost (od cega), pot- bağırış krik, povik, jauk; dreka
cinjenost; cf. tabiiyel
bağırmak 1. vikati, derali se, urlati; ba-
bağımlı zavisan; potcinjen, podredjen; ğırıp çağırmak derali se na sav glas 2.
- cümle zavisna recenica; - ülkeler za- dat. vikati na koga, grditi, korili
visna zemlje
bağırsak (-ğı)anat. crevo; drob; - as-
bağımlılık zavisnost, podredjenost, pot- kısı opornjak, mezenterijum; dü-
cinjenost ğümlenmesi zaplet creva; - kazınıısı slu-

bağımsız nezavisan, samaslalan zavo lucenje (kod obolenja debelog

creva); - oluşumu biol. gastrulacija; - tı­
bağımsızca nezavisno, samostalno kanması med. zatvor; onikiparmak - ı

bağımsızlaştırma osamostaljenje, de- dvanaestopalacno

kolonijalizacija (zemlje) bağırsak solucanı (-nı) decja glista
bağımsızlık nezavisnost, sa- (Ascaris lumbricoides)
mostalnost; - ma kavuşmak steci ne- bağırtı vika, dreka; vrisak; graja, ga-
zavisnost lama
bağıntı 1. odnos, veza 2. mat. pro- bağırtıcı drekavac, galamdzija, lar-
porcija 3. til. veza, uslovljenost madzija
bağınııcılık til. relatvizam bağırtlak (-ğı) zoo/. patka-grogotovac
bağıntılı1. odnosan, relativan 2. za- (Querquedula)
visan, podredjen bağırtmak caus. od bağırmak
bağıntılık relativitet bağış 1. dar, poklon 2. pomilovanje,
bağ ır1 (-ğrı) 1. grudi, prsa; - ına bas- prastanje
mak 1) prigrliti 2) lig. brinuti s o kome 3) bağışçı davalac, darodavac
prim ili, prihvatiti koga; - ı çökük slab, upa-
bağışık 1. povlascen, privilegovan; os-
lih grudi 2. unutrasnji organi, utroba; -
sesi dubok glas, glas iz grudi 3. sredisnja, lobodjen (od poreza, carine i si.) cf. 2.
unutrasnja strana; ormanın - ı dubina med. imun
sume 4. srce; - ını delmek (ili ezmek) bağışıklık 1. oslobodjenje; gümrük - ı
ujesti za srce, jako uvrediti; /-ın/ - nı dağ­ oslobodjenje od carine 2. med. imunitet; -
ramalç · razdirati, kidati koga; - ına iş­ kazanmak postali imun, steci imunitet
lemek utuci, deprimirati; /-ın/ - ını kan
bağışlama 1. darivanje 2. prastanje,
etmek naneti bol; - ı kara tuzan, utu-
pomilovanje 3. jur. ugovor o pakfonu (imo-
cen,potisten; - ı kül olmak tugovati, patiti;
vine) 4. re/. prastanje grehova
- ından kopmak izvuci se iz skripca, sav-
ladati teskoce; - ına taş basmak stisnuti bağışlamak ak. 1. poklanjati, darivati 2.
zube, trpeti bez roptanja; - ı yanık tuzan, prastati; pomilovati, amnestirati; ct. af-
bolan; - ı yanmak patiti, trpeti bol fetmek 3. stilili cuvati; Allah bağışlasın V.
Allah
bağırçak (-ğı) dija/. zastitni pojas (pas-
lira) bağışlanmak pass. od bağışlamak

bağırdak v. bağıldak bağışiatmak caus. od bağışlamak

99
bağışlayıcı

bağışlayıcı 1 darodavac, davalac ll op- dat. pridobiti, zadobiti, osvojiti; bu ha-

rostljiv, popustljiv reketiniz beni size bağladı ovim vasim
bağışlayış v. bağışlama
gestom ste me pridobili 1O. ak. zavijati,
previjati; yarayı - previti ranu 11. ak. zat-
bağışii 1. poklonjen, darovan 2. po- varili, zakljucati (vrata); zajaziti, zaustaviti,
milovan, amnestiran zagraditi (vodu, reku); yol - zatvoriti put
bağıt (-dı) sporazum, ugovor 12. ak. okaciti, obesiti; pricvrstiti; kılıç -
pasati sablju 13. el. ukljuciti, spojiti 14.
bağıtçı ugovorna strana, ugovarac muz. sastavljati, komponovati; beste - v.
bağıtlamak v. akdetmek beste 15. ak. dat. urediti, utvrditi; işleri
mukaveleye - urediti poslove u skladu sa
bağıtlanmak pass. od bağıtlama k
ugovorom; şarta - primeniti uslove, staviti
bağrtlaşmak rec. od bağılfamak u zavisnost od uslova, usloviti
bağıtlı 1. (oba) vezan ugovorom 2. bağlan zool. droplja (Olis tarqa)
zakljucen (ugovor, sporazum) 3. pre-
bağlanılmak v.' bağlanmak
porucen (posiljka, pismo)
bağlanım v. bağlantı
bağlaç (-cı) gram. sveza
bağlanış spajanje, vezivanje, pricvr-
bağlam dijal. svezanj, snop; smotuljak
scivanje; teh. spojnica, kvacilo
bağlama 1. spajanje, sastavljanje, ve-
bağlanma gl. im. od bağlanmak; - tarzı
zivanje; - borusu spojna cev; - kablosu nacin ukljucivanja
spojni kabao 2. podupirac, potporanj;
gvozdeni nosac 3. arhit. poprecna greda bağlanmak 1. pass. od bağlamak 2.

4. baglama, sarka 5. napev, refren 6. muz. dat. fig. vezivati se za koga 3. dat. zavisiti,
vrsta tambure (od tri zice) o - edatı gram. biti zavisan 4. fatili se, prihvatiti se (posla i
sveza; - limanı luka pripadnosti; - te- si.)
sisatı mor. sidrisni uredjaji bağlantı 1. veza; cf. irtibat; - kurmak

bağlamak 1. ak. vezivati, privezivati; uspostaviti vezu; telefon - sı telefonska

boyun bağı - vezati kravatu 2. spajati; pri- veza 2. pripojene oblasti; predgradje 3. til.
kaci(va)ti; vagonu lokomotife - prikaciti veza, konekciJ'!l 4. teh. spojnica O - ün-
vagon za lokomotivu; 7 ekimi 8 ekime lüsü spojni vokal
bağlayan gece noc 7/ 8 oktobra 3. ak. (u) bağlantısız nevezan; po/. nesvrstan; -
pakovati; eşyayı - upakovati stvari 4. ob- ülkeler nesvrstane zemlje; - lar nesvr-
razovati, stvarati; ateş kül bağlar vatra stani; nesvrstane zemlje
stvara pepeo; süt kaymak bağlar mleko
bağlantısızlık pot. nesvrstanost; - ha-
formira kajmak 5. ak. sputavati, vezivati;
reketi pakret nesvrstavanja; - politikası
paralisati, oduzeti; /-ın/ kısmetini - lisiti
(ili siyasası) nesvrstana politika
koga srece 6. ak. dat. odrediti, utvrditi,
naznaciti (platu, cenu i si.); /-al maaş - bağlaşık 1. spojen, sastavljen 2. uje-
Odrediti kome· platu 7. ak. zavrsiti, okon- dinjen, udruzen
cati, zakljuciti; lakırdıyı - prestali s bağdaşma 1. sloga, saglasnost 2.
brbljanjem; sözünü - zavrsiti svoj govor 8. sav ez
ak. dat. obavez (iv) ati, zaduzi (va) ti koga
bağdaşmak 1. rec. od bağlamak 2. uje-
cime; beni buraya bağladı Iki saat bo-
diniti se, udruziti se
şuna bekletti obavezao me da dodjem
ovamo i dva sata sam uzalud cekao 9. ak. bağiatmak caus. od bağlamak

100

bağlayıcı spoini, vezivni; - madde ve-
zivni materijal (eement i si.) - ünlü spojni
vokal
ağıl1 dat. 1. vezan, privezan; ağaca -
keçi o drvo vezana koza; işe - adam
covek vezan za posao 2. uslovljen; za-
visan, potcinjen; ekinierin gürleşmesi
yağmura - dır bujanje useva zavisi od
kise; size - yım kako vi hocete 3. pri-
sajedinjen, pripojen; voj. pridodat; pod-
redjen; üniversiteye - enstitüler instituti
pri univerzitetu 4. zatvoren, pokriven; yol-
lar karla - dır putevi su pokriveni snegom
5. fig. ukocen, sputan, paralisan 6. odan,
privrzen; annem ve babam birbirlerine
çok - dırlar moji su roditelji veoma privr-
zeni jedno drugom 7. utvrdjen, odredjen,
ogranicen na; kanun hükümlerine - og-
ranicen na zakonske odredbe 8. im-
potentan O ağzı - poverljiv, indiskretan;
gözü - fig. vezanih ociju, naivan
bağlı2 s vinogradom, koji ima vinograd
bağlık vinogradarsko mesto, vinogorje
bağiıiaşma 1. til. uzajamni odnos, ko-
relaeija 2. soc. medjuzavisnost, uzajamna
zavisnost
bağlılık 1. (po) vezanost, zavisnost 2.
veza, odnos; cf. alaka, ilgi; ülkemiz bütün
devletlerle olan - ını sürdürecektir nasa
zemlja ce rıastaviti svoje odnose sa svim
drzavama 3. fig. privr2:enost, odanost, pre-
danost; /-a/ - ını göstermek pokazivati
svoju privrzenost 4. postovanje, obzir; ya-
salara - postovanje zakona 5. korelaeija
bağmak (-ı;ır) 1. v. bağlamak 2. ak. Fig.
ocarati, opciniti 3. ak. zavoditi, zavesti,
sablaznjavati
bağnaz ı fanatik ll fanatican
bağnazlık fanatizam, zaslepljenost
bağrıkara zool. ervenperka sumska
(Saxico/a torquata)
bağrışmak rec. od bağırmak
bahçe
bah uzv. bal ah! pih!
baha v. paha
bahadır p. junak, vitez
bahadırlık junastvo, vitestvo
Sahailik re/. bahaizam (sekta ba-
baizma u lranu; rasirena je u Evropi i
Ameriei)
bahane p. motiv, izgovor, opravdanje;
- siyle pod izgovorom; - bulmak naci izo-
vor; - etmek izgovarati se, pravdati se
bahar 1 p. prolece; cf. ilkbahar; - açtı
(ili oldu) doslo je, nastupilo je prolece;
Bahar Bayramı praznik proleca; - de-
vinmesi astr. preeesija, prolecna rav-
nodnevniea; - noktası astr. tacka pre-
eesije 2. behar, list i evet vocke; örnrün - ı
evet mladosti, mlade godine 3. fig. mla-
dost, doba mladosti O - ı başına vurdu
udarilo mu prolece u glavu (podrugljivo o
ono m koji se ponasa ka omladi; ·- gel-
meden bülbül ötmez pos/. slavuj ne peva
dok ne dodje prolece: - yıldızı bot. su-
suljak, bela sapunjaca (Gypsophia re-
pens)
bahar2 a. zacin, mirodjija; pikantnost
(jela)
baharat a. zacini
baharatçı prodavae zacina
bahariye a-p. /it. prolecna pesma, oda
prolecu (u osmanskoj poeziji)
baharlanmak otopliti; doci, nastupiti (o
prolecu); havalar bu yıl erken baharlandı
ove godine je rano otoplilo
baharlı zacinjen, zapapren; aro-
matizovan
baharlık za prolece, prolecni (odelo i
si.)
bahçe 1. basca, hasta, gradina, vrt; -
evi bastenska kuciea; - kovası kanta za
polivanje baste; - meraklısı ljubitelj vrta;
halk - si javni park; kış - si zimska hasta;
101
bahÇeci
şehir - si gradski park 2. (ili çocuk - si)
decji vrtic 3. u sastavu bot i zool. naziva;-
ada çayı bot. kadulja (Salvia); - çuha çi-
çeği bot. jaglika (Primula verls); - öt-
leğeni zool. grmusa, plavka (Sylvia borin);
- şakayıkı bot. kalos, velikden (Anemone
coronaria); - teresi bot. grbastica, kre-
cava, salata (Yepidium sativum); - uyuk-
luyanı zool. bastenski puhac (Eiiomis qu-
ercinus)
bahçeci 1. bastovan, gradinar, vrtlar
bahçecilik bastovanstvo, bastovanluk,
gradinarstvo
bahçeli sa bastom, koji ima bastu; -
gazino kazino sa bastom
bahçelik pogodno za bastu (zemljiste)
bahçıvan p. v. bahçeci
bahçıvanlık v. bahçecilik
bahir (-hsi) a. arh. more
bahis (-hsi) a. 1. pitanje, tema, predmet
rasprave; - konusu predmet razgovora; -
konusu olmak postali (biti) predmet raz-
govora; - tazelemek vratiti se temi, po-
novo razmatrati pitanje; - yürütmek dati
svoj sud, kazali svoje misljenje 2. raz-
govor, rasprava; - açmak povesti, naceti,
zapoceti razgovor; ı geçen go-
respomenuti 3. polemika, debata, pretres;
/-ıl - e sokmak uvuci u polemiku 4. opk-
lada; - e girişrnek kladiti se - i ka-
zanmak dobiti opkladu; /-la/ - koymak (ili
tutuşmak) v. - e girişrnek O - başı glava,
poglavlje (u knjizi)
bahname a. p. pornografija, por-
nografski spis
bahri zoo/. vodomar, kovac, sneznica
(A/cedo atthis)
bahri a. arh. pomorski
bahriye a. 1. pomorske, mornaricke
snage; ratna mornarica; - neferi mornar,
marinac
bahriyeli 1. pitomac, kadet (ratne mor-
102
naricke akademije) 2. mornar; mornaricki
oficir
bahsedilmek pass. od bahsetmek
bahsetmek 1. ab/. govoriti, razgovarati
2. abi. spominjati
bahsi a. til. diskurzivan
bahsolmak, bahsolunmak v. bah-
sedilmek
bahş p. 1. poklon, dar 2. oprastanje,
oprostaj; - etmek darivati, poklanjati; da-
vali, ustupati 2) (o) prastati
bahşiş p. baksis, napojnica, cast; pok-
lon, dar; - atın dişine bakılmaz pos/. pok-
lonjenom konju se zubi ne gledaju
baht (-tı) p. sreca; sudbina; - ı açık
srecan; - ınız açık olsun srecno! zelim
vam srecu! - ı aydınlanmak osmehnuti se
(o sreci); - ım aydınlanmış osmehnula
mi se sreca; - işi stvar slucaja, slucaj;
rizik; - ı kara nesrecan, zle srece; - ına
küsmek jadikovati, vajkati se, kukati; - ı
yar olmak biti sreean, bili miljenik srece
bahtiyar p. srecan; - etmek usreciti,
uciniti srecnim; - olmak biti srecan
bahtiyarlık sreca, blagostanje, nap-
redak
bahtlı srecan; cf. talihli, mutlu
bahtsız nesrecan, zlosrecan
bahtsızlık nesrece, zia sudbina; bak-
suzluk, nedaca
Bahur astr. Veliki pas
bahusus p. a. narocito; uglavnom,
prvenstveno
bakaç (-cı) nar. durbin, dvogled
bakalil (-ti) bakelit
bakalorya matura, ispit zrelosti
bakarn v. bakkam
bakan ministar; Bakanlar Kurulu mi-
nistarski savet; devlet - ı drzavni ministar,
 bakışmak

ministar bez portfelja; çalışma - ı ministar bakıncak H;jı) nisan

rada
bakındı uzv. nar. vidi ti! ma nemoj!
bakanak (-ğı) nar. 1. razdvojeno kopito
bakınmak gledati okolo, osvrtati se, ok-
2. jastucic ispod prsta kamile
retati se, abazirali se; iki yana - gledati
bakanlık 1. ministarski polozaj, mi- oko lo
nistarski rang 2. ministarstvo; cf. nezaret;
bakır 1 1. bakar; - baskısı bakrotisk; -
dışişler - ı ministarstvo inostranih pasiova
çağı (ili devri) bronzana doba; - ipeği
bakara bakara (vrsta kartaske igre) vestacka svila (od bakarnog sulfata) 2. ba-
bakar kör 1. med. slep (sa naizgled karna posuda ll bakarni, od bakra; - boru
normalnim ocima) 2) fig. odsutan, rasejan bakama cev; - kaplama bakarisanje,
presvlacenje bakrom; - para bakrenjak,
bakaya a. 1. ostaci; ruine2. zaostaci bakarni novac; - pası rdja bakarnog ok-
(dugova, poreza) 3. voj. regrut koji nije sida; - tel bakama zica o - çalmak (ili
pazvan u vojsku, "skart" çalığı olmak) zatrovati se (o hrani u ba-
bakıcı 1 koji se brine, koji se stara o karnoj posudi)
kome ll 1. bolnicar (ka), negovateljica; bakırcak (-ğı) mala bakarna posuda
çocuk - sı vaspitac (ica) 3. vracara, ga 7
talica bakırcı 1. bakrar, kazandzija, kollar 2.
trgovac bakarnim posudjem
bakıcılık 1. negovanje, staranje, briga
2. gatanje, vracanje bakırcılık kazandziluk, . kazandzijski
zanat; trgovina bakarnim posudjem
bakılmak 1. pass. od bakmak; bez/. ne-
bakırlamak ak. bakarisati, presvuci
govati se, gajiti se; çocuklara iyi ba-
kılıyor deca se dobro neguju; /-af ba- bakrom
kılırsa sudeci po ... bakırlaşmak dobiti bakarnu boju
bakım 1. pogled; glediste, tacka gle- bakırlı bakarni, bakronosan; - pirit ba-
dista; - ından u pogledu, s tacke gledista, karni pirit, halkopirit
sa aspekta; bir - a u jednom pogledu, s
bakır taşı (-nı) min. malahit, karbonat
jedne strane; her - dan u svakom pog-
bakra
ledu 2. briga, staranje; .; yurdu 1) do m
staraca 2) siraliste 3. nadgledanje; odr- bakış pogled; gledanje; - açısı ugao
zavanje (puteva, objekata; masina); 4. gledanja; - tarzı nacin gledanja (na stva-
nadzor, kontrola ri); bir - ta jednim pogledom; çarpık - iza-
bakırnil (dobro) negovan; odrfavan zivacki pogled; ilk - ta na prvi pogled; yan
(put, masina i si.) - pogled iskosa; sumnjicav, nepoverljiv
pogled
bakım evi 1. dispanzer 2. decja bol-
nica, 3. deeje jaslice bakışık v. bakışımil

bakışım simetrija
bakımsız zapusten, zanemaren; ne-
kontrolisan; - çocuk besprizorno dete; - bakışımil simetrican
yerler zapustena mesta; - yol zapusten,
bakışımsız nesimetrican
neodrzavan put
bakışımsızlık nesimetricnost, asi-
bakımsızlık zanemarenost, za-
metricnost
pustenost; nekontrolisanost; bes-
prizornost bakışmak (po) gledati se (uzajamno)

103
 baki
baki ı 1. preostao, ostao 2. vecan,
besmrtan; cf. kalımlı; - kalmak biti vecan
ll mat. asıatak
bakir a. 1. devicanski; cedan, nevin;
fig. nedirnut, netaknut; - orman prasuma
2. agr. neobradjen, neuzoran; - toprak
neuzorana ledina
bakire a. devica, nevina devojka; -
Hazreti Meryem sveta deva marija
bakirelik devicanstvo; nevinost, ced-
nost; - ini korumak cuvati svoju nevinost
bakiye a. 1. ostatak, preostali deo; mat.
ostatak, razlika; cf. kalıntı 2. ostaci (po-
kojnika), posmrtni ostaci 3. fin. saldo
bakkal a. bakalin trgovac namirnicama;
- çakkal bakalin i njemu slicni, bakalin i
kompanija; - defteri değil! nije ti to ba-
kalski defter (govori se onom ko aljkavo
pise); - dükkanı bakalnica; - kağıdı pej.
papir za pakovanje, losa hartija O - bı­
rakmak zavaravati praznim obe6ianjima
(u stilu "videcemo")
bakkaliye a. 1. bakaluk, kolonijalna
roba 2. kolonijalna radnja
bakkallık bakalsko zanimanje, trgovina
kolonijalnom robom
bakkam a. 1. bot. kampesa-drvo (Ha-
ematoxylon campechianum) 2. ne-
postojana boja
bakla bat. bob (Vicia faba); - açmak
(atmak ili dökmek) gatati, gledati u bob; -
yı ağızdan çıkarmak progovoriti (nakon
dugog cutanja); izbrbljati tajnu; - yı ağ­
zında ıslatmaz on ne moze nikakvu tajnu
da sacuva; - kadar velik krupan (o inace
sitnim stvarima)
bakla çiçeği (-ni) prljavobelo sa zutom
nijansom; zuckasto
bakla kırı pegavo siv, s belosivim pe-
gama (boja konja)
baklalık njiva sa bobom
baklamsı slican bobu, u oblikı:ı boba
ı;
104
baklan v. bağlan
bakiava bakla va; -·biçimi romboidan;
- börek fig. vrlo lako (u poredjenju sa ... );
- dilimi v. - biçimi
bakiiyat (-tı) a. mahunaste biljke, ma-
hunice
bakmak (-ar) dat. 1. (po) gledati; ağza
- fig. pazljivo slusati; bana bakınadı bile
cak me nije ni pogledao 2. (po) traziti; ça-
resine - traziti izlaz; çocuğa bakıver,
acaba nereye gitti? brzo potrazi dete,
ku da li je otislo? 3. bili okrenut ka ... gledati
na (o stvarima); pencereler sokağa ba-
kıyor prozori gledaju na ulicu (okrenuti su
ka ulici) 4. negovati, gledati (bolesnika);
gajiti (voce) 5. zavisiti; proje paraya
bakar projekat zavisi od novce 6. pro-
veravati, kontrolisati; probati; yemeğin ta-
dına - probati ukus jela; şu hesaba sen
de bak proveri i ti taj racun 7. zanimati se,
raditi na cemu; pasaport işine polis ba-
kıyor policija radi na pasosima 8. (na) li-
citi, podsecati (o boji); bu bezin rengi sa-
rıya bakıyor boja ovog platna nalici
(naginje) na zuto 9. imati u vidu; obracati
paznju, pridavati znacaj; sen onun söy-
lediğine bakma! ne obracaj paznju na to
sto on kaze! 1o. h ranili izdrZavati; herkes
anasına babasına bakmalıdır svako
treba da izdrzava svoje roditelje 11 . ve-
rovati; onun dediğine bakma! ne veruj u
ono sto on kaze 12. posmatrati; dürbünle
- posmatrati durbinarn O bak! gledaj! slu-
saj! cuj! bakakalmak zapanjiti se, pre-
neraziti se (od cudjenja, iznenadjenja); ba-
kalım (ili bakayım) no, haydel bakar
mısınız alo! cujte! (ob. kao poziv ko-
nobaru); bakarak prema, u poredjenju
sa ... ; lise, fakülteye - kolay; u poredjenju
sa fakultetom, gimnazija je laka; bakarsın
odjednom; yağmurluğunu al (bir de) -
yağmur yağar uzmi kisni mantil, kisa od~
jednom moze padati: baktıkça alır ne-
upadljive lepote; gözünün başına bak-
mamak ne zaliti; yere bakan yürek
yakan post. ispod mi re devet vi re
 baldıran

bakraç (-cı) bakrac, bakarni kolao balabanlamak, balabaniaşmak 1.

bakteri bakterija raskrupnjati se, razviti se 2. fig. tepali, za-
muckivati, mucati
bakteridi med. bacil crnog prisla
balad balada
bakterisit (-di) baklericid
balak (-ğı) mladunce (specijalno: bi-
bakteriyolog bakteriolog
volce)
bakteriyoloji bakteriologija
balalayka muz. balalajka (ruski narodni
bakteriyolojik bakteriolaski
inslrumeut
baktırmak caus. od bakmak; ken-
balans ravnoteza; cf. denge
disine - privuCi paznju
balansiye teh. ozib, poluga (masine)
bal 1 1. med; - ağzı (med) samolok,
prvenac; - başı najcisliji med; medeni ser- balar lanka daska, sindra
bel; - peteği sace; - rengi boja meda; -
balast {-lı) tucanik, sljunak
sağmak cedili, vadili med (iz saca); - özü
nektar 2. smola (na vocnom drvecu) 3. balata teh. obloga kocnice; - kayışı

nektar 4. sladak sok (iz prezrelog voca) 5. transmisioni remen

u sastavu bot. i zool. naziva; - arısı zool. bal ayı (-nı) medeni mesec;- seyahati
pcela radilica, medarica (Apis mellifica); - (ili yolculuğu) svadbeno putovanje
kabağı bot. likva-bujac (Cucurbila ma-
xima); fig. likvan, glupan; - otu bot. lre- balcı 1. pcelar 2. prodavac meda
pusa, suzica (Melica nulans) ll fig. sladak, balcılık pcelarstvo, proizvodnja meda
meden O - alacak çiçek fig. 1) izvor pri-
balçak (-ğı) balcak, drzak sablje
hoda, krava muzara 2) unosan posao; -
(maca)
alacak çiçeği bilmek .(ili bulmak) naci
kravu muzaru; - çalmak namamiti, pri- balçık (-ğı) 1. mulj, blato, glib 2. glina,
mamiti; - demekle ağız tatlanmaz samo ilovaca: - dökümü liv od ilovaca; iz-
recima se nisla ne postize; same reci nisu radjevina od gline; - kalıp kalup od gline O
dovoljne; - dök te yala (ili döksen ya- - hurması (ili inciri) gnjecene urme
lanır) veoma cist, med da polizes s njega; (smokve)
- gibi 1) sladak kao med, prijalan 2) val-
balçıklı 1. glinast, glinovit 2. glibovit,
jan; umesan 3) lako, glatko; - olan yerde
blatnjav, kaljav
sinek de olur gde ima meda, tu su i
muve; - tutan parmak yalar koiarn meda balçıkyiyen zoo/. cikov, brkica (riba)

laj lize prste (Misgurnus fossilis)

bala dijal. 1. dele 2. mladunce (zi-
vatinja)
bala p. arh. visok; visi, gornji; - da,
gore, vise
balaban 1 ogroman, krupan (lelom); ll
1. dresirani medved, medved koji igra 2.
muz. veliki bubanj 3. zoo/. jaslreb kokosar
baldır 1. gnjat, golenica (noga od ko-
lena do stopala) 2. list (noge); - kemiği
anat. cevanica, golenjaca; - bacak ogol-
jenih nogu iznad kolena (o zeni); - ı çıp­
lak odrpanac, skitnica; siledzija, mangup;
- patiatan sp. zahvat u rvanju
baldırak (-ğı) 1. donje deo pantalona 2.

(Accipiter gentil is) donji deo kajasa za. sablju 3. nazuvci, uvi-
jaci; kamasne
balaban kuşu (-nu) zoo/. bukavac, vo-
denbika (Bolaurus stellaris) baldıran (ili - otu) bot. kukuta (Conium

105
baldırgan

maculatum); - şerbeti fig. mucno stecen etinde prikladna, ni mrsava ni debela

dobitak (zena); - istifi gibi kao sardine u konzervi
baldırgan bot. viiina smrdljiva (Ferula (o zbijenosti, mnostu); - kaçtı vrsta igre
assafoetida) (slicna igri "slepog misa" - kavağa çı­
kınca nikada, kad na vrbi rodi grozdje;
baldırıkara bot. viiine vlasi gaspina
(kad se riba uspenje uz topolu); - sırtı 1)
vlasi (Adiantum capillus Veneris) greben, hrbat 2) krivina, nagib 3) riblja
baldız svastika kast (dezen, parket) 4) dzombast, grbav
(put, pod i si.)
bal dudaklı slatkoreciv
balık adam gnjurac; covek-Zajba
bale v. bale!
balık bilimi (-ni) ihtiologija
baleel v. balelçi
balıkçı 1. ribar, ribolovac, al as; - ka-
balerin balerina
yığı ribarski Camac; - kUŞU V. bafıkçıl1 2.
balet (-ti) bale! trgovac ribom
baletçi igrac (ica) baleta; balerina; ba- balıkçıl1 zoo/. siva caplja (Ardea ci-
letan nerea)
balgam a. slajm, iskasljaj; - atmak (ili balıkçıl2 zoo/. ribozder
bırakmak) fig. 1) praviti pakosne aluzije 2)
balıkçılık ribarstvo, ribolovstvo; - hu-
panjkati, opadati; - çıkarmak (ili sökmek)
izbacivati, iskasljavati slajm; - söktürücü kuku jur. pravo ribolova, ribarsko pravo
med. sekretolitik, sredstvo za izbacivanje balıkçın zool. morska lasta (Sterna hi-
sluzi (slajma) rundo)
balgam taşı (-nı) min. jaspis balık gözü (-nü) 1. metaini prsten (na

bal gümecl (-ni) 1. sace (meda) 2. pojasu) 2. slika ispod lupe

sara, motiv (u obliku saca) balıkhane skladiste, stovariste ribe;
balık (-ğı) 1. riba; - ağı ribolovacka riblja trznica; balukana
mreza; - avı ribolov; - avcısı ribolovac; - balıklama 1. glavacke, naglavu (za-
avlamak loviti ribu; - a çıkmak ici u ri- roniti, skociti); - atlamak skakati glavacke
bolov; - çorbası riblja corba; - fırtınası (u vodu) 2. navrat-nanos, panicno, uz-
period bura krajem oktobra; - kanadı pe- rujano
raja; - kılçığı 1) riblja kost 2) vrsta unakr-
snog boda, rebarca (vez); - paçası zle od balıklamak bacakati se, pracjakati se
dinstane ribe; -pastırması susena riba; - (kao riba)
piliikisi zacinjena hladna riba (sa mas- balıkiava v. balıkiağa
lınovim uljem, lukarn i limunom); - pulu
balıkil bogat ribom
krljust; - suyu riblja corba; - tavası prze-
na riba; - tutmak hvatati, loviti ribu; fig. balık otu bot. baluk, riblji otrov (Ana-
pecati, loviti; - yumurtası ikra 2. astr. mirta cocculus)
Riba (sazvezdje) 3. u sastavu bot. i zool.
balık yağı riblje ulje, riblji zejtin
naziva;- ağzı bot. zevalica (Antirrhinum);
- kartalı zool. orao ribar, porecni orao baliğ a. 1. zreo, odrastao, punoletan 2.
(Pandion halia etus) O - baştan kokar koji dostize, dopire (do); koji iznosi, dos-
pos/. riba smrdi od glave; - ın bel ke- tize (o sumi, racunu); - olmak 1) postati
miğinl bulmak otkriti · sustinu stvari; - punoletan 2) dostici, popeti se do; bor-

106

cumuz 5000 liraya - oldu nas dug we
dostigao 5000 lira
balina 1. zoo/. kit (Balaena); - çubuğu
(ili dişi)kitov us 2. kitova kost
balistik (-ği) voj. 1 balistika ll balisticki;
- rakkas (ili sarkaç) sprava za merenje
brzine zrna
balk (-kı) dija/. sevanje bez grmljavine
(na susu), sijavica
balkan sumovit planinski lanac
Balkaniyat (-dı) sp. Balkanijada
Balkanlı Balkanac
Balkanoloji Balkanologija
Balkar kipcacko pleme na Kavkazu
balkımak dijal. 1. svetleti, sijati; svet-
lucati 2. zigati; tistati, tupo boleti
balkır dija/. 1. sjaj, svetlost; blesak 2.
munja; cf. şimşek
balkon balkon; terasa
balkonlu sa balkonarn (soba)
bal köpüğü otvoreno zuta boja
baliandırmak ak. 1. zasladiti medom,
zamediti 2. fig. previse hvaliti, velicati do
neba; baliandıra baliandıra preterano ve-
licajuci 3. (o) odresiti kesu, davati kapom i
sako m
ballanmak 1. biti jako .zasladjen; pos-
tati sladak i gust kao med; zgusnuti se 2.
postati sladak, sazreti (o vocu)
ballı s medom; meden; - börek ukusno
ballı baoa bot.-mrtva kopriva (lamium)
ballı darı nar. smokva
ballık (-ğı) 1. bot. mednik, mednica 2.
gljivicno oboljenje vinove loze
balmumcu voskar
bal mumu (-nu) vosak; pecatni vosak;
- mum vostana sveea, vostanica O - çi"
çeği bot vosak-cvet (Hoya carnosa); -
baltaburun
gibi erirnek mnogo oslabiti, istopiti se kao
sveca; - gibi sararmak izgubiti boju, pob-
ledeti kavo sveca; - ile davet etmek
srdacno pozivati, pozvati od sveg srca; -
müzesi muzej vostanih figura; /-af - ya-
pıştırmakdrzati u pameti, ne zaboraviti,
zapisati sebi za uvo; bu söze ben - ya-
pıştırmalıyım ovu rec morarn da za-
pamtim
balneoloji balneologija
balo bal; - vermek prirediti bal; mas-
keli - bal pod maskama
balon 1. balon, aerostat; - barajı voj.
prepreka od baraznih balona; - keşfi (ili
rasadı) balonsko osmatranje; - sepeti
gondola balona 2. dirizabl, vazdusni brod
3. hem. staklena retorta 5. fig. probni
balon O - uçurmak fig. pustiti patku
baloncu 1. aeronauticar, vaz-
duhoplovac 2. prodavac vazdusnih balona
baloneulu k aeronautika; aerostatika
balotaj balotaza, tajno glasanje (kug-
licama)
bal özü (-nü) nektar
bal özülük mednica, nektarnik
balsam balsam
balsıra medna rosa, medljika (nekih bil-
jaka)
balta seki ra; - kaması ostrica sekire o1
-af - asmak nar. dosadjivati, nametati se,
gnjaviti koga; - değmemiş (girmemiş,
görmemiş) orman prasuma; - ile yon-
tulmuş grub, neotesan; /-af - olmak ne
dati mira, dosadjivati kome; - sapı 1) se-
kiriste 2) fig. zastitnik, saveznik; - yı taşa
vurmak izvaliti, bubnuti, napraviti gaf; doci
u nezgodan polozaj (zbog reci); işe - ile
girişrnek grubo raditi
baltabaş ist. mor. brod sa kljunom u
obliku sekire
baltaburun 1. v. baltabaş 2. arg. no-
sonja, kukastog nosa
107
baltacı
baltacı 1. izradjivac sekira 2. drvoseca
3. pozarnik, vatrogasac (snabdeven se-
kirom) 4. voj. pionir, inzenjerac 5. ist. ·he-
lebardom naoruzan vojnik (na sultanovom
dvoru)
baltalama podrivanje, sabotaza; - dan
gitmek gruba nastupati; gruba se mesati
baltalamak ak. 1. seci sekirom 2. fig.
podrivati, minirati, sabotirati 3. rusiti, raz-
bijati, razarati, unistavati
baltalayıcı ı podrivac, saboter; di-
verzant ll podrivacki
baltalayıcılık 1. unistavanje sume;
seca bez reda 2. podrivanje, sabotaza
baltah opremljen _ sekirom; naoruzan
helebardam
baltalık1. cestar 2. drustvena suma
(odredjena za secu); - hakkı pravo na
secu
baltamsı sekiricast, u obliku sekire
balya bala, svecanj; - bezi gruba plat-
no, sargija; - presi presa za pakovanje; /-
ı/ - yapmak upokavati u bale
balyalamak ak. (u) pakovati u bale
balyalı upakovan u bale
balye v. balya
balyemez ist. baljemez, veliki top (za
osvajanje tvrdjava)
balyos ist. tilula venecijanskih pos-
lanika kod Visoke porte
balyoz kovaeki cekic; malj; - gibi
tezak kao ıucak
bam: - bum onom. bam! bum! bup!
bambaşka sasvim drugi; sasvim druk-
cije
bambu bot. bambus, bambusava trska
(Bambusa vulgaris)
bambul zoo/. zitna buba (Anisoplia
austriaca); - otu bot. posunac, lisajeva
trava (Heliotropium europaeum)
bam teli (-ni) 1. basovska sıruna (na zi-
108
canom instrimentu) 2. sifjata brada (ispod
donwe usne) 3. fig. bolno mesto, bolna
mesto, bolna tacka; /-ın/ - ne basmak (ili
dokunmak) pogoditi u bolno mesto, po-
goditi u slabu tacku
bamya bot. bamija (Hibiscus es-
culentis) O - tarlası arg. gnoblje
ban ist. ban
bana dat. od ben meni; - bak (sana)
1) hej! cuj! 2) kelner! - bakma! ne racunaj
na mene! - gelince po meni, sto se mene
tice; - göre hava hoş! to se mene ne !ice,
to nije moja briga! - mısın dememek ne
pridavati vaznost, ne reagovati, ostati rav-
nodusan; - ne! sta me se tice!
banal banalan, obican, svakidasnji
bandaj 1. zavoj, utega 2. bandaz, me-
talni obruc
bandıra 1. zastava sırane zemlje; In-
giliz - sı engleska zastava 2. zastava koja
kazuje kojoj zemlji pripada brod
bandıralı pod... zastavom; Sovyet -
bir gemi brod pod sovjetskom zastavom
bandırma vocni slatkis (od oraha, ba-
dema i grozdjanog soka)
bandırmak v. banmak
bandırol traka; etiketa
bando orkestar
bangır onom; - - bağırmak vikati, ur-
lati, derali se
bangırdamak ljutito vikati, derati se
bani a. 1. graditelj 2. osnivac, tvorac;
cf. kurucu
bank (-kı) 1. v. banka 2. klupa (na jav-
nom mestu) 3. pescani sloj, pescana nas-
laga 4. veslacka klupa
banka 1. banka; - karnesi bankovna
knjizica; - müdürü direktor banke; - soy-
guncusu pljackas banke; ziraat - sı pol-
joprivredna banka 2. arg. javna kuca, kup-
leraj, burdelj

bankacı 1. bankar, bankarski strucnjak
2. bankarski cinovnik
bankacılık bankarstvo, bankarski
posao; - hukuku bankarsko pravo
banker 1. bankar, vlasnik banke 2. fig.
bogatas, parajlija
banket (-ti) klupa, sediste (u autobusu,
tramvaju)
bankiye bankar, koji drzi banku (u igri)
bankiz priobalni led
banknot (-tu) novcanica, banknota
banko 1. tezga za pakovanje (u radn-
jama) 2. "banka", pot (u hazardnim ig-
rama)
banliyö predgradje; - treni lokalni voz
(za predgradje)
banmak (-ar) ak. dat. umakati, umociti
(u tecnost, saft i si.)
ban otu (-nu) bot. bunika (Hyoscyamus
niger)
bant (-dı) traka (u raznim znacenjima)
banu p. arh. v. bayan
banyo kupanje; kada za kupanje; ku-
patilo; - almak (ili yapmak) (o) kupali se;
- odası kupatilo (u kuci); gömme - kada;
güneş - su suncana banja
baobap (-bı) bot. baobab, dzin-drvo
(Adansonia digitata)
bap (-bı) a. 1. arh. vrata 2. glava, pog-
lavlje (knjige); 3. pitanje, tema, predmet; -
ında odnosno, sto se !ice, u pogledu ... ; bu
- ta u vezi sa ovim pitanjem 4. geog. tes-
nac, klanac 5. duhovni vodja mistika
bar 1 bar (narodna igra iz okoline Er-
zeruma)
bar2 1. !anak sloj, naslaga (na jeziku)
2. patina; prljavstina (na staklu)
bar3 1. bar; kabare; - kadını barska
dama 2. bar, sank
bardak
bar4 fiz. bar (jedinica vazdusnog pri-
tiska)
bar5 geog. sprud, mangura
bar6 potez, crta
bar p. teret, breme (i fig.); kimseye -
olmak istemem ne zelem da ikom budem
na teretu
baraj zatvaranje; pregrada; brana, us-
tava, beni; - ateşi voj. zaprecna topovska
paljba; - balonu barazni aerostat; - gölü
akumulaciono jezero; - koymak (ili tesis
etmek) uspostaviti vazdusni baraz o - ı
aşmak uspeti, poloziti ispit; - ı geçmek
postici cilj
barak ı 1. dlakav, kosmat, runjav (o zi-
votinji) 2. plisast, cupav (cebe, peskir) ll
nar. vrsta lovackog psa
baraka 1. baraka, dascara 2. kucerak,
koliba, izba
baran 1. red (vocaka, cokota) 2. brazda
barata 1. bereta 2. bot. kurika (Enony-
mus europaeus)
barbar 1varvarin ll varvarski, svirepo
barbarca na varvarski nacin, svirepo
barbarlık varvarstvo, svirepost; ne-
civilizovanost; - etmek postupati varvarski
barbata parapet; ograda, balustrada
barbunya 1. zool. crveni barbun (Mul-
lus barbatus) 2. (ili - fasulyesi) vrsta sa-
renog graha 3. arg. novcanica od lo lira
barbut (-tu) barbut (vrsta igre)
barcı 1. barmen 2. barska dama
barça barka; camac
barçak v. balçak
barda bacvarski keser
bardacık vrsta smokve (iz okoline Iz-
mira)
bardak (-ğı) 1. C:asa; - altı podmetac
za case; - tabağı tacna 2. zdelica 3. dijal.
109
bardakçı

bardak, ibrik O - tan boşanırcasına (ili barışçılık miroljubivost, pacifizam

boşanır gibi) yağıyar kisa pada kao iz
barışık 1. pomiren, izmiren (sa kime);
kabla; - taki fırtına fig. bura u casi vode; pomirljiv 2. skladan, harmonican; - renk-
- ğı taşıran damla kap koja prevrsuje
ler skladne boje
casu (o strpljenju)
barışıklık pomirenje, izmirenje; sloga,
bardakçı izradjivac casa; prodavac
saglasnost
casa
barışlık ı mir, mirnodopsko vreme; ll
bardaklık vitrina za case
mirnodopski; miravni cf. hazari
bardo mazga, mula (Equus hinnus)
barışma izmirenje, pomirenje (za-
barem sistem placanja drzavnih ci- vadjenih, protivnika) 2. jur. mirenje (sup-
novnika (po Barreme-u); - cetveli platni ruznika)
spisak sluzbenika
barışmak s ile 1. pomiriti se s kime 2.
barfika sp. vratilo sloziti se, saglasiti se; pomiriti se s cime;
barı 1 . dijal. skloniste 2. utvrdjenje bu durumla barışarnıyorum ne mogu da
(opasano zidom) se pomirin s ovim stanjem
barılanmak dat. ucvrstiti se, utvrditi se barışmaz nepomirljiv
(u utvrdjenju) barışsever miroljubiv
barımak ak. braniti, (za) stititi; skloniti barışseverlik miroljubivost
barınak (-ğı) 1. skloniste, utociste 2. barıştırmak ak. 1. (po) miriti 2. sloziti,
prebivaliste; fig. krov uskladiti (boje)
barındırma smestaj, utociste bari p. barem, makar; onda, u tom slu-
barındırmak 1. ak. /ok. primili dati uto- caju; bunu - sen yapma bar ti nemoj to
ciste; jur. dati azil 2. stititi, cuvati da cinis; onu - görseydim da sam ga bar
barınma gl. im. od barınmak; - limanı video; dostum gelmedi, - ben de gl-
luka-sklaniste deyim moj prijatelj nije dosao, idem onda i
ja
barınmak 1. fok. naci utociste 2. sla-
gati se, ziveti u slozi; saziveti se; gelin harika a. 1. blesak 2. sijavica, se vanje
kaynana bir evde barınamıyorlar snaha i na susu
svekrva ne mogu zajedno u jednoj kuci 3. barikat (-dı) barikada; - la kapatmak
skrivati se; ormanlarda barınan eş­ zatvarili barikadom; - kurmak (ili yap-
kiyalar razbojnici koji se skrivaju u su- mak) napraviti barikadu
mama 4. stanovati, smestiti se
barikatlamak ak. (za) barikadirati
barış mir; - antıaşması miravni ugo-
barikatlanmak pass. od borikatlamak
vor; - etmek (po) miriti se (s kime); -
görüş olmak sklopiti mir, pomiriti se; - barister barisfera
içinde yan yana yaşama miroljubiva ko- barit (-ti), baritin min. barit
egzistencija; - savaşı borba za mir; -
bariton bariton
apmak zakljuciti mir
bariz a. 1. jasan; 2. istaknut, mar-
barışçı, barışçıl
miroljubiv; miran; -
kantan, upadljiv
çözüm miroljubivo resenje; - politika mi-
roljubiva politika; - ülkeler miroljubive bark (-kı) kuca, obitavaliste, pre-
zemlje bivaliste; ev - v. ev

110

barkabarka
barkarol (-lü) muz. barkarola (pesma
venecijanskih gondolijera)
barklanmak okuciti se, ozrMeniti se,
stvoriti porodicu
barklı v. evli
barksız v. evsiz
barlam zool. oslic (Merluccius vulgaris)
barmen barmen
baro advokatska komora, udruzenje
advokata
barograf barograf
barok (-ku) umet. barok; - tiyatrosu
barokno pozoriste; - üslübu barokni stil
barometre barometar; - depresyonu
meteor. depresija, nizak vazdusni pritisak;
- yüksekliği visina baromeıra
barometri barometrija
barometrik barometarski; - basınç ba-
rometarski pritisak; - maksimum podrucje
visokog pritiska
baron baron
baronluk 1 . baronstvo, barona ı 2. ba-
ronija
barones baronica
baroskop baroskop
barsak v. bağırsak
barsama bot. metvica (Mentha pule
gium)
barudi olovne boje, zatvorenosiv
barut (-tu) barut; - arnbarı skladiste
baruta; - çamuru barutna cadj; dumansız
- bezdimni barut; kara - crni barut O -
ağacı bot. pasdren, pasjakovina (Rham-
nus); - fıçısı fig. bu re baruta; - gibi 1)
ostar, eksplozivan 2) plah, naprasit, oso-
ran 3) kiseo kao sirce; gorak kao pelin; -
kesilmek planuti, rasrditi se; - kokusu
gelmek fig. m irisali na barut: - olmak 1)
basıklık
planuti, rasrditi se 2) biti veoma kiseo; biti
jako gorak; - la oynamak igrati se vatrom
barutçu 1. prodavac barula 2. radnik u
fabrici barula
baruthane 1. barutana 2. fabrika ba-
ruta
barutluk 1. barutnica, rog sa barutom
2. barutana
baryum hem. barijum
bas v. basso
basamak (-ğı) 1. stepenica, basamak
(stepenista) 2. precaga, stepenica (na
lestvicama, stubama) 3. papuca (au-
tomobila) 4. stepen, stupanj 5. mat. red
(aritmeticki) 6. rang, polozaj, zvanje o 1-a/
- olmak posluziti kome kao odskocna
daska; !-ıl - yapmak koristiti koga kao
odskocnu dasku (za napredovanje i si.)
basarnakli sa stepenicama; stepenast;
- damarlar bot. stepenasti sudovi, zile u
obliku stepenica; - tiyatro amfiteatar; -
vergi progresivan porez
basar a. vid
basarık podnoznica; pedala (sivace
masine)
basari a. vidni; opticki
basarna dijal. dizalica; poluga
basbayağı sasvim obican, vrlo jed-
nostavan; pej. prostacki
bası 1. stampanje, tiskanje 2. izdanje
basıcı 1. stampar 2. izdavac
basık 1. pljosnat, spljosnut; - burun
pljosnat nos 2. nizak; - alın nisko celo; -
ökçe niska potpetica 3. fig. tuzan, jadan;
oda çok - soba je veoma jadna 4. ne-
razgovetan, nerazumljiv (govor, rec)
basıklık 1. spljostenost 2. spustenost,
niskost 3. nerazumljivost, nerazgovetnost
(reci, govora) 4. mat. razlika izmedju malih
i velikih osa elipse
111
basıla

basıla 1. stampan 2. izdat 3. zbijen, basitlik 1. jednostavnost, skromnost 2.

stisnut; - hava kamprimiran vazduh primitivizam
basılış stampanje basketbol kosarka
basılmak pass. od basmak basketbolcÜ koilarkas
basım 1. stamparstvo, tipografija 2. baskı 1. presa; - makinesi stamparska
stampanje; - makinesi rotaciona masina, masina 2. lig. prinuda, pritisak presija; -
stamparska masina; tıpkı - taksimil altında tutmak drzati pod pritiskom, vrsiti
presiju; ugnjetavati; - yapmak vrsiti pri-
basımcı stampar; izdavac
tisak 3. stampanje 4. izdanje; kitabın ikin-
basımcılık stamparska delatnost; iz- ci - sı drugo izdanje knjige 5. !iraz; bu ga-
davastvo zetenin 100.000- sı var !iraz ovih nevina
basım evi (-ni) stamparija je 100.000 6. sp. presing (u kosarci) 7.
opsiv, porub 7. kocnica 8. teh. nabijac 9.
basın stampa; - ataşesi atase za foto otisak, pozitiv
stampu; - konferansı (ili toplantısı) kon-
baskıcı 1. stampar 2. utiskivac slike (na
ferencija za stampu)
tkanini) 3. kocnicar (na zeleznici) 4. lig. tla-
basınç (-cı) pritisak (i lig.); - düşmesi citelj, nasilnik, liranin
pad pritiska; atmosfer - ı atmosferski pri-
baskıç (-cı) stepenik, lestva
tisak; kan - ı krvni pritisak
baskılamak ak. tlaciti, drzati pod pri-
basınçlı zbijen; kamprimiran
tiskom; ugnjetavati, tiranisali
basınçölçer barometar
baskılık pritiskac (za pisma)
basıölçer manometar
baskın 1 1. iznenadni napad, prepad;
basırgamak, basırganmak osecati najezda; - basanındır napad je najbolja
moru, muciti se koilmarom odbrana; ko prvi napada on pobedjuje; /-af
basil bacil - yapmak izvrsiti prepad, iznenada na-
pasti; eşkiya - ı razbojnicki prepad; su - ı
basiret (-li) a. pronicljivost, ost-
poplava, povodanj 2. jur. racija, upad; pre-
roumnost; obazrivost, opreznost; - i bağ­
metacina; - etmek uhvatiti na delu; /-af
lanmak prevideti, ne primetiti, biti zas-
uğramak 1) biti iznenada napadnut 2) biti
lepljen
uhvacen na delu (u raciji)
basiretli mudar, pronicljiv; smotren,
baskın2 1.. abi. jak, snazan, premocan;
obazriv, oprezan
bugünkü sıcak dünkünden - danasnja
basiretsiz nerazuman; nesmotren, ne- vrucina je jaca od jucerasnje; /-dan/ - çık­
obazriv mak (ili gelmek) biti nadmocniji, biti jaci;
nadmasiti 2. bot. zoo/. deminantan (o vrsti)
basiretsizlik neopreznost, nes-
motrenost, neobazrivost baskınlık 1. bio1. dominacija 2. do-
minacija, vladavina, vlast
basit a. prost, jednostavan (u raznim
znacenjima); - cümle gram. prosta re- basklarnet muz. baskiarinet
cenica; - olarak prosto, jednostavno
baskülvaga
basitleşrnek uprostiti se, pojednostaviti
basma 1 1. gl. im. od basmak 2. basma,
se
cic, pamucno platno 3. stampana stvar;
basitleştirmek uprostiti, pojednostaviti stampano delo 4. plavljenje, izlivanje, pop-

112

lava ll stampan, tiskan o taş - sı litografija
basmacı 1. prodavac basme 2. stam-
par
basınacılık1. proizvodnja cica, izrada
basme 2. stamparstvo
basmak (-ar) 1. dat. stupiti, koraknuti,
zgaziti; ayaklarının uçlarına - hodati na
prste; çimenlere basmayınız! zabranjeno
je gazili travu! 2. stampati knjige 3. iz-
nenada napasti, izvrsiti prepad 4. ak. uh-
vatiti na delu; izvrsiti raciju; kalpazanları
bastılar uhvatili su falsifikatore novca 5.
iznenada doci, banuti, nahrupiti; mi-
safirler bastı banuli su gosti 6. ak. dat.
pritisnuti, sabiti u, zbiti; tenekeye yağ -
sabiti maslo u limenku 7. prohodati (o
deci) 8. sleci se, slegati se; ponirati; ev bu
taraftan bastı kuca se slegla sa ove sıra­
ne 9. dat. dostici, zaci u {odredjene go-
dine); kızım dokuzuna bastı moja kcerka
je zasla u devetu godinu 1O. nastupiti,
nastati, pasti; karanlık bastı pao je mrak
11 . ak. tlaciti, ugnjetavati 12. dat. pritisnuti,
navaliti; zile - pritisnuti zvonce 13. ak.
zahvatiti, spopasti (o groznici i si.) 14. pla-
viti, prodirati (o vodi); evleri su bastı voda
je poplavila kuce 15. (u) tapkati (u) tabali
(nogama) 16. lezati na jajima (o kokosci)
17. arg. izgubiti se, nestati, ispariti, kidnuti;
bas buradan! brisi odavde! 18. arg. nadr-
ljati, nagrajisati 19. arg. preci se, prevariti
se 20. u stalnim izrazima; çığlığı - krik-
nuti; şamarı - zalepiti sarnar o basıp git-
mek ne pridavati znacaj, ne obracati pazn-
ju; bastığı yeri bilmernek 1) ne paziti gde
noga gazi 2) fig. biti ushicen
basma kalıp (-bı) 1 kalup, klise (za
stampanje knjiga, tkanina i si.) ll ovestao,
otrcan, obican; - sözler otrcane reci
baso v. basso
bason muz. fagot
basoncu, basonist fagotista
basso muz. 1. bas (glas) 2. bas (ins-
trumenat)
basurlu
basta mor. prekini! stoj!
bastard biol. bastard
bastı kul. ragu od mlevenog mesa
povrca 2. culbastija (skr. od külbastı)
bastıbacak kratkonog; krivonog
bastık (-ğı) dijal. vocni zele, pasiiia
bastırılmak pass. od bastırmak
bastırım prinuda; pritisak, presija
bastırma 1. gl. im. od bastırmak 2. ugu-
sivanje, suzbijanje (pobune) 3. suzd-
rzavanje, potiskivanje (osecanja) 4. ma-
saza {dlanovima ruku) 5. mor. Jznenadan
nalet vetra 5. kul. v. pasıırma
bastırmak 1. caus. od basmak 2. ak.
ugusi (va) ti, suzbi (ja) ti (pobunu, pozar i
si.) 3. ak. dat. zbi (ja)ti, natrpati; potapati;
çamaşırı sandığa - strpati rublje u san-
duk 4. ak. iznenaditi {dolaskom); zateci;
prepasti; iznenaditi; akşam dostumu bas-
tıracağım veceras cu upasti prijatelju 5.
ak. nadmasrMiiti, nadvisiti koga; ostaviti u
senci 6. odmah stici, piskociti; imati spre-
man {odgovor, misljenje i si.); cevabı bas-
tırdı spremno je odgovorio 7. ak. utoliti,
ugasiti (glad, zedj) 8. ak. utisati, stisati (ga-
lamu) 9. ak. uhvatiti, snaci, spopasii (ovat-
ri, groznici) 1O. nastupiti, izbiti; provaliti;
soğuk bastırdı nastala je hladnoca, pri-
tisla je studen 11. ak. opsivati, porubljivati;
elbisenin eteklerini - opsiti skute haljine
bastiyon voj. grudobran; fig. bastion
bastiyonlu - tahkirnal voj. grudobransko
utvrdjenje
baston 1. palica, stap 2. motka za pre-
cagu; - tıraneala francuski hleb; - (yut-
muş) gibi prav, uspravan; kao da je pro-
gutao oklagiju
basur a. hemoroidi, suljevi; - memesi
hemoroidna kvrga (otok); kanlı - di-
zanterija
basurlu koji pati od hemoroida, oboleo
od suljeva
113
 basur
basur otu (-nu) bot. zlatica, ledinjak
(Ranunculus ficaria)
basübadelmevt (-ti) a. 1. re/. uskr-
snuce iz mrtvih 2. fig. razvoj, uspon
baş 1 1. anat. glava 2. glava, set, ru-
kovodilac; staresina; /-ın/ - ına geçmek
do6i na celo, preuzeti vodjstvo; işçi - ı
nadzornik, nadglednik; poslovodja; sınıf -
ı razredni slaresina 3. pocelak; /-ın/ - ında
na pocelku, pocelkom; hafta - ında po-
celkom nedelje 4. vrh. vis, sleme; yokuş -
ı vrh uzvisice 5. bot. lukovica (biljke); cima
6. glava, grumen (se6era) 7. glava, grlo,
brav (sloke); altı - koyun sest bravi
ovaca: yedi - sığır sedarn grla govedi 8.
glavica, glavic (cavla, igle i si.); okruglasl
vrh; çıban - ı vrh. cira; jabuka, obluk 9.
mor. pramac broda 1O. krajnja tacka, kraj;
köprünün iki - ı oba krawa mosta 11.
izvor (reke) 12. osnova, lemelj; her şeyin
- ı sağlık zdravlje je osnova svega 13.
(neposredna) blizina, bliza okolina; ocak -
ı ognjisle, valriste 14. odeljak: paragraf,
pasus (knjige) 15. trg. azija, visak, men-
jacka laksa, provizija; ll stariji; glavni, vo-
deci: - asistan stariji asislent; - cerrah
glavni hirurg; - yargıç glavni sudija; -
yemek glavno jelo lll u funkciji sas-
lavljenih postpozicija; /-ın/ - ına, - nda na
u, za pokraj, oko; masa - ına oturdular
seli su za sto; telefon başında pokraj te-
lefonona o - ta 1) na eel u 2) pre svega,
narocito, osobilo; - taki vodja; ru-
kovodilac; dr:Zavnik; - ı açık 1) gologlav 2)
javan; ocigledan, ocevidan 3. ne-
poristojan, bestidan; - ı açık yalan be-
zocna laz; - ı açılmak o6elaviti; - açmak
prokleti, proklinjati; - ını açmak 1) skinuti
kapu (narocito prilikom kletve i molitve) 2.
dati mig; - ağrısı 1) glovobolja 2. fig. gla-
vobolja, nedaca, briga; - ağrısı vermek
muciti, dosadjivati, uznemiravati: /-ın/ - ını
ağrıtmak zamarati, dosadjivali, moriti; -
alamamak (işten) bili prezaposlen, ne di-
zati glavu; - alıp - vermek vodili zesloku
borbu, borili se na zivot i smrt; - ını alıp
,i
114
i
gitmek srnugnuti, kidnuli, slrugnuti; /-ın/ -
ının altından çıkmak 1) biti upleten u ciju
zaveru 2) pojaviti se (iz) roditi se (o ideji i
si.);- aşağı 1) nadole, naopacke, tumbe 2)
u neredu; - ı aşağıda potislen, snuzden,
pokunjien, skrusen; - aşağı gelmek 1) ne-
mali srecu, ne polaziti za rukom 2) pro-
pasli, upropaslili se; - aşağı gitmek lose
(naopako) ici (o poslu); slalno se po-
gorsavali; - ından aşağı kaynar sular
dökülmek (ili - ından aşağı bir kova su
dökülmek) pretrpeli sok, sokirali se; -
ından aşkın previse, preko glave (o pos-
lovima, brigama i si.); /-ın/ - ını ateşiere
yakmak nanavuci kome bedu; - ı ateşe
yanmak izvuci deblji kraj; - ında ateş
yanmak biti u velikoj nevolji; /-ıl - ından
atmak otarisiti se, ralosiljali se; kurtalisali
se, spasili se: - bacadan aşmak ne udali
se, oslali usedelicom; - bağlamak klasali
lo zilu, kukuruzu); - ını bağlamak vezali
se za koga; izgubili slobodu (zenidbom);
posvelili se (poslu i si.); - ı bağlı 1) vezan,
spulan, lisen slobode 2) ozenjen; udala; -
- a 1) u eeliri oka, nasamo 2) zajedno, za-
jednicki; - ı - a çatmak cu6orili, polajno
se dogovarati; domundjavali se; - - a kal-
mak oslati udvoje; - - a olmak biti na-
same, u eeliri oka; - - a vermek 1) sa-
vetovati se, dogovarali se 2) pej.
dosaplavati se, domundjavati se 3) ud-
ruzivali se, solidarisali se; - - a ver-
meyince taş yerinden kalkmaz posl. u
slozi je spas; /-ın/ - ında beklemek 1)
dr.Zati pod prismotrom, motriti 2) bdeli nad
kime; /-ın/ - ını beklemek 1) posmatrati,
ne odvajati pogled 2) bdeti, ne odvajati se
(od delela, bolesnika); - belası nezgoda,
nevolje, neprilika 2) tezak, nezgodan
(covek); - ına bela getirmek unesreciti;
uvaliti u bedu; - ına bela olmak bili kome
na terelu; /-ın/ - ına bela sarmak (ili - ını
belaya sokmak) v. - ına bela getirmek; -
ımla beraber vrlo rado! sa za-
doöoljstvom!; - beyin kalmamak osetiti
jak zamor, premoriti se; - beyni yerine
gelmek odmorili se, izduvali se, povratili

se; - bezi naramica; - ına bir bela
açmak natovarili sebi bedu; - ına bir hal
gelirse ako mu se nesto dogodi, ako
emru; - ını bir yere bağlamak naci kome
posao, zbrinuti kga; /-ın/ - ına bitmek
navrzti se kome, dosadjivati, mervirati; -
bulmak ostva·iti zaradu, osigurati profil; -
ına buyruk slobodan, nezavisan, sa-
mostalan; - ı bütün udata ozenjen; -
ından büyük işlere girişrnek (kalkışmak
ili karışmak) prihvatiti se cega iznad sops-
tvenih mogucnosti; - ından büyük laflar
söylemek QO\'Oriti, raspravljati O cemu sto
je nepoznato (nerazumljivo);- ından
büyük yalan söylemek preterivati u la-
ganju; upetljati se u !azi /-ın/ - ına çadır
yıkmak doneti kome nesrecu, uvaliti u
bedu; /-ı/ - ına çalsın za dusu ti bilo! (go-
vori se kad se daje protiv volje); - çanağı
dija/. lobanja; - ının çaresine bakmak
starati se o sebi, ne cekati tudju pomoc;
spasavati sopstvenu kozu; - çekmek 1)
biti kolovodja (zavere) 2) voditi igru; biti
prvi (u igri i si.); /-dan/ - çevirmek odreci
se cega; /-ı/ - a çıkarmak ostvariti, pos-
tici, uspesno okoncati; - ına çıkarmak
razmaziti, napustiti; /-la/ - a çıkmak izaci
s kime nakraj, savladati koga; /-ın/ - ına
çorap örmek praviti smicalice, podmetati
nogu; spletkariti; - ı dara gelmek zapasti
u nevolju, naci se u skripcu; - ı darda kal-
mak (ili olmak) biti u oskudici, naci se u
besparici; /-ın/ başında değirmen çe-
virmek (ili döndürmek) dosadjivati, uz-
nemiravati, nervirati (galamam, bukom); /-
ın/ - ına dert açmak (ili çıkarmak) uvuci
u nevolju; - ı derde düşmek zapasti u
bedu; - ını derde sokmak (ili uğratmak)
1) dospeti u bed u 2) navuci bed u na koga;
- ına devlet kuşu konmak fig. osmehnuti
se o sreci i si.); - ını dik tutmak fig. dr:Zati
se uspravno; nemati se cega stideti; - ı
dinç miran, spokojan; - ını dinlenmek od-
marati se; /-ı, -ın/ - ına dolamak na-
tovariti, utrapiti (losu robu); - döndürücü
vrtoglav, koji izaziva vrtoglavicu (o brzini i
si.); - ı dönmek oseeati vrtoglavicu, vrteti
baş
se u glavi; /-ın/ - ına (ili - ında) dönmek
obigravati oko koga; - dönmesi vrtog-
lavica, vertigo; - ı dumanil osamucen,
opijen; zaljubljen; - ında durmak v. -
ında beklemek; /-la/ - edememek ne moci
s kime nakraj; - eğmek 1) pognuti glavu
2) /-al fig. pokoriti se, potcinili se, pokloniti
se; - eğmez nepokoran, nepokolebljiv; /-
ın/ - ına (ili - ında) ekşirnek biti kome na
teretu; dosadjivati (cestim posetama i si.);
- elde iken za zivota; /-ın/ - ının etini
yemek zanovetati, gnjaviti, dosadjivati; -
etmek 1) /-la/ izaci s kime nakraj 2) /-ı/
zavrsiti, okoncati 3) /-al davati znak pak-
retom glave; /-ın/ - ını ezmek 1) isp-
rebijati, (is) tuci, premlatiti 2) otkloniti
opasnost, uciniti bezopasnim; /-ı, -ın/- ına
geçirmek srusiti, porusiti; udariti po glavi;
dovesti u ocajanje; /-ın/ - ına geçmek
doci na celo ciga, postali vodja; /-ın/ -
ından geçmek dogoditi se, desili se, stre-
fiti; - a gelen çekilir pas/. od sudbine se
ne moze pobeci; - ına gelen plşmlş ta-
vuğun başına gelmedi dogodila mu se
neverovatna stvar; /-ın/ - ına gelmek
snaci, zadeseti; dogoditi se, desiti se; - gi-
dince ayak payidar olmaz posl. kad
glava ade, noge ne dr:Ze; - ı göğe değ­
rnek (ili ermek) jako se radovati, biti na
sedmom nebu; - göstermek pokazati se,
pojaviti se, nastati, izbiti (o bolesti, vatri i
si.) /-ın/ - ını gözünü yarmak 1) (iz) osl-
jariti, smandrljati; pokvariti, osakatiti 2) na-
tucati (neki jezik) - a güreşrnek 1) sp. bo-
rili se za naziv prvaka (u rvanju turskog
stila) 2) baviti se najtezim delom posta; /-
ın/ - ına hal gelmek naci se u nevolji,
dospeti u nepriliku; - ı havada nadmen,
ohol; - ı havalanmak izgubiti glavu (zbog
ljubavi); - ı hoş 1) bezbrizan 2) pripit, cev-
lejisan; /-la/ - ı hoş olmamak ne svidjati
se, ne biti po volji; /-ın/ - ı için za ljubav
kome, radi koga; - a iletmek arh. zavrsiti,
postici; - indirmek 1) klimati glavom (u
znak potvrdjivanja) 2) /-al arh. pokoravati
se, potcinjavati se; /-ın/ - ına indirmek v.
- ına geçirmek; /-ın/ - ına iş açmak (ili çı-
115
baş
karmak) stvarati kome neprilike (nevolju);
1-ı,-ınl - ına kakmak prebacivati kome,
prekorevati koga; natrljati kome ren pod
no s; - kaldırmak 1) (-a karşı) (po) buniti
se protiv koga 2) oziveti, osvestiti se; /-
dan/ previse raditi, biti prezauzet poslom,
ne dizali glavu; - ından kalsın neka te
djavo nosi! zatrio li se, dabogda! (kletva
imovine, bogatstva); - ına karalar bağ­
lamak silno tigovati, oi.':ajavati; - ını ka-
şımağa eli değmemek (ili - ını kaşımağa
vakti olmamak) biti prezauzet, nemali
vremena glavu poi.':esati; - ında kavak
yelleri esmek mastati, ziveti u oblacima; -
rm kazan oldu glava mi je kao bubanj (od
buke, galame); - rm kel mi benim? sta
meni fali? sta vam se ne svidja na meni? -
kesrnek klanjati se, pokloniti se fu znak
pozdrava); /-ın/ - ını kesrnek odseci
glavu; obezglaviti; - ından kesrnek
(suyu) prekinuti, odlucno preseci; - tan
kıça haber yok jedan ne zna sta radi
drugi; - kıç vurma (ili yapma) mor. ljuf-
janje broda po duzini; - ına kına yakmak
slaviti pobedu, likovali, silno se radovali; -
kırmak v. - kesmek; - ı kızmak raz-
besneti se, razjariti se; - ını koltuğunun
altına almak rizikovali zivol, slavili gfavu u . uredjivati glavu (o zenama); - ına toprak !
torbu; - ından korkmak bojati se za saps-
tveni zivot; strepeti za sopstvenu kozu; -
koşmak 1) /-a/ cinili sta od sveg srca 2. /-
la/ utrkivati se, trkati se s kime; - koymak
1) poloziti glavu, dati zivot (za koga) 2) 1-a/ vobolje; - üstüne! vrlo rado! sa za-
sloziti se, saglasiti se; pristati na; - köşe
pocasno mesto, procelje stola; - köşeyi
işgal etmek zauzeti pocasno mesto (za
stolom); - ını kurtarmak spasiti zivot, iz-
vuci glavu; - ı nara yanmak ispastati
tudje grehe; opeci se, doziveti nep-
rijatnosti (zbog drugih); - ından nikah
geçrriek biti ozenjen (udata); /-ın/ - ını
okutmak citati molitvu (bolesniku); - ol da
eşek - ı ol uvek budi glava; budi staresina
makar magarcima; - olmak biti staresina
(glava), postali sef; - ında olmak osecati
sto i drugi; biti s kime u istom polozaju; -
ını ortaya koymak rizikovali zivot, iza-
zivati smrt; - ıyla oynamak igrati se zi-
votom; /-al - öğretmek ukrotiti, zauzdati
(konja); - ı önünde skroman, smeran; krc-
tak; /-ın/ - ına patlamak zadesiti (o nes-
reci); - ı pek tvrdoglav, jogunast; - sağ­
lığı saui.':esce; - sağlığı dilemek izjaviti
saui.':esce; - ınız sağ olsun neka vam bog
poqari dug zivot; - sağlığına gitmek po-
setiti koga radi izjave saucesca; !-al - sal-
lamak klimnuti glavom (u znak odob-
ravanja); /-ı, -ın) - ma sarmak natovarili
kome, nabediti; /-ıl - ından savmak v. -
ından atmak; - ı sert v. - ı pek; - ı sı­
kılmak biti u skripcu; - ı sıkışmak imati
posla preko glave; - ına soğuk geçmek
arg. izglupirati se, glupo se poneti; -
ından soğuk su dökülmek biti skrhan iz-
nenadnim razoi.':aranjem; - ını sokacak
yer skloniste, utoi.':iste se; 1-a/ - ını sok-
mak smestiti se; - tacı idol, kumir; - ına
taç etmek visoko ceniti, uvazavati; - tası
lobanja; - ı taşa değrnek (ili gelmek)
imati gorko iskuslvo, mnogo preziveti; -
ını taştan taşa çarpmak (ili vurmak) 1)
gorko se kajati, zaliti za cime 2) platiti is-
kustvo, oparnetili se; - ını taşa vurmak
(po) kajati se, zaliti za cime; - toplamak
pokopali te dabogda! (kletva); - ında tor-
bası eksik nerazborit; nedotupav; ma-
garac; /-al - tutmak mor. drzati kurs; - ı
tutmak imati glavobolju, poludeti od gla-
dovoljstom! /-ı/ - ı üstünde taşımak (ili
tutmak) visoko ceniti, veoma uvazavati; /-
ın/ - ı üstünde yeri olmak biti postovan;
biti voljen; - ına üşmek okupiti se oko
koga; - vermek 1) nici, hicati (o zi-
taricama, travi i si.) 2) pojaviti se, iskrsnuti,
izbiti 3) /-a/ dati zivot za koga 4) klasali (o
zitaricama) 5) isplakivati (rublje); - vurağı
instancija; - vurma obracanje, trazenje; l-
a! - vurmak v. başvurmak; /-ın/ - ına
vurmak udariti u glavu (o alkoholu); - ını
yapmak v. - ını toplamak; - ını yarıp gö-
zünü çıkarmak nagrditi, ubogaljiti, una-
kaziti; - ı yastık yüzü görmemek nemali
 başıboş

ni trenutka predaha; oka ne sklopiti; - ya- başarılmak uspesno se zavrsiti (o

zısı sudbina, fatum; /-ın/ - ında yazılı poslu i si.)
olmak biti kome sudjeno (predodredjeno);
başarısız neuspesan, bezuspesan; ne-
/-ın/ - ını yemek oterati koga u smrt; - ı
uspeo
yerde opustene glave, pokunjen; - ı ye-
rine gelmek doci k sebi, pribrati se, os- başarısızlık neuspeh; bezuspesnost; -
vestiti se; - ı yukarıda ponosan, ohol; su- a uğramak pretrpeti neuspeh
jetan; /-ı, -ın/ - ına zindan etmek dovesti
başarmak ak. uspeti; uspesno obaviti
u veliku nevolju, napraviti kome pakao; cf. muvaffak olmak
adam - ına po glavi, po coveku; vay -
ıma! tesko meni! yeni - tan iznova, is- başat (-dı) dominanantan, pretezan,
pocetka nadmocan, glavni

başabaş 1. ekvivalentan, jednake vred- başatlık dominacija, vladavina; - ya-

nosti; - çıkmak (ili gelmek) 1) biti jednak sası biol. prirodno odabiranje
s kime; ne zaostajati 2) sah. remizirati, ig- başatmak dominirati; vladati, gas-
rati nereseno 2. fin. po nominalnoj vred- podarili
nosti; - tan aşağı ispod nominalne vred-
başbakan predsednik ministarskog sa-
nosti; - tan yukarı (ili fazla) iznad
veta, premijer, predsednik vlade; cf. baş­
neminaine vrednosti
vekil
başak (-ğı) 1. bot. klas; - bağlamak (ili
başbuğ 1. glavnokomandujuci, ge-
tutmak) klasati; - samanı pleva 2. pa-
ne ralisi mus 2. nacelnik izvidjaca
birak, paljetak; - etmek (ili toplamak) pa-
birciti, paljetkovati, kupili klasje başçavuş voj. stariji vodnik
başak (-ğı) astr. Devica başçı 1. poslovodja; palir 2. prodavac
glava (ovcjih, kozjih, govedjih)
başakçı pabircar, klaseber
başçık (-ğı) bat. prasnik, prasnica
başakçılık paljetkovanje, pabircanje
başeser remek-delo
başaklama paljetkovanje, skupljanje
klasja (posle zetve) başeski ist. baseskija (najstariji u sluzbi
na dvoru)
başaklanmak klasali
başgedikli voj. nadnarednik, stariji vod-
başaklı 1. bot. bogat klasjem, klasat 2.
nik
klasast, u obliku klasa
başgöz /-ı/ - etmek (o) zeniti, uda
baş aktör 1 . glavni glumac, nosilac
(va)ti; - olmak ozeniti se, udati se
glavne uloge 2. fig. glavni akter (u poslu,
aferi, dogadjaju) başhakem sp. glavni sudija
baş altı (-ni) 1. sp. druga kategorija 2. başhekim med. glavni lekar; cf. baş­
mor. medjupaluba (kabina za posadu) tabip
başarı uspeh; - lar dilemek (po) zeleti başhemşire med. glavna sesıra
uspeh; - elde etmek postici uspeh; -
başıboş 1. bez vlasnika, bez gos-
göstermek pokazati uspeh, uspeti (u po-
podara, lutalica (o psu) 2. neukrocen, ne-
duhvatu) - kazanmak postici uspeh
obuzdan; razuzdan 3. nekontrolisan, za-
başarılı uspesan, srecan, uspeo, koji pusten; napusten o detetul; /-ı/
us peva bırakmak (dolaştırmak ili salıvermek)

117
başıboşluk

napustiti, ostaviti samom sebi; - kalmak (va)ti se 2. lig. uznemiravati se; uzrujavati
biti slobodan, biti nezavisan se, usplahiriti se
başıboşluk 1. neobuzdanost, ra- başkalaştırmak ak. t. menjati, preinaci
zuzdanost; sloboda 2. zapustenost, za- {va)ti 2. promeniti {glas i si.) 3. uz-
parlozenost 3. rastrojenost: smetenost nemiravati; uzrujavati
başıbozuk (-ğu) ı 1. civilni, gradjanski bıış kaldırma pobuna, bnut; cf. isyan
2. neuredjen, neuredan; nesreddjen 3. voj.
başkalık 1. osobenost, svojstvenost 2.
neregularan; dobrovoljan {o trupama) ll 1.
oznaka 3. promena, menjanje; lig. pre-
ist. dobrovoljac {u osmanlijskoj vojsci) 2.
okret
anarhista; - alayı raspustena banda
başkan predsednik nacelnik; belediye
başıbozukça neuredno, nesredjeno,
- ı predsednik opstine; devlet - ı set drza-
haoticno
ve; kurmay - ı voj. nacelnik staba
başıbozukluk nered, haoticnost; anar-
başkanlık 1. predsednistvo; na-
hicnost
celnistvo 2. vodjstvo (delegacije, misije i
başıkabak 1. celav 2. obrijane glave si.) 3. rang predsednika
başıngan dijal. razuzdan, raspojasan başkası {-nı) drugi; - nın işine ka-
başınmak dijal. joguniti se, inatili se, rışma! ne mesaj se u tudja posla!
opirati se başkatip {-bi) dip!. prvi sekretar
başka ı {neko) drugi; drugi; drukciji, başkent {-ti) glavni grad, prestonica;
razlicit; - ları drugi, ostali ljudi; - - 1) druk- metropola
cije, razlicito 2) zasebno, odvojeno; - bir
başkeşiş arhimandrit
okula gidiyoruz mi idemo u drugu skolu;
- bir zamanda u drugo vreme; - işin yok Başkırt Baskir
mu? iron. zar nemas druga posla? - ka-
başkişi /it. glavni wunak (knjizevnog
pıya! 1) obratite se na druga vrata! 2) pri-
defa)
caj {te) to drugom! o - adamdır on je
drugi covek; şimdi şartlar - sada su drugi başkomutan glavnokomandujuci
uslovi; - türlü drukcije, na drugi nacin; - başkonsolos generalni konzul
türlü edemem ja ne mogu drukcije ll post,
başkonsolosluk generalni konzulat
sa ab/. osim, sem; izuzev; bunu senden
- herkes biliyor osim tebe, to svako zna; başkumandan v. başkomutan
ekmekten - neler aldınız? sta ste kupili
sem hleba?
Başkurt v. Başkırt

başlahana bat. kupus, broskva {Bra-

başkaca v. ayrıca
sica oleracea)
başkacıl {-lı) altruist
başlama pocetak, pocinjanje; - fiili
başkacılık altruizam, covekoljublje gram. inkoativni glagol; - müziği muz.
başkahraman !it. glavni junak uvertira

başkalaşım geof. metamorfizam başlamak 1. dat. pocinjati zapoceti,

pristupiti cemu; işe - zapoceti posao, pris-
başkalaşma biol. metamorfoza, pre-
tupiti poslu 2. pocinjati; imtihanlar bugün
obrazaj
başlıyor ispili pocinju danas; başlama! ne
başkalaşmak 1. menjati se, preinaci pocinji! (u vezi sa necim neprijatnim)

118
 baştan

başlangıç (-cı) 1. pocetak; - ta u po- başmakçı 1. basmagdzija, papucar 2.

cetku; - meridyeni geog. pocetni me- cuvar obuce u dzamiji
ridijan; - noktası mat. polazna tacka; -
başmaklık 1. ist. placanja sultanskoj
süratı fiz. pocetna brzina 2. uvod, pristup
porodici 2. mesto za papuce (u dzamiji)
başlanılmak pass. od başlamak
baş mal kapital; ct. sermaye
başlanmak 1. pass. od başlamak 2. za-
baş muharrir v. başyazar
okrugliti se, glavicati se, obrazovati glavicu
(o luku, kupusu i si.) başmüdür generalni direktar
baştatılmak pass. od başlatmak başmüdürlük glavna direkcija
başlatmak caus. od başlamak; çocuğu başörtü povezaca, zenska marama
okula - dati dete u skolu baş parmak (-ğı) anat. palac
başlayıcı pocetnik, debitanı
başpiskopos arhiepiskop
başlayış (za) pocinjanje, pocetak; ot- başrol sin. glavna uloga
varanje
başsağı v. baş sağlığı
başlı 1. s glavom, s glavicem; - vida
zavrtanj s glavom; büyük - glavat, gla- başsavcı drzavni (javni) tuzilac
vonja 2. glavni, osnovni 3. lig. panosit ohol ~aşsavcılık javno tuzilastvo
başlı başına nezavisno, samostalno başsız 1. biol. acefalan, bez glave 2.
başlıca vazan, bitan; glavni; - rol glav- bez glave, bez vodje; - ordu vojska bez
na uloga (i lig.) komandanta 3. glup, ogranicen - dipsiz
söz besmislica
başlı göğüs zoo/. cefalotoraks
başsızcıltk anarhizam
başlık 1 . kapa, klobuk; povezaca, ub-
radac 2. nevestinska kapa, kruna, venac başsızltk soc. anarhija
3. kapuljaca, kukuljaca 4. slem, kaciga 5. başşehir (-hri) v. başkent
oglav (konja); - taşması prekonosnik og-
baştaban arhit. arhitrav
lava 6. vlast uprava, predsednistvo 7.
arhit, kapitel (stuba); basluk, obluk na baştabip (-bi) v. başhekim
stubu 8. teh. glavcina (tocka) 9. teh.
baştan ponova, iznova, opet, iz po-
kapak, poklopac 1O. voj. bojeva glava (tor-
cetka; - aşağı potpuno, od glave do pete;
peda i si.); 11. naslov, zaglavlje; - atmak
- aşağı süzmek pazljivo odmeriti (pog-
(ili koymak) naci neslov; - sayfası nas-
ledom); - aşağıya potpuno, sve, u celini;
lovna strana 12. teh. sastavak, zglob 13.
- aşmak ( ili aşkın olmak) biti previse, od-
tip. klıse, matrica 14. otkupnina neveste
vise, preko mere (posla i si.) - atmak v.
(novac koji mladozenja daje tastu); - ver-
başından atmak; - ayağa potpuno, sas-
mek dati otkupninu
vim, s kraja nakraj; - baş dijal. odlican,
başlıkçı kapar izvrstan; - başa potpuno sve, uzduz i pop-
başlıksız 1 . bez kap e, gologlav 2. bez reko; - çıkarmak zavesti koga; navesti na
naslova 3. bez bojeve glave los put; - çıkmak zabludeti, krenuti stran-
puticom; - defetmek izbaviti se, osloboditi
başınabeyinci ist. zapovednik sul- se cega; otarasiti se; - geçen nevolja, ne-
tanskog dvora daca, napast; - hüküm vermek unapred
basmak arh. pasmag, papuca se odluciti; - inme neocekivano, kao grom

119
baştankara
iz vedrag neba; - inmek naglo nastupiti (o
zimi i si.); -işareti muz. znak ponavljanja;
- kalma (ili kalmış) upotrebljavan, nas-
ledjen od drugoga; - kıçtan demirlernek
mar. usidriti, ukotviti (brod); - savma povr-
sno, ovlas; nehajno, nemarno; - savmak
v. başından savmak; - tırnağa v. tepeden
tırnağa; - yukarı prekomerno, preterano,
neumereno
baştankara zool. senica velika (Parus
maior)
baş ucu (-nu) 1. uzglavlje; /-ın/ - nda
blizu, pokraj, tik uz; hastanın - nda pokraj
bolesnika 2. astr. zenit; - uzaklığı zenitna
udaljenost O /-ın/ - na dikilrnek popeti se
kome na glavu, neprekidno mui':iti
başucul astr. zenitni
başuzman ekspert
başülke metropola Qedne imperije)
başvekiUet (-ti) v. başbakanlık
başvekil v. başbakan
başvurmak dat. obracati se kome; pri-
begavati cemu
başyazar glavni urednik
başyazı uvodnik, glavni clanak
başyazman prvi. sekretar
batak (-ğı) ı mocvara; barustina, glib,
kaljuga; - otu voduska, blatnica (U-
inosella aquatica); - a saplanmak fig.
zaglibiti se, uvaliti se u nevolju ll 1. moc-
varan; blatnjav, glibovit 2. propao, iz-
gubljen, beznadezan
batakçı 1. nesavastan duznik 2. lopov,
prevarant, kalsar 3. rasipnik, raspikuca
batakçıl bot. zool. mocvarne (biljke, zi-
votinje)
batakçılık 1. izvrdavanje duga 2. va-
ranje, kaisaranje, lupestvo
batakhane 1. jazbina, brlog (lopova) 2.
mrtvilo, stagnacija
120
bataklı moi':varan, baravit
bataklık 1 1. moi':varno zemljiste, ba-
rustina 2. fig. opasno, ukleto mesto 3. u
sastavu bol. i zool. naziva; - baş­
tankarası ioo/. barska senica (Parus pa-
lustris); - keteni bot. vetrogon (Eri-
ophorum); - samuru zaaf. evropski vizon
(Mustela lutreola); - yosunu bot. tre-
setnica barska (Sphagnum) ll mocvaran,
baravit
bataksal v. batakçıl
batarda ustava, brana, gat
batarya 1. voj. baterija 2. el. baterija; -
lambası baterijska lampa 2. topavi na pa-
lubi; borda - sı mor. topavi na palubi rat-
nag broda 4. prekar, apamena; - yı
yemek dobiti grdnju
batı ı 1. geog. zapad; Batı ülkeleri za-
padne zemlje; güney - sı jugazapad;
kuzey - sı severozapad 2. mor. zapadni
vetar; - karayel severozapadni vetar 3.
astr. tacka zalaska sunca (na dan pro-
lecne ravnodnevnice, 22 mart) ll zapadni;
Batı Almanya zapadna Nemacka
batıcı 1. kaji sece, rezni; koji bade,
badljikav; - aletler rezni alati 2. fig. pec-
kav, uvredljiv
batıcılık zapadnjastvo; aksidentalizam
batık 1. patapljen, potanuo; - gemiler
patanuli brodovi 2. upao; ispijen; - gözlü
upalih aciju
batıl a. 1. lazan, nestvaran; neasnovan,
neodrziv; - itikat (ili inanç) praznoverje,
sujeverje 2. nekaristan, uzaludan; bezv-
redan
batılı 1 1. zapadni; - devletler zapadne
driave 2. zapadnjacki arijentisan; nak-
lonjen zapadu ll zapadnjak, Evrapejac
batılılaşma evrapeizacija, ev-
ropeizavanje
batılılaşmak evrpeizovati se
batım 1. zalazak sunca, sutan; gün - ı

zalazak sunca, smiraj dana 2. propast,
si om
batın (-tnı) a. 1. anat. abdomen, trbuh
2. vreme trudnoce; bir - da iki çocuk do-
ğurdu ona je rodila dvojke 3. fig. koleno,
pokolenje, generacija
batıni a. unutarnji, skriven; mislican
Batiniye a. Batiniti (sekta koja u kuranu
nalazi skriveni smisao)
batır v. bahadır
batıncı razarac; obijac
batınimak pass. od batırmak
batırmak 1. ak. dat. potapati; zagn-
jurivati; gemiyi - potopiti brod 2. ak. dat.
zabadati, zabijati; zariti, zarinuti; kalemi
hakkaya - staviti pero u mastionicu 3. ak.
unistavati, upropascavati (poslovno), do-
voditi do bankrotstva 4. ak. omalovazavati,
nipodastavati 5. ak. rasipati, tracitı (novac,
imovinu)
batış 1. gl. im. od batmak 2. potonuce
3. zalazak (i fig. ) 4. propast, slom; bank-
ratsıva
batis (t) tekst. batisi
batkı bankrotstvo, padanje pod stecaj;
cf. iflas
batkın 1. potopljen, potonuo 2. za-
boden, zariven, zabijen 3. propao, bank-
rotirao 4. upao, ispijen (o obrazima,
ocima) 5. dijal. dubok, udubljen
batkınlık 1. propast, slom 2. bank-
rolsiva 3. udubljenje, jama
batma v. batış
batmak (-ar) 1. (po) tonuti, (u) tonuti (o
brodu i si.); suya - utopiti se, udaviti se 2.
zalaziti, zaCi, kloniti se zapadu (o suncu)
3. izgubiti se, nestati, isceznuti 4. bank-
rotirali 5. isprljati se (o odelu) üstüm
başım battı isprljalo mi se odelo 6. dat.
zabosti se, zariti se, prodreti (o bodlji, igli i
si.) 7. dat. obespokojavati, uznemiravati;
bayağı
uzbudjivati; sözlerin bana batmaz tvoje
me reci ne uzbudjuju 8. fig. zaneti se, za-
dubiti se (u misli) 9. dat. biti sav u necemu
zaglibiti se u dug; tere - biti sav u znoju,
kupali se u znoju 1O. urasti, urasciva li
(npr. nokti u meso) O bata çıka naporno,
tegobno, s mukom; bata çıka gitmek
tesko se kretati battı balık yan gider sve
jedno, bilo ne bilo; batasıya gitmek up-
ropascavati se, propadati; yerin dibine -
jako su postideti, potonuti u zemlju od
st ida
batman batman (stara mera za tezinu-
izmedjiu 2. i 8. oka)
batonsale slani stapic
battal a. 1. bezvredan, neupotrebljiv,
batal, pokvaren, razvaljen; - etmek iz-
baciti iz upotrebe; ponistiti (kartu i si.); -
olmak postali neupotrebljiv, pakvarili se 2.
glomazan; krupan, kabası
battaniye a. cebe
bav dresura za lov (pasa, sokolova)
bavcı dreser zivotinja (za lov)
bavlı 1 dresiran ll namac, vabac (za
dresuru zivotinja)
bavlımak ak. dresirati za lov
bavul kofer, torba
bay gospodin; Bay Selim gospodin
Selim
bayağı 1 1. obican, normalan; jed-
nostavan, prost; vakidasnji; - gün abican
(radni) dan; - yürüyüş abican hod 2. vul-
garan, prostacki; banalan, otrcan 3. los;
nizak (o kvalititu); bu mal pek- ova roba
je vrlo losa; - dan aşağı veoma los (po
kvalititu); gadan, ogavan 4. u. sastavu bot.
i zoo/. naziva; - ardıç bot. smreka Qu-
niperus communis); - engerek zoo/. sarka
(Vipera berus); - kabak bot. bundeva (Cu-
curbita pepo); - servi bot. cempres
(Cypresus sempervirens) ll 1. dosta, znat-
no, prilicno; - yoruldum dobro sam se
121
bayağı

umorio 2. zamalo, skoro, gotovo; - ba- (nesposobnost svilene bube da savija

yılacak gibi oldum skoro sam se ones- ca uru)
vestio 3. vrlo dobro, u redu O - kaçmak ne
bayık v. baylan
priliciti, ne pristajati (o recima, pastupku i
si.) bayılmak 1. onesvestiti se, izgubiti
svest, pasti u nesvest 2. dat. fig. us-
bayağı kesir mat. prost razlomak
hicavati se, odusevljavati se, diviti se; bu
bayağılaşmak postali obican (jed- filme bayıldım odusevljen sam ovim fil-
nostavan); postali grub (vulgaran, ne- mom 3. venuti, uvenuti (o cvecu, povrcu)
otesan) 4. ak. arg. odresiti kesu, izbrojati; "izlihtirati
bayağılaştırmak caus. od ba- se", izgubiti sav novac (na kocki)
yağılaşmak
bayıltıcı 1. opojan, omamljiv; za-
bayağılık 1. obicnost, osrednjost 2. vul- panjujuci 2. med. anestetican, narkolican
garnost, banalnost, primitivnost, trivijalnost bayıltmak ak. 1. onesvestiti 2. anes-
3. niskost, pokvarenost
tezirati, dali narkozu
bayan gospodja; gospodjica; Bayan
bayın v. baylan
Cemile gospodja Dzemila
bayındır napredan, razvijen; uredjen,
bayat 1. bajat, ustajao, suv, tvrd; -
izgradjen; ct. mamur; - bir ülke napredna
ekmek bajat, suv hleb; ukvaren, pokvaren
zemlja; - bir şehir uredjen grad
(o ribi i si.); izvetreo (o picu); uzezen, uze-
gao (o masti maslacu)2. fig. zastareo; ne- bayındıriaşmak raivijati se, nap-
savremen, zaostao (o mislenju, modi i si.) redovati, cvetati; izgradjivati se
bayatlamak, bayatıaşmak 1 . izgubiti bayındıriaşıırmak ak. razvijati, unap-
svezinu, ubajatiti se; ukvariti se; uzeci se; redjivati; izgradjivati
izvetreti 2. fig. zastareti; izaci iz mode
bayındırlık napredak, razvoj, procvat;
bayatlık bajatost, ukvarenost, uzeglost blagostanje; uredjivanje, izgradnja; Ba-
yındırlık Bakanlığı ministarstvo za javne
baygın 1 . onesvescen, besvestan; -
düşmek pasti od umora 2. slab, ma- radove; - işleri javni radovi
laksao, obamro; sanjiv, cesnutljiv (o pog- bayındırmak v. bayındıriaşiırmak
ledu) 3. dat. zaljubljen; ushicen; - - 1) ma-
bayır 1. padina, kosa 2. breg, uzvisica,
laksalo 2) zaljubljeno 4. opojan, omamljiv;
cuvik; - aşağı nizbrdo
- koku opojan miris 5. uvenuo, procvao (i
fig. ) 6. tih i nezan; - ses nezan glas bayır kuşu (-nu) zool. crnoglavka
(Sylvia)
baygınlaşmak 1. onesvestiti se 2. iz-
nemoci, malaksali 3. postali sanj[v, cez- bayıraaşmak postali strm, uspinjati se
nutljiv (o pogledu) (o putu)
baygınlık 1. nesvest (ica), ones- bayırmak (o) bogatiti se
vescenost; - geçirmek pasti u nesvest,
bayır turpu (-nu) 1. bot. rotkva (Rap-
onesvestiti se 2. slabost, nemoc, izç-
hanus) 2. fig. neotesanac, prostak
nemoglost, posustalost 3. ushicenje,
zanos 4. opojnost, omamljivost bayi (-i) a. prodavac; tütün - i pro-
davac duvana
baygıntı 1. v. baygınlık; - gelmek poz-
liti; - geldi bana pozlilo mi je 2. euforbija bayilik prodaja, trgovina

122
 beceri

baykuş zool. sova (Strix); - gibi zlos- bayramiaşmak uzajamno cestitati

lutan, zlokoban (o onome ko donosi nes- praznik, razmenjivati praznicne cestitke
recu)
bayramlık 1 praznicni, blagdanski; - el-
baylan nar. razmazen bise praznicno odelo ll praznicni poklon
baylık 1. bogatstvo 2. soc. plemstvo, bayrı dijal. star, drevni
gospodstvo
bayrılık drevnost
bayonet (-ti) v. süngü
baysal dijal. tih; miran, spokojan
bayrak (-ğı) 1. zastava, barjak; -
baysallık dijal. spokojstvo, mir
asmak (ili çekmek) podici zastavu; - di-
reği (ili gönderi) kopljaca, motka (zas- baysungur zool. bradan (vrsta sokola)
tave); - ları yarıya indirmek spustiti zas-
baytar a. veterinar
tave na pola koplja; işaret - ı signalna
zastavica, signalni barjacic; milli - na- baytari a. veterinarski
cionalna zastava 2. fig. celnik, perjanica; - baytarlık veterina
olmak biti na celu o - açmak 1) skupljati
baz 1. osnova, baza; 2. hem. kaza
dobrovoljce 2) pobuniti se, dici ustanak; -
ları açmak fig. drsko se ponasati; - altı bazal hem. bazican
vojna sluzba; - ını dikmek pridavati sebi bazalt (-tı) geof. bazalt
vaznost; - gibi jasno, ocigledno; - ları in-
dirmek prestali sa grdnjom; - koşusu (ili bazen a. ponekad, katkad
yarışı) stafetna trka bazı 1 neki; - ları, - sı neki (ljudi) ll v.

bayrakçı v. bayraktar bazen; - defa (ili kere) ponekad, katkad

bayrakit sa zastavom; pod zastavom
bayraklık v. bayraktarlık
bayraktar 1. barjaktar, stegonosa 2.
fig. avangardist 3. ist. komandant ne-
regularnih trupa
bayraktarlık 1. duznost berjaktara 2.
fig. avangardizam
bayram praznik, blagdan; - arifesi uoci
praznika; - ayı mesec seval /arapskog ka-
lendara); - etmek praznovati, svetkovati;
- günü praznicni dan; - kutlamak ces-
titati praznik; - ınız kutlu olsun! srecan
vam praznik! Cumhuriyet - ı Dan re-
publike (turski nacionalni praznik, 29 ok-
tobar); milli- nacionalni praznik O - dan -
a vrio retko, s mene pa na ustap; - koçu
gibi neukusno odeven; - haftasını man-
gal tahtası anlamak sasvim pogresno ra-
zumeti; ramazan - ı ramazan (post)
bayramiaşma (uzajamno) cestitanje
praznika; razmena cestitki za praznike
bazalma. (ç) dijal. presan hleb; lepinja
(ispod saca)2. bazlamaca, uljevusa (pita
od sira, jaja i brasna)
bazuka, bazoka voj. bazuka
be uzv. bre! hej! cuj! ne yapıyorsun - ?
sta radis, bre?
bebe beba, odojce
bebecik (-ği) bebica, novorodjence
bebek (-ği) 1. v. bebe 2. ıutka (igracka)
o- gibi 1) detinjast 2) lutka (lepa zena);
taş - lepa, ali hladna (zena, devojka)
Beberuhi 1. lice iz Karadjoza 2. fig.
kepec, prca, pusa
bebir (-bri) p. zool. panter, leopard
(Panthera pardus)
bece nisa (u zidu)
becelleşmek s. ile prepirati se, svadjati
se
beceri 1. sposobnost, vestina, umece

123
wr becerikti
2. okretnost, gipkast (u gimnastici)
becerikli sposoban vest, umesan
beceriklilik sposobnost, · umesnost,
vestina; okretnost
beceriksiz nesposoban, nevest, ne-
umesan; nespretan
beceriksizlik nesposobnost,
umesnost; nespretnost
becerilmek pass. od becermek
becermek ak. 1. uspeti, poci za rukom,
izaci nakraj sa cime 2. iron. udesiti, srediti,
upropastiti; çocuk elbisesini becerdi
dete je upropastilo .svoje odelo 3. arg. si-
lovati 4. arg. raditi o glavi, ugrazavati
becertmek caus. od becermek
becit (-di) dijal. hitan, neodlozan
bedahet (-ti) a. 1. jasnost; ociglednost,
ocevidnost 2. improvizacija
bedaheten a. improvizovano, bez prip-
reme
bedava p. besplatan; - dan (ili - sına)
besplatno, badava; - dan ucuz budzasto,
u bescenje O - sirke baldan tatlidır post.
besplatno sirce sladje je od meda
bedavacı badavadzija, gotovan, muk-
tas
bedavacılık gotovanstvo; parazitizam
bedavet (-ti) v. bedevilik
bedbaht (-tı) p. nesrecan, zlosrecan
bedbahtlık
nesreca, zia sreca, maler;
sudbina, zia kob, udes u
bedbin p. ı pesimist ll pesimisticki; ct.
karamsar
bedbinlik pesimizam; cf. karamsarlık
beddua p.-a. kletva, prokletstvo; /-ın/­
sınıalmak dobiti kletvu, biti proklet; /-al -
etmek kleti, proklinjati
bedel a. 1. cena, vrednost 2. pro-
tivrednost, jednaka vrednost 3. dat. za-
124
mena cega; - olarak za, u zamenu'za~.;
buna - (olarak) u zamenu za to, umesto
toga 3. otkup (ljenje), naknada (za vojnu
sluzbu); - tutmak iskupiti se za vojnu
sluzbu (placanjem zamene) 4. hodocasnik
za Meku (umesto drugog lica)
bedelsiz besplatan, bez naknade; bez
ne- naznacene cene
beden a. 1. telo, trup; organizam; - arı­
zası telesna mana; - cezası jur. telesna
kazna; - değiştirmesi. metempsihoza, sel-
jenje dusa; - eğitimi (ili terbiyesi) fizicko
vaspitanje, fiskultura; - mükellefiyeti pri-
nudni rad, kuluk 2. stablo, deblo (drveta)
3. voj. bedem (tvrdjave) 4. glavni deo,
glavnina; skelet (zgrade) 5. velicina, struk
(odela, haljine) 6. mor. Iabavi deo konopa
<> - inden vermek platiti iz svog dzepa
bedenen a. 1. fizicki; telesno 2. licno
bedeni a. fizicki, telesni, somatski; -
gelişme fizicki razvoj; - olgunluk fizicka
zrelost
bedensel v. bedeni
bedesten p. bezistan, pokriven bazar
bedevi a. 1 1. nomad, beduin 2. derviski
red (osnovao ga Abul Abas Sejid Ahmet
ei-Bedevi, 1200-1276) ll 1. pustinjski 2.
nomadski 3. brzonog (o arapskom konju)
bedevilik, bedeviyet (-li) 1. nomadski
zivot, namadizam 2. fig. necivilizovanost,
primitivizam
bedbah p. zloban, zlurad, pakostan; cf.
kötücül
bedbahlık zloba, pakost, zluradost
bedhuy Ip. zlocudan, lose naravi
bedi1 (-i) a. prekrasan, divan; redak
bedi2 (-i) a. stilistika, estetika reci
bedia a. umetnicko delo
bedihi a. jasan. ocigledan
bedii a. umetnicki; estetski
 bekleme

bediiyat (-tı) a. estetika behişt (-ti) p. raj.

bedir (-dri} a. pun mesec; cf. dolunay
bedmest p. mrtav pijan
begonya bat. begonija, zdravac (Be-
gonia)
beğence pohvalan predgovor;
zitivna recenzija
beğendi (ili hünkar - ) kul. pire od pla-
vog patlidzana
beğendirmek caus. od beğenmek
beğeni ukus (i fig.) cf. zevk
beğenik v. makbul
beğenilmek pass. od beğenmek
beğeniş, beğenme dopadanje; odob-
ravanje, pohvala; dobar prijem; odziv
beğenmek ak. 1. goditi, biti po volji, vo-
leti; svideti se, dopasli se; o kızı çok be-
ğenirim ona devojka mi se mnogo svidja;
kendini - biti samoljubiv 2. birati, izabrati,
odabrati; beğen beğendiğini biraj sta gad
ti se svidja 3. prihvatati, odobravati; sag-
lasiti se; cf. tasvip etmek; tuttuğunuz
yolu beğenmiyorum ne odobravam put
koji ste izabrali O beğenmeyen küçük kı­
zını versin posl. probirac nadjeotirac
beğenmezlik neodobravanje, osuda;
zamerka
behçet (-ti) a. arh. 1. lepota 2. radost 3.
ljubaznost
behemehal p. u svakom slucaju, sva-
kako, zacelo
beher p. 1 svaki; - gün svaki dan, sva-
kodnevno ll po na, za; - parça po ko-
madu, na komad (placanje)
behey uzv. ljutnje, negodovanja; hej!
hej ti! - adam hej, covece!
behimi a. bestijalan, zivotinjski; grub
surov (postupak i si.)
behimilik, behimiyet (-ti) bestijalnost,
zverstvo; grubost,brutalnost
behre p. 1'. udeo, ucesce 2. sudbina
behresiz unesrecen; !isen cega; gu-
rurdan - lisen ponosa
beis (-e'si) a. 1. smetnja 2. steta, gu-
po-
bitak; - görnnek pretrpeti stetu; imati tes-
koce; - yok! ne mari! nista!
bej bez boja
bek1 (-ki) sp. bek; sağ- desni bek
bek2 (-ki) gorionik, plamenik (gasni)
beka a. 1. trajanje, trajnost, du-
gotrajnost 2. vecnost, besmrtnost
bekar muz. bekar, povratilica
bekar a. 1. nezenja; neudata; - kalmak
(ili yaşamak) ostat1 neozenjen (neudata)
2. beli udovac
be ka ret (-ti) a. 1. devicanstvo, ne-
vinost, cednost; - kemeri pojas nevinosti
2. fig. originalnost (u misljenju, poeziji i si.)
bekarlık nezenjstvo, momacki zivot; -
sultanlık momacki zivot je carski zivot
bekas zool. sumska sljuka (Scolopax
rusticola)
bekaya v. bakaya
bekçi strazar; cuvar; nocni cuvar; - kö-
peği sırazarski pas; kır - si cuvar polja,
poljak; köşk - si pozarnik; sınır - si gra-
nicar
bekçilik 1. strazarska sluzba, sıra~
zarenje, straza; cuvanje; - etmek stra-
zariti; cuvati
bekinmek uporno nastojati, na-
valjivati, insistirati; cf. inat etmek 2. zat-
voriti se, sepusiti se
bekit (-ti) fond (osnovan u dobrotvorne
svrhe); cf. evkaf
bekitmek ak. posvetiti, zavestati imo-
vinu, osnovati fond
bekleme gl. im. od beklemek; - ku-

125
""fl
!
beklemek
lübesi slrazara; - listesi lisla cekanja; -
odası (ili salonu) cekaonica
beklemek 1. ak. ce ka li, oCekivali 2. ak.
cuvali, paziti; strazariti; eşyayı - cuvati
stvari; ormanı - cuvali sumu 3. ak. ab/.
nadali se, oslanjali se na; racunali s kime.
(s cime); senden yardım beklerim ra-
cunam na lvoju pomoc, oslanjam se na
tvoju pomoc; bekle yarın köşesini cekaj
da na vrbi rodi grozdje
beklenilrnek v. beklenmek; bek-
lenilmeyen fırtına iznenadna bura
beklenmedik iznenadan, nepredvidjen,
neocekivan; olay iznenadan, ne-
ocekivan dogadjaj
beklenmek bez/. pass. od beklemek;
bu ondan beklenmezdi ovo se nije oce-
kivalo od njega; kar bekleniyor ocekuje
se sneg
beklenmezlik neocekivanosl, iz-
nenadnosl
bekleşmak 1. cekali se, sacekivali se;
zajedno cekali 2. bdeli kraj samrtnicke
postelje
bekletmek caus. od beklemek; at-
federsiniz,. sizi çok beklettim oprostite,
mnogo sle me cekali; beni çok bek-
letmeyinl nemojle me mnogo zadrzavati!
evimi ona beklettim njemu sam dao da
mi cuva kucu
. bekri a. bekrija, pijanica, pijandura; pro-
palica, mangup
bekrilik bekrijasenje, pijancenje, pi-
janstvo
Bektaşi 1. bektasija (dervis bek-
lasijskog reda) 2. arh. janicar o - sırrı slro-
ga tajna
Bektaşi kavuğu (-nu) bot. ehinokaklus
(Echinocaclus)
Bektaşilik Bektasije, Bektasizam (der-
viski red koji ji osnovao Hadzi Bektas Veli,
umro 1337. godine)
126
Bektaşi üzümü (-nü) bot. ogrozd, ri-
bistla (Ribes grossularia)
bel1 1. anat. pojas, struk; slabine,
krsta; - ağrısı probadi u krstima, lum-
bago; - bölgesi lumbalni pojas; - omur-
Iarı slabinski prsljenovi 2. pojas (nica),
opasac; - kayışı opasac; - kuşağı pojas
(za slabine) 3. geog. sedlo (brda) 4. geog.
tesnac, klanac, sutjeska 5. mor. prednji
deo brda 6. hrbat, rtenjaca, ledja (ii-
votinja) 7. biol. sperma; - ı gelmek eja-
kulirati; - gevşekliği polna nemoc, im-
potencija O - ı açılmak makrili poda se; f-
al - bağlamak osloniti se, pouzdati se u
koga; /-ın/ - ini bükmek 1) pognuti se;
nakloniti se (radi pozdrava 2) slomili, uc-
veliti, ozalostiti; - i bükülmek ostati bes-
pomocan; - i çökmek pognuti se, pogrbiti
se; - ini doğrultmak pribrati se, oporaviti
se, doci k sebi; - ini eğmek fig. oboriti
glavu, pokunjiti se; /-ın/ - inden gelmek
voditi poreklo od, poticati od; - ine kadar
kızarmak pocrveneti do usiju; - i kırılmak
iznuriti se, iscrpsti se; /-ın/ - ini kırmak
osakatiti, onesposobiti koga; - vermek
ulegali se, ugnuti se (pod teretom)
bel2 dijal. v. işaret
bel3 lopata, asov; - beliemek rili, riljali
bel4 fiz. decibel, jedinica jacine zvuka
bel5; - - bakmak blentavo gledati
bela a. 1. belaj, nevolja, nedaca, nes-
reca, beda; muka tegoba, patnja, bol, jad;
- yı aramak Irazili neprilike, zapodevati
sadjevicu; - ya bak ki.. (ili - yı gör ki) na
nesrecu; - bundandır ki.. nevolja je u
!ome sto ... ; - ya çatmak (düşmek, gir-
mek, tutulmak (ili uğramak) upasti u nep-
riliku, nagrajisati; - çıkarmak praviti nep-
rilike, izazivali svadju; - yı satın almak
Irazili neprilike, prizivati nevolju; - yı sav-
mak spasiti se bede; /-ıl - ya sokmak
uvuci u neprilike 2. kazna; - sını bulmak
dobiti svoje (o kazni i si.) - sını çekmek
ispaslati (za nedela) 3. kletva, prokletstvo;
 b elin

- okumak kleti, proklinjati o bin (güç) - dişine bakılmaz posl. poklonu se u zube
ile s mukom, jedva, na jedvite jade; - var- ne gleda
dım demez nevolja dolazi iznenada
beleşçi arg. muktas, gotovan, ba-
belagat (-li) a. 1. recitost, elok\!encija 2. davadzija
v. belagatçılık ·
belge dokumenat; svedocanstvo, uve-
belagatçı besednik, retoricar renje; - filmi dokumentarni film; çalışma
belagatçılık besednistovo, retorika - si radna knji:Zica; Ikametgah - si potv-
rda o boravku o - almak biti iskljucen iz
belagatlı recit, elokventan; fig. kras- skol e
noreciv
belgeci sin. dokumantarisi
belahat (-tı) a. glupost, blesavost, tu-
poglavost belgelemek, belgelendirmek ak. do-
kumentovati, potvrditi
belalı ı 1. mucan, tegoban; neugodan,
neprijatan 2. svadjliv, dzandrljiv ll arg. belgelenrnek 1 . pass. od belgelemek
podvodac 2. dokumentovati

belde a. grad; - i tayyibe Medina belgeli 1. dokumentovan, dokazan 2.

iskljucen (iz skola); - öğrenci iskljucen
beledi a. 1. gradski; opstinski 2. med.
ucenik
endemski; - hastalık endemska bolesi 3.
domaci, savicajni belgesel dokumentarni

belediye a. opstina, grad; - başkanı belgi 1. znak, simbol 2. oznaka, obe-

(ili reisi) predsednik opstine, gra- le:Zje, osobenost
donacelnik; - meclisi gradska skupstina; belgilemek ak. odredjivati, odrediti, us-
gradski savet tanoviti; ct. tayin etmek
belediyeci a. opstiinski civonnik, ops-
belgili odredjen, utvrdjen
tinar
belgin jasan, ocevidan
belediyecilik komunalna politika
belginlik jasnost, odredjenost; eks-
belek (,ği) dijal. 1. povoj 2. poklon 3.
plicitnost
znak, signal 4. bre:Zuljax, brdasce
belgisiz 1. neodredjen; nejasan, nep-
belemek dija/. 1. ak. povijati (dete) 2.
recizan 2. gram. neodredjen; - sıfatlar ne-
mazati, packali 3. dat. ak. valjati (u bras-
odredjeni pridevi
nu)
belgisizlik neodredjenost
belemir bot. razlicak (Centaurea cya-
nus) belgit (-ti) 1 . potvrda, priznanica 2.
do kaz
belen dijal. geog. 1. sedlo 2. tesnac,
klanac belgitlemek ak. dokazati, ar-
gumentovati
belenmek 1. pass. od belemek 2. val-
jati se (u prasini, pesku) beli p. dijal. da, tako je
belermek zuriti, piljiti beliğ a. v. belagatlı

belertrnek buljiti, beciti (oci) belik (-ği) dija/. pletenica, kika, kurjuk
beleş a. arg. besplatno. d:Zabe; - atın belin dijal. v. haşyet

127
beliniemek
beliniemek pretrnuti od straha, pre-
neraziti se, skameniti se
belinietmek ak. prestrasili, preneraziti
belirgi v. belirginlik
belirgin vidljiv, istaknut, jasan; javan
belirginleşrnek postali jasno, razjasniti
se
belirginlik jasnost, jasnoca
belirimsizlik nejasnost,
razgovetnost
beliriş pojava, ispoljavanje (simptoma)
belirleme 1. til. odredjivanje,
terminisanje 2. ogranicenje
belirlemek ak. 1. odrediti, odredjivati 2.
ogranicavati, suzavati 3. specifikovati
belirlenim til. determinacija
belirlenirnci determinist
belirlenirncilik determinizam
belirlenmezlik neodredjenost
belirleyen 1. determinanta 2. gram. od-
reditelj, determinans
belirli odredjen, utvrdjen, izvestan; pre-
ciziran; - belirsiz nejasan; neodredjen; -
.süreli çalışma kontratı ugovor o radu na
odredjeno vreme; - zamanda u odredjeno
vreme
belirmek 1. pojaviti se; videti se, uka-
zati se ct. tebarüz etmek 2. tig. razjasniti
se, iskristalisati se (o misljenju i si.) 3.
izaci na videlo, ispoljiti se
belirsiz 1. neodredjen; nejasan, mag-
lovit 2. !aman, zagasit (o slikarskim bo-
jama) 3. nepoznat
belirsizce neodredjeno, nejasrıo
belirsizlik neodredjenost, nejasnost
belirteç (-ci) 1. gram. prilog 2. hem. re-
agens
belirgen gram. 1. atribut 2. odreditelj,
128
determinans
belirti 1. znak, oznaka, znamen 2.
med. simptom; - bilimi dijagnostika
belirtici odredben, koji odredjuje; - ni-
telik osobenost, karakteristika
belirtik odredjen, jasan, eksplicitan
belirtilen gram. determinatum, od-
redjeno
belirtili 1. odredjen; - tamlama gram.
ne-
odredjeni izafet, odredjeni genilivni odnos
2. simptomatican
belirtisiz neodredjen; - tamlama gram.
de- neodredjeni genilivni odnos, neodredjeni
izafet
belirtme 1. odredjenje, determinacija;
definicija 2. gram. odreditelj, determinans;
- grubu genilivni odnos; ct. tamlama; -
sıfatı odredjeni pridev; - vurgusu logicki
akcenat
belirtmek ak. 1. ca us. od belirmek 2.
odrediti, rasjasniti; ustanoviti 3. mat. od-
rediti, oznaciti
belit (-ti) aksioma
belitsel aksiomski
bel kemiği (-ni) 1. anat. kicma, rtenjaca
2. tig. stozer
belki p. nozda, valjda, verovatno; - de
mozda cak 2. sta vise, cak, nego, no; o
saldırmak için değil, - kendini korumak
için davrandı ne da bi napao, nego je za-
uzeo stav da bi se branio
belkiJi 1. verovatan, mogu6 2. sumnjiv,
problemalican
belladonna bot. velebilje (Atropa)
bellek (-ği) pamcenje, secanje; - bo-
zuklukları (ili karışıklığı) med. pa-
ramnezija; - yitimi gubljenje pamcenja,
amnezija
belleksel mnemotehnicki
bellem sposobnost pamcenja

belierne 1. gl. im. od beliemek 2. abaj-
lija, cebe ispod sedla
beliemek 1 1. ak. Su) pamtiti; uciti na-
pamat 2. misliti, smatrati
bellemek2 agr. kopati, riljati
bellenmek pass. od beliemek
belleten bilten; naucni zbornik
belietmek caus. od beliemek
belli1 1. poznat, izvestan; cf. malum 2.
jasan, ocevidan, ocigledan 3. odredjen; -
başlı 1) poznat, istaknut, ugledan; zna-
cajan 2) odredjen 3) glavni; - belirsiz ne-
jasan, neodredjen; - beyan ocigledan; -
etll)ek otkriti, pokazati; izneti, saopstiti; n
etmeden neprimetno, krisom, kradom -
olmak pass. od - etmek
belli2 sa... strhkom; ince - tananog
struka, vitak, stasit
bellilik 1. odredjenost 2. jasnost, ocig-
lednost, ocevidnost 3. dija/. znak, oznaka,
obelezje
bellisiz 1. nepoznat, neznan 2. ne-
odredjen, nejasan 3. slozen, zamrsen, ne-
jasan (o reci i si.); kitnjast (stil)
bellisizlik 1. nepoznatost 2. ne-
odredjenost 3. nejasnost, nerazgovetnost
belsem v. balsam
bel soğukluğu (-nu) med. gonoreja, !ri-
per
bembeyaz beo belcat, beo kao sneg; -
etmek (o) beliti; - kesilmek (ili olmak)
prebledeti, biti bled kao krpa
bemol (-lü) muz. znak snizenja
ben1 ja; - - demek misiili samo na
sebe, biti sebican; - öldükten sonra taş
taş üstüne kalmasın posle mene potop!
- şahımı bu kadar severim vise od toga
ne mogu da se zrtvujem, vise nisam spo-
soban; - deki yara elde duvar deliği
pas/. tudja ruka svrab ne cese; - yaşta
mojim godina, u mojim godinama; -
benim
yoğum 1) ja nisam ovde, nema me 2)
nemarn nista s tim, ne racunajte na mene!
ben2 mladez; pega (na kozi)
ben3 dijal. mamac, meka (za ribe i si.)
benat (-tı) a. - ı Havva zene, Evine
kceri
benbenci uobrazen, ohol, nadmen; sa-
moljubiv; tası
bence po meni, po mom misljenju
benci egoista, sebicnjak, samozivac
bencil sebican, samoziv; cf. hodbin
bencileyin kao ja, slicno meni
bencilik 1. egoizam, sebicnost 2. sa-
moljublje, egelizam
benç (-ci) bot. bunika (Hyoscyamus
niger)
bende p. sluga, rob; - niz vas pokorni
sluga, ja
bender p. 1. morska luka 2. trgovacki
grad, trgoviste 3. mor. sidriste, kotviste
benek (-ği) mrlja, fleka, pecat; pega; - ·
- u mrljama, u flekama; u pegama, pegav
beneklemek ak. umrljati, uflekati
beneklenmek 1. pass. od beneklemek
2. isarati se pegama
benekleşmek refl. od beneklemek
benekli mrljav, flekav, poprskan;
pegav; - ballıbaba bat. mrtva kopriva (La-
mium maculatum); - sırtlan zoo/. hijena
pegava (Hyaena crocuta); - yılanyastığı
bot. kozlac (Arum maculatum)
bengilemek ak. ovekoveciti; ct. ebe-
dileştirmek
bengilik 1. vecnost; ct. ebediyet 2.
besmrtnost 3. beskrajnost, beskonacnost
bengi su (-yu) zivotvorna voda, voda
zivota
benim gen. od ben; - gibi kao ja; -
129
benimki
için za mene; - le sa mnom
benimki moj (moja, moje); - ler moji
benimsernek ak. 1. prisvajati; prisvojiti
2. usvojiti, primiti, prihvatiti 3. polagati
pravo, pretendovati na ..4. identifikovati, iz-
jednacavati; asimilovati
bensinrnek pass. ad benimsernek
benimsetmek caus. od benimsernek
beniz (-nzi) boja lica, ten; - atmak
(ağarmak ili açmak) pobledeti, prebledeti;
- i bozurmak v. - i solmak; - inde kan
kalmamak pobledeti kao krpa; ostati bez
kapi krvi (o licu): - i sararmak prebledeti,
izgubiti boju; - i solmak pobledeti, uvenuti
(od bolesti); - i uçmak v. - i atmak
benli1 sa pegama (na licu), pegav
benıı2 v. senli -
benlik 1. licnost, individualnost, ka-
rakter (pojedinca); - inden çıkmak pro-
meniti karakter, ne liciti na sebe; - Jki-
leşmesi psih. deljenje (cepanje) licnosti; -
yitimi gubljenje licnosti, depersonilizacija;
- yitirmek izgubiti licnost (individualnost)
2. ponos, gordost; milli - nacionalni
ponos 3. pej. oholost, arogantnost; - da-
vası egoisticnost, egocentricnost; - da-
vası güden egocentrik; - davasında
olmak ponasati se egocentricno
benlikçi egoista. sebicnjak; egocentrik
benlikçilik egoizam; egotizam; ego-
centrizarn
bent (-di) p. 1. bent, ustava; brana, gat
2. arh. knjiga, sveska, svezak 3. arh. cvor,
uzao 4. sastavak, karika 5. arh. novinski
clanak 6. /it. strofa 7. arh. paragraf (za-
kona) 8. lanac, okovi 9. novi red, alineja
1O. /it. distih (pes me)
benzemek dat. liciti, nalikovati, biti sli-
can, podsecati na ... ; bu, bir şeye ben-
zemiyor ovo ni na sta ne lici; o, babasına
benziyor on lici na oca; ümit kesmişe
benziyor cini se da je izgubio svaku nadu,
130
izgleda da je ocajan
benzer 1. mat. slican 2. slican, nalik
na ... ; - ini yapmak podrazavati, imitirali
(stil i si.); buna - slicno tome
benzerlik 1. slicnost; analogija 2. biol.
mimikrija
benzersiz jedinstven, necuven
benzeş analogan, slican
benzeşim analogija, slicnost
benzeşimli slican po zvucnosti (o re-
cima)
benzeşlik slicnost
benzeşme gram. asimilacija, jed-
nacenje; gerilek - regresivna asimilacija;
ilerlek - progresivna asimilacija
benzeşmek sliciti, naliciti (jedno na
drugo)
benzeşmezlik gram. disimilacija
benzeti 1. poredjenje, komparacija 2.
kopija, imitacija (u slikarstvu)
benzetilmek pass. od benzetrnek
benzetrnek 1. caus. od benzemek 2.
ak. dat. nalaziti slicnost s kime 3. ak. dat.
(po) brkati, zameniti (lica), mesati; onu
arncana benzettim pobrkao sam ga sa
tvojim stricem 4. dat. praviti imitaciju, pod-
razavati kome 5. ak. pokvariti, upropastiti,
unistiti; kızım bütün bebeklerini benzetti
moja devojcica je pakvarila sve svoje lutke
6. ak. arg. izmlatiti, izlemali
benzeyiş slicnost
benzin benzin; - çakmağı upaljac na
benzin: - çeki benzinski cek; - deposu 1)
benzinska stanica 2) rezervoar za benzin
(automobila); - istasyonu benzinska sta-
nica; - samıcı benzinska cisterna
benzinci prodavac benzina; radnik na
benzinskoj stanici
benzoi hem. benzel

beraat (-tı) v. beraet
beraber p.-1 zajedno, u drustvu; - inde
sa sobom; u drustvu, u pratnji; - inde
almak poneti sa sobom; lstanbul'a son
gidişimde - imde eşim de vardı prilikom
mog poslednjeg odlaska u Istanbul sa
mnom je bila i moja supruga; - düşüp
kalkmak zajedno ziveti; bununla - ipak, i
pored toga ll jednak, na istom nivou;
ravan; - e bitmek 1) zavrsiti se nereseno;
izjednaciti se (o rezultatu u igri) 2) zavrsiti
se u isto vreme; - kalmak sp. igrati ne-
reseno
beraberce zajedno, zajednicki, ko-
lektivno
berabere djus, izjednacenje (u tenisu)
beraberlik 1. zajednicko zivljenje, za-
jednistvo 2. solidarnost, uzajam'r:ia pomoc,
saradnja 3. sp. neresena igra; neresen
ishod; - le bitmek zavrsiti se nereseno
beraet (-ti) a. 1. jur. oslobodjenje od
optuzbe; - etmek biti oslobodjen, izaCi
cist; - kararı jur. oslobadjanje, os-
lobadjajuca presuda; - kazanmak v. -
etmek 2. jur. nevinost, nepostojanje kri-
vice; - i zimmet oslobodjenje od od-
govornosti
berat (-tı) a. 1. ist. dekret, ukaz (sul-
tanski) 2. povelja (o odlikovanju, patentu i
si.)
berbat p. 1. los, rdjav; ruzan; bugün
hava çok - danas je vreme veoma ruzno
2. razoren, unisten; zapusten 3. necist,
prljav, umazan; -etmek 1) zaprljati, uma-
zati 2)unistiti, razoriti, upropastiti; - olmak
pass. od - etmek
berbatlık 1 . necistoca, prljavstina 2. ra-
zorenost; pustos
berber berberin, brijac, vlasuljar; -
dükkanı berbernica, brijacnica
Serberi Berber
berberice berberski jezik
beri
berberlik berberski zanat
bere 1 1. oziljak, brazgotina, ra ni ca 2.
modrica, masnica
bere2 bereta
bereket (-ti) a. 1. bericet, obilan rod,
izobilje, rodna godina; 2. sreca, bla-
gostanje; - versin! na zdravlje, bog vam
dao dobro! (govori prodavac kupcu pri pri-
manju novca) - versin ki srecom, na
srecu o - boynuzu arhit. rog izobilja; - de-
nizi astr. More plodnosti (prostrana rav-
nica na Mesecu)
bereketli 1. plodan, rodan, izobilan; -
mahsul plodna letina 2. blagodatan, bla-
gotvoran; - yağmur blagodetna kisa; -
ola (ili olsun) 1) ·na zdravlje! neka je sa
srecom! 2) srecan bericet! dobru letinu!
(zelja koja se iskazuje pri skupljanju letine)
bereketsiz 1. neplodan, nerodan 2.
neblagotvoran
bereketsizlik 1. neplodnost, nerodnost
(zemlje) 2. neblagotvornost
berelemek ak. ogrepsti, napraviti braz-
gotinu (oziljak) 2. nagnjeciti, napvaviti
mas nicu
berelenmek pass. od berelamek
bereli1 1. sa brazgotinom, oziljkom, ra-
nicom 2. s modricom (masnicom)
bereli2 s beretkom
bergamot (-tu) bot. bergamota (Citrus
bergamia); - yağı bergamotsko ulje
bergüzar p. suvenir, mali poklon; cf. ar-
mağan
berhane p. veliki han, karavansaray
berhava p.-a. - etmek dici u vazduh,
razneti;· - olmak propasti; bütün emekleri
- oldu svi njegovi napori su propali
beri 1 ova (bliza) sırana ll s ove strane;
- gel pridji! dodji biizel suyun - yakası
bliza obala reke lll post. sa abi. od, vee;
beş günden - vee petdana; o günden -
131
 beriberi

od onog dana; öteden - odavno, od- os im dve tri :!emlje

vajkada
bertik (·ği) 1 udaren, povredjen ll v.
beriberi med. beriberi • (vrsta avi- be,re1
'\ taminoze)
bertilmek ret/. pass. od hertmek
beriki (-ni) ovaj; blizi; -taraf ova (bliza)
bertmek (-er) ak. 1. iscasiti, uganuti 2.
sırana
pcımodreti
(od hladnoce)
beriljum hem. berilijum
berut (-du) zool. som (Silurus glanis)
berjer meka, postavljena stolica
berzah a. 1. geog. zemljouz, prevlaka;
ber1 (-ki) a. munja; ct. yıldırım cı'. kıstak
2. medjuvreme, interval 3. fig.
hezdan,procep; skripac
ber2 cvrst, solidan, izdrzljiv; ct. sağlam
besbedava potpuno besplatno, ba-
berkarar p-a. 1. odlucan 2. cvrst, pos-
çıatelno
tojan, stabilan, lrajan; - olmak trajati; pro-
duzavati, nastavljali se besbelli jasno, svakako, bezbeli, na-
ravno, bez sumnje
berkelyum hem. berklijum
besbeter sasvim los, najlosiji
berkinmek ojacı;ı,ti, dobiti snagu; ucvr-
stiti se, konsolidovati se beselernek v. eseremek
berkitmek ak. ojaea (va) ti, utvrditi, besermek v. eserrnek
ucvrstiti, konsolidovati
besi 1. hranjenje, ishrana; tovljenje;
berklik 1. cl(rstina, jacina, izdrzljivost kljukanje; - ye çekmek (ili koymak) hra-
nrii'i; gojili, tovili; kljukati; aşırı - preh-
bermutat p.-a. po obicaju; obicno, uo-
ranjivanje; preterano kljukanje 2. arlıit.
bicajeno
ı:ııınetak; punjenje (praznina izmedju dva
berrak a. t. cist, svetao, prozracan, l<a:mena ili dve daske)
bistar; vedar (dan, vrem~ i si.) duru, şeffaf
besi doku (-su) bot. endosperm
2. cist, lep, prijatan (gias) 3. tig. jasan, cist;
iskricav besili uhranjen; ugojen, utovljen
berraklaşmak ROSiati cist (svetao, besin hrana; ct. gıda
prozracan), razbistritt se; razvedriti se
besinli hranljiv
berraklaştırmak; caus. od ber-
besi örü belancevina, albumin
raklaşmak
b~ısi suyu (-nu) bot. biljni sok
berraklık jasnos.t, prozracnost, pro-
vidnost, bistrina; sjaj be.sleme 1. hranjenje, ishrana; izd-
r:lavarıje,negovanje; sosyal - drustüvena
berri a. suvoı:emni, kopneni; kon-
ishrana 2. vaspitanik, sticenik; posvojce,
tinentalan; cf. karasal
posinak (pocerka) 3. teh. oslonac, podloga
bersöz muz. uspavanka 4. teh. napajanje (masine) o - gibi (ili kı­
lıklı) aljkava, neuredna, lose odevena
bertaraf p.-a. 1 sklonjen na stranu, od-
(zena, d evojka)
lozen; uklonjen, odstranjen; - etmek 1)
skloniti, odloziti 2) udaljiti, odstraniti; latife besle rnek ak. 1. hranili 2. gojili, tavili
ı; - ı salu na stranu! - olmak pass. od - (stoku); kljukati (zivinu) 3. izdrzavati;
etmek ll sem, osim, izuzev; iki üç ülke - Erdem nek başına ailesini besliyor

132

Erdem sam izdrzava porodicu 4. gajiti, ne-
govati; at - gajiti konje 5. fig. gajitu (u
sebi); negovati, pothranjivati; hayal -
pothranjivati mastu; kin - gajiti mrznju;
ümit - gajiti nadu 6. teh. napajati (masinu)
7. teh. pojacavati, podupirati; nabijati; po-
puniti
beslenen psih. postojan, istrajan, ne,
pokolebljiv
beslenme hranjenje, ishrana
beslenmek pass. refl. od beslemek
besietmek caus. od beslemek
besleyici 1 1. hranljiv 2. probavni:
kanal probavni kanalll hranilac
besleyiş nacin ishrane
besli v. besili
besmete a. is/. formula bis-
millahirrahmanirrahim (u ime milostivog i
milosrdnog Alaha); - çekmek (ili okumak)
izgovarati formulu besmete
besmetesiz nevaljalac, kopile (o lose
vaspitanoj deci)
bespaye p. bot. sladi6, slatka paprat
(Polypodium vulgare
beste p. muz. kompozicija; arija, me-
lodija; - bağlamak kamponovali 2. tema,
motiv
besteel kompozitor
bestecilik umetnost komponovanja
bestekar p. v. besteci
bestelemek ak. 1. komponovati, pisati
muziku 2. prekomponovati, staviti u note,
uglazbiti (stihove)
bestelenrnek pass. od bestelemek
besteli kamponovan
beş 1 . pet; - te bir jedna petina; - 1 bir
arada (ili - i bir yerde) v. beşibirlik; -
duyguUar pet cula; yüzde - pet posta
(5%) 2. broj pet, petica o - aşağı - yukarı
beşinci
ruka ruci! dogovoreno! (nakon pogodbe);
- aşağı - yukarı gezmek hodati tamo-
amo, tumarati; - aşağı - yukarı uyuşmak
pogadjati se uz uzajamne ustupke; - -
dökmek tiho plakati, jecati; - on malo,
neznatno; - para sitnica, bagatela; - pa-
raya almamak ne pridavati vaznost, ne
davati pet para; - para etmez bezvredan,
ne vredi prebijene pare; /-ı/ - paralık
etmek poni:Zavati, vredjati, sramotiti; · -
parmak bir değil (ili olmaz) svijudi su raz-
liciti;ni pe( prstiju ruke ne mogu biti kao
jedan; Yıldız arg. "peskir", ho-
moseksualac
beşaret (-li) a. 1. radosna vest, dobar
glas; ct. müjde 2. ruzna stvar, nakaza. ru-
goba
beş bıyık (-ğı) krupna musmula
beşer1 po pet; - tane kitap po pet knji-
g::ı
beşer2 a. covek;
ljudski rod, co-
vecanstvo; - hakları
ljudska prava; -
şaşar covek uvek moze da pogresi; ljuds-
ki je gresili
beşere a. 1. anat. epiderm, pokozica 2.
bot. kutikula, kozasla opna
beşeri a. ljudski; antopoloski; - ilimler
humanisticke nauke
beşeriyet covecanstvo, ljudski rod
beşgen geom. petougao; petougaonik
beşibirlik pet zlatnika u niski (:Zenski
nakit)
beşi k (-ği) 1. kolevka, besika; fig. ko-
levka; - kemer arhit. svod, luk; - kertiği
(ili kertme nişanlı) zarucena jos u ko-
levci;- örtü arhit. sedlast krov; - salıncak
ljuljaska; - sallamak fig. probdeti svu noc;
- ini saliadım sluzio sam mu od de-
tinjstva; - sandalye stolica za ljuljanje 2.
voj. Iate! topa 3. mor. gondola (broda)
beşikçi izradjivac kolevki
beşinci
peti; - kol peta kolona: - sapkı
sp. peta licna greska (u kosarci)
133
beşizi i
beşizli od pet delova, u pet delova; -
şamdan petokraki svecnjak
beşierne 1. gl. im. od beşiemek 2. muz.
kvintola
beşiemek ak. 1. delili na pet delova 2.
upetostruciti
beşli1 sastavljen od pet delova, od pet
komada ll 1. /it. narodna pesma sa sıro­
fama od pet stihova 2. petica (u kartama);
kupanın - si petica u hercu 3. muz. kvinta
beşlik 1. petak (novac od pet jedinica)
2. eelina od pet delova 3. arg. peder, "pes··
kir" o - sirnit gibi kurulmak (ili kasılmak)
razmelati se, pravili se vazan
beşme p. 1. tkanina od pet raznobojnih
pruga 2. nogari lkackog razboja
beş parmak (-ğı) zoo/. morska zvezda
(Asterias vulgaris)
beş parmak otu bot. petoprstica (po-
tentilla reptans)
beş pençe v. beş parmak
beş yüzlük (-ğü) novcanica od SOO. TL.
bet1 (-ti): - beniz boja lica, ten, püt; -i
benzi ağarmak (atmak ili uçmak) pob-
ledeti, prebledeti; - i benzi kalmamak iz-
gubiti boju; - i benzi kireç (duvar) ke-
silmek pobledeti kao krpa; - i benzi kül
gibi olm<Jk pobledeli, posiveti (od uz-
budjenja); - i benzi limon gibi olmak po-
zuleti kao limun; - i benzi ölüye dönmüş
dobio je mrtvacko bledilo
bet2 (-ti): - bereket izobilje,
gostanje
bet3 v. bed
beta bela (grcko slovo) o - ışınları fiz.
bela-zraci; - partikülü beta-ceslica
betatron fiz. betatron
beteremek v. etelemek. belelernek
beterrnek nar. drsko se ponasati. biti
grub
134
beter p. losiji, gori; - in - i najgori; - in
- i var od zlog ima goreg: - olmak po-
gorsa (va) ti se: Allah - inden esirgesin
(saklasın) neka bag sacuva od jos goreg!
beti 1. naCin 2. figura, oblik, linija (u sli-
karstvu i vajarstvu)
betik (-ği) napisana stvar, pismo; knji-
ga; spis
belilernek ak. ·ı. uobliciti, davati oblik 2.
ilustrovati. ukrasiti (tekst)
betili figurativarı (o slikarstvu); me-
taforican; simbelican
betim opisivanje, slikanje, prikazivanje;
cf. tasvir
betimlemek ak. opisivati, slikati
betimsel opisan, deskriptivan
betisel slikovit, figurativan
beton ı beton; - karıştırıcı mesalica
betona; - gibi veoma cvrst, etporan (o
stvarima) ll betonski, od betona; - direk
betonski stub; - levha betonska ploca; -
pist betonska pista; - yapı betonska
konstrukeija
betonaj betoniranje
betonarme armirani beton
betonarmeci barmirac belona
betoncu belonirac
betoniyer betonjera, mesalica belona
bevliye a. 1. uroloske bolesti 2. uro-
bla- logija
bevliyeci urolog
bey 1. gospodin; - im! (moj) gos-
podine! Ahmet Bey gospodin Ahmed 2.
gospodar, zapovednik, glava (plemena);
beg 3. as (u kartama); cf. birli v - armudu
kruska bergamota; - baba otac (i za os-
lovljavanje starijih ljudi); - gibi yaşamak
ziveti u izobilju
beyaban p. pustinja; ct. çöl.

beyan a. 11 . objavljivanje, izlaganje, iz-
nosenje; saopstenje 2. izjava; deklaracija;
cf. bildiri; - da bulunmak dati (zvanicnu)
izvaju; - etmek izjaviti; izneti, objaviti, sa-
opstiti 3. jasnost, jasan stil ll jasan, ocig-
ledan, razgovetan.
beyanat (-tı) a. izjava; üavni) nastup,
govor; cf. demeç; - ta bulunmak (ili -
yapmak) dati zvanicnu izjavu, dati sa-
opstenje
beyanname a.-p. 1. saopstenje, ko-
minike; deklaracija;manifest 2. carinska
deklaracija 3. proglas, objava; letak
beyaz a. ı beo; - adam belac, covek
bele rase; Evropljanin; - ırk bela rasa;
Beyaz Saray bela kuca ll 1 . bela mesto;
gözün - ı beonjaca; yumurtanın - ı be-
lance 2. prepis ucitko; - a çekmek (ili -
etmek) prepisati ucitko, napraviti cistu ko-
piju 3. arg. heroin; - çekmek uzimati he-
roin 4. muz. polovina note; cf. ikilik O -
altın platina; - ban otu bot. bela bunika
(Hyoscyamus albus); - bayrak bela zas-
tava; - bayrak çekmek predati se, istaci
belu zastavu; /-ı/ - a çıkarmak re-
habilitovati, opravdati; - çöpleme bot. ce-
merika (Verl!ftrum album); - geceler bele
noci; - harp hladni rat; - kabul blanko ak-
cep!; - karınca termit; - kitap "bela knji-
ga"; - yonca bot. bela detelina (Trifolium
repens); - zehir "beli otrov", marihuana; -
ın adı var, esmerio tadı (var) crnka je
ljupkija od plavuse beyaz eşya bele stvari,
bela tehnika
beyazımsı, beyazımtırak belicast, bel-
kast
beyazlanmak, beyazlaşmak (po) be-
leti, postali beo; beleti se, belasati se
beyazlaştırmak ak. belili
beyazlatma hem. belenje, .pre-
ciscavanje, rafinisanje
beyaztatmak ak. beliti; hem. pre-
ciscavati, rafinisali
beyin
beyazlık 1 . belina, beloca 2. bela boja,
belilo; svetlost (dana, zore)
beyaz perde a.-p. ekran (filmski)
beyaz peynir (beli) ovcji sir
beyefendi gospodin (uctiv nacin ob-
racanja)
bey erki aristokratija; aristokratizam
beygir p. 1. konj; - bakımı nega konja;
- gücü (ili kuvveti) fiz. konjska snaga 2.
uskopljen, ustrojen konj 3. komordzijski
konj 4. sp. konj (gimnasticka sprava) 5.
sah. skakac, konj
beygirci 1. uzgajivac konja 2. trgovac
konjima, dzambas 3. cuvar konja
beygircilik konjarstvo, gajenje konja
beyhude p. ı beskoristan, uzaludan ll
(ili - yere) uzalud, uzaman; cf. boşuna
beyin (-yni) 1. aoat. mozak; - büktümü
mozdana vijuga; - gangliyonu anat. za-
paljenje mozga; - kabuğu mozdana kora;
- kanaması izliv krvi u mozak; - ka-
rıncıkları anat. mozdane komorice, moz-
dane ventrikule; - omuritik sıvısı tecnost
kicmene mozdine; - sapları anat. moz-
dane peteljke; - sarsıntısı potres mozga;
- sektesi med mozdani udar, mozdana
kap; - sulanması med. razmeksavanje
mozga; - tavası kul. pecen mozak; - ya-
rımyuvarlarıanat. mozdane polulopte; -
zarı mozdanica, mozdani omotac; - zarı
iltihabı med. meningitis, zapaljenje moz-
dane opne 2. fig. pamet, razum; raz-
boritost, inteligencija; - im almaz oldu
stao mi je mozak, nista mi ne ide u glavu;
- i dağılmak oglupeti, pobenaviti; - im
durdu stao mi je mozak. nista ne shva-
tam; - ne girmernek ne shvatati, ne to-
kucivati: - e nakşetmek urezati se u
pamet. dobro zapamtiti O - atmak razjariti
se, rasrditi se; - i bulanmak 1) otupeti,
osamutiti se 2) predosecati zlo, slutiti; po-
dozrevati; - i delinmek pretrpeti sok, so-
kirati se; - edisi rad mozga; - patlamak
135
beyincik
razbijati glavu, naprezali se, razmisljati; - i
sulamak seniliti; (po)detinjiti; - i uyuşmak
v. - i bulanmak;- inden vurulmuşa dön-
mek zgranuti se, zaprepastiti se
beyincik (-ği) mali mozak
beyinli uman, pametan, razuman
beyinsiz fig. bez pameti, bez mozga,
glup, ogranicen
beyinsizlik ogranicenost, tupavost, tu-
poglavost
beyit (-yti) a. /it. dvostih, distih
beylerbeyi ist. beglerbeg (valije u Ru-
meliji i Anadoliji)
beylik ı 1. drzavni, erarski; - arazi
dr:Zavno dobro; - gemi 1) drzavni brod 2)
ist. ratni brod 2. stereotipan, sablonski,
konvencionalan; ll 1. begluk; kne:Zevina 2.
plemstvo, vlastelinstvo; - satmak izig-
ravati plemica; praviti se gospodinom 3.
maJo vojnicko cebe o - fırın has çıkarır
Jepo je ziveti na drzavnim jaslama; yiğitlik
vurmakla, - vermekle junak se postaje
borbom, plemic darivanjem
beylikçi ist. sef sultanske kancelarije
beynamaz 1. (covek) koji ne klanja 2.
fig. nemaran, nehatan, aljkav; - özrü ne-
ubedljiv izgovor, otrcano izvinjenje
beyneladale a. anat. intermuskularni,
medjumisicni
beyneimiJel a. milletlerarası
beynelmilelcilik v. milletlerarasıcılık
beynelmilelleştirmek ak.
ternacionalizovati
beysbol (-10) bezbol
beytullah a. 1. C,aba (u Meki) 2. meka
beytülmal a. am. drzavana blagajna
beyyine a. jur. svedoi':anstvo, dokaz;
cf. delil; - külfeti jur. teret dokazivanja
beyza a. jaje
136
beyzade plemic; aristokrat
beyzi a. ovalan
bez 1 ı 1. platno; bez, pamucno platno;
Amerikan -:- i amerikan, grubo platno; gaz
- i gaza; yelken - i jedrenina 2. krpa,
komad platna; - top krpenjaca (Jopta); toz
- i krpa za brisanje prasine 3. pola, od-
rezak tkanine; işaret (tanıtma, teşhis) - i
signalna zastavica ll platnen, od platna; -
bebek Jutka od platna; arg. danguba, bes-
poslicar; - pantalon platnene pantarone O
- i herkesin arşınma göre vermezler ne
moze svako po svojoj zelji da narusava
praliva
bez2 anat. zlezda; ct. gudde; dilaltı -
leri podjezicne zlezde; ekzokrin - eg-
zokrina zlezda; endoksin - endokrina
zlezda; göz yaşı - i suzna zlezda; iç -
leri zlezde s unutrasnjim Jucenjem; kalkan
- i tiroidna :Ziezda; kozalaksı - hipofiza;
ter - i znojna zlezda; tükürük - i plju-
vacna zlezda; yağ - leri Jojne zlezde
bezci v. bezzaz
bezdirici dosadan, nametljiv, nasrtljiv
bezdirme vrsta pljosnatog hleba
bezdirrnek ak. abi. dosadjivati, gnjaviti,
zamara li
beze 1 1. v. bez 1 2. otok zlezde
beze2 1. okruglica testa 2. vrsta kolai':a
(od belaneeta i secera u prahu)
bezek (-ği) ukras, ures; nakit
bezekçi 1. dekcrater 2. arh. zena koja
in- oblaci i ukrasava neveste
bezekli ukrasen
bezelernek dijaf. v. alay etmek
bezelernek bot. grasak (Pisum sa-
tivum)
bezemeci dekcrater
bezemek ak. ukrasavati, kititi; pej. (na)
kindjuriti
 bıkkınlık

bazen ukrasavanje, doterivanje, ulep-
savanje
bezeornek pass. refl. od bezemek
bezesten v. bedesten
bezgin mrzovoljan, ner spolozen, utu-
cen; apatican
bezginlik mrzovolja, neraspolozenje,
utucenost; apatija
bezik (-ği) darda (kartaska igra)
bezir (-zri) a. 1. arh. seme, zrno 2. (ili -
yağı) laneno ulje; - verniği firnajsozl od-
lanenog ulja; - isi mürekkebi kvalitetno
masti!ö (za kaligrafe)
bezirgan p. 1. arh. bazerdjan, trgovac
2. jevrejski trgovac 3. ulicni prodavac 4.
lig. 6ifta, si6ardzija
bezirganlık 6iftinski duh; gramzivost,
lakemost
bezrnek (-er) abi. smuciti se, razocarati
se, zasititi se cega; hayattan - zasititi se
zivota, smuciti se zivot, razocarati se u
zivot
gibi ostar; - gibi kesrnek fig. nestati, brzo
pro6i (o rani i sf.); - gibi saplanmak iz-
nenada ;E~ pojaviti, napasli (o bolu, pro-
badu); - ına güvenmek oslanjati se na
silu; - kemiğe dayanmak biti na kraju
strpljenja; - kinini kesmez posl. vrana
vrani oci ne vadi; - sırtı kadar vrlo malo,
neznatno (o pulu vremenu i sf.); - silmek
fig. zavrsiti posao; - yarası geçer (onu-
lur), dil yarası geçmez (onulmaz) pos/.
rana.od noza zarasta, rana od reci ne za-
rasta
bıçakçı 1. nozar 2. nozarski trgovac 3.
koljac, umica, krvnik
bıçakçılık 1. nozarski zanat, nozarstvo
2. nozarska trgovina, trgovine nozevima
bıçaklamak ak. ranili nozem, probosti
bıçaklanmak pass. od bıçaklamak
bıçaklı s nozem, naoruzan nozem; eli
- izgrednik, kavgadzija; kanlı - olmak biti
krvni neprijatelj
bıçaklık polica, kutija za kuhinjske no-
zeve

bezzaz· a. arh. manifakturista (pro- bıçkı 1. bickija, rucna testera; - tozu

izvodjac i prodavac manufakturne robe) piljevina, strugotina 2. saraeki no'z

bıcıl 1. anat. kolence, cukalj, skocna bıçkıcı testeras

kos! 2. piljci (vrsta igre) bıçkı evi strugara, pilana
bıcılgan 1 zagnojen, gnojav, nezaceliv bıçkıhane v. bıçkı evi
(o rani, povredi) ll vet. vlazni lisaj (bolest
bıçkın probisvet, !ola; mangup
konja)
bıcırgan teh. okrugla turpija, narezac bıdık 1. kratak i debeo; - parmak kra-

(za metale) tak i debeo prst 2. zdepast, dezmekast

(covek) 3. sitan (ob. za voce); - elma
bıçak (-ğı) noz; - ağzı (ili yüzü) secivo
sitna jabuka
noza; - ağzına yatmak podvrgnuti se
operaciji; - atmak probosti, zariti noz; /-al bı kılmak ab/. bez/. pass. od bıkmak

- çekmek potegnuti noz; - kini noznica, bıkıntı odvratnost; dosada, zlovolja

kanija; - sırtı 1) tupa strana noza, teluce ca ma
2) opasno mesto; . opasno stanje; - yeri
bıkkın umoran, sit zivota; zgadjen, de-
oziljak, brazgotina (od noza); aşı - ı ka-
gutiran
lemarski naz; tıraş - ı nozi6 za brijanje;
zile! o - ın ağzında olmak biti u opasnom bıkkınlık dodijalost; odvratnost, gnu-

stanju; - - a gelmek tu6i se nozevima; - sanje, gadjenje; - vermek izazvati gnu-

137
bıkmak

sanje (odvratiıost) stvari cu poveriti !ebi 9. ak. ostaviti koga

bıkmak (-ar) ab/. osecati odvratnost,
da ponavlja razred; öğretmen üç çocuğu
bıraktı ucitelj je !roje dece ostavio da po-
gnusati se; dodijati, dozlogrditl; fig. biti sit,
prezasiti se; bıktım senden sit sam te! navljaju 1 O. .ak. dat. zavestati, ostaviti;
smucio si mi se bütün malını üniversiteye bıraktı citavu
svoju imovinu zavestao je univerzitetu 11.
bıktırıcı dosadan, nesnosan, nametljiv ak. osloboditi, pustiti; serbest - pustiti na
bıktırmak ak. abi. izazivati odvratnost; slobodu, osloboditi 12. otpadati, od-
dosadjivati lepljivati se; masanın kaplaması bı­
rakmış furnir stola se odlepio 13. ak. po-
bıldır (od bir yıldır) prosle godine, lane
pustati, davati slobodu; küçük çocukları
bıldırcın zoo/. prepelica (Coturnix co- bırakmaya gelmez ne valja napustati
turnix) O - fırtınası oluja s pocetka sep- malu decu o bir tarafa - ne pridavati zna-
tembra; - gibi loptica (punacka zena); - caj; ne uzimati u obzir; geride - preci, pre-
otu bot. jedic (Aconitum) vazici; meydan bırakmamak ne dati pri-
bıllık; - - punacak, jedar, nabijen; - - liku; yüzüstü- zanemariti, napustiti
dolaşmak gegati se bıraktırmak caus. od bırakmak

bıngıl; - - 1. v. bıllık bıllık 2. sipak, bıyık (-ğı) 1. brk(ovi); - bırakmak (ili

rastresit, rnek (puding i si.)
bıngridak (-ğı) 1 1. anat. meko teme (u
novorodjenceta) 2. punacak, debeljuskast
(ob. za dete, zenu} ll zivahan, bodar, ok-
retan
bmgıldamak lako podrhtavati, lelujati
se, igrati
bırakılmak pass. od bırakmak
bırakışma primirje; cf. ateşkes
bırakışmak sklopiti primirje
bırakmak 1. ak. dat. pustiti, ostaviti;
mektubu masanın üstüne bırakınız os-
tavite pismo na stolu 2. ak. dat. staviti,
smestiti; kağıdı çantarnın üstüne bırak
stavi papir na moju torbu 3. ak. dat. od-
loziti, odgoditi; bugünkü işini yarına bı­
rakma ne ostavljaj danasnji posao za
sutra 4. ak. pustati, negovati (brkove,
bradu) 5. ak. ostaviti, napustiti; prekinuti,
prestati; sigarayı - ostaviti pusenje 6. raz-
vesti se, napustiti (bracnog druga); - ka-
rısını - napustiti zenu 7. ak. dat. de-
ponovati; predati; mektubu postaya -
predati pismo na postu; parayı bankaya -
uloziti novac u banku 8. dat. ak. ostaviti,
poveriti kome; eşyayı sana bırakacağım
salmak) pustati brkove; - ı teriemek iz-
bijati, iıicati (o brkovima) 2. bot. vitica,
vreza, rasljika o - altından potajno, kri-
som, kradimice; - altından gülrnek kri-
som se smejati; /-ın/ - ını balta kesmez
olmak dizali nos, praviti se vazan; - bur-
mak (ili bükmek) 1) uvijati brkove 2) aro-
gantno se ponasati 3) udvarati se (de-
vojkama, zenama); - ları ele almak
sazreti, zamomeili se; - falı ile meşgul
olmak sukati brkove (razmisljajuci); /-ın/ -
ına gülrnek smejati se kome u brk, praviti
smesnim, otvoreno se narugfivati; - ını
silmek dobiti brkove, postali brkat
bıyıklı s... brkovima, brkat; kı ranta -
sedih brkova, belobrk O - ya piyaz ver-
mek arg. biti u dobrim odnosima s plo-
icijom
bıyıklı balık (-ğı) zool. mrena (Bartus
fluviatilis)
bıyıksız bez brkova, cosac
bızbız muz. mala palica (za bubanj)
bızdık (-ğı) nar. klinac, klinja, svrca
bızır a. anat. klitoris, drazica
biber bol. 1. biber (Paper nigrum); -

138

ağacı biberovo drvo (Schinus); /-al -
etmek zabiberiti, staviti biber; - tanesi
zrno bibera 2. paprika (Capsicum); - dol·
ması kul. punjena paprika; - turşusu pap-
rika u tursiji; acı - ljuta paprika; kırmızı -
aleva paprika
biberiya bot. ruzmarin (Rosmarinus of-
ficinalis) ·
biberiemek ak. 1 . zabiberiti 2. ak. dat.
fig. podstrekavati, nagovarati, podbadati
biberli 1. zabiberen, zacinjen biberom
2. fig. papren, preskup
biberon boca sa cuclom (za hranjenje
odojcadi)
bibi nar. 1. tetka (oi':eva sestra) 2.
zema, domacica
bibliyofil bibliofil
bibliyograf bibliograf
bibliyografi v. bibliyografya
bibliyografik bibliografski; - birlik bib-
liografska jedinica; - forma format; -
künye bibliografski opis, bibliografska
deskripcija
bibliyografya bibliografija
bibliyoman biblioman
bibliyomani bibliomanija
biblo sitan ukras, drangulija
biçare p. jadan; sirot, ubog; bes-
pomocan; ct. zavallı
biçarelik beda, bespomocnost, bez-
nadesnost
biçer bağlar agr. (snopo) vezacica
biçer döğer arg. kombajn
biçilmek pass. od biçrnek O biçilmiş
kaftan pogodan, dusu dao za .. ; bu iş
senin için biçilmiş kaftandır ovaj posao
je kao porui':en za tebe
biçim 1 . rezanje, sei':enje 2. zetva;
vreme zetve 3. oblik, kroj (odela); ceketin
bidayet
- ini beğenmedim nije mi se dopao kroj
sakoa 4. oblik, forma; vid, nacin; stil; -
almak dobiti oblik, poprimiti vid; /-ı/ - e
koymak (ili sokmak) dati odredjen oblik,
urediti, uoblii':iti; - vermek uoblii':iti 5. til.
forma 6. gram. oblik; olumsuz - odrecni
oblik o - ine getirmek naci zgodnu pri-
liku, iskoristiti povoljan trenutak; bu ne -
iş! kakav je to nai':ini! bu ne - şey? kako
to?
biçim bilimi biol. morfologija
biçimci formalista
biçim birim morfem
biçimcilik til. formalizam
biçimlendirmek ak. oblikovati, uoblii':iti
biçimtenrnek oblikovati se, dobiti formu
biçimli lepog oblika, prikladan, ukusan
- bacaklar lepe noga; - vücut lepo telo
biçimsel 1: formain i; formalistii':ki 2.
geom. prizmatii':an
biçimsiz 1. neprikladan, neskladan, be-
zoblii':an; lose skrojen 2. nemio, nep-
rijatan, los; - haber neprijatna vest; - söz-
ler ruzne rei':i
biçimsizlik bezoblii':nost, amorfnost;
neskladnost
biçki krojenje; kroj; - evi krojai':nica; -
yurdu skola krojenja i sivenja
biçkici krojai':; krojai':ica, svalja
biçme 1. gl. im. od biçrnek 2. geom.
prizma 3. kosidba 4. arhit. ötesan grad-
jevinski kamen 5. rezana gradja (drvena)
biçrnek (-er) ak. 1. se6i, rezali 2. krojiti
3. zeti; kositi; fig. kosili (mitraljezom, ma-
sinkom) 4. postaviti, odrediti (cenu i si.)
biçtirrnek caus. od biçrnek
bid'at (-ti) a. 1. novina, novotarija 2.
jeres, otpadnistvo, krivoverstvo
bidayet (-ti) a. pocetak; ct. başlangıç; -
mahkemesi jur. prvostepeni sud
139
~~
:P l 'bidon

bidon bidon bildirilmek pass. od bildirmek

bittek (~ği) bittek bildirim v. bildiri
bigami bigamija bildirişim komunikacija cf. iletişim
bigayrihakkın a. bespravno; nep- bildirişmek s ile obavestavati se (uza-
ravedno jamno)
bigudi kovrdzaljka (za kosu) bildirme gl. im. od bildirmek; - kip~
bigünah p. v. günahsız gram. indikativ
b1haber p.-a v. habersiz bildirmek ak. dat. izvestavati, saops.
bihuzur p-a v. huzursuz stavati; objaljivati; proglasiti, obznaniti; voj.
raportirali
bikes p. 1. osamljen, sametan 2. bes-
pomocan bile 1 1. cak, sta vise; o beni - aldattı
on je cak i mene obmanuo 2. arh. za-
bikeslik 1. osamljenost, osama 2. bes-
jedno; seninle - çalışacağım radicu za-
pomocnost
jedno s tobom
bikini bikini
blle2; - - svesno, namerno; Ahmet
bikir (-kri) a. 1. devicanstvo, cednost, bunu - - yaptı Ahmed je to namerne uci-
cistota; /-ın/ - ini izale etmek lisiti ne- nio
vinosti 2. devica, nevina devojka
bileği bilegija, brusilo; ostracke pribor;
bilabel a. besplatno, ·bez nakmtde - çarkı tocilo; - demiri kasapska ostrilica
bilafasıla a. neprekidno, neprestano nozeva; - taşı brus, kamen za ostrenje

bilahara a. kasnije, docnije bilek (-ği) 1. anat. koren sake, pred-

rucje, rucni zglob; - gücü (ili kuvveti) 1.
bilaistisna a. bez izuzetka
snaga ruke 2) fig. fızicka snaga; - saati
bilakis a. obratno, suprotno; miprotiv rucni sat 2. zool. anat. putiste, kicica (kod
bilanço bilans; - yapmak sastaviti, kopitara) ~ - inde altın bilezik olmak
napraviti bilans imati unosan posao; - gibi (kadar ili ka-
lınlığında) bujan (o kosi, vodi i si.); - ine
bilardo bilijar; - masası bilijarski sto; -
güvenmek uzdati se u sopstvene snage;
sopası tak, bilijarski stap
- yapmak obarati ruke (uz oslonjene lak-
bilasebep a. v. sebepsiz tove)
bilateral bilateralan bileklik rucni zastitnik (u sportu)
bilavasıta a. neposredno, direktno; cf. bilelik dija!. pratnja, svita
dolaysız
bilem dijal. v. bile 1
bilcümle a. svi; sve; sasvim, potpuno u
eelini bilemek ak. (na) ostriti; brusiti; diş -
fig. ostriti zube, naostriti se
bildik (-ği) 1poznat ll poznanik
bilenrnek pass. od bilemek
bildirge 1. (pismeno) saopstenje; cir-
kular 2. proglas, obznana birleşen fiz. komponenta

bildiri 1. saopstenje, kominike; ortak - bileşik (-ği) 1 slozen, sastavljen; sdru-

zajednicko saopstenje 2. referat (naucno) zen; - faiz sfozeni interes, interes na in-
saopstenje; bilimsel - naucno saopstenje teres; - fill gram. sastavfjen glagol; - göz

140.
 bilinçli

biol. facetno, mrezasto oko; - kesir mat. vestenost 2. lazna ui':enost, nadriui':enost;
mesoviti razlomak ll hem. jedinjenje, spoj - satmak (ili taslamak) izigravati ui':enöst,
praviti se ui':enim
bfleşim hem. jedinjenje, spoj; cf. terkip

bileşke fiz. rezultanta cf. muhassala bilgilendirmek caus. od bilgilenrnek

bilgilenrnek sticati znanje
bileşmek hem. spajati se, sjedinjavati
se bilgili ui':en, obrazovan; obavesten
upucen; informisan
bileştirici mesalica; mutilica, mikser
bilgilik 1. dijal. znak, oznaka, obelezje;
bileştirrnek ak. sastavljati, spajati; sje-
cf. nişan 2. enciklopedija
dinjavati
bilgin ui':enjak, naui':nik
bilet (-ti) 1. karta, ulaznica; - gişesi bi-
letarnica; - kesrnek izdavati karte; aylık - bilginlik ui':enost
mesei':na karta; tam - puna, cela karta; bilgisiz neuk, neobrazovan; neupucen
uçak - i avionska karta 2. (ili piyango - i)
loz, srecka bilgisizlik neznanje, neukost, ne-
obrazovanost, neupucenost
biletçi 1. biletar 2. kondukter
bilhassa a. naroi':ito, specijalno; cf.
biletmek caus. od bilemek özellikle
bileyici ostrai': bili V. bilgi
bilezik (-ği) 1. narukvica, grivna 2. teh. bilik (-ği) ostroumnost, inteligencija;
metaini prsten, muf; obrui':; kuyu - i bu- pronicljivost
narska ograda 3. arg. "narukvice", lisice
bilim nauka, znanost, znanje; - adamı
bilezikleme 1. stavljanje prstena na naui':nik, i':ovek od nauke; - dalı (iki kolu)
nogu ptice 2. teh. stavljanje prstena, ob- naui':na grana; doğa - leri prirodne
rui':avanje nauke; toplumsal - ler drustvene nauke
bilfarz a. pretpostavimo; na primer bilimcilik 1 . naui':nost, ucenost 2. fi/.
bilfiil a. u stvar_i; istina, de facto pozitivizam

bilge 1. mudrost 2. ucenost bilimsel naui':ni; - araştırmalar naui':na

istrazivanja; - sosyalizm naui':ni so-
bilgi 1 . mudar, pa metan 2. ui':en cijalizam
bilgelik 1. znanje, obavestenost, upu- bilimsiz 1. nenaui':an; - bir metot ne-
cenost; - edinmek saznati, obavestiti se naui':ni metod 2. nepismen, neobrazovan
2. nauka; anlam - si semantika ; harp -
si vojna nauka; tabiiyat - si prirodopis 3. bilimsizlik 1. nenaui':nost 2. ne-
fil. spoznaja, saznanje; - kuramı epis- pismenost, analfabetizam
temologija; gnoseologija 4. shvatanje, po- bilinç (-ci) psih. svest, razum; saz-
imanje nanje, spoznaja
bilgicilik sofizam bilinç altı (-nı) psih. 1 podsvet ll pods-
vestan
bilgiç (-ci) 1. ui':en, potkovan 2. iron,
koji izigrava ui':enost, koji uobrazava da je bilinç dışı nesvestan, nehotii':an
uce n bilinçli şvestan; hotimii':an, nameran;
bilgiçlik ı . ui':enost; potkovanost, oba- razuman, razborit

141
bilinçsiz

bilinçsiz nesvestan; nehotican, na- cist, prozracan; - ses prijatan, (kristalno)

gon~ki,instiktivan cist glas; - suyu hem. kristalisana voda; -
şekli hem. kristalni oblik 2. kristal, kris-
bilinçsizce nesvesno, nehotice
talno staklo 3. min. gorski kristal, kremen;
bilindik mat. poznata vrednost cf. Necef taşı ll kristalan, od kristala
blllnemez fil. nespoznajan, nedostupan biiiCıri a. 1. kristalan, biljuran 2. cist,
spoznaji prozracan, kao kristal
bilinernezel til. agnostik billurlaşma kristalizacija; - kabı kris-
bllinemezcllik fil. agnosticizam; ct. talizator
laedriye billurlaşmak kristalizovati se
bilinen v. bilindik biiiCırlaştırmak ak. 1. kristalizovati 2.
bilinırciiik fil. gnosticizam fig. iskristalisati

bilinmedik mat. nepoznata velicina biilCıriu kristalan, kristalast; fig. bistar,

(vrednost) proziran

bilinmek pass. od bilmek biiiCırsu ı kristalast, kristaloidan, kris-

talne prirode; - mercek ocno socivo, leca
bilinmeyen v. bilinmedik
ll hem. kristaloid
bilinmez nepoznat, neizvestan
bilmece zagonetka (i fig.), enigma;
bilinmezlik nepoznatost, neizvesnost gibi konuşmak govoriti u enigmama
bilir kişi znalac, poznavalac, strucnjak, bilm~k (-ir) ak. 1. znati; - adınızı bi-
ekspert; specijalista; jur. vestak liyorum ja znam vase ime; Türkçe biliyor
musunuz? da li znate turski? 2. seeali se
bilir kişilik ekspertiza, vestacenje
koga; prepoznati, raspoznati; o kızın kim
billrlenmek ak. odavali utisak poz- olduğunu bildin mi? da li si se setio ko je
navaoca cega, C:i!"Jiti se znalcem ona devojka? 3. misliti, smatrati, verovati,
billsiz v. bilgisiz d..Zati za; onu dost biliyordum smatrao
sam ga za prijatelja; seni evlenmiş bi-
billsizlik v. bilgisizlik liyordum d..Zao sam da si ozenjen 4.
bilistisna a. ak.s izuzetkom, izuzev umeti, znati kako raditi; işini bilen bir
adam covek koji zna svoj posao 5. shva-
bilistifade a. ab/. koristeci se; bu ve-
titi, razumeti; annemin üzüntüsünü yüz
slleden - koristeci se ovom prilikom
lfadesinden bildim nespokojstvo moje
blllş 1. znanje, poznavanje, upu- majke shvatio sam po izrazu njenog lica 6.
cenost; kompetentnost 2. poznanik; pri- pamtiti, se6iati se; kendimi bildiğim gün-
jatelj den beri od dana kada znam za sebe; Iyi-
liğinizi biliyorum pamtim vasu dobrotu 7.
blllşmek s ile arh. upoznati se
pretpostavljati, naslucivati, nagadjati; evde
billtifak a. arh. jednoglasno, jed- olağanüstü bir durum olduğunu bildim
nodusno pretpostavio sam da je u kuci neobicna si-
bilkülliye a. sasvim, potpuno, u eelini tuacija 8. biti svestan cega; yaptıklarını
bilir misin da li si svestan onog sta si uci-
blllah, billahi a. tako mi boga! zaista!
nio? 9. ak. abi. smatrati, d..Zati od-
zbilja!
govornim; bu işi sizden biliyorlar vas
billur a. ı 1. min. kristal, biljur; - gibi d..Ze odgovornim za ovaj posao 10. na-

142

lazili prikladnim, smatrati pogodnim; siz
bilirsiniz kako vi smatrate, kako vi hacete
11. sa prosirenom osnovom glagola (-a, -
ya) obrazuje posibilitiv; gelebilmek moci
doci; görebilirim mogu da vidim O bil-
diğinden şaşmamak raditi po svom, ni na
kog se ne obazirarit; bildiğini okumak ra-
dili na svoju ruku, biti bandoglav; bildiğini
yapmak terali po svom, nikoga ne slusati;
bildiğini yedi mahalle bilmez ono sto on
zna, ne zna sedarn mahala (o prep-
redenom coveku); bilir bilmez ne znajuci
pouzdano; bilmeden, bilmeyerek nes-
vesno, nehotice; bilmem hangi neki, ne-
kakav; bilmem kim neko; bilmem nasıl
nekakav; bilmem ne nesto; nekakav; bil-
mem ne Işi varmış imao je nekakav
posao; haddini - v. had
bilmemezlik neznanje, neukost; - ten
gelmek (ili - ğe vurmak) praviti se ne-
vest, praviti se neuk
bilmez neznalica, neuk covek
bilmezlemek ak. praviti koga nez-
nalicom, predstavljati neznalicom
bllmezlenmek ak. praviti se nez-
nalicom (neupucenim)
bilmezlik v. bilmemezlik
bilmiş upucen, obavesten, potkovan;-
olmak biti obavesten (upu6en); çok -
lukav, snalazljiv
bUrnukabele a. 1. ·za, u zamenu; kao
odgovor; ct. karşılık olarak 2. i vama, ta-
kodje, na isti nacin (izrazava uzajamnost);
afiyetler olsun! - ! prijatno! i vama; ta-
kodje!
bllumum a. sve, u celini, odreda; uops-
te
bllvasıta a. posredstvom; posredno, in-
direktno
bilvesile a. uzgred, i ovom prilikom
bllye 1. loptica; kuglica, kliker; 2. (ili -
oyunu) igra klikera 3. te/ı. kugla (u kug-
bina
licnom lezaju i si.); -yatağı kuglicni lezaj;
- valfi kuglicni ventil 4. bilijarska kugla
bilyeli sa kuglom (loptom); - ma.fsal 1)
teh. loptasti zglob 2) anat. jabueasti zglob,
cas ka
bilyon bilian
birnana p. -a. v. manasız
birnarhane p. v. tırnarhane /
bin 1. hiljada; - lerce na hiljade 2. (ili -
bir) fig. veoma mnogo, bezbroj, ne-
izmerno, sijaset; - ı aşmak (ili geçmek)
biti mnogo, preobilovati; - bir ayak bir
ayak üstüne mnos™tvo sveta, velika
guzva; - bir bela ile (ili güçlükle) s ve-
likom mukom, uz velike muke, na jedvite
jade; - ı· bir· paraya 1) obilan, obilat 2)
budzasto, u bescenje 3) bezvredan o - de
bir veoma retko; - can lle od sveg srca; -
dereden su getirmek navoditi bezbroj do-
kaza (u çiiju opravdanja, ubedjivanja); -
gemle bağlamak strogo zauzdati, og-
raniciti slobodu; - işçi bir başçı hiljad rad-
nika, jedna glava (svakim poslom neko
mora da rukovodi); - işit bir söyle pos/.
hiljadu puta slusaj; jedrıom kazi; rec je
srebro, 6utanje je zlato; - nasihatten bir
musibet yeğdir posl. jedna rresre6a uci
boije od hiljadu saveta; - renge girmek
sluziti se svakovrsnim lukavstvima; - ta-·
rakta bezi olmak latiti se (odjednom) hil-
jade poslova; - in yarısı beşyüz eder
salj, nije vredno tolikog razmisljanja; dva i
dva su cetiri; - yaşa brava! ziveo hiljadu
godina!
bina a. 1. zgrada, gradjevina; gradnja,
gradjenje; - eteği osnova, temelj (zgrade);
- ettiren graditelj; fig. osnivac; - örtüsü
arhit. krovni materijal, pokrivka; - vergisi
porez na gradnju 2. fig. osnova, baza, te-
melj; - etmek 1) graditi, podizati 2) ba-
zirati, temeljiti, zasnivati na; tekiitinizi ne
üstüne - ediyorsunuz? na cemu zas-
nivate svoj predlog? 3. gram. glagolski
glagolski rod; cf. çatı 4. arh. gramatika
143
rrrı>
i 'ı
ı ı
/'
1
binaen
arapskog jezika
1 ı
binaen a. dat. sledstveno, shodno, na
osnovu .. , obzirom na; buna c- na osnovu
toga, stoga, sledstveno tome
binaenaleyh a. stoga, zbog toga, na to
binamaz v. beynamaz
binbaşı (-yı) major, komandant ba-
taljona; deniz - sı kapetan korvete
binbaşılık majorski cin; - a terfi etmek
unaprediti u cin majora
bin dallı purpurni sornot (ukrasen
srebrnastim ili ziainim ukrasom)
bindi podupirac, P,Otporanj; cf. destek
bindirilmek pass. od bindirmek; bin-
dirilmiş kıta (ili birlik) motorizovana je-
dinica
bindirme 1. gl. iin. ad bindirmek .2. utc)-
var, ukrcavanje; - ·istasyonu utovarna
stanica; - limanı voj. luka ukrcavanja; -
tertibati ure'djaji za utovar 3. · teh: prek-
lapanje 4. arhit. ispust, istureni dea zgra-
de; - balkonu istureni balkon 5. mor. za-
cepljivanje, zavranjivanje 6. sudar
(automobila, Vdzova i si.} O - atmak varali
'na kocki
b'r)dlrrııek 1. ak. .da,t. popeti; çocuğu
ata bindirdiler popeli su dete na konja 2.
ak. dat. utovariti, ukrcatL3. dat. sudarili se
(o vozilirna). 4. ak. t~h. preklapati, prek-
lopiti, preplitati 5. ak. arg. naruziti, izbrusiti,
okrpiti
binek (-ği) 1. jahaca zivotinja; - atı (ili
beygiri) jaha6i konj 2. voznja, prevozno
sredsto; - arabasıkocije,Jijake~;, 1 kola, ka-
ruca; - otomobili laki putnicki aulomobil
binek taşı (-nı) binjektas, kamen sa
koga se uzjahuje
biner po hiljadu
bini dijal. 1. penjanje, . uspınıanıe; uz-
jahivanje; bu hayvan "" ye gelmez (ili ya-
ramaz) ova zivotinja nije pogodna za ja-
144
hanje 2. letva, lajsna; sipka (prozora, vrata
i si.)
binici binjedzija, jahac, konjanik
binicilik 1. jahanje, vestina jahanja; -
kıyafeti jaha6e odelo; - okulu skola ja-
hanja; - sanatı vestina, umece jahanja; -
talim ve terbiyesi obuka jahanja 2. ja-
hacki, konjicki sport
binihaye p.-a. arh. beskonacan, besk-
rajan, bezgranican
binilmek dal. pass. bez/. ad binrnek
bininci hiljaditi
biniş 1. penjanje: ukrcavanje 2. jahanje
3. arh. konjicka odora 4. sirok ogrtac, bin-
jis
binişmek rec. ad binrnek
bi nit (-ti) 1. v. binek 2. dijal drveni kal up
(za hleb)
binlik 1. hiljadarka (novcanica ad 1000
T.L.) 2. boca (od tri litra)
binrnek (-er) dat. 1. penjati se, popeti
se, uspeti se na; ata - uzjahati konja; va-
pura - ukrcati se na brod; uçağa - u6i u
avion 2. pentrati se, verali se 3. poprimiti
nezeljen tok; iş fenaya (ili inada) bindi
stvar je krenula naopako 4. nalegati se,
preklapati se, naslanjati se 5. pove6avati
se, rasti (o cenama); kahveya yüzde kırk
bindi kafa je poskupela za 40 % O bindiği
dalı kesrnek se6i granu na kojoj se sedi;
dalına - zadirkivati, peckati; küplere - v.
küp
bin yaprak (-ğı) bot. hajducica, haj-
ducka trava (Achillea millefolium)
biperva p. neustrasiv, odvazan, smeo
bir 1. jedan 2. jedinica, broj jedan 3.
neki, jedan (neodredjen clan) 4. neko,
neki; günün - inde jednog (lepog) dana;
jednom, nekad 5. sam, jedini, jtıdinistven;
Allah - dir bag je jedan 6. sjedinjen, ne-
razdvojan; jednodusan; hep - iz .ay-
rılmayız stalno smo zajedno, ne razd-

vajamo se 7. jednak, isli, istovetan; bu va-
zoların ikisi de - dir ove dve vaze su iste
8. opsti, zajednicki; ct. müşterek; bizim
banyomuz - dir mi imamo zajednicko ku-
patilo 9. jedanput, jednom; cas ... cas;
sad... sad; - ona, - bana baktı cas je
pogledao njega, cas mene 1O. takav; ta ko;
- güzel ki tako lep da; - yoruldum ki
tako sam se umorio; ona - tuhaf baktı
tako cudno ga je pogledao 11. samo, je-
dino; her şey bitti, - bu kaldı sve je go-
tovo, samo je ovo ostalo; - o yapabilir to
moze samo on da uradi o - abam var ata-
nın, nerde olsa yatarım v. aba; - ağızda
od jednom, u isli mah; - ağızdan u jedan
glas, u horu; fig. jednodusno, slozno; -
ağızdan çıkan bin dile yayılır glas se
brzo §iri; - ala potpun, kompletan; - alay
mnostvo, sijaset (poslova i si.);- an evvel
sto pre, sto je moguce brze; - ara (za)
nako vreme; - araba tusta i tma, sijaset;
hrpa; ..., arada zajedno, u isto vreme, u isli
mah, jednovremeno; - aralık v. - ara; -
araya zajedno, skupno; - araya gelmek
okupiti se, sakupiti se; sastati se, sastajati
se, susretali se; .... araya getirmek sa-
kupljati, okupljati; sastavljati, zdruzivati -
arpa boyu yol gitmek veoma maJo preci,
maJo napredovati; - aşağı beş yukarı do-
laşmak svrljati, tmarati, ici tamo-amo; -
atım barutu olmak (ili kalmak) ostati vrlo
mala, ponestati (o sredstvima, novcu i si.);
- atıp iki vurmak jednim udarcem ubiti
dve muve; - avuç maJo, jedan pregrst; -
ayağı çukurda (ili mezarda) olmak jed-
nom nogom biti u grobu, zaci u duboku
starost; - ayak evvel v. - an ewel; -
ayak üstünde bin yalan söylemek pre-
terano Iagati; - azıcık, vrlo maJo, mrvica;
- baba dokuz eviadı besler, dokuz evlat
- babayı beslemez jedan otac hrani de-
vetoro dece, devetoro dece ne hrani jed-
nog oca; - bakışımil bat. monosimetrican,
nepravilan (o cvetu); - baltaya sap olmak
fig. zanimati se kakvim poslom; naci na-
mestenje; - bardak suda boğulmak fig.
stradati zbag sitnice; - bardak suda fır-
bir
tına bura u.casi vode; - başına (sasvim)
sam, bez icije pomoci; - baştan od-
jedanput, odjedared; - baştan - başa s
kraja na kraj. potpuno; - ben - (de) Allah
bilir samo bag i ja znamo; - e bin katmak
od komarca praviti magarca, pre-
uvelicavati; - e bin kazanmak steCi bas-
noslovnu imovinu, basnoslovno za-
radjivati; - - redom, jedno za drugim;
jedno po jedno; - - anlatmak pricati po
redu; - boy jednom, jedanput; - boyda
iste velicine; - bu eksikti samo je jos to
falilo!- çatı altında 1) pod istim krovom 2)
istog polozaja 3) prisan, prijateljski; - çe-
kirdek geri kalmamak ni u cemu ne za-
ostajati, biti isti; - çırpıda 1) odjednom,
jednim potezom 2) vrlo brzo, za tili cas; -
çiçekle bahar (ili yaz) olmaz pasi. jedna
lasta ne cini prolece; - çift söz nekoliko
reci, par reci; - çöplükte iki horoz ötmez.
pas/. gde je vise babica, tu su deca kilava;
na jednom bunjistu dva petla ne pevaju; -
çuval ineiri berbat etmek 1) naciniti
kobnu gresku, sve pakvarili 2) osujetiti cije
planove; /-la/ - çuvala girmek fig. duvati
u isti rog; ziveti u prijateljstvu; ;.. daha 1)
jos jednom, ponovo 2) nikada, niposto; -
daha yüzüne bakmamak okrenuti kome
ledja, prekinuti s kime odnose; - dalda ·.
durmamak fig. biti promenljiv; leteti (o co-
veku); - damla 1) vrlo mala, mrvica, kap'
2) sitan, majusan, jos i, kao i 2) sa g/8.~
galime bakmak i görmek; iznenada, od-
jednom; - de baktım ki.. odjednom sam
pogledao; - de ne göreyim! i odjednom
§ta vidim! /-ın/ - dediğini iki etmemek (ili
yapmamak) ne protivreciti, ne opirati se,
smesta ispunjavati cije zelje; cilali ciji pog-
led; - defa 1) jednom, jedanput 2) vee; -
defa olmuş bu iş, ne yapalım to se vee
dogodilo, §ta mozemo! 3) pre svega, u
prvom redu, najpre; - defa sen dediğiini
yap, ondan sonra, istersen git najpre
uradi §ta sam ti rekao, a posle idi ako
zelis; - derece (ili dereceye kadar) do-
nekle, do izvesnog stepena; - deri, -
kemik veoma mrsav, kost i koza; - dikili
145
bir
a~acı olmamak nemati kucu ni zemlju,
nemati ni kola ni vola; - dirhem mala,
neznatno; - dirhem et bin ayıp örter
mala punoce (obline) nije naodmet; - don
- gömlek poderan, otrcan; ubog; - dü·
ziye neprekidno, stafno; - el ateş jedan
pucanj (iz oruzja); - el - eli yıkar, iki el -
yüzü yıkar post. ruka ruku mije, obraz
obadvije; - eli balda, - eli yağda u bo-
gatstvu, u izobilju;· - elin sesi çıkmaz 1)
jedan se ne racuna (broji) 2) jur. neka se
cuje i druga strana! audiatur et altera pars!
/-ıl - etmek 1) okupiti, okupljati, udruzivati
(ljude); ct. birleştirmek 2) ujednaciti, ujed-
nacavati: - eyyam izvesno vreme; - fin-
can kahvenin kırk yıl hatırı vardır makar
i mala, dobrota se na zaboravlja; - gel-
mek postati jednak, izjednaciti, urav-
noteziti; - gömlek aşağı (üstün) za ste-
pen nizi (visi) (pri poredjenju); ;.. gömlek
fazla (ili ziyade) eskitmiş olmak biti stariji
i iskusniji; - gömlekten baş çıkarmak sa-
radjivati. s kime, pomagati se; /-ıl - gör-
mek meriti istim merilom, imati isti arsin,
smatrati istim; - göz (ili gözü) gülrnek i
plakati i smejati se; - gözeli ,biol. jed-
nocelicni; - gün jednom, jednog lepog
dana; - gün evvel v. - an evvel; - günün
beyliği beyliktir bolje je uzivati makar i
jedan dan nego nikako;.makar i kratko, ali
da je lepo; - güzel valjano, posteno; - hal_
olmak 1) pretrpeti nesrecu, nastradati 2)
iznemoci, onemocati; - hoş iron. na
cudan nacin, cudno; - hoş olmak_ rastuziti
se, biti neraspolozen; - hoşluğu olmak
poremetiti se; - içim su fig. lepuskasta,
prikladna zena (devojka), puslica; - içim
suya gitmek prodavati vrlo jeftino; - iki
vrlo malo, nekoliko; - Iki demeden
odmah, smesta, ni easa ne caseci; - Iki
derken iznenada, neocekivano; - iki de-
ylnceye kadar dok si rekao britva, za tili
cas; - inclr~eklrdeğlni doldurmamak ne
vredeti ni dve pare; - Iştir oldu sta je tu
je, sta se desilo, desila se; - iyi valjano,
kako treba; - iyi olmak iron. podobriti se;
- e kadar svi do jednog, bez izuzetka; -
146
kalemde odjedared, u isti mah; - kapıya
çıkmak na isto izaci, doci do istog re-
zultata; - kararda (ili karar üzere) bez
promena, postojano; - karış beberuhi
kepec; - kaşık suda boğmak smrtno
mrzeti, pojiti u casi vade; - kazanda kay-
namak lepo se s kime slagati - koltuğa
iki karpuz sığmaz post. dve lubenice ne
mogu stati pod jednu misku; - kol çengi
veseljak, saljivdzija; - koşu trkom, brzo; -
Köroğlu - Ayvaz samo muz i zena (bez
dece); - kötünün yedi mahalleye zararı
vardır pos. jedna sugava ovca celo stado
osuga; - lokma, - hırka jedan zalogaj,
jedna hrka (o onom ko se zadovoljava
malim); - nebze vrlo mala; - nefeste v. -
solukta; - nice dosta, dovoljno; - o
kadar jos toliko; - oldu ama pir oldu je-
danput, ali kako valja; - olmak 1) okupljati
se, udruzivati se 2) slagati se; podudarati
se 3) biti jedno, biti isto; - o yana, - bu
yana cas tamo, cas ovamo; - örnek istog
oblika; - parça mala, neznatno; jedan tre-
nutak; - parça bekleyin pricekajte mala;
- parmak bal fig. predmet ogovaranja; -
parmak bal olmak biti predmet ogo-
varanja; - pul etmemek ne vredeti pre-
bijenog grosa; - sıkımlik canı olmak
jedva se drzati, onemocati, iznemoci; - sı­
raya jedno po jedno, redom; - solukta u
jednom dahu, odmah; odjednom; /-ın/ -
sözünü iki etmemek v. /-ın/ - dediğini
iki etmemek; - sürü fig. gomila, rulja,
copor; - şeye benzememek ni na sta ne
liciti, biti los; - şeyler, - şeyler i tako
dalje; - takriple 1) za tren oka 2) u po-
voljnom trenutku; - tane jedinstven, ne-
ponovljiv; - tarafa bırakmak ne uzimati u
obzir, apstrahovati; - tarafa koymak 1)
ostavljati na stranu, stedeti 2) ne pridavati
znacaj, ne obracati paznju; - taşla Iki kuş
vurmak odjednom uradili dva posla, jed-
nim udarcem ubiti dve muve; - tek jedan,
jedini; - teviye v. biteviye; - tutmak ne
praviti razliku, smatrati jednakim; - türlü
1) istovrstan, iste vrste 2) lose, (ne valja)
ni tako ni onako; (bunu) yapsam - türlü,

yapmasam - türlü lose je ako to ucinim i
ako ne ucinim 3) nikako, ni na koji nacin (u
odrecnom obliku); - türlü görernedim
onu nikako nisam mogao da ga vidim;.-
uğurdan sve odjednom; - vakitler ne-
kada, negda, u ranija vremena; - var -
yok fig. prolazan, nepostojan, kratkog
veka; sreca je kao staklo! - varmış - yok-
muş 1) stereotipna formula u bajkama; bi o
jednom jedan ... 2) fig. kao bajka, kao san;
kako doslo, tako proslo; - vurmakla (ili
vuruşla) ağaç devrilmaz post. dub iıe
pada od jednog udara; - yana na stranu
(salu i si.); -yastığa baş koymak ziveti u
braku; - yastıkta kocamak imati dug
bracni zivot; zajedno ostariti (o sup-
ruznicima; - yaşına daha girmek suociti
se s necim neverovatnim, ne moci po-
verovati; - yere gelmek okupljati se, sas-
tajati se; - yere getirmek okupljati; us-
redsredjivati. koncentrisati; yığın
mnostvo; hrpa, gomila; - yiyip, bin şük­
retmek biti zadevoljan svojom sudbinom;
- yol jednom, jed~nput; - yola çıkmak
izaci na isto; - zamanlar v. - vakitler
blra pivo; - mayası pivski kvasac; - şi·
şesl pivska fla5a
biracı pivar
biracılık pivarstvo
birader p. 1. brat 2. uzv. burazeru!
dragi moj!
biraderzade p. necak, necakinja, bra-
tanac, bratanica
birahane pivara; pivnica
biraz malo, neznatno; ·- da unekoliko,
donekle; - ewel malopre, malocas; -
sonra malo kasnije
blrı:ızdan uskoro, za koji trenutak
birbiri (-ni): - ne jedan drugome; - nin
ağzına girmek biti privrzeni, biti biiski
Oedan drugome); - nin ağzına tükürmek
]ovoriti jedno te isto; - ardınca (ardından
n arkasından) jedan za drugim, redom, u
bireyleştlrme
nizu; -ne düşmek mrzeti se; - ne dü-
şürmek zavaditi, pokvariti odnose; - ne
geçmek (ili girmek) 1. svadjati se;
(po)tuciti se 2. sapetljati se, zamrsiti se; -
nin gözünü çıkarmak (ili oymak) tuci se
nasmrt, vaditi jedan drugome oci; - Için
yaratılmış olmak razumevati s.er dobro se
slagati, biti kao stvoreni jedno za drugo; -
ni tutmazlık. neslaganje, sukob, ne-
suglasice; - ini yemek ziveti u svadji, ne
podnositi se; - inden yoksul iki adam
dva coveka bedniji jedan od drugog
birci til. monist
bireilik til. monizam
bircinsten istorodan, istovrstan; ho-
mogen; cf. mütecanis
bircinstenlik istorodnost, istovrsnost;
homogenost
'
birçok (-ğu) mnogo, dosta, vise; - ları
mnogi
birden 1. odjednom, jednovremeno; za-
jedno 2. neocekivano, iznenada, iznebuha
birdenbire iznenada, naglo, naprasno;
trden - durdu voz je naglo stao.
bire v. bre
birebir delotvoran, efikasan, koristan (o
leku); bu ilaç bana - geldi ovaj lek mi je
dobro dosao
birer po jedan; - - jedan po jedan,
jedan za drugim; odvojeno, posebno
bireşim 1. fi/. log. sinteza 2. hem. spoj,
jedinjenje
· bireşimli, bireşimsel sinteticki; - diller
/ing. sinteticki jezici; - neft sinteticka nafta
bir eveikil bot. monokotiledonski, jed-
nodoman
birey jedinka, individua
bireyci individualist
bireycilik individualizam
blreyleştirme individualizacija; cf. fer-
dileştirme
147
 bireyleşiirmek
bireyleşiirmek ak. individualizovati; cf.
ferdileştirmek
bireylik individualnost, individualitet
birey oluş biol. onlageneza
bireysel individualan, jedinacni, licni; -
psikoloji individualna psihologija
biri (-ni) 1. jedan od njih;- niz jedan od
vas 2. neko, neki; - sizi aramış neko vas
je trazio
biricik jedinstven; jedini
birikim skupljanje, akumuliranje; ser-
maye - i akumulacija kapitala
birikinti 1. nagomilavanje; nanosenje;
nasipanje 2. gomila, hrpa; - ovası geol.
aluvijalna ravnica
birikişme biol. aglutinacija
birikme skupljanje, akumulacija; kon-
centracija; - havzası akumulacioni bazen;
- yeri zboriste, mesto okupljanja; sas-
tajaliste
birikme skupljati se, akumulirati se, go-
milati se, koncentrisati se (o trupama)
biriktirilmek pass. od birikiirmek
!'·
biriktirme 1. skupljanje, akumulacija 2.
stednja
birikiirmek ak. 1. skupljati 2. kon-
centrisati (trupe, vojsku) 3. sakupljati, pra-
viti kolekciju 4. cuvati, odvajati, stedeti
birim jedinica; para - i novcana je-
dinica; yüzölçümü - i jedinica povrsine
birinci 1 1. prvi; - atış sp. prvi servis; -
balkon prva galerija; - dünya savaşı prvi
svetski rat; - zaman geol. paleozoik 2.
prima, prvoklasan, odlican; - kalite prima
kvalitet; - mal prvoklasna roba 3. pocetni,
osnovni ll prvak, sampion; - çıkmak (ili
gelmek) biti prvi u klasi (razredu); -
olmak zauzeti prvo mesto; sınıf - sı prvi
ueenik u razredu
birincil prvobitan, pocetni; osnovni, pri-
148
maran; - toplum prvobitno drustvo; -
zaman v. birinci zaman
birincilik prvo mesto; prvenstvo, sam-
pionat; - i ·kazanmak osvojiti prvo mesto,
osvojiti prvenstvo; futbol - i sampionat u
fudbalu
birisi (-ni) v. biri
birkaç (-çi} nekoliko, izvestan broj; -
defa nekoliko puta; - kitap nekoliko knjiga
biriemek ak. 1. objediniti 2. ujednaciti,
unificirati
birieşek (-ği) anat. sastav, spoj
birleşik 1. ujedinjen, sjedinjen; Ame-
rika Birleşik Devletleri Sjedinjene ame-
ricke dzave 2. zajednicki, sastavljen, slo-
zen; - ad gram slozenica; - cümle
slozena recenica; - kaplar fiz. spojni su-
dovi; - makine kombinovana masina; -
sergi kolektivna izlozba
birleşim 1. ujedinjenje, sjedinjenje;
savez; cf. ittihat 2. biol. sparivanje, pa-
renje; snosaj 3. zasedanje, saziv; cf. inikat
4. integracija, fuzija (preduzeea, firmi) 5.
teh. spoj, sastav
birleşme 1. gl. im. od birleşrnek ; - bo-
rusu teh. kolektor; - değeri hem. valenca,
valentnost; - noktası mat. tacka pre-
secanja, seeiste 2. biol. parenje, spa-
rivanje; snosaj 3. teh. spajanje, sas-
.tavljanje; spoj, sastav 4. astr. sizigija
birleşrnek 1. ujedinjavati se, sje-
dinjavati se 2. spajati se, sastavljati se 3.
nalaziti se, sretati se; sastajati se 4. sla-
gati se; nagoditi ·se; saglasiti se (u misl-
jenju, stavovima)
birleşmiş ujedinjen; Birleşmiş Mil-
letler Ujedinjene Nacije
birleştirici 1 spojni, kopulalvini; vezivni;
- kol spojna poluga, spajaca (lokomotive}
ll spoj, koniakl
birleştirilmek pass. od birleştirmek;
birleştirilmiş ateş voj. koncentrisana
vatra

birleştirme gl. im. od birleştirmek;
çizgisi crtica, tire
birleştirmek ak. 1. spajati, sastavljati,
vezivati 2. ujediniti, sjediniti, objediniti 3.
dovoditi u sklad, uskladjivati, usaglasavati
birli 1. as, kec (karta) 2. kocka s jednim
poenom (u igri domina) 3. muz. prvi, os-
novni ton
birlik 1 1 . jedinstvo; jedinstvenost; ct.
vahdaniyet; Tanrının - i jedinstvenost
boga 2. jedinstvo, sloga, nedeljivost, jed-
nodusnost; ct. vahdet; milli - nacionalno
jedinstvo 3. istovetnost, slicnost, jednakost
(po svojstvima); ülkü - i istovetnost ide-
ala; görüş - i istovetnost pogleda 4. ud-
ruzenje, savez, liga, unija; mühendisler -
i savez inzenjera; Sovyetler Birliği Sev-
jetski Savez 5. voj. jedinica; kara - leri
kopnene jedinice; motörlü - ler mo-
toriz~vane jedinice; zırhlı - ler oklopne je-
dinicei 6. ·muz. ce la nota ll zajedno, slozno;
hepsi ~ gittiler svi su otisli zajedno
birlikte 1. zajedno, u drustvu; slozno; -
çalıŞmak ·zajedno raditi; - düşüp kalk-
mak zajedno ziveti; - kefalet jur. za-
jednicko jemstvo; - sigorta grupno osi-
guranje; - yaşama simbioza 2. sa, sa
sobom; - getirmek poneti sa sobom
birsam a. halucinacija, prividjanje; ct.
sanrı
birtakım nekoliko, izvestan broj; - in-
sanlar nekoliko ljudi; - kitaplar nekoliko
knjiga
bir terimi i mat. 1jednoclan ll mono m
birtürden v. bircinsten
bisiklet (-ti) bicikl, velosiped; - e bin-
rnek voziti se na biciklu; - müsabakası (ili
yarışı) biciklisticka trka; motörlü - moped
bisikletçi biciklista
bisküvi, bisküvit biskvit; dvopek, pek-
simit
bismillah a. u ime Alaha (izgovara se
bitirim
- pre pocetka posla); - demek fig. poceti
po sa o
bistro bistro, krcma
bisturi hirurski noz, lanceta
bişekil p-a. amorfan, bezabiican
bit (-ti) vaska, vas (Pediculus) - sirkesi
gnjida; bitki - biljna vas; yaprak - i lisna
vas o - i kanlamak (ili kanlandırmak fig.
izvuci se, iskobeljati se (iz materijalnih tes-
koca), popraviti polozaj; obogatiti se; - ye-
niği) ujed vaske 2) fig. sumnja, po-
dozrenje; bu işte bit - yeniği var u ovom
poslu ima nesto sumnjivo
bitap (-bı) p. slab, iznemogao, one-
mocao; cf. yorgun, bitkin; - düşmek os-
labiti, onemocati, posustati
bitaraf p.-a. neutralan; cf. tarafsız; - ül-
keler neutralne zemlje
bitaraflık po/. neutralnost; cf. tarafsızlık
bitek dijal. plodan, plodonosan; cf.
mümbit
bitelge dijal. plodnost, rodnost (zemlje)
bitevi, biteviye neprestano, nep-
rekidno, stalno
biteviyelik neprekidnost, neprestanost,
stalno trajanje, kontinuitet
bitey bat. flora
bitik1 1. iznemogao, iscrpljen, iznuren
2. los, rdjav
bitik2 argl. zacopan, zacoren, zal-
jubljen
bitim kraj; zavrsetak; XIX. yüzyılın -
inde krajem XIX veka
bitimli konacni, zavrsni, krajnji
bilimsiz beskrajan, beskanacan
bitirilmek pass. od bitmek
bitirim ı 1. prijatan, ugodan, dopadljiv
(o mestu, osobi) 2. arg. dosetljiv, prep-
reden, lukav ll kockarnica, katana (u kojoj
149
P. 1~'1!i! .
lı
ı ' bitirirnci

se igra barbut) bitkinlik iscrpljenost, iznurenost, iz~

bitirirnci vlasnik kockarnice nemoglost; posustalost, klonulost

bitirimhane arg. kockarska jazbina, bitkisel biljni, vegetativan; - beslenme

brlog
bitirme 1. gl. im. od bitirmek; - eylemi
gram. savrseni glagolski vid; - imtihanı
zavrsni ispit
vegetarijanizam; - örtü biljni pokrivac; -
lif biljno vlakno ·
bitlemek ak. 1. biskati, bistati, trebiti od
vasi 2. arg. izazivati svadju

bitirmek ak. 1. zavrsavati, zavr5iti, bitlenmek 1. dobiti vasi, postali vasljiv

okoncati, privesti kraju 2. fig. iznuri {va)ti,
iscrpljivati; umarati, zamarati 3. dotuci,
dokrajciti, unistiti 4. zadovoljiti; ganuti, dir-
nuti; nezaketiniz beni bitirdi vasa lju-
baznost me dirnula
bitirmiş nar. iskusan; spretan; lukav,
prepreden
bitiş kraj; hayatın - i kraj zivota
bitişik {-~i) ı povezan, spojen; su-
sedan, dodiran, granican; pokrajni, ob-
liznji; srastao; - ikizler sijamski blizanci; -
kaşlar sastavljene obrve; - masa su-
sedni, pokı:ajni sto; - oda susedna soba ll
2. biskati se, trebiti se od vasiju 3. arg.
oparili se, doci do love
billetmek caus. od billemek
bitli vasljiv, usljiv; - kokuş aljkava,
prljava zena
bitmek 1 {-er) 1. zavrsiti se, okoncati
se, svrsiti se; imtihanlar bitti ispiti su
zavrseni 2. nestati, iscrpsti se; para bitti
nestalo je para; bitmez tükenmez ne-
iscrpan, beskonaean, beskrajan 3. pre-
moriti se, iscrpsti se; iznemoci, posustati
4. dat. mnogo voleti; edusevili se; cf. ba-
yılmak

susedstvo, blizina; susedna vrata bitmek2 {-er) {iz) rasti, izrastati {o bilj-
bitişiklik blizina, susedstvo; doticanje, kama, travi, kosi); ot bitti trava je izrasla
granicenje bit otu {-nu) bot. krvosnica (Pe-
,ı',

bitişim /ing. aglutinativan; - diller ag- dicularis)

lutinativni jezici bit pazarı (-nı) buvlja pijaca
bitişken 1. srastao, spojen, povezan 2. bitpazarlık los, bezvredan {o robi, stva-
aglutinativan rima) ·
bitişkenlik dodirivati se, doticati se, bittabi a. naravno, sigurno
graniciti se; spajati se, srastati; cf. ittisal
atmak bltüm bitumen; asfalt

bitiştirrnek caus. od bitişrnek bitümlemek prevuci bitumenom; as-

fallirati
bitki biljka; - anatomisi anatomija bil-
jaka; - bahçesi bolanieka basta; - bilimi bivefa p. neveran, veroloman; cf. ve-
fasız
botanika; - evreni biljni svet, biljno cars-
tvo; - kömürü biljni ugalj; - yetiştirme bivefalık nevernost, verolomstvo
gajenje biljaka
blyel teh. radilica
bitkimsi slican biljci, nalik na biljku
biyograf biograf
bitkin premoren, iscrpljen, iznuren, iz-
biyografi biografija
nemogao, loman; - düşmek pasti od
umora biyografik biografski

150

biyokimya biohemija
biyolog biolog
biyoloji biologija; moleküler ~ mo-
lekularna biologija
biyolojik bioloski
biyopsi med. biopsija
blyosfer biostera
blyotit min. botit
biz 1 1. mi; ~ ler svi mi: - ~ e medju
nama 2. (pluralis modaestie) ja; - de aynı
fiklrdeyiz i ja sam mistog misljenja
biz2 silo; - saraç ~ i saracko silo
Bizans Vizantija; ~ Imparatorluğu Vi-
zantijska carstvo
blzanslı Vizantinac
bizantolog vizantolog
blzantoloji vizantologija
blzantolojlk vizantoloski
bizar p. 1. nespokojan,uzrujan, uz-
nemiren 2. iscrpljen, izmucen, ~lonuo; ~
etmek uznemiravati, dosadjivati; muciti,
kinjiti
blzatihi a. 1.. sam od sebe, sam po
sebi; spontano; cf. kendiliğinden 2. on
sam
blzlmkl 1. nas; ~ ler nasi 2. moj, moja
(govori se za bracnog druga)
blzmut (-tu) hem. bizmut
blzon zool. bizon (bison)
bizzat a. licno, sam; /-al ~ katılmak
licno ucestvovati
blastula biol. blastula
blend (-di) min. blenda, sfalerit
blenorojl med. gonoreja
blok (-ku) blok (u raznim znacenjima);
~ Inşaat arhit. blok gradjevina; blokovska
gradnja; askeri ~ vojni blok; mermer ~ u
bodoslamadan
merrnemi blok; siyasi ~ lar politicki blo-
kovi; yürek ~ u srcani blok
blokaj blokada, blokiranje
bloke; ~ etmek blokirati, zaustaviti;
zabraniti; zamrznuti; ~ hesap blokiran
racun
blokhavs voj. 1. skloniste, bunker 2.
komandna mesto (na oklopnim bro-
dovima)
bloknot (-tu) blok, beleznica
blöf blef, varka, prevara; bir - e kur-
ban olmak nasesti na blef; - yapmak ble-
firati
blöfçü blefer
bluz1 bluza
bluz2 muz. bluz
boa 1. (ili ~ yılanı) zoo/. boa (Boa cons-
trictor) 2. boa (trzneni okovratnik)
bobak (-ğı) zool. puh, stepski mrmot
(Marmota bobac)
bobin 1. kalem, bobina, kalem za
kabao; endükslyon ~ i indukcioni kalem
boca v. poca
bocalamak 1. mor. usmeriti se na po-
voljan vetar (o brodu) 2. fig. oklevati, ko-
. lebati se; zapinjati u govoru
bocuk1 (-ğu) Bozic (hriseanski prnaz-
nik)
bocuk2 (-ğu) dijal. svinja, krmak; ~ kı­
rını klanje svinja, "svinjska daca"
bocurgat (-dı) cekrk, vitao, dizalica; ~
yapmak arg. kopali nos
bocurum mor. straznje jedro; -. direği
krmeni jarbol
bodoslama 1. mor. osovina broda; sta-
tive; baş - sı pramcana osovina 2. arg.
nos
bodoslamadan s prednje strane, spre-
da
151
bpdrum
bodrum podrum; suteren, podzemni
sprat; - katı podzemni sprat
boduç (-cu) dijal. drveni krcag
bodur niskog rasta, kratak, kratkonog;
zakrzljao, patuljast (o biljkama); - adam
zdepast covek 2. u sastavu bat. naziva; -
hurma ağacı zumara, evropska palma
(Chamaeropus humilis; - meşe luznjak
(Quercus robur); - nebatlar grmlje, sip-
razje, zbunje; - söğüt ağacı vrbica (Salix
herbacea) o - tavuk her gün (ili her dem)
piliç k us petao pile dovijeka
bodurluk zdepastost, dezmekavost
boğa bik; - gibi snazan kao bik; - dö-
ğüşü (ili güreşi) borba bikova; - gü-
reşçisi borac s bikovima, toreador; O -
yaprağı bat. buacak, busika (plantago
psyllium)
Boğa astr. Bik
boğaça v. poğaça
boğada luzenje, potapanje rublja
boğak (-ğı) nar. angina
boğalık mlad b ik, priplodni bik
boğanak (-ğı) 1. pljusak, provala ob-
laka 2. oluja, bura; orkan
boğanotu (-nu) bat. jedic (Aconitum)
boğası postava (za kaftane)
boğaz 1. anat. grlo, gusa, grkljan, zdre-
lo; - ağrısı bol u grlu; - iltihabı med. la-
ringitis, zapalenje grla; -.. olmak boleti (o
gri u) 2. grlo, grlic (boce, krcaga) 3. geog.
klisura, klanac, tesnac 4. geog. moreuz 5.
geog. rukavac u uscu reke 6. mor. vrat
kotve 7. lig. (gladna) usta, izdrzavano cel-
jade; bizim evde beş - var u nasoj kuci
ima pet izdri:avanih 8. jelo i pice, hrana;
izdrzavanje, staranje; - ına düşkün gur-
man, sladokusac; memurların - ı bizden
mi izdrzavanio sluzbenike; yalnız - ını
düşünür misli samo na hranu 9. nar. gu-
sobolja o - ı açılmak dobiti apetit; -
açmak rastresti, usitniti zemlju (oko stab-
152
la); - almak stipati, peci u grlu (o hrani); -
ından artırmak stedeti na hrani, otkidati
od usta; /-ıl - ında. bırakmak brojati ko me
zalogaje, pakvarili uzivanje; - - a gelmek
ostro se svadjati; (po) gusati se; - ını çı­
karmak zaradjivati samo za hranu; - der-
dine düşmek misiili na zalogaj hleba; bri-
nuti o nasusnom hlebu; - ına dizitmek
(durmadan) ne moci jesti, izgubiti apetit
(od brige i si.); - dokuz boğumdur ispeci
pa reci, izgovorena rec ne da se vise uha-
vatiti; - doldurma agr. ogrtanje, ogrt; -
ında durmak zastati u gri u· (od uz-
budjenja, straha); gusiti se; - durmaz!
dusa trazi da jede; covek mora jesti; -
ından geçmemek ne hteti zalogaj u usta
(usled zalosti i si.); - içine göndermek
sruciti u grlo, halapljivo (pro) gutati; - ına
kadar" borca girmek do grla se zaduziti,
grcati u dugovima; ,.. ında kalmak v. -
ında durmak; - kavgası borba za zivot,
borba za hleb; - kaydında olmak misiili
samo na jelo i pice; - ından kesrnek v. -
ından artırmak; - ı kısıtmak promuknuti,
promuci; - ın kökü tutuşmak (ili yanmak)
peci, grepsti u grlu; - ım kurudu grlo mi je
presahlo; - ola! nar. prijatno! - ına sa-
rılmak scepati koga za grlo; - ı tok 1) sit,
zasicen 2) skroman,. zadovoljan; ne-
halapljiv; - tokluğuna çalışmak raditi
samo za hranu; - ını yırtmak vikati na sav
glas, cepali grlo
boğazkesen obalska tvrdjava (za cu-
vanje moreuza)
boğaziamak ak prerezati grlo, zaklati
2. svirepo ubiti
boğazlanmak pass. od boğaziamak ·
boğaziayan 1. klanicki radnik, koljac
stoke 2. ubica, glavoseca, koljac
boğazlı prozdrljiv, halapljiv
boğazlık 1. krznen okovratnik 2. hrana
boğazsız zlojesarı, bez apetita Ct.• iş-
tahsız
bağdurmak caus. od bağmak

boğdurulmak pass. od bağdurmak
boğma 1. gl. im. od bağmak 2. nar. sal-
vare
boğmaca med. veliki kasalj
bağmak 1 (-ar) 1. ak. udaviti, ugusiti 2.
ak.dat. udaviti, utopiti; potopiti; cf. gar-
ketmek 3. ak. fig. obmanuti, podvaliti (pri
prodaji) 4. dat. obasipati, zasuti pol-
jupcima 5. ak. pretrpa (va) li. preopteretiti,
preopterecivati (poslom i si.)
boğmak2 (-ğı) cvor, kvrga; sastav,
zglob; - - kvrgav, cvornovat; - kemikleri
anat. cıanci (prstiju)
bogmakh cvornovat, kvrgav
bağucu 1. zagusljiv; - gaz zagusljivac,
zagusljiv gas 2. tezak, zaparan, sparan; -
hava sparno vreme; - sıcak sparina,
o morina
boğuk 1. promukao, sipljiv (glas); - -
promuklo, sipljivo 2. prigusen, pridusen; -
öksürük mukljiv ka salj
boğuklaşmak promuknuti, dobiti mukl-
jiv glas
boğuklaştırmak prigusiti, stisati (glas)
boğulma 1. ugusenje, davljenje 2. fig.
potistenost, cama 3. stisavanje, snizenje
(glasa) 4. med. nesvestica, obamrlost, as-
fikcija
boğulmak 1. pass. od bağmak 2. tesko
disati, gusiti se, gubiti dah; bağulacak
gibi olmak izgubiti dah 3. ab/. fig. camiti;
sıkıntıdan - umirati od dosade 4. arg. na-
sesli prevari, biti opeljesen
boğum 1. cvor, kvrga; zadebljanje
(drveta) 2. teh. prsten, karika, beocug; tır­
tılın - ları karike gusenice 3. sastav, spoj,
zglob 4. anat. ganglija; lenf - u limfna
ganglija; sinir - ları nervne ganglije 5. bot.
koleno, clanak (stabljike); kamışı - - kes-
rnek seci trsku po clancima o - a kalkmak
nicati (o usevu); - bağlamak (ili vermek)
klasali
bo k
boğumlama /ing. artikulacija
boğumlanmak obrazovati se, formirati
se o (o kvrgama) prstenovima, clancima)
boğumlu cvornovat, kvrgav: kolenast:
prstenast, clankovit, zglavkast
boğuntu 1. gusenje, zagusivanje 2.
arg. prevara, kaisarenje 3. zelenastvo, lih-
varstvo: /-ı/ - ya getirmek arg. opeljesiti,
ocerupati
boğunuk potmuo, mukao, prigusen
boğurdak (-ğı) dijal. dusnik
boğuşma tuca, gusanje
boğuşmak 1. potuci se, uhvatiti se
ukostac, pogusati se 2. gurati se, tiskati se
bağuşturmak caus. od boğuşmak
bohça 1. bosca, zavezljaj 2. svezanj,
smotuljak; - sını bağlamak pakovati se,
spremati se za put; - etmek skupiti stvari
u boscu (pred put) 3 cetvrstasta marama,
rubac 0- böreği kul cetvorouglasta pi-
roska; - göndermek poslati svadbeni dar
(u bosci); - sını koltuğuna vermek is-
terati iz kuce; otpustiti sa sluzbe
bohçacı 1. (ulicna) prodavacica 2.
nosac manjih stvari
bohçalamak ak. zavezati u cvor;
umota (va) ti, zavi (ja) ti
bohçalanmak pass. od boşçalamak
bohem boem; - hayatı boemski zivot
bok (-ku) 1. izmet (ina), pogan, fekalija;
cf. dışkı 2. vulf. govno; - herif govno (o
coveku) 3. fig. teskoca, lose stanje; - a
batmak (ili düşmek) zapasli u teskoce,
naci se u nezavidnom polozaju 4. (ili
maden - u) sljaka, zgura, troska o /-a/ -
atmak blatiti, klevatiti, panjkati;. - a bas-
mak nagrajisati, nadrljati; - basmak bir
adam samodopadljiv covek; - una bıçak
çekmek bez razloga se nervirati: - boğaz
prozdrljivac, zderonja: - u - una uzalud,
badava; /-ın/ - unda boklavat (ili boncuk)
153
baklamak
bulmak preterano hvaliti; ulizivati se, ula-
givati se kome; - böceği zoo/. balegar
(Scarabaeus sacer); 1-a/- bulaştırmak v.
- atmak; - canına olsun! proklet bio! /-ın/
- unu çekmek imati neprijatnosti; /-ın/ -
unu çıkarmak v. - etmek; /-ın/ - u çık­
mak otkriti se, obelodaniti se (o ruznim
stranama); - etmek pokvariti, uprskati
(posao i si.): -tan herif vu/g. govnar;- u
lle kavga etmek svadjati se zbog sitnica;
- unda inci aramak v. - unda boklavat
(boncuk) bulmak; - karıştırmak v. -
etmek; - tan kılıç fig. hvalisavac, raz-
metljivac; /-ın/ - u kurumak (gölünde)
nasmrt se preplasiti; - tan künet bezv-
redan, beznecajan;. - a nlsbetle tezek
amberdir balega je prema govnu mi-
omiris; - püsürü 1) otpaci, turda; bofl 2.
besmislica, glupost; - un soyu djubre,
gad; - sürmek v. - atmak; - a taş at-
mamak kloniti se neprijatnog sagovornika,
izbegavati neprijatnu osobu; /-ın/ - unu te-
mizlemek ispravljati ciju gresku; vaditi iz
govana; - tulumu mesina (o coveku); -
üstüne - prljav, gadan; - yedi (ili yedici)
başı onaj ko se u sve mesa, ·u svakoj
corbi mirodjija; - yemek upropastiti, pak-
varili, zabrljati, uprskati; /-al - yemek düş­
mek nemati nikakvo pravo ni nadleznost;
-yemenin gülpembesi neoprostiva gres-
ka, gruba greska; - yoluna gitmek ni za
sta izgubiti zivot; burnu - tan kalkmamak
ne naci izlaz iz, teske situacije her - a
maydanoz olmak biti svakoj corbi mi-
rodjija; karga - unu yemeden u rano
jutro, u oik zore
baklamak ak. arg. 1. uprljati, opoganiti;
zasrati 2. dovesti u tezak polozaj
boklanmak, baklaşmak 1. opoganiti
se, unerediti se 2. doci u tezak polozaj
boklatmak caus. od baklamak
boklu 1. prljav, pogan 2. min. koji sadr-
zi sljaku (zguru)
bokluk 1. gomila djubreta prljavo
mesto; djubriste, bunjiste 2. fig. gadost; o
154
adramın bir - u var ima nesto gadno u
onom coveku
boks 1 sp. boks; - etmek (ili yapmak)
boksovati, baviti se boksom
boks2 1. boks (pregrada za konja) 2.
soba za jednog bolesnika (u bolnici)
boksit (-ti) min. baksit
boksör bakser
bol1 1. siroko, komotan, udoban; el-
bise siroko, komotno odelo; :.. gelmek biti
komotan (velik, sirok) 2.obilan, izdasan,
bogat; - - obilno, izdasno; - bolama (bo-
lamat ili bulamaç) u izobilju napretek, do
mile volje; - mahsul bogata Jetina O -
ağızdan atıp tutmak razmetati se, hva-
lisati se; - avurt hvalisavac, razmetljivac,
naduvenko; - biçrnek dobro proceniti,
pazljivo planirati; - doğramak traciti
novac; - keseden atmak (ili bağışlamak)
davati prazna obeeanja; - paça prljav, alj-
kav, neuredan; - paçadan atmak v. -
a!:jızdan atıp tutmak
bol2 (-lü) 1. bola, easa (zemljana po-
suda za pice) 2. vocni punc (sa vinom, li-
kerom ili mineralnam vodom)
boJ3 (-lü) sp. kuglanje
bola dijal strina; tetka
bolalmak dijal prosiriti se, postali sirok,
olabaviti se (o odelu, obuci)
bolero 1. bolero (spanska igra) 2. kral-
ka jakna (zenska)
boliçe vulg. zdovka, jevrejska zena
bollanmak, bollaşmak 1. rasiriti se,
postali sirok 2. postali obilan; uvecati se
bollaştırmak, bolfatmak 1. prosiriti
(odelo) 2. uciniti abiinim
bolluk 11. sirina, presirokost, losa skro-
jenost (adece) 2. izobilje, izobilnost, bo-
gatstvo 3. blagostanje; procvat, prosperitet
ll izobilan, izdasan, bogat (o mestu, zeml-
ji)

bolşekilli polimorfan, mnogooblican
bolşevik HJi) ı boljiievik ll boljiievicki
bolşeviklik, bolşevizm boljiievizam
bom ı uzv. bum! ll arg. laz, izmiiiljotina;
. atmak lagati, varati
bomba 1 1. bomba; (rucna) granata;
mina; - atıcısı (ili topu) minobacac; -
atışı bacanje bombi; - uçağı bombarder;
el - sı rucna bomba (granata); gaz - sı
hemijska bomba (granata); hidrojen - sı
hidrogenska bomba; lağım - sı fugasna
(avionska) bomba; fugasna mina; roketli
- balisticka raketa; saatli - bomba sa sat-
nim mehanizmom; sis - sı dimna granata;
dimna mina; tanksavar - (sı) pro-
tivtenkovska granata; zırh delme - sı pro-
tivoklopna bomba 2. veliko bure, ardov 3.
oksigenska bQca 4. fig. lepotica, seks
,bomba o- gibi zdrav, krepak; -gibi pat-
lamak 1) planuti, prasnuti, razbesneti se
2) puci, proneti se (o dogadjaju,vesti); -
patlatmak arg. ukrasti, smotati, zdipiti
bomba2 mor. duga motka za jedro
bombacı 1. bombaii, bacac bombi 2.
bombarder (avion) 3. ribar koji iovi di-
namitom
bomhacılık ribolov pomocu dinamita
bombalamak ak. bombardovati
bombalanmak pass. od bombalamak
bombalatmak caus. od bombalamak
bombardıman bombardovanje; ar-
tiljerijska vatra; /-ı/ - etmek (ili yapmak)
bombardovati; - uçağı bombarder; ağıt -
bombardovanje teskim bombarderima;
atomik - atomski udar; yüksek - bom-
bardovanje s velike visine
bombardon muz. bombardon (limeni
duvacki instrumenat)
bombe izbocen, ispupceri
bombok vulg. gadan, odvratan
bomboş sasvim prazan
borazan
bonaça mor. bonaca, bezvetrica
banatire tip. imprimatur, odobrenje za
iitampu
bombon bombona, iiecerlema
bombeniyer bombonijera; kutija za
bombone
boncuk (-ğu) 1. staklena kuglica; raz-
nobojni stakleni biseri, djindjuve; - dizisi
niska od staklenih bisera; - mavisi tir-
kizno plav 2. (ili nazar - u) amajlija od
uroka (perla plave boje koja se stavlja na
odelo ili kapu deteta) 3. arg. Crnac O -
gibi majuiian, sicuiian (o ocima); - illeti
med. decja spazmofilija; - - teriemek
znojiti se krupnim graiikama
bone (zenska) kapica
bonfile kul. komad j:ıecenice, bonfile
bono bon, cek; priznanica; /-al açık -
vermek dati kome neogranicenu nad-
leznost, dati odreiiene ruke
bopstil arg. kicoii, dendi; snob
bor 1 hem. bor.
bor2 1. ledina, utrina 2. talog
bora oluja, vihor, uragan; - çıkmak po-
dici se (o oluji); - kopmak (ili patlamak)
provaliti, razbesneti se (o nepogodi); -
· patlatmak arg. razbesneti se, biti· van
sebe, razjariti se; - yemek pretrpeti ne-
pogodu, biti zahvacen olujom
borak suv, bezvodan; neplodan (pre-
deo)
boraks hem. boraks
boralı olujni
boran v. buran
borani k~/. boranija üelo od pirinca, ki-
selog mleka i povrca)
borat v. boraks
borazan 1 . trubac 2. truba; - çalmak 1)
svirati trubu. 2) fig. rastrubiti, razglasiti,
155
 .borazancı
udarati na sva zvona; - gibi (ses) nizak
glas, bas
borazancı trubac; - başıprvi trubac
borç (-cu) 1. dug, dugovanje; zajam; -
a na zajam; !-ıl - almak uzeti na zajam
(novac), zaduziti se; - altına girmek za-
duziti se, napraviti dugove; - a batmak
uvaliti se u dug; - bini aşmak biti pre-
zaduzen; - gırtlağa çıkmak grcati u du-
govima; - etmek zaduziti se; - harç na
jedvite jade (sakupiti novac); - lar hukuku
jur. obligaciono pravo; ;.. ikrarı v. -un ta-
nınması; - unu kapatmak, isplatiti, na-
miriti svoj dug; - parçasından akmak v. -
gırtlağa çıkmak; - un tanınması priz-
navanje duga; - vermek dati na zajam,
pozajmiti; - yemek ziveti od dugova, ziveti
na veresiju; - yiğidin kamçısıdır dug
podstice na bolji rad; - un yüklenmesi
jur. primanje, preuzimanje duga 2c fig.
dug, obaveza; - bilmek smatrati dugom;
namus - u dug casti
borçlandırmak ak. 1. caus. od borç-
lanmak 2. upisati u dug, uknjiziti pod "du-
guje"
borçlanmak dat. zaduziti se uzajmiti
!'ı
borçlu dat. 1. zaduzen, duzar;ı; size iki~
bin dinar - yum duzan sam vam 2000 di-
nara; - nun duacısı alacaklıdır za duz-
nika se mali njegov zajmodavac 2. fig.
(moralno) obavezan, zahvafan; size -
yum zahvafan sam vam, mnogo ste me
zaduzili
borçsuz nezaduzen, bez duga
borçsuzluk nezaduzenost
borda 1. mor. bok broda (iznad vade);
hajveca sirina broda; - ya almak ma-
nevrisati; - ateşi bocna vatra (sa broda);
- etmek v. bordalamak: - ya gelmek pris-
tati uz bok; - hattı linija (poredak) bojnih
brodova; - iskelesi spofjasnje brodske
stepenice 2. bok, strana, ivica; - - bok uz
bok (sedenje);- ma gel! dodji ovamo!
156
bordalamak mor. 1. pristajati uz obalu
(o brodu} 2. ak. ukrcavati
bordo tamnocrvena boja, boja crnog
vi na
bordro 1. spisak, registar, popis; izvod
2. priznanica, potvrda prijema
borsa berza; - acentası berzanski pos-
rednik, berzanski agent; - bülteni ber-
zanskl izvestaj; - cetveli kursna fista; - fi-
yatı berzanski kurs; - manevraları (ili
oyunları) berzanske spekufacije; - mu-
ameleleri berzanske operacije; - ni-
zamnamesi berzanska uredba; - rayici
zvanicni berzanski kurs; iş - sı berza
rada; kara - crna bşrza; ticaret - sı trgo-
vinska berza
borsacı berzijanac; kara - cı c:rno-
berzijanac
borsacılık berzanski posao
boru 1. cev, !ula; vod; - anahtarı ce-
vas! kljuc; - bileziği obod, prsten cevi; .:.
döşemek pofagati cevi; - gömleği ko-
sufjica, obmotac cevi; - hattı cevoyod; -
kavramı spajanje cevi; - kelepçesi okov,
karika cevi; - patlaması pucanje cevi; -
sistemi cevni sistem; - şeklinde cevast,
u obliku cevi; havagazı - su gasovod;
petrol - su naftovod; su - su vodovodna
cev; vodovod 2. truba, signalni rog, signal;
-çalmak 1) svirati trubu (rog) 2) trubiti (o
automobilu}; yangın - su pazarıli signal;
yemek - su signaf za obed 3. anql. truba,
kanal; nefes - su dusnik; östaki - su
mokracni kanal; yemek - su jednjak 4.
arg. besmislica, gfupost, sitnica; - değil!
(ili - mu bu? to nije mala stvar; to nije za
potcenjivanje 5. arg. "truba", prazan, bes-
misfen o /-ın/ - sunu çalmak duvati s
kime u isli rog; povfadjivati, ugadjati kome;
- yu çalmak imati uspeh; cvetati, nap-
redovati; - suna ot tıkamak zapusiti
kome usta; - su ötmek biti uticajan, imati
autoritet, igrati znacajnu ulogu; - su ötü-
yar on je uticajan

borucu 1. manter cevi 2. izradjivac
cevi; prodavac cevi 3. trubac 4. arh. vat-
rogasac, pozarnik
borucuk (-ğu) cevcica; anat. kanatic
boru çiçeği bat. 1. zvoncic (Cam-
panula) 2. tatula (Datura)
boru kabağı bot. vrsta duguljaste bun-
deve
borulu sa cevima; cevast; - kazan
parni kotao sa cevima
borumsu u obliku cevi, cevast;
kemik cevasta, suplja kast
bostan p. 1. basta, gradina, povrtnjak;
- korkuluğu 1) strasilo, plasilo za ptice 2)
lig. nesposoban, ali arogantan covek; -
kuyusu bastenski bunar 2. bostan (za-
jednicki naziv za dinje i lubenice) 3. bos-
taniste O - beygiri gibi dönmek lig. vrteti
se u krug; tapkati u mestu
bostancı 1 . vrtlar, bastovan 2. ist. pri-
padnik sultanske garde i gradske bez-
bednosti (u Osmanskom carstvu)
bestancıbaşı ist. komandant sultanske
garde
bestancılık povrtlarstvo, bastovanstvo;
gajenje bostana
boş 1. prazan, ispraznjen; - bardak
prazna casa; - kutu prazna kutija 2. ne-
useljen, prazan (stan, kuca) 3. slobodan,
nepopunjen (taksi, mesto, sediste) 4.
osamljen, pust; - sokak pusta ulica 5. ne-
obradjen, nezasejan· (o zemljistu) 6. slo-
bodan, nezauzet; bugün .: musunuz? da
li ste danas slobodni? 7. nekoristan, nep-
lodan, neplodotvoran; - çabalar nekorisni,
uzaludni napari 8. nestvaran, uobrazen 9.
fig. . prazan, tricav; besmislen, apsurdan;
besadri:ajan;_ - bir hayat besadrzajan
zivot; - laf besmislica, glupost 1o. fig.
glup, supljoglav; - adam supljoglavac 11.
razvedena, slobodna (zena) 12. uzaludan,
13. besposlen O - alma tertibatı uredjaj
za iskljucivanje; - a almak 1) podupirati 2)
boşaltılmak
teh. iskljuci (va) li (masinu, aparat); /-ın/ -
unu almak 1) zatezati (oprugu, kanap i
sL) 2) skracivati (teks!); - atıp dolu tut-
mak biti rasejan, ne razlikovati; - a çı­
karmak osujetiti (plan, nameru), izigrati; -
a çıkmak propasti, ne uspeti, ne ostvariti
se, ne ispuniti se (o nadanju, ocekivanju);
- çuval ayakta (ili dik) durmaz pos/. praz-
na vreca ne stoji uspravno (nesposoban
covek ne moze da uspe); - dönmek vratiti
se praznih ruku; - durmak biti besposlen,
besposliciti; plandovati; (-dan/ - düşmek
- biti razvedana (o zeni); - gezenin - kal-
tası besposlicar, danguba, dangubnik; -
gezmek besposliciti, leneariti; tumarati,
skitati; - a gitmek 1) pokazati se uza-
ludnim 2) promasiti cilj; - inanç praz-
noverje, sujeverje; predrasuda; - işleme
prazan had (masine); - kafa (lı) praz-
noglavac, supljoglavac; /-ı/ - koymak lisiti
cega; - küp V. - kafa; - şey iluzija, praz-
no nadanje; - vakit v. - zaman; - vermek
dat. arg. ne pridavati vaznost, ne obracati
paznju; - yere beskorisno, uzalud; -
zaman slobodno vreme, dokolica
boşalma 1. gl. im. od boşalmak 2. is-
ticanje, curenje, odliv; - borusu odvodna
cev; - deliği isteciste 3. el. praznjenje;
akümülatör - sı praznjenje akumulatora
boşalmak 1. (is) prazniti se, opusteti (o
ulici); evakuisati se 2. oticati, isticati, curiti;
kap delik, su boşalıyor posuda je pro-
busena, voda curi 3. osloboditi se; raz-
vezati se, odvezati se, otrgnuti se, otkinuti
se (o vezanim zivotinjama) 4. adresili se,
razvezati se (o kanapu), otkopcati se (o
dugmetu) 5. biti ispaljen, ispraznjen (o
oruzju) 6. rasklimatati se, razlabaviti se (o
opruzi, mehanizmu); stati (o satu) 7. fig.
(iz) jadati se, otvoriti dusu
boşaltaç (-cı) vazdusni smrk
boşaltılmak, boşaltı 1. praznjenje;
evakuacija; napustanje 2. biol. izlucenje,
izbacivanje; - maddesi izlucina, eks-
trement; - sistemi sistem za izlucivanje ·
157
·boşaltma
boşaltma 1. praznıenıe, oslobadjanje
2. istevar 3. evakuacija 4. prosipanje; pre-
sipanje, pretakanje 5. ispustanje; ispust; -
borusu odlivna cev; - deliği slivnik; -
havzası drenazni bazen, bazen za od-
vodnjavanje
boşaltmak ak. 1. (is) prazniti; os-
loboditi; odayı - isprazniti, osloboditi
sobu, 2. istovarati, rastovarati; vapuru -
istevarili brod 3. evakuisati (stanovnistvo)
4. prosuti; presipati, pretakati; şarabı
başka bir şişeye - presuti vino u drugu
bocu 5. ispaliti, ispucati, isprazniti (oruzje);
tabancasını boşalttı ispalio je svoj pistolj
6. rasciscavati (!eren za gradnju) 7. ola-
baviti, popustiti (oprugu, kanap) 8. el. isp-
razniti (akumulator, bateriju) 9. fig. iskaliti,
iskaljivati, dati oduska
boşamak ak. 1. razvesti se, ostaviti
(zenu) 2. arg. ne pridavati va.Znost, ne za-
rezivati
boşandıı mak ca us. od boşanmak
boşanma razvod; - davası jur. bra-
korazvodna parnica; karşılıklı rıza ile -
sporazumni razvod
boşanmak 1. abi. razvoditi se, razvesti
se 2. istrgnuti se iz zaprege (o zi-
votinjama); odvojiti se (od stada), zalutati
3. popustiti, olabaviti se, osloboditi se,
odapeti se (o opruzi i si.) 4. obilno teci, Iili
(o kisi, kNi, suzama); bardak bo-
şanırcasına yağmur yağıyor kisa lije kao
iz kabla; gözlerimden yaşlar boşandı
briznula sam u plac 5. fig. izjadati se, ot-
varili srce 6. (slucajno) opaliti (o oruzju)
boşanmış razveden (a)
boşatılmak pass. od boşatmak
boşatmak ak. abi. dati razvod, razvesti,
rastavit i
boşboğaz 1 brbljiv, pricljiv ll brbljivac,
blebetalo
boşboğazlık brbljanje, blebetanje, ce-
retanje; - etmek brbljati, blebetati, ceretati
158
boşlamak ak. zanemarivati, pre-
nebregavati; omalovazavati, potcenjivati
boşlanmak pass. od boştamak
boşfatmak caus. od başlamak
boşluk 1. praznina; supljina 2. fig. va-
kuum 3. anat. duplja, supljina; burun - u
nosna duplja; karın - u trbusna duplja 4.
slobodno . vreme, dokolica; - tan sı­
kılıyorum dosadjujem se od dokolice 5.
prostranstvo; uzay - u kosmicko prost-
ranstvo 6. medjuvreme, inteNal 7. rupa,
prozorcic 8. teh. prorez, procep 9. fig. nis-
tavnost, bezvrednost
boşluklu 1. supljikast (mineral) 2. fig.
nedovoljan, nepotpun, manjkav
Boşnak (-ğı) Bosanac; - güzeli le-
potica plave kose, rumenih obraza i pu-
nackog lica
boşta 1 besposlen, dokon; - gezmek
(kalmak ili oturmak) t) ostati bez posla,
izgubiti posao 2) besposliciti, leneariti, ski-
tali, turnarali ll teh. prazan hod (masine)
boşuboşuna 1 sasvim nepotrebno,
uzalud; ll beskoristan, uzaludan, jalov; -
gayretler uzaludni napari
boşuna uzalud, ı.izaman, zabadava;
çalışmak uzalud se truditi
bot1 (-tu) mor. motorni camac; karakol
- u patrolni camac
bot2 (-tu) cizma
botanik (-ği) botanika; - bahçesi bo-
tanicka basta
botanikçi botanicar
botin v. polin
boy 1 1. rast, uz rast, stas; vısına; -
almak (ili atmak) rasti, izduziti se; - a
çekmek (ili yetmek) brzo (po) rasti, izd-
jikati (o deci); - u (- una, - unca) be-
raber istog rasta, iste visine (nar. otac
isin); - sürmek v. -·almak; diz - u do ko-
lena;iri - visok, krupan, stasit; kısa - lu

nizak, omalen; servi - stasit, vitak, lepo
gradjen; uzun - lu visok; dugajlija 2. vi-
sina; minarenin - u visina minareta 3. ve-
licina, broj, format; razmer, opseg; - -
razne velicine; bir - da iste velicine; çap -
u velicina kalibra 4. duzina; dalga - u ta-
lasna duzina 5. obala, zalo, pribrezje
(vode, vodenog toka); nehir - unda ge-
zinti setnja pored reke 6. okolina, oblast,
podrucje (pogranicno i si.); sınır - unda
çarpışmalar sukobi u granicnoj oblasti O -
unda duz cega, pored, pokraj, uz; - dan -
a 1) celom duzinom 2) potpuno, u celosti;
- u - una, huyu huyuna veoma slican
isti, pljunuti (otac i sin, braca) - bos (te-
lesna) gradja, konstitucija; - u bosu dev-
riisini vu/g. crkao dabogda! -etmek sor-
tirati po velicini; - göstermek kocoperiti
se, sepuriti se; - unun ölçüsünü almak
opeci se, dobiti zasluzeno; /-la/ - öl-
çüşmek nadmetati se s kime; - vermek
1) biti iznad coveeje visine {o dubini vode)
2) sortirati po velicini 3) rasti, bujati {o bilj-
kama)
boy2 pleme; klan
boya 1. boja, farba; - almak primiti
boju, obojiti se; - astarı osnovna boja,
grund; - çekmek bojiti, stavljati boju; -
fabrikası fabrika boja; - tutmak 1) ne
pustati, driati boju 2) ne bledeti; /-al- vur-
mak stavljati, nanositi boju; sulu - ak-
varel; yağlı - masna boja 2. boja, kolorit;
- atmak gubiti boju, {iz)bledeti; - kalemi
bojica 3. pasta za obucu, lastilo, imalin 4.
crnilo mastilo, tinta 5. sminka 6. tig. lazni
sjaj O- maddesi pigment
boyacı 1. bojadzija, farbar; bojadisac,
cistac obuce; - dükkanı radnja za bojenje
i ciscenje obuce; - fırçası 1) molerska
cetka 2) cetka za cipele; - kökü bot. bro6
(Rubia tinctorum); - küpü 1) lonac za boju
2) fig. decja igra; - küpü değil ya! nije to
macji kasalj! 2. izradjivac boja; trgovac bo-
jama, farbarski trgovac O - kedisine ben-
zemek biti jako nafrakana, liciti na bo-
jadzijsku macku {o zeni)
boykotçu
boyacılık 1. farbarstvo, bojadisarstvo
2. farbarska trgovina
boyahane bojadzinica; farbarnica
boyalamak ak. 1. bojiti 2. mazati, pac-
kati, mrljati
boyalanmak pass. od boyalamak
boyalatmak caus. od boyalamak
boyalı 1. obojen, ofarban 2. obojen, u
boji; yeşil - obojen u zeleno, zelen
boyama 1 1. bojenje, farbanje 2. bojena
maramica, sarena marama ll obojen, bo-
jadisan, farban {o kosi i si.) 2. fig. lazan,
neprirodan, patvoren
boyamak 1. ak. farbati, bojiti; bezi ma-
viye - bojiti platno u plavo 2. sminkati
boyan v. meyan
boyana strainje veslo (camca); -
etmek (ili vurmak) terati eamac jednim
veslom, sijati
boyanmak 1. pass. refl. od boyamak 2.
sminkati se, mazati se
boyar ist. bojar, ruski plemi6
boyar madde pigment
boyasız 1. neobojen, neofarban 2. bez-
bojan 3. bled 4. nenasminkana {zena, de-
vojka)
boyatılmak pass. od boyatmak
boyatmak caus. od boyamak
boyca 1. poodrastao, povelik 2. po ve-
licini {visini, duzini) 3. celom duzinom,
celim obimom; - günaha girmek pociniti
veliki greh; - günaha sokmak navesti na
veliki greh
boydaş 1. istog rasta 2. vrsnjak
boykot (-tu) 1. bojkot 2. sp. zabrana ig-
ranja (klubu ili igracu); - etmek 1) boj-
kotovati 2) sp. zabraniti, izreci zabranu (ig-
ranja)
boykotçu ucesnik u bojkotu
159
 boylam
boylam astr. geog. duzina; - batı - ı
zapadna duzina
boylamak ak. 1. (iz) meriii duzinu (vi-
sinu) 2. hodati, prelaziti; (pro)krstariti; pre-
valjivati (put) 3; pasti nicice, "uhvatiti zeca"
4. uteci,. strugnuti, smugnuti; ct. sıvışmak;
babasını görünce çocuk evi boyladı vi-
devsi svoga oca, dete je smugnulo u kucu
5. nar. okoncati, svrsili; ahreti - umreti
boylanmak 1. rasti 2. nastaviti, pro-
duziti (put) 3. pass. od boylamak
boylu 1... rasta; kısa - nizak 2. visok,
stasit, krupan; - boslu dobro gradjen, sta-
sit; - boyunca svom duzinom; - boyunca
yere uzanmış opruzio se po zemlji koliko
je dug; o kadar uzun - değil! ne idi toliko
daleko! ne preteruj!
boyluluk velicina; visina
boyna v. boyuna
boynalmak v. boynuna almak
boynuz 1 1. rog; - ağacı bot. rogac ro-
gacica (Cercis siliquastrum); - maddesi
keratin 2. zoo/. pipak (insekata) 3. med.
kupica; - çekmek staviti kupicu, uzimati
'1 krv 4. signalni rog, truba ll rozast, od roga;
- tarak cesalj Od roga 0 - dikmek V. -
!akmak; - diktirrnek v. - taktırmak; - tak-
mak {ili takınmak) biti varan, postali ro-
gonja; /-af - taktırmak varati; nabiti ro-
gove;
boynuzcuk (-ğu) roscic, rozic
boynuzlamak ak. 1. probosti (ro-
govima) 2. varati, nabijati rogove
boynuzlanmak pass. od boynuzlamak
boynuzlcdmak dat. napraviti rogonjom,
nabiti rogove
boynuzlu 1. rogat,s rogovima 2. ro-
gonja, prevareni muz
boynuz otubot. kukurek (Helleborus)
boynuzcu (ili - tabaka) anat. roznjaea
(oka)
ii
1.! 160
boynuzsuz 1. bez rogova, sul (o zi-
votinji); - koyun fig. 1) bezazi en covek,
"ovca" 2. bespomocan, slab
boy otu {-hu) bot. piskavica (Trigonella
foenum graecum)
boyskaut (-tu) izvidnik, izvidjac
boysuz nizak, zdepast
boyun (-ynu) 1. vrat, sija; gusa; - at-
kısı sal; - kökü anat. zatiljak; - arnurları
vratni prsljenovi; - toplardamarı anat.
vratna vena 2. grlic {boce) 3. geog. sedlo,
prevoj (planinski); - noktası presediina 4.
fig. obaveza, odgovornost O /-ı/ - una
almak uzeti na sebe, obavezati se; - u al-
tında kalmak umreti, skoncati; - u armut
sapma dönmüş.mrsav, kos! i koza; /-ın/­
una atılmak pasti kome oko vrata, obis-
nuti se o vrat; /-ın/ - una atmak natovarili
krivicu, nabediti koga; /-ın/ - una binrnek
popeti se kome na glavu, dosadjivati; -
borcu obaveza,. dug; - bükmek pokunjiti
se, oboriti glavu; pokoriti se, potcinili se; -
u bükük potisten, snuzden, skrusen, po-
kunjen; - çeviren v. boyunburan; -
eğmek pokoravati se, povinovati se, slu-
sati; - u eğri 1) pokoran, posfusan, po-
nizan 2) zahvalan 3) zalostan, tuzan;
jadan, kukavan; /-ın/ - una el bırakmak
(ili geçirmek) prisvojiti, utajiti; - kesrnek
1) pokoravati se, slusati 2) pokloniti se;
pozdraviti naklonom glave; /-ın/ - una
kesrnek obezglavili; - um kıldan ince 1)
glavu dajem, ovde sam najtanji (zakletva)
2) sve prihvatam; - kırmak 1) m irili se s
postojecim 2) v. - kesmek; - olmak jam-
citi, garantovati; /-ın/ - una sarılmak (za)
grliti; - tutmak protiviti se, protivreciti
kome; - u tutulmak ukociti se (o vrat); -
um tutuldu ukocio mi se vrat; - unu uzat-
mak (ili vermek) pokoravati se, predavati
se, potcinjavati se; /-ın/ - unu vurmak od-
seci glavu; obezglaviti
boyuna 1 ı u duzinu, po duzinu; duz
cega ll uzduzan, duzinski; - akarsu lon-
gitudinalan tok (struja)
 bozmak

boyuna2 nar. neprekidno, neprestano bozgun 1 1. slom, rasulo, poraz; - a

boyunaltı; - bezi anat. grudna zlezda, uğramak pretrpeti poraz; - a uğratmak
tim us naneti poraz, porazati; - vermek (ili
yemek) v. - a uğramak 2. panika, obezg-
boyunbağı (-nı) kravata
lavljenost; pometnja, rastojstvo ll porazen
boyunburan zoo/. vijoglava (Junx tor-
bozguncu ı panicar; defetist ll de-
quilla)
fetisticki; panicarski
boyunca 1. (uz) duz; sahil - duz obale
bozgunculuk defetizam, malodusnost
2. u !oku, tokom; aylar - mesecima,
tokom mnogih meseci; bütün hayatım - bozgunluk 1. v. bozgun (1, 2) 2. us-
tokom citavog mog zivota; sahil - duz panicenost
obale bozkır 1 stepa; - koyunu stepska ovca

boyund~ruk (-ğu) 1. jaram; zaprega 2. (Ovis vignei) ll bledosiv (koni)

fig. jaram, ugnjetavanje, ropstvo; - altına
almak podjarmljivati, porobljivati, ugn-
jetavati; - altına girmek biti ugnjetavan
(porobljavan, podjarmljivan); /-ı/ - a vur-
mak podjarmljivati, ugnjetavati; - zinciri
okov porsıva
boyundurukçu izradjivac jarmova; pro-
davac jarmova
boyunluk 1. ogrlica, niska, djerdan 2.
okovratnik, sal
boyut (-tu) 1. mat. dimenzija 2. ve-
licina, razmera
boz 1. siv, sur; pepeljast; - ayı suri
medved (ursus arctos) 2. neobradjen, ne-
uzoran (tlo, zemlja)
boza boza; - gibi gust i mutan (o tec-
nosti); - olmak v. bozum olmak
bozacı bozadzija
bozarmak 1. posiveti 2. prebledeti (od
ljutine, sıraha i si.)
boz bakkal zoo/. sivi drozd, borovnjak
(Turdus pilaris)
bozca ı sivkast, zutobled ll utrina, ne-
obradjeno zemljiste
boz doğan 1. buzdovan, topuz (ses-
toperni) 2. zoo/. patuljast soko, zurica
(Falco aesalon)
bozdurmak 1. caus. od bozmak 2. usit-
niti novac
bozkır doğanı zool. stepska lunja (Cir-
cus macrourus)
bozlamak dijal. 1. revati, rikati (o ka-
mili) 2. derali se, vikati, urlati
bozma 1 1. gl. im. od bozmak 2. izv-
rtanje, izopacavanje (reci u si.) 3. jur. uki-
danje, ponistenje (presude); kasacija ll 1.
razvratan, izopacen 2. napravljen od sta-
rog materijala
bozmacı starinar
boz madde anat. siva materija (moza)
bozmak (-ar) ak. 1. (po) kvariti, up-
ropastiti; rusiti, razarati 2. narusavati, na-
rusiti; sükutu - narusiti tisinu 3. ostetiti,
skoditi, nauditi; deterjan deriyi bozar de-
terdzent ostecuje kozu 4. ometati, smetati;
poremetiti; bu iki radyo istasyonu bir-
birine bozar ove dve radio stanice ome-
taju jedna drugu; plan - poremetiti plan 5.
(u) sitniti, razmenjivati (novac) 6. brati;
bağ - brati grozdje; pathcan - brati pat-
lidzan 7. poraziti, razbiti; düşmanı - po-
raziti neprijatelja 8. pogorsavati se, kvariti
se (vremenu) 9. dovoditi u nepriliku, iz-
lagati neprilici 1O. poludeti, izgubiti pamet,
izbezumiti se 11. deflorisati, oduzeti ne-
vinost 12. raskinuti (ugovor, veridbu) 13.
ak. dat.okretati na; şakaya - okrenuti na
salu 14. s ile biti zaludjen, biti zaslepljen
cime; biti cime opsednut; spor ile boz-
muş zaludjen sportom

161
bozrak
bozrak sivkast
bozucu razoran, rusilacki; destruktivan;
poguban
bozuk1 (-ğu) 1 1. slomljen, razbijen 2.
pokvaren, neispravan, ostecen; - makine
neispravna masina 3. iskvaran (govor,
izraz) 4. sitan, usitnjen (novac); - para sit-
nina, sitan novac 5. fig. pokvaren, porocan
(covek) 6. los, rdjav; - notlar lose ocene;
- yol los put 7. pokvaren ukvaren (o na-
mirnicama): - süt ukvareno mleko; - yu-
murta mucak jaje; ll neispravnost, kvar,
ostecenje
bozuk2 (-ğu) muz. vrsta saza (sa devet
struna)
bozuk düzen 1. neuredan, nesredjen,
porernecan 2. razdrazen, uzrujan, usp-
lahiren
bozukluk 1. kvar, defekt, ostecenje 2.
mana, nedostatak 3. porocnost 4. sitan
novac, sitnina 5. propast, slom
bozulamak 1. rikati (o zivotinjama) 2.
ridati, glasno plakati
bozulmak 1. pass. refl. od bozmak; et
bozuldu meso se ukvarilo 2. oslabiti, omr-
saveti 3. zbuniti se, smesti se; bozulup
büzülmek potpuno se pomesti
-
bozulmaz 1. nepokvarljiv 2. fig. in-
diferentan; - denge indiferentna
bozultmak caus. od bozulmak
bozum 1. rusenje, razaranje, up-
ropascivanje 2. berba; bağ - u berba
grozdja 3. novcane neprilike, kuburenje s
novcem 4. zbunjenost, smetenost; brka
(nje) ; - etmek postideti, obrukati; - ha-
vası pometnja; zbunjenost; /-al - havası
çalmak arg. sprdati se s kime; sramotiti,
brukati; - olmak zbuniti se, izgubiti se
bozuntu 1. rusevine, krhotine, olupine;
otpaci 2. pometnja, uzrujanost, usp-
lahirenost; obezglavljenost, panika 3. nar.
karikatura; parodija; filozof - su nazovi fi-
162
lozof; şair - su karikatura od pesnika 4.
bagra, olos, sljam; eşkiya - su raz-
bojnicka bagra; o - ya vermeden kao da
nista nije bilo; - ya vermemek praviti se
nevest
bozuşmak s ile (po) svadjati se, za-
vaditi se, pokarabasiti se
bozuşturmak ak. zavaditi, pozavadjati
bozuşuk zavadjen, posvadjan
bozuşukluk svadja, rasprava; razdor
böbrek (-ği) anat. bubreg; - çıkarma
med. nefrektomija, vadjenje bubrega; -
havuzcuğu bubrena karlica; - lltihabı za-
palenje bubrega, nefritis; - leğeni v. -
havzcuğu; - taşı kamen u bubregu, bub-
rezni kamen; - üstü bezi nadbubrezna
zlezda
böbreksi bubrezat
böbür zoo/. leopard (Hyrax syriensis)
böbürlenmek razmetati se, duvati, se,
prsiti se
böcek (-ği) 1. insekt,buba, ku kac; - bi-
limi entomologija; - gibi (çocuk) bubica,
garvako (o malom detetu) 2. v. ipek bö-
ceği; - çıkarmak gajiti svilenu bubu
böcek başı (-nı) isf. sef odeljenja tajne
policije (u Osmanskom carstvu)
böcek bilimi 1. entomolog 2. uzgajivac
svilene bube
böcekçil bot. zool. bubojedi, bubozderi
böcekçlllk 1. entomologija, nauka o in-
sektima 2. svilarstvo, gajenje svilene bube
böcekhane v. böceklik
böcek kabuğu (-nu) ljubicasto zelene
boje s metaliziranom nijansom
böceklenmek 1. pojaviti se, vrveti (o in-
sektima) 2. ucrvljati se, ucrvotociti se)
böcekli napadnut insektima; crvljiv,
pun crvi
 bölüt

böceklik odgajaliste svilene bu be bölmek (-er) ak. 1. odvajati, razdvajati,

rastavljati; odeljivati, pregradjivati 2. mat.
böcekylyen v. böcekçil
delili
böcü bauk; strasilo, plasilo
bölmeli pregradjen, odvojen
böcül: - - bakmak skakati (pog-
bölü 1. mat. podeljen sa .. 20 - 4 dva-
ledom), gledati na sve sırane
deset podeljeno sa 4; 2. otplata, rata; cvf.
böğrülce v. börülce taksit
böğür (-l:jrü) 1. strana, bok, krilo 2. bölücü 1 1. separator (aparat) 2. pot se-
anat. slabina; - ü - üne göçmüş upalih paralist ll separatisticki
slabina, mrsav
bölücülük po/. separatizam
böğürmek rikati, revati; bul<ali, mukali
bölük (-l:jü) 1. deo; - pürçük u de-
(o zivotinjama)
lovima, na komade 2. voj. ceta; baterija;
böğürtlen 1. bot. kupina (Rubus fru- eskadron 3. buljuk, grupa (ljudi), grdan
ticosus) 2. arg. bljuvanje, povracanje; - çı­ svet 4. mat. red 5. pletenica, kika, kurjuk
karmak povracati 6. prostorija, odeljenje (kuce) 7. ist. odred,
böğürtmek caus. od böl:jürmek grupa; - başı buljubasa, janicarski ka-
petan
böğürtü rikanje, revanje; mukanwe
bölüklü iz delova
böke dijal. 1. junak, 2. sp. sampion,
bölüm 1. deo; - çizgisi povlaka, tire 2.
prvak
mat. kolicnik 3. biol. klasa, razred, ka-
böldürrnek caus. od bölmek tegorija 4. odeljenje, odsek 5. glava, odel-
böle dijal. rodjak, rodjaka (braca i sesi- jak (knjige) 6. nastavak cf. tefrika 7. poz.
re) cin 8. epoha, era, period; cf. devir

bölen mat. deliteli bölümleme klasifikacija

bölge 1. oblast, predeo, kraj; segment, bölümiemek ak. svrstavati, klasifikovati

sektor; podrucje, zona pojas; cf. mıntaka; bölünebilme mai. deljivost
- komutanı komandant oblasti; - sa-
bölünen mat. deljenik
vunması sp. zonska odbrana (u kosarci);
- tiyatrosu regionalno pozoriste; deprem bölünme 1. biol. segmentacija 2. hem.
- si trusno podrucje 2. anat. predeo; bel - hidroliza
si predeo krstiju bölünme k pass. refl. od bölmek
bölgeeilik regionalizam, partikularizam
bölünmez nedeljiv
bölgesel regionalni, oblasni; reonski; bölüntü 1. pregrada, prezid (odeljenje
mesni, lokalni; - anestezi lokalna anas- odvojeno od sobe) 2. sekcija, odeljenje
tezija
bölünüş v. bölünme
bölme 1. gl. im. od bölmek 2. mat. de-
lenje; - işareti znak delenja 3. (dascana) bölüşmek ak. s. ile deliti medju sobom
pregrada, zid od dasaka 4. mor. vo- bölüştürmek caus. od bölüşmek
donepropusna prostorija 5. odelenje;
bölüştürücü 1. delilac 2. gram. deoni,
kupe, kabina 6. is/. odaja za ritualno pran-
distributivni (broj)
je 7. pregradak 8. anat. pregrada, di-
jafragma bölüt (-tü) zool. clanak, segment

163
bölütlenme

bölütlenme zoo/. metamerija, seg- toliko, do te mere; - şey yapılır mı? zar
mentacija se tako radi
bön glup, tup, blesav; - -. bakmak tupo Brahman -Braman
gledati, blenuti
Brahmaı'ıizm, Brahmanlık ret. bra-
bönce glupa, budalasto manizam
bönlük tupavost, glupavost, blesavost branda mor. viseci krevet; - bezi plat-
bönleşmek poblesariti, olupeti ct. ap- no za jedra; satorsko platno
tallaşmak branş grana, ogranak; polje, struka,

börek (-ği) burek, pita disciplina; ct. dal, kol

börekçi buregdzija brasa, brasya mor. praca (uze za vo-

börk (-kü) dija/. marama za glavu
börkenek (-ği) 1. zool. kapura (mre-
zasti zeludac kod prezivara) 2. kapuljaea
(za kisu)
börtmek (-er) dijat. prokuvati se, biti po-
luskuvan (prodinstan, propr:Zen)
börttürmek ak. lako prokuvati (pro-
dinstati, propr:Ziti)
börtü; - böcek insekti; tig. gamad
börülce bot. kineski pasulj, crni grah
(Vigna sinensis)
bösmek (-er) dijat. eksplodirati ·
böyle ı takav, te sorte, slican; - ler
takvi (ljudi); - ağanın - hizmetkarı olur
kakav gazda, takav sluga; - şey olur mu?
da li je tako nesto moguce ll tako, na taj
naCin; - ise u tom slucaju, ako je tako;
bundan - od sada, ubuduce lll u upitnim
recenicama sa ne, nasıl, nereye, kim i st.
izraiava nestaganje; bunlar kim - ? ko su
pa ovi? nereye - ? kuda to
böylece 1. bas tako; - söylemelisin
bas tako treba da kazes 2. tako, na taj
nacin
böylecene v. böylece
böylelikle tako, na taj nacin
böylemesine v. bu biçimde, bu yolda
böylesine ı takav; slican; Ahmet - bir
iş arıyorAhmed !razi takav posao ll tako,
doravno pokretanje krstova)
bravo uzv. brava!
bre 1. bre! hej! 2. vidi! gle! oho! - ne
güzel ev! gle,kako je lepa kuca! 3. iz-
medju dva imperativa ukazuje na trajnost
radnje; öyle uzun bir hikaye oku ,.. oku,
bitmez tako duga prica, citaj, citaj, nema
kraja!
Brehmen v. Brahman
breş bresa, prodor, prolom
brezilya bot. varzilo, varzilovo drvo
(Caesalpina echinata)
briç (-ci) 1. bridz (igra karata) 2. ~ostic
(za zube)
briçka bricka (laka, polupokrivena kola)
brifing 1. voj. upucivanje, instrukcija 2.
skraceno obavestenje o odrectenoj temi
brik (-ki) mor. brik, jedrenjak sa dva jar-
bola
briket (-ti) 1. briket, zbijen ugalj 2. bri-
ketna cigla, briket
briketlemek ak. briketovati
briyantin brilijantin
brizbiz stora, draperja, kratka pro-
zorska zavesa
brom 1 hem. brom
brom2 bot. ovsika, klasaca (Bromus
secalinus)

164

bromür hem. bromid
bromürlü bromiran
bronş anat. bronhija, dusnica
bronşçuk (-ğu) anat. bronhiola
bronşit (-ti) med. bronhitis, zapalenje
bronhija
bronz 1 bronza; ct. tunç; - çağı bron-
zane doba ll bronzan; - madalya bron-
zana medalja
bronztaşmak dobiti bronzannboju
broş bros zapinjaca
broşür brosura
brovnik (-ki) brauning (oruzje)
bröve diploma, svedocanstvo; certifikat
brülör teh. plamenik, gorionik
brüt bruto; - ağırlık bruto tezina; -
gelir bruto dohodak; - tonaj bruto re-
gistrovana tonaza
bu (-mu) ovaj (ova, ovo); - anlarda u
· ovim trenucima; - arada v. ara; - da bir
şey mi? sta to opel znaci? Q - nunla be-
raber (ili birlikte) ipak; - sıcağa kar mı
dayanır? sta se tu moze? (zar moze sneg
odoleti ovoj vrucini)
bucak1 (-ğı) 1. ugao, kul; zabaceno
mesto, budzak; - - svuda, na sve strane; 1
-ı/ - - aramak svuda traziti, pazljivo pret-
razivati; /-dan/ - - kaçmak (ili sak-
lanmak) skriti se pred kime, izbeci koga;
2. kraj, strana; yurdun her- ında po celoj
zemlji
bucak2 (-ğı) budzak, nahija (ad-
ministrativna: jedinica u Turskoj)
bucurdak, bucurgat v. bocurgat
buç (-cu) dijal. kraw, konac; granica,
li mit
buçuk pola, po; bir - jedan i po; üç -
tri i po; saat yedi - sedarn i po, pola osam
(sali)
buçuklu sitan, usitnjen; - para sitan
novac, sitnis
budu n
buçukluk 1. nepotpunost, polovicnost
2. od pota (novac); iki - novac od dve i po
li re
budak (-ğı) 1. grana 2 . .'cvor, kvrga (na
drvetu); -deliği rupa od cvora (na dasci) Q
gözünü - tan esirgememek (ili sa-
kınmamak) ni pred kim ne uzmicati, biti
veoma hrabar
budaklanmak 1. pustati grane, razg-
ranati se; ağaç budaklandı drvo se razg-
ranalo 2. fig. zamrsiti se, zaptesti se, is-
komplikovati se
budaklı 1. zargranat 2. cvornovat,
kvrgav 3. fig. slozen, zamrsen, kornp-
likovan
budala 1 budala, glupak, likvan ll 1.
glup, tupav, blesav. 2. fig. lud za cime;
kitap - sı lud za knjigom; moda - sı lud
za modom; sppr - sı zaludjen sportom
budalaca budalasto, luckasto
budatalaşmak oglupaveti, otupaveti
budalalık budalastina, glupost; idi-
otizam; - etmek budaliti, praviti gluposti
budama podrezivanje, sasecanje; kre-
sanje (drveca); - makası vrtlarske ma-
kaze; - vakti vreme podrezivanja
budamak ak. 1. podrezivati; kresati 2.
fig. kresati, umanjivati; skracivati; ma-
aşları - smanjiti plate 3. fig. prorediti, de-
setkovati
budanmak 1. pass. od budamak 2. dat.
fig. ozbiljno prionuti; revnosno pristupiti
(postu, ucenju i si.)
budatmak caus. od budamak
budayıcı kresac, obrezivac; rasadnicar,
vrtlar
Buddhist budista
Buddhizm Sudizam
buduar budaor
budun narod, nacija .
budun betimi etnografija; cf. etnografi
165
ı !'/
i''
n,,
1
budu n

budun bilimi etnologija buğulama 1. isparavanje 2. kul. jelo

budun bilimci etnolog peceno na paru

buğulamak ak. pariti, naparivali
budun bilimsel etnolosku ·
buğulandırmak caus. od bu~ulanmak
budunsal etnicki
buğulanmak zamagliti se, orositi se (o
bufa zool. (riba) zmijuljica (Pet-
romyzon) staklu, casi); bardak buğulandı sasa se
zamaglila
bugün ı sadasnjot, danasnjica ll danas;
buğulaşmak isparavati se, ispariti se
- bana ise, yarın da sana! ono sto danas
snadje mene, sutra moze tebe! - e - si- buğulaştırıcı isparivac, evaporator
gurno, nesumnjivo; - den tezi yok
buğulaştırmak ak. pretvoriti u paru, va-
odmah, ovog casa; - varım, yarın yokum
porizovati, isparivati
danas me ima, sutra me nema; danas
jesam, sutra nisam (ljudi su smrtni); - buğulu 1. zasicen parom, naparen 2.
yarın (ili - den yarına) danas-sutra, us- zamagljen, orosen
koro
buğur dijal. v. bugra
bugünkü sadasnji; danasnji; - işini ya- buhar a. vodena para; - gemisi pa-
rına bırakma sto mozes danas uraditi ne
robrod; - makinesi parna masina; - mik-
ostavljaj za sutra; - tavuk yarınki kazdan
yası manometar; domuş (doymamış) -
iyidir (ili - yumurta yarınki tavuktan Iyi-
zasi6ena (nezasi6ena) para
dir) post. bolje vrabac u ruci nego soko u
planini; bolje je danas jaje nego sutra ko- buharlaşma isparavanje, isparenje; -
koska ısısı fiz. toplota isparavanja

bugünlük za danas, za danasnji dan; - buharlaşmak isparavati se

bu kadar yeter za danas je dosta toliko; -
yarınlık danas-sutra, uskoro
buğday 1. psenica (Triticum); - Eimbarı
ambar, zitnica; - anızı strniste; - benizll
crnoputas (ten, koza); - güvesi zitni mol-
jac (Tinea granella); - rengi braon, sur 2.
gran (apotekarska mera, 0,08 grama)
buğdaycık Hiı) bot. glota, zecje uho
(Aegilops ovata)
buğdayi v. bugda rengi
buğday pası (-nı) zrnast, u obliku zrna
buğra kamil (muzjak); dvogrba kamila
buğu vodena para; - bağlamak za-
magliti se (o prozorskom staklu); - ban-
yosu parno kupatilo, hamam; - pişirmek
kul. pirjaniti, tusiti
buğu evi 1. zavod za dezinfekciju 2.
hemijsko cisenje
buharlaştırmak ak. pretvarati u paru,
vaporizovati
buharlı 1. s parom, zasi6en parom 2.
orosen, zamagljen (parom); 3. koji radi na
paru, parni; - ısıtma parno grejanje; -
makine parna masina; - vinç parni kran
buhran a. 1. kriza; - geçirmek pre-
ziveti krizu; - noktası fiz. kriticna tacka;
hükümet - ı kriza vlade; Iktisadi - eko-
nomska kriza 2. nestasica, oskudica; çi-
mento - ı nestasica cementa; yakıt - ı
oskudica u gorivu 3. med. napad, nastup
(bolesti), samrtna muka
buhranlı krizni; kritican; - vaziyet kriz-
na situacija, krizno stanje
buhur a. tamjan
buhurdan, buhurdanlık v. buhurluk
buhurlamak ak. kaditi

166
 bulaşkan

buhurlanmak pass. od buhurlanmak ratan

buhurluk kadionica bulandırmak ak. 1. mutiti (vodu i si.) 2.

buhurumeryem a. bot. skrz, kolutka, izazivati gadjenje, izazivati mucninu 3. (iz)

menegled (Cyclamen europaeum) grditi, (na)ruziti; fig. stvarati nered o mide
- v. mide; ortalığı - pravi,, smutnju; stva-
buji svecica (automobila) rati pometnju
bukağı 1. bukagije, okovi (za noge) 2.
bulanık 1. mutan, zamucen; - su
puta (za sapinjanje konja); - vurmak v. mutna voda; - suda balık avlamak loviti
bukağılamak
(ribu) u mutnom 2. tmuran, oblacan (o vre-
bukağılamak ak. 1. okovati, staviti menu) 3. buran, nemiran (o stiuacijr, vre-
okove 2. sapeti, sputati (konja) menu) 4. neodredjen, newasan, ne-
razgovetan (glas, slika, crtez i si.) 5. fig.
bukağılanmak pass. od bukağılamak
zbunjen, smeten
bukağılı 1. okovan, bai':en u okove 2.
bulanıklık 1. mutnost, mutnoca 2. ob-
sputan, sapet (koni) 3. s belim putistem
(koni) lacnost 3. nejasnost, nerazgovetnost 4.
fig. smutnja; nemir, metez
bukağılık putiste (konja)
bulanmak 1. pass. od bulamak 2. dat.
bukalemun a. zool. kameleon (Cha- umazati se, (u) prljati se, packati se 3. (za)
meleon vulgaris) 2. fig. prevrtljiv, nestalan mutiti se; su bulandı voda se zamutila 4.
i':ovek fig. pomutiti se; zihni bulandı pomutio mu
buket (~ti) buket se razum 5. (na) oblai':iti se, postali tmur-
nim; ha,va bulanıyor oblai':i se 6. oseeati
bukle lokna, uvojak, kovrdza; - - lok-
mui':ninu (gadjenje); kalbi bulandı pozlilo
nast, u kovrdzama
muje
buklet (-ti) 1. loknica, kovrdzica 21 .
bulantı 1. muka, gadjenje 2. fig. smutn-
bukle (tkanina)
ja; pometnja, nered
bukran a. otpaci, odresci (sedlarsko-
bulaşıcı zarazan, infektivan
sarai':kih radova)
bulaşık (-ğı) 1 1. uprljan, zamazan,
bula nar. strina, ujna
upai':kan (o suctu) 2. namazan, premazan;
bulada (sestomesei':no) pile uvaljan (u brasno) 3. nei':astan, neposten,
bulak (-ği) izvor, vrelo, zdenac; - otu prljav (sovet) ll prljavo posudje; - bezi ku-
bot. potoi':arka, krstovnik (Nasturtium of- hinjska krpa, krpa za sudove; - suyu po-
ficinale) mije, splai':ina; - (yıkama) makinesi ma-
sina za pranje sudova O - deniz more
bulama 1. gl. im. od bulamak 2. vocni,
ugrozeno minama; - gemi kontaminiran
prva muza (krave, ovce)
brod
bulamaç (-cı) 1. kasa; tatlı - slatka
bulaşıkçı sudopera, sudopralja
kasa 2. fig. zbrka
bulaşıkçılık; - etmek (ili yapmak) prati
bulamak 1. ak. dat. premazivati; po-
sudove
valjati, uvaljati; eti una - uvaljati meso u
brasno 2. ak. dat. mrljati, packali 3. arh. bulaşılmak pass. od bulaşmak
(pro) muckati bulaşkan 1. lepljiv, prilepljiv; - çamur
bulandırıcı 1. izaziva muku 2. fig. odv- lepljivo blato 2. zarazan, prijemi':iv

167
bulaşma

bulaşma 1. gl. im. od bulaşmak 2. za- tirdiğim çantayı buldum nasla sam torbu
raza, epidemija 3. fiz. ozracenje (ra- koju sam bila izgubila 2. nalaziti, smatrati,
dioaktivnim zracima) misliti; bu gömleği nasıl buluyorsun?
sta mislis o ovoj kosulji 3. otkriti, izumeti,
bulaşmak dat. 1. zaprljati se, zamazati
pronaci; ct: icat etmek 4. otkrivati, otkriti;
se; çamura - zamazati se blatom 2. (za)
lepiti se 3. prenositi se (o bolesti) 4. me- ct. keşfetmek; Kolombo Amerika'yı
sali se, petljati se; buna bulaşma da buldu Kolumbo je otkrio ameriku 5. pris-
işine bak! ne mesaj se u ovo i gledaj
tici, doci do cega; dosegnuti, domasiti; iz-
bijati, otkucavati (osatu) premasiti (broj,
svoja posla! 5. prosiriti se na, zahvatiti;
yangın her tarafa bulaştı pozar se pro-
sumu); konuşa konuşa evi bulduk stigli
sirio na sve strane 6. posadjivati kome, uz- smo kuci razgovarajuci; saat on ikiyi bu-
nemiravati 7. zapoceti, preduzeti (posao i luyor otkucava dvanaest 'Sali; şehrimizin
si.) 8. zaraziti se, infidrali se o. ne kokar nüfusu elli bini buldu nas grad je pre-
ne bulaşır ni smrdi ni mirise (o osobi ne- masio pedeset hiljada stanovnika; yet-
mişini bulmak doziveti osdamdesetu go-
odredjenog drzanja)
dinu 7. pogadjati; bilmeceyi - odgonetnuti
bulaşıırmak caus. od bulaşmak o yü- zagonetku 8. (iz) birati, izabrati; bu kadar
züne gözüne - v. yüz çiçek arasında bunu mu buldun? zar si
uldatmaca: - aldatmaca prevara, ob- medju talikim evetavima ovaj izabrao? 9.
mana dobiti svoje, dobiti zasluzenu kaznu 1O.
dat. ak. pripisati kome, prebaciti na koga,
buldek (-ğu) buldog
natovarili kome (krivicu i si.); bana ka-
buldozer buldozer bahatanı bulma nemoj meni da pripisujes
svoju krivicu 11. mor. nasesti, nasukati se
buldumcuk: - olmak biti van sebe od
(o brodu) 12. u sluzbi pomocnog glagola;
radosti, poludeti od radoskti
son - v. son; şifa - v. şifa O buldukça bu-
buldurmak caus. od bulmak namak nikada ne bili zadovoljan, uvek Ira-
Bulgar Bugarin zili vise; bulmuş da buna mış 1) sto vise
ima to vise !razi 2) nas o pa zas'o; bulup
Bulgarca ı bugaJski jezik ll na ·bu-
buluşturmak pribavljati, pribirati; bulup
garskom
çıkarmak pronaci, otkriti
bulgari muz. tambura sa eeliri strne
bulucu 1. otkrivalac, pronalazac (novih
bulgu otkrice, pronalazak, izum zemalja) 2. fiz. detektor
bulgur 1. psenicna krupa 2. kul. tucena bulüğ a. zrelost
i kuvana psenica; kasa; - pilavı pilav od
buluna k dijal. cest, koje se cesto srece
psenicne krupe o ebe - u sugradica, ci-
gancici bulundurmak ak. drZali spremno, imati
u pripravnosti; drZali (vojsku); raspolagati;
bulgurcuk (-ğu) sitni podeoci (na Sun-
yedekte - drZali u rezervi; para evde -
cevoj povrsini)
drzati novac u kuci 2. dobavljati; nabaviti
bulgusal heuristicki, pronalazacki, alk- bulundurulmak pass: od bulundurmak;
rivaeki
bugün dükkanlar saat ona kadar açık
bulmaca ukrstene reci; zagonetka, bOlundurulacak danas ce radnje biti ot-
enigma vorene do dese! sali
bulmak (-ur) ak. 1. naci, nalaziti; yi- bulunmak 1. pass. od bulmak; bu-

168

lunmuş eşya nadjene stvari 2. nalaziti se;
naci se, zateci se; biti prisutan, pri-
sustvovati 3. postojati, imati; nalaziti se;
bu sokakta bir sinema bulunur mu? ima
li bioskop u ovoj ulici? 4. pomagati, po-
moci, biti kome od pomoci, naci se; Orhan
herkese bulunur Orhan svakome po-
maze, orhan se svakome nadje 5. u zluibi
pomochog glagola biti; dalgın - biti ra-
sejan; öfkeli - biti ljut 6. u sluibi po-
mocnog glagola sa im. u fok. ciniti, raditi;
tekiifte - predlagati; yardımda - po-
magati; ziyarette - posecivati
bulunmaz 1. redak, neobican, koji se
retko javlja 2. nenabavljiv, tesko nabavljiv
o bu, - Hint kumaşı değil ya! iron. jaka
stvar! velika retkost!
buluntu 1. nalaziste (arheolosko) 2. na-
hoce
bulunulmak pass. od bulunmak; tu-
tumlarım hakkında müzakerede bu-
lunulmuştur raspravljalo se o mojim sta-
vovima
buluş 1 . pronalazak, otkrice 2. do-
misljatost, dosetljivost, promucurnost
buluşağ (-ğı) dijal. sastajaliste
buluşma susret, vidjenje, sastanak
buluşmak s ile 1. sastajati se, sretati
se; vidjati se, nalaziti se; yarın buluşuruz
sutra cemo se videti 2. slagati se, delili
misljenje
buluşturmak caus. od buluşmak
bulut (-tu) oblak; - tabakası sloj ob-
laka; kümülüs - ları kumulusi O - gibi
sarhoş tresten pijan, pijan kao klen; - ke-
silmek arg. opiti se kao majka; - tan nem
almak (ili kapmak) ·1) biti preosetljiv 2) biti
sümnjicav; - unu vermek v. - kesilmek
bulutlanmak (na) oblaciti se, natmuriti
se; hava bulullanıyor oblaci se
bulutlu oblacan, tmuran; maglovit
bulutsu astr. nebula, maglina
bunca
bulutsuz vedar, bez oblaka; fig. ne-
pomucen
bulvar bulevar, avenija
bum ek. bum, nagli ekonomski procvat
bumbar 1. debelo crevo zivotinja 2. kul.
mesnjaca (sa dzigericom i pirincem) 3.
zaptivaci od vate (za prozore i vrata)
bumbarlık kul. nadev, punjenje
bumbulanır potpuno mutan, mutan kao
oranje
bumburuşuk jako izguzvan; mnogo
naboran, sav u borama; zbrckan, sme-
zuran
bumbuz veoma hladan, leden; bira -
pivo je ledeno
bu n 1. nevolja, beda 2. kriza, teskoca
buna dat. od bu; - binaen prema tome;
iz tog razloga; - gelince sto se toga tice;
- mukabil nasuprot tome; s druge sırane
bunak senilan, izlapeo; slabouman,
umno poremecen
bunakhk senilnost, ostarelost; po-
detinjalost
bunalım kriza; ekonomik - eko-
nomska kriza
bunalmak 1. biti zadihan; biti osa-
mucen 2. propasti, zaglaviti, umirati (od
zege, zedji i si.); gusiti se (od kaslja; bu
odacıkta b\Jnaldım, biraz çıkacağım
ugusio sam se u ovom sobicku, malo cu
izaci
~unaltı muka; dosada, cama; dep-
resija; klonulost
bunaltıcı zagusljiv; tezak, sparan (dan,
vreme); - sıcak zapara, sparina
bunaltmak caus. od bunalmak
bunama izlapelost, demencija
bunamak poseniliti, izlapeti, podetinjiti
bunca ı mnogo; toliko mnogo, tako
169
bunda
dugo; - zamandır sizi görmedim tako
dugo vas nisam video ll tako velik, toliki; -
yol yürüdük toliki put smo presli
bunda /ok. od bu; - bir iş var ima
nesto u tome
bundan abi. od bu; - böyle v. böyle; -
dolayı zbog toga, stoga; - iyi can sağlığı
bolje od ovoga nema; od ovoga je samo
sdravlje bolje
bungun jadan, tuzan, potisten, pog-
ruzen
bunlu krizni; kritican; - durum kriticno
stanje
bunluk kriza; cf. bunalım
bunı_tlak (-ar) dijal. postati nezasit; ze-
leti vise od postojeceg
bunsuz bez ovog, bez toga
bunun gen. od bu; - burası nar. bas
ovde; - üzerine na to, odmah zatim; - üs-
tüne soğuk su iç! pisi propalo
bura ovo mesto; ova tacka; - larda
ovde, u ovim mestima; - adamları çok
konukseverdir odvasnji ljudi su veoma
gostoljubivi
buracıkta jako blizu, odmah ovde
burada ovde, na ovom mestu; -
diye bağırmak fig. padati u oci
buradaki ovdasnji
buradan odavde; - git! gubi se odav-
de! tornjaj se!
burağan vihor, oluja, bura
Burak (-kı) Burak (Muhamedov koni)
buralı ovdasnji, mesni
buram: - - onom. obilja intenziteta i
si.; - -duman çıkıyor dim kulja; - - kar
yağıyor sneg sipa u velikim pahuljicama;
- - kokmak silno mirisati; - - teriemek
kupati se u znoju; - - yağmur yağıyor
kisa pljusti
170
buranca (ili - otu) bot. divizma (Ver-
bascum thapsus)
burani v. borani
burası ovo mesto; ovde; - Istanbul
radyosu ovde radio Istanbul; - neresi
koje je ovo mesto? gde smo?
buraya ovamo; ovuda
burcu nar. ugodan miris, miomiris; - -
miomirisno
burcumak nar. prijatno mirisati
burç 1 (-cu) 1. kula, zamak, tvrdjava; 2.
astr. zodijacki znak 3. astr. sazvezdje,
konstelacija; - lar takımyıldızı astr. zo-
dijacko sazve.Zdje; zodijacki znak; Yengeç
- u znak raka, rak
burç2 (-cu) bot. imel? (Viscum)
burçak (-ğı) bot. graorica (Vicia ervilia;
- - uvijen, kudrav (kosa i si.)
burdurmak caus. od burmak
burgaç (-cı) ı 1. vir, vrtlog, djerdap; 2.
vihor ll 1. uvijen, uvrnut, upreden; izvijen,
savijen 2. fig. zbrkan, konfuzan (govor i
si.)
burgaçlamak uvijati, upredati
burgata mor. jedinica mere za debljinu
yım uzeta (2, 54 cm.)
burgu 1. burgija, svrdlo; - makinesi
bormasina 2. vadicep
burgulamak ak. busiti, vrteti svrdlom
burgulanmak pass. od bugulamak
burgulatmak caus. od bugrulamak
burhan a. dokaz, argumenat; cf. kanıt
burina mor. vetrolovka (u.Ze za za-
tezanje jedra prema vetru)
burinata mor. gornja vetrolovka, gornji
pasrijak
burjuva burzuj; - oyunu burzoaska
d rama

burjuvazi burzoazija; küçük - sitna
burzoazija
burkmak (-ar) 1. ak. vrteti; sukati, up-
redati 2. ak. uganuti, usinuti, iscasiti
burkulma 1. uganuce, usinuce; isa-
senje, luksacija 2. uganutost, usinutost
burkulmak 1. pass. od burkmak (1.2)
ayağım burkuldu iscasila mi se noga 2.
naginjati se 3. fig. raztuziti se, razalostiti
se; kalbirn burkuluyor srce me tisti
burkulmuş uganut, iscasen; uvrnut,
upreden, usukan
burkulu uvijen, uvrnut; iscasen uganut;
iskrivljen
burkutmak caus. od burkmak
burlota mor. brod-spaljivac (za paljenje
neprijateljskih brodova)
burma 1 1. gl. im. od burmak 2. zavr-
tanj, spirala 3. ostar bol, kolika (u sto-
maku, crevima) 4. (zlatna) grivna, na-
rukvica 5. skopljenje, kastracija, uvijanje 6.
slavina; lula 7. arhit. usasta opsivnica,
motiv nalikna konopac 8. sajtov, vranj (na
bureti) 9. arhit. stub u obliku uzeta ll 1. za-
vijen, spiralan, prepleten; upreden, usukan
(o brkovima) - sarık turban sa gustim
uvojcima 2. uskopljen, kastriran; - at kast-
riran konj
burmak (-ar) ak. 1. vrteti, obrtati, ok-
retati; uvijati, sukati (brkove); cediti (rublje)
2. skopiti, kastrirati, strojiti 3. skupljati usta
(o kiselom vocu) 4. probadati, tistati, tupo
boleti (u unutrasnjim organima)
burmalı sa spiralom, spiralan; sa griv-
nom; sa narukvicom; uvijen, upreden, usu-
kan
burnaz nosat, s orlovskim nosom
burs stipendija
burslu sa stipendijom; - talebe sti-
pendist
burtlak (-!;jı) sljunkovito mesto
burun
burtulmak dijal. naborati se, izborati se
buru 1. nar. ostar bol. kolika 2. naponi,
trudovi, porodjajni bolavi
buruk (-!;ju) 1 1. (pre) savijen; savijen,
zasukan; upreden, usukan; prepleten, uvr-
nul 2. opar kiseo (dunja, vino i si.) 3. us-
kopljen, kasiriran 4. skupljen (usta od opo-
rog voca ili pica) 5. fig. preosetljiv,
povredljiv ll 1. iscasenje, uganuce 2. us-
kopljenik, kasiriran muzjak
burukluk 1. oporosl, lrpkost 2. (pre)
osetljivost, uvredljivost
buruksu kiselkast
burulma 1. gl. im. od burulmak 2. fiz.
uvrtanje, sila uvrtanja; - zaviyesi ugao
uvrtanja (uvijanja); - terazisi kantar
burulmak 1. pass. od burmak 2. uvijati,
boleti ( o slomaku i si.) 3. dat. fig. vredjati
se, ljutili se
buruıu uvijen, uvrnul; upreden, usukan
burum : - - koparmak silno cupali;
barsaklarım - - buruluyor creva mi se
uvijaju od bolova
burun (-rnu) 1. anat. nos; - akıntısı cu-
renje iz nosa; - boşluğu nosna duplja; -
deliği nozdrva; - direği nosna pregrada;
- ingini kijavica; - kanaması krvarenje iz
nosa; - kanatları nozdrve; -nu ka-
rıştırmak kopali nos; - perdesi nosna
pregrada; - sesi gram nazal; - silmek bri-
sati nos 2. njuska, gubica; - maskesi
korpa za njusku (psa), nagubac 3. kljun,
pramac (broda); vrh, siljak, vrsak (obuce)
4. geog. rt; greben; pobrdje, predgorje 5.
fig. nadmenost, oholost, arogantnost O /-al
- burmak omalovazavali, prezirali; dizati
nos na koga; - - a licem u lice, vrlo blizu; 1
-la/ - - a gelmek naci se s kime licem u
lice, sudarili se; /-al - bükmek prezirali,
omalovazavati, potcenjivati; - u bir karış
yukarıda uobrazen; - u büyük nadmen; -
u büyürnek dizali nos, oholiti se; - unu
çekmek 1) smrcati, smrkati 2. osiromasiti,
171
burunduruk
oslati bez icega; /-ın/ - una çıkmak biti
nesnosan, biti nepodnosljiv; - unun di-
binde blizu, pod samim no~om; - unun
dikine gitmek terali po svom, inatiti se; -
unun direği kırırmak ugusili se (od nep-
rijalnog zadaha); - unun direği sızlamak
tig. patiti, muciti se, slradali; - unun doğ­
rusundan ayrılmamak (ili - unun değ­
rusuna gitmek) bili tvrdoglav, nioka ne
slusali; - undan düşen bir parça olur
veoma lose raspolozeen, u najcrnjem ras-
polozenju; /-ın/ - undan düşmüş isli,
pljuniti; kopija; - undan (fitil fitil) gelmek
izaci na nos; pokvarili se (o raspolozenju,
zadovoljstvu); /-ın/ - una gelmek v. - una
çıkmak; /-ın/ - undan getirmek osvetiti
se, vraliti milo za drago; - una girmek na-
metati se, uvlaciti se;- una götürmek (o)
mirisali, njusiti; - u havada umisljen, uob-
razen, naduven; - unu havaya dikmek di-
zali nos, oholiti se; - unu kabarmak uob-
razili se; - nu kat dağında nadmen, ohol;
- undan kan damlayın.caya kadar ça-
lışmak raditi do iscrpljenja; - u ka-
namadan lako, bez truda; .- unu ka-
namamak izvuci se, ne slradati; - u
keskin ostrog njuha; - ndan kıl 'al-
dırmamak 1) biti nadmen, oholiti se 2) ni
za·dlaku ne popustati; - kırrnak (na) mrsti-
ti se, (na) mrgoditi se; /-ın/ - unu kırmak
ponizili, omalovaziti; /-al - unu kıvırmak
prezirati, nipodastavati; - unda kokmak v.
- unda tütmek; - unu sıksan canı çıkar
vrlo je ojadjen (ozaloscen); /-al- unu sok-
mak nesati se u tudje slvari, zabadati nos;
- undan solumak biti razdrazen; - unu
sürtmek ponizavati, omalovazavati; - unu
şişirmek dizali nos; - unda· tütmek cez-
nuti, zudeti; - unun ucunda pred nosom,
blizu; - unun ucunu görmemek nista ne
videti (o pijanima; - unun ucundan ile-
risini görmemek ne videti dalje od nosa; 1
-ıl - undan yakalamak uhvatiti u !azi; -
yapmak dici nos; - unun yeli harman sa-
vuruyor pravi se vazan, duva se
burunduruk (-ğu) procep, pritezac ·za
nos (konja)
172
burunlu 1. s ... nosem 2. fig. nadmen,
oh ol
burunluk v. burunsak, blokej, metaina
plocica (za obucu)
burun otu (-nu) burmut
burunsak (-ğı) nagubac, korpa (za
telad, jagnjad)
burunsalık nagubac, korpa (za telad,
jagnjad); prekonosnica (uzde)
buruntu ostar bol, kolika
buruş; - - sav u borama; smezuran,
zbrckan; - - b uruşmak sav se naborati
buruşmak 1. borali se, nabirati se; guz-
vali se 2. izborati se; smezurati se, zbrcka-
ti se 3. skupljati se (o ustima-od oporog
ukusa) 4. mrgoditi se, mrstiti se
buruşmaz koji se ne guzva (o tkanini,
kravati)
buruşturmak ak. 1. nabirati, guzvali 2.
skupljati usıa·(o oporosti, trpkosti} 3. mrgo-
diti, mrstiti (lice, celo}
buruşuk 1. nabran; izguZ.Van 2. sme-
zuran, naboran, zorckan 3. namrsten,
namrgodjen
buruşukluk 1. nabranost; izguZ.Vanost
2. smezuranost, zbrckanost, naboranost
3. mrgodnost, namrgodjenost
buse p. poljubac; - almak ukrasti pol-
jubac
but (-du) anat. butina, stegno; - kemiği
butna kost
butlan a 1. neispravnost, pogresnost;
jur. neosnovanost, neodrzivost; -.,davası
jur. zalba za ponistenje presude 2. po-
nistenje
buut (-du) 1. mat. dimenzija; ct. boyut
2. udaljenost, razdaljina
buymak (-ar} dijal. smrznuti se, sko-
canjiti se
buyot (-tu) boca za zagrevanje, gre-
 büfe

jalica za postelju hırsız pravi, okoreli lopov 3) svez, cist

buyruk (-ğu) 1. zapovest, naredba, na- (npr. sir, meso /-dan/- gibi soğumak pot-
redjenje; - tutmak slusati naredjenja, pot- puno se ohladiti prema kome; - kesilmek
cinjavati se; yazılı - pismena naredba 2. zmrznuti se, zalediti se; fig. slediti se, uko-
voj. komanda citi se (od hladno6e); - üstüne yazı yaz-
mak uzalud se truditi; pisati na ledu
buyrulmak pass. od buyurmak
buzağıtele (sisance)
buyrultu ist. bujuruldija, pismena na-
buzağılamak oteliti se
redba (visokih vlasti)
buz dağı !edeni breg
buyur nar. molim? kako, molim?; -
etmek nuditi kupce da udju u radnju) buz dolabı frizider, hladnjak
buyurmak 1 . naredjivati, zapovedati 2. buzhane 1. fabrika leda, 2. prostor za
re6i, kazati (kao uciiva rec); bir şey mi hladjenje; hladionik, hladnjaca
buyurdunuz? nesto ste rekli?; buna ne buzkar v. buzul kar
buyurur sunuz? sta kazete na to? 3. dal.
buzkıran mor. ledolomac (brod)
ak. (kao uctiva rec) ukazati cast, izvoleti
(do6i, uzeti, u6i i si.) buyurun (uz)! iz- buzlandırmak caus. od buzlanmak
volite! içeriye buyurunuz izvolite unutra!
buzlanmak (za) lediti se
4. kao pomocni g/agOt, umesto gl. etmek,
iskazuje uctivost; teşrif - izvoleti posetiti, buzlu 1. zaledjen, zamrznut 2. sa
ukazati cast O buyurun cenaze na- ledom, pomesan sa ledom; - yağmur ıe­
mazına! nazdravlje! (govori se kad se dena kisa 3. mutan, matiran, neproziran; -
nesto neocekivano dogodi) cam matirano staklo, mutno staklo

buyurtmak caus. od buyurmak buzluğan nar. brdo pod veeitim sne-

gom
buyuru v. buyruk
buzluk 1. v. buzhane 2. hladnjak, friz
buyurucu dijal. zapovednik; na- (deo frizidera) 3. dija/. ledenjaca, ledara (o
redbodavac hladnoj prostoriji) 4. ledenica, pe6ina is-
buz led; - adası santa; - akıntısı le- punjena ledom
dena struja, !edeni tok; - bağlama led- buzul geol. glecer; - çağı ledeno, gla-
jenje, zaledjivanje; .smrzavanje; - bağ­ cijalno doba; - seli glacijalna bujica; - ya-
lamak zalediti se, uhvatiti se (o ledu) - tağı geol. glecersko korite
bulutu cirostratus; - çiçeği bol. ledeno
cve6e, ledena trava (Mesembryanthemum buzul kar lanjski (stari) sneg; snezanik,
crystallinum); - çözümü topljenje leda; sneg-celac
fig. odledjivanje (zahladjenih odnosa) - buzul masa.sı geog. glecerski sto
dalgıcı zoo/. polarni gnjurac (Columbus
buzul taş geol. morena
glacialis); - devri geo/. ledeno doba; -
kırcı uredjaj za odledjivanje; - kütlesi le- bücür sitan, mali, patuljast
dena stena; - örtüsü !edeni pokrivac; n bücürlük mali rast; dezmekavost, zde-
parçası !edeni blok; - sisi ledena magla; pastost
- tekkesi v. - örtüsü ; - tutmak hvatati se
(o ledu), Jetidi se; - yağmuru ledena kisa Büdü v. Edi
o - gibi 1) veoma hladan, leden 2) pro- büfe bife (u raznim znacenjima); soğuk
pisan, pravi (za negativna svojstva); - gibi - hladna zakuska

173
büteci
büfeci bifedzija
büğe, büğelek v. büve
büğemek ak. dijal. ustaVIjati, zajiti, za-
gatiti (vodu, reku)
büğet (-ti) dijal. jezerce (nakupljena
voda)
büğlü muz. lovacki rog.
büğrü v. eğri - lova)
büğü V. büyü
bühtan v. iftira
bük (-kü) 1. sikara, siprazje (pored
reke) 2. kupina 3. krivina, okuka, vijuga
büken anat. fleksor, misic pregibac
büklüm 1. vijuga, krivina, pregib; uvo-
jak; beyin - ü mozdana vijuga 2. nabor;
bora; - - sav u naborima; kovrdzav,
ukovrcen; iki - presavijen, presamicen;
pogrbljen, poguran; iki - olmak svinuti
ledja, presamititi se
bükme 1. gl. im. od bükmek 2. upreden
konac; gajtan, sirit 3. tekst. krepon
bükmek (-er) ak. 1. upresti, upredati,
usukati 2. savi (ja)ti (u kotur), presavijati,
smota (va) ti; haliyi - smotati tepih ·3. sa-
vijati, sagibati (koleno, ruku)
büktürrnek caus. od bükmek
bükücü 1. prelja; prelac 2. v. büken
bükük 1. nagnut; savijen, poguren 2.
upreden, usukan
bükülgen /ing. promenljiv, flektivan
bükülme savijanje, pregib; -. anı fiz.
momenat savijanja; - mukavemet! otpor
savijanja
bükülmek pass. od bükmek; bü-
külmüş iplik predja; eğilip - ulizivati se,
ulagivati se
bükülü 1. upreden, usukan 2. savijen,
smotan; sklopljen 3. poguren, pogrbljen
büküm 1. nabor, bora 2. pregib; isk-
174
rivljenje; savijutak, zavoj, okuka 3. uvi-
janje; uvojak 4. tekst. predja
bükümhane predionica
bükümcü prelja, prelac
bükün /ing. fleksija
büküngen, bükünlü v. bükülgen
bükünmek uvijati se, grciti se (od bo-
büküntü 1. nabor,bora 2. pregib; kri-
vina, zavoj (puta) 3. cvor, uzao 4. sirit 5.
rub, porub, opsiv 6. kolika, ostar bol
büküş savijanje; pregibanje
bülbül p. 1. slavuj {Luscinia me-
garhyncos); - çanağı gibi sicusan, ma-
jusan {o posudi, casi) - ün çektiği dilinin
belası sve nevolje dalaze od jezika {slavuj
sırada od svog jezika); - gibi açılmak
raspricati se, rasceretati se; - gibi ko-
nuşmak sve reci, nista ne precutati; - gibi
şakımak veselo caskati 2. prorok (jedan
od muhamedovih epiteta) 3. mor. kuka ko-
loturnika {vitla)
bülbül yuvası (-nı) kul. slavujevo gnez-
do (kolac sli?an bakla vi)
bülent p. 1. visok 2. grohotan, gromak
(glas)
bülten 1. bilten 2. saopstenje, oglas; -
tahtasıoglasna tabla
büiOğ pubertet, polna zrelost, pu-
noletnost; cf. erinlik; - a ermek sazreti,
stasati, postati punoletan
büngalov bungalov
büngüldek (-ği) dijal. vrutak, vrelo (koje
izbija mlazom)
büngüldemek dijal. sikljati, kuljati ispod
zemlje (o vodi, nafti)
bünye a. 1. sklop, sastav, ustrojstvo,
struktura 2. telesna gradja, konstitucija 3.
gram. konstrukcija; struktura ct. yapı
bünyevi a. 1. telesni 2. strukturalni

bürç v. burç
bürgü dija/. 1. veo, plast, marama (na-
rocito kod arapskih zena); povezaca 2.
tanka zavesa 3. bot. !atica, cvetni listic
bürgücük (-ğü) bot. palist, priperak
bürhan v. burhan
bürkan v. yanardağ
büro 1. kancelarija, ured; avukat - su
advokatska kancelarija 2. odeljenje, odsek
3. pisaci sto
bürokrasi birokratija
bürokrat birokrata
bürokratik birokratski
bürokratizm birokratizam
bürudet (-ti) a. hladnoca; fig. zah-
ladjenje
bürülce v. börülce
bürülü 1. obmotan, zavijen; obavijen,
zaogrnut 3. zasukan; zavrnut (rukav, no-
gavice)
bürüm 1. svitak, truba; 2. bot. omatae
3. sloj, naslaga; premaz
bürümcek (-ği) 1. svezanj, deme, ru-
kovet 2. caura (svilene bube)
bürümek ak. zavijati, obavijati; obmota
(va)ti, (za) ogrnuti; fig. pokrivati, prekrivati
bürüncük v. bürümcük
bÜründürmek caus. od bürünmek
bürünmek dat. 1. uvijati se, umotati se;
ogrnuti se 2. prekriti se, obaviti se 3. fig.
predati se cemu; utonuti (u misli); biti ebu-
zet cime; yasa - tugovati; pasti u ocajanje
büsbütün sasvim, potpuno, u eelini
büst (-tü) bista
bütan hem. butan
bütçe 1 . budzet; - açığı budzetski
manjak; - encümeni budzetska komisija;
- tahmini predracun budzeta; - yılı bud-
büyücü
zetska godina; askeri - vojni budzet;
katma - dodatni budzet 2. imovno stanje;
dohodak, prihod
bütün ı ceo, sav, citav; - bir ekmek
yedim pojeo sam Citav hleb ll svi; - ço-
. cuklar geldi sva deca su dosla; - mas-
raflar svi torskovi lll 1. zbir, svota, suma,
iznos; 21 . celina, zajednica; jedinstvo
bütüncül pot. totalitaran, sa-
movladalacki; - rejim totalitarni rezim
bütüncülük til. integraUzam
bütünleme 1. gl. im. od bütünlemek 2.
(ili - sınavı) popravni ispit; - ye kalmak
imati popravni ispit, ostati za popravni ispit
bütünlemek ak. dopunjavati, komp-
letirati; popravljati
bütünlemeli ucenik koji ide na pop•
ravni ispit
bütünlenmek pass. od bütünlemek
bütünler dopunski, dodatni, naknadni
bütünleşme soc. integracija (do-
seljenika sa lokalnim zivljem jedne zemlje)
bütünleyin u celini, potpuno, sasvim
bütünlük calovitost, medeljivost, in-
tegritet; toprak - ü teritorijalni integritet
bütünsel celokupan, ukupan; potpun
büve, büvelek Hli) zool. obad (Hypo-
derma Govis)
büvet 1 (-di) v. büğet
büvet2 (-ti) bife
büye, büyelek v. büve, büvelek
büyü 1. magija; carolija, cini, vradz-
bina; - bozmak skinuti cini, osloboditi se
zacaranog kruga; - etmek v. - yapmak; -
otu bot. kuznjak tatula (Datura stra-
monium); - yapmak zacarati, opciniti,
omadjijati 2. car, sarm
büyücek povelik, oveci
büyücü carobnjak, mag; vracar
175
 büyücülük
büyücülük bajanje, vracanje; carolije,
cini
büyük 1. velik, krupan; ogroman, sirok,
prostran; - arsa velika parcela; - atar-
damar anat. aorta; - birlik voj. velika je-
dinica; - çağlayan geog. slap, katarak!; -
çaplı veliko kalibarski; - çapta u velikom
obimu; - sanayi krupna industrija 2. stariji;
- oğul stariji sin; o benden iki yaş - tür
on je dve gadine stariji od mene 3. od-
rastao, star; küçükler - lerini saymılıdır
mladi treba da postuju svoje stare 4. velik,
visok, znacajan, mocan istaknut; - ler ve-
likani, veliki ljudi; - adam velik covek; -
duka veliki knez; - gün znacajan dan;
Büyük lskender Aleksandar Veliki;
Büyük Millet Meclisi v. millet 5. glavni; -
ikramiye glavni zgoditak; - kısım voj.
glavnina, glavni deo; - kumandanlık voj.
glavna komanda; - yol magistralni put,
magistrala 6. u sastavu bat. i zool. nizavi;
- ayrıkotu bot. traskot (Cynodon dac-
tilon); - camgöz balığı zool. gorostasna
ajkula (Cetorhinus maximus); - çançiçeği
bot. zvoncic bastenski {Campanula me-
dium); - çlçekli semizotu bat. prkos (Por-
1
tulaca grandiflora); - çuhan çiçeği bot. ja-
ır i
gorcevina (Primula); - dulavrat otu bot.
cicak veliki (Lappa major); - ebem gü-
meci bot. crni slez, guscija trava (Malva
silvestris);- karıncayiyen zool. veliki mra-
vojed (Myrmecophaga tridactila); - örüm-
.cek kuşu zoo/. svracak veli ki (Lanius ex-
cubitor); - papatya bot. zablja trava
(Anthemus arvensis); - su kamışı bat.
zenski rogoz (Typha latifolia); - toy kuşu
zoo/. droplja (Otis larda) O - abdest 1. ret.
veliko pranje 2. tiziol. stolica; - balık
küçük balığı yer (ili yutar) post; vefik~
ribe male prozdiru; jaci tlaci; - başın ağ­
rısı (ili derdi) büyük olur post! veca glava
vise glavobolje; - başlı pametan, uman; -
bilmek v. - görmek; - le - , küçükle
küçük sa svakim se znati ophoditi; -
evren makrokozam; - gelim geog. si-
zigijska plima; /-ı/ - görmek visoko ceniti,
uvazavati; - kafalı v. - başlı; - kapıya
176
çıkmak v. - su dökmek; - lokma ye -
söz söyleme! ne budi previse siguran u
sebe! - mevlüt ayı treci mesec lunarnog
kalendara (u kome jfl rodjen Muhamed); -
oynamak kockati se u velike sume; -
önerme log. prvi sud; - sözler vi-
sokoparne reci, bombasticne fraze; -
(söz) söylemek hvalisati se; - su dök-
mek vrsiti veliku nuzdu; - terim log. veci
clan (pojam koji je predikat zakljucka); -
tutmak v. - görmek: - yazıklar velika,
grdna steta
büyük am i ral admiral flote
büyük anne baba, baka
Büyük Ayı astr. Veliki medved; ct. Ye-
digir
büyük baba deda, ded
büyük baldıran bat. velika kukute (Co-
nium maculatum)
büyük baş krupna stoka (goveda konji)
büyükçe oveci, prilicno velik
büyük elçi ambasador
büyük elçilik 1. ambasada 2. rang am-
basadora
büyük ısırgan bat. velika _kopriva (Ur-
tice dioica)
büyüktendirrnek ak. uzdizati, velieati,
uznositi, hvaliti
büyükfenrnek praviti se vazan, umisl-
jati; hvalisati se, razmetati se
büyükletmek v. büyüklendirmek
büyüklü; - küçüklü i veliko i malo;
staro i mlado; svi
büyüklük 1. velicina; masivnost, og-
romnost ·2. velicina, broj; format (papira,
knjige i si.); fındık - ünde bir inci biser
velicine lesnika 3. velikodusnost, ple-
menitost, blagorodnost;llarezljivost, sted-
rost; - göstermek biti velikodusan 4. pej.
nadmenost, kiceljivost, arogantnost; - ku-
runtusu megalomanija; - satmak praviti
 büzüımek

se vai:an, umisljati 5. vai:nost, znacaj büzdük (-ğü) dijal. 1neposoban ll zadn-

büyüksü dijal. zreo, starmali (o detetu) jica, strai:njica

büyülemek ak. opciniti, ocarati, omad- büzdürmek caus. od büzmek

jijati; fig. sarmirati, oduseviti, fascinirati
büyülenmek pass. od büyülemek
. büyüleyici caroban; drai:esan, bajan,
sarmantan
büyülteç aparat za uvelicavanje (fo-
tografija, snimaka)
büzgen skupljanje, nabiranje; nabor
büzgülü s naborima, naboran; - etek
faltirana suknja
büzme ı gl. im. od büzmek ll skupljen i
sui:en (o tkanini), koji se zatvara za-
tezanjem (o torbi, kesi)

büyüitme uvecanje, povecanje; uve- büzmek (-er) skupljati, zatezati, zbijati;

licavanje (fotografije) stesnjavati; nabirati, naborati
büyültmek ak. 1. uveca (va) ti, uvelica büzük (-ğü) ı skupljen, sui:en, stesnjen,
(va)ti 2. fig. preuvelicavati, preterivati nabran, naboran ll 1 . vu/g. zadnjica,
büyültülmüş uvecan, uvelican (sni- straznjica 2. arg. "petlja", hrabrost
mak) büzüktaş arg. istomisljenik, kom-
büyülü 1 . opcinjen, zacaran, omadjijan panjon
2. magican, caroban büzüıme skupljanje (tkanine)
büyürnek 1. jacati; povecavati se; raz- büzülmek 1. skupiti se, stegnuti se;
vijati se; siriti se; yangın büyümeden zgrciti se; smanjivati se, skracivati se;
söndürüldü poi:ar je ugasen pre nego sto
skupljati se (o tkanini) 2. pritajiti se, scu-
se prosiro 2. (po)rasti (o licima); çocuk
curiti se, zavuci se; skupiti se kao dve
büyüdü dete je porasla 3. ostariti; öğ­
pare u kesi; büzüıüp oturmak sedeti
retmenimiz büyüdü nas ucitelj je ostario
zgrcen; ezllip - postideti se; pokunjiti se
O büyümüş de küçülmüş (gibi) prerano
sazreo, odrastao (o detetu koje se panasa
kao odrasli); /-ın/ elinde - rasti uz koga
büyüteç (-ci) uvelicavajuce staklo,
lupa; cf. pertavsız
büyütken; - doku bot. kambijum drve-
ta
büyütme 1. gl. im. od büyütmek 2. vas-
pitanik, odgajenik; posvojce, usvojenik
büyütmek ak. 1. povecavati, uve-
licavati; prosiri (va)ti, siriti; razvijati; işini -
siriti svoje poslove; tarımı - razvijati pol-
joprivredu 2. preterivati, preuvelicavati; cf.
abartmak 3. podizati, negovati, gajiti
(decu)
büyütülmek pass. od büyütmek
büz p. propust za vodu, kanal

177
 . -C- :
caba 1. dzabe, besplatno, badava; cf.
bedava 2. povrh toga, jos i; o da - iron.
jos i to!
cabacı v. bedavacı
cabadan besplatno
cacık H:iı) salata od krastavaca i ki-
selog mleka O senden - bile olmaz ti nisi
ni za sta
cadalvz svodljiva, opaka zena, guja,
vestica
cadalozlaşmak biti svadljiv, opako se
ponasati
cadalozluk pakost, pizma, inat
cadde a. 1. bulevar, ulica; - yi tutmak
1) preseci ulicu; zatvoriti put 2) arg. uh-
vatiti dzadu, smugnuti, uteci; ağaçlı - ave-
nija 2. drum, magistrala
cadı p. 1. vestica; fig. stara vestica (o
zeni) 2. vampir 3. zia i ruzna zena o - ka-
zanı jazbina intriga, "kuhinja"
cadıtık cini, carolije, vradzbine
cadı süpürgesi bot. vesticina metla
(Taphrina cerasi)
cafcaf p. 1. sjaj, raskos, pompa; ct. şa­
tafat 2. brbljanje; - etmek brbljati, nak-
lapati
cafeaffı pompezan, raskosan; vi-
sokoparan; - sözler visokoparne reci; pre-
tenciozan (stil i si.)
cafcuf v. cafcaf
Caferi a. ret. dzafer1 Qedna siitska
sekta), pripadnik Dzaferi sekte
cağ 1 1. resetka; balustrada 2. paocnica
(tocka)
cağ2 velika torba
cağ31avabo
cahil a. 1. nepismen, neobrazovan,
178
neuk; kara - potpuna neznalica 2. ne-
iskusan, nezreo, neupucen
cahilane a. p. neznalacki, glupo, ne-
kulturno
cahilce v. cahilane
cahiliyet (-ti) a. ist. predislamski period
arapske istorije
cahillik 1. neznanje; ogranicenost, glu-
post; - etmek praviti gluposti 2. ne-
iskustvo, nezrelost, neupucenost 3. v. ca-
hiliyet
caiz a. 1. re/. dopusteiı, dozvoljen 2.
moguc, dozvoljen; - olmak biti dopusteno,
biti moguce; tabir - se ako je dopuSteno
tako reci
caize a. 1. dar, nagrada pesniku (od
Jica koje je velicao) 2. znak za ponavljanje
(koji zamenjuje iste reci u spiskovima, ta-
belama)
caka arg. hvalisanje, razmetanje, se-
purenje; - satmak praviti se vazan, raz-
metati se, sepuriti se
cakacı arg. razmetljivac, hvalisavac; ct.
fıyakacı
cakacılık razmetljivost, hvalisavost
cakalı arg. hvalisav, naduven, uob-
razen
cali a. izvestacen, Jazan; Jicemeran,
pritvoran
calip (-bi) a. privlacan, koji privlaci
(paznju i si.)
cam 1 p. 1 1 staklo; /-al - geçirmek (ili
takmak) zastakliti; - fabrikası staklara,
fabrika stakla; hedef - ı objektiv: 2. okno
(prozorsko) 3. foto fotografska ploca ll
staklen; - eşya staklarija, stakleni pro-
izvodi O - gibi 1) providan, pozracan 2)
bezivotan, staklast (pogled, oci)
cam2 p. arh. casa, pehar, krcag

camadan 1 d zamadan (vrsta jeleka op-
sivenog srmom)
camadan2 mor. podvezani C:vor jedra
cambaz p. 1 1. akrobata, igrac na zici 2.
dzambas, preprodavac konja; dreser
konja 3. iskusan C:ovek, majstor svoga
posla 4. prepredenjak, prevejanac, va-
ralica, hulja ll prepreden, prevejan, lukav
cambazhane p. cirkus; cf. sirk
cambazlık 1 . zanimanje akrobate; ak-
robatika 2. trgovina konjima; dresura konja
3. lukavstvo, prepredenost
cambul: - cumbul zidak, vodnjikav (o
jel u)
camcı dzamdzija, staklar (proizvodjac i
trgovac) 2. staklorezac; - macunu git 3.
fig. prepredenjak, prevejanac
camcılık 1. staklarstvo 2. arg. vo-
ajerstvo
camekan p. 1) izlog, vitrina 2. stakleni
deo (vrata); staklena pregrada 3. stak-
lenik, staklena basta 3. svlacionica (u ha-
mamima) 5. arg. "prozori". naocari
camekanlı 1 . zastakljen 2. arg. s "pro-
zorima", s naocarima
cam göbeği (-ni) zelenkast, tam-
nozelen
camgöz ı 1. vestacko oko 2. covek s
vestackim okom 3. (ili - balığı) zoo/. mors-
ki pas ll pohlepan, gramziv
cam güzeli bat. vrbica, lepi covek (lm-
patiens balsamina)
cami (-i, -si) a. dzamija O - yıkılmış
ama, mihrabı yerinde dzamija se srusila,
ali je mihrab na mestu (kaze se za stariju
zenu koja je sacuvala lepotu)
camia a. 1. soc. zajednica, komuna; cf.
topluluk; Kıbrıs Türk - sı Turska kiparska
zajednica 2. udruzenje
camit (-di) a. 1. neziv; neorganski 2.
fig. mrtav, bezivotan
can
camlamak ak. zastakliti
camlanmak pass. od camlama k
camiaşma vitrifikacija, postakljenje,
pretvaranje u staklo
camiatmak caus. od camlamak
camlı zastakljen; sa staklom; - dolap
vitrina; - kapıstaklena vrata
camlık 1. zastakljen ulaz, terasa; çiçek ·
- ı oranzerija 2. staklena pregrada, vitrina
3. staklenik, staklena basta
camsı staklast, nalik na staklo
cam suyu zitko staklo
cam yünü staklena vuna
can p. ı
1. dusa 2. zivot 3. zdravlje; -
boğazdan gelir zdravlje ulazi na usta; -
her şeyden üstün zdravlje je iznad svega
4. snaga, moc; energija (zivotna) 5. !ice,
individua, covek 6. re/. brat, prijatelj; sled-
benik (verske sekte) ll 1. osecajan, du-
sevan, prijatan 2. iskren 3. mio, drag O - ı
m 1) duso moja! mili moj! zivote moj! 2) za
izrazavanje nezadovoljistva, nedoumice i
s/.; yok - ım! nije moguce! kako to? 3) u
tunkciji atributa divan, prekrasan; o - ım
çocuk ono divno dete; - lar! prijatelji! dru-
govi! - acısı jak, ostar bol; - ı acımak 1)
smrknuti se pred ocima (od bola ili u afek-
tu) 2) /-af jako zaliti; /-ın/ - ını acıtmak pri-
ciniti ko me bol; - ı ağzına gelmek 1) po-
sustati 2) mnogo se uplasiti, prestraviti se;
- alacak yer (ili nokta) bitna strana; zi-
votno pitanje; - alıcı andjeo smrti; zlo-
cinac, dusevadnik; - alıp - vermek muciti
se, biti u agoniji; /-ın/ - ını almak 1) ubiti
2) silno obratovati; /-af - atmak strasno
zeleti, uporno zahtevati; - la başla srcem i
dusom, nesebicno; - (ım) başıma sıçradı
1) prestrasio sam se, dusa mi je sisla u
pete 2) razbesneo sam se; - beslemek
uzivati u jelu, biti sladokusac; - ından
bezrnek (ili bakmak) dozlogrditi, dodijati (o
zivotu) - birliği jednodusnost; - boğaza
gelmek 1) izmuciti se, iznuriti se 2) do-
179
 ca nan
dijati, dozlogrditi; ~ ı burnuna gelmek v. ~
ı ağzına gelmek; ~ ~ a baş başa svako o
svojoj nevolji; ~ a ~ katmak bodriti, davati
polet; - ı - ına sığmamak obespokojiti se,
izgubiti spokojstvo; - ını cehenneme gön-
dermek poslati na onaj svet; - cümleden
azizdir zivot je drai:i od svega; - ı çe-
kilmek osecati posustalost; obamreti, uko-
citi se (o telu}; - çekişmek muciti se, stra-
dati; borit! se sa zivotom (u agoniji}; - ını
çıkarmak dosadjivati, muciti; ~ ı çıkasıcal
crkao dabogda! - ı çıkasıya do pos-
lednjeg daha; - ı çıkmak 1) ispustiti dusu,
umreti 2} namuciti se, iznuriti se 3} iznositi
se, pahabati se (o od~lu}; ~ damarı 1)
centar, najvai:nija tacka cega 2) slabo,
bolno mesto; - damarına basmak (ili do-
kunmak) dodirnuti bolno mesto, pogoditi
osetljivu tacku; !-al - dayanmamak ne
izdri:ati; ne podnositi; - ına değrnek 1) do-
padati se, biti po ukusu 2) spominjati (po-
kojnike) po dobrim delima; ~ ına değsini
pokoj mu dusi! - derdine düşmek borili
se za i:ivot; - direği 1) muz. zvucni stub
(u violini); 2) oslonac, potpora; - ını dişine
takmak rizikovati; - dostu iskren, privri:en
prijatalj; - düşmanı zakleti neprijatelj; -
ı,t'l ını feda etmek i:rtvovati svoj i:ivot; /-ın/ -
ına geçmek dosadjivati, nervirati; uz-
nemiravati; - dan geçmek ispustiti dusu,
umreti; - ı gelmek doci k sebi, oporaviti
se, oi:iveti; - gözüyle bakmak pai:ljiva
posmatrati; - havliyle 1) u smrtnom stra-
hu 2) iz sve snage; - ımın içi! duso moja!
i:ivote moj! - ı içine sığmamak ne trpeti,
ne podnositi; - ının içine sakacağı gel-
mek obo.i:avati, mnogo voleti koga; -ı Is-
ternek (po) zeleti, imati prohtev za cime;-
ın isterse ako hoces! - ına işiemek dir-
nuti u bolno mesto; - ına kar etmek doz-
logrditi, dodijati; - a kasıt pokusaj ubistva;
- ına kastetmek raditi o glavi, pripremati
ubistvo; - kaygısı briga (borba) za zivot; -
ına kıymak bespostadna ubijati; - kulağı
lle dinlemek 1) sav se pretvoriti u uho,
pa.i:ljivo slusati; - kuşu dusa; - ına min-
net! sta bolje pazeletil sta ces boljel /-ı/ -
ı\
1
180
l
a minnet bilmek (ili saymak) smatrati
cascu; - noktası osetljivo mesto; /-ın/ -
ına okumak unistiti, razoriti, upropastiti; -
ından olmak umreti, stradati; - oyunu
igra zivotom; opasna igra; - pazarı pitanje
zivota i smrti; - ı pek izdri:ljiv,zilav; - ı
rahat olmak smiriti se, uspokojiti se; -
sağlığı zdravlje; - sıkıcı dosadan, na-
metljiv; - ı sıkılmak 1) dosadjivati se, umi-
rati od dosade; biti potisten, utucen 2) /-al
rastuziti se, razalostiti se, oneraspoloziti
se, razalostiti se, oneraspoloziti se, sne-
veseliti se; - sıkıntısı dosada, cama; po-
tistenost, utucenost; neraspolozenje; 1-a/ -
sıkıntısı vermek ulivati camu; rastuzivati;
oneraspoloziti; /-ın/ - ını sıkmak do-
sadjivati, gnjaviti; obespokojavati; - soh-
beti srdacan, prisan razgovor; - ına su-
samak 1} zeleti umreti, traziti svoju
pogibiju 2) /-ın/ biti zedan cije krvi, zeleti
ciju smrt; - ına tak demek (ili etmek} doz-
logrditi, postali nepodnosljiv; - ı tatlı me-
kusac, maza; - ı tez nestrpljiv, nervozan; 1
-ın/ - ına tükürdüğümün (argo} izrazava
srdzbu; - ından usanmak dozlogrditi (o
zivotu}, razocarati se u zivot; - dan ve dil-
den (gönülden ili yürekten} od sveg srca,
iskreno; - vermek 1) umreti 2) dati zivot,
umirati za cim, mnogo zeleti 3) /-al odu-
sevljavati; ushititi; raspaljivati 4) udahnuti
.i:ivot, povratiti u zivot; - ını vermek 1)
zrtvovati se 2) biti lakom, pohlepan; - ı vu-
rulmak zaljubiti se, zacopati se; ~ a yakın
prijatan, mio, simpatican; ganutljiv; - ını
yakmak muciti, kinjiti; nanositi stetu; /-ın/
- ma yandığım arg. prokleto, vraski (iz-
razava divljenje, ushicenje); - ı yanmak 1)
sırasno boleti 2) /-dan/ dosaditi, dozlogrditi
3) mnogo zaliti; - ım yanıyor 1) mnogo mi
je tesko 2) mnogo mi je zao; - ına yatma k
svideti se, dopasli se; - ı yerine gelmek
doci k sebi, povratiti se (od sıraha i si.); -
ına yetmek namuciti, izmuciti; biti ne-
podnosljiv; - yoldaşı 1) iskren drug 2) zi-
votni drug (suprug, supruga}
canan p. voljena, mila, draga (zena)
r canavar p. 1 zver ll zverski, svirep, zao; cankurtaran 1. sredstvo za spa-
cansız

- kesilmek podivljati, pomahnitati O - dü- savanje; pojas za spasavanje; - arabası

düğü sirena kola hitne pomoci; - düdüğü alarmna si-
rena; - ekibi spasilacka ekipa; - kemeri
canavarca, canavarcasına 1 zverski,
pojas za spasavanje; - sandalı camac za
zestok, svirep; - iç güdü zverski instikt ll
spasavanje 2. vrsta jedrenjaka 3. fig. iz-
svirepo, okrutno, opako
bavitelj, spasilac
canavarlaşmak podivljati, pomahnitati
canlandırıcı sin. animator
canavarlık svirepost, surovost, okruto
canlandırım arhit. rekonstrukcija (ob-
nst; divljastvo
jekta, zgrade)
canavar otu (-nu) bot. vodnjaca, vo- canlandırma 1. ozivljavanje; med. re-
lovod (Orobanche) animacija 2. sin. animacija; - filmi ani-
cancağız: - ım! dragi moj! duso moja! mirani film
- ı isterse kako hoce (prekorno) canlandırmak ak. 1. ozivljavati; unositi

can ciğer 1 (ili - kuzu sarması) prisan, zivost 2. med. reanimirati 3. sin. animirati
blizak, intiman (prijatelj) ll biizak drug, in- canlanmak 1. oziveti; preporoditi se;
timus fabrika yapılınca kasaba canıandı ka-
candan 1 1. od sveg srca, iskreno, saba je ozivela cim je napravljena fabrika;
yağmurdan sonra ekinler caniandı usevi
srdacno; - yürekten dusom i srcem, od
su oziveli posle kise 2. oporaviti se, skupiti
sveg srca 2. rado, sa zadovoljstvom ll isk-
snagu (posle bolesti i si.) 3. povratiti se,
ren, srdacan; en - dilekler najiskrenije
doci sebi
zelje
canlı 1 ı 1. ziv; - hedef voj. ziv cilj; -
candarma v. jandarma
model slik. model; - tabiat ziva priroda 2.
candaş blizak, iskren prijatelj ziv, zivahan; bodar, cio 3. fig. ziv jak, iz-
can eriği bot. dzanarika (Prunus ce- razi!; - ateş voj. intenzivna vatra; - renk-
ler zive, jarke boje 4. ziv, prometan; - ti-
rasifera)
caret ziva trgovina ll u funkciji
can evi (-ni) dijal. 1. srce 2. osetljivo determinatuma neodredjenog izafeta lju-
mesto, bolna tacka; - inden yakalamak bitelj; pohlepan, gramziv ÇOCUk - SI ce-
dirnuti u osetljivo mesto doljubiv; mal - sı gramzljivac; para - sı
canfes p. ı tekst. taft ll od tafta, laftan O srebroljubac, srebroljubiv O - bebek
- gibi yaprak tanki mladi listovi (vinove veoma lepa, kao lutka (o zeni); - cenaze
zivi les, kost do koze
loze, duda)
canlı2 zivo bice, zivi organizam; - lar
cangıl:
- cungul ı onom. din-don! ll
küresi geog. biostera
zvonjenje, zvonjava
caniıcıiık til. psih. animizarn
canhıraş
p. arh. strasan, uzasan (krik,
sum i si.); birdenbire bir- çığlık duyuldu canlılık 1. zivost, zivahnost, pok-
odjednom se cuo prodoran krik retljivost, nestasnost 2. fig. ozivljavanje,
animacija 3. fig. blistavost, izrazajnost; -
cani a. prestupnik; zlocinac, ubica
la zivo, poletno
canilik prestup; zlocin, ubistvo cansız 1 1. mrtav, bezivotan, neziv 2.
canip (-bi) a. strana, bok; voj. krilo slab, mlitav, onemocao 3. fig. bled, .be-

181
cansız
zizrazaıan (stil, pripovedanje i si.) 4. za-
ostao, u zastoju (posao, trgovina) O - ko-
yundan süt sağar i petlovi mu nose jaja (i
mrtvu oveu muze); - tabiat slik. mrtva pri-
roda
cansız2 mrtvo bice, neorganska ma-
terija
cansıziaştırma med. umrtvljenje
cansızlık 1. bezivotnost 2. slabost,
nemoc; inertnost, nepokretnost
cansiparane p. samopoi:rtvovano, ne-
sebieno
cantiyane bot. lineura (Gentiana)
capcanlı vrlo ziv, zivahan, pun zivota
car1 earsav, zar (pokrivalo za i:ene)
car2 dijal. u~ikivanje, poklik; poziv (te-
lala); -etmek vikati, klieati; posi·.ati
car3: - - onom. pok/ika, klicanja, po-
vika;- - ötmek toro kati, praskati
carcar brbljiv, prieljiv, blebetav;
etmek brbljati blebetati, torokati
carcı dijal. telal, objavljivae
carcur1 v. şarjör
carcur2: - etmek brbljati, prieati ko-
jesta
carcur3 patentni zatvarae, rajsferslus
cari a. 1. tekuci; - hesap tekuci raeun;
- .yıl tekuca gadina 2. tekuci, protaeni 3.
vazeci, na snazi, aktuelan; - olmak biti na
sna.::i (o zakonu, u red bi i. si.); - kanun
zakon koji je na snazi; - para vazeci
novae
cariye a. 1. ist. robinja 2. naloi:nica
cariyelik naloznistvo, konkubinat
carlamak dijal. 1. bueno prieati 2. ak.
objavati, oglasiti 3. ak. rastrubiti; izbrbljati
cart (-tı) tresak, prasak, prstanje; -
diye yırtmak rasparati uz prstanje O - -
ötmek hvaliti se, razmetati se; - curt
182
etmek ljutito govoriti, pretiti; - kaba kağıt!
arg. ne duvaj se! (govori se onome ko se
razmece)
ca rta arg .. vetrovi, gasovi; - yt çekmek
2) otegnuti papke, umreti
cartadak, cartadan bueno, s treskom;
- kapıyı kapattı zatvorio je vrata s tres-
karn
cascavlak 1. go golcat; potpuno ogol-
jen; potpuno celav; - etmek potpuno ogo-
liti; fig. opeljesiti, ostaviti bez icega 2. bez
novca; - kalmak ostati bez ieega
casus a. spijun, uhoda; ct. çaşıt, gözcü
O- aynası auto. retrovizor
casusluk spijunai:a; - etmek (ili yap-
mak) spijunirati, uhoditi, baviti se spi-
junazom; - a karşı korunma kont-
raspijunai:a
cavalacoz arg. 1. nistavan, t>ezvredan
(eovek) 2) los, sklepan; - bir ev sklepana
kuca; - iş osljaren posao
-
cavlak nar. go, nag; goluzdrav; opipan
O- ı çekmek otegnuti papkf'
cavlaklık 1. nagota, obnazenost 2. ce-
lavost
cavlamak dijal. umreti
cavmak (-ar) razg. 1. obnaziti se 2.
ocelaviti 3. skrenuti od cilja; prebaciti
(metu) 4. arg. otegnuti papke
cavşır, cavşır otu (-nu) bat. korenica
(Opopanax ehironium)
caydırmak ak. ab/. odvratiti, odvracati,
odgovoriti od eega
cayır: - - onom. pucketanja vatre, ce-
panja, paranja; - .:. yırtı:nak pocepati, raz-
derati uz prstanje
cayırdamak pueketati, evreali (pri go-
renju); prstati (pri cepanju)
cayırtı astar zvuk, tresak, skripa; - yı
basmak (ili koparmak) kriknuti, razderati
se, proderati se; - vermek zastrasiti,

prestrasiti (krikom)
caylak v. cavlak
cayma odustajanje, odricanje (od na-
mere, reci i si.)
caymak (-ar) abi. odreci se, odustati
sözünden - odreci se svoje reci
caz,ca?bantmuzdzez, dzezbend
cazcı dzezista
cazır; - - onom, pucketanja, prstanja
(pri gorenju), kfjucanja
cazırdamak pucketati, prstati (o vatri);
kljucati, klokatati (pri kuvanju)
cazırtı pucketanje, prstanje; cvrcanje;
kljucanje, klokotanje
cazibe a. 1. privlacnost, atraktivnost 2.
fiz. sila teze, gravitacija; cf. çekim; - kuv-
veti sila gravitacije
cazibeli privlacan; drazesan, zanosan
cazip {-be) a. 1. privlacan, zanosan; cf.
çekici 2. primamljiv, dopadljiv; - bir öneri
primamljiv predlog
ce uzv. agu! (za zabavljanje beba); -
demek 1) govoriti "a~u" 2) fig. svratiti nak-
ratko, skoknuti; - demeye mi geldin?
kuda tako zuris? {govori se posetiocu' koji
se kratko zadrZao)
cebbar a. 1 nasilnik, tiranin, despot ll 1.
despotski, tiranski 2. silan, mocan 3. spo-
sobna umesna, okretna (zena)
cebbarlık 1. tiranija, despotizam 2.
moc, sila
cebe p. artı. 1) oklop, pancir 2. oruzje
cebecl 1. ist. oklopnik 2. oruzar
cebeli a. 1. oklopnik 2. pripadnik i-;on-
jicke zandarmerije
cebellezi arg. prisvajanje (nezakonito),
otimanje; - etmek arg. smotati, zdipiti,
drpiti
cebellokum min. ametist
cefalı
ceberut {-tu). a. ı 1. moc 2. svemoc
{bozja) 3. nadmenost 4. bezoseeajnost,
bezdusnost ll bezosecajan, nemilosrdan,
okrutan
ce bir 1 {-b ri) a. 1. nasilje, prinuda, pri-
moravanje; - ile nasilno, prinudno; - kul-
lanmak primeniti silu, prinuditi 2. jur. pri-
nuda, kompulzivna sila
cebir2 {-bri) a. algebra; -denklemi al-
gebarska jednacina; - dizgisi algebarski
niz; - ifadesi algebarski izraz; lineer - li-
nearna algebra
cebire a. 1. med. sina, udlaga 2. teh.
preklopac, spojnica
cebirsel algebarski; değer al-
gebarska vrednost; - fonksiyon al-
gebarska funkcija; - sayı algebarski broj
cebren a na silu, nasilno; prinudno
cebretmek ak. dat. prinudjivati; pri-
siljavati; cf. zorlamak
cebri1 a. nasilan, prinudan; - yürüyüş
voj. forsiran mars
cebri2 v. cebirsel
cebrinefis {-fsi) a. samosavla djivanje,
suzdrZavanje; - etmek savladjivati se,
suzdrZavati se
cebriye a. fil. fatalizam; cf. kadercilik
cedel a. arh. 1. rasprava, diskusija 2.
til. dijalektika; cf. eytişim
Cedi a. astr. Jarac; cf. O~lak
cedre a. med. gusa; cf. guşa
cefa a. mucenje, muka; cf. üzgü; - çek-
mek {ili görmek) muciti se, stradati; /-al -
etmek muciti, zlostavljati
cetakar a. p. 1 . mucitelj, zlostavljac 2.
v. cefakeş
cefakarlık mucenistvo
cefakeş a. p. mucenik, stradalnik
cefalı 1. mucitelj 2. mucenik
183
cefcaf

cefcaf a. cafcaf celepçi v. celep

ceffelkalem a. arh. odmah, smesta,
bez razmisljanja
cehalet (-li) a. 1. neznanje, neukost 2.
nepismenost
cehennem a. pakao (i fig.) O - azabı
paklena (nepodnosljiva) muka; - i boy-
lamak skapati, umreti, olici u pakao (za
omrznute osobe); - in bucağı zabito, za-
baceno mesto; - e çevirmek pretvoriti u
pakao; - in dibi v. - in bucağı; - in dibine
göndermek poslati k vragu; - gibi kao u
paklu; veoma topla; - kütüğü okoreli, ne-
popravljiv gresnik; - olmak gubili se, cistili
se, tornjali se; - zebanisi mucitelj, satana
cehennemi a. pakleni; satanski (i fig.)
cehennemlik 1. dostajan pakla (covek)
2. laziste u hamamu; cf. külhan
cehennem taşı hem. lapis, srebrni nit-
rat
cehil (-hli) a. neznanje, neukost, ne-
upucenost
cehre a. vreteno; motavilo; cf. eğirmen
cehri bot. pasdren (Rhamnus)
ceht (-di) a. napor, trud, staranje; cf.
çaba; - etmek truditi se, starati se
ceket (-ti) 1. sako, kratak kaput 2. jelek
(zenski)
eeladet (-ti) a. hrabrost, smelost, ne-
ustrasivost cf. kahramanlık
celeplik trgovina stokom za klanje
celi a. arh. jasan; ocevidan
celil a. arh. velik; poznat, slavan
cellat (-dı) a. 1. dzelat 2. fig. krvnik, zli-
kovac
celp (-bi) a. 1. privlacenje 2. P<?Ziv (na
sud) 3. voj. poziv (za regrutaciju); - etmek
1) privuci, privlacili 2) pozivati 3) sazivali
celpname a. -p. pozivnica
celse a. zasetlanje, sesija, sednica; cf.
olurum; - yi açmak olvorili sednicu; - yi
tatil etmek prekinuti sednicu açık (ili
aleni) - otvorena sednica; fevkalade -
vanredna sednica; gizli - zatvorena sed-
nica
cemaat (-ti) a. 1. skup; drustvo, grupa
ljudi 2. (verska, etnicka) zajednica; Ya-
hudi - ti jevrejska opstina 3. dzemat (pod-
rucje jedne dzamije ili jednog imama) o -
ye uymak postupati kao svi ostali
cemal (-li) a. arh. lepota, privlacnost; cf.
güzellik
ceman a. zajedno, ukupno; - yekün
zajedno; sveukupno
cemaziyülahır a. sesli mesec me-
secevog kalendara
cemaziyülevvel peti mesec me-
secevog kalendara o /-ın/ - ini bilmek
znati koga u dusu

celal (-li) a. arh. 1. moc; velicina 2. cembiye a. kindzal

gnev, srdzba cemek (-ği) teh. bagerska viljuska
celallendirmek ak. rasrditi, razjariti cemetmek ak. 1. sakupljali; slagati 2.
mat. sabirati
eelalienrnek razjariti se, razgnevili se
cemi1 (-i) a. arh. sabiranje 2. gram.
celalli ostar, gnevan, ljutit
mnozina
celbe lovacka torba, jandzik
cemi2 sav, ceo, citav; svi
celep (-bi) a. liferanı stoke za klanje;
cemile a. ljubaznost, predusrelljivost
trgovac stokom, marveni trgovac; gonic
stok e cemiyet (-ti) a. 1. drustvo; savez, aso-

184

cijacija 2. zajednica, naseobina 3. skup,
sabor (praznicni) 4. svadba, svadbeno ve-
selje
cemiyetli tacan; besprekoran
cemre a. 1. otopljavanje (pretprolecno);
-düşmek otopliti 2. zar, zeravica
cenabet (-ti) a. 1 1. re/. oskfnavljenje 2.
gadost, pogan ll 1. re/. necist, pogan; -
olmak 1) re/. oskrnaviti se 2) tizio/. po-
lucirati
cenah a. 1. krilo (ptice, vrata, prozora i
si.) 2. voj. krilo, bok; - hücumu bocni
napad
cenap (-bı) a. upotrebljava se .za is-
kazivanje postovanja, iako joj je osnovno
snacenje "strana"; Genab-ı Hak Svevisni
Bog; - sefir - ları njegova ekselencija
arnbasadar
cenaze a. 1. pokojnik; posmrtni ostaci;
- (yi) kaldırma 1) sprovod, iznosenje tela
2) sahrana, pogreb O - gibi bled kao smrt,
bez kapi krvi; - gibi durmak stajati kao
kip buyurun - narnazına v. buyurmak
cendere p. 1 presa; su - si hidraulicna
presa 2. fig. pritisak 3. tig. tesnac, skripac;
- ye sokmak dovesti u skripac; pritesniti
Cenevizli ı ist. Mlecanin ll 1. mletacki
2. tig. lukav, promucuran
cengaver p. 1borac, ratnik ll ratoboran
cengaverlik borbenost, borbeni duh,
ratobornost
cengel p. dzungla
cenin a. -plod, zametak, e:mbrion; ct.
bölüt; - i sakit pobacaj; mrtvorodjence
cenk (-gi) p. 1) borba, bitka, boj; ct.
savaş 2. fig. napor, borba, trud;
cenkçi ı borac, ratnik ll ratnicki; vojnicki
cenkleşrnek s ile 1. borili se, vojevati
2. svadjati se, prepirati se
cennet (-ti) a. 1. raj; 2. tig. raj na zemlji,
c er
prelepo mesto O - gibi rajski, predivan; -
öküzü prostodusan, naivan
cennet kuşu (-nu) 1. zool. bregunica
(Apus) 2. mit. rajska ptica
cennetlik re/. bezgresan, svet, dos-
tojan raja (o pokojniku)
cennetmekan a. re/. blazene pameti
dostajan raja
centilmen dzentlmen
centilmence dzentlmenski, kako do-
likuje dzentlmenu
centilmenlik dzentlmenstvo
cenubi a. juzni
cenup (-bu) a. 1 jug; ct. güney; /-ın/ -
unda juzno od ... ll juzni; - arz geog. juzna
sirina
cep (-bi) a. 1. dzep; - kitabı dzepna
knjiga; - sözlüğü dzepni recnik; kıç ·- i
zadnji dzep 2. voj. uklinjivanje 3. bot. zoo/.
kesa <> - e atmak strpati u dzep,smotati; /-
ı/ - inden çıkarmak tig. zataci koga za
pojas; biti veoma nadmocan, nadmasiti
koga - i delik siromasan, bedan; - ~c­
zanesi prirucna apoteka; - harçlığı dze-
parac; - e indirmek v. - e atmak - i para
görmek zaradili mnogo novca, oparili se
cephane a-p. 1. municija 2. arsenal
skladiste oruzja 3. arg. opijum
cephanelik voj. skladiste municije
c~phe a. 1. arhit. fasada 2. voj. front; -
gerisi pozadina fronta; - den hücum fron-
talni napad; milli kurtuluş :- si front na-
cionalnog oslobodjenja 3. fig. osobina,
sırana <> - den hücuma geçmek kri-
tikovati bez uvijanja, govoriti konkretno; l-
a! karşı - almak istupati protiv (us) pro-
tiviti se
cepheleşrnek konfrontirati se
cepken cepken (kratki kaftan sa dugim
razrezanim rukavima)
cer (-rri) a. vucenje, teglenje; - kam-
185
ce rahat

yonu tegljac rurski noz; - masası operacioni slo; -

cerahat {-ti) a. gnoj, sukrvica; ct. irin
cerehatlenmek (za) gnojiti se; cf. irin-
Iemek
cerahatli gnojni, zagnojen
cerbeze a. slatkorecivost 2. do-
vidljivost, snalazljivost 3. prepredenost, lu-
kavstvo
cerbezeli 1. slatkoreciv 2. snalazljiv,
dovitljiv 3. prepreden, prevejan, lukav
cereme a. arh. naknada stete; globa,
novcana kazna; /-ın/ - sini çekmek platiti
tudju kazn.u
ceren dijal. v. ceylan
cereyan a. 1. tok; strujanje; kan - ı
krvotok; su - ı vodeni tok 2. kretanje, od-
vijanje, hod; işi kendi - ma bırakalım
pustimo da se stvar odvija sama po sebi;
neka slvari idu svojim tokom 3. el. struja; -
açmak ukljuciti struju; - anahtarı pre-
kidac; - etmek 1) leci, slrujali 2) odvijati
se, dogadjati se; - müvellidi generator; -
sahası elektricno polje; - toplayıcı aku-
mulalor; yüksek gerilimli - struja visokog
napona
neşteri skalpel
cerrahi a. hirurski; - müdahale hi-
rurska inlervencija
cerrahiye a. 1. hirurgija 2. hirursko
odeljenje {u bolnici)
cerrahlık 1. profesija hirurga 2. hi-
rurgija
cerrar a. arh. 1. ucenjivac 2. prosjak
cerre a. dijal. glineni krcag
cesamet {-li) a. velicina; korpulenlnosl
cesametli ogroman, krupan, kor-
pulentan
cesaret {-li) a. smelosl, hrabrost, od-
vaznosl, srcanosl, neuslrasivost; - almak
(ili bulmak) osmeliti se, skupiti hrabrosl,
smognuli hrabrosl; !·al - etmek osmeWi
se, drznuli se; - e gelmek okuraiili se, os-
melili se; - göstermek hrabro se drzali,
pokazali hrabrost; - kırıcı obeshrabrujuci;
- i kırılmak obeshrabriti se, izgubiti pri-
sustvo duha; /-ın/ - ini kırmak obesh-
rabrili, demoralisali; - ini toplamak v. -
almak /-al - vermek bodriti, sokoliti, uli-
vati hrabrost

cereyanlı naponski, voltazni; yüksek - cesaretlendirrnek ak. hrabrili, bodriti,

visokog napona, visokovoltazni so kolili

cerh a. 1. ranjavanje, ozledjivanje, 2. cesaretleornek osmelili se, drznuli se

neprihvatanje, opovrgavanje, pobijanje; cesaretli smeo, hrabar, srcan, odvazan
jur. izuzimanje, izuzece {sudije, svedoka);
-etmek 1) ranjavali, raniti, ozlediti 2) opo- cesaretsiz bojazljiv, strasljiv, ne-
vignuti, pobiti 3) izuzimati, izuzeli odlucan

cerha v. ceriha cesaretsizlik bojazljivosl, plasljivost;

neodlucnost
cerlde a. arh. 1. novine 2. knjiga, re-
gistar, popis
ceset (-di) a. les, mrtvo telo

cerlha a. rana, povreda, ozleda

cesim a. velik, ogroman; kwpan

cerime v. cereme ceste p. - - malo-f)omalo, deo po deo

cesur a. hrabar, smeo, srcan
Cermen ist. Tevtonac, German; - dil-
leri germanski jezici cesurluk hrabrost, smelost, odvaznosl
cerrah a. hirurg, operalor; - bıçağı hi- cet (-ddi) a. deda; predak O - becet iz

186

pokolenja u pokolenje; - ine lanet! (Ili
yedi - ine lanet!) Iriput proklet bio! - ine
rahmet bravo! cestitam!
cetvel a. 1. tablica; ct. çizelge; puan -
i sp. tabela 2. spisak, popis, lista; - e ge-
çirmek uneti u spisak; yanlış doğru - i
stamparske greske 3. lenjir, ravnalo; - ka-
lemi pero za tehnicko crtanje 4. kanal, jaz
(za navodnjavanje)
cevaben a. dat. kao odgovor na, u od-
govoru na .. ; - mektubunuza - kao od-
govor na vase pismo
cevabi a. uzvratan; - nota uzvratna
nota
cevahir a. drago kamenje, dragulji O -
yumurtlamak govoriti besmislice, brbljati
gluposti
cevahirci draguljar; juvelir
cevahircilik draguljarstvo
cevap (-bı) a. odgovor; ct. yanıt; -
ında bulunmak odgovoriti: - ı dikmek v.
- ı yapıştırmak; /-af - vermek ojgovoriti,
dati odgovor 2. pristati, sloziti se, odazvati
se, udovoljiti; - ı yapıştırmak ispaliti, iz-
valiti odgovor (bez razmisljanja); ret - ı
negativan odgovor, odbijanje
cevaplandırmak ak. odgovarati, davati
odgovore; sorunuzu ce-
vaplandıramıyorum ne mogu· da od-
govorim na vase pitanje
cevaplı s odgovoron, povratni; - telg-
raf telegram s placenim odgovorom; su-
alli - u obliku pitanja i odgovora
cevapsız bez odgovora; /-ı/ - bı­
rakmak ostaviti bez odgovora
cevap a. arh. dozvola, dopustenje; /-af
- vermek dozvoliti, dopustiti
cevelan a. kruzenje, kruzno kretanje;
obrtanje; setanje; - etmek (ili yapmak)
kruziti, vrteti se, cirkulisati; setali se
cevher a. 1. til. supstancija 2. dragulj,
dragi kamen 3. tig. talenat, biser 4. til. sus-
ceza
!ina, bit, srz 5. ruda, mineral
cevherci 1. draguljar, juvelir 2. til. sups-
tancijalist
cevhercilik til. supstancijalizam
cevherli 1. ukrasen dragosenim ka-
menom 2. tig. brilijantan, talentovan
cevir (-vri) a. mucenje, ugnjetavanje; l-
a!- etmek ugnjetavati, muciti
ceviz a. i orah; - ağacı bot. orah, ora-
hovo drvo (Juglans); - kabuğu orahova
ljuska; çetin - 1) tvrd orah, orah sa
tvrdom ljuskom 2) tig. tvrd, orah ll orahov,
od orahova drveta; - mobilya orahov na-
mestaj o - kabuğuna sokmak dovesti u
tezak polozaj; stegnuti; prikljestiti; kırdığı
- bini (ili kırkı) aşmak praviti gresku za
greskom (glupost za gluposcu)
cevizlik orasje
cevval (-li) a. ziv, zivahan, pokretljiv;
en ergican
Cevza a. str. Blizanci ct. ikizler
ceylan zool. gazela (Gazella dorcas) -
bakışlı sanjivog, ceznjivog pogl~da; - gibi
stasit, kao gazela
ceza a. 1 . kazna; jur. sankcija; - yı
ağırtatıcı sebepler otezavajuce okolnosti;
- çekmek izdrzavati kaznu; - nın geri bı­
rakılması odlaganje kazne; gör-
meksizin nekaznjeno; - yı hafifletici se-
bepler olaksavajuce okolnisti; - hukuku
krivicno pravo; - yı kaldırmak ukinuti
kaz, ·u; - kanunu krivicni zakonik; - ya
uğramak dobiti kaznu, biti kaznjen; ağır -
kazna strogog zatvora; hizmet - sı voj.
disciplinska kazna; idam (ili ölüm) - sı
smrtna kazna 2. novcana kazna, globa,
penal; - biçrnek (ili vermek) odrezati
globu; - ya çaptırmak kazniti, oglobiti; -
yemek dobiti kaznu, biti kaznjen 3. sp.
kazna; - çizgisi kaznena linija; - sahası
kazneni prostor; - vuruşu kazneni uda-
rac, penaltik 4. zasluzena kazna, od-
mazda; /-ın/ - sını çekmek platiti; dobiti
187
ceza evi

zasluzeno; ~ görmek biti kaznjen, platiti yapraklar uvelo lisce 2. fig. slab, bezv-
redan, slur (dela i si.)
ceza evi zatvor; lamnica
cılıztaşmak slabili; venuli 2. fig. gubiti
cezalandırılmak pass. od ce-
vrednost
zalandırmak
cılızlık 1. slabosl; uvelosl 2. fig. bezv-
cezalandırmak ak. kaznili, kaznjavali
rednosl (umelnickog dela i si.)
cezatanmak bili kaznjen, oglobljen
cılk (-kı) pokvaren; uzegao; gnjio; - yu-
cezatı kaznjen, oglobljen murta ukvareno jaje 2. gnojav, zagnojen;
cezasız 1. (ili kalmış) nekaznjen 2. ne- - etmek zagnojili O - çıkmak pokazati se
kaznjiv uzaludnim (o trudu i si.)

Cezairli ı Alzirac ll alzirski cılkava subara (od koze vucjeg ili li-
sicjeg zaliljka)
cezbe a. ekslaza; pomama, mahnilosl
~ ye gelmek (ili tutulmak) pasli u ekslazu cılklanmak, cılklaşmak (is) truliti, uk-
varili se ( o namirnicama)
cezbelenmek ushilili se; pomahnilali,
pornamili se cılklık uzeglosl, ukvarenost

cezbetmek ak. 1. privlacili 2. upijali, cımbar zalezac (na tkackom razboju)

usisavati cımbız 1. pincela; masice 2. fig. za-
cezir 1 (-zri) a. mat. biol. gram. k~ ren ~ jedljivosl, jetkosl
ini almak (ili çıkarmak) izvlacili koren cımbızlamak ak. 1. vadili, izvlaciti pin-

cezır2 (-zri) a. geog. oseka cetom 2. fig. zajedali, narugivati se, is-
mejavali
cezp (-bi) a. 1. privlacenje 2. upijanje,
usisavanje cıncık (-ğı) dijal. slaklarija, slakleno po-
sudje; cf. zücaciye
cezri a. korenil, radikalan; cf. kökten; ~
olarak radikalno, korenito cır: - ~ onom cvrcanja, zrikanja in-
sekata; - ~ ötmek cvrcati, zrikali; fig. ble-
cezve a. dzezva belali, brbljati 2. cicali, derali se (o deletu)
cıbıl dijal. go, nag; obnazen cırboğa 1. zool. puslinjski mis (Dipus
cıcık(-M; ~ ı çıkmak poderali se, po- aegyplius) 2. fig. krzljavac, slabasno dele
cepati se, iznosili se; fig. izmucili se, iscr- cırcır ı 1. cegrtaljka (igracka) 2. fig.
psti se, isiresili se; ~ ı çıkmış pohaban, iz- brbljivac, blebetalo, ceketale 3. teh. svrdlo,
nosen; fig. iscrpljen, iznuren busilica ll brbljiv
cıdağı, cıdağu greben (na konjskom cırcır böceği (-ni) zoo/. cvrcak kucni
vratu) (Gryllus domesticus)
cıgara v. sigara cırcırlık brbljivost
cıgaratık v. sigaralık
cırıldamak 1. cvrcati, zrikali (o in-
cık: - - onom, pticjeg cvrkutanja; - - sektima) 2. fig. brbljati, blebetati
ötmek cvrkutati cırıltı 1. cvrcanje, zrika 2. fig. ble-
cılgar v. çıvgar belanje, naklapanje
cılız 1. slab, nejak, nemocan; oronuo; - cırlak (-ğı) 1 1. zool. cvrcak, popac

188
 cızırdamak

(Grylltıs) ll 1. krestav, piskav (glas) 2. cıvıldamak evrkutali, eurlikali, pijukali;

upadljiv, dreeav (boja, odelo) cucorili
cırlamak 1. krestati, pistati; skieati, evi- cıvıldaşmak rec. od eıvıldamak
Ieli (o psu) 2. fig. brbljati, blebetati, torokati
cıvıltı cvrkutanje, curlikanje, pijukanje
cırlatmak caus. od eırlamak (pilica)
cırlayık (-ğı) zool. svraeak (Lanius) cıvımak 1. postali lepljiv, zidak 2. fig.
razneziti se, raskraviti se 3. fig. pokvariti
cırmalamak dijal. v. tırmalamak
se, krenuti naopako (o poslu i si.); işimiz
cırnak (-ğı) kandza cıvıdı nas posao je krenuo naopako 4. fig.

cırnık (-ğı) otvor za ispustanje vode (na izopaeiti se, postali nesnosan, napadan (u
istavama) picu i si.)
cıvıtmak 1. caus. od cıvımak 2. v. eı­
cırt onom. cepanja papira ili tkanine
vıklamak 3. ak. lupati, govoriti gluposli
cırtlak (-ğı) ı rasprsnut, gnjio, prezreo
cıyak (-ğı) kreslanje; - - bağırmak
(o vocu) ll 1. piska, krestanje, eika 2. fig.
vristati, krieati, prodorno vikati
galamdzija, hvalisavae
cıvıklamak krestati; vristali, derali se,
cırtlamak 1. sustati, pucketati (pri ee-
cieati
panju papira) 2. prskali, rasprskavali se (o
zrelom vocu) cıyırdamak 1. v. eayırdamak 2. prstati,
sustali (o eepanju papira ili tkanine)
cıscıbıl 1 . go golcal 2. bedan, ubog
cıyırtı zvuk eepanja (papira, li<anine)
cıva v. civa
cız 1. u decjem jeziku valra! pee! 2.
cıvadra mor. kosnik, jarbol (na prameu
onom. cvrcanja masti; - etmek 1) evreali
broda) - bastonu mor. flok, poluga
2) fig. zadrhtali, stegnuti, strecnuti (o
cıvalı v. civalı sreu); bunun üzerine yüreğim cız etti na
to mi se sleglo sree
cıvata klin, eivija; zavrtanj; - anahtarı
teh. malieni kljue; - somunu maliea vijka cızbız peeeno na raznju (meso); -
köfte cufte na raznju
cıvatalamak slezali zavrtnjima
cızdam arg. beg, tulanj; - ı çekmek (ili
cıvık (-ğı) 1. lepljiv, zidak (lesto, blato i
- etmek) kidnuli, slri.ıgnuti, nestali, isparili
si.) 2. fig. drzak, neukusan (u sali); - - ne-
ukusno cızdamlamak v. eızdamı çekmek
cıvıklamak ak. 1 . razblazili, razredili 2. cızık (-ğı) 1. v. çizgi 2. trag
neukusno se ponasali, praviti neukusne cızıktırmak dija/. v. çızıktırmak
sa le
çızıldamak v. eızırdamak
cıvıklaşmak 1. razredili se, postali
zidak 2. postali neukusan (salama) cızıltı v. cızırtı
cıvıklık 1. razvodnjenosl, zilkost, lepl- cızıltılı v. eızırtılı

jivosl 2. fig. bljulavosl, neukus; napadnosl cızır; - - 1. onom, cvrcanja mesa koje
se pece 2. onom. skripanja pera, secenja
cıvıl: - - 1. evrkulavo (pevanje pliea) 2.
stakla i sf.
zivo, lemperamenlno 3. bueno, zagorno,
zamorno cızırdamak 1. evreati; sistali 2. skripati;

189
:i

cı;zırdatmak

skrgutati (zubima); karlar ayakların al- cicozlamak arg. ispariti, nestati, uh-
tında cızırdıyorsneg skripi pod nogama vatiti tutanj
cızırdatmak caus. od cızırdamak cidal (-li) a. arh. 1. borba, bitka 2. pre-
pirka, svadja; razdor
cızırtı 1. cvrcanje (mesa) 2. skripanje
(pera i si.) cidar a. arh. 1. zid, duvar 2. anat. zid,
pregrada (bubrega i drugih organa)
cızırtılı 1. cvrcav, koji cvrCi 2. skripav,
koji stvara skripu ciddi a. 1 1. ozbiljan; - bir adam oz-
biljan covek; - surette ozbiljno 2. ozbiljan,
cızlam v. cızdam
tezak, opasan; - bir hastalık teska, oz-
cızlamak 1. v. cızırdamak (1.) 2. tistati, biljna bolest 3. solidan, pouzdan; - bir ça-
stezati se (o srcu) lışma selidan rad; işi - bir esasa bağ­
lamalı stvar treba pastavili na cvrstu
cızmak (-ar) dijal. v. çizmek
osnovu 4. pravi, istinski; - bir sevgi is-
cız sineği (-ni) zoo/. obad, strkalj; cf. tinska ljubav 5: vazan, znacajan; sizinle -
büvelek bir konudan bahsetmek istiyorum zelim
cibilllyet (-li) a. priroda, karakter, da s vama razgovaram o vaznem pitanju ll
narav, cud ozbiljno O /-ı/ - ye almak uzimati za oz-
biljno, pridavati znacaj; /-/ - ye almamak
cibilliyetsiz 1. beskarakteran; nizak,
ne uzimati za ozbiljno, ne pridavati znacaj
prostacki 2. skrt, tvrdicav
ciddileşrnek postali ozbiljno, is-
cibinlik mreza (protiv komaraca)
komplikovati se, otezati se; durum cid·
cibre dzibra, komina dileşti situacija je postala ozbiljna

cici1 1 lep, prijatan, mio (u decjem go- ciddilik v. ciddiyet

voru) ll lepa stvar, nesto lepo, igracka; gel
sana - vereyim dodji da ti dam nesto lepo
O .; m! mili moj! cedo moje! - baba arg.
5ale; - bey kicos; - el desna ruka (u dec-
em govon.ı); - mama arg. druzbenica
nladica, "mamica"
cici2; - bici sitnice, drangulije
cici anne baka, bakica (za os-
lovljavanje svojih baka i starijih zena iz po-
rodice)
cicik (-ği) dijal. sisa
cicili: - bicili 1. nakicen, ukrasen, isa-
ran 2. drecav (haljina i si.)
cicim tanak cilim (sluzi kao prekrivac ili
zastor)
cicoz uzv. 1. arg. sipak! nema nista!
bende para -ja sam svorc 2. Cisti se!
brisi! - u kırmak zbrisati, strugnuti, smug-
nuti
ciddiyet (-ti) a. ozbiljnost; -le ozbiljno
cife a. 1. les, strvina 2. lig. gadost
cigara v. sigara
ciğer p. 1. pluca, bela dzigerica; ct. ak-
ciğer 2. jetra, crna dzigerica ct. kara ciğer
3. (ili - takımı) drob, iznutrica 4. fig. srce,
dusa O - im! duso! mili moj! - acısı bol za
izgubljenim detetom: - i ağzına gelmek
prestraviti se, jako se uplaŞiti; - e ateş
düşmek doziveti nesrecu, pretpreti bol; - 1
beş para etmez nistavan eovek, sitna
dusa; /-ın/ - ini dağlamak (ili doğramak)
cepati, razdirati kome srce; /-ın/ - ine geç-
mek (ili işlemek) ujesti koga za srce; - i
kebap olmak v. - i yanmak; - imin kö-
şesi! mili moj, zivote moj! cedo moje milo!
/-in/ - ini okumak citati cije misli, po-
gadjati cije misli; - parçası mezimce, vol-
jeno dete; - i sızlamak tugovati; boleti (o
srcu) /-ın/ - ini sökmek muciti, kinjiti, cu-

190
 cil ve

pati srce; /-ın/ - ini yakmak v. - ini dağ­ liranje 3. sjaj glazura, blistavost; fig. spoljni
lamak; /-ın/- ini yanmak duboko patili sjaj, gladac
ciğerci dzigericar; prodavac iznutrica cilacı lakirer; glacar
ciğergah p. dusa, srce; /-ın/ - ına cilalama 1. poliranje; lakiranje; gla-
kadar işlernek fig. ujesti koga za srce canje 2. fig. lakirovka, ulepsavanje
ciğerköşe v. ciğerpare cilalamak ak. lakirati; polirati; lastiti 3.
fig. dati spoljni sjaj
ciğer otu (-nu) bat. isiandski lisaj (Cet-
raria) ciliiiatmak caus. od cilalamak

ciğerpare p. mio, drag cilalı poliran; lakiran; glaziran; - kağıt

cihan p. svet; vaseljena, univerzum; cf.
dünya, evren; - alem bilmek sve znati,
biti u sve upucen
cihangir p. osvajac sveta, zavojevac
cihangirlik osvanjanje, pokoravanje
sveta
cihannüma p. 1. karta sveta 2. arhit. vi-
dikovac, terasa sa sirakim pogledom
cihanşümul sveobuhvatan,
verzalan
cihar p. cetiri (u igri tavle)
ciharıdü p. cetiri: dva (u igri tavle)
ciharıse p. cetiri: tri (polozaj kockica u
tav li)
ciharıyek p. cetiri: jedan (u tavli)
cihat (-dı) a. re/. dzihad, sveti rat, rat za
veru
ci haz a. 1 . aparat; aparatura; telsiz - ı
radiostanica; yönetim - ı administrativni
aparat 2. anat. sistem; organ; hazım - ı
sistem za varenje; solunum - ı disajni
aparat 3. miraz; cf. çeyiz
cihaziandırmak ak. snabdeti, opremiti
(priborom, aparaturom) 2. opremiti mi-
razom (devojku)
cihet (-ti) a. strana, pravac, smer; cf.
yan, yön; - tayini voj. orijentacija 2. raz-
log, uzrok; motiv 3. tacka gledista, aspekt;
bu - ten s te tacke gledista
cila a. 1. lak, politura 2. g!ai':anje, po-
satiniran papir O - taş devri neolit, ne-
olitska epoha
ellasun hrabar, srcan; sposoban, ok-
retan O - gibi stasit, krsan
cilbent p. arh. korice (za spise), mapa,
dosije
cildiye a. 1. kozne bolesti 2. der-
matologija; dermatoloska klinika
cildiyeci dermatolog
uni-
cilt (-di) a. 1. koza; -rengi telesna boja
2. povez (ivanje), koricenje (knjiga) 3.
sveska, tom (knjige)
clltçi knjigovezac; cf. mücellit
ciltçilik knjigovezacki zanat
ciltevi (-ni) knjigoveznica
ciltlemek povezivati, koriciti
ciltlenmek pass. od ciltlemek
ciltletmek caus. od ciltlemek
ciltli 1. povezan, u povezu 2. = tomni;
dört - kitap cetvorotomna knjiga
ciltlik 1. (materijal) za povez; - mu-
kavva karton za povez 2. =tomni; iki -
kitap dvotomna knjiga
ciltsiz bez poveza, nepovezana (knji-
ga)
cilve a. 1. koketnost, koketerija; cf.
işve; - dökmek (etmek, satmak) ko-
ketirati; - kutusu koketa; - yapmak pre-
nemagati se, afektirati 2. fig. cudljivost,
varljivost; sudbina; kaderin - si ironija
~' 1 ! );
l 1·
11· cilvelenmek
:lı,.
sudbine; tabiatırı - si cudljivost prirode
cilvelenmek koketirati; afektirati
cilveleşmek s ile 1. flertovati 2. za-
dirkivati se, peckati se
cilveli 1. koketna; - kadın koketa, ka-
ciperka 2. ljubak, drazestan
cim a. dzim, slovo arapskog alfabela o
- karnındabir nokta potpuna neznalica
elma (-i) a. arh. koitus, snosaj
cimbakuka tazg. nezgrapan, lose grad-
jen covek, sukleta
cimcime ı vrsta sitne slatke lubenice ll
sitna ljupka (zena); ne - kadın ljupke li
zene!
cimnastik v. jimnastik
cimnastikçi v. jimnastikçi
cimri p. skrt, tvrdicav; dzimrija, tvrdica
cimrileşrnek postali skrt; cicijasili
Cimrilik skr!OS!, ~· Tdicluk, cicijasluk; -
etmek tvrdiciti, skrtariti, cicijasiti
cın1 (-mni) a. 1. dzin, zao duh, dernon
2. nevaljalac; prepredenjak, prevejanac; -
akıllı lukav prepreden, prevejan 3. vra-
golan, sere! (dete) o - atma binrnek biti
veom uzbudjen; - leri ayağa kalkmak iz-
nervirati se; - leri başına toplamak (ili
üşüşmek) razbesneti se, rasrditi se; -
çarpışa dönmek naci se u skripcu; - tl-
kirli pametan; promucuran; lukav, pre-
vejan; - gibi ostrouman, razborit; - ifrit
kesilmek (ili olmak) razbesneti se raz-
jariti se; /-da/ - ler top (ili cirit) oynuyor
nenaseljen, nenastanjen, pust (mesto,
kuca i si.); (sokakta) - ler top oynuyor
na ulici nema zive duse; - tutmak po-
ludeti, izgubiti razum; - i tutmak razvikati
se, razgalamiti se (o deci)
cın2 dzin (pice)
cinai a. kriminalni, zlocinacki; krivicni,
ı
prestupnicki
192
cinas a. 1. igra reci, kalambur 2. pa-
ronomazija
cinasçı dosetljivac, domisljan; sajivcina
cinaslı domisljat, dosetljiv, dovitljiv; du-
hovit
cinayet a. prestup; kriminal, krivicno
delo; zlocin, ubistvo; - işlernek pociniti kri-
vicno delo; izvrsiti zlocin; - yeri mesto zlo-
cina; siyasi - palilieki preslup
cinci carobnjak, vrac; - hoca isterivac
necastivih
cineilik dijal. isterivanje djavola
cin darısı v. cin mısır'ı
cingil sitan grozd (od samo nekoliko
zrna)
cin göz 1. snalazljiv, spretan; prep-
reden, lukav, prevejan
cinli 1. uklet (kuca, zamak) 2. fig.
besan, izbezumljen
cin mısırı misirac, sitnozrni kukuruz
cinnet (-li) a. ludilo, bezumlje; -
aliimeti simptom ludila; - getirmek iz-
gubiti razum, poludeti
cinni a. satanski, dernonski
cins a. 1 rod, vrsta, sorta, tip; - - raz-
novrstan, raznorodan; bir - ten istorodan,
istovrstan; homogen 2. biol. rod, porodica;
poreklo; - i bozulma degeneracija 4.
gram. rod; dişli - zenski rod; erli - muski
rod 5. pol; erkek - muski pal 6. lif. rod,
zanr, vrsta ll 1. rasan, cistokrvni (zivotinja)
2. kvaliletan, sorini (seme i si.) o - - e
çeker pos/. iver ne pada daleka od klade;
- - e eser eylemek posl. vrana vrani oci
ne vadi
cin saçı (-nı) bot. viiina kosica (Cus-
cuta)
cinsaltı (-nı) biol. podvrsta
cinsel polni, seksualni; - ataraksi im-
potencija, polna nenıoc; - hastalık ve-

nericna bolest; - ilişki v. - temas; - ol-
gunluk polna zrelost; - sapınçlar polne
devijacije; - sevki tabii libido; - temas
seksualni odnos, snosaj
cinsellik seksualnost
cinsi a. polni, seksualni; - cazibe
polna, seksualna privlacnost; mü-
nasebet seksualni odnos; - terbiye sek-
sualni odgoj
cinsiyet (-ti) a. 1. biol. pol; - has-
talıkları venericne bolesti 2. seksualnost;
ct. cinsellik
cinsiyetli: çifte - hermafrodit
cıı:ısiyetlilik: çifte - hermafroditizam
cinsli v. cinsiyet; - perhizi seksualna
apstinencija
cinslik bilim seksologija
cinsliksiz biol. bespolan; vegetativan;
- çoğalma bespolno razmnozavanje
cip (-pi) dzip
ciranta ziran!, indosant
cirim (-rmi) a. 1. telo; gök - i nebesko
telo 2. velicina, obim; ct. hacım
cirit (-di) dzirit, kratko koplje (za ba-
canje); - atma bacanje koplja O /-da/ -
atmak vrveti; vrsljati; fareler evde - atı­
yoır misevi vrsljaju po kuci
ciro fin. prenos, indosament (menice)
açtık (ili beyaz) - blanko indesameni
c:islm (-smi) 1. fiz. hem. materija, sups-
tancija; organik - ler organske materije,
orgeınska jedinjenja; 2. telo; yabancı -
strano telo 3. stvar, predmet
c~simcik telasce, cestica
ci.simlendirmek ak. slik. retusirati
(sliku)
cisıimlenmek otelotvoriti se, ovaplotiti
se; rrıaterijalizovati se; objektivizovati se,
konkn3tizovati se
cizvitlik
cismani a. 1. telesni, fizicki; - ceza te-
lesna kazna; - zarar telesna povreda 2.
materijalan; svetovan
cismen a. telesno, lizieki
civa p. ı hem. ziva; - aleti libela; - mel-
hemi zivina mast ll arg. nov novcijat
elvalı zivin, od zive; - barometre (ili
basınölçer) zivin barometar
civan p. ı lep muskarac; lepa zena;
mlad i pristojan; - bir kız lepa i pristojna
devojka
civan kaşı (-nı) stabljicni sav (vrsta si-
venja)
civanmert p. velikodusan, plemenit;
hrabar
civanmertlik velikodusnost, ple-
menitost; hrabrost
civan perçemi (-ni) bot. hajducka
trava, hajducica (Achllea millefolium)
civar a. 1 1. okolina; predgradje, pe-
riferija 2. susedstvo, blizina; - ında 1)
okolo, blizu 2) priblizno, oko ll blizak; su-
sedni; - hısımlık blisko sarodstvo; -
sokak susedna ulica
civciv 1. pile (nce), ptic; - çıkarmak iz-
voditi pilice 2. pijukanje, pistanje
civcivli sa rei':ima koje iskazuju vreme
zestok, napregnut, ziv, uzbudljiv; bucan;
esaretin en - günleri najtezi dani za-
robljenistva; savaşın en - anları najzesci
trenuci borbe
civelek (-ği) ı zivahan, zustar; veseo ll
1. ist. mlad janicar 2. sluga, nadnicar (na
sel u)
civeleklik zivahnost, zustrina
cizvit (-ti) ı 1. jezuit 2. fig. podbadac,
smutljivac ll 1. jezuitski 2. fig. podao, pod-
mukao; pritvoran
cizvitlik 1. jezuitizam 2. fig. pritvornost;
dvolicnost
193
,, cizye
1r cizye a. ist. dzizja, glavarina (porez za
nemuslimanski zivalj u Osmanskom cars-
tvu)
coğrafi geografski; - arz geografska si-
rina; - boylam geografska duzina: -
durum geografski polozaj; - nsaniyet to-
ponimija, toponomastika
coğrafya geografija, zemljopis; - en-
lemi geografska sirina; bitki - sı fi-
togeografija dilbilimsel - lingvisticka ge-
ografija; doğal (ili fiziksel) - fizicka
geografija; hayvan - sı zoogeografija; si-
yasal - politicki geografija
coğrafyacı geograf
cokey dzokej
conta teh. umetak, podmetac; spoj,
zglob
cop (-pu) palica; pendrek (policijski)
coplamak ak. batinati, udarati pend-
rekom
coplanmak pass. od coplamak
corum jato (riba)
coşku 1. zanos, zar, polet, odu-
sevljenje 2. uzbudjenost, uzrujanost
coşkun 1. odusevljen, ushicen, razd-
ragan 2. zivahan, vatren, plamen 3. buran,
uzburkan, zestok; - deniz uzburkano, ne-
mirno more 4. uzbudjen; uznemiren, uz-
rujan
coşkunca 1. burno; uzbudljivo, uz-
rujano 2. odusevljeno, zanosno, vatreno
coşkunluk 1. odusevljenje, ushicenost;
zanos; zestina, zar 2. uzbudjenost, uz-
rujanost, razdrazljivost 3. uzburkanost
(mora)
coşmak (-ar) 1. uzbudjivati se, uz-
rujavati se; uznemiriti se, razdraziti se 2.
ushicivati se, odusevljavati se, padati u
zanos 3. besneti, pojacavati se (o pri-
rodnim pojavama); deniz coştu more se
razbesnelo; nehir coştu reka je podivljala
194
(reka se iziila iz korita)
eaşturmak caus. od coşmak
coşturuçu uzbudljiv; potresan; za-
nosan
cömert p. 1. stedar, darezljiv; ve-
likodusan 2. plodan, radan (zemlja, lle)
cömertçe darezljivo, stedro; ve-
likodusno
cömertlik 1. darezljivost, stedrost 2.
plodnost, rodnost
cönk (-kü) 1. zbornik narodnih pesama,
pes ma rica 2. arh. ladja sa velikim jedrima
cudam dijal. neiskusan, nespretan,
nesposoban; seprtlja, nespretnjakovic
cudo sp. dzudo
cudocu dzudista
cuk: aşığı - oturmak ici kao pod-
mazano (o poslu i si.)
cuma a. petak; - ları petkom O bir - sı
eksik fa li mu jedna daska; caknut, sasav
cumartesi (-yi) subota O- çocuğu arg.
kopile; - kibari gibi süslenmek nagizdati
se kao lakrdijas
cumba arhit. istureni deo zgrade, zat-
vareni balkan; zastakljen otvor (u krovu)
cumbadak onom. pljus! buc! (pri pa-
danju o vodu); fig. iznenada, iznebuha
cumbalak (-ğı) prevrtanje, preturanje
naglavacke O - ı atmak odapeti, otegnuti
papke
cumbul: - - 1. onom klokotanja, grgo-
renja vode 2. zidak, vodnjikav ueıo i si.)
cumbuldamak klokotati, grgoriti (o tec-
nosti u posudi)
cumbultu klokotanje, grgorenje, pljus-
kanje (vode)
cumburdamak v. cumbuldamak
cumburlop onom. buC! pljus!

cumburtu v. cumbultu
cumhur a. arh. 1. narod 2. zajednica,
drustvo; publika 3. republika
cumhurbaşkanı (-nı) predsednik re-
publike
cumhurbaşkanlığı (-nı) 1. polozaj
predsednika republike 2. rezidencija pred-
sednika republike
cumhurcu v. cumhuriyetçi
cumhuriyet (-ti) a. republika; Cum-
huriyet Bayramı Dan republike u Turskoj
(29 oktobar); Cumhuriyet Senatosu
senat (u turskoj); demokratik - de-
mokratska republika; sosyalist - so-
cijalisticka republika
cumhuriyetçi republikanac
cumhuriyetçilik republikanizam;
publikanski sistem
cumhurluk v. cumhuriyet
cumhurreisi (-ni) predsednik republike
cunda mor. pik (oblica iza jarbola za
pricvrscivanje jedra)
cunta 1 v. conta
cunta2 hunta; askeri - vojna hunta
cuntacı clan hunte
cup onom. pljus! buc! - diye suya
tüm bucnuo sam se u vodu
cuppadak v. cumbadak
cura 1 1. zicani instrumenat slican tam-
bu ri 2. vrsta sitnog jastreba 3. zura, mali,
nerazvijen covek
cura2 arg. poslednji dim, poslednji cug
(cigarete)
curcuna 1 . brzi tempo (alaturka mu-
zike) 2. zagor, galama, larma; - ya çe-
virmek (ili döndürmek) dici galamu; - yı
koparmak vikati, kricati
curnal v. jürnal
curnata doletanje, povratak prepelica
cümlecik
cübbe v. cüppe
cüce 1 kepec, patuljak ll mali, nizak, pa-
tuljast; - ağaçlar patuljasto drvece; - ba-
laban zoo/. mali bukac (lxobrychus mi-
nutus); - martı zoo/. mali galeb (Larus
minutus); - yıldızlar astr. patuljaste zvez-
de
cücelik zakrzljalost, nizak rast
cücemsi patuljast, poput patuljka
cücük (-ğü) ı 1. biol. zametak, klica 2.
pupoljak, izdanak 3. srcevina, jedro (luka,
salate) 4. pile, ptic ll nezan, krhak
cücüklenmek pupoljiti; klijati
cücütmek ak. zasladiti, zasladjivati
cüda p. odvojen, dalek (od porodice,
zavicaja)
re-
cülüs a. stupanje na presto, us-
tolicenje; - etmek (ili eylemek) stupiti na
presto
cümbür : - cemaat skupno, svi za-
jedno
cümbüş p. 1. zabava, veselje; - yap-
mak zabavljati se, veseliti se 2. muz. saz
sa metainim telom
cümbüşlü veseo, zabavan, zivahan
cümle 1 a. 1. recenica; - vurgusu fra-
düş­
zeoloski akcent; bağımlı - zavisna re-
cenica; bağımsız - glavna recenica; basit
- prosta recenica; bileşik - slozena re-
cenica; girişik - zavisno-slozena re-
cenica; yan - V. bağımlı - 2. sistem; Sinir
- si nervni sistem O bir - ile ukratko,
recju; bu - den izmedju ostalog; bu - den
olarak narocito, osobito
cümıe2 a. sav, ceo; sve; svi; - si svi; -
alem svi, ceo svet o - kapısı glavni ulaz,
glavna kapija; - mizin gireceği kara top-
raklar svi smo mi smrtni, svi cemo u grob
cümlecik (-ği) recenica (kao deo slo-
zene recenice); temel - glavna recenica;
yan - zavisna recenica
195
 ,il',
ır,,\'ir cümleten
ill'
'ij
1'
cümleten a. 1. sve zajedno 2. potpuno, (knjige, casopisa} 3. jedan od trideset de-
u celosti lova Kurana 4. cestica; atom; alfa - ü alfa
cestica
cümudiye a. glecer; ledeno brdo; - ler
devri ledeno doba cüzam a. med. lepra, guba
cünha a. jur. prekrsaj, preslup cüzamlı leprozan, 'gubav
cünhakar jur. prestupnik, prekrsilac cüzdan 1. novcanik, lisnica 2. dosije,
mapa, korice (za papir i si.) 3. isprava,
cünun a. arh. ludilo, dusevna po-
knjizica (bankovna, vojna i si.); evleome -
remecenost
ı vecanica; nüfus (hüviyet ili kimlik) - ı
cüppe a. dzube, ogrtac; mantija; - gibi licna karta, legitimacija
veoma sirok i dugacek (o odelu}; hakim -
si sudijski plast
cüzi a. 1 1. malo, neznatno ll delimican
cüret (-ti} a. 1. smelost, hrabrost, od-
2. neznatan, beznacajan 3. fiz. ele-
vaznost; - etmek odvaziti se, osmeliti se mentaran
2. neopreznost, nepromisljenost; la-
komislenost
cüretkar a-p. 1. smeo, hrabar, odvazan
2. nepromisljen, nagao, usijan
cüretkarlık 1. hrabrost, smelost, od-
vaznost 2. neopreznost, nepromisljenost
cüretlendirmek ak. bodriti, sokoliti,
h rabrili
cüretlenmek osmeliti se, odvaziti se;
drznuti se
cüretli hrabar, smeo, odvazan
cüruf a. sljaka, troska (metalna); -
çengell zarac
cürüm (-rmü) a. 1. prestup, prekrsaj,
krivica; - ü başkasının üstüne atmak
svaliti krivicu na drugoga 2. jur. prestup,
povreda zakona; - delili sıvaran dokaz,
corpus delieti - ü meşkut halinde ya-
kalanmak biti uhvacen na mestu pres-
tupa; - şeriki saucesnik (u prestupu); -
şerlkliği saucesnistvo; - yapmak nap-
raviti f~restup
cüsse a. 1. tel o; figura 2. punoca, go-
jaznost
cüsseli 1. krupan, ogroman, kor-
pulentan (eovek) 2. pun, debeo, ugojen
cüz a. 1. deo; udeo 2. deo, svezak,

196
 çaba trud, napor; ct. gayret; - gös-
termek truditi se; - harcamak (ili sar-
fetmek) ulagati napore; pomuciti se
çabalama nastojanje, trud
çabalamak ulagati napore; truditi se;
borili se; naprezali se, upinjati se; boş
yere - uzalud se truditi
çabalanmak batrgati se, muciti se, na-
tezati se, petljati
çaçaron pricljiv, brbljiv, blebetav
çaçaronluk pricljivost, brbljivost
çadır sator, cador, jurta; - ı kaldırmak
1) sloziti, smotati sator 2) fig. pokupiti se,
ispariti, smugnuti; - kurmak razapeti, pos-
taviti sator; bivakovati; hasta - ıb sa-
nitetski sator
çadırcı izradjivac satora; prodavac sa-
tora

çabalatmak caus. od çabalamak çadır çiçeği (-ni) bat. ladolez, poponac

(Convölvulus arvensis)
çabucacık 1 . brzo i lako 2. v. çabucak
çadırlı sa satorima; satorski; -
çabucak vrlo brzo; za tren oka, zatili
ordugah vaj. logor pod satorima, sa-
cas; - geldi zacas je stigao toriste, kamp
çabuk p. 1 brzo, hitro; - - vrlo brzo; çadırlık: bir - yer vrlo mali pr0stor,
zurno, na brzu ruku; - ! (ili - ol!) brzo!; - mesto za jedan sator
okumak brzo i tecno citati; - yürümek
çağ 1. trenutak, vreme (dana, noci) 2.
brz-:ı hodati mümkün olduğu kadar - sto
godine, doba zivota, uzrast; çocukluk - ı
je moguce brze ll brz; - ateş vaj. brza
godine detinjstva; erginlik ·· ı zrelost,
paljba; - değişme paz. brza promena
doba zrelosti; ihtiyarlık - ı starost; okul
(scene); - köprü pantonski most O - ağ­
öncesi - ı predskolsko doba, predskolski
layan placljiv, cmizdrav; - parlayan, -
söner pas/. sto je brzo to je i kuso; kako uzrast 3. epoha, vek, era; - açmak otvoriti
doslo, tako proslo novu epohu; - a uygun nov, moderan;
atom - ı atomska era; Uyanış Çağı ist.
çabukça prilicno brzo, pobrzo; za kral- epoha preporoda, Renesansa 4. pogodan
ko vreme; Erdal Fransızcayı - öğrendi trenutak, pravi trenutak
Erdal je dosta brzo naucio traneski jezik
çağa dija/. dete, beba
çabuklanmak zuriti (se)
çağanak v. çağnak1
çabuklaşmak ubrza(va)ti se, dobijati
çağanoz zaal. rakovica obalska (Car-
brzinu; (po) zuriti, hitati
cinus maenas)
çabuklaştırmak ak. ubrzati, pospesi
Çağatayca ı starouzbecki, cagatajski
(va)ti; pozurivati
jezik ll na cagatajskom
çabukluk brzina; - la brzo; el - u v. el çağcıl savremen, moderan
çaça 1. iskusan mornar, "morski vuk" 2. çağelliaşma modernizacija, osav-
v. çaça balığı 3. arg. "mama", vlasnica remenjivanje
burdelja
çağcıllaşmak osavremeniti se, mo-
çaça balığı (-nı) zaa/. sardela, sardina dernizovati se
(Ciupea sprattus)
çağcıllaştırmak ak. osavremeniti, mo-
çaçaça ca-ca-ca (ples) dernizovati

197
çağcılık

çağcıllık umet. modernizam çağlayış v. çağlama

çağdaş 1 savremenik ll savremen, mo- çağlı dijal. snazan; krepak, zdrav

deran; cf. muasır
çağmak (-ar) dat. grejati, obasjavati;
çağdaştaşmak modernizovati se padati, prodirati (o suncanim zracima);
çağdaşlaştırmak ak. osavremeniti, mo- oraya güneş çağmıyor tamo sunce ne
dernizovati prodire
çağdaşlık savremenost çağnak1 (-ğı) muz. kastanjete
çağ dışı 1. nesavremen, zastareo, sta- çağnak2 (-ğı) biol. tecnost (oko za-
romodan 2. voj. neregrutovan metka)
çağıl: - - onom. iuborenja;- - akmak çağrı 1. poziv 2. apel; - da bulunmak
teci zuborom, zuboriti apelovati 3. gram. vokativ
çağıldamak zuboriti çağncı pozivar
çağıltı zubor (enje) çağrılı 1 pozvan ll zvanica; /-ın/ - si
çağırıcı v. çağncı olarak kao gost, u svojstvu cijeg gosta
çağırma 1. dozivanje, dovikivanje; pok- çağrılık pozivnica (karta)
lic; - zili pozivno zvonce 2. poziv; mah-
çağrılma 1. poziv(anje); geri - opoziv
kemeye - poziv nasud 3. saziv (skups-
(anje) 2. poziv(za vojsku) 3. saziv(anje);
tine)
toplantıya - sazivanje sednice
çağırmak 1. ak. zvati (po imenu); po-
çağrılmak dat. pass. od çağırmak
zivati; dovikivati 2. dat. ak. pozivati, zvati;
cf. davet etmek; düğüne - pozvati na çağrım domasaj glasa, daljina cujnosti;
svadbu; geri - opozvati; savaşa - po- bir iki - ötede bir kulübe var nedaleko
zivati na borbu 3. dat. .ak. sazivati; halkı odavde nalazi se jedna koliba
toplantıya - sazivati narod na skup 4. pe-
çağrısız 1. bez poziva 2. nezvan. ne-
vati
pozvan
çağırtı poklic; zov
çağrışım psih. asocijacija; cf. tedai; /-al
çağırtkan 1 . mamac; patka kao mamac - ını vermek asocirati
2. potrckalo, teklic
çağrışımcılık fil. asocijacionizam
çağırtmaç telal, dobosar
çağrışmak s ile 1. devikivali se, do-
çağırtmak caus. od çağırmak
zivati se 2) zagoriti, galamiti, vikati (za-
çağla zeleni kosticasti plodovi (badem, jedno)
sljiva, kajsija i si.); - bademi zeleni badem
çağrıştırmak ak. 1. asocirati 2. pod-
çağlama zuborenje, romorenje setiti; dovesti u secanje
çağlamak zuboriti, sumiti (o vodi); klju- çak 1 arh. sve do, cak; - dağın do-
cati, peniti se (o vodopadu) o çağlamadan ruğuna çıktı uspeo se na sam vrh pla-
çatlamak izigravati zrelost (pre nego se nine, izasao je cak do vrha planine; -
dostignu zrele godine) gölün ortasına yüzmüş doplivao je cak
çağlar, çağlayan vodopad, slap do sredine jezera

çağlayık (-ğı) topao izvor, vrelo; kljuc, çak2 onom. metalnog zvuka, zveketa;
gejzir cin! cik! din!

198
 çakmak

çakal 1. zool. sakal (Canis aureus) 2. çakıntı 1. v. çakım 2. arg. pijanka, te-
arg. lupez, hulja, prevarant revenka
çakal eriği (-ni) bot. gloginja, trnjina çakır1 smedj, sivosmedj (o ocima); -
(Prunus spinoza) gözlü smedjih ociju, sivook
çakaloz ist. 1. lak top (na malim ratnim çakır2 arh. vino
brodovima) 2. top za izbacivanje kamenih
çakır3: - çukur onom. mljackanja; -
djuladi
çukur çiğnemek zvakati mljackajuci
çakar 1. velika ribarska merza 2. mali çakırcı ist. sokolar (u lovu ptica)
fenjeri na obali ili pucini mora
çakır diken bot. bela boca, vetrovalj,
çakar almaz 1 star, zardjao pistolj ll ovcji cicak (Arctium tomentosum)
star, bezvredan (aparat i. si.)
çakırdoğan zool. jastreb, kokosar (Ac-
çakıcakija, dzepni noz o- gibi vest, cipiter gentilis)
spretan, okretan
çakır kanat (-dı) zool. divlja patka, krza
çakıcı izradjivac cakija, nozar (Anas crecca)
çakılsljunak, oblutak; soder; /-al - dö- çakırkeyif podnapit, cevleisan
şemek posipati sljunkom; - tabakası sloj
çakır pençe gramziv, lakom
sljunka o - pidesi kul. lepinja (pecena na
vrelim oblucima) çakış udar(anje)

çakıldak (-ğı) 1. ceketalo (vodenicrıo) çakışık geom. podudaran, kongruentan

2. cegrtaljka, zvrk (igracka) 3. fig. brblji- (ugao)
vac, blebetalo çakışmak s ile 1 . vezati se, zakaciti se;

çakıldamak skripati, rskati (o sljunku);

spojiti se, sjediniti se 2. takmiciti se, nad-
tandrkati, kloparati, klepetati metati se (recima) 3. geom. podudarati se
çakıştırmak 1. nar. pijanciti, terevenciti,
çakılı pricvrscen, prikovan
bekrijati 2. caus. od çakışmak
çakılkaya geol. konglomerat
çakma 1. gl. im. od çakmak; şimşek -
çakıllama arhit. posljuncavanje (zidova sı sevanje munje 2. utiskivanje zig(osan-
i si.) je); dişi - graviranje; erkek - reljefno rez-
çakıllı sljunkovit; - dip sljunkovito dno barenje
(mora) çakmak1 (-ğı) 1. ognjilo, kremen 2.
çakıllık
1. sljunkovito mesto 2. sljun- upaljac (za cigarete) 3. teh. upaljac, fitilj
kom poplocano mesto çakmak2 (-ğı) med. krasta, krastica
(kod dece)
çakılmak 1. dat. pass. od çakmak 2.
dat. useci se; zabosti se, zariti se; kurşun çakmak3 (-ar) 1. ak. dat. zakuca (va)ti,
duvara çakıldı metak se zario u zidu O - zab(va)ti; bahçeye kazık - zabadati kolac
çakılıp kalmak (ili çakılmış gibi durmak) (u basti) 2. ak. dat. ucvrscivati, pricvr-
stajati nepomicno, stajati kao ukopan scivati 3. privezati, privezivati; ineği ka-
zığa - privezati kravu za kolac 4. kresati,
çakıltı hrskanje, pucketanje (sljunka);
kresnuti (sibicu, upaljac); kibrit - kresnuti
kloparanje, tandrkanje
sibicu 5. ak. arg. utrapiti, podmetnuti; !-al
çakım, çakın 1. iskra 2. munja kalp parayı - utrapiti lazan novac 6. ak.

199
r çakmakçı
1
j dat. arg. zalepiti, opali!i (samar) 7. ak. abi.
arg. ukapirati, ukop'1ti; işi - ukapirati u
cemu je stvar; o her şey çakar on sve
kopca 8. arg. iskapiti, prevrnuti (pice);
birer tane çakalım da gucnemo po jednu
9. fok. abi. tresnuti, okinuti (na ispitu); iki
dersten çaktım tresnuo sam iz dva pred-
meta 1O. s imenima obrazuje stalne iz-
raze; göz işareti - namigivati; imza - pot-
pisati; şimşek- sevali (o munji)
çakmakçı 1. izradjivac i prodavac ogn-
jila (kresila, kremena) 2. oruzar, puskar
çakmaklı arh. puska kremenjaca
çakmaklık za kresanje; za paljenje; -
benzin benzin za upaljace
çakmak taşı kremen
çakşır 1 . caksire (siroke muske pan-
talone) 2. kicica (kosmato perje na no-
gama ptica)
çakşırlı 1. sa caksirama, u caksirama
2. kosmatih nogu (ptica)
çaktırmak 1. ca us. od çakmak 2. arg.
istrtljati, izbrbljati, razglasiti, odati
çaı1 1 slik. siv, pepeljastosiv ll vrh pla-
nine
çaı2: - vurmak peckati, zajedati
çala 1 1. tre nu tak 2. dijal. puta; ct. defa;
beş - pet puta
çala2 dijal. star, iznosen, izandjao
çalacak (-ğı) nar. maja za kiselo mleko
çalilk p. arh. ziv, okretan; snalazljiv;
promucuran, dovitljiv
çala kalem: - yazmak brzo napisiti,
naskrabati
çala kamçı: - gitmek juriti, leteti; -
vurmak neprekidno sibati
çala kaşık : - yemek (ili alıştırmak)
smazati, halapljivo pojesti
çala kılıç: - yürümek 1. ici zveckajuci
sabljom (ponosito) 2. krciti put sabljom
200
çala kürek: - açılmak (ili çekmek)
ostro veslati
çalap (-bı) Alah, gospod bog; yoktur
tapacak, .- tır ancak nema boga osim
Alahal
çala paça gurajuci, vukuci (koga)
çalapala svom snagom, iz sve snage
çalar 1 koji izbija (zvoni); - saat 1) bu-
dilnik 2) casovnik koji izbija sate ll me-
hanizam izbijanja (zvonjenja); - ı bozuk
saat casovnik sa neispravnim me-
hanizmom izbijanja
çalçene brbljiv, pricljiv; brbljivac, cegr-
taljka, blebetalo
çalçenelik pricljivost, brbljivost
çaldırmak caus. od çalmak
çalgı 1. muzicki instrumenat; nefesli -
duvacki instrumenat 2. svirka, muzika; -
çalmak svirati; - meraklısı ljubitelj mu-
zike; - tutmak 1) naruciti muziku 2) unaj-
miti muziku 3. (ili - takımı) muzicki an-
sambl, muzicki sastav 4. metla o -
cümbüş veselje, zabava; - çağanak ve-
selo, bucno; - orağı agr. kosa
Çalgı astr. Lira (sazvezdje)
çalgıcı 1. calgidzija, svirac, muzikant 2.
prodavac muzickih instrumenata
çalgıcılık muzicka profesija
çalgıcı otu bot. osak, oranj (Sisym-
brium)
çalgıç (-cı) muz. trzalica, trzaljka ct.
kızrap, tezene
çalgılı s muzikom; - restoran restoran
s muzikom
çalı 1. grm, zbun, bokor 2. sikara, sip-
rag 3. suvo granje, pruce; "' çırpı suve
grancice (za potpalu) - çıt agr. vrzina; og-
rada; - süpürgesi metla od pruca) O - bı­
yıklar cekinjasti brkovi; - dan - ya sıç­
ramak skakati s teme na temu (u
razgovoru); - gibi ostar i gust (o bradi i

kosi); her- dan palaz çıkmaz pos/. u sva-
kom grmu ne lezi zec
çalı bülbülü zoo/. siva grmusa (Sylvia
communis)
çalı dikeni bot. trnjina (Prunus spi-
nosa); cf. kara çalı
çalı fasulyesi (-ni) bot. turski bob, sa-
reni grah, cucavac (Phaseolus multiflorus)
çalı horozu (-nu) zoo/. tetreb (Tetrao
urogallus)
çalık (-ğı) ı 1. iskrivljen, kriv, ukosen;
ağzı . burnu - iskrivljenog lica 2. ne-
normalan; uvrnut, pomeren; ,- adam cak-
nu! covek; aklı - luckast, neuravnotezen
3. hirovit, cudljiv, jogunast; - at jogunast
konj 4. izbrisan, precrtan (sa spiska, iz
knjige) 5. sa oziljcima, brazgotinama (lice)
ll 1. oziljak, trag (cira i si.) 2. vet. suga (ov-
cija)
çalı kavak (-ğı) bot. bekva, popletnica,
crna vrba (Salix viminalis)
çalı kuşu (-nu) zoo/. caric cubasti
(Troglodytes troglodytes)
çalılı zarastao grmljem (sibljem)
çalılık sibljak, sikara; cestar, sumarica
çalım 1. pozerstvo, naduvenost, oho-
lost, arogancija, uobrazenost; - etmek (ili
satmak) razmetati se, praviti se vazan,
oholiti se; sert - gruba ophodjenje, ne-
takticnost; 2. ostrica, secivica (sablje,
maca) 3. sp. finta, dribling (u fudbalu); -
yapmak napraviti fintu, izvesti dribling 4.
mor. pasnjak broda O - ına getirmek is-
koristiti povolju priliku, naci pravi trenutak
çalımcı razmetljivac, pozer, hvalisavac
çalımlama k 1. iskaristili povoljnu priliku
2. napraviti fintu, predriblovati
çalımlı arogantan, nadmen, razmetljiv:
- - nadmeno, oholo, arogantno; - - gül-
rnek ceriti se nadmeno
çalımlılık nadmenost, oholost,
gantnost
çalkalamak
çalınmak bez/. pass. od çalmak; ça-
lınan mallar ukradena roba; çantam ça-
lındı ukradena mi je torba
çalıntı ukradena stvar; /it. plagijat
çalış udaranje, kucanje
çalışılmak bez/. od çalışmak; fab-
rikamızda çok çalışılıyor u nasoj fabrici
se mnogo rarfi.
çalışkan radan, vredan, marljiv pril-
jezan
çalışkanlık radinost, marljivost, vred-
noca
çalışma 1. rad, trud; Çalışma Ba-
kanlığı ministarstvo rada; - hakkı pravo
na rad; - ya koyulmak prionuti na rad 2.
delatnost; rad; ilmi- lar naucna delatnost
3. proizvod, rad, delo; tarih üzerinde ça-
lışmalar radovi iz istorije 4. trening, vez-
banje
çalışmak 1. raditi, truditi se (u raznim
znacenjima); memur olarak - raditi kao
sluzbenik 2. raditi, funkcionisati (o apa-
ratu, masini i si.) 3. dat. zanimati se, biti
zauzet cime, raditi na cemu; o coğ­
rafyaya çalışıyor on se bavi geografijom
4. truditi se, starati se, nastojati; arzunuzu
yerine getirmeye çalışıyorum trudim se
da vam ispunim zelju
çalıştırıcı sp. trener
çalıştınlmak pass. od çalıştırmak
çalıştırma gl. im. od çalıştırmak; - ce-
zası kazna na prinudni rad
çalıştırmak 1. ca us. od çalışmak 2. ak.
uposliti, zapasiili (radnike) 3. pustiti u rad
(motor, masinu) 4. rukovoditi, upravljati,
voditi; müesseseyi - voditi ustanovu, ru-
h... voditi ustanova m 5. ak. sp. trenirati 6.
arg. terali s kime segu, sprdati se s kime,
ismevati
çalkağı nar. v. çalkar
aro- çalkalamak ak. 1. isp(i)rati, proprati;
isplaknuti; jileti - isprati zile!; 2. pro-
201
 çalkalanmak
muckati; ilaç almadan şişeyı ıyıce çal-
kalayınız! pre uzimanja leka, dobro pro-
muckajte bocicu! 3. mesati, mutiti (tecnost,
iı jaje) 4. ispirati; grgljati (grlo, usta); ağzını
- ispirati usta 5. talasati, ljuljati, njihati,
tresti, prevrtati; deniz gemii çalkaladı
more je zaljuljalo brod 6. tresti, njihati, za-
bacivati (deo tela pri orijentalnom plesu);
göbek - zabacivati stomak 7. vejati (zito,
pasulj); proseja(va)ti (brasno) 8. skoditi,
smetati (zdravlju); süt çocukları çalkaladı
mleko je naskodilo deci 9. pekvarili jaje le-
zanjem (o kvocki)
çalkalanmak 1. pass. od çalkalamak 2.
pljuskati se, buckati se (u vodi) 3. talasati
se, besneti (o moru) 4. borili se s talasima
(o brodu) 5. ljuljati se, njihati se (o brodu
na vetru) 6. sirili se, kruziti (o vestima,
ogovaranju, glasinama) 7. s. ile fig. us-
talasati se, uzbuniti se, uznemiriti se;
bütün ülke bu olayla çalkalanmış cela
se zemlja uznemirila ovim dogadjajem
çalkalanmış 1. promuckan; izlupan (o
tecnosti, jajetu) 2. propran, ispran; isp-
laknut
çalkalatmak caus. od çalkalamak
çalkama 1 1. gl. im. od çalkamak ll
muckan, mlacen; - ayran mlacen jogurt
çalkamak v. çalkalamak
çalkanmak v. çalkalanmak
çalkantı 1. talasanje (mora) 2. mla-
6ena, mucena stvar; yumurta - sı mu-
6ena, izlupano jaje 3. osevine; trice 4. fig.
talasanje, gibanje; uzbudjenje, uz-
budjenost 5. fig. zamrseno stanje; nered,
metez
çalkar (veliko) retko resete
çalkatmak caus. od çalkamak
çalma 1 1. gl. im. od çalmak 2. kradja 3.
sviranje, svirka 4. calma, !urban 5. pris-
luskivanje 6. sin. zvucna reprodukcija 7.
kul. kajgana ll 1. ukraden; - eşya uk-
radene stvari 2. graviran 3. mucen,
202
mesan, mlacen
çalmacı graver, rezac
çalmak (-ar) 1. ak. krasti; çalıp çırp­
mak krasti sve redom 2. ak. udarati, tuci;
kucati; kapıyı - kucati na vrata 3. ak. osi-
nuti, sibati, bicevati; kamçı - udarati
bicem, osinuti bicem 4. ak. dat. bacati,
udarati o, obarati; yere - udarati o zemlju,
baciti na zemlju 5. ak. dal. dodati,
(po)mesati; 6. svirati; piano - svirati na
klaviru 7. zvucati, zvoniti; svirati (o muz.
instrumentu); çalğı çalıyor svira muzika;
ıslık - v. ıslık 8. ak. (na)mazati, bojiti 9.
dat. biti slican, podsecati na, naginjati ka,
vuci na; imati nijansu (boje); dili Farsçaya
çalıyor on goveri s persijskim akcentom;
maviye - imati nijansu plavog; ekşiye -
kisniti 10. ak. ostetiti, pokvariti; pathcanı
kırağı çalmış slana je ostetila patlidzan
11. ak. koso iseci, iskriviti secenjem 12.
ak. cistiti, otirati; tozu - otresti prasinu 13.
ak. gravirati 14. ak. tesali (kamen) 15.
prisluskivati (telefonske razgovore i si.) O
çal kapı gelmek doci, upasti nepozvan; /-
ı/ çalıp kesrnek prerezati, prekinuti;
çalma elin kapısını çalarlar kapını ne
kopaj drugom jamu, sam 6es u nju upasti;
çalmadan oynamak 1) biti vrlo ras-
polozen i veseo 2) biti cvrsto resen;
veoma stremiti cemu; çalmadan oynama,
sabırlı ol ne raduj se pre veremena
çalpara p. 1. kastanjete 2. teh. disk
çalparalı 1. s kastanjetama 2. teh. s
diskom
çalyaka: /-ı/ - etmek scepati za vrat
çam bol. bor (Pinus); - kozası borova
sisarka; ak - beli bor (Pinus strobus); fıs­
tık - ı pitomi bor, pinjel (Pinus pinea);
kara - crni bor (Pinus nigra); kumsal -
primorski bor (Pinus maritima) O - de-
virmek 1) bubnuti, izvaliti (glupost) 2) nap-
raviti gaf, nesmotreno postupiti; - sakızı
çoban armağanı pastirov poklon je bo-
reva smola; mali poklon (govori se pri-

likom davanja poklona licu, za koji se zna
da je nedostojan njegove vrednosti, ali da
su mogucnosti davaoca skromne); - yar-
ması gibi krsan covek; dugajlija, grdosija
çamaşır p. 1. rublje, ves; - değ­
şitirmek promeniti ves; - sıkmak cediti
rublje: - takımı garnitura rublja 2. pranje;
dan pranja; - makinesi masina za pranje
rublja; - teknesi korito za pranje; - tozu
prasak za pranje
çamaşırcı (ili - kadın) pralja
çamaşırcılık zanimanje pralje; - etmek
baviti se pranjem, raditi kao pralja
çamaşırhanep. perionica, vesernica
çamaşırlık 1. v. çamaşırhane 2. ma-
terijal za ves
çarnca v. çarncak 1
çamçak (-ğı) 1. vedro 2. drvena po-
suda (za vodu)
çamçak, camçak obilato, u izobilju
çam fıstığı plod pinije, jezgra sisarke
pitomog bora
çamlı borov; obrastao borovima
çamlık borik, borovnjak
çam sakızı (-nı) borova smola O -
çoban armağanı v. çam
çamur ı 1. blato, glib; /-af - atmak 1)
ukaljati, ublatiti 2) fig. blatiti, (o)klevetati; -
a basmak 1) gacati po blatu 2) fig. upasti
u nepriliku; /-ı/ - a bulamak oklevetati, ba-
citi ljagu; - a bulaşmak uprljati se; fig:
umesati se u prljave poslov.e; - deryası
neprolazno blato, more od blata; - a düş­
mek fig. pasti u bedu; /-af -·sıçratma k v.
- atmak 2. lekovito blato 3. talog, mulj 4.
fig. gad, djubre, olos (o coveku) ll nizak,
podao, necastan (o coveku) o - ığrıbı du-
gacka ribarska mreza (za lov u plicacima);
- u karnında çiçeği burnunda v. çiçeği
burnunda, çamuru karnında; - a taş
atmak izazvati agresivnog coveka; - a
yatmak arg. 1. izvrda(va)ti dug 2) biti pod
çanakçılık
gasom
çamurcuk zool. nos-riba (Chond-
rostoma nasus)
çamurcun zoo/. krza, divlja patka
(Anas)
çamurlamak ak. 1. kaljati, blatiti, pac-
kali 2. fig. blatiti, crniti, osramotiti
çamurlanmak pass. od çamurlamak
çarnuriaşmak 1. pretvoriti se u blato 2.
fig. izazivati, nasrtati; postali nasrtljiv
çarnuriatmak caus. od çamurlamak
çamurlu blatnjav; prljav; muljevit,
veoma mutan
çamurluk 1. blatiste, blatnjak, kaljuga
2. blatobran (automobila) 3. kamasne 4.
otirac (ispred vrata) 5. strugac (za ciscenje
cipela od blata)
çan zvono; - çalmak zvoniti; fig. uda-
rati na sva zvona, siriti glasine; - çın­
gırağı (elektricno) zvonce; - dili v. - tok-
mağı; - dökümhanesi zvonolivnica; -
kulesi zvonik, toranj; - tokmağı brence,
zvecak; tehlike - ı zvono za uzbunu o /-ın/
- ına ot tıkamak zapusiti kome usta, ucut-
kali koga
çanak (-ğı) 1. canak, (glinena) posuda,
zdela; - çömlek 1) glinene posude, grnca-
rija 2) kuhinjska posuda, kuhinjski pribor 2.
bot. casica (cveta) 3. anat. casica (bub-
reziıa) 4. teh. casica 5. geog. kotlina, udo-
lina 6. legen, lavor; umivaonik O - açmak
v. - tutmak; - ağızlı 1) velikih usta, s us-
tima do usiju 2) indiskretan, brbljiv; - gibi
(ili kadar) ogroman (o ustima ili posudi); -
ına ne doğrarsan, kaşığına o çıkar posl.
kako udrobis, onako ces i kusati; /-af - tut-
mak 1) prositi, prosjaciti 2) izazvati nep-
rijatnost (svadju); - yalamak ulizivati se,
ulagivati se; - yalayıcı ulizica; cankolizac
çanakçı grncar, loncar
çanakçılık grncarstvo, grncarski zanat;
loncarstvo
203
Çanaklık

çanaklık mor. korpa, kos (na jarbolu);
vrh jarbola
çanaksi bot. casicast, u obliku casice
çanak yaprağı bot. casicni listic
projekti; dünya - ında u svetskim rez-
merama 4. plan kuce; plan placa 5. fig
vrednost, znacaj; "Savaş ve Barış" ça-
pında bir eser delo poput "Ra ta i mira" o 1
-ıl - ına getirmek stvoriti povoljne uslove

çancı 1. zvonar 2. izradjivac zvona za ... - tan düşmek fig. onemocati, "cab-
rirati"
çançan brbljivac, blebetalo; - etmek
brbljati, blebetati çapa 1. motika; saban - sı raonik 2.
sidro, kotva; - almak podici sidro; -
çan çiçeği (-ni) bot. zvoncic (Cam- atmak baciti sidro
panula)
çapaçıkopac
çangıl:
- çungul onom. ostrog i grubog
zvka (zveketa, kfoparanja, tandrkanja) çapaçul prljav, aljkav, zapusten; -
olmak zapustiti se
çangır: - çungur onom. reskog zvuka;
cangr! çapaçulluk neurednost, aljkavost, za-
pustenost
çıngırdama zvecanje, zveka (metala),
brujanje çapa k 1 (-ğı) 1. krmelj, drlja 2. metaina
sljaka; ljuspice 3. neravnina, hrapavost
çangırdamak zvoniti; zveckati; brujati, (metala), okalina Q - sileyim derken göz
jeeati çıkarmak uciniti medvedju uslugu

çangırtı zveka, zveket(anje); brujanje, çapak2 (-ğı) (ili - balığı) zoof. deverika
jecanje (Abramis brama)
çanıltı zvon(jenje) çapaklanmak krmeljati (o oku)
çanlamak odzvanjati, jecati, razlegati çapaklı krmeljiv; - göz krmeljivo oko
se
çapalamak ak. kopati, riljati
canlı sa zvonom, opremljen zvonom
çapalanmak pass. od çapalamak
çanlık zvonik
çaparatmak caus. od çapalamak
çanta torba, tasna; kofer; arka - sı
çapanak (-ğı) dijaf. krijumcarena roba ;
ranac, ruksak; cepane (ili fişek) - sı fi-
seklija; yol - sı putna torba Q -da keklik çapanoğlu (-nu) beda, nevolja; nep-
macka u dzaku rijatnost; - çıkmak iskrsnuti (o nevolji); -
nun aptes suyu gibi bljutav, neukusan,
çantacı tasner
razvodnjen (onapitku, picu)
çantacılık tasnerstvo
çapar1 ı kurir, glasnik, glasonosa ll 1.
çanta çiçeği bot. papucica (Calceolaria pegav; saren (o zivotinjama, biljkama) 2.
integ rifolia) bezbojan; albinos
çap (-pı) 1. mat. precnik; .ct. kutur 2. çapar2 nar. camac, barkica
voj. kalibar; - ölçmek izmeriti kalibar; ağır
çapari udica (sa vise igala)
(ili büyük) - veliki kalibar; küçük - mali
kalibar; orta - ta srednjeg kalibra, sredn- çaparız p. teskoca; smetnja, zapreka;
jekalibarski; top - ı kalibar topa 3. ve- prepreka; /-al - getirmek namamiti, uvuci
liCina, obim; dimenzija; büyük - ta u ve- u klopku; - vermek pravati smetnje, ome-
likoj meri; büyük - ta projeler veliki tali

204

çaparızlık slozenost, zamrsenost, za-
petljanost; tezak polozaj
çapavul voj. pljackas, kradljivac (na bo-
jistu)
çapılmak pass. od çapmak
çapkı dijal. napad, nalet; pljacka
çapkılamak dijal. 1. goniti konja (ga-
lopom) 2. jurisati, napadati; pljackati
çapkın ı 1. zenskaros, nestasko, vra-
golan (o detetu) ll pohotljiv pogled
çapkınlaşmak postali razvratan (ras-
pusan)
çapkınlık 1. raskalasnost, raspusnost
2. nevaljalstvo 3. nestasnost, obe-
senjastvo (dece); - etmek (ili yapmak) 1)
ziveti raskalasno, bekrijati 2) praviti nes-
tasluke, biti nestasan
çapla rezac (za graviranje); (metalno)
dleto
çaplamak ak. meriti, proveravati kalibar
çaplanmak pass. od çaplamak
çapiatmak caus. od çaplamak
çaplı 1. sa kalibrom, kalibarski; ağır -
velikog kalibra; hafif (ili küçük) - ma-
lokalibarski; orta - srednjeg kalibra 2. og-
roman, velik
çapmak (-ar) 1. ak. goniti, terali (konja)
2. juriti, leteti 3. dat. jurisati, napadati
çaprak (-ğı) abajlija, konjski pokrivac
ispod sedla
çapraşık zamrsen, nejasan, ne-
razumljiv; ct. karışık; - bir mesele zamr-
seno pitanje
çapraşıklaşmak zamrsiti se, zapetljati
se, iskomplikovati se
çapraşıklık nejasnoca; slozenost,
zamrsenost (pitanje, problema)
çapraşmak 1. ukrstati se, seci se 2. za-
petljati se, zamrsiti se 3. v. çapraziaşmak
çapunamak
çapraştırmak ak. zapetljati, zamrsiti, is-
komplikovati
çapraz ı 1. poprecan, ukrsten, unakr-
stan; - ateş voj. unakrsna vatra; - ka-
fiyeler /it. unakrsne rime 2. dijagonalan 3.
dvoredan, na dva reda; - (düğmeli) ceket
sako na dva reda dugmadi ll unakrst,
unakrsno lll 1. presek, tacka presecanja 2.
skretnica 3. dijagonala 4. sp. rvacki zahvat
5. stezac; kopca
çaprazgaga, çaprazgagalı zool.
krstokljun (loxia curvirostra)
çaprazlama 1 poprecan, unakrstan; di-
jagonalan ll 1. presek, presecanje 2. biol.
ukrstanje 3. arhit. potporne grede
çaprazlamak ak. 1. ukrstati; prekrstiti
(ruke) 2. biol. ukrstati
çaprazlamasına unakrst, unakrsno,
poprecno
çaprazianma 1. ukrstanje; presecanje
2. biol. ukrstanje, mesanje
çaprazlanmak ukrstiti se, ukrstati se;
presecati se
çapraziaşma 1. otezavanje, za-
petljavanje 2. ukrstanje, presecanje; prep-
litanje; olayların - sı preplitanje dogadjaja
çapraziaşmak 1. zamrsiti se, zapetljati
se 2. ukrstati se, presecati se; preplitati se
çaprazlı 1 . sa kopcama, sa kukama 2.
ukrsten, unakrstan; - bilmece ukrstene
reci
çaprazlık ukrstenost (puteva i si.)
çaprazvari unakrstan; krstast
çapul 1. pljacka, grabez, jagma; -
etmek pljackati, otimati, grabiti; ct. yağma
etmek
çapulcu pljackas, otimac; bandit
çapulculuk otimacina, pohara, grabez;
banditizam, razbojnistvo
çapullamak ak. pljackati, otimati
205
 çapullanmak
f
ı çapullanmak pass. refl. ad çap uIlamak
' reden gedza
çaput (-tu) 1. dranjci, tipe, prnje; starez;
- olmak iznasiti se, pahabati se 2. dijal.
platna
çar car
çarçabuk vrla brza, munjevita; za tili
cas
çarçur nepatrebna trosenje, ra-
sipnistva, raspikucstva; - etmek rasipati,
razbacivati, cerdati
çardak (-ğı) p. 1. drvared sa svadam;
2. hadnik na svad, arkada 3. hladnjak,
venjak, senica (u vrtu); asma - ı senica ad
vinave taze, cardaklija
çare p. lek, sredstva, nacin; mera, izlaz
(iz kakvag palazaja), put (kacemu); /-ın/ -
sine bakmak traziti izlaz, traziti resenje;
preduzimati mere; /-al - bulmak naci tek;
naci izlaz; başka - yok nema drugag iz-
laza; son - olarak kaa poslednje sredstva
O her derdin bir - si var iz svake nevalje
ima izlaz; ne - ! sta se maze! sta da se
ra di!
çaresiz 1 1. neizleciv; bezizlazan; -
durum bezizlazna situacija 2. nesrecan,
bespamacan; - kalmak biti bespamacan,
daci u bezizlazan pala:Zaj ll haces-neces,
htea ne htea, protiv valje, nevaljka, ne-
rada; - razı oldum nevaljko sam pristaa
çaresizlik bezizlazan palazaj, car-
sokak; bespomocnost, beznadje
çareviç carevic
çargiih p. 1. nota "do" u turskoj muzici
2. cetiri strane sveta; svet
çarık (-ğı) 1. sandale; opanak (od si-
rove koze); - çekmek obuti sandale; fig.
krenuti na put 2. papucica za kocenje 3.
arg. budjelar, "torba" za navac O - çürük
truo, gnjio
çarıkçı opancar; izradjivac sandata od
sirove koi:e
çarıkil 1. u opancima; geak, gedza 2. s
1
1:
j•,
206
papucicom (kola) o - erkanı harp prep-
çariçe carica
çark1 (-kı) p. 1. tocak (masine);- dişli
- zupcast tocak; hareket - ı zamajac;
vapur - ı kormilo broda 2. tacila; brus; /-ı/
- a çektirrnek (tutmak, vermek) taciti, ost-
riti. na tacilu 3. sud bina, sreca, ka lo srece o
/-ın/- ına etmek pokvariti (plan i si.) nas-
koditi; upropastiti, nagrditi; - işkencesi ist.
nabijanje na toi':ak (kazna); /-ın/- ına oku-
mak v. - ına etmek; devlet - ı drzavni
ap arat
çark2 (-kı) p. voj. 1. krilno, boi':no za-
obilai:enje, zahadjenje; - mihveri osa za-
obilazenja; - noktası tai':ka zahodjenja,
zahodiste
çark3 (-kı) p. nebesa, nebo
çarka v. çarha
çarkçı 1. masinist (na brodu) 2. ostrai':
çarkçıbaşı (-yı) prvi masinist (na
brodu)
çarkçılık 1. zanimanje masiniste 2. ost-
rai':ka profesija
çarkıfelek (-ği) 1. bot. pasiflora, Hris-
tovo cvece (Passiflora coerulca) 2. vat-
romet 3. fig. sudbina, sreca
çarklı s obıinim toi':kom; - vapur brod
sa kotai':ima
çarlık ist. 1. carizam; Rus - ı Rusko
carstva 2. carstvo
çarliston i':arlston (ples)
çarmıh p. ist. krst (za raspece, u sta-
rom Rimu); - a gerilme Raspece Hristovo
(slika); /-ı/- a germek raspeti na krst
çarmık (-ğı) p. 1. mor. i':elicno uze (za
drzanje jarbola) 2. v. çarmıh
çarnaçar p. hoces-neces, hteo-ne hteo
çarpan mat. mnozitelj; ortak - za-
jednicki mnozitelj

_çarpara v. çalpara
çarpı 1. znak mnozenja (x), puta 2.
grub malter, zbuka
çarpıcı 1 . v. çarpan 2. fig. delotvoran,
etektan
çarpık 1. kriv, iskrivljen; izvijen, na-
heren; kukast (o nosu); - bacaklı kri-
vonog; - burun kukast nos; - çurpuk isk-
rivljen, deformisan; - ökçeler izlizane
potpetice 2. ukocen, oduzet, paralizovan
3. koban, zlosrecan 4. fig. nastran, na~
opak, sasav, caknut, udaren
çarpıklaşmak iskriviti se, izviti se na-
heriti se
çarpıklaştırmak ak. iskriviti, izviti
çarpıklık iskrivljenost, naherenost
çarpılan mat. mnozenik
çarpılmak 1. pass. od çarpmak 2. isk-
riviti se, iskositi se; ağzı çarpıldı iskrivila
mu se usta 3. srditi se, ljutiti se, vredjati se
4. arg. zacopati se 5. zapanjiti se, pre-
neraziti se; bu haberi işitince çarpıldım
zapanjio sam se kada sam cuo ovu vest
çarpım mat. proizvod; - tablosu tab-
lica mnozenja
çarpınma 1. talasanje, gibanje 2. uz-
rujavanje; trzanje (bolesnika)
çarpınmak 1. (us)komesati se, drhtati,
podrhtavati 2. muciti se, upinjati se baktali
se, naprezali se 3. usplahiriti se, uzrujati
se
çarpıntı 1. titraj, treptaj; udaranje
(srca); yürek - sı tahikardija; pulsacija 2.
lagano talasanje (mora, vode)
çarpıntılı uzbudjen, uzrujan, usp-
lahiren; - sesle uzbudjenim glasom
çarpışık izukrstan, isprepleten; fig.
zamrsen, slozen
çarpışılmak pass. od çarpışmak
çarpışma 1. suctar (vozova i si.) 2. voj.
çarşaf
okrsaj. bitka, boj; göğüs göğüse - borba
prsa u prsa; hava - sı borba u vazduhu
çarpışmak 1. sudarili se; iki araba çar-
pıştı sudarita su se dva automobila 2. s ile
borili se; fig. sukobljavati se; menfaatları
çarpıştı njihovi interesi su se sukobili
çarpıştırmak caus. od çarpışmak
çarpıtılmak pass. od çarpıtmak
çarpıtmak ak. 1. iskriviti, iskrivljivati;
deformisati (lice i si.) 2. fig. iskrivljivati (is-
tinu)
çarpma 1 1. gl. im. od çarpmak 2. udar;
elektrik - sı elektricni udar; güneş - sı
suncani udar; sıcak - sı toplotni udar 2.
voj. udar; sudar, sukob; - kuvveti udarna
snaga 3. mat. mnozenje; - işareti znak
mnozenja 4. malterski lep; premaz; na-
bacivanje maltera ll mucen, mlacen,
tucen; - pekmez mlacen pekmez
çarpmak (-ar) 1. ak. dat. udariti o, lu-
piti, kucnuti; naleteti; aratla ağaca çarptı
kota su naletela na drvo; çocuk koşarken
duvara çarptı dete je, dok je trcalo, uda~
rilo u zid 2. ak. udariti, zalupiti; kapıyı -
zalupili vratima 3. ak. dat. baciti, oborili,
srusiti; udariti o; yere - oboriti na zemlju;
fig. unistiti, sravnili sa zemljom; yüzüne -
1) udariti po licu 2) fig. skresati u !ice (pre-
kor i si.) 4. ak. dat. udariti, pogoditi, za-
desiti; abiarnı güneş çarptı moju sestru je
zadesio suncani udar 5. ak. dat. mnozili;
beşi beşe - pomnoziti pet sa pet 6. drhta-
ti, treperiti; biti, udarati (o srcu) 7. arg.
smotati, dici, zdipiti; bütün paramı çarp-
tılar zdipili su mi sav novac 8. kul. ulupati,
umutili, mlatiti (krem, jaje, jogurt) 9. ak.
dat. brzo nabacivati (malter, gips i si.) 1O.
udariti u glavu, izazvati glavobolju; bu
şarap bana çarptı ovo vino mi je udarilo u
glavu
çarptırmak caus. od çarpmak
çarşaf p. 1. (krevetski) carsaf, plahta
2. casraf, veo, koprena, zar (muslimanskih
zena); - a girmek poceti nositi veo (u od-
207
 çarşaflamak
govarajucem uzrastu) O - gibi miran, tih, · ide u pozoriste 3) u nezgodno vreme
bes talasa (o moru, jezeru}; - kadar og-
1
1 i roman (o, inace, malim stvarima}; - kadar
ı! bir mendil ogromna maramica
jasan; - bir inesele zamrseno pitanje ll 1.
çarşaflama k 1 ak. presvuci carsafom
o
blizanac, paran plod (voca) 2. svadjalica,
(jorgan} 2. arg. nagrajisati, nadrljati kavgadzija
çarşaflanmak 1. pass. od çarşaflamak
2. nositi veo (o muslimanskim zenama}
çarşafii 1 presvucen carsafom, sa car-
o
safom (jorgan} 2. sa zarom, sa velom
çarşaflık materijal za carsafe; - kumaş
tkanina za carsaf
çarşamba p. sreda; - günü 1) sreda 2}
u sredu; - günleri sredom O - karısı
(gibi) (kao} vestica, zia zena, cupavica; /-
ı/ - pazarına çevirmek isprebijati, pretuci;
dokuz ayın - bir araya geldi sve nevolje
su odjednom dosle
çarşı p. carsija, trgovacka cetvrt; trzni-
ca, bazar; pasaz; kapalı - pokrivena car-
sija, pokriven bazar
çarşılı 1. (mesto) sa trznicom 2. car-
sinlija, carsijski trgovac
çarter: - sözleşmesi ugovor o zakupu
b roda
çasar cesar, imperator
çarşıtlamak ak. dat. spijunirati, uhoditi;
odavati
çaşıtlık spijunaza; dostavljanje, pro-
kazivanje; cf. casusluk; - etmek spi-
junirati, uhoditi; prokazivati
çat 1 ( -tı} 1. mesto sastavljanja dveju
reka; presek dva puta; raskrsnica 2. spoj,
sastavak
çat2 onom. lomljenja o§trog predmeta
ili treska od sudara dvaju te/a; - - etmek
v. çatetmek; - kapı iznenadno kucanje u
vrata; - kapı, bir misafir geldi odjednom
kucanje i stize jedan gost O - pat 1) po-
malo, lose; - pat Türkçe konuşur pomalo
govori turski 2} ponekada, retko; dostum
- pat tiyatroya gider moj prijatelj retko
208
çatak 1 (-ğı) 1. geog. sedlo, prevoj
çatak2 (-ğı) ı zamrsen, zapetljan; ne-
çatal 1 1. viljuska; - takımı stoni pribor
2. agr. vile, racve 3. teh. viljuska, utikac 4.
racva; krak; ırmak - ı bifurkacija; yol - ı
raskrsce 5. zubac; üç çatallı zıpkı harpun
sa tri zupca ll racvast, razgranat; rakljast;
- çekiç cekic sa procepom (za vadjenje
eksera}; - dal rakljasta grana 2. dvostran;
- anahtar dvostran kljuc 3. slozen, zamr-
sen, zapetljan; - çutal veoma zamrsen; -
iş zapetijan slucaj; - kazık slozena si-
tuacija; zackoljica o - avuç pregrst; - gör-
mek duplo videti; - matal 1) neravan, hra-
pav 2) vrsta decje igre; - ses hripljiv glas;
- söz dvosmislena rec; - yürek snazan;
hrabar
çatal ağız (-ğzı) geog. delta
çatalımsı racvast; vilast; viljuskast
çatallandırmak caus. od çalallanmak
çatallanma 1. racvanje; grananje;
geog. bifurkacia 2. fig. zapetljavanje;
komplikacija, zaplet
çalallanmak 1. racvati se, odvajati se;
yolumuz bir kilometre ötede ça-
tallanıyor jedan· kilometar podalje, nas se
put racva 2. zapetljati se, iskomplikovati
se; iş gittikçe çalallanıyor stvar se sve
vise komplikuje
çatallaş'mak v. çalallanmak
çatallı1. racvast, rakljast; razgranat 2.
slozen, zamrsen, komplikovan 3. necist,
promukao, hripav (glas)
çatallık mesto, pregrada za viljuske
çalallılık 1. racvastost 2. racvanje,
razdvajanje (puta) 3. fig. slozenost, komp-
leksnost
çatapat (-tı) zabica, praskava bombica
(igracka}

çatarı v. çitarı
çatı 1. skelet, kostur, okosnica (grad-
jevine) 2. krov; fig. krov nad glavom, uto-
ciste; - altı (ili katı) mansarda, potkrovlje;
- saçağı nadstresnica 3. sleme (krova) -
oku slemenjaca (greda} 4. fig. osnova,
okosnica 5. anat. stidnjaca, preponjaca; -
kemiği stidnjaca, stidna kos! 6. gram. lik,
rod (glagolski) 7. piramida (pusaka)
çatık 1. spojen, sastavljen, povezan; -
tüfekler puske u pirarnidi 2. namrgodjen,
mrgodan, natmuren; - yüz (ili çehre) lju-
tito, srdito, mrgodno lice
çatıkkaş 1. srasle obrve 2. covek sras-
lih obrva 3. fig. namrgodjeno lice
çatıklaşmak (na) mrgoditi se, mrstiti se
çatılık 1. natmurenost, namrgodjenost
2. bora (na licu)
çatılmak pass. od çalmak
çatır: - - 1. onom, pucketanja, treska,
udara; - - çatiatmak udariti s treskom 2.
na silu, nasilno; - söyletmek naterati
koga da govori 3. bez ustrucavanja, slo-
bodno, lako; o Türkçe - - konuşuyor on
bez ustrucavanja govori turski 4. hteo-ne
hteo, hoces-neces
çatır: - çutur v. çatır çatır (1.}
çatırdamak 1. pucketati, praskati,
prsnuti, krckati; skripati 2. fig. slabiti, po-
pustati; propadati
çatırtı pucketanje, prasak; krckanje,
skripa
çatısız bez kuce, bez krova nad gla-
vom
çatışık oprecan, protivrecan; ct. mü-
tenakız; birkaç - öneri nekoliko pro-
tivrecnih predloga
çatışılmak pass. od çatışmak
çatışkı antinomija, protivrecnost (dvaju
sudova ili zakona)
çatışma 1. gl. im. od çatışmak
çatlama k
sukob; konflikt; silahlı - lar oruzani sukobi ·
3. zastoj, zakrcenost (saobracaja) 4. okr-
saj, carka
çatışmak s ile 1. sudarili se 2. sukobiti
se; doci u konflikt; konfrontirati se 3. biti
protivrecnim; protivreciti; ct. çelişmek 4.
prepirati se, raspravljati se, svadjati se 5.
spajati se, sastajati se (u odredjenoj tacki);
padati (u isto vreme) 6. parili se (o psima i
kamilama)
çatıştırmak caus. od çatışmak
çatkı 1. gomila, hrpa 2. voj. piramida
(oruzja); tüfek - sı piramida pusaka 3.
povez za glavu (za zene) 4. stalak, stativ;
ct. sehpa 5. kostur, skelet (zgrade) 6.
konstukcija
çatkılık jaram (za par volova)
çatkın ı ljubimac, miljenik; sticenik ll
namrgodjen, natmuren; ljutit; - yüz namr-
godjeno lice
çatkınlık natmurenost, mrgodnost,
namrstenost, razdrazljivost
çatlak (-ğı) 1 1. ispucao, napukao; ras-
cepljen; - cam napuklo, naprslo staklo; -
eller ispucale ruke 2. razbijen (talas) 3.
fig. luckast, caknut, sasav 4. sipljiv, pro-
zukao, hripav (glas) ll 1. pukotina, ras-
puklina, naprslina; rascep, procep 2. bot.
prskanje, rasprsnuce (ploda) 3. arg. plasl-
jivac, "strina"
çatlaklık 1. napuklost; ispucalost 2.
caknutost, udanerost, sasavost
çatlama 1. gl. im. od çatlama k 2. bot.
pucanje, prskanje (ploda) 3. razbijanje ta-
lasa ( o obalu); dizanje talasa (pod uti-
cajem vetra)
çatlamak 1. pucati, ispucati, raspr-
skavati se; toprak çatiadı zemlja je is-
pucala 2. razbijati se (o talasima) 3. fig.
puci, prsnuti (od mnogo jela); umirati; can
sıkıntısmdan - umirati od dosade; kıs­
kançlıktan çatıayacak puci ce od zavisti;
meraktan - goreti, umirati od radoznalosti
2. O çatıasa da (patlasa da) makar i crkao!
209
çatlamak
çatiatmak ak. 1. caus. od çatlamak 2.
dovoditi do besa, razjariti, razbesneti 3.
zaludeti, dovesti do ludila
çatlayış pucanje, rasprskivanje
çatma 1. gl. im. od çalmak 2. napad,
vredjanje, uznemiravanje 3. izrezani deo
adece (za probu), prosav, privremeni sav
4. sudar brodova 5. arhit. temenjaca
(greda) 6. vrsta ıkanine (za prostiranje
poda, patosa) O - kaş sastavljene, srasle
obrve
çatmak (-ar) 1. ak. udariti, lupiti; kuc-
nuti 2. ak. sastaviti, sagraditi, napraviti;
çiti beş saatte çattılar podigli su ogradu
za pet sati 3. ak. sloziti, naslagati (puske u
piramidu i si.) 4. ak. privremeno prositi,
prihvatiti (delove odece) 5. ak. natovarili
(konja, kamilu) 6. ak. dat. povezati glavu
(maramom) 7. dat. steci ciju naklonost,
. u milili se (laskanjem, ulizivanjem) 8. dat.
napadati vredjati, uznemiravati 9. mrstiti,
mrgoditi (!ice, obrve); kaş - nabrati obrve
1O. dat. nabasati, natrapati, naleteti; za-
desiti, snaci; belaya - upasti u nevolju,
naci se .u nevolji 11. pribliziti se, nastati,
nastupiti; nahrupiti; ilkyaz geldi çattı
puklo je prolece; kara günler geldi çattı
nastali su crni dani; kış geldi çattı nastala
je zima, stigla je zima
çatra: - patra lose, nepravilno, ne-
tacno; - patra konuşmak lose govoriti
· (strani jezik); Ingilizce - patra konuşuyor
on lose govari angieski jezik
çattırmak caus. od çatmak
çav 1 1 . glas; zvuk 2. arh. novost, vest
çav2 dija/. muski organ (krupnih zi-
votinja)
çavalye korpa s poklopcem (za ulovl-
jenu ribu)
çavdar bot. raz (Secale cereale); - ek-
meği razan hleb
çavdar mahmuzu glavnica, snet (Cia-
viceps purpurea)
210
çavlan vodopad, slap; cf. şelale
çavlanmak 1. sumiti, hucati (o vo-
dopadu) 2. fig. doci na los glas, steci losu
reputaciju; cf: dillere düşmek
çavlı sokolic, mlad soko (neobucen za
lov)
çavmak (-ar) dat. 1. skretati, udaljavati
se (od teme i si.) 2. sirili se (o mirisu, top-
loti i si.); padati, udarati (o suncevim zra-
cima)
çavşır, çavşır otu (-nu) bot. korenica
(Opopanax chironium)
çavuş 1. ist. ca us (!ice koje objavljuje
naredbe i odluke) 2. adjutant, ordonans 3.
voj. narednik, vodnik 4. nadzornik poslova,
poslovodja; yapı - u palir 5. prvi u klasi (u
vojnim skolama)
çavuş kuşu (-nu) zool. pupavac
(Upupa epops)
çavuşluk 1. narednicki cin 2. duznost
nadzornika pasiova
çavuş üzümü (-nü) vrsta belog grozdja
çay 1 1. caj; - ağacı (ili çalısı) bot. ca-
jevo trvo (Thea sinensis);- demiemek pa-
rili caj; açık - slab caj; ağır (ili koyu) -
jak, gust caj; dernil (demlenmiş) - dobro
zaparen caj 2. cajanka, caj partija
çay2 recica, potok; - gözleri izvori reke
O - dan geçip derede boğulmak post.
preci reku udaviti se u potocicu; - ı gör-
meden paçaları sıvamal ne povrci no-
gavice dok ne vidis reku!
çaycı 1. cajdzija, prodavac caja 2. uz-
gajivac caja 3. ljubitelj caja
çaycılık gajenje caja; trgovina cajem
çaydan, çaydanlık cajnik
çay evi cajdzinica
çayhane v. çay evi
çayır 1. livada, travnjak, pasnjak, cajir
sulak - vodoplavna livada, livada za na-
 çekecek

vodnjavanje 2. livadska trava ; - biçer ko- çaylık namenjeno za caj; - şeker secer
silica; - ları biçrnek kositi travu; /-ı/ - a çı­ za caj
karmak (ili satmak) pustiti na ispasu
çeç (-ci) p. gomila zrna 2. krupno re-
(stoku); - papatyası bot. krasuljak (Bellis)
seto
çayır doğanı (-nı) zool. eja, lunja (Cir-
çeçe (ili - sineği) zoo/. ce-ce muva
cus pygargus)
(Giossina palpalis)
çayır engereği (-ni) zool. stepska
Çeçen Cecenac (pripadnik jednog kav-
guja, ridjusa (Vipera ursini)
kaskog naroda)
çayır güzeli bot. livadska trava, rosulja
Çeçence ı cecenski jezik ll na ce-
(Agrostis major)
censkom
çayır kuşu (-nu) zool. poljska seva; v.
çedene nar. konopljano seme
tarla kuşu
çedik (-ği) arh. zute papuce (nosile se
çayırlamak 1. v. çayırlanmak 2. raz-
preko mestvi)
boleti se od trave (o stoci)
çehre p. 1 . lice; fig. izgled, lik; köyün -
çayırlanmak pasti, napasati se (o
si değişti izmenio se lik sela 2. izraz lica,
stoci)
grimasa; - asmak (ili çatmak) (na) mrstiti
çayırıstmak ak. izgoniti na pasu se, duriti se, puciti se; - yi ekşitmek nap-
(stoku) raviti kiselo lice; - etmek mrstiti se; praviti
çayırlık ı 1. pasnjak, pasiste; prerija 2.
grimase; asık - natmureno lice ~ - si ateş
travarina, popasa ll livadski; - bal livadski kesilmek zaplamteti se, razjariti se; - si
med atmak pobledeti, posiveti; - züğürdü
ruzan, na lik na strasilo
çayır mantan bot. pecurka, vrganj
(Agaricus) çehreli s... licem; ablak - okruglo'g iica;
· asık - namrsten, naduren; eğri - su-
çayır melikesi bot. vetiki korov (Spi- moran, mracan
raea)
çehresiz ruzan, nakazan
çayır nergisi bot. zelenkada, rumeni
narcis (Narcissus pseudonarcissus) çek (-ki) fin. cek; - karQ~Si cekovna
knjizica; çizgili - barirani cek; çizgisiz -
çayır otu (-nu) bot. popino prase (Phle-
obican cek; hamiline yazılı - cek na do-
um pratense) nosioca
çayır peyniri vrsta punomasnog sira Çek (-ki) Ceh
çayır sedefi bot. ocobojka (Thalictrum) Çekçe ı ceski jezik ll na ceskom
çayır tirfili bot. livadska detelina, kravl- çekçek (-ği) rucna kolica (na cetiri
jaea tocka)
çayır yulafı bot. ovsenica, rajsgrajs çekek (-ği) dijal. malo pristaniste (za
(Arrhenatherum) camce i barke)
çaylak (-ğı) ı zoot. lunja crna (Falco mil- çekecek (-ği) kasika za obucu; ~ - i
vus) ll 1. arg. "balav", zelen, neiskusan 2. olmak imati velike teskoce; o adamla çe-
gramziv, pohlepan, nezajazljiv keceğim var imam teskoce sa onim co-
çaylakhk nezrelost, neiskustvo vekom

211
ç~kel
çekel 1. moticica 2. strugalica (za cis-
cenje sina i si.)
çekelez dijal. veverica; v. sincap
çekernernek ak. 1. fig. ne moci pod-
nositi 2. zavideti, biti ljubomoran
çekememezlik, çekemezlik 1. netr-
peljivost 2. zavist; - etmek (ili göstermek)
zavideti
çeken muz. dominanta .
çeker 1 teh. tonaza, nosivost (broda) ll
vucni; - güç (ili kuvvet) vucna snaga
çeki 1. tezina, teret; - beygiri tovarni
konj 2. mera za tezinu (250 kg., sluzi kao
teg) 3. arh. poredak, ustrojstvo 4. briga,
sekiracija O - ye gelmek prilagoditi se; -
ye gelmez O nepopravljiv 2) neumesan,
nepromisljen (o reci i si.); - gibi tezak i ne-
pokretan; - ye uymak biti povodljiv
çekici ı 1. vucni, tegleci (o vozilu, zi-
votiriji) 2. fig. privlacan ll tegljac, remorker
çekicilik 1. privlacnost, sarm 2. fiz.
snaga privlacnosti (magneta)
çekiç (-ci) 1. cekic; cuk; hava basınçlı
- pneumaticki cekic; orakla - s rp i cekic
2. sp. kladivo; - atma bacanje kladiva
çekiçhane kovacnica; kovaeki pogon
(u fabrici)
çekiç kemiği anat. usna kast
çekiçiemek ak. 1. kovati 2. ukucavati
çekiçlanrnek pass. od çekiçiemek
çekiçietmek caus. od çekiçiemek
çeki düzen red, urednost; tac:nost; /-al
- vermek dovesti u red, urediti
çeklk 1. istegnut; produzen; spusten;
-karın spusten stomak; - yüz dugacko
lice 2. uvucen, upao; - gözler upale oci o
- deniz geog. oseka; - su nizak vodostaj,
najniza voda
çekilir podnosljiv, snosljiv; - gibi değil
nepodnosljivo; bu durum artık - gibi
212
değil ova situacija je vise nepodnosljiva
çekiliş 1. gl. im. od çekilmek 2. voj.
odstupanje, povlacenje 3. vucenje, izv-
lacenje (lutrije)
çekilme 1. gl. im. od çekilmek 2. geog.
regresija, opadanje (vade) 2. voj. ods-
tupanje, povlacenje 4. povlacenje; os-
tavka; otkaz; sahneden - adlazak sa
see ne
çekilmek 1. pass. od çekmek 2. ras-
tezati se (o gumi i si.); pruzati se, istezati
se (o uzetu) 2. dat. odlaziti; udaljavati se
3. povuci se, osamiti se 4. voj. odstupati,
povlaciti se; düşman çekildi neprijatelj se
povukao 5. povlaciti se, opadati (o vadi) 6.
abi. pomeriti se, pomaci se, skloniti se,
udaljiti se; çekil gözümden! skiani mi se s
ociju! yoldan çekil! skiani se s puta! 7.
otici, sici (sa scene); izaci (iz organizacije);
oyundan - fig. izaci iz igre; sahneden -
sici sa scene 8. podneti ostavku, povıki
se s polozaja 9. skupljati se (o materijalu,
haljini); bu elbise çekilmez ova haljina se
ne skuplja 1o. fotografisati se, snimati se
11. gram. menjati se, korijugirati se 12.
nestati, smanjiti se; musluğun suyu çe-
kildi voda iz slavine se smanjila 13. stis-
nuti se, stegnuti se, suziti se; gözleri çe-
kildi zaskiljio je ocima
çekilmez nepodnosljiv, nesnosan; -
olmak postati nesnosan; o çocuk- oldu
ono dete je postala nesnosljivo
çekilmezlik nepodnosljivost, nes-
nosljivost
çekim 1. gl. im. od çekmek 2. sraz-
mera, proporcija 3. fiz. teza, sila teze; astr.
gravitacija 4. privlacnost, sarm, car 5.
gram. konjugacija; deklinacija, promena 6.
fotografisanje, snimanje 7. sin. deo filma,
plan, slika
çekimiemek ak. 1. fiz. privlaciti 2.
gram. menjati, deklinirati, konjugirati
çekimli 1. gravitacijski, gravitacioni; fig.
privlacan 2. gram. promenljiv

çekimsernek abi. uzdrzavati se; iz-
begavati; odustajati, odricati se
çekimser uzdrzan; - oy vermek uzd-
rzati se od glasanja
çekimserlik uzdrzanost; uzdrzavanje,
apstinencija; izbegavanje
çekimsiz 1. neprivlacan 2. gram. nep-
romenjiv
çekimsizlik bestezinsko stanje
çekince opreznost; rezerva, ograda; -
ile oprezno, s rezervom, uz ogradu
çekindirmek caus. od çekinmek
çekinecek (-ği) smetnja, zapreka; rizi k,
opasnost
çekingen plasljiv, bojazljiv, snebivljiv;
oprezan, suzdr2an
çekingence bojazljivo, snebivljivo; ne-
odlucno; oprezno
çekingenleşmek postali bojazljiv
çekingenlik bojazljivost, stidljivost,
snebivljiv?_st; opreznost
çekinik bio/. recesivan; - karakt,er re-
cesivan karakter
çekinilrnek bez. pass. od çekilmek
çekinme snebivanje, ustrucavanje
çekinm~den bez snebivanja, slobodno,
bez snebivanja
çekinmek 1. ab/. usturcavati se, sne-
bivati se, ustezati se; çekine çekine bo-
jazljivo, stidljivo; benden mi çe-
kiniyorsun? zar se od mene snebivas? 2.
abi. izbegavati, kloniti se; içkiden çe-
kiniyorum izbegavam pice, klonim se
pica: kavgadan - kloniti se svadje 3. ma-
zati se cime; sürmeler çekinmiş bir kız
surnam namazana devojka
çekinmezlik smelost, odvaznost
çekinti neodlucnost, kolebljivost
çekirdecik (-ği) biol. jezgrica
çekiştirrnek
çekirdek (-ği) ı 1. kostica, jezgro; se-
menka, srcevina (ploda); biol. nukleus,
jezgro celije 2. fiz. (atomsko) jezgro; - fi-
ziği nuklearna fizika 3. voj. kadar, eliine
trupe, jezgro vojske; - ordusu kadrovska
vojska 4. fig. sustina, bit ll zrnast, u zrnu;
- biber biber u zrnu; - kahve kafa u zrnu
O- ten yetişme odgajan od malih nogu
çekirdeklenmek pojavljivati se, ob-
razovati se (o kostici, semenki, plodu)
çekirdekli kosticası (o plodu, vocu)
çekirdeksel nuklearan; cf. nükleer; -
silah nuklearno oruzje
çekirdeksiz bez jezgra; bez kostice, -
üzüm grozdje bez kastice
çekirge zoo/. skakavac (Acridium); -
salgını najezda skakavaca; - sürüsü
oblak skakavaca; ocak - si kucni cvrcak,
popac (Gryllus domesticus)
çekirge kuşu (-nu) zool. cvarak
çekiş 1. gl. im. od çekmek 2. vuca 3.
snaga (masine), potisak; yukarı - av. po-
tisak za poletanje
çekişme 1. gl. im. od çekişmek 2. rasp-
rava prepirka, svadja, trvenje
çekişmek s ile 1. vuci (jedan drugog),
potezati se (uzajamno) 2. svadjati se, pre-
pirati se 3. dugo raspravljati, natezati se,
preganjati se; çekişe çekişe pazarlık
etmek dugo se cenjkati 4. potezati (noz,
oruzje) 5. vuci (kocku)
çekişıneli sporan, konfliktan; ostar, tvrd
çekiştirici opadac, klevetnik
çekiştiricilik ogovaranje, opadanje; otr-
cavanje, olajavanje
çekiştirrnek 1. ak. vuci na dve strane,
istezati, rastezati 2. ak. cimati, cupati,
cesljati 3. ak. ogovarati, klevetali 4. ak.
vuci, potezati (dim cigarete) 5. podbadati,
huskati (jedne na druge)
213
·.'~ıi
. ••
çekki
çekki reza, zasun, prevornica
çekkin odvojen, osamljen, povucen,
nezainteresovan
çekme 1 1. gl. im. od çekmek; - gücü
1) privlacna snaga 2) s ila teze 2. ladica,
fioka (kase) 3. skupljanje (tkanine) 4. radni
kombinezon 5. dijal. cizme 6. vrtlarski noz
ll 1. pravilan, srazmeran, lep; - burun pra-
vilan nos 2. valjan, lisnat, u sipkama
(metal); - demir valjano gvozdje 3. muz.
zican (instrumenat)
çekmece 1. fioka, ladica (stola) 2. ku-
tija (za nakit) 3. mali zaton, uvala; mala
luka za pristajanje 4. pokretni most (za di-
zanje i spustanje)
çekmek (-er) 1. ak. vuci, tegliti; araba -
vuci kola 2. ak. natezati, zatezati, za-
pinjati, razvlaciti; ipi - zatezati kanap 3.
ak. VUCi, izvlaciti; kura - V. kura; piyango
- vuci lutriju 4. ak. odvesti, izvesti; povuci,
pomeriti, sklonili; kenara - skloniti na sıra­
nu 5. ak. prevozili, prebacivati (robu, teret
i si.); ekini - prevoziti useve; kum çek-
mek prevoziti pesak 6. ak. usisavati; upi-
jati; uvlaciti, udisati; içine - udahnuti; si-
gara dumanını - .uvlaciti dim cigarete;
sünger su çekiyor sundjer upija vodu 7.
ak. povuci; opozvati; büyükelçiyi - opoz-
vati ambasadora; orduyu - povuci vojsku
8. ak. potezati (oruzje, noz); bıçak çek~
rnek potegnuli noz 9. ak. prosecati, ıra­
sirali (put) 1O. udarati, biti; kürek - (za)
veslati; şut - sutirati 11. ak. podnositi,
snositi (troskove); bütün masraflarını
ben çektim ja sam podneo sve njegove
troskove 12. ak~ · dat. navlaciti (odelo,
obucu) 13. ak. trpeti, podnositi; iskusiti,
doziveli; /-ın/ hasretini - tugovati, ceznuti
za kime; ziyanı - pretrpeti stetu 14. meriti,
(iz)vagati; teziti, biti tezak; odun - meriti
drva 15. ak. dat. ogradjivati, podizati og-
radu; duvar - podici zid; set - 1) podici
branu 2) praviti smetnju 16. ak. podizati,
uzimati (npr. novac iz banke) 17. ak. dat.
mazati, stavljati (sminku i si.) 18. ak. ve-
214
sali, kaciti; perde - okaciti zavesu 19. ak.
povlaciti (liniju) 20. prepisivati, pre-
kuvacati; yazıyı temize - prepisati napis
ucisto 21. ak. destilisati, ped; rakı - peci
rakiju 22. ak. abi. odvikavati, oducavati;
odvracati od cega; içkiden - odvracati od
pica 23. ak. gram. konjugirati, menjati (gla-
gole) 24. ak. mleti; kahve - mleti kafu 25.
ak. poslati, uputiti (telegram, cek, protest i
si.) protesto - uputiti protest; telgraf -
uputiti telegram 26. ak. privlaciti, izazivati;
ilgiyi - privuci interesovanje 27. dat. liciti,
nalikovati; çocuk annesine çekti dete se
bacilo na svoju majku 28. ak. dat. podv-
rgavati, podvrgnuti; /-ı/ sorguya - podvr-
gnuti isirazi 29. ak. arg. cimati, piti; slje-
mati; rakı - potezati rakiju 30. ak. ab/.
vuci, cimati; /-ın/ kulağını - povuci, za
uvo, natrljati usi; o beni elimden çekti on
me povukao za ruku 31. ak. podneti, izd-
rzati (tezinu); bu araba o kadar yük çek-
mez ova kola ne mogu podneti toliki !erel
32. ak. dat protumaciti, shvatiti, dali smi-
sao sözümü kötüye çekti lose je shvatio
moje reci 33. trajati, protezati se; bu yol
üç saat çeker ovaj put traje tri sata 34.
ak. dat. sparivati (zivotinje); 35. ak. pustati
glas (zvuk); ah (lar) - uzdisati 36. davati,
priredjivati (prijem, banket, gozbu); bir zi-
yafet - dati, prirediti gozbu 37. driali
(govor); söylev - iron. drzati govor 38. vo-
zili, terati; yavaş çek! vozi polako! 39. ak.
postavljati; kablo - postaviti kabel 40.
skupljati se (o tkanini) elbise yıkanınca
çekti haljina sa skupila kada se oprala 41.
ak. otociti, odliti (tecnost) 42. ak. snimati;
film - snimati film; fotograf - fotografisati
43. ak. zlostavljati, maliretirali 44. s ime-
nima obrazuje stalne sintagme; sap - ve-
zivati snopove; /-al yuf - prezirati, odnositi
se s prezrenjem O çek arabanı! cisti se!
tornjaj se! çekip çekiştirrnek spletkariti;
çekip çevirmek voditi, upravljati (kucom);
çekip çıkarmak iskorenjivati; çekip git-
mek isunjati se; çekiver kuyruğunu pusti!
ne obracaj paznju! akıntıya kürek - v.
akıntı; naza- koketirati

çekme kat najvisi sprat zgrade (sluzi
kao terasa, zastakljena veranda)
çekmen dijal. 1. v. çepken 2. kisna ka-
banica 3. siroke salvare 4. biol. sisaljka,
pipak (biljaka, insekata) 5. med. kupica,
precistac (stakena posuda)
Çekosıovak (-ğı) ı Cehoslovak 11 ce-
hoslovacki
çektiri arh. mor. brod na vesla; galija
çektirilmek pass. od çektirrnek
çektirme 1. gl. im. od çektirrnek 2. v.
çektiri 3. veliki camac; galija
çektirrnek caus. od çekmek
çekül fiz. visak; - doğrultusu vertikala
çelebi 1 vaspitan, uljudan; ugladjen ll 1.
arh. gospodin 2. celebija (staresina bek-
tasijskog i mevlevijskog derviskog reda)
çelebilik uljudnost; ugladjenost; gos-
podstvo
çelenç (-cQ sp. 1. prelazni kup 2. nad-
metanje za prelazni kup 3. izazivanje, iza-
zov
çelenk (-ği) 1. venac; - koymak po-
loziti venac 2. arh. dijadema (ukras za
glavu zena)
çelik 1 (-ği) ı c elik; - i sertleştirme (ili
sulama) kaljenje celika; dövme - kovani
celik; erimiş - liven celik; ham - sirov
celik; paslanmaz - nerdjajuci celik ll ce-
lican, od celika; - saç celicni list, lisnati
celik; - zırh celicni oklop o - gibi celican,
cvrst (o telu); - irade nepokolebljivost, ce-
licna volja; - kesilmek fig. ocvrsnuti, pos-
tali tvrd kao celik
çeJik2 (-ği) 1. kratko odsecena grana,
prut, siba 2. agr. poloznica; mladica,
(pre)sadnica. rasad 3. mor. kljuna (za ob-
matanje konopa)
çelik çomak (-ğı) klis (decja igra)
çelikhane celicana, celicni zavod
çeltik
çelikierne 1. rasadjivanje, pre-
sadjivanje 2. kaljenje (metala)
çelikleşrnek kaliti se
çelikleştirmek ak. 1.kaliti 2. fig. (o) ce-
liciti
çelim drzanje, slav; (lelesna) gradja,
konstilucija
çelimli lepo gradjen, stasit, naocit
çelimsiz lose gradjen, nakaradan;
zakrzljao, slabacak, zaoslao
çelimsizlik losa gradja, nakaradnost,
nakaznost; slabasnost, zakrzljalost
çelişik protivrecan
çelişiklik protivrecnost, protuslovlje
çelişken v. çelişik
çelişki v. çelişiklik
çelişkili v. çelişik
çelişme protivrecnost; suprotnost; sınıf
- leri klasne prolivrecnosli
çelişmek s ile biti u protivrecnosti s
kime (cime), bili protivrecan; ct. mütenakız
olmaz.
çelme 1. tl. im. od çelrnek 2. saplitanje,
podmelanje (noge); /•al - atmak (ili tak-
mak) podmetnuli nogu, saplesti; tig. pod-
metati nogu; bojkotovali 3. trouglasta ma-
rama, povezaca
çelrnek (-er) 1. ak. skrelati s puta, skre-
nuli u slranu; preseci put (lopti i si.) 2. sap-
lesli, saplitati; oborili (podmetanjem noge)
3. povezati (maramu i si.) 4. udarati; kucali
5. ak. rezali unakrsno 6. ak. narusavati,
remelili; ct. selbelrnek 7. ak. odvracati, od-
govarati od cega 8. ak. opovrgavati, po-
nistavali; bu fikriniz geçenkil'li çeliyor
ova vase misljenje opovrgava proslo 9.
protivreciti, protusloviti
çelmelemek ak. podmelatinogu (i tig.)
çeltik (-ği) 1. (neljusten, neociscen) pi-
rinac; 2. (ili - tarlası) pirineana polje
215
çeltikçi
çeltikçi uzgajivac pirinca
çeltikçilik gajenje pirinca
çeltiklik pirineana polje
çembek ı 1. geom. krug 2. obruc; /-al -
geçirmek stavljati obruc 3. voj. okruzenje,
opkoljavanje; /-ı/ - içine almak okruziti,
opkoliti (neprijatelja); opsedati (tvrdjavu); -
i yarmak probiti obruc (okruzenje) 4. ma-
rama (za glavu) ll okrugao, obao; - sakal
okrugla brada; - yörünge astr. kruzna or-
bita
çemberierne 1. gl. im. od çemberiemek
2. stezanje obrucem 3. voj. okruzenje, op-
koljavanje, opsedanje; - ateşi zaprecna
vatra
çemberiemek ak. 1. obrucati, stavljati
obruc 2. okruzivati, opkaljati
çemberlenmek pass. od çemberiemek
çemberietmek ca us. od çemberiemek
çemberli s obrucom; stegnut obrucom
çemen 1 1. bot. kim (Cuminum cymi-
num) 2. zacin za pastrmu (od semena
kima, aleve paprike i belog luka) O - otu
bot. bozja travica, kozji rog (Trigonella fo-
enum graecum)
çemen2 v. çimen
çemkirmek dija/. drsko odgovoriti, odb-
rusiti
çemremek ak. 1.zadici, pokupiti (hal-
jinu); zasukati (rukave) 2. sastaviti niti
c ega
çemrenmek 1. pass. od çemremek 2.
fig. prionuti, zasukati rukave
çenber v. çember
çene 1. vilica, brada; celjust; - si
atmak drhtati, podrhtavati (o vilici); - çu-
kuru jamica na bradi 2. fig. brbljivost, pricl-
jivost 3. teh. hvataljka O - si açılmak raz-
vezati se (o jeziku); - çalmak popricati,
procaskati; - sı ayrılmak (neprestano) ze-
vati; - sini bıçak açmamak cutati kao za-
216
liven, ne otvarati usta; - si durmamak go-
voriti bez prestanka; - si düşük brbljiv; -
si gevşek brbljiv, lajav, koji ne cuva tajne;
- si kapanmamak ne zatvarali usta; -
sini kapatmak zapusiti kome usta; - si
kuvvetli pricljiv, govorljiv; - si oynamak
zvakati, jesti; - satmak brbljati, blebetati;
- yi uzatmak pustiti jezik; /-la/ - ya-
rıştırmak nadgovarati se; prepirati se, pre-
ganjati se (recima); - yormak uzalud pri-
cati
çene altı 1. anat. podbradak 2. pod-
valjak; - bezi podvilicna zlezda
çenebaz ı brbljiv ll brbljivac, blebetalo,
ceketalo; torokusa
çenebazlık pricljivost, brbljivost
çenek (-ği) 1. bot. koliledon 2. anat.
nadkljuvlje; podkljuvlje (ptica)
çeneli 1. s ... viiicom 2. fig. brbljiv, pricl-
jiv
çenet (-ti) bot~ ljuska, kora (ploda)
çengel p. ı 1 . kuka, caklja, cengela; /-ı/
- e asmak 1) okaciti o kuku 2) nabiti na
caklju; kapı - i kvaka 2. znak paragrafa
(§) 3. zool. kandza 4. sp. zahvat noge (u
pelivanskom rvanju) ll kukast, u obliku
kuke; - burun kukast nos <> - anahtarı
maticni kljuc; - atmak v. - takmak; - bey-
giri zaprezni konj; - e dönmek pogrbiti
se, iskriviti se (od starosti); - e gelmek
dospeti na vesala, biti obesen; - de kok-
muş etim yok! moja kcerka nije jos za
udaju; !·al- takmak 1. gnjaviti, dosadjivati
2) obmanjivati, nasamari (va) ti, vrteti oko
prsta
çengellemek ak. staviti na kuku; oka-
citi, zakaciti
çengeltenrnek 1. pass. od çen-
gellamek 2. fig. zastati, zapeti
çengelli sa kukom, sa kopcom; kukast
çengelli iğne pribadaca, ziherica
çengel sakızı (-nı) zvakaca guma

çengi p. arh. igracica, cengija
çenilemek zavijati, cvileti (o psu)
çenk (-ği) p. 1. cang (muz. instrumenat
slican harfi) 2. ruka; sapa 3) fig. ruka, vlast
çentik (-ği) 1 1. zarez, zasek, rez: ink-
rustacija 2. geogl. usek, klanac 3. zljeb ll
narezan, nazubljen, zupcast (noz i si.)
çentiklemek ak. narezati, zaseCi, na-
zubiti
çentiklenmek v. çentilmek
çentikli zarezan, nazubljen; zupcast
çentilmek pass. od çentmek
çentme 1. gl. im. od çentmek 2. zarez,
zasek
çentmek (-er) ak. 1. v. çentiklemek 2.
seckati, rezati, drobiti (luk, hleb)
çenttirmek caus. od çentmek
çepçevre svuda, okolo, sa svih sırana
çepel p . .1 1. prljav, zaprljan; zagadjen
2. pomesan, s primesama cega ll ne-
cistoca, smece, otpaci
çepellernek ak. prljati; zagadjivati
çepeilenrnek 1. pass. od çepellernek 2.
postali odvratan, neprijatan
çeper 1. ograda, zid 2. ustava vode (od
granja i si.) 3. anat. pregrada 4. vinova
loza 4. basta, povrtnjak
çepin moticica (bastenska)
çepken v. cepken
çer v. çerden
çerçeve p. 1. okvir, ram; /-al - ge-
çirmek (ili /-ı/ - içine almak) uramiti; göz-
lük - si okvir za naocare 2. okvir (prozora,
vrata) 3. fig. okvir, granice; - sinde u sklo-
pu, u okviru cega: - sinden çıkmak iz-
laziti iz okvira; - sine girmek ulaziti u
okvir cega, odnositi se na ... 4. obruc, obod
5. sp. vratilo (gimnastickog razboja)
çerçeveci 1. izradjivac ramova 2.
çeşit
uramljivac (slika, portreta)
çerçevelemek ak. 1. stavljati u okvir,
uramljivati 2. fig. obuhvatati, ukljucivati
çerçevelenmek pass. od çer-
çevelernek
çerçeveletmek caus. od çerçevelemek
çerçeveli uramljen, uokviren
çerçi sitan trgovac, torbar
çerçilik sitna trgovina, torbarenje
çer çöp (-pü) 1. grancice, sucke 2. ot-
paci; lom, krs
çerden: - çöpten slab, trosan; krhak
çerez 1. meze, hadna zakuska uz pice
(sir, masline) 2. suvo meze, "grickalice"
(pistaci, lesnici, kikiriki)
çerezci prodavac suvog voca
çerezlenmek 1. meziti, prezalogajiti,
zaloziti se 2. uloviti koji zalogaj, "ogrebati
se"
çerezlik 1. mezeluk, ono sto se sluzi za
meze; ponuda za meze
çerge 1. sator; kiosk, baracica 2. ci-
ganska satra 3. ist. sveean, saren şator
çergeci ist. janicar, cuvar sultanskog
sato ra
çe ri ist. 1. vojnik; yeni - janiear 2. vojs- ·
ka; vojna jedinica
çeribaşı (-yı) 1. ist. zapovednik zan-
darmerijskog puka; 2. ciganski predvodnik
Çerkez Gerkez o - tavuğu kul. ko-
koska punjena orahom
Çerkezce ı cerkeski jezik ll na cer-
keskom
çermik (-ği) vreli izvor, banja; cf. kap-
lica
çerviş p. 1. (ili - yağı) topljena mast; loj
2. socan deo jela, sos
çeşit (-di) p. ı vrsta, rod; - ıere ayır-
217
ç~şitkenar

mak sortirati; - - raznovrstan 2. biol. druzina; - reisi vodja bande

podvrsta, varijetet 3. asortiman, izbor, raz- çeteci 1. buntovnik, odmetnik 2. bandit,
novrsnost ll razni, raznolik;. her - raz- pljackas, razbojnik
novrstan
çetecilik 1. odmetnistvo, buntovnistvo
çeşitkenar
geom. raznostrani; - üçgen 2. razbojnistvo banditizam
raznostrani trougao
çetele dascica za racunanje; rabos (za
çeşitierne 1. gl. im. od çeşitiemek 2. nepismene); - çekmek (ili tutmak) ra-
muz. varijacija cunati na rabosu 2. urez, zasek, braz-
çeşitlernek ak. 1. sortirati, odabirali 2.
gotina; - ye dönmek biti u brazgotinama,
menjati, unositi promene biti izbrazdan (o licu)
çetin 1. uporan, svojeglav, tvrdoglav; -
çeşitlemeli promenljiv, varijabilan
adam tezak, tvrdoglav covek 2. strm, nep-
çeşitlendirrnek ak. menjati, cinili raz- rohodan, tezak; - dağ strma planina; -
novrsnim yol tezak, naporan put 3. tezak, slozen; -
durum tesko stanje; - mesele slozeno pi-
çeşitleornek menjati se, varirati
tanje; .:. sorun tezak, neresiv problem 4.
çeşitli raznovrstan, svakojaki; razlicit, tvrd; cvrst; - ceviz tvrd orah (i fig.) 5. zes-
raznolik; raznorodan tok, surov tezak; - çarpışma zestok okr-
saj
çeşitlilik raznovrosnost; razlicitost; raz-
nolikost; raznorodnost çetinleşrnek 1. oteza(va)ti se, zapetljati
se (o stanju i si.) 2. postali tvrdoglav, uz-
çeşme p. cesma; izvor o - ye gitse -
joguniti se 3. otvrdnuti, ocvrstnuti
kuruyacak on je veliki baksuz; ako bi oti-
sao na izvor, izvor bi presusio çetinleştirmek caus. od çetinleşrnek

çeşmibülbül staklarija na pruge (ne- çetinlik 1. svojeglavost, tvrdoglavost 2.

kada je izradjivana. u istanbulskom kvartu teskoca; slozenost, zamrsenost (stanja, pi-
Çubuklu) tanja i si.) 3. tvrdoca, cvrstina, krutost

çeşni
p. 1. ukus (jela, pica) 2. proba; /-
ın/- sine bakmak probati, degustirati 3.
zacin, zaprska; - vermek zaciniti, zaprziti
çeşnici 1. ist. degustator (u sarajima i
konacima) 2. arh. kontrolar zlata i srebra
3. kontrolar kvaliteta duvana
çeşnicibaşı
1. glavni degustator 2. fig.
muskarac koji cesto menja zene
çeşnilendirmek caus. od çeşnilenmek
çeşnilenmek dobili prijatan ukus, pos-
tali ukusnim (o jelu)
çeşnilik kul. zacinjenost
çete 1. ceta, neregularna trupa; grupa
buntovnika; - harbi (ili savaşı geriiski rat,
partizanski rat 2. pej. banda, razbojnicka
çetrefil 1. tezak, slozen, zamrsen; ne-
jasan; - bir ifade slozena formulacija; ne-
jasan izraz ·2. nepravilan, iskraven, los
(jezik); - söylemek natucati (neki jezik);
Türkçesi pek - njegov turski je vrlo los;
on natuca turski
çetrefilce potezak, prilicno nejasan
çetrefilleşmek postali slozen, zapetljati
se, (is)komplikovati se .
çetrefilli nejasan, zamrsen; - anlatım
nejasno pripovedanje
çevgan, çevgen p. 1. palica, stap 2.
sp. (ili - oyunu) polo
çevik hitar, pokretljiv, okretan, spretan,
vest; - birlikler voj. pokretljive, brze je-
dinice

218

çeviklik spretnost, okretnost, zi-
vahnost; pokretljivost
çeviren v. çevirmen
çevirgeç (-ci) el. prekidac; komutatar
çeviri prevodjenje; prevod
çevirici 1. prevodilac; tumac 2. el. ko-
mutator
çevirim 1 . okret, obrt 2. sin. snimanje;
- günü dan snimanja; - senaryosu tekst
pisan za snimanje, finaini scenario
çevirme 1 1. okretanje, obrtanje; 2. pe-
cenje na raznju; kuzu - si jagnje na razn-
ju 3. el. komutacija 4. voj. zaobilazenje,
opkoljavanje, obruc 5. prevod (na drugi
jezik) ll preveden; prevodni; Almancadan
- bir eser delo prevedeno s nemackog
çevirmek 1. ak. okretati, obrtati, obr-
nuti; arkasını - okrenuti svoja ledja; ki-
tabın yapraklarını - prelistavati knjigu,
okretati listove knjige 2. ak. vrteti, kovitiati;
cf. tedvir etmek; çember - vrteti obruc;
topaç - vrteti zvrk 3. ak. okretati, prevrtati
(odelo) 4. ak. poslati natrag; vracati, vratiti;
bana gönderdiğin parayı çevirdim pos-
lao sam natrag novac koji si mi poslao;
polis onları sınırdan çevirdi policija ih je
vratila sa granice 5. ak. upravljati, ru-
kovoditi, voditi; cf. idare etmek; lsmet
bütün işleri çeviriyer ısmet rukovodi
svim poslovima 5. ak. izvrtati, iskrivljivati
(smisao), nepravilno tumaciti; sözü işine.
geldiği gibi çevirdi izvrnuo je rec kako
njemu odgovara 7. ak. abi. odvratiti, spre-
citi; /-ı/ kötü yoldan - usmeriti na pravi
put 8. ak. snimati (film) 9. ak. dat. pre-
voditi; cf. tercüme etmek; Türkçe'den Al-
manca'ya - prevoditi s turskog na ne-
macki jezik 1o. praviti, plesti (negativne
stvari); dalavere - praviti smicalice 11. ak.
povuci, ponistiti; cf. nakzetmek; an-
laşmayı - ponistiti sporazum 12~ ak. s ile
okruzivati, ogradjivati, opasivati; bahçeyi
duvarla - ograditi bastu zidom 13. ak. s
ile voj. opkoljavati, opsedati; kaleyi as-
çevresel
kerle çevirmek opsedati, opkoliti tvrdjavu
vojskom 14. ak. dat. pretvoriti, preobratiti;
dükkanı daireye - pretvoriti radnju u stan
15. ak. dat. dovesti u lose stanje, pretvoriti
u... ; paçavraya - pretvoriti u krpu, nap-
raviti od koga krpu 16. arg. "okretati", igrati
(poker) o çevir kazı yanmasın sa/j. ok-
reni gusku da ne izgori (govori se onome
ko pokusava da promeni temu razgovora)
çevirmen prevodilac
çevirmenlik prevodilastvo; - yapmak
baviti se prevodilastvom
çevirtmek caus. od çevirmek
çevre 1 1. okolina, okolni predeo;
predgradje, palilula; Ankara'nın - si oko-
lina Ankara 2. obim, opseg, periferija; or-
bita; Ayın - si meseceva orbita; ekvator
-·si ekvatorijalna linija; göğüs - si obim
grudi 3. fil. sredina, ambijent, milje, me-
dijum 4. biol. sredina, okolina 5. fig. krug,
svet cega; edebiyat - leri knjizevni kru-
govi; ilim - leri naucni krugovi; .siyasal -
ler politicki krugovi 6. srmom opsivena
maramica ll u funkciji izafetskih post-
pozicija; /-ıni - sinde, - sine oko, okolo
cega - mizde oko nas; evin - sinde
okolo kuce
çevre açı geom. opisani ugao
çevre bilimi ekologija
çevre bilimi ekologija
çevre bilimci ekalog
çevre bilimsel ekoloski
çevreiemek ak. 1. okruzivati, · op-
koljavati; insanı çevreleyen doğa priroda
koja okruzije coveka 2. ogranicavati, su-
zavati (zakon, kompetencije i si.) 3. naz-
naciti, odvojiti, nameniti
çevrelenmek pass, od çevreiemek
çevren vidik, horizont
çevresel periferan, marginalan; - sinir
sistemi periferni rıervni sistem
219
"~1
ltı.''
wt
'ı\

(1 1
1. :
: r
i i
,
Çf')vre

çevre teker bot. pericikl

çevri1 vrtlog, djerdap, kovitlac; hava -
ı; ı' si vihor; bura, ciklon; su - si Vodeni vrtlog
Id çevri2 izvrtanje, iskrivljivanje (smisla i
si.)
1 izroditi ozbiljan problem; - çıkmak iskociti,
çevrik 1 . okruzen, ogradjen 2. dat. ok-
renut; cf. dönük 3. vrtlozan, kovitlav
çevrilemek ak. izvrtati, iskrivljivati (smi-
sao, istinu)
(ruke i noge odojceta)
çıban cir, apsces; - ağırşağı crven
natekao deo ci ra; - başı 1) vrh ci ra, mesto
koje treba da se provali 2. fig. osetljiva
stvar; - ın başını koparmak fig. stvoriti,
pojaviti se (o ciru); - delinmek provaliti se
(o ciru); - dökmek osuti se (cirevima);
kan - ı crni prist; sıcak - akutni ·apsces;
soğuk - hronicni apsces

çevrili okruzen, ogradjen Cime çıdam dijal. strpljenje; ct. sabır

çevrilme 1 . gl. im. od çevrifrnek 2. op-
sada, opkoljavanje, obruc
çevrilmek 1. pass. od çevirmek 2. ok-
renuti se, okretati se
çevrim ciklus, krug, period; stadij
çevrimli spretan, vest (u poslu)
çevrimsel fiz. hem. ciklican,
riodican; cf. devri
çevrinmek kruziti, ici ok<?lo, lutali
çevrinti 1. kruzenje 2. okretanje, ro-
tacija 3. vrtlog; vihor 4. zrnevlje, mesavina
zrna
çevriyazı (-yı) /ing. transkripcija
çeyiz a. miraz, devojcina sprema -
çemen savrsena, kompletna sprema; -
düzrnek spremiti miraz
çeyizlemek ak. darivati, davati miraz
çeyizlenmek snabdeti se spremom,
opremiti se mirazom
çeyizll sa spremom, s mirazom; -
mirazdzika
çeyizlik za miraz; stvari namenjene za
miraz; kızımza - neler vereceksiniz? sta
cete dati svojoj kceri za miraz
çeyrek (-ği) p. 1. cetvrtina, cetvrt; -
final sp. cetvrtfiıiale, 2. cetvrt casa, pet-
naesi minuta; beşe - var (ili kalıyor) cet-
vert do pet
çıdamak dat. podnositi, trpeti, tolerisati
çıdamlı strpljiv; izdrzljiv
Çıfıt (-dı) Civutin (pogrdan naziv za
Jevrejina); fig. sa ma/im ç prevarant, va-
ralica o - çarşısı (gibi) nered, zbrka,
haos, krkljanac; - orucu otezanje, odu-
govlacenje (s poslovima)
pe-
Çıfıtlık 1. civutluk 2. fig. lukavstvo pre-
vara, podvala; - etmek podvaljivati
çığ 1. lavina, usov; odron; kar - ı snez-
na lavina; taş - ı kameni odron 2. visoka
ograda (od trske, sevara i si.) 3. nar. preg-
rada, paravan 4. buka, galama O - gibi
büyürnek odjednom se rasiriti (o pojavi)
çığa 1 (ili - balığı) zoo/. keçiga (Aci-
penser ruthenus)
çığa2 najduze pero u repu (petla, rajs-
ke ptice)
çığalanmak 1. zadizati se, zabacivati
se (o konjskom repu) 2. fig. kocoperiti se
kız çığıltı 1. bukanje, mukanje (goveda),
njiskanje (konja); krestanje, kukurikanje
(kokosi) 2. galama, graja, dernjava, vika
çığır 1. prtina, utaban put u snegu 2.
brazda, trag (lavine) 3. staza, puteljak 4.
fig. put, pravac, metod; - açmak otvoriti
novi put, prokrciti put, zaceti novi metod; -
ından çıkmak skrenuti s pravog puta; -
ına koymak dovesti u red, urediti

çeyreklemek ak. savijati, razgibavati çığırgan 1. v. çağırtkan 2. v. çağırıcı

220
 çıkarmak

çığırmak ak. dijal. 1. v. çağırmak 2. pe- biti diskvalifikovan (u boksu)

vali
çıkarım 1. log. zakljucak 2. muz. emi-
çığırtı vika, dernjava, vriska, cika sija 3. voj. desant
çığırtkan 1. v. çağırtkan 2. ı,ızvlkivac, çıkarma 1. gl. im. od çıkarmak; asker -
javni objavljivac, telal 3. tig. panegiricar iskrcavanje vojske; işten - otpustanje s
posla; kanun - izdavanje zakona 2. mat.
çığırtma 1. gl. im. od çığırtmak 2. mala
oduzimanje; - yapmak oduzimati 3. voj.
svirala, frula
desant; - birlikleri desantne jedinice; -
çığırtmacı frulas bölgesi oblast iskrcavanja, desanta; -
harekatı desantııa operacija; - yeri mesto
çığırtmaç (-cı) uzvikiavac, telal
iskrcavanja; denizden - pomorski desant;
çığırtmak v. çağırtmak havadan - vazdusni desant
çığlık (-ğı) krik, jauk, vapaj; ct. feryat, çıkarmak 1. ak. abi. izvoditi; izvlaciti,
figan; - atmak v. - koparmak; - basmak vaditi, iznositi 2. ak. izvaditi, iscupati, istr-
kriknuti, zavapiti; - - kricuci, jaucici; - ko- gnuti; diş - izvaditi zub; kökünden - is-
parmak vristati, zapomagati, jaukati cupati s korenem 3. ak. ab/. skidati
çığırış V. çığırtı
(odecu, obucu) 4. ak. ab/. mat. oduzimati
5. istovarati, iskrcavati; asker - iskrcavati
çığrışmak s. ile vriskati, zapomagati (o vojsku 6. ak. dat. pokazivati, iznositi; iz-
vise lica odjednom) loziti; müşteriye bez çıkarmak pokazati
çıkacak 1. ubrus (koji se daje na izlazu kupcu platno 7. ak. dat. izneti, izloziti;. pi-
iz hamama) 2. covek koji se moze ravnati yasaya mal ~ izneti robu na pijacu 8. ak.
s kime; jednak; ravan kome bu işte ona - pomoliti, ispruziti (glavu) isplaziti üezik) 9.
kimse yok u ovome poslu mu nema ravniı ak. abi. odstraniti, udaljiti; prognati, is-
tarati; işten - isterali s posla; okuldan -
çıkagelmek iznenada se pojaviti, iskr- izbaciti iz skole; sahadan - udaljiti, iz-
snuti baciti sa terena (sportistu, igraca) 1O. ak.
çıkak (-ğı) 1. izlaz ct. mahreç 2. gram. izdavati, publikovati, stampati (knjige, no-
tacka artikulacije (glasova) vine) 11. ak. dat. iznositi, podizati; mo-
bilyayı üçüncü kata çıkardılar izneli su
çıkamak arhit. tajni izlaz (u tvrdjavama,
nameslaj na treei sprat 12. ak. proizvoditi,
sarajima i si.) dobijati; bu fabrika yılda 50.000 oto-
çıkar 1 1. korist, interes; cf. menfaat; - mobil çıkarıyor ova fabrika proizvodi
ına bakan koristoljubiv eovek, interezdzija 50.000 automobila godisnje 13. ak. iz-
2. tig. nacin, sredstvo; izlaz (iz teskog po- voditi, gajlti (pilice, mladuncad) 14. ak. abi.
lozaja) ll jedino moguc, pravi; -..yol. pravi zaradjivati, sticati (novac); izvlaciti (korist);
put, izlaz (iz skripca); pravo resenje; - yol nadoknaditi, pokriti (troskove); masrafını
bulmak naci izlaz; naci resenje - pokriti svoj tresak 15. ak. izvoditi, izvesti;
izmisliti, pronaci bir formül - pronaci for-
çıkaracak (-ğı): fişek (ili mermi) - ı voj. mulu 16. razumeti, shvatiti, razabrati; bu
izbacivac, izbijac zrmı yazıyı çıkararnıyorum ovaj rukopis ne
çıkarcı 1 koristoljubiv, koji gleda samo mogu da razaberem 17. ak. docekati; dos-
svoje interese ll materijalista, interezdzija peti do, preziveti; bu para ile ayı çı­
karamıyoruz sa ovim nevcem necemo
çıkarcılık koristoljublje; gramzivost moci do kraja meseca; dedem kışı çı­
çıkarılmak 1. pass. od çıkarmak 2. sp. karamadı moj deda nije mogao da prezivi

221
 çı karsama
zimu 18. ak. odgonetnuti, (raz)resiti, de-
sifrovati; bilmeceyi - odgonetnuti za-
gonetKu 19. ak. fiziol. izbacJvati, izlucivati
20. abi. ak. izlivati, iskaljivati {bes, gnev);
öfkenizi niçin benden çıkarıyorsnuz?
zasto na mene iskaljujete svoj gnev; 21 .
ak. objaviti, proglasiti za ... ; suçlu - prog-
lasiti krivim, okriviti; yalancı - dokazati
laz; uhvatiti u lazi 22. ak. (pri) setili se; cf.
hatırlamak; söyleme, kendim çı­
karacağım nemoj reci, sam cu se setili
23. predstavljati; pokazati; cf. takdim
etmek 24. izazvati, prouzrokovati, izroditi;
güçlük - izazvati teskocu 25. ak. snimati,
kopirati; suretini - napraviti kopiju {do-
kumenta)
çıkan~ama log. zakljucak, dedukcija
çıkarsever koristoljubiv, materijalista
çıkartı 1. stolica, izmet 2. izlucivanje,
lucenje
çıkartılmak pass. od çıkartmak
çıkartma 1. gl. im. od çıkartmak 2.
preslikac 3. reprodukcija (slike)
çıkartmak caus. od çıkarmak
çıkı bosca, zavezljaj
çıkık ı iscasen, uganut 2. izbocen, iza-
sao (napred, izvan); - alın izboceno celo
ll iseasenje, uganuce (kosti)
çıkıkçı koji namesta uganutu ruku
(nogu)
çıkıkçılık namestanje uganutih kostiju
çıkılamak uvezivati u cvor (boscu)
çıkılmak bez/. od çıkmak; içinden çı-
kılmaz bezizlazan; neresiv (problem i si.);
böyle soğukta dışarı çıkılmaz po ovak-
voJ hladnoci se ne iziazi
çıkın zavezljaj, smotuljak; - etmek
napraviti zavezljaj; staviti u zavezljaj
çıkınlamak ak. zavezati u cvor
çıkıntı 1. izbocina 2. marginaine za-
beleske, margi.nalije 3. arg. "pljuga", ci-
222
.ı
gareta 4. geog. greben
çıkıntılı izbocen, ispupcen, isturen; -
girintili neravan; krivudav, vijugav
çıkıntısız potpuno ravan
Çlkırık (-ğı) V. Çıkrık
çıkış 1. izlazenje, izlazak; - numarası
izlazni broj 2. izlaz 2. av. poletanje, uz-
letanje 3. voj. proboj, izlazak iz opsade 4.
pojava, izbijanje; hastalığın - ı pojava bo-
lesti 5. uzvisica, uspon; cf. yokuş 6. sp.
start, polazni polozaj 7. grdnja, prekor; za-
merka 8. istupanje, istup; demagojik - lar
demagoska istupanja
çıkışlı svrseni (ucenik); diplomirani
(student); cf. mezun
çıkışlık odelo za izlaske
çıkışma prekor; grdnja
çıkışmak 1. dat. grditi, korili koga 2. biti
dovoljno, dostizati (o novcu i si.) 3. s ile
nadmetati se, odmeravati snagu s kime
çıkıştırmak ak. obezbediti dovoljno
(novca, materijala i si.)
çıkıt (-tı) v. çıkak
çıkma 1 1. gl. im. od çıkmak 2. po-
javljivanje, izbijanje; pocetak cega; yangın
- sı izbijanje pozara 3. arhit. istureni deo
. zgrade, ispust; nadstresnica 4. marginaine
zabeleske 5. ubrus, pribor za brisanje (na
izlazu iz hamama ll isturen, izbocen o -
d'urumu gram. ablativ
çıkmak (-ar) 1. ab/. dat. izlaziti, iza6i;
dışari - 1) iza6i vani 2) otputovati u inost-
ranstvo, izaci iz zemlje 3) razg. i6i "na-
polje", vrsiti nuzdu 2. ab/. napustiti (posao,
zanimanje, duznost); vazifeden - na-
pustiti duznost 3. dat. ak. iza6i na, popeti
se; uspinjati se; dağın tepesine - uspeti
se na vrh planine; kursüye - popeti se na
tribinu; merdiveni - penjati se uz ste-
penice 4. iza6i. pojaviti se (o suncu, me-
secu) 5. izlaziti, izbi(ja)ti (o ospama i si.) 6.
nicati, klijati; ekinler çıktı usevi su nikli 7.

izaci iz stampe, publikovati se; izdavati se;
bayram gazetesi çıktı mı? da li su izasle
praznice novine; yeni kanun çıktı izasao
je novi zakon 8. dat. uputiti se, krenuti;
turneye - krenuti na turneju; yola - kre-
nuti na put, otputovati 9. dat. voditi (kuda);
izlaziti na; bu yol denize çıkar ovaj put
vadi na mo re 1O. ab/. odreci se, odricati
se; dinden - odreci se vere 11. predstaviti
se; yeni rektöre çıktım predstavio sam se
novom rektoru 12. ab/. zavrsiti (skolu) cf.
mezun olmak; oğlum orta okuldan çıktı
moj sin je zavrsio srednju skolu 13. iskr-
snuti, iznenada se pojaviti 14. ab/. pro-
isticati, proizlaziti, slediti; tartışma an-
laşmazlıktan çıktı prepirka je proistekla.iz
nesporazuma 15. dat. suprotstavljati se;
nadmetati se, meriti se s kime; eleştiride
kimse ona çıkamaz s njim se u kritici niko
ne moze meriti (ravnati) 16. rasti, po-
vecavati se (o cenama); fiyatlar çıktı
cene su porasle 17. abi. poticati; ponici,
nastati; ünlü yazar halk arasından çıktı
slavni pisac je potekao iz naroda 18. do-
goditi se, izbiti; ukazati se, pruziti se; bir
rezalet çıktı izbio je skandal; savaş çıktı
buknuo je rat; yangın çıktı izbio je pazar;
Zeki'ye yine yol çıktı Zekiju se ponovo
ukazalo putovanje 19. dat. pojaviti se pred
kime; izaci pred, javiti se; mahkemeye -
izaci na sud, pojaviti se pred sudom 20.
dat. dospeti, izdici se do (u karijeri); genel
.müdüre - dospeti do generalnog di-
rektora. bakana- dogurati do minisıra 21.
stajati, vredeti, kostati; bu otomobil yirmi
bin doiara çıktı ovaj automobil je izasao
na 25 hiljada dolara 22. abi. dobijati se,
proizvoditi se; üzümden şarap çıkar od
grozdja se dobija vino 23. dat. igrati kakvu
ulogu (u drami); Hamlet'e - igrati Hamieta
24. siriti se (o mirisu, glasu i si.) 25. zavr-
siti se; proci (o vremenu); şubat çıktı feb-
ruar se zavrsio; yaz çıktı eeto je proslo
26. abi. (po)trositi; çok paradan çıktı pot-
rosic je mnogo novca 27. dogoditi se;
potvrditi se, ·pokazati se, ostvariti se; de-
diğim çıktı ostvarilo se ono sto sam ·
çılan
rekao; doğru - pokazati se ispravnim 28.
naci se (u kakvom polozaju); izaci kao ... ;
birinci- biti prvi;.kazançlı- biti u dobitku;
onlar akraba çıktılar oni su ispali rodjaci;
pokazalo se da su oni rodjaci; suçlu - is-
pasti kriv 29. povisiti (glas), jace pevati 30.
dat. doziveti; docekati; sabaha - docekati
jutro (o bolesniku) selamete . - doziveti
srecan kraj 31. ab/. dat: preseliti se, preci
u; ben yeni daireye çıkarım preselicu se
u nov stan 32. dogoditi se, naici, izbiti;
akşam üstü fırtına çıktı predvece je izbila
bura 33. ukloniti se, otreti se, izgubiti se (o
mrlji, boji i si.); - elbisenin rengi çıktı
haljina je izbledela; şu leke çıkmadı ta
mrlja se nije izgubila 34. iscasiti se, uga-
nuti se; odvojiti se, iskidati se, otpasti; ki-
tabın kabı çıktı korice knjige su otpale;
kolum çıktı ruka mi se iscasila 35. is-
kociti, izleteti, ispasti; otkinuti se; puci (o
zici); odvaliti se (o drsci); düğmı:ı çıktı
dugme se otkinulo 36. biti dovoljno, dos-
tiCi; şu bezden bir gömlek çıkar mı da li
je to ·platno dovoljno za jednu kosulju? ~
çıkmadık canda ümit vardır izr. dok je zi-
vota ima i nade
çıkmaz ı 1. slepa ulica, corsokak 2. fig.
corsokak, bezizlazan polozaj; - a girmek
doci u corsokak ll 1. bezizlazan, slep; - iş
beznadezna stvar; - sokak 1) slepa ulica
2. fig. corsokak, bezizlazan polozaj; - vadi
geog. ' slepa dalina O - ayın son çar- ·
şambası salj. o kukovu letu, nikada
çıkmazlık psih. log. aporija, bes-
ppmocnost
çıkra gust siprag, cestar, siblje
çıkralık sumarica
çıkrık (-ğı) 1. vodenicni !ocak 2. cekrk,
vitao; djeram 3. tekst. motovilo, kolovrat
çıkrıkçı izradjivac cekrka; prodavac
cekrka
çılan bot. cicimak (Zizyphus jujuba)
223
 ''..~·
,, i

; ·,: ~
1t çıiQır
Yf•..•.• •·.••··
;',i;
t . çıtbır1 kul. jelo od jaja, kiselog mle ka i çınar p. bot. platan (Piatanus)
'i'
belog luka
çıngar arg. svadja, prepirka; - çı­
çılbır2 uze lanac (za ular) karmak zapodenuti svadju

.çıldır: - - 1. zivahno, zivo; çocuk - - çıngı nar. 1. iskra 2. mrvica, truncica 2 .

bakıyor dete zivo gleda 2. sjajno, svet- (metalni) vrc
lucavo, blestavo çıngıl mali redak grozd
çıldırasıya veoma mnogo, bezumno, çıngır: - - onom. meta/nog zvuka ili
ludo; /-ı/ - sevmek ludo voleti, voleti do lomljenja stakla; cin!cin! cangr!
bezumlja
çıngırak (-M zvonce; -çalmak zvoniti
çıldırmak 1. poludeti, pomeriti pamecu; (o zvoncetu) O- ı çekmek otegnuti papke
izgubiti glavu, postupati nepromisljeno 2.
çıngıraklı 1. sa zvoncetom, koji ima
razbesneti se 3. zacopati se, zacoriti se
zvonce; - saat budilnik 2. zvonak, zvucan,
çıldırtıcı t. zapanjujuci, nevidjen, ne- sn aza n
verovatan; - bir güzellik neverovatna le-
çıngıraklı yılan zool. zvecarka (Cro-
pota 2. izbezumljen od besa, jarostan
talus horridus)
çıldırtmak ak. 1. izbezumiti, sluditi, lisiti
çıngırdak (-ğı) 1. V. çıngırak 2. zvecka,
uma 2. dovesti do besa, razbesneti, raz-
cegrtaljka (igracka)
jariti
:t çıngırdamak zvoniti, zvecati
çılgın 1 1. bezuman, sumanut, lud 2.
besan, mahnit 3. fig. cudan; cudljiv, nast- çıngırdatmak caus. od çıngırdamak

ran ll ludak, bezumnik; - a dönmek iz- çıngırtı zvonjava, zveket

bezumiti se 1. izgubiti glavu
çınlama zvonjenje, zvecanje
çılgınca 1. bezumno, ludo. 2. bes no,
çınlamak 1. zvoniti; zvecati; ku-
pomamno
laklarım çınlıyor zvoni mi u usiina2. odz-
çılgınlık 1. bezumlje, ludilo 2. jarost, vanjati, odjekivati, razlegati se (o glasu)
gnev,bes
çıntatmak caus. od çınlamak
çıma mor. uze, konopac (za pri-
çınlayış zvonjenje, zvecanje
. vezivanje broda); - atmak (ili vermek) ba-
citi uze çıpı: - - buckanje, kupanje (u decjem
govoru)
çımacı radnik na pristanistu · (koji pri-
vezuje brodove) çıpıl: - - buc! buc! (prilikom kupanja)
çımbar v. cımbar çıpıldak nag, golisav (o malöj deci)
çımkırık (-l:jı) izmet (ptica) çıplak 1 1. nag, go (i fig.); - ayaklı bo-
sonog; - hakikat gola istina 2. celav 3. ne-
çımkırmak opoganiti se (o ptici)
namesten, neopremljen; oda ne-
çın 1 nar. pravi, islinit O - sabah u rano namestena soba 4. bez drveca,
jutro, cim svane; - tutmak potvrditi, potk- neposumljen; - tepeler goli vrhovi O -
repiti (istinu) gözle golim okom; - maden min. cista
çın2: - - onom. metalnog zvuka cin
ruda; - model slik. akt.
cin! ding-dong! - - ötmek zvoniti; zvecati; çıplak2 1. nudist 2. s/ik. slika ob-
kulağım - - ötüyor zvoni mi u uvu nazenog tela

224

çıplaklaşmak razgolititi se, obnaziti se;
ogoleti (o drvecu i si.)
çıplaklaştırmak ak. ogoliti, obnaziti
çıplaklık 1. nagota, go lota, golotinja;
ogoljenost, obnazenost 2. nudizam, na-
turizam O bütün - iyle sa svom nagotom,
otvoreno i iskreno
çıplanmak v. çıplaklaşmak
çıplatmak ak. ogoliti, obnaziti
çıplık (-ğı) zool. som (Silurus glanis)
çır:- - çırpınmak preneraziti se obez-
naniti se, izgubiti glavu
çıra luc, borovina; dijal. lampa
çırağ p. sveca; svetiljka, kandilo; lam-
pica 2. svetlost
çırak1 (-ğı) p. 1. segrt, ucenik (na za-
natu) 2. pomocnik, teklic (u trgovini) 3.
arh. lice. koje je .steklo penziju za sluzbu
na dvoru i si.; - çıkarmak (ili etmek)
obezbediti sredstva za zivot
çırak2 (-ğı) v. çırağ
çıraklık 1. ucenicko doba, segrtovanje;
~ etmek segrtovati 2. segrtska plata
çırakma, çırakman 1. postolje za
lampu 2. svecnjak (veliki) 3. ribarska vatra
(za osvetljavanje obale)
çıralamak ak. 1. raspaliti vatru (lucom)
2. fig. razbuktati, raspiri(va)ti (svadju i si.)
çıralı smolast
çırçıplak potpuno nag, go golcal
çırçır1. grebenaljka, masina za cis-
cenje pamuka 2. fzvoric 3. v. cırcır böceği
4. brbljivac
çırçırlamak cistiti pamuk (od semena)
çırılçıplak v. çırçıplak
çırnık (-ğı) ist. vrsta camca (sa pljos-
natim kljunom i krmom)
çırpı 1. (isecena) grana, sucka 2. obe-
lezavanje crte zatezanjem obojenog ka-
çırpma k
napa (radi secenja ili rendisanja drveıie
gradje) 3. linija (obelezena kanapom); -
vurmak obeleziti liniju ( kanapom) O -
dan çıkmak preci granicu (dozvoljenog),
prevrsiti meru; ici suvise daleko; /-ı/ - ya
getirmek poredjati, poravnati; - gibi
veoma tanak, slab (o rukama i nogama);
bir - da u jednom zamahu, odjednom
çırpıcı 1. valjar (sukna) 2. ispirac tka-
nina (u morskoj vodi, da bi odrzale boju); -
taşı kamen o koji se udara oprano rublje
çırpılmak pass. od çırpmak
çırpınma 1. drhtanje, udaranje (srca) 2.
grcenje, spazam
çırpınmak 1. podrhtavati, treperiti; lu-
pati, udarati (o srcu) 2. grciti se (o mi-
sicima); cf. ihtilaç etmek 3. uzruja(va)ti se,
uznemiriti se, usplahiriti se 4. pracakati se,
koprcati se, bacakati se (o ulovljenim ri-
bama); fig. batrgati se, muciti se, upinjati
se 5. lako se (za)talasati (o moru)
çırpıntı 1. v. çırpınma (1. i 2.) 2. uz-
budjenje, uzrujanost, usplahirenost, nemir
3. talasanje (vode)
çırpıntılı lako ustalasan (o moru, je-
zeru)
çırpışmak mahati, udarati krilima, prha-
ti, prhnuti, leprsati (o pticana)
çırpıştırılmak pass. od çırpıştırmak
çırpıştırma 1 gl. im. od çırpıştırmak ll
na brzu ruku uradjen, osljarin, sklepan
çırpıştırmak ak. 1. lako udarati, lupkati
(tankim stapom) 2. nemarno uraditi, skle-
pati; osljariti, fusariti
çırpma 1. gl. im. od çırpmak 2. supl-
jikav porub (vrsta sica)
çırpmak (-ar) ak. 1. tresti, protresti, ot-
resati (tepih i si.) 2. lako udariti; potapsati;
el - tapsati; 3. podrez(iv)ati, obrezivati,
kresati (grane) 4. ispirati, isprati; isplaknuti
5. arg. smotati, zdipiti 6. obelezavati, pov-
laciti liniju (namocenim kanapom)
225
çıptırmak
çıptırmak caus. od çırpmak
çırt (-lı) dolap (za navodnjavanje)
çıt onom. krckanja; pucketanja; krc!
bardak - diye kırıldı casa se polomila uz
krckanje; - çıkarmak sasvim tiho, ni glasa
ne puslajuci; - çıkmamak nisla se r.ıe cuti;
- etmek krcnuti, krckati, pucketati; - yok
mrtva tisina
çıta dascica, letvica
çıtak (-ğı) 1. stran, tudj, tudjin 2. prost,
grub, neotesan; koji lose govori 3. kav-
gadzija, svadljivac 4. dijal. gorstak, drvo-
seca (koji zivi od prodaje drva) 5. Citak
(naziv za Balkanske Turke (posebno za al-
banske i makedonske)
çıtçıt (-tı) kopca, spona, driker
çıtçıtlamak ak. zakopcati
çıtı: - pıtı mali i ljubak; - pıtı bir kız
ljupka devojka
çıtır: - - onom. pucketanja pri gorenju i
lomljenju suvih granCica: - - etmek v. çı­
tırdamak; - - konuşmak mnogo pricati,
govoriti kao navijen; - pıtır 1) cavrljanje,
cvrkutanje (dece) 2) v. çıtı pıtı
çıtırdamak pucketati, praskati, prstati ·
çıtırdı, çıtırtı pucketanje, krckanje,
prstanje, praskanje
çıtkırıldım 1 1. nezan, tanan, krhak,
slab 2. preosetljiv 3. nemuzevan, fe-
minizovan ll razmazenko, maza, mekusac
çıtkırıldımlık 1. neznost, slabasnost,
krhkost 2. preosetljivost
çıtlamak 1. pucketati, praskati (o vatri,
grancicama); ateş çıtlıyor vatra pucketa
çıtlatmak ak. lomiti, krsiti, pucketati;
parmakları - pucati, pucketati prstima 2.
ak. dat. ciljati, aludirati, davati mig, na-
govestavati
çıtpıt (-tı) zabica, praskava bombica
(igracka)
226
çıvgar zaprezni (vo, koni)
çıvgın dijal. susnezica
çıvlamak dijal. izbijati mlazom, sikljati
(o vodi)
çıvmak (-ar) 1. dijal. skakati, pos-
kakivati 2. skrenuti, odskociti (priudaru)
çıyan zool. stonoga (Scolopendra) <> -
gibi fig. zlurad, nesimpatican (o ridjem co-
veku)
çıyancık (-ğı) bat. srcenjak, trava od
srdobolje (Polygonum bistorta)
çıyanlık zluradost, zloba, pakost
çıyan otu (-nu) bat. sladic, slatka pap-
rat (Polypodium vulgare)
çızıktırmak v. çizikiirmek
çiçek 1 (-ği) 1. evet; - ler cvece; -
açmak (pro)cvetati; - balı eveini med; -
sapı peteljka; - tozu polen, cvetni prah;
yapma - ler vestacko cvece 2. sara (na
tkanini), ukras 3. hem. eveini kristal (pro-
izvod sublimacije) 4. fig. "cvecka", pre-
liarant 5. arg. kokeia 6. zena lakog po-
nasanja, vetrenjasta zena <> - i burnunda
(çamuru karnında) svez, nov, poslednji
(o vesti dogadjaju i sf.); - gibi prelep;
veoma cist; - gibi açılmak rascvetati se,
prolepsati se; - olan yerde bal da olur
post. gde je evet tu je i med; bir - le yaz
olmaz post. jedna !asla ne cini prolece
çiçek2 (-ği) med. velike boginje;- aşısı
vakcina protiv variole; - çıkarmak raz-
boleti se od velikih boginja; - dökmek
osuti se; - hastalığı velike boginje, variola
çiçek bozuğu ı boginjav, rosav ll ozil-
jak od boginja, rupica
çiçekçi cvecar; ljubitelj cveca; - kız
cve6arka, prodavacica cve6a
çiçekçilik cve6arstvo, gajenje cve6a
çiçeklenme k cvetati, rascvetati se
çiçekli s cvecem, u cvecu; ukrasen
cve6em; cvetonosan; - bitkiler bat. evet-

nice; - halılar sareni tepisi
çiçekçilik 1. vaza 2. cvecnjak; zas-
takljen vrt 3. nisa za ukrase (u starinskim
kucama) 4. bot. plodnica
çiçeksime 1 . med. osipanje, kozni os ip
2. hem. cvetanje, osipanje (kristalima)
çiçeksimek 1. med. osipati se, osuti se
2. hem. (pro)cvetati, osuti se (kristalima)
çiçeksiz bescvetni; - bitkiler bot. besc-
vetnice, kriptogame
çiçek yaprağı bot. priperak, palist
çift (-ti) p. 1 1. parni; - koşum parna
zaprega; 2. s imenima na -lı i -lık parno,
dvo=; - ağızlı anahtar dvostrani kljuc; -
düğmeli dvoredni (saka i si.) - kanatlı
dvokrilni (prozor, vrata) 3. dvojni, dupli; -
dip duplo dna (dance) 4. dvojaki: - ma-
nail dvosmislen ll 1. par; bir - ayakkabı
par cipela; bir - çorap par carapa; bir -
oküz par volova (zapreznih) 2. agr. oran-
je; - sürmek orati, obradjivati zemlju 3.
klesta; pinceta ô - çubuk seosko do-
macinstvo (zemlja, masine i sve pot-
repstine); - meclis sistemi dvodomi sis-
tem (parlamenta); - mi tek mi? par ili
nepar? - mi tek mi oynamak igrati par-ne
par bir - söz nekoliko reci
çiftçi zemljoradnik, ratar, tezak
çiftçilik zemljoradnja, ratarstvo;
etmek (ili yapmak) baviti se zeml-
joradnjom
çifte p. 1 parni; dvojni, dupli; - sigorta
dvojno osiguranje ll 1. par predmeta (u
jednoj celini); - - u parovima, po dva 2.
dvocevka (puska) 3. cifta, ritanje (konja,
magarca); - atmak bacati cifta, ciftati se
lll s imenima na -lı i -lık dvo=; - minareli
sa dva mi nareta ô - kavrulmuş 1) vrsta
tvrdog sitnog ratluka 2) dvostruk 3) veoma
iskusan, "kuvan i pecen" 4. arg. v. çif-
tedikiş; - kumrular nerazdvojni prijatelji,
"Bozic i Badnji dan"
çifte dikiş arg. sk. ponavljac
çiğ
çiftehane p. pticarnik, mesto za dr2:an-
je ptica
çifte kapı dupla vrata
çiftelemek 1. ak. bacati cifta, udarati
straznjim nogama 2. mor. baciti drugo
si d ro
çifteleşrnek s ile ciftati se
çifteli 1. koji baca cifte, cudljiv, jo-
gunast (koni) 2. (zivotinja) sa parnim eve-
tom na celu 3. svadljiv, cangrizav
çifte nağra muz. talambas
çifter: - - po dva, u parovima
çifteteili ciftetelli (naziv orijentalnog
plesa i njegove melodije)
çift kapı dupla vrata
çiftiemek ak. sparivati, parili (zivotinje)
çiftlendirmek ak. sparivati
çiftlenmek 1. pass. od çiftiemek 2. ud-
vojiti se, sjediniti se u par
çiftleşme 1. udvajanje, slaganje udvoje
2. biol. sparivanje, ·parenje (zivotinja); -
zamanı period parenja
çiftleşrnek 1. udvojiti se, udvajati se 2.
pariti se (o zivotinjama)
çiftleştirmek ak. 1 . udvajati 2. s ile
sparivati (zivotinje)
çiftlik 1. citluk, imanje, gazdinstvo; -
sahibi farmer 2. parnost 3. komad zemlje,
parcela (20-30 akri)
çift pencere dupli prozor, okno s dup-
lim okvirom
çift sayı parni broj
çift teker bicikl, tocak
çift tekerci sp. biciklista
çift tekereilik sp. biciklizam·
çift yıldız astr. dupla, binama zvezda
çiğ 1 1. nekuvan, nepecan (o hrani); -
et nepeceno meso 2. nezreo, zelen (o
227
 çiğ

vocu, povrcu); - sebze zeleno povrce 3. çikolata cokolada

fig. grub, sirov, neotesan 4. neumesan;
çi11 zool. lestarka, sumska jarebica
prenagljen (o pustupku, reci. i si.) 5. dre-
(Tetrastes bonasia) O - yavrusu gibi da-
cav, sjajan (o boji) o - düşmek drecati, biti ğılmak rasprsiti se na sve sırane
previse svetao; - toprak tvrdo zemljiste
(za obradjivanje); - yernedim ki karnım çiJ2 1 1. pega (na licu) 2. mrlja (na og-
ağrıs!n nisam kriv da bih se bojao ledalu) 3. sara, tacka (na perju ptica) 4.
dlacica (na korenu) ll pirgav, ilaren (o pti-
Çiğ2 V. çiy1
cama i zivotinjama) 2. nov, sjajan (metalni
Çiğ3 V. çığ novac); suskav, hrustav (papirnati novac);
- para nov, nepresavijen novac
çiğde bot. cicimak (Zizyphus sativa)
çile1 1. cile, klupko, kanura, struka
çiğdem bot. mrazovac, kacunak (Colc-
(svile) 2. tetiva (ICıka)
hicum)
çile2 p. 1. isi. lisavanje (40 dnevni pe-
çiğin (-ğni) nar. rame
riod tokom kojeg se dervisi lisavaju svega
çiğindirik (-ği) nar. obramica ovozemjljskog) 2. fig. stradanje, muka,
çiğit (-di) semenka (tikve, lubenice, pa- patnja - çekmek patiti, stradati; - çı­
muka) karmak (ili doldurmak) sapatnik O /-ı/ -
den çıkarmak jako naljutiti, izvesti koga iz
çiğleşrnek 1. drecati, padati u oci (o
ravnoteze; - den çıkmak izgubiti strpljen-
boji, svetlosti) 2. drsko se ponasati
je, biti van sebe, razbesneti se
çiğlik 1. ne(doz)relost 2. neiskustvo 3.
'çilecilik asketizam, isposnistvo
grubost, drskost; - etmek (ili yapmak)
drsko se ponasati 4. drecavost, upadljivost çilek (-ği) bot. jagoda (Fragaria); dağ -
i sumska jagoda (Fragaria vesca)
,çiğnek brzo, s nqgu; usput, uzgred
çilekçi uzgajivac jagoda, jagodar
çiğnem zalogaj
çilekeş p. mucenik, pacenik, stradalnik
çiğnemek ak. 1. 2vakati; prezivati 2.
gaziti, pregaziti fig. pogaziti, narusiti, pov- çileklik jagodnjak, mesto gde rastu ja-
rediti (zakon i si.) O çiğneyip geçmek pre- gode
nebregavati, ignorisati çileli 1. namucen, napacen 2. mucan,
çiğnemik (-ği) sazvakana hrana tegoban, zamoran

çiğnenilmek v. çiğnenmek çilernek dijal. 1. pevati (o slavuju) 2. ro-

minjati (o kisi)
çiğnenme 1. zvakanje 2. gazenje; na-
:ı
:ı rusavanje, povreda 3. nepostovanje, pre- çilingir 1. bravar; - atelyesi bravarska
[! radionica 2. arg. "bravar", provalnik, obijac
nebregavanje

ı: çiğneornek pass. od çiğnem ek

O - sofrası sofra sa mezetom i picem; -
sofrasını kurmak pijanciti, terevenciti
çiğnetrnek caus. od çiğnemek
1 çilingirlik bravarstvo, bravarski zanat
çiğneyiş zvakanje, prezivanje
çil kuşu (-nu) zoo/. jarebica crna (Fran-
çiğ renkçilik slik. fovizam (slikar ski colinus francolinus)
1 pravac s pocetka XX veka)
çillenmek prekriti se pegama (mrljama,
1 çiklet (-ti) 2vakaca guma, zvaka flekama); uflekati se
1
1 228
u

çilli 1. pegav; u mrljama 2. saren, pir-
gav (o zivini)
çim 1 bot. vrtoglavica, vrat, ljulj (Lolium)
çim2: - - nerado, protiv volje, nevoljko;
- - çalışmak raditi preko volje
çimçek (-ği) nar. sitan vrabac
çimdik (-ği) 1. stipanje; cupanje 2.
prstovet, prstohvat; bir - tuz prstohvat sali
3. jetkost, zajedljivost: - atmak (ili bas-
mak) v. çimdiklemek; - yemek v. çim-
diklenmek
çimdiklemek ak. stipati; fig. zajedati,
peckati
çimdiklenmek pass. od çimdiklemek
çimecek (-ği) dijal. mesto za kupanje,
kupatilo; hamam
çimen p. 1. busen 2. trava, zelenilo
çimenlik 1 1. utrina, tratina 2. travnjak ll
livadski
çimento 1 cement; - sanayii industrija
cementa; - vurmak cementirati ll ce-
mentni
çimentolamak ak. cementirati
çimentolanmak pass. od ci-
mentolamak
çimentolu 1. sa cementom, cementni
2. cementiran
çimlendirmek caus. od çimlenmek
çimlenme 1. klijanje; nicanje (trave) 2.
fig. nastanak, radjanje
çin:ılenmek 1. klijati (o semenu); nicati
(o travi) 2. (za)zeleneti se 3. ab/. prig-
rabljivati za sebe, "grebati se" 4. abi. jesti
pomalo, sirpkati
çimrnek (-er) uroniti, zagnjuriti se
Çin anasonu bot. badijan (lllicium ani-
satum)
Çince 1kineski jezik ll na kineskarn
Çingene 1 Ciganin <> - borcu sitan dug;
çipilleşmek
(bir yerde) - çalar, Kürt oynar tarrıo gde
je potpuni nered; gde se ne zna ni ko pije
ni ko placa; - çergesi prljavo mesto, ci-
ganska satra; - düğünü bucan skup; -
pembesi (ili sarısı) drecava crvena (ili
zuta) boja
Çingene2 fig. 1. bezobrazan, bestidan
2. veoma skrt
Çingenece 1 ciganski jezik ll 1 . na ci-
ganskom 2. na ciganski nacin, po ciganski
çingeneleşmek cicijasiti; ciganciti
Çingenelik ciganluk
Çin gülü v. kamelya
çini p. ı 1. keramicka plocica (za ob-
laganje) 2. fajans; porculan ll od ke-
ramickih plocica, poplocan; porculisan; -
soba kaljeva pec <> - mavisi kobaltna
boja; - mürekkebi tus
çinici keramicar
çinicilik keramika; loncarstvo; pro-
izvödnja fajansa
çinili oblozen keramickum plocicama;
porculisan; gledjosan
çinko 1 ı cink; - ile kaplamak po-
cinkovati ll cinkov, cinkan; (po)cinkovan; -
levha cinkova plocica; - saç cinkov li m
çinko2 debitak na tombeli
çinkograf cinkograf
çinkografi cinkografija
çinkografik cinkografski
çinkalamak ak. (po)cinkovati
çinkolu cinkonosan, bogat cinkom
Çinli 1Kinez ll kineski
çintiyan nar. zenske salvare
çipi11. krrneljiv, lepljiv, zapaljen (o oku)
2. prljav, necist, zagadjen
çipilti rominjanje, sipljenje (kise)
çipilleşmek zapaliti se, zakrmeljati se
229
· çipo

(o oku) çisenti v. çise

çipo mor. ruda kotve (sidra) çiskin ı pokvasen kisicom, orosen ll v.
çipura zool. zlatva, lovrata (Aurata, au- çi se
rafa) çiş mokraca (u decjem govoru); -

çir suseno voce etmek piskiti

çiriş p. ciris, lepilo o - gibi (ili - çanağı çişik nar. zecic, mladunce zeca
gibi) lepljiv i gorak (o ustima) çişli upisken (o detetu)
çirişlemek ak. lepiti cirisem çit1 (-ti) ograda; plot; - çekmek og-
çirişlenmek pass. od çirişlemek radjivati; yeşil - ziva ograda

çirişletmek caus. od çirişlemek çit2 (-ti) 1. tekst. cic, pamucna basma

2. povezaca, marama (za glavu)
çirişli 1. zalepljen, premazan cirisem 2.
tekst. ukrucen, apretiran (o tkanini, stofu) çitari (ili - balığı) zool. vrsta deverike
(Box salpa)
çiriş otu bat. capljan (Asphodelus)
çitelemek, çitemek dijal. ak. stopati,
çirkef p.l 1. ustajala, necista voda;
krpiti (carape)
smece 2. fig. djubre, gad (o coveku) ll 1.
prljav, necist 2. fig. odvratan, gadan, gnu- çiten dijal. korpa, kotarica; kosir (za
san (o coveku, postu i sf.) o - e taş atmak slamu)
(ili - i üzerine sıçratmak) traziti nevolju,
çiti gl. im. od çitrnek o - yapmak 1)
natovarili na vrat gadnog coveka
rascesljavati kosu 2) V. Çitilernek
çirkin 1. ruzan 2. ruzan, neprilican,
çitilernek ak. trljati (rublje)
grub (postupak, rec i si.); - görmek ne
odobravati, osudjivati çitileşmek zamrsiti se (o vuni, kosi)
çirkince 1 prilicno ruzan ll nepristojno, çitili 1. istrljan (o rublju) 2, izlizan, isı-
nedolicno, skaredno rosen (o obuci i sf.)
çirkinlemek 1. v. çirkinleşrnek 2. ak. çitilmek pass. od çitrnek
unakazivati, nagrdjivati 3. ak. opadati,
çitimek ak. zakrpiti, zastopovati
panjkati, kuditi
çitişmek ispreplitati se, mrsiti se (o
çirkinlenmek, çirkinleşrnek postati
ruzan, poruzneti kosi, vuni)

çirkinleştirmek, çirkinJetrnek caus. od çitiştirrnek caus. od çitişmek

çirkinleşmek, çirkinlemek çitlembik (-ği) bot. koprivic, koscela

çirkinlik 1. ruznoca 2. gadost, odv- (Celtis) O - gibi krasna, ljupka (o devojci)
ratnost, gnusnost çitlernek ak. zagradjivati, ogradjivati,
çirkinsemek ak. smatrati ruznim praviti ogradu

çiroz 1. susena skusa (nakon bacanja çitli ogradjen, sa ogradom (o basti i sf.)
ikre) 2. "saraga", mrsav covek çitlik 1. materijal za ogradu (kolje, ka-
çise sitna kisa, kisica, potkoznjaca menje i sf.) 2. ogradjeno mesto

çiselemek, çisemek sipiti, rominjati (o çitrnek (-er) ak. 1. spajati, sjedinjavati

kisi) 2. krpiti, stopati 3. trljati (rublje pri pranju)

230

çitmik (-ği) 1. granciea grozda, evenka,
veza 2. prstohvat (soli i si.)
çit sarmaşığı (-nı) bot. poponae (Con-
volvulus arvensis)
çivi civija, klin; ekser, klinae; - başı
glava klinea; - çakmak zabiti klin; za-
kueati ekser O - si çıkık nenormalan, uvr-
nut; - çiviyi söker posl. klin se klinom iz-
bija; - gibi 1) cvrst, snazan 2) veoma
hladan; - gibi olmak promrznuti, ukociti
se od hladnoce, skocanjiti se (o rukama,
nogama, prstima); - kesrnek smrzavati
se, drhtati od hladnoce
çivici izradjivac (prodavae) eksera;
kovac 2. sp. smecer
çividi boje indiga, tamnosiv
çivileme 1. gl. im. od çivilemek 2. sp.
vertikalni skok u vodu 3. sp. zakucavanje
çivilemek 1. ak. dat. ucvrstiti, zakueati
ekserom 2. ak. dat. sp. vertikalno skakati
(u vodu) 3. probosti (nozem) 4. sp. sme-
covati, zakueati
çivilenmek 1. pass. od çivilemek 2.
stajati kao ukopan
çiviletmek caus. od çivilemek
çivit (-di) civit, plavilo za rublje, vesplav
çivitrernek ak. modriti, plaviti (rublje)
çivitli zaplavljen (o rublju)
çivit otu bot. civit, indigo (lndigofera
tinetoria)
çivitsiz bez civita, neplavljen (o rublju)
çivi yazısı klinasto pismo
çivmek (-er) nar. odustati (od namere,
eilja)
çiy meteor. rosa
çiyli rosan, orosen
çizdirrnek caus. od çizmek
çizelge formular, grafikon, tabela; spi-
sak, lista
çizmek
çizge grafikon; dijagram
çizgeli graficki
çizgi 1. linija, erta; - işareti povlaka,
tire; aut - si sp. aut linija; dik - vertikala;
düz - prava linija; hudut - si pogranicna
linija, · graniea; kesik - isprekidana linija;
taekasla linija; ufuk - si linija horizonta;
üstüva - si ekvator 2. (ili saban - si) agr.
brazda 3. fig. linija, pravae; ana - os-
novna, generalna linija 3. fig. erta, obe-
lezje, osobina; 4. bora; yüz - leri bore na
lieu 5. sav (na carapi)
çizgiiemek ak. povlaciti linije, linirati;
isertavali
çizgili 1. u linijama, liniran; prugast 2.
sa savom (carape)
çizgilik tabla (za tehnicko ertanje)
çizgisel mat. linearan
çizgisiz 1. bez linija; - defter sveska
bez lif)ija 2. bez sava (carapa)
çizi 1. v. çizgi 2. agr. brazda 3. fig. stav,
drzanje
çizici crtac; dizajner
çizik (-ği) 1 v. çizgi ll 1.izliniran, isertan
2. izgreban, izbrazdan
çizikli v. çizik
çiziktirmek (na) svrljati, naskrabati
çizili izliniran; isertan
çizilmek pass. od çizmek
çizim geom. konstrukeija
çizinti ogrebotina, brazgotina
çizme 1 gl. im. od çizmek
çizme2 cizma o - ile tandıra girmek
grubo postupati; - den yukarı çıkmak
mesati se u stvari u koje se ne razume
çizmeci Cizmar
çizmek (-er) ak. 1. povlaciti linije, ertati;
altını
- poterta(va)ti 2. preertavati, brisati;
şu cümleyi çiziniz preertajte tu recenieu
231
çlzmeli
3. ertali 4. grepsti, parali
çizmeli u cizmama, obuven u cizme
çoban p. 1. pastir, cobanin 2. fig. ne-
otesan covek, prestak O - armağanı çam
sakızı v. çam; - kulübesinde padişah rü-
yası görmek zidati zamak u vazduhu;
sanjati carske snove u cobanskoj kolibi
çobanaldatan zool. kozodoj, mracnjak
(Caprimulgus europaeus)
çoban çantası (-nı) bot. tarcuzak,
hocu-necu (Capsella bursa pastoris)
çoban dağarcığı bot. kravlja trava
(Thlaspi)
çoban değneği bot. troskot (Poly-
gonum aviculare)
çoban düdüğü bot. kopitnjak (Asarum
europaeum)
çoban iğnesi bot. iglica, ziva trava
(Erodium cicutarium)
çobanlama !it. pasforala
çobanlık 1. cobanstvo, pastirs!vo; -
etmek raditi kao pastir 2. pastirska nag-
rada, pastireva plata
çoban püskülü bot. cesvina, zelenika
(llex aquifolium)
çoban süzgeci bot. ivanjsko, cvece,
ivandance (Galium)
çoban tarağı bot. cesljika, cesljuga
(Scandix)
çoban tuzluğu bot. zutika, turska loza
(Berberis vulgaris)
çocuğumsu v. çocuksu
çocuk (-ğu) 1. dete; - aldırmak abor-
tirati; - bahçesi decji vrtic; - bakımı nega
dece; - bezi pelena; - dili decji jezik; -
dünyaya getirmek doneti dete na svet,
roditi; - düşürmek pobaciti; abortirati; -
felci med. decja paraliza; - hekimliği pe-
dijatrija; - islahevi decji popravni dom; -
u memeden kesrnek odbiti dete od do-
232
ıenıa; - peydahlamak zatrudneti .(izvan
braka); - yuvası decje jaslice; - zammı
decji dodatak; bakımsız - lar besprizorna
deca; eksik. doğan - nedonosce; el - u
tudje dete; harika - cudo od deteta, vun-
derkind; süt - u odojce; üçüz - lar trojke;
üvey - posinak, pocerka 2. decak, mladic;
- lar drugari! deco! O - tan al haberi oba-
vesti se od deteta; dete govori istinu; - bü-
yütmek taş kemirmek podizati decu je
isto sto i kamen gristi
çocuk bilimi pedologija
çocuk bilimci pedolog
çocuk bilimsel pedoloski
çocukcağız jadno dete, sirota
çocukça detinjasto, naivno, nezrelo
çocuklaşmak detinjasto se ponasati;
podetinjiti
çocuklu s decom, koji ima dece; üç -
anne majka troje dece
çocukluk 1 . detinjs!vo 2. detinjasto po-
nasanje, detinjarija; - etmek ponasati se
detinjasto, praviti detinjarije
çocuksu kao dete, detinjasto; naivno
çocuksuluk detinjasto ponasanje
çocuksuz bez dece; - kadın bezdetka
çocuksuzluk bezdetnost
çoğalma 1. povecavanje, porast, rast
2. biol. rasplodjavanje, oplodjavanje, mno-
zenje
çoğalmak 1. povecavati se, um-
nozavati se; rasti (brojcano) 2. biol. rasp-
lodjavati se, razmnozavati se
çoğaltılmak pass. od çoğaltmak
çoğaltma 1. gl. im. od çoğaltmak 2.
umnozavanje (dokumenata, rukopisa); -
makinesi aparat za umnozavanje, hek-
tograf
çoğu (~nu) ı veliki deo, vecina; - in-
sanlar veeina ljudi ll vise puta, cesto; -
 çok seslilik

kez (ili zaman) vrlo cesto, skoro uvek çoka2 v. çuha

çoğul gram. mnozina; - eki sufiks çokaı1 ist. pancir, zicana kosulja
mnozine (-lar, -ler)
çokal2 glazirana posuda
çoğulcu fil. pluralist
çqk anlamlı /ing. viseznacan
çoğulculuk pluralizam
çok anlamlılık /ing. polisemija, vi-
çoğuilamak ak. graditi mnozinu, staviti seznacnost
u mnozinu
çok ayaklılar zool. mnogonosci
çoğullaştırmak graditi mnozinu (reci)
çokbilmiş lukav, prepreden
çoğumsamak ak. nalaziti da je mnogo;
çokça poprilicno, povise
smatrati suvisnim
çokçu pluralist
çoğun 1 v. çoğunca ll maksimum
çokçuluk pluralizam
çoğunca vise puta, cesto, ve6inom
çok düzlernil geom. poliedarski (ugao)
çoğunluk vecina; - kazanmak dobiti
vecinu (glasova i sf.); ezici - ogromna ve- çok eşli poligamican
cina; mevsuf - prosta vecina; mutlak - çok eşlilik poligamija, mnogozenstvo
apsolutna vecina; oy - u ile vecinom gla-
sova çok fazlı el. visefazni

çoğunlukla vise puta, cesto; vecinom; çokgen mnogougaonik; dış.- opisani

cf. ekseriyetle mrogougaonik; iç - upisani mnogougaonik

çoğurcuk (-ğu) zool. cvarak abieni çok gözeli v. çok hücre li

(Sturnus vulgaris) çok heceli polisilabican
çok (-ğu) 1. mnogo; - defa mnogo çok hücreli biol. visecelijski
puta; - misafir geldi doslo je mnogo gos-
çok karılı poligamican
tiju 2. sa imenima vise=, mnogo=, - ma-
nail viseznacni; - milletli bir devlet vi- çok karılılık poligamija, mnogozenstvo
senacionalna drzava: 3. veoma, jako; - az
Çok kocalılık poliandrija, mnogomustvo
veoma malo;· - kısa dalgalar ultra kratki
lafasi O - - najvise, maksimalno; kon- çokluk ı 1. mnostvo, obilje 2. veeina 3.
ferans -- yarım saat sürecek pre- raznovrsnost ll vise puta, cesto; ben si-
davanje ce trajati najvise pola sata; ..., geç- nemaya - gitmem ja ne idem cesto u bi-
meden uskoro, posle kratkog vremena; oskop
(bir şey) - gelmek 1) izgledati, (b ili) pre- çokmak v. çomak
vise 2) biti neizdrzljivo; /-ı, -al- görmek 1)
çokrağan jak izvor, kljuc
smatrati suvisnim 2) zavideti 3. iskusiti; •
stradati; - olmak prelaziti granice, ici da- çokramak sikljati, klucati, klokotati
leko, prevrsiti meru; - şey! cudno! ne-
çoksamak ak. smatrati suvisnim, smat-
verovatno! - şükür hvala bogu! az -
rati preteranim
manje-vise; en - najvise; pek - vrlo
mnogo çok sesli 1.muz. viseglasan, mno-
gozvucan 2. /ing. polifon
çoka 1 zoo/. keciga (Acipenser rut-
·henus) çok seslilik muz. /ing. polifonija

233
ll ı '.·
fi'ı;
l
....ı·l.i.
ll.!l•.·:
.
çoktan

no
çoktan (çoktanberi, çoktandır) odav- çor arh. 1. bolesi 2. nar. govedja kuga
çorak (-ğı) 1 1. suv, neplodan (o zemlji)
ıı:.ı i çok tanrıcı mnogobozac; politeist 2. gorak, slan (o vodi) ll 1. glinovaca
.~,ı (zemlja) 23, slatina, slana zemlja
·ı'n çok tanncılık mnogobostvo, po-
liteizam, paganizam çaraklaşmak postali neplodan (o zeml-
ji, tlu)
çok taraflı visestran, multilateralan; -
anlaşma multilateralni sporazum çoraklık 1. neplodnost (zemlje) 2. sla-
nost, gorak ukus (vode)
çok taşım log. polisilogizam
çorap (-bı) p. carapa; - bağı pod-
çok terimli mat. viseclan (algebarski ·
vezica; - kaçmak pobeci (o zici na ca-
izraz)
rapi); - söküğü izvucena petlja carape o -
çok uluslu multinacionalan (o kom- örmek v. başına çorap örmek; - söküğü
paniji, trgovini i si.) gibi gitmek (ili gelmek) ici kao po koncu,
çok yıllık visegodisnji (o biljkama) lako se odvijati (o poslu i si.)

çok yüzlü geom. polisdarski çorapçı çarapar (ka)

çorapçılık 1. izrada carapa 2. trgovina
çolak sakat, jednoruk; sa usahlom
rukom çarapama

çolaklık sakatest (ruku) çorba p. corba; supa 2. fig. zbrka,

nered, urnebes; - ya dönmek (ili - olmak
çolpa p. 1. sakale noge; kljast 2. fig. zamrsiti se, zapetljati se O - gibi vrlo
neumesan, nespretan, nevesi zidak, kao voda (o jelu); - içmeye ça-
çolpalık 1. kljastost, sakatest nogu 2. ğırmak pozvati na obed; - da tuzu bu-

fig. neumesnost, nespretnost lunmak dati mali doprinos, uciniti malu

pomoc; - sı tütmek biti dobrog zdravlja;
Çolpan v. Çulpan
babamın - sı tütüyor moj otac se dobro
çoluk: - çocuk porodica, zena i deca, dıii
ukucani; - çocuğa karışmak postali otac
çorbacı 1 . prodavac corbe 2. corbar,
porodice, osnovati porodicu
ljubitelj corbe 3. corbadzija, gospodin,
çomak (-ğı) stap, palica; topuz gazda (u oslovljavanju uglednih hriscana)
çomar pas-cuvar, ovearski pas
4. arg. bos, gazda 5. ist. janicarski ka-
petan
çopra 1. riblja kos! 2. cestar, sikara,
çorbalık 1. posuda za corbu, corbaluk
siprag
2. posuda za kuvanje corbe; - et meso iz
çopra balığı (-nı) zoo/. cikov, brkica s up e
(Cobitis barbatula)
çorlu nar. bolestan; bolesljiv, slabunjav
çopul dijal. bazen, rezervoar, udolina
çorman v. karman
(za skupljanje kisnice)
çotra drvena posuda za vodu; cutura
çopur ospicav, rosav, sa ıragovima bo-
ginja çotuk (-ğu) koren stabla (iznad zemlje)
2. panj 3. gidza, cokot
çopurina zool. jaz, riba-udovica (ldus
melanotus) çöğdürmek mokriti; cf. işernek

çapurlaşmak osuti se çöğenotu v. çövenotu

234
 çömez

çöğmek (-er) dijal. spustati se; padati (o kuci, mostu i si.) 3. spustati.se na ko-
na zemlju (o bacenoj stvari) lena, klecati; diz - klecati 4. nastupiti, nas-
tati, spustiti se; karanlık çöktü spustio se
çöğüncek (-ği) nar. odskocna daska
mrak, pao je mrak; sessizlik çöktü nas-
çöğünmek klatiti se, ljuljati se tala je tisina 5. upasti (o obrazima, ocima);
çöğür 1 muz. cogur (instrumenat slican spustiti se, padati, visiti (o ramenima);
tamburi) gözleri çök.f:ü oci su mu upale 6. zadesiti,
pogoditi, snaci, postici (o nesreci i si.);
çöğür2 oot. verovalj, kotrljan (Ery-
ona hüzün çöktü pritisla ga tuga 7. sla-
ngium)
biti, stareti, propadati
çökek (-ği) 1. udubljenje, uvala 2. moc-
çökmüş v. çökük
vara, barustina
çöktürmek caus. od çökmek
çökel talog
çökük upao, spusten; - gözler upale
çökelek (-ği) 1. grusevina, usireno
oci; - omuzlar spustena ramena
mleko 2. v. çökel
çöküklük upalost; udubina
çökelge nar. blatustina, mocvarno
zemljiste çöküntü 1. ta log, sediment 2. ruine, ru-
sevine 3. udubljenje, udubina; uvala 4. fig.
çökelmek (na) taloziti se
pad, raspad, krah 5. potistenost, utu-
çökelti talozenje, talog cenost, depresija 6. slabljenje, podrivanje,
çökeltmek ak. (na) taloziti unistavanje

çökermek v. çökertmek çöküş 1. rusenje, odronjavanje 2. spus-

çökertl mulj, glib
çökertme 1 1. gl. im. od çökertmek 2.
voj. uklinjavanje
çökertme2 ribarska mreza (za lov na
m oru)
çöker):mek 1. caus. od çökmek 2. fig.
baciti na kolena 3. voj. uklinjavati se (u li-
niju odbrane) 4. fig. oneraspoloziti, utuci,
demoralisati 5. fig. unistiti, unistavati, pod-
rivati, slabiti; iki yıllık iç savaş ülkeyi çö-
kertti dvogodisnji gradjanski rat je iznurio
zemlju
çökkün onemocao, slab, oronuo; psih.
utucen, potisten, deprimiran
çökkünlük potistenost, utı:tcenost
çökme 1 . sleganje, spustanje (tla, zgra-
de i si.) 2. odronjavanje; rusenje 3. fig.
pad, raspad, krah
tanje, prizemljivanje 3. fig. pad, opadanje;
slabljenje; propast
çöküşrnek dat. 1. sletati (sa svih stra-
na), sjatiti se; kuşlar tarlaya· çöküştüler
ptice su sletele na njivu 2. klecati (za-
jedno)
çöl pustinja; - e dönmek fig. opusteti;
yarı - polupustinja O - sıçanı (ili faresi)
zool. skocimis (Dipus sagitta)
çölleşrnek pretvoriti se u pustinju
(usled erozija)
çöllük 1. koji obiluje pustinjom, pus-
tinjski; - bir bölge pustinjska oblast 2.
neplodan; susan
çömçe varjaca (drvena)
çömelmek 1. sedeti povijenih nogu 2.
dat. spustiti se, sesti
çömeltmek caus. od çömelmek

çökmek (-er) 1. legati se, spustati se 2. çömez 1. arh. ucenik medrese (koji
rusili se, odronjavati se, stropostavati se sluzi ucitelja) 2. fig. ucenik, sledbenik

235
çömezlik
çömezlik 1. arh. gadine ucenja (u med-
resi) 2. ulagivanje, dodvoravanje
çömlek (-ği) (zemljani) lonac O - he-
sabı prost racun, racunanje na prste
çömlekçi loncar, grncar
çömlekçilik grncarstvo; grncarija
çöngül nar. (malo) blatnjavo jezero, rit
çöp (-pü) 1. strucak, slabljika; grancica;
drvce (sibice); slamka; saman - ü slamka
2. djubre, smece; olpaci; - a,rabası djub-
retarska kola; - sepeti korpa za otpatke O
- atlamamak bili veoma pazljiv; - at-
lamaz preterano precizan, minuciozan; -
gibi slab, kao biljcica (o coveku);- kebabı
kul. vrsta saslika (silno seekana meso
koje se sprema u glinenom loncu)
çöpçatan provodadzija
çöpçalanlık provodadzisanje
çöpçü cislac (ulica), djubrelar
çöpçülük melenje ulica
çöpleme bat. kukurek (Helleborus)
çöplenmek 1. pokljucali, pograbiti 2.
tvrdicili, cicijasiti
çöplü 1. mesan sa slamom 2. zaprljan
3. sa stabljikom
çöplük smetliste, djubrisle, bunjiste <> -
horozu poklonik uzivanja !isen ukusa
çöpsüz: - üzüm fig. 1. veoma dobra,
besprekorna slvar 2. bez rodbine, bez
bliznjih (o osobi)
çör çep v. çer çöp
çörek (cği) 1. zemicka, kolacic (od bras-
na, maslaca i jaja) 2. disk
çörekçi kolacar
çöreklenmek 1. skiupcili se (o zmiji) 2.
fig. zasedeli se, dugo oslali (o gostima,
posetiocima) 3. usadili se, ne izlazili iz
glave (o mislima)
çörek otu bot. mackov brk (Nigella cia-
236
mascena)
çörkü racunaljka
çörten nar. zleb; oluk; - gibi bujno, kao
oluk
çörtü nar. levak-skakutac (vodenice)
çöven 1. v. çevgan, çevgen 2. v. çö-
venotu
çövenotu bot. belonoga, sapunjaca
(Saponaria officinalis)
çöz nar. loj (skembeta i debelog creva)
çözdürrnek caus. od çözmek
çözgü tekst. osnova, polka
çözgün 1. odvezan, odresen; otkopcan;
razmrsen 2. razmeksan, rnek (sneg,led) ll
razlaganje; raspadanje, rasturanje
çözgünlük v. çözgün ll
çözme 1. razvezivanje, odvezivanje; ot-
kopcavanje 2. mat. resenje 3. resenje
(problema i si.) 4. tanko platno (za jor-
ganske car8afe)
çözmek (-er) ak. 1. razvez(iv)ati, dre-
siti; raskopca(va)li; razmrsivati; dügmeyi
- otkopcali dugme 2. resili, odgonetnuti
(zagonelku, problem i sl.)3. mat:resiti, re-
savati (probleme, zadatke) 4. hem. raz-
lagati, rastvarali 5. rascesljali, razmrsiti
(kosu)
çözücü hem. rastvarac
çözük 1. razvezan; odresen; otkopcan,
razmrsen 2. razresen, odgonetnut, shva-
cen; desifrovan 3. rastveren 4:
omeksao,
rnek (sneg) 5. fig. klimav, labav
çözülme 1. gl: im. od çözülmek 2. voj.
odvajanje (od neprijatelja); povlacenje
(lrupa) 3. raspadanje 4. olkravljivanje
(leda)
çözülmek 1. pass. od çözmek 2. kop-
niti (o snegu); kravili se (o ledu) 3. arg.
kidnuti, strugnuti, umaci 4. voj. povlaciti se
çözülmez ne (raz) resiv; - dügüm Gor-

dijev cvor
çözülüm 1. hem. razlaganje; ras-
padanje 2. psih. rastrojstvo (dusevno) 3.
voj. poraz; bekstvo, rasulo
çözülüş 1. razvezivanje, ras-
kopcavanje 2. kopnenje; otapanje 3. fig.
raspad, propast 4. voj. rasulo 5. fig. ishod,
rezultat 6. !it. poz. epilog
çözüm 1. (raz) resenje (problema i si.)
2. mat. resenje 3. kopnenje, kravljenje;
otapanje
çözümleme fi/. gram. hem. !it. analiza;
cf. tahlil
çözümiemek ak. analizovati, ana-
lizirati; cf. tahlil etmek
çözümlemeli analiticki; - diller /ing.
analilieki jezici
çözümlenmek pass. od çözümiemek
çözümleyici v. çözümsel
çözümsel analiticki; - geometri ana-
lilieka geometrija
çözündürrnek ak. hem. rastvarali
çözünrnek rastvarali se
çözünmez nerastvorljiv
çözüntü 1. zamrsen konac 2. komad
leda koji pliva ( na reci); kretanje leda
çözünür rastvorljiv
çözünürlük hem. rastvorljivost
çözüşme razlaganje, disocijacija
çözüşmek razlagati se, raspadati se
çubuk (-ğu) 1. prut; sipka (metalna),
stangla; letva, pritka 2. prut, mlada grana;
loza; bağ - u vinova loza 3. cibuk; lula 4.
pruga (na tkanini) 4. mor. pokretni pro-
duzetak jarbola O - unu tüttürmek la-
gedno, bezbrizno ziveti
çubukçu 1. eibugdzija, izradjivac i pro-
davac eibuka 2. ist. eibugdzija (sluga koji
je pripremao eibuke na dvoru i u ko-
nacima)
ÇUl
çubuklamak ak. isiresali palicom (pra-
sinu); halıyı - isiresali lepih
çubuklu 1. prugast malerijal, lkanina);
u linijama; - kağıt papir u linijama
çubukluk cibukluk, polica za drzanje ei-
buka
çuha p. tekst. eoja, eoha
çuhacı cohadzija, eohar
çuha çiçeği bot. jaglika, jagorcevina
(Primula veris)
çuhadar p. arh. raznosac, kurir (ureda)
çuhçuh voz (u decjem govoru)
çukur ı 1. udubljenje, ulegnuce; jama;
jarak; - açmak kopali jamu; /-ın/ - unu
kazmak fig. kopali kome jamu; diş - u
anat. alveola; göz - u ocna supljina 2.
anat. jamica, rupica (na obrazu, bradi);
çene - u jamica na bradi; yanak - u ja-
mica na obrazu 3. (ili pislik - u) zahodska
jama 4. geog. klanac; udolina 5. fig. raka,
grob; bir ayağı çukurda jednom nogom u
grobu (o slarom eoveku) ll 1. nizinski 2.
ugnut, udubljen; - ayna konkavno og-
ledalo 2. upao; - gözler upale oci
çukurcuk rupica; jamica '(na obrazu
si.)
çukur el geog. nizina, depresija
çukurlanmak, çukurlaşmak 1. pro-
dubljivali se, postajati dublji; ulegnuti se;
upadati 2. upasti (o ocima i si.); spustiti se
çukurlatmak ak. produbljivati, dubiti
(jamu, varak i si.)
çukurlu 1. izriven, izrovan, iziokan (o
pulu) 2. rupicası, u jamacama (o ob-
razima, bradi)
çukurluk 1. izrovano mesto 2. udubl-
jenje, udubina 3. geog. uvala; nizija, dep-
resija
çul 1. gruba tkanina od dlake 2. konjski
pokrivac, abaj!ija 3. odeca, prnje o -
çuput 1) iznoseno odelo, dronjici 2)
odeca; - çürütmek zasedeli se, dugo os"
237
çul ha
tati (o gostu, posetiocu); - u düzrnek (ili
düzeltmek obnoviti garderobu, ponoviti
se; - tutmaz rasipnik, raspiku6a
çulha p. tkac (na rucnom razboju)
çulha kuşu (-nu) zool. senica bela
(Parus pendulinus)
çulhalık arh. tkacki zanat, posao tkaca
çullama kul. meso zapeceno u testu;
hindi - sı 6urka u testu; kaz - sı guska u
testu
çullamak ak. 1. pokriti abajlijom (konja)
2. kul. pirjaniti, tusiti
çullanmak 1. pass. refl. od çullamak 2.
nasloniti se, osloniti se; navaliti se na koga
3. fig. dosadjivati
çulluk zool. sumska sljuka (Scolopax
rusticola)
çulsuz odrpanac, gola6
çultarı nar. asa, abaja (pokrivka za
stoku)
çuval 1. vre6a; dzak; - bezl tkanina za
vre6e 2. arg. nespretnjakovi6, seprtlja, "ve-
zena vre6a" O- gibi 1) grub (o tkanini) 2)
izguzvan (o odelu); bir - ineiri berbat
etmek upropastili, pokvariti
çuvaıcık (-ği) vre6ica
. çuvaıdız drveni siljak (za vezivanje
dzakova) 2. silo
çuvallamak 1. sipati u ver6u 2. argl.
propasti, doziveti neuspeh
Çuvaş C-uvas (pripadnık turskog ple-
mena na obali Volge)
Çuvaşça ı cuvaski jezik ll na cuvaskom
çük pisa (u decjem govoru)
çükündür dijal. cvekla
çünki, çünkü posto, jer, zato sto
çürük (-ğü) ı 1. truo, gnjio, ukvaren; -
meyva trulo vo6e; - yumurta ukvareno
jaje 2. slab, loman, krhak; - demir loml-
jivo, krto gvozdje 3. neosnovan, ne-
opravdan; - dava neosnovana tuzba; -
238
iddia neosnovana tvrdnja 4. osporen, od-
bacen; - çıkmak biti opovrgnut; sobnim; ll
modrica (od udara, nagnjecenja) <> - çarık
1) propao onem™ocao (od starosti 2)
povrsan, los; - tahtaya çıkmak upustiti
se u avanturu, preduzeti rizik; vişne - ü
boje trule visnje
çürükçüı bot. saprofit
çürükıük 1. trulost, gnjilost 2. slabost,
lomnost, krhkost 3. neosnovanost 4. nes-
posobnost (za vojnu sluzbu); - e ayırmak
odbaciti, skartirati (regruta) 5. smetliste,
djubriste 6. fig. groblje
çürümek 1. truliti, gnjiliti (i fig.) hapiste
- truliti u zatvoru 2. postali trosan (loman)
3. oboleti od karijesa (o zubu) 4. ukvariti
se, pakvarili se (o namirnicama) 5. po-
habati se, izlizati se 6. istrositi se, oronuti
(od starosti 7. biti opovrgnut (pobijen) 8.
izgubiti znacaj (o misli, tvrdnji i si.)
çürümüş truo, gnjio
çürütmek ak. 1. caus. od çürümek 2.
susili (meso) 3. osporavati, opovrgavati;
odbiti, ponistiti; itharnları - opovrgnuti op-
tuzbe 4. kiseliti, potapati (konoplju, lan) <>
dirsek - fig. mnogo uciti, trljati laktove
çürütüımek pass. od çürütmek
çürüyüş trulenje, gnjilenje
çüş 1. 6us! (uzvik za zaustavljanje ma-
garca) 2. vulg. glupace! prostacino!
 .· -D-
da, de i, takodje; adnan da gelecek i
adnan ce doci; bir çikolata da aldım
kupio sam i jednu cokoladu; o da
Landa'da bulundu i on je bio u Londonu
2. a; ali, pak; bazan çalışıyor, bazen de
çalışmıyor ponekad radi; ponekad, pak,
ne radi 3. pri izrazavanju oma/ovazavanja,
ne poverenja, hvaljenja i sf.; pa, ta, ama; o
da ne oluyor ta, sta se on pravi, sta on
predstavlja! söyle de artık ta, reci vee!
sus, sen de! cuti pa li! 4. izmedju dv e
iste reCi iskazuje intenzivnost, mnostvo;
dükkan da dükkan sve same radnje,
radnja do radnje; elbisesi güzel de güzel
njena je haljina prelepa; gözleri siyah da
siyah njene oci su veoma erne; o ko-
nuşuyor da konuşuyor on prica li prica,
on prica bez preslanka 5. iza ponov/jenog
glagolskog oblika izrazava trajnost; avcı
durdu durdu da tavşam vurdu lovac je
dugo cekao i ubio zeca; Orhan bize gel-
mez gelmez de birden gelir Orhan nam
dugo ne dolazi, a onda odjednom dodje 6.
i; çabuk koş da gel trci brzo i vrati se; pa-
rayı al da sakla uzmi novac i sakrij ga; ye
de iç jedi i pij! 7. otuda, stoga, zato; dakle
anlamadım da sordum nisam razumeo,
zato sam pitao; sizi okulda görmedim de
buraya geldim nisam vas video u skoli,
zato sam dosao ovamo 8. vee, nego;
niçin şimdi değil de sdnra? zasto ne
sada, nego posle? şunu almadım da
bunu aldım nisam uzeo to, vee ovo 9.
cak, stavise; . seni yetişeğim de ge-
çeceğim ja cu te stici, cak cu te prestici;
söylemekle yetinmedim, yazdım da
nisam se zadovoljio samo time sto sam
rekao, cak sam i napisao 1O. iako, mada,
no, ipak; beni gördü de selam vermedi
iako me je video, nije me pozdravio, video
me je, a ·ipak me nije pozdravio 11 . brzo,
odmah; suya dalsın da çıksın neka za-
roni i odmah izadje <> /-sa/ da iako, prem-
da, makar i, cak i da .. bunu yaparsa da
faydası yok nema koristi cak i da to ucini;
. .
onu görsem de tanıyarnam ne bih ga
poznao cak i kad bih ga video; da... da i
... i: ben de, Emine de, Nezihe de, he-
pimiz nesle olduk i ja i Emina i Neziha,
svi smo se prehladili; da ondan stoga,
zato; niçin o kadar geç kalktın? gece
geç vakit çalıştım da ondan zasto si tako
kasno ustao? zato sto sam radio do kasno
u noc
dadacı v. dadaist
dadaist dadaist
dadaizm /it. dadaizam
dadamak nar. mamiti, primamljivati,
postavljati mamac (o lovu)
dadamık (-ğı) mamac, vab (ac)
dadandırmak ak. dat: 1. namamiti, na-
mamljivati 2. nauciti, navici, navikavati
dadanmak dat. 1. navici se, privici se;
pej. navaditi se; çikolataya - naviCi se na
cokoladu 2. cesto posecivati: ucestati s
posetama (dolascima); lokantalara - ne
izbivati iz restarana
dadaş 1. brat 2. mladic 3. drugar; bu-
razer, brajko (pri oslovljavanju); - ım! bu-
razeru!
dadı p. dadilja; dojilja
dadılık posao dadilje; - etmek pazili
decu, starati se o deci
dağ 1 1. planina, go ra; - adamı 1) pla-
ninac, gorstak 2) grubijan, neotesanac; -
ağzı krater; ct. krater; - ardı druga sırana
planine; - ardında. iza planine; - başı 1)
planinski vrh 2) strasno, pusto mesto; -
bataryası voj. brdska baterija; - bayır
gore i brda; - bilgisi orografija; - birlikleri
voj. planinske jedinice; - boğazı. klanac,
tesnac: - a çıkmak 1) popeti se, uspenjati
se na planinu 2) odmetnuti se; skrivati se
(na planini); - doruğu najvisi vrh planine;
- eteği podnozje planine; - geçidi pla-
239
dağ
ninski prevoj; - .gölü planinsko jezero; /-ı/
- a kaldırmak oteti, odvesti na planinu;
odvuci; kidnapovati; - kay!llası osulina;
klizanje (brda); - kitlesi planinski masiv; -
kolu geog. ogranak planine; - otlağı pla-
ninski pasnjak; - sırtı planinski greben; -
sporu alpinizam, planinarstvo; - topçusu
voj. brdska artiljerija; - yamacı nagib, ko-
sina; - yurdu planinarski dom; planinsko
konaciste 2. u sastavu bat. i zoo/. naziva;
- ardıcı bat. sandarak-drvo (Callitris qu-
adrivalvis); - babaları zoo/. drac, vu-
kodrzica, planinska zeba (Tringilla mon-
tifringilla; - çamı bat. planinski bor, krivulj
(Pinus montana); - kara ağacı bot. pla-
ninski brest (ulmuş montana); - koyunu
zaaf. muflon, divlji ovan (Ovis ammon mu-
simon); - mersini bat. borovnica (Vac-
cinium myrtillus); - serçesi zaaf. poljski
vrabac (Passer montanus); - sıçanı zoo/.
mrmot (marmota marmota); - tavuğu
zaaf. tetreb (Tetrao urogalis o - lar anası
veoma krupna zena; - ayısı trapavko,
nespretnjak; neotesanac, zvekan, klipan;
- da bağın var, yüreğinde - ın varizr.
bogatstvo ne lisava brigil.; imetak donosi
brigu; - da büyümüş v. - adamı; - a
çıkan düz aramaz post. ko se u kolo
hvata u noge se uzda; kad se cega prih-
vatis, ne govori da ne mozes; - - a ka-
vuşmaz, insan insana kavuşur ras-
tavljeni se jednom mogu sresti; - lar
dayanmaz to je nepodnosljivo! - deviren
nezgrapan, nespretan, nevest, neumesan;
- doğura doğura bir fare doğurmuş
tresla se gora rodio se mis; - lara düş·
mek tumarati, skitati, lunjati; - dan gelip
bağdakini kovmak zapovedati u tudjoj
kuci; - ların gelin abiası (ili anası) 1)
medved 2) medvedasta, nezgrapna zena;
- gibi 1) snazan, jak 2) ogroman, kao od
brda odvaljen - lar kadar 1) ogroman 2)
veoma mnogo; - lar kadar fark var pos-
toji ogromna razlika; - ların misafir aldığı
mevsim salj. leto; - parçası gibi krupan
covek, ljudeskara; - ların şenliği 1) med-
ved (saljivo) 2) grub, neotesan (covek); -
240
f
taş 1) veoma mnogo, mnostvo (cega) 2)
sve okolo, daleko, dokle oci mogu videti; -
lara taşlara! dalje ga bilo od nas! spasi
nas, boze (pri spominjanju kakve nes-
rece); - ı ve taşı tutmak biti krcato pun,
nemali gde igla da padne; - yürümüzse
abdal yürür post. ako breg nece mu-
hamedu, Muhamed mora bregu ·
dağ2 p. 1. zig; /-al - basmak (ili vur-
mak) udariti zig, zigosati; - yakmak V. -
basmak 2. med. gorenje, paljenje, sa-
gorevanje (rane), kauterizacija 3. fig. bol,
stradanje, jadi (ljubavni)
dağar 1. glinena posuda (sa sirakim ot-
vorom) 2. v. dağarcık 3. arh. velika merica
(za zito)
dağarcık (-ğı) 1. kozna torbica 2. fig.
znanje, pamet; - ındakini çıkarmak iz-
loziti svoje misljenje; - ı yüklü upucen;
potkovan (znanjem); - ta bir şey kal-
mamak fig. sve potrositi, iscrpsti do kraja
dağcı planinar, alpinist
dağcılık planinarstvo, alpinizam
dağdağa a. zagor, galama, graja 2. fig.
Uzbuçljenje, usplahirenost; nespokojstvo,
nem ir
dağdağalı 1. bucan, suman, hucan 2.
fig. nemiran, nespokojan, brizan
dağılım 1. psih. rastrojstvo, delenje lic-
nosti 2. hem. fiz. razlaganje, disocijacija;
dizperzija 3. ek. raspodela; gelir - ı ras-
podela dohotka 4. psih. asocijacija; cf.
çağrışım 5. /ing. distribucija
dağılış 1. raspodela, distribucija 2.
geog. rasprostranjenost, rasirenost, raz-
mestaj (faune, flore, voda i si.) 3. raspad,
rasulo (vojske) 4. pad, propast; Roma Im-
paratorluğunun - ı propast Aimskog
carstva
dağılma 1. gl. im. od dağılmak 2. voj.
rasporedjivanje, razmestaj (borbenih je-
dinica) 3. voj. rasipanje, rasturanje (zrna,
granata) 4. fiz. disperzija, rasipanje (svet-

losti) 5. hem. rastvaranje, razlaganje
dağılmak 1. raziCi se; rasturiti se, rast-
rkati se; raspustiti se, raspustati se; raz-
livati se, rasplinjavati se; rasuti se, rasp-
rsiti se; bulutlar dağıldı oblaci su se
razisli; meclis dağıldı skupstina je ras-
pustena; şu mürekkep dağılıyor to mas-
tilo se razliva; toplantıya katılanlar da-
ğıldı ucesnici skupa su se raziilli 2. rasuti
se, razbarusiti se (o kosi) 3. skrhati se,
slomiti se, polupati se; raspasti se (o na-
mestaju, stolicama i si.) 4. hem. razlagati
se, rastvarali se 5. narusiti se (o redu);
postali neuredan; napraviti se o neredu);
oda dağıldı soba je u neredu 6. raznositi
se, delili se (o posti); posta dağıldı posta
je razdeljena; yemek bir saat sonra da-
ğılacak hrana ce se delili za jedan sat 7.
voj. razdeliti se; razmaci se (o redovima)
razmestiti se (o jedinicama) 8. povuci se,
udaljiti se 9. fig. razilazili se, ne slagati se;
dedenin ölümünden sonra aile dağıldı
posle depine smrti nastala je nesloga u
poredici 10. fig. ugasiti se, ukinuti se (o
drustvu, ustanovi)
dağınık 1. rasut, razbacan, rasturen,
rastrkan; köyümüzün evleri çok - kuce
naseg sela su veoma rastrkane 2. rasut,
razbarusen; - saç razbarusena, ras-
cupana kosa 3. neuredan, u neredu (o
kuci, sobi i si.) 4. nemaran, aljkav; dağınık
bir kadın aljkava zena 5. rasejan, rast-
rojen (mislima); bugün zihnim - danas
sam rasejan 6. voj. razmaknut, rasclanjen
(o stroju, formaciji); - düzen razmaknut
stroj; rasclanjen borbeni poredak 7. raz-
bijen; - ordu razbijena vojska 8. rastresit,
sipak (o zemlji, snegu i si.)
dağınıklık 1. razbacanost, rastrkanası
2. razbarusenost, rascupanost (kose) 3.
neurednost, nered 4. nemarnost, aljkavost
5. rasejanosi 6. rastresitost, sipkost
Dağıstanlı Dagestanac
dağıtıcı ı 1. postar, pismonosa; cf. mü-
vezzi 2. teh. rasporedjivac razdeljivac ll
dağlamak
fig. rusilacki, razbijacki; koji narusava (mir,
red, jedinstvo i si.)
dağıtıcılık dostavljanje, raspodela; dist-
ribucija
dağıtılmak pass. od dağıtmak; da-
ğıtılmış kıtalar voj. razbijene trupe: mec-
lis dağıtıldı skupstina je raspustena; mek-
tuplar dağıtıldı pisma su razdeljena;
yemek dağıtıldı hrana je podeljena
dağıtım 1. razdavanje, delenje; kitap -
ı izdavanje knjiga; yemek - ı podela, iz-
davanje obroka 2. raspodela; gelir - ı ras-
podela dohotka 3. distribucija; film - ı dist-
ribucija filmova; evi distributerska
kompanija
dağıtırncı sin. distributer
dağıtış v. dağıtma
dağıtma gl. im. od dağıtmak; - yeri voj.
punkt za snabdevanje 2. isporuka, dos-
tava, raznosenje (poste)
dağıtmak ak. 1. deliti, rasporedjivati
(hranu, novac, dohodak); 2. rasuti, razbac
(iv) ali, raseja(va)ti; (na) praviti nered; evi
- napraviti nered u kuci; kağıtları - raz-
bacati papire 3. raznositi, dostavljati, is-
porucivati (postu, pisma) 4. rasprsivati;
razgoniti, rasterivali (oblake, maglu); düş­
manı - razagnati, potuci neprijatelja; ke-
deri - odagnati tugu; rüzgar bulutları da-
ğıttı vetar we rasterao oblake; şüpheleri
- rasprsiti sumnje 5. razneti,. razmrskati,
polupati, razbiti; tren arabayı dağıttı voz
je razmrskao aulomobil 6. rasturiti (skup,
zbor); raspustiti (skupstinu) 7. rasformirati,
zatvoriti, ukinuti (organizaciju, drustvo, us-
tanovu)
dağıttırmak caus. od dağıtmak
dağ keçisi zool. divokoza (Rupicarpa)
dağiağı p. zig, gvozdje za kauterizaciju
dağ lalesi bat. breberina, sasa (Ane-
mone)
dağlamak ak. 1. zigosati, stavljati zig 2.
241
dağlanmak
med. paliti, tusirati, kauterizovati (ranu) 3.
tig. peci; stipati (o hladnoci, toploti, ostrom
picu, vrucini); rakı damaklarımı dağlıyor
rakija mi pece nepca; soğuk kulaklarımı
dağlıyor hladnoca mi stipa usi 4. tig. na-
nositi bol, muciti, zalostiti; sneveseliti; bu
olay hepimizi dağiadı ovaj · dogadjaj nas .
je sve razalostio
dağlanmak pass. od dağlamak
dağiatmak caus. od dağlamak
dağlı 1 1. brdjanin, gorstak 2. nar. gru-
bijan, neotesanac
dağlı2 1. sa zigom, ziasan (o zivotinji)
2. tig. tuzan, ojadjen, ucveljen
dağlıç vrsta ukrstene ovce (u Turskoj)
dağlık 1 brdovit; planinski ll planinsko,
brdovito mesto
dağ oluşu geo/. obrazovanje planina,
orogeneza
dağ servisi kedar; ct. sedir
dah v. deh
daha 1 1. jos, do sada (s odrecnim gla-
golima) jos, jednako; - kimse gelmedi jos
niko nije stigao; - yarım saat olmadı jos
nije proslo pola sata; Ekrem bu otelde -
kalıyor Ekrem jos stanuje u ovom hotelu
2. vise, jos (kao dodatak postojecem); bir
- 1) jos jednom 2) vise, odsad (sa od-
recnim glagolom); - oraya gitme! nemoj
vise ici tamo! biraz - jos malo; iki saat -
ders çalışmalıyım treba da ucim jos dva
safa 3. vee, jos; - dün geldim jos juce
sam stigao 4. kao cestica za gradjenje
komparativa; - büyük .veci; - çok vise;
-doğrusu tacnije; .,. fazla v. - çok; - iyi
bolji; bolje; - iyi ya! utoliko bolje, tim bolje;
ben senden - yaşlıyım ja sam stariji od
tebe ll mat. plus, vise; iki - altı sekiz eder
dva plus ses! su osam o - neler svasta!
kojesta!; - sı var to nije sve, ima jos; az -
zamalo, umalo, skoro
dahdah, dehdeh dji! djiha! (u decjem
242
govoru)
dahi i, takodje; ni (sa odrecnim gla-
golom); cf. da
dahi a. genije
dahice poput genija, ingeniozno; - bir
buluş genijalni izum
dahil a.l unutrasnjost, unutrasnji deo; -
ine unutar, u. unutrasnjost; - inde unutra,
u unutrasnjost cega; - inden iznutra, iz; u
granicama ll 1. unutrasnji 2. koji ulazi, koji
stupa u; /-ı/ - etmek uvesti, ukljuciti; /-al -
olmak 1) ulaziti (u sastav cega) 2) ucest-
vovati, uzeti ucesce (u igri, ratu i si.) lll ukl-
jucujuci i, racunajuci i; zakljucno sa; ben
bugün - geleli on gün oldu racunajuci i
danas, ima deset dana od kako sam
dosao; ocağın on beşine kadar, on beşi
de - do petnaestog januara, ukljucujuci i
petnaesti; vergi - ukljucujuci i porez;
yemek - ukljucujuci i hranu, zajednci sa
hranom O - olarak (ili olmak üzere) za-
jedno sa, ukljucujuci i. ..
dahilen a. 1. iznutra, unutra; - kul-
lanılan ilaç med. lek koji se pije
dahili a. umutrasnji, unutarnji; ct. içsel;
- deniz unutrasnje, sredozemno more; -
harp gredjanski rat; - hastalıklar interne
bolesti; - kan seyelanı unutrasnje krva-
renje; - seyrüsefer unutrasnja plovidba; -
siyaset unutrasnja politika; - ticaret unut-
rasnja trgovina
dahilik genijalnost
dahiliye a. 1. arh. unutrasnji poslovi; ct.
içişleri:
- nezareti ministarstvo unutrasnjih
poslova 2. med. interne bolesti; - mü-
tehassısı internista, specijalista za interne
bolesti 3. interno odeljenje (u bolnici, kli-
nici)
dahiliyeci 1. sluzbenik ministarstva
unutrasnjih poslova; pripadnik sluzbe
unutrasnjih poslova 2. internista, spe-
cijalista za interne bolesti
dahiyane a-p. arh. v. dahice

dahietmek dat. mesati se, uplitati se,
zabadati nos; ct. karışmak
daim a. arh. stalan, trajan; - etmek
nastavljati, produzavati; uciniti trajnim; -
olmak nastavljati se, trajati
daima a. uvek, stalno
daimi a. dug, trajan, dugovecan; sta-
lan, postojan, permanentan; cf. kalıcı; -
hareket fiz. perpetum mobile; - kadro
stalni kadar; - komite stalni komitet; -
ordu stalni vojni kadar, regularna vojska
daimilik trajnost, postojanost; vecnost
dair a. post. sa dat. o, u vezi sa; cf.
değgin, hakkında; bana - o meni, u vezi
sa mnom; sanata - bir konuşma raz-
govor o umetnosti
daire a. 1 . krug, kolut, ko lo; geom.
povrsina kruga; - çevresi geom. kruznica,
obim, opseg; - çizmek opisivati krug; -
kesmesi isecak, sektor kruga; - parçası
(ili sathi) odsecak, segment kruga; - şek­
linde kruzni; yarım - polukrug 2. ured,
biro, nadlestvo; uprava; güvenlik - si up-
rava bezbednosti; iş bulma - si biro za
zaposljavanje; tapu - si katastarska up-
rava; vergi - si poreska uprava 3. odel-
jenje, odsek (ustanove); hukuk işleri - si
odelenje pravne sluzbe; askerlik - si vojni
odsek; döviz - si devizno odeljenje
(banke); muhasebe - si knjigovodstvo,
knjigovodstveno odeljenje; pasaport - si
pasosko odeljenje; personel - si per-
sonaina odeljenje; 4. odelenje, odeljak, ka-
bina; bagaj - si prtljaznica; dümen - si
mor. kormilarska kabina; kazan - si kot-
larnica; makine - si masinsko odeljenje 5.
stan; kaleriferli - stan sa parnim gre-
janjem; kiralık - stan za izdavanje 6. nad-
leznost, kompetencija; jurisdikcija; · bu
işler belediye organlarının - sindedir
ovi poslovi su u nadleznosti opstinskih or-
gana 7. oblast, podrucje; okrug; belediye
- si opstinsko podrucje; seçim - si iz-
borni okrug 8. muz. daire 9. fig. krug; sre-
dal
dina, drustvo; cf. çevre; aile - sinde u
krugu porodice; dost - si krug prijatelja
1O. okvir, granice; belirli şartlar - sinde u
okviru odredjenih uslova; konu - sinde u
okviru teme; olanaklar - sinde u gra-
nicama mogucnosti
daireli od ... stanova; on - bir apart-
rnan stambena zgrada od deset stanova
dairesel kruzni; krugolik; - hareket fiz.
kruzno kretanje; - testere cirkular, cir-
kularna testera
dairevi a. v. dairesel
dakik a. 1. fin, suptilan, delikatan 2.
tacan, ispravan, precizan 3. podroban, de-
taljan, iscrpan; - rapor iscrpan izvestaj
dakika a. 1. minuta; - dan - ya iz mi-
nute u minutu; - sı - sına tacno u minut; -
sı - sına uymaz neuravnotezen (o co-
veku) 2. mat. minula (600-ti deo stepena)
daktilo 1. daktilograf; - bayan (ili kız)
daktilografkinja 2. kucanje; /-ı/ - ya çek-
mek (ili - makinesi) pisaca masina
daktilograf v. daktilo (1.)
daktilografi daktilografija
daktiloloji daktilologija, govor pomocu
prstiju
daktiloskopija daktiloskopija
daı1 1. bat. grana 2. fig. grana, og-
ranak, struka; - budak salmak (ili ver-
mek) 1) (raz) granati se, pustati grane 2)
fig. granati se, sirili se, razjivati se; bilim -
ı naucna disciplina; sanayi - ı industrijska
grana O - dan - a atlamak skakati s teme
na temu; - dan - a konmak kolebati se,
biti neodlucan; .-gibi 1) mrsav, slab, suv
2) vitak; bir - da durmamak biti nes-
tabflan (nepostojan, vetropirast)
dal2 nar. 1 . ledja, pleca 2. zatiljak o /-
ın/- ına basmak ljutiti, razdrazivati; /-ın/ -
ına binrnek peti se kome na glavu, do-
sadjivati; - vermek oslanjati se, naslanjati
se
243
dal
daı3 nar. isprde reCi sa vremenskim is-
kazom pojacava njihovo znacenje; - gün-
düz usred belog dana; - öğle tacnou
po d ne
dalak (-ğı) anat. 1. slezina;- olmak bo-
lovati, patili od slezine; - şişmesi oticanje
jetre 2. sat meda, sace
dalak otu bot. dubacac (Teucrium cha-
maedrys)
dalalet a. zabluda, pogreska; cf. sa-
pınç; - e düşmek pasti u zabludu, pog-
resiti
dalamak ak. 1. ujesti, ugristi (o psu,
vuku i si.) 2. ubosli, ujesli (o inseklu);
ope6i, ozeci (o koprivi) 3. fig. ujesti, naneti
bol 4. fiziol. nadraziti
dalan p. arh. predvorje, hol, foaje
dalap (-bı) vreme uspaljenosli, vreme
parenja (o zenki. zivotinja); - a gelmek us-
paliti se; parili se
dalaş svadja, prepirka, zadjevica; cf.
kavga
dalaşmak s ile 1. ujedati se (o psima)
2. svadjati se, prepirati se
dataştırmak caus. od dalaşmak
dalavere podvala, smicalica; smutnja,
spletka; - çevirmek (ili döndürmek) ob~
manjivati, praviti smicalice; spletkariti
dalavereci prevarant, varalica, lupez
dalda v. dulda
daldırılmak pass. od daldırmak
daldırmak 1. ak. dat. zagnjurili, uroniti,
potopiti, zamociti, umociti; ·suya - potopiti
u vodu 2. ak. dat. zavlaciti, zavuci gurnuti
(ruke u dzepove i si.) 3. arg. rasadjivati,
polagati umno- zavati polaganjem 4. fig.
zamisiili se, zadubiti se u misli
dalga 1. talas, val (i fig.); - yı başa
almak 1) ploviti uz talase 2) izloziti se
opasnosti, uhvatiti bika za rogove; - boyu
fiz. talasna duzina, duzina talasa; - çiz~
244
gisi talasna linija; - - 1) u talasima, ta-
lasast (o kosi) 2) neravnomeran; u pru-
gama, prugast (premaz, krecenje i si.) -
dizisi serija talasa; - hareketi fiz. talasno
kretanje; - uzunluğu v. - boyu; kısa -
lar kratki talasi (radija); ses - sı zvucni
talas; sıcak - sı topao talas, otopljenje 2.
arg. obmana. lukavstvo, smicalica; cf. da-
lavere; - yı çakmak 1) osetiti, naslutiti
prevaru 3. arg. rasejanost, odsutnost; - ya
düşmek 1) biti rasejan 2) arg. nasesti, biti
obmanut; - geçmek 1) biti rasejan 2) is-
mejavati, terali segu 3) zasnovati prolaznu
ljubavnu vezu; - ya getirmek navesti, pre-
variti 4. arg. osamu6enost, omamljenost
(od droge) 5. prolazna (ljubavna) veza, lju-
bavna avantura; /-la/ - sı olmak imati lju-
bavnu aferu O - gibi gelmek navalili,
nagrnuti, (po) hrliti; - saymak lencariti,
brojati bogu dane; /-ın/ - sına taş ı,~fmak
kvariti kome posao, podmetati kome kli-
peve u tockove
dalgacı 1 1. arg. prevarant, varalica;
smutljivac 2. oklevalo, skanjeralo ll 1. ra-
sejan, nepazljiv 2·. nepostojan, vetropirast
dalgacık (-ğıj talasi6
dalgakıran lukobran, mol
dalgatandırmak ak. (us) talasali, uz-
burkati, uskomesati
dalgalanmak 1. talasati se (i fig.);
deniz dalgalanıyar more se talasa, more
ja valovito; kalabalık dalgalanıyar masa
se talasa 2. lelujati se, leprsati se (o zas-
tavi, kosi i si.)
dalgalı 1. talasast, valovit, buran (o
moru) 2. neravnomeran razlicitog tona (o
boji) 3. talasast, brezuljkast, neravan
(!eren, zemljiste); rebn3st (lim, gvozdje); -
arazi neravno zemljiste; - teneke rebrast,
talasast tim 4. tekuci, leteci (dugovi) 5. ta-
lasni; kısa - kratkotalasni; orta - sredn-
jetalasni 6. s prelivima, moariran (o tka-
nini); - kumaş moare, svila s prelivima; cf.
menevişii 7. fig. rasejan O - akım fiz. na-

izmenicna struja; - akım üretici fiz. al-
ternator
dalgı rasejanost, zamisljenost, od-
sutnost; cf. gaflet
dalgıç (-cı)
ronilac gnjurac; - başlığı
ronilacko zvono; - elbisesi gnjuracko
odelo
dalgıç kuşu (-nu) zaaf. gnjurac (Co-
lumbus)
dalgıçlık ronilastvo, zanimanje ronioca
dalgın 1 . rasejan, odsutan; - - ra-
sejano; zamisljeno 2. bez svesti, obamro,
ukocen
dalgınca rasejano; zamisljeno
dalgmlaşmak postali rasejan
dalgınlık 1. rasejanost, zaboravnost;
zamisljenost, odsutnost 2. uspavanost,
obamrlost, letargija; - ına gelmek biti ra-
sejan, ne primecivati; ne paziti; - ına ge-
tirmek ubediti, nagovoriti (koristeci se
cijam rasejanoscu)
dalgır nar. 1. lako talasanje, mreskanje
(mora, jezera) 2. talasasti preliv (na tka-
nini, papiru, gvozdju)
dalış 1. poniranje, uronjavanje 2. av.
obrusavanje, pikiranje; - yapmak 1) za-
roniti, uroniti 2. obrusavati se, pikirati 3.
sp. bacanje, plivanje kroz vazduh (u fud-
balu, rukometu)
daliz v. dehliz
dalkavuk (-ğu) 1. laskavac, ulagivac;
ulizica 2. ist. dvorska budala, lakrdijas 3.
nar. gotovan, muktas, mufljuz
dalkavukluk 1. laskanje, dodvoravanje,
ulagivanje, ulizivanje 2. nar. muktasenje,
gotovanstvo ba davadziluk
dal kılıç 1 golom sabljom, isukanom
sabljom ll fig. hvalisavac razmetljivac
daliandırmak ak. 1. razgranati 2. fig.
otezati, oslozniti, iskomplikovati
dam
dallanmak 1. granati se, pustati grane
2. fig. (pro) sirili se, razviti se 3. fig. ra-
petljati se, zamrsiti se, iskomplikovati se;
dallanıp hudaklamak iskomplikovati se
dallı 1. razgranat (o stablu); - budakir
fig. sloien, zamrsen, komplikovan 2.
saren, sa sarama (o tkanini); - basma
basma sa sarama; - güllü ziv, upadljiv (o
boji)
daima sp. zahvat ispod kolena (u rvan-
ju)
dalmak (-ar) 1. dat. uroniti, zagnjuriti
se; suya dalıp çocuklara kadar yüzdü
zaronio je i doplivao do dece 2. dat. prod-
reti, uvuCi se; uleteti, upasti, provaliti;
stadyuma biletsiz daldı upao je u stadian
bez karte; Üzeyir kapıyı vurmadan daldı
Uzeir je uleteo bez kucanja 3. dat. sav se
predati, posvetiti se, odati se cemu; eğ­
lenceye - predati se zabavi; hulyaya -
mastati, predati se masti; işe - sav se pre-
dati poslu 4. dat. udubljivati se, udubiti se;
utonuti; kitaba - udubiti se u knjigu S. (ili
uykuya - ) zaspati, utonuti u san 6. ones-
vestili se, pasti u nesvest (obelesniku) 7.
sp. zahvatiti ispod kolena (u rvanju) 8. vaj.
uklinjavati se, ukliniti se Odala çıka uz ve-
like teskoce, tesko, naporno; dalıp gitmek
mnogo razmisljati lupali glavu, naprezali
misli
dal taban 1 bos, bosonog ll pej. skit-
nica, bitanga
daltonizm med. daltanizam
dal uyku nar. dubok san
dalya bat. georgina (Dahlia); v. yıldız
çiçeği
dalyan stacionirane mreze, loviste (za
ribe); - ın içine girmek upasti u mrezu
(oribi); - tarlası mesto za razapinjanje
mreza o - gibi stasit, lepo gradjen
dal yarak (-ğı) arg. klipan, zvekan
dam 1 1. krov; - aktarmak prepokrivati
krov; - ·altı potkrovnica, soba na tavanu;
245
dam
nadstresnica 2. kucerak, krovinjara, pot-
leusica 3. staja; tor; obor 4. arg. buvara,
bajbokana, corka; /-ı/ - a atmak baciti u
bajbokanu, corkirati o - dan çardağa at-
lamak skakati s teme na temu; - a çık­
mak prirediti histerii':nu scenu; postali his-
terii':an; - dan düşereesine (ili - dan
düşer gibi) neumesno, u nevreme, iz-
rıenada (reci); - dan düşen - dan dü-
şenin halini bilir post. nastradalog ra-
zume samo onaj ko je i sam stradao; -
(lar)da gezmek vucarati se, bludnii':iti (o
zenama); - üstünde saksağan vur be-
line kazmayıl kojesta! gluposti!
dam2 1. dama, partnerka u plesu 2.
dama (karta)
dama 1. igra dama; - tahtası tabla za
igru dama 2. dama (u igri dama) o -
demek 1) umoriti se, izgubiti snagu 2)
iscrpsti se, nestati (o novcu i si.) /-ı/ - taşı
gibi oynatmak premestati, prebacivati s
mesta na mesto; pomerati kao figure
(dame)
damacana (velika) opletena boca
damacı igrai': dame
damak (-!;jı) 1. anat. nepce; - eteği
nepi':ani veo; - kemeri nepi':ani ICık; - ke-
miği nepi':ana kost;.- sessizi (ili ünsüzü)
nepi':ani, palataini suglasnik 2. kuka, za-
kai':ka, jezii':ak (udice) 3. nar. zapalenje
nepca O - a hoş gelmek biti po ukusu, od-
govarati; /-ın/ - ını kaldırmak umiriti
nasmrt preplasenog; - ı kurumak osecati
veliku zedj
damaklı 1. s nepcima 2. s kukicom
(iglom), bodljikav; -dişler zubalo, stavljeni
zubi; - iğne udica sa kukicom
damaksıl /ing. nepi':ani, palatalni; art -
zadnjenepi':ani; ön - prednjenepi':ani ·
damaksıllaşma /ing. palatalizacija
damalı kockast, kariran; - etek ka-
rirana suknja
damar 1 . anat. bat. sud; zila, ve na; -
246
atmak pulsirali (o veni); - larını kesrnek
preseci sebi vene; - sertleşmesi ar-
terioskleroza; kan - ı krvni sud 2. damar,
zila (u u kamenu, drvetu); :Zilica (ispod
koze) 3. geo/. :Zila; altın - ı zlatondsna zila
4. fig. priroda, narav, cud; - ı bozuk lose
naravi, svadljiv; nepristupai':an; /-n/ - ına
basmak naljutiti, rasrditi; /-ın/ - ını bul-
mak naCi kome slabo mesto; - ı çatlak
drzak, bezoi':an; /-ın/ - ına çekmek nas-
lediti (narav, cud; - ına dokunmak V. - na
basmak; /-ın/ - na girmek biti kome po
volji, zadobiti koga, podvuci se kome; - ı
kırık bestidan; - ı tutmak 1) uzjoguniti se,
kapricirati se 2) razljutiti se, razbesneti se
5. fig. zica, sklonost ka i':emu, dar; şairlik
- ı pesnii':ka zica
damar bilimi angiologija, nauka o
krvnim sudovima
damarcık (-ğı) 1. arterijica 2. lanka
rudna :Zila
damardaraltan fiziol. koji suzava su-
dave
damargenişleten fiziol. koji siri sudove
damarlanım bot. zool. splet :Zilica (na
listu, kod insekata)
damarianma vaskularizacija, stvaranje
krvnih sudova; protkanost krvnim su-
dovima
damarlı 1. s oteklim, prosirenim ve-
nama; - el ruka s nabreklim verıama 2. sa
zilama, zilii':ast (o drvetu, kamenu); - mer-
mer zilii':ast mermer 3. fig. svojeglav,
tvrdoglav; cudljiv, hirovit
damarsız 1. bez :Zila (drvo, list) 2. fig.
bestidan, besramarı
damasko 1 tekst. damast, damaska
svila ll od damasla
damat (-dı) p. 1. zet, 2. ist. damat, sul-
tanski zet
damdazlak potpuno i':elav
damga 1. :lig, pei':at, stambilj 2. danga,
 danakıran

sprava za zigosanje 3. znak, fabricka med. kostobolja o bir - çocuk sicusno

marka; - pulu taksena marka 4. plomba d ete
(carinska i si.) 5. fig. zig, pecat, obelezje,
damlacık (,ğı) 1. kapljica 2. fig. mrvica,
"crna" mrlja; - vurmak 1) udarati zig, pe-
truncica; veoma mala
catiti 2) plombirati 3) fig. zigosati, obeleziti
damlalık 1 . kapaljka, pipeta 2. oluk 3.'
damgacı 1. pecatorezac 2. cinovnik
med. mrojac kapi
koji stavlja pecate; radnik na plombiranju
rob e damlamak 1 . kapali, kanuti; elbiseme
şarap damladı kanulo mi je vino na odelo
damgalamak ak. 1. stavljati zig (pecat);
2. teci, isticati, curiti (o slavini, kofi, vedru)
stavljati fabricki znak; altını - stavljati zig
3. dat. fig. upasti, uci nepozvan O damlaya
na zlato. (za oznaku finoce) 2. stavljati
damlaya göl olur pasi. zrno pozrno-
plombu, plombirati (robu) 3. fig. obeleziti,
pogaca; kap po kap-moraca
zigosati
damla sakızı kvalitetna smola
damgalanmak pass. od damgalamak
damlataş 1. dragi kamen (u obliku
damgaiatmak caus. od damgalamak
kapljice) 2. talog u pei':inama (naprav!fen
damgalı 1. oznacen, obelezen (o rublju podzemnim vodama)
i si.) 2. zigosan; bazdaren 3. plombiran, sa
damlatılmak pass. od damlatmak
plombom (o robi) 4. fig. zigosan, obe-
lezen; ozloglasen damlatmak ak. 1. caus. od damlamak
2. prokapati, prokapinjati, pokapati; med.
damgasız 1. bez znaka; bez ziga (o
ukapavati kapi (u nos, oci)
zlatu, srebru) 2. bez plombe, naplambiran
(o robi) dammak (-ar) dijal. dat. 1. iznenada
doci, sinuti (o misli); aklıma damdı sinula
.damıtıcı 1 destilatar lı destilator, des-
mi misao
tilacioni aparat
damper 1. teh. prigusivac, prigusnica
damıtık hem. destilisan; - su des-
treperenja (masine) 2. automatski is-
tilovana voda
tovarivac (kamiona)
damıtma destilacija
damping ek. damping; - fiyatı niska
damıtmak ak. destllisati ce na
damızlık 1 ferment, kvasac, siriste lı dan: - - (ili - dun) tras! bum! dum!
agr. sortni, semeni, za setvu (o biljkama);
dana tele; - eti teletina: - kızartması
- buğday semena psenica 2. zaaf. prip-
telece pecenje o - lar gibi bağırmak (ili
lodan, rasplodan; - aygır pastuv; - boğa
bögürmek) vikati na sav glas, derati se; -
priplodni bik
nın kuyruğu kopmak desiti se nezeljeno,
dam koruğu bat. jaric (Sedum acre) dogoditi se najgore
damla 1. kap, kaplja 2. farm. kapljice, dana ayağı (-nı) bat. kozlac (Arum ma-
kapi; burun ~. sı kapi za nos; göz -sı kapi culatum)
za oci 3. med. kap, srcani udar, apop-
dana burnu bat. divlja zevalica (An-
leksija; /-al n inmek pretrpeti srcani udar,
tirrhinum orontium) 2. zaaf. rovac (Gryllo-
zadesiti kap; - dan ölmek umreti od srca-
talpa vulgaris)
nog udara 4. nar. veoma malo, kapljica,
truncica; - - kap po kap, malo-pomalo; iki danakıran otu bat. kaluzdjarka (Epi-
- yağmur yağdı pale su dve kapi kise 5. pactis)

247
Danea

Danea danski jezik super; yemekierin - sı najbolje jelo ll sus-

dandini ı uzv. hop! (pri tepanju maloj
deci); - yavruma hopala hop, hop, cedo
moje! - - dastana buji, paji! ll u neredu,
razbacan, rasturen O - bebek 1) raz-
mazen 2) infantilan (o coveku)
dane Otane
tina, srz; o, bu işin - sını bilir on se od-
licno razume u to, on je majstor u tome
daniş p. arh. znanje; nauka, znanost
dan k 1: /-ın/ (beynine ili kafası na) -
demek (ili etmek) razabrati, konacno
shvatiti

dang (-ğı) med. denga, tropska groz- dank2 v. dang

nica dans ples, igra; - düzeneisi koreograf;
dangalak (-ğı) budala, bena, zvekan - düzeni koreografija; - a kaldırmak (ili
davet etmek) pozvati na ples; - yapmak
dangalaklık tupoglavost, ogranicenost,
igrati, plesati
zatucanost
dansçı plesac, igrac
dangıldamak v. dangırdamak
darisli s plesom (vece, priredba)
dangıl: - dungul 1 grub, neotesan; -
dansör v. dansçı
dungul bir adam neotesan covek ll grubo
(postupati, govoriti) dansöz plesacica
dangır; - dungur v. tangır tungur dantel, dantela cipka, cipkani rad
dangırdamak glasno govoriti, vikati, dantelli dantelalı s cipkama, cipkast;
derati se uksarsen cipkama
danış savetovanje; konsultacija; ct. mü- danya danski pas, danac
şavere
dapdaraeık veoma uzan, pretesan
danışık (-ğı) 1. v. danış 2. pogodba; dar 1 1. uzan, uzak; tesan, teskoban; -
tajni dogovor ayakkabı tesna obuca; - elbise tesna hal-
danışıklı prividan, lazan; pritvoran, jina; - ev teskobna kucja; - hat us-
vajni; - döğüş toboznja borba; fig. na- kotracna pruga, pruga uzanog_koloseka; -
mestena stvar sokak uzana ulica 2. oskudan, stur, sku-
cen, ogranicen, neznatan; - gelirli ag-
danışma gl. im. od danışmak; - bü-
ranicenih prihoda; - zaman kratko, og-
rosu biro za informacije; - kurulu sa- raniceno· vreme 3. fig. ogranicen, borniran
vetodavni odbor, savetodavna komisija (duhom, pamecu); ..: düşüneeli ogranicen,
danışmak 1. dat. ak. savetevali se, pi- priglup; - görüşlü skucenih · pogleda; -
tati za savet, obratiti se kome za savet; bu imkanlar ogranicene mogucnosti 4. gram.
sorunu kime danışayımi s kime da se zatvoren; - sesli zatveren vokal (u turs-
posavetujem o ovom problemu? 2. ak. kom ı, i, u, ü) 5. geom. ostar; - açi ostar
pretresati, raztnatrati, vecati, savetevali se ugao ll fig. teskoca, skripae, prpa; /-ı/- a
boğmak 1) (is)koristiti ciju teskecu 2) pri-
danışman savetodavac, savetnik siljavati, vrsiti teskecu 2) prisiljavati, vrsiti
Danıştay drzavni savet (Turske re- pritisak; - da bulunmak biti u oskudici,
publike) kuburiti s novcem; - a düşmek doci u
besparicu (noveanu krizu); "" a ge-
Danimarkah Danac, stanovnik Danske
lememek ne podlegati pritisku; - a gel-
daniska nar. 1 najbolje; najbolji, prima, mek (başı) 1) doci u vremenski skripac 2)

248
 danlmak

biti prinudjen (uciniti sto); /-ı/- a getirmek darbelemek ak. 1. udarati, udariti 2. tig.
1) dovesti u tezak polozaj 2) pozurivati, te- naneti udar, unesre6iti 3. tig. podrivati, ro-
rati; - da kalmak 1) naci se u skripcu 2) varili, sabotirati
ostati bez novca lll s mukom, jedva, na
darbelenrnek pass. od darbelemek
jedvite jade; - a - (ili - ı - ına) jedva, jed-
vice; - atmak (kendini ) jedva se cega darbetmek 1 . ak. udarati, udariti 2. ak.
domoci; pobeci, izvuci se; - kaçmak jedva kovati (novac) 3. ak. mat. mnoziti; ct. çarp-
se izvuci, izbaviti se od; trene - yetiştim mak 4. ak. med. raseci, operisati (cir,
tumor i si.) 5. udarati, lupati, biti, strecati (o
jedva sam stigao na voz, zamalo nisam iz-
gubio voz
s re u)
darbımesel p-a. poslovica; ct. ata sözü
dara dara, odbitak od tezine anibalaze;
/-ın/ - sını almak (ili çıkarmak) oqbiti darbız dijal. vlaznost (zemlje)
daru, odreıditi neto tezinu <>/-ıl - ya atmak darbızlı dijal. vlazan (o tlu)
(ili çıkarmak) tig. ne pridavati znacaj, ne
obazirati se darbuka muz. darbuka (orijentalni rucni
bubanj)
daracı k veoma uzan (tesan
darbukacı bubnjar, svirac na darbuki
dara dar jedva, s mukom; uçağa - ye-
darca potesan, pouzak
tiştik jedva smo stigli na avion
darçın v. tarçın
dar ağacı vesala; - ına çekilmek biti
obesen dardağan u neredu, razbacan, ras-
turen, pasutren, rasut <i - darısı bot. divlje
daralma 1 . gl. im. od daralmak 2. med.
proso (Millium effusum); !-al - darısı saç-
stenoza, suzavanje (krvnih sudova)
mak zeleti kome zlo, proklinjati
daralmak 1 . suzavati se, suziti se; pos-
dardağanlık nered
tali tesan, stesniti se; smanjivati se, skupl-
jati se 2. tig. otezavati se; nefesim daraldı dardar v. daradar
disanje mi je otezano 3. tig. pritiskivati, dargın ljut, srdit; bbana dargın mısınız?
muciti, pritesnjavati da li ste ljuti na mene?
daraltılmak pass. od daraltmak dargınlık ljutnja, srdzba, gnev
daraltmak caus. od daralmak darı 1. bot. proso (Panicum) 2. dija/. ku-

darbe a. 1. udarac, udar; - indirmek kuruz <> - sı başınıza! i ja vama zelim

(ili .vurrriak) udariti; tig. naneti udarac; -
yemek dobiti udarac 2. voj. udar; napad
juris; cephe - si frontalni udar; esas -
glavni udar; karşı - protivudar, pro-
tivnapad 3. udar, prevrat, puc; hükümet -
si daavni udar; hükümet - si yapmak
izvrsiti drzavni udar; hükümet - si te-
şebbüsü. pokusaj drzavnog udara 4. tig.
nesreca, propast, katastrofa; ağır bir -
teska nesreca, katastrofa
darbeel 1. pucista 2. arh. lazan, bezv-
redan novcic
(srecu, zdravlje)
dandünya p-a. ovaj svet, prolazan
svet; ct. dünya
darılgan osetljiv, uvredljiv, koji prima
sve za zlo, koji je na kraju srca
darılganlık preosetljivost, zamerljivost
darılmaca: - yok nema ljutnje, bez
ljutnje
danlmak dat. 1. ljutiti se, srditi se; da-
rılmayın (ız)! nemojte se ljutiti! 2. za-
merati, prebacivati 3. (iz) grditi, (pre) koriti;

249
darıltmak

argl. izribati, izbrusiti, ocitati bukvicu nica; /-a/ - açmak podneti tuzbu, povesti
parnicu; - nın dinlenmesi sudska rasp-
darıltmak ak. (na) ljutiti, rasrditi
rava, sudski pretres; - nın düşmesi v. -
dar kafalı ogranicen, priglup nın sükutu; - eden podnosilac tuzbe, tu-

darkafalılık ogranicenost (duha, ra- zilac; - edilen tuzenik; - etmek V. -

zuma) açmak; - hakkı pravo na tuzbu; - ikame
etmek v. - açmak; - nın reddi od-
darlanmak, darlaşmak v. daralmak bacivanje, odbijanje tuzbe; - nın sukutu
darlaştırmak v. daraltmak abustava postupka 2. jur. sudjenje, sudski
pretres, raciste 3. polaganje prava, pre-
darlık (-ğı) tesnac; klanac, klisura 2.
tenzija; teznja; o, büyük bir bilgin olmak
teskoba, teskobnost, stesnjenost 3. ne-
- sındadır on pretenduje da postane veli ki
dostatak, pomanjkanje, oskudica, og-
ranicenje; zaman - ı vremenska stiska, naucnik; kendi - sından vazgeçmez on
ogranicenost vremena 4. teskoca, tezak ne odustaje od svoje pretenzije 4. !eza,
polozaj, skripac; - çekmek trpeti, muciti stav, tvrdnja 5. pitanje, problem; delo; dil
se, patiti; - a düşmek doci u novcanu - sı problem jezika; eğitim - sı problem
krizu, dospeti u besparicu 5. fig. muka, ne- obrazovanja 6. mat. problem 7. postavka,
volja 6. fig. ogranicenost, borniranost teorema
(uma, misljenja) davacı tuzilac, tuzitelj; - taraf tuzilaeka
darmadağın, darmadağınlık raz- strana
bacan, u neredu; cf. tarumar; - etmek davalı ı 1. tuzenik, okrivljeni 2. parnicar
napraviti nered ll 1. parnicarski, u sporu 2. pretenciozan;
darmaduman zamrsen, zapleten; slo- neskroman, uobrazen 3. problemski; -
zen, tezak; - etmek dovesti u tezak po- roman v. tezli roman
lozaj davalık (op) tuzljiv, za sud, koji iziskuje
darp (-bı) a. 1. udaranje, udar 2. ko- sudjenje
vanje (novca) 3. mat. mnozenje; cf. çarp- davar sitna rogata stoka (ovce i koze);
ma 4. muz. takt - sürüsü stado (ovaca, koza)
darphane a-p.' kovnica novca dava vekili (-ni) zastupnik, adkovat (na
darühiceze a. sirotinjski dom, dom za sudjenju)
ubo ge davet (-ti) a. 1. poziv; cf. çağri; -etmek
darülfünun a. arh. universitet 1) pozivati, pozvati (na sud, prijem i si.) 2.
pobuditi, izazvati, provocirati, navuci (bo-
Darvincilik darvinizam
lest, sumnju, svadju, opasnost i si.) 3)
dasitan v. destan apelovati 2. prijem, banket, za:kuska; -
dasitani epski; legendaran yapmak prirediti prijem (banket, zakusku)

datif gram. dativ davetçi ı koji poziva, koji salje poziv ll

pozivar; dostaljac poziva
daüssıla a. nostalgija; cf. yurtsama
davetiye a. 1 . pozivnica 2. jur. sudski
daüssılalı nostalgican
poziv
dav zool. africka zebra (Hippotigris
davetkar a-p. fig. moleciv, preklinjujuci
burchelli)
(pogled, glas i si.); primamljiv, privlacan,
dava a. 1. jur. sudski proces, spor par- zavodljiv 'osmeh i si.)

250

davetli zvanica, gost
davetsiz ne (po) zvan; - misafir ne-
pozvan gost
davlumbaz 1 . mor. sanduk (nad toc-
kom parobroda) 2. poklopac dimnjaka 3.
vratanca peci 4. argl. zadnjica, straznjica
5. arh. bubanj, talambas
davrandırmak caus. od davranmak
davranış 1 . ponasanje, ophodjenje,
vladanje; bize karşı - çok soğuktu
prema nama se drzao krajnje hladno 2.
stav, postupak, cin
davranışçılık psih. beheviorizam
davranmak 1. raditi, delati; postupati;
nazik - ljubazno postupati; sert - biti
strog, strogo postupati; soğuk - hladno se
drzati 2. dat. pokusavati, ogledati se; po-
duhvatiti se, latiti se cega; preduzeti; ta-
bancaya - posegnuti za pistoljem; zor bir
işe - latiti se teskog posla, ogladati se u
teskarn poslu 3. vladati .se, ponasati se;
beni görmüyor gibi davranmayın! ne-
rpojte se praviti da me ne vidite 4. micati
se, mrdati, pomerati se, pokretati se; cf. kı­
mıldanmak; ·davranma! ne mici se! ne
mrdaj!
davudi a. pun glas, bas
. davul 1 . bubanj, veliki dobos 2. arg.
zadnjica, prkno O - u biz çaldık, parsayı
başkası (ili el) topladı mi smo svirali, a
prilog su drugi ubrali; - çalmak 1) udarati
u bubanj 2) fig. udariti na sva zvona, rast-
rubiti 3) objasniti, razjasniti; - a dövmek v.
- çalmak; - etmek razljutiti, razbesneti,
rasrditi; - gibi 1) gluv, nagluv 2) naduven,
· nabrekao, otekao; - dan gelen zurnaya
gider pas/. lako ste9eno lako i ode; -
onun omuzunda çomak (ili tokmak) baş­
kasının elinde on je samo figura, drugi
drzi konce; - un sesi uzaktan hoş gelir
nepoznato se uvek cini lepim; - zurna ile
fig. raskosno, s pompom
davulc~ bubnjar, dobosar
dayanıklı
davulga bat. maginja, planika (Arbutus
unedo)
davya zubarska klesta
dayak (-ğı) 1. batine, udarci; /-al -
atmak istuci, premlatiti; izlemati; - arsızı
oguglao na batine, drzak (o detetu); -
yemek dobiti batine 2. potpora, podupirac,
poduporanj 3. teh. nosac; oslonac; - taz-
yiki fiz. pritisak asionca O - cennetten
çıkmıştır batina je iz raja izasla; - düş­
künü (ili kaçkını) koji zasluzuje batine, za
kim place batina; - a susamış arg. onaj
koga svrbi koza, koji trazi batine
dayaklamak ak. podupirati, podupreti
dayaklık materijal za podupiranje
dayalı dat. prislonjen, naslonjen, os-
lonjen; podupret; duvara - oslonjen o zid
O - döşeli v. döşeli -
dayama 1. gl. im. od dayamak; - mer-
diven lestve, stube 2. nar. vrsta pljos-
natog hleba 3. nar. kredit 4. nar. tor, ov-
cara
dayamak 1. ak. dat. osloniti, prisloniti,
nasloniti; merdiveni duvara - prisloniti
merdevine na zid 2. ak. dat. podupirati,
p~dupreti; başını koluna - podupreti
glavu rukama 3. ak dat. gruba dati, gur-
nuti, tutnuti; elime parayı dayadı tutnuo
mi je novac u ruku 4. ak. odmah, bez od-
laganja dati; istifayı dayadı smesta je
podneo ostavku; teklifi dayadı odmah je
dao predlog 5. ak. nar. sirarn otvoriti (pro-
zor, vrata) Oarkasını (ili sırtını) - imati os-
lonac, imati podrsku
dayanak (-ğı) 1. podupirac, potporanj;
cf. mesnet; - noktası fiz. tacka oslonca 2.
voj. podrska 3. osnova temelj, fundament
4. fil. osnova, supstrat 5. fig. oslonac,
podrska, zastita
dayandırmak caus. od dayanmak
dayanıklı 1. cvrst, jak, salidan 2. zilav,
otporan, izdrzljiv; postojan, trajan
251
 dayanıklılık

dayanıklılık 1. cvrstoca, jacina, so- se; nastupiti, nastati (o vremenu); altmışa

lidnost 2. izdrzljivost, otpornost, zilavost merdiveni dayandı on se priblizio sez-
dayanıksız 1. slab, trosan, nesolidan 2. desetoj godini; kış kapıya dayandı zima
neoıporan, neizdrzljiv 3. nepostojan; hem. je na pragu 7. naleci, nalegnuti, navaliti
isparljiv se; şoför gaza dayandı sofer je nalegao
na gas, sofer je dao gas 8. baciıi se, na-
dayanıksızlık 1. slabost, nejakost; tros-
valiti na; yemeye - navaliti na jelo 9. nar.
!ı nost 2. neizdrzljivost, neotpornost 3. ne-
svaliti se, pasti na; bu iş bize dayanacak
li postojanost
ovaj ce se pasao svaliti na nas 1O. gurati,
li
:ı dayanılmak dat. pass. od dayanmak i zapeti; arabaya arkandan - gurati kola ot-
1' da ya mak pozadi
li
li dayanılmaz 1. neizdrzljiv, nepodnosljiv dayantı nar. podupirac, potporanj
li
2. neodoljiv (o zelji i si.)
dayatılmak pass. od dayatmak
dayanım v. direnç
dayatmak 1. caus. od dayamak 2. ust-
dayanırlık v. direnç rajati, ne popustati, ostajati pri 3. opirati
dayanışık solidaran se, odbijati

dayanışma uzajamna pomoc, so- dayı1 1. ujak 2. striko! ciko! (u os-

lidarnost
dayanışmacı solidarist, pristalica so-
lidarizma
dayanışmacılık solidarizam
dayanışmak s ile solidarisali se s kime
dayanma g. im. od. dayanmak; - du-
varı arhit. potporni zid; - hareketi pokret
otpora; - müddeti vek trajanja (stvari,
aparata i st); - noktası fiz. tacka otpora
dayanmak dat. 1. oslanjati. se, nas-
lanjati se, prislanjati se; nalakcivati se; du- odjuaka,
vara dayanmasaydım düşece\<fim da se
nisam oslonio o zid pao bih 2. fig. oslanjati
se, pouzdati se, racunati na koga; buna
. dayanabilirsiniz na to mozete racunati;
mozete se na to oslonitl 3. drzati se, odo-
levati, odupirati se; izdrzati, istrajati; cf. · naglo (otici, uraditi i si.)
mukavemet etmek; bu gemi tırtınaya iyi
dayanıyor ovaj brod dobro odoleva buri;
bütün baskılara - odolevati svim pi-
ritiscima 4. trpeti, podnositi, . izdrzavati
(glad, hladnocu, bol, uvrede i si.); hak-
sızlıklara dayanamamak ne moci trpeti
nepravde 5. pristici, prispeti, stici; doci do,
dospeti; Belgrad'a dayandı stigao je u
Beograd, prispeo we uBeograd 6. pribliziti
lovljavanju) 3. fig. pokroviıelj, zastitnik;
protekcija, "ledja"; - sı dümende on ima
protekciju 4. arg. "pajkan", "pandur" 5. (ili
Cezayir - sı) ist. dej (vrhOvni namesnik,
guverner u Alziru); Cezayir - sı gibi ku-
rulmak praviti se vazan 6. kabadahija, hu-
ligan,apas
dayı2 nar. hrabar, junax
dayılık 1. polozaj ujaka; ujcevina 2. fig.
zastita, protekcija
dayızade ujcevic, brat od ujaka; sesıra
daz ı nar. 1. eelavası 2. geog. goleı, go-
lija;
bez
pustinjska ravnica ll nar. 1. celav 2.
vegetacije, golo (o zemljistu, tlu)
dazar: - - (ili - a dazır) hitro, zurno,
dazlak celav;- olmak (o) celaviti
dazlaklık eelavası
dazlamak ak. nar. nalaziti manu, ma-
nisati, traziti dlaku u jajetu; dazlayan daza
düşer, kel başlı kıza düşer post. probirac
nadje otirac
dev. da

252
1
!
debarkman iskrcavanje (trupa); - te-
şebbüsü voj. pokusaj iskrcavanja
debbe a. dija/. sirok bakarni krcag
debboy vojno skladiste (oruzja, ma-
terijala, odece)
debdebe a. sjaj, raskos, velelepnost,
pompa; ct. görkem
debdebeli raskosan, velelepan, pom-
pezan
debe dijal. 1. med. kila
debelenmek dijal. 1. grciti se, previjati
se (od bolova) 2. fig. uzalud se trudili, ne-
potrebno se zamarati
debil debilan, slab, nerazvijen
debiilik debilnost, slabost, nejakost
debriyaj spajanje, vezivanje; spoj;
-pedali pedala kvacila (automobila)
Deccal a. is/. Dedzal, ·lazni mesija; 2.
arg. varalica (s malim d)
dede 1. ded, deda 2. predak 3. is/.
dede (sejh derviskog reda) <> - si koruk
yer (yemiş), torununun dişi kamaşır
(kamaşmış) pos/. roditeljske grehe is-
pastaju deca
dedektif v. detektif
dedikodu ogovaranje, opadanje, ola-
javanje, otrcavanje; - yapmak ogovarati,
. opadati, otrcavati, olajavati
dedikoducu spletkar; opadac; torokalo;
torokusa, alapaca
dedikoduculuk spletkarenje; ogo-
varanje, opadanje, panjkanje, olajavanje
dedirmek, dedirtmek caus. od demek
dedüksiyon log. dedukcija
def v. tef
defa a. put (a); - larca vise puta, cesto;
bir - jedanput, jednom; her - sında svaki
put; iki - büyük dva puta veci; ilk - prvati
put; öbür - drugi put, drugom prilikom
defans sp. odbrana
defansif sp. odbrambeni, defanzivan; -
futbol oynamak igrali defanzivan fudbal
defaten a. odjednom, najedanput
defedilmek pass. od deletmek
defter
defetizm deletizam
defetmek ak. 1. oterati,izbaciti, isterati,
najuriti; prognati, proterati; fig. otkloniti
(smetnje, bol i si.) 2. fiz. odgurnuti, otisnuti
3. odbiti, parirati (udarac); voj. odbiti, od-
baciti (neprijateljski napad)
defile modna revija
defin (-Ini) a. 1 sahrana, pogreb ll sah-
ranjen pokopan
define a. (zakopano, skriveno) blago (i
fig.); - arayıcıları tragaci zakopanog
blaga; bilgi - si fig. riznica znanja (o co-
veku)
defineci trazilac blaga; kopac zlata
definecilik traganje za blagom
demisyon fin. deflacija
deflasyoncu, deflasyonist fin. def-
latorni; - siyaset deflatorna politika
deflemek nar. v. deletmek
defne bot. lovor, lovorovo drvo (Laurus
nobilis); - çelenk lovorov venac; - tacı
fig. lovorike, slava; yaprağı lovorov list
defnetmek ak. sahraniti, pokopati
defolmak vulg. (iz) gubiti se (od)vuci
se, tornjati se; defol! gubi se! tornjaj se!
deforme: - etmek izobliciti, izopaciti,
deformisati
defter a. 1. sveska; çizgili - sveska u
linijama; kareli - sveska u kockama 2.
trgovacka knjiga, defter; registar; spisak,
popis; /-ı/ - e geçirmek uneti u knjigu, za-
pisati; /-ı/ - etmek 1) zapisati, oznaciti 2)
fig. zapamtiti, zapisati sebi u uvo; - tut-
mak 1) voditi spisak 2) voditi knji-
govodstvene poslove; cep (ili el) defteri
beleznica, notes; hatıra - i dnevnik;
album; resim - i blok za crtanje <> -
açmak 1) olvorili spisak 2) skupljati prilog
3) skupljati dobrovoljce; /-ın/ - ini dürrnek
253
defterdar
ubiti; - i dürülmek 1) umreti, sklopiti oci 2)
ne uspeti; - emini ist. nacelnik ka-
tastarske uprave; - i Hakani ist. glavna
katastarska uprava (u Osmanskom vars-
tvu); - i kabartmak fig. opteretiti se; pre-
ceniti svoje snage; - i kapamak prestali
zanimati se cime
defterdar a-p. 1. ist. ministar finansija
(Osmanskog cars!va od XV-XIX veka); -
kapısı ministarstvo finansija 2. direktor fi-
nansija (vilajeta)
defterdarlık polozaj direktora finansija
(vilajeta)
defterhane a-p. ist. katastarska uprava
degaje; - etmek sp. degazirati, izbaciti
loptu u polje
degajman sp. degazman, degaziranje
(lopte); - yapmak degazirati
değdirrnek ak. dat. 1) ca us. od değ­
mek1 2) zadirkivati, zadevati; peckati,
vredjati; o lakırdıyı sana - istedi tim re-
elma je hteo tebe da vredja
değer 1 1. cena; vrednost; cf. fiyat; kıy­
met; /-al - biçrnek odrediti, staviti cenu; -
bilgisi v. - kuramı; · - düşürümü de-
valvacija; - hükmü sac. psih. sud vred-
nosti, vrednosni sud; - ka.ğıdı vrednosni
papir; - koymak v. - biçmek; - kuramı til.
aksiologija; - paha jur. prihvatljiva, ra-
zumna cena; - yargısı v. - hükmü 2. fig.
vrednost, znacaj, vaznost; /-al - vermek
ceniti, uvazavati, pridavati znacaj 3. spo-
sobnost, obdarenost, dar; - sahibi ob-
daren, talentovan covek 4. ugled, prestiz;
o adamın - ı var onaj covek uziva ugled
5. mat. velicina, vrednost ll dat. vredan,
dostojan, zasluzan; saygıya - bir adam
covek vredan postovanja; zahmete - bir
iş posao vredan truda
değerbilir koji ceni (postuje, uvazava);
zahvalan
değerbilmez koji ne zna da ceni (pos-
tuje); nezahvalan
değerbilmezlik nepostovanje, ne-
uvazavanje; nezahvalnost
254
değerlendirilme ocena; procena; du-
rumun - si procena situacije
değerlendirilmek pass. od de-
ğerlendirmek.
değerlendirme ocena, procena; olay-
ları - ocena dogadjaja
değerlendirmek ak. 1. caus. od de-
ğerlendirmek 2. ceniti, procenjivati 3. pret-
voriti u gotov novac; unovciti
değerlenmek 1. steci vrednost, postali
vredan; povecati se (o vrednosti) 2. za-
dobiti postovanje
değerli 1. vrednosan; skupocen, dra-
gocen; - kağıtlar vrednosni papiri 2. fig.
cenjen, uvazen, postovan; - dostum! cen-
jeni prijatelju (u pismima) 3. sposoban, da-
rovit; ugledan, vidjen
değerlik hem. valencija
değerlikli hem. valentan; dört - cet-
vorovalentan
değersiz 1. bezvredan; nistavan 2.
sitan, tricav, nevazan 3. nesposoban, ne-
obdaren
değgin dat. koji se odnosi, koji se tice,
u vezi sa, o; cf. ait, dair
değginlik odnos, veza
değil 1. nije; o, hasta - (dir) on nije bo-
lestan; o kız memnun - ona devojka nije
zadovoljna 2. ne; sen - , ben söyledim
ne ti, ja sam rekao; sinemaya -, tiyatroya
gittim isao sam u pozoriste, ne u bioskop;
Sinop'ta - Samsun'da bulundum bio
sam u Samsunu, ne u Sinopu <> /-ında/ -
nije stvar u, nije rec o .. ; parasında - im
ne zanima me njegov novac; - den ge-
liyor 1) on se pravi kao da nista nije bilo
2) pravi se da to nije on; - mi ki ukoliko,
ako, posto, kako; - mi ki gelirim dedi,
mutlaka gelir posto je rekao da ce doci,
svakako ce doci; - yalnız .. bile (ili dahi)
ne samo ... vee i; - seni (ili seni - ), dos-
tunu bile ziyaret edeceğim poseticu ne
samo tebe, vee i tvog prijatelja

değim 1. zasluga 2. sposobnost, na-
darenost; - sahibi sposoban, nadaren
değimli 1. zasluzan, dostajan 2. spo-
soban, nadaren
değimsiz 1. nedostojan 2. nes-
posoban, nevesi
değimsizlik 1. nedostojnost, ne-
zasluzenost 2. nesposobnost, nespretnost
değin 1 post, sa dat. do; cf. kadar; bu
ana - do ovog trenutka; sabaha - do
jutra; şimdiye - do sada
değin2 veverica; cf. sincap
değinim dodir, doticaj, kontakt; fig.
osvrt
değinmek 1. s ile biti s kime u vezi,
odr2avati vezu; dopisivali se 2. dat. dotaci
se, doticati se cega; spomenuti, osvrnuti
se (u razgovoru); siyasi olaylara - osv-
rnuti se na politicke dogadjaje
değirmek 1. v. değdirrnek 2. nar. iz-
vestiti, obavestiti
değirmen rnlin, vodenica; - hakkı vo-
denicni ujam; - yanaşması mlinarski
momak (sluga); - yolu vodenicni jaz;
kahve - i mlin za kafu; su - i vodenica;
yel - i vetrenjaca 2. arg. "ceketalo", lukac
(starinski dzepni sat) O - de sakal ağart­
mak (ili sakalı - de ağartmak) v. sakal; -
in suyu nereden geliyor ko ce sve to pla-
titi? odakle novac za toliki trosak?
değirmenci mlinar, vodenicar
değirmencilik mlif!arstvo
değirmenlik1. zito za meljanje, mlivo
2. voda dovoljna za pokretanje vo-
denicnog kamena 3. mesto sa mnogo vo-
denica
değirmen taşı 1. vodenicni kamen,
zrvanj 2. geol. grit, krupnozrni pescar (za
zrvnje)
değirmi 1okrugao; cf. yuvarlak; - sakal
lepezasta brada; - yüz okruglo lice ll si-
değişke
rina, pola (tkanine), kvadrat
değirmilemek ak.1. zaokrugliti, nap-
raviti okruglim 2. dati oblik kvadrata (tka-
nini)
değirmilenmek, değirmileşmek pos-
tali okruglim, zaokrugliti se
değirmiletmek caus. od değirmilemek
değirmilik 1. okruglost, zaobljenost 2.
kvadratni oblik (tkanine)
değiş 1. promena, zamena, izmena 2.
razmena; trampa; cf. mübadele; - tokuş
razmena (trgovinska); - tokuş yapmak
menjati se, vrsiti razmenu
değişen promenljiv; - devim (ili ha-
reket) fiz. nejednako kretanje
değişici promenljiv, nepostojan, nes-
talan, kolebljiv
değişik 1. promenjen, izmenjen, pre-
inacen; drugi, nov 2. razlicit, raznolik, raz-
novrstan, svakojak; - düşünceler razlicita
misljenja 3. zamenjen (cime); - mobilya
obnovljen, zamenjen · ~amestaj 4. pro-
menljiv, nestalan; - hava promenljivo
vreme 5. razmenjen, trampljen 6. abi.
drukciji; senden çok - bir genç sasvim
drukciji mladic od tebe 7. zaostao, zakrz-
ljao (o detetu)
değişiklik 1. promena, izmena, pre-
inacavanje; - yapmak menjati, vrsiti pro-
mene 2. raznovrsnost, raznorodnost, raz-
licitost 3. novotarija, novina, preobrazaj;
toplumsal - drustveni preobrazaj 4. jur.
arnandman 5. zaostalost, zakrzljalost (u
telesnom razvoju deteta)
değişim. 1. promena, menjanje 2. mat.
varijacija 3. biol. mutacija 4. ek. razmena
5. muz. alteracija 6.· meteor. promena
pravca vetra
değişinim mutacija
değişir promenljiv, nestalan, varilabilan
değişke biol. modifikacija, preinacenje
255
 değişkeli
değişkeli preihac™en, modifikovan
değişken v. değişir
değişkin izmenjen, preinacen,
difikovan
değişme 1. promena, izmena; dev-
rimci - ler revolucionarne promene 2. raz-
'1,
mena; cf. mübadele 3. menjanje, presv-
lacenje (rublja, posteljine7
değişrnek 1. menjati se, promeniti se;
cf. tahavvül etmek; hava değişti vreme se
promenilo; son on yılda dilimiz çok de-
ğişti nas jezik se mnogo promenio za pos-
lednjih dese! gadina 2. smenjivati se, biti
smenjen iki bakan değişti smenjena su
dva ministra; fabrikamızın genel müdürü
değişti smenjen je generalni direktar nase
fabrike; film değişti zamenjen je film 3.
ak. s ile menjati se, trampiti se; onunla
saatlerimizi değiştik s njim sam trampio
sat 4. ak. menjati, promeniti, presvuci; ça-
maşır - promeniti rublje; üstümü de-
ğiştim presvukao sam se, promenio sam
odelo 5. ak. dal. fig. (u odrecnom obliku)
veoma ceniti, ni za sta ne menjati; bunu
dünyaya değişmem ovo ne menjam za
citav svet
değişmez nepromenljiv, konstantan; -
miktar mat. konstanta, nepromenljiva ve-
licina
değiştirge jur. arnandman
değiştirgeç (-ci) fiz. hem. pretvarac,
konvertor; enerji - i konvertar energije
değiştirici 1. el. transformatar 2. pre-
obracavac
değiştirilmek pass. od değiştirmek
değiştirme 1. gl. im. od değiştirmek 2.
jur. amandman, predlog za promenu za-
kona 3. voj. smena, zamena jedinica (na
frontu)
değiştirmek ak. 1. menjati (misljenje,
gledista, nacin zivota i si.) 2. smenjivati,
smeniti (strazu, dezurstvo) 3. zamenjivati,
256
zameniti, trampiti (stan i si.) 4. menjati,
promeniti (odecu, rublje, namestej) 5.
smeniti, smenjivati (sa polozaja); genel
mo- müdürü değiştirdiler smenili su ge-
neralnog direktara
değiştirtmek caus. od değiştirmek; oğ­
luma fakültesini değiştirttim naterao
sam sina da promeni fakultet
değ me 1 dodir, doticaj, kontakt; cf.
temas; - noktası dodirna tacka, tacka do-
dira; - yüzü povrsina dodira, dodirna
ra van
değme2 svaki, bilo koji, ma ko; os-
rednji, obican, prosecan; cf. gelişigüzel; -
adam bunu yapamaz ne moze to svako
da ucini; bu iş - adamın harcı değildir to
ne moze abican covek, to nije u moci obic-
nog coveka
değrnek 1 (-er) 1. dat. dodirivati, do-
ticati, dotaci; fig. spomenuti, osvrnuti se (u
razgovoru) 2. dat. prispeti, doci stici do; cf.
ulaşmak; mektup elime değmedi nije mi
stiglo pismo; pismo mi nije doslo do ruku
3. dat. pogoditi, zgoditi udariti; kurşun he-
defe değdi zrno je pogodilo cilj; fig. za-
desiti snaci (o nesreci i si.) 4. voj. doci u
dodir (s neprijateljem) 5. biti po ukusu, pri-
jati, goditi; bu içki değdi, doğrusu ovo
pice je zalsta prijalo; ovo pice je dobro
leglo O değme gitsin! bolje ne pitaj!
değme keyfine! divno, izvrsno! brava!
değmek2 (-er) stajati, kostati, vredeti (i
fig.), isplatiti se; değmez! ne vredi, ne isp-
lati se; bu yüzük yirmi beş bin lira değer
ovaj prsten staje dvadeset pet hiljada lira;
bu, zahmete değer to je vredno truda
değnek (-ği) 1. stap; motka, balina; pa-
lica; sipka; - cennetten çıkmıştır pas/.
batina je iz raja izasla; kızak - i skijaski
stap; koltuk - i staka 2. batine, cutek; -
yemek dobiti batine - gibi !anak kao pa-
llca (o nogama); - ili kavas kavgadzija)
değnekçi 1. cuvar (vazila, camaca) 2.
nadglednik, poslovodja (ib. na gradjevini)
 delegasya n

değnekiemek ak. udarati stapom, ba- dekametre dekametar; - kare kvad-

tinati ratni dekametar
değnekli ist. vratar, kucepazitelj dekan dekan: - yardımcısı prodekan
değre v. daire dekanlık 1. dekanstvo, polozaj dekana
değrek okrugao, u obliku kruga 2. dekanat

değşincilik biol. mutacionizam Dekarıçılık til. dekartizam, kar-

deh uzv. dji! djiha! (pri teranju konja)
deha a. 1. genije 2. genijalnost:
dahilik
tezijanizam, Dekartova ucenje
dekation sp. desetoboj
ct.
deklarasyon deklaracija: manilesi

dehalet (-ti) a. pribeziste, utoi':iste, deklare: - etmek 1. ispuniti deklaraciju

skroviste; ct. sığınma; /-a/- etmek skloniti
se, naci utociste
dehdeh v. dahdah
dehlemek ak. 1. terali konja (uz-
vikivanjem "deh") 2. tig. oterati, najuriti,
poslati koga do djavola
(carinsku) 2. saopstiti
dekolte 1 dekolte, duboki izrez ll de-
koltiran; tig. slobodan, neprilican, nep-
ristojan; - konuşmak nepristojno raz-
govarati
dekont (-tu) tin. odbitak, odbijanje

dehliz hodnik; predsoblje; trem dekor 1. dekor (kuce zgrade) 2. po-

dehşet a. 1 strah, uzas, prest-
ravljenost; ct. yılgı; /-al - saçmak (ili /-/ -
e salmak) sejati strah, zastrasivati ll
divno! sjajno!
dehşetli 1. stras?n, uzasan, uza-
savajuci 2. tig. strasan, izvanredan, ve-
licanstven 3. ogroman, grdan; - bir ·yağ­
mur grdna, strasna kisa
dejenerasyon degerieracija; ct. soy-
suzlaşma
dejenere izrod, degenerik; - olmak de-
generisati se
zorisni dekor, dekoracija bine
dekorasyon dekoracija, ukrasavanje
dekoratif dekorativan, ukrasan; - sa-
natlar dekorativne umetnosti
dekoratör, dekorcu dekarater (sta-
nova, izloga) 2. scenograf, slikar dekara
(pozorisnih)
de kore: - etmek dekorisa li, ukrasavati
dekovil uskotracnica, uzani kolosek; -
pruga uzanog koloseka
hattı
dekre dekret

dejenereleşme v. dejenerasyon dekstrin hem. dekstrin

dejenereleşmek izroditi se, izopaciti se dekstroz dekstroza, grozdjani secer

dek1 (-ki) nar. obmana, prevara delalet (-ti) a. 1. vodjenje, pokazivanje

puta; upucivanje 2. tig. indicija; znak,
dek2 (-ki) post. sa dat. do; ct. kadar, simptom; ct. iz, 3. do kaz; /-al - etmek _1)
değin; akşama·- do veeeri
pakazivali put, voditi 2) ukazivati; znaciti,
dekadan dekadent govoriti o
dekadanlık, dekadans dekadencija deldirrnek caus. od delmek
dekagram dekagram delecek (-ği) nar. zumba
dekalitre decilitar delegasyon delegacija

257
d~lege
delege delegat
delegelik 1. delegiranje 2. misija, izas-
lanstvo
delfin 1. zoo/. dellin (Delphinus delphis
2. astr. Dellin (sazvezdje)
delgi svrdlo; burgija; busilica
delgeç (-ci) perforator; zumba
deli 1. lud, umobolan, umno po-
remecen, sumanut; - ler yurdu ludnica 2.
fig. nastran, cudnovat, ekscentrican 3. !uc-
kast, sasav, budalast 4. fig. lud za cime,
preterano sklon cemu; ~oji je izgubio glavu
(od ljubavi i si.); -bayrağı açmak strasno
se zaljubiti, izgubiti glavu (od ljubavi); -di-
vaneye dönmek poludeti, izgubiti glavu
za Cime; - ye dönmek izbezumiti se, po-
ludeti (od srece, radosti i si.); /-ı/ - etmek
dovesti do ludila, zaludeti; - olmak 1) po-
ludeti, pomeriti pamecu 2) fig. biti lud, po-
ludeti za cime 3) posasaviti; çocuk - si
lud za decom; tutbol - si zaludjen fud-
balom; müzik - si opsednut muzikom 5.
zestok, bujan, neobuzdan; buran, silovit; -
ağaç bujno drvo; - ırmak nabujala, ne-
obuzdana reka; - orman neprohodna
suma, tamna suma; - yağmur silna kisa,
pljusak 6. hrabar, junacan, neustrasiv O -
alacası saren, raznobojan (o tkanini) -
alacası gibi drecave boje; - bal zatrovan
med; - balkabuğundan olmaz ya! on je
.potpuno sasav! - baş samovoljan, svo-
jeglav, luda glava; - deliden hoşlanır,
imam ölüden lud se raduje ludom, imam
pokojniku, svako trazi svoje zadovoljstvo;
- nin eline değnek vermek ludoma dati
stap; pustiti vuka u tor; - ye her gün bay-
ram ludom je svaki dan praznik; - kızın
çeyizi gibi u potpunom neredu; los ukus,
nedostatak ukusa; - pazarı luda kuca,
pakfena galama, ludnica; Deli Petro Petar
Veliki; - pösteki sayar gibi uzaludan trud,
Sizilov posao; - Raziye 1) luda Nasta 2)
vetropirasta devojka; - saçması bes-
mislica, glupost; - saraylı gibi besmislica,
glupost; - saraylı gibi neuksno odeven
258
deli balta despot, tiranin
delibaş vet. vrtoglavica (konja, govedi)
deli bozuk neuravnotezen; nestalan
deli bozukluk neuravnotezenost, cudl-
jivost cudljiv; c;ıs ovakav, cas onakav
delice 1 ı luckasko, budalasto, sasavo;
nastrano ll 1. bezuman, nerazuman, ne-
normalan 2. neobuzdan, neukrotiv (o vodi,
reci i si.) 3. zool. grabljiv, krvolocan; -
doğan soko-lastavicar (Falco subbuteo)
delice2 bat. vrat, ljulj (lolium te-
mulentum)
delicesine bezumno ludo (voleti i si.)
delici 1. koji busi, probija; zırh - koji
probija oklop 2. fig. prodoran; - bakış pro-
doran pogled
deli dolu napromisljen, nerazborit; la-
komislen
deli duman 1. zestok, neobuzdan, go-
ropadan 2. drzak, bezecan 3. poremecen,
lud
deli fişek nepromisljen, lakomislen,
vetropirast
deli fişekli k lakomislenost, lakoumnost
delik (-ği) ı 1. rupa, otvor, supljina; pu-
kotina; - açmak probusiti, provrteti, nap-
raviti rupu; - kapamak zapusiti rupu
(otvor); - matkabı svrdlo; - testeresi tes-
tera za rupe; - zımba demiri probojac,
gvozdje za busenje; gözetierne - i otvor
promatranje (na tenku_); iğne - i igleno
uvo; yılan - i zmijska rupa 2. arg. "rupa",
bajbokana, buvara, apsana; /-ı/ - e tı­
kamak strpati u buvaru ll probusen, iz-
busen; rupicast, supljikav; - ayakkabı pro-
busene, poderane ci pele; - deşik 1) sav u
rupama; izbusen kao reseta 2) poderan,
pocepan (o odelu); - deşik etmek izbusiti
kao reseto, izresetati (vatrenim oruzjem) o
- deşik aramak pretraziti svaki ugao; -
büyük, yama küçük velika rupa, mala
zakrpa; velike potrebe, male mogucnosti

delikanlı 1. mladi6, mlad covek 2. uzv.
mladi6u!
delikanlılık 1. mladi6stvo, mladi6ke go-
dine 2. zar mladosti, mladalacka hrabrost
delikli 1. izbusen, rupicast; supljikav; -
tuğla rupicasta cigla· 2. anat. poraza n, ne-
vidljivo supljikav (o zilama, tetivama)
deliksiz 1. bez rupa, bez supljina; ne-
izbusen 2. fig. neprestan, neprekidan; ne-
narusavan, miran, spokojan; - uyku
dubok, cvrst san, san bez budjenja
delil a. 1. dokaz; cf. kanıt; - getirmek
(ili göstermek) podneti dokaz, dokazati; -
in tesbiti jur. utvrdjivanje dokaza; - ye-
tersizliği jur. nedostatak dakaza 2. in-
dicija, znak; argumenat; cf. emare 3. pu-
tovodja, vodic
delilik 1. ludilo, bezumlje, umna po-
reme6enost; - nöbeti nastup ludila; - tas-
lamak praviti se lud; izigravati budalu; /-ı/
- e vurmak simulirati (posaci i si.) 2. lu-
dost, ludorija, budalastina; - etmek (ili
yapmak) praviti gluposti, budaiili
delimsi luckast,sasav
delinmek 1 . pass. od delmek 2. izbusiti
se, probusiti se, pojaviti se (o rupama);
tencere delinmiş lonac se probusio
deli otu (-nu) bot. zumenica (Aiyssum)
delirmek 1. poludeti, poremelili pa-
me6u; 2. fig. izgubiti glavu, ludovati za
cime-kime; zacopati se, za6oriti se
delirtmek caus. od delirmek
deliryum delirijum, nahnitost, pornama
delişmen nastran; luckast, 6aknut
delişmence luckasto, nastrano
delişmenlik nastranost; 6aknutost, uvr-
nutost
delk (-ki) a. 1. fiz. trenje; cf. sürtünme;
- kasnağı kolu! za trenje, frikcioni kolut 2.
trljanje; masiranje
dem eç
delme 1 1. gl. im. od delmek; - kudreti
(ili kabiliyetil probojna mo6 (zrna, gra-
nate) 2. nar. jelek, prsnik, prsluk ll pro-
busen, probijen, provr6en
delmek (-er) ak. 1. busiti, probijati, pra-
viti rupe; svrdliti 2. voj. probi (ja) ti (nep-
rijateljske redove)
delta 1. delta (grcko slovo); - madeni
teh. delta-metal; - ışınları delta zraci 2.
geog. delta (reke)
delta kası anat. rameni misi6
dem 1 a. 1. krv 2. nar. menstruacija; -
gelmek imati menstruaciju
dem2 p. 1. dah 2. vreme; tren, tre-
nutak, cas; gençlik - lerimde u mojim
mladim godinama; her - svakog trenutka,
svakog casa, neprekidno; her - svakog
casa, neprekidno; her - taze 1) n;ıladolik
2) zimzelen 3. (alkoholne) pi6e; cf. içki 4.
zakuvavanje, parenje (caja); - i gelmek
odstojati, napariti se (o caju) O - çekmek
1) cvrkutati, pevati (o pticama) 2) potezati,
potegnuti (pi6e); /-al- tutmak muz. pratiti;
/-dan/ - vurmak razgovarati o cemu, cas-
kati, 6eretati
demagog demagog
demagogluk v. demagoji
demagoji demagogija; - yapmak baviti
se demagogijom, demageski postupati
demagejik demagoski
demarş demars; korak, inicijativa; ob-
ra6anje; pokusaj
demaske: - etmek demaskirati, ra-
zotkri (va) ti; raskrinkati
deme 1 . gl. im. od demek; - m o -
değil nisam to hteo da kazem; - m şu
ki ... ho6u re6i da... ; onun - sine bak-
mayın ne gledajte na to sto on kaze 2.
znacenje, smisao; cf. mana; "muvakkat"
kelimesi, "geçici" - sindedir rec "mu-
vakkat3 znaci "geçici" (sinonimi)
demeç (-ci) izjava (nadleznog lica); cf.
259
 demek
beyanat; - vermek dati izjavu (za stampu
1
i si.)
! ,
' demek1 (-er) 1. reci, kaza li; ben bir
şey demedim ja nisam nista rekao; buna
diyeceğim yok nemarn sta da kazem na
to; Orhan "bir parça .otur" dedi Orhan je
rekao: "Sedimalo"; senin dediğini pekala
anladım vrlo dobro sam razumeo sto si
rekao; Zafer dedi ki ... Zafer je re kla da ...
2. dat. nazivati, zvati, imenovati; buna ne
c;lerler? kako se zove ovo? şuna Türkçe
ne derler? kako se to zove na turskom?
3. dat. misliti, smatrati, ceniti; buna ne di-
yorsun? sta mislis o ovome? bu rezalete
herkes ne der? sta ce svi da misle (kazu)
o ovom skandalu? kaç yaşında dersiniz?
sta mislite, koliko mu je godina? öğleye
kadar gelir mi dersiniz? mislite li da ce
doci do podne? 4. doci, dolaziti (o vre-
menu); saat on dedi mi yatarım ja lezem
cim bude deset sati 5. (odrecni oblik) ne
obracati paznju, ne pridavati znacaj; kar
yağmur demedi yola çıktı krenuo je na
put ne obaziruci se na kisu i sneg; yaz
demez, kış demez svejedno mu je, leto ili
zima; on ne haje ni za leto ni za zimu 6.
znaciti, oznacavati; svedociti, govoriti o
cemu; bu ne - tir? sta ovo znaci? .dü-
şünüyorum, - varım mislim, znaci pos-
tojim; cogito, ergo sum; tiyatro onun için
hayat - tir pozoriste za njega znaci zivot o
dediğin nazvan, vajni; dost dediğin
böyle davranır vajni prijatelj se tako po-
nasa; deme! nemoj reci! stvarno? nije,
valjda? demeden nije proslo ni. .. (o vre-
menu); deme gitsin neverovatno; divno;
demeye getirmek aludirati, praviti aluzije,
okolisno govoriti, smerati; demeye kal-
mamak odjednom, odmah, smesta dok
kazes britva; der demez odmah, u istom
trenutku; desen •.. desen i.... i; cesaret
desen onda, namusluk desen onda on
je i hrabar i cestit; deyip de geçmek ne
pridavati znacaj, ne obracati paznju; di-
yelim ki ..• recimo, pretpostavimo; ne
dedin de sta si mislio kada... zasto?
cem u?
260
i i
demek2 onda, dakle, znaci; - sen
bunu yaptım znaci ti si ovo uradio; - siz
tiyatroya gitmiyeceksiniz znaci vi neCete
ici u pozoriste; - (oluyor) ki ... znaci, to
ce reci
demet (-ti) 1. buket (cveca) 2. deme,
svezanj, zavezljaj; snop; rukovet; - bağ­
lamak 1) napraviti bu ket 2) vezati u sno-
pove (psenicu i si.); - - u sveznjevima; u
buketima; saç - i pramen kose 2. fiz. snop
ışın - i snop zrakova 3. naramak, breme,
denjak; ot - i naramak sena 4. gronja,
evenka (grozdja); bat. stilası evet, snopic,
grozd 5. anat. snop (zivaca, misica)
demetlernek ak. vezivati u snopove
praviti bukete
demetleornek pass. od denetiemek
demetletmek ca us. od demetiemek
demevi a. 1. punokrvan 2. sangvinican,
plah ·
demevilik 1. punokrvnost 2. sang-
vinican temperamenat
demin malopre, malocas; - gitti ma-
locas je otisao
demincek, demincik upravo malocas,
bas pre jednog trenutka (pojacanje za
demin)
deminden v. demin
deminde na vreme, u pravi cas, u zgo-
dan cas, bas kad treba
deminki malopredjasnji, nedavni
demir 1 1. gvozdje; - boku gvozdena
sljaka; - cevheri gvozdena ruda; - çelik
sanayii crna metalurgija; - dökümü 1) li-
venje gvozdja 2) liveno gvozdje; - filizi v.
- cevheri; - hurdası staro gvozdje; - kı­
rıntısı strugotine, opiljci; - madeni rudnik
gvozdja, zeleznik; - mamulatı gvozreni
proizvodi, gvozdjarija; - ocağı topionica
gvozdja; - ocak gazı visokopecni gas; -
oksidi oksid gvozdja; - pası 1) rdja
gvozdja 2) ridj, boje rdje; - posası v. - ·

boku; - rengi siv, kao gvozdje; - sülfatı
sulfat gvozdja; - sülüğeni mininijum, crve-
ni gvozdeni oksid; - tozu gvozdeni opiljci,
gvozdena prasina; - (ve) çelik fabrikası
metalurski zavod; ak. kovano gvozdje; kö-
şebent - ugaono gvozdje 2. gvozdeni deo
eega; kapı - i kvaka; pencere - i pro-
zorska resetka 3. mor. sidro, kotva; cf.
çapa; - almak dici sidro, otploviti; fig. ot-
pirnuti, suknuti, odleteti; - atmak 1) usidriti
se, baciti kotvu 2) skrasiti se, ostati dugo
na jednom mestu; - bırakmak usidriti se,
okutviti se; - kaldırmak dici sidro; - resmi
taksa za sidrenje; - şamandırası kotvina
bova; - taramak degliti sidro; - üzerinde ,
skinut sa sidra, spreman za plovidbu (o
brodu); - üzerinde yatmak (ili bulunmak)
biti spreman za plovidbu (o brodu); - yeri
sidriste, kotviste 4. arh. okovi; /-ı/- e vur-
mak baciti u okove, okovati ll od gvozdja,
gvozden; - alaşım gvozdena legura; -
çubuk gvozdena sipka; - kama gvozdeni
klin; - kasa gvozdeni sel; - parmaklık
gvozdena resetka; - şerit gvozdeni obrue
O - bozan arh. antimon; surma; - diken
bat. babin zub (Tribulus terrestris); - devri
gvozdeno doba; - gibi 1) fig. evrst, gvoz-
den 2) ukoeen, ukrucen; sledjen, obamro
(o nogama, rukama); - kırı siv (o boji
konja), - leblebi fig. tvrd orah, tezak za-
datak; - perde po/. Gvozdena zavesa; -
tavında, dilber çağında pas/. sve u svoje
vreme, sve ima svoje vreme; - tavında
dövülür pas/. gvozdje se kuje dok je
vruce
demir ağacı bat. gvozdeno drvo si-
deroksilon (Sideroxylon)
demirbaş 1 inventar ll 1. inventraski; in-
ventarisan; neotudjiv; - alet inventarisan
pribor 2. neprikosnoven, trajan, ne-
povrediv (o rezervi i si.); - erzak voj. gvoz-
dena rezerva, rezervne namirnice 3. fig.
nepromenljiv, postojan, stalan (o stvarima,
ljudima) 4. fig. ıvrdoglav, jogunast
demirel 1. kovae (i fig.); - kıskacı ko-
vaeka klesta; - körüğü kovaeki mehovi; -
demir
ocağı kovaeka ognjiste, viganj; - örsü na-
kovanj 2. trgovac gvozdjurijom
demircilik kovaeki zanat
demirhane kovaenica; - kömürü ko-
vaeki ugalj, cumur
demirhindi bat. demirindi, indijska
urma (Tamarindus indica)
demir kapan magnet
demir kapı 1. stenovito mesto (u plov-
noj reci) 2. tesnac (utvrdjen klanac)
Demir kazık astr. Polarna zvezda; ct.
Kutup Yıldızı
demirlernek ak. 1. okovati, okivati, ob-
lagati gvozdjem 2. spustiti rezu, zasuniti;
kapıyı - zamandalili vrata, staviti rezu 3.
usidriti, ukotviti (brod), baciti sidro
demirlenmek pass. od demiriemek
demirleşrnek 1. doci u stanje gvozdja
2. fig. ocelieiti se
demirli J. koji sadrzi gvozdje zelezast;
kao gvozdje; n beton armirani beton 2.
ukotvljen, usidren (o brodu); - bulunmak
(ili durmak) biti ukotvljen stajati usidren (o
brodu)
demir yolcu zelezniear, zeleznieki rad-
iıik
demir yolculuk zelezniearski posao 2.
gradnja zeleznica
demir yolu zeleznica; zeleznieka
pruga; - bekçisi euvar pruge; - düğüm
noktası zeleznieki evor; - geçidi ze-
leznieki prelaz; - imlası zeleznieki nasip;
- işletmesi zeleznieki promet; eks-
ploatacija zeleznica; - kolu krak ze-
leznieki pruge; - makası skretnica; - ma-
kasçısı skretniear; - nakliyatı zeleznieki
transport; - rayı zeleznieki kolosek; - şe­
bekesi zeleznieka mreza; - şirketi ze-
leznieka kompanija; - üst geçidi nad-
voznjak, vijadukt; zemin geçidi
podvoznjak; çift hatlı - ; pruga sa duplim
kolosekom
261
demiurgos

demiurgos fil. demiurg, tvorac sveta denemek ak. ispitivati, isprobavati, pro-
(prema Platonu) veravati; probati, kusati
demiemek , demlendirmek napari (va) denen(il)mek pass. od denemek
ti (caj) denenmiş proveren, oproban; iskusan;
demlenmek 1. (na) parili se (o caju) 2. - bir savaşçı oproban borac
nalivati se, pijanciti, banciti
denet (-ti) kontrola nadzor cf. teftiş
demli naparen; - çay jak caj
denetçi kontrolar nadzornik
demlik posuda za parenje caja
denetilmek·pass. od denetmek
demode zastareo, izasao iz mode
denetim kontrola; - kurulu kontraina
demograf demograf komisija; sıkı bir- stroga kontrola
demografi demografija denetirnci v. denetçi
demografik demografski denetlernek ak. nadgledati nadzirati,
demokrasi demokratija; - saltanatı kontrolisali
ustavna monarhija denetlenmek pass. od denetiemek
demokrat (-tı) 1 demokrata ll de- denetleyici 1. kontrolar 2. cenzor
mokratski
denetmek caus. od denemek
demokratik demokratski
deney fiz. hem. ogled, opit, eks-
demokratizm demokratizam
perimenat; cf. tecrübe; - tübü epruveta; -
demokratikleşrnek demokratizovati yapmakvrsiti ogled
demokratikleştirmek caus. od de- deneyci 1. eksperimen!alist 2. fil. em-
mokratişmek pirist
demokratlaşma demokratizacija deneyeilik 1. eksperimentalizam 2. fil.
demokratlık v. demokrasi empirizam; cf. görgücülük

demonstrasyon demonstriranje, de- deneyim iskustvo; - kazanmak steci

monstracija; cf. gösteri iskustvo

demonte: - etmek demontirati raz- deneyimli iskusan

montirati deneyimsiz neiskusan
denaet (-ti) a. arh. niskost, j:ıodlost; al- deneyimsizlik neiskustvo
çaklık
deney kap (-bı) hem. ogledno s!aklo,
denden znak za ponavljanje(") epruveta
denek 1. isproban, ispitan, proveren 2. deneylemek izvoditi oglede 1 eks-
ogledni, eksperimentalan perimentisati
denek taşı probni kamen (u zlatarstv) deneyli ogledni, eksperimentalni; -
deneme 1. ogled, opit; proba; nüklear sesbilgisi eksperimentalna fonetika
- ler nuklearne probe 2. /it. ogled, esej deney ötesi v. deney üstü
denemeci !it esejista, pisaj eseja deneysel eksperimentalan, zasnovan
denemecilik esejistika na eksperimentu

262

deneyselcilik fil. eksperimentalizam;
empirizam
deney üstü transcedentalan;
diskustven; nadculan
deney üstücülük fil.
ce ndentalizam
denge ravnoteza (i fig.); - yi bozmak
narusiti ravnotezu; - ye getirmek urav-
noteziti; - sini kaybetmek izgubiti rav-
notezu; - noktası tacka ravnoteze; - taşı
anat. otolit; ekonomik - ekonomska rav-
noteza; ruhsal - psihicka stabilnost; si-
yasal - politicka ravnoteza
dengelemek ak. uravnotezavati, urav-
noteziti; drzati u ravnotezi
dengelenrnek pass. od dengelemek
dengeleşrnek uravnoteziti se, doCi u
ravnotezu
dengeleyici auto stabilizator
dengeli uravnotezen (i fig.},
balansiran
dengesiz neuravnotezen;
izbalansiran
dengesizlik neuravnotezenost (i fig.)
denilmek pass. od demek; denilen
~vani,nazvani
deniz 1. more; - ablukası pomorska
ıJiokoda; - e açılmak otploviti, otisnuti se
.ıa pucinu; - akademisi pomorska aka-
demija; - albayı voj. kapetan bojnog
oroda; - ataşesi v. ataşe; - baskını veliki
priliv, viseka plima; - basması geol. trasg-
resija; prekoracenje (mora); - bilimi oke-
anografija; - binbaşısı kapetan korvete; -
bindirrnek iznenada se razbesneti (o
moru), podici se (o oluji na moru);.- birliği
mprnaricka jedinica; - bölgesi primorje,
pribrezje; - çalkantısı talasanje, valjanje
mora, udaranje talasa; - çıkmak uzburkati
se; - e çıkmak v. - e açılmak; - e dök-
mek baciti u more; - e dökülmek ulivati
se u more (o reci); ·- durmak (ili düşmek)
deniz
smiriti se, stisati se (o moru posle bure); -
elverişliği · plovnost, moreplovnost; - fe-
na- neri svetionik, kula svetilja; - e girmek ku-
pati se u moru; - hakimiyeti prevlast na
moru; - haydutluğu gusarstvo, piratstvo;
trans- hukuku pomorsko pravo; hü-
kümranlığı v.- hakimiyeti; - e indirmek
porinuti (brod); - inşaat tezgahı navoz,
spust; skele; - kılavuzu loc, kormilar,
sprovodnik; - kulübü jahtklub - mevsimi
sezona kupanja; - mili nauticka milja
(1852 metra) - müzesi pomorski muzej; -
nakliyat şirketi brodska kompanija; -
ödüncü trg. bodmeraj (uzimanje zajma na
brod ili teret); - rasat merkezi pomorska
meteoroloska stanica; - seviyesi nivo
mora, morska povrsina; - sporu jedrenje;
- takvimi nauticki kalendar; - üssü voj-
nopomorska baza; - yarbayı kapetan fre-
gate; n yüzü povrsina mora; - zabıtası
pomorska policija; açık - otvoreno more;
ağır - nemirno, uzburkano more; durgun
iz- - mirno more; inik - najnizi vodostaj,
more pri oseki; kabarık - najvisi vodostaj
mora, more pri plimi 2. talasanje, bura na
ne- moru; bugün - var danas je jako ta-
lasanje; - tutması morska bolesi 3. fig.
more, mnostvo, sijaset, masa; çiçek - i
more cveca 4. fig. okean, ogromno prost-
ranstvo; yeşillik - i okean zelenila 5. u
sastavu bot. i zool. naziva; - atı (ili aygın)
zool. morski konjic (Hippocampus bre-
virostris); - fili zoo/. morski slon (Mac-
rorhinus leonina);. - gülü zoo/. morska
kopriva (Actinia); - köpeği v. fok; - me-
mesi v. deniz anası; - üzümü bot. met-
lina, gulibradina (Ephedra); - yılanı mors-
ka zmija (Hydrophis) o - den bir damla (ili
bir katre) gibi kap u moru; - den çıkmış
bahğa dönmek ose6iali se kao riba na
suvom; - derya ayak altında sve je vidl-
jivo kao na dlanu; - e düşen yılana sarılır
pos/. davljenik se za slamku hvata; - den
geçip çayda (ili derede) boğulmak preci
more i udaviti se u potoku; - de kum,
onda para on ima para kao blata; - kurdu
morski vuk, iskusan mornar; - su gö-
263
 denizaltı

'ı türrnek (ili taşımak) fig. sipati vodu u (Conus)

more; dati sitan poklon bagatom coveku
deniz köpüğü min. morska pena, pla-
denizaltı 1 podmornica ll 1.
podmorski; vac; ct. lüle taşı ·
- araştırmaları podmorska istrazivanja; -
deniz kulağı 1. zool. morsko uvo (Ha-
volkanları podmorski vulkani 2. ne-
liotis) 2. geog. laguna
zasticen, izlozen talasima
denizlik 1. mor. stil od falasa (na cam-
denizaltıcı podmornicar
cima) 2. prozorski banak, kosa prozorska
deniz anası zoo/. meduza (Aurelia) daska (za odbijanje kisnih kapi)
denizaşırı prekomorski; - ülkeler pre- deniz rezenesi (-ni) bat. motrika (Crith-
komorske zemlje mum maritimum)
deniz ayısı zool. morski medved (Arc- deniz yolu morski pul; pomorska linija
tocephalus ursinus)
denk (-ği) ı 1. protivteza, preteg (po-
denizci 1. mornar, moreplovac 2. bro- lovina konjskog tereta i si.) 2. denjak, bala,
dovlasnik svezanj; /-ı/ - bağlamak upakovati u bale;
denizcilik 1. plovidba, moreplovstvo 2. - etmek 1) upakovali, upakivati (namestaj
mornarica 3. sport na vodi i si.) 2) udenjciti, upakovati u bale; - ka-
yışı prtljazni kais 3. ravnoteza (i fig.); - ge-
deniz çakısı zool. morska skoljka u ob- tirmek uravnoteziti; ujednaciti; - olmak 1)
liku drske brijaca (Solen) biti jednak (potezini) 2) biti slican, od-
deniz gergedanı zool. morski jednorog govarati jedan drugom, bili par O - gelmek
(Monodon monoceros) odgovorati, pasovati, lezati: /-ın/ - ine
getirmek 1) ucinili na vreme, izabrati po-
deniz hıyarı zoo/. morski krastavac
voljan trenutek 2) iskaristili povoljnu pri-
(Holothuria)
liku; - iyle karşılamak fig. vratiti istom
deniz iğnesi zoo/. igla-riba (Sying- merom, vratiti milo za drago ll 1. jednak
nathus acus) (po tezini, velicini); uravnotezen, iz-
deniz ineği zoo/. morska krava (Hydro- balansiran; - bütçe izbalansiran budzet 2.
damalis gigas) fiz. ekvivalentan, iste snage (jacine) 3. fig.
jednak, ravan, isli; istovetan, identican; -
deniz kadayıfı bat. morska alga (Aiaria durum simetrija
esculenta)
denklem mat. jednacina; - in kökü
deniz kaplumbağası zoot. morska koren jednacine; - ler sistemi sistem jed-
kornjaca (Chelonia) nacina
deniz kazı zool. morska guska cf. denklemek ak. 1. uvezati u bale, udenj-
ak baş
Citi, upakovali 2. dovesti u ravnotezu,
deniz kedisi zool. morska macka (Chi- uravnoteziti 3. ujednaciti (po tezini i si.)
maera monstroza)
denklenmek pass. od denklemek
deniz kestanesi zool. morski jez (Ec- denkleşrnek s ile 1. uravnoteziti se, iz-
hinus)
balansirati se 2. ujednaciti se 3. od-
deniz kırlangıcı zool. morska lasta govarati, postali slican
deniz kızı mit. sirena, rusalta denkleştirrnek ca us. od denkleşrnek
deniz kozatağı zool. kupasli puz denklik 1. srazmernost, pro-

264
 dere

porcionalnost 2. uravnotezenost; rav- rezervoar; - etmek skladistiti; cuvati u re-

noteza 3. jednakost, istovetnost, iden- zervi
ticnost depor fin. pad, snizavanje kursa
denksiz neuravnotezen; nejednak, ne- depozito fin. depozit
ujednacen, neuskladjen deppoy v. debboy
denksizlik neuravnotezenost (i fig.); deprem zemljotras, trus; ct. zelzele; -
neujednacenost, neuskladjenost bölgesi trusno podrucje; - ıskalası trusna
denktaş, denkteş 1jednak, ravan, isli ll skala; - ocağı (ili odağı) epicentar zeml-
nar. par jotresa
denli1 tako, toliko, do te mere; cf. deprem bilimi seizmologija
kadar; bu - toliko, tako; bu - korktum ki depremiilik seizmicnost, trusnost
tako sam se uplasio da ... depremyazar seizmograf
denli2 odmeren, taktican, pun takta; deprenrnek nar. !resti se, podrhtavati,
ozbiljan O - densiz söz söylemek govoriti micati se
nepristojnosti
depresyon 1. psih. utucenost, po-
denlilik takt (icnost); odmerenost, ose- tistenost 2. meteor. pad pritiska
canje mere depreşmek ponoviti se, povratiti se (o
denmek (ir) 1. dat. nazivati se, zvati se; bolesti i si.)
buna ne denir 1) ka ko se to zove? 2) sta depreştirmek caus. od depreşmek
·reci na to? 2. smatrati se, racunati se, ce-
der p. arh. vrata; Deri Saadet 1. Is-
niti se, govoriti se; sen o zaman çocuk
tanbul 2. Visoka porta
denecek bir yaştaydın ti si onda bio,
derekap p-a. odmah, smesta; ne-
moze se red, dete
posredno po ...
densiz netaktican; neodmeren; drzak -
derbeder p. 1 skitnica, probisvet, bes-
bir adam netaktican covek; - bir tavır
kucnik ll nemaran, nehatan; neuredan, alj-
nepristojno drzanje
kav
densizleornek v. densizlik etmek
derbederlik 1. skitnja, skitalastvo 2. ne-
densizlik netakticnost, odsustvo takta, maması; neurednost, aljkavost
neodmerenost, nepristojnost; - etmek ne-
derbent (-di) p. 1. tesnac, klanac; pre-
dolicno (drsko) se ponasati
voj, bogaz 2. arh. tvrdjava u klancu
denşirmek ak. hem. fiz. izmeniti prip-
derbentçi ist. derbendzija, cuvar klan-
rirodu, denaturisati; cf. tağyir etmek
ca
deontoloji deontologija, nauka o duz- derç .(-ci) a. arh. stavljanje u, unosenje,
nostima (moralnim obavezama) ukljucivanje (u novine); /-/ - etmek uneti,
depar sp. v. çıkış ukljuciti, ubaciti (clanak i si.)
deplasman sp. 1 . promene mesta ig- derdest p. arh. hvatanje, hapsenje; -
raca (u kolektivnim sportovima) 2. gos- bulunmak pasti kome u ruke, dolijati; -
tovanje, igranje na tudjem terenu; - a çık­ etmek uhvatiti, zatvoriti, uhapsiti
mak (ili gitmek) gostovati; Beşiktaş • dere 1. potok, potocic; jarak, vada 2.
pazar günü - gidiyor Besiklas u nedelju dolina; jaruga 3. oluk, slivnik 4. u sastavu
gostuje bot i zool. naziva; - balinası zool. grgeç;
depo 1. skladiste, spremiste, depo; ma- cf. kalinos; - kayası zoo/. krkusa (Gobio);
gazin; silah - su skladiste oruzja, arsenal - kumrusu zool. kumrija, gugutka (Strep-
2. rezervoar; tank; benzin - su benzinski topelia decaocto); - kuşu zool. kovac, vo-

265
derebeyi
domor; - pisisi riba-iverak (Fiesus vul-
garis) o - gibi akmak sikljati, teci u po-
tocima (o krvi i si.); - yi görmeden pa-
çalan sıvamak posl. podvrnuti nogavice
ne videci potok; - tepe aşmak (ili do-
·laşmak) prevaliti dug put; - tepe de-
memek ne obracati paznju na taskoce; -
den tepeden konuşmak govoriti ne-
povezano, govoriti s brda s dola
derebeyi 1. feudalac, vlastelin 2. des-
pot, tiranin; - kesilmek despotski se po-
nasati, postali liranin
derebeylik 1. feudalizam 2. feud, leno,
po sed
derece a. 1. stepen (u raznim zna-
cenjima); - teşkili gram. stepen po-
redjenja (prideva); acelelik - si v. ivedilik
- si; bir - ye kadar do izvesnog stepena,
u izvesnoj meri; eşitlik - si gram. ekvativ,
stepen jednakosti; gizlilik - si stepen po-
verljivosti; ivedilik - si stepen hitnosti;
kıUi - de u dovoljnoj meri; ne - de? do
kog stepena? u kojoj meri? o - (de) tako,
toliko (mnogo); radyasyon- si stepen ra-
dijacije; son - veoma, do poslednjeg ste-
pana, krajnje; üstünlük - si gram. su-
perlativ 2. rang, klasa; ikinci - de
yazarlar pisci drugog reda; ikinci - de şu­
beler drugostepena odeljenja 3. mat. ste-
pen (360-ti deo kruga) 4. stepen, stupanj
(kao mera cega); arz - si geog. stapen si-
rine 5. termometar, toplomer; - koymak
staviti toplomer, meriti temperaturu 6. al-
koholometar, grad; 7. sp. razred, rang tak-
micenja; kategorija o - almak 1) dobiti
nagradu (za umetnicko delo) 2. sp. dobiti
kategoriju; - sini bilmez drzak, bezocan,
bestidan; - - postepeno, lagano, malo po-
mala
dereeelemek ak. 1. podeliti na stepene
2. razvrstavati, klasifikovati
derecelendirmek 1. ocerijivati, pro-
cenjivati (kod dodela nagrada); rangirali 2.
muz. postepeno pojacavati-smanjivati
(prelaze)
266
dereceli 1. sa ... stepenom, stepeni; bir
- seçimler direktni izbori; iki - seçimler
posredni, dvostepeni izbori 2. sa... ran-
gom; orta - memurlar sluzbenici srednjeg
ranga; yüksek - yöneticiler rukovodioci
visokog ranga 3. postepen, postupan 4.
graduiran; kalibrisan; - deneykap gra-
duirana menzura, menzura sa obelezenim
stepenima
derecesiz veoma mnogo, prekomerno,
suvise
derecik (-ği) 1. potocic 2. dolinica, uva-
lica
dereke a. arh. nizak, nizi stepen
dere otu bot. mirodjija (Anethum gra-
veolens)
dergah p. tekija, dervisko prebivaliste
dergi casopis, magazin, revija
derhal p. odmah, smesta, ovog casa
deri 1. koza; kr2no; cf. cilt; - değişimi
biol. linjanje; svlaka; menjanje kosuljice
(zmija); perusanje (ptica); - hastalıkları
kozne bolesti; - solunumu biol. kozno di-
sanje; - yüzme deranje koze o - bağ­
lamak zarasti (o rani); - si kemiğine ya-
pışmış v. bir - bir kemik; - sine
sığmamak biti uobrazen, biti naduven; (-
ın/- sini soymak (ili yüzmek) fig. 1) kinjiti,
mrcvariti 2) odrati, opeljesiti; bir - bir
kemik veoma mrsav, kost i koza 2. ko-
zura, kora; ljuska (ploda); koruba
deri altı potkozni
derici kazar, kazarski radnik; kazarski
trgovac
dericilik kozarstvo; kazarski zanat
deriğ v. diriğ
derili s... kozom; presvucen kozom;
kızıl- crvenokozac; lndijanac; sarı - zute
rase
derilmek pass. od derrnek

derin 1 dubok (i fig.); jak, snazan, isc-
rpan; precizan; - bir etki snazan utisak; -
bir nehir duboka raka; - - duboko, jako; -
- dalmak duboko se zamisliti, zadubiti se
(u misli) /-ı/ - düşünmek duboko raz-
misljati o cemu; - saygılarımı sunarımı
moje osobito postovanje; - sevgi jaka,
iskrena ljubav; - uyku dubok san ll du-
bina; - e aşınma geog. vertikalna erozija
derince podubok, prilicno dubok
derinden 1. iz dubine, izdaleka; - ses-
ler geliyor izdaleka dopiru glasovi 2. pod-
robno, potanko, do taneina; dostumu -
tanıyorum svog prijatelja do taneina poz-
najem 3. iskreno, srdaeno; - den - e
svestrano; potanko, do taneina
derinlemesine, derinliğine do detalja,
podrobno, potanka
derinleşrnek produbiti se, postali
dubok; fig. udubiti se, udubljivati se (u raz-
govor knjigu i si.)
derinleştirmek ak. produbiti, udubiti
(otvor, kanal) 2. fig. produbiti, prosiriti; bil-
gisini - produbiti svoje ~ı:ıanje
derinletmek ak. produbuti, ueiniti dubl-
jim; fig. produbiti, produbljivati (snanje i
sliena)
derinlik dubina (i fig.); - almak voj. po-
deliti se, razmestiti se po dubini; - ine da-
ğılma voj. rasturanje po dubini (kod gad-
janja); - sahası voj. zona dubine; - tesiri
voj. dubinsko dejstvo, dejstvo po dubini;
savunma - i dubina odbrane
derinti nar. 1. starudija, starez, prnje,
tralje 2. grupa, rulja (ljudi)
derisi dikenliler zoo/. bodljokosci
derişik hem. zasi6en
derişme 1. gl. im. od derişmek 2. hem.
koncentracija
derişmek 1. usredsredjivati se, kon-
centrisati se, skupiti se, zbiti se; ct. te-
merküz etmek 2. hem. zasi6ivati se, zasiti
deril
ti se, saturisati se; cf. tekasüf etmek
derivasyon derivacija
derk (ki) a. arh. shvatanje, ra-
zumevanje, poimanje; zapazanje; - etmek
shvatiti, razumeti, poimati, pojmiti
derken 1. mada, premda, iako; ak-
şama kadar varacağız - ancak gece ya-
rısı varabiidik iako je trebala da stignemo
pre veeeri, stigli smo tek u pono6 2. bas
kada, !aman sto, tek sto; yemek yi-
yordum, - arkadaşım geldi moj drug je
dosao bas kad sam jeo 3. u trenutku ku
kad, dak (sa optativom); biraz rahat ede-
yim - bir gürültü koptu u trenutku kada
sam hteo da se mala odmorim, digla se
neka graja; yukarıya bakayım - az kalsın
yuvarlanıyordum zamala se nisam svalio
dak sam pogledao gore 4. u tom trenutku,
odmah, na to
derkenar p. marginalije, beleske, na-
pomene (na marginama); v. çıkma; -
etmek beleziti na marginama, praviti na-
pomene
derlem zbirka, kolekcija
derlernci kolekcionar
derlemeilik kolekcionarstvo
derleme ı 1. sakupljanje, skupljanje; -
dergisi zbirka raznih clanaka 2. zbornik;
zbirka ll sakupljen, sabran; - kelimeler
sakupljene reei
deriemek ak. skupljati, sakupljati, pri-
kupljati; derleyip toparlamak (ili top-
lamak) sakupiti, dovesti u red, srediti
derlenmek pass. refl. od deriemek
derleyen sastavljae (citanke, reenika i
si.)
derleyici skupljae, kolekcionar
derli; - toplu 1 sredjen, uredjen; -
toplu bir oda pospremljena soba ll sred-
jeno, uredno; - toplu yaşamak uredno zi-
veti
267
derman
derman p. 1. snaga, cvrstina (tela); /-
ın/ - ı kesilmek ponestati snage, pasti od
umora; bu işi bitirmeye .- ım yoktu
nisam imao snage da zavrsim ovaj posao
2. lek 3. tig. lek, sredstvo, izlaz; ct. çare
dermansız 1. iznemogao, nemocan,
posustao; ct. bitkin 2. neizleCiv, neisceliv
3. tig. bespomocan
derınansızlaşma ostati bez snage,
onemocati, iznemoCi, posustati
dermensızlık 1. slabost, iznemoglost,
nemoc 2. tig. bespomocnost
dermetolog dermatolog
dermatoloji dermatologija
derme 1 1 . gl. im. od derme k 2. gomila,
hrpa ll sakupljen, sabran; - çatma 1) raz-
novrstan, mesan, sarenolik (o drustvu,
stvarima) 2) improvizovan, sklepan, osl-
jaren; - çatma bir masa sklepan sto
derrnek (-er) nar. sakupljati, brati, ubi-
rali (cvece, voce, letinu); erik - brati sljive
dermeyan p. arh. (stavljen) na raz-
matranje (pretresanje, resavanje); /-ı/ -
etmek staviti na razmatranje (predlog i sf.)
dermit (-ti) med. dermatitis, zapaljenje
koze
dernek (-ği) 1. savez, asocijacija; ud-
ruzenje; 2. poselo, sedeljka zabava
derneşik nar. v. derli toplu
derpiş p. /-ıl - etmek predvidjati; imati
u vidu, uzeti u obzir, voditi racuna; v. ön-
görmek; bütün şartları - etmek uzeti u
obzir sve uslove, imali u vidu sve uslove
ders a. 1 . lekcija, zadatak; cas; tig.
pouka, nauk, naravoucenije; poucan pri-
mer; /-dan/ - almak 1) uzimati casove 2)
iskusiti, izvuci pouku 3) tig. dobiti lekciju; -
i asmak propu'stiti cas; bezali sa casova;
- çalışmak uciti, spremati lekcije; /-dan/ -
çıkarmak v. - almak 3. - etmek v. - ça-
lışmak /-dan/ - görmek uzimati casove /-ı/
- e kaldırmak pitati, ispitivati (ucenike); -
268
kitabı udzbenik; - okutmak uciti, po-
ducavati; drzati casove; - yılı skolska go-
dina 2. fig. ukor, grdnja, pridika, "bukciva";
/-al - vermek 1) davati casove, po-
ducavatu 2) fig. nauciti koga pameti, oci-
tati kome lekciju
dershane a-p. ucionica, razred
derslam a. isi. 1. javna propoved (u
dzamiji) 2. muderis, profeser medrese
(koji drze javne propovedi)
dert (-di) p. 1. dert, patnja, muka, bol
(dusevni); -ini anlatmak v. - ini dökmek;
- ini çekmek patiti; tugovati; /-ın/ - ini
çemek patili zbog koga; - ini dökmek iz-
jadati se, iziili dusu; /-ın/ - ine düşmek biti
potpuno okupiran cime; - yanmak ja-
dikovati; jadati se 2. nesreca, nevolja, nez-
goda; briga, sekiracija; /-al - ini açmak iz-
neti svoju nevolju; - e çatmak pasti u
nepriliku, uleteti u nevolju; - değil to nije
za brigu, to nije strasno; - - e katmak go-
milati nevolju na nevolju; /-ın/ - ini deş­
mek povrediti cije stare rane; - e düşmek
uvaliti se u nevolju; - e girmek v. - e çal-
mak; - kazanmak navuci bedu; - ortağı
drug u nesreci; sapatnik; /-ı/ .... e sokmak
uvuci u nevolju; /-ın/ - ine yanmak tu-
govati (nad cijom nesrecom); - yüzü gör-
memek ne znati ni za kakvu nevolju; başı
- e ğirmek pasti u nevolju, doci u tezak
polozaj; başını - e sokmak navuci nes-
recu (bedu7 3. teska, neizleciva bolest,
patnja; - e derman (ili deva) lek, lekovito
sredstvo, lekarija 4. nar. izrastaj, guka,
kvrga; ct. ur; - çıkmak pojaviti se, izaci (o
kvrgi, guki) O /-ın/ - i günü jedina briga,
opsesija; - in günün spor tvoja je jedina
briga spor!; - ini Marko Paşaya anlat!
zali se ti svom ocu! (nikog se ne tice tvoja
nevolja); - ini saklayan derman bulamaz
post. dok dete ne zaplace, mali ga se ne
se ca
dertlenmek 1. zlopatiti se; tugovati za
kime, ucveliti se 2. brinuti, sekirati se
dertleşrnek s ile jadati se (uzajamno),

zaliti se, vajkati se (jedan drugome)
dertli 1. jadan, cemeran; tuzan 2. bri-
zan 3. bolestan, slab, nemocan
dertop: - büzülmek (ili olmak) skiup-
cili se, skvrciti se; najeziti se; /-ı/ - etmek
prikupiti (na gomilu); uviti u kotur (u trubu);
udenjciti, spakovati u denjak
dertsiz 1. bezbrizan, spokojan, miran;
- başa dert almak navuCi na sebe bedu
2. zdrav
dertsizlik bezbriznost, spokojstvo; ve-
selost
deruhte p-a. - etmek obavezati se,
uzeti na sebe obavezu
derun p. arh. unutrasnjost, unutarnji
deo; /-ın/ - ünde unutar cega u 2. srce,
d usa
derviş p. 1. dervis 2. siromah, ubog
covek 3. fig. ponizan, smeran covek <> - in
fikri ne ise, zikri de odur post. sta koga
boli, on o tome govori; koga tisti on i vristi
dervişane p. 1. derviski 2. bedno,
ubogo 3. ponizno, smerno
dervişçe, dervişçesine ponizno, smer-
no, snishodljivo
derya p. 1. arh. more 2.fig. ucen covek,
veli ki znalac; - gibi 1) veoma ucen 2)
veoma rnnogo
deryadil veoma prijatan; jako strpljiv
derz a. sav, spoj. sastavak
desen 1. sara, mustra (tep;ha, tkanina)
2. skica, crtez
deseniemek ak. dezenirati (tkaninu)
desenli dezeniran sa dezenom (sarom)
desibel decibel
desigram decigram
desilitre decilitar
desimetre decimetar
desinatör tehnicki crtac; crtacskica
destekli
desise a. spletka, intriga; lukavstvo,
prevara
despot (-tu) 1. despot, tiranin, diktatar
2. despot, mitropolit (hriscanske crkve)
despotça despotski, tiranski
despotizm despotizam, tiranstvo; na-
silnicka vladavina, diktatura
despotluk 1. v. despotizm 2. vla-
dicanstvo, biskupstvo; rang biskupa
dessas spletkar, intriqant, prevarant,
prevejanac
destan p. /it. destan, epska poema;
epopeja () - gibi dugacko pismo, cilava
poema; dillere - olmak v. dil; - yaratmak
pokazati izvanrednu hrabrost
destancı pisac destana, epicar
destani epski; - şiir epska pesma
destansı slican epu, poput epa
deste p. 1. svezanj; snop; buket, bokor
2. spil karata 3. drska, rucka (noza, sablje
i si.); - başı uzorak (na paketu sa robom);
- - u sveznjevima (buketima, snopovima)
destek (-ği) p. podupirac, poduporanj;
cf. dayanak; /-al - koymak (ili vurmak)
podupirati, podupreti; ucvrstiti potpornim
gredama 2. nosac, oslonac; arhit. kont-
rafor 3. fig. oslonac podrska, potpora; ateş
- i voj. vatrena podrska 4. postolje, stalak
destekçe arhit. modijon, glava ispod
krovnog venca (kao ukras)
destek doku biol. vezivno tkivo
destekleme 1. gl. im. od desteklemek
2. novcana potpora, subvencija 3. voj.
podrska; - kıtası jedinica za podrsku
desteklemek ak. 1. podupirati, po-
dupreti, ucvrstiti podupiracem (zid i si.) 2.
podrzavati, pruzati podrsku
desteklenmek pass. od desteklemek
destekli s podupiracem: podupret
269
destelemek
destelemek ak. vezati, svezivati (u
sveznjeve); (u) pakovati
destilasyon destilacija
destreyer mor. razarac (brod)
destur p. ı dozvola, dopustanje; -
almak dobiti dozvolu; /-al - vermek doz-
voliti, dopustiti ll dozvolite! 2. cuvaj! pazi!
oprezno!
destursuz bez dozvole, bez do-
pustanja; - bağa gireni sopa lle kovarlar
nepristojno je uci bilo gde bez odobrenja
desturun nar. oprostite! izvinite! (kaza
se pre pominjnanja cega sto se smatra
nepristojnim)
deşarj 1. praznjenje (baterije, aku-
mulatora); ispaljivanje 5oruzja) 2. ras-
terecenje; oslobodjenje, prastanje (du-
gova, poreza)
deşelemek ak. 1. (iz) riti 2. fig. pret-
razivati, riskati
deşelenmek pass. od deşelemek
deşifre: - etmek desifrovati; fig. od-
gonetnuti; - olmak obelodaniti se, izaci na
videlo (o aferi, tajni)
deşifreci sifrant
deşik (-ği) ı probusen, izbusen, pro-
bijen ll rupa, rascep, pukotina
deşilmek 1. pass. od deşmek 2. otvoriti
se; puci, provaliti se (o ciru); rasprsnuti se
deşmek (-er) ak. 1. probusiti, probosti,
provaliti; zaseci, razrazati; rasparati; çı­
banı - raseci cir; yarayı - grepsti po rani
(i fig.) 2. fig. naceti, spomenuti, nabaciti,
dotaci (temu, pitanje); bu önemli me-
seleyi deşelim da se osvrnemo na ovo
vazno pitanje
detant pot. delant
detay detalj, pojedinost; ct. ayrıntı; /-ın/
- !arına inmek ulaziti u detalje cega
detektif detektiv
270
deteksiyon voj. fiz. detekcija
dedektör dedektor
deterjan deterdzent, prasak za pranje
determinant mat. biot. determinanta
determinist 1 fil. determinista ll de-
terministicki
determinizm fil. determinizam, ucenje
o neslobodi volje
dev p. 1 1. dzin, div, zao duh, dernon (iz
bajki); - anası 1) divkinja, ljudozderka 2)
fig. muskobanja; - hastalığı gigantizam
(bolest) 2. gigant, div, gorostas, ispolin; -
adımlarıyle ilerlemek napraviti gigantski
progres ll ogroman, gigantski; - ağaçlar
dzinovsko drvece; - gökada dzinovska
galaksija; - şehir veliki grad, velegrad,
metropola
deva a. lek, lekarija, lekovito sredstvo
devalorizasyon devalorizacija, obezv-
redjenje
devalorize: - etmek devalorizovati
devalüasyon ek.devalvacija
devalüe: - etmek devalvirati
devam a. 1. trajanje; nastavljanje; nas-
tavak; - ! dalje, nastavi! - ı var nastavice
se, sledi nastavak 2. stalnost, nep-
rekidnost, postojanost, (dugo) trajnost;
kontinuitet; - müddeti rok trajanja, traj-
nost) 3. dat. (redovno) posecivanje (ca-
sova, skole); - defteri dnevnik, knjiga za
evidenciju prisustva; - etmek 1) nas-
tavljati se, produzavati se 2) /-al nastavljati
sa cim, nastavljati raditi; o, şarkı söy-
lemeye - ediyor on nastavlja da peva, on
nastavlja sa pesmom 3) /-al dolaziti, po-
secivati; derslere - etmek dolaziti na ca-
sove, posecivati nastavu
devamlı 1. trajan, stalan, neprekidan,
neprestan; - olarak stalno, neprestano 2.
redovan, ustrajan, priljezan (posetilac, slu-
salac, ucenik)

devamlılık 1. trajnost, postojanost 2.
redovnost, ustrajnost, marljivost, revnost
devamsız 1. n~stalan, isprekidan 2. ne-
redovan (na poslu, casovima) 3. krat-
kotrajan, prolazan, efemeran
devamsızlık 1. nestalnost, ne-
postojanost 2. neredovnost; izostajanje,
neposecivanje (casova i si.)
devasız neizleciv, neisceljiv; lig. bes-
pomoean
dev aynası uvecavajuce ogledalo; ken-
dini - nda görmek oholiti se, praviti se
vazan, duvati se
deve kamila, deva; - köçeği mladunce
kamile; iki örgüçlü - dvogrba kamila; tek
örgüçlü - jednogrba kamila O - adımı ile
sporo, lagano; - nin başı! glupost! bes-
mislical - ye binrnek arg. drogirati se, fik-
sati se; - akçeye - bin akçeye kad nema
novca ne kupuju se ni bagaleine stvari,
kad ga ima ne pita sa za cenu; - den
büyük fil var post. i nad popom ima popa;
uvek se nadje jos jaci; n dudaklı ot-
rombotjenih usana (o covekl)); - yi düze
çıkarmak lig. savladati teskocu; - ekmeği
bot. rogac, roscic (Ceratonia siliqua); -
etmek v. - yapmak; - gibi visok i nezg-
rapan, glomazan; - hamuru teska hrana;
- yi hamudu ile yutmak zgrabiti, pred
svima ukrasti; na neposten nacin uzeti; -
ye hendek atıatmak pokusati uciniti ne-
moguce; naterati kamilu da preskoci jan-
dek; - kini zestoka mrzanja; - kini tut-
mak zestoko, sırasno mrzeti; - kinli
osvetoljubiv; kivan, zloban; - de kulak
mali, neznatan (kolicinski); kap u moru; -
nin nalı v. - nın başı ; - nalbanda bakar
gibi bakmak gledati kao tele u sarena
vrata; - olmak isceznuti, ispariti, nestati (o
utajenom novcu); - yapmak 17 zgrabiti,
prisvojiti (tudju imovinu, stvari) 2. kradom
jesti, krisom kusati, strpkati; - yürekli
plasljiv, strasljiv; - yürüyüşü spor, ali nep-
rekidan rad
devrim
deve boynu (-nu) cev u obliku s ili u
deveci 1. kamilar, gonic kamila 2. vlas-
nik kamila, trgovac kamilama O - ile gö-
rüşen kapısını yüksek açınalı fig. ko zeli
visok polozaj, treba da ima na umu i zrtve
koje taj polozaj iziskuse
deveellik gajenje kamila
deve dikeni bot. gujina trava (Silybum
marianum)
deve dili bot. divizma (Verbascum)
deve dişi (-ni) krupnozrnast (o psenici,
naru i si.)
deve döşlü vitak, s malim trbuhom (o
konja)
deve elması (-nı) bot. vetrovalj, bela
boca (Eryngium)
deve kulağı bot. milogled (Sanicula)
deve kuşu (-nu) zoo/. noj (Struthio ca-
melus); Avustralya - kazuar (Casuarus
emeu) o -: hikayesi izgovor, izvlacenje,
izvrdavanje; - siyaseti nojeva politika, po-
litika negledanja otvorenih ociju u opas-
nost
deveran a. 1. astr. revolucija, obi-
lazenje, kretanje oko nekog tela 2. biol.
cirkulacija, kruzenje; - etmek 1) obilaziti,
okretati se oko 2) cirkulisati, kruziti; kan -
ı cirkulacija krvi
deve tabanı (-nı) 1. sirok taban 2. bot.
podbel (Tussilago farfara) 3. ogroman
korak, "korak od sedarn milja"
deve tımarı na brzu ruku uradjen, skle-
pan, osljaren; - iş osljaren posao
deve tüyü 1. od kamilje dlake (iz-
radjevina) 2. boje kamilje dlake, zuc-
kastosmedj, bez boje
devim fiz. bio/. kretanje
devim bilimi fiz. dinamika
devrim bilimci strucnjak za dinamiku,
dinamiear
271
devimsel
devimsel dinamicki
devimsel dinamican, dinamicki
devimselcilik. ifil. dinarnizarn
devindirmek ak. dijal. pokretati, pustati
u pokret
devin duyumu psih. kinestezija
devin duyumsal kinesteticki
devingen pokretan, pokretljiv, mobilan;
- köprü pokretan most
devingenlik pokretljivost, mobilnost
devinim v. devim
devinmek 1. pokretati se, (po) micati
se 2. fiz. kretati se
devir (-vri) a. 1. epoha, era; doba, pe-
riod; - açmak zapoceti novu eru (u is-
toriji); gençlik - i doba mladosti; Haçlılar ·
- i epoha Krstasa; Osmanlı - i period Os-
manskog carstva 2. etapa, faza; stadijum;
zatürrenin üç - i vardır zapaljenje pluca
ima tri taze 3. prenosenje, prebacivanje,
transport (robe i si.) 4. premestaj (ucenika
iz jedne u drugu §kolu, sluzbenika sa duz-
nosti i si.) 5. jur. ustupanje, prenos (prava
ili imovine); - i mümkün olmayan jur. bez
prava prenosa (drugom licu) 6. predaja
(poslova i si.); - ve teslim primopredaja
(r.obe inventara) - teslim raporu izvestaj
o primopredaji 7. obilazak (straze, bo-
lesnika i si.) 8. obrtanje, kruzenje, kruzno
kretanje, rotacija; pun krug, ciklus; obrtaj,
period; cf. çevrim; - adedi v. - sayısı; - i
fılem gezisi (ili seyahat) put oko sveta; - i
daim makinesi perpetum mobile; - is-
tikameti pravac obrtanja, smer okretanja;
- merkezi stozer; obrtna, tacka, obrtiste;
- mihveri rotadona obrtna osovina; -
müddeti period, vreme obrtanja, obi-
lazenja; - ölçme saati brojac obrtaja, ta-
hometar; - sayısı broj obrtaja 9. obrt, pro-
met, prodja 1O. pogresan zakljucak,
bezizlazan polozaj, circlus vitiosus
devirli periodicki; ciklicki; bü-
272
yüklükler mat. periodicne velicine· -
fonksiyon periodicka funkcija; - titre~im
periodicna vibracija
devirmek ak. 1. oboriti, obarati, rusiti;
preturiti, prevrnuti; svaliti, strovaliti,
strmoglaviti 2. svrgnuti, oboriti (ministra,
vladu) 3. nar. prevrnuti, ispiti nadusak 4.
nagnuti na stranu, nakriviti (kapu, sesir)
devirtmek ca us. od devirmek
devitken motorni; pokretni, pogonski;
pokretacki
devitmek ak. pokrenuti, pakretali pus-
tati u pogon
deviz v. döviz
devleşme 1. med. akromegalija, ne-
normalna uvecanost (ruku, nogu, glave) 2.
fig. preteran razvoj
devleşrnek mnogo porasti; jako se raz-
viti devieşiirmek ucoma razviti
devlet a.1. dr:Zava; - adamı drzavnik;
politicar; Devleti Aliye arh. Osmansko
carstvo; - ler arası medjunarodni; med-
judrzavni; - ler arası hukuk v. - ler umumi
hukuku; - ler arası idareler hukuku med-
junatodno upravno pravo; - ler arası ti-
caret hukuku medjunarodno trgovinsko
pravo; - baba nar. drzava; - başkanı sef
drzave; - borçları dr:Zavni dugovi; - de-
miryolları drzavne zleznice; - emniyeti
drzavna bezbednost; - hazinesi drzavna
blagajna; - ler hususi hukuku jur. med-
junarodno privatno pravo; - nüshası oba-
vezan primerak (knjige, casopisa); - reisi
v. - başkanı; - ricali drzavnici, ve-
likodostojnici; - sırrı drzavna tajna; - in
şahsiyeti aleyhine işlenen suçlar pres-
tupi protiv autoriteta dr:Zave; veleizdaja;
Devlet Şurası drzavni savet (u Turskoj); -
tahvilatı dr:Zavne obligacije; - in ta-
nınması jur. prizna (va) nje drzave; - ler
umumi hukuku medjunarodno javno
pn;ıvo; - vekili ministar bez portfelja; bağ­
lantısız - ler nesvrstane zemlje; bitaraf -
ler neutralne zemlje 2. fig. sreca, bla-

gostanje; ne - ! kakv sre6ia! O - adama
ayağıyla gelmez pos/. sreca sama ne do-
lazi; - düşkünü koji je znao za bolje dane;
- ten düşmek lisiti se blagostanja; - ü
ikbal ile! sve najlepse! - kuşu fig. iz-
nenadna sreca, neocekivani dobitak; ya -
başa ya kuzgun lee sve ili nista
devletçi etatista, pristalica etatizma
devletçilik etatizam
devlethane a-p. - niz Vasa srecna
kuca! (kaze se u znak osobitog postovanja
umesto eviniz)
devletleşrnek nacionalizovati se, pos-
tali drzavnom imovinom
devletleştirrnek ak. nacionalizovati
devletli, devletlu arh. 1. ekselencija,
ilustrisimus (titula pasa i vezira u Os-
manskom carstvu) 2. sreean; ne - adam!
srecna li coveka!
devletsiz 1. bez dr:Zave; - halklar na-
redi bez (sopstvene) dr:Zave 2. nesrecan
devralmak abi. ak. preuzeti, primili
(posao, du:Znost)
devran 1 v. deveran
devran2 a. kolo srece; sudbina
devre a. 1. period, razdoblje, doba;
faza, stadijum; harp öncesi - si predratni
period; intihap - si izborni period; intikai
- si prelazni period 2. fiz. obrtaj, krug, cik-
lus; cf. çevrim; - sayısı broj obrtaja 3. fiz.
strujno kolo; - açılması . el. ukljucenje
(struje); - anahtarı el. menjac, komutator;
prekidac; kapalı - zatverene kolo 4. sp.
poluvreme; birinci - prvo poluvreme
devredilrnek pass. od uevretmek
devren a. jur. s prenosom, s pravom na
prenos; - kiralık dat na podzakup
devretmek 1. okretati se, obrtati se,
vrteti se, kruziti 2.ak. dat. prenositi, pre-
voziti; prebacivati; premestati; prelivati,
presipati 3. ak. dat. prenositi, predavati
de yi
(imovinu, pravo i si.) 4. ak. nadgledati,
nadzirati
devri a. 1. v. devirli 2. kruzni, rotacioni,
obrtni 3. povremen, periodican
devrik 1. okrenut natraske, prevrnut,
izvrnut; posuvracen; - yaka posuvracen
okovratnik 2. srusen, prevrnut, oboren 3.
fig. svrgnut, oboren (s vlasti); - başbakan
svrgnuti premijer O - cümle (ili tümce) in-
versivna recenica, recenica s obrnutim
redarn reci
devriirnek 1. pass. od devirmek 2.
prevrnuti se, preturiti se; stropostati se,
survali se 3. okretati se, prevrtati se
devrim 1 1. krivina; prevoj 2. okrugli sto
devrim2 1. reforma; inovacija; harf - i
reforma pisma; iktisadi - privredna re-
forma 2. revolucija; cf. ihtilhal; sosyalist -
socijalisticka revolucija
devrimci revolucia nar ll re-
valueianarn i
devrimcilik revolucionarnost
devrimsel revolucionaran
devrisi nar. sledeci, naredni - gün sle-
decidan
devriye a. patrola; - gemisi patrolni
brod; - gezmek 1) patrolirati 2) mor. krsta-
riti; - uçuşu av. patrolni let
devrolmak pass. od devretmek
devşirilmek pass. od devşirmek
devşirim 1. branje, berba (voca) 2. rod,
letina
devşirimli skupljen, slozen
devşirimsiz razbacan, rasut, rasturen
devşirme 1. gl. im. od devşirmek 2. voj.
regrutacija 3. ist. devsirma (skupljanje
dece za janicarsku vojsku) 4. ist. dete
uzeto u janicarski red
deyi 1 . izraz, rec; izrazaıno sredstvo,
govor 2. logos; bozja rec
273
deyim

deyim izraz; izreka; - yerinde ise ako
se moze tako izraziti (reci); başka bir - le
drugim recima
deyimleşrnek dobiti svojstro izraza
deyiş 1. izgovor 2. izraz, iskaz; iz-
laganje; ct. ifade· 3. stil
spolja 3. inostranstvo; proterati preko gra-
nice; yurt - ına çıkmak otputovati u inost-
ranstvo ll 1. spoljasnji, spoljni; - açı spol-
jasnji ugao; -. alem 1) okolina; medijum;
milje 2) spoljni svet; - deniz otvoreno
more; okean; - duvar spoljasnji zid; -
kapı spoljna vrata; glavni ulaz; - karakol

deyyus rogonja, prevaren muz spoljasnja straza; - lastik spoljasnja

guma - liman otvorena (od vetra) ne-
dezavantaj smetnja, prepreka; teskoca zasti6ena luka; - merkez epicentar (zeml-
dezenfeksiyon dezinfekcija jotresa); - yürekzarı anat. perikard 2. sıra­
ni, inostran; - borç inasırani dug; -
dezenfekte: - etmek dezinfıkovati
haberler vesti iz inostranstva; - hat inası­
dezenfektör dezinfektor rana linija (avionska) - işleri v. dışişleri; -
dığdığı raclav, koji izgovara r na "fran-
pazar inostrano trziste; - siyaset spoljna
cuski" nacin politika; sınır - etmek; - ticaret spoljna
trgovina; - ticaret odası spoljnotrgovinska
dılak (-ğı) nar. klitoris, drazica, sekilj komora; - yatırım sırana ulaganja lll kao
dımdızlak 1 . potpuno go, go golcal 2. determinatum izafeta van; ne; akıl - ı ne-
potpuno 6elav 3. arg. go kao pistolj, razuman, nerazborit; evlilik - vanbracan; 1
nsvorc'* -ıl kanun - ı etmek staviti van zakona;
mantık - ı nelogican; memleket - ı hak-
dır:-- v. dırdır
lar eksteritorijalna prava IV u funkciji sas-
dırdır 1. gundjanje, groktanje, brun- tavljenih postpozicija; /-ın/ - ına van, vani;
danje, cantranje; - etmek gundjati, brun- avlunun - ına çıkma! ne iziazi van dvo-
dati, eantrati rista, ne iziazi iz dvorista; /-ın/ - ında 1)
izvan, van, napolju; 2) osim, sem; bunun
dırdırı, dırdırıcı gundjalo, brundalo,
- ında osim toga; ülkemizin - ında
eantrafa
önemli olaylar oldu van nase zemlje
dırdırlanmak prepirati se, gloziti se odigrali su se vazni dogadjaji; - tan spolja,
dırdırlaşmak v. dırlaşmak
izvana O - ından demek glasno re6i; - ı
eli yakar, içi beni yakar post. spoljni izg-
dırıltı 1. v. dırdır 2. prepirka, rasprava, led je varljiv; nije zlato sve sto sija; - ka-
zadjevica, svadja; - çıkarmak izazivati pının - mandalı veoma dalek rodjak; - a
svadju vurmak ispoljavati, ispoljiti
dırlanmak gundjati, brundati, mumlati dışa dönük psih. ekstravertan
dırlaşmak s lle prepirati se, gloziti se, dışa dönüklük psih. ekstravertnost
svadjati se
dış alım uvoz
dış ı 1. spoljni deo cega, spoljna sıra­
dış alırncı uvoznik
na; /-ın/ - ına çıkmak izaci iz okvira cega,
pre6i granice; /-ın/ - ında kalmak ostati dışarı 1 1. prostor izvan (cega, spoljni,
izvan okvira cega; ı:ıe biti ukljucen; bu bi- vanjski prostor; napolju; - akma borusu
nanın içi - ından güzel ova zgrada je odvodna cev; - almak izvu6i, izvlai':iti; -
lepsa iznutra nego spolja 2. spoljasnost; atmak izbaciti, najuriti; /-dan/ - çıkarmak
spoljni izgled; bardağın - ı kirli şpol­ 1) isturiti, pomoliti (glavu i si.); izbacivati
jasnost case je prljava; casa je prljava (gasove); - çıkmak 1) izlaziti, izi6i 2) nar.

274
 didinmek

ici "napolje", iii u WC; - çıkmamak ni- dışlamak ak. ab/. til. iskljuciti, ostaviti
kuda ne izlaziti (iz kuce); ne izlaziti iz ok- po sirani
vira i':ega; - kaçmak umaci, pobeci; -
dışiaşiırmak ak. v. dışa vurmak
sarkmak naginjati se (kroz prozor); - uğ­
ramak pokuljati, nagrnuti (o svetini); - dışlı V. içli-
vurmak pojavili se, izbiti (o bolesti) 2. nar. dış plazma ektoplazma
provincija; o öğretmeni gene - ya gön-
dermişler oncg ui':itelja su ponovo poslali dışrak til. egzoterican; opstedostupan
u provinciju 3. nar. inostranstvo; /-ı/ - dan dışraklık til. egzoterizam
almak kupili u inostranstvu; - ya gitmek
dışsal spoljni, spoljasnji
otici u inostranstvo ll u funkciji sastavljenih
postpozicija; /-ın/ - sına, - sında, - sm- dış satım izvoz
dan van, vani; izvan; şehrin - sında izvan
dış satırncı izvoznik; cf. ihracatçı
grada
dış yüz spoljasnji izgled, spoljasnjost
dışarıda 1. napolju, vani; - çevirim sin.
eksterijerno sr,imanje 2. u inostranstvu dızdık :- ının - ı daleki rodjak

dışarıdan spolja, izvana; - sesler ge- dızdızcı arg. lupez, bitanga; kail;ar
liyor izvana dopiru glasovi dızdızcılık kaisarenje, dzeparenje
dışarılı v. dışarlıkil dızman dija/. ogroman, gorostasan
dışarısı naoolju, vani; - soğuk napolju diba brokat
je hladno
dibace a.arh. 1. uvod, predgovor; pro-
dışarlık provincija; cf. taşra log 2. preambula
dışarlıklı.l provincijalac ll provincijski dibek (-ği) stupa, avan; pirinç- i stupa
dış asalak zoo/. spoljni parazit, ek- za prinac
toparazit didaktik (-ği) 1 didaktika ll didaktii':an,
dış vurum ekspresija po ucan
dışa vurumcu ekspresionizam didaktika v. didaktik ı

dış başkalaşım geol. egzomorfizam didik: - - 1. cesljan, (o) grebenan (o

lanu, vunj) 2. rasparan, raskomadan, ras-
dış bükey ispupcen, konveksan (o og-
pari':an, iseokan 3. izlizan, iskrzan, po-
ledalu, lupi); - ayna konveksno ogledalo
haban; - - doğramak raskomadati (na
dış bükeylik konveksnost sitne delove) iseckati, izreckati; - - etmek
dış deri biol. ektoderm v. didiklemek
dışık (ğı) hem. teh. sljaka didiklemek ak. 1. (is) cupati, skubeti;
cerupati 2. trliti (konoplju, lan) grebenati
dışınil til. spoljasnji, spoljni (vunu) 3. (i) seekati (ras), komadati 4. klju-
dış işleri spoljni poslovi; - bakanlığı v. niti, kljucati 5. fig. svestrano razmatrati
bakanlık (problem i si.); temeljno istrazi (va) ti

dışkı izmet, fekalije; balega didiklenmek pass. od didiklemek

dışkılık ar.at. kloaka didilmek pass. od dilrnek
dış kutsal profan, svetovni didinmek tesko raditi, naprezali se,

275
 çlidişim
mucili se; dirinciti, erneili
didişim eristika, umece polemike
didişken svadljiv; palemican
didişme svadja, prepirka; rasprava, po-
1 ıemika
[
didişmek 1. svadjati se, gloziti se, pre-
pirati se; raspravljati se, poJemisali 2. tig.
dirineili grbacili, erneili
didon 1. narodni naziv za Franeuza 2.
arg. snob
diferansiyel 1 1. difereneijal 2. mat. di-
fereneijal ll mat. difereneijalni; - geometri
difereneijalna geomelrija; - hesap di-
fereneijalni racun
difraksiyon fiz. difrakeija, prelamanje
(svetlosti)
difteri med. diflerija; ct. kuşpalazı
diftong gram.diflong
difüzyon fiz. hem. difuzija
diğer p. (neki) drugi; ct. başka, öbür; -
biri neko drugi; - taraftan s druge strane;
biri - ini peşinden çeker jedno (za
sobom) povlaci drugo
diğerkarn p. altruist; ct. özgeei
diğerkamlık altruizam; ct. özgeeilik
dihliz v. dehliz
dijitalin digitalin (otrov od biljke napr-
stak)
dik (-ki) 1 1. prav, u~pravan, vertikalan;
mat. perpendikularan; ·- çizgi vertikala;
normala; - kesik vertikalni presek; - yaka
uspravan okovratnik 2. geam. : pra-
vougaoni; - açı prav ugao; - dörtgen pra-
vougaonik; - üçgen pravougli trougao 3.
strm (eni!), okomit; vrletan; - kaya strma
stena, litiea; - mahrekle ateş vaj. strma,
ubaena vatra; - yamaç strmina, strma ko-
sina 4. ostar, rezak, prodoran; odsecan; -
cevap odsecan odgovor; - ses prodoran
glas; - sözlü odresit, bez dlake na jeziku
276
(o osobi) 5. fig. tvrd, krut; ostar, osoran,
prek; - bakış ostar pogled; - baş (lı)
tvrdoglav, svojeglav, jogunast, sa-
movoljan; - başlılık tvrdoglavost, sa-
movolja, neposlusnost; - huy tvrdoglav
karakter; - kafalı tvrdoglav, tvrdokoran,
nepopustlijv; - kafalılık tvrdoglavost, ne-
popustljivost; - rüzgar suprotan vetar ll
pravo, ravno; neposredno; - bakmak net-
remiee, uporno gledati; -. - ostro, strogo;
uporno; prodorno; - - bakmak gledati
pravo u oci; - - cevap vermek ostro od-
govoriti O - aliisı fig. vrhunae (u ~e­
gativnom smislu); krajnji (o drskosti, pod-
losti i si.); - duvara tırmanmak biti veoma
nestasan, penjati se na glavu (o detetu)
dikelmek nar. 1. uspraviti se 2. cekati,
nepomicno .stajati; ukiptiti se, ukrutiti se 3.
dat. ispizmiti se; vi kati, .grditi
dikeltmek ak. uspraviti, dovesti u usp-
ravan polozaj
diken 1. bodlja, bodljika; gül - i bodlja
ruze 2. trn; trnje, drac 3. bodlja, igla; kir-
pinin - i jezeva bodlja 4. riblja kos!, igliea
5. zalac, zaoka (i fig.) 6. fig. smetnja, zap-
reka, teskoca; - - olmak nakostresiti se,
dici se uvis (o kosi); najeziti se (od hlad-
noce i si.) O - üstüne oturmak (ili olmak)
sedeti kao na iglama
dikence zaaf. zet-riba (Gasterosteus
pungitius)
dikencik (-ği) bodljica; trni6
diken dutu kupina
dikenli 1. bodljikav, bodljikast 2. trnovit
(i fig.); - bir yol trnovit put; - tel bodl-
jikava zica; - tel çiti ograda od bodljikave
zice 2. fig. zajedljiv, jedak, podrugljiv 3. u
sastavu bat. i zaaf. naziva; - balık v. di-
kence; - dülger balığı riba-kovac (Zeus
faber pungio); - katır tırnağı bat. sli-
povac, stipovica (Uiex); - salyangoz zaaf.
ribavolak (murex)
dikenlik trrıjak, trnovito mesto

dikensi lrnolik, lrnasl; - çıkıntı anat.
spinalni izrastaj (processus spinalis)
dikensiz bez bodlji (iglica, lrnja); - glü
olmaz post. nema ruze bez bodlji; bez
muke nema nauke
dikey uspravan, vertikalan; per-
pendikularan; n olarak vertikalno
dikgen pravougaoni, ortogonalni
diki geom. normala, verlikala
d ikici 1. krpac obuce 2. sivac; svalja
(kod krojaca) 3. agr. sadilac, zasadjivac;
odgajivac sadnica
dikili 1. poboden, zabijen (kolac, zas-
lava i si.) 2. posadjen, zasadjen 3. po-
dignul, sagradjen (nar. spomenik) 4. sa-
siven; zasiven, prisiven; zakrpljen (o
obuci) O - ağaç olmamak nemali ni kuce
ni kucisla; -ağacı yok on nema nista,
nema ni kuce ni kucisla
dikili taş obelisk
dikilrnek 1. pass. od dikmek 2. v. di-
kelmek 3. slajali baş ucuna - slajali u
uzglavlje, biti tik uz koga; heykel gibi -
stajati kao kip; karşımda ne dikilip du-
ruyorsun! slocmi strcis pred ocima! 3. po-
javiti se, iskrsnuti; karşımıza birdenbire
bir adam dikildi pred nas je odjednom
iskrsnuo neki covek 4. opirati se, protiviti
se, suprolstavljati se 5. fiziol. docii u erek-
ciju, nadici se, ukrutiti se
dikim 1. sivenje 2. sadjenje, za-
sadjivanje
dikim evi kkojacka radnja, krojacnica
dikimhane arh. krojacnica
dikine uspravno, okomito, vertikalno 2.
fig. prkosno, inadzijski; /-ın/ - gitmek opi-
rati se, protiviti se; inatili se; - tıraş etmek
fig. ici kome uz dlaku, prkositi, naopako ra-
dili 2) zamarati, umarati 3) lagati, ob-
manjivati (laskanjem) 4) brbljati, trtljati; otr-
cavati diki. - za inat, u inat
dikiş 1. sivanje, sice; - dikmek siti; -
dikkat
iğnesi sivaca igla; - ipliği sivaci konac; -
makinesi sevaca masina; - payı 1) do-
dalak, prepust (na savu) 2. fig. ustupak, .Si-
ro ko polje; - yurdu skola sivenja 2. sav; -
ler sökülmüştür savavi su popucali 3.
med. teh. sav; saslavak, spoj; kaynak - i
sav vara; yamalı - ceoni spoj O - kaldı
umalo, zamalo; - kaldı bayılacaktım
umalo se nisam onesvestio; - tut-
turamamak 1) ne moci se zadrzali na jed-
nom mestu (poslu) 2) bili u pokretu, ne
moCi sedeti; hiç tutturamıyorum nikako
me ne drzi meslo, ne mogu da sedim
dikişçi sivac; svalja
dikişli sa savom; prosiven, zasiven
dikişsiz bez sava; - çorap carapa bez
sava
dikit (-li) geol. stalagmil
dikiz arg. vrebanje, uhodjenje; - ay-
nasıauto. retrovizor; /-ıl - etmek (ili geç-
mek) arg. zurili, piljiti, netremice gledati O
-! motri!
dikizci 1. vrebac, uhoda 2. voajer
dikizeilik uhodjenje, vrebanje
dikizlemek v. dikiz etmek
dikkat (-ti) a. paznja; fig. briga, nak-
lonost, interesovanje; - ! paznja! pozor! -
le pazljivo, s paznjom; brizljivo, pomno,
savesno; /-ı/ - e almak uzimati u obzir,
imali u vidu; - e arz etmek v. - ine sun-
mak; /-al - i çekmek privuci paznju, pasti
u oci; - etmek paziti, motriti, biti oprezan
2) opazati, zapazati, primecivati; ct. far-
kına varmak; /-al - göstermek ukazivati
paznju, poklanjati paznju;/-ın/ - inden
kaçmak ispustiti iz vida, ne primetiti; - ke-
silmek pazljivo slusati, naprezali paznju,
sav se pretvorili u uho; /-ın/ - ine sunmak
obratiti kome paznju; - e şayan vredan
paznje; - toplaşımı psih. koncenlracija; -
i uyandırmak pobuditi pazlju; - ini ver-
mek pazljivo slusati, sav se koncentrisati;
nazarı - e almak v. - e almak
277
dikkatli
dikkatli 1. pazljiv; - dinleyici pazljiv
slusalac; - öğrenci pazljiv ucenik 2. brizl-
jiv, tacan, savestan
dikkatlilik pazljivost; obazrivost, smot-
renost, promisljenost
dikkatsiz nepazljiv; neoprezan, ne-
obazriv, nesmotren, nepromisljen
dikkatsizlik nepaznja; nemarnost, neb-
rizljivost; nesmotrenost, neopreznost, nep-
romisljenost; - etmek biti nepazljiv; ne-
oprezno (nesmotreno, nepromisljeno)
postupati
dikleme, diklemesine uspravno, ver-
tikalno
diklenmek, dikleşrnek 1. dizali se,
post tajati strm; yol birdenbire dikleşti
put je odjednom postao strm 2. fig. opirati
se, suprotstavljati se, grubo postupati
diklik strmost, strmenitost; strmina,
strmen, vrlet
dikme 1. gl. im. od dikmek 2. geom.
vertikala, normala 3. agr. sadnica, mladica
4. stub, podupirac, potporani 5. poluga di-
zalice 6. derik (konstrukcija nad izvorom
nafte)
dikmek 1 (-er) ak. dat. 1. postaviti, usp-
raviti, uzdici; staviti, metnuti; pobosti, za-
bosti; sancak - pobosti zastavu; şam­
dana mum - staviti svecu u svecnjak;
yere direk - postaviti stub u zemlju 2. sa-
dili; rasadjivati 3. podizati, graditi (spo-
menike, kuce); anıtları - podizati spo-
menike 4. postaviti, postavljati (strazu) 5.
uperiti (pogled) 6. arg. prevrnuti, iskapiti
(pice)
dikmek2 (-er) ak. siti zasivati; opsivati,
porubljivati; dikiş - siti; giysi - siti odelo
dikmelik bot. rasadnik; orman - i ra-
sadnik sumskog drveca
dikmen dija/. arhit. vrsak, siljak
dikse motka, stap sa priborom (za lov
ptica)
278
dikta po/. diktat; - rejimi diktatorski
rezim
diktacı diktator
diktafon diktafon
diktatör diktator, despot
diktatörlük diktatura; askeri - vojna
diktatura; proletarya - ü diktatura pro-
letarijata
dikte diktiranje, diktat /-af - etmek 1)
diktirali (tekst) 2. fig. diktirati, nametati, na-
turati
diktirrnek caus. od dikmek 1.2
dil1 anat. jezik; - felci med. paraliza je-
zika; - bezi jezicna zlezda; - iltihabı za-
palenje jezika; - karhası ranica na jeziku;
- kemiği anat. jezicnjaca jezicna kost 2.
jezik; govor; - ailesi jezicka familija; - ak-
rabalığı jezicka srodnost; - atiası ling-
visticki atlas; - bilmez onaj ko ne zna turs-
ki; - boztıntusu zargon; - duygusu
jezicko oseeanje, osecanje za jezik; - oğ­
lanı ist. tumac (u ambasadi); - pelesengi
rec parazit, "postapalica" (u turskom; efen-
dim, şey i si.); konuşma - i govorni jezik;
ölü - mrtav jezik; yaşayan - ler zivi jezici;
yazı - i pisani jezik 3. teh. jezicac (vage);
pero (kljuca); sponac 4. muz. jezicak,
pisak (oboe, zurle) 5. geog. kopneni jezik,
rt, punta (u moru) 6. geog. predgorje,
podbrdje 7. jezik, uska, uvo (na cipeli) 8.
voj. ratni zarodbljenik (uhvacen radi do-
bijanja podataka) - almak (ili tutmak) uh-
vatiti neprijateljskog vojnika (oficira) O - i
açılmak 1) poceti govoriti, progovoriti 2)
raspricati se, postali govorljiv; razvetati se
(o jeziku); - i ağır 1) mucav 2) teskog je-
zika (o knjizevnom dela); - i ağırtaşmak
poceti tesko govoriti, zaplitati jezikom (o
bolesnom coveku); - ağız vermemek ne
moci govoriti, ne moci rec izustiti; - e alın­
maz nepristojan, nedolican (o recima); - i
alışmak cesto upotrebljavati odredjenu
rec (u govoru); /-ı/- e almak 1) poceti raz-
govor, raspricati se o cemu 2) uzeti na

jezik, ogovarati koga; /-ı/ - e almamak v.
ağza almamak; - inin altında bir şey var
hteo bi nesto da kaze, svrbi ga jezik; -
inin altındaki baklayı çıkarmak kazali
sto nepromisljeno; - in altında evirmek
çevirmek skanjerati se, skanjivati se, ne
moci kazati; - avcısı spijun, uhoda; /-ın/ -
ini bağlamak ucutkati koga - i bağlı 1)
cutljiv, tih 2. ucutkan, zavezana jezika; -
inin belasını bulmak (ili çekmek) stradati
zbog svog (odresenog) jezika; - i bir
karış bezobrazan, drzak; - i bir karış dı­
şarı çıkmak jako se umoriti, isplaziti jezik
(od trcanja, vrucine i si.); - bozmak go-
varili nepristojnosti; - i çalmak govoriti s
akcentom; - inden çekmek (po) vuci za
jezik; /-al - çıkarmak plaziti se, narugivati
se; - i çözülmek v. - i açılmak; - dalaşı
v. ağız dalaşı; - damak dijal. slatkoreciv;
- im damağıma yapışmış veoma sam
zedan, jezik mi se za nepca zalepio; -
lere destan olmak postali poznat, biti
predmet razgovora; - i dışarı çıkmak za-
dihati se, brektati (od iscrpljenosti); - den
- e dolaşmak v. - e düşmek; /-ı/ - ine
dolamak ponavljati jedno te isto (reci,
pesmu); - i dolaşıyor on mrmlja, mumla;
- (ler)de dolaşmak postali predmet ogo-
varanja; !-al - (ler) dökmek pridobijati las-
kanjem; umiljavati se, ulagivati se; - i
döndüğü kadar iz petnih zila, koliko god
je moguce (objasnjavati, govoriti); - i dön-
mernek 1) ne moci pravilno izgovariti 2)
ne moci ni reci prosloviti; - (ler) e düşmek
1) postali predmet ogovaranja 2) doci na
los glas; /-ı/ - inden düşürmemek. ne si-
laziti s jezika, stalno govaritil o kome,
cemu; - ebesi brbljivac, blebetalo; to-
rokusa, alapaca; - i ensesinden çekilsini
jezik mu iscupali dabogda! - ini eşek arısı
soksunl jezik pregrizao! - ini fare (kedi)
mi yedi? sto cutis kao zaliven? - e gel-
mek 1) v. - e düşmek 2) poceti govoriti;
progovoriti; - e gelmez neopisiv; /-ı/ - e
getirmek 1) poceti, naceti razgovor o
kome, cemu 2) razvezati kome jezik; -
(ler) de gezmek v. - (ler)e düşmek; - i
dil
her şeye dönmek uvek govoriti lose o
drugima; - ini ısırmak izgubiti govor, za-
nemeti; ugristi se za jezik, ucutati; - i ile
sokmak ujesti, uvrediti, povrediti (o recju);
- inden kaçmak omaci se, omaknuti se (o
recz); - kavgası svadja, prepirka; - kay-
ması omaska, greska jezika, lapsus lin-
guae; - in kemiği yok svako kaze sta
hoce, svako razlicito prica; - ini kesrnek
ucutati, zacutati, umuknuti; - ine kıl do-
laşmamak nemali dlake na jeziku; - ini
kıs, otur! umukni! cuti!; - e kolay lako je
reci (ali tesko uraditi); - koymak mesati
se u razgovor; - inden kurtulamazsın on
te nece ostaviti na miru, cuvaj se njegova
jezika; - i kurumak 1) jako ozedniti 2)
umarili se od pricanja; - in kurusuni jezik
ti se osusio! - otu yemiş dija/. brbljivac,
torokalo; - i pabuç kadar on ima grozan
jezik; - e perhiz etmek cutati, drzati jezik
za zubima; cuvati tajnu; - ine sağlam
olmak 1) biti uzdrzljiv (smotren, poverljiv,
diskretan) 2) ne pustati jezik, pazili na
svoje reci; - ine sağlık! jezik ti se poz-
latio! hvala na lepim recima! - i sar-
maşmak preplitati jezikom; vrcati; - sat-
mak prenemagati se, afektirati (u govoru);
- sürçmesi v. - kaymas ı; - lerle tarif olu-
namaz neiskaziv, neizreciv; - ini tutmak
precutati; - i tutuk mucav; - tutukluğu
med. anartrija, poremecaj govora; - i tu-
tulmak oduzeti se (o jeziku); - im tu-
tulmuş oduzeo mi se jezik; - iyle tu-
tulmak biti uhvacen za rec; - in tutulsun!
jezik ti se oduzeo! /-ın/ - inde tüy bitmek
dodijati, popeti se na glavu (ponavljanjem
istog); - imin ucuna geldi navrh jezika mi
je, ne mogu da se setim; - inin ucunda
olmak biti navrh jezika; - i uzadı on je
pustio jezik; /-al - uzatmak ogovarati,
panjkati, opadati; - i uzun poganog jezike;
- i varmak osmeliti se, ohrabriti se, usu-
ditit se kazati; - im varmıyor ne usud-
jujem se reci; /-ı/ - e vermek izbrbljati,
razglasiti; - yarası fig. uvreda, bol (od
reci); - yardımı savet, pomoc (recju); - in
yettiği kadar v. - i döndüğü kadar; - ini
279
dil
yutmak fig. zanemeti, izgubiti moc govara
(od zaprepascenja, iznenadjenja, sıraha i
si.); - i zifir zao na jezikU; nepristojan,
skaredan; ortak bir - bulmak naci za-
jednicki jezik, sporazumeti se; tatlı - 1)
slatke, prijatne reci 2) iron. praznoslov
di12 p. srce, dusa
dil altı1 anat. podjezicni; - bağı vezica
pod jezikom; - sinir düğümü podjezicna
ganglija
dil altı2 pipa (bolest pticjeg jezika)
dil balığı zool. tabinja, tabinjas (Solea
vulgaris)
dilbasan med. lopaticica (za pritiskanje
jezika pri pregledu grla)
dilbaz p. pricljiv, brbljiv; slatkoreciv
dilber p.l lepa, zanosna, privfacrıa
(zena, devojka) ll dragana, voljena zena
dilber dudağı kul. kolac od slatkog
testa (u obliku usne)
t. ~ .
· dll bilgisi gramatika; kuramsal - nor-
mativna gramatika; tarihi - istorijska gra-
matika
dil bilimi lingvistika; görevsel - funk-
cionalna lingvistika; yapısal - strukturalna
lingvistika
dil bilimci lingvista
dil bilimsel lingvisticki
dilci v. dil bilimci
dilcik (-ği) 1. anat. glasnica bot. vezica
4. pipa (pticja bolest) 5. nar. anat. resica
dilcilik zanimanje jezickim pitanjima,
lingvisticka istrazivanja
dildaş (svaki) govornik istog jezika
dilek (-ği) zelja; molba;- kipi gram. op-
tativ; /-ın/ - ini yerine getirmek ispuniti
ciju zelju; odazvati se molmi; sizden bir -
im var imam jednu molbu za vas
dilekçe (pismena) molba; peticija,
280
predstavka
dilekçi molilac, podnosilac molbe
dilemek ak. 1. zeleti, hteti 2.- moliti, tra-
ziti, zahtevati; dile benden ne dilersen
trazi od mene sve sto zelis; af - moliti op-
rostaj
dienci prosjak, bozjak o - çanağı gibi
purio svega i svacega, kao prosjacka
torba; - değneğine dönmek jako oslabiti,
veoma smraviti; - ye hıyar vermişler de
iğri diye beğenmemiş post. dali slepcu
kobasicu, on rekao da je kriva; - nin tor-
bası dolmaz prosjaku je uvek malo; u tu-
kare oci nezasite; - vapuru brod koji pris-
taje u svakom pristanistu
dilencilik 1. prosjastvo, bozjastvo;
prosjacenje 2. fig. drskost, bezocnost; -
etmek 1) prosjaciti 2. drsko se vladati, be-
zocno se ponasati
dilendirrnek 1. caus. od dilenrnek 2.
ak. dovesti do prosjackog stapa
dilenrnek 1. pass. od dilemek 2. prositi,
prosjacili; moljakati, kamciti
diletmek caus. od dilemek
dileyici molilac
dilim 1. komad; kriska (hleba, lu-
benice); rezanj (mesa); - - kesrnek iseci
na komade,, istranzirati 2. re bro radijatora
3. arhit prozorski luk 4. zona, sektor
dilimiemek ak. iseci na komade, ras-
komadati; istranzirati
dilimlenmek pass. od dilimiemek
dilimietmek caus. od dilimiemek
dilimli 1. isecan, izrezan na komade 2.
podeljen na sektore
dilinim geo/. slojevitost; naslaga
dilinmek pass. od dilrnek
dillendirrnek caus. od dillenmek
dilleornek 1. progovoriti (o detetu) 2.
raspricati se, postali govorljiv 3. postali

predmet ogovaranja
dilleşrnek s ile prijateljski razgovarati,
caskati
dilli 1. govorljiv, pricljiv, brbljiv (ob. o
deci i zenama); - bir çocuk pricljivo dete;
kötü, ogovaracki, intrigantski 2. sajezikom,
piskom, perom) 3. na ... jeziku; Fransız -
na francuskom jeziku
dilli düdük (-ğü) 1. svirala od trske 2.
nar. bdbljivac, blebetalo; torokusa; -
etmek izbrbljati, istrtljati; rastrubiti
dilmaç (-cı) tumac, prevodilac; cf. ter-
cüman
dilmaçlık 1. zanimanje tumaca 2. tu-
macenje
dilrnek (-er) ak. razrezati na delove (ko-
made); iseci na trake (gvozdje)
dil peyniri (-ni) mlad ovcji sir
dilsiz 1. nem, mutav 2. cutljiv, skrt na
recima
dilsizlik 1 . nemost, mutavost 2. cutl-
jivost, skrtost na recima
dilüviyum geol. diluvijum
dimağ a. 1. anat. mozak; cf. beyin 2.
um, razum, moc shvatanja
dimaği a. 1. mozdani, cerebralni 2. du-
hovni, umni; - iş umni rad
dimdik 1. prav kao sveca, prav kao bor
2. veoma strm, vrletan O /-al - bakmak
gledati ukocenim pogledom; - ayakta dur-
mak stajati nepomicno, stajati kao ukocen
dimi tekst. grubi porhet, flanel
din 1 fiz. din
din2 a. 1. religija, veroispovest, vera; -
adamı duhovnik, duhovno lice, svestenik;
- i bütün pobozan, smeran, predan veri
(islamu); - devleti teokratija; - hürriyeti
sloboda veroispovesti; - kardeşi v. din-
daş; - sosyolojisi sociologija religije; gizli
- taşımak skrivati religiozna ubedjenja;
dindar
tajno ispovedati veru; tek tanrılı - mo-
noteizam 2. ideal; cvrsto uverenje O -
inden döner davasından dönmez on bi
se pre odrekao vere nego svog misljenja;
- gibi bilmek vrlo dobro znati (poznavati);
- im hakkı için casti mi! - ime, imanımal
tako mi svete vere!l-ı/ - den imandan çı­
karmak veoma iznervirati, rezbesneti, raz-
jariti; - den imandan çıkmak razbesneti
se, biti van sebe; - ini seversen boga radi
(molba); (hay) - ine yandığım prokleti co-
vece! bir - de durmamak biti nepostojan
(nestalan, kolebljiv)
din3: - tepesi (ili doruğu) veoma da-
leke, bogu iza ledja, gde je vrag rekao
laku noc
dinamik (-ği) 1 dinamika ll dinamican;
temperamentan, energican
dinarnit (-ti) dinarnit
dinamitçi miner, pionirac
dinarnitiemek ak. minirati, unistiti di-
namitom
dinamizm 1. fi/. dinarnizarn 2. dinamika
(rada, zbivanja) 3. energija, snaga
dinamo dinama (masina)
dinamametre fiz. dinarnametar
dinar dinar (novcana jedinica Ju-
goslavcije, lraka i Kuvajta)
dineelrnek nar. postali krepak, akrepili
se, povratiti snagu (posle bolesti)
dineeltmek caus. od dineelrnek
dinci teakrala
dinci erki v. din erki
dinç krepak, zdrav; bodar, cio; cf. ten-
dürüst; - bir ihtiyar krepak starac
dinçleşmek v. dineelrnek
dinçleştirmek v. dineeltmek
dinçlik krepkost, cilost, badrast
dindar a-p. pobozan, religiozan, bi-
gotan
281
dindarlık
dindarlık poboznost, religioznost
dindaş pripadnik iste vere, jednoverac,
jednovernik
dindirrnek ak. 1. zaustaviti (suze, krva-
renje) 2. olaksati, ublaziti, stisati (bol);
ugusivati, suzdrzavati (gnev, uzbudjenje)
3. umiriti, stisati; utoliti (zedj. glad) utrnuti
(svetlost)
dinelmek dijaf. 1. slajali 2. ustati, podici
se 3. dat. pojaviti se, iskrsnuti 4. protiviti
se, opirati se
dinen a. po religiji, u pogledu religije
dineri karo (boja u kartama)
dinerkçilik klerikalizam
din erki (ni) teokratija
dingi laki camac (sa dva vesla)
dingil osovina (tocka, valjka)
dingildek lelujav, koji se klati
dingildemek 1. njihati se, klatiti se; kli-
mati se; kloparati (o tocku) 2. drhtati (od
straha)
dingildetmek caus. od dingildernek
dingin 1. posustao, iznuren, premoren;
- bir at premoren, iznuren konj 2. miran,
nepomican, nepokretan; ugasen (vulkan)
4. hem. pasivan, indiferentan ·
dinginlik 1. iznurenost, iscrpljenost,
premorenost 2. mirovanje, nepomicnost; -
bilim statika 3. hem. pasivnost
dingo zoof. dingo (Canis dingo)
dini a. v. dinsel
di nk tekst. valjaonica, valjara
dinkçi valjar (sukna)
dinklemek ak. valjati (sukno)
dinleme gl. im. od dinlemek; - aleti (ili
cihazı) 1) voj. prislusni aparat (elekt-
ronski) 2) med. stetoskop; - hizmeti voj.
prislusna sluzba; - de kalmak raditi na
prijemu, prisluskivati; - merkezi prislusni
282
centar; - salonu auditorijum, dvorana za
predavanja (koncerte); - yapmak v. - de
kalmak
dinlemek ak. 1. slusati, saslusati, cuti;
müzik - slusati muziku; konferans - slu-
sati predavanje 2. prisluskivati, osluskivati
3. slusati, biti poslusan, pokoravati se; ct.
itaat etmek 4. (do) cuti, saznati O başını (ili
kafasını) - odmoriti se; kendini - brinuti
se o svom zdravlju
dinlemernek ak. ne obracati, paznju,
ne pridavati znacaj
dinlendirici umirujuci, ublazavajuci;
med. sedativ, sredstvo za u mirenje
dinlendirilmiş odstojao, odlezan; -
şarap staro vino; - tarla pougarena, pod
ugarom ostavljena njiva
dinlendirrnek ak. 2. caus. od din-
lenmek2; biraz kafaını dinlendirdim malo
sam predahnuo 2. ostaviti da odstoji (vino)
3. ostaviti pod ugarom (zemlju, njivu) 4.
ugasiti, utrnuti (svetlost, vatru); ct. sön-
dürmek
dinlenme odmor; pocinak, . predah,
odusak; - hakkı jur. pravo na odmor; -
yeri odmaraliste (klimatsko)
dinlenmek 1 pass. od dinlemek; öğü­
tüm dinlenınedi nisu poslusali moj savet
dinlenmek2 odmarati se, odmoriti se;
otpocinuti
dinlenmelik odmoriste (na ste-
penicama)
dinietme audicija
dinletmek caus. od dinlemek; kendini
- dr:Zati paznju (slusalaca)
dinleyici 1. slusalac 2. slusalac, po-
laznik; student 3. voj. prisluskivac
dinrnek (-er) 1. presta Oa) li (o kisi,
vetru); dinmeden neprestano, bez pres-
lanka; yağmur dindi kisa je prestala 2.
smiriti se, oslabiti, smanjiti se, stisati se (o
bolovma); ağrı dindi bol je uminuo 3. za-

cutati, utisati se, utihnuti (o glasu, muzici,
pesmi); müzik birdenbire dindi muzika
se odjednom utisala
dinazor zool. dinosaurus
din öncesi (-ni) prereligijski, do-
religijski; prereligijska epoha
dinsel verski, religijski; - cemiyet vers-
ka zajednica; - hukuk serijatsko pravo,
serijat; - meseleler verska pitanja; -
tören verski ritval (obred)
dinsiz ı ateista, bezboznik; ll 1. ate-
isticki, bezboznicki; bezbozan, nepobozan
2. fig. svirep, okrutan, grozan, ne-
milosrdan O - in hakkından imansız gelir
post. prema svecu i tropar
dinsizlik 1. ateizam, bezboznistvo,
bezboznost 2. fig. okrutnost, svirepost, ne-
milosrdost
dioksit (-di) hem. dioksid
dip (-bi) 1 1. dno; dance (bureta, lonca);
podnozje, oşnova cega; "": ten budamak
1) seci iz osnove 2) ugusiti u zacetku; -
ini bulmak naci dno (pi"i. merenju dubine
viskom); /-ın/ - ini bulmak fig. iscrpsti; - e
çökmek slegati se, (na) taloziti se (o
mulju, kafi I sl.);./-m/ - ine darı ekmek 1)
isprazniti ·do dna, iscrpsti 2) sve potrositi,
spiskati;. - doruk pun do vrha (o posudi,
easi) - e gitmek (po) tonuti (o brodu,
camcU); fcın!- i görünmek isprazniti se (o
zdeli, loncu); - göstermek (ili sömürmek)
ispiti do dna, iskapiti; - tapası voj. lezisni
detonator; - yatağı teh. paprica, stozerno
leziste; deniz - i morsko dno 2. koren,
donji deo, osnova; saç - i koren kose; tır­
nak - i koren nokta 3. pozadina, dno, du-
bina; sahnenin - inde u pozadini po-
zornice; salonun - inde u dno sale 4.
vulg. zadnjica, straznjica, donjica ll u funk-
ciji sastavljenih postpozicija; /-ın/ - inde, -
ine pod; pokraj, uz; burnun - inde pod
samim nosem; /-ın/ - inden ispod; kurt
ağacın - inden çıktı vuk je izasao ispod
drveta o - beygir sp. konj; - ten doruğa
dipsiz
potpuno, od glave do pete; - ine gelmek
(ili inmek) smanjivati se, nestajati; - i kır­
mızı balmumu ile çağırmadım seni ya!
uostalom, nisam te molio da dodjes;
nisam te zvao s buklijom! - ini tutmak za-
goreti (o jelu); yerin - ine geçmek jako se
postideti, potoputi u zemlju od stida
dipçik (-ği) kundak (puske); - darbesi
udarac kundakom; - le vurmak udariti
kundakom
dipçiklemek ak. udariti kundakom
dipdiri pun zivota, vitalan; savrseno
zdrav
dip koçanı (-nı) kontrolni deo, isecak
(uputnice, ceka)
dipleme nar. trg. glavna knjiga
diplemek arg. 1. iscupati; 2. ispiti
diploma diploma; svedocanstvo; - da-
ğıtma töreni svecana predaja diploma;
lise - sı gimnazijska diploma
diplomalı diplomiran; - hukukçu dip-
lomirani pravnik
diplomasi diplomatija (i fig.); - do-
kunulmazlığı diplomatski imunitet; - iliş­
kileri diplomatski odnosi; - mahvilleri dip-
lomatski krugovi; - masuniyeti v. -
dokunulmazlığı; - temsilcileri diplomatski
predstavnici; yoluyla diplomatskim
putem
dlplomat • (-tı) diplomata
diplomatik diplomatski; - çanta dip-
lomatska valiza; - ilişkilerin kesilmesi
prekid diplomatskih odnosa; - kurye dip-
lomatski kurir; - misyon diplomatska mi:
sija
diplomatlık v. diplomasi
dipnot (-tu) fusnota, beleska (na dnu
stranice)
dipsiz 1. bez dna, bez danceta; fig. ne-
izrnerno dubol<, beskrajan 2. fig. ne-
osnovan; bezrazlozan (dokaz, zakljueak);
283
 dipsizlik
ı i - iddia neosnovana tvrdnja ô - kile boş
ambar (ili - tencere, camsız pencere) 1)
rasipnik, raspikuca 2) uzaludan, bes-
koristan, beznadezan (napor,' posao); -
testi rasipnik
dipsizlik 1. neizmerna dubina; besk-
rajnost 2. fig. neosnovanost, ne-
zasnovanost
dirahmi drahma (grcka novcana je-
dinica)
dirayet (-li) a. 1. sposobnost, vestina,
spretnost, okretnost 2. ostroumnost, pro-
nicljivost
dirayetli 1. sposoban, vest, spretan 2.
ostrouman, pronicljiv
dirayetsiz 1. nesposoban, nevest,
nespretan 2. nepronicljiv, neinteligentan
dirayetsizlik 1. nesposobnost, nesp-
retnost 2. nepronicljivost
direk (-ği) 1. direk, greda, j:ıodupirac;
stub; - başlığı glava stuba, kapitel; - dik-
mek pastavili stub (telegrafski, telefonski i
si.); mermer - mermerni stub 2. fig. stub,
temelj; evimizin - i stub nase kuce 3.
mor. katarka, jarbol 4. kopljiste, kopljaca
(koplja, zastave) sancak- i motka za zas-
tavu 5. sp. greda, stativa (gola); - e çarp-
mak udariti u stativu; - ten dönmek od-
biti se ad stative-(o lopti) ô- - bağırmak
vikati iz sveg glasa, kricati; - gibi krupan,
visok, kao stub
direkli sa stubovima, sa jarbolima; iki -
gemi brod sa dvema katarkama
direksiyon upravljac, volan (vozila); -
başında za volanom; - sallamak arg. te-
rati, voziti (motorno vozilo); - u sola kır­
mak okrenuti upravljac ulevo
direkt 1 prav, ravan; direktan, ne-
posredan; - ateş voj. nepopredna vatra; -
olarak pravo, izravno, neposredno, di-
rektno ll sp. direkt (udarac u boksu)
direktif direktiva, instkrukcija, uputstvo,
284
smernica; yönerge; /-af - vermek dati di-
rektivu
direktör direktor, upravnik, rukovodilac
direktörlük 1. direkcija, uprava 2. di-
rektorski polozaj
diremek 1. ak. dat. uspravljati nas-
lanjati; podupirati; upreti; ayakları duvara
- upreti nogama o zid 2. fig. opirati se,
protiviti se, suprotstavljati se
diren agr. dvokraka vila (za prevrtanje
sena)
direnç (-ci) fiz. alpar
dirençli otporan, rezistentan
direngen uporan, nepopustljiv; tvrdog-
lav, svojeglav
direngenlik upornost; tvrdoglavost,
svojeglavost; ct. inatçılık
direnim tvrdoglavost, svojeglavost;
cudljivost
direniş v. direnme
direniemek ak. okretati, prevrtati (seno
i si.)
direnme v. direnim
direnmek fok. 1. ostajati pri svome; jo-
guniti se, inatili se; 2. protiviti se, opirati
se, suprotstavljati se
direşken istrajan, nepopustljiv' zilav;
nepokolebljiv
direşmek ne popustati, ostajati pri
svome
diretmek opirati se, inatili se, joguniti
se, kapricirati se
direy zoo/. zivotinjski svet, fauna
dirgen v. diren
dirhem a. 1. dram (3, 1 grama; ce-
tiristoti dea oke) 2. drahma (srebreni
novac iz doba halifata) 3. fig. kap, m~la
doza; - kadar veoma mala, mrvica, trun-
cica ô - satmak prenemagati se, pret-

varali se, afektirati; iki - bir çekirdek ele-
gantno obucen, veoma sik odeven
diri 1. ziv, u zivotu; - ya da ölü ziv ili
mrtav; bu tavuğu diri mi aldınız, yoksa
kesilmiş mi? da li ste ovu kokosku kupili
zivu ili zaklanu? 2. svez, neuveo (o cvecu,
vocu, povrcu) 3. nedokuvan, nedopecen
(o jelu, mesu) 4. ostar, strog (o recima,
prekoru si.) 5. fig. pun zivota, vitalan, cio,
zivahan; - bir adam viialan covek o - -
ziv, za zivota; /-ı/- - gömmek zivog sah-
raniti; - - yandılar zivi su izgoreli
dirice prilicno strogo, ostro
diriğ p. ı 1. zaljenje, sazaljevanje 2. od-
bijanje, neprihvatanje, /-ı, -dan/ - etmek
odbiti, odbijati; bu dileği benden - et-
mezsiniz necete mi odbiti ovu molbu ll ah!
avaj! jao!
dirije dirigovan; cf. güdümlü
dirik v. diri
diriksel 1. prirodan, urodjen; - ısı te-
lesna, ,toplota, sopstvena toplota 2. zi-
votinjski, koji se odnosi na faunu
diri11 v. diriksel
diri12 tekst. dusecno platno, trojnik, tro-
zicno sareno platno
dirilmek 1. oziveti (i fig.); vaskrsnuti,
uskrsnuti 2. preboleti, oporaviti se, isceliti
se 3. oziveti, povratiti se (o cvecu, biljci) 4.
poncvo se ohrabriti, povratiti hrabrost
diriltmek ak. 1. povratiti u zivot; oziviti;
ozivljavati, obnoviti; vaskrsavati, ponovo
uvoditi 2. ozivotvoriti
dirim zivot
dirim bilimi biologija
dirimil ziv, koji zivi, u zivotu
dirimlik 1. zivotni, vitalni; cf. dirimsel 2.
dozivotni
dirimsel zivotni, vitalni
dirimselcilik fi/. viializam
disiplin
dirlik 1. spokoj, mir; sreca, za-
dovoljstvo; blagostanje; ct. erinç; f-al _
vermemek ne dati mira, ne ostaviti na
miru; - yüzü görmemek nikako nemati
mira 2. zivot, zivljenje; zivotni troskovi, izd-
rzavanje; - imden ölüm bana yeğdir
bolja mi je smrt, nego takav zivot 3. sloga,
saglasnost; -düzenlik sloga, mir, dobri
odnosi (u porodici, preduzecu i si.); _
etmek slagati se, ziveti u slozi
dirliksiz nedrustven, nedruzeljubiv;
svadljiv, dzandrljiv; ct. geçimsiz
dirliksizlik nedruzeljubivost, ned-
rustvenost; svadljivost
dirsek (-ği) 1. anat. lakat; - kemiği la-
katna kost, lakatnjaca; - yastığı naslon za
ruku, jastuk za pod lakat 2. krivina, okuka,
zavoj (puta); vijuga, krivudanje (reke) 4.
teh. obrtaljka, obrtusa, poluga na lakat 5.
koleno, lakat (cevi) 6. arhit. greda, nosac,
konzola O /-al - çevirmek prekinuti od-
nose, okrenuti kome ledja, otudjiti se od
koga; - çürütmek sav se predatl ucenju,
trljati laktove; - i dönmek zaviti, zaci za
ugao
dirsekiemek ak. gurati laktovma; uda-
rati laktovima
dirseklenmek 1. pass. od dirsekiemek
2. savili se u obliku lakta, obrazovati lakat
dirsekli kolenast (o vratilu i si.); sa-
vijen, zavinut; - boru kolenasta cev; -
ırakgörür astr. teleskop na lakat (pregib);
- ıskamroz viljuska, raslja za veslo; - mil
kolenasta poluga, obrtaljka; vratilo na
la kat
dirseklik 1. oklop, stit za lakat 2. nas-
lon za laktove (na foteljama 3. narukavlje,
rukavac (na sakou ili dzemperu)
disiplin 1. disciplina, stega; - cezası
disciplinska kazna; - i korumak odrzavati
disciplinu; - suçu disciplinski prekrsaj;
askeri - vojna disciplina; parti - i par-
tijska disciplina 2. d iseipi ina, grana, ~truka;
fen - leri naucne discipline
285
disiplinli
disiplinli disciplinovan
disiplinsiz nedisciplinovan
disiplinsizlik nedisciplina, odsustvo
reda
disk (-ki) 1. sp. disk; - atma bacanje
diska 2. anat. disk, prsljen; - iltihabı dis- zupcavanje; narezivanje loze; - - na"
kitis, zapalenje prsljenova 3. gramofonska
ploca
diskalifiye: - etmek sp. diskvalifikovati morandze); karanfilic 4. pero (kljuca) 5.
diskotek (-ği) diskoteka
diskriminant mat. diskriminanta
dispanser dispanzer
dispeç (-ci) mor. dispec (pravila o gu-
bicima i steti izmedju pomorskog osi-
guravajuceg drustva i osiguranika)
dispeççi dispecer, strucnjak za dispec
disprosyum hem. disprozijum
distribütor distributer (u raznim zna-
cenjima)
distrofi med. distrofija
disülfüt hem. disulfid
diş 1. zub; - ağrısı zubobolja; - ba-
kımı nega zuba; - çatırdaması cvo-
kotanje zuba; - çekmek izvaditi, iscupati
zub; - çıkarmak iscupati zub; /-ın/ - ini . sıkmak stisnuti zube, pretrpeti; /-ın/ - ini
çıkarmak (iz) vaditi kome zub; - çıkışı iz-
bijanje, nicanje zuba; - çukuru anat. al-
veola; - çürüğü zubni karijes; - doktoru
v. - hekimi; - doldurmak plombirati zub;
- dolusu zubna plomba; - leri dökülmek
izgubiti zube; ostariti; - fırçası cetkica za
zube; - gıcırdatmak skrgutati zubima; -
hekimi zubni lekar, stomatolog; - he-
kimliği stomatologija; - kemiği zubnjaca,
zubna kast; - macunu zubna pasta; - mi-
nesi zubna gledj; - pastası v. - macunu;
- tacı zubna kruna; - takımı proteza; - ta-
tırmak staviti, namestili zube; - taşı zubni
kamenac; - i tutmak (za)-boleti (o zubu);
kırıkdökük-ler pakvareni zubi; takma-
vestacki zub; vestacka vilica; yirmi yaş - i
286
umnjak 2. teh. zubac (tocka, testere, cesl-
ja i si.); zarez, usek, loza; cf. çentik, kertik;
- açma makinesi masina za rezanje za-
voja; - açmak narezati lozu (uvojak); -
adımı korak loze; korak zubaca; - aralığı
medjuzavojna udubina; - asma na-
rezan, nazupcen; zupcast; - kesrnek na-
zupciti, narezati (uvojke, loze) 3. cesanj
(beloga luka); rezanj, kriska (po-
dirka (klavira) O - ten artar işten artmaz
post. bolje je stedeti nego juriti za vecom
zaradom; - ten artırmak stedeti, otkidati
od usta; /-al - bilemek ostriti zube, biti
kivan na koga; /-dan/, /-ın/ - ine da-
yanmak stoii':ki podnositi (nedace, sud-
binu); - ine değmemek biti nedovoljno (o
jelu); ne biti dovoljno ni za jedan supalj
zub; - e - zub za zub, osveta; - e do-
kunur vredan, znaeajan,. vazan; /-al - ge-
çirememek ne moci kome nauditi, ne
moci se s kime meriti; - geçirmek 1) ug-
risti,. ujesti 2) fig. sprovesti svoju volju; - e
gelir lak plen; - ine göre 1) po svom
ukusu; kao naruceno 2) koliko je ko u
stanju, koliko je kadar; - (lerini) gös-
termek pokazati zube, zapretiti; - inin ko-
vuğuna bile gitmemek (ili - in kovuğunu
doldurmamak) v. - ine değmemek; - ini
sökmek fig. izbiti kome zube, obezvrediti
koga; - inden tırnağından artırmak
veoma stedeti, otkidati od usta; - ini tır­
nağına takmak upotrebiti svu snagu, ra-
dili svim silama
diş badem bot. badem mekusac (Pru-
nus amygdalus var, fragilis)
diş budak (-ğı) bot. beli· jasen (Pra-
xinus excelsior)
diş budayı 1. krupnozrna psenica 2.
svecanost povodom nicani,ı:ı prvog zuba u
deleta 3. slatko jelo od p'senice (sluzi se
povodom nicanja prvog zuba u deteta)
dişçi 1. zubni lekar, zubar, stomatolog;

- kerpeteni klesta za vadjenje zuba; -
okulu zubotehnicka skola 2. arg. "zubar",
trgovac ziatom sa zuba pokojnika)
dişçilik zubarstvo, stomatologija
dişeği nar. 1 . klesarski cekic 2. zupcast
cekic (za hrapı;ı.vljenje
zrvnja)
dişemek nar. izvaditi zub
diş eti anat. desni; - kanaması krva-
renje desni; - ünsüzü gram. alveolar
dişi ı 1 . zena, zensko; zool. zenka; -
çiçek bot. zenski cvetl; - geyik kosuta; -
kaplan tigrica; - köpek kuja, kucka; -
takım bot. tucak, pestic 2. supljina, otvor,
rupa; teh. usica, prstencic; navrtka, mat-
rica, kalup; - açmak (iz) dupsti ll 1. zens-
ki; zenstven; - gülüş zenski osmeh 2. teh.
spregnut; vezan; supalj, "zenski"; - anah-
tar supalj kljuc; - burma zenski navrtanj;
- fiş e/. utikacka kutija; - kopça 1) druker
2) petlja, zamka 3. rnek (i fig.); - demir
meko gvozdje; - konuşma blag razgovor
o - erkek teminiziran muskarac; - köpek
kuyruğunu sallamayınca, erkek köpek
ardına düşmez pos/. dok kuja repom ne
mahne, pas nece za njom potrcati; - şa­
kayık bot. bozur, zenski bozur (Paeonia
officinalis)
dişili zenski ll gram. zenski rod
dişileşrnek feminizirati se; postupati
kao zena
dişili: - erkekli (ili erkekli -) zene i
muskarci, musko i zensko; muzjaci i zenke
dişilik zenski pol; fig. zeni svojstveno
ponasanje, zensko ponasanje
dişilleştirmek ak. gram. staviti u zenski
ro d
dişindirik (-ği) nar. ular, nagubac;
korpa; brnjica
dişi organ bot. tucak
diş karanfil bot. karanfilic klincic (Eu-
genia caryophyllata)
divan
dlşlek 1. sa isturenim zubima 2. fig. uti-
cajan, mocan
dişierne 1. gl. im. od dişiemek 2. teh.
zupcanje, narezivanje zubaca
dişiemek 1 . gristi, ugristi; ujesti, ujedati
2. teh. nazupcati, nazubiti 3. fig. uz-
nemiravati, dosadjivati
d işlenrnek 1. pass. od dişiemek 2. pos-
tali uticajan
dişietmek caus. od dişiemek
dişli 1 1. sa .. zubima; -zub 2. fig. zubat,
ostra jezika; - tırmaklı 1) uporan, tvrdog-
lav, samevoljan 2) osoran, bahat, ag-
resivan 3. sa zupcima, sa lozama (uvoj-
cima); zupcast, nazubljen reckast; -
elvata klin sa uvojcima; - çark zupeast
tocak; - çubuk zubcasta sipka, zup-
canica; - ray sina sa zupcanicima 4. fig.
vidjen, ugledan; uticajan 5. u sastavu bot. i
zool. naziva; - güvercin zupcastokljuni
golub (didunculus); - tirsi (balığı) zoo/.
sledj, haringa (Ciupea pontica) ll zup-
canik; - düzeni pogon na zupcanike; def-
ransiyal - si zupcanik poluosovine, di-
ferencijel
diş otu (-nu) bot. blitvina, vranemil
(plumbago europaea)
diş özü zubna pulpa
dişsel zubni; gram. dentalni (kon-
sonanti), dentali
dişsiz 1. bez zuba, bezub 2. ravan, gla-
dak, nenazubljen; bez loze (uvojaka)
diş yuvası anat. zubna duplja, alveola
dltiramp (-bı) /it. ditiramb
ditmek (dider) ak. 1. cimkati, cupkati
(predju) 2. grebenati; cesljati, gargçısati
(vunu, pamuk, svilu) 3. rastrzati, razdirati;
seckati, komadati rasparcavati
dival (-li) p. srebrni vez (na kartonu ili
skupocenoj odeci)
divan 1 p. divan, sofa, kauc
287
divan
divan2 p. 1 . ist. ministarsko vece,
drzavni savet; kruhski savet Oivanı Hu-
mayun visoki sa vet (na . sultanovnm
dvoru) 2. jur. sud; Divanı Adalet arbitrazni
sud; - ı haysiyet (ili haysiyet - ı) sud
casti; harp - ı vojni sud O - durmak stajati
u pozi postovanja prema kome (skrstenih
ruku); ayak - ı leteca sednica saveta,
hitno sazvan savet
divan3 p. /it. divan (sabrani stihovi jed-
nog pesnika), zbirka pesama; - edebiyatı
Divanska knjizevnost (Kiasicna osmanska
knjizevnost (XIII-XIX veka); - şairleri di-
vanski pesnici
divançe /it. manja pesnicka zbirka (jed-
nog pesnika)
divane p. 1 lud, sumanut, bezuman;
nar. budala, glupak; - olmak poludeti, po-
mahnitati ll slab na nesto, lakom; veoma
sklon cemu; /-ın/ - si olmak izgubiti glavu
za cime, ludovati za kime
divanelik ludilo, bezumlje; ludost, bu-
dalastina, glupost
divanhane p. arh. 1. sirok, hodnik 2.
prijemna soba
divanıali p-a. arh. vrhovni sud
divanıharp (-bi) p-a. arh. vojni sud
Divanı muhasebat (-tı) p-a. arh. glavna
finansijska kontrola; cf. sayıştay
divani p. divani (vrsta rukopisa kajim
su pisani sultanski fermani i berati)
divik (-ği) zoo/. termit (Termes)
divil: - - dijal. stalno, bez prestanka,
neprekidno
divit (-ti) a. ist. divit (pernica sa mas-
tionicom)
divitçi ist. 1. prodavac divita 2. sekretar
ve zira
divlek (-ği) dijal. 1. vrsta sitne dinje 2.
nezrela, zelena dinja
diyabet (-ti) med. secerna bolest, di-
288
jabetis; ct. şeker hastalığı
diyabetik dijabeticar, seceras
diyafram 1. fiz. pregrada; blenda 2.
anat. dijafragma
diyagonall dijagonala ll dijagonalan
diyafram dijagram
diyakroni dijahronija ct. art zamanlık
diyakromik dijahronijski, dijahronican
ct. art zamanlı
diyalekt (-ti) dijalekat
diyalektik (-ği) 1 dijalektika ll di-
jalekticki; - yöntem dijalekticki metod
diyalektolog Elijalektologija
dijalektolog dijalektolog
diyalel log. pogresan zakljucak circulus
vitiosus
diyaliz hem. dijaliza
diyalog dijalog
diyanet (-ti) a. 1. poboznost, bo-
gobojazljivost, religioznost 2. religija, vera;
- işleri jur. verski poslovi; - işleri mü-
dürlüğü direkcija za verske poslove
diyanetli pobozav, bogobojazljiv, re-
ligiozan
diyapazon dijapazon (u raznim zna-
cenjima)
diyapozitif (-vi) dijapositiv, slajd
diyar a. zemlja; kraj
diyastol (-lü) fiziol. dijastola
diyatomik hem. dvovalentan
diye 1 gerundij od demek ll za grad-
jenje direktnog govora; dur - bağırdı on
je povikao: "Stoj!"; bana burada ne arı­
yorsunuz - sordu upitao me je: "Sta tra-
zite ovde?" lll misleci, pretpostavljajuci
da ... po d izgovorom; pod pretpostavkom ...
u uverenju; akşam misafir geliyor - evde
kaldım ostao sam kod kuce misfeci da ce

uvece doci gost; telefon edersiniz - bir
saatten fazla bekledim cekao sam vise
od jednog sata nadajuci se da cete te-
lefonirati IV pas/e glagola u imperativu ili
optativu; da, da bi, kako bi; sizi göreyim -
geldim dosao sam da vas vidim; sigara
satın alsın - gönderdim poslao sam ga
da kupi cigarete V posto, kako, jer; geç
kaldık - hemen kalktık odmah smo ustali
posto smo zakasoili VI kao, za; radi; bunu
eğlence mi - yaptın? da li si to ucinio
radi zabave? yabancı - satılan yerli mal-
lar domaca roba koja se prodaje kao sıra­
na VII po imenu, zvani; ct. adlı; Ahmet -
bir. öğrenci ucenik po imenu Ahmet;
"Ölümden sonra" - bir kitap okuyorum
citam knjifu koja se zove "Posle smrti"
diyecek (-ği): - i olmamak nemali sta
reci; buna - im yok nemam sta da kazem
na to
diyet1 (-li) a. otkup, cena za krv ubi-
jenog (po islamskom pravu)
diyet2 (-ti) med. dijeta; - yapmak drza-
ti dijetu
diyetetik dijetalan
diyetisyen dijeteticar, strucnjak za di-
jetu
diyez muz. povisilica, znak za po-
visenje, krst
diyoptri dioptrija
diyorit (-li) min. diorit
diyot (-du) dioda (radija)
diz 1. koleno; - ağırşağı v. dizkapağı
kemiği; - lerinin bağı çözülmek preseci
se od sıraha (o nogama); jedva stojati na
nogama; - boyu do kolena (visok, dubok);
- çök! na kolena! klekni! (komanda); -
çökmek klecati, klemnuti; fig. pokleknuti;
pokoriti se, predati se; /-al - çöktürmek
naterati koga da kleci; potciniti, pokoriti; -
çürütmek v. dirsek çürütmek; /-ın/ - i di-
binde, uz, pokraj. pored (sedeti, raditi i si.);
- - e vrlo blizu, koleno uz koleno; - ini
dizginli
dövmek gorko se kajati, zaliti za cim; - e
gelmek 1) baciti se na kol ena (pred kime)
2) poniziti se, ponizavati se; /-ı/ - e ge-
tirmek poniziti, naterati koga da kleci; /-ın/
- lerine kapanmak v. - e gelmek; - leri
kesilmek v. - lerinin bağı çözülmek; - le-
rini kırarak selam vermek pokloniti se,
previti koleno (pri pozdravljanju); - öpmek
baciti se pred noge, usrdno moliti, prek-
linjati; - üstü na kolena (pasti, kleknuti); -
e varmak v. - e gelmek. 2. (dizler) krilo;
anne çocuğu - lerine oturttu majka je
stavila dete u krilo
dizanteri med. dizenterija
diz bağı 1 . anat. tetiva kolena 2. pod-
vezica
dizdar p. ist. zapovednik tvrdjave
dizdirrnek caus. od dizmek
dize /it. polustih
dizel dizel; - motörü dizelmotor
dizem /it. muz. ritam
dizge 1 sistem (filozofski); pravac,
skola, doktrina, teorija
dizge2 ı arh. koji doseze do kolena; -
çorap dokolenice ll podvezice (carapa)
dizgi 1. tip. slog, slaganje; - yanlışları
stamparske greske 2. poredak, sistem
dizgici tip. slovoslagac
dizgin dizgin, kajas, kaisevi za up-
ravljanje zapregom; n çekmek zategnuti
dizgine, pritegnuti uzde; /-ın/ - ini çekmek
fig. obuzdati, drzati na uzdi; - leri ele
almak uzeti uzde u svoje ruke, za-
gospodariti; - leri (ele) vermek popustiti
uzde, dati vise slobode, razuzdati; - leri
gevşetmek olabaviti popustiti dizgine; fig.
razuzdati, osloboditi stege; /-ın/ - ini kıs­
mak v. - ini çekmek; /-ı/ - e vurmak za-
uzdati (i fig.)
dizginlemek ak. zauzdati; fig. obuzdati
dizginli 1. s uzdom, zauzdan 2. fig.
289
dizginsiz

obuzdan doçentlik 1. docentsko zvanje 2 .. do-

centura
dizginsiz 1. razuzdan 2. fig. ne-
obuzdan, zestok, pornaman dogma dogma; cf. inak
dizi 1. linija, red; niz; - - u nizu, u po- dogmacı i dogmatik ll dogmatski
vorci; iki - ağaç dva reda drveca 2. niska;
dogmacılık dogmatizam
bir - inci niska biı:ıera 3. voj. red, vrsta,
stroj 4. _mat. progresija; aritmetik - arit- dogmalaştırmak ak. dogmatizovati
meticka progresija hendesi ge- dogmatik v. dogmacı
ometrijska progresija 5. muz. skala, lest-
vica 6. fig. serija, niz (dogadjaja, pojava i dogmatizm dogmatizam
si.); olaylar- si niz dogadjaja 7. /ing. pa- doğa 1. priroda; - bilgisi poznavanje
radigma prirode, prirodopis; - bilimleri prirodne
dizici v. dizgici nauke; - yasa91 zakon prirode, prirodni
zakon 2. priroda; karakter, narav, cud;
dizilernek ak. 1. poredjati, svrstati 2.
taşın - sı priroda kamena; suyun - sı pri-
nanizati
mdna svojstva vode
dizili 1. rasporedjen, razvrstan, po-
doğacı naturalista
redjan 2. nanizan 3. tip. slozen (tekst)
doğacılık naturalizam
dizitmek 1. pass. od dizrnek 2. ras-
porediti se, razvrstati se, postrojiti se 3. doğaç (-cı) 1. nadahnuce, inspiracija 2.
nanizati se improvizacija
dizim 1. razmestaj; grupisanje, razvr- doğaçtan bez pripreme, improvizovano
stavanje 2. tip. slaganje, slog (govoriti, recitovati, glumiti i si.)
·dizim indeks; spisak doğa dışı protivprirodan, neprirodan
diz kapağı 1. anat. prednji deo kolena; doğal prirodan, naturalan; - ayıklanma
- kemiği casica 2. stitnik za koleno prirodno odabiranje; - billmler prirodne .
dizlik 1. stitnik za kolena (golmana) 2. nauke; - coğrafya fizicka geografija; -
sorts, kratke pantalone güzellikler prirodne lepote; - hal hem. pri-
rodno stanje; - seçim (ili seleksiyo,n) v. -
dizme 1. gl. im. od dizrnek ~- tip. sla- ayıklanma; - tozlanma bot. prirodno op-
ganje; - makinesi slagacnica rasivanje; - zenginlikler prirodna bo-
dizrnek (-er) 1. ak. dat. poredjati, raz- gatstva 2. neizvestacen 3. pravi, istinski,
mestiti; postrojiti; razvrstati, rasporediti 2. nepatvoren; - kişi jur. fizicko lice
nanizati 3. tip. slagati, sloziti
doğalcı naturalista
dizmen v. dizgici
doğalcılık naturalizam
do muz. do (nota
doğallık prirodnost
do anahtarı (-nı) muz. kljuc "do"
doğan zoo/. 1. soko (Falco) 2. sivi soko
dobra dobra iskren, otvoren, pros- (Falco peregrinus)
tosrdacan; cestit, posten; - - otvoreno,
doğancı sokolar, lovac sa sokolovima
bez okolisenja; - - söylemek otvoreno
kazati doğancılık lov sa sokolovima
doçent (-ti) docent doğa ötesi ı metafizika ll metafizicki

290

doğa üstü natprirodan; - güçler natp-
rirodne sile
doğa üstücülük natprirodnost; su-
pernaturalizam
doğdurmak caus. od doğmak
doğma 1. gl. im. od doğmak 2. izlazak,
radjanje (sunca, meseca) 2. ab/. rodjen,
rodom iz .. poreklom; - büyüme 1) rodjen i
odrastao u.... ; pravi; - büyüme istanbullu
rodjen i odrastao u lstanbulu, pravi Stam-
bolija 2. tig. od pocetka
doğmaca urodjen; od rodjenja
doğmak (-ar) 1. roditi se, radjati se;
doğduğu yer mesto njegovog rodjenja;
nerede doğdunuz? gde ste rodjeni? 2. iz-
laziti, radjati se (o suncu, mesecu); gün
doğdu sunce je izaslo 3. fig. nastati, po-
javiti se; izroditi se, zametnuti se; zaceti
se; ct. meydana gelmek ; son za-
manlarda yeni bir eleştiri doğdu u pos-
lednje vreme se pojavila nova kritika; sos-
yal farklardan doğan sorunlar problemi
koji nastaju iz socijalnih razlika 4. dat.
pasti na pamet, sinuti (o misli); bu fikir
sana nereden doğdu odakteli je pala na
parnet ta misao O doğmadık çocuğa kaf-
tan biçilmez izr. jos ne rodjeno detetu se
ne kroji kaftan; sve u svoje vreme; doğ­
duğuna pişman utucen, umoran od zi-
vota, razocaran u zivot; doğduğuna piş­
man olmak razocarati se u zivot, 'biti sit
zivota
doğmalık v. doğmaca 1.
doğram nar. odrezan komad; odrezak;
- - u komadima, na komade
doğrama 1. gl. im. od doğramak 2. te-
sarski radovi (ramovi, vrata, prozori)
doğramacı dogramadzija, tesar; drvo-
delja
dağramacılık tesarski zanat; tesarstvo,
drvodeljstvo
doğramak ak. 1. rezati na komade;
doğru
drobiti, seckati; soğan - seekati luk; süte
ekmek - (na) drobiti hleb u mleko 2. del-
jati, tesati, rezali (drvo); rezbarili
doğranmak pass. od doğramak
dağratmak caus. od doğramak
doğru 1 1. prav; - açı geom. prav ugao;
- çizgi (ili hat) prava linija; - yol prav put;
fig. pravi put 2. ravan; - duvar ravan zid
3. istinit, stvaran, pouzdan; tacan; - haber
istinita vest; - hesap tacan racun; - ya-
- nıtlar pouzdani, tacni odgovori 4. pravilan,
ispravan, valjan; - hareket pravilan pos-
tupak; - imla pravilno pisanje; - karar isp-
ravna odluka; - olmayan nepravilan 5.
pravican, ispravan, posten, cestit; - bir
adam ispravan Ciovek ll 1. geom. prava; -
parçası geom. dOz; sınırsız - bes-
konacna prava 2. istina; ispravnost, pra-
vilnost; - mu bu? je li to istina? da li je to
tacno (pavilno)?; - sunu Istersen ako
hoces da znas istinu ... lll 1. pravo, ravno;
direktno, izravno; - durmak 1. stajati 2)
stajati (sedeti) mirno (o detetu); - otur•
mak sedeti mirno; ~u yol - oraya gider
ovaj put direktno vodi tamo 2. pravilno,
ispravno, tacno; - dürüst sasvim pravilno,
bez greske, nepogresLvo (pisati~ govoriti,
znati jezik); - dürüst Almanca yazıyor on
bez greske pise na nemackom jezi~u; -
mu söyledim?dali sam tacno kazao? o,
metni - okudu on je tacno procitao teks!
3. valjano; posteno, cestito; - davrandınız
ispravno ste paslupili IV post. sa dat. 1.
ka, prema, u pravcu; kapıya - ka vratima;
parka - gittiler otisli su ka parku; şehre -
prema gradu 2. blizu, ka, oko, pred (za
vreme); akşama - predvece; öğleye -
oko podne; kışa - pred zimu; saat ona -
oko dese! sati V u funkciji uvodne reci is-
tina, uistinu, zaista, zbilja; - ben o anda
odamda bulunmadım istina, ja u tom tre-
nutku nisam bio u svojoj sobi O - dan - ya
1) pravo; direktno, neposredno · 2) di-
rektan, neposredan; - dan - ya dava jur.
neposredna optuzba; - dan - ya mü-
tenasip direktno proporcionalan; - su isi-
291
~ doğwca

tini za volju, iskreno govoreci; - su, ben

bunu hiç beklemezdim iskreno govoreci,
doğrultucu el. usmerivac, permutator
doğrulu pravolinijski; - devrim prac
:i''1' ovo uopste nisam ocekivao; .:. akım el.
volinijsko kretanje
ı jednosmerna struja; - barsak anat. rek-
1l tum, zadnje crevo; - çıkmak potvrditi se; doğruluk 1. pravtok, ravnina 2. pra-
:ı pokasati se, ispostaviti se (o islini); - git- vilnost, istinitost; tacnost, preciznost;
'' mek posteno, cestito postupati; - söy- vuruş - u voj. preciznost, tacnost po-
1 1
lemek reci istinu; - (yu) söyleyeni dokuz godaka 3. iskrenost, otvorenost, cestitost
i;
'1
köyden kovarlar post. istina se nikome doğrulum biol. tropizam
''
'' ne dopada; onoga ko govori istinu, gone iz
doğrusal 1 . v. doğrulu 2. mat. linearan;
! 1
devet sela; - söz acıdır posl. istina je
cesto gorka; - söze can kurban (ili - - denklem lineama jednacina
söze ne denir) isiina je dragocena cak i doğrusu islini za volju, istina je da ..
kada vredja
doğu 1 1. istok; - güney (ili güney-) ju-
doğruca pravo; direktno, neposredno goistok; - kuzey (ili kuzey - )severoistok;
doğrucu otvoren, iskren, cestit, posten - yarım küresi geog. istocna polulopta 2.
lstok, Orijent; - ülkeleri istocne zemlje;
doğruculuk 1. istinoljubivost; iskrenost,
Orta Doğu Srednji istok; Uzak Doğu Da-
cestitost, valjanost 2. /it. verizam
leki istok ll istocni; - Anadolu istocna
doğrulama 1. tvrdnja, iskaz 2. pro- Anadolija; - Sırbistan istocna Srbija
veravanje, utvrdjivanje, verifikacija
doğu bilimi orijentalistika
doğrulamak ak. potvrditi, potkrepiti;
proveriti, utvrditi; overili (potpis, prepis) doğu bilimci orijentalist

doğrulanmak pass. rec. od doğ­ doğulu ı istocni; istocnjacki ll istocnjak

rulamak
doğrulmak 1. ispraviti se; postali prav
2. uspraviti se; dici se, ustati 3. fig. isp-
ravi!i se, popraviti se, korigovati se; hesap
doğruldu racun je ispravljen 4. dat. uputi!i
se, krenuti ka; ct. yönelmek; okula doğ­
ruldu uputio se ka skoli 5. oporaviti se,
ponovo stati na noge
doğrultmaç (-cı) el. ispravljac, us-
merivac
doğrultmak ak. 1. ispravljati, korigovati
2. upraviti, usmeriti, uperiti 3. el. pretvarati,
ispravljati (struju) 4. nar. zaradjivati, za-
raditi, steci (novac); ayda beş yüz bin lira
doğrultuyorum zaradjujem pet stotina hil-
jada lira mesecno·
doğrultman mat. direktrisa, linija vo-
dilja
doğrultu 1 . pravac, smer 2. put koji se
sledi, Usmerenost
doğululuk istocnjastvo; fig. priv..Zenost
lstaku
doğum 1. rodjenje; radjanje, natalitet;
- ların artması porast nataliteta; - bel-
gesi rodni list, krstenica, izvod iz knjige
rodjenih; - günü rodjendan; - kağıdı v. -
belgesi; - kütüğü maticna knjiga rodjenih;
- kontrolü ogranicenje nataliteta; kontrola
racljanja - tarihi datum rodjenja; - yeri
mesto rodjenja 2. (ili - yılı) godina rod-
jenja 3. porodjaj; - ağrıları (ili sancıları)
porodjajni bolovi; sonrası pos-
leporodjajni; - yapmak poradjati se, rad-
jati 4. izlazak, radjanje (sunca, meseca) 5.
hem. oslobadjanje, desorpcija
doğum evi porodiliste, akuserska kli-
nika
doğumlu rodjen... godine; 1967 - lar
askere çağrıldı rodjeni 1967. gadine poz-
vani su u vojsku

292
 dokunaklı

doğumsal odrotenja urodjen (o bolesti i vedesetogodisnji; bir ihtiyar de-

si.) vedesetogodisnji
doğuran zool. zivorodan, viviparan (o doktor 1. lekar, doktor; askeri - vojni
zivotinjama) le kar; - kadın (ili bayan -) lekarka 2. dok-
doğurgan plodan (i tig.); çok - bir tor nauka; - çıkmak (ili olmak) 1) postali
yazar veoma plodan pisac lekar 2) doktorirati, steci doktorsku tilulu

doğurganlık plodnost; tig. stvaralacka doktora 1. doktora!, doktorski stepen 2.

moc; produktivnost
doğurmak ak. 1. roditi, doneti na svet
2. tig. izroditi, stvoriti, zaceti, prouzrokovati
O dokuz - nestrpljivo cekati, ocekivati sa
interesovanjem; sedeti kao na iglama
doğurtmak ak. 1. poroditi, poradjati, u
kazivati pomoc pri porodja-babiciti 2. op-
loditi, oplodjivati; opaşivati (kobilu), mrkati
(ovcu); bir koç elli koyuna kadar do-
ğurtabilir jedan ovan moze da oplodi
(mrce) oko 50 ovaca
(ili - tezi) doktorska disertacija; - sını
yapmak doktorirati, odbraniti doktorsku
tez u
doktoralı sa doktoratom
doktorlu arg. markiran, oznacen (o
karti u kocki)
doktorluk 1. zanimanje lekara, le-
karska profesija; - etmek raditi kao lekar,
leeili 2. svanje doktora nauka
doktrin doktrina, ucenje, ideologija

doğurtuculuk til. majeutika, Sokratov doktrinci 1 doktrinaran, doktrinarski ll

metod doktrinar, doktrinarac

doğurucu v. doğuran
doku biol. tkivo; ct. nesic; - aşısı trans-
platacija tkiva; - kültürü kultura tkiva; yağ
doğuş 1. rodjenje 2. postanaı<, nas-
- masno tkivo
tanak; geneza 3. izlazak (sunca, meseca);
gÜneşin - u izlazak sunca doku bilimi histologija

·doğuŞıu plemicki, vlastelinski; plemenit doku bilimsel histoloski

doğuştan od rodjenja, urodjen; - sağır dokuma 1. tekstil; - sanayii tekstilna

gluv od rodjenja industrija 2. tkanina za tapaciranje 3. tkan-
je; ıkanine
doğuştancı til. nativista
dokumacı 1. tkac tkalja 2. prodavac
doğuştancılık til. nativizam
tkanina
doj ist. duzd (mletacki)
dokumacılık 1. tkacki zanat, 2. teks-
dok (-ku) 1. mor. dok; yüzer - ploveci liina industrija
dok 2. skladiste, depo (u luci)
dokumahane tkacnica
doksan devedeset
dokumak ak. 1. !kati 2. mlatiti, !resti
doksanar po devedeset (plodove sa drveca)
doksanıncı devedeseti dokunaç (-cı) zoo/. pipak
doksanlı od. devedeset (komada, je- dokunaklı 1. dirljiv, ganutljiv (o govoru,
dinica i si.) pesmi) 2. uvredljiv, pogrdan 3. jak, ostar;
doksanlık 1. od devedeset jedinica; prodoran; - içki zestoko pice; - koku
koji kosta devedeset (lira, dolara, dinara i ostar miris; - rüzgar snazan vetar; -
si.); od devedeset kilograma 2. de- tütün jak, ljut duvan

293
dokunaklı k
dakunakhk muz. klavijatura
dokunca steta, ustrb
dokuncalı stetan, skodljiv
dakundurmak 1. caus. od dokunmak
2. ak. fig. smerati, aludirati; söylediğini
bana - istedi onim sto je rekao ciljao je
na mene; svojim recima je aludirao na
men e
dokunma 1. gl. im. od dokunmak 2.
dodir, doticaj kontakt; cf. temas 3. opip, pi-
panje; - duyusu cilo pipanja
dokunmak1 dat. 1. dodirivati, dodirnuti,
doticati, dotaci; pipati; kağıtlarıma kimse
dokunmasın! neka mi niko ne dira papire!
tablolara dokunmayın! zabranjeno je do-
dirivati slike! 2. mesati se, pacati, se 3. ne
prijati, stetiti, skoditi; uticati na zdravlje;
şarap bana dakunuyor vino mi skodi;
tütün ona çok dakunuyor duvan mu
mnogo smeta 4. gurnuti; udariti; zakaciti;
sürahiye dokunup kırmış zakacio je bo-
kali slomio ga 5. uznemiravati, dirati, sme-
tati, muciti; bu adamcağıza dokunmayın
ne dirajte ovog jadnog coveka 6. fig. kos-
nuti, darnuti, ganuti; rastuziti, potresti;
onun sözleri bana dokunmaz njegove
me reci ne uzbudjuju; Selim sinirierime
dakunuyor Selim mi ide na zivce 7. vred-
jati, povrediti; namusa - povrediti cas!; 8.
fig. osvrnuti se na, spomenuti (u raz-
govoru) 9. odnositi se na; cf. ilişkin olmak;
tiyatro tarihine dokunan bir makale cla-
nak koji se odnosi na istoriju pozorista 1O.
kao pomocni g/agol sa reCima iyilik, kö-
tülük i si.; ciniti, pruziti, dati; biti; bana çok
iyiliği dokundu ucinio mi je mnogo dobra;
onun, bize her zaman yardımı do-
kunuyor on nam uvek pomaze O dakunu
dakunu vermek arg. isprebijati, premlatiti
dokunmak2 pass. od dokumak
dokunsa! biol. dodirni, za pipanje; -
duyu culo pipanja
dakunulmak dat. pass. od dokunmak;
bu konuya hiç dokunulmadı ova pitanje
nije uopste spomenuto
294
dokunulmaz neprikosnoven; ne-
povrediv; imun
dokunulmazlık neprikosnovenost; imu-
nitet; konut -.ı nepovredivost stana
dokunum biol. culo piP,anja
dokunuş 1. dodir, doticaj, kontakt; 2.
muz. stavljanje prstiju (pri sviranju) 3. /it.
kompozicija, sklop; romanın - u kom-
pozicija romana
dokurcun 1. agr. plast (sena), kamara
(slame), stog; krstina (snopova 2. v. dokuz
taş
dokutmak caus. od dokumak
dokuyucu nar. tkac, tkalja
dokuz 1. devet; - da bir jedna de-
vetina; - buçuk devet i po; yüzde - devet
odsto 2. devetka 3. deveti (dan u me-
secu); bu ayın - unda develog ovog me-
seca O - ayın çarşambası bir araya gel-
mek nagomiliti se, sve odjednom se svaliti
(o poslovima, teskocama);- babalı kopile,
dete nepoznatog oca; - canlı, zdrav, ot-
paran; - doğurmak v. doğurmak; -
düğüm altında ispod devet brava, brizl-
jivo cuvan (novac); - körün bir degneğl
jedini hranilac velike porodice; ._ köyden
kovulmuş odasvud proteran, iz mnogih
mesta izbacen (zbog svadljivosti i si.) -
yorgan eskitmek dugo proziveti
dokuzar po devet
dokuzlu 1(sastavljen) iz devet delova ll
devetka (karta)
dokuzluk 1. devetogodisnji 2. od devet
Oedinica, kilograma); koji staje devet (lira,
dolara)
dokuz taş mica, mice (igra); - oy-
namak igrati mice
dokuzuncu deveti
doküman dokument; ct. belge
dokümantasyon dokumentacija;
merkezi dokumentacioni centar, centar za
dokumentaciju

dokümanter dokumentaran; ct. bel-
gesel
dolak (-ğı) uvijaci (za noge)
dolam obmotaj; zavrt, krug (zavoja, tur-
bana)
dolama 1 . gl. im. od dolamak 2. med.
prist na prstu 3. dolama (vrsta kaftana)
dolamak ak. dat. 1. omota (va) ti, za-
vijati, opasivati; başına şal - omotati sal
oko glave 2. fig. natovariti, nabediti
dolama otu (-cı) bot. zanoktika (Pa-
ronyehia)
dolambaç 1. krivina, zavoj, okuka; ser-
pentina 2. anat. usna zavojnica, lavirint.
dolambaçlı 1. vijugav, krivudav (npr.
put, reka) 2. zavojit, spiralan 3. fig. zamr-
sen, zapetljan, slozen, tezak (zadatak,
posao i si.); - deyim zapetijan izraz O -
yollardan gitmek izvrdavati, izgovarati se
dolambaçsız 1. bez krivina (vijuga,
okuka, meandera) 2. tig. jasan, ne-
posredan; - anlatım jasno pripovedanje
dolamık (-ğı) klopka, zamka, mreza
dolan (ili yalan -) lukavstvo, prevara;
ujdurma, smicalica
dolandırıcı varalica, prevarant; lupez,
protuva
dolandırıcılık odmana, prevara, po~­
vala; lopovluk, kaişjarluk; - yapmak ob-
manjivati, podvaljivati, kaisariti
dotandınimak pass. od dolandırmak
dolandırmak ak. 1. okruziti, opkoliti;
obaviti; beline kuşak - obaviti opasac oko
pojasa, opasati se 2. podvaljivati, ob-
manjivati, kaisariti 3. v. dolaştırmak
dolanı nevaljao, lopovski, obmanljiv
dolanım ek. opticaj, cirkulacija, spleten,
nesredjen
dotanma 1. gl. im. od dolanmak 2. obr-
taj, obrt (anje); astr. revolucija, kruzenje; -
stüresi astr. period, trajanje revolucije
dolaşık
dolanmak 1.dat. omotavati se, obavijati
se oko cega 2. /ok. kruziti, kolati; sabaha
kadar hastanenin etrafında dotandı do
jutra je kruzio oko bolnice; acı haber
bütün ülkede dotandı tragicna vest je ob-
letela celu zemlju 3. spotaci se; zapeti, za-
kaciti se saplestise (o nozi) 4. dat. ak. za-
obilaziti, zaobici 5. siriti se, pronositi se (o
glasovima) 6. skitati, tumarati, svrljati, ba-
zati
dolan taşı min. dalerit
dolap (-bı) 1. orman (za odelo, knjige);
plakar; komoda, skrinja; aynalı - orman
sa ogleaalom; duvar - ı plakar; giysi - ı
orman za odelo 2. dolap. tocak na vodi (za
navodnjavanje); - beygiri konj koji okrece
dolap 3. obrtni krst, okretaljka 4. ducancic,
radnjica (u kapali C·arsiji) 5. vrteska ka-
rusel 6. kutija (za muzicke instrumente,
satni mehanizam i si.) 7. fig. spletka, smi-
calica; podvala, lukavstvo; ct. hile; - çe-
virmek (ili döndürmek) postavljati zamku;
uhvatiti u klopku; - dönüyor kuje se za-
vera; - düşmek pasti u klopku, nasankati
se, zagristi udicu; /-ı/ - a sokmak uhvatiti
u mrezu o - ı bozuldu krenulo mu je na-
opako (o poslu i si.); --beygiri gibi dönüp
durmak vrteti se ukrug, raditi sve isto
dolapçı 1. izradjivac ormana 2. vlasnik
karusela 3 .. fig. spletkar, kaisar, protuva,
probisvet
dolaplı 1. s ormanom; s komodom 2. s
dolapom; - kuyu bunar sa cekrkom 3. fig.
1) kaisarski, varalieki 2) vrtoglav, koji iza-
ziva vrtoglavicu
dolar dolar
dolaş 1 . krivina, vijuga, okuka 2.
smetnja, prepreka, zapreka 3. v. sarmaş
dotaşık 1. vijugav, krivudav; ct. virajlı,
2. upleten, zapetljan, zamrsen, raz-
barusen (konac, kosa i si.) 3. tig. zamrsen,
slozen, tezak; - durum slozena situacija;
- iş tezak posao 4. tig. uvijen, okolisan
(odgovor, rec)
295
delaşıklık
dalaşıklık 1. krivudavost, vijugavost 2.
zamrsenost, zapetljanost 3. fig. slozenost,
komplikovanost 4. fig. uvijenost, nejasnost
neodredjenost (izrazavanja)
dolaşıksız bez krivina, prav
dolaşırmak pass. bez/. od dolaşmak;
her yer dolaşıldı sve su obisli, sve je
razgledano
dolaşım kruzenje, kolanje, cirkulisanje;
cf. deveran; kan -ı cirkulacija krvi
dolaşmak 1. setali se, setati; tumarati,
putovati, obilaziti; Avrupa'da-putavali po
Evropi: bahçede - setali po vrtu; so-
kaklarda - lutali ulicama 2. zaobilazili,
(za) obici; bu yol çok dolaşıyor ovaj put
je veoma zaobilazan; bu yoldan gitme,
çok dolaşırsın nemoj ici ovim putem,
mnogo ces zaobilazili 3. kruziti, cirkulisati
(o krvi) 4. zamrsili se, zapelljali se; raz-
barusiti se (o kosi); fig. zapetljali se, zap-
lesli se; dili dolaşıyor zaplice mu se jezik;
iplikler dolaşmış konci su se zamrsili 5.
fig. sirili se, pronositi se (o glasovima, ves-
tima); böyle haberler hızla dolaşıyor
takvi se glasovi brzo pronose 6. ak. obi-
laziti; müzeleri - ebilazili muzeje; şehri -
obilaziti, razgledali grad 7. ak. nadgledali,
konlrolisati; askeri birlikleri - kontrolisali
vojne jedinice 8. fig. pokazali se, ukazali
se; annemin yüzünde bir gülümseme
. dolaştı na licu moje majke pojavio se
os me h
dolaştırırmak pass. od dolaştırmak
dolaştırmak ak. 1.pokazivati, vodili;
bana şehri ile bütün anıtlarını dolaştırdı
pokazao mi je grad i sve njegove spo-
menike; o bana her yeri dolaştırdı sve.mi
je pokazao, svuda me je proveo 2. zap-
resti, zamrsili, razbarusili (kosu); fig. za-
petljali, otezali, iskomplikovali
dolay okolina, okolica; cf. çevre 2. kri-
vina, okuka
dolayı1 v. dolay ll post. sa ab/; usled,
zbog; bundan - mı dargınsınız da li sle
296
zbog loga ljuti? harpten - usled rala
dolayısıyla 1 posredno, posrednim
pulem; posredstvom, potnocu, putem,
preko; o adamı bir dostum - tanırım
onog coveka poznajem posrdestvom jed-
nog svog prijalelja ll 1. stoga; zalo, otuda,
zahvaljujuci (kao uvodna rec) 2. povodom,
u povodu; milli bayram - novadem na-
cionalnog praznika
dolay kutupsal astr. okolo pola, po-
larni; - yıldız Polarna zvezda, Pelara
dolayiama /it. perifraza
dolayiarnaiı perifrastican
dolaylı posredan, indirektan; - anlatım
gram. indirektan govor; - tümleç in-
direktan objekal
dolaysız neposredan, direktan; - an-
latım direktan govor; - kanıt log. direktan
do kaz
doldurma 1 1. gl. im. od doldurmak 2.
el. punjenje, sar:Ziranje 3. voj. naboj, pun-
jenje 4. kul. fil. nadev 5. plombiranje
(zuba) ll napunjen
doldurmak ak. 1. (na) punili (casu,
lulu, lorbu i si.) 2. zatrpa (va) ti (zemljom);
kuyuyu - zatrpati bunar 3: voj. (na) puniti,
nabijati (pusku, top) 4. el. puniti, sar:Zirali
(akumulator i si.) 5. kul. nadevali, puniti
(patlidzan, curku) 6. popuniti, popunjavati
(cek, .formular, upilnik) 7. med. plombirati
(zub) 8. popuniti, nadoknaditi; boşluğu -
popuniti prazninu 9. napuniti, navrsiti (go-
dinu); elli yaşını doldurdu on je napunio
pedesel gadina 1O. fig. nagovoriti, navesti,
zapaliti
doldurtmak caus. od doldurmak
doldururmak pass. od doldurmak
dolgu 1. punjenje 2. plomba (zubna);
yapmak plombirati
dolgulu napunjen; plombiran
dolgun 1. pun, napunjen, prepunjen; -
bardak puna casa; - havuz pun bazen; -

yastık nabijen jastuk 2. pun, debeljuskast;
- kadın punacka zena 3. visok .(ö do-
hotku, zaradi; - fiyatlar visoke cene; -
maaş visoka plata 4. fig. napet, razdrazljiv
(o osabi) 5. svestrano obrazovan, pun
znanja
dolgunca debeljuskast, punacak
dolgunlaşmak odebljati, zaokrugliti se,
dobiti na telesnaf tezini
dolgunluk 1. ispunjenost; pre-
punjenost, prenatrpanost 2. punoca, go-
jaznost 3. razdrazljivost, jarost, gnev, bes
dolgunlaşmak ugojiti se, popuniti se
dolikosefal biol. dolihocefalan, duge lo-
banje
do lma ı 1 . gl. im. od dolmak; havuzun
- sı punjenje bazena 2. kul. punjeno jelo,
nadev; biber - sı punjene paprike; pat-
lıcan - sı punjeni patlidzan 3. arg. ob-
mana, smicalica, "namestaljka" 4. zemljani
nasip ll 1. zasipan, nasut, zatrpan (zeml-
jom, kamenjem); meliorisan (o terenu,
zemljistu) 2. kul. punjen, nadeven, filovan
<> - gibi naduven, nabrekao; - gibi cüz-
dan nabrekao novcanik
dolmacı 1. prodavac punjenih jela 2.
arg. varalica, lupez, lopuza
dolmak (-ar) 1. napuniti se; havuz
doldu bazen se napunio; otobüs doldu
autobus se napunio 2. navrsiti se, isteci,
proteci (o veremenu, roku); müddet
doldu istekao je rok; yıl - üzeredir godina
je na izmaku; zaman dolmadan maç ke-
sildi utakmica je prekinuta pre isieka ve-
remena 3. fig. razbesneti se, planuti, pasti
u vatru 4. dat. ispuniti se cime; soğuk bir
rüzgar odaya doldu hladan vetar je is-
punio sobu, soba se ispunila hladnim vet-
rom
dolma kalem naliv-pero, penkalo
dolmalık (pogodno) za punjenje (nar.
patlidzan, paprika)
do malmak
dolmuş dolmus (marsrutni taksi) - yap-
mak prevoziti dolmusom; korisiili dolmus
dolmuşçu vozac dalmusa
dolmuşçuluk posaoo ozaca delmusa
dolomit min. dolarnit
dolu 1 grad, tuca; - dağıtıcı füze pro-
tivgradna raketa; - fırtınası oluja sa gra-
dom, gradonosna oluja; - ya karşı si-
gorta osiguranje od grada; - tanesi zrno
grada; - yağıyor pada grad O yağmurdan
kaçarken - ya tutulmak pasti sa zia na
gore; pasti s konja na magarca
dolu2 1. napunjen, pun; bira ile - bar-
dak casa puna piva 2. napunjen, nabijen
(o oruzju); - tüfenk napunjena puska 3.
pun, nabreknut (dzep, novcanik) 4. za-
uzet; bugün - yum danas sam zauzet 5.
osecajan, pun ... osecanja; neşe - pun ra-
dosti; özlem - pun 'ceznje, ceznjiv o - su
puna mera, sadrzaj cega; bir şişe - su
rakı puna boca raklje; bi"r tencere - su
yemek pun lonac jela; - ya koydum ol-
madı, boşa koydum dolmadı kako gad
okrenes-ne valja; sve ide naopako; -
tüfek fig. kolerik, razdrazljiv covek, "za-
peta puska"
dolu3 u izobilju, izobilan; kırda ot - u
polju ima trave u izobilju; dolapta kitap -
orman je pun knjiga, u ormanu ima mnogo
knjiga
dolu dizgin u galopu, najvecom brzi-
nom (jahati); - gitmek juriti kao lud, leteti
dolukmak nar. ovlaziti se, napuniti se
suzarna (o ocima)
doluluk punoca
dolum punjenje
dolun ay pun mesec
domalan bat. trifa, gomoljika (Tuber
melanosporum
domalmak 1. nar. izbociti se, ispupciti
se 2. kleknuti; sagnuti se, zguriti se scu-
6uriti se
297
dqmaltmak
damaltmak caus. od demalmak
domates bot. paradajz (Solanum lyco-
persicum); - salçası sos od paradajza; -
suyu - so k od paradajza
domatesli s paradajzom, na paradajzu
Uelo)
domino 1. domino (igra); - taşları
kocke domina 2. domino (kostim za bal)
dominocu igrac domina
darninyon domin.ion, zemlja Ko-
monvelta
domuz 1. svinja; fig. svinja, odvratan,
gadan; tvrdoglav, jogunast (o coveku); -
eti svinjsko meso, svinjetina; - un kızıl
hastalığı vet. crveni vetar (bolest svinja) -
yavrusu prase 2. u sastavu bot. i zool. na-
ziva; - ayrığı bot. zubaca, troskot (Cyno-
don dactylon) - ekmeği (ili elması) bat. 1)
skrz, menegled (Cyclamen europaeum) 2)
v. domalan; - kuyruğu bat. siljevina (Pe-
ucedanum officinale); - tenyası zoa/.
pantljicara svinska O - arabası rucna ko-
lica (za prevozenje tereta); - gibi zloban;
podao, podm!Jkao, potuljen; - un gok de.
diği yer bogu iza leddja, gde je vrag rekao
laku noc; - dan (bir) kıl çekmek (ili ko-
parmak) fig. od suvage. ovce bar pramen
vune (izmamii od cicije); - ne bilir cev-
herin kıymetini post. znami svinja sta je
dinja
domuz ayağı 1. kljusa, klopka 2. bot.
babin zub (Tribulus tarrestris) 3. klesta (za
vadjenje metaka iz cevi) 4. vaj. zicani je
domuz balığı zool. morska svinja (Pho-
caena communis)
domuz damı svinjac kocina
domuzlan zool. bombarderbuba (Brac-
hinus crepitans)
domuzlaşmak nar. inatili se, joguniti se
domuzluk 1. svinjac 2. tvrdoglavost,
itıaf; - etmek 1) pravitl svinjarije 2) Jo-
guniti se, inatili se
298
domuz tırnağı 1. caklja motka s kukom
2. poluga, cuskija
don 1 hladnoca, studen, mraz; - a çek-
mek stegnuti, pucati (o mrazu); udariti (o
zimi); - lar çözülüyor led se kravi, mraz
popusta; - havası mraz, studeno vreme
don2 gace; - una doldurmak (etmek,
ili kaçırmak) napuniti gace (od straha i
si.); oneredili se O - una girmek pretvoriti
se u, primiti oboblik cega (u bajkama); kız
tavşan - una girmiş devojka se pretvorila
u zeca
don3 boja dlake (konja); benim atımın
- u dorudur moj je konj doratast, boja
moga konja je doratasta
donakalmak zapanjiti se, preneraziti
se, skameniti se, slediti se
donama ukrasavanje
donamak ak. ukrasavati
donanım 1. mor. takelaza, snast, op-
rema broda 2. uredjaj, instalacija 3. sp.
(gimnasticke) sprave
donanma 1: gl. im. od donanmak 2.
flota; savaş - sı ratna flota; ticaret - sı
trgovacka flota 3. svecano osvetljavanje,
iluminacija; - fişeği raketa za os-
vetljavanje
donanmak 1. doterati se, udesiti se,
nakitili se, nagizdati se 2. osvetliti se, ilu:
minirati se (o gradu, povodom svecanosti;
şehir - donandı grad je osvetljen 3. op-
remiti se snabdeti se (opremom, ured-
jajima); gemi donandı brod je opremljen
4. fig. dobiti grdnju (prekor) 5. prekriti se,
okititi se; ağaçlar çiçeklerle donandı
drvece se okitilo cvetovima, drvece je
prekriveno cvetovima
donatı oprema
donatilmak pass. od donatmak
donatım 1. voj. borbena oprema 2. uk-
rasi, ornamenti 3. oprema (broda, fabrike)
4. paz. rekviziti

donatırncı paz. rekviziter
donatma 1. gl. im. od donatmak 2. op-
rema broda
donatmak ak. 1. obuci, odenuti, na-
gizdati (devojku, mladu); ukrasiti, de-
korisati (sobu) 2. osvetliti, iluminirati (grad)
3. opremiti, snabdeti cf. ·teçhiz etmek 4.
fig. grditi (iz)-brusiti, ocitati vakelu
donaHırmak caus. od donatmak
donduraç (-cı) hladnjak, zamrzivac
dondurma 1 1. gl. im. od dondurmak 2.
sladoled; - makinesi masina za pravljenje
sladoleda; limonlu - sladoled sa li-
munom; meyvalı - vocni sladoled
dondurmacı sladoledzija
dondurmacı lık zanimanje sladoledzije
dondurmak ak. zamrzavati, ·zamrznuti,
zaledjivati; fig. zaleditl; zamrznuti; fiyatları
- zarrirznuti cene; maaşları - zamrznuti
plate ·
dondurucu leden (o vetru, kisi), hladan
kaoled
dondurulmak pass.od dondurmak;
dondurulmuş et zamrznuto meso ·
donjuanlık donzuanstvo
donkişotluk donkihotizam
donma gl. im. od donmak; - noktası
tacka mr2njenja
donmak (-ar) 1. zamrzavati se, mrznu-
ti, zalediti se; ptvrdnuti; yağ dondu ması
se stegla 2. smrzavatl se, umirati od stu-
den 3. hem. stvrdnuti se, ocvrsnuti; çi-
mento çabuk donar cemeni se brzo
stvrdnjava 4. fig. slediti se, zanemeti;
donup kalmak v. donakalmak
donmuş · zaledjen, smrznut; fig. · zamr-
znut; - toprak geog. zaledjeno lle (blizu
alova); - yağmur ledena kisa
donra 1. peru!, ljuspa 2. sl6j prljavstine
(na telu)
dost
donsuz 1 1. bez gaca 2. fig. ubog, si-
romasan ll nar. golac, odrpanac
donuk 1. zaledjen smrznut; zamrznut
2. bez sjaja, mutan, !aman, mat (o boji); -
bir ışıltı salaba svetlost 3. fig. bezivotaiı,
ucmao, iznemogao, slab; bezizrazan (o
pogledu, ocima); - adam turoban covek; -
gözler bezizrazne oci 4. neproziran, nep-
rovidan; - cam 1) neprovidno staklo 2) za-
magljeno staklo
donuklanmak, donuklaşmak. 1. tam-
neli (i fig.); postali mutan, bledeti, gubiti
sjaj 2. slabiti, mlitaviti, gubiti zivotnost 3.
zamagljivati se (o staklu)
donuklaştırmak caus. od donuklaşmak
donukluk 1. zaledjenost, zamrznutost
2. tamnost, mutnost; bledoca (i fig.) 3. be-
zivotnosı, ucmalost; slabost, iznemoglost
4. neprozirnost; zamagljenost (stakla)
don yağı 1 salo, loj; ması ll fig. ne-
simpatican (covek) o - gibi kao kip (o cutl-
jivom coveku); - ile pekmez kao pas i
maeka
dopdolu pun puncat, prepun
doping doping
doru crvenkastosmedj, .doratast; - at
do rat
doruk (-ğu) 1. vrh (planine, drveta i si.)
2. fig. vrhunac; /-m/ - una ulaşmak dostici
vrhunac cega 3. po/. vrh; - toplantısı sas-
tanak na vrhu, sami!
doruklamak ak. napuniti do vrha, nalili
do vrha; bardakları doruklarnal ne pre-
punjaj case!
doruklu 1. vrske pun 2. sa vrhom
dorum dijal. kamilce, mladunce kamile
dosa (ili - tahtası) mor. brodske ste-
penice, stube
dosdoğru 1 sasvim pravilan (tacan) ll
pravo, ravno (ici)
dost (-tu) p.l 1. prijatelj; - edinmek
299
 dostane
steci prijatelje, okruziti se prijateljima; /-la/
- olmak gajiti prijateljstvo, biti s kime pri-
jatelj, prijateljevati; kırk yıllık - stari pri-
jatelj, srdacni prijatelj 2. ljubavnik; lju-
bavnica, prijateljica; tutmak imati
ljubavnika (ljubavnicu) 3. zaljubljenik, lju-
bitelj; zastitnik, pristasa; çocuk - u pri-
jatelj dece; sulh - u pristalica mira; ti-
yatro - u zaljubljenik u pozoriste ll
prijateljski; naklonjen, predusretljiv; - dev-
let prijateljska zemlja; - - karşılamak
srdacno primiti; ilişkiler (ili mü-
nasebetler) prijateljski odnosi O - ağlatır,
düşman güldürür pos/. prijatelj govari
bolnu istinu, neprijatelj laska; - lar alış­
verişte görsün diye forme radi, izgleda
radi; - un attığı taş baş yarmaz pri-
jateljska grdnja ne vredja; kamen koji pri-
jatelj ne razbija glavu; - başa düşman
ayağa bakar pos/. prijatelj gleda u . lice,
neprijatelj u noge; - a düşmana karşı
javno, pred svima; - kara günde belli
olur pos/. u nevolji se drug ·poznaje; - la
ye iç, alıveriş etme sa prijateljem jedi i
pij, ali ne posluj; ne mesaj posao s pri-
jateljstvom
dostane p. prijateljski, srdacno, pre-
dusretljivo
dostça v. dostane
dostluk prijateljstvo, drugarstvo;
etmek biti u prijateljskim odnosima, pri-
jateljevati; - kurmak sklopiti prijateljstvo;
- yapmak v. - etmek O - kantarla, alış­
veriş miskalla (ili - başka, alışveriş
başka) prijateljstvo je jedno, posao drugo;
posao je posao
dosya 1. dosije, akta o jednom pred-
metu; - açmak otvoriti dosije; - tutmak
voditi dosije 2. dosije kosuljica, fascikla
dosyalamak ak. staviti u dosije (spise)
doya: - - obilato izobilno, do mile
volje, napretek; maçı - - seyrettiler siti
su se nagledali utakmice
doygu sredstva za zivot, nasusni hleb
,1''
300
doygun 1. zadovoljen, udovoljen; na-
miren, obezbedjen 2. hem. zasicen; - bi-
leşikler zasicena jedinjenja
doygunluk 1. udovoljenost, za-
dovoljenost; obesbedjenost 2. za-
dovoljstvo 3. fiz. hem. zasii':enost, sa-
turacija
doyma 1. gl. im. od doymak 2. hem.
zasicemost, zasicenje; - derecesi stepen
zasicenosti;'aşırı - prezasiceıiost
doymak (-ar) 1. nasititi se, zasititi se (i
fig.); najesti se; karnım doydu najeo sam
se 2. hem. zasititi se 3. dat. uzivati u
cemu, nasladjivati se cime; mutluluğuna
- uzivati u sopstvenoj sreci 4. do-
yamamak dat. ne moci se zasititi i':ime;
bakmaya dayarnıyorum ne mogu da se
nagledam; o, paraya doyamıyor oıi ne
moze da. se. zasiti nçıvcem 5. abi. pej. biti
svega sit; bundan doydum! sit sam toga,
dosta mi je toga; ondan doydum artık
vee sam sit njega
doymamış hem. nezasicen
doymaz nezasit; gramziv, pohlepan
doymazlık nezasitost; gramzivost, poh-
lepnost; ct. aç gözlülük
doymuş 1. sit 2. hem. zasicen 3. za-
dovoljen, namiren
doyulmak dat. bez/. od doymak; güzel
manzaralara doyulinaz covek se ne
moze zasititi lepih panorama
doyum 1. udovÖijenost; zadovoljstvo 2.
uzivanje, uzitak 3. sitost, zasicenost; /-al -
olmamak ne biti dosta, ne dosaditi; güzel
şeylere - olmaz nemoguce je zasititi se
lepim stvarima; lepe stvari nikada ne
mogu da dosade ·
doyum evi mali, skroman restoran
doyumluk 1. dovoljan za za~icenje (o
kolicini) 2. nar. grabez, jagma
doyunmak r.efl. od doymak
doyuran zasicujuci, koji zasicuje; sa-

turater
doyurma hem. zasicenje, saturacija
doyurmak 1. ak. dat. zasititi, utoliti 2.
ak. dat. hem. sasicavali, saturisati 3. ak.
udovoljiti, namiriti; zadovoljiti; 4. ak. hra-
niti, izdı-Zavati; ev halkını - izdrzavati cel-
jad 5. ak. fig. podmititi, podmazali
doyurucu 1. zadovoljavajuci; dovoljan;
ct. tatminkar 2. hranljiv 3. fig. uverljiv,
ubedljiv
doyururmak pass. od doyurmak
doz doza (u raznim znacenjima) /-ın/ -
u kaçırmakpredozirati, prekoraciti dozu)
dozaj doziranje
dozer v. buldozer
dozimetre dozimetar
döğen v. döven
döğme v. dövme
dökmek v. dövmek
döğüç v. dövüç
döğüş v. dövüş
döğüşmek v. dövüşrnek
dökme 1 1. gl. im. od dökmek 2. liv, li-
venje; - çelik celicni liv, celicni odlivak ll
1. liven; - demir belo liveno gvozdje lll
nabacano, nagomilano bez reda; u ra-
sutom stanju, neupakovano; n satmak
prodavati neupakovano (na gomile, bez-
merenja)
dökmeci v. dökümcü
dökmecilik v. dökümcülük
dökmek (-er) ak. 1. prolivati (pro) si-
pati, usuti, (na) tocili; çiçeklere su - po-
livati cvece; gözyaşı - prolivati roniti suze,
gorko plakati 2. teh. liti, -izlivati (metal, ce-
men!, gips); harf- izlivati slova; top- izliti
top 3. prosuti, prosipati; zasipati, nasipati,
presipali; razbacivati, rasipati; buğdayı
ambara - sipati psenicu u ambar; kum
dökülmek
dökmek sipati pesak; tavuklara yem -
baciti kokoskama hranu 4. isprazniti, iz-
baciti, istresti; kağıt sepetini - isprazniti
korpu za papir; tablayı - istresti pepeljaru
5. gubiti, prorediti, lisce, cvece, koşu,
boju); etirali se, bledeti; ağaç yapraklarını
döktü drvo je ostalo bez lisca; lisce je
opalo s drveta; kanarya tüylerini dö-
küyor kanarioac se perusa 6. med. esipali
se, osuti se; pojaviti se, izbijati (o ospama)
7. kul. przili, peci (na tiganju); gözleme -
prziti ustipke 8. skupljati. gomilati. kon-
centrisati; sınırda asker - gomilati vojsku
na granici 9. voj. polagali (mine) 1O. po-
obarati, oboriti u velikom broju (na ispitu);
matematikten hemen hemen bütün sı­
nıfı dökmüler iz matematike su oborili
skoro ceo razred 11. promenili, dati druk-
ciji tok (razgovoru, poslu); işi şakaya - ok-
renuti stvar na salu; konuşmayı kavgaya
dökmüşler pretvorili su razgovor u svadju
12. mrestiti se, polagati ikru (o ribama) 13.
fig. izneti izloziti; derdini - izneti svoje ne-
volje; içini - otvoriti dusu, poveriti svoje
tajne; kağıda - staviti na papir, zapisati
14. cvetati; roditi (o biljkama) O döküp
saçmak nemlilee trositi, rasturati
döktürrnek 1. caus. od dökmek 2. arg.
brzo i vesto raditi; lako i vesto govoriti (pi-
sati, igrati); biti maher
dökük spusten obesen, koji visi (o tka-
nini); raspusten, razbaruzen (o kosi); -
saçık razbarusen, cupav; kırık - v. kırık
dökülmek 1. pass. bez/. od dökmek 2.
opedeti (o liscu, vocu); ispadati (o zu-
bima); dişlerim dökölmeye başladı zubi
su poceli da ı:ni ispadaju; yapraklar dö-
külüyor lisce opada 3. opadati, pro-
redjivati se (o kosi) 4. otpadati, kruniti se,
ljustiti se (o zbuci, malteru, boji) 5. izlivati
se, liti se (o metalu, gipsu) 6. postareti, po-
habati se, izlizati se, otrcati se, izandjati;
elbisesi döküldü njena se haljina izlizala;
eski evimiz dökürüyor nasa stara kuca
se raspada (rusi) 7. dat. pojuriti, pohrliti,
nagrnuti; navaliti, jurnit (o mnostvu ljudi);
301
döküm
herkes altına döküldü svi su pohrlili Uur-
nuli na zlato); herkes kırlara döküldü svi
su pohrlili u polje; sokağa -, nagrnuti na
ulicu 8. dat. geog. ulivati se, ulitcati, l!Vi-
rati; Tuna Karadeniz'e dökülmeidedir
Dunav se uliva u C.rno more 9. pasti od
umora, iznuriti se; bugün dökülüyorum
danas sam mrtav umaran 1O. dobro sloc
jati, lezati, biti podesan (o odelu, stofu) 11.
padati, rie slajali pravo (o kosi, tkanini) 12,
dat. rnenjati se, promeniti se, dobiti druk-
eiji, poslu) 13. fig. biti oeevidno, jasno se
videti; tamahı gözlerinden dökülüyor
pohlepa muse vidi iz oeiju <> dökülüp sa-
çılmak 1) lako se odenuti, razgolititi se 2)
rasipati, traciti, nemilice trositi 3) pod-
robno, dotaneina prieati
döküm 1. opadanje lisca, listopad;
jesen 2; livenje, liv; odlivak; - balçığı
grnearska glina; - dairesi Jivnica, pogon
za livenje; - eki livni sav, s~v na livu; -
kabuğu (ili kalıbı) kalup za livenje; - kep-
çesi livaeki lonac; - kuinu pesak za mo-
delovanje 3. podrobno nabrajanje (iz-
laganje) hesabın - ü predraeun 4. sin.
pazTMiliiva analiza (pre poeetka snimanja
filma) 5. arg. "gabor", ruzna zena (de-
vojka)
dökümcü teh. livac
dökümcülük 1. zanimanje livca 2. li-
venje
döküm evi v. dÖkümhane
dökümhane livnica
dökümlü podesan, pogodan (o odelu)
dökünmek 1. ret/. od dökmek 2. po-
sipati se, polivati se
döküntü 1. otpaci, ostaci; mrvice, tros-
ke; ogrizine; treske, cepke, iverje sıru­
golina 2. ostatak, pretek, "resi" (tkanine) 3.
fig. olos, sljam (drustveni) 4. med. osip,
ospa (kao simptom bolesti) 5. geog. osu-
lina, plazina, sıp 6. greben, stena (u vodi);
litica, hridi 7. mol, kamena brana (u luci).8.
voj. vojska zaostala na frontu; - erler za-
302
ostali vojnici, pljaekasi
döl 1. seme, sperma, oplodna celija 2.
fetus, plod, zametak, embrion; bot. klica,
zametak; - tutmak zaeeti, ostati noseca
(o zivolinji) 3. pleme, rod, loza; narastaj,
pokolenje; potomstvo, potomci, podm-
ladak; - almak opas (iv) ali kobilu, dobiti
potomstvo od plemenite zivotinje; - al-
ması (ili değişimi) biol. izmenjivanje ge-
neracija, smenjivanje potomstva; - döş
potomstvo, potomci; - vermek ploditi se,
razmnozavati se (o zivotinjama); - yap-
mak stvarati potomstvo
dölek (-ği) dijal. ı v. divlek ll ozbiljan;
promisljen, razborit
döl eşi nar. posteljica, placenta
dölleme oplodjenje
döllemek ak. 1. oploditi, osemeniti 2.
bot. oprasivati, oploditi peludom
döllenmek pass. od döllemek
dölüt (-dü) plod, zaeetak
döl yatağı anat. materica, uterus
döl yolu (-nu) anat. materieni kanal, va-
gina
dömifinal (-li) sp. polufinale
dömifinalist sp. polufinalista
dömisezon polusezona; polusezo-nska
odeca
dömivole sp. poluvolej
dönbaba bot. ziva trava (Erodium)
döndürmek 1. ca us. od dönmek 2.
vrteti, obrtati, okretati 3. vracati, vratiti,
poslati natrag; beni yarı yoldan dön-
dürdüler vratili su me sa pola puta 4. pre-
okrenuti, prevrnuti; prevrtati (odelo) 5. fig.
pretvoriti u, preobratiti, preobraziti 6. nar.
oboriti na godinu, ostaviti u razredu (uee-
nika) 7. upravljati, voditi; o, bütün işleri
döndürüyor on vodi sve poslove <> başını
- zaludeti, pomesti

döndür(ilmek pass. od döndürmek .
döneç (-ci) fiz. rotor
dönek 1 prevrtljiv, nepostojan; mart ha-
vası gibi - prevrtljiv kao martovsko vreme
ll ponavljac, ponovac
döneklik prevrtljivost, nepostoja-nost,
nestalnost
dönel kruzni, obrtni, rotacioni; - ha-
reket rotaciono kretanje
dönelmek smanjivati se, opadati, sla-
biti
dönem 1. period; cumhuriyet - i re-
publikanski period (u Turskoj); gelişme - i
period procvata 2. saziv, sesija (skupstine-
izmedju dva izbora} 3. semestar; kış - i
zimski semestar 4. sp. runda
dönemeç (-ci} 1. zavoj, okuka, krivina;
cf. viraj; sert - ostra krivina 2. fig. pre-
okret, prekretnica
dönence geog. povratnik; Oğlak - si
povratnik kozoroga; Yengeç - si povratnik
ra ka
döneneel tropski; - bitkiler tropske bilj-
ke; - hastalıklar tropske bolesti; - sı­
caklık tropska vrucina; - yıl tropska go-
dina
döner1 1. koji se okrece, vrti; obrtni; -
ayna obrtno ogledalo; - kuvvet obrtna
sila; - merdiven spiralne stepenice 2. ek.
obrtni; - sermaye obrtni kapital
döner2 (Kebap) cevap na vertikalnom
obrtnom raznju
dönerel cevabdzija (koji sprema
döner)
döngel nar. bot. muşmula
dönme 1. gl. im. od dönmek 2. rotacija;
- anı teh. rı;ıomenat rotacije; - dolap 1}
karusel, vrteska 2} vodenicni !ocak, vo-
denicno kolo; - istikameti smer obrtanja;
- mihveri osa okretanja; - sayısı broj obr-
taja; - zamanı astr. vreme revolucije,
dönüm
vreme obilazenja planete 3 .. preobracenik
(u Islam} 4. otpadnik, renegat
dönmek (-er) 1. okretati se, vrteti se;
başım dönüyor vrti mi se u glavi; bu gün-
lerde dönen şaiyalar glasine koje ovih
dana kruze; topaç dönüyor zvrk se ok-
rece 2. dat. vratiti se, vracati se; An-
kara'dan ne zaman döndün? kada si se
vratio iz Ankare? 3. menjati se, promeniti
se; hava döndü vreme se promenilo; za-
manlar dönüyor vrerriena se manjaju 4 ..
dat. obrnuti se~ okrenuti se kome; obratiti
se; bana dönerek bağırmaya başladı ok-
renuvsi se meni poceo je da vice 5. abi.
ak. skrenuti, zaobici, zaobilaziti; köşeden
(ili köşeyi) döndüler skrenuli su za ugao
6. dat. postati slican cemu, pretvoriti se u;
meyvalığı cennete döndü njegov vocnjak
se pretvorio u raj; Nihat deliye döndü
Nihat je sasvim poludeo 7. obratiti se,
preci u drugu veru; dininden "' promeniti
svoju veru 8. nar. ponavljati razred 9. ab/.
odreci se (nazora}, poreci, pogaziti rec;
odustati (od namere}; kararından- ne os-
tali pri svojoj odluci, pekelebati se; sö-
zünden - pogaziti .rec, odreci se svoje reci
1o. kruziti, setati; odanın içinde - setali
se .po sobi, kruziti po sobi; döne dolaşa
(ili dönüp dolaşmak) dugo setali ~ dönüp
dolaşıp konacno, nazjad, na kraju; dönüp
dalaşmadan odmah smesta
dönük 1. okrenut ledjima, okrenut 2.
ukosen, kos (o ocima} 3. fig. okrenut, upu-
cen, orijentisan; halka - bir ordu narodu
okrenuta armija
dönüm 1. okretanje, obrtanje; kruzenje,
opticaj, cirkulacija; fig. preokret, prek-
retnica; - anı fiz. obrtni momenat; - nok-
tası prelomna tacka, obrt, preokret 2. pov-
ratak 3. astr. periodicni povratak,
povratiste, vreme sunovrata (zimskog i
letnjeg); gün - ü v. gün dönümü 4 .. d unu m
(mera za povrsinu, 1o ari} 5. put, mah,
navrat; saka beş - su getirdi vodonosa je
iz pet navrata doneo vodu
303
dönümlük
dönümlük od... dunuma; beş - arazi
komad zemlje od pet dunuma; üç -
tohum seme za tri dunuma
dönüş 1. povratak; vracanje 2. ok-
retanje, obrt; yarım - poluokret
dönüşlü gram. povratni, refleksivni; -
çatı refleksiv, povratni glagolski rod; -
eylem (ili fiil) povratni glagol
dönüşme 1. promena, preobrazaj 2.
gram. dekompozicija, distrakcija (sug-
lasnika)
dönüşrnek 1. dat. menjati se, pre-
obrazavati se; ct. tahavvül etmek; iyiye -
izmeniti se nabolje 2. izlaziti nakraj (s
malo novca), sastavljati kraj sa krajem, do-
vijati se; az para ile nasıl dönüşür? kako
izaci nakraj s malo novca?
dönüştürmek ak. dat. preinaeavati,
menjati; preobrazavati, transformisali
dönüştürücü transformatar
dönüştürülmak pass. od dönüştürmek;
toplumun dönüştürülmesi preobrazaj
drustva
dönüştürü m preobrazaj; trans-
formacija
dönüşüm promena, ·. preobrazaj; trans-
formacija, pretvaranje; - ~rameri /ing.
transformadana gramatika
dönüşürncü 1 transformacioni, trans-
formacijski; - sistem transformacioni sis-
tem ll biol. transformist, pristalica ·ırans­
formazima
dönüşürncülük biol. transformizam
dörder po eeliri
dördül 1. nar. kvadrat 2. /it. katren
dördün astr. mladmesec; polumesec,
meseeeva eetvrt; dördüncü (ili son) -
poslednja eetvrt; ilk - prva eetvrt
dördüncü eetvrti
dördüz eetvorke (odjednom rodjene
304
eetvoro dece)
dördüzierne /it. tetralogija
dördüzlü eetvorodelan, iz eeliri dela
dört (-dü) 1. eetiri; - üm üz nas eetvoro;
-te bir (jedna) eetvrtina; - işlem mat. ee-
tiri radnje; - kat (ili misli) eetvorostruko,
eeliri puta vise; - kitap eeliri svete knjige
(Pentateuh, Psalmi, Jevandjelje i Kuran);
- kutuplu el. eetvoropolan; - zamanlı
motorlar eetvorotaktni motori; yüzde -
eeliri odsto (4%) 2. cetvorka (brojka,
ocena, karta); kimyadan - aldım dobio
sam eetvorku iz hemije 3. sve svaki; - bir
tarafı (ili - taraftan) sa svih strana; - bir
yanı svudo okolo, na sve strane; - kuv-
vetle iz sve snage, iz petnih zila; dün-
yanın - bucağından sa svih krajeva
sveta 4. cetvrti (u datiranju); - ocak eetvrti
januar; ders yılı eylülün - ünde baş­
layacak skolska gadina ce poeeti eetvrtog
septembra O - ayağını bir yere getirmek
biti veoma revnostan; - ayak üstüne düş­
mek imati srecu, vesto se izvuci iz tes-
koca; - başı marnur savrsen, besp-
rekoran, nepogresiv; - bölük olmak
razbiti se, smrskati se, polupati se; - dir-
hem bir çekirdek nakindjuren, nalickan; -
dolaşmak (ili dönmek) 1) pretrazivati,
svuda traziti 2) biti u skripcu, groznieavo
traziti izlaz; - duvar arasında kalmak se-
deii u eeliri zida, nikuda ne izlaziti; ,:af -
elle sarılmak (ili yapışmak) prionuti na,
zalepiti se za koga; sav se predati cem u; -
göz nar. covek sa naoearima; - gözle
beklemek budno pratiti, otvoriti cetvere
oci, napregnuto eekati; - göz bir evlat
için detetu je potrebna briga obaju ro-
ditelja; - kelime ile ·ukratko, u nekoliko
reei; - kollu mrtvacki sanduk; - kolluya
binrnek (ili çıkmak) arg. otegnuti papke,
odapeti; - köşe olmak uzivati, nasladjivati
se cime; - ucunu bırakmak (ili ko-
yuvermek) napustiti, dici ruke od eega; -
üstü v. - başı mamur; - üstü murat üstü
uspesan, napradan (u poslu); - yanı
deniz kesllmek doci u corsokak; naci se u

skripcu
dört ayak ı cetvoronozan ll cet-
voronoske; yürümek hodati cet-
voronoske; bauljati
dört ayaklı cetvoronozac; cetvoronzni
dörtgen geom. ı cetvorougaonik; eş
kenar - romb ll cetvörougaoni, kvadratni;
- biçme cetvorougaona prizma
dört kaşlı 1 (golobradi) mladi6 ll gustih
obrva
dört kenar v. dörtgen
dört köşe v. dörtgen 1, ll; - tekerlek
fig. beskoristan posao, uzaludan poduhvat
dört köşeli cetvorougaoni
dörtleme 1. gl. im. od dörtlemek 2. /it.
tetralogija
dörtlemek ak. uÇetvorostruciti; cetiri
puta raditi
dörtlü ı sastavljen iz eeliri defa (ko-
mada, jedinice) ll 1. cetvorka, kare (u kar-
lama) 2. muz. kvartet 3. sp. cetverac
(camac)
dörtlük ı sastavljen iz eeliri je dinice
(defa i si.) ll 1. muz. cetvrtina note 2. /it.
katren 3. arg. fi6firi6
dört nal galop
dört nala galopom, u galop, najvecom
brzinom; - gitmek galopirati; atı - kal-
dırmak poterati konja galopom; - koşmak
trcati galopom
dört yol: -ağzı raskrsnica eeliri puta
dört yüzlü geom. tetraedar
döş nar. 1. grudi, prsa 2. slabina
döşek (-ği) 1. dusek, madrac; - e düş-
mek razboleti se, pasti u postelju; - esiri
olmak biti prikovan za postelju; - hastası
1) prikovan za postelju, tezak bolesnik 2)
spavalica, lenstina, knjavalo 2. nar. pi-
rincano polje (od foo dunuma); 3. tanak
sloj, prevlaka (peska, cementa i si.); kum
döşemelik
- pescani sloj; çimento - cementni slaj 4.
mor. podnice (broda) 5. mor. obluk rebra
(egije)
döşekli 1. cvrst, stabilan 2. mor. sta-
bilan, koji odriava ravnotezu (o camcu)
döşeklik materijal za duseke (vata, tka-
nina) 2. sanduk za posteljinu
döşeli 1. prekriven (tepihom, cilimam i
si.); halı - bir oda soba prekrivena te-
pihom 2. poplocan 3. namesten, mebliran;
- dayalı odlicno opremljen, potpuno meb-
liran
döşem uredjaj, postrojenje, instalacija;
montiranje, ugradjivanje, instaliranje;
elektrik - elektricna instalacija; gaz -
gasna instalacija; ölçme - merni uredjaj
döşemci instalater, manter
döşeme 1. gl. im. od döşemek 2. pod,
patos; plocnik; mermer - si merrnemi pod
3. namestaj, pokucstvo; cf. mefruşat 4.
voj. platforma; postolje, stalak (mitraljeza);
top - si topovska platforma 5. presvlaka,
tapeta (fotelje)
döşemeci 1. tapetar 2. parketar 3. trgo-
vac mekim namestajem 4. dekarater
döşemecilik 1. tapetarstvo, tapetarski
zanat 2. tapiserija 3. trgovina mekim na- .
mestajem
döşemek ak. 1. staviti, rasiriti, (ras)
prostreti (tepih, cilim, musemu, stolnjak) 2.
poploca (va) ti, kaldrmisati (ulicu); pa-
tosati, parketovati, stavljati parket; mer-
mer - poplocati mermerom 3. opremati,
namestati, meblirati (stan); cf. tefriş etmek;
döşeyip dayamak potpuno opremiti 4. po-
lagati, stavljati (cevi, mine, bodljikavu zicu
i si.); mayın - polagati mine; 5. provoditi,
sprovesti; telefon hattı - sprovesti te-
lefonsku liniju 6. presvlaciti, opsivati, ta-
pacirati (namestaj)
döşemeli v. döşeli
döşemelik 1. materijal za presvlacenje,
305
döşenmek
tapaciranje. 2. materijal sapoplocavanje
(patosanje, kaldrmisanje); - levha plocica;
- muşamba· linoleum; - tahta daska za
patosanje
döşenmek 1. pass. ret/. .od döşemek;
ev döşendi kuca je meblirana 2. dat. izg-
rditi, naruziti koga; ct. azarlamak 3. nar.
ra?boleti se, pasti u postelju 4. pisati na-
dugacko i nasiroko, raspisati se 5. dat.
razglasiti se, rastrubiti se (o vesti, tajni)
döşetilmek dat. pass. od döşetmek
döşetmek caus. od döşemek
döşeyici monter, instalater
döteryum hem. deuterijum; teski hid-
rogen
dövdü 1. cekic 2. potiljak, zadnji deo
(sekire, kesera)
dövdürmek ciws. od dövme~
dövdürülmek -'at. pass. od dövdürmek
döveç (-ci) nar. drveni avan (stupa)
döven v. düven
döviz 1. deviza; valuta; .- ihtiyatı de-
vizna rezeıVa; - kaçakçılığı krijumcarenje
devizcı; - karşılığı protivvrednost deviza;
- piyasası devizno trziste _
~·-·'"-
dövme ı 1. gl. im. od dövmek 2. te-
toviranje 3 . .Zig 4. dijal. obljustena psenica
ll kovan; nabijen; - beton nabijeni beton;
- demir kovano gvozdje; - demir işleri
gvozdjarija
dövmeci onaj ko betovira,
dövmek (-er) ak. 1. tuci, biti·, udarati
(coveka, zivotinju) 2. tuci, tucati, drobiti (s)
mrviti; mleti; kahve - mleti kafu; tuz - is-
fucati so (krusac) 3. mlatiti; vrseti 4. kovati;
demir - kovati gvozdje 5. lupati,mutiti
Qaja) 6. zasipati vatrom, bombardavali (iz
aviona, topova). 7. udarati, tuci; kucati; ka-
pıyı birkaç defa dövdü, bekledi pokucao
je nekoliko puta i cekao 8. tetovirati
dövmeli (is) tetoviran
dövülgen kovan, kovni, lak za kovanje
306
(o metalu)
dövülgenlik kovnost (metala)
dövülmek pass. od dövmek; biber ha-
vanda dövülür paprika se tuca u avanu;
o kale üç gece dövülmüş ona tvrdjava je
bombardovana Iri noci
dövünmek 1. udarati se, tuci se (u za-
losti, nesreci) 2. kidati se, patiti, tugovati,
ocajavati
dövünüş tugovanje, ocajavanje
dövüş 1. tuca tucnjava, gusanje 2.
borba, okrsaj 3. sp. borba, takmicenje
dövüşken borben; ratoboran; svadljiv;
pej. kavgadzija
dövüşkenlik borbenost, ratobornost;
sklonost ka tuci; svadljivost
dövüşrnek s ile 1. tuci se, boriti se;
svadjati se 2. voj. borili se, voditi borbu;
sukobiti se, sudarili se 3. boksovati se,
pesnicati se
dövüştürrnek s ile caus. od dövüşrnek
dragon1 mit. drakon, azdaja
dragon2 1. voj. ist. laki konjanik 2. arg.
golja, golac, gulanfer
drahmi drahma (grcka nevcana je-
dinica)
drahoma miraz, prcija (kod hriscana)
draje drazeja
dram 1. /it. drama; - yazarı dramaticar,
dramski pisac 2. fig. uzbudljiv dogadjaj,
drama; - haline getirmek fig. dra-
matizovati (dogadjaj i si.) 3. tragedija, nes-
reca
dramatik 1. dramski 2. fig. dramatiean,
uzbudljiv 3. fig. tuzan, bolan
dramatizasyon v. dramiaştırma
dramatize: - etmek dramatizovati (i
fig.)
dramaturg dramaturg
dramaturgi, dramaturji dramaturgija

dramiaştırma dramatizacija; fig. dra-
matizovanje
dramlaştırmak ak. dramatizovati (i fig.)
draperi dra::ıerija
drenaj med. teh. drenaza
dretnot (-tu) mor. dretnot, linijski brod
drezin zat. dresina
dua a. moliiva, dova; - sını almak do-
biti ciji blagoslov; - etmek (ili okumak) 1)
moliti se, Irazili blagoslov od boga 2) moliti
se za koga
duacı koji sa moli bogu, bogomoljac
duayen dipl. doajen
duba 1. bar~za, penisa, dereglija 2.
ponton, pontonski most; - gibi zdepast,
d ezmekast
dubar zool. cipal (Mugil cephalis)
dubara p. 1. rupla dva (u igri tavle) 2.
arg. smutnja, spletka, dvostruka igra
dubaracı arg. smutljivac, spletkar
ciublaj sin. sinhronizacija (film)
dublajcı sinhronizator
duble dupli; ~· bir viski dupli viski; -
etmek duplirati
dublör dubler (u filinu)
dublörlük zanimanje dublera; - yap-
mak dublirati
duçar p. dat. zahvacen, podvrgnut;
obuzet; pretrpeo, nastradao; /-al olmak
podvrci se cemu; stradati; hastalığa -
olmak razboleti se
dudak (-ğı) 1. anat. usna; - boyası ruz
. za usne, karmin; - ını bükmek iskriviti
usta (pred plakanje); - ı çatlamak ispucati
(o usnama) - çukuru jamica (na gornjoj
usni); - - usta u usta; blizu; - - a gelmek
(ili öpüşmek) ljubiti se u' usta; - tiryakisi
pusac koji ne uvlaci dim; - yarığı v. tav-
şan dudağı; alt - donja usna 2. fig. ivica,
duman
rub, kraj; - payı bırakmak ne napuniti do
ivice (casu i si.) o - bükmek durili se, pu-
citi se; negodovati; - ını ısırmak zgranuti
se, preneraziti se, zapanjiti se; - ından
kan damlamak biti zdrav kao dren; - sar-
kıtmak v. - bükmek; - sessizleri gram;
labijalni suglasnici; bir - ı yerde, bir - r
gökte ogromnih usana (o crncu u turskim
bajkama)
dudaksıl gram. labijalan, usni
dudaksıllaşma labijalizacija
dudu p. arh. 1. gospodja, dama; Nu-
riye - gospodja Nurija 2. jermenska sta-
rica o - dilli slatkoreciva, pricljiva zena;
pej. alapaca, torokusa
duetto muz. duet
duhuliye a. arh. 1. uzalnina, taksa za
ulaz 2. ulaznica
duka 1. v. d ük 2. dukat (venecijanski)
dukalık vojvodstvo
dul 1 udovac; udovica; - kalmak ostati
udovac (udovica); - karı enciği brblijivica,
blebetusa (o devojei); gelin - u rano os-
tala udovica ll udovicki
dul aptal otu bot. vucja lika (Daphne
mezere'um)
dul avrat otu (-nu) bot. cicak (Arctium
tomentosum)
dulda nar. zaklon, stit, zastor, zavetrina
(od kise, sunca, vetra)
duldatamak ak. stititi, zaklanjati (od
kise, sunca)
duldalanmak dat. skloniti se, saklanjati
se
dulluk udovistvo
duma, dumağı dijal. nazeb, prehlada
duluk (~ğu) nar. 1. !ice 2. slepoo6nica
duman 1 1. dim; - bulutu dimni oblak;
- çıkarmak dimiti, dimiti se; - kapağı zat-
varac dimnjaka; vratasca peci; /-ı/ n da
307
dumanlamak
kurutmak dimiti,susiti na dimu (meso,
ribu); - mermisi dimna granata; - per-
desi voj. dimna zavesa; - rengi tamnosiv,
boje dima;/-ı/ - a tutmak drzati na dimu,
cadjiti (bul, sunku); -yolu teh. dimovod 2.
magla, izmaglica; para (na casi sa hlad-
nom tecnoscu); - almak 1) zamaglili se
prekriti be maglom 2) uvlaciti dim (pri pu-
senju); - çöküyor magla se spusta 3.
oblak prasine; tozu - a karıştırmak (ili
katmak) V. toz 4. masak, pepeljak (na
vocu); - ı üstünde tek ubran, sasvim svez
(o plodu vocke) 5. arg. droga; hasis, ma-
rihuana; - altı olmak biti pad uticajem ha-
sisa (na mestu gde se pusi) ll arg. los,
gadan (o stanju, prllikama); durumu - on
je u gadnoj situaciji O /-a/ - attırmak arg.
kinjiti, terarisati, ne ostavljati na miru; - ı
başına vurmak razbesneti se, razjariti se;
- etmek arg. 1) praviti nered, razbacivati
2) razbiti, rasturiti, pobediti; - ı vermek
arg. unositi pometnju mutiti; - yapmak
arg. zgrnuti novac; s mala novca napraviti
velik posao
dumanlamak ak. 1. zadimljivati; pos-
tavljati dimnu zavesu 2. dimiti, susili na
dimu, (za) cadjili 3. fig. zamangljivati; uci-
niti nejasnim (misao i si.); kafam du-
manladı zamutilo mi se u glavi
dumanlandırmak caus. od du-
manlanmak
dumanlanmak 1. pass. od du-
manlamak 2. zamagfıti se, zadimiti se 3.
prekriti se dimnom zavesom 4. za-
magljivati se (o staklu) 4. (po) mutiti se (o
glavi, misli); zbuniti se, pomesti se; kafam
dumaniandı zamutilo mi se u glavi
dumanil 1. dimni; zadimljen; - barut
dimni barut 2. prekriven maglom, maglovit;
- hava maglovito vreme 3. dimljen, susen
nadimu (o mesu, ribi) 4. nar. mutan, pod-
napit, cevleisan
dumanlık zadimljen, zamagljen; pun
smoga (o mestu)
308
duman rengi baje dima
dumansız bez dima; bezdimni; - barut
bezdimni barut
dumdum: - kurşunu {ili mermisi)
dumdum-metak
durnur a. bio/. atrofija; ct. körelme; - a
uğramak atrafirati, zakr2:1jati
du n p. arh. 1 . nizak 2. donji, nizi
dupduru sasvim cisl, potpuno pro-
vidan, prozracan
dur p. arh. ı dalek, udaljen ll daleka
duraç 1 (-cı) zool. v. turaç
duraç2 (-cı) nar. osnova, postolje; pi-
jedestal (i fig.)
durağan 1 . nepomican, nepokretan;
pricvrscen, fiksiran; - yıldız zvezda nek-
retnica 2. fig. neefikasan, nerazvijen
durağanlık nepokretnost, nepomicnast
durağanlaşmak postali neaktivan (ne-
efikasan)
durak (-ğı) 1. stanica (autobuska, tram-
vajska) son - zadnja stanica 2. prekid,
pauza; - yeri 1) autobuska (tramvajska)
stanica 2) pauza (u citanju) 3. lif. pauza;
cezura 4. arh. tacka
duraklama 1. gl. im. od duraklamak 2.
zastoj; dekadencija, opadanje - dönemi
ist. period dekadencije (Osmanskag cars-
tva) 3. kolebanje, oklevanje 4. voj. zastoj,
zatisje (na frontu), prekid vatre
duraklamak 1. zastati, zaustavitise (u
hodu}; zastajkivati 2. zapinjati u govoru;
zastati u reci, zacutati 3. kalebati se
duraklatmak caus. od duraklamak
duraklı 1. stacionaran, nepakretan; sta-
lan; fiz. statican 2. sa stanicom, koji ima
stanicu
duraksama kolebanje, oklevanja
duraksamak kalebati se, oklevati; ka-

niti se, skanjivati se; cf. tereddüt etmek
duraksamalı kolebljiv, neodlucan
duraksamasız odlucan, nepokolebljiv
dural statican, staticki, miran
duralamak v. duraklamak
durallık staticnost; mirnoca
duralüminyum duraluminijum
durdurma zaustavljanje; prekid; - işa-
reti znak za zaustavljanje; - kolu poluga
za zaustavljanje
durdurmak ak. 1. zaustavljati, za-
ustaviti (automobil, prolaznike, rad masine
i si.) 2. prekinuti, abustavili (isplatu,
probu); voj. prekinuti (paljbu)
durdurlmak caus. od durdurmak
durdurulmak pass. od durdurmak
durduruş zaustavljanje
durendiş p. obazriv, oprezan, smotren;
vidovit, pronicljiv; ct. ön görülü
durgu .1. kratak prekid, pauza; ct. sekte
2. /it. pauza, cezura 3. muz. kadenca
durgun 1. stajaci, nepomican; - su sta-
jaca voda 2. miran, tih; - deniz mirno
more; - hava tiho vreme (bez vetra) 3. tig.
u zastoju, traljav; mrtav (o poslu, trgovini i
si.); - mevsim mrtva sezona 4. iscrpljen,
iznuren, istrosen 5. fig. utucen, potisten,
neraspolozen 6. spor, trom, mlitav
durgunlaşmak 1. smiriti se, primirili se,
utisati se; deniz durgunlaştı more se smi-
rilo; rüzgar durgunlaştı vetar se utisao 2.
oneraspoloziti se, biti utucen 3. nar. pres-
tali misliti, stati (o mozgu); katarn dur-
gunlaştı steo mi je mozak
durgunlaştırmak caus. od dur-
gunlaşmak
durgunluk 1. nepomicnost; mir; zastoj,
stagnacija; obustava, prekid; sanayi - u
industrijska stagnacija 2. posustalosl, ma-
leksalost, umor
durmak
durma 1. gl. im. od durmak 2. zastoj,
prekid
durmadan neprekidno, neprestano,
stalno
durmak (-ur) 1. stajati, ne micati se 2.
stati, zaustaviti se; prestali araba birden
durdu aulomobil je odjednom stao; boş -
nista ne raditi, slajali besposlen; saat
durdu sat je stao; yağmur durdu kisa je
prestala 3. postojati, trajati, opstojavati; ki·
taplarınız duruyor mu?' da li vam jos
traju knjige? 4. stanovati, boraviti, pre-
bivati; şimdi bu sokakta duruyoruro
sada stanujem u ovoj ulici 5. stajati, ce-
kati; kapının önünde iki saat durdum
dva sata sam cekao isprde kapije 6. ziveti;
deden duruyor mu da li li je deda ziv? 7.
spokojno sedeti, strpljivo cekati; sırpeti se;
biraz durun! pricekajte! strpite se! artık
durarnıyorum ne mogu vise da cekam,
ne drzi me mesto 8. imati, postojati; bu
kadar işim dururken sinemaya nasıl gl-
deyim? kako da idem u bioskop dok
imam toliko poslova? 9. ostati, zadrzati,
se, provesti; Ankara'da çok durmadık u
Ankari nismo dugo ostali; uçak hava li·
manında yarım saat durdu avion se
zadrzao pola sata na aerodromu; yollarda
saatlerce durdum satima sam ostao na
pulu 1O. biti (u kakvom stanju); işsiz - biti
bez posla; meyus - biti ocajan; rahat -
biti spokojan 11. nar. zapanjiti se; zbuniti
se, smesti se; o haberi duyunca durdu
zaprepastio se kad je cuo onu vest 12. sa
odrecnim glagolima; ne prestajati, nep-
rekidno raditi; sabahtan beri hiç dur-
madım od jutra nisam stao 13. drzati se,
ponasati se; bize karşı çok soğuk durdu
prema nama se drzao veoma hladno, pri-
mio nas je veoma hladno 14. /-ın/ üze-
rinde - nahvatiti se, nataloziti se; ma-
sanın üzerinde toz durmuş na stolu se
nahvatala prasina 15. sa gerundijom na -
ip ili -a iskazuje trajnost radnje; baka (ili
bakıp) - stalno, jednako gledati; çalışıp -
stalno raditi; söyleyip - neprekidno prieati
309
 durmuş
o dur durak zamanı değil nije vreme za
zabavu; durdu durdu da ... ce kao je i
cekao, dugo je cekao; durdu durdu da en
iyisini bufdu cekao je i cekao i najbolje
dobio; durduğu yerde 1) bez napcra 2.
bez potrebe; durmadan, dinlenmeden
bez odmora; durmaksızın neprikidno,
stalno; durmuş, oturmuş fig. zreo, is-
kusan; durmuş oturmuşluk zrelost, is-
kustvo; dur otur yok nema odmora;
durup dinlenmeden neprekidno, bez cd-
mora; durup durup 1) s vremena na
vreme 2) cesto; durup dururken 1) bez
razloga, bez potrebe 2. odjednom, iz-
nenada; üstünde (ili üzerinde) - 1) pok-
loniti paznju, govoriti; razgovarati; konut
meselesinin üstünde çok durdular
mnogo su govorili o stambenom pitanju 2)
insistirati, nastojati
durmuş ustajao, ukvaren (o mesu,
h ran i)
d uru 1 . cist, prozracan, jasan; - su
i! cista voda 2. gladak (o tenu) 3. fig. jasan,
cist (o jeziku, stilu)
duruk (-ğu) ı teh. stator ll fiz. statican,
nepomican
durukluk staticnost
duruksamak, duruksimak v. du-
raksamak
duruksun kolebljiv, neodlucan
durulama ispiranje, isplakivanje
durulamak ak. isplakivati, ispirati (rubl-
je)
durulanmak 1. ispirati se, isplakivati se
(o rublju) 2. izbistriti se( otecnosti)
duruluşmak postali prozracan
durutma gl. im. od durulmak - havuzu
bazen za talozenje, faloznik; rezervoar za
odlezavanje, skladisni rezervoar
durutma k 1 1. pass. od durmak 2. smi-
riti se, ulisali se, prestali (o galami, vetru,
oluji i si.)
310
durulmak2 1. ocistiti se, postali proz-
racan 2. taloziti se; izbistriti se
durultmak caus. od durulmak2
duruluk bistrina, providnost, proz-
racnost; jasnost (jezika i si.)
durum 1. polozaj, pozicija; stanje, okol-
nosti; situacija; - u değerlendirmek pro-
cenjivati, ocenjivati situaciju; /-ı/ - a sok-
mak staviti, dovesti u kakav polozaj;
coğrafi - geografski polozaj; genel -
opste stanje; hava - u stanje vremena,
meteoroloske prili~e; karışık - slozena si-
tuacija; komik - komicna situacija; sağlık
- u zdravstveno stanje; ne - da? u kak-
vom stanju? 2. jur. legalni polozaj, status
(u drustvu) 3. gram. padez; yalın - no-
minativ 4. vid, oblik; drZanje, stav, poza;
cf. tavır; - almak 1) poprimiti kakav vid 2)
zauzeti stav prema ...
duruş 1. gl. im. od durmak 2. drZanje,
polozaj, stav (tela) 3. voj. stav; esas - .
stav "mirno" 4. poza
duruşma jur. sudska rasprava, pretres;
sudski proces
duş tus; - almak (ili yapmak) tusirati
se; - kabini (ili odası) kabina za tus;
soğuk - hladan tus (i fig.)
dut (-du, -tu) 1 1. dudinjka; bot. dud
(morus) ll argl. tresten pijan, mrtav pijan; -
gibi olmak 1) biti mrtav pijan 2) izbrukati
se O - yemiş bülbÜie dönmek zacutati,
umuknuti, zanemeti
dutçuluk gajenje dudova
dutluk dudinjak, dudinjar
duvak (-ğı) 1. duvak, nevestinski veo; -
ına doyamamak 1) umreti odmah po
svadbi (o nevesti) 2) brzo se razvesti od
supruga); - düşkünü mlada udovica 2.
veo, !anka tkanina (za pokrivanje ·glave
novorodjenceta) 3. nar. glineni, kameni
poklopac (cupa, krcaga)
duvaklamak ak. 1. stavili duvak 2. po k-
 duygusuzlul<

riti velom (novorodjence) duyarsız neosetljiv

duvaklanmak pass. od duvaklamak
duvaklı s vetom, zaogrnuta velom (o
nevesti)
duvar p. 1. duvar, zid, pregrada; zidina;
- askısı zidna vesalica; - ayağı osnova,
temelj zida; - çekmek zidati, podizati zid; 1
-al - çevirmek okruziti zidom; - dayağı
potporanj zida; - gazetesi zidne novine; -
kağıdı tapeta; - örmek v. - çekmek; - pa-
bucu v. - ayağı; - resmi freska; - serneri
kapa zidane ograde; - yapmak zidati; -
yüzü !ice zida 2. ograda (bastenska, dvo-
risna); bahçe - ı bastenska ograda 3.
pregrada, barijera; ses - ı zvucni zid; sis
- ı dimna zavesa 4. lig. zid, jaz, prepreka;
aralarında aşılmaz bir - var izmedju njih
je nepremostiv jaz 5. sp. blok (u odbojci)
6. u sastavu boti i zool. naziva; - arpası
bot. popina prase (Hordeum mirinum); -
kazayağı bot. pepeljuga mala (Che-
nopodium mrale); - kertenkelesi zoo/.
guster zidni (lacerta muralis); - sarmaşığı
bot. brsljan (hedera helix);- şebboyu bot.
zuti seboj (Cheiranthus cheiri); - yosnu
bot. mahovina (Bryum) ~ - gibi 1) gtuv
kao top 2) veoma cvrst, stamen; - a ya-
zıyorum zapamti moje reci! jednom ces
videti da sam pravu! .
duvarcı 1. zidar
duvarcılık zidarstvo, zidarski zanat; zi-
darski radovi
duvarlık zidrii, za zid; - tezyinat zidni
ukras, ukras za zid
duy e/. patrona, fasung, driac (osi-
guraca, sijalice); teh. kosuljica, tutjak
duyar osetljiv, senzibilan
duyarsıziaşmak postati neosetljiv
duyarsızlaştırmak ak. uciniti ne-
osetljivim
. duyarsızlık neosetljivost
duydurmak v. duyurmak
duygu 1. osecanje; osecaj; - larla dav~
ranmak postupati prema osecanjima, biti
pod uticajem osecanja; - uyandırmak po-
buditi osecanje; i<orku - su osecjanje
straha; utanç - su oseeanje stida 2. 0 set,
culni osecaj; ct. hasse; - organları orgarii
cula 3. predosecanje; ct. önsezi 4. utisak;
buradan en iyi - larla ayrıilyorum odav-
de odlazim s najlepsim utiscima
duygudaş 1. saosecajan, ispunjen sa
osecanjem 2. naklonjen, koji simpatise
duygudaşlı anat. psih. simpaticni (npr.
nerv)
duygudaşlık 1. saosecanje; sa-
osecajnost 2. simpatija, naktonost
duygulamak ak. 1. uticati; izazivati; po-
budjivati osecanje; proizvesti, ostaviti uti-
sak 2. dirnuti, ganuti tronuti
duygutanım osecanje, osecaj; utisak
duygulanmak biti ganut; iyiliğinizden
çok duygulandım veoma sam ganut
vasom dobrotom
duygulu 1. osetljiv, senzibilan 2. ose-
cajan, pazljiv, delikatan
duygululuk 1. osetljivost, senzibilnost
2. osecajnost, delikatnost
duygun.v. duygulu, duyar
duyguoluk v. duyarlık

.duyarga zoo/. pipak, rog (insekta) duygusal psifı. culni, osecajni; ct. hissi
duyar kat emutzija (za film) duygusallık culnost
duyarlı osetljiv (naspoljne uticaje) duygusuz 1. neosetljiv, ravnodusan 2.
bezosecajan, bezdusan
duyarlık osetljivost, senzibilnost; - öl-
çümü senzitometrija duygusuzluk 1. neosetljivost, rav-

311
duymak
rıodusnost 2. bezosecajnost, bezdusnost
duymak (-ar) ak. 1. osecati, osetiti; pri-
metiti, opaziti; maalesef bun·u artık duy-
dl!.lrn to sam, na zalost, vee osetio 2. cuti;
beni duyuyor musun? da li me cujes?
k•endi kulağımla duydum cuo sam saps-
tvenim usima 3. saznati, doznati, cuti; dün
gıeldiğinizi duydum cuo sam da ste juce
dosli 5. osetiti, iskusiti, doziveti; gurur -
osecati ponos; keder - osetiti tugu; zevk
- osecati zadovoljstvo
duymamazlık, duymazltk: - tan gel-
mek praviti se ne cuti; o, sorumu - tan
geliyor on se pravi da ne cuje moje pi-
tanje
duynak H~ı) v. toynak
duysal CSulan, senzorni, osecajni
duyu culo, oset; görme - su culo vida;
işitme - su culo sluha; tatma - su culo
ukusa
duyulmak 1. pass. bez/. od duymak;
hiç bir şey duyulmuyor nista se ni cuje:
sesin duyulmuyor ne cuje ti se glas; 2.
postali nopzant (slavan), procuti·se; onun
adı duyuldu on j epostao slavan; ime mu
se proculo
duyulmamış necuven, neobican
duyulur osetan, koji se prima culima; -
duyulmaz slab, jedva cujan (glas)
duyum 1. v. duygu 2. ose6aj, opazaj
svest o cemu; - eşiği najnizi stestepen
svesti; - ikiliği sinestezija, saoset, sa-
osecaj; - yitimi anestezija; sıcaklık - u
osecaj toplote; yorgunluk - u osecaj
umora
duyumcu lif. senzualista
duyumculuk 1. li/. senzualizam 2. sen-
zualnost, culnost
duyumölçer esteziometar
duyumsal culni, senzoran, osetni
duyurnsamak primali culima
312
duyumsamazltk neosetljivost, rav-
nodusnost, apatija
duyumsatmak caus. od duyurnsamak
duyumsuz neosetljiv
d uyumsuzluk neosetljivost
duyurmak 1. caus. od duymak 2. oba-
vestiti, saopstiti, sirili glasove; istrtljati,
izbrbljati; bunu sana söylüyorum, kim-
seye duyurmal ovo tebi kazem, nemoj ni-
kome da izbrbljas!
duyuru obavestenje; objava, oglas
duyurucu izvestilac, saopstavac
duyurulmak pass. od duyurmak
duyusal 1. v. d uysal 2. osetljiv
duyuş 1. gl. im. od duymak 2. utisak,
dojam 3. lig. osecanje; osecaj, opazaj; -
vurgusu v. vurgu
düalist dualiste
düalizm li/. dualizam
Dübbüasgar a. astr. Mali medved; cl.
Küçükayı
Dübbüekber a. astr. Veliki medved; cl.
Büyük ayı
dübeş p. duplo pet (polozaj kocki u igri
. tavle)
düden geog. raselina, vrtlo, grotlo
düdük (-ğü) 1. duduk, svirala, frula;
zvizdaljka, pistaljka; rog; - öttürmek svi-
rati na fruli 2. auto. sirena, truba; cl. korna;
- çalmak 1) trubiti, davati znak sirenom 2)
svirati na fruli 3. dugacka suplja cev; lula,
lusa 4. arg. .duduk, klipan, zvekan O - ü
çalmak imati uspeh, polaziti za rukom; - ü
çalıyar on ima uspeha, palazi mu za
rukom,. hoce mu se; - gibi rezak, pro-
doran (glas); - gibi kalmak ostatr sam
samcat; - gibi kıyafe~ tesno odelo, "svi-
rajka"; - kemiği dugai':ka kost (ruke,
noge); - makarnası 1) suplji makaroni 2)
supljoglavac, likvan

düdükçü 1. frulas, svirac na duduku 2.
izradjivac frula
düdüklemek ak. arg. 1. taslaciti "tucati"
2. arg. varali
düdüklü sa sirenom; s trubom; - ten-
cere kul. ekspres-lonac
düello 1. dvoboj; - ya davet etmek
izazvati na dvoboj; - Şahidi sekundant 2.
fig. duel, rasprava, prepucavanje
düet (-ti) muz. duet
düğme 1. dugme puce; - deli ği rupica
za .dugme 2. el. dugme (radija, televizora);
marş - si dugme za biranje stanica (na
radio aparatu); regulator jacine zvuka 3.
taster 4. bubuljica 5. dijal. pupoljak 6. (ok-
rugli) vrsak, spic; meme - si bradavica;
sisa (na vimenu zivotinja)
düğmeci dugmetar, izradjivac dugmadi
düğmecilik izrada i trgovina dug-
madima
düğmek (-er) ak. nar. vezati, zavezati
(u cvor)
düğmelemek ak. zakopca (va)ti (na
dugme)
düğmelenmek pass. od düğmelemek
düğmeJetrnek caus. od düğmelemek
düğmeli 1. sa dugmadima, na dugmad
2.zakopcan
düğü nar. 1. (oljusten) pirinac 2. prek-
rupa od sitnozrne psenice
düğüm 1. cvor, uzao (u raznim zna-
cenjima); - açmak razvezati, razdresiti
cvor; - istasyonu zel. cvor, raskrsnica 2.
fig. cvor, presudan trenutak, kriticna tacka;
- noktası cvorna tacka, osnovno pitanje
3. mor. cvor, (mera za brzinu broda) 4. fiz.
snop, mlaz, steciste (zrakova i si.); ışık -
· ü svetlosni snop 5. bot. izraslina, clan, ko-
lence 6. anat. ganglija, nervni splet 7. /it.
zaplet O - ünü çözmek razresiti, razjasniti
(problem); - üstüne atmak (ili vurmak)·
d ük
tvrdiciti, skrtariti, cicijasiti
düğümlemek ak. zavezati u cvor; nap-
raviti cvor (petlju, seput)
düğümlenme 1. gl. im. od dü-
ğümlenmek; bağırsak - si zapetljaj creva
2. /it. nejasno izlaganje
düğümlenmek 1. pass. od dü-
ğümlemek 2. fig. zapeti, zastati u grlu;
sözler hep boğazında düğümleniyor
reci mu stalno zastaju u grlu
düğümJetrnek caus. od düğümlemek
düğümlü 1. cvornovat, kvrgav (o drve-
tu) 2. zavezan u cvor 3. nejasan, zamrsen
(o stilu)
düğün 1. svadba, vencanje; svadbeno
veselje; - elbisesi vencana haljina; svad-
beno odelo; - günü dan vencanja, svad-
beni dan; - kurmak praviti svadbu, svad-
bovati; - salonu salon za svadbe (za
iznajmljivanje); - şenlikleri svadbena ve-
selja 2. (ili sünnet - ü) svecanost ob-
rezivanja sunet o - bayram prainik, svet-
kovina veselje; - bayram etmek slaviti,
praznovati; veseliti se; - dernek zabava,
veselje, praznik; - dernek hep bir örnek
sve jedno te isto; - evi fig. bucno mesto; -
evini bilmez, çanak çömlek taşır docuo
je nesto, ali ne zna sta; - e gider gibi ra-
dosno, veselo; - e gider zurna be-
ğenmez, hamama gider kurna be-
ğenmez cangrizav covek, cangrizalo; -
pilaviyle dost ağırlamak eastili (ugostiti)
koga na tudj racun; gizliyi - evinde oku·
mak rastrubiti tajnu
düğüncü 1. damacin svadbe 2. pozivar
na svadbu 3. svat, svadbar
düğün çiçeği (-ni) bot. ljuti6 (Ra-
nunculus)
düğün çorbası (-nı) svadbena supa
düğünlük svadbeni, za svadbu; - el·
bise haljina (odelo) za svadbu
dük (-kü) vojvoda, herceg
313
 d ük kan
dükkan a. 1. ducan, prodavnica, radn-
ja; - açmak otvoriti ducan; - tezgahı
tezga; manav - ı piljarnica 2. radionica,
zanatska radnja; - tutmak drzati radnju;
çilingir - ı bravarska radionica; toroacı -
ı strugarska, tokarska radionica 3. ured,
'
!i
pisarnica; avukat - ı advokatska kan-
celarija 4. arg. "radnja", kockarnica
dükkancı 1. ducandzija, sitan trgovac
2. vlasnik radionice
d üklü k v~jvodstvo, vojvodina
düldül a. 1. Duldul (mazga koju je Mu-
hamed poklonio Aliju) 2. los konj, raga 3.
nar. krntija, staro vozilo
dülger dundjerin, tesar, stolar
dülger ·balığı (-nı) zool. riba-kovac
(Zeus faber)
dülgerlik dundjerski, tesarski zanat
dümbelek (-ği) 1. dumbelek, mali
dobos 2. zvekan, likvan
dümbelekçi dobosar
dümdar p. voj. zastitnica; ct. artçı
dümdüz 1 1. sasvim ravan, gladak (put
i si.) 2. prost, jednostavan, bez ukrasa (o
odelu i si.) 3. fig. prost, ogranicen, uskih
vidika ll (sasvim) pravo
dümen 1. dumen, krma, kormilo; av.
kormilo pravca (aviona); - boğazı glavni
deo kormila; - çarkı upravljac kormila; - i
çevirmek 1) krmaniti 2) fig. dati drugi tok
(razgovoru i si.); - dinlemek pokoravati
se, povinovati se kormilu (o brodu); - do-
labı !ocak kormila; - erbaşı kormilar, na-
vigator; - evi kormilarska kabina; pilotska
kabine; - kırmak menjati kurs; - kolu ko-
mandna rucica (aviona); - makinesi kor-
milarska masina; - suyu 1) brazda, trag
broda 2) plovni put (reke); -tutmak krma-
niti; - yekesi poluga, drzak kormila 2. fig.
kormilo, upravljanje, rukovodjenje; - i ele
almak upravljati, rukovoditi; - e geçmek
preuzeti kormilo, doci na kormilo (vlast) 3.
314
podvala, lukavstvo, marifetluk; - çevirmek
posluziti se lukavstvom; - lere girmek lu-
kavo postupati; - kullanmak lukavo voditi
posao; - yapmak varati, obmanjivati o -
ine bakmak gledati samo svoj interes; - i
eğri gegav, teturav (o hodu); - i kırmak
arg. izvuci se kradomiçe, isunjati se; /-ın/ -
suyundan gitmek fig. ici pocijem tragu, u .
svemu oponasati
dümend 1 kormilar 2. arg. poslednji,
najgori ucenik 3. arg. varalica, lupez, pro-
bisvet
dümenellik 1. kormilarenje, navigacija
2. lopovluk, prevaranstvo
dün 1. juce; - akşam sinoc; - e kadar·
do juce 2. jucerasnji dan, (nedavna) pros-
lost, jucerasnjica; bugünü anlamak için -
bilmek gerek da bi se shvatila sadasnjost
treba znati proslost O - bir, bugün iki
veoma brzo; tako brzo! kako je proletelo
vreme!
dünden 1. od juce; - kalma Işler od
juce preostali poslovi 2. rado, drage volje,
od sveg srca; ben bu işe - razıyım .od
srca prihvatam ovaw posao O - bugüne
za kratko vreme, veoma brzo; - hazır
(razı, teşne) voljan, rad, spreman (da un-
radi, prihvati i si.); - ölmüş bezvoljan za
posao
.dünkü 1. jucerasnji; - olaylar ju-
cerasnji dogadjaji 2. nedavni, raniji, minuli
3. nov, neiskusan (o radniku, sluzbeniku);
- çocuk balavac, zutokljunac
dünür 1. prijatelj; prija (roditelji bracnog
para) 2. provodadzija; provodadcika; -
düşmek (bir kıza) provodadzisati, traziti
devojku; - gezmek prositi devojku (za dru-
goga)
dünürcü provodadzinica; ct. görücü
dünürleşmek s ile oprijateljiti se, oroditi
se (po liniji zenidbe i udaje)
dünürlük 1. svojta, rodbina po braku 2.
provodadzisanje; (posredna) prosidba

dünya a. 1. svet; zemlja (planeta),
zelrıljina kugla; - ·efkarı svetsko mnenje; -
etrafında seyahat put· o ko sveta; - gü-
. neşin etrafında döner zemlja se okrece
oko sunca; - harbi v. - savaşı; - piyasası
svetsko trziste; - rekoru svetski rekord; n
savaşı svetski rat; - şampiyonu prvak
sveta 2. svet, ljudi, svako; - alem svi, ceo
svet; - önünde pred svima, pred celim
svetom 3. drustvo (zemlje sa istem ide-
ologijom); svet; Batı - sı zapadnjacko
drustvo, zapadni svet; kapitalist - ka-
pitalisticko drustvo; sosyalist· - so-
cijalisticko drustvo 4. krug, sredina, drust-
vo, svet cega; edebiyat - sı svet
knjizevnosti; işçi - sı radnicki svet; sanat
- sr umetnicki svet 5. kontinent; Eski
Dünya Stari svet; Yeni Dünya novi svet
(Amerika); Kolomb yeni bir - buldu Ko-
lumbo je otkrio novi svet 6. fig. svet; ses-
sizlik - sı svet tiSine; yalnızlık - sı svet
samoce 7. zivot; - yı anlamak shvatati
zivot, biti zreo 8. mnostvo, masa, sijaset; -
nın parası obilja novca O - da (sa od-
recnim g/agolima), nikako, niposto, ni za
sta na svetu; - da söylemem necu ni po
koju cenu; :... başına dar olmak (ili gel-
mek) doci u beznadezan polozaj; - ba-
şına yıkılmak pasti u veliku nevolju; iz-
gubiti svaku nadu; - yı (başına) zindan
etmek dovesti u skripac; - başıma zin-
dan kesildi svet mi je postao tamnica; -
lar benim oldu ceo svet je moj, presrecan
sam; - bir araya gelse fig. ni u kom slu-
caju, niakar se ceo svet prevrnuo; - bir
karada durmak sve se menja, sve se
moze promeniti; - nın çivisi kopmuş svet
je poludeo; - durdukça vecito, dok je
sveta i veka; - dan el çekmek povuci se
iz javnog zivota, ne mesati se sa svetom,
izgubiti svako interesovanje; - evi brak; -
evine girmek stupiti u brak, ozeniti se
(udati se); - dan geçmek povuCi se iz zi-
vota, osamiti se; - ya gelmek roditi se,
doci na svet; /-ı/ - ya getirmek doneti na
svet, roditi dete; - görüşü pogled na svet;
- ya gözlerini kapamak sklopiti oci, um-
dünyalık
reti; ·- gözü ile za zivota; /-ı/ - gözü ile
(gözüyle) görmek videti koga pre nego
sto ·um re, poslednji put videti; - yı güllük
gülisianlık görmek videti zivot sa ru-
zicaste strane, gledati ruzicasto na zivot; -
güzeli 1) zanosna lepotica 2) kraljica le-
pote, mis sveta; -dan haber olmamak 1)
ne znati sta se radi, nista ne primecivati 2)
biti neiskusan; - dan haberi yok 1) on
nista ne primecuje, nisna ne zna 2) on je
toliko neiskusan (naivan); - nın kaç
bucak olduğunu ona gösteririmi po-
kazacu na njemu! - kadar mnostvo; go-
mila, hrpa; - ya kazık çakacak değil ya i
on ce umreti jednog dana; ni on nije besm-
rtan; - ya kazık kakmak doziveti duboku
starost, dugo ziveti; - kelamı etmedi nije
otvorio usta; ni reci nije proslovio; - krul-
duğundan beri od nastanka sveta, otkako
je sveta; - nın malı, - da kalır niko ne
nosi sa sobom imetak na onaj svet; - nın
öbür ucu kraj sveta, bogu ize ledja; -
penceresi dijal. oci; - yi toz pembe gör-
mek gledati vedro i u najtezem polozaju; -
yı tutmak zahvatiti ceo svet, rasiriti se po
celom svetu; - nın ucu uzundur zivot je
pun iskusenja; u zivotu je sve moguce; -
sını unutmak zaboraviti sve na svetu; - sı
uygun imucan; - varmış! sada je dobro!
(izraz olaksanja); - sından vazgeçmiş
sve mu je dozlogrdilo, sit je svega; - ya
yabancılık ravnodusnost prema zivotu,
bezvoljnost; - nın yedi köşesinde svuda,
na sve sırane sveta; - yurttaşı kos-
mopolit; - yurttaşiiğı kosmopolitizam; -
yüzü görmemek nikuda ne izlaziti; ostati
medju eeliri zida; /-al - zindan olmak biti
u teskom polozaju; kendi - sına gö-
mülmek utonuti u sopstveni svet; öbür -
onaj svet, zagrobni zivot; öbür - yı boy-
lamak prolazan svet; üçüncü - treci svet;
üçüncü - ülkeleri zemlje treceg sveta
dünyacılık fil. sekularizam
dünyalık ı1. imetak, bogatstvo, novac,
zivotna dobra; - ı doğrultmak steci do-
voljno novca kroz zivot; 2. arg. lova ll ze-
315
 dÜnyevi
maljski, svetski; svetovni
,,_:
dünyev1 a. ovozemaljski, svetski; sve-
tovni
düpdüz, düpedüz 1 1. prost, jed-
nostavan 2. pravi, potpun; - ahmak prava
budala ll 1. dibiduz, potpuno 2: neuvijeno,
otvoreno iskreno
dürbün p. dvogled; durbin; teleskop;
nişan - ü opticki nisan; opera - ü oparski
dvogled o /-al - ün tersiyle bakmak ne
pridavati vaznost, potcenjivati, oma-
lovazavati
dürbünlü s optickim nisanom; - tüfek
puska s optickim nisanarn
dürdane p. arh. perla, biser
dürme 1. gl. im. od dürrnek 2. nar.
kupus 3. kul. palacinka sa sirom
dürrnek (-er) ak. 1. uvitiu trubu (tepih,
papir i si.) 2. presaviti, sklopiti
dürtmek (-er) ak. 1. bosti, bockati (ost-
rim predmetom); podbadati, terati (stoku)
2: dodirivati, doticati rukom 3. lig. pods-
ticati, podstrekavati, terati na; 4. fig. opo-
minjati, upozoravati; cf. uyarmak
dürtü pokretacka snaga, pokretac, im-
puls; stimulans pobuda
dürtücü 1 1. bodjikav, koji bode 2. pok-
retacki, podsticajan, impulsivan ll pej. pod-
badac,huskac
dürtüklamek ak. 1. stalno bockati 2.
podsticati, podstrekavati; podbadati
dürtülmek pass. od dürtmek
dürtüş 1. udaranje, guranje 2. pods-
trek, pobuda, motiv
dürtüşlemek v. dürtüklamek
dürtüşmek s ile gurati se, tiskati se
dürtüştürmek ak. 1. gurati (u raz-
macima) 2. terati (stoku) 3. podstrekavati
dürü dijal. 1. svitak, smotuljak 2. poklon
(od domacina svadbe) 3. nevestin miraz
316
dürülmek pass. od dürrnek
dürülü smotan, (pre) savijen
dürüm 1. svitak; truba, rolna 2. nabor,
bora; kovrdza, uvojak 3. nabor, plise (na
odeci); - - naboran, plisiran 4. sloj, nas-
laga; premaz; bir - kaymak premaz kaj-
maka
dürümlemek obmotati, svaiti, sklopiti
dürüst (-tü) p. 1. tacan, pravilan, isp-
ravan (izraz, govor); doğru - v. doğru 2.
cestit, castan, posten
dürüstlük 1. pravilnost, tacnost, ne-
pogresivost 2. postenje, cestitost, val-
janost
dürüşt (-tü) p. arh. 1. tvrd 2. fig. os tar,
osoran, bahat (o ponasanju, postupku
si.)
Dürz1 a. Druz (u Siriji i Libanu)
dürzü vu/g. podlac, nitkov
düse p. duplo Iri (u tavli)
düstur a. 1. zbornik zakona 2. hem.
mat. formula 3. pravilo, norma; princip, na-
celo
düş san,. sanjanje, snavanje; fig. san,
masta (nje); - azması fiziol. polucija; -
azmak polucirati, imati poluciju; - görmek
sanjati, snevati; fig. sanjariti, mastati; -
ünde görmek usniti, sanjati; - yormak tu-
maciti, odgonetati san
düşelge, düşerge dijal. deo nas-
ledstva, nasledje
düşes vojvotkinja
düşeş p. 1. duplo sest (u igri tavle) 2.
sreean slucaj, neocekivan uspeh
düşey geom. uspravan, okomit, ver-
tikalan; - düzlem vertikalna ravan; - iz
düşümü vertikalan presek
düşeyazmak umalo ne pasti; posrnuti,
spotaci se, saplesti se
düşeylik okomitost, vertikalnost

düşkü hobi
düşkün 1. dat. sklon, predan cemu,
odus™ievljen, zanet strastan, okoreo; iç-
kiye - sklon picu; kumara - akareli koc-
kar; paraya - srebroljubac 2. dat. pej. za-
copan, zacoren, zaludjen; çocuklarına -
bir kadın i:ena zaludjena svojom decom
3. siromasan, bedan; jadan, kukavan, nes-
recan 4. slab, oronuo, onemocao; sakat,
unakai:en; - ler evi staracki dam; dam za
invalide posrnula i:ena, prostitutka; - mal
losa roba; kalitece - nekva
düşkünleşrnek 1. dat. oduseviti se, za-
neti se, zapaliti se; pej. zacopati se, za-
coriti se 2. osiromasiti, postali bedan 3.
oslabiti, onemocati, iznemoci
düşkünlük 1. odusevljenje, zanos,
strast, sklonost (ka cemu); manija, sla-
bost; mevki - ü kariyerizam; sanata karşı
- sıransa ljubav prema umetnosti 2. si-
romastvo; .osirornasenje 3. iznuresonst, iz-
moi:denost
düşlemek snirati
düşman p. 1. dusmanin, neprijatelj;
protivnik, protivnicka strana; - ağzı kle-
veta; - ateşi voj. neprijateljska vatra; -
başına! daleka od nas bilo! na dus-
maninovu glavu! /-ı/ - gözüyle bakmak
smatrati neprijateljom, gledati koga nep-
rijateljski; - la işbirliği saradnja sa nep-
rijateljom; - ı oyalamak zadri:avati, spu-
tavati neprijatelja; - ı püskürtrnek odbaciti
protivnika; - a sokulmak priblii:iti se nep-
rijatelju; - tarafına geçmek preci na nep-
rijateljsku stranu; amansız - smrtni nep-
rijatelj; can - ı zakleti neprijatelj 2. nar. koji
mnogo trosi; ljubitelj (cega); ekmek (ili
kaşık) - ı koji mnogo jede hleb, hle-
boi:der; pilav - ı ljubitelj pilava O - çat-
Jamak razljutiti, rasrditi; - - a gazel (ili
yasin) okumaz post. od neprijatelja se
dobro ne ocekuje; - - ın halini anlamaz
neprijatelj ne saoseca sa neprijateljem; -
ın karınca ise, sen fil farzet nikada ne
potcenjuj neprijatelja; ako je tvoj neprijatelj
düşmek
mrav, drzi ga za slona
düşmanca neprijateljski
düşmanlık neprijateljstvo; mrznja,
zloba
düşme 1. gl. im. od düşmek 2. fiz. pa-
danje; - süratı brzina padanja; - yük·
sekliği visina padanja; kısa - podbacaj
(granate); serbest - slobodno padanje;
uzun - prebacaj (granate) 3. mor. za-
nosenje, skretanje (vetrom, strujom) 4.
pad, propast; nazadovanje, dekadencija; -
devri period dekadencije 5. /ing. gubljenje,
elizija
düşmek (er) 1. padati, pasti sukut
etmek 2. pasti (u hodu), prevrnuti se, stro-
valiti se, strmeknuti se; çocuklar sıksık
yere düşüyorlar deca cesto padaju 3. pa-
dati (o atmosferskim padavinama); . c(.
yağmak; bu ay vağmur düşmedi ·avog
meseca nije pala kisa 4. srusiti se (o avi-
onu, helikopteru) 5. voj. pasti, dospeti (u
neprijateljske ruke); predati se; şehrimiz
dün akşam düştü sinoc je pao nas grad
6. padati, srozavati se (o sirokoj odeci);
pantolonum ikide bir düşüyordu svaki
cas su mi padale pantarone 7. slabiti, jen-
javati, stisavati se, smirivati se (o vrucini,
hladnoci, vetru i si.); rüzgar düştü vetar
se stisao; ısı düşüyor vrucina jenjava 8.
(o) slabiti, omrsaviti; vücuttan - oslabiti
(telesno); bir ayda üç kilo düştüm za
jedan mesec sam oslabio tri kila 9. padati,
gubiti vrednost, snizavati se; fiyatlar
yavaş yavaş düşüyor cene lagano pa-
daju; mısır çok düştü kukuruz je veoma
pao 1O. fig. (iz) gubiti ugled (autoritet, po-
. verenje i si.); itibardan - izgubiti ugled 11.
siromasiti, padati u nemastinu, propadati;
düşmüş bir adam propao covek (ma-
terijalno); düşmüş toplum asiromasene
drustvo 12. pasti (moralno), posrnuti, og-
rezçnuti u porok 13. prevremeno se roditi
(o detetu) 14. ukazati se, pruziti se (o pri-
lici i si.); fırsat düşerse ako se ukaze pri-
lika; yolum düşerse gelirim doci cu ako
317
 düşsel
mi iskrsne put 15. desili se, dogoditi se,
zbiti se; bazen öyle düşer ponekada se
tako dogadja, ponekada ıako biva; gün
düşer ki iş az olur desi se da nekog dana
bude malo posla 16. nalaziıi se, lezati;
evim ırmağın soluna düşüyor moja se
kuca nalazi s leve sırane reke 17. po/.
pasıi; podneti ostavku; hükümet düştü
pala je vlada; iki bakan düştü pala su dva
minisıra 18. dat. dospeıi (u lose mesıo);
arg. uleıeti; gurbete - naci se u tudjini;
hapishaneye - dospeıi u zatvor; tı­
marhaneye düşmek dospeti u ludnicu 19.
dat. udariti, pogoditi (o gromu); yıldırım
bir okula düştü grom je udario u jednu
skolu 20. dat. posvetiti se, predati se
cemu, zaneti se cime; son günlerde bu
işe çok düştüm u poslednje vreme sam
se sav predao ovome poslu 21. pripasti,
pasti kome u deo (kao nasledje); baba mi-
rasından bana iki tarla düştü od oceve
zaostavstine pripale su mi dve njive 22.
i dat. predati se, podvrgnuti se, podleci
1
i• cemu; pasti (u nesto neugodno); cf. ka-
pılmak, uğramak; belaya - pasti u nevolju;
sıkıntıya - doci u tezak polozaj; şüpheye
- poceti sumnjati, podozrevati; ümit-
sizfiğe - pasli u ocajanje 23. dat. pripadali
kome (u duznost, zadalak, posao, nad-
leznost); bana artık ayrılmak düşmüştü
bilo mi je oslalo samo da odern; bu iş
bana düşmez ovo nije moj posao; odaları
temizlemek bana düşmez ciscenje soba
nije moj posao 24. nedostajali, falili; bili
izoslavljeno, ispu leno; yazınızdan birkaç
satır düşmüş u vasem rukopisu je izos-
tavljeno nekoliko redova 25. dat. od-
govarali, slagali se, pristajali; prilicili, do-
likovati; bu ayna buraya iyi düşüyor ovo
ogledalo lepo stoji ovde; böyle konuşmak
size düşer mi? da li vam prilici da lako
govorile? 26. iznenada se pojavili, iskr-
snuli, izroniti, obresli se; siz buraya ne-
reden düştünüz? kako sle se vi obreli
ovde? 27. dolazili, padali (u odredjeno
vreme); Cumhuriyet günü çarşambaya
düşüyor Dan repubklike pada u sredu 28.
318
oduzimali, odbi (ja) ti, zadrzati; altı yüz-
den üç yüzü düşünce üç yüz kalır kada
se od ses! stotina oduzmu Iri slotine os-
laju Iri stotine; hesaptan - skinuti sa ra-
cuna 29. jurnuli, navaliti, nağrnuti, po-
kuljati; halk sokaklara düştü narod je
pohrlio na ulice 30. dat. Irazili zastitu (uto-
ciste); ayağına - v. ayak; /-ın/ ocağına -
traziti zastitu 31. padati, rasuli se (o kosi);
saçları alnına düşüyor kasa mu pada na
celo 32. mor. skretati, zanositi se (vetrom,
slrujom-o brodu) 33. dat. slediti, ici iza
koga; ardına (ili arkasına) - ici za kime;
herkes arkama düştü svi su krenuli za
mnom; peşine - v. peş; önüne - ici isp-
red koga 34. u funkciji pomocnog glagola;
postati, biti; doci u nepovoljan polozaj;
fakir - osiromasiti; hasta - razboleti se;
yorgun - umarili se; zayıf - oslabiti; ()
düşe kalka tesko, s mukom; düşenin
dostu olmaz pos/. retki su prijatelji u ne-
volji; düşmez kalkmaz bir Allah nema
coveka bez nevolje
düşsel uobrazen, imaginaran, fiktivan,
düşsüz bez sna
düşük (-ğü) ı 1. spuslen, oboren,
ugnut; ispao; - mide spusten stomak; -
omuzlar spustena ramena 2. nizak (nivo,
pritisak, dohodak i si.); - ateş snizena
temperatura; - basınç meteor. nizak pri-
tisak; - fiyatlarla satmak prodavati po
niskim cenama·, - tansiyon nizak krvni pri-
tisak; - yevmiye niska dnevnica 3. manj-
kav, nepravilan, nekorektan (izraz, stil,
govor); - cümle rogobatna recenica 4.
svrgnut; bivsi; - iktidar bivsa vlast; - kral
svrgnuti kralj 5. fig. nizak (moralno); -
kadın niska, posrnula zena ll pobacaj,
abortus; düşük yapmak abortirati <> -
etek sljampava, aljkava zena; - para
obezvredjen novac
düşüklük 1. spuslenost (stomaka, ra-
mena) 2. snizenje, pad (cena, tem-
perature, nivoa i si.) 3. meteor. nizak pri-
tisak, depresija 4. blud, razvrat (nost);

porocnost; ahlak - ü moraini pad 5. nep-
ravilnost, nekorektnost (stila i si.) 6. geog.
kotlina, udolina, vrtaca 7. fig. osrednjost,
prosecnost; banalnost;
düşünce 1 . misao, ideja; misljenje; cf.
fikir; /-af - sini açmak izneti svoje misl-
jenje; otkriti svoje misli; - alış verişi raz-
mena misljenja; - ye dalmak utonuti u
misli, duboko razmisljati; - farkı razlika u
misljenju; - hürriyeti (ili özgürlüğü) 'slo-
boda misljenja; art - zadnja misao; bu ko-
nudaki - niz nedir? kakvo je vase misl-
jenje o ovoj temi? 2. misljenje, shvatanje,
pogled, stanoviste; 3. namera, nakana;
plan; kardeşim evlenmek - sindedir moj
brat namerava da se ozeni 4. fig. briga,
zebnja, nespokojstvo; /-ı/ - almak brinuti,
uzrujavati se; - beynini kemirmek utonuti
u erne misli, brizno razmisljati
düşüneeel til. idealist
düşüneecilik til. idealizam; ct. idealizm
düşüncel apstraktan, spekulativan
düşüneeleme psih. ideacija, formiranje
ideja i predstava
düşüneeli 1. razborit, promisljen, smot-
ren 2. zamisljen, zadubljen u misli 3. zab-
rinut, brizan
düşüncelilik 1. razboritost, pro-
misljenost, smotrenost 2. zamizljenost 3.
zabrinutost, briznost
düşüncellik spekulativnost
düşüncesiz 1. nerazborit, nepromisljen
2. lakomislen, bezbrizan, nehatan
düüncesizlik 1. nerazboritost, nep-
romisljenost, nesmotrenost 2. lakoumnost,
lakomislenost,bezbriznost
düşündeş istomisljenik
düşündürrnek ak. 1. podsticati na raz-
misljanje 2. uznemiravati, t.ızrujavati, obes-
pokojavati
düşündürücü 1. koji pokrece na raz-
misljanje; - bir vaka dogadjaj koji pods-
düşürmek
tice na razmisljanje 2. tig. uznemiravajuci,
koji donasi nemir, obespokojavajuci
düşünme 1. gl. im. od düşünmek 2.
razmisljanje, promisljanje; rasudjivanje 3.
obespokojenje, uznemirenje
düşünmek ak. 1. misliti na koga; seni
düşündüm mislio sam na tebe 2. raz-
misljati, promisljati; rasudjivati 3. smisljati;
izmisljati; bu hileyi sen düşündün ovo ıu­
kavstvo si te smislio 4. nameravati, pla-
nirati, spremati se za sto; lzmir'e gitmeyi
düşündüm nameravao sam da idem u
ızmir 5. brinuti se, interesovati se, misliti
na; öğretmen çocukları düşünüyor uci-
telj brine o deci; sen yalnız kendini dü-
şünüyorsun ti se brines samo o sebi;
mislis samo na sebe 6. uzrujavati se, bri-
nuti, obespokojavati se; zalostiti se; o
kadar düşünmeyin, çocuk iyilecek ne-
mojte se toliko ko brinuti, dete ce se opo-
raviti O düşünüp taşınmak prouciti pilanje
sa svih aspekata, srestrano razmotriti
düşünsel misaoni, duhovni; umni, in-
telektualni
düşünülmek pass. od düşünmek
düşünülmez nezamisliv, neshvatljiv,
nevidjen
düşünüm misao, ideja
düşünür 1. mislilac
düşünüş 1. misljenje, nacin misljenja
2. mentalitel
düşürmek 1. ak. ispustiti (nehotice), is-
pustiti iz ruku; Selma çantasını düşürdü
Selma je. ispustila svoju torbu 2. ak. ab/.
oboriti, srusiti; zbacivati, skidati, svaljivati;
ağaçtan yemiş - mlatiti plodove sa drveta
3. ak. zbaciti, svrgnuti, oboriti; kabineyi -
oboriti vladu; kralı - svrgnuti kralja 4. ak.
snizavati, obarati (cene, kamate i si.); fi-
yatları - sniziti cene 5. odbacivati, iz-
bacivati, oslobadjati; çocuk - prevremeno
roditi; pobaciti dete; kum - izbaciti pesak
(iz zucne kese); solucan - izbaciti gliste
319
düşürtmek
6. abi. ak. jevtino kupiti, uzeti po povoljnoj
ceni; bu buzdolabını ucuza düşürdüm
jevtino sam kupio ovaj frizider 7. (bir-
birine) zavaditi
düşürtmek caus. od düşürmek
düşürücü snizavaju6i, koji snizava;
ateş - med. antipiritik
düşürülmek pass. od düşürmek
düşüş 1 . pad, padanje; - zaviyesi
ugao padanja 2. voj. mesto pada zrna;
odskok zrna; - noktası voj. mesto pada,
tacka udara 3. sre6na okolnost, slu-
cajnost; böyle - her zaman olmaz ovak-
va prilika se ne ukazuje uvek
düşüt (-tü) nar. v. düşük
düttürü ı cudno, nakaradno odeven ll
kratka i tesna ode6a ~ - Leyla lako i
cudno odevena zena
düve junica
düven agr. mlatilica; vrsalica
düvesimek uspaliti se, traziti zenku (o
bi ku)
düyun a. dugovi; Düyunu Umumiye
ist. dri:avni dugovi (Osmanskog carstva)
düz 1 1 1. ravan, gladak; pljosnat; -
ayna ravno ogledalo;- pabuç cipela bez
potpetica, ravna cipela; - tahta ravna
daska 2. prav; - barsak anat. guzno
crevo, rektum; - çizgi prava linija; - git-
mek i6i pravo; - hareket pravolinijsko kre-
tanje; - saç prava kosa 3. jednobojan (o
tkanini, materijalu) 4. otvoren, iskren, cas-
tan ll ravnica ~ /-i/ "" nefes etmek iza6i s
kime nakraj; - sesli ravan suglasnik (a, e,
ı, i); - tümleç gram. direkini objekat; -
yarış trka bez prepona
düz2 lozovaca, rakija od grozdja
düz ayak 1. ravan, bez uspona i nizb-
rdica (put, predeo) 2. prizeman, bez ste-
penica, ravan sa tlom (o zrgadi, ku6i)
düz baskı tip. ofset
320
düzce ı 1. prilicno ravan, poravan 2.
prost, jednostavan, bez ukrasa (o tkanini)
ll otvoreno, iskreno, bez okolisenja
düz otvoreno, neuvijeno
düze hem. doza
düzeç (-ci) libela
düzeçleme nivelisanje, nivetacija
düzetme poboljsanje
düzelmek 1. v. düzleşrnek 2. srediti se,
urediti se; oda düzeldi soba je dovedena
u red 3. poboljsati se, popraviti se, krenuti
na bolje (o poslu, zdravlju i si.); hava dü-
zeliyor vreme se poboljsava; sağlığım
biraz düzeldi zdravlje mi se malo pop-
ravilo
düzelti 1. ispravljanje; popravka 2.
retus 3. tip. korekiura (teksta)
düzeltici 1 koreklor ll koji uredjuje (re-
gulise)
d üzeltilrnek pass. od düzelirnek
düzettim promena, preustrojstvo, re-
forma; ispravka, korekcija
düzeltme gl. im. od düzeltmek; - işa­
reti cirkumfleks (A)
düzeltmek ak. 1. sredjivati, uredjivati,
dovoditi u red; priredjivati, organizovati 2.
popravljati, opravljati; 3. ispravljati, ko-
rigovati (tekst); ispravljati greske (u pis-
menom zadatku)
düzeltmen v. düzeltici (1.)
düzeltmenlik koreklorski posao, ko-
rigovanje
düzem 1. hem. doziranje 2. muz. ka-
denca
düzemek ak. hem. dozirati
düzen 1. red; poredak, sistem, ust-
rojstvo; - i bozmak narusiti red; /-ı/ n e
koymak (ili sokmak) dovesti u red, ure-
diti, uskladiti; çok partili - visepartijski sis-
tem; toplumsal - drustveni sistem 2. voj.

borbeni poredak, formacija, stroj; mu-
harebe - i borbeni poredak 3. po/. rezim,
uprava, upravljanje; - aleyhtarı protivnik
rezima 4. teh. mehanizam, sistem, uredjaj;
aydınlatma - sistem za osvetljavanje 5.
muz. akord, harmonija 6. fig. lukavstvo;
smicalica, trik; /-al - kurmak praviti smi-
calice, podvaljivati
düzenbaz v. düzenci
düzence disciplina
düzenel varalica, lupez; spletkar,
smutljivac
düzeneilik obmana, podvala; splet-
karenje
düzenek nar. mehanizam
düzenleme 1. uredjivanje, regulisanje
2. muz. aranzman, prerada
düzenlemek ak. 1. uredjivati, sredjivati,
dovoditi u red; organizovati, prirediti, prip-
remiti; tezahürat - organizovati de-
monstracije 2. muz. aranzirali
düzenlenmek pass. od düzenlemek
düzenieşik 1. uskladjen, usaglasen 2.
jednak, ravan, ravnopravan
düzenleyici 1 . regulator 2. muz. stimer
düzenli 1. ureden, tacan; regularan,
stalan, sistemalican 2. udesen, nas-
timovan (instrument)
düzenlik v. dirlik -
düzenlilik 1. pravilnost; urednost, re-
dovnost; regularnost; seçimin - i re-
gularnost izbora
düzensiz 1. nesredjen, neuredan; ne-
redovan 2. nesisternalican 3. rastimovan,
neuskladjen (muzicki instrumenat)
düzensizlik 1. nered, neurednost; po-
metnja, rastrojsiva 2. nesredjenost 3. ne-
sistematicnost, neredovnost 4. dis-
harmonija, nesklad
düzen teker teh. (tocak) zamajac
düzle m
düzey nivo (i fig.)
düzgü pravilo, norma
düzgülü normalan, pravilan, stan-
dardan
düzgün 1 1. ravan, gladak, uglacan; -
yol ravan put 2. uredjen, uredan, valjan;
tacan, pravilan, cist, pesprekoran; - bir
ifade korektno izrazavanje; - burun pra-
vilan nos; - kıyafetli uredno odeven;
onun Türkçesi - njegov turski je ko-
rektan; on korektno govari turski 3. geom.
pravilan; çokyüzlü pravilan mno-
gougaonik 4. fiz. ujednacen, podjednak,
ravnomeran; - devinim (ili hareket) rav-
nomerno kretanje
düzgün2 arh. belilo, sminka; - sürmek
mazati se belilom, frakali se
düzgüncü arh. 1. prodavac belila 2.
zena koja doteruje i sminka mladu
düzgünlü arh. nafrakana, nasminkana
(zena)
düzgünlük 1. glatkost, glatkoca 2. isp-
ravnost, korektnost, tacnost, pravilnost 3.
arh. kutija za belilo, kozmeticka kutija
düzgüsel normativan; - gramer nor-
mativna gramatika
düzgüsüz nenormalan; nepravilan
düzine 1. tuce; - ile na tuce; bir - kib-
rit tuce sibica 2. fig. mnogo
düziye v. bir -
düzlem 1 ravan; pljosnat; - geometri
planimetrija ll geom. ravan, povrsina;
dikey - strma ravan; yatay - horizontalna
ravan
düzleme ravnanje, glacanje, ni-
velisanje; - çekici ceki6 za spljostavanje;
- sürgüsü drveni valjak
düzlemek ak. ravnati, nivelisati; ren-
disati, glacati
düzlem .küre geog. planiste ra
321
düzlenmek

düzfenrnek pass. od düzfernek

düzleşrnek izravnati se, poravnati se;
postali gfatkirn
düzleştirici 1. strugar 2. ravnjaca, ma-
sina za ravnanje
düzleştirmek v. düzfetrnek
düzletilmek pass. od düzfetrnek
düzfetrnek ak. (iz) ravnati, (u) gfacati
düzlük 1. glatkost (povrsine) 2. ravnica,
ravnina
düzme 1 gl. im. od düzrnek ll 1. fazan,
krivotvoran; vestacki, patveren cf. sahte 2.
izrnisljen, fazan (o vesti, reci i si.)
düzmece v. düzrne ll (1. i 2)
düzmeci falsifikator, krivotvoritelj, kri-
votvorac; cf. sahtekar
düzmecilik falsifikovanje, krivotvorenje
düzrnek (-er) ak. 1. dovoditi u red,
uredjivati, regufisati; priprernati, or-
ganizovati 2. obrazovati, forrnirati; stvarati,
praviti 3. raditi, ciniti, vrsiti 4. sprernati,
priprernati; çeyiz - sprernati rniraz 5. iron.
kovati, klepati (stihove) 6. izrnisljati, srnisl-
jati; skrojiti; yalan - izrnisliti laz 7. sas-
tavljati, pisati (knjizevno delo); korn-
panovali (rnuziku) 8. vulg. silovati,
obescastiti 9. podesavati, stirnovati (klavir
i si.)
düz taban 1 1. ravno stopalo. dustaban
2. dustabanlija, sa ravnirn stopaforn ll fig.
zlokoban, zloslutan; nesrecan
düz tabanlık ravno stopalo, dustaban
düz tümleç (-ci) gram. neodredjeni in-
direktni objekat
düzülmek 1. pass. od düzrnek 2. dat.
dati se na ... , prionuti poceti; cf. koyulrnak;
yola - krenuti na put, otputovati
düzüne v. düzine
düz yazı /it. proza

322
 - . -E-
e uzv. e! no! oh da! - mi? moze? ebrulamak ak. mramorisali (hartiju i si.)
ebabil a zool. gorska !asla (puffimus ebrulu mramorisan, sa raznim bojama
puffimus) (kan ina)
ebat (-dı) a mere, dimenzije (duzina, si- ebucehil karpuzu bot. gorka likvica,
rina, visina dubina); razmer kolokvintina (Cilrullus colocynthis)
ebcek (-eli) a mnemolehnii':ka formula, Ebussuud: -, efendinin gelini fig. po-
skupni naziv za slova arapskog alfabela boznjak, zalucani vernik, okoreli kon-
prema njihovoj numerickoj vrednosli; - he- zervalivac, nazadnjak
sabı izrazavanje brojne vrednosli; slovima
ecdat (-dı) a (pra) dedovi, preci, slari
arapskog alfabela
ece lepa zena, kraljica lepote
ebe 1. babica, primalja; - hekim (lekar)
akuser; - iskemiesi slo za porodjaje, ecel a smrtni cas, sudnji cas, smrt; -
prodjajni slo 2. predvodnik (ucdei':jim ig- den aman bulursak ako budemo zivi i
rama) - arı nar. pelinja) malica zdravi; - döşeğinde na samrti; - kaza
~smrt prouzrokovana nesrecnim slui':ajem;-
ebe bulguru 1. prsic, krupa 2. snezna
iyle ölmek umreli prirodnom smrcu - be-
krupa, sugradica, cigani':ici
şiği 1) opasan planinski prevoj, tes ko pro-
ebedi a vei':ni; beskrajni, beskonacni; hodna klisura; opasan rei':ni gaz 2) viseca
besmrtni korpa (za radnika) 3) vrteska, ringispil 4)
ebedileşmek ovekovei':ili se. bili ove- opasna vozila; - teri dökmek na smrt ~e
kovei':en ebedileştirmek ak. ovekovei':ili prepasli, biti obliven hladnim znojem
ebeciilik vei':nosl; beskraj (nosl), bes- ecjnni a nar. dzin, zao duh; (bir yerde)
konai':nosl - ler top oynuyor potpuno prazno bez
ebediyen a 1. zauvek, za svagda; igde ikoga
vei':no; - elveda zbogom zauvek 2. u od-
ecir 1 (- eri) a 1. nagrada, davanje 2.
recnim iskazima nikada
nadnica, plala 3. arh. dobroi':inslvo, dobro
ebediyet (-li) av. ebedilik de lo;
ebe gümeci bot. crni slez (Malva ecir 2 a nadnii':ar, najamni radnik
sylveslris); ağaç - bot. vetiki slez (La-
eciş: -, bücüş iskrivljen; izoblicen, de-
valera arbdrea)
formisan; - bücüş yazı svrljoline, skra-
ebe kuşağı dQga ct. alaimisema ebelık boline
akuserstvo, porodiljstvo, primaljslvo
ecnebi a 1 slranac; ludjin (ac) ll slrani,
ebet (di) a beskraj (nost) inostrani; tudji; nepoznat; ct. yabancı
ebeveyn a olac i majka, roditelji ecnebilik tadjina
ebleh a arh. blesav, budalasl, (pri)- ecza (-i) a hemijski saslojci; lekarija,
glup; farmaceulski malerijal; - dolabı prirui':na
eblehleşmek poblesavili apole ka
ebonit (-ti) ebonil eczacı apotekar; farmaceut
ebru p mramorasla hartija; - - pocr- eczacılık 1. apotekarstvo
veneo (o obrazu, licu i si.) 2.farmaklogija

323
eczahane
eczahane apoteka
eczalı pripremljen sa he mikalijama
eçhel a potpuna neznalica, ignorant
eda 1 a nacin ponasanja drzanje; ma-
niri; laübali bir - odvise slobodno, bahato
ponasanje; sevimli bir - lepo ponasanje,
prijatno drzanje, dobri maniri
eda 2 a 1 . placanje, isplata, otplata 2.
odrzanje, ispunjenje (obecanja i si.) -
etmek 1) platiti, isplatiti, otplatiti; jur. izv-
rsiti placanje 2) ispuniti, odrzati (obecanje,
rec i si.); izvrsiti (obavezi) 3. klanjati, mo-
litise
edalı prijatan, ugladjen sarmantan
edat (-tı) a gram. recca, postpozicija;
ede nar. straiji brat
edebi a knjizevni, literarni
edebiyat (-tı) a knjizevonst, literatura; -
bilimi (ili ilmi) nauka o knjizevnosti; - ı ce-
dide nova literatura (pokret i razdoblje u
razvoju turske knjizevnosti); hekimlik - ı
medicinska literatura yapmak vi-
sokoparno se izrazavati, mudrovati
edebiyatçı 1. knjizevnik, literata
2. izucavalac knjizevnosti, istoricar knji-
zevnosti
edememek ne moci; ben sensiz ede-
mem ne mogu bez tebe; çalışmadan
edemem ne mogu bez rada, ne mogu da
ne radim rada, ne mogu da ne radim
edep (-bi) a lepo vaspitanje, u6tivost,
pristojnost, skromonst; dobri obicaji, red;/
-al - göstermek uciti lepom ponasanju;/ -
al - göstermek uciti lepom ponasanju;/ -
al - öğretmek 1) uciti lepom ponasanju 2)
izgrditi, ocitati bukvicu; - tir söylemesi
nar. lzvinite na izrazu - etmek stideti se,
ustezati se, snebivati se; - yeri stidna,
mesta, sramota (deo tela koji se pokriva i
ne pokazuje); - yolu arh. nuznik, toalet
edeplenmek vasplanrnek vacipti se
324
edepli lepo vaspitan, uctiv, pristojan;
skroman, smeran
edepsiz nevaspitan, neuctiv, nep-
ristojan, drzak; neuljudan; bezocan
edepsizleşrnek neuctivo se ponasati
edepsizce neuctivo, nepristojno
edepsizlik nevaspitanje, neuctivost,
nepristojenost, drskost, neuljudnost; be-
zocnost, bestidnost
eder cena; cf. fiyat,
edevat (-tı) a orudje, instrumenti, pri-
bor; oprema, inventar gizleme --- ı voj
sredstva za maskiranje
edib v. edip
edik (-ği) meka sarena polucizma (koja
se nosi uglavnom po kuci)
edilgen gram. pasivni rod (glagolal;
pas iv
edilgi til. pasivno stanje, pasivna · mo-
gucnost stvaranja
edilgin til. biol. pasivni, trpni;
edilmek pass. od etmek; işinden - iz- ·
gubiti posao
edim 1. delovanje, akcija, rad 2. delo 3.
til. akt, cin; cinjenica, stvarnost
edimsel 1. stvaran, realan, cinjenicki 2.
ostvaren, realizevan
edinç (-ci) tekovina, tecevina; dobitak;
postignuce
edinim zarada, sticanje
edinmek ak. steci; snabdeti se, opsk-
rbiti se; adet - steci naviku, privici se, na-
vici se; fikir - steci predstavu o cemu;
oğlu usvojiti, posiniti
edinti stecena stvar
edip (-bi) a ı pisac, knjizevnik ll arh.
lepo vaspitan, ugladjen, etmen; plemenit
edisyon v. basım
 egzoz

editör: yayımcı sudbina - - e ser çekmek visoko leteti,

dici se do neba
editörlük v. yayımcılık
eflatun, eflatuni · svetloljubicast, boje
edvar a 1. doba, vekovi, epohe; raz-
jorgovana
doblja 2. muz. teorijski spisi o tra-
dicionalnoj turskoj muzici, - musikisi ala- efrat (-dı) a 1.pojedinci, lica, osobe 2.
turka muzika arh. vojnici, redovi

efe 1. dijal. stariji brat 2. junak, delija; efriz v. triz

seoska junacina (posebno u Zapadnoj
Anadoliji); - ye gelmek junaciti se, praviti
se hrabar 3. kabadahija, siledzija
efektif 1. raspolo'ziv; - para gotov
novac, gotovina 2. fin efektivan
efelek (- ği) nar bot. stavelj. konjstak
(Rumex obtusifolius)
efendi 1 1. gospodin 2. gospodar,
gazda' ll gospodstven, uljudan, otmen -
den bir adam ozbiljan,vaspitan covek -
gibi yaşamak ziveti V izobilju - kapiSI ist.
janicarska pisarnika; --- me söyliyeyim
sta sam ono hteo da kazem, ovaj - i sı.
(postapalica u govoru keda se ne moze
naci prava rec ili se izgubi nit u kazivanju);
- m nerede, ben nerede ja sve jedno go-
vorim, vi sve drugo razumete
efen d ice gospodstveno,
ladjeno,otmeno
efendilik uljudno, ponasanje,
tojnost; otmenost
efendim 1. da! ja! moliin! (kao odgovor
na poziv) 2. molim? , izvinite, sta ste rekli?
(uctiva molba da se ponovi receno) 3.
dakle, elem, no ( konvencionalni nacin za
pocinjaje razgovora, posebno kod pos-
tavaljanja pitanja)
efkar a 1. misli, ideje; misljenje, mnenje
2. arg. teske misli, brige; seta, tuga;
efkaruumumiye a javno mnenje
efkarlanmak biti zabrinut, biti
nemiren, biti turobno raspolozen
efkarlı zabrinut; potisten
efiiık (-ki) 1. nebesa, svod 2.fig. sreca,
efsane p. 1. legenda, mit, prica; bajka
2. pej. izmisljotina
efsaneleşrnek postali legendaran, uci
u legendu
efsanevi 1. legendarni, mitski; baj-
koslovan 2. izmisljen,nestvaran
efsun p. madjija, carolija; vradzbina ef-
sunlamak madjijati
efsunlaşmak madjijati
ege staratelj, tutor; ct. veli ege
etten püften sklepan, osyaren (npr.
most, kuca)
egemen 1. vrhovni, suveren; vladajuci
2. daminantan
egemenlik 1. gospodstvo, dominacija,
prevlast, hegemonija; deniz -i prevlast na
ug- moru; hava -i prevlast u vazduhu 2. jur.
suverenitet; - hakları suverena prava
pris- eglog /it. ekloga. pastirska pesma ego-
ist (-ti)
egoist, sebicnjak
egoizm egoizam, samozıvost
egosantrizm egocentrizam
egzama med. ekcem, egzem
egzersis vezbanje; trening
egzistansiyalist egzistencijalista
egzistansiyalizm egzistencijalizam
egzotik egzotican
uz-
egzoz (- tu ) teh. izduv, ispuh; iz-
duvavanje, ispustanje ( gasova ): - bo-
rusu izduvna cev, auspuh; - gazları iz-
duvni gasovi

325
 egzozcu

egzozcu majstor za popravku auspuha eğim 1. nagnutost, ukosenost; padina,

eğdirmek ak. saviti, pregnuti, sagnuti nizbrdica; - açısı nagibni ugao; - doğ­
rusu kasa linija 2. previjanje, pregibanje;
eğe 1anat. rebro
pregib
eğe 2 jege, turpija, raspa; /-al - vur-
eğim ölçer klinometar
mak (is) turpijati; balık sırtı --- pulukruzno
zaobljena turpija; fare kuyruğu --- obla eğin (-ğni) 1. pleca, ledja; nar. grbaca
konusna turpija 2. telo
eğelemek ak. (is) turpijati, (i) strugati eğinik nagnut, iskosen, nakrivljen, na-
(turpijom), jegetom heren
'
' eğelerarası anat. 1 medjurebarni pros- eğinmek dat . prikljanjati se; biti sklon,
tor ll medjurebarni osecati naklonost;
eğer p ako (bi), kad (bi) u slucaju da (u eğinti naropiljci (gvozdja i si.)
pogodbenim recenicama); - vaktim olur- eğirme predenje; - makinesi predilica,
sa, maça giderim ako budem imao vre- masina za izradu i obradu predje
mena ici cu na utakmicu
eğirmek ak. presti, upredati, sukati
eğiç (-ci) narmotka sa kukom ( za mla-
eğirmen vreteno, motovilo
cenje plodova)
eğirtmek caus .. od eğirmek
eğik kos, iskosen, nagnut, naheren;
iskrivljen, kriv; - açı kos ugao; - düzlem eğiş 1. saginjanje, povijanje, sagibanje;
strma ravan baş - 1) naklon 2) pokornost

eğiklik 1. nagib, nagnutost; kosina pa- eğitici vaspitac , pedagog

dina 2. astr. inklinacija eğitim 1. vaspitanje, odgoj; ob-
eğili nagnut, iskosen, nakrivljen; sa- razovanje; - enstitüsü pedagoski institut;
vijen - görmek steci obrazovanje; uciti, obu-
cavati se; - uçağı skolski avion; okul ön-
eğilim 1. nagib, nagnutost; kosina, pa-
cesi - i predskolsko vaspitanje i ob-
dina, nizbrdica 2. tendencija; sklonost,
razovanje; sürekli permenentno
naklonost;
obrazovanje 2. dresiranje, dresura, (zi-
eğilimli 1 . s nagibom 2. s tendencijom; votinja)
koji je sklon cemu
eğitim bilimi pedagogija
eğil me 1. gl. im. od eğilrnek 2. mat. eğitimci vaspitac, pedagog
ukosenost,
eğitimli 1. vaspitni, obrazovni 2. od-
eğilme 1. gl. im. od eğilrnek 2. mat. gojen, vaspitan 3. dresiran
ukosenost, iskosenot (naprimer kod kose
eğitimsel vaspitno-obrazovni, pe-
linije) 3. fiz. skretanje, odstupanje, ink-
linacija dogoski
eğitmek ak. 1. vaspitavati; obrazovati;
eğilrnek 1 . pass. od eğmek 2. sagnuti
se, savili se, pognuti se; poviriovati se, odgajati 2. dresirati;
potcinili se o 3. biti sklon ce mu eğilip bü- eğitmen vasbitac, pedagog; kucni uci-
külmek prenemagati se; ispresaniicivati telj; instruktor
se; kreveljiti se
eğlek (-ği) 1. odmoriste 2. plandiste 3.
eğilti v. eğilim han, konak

326

eğlemek ak. 1. zadrza (va) ti, odlagati
2. zabavljali, razonodjivali
eğlence 1. zabava, razonoda; veselje;
provod 2. sve slo izaziva dobro ras-
polozenje, slo zabavlja i razonodjuje 3. za-
bava, parti, bankel o - olmak 1. bili iğ­
racka u cijim rukama
eğlenceli zabavan; ugodan, prijalan;
ve s eo
eğlencelik 1 . predmel zabave (pods-
mevanja i si.) 2. "suvo meze" za grickanje,
"grickalije" (kikiriki, bademi, pislaci i si.)
eğlendirici humor, sala
eğlendirici zabavan, veseo; rek-
realivan
eğlendirmek ak.. v. eğlemek
eğlenmek 1. zabavljali se, razonoditi
se; veseliti se; provodili se 2. s ile salili se,
podsmevati se, rugati se, narugati se, 3.
zadr2ati se; zabaviti se; proboraviti, ostati
ne ko vreme (rıa nekom mestu)
eğlenti zaoava (priredba, sedeljka, izlet
i si.)
eğleşik prebivalac, stanovnik, zitelj;
nastanjen, sa stanom u;
eğleşmek 2. prebivati, (stalno) boraviti,
ziveti, stanovati; 1. zadrzati se, proboraviti;
cf. eğlenmek ( 3. )
eğmeç (-ci) luk, polukrug, sve sto ima
oblik luka;
eğmeçli s lukom; lui':ni
eğmek (-er) ak. nagnuti, iskriviti, is-
kesiti, iskrenuti 2. saviti, svinuli, previti
eğrelti, eğrelti otu bot. navala (As-
pidum filix mas); kartallı - paprat, bujad
(pteridium aquilinum)
eğreti1. prolazan; privremen, - almak
uzeti zajam; uzeli na privremenu upot-
rebu; 1-a 1 - vermek pozajmiti, uzajmiti 2.
neodgovarajuci, nepodesan,neprikladan 3.
privremen; provizoran 4. lazni, kri-
ehemniyet
votvoreni, falsifikovan; vestacki, sintelieki
- bacak ll veslacka noga, (nozna) pro-
teza; - göz veslacko oko; - süs veslacki
ukras 5. neprii':vrscen, nenalego; ten-
cerenin kapağı - duruyor poklopac
serpe nije nalegao o - ye almak po-
dupreti, potkoi':iti, podboi':iti
eğretileme /it. metafora;
eğri 1 1. krivina, iskrivljenost, zak-
rivljenost; okuka; cik-cak (linija); kri-
vudanje 2. krivulja (na dijagramu) 3. mat .
kriva (linija) 4. dijal. ku ka ll 1. kriv, zak-
rivljen; savijen, povijen; - büğrü sav isk-
rivljen, izuvijan; izvitoperen 2. nagnul, nak-
rivljen, naheren 3.fig . neposlen, neiskren;
lazljiv; zianameran O - bacak krivonog; -
bakmak popreko gledati; - çehre nat-
mureno, mrgodno lice; - si dağrusuna
geldi sve se (na kraju) sredilo; - gidiş ll
loksodroma; - gitmek skrenuti s pravca,
odstupiti od kursa; - otur doğru söyle
krivo sedi, pravo govari
eğrice malo kriv, nakriv
eğrili mat. krivolinijski
eğrilik 1. iskrivljenost, savijenosl; za-
vojitost, vijugavosl 2. fig . smicalice, lu-
kavstine; nepostenost, necasnost
eğrilmek (is) kriviti se, savili se, pog-
nuti se, povili se
eğriltmek ak. iskriviti, saviti, sagibati
eğrim vir, vrtlog
eğritmek ak. iskiviti, savili O
çehre - napraviti, kiseo izraz lica
eh uzv. 1. e, pa dobro; u redu, onda;
hajde, neka bude; (izraiava slaganje sa
neCim, ali bez narocitog odusev/jenja) 2.
hajde, hajde ! izraiavanje nestrpljenja
ehem : - uhum etmek hmkati, hmknu-
tizgovarti ''hm"
ehemniyet. (~ti). a vaznost, znai':aj ; cf.
önem - almak postali (veoma) znacajan: 1
-a 1 - vermek pridavati vaznost
327
ehemmiyetli
ehemmiyetli vazan, znacajan;
önemli
ehemmiyetsiz nevazan,' beznacajan
of. önemsiz ehemmiyetsizlik nevaznost,
beznacajnost; ct. önemsiziilik
ehil (-hli) a 1. ljudi, zajednica, drust-
vena grupa 2. ljudi od ... (neke struke, za-
nata i si.); ll znalci, strucnjaci, specijalisti;
- i kalem ljudi od pera; işinin - i adam
majstor svog zanata 3. nar. bracni drug,
supruznik, "polovina" 4. posednik, sops-
tvenik, vlasnik; ct. sahip; servet - i bo-
gatas, imucan covek 5. nosilac kakvog
svojstva, ospbine; - i fesat 1) buntovnik,
meteznik 2) spletkar, intrigant O - i kitap
rel . zajednice svetih knjiga (muslimani,
jevreji i hriscani • pripadnici triju velikih mo-
noteistickih verskih zajednica
ehli a. domaci, odomacen 2. pitom, pri-
pitomljen; ct. evcil; - hayvanlar domace
zivotinje
ehlibeyt (-ti)a isi. muhamedova, pro-
dica, rod
ehlidil a -p 1. dobrodusan, dobrucudan
i plemenit covek 2. ret . bozji covek, pö-
boznjak
ehlihibre a arh. znalac, ekspert;cf. bilir
kişi
ehliyet (-ti ) a. 1. sposobnost, umes-
nost; osposobljenost, kvalifikovanost 2.
jur. pravna sposobnost; şoför - i vozacka
dozvola
ehliyetli 1. sposoban, umesan; kva-
lifikovan 2. jur. pravno sposoban
ehliyetname a -p. potvrda ( sve-
docanstvo) o strucnoj osposobljenosti;
uverenje o sticanju nekog prava
ehliyetsiz nesposoban, neumesan;
nekvalifikovan
ehliyetsizlik nesposobnost,
umesnost
ehram a. piramida
328
ct. ehrami a piramidalan
ehven bolji, povoljniji, prihvatljiviji (od
dveju ne narocito povoljnih alternativa);
ölüm kölelikten - dir bolje grob nego rob
o 2. tefkin - kurtulmak jeftino proci
ehvenişer a -p manje zlo; od dva zia
manje
ejder, ejderha p azdaja, zmaj; neman O
- kesilmek razgoropaditi se, razbesneti
se
ek (- ki ) 11 . dodatak, dopuna; 2. gram .
nastavak, afiks; iyelik - i sufiks pri-
padnosti; şahıs - i licni nastavak 3. anat .
privezak, apendiks 4. jur. dodatak, dopuna
( zakona ) ll dodatni, dopunski; - ceza do-
datna kazna ; - ödenek dodatna uplata O
- ini belli etmemek ne odavali se, prik-
rivati pravo stanje stvari; - bent olmak
nar. zanemeti (od zaprepascenja isi.); -
dolaş olmak nar. dosadjivati, gnjaviti; -
ten pükten skrpljen, skupljen s konca i .ko-
nopca; - yeri spoj, spojiste, sav
ekabir a. ljudi iz visih, uticajnih kru-
gova; uglednici; mocnici; velikodostojnici
ekalliyet (-ti )a manjina; ct. azınlık; -
ler nacionalne manjine
ekanimiselase a re/. sveta trojica
ekenek (-ği) obradiva zemlija; zitnica
ek eylem gram . zajednicki naziv za ob-
like pomocnog glagola imek, koji se upot-
rebljavaju kao sufiksalni elementi pri grad-
jenju razlicitih glagolskih oblika
ek fiil v. ekeylem
ekici poljoprivrednik, ratar, tezak
ekili zasejan; - dikili topraklar ob-
radivo zemljiste; obradive povrsine
ekilmek ll paas. bez/. od ekmek
ekim 1.(ili - ayı ) oktobar 2. setva, se-
ne-
janje; - makinesi agr. sejacica; - mü-
navesi agr . plodored; - zamanı setva,
vreme setve

ekin 1. setva, sejande 2. usevi 3.(hleb-
no) zito; - demeti snop; - ekmek sejati
zito; - kaldırmak dizati, ubirati letinu 4.
obradjivanje, kultivisanje (zemljista) 5. u
sastavu zool. naziva; - kazı glogovnjaca
(Anser fabalis);- yelvesi paticvrk, strna-
dica siva (Emberiza calandra) O - iti gibi
uvek budan .. stalno na oprezu (o krajnje
predostroznom coveku )
ekinci nar sejac; ra tar, zemljoradnik
ekincilik ratarstvo
ekin kargası zool. gacac (Corvus fru-
gilegus)
ekinokok ehinokokus
ekinoks astr. ravnodnevnica, ekvinocij
(um)
ekip (-pi) ll ekipa, grupa; posada ; bri-
gada,smena; sp. tim. ekipa; imdat (ili kur-
tarma ) - i spasilacka ekipa; üç - halinde
çalışmak raditi u tri grupe
eklatör fiz .. varnicnik
eklektik (-ki ) 1 eklektika,eklekticnost ll
ekiektiean
eklektizm eklektizam, eklekticizam; ct.
seçmecilik
eklem anat. zglob, zglavak, sas-
tavak,spoj, ll ct. mafsal; - bağı ligamenti;
- kapsülü zglobna casica; oynamaz -
nepokretni zglob; oynar - pokretni zglob
eklem bacaklılar zoo/. zglavkari cian-
konosd
ekleme 1.gf im. od eklemek 2. do-
datak, dopuna; nastavak O - otubot. ras-
tavic ( Equisetum arvense )
eklemek 1.ak. dat. dodati, dopuniti, pri-
dodati 2.ak. nastaviti, nadovezati, spojiti,
pripojiti 3.sastaviti, spojiti, udruziti ( novac i
si.)
ekiemiemek dat. ak. uzglobiti 2. po-
vezati, nadovezati, spojiti
eklemlenmek zglobno se povezati,
ekmek
uzglobiti se
eklemliler v. eklembacaklılar
eklenmek 1. pass. od eklemek 2. spo-
jiti se, pripojiti se, prikljuciti se, nadovezati
se
eklenti 1. dodatak, dopuna; - ler do-
daci, aneksi, ono sto je dogradjeno
2.gram. ll ( nenaglaseni ) sufiks
ekler patent-zatvarac
ekietmek caus. od eklemek
ekli ll. s dodacima,dopunjen; nas-
tavljen; produzen O - püklü krpljen i
prekrpljen, zakrpa na zakrpu
ekliplik (-ği) astr. ekliptika
eklüz ustava
ekme 1.gl . im. od ekmek 2.sejanje,
setva o - den biçilmez bez setve nema
zetve
ekmek1 (-er) 1. ak. zasejati, obraditi
(zemlju) 2. sejati, posejati; buğday - po-
sejati psenicu 3. ak. dat. posuti, po-
sipati,zasuti; biber - zabiberiti; tuz - pa-
soliti 4.ak. arg. (pro)-6erdati, uludo trositi,
rasipati ( novac i si.) 5. ll. arg. umaci, klis-
nuti (od koga) 6.ak. arg. izgubiti, upustiti,
posejati O ekmediğin yerde biter raste
gde nije posejan (ob. o dosadnoj o sobi );
ne ekersen onu biçersin post. sto po-
sejes, to 6es i poznjeti
ekmek1 (-ği ) 1.hleb; - içi sredina
hleba; - kabuğu kora hleba; - ufağı hleb-
ne mrvice; has - beli hleb, psenici hleb;
pişkin - dobro pecen hleb; yufka - i le-
pinja 2. hleb nasusni, osnovna sredstva za
zivot; - ini çıkarmak izdrzavati se, ish-
ranjivati se; - ini kazanmak zaradjivati za
zivot, zaradjivati svoj hleb; - parası novac
(koli ko) za ·hleb; - ini suyunu vermek izd-
rzavati, hraniti i pojiti koga O - çarpsın; ·
dabogda se hlebom zadavio (ako lazem)!
- i dizinde nezahvalan; - elden su göl-
den na tudj racun (ziveti); - ini kana doğ-
329
ekmek
ramak biti na velikoi muci, biti pred stras-
nim iskusenjima; - kapısı radno mesto
gde se zaradjuje za zivot; /-ı.n/ - ine yağ
çalmak ( ili sürmek) ici kome naruku,
ugadjati, povladjivati
ekmek ağacı bot. heebno drvo (Ar-
tocarpus incisa)
ekmek ağacı bat. vrsta socne dunje
ekmekçi pekar, hlebar; - kolu voj. pok-
retna poljska pekara
ekmekçilik pekarski zanat; pekarija,
hlebarstvo
ekmek kadayıfı ·(-nı ) ekmek-kadaif,
vrsta orijentalne poslastice
ekmeklik 1 pogodan ili namenjen za
pravljenje hleba; - un hlebno brasno ll 1.
nar. posao od kojeg se moze ziveti 2. arg."
bogate jasle "(posao na kome se moze
bez truda dobro zaraditi) 3. arg . "mus-
terija" ( onaj ko stalno gubi u nekoj drust-
venoj igri, posebno u kartama i na kocki)
ekol skola, pravac, ucenje
ekolali psih. eholalija; cf. yankıca
ekoloji ekologija; cf. çevr~ bilimi
ekonomi 1. ekonomika, privreda, priv-
redjivanje; cf. iktisat 2. ekonomija; gos-
podarstvo; cf. tutum 3. ekonomija (nauka);
- politik politicka ekonomija
ekonomik 1. ekonomski, priv-
redni,gospodarstveni; abluka eko-
nomska blokada; - yükseliş ekonomski,
privredni rast 2. ekonomican, stedljiv
. ekopraksi med. ehopraksija
ekran ekran
eksantrik 1.mat. ekscentrican, vans-
redisnji; cf. dış merkezli 2.fig. eks-
centrican, neuravnotezen, cudnovat, nast-
ran;cf. ayrıksı
ekselans ekselencija, uvazenost, pre-
uzvisenost (titula)
330
eksen 1. osa, osovina; cf. mihver; yer
yuvarlağının - i zemljina osa 2. osovina;
vratilo 3. mat. beskrajna prava
ekser1 nar. gvozdeni klin; veliki ekser
(cavao)
ekser2 a. najveci deo, vecina; cf. çoğu
ekseri a. v. ekser2
ekseriya a najcesce, ponajvise, ve-
cinom
ekseriyet (-ti) a. vecina; cf. çoğunluk; -
i mutlaka aspolutna vecina; yeter - pot-
rebna vecina, dovoljna veeina (glasova na
izborima)
eksi1 1 mat. manje, minus (znak za
oduzimanje) ll 1.mat. fiz.. negativan; cf.
negatif; - kutup negativni pol 2. ispod
nule (o temperaturi);
eksi2 ugarak; glavnja
eksibe a . duna, dina
eksik (-ği) 1 1. nedostatak, nestasica,
(po) manjkanje, nedovoljnost; deficit; -
doldurmak popuniti prazninu 2. mana, ne-
dostatak, falinka; - gedik sitni nedostaci;
- i gediği yok bez nedostatka, bez mane;
- i ne? sta ima lose u tome? ll 1. ne-
potpun, necelovit, manjkav, nekompletan;
- gelmek biti nedovoljan; - gündelik
bedna (nedovoljna) nadnica; - tutulma
astr. delimicno; pomracenje 2. s manom, s
nedostatkom, falican, defektan; - akıllı
slabouman 3. odsutan, koji nije prisutan;
iki öğrenci - dva ucenika su odsutna ~ -
çocuk nedonosce; - doğmak roditi se pre
vremena; - etek nar. zena, "baba"; - et-
memek 1) uvek imati (pri sebi, na licu
mesta) 2) ne prekidati, ne napustati, ne
zanemarivati (navike, obaveze i si.); -
olma! ziv bio! hvala! vrlo si ljubazan! (kod
izrazavanja zadovoljstva, zahvaljivanja i
si.); - olsun! bolje ne! ne treba!
eksikli 1. potrebit; 2. s manom, s de-
fektom 2. nar. zena

eksiklik 1.nedostatak, nedovoljnost,
oskudica, pomanjkanje 2. nedostatak,
mana; praznina; - ve kusurlar mane i ne-
dostaci
eksiksiz 1. potpun, celovit, savrsen
2.bez mane, besprekoran
eksilme 1.gl.im. od eksilmek
2.umanjenje, smanjenje; snizenje, opa-
danje (nivo i si.) 3.mat. razlika
eksilmek 1. umanjiti se, smanjiti se,
opasti; gubiti se, nestajati 2.ab/. od-
sustvovati, ne nalaziti se
eksiitme 1.g/. im. od eksiltmek 2. po-
gadjanje, licitacija, javno nadmetanje kroz
obaranje pocetne cene
etsiltmek ak. umanjiti, smanjiti; oboriti,
sniziti (cenu); redukovati; eksin hem. ani-
jon
eksi uç hem. 1. katoda 2. elekiroda
ekskavatör teh. ekskavator; cf. kazmaç
eksperimantalizm eksperimentalizam
eksper ekspert, strucnjak, vestak;
ekspres ll ekspres, ekspresni voz
ekspresyonizm ekspresionizam
ekspropriye; - etmek eksproprisati
ekstra ekstra, poseban, narocit, iz-
vanredan
ekstrem-eksreman, krajnji
ekşi 1.kiseo 2.fig. nezadovoljan, ne-
raspolo.Zen, mrzovoljan; - surat kiseo
izraz (lica)
ekşice kiselkast, nakiseo
ekşilik kiselina, kiselost; nakiselost
ekşirnek 1. ukiseliti se, ukisnuti; pro-
kisnuti, zakisnuti, prozuknuti; prevreti 2.
uskisnuti, nadoci (o testu) 3. pokvariti se (
o stomaku) 4.fig. skiselili se (o licu, usled
loseg raspolozenja) 5.arg. zbuniti se,
smesti se, naci se u nebranom gro.Zdju
el
ekşimik (-ği) mlad postan sir, urda
ekşimsi nakiseo, kiselkast
ekşimtırak kisel(k)ast, koji blago kisi
ekşitilrnek pass. ozl ekşitmek
ekşitlemek v. ekşitmek
ekşitmek ak. 1. kiseliti, za-
kiseliti,ukiseliti; staviti maju, potkvasiti
2.arg. zbuniti, smesti; naterati da pocrveni
ekti dijal. 1. gotovan, trut, dembel, pa-
razi!; - püktüler gotovani, muktasi, can-
kolisci ll lakom, pohlepan, nezasit; za-
vidljiv
ektilik 1. gotovanstvo, muktastvo 2. la-
komost, pohlepnost, halapljivost
ektirmek caus. od ekmek
ekvator geog. astr. ekvator, polutar
ekvatoral 1 astr. ekvatorijalan, ek-
vatorski, politarski ll ekvatorijal (pa-
ralakticki intrumen)
eı1 1. ruka, saka; - bezi rucnik, ubrus
za ruke; - bileği rucni zglob, zapesce; -
kantarı kantar; - mengenesi rucne (bra-
varske) mengele; - sıkmak stegnuti ruku;
- sıkışmak rukovati se; - takımı rucni pri-
bor; - tarağı anat. metakarpijum, doruce,
sacna grana, saka; - tazelemek promeniti
ruku, odmoriti ruku (kada sa nesto nosi);
zameniti umornog odmornim; - zımbası
probojac, silo; dleto 2. predje noge (kod .Zi-
votinja) 3. moc, mogucnost, posredovanje,
pomoc 4. jednokratno dejstvo; partija; de-
lenje; ruka (u igri kartama); bir - kağıt (ili
iskambil) oynamak odigrati partiju karata;
pucanj, hitac (iz vatrenog oru.Zja); iki -
ateş etmek ispaliti dva hica, dva puta opa-
liti 5. potez; - kimde? ko je na potezu? ko
sad igra? ~ - de u posedu; moci, u vlasti;
u postupku, u toku; - deki raspolo.Ziv na
raspolaganju, .Ziv na raspolaganju; pos-
tojeci; - de mi? zar je (to) moguce? - den
1) rukom (npr. o pismu); 2) gotovinom
(plaeanje); 3) neposredno, bez pos-
331
el
rednika; - i açık siroke ruke, darezljiv, sle-
dar,velikodusan; - açmak prosili, Irazili
miloslinju; - i ağır 1) leske ruke, s leskom
rukom 2) spor,nevesl, nesprelan (u poslu)
3) neuredan,nemaran, aljkav (u placju); -
e alınır u dobrom slanju, upolrebljiv; /-
dan/ - almak 1) re/. bili od sirane sejha ru-
kopolozen za samoslalnog duhovnog uci-
lelja, poklonika derviskog reda 2) dobili
majstorsko pismo; - e almak 1) prihvatiti
se cega; zapoceti (posao); uzeli u svoje
ruke, preuzeti (na sebe) 2) uzeti u pos-
tupak, uzeti u razmatranje; /-1/ - inden
almak oteli nesto; lisiti cega; - i (ili - inin)
altında 1) na raspolaganju, pod rukom,
nadohvat, u domasaju 2) (biti) u moci 3)
pod upravom, pod rukovodstvom; - al-
tından ispod ruke, tajno, krisom; /-al -
atmak 1) pruziti ruku, posegnuti, masili se
2) mesati se, petljati se u 3) pekazivali in-
teresovanje; nastojati na; cf. girişrnek 4)
spustiti ruku (sapu), docepali se, zgrabiti;
- e avuca sığmamak oteli se iz ruku, iz-
micati konlroli; - ayak çekilmek opusteti,
zamreti; /-dan/ - ini ayağına çekmek (ili
kesrnek odustati, napusliti, prekinuti sa;
povuci se, odstupili; - e ayağa düşJW!k
usrdno i ponizno molili, preklinjali, pasti
pred koga - i ayağı tutmak biti u snazi,
bili u ( punoj) formi; - bağlamak skrstiti se
hiromantijom; - baltası kosir, kosijer; -
basmak poloziti zakletvu (stavljajuci pri-
tom ruku na neku svetinju ); - i bayraklı
buntovan, ratoboran, prgav; - i boş 1)
praznih saka, praznih ruku 2) bez posla,
nezaposlen 3) bez igde icega; - Inde bu·
lunmak biti u posedu, biti u vlasti, biti na
raspolaganju; - i çabuk brze ruke, spre-
tan, vest, hilar; - ini çekmek v. - ini aya-
ğını çekmek; /-1/- den çıkarmak 1) pre-
dati, preneti (u ciji posed ili nadleznost 2)
osloboditi se, otarasiti se; - den çıkarmak
izgubili se, iskliznuti iz ruku; - i dar (ili
darda) (biti) bez sredslava, u besparici,
oskudan; - değitirrnek ici iz ruke u ruku,
(ceslo) menjati vlasnika; - i değrnek naci
vremena i mogucnosti (da se nesto uradi)
332
biti u povoljnoj siluaciji (za obavljanje
posla); - değmemiş netaknul, nedirnul,
neupotrebljavari; - ine doğmak roditi se i
odrasli pred necijim ocima, bili poznat od
rodjenja; - den düşme dobar pazar, jef-
tino kupljena polovna, ali jos uvek kva-
litetna roba; - den dürmemek ne ispustati
iz ruku, ne odvajali se od; - -e (ruku) pod
ruku; - - den üstündür ima sile nad
silom; postoji i nad popom pop; - -e ver-
mek udruziti i>iô<:ıge, saradjivati; - emeği
1) manuel ni rad, fizicki rad, "ruke" 2) nak-
nada za manuelni rad, novac za "ruke"; -
etek çekilmek v. - ayak çekilmek; - ine
eteğine doğru ispravan, cist, cedan, ne-
porocan, castan ( ob. o zeni); - etek
öpmek 1) moliti, preklinjati 2) laskati, uli-
zivati se; - eteğine temiz v. - ine eteğine
doğru; - etmek 1) dali znak rukom, mah-
nuli 2) pozvati (rukom); -de etmek 1) za-
dobiti, steci, pribavili; domoci se, polucili
2) privuci sebi, sklonili; - e geçirmek 1)
uhvalili, zadriati 2) uzeli, ovladati, osvojiti,
zauzeti; - den geçirmek razmotriti, is-
pilati, izucili, istrazili, pregledati; - e geç-
mek 1) pasti u ruke, doci u sake 2) bili
(pre) uzet, preci u cije vlasnistvo; -e geç-
mez 1) redak, nevidjen 2) neuhvatljiv; - e
gelmek 1) biti uhvacen, pasti saka 2) do-
rasti za nosenje u narucju (o bebi); -den
gelmek 1) bili u cijoj moci, bili u stanju 2)
arg. izduziti se, prostrti se (pri davanju
novca); - lnden gelmek v. - den gelmek;
- i geniş velikodusan, sirokogrud; -i ge-
nişlemek doci do novca, bili pri parama;
-de (ili -lerde) gezmek uzivali opste priz-
nanje, imati veliki uspeh, biti popularan,
biti u modi; -den gitmek bili izgubljen, biti
ispusten; izmaci, oteli se; -gölgesi pis-
mena preporuka; - i hafif lake ruke (o zu-
baru i si.); - ile tutulur opipljiv, dodirljiv; -
kaldırmak (po) dici ruku na koga; - i
kalem tutar vican peru; - de kalmak pre-
ostati, preteci; 1 -al - katmak (u) mesali
se, imati udela, uzeti ucesca; /-dan! - (ili -
i) kesrnek odustati, oslavili, ispusliti, pre-
kinuti; - i kırılmak izvesliti se, izvezbati

se, steCi rutinu; - ini kolunu saliaya sal-
Iaya gelmek doci praznih ruku (u posetu i
si.); /-a/ - koymak 1) prihvatiti se, latiti se
(posla), uzeti u postupak, uzeti u ruke,
preuzeti, preduzeti · 2) zapleniti, kon-
fiskovati; - in (in) körü vo/g. u muknil
muci zavezi! - i kulağında olmak upravo
nastupati, neposredno predstojati; - inde
olmadan (ili olmayarak) preko volje, bez-
voljno, nevoljko; /-dan/ - i olmak umesati
prste u, imati udela; - ini oynatmak e ste-
deti, ne zaliti pare; razbacivati, rasipati
(novac); - i sıkı skrt, stedljiv; - sokmak
(u) mesati se; - i sopalı kavgadzija; /-al -
sürmek dirati, dodirivati, doticati, pipati; /-
ı/ de tutmak upravljati, raspolagati; -
inden tutmak brinuti se, starati se; paziti,
stititi; - ulağı 1) pomocnik 2) uredjaj, spra-
va; - i uz vest, spretan, umesan; /-al -
uzatmak pruziti pomoci; - uzun dugoprst,
sklon kradji; lopov; /-ı/ - üstünde tutmak
pazili kao mala vade a dlanu; - i var-
mamak nemali volje (za); /-af - vermek
pomoci, pruziti ruku pomoci; /-ı/ - ever-
mek izdati, odati, predati; - vurmamak ni
prstom ne maknuti; - i yatkın vest, uvez-
ban, rutin iran; - yazısı 1) rukopis, 2) ru-
kopisan; - yazması rukopis, manuskript; -
yordamı pipanje bit - den istovremeno,
odjednom; dört - le sarılmak potpuno se
predati, sav se posvetiti cemu
eı2 1. narod, pleme, rod, zajednica 2.
tudjin (ac), stranac, inorodac; drugi, svet;
- kapısı tudja kuca; - oğlu stranac, neko
drugi, ma ko, neko sa sırane 3. zemlja,
kraj o - gün svi - e güne karşı 1) pred
svima, pred svetom 2) protiv svih, svima u
brk; - - in aynasıdır covek je coveku og-
ledalo; - için kuyu kazsa evvela kendi
düşer post. ko drugome jamu kopa sam u
nju pada; - den vefa, zehirden şifa od
tudjina veru, isto je sto i od otrova zdravlje
cekali elai boje lesnika, zuckastosmedj (o
ocima)
elailem a svi (ljudi), ceo svet; bu işe
ne der? sta ce ljudi na to red?
elekçi
eleman a uzv. dosta, pobogu! zaboga!
e, ovo je vee suvise (izrazava odvratnost,
ocajanje, krajnju nervnu prenapregnutost i
si.); - çekmek besneti; ocajavati; gnusati
se
elan a arh. 1. sada, danas, u ovom tre-
nutku 2. jos uvek, jos i sada, jednako
elaistik, elaistiki elastican, savitljiv,
gibak; ct. esnek
elastikiyet (- ti) elasticonst, savitljivost,
gipkost; ct. esneklik elbet, elbette a sva-
kako, naravno; nesumnjivo, sigurno
el bezi plan o za brisanje ruku, rucnik
el birliği saradnja, radno udruzivanje;
moba
elbise odelo, odeca; haljina
elbiselik tkanina za odelo; materijal za
haljinu
elçi 1. izaslanik, poslanik, ambasador;
büyük - (izvanredni i opunomoceni) am-
basador; 2. opunomoceni ministar; sa-
vetnik 3. poslanik, delegat 4. prorok
elçilik 1. izaslanstvo, poslanstvo; orta
- misija 2. polozaj ili duznost ambasadora
ili poslanika
eldeci gazda, vlasnik
eldiven rukavica, rukavice; korunma -
leri zastitne rukavice; kürklü - kazne ru-
kavice kürklü - kozne rukavice
eldivencilik rukavicarstvo, izrada ru-
kavica
elebaşı (-yı-nı) 1. predvodnik, vodja
(osobito u decjim igrama) 2. kolovodja,
pokretac (u losim poslovima)
eleğimsağma maj! osm. nar. duiga;
elek (- ği) sito; reseto; - ten geçirmek
1) prosejali, propustili kroz reseto; pro-
resetati, probrati, procistiti 2) pomno pre-
ispitati, strogo proveriti
- elekçi 1. sitar; resetar 2. arg. sokacara,
ulii':arka, 3. narciganin
333
 elektrifikasyon

elektrifikasyon elektrifikacija ronski; - beyin elektronski mozak, ra-

cunar, kompjuter; cf. bigisayar
elektrik (-ği) elektrika, ele,ktricna struja,
elektricna energija; - i açmak upaliti svet- elektropozitif elektropozitivan
'lo; ukljuciti struju; düğmesi elektricni pre- elektroskop (-pu) elektroskop
kidac - i kesrnek ugasiti svetlo; iskljuciti
struju; - süpürgesi usisivac za prasinu; - elektrostatik (-ği) 1 elektrostatika ll
yayı elektricni IQk, varnicenje elektrostaticki

elektrikçi elektricar elektrot (-ti) elektroda;

i
'j 1
elektrikçilik elektricarski zanat; poziv elem a 1. bol, gorcina, cemer 2. tuga,
elektrotehnicara briga, zalost; - çekmek tugovati, biti ojad-
jen; - vermek rastuziti, ozalostiti, ojaditi,
elektrikiemek ak. 1. elektrisati, na-
zadati bol
elektrisati 2. elektrifikovati
eleman 1. elemenat; unsur 2. personal,
elektriklendirme v. elektrifikasyon
kadar; strucnjaci
elektriklendirmek ak. elektrifikovati,
eleme 1 1. gl. im. od elernek 2. eli-
uvesti elektricnu struju
minacije; - maçları eliminacioni mecevi
elektriklenmek naelektrisati se, postati (utakmice); sınavı predispit, eli-
naelektrisan minacioni, perdispitni kolokvijum ll pro-
elektrikli 1. elektricni; - saha elektricno sejan; odabran,probran, selekcioniran
polje; - sandaye elektricna stolica; - tren elernek ak. 1. sejati, prosejati; klasirati
elektricni vaz 2. naelektrisan (fig.) O - 2.izabrati, probrati, odabrati 3. sp. eli-
yayın zoo/ elektricni sam. trnovka (Ma- minisali 4. nar. namatali (u klupko)
lopterurus electricus)
element hem. elemenat
elektrolit (- ti) fiz. hem. elektrolit
Elen Jelin, Grk
elektroliz fiz. hem. elektroliza; - etmek
Elenika novogrc ki jezik O /- in/ - sini
vrsiti elektrolizu
bilmek poznavati do tancina, suvereno
elektromanyetik elektromagnetni; - vladati
dalgalar elektromagetni talasi; - güç
elenrnek pass. ad elernek
elektromagnetna sila
elenti nar. prosejano zito
elektromanyetizma elekt-
romagnetizam; cf. elektromıknatıslık el erki soc. demokratija; demokratizam;
demokraticnost
elektrometalurji elektrometalurgija
eleştirel kriticki
elektromıknatıs fiz. elektromagnet; -
alanı elektromagnetno polje eleştiri kritika;
elektromıknatıslık fiz. elekt- eleştirici ı kriticar ll kriticki
romagnetizam
eleştiricilik 1. kritika 2. zanimanje kri-
elektromotor elektromotor ticara 3. fil. kriticizam
elektron fiz. elektron eleştiriirnek pass. ad eleştirrnek
elektronegatif fiz. elektronegativan eleştirim kritika, kritikovanje
elektronik (-ği) ı elektronika ll elekt- eleştirmecilik v. eleştiricilik

334
 elmastıraş

eleştirme kritika, kritikovanje; el kızı fig. mlada, nevesta, supruga

eleştirmeci krilicar ellernek dodirivati, dolicali, pipali
eleştirrnek ak. 1. kritikova li 2. kriticki ellenmek pass. od ellernek o ellenmiş
razmatrati i ocenjivati, recenzirati; dillenmiş
na losem glasu (o zeni)
eleştirmen kriticki elleşmek s ile 1. dohvatiti se (rukama),

eleştirmen 1. kriticar 2. recenzent rvati se 2. saketati se, muvati se, koskati

se 3. rukovati se, stisnuti jedan drugome
eleştirmenlik v. eleştiricilik
ruku 4. dodijavati, zadevati, spopadati
el ezer sadista koga 5.nar. potpomagati se, uzajamno se
el ezerlik sadizam pomagati

elfatiha a isi. 1. Fatiha (pocetna sura elli pedeset o - altı razg. samar, cuska;
Kurana) 2. arg. amin, basta, - dirhem otuz arg. tresten pijan, mrtav
pijan
elgin stranac, ludjin
ellik -ği nar. rukavica
el gün ludjini
ellilik 1. pedestica, iznos u visini pe-
elhamdülillah a hvala bogu!
dese! novcanih jedinica 2.celina od pe-
elhasıl a 1. ukratko, jednom recju 2. na dese! datih jedinica; - defter sveska od
kraju krajeva pedeset listova 3. pedesetogodisnji
elif a elif (ime prvog slova arapskog al- ellinci pedeseti
fabeta) O - i - ine tacno (u minut, u se- ellişer po pedeset
kund, u dlaku), punktum; -i bilmez ne-
pismen; - ini bilmernek nemali pojma, ne elma jabuka (drvo i plod); - şarabı ja-
bukovaca (blago alkoholno pice od prev-
znati ama bas nista (o nekoj stvari); - gibi
uspravan i visok; -i görse mertek sanır relog jabukovog soka) o - gibi rumen (kao
neznalica- ten yeye kadar od "a" do "s", jabuka); - nın yarısı o, yarısı bu (slicni)
od pocetka do kraja kao jaje jajetu
elmabaş zoo/. gegula, cubasti gnjurac
elifba v. elifbe
(Podiceps cristatus)
elifbe a 1. (arapski) alfabel 2. az-
elmacık (-ğı) jagodica; - kemiği ja-
bucnica, bukvar
godicna kost
elik (-ği) nar. brdska koza, divokoza
elmalık jabucnjak, jabukar
elim a bolan, tuzan, potresan
elmas a 1. dijamant, brilijant 2. di-
elindelik fil. slobodna volja jamantski, staklorezacki noz ll dijamantski,
elips mat. elipsoidan brilijantan O - gibi sjajan, izvanredan; -
ım zlato moje!
elipsait (-ti) elipsaid
elmasil ukrasen dijamantima, dragim
eliptik mat. eliptican
kamenjem
eli selek stedar, velikodusan
elmasiye (vocni) zele
eli sıkı lvrdica, dzimrija
elmastıraş a-p ı 1. brusac dragog ka-
elişi rucni rad menja 2. dijamantski, staklorezacki noz 3.
elierne 1 gl. im. od eliemek ll probran, kristal, bruseno staklo ll 1. brusen, sli-
odabran, "rukom biran", prvoklasan ugalj fovan 2. kristalan

335
elma

elma şekeri usecerena jabuka emaye emajliran, gedjosan; - etmek

emajlirati, gledjosati
el oğlu 1 . stranac, tudjin (ac) 2.fig. zet.
emaylamak ak. emajlirati, gledjosati
elöpen nar. guster
embriyoloji embriologija
elti jetrva
embriyon biol. embrion, zametak
el topu sp. rukomet
emcek emcik (-ği) sisa;
el ulağı (-nı) 1. pomocnik 2. posluzitelj emdirmek ak. dat. dati da sisa (detetu);
elvan a arh. 1 boje ll raznobojan, saren . (po) dojiti
O-- raznovrstan emeç (-ci) bot. 1. micelijum, gljivaca,
elveda! ll a uzv. zbogom! (gl]ivina) steljka 2. sisaljka
emek (-ği) 1. rad, trud, napor; - çek-
elverişli povoljan, zgodan;
mek silno se truditi, izgarati (naposlu); -
elverişlilik pogodnost, povoljnost vermek truditi se, ulagati trud 2. plata
elverişsiz nepovoljan, nezgodan, ne- emekçi 1 radnik, trudbenik ll radan,
pogodan rad ni
elverişsizlik nepovoljnost, ne- emekçilik radinost
pogodnost erneklemek 1. puzati, bauljati (o de-
elvermek dat. 1. biti dovoljan, dostajati; tetu) 2.fig. ciniti prve (neveste) korake (u
bu kadarı bana elverir meni je ovoliko kakvom poslu).
dovoljno 2. odgovarati, pogodovati; onun emekli 1. tezak, naporan 2. pen-
tekifi bana elvermez njegov mi predlog zionisan, umirovljen; - olmak biti pen-
ne odgovara Oelverir ki dovoljno je, dosta' zionisan; - ye ayrılmak (ili çıkmak) otici u
je penziju; - sandığı penzioni fond
elvermemek biti nepovoljan, ne od- emeklilik penzionisanje; penzija; - di-
govarati lekçesi zahtev za odlazak u penziju

elyaf a vlakna, niti emeksiz lak, lako stecen, nenaporan O

elzem a neophodan, neizostavan
em nar. lek, medicina O - e seme ya-
ramamak ni za sta ne biti, biti potpuno ne-
koristan
emanet (-ti) a 1. amanet, zavet 2. pred-
met koji se ostavlja u amanet, polog; - bı­
rakmak ostaviii na cuvanje, poveriti
emanetçi depozitor, cuvar, pohranitelj
emaneten a na cuvanje, kao depozit 2.
po nalogu
emare a 1. znak, beleg, trag 2. indicija
3.dokaz
emaret (-ti) v. emirlik
emay emajl, gledj
- evlat pastorak
emektar 1. iskusan, "pecen" (u poslu)
2. izrabljen, istrosen; - bir araba dotrajala
ko la
emektaş drug na poslu, saradnik; ko-
lega
emel a arh nada, ocekivanje 2. zelja,
teznja; - e düşmek (ili - etmek) zudeti;
teziti, stremiti; - e ermek ostvariti; - ine
ermek ostvariti zelju
emen nar. rupa (za rasadjivanje povr-
ca)
emici 1. usisni, onaj koji usisava 2.
onaj koji apsorbuje, apsorbent
emik (-ği) nar 1. crveni pecat na kozi
(od SiSanja), sklopac 2. V. imik

336

emilmek pass. od emmek
emin a 1 1. pouzdan, siguran, ve-
rodostojan, poverjiv; - kaynaklardan alı­
nan haberler obavestenja iz pouzdanih iz-
vora 2. siguran u, uveren; /-dan/ - olmak
biti siguran ll ist. arh. nacelnik, upravitelj; -
i hazine (carski) riznicar
emir 1 (-m ri) a naredba, naredjenje,
nalog; - (iy) le po naredjenju, po nalogu;
- buyurmak v. - vermek; - kipi gram.
zapovedni nacin, imperativ; - kulu pot-
cinjen, podredjen; - subayı voj. adjutant;
- vermek narediti, izdati narebdu O - e
muharrer (ili yazılı) senet lin. bankavni
cek; - sizin po vasoj zelji, kako vi kazete
(naredite)
emir2 a 1. emir, poglavar, zapovednik,
gospodar, knez (vladarska tilula u nekim
arapskim zemljama) 2. princ
emirber a-p arh. posilni
emircik (-ği) zoo/. vodomar, zimorod
(Aicedo atthis, Alcedo ispida)
emirlik emirat
emirname ap pismena naredba, ukaz
emisyon emisija
emlak (-ki) a nekretnine, nepokretnosti;
miri - ist. drzavna zemlja, drzavni posed
emliikçı trgovac nekretninama
emliikçılık trgovina nekretninama
emiemek ak. nar. leciti, vidati (le-
kovima, melemima)
emme gl. im. od emmek; - gücü moc
apsorpcije, apsorptivnost; - supapı teh.
usisni ventil; basma tulumba usisna i po-
tisna pumpa, univerzalna pumpa
emmeç (-ci) 1. sisaljka 2. teh. usisna
pumpa, aspiratar
emmek (-er) ak. 1. sisati 2. usisati; uv-
laciti (u sebe) 3. upijati, apsorbovati 4. arg.
(iz) musti, (iz) cediti, (beskrupulozno) is-
koriscavati, cika (u oslovljavanju starijih);
em retmek
emmi a nar. 1.stric 2. cika (u os-
lovljavanju starijih);
emhiyet (-ti) a 1. bezbednost, be-
zopasnost, sigurnost; - altına almak uzeti
u zastitu; - hattı voj . linija sigurnosti; -
kemeri sigurnosni pojas; - supapı teh. si-
gurnosni ventil; - tedbirleri mere bez-
bednosti, mere predostroznosti 2. po-
verenje, pouzda (va) nje; /-/ - getirmek
ulivati poverenje; /-ın/ ini kazanmak za-
dobiti, steci cije poverenje 3. organi sluzbe
(drzavne) bezbednosti, policija; - mü-
dürlüğü uprava policije, prefektura; - ne-
zaretinde pod policijskim nadzorom
emniyetli 1. bezbedan, bezopasan, si-
guran 2. pouzdan
emniyetsiz 1. nesiguran 2. nepouzdan
emniyetsizlik 1. nesigurnost 2. ne-
pouzdanost
emoroit (- ti) med. hemoroidi, suljevi;
ct. basur
emperyalist (-ti) 1 imperijalist ll im-
perijalisticki
emperyalizm imperijalizam
empoze: - etmek nametnuti, naturiti
emprenye: - etmek impregnirati
empresyon impresija, utisak, dojam;
ct. intiba, izienim
emperyonist impresionist
empresyonizm umet. impresionizam
emprezaryo umet. impresario, me-
nadzer
emprime 1. nastampavanje obojene
mustre na tkaninu, "drukovanje" tekstila 2.
stampani tekstil (ob. svila);- bu yıl moda
ove gadine je stampani tekstil u modi
emraz a arh. bolesti, obolenja; - ı ak-
liye v. akliye; - ı dahiliye v. dahiliye; - ı
zühreviye venericne bolesti
emretmek ak. dat. narediti, nalo:Ziti O
337
em.reylemek
emretti patrik efendi! samo ti naredi, ja
vee trcim! (ironicno)
emreylemek zapovediti, narediti
emrihak (-kkı) a arh. bozja volja (upot-
rebljava se eufemisticki umesto reci smrt)
o - vaki olmak preminuti
emrivaki (-i) a svrseni cin; ct. olup-bitti;
- karşısında bırakmak staviti pred svrse-
ni cin
emsal (-li) a 1. slicni, podobni, po-
dudarni (pojave, stvari, ljudi) 2. ravni, jed-
naki; vrsnici; onun - i yok njemu nema
ravna; - i henüz silah altına alınmadı
njegovi vrsnici (ispisnici) jos nisu pozvani
u vojsku; mevkice - ler (ljudi) ravnopravni
po polozaju 3. primer, presedan; - i gö-
rülmemiş besprimeran 4. mat. arh. ko-
eficijetn; cf. kat sayı
emsalsiz besprimeran, jedinstven, ne-
uporediv
emtia a arh. roba
emval (-li) a arh. imovina, imetak,
dobra; gayrimenkul - nekretnine, ne-
pokretnosti; menkul - pokretna imovina
emzlk (-ği) 1. bradavica (na dojci) 2.
cucla (varalica); bocica s mlekom za hran-
jenje odojceta 3. sisak, nosac, lulic (na
testiji, ibriku, cajniku i sf.) 4. nar. ll mus-
tikla, usnik, pisak
emzikli sve sto se odnosi na emzik; -
çocuk dojence; - kadın dojilja
emzirilmek pass. od emzirmek
emzirmek al(. dojiti
emzirtmek ak dat. caus. od emzirmek
en 1 sirina; kumaşın - i sirina stofa o -
ine boyuna 1) stasit i naocit 2) uzduz i
popreko, nadugacko i nasiroko
en2 nar. zig (za obelezavanje grla
stoke)
en3 naj (oznaka najviseg stepena pri-
devskog i priloskog zacenja); - aşağı naj-
338
manje, bar; - az najmanje, minimalno; -
çok najvise, maksimalno; - son najzad,
nakraju krajeva o - başta pre svega; - yü-
rekten dilek najiskrenija zelja
enayi arg. glup, naivan, "ovca" O -
· dümbeleği duduk nad duducima
enayililk blesavost, naivnost, glupost
en beri astr. periastrum
encam arh. 1. kraj, zavrsetak; - bul-
mak (ili - a ermek) zavrsiti se, okoncati se
en cik, en cek (-ği) nar. v. eni k
enelklemek v. eniklemek
encümen p. arh. komisija, komitet,
savet; - i Danış arh. akademija nauka;
Büyük Millet Meclisi Maliye - i Fi-
nansijska komisija Velike narodne skups-
tine
endam p stas, rast, figura; - aynası ll
veliko, "krojacko" ogledalo endamiti statis
endaze p arh. 1. mera za duzinu (cca
65 cm.), arsin, !akat 2. mera (uopste) 3.
razmer, proporcija
endazesiz fig. bez mere, neodmereno
endeksindeks
ender a 1 veoma redak, zanemarljiv,
neznatan ll veoma retko, izuzetno; - ola-
rak sasvim izuzetno
enderun p ist. 1. unutrasnje odaje cars-
ke palale 2. prostorije u palali osmanskih
sullana namenjene zenama i smestaju riz-
nice)
endişe p. 1. briga, nespokojstvo, zab-
rinutost, zebnja 2. razmisljanje
endişerenrnek brinuti
endişeli zabrinut, nespokojan
endişesiz bezbrizan spokojan
endokrinoloji endokrinologija
endüksiyon indukcija
endüstri industrija

endüstrileşrnek industrijalizovati se
endüstrileştirmek ak. industrijalizovati
enek uskopljen, kastriran; ustrojen
enemek ak. uskopiti, kastrirati; ustrojiti
enemek pass. od enemek
enerji energija, sila; - toplotna energija;
nüve - si nuklearna energija
enerjik 1. erergelski 2. energican
enez, eneze razg. slab, nejak, ne-
mocan
enezeleşmek oslabiti, onemeali
enfarktüs med. infarki
enfeksiyon infekcija
enfes a arh. izvrstan, sjajan, adlican
ehfiye a 1 . burmut; - çekmek smrkati
burmut; - kutusu burmutica 2. lek u prahu
enflasyon inflacija
enflüanza mad. grip
enformasyon informacija
enfraruj infracrveni; cf. kızıl ötesi
enfraştrüktür infrastruktura; cf. alt
enfüsi arh. subjektivan; cf. öznel
engebe geog. reljef tla, valovitost tla
engebeli neravan, valovit (tereni si.)
engebelik geog. reljefnost, valovitost
engel 1. smetnja, prepreka, zareka; -
aşmak savladati prepreku; - kaldırmak
ukloniti prepreku; gümrük-leri carinske
barijere 2. prepreka, pregrada, prepona
engelleme 1. gl. im. od engellemek 2.
opstrukcija
engellemek ak. 1. sprecavati, ometati,
otei:avati 2. zaprecavati, preprecavati
3.sp. blokirali
engeli oteian, s preprekama; -
sp. trka s preponama
ense
engererek (-ği) zoo/. (zmija) otrovnica,
ljutica, aspida (Vipera aspis)
engerek otu bot. zmijska trava, lisicji •
rep (Echium vulgare)
engin 1 ı 1. sirok, prostran, opsezan 2.
neizmeran, nedogledan, beskrajan ll pu-
cina (mora); -e açılmak isploviti na ot-
voreno more, otisnuti se na pucinu
engin2 nar. 1. bezvredan, nekvalitetan,
slab, los 2. jetlin 3. nizak, donji
enginar bot. articoka (Cynara scoly-
mus)
enginlik sirina, prostranstvo
engizisyon ist. inkvizicija
enik (-ği) mlado, mladunce (psa,
macke i si.)
eniklemek nar, okotiti se
eni konu podrobno, potanko; temeljno,
solidno; - yorulmak propisno se umarili
enine poprecan; - dalgaar fiz. pop-
reeni talasi
enir bot. kostrika, simsirka (Ruscus
aculeatus)
yapı
enişte zet (muz sestre ili neke druge
bliske rodjake)
enjeksiyon med. vakcinacija
enjektör med. spric, igla (na injekciji)
enkaz a 1. rusevine, razvaline 2. olu-
pine
enlem geog. (geografska) sirina
enli sirok
enlilik sirina
ense anat. 1. sııa, zatiljak, potiljak 2.
arg. zadnjica, strai:njica O - sine binrnek
zajasiti koga, ne dati mu mira; /-ın/ -
sinde boza pişirmek iznurivati, bezocno
izrabljivati; - si kalın (covek) s jakim led-
koşu jima, mocan, uticajan; kulak yerinde og-
roman (o muskarcu) - yapmak dokoliciti,
339
 enselemek

lagodno i bezbrizno ziveti; - sine ya- envestisman v. yatırım

pışmak uhvatiti za siju, stegnuti za gusu enzim bio/ . ferment
enselemek ak. arg. scepati (za vrat),
epe mac
dograbiti (za siju)
eosen geo/. eozen
enser nar ekser, cavao;
ensiz uzak, uzan, skucen epey, epeyce prilicno, znatno

ensizlik skucenost epidemi epidemija

enstantane 1 momentalan, trenutan ll epiderm epiderm
trenutan snimak, trenutna fotografija ep ik epski
enstitü institut; Türkiyat - sü Tur-
epikuroşçuluk epikurejizam
koleski institut
epilog epilog
enstrüman muz. instrument
ensülin med. insulin epistemoloji epistemologija

entari a 1. anterija, gornja haljina 2. si- epitel epitelyüm epitel

roka i laka arapsko muska haljina, vrsta epkem a nem, mutav
prsluka
eprimek 1. nar rastvarili se, rastopiti
entarilik tkanina za izradu anterija se, razloziti se; cf. erirnek 2. raspasti se,
entelektüel ı intelektualac; ct. aydın ll izandjati se 3. unjkati, govoriti kroz nos
intelektualan, misaon
:\,, er1 1. muskarac 2. obican vojnik,
enteresan interesantan, zanimjiv; cf. il- redov, borac 3. junak, heroj; - oğlu -
:ı ginç pravi junak, junak nad junacima 4. znalac,
1
1 enteresanlık zanimljivost majstor (svog zanata), strucnjak 5. covek;
lı enternasyonal 1 internacionala ll in-
sanat- leri ljudi od umetnosti; söz(ünün)
:ı
H
- i covek od reci 6. nar muz; - e gitmek
fl ternacionalan, medjunarodni
(ili varmak) udati se O - meydan "arena
enternasyonalizm internacionalizam hrabrih", rvaliste
enterne pot. interniran; - etmek in- er2 nar rano; - geç pre ili kasnije, kad-
ternirati
tad
entertip tip. intertip
erat (-tı) a voj. arh. redovi; redovni sas-
entimem log. entimem, skracen zakl- tav, vojnici i podoficiri
jucak
erbain a 1. cetrdeset 2. period od cetr-
entipüften azg. bezvredan, nistavan, deset dana zime (22. decembar- 30. ja-
tricav; - sözler (is) prazne reci nuar) 3. is/. cetrdesetodnevni iskusenicki
entrika intriga; - çevirmek intrigirati, post dervisa
rovariti
erbap (-bı) a strucnjaci, znalci, majstori,
entrikacı intrigant, smulljivac eksperti; - ı kalem ljudi od pera, spisatelji;
entrikacılık intrigasenje, smutnja - ı meslek profesionalci; - namus casni
ljudi
enva (-i) a vrste, sorte ; - i türlü raz-
novrsni, raznorodni erbaş voj. podoficir, mladji oficir
envanter trg. inventar erbaşlık cin vodnika

340

er bezi anat. testis, jaje
erbiyum hem. erbijum
erdem vrlina, krepost
erdemli vrli, pun vrlina, krepostan
erden 1devica ll devicanski, ne (do) dir-
nut, netaknut
erdenlik devicanstvo, cednost
erdirmek caus. od ermek
er dişi biol. dvopolni, hemafroditski
er dişilik dvopolnost
erek (-ği) cilj
erek bilimi til. finalizam
ereklilik celishodnost, svrsishodnost
ereksel 1. celishodan, svrsishodan 2.
konacni, krajnji; finalni; - neden fil. svrha,
krajnji cilj
eren is/. sveti covek, mistik posvecen u
tajnu bozanske istine (pocasna titula u
derviskim redovima);
Erendiz astr. jupiter
erg 1 fiz. erg (jedinica rada)
erg2 geog. erg (podrucje pescanih dina
u sahari sipina)
erganun muz. orgulje
ergen 1 . sazreo, odrastao (za zenidbu i
si.) 2. nezenja, momak O - e karı bo-
şamak kolay nezenji je lako razvesti se
(kada neko neobavezno pametuje)
ergene nalaziiste rude
ergenleşmek sazreti, stasati
ergenlik 1. momacka soba 2. pubertet
3. akna, (pubertetska) bubuljica
ergi postignuce, dostignuce, uspeh
ergirnek verirnek
ergin 1. zreo 2. punoletan
erginlemek ak. dat. 1. primiti, prihvatiti
2. uputiti, razjasniti, objasniti
erir
erginlenmek dat. nauciti se, presvetili
se
erginleşrnek (sa) zreti, dozreti
erginik 1. zrelost, stasalost 2. mla-
denastvo, devojastvo 3. punoletnost, pu-
noletstvo
ergitmek v. eritmek
erguvan p 1 . bot. judino drvo, smrdlji-
ka, rogac (Cercis siliguastrum) 2. purpur;
grimiz
erguvani purpuran, grimizan; - balıkçı!
zool. cadja, ridja caplja (Adrea purpurea)
erigen lako topljiv, koji se brzo topi
erik (-ği) 1. bot. sljiva (Prunus do-
mestica) 2. sljiva (plod)
eriklik sljivik
erit gram. riıuskog roda
eri m1 rastojanje (dejstva), domasaj,
doseg, domet; göz - i vidokrug; kurşun -
i demet hica
erim2 dobar (pred) znak, dobra vest,
dobar glas
erime gl. im. od erimek; - noktası
tacka topljenja; - (sıcaklık) derecesi tern-
peratura topljenja
erirnek ~. rastverili se, rastopiti se 2.
otopiti se, rastopiti se; buz eridi led se is-
topic 3. istanjiti se, smanjiti se, nesta (ja) ti
3. fig. sahnuti, slabiti, propadati 4. po-
habati se (o tkanini) O erim erim - silno
oslabiti
erimez nerastopljiv, nerastvorljiv
erin polno zreo, dorastao za zenidbu
evincek nar. lenj
erinç (-ci) mir, spokoj (stvo), blazenstvo
erinlik polna zrelost, muzevnost
erinrnek raditi lenjo kao od bede, len-
cariti
erir rastvorljiv
341
erirlik

erirlik rastvorljivost erke fiz. energija, elektrik - si elekt-

ricna energija; ısıl - toplotna energija
eristik (-ği) til. eristika
erkeç (-ci) jarac O - sakalı bol.' vetiki
erişilmez nedostupan, nedostizan, ne-
korov, medunika (Spiraea)
dokuciv
erkek (-ği) ı muzjak, zivo bice muskog
erişim 1. stizanje, dospevanje, do-
roda; - arı trut; - çocuk decak; - kedi
sezanje 2. veza, saobracaj, komunikacija
macak; - köpek pas 2. muskarac 3. nar.
erişkin 1. stasao, odrastao 2. (pot- suprug, muz ll 1. biol. muski; - göze
puno) razvijen, sazreo muska celija 2. muzevan, snazan 2. cvrst,
tvrd; - demir tvrdo gvozdje O - - e kao
erişkinlik 1 . stasalost 2. zrelost, raz-
muskarac s_muskarcem (govoriti)
vijenost
erkekçe muzevno, muski, hrabro
erişmek 1. dat. stiCi, dostici, dosegnuti;
dohvatiti 2. dozreti, uzreti (o vocu) 3. nas- erkekçil slaba prema muckarcima
tupiti, otpoceti; bahar erişti nastupilo je (zena)
prolece; vakit erişti doslo je vreme, nas- erkekleşrnek 1. zamomeili se (o de-
tupio je cas caku) 2. ispoljavati muske manire (o de-
erişte p rezanci, fida vojci, zeni)

eriştirrnek ak. dat. caus. erişmek

erkeklik 1.muskost 2. muzevnost, od-
vaznost; cojstvo 3. muska polna moc; -
eriten rastvarac organı muski polni organ; - sende kal-

eritci v. eriten sın; ponasaj se gospodski (uljudno)

eritilrnek pass. od eritmek erkeksi nalik na muskarca; - kadın

eritme gl. im. od eritmek; - fırını (ili
ocağı) topionicarska pec; - peynir topljeni
sir; - potası mali, laboratorijski talionik;
posuda za zarenje
eritmek ak. 1. topiti, taliti 2. rastvarali 2.
straciti, procerdati (novac): para - spiskati
novac 3. fig iznuriti, iscrpsti, iscediti
eritrosit eritrocit
eriyik rastvor, otopina
erk (-ki) 1. sila, moc, sposobnost 2. uti-
caj. autoritet
erkan a 1. prvaci, celnici, vodje, up-
ravljaci; - ı devlet drzavni velikodostojnici;
saray - ı dvorska vrhuska 2. voj. arh. vi-
seki oficiri, generalitel 3. voj, stab; - ı har-
biyei umumiye generalstab, glavni stab;
cf. genel kurmay 4. necela, principi, pra-
vila (ponasanja i organizovanja) 5. arh. os-
nove, temelji
muskobanjasta zena, muskaraca
erken1. rano 2. ranije; - doğmuş prev-
remeno rodjen (o nedonoscadi); - ye-
tiştirme prevremena zrelost
erkence 1. rano 2. prilicno rano
erkenci (rano) ranilac
erkenden vrlo rano, cim svane, u cik
zore
erkete arg. osmatranje iz, gledanje,
oprez, cuvanje sıraze
erketeci arg. osmatrac, strazar, koji
javlja o dolasku policije i st. (prilikom krad-
je, provale)
erkin nezavisan, samostalan, slobodan
(od svake zavisnosti); - meslekler slo-
bodna zanimanja, slobodne profesije; -
sanatçı slobodan umetnik
erkinci 1 liberal ll 1 . liberalan 2. li-
beralisticki

342

erkincilik ek. pal. fil. iberalizarn
erkincilik nezavisnost, sarnostalnost,
sloboda
erkli rnocan, uticajan, autoritativan
erkizlik bezvlasce, anarhija, nered, ras-
pustenost:
erlik 1. rnuskost 2. rnuzevnost, od-
vaznost, junastvo, cojstvo
ermek (-er) 1. dat. stici, dosegnuti; doh-
vatiti, dokopati se, zadobiti; muradına -
ostvariti :Zelju; sona- 1) zavrsiti se, okon-
cati se 2) skoncati, propasti 2. sazreti,
dozreti O buna aklım ermiyor rneni to ne
ide u glavu, ja to ne rnogu da shvatirn
Ermeni 1 Jerrnenin ll Jerrnenski
Ermenice Jerrnenski jezik
ermin herrnelin, herrnelinska koza
ermiş 1. sazreo, odrastao 2. re/. pos-
vecen bogu koji zaslu:Zuje bozju naklonost
eroin heroin
eroinci proizvodjac, prodavac heroina
erosal erotski, plotski, puten
erosçu erotski, erotican
erosçuluk erotizarn
erotizm 1 . erotizarn 2. uspaljenost
erselik biol. dvopolnost, her-
rnafroditizarn
ersiz bez rnuza, neudata zena (udovica
ili usedelica)
ersizlik 1. stanje u korne se nalazi
zena bez rnuza, neudatost 2. udovistvo,
udovstvo
er suyu biol sperrna, sernena
erte vrerne koje sledi odrnah posle is-
teka odredjenog vrernenskog odsecka;
bayram - si poslepraznicni dani, odrnah
nakon praznika; savaş - si posleratno
vrerne; yarın - si prekosutra O - gece dan
i noc, danonocno
esaslı
ertelernek 1 . ostati za sutra 2. ak. od-
loziti, odgoditi, porneriti (u vrernenu), pro-
longirati
ertelenrnek pass. ertelernek ertesi na-
redni, iduci, sledeci; - gün sutradan, idu-
ceg dana; - hafta 1) iduca nedelja 2)
iduca, naredne nedelje
ervah a arh. 1. duhovi 2. duse urnrulih;
- habise zli dusi O - ına yuf olsun! proklet
bi o!
erzak (-kı) a zivezne narnirnice, preh-
rarnbeni artikli na zaliharna, provijant;
günlük - dnevno sledovanje hrane
es muz. notni znak za pauzu O /-i/ -
geçmek ne zadr:Zavati se oko koga
(cega), produziti ne zadrzavajci se na
cernu, preskocili
esami a arh. O - si okunmaz s njirn se
ne racuna, on se ne uzirna u obzir
esans 1. rnirisni biljni ekstrak!, etericno
ulje 2. biljna esencija
esaret (-ti) a 1. ropstvo, robovanje, po-
robljenost, podjarrnljenost 2. za-
robljenistvo, suzanjstvo
esas a ı. 1 osnova, ternelj, baza, fun-
darneni 2. sustina, prava istina ll osnovni,
·terneljini, glavni; - düşünce glavna misao,
sredisnja rnisao o - itibariyle u osnovi; u
nacelu, u principu
esasen a 1. nacelno, principijelno, u
osnovi 2. od pocetka 3. zapravo, u sustini,
pravo receno, ako cerno pravo 4. u sva-
korn slucaju, i onako, i inace
esasi a osnovni, terneljni, bazieni
esasiandırmak ak. 1. osnovati, ute-
rneljiti, postaviti 2. osigurati, obezbediti
esaslanmak 1. biti osnovan, biti ute-
rneljen 2. biti osiguran (obezbedjen)
esaslı 1. kapitalan, fundarnentalan, te-
rneljan 2. cvrst, izdrzljiv 3. pouzdan, si-
guran, verodostojan; - bir haber. ve-
rodostojna vest 4. osnovni, glavni; -
343
es~slı
noktalar glavne tacke - olarak uglavnom,
u osnovi u principu
esaslı
1. neosnovan, neutemeljen, ne-
fundiran 2. netacan, lazan; - haber lazna
ve st
esatir a 1. mitovi, mitoloske price le-
gende; mitologija
esbap (-bı) a 1. razlozi, motivi, uzroci; -
ımucibe arh. jur. argumenti presude; ct.
gerekçe; - ı muhaffite jur. olaksavajuce
okolnosti; - ı müşeddide jur. otezavajuce
okolnosti 2. sredstva, orudje, oprema 3. v.
esvap
eset a zaljenje, saosecanje - le sa zal-
jenjem, na zalost; - etmek zaliti, sa-
zaljevati
eseflenmek zalostiti se, tugovati
eselemek: - beselernek dugo i uporno
nagovariti, ubedjivati, skoliti, zaokupiti,
spopasti
eseme nar. v. mantık
esen 1. zdrav; şen ve - kalınız! ostajte
zdravo i veselo! (pozdrav na rastanku) 2.
uman, razuman 3. cist, neiskvaren
esenlemek ak. pozdraviti, pozdravljati;
esenleşrnek pozdravljati se; oprastati
se
esenlik 1. (dobro) zdravlje i ras-
polozenje, blagostanje 2. cilost, bodrost
(narocito prilikom oporavljanja od kakve
teske bolesti)
eser a delo, radn (nja), ostvarenje;
edebi - knjizevno delo; sanat - leri umet-
nicka defa 2. trag, ostatak 3. znak, beleg,
obelezje 4. spomenik 5. muz. opus
esericedit (-di) am.: - kağıdı papir za
pisanje (velikog formata)
eserrnek ak. nar. podizati, gajiti, ne-
govati o - besermek predano, usrdno ci-
niti, sviti se oko cega
esham a tin. arh. akcije, deonice, vred-
nosni papiri, hartije od vrednosti
344
esim nar. duvanje, dah (vetra)
esin 1 nar. jutarnji povetarac, lahor
esin2 nadahnuce, inspiracija; /-dan/ -
almak nadahhuti se, inspirisati se; - ver-
mek nadahnuti, inspirisati, podstaci
esindirrnek ak. nadahnuti, inspirisati
esinlanrnek nadahnuti se, inspirisati se
esinti povetarac, vetri6
esir 1 etar, eter
esir2 a zarobljenik - düşmek pasti u
ropstvo
3.fig. poklonik, privrzenik
esirci ist. trgovac robljem
esirgemek ak 1. stititi, cuvati, paziti;
Allah esirgesin! sacuvaj boze! 2. stedeti,
zaliti, uzdrzati se od cega
esgirgemezlik pozrtvovanost, sa-
mopregor, samoodricanje
esirgenrnek pass. od esirgemek
esirgeyici zastitnik
esirlik 1.zarobljenstvo 2. ropstvo 3.fig.
zavisnost, poklonistvo
esirrnek nar. biti pijan, izgubiti glavu,
poludeti
eskatologya til. eshatologija
eski 1. star 2. istrosen, pohaban 3. sta-
rinski, zastareo, prevazidjen, staromodan
4. prosli, predjasnji, bivsi; - müdür bivsi
direktar 5. davnasnji, star; - dostuk staro
prijateljstvo 6. drevan, starinski; - adetler
drevni obicaji O - ler stari, preci, - çağ
stari vek; - defterleri karıştırmak (ili yok-
lamak) pretresati dogadjaje iz proslosti; -
düşmün dost olmaz post. stari neprijatelj
ne moze postali prijatelj; - göz ağrısı
stara ljubav; - hale getirmek vratiti u
prvobitno stanje; - kafalı staromodan,
(covek) zastarelih nazora; - kurt 1) is-
tinski majstor, veliki znalac (u poslu) 2)
stari lisac; - püskü starudija, starez - top-

rak stara kvrga (za vitalnog starca ili sta-
ricu)
eskici 1. starinar, staretinar (trgovac
starim stvarima) 2. krpac obuce
eskicilik zanimanje starinara
eskiden ranije, davno, svojevremeno,
ne ka d
Eski Dünya Stari svet (Evropa, Azija i
Afrika)
eskileşrnek v. eskirnek
eskilik 1 . starost 2. zastarelost, pre-
vazidjenost 3. drevnost, davnina;
eskirnek 1. ostariti 2. istrositi se, po-
habati se 3. zastariti 4. postali hronican (o
bolesti)
eskimiş 1. star 2. iznosen, pohaban 3.
zastareo
Eskimo 1Eskim ll eskimski
Eskişehir taşı (-nı) v. Lüle taşı
eskitmek ak. 1. pohabati, iznositi 2.
uciniti starim (starcem)
eskiz skica, nacrt;
eskrim sp. macevanje;
eskrimci macevalac
eslaf a predji, preci, stari, dedovi
eslek nar. poslusan, pokoran
esleklik poslusnost, pokornost
esiemek ak. nar. pridavati znacaj, pok-
lanjati paznju, postovati
esma a arh. imena O - yı üstüne sıç­
ratmak sam sebi stvarati neprilike, sam
sebe uvaljivati u neprilike
esmek (-er) 1. duvati, puhati (o vetru)
2. razg. dunuti u glavu, pasti na pamet;
aklına eseni söylüyor on kaze (sve) sto
mu padne na parnet O esen havaya göre
dönmek okretati se kako vetar duva; esip
savurmak 1) dici, zavitlati prasinu 2) pras-
kati, besneti
esrarcı
esmer a 1. kestenjast, crnomanjast,
"garav" 2. tamnosmedj, crnobraon; -
ekmek crni hleb; - kömür lignit
esmerce crnpurast, smedjkast
esrnerimsı v. esmerce
esmerleşmek (po) tamneti, pocrneti
esmerleştirmek potamniti, pocrniti
esmerik ernfgutastost, garavost, tam-
nost
esnaf a 1. esnafi, drustva zanatlija i sit-
nih trgovaca u carsiji 2. arg. posrnula
zena, prostitutka
esna a 1 1. vreme, razdoblje, period 2.
trenutak, momenat ll u funkciji sastavljenih
postpozicija; - sında za verme, tokom;
harp - sında za vreme rata
esnek elestican, gibak, savitljiv; flek-
sibilan
esnekleşrnek postali elastican, gibak
esneklik elasticnost, gipkost, sa-
vitljivost; fleksibilnost
esnemek 1. savili se, izviti se, poviti se
2. rastegnuti se, razvuci se· 3. zevati
esnetmek ak 1. saviti, izviti, poviti, isk-
riviti 2. razvuci, rastegnuti, nategnuti 3. do-
sadjivati, gnjaviti,
espas tip. razmak (izmedju slova)
Esperanto esperanto
esperi zool. soko grlas (Falco sab-
buteo)
espri 1. sala, vic 2. humor; - yapmak
salili se
esprili duhovit, domisljat, ostrouman
esrar1 a tajne, misterije; devlet - ı
drzavi tajne o - kumkuması zagonetna
licnost
esrar2 hasis, droga; - çekmek pusiti
hasis; - tekkesi (tajna) pusionica hasisa
esrarcı narkoman; trgovac drogom
345
 esrarengiz

esrarengiz a-p tajanstven, zagonetan, esvap (-bı) a arh. ruha, odeca; roba,
misteriozan stv ari

esrarengizlik misterioznost, ta- eş ı 1 . par, parnjak; - tutmak naci

janstvenost (sebi) par 2. bracni drug, suprug (a), jedno

od dvoje supruznika 3. dvojnik 4. drug
esrarkeş a-p uzivalac hasisa, nar-
(ar), prijatelj 5. nar. anat. posteljica, pla-
koman
centa ll 1. jednak, identican 2. slican,
esrarkeşlik narkomanija, uzivanje ravan, podudaran O - dost prijatelji, znan-
d ro ge ci
esrarlı tajanstven, zagonetan eş anlam gram. sinenim
esre v. kesre eş anlamlı 1. v eş anlam 2. sinoniman,
esriklik 1. pijanstvo, opijenost 2. uz- istoznacan; - kelimeler sinanimi
budjenost, razdrazenost, razbesnjenost eş anlamlılık gram. sinonimija
esirrnek 1 . opiti se, napili se 2. uzbuditi
eşarp (-bı) esarpa (sirok paradni ofi-
se, razdraziti se, pasti u zanos (ekstazu)
cirski pojas ili marama u obliku sala)
3. onesvestiti se, obeznaniti se
eş başkan kopredsednik
esritmek ak 1. opi (ja) ti, napiti 2. uz-
buditi, razdraziti, razjariti eş biçim hem. geol. izomorf

essah a nar. tacno, istinito, stvarno eş basınç (-cı) geog. izobara

(upotrebljava se za potvrdjivanje tacnosti
necijeg iskaza i si.}
estağfuruUah a molim! nema na cemu!
(uctiv odgovor na zahvaljivanje ili izrecenu
pohvalu)
estamp estampa, bakrorez
estek - köstek etmek (ili - etmek,
köstek etmek) izvlaciti se na sve moguce
nacine, vrdati, izbegavati, odugovlaciti; -
etti, köstek etti, işi yapmadan kalkıp
gitti natezao se, natezao, pa se digao i
otisao ne obavivsi posao
ester1 p arh. mazga, m ula;
ester2 hem. eter
estetik (-ği) ı estetika ll 1. esteticki 2.
-1
1 ( estetski O - cerrahlık plasticna hirurgija
eş biçimli hem, geol. izomorfan, is-
tooblican
eş biçimiilik hem. geo/. izmorfija, izo-
morfizam, istooblicnost
eş cinsel homoseksualan
es değer ekvivalentan, jednakovredan
eş değerlik ekvivalentnost, jed-
nakovrednost
eşek (-ği) 1. magarac, tovar; yabani -
zool. divlji magarac (Equus onager) 2. fig.
neotesan, prost i tvrdoglav covek o - başı
ni ko i nista; - cenneti arg. 1) onaj svet 2)
buvara, zatvor; - derisi gibi debelokozac;
- hoşaftan ne anlar sta zna magarac sta
je kompot; §ta zna svinja sta je dinja; - ka-
falı nedotupavan; nedokazan, bandoglav;

estetikçi 1. esteticar 2. esteta - sudan gelinceye kadar dövmek prebiti

(kao magare); - şakası glupa sala, prost-
estetikçilik esteticizam
cka sala
estetlik estetizam
eşek arısı zoo/. strsljen (Vespa crabro}
estirmek ak raspiri (va) ti
eşekçi gonic magaraca, oslar, os-
estomp (-pu) s/ik. brisalica, rastrljivac logonja

346
 eş

eşek davası mat. Pitagorina teorema prvi deo 4. muz. kobilica (na gudackim ins-
(pons asinorum) trumentima) O /-ın/ - ini aşındırmak obijati
eşek dikeni bat. divlja articoka, spans-
ciji prag; - ine yüz sürmek ponizno moliti,
ljubiti prag
ka articoka (Cynara cardunculus)
eşilme 1.g/. im. od eşilmek 2. od-
eşek hıyarı bot. divlji krastavac, divlja
ronjavanje, osipanje
dinja (Ecballium elaterium)
eşilmek pass. od eşmek
eşek kulağı
bat. udovica, semetljika
(Knautia arvensis) eşinrnek 1. kopati, rovati, riti zemlju (o

eşeklik 1. nedotupavost, glupost, ig- zivotinjama) 2. biti, tuCi (kopitom o tle)

norancija, "magareca posla" eşit (-ti) 1. jednak, ravan 2. rav-

eşek marulu (-nu) bat. gorcica (Sonc-

nopravan; - haklı ravnopravan - haklılık
hus oleraceus) ravnopravnost O iki - parçaya bölmek po-
deliti na dve ravne casti
eşek maydanozu bot. krbuljica velika
(Anthriscus silvestris) eşitçi fil. po/. 1. egalitarist ll. ega-
litaristicki
eşek otu bat. esparzeta, turska de-
eşitçilik fi/. egalitarizam
telina (Onobrychis)
eşitlemek ak. izjednaciti, poravnati, iz-
eşek sırtı arhit. sedlast krov
ravnati
eşelek (-ği) ogrizak (jabuke, kruske i
eşitlenmek postali jednak, izjednaciti
si.); srce ploda sa semenkama koje se ne
jede se, izravnati se

eşeelek (-ği) ogrizak (jabuke, kruske i eşitlik 1. jednakost; - derecesi gram.

si.); srce ploda sa semenkama koje se ne ekvativ 2. ravnopravnost

jede eşitsiz 1. nejednak 2. neravnopravan
eşiemek ak. 1. ceprkati, dzarati, razg- eşitsizlik 1. nejednakost 2. ne-
rtati, kopkati 2. fig, istrazivati, iznaCi, is- ravnopravnost
ceprkati, razotkriti
eşkal (-li) a arh. 1. oblici, forme, flgure
eşlenmek pass od eşiemek 2. vidovi, nacini 3. izgled, spoljasnjost
eşey pol; cf. cins eş kanatlılar zoo/. jednokrilci (ho-
eşeyli biol. 1. polno obelezen 2. polni momptera)

eşeylilik polnost, seksualnost eş kenar geom. ravnostran; - dörtgen

kvadrat; - üçgen ravnostrani trougao
eşeysel polni, seksualni
eşkiya a 1. razbojnici, banditi 2. raz-
eşeysizlik bio/. bespolnost bojnik, bandit
eş güdüm koordinacija, uskladjivanje eşkiyalık razbojnistvo, banditizam
eş güdümcü koordinator eş kin 1. la k kas, kratak galop 2. u
eş güdümlü koordiniran lakom kasu, u kratkom galopu

eşhas a arh. licnosti, lica eşkinli kasac (ki) brz, trkac (ki) (o
konju)
eşik (-ği) 1. prag 2. predvorje (u dvoru
ili konaku) 3. fig. pocetak, pocetna !aza, eş koma mnogobostvo, politeizam;

347
eşlek
eşlek (-M astr. ekvator, polutar; cf. ek-
vator
eşleksel ekvatorijalan
eşlem kopija
eşierne 1. gl. im. od eşiemek 2. sinh-
ronizovanje, sinhronizacija
eşiemek ak. 1. spari (va) ti, upariti 2.
sastaviti, spojiti (u par)
eşlemeli: sin. sinhronizovan (film)
eşlenik mat. spojen, povezan
eşlenmek pass. od eşiemek
eşleşmek 1. izjednaciti se, poistovetiti
se 2. spariti se, udvojiti se
eşleştirmek ak. 1. izjednaciti, po-
istovetiti 2. spariti, udvojiti
eşlik (-ği) 1. slicnost, podudarnost, par-
nost 2. muz. pratnja; - etmek pratiti
eşme 1 . gl. im. od eşmek 2. mali zde-
nac, plitko vrelo vode (izdubljeno) u pes-
canom.tlu
eşmek1 (-er) ak. 1. razgrtati, kopati, riti,
(iz)dupsti 2. fig. istrazivati, prekopavati,
(is)ceprkati, iznalaziti
eşmek2 (-er)1. galopirati, trcati
konju) 2. hitati, zuriti, leteti
eş merkezli geom. koncentrican
eşofman sp. 1. zagrevanje; - yapmak
zagrevati se (pred utakmicu) 2. trenerka,
trenirka
eşraf a
najblagorodniji, najplemenitiji,
najbolji o-
saat srecan cas, dobar cas; -
saatte doğmuş rodio se pod srecnom
zvezdom
eş sesli gram. homonim (an); - ke-
limeler hornonimi
eş sıcak geog. izoterma
eşsiz 1. bez para, bez druga, sam 2.
jedinstven, besprimeran, neuporediv, nes-
ravnjiv besprimernost, neuporedivost
eşya a 1. stvari, predmeti; süs - sı uk-
rasni predmeti; şahsi - licne stvari 2. na-
mestaj, pokucstvo
eş yapım sin. koprodukcija roba
eş yükselti geog. izohipsa
eş zamanlı fiz. geog. 1. izohron 2. sinh-
ron, istovremen. istodoban
eş zamanlılık sinhronija
et 1, meso; - (kıyma) makinesi ma-
sina za mlevenje; - kızartması pecenje; -
suyu bistra supa od mesa; dana - i te-
letina; sığır - i govedina; tuzlanmış -
usoljeno meso 2. put, telo 3. meso, jestivi
deo plodova o - bağlamak 1) ugojiti se,
udebljati se 2) zarasti, zaceliti se, zam-
ladili se (o rani); - beni mladez - but tut-
mak popraviti se, dobiti na tezini; - inde
kemiğinde hissetmek iskusiti na sops-
tvenoj kozi; - tırnak omak cvrsto se drzati
zajedno (o clanovima porodice); - tutmak
ugojiti se, popraviti se; -le tırnak gibi ne-
razdvojan; - zehirlenınesi med. sal-
monelaoza
etajer etazera, polica, stalak s po-
licama
eteton etalon, pra mera
(o
etamin tekst. grubi muslin (najcesce
sluzi za pravljenje zavesa)
etap (-bı) sp. etapa, deonica
etci nar. mesar, kasapın
etçil zool. mesozder
etek (-ği) 1. skut, pes (haljine, kaputa i
si.); - lerini beine sokmak podaviti skute
2. suknja 3. kraj (carsafa, pokrivaca i si.}
4. podnozje (planine, brda) 5. limeni
odvod (na krovu, prozoru i si.) o - i be-
linde energicna i otresita zena; - bezi tro-
uglasta pelena; - dolusu u izobilju,
mnogo; - dolusu para mnogo para; /-ın/
- ine düşmek (ili sarılmak) preklinjati,
usrdno moliti; - i düşük zarozana, slajm-
pava, neuredna (zena), prljavusa; - gös-

termez skromna, uredna i cestita (zena);
- öpmek ljubiti skute; - pisliği (ili kiri)
sramna, nedostojna (polna) veza; /-dan -
silkmek prati ruke od cega, odustajati; -
ine yapışmak priviti se, pribiti se uz skute
(trazeci zastitu ili milost); - leri zil çalmak
biti van sebe od radosti
eteklemek ak. 1. ljubiti cije skute, pa-
dati na kolena (pred kime) 2. laskati, po-
dilaziti
eteklik 1 . suknja 2. podsuknja 3. ma-
terijal za suknje 4. podnozje, osnova, donji
deo, postarneni
etelemek; - betelemek ak. nur. biti
neprijatan, ruzno se ponasati
etan nar. 1. v. etene 2. meso, jestivi
deo (ploda)
etene 1 . anat. posteljica, placenta 2.
bot. semenik, placenta
elenelenme placentacija
eteneli mesnat, socan (o plodovima); s
placentom
etenesiz bez placente
eter hem. etar, eter
eterlemek ak. opiti etrom, dati etarsku
narkozu
eterleşrnek eterizovati se
eterleşrnek eterizovali se
eterli etarski, eterican
Eti Hitit
etik ı etika ll etieki
etiket (-ti) 1. etiketa, nalepnica, oznaka;
- koymak staviti, zalepiti etiketu 2. eti-
keta, etikecija, ceremonijal; - bozmak og-
resiti se o etikeciju, narusiti ceremonijal; -
e çok riayet eden bir adam covek koji
strogo vodi racuna o etikeciji
etiketiemek ak. staviti, zalepiti etiketu
(nalepnicu )
etikettenrnek pas. ad etiketlernek
etil hem. etil
etkinlik
etilalkol (-lü) etilaikohal
etimolog etimolog
etimoloji etimologija
etimotojik !ing. etimoloski
etioloji etiologija
Etiyopyalı Etiopljanin
etkanat zool. vrsta krupnog slepog
misa (Noctulina altivolans)
etken ı 1. cinilac, faktar 2.hem . agens
ll gram. aktivan; - eglemler aktivni glagoli
etkenlik 1. aktivnost, delovanje 2. de-
lotvornost, efikasnost
et kesimi re/. mesopust, mesne pak-
Iade (poslednjii dani mesojedja)
et kırımı v. et kesimi
etki 1. uticaj, dejstvo; cf. tesir; /-ın/ - si
altına girmek (düşmek) (ili - sine ka-
pılmak) potpasti pod ciji uticaj; karşılıklı -
medjudejstvo, interakcija 2. utisak, dojam;
cf. izienim 3. efekat, rezultat 4. fig. akcija
· etkilemek ak. uticati, delovati, dejs-
tvovati
etkilenmek 1. pass: od etkilemek 2. biti
pod utiskom, biti pod dejstvom
etkileşim uzajamno dejstvo
etkili delotvorno, efikasan; - şekilde
delotvorno, efikasno
etkililik efektivnost, efikasnost
etkirnek dat. hem. fiz. uticati dejstvovati
etkin 1 1. log. subjekat 2. gram. pod-
met, subjekat ll 1 . hem. aklivan 2. dec
loivoran, uticajan
etkinci. fiil. aktivist, pristalica aktivizme
etkincilik fi/. aktivizam
etkinleşrnek hem. postali aklivan
etkinlik 1. aktivnost 2. delotvornost, efi-
kasnost 3. uticajnost
349
etkisiz

etkisiz bez uticaja, bez dejstva etmen faktor, cinilac

etkinrnek podvrci se dejstvu, biti pod etnik etnicki
dejstvom etnografya etnografija
etlenmek ugojiti se, udebljati se etnoiog etnolog
etli 1. s mesom, m~sni, mesnat; - etnoloji etnologija
börek burek s mesom; - pilav pilav s
mesom 2. mesnat, pun, jedar, socan; - etnolojik etnoloski
dudaklar pune, debele, mesnate usne; - et oburlar zool. mesozderi
meyve krupan, socan; plod o - butlu na-
etol (-lü) stola, boa (krzneni okovratnik
bijen; krupan, korpulentan, uhranjen; -
koji se nosi na ramenima, preko haljine)
canlı zdrav kao dren, snazan, krupan; kre-
pak; - ye sütlüye karışmamak ni u sta se etraf a 1. strane, krajevi 2. okolina, oko-
ne mesati, ne petljati se ni u sta lis 3. (ljudsko) okruzenje, sredina (u kojoj
covek zivi) ll u funkciji sastav/jenih post-
etlik 1. tovljenik 2. mesto u hladnjaku
pozicija; /-ın) - ında oko, okolo cega, u
za drzanje mesa
okolini cega O /-ın/ - fını almak okruziti,
etme gl. im. od etmek O - bulma dün- okupiti se oko koga (cega); /-ın/ - ında
yası post. ko zlo cini doceka ga; - ey- dört dönmek saletati, navrsti se na koga
leme; nemoj(te) (kod kuznog postupka)
etraflı 1. potpun, svestran, celovit 2.
etmek (eder) 1. ciniti, raditi, vrsiti, podroban, iscrpan
obavljati; akın - izvrsiti napad, napasti,
etraflıca 1. potpuno, celovito, svest-
navaliti; iyilik - uciniti dobro (delo) 2. uci-
rano 2. podrobno, iscrpno
niti, postupati (na odredjeni nacin), uraditi;
iyi ettinizde geldiniz dobro ste ucinili sto et sineği (-ni) zoo/. siva muva, breculja
ste dosli 3. stajati, kostati, vredeti; bu (Sarcophaga carnaria)
gömlek üç bin lira eder ova kosulja kosta etsiz 1. bezmesan, bez mesa; - yemek
tri hiljade lira 4. ciniti, iznositi, biti; iki artı jelo bez mesa 2. suv, mrsav, slabo telesan
beş yedi eder dva plus pet su sedam; üç o - çansız kost i koza
kere üç dokuz eder tri puta tri su devet 5.
ak. ab/. lisiti, ostaviti bez; onu işinden et- et şeftalisi vrsta breskve (Prunus per-
tiler lisili su ga posla, ostavili su ga bez sica duracina)
posla 6. kao pomocni glagol sluii za grad- ettirgen gram. kauzativan, faktitivan, -
jenje sloienih glagola; alay - zadirkivati, çatı kauzativ, faktitiv; - fiiller kauzativni
ismevati, podsmevati se, terati segu; ateş glagoli
- otvoriti vatru, pucati (iz vatrenog oruzja);
ettirmek caus. od etmek
berbat - unistiti, pokvariti; yardım - po-
moci O etme! nemoj! pusti! ne trebal et- etüt (-dü) 1. studija, (naucni) rad 2.
tiğini bulmak dobiti po zasluzi; ettiğiyle nacrt, skica 3. istrazivanje, izucavanje; is-
kalmak ostati sam sa svojom sramotom pitivanje
(zbog nameravanog loseg postupka); ak- etüv sterilizator
şamı - nesto ciniti (pricati, sedeti i si.) do
etyaran nar. podnoktica, kukac, pa-
veceri; sabahı - nesto ciniti do jutra, do-
naricijum
cekati jutro nesto radeci; etme komşuna,
gelir başına post. ko drugome jamu kopa et yemez 1 vegeterijanac ll ve-
sam ce u nju pasti getarijanski

350

et yemezlik vegetarijanstvo
ev 1. ku6a, dom; - altı izba (u starim
seoskim ku6ama), prizemlje (namanjeno
za ostavu ili staju); - ekmeği doma6i hleb;
- halkı celjad hayvanları doma6e zi-
votinje; - işleri ku6ni poslovi; - kadını 1)
doma6ica 2) ku6na pomo6nica; - de kal-
mak pro6i vreme za udaju - sahibi do-
ma6in, gazda; - e teslim isporuka na
ku6nu adresu; kültür - i dom kulture 2.
porodica, doma6e ognjiste; - ce po-
rodicno, s citavom porodicom; - açmak 1)
u6i u novi dom 2) zasnovati porodicu; -
adamı covek vezan za porodicu, po-
rodican covek; - bark doma6e ognjiste,
dom (ocinstvo); - bark sahibi otac po-
rodice; - bozmak (ili yıkmak) razoriti, ras-
turiti porodicu O - basmak uzurpirati ku6u,
provaliti u ku6u; - direği stub porodice; -
de kalmış (kız) usedelica, neudata de-
vojka; - lerden ırak! {ili uzak ) daleko mu
lepa ku6a! ne daj boze; - i omuzunda (ili
sırtında) besku6nik, skitnica; - lere şen­
lik! v. - lerden ırak
evci pitomac internata koji vikende pro-
vodi kod ku6e
evcil doma6i, pitom (o zivotinji); - hay-
vanlar doma6e zivotinje
evcilleşmek odoma6iti se, pripitomiti
se
evcilleştirmek ak. pripitomiti
evcimen 1 . porodican, privrzen po-
rodici (domu) 2. vican ku6nim poslovima
evç (-ci) a arh. 1. vrh, vrhunac 2. astr.
apogej (u odnosu na zemlju), afel (u od-
nosu na sunce) 3. v. eviç
evdemonizm fil. eudemonizani
evdeşnar onaj koji zivi s nekim u istoj
kuci (uku6anin, supruznik, sustanar, sused
i si.)
evecen nar. v. ivecen
evecenlik v. ivecenlik
evirtik
evegen dijal. 1. uzurban, hitaju6i 2.
uvek u zurbi, nestrpljiv 3. brzog toka, brze
progresije, galopiraju6i (o bolesti)
evelemek; - gevelemek mrmljati, ne-
rozgovetno govoriti
evermek ak. nar. udati, ozeniti
evet da, jest (e), - efendim! da, gos-
podine! dobro! vazi u redu! (izraz odob-
ravanja sagovornikovih reci) - efendirnci
klimoglavac, covek koji sve odobrava,
poltron; - efendimeilik poltronstvo, ser-
vilnost
evgin nar. arh. hitan, neodlozan
evham a 1. strahovanja, podozrenja,
sumnje, zebnje; - a kapımak (ili ge-
tirmek) podle6i sumnjama, postali (bez-
razlozno) sumnjicav ili podozriv, zazirati
(bez pravog razloga) 2. hipohondrija
evhamlanmak podozrevati, zazirati,
sumnjati
evhamlı 1. sumnjicav, nepoverljiv, po-
dozriv 2. hipohondrican
eviç (-vci) muz. naziv jednog makama
u tradicionalnoj turskoj muzici
evin nar. 1. jezgro, srz, srce 2. zrno,
seme (nka);
evinlenme·k nar. sazreti (o zitaricama
evinli pun, nabubreo, naliven (o zrnevl-
ju)
evinsiz prazan supalj (o zrnu, plodu)
evirgen nar. suveren (u nekom poslu),
proracunat, praktican, delatan
evirme 1. pretvaranje, preobra6anje,
menjanje 2. log. konverzija
evirmek ak. pretvoriti, preobratiti, pro-
meniti O - e çevire kako valja, kako treba,
propisno; evirip çevirmek pomno, svest-
rano razmotriti, podrobno ispitati
evirtik fiz. hem. mat. obrnut, okrenut,
izmenjenog redosleda, invertovan
351
eviı'tim
evirtim (pre) okretanje, promena re-
dosleda, inverzija
evirtmek ak. preobraziti, pretvoriti, pro-
meniti, invertovati (promeniti redosled)
eviye sudopera
evkaf a is/. 1. vakufi, verske zaduzbine,
dobra zavestana u verske svrhe 2. va-
kufsa uprava
evla a 1 bolji, podobniji, primereniii ll
bolje, pogodnije, primerenije, korisnije
eviadiyelik stvari koje se nasledjuju,
porodicna dragocenost
evlat (-dı) a deca, potomci, porod; -ve
ehfat potomstvo, rod 2. dete (sin ili cerka)
3. izdanak, potamak 4. - ımi sinko, kceri!
cero! (nacin obracanja starijih mladima) o
- edinmek usvojiti, usiniti dete; - gibi
marljivo, priljezno
evlatlık 1. usvojenje, posinovljenje 2.
usvojenik, usvojeno dete; - almak (ili - a
almak) usvojiti;
evlek(-ği) nar. 1. brazda; - çekmek
uzorati brazdu, obrazditi 2. meraza povr-
sinu zemljista, 1/4 dunuma 3. arik, kanal
(za navodnjavanje i odvodnjavanve njive)
4. arh. arg. papirna novcanica od deset
lira
evlendirilmek pass. oo evlendirrnek
evlendirrnek ak. ozenti, udati
evlenma 1. gl. im. od evlenmek
2.sklapanje braka, vencanje, zenidba,
udaja; - cüzdanı (ili kağıdı) izvod iz ma-
ticne knjige vencanih, vencanica; - tellah
provodadzija, posrednik u sklapanju
braka; - töreni ceremonija vencanja
evlenmek sklopiti brak, stupiti u brak,
ozeniti se, udati se O - barklanmak sklo-
piti brak i zasnovati porodicu (dom)
evli 1. ozenjen, udata, porodican; -
barklı ozenjen, udata, porodican, skucen
3. v. evlik o - evine, köylü köyüne post.
svako neka gleda svoja posla, svako neka
se okrene svome poslu
352
evlik od (sa) ... kuca; dört yüz - bir
köy selo sa eeliri stotine kuca (domova)
evlilik porodicna situacija; bracno stan-
je; - birliği 1) bracna zadjednica 2) uza
porodica; - hayatı bracni zivot
evlilik dışı vanbracni, nezakonit; -
(doğan ) çocuk vanbracno dete
evliya a 1. sveti ljudi, bogougodnici
2.sveti covek, bogougodnik, podviznik; o -
devesi zool. mokrica, babura (oniscus
morarius);- gibi veoma moralan covek
evliyalık svetost, svetastvo, bo-
gougodnistvo, podviznistvo
evliya otu bot. medenica, slatkovina
(Hedysarum)
evmek v. ivmek
evrak (-ki) a 1. listavi hartije 2. do-
kumenti, papiri; - hazinesi arhiv(a); - ka"
lemi registratura; nakdi - banknote, pa-
pirne novcanice; resmi sluzbeni
do kumenli
evrat {-dı) a is/. skup molitvi koje se iz-
govaraju u odredjenim prilikama
evre faza, stadijum, period, razdoblje
evren 1 1. kosmos, vaseljena, vasiona,
svemir; - gemiciliği kosmonautika . 2.
zemlja, svet 5. covecanstvo, ljudski rod
evren bilimi kosmologija
evren bilimsel kosmalaski
evren doğumu kosmogonija
evren pulu geo/. liskun, tinja
evrensel 1. kosmici, svemirski, va-
seljenski 2. svetski, opsti, univerzalni
evrenselleşrnek univerzalizovati se
evrenselleştirmek ak. univerzalizovati
evrensellik ekumenizam
evrik obrnut, inverzan
evrilir log. reverzibilan, obratljiv, pov-
ratan

evrim razvoj. evolucija
evrimci 1evolucionist ll evolucionisticki
evrimcilik til. evolucionizam
evrişik(-ği) log. konverzija
evropiyum her. ev~opium(Eu)
evsaf a. arh. svojstva, osobine, ka-
rakteristike
evsemek zaliti za rodnim krajem, tu-
govati za domom, osecati nostalgiju
evsin ceka ( lovacki zaklan )
ev sineği zool. domaca muva (Musca
domestica)
evvel a 1. prvo, ranije, s pocetka, na
pocetku; daha - jos ranije; en - na sarnon
pocetku, najranije ll post. sa ab/. pre; ct.
önce; bir hafta - pre nedelju dana; bun-
dan - pre toga; (bundan) iki saat - pre
dva sata; her şeyden - pre svega lll 1.
prvi, pocetni 2. predjasnji, prosli davni; -
zamanda u davno vreme <> - Allah! neka
nam je prvo bog na pomoci; - emirde pre
svega, prvo i prvo; - ve ahır na pocetku i
na kraju, prvo i poslednje; - selam sonra
kelam prvo pozdravi pa onda reci
evvela a. prvo, pre svega
evvelce 1. pre, ranije, prethodno 2. jed-
nom davno, u davna vremena, u staro
vreme
evvelden ranije, nekad, davno
evveli 1. nar. v. evvelki 2. ranije, davno
evveliyat (-tı ) a arh. poceci, prvi koraci
(u nekom poslu ), pocetna faza
evvelki, evvelsi 1. prvi, pocetni, ini-
cijalni 2. prethodni, prosli 3. pretprosli,
pretposlednji; - gün prekjuce; - yıl pretp-
rosla gadina
ey uzv. 1.(h) ej! -arkadaş hej druze! 2.
cuj (te)! - mürninleri slusajte vernici! 3.
(upitno) dakle? elem? pa?
eyalet (-ti ) a 1. ist. ejalet (najveca ad-
eylül
ministrativna jedinica u Osmanskom cars-
tvu do 1864. godine) 2. provicija, oblast 3.
(federalna) jedinica, drzava (ob. za drzave
Amerike)
eyer1 sedlo; /-1/- den düşürmek iz-
biti, izbaciti iz sedla; - kaltağı drveni kos-
tur sedla; - kaşı prednje oblucje sedla, ja-
buka; - takımı konjska oprema, ham; /-al
- vurmak osedlati (zivotinju)
eyer 2 v. eğer
eyerci sedlar, izradjivac sedla
eyercilik sedlarstvo, sedlarski zanat
eyerlemek ak. osedlati (konja)
eyerlenmek pass. od eyerlemek; atlar
eyerlendi konji su osedlani
eyerli osedlan
eyersiz neosedlan
eyitmek dat. arh.. reci, kazali
eylem 1. radnja, akcija; delo, cin, pos-
tupak 2. rad, aktivnost, delovanje 3. gram.
glagol; - çekimi konjugacija; - gö'vdesi
glagolska osnova; - ismi glagolska ime-
nica
eylemci aktivist, covek od akcije
eylemcilik til. aktivizam
eylemek arh. ciniti, raditi; neyleyim?
sta da radim? sta ja tu mogu?
eylemli radan, delatan, poslen, aktivan;
delotvoran, etikasan
eylemlik gram. infinitiv, masdar; ct.
mastar
eylemsi zajednicki naziv za glagolske
imanica, participe i gerundive (u turskom
jeziku)
eylemsiz neaktivan, pasivan, inertan
eylemsizlik 1. neaktivnost, pasivnost,
inertnost 2. fiz. inercija; - kuvveti sila iner-
cije
eylül (-lü) a septembar
353
eytam
eytam a arh. sirocad, siracici
eytişim til. dijalektika
eytişimli dijalekticki; - özdekçilik di-
jalekticki materijalizam
eyvah uzv. avaj! jao! tesko meni! - lar
olsun! zao mi je!
eyvallah a 1. svakako, naravno; u
redu! vazi! 2. do vidjenja! zbogom! 3.
hvala! O/-af - demek slagati se, prihvatati,
ne protusloviti, ne prigovarati; /-af - et-
memek ne ugadjati, ne biti zahvalan
eyvan p arh. salon, trem, predvorje (u
istocnjackim ku6ama)
eyyam a arh. 1. dani, vreme; bir - ne-
kada, jednom; gençlik - ı dani mladosti,
mladalacko doba 2. sre6na vremena; -
görmüş (covek) koji je proziveo srecne
dane 3. mor. povoljan vetar; - ola! (zelim)
povoljan vetar! (govori se pasadi ili put-
nicimana brodu koji se otiskuje·na pucinu)
O- efendisi oportunist, "zavetrinac"
eza a mucenje, tortura, nasilje
ezan a ezan poziv na molitvu; - oku-
mak 1) pozivati na molitvu, oglasavati mo-
litvu 2) arg. mnogo pricati, gnjaviti pri-
cama; zanovetati
ezani: - saat vreme ezana
ezber p 1. napamet, naizust; dersi -
etmek nauciti lekciju napamet 2. bubanje,
gruvanje; - etmek nabubati, nagruvati
ezberci koji uci napamet; bubalica,
sıreber
ezberciik ucenje napamet, bubanje
ezberden v. ezbere
ezbere 1. v. ezber; - e bilmek znati
napamet 2. fig. povrsno, nepouzdana,
lose; - iş görmek povrsno uraditi, skle-
pati, izosljariti
ezberlemek ak. nauciti napamet; na-
bubati
354
ezberlenmek pass. od ezberlemek
ezberletmek caus. od ezberlemek
ezcümle p-a arh. 1. ukratko, recju 2. iz-
medju ostalog 3. tako, na primer 4. ug-
lavnom, u principu
ezdirmek caus. od ezmek
ezel a arh. vecnost, davnina, iskon; cf.
öncesizlik; - den beri od iskona, od aj-
kada
ezeli vecan, iskonski; - düşman dav-
nasnji, stari neprijatelj
ezeliyet (-ti) a vecnost, iskon
ezgi1 1. muz. melodija, arija 2. fig.
nacin, tempo o ağır - fıstıki makam tiho,
necujno; lagano, bez zurbe
ezgi2 nar mu ka, patnja
ezgili muz. melodican
ezgin 1. zgnjecen, zdrobljen, smrvljen,
razbijen, slupan 2. fig. umoran, iznuren,
smozden
ezg.inlik 1. umor, lomnost 2. muka,
patnja 3_. v. ezinti
ezici 1. tezak, mucan, iscrpljujuci; - sı­
kıntı teska tuga 2. pretezan, ogroman -
çoğunluk ogromna vecina; - üstünlük
ogromna prednost 3. zamoran, tegoban (o
postu i si.)
ezik 1. smrvljen, zgnjecen, zdrobljen;
spljosten; razbijen; - büzük ubiven, zgnje-
cen (o vocu pri transportovanju) 2. fig.
preplasen, zastresen 3.fig. utucen, ne-
raspolozen polisten
eziklik 1. smrvljenost, zdrobljenost,
zgnjecenost 2. izmozdenost, iscrpljenost,
lomnost (u telu)
ezilgen lako drobljiv (lomljiv)
ezili zgnjecen, smrvljen, zdrobljen
ezilmek 1. pass. od ezmek 2. uz-
nemiriti se, osecati tegobu, mucninu (sa
recima iç, mide, yürek); içim eziliyor

muka mi je; midem eziliyor muci me ze-
ludac (od gladi) o ezilip büzülmek zbuniti
se, smesti se
ezim: - - ezmek jako se umoriti, pre-
moriti se
ezim evi uljara, fabrika ulja
ezinç (-ci) jak bol, muka; agonija
ezinmek osecati mucinu (od gladi);
miden eziniyor boli me ispod rebara (od
gladi)
ezinti muka, zlo (od osecanja gladi)
eziyet (-ti) a muka, patnja, stradanje; -
çekmek muciti se, patiti; /-al - vermek
muciti, zadavati muku
eziyetli tezak, zamoran, mucan
Ez ra il
ezkaza p-a slucajno;
ezme 1. gl. im. od ezmek 2. pire, pasta;
balık- si riblja pasta; meyve - si mar-
melada; patates - si pire od krompira
ezmek (-er) ak. 1. zgnjeciti, smrviti;
spljostiti; slupati 2. prignjecti (prst, nogu i
si.) 3. satreti, smlaviti, potuci (neprijatelja i
si.) 4. pregaziti, zgaziti (o vozu, au-
tomobilu); tren iki kişi ezdi voz je pre-
gazio dva coveka (osobe) 5. rastöpiti, rast-
varili, razblaziti (u vodi); boya - rastvarili
boju 6. fig. iznuriti, izmrcvariti, jako za-
moriti 7. muciti, kinjiti; obespokojavati 8:
fig. pritiskati, tlaciti, ugnjetavati 9. arg. pro-
cerdati, spiskati (lako stecenu imovinu ili
novac).
Ezrail v Azrail
355
 . -F-
fa muz. fa (nota)
faal (-li) a 1. vredan, priljezan; agilan,
aktivan; cf. aktif; - olarak aktivno, zivo,
energii':no 2. aktivan, u stanju rada; -
nüfus aktivna populacija; - yanardağ ak-
tivan vulkan
faaliyet (-ti) a radinost, marljivost; ak-
tivnost, agilnost, energii':nost 2. dejstvo,
delatnost; - e başlamak 1) b ili pusten u
pogon (o objektu) 2) voj. zapoi':eti ratne
operacije; - e geçirmek pustiti u rad, sta-
viti u pogon (fabriku, industrijski objekat);
- e geçmek v. - e başlamak; - gös-
termek 1. raditi, razviti, aktivnost 2) dejs-
tvovati, funkcionisati; baltalama - i pod-
rivai':ka delatnost; gizli ilegalna
1 tahura hvalisav, nadmen, razmetljiv
delatnost; toplumsal - drustvena de-
latnost zihni - umni rad.
fabrika fabrika, zavod; kombinat; -
damgası fabrii':ki zig; - fiyatı (ili maliyeti)
fabrii':ka cena; - markası fabrii':ki znak
fabrikacı fabrikant
fabrikasyon proizvodnja, izrada
vladara 2. izradjevine od kineskog por-
culana (tanjiri, i':inije)
fağfuri od kineskog porculana
fahiş a 1. prekomeran, pretenin 2. nep-
ristojan, nemaralan
fahişe a bludnica, razvratnica, drolja;
fahişelik bludnicenje, prostitucija
fahrenhayt (-tt) fiz. Farenhajtova skala
tahri a pocasni (clan, predsednik i si.)
cf. onursal; - başkan pocasni predsednik;
- konsolos pocasni konzul
fahriye a !it. poema samopohvale (u
kojoj su stari pesnici hvalili svoj talenat)
faik a nadmocan; odlican, izvrstan;
faikiyet (-ti) a nadmoc, prevaga, pre-
imucstvo;
fail a 1. izvrsilac, akter 2. jur. poi':inilac,
vinovnik, prestupnik 3. bio/. faktor 4. gram.
subjekat

fabrikatör v. fabrikacı
faiz a 1. ek. kamata, interes; cf. ürem; -
fiyatı kamatna stopa; - e vermek po-
facia a 1. nesreca, tragii':an slui':aj, pro- zajmljivati novac uz kamatu; bileşik - slo-
past 2. lif. tragedija zen interes, interes a interes
facialı tragii':an faizci lihvar, zelenas;
faça arg. 1. njuska, faca 2. najdonja faizeilik lihvarstvo, zelenastvo
karta u spilu
faizlendirrnek ak. darali novac na in-
taçeta faseta, brusena sırana (dragog teres
kamena, kristala)
faizli (novac) s ka ma tom
façetalı brusen (kristal)
faizsiz beskamatni; - ödünç bes-
taçuna mor. obavijanje konopa (na os- kamatni zajam
tecenim mestima)
fak (-kı ) a arh. zamka, klopka, - a bas-
fagosit (-ti) fagocit, leukocit
mak pasti u klopku; - a bastırmak na-
fagositoz fagocitoza (svojstva celija da samariti, prevariti, obmanuti
unistavaju mikrobe)
fakat (-tı ) a ali, medjutim, no; - ı ma-
fagot (-tu) muz. fagot, tilula kineskih katı yok bez izgovora; nema nikakvih "ali "

356

fakır (-krı )a beda, nemastina, sirotinja
fakih a is/. poznavalac serijata
fakir a 1. siromasan, ubog, bedan 2.
jadan, nesre6an 3. fig. ja (iz skromnosti );
- sizleri bir türlü bulamadım ja vas ni-
kako nisam mogao na6i 4. fakir, indijski is-
posnik
fakirhane a-p 1. sirotiste, dom za
uboge 2. fig. (moja) ku6a (iz skromnosti)
fakirizm fakirizam (indijsko isposnistvo
ubijanjem telesnosti u cilju razvijanja natp-
rirodne snage)
fakirleşrnek (o) siromasiti, padati u
b edu
fakirleştirmek ak. osiromasiti, domesti
b edu
fakirlik 1. siromasıva beda, nemasiina
2. neplodnost (zemljista)
faksirnil faksirnil
faktitif gram faktitiv, kauzativ
faktör faktor, cinilac; ct. etken
fakültatif fakultativan, neobavezan
fakülte fakultet; felsefe - si filozofski
fa kultel
fakülteli student, fakultetlija
fal a gatanje, bajanje; - açmak (ili bak-
mak gatati, predskazivati; /-ın/ - ına bak-
mak predskazivati kome sudbinu; - taşı
kamenci6 za gatanje
falaka a falaka (stara naprava za ba-
tinanje ucenika po tabanima) 2. batinanje
falakom (kazna); /-ı/ - ya çekmek (ya-
tırmak, yıkmak ili vurmak batinati fa-
lakom po tabanima 3. teh. stezac
falan a 1 taj i taj (kada se upotrebi
umesto licnog imena); bana - geldi dosao
mi je jedan 2. uz reCi koje oznacavaju
vreme, mesto, /ice, sluzi za iskazivanje
stvari koje se ne zele ponavljati neki; - ta-
rihte nekog datuma; - yerde na nekom
fa ni
mestu ll (ili - - , - filan, - fıstık, - fes-
tekiz) i slicno, i drugo (s prizvukom oma-
lovazavanja); o, ekmek, peyir - filan
yiyor on jede hleba sira i slicno lll tako
nesto, priblizno, oko; saat beşti - bilo je
oka pet sali; yüz liram - vardı imao sam
oko sto lira
falancav. falan 1
falanıncı nekakav, neki, n. n.
falanj1 anat clanak (prsta)
falanj2 1. falanga, jedinica kopljanika
(u staroj Grckoj) 2. falanga, spanska fa-
sisticka sıranka
falanjist falangista
falcı gatar, pogadjac; - kadın gatalica
ô - - ya fendetmez post. vrana vrani oci
ne vadi.
falcılık gatanje, proricanje
falçeta, falçete obu6arski noz
talihayır (-yn)a dobar predznak
falso 1. muz. pogresan ton, falset 2.
omaska, propust; gaf; - yapmak 1) po g-
res no svirati 2) pogresiti
falsolu pogresan, disonantan (ton,
nota) ·
talya voj. arh. falja, faljica (upaljac na
starim pusl<ama i topovima): - deliği otvor
za paljenje
familya 1. porodica 2. biol. familija, po-
rodica 3. vulg. baba, zena (o supruzi)
fanatik 1fanatik ll fanatican, zaslepljen
fanatizm fanatizam, zaslepljenost
tantan nar. susketav, suskav, vrskav (o
govoru)
tanfar muz. 1. duvacki orkestar 2. tan-
fare, tus
fanfin: - etmek nar. govoriti stranim,
nerazumljivim jezikom
tani a prolazan, smrtan; - dünya pro-
lazan svet
357
 tanila ı flanel 2. pletena majica; pot-
kosulja ll flanelski, od flanela
tanilik prolaznost, nepostojanost, efe-
memost
fanta zool. plava, mocvama senica
(Parus caeruleus)
fantasma psih. opsena, prividjenje, tan-
tazma
fantastik nestvaran, fantastican
fantazmagori fantazmagorija, utvara,
carolija
fantezi 1 masta, uobrazilja; muz. fan-
tazija ll ukrasen, kitnjast (namestaj, tka-
nina i si.)
fantezicilik mastanje, fantaziranje
fantezist tantası (o piscu, umetniku)
fanti zandar, pub (karta)
fanus 1. ukrasni fenjer 2. mor svetionik
3. stakleni poklopac (posude, lampe, mik-
roskopa i si)
fanya ribarska mreza (krupno pletena)
far1 1 . aulo far
farsenkaza oci (razlicite boje)
farad2 fiz. farad
faraş djubrovnik O - gibi (ili kadar) og-
roman (o ustima)
faraza a uzmimo, pretpostavimo da ...
recim o da ...
farazi a pretpostavljen, uslovan, hi-
potetican
faraziye pretpostavka, hipoteza; ct. var-
sayım.
farba, farbala kamer, volan (na haljini)
fare a zool. mis; tarla - si poljski mis O
- düşse başı yarılır (bir yer) potpuno
prazno (mesto); - geçer yol olur nista ne
ostaje bez traga
fare kulağı (-nı) bat. vidovcica (Ana-
358
galis) arvensis 2. dusica, vranicova trava
(Origattum vulgare)
farenjit (-ti) med. faringitis, zapalenje
zdrela
farfara 1. galamdzija, brbljivac 2. hva-
lisavac, razmetljivac
farfaracı razmetljivac hvalisavac, fan-
faron
farfaralık hvalisavost, razmetljivost;
brbljivost
farırnak 1. umoriti se, posustati 2. pos-
tariti, iznositi se, izandjati (o odelm) 3. os-
tareti 4. odustati 5. nar. ostariti
fariğ a. arh. 1. koji se povukao; odus-
tao 2. jur. koji ustupa, prenosi (imovinu) 3.
slobodan, miran, lisen briga; -olmak 1) /-
dan/ odreci se (imovine), ustupiti drugome
2) osloboditi se (posla i si); prekinuti sa
cime; dici ruke od cega
farika a posebno obelezje, osobeni
znak; ct. ayırmaç
faringit v. farenjit
Farisi p v. farsça
fariza a neizbezna obaveza, sveti dug
fark (-kı) a 1. razlika; - etmek 1) videti,
raspozna (va) ti 2) shvatiti, razumeti 3)
razlikovati, videti razliku; 4) menjati se -
etmez nije vazno, ne menja stvar; /-ın/ -
ında olmak primetiti, shvatiti, osetiti; /-ın/
- ında olmamak ne razumeti, ne shvatati
(u ce mu je stvar); /-ın/ - ına varmak 1)
opaziti, primetiti 2) shvatiti; osetiti, naslutiti
görüş - ları raziike u gledistima; saat - ı
vremenska razlika 2. podvajanje, disk-
riminacija; - gözetmek podvajati, deliti,
praviti razliku
farkedilmek pass. od fark etmek
farklı 1. razlicit, drukCiji, koji se raz-
likuje; cf. ayrımlı; - farksız s neznatnom
razlikom; - olmak razlikovati se, biti raz-
licit 2. diskriminacioni; - tutmak podvajati,
praviti razliku, diskriminisati

farklıca malo razlicit, s neznatnom raz-
likom
farkiılaşmak razlikovati se, postali raz-
licit; diferencirati se
farklılıştırma diferencijacija
farklılaştırmak ak. diferencirati, raz-
Iikevali
farklılık razlicitost
farksız 1 . isti, bez raziike 2. nep-
rimetan, nejasan
farksıziişmak gubiti razlicita svojstva,
postati jednc.k
farmakodinamik farmakodinamika
farksızlık istovetnost, jednakost (po
osobinama)
farmakolog farmakolog
farmakoloji farmakologija
farmason 1. mason 2. nar. bezboznik,
nevernik
farmasonluk masonstvo, masonerija
fars paz. farsa, komedija
Farsça 1 persijska jezik ll na persijskom
tart: - furt hvalisanje, razmetanje; -
furt etmek hvaliti se, razmetati se
farta: - sı turtası olmamak nep-
romisljeno govoriti, netakticno postupati; -
sı turtası yok netaktican
farz 1 a re/. obavezan verski propis; fig.
dug,obaveza
farz2 a. pretpostavka; nagadjanje, nas-
. lucivanje; - etmek pretpostavljati
fasa: - iiso arg. glupost, budalastina,
besmislica (o stvari, reci)
fasarya besmislica; tricarija
faseta v. taçeta
fasıl (-sı) a 1. glava, poglavlje (knjige)
2. odeljak, deo 3. sezona, godisnje doba
4. poz. cin 5. muz. partitura 6. splet-
karenje, ogovaranje
fatiha
fasıla a 1. interval, medjuvreme 2. pre-
kid, pauza; - vermek dati pauzu, prekinuti
tasılah isprekidan, s prekidima; pe-
riodican cf. aralıklı
fasılasız neprekidan, kontinuiran
fasih a pravilan, jasan (jezik, govor)
fasikül svezak, deo (izdanja)
fasile a. arh. biol. familija, porodica
fasit a. 1. porocan, pokvaren 2. smutni,
huskacki; buntovnicki; o - daire be-
zizlazan polozaj, vrzino kolo
faska povez preko pupka odojceta
fasla; - - mestimicno, tu i tamo
tasietmek ak. 1. resavati (spor, prob-
lem i si.) 2. deliti, odvajati
Faslı Marokanac
fason kroj
Fasone dezeniran (stof)
fasulye bot. pasulj obicni (Phaseolus
vulgaris) O - gibi kendisini nimetten say-
mak pridavati sebi znacaj, imati o sebi vi-
soko misljenje; - sırığı gibi kao pritka,
mrsav i visok (govori se podrugljivo)
fas p obnarodovan, razglasen; - etmek
razglasiti, rastrubiti (tajnu i si.)
faşır: - - onam. p/justanja ili klokotanja
vade; - - akmak obilno teci
taşırtı pljus)<anje, zapljuskivanje (vode)
faşist (-ti) fasista; pristaica fasizma
faşistlik v. faşizm
faşizan v. faşist
faşizm fasizam fasistoidan, naklonjen
fasizmu
fatalizm fatalizam
fatih a osvajac, zavojevac
fatiha a re/. prva sura Kurana; /-al -
okumak fig. izgubiti nadu, oprostiti se od
c ega
359
tatura
fatura trg. taktura; - sını (birine) çı­
karmak prebsaciti odgovornost na drugog
- çıkarmak napisati takturu; fakturisati
faturalamak ak. takturisati
faul sp. taul
fauna tauna; cf. direy
tava pire od boba
favori 1. zalistak, zuluf 2.sp. taverit 3.
ljubimac, mezimac
favul v. taul, prekrsaj
tay geol. pomeranje, prekid (zemljanih
slojeva)
fayans tajans
fayda a korist, dobit; ct. yarar; - sı do-
kunmak (ili - etmek) koristiti, pomagati,
bit i od koristi; - sını görmek 1) /-ın/ izvuci
korisi 2) /-da/ smatrati korisnim, videti u
cemu korist; - sı olmak biti koristan, po-
magati; - vermemek ne koristiti, ne biti od
koristi
faydacıl til. ı utilitaristicki ll utilitarist
faydacılık til. utilitarizam
faydalanmak abi. korisiili se cime, oko-
ristiti se; ct. yararlanmak
faydalı koristan (u raznim znacenjima);
ct. yararlı; - bulmak smatrati korisnim; -
takat katsayısı teh. koeticijenat korisnog
dejstva; - yük av. korisna nosivost; pla-
ceni teret
faydasız nekoristan, beskoristan, uza-
ludan
faydasızlık nekorisnost
fayrap mor. pojacaj vatru! daj paru! (ko-
manda); - etmek 1) mor. pojacati vatru 2)
ubrzati, pespesili (posao i si.)
tayton taeton (laka otvorena kola na
eeliri tocka)
faytoncu vozar taetona
faz faza
360
fazıl a arh. castan, cestit, posten; cf. er-
demli
fazilet (-ti) a vrlina:cast, dostojanstvo;
ct. erdem
faziletli v. tazıl
faziletsiz necastan, neposten; ne-
dostojan
fazla a 1 suvisan, prekomeran, pre-
teran; dodatni; - ağırlık suvisna tezina; -
bagaj av. tezina prtljaga preko dozvoljene;
- çalışma jur. prekovremeni rad; - yatak
dodatni lezaj; - gelmek (gitmek ili kaç-
mak) preci granicu, pokaziti se suvisnim
(prekomernim); - görmek smatrati su-
visnim ll su) visak, pretek; izobilje; - sıyle
napretek, u izobilju, obilno, veoma mnogo
i - sıyle mutluyum veoma sam sreean;
üretim - visak proizvodnje lll 1. abi, vise
od, preko; gereğinden - vise nego sto je
potrebno 2. suvise, mnogo; - dan previse,
obilato; - olarak 1) povrh toga, uz to; sta-
vise IV ispred glagola odgovara srpskohr-
vatskom prefiksu pre=; - doldurmak pre-
puniti; yükletmek pretovariti,
preopteretiti o - mal göz çıkarmaz post.
od viska ne boli glava
fazlaca vise od potrebnog
faziaiaşmak povecati se, umnoziti se,
uvecati se (b rojcana )
fazlalık preteranost, prekomernost, su-
visnost; izobilje ·
fecaat (-lı ) a beda; tragedija, ka-
tastrofa
feci a zalostan; tragican, bolan
fecir (-eri) a zora, osvit, praskozorje;
kuzey - i polarna svetlost
fecrikazip (-bi) a lazno svitanje (pre
svanuca)
fecrisadık (-ğı) a svitanje, osvit (pre iz-
laska sunca)
feda a zrtva, zrtvovanje; - etmek zrtvo-
vati, podneti zrtvu; - olsun! neka bude!
nije steta!

fedai a 1. neustrasiv covek, nebojsa;
usijana glava 2. revolucionar, prevratnik 3.
cuvar (kakvog mesta, objekta ili licnosti)
fedailik samopozrtvovanje
fedakar a-p pozrtvovan, odan; rev-
nostan; ct. özverili
fedakarca pozrtvovano, odano, ne-
sebicno
fedakarlık pozrtvovanje, samopregor,
nesebicnost; odanost, predanost; - etmek
(ili yapmak) zrtvovati se; posvetiti se, pre-
dati se
federal federalni, savezni
federalizm federalizam
federasyon 1. federacija 2. savez, fe-
deracija; Milletlerarası Futbol Fe-
derasyonu Medjunarodna fudbalska fe-
deracija
federatif federativan; Savezna Re-
publika Yugoslavija
federe federalan
fehamet (-ti) a arh. velicina; slava,
ugled; uvazavanje
fehametlu ist. visocanstvo, pre-
uzvisenost, svetlost (titula uz imena velikih
vezira i princeva u Osmanskom carstvu)
fehva a arh. znacenje, smisao; - sınca
u skladu sa, shodno, u smislu ...
fekül skrob, stirak
felah a arh. izbavljenje, spas; - bumak
spasiti se, izbaviti se
felaket (-ti) a 1 nesreca, zia kob; ka-
tastrofa, elementama nepogoda; - e uğ­
ramak pretrpeti nesrecu ll los, uzasan,
jeziv, grozan; - bir kitap grozna knjiga
felaketli katastrofalan, porazan
felaketzede a-p sıradal nik
felç a med. paraliza; apopleksija; ct.
inme; - e uğramak paralizovati se, biti pa-
ralizovan (i fig.)
felçli paralizovan, oboleo od paralize
fen
feldmareşal (-li) feldmarsal
feldspat (-tı) min. feldspat
felek 1 (-ği ) a 1. nebo, nebesa; ct. gök
2. svemir, kosmos, vaseljena 3. sudbina,
kob, udes; - ten bir gün aşırmak (ili çal-
mak) provesti prijatan dan; - in çem-
berinden geçmiş iskusan; prepreden,
lukav; stari lisac; - ten kam almak pro-
vesti prijatno vreme (trenutke); - e küs-
mek biti nezadovoljan sudbinom,. ·.oca-
javati; - in s illesine uğramak (ili ·sitlesini
yemek) trpeti udarce sudbine; patiti; pre-
ziveti teska iskusenja; - yar olursa uko-
liko nesto lose ne iskrsne, ako budu po-
voljni uslovi
felek2 v. filenk
felekiyat (-tı) a arh. astronomija; ct. gök
bilimi
Felemenkçe halandski jezik
Felemenkli Holandjanin
Felfelek 1. vrsta malog leptira 2. bot.
katehu-palma (Areca catechu)
felfellemek 1. pasti od zamara (o ptici )
2. gubiti brzinu (o telu koje se vrti ) 3. zbu-
niti se, izgubiti glavu
tellah a 1. felah, egipatski seljak 2. fig.
tamnoput covek, crnac
fellik, fellik; - - usplahireno, uzrujano,
nervozno, groznicavo; - - basmak unez-
vereno gledati; - - dolaşmak nervozno
setali
felsefe a filozofirati, mudrovati
felsefe a. filozofija, - ler yapmak iron.
filozofiratı,
mudrovati
felsefeci nastavnik (profesor) filozofije
felsefi filozofski
feminist (-ti) feminist
feminizm teminizam
fen (-nni ) a 1. prirodne nauke; - fa-
kültesi prirodno-matematicki fakultet 2.
tehnika 3. nauka
36.1
 fena
fena 1 a ı 1 . los, rdjav; - hava lose
vreme; - huy losa cud 2. neprijatan; - ko-
kulu smrdljiv ll (ili - -) lose, rdjavo; !-af -
bakmak mrko gledati; lose postupati; /-1/
- etmek lose postupati s kime; - halde
veoma jako, silno, posteno, valjano lll
'i mnogo, jako, silno, strasno; yağmur - ya-
ğıyor kisa silno pada O - değil prilicno
dobar; - gelmek skoditi (o leku i si.) -
sına gitmek vredjati, ljutiti, nervirati -
haber tez duyulur post. los glas se brzo
procuje; - ya sarmak ici na gore (o poslu,
stanju) - yerine vurmak pogoditi u slabo
m es to
fena2 a: - bulmak nestati, umreti
fenaca prilicno los
fenalaşma pogorsanje
fenalaşmak1. pogorsati se, pakvarili se
(o poslu, vremenu, stanju 2. slositi se, lose
se osecati
fenalaştırmak ak. pogorsa (va) li
fenalık 1. zlo; - etmek (ili yapmak) ci-
niti zlo; pakostiti 2. muka, nesvestica; klo-
nulost; - geçirmek (ili gelmek) onesvestiti
se; klonuti
fener 1. fenjer, lamba 2. mor. svetionik
3. posluzavnik za kafu (s rucicom na vrhu)
4. arhit. kube; zastakljen otvor u krovu;
zatvoren balkon O - alayı bakljada, ilu-
minacija; - çekmek fig. pokrenuti, or-
ganizovati, biti kolovodja (nerede i si.) - i
nerede söndürdün? sa/j. gde si se zadr-
zao? gde si ugasio fenjer (govori se onom
ko ujutro dodje kuci
fener balığı zoo/. morski djavo, riba-
pecac (Lophius piscatorius)
fener böceği zool. svitac (Lampyris
noctiluca)
fenerci 1. fenjerdzija 2. cuvar sve-
tionika
Fenikeli lst. fenicanin
fenlenmek znati vise nego sto pristaje
uzrastu (ob. o devojci)
362
fenni a 1. naucni 2. tehnicki
fenol hem. fenol
fenomen fenomen, pojava; dogadjaj
fenomenizm fi/. fenomenalizam; cf.
alaycılık
fenomenoloji fenomenologija
fent (-di) p podvala, doskocica, trik
feod~l feudalan
feo~<>ıizm feudalizam
ter p 1. sjaj, svetlost 2. zivost, sıaı
(ociju); gözünün- i kaçmış oci su mu po-
tamnele (izgubile sjaj)
ferace a feredza, zar
feraceli u feredzi, pod feredzom
feracelik tkanina pogodna za feredzu
feragat (-ti) a odricanje, odustajanje
(od svog prava); - etmek 1) odreci se,
odustati, povuci se (u korisi drugog) 2) os-
loboditi se, sahibi nesebican
ferağ a 1. povlacenje (s posla i si.) 2.
jur. prenosenje, ustupanje (imovine)
terah 1 p 1. prostran, veli k, sirok; - bir
ev prostrana kuca; - - 1) izobilno, nap-
retek, do mile volje 2) najmanje, minimum
ferah2 a radost, sreca; veselost, bezb-
riznost; içi - veseo, radostan, raspolozen;
kalbini - tut! budi veseo! ne tuguj!
terahi p arh. 1. policijska plocica (u ob-
liku polumeseca, nosena o vratu) 2. ist.
metaina plocica za pricvrscivanje kicanke
na fesu (u doba sullana Mahmuda ll)
ferahlamak, terahlanmak 1. postali
sirok, otvoriti se 2. razveseliti se, ras-
poloziti se; laknuti (bolesniku)
ferahlandırmak ak. caus. od fe-
rahlanmak
ferahlatıcı koji razveseljava, koji daje
vedrinu (raspolozenje); - bir haber ve-
sela, prijatna vest

ferahlatmak ak. razveseliti, uliti ras-
polozenje, oraspoloziti
terahlık 1. sirina, prostranost 2. radost,
veselost; raspolozenje
teraset (-ti) a arh. ostroumnost, do-
vitljivost, bistrina
ferasetli ostrouman, dovitljiv, bistar
ferc otu bat. smrdljiva pepeljuga (Che-
nopodium vulvaria)
ferç (-ci) a anat. stidnica, vulva
ferda p 1 . sledeci, naredni dan; - sı
gün sutradan, sledeceg dana; sutra 2. bu-
ducnost, sutrasnjica
ferde nar. svitak, smotuljak; svezanj;
denjak
ferdi a licni, individualni; - olarak in-
dividualno; - teşebbüs licna inicijativa
ferdiyetçi individualista
ferdiyetçilik individualizam; cf.
reycilik
ferhat (-tı) a. arh. veselje
teri a. arh. drugstepen, sekundaran
feribot (-tu) trajekt, feribot
ferih a radostan, veseo, vedar O -
tah ur 1) u izobilju 2) udobno, komforno,
lagodno
teri k1 (-ği) p 1. pile, ptic (seve, jarebice
i si.) 2. petlic 3. vrsta krte jabuke
terik2 (-ki) a arh. voj.
neralpotpukovnik; generalpukovnik;
rinci - generalpukovnik; ikinci -
neralpotpukovnik
feriklik cin generalpukovnika ili ge-
ne:ralpotpukovnika
ferma stav vrebanja psa-tragaca (kad
opazi divljac); - durmak vrebati
ferman p ist. ferman; sultanski ukaz; -
çıkarmak izdati ferman O - dinlemernek
ne priznavati ni zakone ni pravila; - sizin
kako vi hocete
fesahat
fermanlı 1. ist. lice za koje je izdat fer-
man (o kazni, pogubljenju) 2. fig. svo-
jeglav, drzak covek
fermantasyon fermentacija
fermene arh. termen (prsluk od coje ili
kadife, ukrasen gajtanom )
fermeneci izradjivac fermena
ferment (-ti) ferment
fermiyum hem. fermijum
fermuar patent-kopea
fersah a arh. 1. mera za duzinu (5 km.)
2. fig. velika daljina, bestragija O - -
mnogo, veoma mnogo, obilno
tersiz slab, mracan (o svetlosti); be-
zivotan, bezizrazan - gözler bezizrazne
oci
fersizleşmek oslabiti (o svetlosti); os-
tati bez sjaja, postati bezizrazan
bi- tersude p arh. postario, iznosen, po-
haban, otrcan
fert (-di) a 1. jedinka, individua; cf. birey
fertçi individualist;
fertçilik individualizam
fertlik (-ği);--: i çekmek (ili kırmak) arg.
strugnuti, kidnuti, zbrisati
feryat (-dı} p krik, jauk, vapaj, za-
pomaganje; ct. çığlık; - ı basmak vikati,
ge- krieati, zapomagati; - etmek 1) vi kati 2)
bi- fig. vapiti; patiti, trpeti; - figan vikanje, kri-
ge- canje
ferz p arh. sah. kraljica, dama; - çı­
karmak igrati bez kraljice (sa slabim ig-
racem); - çıkmak izaci na poslednje i pos-
tati polje kraljica (o pionu)
tes fes; - püskülü kicanka na fesu; -
ini havaya atmak v. külahını havaya
atmak
fesahat (-ti) a recitost; cistota, jasnoca
stifa
363
fes at
fesat (-dı) a 1 1. poremecaj, rastrojstvo;
cf. bozukluk; sinir - ı nervno rastrojsiva 2.
nered, melez, smutna; - çıkarmak iza-
zivati nered 3. spletka, intriga, ogovaranje;
- karıştırmak spletkariti, plesti intrige; -
kumkuması spletkar, intrigant, smutljivac
ll 1. sumnjicav, podozriv; - bir adam
sumnjicav covek 2. intrigantski, smutljivicki
fesatçı spletka; smutljivac, huskac,
podbadac
fesatçılık spletkarenje; smutnja, hus-
kanje, podbadanje
feshedilmek pass. od feshetmek
feshetmek ak. 1. ukinuti, ponistiti; ras-
kinuti (ugovor, veridbu) 2. raspustiti
(skupstinu i si.)
fesih (-shi) a 1. ukidanje; ponistenje;
nikah - i raskid braka; 2. raspustanje;
meclisin - i raspustanje skupstine
fesleğen bot. bosiljak (Ocimum ba-
silicum)
fes rengi 1 tamnocrvena boja ll tam-
nocrven, bordo
es tarağı bot. cesljuga (Dipsacus)
festekiz v. falan festekiz
festival (-li) 1. festival 2. arg. zagor,
buka, galama
fesuphanallah a uzv. o, boze! to je ne-
moguce!
fetha a 1. arh. anat. otvor, grlic 2. fatha
(dijakriticki znak arapskog alfabela za raz-
likovanje glasova (a, e)
fethetmek ak. osvajati, pokoravati
fetih (-thi) a osvojenje, pokoravanje -
harbi osvajacki rat
fetiş 1. fetis (i fig); kumir 2. amulet,
amajlija
fetişist fetisist
fetret (-ti)a 1. medjuvlasce, medjuvlada
(izmedju dva vladara ) 2. razdoblje (iz-
medju dva dogadjaja )
364
fettan a ı spletkar; smutljivac, huskac ll
sarmantan, drazestan, zanosan, bajan
fettanlık spletkarenje, smutnja
fetva a re/. fetva (resenje koje donesi
muftija u vezi sa islamskim pravom); - çı­
karmak (ili vermek) 1) izdati fetvu 2) au-
toritativno govoriti, ne dozvoljavati pri-
govor
fetvahane a-p rezidencija sejh ul-
islama
fevç a: - - u gomilama, i ruljama
feveran a 1. sikljanje, kuljanje (vode) 2.
kiptanje, ceptanje (od gneva); - etmek 1)
sikljati, kuljati 2) planuti, razjariti se
fevk (-kı, - ki) a 1 gornji deo, vrh ll visi,
stariji (po polozaju, rangu); /-ın/ - ında, -
inde iznad, vise, povrh (cega)
fevkalade a. ı neobican, izuzetan, ne-
vidjen; (iz) vanredan, poseban; - -. mah-
keme vanredni sud; - vaziyet vanredna
situacija; ll neobicno, vrlo, veoma; dos-
tum - zengin moj prijatelj je neobicno
bogat
fevkaladelik neobicnost, narocitost,
osobitost; izuzetnost; jedinstvenost
fevkalbeşer a 1 natcovek, supermen ll
natcovecanski, nad judski
fevkalgaye a neobicno; veoma, krajnje;
prekomerno
fevri a iznenadan, neocekivan; im-
pulsivan
fevrilik neocekivanost, iznenadnost
fevt (-ti) a 1. propust, propustanje; gu-
bitak 2. umiranje, smrt; - etmek izgubiti,
propustiti (priliku, mogucnost) - olmak 1)
pass od - etmek 2) umereti
feyezan a 1. poplava, povodanj 2. fig.
izobilje
feyiz (-yzi) a plodnost; obilje, izobilje 2.
procvat, napredak, progres
 fırıl

feyizli plodan, izobilan rebica, lesiarka (Terastes bonasia) o - al-

teylosot arh. filozof
teyyaz a. izobilan, veoma plodan
feza a arh. kosmos, svemir
tezleke a zakljueak, rezime; ct. özet
tını mala i vredna stvar; - kabuğunu dol-
durmaz veoma malo, neznatno; - kurdu
gibi sitna i punaeka zena
fındıkçı 1. uzgajivae, prodavac lesnika
2. nar. koketna zena

fıçı1. baeva, bure; - balığı soljena riba fındıkçılık 1. uzgajanje lesnika ili trgo-
u buretu; - birası pivo iz bureta; şarap - vina lesnikom 2. nar. koketerija
sı vinska baeva fındık faresi zoo/. puh, puhac (Mus-

tıçıcı baevar, pinter cardinus avellanarius)

fıçıcılık baevarski zanat fındıki boje lesnika

tıçılamak ak. puniti burad, toeili u fındıkkıran krckalica (za lesnike)

bu rad fındıklık leskar, leskovik
tıkara v. lukara fındık sıçanı v. fındık faresi
tıkdan a arh. odsustvo, pomanjkanje; fır1 onom. brzog okretanja, hoda; -
oskudica, nemasiina dönmek vrteti se, kruzili oko saletati,
fıkıh (-khı) a serijatsko pravo, mus- spopadati
limanski kodeks fır2 arg. kopile
fıkır: - - 1 onpm. kipljenja ili k/okotanja fırça 1. eelka; diş - sı eetkica za
vade ll fig. vetrenjasl, kokelan; - - bir zube; elbise - sı eelka za odelo 2. slik ki-
kadın vetrenjasta zena o - - kaynamak eica, kist a - gibi ostar kao eekinja, ee-
vrveti kinjast (o' kosi, bradi)
kıpırdak fig. kokelna, kaciperna (o fırçacı eelkar
zeni)
fırçacılık eetkarslvo (proizvodnja i tro-
fıkırdamak 1. kljueali, vreti; klokolati; govina)
besneli, hueali (o moru) 3. kokelirali, pre- t·
fırçalamak ak. 1. eistili eelkom, eelkati
nemagati se
2. fig. izbrusiti, izribati, izgrditi
fıkırdaşmak rec. od fıkırdamak (3.)
fırçalanmak pass. od fırçalamak
fıkırtı kipljenje, klokotanje
tırçalatmak caus. od fırçalamak
fıkra a 1.
anegdola 2. hronika (no-
fırçarayış eetkanje
vinska) 3. jur. slav (paragraf) 4. pasus;
pasaz (teksla) 5. arh. anai. prsljen; tırdolayı svuda okolo, sa svih slrana, u
krug
fıkracı1. pripovedae, kazivae anegdota
2. pisac novinskih hronika tırdöndü 1. teh. obrtni prsten; zglobni
spoj 2. kockarska eigra (od bronze) 3. fig.
fıkramak kiselili se; vreli, previrali;
prevrtljivac;
fıldır: - - brzo, kolulavo; - - bakmak
tırtır kamer, volan (na haljini)
kolulali, sarali (oeima)
fırfırlı sa karnerom (suknja)
fındık (-ğı)lesnik; - ağacı leska (Cory-
lus avellana); - tavuğu zoo/. sumska ja- fırıl: - - v. tır 1

365
fırıldak
tırılda k (-ğı) 1. zvrk, i':igra (igracka) 2.
ventilator 3. vetrokaz 4. fig. obmana, pre-
vara, tukavstvo; - çevirmek ili dön-
dürmek obmanjivati, varali - gibi prevrt-
ljiv, koji ne drzi do reci
tırıldakçı
1. prodavac zvrkova 2. fig.
varalica, prevarant, probisvet
tırıldak çiçeği v. çarkıtetek
tırıldanmak vrteti se, okretati se
tıraldatmak ak. vrteti, okretati
tırıl tırıl neprekidno i brzo se okrecuci
fırın furuna, pec; pekara; havagazı - ı
plinski stednjak; maden - ı visoka pec;
mutfak - ı kuhinjska pec, O (şu kadar) -
ekmek yemesi lazım jos mnogo treba da
radi; jos nije dorastao; - gibi veoma topto,
topto kao u furuni
tınncı 1. pecar, furundzija 2. pekar
tırıncılık 1. furundzijski zanat 2. pe-
karskizanat
tınolamak ak. 1. staviti u pec; peci; 2.
susiti u peci 3. peci ciglu
tırıniatmak pass. od fırınlamak
fırınlanmak caus. od fırınlanmak
fırka a arh. 1. grupa (ljudi) 2. voj. di-
zivija; cf. tümen 3. partija, stranka; mu-
halefet - sı opoziciona stranka
fırkacı pristalica, privrzenik (odredjene
stranke)
tıkracılık privrzenost, odanost (stranci)
tırkata mor. fregata
fırlak
izbocen, ispupcen, isturen, iz-
bacen;- gözlü buljav, buljook
tırlama 1. gl. im. od fırlamak 2. arg ko-
pile 3. arg. nevaspitan, bestidan
fırlamak 1. izeleteti, odleteti, odjuriti 2.
iskociti, ispasti (o ocima, kosti, zglobu i si.)
3. skociti (o cenama)
fırlatıcı teh. izbacivac, ejektor; mermi -
sı izbacivac zrna
366
fırlatılmak pass. od tırtatmak
tarlatma 1. izbacivanje, lansiranje; (ra-
kete, vestai':kog satelita i si.) 2. ka-
tapultiranje (sedista iz aviona)
tırtatmak ak. hitnuti, izbaciti, lansirali
tırlayış 1. uztetanje 2. fig. skok (cena)
fırsat (-tı) a prilika, zgoda mogucnost,
sansa; - beklemek cekali povoljnu pritiku;
- bulmak bulmak naci pogodno vreme
(priliku) - düşkünü koji koristi svaku pri-
liku; prepredenjak; - ı ele geçirmek uloviti
povoljnu priliku; - bu - najzgodnije vreme;
to je prava prilika; - gözetmek vrebati po-
voljnu priliku - ı kaçırmamak koristiti po-
voljnu priliku, ne propustati priliku; - kol-
lamak v, - gözetmek - vermek dati
priliku; - yoksulu ztonameran u ko-
riscenju sanse
tırsatçı koji koristi svaku priliku; pre-
vejanac, prepredenjak
fırt1 gutljaj; cug (pica, cigarete)
fırt2: - - stalno, neprestano (menjati
mesto):-- girip çıkmak stalno utaziti i iz-
laziti; muvati se
fırtına 1. oluja, nepogoda, nevreme;
bura; - çıkmak dici se, razbesneti se (o
oluji, buri); - gibi 1) odjednom, brzo 2)
usplahiren, uzrujan, nespokojan; - kop-
mak (ili patlamak) 1) razbesneti se (o
buri) 2) fig. izbiti (o svadji) kar - sı snezna
oluja, mecava; kum - sı pescana oluja (u
pustinji) 2. fig. bura 3. mecava; kum ne-
volja, tezak polozaj 4. metez
fırtına kuşu zoo/. burnica (Procellaria)
fırtınalı olujan, buran; fig. nemiran,
buran (zivot, dogadjaji i si.)
fırttırmak poludeti, izgubiti parnet
fıs fıs onom. sapata, 6u6orenja; - - ko-
nuşmak razgovarati sapatom, dosaptavati
se
fısfıs rasprskivac, rasprasivac (tec-
nosti, parfema, leka)
 fiber

fısıl - - sapatom; - - fısıldamak sa- buckali (o vodi)

putati; - - konuşmak razgovarati sa-
fışırdatmak caus. od fışırdamak
patom
fışırtı 1. sustanje, susanj (tkanine) 2.
fısıldama sapulanje; suskanje
pljuskanje, brckanje, buckanje
fısıldamak ak. dat. sapulali
fışırtmak sikljati, prstati, izbijati
fısıldaşmak s ile ak. dosaplavali se
fışkı (konjska) balega
fısıltı sapa!, suskanje
fışkılamak 1. ak. arg. djubrili, gnojili 2.
fısır:1. - - onom. pucketanja vatre balegati (o konju)
sustanja vode; - - fısırdamak duvati
fışkılı arg. nadjubren
(kroz nos)2. lajno, krisom
tışkılık djubriste, bunjiste
fısırdamak 1. pucketali (o valri) 2. sus-
tali (o vodi iz slavine) fışkın izdanak, mladica (drveta)

fısırtı duvanje, sislanje (nosom); puc- fışkırdak (-ğı) strcaljka, spricboca

ketanje; suslanje fışkırık (-ğı) teh prskalica, ejektor
tıskiye a vodoskok, fontana fışkırma 1. gl. im. od fışkırmak 2. astr.
fıslamak ak. dat. 1. v. fısıldamak 2. pot- protuberanca (sunceva)
kazivati, dostavljati fışkırmak 1. izbijati mlazom, sikljati,

fıslanmak pass. od fıslamak kuljati (o vodi, nafti) 2. izbijati, bujati, brzo

rasli (o usevima, biljkama)
fıstık (-ğı) p pistac, pislacija; - ağacı
bot. lrislja (Pistacia vera) o - gibi 1) zi- fışkırtı sistanje (pare) pistanje (ventila)
vahan i uhranjen 2) fig veoma lep - çamı fışkırtmak ak 1. izbacivati vodu (o vo-
v. çamfıstığı; - gibi 1) pun, uhranjen 2) doskoku) 2. fiziol. ejakulirati
arg. prelepa, veoma lepa zena
fışlamak kiseliti se; vreli, previrati; c{
fıstıkçı 1. uzgajivac ili prodavac pis- fıkramak
lacija
fışlatmak caus. od fışlamak
fıstıkçılık gajemje pistacija; lrgovina pis-
fışnamak v. nar. fışlamak
lacijama
fıtık (-ğı)a med. kila, hernija, cf. kavlıç;
fıstıki
1 olvoreno zelena boja ll ot-
kasık - ı preponska kila; - olmak fig.
voreno zelen O - makam sporo, lagano,
tromo imati velike nevolje
fıtıklı kilav, sa kilom
fıstıklık vrt pislacija, mesto koje obiluje
pıstacijama fıtık otu bot. sipanica, trava od kile
(Herniaria glabra)
fış v. fışır
fıtrat (-tı) a priroda, cud, narav
fışıldamak v. fışırdamak
fıtri a urodjen, prirodan
fışıltıv. fışırtı
fıtriye a arh. fil. nativizam
fışır: - - onom. sustanja tkanine, lakog
pljuskanja vode (pri pranju); - - etmek 1) fıttarmak v. fırlattırmak
sustali (o tkanini) 2) lako pljuskati (o vodi) fiber ı fibra (papir ili ploca od biljnih vla-
fışırdamak 1. sustali 2. lako pljuskali, kana) ll od fibre;

~67
fib~rglas
fiberglas fiberglas
fibrin biol. tibrin
fiidan izdanak, mladica; sadnica, rasad
o - boylu (ili gibi) stasit, vitak, naocit
fidanlık agr. rasadnik
fide rasad
fideci uzgajivac i prodavac rasada
fidecilik gajenje rasad, til. pravac "ciste
ve re"
fidelemek ak. rasadjivati, presadjivati
fidelik ı agr. rasadiste; staklenik za
rasad ll rasadni, za rasad
fidye, fidyeinecat a otkup,
lobadjanje(novcem)
titre frula, svira
figan pla. jauk, krik, vapaj; cf. çığlık
figür figura (u raznim znacenjima );
serbest - ler sp. slobodan sastav
figüran sin. statista
figüranlık statiranje;- yapmakstatirati
figürin figurica, statueta
figürist portretist
fiğ bot. grahorica (Vicia sativa)
fihrist (-ti) a indeks; sadrzaj (knjige); re-
gistar, katalog (biblioteke, muzeja)
fiil a radnja, operacija; proces; cin, pos-
tupak; cf. eylem, 2. gram. glagol; cf.
eylem; - cümlesi glagolska recenica; -
çatısı glagolski lik, glagolski rod; - çekimi
konjugacija; - görünümü glagolski vid; -
gövdesi glagolska osnova; - kipi gla-
golski nacin; başlama - i inkoativni vid
glagola; bitirme - i rezultativni vid gla-
gola; dönüşlü - glagol povratnog lika;
edilgen - glagol pasivnog lika; ettirgen -
glagol uzrocnog lika, kauzativ; geçişli -
prelazan glagol; geçişsiz - neprelazni gla-
gol; işteşlik - i glagol reciprocnog lika;
süreklilik - i glagol nesvrsenog vida; sü-
368
reksizlik - i glagol svrsenog vida; yar-
dımcı - pomocni glagol; yeterlik - i po-
sibilitiiv
fiilen a stvarno, de facto, zaista
fiili a stvarno, aktualan, fakticki; ct. ey-
lemli; - hizmet voj. aktivna sluzba
fiilimsi gram. glagolske forme (par-
ticipi. gerundivi, glagolske imenice)
fiiliyat (-tı) a·dela, delovanje, postupci
fikir (-kri) a misljenje, rasudjivanje;
misao, ideja; ct. düşünce; - imce po mom
misljenju, po meni; /-mak/ - iyle s na-
merom da ... ; - adamı mislilac; /-ın/ - ini
almak konsultovati koga, koristiti se. cijim
os-
misljenjem; /-1/ - inden caydırmak ra-
zuveriti, odgovoriti; - edinmek dobiti
predstavu o - mücadelesi borba misl-
jenja; /-ın/ - ini paylaşmak deliti cije misl-
jenje; - teatisi razmena misljenja; - ver-
mek 1) savetovati 2) dati misljenje; -
yormak zainarati mozak; - yürütmek is-
kazati misao
fikirce umno, intelektualno
fikirli s ... misljenjem; dar-;.. organicen,
borniran; ileri - napredan, progresivan
fikirsiz bez ideja, bez pogleda
fikirsizlik bezidejnost
fikri a misaoni, idejni, umni, in-
telektualni; - faaliyet umni rad
fikrisabit a fiksna ideja
fiksaj foto fiksaza
fiksiyon fikcija
til a slon (Eiephans) 2. sah. lovac, la-
ufer; - sayrılığı med. elefantijazis Oako
oticanje nogu)
filan v. falan
.filanca v. falanca
tilanıncı v. falanıncı
filantrop (-pu) tilantrep
'1!
filogenez

filantropi filantropija filinta lovacka puska; karabin o - gibi

filariz .trlica (za lan i konoplju) vitak, lep, privlacan

fUarizlemek ak. trliti Filipinli Filipinac

filarmoni filharmonija filiskin bot. metvica (Mentha pulegium)

filarmonik filharmonijski; - orkestra fil- Filistinli Palestinac

harmonijski orkestar filiz 1 izdanak, mladica; - gibi vitak,
filateli filatelija tanak, lepo gradjen

filatelist filatelista tiliz2 a ruda, rudaca; demir - i gvoz-

dena ruda
filbahar, tilbahri bot. divlji yasmin (Phi-
ladelphus) tilizi 1svetlozelena boja ll svetlozelen

fil burnu bot. udika, udikovina (Vi- filizkıran olujni vetar (sredinom maja)
burnum lantana)
filiziemek ak. kresati, potkresivati
fildekoz pamueni konac (mlade izdanke); filiziti, cistiti od zaperaka
(duvan); podrezivati (vinograd)
fil dişi ı 1. s lo nova kast, slonovaca;
predmet od slonovace 2. anat. dentin, filizlenmek 1. pustati, isterivati (iz-
zubna kast, zubnina ll 1. od slonove kosti; danke) 2. fig. poceti rasti, razvijati se
- tarak cesalj od slonovace 2. boje slo-
filizli1 sa izdancima (mladicama)
novace, mutno beo, zagasito beo (o tenu)
filizli2 bogat rudom, rudonosan
file 1 1. mreza, torba 2. mrezica (za
kosu) film 1. sin. foto. film, traka 2. film, film-
ska predstava; /-1/ - e çekmek ek-
file2 kul. file, ribic, pecenica; sığır - si
ranizovati (knjizevno delo); -çevirmek 1)
govedji ribic
snimati film 2. arg. razmetati se, sepuriti
filenk (-ği) mor. saonice, klizac se, praviti predstavu; - hilesi filmski trik,
filet (-ti) mor. vodena povrsina iste du- specijalan efekt; - şenliği filmski festival;
bine - yıldızı filmska zvezda; - yönetmeni re-
ziser; belge - i dokumentarni film; bi-
fileto v. file2
limsel - naucni film; bölüklü - serijski
til faresi zool. skocimis (Macroscelides film; canlandırma - i animirani film: do-
proboscidens) kamenter - v. belge - i; sesiz - nemi
film; uzun (metrajlı) - dugometrazni film
fil hakika a stvarno, zaista, doista; cf.
gerçekten tilmci filmski radnik, filmadzija
filibit v. flebit filmeilik kinematografija, filmska in-
filigram vodeni zig (na papiru) dustrija
filigranlı s vodenim zigom filmlik pogodan za film (materijal,
filik (-ğii) tekst. fini moher (od angorske tema)
koze) filo 1 mor. eskadra, flotila; av. eskadrila;
tilika mor. salupa, brodski camac; can- - etmek skupiti, skinuti jedra; ticaret - su
kurtaran - sı camac za spasavanje trgovinska fiatila
tilint (-li) kremen filogenez biol. filogeneza

369
filoksera

filoksera zaaf. filoksera, vinogradska Fince 1finski jezik ll na finskom

vas (Phylloxera) fingir: - - koketno; - - fingirdemek
filolog filolog preterano koketirati
filoloji filologija fingirdek ı koketa, kaciperka ll ko-
ketna; vetrenjasta, lakomislena(zena, de-
tilolojik filoloski
vojka)
filotilla flotila (torpedna)
fingirdeklik kaCiperstvo, koketnost; la-
filoz mor. plovak, bova (ribarske komislenost
,mreze)
finğirdemek koketirati
filozof filozof
fingirdeşmek s ile koketirati s kime;
filozofça filozofski flertovati
filozofik filozofski tiniş sp. finis; - e geçmek finisirati; - e

filtre filler; - kağıdı filler- papir kalkmak povecati brzinu (pred ciljem)

tiltreli s filterom; filtriran; - sigara ci- fink: - atmak 1. koketirati, flertovati 2.

gareta s fiilerom zabavljati se, uzivati

filvaki a zaista, odista, stvarno; - ... Finlandalı Finac, zitelj Finske

ama premda, iako ... ali; - söyledi, ama
iyi aniatmadı premda je rekao, nij~ dobro
objasnio
Fin Finac; - dili finski jezik; - hamarnı
sauna
final (-li) 1. sp. finale; -e kalmak uci u
finale, plasirati se u finale; çeyrek - cetvr-
tfinale 2. muz. finale
finalist (-ti) sp. finalista
finalizm til. v. erkekçilik
finanse - etmek finansirati, kreditirali
(projekat, izgradnju)
finansiye finansijer
finansman ek. finansiranje; kredi!
fino psetance-(sa dugom dlakom)
firak (-kı) a arh. rastanak;
firakiye a /it. elegija (koja oplakuje ras-
tanak sa dragom)
tiraklı zalostan, dirljiv; tuzan, potresan
(o pesmi, prici, filmu)
firar a bezanje, bekstvo; - etmek be-
zati; dezertirati; - teşebbüsü pokusaj
bekstva o - a kadem basmak bezali
tirari a. begunac; dezerter
firavun 1 . ist. faraon 2. despot O - gibi
surov, okrutan (covek) - inadı krajnja svo-
jeglavost; -tepesi (egipatska) piramida

fincan a. 1. solja, soljica; fildzan 2. el. firavun faresi zool. ihneumon, misirski
porculanski izolator O - gibi razrogacen, pacov (Herpestes ichneumon)
iskolacen (o oku) firavun ineiri ll v. frenk ineiri
fincancı prodavac solja, porculana i firavunlaşmak postali surov (okrutan)
staklarije O - kalırlarını ürkütrnek navuci
firavunluk 1. faraonska tilula 2. fig.
sebi nepotrebnu bedu (nepromisljenim
svojeglavost, tvrdoglavost; nadmenost
postupkom prema kome)
fire gubitak tezine, kaliranje (robe); -
fincancılık ad ... solja (mera); iki -
vermek kalirati, smanjiti se
kahve kafa za dve soljice; üç - cezve
dzezva za tri soljice firez nar. 1. usev 2. strnjika;

370

firfiri a 1 purpurna boja ll purpuran, gri-
mizan
fi.rik (-ği) nar. nedozrela psenica 2. pe-
cena psenica (kao meze)
tirkat (-ti) a arh. rastanak
firkateyn arh. mor. vrsta ratnog broda
sa jednim jedrom
firkete ukosnica u obliku U.
tirketelernek ak. skupiti ukosnicom
firma firma, preduzece
firuze p. tirkiz; - rengi tirkizna boja
fisebilillah a. besplatno, bez naknade
fiske 1. zvrcka, udarac prstom; kvrcan-
je 2. prstovet, prstohvat; bir - tuz prstoh-
vat soli 3. potkozni mehur, plik; - - ka-
barmak prekriti se polikovima <> /-al -
dokundurmamak (ili kondurmamak) sti-
titi, paziti, maziti
tiskeiernek ak. 1. udariti prstima; uda-
riti zvrcku 2. (u) koriti, (po)-karati, izgrditi
fiskos sapa!, saputanje; cucorenie; -
etmek saputati; cucoriti
fistan 1. fistan, suknja 2. skotska sukn-
ia (muska)
fistanlı u suknii; sa fistanom
fisto 1. sirit (kao ukras za vreme praz-
nika) 2. resa, ukras, ris, sara 3. ıkanina
slicna dantelu
fistül med. fistula
fiş 1. kolac, sip 2. bibl. fisa, kartica 3.
zeton 4. el. utikac
fişek (-ği) p. 1. naboj, patron; metak,
kursum; - kovanı caura; manevra - i ma-
nevarski metak, corak 2. vatromet; raketa;
- atmak 1) izbacivati rakete; prirediti vat-
romet 2) arg. "opaliti"; aydınlatma - i os-
vetliavaiuca raketa 3. fisek, papirnata kesa
levkastog oblika <> - gibi eksplozivan, koji
brzo plane, nagao, prek (covek); - sa-
lıvermek uzbunjivati, sejati smutniu
fitilsiz
fişekçi fisekciia, izradjivac ili prodavac
fiseka
fişekhane p radionica liseka
fişekli k fiseklija; nabojnjaca
fişiemek ak. ispisivati lise. unositi u
kartice; voditi kartoteku
fişlenmek naCi se u policijskoj kar-
toteci; imati dosije u policiji
fişli zapisan na fiSi; registrovan u po-
liciii
fişlik kartotecna kutija; kutuja za lise
m1 (-ti) podbadanje, huskanie /-al -
vermek (ili sokmak) podbadati, huskati;
zavaditi
fit2 (-ti); - olmak razracunati se s kime,
izmiriti racune; şimdi - olduk sada smo
kvit!
fit3 (-ti); fit (engleska mera za duzinu)
kime, ll izmirti racu~e; şimdi - olduk sada
smo kvit!
fitçi huskac, podbadac; smutljivac;
fitçilik huskanje, podbadanie
fitil a. 1 . fitili 2. med. vrpca, provlaka
(za ciscenie rane) 3. cepic, supozitorij 4. li-
tilj, upaljac (za mine i si.) 5. pervaz, optok,
sirit (na uniforni, odelu) 6. arg. pijan kao
cuskiia o - i almak uznemiriti se; planuti,
prasnuti; - - burnundan gelmek is-
pastati, iskajati, ne nos izaci; - gibi mrtav
pijan; /-al - olmak biti mria.v pijan /-al -
vermek 1.) razdraziti, naljutiti, dovesti do
besa 2) huskati, podbadati, raspaliivati
fitilci 1. izradjivac ili prodavac fitilja 2.
tig. huskac
fitiliemek ak. 1. zapaliti fitili 2. nar.
razdraziti, dovesti do besa 3. podbadati,
hus kati
fitilli s fitiljem; s upaljacem; - çakmak
upaljac s fitiliem
fitilsiz bez fitilja
371
fitlemek

titlemek ak. 1. huskati, podbadati, (na)
tutkati
fitlenmek pass. od fitlemek
fitleyici huskac, podbadac; smutljivac
fitne a. 1. nered, metez, pometnja,
smutnja 2. smutljivac; spletkar; - fücur ve-
li ki smutljivac; - sokmak zavadjavati, se-
jati razdor
fitneci smutljivac, sejac razdora; splet-
kar, intrigant
fitnecilik podbadanje, huskanje; splet-
karenje
fitnelemek ak. 1. ogovarati, govoriti
kome iza ledja, ocrniti koga 2. lzazivati
smutnju; sejati razdor
fitnecilik v. fitnecilik
fitoloji fitogija
fitopatoloji fitopatologija
titre a. milostinja (koja se daje o Ra-
mazanu)
fitret v. fetret
fiyaka arg. kocoperenje, kerebecenje,
razmetanje; /-ın/ - sını bozmak "spustiti"
fiyonk (-gu) cvor, petlja; masnica
fijort (-du) geog. fjord
fizik (-ği) ı fizika; - olayları fizicke po-
jave; çekirdek - i nuklearna fizika; ma-
tematik - i matemalieka fizika ll fizicki (u
raznim znacenjima)
fizikçi fizicar
fiziki v. fiziksel
fizikokimya fizicka hemija
fizikoterapi fizioterapija
fizik ötesi 1metafızika ll metafizicki
fiziksel fizicki; - coğrafya fizicka ge-
ografija; - durum fizicko stanje; - kimya
fizicka hemija;- özellikler fizicka svojstva
fizyolog fiziolog
fizyoloji fiziologija
fizyolojik fizioloski
fizyolojist v. fizyolog
fizyonomi fizionomija
fizyoterapi fizioterapija
ftaıma 1. signalna zastavica, barjacic 2.

na zemlju; potkresati kome krila; - satmak teh. letva za niveliranje ili merenje
prsiti se, sepuriti se, kocoperiti se flamacı signalizator (zastavicama)
fiyakacı hvalisavac, razmetljivac Flaman Flamanac
fiyakalı hvalisav, razmetljiv; upadljiv; - Flamanca namanski jezik
bir elbise upadljivo odelo
flaman kuşu, flamingo zoo/. flamingo
fiyasko fijasko, krah, slom; - vermek (Phoenicopterus ruber)
neslavno se zavrsiti (o poslu i si.)
flandra zastava na jarbolu
fiyat (-lı) a cena; - blçmek· odrediti.
cenu; - ları dondurmak. ek. zamrznuti flanel tekst. flanel
cene; - indirimi popust, snizenje cene; - ftaş tıes; blic
kırmak sniziti, ubiti cenu (kod kupovine);
flavta v. flüt
maktu - lar utvrdjene, stalrie cene; top-
tan - cena na veliko, gresislieka cena; flebit med. flebitis, zapalenje vena
yok - ına u bescenje
flegmon .med. flegmone, zapalenje ve-
fiyatlanmak poskupiti, podici (o ce- zivnog tkiva
nama)
fleol (-lü) bat. p6pino prase, timotijeva
fiyattandırmak ak. odrediti utvrditi cene trava (Phleum pratense)

372
 fonksiyonel

flit (-ti) tecnost za unistavanje insekata,
fut
filitlemek flitati, strcati
flok (-ku) mor. precka, prednje tro-
uglasto jedro
flora bot. geog. flora; ct. bitey
floresans v. flüoresans
florin florin (holandska novcana je-
dinica)
floş 1 vestacka svila
floş2 fles (boja u pokeru)
flotila mor. fiatila
flöre floret, rapir
flört (-tü) flert, udvaranje, koketiranje; /-
la/ - etmek (ili yapmak) flertovati, ko-
ketirati
flurcun zool. tresnjar, botokljun (Coc-
cothraustes)
flurya zool. zeleniarka (Chloris chloris)
flüor hem. fluor
flüoresan fluorescentan
flüoresans fluorescencija
flüorışı fiz. fluorescencija
fodul a uobrazen, nadmen, taşt, su-
jetan hem kel hem - "i celav i uobrazen"
(govori se za onog ko tezi necemu sto je
izvan njegovih mogucnosti): i jadan i nad-
men
foduica nadmeno uobrazeno
fodulluk uobrazenost, nadmenost; su-
jeta, tastina
fok (-ku) zool. foka (Phoca)
fokstrot fokstrot (ples)
fokur: - - onom kljucanja, kip/jenja klo-
kotanja; klok! klok! - - fokurdamak klju-
cati, klokotati
fokurdamak kljucati; kipeti, klokotati,
fokurtu klokotanje tecnosti (prilikom
kljucanja)
fol polog, nasad Qaje koje se stavlja u
gnezdo da bi kokos ponovo snela; jaja na
koja se nasadjuje kvocka <> - yok, yu-
murta yok nema nista; nema razloga (za
raspravu i si.)
folklor falklor
folklorcu folklorist
folluk kokosije gnezdo (za nosenje
jaja)

flüorışıl fluorescentan fon 1 fo nd; kapital, zaliha; döner - lar

obrtni fondovi; yedek - rezervni fond
flüorit min. fluorit
fon2 fon; osnovna boja; osnova po-
flüt (-tü) muz. flauta zadine slike
flütçü flautista fonda mor. bacaj sidro! - etmek baciti
fob trg. franko brod si d ro
fobi fobija, preteran strah fondan kul. fondan
fodla a lepinja od krupnog brasna (ne-
fonem gram. fonema
kada se delile po dobrotvornim us-
tanovama) fonetik (-!;ji) 1fonetika ll fonetski

fodlacı 1. !ice koje je delila lepinje 2. fonetikçi foneticar

fig. gotovan, badavadzija fonksiyon biol. jur. mat. funkcija
fodlacılık gotovanstvo, muktastvo fonksiyonel funkcionalan; - denklem
fodra cvisna (kruto platno izmedju pos- funkcionalna jednacina; - psikozlar funk-
tave i stofa) cionalne psihoze

373
r
'..
~r ı
fonograf

fonograf fonograf forvet sp. napadac; cf. akıncı

fonogragi fonografija fos arg. 1. parazan, fals; los, nistavan

2. djubre, gad
fonoloji fonologija
fosfat hem. fosfat
fora mor. dizi! (komanda);- yelken dizi
jedra! - etmek razviti, podici (jedra, zas- fosfor hem. fosfor
tavu) arg. uteci, zbrisati
fosfaresan fosforescentan
form 1. oblik, forma; bilgi - u formular
fosforışı fosforescencija
2. forma, pripremljenost; - da olmak biti u
form i fosforışıl v. fosfaresan
forma 1. v. form 2. uniforma 3. sp. dres fosforlu fosforan
4. ~\tamparski!abak; - sayısı broj tabaka fosgen fazgen
formalık
o d ... tabaka; yirmi - bir kitap fosili fosilli fosilan, okamenjen (i fig.)
knjiga od dvadeset tabaka
fosilleşmek 1. okameniti se 2. fig. zas-
formalin hem. formalin tareti
formalist (-ti) formalista foslamak arg. pakvarili se (o poslu)
formalite formalnost, formalnosti; for- fosur: - - onom. puktanja, puckanja,
malizam izbacivanja dima (pri pusenju): - - sigara
formaliteci v. formalisi içmek odbijati dimove puckanjem

formalizm formalizam fosurdamak puktati, puckati (puseci)

formül 1. hem. formula 2. jur. for- fosurdalmak odbijati dimove (pri pu-
mulacija senju)

formüle: /-1/ - etmek formulisiti, izo- fota ardov, bacva (za pravljenje vina)
zoziti, izloziti fotin v. polin
formüler 1. formular 2. zbornik formula foto fotowafija, fotografski snimak
foroz ulov ribe (jednim bacanjem fotocu fotograf
mreze); - kayığı camac za izvlacanje ribe
fotofiniş sp. foto finis
fors 1 1. zastava na brodu (stavlja se
fotoğraf fotografija; fotografisanje 2.
na brod kada je na njemu sef drzave)
snimak; /-ın/ - ını amak (ili çekmek) fo-
fors2 uticaj, ugled, prestiz; - satmak tografisati, snimati; - makinesi fotografski
razmetati se, hvalisati se aparat
forsa ist. rob na galiji fotoğrafçı fotograf
forslu ugledan, uvazavan, uticajan fotoğrafçılık fotografija; fotografsko za-
forsmajör visa si la; nimanje
forte muz. forte fotoğraf evi fotoatelje
fortepyano muz. forte piano fotojenik fotogenican
fortissimo muz. fortisimo fotokopi fotokopija
forum forum fotometre fotometar, svetlomer

374
 frikik

fotometri fotometrija Frenk (-ği) arh. Evropljanin; Francuz ô

fotomodel fotomodel - eriği ringlovka (sljiva); - patı bot. kra-
suljak (Bellis); - salatası bot. zucanica,
fotomontaj foto montaza endivija-salata (Cichorium endivia)
fotoroman fotoroman frenk asması bot. divlja vinova loza
fotosfer astr. fotosfera (Ampelopsis)

fototek fototeka Frenkçe evropski, francuski (jezik)

fototropizm biol. fototropizam frenk çileği bol . jagoda (vrtna), kitn-
jaca (Fragaria sativa)
foya metaina folija (podloga za dragi
kamen) ô /-ını/ - sını meydana çıkarmak frenk gömleği (-ni) stirkana, kruta ko-
razobliciti, raskrinkati; /-ın/ - sı meydana sulja
çıkmak biti razoblicen; - vermek na- frenk ineiri bot. sikomora (Fikus syco-
pustitii, dici ruke morus)
fötr 1 filc ll filcan, od filca; - şapka til- frenk lahanası bot. kelj (Brassica ole-
can sesir racea sabauda)
föyton feljton frenk maydanozu bot. krabljika, trstika
frak frak (Chaerophyllum)
fraksiyon frakcija frenk menekşesi bot. jerijorgovan
fraksiyoncu frakcionas (Hesperis)

fraksiyonculuk frakcionastvo frek üzümü bot. ribizla (Ribes rubrum)

francala baget, francuski heb frenleme kocenje; fig. smetnja, teskoca

frank franak (francuska novcana je- freniemek ak. kociti; fig. kociti, zadr-
dinica) zavati; gelişmeyi - kociti razvoj

franmason v. farmason freniemek pass. od freniemek

Fransız trancuz frenleyici fig. kocnicar (razvoja)

Fransızca 1 francuski jezik ll na fran- frenologija frenologija, nauka o lobanji

cuskom fresk (-ki) freska
Fransızlaşmak pofrancuziti se frenskçi fresko-slikar
frazeoloji frazeologija freze teh. glodalica, freza; - etmek fre-
frekans fiz. frekvencija zovati
fren kocnica; - yapmak kociti; - yolu frezeci frezac, metaloglodac
trag kocenje; ayak - i nozna kocnica
trezelemek ak. frezovati, glodati
trenci zel. kocnicar
fribord mor. nadvodni deo broda
frengi1 med. sifilis; - korkusu si-
frigo sladoled na stapicu
filofobija
frigorifik rashladni, koji rashladjuje
frengi2 mor otvor na brodu (za iz-
bacivanje vode), izlivnica frijider frizider, hladnjak; cf. buzdolabı
frengili sifilisticar frikik sp. slobodan udarac

375
 friksiyon

friksiyon med. masaza, trljanje fücceten a iznenada, neocekivano; -

gitmek iznenada umreti
friska mor. tak vetar
fücur 1. razvrat 2. incest
früktoz hem. fruktoza, vo6ni secer
füg muz. fuga
fuar sajam
fuarcılık organizovanje sajmova fülüs a. arh. bakarni novcic; - ü ah-
mere muhtaç olmak nemali prebijenog
fuaye foaje grosa
ı:
~'!
fuhuş (-hşu) a razvrat, raspusnost; füme 1 1. dimljen, susen na dimu (o ribi
prostitucija i si.) 2. boje dima, pepeljastosiv ll boja
fujer v. eğrelti otu dima, pepeljastosiva boja

fokara a ı 1 . siromasan, bedarı 2. tümerol (-lü) geol. fumorola

,.
:; jadan, nesrecan ll dervis ô - babası dob- füru (-u) a 1. detalji, pojedinosti 2.
1:.
rotvor, sirotinjska majka deca, potomci
)i
i•
fokaralık sirotinja, nemastina, beda füsun p carolije, cini; cari
fukus bot. bracic morska mahovina füsunkiır p caroban, magican
(Fucus)
fütuhat (-tı) a pobede, osvajanja, za-
ful (-lü) a tuı, vrsta sitnog pasulja 2. bot. vojevanja
indijski jasmin (Jasminum sambac) 3. ful
fütur klonulost, iznemoglost; po-
(u pokeru)
tistenost, utucenost, tuga; ct. bezginlik; <> -
fular tekst. tu lar (vrsta svile) etmemek ne pridavati znacaj, preci preko
fulya bot. zelenkada, luzanj (Narcissus cega; - getirmek razocarati se, izgubiti
jonguilla) odusevljenje

fulya balığı (-nı) zool. radja, raza (Myli- fütursuz ravnodusan, nezainteresovan
obatis aguila) fütursuzca ravnodusno, ne-
funda bot. vres, crnjusa (Erica) zainteresovano

fundalık sibljak, sikara, cestar fütürüst (-ti) futurista

funya artı. upaljac (za topove) fütürizm futurizam

furgon furgon fütüroloji futurologija

furta v. farta füze raketa; - üssü raketna baza; gü-

dümlü - dirigovana raketa
furya obilje, masa kuş - sı jato ptica
füzeatar lansirni uredjaj; oruzje za lan-
futa 1 a arh. frotir siranje raketa
futa2 sp. skif, trkacki camac füzen ugljen (za crtanje); olovka od ugl-
futbol (-lu) fudbal; - takımı fudbalski jena
tim füzesavar protivraketni
futbolcu fudbaler füzyometre fuziometar
fuzuli a rıepotreban; neumesan füzyon fuzija

376
 -G-
gabardin 1. tekst. gabarden 2. pe-
lerina, ogrtac (od nepromocive tkanine)
gabari 1. teh. gabarit, kalup, sablon,
model 2. zel. tovarni profil
gabavet (-ti) a arh. tupoglavost, tupost,
umna ogranicenost cf. anlayışsızlık
gabi a tup, tupoglav, glup
gabilik v. gabavet
gabin (-bni) a arh. prevara, zakidanje
na meri (u trgovini);
gabro geo. gabro (eruptivne stene nas-
tale ocvrscavanjem magme)
gabya mor. drugo jedro na jarbolu; -
çubuğu pokretan produzetak jarbola
gacır: - - ,- gucur 1. onom. cmok-
tanje, mljackanja, pljeskanje; - gucur çiğ­
nernek mljackati, pljeskati (pri jelu) 2. v.
gıcır
gacırdamak v. gıcırdamak
gaco arg. svalerka, "zenska" o - oskisi
funta sterlinga (sa likom kraljice Viktorije)
gacırtı v. gıcırtı
gaddar a nemilosrdan, svirep, okrutan;
- olmak okrutno se ponasati
gaddarca, gaddareasma zestoko, ok-
rutno, svirepo
gaddarlık okrutnost, svirepost; tiranija;
- etmek (ili yapmak) zlostavljati, tiranisali
gadir (-dri) a v. gaddarlık; /-11 - e uğ-
ratmak zlostavljati, tiranisali
gadirlik nar. v. gaddarlık
gadalioyum hem. gadolinijum(Gd.)
gadretmek dat. okrutno se ponasati,
zlostavljati
gadrolunmak pass. od gadretmek
gaf gaf, omaska, nepromisljen pos-
tupak; - işiemek (ili yapmak) napravati
gaf, pogresiti, nesmotreno postupiti
gafçı netaktii':an i':ovek; smetenjak,
nespretnjakovic
gafil a arh. nemaran, nebrizljiv; nep-
romisljen, nepazljiv; - aviama voj. prepad;
- avlamak 1.) voj. izvrsiti prepad, iz-
nenada napasli 2) iznedati; zateci; - dav-
ranmak postupiti nepromisljeno; - olmak
(ili bulunmak) biti nepa.Zijiv (nesmotren,
nepromisljen)
gafillik v. gaflet
gaflet a 1. nepaznja, nebriga; nep-
romisljenost, nesmotrenost; 2. pospanost,
dremljivost; - basmak 1) biti rasejan (ne-
pazljiv) 2 biti pospan; - etmek propustiti
nepaznjom, prevideti
gafleten a 1. nehotice; nepromisljeno,
nesmotreno 2. iznenada, neoi':ekivano
gaga 1. kljun; - ya vermek dodirivati
se kljunom (o pticama) 2. mor. kljun sidra
3. arg. kljun (usta); /-ın/ - sını kapatmak
zapusiti kome usta O /-1/ - sından ya-
kalamak fig. priterati koga do zida
gaga burun (-rnu) s kukastim, or-
lovskim .nosom
gagacan zool. zviidovka (Charadrius)
gagalamak 1. kljuvati, kljucati; udarati
kljunom 2. fig. grditi, izbrusiti;
gagalanmak pass. od gagalamak
gagalaşmak s ile 1. kljucati se (o pti-
cama) 2. ljubiti se (o golubovima) 3. lju-
bakati se, cmakati se
gagalı 1 1. s .. . kljunom, kljunast 2. s
kljunom, koji ima kljun; - gemi ladja s klju-
nom
gagalı2 mor. mali jedrenjak sa visokim
pramcem (u Crnom moru)
gagalı memeli zool. kljunar, kljunatica
(Ornithorhynshus anatinus)
gagamsı kljunast, u obliku kljuna
377
ga~avuz
Gagavuz Gagauz (naziv za Turke hris-
canske pravoslavne vere na Balkanu, u
Besarabiji i Ukrajini)
Gagavuzca gagauski turski jezik (pod
uticajem slovenskih jezika)
gah p. v. kah
gaile a 1 . nevolja, tuga, briga, nes-
pokojistvo 2) teskoca, teret, glavoblja
gaileli 1. nespokojan, potisten, utucen
2. mucan, 2. tegoban (posao i si.)
gailesiz 1. bezbrizan, lak (zivot )2. spo-
kojan, miran, bez nevolja O - baş olmaz
nema coveka bez briga
gailesizlik bezbriznost; spokojstvo
gaip 1 1. odsutan 2. nestao, iscezao 111 .
jur. odsutno lice; - lerin muhakemesi jur.
sudjenje u odsustvu, in contumaciam 2.
gram. arh. trece iice 3. nevidljiv svet;- ten-
haber vermek proricati, predskazivati
gaiplik 1. odsustvo 2. nesianak
gaj fota; - oyunu igranje fote
gak glas vrane, gak
gaklama gakanje
gaklamak gakati, gaktati (o vranama,
guskama)
gala 1 . banket, svecani prijem 2. gala
predstava 3. paradna odelo; svecana uni-
forma
galaksi astr. galaksija;
galaktöz hem. galaktoza
galalit (-ti) galalit (vrsta plasticne mase)
galan 1. galantan; ugladjen, otmen 2.
arg. imucan, pun para (ob. o kockaru)
galat (-tı) arh. greska (u govoru)
galatıhis (~ssi) lazni osecaj; iluzija, sa-
moobmana, varka
galatımeşhur ovestala greska
378
galdır; - guldur onom. konjskog to-
pota, /upe, tutnjave
galebe a 1. pobeda, trijumf; /-al - çal-
mak (ili etmek) pobediti, slaviti pobedu,
trijumfovati 2. nadmoc, preimucstvo'
galenit (-ti) min. galenit
galeri 1. arhit. red, niz; kat 2. paz. ga-
lerija 3. umet. saiÔn, galerija; resim - si
slikarska galerija 4. potkop, hodnik (u rud-
niku)
galeta galeta (pecivoi
galeyan a 1 . vrenje, kljucanje; - nok-
tası tacka kljucanja 2. fig. uskipelost,
uzavrelost; bes, jarost, gnev; - etmek klju-
cati, vreti; fig. besneti, praskati; - a gel-
mek fig. planuti, razbesneti se; /-ı 1 - a ge-
tirmek razjariti, razbesniti, dovesti do
be sa
galeyanlı buran, nemiran (o vremenu,
eposi)
gali a mor. galija
galiba a verovatno, mozda; izgleda;
ocito, bez sumnje; - misafir gelmeyecek
izgleda da gost nece doci
galibarda ljubicastocrven, skerletan
galibiyet (-ti) a pobeda, trijumf; ct.
yengi
galip (-bi) a. ı 1. pobednicki, po-
bedonosan; - devletler pobednicke drZa-
ve 2. nadmocan, jaci 3. verovatan, ve-
rovatniji; bir ihtimal verovatnvka
pretpostavka; !-al - gelmek (ili olmak) po-
bediti, savladati; nadmasiti, nadvisiti ll po-
bednik
galiplik v. galibiyel
galiz a 1. grub, nepristojan, vulgaran
(postupak ponasanje) 2. gust, zbijen (o
blatu, oblaku si.)
galon 1. galon 2. cisterna (za prevoz
go riva)
galoş kaljaca
 garam

galsama a. zool. skrge; cf. solungaç gammazlatmak caus. od gam-

galvanik galvanski; - pil galvanska ba- mazlamak
terija; - teressüp hem. galvanski talog gammazlık 1. spletkarenje, klevetanje,
galvanizasyon galvanizacija intrigasenje 2. dostavljanje, potkazivanje,
galvanize - etmek galvanizovati denunciranje; - etmek (ili yapmak) 1)
spletkariti, klevetati, 2) potkazivati, de-
galvanizlemek ak. galvanizovati, gal-
nuncirati
vanizirati
gamsele kisni mantil, kisna kabanica
galvanizli galvanizovan, galvaniziran
gamsız bezbrizan; veseo
galvanizm galvanizam
galvanizmeli 1 . galvanizovan 2. po- gamsızlık bezbriznost; bezbrizan, lak
cinkovan zivot

galvano, galvanotip tip. galvanski gamze a 1. jamica (na obrazu, bradi) 2.

klise arh. zmirkanje; skiljenje

galvanometre galvanometar gangliyon anat. ganglija; serebral -

cerebralna ganglija
galvanoplasti galvnoplastika
gangren med. gangrena
galyum hem. galijum
gangrenli gangrenozan
gam1(-mmı) a briga; tuga, jad, nevolja;
cf. tasa, kaygı; - çekmek brinuti; tugovati, gangster gangster
zalostiti se; - kasavet jad i tuga; - yemek gangsterlik gangsterstvo
v. - çekmek; - yememek ne tugovati; ne
brinuti gani a arh. bogat o - gönüllü stedar;
velikodusan; cf. cömert - si olmak za-
gam2 muz. skala dovoljiti se s onim sto se iina, ne traziti
gama gama; - ışınları fiz. gama-zraci mnogo, biti skroman

gamaglobülin biol. gamı:ıglobulin · ganlmet (-ti) a 1. ralni plen, trofej 2.

gamalı - haç kukasti krst
gambot (-tu) mor. topovnjaca (ratni
brod sa nekaliko topova)
gambrik (-ği) mor. brik (velik jedrenjak
sa dva jarbola)
gamet (-ti) biol. polna celija
gamlanmak dat. zalostiti se, tugovati
gamlı brizan; tuzan, potisten, snuzden
gamma v. gama
gammaz a 1. klevetnik, opadac, splet-
kar 2. potkazivac, dostavljac, dousnik, de-
nuncijant; cf. kovcu
gammazlamak ak. dat. 1 . klevetati, na-
bediti, opanjkati, opadati 2. potkazivati,
dostavljati, denuncirati
srecna okolnost; neocekivana sreca; - bil-
mek ne ispustiti sansu
ganyan'1. konj-pobednik (u trci) 2. do-
bitni broj, dobitna karta
gar zeleznicka stanica; deniz - ı pris-
tanisna zgrada; tranzsit - ı tranzitna sta-
nica
garabet (-li) a cudnost, cudnovatost,
neobicnost;
garaip (-bi) cudne stvari, necuveni do-
gadjaji
garaipten voma cudan, neobican, je-
dinstven
garaj garaza
garam a 1 . patnja (ljubavna), ljubavni
jadi 2. silna zelja, sırası, pasija

379
garami
garami a /it. emocionalan; lirski (o knji-
zevnom delu)
garanti ı garancija. jemstvo; - altına
almak (ili - ekmek) garantovati, jamciti; -
mektubu garantno pismo ll garantovano;
pouzdano
garantilernek ak. garantovati
garantili 1. (za) garantovan. zajemcen
2. s garancijom, koji ima garanciju; -
cihaz aparat s garancijom 3. fig. siguran,
pouzdan
garantör garant (lice, institucija, drza-
va)
garaz a 1. cilj; namera; cf. erek 2.
zloba, pizma, manja, neprijateljstvo; /-al -
bağlamak gajiti mrznju (neprijateljstvo) f-
al - beslemek biti kivan na koga; /-al - ı
olmak gajiti manju, biti na koga kivan,
(iz)-pizmiti se na koga; benim kimseye -
ım yok ja nikog ne mrzim
garazkar a-p 1. kivan, pakostan, zao;
zlurad 2. maliciozan, zlonameran
garazlı v. garazkar
garazsız nesebican; nepristrasan; dob~
ronameran; - bir yardım nesebicna
pomo6 - ivazsız nesebicno; ·iskreno, dob-
ronamarno; bez zadnjih misli
garbi a arh. zapadni; evropski, za-
padnjacki; cf. batı
gard sp. gard (u boksu, macevanju)
gardenpar tiprijem, zabava u vrtu
gardenya bot. gardenija (Garde~ia)
gardıfren zel. kocnicar
gardırop(-bu) 1. garderoba, ostava za
odelo 2. orman za odela 3. garderoba,
ode6a
gardıropçu garderober
gardiyan zatvorski cuvar
gardiyanlık posao zatvorskog cuvara
garez v. garaz·.
380
gargara 1. grgotanje, grgljanje, is-
piranje grla; - etmek grgljati, grgotati 2.
sredstvo za ispiranje grla
garibe a arh. cudovisnost; cudo pri-
rode; hilkat - si cudoviste, monstrum,
grdosija
gariban jadan, bez ikoga
garip (-bi) a 1 1. arh. stranac, tudjin
(ac); 2. usamljenik; lutalica; ct. elgin ll 1.
cudan, neobican, redak, bizaran; ct. ya-
bancı; - ge!!""P.~ cudno izgledati; /-ın/ -
ine gitmek izgledati, cinili se cudnim (ne-
obicnim, smesnim); - i şu(dur) ki... cudno
je to sto ... 3. nesrecan, jadan, sirot o - in
boynu bükük olur lutalica je uvek nes-
re6an; - kuşun yuvasını Allah yapar
bespomocnom bag pomaze
gariplik 1. cudnovatost, retkost; cf. ya-
bancılık2. osamljenost, osama; - çekmek
osecati se samotnim garipsemek 1. ose-
cati se napustenim (osamljenim); tugovati
(za zavieajem, ku6om) 2. ak. nalaziti cud-
nim, smatrati neobicnim; cf. yadırgamak
gark (-kı) a arh. 1. potapanje, potonu6e
2. poniranje, uronjavanje; fig udubljivanje
3. zasipanje (poklonima), stedro darivanje
gark etmek ak. dat 1. potopiti, utopiti;
zagnjuriti 2. darivati, zasipati poklonima 3.
fig. preplaviti (taiste i si.); satıcılar pazarı
karpuzlara garkettiler prodavaci su prep-
Javili pijacu Jubenicama
gark olmak pass. od garketmek
garneta garneta (duvacki muzicki ins-
trument)
garnitür 1. kul. garnir, garnirung 2.
ukras (na haljini), cipka 3. tip. garnitura
(slova)
garnitürlü garniran; ukrasen
garnizqn garnizon
garb (-bı) a zapad; cf. batı; /-nı/- ında
zapadno od; Konya'nın - ında zapadno
od Konje
 gayr

garpçı zapadnjak, pristalica za- bezdusan, okrutan () - bozuntusu mu-

padnjacke kulture canje, zamuckivanje; mucavac; - etmek
garpçılık prozapadnjastvo rasipati, cerdati (novac); - gibi inat etmek
joguniti se, biti tvrdoglav kao magarac; -
garplı1 zapadni; evropski ll Evropljanin icadı evropski, zapadnjacki izum; - inadı
zapadnjak cf. batılı svojeglavost, tvrdoglavost; - inadı tutmak
garplılaşmak evropeizirati se jako se inatiti; - a kızıp oruç yemek (ili
bozmak) nauditi sebi ljuteCi se na drugog;
garplılaştırmak ak. evropeizovati, ev- - orucu gibi uzamak otezati se, odu-
ropeizirati govlaciti se (kao hriscanski post) - ölüsü
garplılık zapadnjastvo gibi tezak, spor, trom

garson konobar, kelner gavurca ı evropski, hriscanski jezik ll

garsoniyer garsonjera
gasbetmek ak. otimati, prigrabljivati,
uzurpirati
gasbolmak pass. od gasbetmek
gaseyan a 1. muka, mucnina 2. pov-
racanje; - etmek 1) osecati mucninu 2.
povracati; cf. kusmak
gasıp a uzurpator, otimac, pljackas;
gasil (-sli) a pranje pokojnika
gasletmek ak. prati (pokojnika)
gaspetmek v. gasbetmek
gassal (-li) a lice koje pere pokojnika
gastrit (-ti) med. gastritis,zapalenje ze-
luca
gastroenterelog gastroenierolog
gastroenteroloji 1. gastroenterologija
2. gastroenterolosko odeljenje (pri bolnici)
gastronomi gastronomija
gastrula biol. gastrula
gaşiy (-şyi)
a arh. nesvestica, ones-
vescivanje; fig. zanos, ushicenost
gaşyolmak onesvestiti se,
svest;
gato slatkis, kolac
gauss fiz. gaus Uedinica snage mag-
netskog polja)
gavur ı 1. djaur, hriscanin, nem us liman
2. bezboznik, nevernik ll nemilosrdan,
okrutno, svirepo, bezdusno
gavurlaşmak poceti se okrutno po-
nasati
gavurluk 1. bezboznistvo, ateizam 2.
hriscanski lanalizam 3. nevera, ve-
rolomstvo 4. bezdusnot, okrutnost
gayakol farm. gvajakol (tecnost od
smole gvajak-drveta)
gayubet (-ti) a odsustvo, odsutnost; ne-
postojanje; nestajanje; - etmek od-
sustvovati, biti odsutan; nestati, izgubiti se
gayda muz. gajde
gaydacı gajdas
gaye a 1. cilj, svrha; /-1/ - edinmek
pastavili za cilj; bir - gütmek slediti cilj; -
ye ulaşmak postici cilj 2. arh. kraj; ct. son
gayecilik til. linalizam
gayesiz besciljan; besrnislen
gayesizlik besciljnost; besmislenost
gayet veoma, vrlo, sasvim, potpuno; -
tabii sasvim normalno
gayelle nar. suvise, preterano
izgubiti
gaygaylı piskav, prodoran (o zvuku du-
vackog instrumenta)
Gayger: - cihazı fiz. Gajgerov brojac
gayr (-i) a drugi, neko drugi; - e muh·
taç olmamak nemali potrebu ni za kime;
o - e muhtaç değil njemu niko nije pot-
reban

381
 g~yret

gayret a arh. 1 . trud, staranje; napor, geldi, - sı namevcut doslo je pet stu-
naprezanje; - le vredno, marljivo, usrdno; denata, ostali se odsutni ll post. sa ab/.
- etmek truditi se, starati se, naprezali se osim, sem; benden - osim mene; bir ab-
- e gelmek 1) truditi se, starati se 2) pri- lamdan - kimsem yok nemarn nikog sem
onuti, latiti se, prihvatiti se (posla isi.); /-11- jedne starije sestre ·
e getirmek ohrabriti; podsticati, pokrenuti;
gayri a ne=, bez=, a=, de=; - ahlaki
- harcamak (ili sarf etmek) ulagati na-
nemoralan; - akli iracionalan; - ihtiyari
pore; insanüstü - ler nat-covecanski na-
nenameran, nehotican, mahinalan; - ilmi
pari; yaratıcı - ler stvaralacki napari 2.
nenaucni; - kabil nemoguc, neostvarljiv; -
revnost, usrdnost, odusevljenje, pre-
kafi nedovoljan; - kanuni nezakonit, pro-
danost; hemşerilik - zemljacka privr-
tivzakonit; - malum nepoznat;· - mesklın
zenost, zavicajna predanost 3. upornost,
nenaseljen, pust; memnun ne-
istrajnst, nepokolebljivost, cvrstina; - i
zadovoljan; - mesul neodgovoran; -
elden bırakmamak ne gubiti prisebnost; /-
mümbit besplodan, neplodan; - mümkün
da/ - göstermek biti istrajan, biti uporan
nemoguc; müsavi nejednak, ne-
(u cemu) 4. snaga, energija; zivahnost,
ravnopravan; - tabi neprirodan; - varit
bodrost; odusevljenje; entuzijazam;
neverovatan, nestvaran; - vazih nejasan,
almak ohrabriti se, osokolili se; dobiti
nerazumljiv, neshvatljiv
snagu; - ten düşmek izgubiti snagu, klo-
nuti; - i kesilmek obeshrabriti se, klonuti gayur a arh. veoma vredan, vrlo marljiv
duhom, izgubiti volju; - vermek 1) pods-
gayya a is/. mit. pakao, pakleno grotlo
ticati, ohrabrivati 2) (u) tesili O /-ın/ - ini
O - kuyusu fig. corsokak, vrzino kolo, be-
çekmek (pri) stati uz koga, driati ciju sıra­
zizlazan polozaj
nu; - dayıya düştü treba raditi ozbiljnije
(priljeznije); taj posao zavisi od vas; - ine gayz a arh. bes, jarost, srdzba
dokunmak dodirnuti bolno mesto; - ini gayzer gejzir
gütmek v. - ini çekmek
gayzerit geo/. gejzirit
gayretkeş a-p marljiv, vredan, priljezan
2. privrı:e·n kome, koji drzi ciju stranu gaz1 gaza; - bezi zavoj materijal, gaza

gayretkeşlik 1. marljivost, priljeznost, gaz2 ll gas; - baskını voj. hemijski

trudoljubivost 2. privrzenost; sıranaeki duh
gayretlenmek provredniti se, postali
marljiv (priljezan)
gayretli 1. vredan, marljiv, priljezan;
, revnostan, energican 2. smeo, hrabar;
·-marljivost, priljeznost
gayretsiz 1. nemarljiv, ravnodusan 2.
bojazljiv, neodlucan, malodusan
gayrı a nar. od sada, vise, . dalje; cf.
artık; - bunu yapmayacağım vise to necu
ciniti; oraya gitmeyeceksin - tamo neces
vise ici
gayrı a 1 drugi; drugo, ostalo; cf. başka;
bu, - bir şey to je nesto drugo; on talebe
napad; - bombası gas- bomba; - ge-
çirmez nepropustiv za gas; do-
ğurucusu gasogenerator; döşemi
gasna instalacija; - hali fiz. gasno stanje;
- lambası petrolejka; - maskesi gas-
maska; - silahı hemijsko oruzje; - te-
mizleme degazacija; patlayıcı - praskav
plin o - a basmak dati gas, povecati brzi-
nu - ı kesrnek 1) ispustiti gas 2) oduzeti
gas, smanjiti brzinu
gaza a isi. gazavat, sveti rat, rat za
veru (protiv nevernika, nemuslimana); -
etmek voditi sveti rat
gazal (-li) a gazela;
gazap (-bı) a gnev, srdzba, ljutnja; - a

382

gelmek razbesneti se, rasrditi se, razg-
neviti se; /- 1 - a getirmek razjariti, dovesti
do besa; - a uğramak navuci na sebe
gnev, pasti u nemilost
gazaplandırmak ak. rasrditi,
besneti, naıjutiti
gazaplanmak razbesneti se rasrditi se
gazaplı ;ınevan, srdit, besan
gazel1 a. 1 /it. gazel (lirska pesma) 2.
muz. odlomak pesme koji se peva uz
pratnju saza; - okumak 1) citati (pevali)
gazel 2) fig. pricati bajke, govoriti prazne
reci (radi ubedjivanja)
gazeı2 c; suvo lisce, opalo lisce; - vakti
listopad
gazelhan a-p pevac, recitator gazela
gazeliyat (-tı) a /it. odeljak gazela (u di-
vanu jednog pesnika) gazelleome 1. i:u-
teti, venuti (o liscu) 2. opadati
gazete novine; - çıkarmak izdavati no-
vine; - kapamak zabraniti novine; - mu-
habiri dopisnik; - toplatmak uzaptiti, zap-
leniti izdanje (broj) novina; - yazarı
i:urnalist, novinar; işletme - si glasilo, list
(preduzeca ustanove); resimli - ilust-
rovani list
gazteci 1. novinar, i:urnalista, reporter;
- dili növinarski jezik 2. izdavac novina,
vlasnik lista 3. prodavac novina, kolporter;
-.kulübesi noviski kiosk
gazetecilik novinarstvo, i:urnalistika; -
enstitüsü institut za novinarstvo
gazetelik stalak za novine
gazhane plinara
gazışı fiz. luminescencija
gazışıl luminescentan
gazi a 1. is/. borac za veru 2. gazija
(zvanje her:ıja-pobednika); Gazi Mustafa
Kemal gazija Mustafa Kemal (Atatürk) 3.
ratni veteran
gebermek
gazilik 1. tilula gazije 2. herojstvo
gazino kazina
gazinocu vlasnik kazina
raz- gazlamak ak. 1. pretvoriti u gas, ga-
zirati 2. otrovati bojnim otrovom 3. dati
gas, povecati brzinu 4. arg. zbrisati, kid-
nuti, smugnuti Ogazla! gubi se! tornjaj se!
gazlanmak pass. od gazlamak •
gazlaştırmak ak. pretvoriti u gas
gazlı 1. koji sadri:i gas; gasovit; gasni,
plinski; - bomba gasna bomba 2. otrovan,
zatrovan gasom
gazojen teh. gasni generator 2. sa-
turator, aparat za gaziranje (napitaka)
gazolin gazolin, plinski etar
gazometre 1. gasomer, plinomer 2. re-
zervoar za gas
gazozgazoz
gazozcu izradjivac gazeza
gazölçer gasomer
gazve a 1 arh. borba izmedju arapskih
plemena 2. borba za veru
gaz yağı kerozin; - ocağı primus
gaz yuvarı atmosfera
gebe 1. bremenita, trudna (i:ena); 2.
skotna (i:ivotinja); - bırakmak (ili etmek)
oploditi; - kalmak zaceti, ostati u drugom
stanju; ostati skotna (o i:ivotinji) O - zar
arg. makirana karta (za varanje)
gebelik 1. trudnoca, bremenitost; - i
önleyici hap pilula protiv zaceca; ra-
himdışı - vanmatericna trudncica 2. skot-
nost
geberesiye do smrti, na smrt, smrtno;
- dövmek istuci na mrtvo ime; - kor-
kutmak nasmrt preplasiti
geberik nuo uginuo, krepao, crkao
gebermek uginuti, krepati, crknuti, ska-
pati
383
gebertilinek
gebertilmek pass. od gebertmek
gebertmek ak. 1. ca us. od gebe rm ek
2. pretuci, premtatiti
gebeş 1. zdepast, dezmekast 2. nesp-
retan, smeten 3. arg. tupoglav; blesav
gebeşakı arg. tikvan, bukvan
gebeşlik tupoglavost, blesavost
gebre 1 djebra (kesa od kozje dlake za
timarenje konja)
gebre2 bot. kabra, mirodjija (Capparis
spinosa)
gebrelemek ak. tirnarili djebrom, djeb-
rati
gebrelenmek pass. od gebrelemek
gebre otu (-nu) v. gebre2
gece ı 1. no6, kasno vece; - baskını
nocni napad, nocni prepad; - basmak
nastati, pasti (o noci); - görmemesi
nocno, kokosije stepilo; - gündüz danju i
nocu, danonocno; neprekidno, stalno; -
işçiliği 1) nocni rad 2) arg, provala, obi-
janje; - işçisi arg. provalnik, obijac; kör-
lüğü V. - görmemesi; - kulübü™ nocni
klub; - kuşu 1) sova, buljina; nar. slepi
mis 2) fig. nocna ptica, nocobdija; - nö-
beti nocno dezurstvo (ob. za apoteke); -
oyunu nocna predstava; - tarruzu voj.
nocni napad; - yarısı 1) ponoc 2) u
pohoc; - yasağı zabrana nocnih izlazaka
(za vreme vanrednog stanja); - yatısı ko-
nacenje, nocenje (u gostimS:); ak - ler
bele noci; kutup - si polarna no6; sağır
(ili sessiz) - gluva no6; 2. vecernje po-
selo; vece, sedeljka; şiir - si vece poezije
ll nocu, obno6 o - gözü kör gözü dobar
rad !razi svetlost dana; - gündüz de-
memek ne gledajuci na vreme, bez obzira
na doba dana; - yi gündüze katmak da-
nonocno raditi; - yi sabah etmek probdeti
noc; - silahlı, gündüz külahlı tig. lice
koje vodi dvostruki zivot; iyi (ili hayırlı) -
ler! laku noc!
384
gececi radnik u nocnoj smeni; nocni
cuvar (strazar)
geeeki nocni; dün - eğlence sinocna
zabava
gecekondu ı stracara, potleusica, ud-
zerica (ob. bespravno napravljena) ll skte-
pan, skrpljen, osljaren
gecekonducu 1. stanak sıracare 2.
zidar ili prodavac stracara
geeelernek 1. nocevati, nociti, konaciti;
açık havada - prenociti pod vedrim
nebom 2. probdeti, provesti besanu no6
geceleyin nocu, po noci
geceli: - gündüzlü danonocno, nep-
rekidno; - gündüzlü okumak cilali i danju
i nocu
gecelik 1 nocni, za no6; - kıyafet
odeto za vece ll spavacica, nocna kosulja;
nocni ogrtac; - kül~h nocna kapa (za spa-
vanje); - külahıma anlat! pricaj to nekom
drugom!
gece setası bot. nceurak (Mirabilis ja-
lappa)
gece yanağı med. osip koze (ob. lica i
ruku)
gecikme zakasnjenje, docnjenje; zadr-
zavanje, zastoj; - den bez zakasnjenja;
trenin beş dakika - si var voz kasni pet
minula
gecikmek zakasniti, zadocniti; otezati ·
se; usporavati se
gecikmeli usporen; - patlayıcı madde
eksploziv sa usporenim dejstvom
geciktirim odugovlacenje; odlaganje
(pocetka predstave i si.)
geciktirmeden bez odlaganja, odmah
geciktirmek ak. odlagati, odloziti;
geç 1 kasno, dockan; - kalmak za-
kasnili, zadocniti ll kasni, pozni, po-
odmakao; - saatlerde u kasne sate O -

işte hayır var u svakom zlu ima i dobra; -
olsun da güç olmasın bolje ikad nego
nikad; polako, ali sigurno
geçe 1 za oznacavanje vremena u... i. ..
saat onu on - u dese! i dese!; saat ye-
diyi çeyrek - u sedarn i cetvrt
geçe2 nar. strana; s obe sirane
geçek (-ği) nar. 1. prolaz, prelaz; gaz,
brod; trasa, linija; telgraf - i telegrafska li-
nija 2. mostic, brvno (preko potoka)
geçen 1. prosli, protekli, minuli; ne-
davni, skorasnji, onomadnji, ono-
madnasnji; - ay prosli mesec; proslog me-
seca; gün nedavno, tu skoro,
onomadne; - sene prosle godine; - se-
neki proslogodisnji 2. koji prolazi, koji pro-
tice; şehrin içinden - otoban auloput koji
prolazi kroz grad
geçende, geçenlerde nedavno, skoro,
pre kratkog vremena
geçenek (-ği) koridor
geçer 1. vaze6i, u upotrebi, u opticaju;
- kanun zakon na snazi, vazeci zakon; -
mal roba sa prodjom, trazena roba; - para
vazeti novac u opticaju 2. prolazan, pro-
hodan, utrven; omiljen, opsteprihvacen; -
akçe fig. vredna, trazena stvar; - dü-
şünce opsteprihvaceno misljenje
geçerli 1. vazeci, valjan, na snazi; -
olmak vredeti, biti u upotrebi; biti na snazi
2. fig. omiljen, voljen, prihvacen
geçerlik 1. prodja, potraznja (robe); cf.
revaç 2. opticaj; kotiranje novca; parayı -
ten kaldırmak povuci novac iz opticaja 3.
vaznost, snaga (zakona, . propisa); bu
kanun hala - tedir ovaj zakon je jos na
snazi
geçersiz 1. nekurentan, bez prodje 2.
nevazeci, van snage (o zakonu, do-
kumentu) 3. van opticaja (novac)
geçersizlik jur. nevaznost, nevaljanost
(ugovora i si.); cf. hükümsüzlük
geçindirmek
geçici 1. prolazan, kratkotrajan; - ilgi
prolazno zanimanje; - yağmur krat-
kotranaj kisa 2. privremen; palijativan; -
hükümet privremena vlada; - tedbirler
palijativne mere 3. med. zarazan, pre-
lazan; cf. bulaşıcı; - hastalıklar zarazne
bolesti 4. u prolazu, tranzitni; - bir yolcu
tranzitni putnik
geçicilik prolaznost; hayatın - i pro-
laznost zivota
geçilir prohodan; utrt, utaban (put)
geçilmek ab/. bez/. 1. prolaziti, pre-
laziti; buradan geçilmez ovuda je zab-
ranjen prolaz, ovuda se ne prolazi 2. os-
taviti, napustiti; odreci se; alışkanlıktan
zor geçilir covek se tesko odrice navike o
geçilmemek abi. obilovati, biti u izobilju;
caddelerde turistlerden geçilmiyar na
ulicama vrvi od turista; Kapalı çarşı'da
alıcılardan geçilmiyar u Kapali carsiji je
mnostvo kupaca
geçilmez neprohodan
geçim 1. sredstva za zivot, zivotni tros-
kovi; zivot, opstanak; - ini çıkarmak za-
radjivati za zivot, zaradjivati nasusni hleb;
- derdi zivotna patnja; briga za nasusni
hleb; - endeksi indeks zivotnih troskova;
savaşı bobra za zivot 2. spo-
razumevanje, sloga; - aramızda - yok
medju nama nema sloge O - dünyasi bu
sta da se radi; mora se ziveti
geçimli druzeljubiv, druzevan; pris-
tupacan; prilagodljiv
geçimlik novac za hranu, ıtosak
geçimiilik druzeljubivost, druzevnost
geçimsiz nedruzevan, nedruzeljubiv;
odbojan, svadljiv
geçimsizleşmek ponasati se odbojno,
biti nedruzeljubiv
geçimsizlik nedruzevnost; odbojnost,
nepristupacnost
geçindirmek ak. nraniti, izdrzavati (po-
rodicu, decu)
385
geçinecek
geçinecek (-ği) sredstva za zivot
geçinilmek pass. bez/. od geçinmek
geçinim zivot, zivljenje, opstanak
geçinmek 1. s ile ziveti od ... ; prolaziti
sa ... ; kendi emeğiyle - ziveti od svoga
rada; peynir ekmekle - ziveti na hlebu i
siru 2. ab/. dat. ziveti na ciji racun; ziveti
na tudjoj grbaci; /-ın/ hesabına - ziveti na
ciji racun 3. s ile ziveti u slozi, slagati se s
kime 4. u funkciji pomocnog glagola; iz-
davati se za, smatrati sebe za, smatrati
sebe za, praviti se; bilgin - smatrati sebe
za naucnika; şair - izdavati se za pesnika
5. nar. umreti O geçinip gitmek zivotariti,
tavoriti
geçinmezlik v. geçimsizlik
geçirgen propustljiv, probojan; pro-
mociv
geçirgenlik propustljivost; promocivost
provodljivost
geçiritmek dat. pass. od geçirmek
geçirimli v. geçirgen
geçirimlilik v. geçirgenlik
geçirimsiz nepropustliiv; nepromociv;
neprobojan
geçirimsizlik nepropustljivost; nep-
romocivost; neprobojnost
geçirme 1. gl. im. od geçirmek 2. precr-
tavanje kroz providan papir; - kağıdı
paus-papir
geçirmek 1. ak. ab/. dat. prevesti, pre-
voditi preko; prenositi, prebacivati; pre-
voziti; arabayı köprüden - prevesti kola
preko mosta; eşyayı başka odaya ge-
çirdik stvari smo preneli u drugu sobu 2.
ak. ispratiti, ispracati; dostumu hava ala-
nına geçlrdim ispratio sam prijatelja na
aerodrom 3. ak. provodati, provesti
(vreme); proziveti; boş vaktini nasıl ge-
çiriyorsun? kako provodis svoje slobodno
vreme; Istanbul'da tatlı günler geçirdik
u lstanbulu smo proveli prijatne dane 4.
386
ak. dat. uvoditi, unositi; provlaciti, provuci;
udenuti (konac); ipliği iğneye - udenuti
konac u iglu 5. ak. ab/. odvracati, odvratiti;
odgovoriti; oduciti; huyundan - pre-
vaspitati; kendisini o niyetten geçirmeli
treba ga odvratiti od te namere 6. ak. izd-
rzati, preziveti, pregrmeti, preboleti (bo-
lesi, brigu, nesrecu); bir hastalık - pre-
ziveti, preboleti bolest; bir kriz - prebroditi
krizu 7. zaustaviti, stisati, umiriti, ublaziti
(bol i si.); potisnuti, suzbiti, odstraniti; uto-
liti, ugasiti (glad, zed); açlığı - utoliti glad
8. ak. dat. postavljati, namestati; pen-
cereye cam - zastakliti prozor; resmi çer-
çeveye - uramili sliku; yüzüğü parmağa
- staviti prsten na prst 9. unositi, uvesti (u
spisak); upisivati; registrovati; (u) knjiziti;
deftere - uneti, upisati u knjigu (svesku);
zimmete - 1) knjiziti pod "duguje" 2) pro-
neveriti, prisvojiti 1O. ak. dat. navlaciti, na-
vuci; oblaciti; ayağına çorap - navuci ca-
rape; çeket - obuci sako; yorgana kılıf -
navuci navlaku na jorgan 11. umota(va)ti;
zaviüa)ti (svesku i si.); opsiti (postavu) 12.
prektiti, prevuci (preko cega) 13.ak. dat.
zabadati, zabijati, zariti; dişini birinin
etine- ugristi, ujesti koga 14.ak. dat. pus-
tati u pogon, pokretati; sprovoditi (u zivot);
ostvariti, izvrsiti; harekete - pokrenuti,
pustiti u rad; hayata - sprovesti u zivot,
ozivotvoriti 15. ak. abi. podvrgnuti, podv-
rgavati; imtihandan - podvrgnuti ispitu, is-
pitivati; işkenceden - podvrci mucenju;
kılaçtan - poseci, rubiti (sabljom) 16. ak.
propustiti, propustati (dati prolaz); pro-
pustiti (na ispitu); fig. proturiti, progurati;
kalp parayı nasıl geçirdin kako si pro-
turio lazan novac? 17. ak. obljubiti, izvrsiti
obljubu 18. ak. dat. preneti, prenositi (bo-
Jest) 19. sp. dodati, preneti (loptu) 20. ak.
dat. pestavili (u sluzbu), unaprediti; başa
- postaviti za nacelnika
geçirmez nepropustljiv; ışık - nep-
rozracan, koji ne propusta svetlost
geçirtmek caus. od geçirmek
geçiş prelazenje; prolaz; prelaz - devri
')
1
prelazni period; - kontrolu tel. kontrola
prolazaka; - üstünlüğü auto. prednost
(pravo) prolaza; - yeri mesto prelaza, pre-
laziste
geçişli gram. prelazan, tranzitivan (gla-
gol)
geçişme 1. gl. im. od geçişrnek 2. fiz.
osmoza
geçişrnek s ile (iz)mesati se, spajati se,
prozimati se,
geçişıneli fiz. asmaski
geçişsiz gram. neprelazan, int-
ranzitivan (glagol)
geçiştirilmek pass. od geçiştirrnek
geçiştirrnek ak. izbeci, spasiti se, preb-
roditi; trafik kazasını - izbeci saobracajni
udes; tehlikeyi - prebroditi opasnost
geçit (-di) 1. prolazak, prolaz; prelaz; -
başka yerden! zaobilazenje (znak); -
hakkı drumarina, putarina; - vermez nep-
. rohodan; alt - v. yeraltı - i; piyade (ili
yaya) - i pesacki prelaz; yeraltı - i pod-
zemni prolaz 2. gaz, brod, plicak; - ver-
mek imati gaz (o reci); - yeri mesto pre-
laza; gaz 3. planinski prelaz, prevoj,
klanac 4. moreuz, tesnac 5. plovni kanal,
matica (reke) 6. otvor, rupa, bresa (u na-
sipu, bedemu) 7. voj. defile, parada; - tö-
reni parada; resmi - parada, defile O -
havuzu ustava, brana; - maniası zel.
ram pa
geçkin 1. (po)stariji, u godinama; -yaş
poodmakle godine, 2. prevalio, pre·sao
(odredjene godine); yetmiş yaşını - bir
adam covek koji je prevalio sedamdesetu
3. prezreo (o vocu); precvetao, uvenuo (o
cvecu); - bir karpuz prezrela lubenica
geçkinlik 1. ostarelost, duboka starost
2. prezrelost; uvenulost
geçme 1 1. prolazenje, prelazenje; pro-
ticanje; ileri - preticanje 2. prelazak; pre-
obracanje, pretvaranje; buhar haline -
geçmek
prelazak u paru, isparavanje; yedek sı­
nıfına - prelazak u rezervu (iz aktivne
vojne sluzbe); yerine - 1. zamenjivanje,
zamena 2. mat. substitucija 3. teh. spa-
janje, uglavljivanje; preklapanje ll na skla-
panje, na izvlacenje; - dürbün dvogled na
rasklapanje; - masa sto na rasklapanje
(izvlacenje)
geçmek (-er) 1. abi. preci, prelaziti
(preko, pored); teci, proticati (o reci); çay-
dan (ili çayı) geçtik presli smo preko po-
toka; hududu - preci preko granice; köyü
- proci kroz selo; Tuna Belgrad'tan
geçer Dunav protice pored Beograda; tü-
nelden - proci kroz tunel 2. abi. provuci
se, protnuti se; gümrük kontrolünden -
provuci se kroz carinsku kontrolu 3. biti
podvrgnut cemu, proci kroz; işkenceden
- biti mucen 4. abi. odreci se odustati; cf.
vazgeçmek; hakkiarından - odreci se
svojih prava 5. ab/. prastati günahtan -
oprostiti greh 6. ab/. dat. prelaziti, sirili se
(o bolesti); bu hastalık sana kimden
geçti od koga ti je presla ova bolest? 7 .
dat. pristupiti cemu, zapoceti, preci na; ha-
rekete - pristupiti akciji, poceti delovati;
taaruz - preci u ofanzivu 8. dat. preci u
stariji razred; poloziti razred; Ahmed bu
yıl beşe geçti Ahmed je ove gadine pre-
sao U peti (razred) 9. dat. preei U, primili
(drugo drzavljanstvo); o, Frasa uy-
rukluğuna geçti on je primio francusko
dr:Zavljanstvo 1O. abi. dat. seliti se, pre-
seljavati se; premestati se, prelaziti; be-
nimkiler yeni eve geçiyorlar moji se sele
u novu kucu; sen bu sandalyeye geç
predji na ovu stolica! 11. nestati, sakrili se,
kao u zemlju potonuti; yere (ili yerin di-
bine) - potonuti u zemlju (od stida i si.)
12. dat. prodirati, probijati se, dopirati;
soğuk ciğerime (ili kemiklerime) geçti
hladnoea mi je do kostiju prodrela 13. dat.
uticati, delovati; benim sözüm ona geçer
moje reci deluju na njega 14. dat.
(uz)napredovati, uspeti se (na polozaj);
preuzeti (duznost); imparatorluğa - pos-
tali car; müdürlüğe - postali direktar 15.
387
· geçmelik
dat. pasti; ele - v. el 16. ak. preci, pre-
koraciti; kanunu - prekoraciti zakon, og-
resiti se o zakon 17. ak. preteci, nad-
masiti, nadvisiti; prestici; bizim kayık
vapuru geçti nas je camac prestigao
brod; gider geliri geçti rashod je pre-
masio prihod; öğrenci öğretmenini geçti
ucenik je nadmasio svog ucitelja 18. sp.
preci, predriblovati (protivnickog igraca 19.
ak. zaobilaziti, ne spominjati, preci preko
cega; bu meseleyi geçelim! ostavimo to
pitanje! 20. ak. muz. izvoditi; odsvirati, ot-
pevati (melodiju) 21. ab/. ak. -spremati se,
uciti od koga; vezbati (pod cijim vodjs-
tvom); bu şarkıyı kimden geçtiniz? od
koga ste naucili ovu pesmu? 22. ak. dat.
ogovarati, opadati, panjkati, otrcavati;
meslektaşını müdüre ğeçti opanjkao je
direktoru svog kolegu 23. ak. dat. pre-
nositi, kazivati, pricati; herkese geç mi
dedik sana? zar smo ti rekli da svakome
ispricas? 24. prolaziti, proticati; minuti,
prohujati (o vremenu); nestati, isceznuti,
prestati; başının ağrısı geçti mi? da li li
je prestala glavobolja? gençlik çabuk
geçer mladost brzo prolazi; kış geçti zima
je prosla 25. dosro ici, imati dobru prodju
(o robi); bu gömlekler çok iyi geçiyor
ove kosulje vrlo dobro idu (imaju dobru
prodju) 26. vaziti, vredeti, biti u opticaju (o
novcu); şu para artık geçmiyor taj novac
vise ne vazi 27. spominjati se, biti govora;
toplantıda senin adın da geçecek na
sednici ce se spomenuti i tvoje ime 28. do-
gadjati se se, zbijati se; hadise dün geçti
dogadjaj se juce odigrao 29. biti izvodjen,
igrati se (o komadu, drami); bu piyes
Bursa'da geçer ovaj komad se igra u
Bursi 30. prestariti, jako ostariti (o co-
veku); prezreti (o vocu) 31. izvuci se (iz
neplike) izbavati se; bir şey görmedim
dedi geçti izvukao se rekavsi da nije nista
video 32. abi. ne biti u snazi, nemali vise
snage za.. ; beden geçti, artık böyle iş­
lere girişmem nemarn vise snage da se
prihvatam takvih poslova 33. arg. sa
nekim imenima gradi stalne izrane; alay -
388
ismejavati; dalga - v. dalga; ıska - v. ıska
34. ugasiti se; soba geçmiş pec se uga-
sila O geç! (ili geç efendim!) pusti! mani!
nema veze! geçme namert köprüsünden
ko aparsıil su seni bolje da te voda od-
nese nego da se koristis uslugama nit-
kova; geçti Bor'un pazarı, sür eşeğini
Niğde'ye kasno je da se bilo sta ucini;
dockan Janko na Kosova stize; geçtim
kamoli, nekamoli; kitabı geçtim, bir kaç
satır olsun yazarnıyar ne moze da na-
pise ni nekoliko redova, a nekamoli knjigu;
geçtim olsun! neka bude! nemarn nista
protiv! çok geçmeden uskoro, nakon kra-
ceg vremena
geçmelik taksa za prolaz, drumarina,
putarina; cf. müruriye
geçmez 1. bez prodje, netrazen ne-
kurentan (proizvod, roba) 2. nevazeci, iz-
bacen iz orticaja (novac) 3. neizleciv 4.
nepropustljiv; kurşun - neprobojan; su -
saat nepromociv casovnik
geçmezlik jur. pravna nevaznost
geçmiş 1 1. prosli, protekli, minuli; ra-
niji, bivsi; - günler minuli dani; - yıllar
protekle godine; - zaman proslo vreme 2.
gram. prosli; - zaman proslo vreme, od-
redjeni perfekat; 3. prezreo, gnjio (o vocu);
- armut gnjila kruska ll 1. proslost; - e ka-
rışmak pasti u zaborav, nestati; uzak -
daleka proslost yakın bir - te u bliskoj
prosloti 2. svadja, zavadja; mrznja; /-la/- i
olmak biti u zavadji Gündüz'le bir - in
var mı? da li imas neku razmiricu sa Gin-
dizem? 3. - ler pokojni rodjaci; /-ın/ - le-
rini karıştırmak govoriti ruzno o cijim po-
kojnim rodjacima, psovati cije pretke o -
kandili (ili kınalı) nar. nitkov, podlac; -
ola! 1) otislo u nepovrat! pisi propalo! (o
propustenoj prilici) 2) v. - olsun; - olsun!
zelim vam oporavak! ne ponovilo se vise!
(govori se nekom kada je bolestan, ili
kada mu se dogodi bilo kakva nezgoda); l-
a/ - olsuna gitme!:< pohoditi, posecivati
(bolesnog ili unesrecenog); - ine yan-
dığım v. - i kandili

geçmişli recidivist;
geda p. arh. 1. prosjak 2. puki siromah
gedik (-ği) 1. pukotina, naprslina; otvor,
rupa; voj. bresa, proboj; - açmak voj nap-
raviti bresu, probiti (neprijateljski polozaj);
- kapamak podmiriti sitne potrebe; po-
puniti rupe (fig.) 2. klanac, klisura, sut-
jeska 3. fig. praznina 4. fig. tezak polozaj,
skripac;- etakılmak doCi u skripac; - leri
tıkamak otkloniti teskoce 5. ist. pov-
lascenost, privilegija; cf. imtiyaz 6. voj.
bresa 7. krezubotina; - leri tıkamak spe-
citi teskoce; tunus - i unosan posao,
unosna radnja
gedikli 1. napukao, naprsnuo 2. kre-
zub, 3. manjkav, !alican, defektan 4. voj.
aktivan, kadrovski; - çavuş narednik, vod-
nik; - erbaşlar podoficirski sastav 5. re-
dovan, stalan; - müşteri stalni kupac; -
ziyaretçi redovan posetilac 6. vatren,
strastan (o navijacu si.)
gedilmek fass. od gedmek
gedmek (-er) ak. napraviti otvor; pro-
biti, probusiti; teh. nazubiti
geğirmek podrigivati
geğirti podrigivanje, riganje
geğrek (-ği) anat. lazna rebra, vitka
rebra; - batması bolovi, probadi sa strane
geğrek altı porebrica
gelberi zarac; - etmek arg. smotati,
zdipiti
gele 1 prazno bacanje (u tavli) ll pos-
tepeno, malo-pomala
gelecek (-ği) ı sledeci, naredni, iduci: -
yıl iduca godina; iduce godine; - zaman
gram. futur, buduce vreme ll buducnost; o
- varsa göreceği de var ko zlo cini, zlo
ce mu se i vrati
gelecek bilimi futurologija
gelecekçi futurista
gelecekçilik futurizam
gelin
geleğen geog. pritoka (reka)
gelen koji je dosao, dosavsi; koji dalazi
O - geçen prolaznici, putnici; - e paşam,
gidene ağam za svakog rec velicanja
(kaze se za onog ko se dodvorava i biv-
sem i sadasnjem sefu)
gelenek (-ği) tradicija, predanje
gelenekçi tradicionalist
gelenekçilik tradicionalizam
gelenekleşrnek postali tradicionalnim
gelenekleştirrnek caus. od ge-
lenekleşmek
gelenekli sa tradicijom, koji se zasniva
na tradiciji
geleneksel tradicionalan, tradicijski;
geleni nar poljski mis, veli ki mis
gelgeç nestalan, neredovan; pov-
remen: - bir ziyaretçi povremen, ne-
redovan posetilac
gelgel nar. 1. privlacnost 2. zlatna ili di-
jamantska igla (za kosu)
gelgelelim 1. i tako, i eto; - padişahın
üç oğlu yola çıkmışlar i tako su tri pa-
disahova sina krenula na put 2. ali, ipak; o
zengin değil - , mutlu bir adamdır on
nije bogat. ali je srecan covek
gelgelli privlacan
gelgit (-ti) 1. geog. plima i oseka; 2.
uzaludno trckaranje, potucanje (radi obavl-
janja kakvog posla)
gel im plima; visok vodostaj
gelin 1. mlada, nevesta; - abla jencta
- alayı svadbena povorka; - dulu mlada
udovica; - duvağı nevestinski veo; -
etmek udati kcerku; /-al - gitmek udati
se, poci za koga; - olmak udati se, stupiti
u brak 2. snaha, snaja; - le kaynana çok
defa geçinemezler snaha i svekrva se
retko slazu 3. mlada devojka, za udaju O
(kendi kendine) - güvey olmak zavaravati
389
gelinboğa n
se nadama, unapred se nadati, gajiti ilu-
zije; - kuşağı nar. düga; - odası gibi
veoma cista i uredna soba; -otu bat. ljos-
kavac, civutska tresnja (Physalis al-
kekengi); - tarafı nevestin rod, prijatelji; -
teli lazno zlato, mladina kosa
gelinboğan vrsta divlje kruske
gelin böceği zaaf. bubamara, bozja ov-
cica (Coccinella septempunctata)
gelince 1 gerundiv od gelmek ll u funk-
ciji post. sa daı. sto se tice, u pogledu ... ;
bana - sto se mene !ice bu soruna - sto
se !ice ovog problema, u vezi sa ovim
problemarn
gelincik (-ği) 1. bat. bulka, turcinak
(Papaver rhoeas) 2. zaaf. lasica, navestica
(Mustella nivalis) 3. (ili - illeti) nar. med.
vodena bolest, hidropsija
gelin çiçeği bat. carska kruna; tugisak,
pasini tugovi (Fritillaria imperialis)
gelin havası mirno more; lako ta-
lasanje
gelin kuşağı v. gök kuşağı
gelin kuşu zaaf. vrsta poljske seve
(Otocoris pencillatus)
gelinlik 1. nevestinstvo 2. vencana hal-
jina 3. zrelost za udaju; - bir kız devojka
za udaju, udavaca 4. nevestinski ukras
gelinlikçi krojac vencanih haljina
gelinmek bez!. od gelmek; bu saatte
gelinir mi? zar se u ovo vreme dolazi?
buraya nasıl gelinir? kako se dalazi
ovamo?
gelin otu v. güvey feneri
gelin parmağı damski prsti (vrsta
grozdja dugih zrna)
gelin saçı bat. viiina kosica (Cuscuta
epithymum)
gelir prinos, prihod; dododak; - da-
ğıtımı raspodela nacionalnog dohotka; -
gider prihodi i rashodi; - vergisi porez na
390
dohodak; gayrisafi - bruto dohodak; milli
- nacionalni dohodak; safi - cist dohodak;
şahsi - licni dohodak
gelirli s... prihodom; bol - s vekili m pri-
hodom, bogat
geliş 1. dolazak; gidiş - bileti povratna
karta, karta za oba pravca 2. tok, razvoj
gelişigüzel 1 nemarno, nehajno, alj-
kavo; na brzu ruku, povrsno; nasumce na
srecu ll bilo koji, ma koji, kojigod; slucajni ·
gelişim 1. rast (telesni), napredak 2.
razvoj, razvitak;
gelişkin razvijen (o drustvu, ekonomiji,
industriji)
gelişme 1. razvoj (u raznim zna-
cenjima); bedeni - telesni razvoj; eko-
nomik - ekonomski razvoj 2. - ler do-
gadjaji, zbivanja; Afrika'da son - ler
poslednji dogadjaji u Africi 3. rasplet;
ishod; beklenilmeyen bir - çıkmazsa
ukoliko ne dodje do neocekivanog ishoda
gelişmek 1. rasti, razvijati se; sazrevati
2. razvijati se, napredovati; fig. razmahnuti
se; gelişmekte olan memleketler (ili -
yolunda memleketler) zemlje u razvoju;
gelişmemiş memleketler nerazvijene
zemlje 3. nar. ugojiti se
gelişmiş razvijen; - .ülkeler razvijene
zemlje
geliştirilme razvijanje, razvoj; milli kül-
türün - si razvoj nacionalne kulture
geliştiriirnek pass. od geliştirmek
geliştirim sin. trelman
geliştirmek ak. razvijati; usavrsavati
gelme 1 1. gl. im. od gelmek 2. dolazak;
cf. geliş 3. fiz. prodiranje padanje 4. po-
tomak, izdanak ll 1. koji potice iz... ; rodom
iz ... ; poreklom; iyi aileden - çocuk dete iz
dobre porodice; yabancı dillerden - ke-
limeler !ing. pozajmice, tudjice 2. koji je
dosao, stigao, prispeo; pridoslica; Ja-
ponya'dan - oyuncaklar igracke (koje su

stigle) iz Japana gelmek (-ir) 1. ab/. dat.
dolaziti, doci; stici; akşama size gelirim
veceras dolazim k vama; bugün posta
gelmedi danas posta nije stigla 2. ab/.
dat. dopirati, dolaziti (o glasu, zvuku);
uzaktan sesler geliyor iz daljine dopiru
glasovi 3. s ile praviti drustvo; krenuti s
kime; benimle gelir misiniz? hocete li
poci sa mnom? 4. abi. ici, teci; bur-
numdan kan geliyor ide mi krv iz nosa;
gözlerimden yaş gelidi potekle su mi
suze 5. abi. dat. pretvarati se, praviti se,
izgiedati kao da ... ; bilmemezlikten - pra-
viti ·se nevest; niçin beni gör-
memezlikten geliyorsun? zasto se pra-
vis da me ne vidis? o seni tanırnamazlığa
(ili tanımamazlıktan) geldi napravio se
kao da te ne poznaje 6. dat. nalaziti se;
benim evim bu yolun soluna geliyor
moja kuca je s leve sırane ovog puta 7.
dat. biti u srodstvu s kime, dozaliti, padati;
o adam bana akraba geliyor onaj covek
mi je rodjak; 8. dat. pripadati, padati u
deo; her birimize yüzer dinar geliyor
svakom od nas pripada po sto dinara 9.
prodirati, probijati se (o svetlosti); odama
ışık hiç gelmiyor u moju sobu uopste ne
prodire svetlost 10. dat. dostizati, dosezati
do; priblizavati se, stizati; saat on ikiye
geliyor skoro ce dvanaest sati 11. izg-
ledati, cinili se; pokazati se; bana öyle ge-
liyor meni se tako cini; sana gerçek gibi
geliyor tebi se cini da je to istine 12.dat.
biti, izgledati, ispasti; bu, bana çok geldi
ovo mi je mnogo (ispalo); elbise size
uzun geliyor haljina vam je duga 13. dat.
valjati, odgovarati, pristajati; her şey
benim işime geliyor sve mi odgovara,
sve mi ide naruku 14. abi. poticati, pro-
izlaziti; böyle teklifler her zaman ondan
geliyor ovakvi predlozi uvek dolaze od
njega; teşebbüs kimden gelmeli? od
koga treba da potekne inicijativa? 15. dat.
podnositi, trpeti, izdrzavati; annem bi-
razcık üşütmeye gelmiyor, hemen has-
talanıyar moja majka ne podnosi ni naj-
manju hladnocu, odmah se razboli; o
gelme
adam şakaya gelmez onaj covek ne trpi
salu 16. dat. pokazati se, delovati, uticati;
ilaç bana iyi geldi lek mi se dobro po-
kazao; yağmur, ekine iyi geldi kisa je
dobro delovala na useve 17. dat. stajati,
kostati; bunun kilosu kaça geliyor? ko-
liko kosta kilo ovoga? ucuza - jeftino sta-
jati 18. dat. prihvatiti, sloziti se, saglasiti
se, dati <:a pravo; dediğime geldiniz mi?
slazete li se s onim sto sam rekao? 19.
dat. uhvatiti, spopasti, obuzeti (o kakvom
osecanju); dostuma öfke geldi mog pri-
jatelja je spopao bes; ona şüphe geldi
njega je obuzela sumnja 20. dat. pogoditi,
zadesiti, erdeme bir musibet geldi Er-
dama je zadesila nesreca 21 . dat. arg. pil-
jiti, blenuti; kızlara gelme! ne pilji u de-
vojke! 22. nastati, nastupiti, doci, poceti;
gelip çatmak iznenada doci (nastupiti, po-
ceti); ilkbahar gelip çattı puklo je prolece;
zamanımız geldi nastalo je nase vreme
23. dat. pristupiti, prihvatiti se, latiti se; ge-
lelim asıl meseleye! pristupimo glavnom
pitanju 24. s oblicima- acağı, -ası gradi
sintagme kojima se iskazuju neophodnost,
si/na te/ja; ağlayacağım geldi doslo mi
da zaplacem; bağırasım geliyor dotazi mi
da vicem; seni çok göresim geliyor
zudim da te vidim; güleceğim geliyor
smeje mi se, dodje mi da se smejem 25.
sa gerundivom na -(y) a gradi frekventan
ili durativni glagolski aspekt; okunagelen
kitaplar knjige koje se stalno citaju; ola-
gelmek stalno se dogadjati 26. s ime-
nicama u dat. gradi idiome; meydana - v.
meydan; yola- v. yol 27. imperativ sa im-
perativom drugog g/agola kazuje savet,
preporuku; gel, işi uzatmal daj, ne odu-
govlaci!, gelsin inattan vazgeçsin yoksa
hakkında iyi olmaz neka se mane inata,
inace ce za njega biti lose o gel de, gelsin
de ako je moguce, pokusaj, neka pokusa;
gel de bağırma pokusaj da ne vices,
nemoj vikati; gelsin de, bunu yapsın
neka proba da ovo uradi, neka ovo uradi
ako je moguce; gel keyfim gel; oh, kako
je lepo! kako je prijatno! gel zaman git
391
g~lmiç
zaman posle dugog vremena (formula u
narodnim pricama, bajkama}; gelsin ...
gelsin (ili gelsin ... gitsin) şamo, stalno,
neprekidno; svuda; gelsin müzik, gelsin
televizyon, ders çalıştığı yok! samo mu-
zika i televizija, od ucenja nista
gelmiç (-ci} sitna kost (krupne ribe}
gem 1. djem, zvale; - almak 1} primili
uzdu (o konju} 2) fig. leci na uzdu; -
almaz 1} cudljiv, hirovil (koni) 2) fig.
tvrdoglav, samovoljan; - den anlamayan
arum (konj}; - i azıya almak 1) pojuriti,
popfasili se (o konju) 2} fig. raspuslili se,
ne slusati; - dizgini povodac sa djemom;
- ini kısmak 1} slaviti djem 2) fig. ukrotiti,
zauzdati; /-al - takmak (ili vurmak) 1) za-
uzdati (konja) 2). anat. vezica, resa (ispod
jezika}
gemcikH)i} v. gem (2)
gemi brod, ladja; - adamları brodari,
ladjari; - ye almak primili na brod; - as-
lanı 1) pramcana figura 2} ffg. punjena
lutka; - ye binrnek ukrcati se na borda; -
bordası bok,strana broda - borda evrakı
brodska dokumentacija; - demiri sidro,
kotva;. - direği jarbol, katarka; - do-
nanımları oprema broda, takelaza; - en-
kazı v. - leşi - hamulesi nosivost broda;
- indirmek porinuti brod; - inşaatı bro-
dogradnja;- inşaat atelyesi bro-
dogradiliste; - izi brazda, trag broda u
pokretu; - jurnalı brodski dnevnik, pa-
lubna beleznica; - kafilesi konvoj bro-
dova; - karaya oturmak nasukati se (o
brodu); - kızağı lazila, saonice, navoz; -
kılavuzu pilot, sprovodnik broda; - leşi
olupina broda; - mahmuzu kljun, pramac
(starih brodova); - muçosu brodski
decak, malisan - müretlebatı brodska po-
sada; - sahibi brodovlasnik; - yi sa-
pıtmak promenili kurs broda; - de teslim
trg. franko brod; - yatağı sidriste; - yi yü-
rütmek upravljati brodom; ... bandıralı -
brod pod... zastavom; buhar - si pa-
robrod; buzkıran - ledolomac; çapul - si
392
gusarski brod; çıkarma - si desantni
brod; denizaltı - si podvodni cbrod, pod-
mornica; devrie - si kosmicki brod; mayın
tarama - si minolovac; nakliyat - si tarn-
sporini brod; okul - si skolski brod; petrol
(ili tank) - si !anker; uçak - si nosac avi-
ona; uzay - si v. feza - si; yük - si teretni
brod o /-ın/ - si şapa oturmak krenuli sve
naopako, naci se u neprilici; - sini kur-
taran kaptan kospasi svoj brod on je ka-
patan; Karadeniz'de - lerin mi battı zar
su ti potonule ladje u Crnom moru? Zaslo
si zabrinut?
gemici brodar, mornar, moreplovac;
brodovlasnik O - lambası neugasiva sve.-
tiljka u staklenoj lopti; - nuru vatra svetog
Elmsa
gemicilik 1. pomorstvo, moreplovstvo
2. brodogradnja 3. zanimanje mornara;
mornarski zivot
gemilik brodogradiliste;cf. tersane
gemiemek ak. 1. zauzdati (konja) 2.
fig. obuzdati, ukrotiti
gen 1 1. sirok, prostran 2. neobradjen
(otlu, zemlji, njivi); - toprak neobradjena
zemlja
gen2 biol. gen
geneacik vrlo mlad, mladjan
geneelmek v. gençleşrnek
genç (-ci} ı mlad; - adam mlad covek;
ll mladic, momak; - ler mladjarija, mladi
ljudi O - irisi koji puca od zdravlja, zdrav
kao dren
gençleşme biol. podmladjivanje
gençleşrnek podmladjivati se; ob-
navljati se
gençleşmiş podmladjen
gençleştirmek ak. 1. podmladjivati; bu-
ranın iklimi insanı gençleştirir ovdasnja
klima podmladjuje coveka 2. podmladiti
(organizaciju, instituciju}

gençlik 1. mla.dost; ~ ine doymak um-
reti mlad 2. omladina, mladez; - örgütü
omladinska organizacija; Gençlik ve Spor
Bayramı Praznik omladine i sparta (u
Turskoj)
gene 1. opel, ponovo, iznova; jos jed-
nom; - görüşelim! vidimo se ponovo; do
vidjenja! 2. ipak, i pored toga, uprkos
·to me; o doktor - de iyiymiş onaj lekar je
ipak dobar 3. (ili - de) iako, premda,
mada; vaat etti, - de gelmedi iako je obe-
cao, nije dosao <> - aynı nakarat! opet ista
pesma!
genealoji genealogija
genel 1. opsti; - eğitim opste ob-
razovanje; - grev generalni strajk; - oy
javno mnenje; - seçimler opsti izbori; -
seferberlik sveopsta mobilizacija; - tarih
opsta istorija 2. glavni, generalni; - kon-
solosluk generalni konzulat; - sekreter
generalni sekretar <> - kadın javna zena,
prostitutka; ~ olarak po pravilu, uglavnom,
uopste
geneleme pleonazam
genel ev javna kuca;
genelge cirkularno pismo, cirkular;
gen~l kurmay voj. generalstab; - baş-
kanı nacelnik generalstaba; - ikinci baş­
kanı komandant glavnog staba
genelierne uopstavanje, generalizacija
genellernek ak. uopstavati
genelleşrnek primili opsti karakter, ge-
neralizovati se
genelleştirilmek pass. od
nelleştirmek
genelleştirmek ak. uopstavati
genellik opstost, univerzalnost; ukup-
nost;
genellikle uopste, uglavnom; obicno,
po pravilu
genelmek nar. rasiriti se, presirili se
geniz
general (-li) general
generallik generalstvo, generalski cin
generatör generator; dinarno-masina
genetik (-ği) ı genetikall genetski, nas-
ledni
geniş 1. sirek; prostran; - bilgili eru-
dita; - ev prostrana kuca; - ölçüler almak
poprimiti siroke razmere; - sesliler ot-
vereni sakoglasnici 2. nepregledan, besk-
rajan; - bozkırlar nepregledne stepe 3.
razvijen, rasiren, presiren; - toplantı pre-
sirena sednica 4. trpeljiv, tolerantan 5.
geom. lup; - açı lup ugao <> - gönüllü ve-
likodusan, plemenit; - mezhepli trpeljiv,
tolerantan; - nefes almak (slobodno)
odahnuti, predahnuti; - yürekli neosetljiv,
ravnodusan, bezbrizan; - zaman gram.
aorist; - zaman ortası partidp aorista
geniş açılı geom. tupougaoni
genişçe posirek, prilicno sirek
genişleme sirenje (i fiz); - kuvveti fiz.
sila sirenja
genişlemek, genişlenrnek postali
sirek; sirili se; fig. sirili se, protezati se (o
vesti, glasu, slavi i si.)
genişlenmiş rasiren; prosiren; rasp-
restranjen
gen işletilrnek pass. od genişletmek
genişletmek sirili, presirivali
genişlik 1. sirina; prestranost; boru ~.i
precnik cevi, kalibar cevi 2. fig. punoca,
opseg; zamah 3. izobilje, blagostanje,
ge- dobrobit 4. muz. obim glasa, djapazon
genitif gram. genitiv
geniz (-nzi) anat. nosna supljina;
nosno-grkljanska supljina; - e kaçmak za-
pasti (o hrani); zagrcnuti se; - konuşmak
govoriti kroz nos, unjkati; - sesi nazal; - i
tıkanmak imati zapusen nos; - ini yak-
mak palili nos, gusiti (o zadahu, dimu i si.)
393
ge nizsel

genizsel nazalni; - sessiz nazalni sug- gerçek dışı irealan, nesivaran

lasnik gerçek dışılık nestvarnost
genizsileşme nazalizacija· gerçekierne polvrdjivanje, verifikacija
genleşme fiz. sirenje, rastezanje gerçekiemek ak. dokaz (iv) ali, potvr-
genleşrnek fiz. sirili se (o telima, (pod djivati
uticajem toplote)
gerçekleşme ostvarenje, ispunjenje,
genleştirmek caus. od genleşrnek realizacija

genlik 1. nar. imucnost, bogatstvo; izo- gerçekleşmek 1. obistiniti se, potvrditi

bilje, blagostanje; 2. sirina 3. fiz. amplituda se (o vesti, prognozi i si.) 2. oslvariti se,
realizovati se; ispuniti se
genosit v. jenosit
gerçekleştirirmek pass. refl. od ger-
gensoru interpelacija, pitanje (u par- çekleştirmek; planımız gerçekleştirildi
lamentu) nas plan je ostvaren
genzek dijal. unjkav gerçekleştirmek ak. ispuniti, ostvariti,

genzel v. genizsel realizovati, sprovesti u zivot

geofizik (-ği) geofizika gerçekli siguran, pouzdan, izvestan

geometri geometrija
geometrik geometrijski; - dizi ge-
ometrijska progresija; - oran geometrijska
proporcija
geomorfoloji geomorfologija
geopolitik (-ği) 1 geepolitika ll ge-
opoliticki
geosantrik: - sistem geocentricni sis-
tem
geotropizm bat. geotropizam
gepgenç vrlo mlad, mlad kao rosa
gepgeniş beskrajan, bezgranican
gerçek (-ği) 1 1. istinit, stvaran; ct. hakik
2. pravi, istinski; prirodan; - asker pravi
vojnik; - inci prirodni biser ll 1. stvarnost,
realnost, 2. istina, cinjenica; - i inkar
etmek poricati istinu lll stvarno, zbilja, is-
tina
gerçekçi 1 1. islini!; slvaran, realan; -
bir politik realna politika 2. istinoljubiv ll re-
alista
gerçekçilik 1. lit. realizm; ct. realizm;
sosyalist - socijalisticki realizam; yeni -
neorealizam 2. realnost, sıvamost
gerçeklik realnost, istinitost, ve-
rodostojnost; tacnost, pouzdanost
gerçekten zaista, istina, stvarno;
gerçak üstü nadrealnost
gerçak üstücü 1 nadrealista ll nad-
realesticki
gerçek üstücülük nadrealizam;
gerçi slvarno, doduse, istina
gerdan 1. vrat, sija 2. podvaljak (kod
debelih osoba) 3. zatiljak, vrat (meso) O-
kırmak 1. graciozno se pokloniti 2) ko-
ketirati, afektirati; prenemagati se
gerdan kıran 1. konj koji posrce 2. ko-
keta
gerdanlık ogrlica, djerdan; medaljon
gerdek (-ği) p. bracna soba, loznica; -
gecesi svadbena noc, prva bracna noc; -
e girmek uci u loznicu (o novom bracnom
paru)
gerdel vedro, kabao, kova (od drveta ili
koze
gerdirilmek pass. od gerdirrnek
gerdirrnek ak. dat. od germek

394
l gereç (-ci) materijal, oprema; ct. mal-
zeme; ateşe dayanıklı - vatrostalni ma-
terijal
gereğince shodno, u skladu sa, prema,
po; kanun - u skladu sa zakonom; son
karar - u skladu sa poslednjom odlukom
gerek 1 (-ği) 1 1. treba, potrebno je; ct.
lazım - se ako treba; ll potreban, nuzan lll
potreba, nuzda, neophodnost; ct. icap,
lüzum; - yok nema potrebe IV sa ko-
dicionalom glagola (-sa, -se) iskazuje pret-
postavku ili verovatnocu; bilse - vervatno
zna; olsa - verovatno, mora biti, svakako;
o adam bakan olsa - onaj covek je ve-
rovatno ministar o - i gibi kao sto treba,
kako treba; - ini kadar koliko je potrebno,
koliko je dovoljno; i kadar ça-
lışmıyorsun li ne radis koliko je potrebno
gerek2; - ... - (se) kako ... tako i; ili ... ili
; bilo ... bilo; bu iş - bizi - (se) sizi il·
gitendiriyor ovaj posao zanima i nas i
vas;- sen- (se) o bilo ti, bilo on
gerekçe 1. pobuda, motiv 2.
razlozenje 2. log. zakljucak
gerekçli osnovan, obrazlozen,
gumentovan
gerekçesiz neargumentovan,
osnovan
gereken potreban, neophodan, nuzan;
- önlemler alındı preduzete su ne-
ophodne mere
gerekirci til. ı deterministicki ll de-
terminist
gerekircilik til. determinizam
gerekli neophodan, nuzan; - işlemler
nuzne formalnosti gereklik nuznost, ne-
ophodnost; -kipi gram. necesitativ
gerekmek dat. biti potrebno; cf. icap
etmek, iktiza etmek; gerekirse aka treba;
doğrusunu söylemek gerekirse ako
treba reci istinu
gerekseme, gereksinme potreba,
nuzda
gereksernek gereksinrnek ak. imati
potrebu, osecati potrebu za cime
geri
gereksiz nepotreban, suvisan, izlisan;
- yere bez potrebe, bez nuzde
gereksizlik nepotrebnost. izlisnost
gerektirim determinacija
gerektirrnek ak. 1. zahtevati , iziskivali
3. prouzrokovati, izazivati
gerelti nar. smetnja, zapreka; ct. engel
geren glinovita zemlja, ilovaca
gergedan p zool. nosorog {Rhinoceros
inducus)
gergef p djerdjef, okvir za vezenje; -
işiemek vesti na djerdjefu
gergi 1. zatezac; - ye germek istezati,
natezati (kozu i si.) 2. nar. zavesa, zastor
3. arhit. vezivna greda, temenjaca
gergin 1. nategnut, zategnut; - kiriş
nategnuta tetiva 2. tig. napet, napregnut;
ob- zategnut, zaostren; - dikkat napregnuta
paznja; - durum napeta situacija; - mü-
nasebetler zategnuti odnosi
ar-
gerginleşme zaostravanje, po-
gorsavanje (stanja, odnosa)
ne-
gerginleşrnek 1. zateza li se, ra-
zapinjati se; naprezali se 2. fig. po-
gorsavati se, zaosravati se; durum gün-
den güne gerginleşiyor situacija se
zaostrava iz dana u dan
gerginleştirmek ak. pogorsati, za-
ostriti, dovesti u zategnutu situaciju
gerginlik 1. zategnutost, nategnutost
(koze, konopca) 2. napregnutost, na-
petost; sinir - i nervna napetost 3. tig. za-
tegnutost, zaostrenost (odnosa, stanja)
geri ı pozadi, nazad; /-11- ye almak 1)
povratiti, uzeti nazad; povuci (rec) 2) ot-
kazati (posetu, sednicu) 3) ponovo za-
uzeli, povratiti (teritoriju); /-1/ - ye atmak
voj. odbaciti, odbiti (neprijatelja); - bas·
mak ici natraske (o konju); ici u rikverc (o
vozilu); - bırakmak ostaviti za sobom,
395
gerici
prestici; - çağırmak opozvati; - çekilme
voj. povlacenje, odustupanje; - (ye) çe-
kilmek 1) odstupati, povlaciti se 2) pov-
laciti se, opadati (o vodi) 3) ne 'mesati se,
ostati po strani; /-ll - ye çekmek 1) vracati
nazad; povlaciti (vojsku) 2) opoz(i)vati
(ambasadora, delegata); /-1/- çevirmik 1)
vratiti, poslati natrag 2) odbiti, ne prihvatiti,
odbaciti; - ye dön! levo krug! (komando);
- dönmek 1) okretati se, okrenuti se
(nazad) 2) vratiti se 3) voj. okrenuti se na
levo krug; - durmak izbegavati, uzd-
rzavati se; - durmamak ne propustati, ne
izostajati; - gelmek 1) vracati se 2) ici u
suprotnom pravcu; - ye giden yol pov-
ratak; - gitmek 1) uzmicati, odstupati 2)
fig. nazadovati, propadati; - göndermek
vratiti nazad, poslati nazad, povratiti
(novac, posiljku); - hizmet voj. po-
zadinska sluzba; - isternek traziti pov-
racaj; - kalan 1) zaostao zakasneo 2) os-
tatak; - kalmak 1) zaostati. (i fig.) 2)
odloziti se 3) kasniti; zaostajati (o satu) 4)
uzdrzati se, odustati; /-dan/ - kalmamak
1) ne propustati 2) ne zaostajati za kime,
ne dati se, ne popustati; - koymak od-
lagati, odgadjati; - ödemek vratiti dug; -
satın almak otkupljivati, prekupljivati; -
(ye) tepmek 1) odbijati, trzati (o oruzju) 2)
/1/ odbiti, odbaciti - (ye) vermek vracati,
vratiti ll 1. mesto, prostor iza cega; bi-
namızın - sinde iza nase zgrade 2.
straznjica; trtica (ptice) 3. voj. pozadina; -
kıtaları pozadinske trupe; cephe - si po-
zadina fronta 4. produzetak, nastavak; -
si var sledi nastavak, nastavice se 5. os-
tatak; ostalo; - si aydın havası nista
drugo me ne interesuje; hakikat budur -
si masal istina je ovo, ostalo su price 6.
ishod, posledica; - .sini sen düşün o is-
hodu ti razmisljaj lll 1. zadnji, straznji; - uç
zadnji kraj 2. obrnut, suprotan; - Is-
tikarnet suprotan smer 3. voj. pozadinski;
- irtibat pozadinska veza; - mevziler
pozadinski polozaji 4. zaostao, nerazvijen;
nazadan; - kafalı zaostalih pogleda
(covek); ogranicen; - kalmış ülkeler ne-
396
razvijene zemlje IV post. sa ab/. od; O -
sini almak zavrsiti preostalo; - den - ye
potajno, krisom
gerici1 ı reakcionar, nazadnjak ll re-
akcionaran
gerici 2anat. zatezac (misic)
gericilik 1. reakcionarnost 2. reakcija;
geride pozadi, straga, iza; - bırakmak
prestici, preteci; - de kalmak zaostati, biti
u zaostatku; - otur sed i pazadi
geriden otpozadi, izdalje; - bakmak
biti svedok cega
gerilek 1. retrospektivan 2. regresivan ,
obratan; - benzeşme gram. regresivna
asimilacija
gerileme 1. gl. im. od gerilernek 2. ZE!-
ostajanje, nazadovanje; opadanje, de-
kadencija; - devri period dekadencije 3.
bio/. atavizam 4. voj. povlacenje, ods-
tupanje
gerilernek 1. ici nazad, uzmicati 2. voj.
povlaciti se, odstupati 3. povlaciti se, is-
cezaviti (o bolesti) 4. zaostajati, na-
zadovati;.opadati 5. fig. povuci se, odustati
(od stava i si.)
geriletmek ak. 1) caus. od gerilernek 2.
vratiti, doterati unazad (sat)
gerili zategnut, razapet
gerilik 1. zaostajanje, zaostalost; eko-
nomik - ekonomska zaostalost; zeka - i
umna zaostalost 2. zakı;ısnjenje, odocn-
jenje
gerilim 1. zatezanje, rastezanje; za-
pinjanje (konopa, zice) 2. napregnutost,
napetost, tenzija 3. el. napon, voltaza 4.
fiz. otpornost 5. zategnutost (odnosa)
gerilimli zategnut; napregnut, napet;
naponski, voltazni; yüksek - visokog na-
pona; - beton prenapregnut beton
gerilimölçer voltmetar
geriliş zatezanje, rastezanje; ra-
zapinjanje, raspece

gerilla 1. geri la, partizansko ratovanje
2. gerilac, partizan; - müfrezesi par-
tizanski odred
gerillacı gerilac
gerilme 1 . rastezanje; natezanje 2. fiz.
napon
gerilmek pass. bez/. od germek
gerilti rastezanje, natezanje; napinjanje
geriniş protezanje
gerinmek protezati se; gerine gerine
yatıyordu lezao je protezuci se
gerisingeri, gerisingeriye nar. nazad,
natraske
geriş nar. greben, gornji deo (planine,
brda)
geriz p. 1. odvodna, kanalizaciona cev
2. septicka jama; O - e taş atmak v. çir-
kefe taş atmak
Germanist germanisı
Germanistik gerrnanistika
germanyum germanijum
germe 1 1. zatezanje; istezanje; - kuv-
veti opruzna sila, elasticnost; - testeresi
stolarska testera (s lukom) 2. napon ll ras-
tegnut; fig. nategnu1, usiljen
germek (-er) ak. zatezati Oedra); za-
pinjati, pritezati; yayı - zategnuti luk 2. ak.
dat. razvlaciti (konop, zicu); navlaciti 3.
ak.naprezati, upinjati (oci, pogled i si.) 4.
opruziti, ispruziti (noge, ruke)
geren 1 biol. celije za razmnozavanje
geren2 tvrdjava
germeşik (-ği) bot. sviba, drenika (Cor-
nus sanguinea)
gerundium gram. gerundiv
getiri kamata
getirilme 1. postavljenje, imenovanje;
bakanlığa - postavljenje na polözaj mi-
nistra; baş kumantanlığına - postavljenje
na polozaj glavnokomandujuceg 2. pret-
varanje, preobracanje
gevi ş
getirmek dat. pass. od getirmek
getirmek 1. ak. abi. dat. donositi; do-
vesti; dovoziti, dopremati; provoditi; ar-
kadaşımı size getirdim doveo sam vam
svog prijatelja; bir araya - okupiti, sas-
taviti; suyu dağdan köye getirdiler prö"""
veli su vodu sa planine u selo 2. ak. do-
neti, dati (prinos, rezultat); bu tarla yılda
yüz bin lira getirir ova njiva donasi sto
hiljada lira godisnje 3. ak. dat. dovesti (do
kakvog stanja); kül haline - pretvorili u
pepeo; tahsilini sonuna - privesti kraju
svoje studije, zavrsili studije 4. ak. dat.
postaviti, imenovati (na duznost); müs-
teşarlığa - pastavili na duznost savetnika
5. ak. docekati doziveti zimu 2) i kışı - do-
cekati, doziveti zimu 6. iznositi, izneti, is-
ticati, navoditi; delil - navesti dokaz;
örnek - izneti primer 7. donositi; radjati,
izazivati, zadavati; buhran - izazvati
krizu; halel - 1) pricinjavali stetu 2) uz-
nemiravati; zamar - nanositi stetu 8. pre-
neti, saopstiti (vest, pozdrav) selam - pre-
neti pozdrav; sa imenima gradi sta/ne
izraze; merak - biti potisten; meydana -
v. meydan; nedamet - kajati se
getirilmek pas. od getirtmek
getirmek ca us. od getirmek
getto geto
gevelemek ak. 1. (sa) zvakati, gristi 2.
nerazgovetno govoriti, mrmljati
geven bot. kozinac (Astragalus)
geveze 1 brbljiv, govorljiv ll brbljivac,
blebtalo; alapaca, tarakusa
gevezelenmek brbljati, torokati, ble-
betati.
gevezelik govorljivost, brbljivost; prek-
lapanje, nagvazdanje; - etmek (ili yap-
mak) 1) caskati, ceretati; brbljati, blebetati,
nagvazdati
gevher v. cevher
geviş zvakanje; prezivanje; - getirmek
397
geviş
1) prezivati (o zivotinjama) 2) fig. prez-
vakavati, mleti uvek jedno te isto
geviş getirenler zool. prezivari
gevmek (-er) zvakati; prezivati
gevrek 1 1. lomljiv, krt; ljut (o metalu);
rvkav (o pecivu) 2. fig. krhak, slab, nezan
3. veseo (o smehu); - gülrnek kikotati se
ll simit; djevrek ll biskvit O - söğüt bot.
krta vrba (Salix fragilis)
gevrekçi djevrekcija, simidzija
gevreklik krtost, lomljivost
gevremek 1. postali lomljiv (krt) 2. arh.
(o) slabiti 3. nar. mnogo ogladneti, preg-
ladneti
gevretilmek pass. od gevretmek
gevretmek caus. od gevremek
gevşek 1. labav, razlabavljen, klimatav;
- düğüm labav cvor 2. mlitav' trom;
mekan, mlohav 3. bezvoljan; ravnodusan
4. rnek, nezan (o stofu, tkanini); - kumaş
meka, nezna tkanina O - ağızlı brbljiv, ble-
betav; - - preko volje, nevoljko, nerado
gevşekçe slabo; mlitavo, tromo; bez-
voljno
gevşeklik 1. labavost, klimavost, rask-
limatanost 2. mlitavost, mlohavost; ma-
laksalost 3. bezvoljnost, ravnodusnost
gevşeme 1. slabljenje; smanjivanje, po-
pustanje (napetosti i si.); 2. fizio/. dijastola,
sirenje srca pri radu srcanog misica 3. feh.
tolerancija, dopusteno odstupanje
gevşemek 1. olabaviti se, rasklimatati
se 2. oslabili, popustiti; stisati se; rüzgar
gevşedi vetar je oslabio 3. malaksati, iz-
nemoci 4. omlitaviti, postali mlohav 5.
opustiti se, relaksirati se (o telu) 6. postali
bezvoljan
gevşetilmek pass. od gevşetmek
gevşetmek ak. olabaviti, popustiti; ub-
laziti, smanjiti; stisati; kemeri - popustiti
kais; kolanı - popustiti kolane
398
geyik (-ği) 1. zoo/. jelen (Cervus e-
laphus) 2. arg. podvodac, peza o etine
girmek stasati, sazreti (o devojci); - lar
kırkımında nikada, na kukovo leto, kad na
vrbi rodi grozdje
geyik böceği zool. jelenak. rogljas (lu-
canus cervus)
geyik dikeni bot. pasdren (Rhamnus
cathartica)
geyik dili bot. jelenski jezik, jezicak
(Scolopendrium vulgare)
geyik göbeği bot. srebrna pilica (Ju-
rinea pinnatisecta)
geyik otu bot. jesenak (Distamnus
albus)
geyşa gejsa, japanska igracica .. za-
bavljacica
gez 1 1. zarez (na donjem del u strele)
2. prorez nisana; - e almak nanisaniti,
uperili na cilj; - deliği voj. puskarnica
gez2 p 1. kanap sa cvorovima (za me-
renje zemljista) 2. ll visak; cf. çekül; - e
vurmak 1) izmeriti 2) poravnati, doterati
gez3 v. kez
gezdirilmek pass. od gezdirmek
gezdirmek 1. ak. prosetati, voditi u
setnju (dete) 2. ak. dat. pokazivati, (pro)
voditi (kroz kucu, grad); misafirimize bah-
çeyi gezdirdik pokazali smo gostu bastu
3. ak. fok. povlaciti, prelaziti preko cega;
elini sakalında gezdirdi rukom je pog-
ladio bradu 4. dat. ak. nakapati (kapljice);
nacediti (kap po kap); salalaya sirke -
nakapati sirce u salalu
gezegen astr. planeta
gezegenlerarası medjuplanetarni
gezegen v. gezenti
gezelemek setati; bazati, lanzati, tu-
marati
gezenti nad koji provodi vreme u setnji,
slrastven selac

gezer 1. koji hoda, koji moze hodati -
hasta pokretan bolesnik 2. pokretljiv, mo-
bilan; - füze voj. krstareca raketa; - kal-
dırmak pokretna dizalica
gezge dijal. patrola, straza; ct. devriye
gezgin 1 1. putujuci; pokretan; poljski; -
hastahane poljska bolnica; - mutfak pok-
retna kuhinja; - satıcı putujuci trgovac;
ulicni prodavac ll turist;
gezginci nar. ı v. gezgin ı (1.) ll ulicni
trgovac, pokucar, torbar; - tüccar trgo-
vacki putnik
gezi1 1 . putovanje, obilazenje; - ye
çıkmak krenuti na put; tetkik - si stu-
dijsko putovanja 2. setnja, setanje 3. se-
taliste
gezi2 p. tekst. moare (tkanina od svile i
pamu ka)
gezici ı 1. putujuci; lutalacki; - topluluk
putujuca trupa 2. pokretan; poljski ll izletik;
turist
gezicilik 1. torbaranje, zanimanje pu-
tujuceg prodavca 2. putovanje
gezilmek 1 . bez/. setali se, kretati se,
hodati; bu saatte sokakta gezilmez u ovo
se vreme ne seta po ulicama 2. razgledati
se; bu gün müzeler gezildi danas su
razgledani muzeji
gezim putovaje, turizam
gezimcilik fi/. peripatetizam, Aris-
totelova skola
gezinme 1. gl. im. od gezinmek 2. setn-
ja; izle!:
gezinmek 1. (pro) stati se 2. svrljati, lu-
tali, turnarali 3. muz. improvizovati
gezinti 1. setnja; izlet, ekskurzija; - to-
zuntu izlet, putovanje; - yapmak setati,
ici na izle! 2. uzani put (koji povezuje kule
unutar tvrdjave) 3. hodnik 4. muz. imp-
rovizacija 4. nar. balkon
gezlemek ak. 1. meriti, premeravati
gıcır
(zemljiste) 2. ciljati, nisniti, nisaniti, uzeti
na nisan
gezlenmek pass. od gezlemek
gezletmek caus. od gezlemek
gezlik ostrica, secivo (sablje)
gezmek (-er) 1. hodati, kretati se;
hasta yavaş yavaş gezmeye başladı bo-
lesnik je poceo lagano da hoda 2. pu-
tovati; obilaziti, posecivati; o adam bütün
dünyayı gezmiş onaj covek je obisao ceo
svet 3. prosetati se, izaci u setnju; hep
birlikte gezmeye gitmişler svi su zajedno
otiSii u setnju 4. ak. razgledati; Eti mü-
zesini iki defa gezdim dva puta sam
razgledao Hetitski muzej 5. skitati, tu-
marati, lanzati, vucarati se <> gezip toz-
mak 1) mnogo putovati; tumarati, muvati
se; banciti, bekrijati; ne gezer! otkud!
kakvi! bende para ne gezer! otkud meni
novac!
gezmen v. gezgin
gıcık (-ğı) 1. golicanje, grebanje u grlu,
nadrazaj na kasalj; - i tutmak grebati u
grlu; /-al - vermek grebati u grlu, izazivati
kasali 2. arg. koji nervira, dosadjuje; -
almak (kapmak ili olmak) arg. nerviraiti;
etmek arg. nervirati
gıcıklamak ak. 1. draziti izazivati ka-
salj, grepsti u grlu 2. fig. podozrevati,
sumnjiciti; obespokojavati 3. fig. pobuditi
seksualnu zelju
gıcıklanmak bez/. od gıcıklamak; bo-
ğazım gıcıklanıyor grebe me u grlu
gıcık otu bot. udovica, udovicica (Sca-
biosa)
gıcılamak zariti, peci (o koprivi); ısır­
gan elimi gıcıladı kopriva mi je opekla
ruku
gıcır 1 masa sarsapile (tetivke) za zva-
kace gume <> - ı bükme 1) brz, prenagljen
(o reci si.) 2) usiljen, izvestacen (o os-
mehu, ljubaznosti 3) odmah, smesta; ki-
399.
gıcır

tabımı - ı bükme geri ver smesta mi vrati gıdıklamak 1. v. gıdaklamak 2. golicati

moju knjigu 3. fig. zagolicati, zaintrigirati ·

gıcır2 ; - - ı. onom. skripanja, skrgu- gıdıklanmak pass. od gıdıklamak

tanja (zuba); suskanja; pucketanja; mer-
diven basamakları - - ötüyordu ste-
penice su snazno skripale ll potpuno nov,
novcat; - - elbise nova novcata haljina lll
savrseno cisto
gıcırdamak skripati; skrgutati (o zu-
bima); kapı gıcırdıyor vrata skripe; yeni
papuçlarım gıcırdıyor moje nove cipele
skripe
gıcırdatmak caus. od gıcırdamak; ka-
pıyı gıcırdatma ne skirpi vratima!
gıcır otu bot. sarsapila, tetivka (Smilax
aspera)
gıdıklayıcı golicav, skakljiv; - bir me-
sele skakljivo pitanje
gıgı podbrak (u decjem jeziku)
gık; /-al - dedirtmek, dosaditi, dodijati,
dozlogrditi; ici na zivce; /-al - dedirtmek
ne dati kome da pisne; ne trpeti prigovor;
- demek 1) pisnuti, zucnuti 2) /-dan/ za-
sititi se umoriti se; - dememek ni rec ne
zucnuti, ne pisnuti; /-dan/ - gelmek zasititi
se cega, biti sit, dozlogrditi, dodijati
gıldır; - - onom. tutnjave, buke; ma-
kine - - çalışıyor masina radi uz tutnjavu
(brujanje)

gıcırtı skripa, skripanje; skrgutanje gıllügiş potajna mrznja; zia namera

gıcırtılı skripav gıllügişli zianameran

gıda i a. hrana; namirnice; - darlığı gına a arh. bogatstvo, imucnost, izo-

nestasica hrane; oskudica u hrani; - mad- bilje 2. prezasicenost cime; gadjenje, gnu-
deleri prehrambeni proizvodi; zivotne na- sanje; /-dan/ - gelmek dosaditi, prezasititi
mirnice; maddeleri sanayii preh- se, ogaditi se; /-dan/ - getirmek ogaditi
rambena industrija gıpta a zavist, ljubomora; - edil-
miyecek bir durum nezavidan polozaj; l-
gıda a. prehrambeni; - maddeler zi-
a! - etmek osecati zavist, zavideti; cf. im-
votne nemirnice; prehrambeni proizvodi
renmek
gıdak (-ğı) kokodakanje, kokotanje; gıt
gır arg. 1. torokanje, trac, ogovaranje 2.
gıt gıdak ko-ko-ko-dak!
smicalica, ujdurma, laz - atmak torokati,
gıdaklamak 1. kokodakati 2. nar. to- brbljati, ogovariti; - geçmek 1. biti ad-
rokati, blebetati sulan, ne paziti, ne slusati 2) brbljati, to-
rokati; - - geçmek rugati se, narugivati
gıdaklayış kokodakanje
se, ismejavati; - - a getirmek narugivati
gıdatandırmak ak. hraniti; prehranjivati se
gıdalanmak hraniti se gır gır 1. do dan, monoton (ton, govor);

gıdalı hranljiv, vitaminski blebetanje, kvocanje) 2. v. gargar 3. pa-

gıdasız 1 . bez hrane 2. nehranljiv
gıdasızlık nestasica hrane, oskudica u
h ra ni
gıdık (-ğı) golicanje, skakljanje; -
almak biti neose!ljiv na golicanje; - tan
korkmak biti skakljiv 2. podbradak (dece)
tentni zatvarac, rajsferslus 4. velika ri-
barska mreza 5. aspiratar (za ciscenje te-
piha) 6. svadja, raspra 7. mali motorni
eamac O - a almak narugivati se, is-
mevati, segaciti se
gırgırlamak cistiti aspiratarom
gırla nar. 1. jako, iz sve snage 2. obi-

400

lato, izdasno 3. neprekidno, neprestano,
jednako; - gitmek 1) du go trajati 2) ra-
sipati se, trositi se
gırnata v. garneta
gırt onom. tkripanja, krcanje, rskanja
gırtlak (-ğı) 1. anat. grkljan, grlo, gusa;
- çıkıntısı v. - kemigi; - elmacığı anat.
Adamova jabucica; - iltihabı laringitis, za-
palenje grla; - kemiği v. - elmacığı 2. fig.
hrana, jelo i pice; - derdi briga o stomaku
(jelu); - ına düşkün gurman, sladokusac;
- ından kesrnek stedeti na hrani, odvajati
ad usta O /-ın/ - ına basmak uhvatiti za
gusu, pritegnuti koga; - a atılmak (ili gel-
mek, olmak) zestoko se zavaditi, pogusati
se - ına kadar borç içinde olmak biti do
grla; zaduzen - ını patlatmak vikati, derati
se, urlati; /-ın/ - ını sıkmak daviti, gusiti;
fig. navaljivati, uporno traziti
gırtlaklamak ak. daviti, gusiti
gırtlatlanmak pass. od gırtlaklamak
gırtlaklaşmak gusati se; svadjati se,
prepirati se
gırtlatlaştırmak caus. ad gırtlaklaşmak
gırtlaksı gram. grlen glas
gıt v. gıdak
gıyaben a 1. u odsustvu; jur. in con-
tumaciam; - hüküm giydi on je osudjen u
odsuslvu 2. po imenu, po cuvenju; /-1/ -
tanımak poznavati po cuvenju, znati koga
po imenu
gıyabi a sto sa radi u odsustvu, ucin-
jeno u odsustvu; - hüküm (ili karar) jur.
presuda u odsustvu; - tevkif mazakkerisi
jur. polernica
gıyap (-bı) a. odsustvo, odsustnosl; -
ında u odsuslvu; bunlar, gı­
cijem
yabımda yapılmış ova je ui':injeno u mom
odsustvu
gıybet a arh. splelkarenje, klevelanje,
ogovaranje, panjkanje; - etmek klevetati,
ogovarati, panjkati
gider
gıybetçi klevetnik, opadac; spletkar
gibi 1 post. 1. kao, poput, na lik na;
aslan - bir adam odvazan covek; benim
- kao ja; bu (ili bunun)- takav, slican; bu
- insanlar; takvi ljudi; bülbül - ko-
nuşmak lepo, lako govoriti; pevati kao sla-
vuj; sizin - kao vi; söylediğim - kao sto
sam kazao 2. sa oblikom na -dığı cim,
kako, tek sto; geldiğim - cim sam sligao;
haber aldığı - yola çıktı otputovao je cim
je dobio vest 3. posle glago/a kao, kao da,
cini se da; anlamıyormuş - duruyor stoji
kao da ne razume; bir şey olmamış - kao
da se nista nije dogodilo; o adam yı­
kılacak - yürüyor onaj covek hoda kao
da ce se srusiti; Selma düğüne gider -
giyindi Selma se obukla kao da ide na
svadbu ll slican; isti, jednak; benim - ler
meni slicni; bu - ler takvi, slicni; bu - ler
den sakınmalı takvih se treba cuvati;
bunun - sini hiç görmemiş tim nikada
nisam video nesto slicno tome; ne - ?
kakav, koje vrste lll (ili ... de ... - ); ben de
Orhan - ja, kao i Orhan O - lerden k;:ıo da
kaze, kao nacin ce reci; lakoreci, na neki
nacin; iyi ettin - lerden göz kırptı na-
mignuo je kao da kaze 'dobro si ucinio"; -
gelmek v. - görünmek; -- sine gelmek
nar. cinili se, pricinjavali, izgledali, davali
ulisak; öyle - me geliyor ki cini mi se da;
- sine getirmek nar. nagovestavali, alu-
dirati, ciljati; bunu beğenmemiş - sine
getirdi nagoveslio je da mu se ova ne do-
pada; sözlerini doğru bulmamış - sine
getirdi odavao je utisak da moje reci ne
smatra islinilim; - görünmek cinili se,
odavali ulisak
gicişmek nar. svrbeti, osecali svrab
gideğen odliv, reka (iz jezera)
gider izdatak, trosak; rashod; - mad-
desi fin. stavaka rashoda; ilave - dodalni
lroskovi
gider ayak na odlasku, u trenutku od-
laska; pred sam polazak
401
 gi,derek
giderek postepeno, malo-pomalo; sve
vise; havalar - iyileşiyor vreme se pos-
tepeno prolepsava
giderici koji odstranjuje, otklanja; koji
smiruje; leke - madde odstranjvac mrlja;
ağrı - ilaç lek koji smiruje bol
gidermek ak. ab/. odstraniti, otkloniti
(smetnje, teskoce); umiriti, stisati, ublaziti
(bol); utoliti; ugasiti (glad; zedj); namiriti,
nadoknaditi; ihtiyaçları - namirili potrebe
Ogideren alan magnetsko polje
gidermek caus. od gidermek
gidi ı uzv. prekora, safe, grdnje, ial-
jenja ah, eh! hey - bizim gençliğimiz!
gde je nasa mladost! seni - seni ah, ti!
seni - yaramaz! ah, ti, nevaljalce! ll pod-
vodac; hulja, lupez, vucibati
gidici 1. koji je na odlasku koji uskoro
odlazi 2. na smrti (o bolesniku)
gidilmek dat. bez/. od gitmek; bu yol-
dan gidilmezovim putem se ne ide; zab-
ranjeno je ici ovim putem; lzmir'e nasıl gi-
dilir kako se ide za ızmir; tiyatroya yarın
gidilir sutra se ide u pozoriste
gidimli log. diskurzivan
gidiş 1. odlazak 2. hod, kretanje, put
. (ovanje); tempo; kaplumbağa - iyle
hodom kornjace 3. figi. vladanje, drzanje,
ponasanje; nacin zivota; - ve hal vladanje
(ucenika): bu - le ovim tokom (tempom);
na ovaj nacin; ülkenin politika - i politicki
kurs zemlje 4. tok, razvoj (dogadjaja i si.) O
- o - otisao i kao da je u zemlju propao!
gidişat (-tı) 1. tok (dogaçljaja); razvoj
(stvari) 2. stav, drzanje, postupanje
gidiş geliş 1. odlazak i povratak; pu-
tovanje ; - bileti povratna karta 2. sa-
obracajni propis
gidişrnek1. svrbeti, osecati svrab;
avucum gidişiyar svrbi me dlan 2. ici
jedan drugome, posecivati se
gidon 1. upravljac (bicikla) 2. mor. zas-
tavica, barjacic (na brodu)
402
gilaburu bot. kartop (Viburnum opulus)
giray ist. giraj (titula krimskih hanova)
girdap (-bı) 1. djerdap, vrtlog, brzac 2.
provalija, ponor, bezdan; - a düşmek (ili
yakalanmak) upasti u vrtlog; fig. pasti u
bedu
girdi: - çıktı (ili - s ii çıktısı) 1) biiski
odnosi; sizinle - miz çıktımız yok s vama
nemamo nista, nemamo veze s vama 2)
detalji, pojedinosti, podrobnosti; me-
selenin - sini çıktısını bilmiyorum ne
znam pojednosti problema 3) mehanizam,
ustrojstvo (masine i si.); bu makinenin -
sini çıktısını bilmem ne poznajem me-
hanizam ove masine
giren nar. mala oblacno, maglovito
girdirrnek 1. caus. od girmek 2. uvuci,
utaknuti; ugurati, ugnati
gireniemek nar. naoblaciti se
girgin predusretljiv, komunikativan
girginlik 1. predusretljivost, usluznost,
komunikativnost
girift1 p 1. zamrsen, zapleten, upleten;
fig. zamrsen, slozen; nejasan; çok - bir
meseleveoma slozeno pitanje 2. zbijen (o
rukopisu, pismu)
giritt2 (-ti) p 1. hvatanje; hapsenje 2.
muz. vrsta malog neja
girittar p 1. uhvacen; pritvoren, uhap-
sen 2. dat. zahvacen, napadnut (bolescu);
hastalığa - olmak biti zahvacen bolescu
girilmek dat. bez/. od girmek; buradan
mı girilir da li se odavde ulazi? içeriye gi-
rilmez zabrajen ulaz! ne ulazi se!
girimlik ulaznica;
girinti udubljenje, ulegnuce, ugnuce;
jama, supljina
girintili ugnut, ulegnut, udubljen; - çı­
kıntılı 1) neravan, hrapav; dzombast 2)
reckav, izreckan; - çıkıntılı yapmak iz-
reckati, nareckati

giriş 1. u azak, ulazenje; - bileti ulaz-
nica; - supabı ulazni ventil; - yolu pri-
lazni put 2. ulaz, kapija; - aralığı pred-
soblje 3. uvod; prolog; preambula
(ugovora) 4. muz. uvertira, preludijum 5.
voj. upad; prolom, proboj (linije fronta) 6.
polaza-<, stupanje (u skolu); - imtihani pri-
jemni i3pit 7. uvod (u neku nauku); dil bi-
limine- uvod u lingvistiku·
girişik v. girit!
girişilmek dat. bez/. od girişrnek
girişim 1. fiz. interferencija 2. po-
duhvat pothvat; inicijativa; ct. teşebbüs
girişimci podstrekac zacetnik, inicijator
girişimölçer interferometar
girişken aktivan, poduzetan, ini-
djalivan
girişkenlik poduzetnost, pre-
duzimlj vost
· girişli 1. sa ulazom; iki - ev kuca sa
dva ulaza 2. 3a uvodom, (prologom, uver-
tirom) v - çıkışlı pokretan, klizeci, gladak
(o vratila i si.)
girişlik
1. ulaznina, novac za ulazak 2.
uvod, pradgovor; uvertira
girişrnek dat. 1. umesati se, stupiti u,
ucestvcvati u cemu; söze - stupiti u raz-
govor 2. zapoceti, zametnuti, zapodenuti;
kavgaya zapodenuti svadju; mu-
harebeye ·- zapoceti borbu 3. poduzeti,
preduzeti; pristupiti; latiti se, prihvatiti se;
ben öyle işlere girişmem ja se ne prih-
vatam takvih pasiova 4. birbirine - za-
petljati; si, za-nrsiti se (o kosi); potuci se,
posvadjati se, pogusati se
Girit kekiği bot. jelenska trava (Ori-
ganum dictarrnus)
girland venac, girlanda
girme 1. gL im. od girmek 2. voj. proboj
- yapmak upasti, provaliti
girmek (-er) 1. ulaziti, uci; upadati, pro-
gitmek
dirati; yatağa - leci u postelju 2. smestiti
se, stati; ct. sığmak; elim bu eldivene gir-
miyor moja ruka ne moze stati u ovu ru-
kavicu 3. stupiti, ukljuciti se u; greve- stu-
piti u strajk; yeni yasa yürürlüğe girdi
novi zakon je stupio na snagu 4. voj. uk-
linjavati se; düşman mevziine - ukliniti se
u neprijateljski polozaj 5. pocinjati, nas-
tupati, dolaziti; kış girdi pocela je, nas-
tupila je zima; sonbahar giriyor pocinje
jesen 6. zaraziti(se); askerlere tifüs girdi
vojnici su se zarazili tifusom 7. pazljivo is-
pitivati, ulaziti u detalje; konunun ay-
rıntılarına girmek istemiyorum ne zelim
da ulazim u detalje predmeta 8. birbirine
- zavaditi se; potuci se; iki genç birbirine
girmiş dva mladica su se potukla o girip
çakmak 1) navratiti na kratko, skoknuti do
koga 2) cesto posecivati, stalno abilazali
girmı:lik v. girimlik
gişe 1. salter 2. kasa, blagajna
gitar gitara
gitarcı, gitarist gitarista
gitgel izgovor, izvrdavanje
gitgide postepeno, malo-po malo, sve
vise; havalar - ısınıyor vreme sve vise
postaje topla
gitmek (gider) 1. otici, odlaziti; 2. ot-
putovati, uputiti se 3. dat. ici, voditi, izlaziti;
bu yol nereye gider kuda vodi ovaj put?
4. (pri) stajati, lepo stajati, odgovarati; şu
elbise sana pek iyi gitmiyor ta li haljina
ne stoji bas lepo 6. prolaziti, proci; pro-
hujati, minuti (o vremenu); kış gitti ilk-
bahar geldi prosla je zima, doslo je pro-
lece 5. ici, imati prodju, dobro se prodvati;
elma çok iyi gider jabuke se vrlo dobro
prodaju 7. dat. (po) trositi se; bu kadar
para nereye gitti? gde je potrosen toliki
novac? 8. dat. poslati (pismo, robu); pus-
titi, pustati (u promet); haber daha git-
medi vest jos nije poslata (pustena); mek-
tup postaya gitti pismo je odneto na
postu 9. dat. dostajati, biti dovoljno, na-
403
gitsin
mirili; on kilo un bize bir ay gider dese!
kila brasna nam je dovoljno za mesec
dana 1O. trajati, izdrzati; bu elbise üç yıl
gider ovo odelo traje tri godine 11. proci,
zavrsiti se; Ç()ğU gitti azı kaldı mnogo
proslo su ona vremena 12. odvijati se, ici
(o poslu i si.) işler iyi gidiyor poslovi
dobro idu 13. propasti, nestati; umreti;
ünlü yazar giderse adı kalır ako slavni
pisac umre, ostaje mu ime 14. pribegavati,
pribeci; ct. başvurmak; boykota - pribeci
bojkotu; greve- pribeci strajku 15. sa ge-
rudivom na -ıp ili -a obrazuje durativni as-
pekt; bazan saatlerce konuşup gi-
diyordu ponekada je satima razgovarao
16. sa imenima u dat. gradi stalne israze;
araya - nastradati, propasti; hoşuna -
dopadati se, svidjati se O gide gele tu-
marajuci, trckarajuci; gide gide v. gitgide;
gitti de geldi iscupao se, iskrsnuo iz
mrtvih (govori se kada ozdravi tesko obo-
leli); gitti bezzaz geldi kazzaz sjasi Kurta
da uzjase Murta; gitti gider zauvek, oti-
sao otisao u nepovrat
gitsin uzv. posle imperativa pusti! nek
ide! no!; bu parayı verelim, - 1 no, dajmo
ovaj novac; deme (ili sorma) - to je ne-
verovatno! nezamislivo!
gitti posle drugog glago/a u petfektu; 1 .
najzad, napokon, naposletku; bunu gördü
mü, danldı - kad je to video, napokon se
naljutio; paraya çok ihtiyacım dedi, ver-
dim - rekao je "mnogo mi je potreban
novac", i napokoan sam mu ga dao 2. na
zalost; ne vredi; doktor yetişineeye
kadar adam öldü - dok je lekar stigao,
covek je um ro
gittikçe postepeno, sve vise
giydirici paz. kostimograf, garderober
giydirilmek dat. pass. od giydirmek
giydirmek 1. caus. od giyrnek (1) 2. ak.
oblaciti, odevati 3. ak. lig. izgrditi, naruziti;
izribati, ocitati vakelu; onu öyle giydirdim
ki tako sam ga izgrdio ...
giyecek odelo, odeca
404
giyilmek pass. bez/. od giymek; böyle
elbise giyilmez takva haljina se ne nosi
giyim 1. odelu, odeca; - inden zengin
olduğu anlı;ışılıyordu po njegovqm odelu
se videlo da je bogat; - eşyası odevni
predmeti, garderoba,; - kuşam 1) odeca,
nosnja 2) svecano odelo 2. presvlaka,
komplet (rublja); bir - çamaşır garnitura
rublja, ves za jedno presvlacenje ö - biti
bela vas (Pediculus vestimenti); - güvesi
moljac (Tineola biseliella)
giyim evi prodavnica odece, kon-
fekcijska radnja
giyimli s ... odecom; odeven; - kuşamit
lepo odeven
giyini k odeven, obucen
giyindirmek ak. oblaciti, odevati
giyiniş odevanje, nacin odevanja
giyinmek 1. oblaciti se, odevati se; gi-
yinip kuşanmak doterivali se, gizdati se
2. dat. precutno se ljutiti, ljutiti se bez rop-
tanja (prilikom grdnje); otrpeti
giyinti odelo, odeca
giyit (-di) nar. odelo
giyrnek (-er) 1. ak. dat. oblaciti, obuci
2. nositi (odecu, obucu) 3. tig. otrpeti, pro-
gutati (grdnju, prekor)
giyotin giljotina
giysi odelo, odeca; garderoba; poz.
kostim
giysilik garderoba;
giz1 tajna;
giz2 mor. soherica, sosnjak; - yelkeni
sosno jedro
gizem til. nedokuciva tajna; misterija
gizemci mistik
gizemcilik misticizam; ct. tasavvuf
gizemli misteriozan, tajanstven, za-
gonetan
gizemsel misticno
 göbek

gizil fiz. latentan, potencijalan gliserin glicerin

gizil güç fiz. til. potencijal global globalan, ukupan, eelokupan
gizleme 1. gl. im. od gizlemek 2. voj. globülin globulin
maskiranje; - ağı maskirna mreza - mal-
glokom med. glaukom;
zemesi maskimi materijal
glokoni min. glaukonit
gizlemek 1. ak. abi. skrivati, kriti, tajiti
2. voj. ak. maskirati, kamuflirati glüten biol. glutin, lepak ( u zitu); - ek-
meği belancevinasti hleb (za dijabeticare)
gizlenilmek pass. od gizlenmek
gnays min. gnajs
gizleniş skrivanje, nacin skrivanja
goblen goblen
gizlenmek 1. dal. skrivati se, kriti se;
gocuk (-ğu) kozuh, opaklija
çocuk duvarın arkasına gizlendi dete se
sakrilo iza zida 2. abi. pass. od gizlemek gocundurmak v. kocundurmak
gizletmek caus. od gizlemek gocunmak v. kocunmak

gizli 1. skriven; potajan, pririkriven; gol (-lü) sp. gol; - atmak ( kaydetmek
tajni, poverljiv (izvestaj, saopstenje i sf.); - ili yapmak) dati, postici gol; - fırsatı pri-
cep skriven dzep; celse tajna, zatvorena lika za gol; - olmak pasti (o golu); - po-
sednica; - ev bordelj, javna kuca; - ka- zisyonuna girmek naci se u poziciji za
paklı skriven, potajan; nejasan, mutan; - gol; - yemek primili gol
mani voj. skrivena prepreka; - mürekkep golcü golgeter
nevidljivo mastilo - olarak tajno, po-
golf golf; - pantolon
verljivo; krisom, kradimice; - oylama tajno
glasanje; - ödenek tajni fond, crni fond; /- golfstrim geog. golfska struja
1/ - tutmak drzati u tajnosti, skrivati; - gonca pupoljan
yazı kriptogram, tajnopis 2. voj. maskiran,
kamufliran 3. fiz. med. latentan; - ısı la- gondol (-lü) gondola
tenta toplota; - sıtma 1) latentna malarija gondolcü gondolijer
2) fig. podmuklost, pritvorstvo O - den -
gongorizm /it. gongorizam, kitnjast stil
ye potajno, krisom, kradomice; - din ta-
şımak skrivati svoju veru i poglede gonk (-gu) gong; - vurmak udariti u
gong
gizlice skriveno; tajno, poverljivo; kri-
som, kradom gonokok mikrob gonoreje

gizlilik tajnost; poverljivost, kons- Gordyüs; - kördüğümü Gordijev cvor

pirativnost; - derecesi stepen poverljivosti goril zool. gorila (Gorilla)
gladyatör gladijator gotik gotski; - sanat gotska umetnost;
- yazıgotica, gotsko pismo
glase (ili - deri ) 1glase-koza, lakovana
koza ll lakovan; - iskarpin lakovane ci- goygoycu 1. arh. prosjak milostinje (u
pele mesecu muharemu) 2. fig. prosjak; cf. di-
lenci
glayöl bot. gladiola;
göbek (-ği) 1. anat. pupak; pupcana
glikojen hem. glikogen
vrpca; - çatlamak dobiti pupcanu kilu, is-
glikoz glukoza kilaviti se; fig. iskidati se, namuciti se; - 1

405
gÖbek bağı
düşkün s kilo m, kilav; - i düşmek 1) do-
biti pupcanu kilo 2) otkinuti se, otpasti (o
pupcanoj vrpci); - düşmesi (ili fıtığı) pup-
cana kila, hernija; - kordonu pupcanica,
pupcana vrpa 2. veliki stomak, trbusina; -
bağlamak (ili salıvermek) pustiti stomak,
ugojiti se 3. srednji deo, sredina, centar;
meso, srcevina (voca); karpuzun - i srce-
vina lubenice; şehrin - i centar grada 4.
med. hilus, vratnice 5. sredisnja sara (ci-
lima, tanjira i si.) 6. teh. glavcina (di-
namomasine); sipka; mıknatıs - i sipka
magneta 7. pokolenje, koleno, generacija;
cf. kuşan; onlar beş - tenberi ticarelle
uğraşıyorlar oni se vee kroz pet kolena
bave trgovinom O - adı ime koje se daje
detetu prilikom secenja pupcane vrpce; -
atmak 1) igrati trbusni ples 2) poludeti od
radosti; - i beraber kesilmiş (ili biriyle
bağlı) nerazdvojni (drugovi); çal-
kalamak (ili çalkamak) v. atmak; - inden
işetmek arg. zariti kome noz, proburaziti;
- mantarı bat. smrcak {Morchella es-
culenta); - i sokakta kesilmiş ulicarka,
skitara; - i sökülrnek starati se svim si-
lama, ulagati velike napore; - taşı sre-
disnja klupa u hamamu (sa frotirima); -
tütün (ü) duan iz sredine bale
göbek bağı pupeana vrpca 2. bat. fu-
nikul, deo organa u vidu vrpce
göbeklenmek 1. pustiti stomak, ugojiti
se, nagojiti se 2. bat. glavicati se (o ku-
pusu, salati); zavezati, zametati plod (o
vocu)
göbekli 1. trbusast, debeo 2. bat. gla-
vicast (luk, kupus) 3. sa sararn u sredini
(cilim, tanjir)
göbel nar. 1. vanbracno dete, kopile 2.
besprizorno dete 3. humkice, oznake za
medju {na poljima)
· göbelek (-ği) nar. jestiva pecurka
göbelez psetance, kucence
göce nar. oljustena psenica 2. corba od
oljustene psenice
406
göcen nar. 1. zecic 2. mace; kucence;
3. prase ·
göç 1. seoba, migracija 2. seljakanje,
lutanje {nomada) 3. selidba, preseljenje (iz
kuce u kucu); cf. taşınma 4. zaaf. seoba
(ptica, riba, jelena i si.) 5. pokretna imo-
vina, pokucstvo (selilaca) 6. smrt, pre-
seljenje (na drugi svet); - etmek 1) selili
se, iseljavati se, migrirati 2) preseljavati se
3) selili se (o pticama, zivotinjama) 4. um-
reti, preseliti se na onaj svet
göçebe ı nomadski, selilacki; - kuşlar
ptice selice ll 1 . nomad 2. lutalica
göçebelik 1. nomadstvo, nomadski
zivot 2. fig. lutanje, stranstvovanje, po-
tucanje
göçelge nar. mesto u koje se seli; no-
madsko staniste
göçer v. göçebe
göçeri nemiran covek, odan strans-
tvovanju
göçer konar v. göçebe
göçermek ak. dat. 1. prenositi, pre-
davati, pebacivati; cf. devretmek; mes-
lektaşım işini bana göçerdi moj kolega
je svoj posao predao meni 2. agr. pre-
sadjivati, rasadjivati (biljke)
göçertmek ak. probiti (zid); provaliti
(vrata), razbijati; rusiti; obarati
göçken 1. v. göcen
göçkün 1. star, trosan, rusevan; - bir
ev trosna kuca 2. slab, iznemogao
göçrnek (-er) 1. dat. ab!. seljakati se;
lutali 2. selili se, iseljavati se 3. (pre) selili
se (iz kuce u kucu) 4. zaaf. migrirati, selili
se (o pticama, ribama i si.) 5. rusili se, pro-
padati; cf. çökmek; duvar - üzeredir zid
samo sto se nije srusio 6. fig. umreti; nes-
tati; geçip gitmek fig. umreti
göçmen 1. iseljenik, doseljenik; imig-
rant; izbeglica, emigrant; cf. muhacir 2. se-
lica (o zivotinjama)

göçmenlik migracija; imigracija, emig-
racija
göçü nar. osulina, odron; klizanje (te-
rena, tla)
göçücü selica (zivotinja)
göçük (-gü) prolom, odron; ruine, ru-
sevine
göçüm biol. taksis (kretanje od izvora
ili ka izvoru nadrazaja)
göçürmek 1. caus. od göçrnek 2. ak.
dat. uputiti, doznaciti; prenositi, ustupiti; ct.
havale etmek 3. ak. dat. zabijati, pobijati
(kolje i si.) 4. ak. slistiti, pocistiti, smazati
(jelo) 5. ak. nar. presadjivati (biljke)
göçürtmek caus. od göçürmek
göçürülmek dat. pass. od göçürmek
göçüşme gram. metaleza
göden, göden bağınsağı 1. rektum 2.
stomak, skembe 3. zeludac
gödeş ugojen, uhranjen
göğem nar. zelenkastoljubisast
göğermek v. gövermek
göğerti nar. 1. v. göverti medrica (na
telu, licu)
göğümtül modrikast, plavicast
göğüs (-ğsü) 1. grudi, prsa; poprsje;
nedra; - anjini angina pektoris; - bağır
açık 1) otkopcano, razdrljeno 2) s velikim
izrezom, s dubokim dekolteom; - boşluğu
anat. grudna supljina; - çukuru srcana
udubina; - darlığı astma; - hastalığı (ili il-
leti) tuberkuloza, jektika; - ingini za-
palenje gornjih disajnih organa; nazeb, ki-
javica, prehlada; - katesi grudni kos; -
kemiği grudna kost; kobilica (u ptica); -
kovuğu v. - boşluğu; - tutukluğu gu-
senje, sipnja; - yüzgeci grudıia peraja
(riba); - zarı anat. plucna. maramica, p.o-
rebrica 2. grudna zlezda, mlecna zlezda; -
iltihabı med. mastitis 3. prednji deo; mor.
pramac <> - dövmek udarati se u prsa, ja-
dikovati, kukati; - geçirmek uzdisati; -
gökçe
ünü gere gere ponosno; smelo sa-
mouvereno; - germek supro tstaviti se,
odupreti se, pruziti otpor (neprijatelju); - -
e prsa u prsa; licem u lice; - - e gelmek
borili se prsa u prsa; - ü kabarmak prsiti
se, ponositi se,
göğüslemek ak. 1. pritisnuti, navaliti
grudima 2. fig. suprorstaviti se, odupreti
se; odoleti
göğüslü 1. prsat, snaznih grudi 2. ve-
likih grudi, dojki (o zeni)
göğüslük 1. pregaca; portikla (za
decu) 2. oklop za grudi
gök1 (-ğü) nebo, nebeski svod; - ek-
seni astr. nebesna osa - gürlemek grme-
ti; - gürlemesi (ili gürültüsü) grmljavina;
- kubbesi nebesni svod; ~ mavisi ne-
besno plavetnilo <> /-11 - te ararken yerde
bulmak neocekivano naci (dugo lrazeno);
/-1/- lere çıkarmak uzdizali do neba, ko-
vali u zvezde; - lere çıkmak 1) visoko uz-
leleli 2) biti na sedmom nebu; - ün mus-
lukları açıldı nebo se otvorilo (o jakom
pljusku); - lere uçurmak v. - lere çı­
karmak; - le yer arasında kalmak bili ni
na nebu ni na zemlji, biti u neizvesnom po-
lozaju; - ten zembille inmek 1) pojavili se
samo od sebe 2) biti savrsen, nemali ni-
kakav nedoslatak
gök2 nebesnoplav, zelenkastoplav,
azuran; - gözlü 1) plavook 2) opasan,
zao, urokljiv (covek zelenkasto plavih
ociju); - kubbe plavi svod (neba) <> gök
dere Mlecni put; - kandil mrtav pijan; -
yakut 1) safir 2) tamnomodar, zat-
vorenoplav
gök ada astr. galaksija
gök bilimi! astronomija
gök bilimci astronom
gök cismi astr. nebesko telo
gökçe 1. v. gök2 2. nebesni; 3, lep; pri-
jalan
407
gökçek
gökçek nar. lep; prijatan (covek)
gökçe yazın knjizevnost, beletristika,
lepa knjizevnost
gökçül 1. plavicast, modrikast 2. ne-
besni, nebeski
gökdelen oblakoder, neboder
gök evi planetarijum
gök karga zool. gacac (Corvus fru-
gilegus)
gök kır siv, misje boje (o konju)
gök kuşağı dCıga;
gök küresi astr. nebeska sfera
gök mekaniği astronomska mehanika
gökmen nar. plav i plavooki covek
göksel nebeski
gök taşı 1. astr. meteorit, bolid 2. min.
tirkiz
gök Türkler Gökturci (naziv za sta-
roturska altajska plemena)
gök yüzü nebo, nebesni svod; - ha-
ritası karta nebeske sfere; - kapalı nebo
je tmurno; oblacno je
gök zümrüdü (-nü) min. beril
göl jezero; - evleri sojenice (kuce na
kolju); - ısırganı bot. cistac barski
(Stachys palustris) - kestanesi bot. vra-
golic, vodeni arasak (Trapa natans); - otu
bot. zuti lokvanj (Nuphar luteum)
göl atası zool. pastrmka
(salma lacustris)
göl ayağı geog. otoka (reka koja istice
iz jezera)
göl başı pritoka jezera
göl bilimi limnologija
gölcük (-ğü) jezerce; lokva, bara; ribn-
jak, vestacko jezerce
gölcül jezerski (rastinje, zivotinje)
gölek nar. jezerce; bara
(-ği)
gölermek nar. skupljatii se (o vodi), ob-
razovati se (o jezercetu, bari)
408
gölet (-ti) nar. ll 1. jezerce, vestacko je-
zero 2. kameni bazen (za namakanje si-
rove koze)
gölge 1. senka, sen; /-al - düşürmek
1) zasenjivati, sakrivati od svetlosti 2) fig.
baciti sumnju na koga, sumnjiciti; - tarafı
senovita sırana 2. s/ik. senka, osencenje
3. silueta 4. fig. zastita, okrilje, pok-
roviteljstvo /-ın/ - sine sığınma k naci zas-
titu biti pod cijom zastitom; /-al - olmak
brinuti se o kome, stititi koga; - yapmak
(ili etmek) 1) davati hlad, bacati senku 2)
osenciti (sliku) 3) lig. smetati, ometati, pra-
viti smetnje 0/-1/ - de bırakmak ostaviti u
senci, nadmasiti; - gibi neprimetno, kao
senka; - de kalmak ostati u senci, ostati
neprimecen; - sinden korkmak bojati se
sopstvene senke, biti veoma plasljiv; - ti-
yatrosu pozoriste senki
gölge balığı zoo/. lipen, lipljan (Thymal-
lus thyumallus)
gölgecil bot. koji voli hlad, koji raste u
senci (o rastinju)
gölgelemek ak. 1. zaklanjati (od svet-
losti, sunca) 2. (o) seneili 3. pokvariti, po-
mutiti
gölgelendirmek ak. 1. zaklanjati od
svetlosti; zamracivati 2. fig. pokvariti, po-
mutiti
gölgelenrnek ak. 1. zaklanjati od svet-
losti; zamraiivati 2. fig. pokvariti, pomutiti,
jezerska
baciti senku
gölgelenrnek 1. postali senovit 2. od-
marati se u hladovini, hladovati
gölgeli 1. hladovit, senovit 2. osencen
gölgelik 1. hlad, senovito mesto 2. se-
nica, hladnjak, cardaklija
göl kestanesi bot. vragolic (Trapa na-
tans)
gölge olay fil. epifenomen, propratna
pojava
gölge olaycıtık fil. epifenomenalizam

göllenmek nar. skupljati se (o vodi),
obrazovati se (o bari, jezercetu)
gölük (-ğü) nar. vucna, jahaca zivotinja
(konj, magarac, mazga)
gömeç v. gümeç
gömgök sasvim plav
gömlek (-ği) 1. kosulja; beli mantil (le-
karski); gecelik - pidzama; iç - i pot-
kosulja 2. futrola, navlaka, kosuljica; teh.
obruc, muf, prsten; anat. kosuljica 3. po-
kolenje, generacija 4. stepen, stupanj; cf.
derece; bir - malo, nesto; şimdiki halim
eskisinden bir - iyidir sadasnje stanje mi
je nesto bolje od ranijeg 5. zmijska ko-
suljica 6. runo 7. korice za akla, fascikla,
mapa 8. sloj, naslaga (boje) 9. biol. opna,
maramica O - değiştirmek 1) menjati ko-
suljicu (o zmiji) 2) tig. promeniti cud; pro-
meniti misljenje; - eskitmek dugo ziveti; /-
11 - inden geçirmek usvojiti dete, usiniti; -
ten geçme usvojen, usinjen; - i kalın imu-
can; - sarması kul. jagnjeca dzigerica sa
pirincom; - kattandan yakındır svak je
sebi najblizi, kosulja je bliza od kafiana
gömlekçi izradjivac ili prodavac kosulja
gömleklik materijal za kosulje
gömme 1pokop, sahrana ll 1. pokopan,
sahranjen 3. udubljen; - dolap orman u
zidu 4. skriven, tajni; - sığınak podzemno
skloniste
gömmek (-er) ak. dat. 1. sahranjivati,
pokopa (va) ti 2. ukopati, zakopati 3. na-
mestiti, uglaviti; taş yüzüğe iyi gö-
mülmüş kamen je dobro uglavljen u
prsten
gömü zakopano blago;
gömük pokopan, sahranjen
gömüldürük (-ğü) 1. klin Garma), pa-
lica 2. grudni kais (konjske opreme)
gömülge grob
gömülmek dat. 1. pass. od gömmek 2.
zaroniti, utonuti; tig. zaglibiti se, uvaliti se
gönendirrnek
(u dug i si.); köy karanlığa gömüldü selo
je utonulo u mrak 3. upasti (i fig.) gözleri
çukura gömülmüş njegove oci su upale
gömültü lovacka jama, ceka
gömülü dat. 1. sahranjen, pokopan 2.
zakopan, ukopan 3. skriven, prikriven 4.
utonuo, zaglibljen, uvaljen ( i fig.); borca -
zapao u dug
gömülüş sahranjivanje, zakopavanje
gömüt (-tü) grob; ct. mezar, kabir
gömütlük groblje;
gön stavljena koza o - yufka yerinden
delinir gde je tanko, tu se kida
göncü nar. 1. sarac, sedlar 2. krpac
obuce
gönç nar. imucan, bogat
göçlük bogatsvo
gönder 1. kopljaca; jarbol za zastavu 2.
stap (za teranje volova)
gönderen posiljalac, adresant
gönderi 1. nar. ispracaj; ct. uğurlama
2. posiljka, doznaka
gönderilen primalac (robe i si. ); - yer
odrediste
gönderilmek pass. od göndermek
gönderme slanje, otpremanje, eks-
redicija; - yazısı propratno pismo
göndermek ak. dat. 1. slati, upucivati;
otpremati para - poslati novac 2. otp-
remiti, ispratiti (na put, u vojsku)O öbür
dünyaya - poslati na onaj svet
göndertmek caus. od göndermek
gönen nar. ı vlaga, vlaznost; ll vlazan;
gönenç (-ci) dobrobit, sreca; bla-
gostanje, prosperitet;
gönençli imucan; ugodan, lagodan
gönendirilmek pass. od gönendirrnek
gönendirrnek ak. dijal. 1. uciniti bo-
gatim, poboljsati stanje 2. usreciti
409
gönenrnek
gönenrnek 1. obezbediti ugodan zivot
2. biti zadovoljan; radavali se
gönül (-nlü) 1. srce; dusa; 2.osecanje;
onda gönül yoktur on je bez osecanja,
on nema osecanja 3. ljubav, neznost; nak-
lonost, privrzenost 4. fig. zelja; çalışmaya
- ün var mı? da li zelis da radis? 5. srca-
nost, hrabrost; O - den iskreno, od srca; -
ünce po svome, prema srcu, po volji; -
acısı dusevne muke; ljubavni jadi; - açısı
razveseljavajuci, koji daje vedrinu, koji ok-
repljuje; - ü açık otvoren, iskren; - açık­
lığı veselje, radost, raspolozenje; - ü açıl­
mak razveselliti se, raspoloziti se; -
açmak razveseliti, raspoloziti; /-al - ü
akmak odusevljavati se, ne biti rav-
nodusan; - ü alçak skroman; tih, smiren;
- alçaklığı skromnost; krotkost, blagost; f-
al - ünü aldırmak zaljubiti se - almak
razveseliti, obradovati, zadovoljiti; /-ın/ -
ünü almak 1) osvojiti cije srce 2) utesiti,
(o) raspoloziti; - avcısı zavodnik, osvajac
srca; - avlamak zavoditi, osvajati srca; -
bağı ljubav, ljubavna veza; /-al - bağ­
lamak zaljubiti se, zavoleti; - belası dert
ljubavne muke, ljubavni jadi; - birliği
obostrana ljubav; saglasnost, sloga; - ü
bol stedar, darezljiv; - bolluğu stedrost,
darezljivost; - borcu zahvalnost (za dob-
rotu); - borçlusu zahvalan; - budalası
nesrecan u ljubave, beznadezno zal-
jubljen; - ünü bulandırmak 1) izazvati
mucninu 2) sumnjiciti, podozrevati; - bu-
lantısı 1) muka, mucnina 2) podzrenje,
sumnjicavost; - çekici privlacan; - çek-
mek biti zaljubljen; /-1/ - ü çekmek sıras­
no zeleti, zudeti; /-ın/ - ünü çelrnek odu-
seviti, ocarati; /-1/ - ünden çıkarmak
izbaciti iz srca, zaboraviti, ne spominjati; -
ü çökmek pasti duhom, pokleknuti; - ü
çökük potisten, utucen; - çöküşü po-
tistenost, utucenost; klonulost; - üne da-
nışmak razmisliti, promisliti; - darlığı
tuga, patnja, potistenost; - değiştirmek
menjati dragane; - delisi zaslepljen lju-
bavlju; - dilencisi prosjak ljubavi (onaj
koji trpi svako ponizenje od voljene
410
osobe); üne doğmak imati pre-
dosecanje, predosecati; - dolaştırmak
prisecati se, prebirati po pameti; - ünün
dümeni bozuk nar. nestalan, vetropirast
(u ljubavi); - eğlencesi 1) zabava, ra-
zonoda 2) flert; koketiranje; eğ­
lendirmek zabavljati se, razonoditi se, uzi-
vati; - eri veseljak; /-al - etmek zeleti
kome zlo ili do b ro; /-ın/ - ünü etmek 1)
zadovoljti, ispuniti zelju 2) uskladiti, po-
miriti; - ünden geçirmek planirati, na-
meravati, kaniti. pomisljati; - ünden geç-
mek pasti na um, doci na pamet; - ü
geniş stedar; velikodusan; - gezdirmek
v. - dolaşmak; - gözü pronicljivost; - ü
gözü açılmak razveseliti se, odahnuti, lak-
nuti; /-ın/ - ünü hoş etmek obradovati
koga, uciniti kome zadovoljstvo; - ünü
hoş tutmak drzati se, ne klonuti duhom; -
hoşluğu ile sa zadovoljstvom, drage
volje; /-al- ü ilişrnek v. - ü takılmak - in-
dirmek udostojiti paznje, ljubazno pris-
tupiti; - ü kalmak 1) /-da/ ne moci za-
boraviti, ceznuti, zudeti 2) /-al ljutiti se,
vredjati se; - ü kanmak smiriti se, prestali
tugovati; /-ın/ - ünü kaptırmak zaljubiti
se, - ü kara zao, opak, pokastan; - ü ka-
rarmak izgubiti volju za zivotom; - ü kay-
mak neocekivano se zaljubiti; - ü kırık
tuzan neveseo, brizan; osetljiv, sklon Jjutn-
ji; - ü kırılmak ljutiti se, vredjati se; - den
kopmak (ili - ünden kopmak) dati od
srca; - maskarası slepo zaljubljen, koji je
izgubio glavu od ljubavi; - okşamak Jju-
bazno postupati; - ü olmak 1) /-da/ zu-
deti, ceznuti, voleti 2) /-a/ pristati, saglasiti
se sa; - ünü pazara çıkarmak pokloniti
ljubav nedostojnoj osobi; - ü rahat miran,
spokojan, ciste savesti; - ü rahat etmek
postali spokojan, naci dusevni mir; - ra-
hatlığı dusevni mir, lagodnost; - ü ta-
kılmak v. biti ocaran - tok umeren, za-
U
dovoljan malim; - yufka meka srca,
dobrodusan, boleciv; her - de bir arslan
yatar posl. u svakom srcu lezi lav
gönüldaş srodne duse; istomisljenici,
istog osecanja

gönüllenmek ljutiti se, srditi se
gönüllü 1 dobrovoljan; - asker dob-
rovoljac; - olarak dobrovoljno ll 1. ljubitelj;
satranç - sü ljubitelj saha 2. dobrovoljac
3. dragan, ljubavnik
gönüllülük 1. dobrovoljnost, dra-
govoljnost 2. zaljubljenost
gönülsüz protiv volje, nevoljko, nerado
O - namaz göğe ağmaz molitva preko
volje ne stize do neba; rad na silu ne daje
rezultate
gönülsüzce nevoljko, nerado
gönülsüzlük 1. skromnost 2. nev-
voljkost
gönye ugaonik s naslonom (kod te-
sara, zidara, crtaca); - sinde olmak biti
pod pravim uglom
gönyemetre uglomer
gördürrnek caus. od görmek
göre 1 post. sa dat. saglasno, u skladu
sa; prema, po; s obzirom na; bana - 1) po
meni, po mom misljenju 2) prema meni, za
mene; bildiğime - kolike ja znam, prema
onome sto ja znam; bir bakıma - u jed-
nom pogledu; duyduğuma - s obzirom na
ono sto sam cuo; kanuna - u skladu sa
zakonom, po zakonu; söylendiğine -
prema onome sto se prica; zannıma - po
mom misljenju ll fil. odnosan, relativan; f-
al- olmak 1) priliciti, pristajati, odgovarati;
bu elbise tam size - dir ovo odelo vam
potpuno odgovara 2) ticali se, odnositi se
na; bu yasak size - değil ova zabrana se
ne odnosi na vas
görence fil. relativan; mutluluk - bir
şeydir sreca je relativna stvar
görececi fil. relativist
göreeecilik fil. relativizam
görecelik, görecilik v. göreeecilik
göreli relativan
görelik veza, odnos;
göreseveilik
görelilik relativnost; relativitet
görenek (-ği) obicaj navika; rutina
görenekçi koji robuje navikama; rutiner
görenekli (covek) od navika
göreneksel uobicajen, presao u na-
viku, obicajni
göresi: - gelmek zazeleti se, osecati
ceznju za kime (cime); annemi - m geldi
zazeleo sam se majke;
göresirnek ak. ceznuti, zudeti za kim;
görev 1. duznost, sluzba; polozaj; /-1/ -
e almak imenovati, pestavili na duznost; /-
1/ - den almak (ili çıkarmak) smeniti sa
duznosti, otpustiti sa sluzbe; - i kötüye
kullanmak zloupotrebljavati sluzbeni po-
lozaj 2. duznost, obaveza, zadatak; - ini
yapmak izvrsiti svoj zadatak 3. funkcija (u
raznim znacenjima) 4. uloga, misija
göreveilik funkcionalizam
görevdeş 1. koji obavlja istu funkciju 2.
fiziol. sinergetican, koji zajedno deluje
görevdeşlik sinergija, zajednicko de-
lovanje
görevlendirilmek pass. od gö-
revlendirmek
görevlendirmek ak. s ile obavezati: po-
verili, naloziti, opunomociti; beni mi-
safirleri uğurlamakla görevlendirdiler
meni su nalozili ispracaj gostiju
görevlenmek uzeti obavezu, obavezati
se
görevli ı 1. obavezan, duzan 2. na duz-
nosti; sa funkcijom; nadlezan; opu-
nomocen za; iktisat işleriyle - başbakan
yardımcısı potpredsednik vlade, zamenik
premijera (oppunomocen) za ekonomske
poslove ll sluzbeno lice; funkcioner
görevlilik duznost, polozaj; funkcija
görevsel funkcional
göreseveilik funkcionalizam
411
görgü
görgü 1. opazanje, vidjenje; - şahidi
(ili tanığı) ocevidac; - tanığının ifadesi iz-
java ocevica 2. iskustvo, znanje; ct. ter-
cübe 3. lepo ponasanje, etikecija, bonton
4. duhovni horizont; - sünü artırmak pro-
siriti svoj duhovni horizont
görgücü til. empirik
görgücülük til. empirizam
görgülenrnek steci iskustvo, postati is-
kusan
görgülü 1. iskusan, upucen, vican 2.
uljudan, vaspitan
görgülüce uljudno
görgüsüz 1. neiskusan, nevican 2. ne-
uljudan, nevaspitan
görgüsüzce neuljudno, nevaspitano
görgüsüzlük 1. neiskstvo, ne-
upucenost 2. neuljudnost, neuctivost
görk nar. lepota
görkem nar. sjaj, raskos, velelepnost;
görkemli 1. velelepan, raskosan; 2.
stasit, visok, krupan
görklü nar. lep, privlacan
görme 1. vidjenje 2. vid; - alanı vidno
polje, vidik; - organı organ vida; - yatağı
anat. ocno dna; yakından - kratkovidost
3. posmatranje gledanje ô - bilgisi optika;
- işareti voj. vizuelni znak; sonradan - v.
sonradan
görmece pod uslovom vidjenja; po vid-
jenju (robe pri kupovini) 2. odoka; naizgled
3. bez merenja, sve ukupno;
görmedik nevidjen, neverovatan, ne-
cuven
görmek (-ür) 1. ak. videti; pimetiti, uo-
citi; önceden - predvideti 2. shvatiti, utv-
rditi, ustanoviti; onun hilesini hemen gör-
düm odmah sam shvatio njegovo
lukavstvo 3. ak. posetiti, posecivati;
akşam dostumu göreceğim veceras cu
posetiti svog prijatelja 4. ak. smatrati, na-
412
laziti, ceniti, drzati; durumu iyi gör-
müyorum ne smatram da je stanje dobro
S. doziveti, iskusiti; pretrpeti, preturiti
preko glave; görüp geçirmek mnogo
pretrpeti (iskusiti, doziveti); neler gördük
neler! sta smo sve preziveli! 6.abl. ak. vi-
deli, doziveti od ... ; senden çok iyilik gör-
düm od tebe sam video (doziveo) mnogo
dobra; sevgi - doziveti ljubav; 7. ciniti,
obavljati, ispunjavati hizmet - sluziti; mas-
raf - potrositi, napraviti trosak; ne iş gö-
rüyorsunuz? cime se bavite? kakav
posao radite? 8. uzimati, dobijati; /-den/
ders - uzimati casove 9. izlaziti na, gledati
na, biti okrenut ka; ev güneş görüyor
osuncana kuca 1o. prisustvovati; bitii pop-
ristem; bu bölge çok savaş gördü ovo
podrucje je bilo popriste mnogih borbi o
gör (ili görürsün) videces li. .. (pretnja); /-
1/ göreceği gelmek zeleti videti; ceznuti
za kim; kardeşimi - m geliyor ceznem za
svojim bratom, zazeleo sam se brata; gö-
reyim seni pakazi se! da vidim sta ces ti;
görme veoma, mnogo; osobito; o kızın
güzelliğini - ona devojka je veoma lepa;
görmediğe (ili görmemişe) dönmek pov-
ratiti se u zivot,potpuno se oporaviti (o bo-
lesniku); görmüş geçirmiş veoma is-
kusan, koji je prosao sito i reseto; görüp
göreceği (rahmet) bu! to je sve sto on
moze dobiti! /-1/ görüp gözetiemek stititi
koga, brinuti se o kome
görmelik sin. spektakl
görmemiş 1. neobrazovan, ne-
kultivisan; neotesan 2. skorojevi6 O - in
oğlu olmuş (çekmiş) çükünü koparmış
nasla se vila u cem nije bila
görmemişlik skorojevicstvo
görmezlik slepilo;
görmüşlük upoznavanje, poznanstvo;
onu - üm var odnekuda ga znam; sizi -
üm var mora da sam vas nekada video;
Türkiye'nin birçok şehirlerini - üm var
video sam (poznajem) mnoge gradove
Turske; - duygusu med. paramnezija, po-
remecaj pamcenja

görsel vidni, vizuelni; - işitsel çağ­
rışım audiovizuelna asocijacija; - ma-
haret vizuelna sposobnost
görsün: /-maya/ - samo neka pokusa;
ne dao bog; gelmeye - ne dao bog da
dodje! bunu bir kere daha yapmaya
-neka samo pakusa da to jos jednom
ucini!
görü 1. sposobnost vidjenja, vizuelni
kapacitet 2. panorama; prizor, spetakl
görücü provodadzija, provodadzika; -
çıkmak pokazati se provodadziji (o de-
vojci); - ye gitmek ici na gledanje (de-
vojke)
görücülük provodadziluk; - e gitmek
ici u provodaziluk; ici na gledanje devojke
görülmek pass. od görmek; görülmüş
şey değil! to je nevidjeno! lüzum gö-
rüldüğü takdirde u slucaju nuzde, ukoliko
je neophodno
görülmemiş nevidjen, necuven, ne-
zamisliv
görüm vid, mo6 vida; cula vida
görürnce zaova, muzevljeva sesıra
görümcelik: - yapmak (ili etmek)
ruzno postupati prema snahi (o zaovi)
görümlük 1. za gledanje, za razg-
ledanje fuardaki kitaplar satılık değil, -
tür knjige iıa sajmu nisu za prodaju vee za
razgledanje 2. naknada, novac · za gle·-
danje
görüngü fil. fenomen, pojava
görüngü bilimi fenomenologija
görüngücülük fil. fenomenizam
görünmek 1. pokazati se, pojaviti se;
pornalili se, nazreti se; ay göründü
mesec se pojavio 2. izgledati, cinili se; gö-
rünüyor ki. izgleda, cini se da ... 3. pret-
varati se, praviti se, izigravati; sen - is-
tediğin kadar iyi değilsin nisi toliko
dobar kolike zelis da se pokazes 4. dat.
görüş
ukoriti, izgrditi, ocitati bukvicu; çocuklara
biraz görünmeli decu treba malo ukoriti O
görünen köy kılavuz istemez! to je toliko
jasno! göründü Sivas'ın bağları eto sta
smo doziveli!
görünmez nevidljiv; neocekivan - kaza
nenadan udes; olmak 1) ne vidjati se, ne
pojavljivati se 2) nestati, isceznuti
görüntü 1. prividjenje, utvara, sablast
2. slika, odraz (u ogledalu, vadi i si.) 3. sin.
slika, kadar (filma, TV)
görüntülük sin. ekran
görünüm 1. izgled, spoljasnjost; eks-
terijer 2. formal na sırana cega 3. gram. as-
pek! (glagolski)
görünümlü sa ... izgledom
görünür 1. vidljiv 2. fig. jasan, ocig-
ledan
görünürde 1. po spoljnom jzgledu,
spolja gledano; naizgled, prividno; -
savaş yok ama, soğuk harp devam edi-
yor prividno rata nema, ali se hladan rat
nastavlja 2. u odrecnim recenicama oko,
okolo, na vidiku; - kimse yok nema nikog
na vidiku
görünürlerde okolo, u blizini (okolini)
görünürlük primetnost, vidljivost
görünüş 1. izgled, spoljasnost, spoljni
oblik; - e göre prema izgledu 2. pogled,
panorama; cf. manzara 3. gram. glagolski
vid; aspekt
görünüşte naizgled, prema izgledu; -
iyi bir adam naizgled do bar covek
görüş
1. vid, pogled; opazanje; - alanı
(ili sahası)
vidokrug,vidno polje; - kes-
kinliği ostrina vida; 2. pogled, glediste,
misljenje, nazor; - açısı tacka gledista;
ugao gledanja; - ayrılığı razlika u gle-
distima, razlicitost pogleda; - birliği po-
dudarnost pogleda, jednodusnost; /-ın/ -
üne katılmak deliti cije misljenje; dünyya
görüşü v. dünya 3. fig. vidik, horizont; -
darlığı duhovna ogranicenost, zatucanost
413
görüştü
görüştü : dar - ogranicenih, uskih pog-
leda; geniş - sirokih pogleda
görüşme 1. vidjenje, susr'et, razgovor
2. razgovor, rasprava, debata; cf. mü-
zakere - ler pregovori; - lerde bulunmak
voditi pregovore; ateşkes - leri pregovori
o prekidu vatre; silahsızlanma - leri prgo-
vori o razoruzanju;
görüşmeci 1. posetilac (u bolnici, zat-
voru i si.) 2. pregovarac
görüşmek 1. s ile vidjati se. sastajatiti
se; görüşmek üzere! do vidjenja! 2. s. ile
razgovarati; kiminle görüşüyorum? s
kime govorim? (u telefonskom razgovoru)
3. ak. raspravljati, voditi debatu; raz-
matrati, pretresati; sorunu bir daha gö-
rüşmeliyiz treba jos jednom da raz-
motrimo problem
görüştürrnek ak. s ile organizovati vid-
jenje (susret, sastanak); predstaviti, upoz-
nati
görüştürütmek pass. od görüştürrnek
görüşülmek 1 .pass. od görüşmek 2. s
ile raspravljati, razmatrati gösteren akus-
ticni znak ,oblik reci
gösterge 1. znak, oznaka; istikamet -
si oznaka smera 2. mat. indeks, po-
kazatelj stepena; koeficijenat 3. fiz. po-
kazatelj, indikatar
gösteri 1. pokazivanje, demonstriranje;
smotra; uçakların uçuş leri de-
monstracija fetova aviona 2. sin. pro-
jekcija, prikazivanje (filma); ll predstava,
izvodjenje, sou 3. manifistacija; de-
monstracija; - yapmak 1) javno po-
kazivati, manifestovati 2) demonstrirati; -
yürüyüşü demonstracija, demonstrativni
mars
gösterici 1.demonstrator; pokazivac 2.
demonstrant, ucesnik u demonstraciji; 3.
pokazatelj, indikator; su seviyesi - si vo-
domer, pokazatelj nivoa vode 4. (kino)
projeklor
414
gösterilmek pass. od göstermek; film
gösterilmeye başlanmıştır film je poceo
da se prikazuje
gösterim 1. projekcija; - odacığı ka-
bina za projekciju; - süresi trajanje pro-
jekcije 2. predstava (filmska,pozorisna i
si.)
gösteriş 1. demostriranje, pokazivanje;
voj. demonstracija; - mevzii lazan po-
lozaj; - taarruzu lazan napad 2. draz,
sarm, privlacnost; sjaj, raskos; bu yalının
hiç - yok ova vila nema nikakvog sarma
3. razmetanje; opsena, blef, is-
vestacenost; - yapmak 1) demonstrirati,
pokazivati 2) kocaperili se, razmetati se,
sepuriti se
gösterişe! opsenar, blefer; razmetljivac
gösterişeilik razmetljivost; op-
senarstvo
gösterişli 1. naocit, privlacan, stasit;
raskosan, pompezan 2. razmetljiv, na-
duven, pokondiren
gösterişsiz 1. jednostavan, neupadljiv
2. prirodan, neusiljen, neizvestacen
gösterişsizlik 1. jednostavnost, ne-
upadljivost 2. prirodnost, neusiljenost
gösterme 1. gl. im. od göstermek; - za-
miri pokazna zamenica; - zarfı pokazni
prilog
göstermecilik psih. bolest pokazivanja
polnih organa
göstermek 1. ak. dat. pokazivati, de-
monstrirati, iznositi; sana yeni elbisemi
göstereyim da ti pokazem svoju novu hal-
jinu 2. pokazivati, ispoljavati, ocitovati; an-
layış - pokazati razumevanje; saygı - is-
poljavati postovanje; tepki - reagovati 3.
ak. dat. ukazivati, obracati paznju, upu-
civati 4. ak. dat. dokazivati, svedociti, go-
voriti o... ; bu söz onun iyi niyetini gös-
teriyor ovaj govor svedoci o njegovoj
dobroj nameri 5. ak. istaci, · isticati (kan-
didaturu), predstaviti; aday- istaci za kan-

didata 6.ak. dat. podvrgnuti, izloziti (uticaju
cega); aleve - izloziti plamenu; güneşe
-izloziti suncu 7. izgledati, cinili se; cf. gö-
rünmek otuzdan fazla gösteriyor izgleda
kao da mu vise od trideset godina 8. dat.
ak. uciti koga, poducavati, upucivati, ob-
jasnjavati; birine ders göstermek po-
kazivati kome lekciju, poducavati 9. od-
redjivati, naloziti, obavezati (posao,
zadatak i si.); sana ne iş gösterdiler sta
su ti dal i da radis? 1O. dat. pokazati (us-
mislu pretnje); ben sana gösteririmi po-
kazacu ja tebi! zapamtices me ti! 11. u
funkciji pomocnog glagola ciniti, raditi;
itaat - slusati, pokoravati se, kaygı - bri-
nuti se; mukavemet - opirati se
göstermelik 1. uzorak, mustra 2. nep-
rirodnost, izvestacenost
göstermek caus. od göstermek
göt (-tü) 1. zadnji deo cega; vulg. zadn-
jica, dupe; 2. dno, dance (posude) 3.
zadnjak cevi (topa) 4. fig. petlja, hrabrost,
smelost O - ü açık 1) podrpan, pocepan (o
odelu) 2) odrpanac, gologuz; - ten bacak
(ili bacaklı) kratkonog, niskodupast; -
üstü oturmak smeti se, zbuniti se; naci se
u skripcu; /-ın/ - ünü yakmak isprasiti, iz-
lemati
götün - - natraske, unazad; - - git-
mek ici natraske, uzmicati
götürmek 1. ak. (od) nositi, odneti; od-
vesti, odvoditi,; seni evine kadar gö-
türeceğim odvescu te do tvoje kuce 2.
abi. dat. prenositi, dopremati; predavati,
urucivati; Selim'den ona selam gö-
türdüm preneo sam mu pozdrav od Se-
lima 3.fig. odneti, otrgnuti; hastalık çok
insan götürdü bolest je odnela mnogo
ljudi; makine kolunu götürdü masina mu
je otrgla ruku 4. hvatati, primali u se; bu
sürahi üç litre götürür ovaj bokal hvata
tiri litra 5. podnositi, trpeti, izdrzravati;
babam şaka götürmez moj otac ne pod-
nasi salu
göynük
götürtmek caus. od götürmek
götürü ı djuture, zajedno, pausalno
(bez merenja, brojanja); - alış (satış) ku-
povina (prodaja) na veliko, djuture ll ve-
leprodajni; ugovorni rad
götürülmak pass. od götürmek
götürüm trpljenje, podnosenje;
götürürnlü strpljiv, izdrzljiv
götürümsüz netrpeljiv
gövde 1. glavni sastojak; korpus, telo;
bomba - si telo bombe; uçak - si trup
(ina) 3. bot. stablo, deblo (drveta); stabl-
jika, struk (trave, biljke) 4. trup (zaklane i
ociscene) zivotinje; bir :... koyun zaklana
ovca 5. muz. glava note; 6. gram. koren,
osnova 6. tip. visina slova, kegel O /-1/-
ye atmak (ili alıştırmak) (po) zderati,
smazati; - sinde canı yok nar. neosetljiv,
ravnodusan; gösterisi po/. de-
monstracija sile; - ye indirmek v. - ye
atmak
gövdelenmek 1. postali snazan (kru-
pan, korpulentan), raskrucati se 2. razviti
se (o stablu drveta)
gövdeli 1 krupan, razvijen, korpulentan
2. nar. trudna, bremenila
gövek (ği) zelena ko ra oraha
gövem vrsta krupne muve
gövem eriği bot v. ak diken
göveri zelen, povrce;
gövermek 1. zazeleniti; ozeleniti 2. po-
modreti, poplaveti ellerim soğuktan gö-
ğerdi ruke su mi pomodrele od·hladnoce
göverti zelen, povrce
göydürmek caus. od göymek
göymek (-er) ak. (za) paliti, spaljivati
göynük1 (-ğü) 1. krcag, posuda (za
m le ko, jogurt) 2. kesa, dzakcic (za jecam)
göynük2 nar 1. spaljen, izgoreo 2.
415
göynürmek
preplanuo, pocrneo (od sunca) 3. zreo (o
vocu) 4. tuzan, zalostan
göynümek 1. nar. rastuziti se, ra-
zalostiti se 2. sazreti, uzreti (o vocu) 3. (iz)
goreti
göyük (-ğü) 1 izgoreo; opaljen, opecen
ll vrucica, groznica;
göyünmek v. göynümek
göz 1. oko; - ü açılmak 1) olvorili se,
olvarali se (o ocimo) 2) fig. opametiti se;
uvideli; - ü akmak iscuriti (o ranjenom
oku); -ün alabildiğine (ili- ün alabildiği
kadar) koliko pogled moze da dosegne; -
ün alabildiği saha daljina vidljivosti, vi-
dokrug; - alanı vidokrug, polje vidljivosti;
- aldanıını opticka varka; - alımı v. -
alanı - ün altı podocnjak; - leri ayrı renk-
li ociju razlicite boje; -·lerini belertrnek is-
kolaciti, razrogaciti oci; /-ın/ - ünü çı­
karmak 1) izbiti oko, oslepiti 2) fig. naneti
stetu, nauditi; /-ın/ - ü çıkmak izgubiti
oko; - emeği rad koji iziskuje naprezanje
vida; - leri fırlamak buljook, buljav; - tır­
laması buljavost, buljookost; -, hekimi
ocni lekar, oftalmolog; - ingini med. kon-
juktivitis; - den kaçmak prevideti, ispustiti,
rie videti; - lerini (ili - ünü ) kapamak zat-
varili oci, usnuti; fig. sklopiti oci, umreti; -
lerini kapamamak ne sklopi~i oci, ne spa-
vati; - ü keskin ostrog vida; - kırpmak
zmirkati, treptati; namigivati, namignuti; -
kuyruğu krajicak, ugao oka; - lekesi
med. ocna mrena; - meceği anat. ocno
socivo; - ü (ili - leri ) sönmek 1)oslepeti
2) fig. potamneti, izgubiti sjaj (o ocima) -
leri tekeş v. - leri ayrı renkli; yaşarmak
rasplakati se; pustiti suze; - ·yaşartıcı
1)suzavac (gas) 2) dirljiv, ganutljiv; - ü ya-
şartmak rasplakati, izazvati suze; - !e-
rinden yaş getirmek dovesli koga do
suza; - yormak 1) zamarati oci 2) fig. uza-
lud se truditi; - ünü yummak zazmureti;
fig. umreti; - yuvarlağı ocna duplja zarı
anat. roznjaca; patlak - buljava oko; yan
- le bakmak gledati popreko 2. zle oci,
416
urak; - boneuğu perla (od uroka); /-al -
değrnek (ili gelmek) biti urecen, omad-
jijan; - değmesin! da nije urokal 3. izvor,
vrelo 4. otvor, supljina, prorez; usica (igle);
petlja, seput (u pletivu, mrezi) 5. ladica
(stola); pregrada (dzepa, torbe) 6. tas
(vage) 7. odelenje, proslorija (kuce) 8. stu-
bac, rubrika 9. prolaz, propust; svod, luk
(mosta); svetlarnik lo. okce, pupoljak (bilj-
ke) 11. celija (u sacu meda) o - üm! mili
moj! dragi! - ü aç pohlepan, gramziv,
lakom; /-dan/ - açamamak nemali mira
od koga; - ü aÇık prepreden, lukav, pre-
vejan; - ü açık gitmek umreti razocaran,
umreli ne postigavsi zeljeno; - açıklığı
budnost, opreznost; - açıp kapanıncaya
kadar dok okom trepnes, za Iili cas; -
açmak 1) olvorili oci, probuditi se 2) prib-
rati se, osvestiti se; - ünü (ili - lerini)
açmak 1) probuditi se 2) /-ın/ olvorili kome
oci 3) uvideti, prozreti, shvatiti 4) fig. biti
pazljiv, olvorili cetvore oci 5) imati prvi
snosaj (o zeni); /-al - açtırmamak ne dati
oka otvoriti, ne dati mira; - alışkaniiğı
izostrenost vida; - almak zaslepiti; za-
seniti; /-ı/ - e almak 1) odvaziti se, usuditi
se; rizikovali 2) imati u vidu uzeti u obzir; -
ünü almak 1) udarati u oci ( o' svetlosti,
suncu) 2) ocaravati, pleniti; - ü ardında
gitmek v. - ü açık gitmek; - ü ardında (ili
arkada) kalmak biti u mislima za os-
tavljenim, umreti ne ispunivsi zelju; - ü ar-
kada kalmak paziti, ne skidati oci, net-
remice posmatrati; - aşinalığı poznartstvo
iz vidjenja /-al - atmak 1) baciti pogled,
preleteti ocima 2) ceznuti, zeleti, baciti
oko; - ün (üz) aydın! cestitam! /-ın/ - ün
aydına gitmek ici kome na cestitanje, po-
setiti radi cestitanja; /-ın/ - ünü bağlamak
probuditi se 2) /-ın/ olvorili kome oci 3) uvi-
deti, prozreti, shvatiti 4) fig. biti pazljiv, ot-
varili cetvore oci 5) imati prvi snosaj (o
zeni); /-al - açtırmamak ne dati oka ot-
varili, ne dati mira; - alışkanlığı izost-
renost vida; - almak zaslepiti; zaseniti; /-1/
e almak 1) odvaziti se, usuditi se; ri-
zikovati 2) ocaravati, pleniti; - ü ardında

(ili arkada) kalmak biti u mislima za os-
tavljenim, umreti ne ispunivsi zelju; - ü ar-
kada kalmak paziti, ne skidati oci, net-
remice posmatrati; - aşinalığı poznanstvo
iz vidjenja /-a/ - atmak 1)baciti pogled,
preleteti ocima 2) ceznuli, zeleli, baciti
oko; - ün (üz) aydın! cestitam! /-ın/ - ün
aydına gitmek iCi kome na cestilanje, po-
setiti radi cestilanja; /-ın/ - üne bağlamak
1) prevariti, obmanuli 2) zaslepiti, omad-
jijati; ocarati; - ü bağlı nepazljiv, ne-
sumnjicav, nepromisljen; - üne bakmak
v. - ünün içine bakmak; - e bakmak pa-
dati u oci, privlaciti paznju; bosti oci; - leri
bayılmak 1) sklapali se (o ocima ) 2) pos-
tali pohotan; /-1/- ünün bebeği gibi ko-
rumak cuvati kao zenicu svoga oka;
drhtati nad kime; /-1/ - ünün bebeği gibi
sevmek mnogo voleti kao zenicu svoga
oka; - boyamak fig. bacati prasinu u oci,
zamazati oci, pridobiti (poklonom); - bo-
yamak için da se zamazu oci; - leri bu-
ğulanmak (ili bulutlanmak ) zamutiti se,
zamagliti se, (o ocima); - ü bulanmak po-
mutiti se, potamneti (o ocima) - ünde bü-
yümek porasli u cijim ocima; - ünün ça-
pağını silmeden jos ne protrljavsi oci;
odmah po budjenju; - e çarpan primetan,
upadljiv; - e çarpmak padati u oci, priv-
laciti paznju; /-1/- den çıkarmak 1) zrtvo-
vati 2) biti darezljiv;. - den çıkmak pasti u
nemilost; izgubiti naklonost; - ünü daldan
budaktan (ili çöpten) esirgememek (ili
sakınmamak) nicega se ne bojati, biti ne-
ustrasiv - ü dalmak zagledati se u upreti
pogled, gledati u jednu tacku; /-al - lerini
devirmek ljutili, besno pogledati prevruti
oci na koga; - e diken olmak biti trn u
oku, izazivati ciju zavist; /-al - dikmek zu-
deti, polakomiti se; baciti oko; gledati sa
zaviscu; /-al - lerini (ili - ünü) dikmek
uperiti pogled, ne skidati pogled; - üne di·
zine dursun!neka je proklet! (kletva ne-
zahvalnom coveku); - leri doldurmak
razdragati, odusevili; - doldurucu do-
padljiv, privlacan, drazesan;- leri dolmak
(ili dolu dolu olmak) biti ganut, dirnul;
göz
razneziti se; - ü doymak zasititi se, za-
dovoljili se; - ü doymaz nezasil, halapljiiv;
- leri doyurmak v. - leri doldurmak; - leri
( ili - ü ) dönmek razbesneti se, raz-
goropadati se, pornamili se; - ü dönmüş
razjaren, izbezumljen, pomahnitao; - le-
rini (ili - ünü) dört açmak budno motriti,
otvoriti cetvore oci; - ü dumanlanmak)
nar. razbesneti se, pomahnitati; - ü du-
manlı pobelelih ociju (od gneva);- ü dün-
yayı görmemek veoma se radovati; -
den düşmek pasti u cijim ocima; izgubiti
naklonost, pasti u nemilost; -den dü·
şürmek lisiti ugleda, diskredilovati; !-al -
etmek davati znake ocima, namigivati
kome; - ü~~ fal taşı gibi açmak raz-
rogaciti oci (od zaprepascenja); /-1/- den
geçirmek pazljivo pregledati; proveriti;
razgledati; !-al - gezdirmek letimicno
pregledati, preleleli pogledom; /-1/ - ü
gibi sevmek voleti kao oci, obozavati; /-
ın/ - üne girmek steci ciju naklonost (lju-
bav, postovanje); dopasli se kome; /-al -
ü gitmek slucajno primetiti, ugledati koga;
- ü gönlü açılmak razveseliti se, razgaliti
se; - göre (ili göre göre) 1) otvoreno,
javno; bezocno, drsko 2) namerno, sves~
no, smisljeno; - ü görmemek biti slep, ne
videti; - le görülebilir vidljiv; uocl-
jiv,primetan; - e görünmek privlaciti pazn-
ju, isticati se; pokazivati se, eksponirati se;·.
- e görünmez oldu on se vise ne po-
javljuje, vise se na vidja; /-1/ - - e oci u
oci; u eeliri oka; - ler - lere dikilrnek piljiti
jedan u drugog; beciti se jedan na drugog;
- - e gelmek 1) susresti se pogledom, uh-
vatiti ciji pogled 2) sudarili se; - - e gö-
rüşmek razgovarati u eeliri oka; - - ü
görmemek ne videli ni prst pred okom; -
hapsi 1) motrenje, nadzor 2) voj. kucni
pritvor; /-11- hapsine almak ne odvajati
pogled, budno motriti na ... ; /-1/ - hap-
sinde bulundurmak ne ispustati iz vida,
drzati pod prismotrom; - lerini hayata ka-
pamak (ili yummak) umreti, sklopiti oci; -
den ırak olmak biti daleko od cijih ociju; /-
1/ - ü ısırmak cinili se poznat, izgledati
417
göz
poznat; - üm ısırıyor sizi odnekuda ste
mi poznati; /-ın/ - ünün içine bakmak 1)
brizljivo negovati; drhtati nad kime, biti
kome na usluzi 3) gledati molecivo; - le-
rinin içine kadar kızarmak pocrveneti do
usiju; !-al - ü ile bakmak 1) gledati (kak-
vim, cijim) ocima, gledati kao ... 2) gledati
kao na ... smatrati za ... ; /-1/- ü ile görmek
gledati kao na, smatrati za ... ; - e ilişrnek
pasti u oci; /-al - ü ilişrnek primetiti, opa-
ziti; /-1/ - den kaçırmak ispustiti iz vida,
prevideti; - lerini kaçırmak skrenuti pog-
led, skrivati oci; 1-11 - (ün) den ka-
çırmamak ne ispustati iz vida; ne odvajati
oci od koga; - den kaçmak ne biti pri-
mecen; /-da/ - ü kalmak 1) :Zudeti za ci me
2) zavideti, gledati sa zaviscu; - ü ka-
maşmak zaslepiti se (od sunca, svetlosti);
- kamaştırıcı zaslepljujuci; fig. zanosan,
bajan; - kamaştırmak zaslepiti (od sunca,
svetlosti); fig. ocarati, zadiviti; pleniti; -
ünü kan bürümek (ili - leri kan çanağına
dönmek ) zakrvaviti ocima, razbeneti se;
- ü kapalı 1) bez razmisljanja, naslepo
2)neobavesten, neupucen, neiskusan; - ü
kapalı olarak sigurno, uverljivo, :Zmu-
recke: - ü kapıda 1) koji ocekuje povaljan
trenutak da ode 2) koji nestrpljivo ocekuje
(ciji dolazak); od oka , pribli:Zno; - ü ka-
rarmak 1) osecati nesvesticu; smrknuti se
pred ocima; osetiti umor u ocima 2) iz-
gubiti kontrolu nad sobom, razbesneti se; 1
- ın/ - ünü karartmak dovesti do besa;
-le kaş arasında za tren oka, za tili cas; f-
al - kaş oynatmak namigivati; flertovati s
kime; /-al - ü kaymak 1) nehotice pog-
ledati 2) gledati ispod oka; - kesilmek
budno gledati, sav se pretvoriti u oko; /-1/
- ü kesrnek osmeliti se, odvaziti se; /-1/-
üne kestirrnek 1) smatrati sebe kadri m,
verovati u svoju snagu 2) odrediti, na-
meriti, izabrati; baciti oko ; - keşfi voj. iz-
vidjanje (vizuelno); - ünü kırpmadan
okom ne trepnuvsi - ü kızmak razbesneti
se, razgariti se; /-dan/ - ü ·korkmak up-
lasiti se prepasti se; /-ın/ - ünü kor-
418
kutmak zaplasiti, zastrasiti; /- al koymak
baciti oko, zeleti posedovati; - ü kör
olsun (ili kör olası) proklet bio ! - kulak
kesilmek sav se pretvoriti u oko i uvo;
napregnuto gledati i slusati; - kuyruğuyla
bakmak gledati krajickom oka; krisom
(po) gledati; - leri kuyuda upalih, duboko
usadjenih ociju; - leri musluk gibi akmak
gorko plakati; - n uru 1) moc vidjenja 2) v.
- emeği; - ümün nuru! dragi (draga)! mili
moj! m ila moja! - nuru dökmek kvariti vid;
zamarati oci, naprezali oci (radom); - üne
ur gelmek progledati, povratiti vid; /-da/ -
ü olmak zudeti za cim, silno zeleti; pucati
na ... , pretendovati; /-ın/ ünde olmak izg-
ledati, biti kakav u 6ijim ocima; - ünde ol-
mamak dozlogrditi, dodijati; /-11 - önünde
bulundurmak (ili tutmak) imati u vidu,
uzimati u obzir; - ünün önüne bakmak
oprezno postupati; /- 11 - ünün önüne ge-
tirmek 1) zamisliti, predstaviti 2) pret-
postavljati; - (ili - ünün ) önüne serilmek
pokazati se, oktriti se (pogledu); - in (iz)
den öperim! srdacni pozdrav! (u pismu
mladjoj osobi); - leri parlamak zablislali
od srece - ü pencerede v. - ü kapıda; -
perdesi med. kataracı - sevdası pla-
tonska ljubav; - ünü sevda bürümek iz-
gubili glavu, biti slep od ljubavi; - ünü
sevdiğim! mili moj! mila moja! - ünü se-
veyim nar. molim! budi ljubazan!- ü si-
dikli v. - ü sulu; - üne sokmak gurnuti
pod nos (onome ko nije mogao da nesto
nadje); - ü sulu placljivac, cmizdravac; -
den sürmeyi çalmak (ili çekmek) biti vesl
lopov, ukrasli jaje ispod kokoske; /-al -
süzmek gledati ceznulljivo (zaljubljeno,
zanosno); - leri süzülmek biti pospan,
zatvarali se (o ocima); - tahmini; pribli:Zna
mera, procena odoka; - le tahmin etmek
proceniti, odrediti odoka; /-al - ü takılmak
zadr:Zati pogled na kome; piljiti u koga; /-1/
- ü tok zadovoljen zasicen; - ü toprağa
bakmak biti jednom nogom u grobu; /-11 ü
tutmak 1) dopasli se, oslaviti utisak
2)usuditi se, odva:Ziti se; /-1/ ü tutmak

smatrati pogodnim, dobrim; - ünde tüt-
mek 1) tugovati, ceznuti za kime 2) sıras­
no zeleti, stremiti; /-al- ucuyla bakmak v.
- kuyruğu ile bakmak; - lerini uyku tut-
mamak ne moci spavati, ne moci oka
sklopiti; /-1/ - deiı uzak tutmamak ne is-
pustati iz vida; drzati na oku, vrebati, mot-
riti; /-al - ünün üstünde kaşın var de-
memek ne protivreciti, ne prigovarati, ne
opirati se; /-ın/ - ü üzeride olmak braniti,
stititi; /-al - ve kulak dikmek pomno gle-
dati i slusati; - leri velfecir okumak lu-
kavo gledati; /-1/- le yemek 1)J3rozdirati
pogledom; pozudno gledati; /-1/ - ü ye-
memek ne usuditi se, ne odvaziti se; /-ın/
- ünü yıldırmak v. - ünü korkutmak; /-
dan/ - ü yılmak v. - ü korkmak; /-yacak! -
ü yok on nece, ne namerava, ne zeli da ... ;
- leri yollarda kalmak cekati, ocekivati
nestrpljivo; /-al - yummak zatvarali oci;
gledati kroz prste; - ünü yumup açın­
eaya kadar v. - ünü açıp kapamadan; - ü
yumulunca kıymeti bilinir coveka po-
cinju da cene posle smrti
göz ağrısı ljubav, voljena osoba; ilk -
prva ljubav
göz akı ll anat. beonjaca
göz alıcı 1. upadljiv, drecav (o boji); od-
secan, snazan (o glasu) 2. privlacan,
bajan
göz altı 1. nadzor, prismotra 2. in-
ternacija, interniranje; /-1/ - na almak (ili
etmek) staviti pod prismotru; internirati; /-
1/ - nda bulundurmak drzati pod pris-
rnotrom
göz aynası med. oftalmoskop, ocno
ogledalo (za ispitivanje unutrasnjosti oka)
göz bağcı iluzionist
göz bağcılık iluzionizam
göz bağı 1. ocni povez 2. opsenarstvo;
carolije, madjije
göz bebeği 1. anat. zenica 2. tig. vol-
gözetim
jena osoba, ljubav, zenica oka;- gibi sev-
mek voleti kao zenicu o ka
göz bilimi oftalmologija
gözcü 1. posmatrac, promatrac; voj.
osmatrac, izvidjac; - kulesi osmatracnica,
toranj za osmatranje; - uçağı izvidjacki
avion 2. strazar, cuvar 3. spijun, uhoda; ct.
casus 4. ocni lekar, oflalmolog
· gözcülük 1. osmatranje; izvidjanje;
hava - ü vazdusno osmatranje 2. spi-
junaza, uhodjenje 3. nadziranje, nadg-
ledanje 4. oflalmologija; ocno lekarstvo
göz dağı zastrasivanje, pretnja; - ver-
mek zastrasivati, pretiti
gözde 1 1.1jubimac, miljenik 2. mi-
losnica, naloznica; metresa (vladara, sul-
lana) lomiljen, popularan; - şar kılar po-
pularne pesme
göz demiri mor. sidro pramca
göz dikeği omiljeno zanimanje; pasija
göz dişi anat. ocnjak(zub)
göze 1. biol. celija; bir - Iller jed-
nocelijski (organizmi) 2. vrelo, zdenac, stu-
denac
göze bilimi citologija
gözeli celijasti
gözemek ak. 1. (za) krpiti 2. (iz) vezti
gözene nar. pcelarska kapa, maska
(protiv ujeda pcela)
gözenek (-ği) 1. pora; ct. mesame 2.
prozorcic, otvor (na brodu, tenku) 3. petlja
(mreze) 4. supljikav porub 5. pcelarska
maska
gözenekli s porama
gözer reseto sa krupnim rupama
göz erimi horizont, vidokrug
gözetici nadglednik, nadzornik
gözetilrnek pass. od gözetmek
gözetim nadgledanje, nadzor, kontrola
419
 gözetle me
gözetierne promatranje; voj. os-
matranje; - aynası ogledalo za os-
matranje; - deliği okance, spijunka (na
ii
vratima); - eşhası osmatraci; - uçağı iz-
vidjacki avion; - yeri osmatracko mesto;
hava - si vazdusno osmatranje (iz-
l
i,l·,.i
vidjanje); yen (ili kara) - si osmatranje sa
'' zemlje
' gözetiemek ak. paziti, motriti; nadzirati,
1 nadgledati; spijunirati, uhoditi; cf. tecessüs
etmek
gözetrenrnek pass. od gözetiemek
gözetleyici osmatrac, izvidjac; uhoda
gözetiemek ak. 1. paziti, motriti; cuvati,
nadgledati, bdeti nad kime 2. nadzirati,
kontrolisali 3. odıiavati, cuvati, postavali
(obicaje, tradiciju); disiplin - odrzavati
disciplinu 4. cekati, ocekivati; vrebati; fır­
sat - cekali (povoljnu) priliku 5. opazati,
primecivati; voditi racuna, imati u vidu;
fark - opaziti, praviti razliku
gözetiirmek caus. od gözetmek
göz evi v göz yuvası
gözgü nar. ogledalo
göz kapağı ocni kapak
gözleği nar. 1. osmatracnica 2. za-
seda, ceka (u lovu)
gözlem promatranje; opazanje; os-
matranje; - gücü sposobnost opazanja; -
yapmak promatrati; zapazati, opazati
gözlemci promatrac; osmatrac; po/.
posmatrac (na kongresu, konferenciji)
gözleme 1 1 . astr. posmatranje, ob-
servacija; 2. voj. osmatranje, izvidjanje; -
hattı linija osmatranja 3. ocekivanja, is-
cekivanje; vrebanje
gözleme2 kul. ustipak
gözlernek ak. 1. ocekivati, iscekivati;
prizeljkivati; annemin gelmesini göz-
lüyoruro ocekujem majcin dolazak 2. pro-
matrati; pratiti, slediti; pratiti (pogledom),
420
razgledati; arabayı gözlemeye başladı
poceo je da prati kola
gözlem evi astr. opservatorija;
gözlemlemek ak. 1. v. gözlernek 2.
opazati, zapazati
gözlenmek pass. od gözlernek
gözleyici posmatrac; osmatrac
gözlü 1.s... ocima; = ok; badem - ba-
demastih ociju; dört - arg. "sa pro-
zorima"; s naocarima; kara - crnook;
mavi - plavook 2. sa pregradama; sa ot-
vorima; iri - kalbur retko sito; üç - masa
sto sa tri ladice; yedi - ev kuca sa sedarn
odelenja
gözlük (-ği) 1. naocari; - kullanmak
nositi naocare; güneş - ü naocari za
sunce; tek - manoki 2. zazirak, naocnjak
(za konje)
gözlükçü opticar
gözlüklü 1. s naocarima 2. s na-
ocnjacima
gözlüklü yılan 1. s naocarka, kobra
(Naja tripudians)
gözlük otu bot. vidac (Euphrasia)
göz pencere ovaini prozorcic u pok-
rovlju
göz pınarı unutrasnji ugao oka
gözsüz 1. bez oka; slep 2. bez preg-
rada; bez ladica; - masa sto bez ladica
göz taşı plavi kamen, bakarni sulfat
gözükmek 1. videti se, prin;ıecivati se,
nazirati se; pojaviti se 2. izgledati, cinili se
göz yaşı suza; - dökmek Iili suze; -
yolu suzni kanal; gözyaşlarını tutmak
zadrzavati suze
göz yuvası anat. ocna dt.iplja
grado 1. hem. grad, stepen alkohola 2.
fig. stepen; cf. derece
grafik (-ği) 1grafika; crtez ll grafiiŞki
 gulet

grafit (-ti) min. grafit grevci strajkac

grafoloji grafologija greyder teh. grejder. bager
gratometre uglomer, grafomer greyptrut greipfrut (Citrus hystrix)
gram gram gri siv, pepeljast; - ağaçkakan zoo/.
gramer gramatika; dönüşüm - i trans- zunja siva (Picus kanus)
formativna gramatika; karşılaştırmalı - grip (-bi) grip; - e tutulmak oboleti od
uporedna gramatika gri pa
gramerel gramaticar gripli gripozan
gram kalori fiz. gram-kalorija grizu rudnicki gas, zapaljivi gas
gram kuvvet fiz. gram-sila grosa 1. ukupan iznos 2. 12. tuceta
gramofon gramofon grotesk(-ki) 1. /it. groteska ll groteskni
gram santimetre fiz. gram-santimetar grup (-bu) 1. grupa; sekcija; - lar ha-
grandi mor. velejarbol, glavni jarbol line u grupama; - ateşi voj. grupna vatra;
- sigortası grupno osiguranje; - yapmak
grandük ist. veliki knez (u carskoj Ru-
grupisati; kan - u krvna grupa 2. gru-
siji)
pacija; frakcija; - lara ayrılma grupasenje
grandüşes velika kneginja 3. voj. grupa (avijacijska)
granit (-ti) 1granit ll granitni gruplandırmak ak. grupisati, skupljati;
yeniden - pregrupisa (va) ti
granül granula
gruplaşmak grupisati se, skupljati se u
gravimetri 1 . gravimetrija 2. hem. gra-
vimetrijska analiza grup e

gravitasyon fiz. gravitacija guano guano, pticje djubre

guaş gvas
gravür gravira
gravyer svajcarski sir guatr gusa; gusavost

gre min. pescar, pescanik gudde a anat. zlezda;

Grek stari Grk; - mitolojisi grcka mi- gudruf a anat. rskavica

tologija gudubet (-ti)a nakaza, rugoba, strasilo
Grekçe starogrcki jezik gufran a isi. milosrdje, bozja milost
Grekleştirmek ak. helenizirati, he- gugu çiçeği bot. usac, duvance,
lenizovati (Lychnis)
grekoromen grcko-rimski; - güreşçisi guguk (-ğu) zoo/. kukavica (Cuculus
rvac grcko-rimskog stila canorus) O - gibi kalmak ziveti osamljen;
grena geol. grenat ;_ yapmak fig. terati, segu, segaciti se

grenadin tekst. grenadin guguklu saat sat s kukavicom

gres yağı mazivo, tovatna mast gulden gulden (holandska novcana je-
dinica) florin
grev strajk, abustava rada; - bozucu
strajkbreher; - yapmak strajkovati; genel gulet (-ti) skuna, skuner Gedrilica s sa
- generalni strajk dva jarbola)

421
gulyabani
gulyabani a-p demon. zao du h
gurbet (-ti) a. tudjina, tudja zemlja; -
çekmek patili u tudjini; - diyarı (ili eli)
tudja zemlja, tudjina; - te gezmek ziveti,
potucati se u tudjini
gurbetçi gurbedzija, pecalbar
gurbetçilik stranstvovanje
gurbetlik nar. v. gurbet
gurk (-ku) 1. kvocka; - - etmek kvo-
cati, dozivati pilice 2. curan, puran; - a
yatmak lezati na jajıma radi izvodjenja pi-
liea
gurklamak 1 . kvocati 2. puckati, iz-
voditi glasove "puc, puc", kaukati (o cu-
ranu)
gurlamak v. guruldamak
guruldamak krcali (o crevima)
gurultu krcanje
gurultu 1(-bu) a. zalazak (su nca, me-
seca); - etmek zaci, zalaziti; ct. batmak
gurup2v. grup
gurur a 1. ponos, gerdost 2. pej. oho-
lost, nadmenost, uobrazenost; /-al - gel-
mek oholiti se, drzati se nadmeno; - unu
okşamak hvaliti, faskati cijoj nadmenosti
3. cast; cf. onur
gururlanmak oholiti se, razmetati se,
naduvati se
gururlu 1. ponosan, gord 2. ohol, nad-
men, uobrazen
gururluca ponosno; oholo, nı;ıdmeno
gusletmek obavljati obredno pranje
gusto ukus;
gusül (-slü) a isi. pranje, umivanje (ri-
tualno);- aptesi almak uzimati abdest
guşa med. gusa; ct. guatr;
guvernör
gübre djubre; djubrivo, gnojivo; - bö-
422
ceği zoo/. balegar (Onitis) - serpmek (na)
djubriti; - şerbeti osocina, gnojnica; - ver-
mek v. - serpmek; suni (ili yapma) - ler
vestacka djubriva
gübrelemek ak. (na) djubriti; prih-
ranjivati
gübretenrnek pass. od gübrelemek
gübreli nadjubren, nagnojen; prih-
ranjen
gübrelelik djubriste
gübresiz nenadjubren
gücendirici uvredljiv (ton, govor)
gücendirmekak. 1 . vredjati, ponizavati;
bunu yapamazsanız beni gücendirmiş
olursunuz uvredicete me ako to ne uci-
nite 2. naljutiti, rasrditi
gücenik uvredjen, povredjen; ljut
güceniklik uvreda; uvredljivost; ljutnja
gücenilrnek dat. pass.• bez!. od gü-
cenmek; sebepsiz gücenilir mi? zar se
treba vredjati bez razloga?
gücenmek dat. vredjati se; ljutiti se;
niçin bana güceniyorsunuz zasto se lju-
tite n mene?
gücü tekst. brdo (na tkackom razboju)
gücük kratak; kus, bezrep O - ay feb-
ruar
gücümsemek ak smatrati teskim, raditi
bez volje
gücün 1. tesko, jedva, s mukom 2.
silom, protiv volje
güç 1 (-cü) 1. sila, snaga, moc; fiz. s ila,
snaga; cf. kuvvet, !akat; birimi fiz. jenica
sile; - ü kalmamak oslabiti, iznemoci;
ateş - ü voj. vatrena moc; beygir - ü fiz.
konjska snaga; irade - ü snaga volje;
olanca - ü ile iz sve snage 2. spo-
sobnost; mogucnost; teh. kapacitet; ça-
lışma - ü radna sposobnost; kafa - ü
umna sposobnost; ödeme - ü platna spo-

sobnost; satın alma - ü kupovna moc O -
birliği koalicija; - ü - ü yetene po zakonu
dzungle, po pravu jaceg; - ünü yenmek
savladati se, suzdrzati se; - ü yetmek biti
kadar, biti u stanju; - ü yettiği kadar iz
sve snage
güç2 (-cü) ı tezak, naporan; tegoban,
mucan; /-ı/ - durama sokmak dovesti u
tezak polozaj; - gelmek tesko padati; -
şartlar içinde u teskim uslovima ll tes-
koca, tegoba, muka; - le tesko, s mukom;
na silu: - lerden çekilmek izbegavati tes-
koce lll tesko, tegobno, naporno O /-ı/ -
etmek jedva docekati; tesko se domoci
cega; - üne gitmek vredjati, ljutiti koga; -
ü - üne (ili - halle) jedva, jedvice; - sar-
mak otezati se, iskomplikovati se
güç bela jedva, s mukom, na jedvite
jade
güçlendirme ıacanje, ucvrscıvanje;
karşılıklı ilişkieri - jacanje uzajamnih
odansa
güçlendirmek v. güçleştirrnek
güçlenmek, güçleşrnek 1. otezati se,
postali napornim; ct. zorlaşmak 2. ucvrstiti
se, osnaziti se, dobiti snagu; ct. kuv-
vetlanrnek
güçleştirrnek ak. jacati, ucvrscivati 2.
oteza (va) ti, komplikovati
güçlü snazan, jak; mocan; - kılmak
osnaziti ojacati; uciniti mocnim; - kuvvetli
veoma jak, izdrZijiv
güçlük 1. teskoca; nevolja, muka;
smetnja; ct. zahmet, engel; - çekmek
osecati teskoce; muciti se, patiti; f-al - çı­
karmak stvarati, pricinjavati teskoce; -
leri yenmek savladati, prebroditi teskoce
güçsüz slab, nemocan, iznemogao; -
düşmek onemocati, ostati bez snage; -
kuvvetsiz veoma slab
güçsüzlük slabost, nemoc,
nemoglost
gül
güdek (-ği) cilj, svrha;
güdelemek ak. nar. goniti, terati, pro-
goniti; ct. kovalamak
güderi jelenska koza (obradjena)
güderici trogovac jelenskom kozom
güdü 1. motiv; povod; 2. cilj; meta 3.
nar. stado
güdücü pastir; gonic stoke
güdük 1. manjkav, nezavrsen 2. bez
repa, kus - kalmak ostati nezavrsen (ne-
dovrsen); - tavuk kokos bez repa i perja;
tig. nistak, bednik, jado
güdükleme /ing kataleksa
güdülenme podsticanje, motivacija
güdülmek pass. od gütmek
güdüm vodjenje; upravljanje; diri go-
vanje; av. navodjenje
güdüm bilimi kibernetika;
güdümcülük dirigovana privreda
Gedne zemlje)
güdümlü navodjen; dirigovan; - füze
dirigovana raketa; - iktisat dirigovana,
planska ekonomija - sanat dirigovana
umetnost
güfte p. reci (pesme); libreto
güfteci pisac teksta (za pesmu); pisac
libreta
güğül zool. caura, kukuljica, kokon
güğüm djugum (bakrena posuda};
krcag, ibrik
güherçile p. salitra
gül p. 1. bot. ruza (Rosa); - bahçesi
ruzicnjak; - goncası ruzin pupoljak; tig.
lepa i mlada devojka; - pembe ruzicasta
boja, boja ruze; - yanak(lı) rumen obraz,
rumenih obraza 2. rozeta, rondela 3. arhit.
ruza, ispupcen ukras na svodu 4. cifarnik
iz- (kompasa) 5. muz. zvucna rupa (na gitari i
si.) 6. u sastavu bot. naziva; - elması
423
gül~bdan
jamboza, ruzina jabuka (Jambosa vul-
garis); aksu - ü barska ruza, lokvanj
(Nymphaea alba) O - üne bak goncasını
al gledaj majku kada uzimas devojku; -
gibi 1) prelep 2) ve,.oma cist; - gibi bak-
mak lepo negovali; drzali cislo (decu); -
gibi 'geçinmek (ili yaşamak) lepo ziveti,
slagali se; - gülüsta·n fig. raj zemaljski; l-
a/ - gülüstan görmek gledali ruzicaslo; -
ü seven dikenine de katlanır posl. ko vali
ruzu, lrpi i njenu bodlju; - üstüne- kok-
lamak bili vetropirası, ne bili postajan u
ljubavi
gü Iabdan p. bocica za ruzinu vodu
gülbank p. horska maliıva
gülbeşer p. slatko od ruza
gül biti ll ruzina vas(Aphis rozae)
güldeste p. /it. antologija
güldür; - - onom. brzog toka, suma,
hucanja reke; ırmak - - akıyor reka huci
güldürrnek ak. dat. izazivati smeh, zas-
mejavati; razonoditi, uveseljavati
güldürtmek caus. od güldürrnek
güldürü komedija; farsa
güldürücü smesan, komican; zaba\·an
güldürücülük komicncist, komicna sıra-
na
güle; - - srecno! sve najbolje! do vid-
jenja! (onome ko odlazi); - - giyiniz! u
zdravlju nosili! (za nova odelo); - - kul-
lanınız! srecno vam sluzilo! (za kupljene
stvari); - - oturunuz! srecno stanovali!
(za novi stan, kucu)
güleç (uvek) nasmejan, veseo; prijalan
güleçlik nasmejanost, veselost
güler nasmejan; raspolozen;
güleğen nar. ljubazan
güler martı zool. galeb-smejac (La-
rusribidundus)
424
güler yüz ljubaznost, pristupacnost; f-
al - göstermek ljubazno postupati, biti lju-
bazan
·güler yüzlü 1. nasmejan, veseo 2. lju-
bazan, srdacan, prijatan
güler yüzlülük 1. zivotna radost, ved-
rina 2. ljubaznost, srdacnost, toplina
gülhatmi bat. pitomi slez, lrandovilje
(Aithaea rosea)
gülistan p. ruzicnjak; fig. raj
gülizar p. rumenih obraza (o devojci)
güllabi, güllabici arh. sluzitelj u domu
umobolnih
~
gültaç (-cı) p. 1. kul. poslastica od ob-
landi (punjenih araham i zacinjenih ru-
zinom vodom) 2. farm. kapsula
gülle 1. djule; granala 2. sp. kugla; -
atmak bacati kuglu 3. sp. tegovi; - kal-
dırmak dizali tegove o - gibi 1) tezak kao
ıuc 2) tezak, uvredljiv (o recima i si.)
gülleci sp. 1. bacac kugle 2 .. dizac te-
gova
güllü s ruzama ukrasen
güllük ruzicnjak; - gülistanlık fig. raj
na zemlji
gülme smeıanıe, smeh, kikot; /-1/ -
almak obuzeti, spopasti, spopasti (o
smehu); - den çatlamak puci, umirali ad
smeha; - si tutmak uhvatili, spopasli; -
tutku spopao me smeh; - sini tu-
tamamak ne moci se suzdriati ad smeha
gülmece humor
gülrnek (-er) 1. smejati se; güleyim
bari! mnogo je smesno! (kaze se za ne-
umesne primedbe); - ten ağlamak (ba-
yılmak, ili kırılmak) umirali od smeha; ten
yerlere sepilmek (ili yatmak) valjali se od
smeha; gel de gülme! kako da se ne
smejes! (neumesnom); kahkaha ile - gro-
hotom se smejati; kıkır kıkır - prasnuli u
smeh; sinsi, sinsi - zajedljivo se smejati

2. dat. podsmevati se, narugivati se, is-
mejavati; size gülerler podsmevaju vam
se 3. veseliti se; zabavliati se, razonoditi
se ismejavati size gülerler podsmevaju
vam se 3. veseliti se; zabavljati se, ra-
zonoditi se;·güle oynaya veselo, radosno;
gülüp oynamak uzivati, razonoditi se o
güler misin, ağlar mısın! ne znam da li
da se smejem ili da se ljutim! gülme ko-
şuna, gelir başına ne smej se tudjoj nes-
reci, moze i tebe zadesiti
gülmez natmuren, mrgodan, strog
gül suyu ruzina voda (parfem)
gülücük (-ğü) osmeh, smesak (deteta)
gülük (-ğü)nar. curka
gülümseme osmeh, smesak
gülümsemek dat. osmehivati se, sme-
siti se; cf. tebessüm etmek
gülümsetrnek caus. od gülümsemek
gülünç smesan, komican; - bir du-
ruma düşmek doci u smesnu situaciju /-1/
- bir duruma sokmak dovesti u komicnu
situaciju; /-1/- yapmak napraviti smesnim
gülünçleşrnek postali komican
gülünçleştirmek dovesti u komicnu si-
tuaciju
gülünçlü komican (o komadu, prici); -
opera komicna opera
gülünçlük komicnost
gülünrnek dat. pass. bez/. od gülmek;
buna gülünmez! to nija za smeh!
gülüş smeh, nacin smejanja
gülüşmek izmenjivati osmeh, smejati
se (zajedno); salili se
gülüşülmek pass . od gülüşmek
gülüt sin. poz. geg; - yaratmak praviti
gegove, improvizovati
gülütçü sin. poz. izvodjac iQegova
gülyağı ruzino ulje
gümrükleme
güm ı onom. tutnjave, praskanja; oren-
ja, raz/eganja bum! bup! tras! - - etmek
tutnjati; razlegati se; kapı - diye kapandı
vrata su se s treskom zatvarila ll podvala,
smicalica, laz; - atmak podvaljivati, lagati
o - e gitmek 1) neduzan stradati, pro-
pasti, otici dovraga 2) ni za sta umreti, um-
reti na pravdi boga
gümbedek 1. bucno, sumno 2. iz-
nenada, iznebuha
gümbür: - - onom. buke, gruvanja,
tutnjave; - - gümbürdemek tutnjati, tres-
kati, gruvati
gümbürdemek 1.gruvati, grmeti, tutn-
jati, hucati 2. nar. odapeti, umreti
gümbürdetmek caus. od güm-
bürdemek
gümbürtü tutnjava, brujanje; lomnjava,
prasak, tresak
gümeç (-ci) sace, celije u sacu - balı
med u sacu
gümele 1. lovacka. koliba u bostanistu
gümlemek 1. tutnjati, brujati; prastkati,
grmeti 2. v. güme gitmek 3. O gümleyip
gitmek iznenada, naprasno umreti
gümletmek caus. od gümlemek; kapıyı
- zalupiti vratima
gümrah p pun, bujan, gust (o kosi i si.)
gümrahlık izobilje; borjnost
gümrük (-ğü) 1. carinarnica; - for-
maliteleri carinske formalnosti; - gö-
revlisi (ili memuru) carinski sluzbenik, ca-
rinik; - muayenesi carinska kontrola; -
tarifesi carinska tarifa 2. carina, carinska
taksa; - almak uzeti carinu; - resminden
muaf oslobodjen carinske takse: - e tabi
podlozan carini, koji placa carinu
gümrükçü carinik, carinski sluzbenik
gi.imrükçülük 1.carinska sluzba 2. cac
rinska taksa
gümrükleme carinjenje
gümrüklemek
gümrüklemek ak. cariniti
gümrükfenrnek pass od gümrüklemek
gümrüklü 1. podlozan carinskoj taksi
2. ocarinjen
gümrüksüz oslobodjen carine
gümürtü 1. dijal. v. gümbürtü 2. rika,
urlanje
gümüş 1srebro; - ayarı karaı srebra; -
cevheri ruda srebra; - takımı srebrni ser-
vis; yaldızlı - pozlaceno srebro ll srebrn,
od srebra; - gerdan srebrna ogrlica; -
kaplama srebrna prevlaka; - tabak srebrn
tanjir lll u sastavu bot. i zoot. naziva; - ba-
lığı zoot. snetak (Atherina presbyter) - di-
keni bot. bodalj, stricak (Carduus); -
martı zoot.· galeb srebrnasti (Larus ar-
gentatis); - otu bot. steza (Potentilla an-
serina) O - sağ olsun, altın gide koşun ·
post. bolji je svracak u ruci nego soko u
planini
gümüşçü srebrnar
gümüşçülük srebrnarija, srebrni radovi
gümüşlemek ak. posrebri (va) ti, ob-
lagati srebrom
gümüşfetrnek caus. od gümüşlemek
gümüşlü posrebren
gümüş servi odblesak, odsjaj meseca
na vodi
gümüş suyu prozracna, kristalno cista
voda
gümüşsü srebrnast, nalik na srbro
gümüşü gümüşi, srebnast, siv; - tilki
srebrnasta lisica
gümüşüleşrnek gümüşileşmek dobiti
srebrnastu boju
gün 1 . sunce, sunceva svetlost; - ağjır­
mak svitati, rudeti (o zori); - ağarması
praskozorje; - ağılı halo; - batmak za-
laziti, zaci (o suncu); - batması zalazak
sunca; - çarpması suncani udar; - çoğu
426
treperenje vazduha iznad vrelog tla (za
vreme vrucine); - dikilmesi podne; -
doğmak iza6i (o suncu); - geçmesi v. -
çarpması; - görmedik yer nesuncano
mesto, mesto · kuda su nce ne prodire; -
kavuşmak za6i, smiriti se (o suncu); - tu-
tulması pomracenje sunca; -uğrusu astr.
ekliptika; - yanığı opekotina od sunca 2.
dan (24 sata); - lerden bir - (ili - ün bi-
rinde) 1) jednog lepog dana, jednom 2)
ranijie ili kasnije, kad -tad; - geçtikçe sva-
kim danom, sve vise; başka bir- e atmak
ostaviti za drugi dan, odloziti; bir - 1)
jedan dan; 2) jednom, nekada; birkaç -
var ki vee nekoliko dana; pre nekoliko
dana; ertesi - sutradan, narednog dana;
evvelsi (ili evvelki ) - prekjuce; geçen -
1) prosli dan 2) neki dan, nedavno; - tün
eşitliği ravnodnevnica 3. dan, obdanica; -
ler eksiliyor dani kracaju; - ışığı dnevna
svetlost; - ortasında u podne, usred
belog dana 4. vreme; rok; period, epoha; -
ünde na vreme, u roku; - ünü doldurmak
zavrsiti u odredjenom roku; - ü - üne na
vreme, u roku; - ü var ima vremena, jos
nije vreme; - ü yetmek do6i, nastupiti (o
smrtnom casu); · - yitirmek gubiti vreme;
bu cami Fatih Sultan Mehmet 'in. gü-
nünde yapılmıştır ova dzamija je sag-
radjena u eposi sultana Mehmeda Os-
vajaca; kara - ler teska vremena 5.
praznik, znacajan dan; Cumhuriyet - ü
dan (praznik) republike; ingilizierin - ü
praznik Engleza; zafer - ü Dan pobede 6.
datum; ct. tarih; /-al - koymak 1) datirati
2) odrediti rok; doğum - ü datum (dan)
rodjenja 7. sre6no vreme, sre6ni dani; -
geçirmek (ili görmek) provesti sre6an
zivot; proziveti sre6ne dane; - görmemek
tesko ziveti u bedi; - görmüş 1) köji je
lepo proziveo 2) iskusan O - akşamiıdır
svemu dodje kraj; sve ima svoj kraj; - at-
lamamak ne propustiti povoljnu. priliku; -
bugün sad je vreme! bas je prilika! - doğ­
maktan kimliği söylenemez post. ne
hvali dan preveceri - doğmadan neler
doğar jutro je mudrije od veceri; pres-
1
i gün doğusu

pavaj, pa odluci; - ünü - etmek ziveti u günahsızlık bezgresnost

zadovoljstvu; - leri gece olmak biti
günaşırı svaki drugi dan, jednom u dva
veoma tuzan, jako se rastuziti; - gibi
dana; kardeşim - çalışıyor moj brat radi
aşikardır jasno je kao dan; - ünü görmek
svaki drugi dan
lose zavrsiti, videti svoga boga; - ünü gö-
rürsün ! videces svoga boga! platiees günaydın do b ro jutro! do bar dan!
za to! - görmez evliyası covekomrzac, günbalı nar. grozdjani sok (kon-
pakosnik; - - (ili - den - e) iz dana u dan, denzovan izlaganjem suncu)
sve vise i vise; - e güneşe ulaşmak pos-
gün batımı zalazak sunca
tali srecan, naci svoju srecu; - ü - üne
uymamak imati nepostojani karakter, gün batısı zapad
imati nestalnu prirodu; - ün - ü var cekaj gün beri astr. perigej
doci ce i taj dan; - ÜnÜ hOŞ geçirmek V. -
ünü etmek; - ışığına vurmak obelodaniti, günce dnevnik
izneti na cistac; - leri sayılı olmak biti gürcek (-ği) nar. suncobran; kisobran
(kome) izbrojani dani; - sektirmeden iz
güncel aktuelan; savrernen
dana u dan, svakodnevno; - yönü juzna
pravac; - yüzü görmek pojaviti se, ug- güneelik dnevnik, spomenar
ledati svet (o knjizi); ele - e karşı javno, güncelleşrnek aktualizovati se, postati
pred svima; iyi - ünde olmak biti u dob- aktualan
rom raspolozenju; ne - lere kaldık! sta
güncelleştirmek ak. aktuelizovati, uci-
smo docekali! o - bugün otada do da-
niti aktuelnim
nasnjeg dana; öbür - preksutra; öte -
onomadne, nedavno güncellik aktuelnost, savremenost; -
ini yitirmek izgubiti svoju aktualnost
günah p. re/. greh; grehota, ogresenje,
krivica; - ların affı oprostenje grehova; /- gün çiçeği bot. suncakret (Helianthus)
ın/ - ını almak nepravedno okriviti - ben-
gündelik ı 1. svakonevni, svakidasnji; -
den gitsin! savest mi je cista! neka drugi hayat svatkodnevni zivot 2. dnevni, koji iz-
odgovara! - ı boynuna on je odgovoran lazi svakog dana; - gazete dnevni list ll
za to; /-ın/ - ını çekmek ispastati cije gre- nadnica, dnevnica, dnevna zarada
hove; - çıkartmak re/. ispovedati grehe (o
hriscanima); /-ın/ - ından geçmek op- gündelikçi 1. nadnicar 2. sluga nad-
rostiti, preci preko cije krivice; - a girmek nicar (na selu); - kadın bedinerka, spre-
ogresiti se, pocnii greh; 1- ın!- ına girmek macica
v. - ını almak - işlernek pociniti greh; gündelikçilik 1. nadnicenje .2. be-
zgresiti, skriviti; - a sokma uvuci koga u dinovanje
greh; dovesti u iskusenje O/-ın/- ına değ­
gündelikli 1. nadnicar 2. nadnicarski
mernek lig. ne vredeti cijeg malog prsta; -
posao, posao uz nadnicu
ı kadar sevmemek gnusati se, zgrazavati
se; - ı üzerinden atmak skinuti od- gündem dnevni red ( skupstine, sed-
govornost sa sebe; - ını vermez veoma nice ); /- 1/ - e almak staviti na dnevni
skrt (ne da ni svoj greh) red; - e geçmek preci na dnevni red; /-1/
- e getirmek 1 )predloziti za raspravu (pi-
günahkar p. gresnik; vinovnik, krivac tanje, temu) 2) aktuelizovati (temu, pi-
günahlı gresan tanje)

günahsız bezgresan gün doğusu 1. istok 2. istocni vetar

427
gündöndü
gündöndü v. ay çiçeği
gün dönümü ravnodnevnica
gündüz 1 obdanica, vreme 'od jutra do
veceri; - hizmeti dnevna sluzba, - nöbeti
dnevno dezurstvo; - oyunu matine; dnev-
na predstava; - treni dnevni voz ll danju;
- leri danju, u dnevno vreme; gece -
danju i noci, danonocno o - gözüyle
danju, za videla; - külabii gece silahlı fig.
vuk u ovcijoj kozi
gündüzcü lice koje ima dnevnu sluzbu
2. ucenik dnevne smene 3.arg. koji pije od
ranog jutra
gündüzlü 1) geeeli - v. geeeli 2. eks-
terni ucenik (koji .ne stanuje u internatu)
· gündüzlük dnevno odelo, odelo za dan
gündüz setası bot. poponac (Con-
volvulus)
gündüzün danju
günebakan v. ay çiçeği
güneç nar. prisojna (suncana) sırana
güne doğrulum bot. fototropizam
güneğik bot. zucanica (Cichorium en-
divia)
güneş sunce, sunceva svetlost; -
açmak pojaviti se, pomoliti se iz oblaka (o
suncu); postali suncano; in açması po-
rnaljanje sunca (iz oblaka); - in altında na
pripeci; - banyosu suncanje; - banyosu
yapmak suncati se; - batmak :ialaziti,
smirivati se, sedali (o suncu); -batması
_zalazak, smiraj sunca; - çarpmak 1) pri-
peci, prziti (o suncu) 2) /-a/ dobiti suncani
udar; - çarpması suncani udar; - çıkmak
(ili doğmak) izlaziti, radjati se (o suncu); -
doğması izlazak sunca; - geçmek v. -
çarpmak; - görmek biti suncan, osvetljen
(o prostorijama, sobama); /-1/ - e gös·
termek izloziti suncu, susiti na suncu; -
günü dan sunceve godine; - lekeleri astr.
sunceve pege; - manzumesi suncev sis-
tem: - senesi sunceva godina; - sistemi
428
solarni sistem; :... solarnı sistem; - tacı
astr. suncana kruna; - tutulması pom-
racenje sunca; - var sunce sija, suncano
je; - vurması v. - çarpması; yanığı ope-
kotina od sunta; - te yanmak preplanuti;
izgoreti (na suncu) - yılı v. - senesi O -
balçıkla sıvanmaz istina uvek izadje na
videlo; Güneş Dil Teorisi Suncana teorija
o jeziku (ponikla u Turskoj ranih 1930. ih
godina) - harfleri sunceva slova (araps-
kog alfabeta); - e karşı iş emek vulg. pi-
sati uz vetar, biti drzak; - keneviri bot.
bengalska konoplja (Crotaria Juncea);
Güneş Kral "Kralj sunce" (Luj XIV)
güneş gülü bot. rosulja (Drosera ro-
fundifolia)
güneşlanrnek suncati se
güneşietmek ak. izlagati suncu; susili
na suncu
güneşli suncan; bugün hava - danas
je suncano
güneşlik 1. suncobran, stit (na kapi) 2.
fotoblenda
güneşsel suncani, koji se odnosi na
su nce
güney ı jug; juzna sırana - açısı azi-
mut; - kutbu juzni pol; Güney yarım kü-
resi juzna polulopta ll juzni;
güneybatı 1jugozapad ll jugozapadni
güneydoğu 1jugoistok 1jugoistocni
güneyil juznjak
günindi nar; zapad
günkü dnevni; geçen - prekjucerasnji;
her - 1) svakodnevni 2) obican, sva-
kidasnji
günlü datiran; ct. tarihli; 20 Ekim 1985
- mektubunuz vase pismo od 20. oktobra
1985. godine
günlük1 1 1. dnevni ; jednodnevni; -
emir voj. dnevna zapovest;- harçlar
dnevni troskovi; - rapor dnevni izvestaj

2.= dnevni; na dan; bir - jednodnevni; bu
- na danasnji dan; on - iş desetodnevni
posao; on beş - gezi petnaestodnevno
putovanje 3. dnevni, svakodnevni, koji iz-
lazi svakog dana; - belleten dnevni bilten;
- gazete dnevni list 4. svakidasnji, obican;
jednolican; koji se ponavlja iz dana u dan;
- hayat obican, svakidasnji zivot ll 1.
dnevnik 2. dnevnica, nadnica, jed-
nodnevna zarada 3. dnevni red; - ün
üçüncü maddesi treca tacka dnevnoga
reda 4. !it. memeari
günlük2 (ğü) mirisljava smola, tamjan;
- ağacı bat. ambra stiraks (Styrax)
günlükçü1 memoarist, pisac memeara
günlükçü2 v. gündelikçi
gün merkezli astr. heliocentrican
gün öte astr. apogej, afel
günü nar. zavist, ljubomora
günü birlik, günü birliğine u toku
dana, tokom dana (bez nocenja); ce-
lodnevni; /-ın/ - ine gitmek ici kome u
dnevnu posetu (bez nocenja)
güncü nar. zavidljiv, ljubomoran;
günücülük zavist, ljubomora
günülemek ak. zavideti, osecati zavist,
biti ljubomoran
güpegündüz usred bela dana
güpgüzel veoma lep
gür 1. obilan, obilat; bujan, gust; - saç-
lar bujna kosa; - su obilna voda 2. sna-
zan, gromoglasan, bucan; - kahkaha
grohtan smeh; - sesle gromoglasno
gürbüz snazan, robustan, korpulentan
gürbüzleşmek razviti se, postali ro-
bustan (snazan)
gürbüzlük cvrstina, snaga, robusnost
Gürcü Gruzijanac
Gürcüce 1 gruzijski jezik ll na gru-
zijskom
gürültü
güre 1 1. zdrebe (izmedju jedne i tri go-
din e) 2. kobila ili magarica koja trazi muz-
jaka
güre2 fig. 1. snazan, krepak, zdrav 2.
povucen, plasljiv, snebivljiv
gürecilik til. dinarnizarn
güreş 1. rvanje; serbest - rvanje slo-
bodnim stilom
güreşçi rvac
güresilmek sp. rvanje
güreşçilik bez/. od güreşrnek
güreşrnek s ile 1. rvati se 2. borili se (o
ovnovima, bikovima, petlovima)
güreştirrnek caus. od güreşmek; bo-
ğaları - pobosti bikove
gürgen bat. grab (Carpinus betulus)
gürleme tresak, tutnjava; gök - si
grmljavina
gürlek fontana, slap
gürlemek 1. grmeti; tutnjati gruvati;
brujati; gök gürlüyor grmi; toprak gürledi
zemlja je zatutnjala; rüzgar gürlüyor
vetar huce (besni) 3.fig. vikati, grmeti, ur-
lati; razbesneti se, razjariti se 4. fig. stra-
dati, propasti; gürleyip gitmek iznenada
umreti
gürlük 1. obilatost, izobilje 2. bujnost,
raskosnost (kose) 3. prodornost, jacina
(glasa)
gü ruh p pej. banda, rulja; bag ra
gürül; - - anam. klakatanja, sikljanja,
hujanja, p/juskanja; - :.. akmak hucati,
brzo teci; - - okumak glasno citati; - -
yağmak pljustati (o kisi); - - yanmak go-
reti uz pucketanje
gürüldemek sumeti, hujati, hucati; sikl-
jati, pljuskati
gürültü 1. galama, larma, graja; buka,
tutnjava; gruvanje; brujanje; /-1/- ye boğ­
mak zaglusiti; gök - sü grmljavina; top -
429
gürültücü
sü gruvanje, kananada topova 2. svadja,
prepirka, razmirica; - çıkarmak (etmek ili
yapmak ) 1) galamiti, larm ili, praviti bu ku,
zagoriti 2) izazvati svadju (prepirku); svad-
jati se; öğrenciler arasında - çıktı uce-
nici su se posvadjali 3. nemir, vrenje,
metez <> - ye gelmek smesti se, zbuniti
se; uzrujati se; - ye getirmek uzrujati, uz-
buditi, uzbuniti; - ye gitmek postali zrtva
nemira, neduzno stradati; - ye pabuç bı­
rakmamak ne bojati se nikakvih pretnji
gürültücü larmadzija, galamdzija,
bukac
gürültülü bucan, glasan (razgovor i
si.); - patırtılı veoma bucan i buran 2.
buran, nemiran; bir hayat buran zivot
gürültüsüz besuman, tih, miran
gürz p gvozdena palica (za borbu);
perni buzdovan
gütaperka gutaperka; - ağacı bot. gu-
taperka-drvo (Palaguim gutta)
gütmek (güder) ak. 1. terati, goniti; iz-
goniti, terali na ispasu 2. tig. odr2avati, vo-
diti, ostati veran, slediti {ideju, cilj, politiku);
bağlantısızlık siyaseti - slediti nesvr-
stanu politiku; pridrzavati se nesvrstane
politike; hedef - slediti cilj; kin - gajiti
mrznju 3. tig. upravljati, dirigovali
güve zool. moljac (Tinea pellionela)
güveç (-ci) 1. djuvec, djuvece (glinena
posuda za pripremanje hrane) 2. kul. dju-
vec
güven 1. poverenje, ve ra; ct. itimat; 1-a/
- beslemek gajiti poverenje, verovati; /-ın/
- ini kazanmak steci cije poverenje; - i
kötüye kullanmak zloupotrebiti po-
verenje; - mektubu dip/. akreditiv; /-al - i
olmak imati poverenje, uzdati se u koga;
- oyu jur. glas poverenja; - vermek uli
(va) ti poverenje 2. samouverenost; hrab-
rost; - le samouvereno, hrabro
güvence garancija, zalog; ct. teminat; -
mektubu garantno pismo; - vermek dati
garanciju, garantovati
430
güvenceli sa garancijom; garantovan
güvencesiz bez garancije
güvenç (-ci) poverenje
güvenilir verodostojan, pouzdan; -
adam pouzdan covek, covek koji uliva po-
verenje; kaynak pouzdan izvor
güvenilrnek dat. bez/. pouzdati se, os-
loniti se na koga; onlara güvenilmez na
njih se ne moze racunati
güvenli pouzdan, siguran, koji uliva po-
verenje
güvenlik 1. bezbednost; ct. em-
niyet;Güvenlik Konseyi Savet bez-
bednosti (Ujedinjenih nacija) 2. sigurnost,
pouzdanost; - supası ventil sigurnosti
güvenmek dat. verovati, gajiti po-
verenje; uzdati se, oslanjati se, racunati;
kendine güvenen samouveren; size gü-
venlyorum racunam na vas <> güvendiği
dağlara kar yağdı (ili güvendiği dal elin-
de kaldı ) njegove se nade porusile; slo-
mila se grana na kojoj je sedeo
güven oylaması glasanje poverenja
(vladi)
güvensiz nepoverljiv, sumnjicav, po-
dozriv
güvensizlik nepoverenje, sumnja; ct.
itimatsızlık;
- oyu glas nepoverenja
güvercin zool. golub (Columba); - im!
golubice moja! - postası golubija posta,
posta posvedstvom golubova <> - göğsü
kokosja prsa, uzane grudi
güvercin boynu golubija boja (preliv
zelenog, plavog i ljubecastog)
güvercin gerdanı v. güvercin boynu
güvercinlik golubarnik
güvercin otu bot. verbena, ljutovica
(Verbena officinalis)
güverte paluba; - bataryası palubna
baterija; - ye iniş av. sletanje na pistu no-

saca aviona; - topu palubni top; ana
glavna paluba 2. arg. sto za barbul
güverteli s palubom; = palubni; -
mavna slep sa palubom; iki - gemi dvo-
palubni brod
güvey, güveyi 1. mladozenja, zenik; -
girmek 1) ozeniti se 2) stanovati u kuci
mladine porodice, prizetiti se 2. zet; ct.
damat
güvey feneri bot. ljoskavac (Physalis
alkekengi)
güveylik 1. polozaj zenika; zetstvo 2.
svedbeni, bracni; - elbise svadbeno odelo
(zenika)
güvey otu bot. mirisljavac, majoran
(Origanum vulgare)
güvez tamnocrven
güya p. kao da; toboze, djoja; - bunu
kendisi yapmış kao da je to sam uradio;
- bunu görmüyormuşsun ti toboze to ne
vidis
güz 1. jesen; ct. sonbahar; - noktası
astr. tacka jesenje ravnodnevnice 2. tig.
jesen. pribliz avanje starosti
güz çiğdemi bot. mrazovac, kacunak
(Colchium autumnale)
güzeli 1. lep, divan; - mi - prelep, dra-
zestan; Güzel Sanatlar Akademisi aka-
demija lepih umetnosti; - yazı sanatı ka-
ligrafija 2. dobar, prijatan; - hava lepo
vreme; - kitaplar dobre knjige ll lepotica;
Jepotan; Avrupa - i mis Evrope; dünya -
i 1) kao upisana lepotica, neobicna le-
potica 2 (mis univerzum, mis sveta lll
dobro! u redu! çok - odlicno! o - m! lju-
bavi! draga! - ayıpsız olmaz i lepotice
imaju nedostataka; en - deniz gi-
dilmemiş olanıdır nadlepse je tamo gde
jos nismo bili
güzel avrat otu (-nu) bot. velebilje (At-
ropa beladonna)
güzelce 1 dovoljno, valjano, posteno;
güz ün
kao sto treba; çocuk - yedi dete je val-
jano jelo ll lepuskast, prilicno lep
güzel hatun çiçeği (-ni) bot. arnarills
(Amarylis)
güzelim lep, prijatan; drag, voljen; o -
binayı harap etmişler porusili su onu
lepu zgradu; o - genci mahvetmişler
unistili su onog dragog mladica; - Türk-
çesi njegov prekrasan turski
güzelierne lif. pohvala, panegirik (lirska
pesma u turskoj narodnoj knjizevnosti)
güzelleşrnek prolepsati se, postali lep;
poboljsati se
güzelleştirmek ak. ulepsa (va) li, uci-
niti lepim
güzellik1. lepota; - karliçesi kraljica le-
pote, mis; - salonu salon za ulepsavanje;
gönül - i lepota duha 2. dobrota, dob-
rodusnost O - karın doyurmaz od lepote
se ne zivi; - ondur, dokuzu dondur de-
vedeset odsto lepote postize se giz-
danjem; - otu bot. vidac (Euphrasia)
güzellikle lepim, nezno, blago; - söy-
leseydin yapardı si blago rekao, on bi to
ucinio
güzergah p. 1. ruta, marsruta; trasa;
demiryolu - trasa zeleznicke pruge 2.
glavni put, opterecen put
güzey senovila starna, sırana u hladu
güzide p. izabran, odabran, elilan; - kı­
talar voj. eliine trupe
güzlek (-ği) nar. 1. jesenja kisa 2. je-
senje boraviste (staniste)
güzlemek jesenovati, povoditi jesen;
nerede güzlediniz? gde ste proveli
jesen?
güzlük jesenji; - ekinler jesenji, ozimi
use vi
güzün u jesen, na jesen, s jeseni
431
 -G-
Deveta slovo turkog alfabeta, meko ğ,
ne stoji na pocetku reci.
 ha uzv. 1.no, hajde (za podsticanje
zelje); - bakalım! hajde da vidimo! - gay-
ret ! hajde pokusaj! - göreyim seni!
hajde tebe da vidim! a! au! ah! (za iz-
razavanje ushicenja. divljenja); amma,
güzel, - ! au, sto je lepo! 3. pa samo, cik
(uzvik upozorenja i pretnje); - bilmiş ol,
ben öyle şey istemem! sano da znas da
ja to necu da trpim! 4. vidi! gle! aha! (za iz-
razavanje cudjenja, iznenadjenja, za-
dovoljstva); - şimdi anladım! aha, sada
sam shvatio! 5. zar? (recca za sumnju);
sen geldin, -? zar si dosao? 6. dijal. da;
gelir misin? - gelirim da, doci cu 7. iz-
medju dva glago/a znaCi da se radnja pro-
duiava; yürü - yürü yol bitmiyor ides i
ides, a putu nikada kraja 8. samo sto,
odmah; - geldi, - gelecek samo sto nije
dosao o - babam - ! nar. 1) jos malo,
hajde, no, samo nastavi 2) stalno, sve
dalje; - bire neprekidno, bez prestanka,
stalno; -deyince odmah, istog casa
habak bot. metvica (Mentha pulegium)
habanera muz. habanera
habaset (-ti)a. 1. zloba, zlo 2. mrznja,
pakost, podlost 3. pokvarenost, porocnost
habbe a. 1. zrno, zrnce, semenka; cf.
evin 2. komad 3. mehuric (na vodi) O -
değmez nista ne vredi; nistavan; - si kal-
madı (ili yok) nije ostalo ni malo, uopste
nema; - yi kubbe yapmak preuvelicavati;
bir - sitnica
haber a. 1 . vest, glas, poruka; novost,
saopstenje, izvestaj; - alma voj. iz-
vidjanje; - almak dobiti obavestenje, saz-
nati - atlamak (pro) pustiti vest (u no-
vinarstvu); - atiısı voj. kurir na konju; -
etmek dati na znanje, saopstiti, in-
formisati; /-af - uçurmak 1) tajno sa-
opstiti, izvestiti 2) saopstiti bez odlaganja,
odmah saopstiti; /-dan/ - im var znam, ob-
vesten sam; /-1 ,-al- vermek 1) saopstiti
informisati 2) izvestiti o nekome; /dan/ -
im yok ne znam, nisam obavesten; - im
yokken bez mog znanja; dünya - leri
vesti iz sveta; kara - tuzna vest; resmi -
zvanicno saopstenje; 2. arh. gram. pre-
dikat 3. razg. anegdota, prica, legenda o -
in sıhhatini Lokmandan almak dobiti do-
kaze iz proverenih izvora
haberci 1. vesnik, glasnik 2. spijun 3.
razg. prvi znaci bolesti
haberdar a-p obavesten. upucen, poz-
navalac stvari; /-1 ,-dan/ - etmek oba-
vestiti, izvestiti, dati k znanju, informisati;
upozoriti; - olmak biti informisan, biti oba-
vesten, biti upozoren O - olan halt etmez
posl. upozoren covek ne pravi gluposti
haberleşme komunikacija, saopstenje,
prepiska, veza; - vasıtaları sredstva ko-
munikacije
haberleşrnek s. ile saopstavati, in-
formisati; komunicirati, biti u vezi sa
haberli obavesten, informisan; upo-
zoren; - olmak biti informisan, biti oba-
vesten
habersiz ı neobavesten, neupucen, ne-
informisan; her şeyden - bir halde .ne
znajuci ni o cemu ll nenajavljeno O -
gelen misafir Tanrı kazasından beter
posl. nenajavljen gost je gori od bozije
nesrece
habersizce nenajavljeno
habeş tamnoput
Habeş, Habeşi a. ı Etiorljanin, Abisinac
ll 1. etiopski, abisinski
habis a 1. zao, zloban, zlonameran 2.
mrzak, gnusan, gadan, los, rdjav 3. med.
zlocudan
hac(-ccı) a. ist. hadziluk, hodocasce u
Meku; - etmek v. haccetmek; - a gitmek
ici na hadziluk
hacamat(-tı) a. 1.arh. med. pustanje
433
hacamatçı
krvi 2. arg. lako ranjavanje; - baltası !an-
ceta, s kal pel; /-11 - etmek 1) pustiti krv 2)
raniti, ubosti; - şişesi kupiea za puiitanje
krvi
hacamatçı puiitac krvi
hacarnatlamak ak. 1. puiitati krv 2.
ubosti (nozem)
haccetmek is/. ici na hadziluk u Meku
hacet (-ti) a 1. neophodnost, nuzda,
potreba 2. nuzda; /-al - etmek imati pot-
rebu za necim, osecati potrebu za necim;
- görmek 1) osecati potrebu za necim,
smatrati neophodnim 2) vriiiti nuzdu; - i
olmak razg. imati potrebı,ı za vriienjem
nuzde; - yeri toalet, zahod, nuznik, klozet;
- yok nema potrebe, nije nuzno, ne treba
3.molba, moljenje; - dilemek moliti, po-
zeleti nesto; - kapısa vrata ne turbetu
(odakle se moli); - penceresi prozor na
turbetu; - tepesi brdo sa hramom (za mo-
litvu) o ne-? zbog cega? zasto?
hacı a. is/. hadzija; - sı hocası svi,
muslimansko svestenstvo O - ağa vet-
ropir, besposlicar; skorojevic; - baba 1
(stari hadzija 2) izraz postovanja (koji se
koristi pri obracanju starijim ljudima); -
bektaş v. hacıbektaşi /-1/ - bekler gibi
beklemek cekali s velikim nestrpljenjem;
- hacıyı Mekkede (derviş dervişi tek-
kede) bulur post. hadzija nalazi hadziju u
Meki, a dervis dervisa u tekiji; slicni ljudi
se ·srecu na slicnim mestima; - Lokman
gibi uyumak spavati kao zaklan; - otu
bot. mandragora (Mandogora offieinarum);
- yağı ulje teskog mirisa (koje upot-
rebljavaju hadzije)
Hacıbektaş: - taşı geol. travertin; -
tuzu kamena so
Hacı Bektaş Veli osnivac bektasijskog
derviskog reda
hacılar kuşağı (-nı) duga; cf. gök ku-
şağı
hacılar yolu (-nu), hacı yolu (-nu) astr.
mlecni put; ct. Samanyolu
434
hacılık isi. hadziluk (hodocasce u
Me ku)
hacıyatmaz 1. veljuiika (igracka) 2. tig.
prevrtljivae, promucuran eovek, maher
hacim (-emi) a 1. zapremina, opseg,
obim; ct. oylum (2.); ticaret - i obim spolj-
ne trgovine 2. kapaeitet, tonaza, nosivost;
orta - de ğ'emiler brodovi srednje no-
sivosti
hacimli zapreminski; kabast, glomazan
hacir (-eri) a jur. starateljstvo, tutorstvo;
liiiavanje imoviskih prava; - altına almak
uzeti pod starateljstvo
Hacivat (-tı) 1. Hadzivat (jedna od dve
glavne licnosti Karadjoza turskog po-
zorista senki) 2. razg. uspijusa, cepa
haciz (-ezi) a jur. 1. zaplena, sekvestar;
/-1/ - altına almak, /-al - koymak (ili va-
zetmek, yapmak) sekvestrirati; - kararı
resenje suda o oduzimanju imovine
hacizli sekvestriran;
haczetrnek ak. jur. sekvestrirati, odu-
zeti, uzaptiti, popisati (o dugu)
haç (-çı) krst; - biçimi krstast; - çı­
karmak krstiti se, prekrstiti se; /-1/ - a
germek raspeti na krst; ·- ı suya atmak
svetiti vodu; - şeklinde u vidu krsta,
krstast;
haçlamak ak. razapeti na krst
Haçlılar krstaiii;
had1 (-ddi) a 1. granica, rub; predeo; -
i asgari minimum, minimaini razmer; -
inden aşırı pretereno; - ini aşmak pre-
kardaiiiti; - ini bildirmek devesi nekoga u
red; - ini bilmek znati za granicu, znati
meru (dozvoljenog); - ini bilmez ne-
taktican; - den fazla prekomerno, pre-
terano; - i hesabı olmamak nemali ra-
cuna; - i kifayeyi bulmak biti dovoljno;
emniyet - i graniea sigurnosti; son - ini
bulmeak 1) dostici vrhunac 2)tig. dostici
najvecu snagu: yaş - i granica starosti 2.
mat. clan o ne - ine! zar njemu?

hiid2 (-ddi) a 1. ostar 2. tig. prolazan,
kratkotrajan 3. med. akutan 4. kritican,
napet, usijan,intenzivan; cf. şiddetli
hadde1 a. masina za valjanje metala,
masina za izradu zice; - de çekilme val-
janje; - den çekmek 1) valjati, tanjiti 2)
fig. podvrgnuti ispitivanju; - fabrikası val-
jaonica; -den geçirmek 1) valjati, tanjiti
(metal), izvlaciti (zicu) 2)fig. detaljno izu-
cavati, proucavati, ispitivati; - makinesi (ili
tezgahı) masina za valjanje
haddehane a-p valjaonica
haderne a spremacica, cistac(ica); - i
hayrat sluzitelj u dzamiji; - i şahane ist.
sluzbenici na dvoru sullana o - ü haşem
pratnja, svita
hadernelik spemanje, cis cehje spre-
macice; - etmek (ili yapmak) cistiti, spre-
mati
hadım a ı evnuh ll kastriran, uskopljen;
/-1/- etmek kastrirati
hadım ağası (-nı) ist. glavni evnuh
hadi1 v. haydi; - - !dosta! prestani!
skrati! ·
hadi m 1 a 1. sluga, posluzitelj; /-al -
olmak sluziti kod nekoga, posluzivati 2. v.
hadım
hadis 1a Us/. hadis, predanje (Mu-
hamedove izreke, usmena tradicija od Mu-
hameda)2. nauka, izucavanje hadisa
hadise a dogadjaj, slucaj, inciden!, nez-
goda; pojava; ct. olay; - çıkarmak izazvati
inciden!; - çıkmak desili se (o slucaju i
si.); beklenmeyen bir- nepredvidjen do-
gadjaj; baltalama - si sabotaza; sınır - si
pogranicni inciden!
hadiseli skandalozan, neuobii':ajen, in-
ciden!
hadisesiz mirno, bez incidenta, bez is-
pada
hadsiz neogranicen, beskrajan, bes-
konai':an; - hesapsız 1) beskrajno mnogo,
hafifçe
neizmerno mogo 2) beskrojan, neizmeran
hatakan a lupanje srca, uznemirenost,
treperenje, razdazenost O - lar basıyor(ili
boğuyor) osecati se razdrazenim, uz-
nemiriti se
hafazanallah a uzv. neka nas sai':uva
Alah! Boze sai':uvaj!
hafız a 1. is/. hafiz (onaj koji zna citav
kur'an napamet) 2. zastitnik, i':uvar; - i ha-
kiki epitel Alaha 4. razg. bubalica
hahza a 1. pl. od hafız 2. pamcenje, se-
canje; ct. bellek; - sını kaybelrnek izgubiti
pamcenje; - sı kuvvetli odlii':ne memorije;
- yı takviye usulü mnemotehnika; göz -
sı vizuelno pamcenje 3. is/. hafiza (zena
koja zna Kur'an napamet)
Hafız Ali bat. alusali (vrsta grozdja)
hafızıkütüp (-bü) a bibliotekar
hatızlamak ak. arg. bubati
hafızlık 1. is/. duznost hafiza 2. razg.
bubanje
hafi a tajni, potajni, skriven; cf. gizli; -
celse (ili oturum) tajni sastanak, zatveren
sastanak; - olarak 1) iza zatvorenih vrata
2) zatvoreno, potajno
hafif a 1. lak (u raznim znacenjima),
blag; vazdusast; - bakım 1) tehnii':ki preg-
led 2) tehuki':a popravka; - bir baş ağrısı
laka glavaobolja; bir ışık slabo svetlo; -
bir iş lak posao; - bir sarsıntı neznatan
potres; - gölge polumrak; - - 1) tiho 2)
(po) 1 malo, malko, ovlas; - hapis cezası
jur. kazna lakog zatvora; - içkili olmak
biti pripit; - maden laki metali; - şekerli
ne mnogo sladak; - tertip bir kahvaltı lak
dorui':ak; - yağ rafinirano ulje; - yağmur
kisica; - yollu meko, lagano, bez napara
2. fig. lakomislen, neozbiljan, vetropirast; -
bir hareket lakomislen postupak O
hafifçe tiho, lagano, blago, oprezno; -
başı ağrıyordu glava ga je malo bolela;
başını - eğdi ovlas je nakrivio glavu
435
ın hafifleıtıek
hatitrernek 1. olaksavati (u raznim zna-
cenjima); slabiti, umanjivati 2. utisavati se,
stisavati se, umirivati se, smanjiti se, os-
labiti 3. odahnuti
hafifleşrnek 1. v. hafiflemek 2. fig. pra-
viti se naivnim, neozbiljnim
hafifleştirmek, hafifletmek 1.caus. od
hafiflemek, hafifleşrnek 2. olaksavati, ub-
la.Zavati, smanjivati, stisavati, obuzdavati
3. oslabiti (o bolu i si.) utisavati, ub-
lazavati, rasteretiti
hafifletici smanıuıucı, olaksavajuci,
omeksavajuci; - sebepler jur. olak-
savajuce okolnosti
hafiflik 1. lakoca; stanje lakoce 2. olak-
sanje, opustanje; kendimde bir - duy-
dum osetio sam neko olaksanje 3. fig. la-
komislenost, neozbiljnost, povrsnost;
neuravnotezenost
hafifmeşrep (bi) a ı zena lakog morala
ll lakomislen, vetropirast, frivolan
hafifsemek shvatati olako, potcenjivati;
prenebregnuti;
hafif sıklet (-ti) sp. laka kategorija
hafiften lagano, slabo, (o) lako, polako,
ovlas; - almak 1)primiti razborito; primili
olako 2) ne pridavati osobit znacaj, snis-
hoodljivo se odnositi; olanlara gayet -
almak ne pridavati narociti znacaj do-
gadjajima; - hafife lagano, mekana, de-
likatno
hafit (-di) a. unuk; ct. torun
hatiye a. agent tajne policije, spijun,
dousnik, detektiv
hatiyelik ulazenje u trag, proganjanje,
spijunaza, vrebanje
hafniyum hem. hafnijum
hafriyat (-tı) a iskopine cf kazı
hafta p. nedelja, sedmica; - ya iduce
nedelje; - arasında (ili içinde) u toku ne-
delje; - başı pocetkom nedelje; - da bir
436
jedanput nedeljno; - dan - ya iz nedelje u
nedelju, svake nedelje; - sına kalmaz (ili
varmaz) u toku nedelje, nece proci ni ne-
delja dana; - sonu vikend; - tatili razg.
slobodan dan
haftalık 1 (ili - ücret) nedeljna plata,
nedeljna zarada ll 1. nedeljni; iki - bir ça-
lışma dvonedeljni posao 2. svake nedelje;
- dergi nedeljnik
haftalıkçı, hattaiıkii 1. radnik koji je
placen nedeljno 2. radnik koji radi na ne-
delju dana
haftayın sp. poluvreme
hah uvz. evo! eto! vidi! aha! - , ara-
dığım buydu! eto! to sam trazio! - , ni-
hayet! eto, konacno
hamam rabin
hamambaşı (-nı) glavni rabin
hamamhane rabinat
hahha, hahhah uvz. ha ha!
haiJ1 a 1. prepreka, smetnja, ometanje,
spreeavanje; - teşkil etmek 1. preds-
tavljati prepreku, sputavati, sprecavati, 2.
zaklanjati (vid)
haile a 1. tragedija, drama; ct. trajedi 2.
tragedija, nesreca, beda
hain a 1 1. izdajica; vatan - i izdajnik
domovine 2. nevaljalac, nitkov, protuva ll
1. izdajnicki, podmukao; neveran 2. zao,
pakostan, zloban .
haince 1. pakosno, zlobno 2 .. neverno
hainleşrnek 1. postupati lukava (pod-
muklo, izdajnicki) 2. postali zloban; postali
pa kostan
hainlik izdajstvo, lukavstvo, pod-
muklost, neverstvo; - etmek 1) izdati 2)
ponasati se zlobno
haiz a ak. onaj koji ima, onaj koji je
snabdeven, onaj koji nosi; ehemniyeti -
bir mesele pitanje od vaznosti

Hak (-kkı) a svevisnji, pravicni (o
bogu);- Taala svevisnji, gospod bog
hak 1 (-kkı) a 11. istina, pravo; -eşitliği
ravnopravnost; - larından feragat etmek
odricati svojih prava; - ı telif autorsko
pravo; - ını yedirmek odreci se svojih
prava; yurttaş - ları gradjanska prva 2.
pravda, prave nost; cf. adalet; - ka-
zanmak 1) biti u pravu, imali pravo; potv-
rditi 2} steci pravo; - sever 1} pravdoljubiv
2} praviean; - ın var imas pravo, u pravu
si; /-al - vermek dati za pravo, potvrditi da
je neko u pravu; - ınız yok nemale pravo,
niste u pravu 3. deo koji pripada; - ını
almak dobiti ono sto nekome pripada; -
ını aramak (ili isternek } 1} traziti pravdu
2} Irazili svoj deo; - ını hakketrnek dobiti
svoje; - ını yemek 1) biti nepravican
prema nekome 2} ometali nekoga u pra-
vima 3} prevariti, obmanuti 4. ulozen rad,
ulozen trud; üzerimize - ı geçti ulozio je
mnogo truda u nas ll pravican, pravilan, is-
tinit O - a erenler re/. sveci; - ından gel-
mek 1} savladati, pobediti; uspesno zavr-
siti 2) rascistiti s nekim; - için radi
nekoga, radi necega, u ime nekoga, u ime
necega; - kuşu zool. pupavac (Upupa
epops); - ödemek oduziti se, otplatiti; -
kapıdan girince, batıl bacadan çıkar
post. kada pravda udje kroz prozor, nep-
ravda iziazi kroz odzak
hak2 (-kki} a. 1. graviranje 2. brisanje,
struganje; - etmek v. hakketmek2
hak3 (-ki} p. zemlja; cf. yer, toprak o - i
helake serrnek prebiti na smrt; - ile yek-
san etmek sravniti sa zemljom, unistiti; - i
teng grob
hakan p ist. han, sultan, vladar
hakanlık ist. 1 . tilula hana, polozaj
hana (vladara} 2. vladavina, hanstvo
hakaret (-ti) a uvreda, preziranje, pre-
zir, potcenjivanje; /-al - etmek vredjati,
ponizavati; ismevati, odnositi se s pre-
zirom; /-dan/ - görmek dozivljavati po-
hakim
nizenja, biti izlozen uvredi; - le uvredljivo,
prezrivo; - ve sövme gruba ı,ıvreda, ru-
ganje
hakça 1 . istinito 2. po pravicnosti; -
söylemek lazımsa ako treba reci istinu o
- sı uistinu, istinu govoreci, istine radi
hakem a. 1. arbitar, sudija; porotnik; ct.
yargıcı - encümeni (ili heyeti, ko-
misyonu ) 1) arbitrazna komisija 2)ziri 3.
sudsko vece - mahkemesi arbitrazni sud,
sudski pretres; - usuliye posredstvom ar-
bitraze; preko posrednika 2. sp. sudija;
yan - linijski sudija
hakemlik 1. arbitraza, posredovanje 2.
sp. sudjenje; - etmek biti sudija, sudili
hakeza a 1. takodje, na taj nacin, kao,
isto; bugün gitmeyeceğim yarıda - ja
danas necu ici, sutra takodje 2. slicno
!ome, kao
haki1 p smedjezelen, kaki boje
hakikat (-li) a 1 1. istina; ct. gerçek; - i
mahZa napabiina istina 2. cinjenica. fakat;
istinitost, verodostojnost, tacnost, pra-
vilnost, realnost; ct. gerçeklik; - mey-
danda idi sve je bilo jasno; - i tarihiye is-
torijski verodostojna cinjenica ll zaista,
stvarno
hakikaten zaista, stvarno, odista
hakikatli ve ran, predan; cestit; - bir ar-
kadaş predan drug, veran prijatelj; benim
- oğlum moj ljubljeni sin
hakikatsiz neveran, licemeran
hakikatsizlik neverstvo, nelojalnost
hakiki a. veıran, istinit, stvaran, pravi,
autentican; realan; - adet mat. realan
broj; - dost pravi prijatelj; - maksatları is-
tinske namere; - şahıs jur. fizicko lice O -
olarak zaista, stvarno
hakim a 1. mudar covek, mudrac; eru-
dit, znalac 2. filozof 3. ·Hakim (ili - i mut-
lak} epitel Alaha; emri - bozja volja; ki-
tabı - Kur'an
437
hakim
hakim a 1 1. vladar (provincije, okruga,
oblasti); vlastodrzac; - i mutlak apsolutni
vladar, diktatar 2. sudija, arbitar; ct. yargıç;
- muavini 1) pomocnik sudije 2) sudski
porotnik; - in reddi jur. izuzece sudije;
sorgu - i istrazni sudija ll nadmocan, do-
minantan dominirajuci, vladajuci; ct. başa!,
egemen; - sınıf vladajuca klasa; - tepe
voj. kota; vaziyete - vlada situacijom; /-al
- olmak 1) imati (dobili) preimucstvo nad
nekim (necim); bili visi odnekoga (rne-
cega) 2) vladati
hakimane a-p 1 1. mudar, razborit, trez-
ven 2. filozofski ll 1. mudro, razlozno, kao
sto dolikuje vladaru 2. filozofski
hakimiyet (-ti) a suverenitet; vlast, do-
minacija; - i milliye, milli - nacionalni su-
verenitet; şahsi - licna vlast
hakiinlik 1. vladavina 2. duznost ili
obaveze sudije, sudijski polozaj
hakir a 1. nizak, podao, nistavan, prez-
ren; /-11 - görmek prezirati, ponizavati 2.
arh. smiren, pokoran, skroman, krotak
hakkak (-ki) a. graver, rezbar
hakkaniyet (-ti) a pravednost, jed-
nakost; - le pravedno, po pravdi; - le ha-
reket etmek (ili - göstermek ) postupati
pravedno
hakketrnek1 ak. zasluziti, biti dostajan
cega, dobili (steci) pravo na nesto
hakketmek2 ak. dat. 1. gravirati, iz-
rezati, iseci (u metalu, drvetu) 2. guliti,
strugati; brisati
hakkıhıyar a. pravo izbora
hakkıhuzur a. naknada za pri-
sustvovanje (na zasedenju suda i si.)
hakkında 1. o, u pogledu; bunun - o
ovome 2. u vezi sa, u odnosu na; odnosno
hakkısüküt (-tu) a. naknada za cu-
tanje; ustupnina, naknada (za otkaz od
nekih prava ili zahteva)
haklamak ak. 1. biti; unistavati, rusiti,
438
razbijati; düşmanı - unistiti neprijatalja 2.
lomiti, kvariti 3. nar. pojesti, smazati 4.
razg. zasluziti
hakiaşmak s ile obracunati se, ras-
cistiti, biti kvit
haklı 1. onaj koji ima pravo; eşit - rav-
nopravan 2. pravedan, pravican; - bir
ceza pravedne kazna; /-1/- bulmak(-)
smatrati da je (neko) u pravu; - çıkmak
biti u pravu; - harp pravedan rat; -
olmak biti u pravu
haklılık pravda, pravicnost, pravednost
hakperest a-p 1 pravdoljubac ll prav-
doljubiv
haksever 1 pravdoljubac ll koji voli pra-
vicnost, pravdoljubiv, pravican
hakseverlik pravednost, pravicnost,
pravdoljubivost
haksız 1. nepravedan; bespravan; nep-
ravilan 2. pogresan
haksızlık bespravnost; nepravicnost,
nepravednost; bu - değil mi? zar to nije
nepravda?; - etmek cinili nepravdu, pos-
tupati nepravedno
hakşinas a-p. pravedan,pravican
haktanır pravican, objektivan, pra-
vedan, posten
hakuran golub, golubica, grlica O - ka-
fesi gibi kao reseto, trosan
hal1 (-li) a 1. stanje, polozaj, prilike,
okolnosti; - almak d oc i u ... stanje; - den
anlamak staviti se u nei':'iji polozaj, sa-
osecati, simpatisati, pokazivati ra-
zumevvanje; - i neye varacak? sta ce biti
s njim? kako ce on zavrsiti?; maddi - ma-
terijano stanje 2. izgled, nacin, oblik; stav,
drzanje, ponasanje, postupak; - ini almak
poprimiti izgled, pretvoriti se u nesto; - ine
dönmek praviti se (kao); pretvoriti se u
nesto; bu adamın - ini beğenmiyorum
ne dopada mi se izgled (ponasanje) ovog
coveka 3. nezgoda, neprijatnost, nevolja,

nesreca, tezak polozaj; başına - gelmek
zapasli u nevolju, doziveti neprijatnost; ( -
) sende bir - var s tobom nesto nije u
redu 4. snaga, sila, energija, mo6, spo-
sobnost; - ine bakmadan ne vodeci ra-
cuna o njegovim sposobnostima (mo-
gucnostima) - i kalmamak biti iznuren,
iscrpsti se, ne moci vise, jako se umoriti; -
i olmamak nemali dovoljno snage, ne biti
u stanju, ne moci; - im yok 1) ne osecam
se dobro 2) nemarn snage, ne mogu; l-
acak!- i yok on je nesposoban da .. ; nije u
mogucnosti da ... ; oturacak - im yok
nisam sposoban da sednem, nemarn
snage da sednem 5. danasnjonst, sa-
dasnjost; - ve istikbal sadasnjost i bu-
ducnost 6. gram. padez; yalın - 1 no-
minativ O - de 1) sa pridevima obrazuje
priloske iraze; fena - de vrlo, veoma,
mnogo; strasno, neprijatno, lose 2) sa pro-
participima obrazuje prilosku oznaku do-
pustanja, "iako" "premda", "mada"; ça-
lıştığı - de iako uci; - inde 1) u obliku,
kao, poput, nalik, u vidu; gruplar - inde u
grupama 2) u slucaju da, ako; - e baki 1)
vidi! vidi ti to! 2) strasno! uzasno! cudno! -
i duman olmak biti u skripcu, zapasli u
nevolju; - den - e girmek menjati boju,
biti zbunjen; - hatır sormak pitati za ne-
cije zdravlje, pitati kako je neko; - ine kö-
pekler gülüyor nar. svi mu se smeju, on
je predmet podsmeha; /-ın/ - ini sormak
raspitivati se za nekoga, pitati za necije
zdravlje; - tercümesi 1) biografija 2) au-
tobiografija; - i vakti yerinde imucan,
bogat, dobrostojeci; /-1/ -e yola koymak
udesiti, urediti, srediti, dovesti u red; kendi
- inde miran, tih, blag, skroman; ne - in
varsa gör! radi sta hoces! vay - ine tesko
!ebi! jadan ti!
hal (-li) a. 1. resenje, razresenje; ct.
çözüm, çözümleme 2. hem. rastvaranje,
razlaganje, topljenje, rastapanje
hal (-li)3 p. pokrivena pijaca, pokrivena
trznica
hal (-li)4 a. 1. svrgavanje s prestola 2.
pljacka
halel
hala 1 a tetka (oceva sestra)
hiıla2 a 1. jos, jos uvek ista prica 2. i
dan danas; sada
haliıs a spas, spasavanje, izbavljenje,
oslobodjenje; ct. kurtulma; - etmek spasti,
izbavati, osloboditi; /-dan/ - olmak biti
spasen, izbaviti se; osloboditi se; pobeci,
uteci
haliıskiır a-p. spasitelj, izbavitelj, os-
lobodilac; ct. kurtarıcı
halat (-tı) debeo konopac, uze; -
çekme vucenje konopca; - ı çeliğe volta
etmek mor. narneteti konopac oko bitve; -
süngeri mor. brodska umeta, svaber,
cetka za ribanje
halavet (-ti) a 1. slatkoca 2. prijatnost,
naslada, dopadljivost, ljupkost; sözde -
recitost, govornicki dar
haliıvatil 1. . sladak 2. prijatan, do-
padljiv, umiljat, ljubak
halay dijal. halaj (vrsta kola, narodna
igra); - çekmek igrati halaj
halayık(-ğı) a 1. robinja 2. sluzavka
halayıklık 1. polozaj robinje 2. polozaj i
posao sluzavke
halaza dijal. biljka koja nikne iz pros-
logodisnjeg semena
halazate a-p brat ili sesıra od tetke (po
ocevoj sırani )
halbuki medjutim, ali
haldır: - - onom. bucno, brzo i bucno
hale a 1 . halo (svetao krug oko Sunca i
Meseca) 2. oreol, nimbus
halef a 1. naslednik; - ve selef nas-
lednik i prethodnik 2. potom~k 3. jur. prav-
ni sledbenik 1 ·
halel a steta, ostecenje, povredl: gu-
bitak, nedostatak, mana; /-al - getirmek
naskoditi, ostetiti, naneti stetu; povrediti; f-
al - vermek naskoditi, priciniti stetu ne-
439
1

ı
hal~lenmek

kome; pokvariti; unistiti, upropastiti
halelenrnek obrazovati se (o halou)
halen a. jos uvek, danas; trenutno,
ovog momenta
halet (-ti) a situacija, stanje, polozaj;
glediste; - i ruhiye dusevno stanje
hal'etmek ak. svrgnuti s prestola, zba-
cili
halfa, halfa otu (-nu) a bat. alfa, halfa
(Stipa tenacissima)
halhal (-li) a. bro zletna za nogu
halı tepih, cilim; - döşemek zastrti ıe:
pihom
halıcı prodavac tepiha, cilimar
halıcılık izrada ili prodaja .tepiha, ci-
limarstvo
hali a 1. pust, prazan 2. nenastanjen,
napusten 3. slobodan;, prazan, koji nije za~
uzet
haliç a zaliv, morski rukavac, zaton
Haliç Zlatni rog (zaliv u lstanbulu) :
halife a. is/. 1. halif (a) (vrhovnh mus-
limanski poglavar) 2. naslednik, namesnik;
1
zamenik 3. tilula turskih sullana 4. sek-
retar, pisar ili pripravnik u Visokoj porti
halifelik is/. halifat
1 halihazır a. sadasnje stanje, danasnja
il situacija; sadasnjost, sadasnjica
haliyle 1. tako kao sto jeste, takav
kakav je, kakav jeste, nepromenjen 2.
samo po sebi, prirodno
halk (-kı) a 1. narod, nacija 2. sta-
riovnistvo, stanovnici, zitelji, ljudi, svet; -
müziği narodna muzika; - oyunu na-
rodna igra 3. stvaranje, osnivanje; 1-1/ -
etmek stvoriti, osnovati; cf. yaratmak O -
ağzı narodni (kolokvijalni) jezik; - a inmek
prilagoditi se opstem nivou, spustiti se na
nivo obicnog coveka
halka a 1. halka, kotur, kolu!, prsten,
obruc 2. krug, kruznica; - olmak 1) nap-
raviti krug, obrazovati krug 2) kretati se
kruzno (o vodi) 3. karika 4. prsten, burma;
mindjuse u obliku halki 5. djevrek
halkacı prodavac halki
halka dizilişii bat. prsljenast
halkalanmak ak. 1. pricvrstiti krugom,
stegnuti obrucom, spojiti 2. savili u krug 3.
okruziti
halkalamak 1. pass. od halkalamak 2.
skiupcali se 3. vrteti se, okretati se 4. sirili
se u krugoviri'la (o vodi)
halkalatmak caus. od halkalamak
halkaiı halkast, prstenast, kruzni, koji
se sastoji iz krugova
halkalılar zool. koluticavci (Annelida)
halk avcılığı demagogija
halk avcısı demagog

:ı
halka yay opruga ventila
halik (-ki) a. 1. tvorac, stvaralac, stva-
!, ratelj; cf. Yaradan 2. gospod bog; cf. Tanrı halk bilgisi (-ni) folklor
i(
halim a. tih, netujan; blag, nezan, halkbilimci folklorista

~
miran, krotak; osecajan; - selim dob- halk bilimi etnologija
rodusan, meka srca, blag, boleciv
L halkçı ı narodnjak ll narodnjacki
halis a. 1. cist, bez primesa; pravi, pri-
il
il rodan; - muhlis pravi, istinski; koji je na halkçılık narodnjastvo, populizam
·ı
;ı
svom inestu 2. iskren, prostodusan halk evi (-ni) narodni dom
l halisane a-p, iskreno, prostodusno halkiyat a folklor
halita a. legura, mesavina, smesa; spoj halk oylaması {-nı) referendum

440

halk oyu (-nu) raferendum; javno
mnjenje
hallaç (-cı) cesljac pamuka, grebenar; 1
-11 - pa m uğu gibi atmak 1) razbacivati
naokolo, praviti nered, rasturati 2) rasturiti
(grupu)
hallaçlık grebenarski zanat ili posao
ha Ilenrnek 1. menjati se, promeniti se;
steci kondiciju 2. oporaviti se 3. osecati
nesvesticu; onesvestiti se 4. arg. (po) ze-
leti, zudeti o hallenip küllenmek zi-
votarati, (jedva) sastavljati kraj s krajem
halleşrnek 1. poveriti se jedan dru-
gome, otvoriti dusu 2. zainteresovati se za
nesto
halletmek ak. 1. resiti, razresiti 2. sre-
diti, dovesti u red, udesiti 3. hem. rastopiti,
rastvoriti, razblaziti 4. delili (hranu), ser-
virati, posluzivati
hallice 1. bolji, bolje, boljem stanju 2.
imucniji, bogatiji
hallihamur - olmak prilagodjavati se,
biti prilagodljiv
hallolunmak 1. biti resen, biti razresen
2. biti resen, biti udesen, biti uredjen 3. biti
rastopljen, biti rastvoren, biti razblazen
halojen hem: halogen
halsiz slab, iscrpljen, iznuren, ne-
mocan, malaksao
halsizlik slabost, iscr-
pljenost,iznurenost, malaksalost
halt (-tı) a. 1. mesavina; fig. zbrka,
brkanje, pobrkanost 2. razg. besmislica,
glupost,budalastina; - etmek razg. 1. me-
savina; fig. zbrka, brkanje, pobrkanost 2)
cinili gluposti, cinili neprijatnosti
halter sp. 1. teg; osovina (za dizanje te-
gova) 2. dizanje tegova, dizanje tezine
halterci dizac tegova
haluk (-ku) a pristupacan, druzeljubiv,
prilagodljiv, lepe naravi, lepo vaspitan
hamam
halvet (-ti) a 1. usamljenost, po-
vucenost, izolovanost, samoca, pov-
lacenje u samocu; - e çekilmek povuci se
u samocu, osamiti se, izolovati se 2. za-
bito (zabaceno, izolovano) mesto; odvojen
prostor; - etmek 1) osamiti se 2) raz-
govarati u eeliri oka; - olmak 1) tajno se
sastajati 2) povuci se u odvojenu pros-
toriju. 3. posebna kada u banji; - e dön-
mek postali vruce i zagusljivo (u sobi); -
gibi vruc i zagusljiv, kao u banji
ham p 1.nezreo, zelen 2. sirov; nes-
tavljen, neobradjen; mamulat po-
lufabrikati 3. neostvariv, neispunjiv, ilu-
zoran, neizvodiv; - ümit iluzorna nada 4.
fig .. sirov, grub, nevaspitan, neotesan; -
ervah grubijan, neotesanka
ham; - hum etmek mumlati, mrmljati,
prekidati govor sa hm, nezargovetno go-
voriti; - şaralop besmislical glupost! bu-
dalastina!
harnail a 1. lenta, esarpa (preko ra-
mena na uniformi), remen, portepeja 2.
hamajlija
hamak (-ğı) hamak, viseci krevet
harnal a hamalin, no~ac, .utovarivac; -
camal svakojaki nosaci; - sırığı motka za
nosenje stvari, obramica, obramka
harnal başı (-nı) glavni nosac
hamaliye a hamalija (nagrada nosacu
za obavljen posao)
harnallık 1. hamals ki posao ili zanat 2.
hamalija 3. tezakposao, grbacenje 4. fig.
nepotreban trud; nepotreban teret O /-ın/ -
ını etmek uradili . tezak i dosada n deo
posla
hamam a 1. hamam, javno kupatitilo 2.
kupatilo - kesesi hamam kesa, kesa od
grubog platna za trljanje; - takımı pribor
za hamam (sapun, peskir, nanule i me-
talna cinija); - yapmak okupati se u ha-
mamu, ici u hamam o - gibi kao u ha-
mamu, jako vruce; - a giren terler post.
441
ko udje u hamam znoji se; bez muke
nema nauke; bez rada se ne moze nista
postici; - nalını suratlı vulg. .rugoba, jako
ruzna zena; - ın namusunu kurtarmak
pokusati spasti cast (tamo gde je nema),
zataskati, prikriti
hamhalat (-tı) a razg. neotesan (grub,
surav) muskarac
hamız a ı hem. kiselina ll kiseo
hami a 1. pokroviteıj, zastitnik; - devlet
pratektorat 2. gazda, patran

hamam anası (-nı) 1. hamamdzijka 2. harnil a ı 1. nosac, nosiıac 2. imaıac,

vıasnik 3. donosilac; - ine (ispıatiti) do-
opaka, krupna zena
nosiocu 4. podrska; podupirac, potpara 11
hamam böceği (-ni) zool. bubasvaba 1. noseci,natovaren, opterecen 2. snab-
(Biatta orientalis) deven; - olmak nositi sa sobom, imati kod
hamam böceğigiller zool. bubasvabe sebe, imati
(Biattaria) hamile a trudna, bremenita, u drugom
hamamcı 1. hamamdzija stanju; - olmak biti u drugom stanju

hamamcılık hamamdzijski posao hamillelik trudnoca, drugo stanje

hamamlık cinkani lavor ili kadica u

hamione skr. od hanım nlne; baka,
kome se umiva, hamamdzik nana
hamlişa 1. marginalija, primedba (na
hamam otu (-nu) depilator, sredstvo
marginama knjige, rukopisa i si.), na-
za uklanjanje dlacica
pomena 2. postskriptum
hamam tası (-nı) metaina cinija kojom
harniyet (-ti) a 1. patriotizam, ra-
se zahvata voda u hamamu
doıjubıje2. odanost, privrZenost
hamarat (-tı) vredna, spretna, spo-
hamiyetti 1. rodoıjubiv, patriotski nast-
sobna (o zeni); - taze vredna zena ili de-
rajen 2. odan, privrzen
vojka
harniyetsiz 1. nepatriotski 2. rav-
hamaratlaşmak provredniti se, posati
nodusan, indiferentan
sposoban (o zeni)
hamlyetslzlik nedostatak patriotizma;
hamaratlık vrednoea, umece (u do-
ravnodusnost
macin posıovima)
hamla zamah (vesla)
hamaset (-ti) a hrabrost, heraizarn
hamiacı veslac
hamasi a herojski, junacki
haml~ç (-cı) a teh. duvalica; meh
hamaylı 1. ıenta, esarpa (preko ra-
mena na uniformi) 2. hamajlija, talisman hamlamak, hamiaşmak gubiti snagu,
biti van forme, nemati kondiciju, omlitaviti
Hambeli is/. Hanbaliti
hamle a 1. napad, juris 2. napor; - ler
hamburger hamburger, pıjeskavica
yapmak ulagati napare 3. fig. polet, zanos
haburgerci 1. prodavac hamburgers 2. 4. sp. udarac; skok, potez (u sahu); - be-
pradavnica hamburgers yazlarda beli su na potezu; - etmek
1)napadati, jurisati 2) nastojati, uıagati na-
harndetmek zahvajivati bogu
po re 3. sp. imati udarac, biti na potezu (o
hamdolsun hvaıa bogu sahu) O ilk - de pre svega, u prvom redu
Hamel a astr. ovan; cf. koç hamfeci onaj koji se trudi, onaj koji

442

ulaze napore; smeo; - bir insan covek koj
se mnogo trudi
haletmek ak. dat. 1. pripisivati ne ko me
nesto, dovesti u vezu 2. natovarali
hamlık 1. nezrelost 2. mli!avost
ham made sirovina
hamsi zool. incun (Engraulis enc-
rasicholus)
hamsigiller zool. porodica ineuna
(Engraulidae)
hamsin a nar. zimski period koji traje
pedeset dana pocev od 31. janua'ra 2.
arh. pedeset
hamt(-dı)a re/. zahvalnost svevisnjem;
- etmek zahvaljivati se bogu; - olsun
hvala bogu!
ham u le a te ret, tovar, utovar; - sini bo-
şaltmak istovariti brod; - senedi trg.
brodski tovarni list; azami - 1) mak-
s imaina nosivost 2) nosivost
hamur 1 . testo; - açmak razvijati testo;
- işi pite, kolaci, testenina; - olmak pos-
tali testast; - tutmak (ili yapmak) za-
mesiti, pripremiti testo 2. nar. polupecen
hleb ili kolac 3. kvalitet, vrsta, klasa (har-
tije); birinci - kağıt prvoklasna hartija 4.
fig. podloga, temelj (za razvoj licnosti); ka-
rakter, bit, priroda, stof o - gibi 1. iznuren,
iscrpljen 2. nepecen, ziv
hamur boya cinkvais, bela boja za pre-
mazivanje slikarskog platna
hamurcu mesac testa;
hamurkar atp v. hamurcu
hamurlamak ak. 1. prekriti testom 2.
zacepiti testom
hamurlanmak biti premazan testom,
biti namazan testom
hamurlaşmak pretvoriti se u testo, pos-
tali gnjecav
hamursu nedovoljno ispecen, gnjecav,
hanedan
ziv; cf. hamurumsu
hamursuz bestvasan; - ekmek best-
vasan hleb
hamurumsu testast, gnjecav
hamut (-tu) ham
han 1 1. ist. han, kan; - soyu hanski
rod 2. tilula koja se dodavala imenima Os-
manskih sullana
han2 1.han (konaciste), kervansaraj 2.
poslovna zgrada (u kojoj se nalazi veci
broj kancelarija); poslovni centar O - gibi
kao dvorac (prostran); - hamam sahibi
bogat covek, imucan covek
hanay dijal. 1. hodnik, predsoblje,
prostrana soba 2. dvospratna ili visesprata
ku ca
hancı gostionicar, gazda hana, hand-
zija o - sarhoş, yolcu sarhoş post. ne
zna se ko pije, a ko placa
hancılık 1. gostinonicarski posao 2.
placanje prenocista u hanu
hançer p. handzar, jatagan
hançere a. anat. grlo, grkljan; iltihabı -
med. laringilis
hançeriemek ak. izbosti handzarom
hançerfenrnek pass. od hançeriemek
handikap (-pı) hendikep, smetnja
handiyse uskoro, samo sto nije
hane p. 1. kuca, dom; - halkı ukucani,
damacini 2. domacinstvo, pokucstvo 3.
soba, odeljenje 4. kvadrat, polje (sa-
hovsko) 5. rubika, odeljak, stubac 6. mat.
mesto ?.muz. deo
-hane p. kuca, zdanje; kütüphane bib-
lioteka; yazıhane kancelarija
hanedan p. 1 dinastija; plemicka po-
rodica, poznata porodica; Selçuk - ı ist.
Seldzuci, Seldzucka dinastija ll 1. nobl,
plemickog porekla 2. fig. gostoprimljiv; lju-
bazan, srdacan
443
hanedanlık
hanedanlık 1. plemstvo, plemenltost 2.
fig gostoprimstvo, gostoljubivost, lju-
baznost, srdacnost
Hanefi a. isi. Hanelija {sledbenik se-
rijasko-pravne skole koju je osnovao Abu
Hanila 169-767/
Hanefilik is/. hanelijska doktrina
haneli 1. onaj koji ima kucu; elli - bir
köy selo od pedeset kuea 2. cilren {broj);
beş - bir sayı petocilren broj 3. kvad-
ratast, kariran; - kumaş skotski karo
hanelik od ... ku ca, koji ima ... ku ca; on
- bir köy selo sa dese! kuca
hanede p. pevac, pevacica
hanedelik pevanje
hanger 1. hangar 2. streha, nastresica
hangi 1. koji; - niz? koji od vas? 2. bilo
koji, koji god {sa glagolom u kondicionalu);
- kitabı alsanız memnun kalırsınız bi-
cete zodovoljni koju god knjigu da kupile o
;- akla hizmet ediyor? zasto se tako po-
nasa? i - dağda kurt öldü? kakvo se to
cudo desilo? sta se desilo? i - pey-
gambere kulluk edeceğini şaşırmak ne
znali koga slusati, ne znati koni carstvu se
privoleti; seni - rüzgar attı? koji te vetar
doneo? oraya - yüzle gideceğim?
nemarn obraza da idem tamo; .;..··taşı kal-
dırsan atından çıkar on je mirodjija u sva-
kom jelu; - taş pekse başını ona vur
post. udari glavom u karneri koji je tvrd;
nista se ne moie uciniti, sam si kriv
hangisi koji od, koji od njih; - daha
güzel? koji {od njih) je !epsi?
hanım 1. 1. gospodja, gospodjica, ha-
numa, dama, zena; Ayşe Hanım gos-
podja Ajsa; - abla starija sestra, sesirol
{uctiv izraz za obracanje) 2. zena, sup-
ruga; Nusret'in hanımı Nusretova sup-
ruga 3. gazdarica, gospodarica, domaCica;
büyük - 1) domacica, gazdarica (ukoliko
ima veci broj domacica) 2) gospodjo!
(uctiv izraz za obracanje starijoj gospodji);
444
küçük - 1) mlada zenica, devojka, kcerka
domacice 2) devojka, gospodjica (pri ob-
racanju) ll zenstvena O kırarsa kaza olur
halayık kırırsa suç olur post. ako gaz-
darica nesto · slomi to je slucajno, ako
sluga slomi to je namerno
hanım anne svekrva
hanım böceği (-ni) zool. bubamara
(Coccinella)
hanımefenal gospodja, gazdarica,
dama {pri uctivom obracanju, stavlja se
iza imena ili se upotrebljava umesto
imena)
hanım.ef(mdilik gospodstvenost (o
zeni)
hanırrıeli (-yi) bot. orlovi nokti (Lonicera
Caprilolium)
hanımeligiller bot; Capriloliaceae
hanım göbeği (-ni) kuf. okrugli kolacici
preliveni sirupom od secera
hanımlık damsko ponasanje
hanım parmağı (-nı) kul. duguljasti ko-
lacici preliveni sirupom od secera
hani, hani ya 1. a? gde? a gde je? pa;
- arkadaşınız gelmedi mi? pa zar nije
dosao vas prijatelj? - bana? a gde je
meni? a meni? 2. secas se, ma znas 3.
barem, makar; - benim kim olduğumu
bilmese barem da ne zna ko sam 4. osim
toga, pored toga; - doğru da değil? osim
toga, nije ni tacno 5. ako hocemo istinu,
iskreno receno; - pek de pahalı sayılmaz
iskreno receno, nije ni skupo O - dir odav-
no, vee dugo vremena; - ya? kakav je to
nacin? kako mozes tako? - bana şeker
getirecektin? kakav je to nacin, trebalo je
da mi doneses bombone? - yok mu? zar
zaista nema?
hani2 zoo/. konjac {Serranus cabrilla)
hanlık 1. vladavina (kana) ; - ı on yıl
sürdü on je bio kan dese! godina, on je
vladao deset godina 2. kanat

hanos zool. konjac (Seranus cabrilla)
hant: - - ötmek zudeti za necim
hantal 1. kabast, glomazan; - bir
masa glomazan sto 2. nespretan, trapav,
nezgrapan; ne - adam kakav nespretan
covek 3. bezoblican, deformisan; ruzan;
grub ·
hantaliaşmak 1. postali kabası 2. pos-
tali nespretan, trapav, nezgrapan 3. gubiti
formu, deformisati se; poruzneti, ogrubeti
hantallık 1 . glomaznost 2. nespretnost,
trapavost, nezgrapnost 3. bezoblicnost,
deformisanost, grubost, ruznoca
hanüman p. ist. porodice; kuca dom;
ognjisfe; - 1 sönmek razoriti se (o domu),
izgubiti porodicu i dom, ugasiti se (o ogn-
jistu)
hap (-pı) a 1. pilula, tableta; - almak
popili pilulu; uyku - ı pilula za spavanje
2. arg. opijum O - etmez arg. iskusan
covek; - ı yutmak nagraisati, nadrljati
hapçı arg. narkoman
hapır: - '- hapur coktanje, mljackanje
(pri jelu); b- - yemek mljackati
hapis (-psi)a 1 1. zatvor, aps; hapsenje,
lisavanje slobode;-- (cezası) giyrnek biti
osudjen na kaznu zatvora; - evi zatvor;
ağır - cezası kazna zatvora u samici;
hafif - cezası kazna lakog zatvora;
katıksız - strogi zatvor; müebbet - do-
zivotni zatvor; oda - i kucni pritvor 2. zat-
var, samica, celija; /-1/- e atmak strpati u
zatvor; - i boylamak ici pravo u zatvor,
naci se u zatvoru; - e koymak strpati, sta-
viti u zatvor; - yatmak (od) lezati u zat-
voru, biti u zatvoru 3. nar. zatvareni k ll 1.
nar. uhapsen, zatvoren 2. sakriven
hapishane a- p 1. zatvor; ct. ceza evi,
- kaçkını begunac iz zatvora; hulja 2. voj.
vojni zatvor; askeri - vojni zatvor
hapislik zatvaranje, hapsenje
haploloji haplologija
h araç
hapsetmek ak. 1. uhapsiti, staviti,
(strpati) u zatvor, zatvoriti 2. zatvarati,
drzati pod kljucem, zakljucati; ne pustati
(iz neceg); fig. sakrivati
hapşırık (-ği) kijanje; bir - tuttu beni!
uhvatilo me takvo kijanje!
hapşırmak caus. od hapşırmak
hapşu onom. apCiha!
hapt (-ti); - etmek ucutkati; - olmak
biti ucutkan
har1 (-rı) a ı vrucina, toplota, zega ll
vruc, vreo, vatren, usijan
har2 p 1. magarac 2. fig. magarac, bu-
dala 3. muz. kobilica
har3 p. poet. trn, bodlja
har4 v. hor
har5: - ı başına vurmak udariti vrucina
u glavu, poludeti, (od besa); - ı geçmek
smiriti se, minuti (o besu, gnevu, ljutini,
zelji, isi.) - vurup harman savurmak ra-
sipati novac, procerdati, trositi nerazumno
-har p. onaj koji pije, onaj koji jede;
hunhar krvozedan; merdumhar ljudoi:der
h ara a-p ergela
hara2 v. hare
harabat1 (-tı)1 a 1.pl. od harabe 2~ ru-
sevine
harabat2(-tı) a post. krcme (u divanskoj
poeziji)
harabati a-p ı 1. boem, bespolicar 2.
danguba, pijanac, mangup ll neuredan,
prljav, aljkav, nemaran
harabatilik aljkavost, rieurednost
harabe a 1 rusevina, ruina ll razrusen,
poruse n
harabelik rusevine, mesto svo u ru-
sevinama
haraç(-cı) a 1.ist. harac(porez koji se
uzimao od nemuslimanskog zivlja)
445
 haraçcı
2.namet danak, porez; - almak uzimati
po rez; /-1/ - bağlamak 1) ist. nametnuti
harac 2) platiti porez, dati dana~ 3. nasilno
uzimanje novca; /-1/ - a kesrnek 1) na-
silno uzeti novac (od nekoga) 2) razrezati
porez 4. aukcija, licitacija; - mezat sat-
mak prodati javnom licitacijom O - yemek
arg. ziveti na tudjoj grbai':i
haraçcı 1.ist.skupljac harai':a 2. otimac
novca
haraççılık 1 ist. skupljanje poreza od
nemuslimanskog zivlja 2. otimanje novca,
nasilno lizimanje novca
haraçii onaj koji placa harac
harakiri harakiri; - yapmak izvrsiti ha-
rakiri
haram a 1. isi. zabranjen, nedozvoljen;
şarap - dır vino je zabranjeno 2. ne-
zakonit, stecen nepostenim putem; para
neposteno zaradjen novac; - yemek 1)
posezati za tudjim dobrom; obogacivati se
1' nezakonito 2) krasti 3) uzimati mito 3. nep-
[i
d: rikosnoven, sveti; /-1 , -al - emek 1) zab-
·ı' ranjivati 2) lisavati nekoga (necega); /-al -
ll: olmak 1)biti zabranjen 2) biti !isen necega
ııı O - olsun! dobogda da nemas nikakve ko-
'i
1·ıl: risti! - a uçkur çözmek ziveti vanbracno s
,, nekim; - zade v. haramzade
harami a hajduk, razbojnik; kırk - ler
fo/k. cetrdeset hajduka
haramilik razbojnisvo
haramzade a-p. vanbrai':no dete, kopile
harap (-bı) a 1. razrusen, razoren, ru-
iniran, opustosen; zapusten, oronuo; her
yer - sve je razruseno 2. ocajan, nes-
recan, propao; bedan; halim - tır ja sam
propao, u strasnom sam stanju; - etmek
1) rusiti, razarati 2) razg. muciti, unisten,
biti razoren, biti zapusten, opustositi 2) biti
iscrpljen, biti znuren, biti ojadjen
harapiaşmak razrusiti se, pretvoriti se
u rusevine, oronuti
haraplık rusevine; pustos
446
harar a veli ka vreca
hararet (-li) a 1. vrucina, zega 2. top-
lota; güneşin - i sunceva toplota 3. tem-
perature; havanın - i temperatura vaz-
duha; hastanın çok - i var bolesnik ima
visoku temperaturu 4. zedj; /-al - basmak
ozedneti; - kesrnek (ili söndürmek ) ula-
Iili zedj; /-al - vermek izazvati zedj 5. fig.
strastvenost, strasnost, vatrenost; - le
strasno;
hararetlendirrnek ak. uzbuditi, rasp-
lamteti
hararetlenmek zagretjati se, uzbuditi
se, rasplamsati se; tartışma hararetlendi
diskusija se rasplamsala
hararetli 1. zarki, vreo, usijan, goreci
koji pali; orta - ateşte na srednjoj tem-
peraturi 2. groznicav, pod visokom tem-
peraturom; hasta - dir bolesnik ima tem-
perall,Jru 3. fig. uzbudjen; strastan;
uzbudljiv
haraşo 1. petlja na carapi 2. arg. Rus-
kinja
haraza 1 arg. svadja, prepirka; - çı­
karmak svadjati se, izazivati svadju; -
etmek svadjati se, prepirati se
haraza2 zucni kamen, kamen u zuci
harbe a ist. kratko koplje, sulica
harbi1 a 1. vojni, 2.arh. neverni, ne-
muslimanski; neprijatljski
harbi2 ı arbija, sipka za ciscenje i na-
bijanje puske ll arg. castan, ispravan; -
konuşmak govoriti istinu
harbilik 1. cev u koju se uvlaci ar bija
2. arg. cestitost; otvorenost, iskrenost,
ferplej
harbiye a 1.zr. rod. çıd harbi1 2.ist. Mi-
nistarstvo rata 3. vojna akademija; - da-
iresi vojna uprava; - mektebi vojna skola;
- müstaşarı vojni atase; - nazırı (ili ve-
kili) ministar rata; - nazıriiğı (ili nezaketi,
vekaleti) Ministarstvo rata (u Osmanskom
carstvu)

harbiyeli vojni pitomac, akademac
harcama 1. trosenje 2. trosak; günlük
- lar dnevni troskovi
harcamak ak. 1. trositi; 2. utrositi, upot-
rebiti, potrositi; istrositi 3. zrtvovati 4. arg.
ubati, odstraniti, ukloniti 5. iskoristiti; up-
ropastiti
harcanmak pass. od harcamak
harcıalem a 1. svima dostupan 2. abi-
can, posecan; primitivan, prost
harcırah a-p. dnevnice
harc 1 (-cr) a trosak, izdatak, rashod; cf.
masraf; /-ın/ - ını görmek snositi trostove;
mahkeme - ı sudski troskovi O - ını değil
nije ze njega, van njegovih mogucnosti; - ı
olmak 1) biti u necijoj moci 2) priliciti, do-
liciti
harç2 (-cı) 1. trosak 2. sastojak, si-
rovina 3. cement, malter; - karan me-
salica za beton; temel - beton; rastvar 4.
gajtani, trake, dugmad i sı. cime se uk-
rasava odeca
harçlı 1 placenih troskova
harçıı2 1. omalterisan 2. ukrasen (o
odeci)
harçlık dzeparac; /-ı/ - etmek trositi
novac pomalo
harçsız bez troskova
hardal a. 1. bot. gorcica, senf (Barassia
.)uncea)
hardaliye a. sok od grozdja s ukusom
go re ice
hardallı sa sentom
hare 1. talasasta sara (na kamenu, na
drvetu) 2. tekst. muare
harekat (-tı) a. 1. pt. od hareket 2. voj.
operacija
hareke a. gram. znaci za vokale u
arapskom pismu
haremlik
harekelemek ak. vokalizovati tekst (u
arapskom jezik)
harekeli vokalizovan
hareket (-ti) a. 1. pokret, kretanje 2. po-
nasanje, postupak, delo 3. voj, operacija
4. polazak, odlazak, pokret; - cetveli red
voznje, red letenja, - dairesi dispecerska
kancelarija 5. drhtanje, potres, zemljotres
6. sp. zahvat 7. muz. tempo 8. vezbanje,
vezbe 9. zel. saobracaj;·- etmek 1) kretati
se 2) ponasati se 3) kretati, polaziti, od-
laziti 4) postupati, raditi, ciniti; - e geçmek
pokrenuti se, krenuti, postupiti; - e gel-
mek propaditi, pokrenuti se, oziveti; - e
getirmek ak. 1) pokrenuti, upaliti 2) uz-
buditi, uskomesati o - noktası polazna
tae ka
hareketlenmek pokrenuti se krenuti u
akciju
hareketli 1 . pokretan 2. aktivan, ener-
gican 3. zivahan, ziv, cio
hareketlikik 1. pokretljivost 2. aktivnost
3. zivahnost, cilost
hareketsiz 1. nepokretan 2. neaktivan,
pasivan
hareketsizlik 1. neokretnost 2. ne-
aktivnost, pasivnost
hareki a pokretan, pokretljiv, kineticki,
motoran; - enerji fiz. kinetieka energija
harelenrnek ustafasali se, obrazovati
valove, uzburkati se
hareli 1. talasast, valovit; m ramoran 2.
uznemiren
harem a 1. harem; - ağası ist. evnuh,
crni evnuh; Haremi Hümayün ist. sul-
tanev harem; - kahyası (ili kethüdası) up-
ravitelj harema 2.. supruga, zena; zenski
clanovi porodice 3. is/. sveto mesto (Meka
i Medina); Haremi Şerif prorokov ma-
uzolej u Medini
haremlik 1. harem (deo dvora ili kuce u
kome zive zene) 2. polozaj zene o - se-
447
harf
lamlık olmak sedeti odvojeno (muskarci i
zene)
harf (-fi) 1. slovo; - ler 1) slo va 2) al-
fabet, azbuka; - inkılabı reforma pisma;
baş (ili ilk) - pocetno slovo; büyük -
veiko slovo küçük - malo slovo; Mors -
leri Morzeova azbuka 2. tip slova; -
basan makine monotip 3. arh. rec, govor,
jezik O /-al - atmak 1) kritikovati, vredjati
2) dobacivati (zeni na ulici), praviti uv-
redljive aluzije; - beharf slovo po slovo,
tacku o tacku,; doslovno; - ta bulunmak
praviti uvredljive primedbe; - i - ine slovo
po slovo, (tacno) od reci do reci
harfendaz a-p. 1 . kritii':ar; onaj koji
pravi aluzije 2. muskarac koji dobacuje ze-
nama na ulici
harfendazlık dobacivanje (zenama na
ulici); - etmek, - ta bulunmak 1) pov-
rediti (recima) 2) dobacivati (zenama na
ulici)
harfiyen a. doslovno, od reci, tacku po
tacku, bukvalno; kararları - uygulamak
doslovno primenjivati odluke
har gür galama, bu ka, vreva
harharyas zool. bela psina (Carc-
harodon carcharias)
har hur svadja, rasprava, buka, pre-
pirka
harıl: - - neprekidno, trajno, nep-
restano, bez predaha; vredno; - - ça-
lışıyor radi kao pcela
hanltı sum; tresak, buka; pucketanje; ...
gürültü buka i vika
harım a 1. vocnjak i povrtnjak 2. zivica
harın a 1. jogunast, cudljiv, neukrotiv,
nepokoran (o zivotinji) 2. tvrdoglav, ne-
popustljiv
haricen a 1 lek koji se upotrebljava
spolja ll spolja; s spoljasnje strane, vani,
izvana
harici a. 1. spoljni, spoljasnji, eg-
448
zoterican; - siyaset spoljna politika 2.
inostrani 3. nar. stran, tudj 4. arh. vanredni
(o studentu)
hariciye a 1. i. rod od harici 2. spoljni
poslovi; - nazırı (ili vekili) ministar inost-
ranih poslova; Hariciye Nazareti (ili
Vekaleti) Ministarstvo inostranih poslova;
hizmeti - diplomastka sluzba
hariciyeci diplomata; cf. diplomat; sluz-
benik Ministarstva inostranih poslova
hariciyecilik diplomatija
hariç (-ci) a 1. spolja, van, izvan; - te
bırakmak 1) iskljuciti 2) ostaviti van 2.
inostranstvo 3. osim, izuzev
harika a. ı 1. cudo; cf. mucize 2. genije
3. arh. vatra ll cudan, cudesan; fan-
tastican
harikulade a C:udnovat, izvanredan, ne-
obican; fantastican
harim a 1. sventinja; sveto mesto 2. pri-
vatno mesto 3. intimus, intiman prijatelj
harir a. arh. svila
haris a dat. pohlepan, gramziv, po-
zudan; prozdrljiv
harita geografska karta, mapa; to-
pografska karta, plan (grada); - çantası
providan etu za geografske karte; - yı işa­
retiemek kartirati; - memuru kartograf; -
da olmak 1) nalaziti se na mapi, biti u vid-
nom polju 2) biti uzet u obzir; kabartma -
sı reljefna karta; küçük mikyaslı (ili öl-
çeki) - karta u maloj razmeri; seyrüsefer
- sı navigaciona karta
haritacı karlograf
haritacılık kartografija
hark v. ark
harlamak 2. razbuktati se, raspaliti se
2. fig. razljutiti se, razgneviti se
harratmak ak. 1. caus. od harlamak 2.
raspaliti, raspiriti (vatru)

harlı 1. koji bukti, raspajen 2. fig. vat-
ren, strastven
harman p 1. vrsidba 2. gumno 3. me-
savina; - etmek 1) (o) vrsiti 2) pomesati
(caj, duvan); - dövmekvrsiti; - makinesi
vrsalica; - savurmak vejati zito; - sonu
1) pleva 2) fig. ostaci; - yeri gumno
harmancı 1. mlatilac, vrsac 2. mesai';
(caja, duvana)
harmancılık 1. vrsenje 2. mesanje
harmandalı fo/k. harmandal (vrsta na-
rodne igre iz egejske obiasli Turske)
·harmani, harmaniye pelerina; toga,
tunika, mantija
harmanlamak ak. 1. sastavljati smesu,
mesali, izmesati 2. kruziti, treali ukrug 3.
mor. kruziti
harmanlanmak 1. biti izmesan 2. biti
okruzen · haloom (o mesecu) 3. biti sred-
jen, biti svrstan (strane knjige pri ko-
ricenju)
harmoni muz. harmonija, sklad
harmonyum muz. harmonijum
harnup (-bu) v. harup
harp (-bi) 1 a. rat; cf. savaş; - açmak
zaratiti; Harp Adademisi vojna aka-
demija; - aleyhtariiğı pacifizam; - esiri
ratni zarobljenik; - hali ratno stanje; -
ilanı objava rata; - malulü ratni invalid; -
techizatı vojna oprema; - zengini ratni
bogatas
harp2 muz. harfa
harrangürra 1. bucan, glasan 2. ne-
uredan, aljkav
hars a 1. oranje njive 2. kultura
hart1: - - onom. greb-greb, ces-ces
(zvuk koji se cuje pri grebanju ili cesanju);
krc-krc, skrip-skrip
harı2: - hurt onom. mljac-mljac (zvuk
koji se cuje pri jedenju); - hurt yemek
haseki·
mljackati
harta v. harita
hartadak, hartadan izenada, ne-
ocekivano, jako (ujesti)
hartuç (-cu) voj. metak, caura, kartuc
harup (-bu) bot. rogac (Ceratonia si-
liqua)
has (-ssı) 1. aristokratija, pri-
vilegovana klasa, elita 2. ist. veliki feudalni
posed ll 1. svojstven, specifican; poseban,
narocit 2. cist, nepomucen; pravi, istinski;
- ekmek beli hleb; - gümüş cisto srebro;
- maden plemenit metal 3. izvanredan,
poseban, redak; plemenit, uzvisen 4. sul-
tanski, carski; - bahçe sultanska basta 5.
u sastavu botanickih i zooloskih termina; -
balık zoo/. mrena (Barbus barbus)
hasa tekst. kambrik
hasar a. steta, gubitak; povreda; - ge-
tirmek (ili vermek, yapmak) priciniti stetu,
naneti stetu; - a uğramak 1) trpeti stetu 2)
pretrpeti gubitak; maddi - materijalna
steta
hasat (-dı) a 1. zetva; kosidba 2. (-
vakti) vreme zetve, vreme za kosidbu; -
etmekzeti
hasatçı zetalac, kosac
hasatçılık kosidba, kosenje
hasbahçe sultanova basta
hasbelkader a. slucajno
hasbıhal (-li) a caskanje, brbljanje, pri-
jateljski razgovor; - etmek caskati, raz-
govarati
hasbi a 1. dobrovoljan, besplatan 2. fig.
bezrazlozan, neosnovan ~ - geçmek arg.
ne marili za, ignorisati; - geç! pusti to!
manise toga!
hasbilik volonterstvo
hasebiyle zbog, radi, jer, posto
haseki ist. 1. haseki (clan sultanove te-
449
hasenat
lesne straze) 2. (- kadın) sultanova omil-
jena zena koja mu je rodila sina O - ba-
ratası (ili küpesi) bat. kandilka (Aquilegia
vulgaris)
hasenat (-lı) pt. pod hasene
hasep (-bi) dobra osobina, vrlina; -
nesebi rodjaci i prijatelji
haset (-di) a. zavist, zloba, ljubomora; 1
-al - etmek zavideti
hasetçi zavidljivac
hasetlenmek ose6ati zavist
hasetlik zavist
hasıl zeleni jecam, zeleno zito
hasıl a posledica, rezultat; pojava; pro-
izvod; zbir, suma; /-ı/ - etmek proizvoditi,
dobijati, sticati; proizilaziti; - olmak po-
javiti se, oformiti se; - ı zarp (ili darp) mat.
proizvod
hasıla a 1 . rezultat, ishod, posledica 2.
fiz. rezultanta
hasılat (-ti) a 1. pt. od hasıl 2. pro-
dukcija, proizvodi; rod, plod 3. prihod, do-
hodak; gayri safi - bruto dohodak; saf (i)
- neto dohcdak
hasılı a ukratko, drugim recima; -
kelam ukratko
hasılianmak porasti, sazreti (o use-
vimal
hasım (-smı) a 1 1. protivnik, neprijatelj
2. suparnik (u sportu, u igri) ll nep-
rijateljski, protivnicki
hasımlık 1. neprijateljstvo, mrznja 2.
suparnistvo
hasır a 1 hasura, prostirac od slame ll
1. pleten; - koltuk petena stolica 2. sla-
men O - altı ekmek 1) sakrili 2) zadrzavati
(dokumenta); - a sarmak arg. krasti
hasırcı 1. pletar 2. arg. kradljivac, lopov
hasırcılık 1. pletarski zanat 2. pro-
davanje pletenih stvari
450
hasırlamak ak. 1. zastititi hasurom 2.
oplesti pru6em
hasırlanmak pass. od hasırlamak
hasırlı ı.pokriven hasurom, zastrt ha-
surom ll opleten balon
hasır otu (-nu) bot. sita (Juncus ara-
bicus)
hasır otugiler bot. juncaceae
hasis a 1. skrt, tvrdicav, cicijaski 2.
nizak, podao, necastan 3. arh. nevazan,
beznacjan, tricav, nistavan
hasislik 1. skrtost, tvridicluk, cicijasluk
2. niskost, podlost; - etmek skrtariti, ci-
cijasiti
hasiyet (-ti) a. 1. osobenost, svojstvo,
vrlna 2. puna vrednost, hranjiva vrednost
hasiyetli 1. zdrav; snazan, jak 2. kva-
litetan, hranljiv 3. ukusan
haslet (-ti)a karakter, narav, priroda,
crta karaktera; vrlina
haspa a 1. nestasna devojka, vra-
golanka 2. nevaljalica, lola
hasret (-li) a ceznja, zudnja, nostalgija;
patnja; cf. özlem; /-al - çekmek ceznÜti za
nekim ili necim, ose6ati, nostalgiju; /"ın/ -
ini çekmek 1) zudeti, zeleti, tezili 2) cez-
nuti za nekim ili necim; /-al - kalmak ose-
6ati nostalgiju, nedeslajali mnogo
hasretli zeljan, nostalgican, cezjiv, koji
cezne za domoviom; ct. özlemli
hasretlik ceznja, zudnja, ceznja za do-
movinom, nastalgija
hasretmek ak. dat. odvojiti, izdvojiti;
odrediti, predodrediti; poklanjati
hassa a 1. svojstvo, osobenost, svojs-
tvenost; cf. özellik; mıknatısiyet - sı mag-
netsko svojstvo 2. ist. telohranitelj na
dvoru: - askeri gardist
hassas a 1. osecajan, osetljiv, nezan 2.
precizan, vrlo osetljiv, tacan; - alet pre-
 haşin

cizan instrument; - terazi tacna vaga vesti u bolnicu; - ye yatırmak (ili yer-
hassasiyet (-ti) a 1. osetljivost, ose- leştirmek) smestiti u bolnicu; akıl - si pri-

cajnost 2. preciznost, tacnost (ins- hijatrijska bolnica; ilk yardım - si urgentni

trumenata) centar

hassaten a narocito, posebno hastanelik koji je za bolnicu, kome je

hasse a pamucno platno
hasta p 1 1 . bolesnik, pacijent 2. zal-
jubljenik, koji je privrzen (necemu); tenis-
sı zaljubljenik u tenis ll bolestan; z- ya
bakmak 1) negovati bolesnika 2) preg-
ledati pacijenta; - ye çorba sorulur mu;
kako da ne! zasto uopste pitas! naravno
da hocu! zar se bolesnik uopste i pita da li
hoce corbu? - düşmek razboleti se; -
etmek razboleti, uciniti bolesnim; - olmak
potrebna bolnicka nega; /-1/- etmek nar.
prebiti na mrtvo; - olmak 1) biti jako bo-
lestan 2) biti pretucen na mrtvo
hasut a 1. zavidan, zavidljiv 2. lju-
bomoran
haşa 1 asa, konjski porivac
haşa2 a. boze sacuvaj! to je ne-
zamislivo! - sümme - nije moguce!
haşarat (-tı) 1. pl. od haşere 2. insekti,

1) razboleti se, biti bolestan 2)arg. ici na crvi 3. fig. bagra, sljam, olos, rulja
cas nepripremljen; - sı olmak 1) obo- haşarı a 1. nestasan, neposlusan, ne-
zavati, biti ljubitelj (cega) 2) biti neciji pac- disciplinovan, svojeglav, raspusten 2. raz-
jent; - olmayan, sağlığın kadrini bilmez mazen (o detetu) 3. divlji, neobuzdan, jo-
pas/. ko nije bio bolestan, taj ne zna da gunast (o zivotinjama)
ceni zdravlje; - yatağı bolesnicki krevet
haşarılaşmak 1. postati nemiran, pos-
hasta bakıcı bolnicar, bolnicarka, me- tati nevaljao (o detetu) 2. podivljati, uz-
dicinska sestra rujati se (o zivotinji)
hasta bakıcılık posao medicinske sest- haşarılık 1. neposlusnost; ras-
re
pustenost, svojeglavost 2. razmazenost 3.
hastahane p bolnica cudljivost, obest
hastahanelik onaj koji je za bolnicu; haşefe a 1. 2. bat. arh. prasnik
nar. /-1/- etmek prebiti namrtvo
haşere a kukac, insekt
hastalandırmak caus. od hastalanmak
haşhaş o bat. mak (Papaver som-
hastalahmak razboleti se, oboleti; ağır­ niferum), hasis
ca - tesko se razboleti
haşıl stirak, tutkala
hastalıkbolest; -ın akışı (ili - ın seyri
haşıllamak ak. ustirkati, stirkati
) tok bolesti; - almak {ili kaplamak) raz-
boleti se, zaraziti se, inficirati se; - ların haşım - - ; - - haşlanmak 1. dobro
belirtileri semptomi bolesti; - a tutulmak se skuvati 2. izgoreti, pregoreti (na suncu)
(ili ugramak) razboleti se; (bir) - ge- 3. opariti se, opeci se
çirmek prelezati neku bolest; bulaşıcı -
haşır: - - - huşur onom. susteci, gre-
lar zarazne bolesti; cilt - ı kozna bolest;
buci
Dalton - ı daltönizam; iş - ları pro-
fesionalne bolesti haşırdamak sustati; grepsti

hastalıklı bolesjiv haşırtı suskanje

hastane p bolnica; - ye kaldırmak. od- haşin a tvrd, grub, rezak, prodoran

451
 haşinlik hrapavqst, strogost, grubost;
neuctivost
haşir (-şri) a isi. (ili- neşir) hasir, sudn-
ji dan ~ -e kadar beklesen bu iş olmaz
ovo nece moci makar cekao i do sudnjeg
dana; - neşir olmak biti biizak s nekim,
bili intikam s neklm
haşiş a hasis
haşiye a primedba pri dnu teksta, fus-
nola; cf. dip not
haşlama 1 1. gl. im od haşlamak ll
baren, obaren, skuvan, kuvan; - halinde
u barenom stanju
haşlamak ak. 1. bariti, obariti 2. vreti,
kljucati 3. oparili 4. ubosti (o insektimi) 5.
nar. grdili
haşlamlılar zool. infuzorija (infusoria)
haşlanmak pass. od haşlamak
haşlatmak caus. od haşlamak
haşmet (-ti) a. 1. znacajan; uzvisen 2.
velicanslven, impozantan
haşmetli, haşmetlü 1 velicanstven, ve-
lelepan, raskosan ll arh. Haşmetli nje-
govo velicanstvo; Haşmetli lsveç Kralı
njegovo velicansıva svedski kralj
haşyet (-ti) a. strah, bojazan
hat(-ttı) a. 1. linija, crta 2. rukopis, ka-
ligrafija, pismo 3. linija (zeleznicka, au-
tobuska; telefonska); - çekmek instalirati
telefonsku ili telegrafsku liniju 4. crta lica,
kontura
hata a greska, nepravilnost, pogreska;
- ya düşmek napravili gresku, pogresiti; -
yapmak 1) pogresiti 2) varali se 2. stam-
par.ska greska; mürettip - sı lipografska
gres ka
hatalı 1. pogresan, felerican, defeklan
2. kriv, koji je pogresio
hatıl horizonlalna greda ugredjena u
zid; - vurmak ugraditi gredu
452
hatır 1 a 1 1. pamcenje, um, pamet; us-
po me na; misao, ideja; /-1/ - ından çı­
karmak zaboravili, ne pamliti; /-ın/ -
ından çıkarmamak imali na umu, ne za-
boraviti; - ına gelmek pasti na pamel, se-
Iili se; /-1/- a getirmek podseliti se, setili
se, prisetili se, prisetili se; - da kalmak
oslali u secanju, urezali u pamcenje, se-
cati se; - ında olmak pamttiti, ne za-
boraviti; /~ 11 - ında tutmak drzali u glavi,
pamliti; - dan uzak tutmamak ne za-
boraviti 2. postovanje; /-ın/ - ını almak za-
dovoljiti, odobrovoljiti, osvojili koga, po-
buditi simpatiju, izazvati naklonost; -
etmek uvazavati, postovati, pokazati pos-
tovanje; - 1için 1) za, radi; za volju, za lju-
bav 2. iz postovanja prema, postovanja
radi; - ı sayılır 1) poslovan, cenjen 2) zna-
tan; - ı sayılmak biti postavan biti cenjen;
- yapmak zadovoljti nekoga, udovoljiti
ugoditi, ispuniti (zelju) ~ - ına bir şey gel-
mesin! nemoj da li padne na pamel! - a
gönüle bakmamak biti objektivan, biti
nepristrasan; - 1 kalmak biti povredjen,
biti uvredjen, uvrediti se; - ını kırmak uv-
rediti, ozalostiti, uciniti nazao; !-al - sor-
mak pitati se za (koga), raspitivali se za
cije zdravlje; - ım yok mu? zar sam ja
niko i nista
hatır2; - - , - hutur onom. krckanja,
skripanja
hatıra a. pamcenje, seeanje; us-
pomena; - defteri 1) spomenar 2) dnev-
nik; - eşyası suvenir; /-ın/ - sına u se-
canju na; levhası (ili plakası)
memorijalna ploca
hatıralık 1. prikladan za suvenir, poklon
za uspomenu 2. svenir;
hatırat (-tı) a .1.pl. od hatıra; 2. us-
pomena, secanje
hatıriama gl. im. od hatırlamak
hatırlamak ak. seeali se, pamtiti
hatırianmak pass. od hatırlamak; ha-
tırlanacağı gibi kao slo je poznato, iz-

vesno jeda
hatılatma gl. im. od hatırlatmak
hatırlatmak podsecati, podsetiti, na-
pomenuti
hatırlı 1. uticajan, autoritativan 2. pos-
tovan, cenjen
hatırşinas p. uctiv, ljubazan, usluzan
hatif a. re/. tajanstven glas, misteriozan
glas (koji delazi s neba); - ten gelmek do-
laziti s neba O - i gayb unutrasji glas; ne-
vidljiv govornik
hatim (-tmi) a is/. hatim (proucen
Kur'an od pocetka do kraja)
hatime a. 1. kraj, svrsetak; /-af - çek-
mek (ili vermek) zavrsiti, okoncati; - i
hayat kraj zivota 2. zakljucak, epilog, zavr-
setak
hatip (-bi) a 1. javni govornik, orator;
propovednik; 2. hatib, propovednik
hatiplik 1. oratorstvo, govornistvo 2.
propovednistvo
hatmatrnek ak. 1. procitati Kur'an od
pocetka do kraja 2. nar. procitati do kraja,
procilati od korica do korica
hatmi bot. beli slez (Aithaea officinalis)
hatta a. cak, pa cak
hattat (-tı) a. kaligraf
hattatlık a. kaligrafija, krasnopis
hattıhareket (-ti) a-p. 1. vladanje, po-
nasanje 2. pravila pristojnosti; pravila po-
nasanja
hatun 1. zena, dama; - kişi prava
dama 2. gospodja; Ayla - gospodja Ajla 3.
ist. zena (supruga) kagana 4. nar. zena o
- i cihan (ili felek, yağma) sunce; - hum
vino; güzel - (otu) bot. bun (Atropa bel-
ladona)
hav a. dlacica (no somotu, tepihu)
hava 1. vazduh, atmosfera, zrak; - ka-
hava
barcığı mehuric; - kaçırmak ispustati
vazduh; - da kalmak bili u vazduhu, oslali
(viseci) u vazduhu; - sahası vazdusni
prostor; /-af - vermek naduvati, napunili
vazduhom 2. vreme; - açmak (ili açılmak)
razvedriti se; - bozmak (ili bozulmak)
pekvarili se (o vremenu); sprema se kisa;
- günlük güneşlik vreme je suncano; -
kapanmak naoblaciti se; - kararmak
smrkavati se; - sislidir ima magle; soğuk
- dalgası talas hladnog vremena 3. klima;
buranın - sı sert ovde je klima ostra 4.
vetar, povetarac; bugün hiç - yok danas
uopste nema vetra 5. melodija, pesma,
napev; dans - sı muzika za igru; oyun -
sı meodija za igru 6. ambijent, atmosfera;
dostluk- sı prijatejska atmosfera 7. nebo
8. fig. raspolozenje, dusevno slanje; - yı
bozmak pekvarili raspolozenje; /-ın/ - sını
bulmak oraspolozili se, zabavljali se;
kendi - sında olmak bili zauzel samim
sobom, biti zamisljen 9. razg. praznina,
pustos, nista; - dan 1) ni za sta, besp-
lalan; bez ikakvog napora; iz vedra neba,
uzalud, badava, bez polrebe 2) prazan;
bezvredan; - ya 1) gere, nagore 2) uza-
lud, beskorisno; - almak 1) disali, uzimati
cisl vazduh 2) primali vazduh (o balonu i
si.) 3 arg. ne dobiti nisla, ostati praznih
ruku, ostati kartkih rukava; - ya gitmek
biti uzalud, otici ni zbog cega 1o. drzanje,
stav; afektacija; oholo ponasanje; - bas-
mak arg. 1) praviti se vazan 2) govoriti
bombasle fraze 11. stil, stil izrazavanja O -
atmak arg. 1) govoriti svasta, trabunjati 2)
praviti se vazan; - basıncı atmosferski pri-
tisak; - boşluğu vazdusna rupa (jama) 2)
supljina, praznina; - cereyanı promaja; -
çarpmak uticati (o vremenu) na promenu
raspolozenja ili zdravstvenog slanja; - de·
ğiştirmek promeniti klimu (iz zdravslvenih
razloga); - yı değiştirmek provetriti, proz-
racili (prosloriju); - freni vazdusna koc-
nica; - geçirmez hermeticki zatvoren; -
hoş olmak biti svejedno, ne mariti, ne biti
vazno; bana göre - hoş meni je sve-
jedno, nije vazno; - kuvvetleri ralno vaz-
453
hava
duhoplovstvo; - meydanı (ili limanı) ae-
rodrom - sı olmak imati nesto prijatno
(privlacno) u sebi; Semra'nın havası
başka Semra je nesto posebno, Semra
ima poseban sarm; - ya pala sallamak
nepotrebno trositi energiju; - parası ka-
para za iznamljivanje stana; - payı ko-
eficijent sigurnosti; slobodan prostor; - ya
savurmak 1) razbacivati naokolo, rasp-
rsivati 2) razbacivati (novac); - sıkmak
arg. dosadjivati, smetati, gnjaviti; - dan
sudan 1) prazan, supalj, nevazan, bez-
nacajan; nevezan; slucajan 2)" nasumice;
- ya uçurmak diCi u vazduh; /-ın/ - sına
uymak prilagoditi se, uklopiti se; - üssü
vazduhoplovna baza; - yolları 1) vaz-
dusna linija 2) vazçluhoplovna kompanija,
aviokompanija, Türk Hava Yolları Turk-
ska avio~ompanija
hava alını (-nı) aerodrom;
hava altı (-nı) 1 sıratastera ll pod-
vf;lzdusni
hava bilgisi meteorologija
havacı avijaticar; vazduhoplovac
hacacılık avijacija; vazduhoplovstvo;
bombardıman - ı bombardna avijacija;
sivil - civilno vazduhoplovstvo
havacıva 1. bot. crveni jezik (Aikanna
tinctoria) 2. arg. besmislica, glupost, bu-
dalastina
havadar a-p. vazdusan, vazdusast;
dobro provetren, svez
hava değişimi promena vazuha
hava devinimi aerodinamika
havadis a 1. pt. od hadise 2. vesti, no-
vosti 3. dogadjaj, senzacija
hava gazı (-nı) 1. plin; gas; - tırını (ili
ocağı) plinski sporet 2. arg. besmslica,
gl upost
havai a 1 . vazdusan, atmosferski 2.
svetloplav, azuran; - mavi svetloplav 3.
fig. vetropirast, lakomislen 4. fig. prazan; -
454
sözler prazne reci
havailik lakomislenost, nestalnost, pro-
menljivost
havai mavi 1 nebo plavo ll nebo plave
boje
havaiyat (-tı) a trice, sitnice, gluposti
hava küre a 1. atmosfera; alt - tro-
posfera 2. fig. atmosfera; yirmi - basıncı
pritisak od dvadeset atmosfera
havalandırma 1. gl. im. od ha-
valandırmak 2. ventilacija, provetravanje;
- aleti ventilator, klima uredjaji; - tertibatı
uredjaji za vetilaciju, klima uredjaji
havatandırmak ak. 1 . ca us. od ha-
valanmak 2. provetravati 3. dici u vazduh,
podici 4. pustati u vazduh (zmaj, balon
si.)
havalanmak 1. provetriti se, biti pro-
vetren 2. podizati se k nebu, poleteti 3. biti
odvucen od posla 4. viti se, leprsati ne
vetru (o zastavi) 5. ponasati se ıa­
komisleno, ponasati se bezbrizno
havale a 1. prenosenje, prenos, trans-
fer; predavanje, prepustanje, poveravanje;
urucivanje 2. nalog, odredba; naredba; re-
zolucija 3. nevcana uputnica, doznaka; -
düzenleme popunjavanje postanske uput-
nice od sırane posiljaoca; - göndermek
(ili yollanmak) pasiali novac uputnicom 4.
med. eklampsija, grcevnica 5. ograda od
dasaka (oko gradilista); pregrada 6. udar,
napad 7. pregled, razgledavanje, preg-
ledavanje, posmatranje; /-ı, -al - etmek 1)
preneti, izvrsiti prerios, predati, uruciti, pre-
pustiti nekome drugom, poveriti 2) uputiti,
poslati 3) zadati udar, udariti (sabljom i si.)
, napasli
havaleli 1. glomazan 2. ogradjen, ok-
ruzen ogradom 3. med. bolestan od ek-
lampsije
havalename a-p. nevcana uputnica,
doznaka

havaleten a. uputnicom; parayı - gön-
dermek slati novac uputnicom
havalı 1. vazdusast, prozracan; pun
vazduha 2. vazdusan, pneumatski 3. priv-
lacan, dopacljiv, atraktivan 4. fig. vet-
ropirast, lakomislen; razmazen, svojeglav;
supalj; koji ne moze da prione na posao
havali a susedstvo, okolina, kraj, rejon;
predgradje;
hava limanı (-nı) aerodrom
havan p 1. avan, havan 2. sprava za
secenje duvana 3. voj. minobacac, mer-
zer; - topu minobacac; haubica O - dö-
vücünün hınk deyicisi neradnik, folirant;
- da su dövmek mlatiti praznu slamu
havan eli (-ni) tucak
havari a 1 . ucenik; pristalica 2. ret.
apostol
havas1 (-ssı)a. 1. pt. od has, hassa 2.
osobine, svojstva 3. visi stalez, elita
havas2 a 1. pt od hasse; - hamse pet
c ula
havasız 1 zagusljiv, bez vazduha 2.
neprovetren
havasızlık zagusljivost, nedostatak
vazduha
hava taşı (-nı) astr. meteorit, aerolit
hava yolu (-nu) vazdusna linija, vaz-
dusni pravac, linija kretanja aviona; - ile
avionom, vazdusnim putem
hava yuvarı (-nı) astr. atmosfera;
havhav 1 onom. av, av! ll pas, kuca (u
decijem govoru)
havi a. koji sadrzi, koji obuhvata, ukl-
jucujuci, /-1/ - olmak sadrzavati, obuh-
vatati
havil (-vii) a v. hevil; can - iyle u
smrtnom strahu, u panici
havlamak lajati O havlayan köpek
maz post. pas koji laje ne ujeda
havva
havlayış lavez
havlı 1 peskir ll maljav, dlakav, s dla-
cicama
havlıcan p bot. perunika (Cyperus lon-
gus)
havlu peskir, rucnik, - kumaş frotir;
hamam - su peskir za kupanje; yüz - su
peskir za lice
havlucu prodavac ili proizvodjac pes-
kira
havluculuk 1. proizvodnja peskira 2.
prodaja peskira
havluluk 1. drzac za peskire 2. ormar
za peskire 3. frotir, metarijal od koga se
prave peskiri
havra 1. sinagoga 2. razg. bucno
mesto, pijaca; zagor, graja
havsala a. 1. anat. karlica; - kemiği
karlicna kost 2. razg. inteligencija, ra-
zumeveanje, shvatanje; pamet; - sı
almak razumeti, shvatiti, verovati, ici u
glavu; - bunu - m - almadı ovo mi ne ide
u glavu, ne mogu da verujem; - sı geniş
1) tolerantan, koji se lako prilagodjava,
strpljiv 2) koji lako shvata
havuç (-cu) bot. sargarepa (Daucus sa-
tivus, Daucus carota)
havut (-tu) kamilji sarnar
havuz a. bazen; açık - olvoren bazen;
kapalı - zatveren bazen; spor (ili yüzme)
- u bazen za plivanje 2. rezervoar, cis-
terna 3. suvi dok O - balığı zlatna ribica
(Cyprinus auratus)
havuzcuk (-ğu) anat. bubrezna karlica
havuzlamak ak. dovesti brod u suvi
do k
havuzlanmak pass. od havuzlamak
Havva re/. Eva
ısır­ Havva Ana eli bot. jerihonska ruza
(Anastatica hierohuntica)
455
nrllL
1'' havya
'
havya lemilo, alatka za lemljenje
havyar ikra, kavijar ~ ~ kesrnek arg.
dangubiti, besposliciti, dzabalebariti
havza a. basen (u razlicitim zna-
cenjima); kömür ~ sı basen uglja
hay uzv. o! oh! kakva ... ! ~ anasını arg.
kakva steta! o - - da, svakako, vazi, do-
govoreno;~ dan gelen huya gider post.
kako doslo tako proslo
haya a anat. testikul, mosnice
haya a 1. stid, stidljivost; sram, sramota
2. cednost, skromnost 3. cast, lepo vas-
pitanje; - etmek stideti se, snebivati se
hayal (-li) a 1. uobrazenje, imaginacija,
masta; tantazija, iluzija; - etmek tan-
tazirati, mastati;. ~ e gelmez hikayeler ne-
verovatne price; - i ham smesna ideja;
utopija; ~ kırıklığına uğramak - kı­
rıkliğına uğramak razocarati se; - kur-
mak mastati, sanjariti; - meyal nejasno,
kao kroz maglu, mutno; - meyal ha-
tırlamak seeali se kao kroz maglu 2. pri-
vidjenje, utvara, prikaza, avet 3: fiz. od-
razavanje, refleks, odraz, slika 4. (ili ~
oyunu) karadjoz, igra senki
hayalci 1. fantast, sanjalica, za-
nesenjak, vizionar 2. !ice koje pokrece
lutke u karadjozu
hayalet (-ti) a duh, privldjenje, prikaza,
utvara, avet, tantom
hayalhane·a-p uobrazavanje, tantazija
hayalı slidljiv, snebivljiv
hayali a 1 lutkar koji pokrece lutke u ka-
radjozu ll prividan, imaginaran, tan-
tastican, utopisticki
hayalfener ı caroban tenjer ll fig. jako
mrsav, zgoljav, kost i koza, kao skelet
hayalperest (-ti) a-p. tantası sanjalica,
zanesenjak, vizionar
hayasız 1 bestidnik, besramnik, be-
zobraznik ll bestidan, besraman, nep-
456
ristojan drzak, bezobrazan
hayasızlık bestidnost, besramnost,
nepristojnost; drskost, bezobrazluk
hayat1 (-tı) a zivot, zivljenje, ljudski
vek; cf. ömür, yaşam; ~ adamı svetski
covek; - arkadaşı zivotni saputnik; ~ - a
atılmak 1) stupiti u zivot, krenuti u zivot 2)
poceti raditi; - ını borçlu olmak dugovati
nekome zivot; - geçirmek ziveti, provesti
zivot; /-ın/ - ına girmek uci u neciji zivot;
- kadını prostitutka; - ını kazanmak za-
radjivati za zivot; - a küsmek dosaditi
zivot, biti umoran od zivota; ~ memat me-
selesi pitanje zivota ili smrti; ~ mü-
cadelesi (ili kavgası) borba za zivot; - pa-
halılığı visoki troskovi zivota; ~ sigortası
osiguranje zivota; /-al vermek dati zivot,
oziveti; - ını yaşamak ziveti svoj zivot o ~
ın baharı mladost; - a gözlerini yummak
(ili kapamak) umreti, preminuti, sklopiti,
sklopiti oci
hayat2 (-tı) dijal. 1. pokrivena terasa,
veranda 2. dvoriste
hayat ağacı (-nı) drvo zivota; ge-
nealosko stablo
hayati a. zivotni, vitalni; fundamentalni,
osnovni; - organlar vitalni organi
hayatiyat (-li) zivotna snaga, zivotnost,
krepkost, vitalnost
hayda uzv. 1. 'ajde! (za gonjenje
stoke), diji! 2. ma zbilja? ma nije valjda?
zar?
haybe arg. badava, uzalud
haybeci badavadzija
haydalanmak ak. 1. goniti, terali (zi-
votinje) 2. arg. izbaciti, isterali (sa posla)
haydari a kratka jakna bez rukava
(koju su nekada nosili dervisi)
haydi, hadi uzv. 1. hajde!' ajde! no! 2.
neka bude, vazi, uredu; - seııin dediğin
olsun vazi, neka bude po tvom 3. najvise;
~ beş 1) najvise pet 2) 'ajde pet 4. bes-
 haykırmak

mislica, budalastina, glupost ("i" se iz-
go_vara produzeno); - bunları başkasına
anlat gluposti, to pricaj nekom drugom <> -
- 1) skrati! ne d uz i! zavezi! 2) brzo, pozuri
- - giyoruz brzo, idemo! 3) lako 4) naj-
vise
haydin uzv. hadjemo! ajdemo, pozurite
ne obecavati mnogo, ne pruzati zeljene re-
zultate 2) predstavljati opasnost za 3) ne
ici nabolje; - dır inşallah! ako bog da bice
dobro! nadam se da je sve uredu! daj
boze da sve bude kako trebal - ola! kojim
dobrom? sta je to? akşamlar - olsun!
dobro vece!

haydindi nar. v. haydi hayır2 ne; - demek reci ne, odbiti

haydisene, hadisene uzv. nar. v. hayırdua a. blagoslov
haydi; - ne duruyorsun? hajde, sta sto- hayırhah a-p. 1 dobra namera, bla-
jis? gonaklonost, benevolentnost, odanost ll
haydut (-du) 1. ist. hajduk, razbojnik; - dobronameran, blagonaklon, be-
yatağı hajducki jatak; deniz - u gusar <> - nevolentan, odan
gibi 1) krupna osoba (koja uliva strah) 2)
hayırlaşmak pozeleti dobru srecu
nemirno, nestasno dete
posle pogodbe
haydutluk hajducija, hajdukluk
hayırlı 1. dobar, koristan; povoljan;. -
hayhay p. uredu! svakako! kako da ne! cemiyet dobrotvorno drustvo 2. srecan; -
da! moze! yolculuk srecan put! <> - olsun! neka je
hayhuy p 1. galama, buka, graja; bu - sa srecom! srecno bilo! - sı (ili - sı olsun)
içinde çalışılmaz u ovoj galami se ne neka je sa srecom! - komşu, hayırsız ak-
moze r'aditi 2. razg. neprekidan rad, besk- rabadan iyidir post. bolje imati dobrog
rajan trud, uzaludan trud komsiju nego loseg rodjaka

hayıf (yfı) a 1. kakva steta! kakva za- hayırperver a-p. v. hayırsever

lost! jao! kuku! 2. jadikovanje, tugovanje, hayırsever dobrotvör, filantrop

plac
hayırsız 1. beskoristan, los, koji nije ni-
hayıflanmak dat. zaliti, sazaljevati; ku- zasta 2. neveran
kati, jadikovati, tugovati
hayırsızlık 1. beskoristan 2. neverstvo
hayır1 (-yrı) a 1. milosrdje, dob-
hayıt bot. konopljika (Vitex agnus can-
rocinstvo, dobrota, dobro, dobro delo, fi-
lantropija; - a alarnet dobar znak; - ı do- tus)
kunmak i) biti od koristi, cinili dobro 2) hayız (-yzı) menstruacija; perioda; -
videti dobro (od koga); - ehli dobrotvori; - görmek imati menstruaciju, menstruirati; -
haber dobra vest; - işiemek ucinitii dobro dan nifastan kesilmek uci u kli-
delo; - müessesi dobrotvorna ustanova; makterijum
- sahibi filantrop, dobrotvor; - a yormak
haykırı uzvik, usklik, vrisak, krik; - işa-
protumaciti u pozitivnom smislu, smatrati
povoljnim 2. korist, dobit; - (ını) görmek reti gram. uzvicnik
imati koristi od, izvuci korist od; - gör- haykırış krik, uznik, plac
memek nemali nikakve koristi, ne videti
haykınşmak dovikavati se, vikati
nikakvo dobro; /-dan/ - kalmamak ne biti
vise koristan; /-dan/ - yok 1) ne valja 2) /- haykırmak vikati, povikati, uzviknuti,
dan,-a/ nema koristi od, nece biti fajde od derali se, cikali 2. fig. glasno negodovati,
nekoga <> - etmemek 1) ne biti od koristi, protestovali

457
hay kı rtı
haykırtı uzvik, usklik, vrisak, krik
haykırmak caus. od haykırmak
haylaz ı 1. lenstina, besposlicar 2. pok-
varenjak, nevaljalac, pakosnik ll lenj, bes-
poslen, zaludan
hayraziaşmak 1. olenjiti se, bes-
posliciti, lencariti, dangubiti 2. iskvarili se,
prozlili se
haylazlık 1. lenjost, besposlicarenje 2.
nevaspilanosl, iskvarenost
hayli p. prilicno, dosta, mnogo; bir -
poprilicno, podosla
haymana pasa, ispasa; pasnjak o -
beygiri gibi dolaşmak turnarali bez cilja;
- öküzü (ili mandası, sığırı) arg. lenslina,
besposlicar, vucibatina
hayran a ı dbozavalelj ll 1. zacudjen,
iznenadjen, zaprepascen, zapanjen, pre-
nerazan 2. zadivljen, odusevljen, ushicen;
- kalmak (ili olmak) 1) zacuditi se, iz-
nenaditi se 2) dat. zadiviti se, oduseviti se;
obozavati
hayranlık 1. cudjenje, iznenadjenje,
zaprepascenje, zacudjenosl 2. divljenje,
odusevljenje; obozavanje
hayrat (-tı) a 1. pl. od hayır1 2. dobra
dela, dobrocinstva, dobrotvornost; - sa-
hibi dobrotvor 3. zaduzbina
hayret (-ti) a cudjenje, zaprepascenje; 1
-1/- te bırakmak zapanjiti, zaprepaslili; -
e düşmek biti zapanjen, biti zaprepascen;
/-al - etmek cuditi se, divili se; - le za-
cudjeno, .zadivljeno O - ! neverovalno!
cudno!
hayrola sta je? sla se desilo? sta nije
u red u?
haysiyet (-ti) a 1. postovanje, sa-
mopostovanje; pocast, ugled 2. dos-
tojanstvo, cas!; cf. onur (2); - divanı sud
casti o - iyle zbog, radi, povodom
haysiyetli postovan, ugledan, dos-
tojanstven
458
haysiyetsiz bez postovanja, bez dos-
tojanstva, omalovazavan, bez sa-
mopostovanja
>
haysiyetsizlik bescasce, oma-
lovazanje, sramota, bruka
hayta 1. ist. najamni vojnik 2. skitnica,
probisvet, huligan
haytah k skitanje, lutanje
hayvan a 1. zivotinja, zver; Hayvanları
Koruma Cemiyeti Drustvo za zastitu zi-
votinja; yırtıcı - zver, mesozder 2. stoka,
marva; büyük baş - lar krupna stoka;
ehli - lar domace zivotinje; küçük baş -
lar sitna stoka; - panayırı stocna pijaca 3.
konj; zivotinja za jahanje, tovarna zivotinja
4. skot, idiot, zivotinja o - gibi lup, glup;
grub, neotsan; - ın alacası dışında in-
sanın alacası içinde pos/. ceni konja po
izgledu, a coveka po karakteru
hayvanat (-tı) a 1. pl. od havan; zi-
votinje; 2. ist. zoologija; - bahçesi zo-
oloski vrt
hayvan bilimci zoolog
hayvan bilimi zoologija
hayvanca zivotinski, zverski, kao zi-
votinja; surovo, neotesano, grubo
hayvancılık stocarstvo
hayvani a 1. zivotinjski, stocni, marveni
2. fig. brutalan, neotesan, svirep
hayvan kömürü (-nü) zivotinjski ugalj
hayvanlaşmak podivljati, pozivotinjiti
hayvanlık 1. animalizam 2. brutalnost,
grubosl; - etmek ponasati se kao skot
hayvansal biol. zivotinjski
haz 1 (-zı) a 1. zadovoljstvo, uzivanje,
naslada, ushicenje; - duymak osecati za-
adovoljstvo 2. sklonost
haz2 (-z' 1) a odsecanje, secenje; pro-
secanje; - batn med. gastrostomija
hazakat (-li) a iskustvo, vestina, spo-
 hazzetrnek

sobnost hazırcılık 1. konfekcija 2. gotovanstvo

hazakatli iskusan, sposoban, vest
hazan p poet. jesen
hazar a mir, mirno doba
Hazar Hazar; - Denizi Kaspijsko more
Hazarca hazarski jezik
hazari a mirovni; mirnodopski; ct. ba-
rışlık
hazcı til. ı hedonista ll hedonisticki
hazcılık til. hedonizam
hazfe4mek ak. skloniti, ukloniti; ods-
traniti, udaljiti, otarasiti se
hazık (-kı) a iskusan, sposoban, ume-
san, vest (o strucnjaku)
hazım1 (-zmı)avarenje
hazım2 (-zmı) a trvdoca, cvstlha, kru-
tost; odlucnost, sigurnost
hazım3 a probavni
hazımlı strpljiv, uravnotezen, stalozen
hazımsız 1. nesvarljiv 2. nestrpljiv, ne-
uravnotezen, razdrazljiv
hazımsızlık 1 . med. probavna smetnja,
indegestija 2. lose varenje
hazır a ı 1. spreman, gotov 2. prisutan;
- bulunmak 1) biti spreman, biti gotov 2)
biti prisutan, prisustvovati; /-11 - etmek
pripremati, spremati; /-al - konmak 1)
doci na gotovo 2) uzivati u plodovima tud-
jeg rada; - olmak biti spreman, biti gotov
ll posto, kako, jer, buduci da o - mezarın
ölüsü gotovan, lenstina; - ol! mirno! (ko-
manda); - ol duruşu stav mirno; - ve
nazır prisutan svuda i na svakom mestu;
sveznajuci; - yiyici 1) gotovan, ba-
davadzija 2) osoba koja nista ne radi vee
zivi od svog kapitala
hazırcevap a dovitljiv, snalazljiv, do-
setljiv
hazırcı 1. konfekcionar 2. gotovan
hazırlamak ak. spremiti, pripremiti,
pripraviti
hazırlanmak dat. 1. pass. od ha-
zırlamak 2. spremati se, pripremati se
hazırlatmak caus. od hazırlamak
hazırlık priprema, pripremanje, spre-
manje; - görmek 1) pripremati 2) nabaviti
sto je potrebno; - komitesi organizacioni
komitet;- tahkikatı jur. preliminarna ist-
raga; - yapmak vrsiti pripreme; pripremati
se
hazırlıklı spreman, pripremljen;
olmak (ili bulunmak) biti spreman, biti
pripremljen
hazırlop (-pu) ı tvrdo kuvano jaje ll
lako, jednostavno, bez truda
hazin a tuzan, setan, zalostan, dirljiv,
patetican, melanholican
hazine a 1. blago 2. riznica 3. ist.
drzavna blagajna 4. skladiste, depo; -
evrak, evrak - si arhiv; su - si spremiste
za vodu, rezervoar, cisterna 5. voj. ma-
gacin
hazinedar a-p blagajnik, cuvar blaga
hazinedarlık blagajnicki posao
haziran a jun
haziran böceği zool. junski hrust
(Amphimallon solstitiale)
hazınetmek ak. b 1. variti, svariti, pro-
baviti; ct; si nd irmek 2. tig. podneti, svariti
hazne 1. v. hazine 2. anat. vagina
hazret (-ti) a 1. isi. prorok, svetac; Haz-
reti Muhammet prorok Muhamed 2. stari,
prijatelju (pri obracanju intimnom prijatelju
o Hazretleri njegovo (vase) velicanstvo,
vasa ekselencijo; - i Nuh'tan kalma vrlo
star, drevan; staromodan
hazzetrnek abi. dopadati se, svidjati se,
biti zadevoljan sa

459
heda
he da; - demek odobriti, pristati, sloziti
se <> - mi? je li sve uredu?
heba a uzaludan, beskoristan, ne-
potreban; bezdusa; nepromisljen; - etmek
uzaludno trositi, procerdati, straciti; -
olmak propadatı uzalud, biti procerdan
hebenneka a 1 . naduvenko, uob-
razenko 2. idiot, budala
heccav a satiricar
hece a slog <> - vezni silabican (slo-
govni) metar
hececi narodni pevac koji recituje
pesme u slogovnoj metrici
hecelemek ak. citati ili izgovarati rec
slog po slog
heceli slogovni, silabiean
hecin a zoo/. dromedar, jednogrba ka-
mila (Camelus dromedarius)
hedef a cilj, meta 2. figr nisan, cilj; /-1/
-almak 1)nisaniti; uzeti na nisan 2) pas-
tavili za cilj; - olmak biti cilj, biti meta (za
nesto neprijatno)
heder a gubitak, steta; zrtva; - etmek
1) zrtvovati, prinositi zrtvu 2) traciti; li-
savati, gubiti; stetiti; - olmak 1). biti zrtva
2) biti procerdan, biti upropasten, biti pot-
rosen
hedik dijal. kuvana psenica, kukuruz
isi.
hediye a 1. poklon, dar 2. cena svete
knjige; - etmek pokloniti, darivati <> - atr
dişine bakılmaz posl. poklonu se u zube
ne gleda
hediyelik prigodan za poklon, za pok-
lon
hedonist hedonist
hedonizm hedonizam
hegemonya hegemonija
hekim a lekar, doktor; - başı glavni
lekar <> - siz hakimsiz memlekette otur-
460
ma izr. ne zivi tamo gde nema lekara i su-
dije
hekimlik 1.1ekarski poziv, lekarstvo 2.
medicina
hektar hektar
hektograf hektograf
hektogram hektogram
hektolitre hektolitar
hektometre hektometar
heliı a toalet, zahod, wc
heliık (-ki) a 1. smrt; ubistvo 2. unis-
tavanje, likvidiranje, istrebljenje 3. fig. iz-
nemoglost, iscrpljenost, iznurenost;
etmek 1) ubiti; unistiti 2) iscrpsti, iznuriti -
olmak 1) poginuti, uginuti 2) biti iscrpljen,
iscrpsti se, iznuriti se
helili (-li) a 1 nar. zakonit supruznik ll
dozvoljan (po serijatu), legitiman, zakonit,
legalan; /-ı, -al - etmek 1) ustupiti, pok-
loniti, predati; oprostiti (uz prizivanje boga
za svedoka) 2) ne (za) zaliti za necim <> -
inden od srca, rado; zakonito, posteno; -
olsun 1) nek'ti je helall nek'ti je sa s re-
com! uz moj blagoslov! neka bude tvoje
zakonito vlasnistvo! nema potrebe da mi
se zahvaljujes! 2) ne treba zaliti, ne zali!
böyle güzel bir elbiseye o para - ols.un!
ne treba zaliti novac za ovako lepu haljinu
heliılleşmek 1. oprostiti se, pozdraviti
se 2. oprostiti jedan drugom
helalli 1. zakonit supruznik 2.
heliiilik 1. zakonita zena, zakonit muz
2. ono §to je zakonito, ono §to je doz-
voljeno; /-ı/ - e almak vencati se; - ver-
mek odreci se svih potrazivanja
heliiizade a-p 1.ist. zakonito dete 2.
cestit, pasten covek
hele 1. narocito, pre svega, iznad
svega; zaista, stvarno 2. konacno, na-
pokon, najzad 3. ako, samo da, da (u obe-
canjiına) 4. bolje nemoj, neınoj slucajno <>

- bak! sa mo da vidis! vidi ti to! :.. bir 1)
nemoj slucajno .. ! 2)da sacekamo dok .. ! -
şükür hvala bogu! konacno!
helecan jako Jupanje srca
helecanianmak osecati jako lupanje
srca
Helen Hefen
Helenislik helenisticki
helezon a 1. spirala, zavojnica 2. anat.
usna skoljka 3. med spirala
helezon i a spiralan, zavojni
helezonlaşmak uvrunuti se, postali spi-
ralan
helezonlu spiralan
helik dijal. kamicak kojim se popunjava
praznina izmedju veceg kamenja u zidu
helikoit( -ti) mat. helikoida
helikon muz. helikon
helikopter helikopter
helis mat. helikoida, zavojnicast
helisel helikoidan, zavojnicast
helke dijal. kofa, vedro, cabar
helma a. odvar, sok od kuvanog pi-
rinca, psenice, pasulja i sf.; - dökmek
zgusnuti se <> gibi prekuvan
helmelenrnek zgusnuti se
helva a. halva, alva; naziv za razne
vrste kolaca <> - demesini de bilirim,
halva demesinide posl. znam da kazem i
helva i halva; znam da budem i fin i grub;
nisam ja macji kasalj
helvacı poslasticar, halvadzija
helvacı kabağı (-nı) bot. tikva, bundeva
(Cucurbita pepo)
helvacı kökü (-nü) bot. sapunjaca (Sa-
ponaria officinalis)
helvacılık pravljenje ili prodavanje
halve, poslasticarstvo
hemoglobin
helvahane a-p 1. pfitak si ro k sud u
kome se pravi ha va 2. ist. deo kuhinje u
carskoj palali gde su se spremafi kolaci
helyodor min. heliodor
helyosta heliostat
helyoterapi helioterapija
helyum hem. helijum
hem p. 1. i, em 2. osim toga, uz to; ta-
kodje, jos, i to 3. cak; - de povrh toga,
osim toga, i to; - de nasıl i te kako; - ... -
... (de) i... i, em ... em <> - lsa'yı hem de
Musa'yı memnun etmek posl. zadovoljiti i
Hristosa i Mojsija; zadovoljiti dvoje koji
imaju razficite zahteve; - ziyaret, hem ti-
caret posl. i poseta i trgovina; is-
tovremeno i posao i zadovoljstvo
hematit(-ti) min. hematit
hernatolog hematalog
hematoloji hematologija
hemayar a-p. jednak, ravan; istog
ranga; ct. eşit
hemcins p-a. ı suplemenik ll 1. jednak,
isotorodan; 2. iz istog plemena
hemdert sapatnik
hemen p. 1. odmah, smesta, istog
casa, sada, 2. skoro, gotovo, jedva 3.
samo sto, samo, uskoro, tek sto, cim, tek;
- - 1) skoro 2) gotovo, umafo, zama lo; -
sonra odmah zatim, odmah posle
hemencecik nar. odmah, smesta
hemfikir (-kri) p-a istomisljenik; cf.
oydaş
hemhal(-li} p-a koji se nalazi u istoj si-
tuaciji ili polozaju; sapatnik
hemhudut (-du) p-a susedan, gra-
nican, pogranican
hemodiyaliz med hemodijaliza
hernotili med. hemofilija
hemoglobin hemoglobin
461
hem pa

hempa p-a saucesnik, saveznik (u svaki pojedinacno; - biri başka bir hava
losem poslu) çalmak svaka vaska obaska; - boyaya
girip çıkmak raditi svasta, obavljati razne
hemşehri p. zemljak, sugradjanin;
poslove; - daim uvek, stalno; - da-
fahri - pocasni grodjanin
mardan kan alınmaz post. ne vadi se krv
hemşire p. 1. sestra 2. medicinska iz svake vene; nece svako da pomogne; -
sestra, bolnitarka defa panaceja, lek za sve; - düşüş bir
hemşirelik 1. sestrinstvo 2. holnicarska öğreniş posl. na greskama se uci; - gün

sluzba bakiava börek yense bıkılır posl. ako se

svakog dana jede bakiava i burek, dosadi;
hemşirezade p. sestric, sestricina,
sve vremenom dosadi; - halde 1) ve-
necak, necakinja
rovatno 2) svakako, u svakom slucaju, ne-
hemze a. hemze (bezvucan suglasnik izostavno; - hususta u svakom pogledu.
u arapskom jeziku) po svemu; - ihtimale karşı u slucaju da,
za svaki slueaj; - işe burnunu sokmak
hendek (-ği) jarak, sanac, rov, hendek
zabadati nos u sve, mesati se u svasta,
hendese a. geometrija; - i adiye ele- biti u svakoj corbi mirodjija; - kim bilo ko,
mentama geometrija;- i halliye analilieka ma ko, ko god; - kim olursa olsun ko
geometrija god bio, bez obzira ko da je; - nasılsa
hendesi a. geometrijski svakako, u svakom slucaju; - ne ise 1)
bile kako bilo, kako bilo da bilo, u svakom
hengame p buka, graja; melez, neredi;
slucaju 2) po svaku cenu, kolike god da
jurnjava, uzurbanost
kosta; - ne kadar koliko god ma koliko; -
hentbol (-lü) rukomet ne vakit kad god, ma kad, bile kod; - şey
henüz p. 1. samo, samo sto, tek, up- sve; - şeye burnunu sokmak mesati se
ravo, malacas 2. jos, jos ne (u negativnim u tudja posla, zabadati nos u sve i svasta;
recenicama); onu - görmedim jos ga - şeyin bir zamanı var sve u svoje
nisam video vreme; - tarafta svuda, na svakom mestu;
- tarakla bezi olmak zabadati prste u
hep (-pi) 1. sve, sav, citav, eelokupan
nesto, biti mirodjija u svakoj corbi; - tel-
2. uvek, stalno 3. svi; - imiz svi mi; - bir-
den çalmak biti mnogostran, razumeti se
likte svi zajedno; - le hiç ilkesi log os-
u mnoge stvari; - zaman uvek, stalno; -
novno pravilo zakljucivanja; sto vazi za
zaman gemicinin istediği rüzgar esmez
sve, vazi i za neke i pojedine (dictum de
post. ne duva uvek vetar koji hoce mornar;
omni et nullo)
ne desava se uvek onako kako bismo
hepatit med. hepatitis hteli; - ziyan ber öğüttür post. na gres-
hepçil svezder, koji jede sve kama se uci

hepsi (-ni) 1. sve 2. svi hercai p nepotojan, nedosledan, s

mestalan, promenljiv
hepten nar. potpuno, sasvim do kraja
hercailik nepostojanost, nedoslednost;
hepyek (-ki) par jedinica (u tavli)
nestalnost, promenljivost
her p svaki, svako; - gün svaki dan,
svakodnevno <> - an svakog trenutka, sva- hercai menekşe bot. dan-i -noc (Viola
kog casa; - aşın kaşıgı nametljivac, onaj tricolor hortensis)
koji je u svakoj corbi mirodjija; - ba- hereümer (-ci) a zbrka, pometnja,
kımdan u svakom pogledu; - bir svaki, nered, guzva; haos

462

herek klin, kocic, kolac, pritka
hereklemek ak. 1. udariti kolac, udariti
pritku 2. obelezavati kociCima
hergele p 1 . nepripitomljen konj 2. ag-
resivna, surova osoba 3. usijana glava
hergeleci 1. pastir (krda konja) 2. razg.
usijana glava, vratolom
hergelelik razuzdanost, neobuzdanost,
vratolomnost
herhangi svaki, ma koji, koji bilo, bilo
koji; - bir bilo koji, svaki, neki; - biri
svako, bilo ko
herif a 1 . tip, momak, individuum; gru-
bijan, mangup 2. covek 3. dijal. muz
herifçioğlu (-nu) vutg. tip, tipus; kuckin
sin
herk (-ki) ugarena njiva, ugarnica
herkes p svako, svi; - başka bir hava
çalıyor niko ni slusa nikoga; - bildiğini
okur post. svako recituje ono sto zna;
svako radi po svome; - eldiğini biçer (ili
- in ettiği yoluna gelir post. svako znje
ono sto poseje; po radu plata; - en ten-
ceresi kapalı kaynar post. svacija serpa
poklopljena vri; niko tudju muku ne zna
herrü: ya - ya merrü! biti ili ne biti, kud
puklo da puklo
hertz fiz. here
her yerdelik sveprisutnost
herze p glupost, besmislica, bu-
dalastina; - yemek govoriti gluposti, po-
nasati se nepristojno, ponasati se nep-
rikladno
herzevekili p-a 1. lice koje svuda za-
bada nos, njuskalo 2. mucak, nametljivac
hesabi a 1. ekonomican 2. stedljiv
hesap {-bı) a 1. racunanje, iz-
racunavanje; aritmetika, brojanje, racun; -
cetveli tablica mnozenja; - çıkarmak
prebrojavati, izracunavati, proracunavati,
hesaplı
racunati, obracunavati; - dersi aritmetika
(predmet), cas aritmetike; - tutmak Vodi!i
knjigovodstvo; voditi racun 2. racun (u
banci, u restoranu i si.); - (ı) açmak ot-
voriti racun; - cüzdanı 1) cekovna knjizica
2) stedna knjizica /-ı/ - tan düşmek 1) od-
biti, oduzeti 2) otpisati; /-1/- a geçirmek
1) knjiziti 2) preneti na racun, transferisati;
- görmek 1)platiti racun 2) s redili ra cu ne
- isternek Irazili racun; banka - ı ban-
kavni racun, cari - tekuci racun 3. ob-
racun racun (i fig.); /-ıl- a çekmek pozvati
na odgovornost; - senesi racunska go-
dina; - vermek 1)obracunati, da li racun 2)
objasniti, dati objasnjenje; polagati racuni
4. plan, nacrt, ocekivanje, predvidjanje,
pretpostavka; prorocan; - a almak (ili kat-
mak) uzeti u obzir, imati u vidu; - ıma
göre po meni, po mom proracunu; -
etmek 1) brojiti, racunati, izracunati, pro-
racunati, obracunati 2) racunati, planirati,
ocekivati; razmisliti o . . ; ını bilmek znati
svoj racun; biti stedljiv, biti pazljiv s nov-
cem; /-ın/ - ına gelmek ici u racun, od-
govarati; - a gelmez 1) bezbrojan, neb-
rojan 2) neocekivan, nepredvidjen; - ını
(kitabını) bilen stedljiv covek, racundzija
hesapça po racunu, prema pro-
cenama, kako ze pretpostavlja
hesapçı ı racunovodja ll stedljiv; obaz-
riv, oprezan (s novcem); proracunat
hesapçılık 1. racunovodstvo 2. sledl-
jivost, obazrivost, opreznost (pri koriscenju
novca), proracunatost
hesaplamak ak. 1. brojati, racunati, iz-
racunati 2. uzeti u obzir, imati u vidu 3. ra-
cunati na sto, nadati se necemu, planirati,
ocekivati
hesaplanmak pass. od hesaplamak
hesaplaşmak 1. sredit racune s nekim,
razracunati se 2. izravnati stare racune,
obracunati se, osvetiti se
hesaplı 1. ekonomican, stedljiv 2.
obazriv, pazljiv s novcem, umeren u tro-
463
hesapsız
senju 3. promisljen, oprezan, obazriv 4. ra-
cionalan, proracunat
hesapsız 1. bez racuna, · baz ra-
cunanja, bez brojanja 2. bezbrojan, nep-
roracunljiv, neprocenljiv 3. nerazuman,
nepromisljen, nerazborit, lakomislen 4. ne-
oprezan, nesmotren 5. prekomeran O - ki-
tapsız 1) bez racuna, bez brojanja; ne-
registrovan 2) nasumce; nemarno,
lakomisleno, nepromisljeno, nesmotreno
hesapsızlık 1. bezbrojnost, ne-
izmernost 2. neopreznost, nesmotrenost,
nepromisljenost, lakomislenost
heterojen heterogen heterogen
heteropati med. heteropatija
hevenk (-gi) p 1. svezanj, grozd 2.
snop
heves a zelja, interesovanje, en-
tuzijazam; strast, zudnja; stremljenje,
polet, sklonost, simpatija prema kome; /-
dan/ - ini almak uzivati u cemu, nas-
ladjivati se; - i kaçmak izgubiti in-
teresovanje 2. hir, prolazna zelja, porhtev,
cef, musica, kapric; /-al - etmek 1) zeleti,
pokazivati interesovanje prema necemu,
interesovati se 2) odusevljavati se za
nesto, zanositi se, strastveno se predavati
heveskar a-p v. hevesli
heveskarlık zelja, entuzijazam; strast.
ljubav (prema necemu), sklonost
hevesiandirmek ak. pobuditi necije in-
teresovanjje, zainteresovati
heveslenmek dat. strastveno zavoleti
nesto; zeleti, zudeti za necim, poludeti za
hevesli 1 ljubitelj, poklonik; amater, di-
letant ll dat. odusevljen, zanesen necim,
entuzijastican, naklonjen necemu, koji voli
nesto
hevessiz ravdusan, indiferentan, ne-
zainteresovan
hey uzv. 1. ej! hej! 2. ah! eh! jao! - gidi
gençlik! ah, prodje mladost! - gidi - gde
464
su ti dani! ej! (prilikom nostalgicnog pri-
secanja na proslost)
heyarnola uzv. o-ruk! (pri zajednickom
dizanju tereta) o - ile tesko, jedno, s ve-
likom mukom
heybe a 1. bisage 2. dvostruka torba
od debljeg materijala koja se nosi o ra-
menu
hebeci bisagdzija
Heybeliada Hejbeliada Gedno od Prin-
cevskih ostrva kraj lstanbula)
heybet (-ti) a 1. postovanje, uva-
zavanje, strahopostovanje; 2. ve-
licanstvenost, uzvisenost, impozantnost;
ct. azarnet
heybetli 1. koji uliva strahopostovanje
duboko postovan 2. velicanstven, im-
pozantan
hey~an a uzb~djenje, uzrujanost; en-
tuzijazam, odusevljenje, euforija; - duy-
mak uzbuditi se, uzrujati se, doziveti uz-
budjenje; - a gelmek (ili kapılmak)
uzbuditi se, uzrujati se, uznemiriti se
heyacanlandırılmak pass. od he-
yacanlandırmak
heyacanlandırmak ak. uzbuditi uz-
rujati, uzbuniti, uznemiriti
heyecanlanmak uzbuditi se, uzrujati se
uznemiriti se
heyacanlı 1. uzbudjen, razdrazljiv, uz-
rujan 2. ziv, zivahan 3. uzbudljiv 4. s odu-
sevljenjem, s entuzijazmom
heyacansız 1. miran, spokrojan, tih 2.
neuzbudljiv, bez emocija 3. bezvoljan, rav-
nodusan, bez entuzijazma
heyelan a lavina, odronjavanje, odron,
klizanje (terena)
heyet (-ti) a 1. delegacija; komisija,
odbor, komite!, grupa 2. astronomija 3.
vid, spoljasnost; forma o - iyle kao sto
jeste, u eelini
 hırbo

heyhat (-tı) uzv. jao! kuku! avaj! hıdrellez a 1. ist. praznik 6. maja (kada

heyhey a nervozan, uzrujan (samo u se po verovanju sastaju proroci Hizir i

odredjenim izrazima); - ler geçirmek biti
nervozan; - leri tutmak uzrujati se, uz-
nemiriti se, izgubiti kontrolu, unervoziti se;
- leri üstünde vrlo nervozan,rastrojen, uz-
nemiren
lljas) 2. praznik kojim se slavi dolazak leta
(odgovara hriscanskom Djrdjev danu) 3.
vremenski period· od po la gadine koji se
racuna od 6. maja do 8. novembra
hıfz ı a 1 . cuvanje, odrzavanje 2. ucen-

heykel a spomenik, statua, skulptura; - je napamet, memorisanje; - etmek v. hıf­

sütun karijatida zetmek

heykelci vajar; - kalemi vajarsko dleto hıfzetmek ak. cuvati, odrzavati 2. uciti
napamet, pamtiti, memorisati
heykelcilik vajarstvo;
hıfzısıhha a 1 . higijena 2. zdravstvena
heykeltıraş a-p vajar;
zastita
heykeltıraşlık vajarstvo
hık anam. hik! (pri stucanju); - demiş
heyula a. 1 . haos 2. utvara, avet, sab- anasının (babasının) burnundan düş­
last, bauk; - gibi kao bauk (ogroman i müş on je verna kopija svojih roditelja; -
ruzan) mık etmek 1) pronalaziti razne izgovore
hezaren 1 p bat. zavornjak (Delphinium) da se ne bi nesto uradilo; arg. eskivirati 2)
izbegavati pravi odgovor; - tutmak stucati
hezaren2 . p bat. spanska trska (Ca-
hı m1 nar. h m!
lamus rotang)
hezel a 1. sala 2. anegdota, humoreska hım2 - - nazalan, unjkav, koji govari
kroz nos; - konuşmak unjkati, govoriti
hezeyan a 1. glupost, besmislica, bu- kroz nos
dalastina 2. buncanje, delirijum, ludilo; -
hımbıl priglup, lenj
etmek 1) govoriti gluposti 2) buncati
hezimet (-ti) a poraz, slom, propast; -e hımhımlık unjkanje, govorenje kroz
uğramak pretrpeti poraz nos, nazalan govor

Hg hem. znak za zivu hımış drveni zid opdocen ciglom

hı nar. da hınç mrznja, zloba, pizma, bes; - (ını)

almak osvetiti se
hıçkıra: - - 1. stucajuci 2. jecajuci, ri-
dajuci hınk: - deyici lenjivac, koji se ravi da
pomeze; ludak
hıçkırık (-ğı) 1. stucanje; /-1/- tutmak
stucati 2. jecanje, ridanje; - larla ağlamak hınzır a svinja 2. gad, skot hınzırca

jecati, ridati podmuklo; odvratno

hıçkırma 1. stucanje 2. jecanje, ridanje hınzırlık 1. svinjarija 2. podmuklost,

parkhost 3. odvratnost
hıçkırmak 1. stucati 2. jecati, ridati
hır arg. svadja, tucnjava; - etmek
hıçkırtmak ak. caus. od hıçkırmak
svadjati se, tuci se
hıdiv p ist. kediv (titula za guvernera
hıra 1. slab, rdjav, krzljav 2. pohlepan,
Egipta koja se u Osmanskom carstvu do-
prozdrljiv, halapljiv; pozudan
deljivala od vremena Kavalali Mehmeda
Ali pase) hırbo arg. 1 klipan, zvekan, tikvan ll

465
hırboluk

!rom, nespretan hırlı nar. dobar; poverljiv, ceslil, poslen;

- mıdır, hırsız mıdır bilmem ne znam da
hırboluk tupost, gluposl, ogranicenost
li je posten ili nije
hırçın 1. prgav, prek, plah, plahovit;
hırpalamak ak. 1. habati, pohabati, iz-
nedruzeljubiv, svadljiv 2. uzburkano, raz-
nositi, poderali; iskidali, pokidali 2. na-
besnelo (o moru)
padali, poslupali grubo s nekim; mali-
hırçınlaşmak planuti, prasnuti, raz- retirali
besneti se, razjariti se, razdraziti se
hırpalamak pass. od hırpalamak
hırçınlık plahovilosl, prgavosl, prekosl,
razdrazljivost; zajedljivost hırpalatmak caus. od hırpalamak

hırpani 1 odrpanac ll dronjav, odrpan,

hırdavat (-lı) a-p 1. gvozdjarija 2. sitna
roba; slarudija poderan, otrcan, iznosen;
hırpanilik poderanosl, olrcanosl, dron-
hırdavatçı 1. gvozdjar 2. starinar
javost
hırdavatçılık lrgovina starim gvozdjem
hırs a 1. pohlepa, pozuda, sirasi 2.
hırgürbucna svadja, kavga; - çı-
bes, jarosl, gnev; - ından çatlamak puci
karmak posvadjali se, izazvali svadju od bsa; - ını yenmek uzdrzati se, stisali
hırıldamak 1. brektali, tesko disati, hri- bes
pati 2. hrkati hırsız lopov; - malı ukradena roba;
hırıldaşmak 1. rezali jedan na drugog deniz - ı gusar O - feneri slepi fenjer; - a
(o psima), klali se, gristi se (o zivolinjama) yol göstermek nesvesno bili saucesnik u
2. prepirali se, glodali se, zavadjali se nekom losem delu

hırıltı 1. breklanje, sislanje, hroptanje, hırsızlama 1. ukraden (o robi) 2. po-

hripanje, krkljanje, lesko disanje 2. nes- tajan, neopazen
laganje, svadja
hırsızlık kradja, lopovluk; - etmek (ili
hırıltıcı 1svadjalica ll svadljiv yapmak) krasli
hırıltılı promukao, hroptav, krkljav, hri- hırsiandırmak naljuliti, razjarili, raz-
pav besneti koga
hırızma brnjica hırsianmak 1. naljulili se, razljulili se,
razbesneli se 2. sırasno zeleti, zudeli, cez-
hırka a. 1. hrka, deblji dzemper na za-
nuli
kopcavanje 2. fatirana prosivena jakna 3.
hrka, pamucna haljina koju su nosili der- hırslı 1. pohlepan, pozudan, gramziv 2.
visi; - yı başıma çekmek povuci se u sa- ljul, besan, razdrazen
mocu; Hırka-i Saadet is/. Muhamedov
hırtj-tı), hırtapoz arg. budala, glupan,
ogrtac(cuva se u dvorcu Topkapi)
kreten
hırlaşmak 1. rezati; grisli se (o zi-
hırtı : - pırtı prnje, stare stvari, ko-
votinjama) 2. hripali, hroptati 3. nar. svad-
jestarija
jali se, prapirati se
hırtlamba 1 odrpanac, dronja ll odrpan,
hırlanmak gundjati samome sebi
pocepan, poderan, dronjav; - sı çıkmak
hırlaşmak 1 . rezali jedan na drugog 2. 1) biti neuredno obucen, biti aljkav 2) biti u
nar. svadjati se stanju raspadanja, bili u dronjcima

466
 hicazkar

hırtlık arg kretenizam hıyarleşmak ar. glupirati se, ponasati

Hırvat (-tı) ı Hrvat ll hrvatski se kao budala
hayırlık arg. glupiranje, budalastina,
Hırvatça hrvatski jezik
glupost; - etmek v. hıyırlaşmak
hısım (-smı) a rodjak, srodnik, rod; -
hıırşembe bot indijski rogaci (Cassia
akraba svi b izi i daıji rodjaci, rodjaci i pri-
fistula)
jateıji
hız 1. brzina; - almak ubrzati; - (ını)
hısımlık krvno srodstvo, redbina
kesrnek smanjiti brzinu, usporiti; alçak -
hış: - - onom. sustanje, sus-sus; - mala brzina; ilk - pocetna brzina 2.
etmek v. hışıJdamak snaga, silovitost; - ını almak gubiti snagu,
hışıldamak sustati, suskati opasti, sleci, se, prestali (o vetru i si.); -
ını alamamak 1) ne moci usporiti, biti van
hışıltı 1. sustanje, suskanje 2. sum (u kontrole; fig. ne moci vıadati sobom 2) ne
grudima) moci postici odredjeni brzinu
hışım (-şmı) a ıjutina, srdzba, gnev, hızar piıa, velika testera
bes, jarost; - la ıjutito, srdito, se gnevom;
hızarcı piıar, strugar
birinin - ına uğramak biti zrtva necijeg
besa hızarcılık struganje (drvenih balvana u

hışımlanmak naıjutiti se, razıjutiti se daske ili drva u komade)

razbesneti se Hızır1 isi. Hizir (po legedi besmrtni pro-
hışır 1 ı 1. nezreıo voce (ıubenica ili rok)
dinja) 2. arg. grubijan ll 1. zelen, nedozreo hızır2 a brz o - gibi yetişrnek stici u
2. arg. zelen, neiskusan poslednji cas, stici kao bogom poslat
hışır2 - - onom. sus-sus, susteci hızlandmimak pass. od hızlandırmak

hışırdamak sustati, suskati hızlandırmak ak. 1. ubrzavati (nesto)

2. pozurivati
hışırdatmak caus. od hışırdamak
hızlanmak 1. zuriti se 2. ubrzati se, do-
hışırlık arg. 1. ludost, glupost 2. gru-
biti ubrzanje
bost
hızlı
1. brz, hitar 2. jak, glasan O -
hışırtı sustanje, sum
şoför 1)odlican vozac 2)bezobziran
hışlamak sustali vozac, drzak vozac
hıyanet Hi) 1 izdaja, izdajstvo; ve- hızlılık brzina
rolomstvo; ll dijal neveran; izdajnicki; -
hızölçer anemometar
etmek izdati
hibe a poklon, dar; - etmek pokloniti,
hıyar1 a 1. bot. krastavac (Cucumis sa-
darovali
tivus) 2. arg. glupan, budala, magarac,
zvekan, likvan hicap (-bı) a 1. stid, stidljivost; ct. utan-
ma; - etmek stideti se 2. anat. pregrada;
hıyar2 a jur. biranje, izbor; - hakkı
- ı haciz anat. dijafragma
pravo biranja, opcija
hicaz a muz. vrsta makama
hıyarcık, hıyareri a med. tumor zlezde;
guka, kvrga hicazkar a-p vrsta makama

467
hiclv

• hiciv (-evi) a satira, sarkazam; hiddetlendirilmek pass. od · hid-

hicran a 1.ra·stanak; razdvajanje 2.
tuga, bol {zbog rastanka); /-al - olmak
1)izazivati bol, pogoditi, zaboleti 2) tu-
govati za nekim
hicret {-ti) a 1. isi. Hidzra 2. seoba, pre-
seljenje, iseljenje; ct. göç
hicrl a po hidzri, muslimanske ere; -
takvim muslimanski kalendar
detlendirmek
hiddetlendirmek ak. naljutiti, razljutiti,
rasrditi
hiddetlenmek dat. naljutiti se, biti ljut
na, razljutiti se, razbesneti se
hiddetli ljut, besan, srdit
hidrasit {-ti) hidracidum

hicvetmek ak. ismejavati, izvrgavati hidrat {-ti) hem. hidrat

ruglu, satirizovati hidrobiyoioji hidrobiologija
hicviye a satira; poruga; sarkazarn hidrodinamik hidrodinamika
hiç {-çi) a ı 1. nista, nimalo; niposto, ni- hidroelektrik hidroelektrican; - santral
kako 2. ikada; uopste {u upitnim i ne- hidroelektrana
gativnim recenicama) 2. mat. nula O - bir
ni jedan; - biri niko od njih, nijedan od hidrofil hidrofilan, upijajuci; - pamuk
njih; - bir şey nista; - bir yerde nigde; - hidrofilna vata
bir zaman nikada; - de öyle değil uopste hidrofobi hidrofobija
nije tako; nije tako kako mislis; - değilse
hidrofor hidrofor
makar, barem; - kuşku yok nema sumh-
je, bez sumnje; - olmak 1) izgubiti znacaj, hidrografi hidrografija
postati niko i nista 2) nestati; - olmazsa
hidrojen hem. hidrogen
makar, barem; - yoksa makar,. barem; -
yoktan {ili yüzünden) ni zbogcega, bez hidrojeoloji hidrogeologija
ikakvog razloga hidrokarbonhem. ugljovodonik
hiççi nihilista
hidrokarbür v. hidrokarbon
hiççilik nihilizam
hidroklorik: - asıt hlorovodonica ki-
hiçleşrnek postati beznacajan selina
hiçleştirmek caus. od hiçleşrnek hidroksil hem. hidroksil
hiçlik 1. nistavost, nistavilo 2. si- hidroksit {-ti) hem. hidroksid
romastvo, nestasica
hidrolik (-ği) hidraulika ll hidraulican
hiçten ı beznacajan, nevazan; nez-
hidroliz hidroliza
natan, sitan ll nepotrebno, bez ikakvog
razloga hidroloji hidrologija
hidatit hidatida hidromekanik 1 hidromehanika ll hid-
hidayet {-ti) a isi. pravi put, istinit put, romenhanicki
put u islam; - e ermek postati musliman, hidrometre hidrometar
prihvatiti islam
hidrosefal hidrocefalus
hiddet {-ti) a gnev, srdzba, ljutina, bes;
hidrosfer hidrosfera
- etmek rasrditi se, naljutiti se, razbesneti
se hidroskopi hidroskopija ~

468

hidrostatik (-ği) 1 hidroslalika ll hid-
roslalican
hidroterapi hidrolerapija
higrometre higromelar
higroskop (-pu) higroskop
higrostat (-li) higroslal
hijyen higijena
hijyenenik higijenski
hikaye a. 1. Iii prica, pripovelka, no-
vela; cf. öykü; küçük - kralka prica 2. pri-
canje, pripovedanje 3. razg. izmisljolina,
glasine, prica, laz; - bileşik zaman slo-
iena vremena koja se grade dodavanjem
/icnih nastavaka glogola imek u proslom
vremenu na osnove indikativnih vremena;
/-ı/ - etmek pricati, pripovedali
hikiiyeci pripovedac, novelisi
hikayecilik 1. pripovedanje 2. pri-
povedalaslvo
hikayelema pripovedanje
hikayelamek ak. pripovedali, opisivati,
pricali
hikmet (-li) a. 1. mudrost 2. filosofija 3.
znacenje, smisao, skriveni smisao 4. (skri-
veni) uzrok 5. cilj (Boziji) 6. arh. fizika O - !
cudno! neobicno! - inden suat olunmaz
to samo bog zna, to je misterija; ne - se
(ili her ne - se) ma kako da je neobicno,
zacudo!
hilaf 1. suprotnost, kontrası 2. pro-
tivurecnost, kontradikcija 3.nar. laz O - ına
nasuprot; - olmasın ako se ne varam,
ako ne gresim; - ım varsa .•. ako ne go-
vorim istinu ...
hilafet (-ti) a ~alifal
hilafsız sigurno, bez sumnje
hilal (-li) a. 1. mesecev srp, mlad
mesec; polumesec 2. arh. slap za po-
kazivanje (u skoli)
hilat (-li) a ist. hilal (ogrtac od platna ili
hindiba
krzna kojisu poklanjali sullani)
hile 1. lrik, prevara; podvala, falsifikat
2. lukavost, prefriganosl o - hurda bilmez
(ili - si hurdası yok) castan, posten; -
yapmak 1) prevariti, podvaliti 2) pokvariti,
krivotvoriti, falsifikovali
hilebaz a- p-v. hileci
hileci varalica, prevarant, lisac, prep-
redenjak
hilecilik prevara, obmana, podvala; lu-
kavstvo, varanje
hilekar a-p-v. hileci
hilekarlık prevara, obmana, mal-
varzacija, nepostovanje
hileli 1 . neposten, lukav 2. krivotvoren,
lazni; - iflas lazni stecaj
hilesiz 1. bez prevare 2. cestil, poslen
3. cisl, neokaljan, bez primesa
h il kat (-ti) a. 1. slvaranje, lvorevina; - ı
alem slvaranje svela 2. priroda, narav
hilozoizm fiil. hilozoizam
himaye a zaslila, cuvanje, prolekcija; /-
ın/ - sinde pod zaslilom, pod pok-
rovileljslom; /-11 - sine almak uzeti pod
zastilu; - altınadaki devlet protektoral; /-
1/- etmek stiliti, cuvali
himmet (-li) a 1. napor, naprezanje,
naslojanje, lrud 2. pomoc; - inizle zah-
valjuju6i vama, zahvaljuju6i vasoj pomo6i
3. blagonaklonost, naklonost, milosl; -
etmek 1) naprezali se, trudili se 2) po-
magati, zauzimali se za koga; 3) po-
kazivali blagonaklonost O - in var olsun
hvala li za svu pomo6 koju si mi pruzio
hindi zoo/. 6uran (Meleagris gallopavo)
o- gibi kabarmak sepurili se kao 6uran
Hindi a ı lndijac, lndus ll iıidijski jezik,
hindu
hindiba bot. 1 . endivija (Cichorlum en-
divia) 2. cikorija (cichorium intybus)
469
Hindistan

Hindistan cevizi (-ni) 1.bot. kokos; roxylon Rymphii)

kokos palma (Cocos nucifera) 2. kokosov Hint kamışı (-nı) bot. spanska trska
o ra h (Calamus rotang)
Hindolog indolog
Hint keneviri (-ni) bot. konoplje(Can-
Hindoloji indoiogija nabis sativa)
Hindu lndus Hint kertenkelesi (-ni) zoo/. zmaj
Hint (-di) ı 1. Ind us 2. lndija ll indijski; - (Draco)
Avrupa dilleri indoevropski jezici Hint kestanesi (-ni) bot. divlji kesten
Hint armudu (-nu) bot. guajava (Psi- (Aesculus hipppocastanum)
dium guajava) Hint kirazı (-nı) bot. mango (Mangifera
Hint bademi (-ni) bot. kakao (The- indica)
obroma cacao) Hintli 1 lndijac ll indiski
Hint baklası bot. tonka (Dipteryx odo- Hint pirinci (-ni) bot. barsi pirinac(Zi-
rata) zania latifolia)
Hint bamyası bot. kenafa (Hibiscus Hint safranı (-nı)bot. indijski safran
connabius) (Curcuma longa)
Hint bezelyesi bot. kineski pasulj Hint sarısı (-nı) indijska zuta boja (ot-
(Vigna sinensis) porna boja koja se dobija od mleka krava
Hint biberi bot. indijski biber (Piper koje su se napasle mangovog lisca)
betle) Hint yağı (-nı) ricinusovo ulje
Hint darısı (-nı) bot. kostan (Sorghum) hiperbol (-lü) hiperbela
Hint domuz (-nu) zool. 1. indijski divlji hiperbalik hipenbolican
vepar 2. zamorce, mladi glodar poreklom
iz juzne Amerike (Cavia Cobaya) hiperbolaldal (-li) hiperboloidan

hinteriant zaledje, (duboka) pozadina hiperbolait hiperbolold

Hint fıstığı (-nı) bot. indijski pistac (grm hipermetrop (-pu) med. dalekovid
tropske Amerike koji se gaji zbog uljevitih hipertansiyon med. hipertenzija
semenki i cije se ulje koristi kao sredstvo
hipnotizma hipnotizam, hipnoza
za prociscavanje) (Jatropha curcas)
hipnoz hipnoza
Hint fulü (-nü) bot. lotos (Nelumbo nu-
cifera) hipodrom hipodrom
Hint güreşçi (-ni) indijsko rvanje hipoglisemi med. hipoglikemija
Hint hıyarı (-nı) bot. indijski rogaci hipaptarn nilski konj
(Cassia fistula)
hipostaz hipostaza
Hint hurması (-nı) bot. palmira (Bo-
hipotansiyon med. hipotenzija
rassus flabellifer)
hipotenüs mat. hipotenuza
Hint ineiri (-ni) bot. indijska smokva
(Opuntia ficus-indica) hipotetik hipotelican
Hint irmiği (-ni) bot. sago indijski (Met- hipotez hipoteza

470

hippi hipi
hippllik hipi pokret; nacin i:ivota hipija
his (-ssi) a 1. osecanje, oseeaj, emo-
cija; - lerine kapılmak biti obuzet ose-
canjima 2. predose6aj, utisak; - ini ver-
mek odavati utisak 3. culo
hisar a 1. tvrdjava utvrdjenje - içi ci-
tadela 2. muz. naziv jedog makama
hislenmek biti ganut, biti dirnut
hisli osecajan, osetljiv, sentimentalan
hisse a 1. udeo, deo 2. akcija; deonica;
- senedi akcija; - senedi sermayesi ka-
pital uloi:en u akcije 3. pouka, nauk; kıs­
sadan - moraina pouka naravoucenije
hissedar a-p akcionar, deonicar, suv-
lasnik
hissedilrnek pass. od hissetmek
hisseişayia a-p deo, udeo; suv-
lasnistvo (u nepodeljenoj imovini)
hisseişaiyalı suvlasnicki, solidaran, za-
jednicki
hisseli 1 akcionar ll suvlasnicki, ak-
cionarski
hisset (-ti) a skrtost, gramzivost, poh-
lepa
hissetmek ak. 1. osecati 2. primetiti,
naslucivati, predosecati
hissenirmek caus. od hissetmek
hissi a 1. oseeajan, osetljiv, culan 2.
sentimentalan; cf. duygusal
hissikablelvuku (-u) a predosecanje;
cf. önsezi
hissilelim a zdrav razum
hissiyat (-tı) pl. od hiss; - a kapılmak
predati se osecanjima, preovladavati (o
osecanjima)
hissiz 1. bezosecajan, neosetljiv 2.
apatiean, ravnodusan, besmislen
hissizlik 1. bezosecajnost, ne-
hizipleşmek
osetljivost 2. apaticnost, ravnodusnost
histerezis fiz. histerezija
histoloji histologija
hiş, hişt (-ti) uzv. pss! ej! hej! ti! - bu-
raya gel! hej ti, dodji ovamo!
hitabe a obracanje, govor; propoved
hitabet a dat. obracajuci se (nekome),
govoreci (nekome); upucen (nekome)
hitabet (- ti)a 1. oratorstvo, retorika 2.
is/. citanje propovedi
hitam a kraj, zavrsetak; zakljucak; -
bulmak (ili - a ermek) zavrsiti se svrsiti
se, zakljuciti O - ında na kraju, najzad, na-
pokon
hitan a isi. obrezivanje
hitap (-bı) a dat. obracanje (nekome,
necemu); govor; - etmek 1) obracati se
oslovljavati 2}dri:ati govor
Hitit (-di} ist. 1 Hetit ll hetitski
Hititçe hetitiski jezik
Hititolog hetitolog
Hititoloji hetitologija
hiyerarşi hijerarhija
hiyeroglif hieroglif
hiza a 1. nivo, razina 2. linija, red; - ya
gelmek 1} ravnati se (po nekome}, dostici
nekoga, naci se uporedo, naci se na istoj
visini; - ya gel! voj. ravnajs! sola bak -
ya gel! na levo ravnajs! 2) dovesti seured,
srediti se; - ya getirmek 1) ranati, is-
ravnati, poravnati, ispraviti 2) dovesti u red
hizaiamak poravnjati, izravnjati, isp-
raviti
hizip (-zbi) a 1. grupa, grupacija, klika
2. grupisanje, frakcija
hizipçi grupas, frakcionas
hizipçilik grupastvo, frakcionastvo
hizipleşmek podeliti se u grupe, frak-
471
 hizmet

cionisati se hodpesent (-li) p 1 hvalisavac ll uob-

raien, sujetan, samohvalisav
hizmet (-ti) a 1. sluzenje, usluga, pos-
luzivanje; /-ın/ ine bakmak sluziti, pos-
N hodri: - meydan nar. hajde, cik po-
luzivati; inde olmak raditi kod nakoga 2.
N kusaj!
sluzba, rad, servis; akdi jur. ugovor o
N
hohlamak dat. hukati (radi zag-
radu; N görmek raditi; e girmek 1) po-
N
rejavanje ruku i si.)
ceti raditi 2) stupiti u sluzbu 3. duznost,
obaveza 4. odrzavanje, staranje, cuvanje; hokey hokej
cf. ihtiniam hokka a 1. mastionica 2. sud, bocica,
hizmetçi sluga, posluzitelj, spremac, teglica; tükürük - sı pljuvaonica 3. anat. .
spremacica, sluzavka, kucna pomocnica acetabulum, zglobna casa o gibi mala N

lepa usta; - gibi oturmak stajati kao sa-

hizmetçilik posao sluzavke; pos-
liveno (o odelu)
luzivanje, sluzenje
hakkabaz a-p 1. madjioniear, zongler
hizmetkar a-p cf. hizmetçi; erkek -
2. fig. sarlatan, varalica, prevarant
sluga; kadın - sluzavka, kucna po-
mocnica hakkabazlık 1. madjionicarstvo, zong-
lerstvo 2.fig. sarlatanstvo
hizmetkarlık v. hizmetçilik
hol (-lü) hol, pretsoblje
hizmetli radnik koji obavlja poslove do-
mara, kurira i tome sı. holding holding kompanija

hobi hobi holdingleşrnek postali holding kom-

panija
hoca p 1. ucitelj, nastavnik, profesor; -
hanım uciteljica, profesorka, nastavnica 2. Hcllandalı 1Holandjanin ll halandski
hodza, duhovno lice; - çıkmak 1) postali holmiyum holmijum
ucitelj (nastavnik) 2) postali hodza 3. sa-
vetnik, onaj koji daje savete O dediğini
N
holosen geol. holocen
yap, yaptığını yapma post. radi onako holotüritler zoo/. morski krastavac (Ho-
kako hodza kaze, a ne kako radi lothuripidea)
hocalık 1. uciteljski (nastavnicki) poziv i homojen homogen
. posao 2. hodzaluk; - etmek (ili yapmak)
homolog (-gu) homologan
1) raditi kao ucitelj (nastavnik) 2) biti
hodza; raditi. kao hodza 3) davati pouke, homonim homonim
savetavali
homoseksüel 1 homoseksualac ll ho-
hodan bot. borazina (Borago officinalis) moseksualan
hodbehot p 1. sam po sebi 2. do- homur; N onom. mumlajuci, mrmlja-
-

rovoljno, po sopstvenoj volji juci gundjajuci

hodbin p 1 egoist, sebicjak ll ego- homurdanış mumlanje, mrmljanje
istican, sebican; cf. bencil
hornurdanmak 1. mrmljati, mumlati,
hadbinlik egoizam, egocentrizam; se- gundjati 2. krcali (o masini)
bicnost
homurtu 1. mumlanje, mrmljanje 2.
hodkam v. hadbin gundjanje 3. buka
hodkamlık v. hadbinlik hop(-pu) 1. odjednom, hop, u jednom

472

skoku 2. uzv. hop! pazi! - hop! stani! stop!
o- dedik! nar. pazil cuvaj se! - oturup -
kalmak skakati (od radosti, besna i si.)
hoparlör zvucnik
hoplama skakanje, cupkanje
hoplamak 1. skociti, skakati, poskociti
skakutati 2. nar. treptati; lupati (o srcu)
hoptatmak 1. caus. od hoplamak 2.
cupkati (dete)
hoppa ı 1. koketa, kicos; 2. uzv. hopa!
ll lakomislen, vetropirast, frivolan
hoppala uzv. hopala! O - bebek raz-
mazen, detinjast
hoppalık 1. lakomislenost, frivolnost 2.
koketnost
hopurdatmak ak. srkati, mljackati (o
ustima)
hor nizak, podao; prezren; /-al - bak-
mak (ili - görmek) prezirati, oma-
lovazavati, potcenjivati; - a geçmek biti
prihvatljiv, biti zadovoljavajuci
hora kola, o ro; - tepmek 1) igrati ko lo
2) fig. lupati nogama, praviti buku
horanta p nar. porodica, domacinstvo,
clanovi porodice
horasan malter koji se pravi od ciglane
prasine, kreca i vode (dobio naziv po
gradu Horasanu)
horasani ist. viseka kapa
obmotanom calmom oko donjeg dela
horhor voda koja zubori
horlamak1 hrkati
horlamak2 ak. obracati se s prezirom,
omalovazavati
horlanmak pass. od horlamak2
hormon hormon
hornblent (-ti) min. hornblenda
horon oro
horultu
horoz p. 1. petao 2. oro;ı: (puske) 3.
zatvarac na bravi, reza 4. fig. ,razbacanko
O - akıllı (ili - kafalı) glup, tupÔglav, plitke
pameti; - u çok olan köyde· sabah geç
olur pos/. gde su mnoge babice, tu·. su
deca kilava; - evlenir, tavuk tellenir
petao se zeni, a kvocka se speri; kakve ti
imas veze s tim? - gibi svadljiv; - öt-
meden pre zore
horoz ağırlık perolaka kategorija (od
51- 56kg)
horoz ayağı (-nı) burgijica za vadjenje
prazne ca u re iz cevi puske
horozbina zoo/. babice (rod riba)(Bien-
nius)
horozcuk, horozcuk otu bot. biberika,
grbica (Lipidium campastre)
horoz gözü (-nü) bot. cehulja (Myrrhis
odorata)
horoz ibiği (-ni) bot. 1. trator (Ama-
ranthus) 2. manji trator, petlova kresta
(Celosia cristata)
horozlanmak sepuriti se, hvalisati se
horozluk sepurenje, hvalisanje
horoz mantarı (-nı) bot. paprenjaca
(Cantharellus cibarius)
horoz sıklet (-ti) perolaka katgorija (od
51-56 kg)
hortlak (-ğı) duh, avet, sablast, vampir,
prividjenje
sa-
hortlamak 1. povampiriti se 2. arg. raz-
besneti se, razjariti se
hortum a 1. surla 2. crevo, smrk (za
polivanje); /-al - sıkmak polivati crevom,
usmeriti smrk 3. vrtlog; ·vodeni mlaz O "'
gibi kao surla (o nosu)
hortumlular zool. Proboscidea
horul: - - onom. hrkanja
horuldamak hrkati
horultu 1. hrkanje 2. buka (o masini)
473
hostes

hostes stjuardesa, hostesa haşnutsuz nezadovoljan

hesteslik posao stjuardese hoşnutsuzluk nezadovoljstvo; - ge-
tirmek (ili göstermek) pokazati ne-
hoş p 1. prijatan, ıep; - gelmek zvucati
zadovoljstvo; - yaratmak stvarati ne-
ıepo, deıovati prijatno; - a gitmek (ili /-ın/
zadovoljstvo, izazivati nezadovoıjstvo
- una gitmek) dopadati se, svidjati se 2.
uredu! neka! ~ - bulduk! boıje vas nasli! - hoşsohbet (-ti) p-a ı prijatan sa-
geldinizi dobro dosli! - görmek bıa­ govornik ll ostrouman, upucen (u stvari)
gonaklono gledati, preci prekô, tolerisati,
hoşt (-tu) uzv. gubi se! cisti se! mars(
ne ljutiti se; - tutmak sdracno se obracati
(za teranje psa)
hoşaf p kompot, hosaf, osaf - gibi jako
Hotanto Hotentot
umoran, kao iscedjen limun; - ına gitmek
biti po ukusu, sıagati se hotoz 1. ist. ukras na gıavi koji su !!e-
kada nosiıe zene 2. cuba, cuperak; kresta
hoşaflık 1 . pogodan za pravljenje ko m-
pota 2. nar. slabost, iznemoglost hovarda 1. rasipnik, raspikuca; ve-
seıjak 2. bogati ıjubavnik prostitutke 3.
hoşbeş pozdrav, dobrodoslica, lju-
.Zenskaros
bazan pozdrav; /-la/ - etmek popricati, po-
razgovarati s nekim hovardaca rasipnicki, raskaıasno
hoşça prilicno lep, prijatan ~ - kal (ili hovardalaşmak poceti rasipati novac
kalın) 1) do vidjenja! 2) prijatno! 2. postati zenskaros
hoşgörü toıerancija, trpeljivost, po- hovardalık 1. rasipnistvo; eks-
pustljivost; travagancija 2. zenskarenje, pustahiluk,
donzuanstvo; - etmek 1) rasipati novac 2)
hoşgörücü, hoşgörülü, hoşgörür to-
juriti zene
lerantan, popustıjiv
hoyrat (-ti) grub, prost, neotesan, vuı­
hoşgörülük tolerancija, trpeıjivost, po-
pustljivost garan
heyratlık grubost, ryıotesanost, nezg-
hoşgörüsüz netolerantan
rapnost
hoşhoş onom. av av. (pas u decijem
jeziku) hoyuk strasilo

hoşlanmak abi. dopadati se, svidjati se
hoşlaşmak 1. postati prijatan 2. osecati
simpatije üedno prema drugom) svidjati se
(obostrano)
hödük (~ü) ı bukvan, tikvan, glupak ll
prost, neotesan, grub
hödüklük prostota, grubost; - etmek
grubo postupati, biti prost, biti grub

hoşluk 1. prijatnost 2. neobicnost, cud- höl vıaga; vıaznost

nost höllük dijal. zemlja koja se stavıja

hoşnut p. abi. zadovoljarı; /-ı/ - etmek umesto peıena pir povijanju deteta
zodovoljiti, udovoljiti; - olmak biti za- höpürdetmek ak. srkati; mljackati
dovoljan (nekim, necim)
hörgüç (-cu) grba (kamile)
hoşnutluk zadovoıjstvo, uzivanje; - ge-
hörgüçlü grbav
tirmek (ili göstermek) pokazati za-
dovoljiti, pokazati zadovoıjstvo höst (-tü) uzv. 1. stoj! 2. kuckin sine!

474
 c);ıhunhar

höşmerim kul. statkis koji se pravi od hukukçu pravnik

nesıanog sira, brasna i secera
hukuki a 1. pravni, sudski 2. zakonit,
höt (-tü) uzv. bu! (za plasenje) o - ıegalan;
- muamele parnica
demek uplasiti, zastrasiti; - zöt zast-
hukuklu student prava
rasivanje
hukuksal pravni
höykürmek pevati uglas (o dervisima)
hulasa a ı 1. rezime, kratak pregıed,
höyük (-ğü) humka, brezuıjak
izvod 2. bit, SUStina, SrZ, kvintesenca 3.
Hristiyan ı hriscanin; cf. lsevi, Nasrani hem. ekstrakt ll ukratko, jednom recju;/-ı/
11 hriscanski - etmek rezimirati, izıoziti ukratko, su-
Hristianlaşmak primiti hriscanstvo mirati

Hristiyanlaştırmak caus od Hris- hulasaten a ukratko

tiyanlaşmak
Hristiyanlık hriscanstvo
hristo: - teyeli krstic
hu a. 1. ej! gde si! 2. is/. derviski pozd-
rav 3. bag; - çekmek neprekidno iz-
govarati hu, uzvikivati bozije ime
hububat (-ti) a zrnevlje
Huda p. bog
huda a obmana, podvaıa; prepredenost
hudayinabit (-ti) p-a 1. divıji, ne-
kuıtivisan
(o biıjkama) 2. samouk, prirodno
nadaren
hudut (-du) a. granica, medja; -
etmek proterati iz zemıje
huduttandırmak ak." 1. ograniciti, li-
mitirati 2. ustanoviti granicu
hudutlanmak biti ogranicen, biti
mitiran
hudutlu ogranicen, limitiran
hudutsuz 1. bez granice
ogranicen, nelimitiran
huğ (-ğu) koıiba od trske
hukuk (-ku) a 1. jur. pravo; - davası
gradjanska parnica, tuzba; - dışı pro-
tivzakonit, nezakonit; ceza - u krivicno
pravo; medeni - gradjansko pravo 2. ju-
risprudencija, pravna nauka 3. pl. od hak 1;
prava 4. prijateıjstvo
hulliyat (-tı) a nakit, bizuterija
hulul (-ıü) a 1. doıazenje; 2. prodiranje,
ulazenje, penetracija 3. fiz. osmoza; /-al -
etmek 1) prodifati, ulaziti 2) nastupati,
priblizavati se (o praznicima)
hutrıs a 1. iskrenost, srdacnost; · - lle
konuşmak govoriti iskreno 2. uıagivanje,
ulizivanje; - çakmak ulagivati se, ulizivati
se
huluskar a-p ı ıicemer, uıizica ll 1. isk-
ren, srdacan 2. ticerneran
hutuskarlık 1. iskrenost, srdacnost 2.
laskanje, ulizivanje, licemerstvo
dışı hulya a masta, sanjarenje, fantazija,
uobrazilja; - ya dalmak sanjariti, mesati
hulyalı mastovit, sanjal~cki, nestvaran,
izmisıjen
ıi­
humara marnurluk (od pici ili spavanja)
humma ' a 1. groznica, visoka tern-
peratura 2. nar. tifus
2. ne- hummalı ı nar. tifusar ll 1. groznieav,
koji ima visoku tamperaturu 2. fig. groz-
nieav, intenzivan; - bir çalışma intenzivan
rad
humus 1 humus
humus2 (-msu) a kul. meze od pi-
renauta, tahina, ıimunovog soka i zac.ina
hunhar p ı krvopija, tiranin ll bezdusan,

475
 hunharca
surov, svirep, krvolocan ·
~
hunharca brutalno, svirepo; krvolocno
huni levak
hunnak (-kı) amed. zapaljenje grla; an-
1' gina
1 hunriz p 1. krvav 2. okrutan, svirep,
krvolocan
hura uzv. ura!
hurafe a praznoverje, sujeverje
hurç (-cu) a velika kozna torba
hurda p 1 1. otpad, starudija 2. staro
gvozdje 3. arg. hasis ll 1. sitan, mali 2. ist-
rosen, pohaban, isluzen o - fiyatına
veoma jevtino, ispod cene
hurdacı starinar, onaj koji skuplja otpad
hurdacılık 1. sakupljanje starih stvari i
otpada 2. navika nebacanja starih stvari
hurdahaş p razbijen na komadice; -
etmek razbiti ne komadice; - olmak 1) biti
razbijen na komadice 2) fig. biti mrtav
umoran
huri a hurija;
hurma p 1. urma; - ağacı stablo urme
(Phoenix dactylifera)
hurmalık (-ğı) basta urmi
huruç (-cu) 1. izlazak, izla.Zenje; od-
lazak
hurufat (-tı) a 1. pt. od harf 2. kalupi
koji se koriste u tipografiji; - dökmek· od-
liti slova
Hurufilik isi. hurufijska sekta
husuf a pomrcina Meseca
husul (-lü) a. pojavljivanje, nastajanje;
realizacija; - bulmak (ili - e gelmek) po-
javiti se nastati, desili se, realizovati se
husumet (-ti) neprijateljstvo, mrznja; l-
a/ - beslemek osecati neprijateljstvo, ose-
cati mr:Znju prema nekome
476
husus a 1. stvar, predmet, slucaj, pi-
tanje; bu - ta po ovom pitanju 2. po-
sebnost (slucaja), narocitost, neobicnost,.
osobitost O- unda u pogledu, u vezi sa
hususi a ı privatan aulomobil ll 1. po-
seban, narocit, specijalan; - muhabir spe-
cijalni dopisnik 2. lican, privatan; cf. özel 3.
rezervisan
hususiyet (-ti) a 1. osobenost, oso-
bitost, narocitost, specificnost, ka-
rakteristika; ct. özellik 2. intimnost, biiski
odnosi; prijateljstvo
hususuyla narocito, posebno; cf. özel- .
li kle
husye a anat. testis
huş 1 bot. breza (Betula)
huşu (-u) a skromnost, poniznost, po-
koravanje, pokornost
huşunet (-ti) a 1. surovost, grubost,
strogost 2. upornost
hutbe a ist. hutba (propoved koju drzi
imam petkom i za bajram)
huy a 1. narav, cud, karakter, priroda; -
u suyu narav; - unu suyunu bilmiyorum
ne znam mu narav, ne znam kakav je
covek; /-ın) - una suyuna gitmek pov-
ladjivati nekome, ugadati 2. sklonost, nak-
lonost
huylandırmak caus. od huylanmak
huylanmak 1. uznemiriti se, unervoziti
se, uzrujati se, uzbuditi se 2. ljutiti se, jediti
se, nervirati se 3. uplasiti se, razbesneti se
(o zivotinjama)
huylu 1. koji ima kakvu narav; - iyi -
dobre naravi, dobrog karaktera; dob-
rocudan 2. gadne naravi, plahovit 3.
sumnjicav, nepoverljiv, podozriv 4. jo-
gunast, svojeglav (o zivotinjama)
huysuz 1. lose naravi, plah, naprasit 2.
dzanrdljiv, mrzovoljan
huysuzlanmak 1. razdraziti se naljutiti

se 2. inatili se, joguniti se; kapricirati se
huysuzlaşmak uznemiriti se, razdraiiti
se, postali mrzovoljan
huysuzlaştırm~k caus. od
suziaşmak
huysuzluk 1. losa narav, plahovitost,
naprasitost 2. dzandrljivost, mrzovolja,
svadljivost; kapric - etmek bifi razdazen,
pekazivali neraspolozenje; kapricirati se
huzme a 1. veza, svezanj, buket 2.
snop; ct. demet
huzur a 1. spokojstvo, mir, spokoj; ct.
dirlik, erinç; - unu kaçırmak izgubiti mir,
narusiti m ir; /-al - vermek 1) ostaviti na
miru koga, ne uznimiravati 2) umiriti 2. pri-
sustvo; - unuzda u vasem prusustvu 3.
audijencija; - una almak primili u au-
dijenciju
huzur evi(- ni) starai':ki dom
huzursuzluk nespokojstvo, nemir, uz-
nemirenost; - siyasi - 'politii':ki nemiri
hüccet (-li) a 1. dokument, potvrda 2.
dokaz, argument
hücra zabit, zabai':en
hücre a 1.biol. celija 2. celija (u raznim
znai':enjima), soba 3. nisa, udubljenje u
zidu 4. loza
hücreler arası (- nı) anat. biol. med-
jucelijski
hücre yutarlığı (-nı) biol. fagocitoza
hücum a napad, navala, juris; udar.,
nalet; - u püskürtrnek odbiti napad; /-al -
etmek 1) napadati, atakovati 2) nasrnuti,
naleteti
hücumbot jurisni i':amac
hükmen a odlukom sudije
hükmetmek dat. 1. vladati, upravljati 2.
'odlui':iti, resili
hükmi a 1. pravni, zakonit; - şahıs
pravno lice 2. neminalan
hümayun
hüküm (-kmü) a Jur• resenje, presuda,
odluka, zakljui':ak; rı?log; - giyrnek biti
osudjen; - olunmak biti osudjen - ü teırı­
yiz etmek zaliti se na presudu 2. za-
huy- konitost, legalnost, vaznost; vlast, au-
toritet; - ü geçmek 1) imati autoritet, imati
uticaj, imati ugled 2) proci vaznost (o leku i
sı. ) 3. stav, misljenje; - vermek dati misl-
jenje; jur. izreci presudu 4. vlast, vla-
daviı_ıa; - sürmek 1) vladati 2) preovladati
hükümdar a-p vladar, monarh, suveren
hükümdarlık 1 . vladavina, vrhovna
vlast, suverenitet 2. monarhija, ca revina
hükümet (-ti) a 1.vlada, uprava 2. vla-
danje, vladavina; upravljanje 3. zgrada
vlade; rezidencija; - konağı razidencija; -
i kurmak osnovati vladu; - merkezi glavni
grad, sediste vlade
hükümlü osudjenik, zatvorenik; ct.
mahkum
hükümran a-p ı vlastelin, vladar, up-
ravitelj ll vladajuci
hükümranlık vladavina, suverenitet,
vlast
hükümsüz nevazeci, onaj koji nije vise
na snazi; - kılmak anulirati, staviti van
s nage
hükümsüzlük nistavost, nevaljanost,
nevazenje
hülle a ist. fiktivni brak koji zena sklapa
na jedan dan kako bi mogla da se ponovo
uda za i':oveka sa kojim je ranije bilua
b ra ku
hülleci muskarac koji sklapa fiktivan
b rak na jedan dan sa zenom koja treba da
se ponovo uda za svog bivseg muza
hümanist (-ti) humanista
hümanizm 1. humanizam 2. Hu-
manizam
hümayun p ist. carski, vladarski, ime-
ratorski, sultanski
477
h üner
hüner p umece, vestina, umetnast,
majstarstva, sposobnast, abdarenast,
spremnast; - göstermek pakazati umece
hünerli 1 remek dela ll vest, spasaban,
spretan, iskusan, abdaren
hünersiz nevest, nespasaban, nesp-
retan, netalentavan
hüngür: - - onom. jecaıija; - - ağ-
lamak plakati na sav glas, jecati, ridati
hüngürdemek jecati, kukati
hüngürtü jecaj, ridanje
hün kar p vladar, sultan
hünkarbeğendi kul. pire od patlidzana
preliven sosom od paradajza i sitna isec-
kanim mesom
hünnap bot. cicimak ( Zizyphus jujuba)
hünnapgiller bot. pasdren (Rham-
naccae)
hünsa a 1 hermafradit ll dvapolni
hür (-rrü) a slabadan, nezavisan; -
olmak biti slabadan
hürle bot. divlji grasak (Pisum arvense)
hürmet (-ti) ~. pastovanje, uvazavanje,
cast, dostojanstvo; - le s postovanjem; -
ler ederim moje postovanje - etmek pos-
tovati, uvazavati
hürmetli 1. postova n, uvazen, cenjen
2. nar. veliki, ogroman; znatan, znacajan;
- ce prilicno veliki
hürmetsizlik nepostovanje, ne-
uvazavanje
hürriyet (-ti) a sloboda, nezavisnost; ct.
özgürlük; - ten mahrum etmek lisiti slo-
478
bade
hürya u zurbi, odjedriom, istog casa
hüseyni a muz. naziv jednog starog
makama
hüsnühal (-U) a dobro ponasanje, lepo
panasanje; - kağıdı preporuka
hüsnükabul (-lü) a-p lep prijem, topao
docek, prijateljski dacek; - göstermek pri-
miti, docekati lepo
hüsnükuruntu izmisljotina, iluzija, plod
fantazije
hüsnüniyet 1(-ti) a-p 1. dobra namera,
dobra zelja
hüsnütelaki a-p 1. dobar prijem, lep
prijem 2. dobro tumacenje
hüsnüyusuf bot. karanfil (kitnjasti) (Di-
anthus barbatus)
hüsran a 1.: gubitak, steta 2. ra-
zocarenje; - a uğramak razocarali se
hüsün (-snü) a 1. lepata, divata 2. do-
rota
hüthüt zool. pupavac, vudak (Upupa
epaps)
hüviyet (-ti) a 1. licnost, identitet; -
cüzdanı licna karta; - ini tespit etmek
utvrditi identitet 2. nar. licna karta 3. ka-
rakter, kvalitet
hüzün (-znü) a tuga, melanholija, pa-
tistenost
hüzünlenmek tugovati, zalostiti se, biti
melanholican
hüzünlü tuzan, melanholican
hüzzam muz. naziv jednog makama
 ıbka v. ibka luydu sala.je b ila dupke puna ..
ıcığı cıcığı unuıra i spolja ıklım v. iklim
ıcıgını ciciğini aramak Irazili dlaku u ılgamak ak. arh. terali galopom (konja),
jajetu; sitnicariti; /-in/ ıcığını cıcığını ça- galopirati
karmak podpuno ispitati, do detalja pro-
ılgar 1. arh. galopiranje 2. upad, pre-
uciti (premet isi.) ıcığını cıcığını sormak
pad (na konjima); - etmek v. ılgarlamak
pozljivo istraziti cije poreklo
ılgaracı napadac, ucesnik u prapadu
lgi! nar. voda koja se skoro na cuje dok
tece; - - sporo, tromo, lagano; ılgarlamak ak. izvrsiti prepad

ıgrıp (-bi) nar. vrsta ribarske mreze sa ılgım fatamorgana; - şalgım ne-
rupama 2. laz, smicalica;- çekmek povuci odredjeno, nejasno
bacenu mrezu sa ulovom; - çevirmek ılgın bat. tamarista (Tamarix)
praviti smlicalice. - kayığı ribarski camac
ılgırcar divlja tresnja
(sa pet pari vesala)
. ılgıt: - - lagano, tiho (teci; dnvati (o
iğralanmak klatiti se, njihati se
vetru); - - esmek pirkati, carlijati
ıh uzvik kojim se kamile teraja da klek-
ılı V. ılık
nu
ılıca banja, toplice, ilidza
ıhı uzv. nar. v. işte
ılıcak v. ılıkça
ıhlamak 1. stenjati, jecati 2. tesko di-
sali; - pıhlamak uzdizati i huktati (stenjati) ılık mlak (i lig.); topao; - sli mlaka
3. terali kamilu da klekne .(uzvikivıı.njem voda; - hava toplo vreme
ıh) '.
ılıkça mlakusan
ıhlamur 1. bat. lipa (Tilia) 2. na kolena,
ılıklaşmak smlaciti se, zamlaciti se
kleknuti (o kamili) ·
ılıklaştırmak ak. smlaciti, zamlaciti
ıhtırmak caus. od ihmak
ılıkhk mlakoca; toplina; lig. toplina,
ıkıl:
- .- 1. promuklo, hripljivo (disati); - srdacnost
- nefes almak hripljivo disati, krkljati 2.
ılım umeremost, skromnost;
jedva, tesko
ılımlı skroman, umeren
ıkınmak 1. zadrzavati disarije 2. za-
ılımak v. ılınmak
dihati se; tesdko disati (od umora) ıkınıp
sıkınmak naprezali se, upinjati se 3. sten- ılıman geag. umeren; - iklim ümerana
jati, jecati, jaukati klima

ıkıntı stenjanje; jecane, jaukanje ılımit umeren, suzdrzan;

ılımitlık umerenost; suzdrzanost, urav-
ıklamaknar. 1. zadihati se, tesko disati
(od tereta) 2. jecati o ıklıya sıklıya sten- notezenost
juci ılındırmak caus. od ılınmak

ıklım - tıklım do kraja, potpuno; preko ılınmak ll podgrejati se; otopliti (o vre-
mere, vrskom, dupke; salon - tıklım do- menu); su ılındı voda se smlacila

479
ılıştırmak

ılıştırmak ak. zamlacitii, smlacit ( do- ırgantı tresenje, drmusanje; klacehje,

davanjem vode) njihanje, ljuljanje ·
ılıtmak ak. smlaciti, podgrejati ırgat1 nadnicar, argatin; tezak, ratar; -
ımızganma pospanost, dramljivost, gibi çalışmak argatovati, tesko raditi; -
pazarı mesto gde se iznajmljuju nadnicari
dremez
~ /-ı/- pazarına döndürmek doliestin ha-
ımızganmak nar. 1. dremati, kunjati,
oticno stanje; ·ıumbe okrenuti
bili pospan 2. linjati (o valri)
ırgat2 ll mor. vitao, cekrk; dizalica
ıncalız vrsta divljeg luka (za spravljanje
tursije) ırgatlık argatovanje; nadnicenje; -
etmek argatovati; nadniciti
ıpılıpıl nar. v. pırıl pırıl
ırgatmak ak. dijal. !resti, drmati, ljuljati
ıpıslak skroz mokar
ırıp v. ığnp
ıpıssız sasvim pust; osamljen
ıra karakter, priroda, narav; ırk (-kı)a 1. poreklo, rod 2. rasa; -ay-
rımı rasna segregacija; - ayrıliğı rasna
ıra bilimi karakterologija diskriminacija; - eşitliği jeddakost (ljuds-
ırak dat. dalek; gözden - olan, gö- kih) rasa; sarı- zuta rasa
nülden de - olur pos/. daleko od ociju, ırkan a po rasi, u pogledu rase; ant-
daleko i od srca ropoloski
ırakgörür teleskop; durbin ırkçı rasist
ıraklama digresija (u govoru, izlaganju) ırkçılık soc. rasizam
ıraktaşmak abi. udaljiti se ırki a rasni koji se odnosi na rasu ·
Iraklı lracanin, zitelj lraka ırkiyat (-ti) a arh. etnologija;
ıraklık daljina, udaljenost ırksal v. ırki
ıraksa fiz. mat. divergentan (o zracima, ırktaş pripadnik iste rase; saplemenik
linijama); - mercek divergentno socivo
ırlamak v. yırlamak
ıraksama fiz. mat. divergencija
ırmak (-ğı) reka (velika); -adası reeno
ıraksamak ak. sumnjati, na verovati (u ostrvo
postojanje, ostvarenje cega) ırz a cast; - düşmanı napasnik; -
ıralamak ak. (o) karakterisali geçme silovanje; /-ın/ - ına geçmek
obescastiti, silovatii; - ı kırık neeastan, ne-
ıralayan karakteristika, (odredjeno)
posten; /-nı/ - ına tecavuz etmek v. - ma
svojstvo
geçmek
ıralamak udaljiti se, odmaci se ırzlı castan,cestit, posten
ırasal karaklemi ırzsız necastan, neposten
ırgalamak ak. 1. tresti, drmati 2. za- ısı1 fiz. toplota; - değeri kaloricnost; -
nimati, interesovati; tiyatro onu hiç ır­ enerjisi toplotna energija 2. temperatura;
galamaz pazariste ga uopste ne zanima cf. hararet; diril - telesna temperatura;
düşük· - niska temperatura; insan vü-
ırgalanmak v. ırganmak
cudunun doğal - sı 36,50 c'dir prirodna
ırganmak pokretati se, pomicati se; kla- tamperatura ljudskog tela je 36, so c ll
titi se, ljuljati se, njihati se topao, vruc; - kuşak geog. zarki pojas

480
 ıskantolu

ısı alan teh. endotermicki, en- ısıtmak ak. grejati, zagrevati; odayı -
dotermalan zagrejati sobu O ısıtıp ısıtıp önüne koy-
ısıcak nar. 1. v. sıcak 2. hamam mak stalno ponavljati nesto sto je proslo
(dogadjaj, posao)
ısı dam nar. hamam
ısıtınalı dija/. oboleo od groznice; za-
ısıdenetir termostat
razen malarijom
ısıl toplotni, termicki
ısıveren hem egzotermican
ısın fiz. kalorija
ısıyayar teh. konvektor, uredjaj za gre-
ısınak (-ğı) nar. pec; ognjiste janje prostorija
ısındırmak ak. dat. 1, grejati, zagrevati
ısı yayımı konvekcija, sirenje topiate
2. fig. priuciti, privici uvesti
· ısı yuvarı ll termostera
ısınma 1. grejanje, zagrevanje, lozenje;
ıska promasaj; - geçmek 1) promasiti,
- ısısı toplotni kapacitet; - koşusu sp.
ne pogoditi (metu) 2) fig. ne pridavati vaz-
zagrevanje (pre meca) 2. fig. dat. za-
nost, potcenjivati, omalovazavati
netost, odusevljenje
ısınmak 1. grejati se, zagrevati se, ha- ıskaça mor. usadiste, gnezdo Uarbola)
valar ısındı vreme je otoplilo 2. dat. na- ıskala muz. lestvica, skala
viknuti se; zaneti se, o oduseviti se ıskalamak ak, argo promasiti
ısıot bot. isiot, djumbir (Zingiber of- ıskara v. ızgara
ficinale)
ıskarça mor. pretovarenost (broda);
ısıölçer kalerimetar preopterecenost (luke)
ısı ölçümü kalorimetrija ıskarmoz1 mor. 1. palac, viljuska 2.

ısırgan bot, kopriva (Urtica) rebro, jegija (broda)

ısırgın arh. bubuljica, cibuljica ıskarmoz2 zool. ıropska riba (Sphyra-

ena sphyraena)
ısırıcı 1. koji ujeda, grize 2. grub, astar
(o tkanini stofu) 3. astar, hladan (ovetru) ıskarta 1. otpadak, refuz (robe); - ya
çıkarmak odbaciti, skartirati 2. odbacena
ısırık (-ğı) 1. ujed, rana od ujeda ili
karta (u igri)
uboda 2. zagriz, ogrizak; bir - armut krus-
ka od jednog zagriza ıskat a arh. 1. is/. iskat (milostinja koja

ısırırmak pass. od ısırmak

se deli sirotinji za dusu pokojnika, cime ce
se on razdu.Ziti od zanemarivanih verskih
ısırımlık (kolicina) za jedan zagriz, od
obaveza) 2. zbacivanje, obaranje, ski-
jednog zagriza danje 3. arh. (probicavanije deleta)
ısırmak 1. ujedati, gristi 2. fig. grebati,
ıskatçı 1. onaj koji prima iskat 2. pros-
peci (o tkanini) O ısıran it dişini gös-
jak (na groblju), bo.Zjak
termez post. pas koji ujeda ne pokazuje
zube ıskonto 1 . popust; rabat 2. trg. dis-
konto, odbijanje procenta (pri ispacivanju
ısırtmak caus. od ısırmak
menica) 3. salj. odbacivanje, odbijanje; bu
ısıtıcı 1 grejni ll grejac sözlerin yarısını - etmeli pola ovih reci
ısıtılmak pass. od ısıtmak treba odbaciti; - etmek 1) praviti popust 2)
odbiti (procenat) 3) odbaciti (receno)
ısıtma 1. gl. im. od ısıtmak 2. arh groz-
nica iskontolu sa popustom

481
ıskuna

ıskuna vrsta malog broda sa jedrom porudzbina, narudzba; po meri; - elbise

ıslah a 1 . popravljanje, poboljsanje;
prevaspitavanje, Çocukları ancak okul -
eder decu moze samo skola da pre-
vaspita 2. bot. zoof. poboljsanje vrsta (bilj-
nih i zivotinjskih) 3. melioraCija (zemljista);
- etmek poboljsati, popraviti; prevaspitati
ısiahat a poboljsanje; reforma; - yap-
mak sprovesti reformu
odelo po meri
ısmarlamak 1. dat. ak. naruciti, po-
ruciti; terziye elbise ısmarladım narucio
sam odelo od krojaca 2. ak. poruciti (pice,
jelo) bir kahve ısmarladım porucio sam
jednu kafu 3. preporuciti, savetavali 4.
predavati, poveravati (cijoj brizi); Allah'a
ısmarlıdık v. Allah

ıslahatçı reformator; pristalica reformi lsmarlanmak dat. pass od ısmarlamak;

bize içki ısmarlandı narucerio nam je
ıslahatçılık reformii:am
pice
ıslahevi popravni'dom (za maloletnike)
ısmarlatmak caus. od ısmarlamak
ıslahhane a-p. v. ıslahevi
ıspanak (-ğı) bat. spanac (Spinacia
ıslak mokar, nakvasen; vlazan <> - oleracea)
karga (ili sıçan) 1) mo kar do go le koze,
ısparçana, ısparçına mor. tanko uze
mokar kao mis) bojazljiv, povucen; - kar-
(od dve zice)
gaya (ili sıçana) dönmek pokisnuti do
gole koze 2) jako se uplasiti, prestrasiti se ısparmaça mor. zaplitanje nekoliko la-
naca (u moru)
ıslaklık mokrina, mokroca; vlaznost
ıspatula teh. lopatica
ıslamak v. ısiatmak

ısianmak okvasiti se, umokriti se pos-

ıspavli mor. skola (konopac za jedra)
tali mokar ıspazmos spazam, grc; - a tutulmak
ıslatıcı jastuce za vlazenje maraka (pre dobiti spazam
lepljenja) ısrar a nastojanje, navaljivanje, in-

ısiatıimak pass. od ısiatmak

sistiranje; istrajnost, upornost; - la upor-
no; /-da/ - etmek nastojati, insistirati; 2.
ısiatmak ak. 1. mociti, kvasiti, vlaziti 2.
jako, zeleti
arg. zalepiti (samar); izlemali 3. fig. pok-
vasiti, zaliti (proslaviti) ısrarlı uporan, istrajan

ıslaHırmak caus. od ısiatmak ıssız pust, osamljen; nenaseljen (o

mestu); - gece gluva noc; - kalmak fig.
ıslık (-ğı) zvizduk; pisak; fijukanje
osamiti se
(vetra) ; siktanje (zmije); - çalmak 1) zviz-
dati; fijukati; siktati, sistali 2) 1-a/ izvizdati, ıssızlaşmak opusteti
zvizdati kome ıssızlık pustos; nenastanjenost; fig.
ıslıklamak ak. izvizdati (u znak nes- osama, osamljenost
laganja, negodovanja) ıstakoz zoof. jastog (Homarus)
ısiıkianmak pass. od ıslıklamak
ıstampa 1. jastucic (za bojenje stam-
ıslıklı - ünsüz gram. afrikata, slivni bilja) 2. zig, znak; - resim gravira
suglasnik
ıstanbulin stambulin (vrsta redengota
ıs marlama 1 1. gl. im. od ıs marlama k 2. iz vremena sullana Abdul Aziza)

482
 ıtlak

ıstavroz v. istavroz jako svetleti, blestati; ,_ -.,gö~ler blistave

oci
ıstıfa a. arh. odabiranje; - nazariyesi
teorija prirodnog odabiranja ışılamak sijati, blistati, bles!ati
ıstılah a. ath. termin; ışılatmak caus. od ışılamak

ıstılahi a terminoloski ışıldak (-ğı) ı svetao, sjajaı'ı, blistav,

blestav ll projeklor
ıstırap a 1. bol 2. fig. stradanje, patnja,
bol; - çekmek patiti, stradati ış ıldamak svetleti, sijati, blestati
ıstıraplı botan; mucan, te:Zak ışıldatmak caus. od ışıldamak

ıstırar
a 1. prinuda, prisila 2. muzda, ışıltı 1. svetlucanje, treperenje 2. ble-
neophodnost; ct. zorunluk sak, sjaj, sev
ıstırari neophodan, nuzan; cf. zorunlu ışıltılı 1. svetlucav 2. sjajan, blestav
ışığa doğrulum bot. fototropizam, he- ışıma 1. svetlenje, sijanje 2. v. ışınım
liotropizam
ışımak 1. svetleti, sijati 2. zraciti
ışık (-ği) 1. svetlost; svetlo; 2. svetiljka,
ışın 1. zrak; Röntgen - ları rentgenski
ıuc; - almak osvetljavati se; obasjavati se;
zraci 2. mat. radijus
- aynası reflektor; - bilgisi optika; - hızı
brzina svetlosti; - karartma zamracenje, ışın bilimi radiologija
zatamnenje; - senesi astr. svetslosna go- ışın bilimci radiolog
dina O /-ın/ - ı altında u svetlu (misljenja,
ışın etkin radioaklivan
razultata i sf.); - göstermek (ili tutmak)
fig.- osvetliti, objasniti, protumaciti; uputiti ışşın etkinlik rodioaktivnost
ışıkçı elektriear; majstor rasvete (u po- ışınım fiz. zracenje, radijacija
zoristu, na filmu)
ışınımıölçer bolometar
ışıkgöçüm bot. fototaksija
ışınlamak fiz. (o) zraciti
ışıkküre v. ışık yuvarı
ışınlı koji zraci; - enerji energija zra-
ışıklandırma osvetljavanje, ras- cinja
vetljavanje
ışınölçer radiometar
ışıklandırmak ak. osvetljavati; obas-
ışılmak ak. osvetljavati, rasvetljavati
javati
ışkı nar. kriv noz sa dva drska (za ski-
ışıklanmak osvetljavati se, osvetliti se;
danje kore)
obasjati se
ışkırlak (-ğı) 1. to/k. Karadjozova kapa
ışıklı
svetao; osvetljen; svetleci; - rek-
2. nar. kapa (muska)
lam svetleca reklama
ıştır bot. svracje jagode (Biitum ca-
ışıkölçer fotometar, svetlomer
pitatum)
ışık ölçümü fotometrija
ıtır (-trı) a 1. prijatan miris, miomiris 2.
ışıksız neosvetljen, taman, mracan (ili - çiçeği) bot. zdravac (Geranium)
ışık yuvarı fotosfera ıtırlı mirisan, miomirisan, aramalican

ışıl: - - blistavo, sjajno; ışımak ıtlak (-kı) a - olunmak dobiti ime, biti

483-
ıtnap

nazvan; - üzere obicno, uopste, opste ızbandut (-du) dugajlija, gerostas

uzev
ızgara ı rostilj; resetka; ocak - sı vat-
ıtnap (-bı) a.arh. praznoslovlje; bla gog- riste ll (peean) na rostilju, sa rostilja (o
lagoljivost mesu, ribi); piliç pile na rostilju
ıtri a mirisljav, aromatiCan ızgaralık pogodan za rostilj (o niesu)
ıtriyat a paıfemi, mirisi ızgın bot. bela slacica (Eruca cap-
padocica)
ıtriyatçı paıfimer, prodavac mirisa
ızrar a ostecenje, nanosenje stete; -
ıttıla(-) a arh. obavestanost, upu-
etmek ostetiti
cenost, znanje
ıvır; - zıvır nar. besmislice, gluposti, tri-
carije

484
 -i-
iade a 1. vracanje, povracaj, restitucija
2. odbijanje 3. obnavljanje, uspostavljanje;
/-1/ - etmek 1) vratiti 2) odbiti 3) obnoviti,
uspostaviti (mir i si.)
iadeli pouzecem, s placenim od-
govorom
iane a 1. pomoc; podrska 2. materijalna
pomoc, doprinos, prilog; - toplamak pri-
kupljati priloge; - vermek pruzati ma-
terijalnu pomoc: davati doprinos
lare a zajam, pozajmica, posudjivanje;
- etmek davati zajam, pozajmljivati, po-
sudjivati O
iaşe a 1. ishrana, hranjenje; snab-
devanje hranom; - arnirliği voj. in-
tendatura; - etmek nahraniti, snabdeti
hranom; - ve ibate smestaj i ishrana
ibadet (-li) a 1. molitva; moljenje; bo-
gosluzenje, sluzba bozija; 2. kult, pos-
tovanje, obozavanje; /-al - etmek 1) moliti
se; 2) obozavati;
ibadethane a-p hram, bogomolja, sve-
tiliste, templ;
ibadullah a ı boziji robovi, ljudi ll
veoma mnogo, u izobilju, tusta i tma
ibare a 1. iskazivanje, izrazavanje; fra-
zeologija 2. izraz, fraza, recenica 3. pa-
ragraf 4. citat
ibaret (-ti) a ab/. sastavljen iz, koji se
sastoji iz (od); /-dan/ - olmak 1) biti sas-
tavljen iz (od) 2) sastojati se, sadrzati se
ibate a 1. smestaj; ct. barındırma; sklo-
niste, utociste; - etmek 1) smestiti 2) sklo-
niti, zakloniti 3) voj. ukonaciti
ibda (-1) a pronalazenje, otkrivanje,
pronalazak, otkrice, izum
ibdai a eriginalan
ibibik H~i) zool. pupavac (Upupa
epops)
ibik (-ği),1. kresta (u ptica) 2. anat. gre-
ben 3. cuba, kieanka o - ini kaldırmak
arg. 1. prkositi, cikali 2) kocoperiti se
ibiş 1. ibis (glupi sluga u ortaojunu)
2.arg. budala, luda, glupak
ibUiğ a 1. saopstavanje, oba-
vestavanje; saopstenje; pı:enosenje 2.
slanje, odasiljka, isporuka, posiljka 3. po-
veeavanje; /-ı, -al - etmek 1) saopstiti,
preneti 2} povecati
iblis a djavo, vrag, satana
ibne a vu/g. peder (pasivan}, ho-
moseksualac
ibnelik a vu/g. 1. pederastija 2. pe-
derasto ponasanje
ibra (-aı} a 1. oslobadjanje (od oba-
veza, duga i si.), oprastanje (duga), raz-
resenje (od obaveze) 2. potvrda o prijemu,
priznanica 3. rehabilitacija; oslobadjanje
od optuzbe; /- 11 - etmek 1) oprostiti
(dug), osloboditi od cega 2) rehabilitovati
lbraname a-p 1. razresenje (od oba-
veze) 2. priznanica
lbranice 1 ıvrit, hebrejski jezik ll na heb-
rejskom
ibrani a hebrejski jezik ll na heb-
rejskom
ibraz a pokazivanje, izlaganje, preds-
tavljanje; podnosenje (isprava); /-ı/ -
etmek pokazati, izloziti; podneti (do-
kumenat)
ibre a 1. igla, kazaljka 2. bot. iglica, ce-
tina (u drveca)
ibret (-ti) a ı pouka, naravoucenije,
nauk; lekcija, opomena; /-dan/ - almak 1)
prihvatiti nesto kao opomenu, upozorenje;
- dersleri çıkarmak izvlaciti pouku; /-al -
olmak biti za pouku, biti naravoucenije ll
neobican, cudan o in kudreti nar. cudan,
grozan
485
ibrik
:' ibti~'({:'ğiJFş ibrik (sud za vodu s us kim·.
gridm 'ı dügiih'plpkorn) · ~
ibriktar acp sluga koji je polivao sullana
i druge velikodoslojnike pri umivanju i koji
se brinuo za ibrike, lavore i si.
ibrişim p ibrisim ~ - kurdu zool. svi-
lena buba (Bombyx mori)
ibrişimci proizvodjac ili prodavac ib-
risima
ibzal (-li) a darezljivost; /-ı, -al- etmek
biti darezljiv, ne stedeti ne skrtariti
icabet (-ti) a 1. prihvatanje (poziva);
pristanak; prisustvovanje (nekom skupu); 1
-al - etmek 1) prihvatiti, pristatili 2) pri-
sustvovali
icap (-bı) a 1. potreba, nuzda, ne-
ophodnosl; lrebovanje; - inda u slucaju
potrebe, po potrebi; /-ın/ - ına bakmak 1)
uciniti iito je potrebno 2) arg. sredili ne-
koga, ubiti; -.etmek biti potreban, bili ne-
ophodan 2. log. podvrdjivanje, afirmacija
icar a 1. izdavanje 2. kirija, renla; /-ı/ -
a etmek (ili vermek) izdavali, iznajmljivali
icat (-dı) a 1. pronalazak, izum, 2. olk-
rivanje, pronalazenje 3. stvaranje; /-ı/ -
etmek 1) pronaci, otkriti 2) lazirati, izmisliti
O - çıkarmak izmislili neku gluposl
icaz a sazelost, konciznost,jezgrovitost
icazet (-li) a 1. odobrenje, dopustanje,
dozvola 2. potvrdjivanje, ratifikacija 3. dip-
lama, svedocenstvo; - almak 1) dobiti
odobrenje 2) dobiti diplomu; podici dip-
lomu
icazetname a-p diploma, sve-
docanstvo; diplama medrese
icbar a primoravanje. prisiljavanje, pri-
nuda; /~ı. al - etmek primoravati, pri-
siljavali, prinuditi
icik (-ği), - ciciği, - leri eleikieri sve
podrobnosti, sve lajne, sva islina, sve fi-
nese; - ini ciciği çıkarmak potanka (do
silnica) istraziti, ispilali; pazljivo posmalrati
486
·· lernal (-li) a 1. sazetak, krala k pregi§Jd,
rezime, izVdd; 2. mat. zbir, ukupna sJo'ta,
suma
ıcra a 1. izvrsavanje, ispunjenje, spro-
vodjenje, ostvarivanje; - komitesi izvrsni
komite!; - konseyi izvrsno vece 2. muz iz-
vodjenje 3. jur. izvrsenje sudskog zahteva;
/-ıl - ya vermek podneti luzbu, tuzili ne-
koga; /-ı/ - etmek 1) izvrsili ispuniti, spro-
vesti, ostvariti 2)izvesti (muzicko delo) 3)
jur. pokrenuli; izvrsiti
leraat (-ti) a 1. pl. od icra 2. poduhvati,
akcije, mere 3. ispunjenja 4. izvodjenja
iç (çi) ı 1. unutrasnjost, unutrasnja sıra­
na; - ini dışına çevirmek 1) prevrnuti 2)
fig. pastavili sve naglavu; şehir - i oto-
büsü gradska linija, autobusa; yurt - i u
zemlji, po zemlji 2. supljina; - i boş pra-
zan, supalj 3. sredina, sri, jezgro; ağaç - i
srcevina 4. kul. nadev, punjenje 5. udub-
jenje, udubljena strana; avuç - i dlan 6.
utroba, unutrasnji organi 7. srce, dusa;
unutrasnji mir; - i ferahlamak smiriti se,
odahnuti; - ferahlığı dusevni mir; - fır­
tınası unutrasnji nemir; - ten gelen isk-
ren, srdacan ll 1. unutrasnji (u raznim zna-
cenjima) 2. unutrasnji (koristi se za
gradjenje slozenica; - ekonomik durum
unutrasnja ekonomska situacija 3. donji,
unutrasnji; - çamaşır donji ves 4. oljusten,
ociscen; - fıstık ocisceni pistaci u funkciji
izafetska postpozicije; /-ın/ - inde unutar;
usred, medju; - imizde medju nama; /-ın/
- inden 1) kroz 2) us red 3)iz; /-ın/ - ine u,
unutar ~ - inden u sebi, iz dubine duse, u
dusi; - ler acısı srceparajuCi; - ler açıcı
radostan, veseo, prijatan; - i açılmak raz-
veseliti se, raspoloziti se; /- nı/ - ini
açmak 1) oraspoloziti, razveseliti 2) ot-
varili dusu; - ine <:!lan koji obuhvata; /-ı/ -
i almamak 1) ne osecati potrebu za jelom,
ne primali (hranu) 2) ne zeleti, ne biti ras-
polozen za; - i bay ıl mak 1) b ili mrtav gla-
dan, pregladneti 2) ne osecati se dobro
(od slatkisa); - ini boşaltmak 1) isprazniti
se 2)reci sve sto je na dusi; - bulantısı

mu ka, gadjenje; - çekmek 1)jecati, plakati
2) uzdisati; - i çekmek zeleti; /-ın/ -
inden çıkamamak ne moci resili nesto; -
inden çıkmak resiti, postici; - ini dökmek
isprazniti se, rastererili se, olvorili ~rce; - i
erirnek biti veoma zabrinut; - etmek arg.
krasti, ukrasti, prisvojiti; - ine etmek vulg.
unerediti se; /-ı/ inden geçirmek razmisliti
o, razmotriti; - i geçmek 1) dremnuti 2)
razg. biti suvise star i nemecan za bilo
kakvu pomoc; - inden gelmek pozeleti
nesto spontano uraditi, prohteti se; - i git-
mek 1) imati proliv 2) jako zeleti; /-ı/ - i
götürmemek 1) ne moci podneti 2) ne
moci uradili 3)biti ljubomoran na nekoga; -
i kalkmak 1) dici se (o stomaku), prevrnuti
se (o stomaku) 2) skoro zaplakati; - i kan
ağlamak patili u sebi; - ine kapanmak
zatvarili se u sebe; - i kazınmak biti
veorna gladan; /-ın/ - ine kurt düşmek
uci crv sumnje u koga; - inden okumak
1) 1-ı/ citati u sebi 2) arg. psovati u sebi; -
. inde parmağı o.lmak biti umesan u nesto;
- i rahat etmek smiriti se; - savaş grad-
janski rat; /-ın/ - ine sıçmak vulg. uprljati;
pokvariti, unistiti; srediti; - i sıkılmak do-
sadjivati se; ·- ine sinrnek 1) biti srecan,
zadevoljan 2) biti spokojan; /-1/- ine so-
kacağı gelmek voleti nekog mnogo, obo-
zavati; onu içime sokacağı geliyor dodje
mi da ga pojedem; - i sürmek imati proliv;
- tez nestrpljiv; - türerne /ing. epenteza; -
i vık vık etmek nar. biti kaona iglama, biti
nestrpljiv; - i yağ bağlamak biti isptJnjen
srecom; - yanmak 1) biti zedan 2) pre-
zivljavati, biti. ubijen od bo la, patiti; - yü-
kü mü zahvalnost; - yürek zarı en-
dokardijum
iç asalak biol. endoparazit
iç bükey konkavan
iç deribot. endoderm
içe bakış introspekcija
içecek (-ği) ı 1. napitak 2. pice ll pijuci,
za pice; bize - bir şey getirin! donesite
nam nesto za pice
içi ci
içe dönükintrovertan
içe dönüklük introverzija
iç ek (-ki) /ing. infiks
içe kapanık 1 . introvertan, autistican 2.
sizefren
içe kapanım: - sayrılığı sizofrenija
içe kapanış 1. zatvorenost, po-
vecenost, autizam 2. sizofrenija
içeri, içerisi (-ni) ı unutrasnjost, unut-
rasnja strana, unutra, iznutra; .,. ye almak
uvesti unutra; - buyrun (ili - ye buyrun)
izvolite! izvolte udjite!; izvolite! izvolte -ud-
jite!; - ye dalmak banuti, grunuti; ·- gir-
mek 1) uci 2) nar. izgubiti novac (u poslu)
3. nar. ici u zatvar ll unutrasnji lll u funkciji
izafetske postpozicije; - sinde u, unutar; -
görmüşler samimi bir hava - sinde
devam etmiştir razgovori su nastavljeni u
srdacnoj atmosferi
içerik (-ği) 1 sadrzaj; ll log. implicitan,
koji se podrazumeva
içeriksiz prazan, bez sadrzaja
içerlek 1. udaljen, periferan 2. uvucen
içerierne ozlojedjenost, ljutnja
içirlemek dat. ljutiti se (na nekoga) u
sebi, biti kivan na
içerme 1. obuhvatanje, ukljucenje, ub-
rajanje 2. log. implikacija
içermek 1. sadrzavati, obuhvatati 2.
log. implicirati
iç göbek (-ği) bat. halaza
iç güdü 1. instikt; 2. intuicija
iç güdülü 1. instinktivan 2. intuitivan
iç güvey, iç güveyisi (-yi) (-ni) do-
mazet; - nden hallice nar. tako i tako,
komsi komsa; nista bolje nego ziveti u laz-
bini
içici pijanica, alkoholicar; çok - dir
mnogo pije O kan - krvopija
487
içim
içim 1. pijenje 2. gutljaj 3. pusenje 4.
ukus (necega sto se pije ili pusi)
içimil 1. koji ima nekakav ukus 2. uku-
san, prijatan
için 1 1. zbog, radi, jer, zato sto: 2. za 3.
da bi, kako bi, 4. o, u vezi sa O ne- ? 1)
zasto, zbog cega?; onun - 1) zato, zbog
toga 2) za, radi njega
için2 unutrasnji; skriven; dubak
için3 - - 1. u sebi, za sebe, u dusi;
tajna, skriveno, patajno 2. unutrasnji, tajni
içinde 1. unutar, u 2. za u roku od, u
toku 3. pun. kaji ima mnaga; yüzü kırışık
- lice mu je puno bora
içindekiler sadriina, sadrzaj
içindelerne log. ukljucenje; ubrajanje
lçirilmek pass od içirmek
içirmek dat. ak. 1. napiti nekoga; dati
nekame da pije 2. arg. pretuci, izmlatiti, iz-
biti
içirtmek caus. ad içirmek
içiş gutljaj, nacin pijenja
içişleri (-ni) unutrasnji paslavi; Iç Işleri
Bakanı Ministar unutrasnjih paslava; Iç Iş­
leri Bakanlığı Ministarstva unutrasnjih
poslava
içit pice
içiter ubrizgac
içitim med. injekcija, ubrizgavanje;
içitme med. davanje injekcije, ub-
rizgavanje
içitmek med. davati injekciju;
içken alkaholicar, pijanica
içki 1. akaholno pice, opojni napitak: -
almak 1) piti 2) kupiti pice; - içmek (ili
kullanmak) piti, - yasağı prohibicija al-
kahola; - m yok 1) ne pijem
2) nemarn pica: - tutkunluğu al-
kohalizam
488
içikici 1. ljubitelj pica; pijanica, lice kaje
vali dabru casicu 2. prodavac alkoholnih
piea
içkili 1. pijan, pripit 2. mesto gde se
sluzi alkohal; - lokanta restoran u kame
se sluzi aklohal
içkin til. 1. imanantan 2. unutrasnji
içkisiz 1. trezan; bez piea 2. gde se ne
taci alkohol, gde se ne pije alkohal
iç kulak (-M anatunutrasnje uvo
içlem log. pajam, ideja; shvatanje, ko-
natacija
içiemel 1. obuhvatan, abiman 2. koji
shvata
içlemsizlik beznacajnost
içlenmek ab/. uzbudjivati se, uzrujavati
se: prezivljavati u sebi, primatk srcu
içli ı 1. koji ima nesto unutra, punjim sa
2. emacianalan, veama osecajan, asetljiv
3. tuzan, zabrinut, potresen, dirljiv 4. bii-
zak, intiman ll 1. iskreno, otvorena, in-
tim na 2. familijarno
içli dışlı 1. srdacan, otvaren, iskren,
prisan, intiman; prostadusan 2. familijaran,
preterana blizak; /-la/ - olmak 1) biti in-
timan, biti p~isan 2) biti familijaran; biti u
srodstvu
içlik H~i) donje rublje
içiilik neznost, asetljivast, senzibilnast
içme 1, pijenje, pice; - suyu voda za
pice 2. pusenje 3. upijanje, apsorpcija 4.
izvar mineralne vade O ant - polaganje
zakletve
içmek ak. 1. piti, ispijati 2. pusiti 3. upi-
jati, apsarbovati O içtikleri su ayrı git-
memek biti intimni prijatelji
içmeler mineralni izvori
iç mimar unutrasnji dekorater, arhitekta
za unutrasnju dekoraciju
iç mimarlık 1. unutrashja dekaracija 2.
unutrasnja arhitektura, entarijer

iç örtü med. endotel
iç plazma med. endoplazma
içre arh. 1 unutrasnja strana, unut-
rasnjost ll 1. u, unutar 2. medju, usred,
po s red
içrek ezoterican, unutarnji; skriven,
tajni, mistican;
iç salgı fiziol. hormon; unutrasnje lu-
cenje; - bezleri endokrine zlezde
iç salgibilim endokrinologija
içsel unutrasnji; duhovni
içses: - düşmesi /ing. sinkopa; - tü-
remesi /ing. epenteza
içten 1 1. iznutra, u sebi 2. srdacno, isk-
reno, prisno ll srdacan, iskren, prisan;
içtenlik srdacnost, iskrenost, prisnost
içtensizlik neiskrenost
iç tepi psih. kompulzija, impuls
iç ters mat. suprotan naizmenican
içtihat (-dı) a. 1. misljenje, ubedjenje,
pogled, stav 2. tumacenje, interpretacija 3.
doktrina, ucenje 4. is/. idZtihad (resavanje
pitanja na osnovu serijatsko-pravnih iz-
vora Kur'an'a i hadisa)
içtiina (-ı) a 1. skupljanje, sastajanje,
gomilanje; koncentracija 2. skup, skups-
tina, sastanak, zbor, zasedanje 3. voj.
zbor, smotra 4. astr. konjunkcija; - etmek
1) skupljati se, sastajati se 2) vecati, sa-
vetovati se konferisati, zasedati
içtimal a drustveni, socijalni;
içtimaiyat (-ti) a sociologija;
içtinap (-bı) a uzdriavanje, odricanje,
apstinencija, izbegavanje; opreznost; /-
dan/ - etmek uzdrzavati se, odricati se iz-
begavati
iç türnce /ing. objektna recenica
iç tüzük (-ğü) statut, intemi pr()pisi,
uredba, pravilnik
iç yağı (-nı) salo
idarece
iç yapı unutrasnja gradja, unutrasnja
struktura
iç yaprak biol. endoderm
iç yarı çap (-pı) mat. apotema
iç yürek: - zarı anat. endokardijum
iç yüz 1. unutrasnija strana; sustina, bit
2. nalicje, pozadina, pravo lice; /-ın/ - ünü
meydana çıkarmak razotkriti, de-
maskirati, izneti na videlo
iç zar biol. intina, unutrasnja membrana
idadi idadiya a ist. srednja skola, gim-
nazija
idam a smrtna kazna, pogubljenje; -
cezası smrtna kazna; 1-ı/- etmek pogubiti,
izvrsiti smrtnu kaznu
idame 1. produzenje, nastavljanje, nas-
tavak 2. odrzavanje, cuvanje; /-ı/ - etmek
1) produzavati nastavljati 2) odrzavati, cu-
vali
idamlık 1. smrtna kazna 2. osudjen na
smrt 3. osudjenik na smrt.
idare a 1. upravljanje, rukovodjenje 2.
uprava, rukovodstvo, rezim, vladavina; cf.
yönetim; /-ın/ - si altında pod upravom,
pod rukovodstvom 3. administracija; ured,
uprava, direkcija, biro, komite!, odsek; -
amiri nacelnik uprave, sef direkcije; -
arnirliği administrativna uprava 4. eko-
nomija, stedljivost; - ile geçinmek ziveti
stedljivo; - sini bilmek ziveti ekonomicno
5. - lainbası (ili kandili) nocna lampa,
lampa na kerozin; /-ı/ - etmek 1) up-
ravljati, rukovoditi, vladati kontrolisali 2)
upravljati vozilom, voziti 3) stedeti, eko-
nomisali 4) biti dovoljno; bu su idare
etmez nece biti dovoljno vode 5) biti po-
godan, biti prikladan; vredeti 6) postupati
pazljivo 7) prikriti, zataskati, zabasuriti ~ -
ederiz snaci cemo se, sredicemo; -
etmez to se ne isplati, ne vredi
idarece 1. po upravi, prema ad-
ministraciji 2 ..od sırane uprave, od sırane
administracije
489
idareci

idareci 1 1. upravnik, rukovodilac, di- idealist (-ti) ı idealista ll idealilieki

rektor, organizator 2. politicki rukovodilac,
idealizm fiil. idealizam
lider; - ler rukovodioci, rukovodstvo, .lideri
ll 1. upravni, rukovodeci 2. koji ima or- ldefiks fiksna ideja cf. sapiantı

ganizatorsko (rukovodece) iskı.istvo 3. identik mat. identican, jednak

ekonomiean, stedljiv
ideolog (-gu) ideolog
lderecilik 1. administracija, ru-
kovodjenje 2. organizaciona sposobnost ideoloji ideologija
3. tak! ideolojik ideoloski
idarehane a-p . 1. ustanova, biro, kan- idi 1. sufiks treceg lica jednine perfekta
celarija 2. uprava; administracije 3. zgrada 2. kao, kao na primer, kao st6 je (kod nab-
redakcija (lista i si.) rajanja); sabundu, şampuandı ne
idarelmasiahat (-ti) zivotarenje; u pos- lazımsa aldım kupio sam sve stoje pot-

lovima) - etmek zivotariti rebo, ka o sap un, sampon ...

idareli ı. koji ima rukovodeceg is- id.il /it. idila

kustva, koji ima organizatorske spo-
sobnosti, .efikasan 2. ekonomican; stedljiv
3. odgovarajuci, pogodan, prikladan, dos-
tupan
idaresiz 1 . koji ne zna da upravlja, ru-
kovodi; koji nema organizatorskog talenta,
nesposoban 2. neekonomican, rasipan
nepraktican
idaresizlik 1.. nepravilno upravljanje,
lose rukodjenje; neorganizovanost 2. ne-
ekonorriicnost, rasipnistvo, neprakticnost
idari a upravni, rukovodeci, ad-
ministrativni, organizacioni
iddia a 1. tvrdjenje, tvrdnja 2. zahtev,
pretenzija; - da bulunmak tvrditi 3.
tvrdoglavost, svojeglavost, uporrıost, in-
sistiranje 4 .. opklada; 1~11 etmek 1) tvrditi;
cf. savlamak 2) zahtevati, insistirati; pre-
tendovati O - ya girişrnek (ili tutuşm~k)
kladiti se iddiacı uporan, tvrdoglav
iddiacılık upornost, tvrdoglavost
iddialı 1. pr<tenciozan, samopouzdan
2. sporan
iddianame a-pjur. optuznica; ct. savca
·iddiasız bez pretenzija; skroman, jed-
nostavan, prost
ideal 1 ideal ll idealan
idiopati psih. idiopatija
. idiŞ V. iğdiş.
idrnan a 1. trening, treniranje; vezbe,
vezbanje; - yapmak trenirati, vezbati 2.
kondicija;.- etmek trenirati
idmancı 1. sportista, onaj koji trenira 2.
trener, nastavnik fizickog vaspitanja
ldinanlı 1. utreniran, u kondiciji 2. ria-
viknut na, koji ima iskustvo u necemu
idrak (-ki) a 1. shvatanje, razumevanje;
spoznavanje 3. sazrevanje 4. psih. per-
cepcija; /-ı/ - etmek 1) shvatiti, razumeti,
spoznati 2) postici, dostici, doziveti
idraksiziik nerazumevanje, nesh-
vatanje, glupost
idrar a mokraca, urin; - torbası med.
mokracna besika; - yolu med. mokracni
kanal, uretra; zorluğu teskoca mokrenja,
disurija
idris ağacı (-nı) bot. magriva (Prunus
mahaleb)
ldris otu (-nu) bot djipovia (And-
ropogon)
ifa a 1. ispunjejne, izvrsejne; zavr-
savanje, ostvarivanje 2. isplata, otplata
(duga isi.); /-ı/ - etmek 1) ispuniti, iz\trsiti,

490

zavrsiti, ostvariti 2) isplatiti, otplatiti (dug.
isi.)
ifade a 1. izrazavanje, izlaganje, for-
mulisanje, nacin izrazavanja 2. izraz lica
3. izjava, iskaz, svedocanstvo; - sini
almak jur uzeti izjavu 4. fraza, rec, izraz;
diğer bir - ile drugim recima 5. stil; -
etmek 1. izraziti, izloziti, formulisali 2) zna-
citi, oznacivati, imati vrednost
ifadeledimek ak. osmisliti, dati zna-
cenje, srıiisao
iffet (-ti) a 1. cednost, nevinost, ne-
porocnost 2. cestitost, postenje
iffetli 1. cedan, nevin, neporocan 2.
cestit, pasten
iffetsiz 1. koji nije cedan koji nije nevin
2. neposten, porocan, lakog morala
iffetsizlik 1. necednost, bludnost, po-
rocnost 2. nepostenje
ifildemek nar. drhtati, podrhtavati
iflah a. 1. blago; sreca; dobro 2. spas,
spasanje; oporavak, ozdravljenje; - olmak
1) biti srecan 2) oporaviti se, ozdraviti o - ı
kesilmek nar. iscrpsti se, oslabiti; - ını
kesrnek oduzeti snagu, iscrpsti
iflas a. 1. bankrotstvo, nesolventnost,
nesposobnost placanja 2. krah, propast,
neuspeh; - etmek 1) bankrotirati 2) ne us-
p eti (o ideji, planu)
ifrat (-tı) · a 1. preterivanje, pre-
uvelicavanje 2. visak, izobilje; - etmek
preterivati, preuvelicavati; - a kaçmak
preterivati, preuvelicavati
ifraz a 1. jur. parcelisanje (zemlje) 2.
razdvajanje, deljenje, odvajanje 3. sek-
recija; /-ı/ - etmek 1) parcelisati, deliti,
razdvajati 2) luciti
ifrazat (-tı) a 1. pl. od ifraz 2. biol. iz-
lucie, sekreti
ifrit (-ti) a 1. djavo, demon, zao duh 2.
fig. cudoviste, nakaza o - kesilmek (ili
olmak) naljutiti se pobeseti
Iğ Iik
ifsat (-dı) a 1. kvarenje razaranje; ko-
rupcija 2. nagovaranje, huskanje, sub-
verzija; /-ı/ - etmek 1) pokvariti, srusiti; ko-
rumpirati 2) nagovarati, huskati
ifşa (-ı) a otkrice, obelodanjivanje; oti-
javljivanje, sirenje glasova; /-ı/ - etmek
razglasiti, obelodaniti, objaviti
ifşaat (-tı) pl. od ifşa; - ta bulunmak
otkriti, obelodaniti, objaviti
iftar a isi. 1. prekidanje posta 2. iftar
(ramazanska vecera u prvi sumrak kojo·m
se prekida dnevni post)
iftarlık 1 1. hrana koja se jede kada se
prekine post 2. koji ji pogodan za jelo pri-
likom prekidanja posta !1 malo, jako malo
iftihar a ponos, samouverenost, ger-
dost, cast, slava; /-la/ - etmek ponositi se
nekim, biti panosan na nesto
iftira a 1 klevata, ogovaranje, panjkanje
ll klevetnicki; /-al - etmek klevetati, ogo-
varati, opanjkavati; - ya uğramak biti ok-
levetan
iftiracı 1 klevetnik, insinuator ll kle-
veinieki
iğ, iği 1. vreteno, motovilo; - şeklinde
vretenastog oblika 2. teh. stozer, vreteno
iğ ağacı (-nı) bot. kurika (Euonymus
europaeus)
iğbirar a nezadovoljstvo; razdrazenost,
uzrujanost
iğde bot. datina, divlja masiina (Eia-
egnus angustifolia)
iğdemir v. iskarpela
iğdiş ı strojenje, kastriranje ll ustrojen,
uskopljen, kastriran; /-11 - etmek ustrojiti,
uskopiti, kastrirati
iğfal (-li) a 1. zavodjenje; prevara, ob-
mana 2. silovanje; /-11 - etmek 1) zavesti;
prevariti, obmanuti 2) silovati
iğlik koji ima vreteno, koji ima osovinu
491
iğne

iğne 1. igla, iglica; - deliği (ili gözü) odvratan, gadan, gnusan, mrzak, an-
usica igle 2. z.ihernadla; Gioda, spenadla 3. tipatican
ukrasna igla, bros 4. kazaljka; igla; pusuıa
iğrendirmek ak. izazivati odvratnost,
- si igla kompasa 5. zaoka, zalac 6. trn,
gadati se, zgaditi se
bodlja, bodljika, iglica 7. bot. stubic 8.
udica 9. injekcija; - vurmak (ili yapmak) iğrengen gadljiv
dati injekciju 1O. voj. udarna igla 11. fig. iğrenilmek pass. od iğrenmek
zajedljivost, ostre, zajedljive reel, zaoka; f-
lğrenme gadjenje, odvratnost
al - batırmak (ili sokmak fig. bosti, uba-
dati O - atsan yere düşmez puno kao iğrenmek ab/. gaditi se, gnusati se,
oko; - deliğinden Hindistan'ı seyretsek oseeati odvratnost prema nekome, ne-
uzvoditi zakljucke na cisnovu sitnih stvari; cemu
- ile sağaltım akupunktura; - ipiğe dön-
iğrenti gadjenje, gnusanje, odvratnost
mek postati kost i koza; - işi vez - yut-
muş maymuna dönmek pretvoriti se u ihale a licitacija, licitaciona ponuda,
kost i kozu tender; /-ı/ - etmek dodeliti ugovor
iğne ardı (-nı) dupli bod - i hali akuzativ
iğneci 1. onaj ko daje injekcije 2. pro- iham a 1. dvosmislenost, dvozacnost 2.
davacigli /it. upotreba dvosmislene reel u onom
manje poznatom znacenju
iğnecik (-ği) 1. iglica 2. trn, bodljika 3.
biol. zaoka 4. osnac 5. vertikalna osovina ihanet (-ti) a izdaja, izdajstvo, ne-
verstVo; /-al- etmek izdati, biti neveran
iğnecilik davanje injekcija
iğnedenlik jastucic za igle ihata a 1. opkoljavanje, okruzivanje,
opsada 2. opsirno znanje 3. razumevanje,
iğneleme sarkazarn shvatanje; /-1/- etmek 1) opkoliti, okruziti
iğnelemek dat. ak. 1. probosti, ubosti 2) razumeti, shvatiti
2. pricvrstiti, zakaciti (ciodama) 3. bockati, ihatal.ı 1. ogroman, prostoran 2. koji
peckati, govoriti sarkasticno ima siroko znanje 3. koji razume, koji
iğnetenrnek 1. biti proboden, biti ubo- shvata, ostrouman
den 2. biti pricvrscen (ciodama), biti za- ihbar a 1. obavestavanje, obavestenje
kacen 3. biti predmet bockanja, peckanja 2.. prijava, tajna dostava, denuncijacija; /-
iğneleyici 1. bodljikav, siljast; 2. fig. za- a,-1/ - etmek .1) obaviti 2) prijaviti, dos-
jedljiv, jedak, sarkastican tavili

iğneli 1. s iglom, koji ima iglu (iglicu) 2. ihbarcı obavestajac, dostavljac

prikacen 3. fig. zajedljiv, jedak, sar- ihbariye a 1. ir od ihbar 2. oba-
kastican za O - beşik (ili fıçı) nezgodna si- vestavanje, saopstavanje, obavestenje,
tuacija saopstenje, objava, izvestaj, prijava 3.
iğnelik jastuce za iglice nagrada za dostavljaca
iğneliler zoo/. svrdlari (Terebrantia) ihbarlı prijavljen
iğne yapraklılar bot. cetinari (Co- ihbarname a-p 1. pismeno oba-
niferinae) vestenje, objava, prijava 2. izvestaj
iğrenç (-ci) 1 odvratnost, gadjenje ll ihdas a stvaranje, osnivanje, razvijanje;

492

uspostavljanje; pronalazak; /-ı/~ etmek
stvoriti, osnovati, razviti; uspostaviti, pro-
naci
ihlal (-li) a 1. narusavanje, ostecivanje
2. nepostovanje, nepridrzavanje, ne-
ispunjavanje, neizvrsavanje 3. prekrsaj; /-
1/ ~etmek {ili eylemek) 1) narusavati, os-
tecivati 2) ne postovati, ne pridrzavati se,
ne ispunjavati, ne izvrsavati 3) prekrsavati
ihmal (-li) a nemarnost, nebriznost,
nehat, potcenjivanje zanemarivanje, oma-
lovazavanje; ~ etmek zanemarivati, pot-
cenjivati, omalovazavati
ihmalci 1 nemaran covek ll nemaran,
nehajan, neuredan; zanemaren
ihmalcilik zanemarivanje, nemarnost,
nebriga
ihmalkar a-p v. ihmalci
ihmalkarlık nemarnost, nehaj
ihracat (-tı) a 1. pt. od ihraç 2. izvoz,
eksport 3. izvozenje
ihracatçı 1izvoznik ll izvozni
ihracatçılık 1. izvoz, eksport 2. bavl-
jenje izvozom
ihraç (-cı) a 1. izvoz, eksport; sermaye
~ ı izvoz kapitala 2. izvlacenje, vadjenje 3.
iskljucenje, isterivanje, izbacivanje (iz
skole isi. ) 4. voj. izvrsiti desant /ı/ ~ etmek
1) izvoziti 2) izvlaciti, vaditi 3) iskljuciti, is-
terati, izbaciti 4) voj. izvrsiti des ant
ihram a 1 . toga, tunika 2. isi. ihra m
(beli ogrtac od vune ili pamuka koji nose
hodocasnici u Meki) 3. presvlaka za na-
mestaj 4. prostirka za pod (<id vune); ~
dan çıkmak skinuti ihram; ~ a girmek ogr-
nuti se ihramom
ihraz a primanje, dobivanje; postizanje;
/-ıl - etmek steci, zaraditi, postici; dobiti
ihsan a 1. dobrocinstvo, milost, dobro
delo; usluga 2. blagonaklanost 3. nagrada,
poklon, dar; - etmek 1) cinili dob-
rocinstvo, davati milostinju 2) pokazivati
ihtimal
blagonaklonost 3) pokloniti, dati
ihsas a 1. na.govestaj, insinuacija, in-
dikacija 2. oseeanje, osecaj 3. psih. culo; 1
-a, -ıl - etmek 1) nagovestiti, insinuirati 2)
osetiti
ihtar a 1. opomena, upozorenje; /-al ~
da bulunmak opomenuti, upozoriti; - ce-
zası ukor 2. jur. poziv, pozivnica; 1-ı,-al ~
etmek 1) opomenuti, upozoriti 2) unapred
obavestiti
ihtarname a-p 1. pismena opomena,
pismeno upozorenje 2. obavestenje, pro-
test (menicni i si.)
ihtikar a spekulacija, mahinacija; prep-
rodavanje;
ihtitaç (-cı) a 1.med. konvulzija 2. podr-
htavanje, drhtanje {glasa i si.); -etmek 1)
grciti se, trzati se; podrhtavati (o glasu i
si.)
ihtilaf a 1. nesporazum, konflikt, spor,
inciden!, nesuglasice, disput; - a düşmek
doci u konflikt 2. opozicija; - etmek pre-
pirati se, raspravljati se, svadjati se, stu-
pati u konflikt
ihtilal {-li) a 1. revolucija 2. nemir,
buna, komesanje, ustanak; - yapmak 1)
izvesti revoluciju 2) dici ustanak, podici
bunu
ihtilalcı revolucionar
ihtilam a med. polucija;
ihtilas a pronevera, kradja;/-1/- etmek
proneveriti, krasti
ihtilat (-tı) a 1. med. komplikacija;~
yapmak iskomplikovati se 2. kontakt, dru-
zenje, odnos; /-ı/ - tan menetmek jur.
izolovati
ihtimal {-li) a 1. mogucnost, ve-
rovatnoca, prilika, pretpostavka; cf. ola-
sılık; - dahilinde u granicama mo-
gucnosti, sto je moguce; - i var (dır)
moguce, verovatno; /-al - vermek do-
pustiti, dozvoliti, omoguciti; pretpostaviti; ~
493
ihtimali
i yok nemoguce, neverovatno 2. moguce
verovatno, moze biti; - ki verovatno
ihtimali moguc, verova tan; ct. olası lı
ihtimam a 1. paznja, briga, briznost,
staranje 2. zalaganje, revnost, marljivost;
- etmek 1) brinuti se, starati se, voditi
brigu, biti pazljiv 2) zalagati se, biti marljiv
ihtira (-a1) a 1. pronalazak, izum; ct.
bulgu; - beratı patent 2. izmisljotina, laz; 1
-ı/ - etmek 1) pronaci, izumiti, otkriti 2) iz-
misliti, slagati
ihtiram a postovanje, pijetet, pocast; l-
a/ - etmek postovati, uvazavati, ukazivati
pocast
ihtiras a 1. strasna zudnja, pohlepa 2.
osetljivost, senzibilnost, pozudnost, strast;
- la strasno 3. ambicija, castoljubje
ihtiraslı 1. strastan, pohlepan 2. am-
biciozan
ihtiraz a 1. predostroznost, oprez,
obazrivost, paznja 2. uzdrzavanje, od-
ricanje, odbijanje, izbegavanje o - ı kayd,
- kaydı klauzula, napomena; - kaydıyle s
napomenom
ihtisar a 1. skracivanje, smanjivanje,
redukcija; rezimiranje 2. mat. kracenje; up-
roscavanje; /-1/ - etmek 1) skracivati,
smanjivati, redukovati, rezimirati 2) mat.
skraCivati; uproscavati
ihtisas 1 a cu lo, osecenje;
ihtisas2 a specijalnost, struka, kva-
lifikacija; specijalizacija; - görmek spe-
cijalizovati se; - yapmak specijalizovati
se; biti na specijalizaciji
ihtişam a raskos, velicanstvenost,
bljestavost
ihtiva a sadrZaj, obuhvatanje; /-ı/ -
etmek sadrzavati, obuhvatati; ct. kap-
samak
ihtiyaç (-cı) a 1. potreba, nuzda, ne-
ophodnost; gereksinme; - anında u slu-
caju podrebe; - a cevap vermek podmiriti
494
potrebu; - duymak osecati potrebu; /-al -
ı olmak imati potrebu za, biti neophodan
2. siromastvo, beda, oskudica; - içinde
kıvranmak biti siromasan, ziveti u bedi
ihtiyar1 a 1. ı starac, stariji eovek ll
star, stariji; - olmak 1) ostariti 2) biti star
ihtiyar2 a 1. izbor, opcija; 2. (slobodna)
volja, pravo izbora 3. pokornost, po-
niznost; izmirenje, pomirenje, dogovor; /-ı/
- etmek 1) izabrati, odabrati 2) preferirati,
dati prednost necemu 3. tolerisati, pod-
nositi, izdrZavati, nositi se sa
ihtiyari neobavezan, izboran, fa-
kultativan, proizvoljan, po slobodnom iz-
boru
ihtiyarlamak stariti, ostariti
ihtiyarlatmak caus. od ihtiyarlamak
ihtiyarlık starost; - emekli aylığı pen-
zija
ihtiyat (-tı) a 1. opreznost, obazrivost,
predostroznost; - tedbirleri mere pre-
dostroznosti 2. rezerva, zaliha; cf. yedek;
- akçesi rezervi fond; su enerji - ları hid-
roenergetske rezerve O - kaydıyle s na-
pomenom, s dozom sumnje
ihtiyaten a 1. iz predostroznosti, iz
obazrivosti 2. kao rezerva
ihtiyati a predostrozan, oprezan, obaz-
riv, preventivan; - tedbirler mere pre-
dostroznosti, preventivne mere
ihtiyatkar 1. oprezan, obazriv, pazljiv
2. stedljiv, skrt
ihtiyatlı 1. oprezan, obazriv, pazljiv 2.
stedljiv' skrt
ihtiyatsız 1 1. neoprezan, nepazljiv; ne-"
obavezan, bezbrizan 2. rasipan ll bez re-
zervi, bez zaliha
ihtiyatsızlık 1. neopreznost, nes-
motrenost, nepaznja 2. rasipnistvo; -
etmek 1) biti neoprezan, biti nesmotren 2)
rasipati, nepazljivo trositi

ihtizaz a 1. treperenje; titranje, vibracija
2. jeza, drhtanje; - etmek treperiti, trhtati
ihvan a 1. prijatelji, drugovi 2. sa-
putnici, kompanjoni, istomisljenici; - ı din
istovernici
ihya a 1. vracanje u zivot, vaskrsenje;
med. reanimacija 2. ozivljavanje, pro-
budjivanje 3. uspostavljanje, obnova, re-
~onstrukcija 4. moljenje bogu do jutra; /-ı/
- etmek 1) vratiti u zivot, oziveti, vaskr-
snuti 2) obnoviti, rekonstruisati 3) moliti se
bogu do julra
ihzar a 1. pripremanje, priprema 2. po-
zivanje, paziv; /- ı/ - etmek 1) pripremiti 2)
pozvati
ihzari pripremni
ika (-1) a cinjenje, izvrsavanje; is-
punjenje; - etmek uciniti, izvrsiti; ispuniti;
cinayet - etmek izvrsiti zloCin
ikame a 1. zamena 2. naseljavanje 3.
smestanje. razmestanje 4. postavljanje,
postavljenje, ustanovljanje 5. podizanje,
otvaranje ı:sudskog spora) 6. podnosenje,
pokazivanje 7. hem substitucija; - etmek
1) zameritr 2) naseliti, smestiti, razmestiti,
namestili 3) postaviti (strazu i si.) 4) po-
dici, pokrenuti, olvorili (sudski spor); - i
dava etmek podici tuz bu protiv nekoga; -
i hüccet etmek protestovati; 5) podneti,
pokazati
ikamet (-ti) a boraviste, stanovanje,
prebivaliste, stan; - senedi (ili tezkeresi)
potvrda o mestu stanovanja, dozvola bo-
ravka; - etmek stanovati, boraviti, pre-
bivati
ikametgah a-p 1 . mesto stanovanja; re-
zidencija; - değiştirmek promeniti mesto
stanovanja 2. voj. razmestaj, polozaj vojs-
ke
ikaz a opomena, upozorenje; - etmek
opomenuti. upozoriti
ikbal (-li) a 1. sreca; uspeh; napredak,
progres 2. zelja, ceznja 3. odaliska, sul-
ikbal
, tanova omiljena naloznica O - düşkünü
bogatas koji je izgubio bogatstvo
iken dok, dok traje
iki 1. dva; - dilde yazılmış sözlük dvo-
jezicni recnik;- kat 1) dva sprata 2) dvost-
ruk, dva puta; - misli dva puta, dvostruko
2. dvojka (ocena); - aldı dobio je dvojku 3.
(ili - üç) dva-tri, malo, par, nekoliko; - laf
atmak reci par reci; - lafım var size imam
nesto da vam kazem, hocu da vam kazem
par reci 4. sa retima koje se zavrsavaju
na -li i -lik grade kovanice na dvo-;- ayak-
lı dvonog; - heceli /ing. dvoslozni; - ki-
şilik za dvoje; - kişilik masa sto za dvoje
O - ahbap çavuşlar nar. nerazdvojni dru-
govi; - arada bir derece kalmak biti u
teskoj situaciji; - arada kalmak ne znati
kome verovati; - aslan bir posta sığmaz
posl. dva lava ne mogu stati u jednu kozu;
dva ata na jednim jaslama ne mogu biti; -
ateş arasında kalmak nalaziti se izmedju
dve vatre; - baş bir kazanda kaynamaz
post. dve glave se ne mogu kuvati u istom
loncu; dve jake licnosti s razlicitim sta-
vovima ne mogu raditi zajedno; - baştan
olmak biti obostrano; - de bir cesto, stal-
no, svaki cas; - sini bir kazana koysalar
kaynamazlar ne mogu nikako da se
sloze; - buçukluk metaini novac od dve i
po li re; - büklüm 1) pogrbljen, pre-
samicen (od starosti) 2) dvostruk; - cami
arasında kalmış beynamaz (ili binamaz)
zbunjen; - çıplak bir hamamda yakışır
post. dvoje golih pristaju hamamu; dvoje
siromasnih ne mogu zasnovati srecan
brak; - dinle (ili bin işit) bir söyle post.
dva puta slusaj jednom reci; dva puta meri
a treci kroj; - eli böğründe kalmak ose-
cati se nemocnim; - elim yanıma gelecek
kunem se da govorim istinu; - evli bi-
gamican; - geçeli u dva reda, jedan nasp-
ram drugog; - gözüm dragi; - gözü iki
çesme jako plakati, prolijvati suze; -
gözüm kör olsun ki; da bog da ob-
nevideo! (kletva) - gözüm önüme aksın
ki dabog da mu oci poispdale! (kletva); -
495
iki anlamlı
günde bir svaki drugi dan; cesto; - iki
dvoje po dvoje; - kaptan bir gemiyi ba-
tırır pos/. gde mnogo babica tu kilava
deca; - karpuz bir koltuğa sıgmaz posl.
dve lubenice ne mogu da stanu pod jedan
pazuh; ne mogu se dve stvari raditi; od-
jednöm; - kere dva puta; - kulak bir dil
Için posl. dva uveta, a jedan jezik; dobro
slusaj, a malo pricaj; - nokta dve tacke
(:); - si ortası izmedju dvoje; - {dokuz)
ölç bir biç posl. dva puta meri jedamput
seci; - paralık etmek maıo vredeti, disk-
reditovati; - paralık etmez ne vredi ni pet
para; - sözü (ili lafı, kakırdıyı) bir araya
getirmernek ne moci se izraziti, ne moci
sastaviti recenicu; - şıktan biri jedan od
dvoje, jedna od dve mogucnosti; - taraf
olmak razdvojiti se na dve strane; -
ucunu bir araya getirernernek 1) ne moci
sastaviti kraj s krajem 2) ne moci po-
dudariti
Iki anlamlı dvoznacan, dvosmisıen
iki bir dvojka i jedinica (o kocki)
iki canlı ı trudnica ll trudna
ikici fi/os. ı dualist ll dualisticki
ikicil dualisticki
ikicilik duafizarn
iki cinsil hermafrodit, dvopolan; bi-
seksualan
iki cinsiilik dvopolnost, biseksualost
iki çenekiller bot. dvodomne biljke (Di-
cotyledoneae)
iki çenetil bot. zoo/. dvodeıan; - hay-
vanlar skoljkasi (Lamellibranchiata, Bi-
valvia)
iki değerli bivalentan, dvovredan
iki dilli bilingvalan, dvojezican
iki dillilik bilingvizam, dvojezicnost
iki düzlernil mat. dijedar
iki eşeyil biseksualan
496
iki eşeyillik biseksualizam
Iki eveikil bot. dvodom
iki fazlı dvofazan
iki kanatlılar zoo/. dvokrilci (Diptera)
iki karınil anat. digastriean, dvotrbusni
iki katlı na dva sprata, dupleks
ikilem log. dilema
Ikileme 1. udvojanje, udvostrueavanje,
geminacija 2. duplo preoravanje njive 3.
reduplikacija
ikilemek ak. 1. udvostruciti, udvojiti, re-
duplicirati, pojacati 2. ponoviti 3. dva puta
uzorati njivu
· ikileşrnek udvostruciti se, udvojiti se,
reduplicirati se
ikili 1muz. duet, duo, ll 1. koji se sastoji
iz dva dela, dupli 2. bilateralan ~ - ka-
pacık mitralni (dvolisni) zalizak; - oy-
namak igrati dvostruku i~ru; - ünlü dif-
tong
ikilik i 1. dualizam; dvojnost, dvojakost
2. neslaganje, nesklad, nesporazum 3.
razlika, 4. ist. srebreni novacic od dva ku-
rusa 5. muz. pola note ll 1. koji se sastoji
iz dva dela 2. dvojni, dvojak, dvostruk, ud-
vojen
ikinci 1.drugi, 2. vice-, pod-, zamenik; -
müdür zamenik direktara 3. drugostepen,
sekundaran, sporedan; - plana düşmek
1) pasti u drugi plan 2) postali manje
vazan ~ - zaman mezozoik
ikincil 1. drugostepen 2. sekundaraı:ı,
sporedan
ikincizar bot. sekundina
ikindi 1. rano popodne; - kahvaltısı
uzina 2. (- namazı) icindija (treca po redu
muslimanska svakodnevna molitva) ~ -
güneşi gibi 1) kratko, prolazno 2. brzo; -
den sonra dükkan açmak pos/. otvoriti
radnju posle icindije (zapoceti nesto
kasno)
 ikraz

ikindiyin posle podne lkizlilik dvosmislenost

ikirclk (-M kolebanje, neodlucnost iklim 1. klima; - e alışmak ak-
ikirciklenmek 1. kalebati se, dvoumiti limatizovati se 2. arh. podneblje, oblast
se, biti neodlucan 2. sumnjati iklimierne klimatizacija; - aygıti er-
ikircil dvosmislen, dvoznacan kondisn uredjaj

ikircim kolebljivost, neodlucnost; sumn- iklimsel klimaiski

ja; ikm al (-li) a 1. zavrsavanje, dovr-
ikircimli, ikircikli kolebljiv, neodlucan; savanje 2. dopunjavanje, dopuna, poo
sumnjiv punjavanje; popravljanje 3. snabdevanje,
zaliha 4. voj. sluzba snabdevanja, in-
ikircimlik kolebljivost, neodluc nost; tendntska sluzba; pojacanje o - imtihanı
sumnjiv popravni ispit; - siz geçmek proci bez
iki şekilli hem. biol. diimorfan, dvo- popravnog ispita; /-al - yapmak snabdeti
oblican avion ili brod neophodnim materijalnim
sredstvima
ikişer po dva, po dvoje; u dva; - olmak
stati u red po dvoje ikna (-1) a ubedjivanje, nagovaranje; 1-
ı,-al
- etmek ubediti, nagovoriti; /-al -
Iki telli muz. vrsta saza sa dve zice olmak biti ubedjen u, biti nagovoren na
iki terimil mat. binomni ikon ikona; - ressamiiğı slikanje ikona,
Iki yanlı bilateralan ikonopis

Iki yaşayışit zoo/. ı vodozemac, am- ikrah a gadjenje, odvratnost, averzija,

fibija ll amfibijski mrznıa, odvracanje, neraspolozenje
(prema nekome, necemu); /-dan/ - etmek
iki yüzlü 1 licemer, hipokrit ll 1. dvo-
gadili se, osecati averziju prema; cf. lik-
lican, ıicemeran, dvojni 2. dvostruk, dupli
sinrnek
(materijal) 3. obostran
ikrahlık nar. gadjenje, odvratnost
iki yüzlülük dvolicnost, licemernost,
neisrenost, hipokrizija ikram nar. 1. cast, postovanje; gos-
cenje 2. posluzivanje, davanje, dar 3. po-
ikiz ı blizanac; blizanci; - kızkardeşler
pust (za cenu); /-al- etmek 1) ukazati po-
bliznakinje ll 1. dvojni, udvojen, koji se
cas! 2) posluziti, ugostiti (necim), pruziti,
sastoji iz dva jednaka dela 2. slican, nalik
dati nesto
O - doğurmak arg. okoziti se, uradili
nesto s mukom ikramcı gostoljubiv

ikiz anlam 1. dvosmislenost; 2. safizam lkramiye a 1. premija; visak 2. preıtıija

ikiz anlamlı dvosmislen, dvoznacan
ikiz kenar mat. ravnokrak ugao
ikizler astr. Blizanci
ikizli 1. (majka) koja ima blizance 2.
koji je u paru, dvojni, parni 3. koji se sas-
toji iz dva jednaka dela, s dve drske 4.
dvosmisıen, dvoznacan
(na lozu), nagrada
ikrar a 1. priznavanje, priznanje; iz-
javljivanje, objavljivanje; potvrdjivanje; /-ı/
- etmek priznati; izjavati, objaviti; potvrditi;
- vermek 1) obecati 2) stupiti u derviski
red
ikraz a zajam, pozajmica; 1-ı,-al -
etmek pozajmljivati, davati novac u zajam

497
iksir
iksir eliksir
iktibas a 1. pozajmljivanje, po-
sudjivanje 2. citiranje 3. citat; izvod; -
etmek 1) pozajmiti, uzeti u zajam 2) citirati
iktidar a 1. moc, sila, snaga; cf. kudret
2. vlast, rukovodstvo; - başında bu-
lunmak nalaziti se na vlasti; - ı kötüye
kullanmak zloupotrebljavati vlast; - par-
tisi vladajuca, partija 3. potencija, sek-
sualna moc muskarca
iktidarlı snazan, jak; sposoban
iktidarsızlık 1. nemoc, nesposobnost,
bespomocnost 2. bezvlasce 3. impotencija
iktifa a zadovoljstvo, zadovoljavanje;
ct: yetinme; /-ra/- etmek zadovoljiti se
iktiran a 1. priblizavanje 2. astr. sje-
dinjavanje, spajanje 3. dostignuce, pos-
tizanje; /-a/ - etmek 1) pribliziti se 2) sje-
diniti se, spojiti se 3) dostignuti, postici
iktisadi a 1. ekonomski, privredni 2.
rentabilan, ekonomican; - yeterlik au-
tarkija, samodovoljnost
iktisadiyat (-tr) a 1. ekonomija (nauka)
2. ekonomija, privreda
iktisap (-br) a sticanje, akvizicija; pri-
manje, dobivanje; /-ı/ - etmek sticati, pri-
mati, dobivati
iktisat (-dr) a 1. ekonomija, privreda 2.
ekonomicnost, stedljivost; - etmek (ili
yapmak) 1) baviti se privredom (eko-
nomijom) 2) stedeti
iktisatçı ekonomista
iktiza a preka potreba, neophodnost,
nuzda; zahtev; - etmek 1) biti potreban,
biti neophodan 2) ak. uciniti potrebnim
il 1. pokrajina, provincija (teritorija pod
upravom valije); 2. oblast, kraj
ila a do; 20 - 50 lira od dvadeset do
pedeset lira
ilaç (-cr) a 1. lek; - almak 1) kupili !ek
2) primali lek; - yazmak napisati recep!; -
498
la tedavi medikamentozno lecenje 2.
sredstvo, izlaz, lek; cf. çare 3. hemikalija
4. otrov, insekticid O - Için dahi yo1< nema
nizalek
ilaçlamak 1. namazali lekom, bal-
zamovati 2. zaprasiti
ilaçlanmak pass. od ilaçlamak
ilaçlı 1. koji sadr2i lek 2. zaprasen (pes-
ticidima)
ilah 1 a bozanstvo; bog
ilah2 a ı et cetera, i tako dalje
ilahe a ir. od ilah; boginja
ilahi1 a religiozna himna, psalam, re-
ligiozna pesma ll bozanski
ilahi2 a boze moj! o boze!
ilahiyat (-tr) a teologija, bogoslovlje; Ila-
hiyat fakültesi Teoloski fakultet
ilahiyatçı teolog
ilam a 1. obavestenje, saopstenje, in-
formacija 2. jur. sudski prigovor, resenje
suda (u pismenoj formu)
ilamaşallah a 1. do vecnosti, do bes-
konacnosti, bog zna kad 2. iron. bravo!
divno!
ilan a 1. obavestenje, saopstenje;
oglas, objava 2. proglasenje, proglas,
proklamacija 3. reklama; /-ı/ - etmek ob-
javiti, saopstiti, proglasiti, proklamovati O -
ı aşk etmek izjaviti ljubav
ilancılık reklamiranje
ilarya zool. sivi cipal tankih usana
(Mugil capito)
ilave a 1 dodatak, dodavanje, dopuna; -
parçası dodatni deo ll dopunski, dodatni; 1
-1, -al - etmek dodati, dop unit
ilaveli dodatni dopunski
ilaveten kao dodatak, dodavanjem
ilbay srez, ilce (administrativna jedinica
u ilu);
 ilgilendirmekf

ilçebay sreski nacelni; 2. ubudu6e, kasnije

lle 1. sa, s; Nusret - sa Nusretom; oto-
büs ile autobusom 2. i; Ayşe - Taygun
Aise i Tajgun o - beraber (ili birlikte) 1)
zajedno sa, ukljucuju6i i 2) istovremeno sa
3) mada
ilelebet a zauvek, vecno, beskonacno,
beskrajno
ilen, inen (inan) dija/. sa, s
ilenç (-ci) kletva, proklekstvo; ct.
dua
ileniş klevetanje, prolinjanje
ileome proklinjanje
ilenrnek dat. prokleti, ukleti; cf. beddua
etmek
llertek napredan, progresivan, razvijen'
O - benzeşme /ing. progresivna asi-
milacija
ilerleme napredovanje, progres
ilerlemek 1. kretati se, pokretati se, po-
merati se 2. napredovati, razvijati se, rasti;
hastalık ilerliyor bolest napreduje 3. pro-
laziti (o vremenu) 4. poboljsati se
bed- ilerietmek ak. 1. pokrenuti, pomeriti 2.
poboljsati, 3. unaprediti (u slu:Zbi)
ilerleyici napredan, progresivan; -
benzeşme /ing. progresivna asimilacija
ilerleyiş napredovanje, progres
iletişim komunikacija; - kopukluğu

ileri 1 1. prednji deo; spreda, ispred 2. prekid komunikacije

produzetak ll 1. idu6i, kasniji, budu6i, koji
dolazi, prednji; - hat voj. prva linija, is-
tureni polozaj 2. koji zuri, koji ide napred;
bu saat - dir ovaj sat zuri 3. napredan,
progresivan; - fikirler napredne ideje lll 1.
napred, spreda;
- geçmek 1) pre6i napred 2) nap-
redovati (po polozaju) 2. blizi, drazi, bolji
IV nap red! o /-1/ - almak 1) pomeriti nap-
red 2) unaprediti 3) pomeriti kazaljke na
satu napred; - atılmak 1) skociti napred
2) voj. jurisati; - den beri odavno; - ge-
lenler ugledne licnosti; - sini gerisni dü-
şünmemek (ili hesaplamamak) biti nes-
motren, biti nepa:Zijiv; - geri konuşmak (ili
laflar etmek, söylemek) nepromisljeno
. govoriti, lupati, izvaljivati; - gitmek 1)i6i
napred, napredovati 2) zuriti (o satu) 3)
preterivati; biti neuctiv; /-ı/ - sürmek 1) te-
rati, goniti napred 2) izneti (ideju), izloziti
3) insistirati na, isticati; - varmak pre-
terivati, biti neuctiv
ilerici ı covek naprednih shvatanje ll
napredan, progresivan
ilericilik progresivnost
ileride, ilerde 1. napred, ispred, dalje
iletken ı fiz. provodnik ll 1. koji oba-
vestava, koji iznosi 2. koji prenosi, koji
sprovodi
iletkenlik provodljivost
iletki mat. uglomer .
iletmek ak 1. preneti, saopstiti 2. pro-
voditi
ilga a ukidanje, ponistenje; /-ı/ - etmek
ukinuti, ponistiti, raskinuti
il geç (- ci) gram postpozicije
ilgeçli koji ima postpoziciju, post-
pozicionalni
ilgi 1 1. odnos, veza; /-la/ - si olmak
imati veze sa 2. interes, interesovanje, za-
interesovanost; pa:Znja; çekici in-
teresantan privlaean; - çekmek privuci
paznju; /-al karşı - duymak biti za-
interesovan za; - uyandırmak privu6i
paznju; probuditi interesovanje 3. hem. afi-
nitet ll gram. odnosan, relativan; - cüm-
lesi odnosna recenica
ilgilendirmek 1. ak. interesovati ne-
koga 2. ar-dat. zainteresovati nekoga za
nesto

499
ilglieniş
ilglieniş interesovanje, za-
interesovanost
ligilenrnek s ile interesovati se za, ob-
racati paznju, brinuti se za
ilgili 1. koji ima veze sa, u vezi sa; u
odnosu na, koji se odnosi na .2. re-
Jevantan, bitan, kompetentan; za-
interesovan; - ler kampelenina lica; -
olmak imati veze sa, biti zainteresovan
za; obuhvatati
ilginç interesantan
ilginçleşrnek postali interesantan
ilgisiz 1. nezainteresovan; indiferentan,
nepazljiv 2. irelevantan
ilgisizlik 1. nezainteresovanost; in-
diferentnost, nepaznja 2. irelevantnost
llhak (-kı) a 1. prisajedinjenje, pri-
pajanje, prikljucenje 2. aneksija; /-ı/ -
etmek 1) prisjediniti, pripojiti, prikljuciti 2)
anektirati
ilham a inspiracija, nadahnuce; cf.
esin2; /-dan/ - almak inspirisati se (nekim,
necim); - vermek inspirisati, nadahnuti; /-
ı, -al - etmek inspirisati, nadahnuti (ne-
koga, nesto)
ilhan ist. ilhan (titula mongolskih vla-
dara u lranu); han, imperator
llhanlık ist. 1. imperija (Mongola) 2. vla-
davina mongolskih hanova, imperatorstvo
ilik2 (-Oi) 1. anat SrZ 2. bot. srz srcika o
- gibi 1) ukusan 2) privlacna, lepa (zena);
- ine işiemek (ili geçmek) 1) probiti do
srZi (o kisi, hladnoci) 2) dirnuti, ganuti; -
inl(kemiğlni) kurutmak izniıriti, izmuciti
ilik balığı (-nı) zoo/. gavcica (Rhodeus
amarus)
iliklemek ak. zakopcati
iliklenmek biti zakopcan; zakopcati se
ilikli1 1. s rupicama, s petljom, rupicast
2.zakopcan
500
ilikli 2 koji sadrZi mozdanu srZ
Iliksiz 1. bez rupica, bez petlji 2. ne-
zakopcan
Ilim (-Imi) a 1. nauka; znanje; bilim; cf.
- adamı naucni radnik, naucnik O - ini
almak-dobro savladati (neki posao), dobro
izuciti
iline k (-Oi) 1. til. atribut 2. slucaj
ilinekli 1. til. atribut 2. slucajan
ilineksel slucajan
llinti 1. veza, odnos, drZanj~ 2. tuga,
zalost, jad 3. fircanje
ilintilemek profircati
ilintili 1. koji je u vezi sa, koji se odrıosi
na 2. uznemiren, neraspolozen, tuzan
ilişik (-ği) ı 1. prilozen, oda!; 2. koji se
odnosi na, koji je u vezi sa; ll 1. prilog 2.
odnos, veza; /-la/. - i kalmamak nemali
vise veze s nekim; /-la/ - ini kesrnek pre-
kinuti vezu s nekim, prekinuti odnos sa; l-
a! - olmak biti vezan za, biti prilozen uz
ilişikli koji je u vezi sa, koji ima veze
sa, koji se odnosi na
ilişiksiz 1. bez ikakve veze; nep-
ricvrscen 2. slobodan, nezavisan; bezb-
rizan
ilişki 1. odnos, veza 2. veza, kontakt; /-
la/ - leri (ili - yi) kesrnek prekinuti vezu
sa; /-la/ - kurmak· uspostaviti kontakt,
vezu
ilişkin dat. u vezi sa, koji se odnosi na;
/-al - olmak biti u vezi sa, odnositi se na
ilişrnek dat. 1. zakaciti se; vezati se za;
prilepiti se 2. dodirnuti, dotaknuti 3. dotaci
se cega, spomenuti 4. sesti nakratko;· os-
loniti se 5. smetati, uznemiravati
iliştirilmek pass. od iliştirrnek
iliştirrnek ak. dat. 1. prikaciti, pricvrstiti,
staviti 2. priloziti 3. vesati (odelo)
ilk (-ki) 1 1. prvi, osnovni 2. prednji, prvi;

- hat voj. prednji polozaj, prva linija ll prvi,
prvi put O - ağızda prvi put, pri prvom po-
kusaju, prvom prilikom; - defa prvi put; -
elden .1) iz poeetka 2) iz prve ruke; -
evvel pre svega, za poeetak; - göz ağrısı
1) prvo dete 2) prva ljubav; - harf prvo
slovo, inicijal; - kalemde prvo, pre svega;
- oyun premijera; - örnek prototip; -
peşin nar. pre svega, najpre; - yardım
prva pomoc
ilkah a 1. biol. oplodjavanje; cf. döl-
lenme 2. kalemljenje, cepljenje; - etmek
1) ak. aploditi 2) kalemiti, cepili
ilkbahar prolece
Ilk çağ (-ğı) antika, antieka doba, dav-
nina
ilk dördün astr. prvi kvartal
ilke 1. princip, naeelo; 2. elemenat; os-
novna jedinica 3. osnovni princip 4. pos-
tulat, pretpostavka
ilkel 1. osnovan, primaran 2. primitivan,
prvobitan, iskonski; - insan praeovek 3.
mat. prost, elementaran
ilkelciler primitivci
ilkelcilik primitivizam;
ilkelleşme gl. im. od ilkelleşrnek
ilkelleşrnek postali primilivan
ilkellik primitivizam
ilkin najpre, pre svega, prvo; u po-
eetku, od samog poeetka
ilk kanun arh. decembar; cf. Aralık
ilkokul osnovna skola (pet razreda)
ilköğretim osnovno obrazovanje
ilk önce pre svega, prvo, prvenstveno
ilk sezi psih. percepcija, opazaj
ilksizlik veenost, beskonaenost;
ilkten pre svega; prvo
ilk teşrin arh. oktobar; cf. Ekim
ilmihal
ilk yardım prva pomoc
ilkyaz prolece; cf. ilkbahar, bahar
illa, illaki, ille a 1. svakako; uvek, oba-
vezno, neizostavno, bezuslovno, po svaku
cenu, u svakom slueaju; - gelmeni istiyor
hoce da ja obavezno dodjem 2. posebno,
naroeito pre svega; 3. inaee, u protivnom
4. osim, izuzev O - velilkin nar. pored
(svega) toga, ipak
illailah a nar. o (moj) boze!, dosta mi je
toga (svega)! uzas!; - demek biti sit, do-
saditi
illegal iliegalan
illet (-ti) 1. bolest, slabost, nemoc; hro-
niena bolesi 2. defekt, (fizieki) nedostatak
3. fig. losa navika, obieaj 4. fil. razlog; cf.
neden O /-ı/ - etmek 1. nagrditi, unakazili
2) iznervirati, naljutiti; - olmak razbesneti
se, razjariti se, poludeti
illetli 1. bolestan, slab, nemocan, koji
ima neku hronienu bolesi 2. defektan, koji
ima fizikeki nedostatak 3. fig. koji ima neku
losu, dosadnu naviku
illetsiz koji nema neku bolest, zdrav
illiyet (-ti) a uzrok, razlog, povod; ar-
gument; uzroenost; cf. nedensellik
iliüstrasyon ilustracija, ilustrovanje
illüzyon iluzija
illüzyonist iluzionista
illüzyonizm iluzionizam
il rnek 1 (-er) 1. ak. labavo zavezati,
slabo prievrstiti 2. ak. zavezati evor (pri
tkanju tepiha) 3. dat. ovlas dodirnuti O iler
tutur yeri olmamak (ili kalmamak) 1)
pokvariti se 2) biti unisten, biti u strasnom
stanju; oronuti; zastareti
ilmek2 (-ği) v. ilmek
ilmi a 1. nauean; 2. teoretski, teorijski
ilmihal (-li) a 1. zbornik principa islama
2. kredo
501
ilmi k
ilmik (-ği) 1. omca, petlja 2. mekan
cvor
ilmiklemek ak. napraviti petlju; za-
vezati (mekan) cvor
ilmiklenmek pass. od ilmiklemek
ilmikli zavezan u mekan cvor
ilmiye a 1. zr. od ilmi 2. is/. mus-
limansko svestenstvo, ilmija
ilmühaber a 1. (pismena) potvrda; uve-
renje, dokument, sertifikat 2. priznanica,
potvrda o primitku
iltibas a 1 . zbrka, mesanje; zbunjenost
2. dvosmislenost; !-al - yol açmak davati
povod za zbrku, nered
iltica a skloniste, utociste, azil; !-al -
etmek tra.Ziti utociste emigrirati, prebeci
iltifat (-tı) a laskanje, kompliment; bla-
gonaklonost, ljubaznost; /-al - etmek !as-
kati, davati komplimente, biti ljubazan; in-
teresovati se za; voleti
iltihak (-kı) a prikljucenje, pristupanje,
pripajanje, aneksija; !-al - etmek prikljuciti
se, pristupiti, pripojiti se
lltihap (-bı) a. med. zapaljenje, upala
illihapianmak upaliti se; inficirati se
iltihaplı upaljen, zapaljen; inficiran
illimas a pokroviteljstvo, zastila, pro-
tekcija, naklonost; favorizam; - etmek sti-
titi, podupirati nekoga, zalagati se za ne-
koga; favorizovati; - ı olmak imati
protekciju, imati podrsku
iltimasçı pokrovitelj, zastupnik, pro-
lekcionas
iltimaslı 1. onaj ko ima preporuku ili
prolekciju; sticenik, miljenik 2. posao koji
je obavljen zahvaljujuci protekciji
iltisak a 1 . spajanje ukrslavanje, do-
dirivanje 2. med. adhezija
iltisaki spojen, ukr81en, aglutinativan; -
diller aglutinativni jezici
502
ittizam a 1. podrska, pokroviteljstvo,
protekcija 2. smatranje potrebnim 3.
zakup; /-ı/ - etmek 1) podrzavati, pro-
tezirati 2) smatrati potrebnim, neophodnim
iltizamcı 1. miljenik, sticenik 2. za-
kupac
iltizami a arh. 1. koji je namernn (sves-
no) ucinjen, s predumisljajem; - olarak
namerno, specijalno, narocito 2. gram. op-
tativ
ilzam a 1. uveravanje, nagovaranje,
ucutkivanje 2. jur. dokaz krivnje
im 1. znak, signal 2. simbol; O - i timi
yok nar. nerna ni traga ni glasa
ima a 1. klinianje, mahanje 2. na-
govestaj, aluzija, mig; /-ı/ - etmek 1) kli-
mati 2) aludirati, ciljati, nagovestavati
imal (-li) a 1. izrada, izradjivanje, pro-
izvodnja, pripremanje 2. proizvod; /-ı/ -
etmek izradjivati, proizvoditi, praviti, prip-
remati
imalat (-tı) a 1. pl. od imal 2. iz-
radjivanje, proizvodnja 3. proizvodi, tab-
rikati
imalatçı proizvodjac
imalıithane a-p radionica, manja fab-
rıka
imale a 1. savijanje, nagınıanje, sa-
gınıanıe, inklinacija 2. lit. produzivanje
kratkog vokala kako bi se sacuvao pes-
nieki metar; /-ı/- etmek 1) saviti, nagnuti,
sagnuli, 2) produzili kralak vokal
imalı s aluzijom
imam a 1. imam (muslimanski sves-
tenik koji predvodi klanjanje) 2. duhovni
poglavar, vodja muslimana 3. imam, sla-
resina, vladar (manje muslimanske drza-
ve) 4. tilula halifa, prorokovih naslednika
S. tilula velikih islamskih ucenjaka O - ka-
yığı arg. kovceg; - kırkı nar. cetrdeset
dana ostre zime koja pocinje 21. de-
ce mb ra; - nikıihı brak koji sklapa imam,

verski brak; - suyu arg. rakija
imambayıldı kul. jelo od patlidzana
pripremljeno na maslinovom ulju
imame a glavno zrno u brojanicama
koje je duze od ostalih i obicno je uk-
raseno kicankom
imarnet (-ti) a imamet, imamska sluz-
ba, imamsko zvanje
imam evi (-ni) nar. zenski zatvor
imamlık imametluk, imamsko zvanje,
imamska sluzba
iman a 1. vera, religiozno verovanje 2.
priznavanje islama, primanje ·islama; - a
gelmek 1) dobrovoljno primiti mus-
limansku veru, postati musliman 2. tig.
urazumiti se, opametiti se; /-ı/ - a ge-
tirmek 1) preobratiti u islam 2) naterati ne-
koga da nesto uradi na silu, primorati,
ubediti o - ı gevremek (ili ağlamak) nar.
iscrpsti se, namuciti se; - ımi arg. brate!
prijatelju!; - ına kadar do ivice, pun pun-
cat, do kraja; - ı yok! 1) surov, okrutan,
bezdusan 2) do vraga s njim, proklet bio
imaniye a fideizam
imanlı pobozan
imansız 1 nevernik,bezboznik, ateist; ·-
gitmek umreti kao ateista ll 1. -neveran,
bezbozan, koji ne veruje 2. necovecan,
bezdusan, okrutan O - peynir posan sir
imansızlık neverovanje, bezboznost,
ateizam
imar a gradjenje, izgradjivanje, zidanje;
opravka, popravka; /-11 - etmek 1) zidati,
graditi 2) uredjivati, popravljati
ima ret, imarethane a a-p imaret, imare
(javna dobrotvorna kuhinja)
imbat (-tı) letnji povetarac koji duva s
mora
imbik (-ği) a destilator; - ten çekmek
destilovati
imdat (-dı) a ı 1. pomoc; /-al - etmek
lmUL
pomoci, priteei u pomoc; -- isternek trafiti
pomoc; - işareti S.O.S 2. voj. pojacanje,
pomocl upomoc!
imdi 1. prema tome, stoga, dakle, tako
2.sada
imece moba, kuluk, kolektivni rad; -
yle zajednickim snagama, kolektivnim
radom, moboıiı
imek biti
imge 1. imaginacija, masta, fantazija;
2. duh, prividjenje;
imgelem imaginacija, masta, uob-
razilja, fantazija;
lmgeleme uobrazavanje, predodzba
imgelemek ak. uobraziti, zamisliti;
imgesel imaginaran, uobrazen
imha a 1. unistavanje, razaranje, pus-
tosenje 2. isplata, otplata (duga); /-1/ -
etmek 1) unistiti, razoriti, rusiti, istrebiti 2)
isplatiti, otplatiti dug
imik (-ği) grlo; - ine sarılmak stavljati
noz pod vrat, prisiljavati, primoravati
imitasyon imitacija
imkan a mogucnost, verovatnoca; pri-
lika; ct. olanak; - dahilinde 1) moguc 2) u
granicama mogucnosti, koliko se moze; -
vermek dati mocnost, pruziti priliku, omo-
guciti; - yok to je nemoguce, nema sanse
imkansız 1 1. nemoguc, neostvariv 2.
fig. nesnosan ll nemoguce; - ı yapmak
uraditi nemoguce
imkansızlık nemogucnost, ne-
ostvarivost
im la 1 a 1. pravopis, ortografija; - kı­
lavazu pravopis 2. diktat; - etmek dikc
tirati; - yazmak pisati diktat, pisati po dik-
tatu O - ya gelmernek 1) biti nemaran, biti
aljkav 2) biti haotican, biti zbrkan
imla2 a 1. punjenje 2. nasip, bedem; /-
ı,-a/-etmek puniti, nasipati
503
lmleç
ımleç ("ci) fiz. 1. sprava koja belezi 2.
seizmograf
imiemek ak. 1. beleziti, oznacavati,
stavljati znakove 2. pokazivati, davati
znak, signalizirati, nagovestavati
immoral imoralan, nemaralan
immoralizm imaralizam
immünoloji imunologija
imparator imperator, car
imparatonice'imperatorka, carica
imparatorluk imperija, carstvo, ca-
revina
imparatoı: otu (-nu) bot. kraljevac (Pe-
ucedanum ostruthium)
impresario impresario
imren 1. zudnja, ceznja 2. ljubomora,
zavidljivost, zavist;
imrence predmet (objekat) zelje ili za-
visti
imrendirmek ak. dat. 1. buditi zelju 2.
izazivati zavist
imrenilmek dost. pass. od imrenmek
lmrenme gl. im. od imrenmek
imrenmek dat. 1. zudeli, ceznuti za
necim 2. zavideti
imrenti 1. zudnja, ceznja, zelja 2. za-
vist
imsak (-ki) a 1. Lizdrzavanje, odricanje
od hrane, dijeta 2. is/. vreme pocetka mus-
limanskog posta (u zoru) 3. arh. skrtost,
tvrdicluk; - etmek 1) uzdrzavati se; drzati
dijetu 2) zapoceti post
imsakiye a imsakija (tabelarni pregled
pocetka posta za svaki dar u toku meseca
RamazariFı)
imsakli skrt
imtihan a ispit, test; cf. sınav; /-ı/ - a
çekmek ispitivati nekoga, propitivati; /-ı,­
dan/ - etmek ispitivati, propitivati; - a gir-
504
rnek izaci na ispit, polagati ispit; - da kal~
mak pasti na ispitu, ne polozitii~pit.
lmtina (-1) a uzdrzavanje, odricanje, iz-
begavanje odbijanje; /-dan/ ~ etmek uzd-
rzavati se od, odricati se nekoga, necega
izbegavati; odbijati
imtisas a 1. sisanje, usisavanje, isi-
savanje 2. upijanje, apsorpcija
imtiyaz a 1. privilegija, prednost,
prvenstvo; 2. ustupak, koncesija, pov-
lastica; sahibi koncesioner, pri-
vilegovana licnost
imtiyazlı privilegovan
imtiyazaç (-cı) a 1. saglanost, pris~
!anak, kompatibilnost, slaganje; .harmonija
2. hem. mesavina, smesa; /-la/ - etmek 1)
slagati se, uskladiti se, aklimatizovati se,
prilagoditi se; cf. uyuşmak 2) hem. mesati
se, sjediniti se
imza a potpis, autogram; /-al - atmak
(ili basmak, koymak) potpisati se; - dam-
gası faksirnil (potpisa); - sahibi 1) pot-
pisnik; 2) neko ko ima ime, neko ko je
napravio ime; /-ı/ - etmek potpisati; dati
aulogram
imzalamak 1. ak.. potpisati 2 .. staviti
potp is
imzalanmak pass. od imzalamak
imzalatmak ak. dat. dati na potpis, dati
da se po1pise
imzalı potpisan
imzasız bez potpisa, nepotpisan
in 1 1. jazbina, brlog, jama 2. pecina ~ -.
gibi mracan, !aman
ın2 arh. covek, ljudi ~ - cin yok (ili top
oynuyor) nema zive duse, nama nigde ni-
koga
inadına 1. za inat, u inat; uprkos 2.
naprotiv, nasuprot
inak (-ğı) dogma
 ıncetenrnek

inakçılık dogmatizam movolja, jogunastvo; - etmek inatiti se, jo-

inaksal dogmatski
inal poverljiva osoba
·inan 1. verovanje, ubedjenost, uve-
renost; - olsun! veruj mi! verujte mi; uve-
ravam vas! 2. vera, relegija; boş - su-
jeverje, predrasuda 3. garancija
inanca 1 . garancija, jamstvo 2. obe-
canje, uveravanje
inancılık fiil. fideizam
inanç (-cı) 1. vera, verovanje, ubed-
jenje; poverenje; 2. vera, veroispovest, re-
ligija
inançlı verujuci, koji veruje, uveren, si-
guran; - olarak uvereno
guniti se, biti tvrdoglav; - ı tutmak zainatiti
se; - tan vazgeçmek prestati inatili se; /-ı,
-al - yapmak inatiti se ll tvrdoglav, sa-
movoljan, jogunastlıl za inat
il)atçı ı inadzija ll tvrdoglav, sa-
movoljan, jogunast
inatçılık tvrdoglavost, svojeglavost, inat
inatlaşmak 1. inatiti se s nekim 2. biti
tvrdoglav
inayet (-ti) a dobrota, milost, bla-
gonaklonost, dobrocinstv6; cf. atıfet,
ihsan, lütuf; /-al - etme.k ciniti milost, cinili
dobrocinstvo; biti milostiv O - ola! neka ti
je bog u pomoci! (kaze se prosjaku kome
se nista ne da)

inançsız bez vere, neverujuci ince 1 1 . taıiak 2. sitim; ...; kum sitan
pesak 3. laka (odeca) 4. tanak, mr8av 5.
inançsızlık neverovanje
fin, prefinjen, suptilan 6. nezan, delikalin
inandırıcı uverljiv, dokaziv; ve- 7. visok, piskav (glas) . 8. /ing. nepean,
rodostojan mekan, palatalizovan ll tanko, sitno, de-
inandırıcılık uveravanje, dokazivanje; taljno; - elernek 1) sitno prosejati 2) fig.
verodostojnost detaljnö, pazljivo proveriti o - çalımlı sar-
mantan, graciozan; - donanma ist. laka
inandırılmak pass. od inandırmak
flota; - eleyip (ili eğirip) sık dokumak de-
Inandırmak dat. ak. uveriti, ubedili taljno i savesno radili, proucavati nesto do
tancina; - den - ye detaljno, podrobno, u
lnanılmak daz.
bez/. verovati, po-
tancine, temeljito; - kesim sitne gradje; -
verovati; inanılacak gibi değil da covek
ünlü vokal prednjeg' reda
ne poveruje, za neverovati
ince ağrı 1. probadanje, ziganje 2. su-
inanılmaz 1. neverovatan, hevidjen 2.
sica
neverovatno
ince bağırsak Hlı) anat. tanko crevo; -
Inanış 1. vera, verovanje; poverenje 2.
yangısı ehteritis
vera (u boga) 3. (narodno) verovanje,
praznoverje; sujeverje incecik tanan, slabasan; vitak, sitan
inançlı 1 vernik, poboznik; ll uveren, ince hastalık med. tuberkuloza, susica
ubedjen. inceleme ispitivanje, istrazivanje, pro-
inanmak dat. 1. verovati (nekome), biti ucavanje; pretraga, sudska istraga; cf. tet-
uveren u, poverovati 2. verovati u nekoga kik
(u nesto); imati veru u
incelemek ak. 1. ispitivati, proueavati,
inansız (-dı) bez vere 2. koji nema istrazivati, pretrazivati; 2 proveravati, pro-
veru, neveran bati
inat (-dı) a inat, tvrdoglavost, sa- incelenmek pass. od incelemek

505
Inceletmek
inceletmek caus. od incelemek
incelik .· 1. !ankası, tankoca, vitkost,
mrsavost 2. finoca, prefinjenost 3. sup-
tilnost, netnost, delikatnost, takt 4. ul-
judnost, ugladjenost, uctivost 5. detalj
incelemek 1. istanjiti se, utanjiti se;
izosriti se 2. prorediti se (o tecnosti) 3.
mrsati, smrsati 4. nar. postali fin (pre-
finjen)
inceitici razredjivac za boje
inceltmek ak. 1. tanjiti, istanjiti 2. raz-
rediti, razblaziti (boju)
ince saz erkestar koji izvodi klasicnu
tursku muziku
ince yağ (-ğı) teh. rafininam ulje
inci biser, perla; - dizisi nista bisera O
- gibi predivan, divan, kao biser, prelep
(zubi, rukopis i si.)
inci balığı (-nı) zoo/. ukljeva sjajna (AI-
burnus lucidus)
inci çiçeği (-ni) bot. djurdjevak (Con-
vallaria majalis)
inci k 1 (-ği) 1. povredjen, ranjen
incik2 (-ği) 1. anat. golenica 2. dijal.
glezanj
incik: - boncuk bizuterija, dzidze
bidze
incil a re/. evandjelje; Novi zavet; - ehli
hriscanin
ineinmek 1. povrediti se, istegnuti
misic, uganuti nogu 2. abi. uvrediti se
incir 1. smokva 2. bot. smokvino drvo
(Ficus carica) O - çekirdeğini doldurmaz
sitan, beznaeajan, neznatan
incir kuşu (-nu) zool. livadna cipica
(Anthus trivialis)
incirlik basta smokvi, planıaza
incir taşı (-nı) perlit
Ineitici 1. bolan, tuzan 2. uvredljiv
506
ineitme 1. povreda, istezanje, uganuce
2. uvreda
ineitme beni nar. med. rak
incitmek ak. 1. povrediti; istegnuti, uga-
nuti 2. uvrediti
indeks ek. indeks
indeterminizm indeterminizam
indi a 1. subjektivan; lican, personalan
2. proizvoljan
indifa (-ı) a 1. geo/. erupcija 2. med.
osip, ospe; - etmek izbaciti; proraditi (o
vulkanu)
indifal 1. geol. vulkanski 2. med. s os-
pama, pegav
indikatör indikator, pokazatelj
indinde 1. prema, po, prema necijem
misljenju 2. pored, pri, kod; u prisustvu 3.
u poredjenju sa
indirgeme 1. hem. smanjenje, ub-
lazavanje 2. mat. uproscavanje 3. biol. re-
dukcija
indirgemek dat. ak. 1. smanjiti, svesti;
osloboditi 2. mat. uprostiti, skracivati, re-
dukovati
indirgen hem. sredstvo za svodjenje,
sredstvo za oslobadjavanje od kiseonika
indirilmek pass. od indirmek
indirim snizenje (o ceni), rasprodaja; -
yapmak sniziti (cenu), dati popust
indirimli ı na snizenju ll snizen, spus-
ten; - satış rasprodaja
lndirme 1 . snizenje, smanjenje 2. spus-
tanje, silazak 3. istovarivanje, iskrcavanje
(vagona i si.), istovar
indirmek ak. 1. spustiti, oboriti 2. isk-
reali 3. sniziti, smanjiti (cenu) 4. svrgnuti,
smokvi
smeniti (s polozaja) 5. udariti (samar), na-
neti, zadati (udarac) 6. unistiti, pokvariti
indirtmek caus. od indirmek

individüalist individualist
individüalizm individualizam
indiyum indijum
indükleç (-ci) fiz. induktor
indüleme el. indukcija; - akımı
dukcioni tok
indüklemek ak. fiz. indukovati
indüksiyon indukcija
inek (-ci) 1. krava 2. arg. bubalica 3.
fig. glupak, budala 4. arg. bludnica, drolja
inekçi kravar, mlekar, cobanin, pastir
inekçilik gajenje krava
ineklemek arg. bubati
ineklik 1. stala, staja 2. arg. glupost,
imbecilnost
inezev. eneze
infaz a 1. izvrsenje, ispunjavanje, ost-
varenje, realizacija;; sprbvodjenje, pri-
mena; 2. vlast, autoritet, 'ugled; /-ı/ -
etmek izvrsiti, ispuniti ostvariti, realizovati;
primeniti
infial (-li) a ljutina, srdzba, gnev, ne-
zadovoljstvo, razdrazenost; cf. kızgınlık; -
uyandırmak izazvati nezadovoljstvo
infiliik (-kı) a 1. eksplozija, .prasak 2.
rascep, raskol; - etmek 1) eksplodirati,
puknuti 2) rascepiti se, raspuknuti se
infinitezimal (-li) mat. infinitezima-lan
infirat (-dı) a izoliranost, izolacija
infiratçılık po!. izolacionizam
informatik informatika
ingiliz 1Englez ll engleski
ingilizce 1 engleski jezik ll na eng-
leskom
ingin 1 nizak; nizijski, dolinski;
ingin2 med. nazeb, zapaljenje sluznice
inha a izvestaj; obavestenje,
inikas
opstenje 2. predlog (o unapredjenju); cf.
önergi 3. podnosenje (isprava); /-1/ -
etmek 1) izvestavati, obavestavati sa-
opstavati 2) predlagati 3) podnositi, po-
kazivati (isprave)
-in hali genitiv
in-
inhidam a 1. opadanje; propadanje,
padanje, rusenje, odronjavanje; razaranje,
unistenje 2. nesreca, nezgoda, katastrofa,
krah; - etmek 1) srusiti se, razrusiti se,
porusiti se 2) doziveti slom, doziveti ka-
tastrofu
inhilal (-li) a 1. razlaganje, rastavljanje,
raspadanje; hem. rastvaranje, rasc-
lanjivanje 2. med. resorpcija 3. slobodno,
upraznjeno radno mesto; - etmek 1) hem.
razlagati se, rastavljati se, raspadati se 2)
med. resorbovati se 3) uprazniti se
inhimak (-ki) a usrdnost, revnost; oda-
nost, privrienost, srdacnost, zar zanos,
polet, odusevljenje, sklonost; /-al - etmek
imati sklonost prema nekome (necemu),
odati se necemu
inhiraf a 1. odstupanje, skretanje; udal-
javanje; - pusulası fiz. deklinatar 2. astr.
aberacija; /-dan/ - etmek odstupati, skre-
tati; udaljavati se (od)
inhisar a 1. ogranicenje 2. monopol; cf.
tekel; /-1) - a almak (ili /-1/ - altına almak)
monopolizovati, imati monopal nad; /-ın/ -
ında olmak biti monopolizovan; /-al -
etmek biti ogranicen, ogranicavati se
inhisarcı manapolist
inhitat (-tı) a 1. padanje, propadanje,
opadanje, pad, slabljenje; nazadovanje,
dekadencija; degeneracija 2. malaksalost,
oronulost; depresija; - etmek 1) pro-
padati, opadati; nazadovati 2) slabiti, po-
pustati (o snazi)
ini k spusten, opusten; - deniz oseka
inikas a 1. fiz. refleksija, odbijanje, odb-
lesak 2. odjek, eho; cf. yansıma 3. fig. re-
akcija, odziv; - etmek 1) odbijati se, od-
sa- jekivati 2) reagovati
507
Inikat
inikat a 1. skupljanje, okupljanje, or-
ganizovanje, saziv 2. sastanak, skup,
zbor, zasedanje, sednica, kongres, sas-
tanak 3. zakljucivanje, sklapanje (ugo-
vora); - etmek 1) organizovati se, sazvati
se, pozivati se, skupljati se 2) biti. zakl-
jucen, biti sklopljen (ugovor)
inildernek 1. stenjati, jecati, jaukati 2.
prolomiti se, odjeknuti
inildetmek caus. od inildernek
inilemek v. iniemek
inilmek bez/. silaziti, spustati se
inilti 1. jecaj, jauk, stenjanje 2. odjek,
eho,buka
inim; - - intemek bolno jecati
inisiyatif inicijativa
iniş 1. gl. im. od inmek; - çıkış pad i
uspon, podizanje i spustanje 2. spustanje,
silazenje, silazak; sletanje 3. nagib, pa-
dina, kosina 4. poseta, putovanje O - ta-
kımları arg. zenske noge, bataci
inişli s nagibom, silazno
inişlik poletno-sletna staza
inkar a poricanje, demanti; /-1/ - etmek
poricati, demantovati
In kı baz a 1. stezanje, grcenje, skupl-
janje 2. zatvor, tvrda stolica; - çekmek (ili
- a uğramak imati zatvor; - etmek steg-
nuti se grciti se, skupiti se
inkıbazlık med. zatvor
inkıtap (-bı) a 1. revolucija; reforma,
preokret; harf - ı reforma pisma 2. pre-
lazenje, prelaz; f-al - etmek izmeniti se,
preobraziti se, pretvoriti se, transformisati
se
inkıtapçı 1 revolucionar; reformator ll
revolucianarni;
inkılapçılık 1. revolucionarna delatnost
2. revolucionarnost
inkıraz a 1. spustanje, opadanje; ko-
laps, pad 2. kraj, izumiranje
508
inkısam a deljenje, podela, deoba;
rasclanjivanje; rastavljanje, komadanje -
etmek deliti se; raspadati se na delove,
podeliti se; rasclanjivati se, rastavljati se
na delove
inkıta (-1) a prestanak, prekid, zastoj;
ct. kesinti; /-1/ - uğratmak prekinuti
inkıyat (-dı) a potcinjavanje, po-
koravanje, podredjivanje, pokornost; /-al
-etmek pokoriti sP., povinovati se
inkisar a 1. fiz. prelamanje, refrakcija
2. prokletstvo, proklinjanje, kletva 3. uv-
reda, vredjanje; f-al·- etmek kleti, prok-
linjati
inkişat a 1. razvoj, procvat; cf. gelişim
2. otvaranje, otkrivanje; - etmek 1) raz-
vijati, usavrasavati, unaprediti 2] otkrivati,
otvarati
intemek 1. jecati, stenjati, kukati 2. fig.
muciti se 3. fig. zigati, probadati
intetmek caus. od iniemek
inme 1. gl. im. od inmek 2. med. kap,
paraliza; apopleksija; cf. felç; - oldu pa-
ralizovao se, oduzeo se 3. spustanje, sni-
zenje 4. sletanje 5. geog. oseka
inmek (-er) 1. ab/. dat. silaziti, spustati
se 2. ab/. izlaziti (iz nekog prevozriog
sredstva) 3. dat. sletati 4. sniziti spustiti
(cenu) 5. opadati (o ceni) 6. ici, odlaziti 7.
dat. boraviti, tıdsesti (u hotelu) opadati,
sniziti se, spustati se (nivo) 9. opadati, gu-
biti (kosu) 1O. srusiti se, porusiti se 11.
dat. udariti 12. dat. paralizovati se (deo
tela) 13. arg, udariti, tresnuti, lupiti O inip
çıkmalar kolebanje
inmeli paralizovan, paralitican, ukocen
inmemiş nespusten; - erbezi nes-
pusten semenik
inorganik hem. neorganski
insaf a 1 1. pravednost, pravicnost,
pravda, nepristrasnost; savest 2. mi-
losrdje, (sa) milost, sazaljenje; - a gelmek
 inşaatçı

1) biti pravican, 2) sazaiili se, imati mifosti insani a covecanski, ljudski, coveean,
ll - ! budi ter! budi pravican! safali se!; - covekoljubiv, human, humanislieki
etmek 1) b ili pravican, postupiti savesno
insan içinci antropocentrik
2) biti milostiv, biti velikodusan
insan içincilik lif. antropocentrizam
insaflı 1. pravican, nepristrasan, sa-
vestan 2. milosrdan, covecan, milostiv insaniyet (-li) a 1. covecanstvo 2. co-
vecnost, humanost
insafsız 1. nepravican, nesavestan 2.
insaniyem covecan, human, co-
nemilosrdan, necovecan, bezdusan
vekoljubiv; dobar, dobrocudan
insafsızlık okrutnost, nemilosrdnost,
insaniyelsiz nehuman, necovecan, ok-
svirepost; nepravda
rutan, nemilosrdan
insan a ı 1. covek; ljudi 2. bice, osoba insanlaşmak ponasati se kao covek
ll covecan, human; ljudski o - ın (adamın,
insanlık 1. covecanstvo, ljudski rod 2.
bir kimsenin) adı çıkmadansa canı çık­
ması yeğdir (hayırlıdır) pasi. bolje je um-
covek; - tan çıkmak 1) jako oslabiti 2) iz-
reti nego da te bije los glas; - eviadı gubiti ljudsko obelezje, postali nehuman; -
dobra osoba, pristojna osoba; - gibi kao hali bu! takav li je covek! 3. humanost,
covek; posteno, pravicno; - hali 1) ljudska covecnost, covekoljublje
priroda 2) takav je covek; - içine çıkmak insanoğlu (-nu) covek, ljudsko bice
ici medju !jude, druziti se s ljudima; - ken- insanüstü (-nü) nadljudski, natcovecan
dini beğenmese çatlar (ili ölür) pas/. ako
se covek sam sebi ne dopada, umrece; - insektaryum insektarijum
kıtlığında posta trenutno nema nikog bol- insicam a povezanost, simetricnost,
jeg; - konuşa konuşa (ili söyleşe söy- proporcionalnost; skladnost, harmonicnost
leşe) hayvan koklaşa koklaşa pasi. ljudi
insicamlı povezan, simetrican, pro-
se sporazumevaju recima, a zivotinje nju- porcionalan; skladan, harmonican
senjem; - müsveddesi nehuman covek,
insicamsız nepovezan, nep-
bezosecajan eovek; - sözünden (ili ik-
rarından) hayvan yularından tutulur
roporcionalan, neskladan
pasi. covek se drfi za rec, a konj za ular; - insicamsızlık nepovezanost; ne-
türü Homo sapiens; - yedisinde ne ise simetricnost
yetmişinde de odur pas/. ono sto je
insiraf a fleksija
covek u sedmoj gadini to je u se-
insirafi a /ing. fleksivan; - diller flek-
damdesetoj
sivni jezici
insan biçimci antropomorfisticki
lnsiyak (-kı) a instink
insan biçimcilik antropomorfizam
insiyaki a instinktivan
insan bilimi antropolgija
inşa a 1. gradjenje, gradnja, izgradnja
insan bilimsel antropoloski
2. sastavljanje; pravljenje; /-1/ - etmek 1)
insanca ı human, covecan, ljudski ll graditi, zidati, izgradjivati 2) sastavljati, pi-
podnosljivo, prilicno sati
insancı covek, human, covekoljubiv
inşaat (-lı) a 1. pl. od inşa 2. gradjenje,
insancıl 1. v. insancı 2. domaca (zi- izgradnja 3. gradiliste, gradjevina
votinja) inşaatçı graditelj, gradjevinar, grad-
insancılık humanizam jevinski radnik, izvodjac radova

509
inşaatçılık
inşaatçılık gradjevinarstvo
inşallah a 1. akobogda! 2. nadam se
inşat (-dı) a citanje; recitacija; dek-
lamacija; /-11 - etmek citati; recitovati, dek-
lamovati
inşirah a 1. sirenje, prosirivanje 2.
prosvetljavanje (duse) bistrenje, ras-
vetljavanje, otvaranje (duse); spokojstvo
intaç (-cı) a zavrsavanje, privodjenje
kraju; - etmek zavrsiti, privesti kraju (neki
posao)
intak (-kı) a: - etmek 1. re/. darovati
govor (rec) 2. /it. obdariti ljudskim govorom
intan. a 1. smrad 2. infekcija, infektivna
bolset
intani a infektivan; - hastalıklar in-
fektivne bolesti
intaniye a 1. ir. od intani 2. infektivna
bolest
integral mat. integral
integrasyon integracija /-da/ - bı­
rakmak ostaviti utisak (na nekoga)
intelek (-ği) intelekt
intelektüalizm til. intelektualizam
intermezzo muz. intermeco
intiba (-1) a utisak; cf. izlenim;
intibah a 1. budjenje 2. budnost, oprez
intibak (-kı) a podesavanje, sred-
jivanje; adaptacija, prilagodjavanje, po-
desenost; /-al - etmek podesiti; prilagoditi
se, adaptirati se
intibaksız neprilagodljiv
intibaksızlık neprilagodjavanje
intlfa (-1) a korist, dobitak, is-
koriscavanje; preimucstvo, povlastica; /-
dan/- etmek imati koristi (od)
intiha a 1. zavrsavanje, zavrsetak, kraj
2. kraj, predeo
510
intihabat (-tı) a 1. p/. od intihap 2. iz-
bori, izborna kampanja
intihal (-li) a plagijat
intihap (-bı) a izbor; biranje, glasanje;
izbor, odabiranje selekcija; cf. seçim
intihar a samoubistvo, - teşebbüsü
pokusaj samoubistva; - etmek izvrsiti sa-
moubistvo
intikal (-li) a 1. prelazenje, prelaz; -
devresi prelazni period 2. premestanje,
prenosenje, prevozenje 3. preseljavanje,
seoba 4. nasledjivanje, nasledstvo 5. umi-
ranje 6. razumevanje, shvatanje; - etmek
1) preci, prelaziti 2) premestati, prenositi
3) preseljavati se, menjati mesto boravka
4) umreti, otici zauvek 5) raumeti, shvatiti
intikam a osveta, odmazda, revans; cf.
öç ; /-dan/ - almak osvetiti se
intikamcı 1 osvetnik; revansist ll os-
vetljiv, osvetoljubiv; osvetnicki, re-
vanstisticki
intisap (-bı) a 1. privrzenost 2. stu-
panje; (na sluzbu) 3. udruzenje; clanstvo; 1
-al - etmek 1) biti privrzen 2) stupiti (u
sluzbu) 3. udruziti se, postati clan
intişar a 1. rasprostiranje, sirenje 2. ob-
javljivanje, proglasavanje; publikovanje 3.
difuzija 4. radijacija; - etmek 1) prosirivati
se, rasiriti se 2) biti objavljen, biti prog-
lasen 3) rasprsivati, rasturati
intizam a 1. red, poredak 2. pravilnost,
regularnost, sistematicnost 3. disciplina 4.
harmonija
intizamlı uredan, pravilan, redovan sis-
tematican, organizovan; disciplinovan
intizamsız neuredan, nepravilan, ne-
redovan, nesistematican, neorganizovan;
nedisciplinovan
intizamsızlık neurednost, neredovnost,
nesistematicnost, neorganizovanost
intizar a 1. cekanje, ocekivanje, is-
cekivanje 2. nar. proklinjanje, prokletstvo,

kletva; cf. beddua, inkisar; /-1/ -etmek 1)
cekati, ocekivati 2. nar. proklinjati
inzibat (-tı) a 1. red, poredak; dis-
ciplina; ct. sıkı düzen 2. vojna policija
inzibati a disciplinski
inzimam a 1. dodavanje, prikljucenje,
pripajanje, sjedinjenje 2. hem. spoj; /-al -
etmek 1) biti dodat na, prikljuciti se, pri-
pojiti se, sjediniti se 2) hem. spojiti se
inziva a usamljenost, povucenost,
osama, samoea; - ya çekilmek povuci se
u samocu, asamili se
ip (-pi) ı 1. konopac, uze, kanap; - at-
lamak preskakati konopac; - cambazı
igrac na konopcu 2. dija/. nit, konac ll od
konopca, od uzeta; - merdiven lestvice
od konopca O /-ın/ - leri birinin elinde
olmak driati sve konce u svojim rukama; 1
-1/ - e çekmek obesiti; /-ın/ - ini çekmek
driati nekog pod kontrolom; - le çekmek
s nestrpljenjem ocekivati, iscekivati, brojati
dane; - i çözmek prekinuti vezu s nekim; 1
-1/ - e dizrnek obesiti na konopac, vesati
na konopac; - ineeldiği yerden kopar
pos/. konopac se kida tamo gde je najtanji;
- ipullah sivri külah bez igde koga, bez
igde icega; - ten kazıktan kurtulmuş nar.
probisvet, kriminalac, bitanga; - ini kes-
rnek arg. 1) pobeci, otici 2) ostaviti (ne-
koga) bez dinara; - ini kırmakarg. 1) po-
beci, klisnuti 2) napustiti posao 3) prekinuti
odnose s nekim; - ten kuşak kuşanmak
osiromasiti, postali siromasan; - e sapa
gelmernek nemali smisla, nemali nikakvo
znacenje, biti kontradiktoran; - ini sü-
rüyüp gezmek lutali besciljno, ubijati
vreme; /-al - takmak naskoditi nekome
iza ledja, raditi iza ledja; - in ucunu ka-
çırmak nar. 1) izgubiti kontrolu nad si-
tuacijom 2) preterati u necemu 3) izgubiti
smisao (predavanja)
ipçik bot. vlakno
ipek (-ği) 1svila; - kozası svilena caura
ll svilen O - gibi mekan, gladak kao svila
ipliklenmek
ipeka bot. ipekakuana (Cephaelis ipe-
ca:cuanha)
ipek ağacı bot. svileno (Fiindersia)
ipek böceği (-ni) zoo/. svilena buba
(Bombyx mori)
ipek böcekçiliği (-ni) svilarstvo, ga-
jenje svilenih buba
ipekçi 1. svilar 2. prodavac svile
ipek çiçeği (-ni) bot. prkos (Portulaca)
ipekçilik 1 . svilarstvo 2. industrija svile
ipekhane fabrika svile
ipekli 11. svilen, od svile 2. svilenkast ll
svilena tkanina, svila
ipek matı svilast
ipham2 a nejasnost, nerazumljivost, ta-
janstvenost; neizvesnost; duosmislenost
ipince !anak, !anan
ipupullah beskucnik, siromah, bednik;
- sivri külah siromasan, ubog, bez igde
icega, go kao pistolj
ipka a 1. zadrzavanje, ostavljanje 2.
ponavljanje; - kalmak ponavljati razred; /-
1/ - etmek ostaviti na mestt,ı, ne menjati,
ne dirali
ipiemek ak. 1. zavezati, privezati 2.
arg. obracati paznju, uvazavati, pridavati
znacaj; slusati
ipiernernek ak. arg. ne slusati, ne, ob-
racati raznju, ignorisati biti bas briga
iplik (-ği) 1. konac, nit; predivo, predja;
- çekmek 1) vaditi konac 2) su kati, up-
redati 2. bot. vlakno O - - olmak pahabati
se, otrcati se; - i pazara çıkmak izaci na
videlo (necija greska); peyniri vrsta sira
koji se ne sece vee se cepa
iplikçi proizvodjac ili prodavac konca
iplikçilik proizvodnja ili prodaja prediva
Iplikhane predionica; fabrika konca
ipliklenmek parali se, rasparati se, isk-
rzati se, poderati se
511
iplik
iplik solucanlar zoo/. v. ipsiler
ipnotize hipnotisan; /-1/ - etmek hip-
notisati; - olmak biti hipnotisan
ipnotizma hipnotizam
ipnotizmacı hipnotizer
ipnoz hipnoza
ipotek H)i) hipoteka
ipotekli hipotekarni
ipotetik hipotelican
ipotez hipoteza
ipsi koncast; tanak, slab o - so-
lucanlar v. ipsiler
ipsiler zoo/. nematoidi, oble gliste (Ne-
matodae)
ipsiz ı bez konopca, bez uzeta ll fig.
skitnica, probisvet, Jutalica O - sapsız 1)
besmislen, neumesan, nepovezan (govor i
si.), nesredjen 2) skitnica, bitanga protuva
iptal (-li) a 1. otkazivanje, ukidanje,
obustavljanje; ponistenje, anuliranje 2.
prekid, obustava, zavrsetak; ponistavanje
(marki); /-1/ - etmek 1) otkazati, ukinuti,
likvidirati, ponistiti, anulirati; raskinuti (ugo-
vor) 2) prekinuti, obustaviti 3) ponistiti
(marku)
iptida a ı 1. pocetak 2. pocetno stanje;
pocinjanje ll pre svega, u pocetku, najpre
iptidai a ı 1. iskonki, koji postoji od po-
cetka, prvobitan, prvi, primaran, ele-
mentaran; ct. ilkel 2. pocetan; osnovni 3.
primilivan
iptila ci sırası, zudnja; sklonost oda-
nost, predanost
iptizal (-li) a 1. jeftinoca; padanje cene;
obezvredjivanje 2. pad, posrnuce (mo-
ralno); preslota
ip ucu (-nu) nagovestaj; mig, znak; nit;
kljuc, indikacija, dokaz; - vermek dati ne-
kome mig, nagovestiti
irade a 1. volja; - i cüziye til. volja; - si
yitik bezvoljan 2. volja, zelja, pozuda 3.
naredjenje, nalog, naredba
512
iradecilik il. voluntarizam
irade dışı psih. proizvoljan, ne-
savestan, nagonski, instinktivan
iradeli 1. voljan, cvrste volje, odluean,
kategorican 2. razuman, svestan
iradesiz 1. bezvoljan, neodlucan, bes-
karakleran 2. nerazuman, nesvestan
iradi a 1. dobrovoljan; proizvoljan 2.
svestan, nameran
lranlı 1 lranac ll iranski
irap (-bı) a iskren razgovor, otkrivanje
istine, pravilan govor, O - ta mahalli yok
bez ikakvog znacaja, nije va:Zan
irat (-dı) a 1. prihod, dohodak; ct. gelir
2. arh. kazivanje, govorenje; - etmek 1)
kazivati, govoriti 2) navoditi (reci i si.) ci-
tirati
icra (-1) a 1. vracanje, okretanje 2.
hem. vracanje u prvobitno stanje; re-
dukcija; - etmek 1) ak. dat. vratiti, pov-
ratiti, okretati 2) vratiti u prvobitno stanje;
redukovati
irdeleme 1. izucavanje, proucavanje,
upoznavanje 2. rasprava, pretres, dis"
kusija, debeta
irdelemek ak. 1. izueavati, proucavati
2. raspravljati, diskutovati
irfan a 1. znanje; - sahibi obrazovan
eovek; ehli - erudit 2. prosvecivanje 3.
predvidjanje; pronicljivost, ostroumnost
Iri 1. krupan, ogroman, velik 2. grub,
uvredljiv, prost o- kum sljunak
iri baş zoo/. punoglavac
irice pokrupan
iridyum hem. iridijum
iri kıyım 1. krupno secen, krupno mle-
ven 2. krupne gradje
irileşme 1. uvelicavanje, povecavanje
2. biol. med. hipertrofija
 isabetsiz

irileşrnek 1. povecavati se, uvelicavati irtibat (-tı) a 1. veza; povezanost, kon-

se, postojati krupnim 2. hipertrofirati takt; - kurmak uspostaviti vezu, biti u kon-
irili: - ufaklı sitan i krupan, manji i veci; taktu sa 2. obaveğtavanje, komunikacija
pomeğan irtica (-1 ) a reakcija, reakcionarnost
Irilik debljina, visina, krupnoca, velicina irticai a. reakcionaran; cf. gerici
o - inde velicine; ceviz - inde velicine irticalen a improvizovano, bez prip-
o ra ha reme; - söylemek improvizovati, govoriti
iri n gnoj; - toplamak gnojiti se odmah, bez pripreme
irinlenmek gnojti se irtifa (-1) a 1. visina, uzviğenje 2. geog.
nadmorska visina
irinli gnojav, zagnojen
irtifak (-ğı) a 1. naslanjanje, pris-
iris anat. duzica, iris
lanjanje 2. punjenje, ispunjavanje 3. dru-
iriş anat. podlaktica zenje, prijateljstvo o - hakkı jur. servitut
iri yarı krupan, snazan irtihal (-li) a 1. preseljavanje, pre-
irkilmek 1. trgnuti se, zbuniti se, iz- seljenje, seoba 2. preseljenje na drugi
nenaditi se 2. skupiti se, nakupiti se (o svet, smrt; - etmek 1) preseliti se 2) um-
vodi) 3. med. upaliti se reti
irkiltmek caus. od irkilmek irtikap (bı) a 1. izvrğavanje prestupa,
zloupotreba vlasti 2. podmitljivast, ko-
irkinti bara, lokva, stajaca voda
rupcija, podmicivanje; 3. laz, izmiğljotina,
iriandalı 1 lrac ll irski prevara, podvala; - etmek 1) izvrğiti pres-
irmek v. imek lup, zloupotrebiti, proneveriti, pokrasti

irmik (-ği) griz, krupica irtisam a 1. javljanje, pojava, nastup,

irrasyonalizm iracionalizam
irrasyonel iracionalan
Jrredantizm iredentizam
irs a naslednost, nasledjivanje
irsal (-li) a naslednost, nasledjivanje
irsal (-li) a slanje, otpremanje, oda-
ğiJjanje, otprema; prenos 2. dostavljanje,
prosledjivanje; /-1/ - etmek poslati, otp-
remiti, dotaviti, proslediti
irsaliye a tovarni list, sprovodni list
irsen a putem nasledjivanja; po nas-
ledstvu
irsi a nasledni
irsiyet (-ti) a naslednost, nasledjivanje;
irşat (-dı) a 1. pokazivanje pravog puta;
upucivanje; /-1/ - etmek pokazati pravi
put, uputiti
prikazivanje 2. mat. projekcija; cf. iz dü-
şümü 3. stavljanje pecata ili marke, mar-
kiranje 4. molitva, molitva Alahu
irtişa (-aı) a podmitljivost, korupcija
is 1. cadj, gar, garez; - kokmak mi-
risati na zagorelo; - te kurutmak, - e tut-
mak dimiti (ribu, meso isi.), suğiti na dimu
2. bot. glavnica (zitni parazit)
lsa lsus
isabet (-ti) a ı 1. pogadjanje (cilja), po-
godak, postizanje (cilja); - almak biti po-
godjen 2. sp. gol 3. pravilnost, umeğnost,
pravilnost 4. slucajnost, sreca, srecna
okolnost ll dobro! lepo! dobro si uradio!
isabetli 1. prikladan, umesan, dobar,
povoljan 2. precizan, koji dobro pogadja,
tacan
isabetsiz nepravilan, neumesan, ne-
osnovan, pogreğan

513
israf

israf a ispunjenje (molbe, zelje); ost- lskandinav 1 Skandinavac ll skan-

varenje, povodjenje dinavski
lsal (-li) a dostava, doprema, isporuka; lskandinavyalı 1 Skardinavac ll skan-
/-1 ,-al - etmek dostaviti, dopremati, do- dinavski
nositi
iskarpela dleto
ise ako, kad, da; a, sto se tice; - de
iskarpin zneska plitka cipela sa stiklom
mada, i ako
lsevi a ı Hriscanin ll hriscanski iskarta skart

lsevilik a hriscanstvo iskele 1. pristaniste, kej, dok, molo; -

babası 1) arg. papucar, otac bez au-
isfendan bot. javor (Acer)
toriteta 2.mor. pomocne brodske mer-
isfenks svinga devine, penjalice 3. luka, lucki grad 4. ze-
ishak kuşu (-nu) zoo/. mocvarna usara leznicka pıatforma 5. skela 6. levi bok
(Asio flammeus) b roda

ishal (-li) a med. proliv, dijareja; di- iskemle kuşu (-nu) zool. vodomar (AI-
zenterija; - olmak imati proliv, dobiti proliv cedo atthis)

isilik (-ği) crvenilo, osip od znoja ili vru- iskelet (-ti) 1. skelet 2. kostur, okvir <> -
cine i çıkmak jako smrsati., ispasti kosti;- gibi
kao kostur
isim (-smi) a 1. ime, naziv; - inde po
imenu; - koymak dati ime, nazvati; - i iskemle 1. hoklica, samlica, stolica bez
nedir? kako se zove?; /-al - takmak na- nasloga; stolica 2. stocic <> - kavgası
devati ime; dati nadimak; - vermek dati borba za radno mesto, svadja za polozaj
ime, nazvati 2. ime, popularnost, slava; -
iskerlet (-ti) zool. bodljikavi volci
yapmak napraviti ime, postati slavan, poz-
(Mu rex)
nat 3. gram. imenica 4. fig. osoba, covek,
ljudi iskete zool. senica (Parus)

isimli 1. po imenu 2. s imenom, s na- lskoç ı skotlandjanin ll skotski

zivom iskorbüt (-tü) med. skorbut
Isimsiz bezimen, anoniman iskorçina bot. zmijak (Scarzonera his-
iskalarya mor. skala, lestve panica)
iskarnbil 1. karte; - kağıdı 1) karta 2) iskorpit(-ti) zool. bodeljke (Scorpena)
spil karata 3. bilo koja igra kartama
iskota mor. skota (konopac za jedro)
iskan a naseljavanje, smestanje, raz-
Islam a 1. Islam, muslimanstvo; - dini
mestanje; voj. ukonacivanje, smestanje
islam, muslimanska vera, islamska religija
po kucama; - etmek naseliti, nastaniti,
2. musliman <> - ın şartı beş, altıncısı
razmestiti, smestiti
insaf demişler posl. u isiamu ima pet za-
iskandil 1. mor. visak, sonda (za me- povesti a sesta je milosrdje
renje dubine mora) 2. merenje dubine
lslamiyet (-ti) a lslamizam, mus-
mora 3.arg. ispitivanje, opipavanje, pro-
veravanje; /-11 - etmek 1) meriti dubinu limanstvo
mora 2) arg. ispitivati, opipavati, pro- Islamiaşmak islamizovati se, po-
veravati muslimaniti se

514
 lslamlaştırmak ak. preobratiti u mus-
limanku veru, prevesti u Islam
lslav 1Sloven ll slovenski
lslavca 1slovenski jezici ll slovenski
. isiemek ak. 1. ogaravati , padati Ca.dj,
zacaditi 2. Ca.diti, susili na dimu 3. zagoreti
islenmek 1 . zacaditi se, zagariti se 2.
osusiti se(na dimu) 3. zagoreti, primili
miris cadji
isli Ca.djav
isliküf bot. plesan (Aspergillus
migatus)
islim a v. istim
lsloven Sloven, Slovenac
ismen po imenu
ısmet( -li) a cistoca, cestitost, nevinost,
bezgresnost
isnat (-dı) 1. pripisivanje (nekome
nesto); ct. atfetme 2. optuzivanje optuzba,
kleveta, insinnacije 3. jur. zalba 4. gram.
reakcija; - etmek 1) pripisivati (nekome
nesto) 2) optuzivati. (lazno), klevetali o - ı
reddetmek dezavuisati
ispalya kolac, §tap, stapi6, motka, prit-
ka
ıspanyol ı Spanac 11 spanski
Ispanyolca ı spanski jezik ll na spans-
kom
ispayolet (-ti) espanjolet, gvozdena za-
pinjaea na prozorima
ispat (-lı) a 1. dokazivanje, potvr-
djivanje, potvrda 2. dokaz; ct. tanıt; /-1/ -
etmek 1) dokazati 2) utvrditi, potvrditi
ispati tref (kart e)
ispatlamak ak. 1. dokazati ct. ka-
nıtlamak 2. utvrditi, potvrditi, objansniti
ispatlamak biti dokazan
ispenç (-ci) 1. bantarn kokoska 2. fig.
onizak, zdepast covek; patuljak, kepec O -
· horozu mali prgav covek
ispençiyari ı farmacija ll .tarmaceuts.~j,.
ispermeçet (-ti) spermacet; ..; yağı se-
meno ulje
ispinoz 1. zool. obicna zeba.(Fringilla
coelebs) 2. arg. brbljva, indiskretna osoba
ispir konjusar, sluga sto prati kociju .
ispiralya mor. okrugli prozor ha kabini
ispirto 1. spiritus, etil alkohol 2.tig. al-
koholno pice
ispirtolu spiritni, alkoholni
fu-
ıspirtoluk lampa na spiritus, reso na
spiritus
ispit naplatak, palac (tocka)
ispirtizma spiritizam, spiritualizam
ispitizmacı spiritualist
israf a rasipistvo, nepotrebno trosenje;
/-1, -al - etmek rasipali, razbacivati, pro-
cerdati
lsrailli 1 lzraelac ll izraelski
istadya daljinomer
istalagmit (-ti) stalagmit
istalaktit (-li) stalaktit
istanbul kekiği bot. vranilova trava
(Origanum heracleoticum)
istasyon 1. stanica, zeleznicka stanica
2. stanica, punkt (za prodaju necega);
benzin - u benzinska stanica; me-
teoroloji - u meteoroloska stanica
istatistik ı statistika ll statisticki
istatistikçi statisticar
istavrit (-ti) zool. snjur (Trachurus trac-
hurus)
istavroz rez. krst; -çıkarmak krstiti se,
prekrstiti se O -fidesi vulg. nevernicko ko-
pile
istek (-ği) 1. zelja, volja; ct. arzu; bir
şey - inde bulunmak zeleti nesto, hteti
nesto; /-al - duymak ( ili - i olmak) zeleti
515
ısteka
nesto, osecati potrebu za necim 2. zelja,
pot~eba; bir - in var mı? da li nesto zelis?
da li ti nesto treba?; /-ın/ - lerini yerine
getirmek ispuniti necije zelje, zadovoljiti 3.
zahtev, potraznja, trazanje, trebovanje,
potrebe O- kipi optativ
ısteka 1. bilijarski stap, tak 2. tip. falc-
masina
isteklendirrnek ak. pobuditi, uzbuditi,
izazvati zelju; podstaci, motivisati; za-
interesovati;
istekli 1. zeljan, potreban, sırasan 2.
voljan, spreman; -olarak dobrovoljnö, 3.
interesent, zainteresovan
isteksiz ı 1. indiferentan, bez zelje 2.
bezvoljan ll nerado, protiv volje, teska
srca, nevoljno
isteksizlik nemanje volje, odsustvo
zelje, indiferentnost, neraspolozenje
istem 1. zahtev 1. ek. potraznja; sunu
ve - talep ponuda i potraznja; ct. arz ve
talep 3. psih. volja 2. molba, zahtev
isternek 1. ak. zeleti, hteti; 2. abi. mo-
Iili, traziti; pitati 3 .. ak. zahtevati 4. imati
potrebu za nacim, trebati 5. bez/. bili
nuzan, biti potreban 6. ab/. prositi, zap-
rositi, traziti ruku O ister istemez 1) hteo
ne hteo 2) cim je zatrazio
istemli dobrovoljan, neobavezan, fa-
kultativan; iradi
istemseme psih: najnizi stepen zelje
istemsiz nehotican, slucajan
istenç volja, snaga volje
istenççilik psih. voluntarizam
istençsiz bezvoljan
istenilmek, istenmek biti zeljan biti po-
zeljan; bezl. hteti, zeleti; istenmeyen so-
nuçlar nezeljeni rezurtali o istenilmeyen
(ili istenmeyen) adam (ili şahıs) persona
non grata
ister 1neophodnost, potreba, nuzda ll -
- bilo ... bi lo, ili ... ili, ka ko ... ta ko
516
ısteri histerila
isterik histercan
istiane a traı:enje pomoci; /-dan/ -
etmek traziti pomo6
. istiap (-bi) a
zapremina, obim ka-
pacitet, prostranost; - haddı nosivost, to-
naza; - etmek 1) sadrl:avati, primati,
smeslati (u sebe) 2) umesati se, uplesti se
istiarea 1. pozajmljivanje, zajam 2. /it.
metafora, perifraza
istibat a neverovanje u ispunjenje ne-
cega, smatranje da nema mogucnosti
istibdat (-dı) a despotizam, tiranija, ap-
solutizam
istical (-li)a zurba, hitnja, uzurbanost; -
etmek zuriti, hitati; ct. ivedilenmek
isticar a iznajmljivanje, najam, zakup,
posudjivanje; cf. kiralama
isticvap (-bı) a ispitivanje, raspitivanje,
saslusavanje; istraga
istida a molba; peticija; cf. dilekçe; -
etmek moliti, traziti, podnositi (molbu, pe-
ticiju)
istidaname a-p molba; peticija
istidatlı 1. sposoban, talentovan, da-
rovit, nadareiı 2. dal. sklon necemu; pre-
disponiran za
istidlal (-li) a 1. odvodjenje, povlacenje;
6duzimanje; zakljucivan)e; prognoza 2.
log. dedukcija
istif 1. pakovanje, slaganje, redjanje,
gomila 2. mor. tıtovarivanje, slaganje (to-
vara) 3. arg. san, spavanje 4. nar. prib-
ranost, stalozenost; /-11 -etmek 1) slagati,
redjati 2. mor. tovariti, utovarivati O - ini
bazmamak ostati miran, ne uzbudjivati se,
bili smiren; sardalya gibi - olmak biti na-
t;ıijen kao sardine
istifa a 1. otkaz (sluzbe); ostavka 2.
zahtev za raskidanje radnog odnosa; -
sını vermek 1) dali otavku 2) podneli zah-

tev za raskidanje radnog odnosa; /-dan/ -
etmek dati otkaz na slizbu, otici s radnog
mesta, napustiti (sluzbu)
istifade a 1. iskoriscavanje, koriscenje
2. korist, dobit interes, preimucstvo; /-dan/
- etmek istoristiti, koristiti, imati korist od,
profili rat i
istifçi 1. covek koji pakuje, upakivac,
slagac (robe) 2. nar. spekulant, zatajivac
istifçilik 1. zanat pakovanja, profesija
pakovanja, upakivanja 2. nar. spekulacija,
zatajivanje
istifham a pitanje, problem, stvar; is-
pitivanje, istrazivanje;
istifleme gl. im. od istiflemek
istiflemek ak. 1. redjati, slagati 2. to-
varili, utovariti 3. uskladistiti, spremati u
skladiste
istifrağ a povracanje, bljuvanje;
etmek povracati, bljuvati
istifsar a raspitivanje, pitanja,
pitkivanja; upit, zahtev, molba
istiğfara re/. molba (obracanje) bogu
za oprostaj grehova; - etmek moliti boga
za oprostaj
istiğna a 1. zasicenost, zadovoljenje
necim, udovoljenost; cf. doygunluk 2. ust-
rucavanje
istiğrak (-kı) a zaronjivanje; uron-
javanje, poniranje
istihale a 1. promena oblika, prelaz iz
jednog stanje u drugo; promena, pre-
obrazaj 2. biol. meta'morfoza; - etmek 1)
promeniti oblik, pieci iz jednog u neko
drugo stanje, promeniti se, prebraziti se 2.
metamorfozirati se
istihare a istihara (molitva pred spa-
vanje s zeljom da se iz sna sazna da li ce
posao koji osoba namerava da uradi biti
koristan ili ne); - ye yatmak leci sa zeljom
da se u snu sazna da li ce se ono sto se
naumilo uradili dobro, ili lose zavrsiti
istihza
istihbar a 1. obavestavanje, ras-
pitivanje, 2. informacija, obavestenje vest,
izvestaj; - etmek 1) obavestiti se, ras-
pitivati se, pitati se sto 2) dobiti in-
formaciju, primili obavestenje
istihbarat (-tı) a 1.pl. od istihbar 2. in-
formacija, obavestenje, vest; 3. tajna in-
formacija
istihdaf a cilj, namera; /-1/- etmek ni-
saniti, ciljati; stremiti ka, nameravati
istihdam a zaposljavanje; /-11 - etmek
zaposliti, iskoristiti, upotrebiti
istihdamsızlık nezaposlenost
istihfaf a omalovazavanje, pot-
cenjivanje, prezir; /-1/ - etmek oma-
lovazavati, potcenjivati, prezirati; pre-
nebregnuti
istihkak a 1. polaganje prava (na sto},
imanje prava, zasluzivanje, zasluga, pravo
2. nagrada za trud; - etmek zasluzivati,
imati pravo (na sto)
za-
istihkam a voj. 1. utvrdjenje, tvrdjava 2.
inzinjerija
istihkamcılık gradjenje utvrdjenje
istihkar a preziranje, prezir, oma-
lovazavanje, potcenjivanje; - etmek pre-
zirati, omalovazavati, potcenjivati
istihlak (-ki) a potrosnja, trosenje, !ro-
sak; cf. tüketim, - eşyası roba siroke pot-
rosnje; - vergisi porez na potrosnju; -
etmek trositi upotrebljavati, koristiti ct. tü-
kemek
jstihraç (-cı) 1. izvlacenje, dobijanje 2.
astrogija 3. /it. akrostih
istihsal (-li) a 1. dobivanje, primanje 2.
proizvodnja, produkcija, izradjivanje; ct.
üretim; /-1/ - etmek 1) dobiti, primiti 2)
proizvoditi, izradjivati
istihza a zajedljivost, jetkost, ironija, ru-
ganje, izrugivanje, poruga, sarkazam; /-la/
- etmek rugati se, ismejavati, pods-
mejavati se, salili se na ciji racun
517
istihzar
istihzar a 1. spremanje, pripremanje 2.
podsecanje; /-11 - etmek 1) spremati,
pripremati 2) prisecati se, seeali se
istika v. isteka
istikamet (-ti) a
1. pravac; cf. yön; tek
- jedan smer; - vermek uputiti, pokazati
put 2. iskrenost, ispravnost, otvorenost
istikbal (-li) a 1. buducnost; ct. gelecek
2. docek, susret
istiklal
(-li) a nezavisnost; ct. ba-
ğımsızlık; lstiklal Harbi ist. rat za ne-
zavisnost (1919-1923); lstiklal Marşı
himna nezavisnosti (himna Republike
Turske)
istikra a zakup, arenda, iznajmljivanje
istikrah a .odvratnost, gadjenje; an-
tipatija; ct. tiksinme, iğrenme; /-dan/ -
etmek gadili se, ogaditi se
istikrar a 1. stabilizacija, stabilnost,
ucvrscivanje, utvrdjivanje; - bulmak 1)
stabilizovati se 2) naseliti se, nastaniti se
2. naseljavanje, nastanjivanje, smestanje;
- etmek 1) stabilizovati, ucvrstiti, utvrditi
2) naseliti se, nastaniti se, smestiti se
istikrarlı stabilan; stabilizovan; pos-
tojan, utvrdjen
istikrarsız nestabilan, nepostojan ne-
siguran
istikraz a zajam, pozajmica; /-1,-dan/-
etmek pozajmiti
istikşaf a 1. otkrivanje, pronalazenje,
istrazivanje, ispitivanje 2. geo/. ist-
razivanje, ispitivanje 3. voj. izvidjanje
istila a 1. invazija, okupacija, upad,
napad 2. rasprostiranje, sirenje; epidemija;
/-11 - etmek 1) izvrsiti invaziju, okupirati;
napadati 2. presirivali se, rasirivati se
istilac1 ı okupator, osvajac ll osvajacki
istilzam a neodloznost, neophodnost; 1
-ıl
- etmek smatrati neodloznim, smatrati
neophodnim
518
istim 1 . para; - üstünde olmak bit i
spreman za polazak (odlazak) 2. arg. al-
koholno pice •
istimal (-li) a primena, upotreba; /-ı/ -
etmek primeniti, upotrebiti
istimara merenje zapramine necega
istimator procenjivac
istimbol (-tu) parobrod
istimdal (-dı) a trazenje pomoci, ob-
racanje za pomoc; /-dan/ - etmek traziti
pomoc
istimlak (-ki) a eksporprijacija, rek-
vizicija, konfiskacija; malın mülkün i kon-
fiskacija imovine; /-ı/ etmek eksproprisati,
konfiskovati, podrustvljavati; ct. ka-
mulaştırmak
istimna a masturbacija, onanija
istimrar a produzivanje, produzenje,
trajanje; - etmek nastavljati se, trajati
istimzaç (-cı) a ispitivanje, raspitivanje,
ispipavanje, trazenje, sondiranje terena
istinabe a ispitivanje, uzimanje izjave
svedoka putem sudske pomoci <> - su-
retiyle na osnovu punomoCi, po ov-
lascenju, per procura
istinaden a jur. apelacija, zalba; -
mahkemesi apelacioni sud; /-ı, -al -
etmek podneti zalbu; zaliti se
istinas a privikavanje, navikavanje; - i
iklim aklimatizacija
istinat a 1. podrska, oslonac, po-
dupiranje; - duvarı potporni zid 2. po-
zivanje na nesto, baziranje na nesto, ar-
gumentacija; /-al - etmek 1) oslanjati se
na 2) lig. oslanjati na, zavisiti od, bazirati
se na
istinatgah a-p 1. potpora, oslonac,
podrska; ct. dayanak 2. zastita, utqciste;
baza
istinga mor. ubirac (konopac za skupl-
janje ribarske mreze ili jedra); /-ı/ - etmek
skupljati mrezu Qedra)

istinkaf a uzdriavanje, odstupanje, od-
bijanje; /-dan/- etmek uzdriavati se (od),
odstupati (od)
istinsah a kopiranje, reprodukcija; /-ı/ -
etmek kopirati, praviti kopiju, rep-
rodukovati
istintac (-cı) a zakljucivanje, izvodjenje
(zakljucka); zakljueak; /-ı, -dan/ - etmek
zakljuciti, izvesti zakljucak
istintak (-kı) a. ispitivanje, sas-
lusavanje, preslusavanje, istraga; cf.
sorgu
ıstirahat (-tı) a odmor, mir, spokojstvo;
- etmek odmarati se
istirdat (-dı) a vracanje, povracaj; za-
uzimanje; /-1/ - etmek uzimati natrag,
oduzimati; zauzimati, oslobadjati
istirham a molba; - da bulunak moliti
za nesto, imati molbu; /-dan,-1/ - etmek
moliti,zamoliti
istlrldye zoo/. ostriga (Ostrea)
istiskal (-lı) a hladan prijem, nel-
jubazno ponasanje; /-1/ - etmek hladno
docekati, neljubazno se ponasati
Istismar a 1. eksploatacija, is-
koriscavanje 2. zlourotreba; /-ı/ - etmek 1)
eksploatisati, iskoriscavati 2) zlo-
upotrebljavati
istismarcı eksploatator ll eks-
ploatatorski
istisna a izuzetak; - etmek izuzeti, isk-
ljuciti
istisnai izuzetan, izvanredan, poseban;
istisnasız bez izuzetka
ıstişare a 1. savetovanje, dogovarenje,
trazenje saveta, konsultacija; cf. danışma
2. savet, dogovor; /-1, -la/ - etmek sa-
vetovati se, dogovarati se, obracati se za
savet, konsultovati se; cf. danışmak
istişari ·a konsultativan, savetodavan
,. .Iş
istitrat (-dı) a digresija, udaljavanje,
skretanje (od teme); cf. arasöz
istiva (-ai) a 1. jednakost 2. ravna povr-
sina 3. ravnoteza, uravnotezenost ö -
hattı geog. ekvator
istizah a trazenje objasnjenja 2. zah-
tev, interpelacija (u parlamentu); cf. gen-
soru; /-1/- etmek 1) traziti objasnjenje 2)
interpelirati (u parlamentu)
istizan moljenje za dozvolu, trazenje
odobrenja; - etmek moliti za dozvolu
(odobranje)
istop stop; - etmek zaustaviti, stopirati
istor roletna; - ları indirmek spustiti
roletne
istralya mor. konopac za pricvr-
scavanje (ili pridriavanje) katarke ili jar-
bola od vrha na dole za neki deo broda
lsveççe ı svedski jezik ll svedski
lsveçli S·vedjanin
ısviçreli ı s.vajjcarac ıı svajcarski
isyan a 1. ustanak, buna, pobuna; cf.
ayaklanma . 2. negodovanje, ne-
zadovoljstvo, bunjenje; - etmek dici se na
ustanak, buniti se, poduniti se
isyancı 1 ustanik, buntovnik, pobunjenik
ll ustanicki, buntovnicki, pobunjenicki
isyankar a-p 1. ustanicki, pobunjenicki,
buntovnicki 2. samovoljan, nepokoran
iş 1. rad, posao, delatnost; - akdi jur.
ugovor o radu; - inden alıkoymak pre-
kinuti u poslu, ometati u radu; - e almak
primiti na posao; - arkadaşı kolega; - ten
atmak izbaciti s posla, otpustiti; - ten çı­
karmak otpustiti s posla; - e girmek stu-
piti na posao; zaposliti se; - içinde u pro-
cesu rada, u toku rada; usred posla, -
ihtilafları jur. radnicki sporovi; - ten kov-
mak izbaciti s posla, otpustiti; - müddeti
vreme rada; - randımanı produktivnost
rada; - tulumu radnicki kombinezon; -
verimi (ili verimliliği) produktivnost rada;
519
işadamı
- vermek 1) dati posao, zaposliti 2) dati
zadatak; 2. sluzba, poslovi; levazım - leri
dairesi intendantska sluzba 3. struka, za-
nimanje, zaposlenje, zanat; duznost; pro-
fesija, sluzba 4. pitanje, problem, stvar; -
imi görmediler nisu resili moj problem;
nisu mi obavili posao 5. praksa 6. posao,
poslovan zivot, trgovina, privreda; - çev-
releri privredni krugovi, poslovni krugovi
7. izrada, proizvod 8. proizvodnja, iz-
radjivanje o - açılmak oziveti (o trgovini,
poslovima); - in alayında olmak ne shva-
titi ozbiljno, primili kao salu; - i Allaha,
kaldı jedino mu moze bog pomoci jedina
nada mu je bog; - ten anlamak razumeti
se u posao, biti strucnjak; - in asıl tuhaf. .•
ono sto je u stvari cudno; - ayağa düş­
mek pasti u nestrucne ruke; - e bakmak
1) raditi svoj posao 2) gledati svoja posla;
- ine bak! gledaj svoja posla; - i ba-
şından aşmak biti prezauzet; - ler be-
cermek baviti se losim, tajnim poslovima;
- ler çevirmek okretati poslove; - çı­
karmak 1) mnogo raditi 2) natovarili ne-
kome posao, napraviti nekome posao 3)
stvarati neprilike, teskoce; - ler· duman
stvar je propala, ne valja; - Inin ehli
strucnjak, specijalista, majstor svog posla;
- ine gelmek odgovariti (necijim in-
teresima); - görmek 1) raditi, obavljati
posao 2) biti od koristi 3) /-1 af imati posta
s nekim; - ini görmek 1) uradili posao 2) 1
-ın/ uradili neciji posao 3) /-ın/ fig. preiuci,
istuci 4. arg. ubiti; - ine gücüne bakmak
gledati svoja posla; - gücü yok 1) on je
bez posla 2) on je dokon; nema druga
posla; - güç posao, zanimanje, zvanje; -
hastalıkları profesionalne bolesti; - in
Içinden çıkmak 1) izvuci iz neke teske si-
tuacije 2) resili nesto komplikovano; - ten
geçmeden dok ne bude kasno; - - ten
geçti kasno je, prosao voz; - karıştırmak
1) komplikovati stvari, situaciju 2) praviti
intrige; - medreseye düşmek postali
predmet beskrajnih rasprava; - in mi
yok? zar nemas pametnija posla? - ola-
cağına varır post: ono sto se desiti, de-
520
sice se; - i olmak 1) imati posla, posao 2)
ispasti dobro, dobro se svrsiti 3) /-la/ imati
posla s nekim; - ten olmak izgubiti posao
-i oluruna bırakmak (-ili bağlamak) pus-
titi ti stvari da idu svojim tokom; - olsun
diye 1) da izgleda zauzet 2) eto tako, bez
ikakvog razloga; - pişirmek 1) /-la/ zbliziti
se postali intiman s nekim 2) urediti, sre-
diti posao; - i rast gitmek 1) ici dobro (o
poslu) 2) imati srecu; - i sağlama bağ­
lamak preduzeti mere za uspesno obavl-
janje posla, regulisati posao, srediti posao;
- sarpa sarmak postali komplikovano; -
suya düştü propala stvar; - i tatlıya bağ­
lamak resiti stvar mirnim putem, naci za-
jednicki jezik; - in tuhafı cudno je, cudna
stvar; - tutmak 1} zaposliti se, prihvatiti se
posta 2) upustiti se u neki posao, zanimati
se necim; - in ucu bana dokundu na
kraju sam ja stradao; /-dal - var 1) on je
sposoban 2) moze biti od koristi, vredi; -
im var imam posla; - yapmak raditi; -
yaptın nar. sredio si stvar; - e yaramak
biti od koristi, koristiti; - e yaramaz ni-
cemu ne koristi, beskoristan; /-da/ - yok
nar. ne vredi; nema od njega nista; - i (-
ler) yolunda olmak ici dobro (o poslu); - i
yüzüne gözüne bulaşıırmak napraviti krs
(-lom) od necega
iş adamı (-nı) poslovan covek, priv-
rednik, biznismen, trgovac
işaret (-ti) a znak, obelezje, biljeg; sig-
nal; mig; - le bildirmek obavestavati sig-
nalom; - borusu signalni rog, truba; -
çekmek signalizovati, dati signal; - etmek
1) pokazati, ukazati na, istaknuti; oznaciti,
naznaciti, napomenuti 2) dati znak, sig-
nalizirati; - feneri (ili lambası) 1) signalna
lampa, kotrolna lampa 2) semafort; - fi-
şeği signalna reketa; yol - leri sa-
obracajni znaci; - vermek dati znak, sig-
nalizirati, javiti O - parmağı v. işaret
parmağı; - sıfatları gram. pokazni pridevi;
- zamirieri gram. pokazne zamenica
işaretçi davac znakova; sp. starter
 işkenceci

işaretiemek ak. 1. pokazati, ukazati, işgal(-li) a 1. zauzimanje, osvajanje,

dati, znak, signalizirati 2. oznaciti, obeleziti zapremanje 2. okupacija 3. odvlai':enje,
udaljavanje; /-11 - etmek 1) zauzeti, os-
işaretlenmek biti obelezen znakom
vojiti, zapremiti 2) okupirali 3} odvlaciti,
işaretleşrnek davati znakove jedan udaljavati
drugom
işgalci okupator, osvajac
işaretli oznacen, obelezen
işgalcilik okupiranje osvajanje
işaret parmağı (-ni) kaziprst
iş gücü (-nü) radna snaga;
işari a koji je saopsten,
koji je oznacen;
işgüder otpravnik poslova, charg{ı d'
- oy glasanje dizanjem ruke ili prsta
affaires;
işba (-ı) a 1. zasi6ivanje, zasi6enje 2.
iş günü (-nü) radni dan
hem. zasi6enost; - etmek 1) zasititi se 2)
zadovoljiti se, prezadovoljiti se işgüzar 1. sposoban, spretan, sna-
lazljiv, uredan, iskusan 2. nametljiv
iş başı (-nı) 1. poslovodja, nadzornik,
sef 2. pocetak rada; - yapmak poceti ra- işgüzarlık sposobnost, spretnost, sna-
diti, poi':eti s poslom 3. rukovodstvo, vlast lazljivost, uredno6a, iskustvo
iş bırakırncı strajkac; cf. grevci işitilrnek pass. od işitmek; cuti se
iş bırakımı strajk, obustave rada; cf. işitim sluh
grev
işitme 1. sluh, slusanje 2. akustika
iş birliği (-ni) saradnja; - etmek sa-
işitmek ak. ab/. 1. cuti 2. slusati
radjivati; - yapmak saradjivati
işitmeklik akustika
iş birlikçi 1. saradnik 2. ko-
laboracionist, kvisling işitmemezlik, işitmezlik neslusanje; -
ten gelmek (ili - e getirmek) praviti se da
iş birlikli ı zajednicki, kolektivan 11 u sa-
ne cuje
radnji
işitsel slusni, koji se odnosi na sluh
iş bölümü (-nü) ek. podela rada
işittirmek caus. od işitmek
işbu arh. ovaj
işkal
(-li) a tesko6a, potesko6a, muka;
işçi 1 radnik; basit - nekvalifikovan rad-
zamrsenost, komplikacija
nik; kalifiye - kvalifikovan radnik; kıdemli
- radnik sa stazom; maden - si rudar; işkembe p 1. zoo/. burag (prvi zeludac

savruk - los radnik, seprtlja, fuser, nad- u prezivai':a) 2. skembi6i o /-1/ - den
rimajstör; vasıflı - v:
kalifiye - ; vasıfsız - atmak (ili söylemek) arg. izmisliti, pre-
v. basit - 11 radı'lieki uvelicavati, preterivati; - sini düşünmek
nar. razmisljati o svom stomaku (o hrani)
işçilik 1. zanat ili profesija radnika 2.
naknada za rad, nadnica, plata 3. rad, işkembeci 1. skembar 2. restoran u

posao 4. izrada, obrada, vestine, iz- kome se spremaju jela od skembi6a

vodjenje işkembecilik skembarov posao
işernek mokriti, urinirati işkence p mucenje, muka, tortura;
işenmek bez/. od işernek işkenceci mucitelj /-al - etmek (ili yap-
işetmek caus. od işernek mak) muciti
iş kil
işkil 1. sumnja, nagadjanje; 2. teskoca,
muka, neprilika
işkillendirmek caus. od işkillenmek
işkillenme sumnjanje
işkillenmek 1. sumnjati, nagadjati 2.
otezavati se, komplikovati se
işkilli sumnjiv; - olmak biti sumnjiv
işkilsiz bez sumnje, nesumljiv
iş kolu (-nu) 1.odeljenje, ogranak (u
radnoj organizaciji) 2. radna snaga (u tom
ogranku)
işlek1. prometan, koji ima veliki pro-
met, ziv 2. citak, lep (rukopis); - yazı lep
rukopis, 3. /ing. produktivan
işleklik 1. promet, gu:Zva 2. citkost
işlem 1. postupak, postupanje; izv-
rsenje, vrsenje (posla), obavljanje; pro-
cedura 2. proces, radnja 3. mat. operacija,
osnovna racunska radnja 4. obrada, ob-
radjivanje, dovrsavanje 5. mat. zadatak
işleme 1 1. rad, radnja; hod; funk-
cionisanje 2. izvrsenje 3. obrada, ob-
radjivanje, dovrsavanje; obrada (zemlje) 4.
rucni rad, vez 5. razvijanje (filma) ll iz-
vezen
işlemeel vezilac, vezifja
işletmecllik vez, vezenje
işlernek 1. raditi, postupati, obavljati,
funkcionisati 2. ak. obradjivati, preradjivati
3. ak. obradjivati, uzorati zemlju 4. raditi
rucni rad, vesti, ukarasavati 5. ciniti, uci-
niti, uraditi, izvrsiti 6. dat. prodreti, pro-
niknuti, probijati 7. zagnojiti se (o rani);
provaliti (o ciru) 8. isteci, proteci, svrsiti se
9. prolaziti, ici (o vremenu) 1O. /-la/ raditi
na necemu (masina) 11. arg. zavaravati,
varati, obmanjivati 12. arg. krasti 13. arg.
pronalaziti, istrazivati, raspitivati se 14.
arg. segaciti se; ismejavati nekoga, rugati
se nekome ~ Işleyen demir pas tutmaz
post. gvozdje koje radi ne rdja
522
işlemeli vezen, izvezen; obradjen
işlenrnek 1. biti uradjen, biti obradjen,
biti preradjen 2. biti obradjen (o zemlji), biti
uzoran 3. biti ukrasen vezom, biti izvezen
4. dal. abi. ulaziti i izlaziti kroz neki otvor
işletme 1. eksploatacija, is-
koriseavanje; -sermayesi ek. obrtni ka-
pital 2. preduzece (privredno), pogon,
zavod, ustanova 4. upravljanje, ru-.
kovodjenje, uprava, administracija ~ Iş­
letme Fakültesi Fakultet organizacionih
na uka
işletmeci 1. upravnik, upravitelj, ru-
kovodilac, direkter 2. sin. distributer
işletmecilik 1.poslovna administacija
2. upravljanje; privreda 3. dr:Zavno pre-
duzece
işletmek ak. dal. 1. ekploatisati 2. sta-
viti u pogon, pustiti u rad, upravljati 3. uci-
niti da prodre; provesti 4. arg. ismejavati,
rugati se, zafrkavati
işlev 1. funkcija 2. radna sposobnost; -
yitimi apraksija
işlevci 1funkcionalista ll funkcionalan
işieveilik funkcionalizam
işleyim proizvodnja, industrija
işllk Hli) 1. radionica, atelje 2. radnicko
odele
işmar znak, mig, gest; namigivanje; -
etmek davati znak, namigivati
işporta 1. kolica ulicnog prodavca 2.
korpa ~ - ya düşmek izgubiti vrednost(o
robi); - malı roba loseg kvaliteta, jeftina
roba
işportacı ulicni prodavac, trgovac jef-
tinom robom
işportacılık ulicna trgovina, bavljenje
prodajom na ulici
işret (-ti) a pijenje, pijancenje, ban-
cenje; pijanstvo; - etmek piti, pijanciti,
banciti

işsiz 1. bez posla, nezaposlen; - güç-
süz besposlen, dokon 2. neizvezen, bez
rucnog rada
işsizliknezaposlenost O - fakirliğin
anahtarıdır nezaposlanost je kljuc si-
romastva
iştah a 1. apetit; - ı açılmak otvoriti se
apetit 2. zelja, volja zar; - ı m yok 1)
nemarn apetit 2) nemarn zelju (volju) O -
dişin dibindedir posl. apetit je na zubima
(apetit se otvara probanjem hrane)
iştahlanmak 1. otvoriti nekome apetit
2. probuditi neciju zelju
iştahlanmak 1. ogladneti 2. dat. ose-
cati zelju za
iştahlı 1. koji ima apetit 2. zeljan, po-
zudan; osecajan
iştahsız 1 1. koji nema apetit, zlojesan
2. koji nema zelju ll 1. bez apetita; 2. bez-
voljan
iştahsızlık 1. nemanje apetita 2. od-
sustvo zelje
işte uzv. evo! eto! no! dakle! prema
tome! tako! kao sto vidis! vidite!; - böyle
eto, tako je to!
işteş kolega, saradnik
işteşlik zajednicki rad, saradnja; - çatı
gram. reciprok
(-li) a raspaljivanje, paljenje, usp-
iştial
lamcenje, blesak
iştigal (- li) a bavljenje nekim poslom,
preokupacija; /-la/ - etmek baviti se
(necim), okupirali se (necim)
iştihar a slava, cuvenost, populamost
iştira a kupovanje, kupovina
iştirak (-ki) a ucesce, ucestvovanje, su-
delovanje; udruzivanje; /-al - etmek
ucestvovati; deliti, sudelovati, pridruzitise o
- hissesi ek. udeo, akcija, deo
iştirakçi ucesnik, sudionik
itboğan
iştiyak (-1) a zelja, zudnja, ceznja; 1-a/
- duymak zeleti, imati zelju za
Işve a · koketerija, koeopernost, fri-
volnost, afektacija
işveli koketan, kocoperan, frivolan
işveren poslodavac
işyar sluzbenik, cinovnik;
_işyeri (-ni) radno mesto
it (-ni) 1. pas 2. vulg. kuckin sin, kopile;
- oğlu kuckin sin; - sürüsü copor pasa o
- kopuk olos; - le çuvala girilmez posl. u
dzak se ne ulazi s psom; covek treba da
izbegava da se svadja sa gadnim ljudima;
- dişi domuz derisi pseci zub i svinjka
koza (obojica su jednako losi); - gibi ça-
lışmak raditi kao pas; /-1/- In kıçına (ili
götüne) sokmak vulg. uvrediti nekoga
psovkom; - ürür, kervan yürür posl. pas
laje, a karavan prolazi; - yatağı skloniste
lopova
ita a 1. davanje, pruzanje; prodaja 2.
placanje; -emri platni nalog; /-1/- etmek
1) davati, pruzati 2) plaeati 3) nagradjivati,
odlikovati
itaat (-ti) a poslusnost, pokornost; /-al-
etmek slusati, poslusati, pokoravati se,
potcinjavati se
itaatli poslusan, pokoran
itaatsiz ı neposlusnik ll neposlusan,
nepokoran, nedisiciplinovan
itaatsizlik neposlusnost, nepokornost,
nedisciplina; - etmek biti neposlusan, biti
nepokoran, biti nedisciplinovan
italik 1kurziv (pismo) ll kurzivni
ıtalyan 1ltalijan ll ltalijanski
ltalyanca 1. italijanski jezik 2. na ita-
lijanskom
itap (-bı) a kudjenje, prekor, ukor,
osuda, prebacivanje, prigovor
itboğan bot. mrazovac (Colchicum au-
tumnale)
523
itburnu ·
it burnu (-nu) bot. sipak (Rosa canina)
it dirseği (-ni) jecmenac, emicak (na
oku)
iteklemek ak. grubo gurati
itelemek ak. 1. gurati, odgurivati, na-
valjivati 2. prisiljavati, prinudjivati, na-
terivati 3. fiz. odbijati
itelenmek pass. od itelemek
itenek teh. 1pokretniklip; cf. piston
iterbiyum hem. iterbijum
itfa a 1. gasenje 2. fiz. teh. slabljenje,
ublazavanje, popustanje 3. ek. amor-
tizacija; otplacivanje, otplata (duga); /-11-
etmek 1) gasiti 2) fiz. teh oslabiti ublaziti,
smanjiti 3) ek. amortizovati; otplatiti, isp-
latiti, cf. ödemek
itfaiye a 1. ir. od itfa 2. vatrogasna
ceta, vatrogasna sluzba; - eri vatrogasas
itfaiyeci vatrogasac
ithaf a posveta, posvecivanje; /-ı,
etmek posvetiti nekome nesto
ithal (-li) a 1. uvodjenje, dovodjenje,
unosenje 2. uvoz; - bedeli uvoina carina;
/-ı/ - etmek 1) uvoditi, dovoditi, unositi 2)
uvoziti
ithalat (-tı) a 1. pl. od ithal 2. uvoz 3.
predmeti uvoza, uvezena roba
ıthalatçı uvoznik
ıthalatçılık uvozna trgovina
itharn a 1. optuzivanje, okrivljavanje za
sto; optuzba, okrivljavanje 2. ukor, pri-
govor, prekor; /-la/ - edilmek biti optuzen
za, biti okrivljen za; /-ı, - la/- etmek 1) op-
tuziti, okriviti 2) ukoriti, prigovoriti, prekoriti
itharnname a-p optuznica
it hıyarı (-nı) bot. gorka jabuka, na-
ranca (Citrullus colocyntis)
itibar a 1. postovanje, ugled, cast, au-
toritet, poverenje; - ı artmak povecavati
524
autoritet; - dan düşmek izgubiti po-
verenje, izgubiti postovanje, diskredilovati
se; - görmek 1) biti postavan 2) biti tra-
zen 2. veza povezanost, posledica, re-
zultat; - iyle u smislu, u pogledu, s tacke
gledista, sudeci po; esas - iyle u principu,
uglavnom; bu - la, bunun -iyle u vezi sa,
tako, sledstveno tome 3. kredi!, platezna
sposobnost, solventnost; - ·mektubu ak-
reditiv; /-a etmek postovati, ceniti Q - a
almak imati u vidu, uzimati u obzir; voditi
racun
itibaren a abi. pocev od, racunajuci od
itibari a. uslovan, teorijski, nominalan;
utvrdjen, dogovoren; - kıymet ek. no-
minalna vrednost
itici 1 koji tera, goni napred, podstrekac
ll 1. terajuci, gurajuci, pokretan 2. re-
aktivan, raketni; - yakıt raketne gorivo
itidal (-li) a 1. umerenost; uzdrZanost 2.
ravnoteza, uravnotezenost, spokojstvo;
fig. hladnokrvnost; - ini kaybetmek rasr-
-al -
diti se, razestiti se, izgubiti nerve; - ini
muhafaza etmek biti smiren, ne izgubiti
kontrolu nad sobom, sacuvati hlad-
nokrvnost 3. proporcionalnost, sraz-
mernost, sirnetricnost, ravnomernost 4.
astr. ravnodnevica, ekvinokcij
itikaf a. predavanje (necemu), od-
vajanje od svega zemaljskog; asketizam
itiklal (-li) a geol. erozija;
itikat (-dı) a 1. verovanje, vera; dogma,
ubedjenje; cf. inanç; 2. verovanje u boga;
- etmek verovati, biti ubedjen u
itikatlı koji veruje, koji je religiozan;
cvrst u svojim uverenjima
itikatsız koji ne veruje, nevernik, koji
nije religiozan, bezbozan
itikatsızlık neverovanje, bezverstvo,
ateizam, bezboznesi
itila a 1. podizanje, dizanje, uspijanje 2.
povisivanje, velicanje; - etmek 1) podizati

se, dizali se 2) povisivati se, povecavati
se, pojacavati se
itilaf a dogovor, sporazum, savez, an-
tanta; ltilaf Devletleri ist. Antanta, drzave
Antante; - etmek dogovoriti se, spo-
razumeti se
itilme 1. guranje 2 psih. potiskivanje,
uzdrzavanje
itilmek 1. biti gurnut 2. dat. biti pods-
taknut, biti naveden da uradi nesto 3. biti
suzbijen, biti ugusen
itimat (-dı) a. poverenje, vera, po-
uzdanje; cf. güven; !-al - etmek imati po-
verenja u, verovati u
itimatlı poverljiv, pouzdan
ltimatname a-p akreditivno pismo, pis-
mena preporuka; - lerini sunmak predati
akreditive
itimatsızfık nepoverenje,
poverljivost, sumnjicavost
itina a. 1. briga, briznost, paznja, pazl-
jivost; - ile pazljivo 2. tacnost; cf. özen; l-
a/- etmek 1) brinuti se, starati se 2) truditi
se, zalagati se; cf özenrnek
itinalı 1. pazljiv, brizljiv, marljiv, sa-
vestan 2. tacan
""· itina.sız
1. nepazljiv, nemaran,
savestan 2. netacan, aljkav
itinasızfık nepaznja, nemarnost, ne-
tacnost, aljkavost
itiraf a priznanje, saznanje;./-ı/- etmek
priznati
itiraz a prigovor, protest, primedba; -
komisyonu 1) kasadona komisija 2) bi ro
za zalbe; /-al - etmek prigovarati, imati
primedbu, protestovati; opirati se, os-
poravati
itirazcı koji uvek ima neku primedbu,
(osoba) koja uvek nesto zamera
itirazsız 1. bez primedbe, bez pri-
govora 2. neosporan, ocigledan, ne-
pobitan
ittihat
itiş guranje
itişmek s. ile 1. gurati se, gurkati se 2.
tuci se, natezati se; itişip kakışmak gurati
se, tuci se
itiştirmek caus. od ilişrnek
itiyat (-dı) a 1. navika; - üzere po na-
vici, po ubicaju 2. cud, karakter; /-1/ -
etmek naviknuti se, priviknuti se; /-1/ -
edinmek stvoriti naviku, pretvoriti u naviku
itizar a izvinjenje; cf. özür; - etmek iz-
viniti se
itki psih. pobuda, nagon
itlat a ubijanje, unistenje, razaranje; /-ı/
- etmek ubiti, unistiti, razoriti
itlik gadost, podlost, niskost; grubost,
nevaspitanost
itmam a dovrsenje, svrsavanje, zavr-
ne- savanje; ispunjenje, ostvarivanje; /-1/ -
etmek dovrsiti, svrsiti, zavrsiti; ispuniti,
ostvariti
itmek (iter) 1. ak. gurati, gurnuti, od-
gurnuti; munuti; ite ka ka 1) gurajuci 2)
tesko, s velikom mukom 2. ak. dat. na-
govoriti (nekoga da nesto uradi), prisiliti,
prinuditi
itminan a. 1. uverenost, pouzdanost,
ne-
ubedjenost 2. poverenje, vera (u nekoga)
itriyum hem. itrijum
itturat (-dı) a 1. pravilnost, tacnost,
urednost 2. jednoobraznost, jednolicnost
ittifak (-kı) a 1.sloga, saglasnost, jed-
noglasnost, jednodusnost; · spo-
razumevanje; 2. savez, sporazum, liga,
koalicija; üçlü ittifak ist. Trojni savez; -
etmek (ili olmak) sloziti se, saglasiti se,
biti jednoglasan, biti jednodusan biti jed-
nodusan
itifakla jednodusno, jednoglasno, sag-
lasno
ittihat(-dı) a ujedinjenje; jedinstvo, 1
savez, unija, korporacija, federacija; cf.
525
 ittihatçı
birlik ittihat ve Terakki Cemiyeti ist. Ud-
ruzenje za jedinstva i napreıjak (asnavana
1889); - etmek ujediniti se, sjediniti se
ittihatçı ist clan Udruzenja za jedipstva
i napredak . .. . •'
ittihaz a 1. smat,ranje, tratiranje kaa, . posl. devojka koje zuri nece mici riıuza1 a
ocenjivanje kao; kvalifikavanje kao 2. pre-
uzimanje, donosenje (adluke i si.) us-
vajanje; /-11 - etmek 1) smatrati,· tretirali
. kao, kvalifikovati 2) preuzeti, doneti (od-
luku i si.), usvojiti
ittisal (-li) a 1. spajanje, sjedinjenje, po-
vezivanje, sastavljanje 2: pavezanas.t, slic-
nost, susedstvo, neposredna blizina; -
etmek spajati se, pavezati se, sastavljati
se
it üzümü (-nü) bot. pamacnica (Sa- _dostluk münasebe~ıeri dobrosus.egs~( ·
lanuni nigrum)
. (pravilna) uradili 3) ai[J. pljackati,· grabiti; _.:.c·
ivaz a: 1 . · zariıena 2. naknada, odsteta;
kampenzacija; ·cf. karşılık
ivazsız 1 bez naknade, bez odstete bez
kanipenzacije Jl ıleisebican
ivdirme ubrzarije, akceleracija
ivdirmek ak: pazurivati, ubrzavati, pa-
vecavati brzinu
ivecen hitar; brz, uzurban; nestrpljiv
ivecenlik nestq)ljenje, zurba;_ im~ ti:ijati; - hal.belg~si_ potyrda o:mqrı;iliıa'­
pulsivnost
ivedi ı zurba, uzurba,nast, hitnja ll hitar, .
brz, hitan, zuran
ivedilenmek zuriti se, biti u zurbi;
ivedileşmek postali hitan
ivedileştirmek a,k. pazurivati, ubrzati,
paspesili
ivedili hitan, urgentan;
ivedilik hitnast, zurnost; - le_ hilnÔ, ·
zurna
ivegen akutan ·-:
ivgi sekira
526
ivinti brzina; - yerl·brzica, bujica
ivme 1' zurba, hltnja, . hitnast, uzur- Ji
banast 2. fig. al<celeracija, ubrzanje
ivmek (-er) zuriti se biti u zurbi o iven
kız ere varmaz, varsa da baht bulmaz·
ako ga i nadje nece biti srecna
ivmeyazar akcelerograf
iye vlasnik, posednik, gazda
iyelik vlasnistvo, posedavanje; :~/~~i
gram. pasvojnisufiks · · ··
iyi ı 1. dabar; . -. niyet heyeti' rnisiJ~\ .. . ' ·..
dobre volje 2. zdrav, dobrog zdr~lilja'Şe,;;,:~ ..
dabar, zgodan, prikla&ın, k.oristan A pbf:/·'i.ı::.
lan, izdasan, bagat_ ll dobr.o lll dabra~; .:."'~·: ··
açtnosi; /-ı/ -· etmek ·1) iı:leciti ·2) dob(ö ~-
olmak 1) cizdraviti; bjti dabar,. biti dobra,
oparaviti se, popravljati_se, pobaljsati se 2) ,
.biti prikladan; biti prigodan O - si 1) · nai-.
boJje je da ... 2) balji (od), dobar; ~ ye< ~~­
doğru gitmek papravljati.".se, ici na ·balje; ·.
- dost kara günde belli olur posLprijatelj
se u nevaljipaznaje; ·-geceleri laku:noq!;
-· gelmek. .1) dabra doci, r)ün1o6i, koristiti
(lek), adgavarati 2) dbnositi sr~cu; :.. 'git~ .
tnek 1) iCl dabro 2) dat~ adgavıiraii, pris~.
palitickaj .padobnosti,. kanikt~ristika;·:.. ·h().ş
amma. sve je to dabro (i.r re.du}. ,aJL.;.:~:
sin iz inşallah nadqm se' da ste cıÇbrôl ~
iŞ alti ayda çıka~ j:ıo$1. treba 'sest. meı;ed ·.
da. se dobro abaili pasao; 'sto i~ b'rza taje
kusa - kötü 1) neki;ikci, na neki ılacin 2}
nije ıo~e, prilicrio dôbro; .. sı mi najbölj!;ıtir ·. ·
bilo(ja ... ; içinsÖyleriıEU( 1) gairoritFiepô ö
?l tivaliti; :... sÖz baldan tatlı pos/.lei:>a: reG'
sladja je od meda; - söz demir l<apiyı
açar posl. l~pa;reC'gvozdena vrata otvara;
- yoiculuk(l,~r) ı;recan put!
jyice t.' .prilicno. dcibar, cfosta . doqar;
.sasvim dobar; potpuna, _sasvim 2 .. kao sta
treba; dÖbra; solidna, prilil:ng, dosta; 14 ...
 izaz
. .
bilmek biti siguraıi'-(ü nesto), dobro znati düşürmelç projektovati (na ravan) ~ - bı·
(nesto) .• rakmadaı:ı !)ez traga
ıyıcene nar. potpuno,' sasvim, posve, izaç (-cı) a briga, nemir, uznemirenost,
kaösto tret?a, jako, vrlo mnogÔ, tenıı;ıljno ~, j~d; - ._etmek bri_nuti, u~rteı:nirivati~ . zab-
iyieli 1. dobrotvoran, do_bronameran 2:··- rinjavati, uzt?udjivati
. med. benigni, dobrocudan izafe a· pripisivanje; dodavanje; priklc
· iyileşme 1. poboljsanje 2. _oporavak, jucivanje, pripaja_ nje; 1-a, .-ıl - etm~k ·pri-.
ozdravljenje · pisati; _dodaii, p" rikıı·uciti, prip"oı'iti .

·ıyileşmek popravljati se; ozdraviti, op~­ izafet (-ti) a 1. gram. genitivna veza 2.
raviti'se til. veza, povezanost; ct. bağintı · · ·

iyileştirilmek pass. od. iyileştirmek izafeten a dal. u i:ast; (hazvati) po (ne-

~ ~ •, '
kome)
··,,. · iyifeştirin~ med. lecenje
izafi a 1. odnosan, relativan ·2. · no-
..::.·: ·._·iyileştirmek ak. 1. izleciti 2. poboljsati, mina lan 3 .. fiz. specifican; - ağırlık spe-
·. --A;jği:ıravi!!. · cificna .tezi na
; ... ·,}'":! .. iyUik t. döbr9ta, ·· cestitost, 2: ljı,ı~
izafilik relativiıost
. : · !j:)i:i.znost; prijaznosf, dobİo delo, usluznosı,
· · .·usluga; -.. . etmek "Clniti dobro delo 3: dotm{ izafiyat (-ti) a relativiıost
zdravlje. 4: korist, qobit <).i eden - bulur izah a objasne~je, tuni~tenj~; ko-
·.·.post. onajko cini dcib"ra dela bice dobrim mentar; /-t,-a/ - ~tmek objasnjal(ati, tu-
nagradjen; - iki baştan olui' post. dobrota · maciti, komentarisati
,-;: je obostrana; /-dan/ ljen, cinili nekome
.n1'nogo; - güzellik (ili sağlık) ,sve .je. u ' izahat (-ti) .a 1. pl. .izah 2. ob~ od
•. rectu.; riema nistcı. ııovo ('ödgovor na piianje jasnjenje, tumacenje; - ta bulunmak dati
objasnjenje, objasniti ·:
a~va(·ne·yok? sta·iı:na novo?) -··· .•
:iyilik~ bilir z~hval~n, koj(c:eni dobrci · izale a uklanjanje, ~otklanjanje, odsc
tranjivanje, likvidacija; /-1/ - etmek uk-
· · iyilikçl; . iyiliks~v~r :ı i<oji -'zeli do bro; loniti, otkloniti, odstraniti, likvidirati
ctobr()tvor iı ct_ob.ron.şmeran; . qla_gorıaklon
. izam 1 a pre~velicavanj~, precenjival')je;
.) . . ···.. .·.· -· . ' . . . -

. -. ıvıl'l1ser~ı:opt'imist; troptif!iisticki .:·et~ek pr.euvelicavati, precen]ivati ·.

. iyif(ıseriikoptimiz~rn: . . izam2 a slanje; odasiljanje, otprema
·_iyon: hi:un:Jrz: jon ·•· · . izan, ? . shvatanje, razurnevanje;. raz- .
·· iyo~ianina.hem:i/;; joni~~ci)a boritost, raz.uml)ost, pronicljivost, . in-
teligen~ija; cf aniayı ş; - etmek imati ra-,
iyoniaşri:ıa tıe"i:r!,
. . · . fiz. joniz~cija . .
.. . ··:- ·',·-··.. :
. . zumevanje prema ~~köme
--~

.)

it"
iyÖnlaşma.k h~m.Jiz/jqnizovati
' .. "' ' : . ' '~-
. ·. •
(se)..
·.;. . ; . . ' . izanli · pametan, mudar, uman, ra-
· iyon yuva rı (nı) bem. fiz.'jgnosf~ra zuhıa~, razborit, proniclji~;_yvidjavan~ lju~,
J:ıazan;
iyot .hefn. jod; - teritürü t!nktura 16da
rieshvatlji·v~-- ~.~~­
\.

iz 1) trag_; otis:3k; zne~k; i-ifll..; ine bas-

izclrlSrz nerazümljiv;-

mak sledit(i<oga u stopu, prntiti; parmak - objasnjiv~ hedovitljiv, neostroumaiı, glup;

- ' neu~idfavan, neijub~ian;. .. ··· -
i otisak prsta 2._ ·brazda 3 ..ostatak; ostaci, . ·. "·.; .. " ·. . ·

tragovi 4.. ge.om. tackg- preseka; 1-ınt ..,. i ı:\ i · izaz a ukazivanje pocasti, ukazivçınje_·
izbe

postovanja; /-1/- etmek pocastavati, uka- izinsizlik 1. nemanje odmora, ne-

zati postovanje (nekome); - ve lkram cast odlazenja na odsustvo 2. ukor (za ucenike
i postovanje u internatu)

izbe 1. potleu5a, koliba, stracara, izba lzlandaca 1 isiandski jezik ll na ls-

2. osamljeno (zabaceno) mesto, mracno landskom
(polumracno) mesto; suteren, podrum Iziandalı 1 lslanjanin ll isiandski
izbiro mor. prsten na kraju uzeta (za di- izlek dija/. staza precica
zanje tereta)
Izlem opazanje, opservacija, pos-
izcl izvidjac, izvidnik, skaut matranje
izeilik izvidjanje, skautizam Iziemel posmatrac

izdiham a gomila, guzva; skupljanje, Izlemeilik osmatranje, opazanje, op-

nagomilvanje, navala; cf. kalabalık, yı­ servacija
ğışma
izlemek ak. 1. pratiti, slediti 2. gledati,
lzdivaç (cı) a zenidba, udaja brak, ven- posmatrati, osmatrati; slusati; konseri -
canje; cf. evlenme; - etmek ozeniti se, slusati koncert, pratiti koncert
udati se, vencati se izlence program (radio, TV)
iz düşümü mat. projekcija; izlendirrnek ak. ostaviti utisak na, imp-
resionirati
iz düşümsei mat. projekcijski
izienim utisak, dojam
iz düşüren mat. projekcioni, koji se od-
nosi ne projekciju izlenimci impresionist ll imp-
resionisticki
Izhar a prikazivanje, otkrivanje, iz-
laganje; pojavljivanje, manifestacija, /-ı/ - izlenimcilik impresionizam; - sonrası

etmek pokazati, otkriti, izloziti postimpresionizam

izin (-zni) a 1. dozvola, odobrenje, do-
pustenje 2. odsustvo, dopust; odmor; -
almak 1) dobiti odsustvo uzeti odmor 2)
dobiti odobrenje, dobiti dozvolu; - e çık­
mak otici na odstJStvo, otici na odmor
Izinli 1 onaj ko je na odsustvu, onaj ko
je na odmoru ll na odsustvo, na odsustvu
odmoru
izinname a-p 1. dopustenje, pismena
dozvola, odobrenje 2. pismena dozvola za
sklapanje braka koju izdaje kadija
lzlenmek pass. od izlemek
Izleyici pratilac, gledalac
izmarit (-ti) (-di) 1. zoo/. tragalj (Maena
vulgaris) 2. opusak
· lzmihlal (-li) a unistavanje, po-
nistavanje, razaranje; isceznuce, nes-
tanak; katasirota
izobar geog. fiz. izobara
izohlps geog. izohipsa
ızolasyon izolacija

izinsiz 1 bez dozvole, bez odobrenja, izolatör izolator

bez saglasnosti, samovoljno ll 1. koji
nema dozvolu (odobrenje, saglasnost) za
odmor 2. kaznjen ucenik (koji ne moze da
ide kuci za praznik)
izole 1. izolovan 2. izolacioni
izomer hem. izomer
izomerl hem. 1izomerija ll izomerican

528

izomerUi he~. izomerica'n
izoterm geog. izoterma
izotop (-pu) hem. izotop
lzzet (-li) a 1. east, dostojanstvo, po-
izzetinefis
east 2. slav,ı:~. Ügled, :postovanje o - ü
lkbal ile! do vidjenja! (ka~e se osobi koja
odlazi)
izzetlnefls (-fsi) a samopostovanje, sa-
moljublje, castoljublje
529
 jagar, gaguar zool. jaguar (Felis onca) jest (-ti) gesi; postupak, delo; - yap-
jaketatay zaket. mak gestikulirati

jale p rosa jet ll reaktivni avion

jaluzi zaluzina, rebrenica jeton zeton o - geç düşmek sa/j kas no

paliti; kasno ukapirati
jambon sunka
jigolo zigolo, placeni ljubavnik; - tut-
jandarma1. zandarmerija 2. zandarm
mak sklopiti prijatelstvo sa mladim co-
jandarmalık zandarmsko postupanje
vekom (o starijoj i bogatoj zen
3.fig. lukav, maher
jikle teh. saug
janjan V. sanjan
jilet (-ti) zile!; - gibi veoma oStar
jant venac, naplatak (tocka)
jimnastik gimnastika; sabah - ju-
japon Japanac
tarnja gimnastika
japonca japanski jezik
jlnekolog v. ginekolog
japon gülü bot. japanska ruza, kamelia
(Camellia japonica) jinekoloji v. ginekoloji

japonyalı Japanac, zitelj Japana jips gips

jarse tekst. zersej jiujitsu dziudzicu

jartiyer podvezica jive arh. ziva; ct. civa

jelatin zelatin jokey dzokej
jele zele jonta teh.umetak, prolozak
jeloz hem. agar jönprömiye sin. ljubavnik
jeneratör generator jöntürk ist. Mladoturcin
jenetik (-ği) 1genetika ll genetieki junta v. cunta
jenosit genocit jura geol. jura
jeobotanik geobotanika jurnal 1. policijski izvestaj; dostava,
jeodezi geodezija potkazivanje; 2. dnevnik
jeofizik geeofizika jurnalcı dostavljac, potkazivac
jeokimya geohemija jurnalcılık potkazivanje, denunciranje
jeolog geolog juro jura
jeoloji geologija jübile jubilej
jeolojik geoloski jüpiter astr. Jupiter
jeomorfoloji geomorfologija jüpon zipon, podsuknja
jeopolitik ı geopolitika ll geopoliticki jüri 1. ziri; komisija 2. jur. sudsko vece
jeosantrik geocentrican jüt (-tü) 1. bot. juta (Hibiscus can-
jeotropitzm geotropizam nabinus) 2. tekst. tkanina od jute

530
 kaba ı 1. grub, nedoteran (nameslaj,
proizvod) 2. kabast, krupan, glomazan,
nezgrapan 3. krupan; - çakıl krupan slju-
nak; - kum krupan pesak; - un krupno
brasno 4. grub, priblizan (proracun, pro-
cena i si.} 5. naduven, debeo;- yastık na-
duven jastuk 6. nevaspitan, neuljudan,
sirov, neotesan; - adam grub, neotesan
covek; - söz neuctiva rec ll anat. debelo
meso, guz; sapi (konja) O - sını almak do-
lerati, izravnati, izglacati; - kafa ne-
kulturan covek; - saba 1) neiskusan 2)
sklepan, oslijaren; - Türkçe "vulgarni lurs-
ki" (u odnosu na jezik divanske poezije) -
yonca bot. plava detelina, lucerka (Me-
dicago sativa)
kabaca 1 poveci, oveci
kabaca2 neuljudno, grubo, primitivno
kabadayı ı 1. kabadhija, nasilnik, si-
ledzija 2. hvalisavac, razmelljivac ll 1. hra-
bar, smeo; - bir genç hrabar mladic 2.
nar. najbolji, prvi, prvoklasan (orobi i si.}
kabadayıca kabadahijski, siledzijski
kabadayılaşmak, kabadayılanmak, osi-
liti se, ponasati se kabadahijsiki
kabadayılık 1. kabadahiluk, si-
ledzijstvo; razmetljivost, - taşlamak praviti
se kabadahija
kabahat (-ti) a 1. krivica, greska; jur.
prekrsaj, prestup; - benimdir ja sam kriv;
- bende yok ja nisam kriv; - etmek (iş­
lemek ili yapmak} zgresili, skrivili; ucinili
preslup (prekrsaj); /-al - i yüklemek ok-
rivili, pripisati krivicu, prebacili krivicu na
koga; disiplin - i disciplinski prekrsaj, tra-
fik - i saobracajni prekrsaj O - sarnur
kürk olsa, kimse sırtına almaz niko ne
zel i da prihvati da jekriv
kabahatli kriv; okrivljen; /-ı/ - çıkarmak
(ili göstermek) proglasili krivim, okrivili
kabahatsiz bez krivice, nevin, neduzan
kabahatsizlik nevinost, neduznosl
kabak (-ğı) 11. bot. likva; bundeva (Cu-
curbita); - dolması punjene likvice 2.
vrsta nargile (za pusenje hasisa); - çek-
me!,< pusiti hasis 3. arg. tikvan, zvekan ll
1. zelen, neukusan bljutav (olu benici, dinji
i si.} 2. neuk, neiskusan 3. celav, bez
kose; başı - celav 4. izlizan (o au-
tomobilskim gumama) O - (birinin) başına
patlamak prelrpeti nedace (od afere u
kojoj su drugi ucestvovali); - çiçeği gibi
açılmak odjednom se osloboditi, postali
familijaran, naglo se izbezobraziti; - gibi
celav; ogoleo; - tadı vermek dosaditi,
dozlogrditi; postali neukusan
kabakçı 1. uzgajivac ili prodavac tikava
kabaklamak ak. nar. 1. obrezivati, kre-
sati (drvece)
kabaklaşmak 1. ocelaviti 2. izlizati se
(o automobilskim gumama)
kabaklık 1. nedozrelost (lubenice,
dinje) 2. celavost 3. fig. neukosl, ne-
uskustvo, neznanje
kaba kulak (-ğı) med. zauske;- olmak
dobiti zauske
kaba kulak otu bot. vucja jabuka (Aris-
tolochia)
kabala 1 ret. kabala, jevrejsko tajno
ucenje, jevrejska mistika
kabala2 a. v. götürü
kabalacı poznaavalac jevrejske mistike
kabalak (-ğı) vrsta sapke (osmanlijskih
vojnika iz prvog svestskog rata)
kabalaşmak 1. ogrubeti, postali grub 2.
fig. grubo se ponasati, biti neotesan
kabalaştırmak caus. od kabalaşmak
kabalık grubost, neotesanost, pri-
mitivnost
531
kabalist
kabaıl!;t (-ti) ret. kabalista
kaballama nar. podgradjivanje ucv-
riscivanje (rudarskih jama)
kaban 1 nar. 1. uzbrdica, strmen 2. bre-
zuljak
Kaban2 vrsta ogrtaca, kabanica
kabara 1. klinac za cipele (sa krupnom
glavicom) 2. ukrasni klinac (sa velikom
glavicam)
kabaralı sa klincima (o obuci); ukrasen
ki ineima
kabarcık (-ğı) 1. mehur, klobuk; med.
plik 2. bubuljica 3. bradavica, kvrzica 4.
vazdusni mehuric (stakla, metala)
kabarcıkit 1. u mehurima; u plikovima
2. bubuljicav 3. bradavicav
kabare kabare; - tiyatrosu kabaretsko
pozoriste
kabarık otekao, natekao, nabrekao; na-
bujao, naduven, podbuo; - deniz visoka
plima; - su bujica; 2. kvrgav, nerava, iz-
bocen
kabarıklık 1. nadutost, nabreklost 2. iz-
bocenost, ispupcenost, reljefnost
kabarma 1. (visoka) plima 2. fig. na-
dutost, nadmenost, uobrazenost
kabarmak 1. naduti se, nabreknuti; na-
teknuti 2. nadoci, narasli (ovodi, testu) 3.
povecati se, uveeati se; masraflar ka-
bardı troskovi su se povecali 4. razbesneti
se (o buri, oluji) 5. fig. planuti, prasnuti, po-
besneti 6. otpasti, odlepiti se; nestati, izb-
ledeti (oboji) 7. oholiti se, praviti se vazan,
duvati se 8. cebati se, pokriti se dlakom (o
tkanini); bu bluz çok kabardı ovo bluza
se mnogo ocebala 9. osecati muc™ninu
(u zel ucu) O kabara kabara 1) sve vise
besneci 2) fig. oholeci se, duvajuci se; - -
konuşuyor govari duvajuci se
kabartı 1. oteklina, nabreklina 2. iz-
bocina, ispupcenje, izraslina
532
kabartılı nabrekao, izbocen~ ispupc~n·. :
kabartılmak pass. od kabartmak
kabartma 1 1. gl. im. od kabartmak 2.
reljef 3. bareljef ll reljefan, izbocen; - ha~
rita reljefna mapa; - plan arhit. reljefi
plan; - resim bareljef
kabartmak ak. caus. od kabarmak
kabartmalı reljefan; izbocen
kaba sakal s gustom i velikom bradom
kaba soğan supljoglav covek, supl~
joglavac (bezvredan, a uobrazen)
kaba taslak u glavnim crtama, grubo,
provizorno
kaba yel nar. jugozapadni vetar
kabız (-bzı) a med. zatvor; - çekmek
patili od zatvora
kabiJ1 a moguc, ostvarljiv, izvoljiv; -
değil nemoguce, nije oguce
kabi12 a 1 kao, slicno, nalik na ll vrsta,
sorta; - inden poput, nalik na; bu - in-
sanlar takviljudi, ljudi te vrste
kabile 1 a pleme; - adetleri plenenski
obicaji
kabile2 a arh. babica;
kabiliyet a sposobnost, umece; snaga,
moc; müdafaa - i odbrambena moc
kabiliyem ı. dal. sposoban, pogodan 2.
obdaren, nadaren, talen tavan; - şair ta-
lentovan pesnik
kabiliyetsiz nesposoban; · neobdaren,
netaletavan
kabiliyetsizlik nesposobnost; ne-
obdarenost
kabin 1. kabina; pilot - i pilatska ka-
bina; telefon - i telefonska kabina 2. mor.
brodska kabina 3. svlacionica, kabina (na
plazi)
kabine 1 . ministarski savet, kabient; -
başkanı predsednik ministarskog saveta,

premijer 2. v. kabin 3. kabinet, radna soba
4. toalet, zahod
kabir (-bri) a. grob; - taşı nadgrobni
kamen, spomenik O - azabı çekmek biti
na velikim mukama, mnogo patiti; - suali
desadna i duga pitanja, zapitkivanje
kablo e/. kabi. kabel; - döşeme po-
laganje kablova; - döşemek postavljati
kablove; deniz altı (ili su altı) - su pod-
vodni kabi; telefon - su telefonski kabi;
toprak altı - su podzemni kabi; kabioiu
televizyon kablovska televiziya
kablocu kablar, postavljac kabiova
kablogram kablogram
kabotaj kabotaza priobalna plovidba; -
gemisi kabotazni brod
kabristan a-p groblje
kabriyole kabriolet
kabuk (-ğu)kora; kozica; ljuska; ljus-
tura, skoljka; - bağlamak uhvatiti se(o
kori); oformiti se obrazovati se (o kozici);
ağaç - u kora drveta; meyve - u kozurica
voca; kaplumbağa - u oklop kornjace;
yumurta u ljuska jajeta O (kendi - una
çekilmek fig. uvuci se u svoju ljusturu; -
gibi cvrst, tvrd (o stofu, tkanini); - ko-
parmak izazvati losi posledice, dovesti do
losih rezultata; /-ın/ - unu soymak oce-
rupati, opeljesiti
kabuklanmak dobiti koricu (ljusturu,
kozicu)
kabuklu koji ima koru (kozicu, ljusturu)
kabuksu oblika ljuske, nalik na ljusku
kabuksu bez kore; oljusten, ociscen od
ljuske (o orahu, jajetu isi.) O - yu-
murtlatmak sklepati, osljariti, isfusariti
kabul (-lü) a 1. prihvatenje, pristanak;
2. prijem; primanje (posetilaca gostiju); -
etmek 1) prihvatiti, pristati, saglasiti se 2)
primali (goste, stranke); - edilmek pass.
od - etmek; - imtihanı prijemni ispit; -
merkezi sac. prihvatni centar; - salonu
kaçakcılık
sa la za prijem; resmi - zvanicni. prijem 3.
jur. dip/. agreman 4. odobrenje; ra-
tifikovanje
kabullenmek ak. 1. prihvatiti, primiti
pristati na 2. prisvojiti
kaburga 1. anat. grudni kos, toraks; 2.
anat. rebro; ları çıkmak (ili sayılmak)
veoma oslabiti, provideti se (o rebrima)
3.mor. !rup, kostur (broda) 4. arhit. svodno
rebro 5. kul. (ovcji) kotlet
kabus a kosmar, mora; - basmak (ili
çökmek ) dozi vljavati moru; osecati strah
kabuslu kosmaran, taskoban, mucan
kabza a drska, rukatka, rucica 2.arh.
pregrst
kabzımal a nakupac, preprodavac
(voca, povrca)
kaç (-çı) 1. koliko; - kilo? koliko kila? -
kişi kolike ljudi? - ta kada, u koliko sati?
bu gün ayın kaçı? koji je danas datum?
2. tako mnogo, veoma mnogo (u eks-
klamativnoj i afirmativnoj recenici); sana -
defa yazdım, gene cevap almadım ko-
liko puta sam ti pisao, i opel nisam dobio
odgovor; - zamandır seni görmedim to-
liko vremena te nisam video O - ın kurası
stari lisac, prevejanac; - para eder? sta
vredi? kakva korist?; - paralık bezvredan
(o coveku, stvarima)- parça olayımjane
mogu da se rastrgnem; ja nemarn sto ruku
kaça posto? kolike kosta?
kaçak (-ğı) 1 1. begunac; asker - ı de-
zerter 2. ispustanje, curinje (vode, gasa);
- yapmak isticati, curiti ll nezakonit, pro-
tivzakonit; krijumcaren; - avlovokradja;;
avcı lovokradica; inşaat pro-
tivzakonita gradnja; - mal krijumcarena
roba; - tütün krijumcaren duvan
kaçakçı krijumcar, svercer; - gemisi
krijumcarski brod
kaçakcılık nezakonita trgovina; kri-
jumcarenje; - etmek (ili yapmak) kri-
jumcariti; svercovati
533.
kaçakcılık
kaçakcllık dezerterstvo
kaçamak 1 (-ğı) 1. izbegavanje; - yap-
mak izbegavati, izvrdavati 2. skloniste,
zaklon (ob za stoku, za vreme kise) 3. iz-
govor, pretekst
kaçamak2 ll kul. kacamak, pura
kaçarnaklı ll neuhvatljiv, rieodredjen;
nejasan, dvosmislen; maglovit; - cevap
nejasan odgovor
kaçar po koliko?; bize - lira ve-
receksiniz? po koliko lira cete nam dati?
kaçgöç isi. pokrvanje lica pred mus-
karcima (obicaj muslinaskih zena kaç1 ko-
liko osoba
kaçık 1 1. iskrivljen, ukosen; iskliznuo 2.
sa izvucenom, poslom petljom (carapa) 3.
nenormalan, luckast, mahnit ll izvucena,
posla petlja (na carapi)
kaçıkça malo ukosen, malo iskrivljen
kaçıkhk 1. iskrivljenost 2. otkacenost,
caknutost, umna poremecenost
kaçılmak 1 . bez/. od kaçmak; bu ha-
pishaneden kaçılmaz iz ovog zatvora se,
skloniti se; sklanjati se (s puta)
kaçımsamak abi. izbegavati; izgovarati
se, nalaziti izgovor
kaçımsar ll koji izbegava (obaveze);
koji trazi izgovor
kaçıncı koji? (po redu); Türkiye ye -
defa geliyorsunuz? koji put dolazite u
Tursku?
kaçınılmaz neizbezan, neminavan
kaçınılmazlık neizbeznost, na-
minounost
kaçınmak abi. kloniti se, izbegavati;
masraftan - izbegavati trostove; Osman
hiçbir işten kaçınmaz Osman se ne fibi
nikakvog posla; sorumluluktan - iz-
begavati dogovornost
kaçıntı nar. rano ojagnjeno jagnje 2.
izliv, isticanje, curenje
534
kaçırılmak pass. od. kaçırmak
kaçırma otmica; kidnapovanje
kaçırmak ak. 1. naterati u beg; pustiti
koga da pobegne; suçluyu kaçırdılar
pustili su prestupnika da pobegne 2. pro~
pustiti, izostaviti; fırsatı - propustiti priliku;
maçı - propustiti utakmicu 3. zakasniti (na
voz i sf.) treni - zakasniti, izgubitivoz;
uçağı - izgubit; avion 4. sp. ne iskoristiti,
promasiti; penaltı - promasiti penal 5. ug-
rabiti, oteli; kidnapovati; kız - oteli devojku
6. oterati, rasterati 7. prokrijumcariti; uk-
rasti (robu) 8. ispustati, propustati; ct. sız­
dırmak; çakmak gaz kaçırıyor ll upaljac
ispusta gas 9. preterati, prevrsiti meru; şa­
rabı çokça kaçırmış malo je preterao s
vinom 10. skrivati, ne pokazivati; parasını
herkesten kaçırıyor on krije svoj novac
od svakoga 11. poludeti, pomeriti pamecu
kaçırtmak caus. od kaçırmak
kaçış bezainje, bekstvo
kaçışmak razbezati se (u pometnji);
rasprsiti se, isceznuti
kaçkın begnac; dezerter; nar. po-
begulja; okul - ı djak koji bezi sa casova o
mezar - ı veoma slab, "kos! i koza" "be~
gunac iz groba"; tırnarhane-ı sulud, cak~
nu!
kaçlı 1. koji b roj? s kojim brojem? - Is-
karnbii koja karta? ; bu. gömlek - ? koji je
broj ova kosulja? 2. koje godine (rodjen),
koje godiste? koji je godine zavrsio skolu
siz kaçiısınız koje ste vi godiste, kada ste
rodjeni?
kaçlık posto, po kojoj ceni?; iz koliko
delova? koliko godina? (o. uzrastu); -
kumaş istiyorsunuz koliko metara
s™ilofa zelite?- şarap satın alayım? od
koliko litara da kupim vino? o kadını -
tahmtn ediyorsun koliko je, po tebi, ona
zena stara?
kaçmak (-ar) 1. ab/. bezati, pobeci; ha-
pishaneden - pobeci iz zatvora 2. abi. be-
zati, kloniti se, izbegavati; ct. kaçınmak;
misafirden izbegavati goste; so-
rumluluktan - bezali od odgovornosti 3.
(pro) curiti, prokapati, probijati (se), isticati;
borudan su kaçıyor voda curi kroz cev;
4. dat. ulaziti, prodirati; upasti; boğazıma
kılçık kaçtı upala mi je koscica u grlo;
onun kulağına su kaçtı usla mu voda u
uvo 5. dat. pomeriti se malo, skrenuti,
skliznuti; şapkası yan kaçmış njegov
sesir se nakrivio 6. nestati, izgubiti se, is-
ceznuti; ıieşesi kaçmış nesiala je njegova
radost; uykusu kaçtı izgubioje san 7. nes-
tati, smugnuti, umaci 8. dat. pribliziti se;
naginjati, podsecati; yeşile kaçan mavi
renk plava boja sa zelenim prelivom 9.
izbledeti, izgubiti boju; 10. pribegavati
cemu, sluziti se cime; yafanlara - sluziti
se lazima 11 . u funkciji pomocnog glagola
cinili se izgledati, odavali utisak, zvucati;
bu söz soğuk kaçıyor ovaj govor hladno
zvuci O kaçanın anası ağlamamış posl.
ko se cuva i bog ga cuva; ne place majka
onog ko se cuva; kaçmaktan ko-
valamaya vakit olmamak ne stizati nista
drugo pored vaznih postova
kadana tovarni konj O - gibi ogromna
(o zeni)
kadar a 1. post. sa nom. imanice i gen
zamanice kao, koliko i; deniz - engin
prostran kao more; ev - büyük velik kao
kuca; o senin - çalışkandır on je vredan
koliko i ti 2. post. sa dat. do, dok ne, kroz,
za; akşama - do veceri; Borsaya - do
Bursa; ben gelinceye - dok ja ne dodjem;
üç güne - lzmire gideceğiz za tri dana
cemo ici u lzmir 3. oko, priblizno; iki hafta
- oko dvadeset ucenika 4. sa za-
menicama bu, şu, o oznaeava koliCinu ili
meru; bu - ovoliko; tako; bu - mı bek-
ledin? zar si toliko cekao?; o - toliko, u toj
meri, tako; şu - toliko; toliko i toliko; nesto
bin şu - lira hiljadu i nesto lira
kadarcık: bu - tolicno, tolicno
kadastro katastar; - memuru ka-
tastarski sluzbenik
kadavra !rup, telo (za anatomska vez"
banja)
kadayıf a kada if (poslastica)
kadeh a casa, casica; - arkadaşı drug
u picu; - kaldırmak dizati casu, nazd-
ravljati; - tokuşturmak kucati se casama
kadehçik (-ği) bot. casica (hrasta, les-
nika)
kadem 1 . kadem (mera za duzinu, 39
cm.) 2. arh. korak 3. fig. sreca; /-al - ge-
tirmek donositi srecu
kademe a arh. stepenica 2. fig. stepen,
stupanj; - - korak po korak, stepen po
stepen 3. esalon
kademeli stepenast, stupnjevit; çok -
füze visestepena raketa
kademhane a-p arh. v. ayak yolu
kademli srecan, koji donosi srecu
kademsiz nesrecan, zloslutan
kademsizlik nesreea kader a sudbina,
kob; - e küsmek proklinjati sudbinu; - e
meydan okumak izazivati sudbinu; - e
uymak miriti se sa sudbinom; - de var-
mış! tako je sudjeno! sta da se radi!
kaderci fatalisı
kadercilik fi/. fatalizam; cf. yazgıcılık
kaderiye a v. kadercilik
kadı a kadija, serijatski sudija
Kadıköy taşı min. kalcedon, mlecni
ka men
kadılık 1. kadijko zvanje, polozaj kadije
2. kadiluk (podrucje jednog kadije)
kadın zena; gospodja, dama; - avcısı
(ili düşkünü) zenskar (os) - doktoru gi-
nekolog; - düşmanı zenomrzac; - kısmı
(ili milletl) zene, zenskadija, zenski svet;
ev - ı domacica; hizmetçi - sluzavka O -
ağızlı brbljiv (o muskarcu); - nine. baka,
starica; - ın yüzünün karası, erkeğin eli-
nin kınası sto je za zenu sramotno, za
535
kadınbudu
muskarca je pohvalno (u osudi ljubavne
veze); her- evinin hem hanımı, hem ha-
layığıdır svaka zena je u svom domu i
gospodja i sluzavka
kadınbudu kul. krupno cufte s pirincom
i jajima, peceno na ulju
kadınca zenski, kao zena
kadıncık 1. mala zena, zenica 2. jadria
zena
kadıncıl raskalasnik, zenskar
kadıngöbeği (slatko testo sa jajima)
kadınlaşmak teminizirali se, dobiti
zenske osobine (o muskarcu)
kadınlı: - erkekli toplantı mesovito
drustvo (zene i muskarci)
kadınlık zenskost, zenstvenost 2.
zene; - alemi zene, zenskadija, zenski
_svet
kadınsı 1. nalik na zenu, teminiziran (o
muskarcu) 2. zeni svojstveno; pogodno za
zenu
kadıntuzluğu bot. zutika (Bersris vul-
garis)
kadırga galija, brod na vesla
kadife a tekst. kadita, barsun o - çi-
çeği bot. kadifica (Tagetes); - gibi bar-
sunast, nezan (glas, ten i si.)
kadim a arh. star, drevni
kadir1 (-dri) a 1.vrednost, cena; cf. kıy­
met; 2. astr. magnituda (zvezde) <> - ge-
cesi noc otkrovenja (27. noc ramazana) -
gecesi doğmuş on je dete srece; radio se
pod srecnom zvezdom
kadir2 kadar, sposoban; /-a/ - olmak
biti kadar, sposoban (mocan); - olmak biti
mocan (snazan sposoban, kadar)
kadirbilir koj zna da ceni, zahvalan
Kadiri a pripadnik kadirijskog tarikata
Kadirilik a Kadirija (tarikat koji je u XII.
536
veku osnovao Abdulkadir Gejlani)
kadirşinas a-p v. kadirbilir
kadit (-di) a veoma slab, mrsav;- i çık­
mak postali kost i koza, veoma oslabiti
kadmiyum hem. kadmijum
kadran cifarnik, brojcanik (na satu);
skala (na mernim instrumentima)
kadranlı sa citarnikom, sa skalom; - ni-
şangah panoramski nisan
kadrat v. katrat
ka.dril kadri! (ples)
kadro 1. kadar, sastav, personal; - po-
litikası kadrovska politika; .daimi - stalni
sastav; değişici - promenljiv sastav; mu-
vazzaf - voj. stalni kadar 2. okosnica, ske-
let (metalni deo bicikla i si.)
kafa a 1. glava; - sı almamak ne ra-
zumeti, ne ulaziti u glavu; ne moci shvatiti;
- dan atmak nesuvislo govoriti, lupati; -
sı boş prazno glav, glup; - bulunmak
zbrkati se, pobrkati se (u glavi); - ça-
lışmaz glup; - çanağı arh. lobanja; - sı
durmak biti umoran; prestali raditi (o
glavi); - dan gayri müsellah salj. glup,
bez mozga; - sı işlernek biti pametan; -
sını işlernek mucnuli glavom; - sını kal-
dırmak fig. dici glavu, ohrabrili se, oso-
kolili se;- sı kalın tupoglav, glup;- sı ka-
rışmak zamutili se, pomesali se (u glavi);
- sını kaşıyamamak biti veom zauzet, ne-
mali vremene ni glavu pocesati; - sı
kazan olamak pucati glava (od buke i sı.
); /-ı/ - sına koymak naumiti, usadili u
glavu; resili, odluciti; - patlatmak duboko
se zamisiili nad cime, lupali glavom; - sal-
lamak klimali glavom, odobravati, pov-
ladjivati; - sına söz girmez 1) on je glup
2) on je tvrdoglav; - sı şişmek osetiti
vrtoglavicu; umoriti se od naprezanja
mozga; - şutu sp. udarac glavom (u tud-
balu); - sına takılıp kalmak uvrteti sebi u
glavu, imati tiksnu ideju; /-ı/ - sında tut-
mak drzati u glavi, imati u vidu; - sına

vurmak udariti u glavu (o picu); /-ın/- sını
vurmak odseci glavu; fig. obezglaviti; -
sına yatmak razumeti, shvatiti; - yormak
razbijati glavu, naprezati; misli 2. nacin
misljenja, nazor, pogled; - dengi is-
tomisljenik 3. glava, covek (pojedinac); -
yı bulmak poputi, nacevleisati se; - çek-
mek arg. nalizali se, nakresati si; - sına
dank demek doci u glavu, sinuti (o misli);
- sının dikine gitmek terali svoje, raditi
po svoma; terali inat; - sı dinç olmak biti
spokojan, ne sekirati se; - sı dönmek raz-
besneti se, biti van sebe; - sı dumanlı
(biti) "pod gasom"; - sı kızmak rasrditi se,
razbesniti se; - sını taştan taşa çarpmak
mnogo se kajati, zaliti; cupali kosu;- yı
tütsülemek arg. nakitili se, naljoskati se;
- sına vura vura nasilno, silom; - yı yere
vurmak 1) leci 2) razboleti se, pasti u pos-
telju
kafadan bacaklılar zool. glavonosci
kafadar istomisljenik; pristalica; privr-
zenik
kafa içi v. kafa tası
kafalı1.s ... glavom; dar - ogranicen;
öküz - glupan, klada; vo 2. fig. pameten,
uman, inteligentan
kafasız glup, ogranicen
kafasız tupoglavost, glupost
kafa tasçı kojideliljude poobliku glave
(covek,glediste)
kafa tasçılık vid rasizma koji ceni ljide
poobliku glave
kafa tası anat. lobanja
kaf dağı legendarna planina Kaf; fig. tu-
robno i nepristupacno mesto 2. arh. Kav-
kaz o - na kadar do kraja zemlje
kafein kofein
kafes 1. kavez, krletka 2. resetka,
mreza 3. arg. buvara, zatvor O - gibi 1)
suv, mrsav kao skelet 2) izbusen kao re-
seto; - e girmek pasti u klopku; - - sav
kağıt
izresetan; - e koymak 1) arg. prevariti,
obmanuti 2) strpati u cuzu; - teki serçe
damdaki kazdan iyidir posl. bolje je ku-
kavicu u ruci no sokola u planini (imati)
kafesçi 1. izradjivac ili prodavac ka-
veza 2. arg. lupez, probisvet
katesiemek ak. arg. pcevariti, ob-
manuti
kafesli s resetkom, s mrezom; re-
setkest, mrezast
kafeşantan katana sapicemi muzikom
kafeterya kafeterija
kafi a 1. dovoljan; - gelmek (ili olmak)
biti dovoljno ll uzv. dosta, prekini!
kafile a grupa putnika; povorka; ka-
ravan; voj. konvoj; ll geni - si konvoj bro-
dova
kafir a 1. djaurin, nevernik, nemusliman
2. fig. vragolan, obesenjak, spadalo; seni
- seni ah ti, nevaljalce 3. zao, ne-
milosrdan
katiye a rima; cf. uyak
kafiyelendirmek rimovati
kafiyeli rimovan
katiyesiz bez rime, nerimevan
kaftan ist. kaftan
kafur (kafur) a kamfor - ağacı bol.
kamforovo drvo (Cinnamomum canfora
kagir p od Kamena, kameni; - ev kuca
od kamena; - köprü kameni most
kağan ist. han, kagan
kağanlık 1. titula kagana 2. kaganat
kağıt (-dı) p ı 1. papir, hartija; - ezmesi
papirnata kasa, papirno testo; - topu ris
(500 listova); - üzerine koymak (ili dök-
mek ) staviti na papir, napisati; aharlı -
sjajan, satiniran papir; ambalaj (ili .sar-
gınlık ) - papir za pakovanje; yazı - papir
za pisanje 2. papir, caga, dokumenat;
537
kağıt ağacı
resmi - zvaniean dokumenat 3. karte (za
igranje) - çalmak sakriti, p0dmetnuti
kartu; - dagıtmak (po) deliti kadte 4.
pismo ll od papira, papirnat; - para pa"
pirnat novac O - gibi olmak prebledeti,
pobeleti kao papir (o licu); - kurdu knjiski
moljac (Ptirida); - üzerinde kalmak fig.
ostati na papiru; Mısır - ı papirus
kağıt ağacı v. kağıt dutu
kağıt balığı zool. traciasta
(Trachypterus)
kağıtçı 1. proizvodjac papira 2. pro-
davac papira
kağıtçılık 1. industrija papira 2. trgo-
vina papirom
kağıt dutu -bot. papirno drvo, japanski
dud (Broussonetia papyrifera) ·
kağıt helvası lisnata halva (sa tankin
krunljivim slojevima)
kiiğıtlamak ak. prekriti papirom, zalepiti
pa pir
kağıtlı koji sadri:i papir
kağıtlık 1. kutija sa pregradama (za
papir) 2. pogodan za izradu papira
kağnı taljige, kolesnik (sa dva drvena
tocka); - gibi gitmek jedva se vuci,
veoma sporo ici
kağşak razlabavljen, rasklimatan (na-
mestaj i sı. ) 2. star, trosan
kağşamak 1. razklimatati se (o na-
mestaju) 2. postati trosan; astareti 3. fig.
oslabiti, onemocati, oronuti
kağşar v. kağşak
kah p; - - katkad ... katkad; cas ... cas;
- böyle - şöyle cas ovako, cas onako; -
ister - istemez cas hoce, cas nece
kahır (-hrı) a 1. nasilje, pritisak; mu-
cenje - ı çekilmez nepodnosljiv; /-ın/ - ını
çekmek trpeti nasilje (od koga); - a kat-
lanmak miriti se s cime, podnositi uvrede
2. zalost, tuga; - ından ölmek fig. umreti
odtuge
538
kahırlanmak tugovati, patiti
kahırlı tuzan, zalostan; bolan
kahil a ath. zreo, punoletan;
kahlllik zrelost, punoletnost;
kah in a prorok, predskazivac, gatar
k~hinlik prorocianstvo, predskaznje,
gatanje
riba kahir a 1. arh. razoran, unistavajuci; -
kuvvet razorna snaga 2. pretezan, do-
minantan; - ekseriyet ogromna veeina
kahkaha a grohotan smeh; - atmak
glasno se smejati; - yı basmak (ko-
parmak ili salıvermek) prasnuti u smeh,
grohotom se smejati; - dan kırılmak puci
od smeha, umirati od smeha
kahkaha çiçeği bot. ladolez, poponac
(Convolvulus)
kahpe a ı bludnica, kurva; ll fig. ve-
roloman, nevran, podmukao O - nin dölü
vu/g. kopile, izrod; - oğlu kuckin sin, ne-
valjalac; - felik prokleta sudbina!
kahpece kurvinski, prevrtljiva
kahpelenmek kurvati se
kahpelik 1. kurvaluk, bludnicenje 2. ne-
vernost; podlost, nitkovluk - etmek 1) kur-
vati se, bludniciti 2) podlo postupati, nit-
kovski se ponasati
kahraman p 1. heroj, junak; milli - na-
rodni heroj 2. /it. junak, glavni junak (ro-
mana, drame, pripovetke)
kahramanca, kahramancasına hrab-
ro, herojski, junacki
kahramanlaşmak postati junak
kahramanlık herojstvo, heroizam, ju-
nastvo; - yapmak ciniti podvige
kahretmek 1. ak. muciti, kinjiti 2. ra-
zarati, unistavati 3. muciti se, patiti; tu-
govati 4. dat. proklinjati, kleti
kakhrolmak muciti se, patiti o kah-
rolasılproklet bio! kahrolsun! dole!
 kakışma

kahvaltı (-yı) 1. dorucak; - etmek (ili svet, univerzum; cf. evren 2. fig. svako, svi
yapmak) doruckovati 2. lako jelo
kak1 nar. 1.suva voce, pastila; üzüm -
kahvaltılık za dorucak; jelo za dorucak ı suvo grozdje 2. fig. suv, mrsav (covek)
kahve ll 1. kafa (Coffea) 2. kafa (plod i kak2 nar. lokva, barica (u udubljenju
napitak) - çekirdegi kateno zrno; - çek- drveta i kamenq)
mek mleti kafu; - değirmen! mlin za kafu;
kaka (u decjem jeziku) 1. kaka; - yap-
- falı · gatanje u kafu; - kavurmak prziti
mak kakiti (o deci) 2. prljavstina, ne-
kafu; - ocağı odzaklija, odeljenje gde se
cistoca, pogan
sprema kafa; - telvesi kateni talog; acı (ili
sade) - gorka kafa; çekilmiş - mlevena kakaç (-cı) nar. 1. suvo soljeno meso 2 ..
kafa; orta şekerli -:- srednje zasladjena bivolja pastrma
kafa; şekerli - slatka kafa 2. kafana; kafe
kakalamak1 ak. 1. stalno gurati; uda-
· kahveci kafidzija rati, kucati 2. fig. obmanuti (u trgovini)
kahveeilik 1. gajenje kafe 2. lrgovina kakalamak2 kakiti (o deci)
kafo m
kakalanmak ukatiti se
kahvehane a-p kafana; kafe
kakao kakao; - ağacı bot, kakaovo
Kahvehaneel vlasnik katane drvo, cokolada-drvo (Theobroma cacao)
kahvelik kutija za kafu kakavan arg. 1. budala, glup, blesav 2.
kahve reni (-ni-yi) kafena boja, boja nadmen, naduven, uobrazen
kafe ll braon, mrk, boje kafe kakavanlık 1 . budalastina 2. na-
kahya p 1.arh. ekonom kuce (konaka) duvenost, uobrazenost
2. cehaja, staresina esnafa; saraçlar - sı kakıç (-cı) ribarska kuka
staresina sarackog esnafa 3. iron. du-
kakılmak dat. pass. od kakmak ô (bir
sebriznik, advokat; /-ın/ başına - ke-
yere) kakılıp kalmak stajati kao ukopan
silmek mesati se u tudje poslove, za-
badati nas u tudje poslove kakım v. kakum
kahyalık 1. zanimanje ekonoma 2. po- kakımak ak. dijal. grditi, koriti, karali
lozaj cehaje 3. uplitanje, mesanje u tudje
kakınç (-cı) prekor, prigovar; başına -
polove; dusebriznistvo; - yapmak (ili
etmek stalno prebacivati, prigovarati
etmek) zabadati nos u tudje poslove
kakır; - - onom. pucketanja, krcanja -
kaide a 1. pravilo; - olarak po pravilu;
- kakırdamak pucketali, krckat i - - gül-
dilbilgisi - leri gramalieka pravila 2. jur.
rnek glasno i dugo se smejati
norma 3. osnova, fundament (gradjevine);
postolje (spomenika) 4. mat. osnova; kakırca zool. puhac lesnjar (Mus-
ct. taban cardinus avellanarius)
kail a dat. saglasan, voljan; - olmak kakırdak (-ğı) cvarci
bili voljan, biti saglasan; saglasiti se kakırdamak 1. pucketati, krckati, hrska-
kaime a arh. 1. zvanican dokumenat, ti 2. arg otegnuti papke
naredba; ferman 2. papirnat novac kakırtı 1. pucketanje, krckanje, hrskan-
kain a arh. koji postoji, postojeci je
kainat (-tı) a 1. vasiona, vaseljena; kakışma /it. kakofonija

539
kakışmak
kakışmak s ile gurati, se, tiskati se
kakıştırmak ak. ovlas gurati, muvati
podgurkivati
kakli barica (u kameni ili drvetu
kakma gl. im. od kakmak ll graviran,
utisnut, inkrustiran; ~ tepsi graviran pos-
luzavnik
kakmacı graver
kakmacılık graviranje; graverski zanat
kakmak (-ar) ak. dat. 1. gurati, tiskati 2.
ukucavati, nabijati3. gravirati
kakmalı graviran
kaknem 1. slab, mrsav, suv 2. svadljiv,
naopak, ruzne naravi
kakofoni kakofonija;
kakofonik kakofonijski; kakofonican
kaktüs bot. kaktus (Cactus)
kakule a bot. srdis, kardarnon (Eiettaria
cardamonum); seme kardamana (ka-
ozacin) . (Loligo vulgaris)
kakum zool. 1. hermelin (Mustela er-
minea) 2. krzno od hermalina
kakül p uvojak, kovrdza, pramen
kal1 rec, govor O ~ e almamak ne pri-
davati vaznost, ne uzimati uu obzir
kal2 preciscavanje metala; taljenje
kala jos; za, do; (saat) beşe bir çeyrek
~ cetvrt do pet; (saat) ona on - dese! do
dese!; şehre bir kilometre ~ benzin bit-
miş benzin je nestao na kilometar do
grada
kalaazar p malteska groznica
kalaba a nar. kalabalık
kalabalık (-ğı) 1 1. masa, svetina, go-
mila 2. guzva, tiska, vreva, gungula, ka-
labaluk ll mnogobrojan, mnogoljudan; ~
blr aile velika porodica; ~ bir şehir mno-
goljudan grad, prenaseljen grad 3. pre-
natrpan (stvarima); - etmek (ili yapmak)
540
praviti guzvu, navaliti, nagrnuti; zakrciti,
prenatrpati (staridijom)
kalabalıklaşmak stvoriti se (o guivvi)
okupiti se, napuniti se; postali mno-
goljudnim (o gra~u, naselju)
kalafat 1. mor. zaptivanje, zapusivanje
(kucinom); katranisanje 2. ist. ·janicarska
kapa (sa uzanim vrhom) 3. popravka, pop-
ravljanje 4. fig. grdnja, ukor; - yapmak (ili
etmek) zapusivı:ıti, zaptivati; katranisati 2)
popravljati; ~ a çekmek fig: dobiti ukor
kalafatçı mor. super, majstor koji zap-
tiva (brodove)
kalafatlama k ak. 1 . mor. zapusavati;
katranisati 2. fig. poopravljati; urediti, do-
vesti u red, doterati
kalak (-ğı) nar. 1. nos vrh nosa 2. ne-
vestinski venac balege 3. gemila bez/. 1.
izgubiti se, izgubiti glavu 2 naci se u tes-
kom polozaju
kalamar zool. sipa sitna, desetonozac
kalarnata krupna imesnata maslina.
·kalan ostatak, preostatak; mat. ostatak,
razlika
kalantar gizdavac, kicos
kalas daska (debela i dugacka); ~ gibi
fig. grub, neotesan
kalay 1. kalaj 2. fig. varljiv izgled. (co-
veka) 3. arg. psovka; - basmak psovati
sve po spisku
kalaycı 1. kalajdzija 2. prevarant; sar-
latan
kalaycılık 1. kalajdzijski zanat 2. sar-
latanstvo
kalaylamak ak. 1 . kalajisati 2. fig. prik-
rivati svoje nedostatke 3. arg. mnogo pso-
vati, psovati kao kocijas
kalaylanmak pass. od kalaylamak
kalayiatmak caus. od kalaylamak

kalaylı 1. kalajisan 2. s kalajem ô
kalaysız nekalajisan; sa otpalim ka-
lajem (o posudi)
kalben a od srca, srdacno, iskreno
kalbi a srdacan, iskren
kalbur a reseto o - a çevirmek iz-
resetati; - deliğinden düşmek provuci se
roz iglene usi; - a dönmek biti sav iz-
resetan; - dan geçirmek proresetati; pazl-
jivo proveriti; - gibi rupicast; - la su ta-
şımak baviti se uzaludnim poslom
kalburcu resetar
kalbur - kemiği anat. resetasta kost
kalburlamak ak. prosejavati, resetati
kalburlanmak pass. od kalburlamak
kalburlatmak ca us od kalburlamak
kalbur üstü istaknut, ugledan; - ne ge-
lenler krem drustva; - ne gelmek (ili kal-
mak) postali ugledan, poznat
kalcı topionicar (metala)
kalça bedro, kuk; - kemiği bedrena
ko st
kalçalı velikin, sirokih bedara (ö zeni)
kalçete pleten kanap (pljosnat)
kaldıraç (-cı) fiz. poluga
kaldıran 1. koji podize 2. anat. mi-
sicpodizac
kaldırıcıdizalica, vitao; el - sı rucna di-
zaljca; hidrolik - sı hidraulicna dizalica
kaldırılmak pass. bez/. od kaldırmak
kaldırım 1. kaldrma; - döşemek kald-
rmisali 2. trotoar O - çiğnemek navici se
na gradski zivot, postali gradski covek; -
mühendisi bazolo, lanzalo- süpürgesi (-
ili yosması) ulicarka;
kaldırırncı 1. kaldrmar, kaldrmdzija 2.
arg. prevarant, dzeparos, kaisar
kaldırırncılık kaldımarski zanat
kalem
kaldırırnil kaldrmisan
kaldırımsı anat. casicni (o tkivu)
kaldırmak 1. ak. (po) dizati 2. vuci, no-
siti; arabam bu yükü kaldırmaz moja
kola ne mogu da vuku ovaj teret 3. fig.
podnositi trpeti; böyle şakayı kaldırmam
ne podnosim kavu salu 4. fig. odgovarati,
(pri) stajati; bu gibi elbise fazla süs kal-
dırmaz ovak:voj haljini ne odgovara suvise
ukrasa 5. ak. ukinuti, likvidirati (ustanovu,
preduzece); ponistiti; yürürlükten - uki-
nuti, obesnaziti, staviti van snage (odluku,
zakon i si.) 6. uputiti, otpremiti; odvesti,
odnneti 7. sahraniit 8. ak. ab/. preneti, pre-
mestiti; dolabı - premestiti orman 9.
smestiti (u bolnicu); dün dedemizi has-
taneye kaldırdık juce s mo smestili d edu u
bolnicu 1 O. ak. rasklopiti; demontirati; ça-
dırı - sklopiti sator; köprü - demontirati
most 11. nar. oteti, ukrasti (devojku) 12.
dici, probuditi; beni saat beşte kaldırın
probudite me u pet sati 13. arg. zdipiti,
drpiti, smotati
kaldırtmak caus. od kaldırmak
kale a 1. utvrdjenje, tvrdjava; fig. bas-
tion 2. sp. vrata, gol; - sahası golmanski
prostor 3. sah top, ku la o - gibi cvrst, kao
badem (o zgradi); fig. cvrst, pouzdan po-
verljiv (o osobi)
kalebent (-di) a-p arh. zatocenik u
tvrdjavi
kaleel sp. vratar, golman
kalem a 1. pero; olovka; - açmak (na)
ostriti, zasiljiti olovku; napuniti pero; - çek-
mek precrtavati, presrabati; - kutusu per-
nica; boya - i bojica; dolma - naliv-pero;
tüy - guscije pero 2. kancelarija, pi-
sarnica, biro, ured; - efendisi arh. kan-
eelariiski sluzbenik; sekretar 3. fig. pismo;
napis; - e almak pismeno izloziti, napisati;
- inden kan damlamak biti majstor pi-
sane reci, imati briljantan stil; - e gelmez
1) neopisiv 2) besmislen, apsurda~ (o reci
i si.) - sahibi covek od pera, knjizevnik; -
541
kalem aşısı

i olmak vladati pisanjem; - yürütmek na- kalıç (-cı) nar. srp

pisati, sastaviti 4. dleto, rezaljka, dubac 4. kalık (-ğı)1 manjkav, falican, nepotpun,
vrsta, sorta; ct. çeşit; üç - ilaç Iri vrste le- defektan ll usedelica, stara devojka
kova 5. stavka, tacka 6. kicica 7. kalem,
cevcica za konac o - kaşlı kankih, kao iz- kalım v. ölüm -
vajanih obrva; - kulaklı malih i pravih kahmit postojan, neprolazan; vecit,
usiju (jelen, koni); /-da/- oynatmak 1) pi- bes mrtan
sati 2) ispravljati, korigovati teks! 3) pok-
kalımsız nepostozan prolazan, efe-
variti ispravljanjem (teks!); - parmaklı
dugih i tankih prstiju; meran;

kalem aşısı kalem, cep kalın 1 1. debeo; - duvar debeo zid -

kalembek (-ği) 1. bot. sandalova drvo
(Santalum album) 2. vrsta kukuruza
kalemiş zool. cibet (Civet tictis}
kalemlik kutija za pera; pernica
kalemşor a-p pej. piskaralo, skrabalo
kalemtıraş 1. perorez 2. rezac, ostrac
(za olovke)
kalender p pustinjak, isposnik, asketa
kalenderi p lif. katreni derviskih pes-
nika
iplik debeo konac; - kitap debela knjiga
2. gust, cest; - kaşlar guste obrve; - sis .
gusta magla 3. pun; - dudaklar pune,
socjne usne 4. krupan; - kum krupan
pesak 5. dubok, krupan, snazan (o glasu)
6. /ing. velar, zadnjenepcani suglasnik O -
kafalı tupoglav; - kafalılık tupoglavost,
ogranicenost
kalın2 nar. mladozenjin dar nevesti
kalın bağırsak (-ğı) anat. debelo crevo
kalınca podeblji, prilicno debeo

kalenderlik asketizam, isposnistvo kalıniaşmak odebljati

kalensöve a 1. arh. kapa sa ostrim kalınlaştırmak ak. zadebljati; pojacati
vrhom (koji su nosile zanatlije} 2. bot. ka- kalınlık -p debljina; - ında u debljini od,
pica korena ... debljine
kaleska laka otvorena kocija
kalınmak bez/. od kalmak; burada ak-
kalevi a arh v alkali şama kadar kalınır mı? moze li se ovde
kaleydoskop kaleidoskop ostati do veceri? O /-la/ kahnmamak ne
zadovoljiti se sa, ne ostati na ...
kalfa a 1. kalfa 2. arh. nadzornica nad
domacicama (u konaku, palati) 3. arh. po- kalıntı 1. ostatak, preostali deo; 2. trag.

modnik ucitelja u osnovnim skolama 4. ostatak, ruina, rusevina; eski şehirlerin -

arh. !ice koje odvodi decu u skolu ları ostaci, rusevine starih gradova

kalfalık 1. polozaj kalfe 2. kalfenska kalın yağ ll tesko gorivo, mazut

plata
kalgımak nar. poskakivati, propinjati se
(o konju) 2. bacakati se uvis (o ribama)
kalhane topionica, livnica
kalıcı stalan, postoljan, neprolazan; fig.
besmrtan, neprolazne vrednosti (o umet-
nickom delu}
kalıcılık postojanost, neprolaznost
kalıp (-bı) a 1. kalup, model, sablon; -
çıkarma oblikovanje, modeliranje; /-ı/ - a
dökmek izliti u kalup 2. komad, kolu!; bir
kalıp peynir kotur sira; beş - sabun tri
pakla sapuna 3. oblik, forma; izgled, spal-
jasnjost; - tan - a girmek menjati izgled;
dobijati razlicite oblike; - kiyafet spoljni
izgled; - ı kiyafeti yerinde naocit, stasit 4.
obmana, smicalica, trik O - ını basmak

542
 kalkmak

pouzdanö tvrditi; - değiştirmek (ili din- kalitesiz nekvalitetan

lendirmek) arg. otegnuti papke; - etmek
kalkan 1 . stil; fig. ll zastitnik 2. zoo/.
namagarciti nasaditi koga; - gibi otur-
iverak, oblis (Scophtalmus maximus) O -
mak stajjati kao saliveno (o delu) - gibi
dikeni bot. bodalj, stricak (Carduus); kar-
serilmek lezati kao klada; - gibi uyumak
ı snezni nanos, smet
spavati kao zaklan; - kesilmek stati kao
ukopan, zapanjiti se; - kıyafet spoljini izg- kalkan bezi anat. stitna zlezda, stitn-
led jaca
kalıpçı 1 . kalupar; modelar 2. prep- kalker geol. krecnjak
redenjak
kalkık 1 . uspravan; uzdignut; - burun
kalıpçılık modelerstro, izrada kalupova prcast nos; - kaşlar podignute obrve 2.
narastao, naduven; odlepjen; otpao (o
kalıplamak ak. staviti na kalup; ob-
boji, tapetama i si.)
likovati; modelirati
kalkılmak bes/. od kalkmak; yazın
kalıplanmak pass. od kalıplamak
erken kalkılır leti se rano ustaje
kalipiaşmak 1 . uobliciti se, dobiti od-
kalkındırmak ak. razvijati, podizati,
redjen oblik, 2. ukalupiti se, sematizovati
usavrsavati, izgradjivati
se
kalkınma rast, razvoj, napredak; -
kalıpiatmak caus. od kalıplamak
programı program razvoja
kalıplı 1. ukalupljen, modeliran 2. pra-
kalkınmak razvijati se, obnavljati se; ll
vilan; cf. düzgün; - kıyafetli lep, stasit
jacati
kalış boravak, prebivanje
kalkış ll odlazak, polazak (voza); po-
kalıt (-tı) nasledje; nasledstvo; letanje (aviona); - a geçmek odvojiti se
kalıtçı naslednik od piste, poleteti; - saatleri vreme po-
laska (poletanja)
kahtım biol. naslednost cf. irsiyet
kalkışmak dat. 1. naumiti, zamisliti; po-
kahtım bilimi genetika
kusati; nastojati; usuditi se, odvaziti se,
kahtımsal nasledan; ct. irsi drznuti se; hazırlıksız girmeye kalkıştı
kalibre kalibar (vatrenog oruzja odvazio se da nespreman izadje na ispit
2. prihvatiti se, latiti se, zapoceti; ya-
kalifiye kvalifikovan; işçi- kva- pamayacağı işe kalkışmal ne prihvataj
lifikevan radnik se posla koji ne mozes da uradis!
/

kaliforniyum hem. kalifornijum kalkmak (-ar) 1. ustajati, dizali se: 2.

kaligrafi kaligrafija, krasnopis
kallnos zoo. zvizdovka, ziatar
jukavac (Chadadrius pluvialis)
kalinos zool. riba slicna grgecu
kalipso kalipso, igra sa jamajke
kalite kvalitete, svojstvo; - kontrolü
kontrola kvaliteta
kaliteli kvalitetan
fig. ustati, (po) buniti se, istupati protiv
cega 3. dici se, podici se; duman havaya
pi-
kalkıyor dim se dize u vazduh 4. odlaziti;
polaziti, kretati; tren kalkıyor voz polazi;
5. nestati, isceznuti; ortadan - nestati;
propasti 6. ukinuti se, staviti se van snage;
sıkı yönetim kalkacak ukinuce se van-
redna stanje; 7. izgubiti aktuelnost, nes-
tati, izgubiti se; bu adet yavaş yavaş kal-
kıyor ovaj obicaj se postepeno gubi 8.

543
kalkojen
oguliti se (o kozi); otpasti, odlepiti se; 9.
biti ubran, sakupljen (o !etini) 1O. abi. po-
javiti se, podi6i se (iz skrivenog mesta); iz-
leteti (o ptici); bir tavşan kalktı pojavio se
jedan zec 11. dat. prihvatiti se, latiti se
cega; odluciti se, resiti; cf. kalkışmak 12.
dat. pre6i; dört nala - pre6i u galop o kal-
kıp kalkıp oturmak vrpoljiti se, sedeti kao
na iglama
kalkojen hem. kalagen
kallavi ı ist. vezirska kapa ll velik, og-
roman
kallem v. allem -
kalleş nar. nepouzdan, nesiguran; uz-
dajnicki
kalleşlik
necasnost; prevara, obmana;
- etmek prevariti, obmanuti, ne ispuniti
obe6anje
kalma 1 gl. im. od kalmak ll ostao, pre-
ostao; nasledjen; dededen - toprak zeml-
ja nasledjedjena od dede; ll eski za-
manlardan - adetler obieaji iz starih
vremena
kalmak (-ır) 1. osta (ja) ti 2. (pre) ostati
(o vremenu, kolicini i si.) bir kilo şeker
kaldı ostalo je kilo se6era; öğleye iki saat
kaldı ostala su dva sata do podne; 3. od-
sesti, boraviti, stanovati (u hotelu i si.)
hangi otelde kaldınız u kom hotelu ste
odseli? 4. ziveti, boraviti; !sviçre' de yı­
larca kaldı on je godinama ziveo u
Sivajcarskoj 5. stati, zaustaviti se; şimiz
kaldı nas posao je stao; otobüs yarı
yolda kaldı autobus se zaustavio na pola
puta 6. odloziti se; biti odlozen; yol-
culuğumuz önümüzdeki aya kaldı nase
putovanje je odlozeno za iduci mesec 7.
abi. ostati bez, lisiti se; işten - ostati bez
posla 8. ponavljati, ne poloziti razred 9.
dat. pasti u deo; bütün işler bana kaldı
svi su poslovi pali na mene 1O. abi. preci;
miras ona babasından kalmış nas-
ledstvo mu je ostalo od oca 11. sa ge-
rundivom glagola na -ka i -ıp gradi trajne
544
glagole ili glagole koji istazuju divljenje i
cudjenje; bakakalmak, şaşakalmak za-
paanjiti se, preneraziti se; donakalmak
slediti se, skameniti se(od uzasa, straha);
uyuyakalmak dugo spavati O kala kala
sveukupno; najvise; kaldı ki osim toga;
ipak; medjutim; /-al kalsa (ili kalırsa) po
misljenju; sto se.tice; /-dan/ kalır yeri yok
isti, bez ikakve razlike; az kalsın umalo,
zama lo
kaloma mor. podvodni deo sidrenog
la nca
kalomel hem. kalomel, zivin hlorid
kalari fiz. kalorija; - ünitesi kaloricna
jedinica
kalorifer 1.instalacija centralnog gre-
janja 2. nar. radijator
kaloriferci instalater centralnog gre-
janja
kalariferli s centralnim grejanjem (o
zgradi, stanu)
kalarili kaloriean; od ... kalorija
kalarimetre kalarimetar
kalorimetri kalorimetrija
kaloş v. galoş
kalp1 (-bi) a srce; dusa ; osecanje;
dobrota; - atması kucanje srca; - bilgisi
kardiologija; - çarpıntısı lupanje srca;
med. tahikardija; - genişlemesi prosiranje
srca; - gevşemesi dijastola; - krizi srcani
napad; - sektesi sreani udar; - sıkışması
angina pektoris; stenokardija; - yet-
mezliği (ili yetersizliği ) srcana in-
suficijencija O - ten srdacno, iskreno; -
acısı ucveljenost, ojadjenost; !-al - - ini
açmak otvoriti dusu: - ağrısı dusevni bol;
ljubavni jadi; - i bütün cestit; plemenit,
dobrodusan; - e doğmak predosetiti; - ini
doğmak imati predosecanje; - i fesat lju-
bomoran; zavistan; - i geniş bezbrizan,
veseo; - - e karşıdır ljubav je uzajamna;
- i kanamak patiti; - i kırık uvredjen, pov-
 kambur

redjen; - i olmamak biti bez srca, biti
surov; - im parça parça oluyor mnogo
nu je zao, srce mi se cepa; - i sıcak isk-
ren; - i temiz _dobronameran; dobrocudan;
/-al - ini vermek pokloniti srce; - ine yer
etmek uci u dusu
kalp2 a 1. lazan, nevazeci; - akçe (ili
para) nevazeci novac) 2. lazliv, meiskren,
povaren (o osobi)
kalpak (-ğı) kalpak, sapka (kapa sa
obodom od krzna)
kalpakçı izradjivac kalpaka
kalpaklı sa kalpakom
kalyon ist. galion najveci ratni sa jed-
rima i veslima
kalyoncu mornar na galionu
kam re/. saman
kam p. arh. zelja; (Bir şeyden - almak
ostvariti zelju i nadu
kama 1. kama (dvosekli noz) 2. klinast
predmet, klin 3. zatvarac (topa) 4. nar. do-
bijena partija (u igri); dobitak; - basmak
dobiti igru, pobediti
kamacı artiljerijski mehanicar (za pop-
ravku zatvaraca)

kalpazan a-p 1. falsifikator novca 2. kamalamak ak. raniti kamom

prevarant, varalica
kamara 1. mor kabina 2. kucica;
kalpazanlık falsifikovanje, krivotvorenje dümen - sı kormilarnica 3. dom; Lortlar -
novca 2. podvala, prevara sı dom lordova (u Engleskoj)

kalplaşmak izgubiti radne navike (ves- karnarilla pot . kamarila, koteriza po-
tinu, otretnost) liticka klika
kalplık krivotvorenje, falsifikovanje 2. kamarot (-tu) brodski stjuard
nistavnost, bezvoljnost zarad
kamaşmak 1. zaslepeti, obnevideti za
kalpli: iyi - bir adam dobrodusan trenutak (od jake svetlosti 2. utrnuti (o zu-
covek; kötü - bir adam los, zao covek bima); dişlerim kamaştı zubi su mi utrnuli
kalplilik iyi dusejevnost, dob- kamaştırıcı zaslepljujuci (o svetlosti)
rodusnost
kamaştırmak ak. caus. od kamaşmak
kalpsiz bezdusan, surov
Kamber: - siz düğün olmaz svakoj
kalpsizlik bezdusnost, surovost, ok- vreci zakrpa; u svakoj corbi mirodjija (kaze
rutnost se za onog ko se svuda naete)
kalseduan min. kalcedon kambiyo1 pomena (valuta); kurs pro-
kalsit (-ti) min. kalcit, kalcijum karbonat mene; - kuru kurs efektivnih valuta 2.
menjacnica
kalsiyum kalcijum
kambiyocu menjac valuta
kaltaban p arg. podlac, nitkov; sar-
latan, lazov kambriyen geo/. kambrijum, kamb-
kaltabanlık sarlatanstvo rijska perioda; - öncesi prekambrijum

kaltak (-ğı) 1. sedlo, oblucje sedla 2. kambur ı 1. grba 2. ispupcenje, iz-

vulg. drolja, flinta bocina; - u çıkmak pogrbiti se, ogrbaviti;
izbociti se; - zambur 1) pogrbljen, povijen
kalubela a - dan beri od iskona, do 2) neravan, dzombast 3.fig. muka, nevolja,
davnih vremena
nedaca; - felek okrutna sudbina!, - üs-
kalya kul. pirjana, tmuljena tikva ili pat- tüne - (ili - - üstüne) nesreca za nes-
lidzan recom (dolazi) ll grbav

545
 kamburlaşmak

kamburlaşmak pogrbaviti se, ogrbavati . kamilen a arh. potpuno, sasvim

kamburlaştırmak poviti, pogrbiti ledja karninete spiritusna lampa

kamburluk 1 . grbavost; pogbavljenost kamp- logor; kamp; kampovanje; - a

2. ispupcenost, izbocenost; dzombastost
kamçı kamzija, bic; - şaklaması fi-
jukanje, pucketanje bica; 1-a/ - i vurmak
udariti bicem; - yemek biti bicevan
kamçılamak 1; ak. sibati, bicevati 2.
fig. ak. podsticati, pobudjivati, stimulisati;
3. pojacavati se, uzimati maha, sibati, jako
. padati (o kisi, snegu)
kamçılanmak pass. od kamçılamak
kamçılatmak caus. od karnçılamak
kamçılı 1. s kamzijom, s bicem; - değ-
nek stap sa kamdzijom 2.fig. nasilnicki, ti-
ranski, despostski
kamelya bot. kamelija (Camelia ja-
ponica)
kamer a arh. mesec; - ayı lunarni
mesec O - e merdiven dayamak skinuti
zvezdu s neba
kamera ll sin. kamera
kameraman ll kamerman
girmek (ili - yapmak) povuci se u kamp
(o sportistima-radi priprema za mec); esir
- ı lager, logor; temerküz (ili toplama) - ı
koncentracioni logor
kampana zvono; - çalmak zvoniti
kampanya . kampanja; -açmak za-
poceti kampanju; barış - sı mirovna ·ini-
cijativa; seçim - sı (pred) izborna kam-
panja
kampçı kamper; logoras
kampçılık 1. kampovanje 2. logorski
zivat
kamu 1 arh. sve, sav; svi; - alem ceo
svet ll javnost, drustvo; - düzeni javni,
drusteni poredak; - kesimi (ili sektörü)
drustveni sekter
kamuflaj kamuflaza,masktirenje, prik-
rivanje; /-ı/ - etmek (ili yapmak) ka-
muflirati, maskirali
kamufle: /-ı/ -etmek kamuflirati, mas-
kirali

kameriye a senica, venjak, hladnjak kamulaştırmak ak. podrustvljavati

karnet A arh. poziv na namaz; - ge- kamu oyu javno mnenje

tirmek pozivati na namaz O - i artarmak ka mus a veli ki recnik; !eksi kon
dici graju, galamiti
kamusalz drustveni, javni
kamga nar. iver, cepka
kamusaliaşmak podrustvljavati se
kamış 1 1. trska, trstika 2. arg. "trska",
kamu tanncı panteist
muski polni organ; ll trscan, od trske; -
dam krov od trske O /-a/ - koymak arg. kamu tanncılık pantizam
namagarciti, nasankati
kamutay nacionalna skupstina, par-
kamışçılık (-ğı) juvelirska duvaljka lameni (u ranim godinama Turske re-
publike)
kamış kulak nar. tankih i pravih usiju (o
konju) kamyon karnion
kamışlık trstik, trstenik kamyoncu kamiondzija
kamışsı supalj i clankovit (o stabljici) kamyonet (-ti) kamionet
kamil a savrsen, besprekoran; potpun kan krv; /-a/ - aktarımı transfuzija

546

karvi; - almak uzeti krv; basıncı krvni pri- ·
tisak; - cisimciği krvno zrnce; - damarı
srvni sud; - dolaşımı cirkulacija krvi; - ı
dindlrme~ zaustaviti krvarenje; -gelmek
krvariti; -: kanseri leukemija; - kesici
sredstvo za zaustavljanje krvarenja; - mu-
ayenesi analiza krvi; naklı
-aktarması; - oturması hematom; - pıh­
tılaşması hematom; - pıhtılaşması ko-
agulacija, zgrusavanje krvi: - pulcuğu
trombocit; 1" revan içinde sav u krvi, tesko
ranjen; sulanması anemija; ma-
lokrvnost; - tahlili v. - muayenesi - ver-
mek dati krv; - yuvarı krvno zrnce; - yü-
rümesi hiperemija; zehirlenınesi
trovanje krvi, sepsa; kırmızı - arterijska
krv; "kirli (ili siyah ) - venozna krv; temiz
- 1) cistokrvan 2) arterijska krv o - ağ­
lamak gorko plakati, biti veoma potresen;
- akıtmak proliti krv; - akmak fig. pasti,
proliti se (o krvi-u obracunu); - ak-
maksızın bez krvi, bez prolivanja krvi; -
akrabalığı krvno srodstvo; - aramak tra-
ziti krv, zeleti se osvetiti; - başına sıç­
ramak (ili beynine çıkmak) razjariti se;
uzrujati se; - a boyanmak okrvaviti se,
umrljati se krvlju; - ı çekilmek gubiti
snagu, slabiti; - çıbanı med. potkozni cir;
- çıkmak pasti, proliti se (o krvi-u tuci); /-
ın/ - ına dokunmak nervirati, ici na nerve;
- donmak skameniti se, slediti se; - dö-
kücü krvoloean, krvozedan; - emmek mu-
citi, kinjiti, piti krv; - esası jur. ocinstvo; /-
ın/ - ına girmek 1) ubiti 2) silovati, lisiti
nevinosti; - gömleğini giyrnek spremati
se za ubistvo; - gütmek osvetiti se (ubist-
vom); - hısımı v. - akrabalığı; - ını içine
akıtmak skrivati tugu; - isternek traziti
smrtnu kaznu, zeleti krv; - a - krv za krv;
- kardeşi pobratim; - ı kaynamak 1) brzo
se zaljubiti 2) imati uzavrelu krv; biti zi-
vahan; /-n/ - kusmak patiti; napatili se,
krv propljuvati; - kusturmak muciti, kinziti
/-ı/ - ıyle ödemek platiti zivotom; - ı sıcak
prijatan, simpatican; - ı soğuk 1) hlad-
nokrvan, ravnodusan 2) neprijatan; - ter
içinde zapenusan, sav u peni; obliven
kanad
krvlju i znojem; - tutmak 1) onesvestiti se
(pri vidjenju krvi) 2. fig. izgubiti glavu (o.,
ubici nakon zlocina); - yutturmak kinjiti,
muciti, terorisati; kendi - ına susamak
sam sebi kopati raku; sat - cistokrvan·.
rasan, plemenit
v.
kana mor. oznaka nivoa vode; ozriaka
dubine vod
kanaat (-ti) a 1. skromnost, umerenost;
zadovoljtvo ( s onim sto se ima 2. ubed-
jenje, ubedjinost, uverenje; misljenje; -
imce po mom misljenju; /-al - getirmek
uveriti se, ubediti se, doci zakljucka; genel
- opste misljenje
kanaatkfır a-p skroman, umeren; za-
dovojan malim cf. kantk
kanaatkarlık skromnost, umerenost
kanaatli v. kanaatkar
kanal kanal, prokop; anat. kanal; -
açmak prokopati kanal; - köprüsü ak-
vadukt; - iyle putem, posredstvom preko
kanalcık kanalic (u organizmu)
kanalizasyon kanalizacijam;
kanama krvarenje; burun - sı krva-
renje iz nosa; - unutrasnje krvarenje
kanamak teci, liti (o krvi); krvariti
kanapelik materijal za opsivanje ka-
nabeta
kanara arh. v. kesim evi
kanarya zoo/. kanarinac (Serinus ca-
narius) o - otu bot. misjakinja (Stellaria
media); - yemi seme za kanarince
kanaryalık uzgajaliste kanarinaca
kanat (-dı) 1. krilo (ptice, insekta) 2. pe-
raja (ribe) 3. krilo (aviona) 4. krilo (vrata,
prozora); arhit. krilo zgrade 5. po/. frakcija,
grupa (stranke) 6. anat. plucno krilo, !eva i
desna strana pluca 7. voj. krilo, stana boj-
nog poretka O /-a/ - alıştırmak priyikavati
se; prilagodjavati se; - ı altında pod zas-
titom, pod okriljem; /-ı/ - ı altına almak
547
kanata

uzeti pod okrilje, stititi; /-ın/ - ı altında sı­
ğınmak naci ciju zastitu; priviti se pod cije
krilo; /-al - germek v. - altima almak
kanata vrc, bokal
kanatçık (-ğı) krilce (aviona);
kanatlanmak 1. uzleteti, prhnuti 2. do-
biti krila (i tig.)
kandırıcı 1. uverljiv, ubedljiv 2. varl-
jiv,obmanjiv, sablaznjiv
kandırırmak pass. od kandırmak
kandırmak ak. 1. uveriti, ubediti, na-
govoriti; ct. ikna etmek 2. zavesti; ob-
manuti (lepim recima) 3. utoliti, prevariti,
ugasiti (glad, zedj)

kanatlı s krilom; krilat; iki - kapı dvok- kandil a 1. kandilo; svetiljka 2. argo pi-
rilna vrata; - karınca krilat mrav, termit janac; kör - mrtav pijan o - çiçeği ·bot.
hajducica, hajducka trava (Achillea mil-
kanatmak caus. od kanamak
lefolium); - çöreği lepinja (koja se pece
kanatsız beskrilni; - böcekler beskrilni za praznicne dane); - gecesi re/. noc kan-
insekti dila (noc otkrovenja, vaznesenja, zaceca i
kanava, kanaviçe tekst, kanavac rodjenja proroka Muhameda za vreme
(gruba cvrsta tkanina) kojih se osvetlavaju minareti dzamija); -
günü dan uoci noCi kandila; - simidi v.
kan bilimi hematologija
çöreği; - in yağı tükenmek umreti; Mer-
kan bilimci hernatolog yem Ana - i gibi slaba, bleda svetlost
kanca kuka, caklja; /-al - atmak (ili tak- kandilci 1. prodavac kandila 2. kan-
mak) tig. zakacinjati se, traziti svadju dilar, palilac svetiljki (na minaretimaj
kancalamak 1. uhvatiti kukom; baciti kandilleşrnek cestitati (uzajamno) noc
kuku 2. nametali se, dosadjivati, gnjaviti ka nd ila
kancalanmak pass. od kancalamak kandilli 1. s kandilom; ukrasen sve-
kancalı sa kukom; kukast, cakljast; - tiljkama; osvetljen 2. argo mrtav pijan O -
iğne pribadaca, ziherica küfür nar. teska, gadna psovka; - te-
kancık (-ğı) 1. zoo/. zenka; - köpek
menna (ili selam) dubok naklon
kucka, kuja 2. fig. prevrtljivac; verolomnik kandillik mesto za kandila
3.nar. zena
kandul: - otu bot. medunika, veliki
kancıklık prevrtjivost, verolomstvo korov (Spiraea ulmifolia)
kançılar sekretar konzulata (pos- kanepe kanebe, divan
lanstva)
kangal 1. svitak, kanura, povesmo,
kançılarya kancelarija (poslanstva, cile 2. komad (kobasice, sudzuka) 3. splet;
konzulata) /-ıl - etmek (ili yapmak) namota(va)ti
kandaş iste krvi, istog soja kangallamak ak. namota (va) ti, sviti,
kandefa kandela, jedinica zajacinu smotati
svetlosti
kangallanmak pass. od kangallamak
kandaşlık kruno srod stvo
kangren med. gangrena
kandıra (ağacı) bot. Lujza, haramsada
kangrenleşrnek istruliti (o tkivu)
(Lipia citriodora)
kanguru kengur, torbar
kandıra (otu) ll bot. belasina (Cala ag-
rotis) kanı ubedjenje, uverenje, uverenost; ct.

548
 kan taşı

kanaat; - ma göre (ili ~ mca) po mom kanmak (-ar) dat. uveriti se, osvedociti
uverenju, po meni se 2. biti obmanut, prevariti se 3. za-
kanı k skroman, umeren; dovoljiti se ci me; ct. yelinmek 4. zasititi se,
nasilili se; kana kana dovoljno, dosta, u
kanıkianmak s. ile zadovoljiti se; az ile
izobilju; kana kana içmek zedno piti
- zadovoljiti se malim
kanmazlık neudovoljenost namirenim
kanıkhk skromnost, umerenost potrebama
kanıkmak dat. uveriti se, ubediti se kano cunic, mali camac, kanu
kanıksamak dat. 1. navici se, oguglati, kansa v. konsa
postali pavnodusan 2. prezasititi se cega,
gadili se; yemeye kanıksadım smucilo mi kanser med. kardnom, rak;
se jelo kanser bilimi kancerologija
kanırmak ak. izvuci, iscupati; istrgnuti kanserli 1. kancerozan · 2. zahvacen
(struk, ekser i si.) rak om
kanırtmaç polug; rucica kansız 1. bez krvi, beskrvni; - bir dev-

kanış 1. ubedjenje 2. zabluda; obmana, rim revolucija bez krvi 2. malokrvan, ane-
opsena mican 3. fig. beskrvan, plasljiv, bojazljiv; -
cansız slab, onemocao, posustao
kanıt dokaz argumenat;
kansıziaşmak ostati bez krvi; smanjiti
kanıtlamak ak. dokaz(iv)ati, ar-
se (o krvi)
gumentovati; cf. ispat etmek
kansızlık 1. malokrvnost, anemija 2.
kanıtlanmak pass. od kanıtlamak
fig. beskrvnost, bojazljivost; mlitavost
kanıtil dokazan, potvrdjen; potkrepljen
kant a vruc napitak od secera i limuna
kanıtsamak ak. prihvatiti kao dokaz
kantar a 1. kanlar; /-ı/ - a çekmek. (ili
potvrditi
vurma k) 1) izmeriti, kanlarom 2) fig. od-
kani (i) a uveren, ubedjen; - olmak biti meriti, razmisliti, promozgati 2. arh. kantar
ubedjen; uveriti se (mera za tezinu, 44 oke) O - ı belinde
kankan kankan, francuski zenski ples stari lisac; - ın topunu kaçırmak ici u
krajnost, ne znati meru, prevrsiti svaku
kankurutan bot. v. adam otu meru
kanlamak ak. okrvaviti, umeljati krvlju kantarcı 1. kantardzija 2. vagac, me-

kanlanmak 1. okrvaviti se 2. postali pu- rilac (na pijaci); radnik na javnoj vagi
nokrvan, zdrav 3. zakrvaviti se; nadoci (o kantarcılık zanimanje kantardzije
krvi); gözüm kaniandı oko mi se zakr-
vavilo kantarlamak ak. meriti
kantarlı; - küfür teska, gadna provska
kanlı 1. okrvavljen; - gömlek okr-
vavljena kosulja 2. krvav; - kavga krvava - yı savurmak (ili atmak) psovati i ruziti ·
tuca; 1-1 af - kinli olmak ll biti s kime krvni kantarma zvale, djem (na uzdi)
neprijatelj 3. krvozedan, ubilacki 4. krvav,
kantaron bot. razlicak (Centaurea cya-
nedopecen, (o mesu, bifteku) 5. zakr-
nus)
vavljen; - göz zakrvavljeno oko O - basur
dznterija kan taşı min. hematit, krvavik

549
kantat

kantat muz. ka'htata kap1 (-bı) 1. posuda, sud; - kacak ku-

kantin kantiıia
kantincl kantiner, krcmar (vojnicki, rad-
nicki)
kanto pesmica, sansona
kantocu pevac, sanson
kanton kanton, okrug (u Svajcarskoj)
kanun 1 a zakon; - a aykırı pro-
tivzakonit; - dışı nezokonit, ilegalan, van
zakona; - koyma zakonodavstvo; - ko-
yucu zakonodavac; - tasarısı zaakonski
projekt; - yapmak izdavati zakone; tabiat
- ları prirodni zakani 2. zbornik zakona,
zakonik; ceza - u krivicni zakonik
kanun2 a muz. kanun (instrumenat sa
72 strune, slican citri)
kanuncu 1. sviracna kanunu 2. iz-
radjivac kanuna
kanunen a po zakonu, na osnovu za-
kona
kanunı1 a zakonski; zakonit
kanuni2 sviracna kanunu
kanuniyet (-ti) a zakonitost; - kes-
petmek postali zakonit; azakonili se, le-
galizovati se
kanunlaşmak ozakoniti se, dobiti silu
zakona
kanunlaştırmak ak. ozakoniti
kanunname a-p ll zbornik zakona, za-
konik
kanunsuz bez zakona; nezakonit, pro-
tivzakonit
kanunsuzluk bezakonje; nezakonitost
kanunuesasi arh. ustav
kanyak (-M konjak
hinjska posuda; kuhinjski pribor 2. am-
bala;za; futrola; pokrivka; omot; korice
(knjige); navlaka Oastuka, jorgana); ge-
çirmek presvuci (jorgan, zastuk); ukoriciti
(knjigu); obmotati, zaviti o - ı dar uvredljiv,
preosetljiv; - a koymak v. bir - a ko-
tarmak - ına sığmamak ne kontrolisali se;
biti veoma uzbudjen; bitivan sebe (od ra-
dosti ili ljutnje); - yok, kaçak yok bez os-
novnih sredstava, bez igde icega;
kap2 (-pı) p. ogrtac, zenski plast (sa ru-
kavima ili bez rukava)
kap (-bı) a:/-ın/- ına varamamak ne
vredeti cijeg malog prsta; ne biti dostajan
kome cipele ocistiti; - ına varılmaz ne-
dostizan, bez premca
kapacık v. kapakçık
kapak(-ğı) 1. poklopac, zaklopac; -
taşı kameni poklopac, kamena ploca; kol
- ları manzetne; şişe - ı zapusac 2. vra-
tanca (sanduka, sifornjera i si.) 3. mat.
segment 4. voj. zatvarac (oruzja) 5. korice
(knjige) O /-a/ - ı bir yere atmak bredi na
bolje mestu - ı dar atmak kidnuti, strug-
nuti /-al - vurmak prikri (va) ti, zataska
(va) ti
kapakçık (-ğı) 1. poklopcic 2. anat. za-
listak
kapak kızı devojka sa naslovne strane
kapaklanmak 1. pasti, stropostati se (o
camcu)
kapaklı f. s poklofcem; poklopljen 2. fig.
tajanstven zatvoren, rezervisan
kapaklık v. kapak taşı
kapaksız 1. bez poklopca 2.nar. ne-
vaspitan, bezobrazan, drzak
kapalı 1. zatvoren; pokriven; - çarşı

kanyon kanjan pokriven bazar; - hece zatvoren slog; -

zarf zapecacena koverta 2. fig. povucen,
kaolin kaolin
zatvoren; - kutu tajanstven, zagonetan,
kaos haos neodredjen 3. nejasan, nerazgovetan

550

(govor i si.); 4. oblacan, tmuran; gökyüzü
kapalıdır nebo je tmurno O - bez en-
dokrina zlezda; - çevre obris, kontura; -
geçmek preci preko vaznog pitanja, ne
spomenuti; - oturum zatvorena sednica
kapalılık 1. zatvorenost 2. povucenost,
suzdrZijivost 3. tajanstvenost 4. nejasnost,
nerazumljivost
kapama 1 gl. im. od kapamak ll 1. kul.
kap~ma 2. v. kapatma (2)
'
kapamak ak. 1. zatvarati, zaklapati;
pokrivati; zapusivati; kapıyı - zatvoriti
vrata; kitabı - zatvoriti knjigu; radyoyu -
iskljuciti radio 2. zaklanjati; bulutlar gü-
neşi kapadı oblaci su zaktonili sunce 3.
zakljuca (va) ti 4. fin. pokriti (deficit) 5.
obustavljati, prekidati (posao i si.) 6. skri-
vati, sklanjati, oskavljati 7. blokirati, za-
ustaviti (saobracaj) 8. zabraniti, sus-
pendevali (list, casopis)9. (za) sifrovati
kapan 1 klopka, zamka, stupica; /-al dü-
şürmek uvuci u klopku, namestili zamku;
- a girmek uspasti u klopku; - a kısılmak
(ili tutulmak ) pasti u klopku
kapanca 1 zamkica (za lov ptica)
kapanca2 asura, sargija (za pokrivanje
izdanaka duvana)
kapan duygu med. idiopatija, lokalno
obolenje (bez uticaja na ostale delove
tela) · zakonitam braku; imati ljubvanicu 4. zab-
kapanık 1. zatveren 2. mracan, tmuran;
fig. sumoran, turoban 3. oblacan, natusten
(o vremenu) 4. pokriven, prekriven; cad-
deler karla - ulice su pokrivene snegom
5. uzdrzljiv, povucen, snebivljiv
kapanıklık 1 . zatvorenost 2. mracnost;
fig. turobnost 3. oblacnost, tmurnost 4. po-
vucenost, uzdr:Zanost, snebivljivost
kapanmak 1. pass. od kapamak; dergi
kapandı casopis je zabranjen 2. fig. zat-
voriti se, izolovati se od sveta; içine - od-
vojiti se od sveta, uvuci se u sebe 3. zavr-
siti se, okoncati se; söz burada
kapı
kapanmış oldu razgover je tako zavresen
4. dat. pasti, padati, Mciti se; Ayşe yas-
tığa kapanıp. ağlamaya başladı Ajsa je
pala na jastuk i pocela da place 5: zarasti,
zaceliti se (o rani) 6. oslepeti; trafik• ka-
zasından sonra bir gözü kapandı posle
saobracajnog udesa ostao j~ bez jednog
oka 7. naoblaciti se, smraciti se; ~ava bir-
denbire kapandı odjednom se ncıoblacilo
8. ugasiti se, nestati (o porodici, dinastiji i
si.) 9. raditi, truditi se; predati se, posvetiti
se;
kapari bat. kapra (Capparis spinoza)
kaparo kapara e-i
kaparoz arg. nezakonita, oteta imo-
vina; /-ı/ - etmek grabiti, drpati
kaparozcu grabljivac, otimac
kapasite 1. zapremina; obim 2. pro-
pusna moc, snaga 3. el. kapacitet (kon-
denzatora) 4. fig. kapacitet, sposobnost
shvatanja
kapatılmak pass. od kapatmak
kapatma 1 . gl. im. od kapatmak 2. mi-
losnica, ljubavnica, metresa 3. prig-
rabljena imovina, nezakonito stecena imo-
vina 4. sp. presing, striktno pokrivanje (u
kosarci)
kapatmak ak. 1. kapamak (1-9) 2. prig-
rabiti, steci necasnim putem 2. ziveti u ne-
raniti gazete kapatmak zabraniti List
kapattırmak caus. od kapatmak
kapçak (-M caklja, motka s kukom
kapçık (-ğı) 1. mala posuda, sudic 2.
kosuljica, omaotac; ct. kovan; fişek -
caura 3. bat. mahuna
kapela sapka, kapa; kaciga, slem
kapı 1. vrata; vratanca; kapija; - aralığı
1) poluotvorena, otskrinuta vrata: 2) arhit.
otvor za vrata - çalmak kucati u vrata; -
çalınıyar neko kuca; - ları dört açmak (i
fig.) sirom otvoriti vrata; - yı vurmak ku-
551
kapıcı
cati, udarati u ·vrata; ~ yavrusu v. - ku-
zusu;· döner (ili tambur) v. ~ vrata koja se
okrecu, okretna vrata · 2~ u laz (u zgradu, •
kucu) 3. sluzba, radno ·mesto; ~ yoldaşı
kolega 4. ured, ustanova 5. fig. mo-
gucnost, ·izlaz, s pas; skloniste ·yegane ~
m yurda dönüştür jedini izlaz mi je pov-
ratak li domovinu 6. otvor, okrugli pro-
zorcic (na brodu, tenku i si.) 7. geog. kla-
nac, tesnac, slıtjeska 8. ist. palata (sullana
ili velikog vezira) O ~ sı açık gostoljubiv; /-
dan/ ~ açmak neceti razgovor o cemu; ~
yı açmak 1) pocinjati 2) sluziti za. primer
drugima; /-ın/ ~ sını aşındırmak do-
sadjivati cestim posetama; ~ dan atsalar
bacadan girer dosadan, nametljiv; - sı
bacası yok razrusen; sklepan, na brzu
ruku izradjen; - yı büyük açmak uci u
posao sa velikim troskom; trositi bez ra-
cuna; - sını çalmak (po) kucati nel cija
vrata, obratiti se kome (za pomoc i si.) /-ı/
- dan çevirmek ne primiti, odbiti koga;
pokazati kome vrata; ~ ya dayanmak ba-
nuti, nahrupiti; /-ı/ - dışarı etmek izbaciti,
isterati, pokazati vrata; - duvar nikakvog
odgovora (na kucanje); ~ gibi srupan, !<ta-
sit; - kahyası ist. kapucehaja (predstavni!<
vilajeta kod Visoke. Porte); - kapamaca (ili
kapamacasına) svi do jednog (o uku-
canima i si.) ~ - aramak sve pretraziti,
svuda traziti: - - dolaşmak obijati pra-
gove, svuda se obracati; ~ komşu najblizi
sused; - yapmak praviti uvertiru, prip-
remati se za nesto Sf<i treba · reci; aÇık ~
siyaseti politika otvorenih vrata; başka -
ya uğra! pricaj to drugome! bütün - lar
kapandı nema nikakvog izlaza; nema mo-
gucnosti; ll ikisi de aynı -·ya çıkar re-
zultat je jedan te isli; na isto se svodi
kapıcı1 portir, vratar
kapıcılık posao portira
kapı kulu st. janicarski gardista; sluga
u palati; - askeri dvorski gardista
kapılandırmak ak. dat. pastavili na
sluzbu; zaposliti
552
kapılahmak dat. zapasiili se, stupiti u
sluzbu; nac namestenje
kapılgan lakoveran, povodljiv, koji se
brzo odusevljava
kapılganlık povodljivost; odusevljenje,
zanos
kapılı 1. vratima 2) u sluzbi O ~ bacalı
na mestu, bez nedostataka (o kuci); - ba-
calı olmak biti u svadji, zavaditi se, spo-
reckati se
kapılmak dat. 1. pass. od kapmak 2.
fig. prevariti se; onun sözlerine kapıldım
prevario sam se u njegove reci 3. predati
se, podleci cemu; ümitsizliğe - pasti u
ocanjanje 4. zaneti se, biti cime ocaran 5.
zaljubiti se; arkadaşım. yine bir kıza ka-
pıldı moj drug se ponovo zaljubio u jednu
devojku
kapı oğlanı ist. kurir, glasonosa; posilni
(u ambasadi)
kapısız 1. bez vrata, bez kapije 2. bez
sluzbe, bez posla; nezaposlen
kapış jagma, grabez; - - na grabac, na
jagmu; - ~ kapışmak razgrabiti, sve po-
kupovati; - ~ yemek halapljivo jesti
kapışılmak pass. od kapışmak
kapışmak 1. ak. grabiti se, jagmiti se,
gusati se 2. s ile zakaciti se, zavaditi se,
(po) tuci se 3. arg. cmakati se
kapıştırmak caus. od kapışmak
kapik (-ği) kopejka
kapital (-li) 1. ek. kapital; bogatstvo; ct.
sermaye; ~ yatırımı ulaganje kapitale 2.
tip. verzalno, veliko slovo
kapitalist (-ti) kapitalista; cf. ser-
mayedar
kapitalizm kapitalizam; cf. ana malcılık
kapitone 1. vatiran, postavljen (o dolu)
2. tapaciran (o fotelji, vratima); - kapı ta-
pacirana vrata

kapitülasyon 1. kapitulacija, predaja 2.
- lar ist. kapitulacije (odredbe kojima je Vi-
soka porta priznavala odredjena prava
stranim podanicima)
kapaç (-cı) otimacina, placka
kapaççı
1. otmicar, pljackas 2. fig. nad-
rimajstor, fuser
kapaççılık 1. otimacina grabez, kradja
2. osljarenje, fuserisanje
kapkara potpuno crn; crn kao ugljen
kapkaranlık potpuni mrak, mrkli mrak
kaplam log. obim, sfera poimanja;
kaplama ı 1. gl. im. od kaplamak 2.
pokrivna obloga, opsivka; prevlaka, pre-
maz; glazura; oplata; krunica (zubna);
duvar - sı zidna tapeta ll pokriven, ob-
lozen, premazan, prevucen; glaziran; lur-
niran
kaplamacı oblagac (srebrom, furnirom i
si.)
kaplamacılık oblaganje, furniranje
kaplamak 1. ak. pokrivati, prekrivati;
bulutlar gökyüzünü kapladı oblaci su
prekrili nebo 2. s. ile oblagati; opsivati;
prevlacti; oblepljivati; gümüşle - pos-
rebriti; kağıtla ...; oblepljivati papirom 3. po-
vezivati, koriciti (knjigu) 4. zahvatiti (o bo-
lesti); romatizma kolumu kapladı
reumatizam mi je zahvatio ruku 5. fig. is-
puniti (o osecanju) içini sevinç kapladı is-
punila ga je radost srcee riiu
je ispunila ra-
dost 6. obavi (ja) ti, pritisnuti; aviuyu
birden sessizlik kapladı dvoriste je od-
jednom obavila tisina
kaplamalık materijal za pokrivanje (ob-
laganje, opsivanje, furniranje); - kumaş
tkanina za presvlacenje (fotelja i si.); -
.tahta furnir
kaplamil ektenzivan, obiman, epsiran
kaplan zool. tigar (Felis tigris); - postu
tigrova koza
kapsam
kaplanboğan bot. jedic, zabljak (Aco-
nitum iıapellus)
kaplanmak pass. od kaplamak
kapiatmak caus. od kaplamak
kaplı 1. pokriven, prekriven; opsiven;
oblozen 2. s povezom; povezan; - kitap
ukoricena knjiga
kapiica 1 vreli izvor, banja
kaplıca2 bot. jedrozrnac (Triticum mo-
nococcum)
kaplumbağa zool. kornjaca (Testudo) o
- gibi hladnokrvan i spor; - yürüyüŞü
veoma spor hod, kornjancin hod
kapma 1 gl. im. od kapmak ll otet, ug-
rabljen, prisvojen
kapmaca 1 V. kapma (ll) ll suge (decja
igra)
kapmak (-ar) ak. 1. uhvatiti, scepati;
istrgnuti, izvuci; kurt kuzuyu kaptı vuk je
ugrabio jagnje 2. rastrgunti 3.. otkinut.i, od-
neti, odseci; makine elini kapmış masina
mu je etkinula saku 4. fig. brzo shvatiti,
odmah razumeti 5. navuci bolest, oboleti;
verem - oboleti od tuberkuloze 6. oteli,
ugrabiti O kapanın elinde olmak biti
veoma trazen; kapıp koyuverme~ za-
nemariti, zapustiti; huy - steci losu na-
viku
kaporta1. poklopac (automobilskog
motora) 2. mor. zastakljen otvor na
palubi
(za provetravanje i osvetljavanje un~t­
rasnjosti broda)
kaportacı majstor za spoljne popravke
motora
kapriçyo muz. kaprico
kapris kapric, cef, hir, musice
kaprisli kapriciozan, cudljiv, hirovit
kaprissiz nekapriciozan
kapsam 1. obim, sfera, krug; 2. log.
obim shvatanja
553
 kapsamak

':,,·:·: kapsamak ak. obuhvatati, sadı-Zavati;
1.1 kapsamlı obuhvatan, obiman
);:
kapsız nepokriven; bez pokrova; bez
omota, bez korica
kapsol (-lü) voj. teh. kapsla; tahrip - ü
kapsula za paljenje eksploziva
kapsül 1. v. kapsol 2. med. kapsula 3.
bot. mahuna, ljuska, caura 4. hem. ep-
ruveta (za isparavanje} 5. caura (glica,
boce}
kaptan 1. kapetan broda 2. sp. kapiten
3. kapetan aviona
kaptanıderya ist komandant mornarice
- dişi ledenica, ledena sveca; - düşmek
padati (o snegu}; - tırlanasık mecava,
snezna oluja; - körlüğü snezno slepilo
(od blistanja snega}; - lapası krupna pa-
huljica; - a saplanmak biti zameten, zasut
snegom; - tanesi pahuljica; - yağmak ici,
padati (o snegu); - yalağı snez™anik, led-
nicki sneg; - yığıntırarı snezni smetovi
kar p 1. car, dobit, zarada; korist /-dan/
- çıkarmak izvlaciti korist; - etmek 1}
steci dobit; izvuci korisi 2} delovati, uticati;
- getirmek donositi dobit; - ı olmamak
ne biti u stanju, ne moci sta uciniti o - ını
tamam etmek fig. ubiti; - zararın or-
tağıdır (ili kardeşidir} dobit i steta idu za-

(u Osmanskom carstvu) jedno; gde je korist, tu je i steta

kaptan paşa v. kaptanıderya kara1 kopno; kontinent;- ya ayak bas-

kaptanlık zvanje, duznost kapetana
kaptıkaçtı 1. ll kamionet; minibus 2.
vrsta kartaske igre 3. arg. d:Zeparenje,
drpisanje
kaptırma 1. gl. im. od kaptırmak
rucna testera
kaptırmak ak dat. caus. od kapmak;
kendini hırsızlığa - postali kradljivac,
upustiti se u kradju
kapuska kul. dinstan kupus,
kaput1 (-!U} 1. Sinjel 2. V. kaporta 3.
prezervativ, guma
kaput2 (-tu} lluzastopne pobedi (u kar-
taskim igrama} O - gitmek arg. pasti na
svim ispitima, ne dati nijedan ispit
kaput bezi tekst. amerikan
kaputluk 1. stof za sinjele 2. mesto za
sinjele
kapuz nar. 1. klanac 2. gusta, nep-
s
rohodna uma
kapüşon kapuljaca
kar sneg; - dan adam Snesko Belic; -
alaca oldu sneg se proredio, zima se blizi
kraju; - çığı snezna lavina; - çığırı prtina;
mak iskrcati se; - ya çıkarmak iskrcati; -
hedefi kopneni cilj; - iklimi kontinentalna
klima; - kumulu pescani nanos, dina; -
kuvvetleri voj. kopnene snage; ~ ordusu
kopnena vojska; - ya oturmak nasukati
se (o sprud); - platosu geag. kon-
2.
tinentalni plato; - ya vurmak biti izbacen
na obalu
kara2 1 1. crn; cf. siyah; - lara girmek
{ili - lar giyrnek } nositi crninu, biti u za-
losti; - toprak crnica (o zemlji) 2. crn,
crnopua, crnomanjast - kız crnomanjasta
devojka, crnka 3. fig. crn, los te:Zak; botan,
jadan; - baht losa sreca; - günler crni,
tes ki dan i; - haber tuzna vest 4. u sastavu
bat. i zaaf. naziva; - ağaç bot. brest
(ulmus); - ardıç bot. samina (yuniperus
sabina}; balık zool. linjak (Tinca tinca}; -
çaylak zaaf. crni orao (Milvus korschun); -
gürgen bot. bukva (Fagus silvatica); -
karga zaal. vrana (Corvus corax); - pazı
bat. Iaboda (Atriplex hortensis); - söğüt
bat. crna iva (Salix nigra) - yonca bot.
vija, dunjica (Medicago lupulina) 5. crna
boja, crnoca, crnilo O - borsa crna berza;
- borsacı crnoberzijanac; - çalıcı kle-
vetnik; smutljivac; 1-a/ - çalmak ocrniti,
okaljati, blatiti - et posno meso, meso bez
masnoce; - gözler için za lepe oci; -

554
 kara kavak

kuru slab, mrsav; - maça pik (boja ka- kara ciğer anat.. jetra; - iltihabı za-
rata);- yer grob;- yüzlü necastan palenje jetre, hepatitis; - sirozu ciroza
kara baldır v. baldırıkara
jet re

karabasan kosmar, mora;cf. kabus kara çalı 1. bot. trnjina, Çialija (Paliurus
spinosa) 2. fig. podbadac, koji za vacta
kara baş 1. monah 2. fig. okreli nezerja ljude, narusava odnose
3. nar. pastirski pas 4. bot. turski despik
kara çayır bot. utrinac, engleska trava
(Lavendula staechas)
(Lolium)
kara batak (-ğı) zoo/. kormoran (Pha-
kara dul zool. crna udovica (Lat-
lacrocorax carbo); -gibi kao kormoran (o
rodectus mactans)
coveku koji se cas pojavi, cas nestane)
kara el mas 1. crni dijamant 2. fig. ugalj,
karabet arh. P 1. biizina 2. srodstvo
"crno zlato"
kara biber bot. crni biber (piper nigrum)
kara dut crni dud
2. fig. ljupl<a mala crnka
kara fatma zool. crni zohar, bubasvaba
karabina karabin (kratka i laka puska)
(Piatta orientalis)
karabinyer karbinjer, talijanski zan-
karagöz 1. karadjoz (pozoriste senki)
darm
2. karadjoz (komiean lik iz pozorista senki)
kara borsa crna berza; - - ya düşmek
karagözcü 1. igrac u pozoristu senki 2.
prodavati nacno, tajno prodavati
prodavac figura za karadjoz
kara boya hem. crna boja, crhilo; plavi
karagözlük komedijasenje, lakrdijanje;
kamen, karaboja
- etmek komedijasiti, zabavljati
karaböcek (-ği) zool. grobar sareni
karagül v. karakul
(Necrophorus)
karağı1 kukac, zarac
kara buğday bot. heljda (fagopyrum)
karağı2 nar. kokosije slpilo
kara bulut kisni oblak, nimbus; - gibi
natnuren, natusten (o osobi) Karahanil Karahanid

kar burçak (-ğı) bot. grahorica (Ervum kara hindiba bot. maslacak (Ta-
ervilla) raxacum officinale)

karaca 1 crnkast, crnpurast, kara humma med. trbusni tifus

karaca2 zool. divokoza (Capreolus karaimler Karaimi

capreolus) karaimce karaimski jezik
karaca3 anat. nadlaktica kara kabarcık (-ğı) med. crni prist; ct.
karayanı k
karaca darısı bot. proso (Panicum mi-
liaceum) karaca ot vaj. kukurek (Hel- kararkaçan nar. magarac
leborus niger)
kara kafes bot. gavez (Symphytum)
karacı1 voj. pesadinac, pripadnik kop-
kara ·kalem 1. ugljena olovka 2. crtez
nene vojske
ugljenom olovkom
karacı2 klevetnik, smutljivac;
kara kavak bot. crna topola (Populas
karacılık klevetnistvo nigra)

555
,; kara kavok
kara kavuk nar. v. hindiba
kara kavza bot. pastrnjak, paskanat
(pastinaea)
kara keçi zool. mrena (Barbus flu-
vialitis)
kara kehribar min. emi cilibar
kara kış ostra, surova zima
karakol 1. policijska staniea 2. patrola;
straza; ct. devriye; - gemisi patrolni brod;
- gezmek patrolirati
karakolhane artı. 1. polieijska staniea
2. karaula
karakolluk - olmak biti priveden u po-
licijsku stanieu
karakoneolos 1. karakondzula, utvara,
bauk, v~stiea 2. fig. rugoba, strasilo
karakter 1. karakter (u raznim zna-
cenjima); - drama drama naravi; - oyun-
cusu karaklemi glumae; - sahibi covek
od karaktera, karakleran covek 2. slovo;
stamparsko slovo
karakteristik (-ği) ı karkterstika, svojs-
tvena erta ll karakteristiean, tipican
karakterize: /-ı/ - etmek (o)
rakterisati, oertati
karakterli 1. karakteran, cestit 2. s ...
karakterom;' bozuk - iskvarerıog ka-
raktera, pokvaren (o coveku)
karakteroloJi karakterologija
karaktersiz beskarakteran
karaktersizlik beskarakternost
karakul karkulska ovea od ·cijeg se
jagnjeta dobija astragan (po oblasti Ka-
rakul kod Buhare)
karakulak 1 zool. puslinjki ris, karakal
(Caraeal melanotis)
karakulak2 1. poverljiv sluzbenik ve-
likog vezira g. tajni a-gent
karakuş 1 zoo/. earski orao (Aguila)
556
karakuş2 karakus (zapalenje skocnog
zgloba zadnjih nogu kanja)
karakuşi samovoljan, despotski; ne-
zakonit
karalama 1. gl. im. od karalamak 2.
koneept, skiea
karalamak ak. 1. erniti, mrciti; umrljati
2. preertavati; zvrljati, ilkrabali 3. kon-
cipirati, skicirati 4. fig. sramotiti, kaljati, bla-
titi
karalanmak pass. od karalamak
karaiatmak caus. od karalamak
karalı 1. umljan (ernim mrljama) 2.
preertan, preskraban; beyazlı erno-beli
karalık 1. ernoca; erna boja 2.fig. zloba,
podmuklost, pakost
karaltı karartı 1. silueta, kontura 2.
tamna mrlja, erna tacka
karamak1 ak 1. grditi, karali; ruziti; 2.
prezirati, ponizavati
karamak2 ak. 1. okriviti, oklevetati, oer-
niti
karaman 1 ovea debel og i kratkog repa
ka- (u srednjoj Anadciliji)
karaman2 covek erne puti, veoma ern
covek
karamandola 1 . tekst. cvrst i sjajan stof
(za letnje cipele(espadrile)
karambol 1. karambol (u bilijaru); fig.
karambol, sudar; - yapmak napraviti
karmbol, sudarili se O - e getirmek 1) pre-
variti 2) sklepati, osljariti, isfusariti
karamela karamela
karamsar pesimista;
karamsariaşmak postali pesimist, po-
ceti erno gledati
karamsarlık pesimizam
karamuk (-gu) 1. bot. kukolj (Ag-
rostema) 2. nar. ospe, ospiee; plikovi·
 kara saban

karanfi11 bot. karanfil (Dianthus car- kararlama 1 gl. im. od kararlamak li

yophyllus) priblizan
karanfi12 mor. pridrznik, prpona kararlamadan odoka, priblizno; na-
karanlık 1 mrak, tama, pomrcina; -
sumce
basmak ili çökmek smraciti se; - etmek kararlamak ak. procenjivati, odredjivati
zatamniti zamraciti; - olmak smracivati (bez merenja, privlizno)
se, smrkavati se, padati (o mraku); alaca
kararlaşmak biti odluceno, biti reseno;
- v. alaca; zifiri - v. ll mraean, taman; fig.
bu mesele artık kararlaştı; kongreye ka-
mutan, nejasan; - bir mesele nejasno pi-
tılması kararlaştı odluceno je da on
tanje; - işler mracni poslovi; -oda foto.
ucestvuje na kongresu
mracna komora O - ta göz kırpmak uza-
lud pokusavati (objasniti ili kazati) - a kal- kararlaştırılmak pass. od ka-
mak omrknuti, ne stici pre mraka; - yırt­ rarlaştırmak

mak truditi se videti u mraku kararlaştırmak ak. odluciti, resiti, do-

karantina karantin; - bayrağı ka-
rantiska, zuta zastava; - dan geçmek
proci kroz karantin; /-al - koymak staviti
pod karantin; - da yatmak biti u karantinu
(o brodu)
kara para nazakonito stecen novac
karar 1 . odluka; rezolucija; resenje; jur.
presuda; - almak doneti odluku, odluciti; 1
-ıl- a bağlamak zavrsiti, resiti (proces,
problem); - başı jur. preambula, uvod; -
kesrnek v. - vermek; a varmak odluciti
(se), doneti odluku - vermek odluciti; do-
neti presudu; ara - preliminarna odluka 2.
postojanost, stabilnost; havanın - ı yok
vreme je promenljivo 3. mera, potrebna
kolicina; - ınca (ili - ında) koliko treba, ni
manje ni vise 4. tempo, ritam; gelişme - ı
tempo razvoja 5. pretpostavka;. göz - ıyle
odoka (procena) O larında priblizno, oko;
saat iki - larında oko dva sata; - bulmak
smiriti se, stisati se; /-da/ - kılmak 1) od-
luciti se, izabrati (izmedju vise stvari) 2)
stati; sesti; /-mak/ - ında olmak resiti, od-
luciti; Paris'e gitmek kararındayım od-
lucio sam a idem u Pariz
neti odluku
kararlı 1 . odlucan, resen, spreman na;
Akif - bir gençtir Akif je odlucan mladic
2. postojan, stabilan (i fiz. ); - denge ll
stabilna ravnoteza
kararlılık 1. odlucnost, resenost 2. sta-
bilnost;
kararmak 1. (po) crneti, (po) tamneti 2.
smrkavati se; smraciti se 3. tinjati (o vatri);
slabiti, postepeno se gasiti (o svetlosti)
kararname a-p 1. resenje (pismeno) 2.
dekret (o postavljenju) 3. jur. presuda,
sudsko resenje
kararsız 1. neodlucan, kolebljiv; /-da/ -
olmak kalebati se 2. nepostojan, nes-
Iabilan
kararsızca neodlucno, kolebljivo
kararsızlık 1. neodlucnost, kolebljivost
2. nestalnost
karartılmak pass. od karartmak
karartma 1. gl. im. od karartmak 2. voj.
zamracivanje (za zastitu od aviona)

karargah a-p voj. stab; komanda (vecih
jedinica); - heyeti sastav staba; - subayı
s™tabni oficir; tümen- ı stab divizije
kararınca po meri, ni manje ni vise na-
sumce
karartmak ak. pocrniti, obojiti u crno;
fig. ocrniti, okaljati 2. zamraci (va) ti; po-
gasiti, utrnuti (svetlo) 3. fig dovesti u los
polozaj
kara saban arg. ralo, primilivan plug

557
karasal

karasal kopneni; kontinentalni; cf. berri; karayemiş bot. zelenicica, lovorvisnja

- oluşuk geo/. kontinentalna formacija; - (Prunus laurocerasus)
iklim kontinentalna klima kara yer nar. grob
kara sevda 1. beznadezna ljubav, nes- kara yılan zool. belouska, vodenjarka
recna ljubav 2. seta, tuga, potistenost (Coluber)
kara sinek (-ği) vrsta muve slicna kuc- kara yolu kopneni put
noj muvi (Stomoxys calcitrans) karbon hem. ugljenik; - devri geo/. ka-
kara su 1. ravnicarsa reka, sporo te- menougljena era; - dioksit ugljendioksid;
kuca reka 2. med. glaukom. crna mrena kağıdı indigo; monoksit ugl-
jenmonoksid
kara suları ur. teritorijalne vode (jedna
zemlje) karbonado crni dijamant

karaşın crnputast, crnomanjast; - kız

karbonat hem 1. karbonat 2. bikarbona
crnka, brineta soda karbonatlama hem. karbonizacija

kara tahta tabla (skolska) karbonhidrat hem. ugljeni hidrat

karbonik ugljenicki, ugljeni
kara tavuk zool. kos crni (Turdus. me-
rula) karbon monoksit karbonmonoksia
karate sp. karate karbüratör teh. karburator; - memesi
cev karburatora
kara turp bot. rotkva (Raphanus sa-
tivus) var, niger ·kar çiçeği bot. dremovac (Leuconium)

karavan stambena auto prikolica, ka- kardaşv. kardeş

ravana kardelen bot. visibaba (Galanthus ni-

karavana 1. cinija; manjerka (vojnicka valis)
posuda za hranu) 2. hrana (u skoli vojsci kardeş 1. brat; sestra; - kızı bratanica;
zatvoru) 3. pljosnat dijamant 4. arg. pro- sestricina; - oğlu bratanac, sinovac; sest-
masaj cele mete (u gadjanju) ric; - payı bratska podela; erkek - brat;
kız - sestra; öz - rodjeni brat; üvey - v.
karavanacı 1. voj. raznosac hrane 2.
arg. los strelac (o vojniku) üvey 2. u oslovljavanju brate! brajko!; - im
brate! dragi moj!
karavaş ist. robinja
kardeşçe bratski, kao braca
karavela 1. artı. velikli brod (sa dva ili
kardeş kanı (ili - ağacı) bot. zmajeva
cetiri jarbola) 2. narusavanje plovidbenih
krv, zmajevo drvo (Dracena draco)
pravila
kardeşlik 1. bratstvo, bratski odnosi 2.
karavide v. kerevit
biizak prijatelj; prihva:cen kao b rat (sestra)
kara yağız zdrav, snazan
kardırmak ak. dat. caus. od karmak
kara yandık v. deve dikeni
kar dikeni bot. jezevac (Acantholimon
· kara yanık med. crni prist echinus)
kara yazı zia sudbina kardinal (-li) kardinar
kara yazılı zlosretan, koban
kardinal kuşu zooi. kardinal-ptica (Car-
kara yel severozapadni vetar dinalis cardinalis)

558

kardiyogram kardiogram; - almak ura-
didili kardiogram
kardiyoskopi kardioskopija
kare ı kvadrat; cetvorougao; - ye yük-
seltmek dici na kvadrat ll kvadratni;
metre - kvadratni metar
kare kök mat. kvadratni koren; - ünü
almak izvuci kvadratni koren
kareli 1. mat. kvadratni 2. kockast, u
kockama; kariran (o kosulji i si.) - defter
sveska u kockama
kartiçe civija, gvozdeni klin;
karga zoot. gavran (Corvus corax);
vrana (Corvus corone)O - bok yemeden
vrlo rano, u cik zore; - yı bülbül diye sat-
mak pres kupo prodati, naduti; - derneği
skup prostaka; - döleği bot. divlja tikva
(Citrullus colocynthis); - gibi mrsav; -
karganın gözünü oyma post - vrana
vrani oci ne vadi
karga burnu 1. ostra klesta (s hva-
taljkama) 2. nar. mandal za vrata
karga burun s sukastim nosom, ku-
kastog nosa
kargabüken bot. strihnos-drvo,
rabaco (Strychnost nux vomica)
kargacık: -burgacık kriv, los rukopis,
"svracje noge"
kargadelen vrsta badema (sa krtom
ko rom)
kargaşa anarhija; melez, nered, bunt
kargaşacı anarhista; smutljivac, sejac
razdora; buntovnik
kargaşalık anarhicnost, buntovnistvo
karga tulumba podizanje uvis (hva-
tanjem za ruke i noge); /-ı/ - etmek po-
podizati koga uvis (hvatanjem za ruke i
noge)
kargı arh 1 . koplje 2. traska, trstika .
kargılamak ak. probosti, ubiti kopljem
karın
kargılık fiseklija
kargınmak ak. nar. kleti, prokliiıjati;
kargın veliko rende, rampov
kargış kletva, proklinjanje; /-i/ - etmek
(ili vermek) kleti, proklinjati
kargışlamak ak. v. kargımak
kargışlı proklet, uklet; omrazen;
kargir v. kagir
kargo teret koji prenosi brod
karha gnojna rana; cir
karı 1. zena, zensko; - ağızlı (mus-
karac) koji ogovara kao zena; - gibi plasl-
jiv i prevrtljiv (o muskarcu) 2. (udata) zena,
supruga; - sı ağızlı zauzdan od suprge
koji ponavlja reci svoje zene; - koca zena
i muz, supruznici; - kocalık supruzanstvo,
bracna veza; - oynatmak zabavljati se sa
zenama 3. nar. starica, baba O - nın saçı
uzun, aklı kısadır post. duga kosa kratka
parnet
karık1 1 zasepljenje (od snega) ll zas-
lepljen (sneznom belinom)
karık2 1. kanolic, brazda, vada (za na-
ka- vodnjavane baste) 2. arg. leja 3. arg. braz-
da (uzorana)
karıkmak zaslepeti (od beline snega)
karılaşmak nar. ponosati se kao zena,
postali "zenski Petko"
karılı ozenjen, koji ima zenu; - kocalı
muz i zena; muzsa zenom
karılık obaveza supruge (prema muzu);
poslovi udate zene
karılmak 1. (po) mesati se, spojiti se,
sjedniti se 2. nar. parili se (o zivotinjama)
karımak nar. (o) stareti (ob. o zenama)
karın (-rnı) anat. stomak, trbuh, ab-
domen; nar. zeludac; - ı acıkmak v. acık­
mak; - aç gladan; - ağrısı 1) bol u sto-
maku, kolike 2) dosadna osoba; - ı boş
559
karınca
gladan, proznog stomaka; - ı burnunda
sa stomakom do zuba (o zeni u po-
odmakloj trudnoci); - ı tok sit (i fig. ); - ı
zil çalmak pregladneti, krcati u stomaku;
aç - ına na gladan stomak, nastinu; 2.
trup; geminin - ı trup aviona 3. fig. nar.
srce; pamet, um; /-ın/ 4. materica; o - ı
dolu sırtı pek kod njega sve u redu; zivi
veselo i u izobilju; - ı geniş bezbirizan,
raspolozen; - ı - ına geçmek jako os-
labiti; - kardeşten yakın svak je sebi
najpreci; - ından konuşmak (ili söy-
lemek) vrlo tiho govoriti; - tokluğuna ça-
lışmak raditi za nasusni hlep
karınca 1. zool. mrav; - asidi mravlja
kiselina; - yuvası mravinjak 2. pore, supl-
jine (u metalu) O - ağzı mali, uzan otvor; -
belli tanogog struka (zena, devojka); -
duası gibi kao svracje noge (o rukopisu):
- ezmez (ili ircitmez) meka srca, koji ni
mrava nece da zgazi; - kararınca (ili ka-
derince) If makar mala; skromno; - yu-
vası gibi kaynamak (ili kaynatmak) vreti
kao u kosnici
karıncalamak 1. napuiti se mravima,
vrveti od mrava 2. razjesti se, zardjati (o
metalu) 3. utrnuti, obamreti (o delu tela);
ayaklarım karıncalandı noge su mi utr-
nule
karıncalaşmak v. karıncalanmak
karıncalı zardjao, razjeden, nagrizen
(metal)
karıncayiyen zool. mravojed (Echidna
aculeata)
karıncık anat. srcana komora
karındaş arh. v. kardeş
karıolamak dat. prista (ja) li (o brodu);
karınits velikim stomakom, trbusast (o
coveku. boci i si.)
karınmak v. karılmak
karınsa nar. vreme perusanja (ptica)
karıntı1. vrtlog, kovitlac 2. talas koji
udara o bak broda
560
karın zarı anat. trbusna maramica; - il-
tihabı (ili yangısı) zapalenje trbusne ma-
ramice, peritonitis
karış pedalj; - - pedalj po pedalj;
uzduz i popreko, skroz; bir - boylu vrlo
nizak, zdepast; bir - dil uzatmak pustiti
-jezik, drsko razgovarati
karışık 1. mesan, pomesan; - salata
mesana salata 2. fig. zamrsen, slozen,
tezak 3. nejasan, nerazumljiv (izraz govor)
4. uzburkan, nemiran, smutan; - zaman
smutno vreme, doba nemira 5. povezan
sa zlim duhovima (po narodnom ve-
rovanju)
karışıklık 1. zamrsenost, zapletenost 2.
fig. nered, smutnja; pometnja
karışılmak dat. bez!. od karışmak
karışım 1. mesavina 2. hem. smesa; cf.
mahlut
karışlamak ak. meriti pedljom
karışmıt dat. mesanje, uplitanje; bir ül-
kenin iç işlerine - mesanje u unutrasnje
ztvari jedne zemlje
karışmak 1. s ile mesati se; yağ su ile
karışmaz mast se ne mesa s vodom 2.
dat. mesati se, uplitati se; lafıma karışmal
ne upadaj mi u rec; sen buna karışmal
ne mesaj se u to! 3. biti promenljivo, mutiti
se (o vremenu); hava karışıyar vreme se
muti 4. ispreturati se, pobrkati se; fig. po-
mutiti se, pomesati se (u glavi) 5. dat. uli-
vati se, uticati; Tuna Karadeniz'e karışır
Dunav se uliva u crno more; Sava nehri
Tuna'ya karışır Sava se uliva u Dunav 6.
vodili (poslove), rukovoditi cime; kont-
rolisati; biti u nadleznosti; bu işlere Ça-
lışma Bakanlığı karışır ove · poslove vadi
Ministarstvo za rad; o işlere ben ka-
rışmam ja nisam nadlezan za te poslove;
li poslovi nisu u mojoj nadleznosti
karıştırıcı ı 1. smutljivac, podrivac; tra-
cer, intrigant 2. mesalica, mikser ll pod-
rivacki - unsurlar podrivacki elemanti
 karmuk

karıştırıcılık huskanje, podbadanje; karkas arhit. skelet, kostur (zgrade)

smutnja;
kar kuşu zoo/. zutovoljka (plect-
karıştınlmak bez/. dat. od karıştırmak rophenax nivalis)
karıştırma 1. gl. im. od karıştırmak 2. karlamak ici, padati (o snegu)
mesanje, uplitanje; - makinesi mesalica
karlı snezan; snegovit; - hava snegovit
karıştırmak 1. ak. ile pomesati, iz- vreme
mesati 2. ak ispreturati, napraviviti nered
karlı koristan, unosan
3. ak. izazivati nemir, (pometnju); pod-
badati, unositii smutnju 4. ak. uplitati, me- karlık 1. lednik 2. posuda za hladjenje
sali; ben kimseyi işime karıştırmam ja pica
nikome ne dopustam da se mesa u moje
Karluk ist. Karluk (pripadnik starog
poslove; nikog na uplicem u svoje poslove
turskog plemena)
5. ak. dat. sipati, dodavati, razblazivati; şa­
raba su - razblazivati vino vodom 6. preg- karma 1 gl. im. od karmak ll mesan,
ledati, prelistavati (knjigu, novine) 7. ak. kombinovan; mesovit; - komisyon me-
podesevati, regulisati (radio i si.) sovita komisija; - lise mesovita gim-
nazija;- takım sp. kombinovani tim
karldes morski rak (Palaemon)
karmaç (-cı) teh. mesalica
kariha a arh. ostroumnost, pronicljivost
karikatür 1. karikatura; /-ın/ - ünü yap- karmak (-ar) ak. 1. rastvarati, rastapati:
mak nacrtati ciju karlkaturu 2. fig. ka- boya - rastvoriti boju 2. mesati; kağıtları
- mesati karte 3. dat. zabosti, zariti, zagn-
rikatura, rugoba, nakarada; ev - ü ruglo
juriti
od kuce
karmakarış nar. ispreturan, u pot-
karikatürcü karikaturista
punom neredu; - etmek napraviti nered
karikatürist v. karikatürcü karmakarış nesredjen, haotican; zamrsen
karikatürize: etmek V. ka- - oda nesredjena soba, soba u neredu -
rikatürleştirmek olmak biti u potpunom neredu
karikatürleştirmek ak. karikirati; nagr- karman: - çorman hotican, u pod-
diti bunom neredu
karina 1. mor. 1. kobilica broda 2. pod- karmanyola prepad, pljacka
vodni deo broda; - ya basmak naginjati
karmanyolacı pljackas, bandit
se, nakrenuti se (o brodu)
karmayolacılık pljackanje, otimacina
karine a 1. nagovestaj, naslucivanje;
indicija; - ile anlamak naslutiti, pogoditi, karmaşa veliki nered, darmar, melez,
dosetiti se zbrka
karlyer karijera, uspon (ob. uni- karmaşık izmesan, zamrsen; fig. zamr-
verzitetska i diplomatska) sen, slozen, kompleksan
kariyerci karijerista karmaştırmak ak. zamrsiti, is-
karizma harizma komlikovati

karizmatik harizmatski karmık (-ğı) ribarska ustava (na uscu

reke)
karkara zool. caplja (Anthropoides
virgo) karmuk (-ğu) kuka. caklja

561
karna
karna mreza sa drskom (za hvatanje
riba, leptira)
karnabahar, karnabit bot.
(Brassica olerace botrytis)
karnaval 1. karneval 2. tig. smesno
odeven covek
karne 1.upisnica, skolski dnevnik; djac-
ka knjizica; indeks 2. knjizica (cekovna,
abonentsa i si.); sağlık - si zdravstvena
knjizica
karnıkara nar. 1. v. börülce 2. tig. lose
duse (o coveku)
karnıyarık (-ğı) kul. plavi patlizan (sa
mlevenim mesam)
karni hem. retara
karo 1. karo (boja karata) 2. kocka,
blok (za poplocavanje}
karoser karoserija
karpit (-di} hem. karbid
karpuz 1. bot. lubenica (Citrullus vul-
garis) 2. okrugao predmet; lopta, kugla; -
fener papirni okrugao fenjer; lamba - u
kugla za sijalicu o /-ın/ ayağının altına -
kabuğu koymak v. ayak
karpuzcu bostandzija, prodavac lu-
benica
karsak (-ğı) zoof. stepske lisica, korsak
(Vulpes corsak)
karsız nekoristan, nerentabilan
karst (-tı) geof. karst
karşı 1 mesto naspram cega, suprotna
strana; - ya geçmek preci na drugu stra-
nu; - okulun - sı prostor preko puta skole
ll suprotan, naspraman; protivan, oprecan;
- hücum protivnapad; - mahalle nasp-
ramni kvart; - taraf suprotna strana; -
teklif protivpredlog lll 1. post. sa dat.
naspram, protiv; pred, ka; zaa, prema, u
odnosu na; akşama - pred vece; eve -
naspram kuce; düşmana - savaşmak bo-
riti se protiv neprijatelja; insanlara - sevgi
562
ljubav prema ljudima; size - değilim
nisam protiv vas 2. u funkciji sastavfjenih
postpozicija prema, naspram; nasuprot; -
karfiol
ımda preda mnom; evimizin - sında
preko puta nase kuce O - akın sp. pro-
tivnapad; /-al - çıkmak 1} susresti se sa
kime, poci kome u susret 2) nadmetati se
natezati se s kime 3) soprotstavljati se (u
misljenju); - devrim kontrarevolucija; /-al
- durmak oponirati, suprotstavljati se; /-al
- gelmek protivreciti istupati protiv; /-al -
gitmek ici u susret; - - ya licem u lice; -
dan - ya s kraja na kraj, skroz; /-al - koy-
mak protiviti se, suprotstavljati se, odu-
pirati se
karşıcı 1. docekivalac, docekivac (po-
setilaca, gostiju) 2. oponent, zostupnik op-
recnog misljenja
karşıcılık oponiranje; opozicija
karşı gelim biol antagonizam
karşıki oprecan, suprotan
karşılama docek;
karşılamak ak. docek (iv) ati; 2. primiti,
prihvatiti, reagovati; bu haberi sevinçle
karşıladık ovu vest smo radasno primili;
önerioizi iyi karşıladılar vas predlog su
dobro primili 3. nadoknaditi, nadomestiti,
pokriti, podmiriti; (troskove, rashode i si.);
aldığım para aylık ihtiyacımı kar-
şırayabilir novac koji sam primio moze da
pokrije moje mesecne potrebe 4. spreciti,
zaustaviti, otkloniti; ilaç hastalığı kar-
şıladı lek je zaustavio bolest 5. sp. spre-
citi, parirati (udarac u boksu)
karşılanmak pass. od karşılamak; bu
teklifi iyi karşılandı ovaj predlog je dobro
primljen
karşılaşma 1. gl. im. od karşılaşmak 2.
susret, sastanak 3. sp. susret, utakmica;
futbol - sı fudbalski susret, fudbalska
utakmica
karşılaşmak s ile 1. sresti se, susretali
se 2. sukobiti se, konfrontirati se 3. od-
 kartografi

meravali se, nadmetati se 4. sp. susresti
se, odigrati mec, sastati se
karşılaştırmak .s ile pass od
şılaştırmak
karşılaştırma poredjenje, komparacija;
jur. suocenje
karşılaştırmak ak. s ile 1. uporedjivati,
sravnjivati; 2. hem. obradjivati
karşılaştırmalı uporedan, kom-
parativan; - dilbilgisi uporedna gra-
matika; - edebiyat uporedna knjii:evnost
karşılık 1. uzvracanje (istom merom);
odmazda; 2. odgovor; cf. cevap; - vermek
1) odgovoriti 2) uzvratiti, vratiti istom
merom 3. protivvrednost (valute i si.) 4~­
dodela, dotacija; 5. naknada, zamena; -
ında u zamenu za, zauzvrat; Ç13lışma - ı
naknada za trud O buna - nasuprot tome,
ipak
karşılıklı 1. uzajaman; obostran; - ateş
voj. puskaranje, prepucavanje; - eylem in-
terakcija; - fiil reciprocni glagol; - güven
uzajamno poverenje; - ilişkiler (ili mü-
nasebetler) uzajamni odnosi; - saygı
uzajamno postovanje; - sevgi obostrana
ljubav; - yardım uzajamna pomoc 2. sup-
rotan, naspraman; - kapılar naspramna
vrata O - telgram telegram s placenim od-
govorom
karşıtçı protivnik, antagonist; cf. aleyh-
tar
kar- karşıtçılık opozicija; a.ntagonizam
karşıt duygu antipatija
karşıtlamak ak. pobiti tezu, izneti sup-
rotnu tezu, oponirati
karşıtiaşmak s ile doci u protivrecnost
karşıtil suprotan; protivrecan;
karşıtlık 1. suprostnost, kontrast; ct.
tezat 2. protivrecnost 3. antagonizam
kart1 1. star, ostareo (o coveku) 2. kul.
tvrd, zilav; bajat; - salata bajata, ustajala
salata; - tavuk i:ilava, stara kokoska
kart2 1. karta, dopisnica 2. posetnica;
3. karta (za igranje) O açık - larla oy-
namak otvoreno, javno raditi, igrati ot-
vorenim kartama
kartal zool. orao (Apuila) O- ağacı bot.
orlovsko drvo (Equilaria agalovsko); -
burun orlovski nos;
kartallı - eğrelti otu bot. bujad, velika
paprat (Pteridium aquilinum)
kartalmak ostariti, izgubiti svei:inu;
uvenuti
kartaloş, kartalaz arg. ostarev, oma-
torio,

karşılıksız 1. bez odgovora 2. tin. ne- kartel1 ek. kartel, trust

pokriven, bez pakrica (o menici i si.) 3. kartel2 mor. bure za pijacu vodu (na
bez naknade, bespovratan; beslatan; - brodu)
kredi bespo•Jratni kredi!; - yardım bes-
kartelleşmek osnovati kartel
povratna pomoc
karşın post. sa dat. uprkos, unatoc;
kartezyen til. kartezijanac
premda; buna - uprkos tome; her şeye - kartezyenizm til. kartezijanizam (De-
uprkos svemu kartova filozofija)
karşı sav log. antinomija, antiteza kartiaşmak astareti
karşıt suprotan, oprecan; protivan; kartlık 1. starost, vremesnost 2. i:i-
anti=; - anlamlı antoniman, opozitan (o lavost (mesa)
recima); - olarak suprotno, oprecno; - re-
kartograf karlograf
formasyon ret. kontrareformacija, ka-
tolicka reakcija kartografi kartograija

563
.l j karografik

karografik kartografski kasaplık 1 kasapluk, mesarki zanat; -

etmek baviti se mesarskim poslom ll
karton 1. karton, debeo papir 2. boks
(stoka) za klanje
cigareta
kasara mor. kabina na palubi; - altı
kartonpiyer papirmase, abiikovan kar-
yolcusu putnik nize klase
ton (za pravljenje igracaka, kutija)
kasatura bajonet, bodez
kartopu 1. snezna grudva; - oynamak
grudvati 2. bot. udika, kartop (Viburnum) kasavet a briga, nespokojstvo, nemir;
tuga; - çekmek tugovati, zalostiti se, -
kartotek (-ği) kartateka
etmek v. çekmek
kartpostal dopisnica, postanska karta
kasavetli potisten, turoban, tuzan; mra-
kartuş kartec can
kartuk (-ğu) arg. brana, drljaca, vlaca kasavetsiz bezbrizarı

kartvizit posetnica O kas doku anat. misicno tkivo

Karun veoma bogat, basnoslovno kase p casa; dublja posuda bez drske
bogat covek ben - değilim nisam ja Rak- kasem a zakletva; - etmek kleti se,
feler zaklinjati se; ct. ant içmek
karyağdı s tackicama, s tufnama; - bir kaset kaseta
kumaş tkanina sa tufnama kasetçi prodavac kaseta
karye a arh. selo kasık (-ğı) anat. prpone; - bezi pre-
ponska zlezda; - kemiği preponjaca, stid-
karyokinez biol. kariokineza, mitoza
(posredna deoba celije) na kos!, os pubis
kasık bağı med. pojas, za kilu
karyola krevet, lezaj, postelja
kasık biti stidna vas (Phthirus pubis)
kas misic; - kopması pucanje misica;
- teli misicno vlakno; - tutukluğu grc mi- kasık çatiağı (-nı) med. preponska kila
sica kasık otu bot. sipanica (Herniaria hir-
kasa 1. kasa 2. sanduk; gabja (piva) 3. suta)
otvor; okvir (za vrata i prozore) kasıl micicni, muskulatorni
kasaba a kasaba, varosica, gradic kasılmak 1. smanjivati se, skupljati se
(o tkanini); slegati se (o tlu, zemlji) 2.
kasabalı kasabalija, zitelj kasabe, va-
zgrciti se, scucuriti se 3 fig razmetati se,
rosanin
duvati se, sepuriti se
kasadar blagajnik
kasım 1. november 2. polovina godina
kasalamak ak. inkasirati; staviti u kasu (od 8 novembra do 6 maja)
kasalmak nar. hvalisati se, razmetati kasım patı bot. hrizantema (Chrysant-
se, sepuriti se hemum)

kasap (-bı) a mesar, kasapin; fig. ka- kasınç (-cı) grc, spazam
sapin; - dükkanı kasapnica, mesarnica; - kasınma 1. gl. im. od kasınmak 2.
satırı mesarska satara O grcenje spazam;
kasaphane a-p arh. klanica; kasınmak 1. dobiti napad grca 2. fig.

564

1 duvati se, razmetati se
kasıntı 1. umetak, napusk (u odeCi); -
kastırmak suziti struk (odela, haljine) 2.
1 arg. naduvenost, poza 3. fig. razmetljivac,
uobrazen · covek uobrazen, naduven, raz-
metljiv
' kasır (-srı)
kasırga
a zamak; dvorac, palata
oluja, ciklon; fig. bura, jako uz-
budjenje
kasıt (-stı) a cilj, namera; zamisao; jur.
predumisljaj; /-al - ı olmak imati zle zle
namere prema kome; bana - ın mı var?
da li ti imas nesto protiv mene?
kasıtlıs ciljem, namerno; jur. s pre-
dumisljajem
kasıtsız bez namere, nenamerno
kaside a lit. kasida
kasideci pisac kasida
kasls propust (ispod nasipa)
kaskatı veoma tvrd, vrlo cvrst; fig. bes-
postedan, nepopustljiv; - kesilmek ska-
meniti se, preneraziti se, zabezeknuti se
kasket kacket
kasko jur. osiguranje vazila
kasmak (-ar) 1. smanjiti, skratiti (odelo,
rukave) 2. suziti 3. ugnjetavati, muciti, ti-
ranisati; kasıp kavurmak 1. zlostavljati,
kinjiti, tiranisti 2. naneti veliku stetu, unistiti
kasnak (-ğı) 1. obruc, prsten (sita,
daira i si.) 2.teh. valjak, cilindar 3. dobos,
bubanj 4. balvan, oblica 5. kotur, remenica
prenosa 6. djerdjef; - işlernek vazti na
djerdjefu
kasnakçı izradjivac drvenih obruca (za
sita i si.)
kasnaklamak ak. obrucavati, uobruciti
kasnı bat. bilijna smola
kassız nerazvijenih misica, bez misica
kast sac. kasta, drustveni sloj
kastanyet kastanjeta
kaşanmak
kastanyola
(vitla)
mor. zapinjaca, zapon
si.)
kastarlamak ak. belili (platno, predivo i
kastarlı izbeljen, obeljen
kasten a namerno; umisljeno
kastetmek 1. ak. ciljati, uperiti, na;
imati u vidu, podrazumevati, zeleti reci;
ben bunu kimseyi kastetmeden söy-
ledim rekao sam to ni na koga ne ciljajuci
2. dat. smerati zlo; posegnuti za cime, ze-
leti nauditi kome
kasti a nameran, umisljen
kastar zoa/. dabar (Castor)
kasvet (-ti) a tuga, zalost, seta, po-
tistenost; - basmak (ili çökmek) mnog tu-
govati; - vermek rastuziti
kasvetli tuzan, setan, potisten; tu-
roban, sumoran; - gün tmuran dan
kaş 1. obrva; - ının altından bakmak
pokreko gledati; -: atmak davati znake
obrvama; - larını çatmak mrstiti se, mrgo-
diti se; kalem - tanke obrve; keman - iz-
vijene obrve 2. izvijen predmet ili mesto;
eyer - ı oblucje sedla;z kılıç - ı korice
sablje 3. nar. zid 4. arhit. mavarski .luk o -
ının altında gözün var dememek ne pro-
tiviti se, gladili dlaku; - la göz arasında za
ren oka, za Iili C:as; - yapayım derken
göz çıkarmak uciniti medvedju uslugu
kaşağı cesagija (za timarenje stoke)
kaşağılamak ak. tirnarili
kaşalot arg. budala, glupak
kaşamak v. kaşağılamak
kaşan nar. mokrenje (zivotinja); - yeri
kratak predah (za odmor zaprezne stoke)
kaşandırmak caus. odz kaşanmak
kaşiine p raskosna kuca, vila, palata
kaşanmak makrili (o zapreznem zi-
votinjama)
565
kaşar

kaşar, kaşar peyniri mastan zuckast kaşif a 1. pronalazac 2. istrazivac

sir u obliku kolura (iz Trakije) 2. arg. lukar, kaştariko arg. 1. prevara, obmana,
spetan (u igri) smicalica 2. laz
kaşarlanmak 1. postati ravnodusan,
kaşkarikocu arg. varalica, lupez
oguglati 2. steci u cemu veliko iskustvo
kaşkaval 1. kackavalj 2. arg. klipan,
kaşarlanmış, kaşarlı ravnodusan, blesan, blento
oguglao
kaşkol sal
kaşbastı nar. traka, vrpca (za glavu)
kaşkorse zenski prsluk, grudnjak
kaşe pecat
kaşlı sa... obrvama; çatık - namr-
kaşeksi iznurenost, malaksalost; iz- godjen, namr8ten; ince - tankih obrva;
nemoglost kara - crnih obrva o - gözlü lepuskast,
kaşık (-ğı) kasika; - oyunu fo/k. igra prijatan (o licu)
kasikama (koje zamenjuju kastanjete) o - kaşmer lakrdijas, pajac
atmak (ili çalmak) brzo, halapljivo jesti; -
kaşmerlik lakrdijastvo
düşmanı salj. zena; /-ı/ bir - suda bağ­
mak poputi u casi vade (krvnog nep- kaşmir tekst. 1 kasmir ll od kasmira
rijatelja)
kat (-tı) 1. sprat; asma - mezanin;
kaşıkçı kasikar, kasicar çekme - stanbasta (na krovu visoke zgra-
de); zemin - ı prizemlje; parter 2. red; sloj,
kaşıkçı kuşu zoo/. pelikan (Pelecanus
prevlaka; bir - hamur sloj, testa; iki -
anocrotalus)
percere dva reda prozora 3. komplet
kaşıkçın zoo/. kaşıkar (Patula clypeata) (odevnih predmeta); komad; iki - elbise
kaşıklamak ak. 1. jesti, kusati kasikom dva kompleta odela; üç - çamaşır Iri
2. jesti sapetitom (o jelu koje se jede ka- kompleta vesa 4. puta (u odnosu na broj ili
sikom vrednost); iki - dvostruk, dupli; üç - pa-
halı Iriput skuplji 5. nabor, plise; kumaşın
kaşıklık 1. posuda za kasike 2. po-
- ı nabor ıkanine 6. mat. sadr2:atelj ortak
godan za kasike (materijal, drvo) 3. od ... - zajednicki sadrzateü 7. polozaj; ins-
kasika; üç - reçel slatko od tri kasike tancija, vlast; ct. makam, devletin en yük-
kaşık otu bot. trava od poljacine, ka- sek - ları najvise drzavne instancije 8.
sicak (Cochlearia officinalis) pred Başkanlık yüksek katına Visokom
predsednistvu 9. geo/. sloj (stena) o - çık­
kaşımak ak. cesati
mak gradj. dodati, dozidati jos jedan sp rat;
kaşındırmak ak. terali na cesanje, iza- - - 1) veoma mnogo 2) jedno na na
zivati svrab drugo, jedno preko drugog (obuci, staviti);
kaşınma 1. gl. im. od kaşınmak 2. - yuvarı astr. stratosfera; bin - ne-
uporedivo vise; bir- (daha) malo vise
svrab
katafaik (-kı) katafalk, svecani odar
kaşınmak 1 . svrbeti, osecati svrab;
ayağım kaşınıyor ll svrbi me noga 2. ce- katakamp katakomba
sati se; kedi kaşınıyor macka se cese 3.
katakulli arg. prevara, podvala, smi-
fig. izazivati neprilike, Irazili batine
calica, klopka; - ye gelmek nasessti; !-al
.kaşıntı svrab - oynamak (ili yapmak) prevariti, izigrati

566

katalepsi med. katalepsija, obamrlost
katalitik med. kataliticki
kataliz hem. kataliza
katalizör katalizator
katalog katalog; popis; kitap - ğu
talog knjiga
kataloglama katalogizacija
kataloglamak ak. katalogizovati
katalpa bot. katalpa, Adamovo drvo
(Bignonia katalpa)
katana v. kadana
katar a 1. tel. kompozicija; arh. voz;
askeri - vojna kompozicija 2. kolona (vo-
zila); kamyon - ı kolona kamiona
katarakt med. katarakta, ocna mrena
katarlamak ak. formirati (kompoziciju,
kolonu)
katarlanmak pass. od katarlanmak
katavasya zimsko seljenje riba (iz
Crnog u Mramorno more)
katedral -li) katedrala
kategori kategorija; dil bilgisi - leri
grematicke kategorije
kategorik kategorican; odlucan
katı1 ı tvrd; fig. zestok, ostar; - ön-
lemler stroge mere; - sesli tvrdi sa-
moglasnik, velar; - toprak tvrdo tlo; -
yakıt cvrsto gorivo; - yürekli bezdusan,
nemilosrdan. okrutar ll arh. veoma mnogo,
sil no
katı2 gusa (ptica);
katık (-ğı) 1. dodatak (hlebu), jelo (sir,
maslac, maslinke); /-ı/ (ekmeğe) -etmek
dodati; namazali hleb
katıksız 1. bez dodataka, bez primesa;
cist; - süt c1 isto mleko 2. suv, bez icega
(o hlebu); - ekmek yemek jesti suv hleb;
- hapis strogi zatver (u kome se zivi na
hlebu i vodi)
katın boneuğu.
katılanmak v. katılaşmak
katılaşma otvrdnuce; fiz. prelazak u
cvrsto stanje
katılaşmak otvrdnuti, ocvrsnuti
katılaştırmak ak. uciniti tvrdim, cvrstim
ka-
katılgan doku anat. vezivno tkivo
katılık tvrdoca, cvrstoca; fig. zestina,
okrutnost
katılma1. dodavanje, dodatak 2. pris-
tupanje, prikljucenje; ucesce
katılmak 1 dat. 1. mesati se, dodavati
se, spajati se. sjedinjavati se; şaraba su
katılmış vinu je dodata voda 2. prikljuCiti
se, (pri) stupiti, uCi; ucestvovati, uzeti
ucesce; kongreye - ucestvovati, na kong-
resu; 3. prihvatati, uzvajati, delili (misl-
jenje); düşüncene ben de katılıyorum i
ja delim tvoje misljenje
katılmak2 (u) gusiti se, ostati bez daha
(od smeha, placa, golicanja i
sl.)gülmekten katıldık poumirali smo od
smeha; zavallı kadın ağlamaktan ka-
tılacak jadna zena ce se ugusiti od pla-
kanja
katıltmak caus. od katılmak2
katım 1. dodavanje, mesanje 2. pris-
tupanje (organizaciji, drustvu i st.); ucesse
katımlik kolicina dodatog (pomesanog)
katıntı 1smesa; mesavina; Osmanlıca,
kelime hazinesi bakımından üç dilin -
sıdır osmanski je, u pogledu leksickog
fonda, mesavina triju jezika
katır 1 1. mazga; mu la 2. fig. tvrdöglav
covek, mazga"
katır2; - kutur ı onom. rskanja (prijelu);
köpek kemiği - kutur yedi pas je pojeo
kost rskajuci ll otvrdnuo, tvrd; kutur adam
neosetljiv, ravnodusan covek; - kutur
ayakabılar tvrde cipele
katın boneuğu 1. plav stakleni biser ·
(koji se u vidu niske stavlja o vrat zap-
567
katırcı

reznih zivotinja) 2. skoljka (koja se nize sa büyük - da bulunmuştur onaj i':ovek je

staklenim biserima) dao veliki doprinos knjizevnosti
katırcı mazgar, gonii': mazgi katkılı s dodatkom, s primesom
katırkuyruğu ll bat. potkovica, konjski katkısız bez dodatka, bez primesa, i':ist
potkov (Hippcrepis comosa)
katlama 1gl. im. od katlamak ll savijen,
katır tırnağı (-nı) bat. zutilovka, zutilica povijen; preklopljen; nabran, plisiran (o
(Genista) haljinit i si.); - kapı vrata na.preklapanje; -
katışık mesan; nei':ist; -fiil. gram. pe- makinesi tekst. masina za nabiranje
rifrastii':an glagol katlanmak ak. slagati, sloziti; (pre) sa-
katışıksız i':ist, bez primesa; vijati (papir, tkaninu); sklopiti (perorez, sto-
licu i si.)
katışmaç -cı) celina, masa (celija i si.);
organizam katiandırmak caus. od katlanmak
katışmak dat. pomesati se; pripojiti se, katlanılmak bez/. od katlanmak (2.)
prikljui':iti se, prici; o da onlara katıştı i on
katlanır na sklapanje, sklopljiv; - kar-
im se prikljui':io
yola krevet na sklapanje; - yelpaze sklo-
katıştırmak ak. dat. pripojiti, prikljui':iti piva lepeza
katı yağ masi, salo katlanmak 1. pass. od katlamak 2. dat.
kati a odlui':an, kategorii':an; definitivan; podnositi, trpeti, miriti se s i':ime; insan
- karar konai':na, definitivna odluka; - ola- her şeye katlanmalıdır i':ovek mora sve
rak odlui':no, kategorii':ki; - savaş odllucna da trpi
bit ka katiatmak caus. od katlamak
katibe a sekretarica katietmek ak. ubi(ja)ti
katibiadil (-dli) a notar, javni beleznik katlı 1. savijen, nabran; - mendil pre-
kati11 a ı ubica; para ile tutulan - na- savajena maramica 2. =spratni; =stepeni;
jamni, placeni ubica ll ubistven, poguban beş :... bina petospratna kuca; üç - roket
trostepena raketa
katil2 (-tl i) ubistvo, umorstvo
katliam a pokolj, masakr;
katileşrnek odlui':iti se, postali ka-
tegorii':an; dobiti kanacan oblik katlolmak·pass. od katietmek
katip (-bi) sekretar; baş- prvi sekretar; katma ı gl. im. acilatmak ll dodat, pri·
genel - generalni sekretar pojen, prikluji':en; .., butçe dodatni budzet;
katiplik polozaj, zvanje sekretara, sek~ - değer dqdatna vrednost (cena)
retarstVo katmak ak. dat. 1.doda(va)ti; pripatjati,
kat' iyen a 1. nikako, niposto 2. de- mesati(vino sa vodom i si.); 2. nar. spa-
finitivno, konai':no; odlui':no rivati (zivotinje); 3.' !erati, goniti (stoku) 4.
pridruziti; postavali (kontrolu, strazu i si.) o
kat'iyet ll a resenost, odlui':nost, ka- ·
birbirine - h us kati jednog na drugog, kva-
tegorii':nost; bezuslovnost
riti odnose; bire bin - preuvelii':avati
katkı 1. dodatak; dopuna; 2. doprinos,
katman sloj;.naslaga;
prilog; - da bulunmak dati doprinos, dop-
rineti; ui':estvovati; o adam edebiyata katman bilimi stratigrafija

568
 ka va ra

katman bulut (-tu) stratus (oblak) ostala ni kap; - - kap po kap, malo-po
malo; - si yok nema nista, nista nije os-
katmanlaşma geol. slaganje u slojeve,
talo
stratifikacija; aykırı - neskladno slaganje;
uygun - skladno slaganje katrilyon kvadrilion, milion Iriliona
katmaniaşmak geol. slagati se (u slo- kat sayı koeficijenat
jeve)
kat yuvarı astr. stratosfera
katmanil u slojevima, slojevit; kauçuk (-ğu) kaucuk; - ağacı bot. ka-
katmer sloj, nabor - - u slojevima ucukovo drvo (Ficus elastica); suni - ves-
dupli, pun (o cvetu sa mnogo !atica) O - tacki kaucuk
kaldırmak nar. zazvati metez kauçuklamak ak. gumirati
katmerleşmek 1. postati slojevit 2. fig. kauçuklu gumiran
poveca(va)ti se, uvecati se, porasti
kav 1 1 . trud (za paljenje va tre kre-
katmerli 1. slojevit 2. bol. pun, sa sivom) 2. sumporisan papir (za pod-
mnogo !atica (o cvetu) - karanfil top- paljivanje);.- gibi vrlo zapaljiv
karanfil 3. fig. potpun, pravi; - yalan laz
kav2 vinski podrum
na laz
kavaf a trgovac <jevtinom obucom O -
Katolik katolik; - kilisesi katolictka
işi slepan, (posao) malı losa roba, bofl;
crkva
kavaflık trgovina jevtinom obucom 2.
Kataliklik katolicizam, katolicanstvo fuseraj, los rad
katot (-du) hem. katoda kavak (-ğı) bot. topola (Populus); kara
katra v. katre ..; crna topola, jagnjeda (Populus nigra)

katran a katran; smola; bitki - ı biljna· kavakçılık gajenje topola

smola O - ağacı bot. kedar (Cedrus Li- kavaklık topolik, topoljak
bani); - çamı bat. smrdlijka (Prstaeia tre-
kaval kaval, frula O - tüfek puska sa
binthus); - gibi crn, tarnan
glatkom cevi
katranardıcı bot smreka crvena (Ju-
niperus oxycedrus)
kaval kemiği anat. cevanica, fibula
kavalye kavaljer
katran köpüğü (-nü) .bot. trud (poly-
porus igniaris) kavalyelik kavaljerstvo; /-al - yapmak
udvarati se
katrancı karandzija
kavanço 1. mor. pretovar 2. svaljvanje,
katranlamak ak. (na) katraniti, pre-
prebacivanje na drugog; - etmek prebaciti
mazati katronom
na drugog (posao, odgovornost i si.); bu
katranianmak pass. od katranlamak işi de bana ettiler i ovaj posao su mi uva-
lili
katraniatmak caus. od katranlamak
kavanoz tegla; reçel - u tegla za slat-
katranlı katranisan; - kağıt ter-pa pir
ko
katran ruhu kreozot
kavara 1 nar. sace bez meda
katran taşı geol. smolac kiwara2 nar. 1.vetar, gas 2. buka, s~m.
katre a kap, kapljica; - si kalmadı nije tresak

569
·1<avas
kavas a kavaz, kurir (ambasade ili kon-
zulata); (u velikum ustanovamo)
kavaslık posao, duznost kavaza
kavasya bat. kvasija, surinamsko gorko
drko (Quassia amara)
kavat a podvac, svodnik
kavata korito (drveno) 2. bat. zeleni
tvrdi ·paradajz (Solanum capsicum gros-
sum)
kavela, kavila drveni klin
kavga p 1. sadja, prepirka, kavga; arh.
tuca, borba; - çıkarmak izazivati svadju,
zapodenuti kavgu; - kaşağısı potskrekac,
izazivac svadje 2. fig. borba, trud; ekmek
- sı borba za hlep; -hayat - sı borba za
zivot (opstanak); - etmek 1) svadjati se,
prepirati se 2) borili se, truditi se O - bizim
yorgamn başına imiş slradao sam ni kriv
ni duzan (govori onaj ko je slradao u svad-
ji koju su drugi zapodenuli)
kavgacı kavgadzija, svadjalica, iza-
zivac svadje
kavgalaşmak s ile svadjati se, prepirati
se; borili se
kavgalı 1. sa svadjom, s prepirkom
(skup, sastanak) 2. ogorcen, ljul
kavgasız bez svadje, mirno
kavi a arh. jak, snazan, izdrzljiv
kavil (-vii) a pogodba, dogovor, spo-
razum; - etmek dogovoriti se, spo-
razumeti se
kavileşmek ojacati, ocvrsnuti, postali
sn aza n
kavileştirmek ak. pojacati, ucvrstiti, os-
naziti
kavilleşmek s ile dogovoriti se, spo-
razumeli se; nagodati se
kavim (-vmi) a narod; pleme, rod;
kavis (-vsi) a 1. kriva linija, kriva; zavoj,
okuka; keskin - ostar zavoj 2. (okrugla)
zagrada 3. svod, lük
570
kavisli iskrivljen; zasvodjen
kavkı ljuslura;
kavkılı sa ljusturom
kavlak bez ljuslure; bez kore, ogulen,
oljuslen (o drvetu) 2. fig. budala, idiot
kavlamak ljustili se, guliti se (o kori,
kozi)
kavlaşmak pretvorili se u trud
kavliç (-cı) nar. 1kilall kilav, koji pati od
ki le
kav mantarı bat. guba, trud (Fomes fo-
mentarius)
kavmi a arh. etnicki; plemenski
kavmiyet a 1. nacionalnosl 2. na-
cionalni karakter
kavraç (-cı) sprava za podizanje teskog
kamenja
kavrak (-ğı) sucke; suvo lisce (za pot-
palu)
kavram 1 1. log. pojam; predstava,
ideja cf. mefhum 2. nar. pregrst; 3.nar.
lrbusna opna, potrbusica nar.
kavrama 1. gl. im. kavramak 2. teh.
spoj, sastav 3. traverza, poprecna greda
4.drveni obruc (za ucvrscivanje)
kavramak ak. 1. uhvatiti, obuhvatiti;
zahvatili 2. shvatati, poimati, razumeti;.du-
rumu - shvaliti situaciju 3. uvideti, postali
svestan
kavrarncı fil. 1 konceptualist ll kon-
ceptualislicki konceptualizam
kavrarnit iscrpan, sveobuhvatan, op-
sezan
kavramsal pojmovni
kavramlmak v. kavranmak
kavramlmaz neshvatljiv, nepojmjiv, ne-
dokuciv
kavranmak pass. od kavramak

kavratmak caus. od kavramak
kavrayış shvatanje, poimanje; - gücü
moc shvatanja
kavrayışlı koji brzo shvata
kavruk 1. pecen; prien; - mısır pecen
kukuruz 2. slab, zakriljao (o deteu, drvetu)
kavrukluk zakriljalost, zaostalost (u
rastu)
kavrulmak 1. peci se, prziti se; suncati
se, priiti se (na suncu) 2. fig. zakrzljati, os-
tali sitan
kavşak (-ğı) raskrsnica cvor; usce
(reke); yol - ı raskrsnica puteva
kavuk (-ğu) 1. ist. pokrivalo za glavu
(na koje se zavijala calma) 2. (ili idrar - u
) anat. mokracni mehur ~ f-al - sallamak
klimati glavom (u znak odobravanja); !as-
kati, ulagivati se
kavukçu laskavac, ulizica
kavukıu ı s pokrivalom na glavi ll Ka-
vuklu Gedno od lica u Orta oyunu, starom
turskom pozoristu)
kavukıuk polica za pokrivala
kavun bat. dinja (Cucumis melo)
kavun içi ı ruzicastozuta boja ll ru-
zicastozut
kavurga nar. pecen, prien (o pcenici,
kukuruzu)
kavurma ı 1. gl. im. od kavurmak 2.
kul. kavurma ll pecen; prien
kavurmaç (-cı) priena psenica
kavurmak ak. 1. peCi, priiti 2. paliti,
spriiti; osusiti 3. fig. razoriti, unistiti
kavurtmak caus. od kavurmak
kavurucu koji zeze, (pali); usijan, vruc;
- güneş zarko, vrelo sunce
kavuşma 1. susret, vidjenje, sastanak
2.dolazak, stizanje 3. dobijanje, sticanje;
hürriyete - sticanje slobode 4. bot. op-
kayacık
lodjenje (primitivnih biljaka) 5. v. kavuşum
kavuşmak 1. dat. dospeti do, domoci
se, dokopati se cega; steci, dobiti, postici;
bağımsızlığa - steci nazavisnost; öz-
gürlüğe - steci slobodu; köyler elektriğe
kavuştu sela su dobila elektriku 2. sastati
se, sresti se, videti se (nakon dugog vre-
mena); nihayet dostlarıma kavuştum
najzad samse sastao s priijateljma 3. spa-
jati se (o konciima, kra jevivima 4. sas-
tajati se (o rekama); bu ırmak Tuna'ya
kavuşuyor ova reka si uliva u Dunav
kavuşturmak ak. dat. sastavljati, spa-
jati; Allah kavuştursun v. Allah
kavuşulmak bez/. od kavuşmak
kavuşum astr. konjunkcija
kavuşum devri astr. sinadican period
kruzenja (29 dana. 12 sati, 44 minula i 3
sekunda)
kavut (-tu) jelo od przene psenice
kavuz 1. bot. opna, ljuska (klasica) 2.
pleva
kavza bot. pastrnak, paskanat (Pas-
tinaca sativa)
kavzamak 1. scepati, cvrsto drzati 2.
cuvati, stititi; 3. sredjivati, uredjivati
kay 1 letnja kisa
kay2 povracanje; cf. kusma; - etmek
povracati
kaya 1. stena, litica, hridina; - suyu iz-
vorska voda (koja istice iz stene); - tuzu
kamena so 2. u sastavu bot. i zoo. naziva;
- kartalı carski orao (Aquila chrysaetus);
- meşesi bot. luznjak, hrast (Quercus
robor) ~ - gibi cvrst, stamen, nepoklebljiv
kaya balığı zool. pes-riba, glavoc (Go-
bius)
kaya başı pastirska pesma (anodolska)
kayacık (-ğı) mala stena ~ - ağacı
crnograbic (Ostrya)
571
 kayacıl

kayacıl; - bitkiler rastinje koje raste na kaydırak (-ğı) 1. oblutak, obao sljunak
· steni 2. skolice (decja igra) 3. tobogan
kayac geol. stenje kaydınlmak dat. pass. od kaydırmak
kaya güvercini zool. golub sivi (Co- kaydırmak ak. dat. 1 . caus. od kaymak
lumba livia) 2. otpustiti (sa sluzbe) 3. voj. presacivali
kayağan klizav, sklizak (o tlu, terenu) Oedinice); prenositi (vatru)
kaydırtmak ak. dat. caus. od kay-
kayağanlık klizavost, skliskost
dırmak
kayağan taş min. skriljac
kaydiye a arh. upisna taksa; taksa za
kayak (-ğı) 1. skije, smucke; - yapmak registracij;.;
skijati se, smucati se 2. skijanje, smucanje
kaydolmak dat. upisati se
kayakçı skijas, smucar
kaygan klizav, sklizak; gladak
kayakçılık skijaski sport, skijanje
kaygana 1. kajgana, omlet 2 . .Zumance
kaya keteri nar v. bukalemun sa secerom (poslatica)
kayalaşmak postali kamenit (o tl u) kayganlık klizavost, skliskost
kayalık 1 stnovito mesto, kamenjar ll kaygı briga, zabrinutnost, zebnja,
kamenit, stenovit nemir, uznemirenost; /-dan/ çekmek bri-
kaya lifi min. azbest nuti; /-ıl - ya düşürmek zabrinuti, obes-
pokojiti
kayan 1. gorski potok, bujica 2. nar.
pljosnata stena kaygılandırmakak. zabrinuti, obes-
pokojiti
kayar 1 . kukast potkov .Zivotinja (za kre-
tanje po ledu) kaygılanmak brinuti (se), uzimiriti se,
kayartamak ak. nar. 1. promeniti ili
ocajavati
popraviti potkorkonja 2. psovati, grditi, ru- kaygılı zabrinut, brizan, uznimiren, nes-
ziti pokojan; tuzan
kaybetmek ak. (iz) gubiti; cf. yitirmek; kaygın 1. v. kaygan 2. nar. bremena
kendini - izgubiti se; fig. izgubiti glavu, (devi)
smesti se kaygısız bezbrizan, spokojan, miran
kaybettirmek caus. od kaybelrnek kaygısızca bezbri.Zno, spokojno
kaybolmak izgubiti se, nestati, is- kaygısızlık bezbri.Znost, spokojstvo
ceznuti
kayık (-ğı) ı 1.camac, kajak; balıkçı - ı
kaydedilmek pass. od kaydetmek ribarski camac; iki çifte - camac; sa dva
kaydetmek ak. dat. 1. zapisivati, upi- para vesala 2. nar. saonice ll nakrenut,
sivati, bele.Ziti; unositi, registrovati, opa- nagnut, ukosen O - tabak ovaina posuda
.Zati, primecivati; çocuğu okula - upisati (u obliku camca); - ya ka ovaini okovratnik
dete u skolu 2. dr2ati na umu; upamtiti 3. kayıkçı camdzija, bredar
snimiti (na magnetofonsku traku) 4. poslici
kayıkçılık 1. zanimanje camdzije 2. iz-
(pozitivan rezultat), uspeti; başarı - za-
bele.Ziti uspeh; gol- postici gol_ rada camaca

kaydettirrnek caus. od kaydetmek kayıkhane mesto za ·drzanje camaca

kayın1 bot. bukva (Fagus
kaydıhayat a - la (ili - şartıyla) do-
zivotno silvatica)

572
 kaymak

kayın2 (-ynı) dever; surak ograda, rezerva; uslov; - altına girmek

kayın baba svekar; tast ograniciti; prinuditi, postaviti, uslov; -
kuyut restrikcije, ogranicenja; 3. ob-
kayın birader v. kayın2
racanje paznje; paznja, briga; - a değer
kayınlık srodstvo po muskoj liniji vredan pazje, znacajan 4. snimanje, pre-
kayın peder v. kayın baba nosenje na magnetofonsku traku 5. zva-
nican dokumenat
kayın valide svekrva; tasta, punica
kayıt2 1. prozorski okvir 2. stvar, sreds-
kayıp (-ybı) a 1 gubitak; nestanak; -
tvc
lara uğratmak naneti gubitke; acı bir -
tezak gubitak; can - ı pljudske zrtve, iz- kayıtım til. suprotno dejstvo, pro-
ginuli (u ratu) ll izgubljen; nestao; - lara tivdejstvo
karışmak nestati, ne vidjati se, ne po- kayıtlamak ak. ogranicavati; us-
javljivati se; haftalarca - lara karışta ne- lovljavati, postavljati uslove
deljama se nije pojavio
kayıtlı 1. zapisan, zabelezen; upisan;
kayır nar. 1. krupan pesak 2. sitan registrovan 2. fig. ogranicen, uslovljen
pe sak
kayıtmak ab/. odustati (od odluke, na-
kayırıcı pokrovitelj, zastitnik;
mere)
kayırıcılık pokroviteljstvo, zastita; za-
kayıtsız 1. nezapisan; neregistrovan,
uzimanje za koga
neupisan 2. neuslovljen, neogranicen; -
kayınimak dat. pass. od kayırmak şartsız bez ikakvih uslova, bez rezervi 3.
fig. nezainteresovan, ravnodusan; bezb-
kayırış staranje, briga, pomoc
rizan; /-al - kalmak ne obracati paznju, ne
kayırmak ak. 1. stititi, pomagati, za- pridavati znacaj, biti ravnodusan
uzimati se; yoksulları - pomagati, za-
kayıtsızca bezbrizno; neza in-
uzimati se za siromahe 2. stititi, protezirati
teresovano ravnodusvano, ravnodusno
koga, biti kome naklonjen
kayıtsızlık bezbriznost; ravnodusnost;
kayırtmak caus. od kayırmak
kaykılmak dat. nagnuti se, osloniti se,
kayısı 1. bat. kajsija (Prunus armenica)
nasloniti se, prisloniti se
2. kajsija (plod) 3. kul. rovito jaje
kaykıllmak osloniti, nasloniti
kayış kais, remen; - kemer oposac,
kozni remen; makine - ı transmisioni kais; kayma 1. gl. im. od kaymak; - açısı
usturayı - a çekmek ostriti brijac o remen teh. ugao klizenja; - uçuştı spustanje s
ö /-ı/ - a çekmek arg. nasamariti, povici iskljucenim motorom, planiranje (aviona);
za nos; - etmek kaisariti, varati; - gibi - yüzeyi klizna povrsina 2. odronjavanje,
tvrd, zilav (o mesu) lavina

kayışçı kaisar; fig. prevarant, kaisar kaymak 1 (-ğı) 1. kajmak, skorup 2.

kayışkıran bat. gladis, zecji trn (Ononis
spinosa)
kayıt1 (-ydı) a 1. zapisivanje, be-
lezenje; registrovanje; primedba, opaska; 1
-ıl - a geçirmek zapisati, ubeleziti, re-
gistrovati; oznaciti; - memuru registrator;
/-ın/ - ini silmek (iz) brisati s spiska 2. fig.
krem 3. fig. krem, eliini deo (drustva i si.)
4. tvrda korica (na povrsini zemlje koja se
nahvata posle kise) ö /-ın/- ını almak fig.
pokupiti kajmak, uzeti najboji deo, najvise
iskoristiti; - altı obrano mleko; - gibi 1)
snezno beo 2) ususan i mek; - tabakası
(ili takımı) bogat sloj drustva, krem drust-
vo

573
 1, kaymak
kaymak2 (-ar) 1. kliziti, klizati se; ok-
liznuti se 2. promenuti mesto, iskliznuti (o
.~ l tlu, zgradi) 3. okliznuti se 4. fig. promeniti
(stav, glediste i si.); parti sola kaydı
sıranka je skirenula ulevo 5. ispasti, isk-
liznuti; bardak elimden kaydı casa mi je
ispala (iskliznula) iz ruke 5. arg. usunjati
se
kaymakam a 1. kajmakam (sreski na-
celnik) 2. arh. potpukovnik O Yalova - ı
şalj. vazna licnost, "zverka"
kaymakamlık 1. polozaj kajmakama 2.
srez;
kaymak kağıdı sjajan, satiniran papir
kaymaklanmak uhvatiti se (o kaj-
maku); süt kaymaklandı na mleku se uh-
vatio kajmak
kaymakir 1. sa kajmakom; - süt neb-
rano, nevadjeno mleko 2. s kremom; -
dondurma sladoled sa kremom
kaymak taşı alabaster
kayme a nar. papirnata lira
kaynaç (-cı) gejzir
kaynaç taşı geol. gejzirit
kaynak (-ğı) 1 1. vrelo, izvor (i fig. )
gelir - ı izvor prihoda; ışık - ı izvor svet-
losti; inanılır - pouzdan izvor 2. izvor, do-
kumenat (za naucna istrazivanja) 3. teh.
varenje, zavarivanje; var; - aygıtı aparat
za zavarivanje; - yapmak variti, ta-
varivati, otojen - ı autogeno zavarivanje
kaynakça bibliografija, literatura u vezi
sa odredjenom temom ili periodom)
kaynakçı varilac
kaynakçıl1k varilaeki posao, zanimanje
va rio ca
kaynaktamak ak. 1. varili, zavarivati 2. '
lepiti, lemiti (gumu)
, n, s, ş, y)
kaynaklanmak 1. pass. odz kay-
naklamak 2. fig. izvirati, proizlaziti iz cega,
poticati od
574
kaynaklı 1. zavaren 2. iz . .. izvora;
Fransa - haberler vesti iz francuskih iz-
vora 3. ziv, neumoran
kaynamak 1. vreti; kljucati; klokotati, ki-
peti; fig. vrveti, komesati se, sakalarda
halk kaynıyor na ulicama vrvi od sveta 2.
previrati, vreti (o vinu) 3. izvirati (o vadi)
4.variti se; Jemiti se; srastati (o crevim?) 7.
zaceceliti, zarasti (o rani) 6. krcali (o cr~:,
vima) 7. spremati se, "kuvati se" içeri:J~:
bir iş kaynıyor ututra se nesto "kuva;, a·:
primiti se (o kalemu); erik ağacına ya-
pılan aşı kaynadı prımio se kalem na slji-
vi 9. ll biti veoma topla, kuvati se 10. arg.
nestati, ispariti; paramız kaynadı nas
novac se istopio
kaynana svekrva; tasta; O - zırıltısı
cegrtaljka, zvecka (decja igracka)
kaynana dili bot. zabica, svekrvin jezik
(Opuntia ficus indica)
kaynar 1 koji kljuca; vreo, veoma topao
ll dijal. izvor, vrelo, slatina
kaynarca 1. izvor, vrelo 2. topli, ter-
maini izvor
kaynaşık 1. spojen, zapeljen 2. zj.
vahan, neumoran
kaynaşma 1. gl. im. od kaynaşmak 2.
komesanje, talasanje 3. stapanje (rasa,
naroda) ·
kaynaşmak s. ile 1. spojiti se, sliti se;
zavariti se; srasti 2. vr verveli (o mravima i
sf.) 3. slagati se, odgovarati (o bojama);
bu renkler iyi kaynaşıyor ove boje se
dobro slazu 4. fig. slagati se, razumeti se;
druziti se; zblizavati se; biz çabukça kay-
naştık mi smo se brzo zblizili 5. hem. spa-
jati se, sjedinjavati se
kaynaştırma 1. gl. im. od kaynaştırmak
2. /ing. gubljenje slogova; - sesleri ras-
tavni, intervokalni suglas nici (u turskom:
kaynaştırmak ak. dat. 1. spajati, slivati;
zavarivati 2. slagati (boje) 3. zblizavati
 kazan

kaynata v. kayınpeder kaytarmak 1. ak. vratiti, vracati 2. be-

zati se posla
kaynatılmak pass. od kaynalmak
kayyım, kayyum a 1. arh. posluzitelj u
kaynatmak ak. 1.kuvati (o kljucanja);
dzamiji 2. jur. lutor, staratelj
iskuvavati 2. teh. zavarivati, varili; lepiti, le-
mili 3. caskati, pricati 4. arg. smotati, zdi- kayyımlık tutorstvo, starateljstvo
pili kaz 1. zool. guska (Anser) 2. fig. glu-
kaynattırmak caus. od kaynalmak pak, budala; - beyinli (ili kafalı) bez
mozga, plitkouman o - ın ayağı öyle
kaypak 1. klizav (o putu, mestu) 2. ne-
değil nije bas tako, nije stvar u !ome; - ın
pouzdan, prevtljiv ayağı kaç olduğunu göstermek pokazati

kaypaklaşmak postali klizav (o putu, kome posto Musa dere jarca; - 1 koz an-
terenu) lamak sasvim pogresno razumeti;
Agop'un - 1 gibi bakmak gledati kao tele
kaypaklık 1. klizavosl 2.nepouzdanosl,
u sarena vrata
prevtljivost, nepostojanost (na recima)
kaza 1 1. nesrecni slucaj, udes; - ge-
kaypamak, kaypımak okliznuti se çirmek doziveti udes; - yeri mesto udesa;
kayra nar. naklonost, blagonaklonost; trafik - sı saobracajni udes 2. arh. sud-
ljubaznost; zastita jenje, sudski proces; 3. naknadno obavl-
jana molitva; ili post O - geliyorum demez
kayracılık. til. proviencializam
nesreca iznenada dolazi; - ile slucajno,
kayrak (-ğı) nar. ll 1. klizalisle 2. kli- nenamerno - kurşunu zalutali metak
ziste, klizavo mesto 3. kamenito, pes- kaza2 a kaza (administrativna jedinica
kovito zemljiste 4. brus, tocilo 5. v. ka- u Turskoj koja odgovara srezu
yağantaş
kazaen v. kazara
kayralmak nanositi pesak (o reci)
kazağı skreper strugac; grebalica
kayran proplanak; cistina (u sumi) '
kazak1 1. poluver 2. dzokejska kosulja
kayrılmak pass. od kayırmak
kazak2 (-ğı) 1. kazakin (kratak ogrtac)
kayser cesar, car, imperator 2. strog suprug, despot
kayşa odron, odronjavanje kazak (-ğı) 1. Kazak 2. Kozak
kayşamak. odron, odronjavati se, ob- Kazakça kazaski jezik
rusavati se
kazaklık despotizam, strogost (sup-
kayşat (-tı) ll odron (stena) ruga)
kaytak (-ğı) nar. .1. osamljen; zabit (o kazalı 1. opasan, rizican 2. stradalnik
mestu); 2. prevrtljiv, nepostojan (o osobi) (lice koje je pretrpelo udes) 3. od ... kaza
(srezova); dört - vilayet provincija od ce-
kaytaklık 1. prevrtljivost, nestalnost
tiri kaze
(karektera) .,. ·. ,.i :•A
kazamat (-tı) voj. zaklon, skoniste; zas-
kaytan vrpca; gajtan; •sirit''O - bıyıklı s -
ticeno topovsko gnezdo
dugim i tankim brkovima ..
kazan kazan; kotao; - dairesi kot-
kaytanlı s gajtanom, sa si~itoı:ı;ı .·n
larnica; - taşı kamenac na kotlu; buhar -
kaytarıcı zabusarıt, koji bezi s po~la, ı parni kotao O - devirmek (ili kaldırmak)

575
k~çisakal
(Caprimulgus europaeus)
keçi sakat siljate, kozje brade (o co-
veku)
keçi sakalı bot. ll businac, divlji pelin
(Cistus creticus)
keçi söğüdü bot. iva (Sa !ix caprea)
keçi tırnağı dubac sa trouglastim se-
civom
keçi yemişi bot. v. yabim mersini
keçi yolu uzanastaza, puteljak
keder a 1. tuga, zalost, bol, potistenost,
seta; - çekmek tugovati, patiti; /-ın/ -ine
iştirak etmek delili ciju zalost, sa-
ucestvovati u bolu (za izgubljenim);
-vermek rastuziti, razalostiti; yanan bir
-neutesan bol
kederlendirrnek ak. rastuziti, ucveliti,
razalostiti
kedertenrnek dat. tugovati, zalostiti se
kederli tuzan, zalostan, bolan; - haber
tuzna vest
kedersiz bezsrizan, veseo
kedi 1. macka (Felis domesticus); An-
kara - si angorska macka 2. u sastavu
bot. i zool. naziva; - makisi zoo/. prstas,
lernur (Lemur catta) O. -ciğere bakar gibi
bakmak gledati kao macka dzigericu; -
nin fare ile oynaması gibi kao igra
macke i misa (o neravnopravnoj igri); -
gibi dört ayak üstüne düşmek izvuci se
iz najtezeg polozaja; - ile harara girmek
saradjivati, povezati se sa nedruzevnim
covekom; - ile köpek gibi olmak biti kao
pas i macka, ziveti u neprijateljstvu; -ne,
budu ne? 1. mlad 2. ogranicenih mo-
gucnosti, bez novca; - olalı bir fare tuttu
do sada je uradio samo jedan uspesan
posao; -ye peynir emanet etmek (ili ıs­
marlamak) pustiti vuka u tor;
-yetişemediği ciğere pis dermiş macka
kudi dzigericu koju ne moze da dohveti
(govori se za one koji kude ono sto im je
578
nedostupno)
kedi ayağı bot. macja noga, smilje (An-
tennaria dioica)
kedi ayası bot. zlatica, ledinjak (Ra-
nunculus ficaria)
kedi balı smola (sljive, kajsije)
kedi gözü 1. crveno svetlo (na zadn-
jem delu auta 2. saobracajrii znak, mac-
jeoko
kedi nanesi bot. macina metvica (Ne-
peta cataria)
kedi otu bot. macina trava, odolen (Va-
leriana officinalis)
kefal zoo/. cipal, skakavica (Mugil cep-
halus) 3. arg. jedva prelazna ocena
kefalet a jur. jemstvo, garancija; /-al -
etmek garantovali, jemciti
kefaletname a-p pismena garancija
kefaret (-ti) a iskupljenje greha; /-ın/
-ini ödemek iskupiti greh
kefe 1 a tas (vage)
kefe2 kesa od dlake (za timarenje);
kefeki 1. grub kamen (za zidanje) 2.
zubni kamenac O - ye dönmek biti sav iz-
busen
ketelernek ak. ocistiti konja (kesom od
dlake)
kefen a. mrtvacki pokrov O -i yırtmak
izvuci se, preziveti tesku bolest, "pocepati
pokrov"
keteniemek ak. zaviti u pokrov
ketenlik platno za pokrov
ketere a nevemici
kefil a jemac, garant; - olmak jemciti,
garantovali
kefillik jemstvo, garancija
kefin v. keten
kefir kefir
 kelepirci

ketiye a marama s kicankama (koju poljiti se (o mani, nedostatku); - kahya

Arapi nose na glavi) koji se u sve mesa svuda zabada nos; /-
ın/- i kızmak razbesneti se, rasrditi se (o
kehanet a proricanje, predskazanje; -
te bulunmak proricati; predskazivati onima koji to retko cine); - i körü top-
lamak okupiti svu olos
Kehkeşan p astr. Mlecni put; ct. sa-
manyolu kelam a 1 . govor; rec 2. teologija
Kelamıkadim a Kuran
kehle a arh. vas (ka)
kelamıkibar a arh. mudre izreke, sen-
kehribar p ı cilibar, jantar ll cilibarski,
jantarski; boje jantara; -balı potpuno zut tencije
med; kele junac, mlad bik
kehribarcı izradjivac jantarskih pred- kelebek (-ği) 1. leptir 2. obolenje jetre
meta (prezivara) 3. teh. leptirasti navrtak 4.
kek keks auto. ventil za dovod goriva o - kıravat
leptirmasna; - kurbağalama sp. baterflaj,
keka, kekah uzv. sjajno! divno! leptir-stil (u plivanju)
keke v. kekeme kelebek camı (nı) auto. leptirasto stak-
kekeç nar. v. kekeme lo
kekelemek mucati, zamuckivati (i fig.) kelebek otu bot. vija, hmeljna detelina
(Medicago lupulina)
kekelik v. kekemelik
kelebeksi leptirast, u obliku leptira
kekeme mucavac
kelek (-ği) ı 1. zelena dinja 2. recni
kekemeleşmek po6ieti mucati
splav (na naduvanim mesinama) 3. arg.
kekemelik muca vosf glupak ll 1. (mestimicno) ogoljen, oguljen,
kekik (-ği) bot. majcina dusica (Thymus izlizan 2. bez dlakep olinjao; - tulum me-
vulgaris) sina bez dlake

keki yağı (-nı) ule od majcine dusice keleklik izliza ost; olinjalost

keklik (-ki) zoo/. jarebica (Perdrix); - kalem nar. kupus

gibi lep, privlacan kelep bi) p 1. povesmo; kanura (svile,
kekre nakiseo, opor (o vinu i si.) pamuka)

kekrelik oporost, trpkost kelepçe p 1. lisice, okovi za ruke; /-a/ -

takmak (ili vurmak) staviti lisice 2. teh.
kekremsi 1. kiselkast 2. fig. natmuren, ·
karika, prsten (za vezivanje kabiova ili
namrgodjen
cevi)
kekremsilik 1. oporost, trpkost 2.
kelepçelemek ak. staviti lisice
namrgojenost
kelepir 1 . jevtina stvar, bagatela; car
kel p ı cela ll celav 3. fig. nag, ogoljen
dobit, celepir; - e konmak (ili yakalamak)
(o stvarima i prirodi);z n tepeler goli bre-
dobiti vrlo jevtino, ucariti 2. arh. pastorak,
zuljci 4. fig. nerazvijen, sitan (o biljkama);
pastorka
- bir ağaç zakrzljalo drvo o - başa şimşir
tarak nepotreban luksuz (pored nuznih kelepirci muktas, koji zeli da sve dobije
potreba ); /-ın/ - i görünmek otkriti se, is- jevtino

579
keler·
keler guster (opsti naziv); su - i da:z-
devnjak (Salamandra salamandra); yeşil
- zelembac (Lacerta viridis)
keleş dijal. 1.hrabar, smeo 2. lep, priv-
lacan 3. celav 4. fig. blesav, blentav
keleşlik 1. hrabrost 2. privlacnost 3. ce-
lavost 4. blentavost
kelime a rec; cf. sözcük; - hazinesi vo-
kabular (jednog jezika); fond reci; - ka-
rışıklığı psih. parafazija, pogresna upot-
reba reci; - si - sine doslovno, od reci do
reci; - oyunu igra reci; - takımı sintagma;
- yapımı gradjenje reci; bileşik - slo-
zenica o - cambazı frazer; - cambazlığı
frazerstvo
kelle p 1. glava (ob. u pej. smislu) 2.
stvar koja oblikom podseca na glavu; bir -
peynir kriska, kotur sira; bir - şeker glava
secera; bir - lahana glavica kupusa 3.
glavica; klast, klip (zitarica) o - götürür
gibi bez glavo, brzopleto; - sini kol-
tuğuna almak rizikovati, staviti glavu u
torbu; - koşturmak juriti kao bez glave,
nepotrebno zuriti; - kulak yerinde stasit,
lepo gradjen; /-ın/ - sini uçurmak odseci
kome glavu; - yi vermek zrtvovati zivot
kelleşmek ocelaviti; olinjati se; ogoleti,
ostati bez raCtinja
kelli nar. post. sas ab/. posle; bundan -
ne yapabilirim? sta mogu da radim posle
ovoga?
kelli felli nar. lepo odeven, uredan;
dostojanstven, ozbiljan
kellik 1 . eelavası 2. golet, mesto bez
rastinja
Keloğlan 1. Keloglan, C,osa (junak
turskih narodnih prica) 2. fig. usvojeno si-
romasno dete; segrt, ucenik
Keloğlan nar. curka
kem p arh. 1. manjkav, nedostatan; fa-
lican 2. los, zao; kem göz urokljive oci -
gözle bakmak mrko gledati
580
kemal (-li) a 1. zrelost; cf. yetkinlik; -
ini bulmak (ile -e ermek) 1) sazreti, dos-
tici zrelost 2) postici savrsensvtvo 3. naj-
visa cena
Kemalist Kemalista
Kemalizm kemalizam
keman p 1. violina; - konçertosu kon-
cert za violinu 2. arh. luk. 3. O- gibi !anak,
izvijen kao luk (o obrvama)
kemancı violinista
kemane p 1. muz. gudalo, luk 2. va-
jarsko dleto
kemankeş p strelac; cf. okçu
keme nar. 1. pacov, stakor 2. V. do-
malan
kamençe p. muz. mala violina (sa tri
zice, svira se kao celo)
kement (-di) p 1. laso; - atmak baciti
laso 2.arh. omca (za vesanje)
kemer p 1 1. pojas, cemer; - kayışı
opasac; - ini sıkmak pritezati pojas; fig.
stezati kais, stedeti; cankurtaran -i pojas
za spasavanje 2. raspon, svod (mosta, po-
zora i si.); - ayağı stub mosta; 3.anat.
zasvodjena duplja ll povijen; zasvodjen; -
köprü, viadukt Osu kemeri akvadukt
kemere mor. poprecna greda na palubi
vodjen, na svod 3. povijen, savijen; -
burun orlovski nos
kemerlik kozni pojas (za drzanje alatki)
Kemer patlıcanı vrsta sitnog dugog
patlidzana
kemha p arh. tekst. brokat, svileni bar-
sun
kemik (-ği) 1 anat. kost, koska; - bilimi
osteologija; -burkulmak iscasiti se, uga-
nuti se (o kosti); - çıkıntısı kostani iz-
rastaj; -çıkıntısı kostani izrastaj; - iliği
kastana srz; - iltihabı ostitis, zapalenje
kostiju; - e kadar işlernek prodreti do
kosti; - kırığı fraktura, prelom kosti; - ve-

remi tuberkulaza kostiju koskan, od kosti
(dugme, cesalj i si.) o /-al - atmak baciti
kasku, zamazati oci, zacepiti usta; /-ın/ -
lerini kırmak isprebijati, polomiti kosti; -
leri sayılmak jako oslabiti, pretvoriti se u
kost i kozu; - yalayıcı ulizica, cankolizac
kemikçik (-ği) koscica
kemik doku kostano tkivo
kemikleşme okostavaje
kemikleşrnek 1. okostati 2. fig. zauzeti
tvrd stav
kemikleştirmek ak. pretvoriti u kost
kemikli koscat, jakih kostiju; fig. kos-
tunjav, slab, mrsav
kemiksi koji lici nakost
kemircik (-ği)anat. rskavica
kemirdek (-ği) nar. rskavicavi deo repa;
skelet repa
kemirgen zoo/. gladar; - ler glodari
kemirici 1 v. kemirgen ll koji grize, raz-
jeda; fig. koji grize, ujeda;
kemiriciler v. kemirgenler
kemirilmek bez/. od kemirmek
kemirmek ak. 1. gristi, ujedati; glodati
2. razjedati; demiri pas kemirir rdja raz-
jeda gvozdje 3. muciti, nagrizati; kurt gibi
kemirmek kao crv nagrizati
kemiyet a arh. kolicina; cf. nicelik
kem küm - etmek mrmjati
kemlik zlo, ruzan cin, ruzno delo; cf.
kötülük
kemre nar. djubre, djubrivo (stajkso)
kemrelemek (na) djubriti
kemrelik nar. djubriste
kenar p. 1 1. kraj, ivica, rub; margina;
şehrin - ı periferija grada; uçurumun -
ında na rubu ponora; - yolun - ı ivice
puta 2. strana; - da kalmak ne mesati se;
kendi
üçgenin - ları sırane trougla 3. obala 4.
bordura, pervaz (maramice i si.) ll pe-
riferan; marginalan; pogranicni; -mahalle
zabacena, siromasna cetvrt; - ülkeler su-
sedne zemlje, zemlje koje se granice o -
deniz zapljuskuce more, more koje zapl-
juskuje odredjenu zemlju; - ın dilberi ne-
:skusna zena (devojka), provincijalka; -
gezmek udaljiti se od cega; - da köşede
u uglu; iza kulisa
kenarcı priobalni ribolovac
kenarlı 1 . s obodom, s ivicom; geniş -
şapka sesir sa sirokim obodom 2. oş­
siven, porubljen
kenar ortay geom. medijalna linija
kendi 1 sa posvojnim sufiksima sam,
licno; sebe, se; - m ja sam; - mi fena his-
sediyorum lose se osecam; - n ti sam; -
ne bak! gledaj sebe! - niz vi sami; - nizi.
övmeyin! ne hvalite sami sebe; nemojte
se hvaliti! ll ispred imenica sa posvounim
sufiksima svoj, sopstven; - arabam moja
sopstvena kola; - işine bak! gladj svoja
posla; - kalemimle yazdım pisao sam
sopstvenim perom; - kulağımla işittim
cuo sam sopstvenim usima o - adına u
svoje ime; - ni ağır almak drzati se po-
nosno; biti uobrazen; - ağzıyla tutulmak
izbrbljati se, izlanuti se, nehotice se odati;
/-dan/ - ni atamamak ne suzdrZati se; -
ni aşağı görmek smatrati sebe manje
vrednim od drugih; - ni ateşe atmak sko-
citi u vatru, uci u opasan poduhvat; - ba-
şına 1) sam, bez icije pomoci 2) na svoju
ruku, nikog ne pitajuci™;- ni bırakmak 1)
zapustiti se, ne poklanjati sebi paz™ınju
2) posvetiti se samo jednom pitanju (pre-
kinuvsi veze sa svojom sredinom); - ni
bil! poznaj samog sebe! - ni bilen oz-
biljan i pristojan; - ini bilmek 1) biti ra-
zuman 2) biti zreo; sazreti; - ni bilmez
uobrazen; drzak - ni bir şey sanmak
smatrati sebe vaznim, precenjivati se; - ni
bulmak 1) povratiti se, doci sebi, oporaviti
se, 2) steci individualnost, postali licnost; 1
581
/i kendi beslek
-af - ni dar atmak jedva stici nekuda,
skloniti se, spasiti se; - derdine düşmek
biti zaokupljen svojim nedacama; - ni dev
aynasında görmek imati visoko misljenje
o sebi, praviti se vazan; - ni dirhem dir-
hem satmak pridavati sebi znacaj, biti
uobrazen, kocoperiti se; - düşen ağ­
lamaz covek sam snosi posledice za
svoje delo; ko sam padne ne place; -
nden geçmek 1) zaboraviti se, izgubiti
glavu 2) razjariti se, izbezumiti se od besa;
- gelen iznenadna sreca; - ne gelmek 1)
doci sebi, osvestiti se 2) urazumiti se, opa-
rnetili se; - göbeğini - kesrnek uzdati se
u samoga sebe, oslanjati se na sopstvene
snage; - ine göre po svome; - halinde
tih, miran, bezazlen; /-ıl - halinde bı­
rakmak prepustiti sudbini; ostaviti, ne
zavrsiti, ostaviti kako jeste; ne zanimati se,
ne mesati se; - havasında gitmek (ili
olmak ) postupati po svome, cinili po svo-
joj zelji; - - ne 1) sam sa sobom (raz-
govarati i si.) 2) sam 3) sam, bez tudje po-
moci, samostalno; - - ne gelin güvey
olmak gajiti iluzije, sanjati o nemogucem;
- de olmamak biti van sebe, izgubiti kont-
rolu nad sobom; - - ni sam sebe, samog
sebe; - ni paralamak mnogo se truditi;
rastrgnuti se (od posla); - payıma s moje
strane, sto se mene tice; - ni satmak pro-
davati se za, praviti se vazan; - ni tart-
mak kontrolisali se, odmeravati svoje mo-
gucnosti; - ni toparlamak (ili toplamak)
1) ovladati sobom; pribrati se 2) us-
redsrediti paznju 3) popuniti se, ugojiti se;
- ini tutamamak ne vladati sobom; ne
moci se sudr2ati; - ni tutmak suzdr2ati
se; otrpeti; /-al - ini vermek sav se pre-
dati cem u; - yağı ile kavrulmak 1) kuvati
se u sopstvenom sosu 2) ziveti s onim sto
se ima, skromno ziveti; /-ıl - ne ye~
dirmemek ne podnositi, ne moci svariti.
koga; - ne yontmak brinuti samo o sebi,
gledati samo svoj interes
kendi beslek bat. autotrofan (o zelenim
biljkama i algama)
kendiliğinden samo .po sebi, samo od
sebe; automatski; - anlaşılır samo. po
sebi se razume; - gelmek doci samo od
sebe; - tutuşma samozapaljivanje; teh.
automatsko paljenje; - türerne .bial, abi-
ogeneza
kendiliğindenlik spontanost, svo-
jevoljnost
kendilik bitnost, sustina; individualnost
kendince, kendisince po svome; po
li6nom misljenju
kendir 1 bat. konoplja (Canabis sativa)
ll konopljan, od kaonoplje
kendircHik gajenje konoplje
kene krpelj; koyun - si ovcji krpelj
(Tricnodectes ovis) - gibi yapişmak za-
lepiti se kao kreplj, ne ostavljati na miru
kenef a.l nuznik, zahod ll prljav, pogan
kene göz sitnih ociju, sitnook
kene otu bat. ricinus (Ricinus com-
munjs)
kenet (-di) metaina klamfa, stezac; -
gibi yapışmak postali bliski, nerazdvojni
(o prijateljima)
kenetiemek ak. stezati, pritezati (ste-
zacem); cvrsto spojiti
kenetlenmek pass. od kenetıenmek
kenetli 1. ll zategut, pritegnut (ste-
zacem) 2. cursto spojen istisnut (o zu-
bima, vilicama)
kenevir v. kendir; - kuşu zaaf. ko-
nopljarka (Canabina)
kengel, kenger bat. artisaka (Cynara
scolymus)
kengel sakızı smola od
kentgrad.
kental kvintal, metricka centa
kimtçi urbanista;
kentçilik urbanizam;
 kerih;

kentlerarası medjugradski kerametli cudotvoran, natprirodan

kentleşme urbanizacija keramik v. seramik
kentli gradjanin, staovnik grada kerata 1 . prevaren muz, rogonja 2.
kentsel gradski hulja, lupez; deran, obesenjak 3. kasika za
cipele
kent soylu kurzuj
keratin biol. keratin
kent soyluluk buaoazija
kere a put (a); bazı - ponekada; bir -
kep kapa; djacka kapa jedanput; çok - vise puta; kaç - kolike
kepaze p 1. ruzan. 2. bezvredan; /-ı/ - puta?
etmek osramotiti, obrukati; napraviti kerecik emtalieni deminutiv od kere.
smesnim; -olmak ebrukati se, osramotiti bir - olsun makar jedan jedini put
se
kerem a arh. plemenitost; dobrota, lju-
kepazelik bruka, sramota; bezvrednost
baznost; velikodushost; - buyurun (ili ey-
kepbastı dupla ribarska mreza leyin) blagoizvolite, budite ljubazni (stari
izraz uctivosti); - sahibi velikodusan,
kepçe p 1. kutlaca 2. teh. kasika, lo-
do bar, plemenit covek
pata 3. mreza sa drskom (za hvatanje ltpti-
ra ili riba) keremkar a-p velikodusa n, blagorodan
kepçe burun nar. ursta divlje patke kerempe 1. stenovit rt 2. najvisi vrh pla-
kepçe kulak klempav, usat nine

kepçe kuyruk arg. niUktas, gotovan keres velika posuda, vangla

kepçe surat (covek) sitnog lica kereste p 1. rezana gradja, grad-

jevinsko drvo; - fabrikası pilana 2. obu-
kepek (-ği) 1. nar. mekinje, prosije 2. carski materijal 3. klipan, tikvan, ne-
perut otesanac
kepekçi prodavac mekinja keresteci trgovac drvnom gradjom
kepeklenmek 1. perutati se 2. osusiti kerestecilik 1. drvna industrija 2. trgo-
se iskopneti (ojabuci)
vina drvnom gradjom
kepenek1 (ği) cobanski ogrtac (od pus-
keresteli nar. krupan, jak, razvijen; -
tine); - altında er yatar ljude ne treba ce-
adam korpulentan covek
niti po odelu
kerevet krevet, divan
kepenek2 (-ği) nar. propeler, elisa
kerevit, kerevides zool. recni jastog,
kepenk (-ği) kapak, cepenak (du-
karavida (potamobius fluvialitis)
canski)
kereviz bot. celer (Apium graveolens)
kepez dijal. 1. brdo; greben 2. nevestin
veo 3. kresta (ptiea) kerhane p javna kuca; ct. genel ev

kepir nar. arg. slanaca, slana zemlja kerhaneci vlasnik javne kuce

kepmek nar. slegati se; padati, rusiti se kerhen a arh. 1. protiv volje, nevoljko 2.
s gnusanjem; gadeci se
kerahat a cudo; - te bulunmak ciniti
cu da kerih a odvratan gadan; ct. iğrenç

583
k eriz
keriz p 1. v. geriz 2. kocka, kartaska
igra; /-ıl - e bayılmak prokockati, izgubiti
(na kartama) 3. zabava
kerkenez zoo/. kliktavac (Falco tin-
nunculus)
kerki nar. v. keser
kerli terfi v. kelli felli
kermen tvrdjava
kermes kermes
kermez; - meşesi bot. krmezi hrast,
divlja komorika (ouercus coccifera)
kerpeten a klesta
kerpiç (-ci) cerpic, cigla (susena na
suncu); -dökmek izlivati cerpii': (mesavinu
slame i gline); - gibi suv i tvrd, kao cerpii':
kerpiçci izradijivai': ili prodavac cigle
kerrake: anlaşıldı Vehbi'nin - si sad
je sve jasno!
kerte 1 crta, zarez, zasek (znak)
kerte2 1. stepen, stupanj; /-ın/ - sını
geçmek prevrsiti meru, preci granice 2.
pravo vreme , povoljan trenutak; - sine
gelmek naci pravo vreme i mesto; /-i/ sine
getirmek izabrati povoljan trenufak 3. po-
deok mornarii':kog kompasa
kerteleme 1. postepenost, postupnost;
2. normiranje, standardizacija
kertenkele zool. guster obii':ni (La-
certus)
Kertenkeleler gusteri
kerteriz mor. pravac prema kompasu,
kretanje po kompasu; - almak (ili etmek)
odredijivati pravac ili poJozaj broda po
kompasu; - noktası orijentir
kerti v. kerte 1 ll dijal. bajat (o hlebu,
namirnicama)
kertik (-ği) 1 sa zarezom, urezan, za-
rezan, zasei':en ll 1. zarez, crta; beleg 2.
urez, izrez, udubljenje, zleb
584
kertiklemek·ak. urezivati, zlebiti
kertikli sa urezom, uzl ebljen
kertilmek pass. od kertmek
kertmek (-er) ak. 1. zarezati, zaseCi,
obeleziti 2. snazno zakaciti, zapeti o ...
kervan p. karavan; - a katılmak prekl-
jui':iti se skupu
kervan başı predvodnik, vodja ka-
ravana
kervancı vlasnik karavana;z ui':esnik u
karavan u
Kervankıran astr. Venera
kervansaray p karavansaraj, han, svra-
tiste (za goste i zapregu)
Kervan Yıldızı v. Kervankıran
Kes 1 krupna s lamaza potpal u
Kes2 gimnastii':ke patike
kesafet a arh. 1. gustina, gustoca 2.
mutnost; zamucenost
kesat (-dı) a 1. zastoj (u trgovini), mr
tva sezona 2. nemastina, oskudica
kesatlık vreme oskudice
kese 1 1 . kesa; novi':anik; fig. dzep;
para - si novi':anik 2. rukavica od platna
(za trljanje prilikom kupanja) 3. fig. imetak,
bogatstvo 4. anat. kesa, kesica; öd - si v.
öd o nin ağzını açmak odresiti kesu, po-
i':eti mnogo trositi; - nin dibi görünmek
nestati (o novcu); - ye dokunmak udariti
po dzepu; - sine hiç birşey girmernek
nemali nikakvu korist, "ni iz dzepa ni u
dzep"; her - ye elverişli za· svaki dzep,
pristupai':an (o cenama)
kese2 1 kratak, najkraci (o putu i sl.)ll
(ili - yol) kraci put, prei':ica, prei':ac
kesecik (-ği) 1. kesica 2. anat. mehuric
kesedar p ist. blagajnik, kasir
kesek (-ği) 1. grumen. grudva {zemlje i
si.) 2. balega (suva)

kese kağıdı papirna kesa
kesekli grudvast (o zemlji, tlu)
keselernek ak. trljati telo kesom (pri ku-
panju)
keseli bogat, parajlija
keseliler zoof. torbari
kesen geom. sekanta
kesene nar. 1. dogovor, sporazum 2.
djuture, na veliko (o poslu)
kesenek (-ği) zakup, arenda; - e
almak uzeti pod zakup
kesenekçi zakupac, arendatar
kesenkes kategoricki, odlucno; tvrdo,
cvrsto
keser keser, tesarska sekirica
kesici ı 1. koljac (stoke) 2. sekac (alat)
ll koji sece; ostar, bridak
kesici diş anat. sekutic (zub)
kesit a zbijen, gust; zgusnut, pun (o
programu i si.) - orman gusta suma; - sis
gusta, neprozirna magla
kesik 1 isecen, posecen; odrezan; am-
putiran; - ağaç poseceno stablo; -
kumaş izrezana tkanina 2. zgrusan
,usiren; - süt zgrusano mleko 3. umoran,
1Josustao, klonuo 4. isprekidan (o glasu i
si) 5 geom. krnj, zarubljen (o kupi, pirarnidi
i si.)- mahrut zarubljena kupa 6. arg. los,
rdjav ll 1. posekotina; zasek, rez 2. isecak,
izrezak (iz novina, casopisa) o - - isp-
rekidano, kratko; - .,.. konuşmak isp-
rekidano govoriti; - - nefes almak isp-
rekidano disati
kesikli isprekidan, neravnomeran; -
akım fiz. naizmenicna struja; - nabız arit-
mican puls; - nöbetler povremeni napadi
(bolova)
kesiklik 1. isprekidanost; diskontinuitet
2. klonulost, posustalost
kesiksiz neprekidan, neprestan; pos-
kesin ll~
tojan, stalan; - akım jednosmerna; stalna
struja
kesilmek 1. pass. od kesrnek
2.prestati, zavrsiti se; hiç kesilmeden bez
prestala je kisa 3. umoriti se, posustati, iz-
gubiti snagu; bir kilometre geçmeden ke-
sildi umorio se ne presavsi ni jedan ki-'
lometar 4. biti kao, liciti; postati, pretvoriti
se u; buz - skocanjiti se; sapsarı - pob-
ledeti kao krpa; taş - skameniti se 5. zgru-
sati se, pokvariti se (o mleku i si.) 6. abi. li-
siti se cega, izgubiti apetit; iştahtan -
izgubiti ukus 7. dat. mnogo se dopasti,
oduseviti se; 8. praviti se, izdavati. se za;
kahraman - praviti se junak; yurtsever -
izigravati patriotu 9. u sastav fjenim gfa-
gofima ima znacenje pomocnog olmak;
merak - brinuti
kesim 1. klanje (stoke) 2. prekid,
odmor, pauza 3. zona, podrucje, reon 4.
kroj 5. deo, sektor; özel - privatni sektor
6. zakup, arenda; - e vermek dati u
zakup; 7. nar. figura, stas, rast; cf. endam
8. seca (sume); - süresi vreme sece; -
yasağı zabrana sece O büyük- voj. glav-
nina (snaga);
kesimci zakupac
kesim evi klanica; cf. mezbaha
kesimlik pogodan za klanje; (stoka) za
klanje
kesin odlucan, kategorican, cvrst; de-
finitivan; - karar definitva odluka - olarak
odlucno - önlemler odlucne mere
kesin bilgi fif. (potpuna) stvarnost, ve-
rodostojnost, neosporivost
kesinleşrnek cvrsto resiti, efinitivno se
odriditi; bunu yapmamız kesinleşti od-
luceno je da ovo mi uradimo
kesinleştirmek ak. cvrsto resiti, pre-
cizno odrediti, definitivno odluciti
kesinlik resenost, odlucnost; ka-
tegoricnost; odredjenost;
585
 kesinlikle odlucno, kategoricno, ap-
solutno
kesinmek ak. nar. krojiti (za sebe)
kesinsizlik neodlucnost
kesinti 1. odrezak, iseesk 2. prekid,
prestanak (posla); zastoj 3. obustava, od-
bitak ( od plate) 4. ruganje, ismevanje; /-i/
- ye almak narugivati se, potsmevati se
(krisom); - ye uğramak zastati krat-
kovreme
kesintili 1 . saprekidom, s pauzom 2. sa
odbitkom
kesintisiz 1. bez prekida, hez pauze .2.
bez odbitaka; - maaş plata bez odbitaka
kesir (-sri) a .. mat. razlomak; - çizgisi
raziomaeka crta; basit- obica;n razlomak
kesirli razlomacki; - sayı raziomaeki
broj; ondalık - decimalni razlamak
kesişen geom. unakrstan, presecni (o
povrsini, liniji)
kesişme presecanje, presek; - noktası
tacka presecanja
kesişmek 1. seci se, rezati se 2. pre-
secati se, ukrstati se 3. pogadjati se (u
trgovini) 4. arg. krisom se dogovarati (na-
migivanjem, izmenjivanjem pogleda)
kesit 1. rez, zarez; 2. geom. presek 3-'
slojdrustva
keskenmek nar. dat. zamahnuti, zap-
retili udarcem; keskendi ama vurmadı
z;:ımahnuo je, ali nije udario
keski 1. rezac; sekac 2. dleto (za raz-
bijanje kamena) 3. keser, !esarska se-
kirica; - makinesi masina za rezanje pa-
pira
keskin ı 1. ostar, bridak; fig. ostar, zes-
tok 2. prodoran (o glasu) 3. fig. ostar,
izostren; - göz ostro oko; - nişancı pre-
cizan strelac; - zeka ostar um 4. arg. so-
domit 5. jak, zestok (o picu); - rakı jaka
586
rakija. ll ostrica, secivo o - sirke küpüne
(ili kabına) zarar ko se srdi steti samarn
sebiko se ljuti taj lgubi; - zeka keramete
kıç aHırır ostaar um cini cuda
kesinleşrnek postali ostar; postati
strog, naostriti se
kesinleştirmek ak. naostriti, zaostriti (i
fig.)
keskinlik 1. ostrina, ostrost; flg, .zes-
tina, strogost 2. prodornost (glasa, zvuka)
3. izostrenost, ostrina (vida i sf.)
kesme 1 1. gl. im. od kesrnek 2. velike
makaze (za secenje lima) 3. geom. sektor,
isecak (kruga) 4. /ing. hijat, zev 5. sp. se-
cenje lopte ( u tenisu) ll 1. u kockama,
kockast; - şeker secer u kockama; - taş
kocka, kockon kamen 2. konaean, de-
finitivan; odredjen, utvrdjen; - fiyat fiksna
cena; - imi (ili işareti ) apostrof ('), znak
za oznacavanje nastavaka vlastitih imena
ili ispadanja glasa ( n pr. n' olur) ne olur,
Ömer'e Türkiye'ye) - kalıp sablon; -
noktalar mnogotocje (interpunkcijki nzak)
kesmece 1. secenje radi probe (lu-
benice, dinje); karpuzu - verirseniz alı­
rım kupicu lubenicu ako date da se sece
2. ı;ve zajedno, djuture, pausalno (u ku-
povini)
kesrnek (-er) ak. 1. seci, rezati, rubiti 2.
klati (stoku) 3. poseci; parmağını - poseci
prst 4. prekinutu, obustavi!i, preseci; dersi
- prekinuti cas; ilişkileri - prekinuti od-
nose; yardımı - obustaviti pomoc 5. za-
kida!i, odbijati (pri pfacanju) 6. odrediti, us-
tanoviti, naznaciti (dan, datum i sf.) 7.
kovati; stampati (novac) 8. presecati, seci;
bulvarı kesem sokaklar ulice koje seku
bufevar 9. spreciti prolaz, prepreciti; yolu
- prepreciti put 1O. sprecavati, ometati,
sputavati, kociti; gelişmeyi - sputavati,
kociti razvoj 11. (pre) seci (karte) 12. sp.
preseci, spreciti (napad) 13. arg. lagati;
blebetati, naklapati 14. zaklati, ubiti: katil
üç kişiyi kesti ubica je zakfao tri lica O

kes! prekini! dosta! /-ı/ kesip atmak 1) od-
valiti, lu19iti (bez razmisljanja) 2) konacno
resiti; zavrsiti; kesip biÇrnek pricati sve
sto dodje na pamet; /-ın/ kestiği tırnak ol-
mamak ne biti vredan cileg nokta (malog
prsta)
kesmelik kamenolom
kesme şeker secer u kockama
· kesmik (-ği) nar. 1. ugrusak, usireni
talog mleka 2. krupna slama saklasjem
kesp (-bi) a arh. zarada, dobit;
kesp etmek ak. zaraditi, steci, dobiti
kesre a kesra (znak za obelezavanje
glasa i u arapskom jeziku)
kesret a arh. mnostvo, obilje
kestane 1 bot. kesten (Castanea vul-
garis) ll kestenjast, boje kestena; -dorusu
ridj, tamnosmedj (o boji konjske dlake) o -
kabuğundan çıkmış da kabuğunu be-
ğenmemiş onse stidi svog porekla; - kar-
gası v. ala kargası; - suyu gibi razredjen,
tanak (o caju, kafi); Brezilya - si bot. var-
zilo, varzilovo drvo (Caesalpina bra-
siliensis); göl (ili su) - si bot. vragolic, ora-
sak (Trapanatans)
kastaneel kestend:Zija, prodavac kes-
tena
kestanecik (-ği) 1. anat. prostata 2. ro-
zasta izraslina (na.nogama konja)
kestane fişeği praskavica, zabica (vat-
rometna)
kestanelik kestenova suma, kestenik
kestane rengi sveetlo kafena boja
kestane şekeri secerlema od kestena
kestere v. kitre
kestirilmek pass. bez/. od kestirme k
kestirim pretpostavka, procena
kestirme 1 1. gl. im. od kestirmek; - ci-
hazı lokator, goniometar; - merkezi sta-
nica za odredjivanje smera (u artiljeriji) 2.
precica, kraci put 3. dremanje, kratak ot-
keşikleşmek
pocinak ll 1. konacan, definitivan 2. de-
lotvoran, etikasan (o leku i si.) 3. priblizan,
moguc, verovatan 4. preci, kraci (o putu)
lll ukratko; meseleyi - anlattı ukratko je
objasnio problem
kestirmece 1. kradim putem 2. prib-
lizan;
kestirmeden 1 najkracim putem; - git-
mek ici najkracim putem; slediti najkraci
put; neposredno (reCi, ciniti i si.)
kestirme k 1. ca us. od kesme k 2. ak.
priblizno odrediti; pretpostaviti; 3. ak. od-
rediti, ustanoviti, utvrditi; resiti 4. malo ods-
pavati, odremati, otkunjati 5. ak. usiriti
(mleko) O kestirip atmak 1) kratko od-
govoriti, odbrusiti 2) improvizovati
keş p nar. 1. postan sir, sir bez masti 2.
arg. glupan, budala o /-ı/ - etmek os-
ramotiti, postideti; - ten gelmek ne pri-
davati vaznost, ne obracati pa:Znju
keşen nar. uk:r od !anca; lanac (za
noge)
keşfedilrnek pass. od keşfetmek
keşfetmek ak. 1. otkrivati, pronalaziti 2.
razotkriti, obelodanitii 3. voj. izvidjati
keşfettirmek caus. od keşfetmek
keşide p. 1. vucenje, izvlacenje, ( lut-
rije) 2. produzenje slavo kao ukrasa ( u
arapskoj kaligrafiji)
keşif (-şfi) a 1. otkrice; pronalazak;
Amerika'nın - i otkrice Amerike 2. otk-
rivanje, razotkrivanje 3.jur. uvidjaj 4. koj.
izvidjanje; -birlikleri izvidjacke jedinice; -
kolu izvidjacka patrola; - uçağı izvidjacki
avion
keşifçi izdividjac
keşik (-ği) nar. dezurstvo, red; ct. nöbet
keşikleme redjanje, smenjivanje
keşikleşmek izmenjivati se, smenjivati
se, redjati se (na dezurstvu )
587
keşiş

keşiş p. monah, kaludjer (kod hriscana ketumluk v. kelumiyel

keşişhane p manastir; kevel krzno od ovcje koze

keşke p uzv. kamo srece! - bunu bil- keven v. geven

seydim! kamo srece da sam to znao! kevgir p rupieasla kasika, cedilja (za
keşkek (-ği) p kul. mlacena psenica se skidanje pene)
mesom Kevser a rajska reka; - gibi vrlo uku-
keşki v. keşke san, kao neklar

keşkül' p arh. 1. projacki canak dervisa keyfetmek zabavljati se, veselili se;
i prosjaka 2. vrsta poslastice od induskog uzivali, nasladjivati se
oraha keyfi a proizvoljan; samovoljan, des-
keşkülüfukara v. keşkül 2. polski; - muamele volunlaristicko po-
nasanje
keşmekeş p zbrka, ne red, haos
keyfiyet a 1. svojslvo, kakvoca, kvalilet
keşmir v. kaşmir 2. polozaj, okolnosl, prilika
keşşaf a izumitelj, pronalazac 2. iz- keyif (-yfi) a 1. (subjeklivno) osecanje,
vidjacka patrola 3. izvidjac raspolozenje; zdravlje; - iniz nasıl? kako
ket2 (-ti) prepreka, smetnja; - vurma se oseeale? 2. zadovoljstvo, (dobro) ras-
psih. inhibicija; /-af- vurmak smetati, spu- polozenje, veselosl; - ini bozmak pok-
tavati, kociti, otezavati varili raspolozenje, ; - çatmak veselili se;
1-ın/ - i gelmek raspolozili se, razveseliti
ketçap kecap se; - i kaçmak oneraspolozili se 3. za-
kete nar. lepinja bavljanje, uzivanje, naslada; - ine bak-
mak uzivati, zabavljati se, provodili se; /-
keten a ı. bot. lan (Linum isilalissimum) ın/ ini çıkarmak uzivali u cemu, nas-
ll lanen; - kumaş lanena lkanina ladjivali se cime; - inden erirnek topili se
ketenel 1 lkac lana 2. prodavac lanene od bla2enstva; - sürmek uzivali, vodili la-
odece godan zivot; o ancak - ini düşünür on
misli samo na svoje uzivanje 4. zelja,
ketencik (-ği) bot. silna vrsta morske
strasl, pasija; - ine gitmek postupati po
mahovine (Muscus arboreus)
soptvenoj zelji 5. arh. cef, samovolja, hir;
keteneilik 1. gajenje lana 2. trgo- -ince po svojoj volji (hiru); /-ın/ - ine hiz-
vinalanom 3. predenje lana met etmek povladjivali, gledali kroz prsle;
- i oluncaya kadar dok postoji ras-
keten helva, keten helvası ceten-alva
polozenje (da se sto ucini); - i sıra sa-
keten kuşu ll v. kenevir kuşu movoljan 6. laka opijenost, pripilosl; çakır
- benim, köy Mehmet ağanın! to je moja
keten tohumu laneno seme
briga; ne mesajte se u to! /-ın/ - ının
kethüda p. arh. v. kahya kahyası olmamak nemali pravo mesati

ketum a cutljiv, smotren, pouzdan, se

diskrelan; - davranmak biti diskretan, cu- keyiflendirrnek ak. raspoloziti, raz-
vali lajnu veseliti, razgaliti
ketumlyet (-li) a smotrenosl, cutljivost, keyiffenrnek 1. rarpoloziti se, raz-
diskretnosl veseliti se 2. podnapiti se, cefleisati se

keyifli 1. veseo, raspolozen; kaçık -
ıose raspolozen 2. pripit, pod gasom
keyifsiz 1. batestan 2. neraspolozen,
neveseo, tuzan
keyifsizleornek lako, malo oboleti, za-
nemoci
keyifsizlik laka obolelost; nelagodnost,
neveselosl
keylus v. kilüs
keymus v. kimus
kez put, puta; bir - daha jos jedanput;
her - svaki put
keza a arh. tako, isto tako; - ve - i lako
dalje
kezzap (-bı) nar. azotna kiselina
kıble a 1. kibla (strana na koju se ok-
rece za vreme molitve) 2. (ili - yeli ) juzni
vetar
kıblenüma a-p arh. kompas sa po-
kazateljem kible
Kıbrıslı Kipranin
kıç (-çı) 1. zadnjica, straznjica; sapi
(konja) 2. dijal. noga 3. mor. krma (broda);
- güverte krmeni deo palube; - kasarası
mala paluba na krmi 4. av. rep, zadnji deo
aviona o - atmak 1) rilali; bacali cifle (o
konju) 2) veoma zeleti, zudeti; /-al
-attırmak nadmasili; - ına bakarak (ili
baka baka ) ne dobivsi pazilivan rezultat
(u obracanju instanciji); nı kal-
dıramamak biti veoma lenj, - ı kırık bez-
nacajan; bezvredan; - ına tekmeyi atmak
(ili vurmak ) vulg. najuriti, isterati; - üstü
oturmak biti bespomocan; - ını yırtmak
vulg. derali se, urlati, kricati
kıçın har. - - natraske; - - gitmek 1)
ici natraske 2) vuci se na dupence (o de-
tetu koje nije prohodalo)
kıdem a 1. staresinstvo (po rangu u
sluzbi ) 2. staz, gadine sluzbe; - tazminatı
otpremnina; otpusna plata
kılavuz
kıdemce po staresinstvu; prema stazu
kıdemli stariji, visi (po rangu u sluzbi);
- yüzbaşı kapetan prve klase
kıdemsiz mladji, podredjen, nizi (u
sluzbi)
kığ kığı nar. brabonjak (ovce, koze)
kığılamak brabonjati
kıh prljavo; kaka! (u decjem govoru)
kıkır; - - gülrnek kikotati se
kı kırdak (-ğı) 1. anat. rskavica; kulak -
ı usna skoljka -
kıkırdak doku rskavicavo lkivo
kıkırdaklı rskavicav
kıkırdamak 1. skocanjiti se, zalediti se
(od hladnoce) 2. kikotati se 3. arg. oteg-
nuti papke, umreti
kıkırtı kikot (anje); cerakanje
kıl ı 1. dia ka, cekinja 2. kozja dlaka 3.
bot. vlakno ll od dlake, od strune lll za-
malo, za dlaku; düşmesine - kaldı za
dlaku sto nije pao o - gibi !anak kao
dlaka; - kadar beznacajan, neznatan, ni
za dlaku; (bir şeyin olmasına) - kadar
kalmak biti za dlaku (do cega) zamalo,
umalo; - ını (bile) kıpırdamak nimalo ne
reagovati, ostati nezainteresovan (za do-
gadjaj i si.); - ı kırk yarmak cepidlacili; -
dan nem kapmak biti preosetljiv; - payı
vrlo malo, truncica; - şaşmadan brizljivo,
pazljivo; - testere lanka testera, testerica
kılağı hrapava ivica, zupci na rezu
(nakon ostrenja noza, brijaca); /-ın/ - sını
almak naostriti, namaci, napraviti fini rez
kılağılamak naostriti, ukloniti zupce
kılağılı naostren, veoma ostar, optocen
kılağısız ll tup, nezaostren
kılaptan ll srebrne niti (ukras); - iş­
leme ukrasod konca (imitacija srme)
kılavuz 1. vodic, putovodja; 2. vodic,
589
! :
podsetnik, prirucnik; ımıa (ili yazım) kı­
lavuzu pravopisni recnik; vodic kroz pra-
vopis 3. loc, pilot (broda) 4. provodadzija,
provodadzika 5. narezano svrdlo, burrati
kırınım fiz. difrakcija
kırınmak 1. njihati se u hodu 2. dijal. ig-
rati, plesati
kırıntımrvica, troska; ekmek - sı mFVi-
ca hleba 2. (mali) ostaci; geçmişin - ları
ostaci proslosti; eski zengiliğin - ları os-
tacı bogatstva 3. otpaci, ostaci (hrane)
kılçık (-ğı) 1. riblja koscica 2. bot. osje,
brk (psenice, jecma) 3. bol. zilica, koncic
(pasulja) O /-al - atmak ometati, kvariti
kome posao
kılçıklı 1. sa kostima (o ribi) 2. bot. s
osjem, bodljikav 3. bot. sa zilicama (kon-
cicima) 4.fig. zamrsen, zapetljan, tezak
kılçıksız 1. bez koscica (o ribi) 2. bez
osja (o psenici) - buğday krupnik, be-
zostaja (Triticum spelta)
kıldırmak caus. od kılmak

kırışık ı 1. naboran, namreskan, iz- kılgı primena, praksa

gu:Zvan 2. smezuran, zbrckan, u borama
kılgılı praktican; pratik; - öğretim prak-
(o koi:i, licu) ll bora; nabor; yüzünde tek
ticna nastava
tük - var na njegovom licu ima tek po
koja bora kılgın praktican, primenljiv, izvodljiv; bu
planı - bulmuyorum ne smatram da je
kırışıklı 1 . izgui:van, namreskan 2. na-
ovaj plan izvodljiv
boran, smezuran
kılıbık papucar (o suprugu)
kırışıklık
1. izgu:Zvanost, namreskanost
2. smezuranost, zbrckanost (lica) kılıbıklaşmak postali papucar

kırışıksız bez bora; gladak, ravan kılıbıklık papucarenje, potcinjenost

kınşmak 1. izguzvati se; zbrckati se,
smezurati se 2. s ile vredjati se (uza-
jamno) 3. ak. s ile razbijati, udariti Qedno o
drugo); yumurta -tucati jaja 4. kladiti se;
5. koketirati, flertovati (uzajamgija) 6. sin.
valjak za upravljanje, vodilica (u kino-
kameri) 7. turislieki vodic (knjiga, brosura)
8. fig. idejni vodja
kılavuzlamak 1. voditi; sprovoditi
(brod) 2. teh. nazeran
kılavuzlu teh. nazeran, s navajima
kılavuzluk 1. zanimanje vodica 2.mor.
sprovodjenje broda (u luku ili iz luke)
kıl burun geog. rt. (ob. dugacak i uzan)
kılcal 1.veoma tanak, kao dlaka; -
boru cevcica; - damar kapilar
kılcallık kapilamost
kılcan dijal. mrei:a od konjske dlake (za
hvatanje ptica)
i:eni
kılıcına porebarke, pobocke, postrance
kılıç (-cı) 1. sablja; mac; - ağzı ostrica
sablje; - askısı remen za sablju; /-al -
çalmak udariti sabljom; - çekmek po-
legnuti sablju; - kuşanmak pasali sablju;
- namlusu v. - ağzı 2. u sastavu bot. i
zool. naviza; - kırlangıcı zool. (Apus
opus); - otu bot. bogoradicna bregunica
trava, kantarian (Hypericum) o - artığı
preziveo (u bici); - ın hakkı olarak s pra-
vom pobednika fig. zaslui:an /-dal - oy-
natmakgospodariti, zapovedati; despotski
vladati; Damokles'in - ı Damoklov mac
kılıç bacak krivonog
kılıç balığı ll zool. sabljarka (Xiphias
gladius)
kılıçhane ist. kovacnica sablji
kılıçlama 1. v. kılıcına 2. ukoso, pop-
reko, unakrst

590

kılıçlamak ak. poseci sabljom (mnogo
ljudi)
kılıçlı sa sabljom; s macem
kılıç oyunucusu ll macevalac
kılıç oyunu macevanje; cf. eskrim
kılıf a 1. omotac, kosuljica; futrola; nav-
laka; yastık - ı jastucnica 2. anat. opna,
maramica 3. bot. ll tulac, rukavac lista
kılıflamak ak. omotati; stavaiti navlaku
(futrolu)
kılıflı s omotom; s futrolom; s navlakom
kılık (-ğı)1. spoljasnjost, spoljni izled;
oblik 2. odeca, odelo; cf. kıyafet; - ına gir-
mek dobiti kakav izgled; obuci se kao
neko; - tan a girmek 1) menjati odela 2)
cesto menjati misljenje; - kıyafet odelo i
izgled; - kıyafet düşkünü koji oblaci iz-
nosena odela; - kıyafeti düzrnek obnoviti
odecu 3. nar. fotografija, slika
kılıklı s ... izgledom, sa izgledom na ... ;
efendi - bir adam covek gospodstvenog
izgleda; güreşçi - bir genç mladic sa izg-
ledom rvaca 2. cist, lep 3. odeven; - kı­
yafetli lepo odeven; dobrog izgleda
kılıksız 1. lose odeven 2. bezabiican 3.
loseg izgleda; bezizrazajan
kılınmak bez/. od kılmak
kılır bot. divlja mrkva (Ammi visnaga)
kılkıran med. bolest opadanja kose,
alopecija
kıl kuyruk ll 1 zoo/. divlja patka (Anas
acuta) ll jadan, ubog
kıllanmak 1.rasti (o bradi, brkovima) 2.
obrasti dlakom 3. arg. odrtaveti, astareti
kıllı dlakav, maljav
kılmak (-ar) ciniti, raditi; ubiti, smaknuti;
namaz - moliti se, klanjati
kılsız bez dlake; lig. mlad, mladenacki
kılükal P-A ogovaranje, tracevi
kınalı
kım: - - (ili kımıl: - -) naprekidne po-
micajuci, stalno mrdajuci: nemirujuci; - -
kımıldanıyor neprekidno se pomice, stal-
no mrda
kımıldamak, kımıldanmak micati se,
kretati se; njihati se; kımıldanmal nemici
se! ne mrdaj!
kımıldanış (po) micanje, kretanje
kımıldalmak ak. pomicati; pomeriti
kımıltı lako pomicanje; talasanje; nji-
hanje
kımız kumis (pice od prevrelog kobiljeg
ml eka)
kımkım spor, !rom (u govoru, poslu i
si.); -etmek sporo raditi
kımlanmak arh. pokrenuti se za us-
tajanje; spremati se poleteti (o ptici); trgnu-
ti se, prenuti se
kın 1. cagrije, korice (noza, sablje)
2.bot. rukavac lista
kına a 1. kana, kna (boja); /-af - koy-
mak (sürmek ili vurmak) obojiti kanom,
kanirati (kosu) 2. bot. kana (Lawsonia iner-
misi) o - düğünü v. kına gecesi; - gibi
vrlo sitan (o prasku); - lar yakmak veoma
se radovadati (necijem teskom polozaju);
- yakmak (koymak, sürmek, vurmak ili
yakınmak) mozati kanom, stavljati kanu
kınacık (-ğı) plamenjaca (botest zi-
tarica)
kına çiçeği (-ni) bot. lepi covek, bai-
Za!T)ina (Balsanina hortensis)
kına gecesi (-ni) noc kane (svecano
vece pre svadbe kada se nevesti kaniraju
nokti i kasa)
kınakma bot. 1.kina-drvo, kinin (Cine-
hana) 2. pice od kina drveta
kınalamak ak. kanirati, bojiti kanom
kınalanmak bez/ pass. od kınalamak
kınalı 1. obojen kanom, kaniran 2. boje
kan e
591
· kınama

kınama prekor, osuda, grdnja Kıptice 1koptski jezik ll koptski

kınamak ak. osudjivati, prekorevati, ne kır1 1 svetlosiv, sivkast; sed; - at siv
odobravati; konj (sa pegarna druge boje); .ak - svet-
losiv (boja dlake konja) ll svetlosiva boja;
kınanmak pass. od kınamak
sedina; ( saçına ya da sakalına) - düş­
kındıraç (-cı) burgija, busilica; alatka za mek prosedeti (rnestirnicno)
zljebljenje
kır2 1. polje, poljana; ravnica; - bekçisi
kın kanatlılar zool. tvrdokrilci (Co- poljar, poljak, cuvar polja; - gezintisi (ili
leoptera) gezisi) izlet, piknik; - koşusu sp. kros 2.
kınlamak ak. 1. napraviti futrolu (nav-
u sastavu bot. i zool. naziva; -akça ağacı
laku, omotac, korice 2. staviti u ·tutrolu bot. klen (Acer carnpestre); kırJangıçı polj-
(omot, navlaku, cagrije) ska, cadjava lasta (Hirundo rustica); -
kurdu zoo/. kojot (Canis latrans); - san·
kınlı s futrolom (navlakom, koricarna) sarı zoo/. tvor (Mustela putorius)

kınnap (-bı) a kanap, spaga, uzica kıraata arh. 1. citanje 2. citanka

Kıpçak (-ğı) Kipçak, Kuman kıraat hane ll a arh. 1. c1 itaonica 2. ka-

Kıpçakça 1 kipcacki jezik ll na kip cac- fana (u kojoj se drze novine)

korn kıraç besplodan, neplodan (o tlu, zernl-

kıpık zrnirav, skiljav, poluzatvoren (o ji); - toprak pustara

oku) - gözlü skiljavih ociju kıraçlık neplonost (zernlje, tla)
kıpıklık zrniravost, skiljavost (ociju) kıragı inje, slana; sumrazica; - çalmak

kıpır; - - stalno se rnicuci, neprekidno (ili vurmak) ostetiti bilje (o slani); - düş­
se vrteci; - - kıpırdamak stalno se vrteti mek (ili yağmak) pasti (o inju, slani)
(rnicati), uvek biti u pokretu kıragılı sinjern, slanom
kıpırdak ziv, zivahan, pokretljiv kıran 1 1 koji razbija (drobi, lorni); taş -
kıpırdaklık zivahnost pokretlji vost drobilica karnena ll pornar stoke; - girmek
za kratko vrerne poumirati; uginuti ( u ve-
kıpırdamak, kıpırdanmak kretati se, likom broju); geçen yıl sığırlara - girdi
rnicati se, vrteti se prosle gadine je udario pornar u goveda
kıpırdatmak caus. od kıpırdamak
kıran2 nar. 1. kraj, ivica 2. vrh planine,
kıpırtı pornicanje; talasanje greben

kıpırtısız neporniean kıranta 1 sede glave, sed; prosed ll fig.

seda glava, starina
kıpıştırmak ak. zrnirkati, treptati
kırat ll a 1. karat 2. fig. kvalitet, vred-
kıpkıp nar. kojistalno trapce
nost, kalibar, nivo
kıpkırmızı veorna crven, crven kaorak;
kırallık 1. od... karata (nakit) 2. fig.
- kesitrnek sav pocrveneti
vrednost, kvalitet nost
kıpkızıl 1. veorna crven 2. fig. eks-
kravat v. kravat
trernan, pravi, okoreli; - katil okoreli ubica
kırba a 1. arh. mesina (za vodu) 2. nar.
kıpmak (-ar) {brzo) traptati
naduvanje stomaka (kod dece) 3. onaj koj
Kıpti a 1. Kopt ll Koptski pije rnnogo vode

592

kırbaç (-cı) korbac, bic; - ı şaklamak
pucketati korbacem; - vurmak udarati
korbacem, bicevati; - yemek biti bicevan
kırbaçlamak ak. bicevati, sibati; puc-
ketati bii':em
kırbaçlamak pass. od kırbaçlamak
kırcı nar. 1. grad 2. babina proso (sitan
ostan sneg)
kırcın epizootija, pomor stoke
kırç iglicasto inje
kırçıl ıprosed, koji pocinje da sedi ll
star covek, starac
kırçınlamak, kırçıllaşmak prosedati, ll
os ed eti
kırdırmak caus. od kırmak
kırgın 1 1. ljut, uvredjen 2. slab, os-
labljen, smanjen; soğuk bugün - dır
hladnoca je danas popustila ll dijal.
pomor, epidemija, cuma
kırgınlık 1. uvredjenost, ozlojedjenost
2. iscrpljenost zamor; slabost; - his-
sediyorum osecam slabost
Kırgız Kirgiz
Kırgızca 1 kirgiski jezik ll na kirgiskom
kırıcı1 1. koji razbija; lomi 3.fig. grub,
astar (u ophodjenju) ll 1. menjac (nica)
novca; 2. tip. (pre) savijac
kırıcılık 1. grubost; stogost, surovost 2.
fiz. prelamanje svetlosti
kırık 1 (-ğı) 1. razbijen, slomljen, skrsen;
- bardak slomljena casa; - sandalye
slomljena stolica 2. mesan, necistokrvan;
(o zivotinjama) 3. fig. uvredjen, ljut, oz-
lojedjen ll 1. komadic, krhotina (stakla i si.)
2. prelom, prelomljeno mesto (kosti) 3.
prekrupa; drobljeno zrno(zitarica) 4.geol.
pomeranje, sleganje (slojeva) 5. (ili - not)
slaba ocena, "kee"; - almak dobiti "keea"
O - çizgi izlomlejena linija; - dökük 1) po-
haban, trosan, dotrajao (o namestaju i si.)
2) nepravilan, isprekidan (o govoru i si.); -
gönül slomljeno srve
kıntım
kırık2 (-ğı) nar. ljubavnik (udate zene)
kırıkçı namestac kostiju, vidar pre-
lomljenih kostiju
kırıkçılık 1. lom, ostecenje 2. fig. lom-
nost, posustalost, zaman, slabost; bir -
hissediyorum lose se osecam 3. bez-
voljnost, nelagodnost, neraspolozenje
kırılgan 1. lomljiv, krt 2. fig. povredljiv,
koji se brzo ljuti
kırılganlık 1. lomljivost, krtost 2. pre-
osetljivost, uvredljivost
kırılma 1. gl. im. od kırılmak; - kı­
vılcımı iskra iskljucivanja (struje) 2. geol.
dislokacija, pomeranje 3. fiz. prelamanje,
refrakcija; - açısı ugao prelamanja; -
ölçer refraktometar 4. fig. vrckanje, ljul-
janje (u hodu); koketiranje
kınlmak 1. pass. od kırmak 2. izginuti,
propasti, stradati; son depremde çok
insan kırıldı u poslednjem zemljotresu
stradalo je mnogo ljudi 3. ljutiti se, vredjati
se 4. fig. smanjivati se; stisavati se, jen-
javati (o vetru, hladnoci i si.); rüzgar kı­
rıldı vetar se stisao 5. prelamati se (o
svetlosti) 6. /-dan/ okititi se, nacickatise
(vocem, evecem-o biljkama); ağaçlar çi-
çekten kırıldı drvece je nacickano eve-
tavima 7. osecati lomnost; posustati, za-
moriti se 8. vrekati, lomiti se (u hodu) 9.
geol. slegati se, pomerati se (o tlu) O kı­
rılıp bükülmek fig. prenemagati se, ko-
ketirati; kırılıp dökülmek 1) izigravati fi-
nocu, praviti se fin 2) osecati lomnost, lose
se osecati 3) ostareti, pahabati se
kırılmaz nelomljiv (o staklu i si.)
kırım 1 1. pokolj, masakr; 2. pornar
(stoke) :ı nar. popust ct. indirim, tenzilat O
kırım2; - - kırıtmak zestoko koketi no)
6. pogadjati se, eenjkati se, ubijati cenu
kınştırmak caus. od kınşmak
kıntım koketiranje; afektiranje, pre-
nemaganje
593
kırıtmak

kırıtmak koketirali; kırrta kırrta ko- kırklı 1. od cetrdeset delova 2. cetr-

ketirajaci deselodnevi (o delelu)
kırk cetrdeset 2. fig. mnogo puta; bunu kırklık ı od cetrdeset (komada, jedinica,
sana - defa söyledim ovo sam ti sto puta godina); - adam cetrdesetogodisnjak ll 1.
rekao o - ta bir kere maşallah! da nije arh. celrdesel para 2. oprema za no-
urokal - ı çıkmak proci cetrdeset dana vorodjence 3. nar. makaze (za strizanje
(od rodjenja, smrti i si.) - dereden su ge- ova ca)
tirmek izneti mnogo razloga; naci bezbroj kırkma 1. gl. im. od kırkmak 2) kovr-
izgovora; - evin kedisi !ice koje zalazi u
dza, uvojak, vilica
mnoge kuce; - kapının ipini çekmek
svracati na mhoga mesta, pokunati na kırkmak (-ar) ak. 1. polkresati, · pod-

mnoga vrata; - para veoma mala (novca); rezali (grane) 2. sisali (kosu bradu) 3. siri-
- yılın başında veoma retko; - yıllık bir ci (koze, ovce)
ahbap stari piljatelj; - yıllık Yani olur mu kırk merdiven strmina, ostra uzbrdica
Kani? navika se tesko menja; grbavog
kırktırmak caus. od kırkmak
sanduk ispravlja
kırlangıç (-cı) 1. zoo/. !asla (Hirundo) 2.
kırk ambar 1. spremiste svega i sva-
cega 2. fig. sveznalica, :Ziva enciklopedija nar. nadrilekar (koji abiiazi sela i toboze
3. mesoviti trgovac; 4. mor. mesovit teret leci ocne bolesti) o - kuyruğu lastin rep
5. (ili - balığı) zoo/. raza (Raia batis) (na spoju dasaka pod ravnim uglom)
kırlangıç balığı zool. rviba-lastavica
kırkar po cetrdeset
(Trigla hirundo)
kırkayak /-ğı) zool. 1. stonoga (judlus
kırlangıç dönümü rani oklobar (po-
terrestris) 2. stidna vas
celak selidbe !asla)
kırk bayır anat. listavac (deo zeluca
kırlangıç fırtınası bura u prvim danima
kod prezivara)
ap ri la
kırk geçit vijugava reka (sa mnogo pre-
kırlangıç otu bot. rosopas, rusa (Che-
laza)
lidonium majus)
kırkı noznice, makaze (za sisanje
kırtaşmak prosedeli
ovaca)
kırlık polje, ravnica, ravnicarsko mesto
kırkıcı v. kırkırncı
kırma 1 1. gl. im. od kırmak 2. nabor,
kırkılmak pass. od kırkmak
plise (na suknji, haljini) 3. prekrupa; buğ­
kırkım striza ovaca; doba strizanja; day - sı psenicna prekrupa 4. (pre) sa-
kırkırncı strigac ovaca vijanje, prelom (papira) 5. biol. melez, hib-
rid (o zivotinji) ll 1. drobljen, sitnjen, tucan;
kırkıncı cetrdeseli
- taş lucan kamen 2. na sklapanje, sklo-
kırkıntı kırpıntı piv (o pusci, revolveru, stolici i si.); - tüfek
puska-preklapaca
kırklamak 1. proci, (navrsiti se) cetr-
deset dana (od rodjenja, smrti) 2. ak. kırmacı 1. tip meter, radnik koji vrsi
mnogo puta raditi isto; mnogo puta ispirati prelom sloga 2. nar. lrgovac prekrupom 3.
nar. mlinar, vodeniear
kırklar is/. cetrdesetorica svetih o - a
karışmak nestati, kao u zemlju propasti; kırmak (-ar) ak. 1. lomili, razbijati; dro-
izgubiti se, ne pojavljivati se bili, tucati; ekmek - (iz) lamili hleb; taş -

594
 kırtıpll

lucali, drobili kamen 2. (krupno) samleti; kırmızı biber 1. paprika (Capsicum

gnjecili; (s) mrvili 3. (pre) savijali, slagali; anuum) 2. aleva paprika
forma - prelamati slog 4. unisliti; slomiti;
kırmızı lahana crveni kupus (Brassica
iskoreniti, istrebiti; bu yıl soğuk hay-
oleacea capilili rubra)
vanları kırdı ove gadine je zima unistila
zivotinje 5. umanjiti, smanjiti, sniziti; ub- kırkızılaşmak (po) crveneti, porumeneti
laziti, stisati, obuzda (va)ti; fiyat - sniziti kırımızılatmak ak. (o) bojiti u crveno;
cenu 6. kupavali uz popust 7.vredjati; uv- (po) crvenili
rediti, povrediti; razolostiti; ben kimseyi -
kırmızılık crvenilo, rumenilo
istemiyorum ne zelim nikoga da vredjam
8. skrenuti, promeniti provac, saviti; di- kırmızımsı, kırmızımtırak crvenkasl,
reksiyonu - promeniti pravac (vozila) 9. purpurast
diskontovati, odbiti; maaş - diskonlavali
kırnak (-ğı) 1 1. arh. robinja 2. nar. le-
platu 1O.arg. ispariti, kidnuti, strugnuti; kır
potica ll 1. lep, privlacan; slasil 2. kokelna,
dümeni! gubi se! tornjaj se! O kıran kı­
kaciperna
rana bespostedno, ne stedeci se; kırdığı
koz kırkı (ili bini) aştı napravio je sijaset kırpık 1. osisan; ostri:Zen; podrezan 2.
gresaka (gluposti); kırıp dökmek unistiti, sav rasparcan
razoriti; razbiti u komadice; kırıp ge- kırpılmak pass. od kırpmak
çirmek 1) unistiti, poubijati 2) tiranisati,
kırpıntı odrezak, odsecak; otpadak,
kinjiti 3) oduseviti, zadiviti 4) zasmejavali;
iver (drveta)
dünya rekorunu - potuci svetski rekord;
para - mnogo zaraditi; mlatiti pare kırpışmak 1. cesto treptati (odjake
svetlosti) zmirkatii (o ocima) 2. treplati,
kırmalı s naborima; plisiran (o odeci,
paliili se i gasiti se (o svetlu)
haljini); - etek plisirana suknja
kırpıştırmak ak. treptati, trepnuti
kırmız a ljubicastocrvena boja; grimiz,
karmin kırpmak (-ar) 1. ak. potkresati, skresati,
podrezati 2. trepnuti, treptati; gözünü
kırmızı böceği krmezna stilasla vas
kırpmadan ni okom ne trepnuvsi 3. ostrici
(Coccus ilicis)
4. odbiti; abustavili (troskove, placanje)
kırmızı a 1. crven gnmızan, lju-
kırptırmak caus. od kırpmak
bicastocrven, purpuran; - yanaklı rumenih
obraza 2. u sastavu bot. i zool. naziva; kırsal seoski, ruralni; poljski; - nüfus
balık zool. karas zlalas, "zlatna ribica" (ca- seosko stanovnistvo
rassius auratus); - doğan zool. eja, lunja kırt; - - onom. grickanja, struganja
mocvarna (Circus aeruginosis); - dut bot. grebanja, krckanja; krt! krc!
dud crveni (Morus rubra); - şebboy bot.
crveni seboj (Matthiola incana); - yaban kırtasiye kancelarijski pribor; kan-
mersini bot. brusnica, crvena borovnica celarijski troskovi
(Vaccinium vitis idaea); - yüksük otu bot. kırtasiyeci 1. trgovac kancelarijskim
naprstak (Digitalis purpurea) O - dipli priborom 2. fig. birokrata
mumla davet etmedim nisan ga zvao s
kırtasiyecilik 1. trgovina papirom 2. bi-
buklijom, nisam .9a molio de dodje; - göm-
rokratizam, preterani formalizam
lek "crvena kosulja", (nesto sto se ne
mo:Ze sakriti); - gömlek gizlenemez ne kırtıpil arg. bezvredan, neva:Zan, tricav;
mo:Ze se sakrili ono sto se samo izdaje jadan, bedan

595
kı s
kıs: - - gülrnek smejati se podruljiva i
bezglasno
kısa kratak; kratkotrajan; - boylu
nizak, niskog rasta; - film kratkometrazni
film; - geçmek (ili kesmek) ukratko reci,
ukratko objasniti ne duziti; - ömürlü krat-
kotrajan; prolazan; - pantalon kratke pan-
talone; /-ıl - tutmak skratiti (rukave, no-
gavice i si.); - vadeli krat karacan, za
kratko vreme; sözün - sı krace receno <>
- görüşlü uzanih pogleda, ogranicen; -
günün karı (kazancı) az olur bolje ista
nego nista; - Mahmut bot. dubacac, po-
dubica (Teucrium chamedrys); - yoldan
1) ne du.Zeci 2) odlucno, kategorieki
kısaca 1 prilicno kratak, pokratak ll uk-
ratko, kratko; - sı recju, krace receno, uk-
ratko
kısacık veoma kratak, prekratak
kısa kafalı anat. brahicefalan, krat-
koglav
kısalık kratkost, kratkoca; kratkorajnost
kısalmak postati kratak, skratiti se; kra-
cati; günler kısalıyor dani kracaju
kısaltılmak pass. od kısa! tma k
kısaltım skracivanje, smanjenje
kısaltma 1. gl. im. od kısaltmak
skra™cenica; skraceno ime
kısaltmak ak. skracivati, skratiti; sman-
jiti; redukovati
kısaltmalı skracen
kısas a arh. osveta, odmazda ; - a oko
za oko! zub za zub
kısık ı 1. skracen; sazet 2. pro-
mukao,hripljiv (c glasu); - sesli promuklog
glasa 3. uzan, suzen (o oku) 4. prigusen;
utrnut (o svetlosti i si.) ll geog. tesnac, sut-
jeska
kısıklık promuklost, hripljivost
kısılma 1. gl im od kısılmak
596
skupljanje, stezanje srca, sistola, kont-
racija 3. smanjenje; skracivanje
kısılmak 1. smanjiti se; skratiti se 2.
stezati se, skupljati se (o srcu) 3. pro-
muknuti , postati hripav (o glasiı) 4. biti uh-
vacen, biti zatvoren; kapana kısıldı upao
je u klopku
kısım (-smı) a 1. dea; odelenje, odsek:
çocuk - ı decje odelenje; kadın -ı zensko
odelenje; maaşın bir - ı jedan dea plate;
ll ülkenin bir - ı jedan dea zemlje 2.
klasa, kategorija razred 3. voj. odelenje,
grupa 4. odelenje, servis (ustanove); kam-
biyo - ı odelenje za promenu valuta (u
banci) <> - - odvojeno, dea po dea
kısınmak dat. suzdrzavati se; uzd-
rzavati se, odricati se
kısıntı 1. suzdrzavanje, aptinencija 2.
smanjenje, ogranicenje; restrikcija, - yap-
mak ekonomisati, stedeti
kısıntılı ogranicen, smanjen; rest-
riktivan
kısır 1. jalov, neplodan; - inek jalova
krava; - kadın nerodna zena 2. neplodan,
besplodan; - toprak neplodna, nerodna
zemlja 3. fig. neplodan, neproduktivan
kısır döngü log. zacaran krug, circulus
vitiosus
2.
kısırganmak ak. abi. cuvati, stedeti
kısırlaşmak postati neplodan
kısırlaştırma kastriranje, skopljenje,
strojenje
kısırlaştırmak ak. kastrirati, (u) skopiti,
(u) strojiti
kısırlık 1. jalovost, neplodnost; besp-
plodnost, nerodnost 2. neproduktivnost
kısıt (-tı) starateljstvo, tutorstvo; - al-
tına almak v. kısıtlamak (1)
kısıtlamak ak. 1. jur. uzeti pod tu-
torstvo 2. smanjiti, ograniciti; hükümet
2. biol. benzin tüketimini kısıtradı vlada je og-
.
~
8 kıstak

1$
·?·'···

ranicila potrosnju benzina stegnuti, zatezati; kemeri - zategnuti

·.~ :
pojas 4. smanjiti (troskove, hranu, pice i
kısıtlanmak pass. od kısıtlamak
si.) 4. teh. prigusiti, zatvoriti (paru, gas);
kısıtlayıcı 1. koji uzima pod tutorstvo 2. gaz - oduzeti, smanjiti gas 5. prignjeciti,
·:)
fig. ogranicavajuci
~
·..
zgnjeciti, zdruzgati; kapı parmağımı kıstı
J.
kısıtlı 1. uzet pod tutorstvo 2. og- vrata su mi zgnjecila prst 6. fig. ograniciti
iW ranicen, smanjen (prava, slobodu i si.) 7. strizati, micati
ı usima, culiti, culjiti usi (o konju, magarcu,
kıskaç (-cı) 1. mengele; klesta; pinceta;
mazgi)
stipaljka 2. zoo/. klesta, stipaljke (raka i
si.); pipci (insekata) 3. lestvice, merdevine kısmen a delimicno; donekle, une-
na sklapanje O - gözlük cviker; ... şek­ koliko; - hakiısınız
donakle ste u pravu
linde hareket voj. obuhvatni manevar, kısmet a 1. sreca; uspeh; - i açıldı os-
"klesta" mehnula mu se sreca; - i ayağına geldi
kıskanç 1. ljubomoran 2. zavidljiv, za- posluzila ga sreea; doziveo je neocekivani
vidan, zavistan uspeh; - i kıt nesrecan, !isen srece; -ine
mani olmak sprecavati, sputavati (srecu,
kıskançlık 1. ljubomora 2. zavist
uspeh); - olmadı nije bilo sudjeno 2. sud-
kıskandırmak ak. praviti ljubomornim; bina, sudjenik (bracni); - i bağlamak ne
izazivati zavist udati se i pored zelje, okrenuti ledja (o
kıskanılmak ab/. biti predmet zavisti sreci-u udaji); - beklemek cekali srecu,
(ljubomore) cekali sudjenika (o devojkama, zenama);
- i çıkmak iskrsnuti prilika, udati se; ona
kıskanmak 1. ak. ab/. biti ljubomoran;
iyi bir - çıktı iskrsla joj dobra prilika; ona
bu adam karısını meslektaşından kıs­
se dobro udala o - ! ko zna! mozda! - ara-
kanıyor ovaj covek je ljubomoran na ko-
mak traziti zaradu ( za zivot); - gökten
legu zbog svoje zene 2. ak. zavideti; ba-
zembile inmez sreca ne pada s neba; ko
şarınızı kıskanıyorlar zavide vam na
ne radi nema uspeha; - kapısı prihod;
uspehu :3. ak. ab/. cuvati, stedeti, odricati
izvor zarade; - inde ne varsa, kaşığında
se; bu yardımı senden kıskanacak de-
o çıkar od sudbine ne mozes pobeci
ğilim necu ti uskratiti tu pomoc; senden
bunu kıskandım odrekao sam se toga kısmetli srecan
radi tebe 4. sırasno zeleti; 5. ak. revnosno
kısmetsiz nesrecan, zlosrecan
se odnositi prema cemu; vazifesini - rev-
nosno se odnositi prema svojoj duznosti kısmık tvrdica, dzimrija

kıskı klin, gvozd; odbojnik (komad drve-
ta ispod toskova topa)
kıs kıs gülrnek podragljivo se smejati
kıskıvrak jako, cvrsto; /-ı/ - bağlamak
cvrsto vezati yakalamak cvrsto uhvatiti,
scepati
kısmak (-ar) ak. 1. smanjiti, utisati (ton,
glas); radyoyu biraz kısar mısınız? ho-
cete li malo utisati radio? sesini - sniziti
svoj glas 2. utrnuti, smanjiti (svetlost);
lambayı kıstı utrnuo je lampu 3. stezati,
kısmi a delimican; nepotpun; - körlük
delimicno slepilo; - örtme astr. delimicno
pomracenje (sunca, meseca); - seçimler
naknadni izbori; - silahsızlanma par-
cijalno razoruzanje; - tediye jur. parcijalno
otplacivanje (dugova)
kısrak (-ğı) kobila
kıssa a arh. prica, pripovetka; - dan
hisse pouka, naravoucenije; - dan hisse
almak (ili çıkarmak pouku
kastak (-ğı) geog. zemljouz, prevlaka
kıstas
kıstas a 1 . merilo, kriterijum; arh. velike
terazije
kıstelyevm a arh. odbitak od plate (za
zakasnjeje, izostanak)
kıstırılmak dat. pass. od kıstırmak
kıstırmak ak. dat. 1) ca us. od kısmak
2. zgnjeciti, prignjeciti; elini kapıyı kıstırdı
prignjecio je saku vratima 3. poterati, nag-
nati kuda; prikljestiti, pricepiti
kış 1 zima; fig. studen, hladnoca; Kış
Baba Deda mraz; .-. basmak nastupiti (o
hladnoci); /-da/ - ı çıkarmak provesti celu
zimu, ·prezimiti; - ı etmek docekati zimu -
ı geçirmek provesti zimu, prezimiti; -
günü zimi; - kıyamet ostra zima; - spor-
ları zimski sportovi; - uykusuna girmek
pasti u zimski san (o medvedima); - yap-
mak biti jako hladno i snegovito (o vre-
menu); - yemek nazimiti se, smrznuti se
kış2 uzv. is! (povik za teranje kokosi)
kışın zimi, u zimskom periodu
kışır (-şrı) a kora; kozica; ljuska ct.
kabuk
kışkırtı podbadanje, huskanje;
kışkırtıcı 1. huskac; harp - ları ratni
huskaci 2. provokator, izazivac
kışkırtıcılık huskanje; provociranje, iza-
zivanje
kışkırtılmak pass. od kışkırlmak
kışkırtma podbadanje, huskanje; pro-
vociranje
kışkırtmak ak. 1. uplasiti, uznemiriti
(ptice) 2. huskati, podbadati; cf. tahrik
etmek 3. provocirati izazivati
kışkışlamak ak. dat. terati, goniti (zi-
votinje u kavezu)
kışla 1. kasarna; - kumandanı ko-
mandanı komandant kasarne; /-ı/ - ya
koymak smestiti u kasamu 2. nar. pok-
rivena staja (za ovce i koze)
598
kışlak (-ğı) 1. zimovaliste, zimovnik 2.
zimski pasnjak (nomada)
kışlamak 1. nastupiti, nastati (o zimi) 2.
zimovati, provoditi zimu
kışiatmak 1. caus. od kışlamak 2. dat.
arg. dosadjivati, prilepiti se kao cicak
kışlık (-ğı) 1 zimski, za zimu; - palto
zimski kaput ll zimsko boraviste, zimska
rezidencija
kıt nedovoljan, nedostatan, oskudan; -
kanaat tesko, s mukom, jedva; - kanaat
geçinmek jedva sastavljati kraj s krajem;
- mahsul oskudna Jetina
kıta a t.geog. kontinent; Asya - sı
azijski kontinent, Azija 2. voj. trupa; odred,
detasman; geri - ları pozadinske jedinice
3. geom. segment, isecak 4. format, ve-
licina; - sı küçük bir kitap knjiga, malog
formata, mala knjiga S. !it. mala pesma (do
eeliri stiha) 6. arh. komad;
kıtaat a 1. konlinenli 2. lrupe, jedinice
kıtal (-li) a arh. borba, ubijanje
kıtık (-ğı) kucina, konopljana vlakna;
kudelja; minder - ı materijal za punjenje
(madraca i si.)
kıtıklamak ak. puniti kucinom; za-
pusavali kudeljom
kıtıklı napunjen kucinom, skucinom
kıtıpiyos arg, bezvredan, lricav, ne-
valjao (o coveku)
kıtır11. arg. laz, izmisljotina, ujdurma; -
atmak Jagali, izmisljati 2. nar. (peceno ku-
kuruzno zrno)
kıtır2 - - 1 suv, hrskav, lrosan; - -
börek suv, trosan burek ll onom. hrskan-
ja, krckanja; - - yemek hrskali, pljeskali
(pri jelu) O - - kesrnek iz masakrirati, hla-
dokrvno ubiti
kıtırcı arg. lazov, lazljivac
kıtırdamak hrskati, krckati, vruskati (pri
jelu)

kıtırtı pucketanje, krckanje, hrskanje,
vruskanje
kıtlama pijenje eaja (uz kocku 5eeera
u ustima)
kıtlaşmak doci u oskudicu; nestajati;
kahve ara sıra kıtlaşıyor kafa povremeno
nestaje
kıtlık 1 . nestasica;oskuduci mal - ı
nestasica robe 2. glad; - yılı gladna go-
dina; /-ın/ - ına kıran girmek nestati, ne
moci se (nigde) mnogojesti
kıvam a 1.gustina, stepen gustine (tec-
nosti) 2. fig. pravi trenutak, pravo vreme; -
ında u pravi cas, u dobar cas; pravilno,
kako valja; - ını bulmak (ili - ına gelmek)
1) dostici pravu gustinu; biti u pravom tre-
nutku 2) biti u jeku, dostici vrhunac; tam -
da u najkovoljnijem trenutku
kıvamlanmak 1. dostici pravu gustinu
(o tecnostima) 2. fig. sazreti, doci u po-
voljan polazaj
kıvamlı 1. zgusnut, dostigao pravi ste-
pen 2. u najpovolnjijem trenutku
kıvamsız 1. bez pravog stepena 2. u
nezgodno vreme, nepovoljan
kıvanç (-cı) 1. ponos, gordost; 2. ra-
dost, zadovoljstvo; /-dan/ - duymak po-
nositi se; radovati se, osecati zadovoljstvo
kıvançlı 1. gord, ponosan 2. rodostan,
zadovdljan
kıvanmak 1. dat. s ile ponositi se 2. ra-
dovati se
kıvıl nar. v kıvılcım
kıvıl: - - iskazuje tivahnost, vrevu
zivo, zivahno; - - kaynaşmak vrveti
kıvılcım iskra, blesak; varnica; fig. Ira-
cak; - bujisi svecica (motora); - çakmak
krasnuti iskru; - saçmak iskriciti; varniciti;
- kafesi (ili siperi) hvatac iskri (na-
dimnjacima); - söndürücü gasilo iskri;
umut - ı Iracak nade
kıvrandırmak
kıvılcımlanmak zapaliti se iskricanjem;
razgoreti se, uhvatiti se (o vatri)
kıvılcımlı iskricav; ; sjajan
kıvır1 - - 1 u kovrdzama, uvijena (o
kosi); - - kıvrılmak kovrdzati se, talasati
sa (o kosi) ll. razigrano, nesasno; koketno;
- - oynamak izvijati se (u igri, plesanju
kıvır2:zıvır beznacajan, bezvredan;
besmislen
kıvırcık 1 kovrdzav, grgurav, kudrav; -
saç grgurava kosa ll (ili - koyun krat-
korepa ovca kovrcave dlake ( u obiasii
Mramornog mora) <> - salata bot. locika,
vrtna salata (Lactuca sativa)
kıvırcıklaşmak kovdzati se kudraviti kı­
vırmak 1. ak. uvijati, kovrdzati, sukati 2.
ak. presavijati; porubiti (maramu i si.) 3.
ak. uspeti, savladati, izaci nakraj; raskrstiti
se s cime; bu işi kıvırabilecek mi? da li
ce moci da izadje nakraj s ovim poslom?
on dakikada bir tencere yemeği kıvırdı
za deset minula je dokrajcio serpu jela 4.
(za) njihati, zatalasati, izvijati, uvijati;
bütün bedenini kıvıra kıvıra oynadı ig-
rala je izvijajuci celo telo 5. dat. skretati,
skrenuti (o vozilu) 6. arg. izmisljati, lagati;
sen gene yalanları kıvırmaya başladın
opel si poceo da izmisljeas !azi
kıvırtmak caus. od kıvırmak
kıvracık uredjen, sredjen, doleran (o
stanu, kuci, sobi i si.)
kıvrak 1. zivahan, okretan umesan,
spretan 2. uredan, sredjen; sabran, kon-
centrisan; tecan; - bir aniatı lakonski
izraz; - bir kıyafet uredno odelo
kıvraklık 1. zivahnost, okretnost; vic-
nost, spretnost 2. urednost, elegancija
kıvramak 1. kovrcati se, talasati se (o
kosi); zaplesti se, zamrsiti se (o nitima) 2.
nar. brzo hodati 3. poceti dejsvovati, preci
u akciju
kıvrandırmak caus. od kıvranmak
599
Kıvranmak
kıvranmak grciti se, uvijali se (od bo-
lova); fig. muciti se, paliti, stradati 2. cez-
nuti, zudeti
kıvrık 1. uvijen, usukan 2. (pre) savijen;
povijen, sagnut, pognut
kıvrıklık kovrdzavost, grguravosl; usu-
kanost, uvijenost
kıvrılma 1. gl. im. od kıvrılmak 2. na-
boranost (zemljine kore)
kıvrılmak 1. pass. od kıvırmak 2. skiup-
cili se, saviti se 3. scucuriti se 4. zaviti,
skrenuti
kıvrım 1. uvojak, kovrdza; teh. za-
vojnica, spirala;-- 1) kovrdzav, zapleten,
zamrsen 2) zgrcen; - - kıvranmak grciti
se, uvijati se (od bolova) 2. zavoj, okuka
(puta); zavijutek (reke) 3. geol. nabor
(zemljinih slojeva) 4. anat. mozdana vijuga
5. grc, spazam
kıvrımlı 1. kovrdzav; zavijen, spiralan
2. zavinut, povijen, iskrivljen 3. noboran
kıvrıntı pregib; zavoj, okuka; vijuga
kıya zlocin; cf. cinayet
kıyacı zlocinac, zlikovac; ubica
kıyafet a 1. spoljasnosl, izgled; 2.
odelo, odeca; - balosu meskenbal; - de-
ğiştirmek maskirali se, prerusiti se; resmi
- paradno odelo
kıyafetli u... odelu; asker - u vojnoj
uniformi;
kıyafetname 1. a-p arh. knjiga o nosn-
jama ( jedne zemlje ili odredjene epohe) 2.
knjiga o fizionomijama
kıyafetsiz 1. lose odeven, neukusno
odeven 2. neugledan, neprilican; ruzan
kıyak nar 1. savrsen, odlican; - bir
genç divan mladic; - bir maç odlicna
utakmica - bir oyuncu savrsen glumac 2.
!ep, prijalan 3. mucilelj, liranin
kıyakçı arg. strastven, nesmotren koc-
kar, hazarder
600
, kıyam a 1. arh. uslajanje, dizanje 2. po-
buna, bunl, ustanak; 3. poduhvat, pothvat,
pokusaj; preduzimanje cega 4. stajenje
(za vreme molitve) 5. ref. uskrsnuce, vask-
resenje;- etmek 1) usta Qa)ti 2) (po)buniti
se 3) nastojati; pokusa{va)ti, preduzeti 4)
ref. uskrsnuti
kıyamet a 1. re/. isi. sudnji dan; smak
sveta; - günü sudnji dan; - e kadar dok
je sveta, dugo 2. fig. galama; nered,
melez, pometnja; - leri koparmak derali
se, cicati, urlati; - kopmak 1) doci (o
sudnjem danu) 2) doci do pometnje, nas-
lati (o panici) 3. nesreca - alameti 1)
predznak nesrece (katastrofe) 2) uzasno !
strasno! o - gibi (ili kadar ) veoma
mnogo; - kadar para vraski mnogo
novca; - e kalmak ostati neresenim, ne
moci se resili ( o problemu i si.); - mi
kopar? pa sta? zar je to toliko vazno?
cemu sve to? - - kuramı (ili teorisi) biol.
katastrofizam; teorija o kalaklizmama
kıyas a 1. poredjenje; sravnjivanje; iz-
jednacavanje 2. analogija; - la poanalogiji;
1-a,- le/- etmek uporedjivati; zakljuciti po
analogiji; - kabul etmez neuporediv 3.
log. silogizam, argument; cf. tasım
kıyasen a dat. u poredjenju sa; po ana-
logiji sa
kıyasıya bespostedno, zesloko,
nasmrt; - vurmak zestoko udarati
kıyasi a regularan, zasnovan na pra-
vilima 2. analogni
kıyaslama poredjenje
kıyaslamak ak. s ile uporedjivati, kom-
parirati
kıydırmak ak. dat. caus. od kıymak
kıygı nepravda; nasilje, tiranija
kıygın nepravedno okrivljen, nast-
radao; stradalnik; cf. mağdur
kıygınlık nepravda;
kıyı 1. obala; - boyu gelişmesi ra-

zudjenost obale; - gölü laguna; - sa-
vunması priobalna odbrana 2. obalni
pojas, primorje; - bölgesi primorje, pri-
obalno oblast; - gemiciliği (ili seyri) pri-
obalna plovidba 3. kraj, ivica; predgradje;
yolun - sı ivica puta 4. zabaceno, pusto
mesto; bir - ya çekilmek povuci se, izo-
lovati se, osamiti se <> - da bucakta (ili -
köşede ) tu i tamo, po ivicama, po bud-
zacima; - dan - dan izdalje, izdaleka
kıyıcı 1. rezac; tütün - sı rezac duvana
2. okrutan covek, liranin; nasilnik, ugnjela
(va) c; cf. gaddar, zalim
kıyıcılık svirepost, okrulnosl; ugn-
jelavanje, liranisanje; - etmek liranisati,
llacili, okrulno paslupali
kıyık (-ğı) 1. debela yorganska igla
kıyık1 isecen, izrezan (o duvanu i si.)
kıyılamak ici duz ;obale
kıyılmak 1. pass. od kıymak 2. osecati
slabosl (klonulosl)
kıyım 1 . nacin secenja; rezanje; ince -
silno sei':enje; kaba - krupno rezanje 2.
samovlasce, liranija 3. masakr <> - - silno;
- - kıymak silno iseci
kıyımlı ... secen; kaba - krupno isecen
kıyın 1 liranisanje, zlostavljanje, kinjenje
kıyın2; - - nar. krisom, potajno, kra-
dimice
kıyınmak osecati slabost (klonulosl,
malaksalosl); vücudum kıyınıyor celo
lelo mi je lomno
kıyıntı 1. slabost. klonulosl, ma-
laksalost 2. med. slomacni bol, grcevi u
slomaku 3. silan komad, komadic; tahta -
sı lreska, ljuska
kıyışmak s ile 1. dogovorili se spo-
razumeti se 2. nadmelati se, lakmicili se;
ben onunla kıyışamarn ja ne mogu da se
nadmecem s njim 3. nar. pokazali hrab-
rosl
kıymetsi;zlik
kıyma 1. gl. im. od kıymak; 2. mleveno
meso; - makinesi mlin za meso;
kıymak (-ar) 1.ak. rezati, seci (na sitne
delove); kıyık kıyık - iseckali, isilnili 2.
dat. fig. bili bez milosli, ubijali, unistavati;
cana - posegnuli za .Zivolom 3. dat. zrtvo-
vati, ne .Zaliti zrtvovali, ne .Zaliti potrositi,
ne skratili; paraya kıyarsan alabilirsin
moci ces da kupis ako ne .Zalis da potrosis
4. zakljucili, sklopili ( ob. o braku); nikah -
sklopiti brak () kıyamamak 1 . .Zalili, sledeti
(novac i si.) 2) ne usuditi se, ne odlucili se;
çoçuğu uyandırmaya kıyamadım nisam
mogao (nisam se usudio) da probudim
dele
kıymalı sa sitnim mesom, s mesnim
nadevom; - börek burek s mesom
kıymet a 1. ce na, vrednost; /-al - biç-
rnek odrediti, neznaciti cenu; ad redili vred-
nost; - farkı razlika u vrednosti; /-al -
koymak proceniti, vrednovati, odrediti
vrednosl; - takdiri procena; vrednosti;
fazla - dodatna cena 2. fig. vrednost, dra-
gocenosl; /-ın/- ini bilmek znati vaznost,
ceniti; - i olmak predstavljali vrednost,
imali znacaj; - vermek ceniti, postavati;
pridavati znacaj; - i yok nije va.Zno, ne
ma ri
kıymetlendirme ocena, procena; ct.
değerlendirme
kıymetlendirmek ak. 1. procenjivati,
ocenjivali 2. podizati cenu (vrednost)
kıymetlenmek 1. steci vrednost; po-
veca (va)ti se (o vrednost); paskupeti 2.
fig. steci ugled (postovanje)
kıymetli skup; vredan, dragocen; -
evrak vrednosni papiri; - madenler ple-
meniti metali 2. fig. ugledan, uticajan 3.
i':astan, cestil
kıymetlilik vrednost, zasluga
kıymetsiz bezvredan; jevtin;
kıymetsizlik bezvrednosl; bez-
nacajnosl, nislavnost
601
kıyınettar
kıyınettar a-p skup; skupocen, dra-
gocen
kıymık(-ğı) komadic, treska, iver; opil-
jak (metalni)
kıymıklı pun treski (opiljaka)
kıytırık obican, prost, bezvredan
kıyye a oka (mera za tezienu, 1283
grama) cf. okka
kız 1. zensko dete; devojka; - arkadaş
drugarica; - çocuk devojcica; - gibi 1.
kao devojka (o mladicu) 2) stidljiv 3) vrlo
lep i nov; kaçırmak oteli, ugrabiti devojku;
- kızan ukucani, celjad; - oğlan cedna,
nevina devojka, devica 2. kcerka, kci 3.
dama (u kartama) O - lar ağası ist. glavni
cuvar sultanskog harema; /-ın/ - kısrağı
z~nskadija, zene i devojke (jedne po-
rodice); -kurusu stara devojka, ne-
udavaca, baba- devojka
kızak (-ğı) 1. sanke;- arabası saonice;
ayak - ları klizaljke 2. mor. skele, sa-
onice; - a çekmek 1) podici brod na skele
(brodogradilista) 2) otpustutu, dati otkaz; -
tan indirmek spustiti brod sa skela 3. kli-
zac, sine na navozu (u brodogradilistu)
kızaklamak klizati se (o vozilu-posle
kecenja)
kızakhk optala, obloga (poda)
kızamık (-ğı) med. ospice, male bo-
ginje; - çıkarmak oboleti od boginja, imati
male boginje
kızamıkçık (-ğı) med. ovcije boginje,
rubeola
kızamıklı oboleo od boginja
kızan 1 nar. 1. decak, musko dete 2.
mladic, momak 3. porodica, zena i deca
kızan2 nar. doba parenja (zivotinja); -
a gelmek zeleti parili se - a gelmek parili
se, sparivati se (o zivotinja ama)
kızarık pocrveneo, porumeneo
kızarmak 1. (po) crveneti, porumeneti;
602
kızarıp bozarmak crveneti, menjati se u
licu ( od stida i si.); kızarıp morarmak sav
pocrveneti (od ljutnje); gözünün akma
kadar - sav pocrveneti, jako se postideti
2. pr2iti se, peci se; kızarmış ekmek tost
kızartı crvenilo, pocrvenelo mesto
kızartılmak pass. od kızartmak
kızartma 1. gl. im. od kızart mak 2. pe-
ceno jelo; ı::~::,r.je; patlıcan - sı peceni
patlidzan; piliç - sı pilece pecenje
kızartmak ak. 1. natrerati da pocrveni,
dovesti koga do crvenila; /ın/ yüzünü -
postideti, naterati koga da·pocrveni 2. przi-
ti, peci
kız böceği zool. vilin konjic (Libellula
depressa)
kızdırılmak pass. od kızdırmak
kızdırma gl. ·im. od kızdırmak; - lam-
bası let-lampa 2. nar. visoka tamperatura
(telesna), vatra
kızdırmak ak. 1. zagreja (va) li, usijati;
kızdırıp soğutmak teh. kalili (celik) 2. fig.
razrrazivati, srditi; raspaljivati, raspirivati
(mastu i si.)
kızgın 1. usijan, uzaren; vreo, zarki; -
güneş zarko sunce; - yağ vrelo ulje 2. fig.
ljut, srdit, razjaren; - - srdito, besno,
gnevno 3. fig. ostar, jak, snazan 4. us-
paljen, (o zivotinjama u vreme parenja)
kızgınlaşmak 1. rasrditi se, razjariti se
2. uspaliti se (o zivotinjama)
kızgınlık 1.usijanost, uzarenost; vre-
lina, sparina, jara 2. fig. gnev, ljutnja; raz-
jarenost, razdrazljivost 3. uspaljenost zi-
votinja (u vreme parenja); - devresi
vreme parenja
kızgınmak sistati, siktati (o zmiji); klik-
tati (o orlu)
 kızlık

kızıl 1 1. crven; - derili crvenokozac; - (Rubia tinctorum); crvenkasta boja (od ko-
toprak crvenica, crvena zemlja 2. fig. rena broca)
crveni, · komunisticki; Kızıl Ordu Crvena
kızıl kuyruk zool. crvenperka sumska
armija 3. preteran, pravi, okoreli; - cahil
(Phoenicurus)
teska neznalica; - deli potpuno lud, be-
zuman; - gavur okoreli nevernik 4. u sas- kızıliaşmak 1. pocrveneti, postati crven
tavu bot. i zooL naziva; - akbaba zool. 2. fig. Postati komunist
sup beloglavi (Gyps fulvus); - buğday
kızıllık 1. crvenilo, rumenilo 2. ru-
bot. krupnik, karisik (Triticum spelta); -
menilo, rujan (zore, sutona)
gerdan kuşu zoo/. crvendac (Erithacus
rubecula); - geyik zoo/. sibirski jelen (Cer- kızılmak ljutiti se, srditi se; buna da kı-
vus elaphus); - söğüt bot. crvena vrba, zılır mı? zar se i na to ljutiti
rakita (Salix rubra); - yaprak bot. petrovac kızılötesi (-rii) ifracrven (o zracima)
(Agrimonia eupatoria); - yüksük otu bot.
naprstak (Digiitalis purpurea) ll (ili - has- kızıisı crve kast
talığı) med. sarlah O - akçe srebr- kızıl şap svetloljubicast
nobakarni novcic (za vreme sultana Meh-
kızıltı crvenilo, rumenilo; crveno mesto
meda IV);
kızıl yaprak bot. petrovac (Agrimonia
kızıl ağaç (-cı) bot. jova (Ainus)
eupatorium)
kızılaltı fiz. infracrven
kızıl yara med. crni prist
Kızılay Crveni polumesec (turski); -
Derneği Drustvo crvenog polumeseca kızıl yörük med. crveni vetar

kızılbaş is/. kizilbas (siitska sekta Ale- kızışık zestok, prek, naprasit; besan,
vija) razjaren

kızıica crvenkast O - ikindi pos- kızışmak 1. razgorevati se, raz-

lepodnevno vreme, predvecerje; - kı­ buktavati se, rasplamsavati se; kavga
yamet buka, graja, gungula, metez; - yel yavaş yavaş kızıştı svadja se polako

juzni vetar rasplamsala 2. planuti; razbesneti se; pa-

dati u vatru, zestiti se 3. truliti, gnjiliti (od
kızılcık (-ğı) bot. dren (Cornus mas);
vlage); ot balyaları kızıştı plastovati sena
drenjine O - sopası fig. batine
su satrunuli; saman kızıştı slama je sat-
Kızılderili lndijanac runula 4. ubrzati se, pojacatise 5. uspaliti
Kızıl Elma 1. ist. simbolicno ime koje se (o zivotinjama u periodu parenja); ct.
su Osmanlije upotrebljavale za Rim i Bec kösnümek
2. idal panturkizma (o stvaranju velike im- kızıştırmak ak. 1. caus. od kızışmak'2.
perije od svih turskih naroda uzbuditi, izazvati pohotu; pobudjivati, pots-
Kızıl haç Crveni krst trekavati

kızılırmak (-ğı) arg. klanica kız kalbi bot. mindjusica, srce-cvet (Di-
centra)
kızıl ısı druga polovina jula; veoma
toplo vreme; pasja vrucina kız kardeş sestra

kızıl kanat zoo/. crvenperka (Scar- kız kuşu zoo/.vivak obicni (Vanellus va-
dinius erythrophtalmus) nellus)
kızıl kök (-kü) bot. broc, crvenac kızlık ı nevinost, devicanstvo; de-
kızmak

vojastvo; /-ın/ - ını bozmak oduzeti ne- , koji je u kuci; okuldaki koji je u skoli;
vinost; - zarı anat. himen ll devojacki, (pe- parktaki çocuklar deca (koja su) u parku
riod) pre udaje; - odası devojacka soba; -
soyadı devojacko prezime
kızmak (-ar) 1.usijati se, uzariti se,
pregrejati se 2. fig. ljutiti se, srditi se; o
herkese kızıyor on se ljuti na svakog 3. v.
kızışmak (4)
kız memesi bot. nar. grejpfrut
ki f 1. koji; bir çocuk - ders çalışmaz
(ders çalışmayan bir çocuk) dete koje
ne uci o yerden - herkes kaçar, sen de
kaç (herkesin kaçtığı yerden sen de kaç
) bezi i ti odakle beze svi 2. da; zan-
nederim ki o gitmiş mislim da je on oti-
sao 3. da bi, da, kako bi; istiyor - ge-
leyim zeli da dodjem; oturdum - biraz
dinleneyim seo sam da bih se malo od-
morio 4. tako, toliko (za iskazivanje jakog
stepena svojstva ili stanja ) beni o kadar
güldürdü - ! tako me je je nesmejao! o
kadar eğlendik - ! tako smo sa zabavifi!
öyle çalışkan - ! on je toliko vredan! 5. iz-
ra.zava cudjenje, iznenadjenje; ben gel-
dim - kimseler yok! dosao sam, a nigde
nikog nema! kapağı kaldırmaş - sandık
bomboş ! podigao je poklopac- sanduk
potpuno prazan 6. na kraju recenice; zar,
je li moguce? acaba gitmez mi - ? ta zar
on ne ide? bunu banamı bıraktılar - ? pa
zar su meni to ostavili? 7. na kraju re-
cenice; stvarno, zaista; ama! ali ben bunu
yapmadım - ama nisam ja to uradial ben
çocuk değilim - ! ta, nisam ja dete! 8.
sluzi za uvodjenje direktnog govora;
Ahmet dedi - ben bunu yapmadım
Ahmet je rekao: "ja nisam to uradio"
ki 1 .s gen. licnih zamenica gradi sa-
mostalne prisvojne zamenice; benimki
moj; seninki tvoj; onunki njegov; bizimki
nas; sizinki vas 2. s gen. imenica gradi
prisvojne substantivirane prideve; an-
neninki majcin; babanınki ocev 3. subs-
tantivira imena u /oc.; avlumuzdaki ağaç
drvo (koje je) u nasem dvoristu; evdeki
4. sa imenicama koje iskazuju mesto i
vreme gradi prideve; akşamki vecernji;
dünkü jucerasnji; geçen seneki pros-
iogodisnji; harpten önceki predratni; ya-
rınki sutrasnji
kibar a 1. blagorodan, plemeniti; ug-
ledan; fin, elegantan; o pek- bir adam on
je vrlo fin covek 2. raskosan, bogat o düş­
künü (covek) koji je izgubio ugled (east)
kibarca otmeno, gospodski
kibarlaşmak 1. profiniti se, primili ot-
mene manire 2. oholiti se, postali nadmen
kibarlık 1. plemenitost, dobrota, ve-
likodusnost 2. otmenost, profinjenost O -
budalası onaj ko ispada smesan izig-
ravajuci otmenost; - düşkünü onaj ko su-
vise poklanja paznju otmenosti; - tas-
lamak izigravati finocu, praviti se fiin; - i
tutmak postali pretenciozan, zauzeti pro-
finjeno dr:Zanje; üstünden (ili par-
çalarından) - akmak biti veoma otmen
kibernetik v. sibernetik
kibir (-b ri) a 1. oholost, nadmenost,
orogancija; - ine dokunmak povrediti cije
samoljublje 2. ponos, cast
kibirlenmek oholiti se, uobraziti se,
praviti se vazan
kibirli ohol, nadmen; naduven, uob-
razen
kibirlilik nadmenost, uobrazenost; ba-
hatost
kibirsiz skroman, tih
.kibrit (-ti) a sibica; - çakmak upaliti,
kresnuti sibicu; - çöpü palidrvce; - ku-
tusu kutija sibice
kibritçi 1. prodavac sibica 2. fig. dzim-
rija, cicija
kifaf a samo kolikoje potrebno (o
hrani); - ı nefs etmek jesti kolikoda se zivi

604

kitaftanmak s ile zadovoljili se s malim,
zadovoljiti se s onim sto se ima;
kifayet a 1. dovoljnost; cf. yetme -
etmek biti dovoljno, dostizati 2. spo-
sobnosl, umece, kapacitet;
kifayetli 1. dovoljan 2. sposoban cf. ye-
terli
kifayetsiz 1. nedovoljan, nedostatan 2.
nesposoban
kifayetsizlik nedovoljnost, po-
manjkanje; ct. yetersizlik; kalp - med.
koronama insuficijencija
kih; - - onom. ki-ki- ki!; - - gülrnek ki-
kotati se, cerekati se
kik (-ki) dz™ig (laki camac)
kikirik vis ok i mrsav, kao trstika
kikla zool. pesac, riba-usnaca (Labrus
bergylta)
kiklon ciklon
kiklotro.n fiz. ciklotron
kil p glina, ilovaca
kiler p ostava, spremiste; smocnica;
fig. ambar
kilerci ist. ekonom (na dvoru, u re-
zidenciji)
kilermeni p arh. crvena gl ina
kilim p cil im
kilimci 6ilimar; - ile kÖr hacı bilo koji
kilimcilik 6ilimarstvo
kilise 1. crkva 2. crkva (organizacija);
Ortodoks - si pravoslavna crkva ~ - di-
reği gibi debeo zaliljak
kilit (-di) p 1. brava, kljucaonica; - al-
tına almak drZali zakljucano; - dili ska-
kavica, jezicak brave; - vurmak zakljucali,
stavili pod kljuc; şifreli - katanac sa sit-
rom 2. fig. kljuc; - noktası (ili yeri ) kljuc-
na pozicija 3. osovinski k.lin (tocka) o
(ağzı) - gibi veoma diskretarı; - gibi
kilometre
olmak biti nerazdvojni (o drugovi ma, pri-
jateljima); - kürek olmak cuvati neko
mesto; bili poverljiv eovek; - i küreği ol-
mamak nista ne zakljucavati, drzati ot-
vorenim; - taşı arhit. sredisnji kamen
svoda; ağzına - vurmak nista ne govorili,
6utati, metnuti katanac na usta
kilitiemek 1. zakljucati, zaklopiti, zat-
voriti 2. stezati, pritezati; skopcati; ct. ke-
netlemek 3. fig. cvrsto drzati, skiskati
kilittenrnek pass. od kilitiemek
kililletmek caus. od kilitiemek
kilitli 1. s bravom (katacem) 2. zakl-
jucan, zabravljen
kilitsiz nezakljucan; - küreksiz ne-
zakljucan, olvoren
kiliz trska, trstika, sevar
kiliz balığı (-nı) zool. linjak (Tinca
li nca)
kilizman, kilizmen trscak, trscar
killi glinast, glinen; - külte geo/. gli-
nena stena; - şist glineni skriiljac
kilo kilo, kilogram; - almak u gojili se,
dobili na tezini; - vermek (ili kaybetmek)
oslabiti, izgubiti tezinu
kilogram kilogram
kilogram kuvvet (-ti) fiz. kilogramsila
kilogrammetre kilogrammetar
kilohertz fiz. kilohere
kilojul fiz. kilodzul
kilolitre fiz. kilolilar
kiloluk o d... kilograma; beş - paket
paket od pet kila
kilometre kilometar; - kare kvadratni
kilometar; - saati (ili sayacı) brzinomer
(automobila) - taşı kilometarski kamen
(oznaka); tig. vazan momenal, znacajno
pitanje (za raspravu) O - doldurmak arg.
ubijali vreme
605
kilosiki
kilosikl fiz. kilociklus
kilovat (-tı) el. kilovat; - saat sayacı
strujomer
kils a negaseni krec
kilüs fiziol. hilus; - damarı hilusna zlez-
da, hilusni sud
ki.m 1 - in ciji; - iniz neki od vas; - e
ne? kome to treba?; - in nesi iron. ko je
on? evinizde - ler var? ko je kod vas?
koga imate? (od gostiju); sen (de) - olu-
yorsun? iron. ko si pa li?; şunu - ya-
pacak? ko ce to da uradi? o - bilir ko
zna, vrag bi ga znao; mozda, ne zna se; -
i davuluna, - i kasnağına ko u ploeu, ko
u klinac; - vurduya gitmek biti ubijen u
metezu; ne znati se ko je poeinilac
kim2 arh. od ki
kemesne arh. v. kimse
kimi neki; - çalışır,- çalışmaz neki
rade, neki ne rade; ögrencilerin - si ça-
lışkan - si tembel neki ueenici su vredni,
neki su lenji; - zaman ponekada O - ne
hay hay, - ne vay vay nekome i olovo
pliva, nekome i slama tone
kimisi v. kimi
kimlik identitet; - belgesi (ili cüzdanı)
legitimacija, liena karta
kimono kimono
kimse 1. neko, neko lice; olur olmaz -
prvi na koga naidjes 2. sa odrecnim gla-
golom niko; - si yok on nema nikog; evde
- yok nema nikog u kuci ; hiç - niko o -
ayranın ekşidir demez niko ne kudi svoju
robu; - kendi memleketinde peygamber
olmaz niko nije prorok u svojoj kuci; - den
- ye hayır yok uzdaj se use i u svoje klju-
se; ne oeekuj pomocod drugoga
kimsecik u odrecnim recenicama; bas
niko, ni jedna dusa; - ler kalmadı niko
nije ostao; - ler yok ne ma ni zive d use
kimsesiz 1. bez ikoga svoga, bez red-
bine, sam na svetu 2. pust, nenaseljen
606
kimsesizlik 1. sirotanstvo, samoca 2.
opustelost, nenaseljenost
kimüs fiziol. himus
kimya a 1. hemija; - birlikleri voj. he-
mijske jedinice; - olayları hemijske po-
jave; -savaşı hemijski rat; analitik - ana-
lilieka hemija; biyolojik - biohemija;
organik- organska hemija 2. retkost, dra-
gocenost;
kimyacı hemiear
kimyacılık profesija hemieara
kimya doğrulumu biol. hem. otropizam
kimyager a-p v. kimyacı
kimya göçümü biol. hemataksis
kimyasal hemijski; - eleman hemijski
elemenat; - etken hemijski reagens; - re-
aksiyon (ili tepkime) hemijska reakcija
kimya yönelimi hemotropizam
kimyevi a. v. kimyasal - tahlil he-
mijska analiza
kimyon bot. kim, kurnin (Cuminum
cyminum)
kimyoni svetlomaslinast
kin p. mrznja, neprijateljstvo; pakost,
zloba; - ini almak osvetiti se; napakostiti;
/-al - bağlamak (beslemek, gütmek ili
tutmak) mrzeti; zeleti osvetu - tutmaz
dobrocudan, blag
kinaye a 1. aluzija; - yoluyla söy-
lemek govoriti uvijeno, aludirali 2. na-
govestaj, insinuacija, mig 3. /it. alegorija
kinayeli 1. aluditivan, figurativan (o
smislu, reei) 2. alegoriean, zavijen
kinci osvetoljubivost;zlurad, zloban
kincilik osvetoljubivost; zluradost, pa-
kos!
kindar v. kinci
kinematik kinematika
kinetik ı kinetike ll kinetieki
 kiren

kinik cinik kiraz tresnja; - ağacı bot. tresnja (Ce-

kinin kinin
kiniş ispust (daske); kanal, ll prorez,
urez; zleb
kinizm cinizam
kinleornek zeleti osvetu, gajiti mrznju;
biti kivan na koga
kinli kivan, zao, opak, osvetljubiv
kinsiz dobrocudan, blag
kip 1. arh. model. kalup, obrazac 2. til.
promenljivo, privremeno svojstvo (pred-
meta) 3. gram. glagolski naCin; bildirme -
i indikativ; emir - i imperativ; gereklik - i
necesitativ
kipkirli veoma prljav
rasus avium) O - ayı maj; - dudak pune i
crvene usne; - gibi veomq crven
kiraz el ması bot. kineska jabuka (Pirus
malus)
kirazlık tresnjak, tresnjik
kirde nar. kolac od kukuruznog brasna;
proja
kireç (-ci) krec, vapno; - söndürmek
gasiti krec; sönmüş - gasen krec o - gibi
mrtvacki bled; - gibi olmak (ili - ke-
silmek ) prebledeti kao krpa; - sevmez
kalcifoban; veren - v. kireçveren
kireççi 1. krecar 2. prodavac kreca
kireççil kalcefilan, kojem pogoduje
krecnjacko tle (o biljkama)

kiplik modalnost, modalitet kireçleşme agr. kalcifikacija; med. zak-

recenje
kir 1. prljavstina, necistoca; - gö-
kireçleşrnek kalcifikovati se
türmek 1) ne prljati se (o boji, metarijalu i
si.) 2. /-ı/ prljati se, biti veoma prljav; - tut- kireçleştirmek ak. kalcifikovati, kal-
mak lako (brzo) se prljati 2. odvratnost, cificirati
gnusnost kireçli krecni, vapnen; - su krecna
kira a 1. kirija, zakup; - ile pod kiriju, voda
pod zakup; - da olmak stanovati pod ki- kireçsilerne hem. kalcinacija, kal-
riju; /-ı/ - ya vermek iznajmiti, dati pod ki- ciniranje
riju 2. stanarina, kirija (novac)
kireçsilmek ak. kalcinisati, kalcinirati
kiracı 1. kirajdzija; potstanar 2. kiridzija,
kireç sütü krecno mleko
kirijas (vozar uz nagradu)
kireç taşı geol. krecnjak
kiracılık 1. najam, stanovanje pod kiriju
2. kiridziluk, kirijasenje kireçyeren kalcifoban, koji ne podnosi
krec (o biljkama)
kiralamak 1. ak. dat. izdavati pod kiriju,
dat pod arendu 2. ak. ab/. zakupiti, uzeti kiremit (-di) 6eramida, crep; - fab-
pod kiriju; evi bir tüccardan kiraladım rikası crepana; /-al - kaplamak (ili ört-
uzeo sam kucu pod kiriju od jednog trgov- rnek) pokriti crepom;
ca 3. mor. zakupiti brod kiremitçi 6eramidija, crepar; trgovac
kiralamak pass. od kiralamak crepom

kiralı zakupljen, uzet pod ki- kiremitçilik 1. proi:zVodnja crepa 2.

trgovina crepom
rijuiznajmljen, izdat pod kiriju
kiremitil pokriven crapom
kiralıkza izdavanje (iznajmljivanje); -
daire stan za izdavanje; - katil unajmljen kiren bot. sviba, drenika (Cornus san-
ubica guinea)

607
kiril alfabesi
kiril alfabesi cirilicka azbuka, cirilica
kiriş 1. struna (od zile, tetive); hirurski
konac 2. anat. tetiva, zila 3. tetiva (luka) 4.
balvan, klada, trupac 5. geom. tetiva ~ -
kırmak arg. kidnuti, strugnuti; - olmak pri-
lepti se kao cicak, nametati se, dosadjivati
kirişleme 1 gl. im. od kirişiemek ll
ukoso, popreko, unakrst
kirişiemek ak. 1. zategnuti strune (ins-
trumenta) 2. zategnuti tetivu 3. postaviti
grede (krovne konstrukcije)
kirişlenrnek pass. od kirişiemek
kirişletmek caus. od kirişiemek
kirişli 1. nacinjen od greda (o mostu,
plafonu isi.) 2. anat. tetivan; - doku te-
tivno tkivo
kirişlik pogodan za grede; - kereste
gradja za grede
kirizma, kirizme prekopavanje; arg. ril-
janje; - etmek (ili yapmak prekovati; ril-
jati; - pulluğu plug za duboko oranja
kirizmalamak v. kirizma yapmak
kirkit nar. zupcast çekiç (zapritiskanje
cvorova tepiha)
kirfenrnek 1.prljati se, packati se; men-
dil kirfendi maramica se uprljala 2. fig. biti
okaljan (o casıti, ugledu) 3. izgubiti ne-
viinost; biti obescascena 4. imati mens-
truaciju
kirletmek ak. 1 . prljati; zagadjivati; 2.
fig (o) kaljati (cast, ugled) 3. obescastiti, si-
lovati
kirli ı 1.prljav, zaprljan, zapackan; fig.
prljav; - çamaşırları ortaya çıkarmak (ili
dökmek) fig. iznositi prljav ves; ra-
zoblicavati; - kan venozna krv; - kokoş
prljavko, zamazanac (o detetu); - kukla
prljavica, aljkava zena (devojka); - sarı
prljavozute boje; - su pomije, splacine 2.
s menstruacijom (o zeni) 3. mutan (o svet-
losti, vadi vremenu) ll prljavo rublje; prljavi
sudovi; - ye atmak skloniti za pranje ~ -
608
ı
çıkı(ili çıkın) boyat i skrt covek (koji skriva
svoje bogatstvo)
kirli hanım peyniri mek i mastan
kirlilik necistioca, prljavstina; zag-
jednost; neopranost, zamazonost
kirloş, kirloz nar. prljav, zamazan
kirmen nar. vreteno; motavilo;
kirpi 1. zool. jez (Erinaceus) 2 voj. jez
(prepareka) o - dikeni bot. glavoc, si-
kavica( echinops)- gibi büzülmek scu-
curiti se, skupiti se (kao jez)
kirpik (-ği) 1. trepavica 2. biol. resica ~
- i ine değmemek ne sklopiti oka; uopste
ne spavati
kirplkli 1. s... trepavicama 2. resicav, s
resicama; - göze resieava celija
klriksi resicast; - kas resicast misic
kirtil kos (zaribe)
kirve 1. dijal. covek koji drzi dete za
vreme obrezivanja 2. biizak prijatelj
kisbi a biol. stecen (naknadno)
_kispet (-ti) uske kozne pantalone (turs-
kih rvaca)
klsra p ist. hosrov, husrev (titula per-
sijskih careva iz diinastije Sasanida)
kist (-ti) med. cista
kisve, a 1. odeca, odelo 2. beli ogrtac
(hadzija u eabi
kişi 1. lice, covek, osoba; jedinka, in-
dividua; dokunulmazlığı nep-
rikosnovenost licnosti; - hürriyeti sloboda
licnosti 2. lice, junak (drame, romana i si.)
3. gram. lice; ikinci - drugo lice
kişileştlrme /it. personifikacija, oli-
cavanje
1 1. licnost, individualnost; ct.
kişilik
şahsiyet 2. covecnost, humanost; cf. in-
saniyet ll od (za) ... o soba; iki - yer mesto
za dve osobe;· otuz - bir turist grubu tu-
 klakson

risticka grupa od trideset lica; tek - uçak vid (nepristojnom postupku); - a uygun u
jednosed (avion) skladu sa zakonima; beyaz - pot. bela
kişilik dışı bezlican, impersonalan knjiga
kitapçı izdavac; knjizar, prodavac knji-
kişilikil 1. jake individualnosti, sa
jakom licnoscu 2. covei':an, human ga

kişiliksiz 1. bez individualnosti; bez- kitapçılık izdavastvo, izdavacka de-

lican 2. necovecan, nehuman latnost

kişi oğlu C:ovek; ljudski rod; 2. plemic; kitap evi knjizara

covek plemickog porekla kitaplık 1 1. polica za knjige 2. bib-

kişisel licni, personalni; individualni; - lioteka; ll 1. o d... knjiga; otuz bin - bir kü-
belgeler licna glediste; tüphane biblioteka od trideset hiljada knji-
ga 2. (pogodan) za knjige; - kağıt papir za
kişizade v. kişioljlu (2.)
stampanje knjiga
. kişizadelik plemstvo; plemenitost
kitaplık bilimi bibliotekarstvo
kişmiş p sitnozrno crno grozdje
kitap sarayı velika, javna biblioteka
kişnemek njistati, njiskati, rzati (o
konju) kitapsever bibliofil

kişneyiş njistanje, rzanje kitapseverlik bibliofilija

kişniş bot p_apric, korijander (Co-
riandrum sativum); zacin od paprica
kitabe a natpis; epitaf; cf.
- si nadgrobni natpis, epitaf
kitapsız 1. bez knjiga 2. ll neznabozac,
nevernik (koji ne veruje ni u jednu od eeliri
svete knjige) 3. zao, okrutan, bespostedan
yazı!; mezar
kitara v. gitar

kitabeii s natpisom; s epitafom kitaracı gitarista

kitabet a arh. 1. sekretıirijnt; cf. yaz- kitin biol. hitin

manlık 2. napis, sastav kitle a 1. v. kütle (1) 2.1judska zajednica
kitabi a ı knjiski; - bilgi knjisko znanje; kitlernek nar. v. kilitiemek
- konuşmak knjiiski govoriti ll tekst. vrsta
muslina kitli V. kilitli
kitle (ili - zamkı) smola od kozinca
Kitabuiiah a Kuran, bozja knjiga
kitap (-bı)-1. knjiga;- budatası (delisi kivi zoo/. kivi (Apteryx)
ili düşkünü) biblioman; - dikmek bro- kiyanus hem. cijan
sirati; - damgası "iz knjiga", ex libris (oz-
kiyaset ll a arh. mudrost; razboritost,
naka vlasnika knjige)_;.r donatımı tip. uk-
ostroumnost
rasavanje knjiga; resimlemeciliğl
ilustr.ovanje knjiga; alfabe - ı bukvar; ders kiyasetli mudar, pametan; ostrouman,
- ı udzbenik 2. sveta knjiga; - a el bas- pronicljiv
mak zaklinjati se (na svetoj knjizi); - ı mu-
kizir nar. pomocnik seoskog staresine;
kaddes bibllija, sveto pismo O - gibi (karı)
seeski nocni sırazar
veoma lepa zena; - kurdu 1) zoo/. knjizni
moljac (Anobium hirtum) 2) fig. knjiski mol- klakson sirena (automobila); cf. korna;
jac; - a ili - ına uydurmak datii pristojan - çalmak trubiti

609
k lan

klan klan; sac. pleme klinik (-ği) 1 klinika; - psikolojisi kli-

nicka psihologija ll kinicki; - ölüm klinicka
klapa rever (naa kaputu)
smrt
klape teh. ventil na priklop
klinker klinker, jako pecena glina
klarnet muz. klarinet
kliring trg. kliring
klanetçi ll klarinetista
kliringli klirinski
klas 1 klasa; fig. izvrstan, savrsen; -
klişe 1 . tip. klise; dişi - duboka stampa
yazar savrsen pisac
2. foto negativ 3. fig. klise, sablon, ste-
klasilikasyon klasifikacija reotip
klasik (ği) ı klasican; - edebiyat kla- klişeci tip. cinkograf
sicana knjizevnost; - yöntem klasican
klişecilik cinkografija
metod ll 1. klasik; Fransız - leri francuski
klasici 2. klasika klişeleşmek fig. sablonizovati se, uka-
lupiti se
klasikçilik v. klasisizm
klitoris anat. klitoris; ct. bızır
klasikleşrnek 1. postali klasican (o
umetnickom deu) 2. ne donositi nikakvu klor hlor
novinu 0stati na starom
klorik hlorni
klasisizm klasicizam
klorit hlorid
klasman razvrstavanje, sortiranje
klorlamak ak. hlorisati
klasör 1. registar, dosije, karloteka 2.
klorlanmak bez/. od klorlamak
klasifikator; registrator
klerlu hlorni; - su hlorna voda
klavn klovn
klorofil bot. hlorofil
klavsen muz. klavesen, klavsen
kloroform med. hloroform
klavye 1. klavijatura 2. tastatura (pi-
cace masine) kloroformik; - asit hem. difozgen

klavyeli sa klavijaturom; sa tastaturom kloroplast (-tı) bot. hloroplast

kleptoman kleptoman kloroz med. hloroz

kleptomani kleptomanija klorölçer hloromer

klerikal klerikalan klostrofobi psih. klaustrofobija

klerikalizm klerikalizam kloş prosirenje u obliku zvona (suknje,

haljine); - pantalon "zvoncare" .pantalone
klik (-ki) klika, gruba
u obliku zvona
klikleşmek grupasiti
kloşlu zvonast, slican zvonu, zvonolik
klima; - cihazı klima-uredjaj, erkondisn
klüp v. kulüp
klimatizasyon klimatizacija
koalislon koalicija; - kabinesi (ili hü-
klimatolog klimatolog kümeti) koaliciona vlada
klimatoloji klimatologija koaptör med. udlaga
klinç (-çi) klinc (u boksu) kobalt (-tı) hem. kobalt;- bombası ko-

610

balina bomba
kobay zool. morsko prase (Cavia por-
celus)
kobra kobra (Naja tripudiens)
koca 1 suprug, muz; - ya kaçmak po-
beci (bez dozvole roditelja-o devojci) - ya
varmak udati se; /-ı/ - ya vermek udati
koca2 1. ogroman, golem; krupan 2.
star, vremesan 3. fig. velik, znamenit O -
bebek veliko dete (o odraslom coveku de-
tinjastog ponasanja); - oğla salj. medved
kocabaş zool. botokljun, tresnjar (Coc-
cothraustes coccothraustes)
kocabaşı nar. seeski staresina, kmet
kocakafa glavat, velike glave; fig. glu-
pan, likvan
kocakarı starica, baba; - ilacı bapski
lek; - lakırdısı besmislica; bapske price; -
soğuğu martavski mraz, baba Marta
kocalı kuşluk nar. vreme oko podneva
kocalı udata (zena)
kocalık 1 . starost 2. polozajmuza
kocalmak ostareti
kocaltmak ak. ostariti
kocamak ostareti, onemocati
kocaman 1 . ogroman, kolosalan; - bir
masa ogroman sto 2. star, ostareo
kocamanlaşmak postali ogroman
kocamanlaştırmak caus. od
camanlaşmak
kocasız neudata, bez muza
kocatmak caus. od kocamak
koca yemiş bat. maginja, planika (Ar-
butus unedo)
kocuşmak s ile nar. griili se;
koç ovan; - katımı 1. mrkanje, sezona
mrkanja ovaca 2. jesen O - burun kukast,
rimijanski nos; - otu bat. kacunak (Orchis
kof
morio);- yiğit hrabar mladic, junacina, de-
lija
Koç astr. Ovan
koçak dijal. 1. hrabar, odvazan 2. ve-
likodusan, stedar
koçaklama /it. epska pesma (u turskoj
narodnoj knjizevnosti)
koçan 1. bat. klip; mısır - ı kukuruzov
klip 2. bat. Kocanj (kupusa); srce, srcevina
(voca) 2. kontrcini kupon, isecak (ceka,
priznanice)
koç başı ist. ovan (sprava za pro-
binjanje kapija)
koç boynuzu 1. mor. dvÔkuka (za ve-
zivanje konopca) 2. bat. kokotac, zdraljika
(Meliotus oficinalis)
koçkar krupan ovan (koji se uzgaja za
borbu)
koçlanmak fig. postali hrabar, odvaziti
se
koçmak ak. 1. dijal. griili 2. mrkati (o
ovnu)
koçu 1 . arh. ukrasena pokrivena kola
(za setnju) 2. ambar na direcima
kod v. kol
kodaman 1. velik, ogroman; - lar iron.
budze, glavonje, uglednici
kodein med kodein
kodeks farmakopeja; knjiga sa for-
ko- mulama lekova
kodes arg. buvara, cuza, corka; - e
boylama k dopasli u cuzu
kodlu kodiran, zasifrovan
kodoş nar. podvodac, pezevenk
kodoşluk podvodjenje
kof 1. supalj, prazan; - ceviz supalj
orah 2. fig. prazan, bezvredan; - kafalı
praznoglav, supljoglav 3. fig. slab, one-
mocao, iznemogao
611
«Ota

kota bot. rogoz, trstika, sasa 2. fig. voleti se, slagati se

kofalık trstik, mesto koje obiluje ro- koklatmak 1. caus. od koklamak 2.
gozom koklatmamak nista ne dati, ne dati ni pri-
mirisati; metelik koklatmıyor kimseye
kofiaşmak 1. postali prazan, ostecen
nikom ne da gros
(o orahu, lesniku) 2. fig. izgubiti snagu,
onemo.cati 2. postali bezvredan koklayış mirisanje
koffluk 1. supljina, praznina; nis- kokmak (-ar) 1. mirisati; bu çiçek pek
tavnost; 2. fig. neznanje 3. fig. slabos, güzel kokuyor ovaj evet veoma lepo mi-
ne mo c rise 2. zaudarati; satrunuti, pokvariti se (o
hrani, namirnicama) 3. fig. mirisati na, slu-
koful bot. vakuola
titi (da ce se nesto dogoditi); bir kötülük -
koğ v. kov mirisati na eko zlo; savaş kokuyor mirise
koğa v. kova na rat

koğcu v. kovcu kokmuş 1. smrdljiv; ukvaren 2. fig.

olenjen, lenj
koğmak v. kovmak
koko arg. kokain
koğulmak v. kovulmak
kokona 1. arh. iena (hriscanka) 2. fig.
koğuş spavaonica, odeljenje (bolnice, iena skiona gizdanju; - gibi gizdavica
zatvora, kasare i si.)
kokoreç kul. jagnjeca crevca
koğuşturmak v. kavuşturmak
kokoroz 1 kukuruz ll fig. ruzan, na-
kohezyon fiz. kohezija; - gücü ko- karadan
hezivnost, sila kohezije
kokorozlanmak pretiti, izazivati; prko-
kok koks siti
koka bot. koka (Erythroxylon cöca) kokot kokota, javna zena, prostitutka
kokain kokain kokoz arg. "parajlija" praznih dzepova
kokainoman kokainoman, kokainist (o onom ko se izdaje za bogatog, a nema
nista); bez prebijene pare
kokak nar. smrdjiv (o ustajaloj vodi)
kokozlamak arg. ostati bez prebijene
koka kola koka kola
pare
kokana v. kokona kokozluk besparica, nemasiina
kokar ağaç bot. kiselo drvo, pajasen kokteyl 1. koktel 2. koktel partija
(Ailanthus)
koku 1. miris; - almak osecati m iris,
kokarca zool. tvor (Mustela putoris) mirisati; njusiti; /-ın/ - sunu almak 1. ose-
kokart (-dı) kokarda cati miris cega 2. fig. nanjusiti, namirisati,
naslutiti; - su çıkmak fig. razjasniti se,
koket koketa izaci na videlo (o tajni, aferi i si.); pis -
kok kömürü koks smrad, zadah 2. miris, parfem; - sü-
rünmek (na) mirisati se, parfemisati se 3.
koklam culo mirisa; njuh
arg. kokain
koklamak ak. mirisati; njusiti
kokucu prodavac mirisa (lavandle, ko-
koklaşmak 1. njusiti se (o zivotinjama) lonjske vode)

kokulandırma odorizacija
kokulandırmak dati poseban miris
kokulu 1. mirisan; mirisljav; - sabun
mirisljav sapun 2. koji mirise na, koji se
oseca 3. u sastavu bat. naziva;- çayırotu
mirisanka, mirisljava trava (Anthoxanthum
odoratum); - defne jeremicak crveni
(Daphne cneorum); - tilbahar mirisava vi-
tina (Ciematis flammula); - süpürge otu
svodnjaea mınsna (Orobanche car-
yophyllacea); - yapışkan lazarkinja, bro-
canica (Asperula odorata)
kokusuz bez mirisa
kokuşmak zaudarati; tn.Jiiti; et kokuştu
meso se ukvarilo
kokuşuk v. kokmuş
kokutmak ak. 1. zapahnuti, prozeti mi-
risom; sigara adayı kokuttu cigarete su
usmrdele sobu 2. ukvariti, dovesti do tru-
lenja 3. zgaditi, izazvati gadjenje; de-
gutirati
kol 1. ruka; /-ın/- unu burmak (ili bük-
mek 1) svezati ko me ruke 2) fig. ukrotiti,
obuzdati koga; /-ın/ - una girmek uzeti
podruku; - kemiği anat. plecna kast 2.
rukav; - kapağı manzetna 3. rucica, drska
(aparata, masine); telefon - u telefonska
slusalica 4. rukavac; pritoka (reke, mora)
5. ogranak, odelenje; struka, grana, dis-
ciplina; - atmak (salmak ili uzatmak siiriti
se, razgranati se; demiryolu - u ze-
leznicki krak, sporedna pruga; sanayi -
ları industrijske grane 6. sekcija; odsek;
sanat tarihi - u sekcija istorije umetnosti
7. kolona, odelenje, grupa; patrola; - gez-
mek patrolirati; yürüyüş - u marsevska
kolona 8. ekipa, trupa; keşif - u iiz-
vidjacka grupa 9. voj. krilo, bak; sağ -
desno krilo 1O. reza, zasun 11. vrat (gi-
tare, violine) 12. stup, debela grana (drve-
ta) 13. zica (kabla). 14. naslon za ruke (fo-
telje) o /-al - larını açmak srdacno primiti;
- u budu yerinde lepo gradjen, stasit: - u
kanadı kınlmak ostati bespomocan; /-al -
kolaylanmak
kanat olmak pomagati, stititi; /-ın/ sağ
kolu olmak biti kome desna ruka; - larını
saliaya saliaya gelmek doci praznih ruku;
- u uzun fak, uticajan; - u etişir mocan
ko la 1 1. stirak ll /-al ll - vurmak (u)
stirkati 2. klajster, lepak od skroba
kola2 bat. kola-orah (Cola acuminata)
kolacı lice koje stirka i pegla
kolacılık stirkanje
kolaçan arg. svrljanje, vrzmanje, smu~
canje, muvanje; - etmek 1) vrzmati se,
smucati se, muvati se 2) kratko pogledati,
baciti pogled
kolağası ist. voj. cin izmedju kapetana i
majora (u osmanskoj vojsci
kolalamak ak. stirkati (rublje)
kolalanmak pass. od kolalamak
kolalatmak caus. od kolalamak
kolalı 1. koji sadrZi stirak 2. ustirkan; -
gömlek ustirkana kosulja
kolan 1. !anak pojas (od svile ili vune)
2. kais, remen 3. kalan (konjski pasaj koji
drzi sedl0); - çözmek (ili gevşemek)
popustiti kalan; - ı çekmek (ili koşmak)
pritegnuti kalan 4. konopac ljulaske; - vur-
mak 1) razmahnuti ljuljasku 2) vezati
(sedlo) zakalan
kolay 1 lak, jednostavan; /-ın/ - ını ara-
mak (ili - ına bakmak) Irazili najlaksi
nacin (da se nesto uradi); /-ın/ - ını bul-
mak naci lak nacin (za posao); /-ın/- ına
gelmek doci do lakseg resinja (u radu) ll
lako, bez napora; - - lako O - gele (ili gel-
sin) srecan rad!
kolayca 1 prilicno lak ll lako, bez muke
kolaycacık sasvim la ko, bez po muke
kolaylamak ak. zavrsavati; biti pri kraju
(posla i si.); privoditi kraju
kolaylanmak biti pri kraju, primicati se
kraju
613
kolaylaşmak
kolaylaşmak 1. postali fak 2. otkloniti
se (o teskocama i si.) engel· kolaylaştı
smetnja je otklonjena
kolaylaştırmak ak. 1. olaksati; otkloniti
teskoce 2. privesli kraju (posla i si.)
kolaylık (-M 1. lakoca 2. olaksanje,
olaksica; 1-a/ - göstermek olaksati, po-
moci kome 3. sredstvo, nacin; mogucnost;
- ım olsaydı bunu çoktan yapardım da
sam imao moguccnosli, odavno bih to uci-
nio 4. udobnost, povoljnost, komfor
kolaylıkla lako, bez teskoca
kolbağı nar. narukvica, brazletna
kolbaşı predvodnik, vodja; set (ode-
lenja)
kolcu 1 . cuvar 2. nadglednik, nadzornik
kolçak (-ğı) 1. duga rukavica; muf 2.
narukavnik (zakrpa na rukavu) 3. povez,
traka rta rukavu 4. nar. narukvica
koldaş saradnik, kompanjon; kolega na
po s lu
koldaşlık poslovna saradnja; rad na
istom postu
koledok anat. zucni kanal
kolej koledz
kolejli ucenik koledza
koleksiyon kolekcija, birka kolekcionar
koleksiyonculuk kolekcionarstvo
kolektif ı 1. kolektivni; - idarecilik ko-
lektivno rukovodjenje 2. zajedni nicki; - or-
taklık drustvo sa ogranicenim jemslvom ll
kolekliv, zajednica
kolektifleştirmek ak. kolektivizovati
kolektivizm kolektivizam
kolektör el. kaleklor
kolera kolera; - ya tutulmak oboleli od
kolere
koleralı oboleo od kolere
614
kolesterin, kolesterol med. halesierin
kolhaz kolhoz
koli paket, kale; posiljka
kalibasil med. kalibacil
koiik (-ği) med. kolika, bolovi u slo-
maku
kolit (-ti) kolitis, zapalenje debelog
c reva
kollamak ak. 1. cekali, motrili; uygun
bir zaman - cekali pogodno vreme 2.
posmatrati, promatrati; pratili, slediti, is-
pitivati; etrafı - proucavati okolinu 3. stitili,
naklanjati; brinuli o kome); fakirleri - sla-
rati se o siramasima
kollanmak pass. od kollamak
kollu 1. s... rukom; tek - jednoruk 2. s
rukavima; kısa - gömlek kosulja sa kral-
kim rukavima 3. s ruckom, s ricicom; -
anahtar el rucna sklopka 4. s naslonom
(za ruke);- sandalye stolica sa naslonoı.ı
kolluk1 1. manzetna ll 2. rukavac 3.
trakaoko rukava
kolluk2 policija zandarmerija
kolodyum hem. kolodijum (rastvor ce-
luloze u alkoholu)
koloidal hem. koloidni
kolait hem. koloid
kolokyum 1. kolokvijim · 2. docentski
ispit
kolombiyum hem. niosijum
kolon 1 slubac, kolumna (novinska)
kolon2 anat. debelo crevo, cmar
kolani kolonija (u raznim znacenjima)
kolanya kolonjska voda
kolanyalist kolanizatar
kolordu voj. korpus; - kararğahı slab
korpusa; - kumandanı komandant kor-
pusa
 komiklik

kolarimetre kolorimetar kolza bat. repica (Brassica napus)

kolorimetri kolorimetrija kom nar. 1. staja (za sitnu. stoku) 2.
kolostrum kolostrum, mlezivo Ciitluk

kolpo udarac (u bilijaru) koma med. ko ma; - ya girmek.1) pasti

kolsuz 1.bezruk, bez ruke 2. bez ru-
kava
koltuk (-ğu) pazuho, miska; - altında
pod pazuhom 2. naslonjaca, fotelja; sa-
lıncak - u fotelja; za ljuljanje 3. gradj.
bocna greda; bocni podupirac 4. kutak, za-
baceno mesto 5. ducancic, radnjica; mali
bife 6. fig. pomoc, potpora, .ı:astita 7.
komplimenat, pohvalna rec 8. fig. visok
polozaj, fotelja"; - kavgası borba za fo-
telje 9. arg. burdelj o - altına almak stititi,
uzeti pod pokroviteljstvo; - değneği 1)
staka 2) fig. pomoc, podrska; /-ın/ - una
girmek steci podrsku, zadobiti naklonost; 1
-al - a girmek ozeniti se; - halatı uze za
vezivanje broda; - ları kabarmak uob-
raziti se (dobijenim pohvalama); - kapısı
pomocni ulaz, ulaz za poslugu; - mey-
hanesi krcmica, birtijica (na drumu); - ta
olmak salj. ziveti na tudj racun, "grebati
se"; /-al - vermek laskati, ulizivati se
koltukçu 1. izradjivac fotelja 2. starinar,
trgovac starim pokucstvom 3. krcmar, bir-
tijas 4. laskavac
u komu 2) fig. izgubiti glavu, biti van sebe;
- ya sokmak arg. isprebijati
komak v. koymak
komalık u komi, u stanju kome; /-ı/ -
etmek 1) nasmrt isprebijati; 2) veoma iz-
nervirati; - olmak premoriti se
komandit; - ortalık (ili şirket) trg. ko-
manditno drüstvo; - sermaye komanditni
kapital
komanditer komanditar, komanditisi
(ulagac u komanditsko drustvo)
komando voj. 1. komandos; ko-
mandoska jedinica 2. fig. udarna snaga
kombayn kombajn
kombina kombinat; tarım - sı pol-
joprivredni kombinat
kombine; - etmek kombinovati
kombinezon 1. kombinezon, kombine
(zenski) 2. fig. kombinacija, aranzman
(poslovni)
kombinezoncu kombinator

koltukçuluk laskanje, ulizivanje. komedi v. komedya

koltuklama komplimenat; komedya komedija; acıklı tra-

gikomedija; fars - sı farsa
koltuklamak ak. 1. uzeti pod misku 2.
uzeti pod ruku 3. fig. uzeti pod zastitu, sti- komedyacı komedijas
titi, naklanjati 4. laskati, delili komplimente komik 1. komican, smesan; - duruma
koltuklanmak pass. od koltuklamak gelmek doci u komicnu situaciju; - sahne
komicar; - e çıkmak igrati komicnu ulogu
koltuklu sa naslonom za ruke (o fotelji)
komikleşmek postati smesan (ko-
koltukluk 1. znoınıca, podmetac
mican)
(uspod pazuha) 2. materijal za fotelje (tka-
nina i si.) komiklik komicna situacija; komicnost

kolje ogrlica komikleşmek postali smesan (ko-

mican)
kolyoz zool. spanska skusa (Scomber
colias) komiklik komicna situacija; komicnost

615
korninform

Korninform Korninform komplocu zaverenik

Komintern Kornintema komposto kompot
komiser komesar; polis - i policijski kompozisyon 1. sastav, kompozicija 2.
komesar muz. kompozicija
komiserlik 1. komesarijat 2. ko- kompozitör muz. kompozitor;
mesarstvo
komprador komprador
komisyon 1. komisija ( u raznim zna-
kompres med. zavoj
cenjima; imtihan - u ispitna komisija;
karma - mesovita komisija 2. posrednicka kompresör teh. kompresor
nagrada, provizija komprime 1. tableta, pilula; pirarnidon
komisyoncu trgovacki postrednik, ko- - si tabieta piramidona 2.fig. povrsono
misionar znanje (o odredjenoj temi)
konisyonculuk posrednistvo (u trgo- kompüter, kompütür kompjuter
vivini)
komşu ı sused, komsija; kapı - najblizi
komita tajna politicka organizacija; tajni sused ll susedan; susedski; - ülke su-
sa vet sedni ugao; /-ı/ - kapısına çevirmek
cesto odlaziti; ucestati s posetama; -
kornitacı komita (clan tajne or-
unun tavuğu - ya kaz (karısı kız) gö-
ganizacije)
rünür covek uvek zavidi imatku drugih i u
kornitacılık komitluk, komitovanje njegovih ocima je mnogo vredniji od sops-
komite komitet, odborj askeri - voını tvenog
komitet; organizasyon - si organizacioni komşuluk susedtvo, komsiluk; su-
odbor; yürütme - si izvrsni komite!, izvr- sedski odnosi; - etmek (ili yapmak) raz-
sniodbor govarati, imati dobre odnose sa susedima;
komodin komodo iyi - ilişkileri dobrosusedski odnosi

komodor mor. komodor komut komanda; zapovest; naredba;

kornot (-du) komoda, ormaric
kompansasyon kompenzacija
kampartıman zel. kupe
komple 1 1. pun; kompletan, podpun
2.fig. savrsen, kompletan (o coveku) ll
komplet, garnitura
kompleks ı 1. komplaksan, slozen,
sastavljen, pomesan ll kompleks;
komplike komplikovan, slozen;
etmek iskomplikovati
kompliman 1. kompliment; - yapmak
davati komplimente 2. laskanje
komplo zavera; - kurmak pripremati
zaveru
ct. emir; - kulesi mor. komandni toranj;
"hazır ol" - u komanda "mirno"
komuta voj. komanda, komandovanje;
- heyeti komandni sastav; - makamı ko-
mandni punkt; - yeri manevraları ko-
mandno- stabne vezba; ateş açma - ko-
manda za otvaranje vatre; icra - sı
izvrsna komanda
komutan 1. komandir; komandant;
alay - ı komandant puka; batarya - ı ko-
mandir baterije; bölük - ı komandir cete;
baş vrhovni komandant, glav-
nokomandujuci; ordu - ı komandant ar-
mije
komutanlık 1. zapovednistvo, ko-
manda; stab; büyük - vrhovna komanda;

616

- ı komanda fronta; hudut - ı komanda
pogranicnih jedinica; kara kuvettlerii - ı
komanda kopnenih snaga 2. komandalura
komün komuna; zajednica
komüniskasyon komunikacija; ct. ile-
tişim; - araçları sredstva komuniskacija
komünist (-ti) 1 komunisit; - birliği
savez komunista; - partisi komunisticka
partija ll komunisticki
komünistlik v. komünizm
komünizm komunizam
komünyon rel. pricesca; - yapmak pri-
cestiti se
komütatör el. komutatar
konak1 (-!;jı) 1. konak, rezidencija; po-
rodicna kuca, vila; - yavrusu kuea koja
podseea na konak; hükümet - ı upravna
zgrada zgrada (Lokalnih vlasti, kaj-
makama); nacelstvo 2. konak prenociste;
nocenje; - vermek primiti na konak, dati
prenokiste 3. voj. konak nastamba;4. arh.
dan hoda, jednodnevi put, prevaljen put
(za jedan dan) O - gibi ;ravi dvorac (o ve-
likoj i lepoj kuci)
konak2 (-ğı) nar. temenjaca (kod odoj-
cadi)
konak3 (-ğı) biol. zivotinja ili biljka na
kojkoj zivi parazil
konakçı 1. arh. konacar (lice koje osi-
gurava koniciste 2. v. konak3
konaklama nocenje
konaklamak konaciti, nocivati, pre-
nociti (za vreme putovanja)
konaklık1 mesto za konacenje 2. put
od uednog dana hoda
konar göçer koji vodi nomadski zivot
(oplemenu)
konca v. gonca
koncolos v. karakoncolos
kongre
konç (-cu) sara (cizme)
konçerto koncert; keman - su koncert
za violinu
konçina vrsta kartaske igre (u kojkoj se
ne upotrebljavaju karte od trojke do ses-
tice)
kondansatör kondenzator
kondisyon sp. kondicija, fizikeka spre-
ma
kondurmak ak. dat. 1 . stavljati, metati
2. nataci, natanuki; prikaciti, zakaciti 3~
smestiti, zbrinuti (na konaciste) 4. voj. raz-
mestiti (trupe) 5. pripisati, natovariti, op-
tuziti 6. uzvratiti, brzo odgovoriti
kondüktör kondukter
kondüktörlük zanimanje konduktera
konfederasyon konfederacija
konfederatif konfederalivan
konfeksiyon konfekcija
konfeksiyoncu konfekcionar
konferans 1. predavanje; - vermek
dr2ati predavanje 2. konferencija; barış -
sı mirovna konferecija; basın - sı kon-
ferencija za stampu; silahsızlanma - ı
konferencija o razoruzanju
konferensçı 1. predavac; govornik, be-
sed ni k 2. konferansije
konfeti kofeta
konfor konfor, udonost
konforlu konforan, fdoban
konformist konformista
konformiz konformizam
konforsuz neudoban, nekonforan
konglomera konglomerat
kon gövde stablo bez grana (urme,
palme)
kongre kongres;
617
koni

koni konus, kupa; cf. mahrut konserveeilik proizvodnja ili prodaja

kon ik konusan; N kesit konusni presek konzervi

koniklik konusnost konsey savet; Güvenlik N i Savet bez-

bednosti (UN); lcra N i izvrsno vece
konişmento v. konşimento
konsil re/. koncil; sinod
konjonktivit (-li} med. konjunklivilis
konsol 1. arhit. konzola, nosac 2. or-
konjonktur konjuktura
maric
konkasör gradj. drobilica
konsolidasyon konsolidacija
konkav fiz. konkavan, udubljen; ct. iç-
bükey konsolide odlozen, reprogramiran (o
dugu)
konkordata 1. konkordal 2. jur. ek.
sporazum izmedju bankrota i kreditora konsolist ek. konsolidevan dug, dug sa
konkre konkrelan; ct. somut placanjem kamata

konkur konkurs; cf. yarışma konsolitçi kupac (akcija ili obligacija)

konkurhipik (-ği) konjske Irke konsolos konzul; yardımcısı vi-

N

cekonzul; baş 1- generalni konzul

konma smestaj; N mrntıkası reon
smestaja konsoloshane konzulat (zgrada)
konmak1 (-ar) dat. 1. spusliti se, pasti; konsolosluk 1. konzulstvo, konzulska
stali na (o pticama, leptiru, pi':eli); arı, çi· sluzba; - sözleşmesi konzularna kon-
çeğin üzerine konmuş pcela je slala na
vencija 2. konzulat; baş generalni kon-
N

evet 2. odsesti; 3. fig. dobiti bez truda; ha-

zulat
zıra N doci na gotovo; dobili bez truda;
servete pasti na bogatstvo; lako se obo-
N konsamasyon konzumacija; - mec-
gatiti 3. prizemiti se, spustiti se (o avionu) buri değil konzumacija nije obavezna
o kona geçe vodili nomadski zivot
konsomatris barska dama, za-
konmak2 (-ur) dat. pass. od komak bavljacica gostiju
konsa gusa (ptice) konson, konsonant suglasnik; ct.
konsantrasjon 1. koncentracija; cf. de- ünsüz
rişme 2. psih. koncentracija, us-
konsorsiyum konzorcijum
redsredjenost (paznje)
konsantre; etmek koncentrisati konsulto v. konsültasyon
(paznju, snagu i si.) konsül ist. konzul (u Starom Rimu i u
konseptüalizm til. konceptualizam; ct. Francuskoj (1799-1804)
kavrarncılık
konsültasyon med. konzilijum
konser koncert; salonu koncertna
N

konşimento trg. konosman, pomorski

dvorna; vermek prirediti koncert
N

tovarni list
koncerto v. koncerto
kont kont, grof; - gibi elegantno ode-
konservatuvar konzervatorijum ven; - gibi yaşamak ziveti u izobilju, ziveti
konserve konzerva kao grof

618

kontak H;jı) 1 1. el. kontakt; - anahtarı
auto. kljuc za paljenje; - yapmak napraviti
kontakt 2. fig. veza; - kurmak ostvariti
vezu ll arg. neuravnotozen, udaren, cak-
nut
kontekst kontekst
kontenjan kvota; kontigent
kontes kontesa
kontra 1 protiv; - gitmek protiviti se;
oponirati ll furnir; sperploca
kontraıto muz. kontraalt, duboki alt
kontrast kontrast, suprotnöst
kontrat ugovor; - ı imzalamak pot-
pisati ugovor; - yapmak zakli ucitiugovor
kontratak (-ğı) sp. kontranapad
kontrbas muz. kontrabas
kontrbasçı kontrabasisi
kontratlı pod ugovorom; ugovorni
kontrol (-lü) 1. kontrola; provera; - al-
tına almak 1) sprei':iti 2) zaustaviti (sirenje
bolesti) 3) ugasiti pozar; - dinleyicisi mo-
nitor; - etmek kontrolisati; -. kulesi av.
kontrolni toranj; - kuponu kontrcini
kupon; - saati kontrolni sat;. gümrük - ü
carinska kontrola sıkı - strogo kontrola 2.
kontrolar
'kontrolör kontrolor
kontrolörlük posao kontrolora, kont-
rolisanje
kontrplak (ğı) furnir
konu tema, size; predmet; cf. mevzu; -
kataloğu bibl. predmetni katalog; söz -
su predmet razgovora
konuk (-ğu) gost; cf. misafir; -ekip sp.
gostujuca ekipa; /-ı/ - etmek (u) gostiti
koga (u kuci); - evi gostionica; /-al - gel-
mek doci u goste; - işçi gost-radnik, gas-
tarbajter; - odası gostinska soba; -
olmak biti u gostima · konuşu
konuşli.
konukçu pratilac gostiju (ob. stranih);
konuklamak ak. (u) gostiti
konukluk 1. gostovanje, poseta 2.
svratiste, gostionica, krcma
konu komşu svi susedi, sav komşiluk
konuksever gostoljubiv, gostoprimljiu
konukseverlik gostoljubivost, gos-
toprimstvo
konulmak dat. bez/. pass. od konmak
konum 1 . geog. polozaj, pozicija 2. fig.
pozicija, mesto; situacija;
konur nar. crnputast, mrk; - al at konj
svetlokestenjaste boje
konuş 1. raspored, razmestaj 2. geog.
polozaj 3. voj. dislokacija, razmestaj trupa
(u odredjenoj oblasti)
konuşkan govorljiv, prii':ljiu
konuşkanlık govorljivost, pricljivost,
brbljivost
konuşlandırmak ak. razmestiti, ras-
porediti; voj. dislocirati (trupe)
konuşma 1 . gl. im. od konuşmak 2. iz-
laganje, govor, rec; açılış - sı uvodna rec;
govor na otvaranju (konferencije, kong-
rasa i si.); kapanış - sı zavrsna rec, rec
na zatvaranju 3. razgovor; - odası soba
za primanje, soba za razgovore; telefon - ·
sı telefonski razgovor 4. predavanje
konuşmacı govornik (na mitingu, kon-
ferenciji)
konuşmak 1. govoriti; razgovarati; siz
Fransızcayı çok iyi konuşuyorsunuz vi
vrlo dobro govorite francuski 2. ab/. raz-
govarati, raspravljati o; imtihandan ko-
nuşuyorduk razgovarali smo o ispitu 3.
drzati govor; drzati predavanje 4. ele-
gantno; izgledati 5. flertovati
konuşturmak caus. od konuşmak; onu
konuşturacağım nateracu ga da govori
kolokvijum
ı i'
konuşucu

konuşucu ucesnik na pregovorima gnuti, otkinuti; iscupati; çiçek - iskidati

(konferencijama
konuşulmak pass. bez/. od konuşmak;
derste konuşulmaz na casu se ne raz-
govara
konut1 prebivaliste, obitavaliste; stan;
cf. mesken
konut2 log. postufat
konvansiyon 1. dogovor, konvencija 2.
ist. Konvent (nacionalna konvencija za
vreme francuske revolucije)
konvansiyonel konvencionalan; tra-
dicionalan; - silahlar konvencionalno
oruzje
evet 2. praviti, dizati (galamu, buku); çığlık
- kriknuti; velveleyi - jaukati 3. fig. s
mukom dobiti, iscupati, izvuci; iskamciti;
ondan bu kitabı - kolay değildi nije bilo
lako iscupati od njega ovu knjigu o ko-
parıp atmak 1) otkinuti 2) fig. ne in-
teresovati se, prekinuti vezu; ne pridavati
vaznost; toz - iCi veoma brzo, juriti, leteti;
kopartmak caus. od koparmak
kopça kopca
kopçalamak ak. zakopca (va) ti
kopçalanmak zakopcati se
kopçalı 1. s kopcom 2. zakopcan

konveks konveksan, ispupcen; ct. dış kopek kopejka (stoti deo ruske rublje)
bükey kopil 1. nevaljalac, mangup, besp-
konveksiyon fiz. konvekcija rizornik 2. kopile

konvektör konvektor kopkoyu potpuno gust; sasvim tarnan

konvertibl (konvertibilan (o novcu) kopmak (-ar) 1. (po) kidati se, (po) pu-
cati, rasprsnuti se, tel koptu zica se pre-
konvertibilite konvertibilnost kinula 2. otkinuti se, otpasti; skinuti se (o
konvoy konvoj povezu); düğme koptu dugme se iskidalo
3. fig. dici se; buknuti, planuti; fırtına
konyak konjak
koptu podigla se oluja; harp koptu buk-
kooperatif kooperativa, zadruga; - bir- nuo je rat 4. osloboditi se cega, prekinuti s
liğizadruzni savez; mesken - i stambena cime; çevremdeki kişilerden kop-
zadruga; tarım - i poljoprivredna zadruga; muştum prekinuo sam veze sa ljudima iz
ürtem - i proizvodna kooperacija svoje sredine S. fig. jako boleti, kidati, raz-
dirati; midem kopuyor cupa me u zelucu,
kooperatifçi clan kooperative, zad-
razdire me zeludac 6. dijal. trcati; o kopup
rugar
gelmek doci iz dalekog mesta
kooperatifleşrnek kooperirati, udruziti
kopoy lovacki pas (klempavih usiju)
koordinasyon koordinacija, ko-
kopuk (-ğu) ı otkinut, iskidan (o dug-
ordiniranje; - bürosu koordinacioni biro
meti i si.) ll fig. odrpanac; probisvet, skit-
koordinat mat. koordinata; - sistemi nica.
koordinatni sistem
kopuntu odlomak, krhotina; iver
koordinatör koordinator
kopuz kobuz, kobza (staroturski mu-
koordine; - etmek koordinirati, usk- zicki zicani instrument)
ladjivati
kopuzcu svirac na kobuzu
koparılmak pass. od koparmak
kopya 1. kopija; /-ın/ - sını çıkarmak
koparmak ak. 1. istrgnuti, izvuci; otr- okopirati; - makinesi aparat za kopiranje 2.

620

umet. kopiranje, podrazavanje; tablonun
- sı reprodukcija slike 3. prepisivanje (na
casu, pismenom ispiıu); - çekmek (ili yap-
mak) prepisivati
kopyacı 1. kopista, onaj koji kopira; -
ressam slikar kopisı 3. prepisivac (na is-
pitu)
kopyacılık kopiranje
kor 1 zar, ugljen; - dökmek pretvo;iti se
uzar
kor2 skr. od kolordu; - general ko-
mandant korpusa
koral (-li) koral (crkvena horska pesma)
koramiral vice-admiral
kordiplomatik (-ği) diplomatski kor;
kordon 1. siriı, gajıan; naramenica (na
jojnoj uniformi) 2. lancic (za sat) 3. ivica,
porub, venac 4. arhit. gornji venac (na
simsu) 5. kordon (lanac vojnickih ili po-
licijskih straza ); polis - u policijski kordon
6. karniz, karniza
korelasyon korelacija, uzajamni odnos
Koreli Koreanac
koreograf koreograf
koreografi koreografija
korgeneral (-li) general-pukovnik
korgenerallik cin general-pukovnika
korida borba s bikovima
koridor hodnik; prolaz
korindon min. korund
korkak plasljiV, bojazljiv
korkaklık plasljivost, bojazljivost
korkmak (-ar) 1. bojati se, plasiti se,
osecati strah; karanlıktan - bojaıi se
mraka; kerdi gölgesinden - bojaıi se
sopstvene senke 2. brinuti, strepeti; kor-
karım geç kalacağım bojim se zakasnicu
3. dat. ustrucavati se, snebivati se; pos-
tovati, gajiti postovanje prema kome 4. ne
korna
usudjivati se; sokağa çıkmaya korkuyor
ne usudjuje se da izadje na ulicu <> kork-
tuğu başına gelmek (ili korktuğuna uğ­
ramak) dogoditi se lose (od cega se stre-
pelo)
korkmaz neustrasiv, hrabar
korku 1. strah, bojazan; - saçmak se-
jati strah; - salmak ulivati strah; sirili
sırah; /-al - vermek plasiti, zasırasivati;
kapalı yer - su klaustrofobija; meydan -
su agorafobija 2. briga, nemir, nes-
pokojstvo; - düşmek (ili - ya kapılmak)
uznemiriti se, osecaıi zebnju 3. opasnost;
rizik; <> - dağları bekler (ili aşırır) u strahu
su velike oci
korkulmak abi. bez/. od korkmak; im-
tihandan korkulur mu? zar se treba bo-
jati ispita?
korkulu sırasan, zasırasujuci, koji uliva
sırah; - rüya sırasan san, kosmar 2. opa-
san, rizican; <> - rüya görmektense uya-
nık yatmak yeğdir bolje je biıi oprezan
nego patili
korkuluk 1. strasilo (za ptice) 2. plot,
ograda 3. balustrada, gelender 4. teh. osi-
gurac 4. balcak (sablje)
korkunç 1. strasan, uzasan; - ayı grizli
(Ursus horribilis) 2. lig. sırasan, opasan; -
acı strasna nesreca; - rüzgar sırasan, jak
vetar
korkunçluk uzas, uzasno sıanje
korkusuz 1. neustrasiv, smeo 2. be-
zopasan; siguran
korkusuzca smelo, odvazno
korkusuzluk 1. smelost, odvaznost 2.
sigurnosı, bezbednost
korkutmak ak. 1. plasiti, :<!asırasivati 2.
pretiti, ugrozavati
korluk (-ğu) manga!
korna auto. truba, sirena; - çalmak tru-
biti
621
 korner korner; - atışı v. köşe atışı korunca omot; navlaka, futrola
kornet (-ti) muz. kornet, rog korun dokusu anat. rozasto tkivo
korniş karniza korunga bot. grahorica, divlja detelina,
(Onobrychis sativa)
korno 1. arh. rog (sredstvo pozivanja u
borbama) 2. rog za barut, barutnica korunma 1. gl. im. od korunmak 2. zas-
tita, odbrana; samozastita 3. med. pro-
koro hor; - halidende u horu; - şefi
filaksa
horovodja
korunmak 1. pass. od korumak 2. ab/.
korsan gusar, pirat braniti se, stilili se
korsanlık gusarstvo, piratstvo; hava - ı
korutmak caus. od korumak
vazdusno piratstvo; otimanje aviona
koruyucu ı odbrambeni, zastitni; pro-
korse steznik filaktican ll 1. cuvar, sırazar 2. zastitnik,
kort tenisko igraliste pokrovitelj O - sistem soc. ek. pro-
tekcionizam
korte udvaranje, flert; - yapmak (ili
etmek) udvarati se, flertovati korvet mor. koNeta; - kaptanı kapetan
koNete
kortej svecana povorka; procesija
korza mor. podvodno zaplitanje sid-
kortizon med. kortizon renih lanaca
kortizonlu s kortizonom; - ilaçlar kor- kosinüs mor. kosinus
tizonski lekovi
koskoca ogroman, prevelik, enorman;
koru sumica, gaj, lug - delikanlı krupan mladic; - şehir og-
korucu lugar, sumar; cuvar polja, pol- roman grad
jak koskocaman veoma velik, ogroman
koruculuk zanimanje lugara; posao kostak nar. lepo odeven, elegantan
poljaka
kostik kaustiÇan, koji nagriza; - soda
korugan vojbunker kausticna soda
koruk (-ğu) zelene, kiselo grozdje kostüm odelo; kostim (zenski)
koruluk sumica, gaj; sumarica kostümlük pogodan za kostim (ma-
terijal); - kumaş tkanina za kostim
koruma zastita, odbrana; briga, sta-
ranje;cf. muhafaza - gözlüğü zastitni - koşa nar. 1. par, dvojke 2. sve zajedno;

tedbirleri zastitne mere; - sahası voj. - karımak zajedno astareli (govori se kao
zona odbrane zelja mladencima)

korumak 1. ab/. braniti; stititi, cuvati 2. koşaç (-cı) gram. kopula, sufiks pre-
dikativnosti (-dır, -dir,-dur, -dür)
ak. abi. braniti, cuvati halkı sıtmadan -
zastititi narod od malarije 3. pokrivati (tros- koşalık 1. jednovremenost, is-
kove) 4. fig. cuvati, odrzavati; gelenekleri tovremenost, paralelnost
- cuvati tradicije
koşaltı nar. zaprega (par volova ili
korun anat. epiderm konja)
korunak (-ğı) utociste, pribeziste koşarn nar. pregrst; bir - pirinç pregrst

622
 kota n

pirinca koşulmak 1 bez/. od koşmak 1; ba-

koşma 1. gl. im. od koşmak 2. /it.
bamın çağrısına her taraftan koşuldu

kosma (nar, pesma koja se peva uz saz} na poziv moga oca dojurili su sa svih stra-
3. mor. rezervno uze (drvo} na

koşmaca hvatanje, zmurke (decja igra}
koşmak 1 (-ar} 1. treati, juriti; koşar
adım marş! trcecim korakom! (komanda}
2. hitati, zuriti 3. trkati se (o konjima}; 4.fig.
sa post. ardından, peşinden - ; juriti za
koşulmak2 1. dat. pripojiti se; prikljuciti
se, pridruziti se 2. upregnuti se (i fig. } işe .
- upregnuti se u posao; koşulmuş öküz-
ler upregnuti volovi
koşulu 1. pridodat, prukljucen, prid-

cime, slediti; goniti; işin peşinden - juriti ruzen 2. zaprezni (o zivotinji); - topçu ar-
za poslom O koşa koşa trceci (doci i si.} tiljerija s konjskom vucom
koşup tozmak poigravati, skakati; djipati koşulsuz bez uslova, neuslovljen
koşmak2(-ar} ak. dat. 1. pridruziti, pri- koşum 1. zaprezna oprema, ham 2.
pojiti; pridodati 2. (u} prezati, hvatati u zap- zaprega; - u almak (ili çıkarmak) skinuti
regu; öküzleri arabaya - upregnuti volove opremu; ispregnuti; - hayvanı zaprezna
u kola; fig. upregnuti; /-ı/ işe - upregnuti zivotinja
koga u posao, opteretiti poslom 3. pos-
koşumlu zapregnut, upregnut
taviti uslov, usloviti; şart- postaviti uslov
koşturmak caus. od koşmak1,2; atı - koşun 1. arh. vojska, trupe 2. red; stroj;
- bağlamak stati u red, obrazovati red 3.
poterati konja; topu - juriti za loptom 2.
brzo poslati 3. brzo odneti 4. juriti, raditi, nar. trka
truditi se; iş peşinden koşturmaktan koşundaş nar. drug iz vojske
hastalandı razboleo se jureci za poslom
koşuntu 1. pratnja, pratioci 2. po-
koşu trka; - arabası trkacki ai.ıtomobil; magaci, saucesnici
- atı trkacki konj; - koparmak jurnuti, po-
koşuş trka, jurnjava
leteti .kao bez glave; - yolu trkacka staza;
at - su konnjska trka; bir - za tili cas, za koşuşmak trcati (zajedno), rastrcati
tren oka se,razbezati se 2. komesati se muvati se O
boşuna - uzalud se truditi; nemati re-
koşucu trkac O - kuşlar ptice trkacice
zultata
koşuk (-ğu} /it. stih; - düzrnek sas-
koşuşturmak bez/. (stalno) juriti; der-
tavljati, pisati stihove 2. stihovano delo;
poezija saneden dersaneye - juriti iz ucionice u
ucionicu
koşul uslov; cf. şart; siyasi - lar po-
koşut geem. paralelan
liticki uslovi; uygun - lar povoljni uslovi
koşutçuluk fil. paraletizam
koşullandırmak ak. usloviti, us-
lovljavati koşutluk paralelnost
koşullanmak prilagodjavati se; usag- kot1 (-du) kod, skup oznaka
lasiti se (sa unapred postavljenim us-
kot2 vrsta pamncnog stofa
'ovima}
kota fin. kurs; kotiranje (na berzi) 2. ek.
koşullu uslovan; uslovljen, dogovoren,
kvota
utvrdjen, utanacen; jur. uslovan (o kazni,
presudi} kotan nar. veliki plug

623
kotanjan
kotanjan mat. kotangens
ketarılmak pass. od kotarmak
kotarmak ak. 1. isprazniti 2. sipati; ser-
virati (jelo) 3. zavrsiti, okoncati; otaljavati
(posao)
kotlamak ak. obeleziti kote; oznaciti
razmere (na karti)
kol et (-ti) kul. kotlet;
koletpane panirani kotlet; kotlet s hleb-
nim mrvicama
koton pamuk
kotra 1 mor. kuter, brzi jedrenjak
kotra2 malo ribarsko loviste stoku
kov nar. optuzba, kleveta; ogovaranje;
- etmek oklevetati, lazno optuziti; ocrniti
kova 1. kova 2. arg. golman ili tim koji
prima mnogo golova
Kova astr. Vodolija
kavalamaca suge (decja igra)
kovalamak ak. 1. goniti (begunca), ici u
poteru 2. oterati, odagnati 3. slediti, pratiti
kovalanmak pass. od kovalamak
kovalık bot. vezljika, zuka (Scirpus)
kovan 1. kosnica 2. caura, mahuna 3.
v~j. caura, kosUijica topovskog zrna; fişek
- ı caura metka 4. teh. prsten, tulac otvor
za rucku (aparata)
kovançiçeği (-ni) bat. matocina, pce-
linja trava (Mellissa officinalis)
kovanlık v. arılık
kovboy kauboj; - filmi vestern, ka-
ubojski film
kovcu spletkar; klevetnik
kovculuk klevetanje; spletkarenje, ogo-
varanje
kovdurmak cai.ıs. od kovmak
kovlamak ak. klevetati, ogovarati, ola-
624
javati
kovmak (-ar) ak. 1. grubo oterati, is-
terati 2. goniti, juriti 3. izbaciti, udaljiti ( s
posla i si.)
kovucuk (-gu) bat. spora;
kovuk ı 1. supljina; pecina; lig. jazbina
2. anat. supljina, duplja 3. med. kaverna ll
supalj; - diş supalj zub
kovulmak pass. od kovmak
kovuş isterivanje, proterivanje; izg-
nanstvo
kovuşturma 1. gl. im. od kavuşturmak
2. jur. sudsko gonjenje
kavuşturmak ak. goniti; slediti, pratiti;
jur. sudski goniti
koy geag. mali zaliv, zaton, uvala
koyacak (-ğı) nar. spremiste; kutija, po-
suda; kontejner
koyak (-ğı) nar. dolino
koyar usce
koygun (-ğı) nar. dirljiv, ganutljiv, pot-
resan
koymak (-ar) 1. ak. dat. staviti metnuti;
smestiti; çamşırları sandığa koydum sta-
vio sam rublje u sanduk; parayı ceblne
koydu stavio je novac u dzep 2. postaviti,
odrediti; bu işe beni koydular mene su
pestavili na ovaj posao; 3. ak. pustati, pus-
titi; Içeriye kimseyi koymayın! nikoga ne
pustajte unutra! 4. ak. dat. dodati, do-
metnuti; yemeğe biber (tuz) - zasoliti (za-
biberiti) jelo 5. ak. oznaciti, napisati
(datum, adresu) 6. ak. uvesti, ustanoviti
(kontrolu, pravila i si.) 7. ak. dirnuti, po-
goditi, ganuti; bu sözler beni çok koydu
ove reci su me jako dirnule 8. ak. pustiti,
ostaviti; bizi aç koydular ostavili su nas
gladne O koyduğum yerde otluyor on
tapka u mestu; on uopste ne napreduje
koydunsa bul nestao je bestraga;
koyu 1. gust; nerazredjen; - süt gusto

mleko 2. taman, zatvoren (o bojama); -
yeşil tamnozelen 3. pravi, istinski; ne-
patvoren; - devrimci istinski revolucionar
4. preteran, krajnji, ekstreman; okoreli,
zagrizen; - düşman smrtni neprijatelj; -
solcu ekstremni leviear 5. fig. ziv, vatren;
- bir münakaşa vatrena rasprava
koyulaşmak 1. zgusnjavati se, zgus-
nuti se 2. potamnjti, postati tarnan (za-
gasit) 3. fig. postati zivlji (o razgovoru,
raspravi)
koyulaştırmak ak. zgusnjavati, zgus-
nuti 2. potamniti, uciniti zagasitim (boju)
kovulmak 1. bez/. od koymak 2. dat.
prionuti, baciti se; prihvatiti se (cega); işe
- prihvatiti se posta, prionuti na posao 3.
v. koyulaşmak
koyultmak v. koyulaştırmak
koyuluk 1. gustina, gustoca 2. za-
gasitost (boja) 3. fig. okorelost; fanaticnost
koyun1 111. ovca (Ovis);- eti ovcetina
- yatırma zatvaranje ovaca (utor) 2. fig.
ovca, krotak covek; naivko; - bakışlı
tupog pogleda; - başlı glup; - dede prig-
lup, blesav; - gibi kao ovca, krotak; - ka-
falı naivan, blesav 3. u sastavu bat. na-
ziva; - fındık ağacı leska; - otu petrovac
(Agrimonia eupatoria); - pıtrağı konjska
griva, ustuk (Eupatorium cannabinum); -
sarmaşığı loboda (Atriplex); - yavşanı
pepeljuga (Teucrium polium) O - kaval
dinler gibi dinlemek nista ne razumeti,
gledati kao tele u sarena vrata; - un bu-
lunmadığı yerde keçiye Abdurahman
Çelebi derler kad nema kise dobar je i
grad
koyun2 (-ynu) 1. nedra 2. grudi, prsa;
zagrljaj; - cebi dzep na grudima; /-ı/ -
una almak spavati s kime; /-ın/ - una gir-
mek fig. zagrliti; spavati s kime (zagrljen)
3. fig. krilo, okrilje O - - a u zagrljaju
(dvoje); - unda yılan beslemek hraniti
zmiju u nedrima
koyuncu ovcar, uzgajivac ovaca
kozmogoni
koyunculuk ovearstvo
koyun gözü bat. krasuljak, bela rada
Bellis perennis)
koyuntu dija/. bol, tuga, jad
koyuvermek, koyvermek ak. 1. os-
loboditi, pustiti 2. dozvoliti, dopustiti 3. fig.
izliti (osecanja) ne suzdrzavati, dati odus-
ka
koz 1. orah (plod) 2. adut (u kartama)
3. fig. adut; - unu elinden almak izbiti
kome adut izruku; (son) - unu oynamak
upotrebiti poslednji adut; igrati na pos-
lednju kartu O - kaybetmek izgubiti, pro-
pustiti priliku; jur. izgubiti parnicu; - kır­
mak 1) odigrati adut 2) uciniti pogresan
ko rak; /-al - unu paylaşmak 1) srediti ra-
cune, razracunati se s kime 2) otkloniti
nesporazum, saglasiti se; - vermek dati
mogucnost
koza 1. caura (svilene bube) 2. bat.
mahuna, caura O - sına. çekilmek uvudi
se u svoju ljusturu, prekinutu veze sa oko-
linom, ni u sta se ne mesati
kozacılık svilarstvo
kozak 1. v. kozatak 2. ist. metaina ku-
tija (u kojoj su sultani driali dokumenta i
pisma)
kozalak (-ğı) 1. V. koza (1. 2.) 2. Si- ·'
sarka; çam - ı borova sisarka 3. zeleno
voce
kozalaklılar bat. cetinari
kozalakSI sisarkast, U oblikU sisarke; -
bez anat. epifiza
koz helva, koz helvası halva sa ara-
sima
koz m etik (-ği) ı kozmetika ll kozmeticki
kozmetikçi kozmeticar
kozmik astr. kosmicki; - ışınlar kos-
mieki zraci
kozmogoni kosmogonija
625
 kozmografya
kozmografya kosmografija
kozmoloji kosmologija
kozmolojik kosmoloski
kozmonot kosmonaut
kozmopolit kosmopolit ll
mopolitski
kozmopolitizm kosmopolitizam
kozmos kosmos
köçek (-ği) 1.arh. igrac, plesac (mus-
karac odeven u znesku odecu); - oyunu
cocek, cocecka igra 2. fig. vetropir, vet-
renjast covek
köçekçe muz. vesela melodija za igru
köfte p cufte, valjusak
köfteci ll cuftedzija, spravljac
davac cufteta
köftehor p salj. hvalisavac,
metljivac
köfter kul. cufter, pekmez od grozdjane
si re
kötterlik grozdje ili siraza cufter
köftün uljana pogaca (od susama ili
lana)
~ : <
köhne p 1. star; oronuo, trosan; - bir
bina trosna zgrada 2. zastareo, preziveo;
- bir metot zastareo metod
köhneleşmek, köhnernek 1. post-
rareti, postali trosan; pahabati se 2. zas-
tare (va) ti
köhnelik 1. postarelost; trosnost, oro-
nulost; pohabanost 2. zastarelost
köhnernek v. köhneleşrnek
kök 1 bot. koren; kazı k - osnovni ko ren;
yumru - gomoljast, kvrgav koren 2. çlonji
deo, dno, koren cega; diş - ü koren zuba,
zubni koren 3. komad, vezica; iki - may-
donoz tri vezice persuna 4. fig. osnova,
temelj; - üne .kibrit suyu dökmek (ili -
ünü kurutmak) iskoreniti; - salmak uko-
626
renili se, pustiti korene; - tutmak primiti
se (o biljci); fig. ukoreniti se, uhvatiti koren
5. poreklo, izvor; ct. köken; o adamın ai-
lesinin - ü belli değil poreklo porodice
onog coveka nije paznato 6. gram. os-
nava, koren (reci) 7. mat. koren; kare -
kos- kvadratni koren; kare- almak izvuci kvad-
ratni korak 8. hem radikal O - sökmek ra-
dili tezak posao; - söktürmek muciti, na-
tovariti kome tezak posao
kök2 (-kü) p arh. kljuc (za stimovanje
muz. instrumenata, sazova); - etmek sti-
movati
kök bilgisi v. köken bilimi
kök boyası 1. bot. broc, crvenac
(Rubia tinctorum) 2. hem. alizarin
kökçü travar, prodavac lekovitog ko-
pro-
renja i trave
kökçük bot. korenak
raz-
köken 1. vreza (tikve, lubenice, dinnje);
bu - de beş karpuz var na ovoj vrezi ima
pet lubenica 2. fig. poreklo, loza; izvornik
3. trg. poreklo robe (o proizvodnji ili
uvozu); - belgesi certifikat o poreklu robe
4. gram. osnova, koren
köken bilimi /ing. etimologija
köken bilimci etimolog
köken bilimsel etimalaski
kökenli poreklam
kökensel u vezi sporeklam
kökertrnek ak. agr. rasadjivati (sad-
nice, rasad)
kök kırmızısı v. kök boyası (2.)
köklemek ak. 1. cupati s korenom, is-
korenjivati (biljke) 2. vaditi korenje (iz
zemlje) 3. prosivati, stepovati 4. upletati
(male pletenice kose u vecu) 5. nar. sti-
movati (saz) 6. arg. dati gas (motoru), na-
gaziti
kökleşrnek 1. pustati korene 2. fig.
ukoreniti se; prodirati, ucvrscivati se

kökleştirmek caus. od kökleşrnek
köklü 1. s korenom, koji ima koren (o
biljci) 2. fig. korenit, radikalan; - reformlar
korenite reforme 2. fig. ukorenjen, uv-
rezen; - düşünce uvrezeno misljenje 4.
fig. visokog porekla, poznat; - aile poz-
nata familija
kök mantar gljivicni ko ren, mikoriza
köknar bot. jela (Abies)
köksap bot. podzemna stabljika
köksel korenski
köksü bot. polukoren, rizoid
köksüz 1. bez korena 2. lig. neosnovan
kökten korenit, radikalan; - dönüşü
korenit preobrazaj; - sürme nasledni; nas-
ledjen; plemenit
köktenci til. radikalan
kökencilik til. soc. radikalizim
köktendinci fundamentalist
köktendincilik fundamentalizam
kökteş gram. od istog korena; - söz-
cükler reci od istog korena (npr. yoldaş
yolcu, yollamak)
kölçer gljivicna bolesi zitarica
köle 1. ist. rob 2. fig. rob, onaj koji ro-
buje cemu; - paranın - si rob novca O -
niz ja, vas pokorni sluga; - n olayın nar.
preklinjem vas! molim vas!
kölece ropski; ponizno, poslusno
kölecilik robovlasnistvo
köleleşrnek postali rob; potcinjavati se
köleleştirmek ak. porobljavati, pod-
jarmljivati; potcinjavati
kölelik ropstvo, podjarmljenost; pot-
cinjenost; - nizarnı robovlasnicki sistem
kölemen ist. vojska sastavljena od ro-
bova
köleç (-ci) bot. glavica (maka, sun-
köpek kuyruğu
cokreta i si.)
kömür 1ugalj; - başa vurmak (ili çarp-
mak) otrovati se ugljenmonoksidom; -
kalem ugljen, olovka za crtanje; - ocağı
rudnik uglja; odun - ü drveni ugalj; taş -
ü kameni ugalj; ll crn kao ugljen; - saçlı
veoma erne kose
kömürcü 1. ugljar; cumurdzija 2. lozac
O - çırağına dönmek pogaraviti kao dim-
nicar
kömürcülük zanimanje ugljara
kömüren bot. divlji luk (AIIium ro-
tuntum)
kömürleşrnek ugljenisati se
kömürleştirmek ak. ugljenisati
kömürlük (-ğü) skladiste uglja, ugl-
jarnik
köpek (-ği) pas; dişi - kucka, kuja; av
- i lovacki pas; çoban - i pastirski pas;
kapı - i pas na lancu; kurt - i vucjak 2.fig.
pseto, podlac, podlac 3. u sastavu bot. i
zool. naziva; - menekşesi ljubicica divlja
(Viola canina); - pençesi bot. ladolez (Ca-
listegia sepium); - piresi zool. pasja buva
(Ctenocephalide canis) O - in ağzına
kemik atmak ucutkati koga milostinjom; -
e atsan yemez vrlo lose jelo, splacine; - i
bağlasan durmaz vrlo lose mesto, bu-
varnik - gibi sadık veran kao pas; - hav-
lamayla hava bulanmaz pas laje vetar
nosi; - - i yemez vrana vrani oci ne vadi;
- le yatan pire ile kalkar ko sa psima
leze, pun buva ustaje
köpek ayası bot. beli tetrljan, totrljan
(Marrubium vulgare)
köpek balığı zool. morski pas (Mus-
telus vulgaris)
köpek dili zool. riba-iverak (Piatessa
platessa)
köpek dişi ocnjak (zub)
köpek kuyruğu 1. bot. cesljika (Cyno-
surus oristatus) 2. sp. zahvat u rvanju
627
köpekfenrnek
köpeklemek 1. nar. pasti od umora, biti
umaran kao pas 2. slabeti, gubiti snagu
zdravlje
köpekfenrnek ulagivati se (kao pas);
biti ponizan, ponizavati se
köpekleşrnek V. izgubi!i cas! ponizava!i
se
köpeklik 1. ulagivanje, ulizivanje; po-
nizavanje
köpek memesi med. cir pod pazuhom
- sarımsağı nar. divljiluk
köpek üzümü bot. pomocnica, crnog-
rozdak (Solanum nigrum)
köpoğlu skr. od köpek oğlu 1. podlac,
kuckin sin; - köpek pas, pasji sin 2. ne-
valjalac, hulja, gad
köpoğluluk podmuklost; smicalica,
podvala
köprü 1. most, cuprija; - gözü fOk,
svod mosta; - inşaatı mostogradnja; - ke-
meri raspon, svod mosta 2. mor. ko-
mandni most, komandna mesto 3. fig.
most, veza; iki ülkenin kültür köprüleri
mostavi kulture dveju zemalja 4. most,
mostic (za zube) 5. preklopac (uzkatac) 6.
sp. most (zahvat u rvanju); stav (u gim-
nastici) O - altı çocukları besprizorna
deca; - nün altından çok su geçti (ili
aktı) promenili su se uslovi; nema vise
starog vremena; - leri atmak odlucno
postupiti, nemali vremena za kolebanje; -
geçineeye kadar ayıya dayı demek ula-
givati se onom ko bi mogao cinili smetnje
dok se posao ne zavrsi; katkad treba s vu-
kovima zavijati
köprü başı 1. pocetak ili kraj mosta 2.
voj. mostobran; - kurmak obrazovati mos-
tobran; 3. fig. vazan polozaj; - nı tutmak
dobiti vazan polozaj
köprücü 1. graditelj mostova 2. voj.
pontonjer
köprücük (-gü) 1. mostic 2. teh. kopca,
kvacica
köprücük kemiği anat. kljucna kost,
kljucnjaca; - altı atardamarı potkljucna ar-
terija
köprücülük mostogradnja
köpük (-ğü) pena; - almak skidati
penu; - kepçesi kasika za skidanje pene,
- gibi beo, lak
köpüklenmek peniti se
köpüklü s penom, penusav; - şarap
penusavo vino
köpüksüz bez pene (jogurt, vino i sf.)
köpülemek ak. prosivati (jorgan, jas-
tuk)
köpürtmek 1. peniti se, pojavljivati se
(o peni); sabun köpürdü sapun je pustio
penu 2. fig. zapenusati se (od besa); raz-
jariti se, razbesneti se
köpürtmek ak. zapenusiti, zapeniti; do-
vesti do zapenjenosti (konja)
köpürüş penusanje
kör 1. slep, corav; - dilenci slepi pros-
jak; - doğmak roditi se slep 2. tup, is-
tupljen; - bıçak tup noz 3. slab, bled (o
svetlosti); - ışık slaba svetlost; - lamba
skiljava lampa 4. fig. step, zatvoren, bez
izlaza; - hat slepa linija; - sokak slepa
ulica 5. bezivotan, pust, mrtav (o mestu) 6.
nerazuman, nesmotren; o - değil, her
şeyi anlıyor nije on nerazuman, sve shva-
ta 7. neprijatan, zao; - talih zia sreca 8.
fig. zamrsen, zapetljan, slozen; - mesele
zamrseno pitanje, neresiv problem o -
boğaz 1) potreba za jelom 2) prozdrljivac,
zderonja; bomba neeksplodirana
bomba; - çapa budak, pijuk; - değneğini
beller gibi uvek raditi na istinacin; dr2:ati
se kao slepac stapa; - döğüşü melez,
zbrka, smutnja; pometnja; - duman gusta
magla; - kadı otvoren, bez dlake na je-
ziku; - kadıya körsün demek nazvati pra-
vim imenom, reCi popu pop, bobu bob; - ü

- üne 1) slepo, postusno 2) nasumce,
naslepo; - - parmağım gözüne sasvim
jasno, jasno kao dan; - kurşun zalutali
metak; - kurttan bile vazgeçmemek cu-
vali i najbeznacajniji imetak; - kütük
mrtav pijan, corcutuk; - nişancılık slu-
cajan pogodak (bez nisanjenja); - nokta
slepa mrlja (u oku); - olası (ili olasıca)
proklet bio! oslepeo dabogda! - şeytan
zia sudbina; - ün taşı rast geldi i corava
koka nadje zrno - topal nemarno, ne-
potpuno; - uçuş le! po magli i mraku; - le
yatan şaşı kalkar ko spava sa slepim us-
taje zrikav
kör bağırsak (-ğı) anat. 1. zadniveno
crevo, prvi deo debelog creva 2. slepo
crevo
kör düğüm 1. mrtav zavezak, mrtav
cvor 2. fig. Gordijev cvor, neresiv problem
köre p nar. mvavinje gnezdo, mravinjak
kör ebe zmurke (decja igra)
körelme 1. gl. im. od körelmek 2. biol.
atrofija
körelmek 1. istupiti se; bıçak köreldi
noz se istupio 2. presusiti, presahnuti;
memba köreldi izvor je presusio 3. ugasiti
se; ateş köreliyor vatra se gasi 4. fig. iz-
gubiti vrednost (znacaj, sposobnost) 5. at-
rofirati 6. nestati, ugasitise (o porodici, ko-
lenu)
köreşe ledena kora (na snegu)
kör fare zool. slepo kuce (Spalax
typhlus)
körfez 1zaliv ll fig. pust, zabit; - bir yer
pusto mesto
kör kandil 1 . kandilo slabe svetlosti 2.
arg. mrtav pijan
kör kaya podvodni greben, podvodna
stena (u moru)
körkuyu presusen bu nar (jama)
körlerneden 1. na nevidjeno 2. na-
sumce; - attı ve vurdu nasumce je opalio
köryılan
i pogodio
körlenmek, körleşrnek 1. istupiti se 2.
ig. atrofirati 3. izgubiti vrednost (ugled,
sposobnost) 4. zatvoriti se zarasti (o rani,
ciru)
körleştirmek ak. istupiti
körletmek ak. 1. oslepiti, lisiti vida 2. is-
tupiti; otupiti, ublaziti; prigusiti; smanjiti 3.
oslabiti (moc, ugled) 4. voj. ucutkati, ne-
utralisati (neprijateljsku vatru)
körlük (-ğü) slepilo, slepoca;. fig. zas-
lepljenost, kratkovidost
kör ocak kuca bez dece
Köroğlu (-nu) 1. Keroglu (slavni na-
rodni junak) 2. nar. zena takoje oslovljava
suprug O Köroğlu'nun Ayvazı ne-
razdvojan drug; bir Köroğlu, bir Ayvaz
samo muz i zena (bez dece)
körpe mlad; svez; - fidan mlad iz-
danak; - kız mlada devojka; - vücut
mlado telo
körpecik veom svez
körpelik mladost; svezina, cilost
kör sıçan nar. krtica
körük (-ğü) 1. meh (kovacki); teh. meh
(za dovod vazduha u visoku pec) 2. meh
(harmonike, fijakera)
körükçü izradjivac mehova 2. fig. v. kö-
rükleyici
körüklemek ak. 1 . duvati mehovima;
ateşi - raspirivati, raspaljivati vatru 2. ras-
paljivati, podstrekavati, huskati
körülenmek pass. od körüklemek
körükleyici podstrekac; smutljivac,
podbadac, huskac
körüklü s mehom (fotografski aparat,
fijaker, harmonika)
köryılan zool. slepic, uzak (Typhlops-
vermicularis)
629
kös
kös 1 ll p. veli ki bubanj; - dinlenmiş
neosetljiv; oguglao
kös2 ; - - zamisljeno, ne obracajuCi
paznju; - - yürümek ici zamisljeno, ni-
kuda ne gledajuci
kösçü bubnjar
köse p cosav; - saka! retka b rada
köseği 1. zarai':, vatralj 2. ugarak, na-
gorela glavnja
kösele 1 koza (gruba); djon ll kozni, od
koze; -ayakkabı cipele od grube koze o -
gibi tvrd kao djon (o mesu, mekim stva-
rima); - suratlı bestidan, bezoi':an;
kösele taşı 1.:•brus, belegija 2. min. pla-
vac, ploliocac 3. min. portir
köselik cosavost
kösem, kösemen 1. predvodnik stada
(o ovnu, jarcu) 2. krupan ovan ili jarac
(obui':en za borbu) 3. putovodja, vodii':, ka-
lauz
kösemenlik kalauzluk, zanimanje pu-
tovodje; - etmek kalauziti, voditi, po-
kazivati put
köskelmek dat. nar. sedeti oslonivsi se
na nestu
köskötürüm potpuno ubogaljen, pa-
ralizovan
kösnü uspaljenost pozuda;
kösnük nar. uspaljen, u periodu pa-
renja (o zivotinji);
kösnül erotii':an, i':ulan
kösnüllük erotii':nost, i':ulnost
kösnülmek biti u periodu parenja us-
paliti se (o zenkama zivotinja)
köstebek 1. zool. krtica (Talpa eu-
ropaea) 2. (ili - illeti) skrofule, guke;
köstek (-ği) 1. (kratak) lanac (za sa-
pinjarije zivotinja) 2. lancic (za sat i si.) 3.
fig. smetnja, prepreka o - vurmak 1) sp.
630
obuhvatiti noge protivnika (u rvaju) 2) sa-
peti, sputiti (zivotinju)
kösteklemek ak. 1. sapeti (zivottinju) 2.
fig. sputavati, ometati, kocili
kösteklenmek pass. od kösteklemek
köstekli 1. sputan, sapet 2. s lani':icem,
na lani':ic 3. fig. sputan, vezanih ruku
köşe p 1. ugao; - taşı ugaoni kamen,
kamen temeljac 2. kulak, zapecak, cosak;
- bucak svi uglovi i zapecci; - de bu·
cakta svuda, na svakom mestu 3. korner
(fudbalskog terena); - atışı udarac sa ugla
4. deo, strana, kraj; yurdun her kö·
şesinde u svakom del u zemlje O - başı 1)
ugao ulice 2) obliznji, susedan; - başını
tutmak zauzeti uticajan polozaj; zauzeti
dobro mesto; - sine çekilmek povuci se,
osamiti se; - doktoru lekar bez pa-
cijenata; - kadısı povucen i':ovek; i':ovek
ko ji sedi u kui':i; - kapmaca tri':anje od
ugla do ugla (decja igra); - müftüsü par-
nii':ar; - ye oturmak udati se; - ye sin-
rnek skrivati se; pritajiti se
köşebent ugaoni gvozd, L gvozd
köşegen dijagonala
köşek (-ği) mladuni':e kamile
köşeleme koso; dijagonalno
köşeli sa uglom; = ugaoni; beş - yıldız
petokraka zvezda;üç - trougaoni 2. uga-
oni, na ugao; uglast; - parantez uglasta
zagrada
köşk p 1. zamak, palata 2. vila 3. mor.
topovska kula; yangın - ü pozarna kula
köşklü arh. pozarnik, sırazar na po-
zarnoj kuli
kötek (-ği) 1. stap, batina 2. udarac sta-
pom, cutek; /-al- atmak, (çalmak (ili vur-
mak) batinali; - yemek dobiti batine
 kredi

kötü los, rdjav; ruzan; - etmek lose kulak; - başı 1) u laz u selo 2) seoski
postupati, cinili zlo; - gözle bakmak lose prvak, najuticajniji covek u selu; - den
se odnositi prema kome; - günler !eski göçme migracija u grad; - odası seoska
dani; - kadın prostitutka; - kast zia na- drustvena prostorija (za skupdve i pri-
mera; - - 1) bez zelje, nevoljko, protiv manje gostiju); - sosyolojisi sociologija
volje 2) brizno; - - düşünmek brizno raz- se la
misljati; /-ı/ - ye kullanmak zloupotrebiti;
köydeş suseljanin, iz istog sela
- söylemek govoriti ruzno o kome; - yola
düşmek skrenuti, poci losim putem (o köyleşme soc. ruralizacija gradova (se-
zeni); - ye yormak lose protumaciti, smat- oskom migracijom)
rati losim predzriakom
köylü seljak, seljanin
kötücül nedobronameran, pakostan,
köylük (-ğü) mesto na kome je selo
zloban, maliciozan
köylülük seljastvo; polozaj seljaka
kötülemek 1. ak. lose govoriti o kome;
huliti, klevetali 2. slabiti, poboljevati 3. köz zeravica; zar
pasti kvalititom, pakvarili se (o stvarima) közleme jelo na zaru
kötülenmek pass. od kötülemek közlemek ak. peci na zaru (meco,
kötüleşrnek 1. pogorsati se, pokvariti povrce, testo)
se; havalar kötüleşti vreme se; pogorsalo kraft kağıdı cvrst papir za ambalazu
2. krenuti losim putem, posrnuti (o zeni)
kral 1. kralj; - dan çok kralcı olmak
kötüleştirmek ak. pogorsati, pokvari
biti veci monarhista od kralja; - naibi re-
kötüleyici koji huli, koji kleveta (o reci) gen! 2. lig. kralj, vrhunski majstor u ovojoj
profesiji; futbol - ı kralj fudbala 3. bogat
kötülük 1. nevaljanost, pokvarenost;
poslovan covek; petrol - ı kralj nafte
losa sırana cega 2. zlo, nevolja; /-ın/ -
ünü dilemek zeleti kome zlo; - etmek (ili kralcı rojalista
yapmak) cinili zlo; ruzno se ponasati
kralcılık rojalizam
kötülükçü smutljivac
kraliçe kraljica (i lig. ); güzellik - si
kötümsemek ak. smatrati losim, gle- kraljica lepote
dati crno
kraliyet v. krallık
kötümser pesimistican; pesimista;
krallık 1. kraljevina 2. kraljevstvo
kötümserlik pesimizam
kramp grc, spazam; - girmek zgrcitise
kötürüm 1. djuturum, oduzet, ne-
krank kurbla, obrtaljka, rucica za pal-
pokreton, pardizovan 2. lig. neaktivan, pa-
jenje motora
ralizovan Q - olmak (ili kalmak) biti odu-
zet, biti paralizovan (i lig.) krater krater (vulkana)
kötürümleşrnek paralizovati se, odu- kravat kravata
zeti se
kravatlı s kravatom
kötürümlük 1. oduzetost, paraliza;
kravı sp. kraul (plivacki stil)
obogaljenost, djuturumluk 2. lig. pa-
ralisanost kreatör kreator (ob. modni)
köy selo; - adamı seljak; - ağası kredi 1. kredit; /-al - açmak otvoriti kre-

631
krem

dit; dati zajam; - mektubu kreditno pismo, kriter (yum) kriterijum, merilo
akreditiv; açık - otvoreni kreditj uzun va-
ki ritik (-ği) 1 1. kritika; ct. eleştiri 2. kri-
deli - dugorocni kredit 2. postovanje, uva-
tacar ll kritican, opasan; - durum kriticno
zavanje; poverenje; - si düşmek lig. iz-
stanje
gubiti ugled; /-ın/ - sini düşürmek
diskreditovati, srozati ugled kritisizm til. kriticizam

krem 1. krema, pomada 2. svetlozuta, kriz 1. kriza; - geçirmek pretrpeti krizu

krem boja 2. med. napad kalp - i srcanı napad

krema 1. kul. krem 2. skorup; pavlaka krizalit {-ti) biol. lutka

kremalı s kremom; - pasta kolac sa krizantem hrizantema; ct. kasım patı

kremom; - turta torta sa kremom kroki kroki, skica, crtez; - sini almak
krematoryum krematorijum skicirati

kremlemek ak. mazati, prelivati kre- krokodil obradjena krokodilska koza

mom mak skicirati

kreozot hem. kreozot krom hem. hrom

krep tekst. krep kromaj hromiranje

krepon tekst. krepon kromatin biol. hromatin

kreş v. çocuk yuvası kromatotor biol. hromatofora

kreten med. kreten kromoplast biol. hromoplast

kretenizm kretenizam kromosfer astr. hromosfera

kreton tekst. kreton kromozom biol. hromozom
krezol hem. lizol kron kruna, cehuslovacka novcana je-
dinica
kriket sp. kriket
kronik (-ği) 1hronika ll hronican; - has-
kriko teh. dizalica {automobila i sf.)
talıkhronicna bolest
kriminolog kriminolog
kronoloji hronologija
kriminoloji krminologija
kronolojik hronoloski
kripto skriven; tajna
kronometre hronometar
kriptolog kriptolog, deSifrant {tajnih pi-
kros sp. kros
sama
krupiye krupije
kriptoloji kriptologija
kruvazör mor. krstarica
kripton hem. kripton
ksenon hem. ksenon
kristal {-li) 1 kristal ll kristalan, od kris-
tala ksilofon muz. ksilofon
kristalleşme kristalizacija kuaför frizer
kristalleşrnek kristalizovati se kuartet muz. kvartet
kristalait kristaloid kubaşmak s ile nar. zajednicki raditi

632

kubat nar. 1 grup, neotesan ll grubijan
kubatlık grubost, neuljudnost, ne-
uctivost
kubbe a kube, kupola; svod; cami - si
kupola dzamije Kubbe altı ist. palata na
sultanskom dvoru (za sednice vezira u
Topkapi Saraju)
kubbeli s kupolom; kupolası
kubbesiz bez kupale
kubur 1. kanalizaciona cev (klozeta) 2.
dugacka futrola. arh. kubura; - gibi sık­
mak pucati iz kubure - gibi.tızan (o pan-
talonama)
kuburluk arh. 1. futrola za kuburu 2.
barutnica, posuda za barut
kucak (-(lı) 1. narucje; prsa, nedra; /-al
- açmak fig. prigrliti, primili rasirenih ruku;
/-11 - ma almak uzeti u narucje (dete); -
çocuğu dojence; /-ın/ - ma düşmek pasti
kome u sake, naci se u nevolji; - - a u
zagrljaju (jedno s drugim); - tan - a do-
laşmak imati mnoge veze (o zeni} 2. na-
rucje, narucaj; naramak; bir - odun na-
rucje drva; bir - selam mnogo pozdrava; 1
-ın/ - ma oturmak sedeti kome na ko-
lenima
kucaklamak ak. 1. zagrliti; uzeti 1:1 na-
rucje, nositi na prsima 2. okruzivati, obuh-
vatati; şehri kucaklayan tepeler brda
koja okruzuju grad
kucaklanmak pass. od kucaklamak
kucaklaşmak s ile 1. griili se 2. prep-
litati se ukrsatati se (o granama
kucaklayış grljenje; zagrljaj
kuçu: - - 1 kuc! kuc! (dozivanje psa u
decjem govoru) ll pas, kuca
kudas a re/. pricest, pricesce (kod hris-
cana); - almak pricestiti se
kudret (-ti) a 1. si la, snaga, moc;
askeri - vojna sila, vojni potencijal; çekiş
- i vucna sila vojni potencijal; çekiş " i
ku ka
vucna sila 2. svemoc (boga) 3. spo-
sobnost, nadarenost; 4. bogatsvo; imetak
5. priroda ~ - ten prirodan; - hamarnı ter-
maini izvor, banja; - helvası mana, ne-
besni hleb (po bibliji); - topu grmljavina,
grom
kudretli silan, mocan, snazan; - bir sa-
natçıtalentovan, snazan umetnik
kudret narı bot. momordika, karanca
(Momordica sharantia)
kudretsiz slab, nemocan, bespomocan
kudretsizlik nemoc; bespomocnost;
nesposobnost
kudurgan besan; razjaren
kudurganlık jarost, gnev, razdrazenost
kudurmak 1. oboleti od besnila, po-
besneti 2. fig. razbesneti se, razgneviti se;
kudurmuşcasma gnevno, besno 3. pos-
tali nemiran (nestasan); pomahnitati, po-
vileniti; çocuklar kudurdu deca su po-
vilenila
kudurtmak ak. dovesti do besa, raz-
besneti, razjariti
kuduruk 1. pobesneo (o coveku, zi-
votinji) 2. fig. besan, jarostan, pornaman 3.
vrlo nesiasan (o detetu)
kuduz 1besan; - köpek besan pas; fig.
razjarEm, neobuzdan ll besnilo 3. (ili -
hastalığı) hidrofobija, strah od vode
kuduz böceği zoo/. spanska musica
(Cantharis)
kuduz otu bot. zumenica, zutenica
küfi <Jkufi pismo (arapsko)
kuğu zoo/. labud (Cygnus olor); - gibi
tanan, vitak (o telu)
kuğurmak nar. gugutati (o golubu)
kuintet muz. kvintet
ku ka 1 klupko, klupce; smotuljak
kuka2 1 bot. kokos (Cocos nucifera) ll
kokosov, od kokosa
633
 '
'ı.· :.it
,,
kukla
kukla 1. lutka; fig. marioneta; -
hükumeti marionetska vlada; - tiyatrosu
pozoriste lutaka 2. velika lutka za odecu,
maneken O - mı oynuyor je li mnogo
smesno?
kukiacı lutkar, marionetist, glumac u
pozoristu lutaka
kuklalık (-ğı) fig. ponasanje prema zelji
drugoga
kukuleta kapuljaca, kukuljica
kukumav zoo/. kukumavka, cuk (At-
hene noctua) O - gibi sam, bez igde
' ikoga; - gibi düşünüp durmak biti za-
1
•i misljen i polisten
!!
kul 1. rob (i fig.); - unuz vas pokorni
sluga; /-af - kurban olmak biti veoma
odan 2. bozji rob, smrtnik (o coveku u od-
nosu na boga) O - kusursuz olmaz nema
nepogresivog coveka; - taksimi jednaka
podela, delenje na ravne casti; -; sı­
kılmayınca Hızır yetişmez pas/. dok dete
ne zaplace, mali ga se ne seca
kula ridj, zuckastosiv (o boji konja); -at
kul as
kulaç (-cı) hvat; - - u punoj meri, pot-
puno
kulaçlamak ak. 1. (iz) meriti hvatovima
2. plivati leptir stilom
kulağakaçan zoo/. uvolaza (Forficula
auricularia)
kulak (-ğı) 1. anat. uvo, uho; - davulu
bubna opna; - kepçesi usna skoljka; -
kiri cerumen, usna ması; - yolu slusni
kanal 2. skrge 3. muz. civija, kljuc za za-
tezanje zica 4. fig. cujnost 5. rucica, drzak
(!onca, serpe) 6. knedlica, mesna loptica
(za supu) o - (-ını) açmak pazljivo slusati;
- ı ağır tvrd na usima, nagluv; - ı ağır işit­
mek slabo, lose cuti; - asma! pusti! ne
obracaj paznju! nema veze! - asmak pazl-
jivo slusati, obratiti paznju; /-ın/ - ını bük-
mek upozoriti koga, tajno preneti; - ına
çalınmak slucajno cuti; /-ın/ - ına çan çal-
634
mak bucno razgovarati s kime; /-ın/ - ına
çarpmak cuti se, dopreti do cijeg uha; /-ın/
- ını çekmek 1) osamariti; povuci za uvo
(blaga kazna) 2) grditi, korili karati; - ı çın­
lamak zvoniti u usima; - ı (ili - ları) çın­
lasıni neka mu zvone usi (govori se pri
spominjanju odsutnog lica po necemu
dobrom); /-ın/ - ını çıntatmak spominjati
koga; - a davul çalınmak ne slusati, ne
obracati paznju, ne zeleti cuti; - delmek
1) probus!!! tnl;;e (za mindjuse) 2) parali
usi, praviti buku, tandrkati, kloparati; -ı
delik kojibrzo cuje novosti; -ları dikmek
naculiti, podici usida bi se bolje uhvatio
zvuk (o zivotinjama); /-ın/ - larını dol-
durmak puniti kome usi, nagovarati; po-
povati, drzati pridiku; - ı dolgun dobro
obavesten: - dolguoluğu 1) glasine,
rekla-kazala 2) ono sto se cuje. od drugih
(bavestenje i si.); - ları dolmak dosaditi,
smuciti se (o slusanju istih stvari); - tan
dolma od drugih dobijeno (o informaciji,
podatku); - ları düşmüş snuzden, po-
kunjen; - ını ensesinden göstermek
nespretno uraditi; - erimi domet glasa,
domet cujnosti; - ına gelmek cuti se, doci
do usiju; - ına girmek uslisiti; saslusati;
shvatiti receno, usvojiti; - kabartmak na-
culjiti usi, napreg.nuto slusati; - larına
kadar kızarmak jako se postideti, pocr-
veneti do usiju; - ına kar suyu kaçmak
biti u nevolji, naci se u skripcu; - kesilmek
sav se pretvoriti u uvo, pazljivo slusati; - ı
kirişte olmak naprenula ocekivati (rec,
glas i si.); - ına koymak nagovarati, su-
gerisati; - ına küpe olmak zapamtiti, utu-
viti, zapisati za uvo; - misafiri olmak slu-
cajno, nehoticno cuti; - tan pamuğu
çıkarmak slusati savete, biti pazljiv; - ma
pire kaçmak postali sumnjicav, poceti po-
dozrevati; - ı sağır olmak precuti, zatvarili
oci (na los postupak); /-ın/ - ına söy-
lemek saptali na uvo; !-af - tıkamak zeleti
cuti; praviti se kao da ne cuje; - tır­
malamak parali usi; - uğultusu zujanje u
usima; /-af - vermek slusati, paziti, obratiti
paznju

kulak altı beii podusna zlezda
kulakçı usni lekar, otolog, otoların
go log
kulakçık (-ğı) 1. anat. (srcana) pret-
komora 2. bot. zalistak, sporedan list
kulak demiri arg. raonik, lemes
kulaklı ı 1. s... usima; küçük - mali h
usiju 2. s nausnicima; - şapka sapka s
nausnicima ll kindzal
kulaklık 1. nausnik (za zastitu usiju od
zime) 2. slusalica; telefon - ağı te-
lefonska slusalica
kulak memesi uvce, usna resica
kulak tozu osetljivo mesto iza uva; -
una vurmak trensnuti po uvu
kulak zarı anat. bubna opna
kularnpara a-p homaseksualac, pe-
derast
kulamparalık pederastija
kulapa bot. vucja lika, maslinica (Daph-
ne mezereum)
kule a 1. kula, toranj; çan - si zvonik;
yangın - si pozarni toranj 2. vidikovac,
osmatracnica; komuta - si komandni
ı:nost (na brodu)
kulis 1. poz. zastor, kulisa; fig. kulisa; -
faaliyeti zakulisna delatnost 2. crna berza
kulkas bot. taro krtola, egipatski krcm-
pir (Colocasia esculenta)
kullandırmak caus. od kullanmak
kullanılmak pass. od kullanmak
kullanılmış upotrebljavan; iznosen (o
odeci)
kullanım posedovanje, raspolaganje;
upotreba, potrosnja
kullanış upotreba, koriscenje; prirnena;
- talimatnamesi uputstvo za upotrebu; -
tarzı nacin upotrebe; - tan düşmek izaci
iz upotrebe (o recima i si.)
kul uç ka
kullanışlı lak za upotrebu; praktiCan
kullanışsız neudoban za up0trebu;
nepraktican
kullanma upotreba, koriscenje; pri-
mena; - suyu upotrebljiva voda, voda za
koriscenje; - usulü nacin primene (upot-
rebe)
kullanmak ak. 1. upotrebljavati, ko-
ristiti, primenjivati; sigara - pusiti 2. up-
ravljati (masinom); otomobil - voziti au-
tomobil, upravljati automobilom 3. (is)
koristiti kao orudje; adam - manipulisati
ljudirna 4. fig. iskoristti, imati snosaj; o ka-
dını kullanmış diyorlar kazu da je is-
koristio onu zenu 5. nositi, oblaciti (odelo);
o elbiseyi hiç kullanmadım ono odelo
uopste nisam nosio
kullap (-bı) a 1. vitao, cekrk (za na-
motavanje srebrnih niti i si.) 2. teh. zubac;
klinac (bez glavice)
kulluk 1. ropostvo 2. ropski rad, kuluk;
- kölelik ropska poslusnost, robovanje 3.
arh. policija, policijska stanica
kullukçu 1.ist. arh. podoficir( janicarski)
2. strazar, cuvar l
kul oğlanı ist. ubirac poreza u belediji
kulon fiz. kulon
kulp (-pu) usica, drska (posude); 2. fig.
izgovor; - unu bulmak naci izgovor O unu
bulamamak ne znati sta ciniti, nemoci
naci izlaz; - unu kaybetmek izgubiti niti,
ne znati odakle poceti; - u kulağı yok
nema izlaza; ne znam sta da radim; ne
znam kako da postupim; - takıcı koji sva-
kom (svacemu) nalazi manu; /-al - tak-
mak okriviiti, baciti krivicu na koga
kulplu s usicom, s drskom; - bardak
casa s drskom; - beygir konj sa hva-
taljkama (gimnasticka sprava)
kuluçka ı 1. kvocka 2. inkubacija; -
devri (ili dönemi) 1) vreme nasadjivanja,
period izvodjenja pilica 2) med. prediod in-
635
 kulun
l!i kubacije; ll - makinesi inkubator; - povest; rukovanje (masinom); - yı almak
olmak raskvocati se (o kokosci); -ya otur- uzeti komandu, preuzeti upravljanje; -
mak (ili yatmak) lezati na jajima, izvoditi düğmesl kontrolno dugme; - etmek ko-
pilice ll !rom, lenj (o coveku) mandovati; zapovedati; - kolu av. ko-
mandna rucica; - tablosu komandna
kulun mladunce (konja, magarca); -
atmak pobaciti (o kobili) tabla - zinciri voj. komandni lanac; - ver-
mek narediti, zapovediti; /-ın/ - sına ver-
kulunç (-cu) ostar bol, probadi (ob. u mek (pre) dati pod ciju komandu; hazır ol
ramenu); - kırmak masirati bolno mesto - sı komanda "mirno"
kuluolamak ozdrebiti se kumandan komandir; komandant; ko-
kulunluk nar. materica (Kobile, ma- mandujuci; - gemisi adıniraiski brod;
garice) bölük - ı komandir cete; kolordu - ı ko-
mandan! korpusa
kulübe 1. koliba, izba; kucica; kabina;
bekçi - si strazarnica; telefon - si te- kumandanlık 1. komanda; za-
lefonska govornica 2. kucica za zivotinje; povednistvo; baş - glavna komanda 2
köpek - si kucica za psa 3. fig. koliba (o zvanje komandanta 3. komandalura
sopstvenoj kuci-iz skromnosti) 4. kiosk kumanya hrana za put; provijanta
(novinski i si.)
kumar kocka (nje), hazardna igra; -
kulüp (-bü) klub; sportsko drustvo; düşkünü kockar; - da kazanan aşkta
gece - ü nocni klub; yazarlar - ü klub kaybeder ko dobija na kocki, gubi u lju-
knjizevnika
bavi; - oynamak 1) kockati se 2) ha-
kulvar 1. koridor, uzan prolaz 2. at- zardirati, rizikovati; - da yemek pro-
letska traka (na stazi) 3. traka na putu (za kockati, procerati
odredjena vozila)
kumarbaz a-p kockar
kum 1. pesak; - başı pescan; pes-
kumarbazlık kockanje
kovito mesto; - çölü pescana pustinja; -
fırtınası pescana oluja; - saati pescani kumarcı kockar
sat 2. pesak {u zucnoj kesi, bubregu) 3. kumarcılık kockanje
tvrd sastojak (dunje, kruske) 4. sitne tufne,
taekice (na tkanini) 5. u sastavu bot. i zool. kumarhane a-p kockarnica
naziva ;- kırlanğıc zool. bregunica cad- kumaş 1. materijal, tkanina, stof; -
java (Riparia riparia); - otu v. kumotu, - topu rolna stofa 2. fig. stof, materijal,
sazı bot. ovsir, spruda trava (Eiymus are- gradja;
narius) O - gibi veoma mnogo, kao pleve;
kum balığı zoo/. pescanka (Am-
- gibi kaynamak vrveti (o mnostvu
modytes)
sveta); - da oynamak1) igrati se na
pesku (o deci) 2) fig. ostati praznih ruku, kumbara 1. stedna kasica 2. arh. gra-
propustiti priliku; - da oynatmak scapiti, nata, topovsko zrno
ugrabiti
kumbaracı arh. tobdiija
kuma druga zena
kumbarahane arh. livnica granata
Kuman Kipcak
kumcu trgovac (gradjevinskim) peskorn
Kumanca kipcacki jezik
kumcul bot. biljka koja uspeva na
kumanda komanda; naredjenje, za- pesku, peskarica

636

kumkuma a 1 . testija, krcag, bokal 2.
fig. mesto negativnog svojstva; steciste;
dedikodu - sı spletkar, rekla-kazala; söy-
lenti - sı steciste, centar glasina
kumla peskovito mesto; plaza
kumlamak posuti peskom; cistiti pes-
kom, smirglati
kumlu 1. peskovit 2. sa sitnim tuf-
namas, tackicama; - kumaş tkanina s tac-
kicama prskan stof
kumluk 1 peskovit; pesean ll peskovito
mesto
kum otu v. uyuz otu
kumpanya 1. kompanija; drustvo (trgo-
vacko, industrijsko) 2. fig. kompanija,
banda 3. pozorisna truppa
kumpas tip. slagalica (za rucni slog) o 1
-al - kurmak tajno pripremati (zaveru,
prevaru i si.)
kumral ı svetlokestenjast; - saçlı svet-
lokestnejaste kose ll svetlokestenjasta
boja
kumru p zool. grlica (Streptopelia); -
göğsü svetlucave, promenljive boje (u za-
visnosti odakle se gleda); - göğsü bir
ipekli svilena tkanina promenljive boje
(kao grudi grlica)
kumsal ı pescan; - toprak peskusa ll
pescana obala, plaza
kumsallık peskovita plaia, peskovita
obala
kum taşı geol. pescanik, pescani
ka men
kumuç (-cu) sitna musica (koja leti u
rojevi ma)
kumuk Kumik (pripadnik turskog ple-
mena u Dagestanskoj Republici)
Kumukça Kumieki jezik
kumul pescani breg, duna (u pustinji)
kunda veliki otrovni pauk
kur
kundak (-ğı) 1. povoj, plene; - çocuğu
dete u povoju, dojence 2. voj. kundak
(puske); !afet (topa); şenili kundak gu-
senicni !afet 3. krpa, smotuljak (zamocen
u gorivo-za paljenje, izazivanje pozana); i-
al - koymak podmetnuti pozar 4. pundja o
- ı çözülmemiş sasvim mlad; potpuno
nov; /-al - sokmak kvariti odnose, sejati
razdor
kundakçı 1. izradjivac kundaka (za
puske) 2. podmetac pozara, palikuca 3.
fig. podbadac, huskac; rusilac mira
kundakçılık 1. podmetanje pozara; di-
verzija, sabotiZa 2. smutnja, sejanje raz-
dora
kundaklamak ak. povijati u pelene
(dete) 2. podmetati pozar, palili 3. spojiti
cev puske s kundakom 4. povezati kosu u
pundju 5. izazivati smutnju, huskati
kundaklı 1. povijen; u povoju, u pe-
lenama; 2. slafekom
kundura gruba cipela, kurdura, ba-
kandza
kunduracı kundurdzija, izradjivac kun-
dura; obucar
kurduracılık kurdurdzijski zanat
kuduz zool. dabar (Castor fiber)
kunduz böceği v. kuduz böceği
kunt tezak, debeo; cvrst; - ayakkabı
cvrsta, jaka obuca
kupa 1 1. metaina casa ili vaza 2. sp.
kup, pehar 3. here (boja karata)
kupa2 arh. zatvorena kocija (sa dva se-
dista)
kupkuru sasvim suv, suv kao barut
kupon 1 . kupon; kontrol - u kontrol ni
kupon 2. komad, odrezak (tkanine)
kupür isecak, odrezak
kur1 udvarenje; flertovanje; /-al- yap-
mak udvarati se kome; flertovati s kime
637
 kur2 tin. kurs
kur'a a kocka, zreb; izvlacenje; - çek-
mek izvlaciti zreb, zrebati - efradı regrut,
novi vojnik; - çektirme regrutovanje, reg-
rutacija; (bir yılın) - sı olmak postati reg-
rut, dostici regrutski uzrast
kurabiye a gurabija (poslastica);z -
gibi veoma slatko, koje se topi u ustima
(ojelu}
kura'cı arh. oficir (clan regrutne ko~
misije)
kurada nar. 1. star; iznosen, izandjao;
propao (o stvarima) 2. nerazvijen (o eo-
veku, zivotinji)
kurak ı susa; suva, beskisno vreme ll
suv; susan; bezvodan; - toprak suva
zemlja
kurakçıl bot. koji vali suvo lle (o bilj-
kama)
kuraklık susno vreme, susa, bes-
kisnost
kural 1. pravilo; imla - ları pravopisna
pravila; - olarak po pravilu, kao pravilo 2.
pravilo ponasanja; ahlak - ı moraina pra-
vilo, regula
kurallı 1. zasnovan na pravilu 2. gram.
pravilan
kuralsız 1. bez pravila, neuskladjen sa
pravilima 2. gram. nepravilan
kurarn teorija; ct. nazariye, teori; ırk - ı
rasna teorija; yazın - ı teorija knjizevnosti
kurarncı teoreticar
kuramsal teorijski, teoretski; - dil-
biligisi teorijska gramatika
Kur'an a Kur'an
Kur'anıkerim v. Kur'an
kurbağa 1. zoo/. zaba 2. teh. zabica o
- balığı zool. zvezdocatac, riba-gatalica
(Unanoscopus scaber)
kurbağa adam covek-zaba, ronilac
kurbağacık (-ğı) 1. zabica, zapce 2.
mali engleski kljuc 3. rucica na pro-
zorskom ramu 4. oteklina na jeziku 5. pipa
(zarazna bolest kokosi)
kurbağa otu bot. ljutic (Ranunculus)
kurbağa zehiri bot. zabogriz, beli vo-
deni buberak (Hydrocharis)
kurban a ı 1. zrtvena zivotinja; - bay-
ramı is/. kurban-bayram - kesrnek zaklati
zrtvenu zivotinju 2. tig. zrtva (u ratu,
udesi.ı); hava - ları zrtve u avionskom
udesu; son depremde çok - verildi u
poslednjem zemljotresu bilo je mnogo
zrtava o - etmek ·1) prinositi zrtvu 2) tig.
zrtvovati; - gitmek pasti kao zrtva, ne-
duzno stradati; - olayım 1) iskazuje zrtvo-
.vanje zivot da dam! da umrem! 2) molim!
preklinjem! - olmak zrtvovati se
kurbanlık ı za zrtvu, zrtveni; - koyun
zrtvena ovca ll tih, miran covek; o -
koyun gibi (covek) koji ne zna sta ga
ceka
kurca arh. cesanje; - çıbanı cir od eec
sanja
kurcalamak ak. 1. greba_ti, cackati (ost-
rim predmetom) 2. cesati,. rascesati (ranu i
si.); rasparati 3. tig. uznemiravati, ne os-
tavljati na miru 4. razmotriti, ispitati; rasp-
ravljati; meseleyi - razmatrati problem
kurcalanmak pass. od kurcalamak
kurdele traka, lenta; - kesrnek preseci
vrpcu (prilikom svecanog otvaranja)
kurdeşen med. koprivnjaca, urtikarija
kurdurmak caus. od kurmak
kurgan 1. humka, nadgrobni brezuljak;
grobnica, turbe, mauzolej 2. tvrdjava, utvr-
djenje
kurgu 1. kljuc za navijanje (sata i si.) 2.
mehanizam za pustanje u pogon 3. mon-
taza; ct. montaj 4. fil. spekulacija 5. arh.
uobrazilja, masta
kurgucu montazer (i sin.)

638

kurguculuk montazerstvo, posao mon-
tazera
kurgulamak ak. montazirati (film)
kurgusal til. spekulativan
kurk kvocka
kurlağan med. prist pod noktom, po-
ganac; ct. etyaran
kurma 1 gl. im. od kurmak ll prep-
ravljen, preradjen; - ev prepravljena kuca
kurmak (-ar) 1. osnivati; stvoriti, for-
mirati; ustanoviti; ct. tesis etmek;
hükumet - formirati, sastaviti vladu; iş
birliği uspostaviti saradnju 2. postavljati,
namestati; instalirati; montirati; köprü -
podici most; masa - postaviti sto 3. na-
vijati, naviti; saati - naviti sat 4. tajno pla-
nirati; plan - kovati plan; tuzak - spremati
zamku (klopku) 5. zamisliti, naumiti; pla-
nirati; bakan olmayı kurmuş zamislio je
da postane ministar 6. podici; razapeti;
izgraditi; anıt - podici spomenik; çadır -
podici, razapeti s™ator 7. spremati, os-
tavljati; turşu kurmak ostavljati tursiju; 8.
stvoriti, sklopiti; dostluk - splopiti pri-
jateljstvo; ilişki - uspostaviti vezu (odnos)
kurmay voj. ı stab; - başkanı nacelnik
staba; - heyeti sastav staba alay - ı stab
puka; genel - generalstab ll stabni; -
albay stabni pukovnik; - subay stabni ofi-
cir
kuma a kuma (kameno korito ispod
slavine u hamamu; - hakkı taksa za ko-
riscenje hamama o - başı soygunu gibi
go kao pistolj; düğünde zurnaya, ha-
mamda - ya koşmak svuda zabadati
nas, u sve se mesati
kurnaz lukav, prepreden, prevejn
kurnazca lukavo, prefidno
kurnazlık fukavstvo, prepredenost, pre-
vejanost
kuron 1. krunica ( na zubu) 2. kruna
(novcana jedinica Norveske, Svedske,
Danske)
kurt
kurs 1 a 1 . disk; teh. okrugla ploca
2.astar. vidljiva sırana nebeskog tefa
kurs2 1. kurs, seminar; şoför - u vo-
zacki kurs 2. tin. kurs
kursak (-ğı) 11. gusa (ptice) 2. nar. sto-
mak, zeludac 3. meh (gajdi) ll (napravfjen)
od zeludacne opne; - tef bubanj od tank
opne o - ında kalmak ne ispuniti se zel-
jeno
kursaklı 1. gusav, s gusom; - gü-
vercin golup-gusan 2. s mehom 3. prozdr-
ljiv, halapljiv
kurşun 1 . olovo; - kaplamak presvuCi
olovom; - oksid olovni_ oksid 2. metak,
zrno; - atmak pucati, gadjati cilj; /-1/ - a
dizrnek streljati (osudjenike); - erimi
domet zrna; - geçmez neprobojan; - gibi
tezak kao olovo; - sıkmak okinutu, pucati,
opaliti; - yağdırmak zasipati vatrom; /-1/ -
yağmuru tutmak drzati podkisom olova,
zasipati; - yemek dobiti metak, biti po-
godjen O - dökmek izlivati istopjeno olovo
u vodu nad covekom (od uroka)
kurşuncu nadrilelkar; gatalac (koji iz-
liva oiovo u posudu)
kurşuni v. kurşunrengi
kurşun kalem (grafitna) olovka
kurşunlamak ak. pravlaciti olovom 2.
plombirati, zapecatiti plombom 3. pucati;
otvoriti vatru; pogoditi zrnom
kurşunlanmak pass. od kurşunlamak
kurşunlaşmak postali teza kao olovo
kurşunlu 1. s olovom, koji sadrzi olovo
2. plombiran, zapicacen 3. presvucen olo-
vom; - kağıt staniol
kurşun rengi 1 olovna boja ll olovne
boje
kurt1 (-du) 1.zool. vuk, kurjak (Canis
lupus) 2. fig. vuk, znalac svog posla; eski
deniz- u stari morski vuk O- gibi lukav,
sposoban, vest - gidişi kaskenje, fak kas;
- unu kırmak ispuniti zelju, zadovoljiti
639
1'
kurt
.!
'1 svoje; - kocayınca köpekler maskara
olur post. kada vuk ostari sluzi psima za
spdnju; - - u yemez post. vrana vrani oci
ne vadi - un oğlu - olur post. kruska pod
krusku pada; - tüyünü değiştirir huyunu
değiştirmez post. vuk dlaku menja, a cud
ni kada
kurt2 (-du) 1. crv, crvic; - yemiş ağaç
crvotocina (drveta); - yeniği crvotocan,
istrulio; ağaç - u potkornjak (crv)
kurt ağzı 1 . mor. ku ka za uz e (na bo-
kovima camca ili broda) 2. teh. lastin rep
kurtarıcı spasilac, izbavitelj
kurtarılmak pass. od kurtarmak
kurtarma spas, izbavljenje; - gemisi
spasilac ki brod - kazısı spasavanje ~r­
heoloskih dela (prilikom gradnje brana i
si.)
kurtarmak ak. 1. spasiti, izbaviti, os-
loboditi 2. odgovarati, pogodovati (o ceni)
3. otkupiti (zalozenu stvar) 4. ponova do-
biti
kurt ayağı bot. precica (Lycopodium
clavatum)
kurt bağrı bot. kalina, meskovac (Li-
gustrum vulgare)
kurt bilimi helmintologija
kurtboğan bot. jedic (Aconitum na-
pellus)
kurtçuk (-!;ju) zool. larva
kurtçul koji se hrani crvima (zivotinja)
kurt kapanı 1. jama za lovljenje vukova
2. sp. zahvat u rvanju
kurtlanmak 1. ucrvljati se 2. fig. za-
sedeti se, ucrvljati se od sedenja 3. fig.
vrteti se u mestu, vrpoljiti se; biti nestrpljiv
kurtlu 1. ucrvljen, crvljiv (o siru, tresnji i
si.) 2. nemiran, zivahan; koji se vrpolji;
kurtluca bat. dubacac, dupcac (Te-
ucrium)
640
kurt mantarı bot. puhara, pusa (Lyco-
perdon)
kurt masalı fig. prica za decu, decja
prica; blebetanje; - okumak zamajavati;
blebetati
kurtpençesi kurttırnağı bat. srcenjak
(Potentilia)
kurtulma spas, izbavljenje
kurtulmak 1. spasiti se, izbaviti se; os-
loboditi se 2. roditi, poroditi, se; karım sa-
baha karşı kurtuldu moja zena se po-
rodila pred jutro 3. zavrsiti se, okoncati se;.
işimiz gece yarısına kadar kurtulmaz
nas posao se nece zavrsiti do ponoci 4.
abi. odvojiti se, otpasti; ispasti; bardak
elimden kurtuldu ispala mi je casa iz
ruke; kitabın kapları kurtuldu otpale su
korice knjige 5. otrgnuti se, otrgnuti se (iz
veze); inek kurtuldu krava se istrgla (ot-
kinula) 6. abi. kurtalisali se, osloboditi se,
lisiti se; kaygılarımdan - lisiti se briga
kurtulmalık.otkupnina
kurtuluş oslobodjenje, izbavljenje,
spas; - savaşı oslobodilacki rat; milli -
hareketleri nacionalno-oslobodilacki pok-
reti
kuru 1. suv; - buğu suva para; - da-
mıtma hem. sublimacija; - odun suva
drva; - öksürük suv kasalj; - soğuk su-
vomrazica 2. (o) susen, sasusen; spa-
rusen (o travi); - balık susena riba; -
meyve suvo voce; - üzüm suvo grozdje
3. suv, beskisan; ogoljen, bez rastinja; -
tepeler gola brçta 4. suv, mrsav, slab; cf.
sıska, zayıf 5. go; ogoljen; prazan, ne-
opremljen; - tahtada kalmak ost:ati bez
icega; - toprak üzerinde yatmak lezati
na goloj zemlji 6. bez dodataka, suv (o
jelu); - ekmek suv hleb; - çayla karın
doyar mı? moze li se stomak zasititi golim
cajem? 7. fig. pust, prazan; uzaludan; -
hulyalar prazna mastanja; - laf prazne
reci, pusta obeeanja; - sıkı pucanj u praz-
no; - vaatler prazna obecanja 8. jed-

nolican, monoton; - yaşam monoton
zivot, zivot bez uzbudjenja ~ - başına kal-
mak ostati sam, ostati bez ikog svog; - da
kalmak nasukati se (o brodu); - kalabalık
nepotrebna guiva; - kalabalık etmek
dangubiti, besposliciti; - kemik veoma
mri'Çav, kost i koza; - - ya uzalud; - te-
mizleme hemijsko ciscenje; - nun ya-
nında yaş da yanar post. pored krivog
strada i nevin
kurucu ı osnivac, utemeljivac, tvorac; ll
osnivacki; - meclis osnivacka skupstina
kuruculuk osnivanje, utemeljivanje
kuru kafa 1. lobanja 2. glupan, zvekan,
prazna glava 3. zool. mrtvacka glava, lep-
tir-sfinga (Acherontia adropnos)
kuru kahve przena kafa; mlevena kafa
kuru kahveci trgovac kafom u zrnu
kurul savet; komisija; odbor; bakanlar
- lu ministarski savet; sandık - u izborna
komisija
kurulamak ak. (o) susiti; şaçını - osu-
siti kosu
kurulanmak (o) susiti se
kururayış susenje
kurulmak 1. pass. od kurmak 2. bez/.
razmetati se, sepuriti se 3. dat. udobno se
smestiti, zavalili se; koltuğa - zavaliti se u
fotelju
kurultay kongres;
kurulu 1. osnovan, utemeljen, formiran
2. navijen •
kuruluk 1 . suvota, suvoca 2. su-
vonjavost, mrsavost 3. fig. suvoparnost
kuruluş 1 . osnivanje, stvaranje; - yıl­
dönümü godisnjica osnivanja 2. us-
tanova, organizacija, institucija; 3. kons-
trukcija; struktura; konstitucija cf. bünye,
yapı 4. voj. sastav, raspored trupa
kurum 1 1. drustvo, savez; institucija,
ust anova (bracna, porodicna i si.) Türk
kurutmaç
Dil Kurumu Tursko lingvisticko drustvo
kurum2 eadj, gar; - bağlamak (ili 'tut-
mak) uhvatiti gar, pokriti se eadju
kurum3 oholost, nadmenost, uob-
razenost; - - kurumlanmak (ili ku-
rulmak) duvati se, oholili se; - satmak
razmetati se, duvati se, praviti se vazan
kurumak bez/. 1. osusiti se, sasusiti se;
çamaşırlar kurudu rublje se osusilo 2.
osusiti se, uvenuti, propasti (o biljkama) 3.
fig. oslabiti, uvenuti , usahnuti 4. presusiti
(o reci, potoku) 5. otvrdnuti, izgubiti me-
kocu (o stvarima)
kurumlamak1 dat. nagaraviti se, po-
cadjaveti
kurumlanmak2 praviti se vazan, raz-
metati se, duvati se
kurumlaşmak institucionalizovati se
kurumlaştırmak ak. intitucionalizovati
kurumıu1 cadjav, garav
kurumıu2 uobrazen, nadmen, naduven
kurumsuz skroman, nerazmetljiv
kuruntu 1. uobrazilja, masta; 2. po-
dozrevanje; bojazan, strepnja (za zdravlje)
kuruntucu ·1. mastar, sanjar 2. umisl-
jeni bolesnik, hipohondrist
kurunturu 1. sumnjicav, podozriv, ne-
poverljiv; hiponondrican 2. ponesen mas-
tom (~tu)
kuruş kurus (stoti deo turske lire)
kuruşluk od ... kuru sa; iki yüz - çiklet
zvakaca guma od dvestotine kurusa
kurut nar. suv mlecni proizvod
kurutaç (-cı) susilica
kurutma 1. gl. im. od kurutmak; - ka-
ğıdıupijac; -
kurutmaç (-cı) upijac
641
kurutmak
kurutma k ak. 1. susiti; isusivati (moc-
varno zemljiste ) 2. fig. iscrpsti, sve pot-
rositi; nestati ( o vocu)
kurutmalık (pogodna) za susenje
kurututmak pass. od kurulmak
kuru yemiş suvo meze (lesnik, pistas,
leblebija i si.)
kuru yemişçi prodavac suvog mezeta
kuruyaş susenje; nacin susenja
kurye diplemaiski kurir
kuskun kuskun, podrepnik (deo konj-
ske opreme); -u düşük 1) sa spustenim
kuskunom (o konju) 2) fig. koji je izgubio
ugled, diskreditovan; - yeri trtica, straznji
deo konja
kuskunsuz 1. bez kuskuna 2. fig. iz-
gubljen, smusen; zalostan, jadan
kuskus a. testo od brasna, mleka ijlaja
kusma povracanje
kusmak (-ar) ak. 1. povraciti, bljuvati;
kusacağım geliyor povraca mi se 2. fig.
bljuvati, sipati, izbacivati; toplar ateş ku-
suyordu topevi su bljuvali vatru 3. izlaziti,
pojavljivati se (na farbanim ili ciscenim
stvarima); kumaş lekeyi kustu na ıkanini
se pojavila mrlja 4. odbiti, odbijati
kusmuk (-ğu) bljuvotina
kusturmak caus. od kusmak
kusturucu farm. vomitiv, sredstvo za
izazivanje povracanja
kusulmak bez/. od kusmak
kusuntu v. kusmuk
kusur a. 1. nedostatak, mana; kvar 2.
greska, krivica; - a bakmamak oprostiti,
ne zameriti (gresku); - uma bakinayın!
oprostite, ne zamerite mi! - umu ba-
ğışlayın! oprostite mi krivicu! - etmek
gresili 3. ostalak, kusur;
kusurlu s nedoslalkom, s greskom; -
elbise odele s greskom
kusursuz bez mane; bez greske; besp-
rekoran
kusursuzluk besprekornost; bes-
porocnost
kuş ll plica; evcil - domaca plica; yır­
tıcı - lar plice grabljivice; ~ - a benzemek
pekvarili neslo u nameri da se popravi; -
beyinli glup, s plicjim mozgom; - bilimi
ornilologija; - gibi 1) vrlo lak 2) brz, ok-.
retan; - gibi çırpınmak bespomocno se
batrgali; - gibi uçup gitmek 1) naprasno
umreti 2) brzo proci , kralko trajali; - gibi
yemek vrlo malo jesli; - gibi can olmak
biti krhak, slabasan; - kafesi gibi mala i
lepa kuca; /-al - kondurmak ukrasiti, ura-
dili s osecanjem ukusa; - uçmaz kervan
geçmez bir yer zabaceno mesto; - uçur-
mamak ne dati nikome da pobegna; - uy-
kusu la k san, plicji san
kuşak (-ğı) 1. pojas, oposac; can-
kurtaran - ı pojas za spasavanje 2. spoj-
nica, stega, pritegaca ( metalna) 3. geog.
pojas, zona; predeo; kutup - ı polarni
pojas; orta - umereni pojas; tropikal -
tropski .pojas 4. pokolenje, koleno; ct. nesil
genç - mlado pokolenje 5. sfericni seg-
ment 6. pojas ( u dzudou); sarı - zuti
pojas; siyah - crni pojas ~ - çözmek nar.
vrsili nuzdu; - ı gevşek razvralnuk, razb-.
ludnik; /-al - kuşanmak postali kandidat
za ...
kuşaklamak ak. pricvrsliti; oblagati; ve-
zivali, opasivali; duvarı - ojacali, pricvrslili
zid
kuşaklı s pojasam
kuşam v. giyim
kuşamit v. giyimli kuşamir
kuşane mala pljosnala serpa
kuşanılmak pass. od kuşanmak
kuşanmak 1. opasivali se 2. ak. pasali
(sablju)
kuşatıcı koji okruzuje; opkoljava op-
 kutlama k

sadni taarruz voj. opkoljavajuda ofanziva sumnjati, sumnjiciti

kuşatılmak pass. od kuşatmak kuşkucu 1 sumnjicav, podozriv, skep-
tican, nepoverljiv ll skeptik
kuşatma voj. opkoljavanje; obruc, op-
sada, blokada kuşkuculuk sumnııcavost, ne-
poverljivost; skepticizam
kuşatmak ak. 1. opas (iv)ati 2. op-
koljavati, okruzivati; opsedati, blokirati; kuşkutandırmak ak. ulivati podozrenje
şehri - opkoliti grad 3. ograditi, okruziti ( (sum~ju), ll izazvati, pobuditi sumnju
bastu, dvoriste) 4. prekriti, obaviti (o dimu,
kuşkulanmak sumnjati, podozrevati
magli i si.); fabrika dumanları bütün
semti kuşattı fabricki dim je obavio citav kuşkulu sumnjicav, podozriv, ne-
kvart poverljiv

kuş bakışı pticja perspektiva, pogled iz kuşkusuz 1 nepodozriv svakako, na-

pticjeg leta ravno, bez sumnje

kuş başı sitan komad, komadic; - et kuşfak (-ğı) mesto koje obiluje pticama
komadic mesa; - kar krupna pahuljica (zalov); pticji raj
snega kuş lokumu vrsla gurabije (od jaja,

· kuşbaz odgajivac ptica; ist. odgajivac brasna, brasna i secera

sultanskih ptica( za lov) kuşluk (-ğu) prepodne
kuş bilimi ornıtologija kuşmar arh. zamka za ptice
kuş burnu bot. divlja ruza, pasja ruza kuş otu bot. misjakinja (Stellaria
(Roza canina) media)
kuşçu v. kusbaz kuş palazı med. difterija
kuş dili decji govor (u kojem svaka rec kuş sütü "od ptice mleko"; - ünden
pocinje istim suglasnikom ili sa- başka her şey vardı bilo je svega sem
moglasnikom) "od ptice mleka" (o jelu i picu, bogatoj trpe-
zi); - ile beslemek hraniti koga "od ptice
kuşe kundzruk (papir);
mlekom", ispunjavati svaku zelju
kuş ekmeği bot. kraalja trava (Thlaspi)
kuş tüyü 1 paperje, perina; - gibi
kuşet lezaj (u vozu ili na brodu), kuset veoma rnek (o lezaju, sedistu) ll od pa-
kuşetli s kusetima, s lezajima; - vagon
perja, punjen perinom (o jôrganu, jastuku
vagon s lizajima kuş üzüm bot. grozdjica, sitno crno

kuşhane pticarnik; veliki kavez grozdje (Vitis apyrena)

kuş yemi bot. kanarska trava, vrapcje
kuş kanadı 1. pticje krilo 2. vrsta ocne
bolesti seme (Phlalaris canariensis)

kuş kirazı bot. divlja tresja, sremza

kut sreca; cf. baht
(Cerasus padus) kutan v. saka kuşu

kuşkonmaz bot. viiina metla, spargla kutlama cestitanje; proslava, praz-

(Aspargus officinalis) novanje
kuşku sumnja, podozrenje, neverica; - kutlamak ak. 1 . cestitati; cf. tebrik
beslemek (ili - ya düşmek) podozrevati, etmek; bayramı - cestitati praznik 2. pros-

643
kutlanmak
lavljati, obelezavati, proznovati
kutlanmak pass. od kutlamak
kutlu srecjan, radostan; dobrobitan;
Yeni yılınız - olsun! srecna vam nova go-
dina!
kutlulamak v. kutlamak
kutluluk sreca
kutnu pamucna tkanina sa svilom;
Mısır - su flanel
kutsal svet, sveti; uzvisen; - ödev
sveta duznost; - yerler sveta mesta, sve-
tilista
kutsallaşmak posvetiti se, postati svejt
kutsallık svetost
kutsamak ak. posvetiti; smatrati sve-
tim, sveto postovati; uznositi;
kutsi v. kutsal
kutsiyet a. v. kutsallık
kutsuz nesrecan, lose srece; zalostan,
jadan
kutsuzluk nesreca, zia sreca, kob
kutu 1. kutija, sanduk; kibrit - su kutija
za sibice; mü cevher - su kutija za dra-
gilje; posta - su postanski pregradak
(lah) 2. fig. steciste, centar; leglo; akıl -
su steciste pameti; fesat - su leglo po-
rocnosti O - gibi kao kutija (o stanu, sobi);
- nun kapağını ·açtırmak iznuditi priz-
nanje
kutucu izraddjivac ili prodavac kutija
kutulamak ak. smestiti u kutiju, staviti u
kutiju
kutulanmak bez/. od kululamak
kutup (-tbu) a. 1. geog. fiz. astr. pol; -
arası rastojanje medju polovima; - ayısı
zool polarni medved (Ursus maritimus);
- dairesi astr. polarni krug;- kuşağı
geog. astr. polarni polarni pojas; - ölçer
fiz. polarimetar; - uzaklığı astr. polarna
644
udaljenost; miknatisi - magnetni pol;
müspet - pozitivni pol, anoda 2. stozer;
osovina (tocka) 3. znalac, erudita 4. fig.
po/. suprotna strana, suprotno misljenje
kutup engel fiz. depolarizator
kutuptanma polarizancija
kutuplanmak 1. fiz. polarizovati se 2.
usmeriti se kapolu (o mangnetnoj igli)
kutuptaşmak polarizovati se, podeliti
se na medjusobno suprotne grupe (o
drustvu);
kutupsal polarni
Kutup yıldızı Polarna zvezda, Se-
vernjaca
kutur (-tru) A 1.arh. precnik, dijametar;
cf. çap 2. mat. dijagonala
kuvars min. kvarc
kuvarsit geol. kvarcit
kuvve a 1. arh. zarnisao, namera; plan;
- den fiile çıkarmak (ili getirmek) ost-
variti, sprovesti uzivat; - den fiile çı­
karmak ostvariti se, realizovati se (o za-
misli, planı) 2. voj. efektivna snaga,
brojcani sastav (jedinice, armije jedne
zemlje); personel - si brojeanost per-
sonalnog sastava 3. sposobnost ct. yeti;
düşünme - si sposobnost misljenja
kuvvet a. 1. sila, snaga, moc; fiz. ener-
gija; - le 1) snazno, jako 2) silom, nasil no
3) sigurno, pouzdano; (bunu) - te uma-
rım sigurno racunam na to; - te muh-
temel vrlo verovatno; - almak dobiti
snagu, ojacati; - ten düşmek izgubiti
snagu, oslabiti; - iletimi prenosenje, pre-
daja energije; - kullanmak upotrebiti silu;
- siyaseti politika sile; - vermek davati
snagu, bodriti; manevi- moraina snaga 2.
izdriljivost, otpor (nost); taşıma - i no-
sivost, tonaza (broda) 3. zivotna snaga, vi-
talnost 4. fig. snaga, majstorstvo (umet-
nika, knjizevnika) 5. moc, uticaj, autoritet;
devetin - i autoritet, uticaj driave 6. vojne

snage, vojna mo6; ~ leri kulanmak uvesti
vojsku u borbu; ~ nispeti odnos snaga;
ana ~ ler glavne snage; deniz ~ leri po-
morske snage; hava ~ leri vazduhoplovne
snage; kara ~ leri kopnene snage; sefer
- leri ekspedicijske snage; zırhlı ~ ler ok-
lopne sn age 7. mat. potencija, stepen; -
yükseltme stepenovanje
kuvvetlendlrici 1 okrepan, okrepljujuci
ll med. okrepno sredstvo, lek za canje
kuvvetlendirrnek ak. (o) jacati, (o) sna-
ziti kuvvettenrnek (o) jacati, postati jak,
osnaziti se, dobiti snagu
kuvvetli 1. snazan, jak 2. cvrst, izdr:lljiv
3. silovit, astar (o vetru i si.) 4. uticajan,
mocan 5. velik, znatan, ~ rekabet velil<a,
jaka konkurencija 6. nadmocan, jaci kuv-
vetiice prilicno jak (snazan)
kuvvet ölçer dinarnametar
kuvvetsiz bez snage, slab, nemo6an
kuvvetsizlik slabost, nemoc
kuyruk (- (:i u) 1. rep; - sallamak 1) ma-
hali repom 2) fig. ulizivati se, ulagivati se
2. straznji deo; kundak - u straznji deo la-
feta; uçağın ~ u repaviona 3. red, rep; - a
girmek stati u red; ekmek ~ u red za hleb
4. fig. prirepak, stalni pratilac; o şefinin -
udur on stalno sledi svog sefa 5. ugao
(oka) 6. skut (haljine) ~ ~ acısı mrznja,
pizma zedj za osvetom; /-ın/ - una bas-
mak provocirati, izazivati; - unu doğ­
rultmak arg. poboljsati materijalni polozaj;
- u ele vermek dospeti u tezak polozaj,
naci Se U Skripcu; - U kapana kısıtmak V.
- u ele vermek;- kısmak uplasiti se,
premreti od ştraha; - unu kısmak sakriti
se, /-ın/ - unu kıstırmak zastrasiti, stra-
hom naterati, priterati uza zid; - olmak 1)
poredjati se, praviti red, 2) /-al slepo slediti
koga; biti pristrastan; /-ın/ - unu tava sa-
pma çevirmek isprebijati, premlatiti koga;
/-ın/ - una teneke bağlamak potsmevati
se, narugiuati se; - u titrernek odapeti,
umreti; - unu toplamak arg. podviti rep,
kuzey
pobeci, kidnuti
kuyrukkakan zool. crvenperka (Sa-
xicola)
kuyruk kemiği trticnjaca, trticna kost
(konja)
kuyruklu 1 s... repom; repat ll nar. skor-
pija ~ - piyano veliki klavir; - yalan pres-
na (repata), velika laz
kuyruklu yıldız astr. kometa; - - başı
prednji okragao deo komete
kuyruksallayan zool. govedarka, pos-
tirica, vrtirepka (Motacilla)
kuyruk sokumu anat. trtica, trticna
ko st
kuyruksuz bez repa, bezrep; kus
kuyruk yağı masna naslaga (na repu
ovaca)
kuytu zabit, zabacen, udaljen (o
mestu); tiho, pusto; mracno (mesto)
kuytuluk usamljeno, zabaceno mesto
kuyu 1. buar, zdenac; - açmak (is) ko-
pati bunar; - bileziği kameni prsten oko
bunara; arteziyen - su arteski bunar; kör
- presahnuli buar 2. jama, saht; kireç -
su jama za krec ~ - gibi 1) veoma dubok
2) mracan, tarnan (o mestu); /-ın/ - sunu
kazmak fig. kazmak fig. kopati kome jamu,
raditi o glavi; meso sa raznja (peceno
iznad jame)
kuyucu bunardzija
kuyuculuk bunardziski zanat
kuyudat (-tı) a. arh. zapisi, registri
kuyum zlatarska roba, nakit
kuyumcu kujundzija, zlatar, draguljar
kuyumculuk kujundziluk, ziatarski
zanat
kuz arh. senovita strana, strana u senci
kuzey 1 sever; - fecri polarna svetlost;
- yarım küresi geog. severna polulopta ll
645
 !: kuzeybatı

1
i! sevemi kuzulaşmak postali krotak (kao jagnje)
kuzeybatı severozapad ll se- kuzulu 1.sjagnja, sjanjna (o ovci) ·2.
verozapadni plod sa izrastajem
kuzeydoğu sevemistok ll se- kuzuluk 1.obor za jagnjad 2.krotkost,
veroistocni meka narav 3.mala vrata unutar velikih

kuzeyll severnjak, nordijac kuzu mantarı bot. vrganj (Boletus edu-

kuzeysel severni, severnjacki
kuzgun zool. gavran (Corvus Corone);
~ karası vran, crn kao gavran ~ ~ a yav-
rusu şahin görünür svakome se svoje
cini najlepse (gavranu se mladunce cini
soko)
kuzguncuk H1u) prozor s resetkom (na
vratima zatvora)
kuzguni vran, crn; ~ siyah veoma
taman, crn
kuzgunkılıcı bot. sabljicica, gladiola
(Giadiolus illyricus)
kuzine mor. brodska kuhinja
kuzu 1.jagnje; ~ eti janjetina; ~ ka-
paması jagjetina s povrcem 2. manji od
dva srasla ploda 3. u sastavu bot. i zool.
naziva; - gevreği bot. motovilac (Va-
lerianella); - kartalı zool. orao bradati
(Gypaetus barbatus); - petrağı bot. pet-
rovac (Agrimonia europaea) ~ - m! mili!
dragi! - gibi kao jagnje, miran (o coveku);
- kesilmek umiriti se, postali miran kao
jagnje; - postuna bürünmüş vuk u jagn-
jecoj kozi; anasının körpe kuzusu ma-
mina kcerka
kuzu dişi mlecnjak (zub)
kuzugöbeğl bot. pecurka, rudnjaca
(Agaricus campester)
kuzukulağı bot. kiseljak, miseli (Rumex
acetosella)
kuzulama 1.jagnjenje 2. puzanje (de-
teta)
kuzulamak 1.(o) jagnjiti se 2. puzali, la-
ziti (o detetu)
lis)
kübik 1. kubni; ~ kök kubni koren 2.
kubisticki (o slici zgradi)
kübist (-li) kubista
kübizm umet. kubizam
küçücük ı malecan, maju an, sicusan ll
malisan, bucko, svrca
küçük (-(jü) 1 1. mali; ~ baş sitnorogata
stoka; - ev mala kuca; - harfler mala
slova 2. mladji; ~ kardeş mladji brat; ~
oğlan mladjisin 3. fig. mali, beznacajan; ~
adam "mala" covek; - memur sitan sluz-
benik, mali cinovnik 4. u sastavu bot i
zoo/. naziva; - Cezalr menekşesi bot.
zimzelen (Vinca minor); - kumru zool.
mala grlica (Streptopelia senegalensiz) ~
lahana briselski kupus, prokelj (Barassica
oleracea gemmifera);- şalgam bot. dieak
(Barbarea) ll dete, decak, malisan ~ ~ ad
ime; ~ aptes mala nuzda; - ay februar; -
dağları ben yarattım demek razmetati
se, sepuruli se praviti se vazan; - dilini
yutmak zapanjiti se, preneraziti se, ska-
meniti se (od straha); ~ düşmek izgubiti
autoritet( ugled); - düşmek srozali ugled,
diskreditovali koga; - evren mikrokosmos,
svet u malom; - gelmek biti mali (o obuci,
odeci; - gezegen astr. asteroid; ~ gö-
nüllü skroman; - görmek potcenjivati,
omalovazavali; - görünmek (ili gös-
termek) izgledali mladji (od stvarnog uz-
rasta); ~ köyün başı ağası veliki gos-
podar malog sefa (o onima koji sebe
zemisljaju velikima); - zabit arh. podoficir,
mladji oficir
Küçük ayı astr. Mali medved
küçük bey 1. najmladje musko dete (u

646
 kükürtlernek

porodici) 2. fig. razma.Zen mladic kosare grozdja 2. arg. mrtav pijan; -

olmak biti mrtav pijan
küçükçe omalen, prilicno mali
kütlendirrnek ak. ubudjati, dovesti do
küçük dil anat. resica (u zdrelu)
budjanja
küçük hanım mlada devojka; mlada
küflenmek 1. (u) budjati se, plesniti se
nevesta ak.
2. fig. zastareti 3. izgubiti sposobnost
küçükleşrnek fig. poniziti se, po-
kütletmek ak. v. kütlendirrnek
nizavati se
kütlü 1 1. plesniv, budjav; - ekmek
küçüklü büyüklü i stari i mladi, cela fa-
budjav hleb 2. fig. zastareo, izasao iz
milija
mode ll salj. skriven novac, "trule pare"
küçüklük 1. detinjstvo, maloletnost 2.
küflüce gljiricna bolest
omalovazavanje nipod astavanje
küfrana. arh. v. nankörlük
küçüksemek v. küçümsemek
küfretme psovanje, ruzenje
küçüksemek v. küçümsemek
küfretmek dat. psovati;
küçülmek 1. smanjiti se, umanjiti se;
omaiili se 2. ponizavati se küfür1 (frü) a 1. psovka; grdnja; -
atmak (ili savurmak) psovati, ruziti 2. bo-
küçültme 1. gl. im. od küçültmek 2.
gohuljenje, huljenje boga; - yemek biti
gram. deminutiv; - eki deminutivni sufiks
psovan (narazen)
küçültmek 1. smanjiti, umanjiti; omaiili
küfür2 - - onom. pirkaja, carijanja
2. diskreditovati; degradirati 3. kriti gadine,
vetra; rüzgar - - esiyor vetar piri
prikazivati se mladijim
küfürbaz posovac
küçümen malen, majusan
küfürbazlık psovanje, rüzenje
küçümencik mali dobar
ni- küfüv (-ffü) a arh. ravan, jednak; par cf.
küçümseme omalovazavanje,
denkleş
podastavanje
küheylan a cistokrvni arapski konj
küçümse""k ak. omalovazavati, po-
nizavati, nipodastavati kükre razdrazen, razjaren (o zi-
votinjama)
küçümsemek bez/. od küçümsemek
kükremek 1. rikati (o lavu) 2. zestiti se;
küçürek nar. omanji, omafen
derali se, vikati 3. rasbeseti se, uzburkati
küf 1. plesan, budj; - bağlamak (ili tut- se (o moru, reci) 4. zapenusati se (od
mak) uhvatiti budj, ubudjati se; - kokmak besa, ljutine) 5. bujati, brzo rasti (o use-
mirisati na plesan 2. nar. rdja; - yeşili ot- vima, rastinju) 6. narasli (o testu)
vorenozelen (o boji)
kükürt (-dü) 1. hem. sumpor
küfe naprtnjaca, kosara, velika korpa
kükürtatar sumborni izvor, solfatara
(za nosenje tovara/ 2. arg. zadnjica, de-
belo meso kükürt çiçeği sumporni prah

küfeci pletac korpi; nosac tereta (u ko- kükürtlema sumporisanje

sari) kükürtlernek sumporisati, kropiti surn-
küfelik 1. od ... kosara üç - üzüm tri porom (vinograd)

647
 kükürtlü'
''
,, ;1 kükürtlü sumporni, sumporast; - hid-
rojen sumporovodonik; - kibrit surn-
parisana sibica
kül1 pepeo; - bağlamak 1) ugasiti se
(o vatri) 2) izgubiti snagu, izgubiti moc; -
etmek pretvoriti su pepeo, unistiti; -
olmak pretvoriti se u pepeo; biti unisten o
- gibi bled, siv (o licu); - gibi olmak po-
siveti; - kesilmek pobledeti, posiveti (od
uzbudjenja); - poğaçası pogaea, hleb
pecen pod pepelom; ·t-ın! - ünü sa-
vurmak unistiti, dokrajciti; - üzere otur-
mak ziveti u bedi; - yemek (ili yutmak)
arg. nasesti, biti prevaren; - yutturmak
arg. obmanuti, nasankati, nasarnariti
kül2 (-llü) a sav. ceo; - halinde svi za-
jedno
külah 1. kapa, cu lah gecelik - ı nocna
kapa 2 fisek (od papira) 3. srnicalica, pre-
vara, trik; f-al - giydirmek nasankati, na-
magarciti; - kapmak 1) okoristiti se pod-
valorn 2) iskoristiti trenutak 4. vrh, siljak
(tornja, kupole) O - ı lat! pricaj to nekom
drugom! - ını havaya atmak veorna se ra-
dovati; - ları değiştirmek (ili değişmek)
okrenuti curak; Ali'nin ı Veli'ye
Veli'nin- ı Ali'ye giydirmek presipati ez
supljeg u prazno
külahçı 1. izradjivac ili prodavac culaha
külbastı culbastija
külçe metaina legura; metaina do-
luga 2. hrpa; sevzanj; anahtar ~ si 'Sev-
zanj kljuceva ~ - gibi oturmak srusiti se
kao klada (od umora)
külçeleşmek 1. hem doci ustanje le-
gure 2. fig. jako. se umoriti
kül çöreği mar. sornun pecen na pe-
pelu
küldöken nar. supruga
külek (-ği) dascana kova u koju se
stavlja kiselo rnleko, jogurt, med i si.)
külfet (-ti a 1.teret, teskoca; rnuka, trud
648
2. veliki trosak; - e katlanmak ne pri-
davati znacaj teskoci
külfetli tezak, rnucan, zamoran, te-
goban 2. formalan, cremaonijalan 3. skup,
koji iziskuje veliki trosak
külfetsiz 1.1ak, nenaporan 2. spontan,
neusiljen
külhan p pec, laziste (ispod hamama);
külhan beyi napasnik, apas, rnangrup;
probisvet, bitanja
külhan beylik rnangupluk; kabadahluk,
siledzijstvo
külhancı lozac hamama
külhani p 1. v. külhanbeyi 2. obe-
senjak, seret
kül kedisi fig. 1.smrzla, srnrzotina (onaj
koji se ne odvaja od peCi) 2. mlitav, lenj,
trorn
külleme 1. gl. im. od küllanrnek 2 ple-
san vinove loze (bolest)
küllemek ak. posuti pepelorn; zapratati
(vatru)
küllenmek 1. pokriti se pepelorn, uh-
vatiti pepeo, ugasiti se (o vateri), tinjati 2.
fig. stisati se, srniriti se, ublaziti se, nestati
(o bolu, zalosti)
külli a arh. potpun, ceo 2. velik, zna-
tan; - zaiyat voj. znatni gubici
külliyat a arh. celokupna dela Qednoga
pisca)
külliyen a sasvim, potpuno; opsolutno
külliyet a ce/o kupnost, celina; in-
tegritet; cf. bütünlük 2. mnostvo, obilje
külliyetli povise, podosta prilicno, znat-
no
küllü posut pepelorn, napepeljen; - su
ıuzna voda, cedi (za pranje rublja)
küllük 1. pepeliste 2. pepeljara; cf. si-
gara tablası

külot (-tu) 1. kilote 2. jahacke pan-
taıone
kül rengi 1 pepeljava boja, sivo bleda
boja ll pepejav, sivobled; - - ağaçkakan
zool. sivi detlic (Picus sanus) ; - - balıkçı!
siva caplja (Ardea sinerea)
· kült (-tü) ku lt
külte 1. v. külçe 2. svezanj, buket; 3.
geol. neslaga stena; stenje
kültür 1. kultura; - bakanlığı
nistarstvo za kulturu 2. v. tarım; - bitkileri
kulturne bilike
kültürel kulturni, koji se odnosi na kul-
turu; ataşe - kulturni ataşie, atas™e za
kUlturu
kültürlü kulturan, koji vlada kulturarn
kültürfizik fizica kultura
kültürsöz nekulturan, bez kulture; ne-
vaspitan, neuljudan; bez kulture
kültürsözlük odsustvo kulture
külünk (-ğü) kramp, pijuk
külüstür star; pohaban, izlizan
kümbet (-li) 1. kupola 2. zg rada sa ku-
polastim krovom 3. kupolasto uzvisenje
kupolası
küme 1. hrpa, go mi la; - - gomilama 2.
grupa; mnostvo, masa (ljudi) 3. sp. liga; -
den düşmek ispasti izlige
küme bulut kumulus (oblak)
körnetemek ak. grupisati, gomilati,
skupljati
kümelenm.ek grupisati se; (gomilatise)
kümeleşim biol. aglutinacija
kümeleşrnek okupljati se
kümes 1 . kokosarnik, zivinarnik 2. fig.
kucerak, potleusica
kümültü nar. koliba (lovacka)
kümülüs v. kümebulut
kürar
küncü susamova zrno
künde 1. arh. okov, lanac, bukagija 2.
zahvat u rvanju 3. fig. zamka, klopka, smi-
calica, lukavstvo; - den atmak zavesti,
obmanuti; - ye gelmek nasesti, pasti u
zamku - ye getirilmek biti prevaren
küney suncana strana; jug
küngüldemek, küngürdemek nar. dre-
mati, kunjati
mi- künh a sr2; sustina, bit; /-ın/- üne var-
mak proniknuti u sustinu cega
künk (-ğü) vodovodna cev
künye e 1. licni podaci, generalije; - si
bozuk s losom reputacijom; - defteri re-
gistar imena (ob. u vojsci) 2. narukvıca ili
lanac s napisanım licnim podacima
küp 1 cup (za pekmez, maslo i si.) O -
lere binrnek razjaıiti se, rasrditi se; - ünü
doldurmak obogatiti se, oparili se; - gibi
veoma debeo; - e dönmek jako seugojiti
küpe2 kub, kocka; mat. treCi stepen;
metre - kubni metar; - şeker secer u koc-
kama
küpe 1. nausnica, mindjusa 2. resa (zi-
votinja)
küpe çiçeği bot. mindjusica (Fuchsia)
küpeli 1. s nausnicama, s minjdusama
2. s resom
küpaTMşte 1. mor. ograda (na palubi)
2. rukohvat (na stubistu, balustradi)
küpleği usica, metaini deo alalke (za
nasadjivanje dr2alje)
küpleme med. vodena bolest, hid-
ropsija
küplü ı snabdeven cupom ll 1. krcma,
birtija 2. arg. lokalo, sljemalo, pijanac
kür kura, lecenje; esaslı bir - radikalna
kura; - yapmak dr2ati kuru
kürar kurare, otrov za strelu
649
kürdan
kürdan cackalica; - gibi veoma mrsav,
kao cackalica
küre1 a 1. (svaki) ogrugli predmet,
lopta, kugla; 2. geog. zemljina kugla, zeml-
ja; svet
küre2 nar. topionica; visoka pec
kürek (-!;ji} 1. lopata, asov 2. veslo; -
çekmek evslati; - yarışları evslacka tak-
micenja 3. (ili - cezası) 1) osuda na rad
na galiji 2) jur. strogi zatvor; - kadar dili
omak imati digacak jezik, biti brbljiv; yan-
gına - le gitmek dolivati ulje na vatru
kürekçi 1. topatar 2. veslac
kürekçilik evstanje, vestacki sport
kürek kemiği anat. ptecka, topatica
kürelemek, kürernek (o) cistiti topatom
küremsi topaticast, nakil na topalu
küresel sferiean; loptast; ct. toparlak; -
gök biimi sfericna astronomija; - kesit
svericni segment; - üçgen sfericni tro-
ugao
kürevi a. küresel
kürevye a ar. bio/. telasce, zrnce
küriyum hem. kirijum (Cm.)
kürk 1 krzno, krznena roba ll krznen, od
krzna; - manto krzneni kaput
kürkas bot.induska pistacija (jatrobha
curcas)
kürkçü curcija, krznar
kürkçülük krznarstvo, krznoski zanat
kürklü s krznom, u krznu; krznen, od
krzna
kürnemek nar. 1zbijati se u gomilu, !is-
kati se (o zivotinjama)
kürsü a 1.tribina; katedra; meclis - sü
skupstinska Iribina 2.katedra (uni-
verzitetska) 3. predikaonica 4. nar. stolica
Kürt Kurd
650
kürtaj med. kirataza
kürtün 1. sedlo (tovarnih zivotenja) 2.
snezni nanos, smet
kürümek v. kürernek
küs ljut, uvredjen (u decjem govoru) -
- ljutito; ben seninle - üm ljut sam na
tebe
küseğen 1 . uvredljiv, preosetmjiv 2. v.
küstüm otu
küskü 1. cuskija 2. zarac, dzarac 3.
ugarak
küskün ljut, srdit; uvredjen 2. v. küstüm
otu
küskünlük tjutnja, oztojedjenosl, uv-
redjenost
küsküt ll bot. viiina kosica (Cuscuta)
küskütük 1. ukocen, nepokretan, kao
ktada 2. ll mrtav pijan
küslük (-!~ü) v. küskünlük
küsme uvreda; gnev, jarost
küsmek (-er) 1. dat. tjutili se, srditi se,
ne rasti 3. ne obovljati svoju ll duznost
küstah p drzak, bezobrazan
küstahça drsko, bezobzirno
küstahlaşmak izbezobraziti se, postata
drzak
küstahlık drskost, bezobrazluk, be-
zocnost
küstere 1. grubo, vefiko rende 2. mlins-
ki kamen 3. tocilo; kamen za ostrenje, bi-
legija, brus
küstüm otu ll bot. mimoza, stidtjivka
(Mimosa pudica)
küstürmek ak. natjutiti, rasrdili
küsuf a arh. ll pomracenje sunca
küsur a kusur, ostatak (novca); pretek,
ll visak
küsü nar. v. küskünlük
 küvetlavor

'küsülüzavadjen,
. . .,.,,. u zavadji
,'
kütlü pamuk sa sehıenkama
küsüşmek s ile ljuliti se, vredjati se kütlük 1. lupası 2. zatupastost
(uzajamno)
kütük (-ğü) 1. deblo, stablo 2. klada;
küşat (-dı) p 1. arh. otvaranje; panj, 3. spisak, registar; /-ı/ - e geçirmek
uneti u spisak, registrovati; seçim - ü bi-
küşüm nar. 1. sumnja 2. briga
rai':ki spisak 4. trg. glavna knjiga ~ gibi 1)
küt1 (tü) 1. lup, islupljen ,2. zalupasl, nabrekao, naduven 2) pijan kao panj
kralak i debeo; · - parmaklar zatupasli
kütükleşrnek odvrdnuti, otupeti, postali
prsti
neosetljiv
küt2 onom. luk! kuc! - - kuc! kuc! - -
kütüklük voj. fiseklija
atmak (ili vurmak) jako lupati, udarati (o
srcu i si.) kütüphane a 1. biblioteka 2. arh. knji-
zara, knjizni magazin
külikül bot. kutikula, kozasla opna (na
biljkama) 2. zoo/. kutikula kütüphaneci bibliotekar; knjiznii':ar

kütle 1. masiv, gramada 2. masa (u raz- kütüphanecilik bibliotekarstvo

nim zrai':enjima); - teorisi fiz. kvanlna te-
orija; halk - leri narodne mase; kritik -
fiz. kritii':na masa
kütlernek udarati, lupali, kucali
kütleşmek istupiti se, olupeti
kütür - - onom. rskanja (pri grizenju ja-
buke, lubenice i si.); - - yemek rskati,
pljeskati (jeduci)
kütürdü, kütürtü, rskanje, pljeskanje
küvet lavor, umivaonik; kada
 la muz. la (nota); - normal normalan
ton
Iabada bot. zelje, stavelj (Rumex pa-
tientia)
labirent 1. lavirint 2. fig. zamrseno pi-
tanje, problem
laborant Iaboranı
laboratuar laboratorija; kimya - ı he-
mijska laboratorija
Iabradar min. labrador, Iabradarski
ka men
lacivert zagasitoplav, zatvoreno plav O
- taşı min. lazurni kamen, lazurit
ıaçin soko
laçka mor. popustanje, olabljivanje (ko-
nopa); - etmek 1) popustati (konopac) 2.
fig. razmaziti raspustiti; - olmak oslabiti,
popustiti, razlabaviti se (o zavrtnjima i si.)
laçkalaşmak 1. v. laçka olmak 2. raz-
maziti se, pakvarili se
laden p. 1. bot. businac, divlji pelin
(Cistus) 2. ladanum, ladanova komida
(smola)
lades p. 1. jadac, racvasta kos! u ptica
2. jadac, igra kladjenja; /-la/ - tutuşmak
lomiti jadac, jadaciti se; (- ) aklımda!
znam za jadac! neces me prevariti!
ladin (ili - ağacı) bot. smrsa (picea)
ladini arh. svetovni; laicki
laedri a. anonim, ananiman autor;
agnostik
laedriye a. arh. fil. agnosticizam
laf p. 1. ree, govor; razgovor, caskanje,
ceretanje; - açmak povesti, zapodenuti
razgovor; - açmazı duhovite reci; - an-
lamaz 1) gl up 2) tvrdoglav, jogunast; /-al-
anlatmak ubediti, nagovoriti koga; /-ıl - a
bağmak utopiti u bujici reci, zasipati re-
652
cima; - çiğnemek uvijeno govoriti, oko-
lisiti; - a dalmak zaprieati se, provesti u
easkanju;- ebesi brbljivost; -etmek 1) /-
la/ razgovariti, easkati, ceretati 2) /-ıl ogo-
varati, otrcavati, olajavati; - ını açar rec
po rec, jedna tema atvara drugu; - (ola)!
besmislica; kojesta! - olsun diye samo da
bi se nesto pricalo; tek da bi se nesto
reklo; /-ıl - a tutmak zadri:avati koga raz-
govorom; boş - lar prazne reci; büyük -
lar fraze 2. hvalisanje, razmetanje; tra-
bunjanje; - atmak 1) /-la/ naklapati, nag-
vai:dati; cf. yarenlik etmek 2) /-al do-
bacivati (devojci, i:eni); pej. razmetati se,
sepuriti se; - çatiatmak hvalisati se; - ka-
çırmak izbrbljati se, izlajati se; - vurmak
o - (ı) ağzında kalmak ne stici odgovoriti,
biti prekinut u reci; - ı ağzına tıkamak fig.
zacepiti kome usta; - altında kalmamak
uzvratiti, brzo odgovoriti, ne ostati du:Zan;
- aramızda (olsun) medju nama receno;
neka ostane medju nama; - ını benim ge-
celik külahıma anıatsın neka prica on to
svojoj babil - ını bilmek meriti svoje reci
imati obzira; - ı boğuntuya getirmek za-
govarati, skretati paznju od cega; - çak-
mak skresati, odbrusiti; - işitmek dobiti
grdnju; /-ın/ - ına kapılmak nasesti, na-
samiriti se; - kıtlığında asmalar bu-
damak izvaljivati gluposti, lupetati; /-la/- a
koyulmak zapodenuti razgovor, pro-
easkati; - ı mı olur? kakav to ima znacaj?
ni govoral - ola beri gele to nema veze!
to je druga stvar! - la peynir gemisi yü-
rümez praznim recima se nista ne pos-
fil.
tize; - söyledi balkabağı kojesta! glu-
posti! - yemek fig. progutati pilulu; -
yetiştirmek ostro odgovoriti, vratiti istom
me rom
lafazan p. brbljivac, blebetalo
liifazanlık brbljanje, blebatenje;
etmek brbljati blebetati, torokati
lafçı 1. brbljivac 2. spletkar, intrigant

lafçılık brbljivost, pricljivost
lafebesi pricalica, priealo
lafız (-fzı) a. arh. 1. rec 2. jur. slovo,
doslovna rec
laftamak razgovarati, caskati; cf. soh-
bet etmek
lagar p. mrsav, slab, suv (onjav)
lagün geog. laguna
lağım
1. odvodni kanal, kloaka; - dö-
şemi kanalizacija; - kuyusu septicka
jama; - suları otpadne vode 2. podzemni
hodnik (u rudniku) - açmak drenirati, ko-
pati odvodni kanal; - atmak zapaliti minu;
- la atmak razoriti, razneti (eksplozijam)
lağıv (-ğvı) a. ukidanje; ponistenje
lağvetmek ak. ukinuti, likvidirati; po-
nistiti; cf. kaldırmak
lağvolmak pass. od lağvetmek
lahana bot. kupus (Brassica oleracea);
- dolması kul. sarma; - kelebeği zool.
kupusar (Pieris brassicae); __ turşusu ki-
seli kupus
lahavle a. boze moj! gaspade boze!
(izraz nestrpljenja, ljutnje)
lahika a. dodatak, apendiks (napisu
si.)
lahit (-hdi) a. 1. grobnica, sarkofag
lahmacun a. kul. lepinja sa seckanim
mesam
lahos, lagos zool. lahos (ukusna riba u
sredozemnom i jegejckom moru)
lahuri a. lahorski sal
lahuti a. arh. bozji
lahza a. trenutak, tren, mig; cf. an
lahzada odmah, brzo, zatili cas
laik svetovni, laicki
laikleştirmek sekularizovati
laiklik 1. laicizam 2. jur. odvajanje
crkve od drzave
lakırdı
laisizm laicizam
laka p. lak; - sürmek lakirati
lakacı lakirer
lakap (-bı) a. nadimak; 1-a! - takmak
dati nadimak
lakaplı s nadimkom, sa pseudonimom
iakaydi a. v. lakaytlık
lakayt a. nemaran, nehajan, rav-
nodusan; /-af - kalmak biti ravnodusan
prema kome
lakaytlık (-ğı) nemar, nehaj, rav-
nodusnost
lake lakiran
lakerda soljeni tunj
la kırdı 1. rec; - yı çevirmek 1) okrenuti
razgovor na drugu temu 2) izvrtati reci, -
karıştırmak _1) skrenuti razgovor na drugu
stranu 2) sejati razdor 2. brbljanje, ble-
betanje; ogovaranje; - lar bu, aldırma to
su blebetanja, ne obracaj paznju; - gö-
türüp getirmek v. - taşımak; - etmek 1)
razgovarati 2) blebetati, naklapati; ogo-
varati, spletkariti; /-ın/ - sını etmek 1) go-
voriti o cemu 2) ogovarati, klevetali koga; 1
-ıl - ya tutmak zadrzavati, odvlaciti od
posla (razgovorom) 3) svadja, prepirka;
aralarında - geçmiş oni su se sporeckali,
medju njima je doslo do reci O - yı ağ­
zında çiğliemek pokusati izvuci se; - ağ­
zından dökülmek nevoljko govoriti,
mrmljati; procediti; - yı ağzına kapmak
prekinuti rec; - yı ağzına tıkamak zapusiti
kome usta, ne dati kome da govori; - al-
tında kalmamak v. laf altında kalmamak;
- avlamak loviti, pecati (tudje reCi); /-ı/ -
ya boğmak utopiti u poplavu reci; - ya
çanak tutmak izazvati ostre reci (pos-
tupkom, recima); - ya dalmak zapricati
se, izgubiti se u razgovoru; - yı ezip büz:..
rnek ponavljati iste reci; - taşımak splet-
kariti, ogovarati, olajavati; - yetiştirmek
brzo odgovoriti, spremno uzvratiti
653
ıakırdıcı
lakırdıcı brbljivac, naklapalo
lakin a. ali, no; ct. ama, fakat
laklak , laklaka a. 1. klepetanje rode
(kljunom) 2) fig. blebetanja, laparanje 3. v.
leylek
laklakıyat a. brbljanje, torokanje; nak-
lapanje
lakonik lakonski, sazeto
laktik asit mlecna kiselina
laktoz mlecni secer, laktoza
lal (-li) a. 1 1. min. rubin, 2. crveno mas-
tilo ll crven, rubinove boje
lal p. koji ne moze da govori; bez je-
zika; - ü ebkem bez jezika.
ıaıa p. 1. vaspitac, domaci ucitelj 2. ist.
uzvik pri obracanju sullana liezirima 3.
specijalni vaspitac princeva (u Os-
manskom carstvu)
lalalık (-ğı) posao, cluznost vaspitaca
lalanga kul. vrsta piroske
lalapaşa vaspitac princeva; vezir-tutor
(maloletnom sultanu)
la le 1 bat. lala (Tulipa)
ıaıe2 racvasta motka (za branje voca)
lale ağacı bat. tulipovac, zuta tulipa (Li-
riodendron tulipifera)
lalezar v. lalelik
lam 1 lam (slovo arapskog alfabeta); - i
cimi yok! bez pogovoral tako mora biti! -
elif çevirmek (ili çizmek) prosetati se,
probazati; ne - dedim, ne cim nemarn
nista protiv
lam 1. mikroskopski slajd 2. metaina
plocica, lamela
lama 1 zaaf. lama (Lama lama)
ıama2 lama (budisticki svestenik Ti-
betanaca i Mongola)
lama3 lamela, metaini listic
654
lamba 1. svetiljka, lampa; sijalica; -
gömleği mrezica, kosuljica za osvetlenje;
- karpuzu staklena lopta, kugla za si-
jalicu; - yı kısmak uvrnuti, utrnuti lampu
(petrolejku) 2. lampa. cev (radija); üç ku-
tuplu- troelektrodna lampa (za radio)
lambalamak ak. upafiti svetla
lambalı 1 s lampom; beş - radyo ci-
hazı radio aparat sa pet lampi
lambalık 1. mesto za drzanje lampi (u
starinskim kucama) 2. kolicina za jednu
lampu (gasa, petroleja)
lame opsiven srebrom (o odelu); -
kumaş brokat
lamekan 1. koji nema mesto, bez
mesta 2. bez mesta, bez otadzbine, bez
odredjene adrese; - takımı lica bez za-
vicaja bez adrese
lamellamela (mikroskopa)
laminarya bat. morski kupus, morska
salata (Laminaria)
lamise a. 1. culo pipanja; cf. dokunum
2. pipak; cf. duyarga
lampasa 1 dugacka suknja (s raz-
rezima) ll bezoblican, nakaradan ob o
odelu)
lanakrit olovni sulfat
lando, landon lando (vrsta koCija)
lanet (-ti) a. 1 prokletstvo, proklinjanje;
anatema; - altında kalmak biti proklet; -
etmek proklinjati, kleti; /-al - okumak
kleti, proklinjati; - olsun! neka je proklet!
proklet bio! li uklet, proklet; omrazen; - bir
yer ukleto mesto
lanetierne 1 gl. im. od lametlernek li
proklet, uklet
lanetlernek ak. proklinjati, kleti
lanetleornek pass. od lanetiemek
lanetli proklet, anatemisan
langır; - lungur 1 anam. kloparanja,
 laubalilik
•ct)!

skripanja (kola i si.); araba - lungur geçti za kupanje ll gumen, od gume; - çizme
kola su prosla skripeci ll grubo, prostacki, gumene cizme; - hortum gumeno crev~ '
rıeotesano (postupati, govoriti) kloparati,
c lastik ağacı bat. kaucukovo drvo
tandrkati, treskati (o kolima)
(Hevea)
langır:t stoni fudbal
lastikli 1. gumen; gumiran; - şerit elas-
.. langust zao/. jastog (Palinurus vul- ticna traka 2. rastegljiv, elastican 3. vi-
garis) seznacan (rec, govor i si.); - konuşmak
lanolin lanolin (mast) govoriti uvijeno

lanse; - etmek lansirati, uciniti . paz- lata 1 uzana das ka, fetva
natim (pevaca, pisca i si.) lata2 arh. ogrtac (osmanskog sves-
lantan hem. lantan tenstva)

· lap anom. pljas! pljus! sljis! - - yemek latanya bot. lepezasta palma (latania
mljackati, pljeskati rubra)

lapa 1 1. kasa; -gibi mlitav, mlohav; pi- lateks mlecni sok ne ki h biljaka
rinç - sı pirineana kasa 2. med. obloga; - laterna muz. vergi
koymak stavili oblogu ll mekan, sipak; - -
kar yağıyor sneg pada u pahuljicama Iatemacı verglas

lapçin papuca (sa cipkama); kucna ci-
pela
lapina (balığı) zool. pesac, usnaca
(crenilaprus pavo)
lapon, Laponyalı Laponac
Laponca laponski jezik
lappadak v. _larpı'ldak
larenjit med: laringitis, zapalenje grla
largo muz. largo
larp; - diye iznenada i snai:no; - diye
önümüze çıktı iznebuha je iskrsnuo· pred
nama
larpadak iznenada, neocekivano
larva; larva cf. kurtçuk
lastarya bat. rastan, rascika-kupus
(Brassica oleracea acephala)
latif a. prijatan, ljubak, mio
latife a. 1. sala, dosetka; cf. şaka - den
anlamak znati za sal u, razumeti se u salu;
/-ıl - ye çevirmek okrenuti na salu; -
etmek (ili yapmak) salili se, zbijati salu; -
yoluyla u sali
latifeci ı saljiv, domisljat ll saljivdi:ija,
damisijan
latilokum v. lokum
Latin 1 ist. Latin ll latinski; - harfleri la-
tinica
Latince 1latinski jezik ll na latinskom
latin çiçegı bat. dragoljub (Tro-
paeolum)
laubali 1 a. 1.b drzak, bezocan 2. ne-
usiljen, prisan, familijaran 3. ravnodusan,
nezainteresovan ll prisno, familijarno

lasteks tekst. fasteks laubalileşmek 1. izbezobraziti .se, pos-

_lastik (-ği) ı 1. guma; kaucuk; -sanayii
industrija gume 2. gumica, brisac 3. gu-
mene cipele, kaljace 4. guma (automobila
i si); - değiştirme zamena guma: - i şi­
şirmek naduvati, pumpati gumu 5. kapa
tali drzak 2. postali prisan 3. postali rav-
nodusan, nezainteresovan
laubalilik 1. drskost, bezocnost 2. ne-
usiljenost; prisnost 3. ravnodusnost, ne-
hajnost

655
lav
Jav lava; - akması (ili taşması) iz-
livanje lave
Java mor. vuci! (komanda); - etmek
vuci, tegliti (camac i si.)
Javabo lavabo, umivaonik
lavaj 1. med. ispiranje 2. teh. flotacija
(ruda)
Javanta miris od lavandle
Javanta.cı prodavac lavandle
Javanta çiçeği bat. despik, lavandla
(Lavandula)
Javdanom tinklura opijuma
lavman med. klistir; - yapmak klis-
tirati
lavta 1 muz. la ula
ıavta2 1. akuser 2. akuserska klesta
lavtacı lautista
layemut a. besmrtan
layık (-ğı) a. ı dat. dostojan, vredan
(cega); zasluzan; - bulmak smatrati dos-
tojnim; - görmek naeaziti pogodnim,
smatrati povoljnim; - ıyla (ili - olduğu
veçhile) kako lreba, kako valja; /-al -
olmak biti dostajan cega; zasluziti ll nesto
zaslui:eno (nagrada, kazna i si.); - ını bul-
mak dobiti zasluzeno
layiha a. 1. zabeleska, notica 2. pro-
jekat, nacrt, plan; kanun - sı zakonski
projekat, nacrt zakona
laytmolif 1. muz. lajtmotiv 2. /it. os-
novna misao
layuhti a. kojine gresi, nepogresiv
Laz Laz (pripadnik naroda u se-
veroistocnoj Turskoj, poreklam sa juznog
Kavkaza)
Jaza nar. vedro za med
lazanya vrsta talijanskih makarona
lazca jezik Laza
656
lazer laser
lazım a. 1. potreban, nuzan, ne-
ophodan; - geldiği gibi kao sto lreba; -
gelmek biti potrebno; neme - ? sta mi to
treba, ne tice me se; nene - to se tebe ne
tice, briga te za to 2. gram. neprelazan,
intranzitivan (glagol); ct. geçişsiz
lazımlık nocna posuda, vrcina
lebalep p. vrha, prepun
leblebi 1. leblebija, naut (Cicer ari-
etin um) ~ Jep demeden - yi anlamak
odmah shvatiti, shvatiti pre nego sto. se
kaz e
Jeblebici prodavac leblebija
leçe nar. kamenito polje
Jeçek (-ği) vuneni sal
lef (-ffi) uvijanje, uniotavanje; stavljanje
(u kovertu i si.)
Jetfetrnek dat. ak. uviti, staviti u
legal zakonit, legalan
legato muz. legato, vezano
legorn legorn (vrsta kokosi)
Jeğen 1. legen, kotlic; lavor 2. anat. kar-
lica ~ - başından almak (bir kızı) izabrati
vrednu devojku
Leh arh. Poljak
Jeh a u funkciji sastavljenih postpozicija
u korist, za; - imde za mene, u moju ko-
rist; /-ın/ - inde olmak zauzimati se za
koga; - te ve aleyhte za i protiv
lehçe 1poljski jezik ll na poljskom
lehçe a. 1. dijalekl, narecje; - bilimi di-
jaleklologija 2. govor, idiom
lehim a. teh. lem, lemljenje, letovanje;
- lambası let-lampa; - yeri lem, za-
lem!jeno mesto
lehimci lemilac, radnik koji lemi
lehimlemek ak. lemiti
 letonyalı

. , lehimlenmek pass. od lehimlemek zlezde; - dokusu limfno tkivo; - sistemi

limfni sistem
lehimletmek caus. od lehimlemek
lenfatik limfaticni
· lehimli zalemljen, spojen
lejitimist {-li) po/. legitimist lenfatizm limfatizam

lejyon legija (kod starih Rimljana) lenfosit limfocit

leke p. 1. mrlja, fleka; /-dan/ - çı­ lenger p. 1. sidro, kotva; .- atmak 1)

karmak odstranjivati mrlje; - sabunu
sapun za ciscenje mrlja; - tutmak lako se
mrljati (o tkanini i si.) 2. beleg, pega (na
licu) 3. astr. pega; güneş - si sunceva
pega 4. fig. ljaga, mrlja, poruga, sramota; 1
-ıl - etmek 1) umrljati, uflekati 2) fig. okal-
jati, oljagati, osramotiti; /-af- getirmek os-
ramotiti, baciti ljagu; - olmak biti oljagan,
ocrnjen; /-af - sürmek ocrniti, okaljati; /-ı/
- yapmak 1) umrljati 2) fig. oljagati
lekeci cistac odela; - kili glina za ods-
tranjivanje mrlja
lekecilik slik. tasizam {slikanje na-
bacivanjem boja bez kicice)
baciti sidro, usidriti se 2) arg. zasesti, za-
sedeti se (u gostima); - bırakmak ukotviti
se, baciti sidro; - kaldırmak dici sidro 2.
bakama posuda, sahan
lengüistik 1 lingvistika ll lingvisticki
lens 1. socivo 2. kontaktno socivo
lento 1 muz. lento
lento2 arhit. spojnica, gornja greda
(nad vratima, prozorom)
lepiska 1. lajpciska svila 2. svetloridja i
svilenkasta kasa· ·
lepra med. lepra.

lekelemek ak. umrljati, uflekati 2. lja- lerci zoo/. mosus, mosutnjak (Moschus
gati, sramotiti, kompromitovati maschiferus)

lekelenmek 1. pass. od lekelemek 2. lesepase propusnica

umrljati se, uflekati se
lekeletmek caus. od lekelemek
lekeli 1. umrljan, zamazan, uflekan (o
odelu i si.) 2. fig. osramocen, is-
kompromitvovan, oljagan
lekeli humma med. tifus
lekesiz 1. bez mrlja, cist 2. fig. ne-
porocan, besprekoran
leksikograf leksikograf
leksikografi leksikografija
leş p. 1. les (zivotinje), strvina 2. olu-
pina {broda) o /-ın/ - ini çıkarmak isp-
rebijati, pretuci do smrti; - gibi 1) smrdljiv
2) lenj kao buba, lezilebovic; - gibi kok-
mak zaudarati; - gibi sarhoş mrtav pijan;
- gibi serilmek zavaliti se, lezati ne-
pomicno; /-ın/ - ini serrnek ubiti; - yap-
mak arg. zgnjeciti, smrviti, napraviti les .
leşçil zoo/. strvozder
leş kargası zoo/. vrana pepeljava (Cor-
vus cornis)

leksikoloji leksikologija retafet a. 1. prijatnost, ljupkost, lju-

baznost 2. lepota
lektör lektor (na universitetu)
letarji med. letargija, obamrlost
lektörlük lektorat
letçe letonski jezik
lenduha krupan, kabası (o delovima
namestaja); - dolap glomazan orman Leton Letonac
lenf, lenfa anat. limfa; - bezleri limfne Letonyalı letonac, zitelj Letonije

657
 1 ı eva
1

ıeva lev (bugarska novcanajedinica)
''1'
Levanten Levantinac
levazım a. 1. potrepstine, artikli; ma-
terijal; cf. gereç; 2. voj. intendatura, in-
tendantska zluzba; - bölüğü intendantska
ceta; - işleri dairesi intendantska uprava;
- okulu intendanstka skola; - subayı in-
tendantski oficir
beti, kusati; /-al - vermek 1) dati cem u
ukus 2) pricinjavati kome zadovoljstvo
lezzetlendirmek ak uciniti ukusnim,
prijatnim
lezzetlenmek postali ukusan
lezzetli ukusan; prijatan
lezzetlilik ukus (nost)

levazımcı voj. intendant lezzetsiz neukusan, bljutav

levent (-di) 1 1. ist. mornaricka vojska lezzetsizlik neukusnost, bljutavost

(kod Osmanlija) 2. ist. mornar (u doba ja- lığ talog, nanos; cf. alüvyon
nicara) ll 1. okretan, snalazljiv, vest 2.
lığlanma, hğlaşma nanosenje, alu-
snazan, stasit, naocit
vijacija
leventlik stasitost, naocitost
lığlı nanosni, aluvijı;ılni
ıevha a. 1. natpis (na radnji), firma 2.
lı kır onom. klök-klok; - - içmek piti klo-
plocica, tablica; fotograf - sı fotografska
kucuCi
plocica 3. list (finog lima); - yayı listata op-
ruga 4. lista, spisak; avuk~tlar - si ad- hkırdamak klokotati (o vadi iz boce)
vokatska lista 5. fig. panorama, pogled, libas a. odelo, odeca; cf. giysi'
krajolik 6. slika; cf. resim
liberal 1 liberalan ll liberal
ıevrek (-ği) zool. morski grgec, lubin
liberalizm liberalizam; cf. erkincilik
(labrax labrax)
liberalleşme liberalizacija
levüloz hem. vocni secer, fruktöza
liberalleşrnek ak. liberalizevali
levye 1. komandna rucica, upravljac 2.
poluga (za dizanje) · liberasyon ek. liberacija (sloboda spolj-
ne trgovine jedne zemlje)
ley lej (rumunska novcana jedini9a)
libido psih. libido
leylak bot. jorgpvan (Syringa vulgaris)
libre livra, funta (500 grama)
leylek (-ği) zodi; roda, strkalj, lelek (Ci-
cOnia, ciconia); - bacak tahke, dugacke libretto muz. libreto
noge; - gibi dugajlija <> :.. ih attığı yavru Libyalı Libijac
(gibi) odbacen, ostavljen (covek); - i. ha-
vada görmek mnogo setati, tumarati; - i lider 1. lider, vodja (partije, zajednice)
havaefa mı gördün? zilr ne mozes da se 2. drzavnik, politicar 3. sp. vodeci. celni
skrasis? - yuvası (gibi) zamrsen, raz- tim (ekipa)
barusen (o kosi); - in (yuvadan) ·attığı liderlik liderstvo, rukovodstvo; kolektip
yavru nezainteresovan za okolinu - kolektivno rukovodstvo
leziz a sladak, ukusan, prijatan lif a. 1. biol. vlakno, nit; konac (u ma-
hunastim biljkama) 2. biljna spuiva za ku-
lezzet a. 1. ukus; slast; cf. tat 2. za-
panje; lufa {luffa cylindrica) 3. ahat. tetiva,
dovoljstvo, uzivanje, uzitak; razonoda, za-
zila, ligament; cf. tel
bava; /-dan/ - almak (ili duymak) uzivati u
cemu, zabavljati se; /-ın/- ini tatmak pro- lifı vlaknast, fibrozan

658
 lig 1. sp. liga; - maçı ligaska utakmica
2. liga, savez (dıZava)
lika a. sirova svila
liken 1. bot. lisaj 2 (ili - hastalığı) med.
lisa, lisaj (kozna bolest)
Ilkidasyon ek. likvidacija; cf. tasfiye
!ikide; - etmek likvidirati
likidite likvidnost
likit (-di) 1. zidak, tecan 2. raspoloziv,
na raspolaganju (o novcu)
likorinoz dimljena riba (specijalno,
ci pal)
likör liker
liman ı 1. luka, pristaniste; - bölgesi
(ili sahası) lucko podrucje; - çıkış yeri (ili
mahreci) izlaz iz pristanista; - işçisi lucki
radnik; - masrafları pristanisni troskovi; -
rei.si kapetan luke; - şehri lucki grad; -
ücreti pristanisna taksa
limaniamak 1. lezati, stajati u pris-
tanistu 2. prispeti u pristaniste, uci u luku
(o brodu) 3. smiriti se, stisati se (o moru,
vetru)
limanlık1 spokojno, mirno mesto (po-
godno za luku) ll miran, tih, bez vetra (o
moru, vremenu)
lime vrpca, traka, komad, odrezak (tka-
nine); - - u komadima, poderan, res-
paran; : - etmek poderati, pocepati
limonata limunada; - gibi svez, os-
vezavajuci (o letnjem vetru)
Jimonatacı prodavac limunade
limoni 1. svetlozut, limunove boje 2.
fig. povredljiv, cudljiv; cf. alıngan 3. fig.
hladan, zahladneo (o odnosu); bu gün-
lerde aramız - ovih dana su nam zah-
ladneli odnosi
limonit min. limonit, ruda gvozdja
limon küfü zelenkastoplav
limon! u 1. s limunom; - dondurma sla-
doled sa limunom
limonluk 1. planıaza limunova 2. spra-
va za cedjenje Jimuna 3. zimskabasta,
staklenik
limon tozu so limunske kiseline
linç line, samevoljan sud; - etmek lin-
covali
linet v. sürgün
link kas (konjski); - gitmek v. link-
lemek
linklemek kasati
linolyum linoleum
linotip tip. linotip
linyit lignit, mrki ugalj
liparit min. liparit, riolit
lipom med. lipom

limit (-ti) granica, limit; - i aşmak pre- lir muz. lira

koraciti limit lira (ili Türk - sı) lira (novcana jedinica
limitet; - şirket akcionarsko drustvo Turske)
(sa ogranicenom odgovornoscu ak- liralık po ceni (.. lira; altmış - ekmek
cionara) hleb od sezdeset lira
limnoloji limnologija, nauka o jezerima liret (-ti) lira (novcana jedinica ltalije)
limon bot. limun (Citrus medica); - lirik (-ği) /it. ı 1. li ri ka 2. liricar lllirski
asidi limunska kiselina; - sarısı limunovo
lirizm lirizam
zutilo; - suyu limunov sak o gibi sa-
rarmak pozuteti kao limun: - kabuğu gibi lisan a arh. jezik; - a gelmek poceti
mali sesir (zenski) govoriti (o cemu)

659
nsaniyat

lisaniyat. a nauka o jeziku, lingvistika; posoban, nepodoban

filologija liyakatsizlik 1. nedostojnost 2. nes-
lisans 1. diploma (o visokoj skoli) 2. ek. posobnost, nepodobnost
sp.licenca lizol med. rastvor krezola
lisans üstü postdiplomski; - öğretim lob sp. lob; - yapmak lobovati
postdiplomska nastava; - eğitim post-
diplomske studije lobi lobi

lise gimnazija lobelya bat. lobelija (lobelia)

liseli gimnazijalac lobut a balina, tojaga

liste 1. lista, spisak, popis; kara - crna loca 1. loza (u pozoristu, parlamentu i
lista; kara - ye almak staviti na crnu listu si.) 2. masonska loza 3. argl. zatvorska
2. jelovnik; yemek - si jelovnik celija, cuza

literatür literatura (o odredjenom pred- loda nar. kamara; stog, plast

metu); krijizevnost
litmus hem. lakmus; -
musov papir
litograf litograf
lodos 1 . mor. juzni vetar; - un gözü
yaşlıjuzni vetar donosi kisu 2. jug; - a
kağıdı lak-
bakan pencere prozor koji gleda na jug O
- poyraz kolebljiv, neodlucan; § poyraz
mukatası kolebljivost, neodlucnost

litografi, litografya litografija lodoslamak 1. duvati (o juznom vetru)

litografyacı v. litograf 2. otopljavati, otopliti; hava lodosladı
vreme je otoplilo
litoloji litologija, nauka o stenama
lodosluk juzna strana, jug
litre litar
logaritma mat. logaritam; - almak naci
litrelik o d... li ta ra= litarski; iki - şişe logaritam, logaritmovati; - cetveli (ili tab-
dvolitarska boca losu) logaritamske tabiice
liturya re/liturgija logistik v. lojistik
Litvanyalı Litvanac, zitelj Litvanije loğ (ili - taşı) nar. valjak (za nabijanje
lityum hem. litijum ceste)

liva a 1. zastava, barjak; ct. sancak 2.
voj. brigada; cf. tuğay 3. general-major; ct.
tuğgeneral 4. ist. liva (administrativna je-
dinica u Osmanskom carstvu)
livar ribnjak; posuda zaribe
liyakat ( -ti) a 1. zasluga; dostojnost,
vrnednost 2. sposobnost, podobnost, val-
janost; - göstermek uspeti; - sahibi us-
pesan,sposoban
liyakatli 1. dostojan, zasluzan 2. spo-
soban, podoban, valjan
liyakatsiz 1. nedostojan 2.
loğlamak ak. nabijati, ravnati (cestu)
loğusa porodilja; - hastalığı (ili hum-
ması) med. porodiljska groznica; - şer­
beti serbel za posetioce porodilje; - ya-
tağı postelja porodilje
loğusalık 1. porodiljstvo 2. period od
sedarn ili cetrdeset dana od parodjaja
loğusa otu bat. vucja stopa, kokotinja
(Aristolochia)
lojik llogika ll logican
lojistik (-ği) 1 1. sposobnost zakl-
nes- jucivanja 2. voj. logistika ll logislieki

660
 lostromo
1
~
lojman stan, nastamba; smestaj masina
lok onom, klokotanja; - etmek klo- lokomotif lokomotiva
·1 kotati, kri':ati (o stomak u konja u trku)
ı lokum 1. rahatlokum, ratluk; - gibi 1)

ı
lokal (-li) 1 1. fokal; dom, prostorija; Mü-
hendisler Birliğinin -.i dom saveza in-
! zenjera 2. klub, klupski fokal; gazetleeler
- i Klub novinara ll lokalni, mesni; -
anestezi med. lokalna anestezija - şartlar
lokalni uslovi
lokanta restoran, gostionica
fokantacı ugostitelj, gostionii':ar
lokantacılık ugostiteljstvo
lokantalı; - vagon kola za rui':avanje,
vagon-restoran
lokatif gram. lokativ
lokavt zatvaranje radnih prostorija (kod
industrijskog spora) 2. (masovno) ot-
pustanje s posla; - etmek otpustati s
posla (radnike)
lokma a 1. zalogaj, okusak 2. pari':e,
komad; bir - ekmek komad hleba; - - u
komadima 3. fig. mastan zalogaj; - etmek
jesti s apetitom 4. kul. slatka piroska; -
dökmek peci slatke piroske; /-ın/ - sinı
dökmek peci piroske za i':iju dacu 5. pilav
(u mevlevijskim tekijama); 6. anat. zglobni
i':ukalj O - sı ağzında büyürnek ostati bez
apetita; - çiğnemeden yutulmak nema
nagrade bez truda; kakav trud takva i nag-
rada; - dağıtmak delile piroske (na 40.
dnevni pomen) ağzına bir - koymamak
nista ne jesti, ne staviti zalogaj u usta; bir
- durmaz on ne ·stoji ni minut; kolay (yu-
tulur) - değil fig. krupan zalogaj
lokmı=ıcı
1. pekar; prodavac pireski 2.
lokmas, gotC'·,an, muktas
lokm<ı göz , lokma gözlü buljook, bul-
jav
lokma ruhu nar. med. eter
lokometre mor. log, brzinomer
lokomobil lokomobil, pokretna parna
sladak, lep rnek (o stvarima) 2) veoma
lepa (zena)
lolo arg. razmetanje, sepurenje; bana
cia mı -? mene neces prefarbati!
lombar mor. otvor za topove (na
brodu); - ağzı brodski mostic
lomboz otvor, svetlarnik (za potpalubu)
lonca esnaf, udruzenje; korporacija;
esnaf - sı zanatlijsko udruzenje; - ustası
predsednik esnafa
longoz, longuz udub_ina, vir (u reci, je-
zeru
longplej longplej (ploi':a)
lop 1 anat. krilo, rezarij (pluca, jetre)
lop2 1 . rnek i okrugao; - etmek komad
mesa 2. tvrdo kuvan; - yumurta tvrdo ku-
vano jaje O - yanaklı bucmast
loppadak onom. bap! sljap! tras! armut
- yere düştü kruska je pljasnula na zeml-
ju
lopur: - - onom. mljackanja; gutanja
yemek (ili yutmak) halapljivo jesti; gutati
bez zvakanja
lor (ili - peyniri) mlad, neslan sir
lorentiyum, lavrensiyum hem. lo-
rencijum (lw)
lort (-du) lord; - lar karnarası gornji
dom, dom lordova (engleskog parlamenta)
losrta obucarski kalup; velicina kalupa;
aşağı - mala velii':ina, mali b roj;· orta -
srednji kalup; srednja velii':ina
lostra krema, pasta za obucu; - bo-
yacısı farbar obuce
lostracı farbar obuce
lostromo mor. vodja pasade trgo-
vackog broda

661
 ı,
. t
losyon

losyon losion, toaletna voda lügatçi leksikograf

ıoş mracan, palulaman (o sobi, pros- lügatçilik leksikografija

toriji) lüks 1 ı 1. luksuz, raskos: - vergisi
loşlaşmak smraciti se, smrkavati se po rez na luksuz; - yapmak 1) raskosno
ziveti 2) terali luksuz, luksuzirati se ll ras-
loşlaştırmak smraciti, zamraciti
kosan, luksuzan; - baskı luksuzno izdanje
loşluk polutama, polumrak, sumrak (knjige); - kamara luksuzna kabina: - otel
luksuzan hotel
lota zaa/. manic-riba (lota vulgaris)
lüks2 fiz. luks (jedinica osvetljenja
lotarya lutrija
lüle p 1. uvojak, kovrdza 2. vrsak
loto loto
cesme 3. glavica cibuka; lula
lotus lotus bat. lotos
lüleci izradjivac .glava cibuka; - ça-
lök 1 nar. vrsta lepka za grncarije (od muru crvena ilovaca
kreca, maslinovog ulja, pamuka i be-
lüle taşı (-nı) min. morska pena, stiva
lanceta jaja)
tümen fiz. lumen
lök2 nar. vrsta muzjaka-kamile; - gibi
oturmak svaliti se svom tezinam (pri se- lüp (-pü) ı arg. celepir, capalovina; - e
danju) bayılır on je okoreli muktas; - e konmak
jesti i piti na tudj racun ll anom. Irk! luk!
lökoplast bat. leukoplast
ops! - diye v lüppedek; - diye yutmak
löp vlop halapljivo progutati, smazati u jednom za-
löpür: - - v lopur lopur logaju

lös geal. les, prapor lüpçü arg. lokmas, muktas, gotovan,

"grebator"
lösemi med. leukemija
lüpçülük muktastvo, gotovanstvo
lumbago med. lumbago
lüpten arg. muktaski, gotovanski, bez
lunapark lunapark para
lüti a arh. pederast lüterci ret. luteranac
lütr 1. zaal. vidra; cf. su samuru 2. vid- lütercilik luterijanstvo
rino krzno
lütesyum hem. lutecijum
lübnanlı libanac
lütfen a molim vas! budite ljubazni!
lüfer zoo/. plava riba (Temnodon sal-
lütfetmek ' lütfeylemek 1. cinili dobro
tatar)
2. dopustiti, dozvoliti; 3. reCi, saopstiti; adı­
lügat (-ti) a 1. recnik 2. rec, termin 3. (ili nızı lütfeder misiniz? hocete li reCi vase
- hazinesi) recnik, jezicko blago (jednog ime?
naroda); - bilgini leksikolog; - bilimi lek-
lütuf (-tfu) a ljubaznost, dobrota: /-mak/
sikologija; - paralamak 1) upotrebljavati
- unda bulunmak biti ljubazan; - bu-
sırane reci (u govoru) 2) govoriti gluposti,
yurmak dopustiti, dozvolili
lupali
lütufkar a-p ljubazan, dobar
lügatçe ·1. mali recnik; dzepni recnik 2.
glosar lütufkarlık ljubaznost

662

li.lzuciıepljiv
'tüzuciyet v lücuzet
Jüzfım a potreba, nuznost, ne-
ophodnost; cf. gereklik, icap; - unda u slu-
caju potrebe; - una göre prema potrebi; f-
al - görmek smatrati za. potrebno; - gö-
rüldüğü takdirde (ili - u halinde} u slu-
caju nuzde; - var (yok) ima (nema) pot-
lüzumsuzluk
rebe: bunun size - u v~r1mı? da,Jrvamj~
to neophodno? hem ıie ::.. u var 16elliu to?
Jüzumıu potreban, muzan; - lüzumsuz
delimicno potrebno, delimicno nepotrebno
Jüzumsuz nepotreban; - yere bez ikak-
ve potrebe
Jüzumsuzluk beskorisnost. suvisnost
663
 . -M-·. .
maada a post. sa ab/. osim, sem, izu- macarca 1 madjarski jezik ll na mad-
zev; ct. başka; bundan - osim toga toga; jarskom.
senden - kim gelecek? ko ce doci osim
macera a dozivljaj; avantura; cf. se-
tebe?
rüven; - ya atılmak upustiti se u avanturu;
masimemnuniye a rado, sa za- /-ı/ - ya götürmek uvuci u avanturu; - ro-
dovoljstvom manı avanturisticki roman

maarif a arh. 1. znanje 2. obrazovanje, maceracı avanturista, pustolov; ct. se-

prosveta; Maarif Bakanlığı ministarstvo rüvenci
prosvete
maceracılık avanturizam
maarifçi prosvetni radnik, prosvetitelj;
maceraperest a-p v. maceracı
sluzbenik ministarstva prosvete
macun a 1 . pasta; diş - u zubna pasta
maaş a plata; zarada; novcana mag-
2. git
rada; - almak primili platu; - bağlamak
odrediti platu; - kesrnek utvrditi platu; - macunlamak ak. gitovati (prozore)
ından kesrnek oduzeti od plate, .umanjiti
macunlanmak pass. od macunlamak
platu; - zammı povisica plate; asli - os-
novna plata macunlaşmak pretvoriti se u pastu

maaşlı s platom, na plati maç sp. mec, susret, utakmica; hususi

- prijateljska utakmica; kupa - ı utakmica
maatteessüf a arh. na zalost
za kup; milletlerarası - medjunarodna
maazallah a ne daj, boze! sacuvaj, utakmica (u fudbalu); - oynamak (ili yap-
boze! mak) igrati utakmicu
mabat (-dı) a 1. nastavak (romana, maça pik (boja karata); - beyi kec u
price i si.); - ı var sledi nastavak, nas- piku; - kızı pikova dama O - beyi gibi ku-
tavice se 2. arg. zadnjica rulmak zavaliti se, nepristojno sedeti
mabet (-di) a hram, svetiliste; cf. ta- maçuna dizalica, kran; - arabası vozilo
pınak sa dizalicom
mabeyin (-yni) a 1 u funkciji sas- madalya medalja; altın - zlatna me-
tavljenih postpozicija; /-ıl - inde izmedju, dalja; istiklal - sı medalja nezavisnosti
medju; cf. ara; ll 1. ist. odeyenje izmedju (visoko odlikovanje u Turskoj) O - nın ters
selamluka i haremluka (u muslimanskim tarafı (ili tersi) druga strana medalje
kucama) 2. ist. (ili - i Hümayun) sultanski
madalyalı s medaljom, nosilac medalje
dvor 3. prostorije dvorjana (u sultanskoj
palati) 4. fig. zahladjenje, hladni odnosi (iz- madalyon medaljon
medju dva lica)
madam gospodja ( ob. o ne-
mabeyinci ist. visoki dvorski sluzbenik; muslimanskoj zeni)
komornik; baş - ministar sultanskog dvora
madama nar. madam
mablak (-ğı) a kasika, lopatica madara arg. los, neprijatan; - etmek
mabut (-du) a bozanstvo; idol, kumir iskvarili se; lagati
Macar Madjar madde a 1. materiia, supstancija; ma-

664

terijal; - değişimi biol. metabolizam; - nin
hali agregatrio stanje materije 2. stvar,
predmet; roba; geniş istihlak - leri roba
siroke potrosnje 3. element; ct. unsur 4.
proizvod, artikal; deri - ler. predmeti od
koze 5. clan, paragraf (zakona, propisa,
ugovora) 6. clanak; odrednica . (u en-
ciklopediji, recniku) 7. problem, pitanje; bu
- yi hemen ele almalıyız treba odmah da
pristupimo ovom pitanju
maddeci 1. til. materjalist; ct. özdekçi
2. lig. materijalista (onaj ko pridaje znacaj
novcu i imetku)
maddecilik til. materijalizam; ct. öz-
dekçilik
maddeleşme materijalizacija
maddesel materijalan
maddeten a materijalno, u ma-
terijalnom pogledu
maddi a materijalan (u raznim zna-
cenjima); til. materijalisticki; - delil jur. ma-
terijalni dokaz; - hata fakticka, materijalna
steta; - istihsal materijalna proizvodnja; -
mallar materijalna dobra; - zarar ma-
terijalna steta
maddileşrnek materijalizovati se, ob-
jektivizovati se
maddilik materijalnost
maddiyat a materijalne stvari
madem a posto, kako; ako, ukoliko; ...
öyle söyledin, öyle yapacağım posto si
tako rekao, tako cu i uradili
mademki v madem
maden a 1 1. ruda; mineral; - boku
sljaka; - ilmi mineralogija; - ocağı rudnik;
- yatağı leziste rude 2. rudnik, majdan;
lig. majdan 3. metal; - bilimi metalurgija;
has - plemeniti metal ll metalni, od metala
madenci 1. rudar 2. minaralog
madencilik rudarstvo
madeni a 1. metalni; metalski; - sa-
')mağara
nayi metalska industrija '2. ·mineralni; -
gübreler mineralna djubriva
maden kırmız hem. crvena materija
antimanski h jedinjenja
maden kömürü kameni ugalj
madensel metalni; - bir renk metaina
boja
madensi 1slican metalu ll metaloid
maden suyu mineralna voda, kisela
voda
maderşahi p matrijarhalan
maderşahilik soc. matrijarhat; cf. ana
erki
madik (-ği) 1. igra klikera 2. arg. pod-
vala, smicalica, trik; - atmak (etmek ili oy-
namak) podvaliti, nasamariti
madikçi arg. lupez, varalica
madrabaz p. 1. trgovac (stokom, ribom,
povrcem) 2. prevarant, varalica, spekulant
(u trgovini)
madrabazlık 1. trgovina (stokom, povr-
cem 2. varanje; spekulisanje
madun a ı 1. nizak, donji 2. nizi (u sluz-
bi), potcinjan ll u funkciji sastavljenih post-
pozicija /-ın/ - ünde ispod
maestro maestro, set orkestra
mafevk a arh. 1 1. visi, gornji 2. stariji,
visi (u sluzbi) ll u funkciji sastavljenih post-
pozicija; /-ın/ - inde iznad, nad
mafiş a 1 nema, nestalo je 11. mafis
(kolac od testa sa jajima)
matsal a 1. anat. zglob, clanak; cf.
eklem 2. teh. sastavak, spoj, zglob
magazın magazin, ilustrov~ni casopis
magma geol. magma
magnezit geol. magnezit
magnezyum hem. magnezijum
magri zool. jegulja ugor (Conger can-
ger)
mağara a pecina, spilja; - insanı pe-
cinski covek
665
;ı,
l·!ı mağara· bilimi

mağara bilimi speleologija cime; /-al - vermemek v. - bırakmamak; /

1:.· ll -al - yok nema razloga; nema potrebe
mağara bilimci speleolog
1 i'.1 mahalle a mahala, cetvrt, kvart; kenar
1 il mağaza a 1. magazin, velika pro-
- siromasna mahala (na periferiji grada) O
\: davnica 2. skladiste, spremiste
ı:
- · çapkın i nespretan udvarac; - kahvesi
F mağdur a ostecen, postradao, nast-
:\ gibi kao na pijaci (o bucnom mestu); - ka-
radao; nepravicno okrivljen; cf. kıygıri rısı svadjalica, svadljiva zena; - tavrı ra-

il mağduriyet

mağdurluk
a v. mağdurluk

nepravda, nepravicnost; cf.

zuzdanost, nepristojnost
mahalleli 1 iz iste mahale ll zitelj iste
kıygınlık cetvrti

mağfiret a isi. prastanje· grehova (od mahalli a mesni, lokalni; cf. yerel; -
boga) adetler lokalni obicaji; - idare lokalna up-
rava; - saat astr. lokalno vreme
mağfur a pomilovan onaj kome su op-
rosteni gresi mahana p nar. v. bahane

, mağlübiyet a poraz; cf. yenilgi; - e uğ­ maharet a vestina, umesnost, vicnost;

ramak pretrpeti poraz; /-ı/ - e uğratmak - le vesto, umesno
naneti poraz, poraziti maharetli sposoban; vest, ume.san,
mağlüp a porazen, pobedjen; - etmek spretan
pobediti, poraziti, savladati; !-al - olmak maharetsiz nesposoban; nespretan
pretrpeti poraz, biti porazen; Beşiktaş,
Galatasaray'a - oldu Besiklas je porazan maharetsizlik nesposobnost; nesp-
od Galatasaraja retnost, neumesnost

mağmum a 1. tuzan, potisten, utucen mahcubiyet a stidljivdst; zbunjenost,

2. tmuran, natusten, oblacan (o danu, vre- smetenost
menu) mahbube voljena zena
mağribi a 1 stanovnik Magreba ll mag- mahcup a stidljiv, sramezljiv; /-ı/ etmek
rebski postideti; - olmak stideti se
mağrib (-bi) a arh. 1. zapad 2: Mağreb mahcupluk v. mahcubiyet
(sverne zemlje Afrike bez Egipta)
mahcur a jur. pod tutorstvom (sta-
mağrur nadmen, ohol, sam6uveren; rateljstvom); cf. kısıtlı
razmetljiv, hvalisav; - olmak oholiti se,
mahcuz a. jur. stavljen pod zabranu (o
razmetatise
imovini i si.); sekvestriran; konfiskovan
mağrurtanmak oholiti se, razınetali se
mahdum a arh. sin, musko dete, nas-
mağrurluk oholost, nadmenost, -sa- lednik
mouverenost
mahdut a 1. ogranicen 2. malobrojan
mağşuş a mesan, necist; cf. karışık
mahfaza 1. futrola; riavlaka; kosuljica
mahal (-Ili) a mesto; gönderilen - 2. kutija (za dragocenosti)
uputno mesto, odrediste; ikamet - i mesto
mahfazalı 1. s futrolom; s navlakom; s
boravka, prebivaliste O /-al - bırakmak ne
kosuljicom 2. zasticen, skriven
ostavljati mesta, ne dati povod; /-al - kal-
mamak nemati mesta, nemati potrebe za mahfil a. 1. sastajaliste, klub 2. drust-

666

vo, krug; sanat - leri umetnicki krugovi
siyasi - ler politicki krugovi
mahfuz a zasticen; skriven, cuvan; ka-
nunen - zakonom zasticen; bütün haklar
- dur sva prava su zasticena
mahıv (-hvı) a. unistenje; istrebljenje
mahir a. v. maharetli
mahirane a-p vesto, spretno
mahiye ı mesecni ll mesecno
mahiyet a. osobina, karakter, priroda; -
almak poprimiti karakter (vid) 2. sustina;
meselenin - ini bilmiyorum ne znam
sustinu problema
mahkeme a. sud; sudjenje, sudski pro-
ces; - iskemiesi optuzenicka klupa; -
lerde sürünrnek vuci se, potucati se po
sudovima; tevkalade - preki sud; temyiz
- si apelacioni sud O - de dayısı olmak
imati zastitnika (protekciju); - duvarı bes-
tidan, besraman; - kadıya mülk değil po-
lozaj i moc nisu veciti; - kapısı sud; (iş)
mahkemeye düşmek doci do suda (o
sporu)
mahkemelik 1. sudska stvar, stvar
suda, za sud; - olmak imati posla sa
sudom; doci na sud
mahkük (-kü) a izrezan, izdubljen; izg-
raviran
mahkükat a rezbarije; gravire
mahküm a osudjenik; Idam - u osud-
jenik na smrt ll 1. osudjen; hapse - osud-
jen na zatvar 2. prinudjen, osudjen (da
nesto cini); bu akşam evde kalmaya -
um prinudjen sam da veceras ostanem
kod kuce; /-ı, caf - etmek osuditi; -
olmak 1) biti osudjen (na sud u) 2) dat. biti
osudjen na, biti prinudjen
mahkümiyet a 1. osudjivanost, ranija
kazna; hiç bir - i yok nije (ranije) osud-
jivan 2. rok izdrzavanja kazne
mahlas a arh. !it. pseudonim ·
mahrek
mahlep (-bi). a bot. magriva, mahaleb-
visnja (Prunus mahaleb)
mahlük a stvorenje, b ice; cf. yaratık ·
mahlükat a stvorenja, bica
mahlül (-lü) a 1 hem. rastvor; cf. eriyik ll
1. bez naslednika (o imovini) 2. slobodan,
upraznjen (o mestu)
mahlüt a ı mesan, sa primesama ll
hem. smesa
mahmude a bot. povojnica, socnica
(Convulvulus scammonia)
mahmudiye a mahmudija (zlatan
novac za vreme sullana Mahmuda ll)
mahmul (-lü). a 1 1. nalovaren 2. pri-
pisan kome ll arh. gram. predikat
mahmur a. 1. mamuran, jos ne-
otreznjen (od preteranog pica) 2. bu-
novan, paspan 3. setan, ceznutljiv; -
bakış ceznutljiv pogled
mahmur çiçeği bot. v. çiğdem
mahmurlaşmak postali mamuran
mahmurluk 1. mamurluk, mamurnost;
- unu bozmak rasterati marnurluk 2. bu-
novnost, sanjivost, pospanost
mahmuz a 1. mamuza (cizme) 2. ma-
muza, ostruga (petla i drugih ptica) 3. mor.
kljun, pramac (broda)·4. potporani (mosta)
mahmuzlamak ak. mamuzati (konja)
mahpus a 1 zatvorenik, zatocenik ll
uhapsen, zatvoren
mahpushane a-p zatvar
mahpusluk · zatocenistvo, robijastvo;
trajanje robije
matıra a drvena posuda (za nosenje
grozdja)
mahrama a arh. marama
matıreç (-ci) a 1. izlaz 2. mat. imenitelj
3. trg. poreklo, izvor (izvozne robe)
mahrek a arh. 1. astr. orbita; cf. yö-
rünge 2. putanja (zrna, granate)
667
mahrem
mahrem a 1 1. isi. zabranjen (serijatom)
2. zabranjen (o braku izmedju biliskih rod-
jaka) 3. poverljiv, tajni 4. prisan, blizak, in-
liman ll blizak, upucen u tajnu (prijatelj)
mahremiyet a tajnost, poverljivost
mahrukat a arh. gorivo; cf. yakacak
mahrum a ab/. !isen; ct. yoksun; /-dan/
- bırakmak (ili etmek) lisiti; - kalmak (ili
olmak) lisiti se, biti !isen
mahrumiyet a 1. oskudica, beda, si-
romastvo; - bölgesi nerazvijena, si-
romasna oblast 2. psih. frustracija
mahrut a arh. kupa, konus
mahruU a konusan, kupast
mahsuben a na racun, za racun cega
mahsul (-lü) a 1. proizvod; fig. plod, re-
zultat cega; sanayi - leri industrijski pro-
izvoc::li; tarım - leri poljoprivredni proizvodi
2. letina, berieel
mahsulat (-tı) a proizvodi, produkti; fig.
plodovi
mahsuldar a-p plodonosan, plodan,
bericetan; ct verimli
mahsup a zaracunat, uracunat; 1-ı,-a/­
etmek (ili yapmak) zaracunati, ukljuciti
mahsur a. okruzen, · opkoljen; op~
sednut, blokiran; - kalmak biti opkoljen,
opsednut
mahsus a dat. ı ·1. svojstven, ka-
rakteristican 2. specijalan; specijalno na-
menjen; erkeklere - tur za muskarce;
şahsa (ili zata) - tur licno, na licnost
(pismo, dokumenat) ll '1. specijalno; bu-
raya, - seni görmek için geldim dosao
sam ovamo specijalno da bih te video 2.
svesno, namerno; arkadaşım - geç kal-
mış moj drug je svesno zakasnio
mahsus2 a arh. primetan, opazljiv,
ocigledan; - bir hata ocigledna greska; -
bir muvaffakiyet zapazen uspeh
mahşer a is/. poslednji sud; - günü
668
sudnji dan 2. fig. velika guZva, pometnja o
- midilisi spletkaros, sitan pakosnik; - e
dönmek postati prenaseljen (o mestu)
mahun 1 bot. mahagoni (Swietenia ma-
hagoni); - rengi mahagoni boja, crven-
kastosmedja boja ll od mahagonije; - mo-
bilya namestaj od mahagonije
mahunya bat. mahonija, ukrasni zirn-
zeleni sib (Mahonia)
mahut a ab. pej. poznat; notoran, fa-
mozan
mahvetmek ak. unistiti, razoriti;. ist-
rebiti; pakvarili
mahviyet a arh. skromnost, umerenost
mahvolmak 1. pass. od mahvetmek 2.
propasti
mahya p. 1 . iluminacija od kandila i
lampica (izmedju dva minareta za ra-
mazanskih noci) 2. slemena greda, mahija
3. (ili - kiremidi) dugacak, polucilindricni
crep (za pokrivanje slemena)
mahyacı 1. iluminator ·2. prepokrivac
mahija
mahyalık olovna ploca (za pokrivanje
krovnih uglova)
mahzar a peticija
mahzen a podrum, podzemno skladiste
mahzun a tuzan, potisten, zalostan; cf.
üzgün; /-ı/ - etmek rastuziti, one-
raspoloziti
mahzunluk tuga, potistenost
mahzur a 1. opasnost, rizik; cf. sa-
kınca; - görmek smatrati rizienim 2.
smetnja prepreka; teskoca
mahzurlu opasan, riskantan; nezgodan
mail a 1. nagnut, ukosen 2. dat. sklon
cemu; eğlenceye - sklon zabavi 3. zal-
jubljen 4. slican, koji naginje ka; pembeye
- sarı zuto sa nijansom ljubicastog
maile a nagib, kosina
 main ar. arh. romb
maişet a. arh. sredstva za zivot
maiyet a svita, pratnja
majeste velii':anstvo, visoi':anstvo
majör 1. vazan, znai':ajan ll visipojam u
logici
majüskül ( -lü) veliko slovo
makabii (-bii) a prethodno vreme; mi-
nuli period; - ine şamil jur. retroaktivan
makadam makadam, put od istucanog
kamena
makak (-ği) zool. morska mai':ka, ma-
kako-majmun (Macaca)
makale a i':lanak (novinski i si.)
makam a 1. mesto, polozaj, rang 2. ins-
tancija, nadlezna vlast; son - poslednja
instancija 3. muz. makam; sklad, ton
makara a 1. kalem 2. vitao, i':ekrk O /-ı/
- ya almak naragivati se - çekmek cur-
likati, cvrkutati (o pticama); - gibi ko-
nuşmak govoriti kao navijen; - ları ko-
yuvermek (ili salıvermek) prasnuti u
smeh, grohotom se nasmejati; - yı tak-
mak narugivati se, ismejavati, segai':iti se;
- ları tutamamak ne moci se suzdrzati od
smeha, pucati od smeha
makaralı s kalemom O - lı kuş ptica
koja stalno peva
makarna makaroni
makarnacı makarondzija; salj. Talijan
makas a 1 1. makaze, noznice 2. zel.
skretnica 3. spojnica, kvai':ilo (automobila)
4. opruga, feder 5. podupirai':, potporanj 6.
busilica (karata) 7. klesta (rakova) ll dosta!
zavezi! - ı kapa! zavezi! zatveri labrnje!
makasçı 1. makazar 2. skretnii':ar 3.
arg. lopov, varalica, lupez
makasçılık 1. skretnii':arski posao 2.
seckanje (novinskih clanaka); plagiranje
makasıama 1. gl. im. od makaslam.p.ki
2. ukrstanje, ukrstavanje; - ateşi ·v.oj.,
unakrsna vatra 3. agr. potkresivanje ·
makaslamak ak. 1. seCi makazama, re-
zati, obrezati 2. fig. ustinuti (za obraz) ·. 3.
seci, skracivati (i':lanak, film) 4. afg. krasti '
makaslı böcek zool. makazar (Lu-
canius)
makastar a-p krojacki radnik
makat a. 1. sediste, secija 2. prekrivai':
minderluka 3. arg. zadnjica, dupe
makber a. grob; cf. mezar
makbul (-lü) a. prihvatljiv, dopustiv;
moguc 2. dopadljiv, prijatan; - e geçmek
dopadati se, svidjati se 3. trazen, kurentan
makbuz a. priznanica, kvita; cf. alındı
Makedonca makedenski jezik
Makedonyalı makedonac
maket maketa
maketçi strui':njak za makete
maki1 sikara, sibljak, siprazje
maki2 zool. prstas, lernur (Lemur)
makine 1. masina; aparat; - inşaatı
masinogradnja; - sanayii masinska in-
dustrija; dikiş - si sivaca masina; yazı -
si pisaca masina 2. mehanizam; saat - si
satni mehanizam 3. nar. automobil, ma-
sina 4. fig. aparat, masinerija; devlet - si
drzavni aparat o - yi bozmak pokvariti'
stomak; - çekmek siti (sivacom ma-
sinom); - gibi kao masina, brz, tacan, pre-
cizan; - gibi adam vredan i brz i':ovek,
i':ovek-masina
makineci masinista; mehanicar
makineleşme mehanizacija
makineleşrnek mehanizovati se
makineleştirmek ak. mehanizovati; ta-
rımı - mehanizovati poljoprivredu
ma kineli 1. mehanizovan 2. au-
669
makineyağı
tomatstski; mehanicki; - tüfek mitraljez; -
tüfek gibi konuşmak brzo govoriti
makine yağı masinsko ulje
makinist 1. masinista 2. mehanicar 3.
masinovodja
makinistlik posao masiniste (me-
hanicara, vozovodje)
makrama v mahrama
makrosefal makrocefalan menormalno
velike glave (covek)
maksat (-dı) a 1. cilj, svrha, namera;
zamisao; - gütmek tajno kaniti, smerati; -
a uygun svrsishodan; gizli - zadnja
misao 2. zelja
maksatlı s ciljem, s namerom; fig. zia-
nameran
maksatsız bez naınere; fig. nesvesno,
bez lose namere
maksirnal maksimalan
maksimum 1 maksimum ll maksimalan
maksure a arh. 1. mesto u dzamiji (od-
vojeno za sultana) 2. deo kuce u koji ne
ulaze tudjini
makta (-ı) a 1. izrez, isecak 2. deo
sume odredjen za secu 3. /it. poslednji stih
(kaside i gazela)
maktu (-u) a 1. utvrdjen, definitivan; -
fiyat utvrdjena, fiksna cena 2. prodaja
kvantom, djuture (bez merenja)
maktul (-lü) a ubijen; - düşmek (ili
olmak) pasti mrtav, poginuti
makul (-lü) a 1. razumljiv, jasan; - bir
düşünce jasna misao 2. razborit, ra-
zuman, pametan; logican 3. fig. pogodan,
povoljan; - bir fiyat povoljna, razumna
ce na
makule a 1. so rta, vrsta; vid 2. log. ka-
tegorija; cf. ulam
makus a 1 . arh. obrnut, naopak; cf. ters
2. fig. los, zao (o sudbini, sreci)
670
makyaj sminkanje, makijaza; - yap-
mak sminkati se
. makyajcı sminker
Makyavelcilik makijavelizam; besr-
kupulozna politika
Makyavelizm v makyavelcilik
maı1 stoka, marva, blago
maı2 1. imovina, imetak; svojina; - a el.
koymak jur. sekvestrirati, konfiskovati; -
edinmek 1) postali vlasnik, o bezbedili
imetak 2) prisvojiti; - etmek 1) steci 2)
smatrati svojim, prisvojiti (delo, izum i si.);
/-al - olmak 1) postali svojina; bütün in-
sanlığın - ı olmak postali svojina citavog
covecanstva 2) stajati, kostati; baba - ı
nasledje, ocevina 2. roba; - çeşidi asor-
Iiman robe; - mübadelesi robna raz-
me~a; tüketirtı - ları potroi'ma roba 3. ni-
kogovic, hulja 4. arg. droga 5. arg. riba,
parce (lepa zena ili devojka) o - bulmuş
Mağribi gibi olmak biti van sebe od ra-
dosti, biti veoma zadovoljan; - caniısı
gramziv; - ın gözü nitkov, hulja; - mey-
danda to nije tajna; sve je cisto (o poslu i
si.); - - ı çeker post. para na paru ide; -
sandığı drzavna kasa
mala p. mistrija, zidarska lopatica,
sp akla
malata teh. osovina, vreteno
malak (-ğı) bivolcic
malakit min. malahil
malaklamak okotiti (o birolici)
malalamak ak. ravnati, glacati (zidove)
malama nar. zito pomesano sa slamom
malarya malarija; - ya tutulmak obo-
leti od malarije
malayani a besmislen, apsurdan
malaz nar. 1. neuzorano zemljiste,
zemljiste u korovu 2. poplavljeno zemljiste
malca materijalno, imovno, u ma-
terijalnom pogledu

malen a v. maıca
malgama amalgam
malı taşı arh. kamen za sidro
mali a 1. imovni, materijalni; - durum
materijalno, imovno stanje 2. finansijski,
novi':ani; - sene (ili yıl) finansijska godina
malihulya a 1. seta, melanholija 2.
masta, uobrazilja; cf. kuruntu
malik a vlasnik, sopstvenik; cf. sahip
malikane a-p imanje, posed, majur
maliye a finansije; Maiiye Bakanlığı
ministarstvo finansija; - müfettişi fi-
nansijski kontrolar
maliyeci finansist, finansijsl<i strui':njak
maliyecilik (-ği) 1. finansijski poslovi
jedne zemlje 2. duznost finansista
maliyet a ll (ili - fiyatı) ek. proizvodna
cena, cena kostanja
malkıran govedja kuga
malkoç ist. komandantakindzija
mallanmak steci imetak, obogatiti ·se
mal müdürlüğü finansijska uprava kay-
makamluka
mal müdürü finansijski direkter sreza
(pri ministarstvu finansija u Turskoj)
malt slad (za pivo)
Malta eriği bat. musmula japanska (Eri-
obotrya japonica)
Malta humması vet. kozja groznica (u
zemljama Mediteraml)
Malta palamudu zool. riba-pilot (Na-
ucrates ductor)
Maltız Maltezanin
Maltız keçisi malteska koza (sitna koza
koja daje dosta mleka)
malül (-lü) a invalid; harp (ili savaş)
ü ratni invalid
mamut
malüliyet a invalidnost, telesna nes-
posobnost
malüllük v maluliyet
malüm a 1 1. poznat; herkesçe - olay
opstepoznata pojava 2. gram. aktiv, ak-
tivan glagol ll jasno, razume se, bez
sumnje; - olduğu üzere kao sto je paz-
nato
malumat a znanje, poznavanje, oba-
vestenost; insan yaşadıkça - ını artırır
i':ovek se ui':i dok je ziv 2. obavestenje, in-
formacija; - almak obavestiti se; - ver-
mek obavestiti, upoznati
malümatfuruş a-p. iron. sveznalica,
onaj ko prodaje znanje
mallımatlı ·obavesten, upucen, upoz-
nat; cf. bilgili
malümatsız neobavesten, neupucen
malzeme a 1. materijal (u raznim zna-
i':enjima) cf. gereç; inşaat - si gradjevinski
materijal 2. izvori (koji se koriste u prip-
remanju naui':nog dela)
mama 1. hrana za odoji':ad 2. arg.
mama, vlasnica burdelja
mamafih ipak, i pored toga
mamaliga mamaljuga, kai':amak
mambo mambo (juznoamerii':ki ples)
mamelek a arh. sav imetak, sve sto se
nalazi u i':ijem posedu
ıri~mul (-lü) a 1 napravljen; izradjen ll
proizvod, fabrikat
mamulat a proizvodi, produkti, fabrikati
marnur a 1. napredan, uspesan; cf. ba-
yındır2. obradjen, kultivisan 3. naseljen,
nastanjen, dört başı - savrsen, besp-
rekoran
mamure a napredno (obradjeno) mesto
- mamut zool. mamut (Eiephas pri-
migenius)
671
 ma na

mana a smisao, znacenje; cf. anlam; /-
dan/ - çıkarmak pogresno protumaciti, iz-
vesti pogresan zakljucak; - sına gelmek
znaciti, oznacavati, imati znacenje; !-al -
vermek protumaciti prokomentarisati, dati
sud; tam - sıyle u punom smislu, u pot-
punosti; kelimenin tam - sıyla u punom
mandalina bot. mandarina (Citrus no-
bilis)
mandailamak ak. 1. zamandaliti, zat-
voriti, staviti zasun 2. pricvrstiti stipaljkama
(ves)
mandallı 1. zamandaljen, zatvoren

smislu reel mandalom 2. s mandalom (vrata) 3. pricvr-

scen stipaljkama
manalı 1. koji ima znacenje (smisao),
smisaon; smislen; iki - dvosmislen 2. alu- mandapost postanska uputnica
zivan, simptomatiöan 3. izrazajan, zna- mandar mor. mali cekrk, dizalica
cajan (o pogledu, reci); - bir bakış zna-
mandarin ist. mandarin (visoki kineski
cajan pogled
cinovnik)
manasız 1. mesmislen 2. fig. ne-
mandater mandatar
umesan, neosnovan, nerazlozan
mandepsi arg. zamka, smicalica, ob-
manasızlık besmislenost; besmislica,
mana; - ye basmak (ili düşmek) nasesti,
gl upost
nasankati se
manastır manastır
mandıra bacija, pastirsko letiste, mand-
manav trgovac povrcem, piljar; - ra
dükkanı piljarnica
mandıracı bacijar, mandradzija
manavlık trgovina zelenisem, piljarstvo mandırağa bat. alrauna, mandragora
manca 1 . jelo, h ra na, mandza 2. hra na (Mandragora acaulis)
za pse i macke mandolin mandolina
mancınık (-ğı) 1. arh. voj. katapult 2. manej manjez, jahacka skola
motovilo za svilu
manen a 1. po smislu, po znacenju 2.
mancınıkçı razmrsivac svilenih vlakana duhovno, moralno
sa caura
·ıl manevi a 1. moralni, duhovni; - des-
Mançu Mandzurac tekleme (ili yardım) moraina podrska 2.
Mançuca mandzurski jezik arh. usvojen, usinjen; - evlat usvojeno
dete
manda 1 biVo; - gibi jak kao bivo, (o
snaznom coveku); - gibi yemek mnogo maneviyat a 1. moral; prisustvo duha;
ibrzo jesti moral, stanje morala; - ı bozulmak (ili kı­
rılmak) klonuti duhom, demoralisati se; /-
manda2 mandal ın/ - ını kırmak narusiti moral, de-

mandacı mandatar moralisati

manda gözü nar. novcic od nikla (2 ku- manevra 1. manevar, manevrisanje

rusa)
mandal1 a 1. manda!, zasun, za-
sovnica 2. stipaljka (za rublje) 3. muz.
kljuc, civija (kod zicanih instrumenata)
mandal2 v. evlek
(masine, lokomotive, broda); - yapmak iz-
voditi manevre, manevrisati 2. voj. ma-
nevri. ratne vezbe; - fişeği manevarski
metak 3. fig. smicalica, varka, spletka; -
çevirmek manevrisati, okolisiti, lukavo
postupati

672
 mantar bilimi

manga 1. vaj. desetina, odeljenje 2. manita arg. lukavstvo, podvala, pre-

mor. spavaonica (na brodu) vara
manga! manga!; - kömürü drveni manitacı varalica, lupez
ugalj, 6umur
manitacılık podvaljivanje, kradja,
mangan, manganez hem. mangan svindleraj
mangır 1. arh. mangura, sitan bakarni manivela poluga; - kolu krak poluge
novcic 2. komadic cumura (za pripaljivanje
mankafa 1. gl up, tup 2. nar. oboleo od
nargile) 3. arg. lova; bende - kalmadı sakagije (o konju)
ostao sam bez love
mankafalık 1. tupoglavost, ma-
mangırlı arg. pun love, lovan loumnost 2. sakagija (bolest konja)
mangırsız bez prebijena pare, bez fi- manken maneken (lutka, model); ma-
lera nekenka
mangiz arg. lova manolya bat. magnolija (Magnolia
mani1 manija, strast; pomama, ludilo grandiflora); miris od magnolije

mani2 !it. manija (narodna pesma) manometre manometar

mani (-i),-yi/ smetnja, prepreka; ct. mansap (-bı) a geag. us6e

engel; /-al - olmak sprecavati, ometati, mansıp (-bı) a arh. zvanje, visok po-
sputavati lozaj; ct. orun
mania a 1. prepreka, pregrada; ba- mansiyon povoljan prijem, odziv; poh-
rijera; barikada; cf. engel 2. fig. smetnja, vala (knji.Zevnog dela)
teskoca
manşet 1. manzetna, taslica 2. zag-
manialıs preprekama (pregradama, lavlje, krupan naslov (na prvoj stranici no-
prepönama, barijerama); - yarış trka s vina)
preponama
manşon 1. muf (krzno za grejanje
manidar a-p v. manalı ruku) 2. teh. obruc, spojnica
manifatura tekstil, tkanine mantar 1. gljiva, pecurka; ak - vrganj
manifaturacı trgovac tekstilarn (Agaricus); horoz - ı paprenjaca (Cant-
harellus cibarius); kurt -ı puhara, pusa
manifaturacılık trgovina tekstilarn (lycoperdon); sinek - ı knjega (Amanita)
manifesto tovarni list; deklaracija o te- 2. gljivica, bakterija 3. zapusac, cep; -
retu 2. v. bildiri ağacı hrast-plutnjak (Quercus suber); -
tabaneası decji pistolj (sa pampurima) 4.
manika ventilacijski otvor (na brodu)
plovak (udice i si.) 5. njuska 6. arg. laz, iz-
manikür manikiranje misljotina; - atmak lagati, izmisljati; -
basmak zagristi udicu, nasesti O - gibi
manikürcü manikir (ka)
yerden bitmek rasti kao pecurke; - has-
maniple manipulator, telegraiski kljuc talığı mukoza

manipülatör 1. telegrafista 2. v. ma- mantar biçimli pecurkast, u obliku pe-

niple curke
Manisa lafesi bat. sasa (Anemone pul- mantar bilimi mikologija, nauka o glji-
satila) vama

673
mantarcı

mantarcı 1. uzgajivac gljiva 2. arg. lazl- manyetit magnetovac, gvozdena ruda

jivac; varalica, prevaranl
mantarcılık 1. gajenje gljiva 2. arg. lazl-
jivost; prevara; lopovi!Jk
mantardoğuran bot. felogen (spoj lkiva
koji omogucava oplulavanje)
mantarlamak arg. prevariti, obmanuti
mantarlaşma bot. oplutavanje, pret-
varanje lkiva u plutu
sa magnetnim svajstvima (Fe2 04)
manyetize namagnelisan; - etmek na-
magnelisali
manyetizma 1. magnelizam 2. hip-
noza; /-ıl - etmek hipnotisali
manyetizmacı hipnolizer
manyeto magnetoelektricna masina,
magnelo

mantartı 1 . sa pecurkama, s gljivama manyezl magnezijum-oksid

2. aboleo od mukoze, zahvacen mukozom manyezit magnezit
mantarlık meslo za uzgajanje pecurki manyok bat. manioka, tapioka (ma-
mantı1 jelo od lesla i mlevenog mesa nihat utilissima)

mantı2 mor. cekrk, vilao manzara a 1. pogled, prizor, pa-

norama; pejzaz 2. tig. slika, izgled, stanje
mantık (-ğı) a logika; logicno misljenje;
Türkiye'nin 1940'ta - sı slika (stanje)
- bilgini logicar 2. til. logiko
Turske iz 1940. godine
mantıkçı llogicar ll logican
manzaralı s lepim pogledom (o kuci,
mantıkçılık til. logicizam mestu)
mantık dışı besmislen, apsurdan manzarasız neugledan, neprivlacan (o
mestu)
mantıki av. mantıklı
manzum a stihovan, u stihu
mantıklı 1. logican 2. razuman
manzume a 1. pes ma 2. artı. sistem,
mantıksal 1. logicki, koji se odnosi na
ustrojstvo; ct. dizge
logiku 2. logican
mapa 1 . prsten (za privezivanje bro-
mantıksız 1. nelogican, besmislen 2.
dova) 2. lampa, fenjer sa slitom (za os-
nerazuman
vetljavanje brodova)
mantıksızhk nelogicnost
mapus nar. v. mahpus
mantis mat. manlisa
mapushane v. mahpushane
manto zenski kapul
maral kosuta, srna
mantol menlol
marangoz stolar; - mengelesi sto-
mantoluk slof za kaput larski pritezac
manyak (-ğı) manijak marangoz balığı v. testere balığı

manyakça manijacki marangozhane stolarska radionica

manyaklık manijacko ponasanje marangozluk stolarski zanat
manyat (-lı) 1. ribarski camac (sa Iri maranta bat. arnerieki skrob, slrelasti
para vesala) 2. mala ribarska mreza koren (Marantha arundinacea)
manyetik magnetni maraton sp. maraton

674

:maraz. a. 1. 1. bolesi 2. nepodnosljivo
stanje ll hirovit
maraz a nesporazum, .svadja, rasp-
rava; - çıkarmak izazvati svadju
ı:narazi a patoloski; fig. bol~stan (o am-
bicijl, ljubomori i si.)
marazianmak oboleti, razboleti se
marazlı bolestan; bolesljiv, slabunjav
marazlık fig. tezak polozaj, skripac
marda losa roba, skart, turda
mareşal (-li) marsal
mareşallik marsalski cin, marsalsko
dostojanstvo
margarik; - asit margarinska kiselina
margarin margarin
marifet a 1. znanje, poznavanje 2. ves-
tina, umesnost; sposobnost 3. cudnost,
cudnovatost (u u ponasanju) 4. arh. pos-
redstvo; - iyle posredstvo, putem ...
marifetli vest, umesan, sposoban
mariz a arh. bolesljiv, slabunjav
mark marka (nemacka i finska novcana
jedinica)
marka 1. marka, znak,' oznaka; fabrika
- ı fabricki znak 2. zetcin 3. sp. markiranje,
pokrivanje (u fudbalu)
markalamak ak. 1. markirati, oznaciti
2. ·pokrivati, markirali (u fudbalu)
. markalı markiran, oznacen
markasız bez osnake, neoznacen
marke; - etmek sp. markirati, pratiti,
drzati (protivnickog igraca)
market kolonijalna prodavnica
marki markiz
markiz 1. markiza 2. velika fotelja, dvo-
sed 3. platneni zaklon od sunca (iznad
prozora, vrata i si.) 4. arhit. ukrasna nads-
tresnica (iznad prozora)
martavalcılık
markizet (-ti) tekst. markizet, tanka pa-·
mucna tkanina
marley plasticni materija (za pod)
marmelat marmelada
marn geol. laporac
maroken 1 maroken, safijan (koza) ll od
marokena
marokenci proizvodjac marokena
maron kestenjast (o boji)
marpuç p lu la za nargile
marpuççu izradjivac i prodavac lula za
nargile
mars dupli dobitak (u tavli); - etmek
dobiti dva poena (u tavli); fig. zapusiti
usta, ne dati kome da govori; - olmak iz-
gubiti nem, cutati
Mars astr. Mars
marsık ugljen od drveta, cumur; arg.
Crnac O- gibi crnputast
marsıvan p vrsta rasnog magarca; -
eşeği budala, idiot
marsıvan otu bot. kaloper (Tanacetum
balsamita)
marş 1 1. muz. mars, koracnica 2.
himna; istiklal - ı nacionalna himna Turs-
ke milli - nacionalna himna 3. tekst. pe-
dala (tkackog razboja) ll (napred) mars!
(komanda)
marşandiz teretni voz
mart mart; - dokuzu martovska ve-
javica, "baba marta" (u trecoj nedelji
marta) o - havası gibi prevrtljiv, cudljiv; _.,
içeri, pire dışarı dosli divlji i isterali pi-
tome; - kedisi nestasko, vragolan
martaval nar. laZ, izmisljotina, ujdurma;
- atmak (ili okumak) ispredati laZi, lagati,
brbljati
martavalcı arg. lazov, hvalisavac
martavalcılık hvalisanje, razmetanje
675
martı
martı zaaf. galeb (Larus); gümüşsel -
galeb srebrnasti (Larus argentatus): kara
başlı - crnoglavi galeb (Larus me-
lanocephalus); küçük - galeb mali (Larus
canus)
martini martini
maruf a poznat; znamenit, glasovit
marul bat. locika (Lactuca sativa)
marulcuk (-ğu) bat. cemerika (Ve-
ratrum)
Maruni maronit (pripadnik katolicke si-
rijacke zajednice u Libanu i Siriji)
maruz a 1. podvrgnut, izlozen; /-al - bı­
rakmak podvrgnuti; 1-a/ - bulunmak, (kal-
mak ili olmak) podvrgnuti se, izloziti se;
suociti se s cime; tehlikeye - kalmak su-
ociti se sa opasnoscu
maruzat a arh. molba, predstavka; iz-
vestaj (starijem)
marya 1. ovca 2. zenka (zivotinja) 3.
mesana sitna riba; - ağı mreza za lov
sitne ribe
mas (-ssı) a usisivanje, upijanje, ap-
sorpcija
masa 1. sto; - başına geçmek sesli za
sto; - başında za stolom; kumar - sı koc-
karski sto; müzakere - sı pregovaracki
sto; yazı - sı v. yazı; yemek - sı sto za
rucavanje 2. odelenje, odsek (ustanove);
cinayet - sı odeljenje za ubistva (u po-
liciji) 3. fin. imovina bankrota (koja se deli
izmedju poverilaca)
'masaj masaza
masajet maser
masal a 1. bajka 2. basna 3. fig. bajka,
izmisljotina, neistina, prazne price; - oku-
mak (ili söylemek) pricati bajke, izmisljati,
obmanjivati; ô- aleminde yaşamak 1) .ii-
veli u svetu bajki, mastali 2) provesti lepe
trenutke (koji se mogu naCi samo u baj-
kama);- uydurma psih. fabulacija
676
masalcı pripoveaac, kazivac (bajki,
basni)
masalımsı poput bajke, kao bajka
masarif a troskovi, rashodi
masarika anat. opornjak, mezenterijum
masat (-dı) a celicno ostrilo (za no-
zeve)
masa tenisi stoni tenis
masa topu v masa tenisi
masif masivan
masiko min. olavni oksid
maskanyin min. (prirodni) amon-
nijumsulfat
maskara a 1 prijatan, zabavan; sme-
san, saljiv ll 1. lakrdijas, pajac 2. kar-
nevalska maska 3. sprdnja, potsmeh; /-ı/­
ya almak narugivati se kome; /-ı/ - ya çe-
virmek dovesti koga u smesan polozaj; /-
ın/ - sını çıkarmak sramotiti, ismevati,
sprdati se s kime; - etmek 1) ismevati, do-
vesti u smesan polozaj 2) pokvariti, na-
rusiti; - sı olmak doci u smesan polozaj; /-
ın/ - sı olmak sluziti kome za zabavu
maskaralanmak praviti sebe smesnim,
sluziti za zabavu
maskaraiaşmak 1. biti zabavan 2. doci
u smesan polozaj, slu.Ziti za po smeh
maskaralık 1. lakrdijasenje, za-
bavljanje 2. sramota, bruka; - etmek izig-
ravati budalu, glupirati se
maskarata kapica na cipeli
maske maska (u raznim znacenjima) -
sini atmak fig. pokazati pravo lice, zbaciti
masku; - si düşmek pokazati se u pra-
vom svetlu; /-ın/ - sini çıkarmak (ili in-
dirmek) skinuti s koga masku, otkriti cije
skrivene namere
maskeiemek ak. 1. maskirati, ka-
muflirati 2. fig. skrivati pravo lice, tajiti
maskelenmek pass. od maskeiemek
 maşatlık

. maskeli s maskom; (za) maskiran; - mastı çiçeği bot. v. öküz gözü

balo bal pod maskama, maskenbal
maskesiz bez maske; fig. otvoren, koji
ne skriva pravo lice
maskot maskota
masiahat a arh. 1. posao 2.
sigurnost
maslahatgüzar a dip/. otpravnik pos-
lova; cf. işgüder
maslak (-ğı) a arh. 1. cesma iz koje
stalno tece vbda 2. tank, mali rezeNoar 3.
veliko korito, pojilo
maslüp a arh. obesen, umoren ve-
sanjem
masmavi potpuno plav
mason mason; - Joeası masonska
ıoza
masonluk masonstvo, masonerija
masör maser
masraf a trosak, rashod, izdatak; - ı
çekmek pokriti troskove; - tan çıkmak
imati neplanirane troskove; - etmek trositi
novac; - görmek napraviti troskove; - ka-
pısı posao koji iziskuje troskove; - kapısı
açmak uci 'u posao koji iziskuje mnoog
traskova; - ları kısmak smanjiti troskove,
ograniciti izdatke; /-ı/ - a sokmak uvuci u
trosak
masraflı koji iziskuje mnogo troskova;
skup; - bir iş skup posao, posao koji izis-
kuje mnogo troskova
masruf a potrosen
mastika mastika (rakija)
mastor, mastur arg. mrtav pijan
masturi mor. najsiri deo broda
mastürbasyon masturbacija
mir~
masum a ı 1. nevin, bezgresan 2. cist ll
nar. nevinasce, malo dete
masumiyet a nevinost, bezgresnost
masumluk v. masumiyet
masun a. abi. zasticen, sacuvan; skri-
ven
masuniyet a 1. zastita, sigurnost 2. iur.
imunitet; cf. dokunulmazlık
masura a 1. kalem, cevcica {za konac)
2. cev <':esme 3. arh. stara mera za tec-
nost
maşa 1. masice, vatralj 2. pinceta 3.
papilotna (za uvijanje kose) 4. fig. orudje;
- gibi kullanmak . upotrebiti koga kao
orudje; /-ın/ - sı olmak biti upotrebljen kao
cije orudje ô - gibi mrsav, suvonjav; · -
kadar malecan, makanja (o no-
vorodjencetu); - nın ucuyle tutmak gnu-
sati se, osecati odvratnost; - varken elini
yakmak ne znati izvuci kestenje iz vatre,
nepotrebno raditi na tezak nacin
maşacı izradjivac i prodavac masica
maşalamak uvijati {kosu)
maşalı s masicama (pincetom, pa-
pilotnom ô eli - divalj, prkosan svadljiv
(ob. o zeni)

massetmek usisivati; upijati, ap- maşalık: - etmek biti orudje u cijim ru-
sorbovati kama

mastar a 1 . gram. glagolska imenica; maşallah a ı uzv. 1. masala! bravo!

masdar, infinitiv 2. ravnalo {molersko, zi- divno! sjajno! 2. da nije uroka! (od zlih
darsko) ociju i si.) ll amajlija sa recju "maşallah": /-
ı/ - var kada se govari da je neko dobro
mastara a. alhidada, pokretni lenjir za da kucnemo u dNo! annemin bugün - ı
merenje uglova var mojoj majci je danas dobro
master magistar maşatlık (-ğı) groblje (nemuslimansko)
mastı jazavicar (pas) ob. jevrejsko

677
~rıı
ı. ; m aşer

lı! maşenı

maşeri
zajednica. drustvo
a drustven; ct. toplumsal
materyalizm . materijalizam; ct. mad-
decilik; diyalektik - dijalekticki ma-
. terijalizam
maşlah a zenski ogrtac (sa prorezima
matine matine, dnevna predstava
umesto rukava}
matiz 1 mor. dugi splet (uzadi)
maşrapa a metaini vrc, pehar
matiz2 arg. mrtav pijan; - olmak na-
maşrık a istok
lokati se, naljoskati se
maşuk voljen
matizlik pijanstvo, pijenje
maşuka voljena (zena)
matkap (-bı) a svrdlo, busilica
mat1 (-tı) safi. mat; - etmek'matirati (i
matla (-ı/ a 1. arh. izlazak (sunca, me-
tig.); - olmak izgubiti. matom
seca) 2. /it. prvi stih (kaside i gazela)
mat2 mat, !aman, mutan matlaştırmak ak. matirati, potamniti
matador matador matlup (-bu) a 1trazen, zahtevan ll dug
matafora mor. greda (za dizanje i spus- matmazel gospodjica
tanje camaca za spasavanje)
matrah a mera za oporezivanje, po-
matafyon otvor, rupa (na jedru ili sa- reska stopa
toru)
matrak (-ğı) a 1 matrak, toljaga, batina
• matah a iron. roba; blago, dobro; "cvec- ll zabavan, smesan; /-ı/ - a almak is-
ka" (o coveku); bu:ida bir ..:·mı sanki? zar mevati koga, terali segu; /-la/ - geçmek
je i to neko blago; senin ne - olduğunu narugivati se, ismevati, segaciti se s kime
bilirim znam kakva si ti "cvecka"
matrakçı ist. ucitelj borbe sa 'matrakom
matara a cutura (u Osmanskoj vojsci)
matbaa a stamparija; ct. basım evi matriarkal (-li) matrijarhalan ct. ana-
matbaacı stampar; izdavac erkil

matbaacılık stamparstvo matris tip. matrica

matbu (-u) a stampan matruş a obrijan

matrut a izgnan, prognan, proteran
matbua,a stampana stvar
matuf a 1. nagnut, iskrivljen 2. us-
matbi.ıat a stampa: ct. basın
meren, upucen; pripisan (kome); ""·olmak
matem a zalost, ozaloscenost; crnina; biti uperen (upucen. pripisan)
ct. yas; - tutmak biti u emini
matuh a arh. izlapeo; ct. bunak
matematik (-ği) matematika
maun vmahun
matematikçi 1. matematicar 2. pro-
maval a arg. laz, izmisljotina; - oku-
feser matematike
mak lagati, izmisljati
matemli ozaloscen, u zalosti ct. yaslı
mavera (-i) a iza, preko, s onu stranu;
materyal materijal; ct. malzeme trans; Maverai Kafkas Zakavkazje; Ma-
verai Ürdün Transjordanija
materyalist (-ti) materijalist; ct. mad-
deci mavi a ı plav, modar; koyu - tam-

678
noplav ll plava ·boja: plavetnilo; gök - si
nebesno plavetnilo O - boncuk hikayesi
prica o plavoj djindjuvi (kaze se za. osobu
koja zeli da ima dobre odnose sa razlicitim
licima); - hastalık med. plava bolest (od
urodjene mane srca i krvnih sudov~:>; -
kağıt almak arg. biti izjuren s posla (o-so-
ferima); - kağıtvermek otpustiti, izjuriti s
posla; - kantaron bat. modar evet, raz-
licak (Centaura cyanus)
mavileşrnek poplaveti, pomodreti
mavili u plavom odelu (o coveku)
mavilik plavetnilo, modrina
mavimsi plavicast, modrikast
mavimtırak v. mavimsi
maviş beloputa i plavokosa devojka
mavna a slep, tegljac, remorker
mavnacı mornar na remorkeru
mavuna v. mavna
mavzer mauzerka (vrsta puske)
maya 1 1. maja, kvasac; ferment; yo-
ğurt - sı kvasac za kiselo mleko 2. fig. os-
nova; srz; svojstvo; - sı bozuk. drzak, be-
zocan, beskarakteran
maya2 nar. kanıila (zenka)
maya ağacı bat. uljana palima, zejtin-
palma (Eiaeis guineensis)
mayabozan biol. antiencim
mayalanmak ak. zakvasiti, fer-
mentisati, staviti kvasac (u testo, rnleko i
si.)
mayalanma vrenje, previranje; fer-
mentacija
mayalanmak vreti, previrati; narasiali
maya lı 1. fermentisan, zakvasen 2. na-
rastao (od kvasca)
mayalık.pogodan za fermentaciju
mayasıl med. ekcem, mayasil
mayasıl otu bat. pepeljusa, trava od
krasta (Teucrium polium)
mayasız 1. bez kvasca, presan (o
testu, mleku) 2. fig. prazan, "bez sokova"
(o coveku)
maydanoz bat. persun (Petroselinum)
mayhoş 1. kiselkast, nakiseo (o slat-
kom); - elma nakisela jabuka; - bir içki
oporo pice 2. fig. poljuljan, zategnut; hla-
dan (o odnosima) aralarımız - nasi od-
nosi su poljuljani
mayhoşluk 1. slatkokiseli ukus 2. fig.
zategnutost. zahladjenje (u odnosirna)
mayın 1. mina; - arama tarama ge-
misi voj. minolovac (brod);- tarlası mins-
ko polje; - ları temizlemek cistiti mine,
razminirati; kurulu - indukciona mina;
serpme - fugasna mina; susltı - pod-
vodna mina; tanksavar ı pro-
tivtenkovska mina; yüzme - ploveca mina
2. arg. tikvan, budala
mayıncı miner
mayınlama miniranje
mayınlamak ak. minirati, postaviti mine
mayıs1 maj
ınayıs2 dijal. sveze govedje djubre
mayıs böceği zoo/. gundelj (Me-
lolontha vulgaris)
mayışmak nar. omlitaviti
mayi (-i) a arh. 1 tecnost ll tecan; ct.
sıvı;- yakıt tecno gorivo; cf. akaryakıt;
buz kırma - i antifriz
mayistra 1. mor. glavno jedro; krmeni
jarbol 2. maestral, severozapadni vetar
maymun 1. maymun 2. fig. majmun, ru-
goba, nakaza 3. spadalo, vragolan O - ek-
meği ağacı bat. baobab (Adansonia di-
gitata); - gibi 1) smesan, cudan 2)
vragolast; - gözünü açtı iskuSio je, iz-
vukao je pouku; - iştahlı nestalan, pro-
menljiv (u ukusu, zeljama): - salatası krat-
679
maymun balığı
ko i uzano odelo; - suratlı majmunolik,
ruzan kao majmun
maymun balığı zool. sklat, morski and-
jeo (Squatina vulgaris)
maymuncuk (-ğu) 1. majmuncic 2. ka-
lauz
maymunlaşmak ponasati se kao maj-
mun; kreveljiti se
maymunluk majmunarija, lakrdijanje
maymunsular maki, polumajmuni (iz
familije Lemuridae)
mayna 1. mor. spustanje jedara 2. pre-
kid, prestanak (posla i si.); - etmek 1)
spustati pomocu uzadi 2) stiSati se, pres-
tali (o oluji, bu ri)
mayo kupaci kestim; kupace gacice
mayonez majonez
mayonezli s majonezom, u majonezu
mayşar nemacko srebro
maytap (-bı) p. mali vatromet, ben-
galska vatra 2. arg. podsmah, ruganje; - a
almak rugati se, podsmevati se kome /-la/
- etmek (ili geçmek) praviti koga smes-
nim, segaciti se s kime
mazzarrat a steta, gubitak
mazbata a arh. protokol; zapisnik; ct.
tutanak; - muharriri zapisnicar
mazbut a 1. zapisan, upisan 2. za-
pamcen, nezaboravljen 3. ispravan, so-
fidan; - bir adam ispravan covek 4. zas-
ticen (od elemtarnih nepogoda)
mazeret a opravdanje, izvinjenje; ct.
özür; - etmek izviniti se
mazeretli opravdan; oprostiv
mazeretsiz neopravdan; neoprostiv
mazgal puskarnica; prorez (u tvrdjavi)
mazgallı s puskarnicama, s prorezima
m~har a postovan, uvazen; slavan, is-
taknut, ugledan; - olmak postici, uspeti;
biti na glasu
680
mazhariyet a dostignuce, tekovina;
ugled, glas
mazı 1. bot. tuja (Thuja) 2. orascic,
kvrga (na hrastovim listovima); - meşesi
siskani hrast (Quercus infectoria) () - bö-
ceği zool. osa sisarusa, siskar (Cynips)
mazi a proslost; ct. geçmiş; - ye ka-
rışmak ostati u proslosti, ne slediti sav-
remene tokove
mazlum a 1. ugnjeten, potlacen.·
mucen 2. tig. tih, miran, krctak
mazlumluk 1. ugnjetavanje, tlacenje 2.
pokornost, krotkost
mazmun a 1. smisao, znacenje 2. du-
hovita rei'::, ostroumna rei'::, dosetka
maznun a arh. okrivljen, optuzen; ct.
sanık
mazoşist mazohist
mazoşizm mazohizam
mazot 1. mazut 2. arg. pice; - u ye~
rinde nakresan; - u yerinde olmak biti
pod gasom, nakresati se O - almak arg.
:Zderati
mazruf a zapakova n; kovertiran
mazur a opravdan; oprostiv; - etmek
(ili görmek) oprostiti, ne zameriti; (beni) -
görün izvinite, oprostite, ne zamerite mi
mazurka mazurka (igra)
meal (-li) a 1. smisao, znacenje 2. re-
zultat
mealen apo smislu, po sadrzaju
mebde (-i) a arh. 1. pocetak, ishodiste
2. nai'::elo, princip
mebiz a anat. jajnik
meblağ a s uma, svota (novca)
meblağ a post. sa dat. usled, zbog;
buna - stoga, zato; hastalığına mebni
gelemedi nije mogao da dodje zboq bo-
testi
 mederılyels~ı

mebus a narodni poslanik; ct. mil- mecmu (-u) a 1 sav, .ceo, ukupan ıı.
Jetvekili ukupnost, eelina
mebusluk clanstvo u skupstini, pos- mecmua a casopis, revija; ct. dergi
lanistvo, sluzba poslanika
mecnun a arh. lud, bezuman; cf. deli
mebzul (-lü) a izobilan, abilan
mecnunane ludacki bezumno
mebzuliyet (-ti) a izobilje; blagostanje
mecra a 1. recno korito 2. fig. tok (do-
mecal a snaga, energija; - im kalmadı gadjaja i si.); :.. sı değişrnek 1) promeniti
ponestalo mi je snage se (o toku reke, vode) 2) promeniti se (o
mecalsiz slab, nemocan; - düşmek toku dogadjaja, poslova i si.)
oslabiti, onemo6ati
mecruh a arh. ranjen; ct. yaralı
mecalsizlik slabost, nemoc; cf. der-
Mecuç (-cu) mit. Magog; Yecuc ve -
mansızlık
Gog i Magog
mecaz a preneseni, figurativan (smi-
Mecusilik zoroastrizam, obozavanje
sao, izraz, znacenje)
va tre
mecazi a u prenesenom znacenju, sli-
kovit, figurativan meczup (bu) a arh. lud, izgubljen

mecbur a dat. prinudjen, primoran; meç 1 floret, mac za tokmicenje

obavezan; /-al- etmek prinuditi, primorati;
/-al - kalmak (ili olmak) morati. biti pri-
nudjen
mecburi a prinudan; obavezan; ct. zo-
runlu; - iniş av. prinudno sletanje; - öğ­
retim obavezno skolovanje; - sigorta
obavezno osiguranje
mecburiyet a 1. prinuda, prisila; cf. yü-
kümlülük 2. obaveza, neophodnost; cf. zo-
runluluk; /-mak/ - inde kalmak (ili olmak)
biti prinudjen
meccanen a besplatno
meç2 uvojak, lokm3., cuperak (razlicito
obojeni)
meçhul (-lü) a 1. nepoznat, neznan 2.
arh. gram. pasiv
medar a 1. arh. astr. povratnik; ct. dö-
nence 2. potpora, podupirac; fig. podrska;
- olmak podr:Zavati, pomagati, biti od ko-
risti
meddah a 1 . medah (narodni pri-
povedac) 2. panegiricar
meddahlık 1. umetnost medaha . (ka-

meccani a besplatan zivaca) 2. hvalenje, uznosenje

mecelle a arh. 1. zbornik zakona 2. meddücezir. (-zri) a geog. plima i

zbornik, knjiga oseka; cf. gelgit

mecidiye, mecit srebreni novcic od 20 medeni a 1. civilizovan, kulturan 2.

kurusa (po sultanu Abdulmedzidu) gradjanski, civilni; - evlenme gradjanski
brak; - haklar gradjanska prava; - hukuk
meclis a 1. skup, sastanak 2. savet,
gradjansko pravo
ve6e; muharebe - i ratni savet 3. skups-
tina, parlament; Türkiye Büyük Millet medenileşrnek civilizovati se
Meclisi Velika nacionalna skupstina Turs-
medenilik civilizovanost
ke 4. prijateljski skup, zabava
medeniyet a civilizacija; d uygarlık
meclup a dat. zahvacen cime; ushi6en,
odusevljen medeniyetsiz necivilizovan

681
medeniyetsizlik
medeniyetsizlik necivilizovanost
medet a pomoc; - ummak (ili bek-
lemek) ocekivati pomoc
medih (-thi) av. meth
medlul (-lü) a arh. znacenje, smisao
medrese a medresa, verska skola o -
ye düşmek arg. .doci u corsokak: postali
neresiv (o problemu, poslu)
medreseli ucenik medrese
medüz meduza; cf. deniz anası
medyum medijum (u spiritizmu)
medyun a duznik; !-af - olmak osecati
se duznim prema kome
mefharet (-ti) hvalenje, ponos
mefhum a smisao, znacenje; sadrzaj;
cf. kavram
mefküre a ideal; cf. ülkü
mefküreci idealista
mefkurecilik idealizam
mefluç a arh. paralizovan
mefruş a opremljen; namesten, meb-
liran
mefruşat a namestaj, oprema
mefruşatçı prodavac namestaja
mefsuh a rasturen, razbacan
meftun a dat. ocaran, bezu:mno zal-
jubljen; cf. tutkun
meftunluk bezumna ljubav; cf. tut-
kunluk
megafon megafon
megahertz megahere
megaloman megaleman
megaromani megalomanija
megaton megaton
megavat megavat
meğer p cest. a ali; ipak, uz to, pri
682
svemu tome; vee; ocigledno, dakle; - ben
aldanmışım ocigledno sam se prevario;
ben onun gittiğini zannediyordum, -
daha odada imiş mislio sam da je otisao,
medjutim on je jos bio u sobi; - o bunu
bilmiş dakle on je to znao
meğerki p sa imperativom i optativom
cak i da, makar i, bez obzira; bunu yap-
mayacağım, - siz de emrederseniz ovo
necu uraditi, makar i vi naredili; bu akşam
size gelirim, - işim çıksın vecras cu doci
vama cak i ako mi iskrsne neki posao "
meğerse v. meğer
mehabet a arh. strahopostovanje 2. ve-
licanstvenost
mehaz a arh. izvor (dokumenat, delo)
cf. kaynak
mehel n zgodan, podesan, na mestu
mehil a ro k, termin; - vermek dati rok
Mehmetçik ime iz miloste za turskog
vojnika
mehtap (-bı) p 1. mesecina; - a çık­
mak setali po mesecini 2. pun mesec
·mehter p ist. 1. svirac, mlizikant (ja-
nicarski); - takımı v. mehterhane 2. ko-
mornik, visi dvorski sluzbenik 3. konjusar
4. cuvar satora
mehterhane p muzicki sastav, . ja-
nicarski erkestar (od talambasa, velikog
bubnja, zurle i trube)
mekana 1. mesto 2. prebivaliste, kuca;
- tutmak nasnaniti se
mekanik (-ği) 1 mehanika ll 1. me-
hanicki 2. mahinalni, mehanicki; - olarak
mehanicki, mahinalno
mekanikçilik, mekanizm fi/. me-
hanicizam
mekanizma mehanizam; ateşleme - sı
mehanizam paljenja (oruzja); devlet - sı
drzavni aparat; hareket - sı mehanizam
pokretanja
 mekik (-ği) tekst. cunak (tkacki); -
atmak 1) provl~citi cunak . 2) fig. juriii
tamo-amo, ne stajati; - dokumak fig.
trekarali od jednog do drugog mesta, mu-
vali se,..,,
.ü\mekkare a (unajmljena) vucna zivotinja
mekkareci gonic vucne stoke -·
rnekruh a 1. odvratan 2. is/. zabranjen
(serijatom)
mektep a arh. skola; cf. okul; - ka-
çakçılığı bezanje sa casova; - medrese
görmüş skolövan, obrazovan 2. skola
(kao pravac, doktrina i si.)
mektepli ucenik, djak
mektup (-bu) a pismo; - atmak predati
pismo (na posti); - üstü adresa; açık - ot-
voreno pismo; imzasız - anonimno pismo;
taahhütlü - preporuceno pismo
mektupçu ist. rukovodilac vilajetske
kancelarije
mektuplaşma dopisivanje, prepiska
mektuplaşmak s ile dopisivali se, vo-
diti prepisku
metaike a andjeli
melal (-li) a dosada, cama; cf. usanç
Melami melamija, clan melamijske
sekte
Melamilik a gnusnost, odvratnost
metankoli meianholija, seta
melankoiik riıelanholican, selan
melanurya koscala riba, oblacla (ob-
lada melanura)
melas (secerna) melasa·
melce (-i) a ulociste, pribeziste; cf.
ğınak
melek (-ği) a andjeo
melek balığı zoo/. sklat (Pterophyllium
eimekei)
meleke a 1. iskustvo, vestina, un:ıece. 2.
sposobnost, moc
melek otu bat. andjelika, trubeljka (An-
gelica syivestris)
meleme 1 blejanje, meketanje ll fig .
plasljiv, boja:Zijiv, "ovca"
meternek blejati, meketati
melengiç (-ci) nar. bat. v. çitlembik
meleş obli:Znjena ovca, ovca koja je
ojagnjila dva jagnjeta
meleşmek rec. od melemek
melez melez, mulat, mesanac 2. hibrid
3. fig. mesan; - bir dil mesan jezik
melezierne bial. ukrsta (va) nje
meleziemek ukrstati
melezleşrnek ukrstati se (o biljkama)
melezlik hibridnost
melfuf a arh. uvijen, zavisen
melhem v merhem
melhuz a ocekivan; verovatan, moguc
nosti
melik a arh. vladar; padisah
melike a vladarka, sultanija
melinit (-tii hem. melinit (eksploziv)
mel: - - 1 . blentavo, glupo; - - bak-
mak blenuti 2. tuzno
melodi melodija
melodik melodijan
melodram melodrama
melon okrugla sapka, polucilindar
meltem lak topao vetar (koji duva sa
kop na na mo re)
sı­
melun a proklet; fig. gnusan, odvratan
melül ( -lü) a tuzan, utucen, potisten;
pokunjen
memalik arh. zemlje
683
 me mat
j
\•ı
1' memat a smrt; hayat - mücadelesi
borba na zivot na zivot i smrt
memba (-ı) a izvor. vrelo (i fig.); ~suyu
izvorska voda; hastalık - ı zariste bolesti
meme 1. dojka; vime; - deki çocuk
odojce; - den kesrnek odbiti od sise (do-
jenja) 2. sisak (krcaga. cajnika i sf.) 3.
anat. resica; kulak- si uvce, usna resica
4. gorionik, plamenik (lampe) 5. teh. raspr-
skac 6. med. oteklina, izraslina 7. krst
(kotve)
meme başı bradavica (dojke)
memebezi anat. grudna, mlecna zlez-
da
memecik bradavica
memeli 1. s dojkama, sisama; - hay-
vanlar sisari 2. sisast, u obliku sise
memeliler zool. sisari
mememsi bradavicast, u obliku bra-
davice
memişhane a-p klozet, nuznik
memleha a arh. solana; ct. tuzla
memleket a zemlja, teritorija jedne
driave 2. rodni kraj, zavicaj
memleketli 1. zitelj (jedne zemlje) 2.
;~ 1
zemljak
memlfık (-kü) a 1. arh. rob 2. Mameluk
memnu a zabranjen; ct. yasak; - mın­
taka zabranjena zona
memnuiyet a zabrana
memnun a zadovoljan, radostan; sre-
can; /-ı/ - etmek zadovoljiti, obradovati; /-
dan/ - kalmak biti zadevoljan (kime,
cime); /-dan, -a/ - olmak biti zadovoljan,
radovati se; - oldum! drago mi jel (pri-
likom upoznavanja); sizi gördüğüme çok
- oldum veoma se radujem sto vas vidim
memnuniyet a zadovoljstvo; radost; -
le sa zadovoljstvom, rado
684
memnuniyetsiz nezadovoljan
memnuniyetsizlik nezadovoljstvo ·
memnunluk v. memnuniyet
memorandum memorandum; nota
memul (-lü) zeljen, ocekivan; - olmak
nadati se, ocekivati
memur a ı sluzbenik, cinovnik ll od-
redjen za, postavljen, imenovan, poveren;
/-a. -ı/ - eııııt::~ naloziti narediti; odrediti,
opunomociti; poveriti
memure sluzbenica, cinovnica
memuriyet a sluzba. duznost, mesto,
polozaj; funkcija; ct. görevlilik
memurluk 1. v. memuriyet 2. sluzbeni
polozaj
menafi (-i) a arh. koristi, interesi; -
umumiye opsti interesi
menajer v. menecer
menajerlik v. menecerlik
menakıp (-bı) a predanja, legende
mendebur p. jadan, bedan, zalostan
mendeburluk jad, becla; nistarija, pod-
lost nistavan, nevaljao, podao
menderes geog. meander
mendil a 1. maramica 2. salveta, ser-
vijeta O - kadar vrlo mali, majusan ( o
prostoru)
mendirek (-ği) mala luka; pristaniste
menecer menadzer (u raznim zna-
cenjima)
menecerlik menadzerstvo ·
menedilmek pass. od menetmek
menejer nar. v. menecer
menekşe bot. ljubicica (Viola); alaca -
dan-i-noc (Viola tricolor); yabani - divlja
ljubicica (Viola canina)
menekşe gülü p. bot. ruza-mesecara,
kineska ruza (Rosa chirensis)

menekşe rengi ı 1. ljubicasta boja ll
ljubieast
menengiç (-ci) v. melengiç
menenjit med. meningitis, zapalenje
mozga)
menetmek ak. zabranjivati, sprecavati
meneviş plod terpentin-drveta 2. preliv
boja (na svili i si.)
menevişlenmek prelivati se (o svili sa
talasastim sarama)
menevişii 1. sa prelivom, talasast 2.
moariran
menfa a mesto azila; mesto egzila
menfaat (-ti) a interes, korist, dobit; cf.
çıkar: - düşkünü v. menfaatperest; milli
- ler nacionalni interesi
menfaatperest a-p koristoljubiv
menfaatperestlik koristoljublje
mentez a otvor, ispust
menfi a 1 . negativan; cf. olumsuz 2.
arh. prognan, izgnan 3. mat. negativan
mentur a odvratan, gnusan, ogavan
mengeç (-ci) veliki tkacki cunak
mengene stege, mengele, presa; de-
mirci - si kovacke mengele; marangoz -
si stolarska stezalica; üzüm - si presa za
grozdje
menhiyat a arh. verske zabrane
menhus a nesrecan, zlosretan, ma-
lerozan
meni a fiziol. sperma
menkıbe a predanje, legenda
menkıbevi a legendarni
menkul (-lü) a 1. prenesen, prebacen
2. jur. pokretan; - mallar pokretnina 3.
arh. tradicionalan
menolunmak v. menedilmek
me ı:~.~
mensubiyet a veza, odnos: pripadnost1
mensucat a tekstil, tkanine; - fabrikası
tekstilna fabrika
mensup (-bu) 1 koji se odnosi (koji pri-
pada, ulazi u sastav): ll pripadnik, clan (or-
ganizacije, partije i si.) /-af - olmak pri-
padati
mensur a lif. prozni, u prozi
menşe (-i) a poreklo; cf. köken; - şe­
hadetnamesi certifikat o robi
menşeli poreklom, po poreklu; yabancı
- stranog porekla
menşur 1 rasiren; objavljen ll 1. geom.
prizma; /-ın/ - undan geçirmek fig. gle-
dati kroz prizmu cega 2. ist. sultanski ukaz
(o imenovanju vezira)
menteşe (metalna) sarka, bağlama
mentol mentol
menus a uobicajen; naviknut, priviknut
menzil a 1. menzil, tatarska posta 2.
odmoriste, postanska stanica (gde su se
manjali konji) 3. daljina dejstva, domet
(oruzja); top - i domet topa 4. konaciste,
svratiste, gostionica 5. voj. pozadinska
sluzba 6. rastojanje izmedju dva konacista
7. jednodnevni put
menzilci ist. menzuldzija, postar na
konjima
menzile a stepen: rang
mera a pasnjak, ispasa
merak a 1. radoznalost, znatizelja, za-
interesovanost, zanimanje; /-ın/ - ını çek-
mek izazvati interesovanje: privuci paznju
2. zanos, strast, pasija, manija; - halini
almak preci u maniju; /-al - ı olmak imati
strast prema cemu; /-al - salmak (sar-
dırmak ili salmak) oduseviti se cime; imati
jaku sklonost ka cemu; - uyandırmak po-
buditi veliko interesovanje 3. briga, bo-
jazan, zebnja; /-ın/ - ına dokunmak zab-
rinuti, onespokojiti; /-ı/ - etmek 1) brinuti,
685
 meraklandırmak
uzrujavati se 2) interesovati se, zanimati
se; - ta kalmak brinuti, onespokojiti se 4.
potistenost, utucenost, tuga; - getirmek
.,ı
ı: biti sumorno raspolozen, biti potisten; /-ın/
- ı kalkmak tugovati za cime, zaıiti
1
i; meraklandırmak ak. zabrinuti, ones-
pokojiti koga
meraklanmak brinuti, sekirati se
meraklı 1. radoznao, znatizeljan, za-
interesovan; - bir çocuk radoznalo dete
2. odusevljen, pasionioniran, sirasno
cemu privrZen'; ljubitelj; edebiyata - odu-
sevljen knjizevnoscu; tiyatroya çok - ve-
liki ljubitelj . pozorista 3. zabrinut, nes-
pokojan; uzrujan, uznemiren
meraksız 1. nezainteresovan, rav-
nodusan 2. bezbrizan, spokojan; hladan,
! •
stalozen
meraksızlık 1. ravnodusnost, ne-
zainteresovanost 2. bezbriznost
meral v. mara!
meram a zelja, namera, cilj; - ını an-
latmak objasniti, iskazati zelju; - etmek
zeleti; nameravati; - ına nail olmak pos-
tici svoj cilj, ostvariti nameru
merasim a 1. svecanost; ct. tören; -
duruşu voj. svecana smotra (na doceku
stranog drZavnika); - geçişi parada, defile
(o drZavnim praznicima); - kıtası voj. po-
casna ceta 2. procedura, postupak
merasirnil 1. sveean 2. proceduralan
merasimsiz neceremonijalan, bez ce-
remonija
merbut a 1. vezan, spojen; prilozen;
ilişik 2. zavisan; privrzen; ct. bağlı
merbi.ıtlyet a vezanost, privrZenost
mercan a 1. zool. koral (Corallium rub-
rum) 2. ukrasne izradjevine od korala O -
terliği kozne papuce (za noc)
mercan adası koralsko ostrvo, atol
mercan ağacı koralno drvo (Erythrina)
686
mercan balığı zoof. dorada (Pagrus
pagrus)
mercanköşk (-kü) a-p. bot. vrahilova
trava (Origanum maiorana)
mercan otu bot. mokrica, cvorika (Sa-
gina procumbens)
mercan yılanı zoof. koralska zmija
(Eiaps corallinus)
mercek (-ği) fiz. socivo; düşbükey - is-
pupceno socivo; içbükey - udubljeno so-
civo
merci (-i) a. instancija; son- poslednja
instancija
mercimek (-ği) p bol. socivica, lemna
(Lens esculenta) o /-la/ - i fırına vermek
stupiti u tajnu vezu (o zeni i muskarcu); -
kadar sicusan i okrugao; - kemiği anat.
lentikularna kost os lenticulare (mala kos!
izmedju nakovnja i uzengije uva)
merdane 1 p. hrabro, odvazno, srcano
merdane2 cilindar, valjak; oklagija
merdiven p stepenice; asma ;.. lestve,
stube; yürüyen - pokretne stepenice o t-
a/ - dayamak pribliziti se, primaci se (o
godinama, uzrastu) - altmışa dayamış
priblizio se sezdesetoj (godini)
merdivenci gradj. izlivac stepenica (u
zgradi)
merdümgiriz p arh. nedruzeljubiv, po-
vucen, koji zazire od ljudi
merek (-ği) slamiste, plevnja
meret a vulg. gad, djubre (psovka)
ct. mergup a zeljen, trazen; voljen, omiljen
merhaba a zdravo! (pozdrav med-
jusobno bliskih lica) O /-dan/ - yı kesrnek
prekinuti odnose; /-la/ - sı olmak paz-
navali se s kime iz vidjenja
merhabalaşmak s ile pozdravljati se
merhale a etapa, faza; ct. aşama; - - u
etapama

merhamet a samilost, milosrdje, sa-
z~lenje; - e gelmek sazaiili se, smilovati
se
merhametli milosrdan, saosecajan, sa-
zaljiv, meka srca
merhametsiz · nemilosrdan, bes-
postedan, bezdusan
merhametsizlik bezdusnost, bes-
postednost, surovost
merhem a melem, nast
merhelemek mazati melemom
merhum a pokojni, pocivsi; - olmak
preminuli, umreli.
mer'i a jur. vazeci, na snazi (o zakonu i
si.)
meridyen astr. meridijan, podnevak; -
düzlemi podne
Merih a astr. Mars
merinos 1. merino ovca (Ovis aries his-
panica) 2. merino vuna
meriyet a delovanje, vaznost, snaga
(zakona, propisa); cf. yürürlük; - e girmek
(ili geçmek) stupili na snagu
merkantilizm ek. merkantilizam
merkat (-dı) a arh. grob
merkep (-bi) a magarac·
merkepçi gonic magaraca
merkez a 1. centar (u raznim zna-
cenjima); - komitesi centralni komitet;
araştırma - i istrazivacki centar; dep-
remin - i epicemtar; şehrin - i centar
grada 2. sektor, reon, odeljenje 3. stanica,
punkt; aktarma - i predajni punkt; telefon
- i telefonska centrala 4. policijska sta-
nica; komesarijat 5. fig. nacin; pravac, smi-
sao;- de u pravcu ... ; bu- de tako, u tom
smislu; düşüncem bu - dedir moje raz-
misljanje krece se u ovom pravcu; ne -
de? kako, u kom smislu? sizin kanaatınız
ne - dedir? sta vi mislite? u kom pravcu
se krece vase razmisljanje?
merşjn
merkezci 1centralista lı centralisticki,
merkezcil fiz. centripetalan
merkezcilik centralizam; demokratik -
demokratski centralizam
merkezi a central ni
merkezileştirmek ak. centralizovati
merkeziyet a v. merkeziyetçilik
merkeziyetçi centralist, pristalica cent-
ralizma
merkeziyetçilik soc. centralizam; cent-
ralizacija
merkezkaç fiz. centrifugalan; - kuvvet
centrifugalna sila
merkezlenmek centralizovati se; kon-
centrisati se
merkezileştirilmek biti centralizovan
merkezileştirmek v. merkezileşiir-mek
merkezsizleşme decentralizacija
merkum a (gore) spomenutu
Merkür astr. Merkur
mermer ı mermer, ı'nramor; - kaymağı
alabaster; siyah - bazalt ll merrnemi
mermerci obradjivac, klesar mermera
mermerşahi tekst. tanak beli muslin
mermi metak, zrno, granata; mina; ra-
keta; atom başlıklı - raketa s atomskom
bojevom glavom; atom topçu - si atoms-
ka artiljeriska granata; delici - pro-
tivoklopno zrno; duman - si dimna mina;
tanksavar roket - si protivtenkovska ra-
keta; tahrip - sifugasna mina; tenvir - si
osvetljavajuce zrno; osvetljavajuca raketa;
topçu - si artiljerijska granata
merserize 1 pamucno predivo (kome je
dal sjaj hemijskom metodom) ll od pa-
mucnog prediva
mersi hvala!
mersin bot. mirta, mrca (Myrtus com-
687
mersin balığı

munis); yaban - i bot. veprina, kostrika mesamat a pore (koze, lista i si.); cf.
(Ruscus aculeatus) gözenek
mersin balığı zool. jesetra (Acipeı:ıser mesane a anat. mokracni mehur, be-
sturio) si ka
mersin morinası zoo/. moruna (Huso mescit (-di) 1. v. cami 2. mesd.Zit,
huso) mecet (mala dzamija bez minareta)
mersiye a /it. elegija; tuzbalica mesel a arh. 1. primer 2. poslovica 3.
mert (-di) p 1junak ll hrabar, odvazan poucna prica
mertçe v merdane1 mesela a na primer; cf. örneğin
mertebe a 1. stepen; rang, cin; - ce po mesele a 1. pitanje, problem; cf. sorun;
rangu, po cinu 2. etapa, faza - çıkarmak praviti teskoce (smetnje); /-ı/
mertek mertek, direk (cetvorougaoni ili - yapmak stvarati od cega problem;
okrugao) günün - si aktuelno pitanje; zevk - si pi-
mertlik hrabrost, smelost, muskost tanje (stvar) ukusa 2. mat. problem

Meryem Sveta Deva Marija, bo- meserret a radost, veselje

gorodica meserretli radostan
Meryem Ana asması bot. pavit, skro- meshetmek dat. gladiti, prelaziti mok-
but (Ciematis)
rom rukom (lice-za vreme abdesta)
Meryem An~ eldiveni bot. zvoncic
Mesih u Hristos
bastenski (Campanula medium)
Mesihi ı hriscanski ll hriscanin
meryem eli bat. jerihonska ruza (Anas-
tatica hierochuntica) mesire a setaliste
meryemiye a bat. zalfija, kadulja (Sal- meslrelik pogodno mesto za setnju
via officinalis)
mesken a boraviste, prebivaliste;
merzengOş p v. mercanköşk kuca, stan; - tutmak naseliti se, useliti se,
mesabe a stepen; vrednost; vid, svojs- smestiti se
tvo; - sinde u svojstvu, kao; u vidu; nam-
meskenet a 1. arh. beda, nemasiina 2.
zet - sinde svojstvu kandidata, kao kan-
slabost, nemoc
didal
meskOkiit a kovani novac, metaini
mesafe a rastojanje, odstojanje, udal-
novac
jenost, distanca, razmak; - ölçme aleti
daljinomer; görüş - si daljina vidljivasti 2. meskOn a nastanjen, naseljen (o
fig. distanca, zvanicnost; - bırakmak mestu)
dr2ati na distanci
meskOt a - geçmek pre6utati, preci
mesaha a arh. merenje, premeravanje preko cega cutke; - kalmak precutavati
(zemlje), omedjivanje; - memuru ge- se, ne spominjati se
ometar 2. povrsina
meslek (-ği) a 1. zanimanje, profesija;
mesai a rad, trud; napor; - saatleri karijera; - hastalıkları profesionalna obo-
radno vreme lenja (bolesti); - okulları strucne skole; -
mesaj poruka; obavestenje; - teatisi sırrı ek. profesionalna tajna; - yönetimi
razmena poruka (dr.Zavnickih) profesionla orijentacija; - ten yetişme

688
 meşk

diplomat diplamata od karijere; serbest - meşakkatli mucan, tegoban (o poslu i

slobodna profesija 2. skola, pravac; ct. si.)
ekol, edebi - ler knjizevni pravci 3. til. sis-
meşale a baklja, buktinja O - çekmek
tem, doktrina; pokrenuti, biti inicijator
mesleki a profesionalni, strucni
meşbu (-u) a 1. pun, napunjen 2. hem.
mesleksiz 1 . bez profesije 2. nep- zasicen (rastvor)
rincipijelan meşe bot. dub, hrast (Quercus); - ke-
meslektaş kolega restesi hrastovina; - ormanı dubrava
mesnet (-di) a 1. potpora, podrska, os- meşecik (-ği) bo!. v. kurtluca
lonac; ct. destek 2. mesto, visok polozaj (u
meşelik hrastik, dubrava
sluzbi); ct. orun
meşgale a posao, rad; ct. uğraşı
mesnetli kojiima podrsku
(-lü) a 1. zaposlen, zauzet 2.
meşgul
mesnevi a /it. mesnevija (pesma sa ri-
zauzet; bu sandalye - ova stolica je za-
movanim dvostisima)
uzeta; telefon - telefon je zauzet; -
mesrur a radostan, veseo, raspolozen etmek 1) oduzimati vreme; zadr:Zavati, za-
majavati 2. zapasiili cime; - olmak biti za-
mest1 a mestve (kozni nazuvak koji se
uzet, zanimati se cime
nosi preko carapa)
meşguliyet a zauzetost, bavljenje
mest2 p pijan; - olmak opiti se, napili
cime; posao, zanimanje; günlük - ler
se
dnevni, tekuci poslovi
mestane p arh. kao pijan, osamuceno
meşher a arh. v. sergi
mestçi izradjivac mestvi
meşhet (-di) a is/. mesto pogibije se-
mestur pokriven; skriven, tajni hida; groblje sehida
mesul (-lü) a abi. odgovoran ct. so- meşhur a poznat, znamenit, cuven,
rumlu /-dan/ - olmak biti odgovoran; /- slavan; - olmak steci slavu, proslaviti se
dan/ - tutmak smatrati odgovornim
meşhurluk cuvenost, cuvenje, gla-
mesuliyet a odgovornost; cf. so- soliitost; slava
rumluluk; - almak uzeti, prihvatiti od-
meşhut a vidjen, primecen, opazen 2.
govornost; - hissi osecanje odgovornosti;
na mestu prestupa, na delu; cürmü - ha-
- ten kaçınmak izbegavati odgovornost
linde yakalanmak biti uhvacen na delu
mesuliyetli odgovoran, vazan; - bir iş (na mestu prestupa)
odgovoran posao
meşihat (-tı) a zvanje, polozaj sej-
mesuliyetsiz neodgovoran cf. so- hulislama
rumsuz
meşime a anat. posteljica, placenta
mesuliyetsizlik neodgovornost; ct. so-
meşin p. ı stavljena koza ll kozni o -
rumsuzluk
gibi otvrdnula (o kozi coveka) - suratlı
mesut a srecan; /-ı/ - etmek usreciti, bestidan, bezocan
uciniti srecnim; - olmak biti srecan
meşk a vezbanje (iz pisanja, muzike) 2.
meşakkat (-ti) a teskoea, tegoba, cas (pisanja, muzike); - almak uzimati ca-
muka; - çekmek muciti se, patiti, trpeti; - sove; - etmek vezbati; - vermek davati
e katlanmak podnositi, trpeti nedace . casove

689
 me ş ük

meşkük (-kü) sumnjiv; cf. şüpheli metamorfizm geof. metaforfızam

meşkür a pohvalan, za pohvalu metamortoz metamorfoza

meşrep (-bi} a 1. narav, cud, karakter metan hem. metan
2. ponasanje, dıianje
metanet a cvrstina, tvrdoca; izdr-
meşru (-u) zakonit, legitiman O - mü- zljivost, otpornost
dafaa jur. nuzna odbrana, samoodbrana
metanetli cvrst, tvrd; izdıiljiv, otporan
1 meşrubat a pica, napitci
metanetsiz neizdıiljiv, neotporan
meşruhat a objasnjenja, tumacenja;
metanetsiz lik neizdıiljivost, ne-
komentari; - ta bulunmak turiıaciti, ko-
otpornost
mentarisati
metastaz med. metastaza
meşrulaştırmak azakonili
metatez gram. metaleza
meşrut (-tu) a uslovan; uslovljen
metazori nar. nasilno, na silu
meşruta a jur. neotudjiva imovina (imo-
vina ostavljena u nasledstvo pod uslovom metelik 1. arh. metaini novcic od deset
da se ne proda) para 2. neznatna suma .novca; -. etmez ne
meşruten a uslovno; - tahliye jur. us-
vredi ni dve pare; - e kurşun atmak o~tati
lovno oslobadjanje bez prebijene pare; /-al - vermemek ne
pridavati znaeaj, ne obracati paznju
meşruti a ustavan, konstitucionalan; -
hükümet ustavna vlada - monarşi us- meteliksiz bez para, "svorc"
tavna monarhija meteliksizlik besparica
meşrutiyet a. ustavnost; - devri ist. meteor meteor; - yağmuru meteorska
period ustavnosti Osmanskog carstva (od kisa
1876. do 1918. godine}
meteorit meteorit
meşum a nesrecan, koban, fatalan
meteorolog meteorolog
meşveret a savetovanje, kon-
meteroloji meteorologija
sultovanje; - etmek konsultovati se, sa-
vetovati se meteorolojik meteoroloski
met (-ddi) a geog. plima meteor taşi metearif
meta (-ı) a 1. roba 2. imovina, kapital metfen a arh. grob
metabolizma metabolizam metfun a sahranjen, pokopan; cf. gö-
metafizik (-ği) metafizikall metafizicki mülü

metal metal meth (-thi) a hvalanje;- etmek hvaliti

metal bilimi metalurgija methal (-li) a 1. ulaz; cf. giriş 2. uvod 3.

muz. preludij O /-da/ - i olmak biti ume-
metalik metalski, metaini san, imati umesane prste (u aferi i si.)
metaloit metaloid methaldar a-p arh. umesan
metalürji metalurgija methetmek hvaliti, velicati, uznositi; cf.
metalürjik metalurski, metalurgijski övmek

690

,_.\h_,,,methiye a 1. pohvala 2. /it. panegirik;
oda
metil hem. metil
metilen hem. metilen
metilik hem. metilni, metil; - alkol me-
tilalkohol
metin 1 (-tn i) a tekst, stivo
metin2 a cvrst, tvrd, otporan
metis biol. melez, bastard
metodik metodican
metodoloji metodologija
metodolajik metodolaski
metot (-du) metod; cf. yöntem
metotlu metodican
metotsuz nemetodican
metotsuzluk nemetodicnost
metraj 1. metraza 2. merenje metrom
metrajlı: kısa- kratkometrazni; uzun -
dugometrazni (film)
metrdotel glavni konobar, sef sale
metre metar; - kare kvadratni metar; -
küp kubni metar; - sistemi metricki sis-
tem
metrelik od .. meta ra; üç - kumaş tka-
nina od tri metra
metres. metresa, ljubavnica; - tutmak
imati metresu, ziveti s ljubavnicom
metrik metricki
metris p. sanac, rov (vojnicki)
metro metro, podzemna zeleznica
metronam muz. metronam
metropol metropola, glavni grad
metropolit (-ti) mitropolit
metropoliten 1 v metro ll metropolski
metruk (-kü) a 1. napusten, ostavljen 2.
zastareo, izasao iz upotrebe
mevlancı,
metrukiit a arh. zaostavstina (od po--
kojnika)
metrukiyet a 1. napustanje 2. razvod,
rastava (braka)
mevcudat a sve sto postoji, imetak,
imovina 2. stvorenja, bica
mevcudiyet a postojanje, bitisanje
mevcut (-du) a ı postojeci; prisutan;
raspoloziv; - olmak 1) postojati 2) biti pri-
sutan; - para efektiva, raspoloziv novac; -
sermaye raspoloziv kapital ll 1. pos-
tojanje; prisutnost; zaliha 2. brojcani sas-
tav (ljudi) 3. voj. efektivni sastav, jacina,
snaga (trupa), brojcani sastav
mevdu (-u) a arh. ostavljen, dat, po-
veren
mevduat a tin. ulozeni novac, ulog, de-
pozit; arh. ulaganje; ct. yatırım
mevhibe a arh. dar, poklon; bozji dar
mevhum a prividan, nestvaran, ima-
ginaran; ct. sanal; - adet mat. imaginaran
b roj
mevize a v. öğüt
mevki (-i) 1. mesto; kraj, predeo 2. po-
lozaj, funkcija; ct. orun 3. razred, klasa (u
prevoznim sredstvima); birinci - prvi raz-
red, prva klasa 4. polozaj, stanje; ct.
durum 5. mesto u drustvu, status 6. sp.
mesto (u takmicenju)
mevkuf a arh. 1 zatvoren, uhapsen ll
zatvorenik
mevkut (-tu) a periodiean (o stampi i
si.) ct. süreli
mevkute a arh. periodika, periodicna
izdanja
mevla a vlasnik, posednik; - sını bul-
mak postici zeljeno, dobiti svoje
Mevla a gospod, bog; ma/im m vlasnik,
posednik
mevlana a mevlana (titula ulema); epi-
691
mevlevir,
tet Dzelatedina Rumija, persijskog pesnika
i osnivaca mevlevijskog reda
Mevlevi mevlevija, pripadnik mev-
levijskog reda
Mevlevilik mevlevijski red
mevlit (-di) a arh. 1. rodjenje 2. mesto
rodjenja 3. praznik u cast Muhamedovog
rodjenja 4. /it. mevlud (pesma o Mu-
hamedovom rodjenju)
mevlithan a-p !ice koje cita mevlud
mevrut a prispeo, pristigao (ob. o
pismu telegramu)
mevsim a 1. godisnje doba 2. vreme,
sezona; ekim - i sezona setve; turistik -
turislieka sezona 3. deo zivota, gadine zi-
vota O - rüzgarları monsuni, pasati
mevsim dışı vansezonski
mevsimlik 1. polusezonski (o odelu i
si.) 2. za jednu sezonu
mevsimsiz 1. vansezonski 2. neb-
lagovremen, prevremen
mevsuf a opisan; okvalifikovan
mevsuk (-ku) isnitint, verodostojan; po-
uzdan (o informaciji i si.); - olarak po-
uzdano
mevt a arh. smrt.
mevta a mrtvac, pokojnik
mevut a d:x3Caı
mevzi (-i) a mesto, polozaj 2. voj. po-
lozaj, pozicija; - harbi pozicionirat; esas -
glavni polozaj odbrane; yan - bocna, kril-
na pozicija yedek - rezenini polozaj
mevzli a mesni, lokalni; ogranicen; -
saat lokalno vreme
mevzifenrnek voj. zauzeti polozaj, ras-
porediti se
mevzu (-u) a tema, predmet; ct. konu
mevzuat a arh. 1. pazilivni zakoni; za-
konodavstvo, legislacija (jedna zemlje) 2.
arnbalaza (sanduk, vreca i si.)
692
mevzubahis (-hsi) a tema, predmet
razgovora; - etmek razgovarati o cemu
mevzun a 1. srazmeran, pro-
porcionalan; pravilan endamı - skladno
gradjen, stasit 2. odmeren; - bir söz od-
merena rec
mey 1 p arh. vino
mey2 mala zurla (u istocnoj Anadoliji)
meyal v hayal -
meyan 1 p. s redi na; milje, ambijenat;
krug; cf. ara O - ında medju, izmedju; bu
- da izmedju ostalog
meyan2 v meyankökü
meyan balı sirup od korena sladica
meyancı posrednik; ct. aracı
meyane p kul. umokac od putera i
brasna; - si gelmek doci do prave gus-
toce (pri spremanju halve i si.)
meyan kökü bot. sladic, konjeda
(Giycyrrhiza glabra)
meydan a 1. polje, poljana, teren; ct.
alan, saha; at - ı hipodrom; atış - ı po-
ligon, streliste; hava - ı aerodrom; savaş
- ı bojno polje, ratno popriste 2. trg; Cum-
huriyet - ı Trg republike; Taksim - ı trg
Taksim 3. okolina; vidik, vidokrug; ct. or-
talık; - da kimse yok ma nikog okolo,
nema nikog na vidiku 4. tig. mogucnost,
prilika; - bırakmamak ne dati mogucnost,
ne dopustiti; - bulamamak ne moCi naCi
mogucnost; - kalmamak ne ostati, ne biti
(o mogucnosti); !-af - vermek pruziti pri-
liku, dati mogucnost; dati povod 5. ret
mesto obreda (u tekiji o - da 1) na licu
mesta, prisutan 2) javno, naocigled; -
almak arh. poprimiti siroke razmere (ne-
zeljenog); /-ı/ - a atmak predloziti, istaci
(kandidata i si.); - da bırakmak drzati na
vidiku; - ı bırakmak povuci se, odustati
(od borbe, takmicenja); - ı boş bulm,ı<
preterivati (u odsustvu kontrole ili rivala); -
dan çekilmek izgubiti se, nestati; /-ı/ - a
 mezbele

'karmak izneti na videlo, obnarodovati, meyva v meyve

çı
razobliciti; · ·ı·ı se; po kazarı
_ a çıkmak poıavı
meyve p 1. voce; kuru - suseno voce
se,. ispoljiti se; - a düşmek mesati se u
2. tig. rezultat, plod O - ağacından uzak
svacije stvari, svuda se pacati; --: a gel-
düşmez pas/. iver ne pada daleko od
mek pojaviti se; stvoriti se, obratovati se;
ki ade
_ a getirmek stvoriti, obrazovati, formirati;
_ dan kaldırmak skloniti, sakriti; - a koy- meyveci vocar
mak 1) stvoriti, napraviti 2) pokazati; iz- meyvecilik 1. vocarstvo 2. trgovina
neti; otkriti (sVoje namere i si.); -okumak vocem
1) izazivati, iscikavati (na svadju, borbu) 2.
meyve dışı bat. egzokarp vocna kozica
sp. izazvati (sampiona u boksu); - a sür-
mek podbadati, huskati; - a vurmak iz- meyvehoş p vocna pijaca, zelena pi-
neti, razotkriti, obnarodovati jaca
meydancı 1. cistac, spremac (dvorista, meyve içi bat. endokarp, unutrasnji
vrta i si.) 2. posluzitelj u zatvoru 3. lice deo ploda
koje docekuje goste (u tekiji)
meyveli s vocem, vocni; - dondurma
meydanlık prostrano mesto, otvoren vocni sladoled
prostor
meyvelik 1. vocnjak 2. posuda za voce
meydan sazı muz. veliki saz (od dva-
meyve ortası bat. mezokarp, crcevina
naest struna)
(voea)
meyhane p me hana, krcma, gostionica
meyve şekeri vocni secer, fruktoza
meyhaneci mehandzija, krcmar
meyve yaprak bat. oplodni listic
meyhaneci otu bot. kopitnjak v. çoban
meyyal (-li) a dat. veoma naklonjen; cf.
düdüğü
eğilimli
meyil (-yli) a 1. nagib, kosina, padina 2.
mezalim a zlocini, nedela; nasilja
naklonost, simpatija 3. ek. tendencija 4.
devijacija mezar a grob; - kitabesi nadgrobni
natpis; meçhul asker - ı grob neznanog
meyilli 1. nagnut, ukosen, kos; ct. eğik
junaka o - kaçkını veoma slab, kost i
2. naklonjen (kome)
koza; bir ayağı - da olmak biti jednom
meyletmek dat. 1. nakrenuti se, ukositi nogom u grobu
se 2. biti kome naklonjen, simpatisati koga
mezarcı grobar
meymenet a sreca, dobrobit
mezarcılık grobarstvo, zanimanje gro-
meymenetli srecan, zadevoljan bara
meymenetsiz 1. nesrecan 2. nep- mezarlık groblje
rijatan, odvratan
mezat (-dı) a drazba, licitacija, aukcija;
meymenetsizlik 1. nesreca, zia sreca - malı jevtina roba
2. nastranost, izopacenost
mezbaha a 1. klanica 2. fig. klanica po-
meyus a beznadezan, ocajan; - olmak kolj, krvoprolice
ocajavati, biti ocajan
mezbele a smetliste, djubriste; cf. çöp-
meyusiyet a oeajanje, beznadje lük

693
 meze meze, prismok, laka zakuska;
soğuk:: hladna zakuska
mezeci prodavac hladne zakuske (sira
maslina, riba)
mezelik 1. posuda za meze 2. mezeluk
(ono sto se sluzi kao meze)
mezellet a preziranje, ponizavanje,
çalışıyor mu çalışıyor Ahmed radi li radi;
Ahmed neprekidno radi 3. u vidu odrecnog
pitanja izraiava iznenadjenje, neocekivani
obrt; o bize gelmez mi? (zamislite) on
nam je dosao ll ako, kad, cim;; insan ça-
lıştı mı her şeyi başarır ako covek radi,
on sve espeva; Nuri evden çıktı mı tıakkı
damlardı (N. Cumalı) cim bi Nuri izasao iz

omalovazavanje kuce, Haki bi banuo; yatağa yaHım mı

uyurum ja zaspim cim legnem
mezgit (-di) zool. pismolj (Gadus mer-
langus) mıcır v mucur
mezhep (-bi) a 1. ret sekta 2. arh. dokt- mıh p klin; cavao, ekser
rina, skola 3. fig. metod nacin, put mıhlamak ak. dat. zakucati, ukucati 2.
meziyet a sposobnost, dar, talenat; fig. prikovati
kvalitet mıhlı 1. s klinom, s ekserom 2. pri-

meziyetli sposoban; kvalitetan, izvrstan kucan, zakovan 3. fig. prikovan

mezkur a spomenuti, gore spomenuti mıhsıçtı arg. dzimrija, cicija

mezon fiz. mezon mıhsıçtılık cicijasluk

mezra, mezraa pogodan za setvu mıknatıs 1. magnet; - çeliği magnetni

(mestonjiva) celik; - kutbu Magnetni pol; - sahası

magnetno polje; tabii - prirodni magnet 2.
mezozoyik geol. mezozoik
teh. svecica, magnetni upaljac
mezru zasejan; obradjen (o polju)
mıknatisi magnetni; - mayın mag-
mezun a 1. artı. na odsustvu, na do- netna mina; elektrik - elektromagnetni
pustu; cf. izinli 2. diplomiran, svrseni (stu-
mıknatısiyet magnetizam; - · i gi-
dent, ucenik) nereden - sunuz sta ste
dermek razmagnetisati
zavrsili! /-dan/ - olmak zavrsiti, diplomirati
3. nadlezan, ovlascen; bunu yapmaya - mıknatıslamak ak. namagnetisati
değilim nisam nadlezan da to uradim mıknatışlanmak namagnetisati se
mezuniyet a 1. odsustvo, dopust 2. mıknatıslı namagnetisan; magnetni; -
zavrsavanje (skole, fakulteta) 3. nad- iğne (ili ibre) magnetna igla
leznost, kompetentnost
mıncık: - - mrvicama
mezura, mezür krojacki santimetar
mıncıklamak ak. izmrviti, izdrobiti
(traka podeljena na santimetre)
mıntaka, mıntıka a oblast, zona; reon;
mı ı 1. upitna cest. (prema vokalnoj har-
moniji javlja se u varijantama mi, mu, mü); sektor; sfera; ct. bölge
anne geldi mi? da li je dosla majka? mırıl: - - mrmljajuci; - - konuşmak
bana mı soruyorsunuz? da li mene pi- razgovarati mrmljaju(:i, mrmljati
tate? iyi misiniz? da li ste dobro? 2. iz-
mırıldamak, ınırıldanmak mrmljati,
medju ponovljenih reCi pojacava znacenje;
mumlati, gundjati
güzel mi güzel veoma lep, prelep; zengin
mi zengin veoma bogat, prebogat; Ahmet mırıltı mrmljanje, gundjaı;ıje

694

mırın; ~ kırın etmek neckati se, lomiti
se
mırlamak maukati, mijaukati (o mac-
kama)
mırnav maukanje, mijaukanj~,
mısdak a merilo, kriterijum
mısır a bat. kukuruz (Zea mays); ~ ko-
çanı klip kukuruza; ~ püskülü kukuruzna
resa (na vrhu klipa); ~ püskülü gibi redak
i tanak (o kosi); ~ unu projano, kukuruzno
brasno; ~ tavuğu curan
mısırcı prodavac kukuruza, trgovac ku-
kuruzom
Mısırlı Egipcanin
mısırlık kukuruziste, kukuruzno polje
mısır yağı kukuruzno ulje
mıskal a svirala od trske
ınıskala glacalo, gladilo (za poliranje
metala)
mısra (-ı) a /it. stih
mıstar v mastar
mışıl: ~ - mirno, tiho (disuci); çocuk -
~ uyuyor dete mirno spava
mışmış a nar. kajsija, zerdalija
mıymıntı lenj, spor, mlitait (u poslu); ~
- lenjo, tromo; sporo
mıymıntılık sporost; tromost, lenjost
mızıka 1. orkestar 2. usna harmonika
(decja); muzika
mızıkacı 1. orkestarski svirac, muzicar
2 · svirac na usnoj karmonici
mızıkalı ist. svirac u dvorskom orkestru
(na sultanskom dvoru)
mızıkçı nesiguran, nepouzdan, nep-
redvidiv; zakeralo, kvarilac igre (ras-
polozenja)
mızıkçılık zakeranje, kvarenje ras-
polozenja (igre i si.); ziavoljan
·nı·~~
mızıklanmak kvariti igru, ne priznavati
poraz
mızıldanmak v. mızırdanmak
mızırdanmak abi. zakerati, gundjati,
kukati, nicim ne biii zadovoljan
mızmız hirovit, cudljiv; mrzovoljan
dzangrizav
mızmızca cudljivo; mrzovoljno
mızmızlanmak zakerali, gundjali,
dzangrizali
mızmızlık gundjanje, zakeranje, dzang-
rizanje 2. neodlucnosl, kolebljivosl
mızrak H)ı) a koplje O - çuvala girmez
(ili sığmaz) post. ako koza laze, rog ne
laze; ne da se sakrili slo se samo izdaje
mızraklı naoruzan kopljem; kopljanik
mızraksı kao vrh koplja, zaoslren
mızrap (-bı) amuz. lerzija, udaralo (za
sviranje na zicanim instrumenlima)
mivmı
miat (-dı) a arh. utvrdjen rok, rok upol-
rebe, lrajnosl; - ını doldurmak zaslareli;
postareli, bili pri kraju upolrebe
mibzer a arh. sejacica
miço v. muço
mide a zeludac; slomak; - ağrısı bol u
stomaku; - ağzı otvor zeluca (iz jednjaka);
~ bezi anat. podzeludacna zlezda; ~ il·
tihabı gastritis; ~ suyu zeludacni sok; -
ülseri cir na zelucu o - si ağzına gelmek
osecati odvratnost, gnusati se; - yi ateş­
Iemek arg. gucnuti, trgnuti (pice); - sin-
den bağlanmak gledati sa mo svoj interes;
stavljati interes u prvi plan; - yi bastırmak
prezalogajiti, prevariti glad; bu-
landırmak 1) izazivati mucninu, gadili se,
ne moci jesli 2) fig. sumnjiciti, podozrevali;
- si bulanmak 1) osecali mucninu (gad-
jenje) 2) fig. bilu sumnjicav 3) fig. osecali
odvratnost, gnusali se; - sine .düşkün
prozdrljiv, halapljiv; - si ezilmek osecati
695
mldeci
glad; - si götürmemek (kabul etmemek
ili kaldırmamak) 1) ne moci nista jesti
(zbog bolesti, gadjenja) 2) ne trpeti, ne to-
lerisati (los postupak i si.); - si kazınmak
V. - Si ezilmek; - ye oturmak ne svariti
se (o hrani)
mideci fig. sebican, samoziv,
ristoljubiv, interesdzija
midesiz neprobirljiv (u jelu), jesan 2.
loseg ukusa, s losim ukusom, negadljiv
midevi a 1) zeludacni 2) prijatan za ze-
ludac
midilli vrsta malog konja; cupavi poni
midye zool. dagnja (Mytilus)
migren med. migrena
miğfer a slem, kaciga
mihaniki mehanicki; mahinalan
mihenk a 1. lidijski kamen, probni
kamen 2. test, proba, provera; - e vurmak
staviti na probu
mihman p. arh. gost
mihmandar p 1 . domacin, lice köje
prima goste 2. ceremonijalmajstor; pratilac
stranih gostiju
mihmandarlık 1. uloga domacina 2.
posao pratioca gostiju
mihnet a nesreca, nevolja, nedaca;
teskoca, beda; - çekmek patiti, trpeti
mihrace maharadza
mihrak a 1. fiz. zariste, fokus; cf. odak;
fig. ziza (zbivanja i si.)
mihrap (-bı) a isi. mihrab (dzamije) O -
ı yerinde dobro ocuvana, jos uvek lepa
(starija zena)
mihver a osovina, osa
mika min. liskun, mika
mikado mikado, japanski car
mlkap (-bı) a arh. kub
696
mikaşist liskunski skriljac; mikasist
mikoloji mikologija, nauka ogljivama
mikrobik mikropski
inikrobiyolog mikroblolog
mikrobiyoloji mikrobiologija
ko-
mikrofilm mikrofilm
mikrofon mikrofon; - a koymak snimiti
(dramu i si.)
mikrofonik mikrofonski
mikrokok biol. mikrokoka
mikrolit mikrolit
mikrometre mikrametar
mikron mikron
mikroorganizma mikroorganizam
mikrop (-bu) mikrob; fig. zao covek, pa-
kosnik
mikroplanmak 1. inficirati se, zaraziti
se; 2. uprljati se
mikroplu koji sadrzi mikrobe; infektivan
mikropsuz sterilizovan, antiseptican
mikropsuzlaştırmak ak. dezinfikovati
mikrosefal mikrocefalan, male glave
mikroskobik mikroskopski
mikroskop mikroskop
miksefe a fiz. kondenzator
mikser mikser
miktar a. 1. kolicina, kvantitet; bir - ne-
koliko; yetecek - da u dovoljnoj kolicini 2.
neodredjen broj; bir - öğrenci geldi
dosao je izvestan broj ucenika 3. sraz-
mera, proporcija 3. hem. doza 4. deo,
komad; yardımın bir - ı deo pomoci
mikyas a mera; srazmera; cf. ölçek
mi11 milja; deniz - i nauticka milja
mi12 1. teh. metaina poluga, stangla;
vreteno, vratilo; dirsek - i kolenasta po-

luga 2; ostar planinski" vrh 3. osovina 4.
med. sonda
mil3 mulja, tenja; glib
miladi'a koji se odnosi na Hristovo rod-
jenje, po hris6anskoj eri; - tarih hris-
6anska era, nova era
milat (-dı) a. Hristovo rodjenje; - tan
önce pre nove ere
mildiyu bat. snet, glavnica; plesan,
budj
milel a arh. narodi
milföy "hiljadu listova" (kolac od tankih
listova)
milibar milibar
miligram miligram
milimetre milimetar
milimlkron milimikren
milis 1. milicija 2. milicioner
militan militantan
militarizm militarizam
millet (-ti) a 1. nacija; narod; - meclisi
nacionalni parlament, narodna skupstina;
Milletler Cemiyeti ist. Liga naroda; Bir-
leşmiş Milletler Ujedinjene nacije 2. nar.
drustvo, svet, pleme, soj; kadın - i zenski
svet, zene; şoför - i soferski soj, soferi
milletlerarası medjunarodni, in-
ternacionalni cf. uluslararası; - adalet Di-
vanı Medjunarodni sud pravde; - hava
meydanı medjunarodni aerodrom; - para
fonu medjunarodni monetarni fond; - tür-
koloji kongresı medjunarodni türkoleski
kongres
milletvekili narodni poslanik; clan turs-
ke nacionale skupstine
millet vekiliiği duznost poslanika; pes-
Ianieki mandal
milli nacionalni; - ekonomi nacionalna
ekonomija; - gelir nacionalni dohodak; -
mimoza
güvenlik nacionalna bezbednost; - ha-
kimiyet nacionalni suverenitet; - sa-
vunma narodna odbrana; - takım sp. na- .
cionalni tim, driavna reprezentacija
millileştirme nacionalizacija
millileştirmek ak. nacionalizovati
milliyet a 1. nacionalnost, narodnost;
nacionalna svest 2. nacionalni karakter,
nacionalizam
milliyetçi nacionalista
milliyetçilik nacionalizam; - hurafeler!
nacionalisticke predrasude
milliyetperver patriota, rodoljub
milliyetperverlik patriotizam
milyar milijarda
milyarder milijarder
milyarlık milijardski, od .. milijardi
milyon milion
milyoner milioner
milyonluk milionski; od .. miliona
mim: /-af - koymak dobro zapamtiti,
zapisati sebi za uvo; utuviti; bu sözünüze
- koydum zapamtio sam tu vasu rec
mimar a arhitekta, neimar
mimari a arhitektonski
mimarlık arhitektura, neimarstvo
mimik (-ği) mi mika
mimlemek ak. zapamtiti, staviti na crnu
listu, uzeti na zub; derse geç kaldığım
için öğretmen beni mimledi nastavnik
me je uzeo na zub zato sto sam zakasnio
na cas
mimlenmek pass. od mimlemek
mimli stavljen na crnu listu; uzet pod
sumnju; o adam polisçe - dir onaj covek
je pod sumnjom policije
mimoza bot. mimoza (Mimosa)
697
minakop
minakop zool. v. gölge balıOı
minare a minare, munara O - boyu vi-
sine izmedju 1O i 20 metara; - gibi veoma
visok; - kırması dugajlija
mlnber propovedaonica (u dzamiji)
minder minder (prostirka na seciji) 2.
sp. strunjaca; - altı etmek odgoditi, od-
loziti (na neodredjeno vreme); - çürütmek
1) sedeti besposlen 2) zasesti, zasedeti
se, dugo ostati (o gostima)
mine p 1. emajl, glazura 2. brojcanik,
cifarnik (na satu) 3. gledj (zubna)
mine çiçeği bot. verbena, ljutovnica
(Verbena officinalis)
minelernek ak. emajlirati, gledjosati,
glazirati
mineli emajliran, gledjosan, glaziran
mineral ı mineral ll mineralni
mineral bilimi mineralogija
mineralleştirme mineralizacija
mineralleştirmek ak. mineralizovati
mineraloji mineralogija
mini; - etek mini suknja
minibüs minibus
minicik sicusan, majusan
minik majusan i prijatan
minimum minimum, najmania.k()licina
minkale a uglomer
minnacık nar. v. minicik
minnet a zalvalnost, blagodarnost; dug
zahvalnosti (za dobrocinstvo); - duymak
osecati zahvalnost, biti zahvalan; - i
olmak biti zahvalan
minnettar a-p dat. zahvalan; - olmak
(ili kalmak) biti zahvalan, osecati zah-
valnost
minnettarlık zahvalnost
698
minnoş nar. lepota; - um! lepoto moja!
lepo moje! (ob. detetu)
mintan p mintan (muska gornja hosulja
s dugim rukavima i bez okovratnika)
minüskül malo slovo
minval (-li) a nacin, metod, put; ct. tarz;
bu - üzere na taj nacin
minyatür minijatura
minyatürcu ininijaturista
minyatürcülük umetnost minijature
minyon mali, mio, simpatican
miraç (-cı) a is/. miradz, vaznesenje
(Muhamedovo); - gecesi noc vaznesenja
(dvadeset sedma noc redzepa)
miralay arh. pukovnik
miras a nasledstvo, nasledje; - hu-
kuku nasledno pravo; - yemek 1) nas-
lediti, dobiti nasledstvo 2) procerdati nas-
ledstvo
mirasçı naslednik
mirasyedi 1. naslednik, onaj koji je
dobio veliko nasledstvo 2. rasipnik, ras-
pikuca
mirasyedilik rasipnistvo, cerdanje
miri a arlı. driavna. blagajna, erar; -
malıdr:Zavna imovina
mirliva a artı. brigadni ,ı;ı~neral, ge-
neral-major; cf. tu!:jgeneral
mirza p mirza, princ
mis 1 V misk
mıs2 mis, gospodjica
misafir a gost; ct. konuk; - ağırlamak
ugostiti, pocastiti gosta; /-ıl .,. ı;ıtm~k (u)
gostiti; /-da/ -·kalmak gostovati, boraviti u
gostima, biti gost; - odası gostinska soba;
/~al - olmak v. - kalmak; - profesör gos-
tujuci profesor o - - i çekemez (ili sev-
mez) ev sahibi ikisini de post. gost mrzi
na.gosta, a domacin na obadva
 '''ffiiZaç

misafirhane a-p gostionica, svratiste; lodusan 3. leprozan; - hastalığı lepra,

han; karavansaraj guba; - ler tekkesi leprozorijum, bolnica
za leprozne 4. lenj
misafirlik gostovanje, boravak u gos-
tima; - e gitmek iC.i u goste, iC.i u posetu miskince jadno, bedno

misafirperver a-p gostoljubiv; cf. ko- miskinhane a-p bolnica za leprozne

nuksever
misafirperverlik gostoljubivost; cf. ko-
nukseverlik
misak a arh. sporazum, pakt, savez
misal (-li) a 1 primer; uzor; - getirmek
dati, navesti primer; - olarak kao primer,
za primer ll u funkciji determinatuma kao,
poput, slicno; dağ - i kao planina; derya -
i kao more; rüzgar - ı kao vetar
misli (-sli) a 1 slican, jednak; par; - i
menendi yok nema mu ravnog ll vi-
sestruk ... puta; iki - i fazla dvaput vise;
üç - i az Iriput manje
miskinleşrnek olenjiti se, omlitaviti
miskinlik 1. jad, nemoC. 2. lenjost, mli- ·
tavost
mistik (-ki) ı mistik ll mislican
mistisizm misticizam; cf. gizemcilik
misyon misija
misyoner misionar
misyonerlik misionarstvo
mit(-ti) mit
miting miting; - yapmak milingovali
mitingçi mitingas, ucesnik na mitingu

mislllerne vraC.anje milog za drago; mitleştirme mitologizacija

uzvraC.anje, odmazda, represalija mitleştirmek ak. mitologizovati
misina konac za udicu mitoloji mitologija
misis gospodja mitolojik mitolaski
mis k (-ki) a 1. mosus; - gibi 1) mi- mitral anat. mitral, mitralni zalislak; -
omirisan 2) odlican, sposoban, vest 3) yetersizliğimitralna insuficijencija
prekrasan, lep; - geçinmek ziveti kao
mitralyöz mitraljez; - gibi neprekidno
bubreg u loju 2. u sastavu bot. i zool. na-
(govoriti)
ziva; - faresi zoo/. ondaira (Fiber zi-
bethicus); - keçisi zoo/. mosus, mo- miyar a 1. mera, standard (plemenitih
sutnjak; - kedisi zoo/. cibetka (Vivera metala) 2. fig. merilo 3. hem. reagens, re-
zibetha) - otu bot. cuvida (Mimulus mos- aktiv
hatus); - samuru zoo/. kanadska kuna miyav mijau!
(Mustela lutreola)
miyavlamak maukati, mijaukati (o mac-
miskal (-li) a arh. miskal (stara mera za kama)
tezinu od 1.5 drahme ili 4,8 grama) miyokart (-dı) anat. srcani misiC.
misket1 lep miris (voC.a); mosusni miyop kratkovid (o ocima)
miris; - üzümü mirisljavo grozdje; - el-
ması mirisljava jabuka; - şarabı muskat
miyopluk kratkovidost
(vino) miyosen geol. ı miocen ll miocenski
misket2 1. srapnelsko zrno, musketa 2. miza ulog (u igri)
kliker; - oyunu igra klikera mizaç (-cı) a karakter, narav, C.ud; tem-
miskin a 1. jadan, nemoC.an 2. ma- peramenat

699
 mizaçgir

ij mizaçgir a-p obziran, laklican; pazljiv fig. kopija; o çocuk annesinin bir .., i ono
ı,
dete je kopija svoje majke 8. maneken
!ii' ,., mizaçgirlik obzir, takticnost, paznja
modelaj modeliranje
n mizaçii s... karaklerom (lem-
modelci modelar, izradj:vac modela
peramentom); tez - naprasit, plah, prek;
uysal - miran, popustljiv modeleilik modelarstvo
mizaçsız neraspolozen, mrzovoljan; modellik poziranje (u svojstvu nındela),
., arh. bolesljiv, kenjkav posao modela
mizah a humor; gazetesi hu- modern moderan, savremen
morislieni list; kara - crni humor
modernize: - etmek modernizovati
mizahçı 1. humorista 2. saljivcina, do-
modernleşrnek modernizovati se
misljan
modernleştirme modernizacija, osav-
mizahi a humoristicki
ramenjivanje
mizan a 1. vaga; terazije 2. mera 3.
modernleştirmek ak. modernizovati,
arh. mat. provera 4. astr. Vaga
osavremeniti
mizana mor. krmeni jarbol (brodova sa
jedrima)
modifikasyon modifikacija

mizanpaj tip. prelom sloga, prelamanje modistra modistkinja, modna krojacica

mizansen 1 . sin. paz. rezija 2. ins- modül modul

ceniranje, inscenacija modülasyon fiz. muz. modulacija
mizantrop mizanlrop Moğol Mongol
mnemotekni mnemotehnika, mne- Moğolca 1 mongolski jezik ll na mon-
monika golskom
mobilya namestaj, pokucstvo moka moka, veoma mirisna kafa
mobilyacı izradjivac namestaja; pro- mokasen mokasina, cipela bez perili
davac namestaja mola 1 predah, odmor; - vermek dati
mobilyalı namesten, mebliran odmor; - yapmak predahnuti, . zastati s
poslom
moda 1 moda; - ya ayak uydurmak ici
u korak s modom; - sı geçmek zastareti, moıa2 mor. popustanje, olabljivanje
izaci iz mode; - olmak biti u modi; son - (konopca)
poslednja moda ll modni, u modi; - bir molekül molekul; ağırlığı mo-
ceket modni sako; eski - bir elbise sta- lekularrıa tezina
romodna haljina
moleküler molekularni; - bijoloji mo-
modacı modist (kinja) lekularna biologija
moda evi modna kuca molibden hem. molibden
model 1. model, uzorak, mustra 2. slik. molibdenit (-ti) min. molibdenit
model; - durmak pozirati 3. kroj, model
(odece) 4. tip, model; 1980 - i bir oto-
molla a 1. arh. mula, uceni teolog 2. ist.
veliki kadija 3. ucenik medrese
mobil aulomobil model 1980. godine 5.
teh. sablon, kalup 6. obrazac, primer 7. moloz 1. gradj. tucanik sa krecom i

700
 moskot

zemljom 2. fig. bezvredan, koji nije ni za moralizm moralizam

sta morarmak dobiti ljubicastu boju; po-
moment fiz. momenat modreti (od hladnoce, bolesti i sf.)

monadizm v. monatçılık morartı modrica, masnica

monarşi monarhija morartmak caus. od morarmak
monarşit monarhista moratoryum ek. moratorijum
monarşizm monarhizam moren glecer
monat (-dı) fil. manada, nedeljivo bice, morfem /ing mortema
pratelasce
morlin morfijum O - atmak zajedati,
monatçılıkfil. monadizam, Lajbnicovo peckati, zadirkivati
ucenje o manadama
morfinaman narkoman, morfinist
monden 1 mandenski ll monden
morfoloji morfologija
monnist fi/. monista
morfolojik morfoloski
monizm fil. monizam
morg mrtvacnica; - raporu izvestaj o
monitör monitor autopsiji
monogam monogaman morina zool. bakalar (Gadus morhua)
monogami monogamija morlaşmak postali ljubicast; pomodreti
monografi monografija morluk modrica
monokl (-lü) monokl mor ötesi ultraljubicast, ultravioletni; -
ışınlar
ultravioletni zraci
monolog monolog
mors zoo/. morZ (Odobenus rosmarus)
monopol (-lü) monopol
Mors: - alfabesi Morzeova azbuka
monoteizm mon6teizam
mor salkım bot. glicina (Wistaria si-
monotip tip. monotip
nensis)
monoton monoton, jednolican
mortlamak arg. crci, otegnuti papke
monotonluk monotonija, jednolicnost
morto: - yu çekmek v. mortlamak
monsenyör monsenjor
mortocu, mortucu 1. vozac mrtvackih
montaj montaza; ct. kurgu kola (kod hriscana) 2. arg. imam
montajcı montazer; cf. kurgucu moruk (-ğu) arg. starkelja, izlapeli sta-
mor ljubicast, !ila; - salkım bot. glicina, rac, "laponac"
vistarija (Wistaria); - yakut hijacint; ame- moruklaşmak arg. odrtaveti; izlapeti
tist ~ /-ı/ - etmek arg/. naterati crvenilo,
morumsu, morumtırak s nijansom !ila
postideti koga
boje, plavicast, modrikast
moral (-li) raspolozenje, dusevno stan-
Moskof ı nar. arh. Rus; Rusi ll fig. ok-
je; - vermek ohrabriti; - i bozulmak de-
rutan, nemilosrdan
moralisati se; /-ın/ - ini bozmak de-
moralisati Moskof camı min. beli liskun

701
moskof

Moskof toprağı meki pescar (za gla- muv.mı

canje metala)
muaccel a fin. placen u gotovu, u go-
mosmor tamnoljubicast; N kesilmek tovom novcu
pomodreti (od mraza); posiveti (odljutine)
muaccelen a 1. arh. hitno, zurno, u
mostra obrazac, mustra O olmak do-
N
zurbi 2. fin. (placanje) u gotovom novcu
vesti sebe u smesnu situaciju; izloziii se
muaddel a izmenjen, modifıkovan
podsmehu
mostralık
1. uzorak, obrazac 2. izlozen muadele a 1 . ravnoteza, jednakost 2.
podsmehu (o coveku neumeshog po- mat. jednacina; ct. denklem 3. fig. za-
nasanja) gonetka, nerazumljiva, neresiva stvar

motel motel muadelet a jednaka vrednost, ek-

vivalencija
rootelci vlasnik motela
muadil a jednak, ekvivalentan; cf. denk
motif 1. motiv, ukras, sara (na cilimu i
si.) 2. /it. muz. motiv; sklad muaf a ab/. 1. oslobodjen, postedjen 2.
slobodan, izuzet od cega 3. biol. imı:in .
motifli motivisan
muafiyet a 1. oslobodjenje (od poreza i
motivasyon motivacija
si.) 2. bio/. jur. imunitet
motopomp motorna pumpa
muahede a sporazum, ugovor; pak!; cf.
motor 1. motor, pokretac; jet - u re- antlaşma; - akdetmek zakljuciti ugovor;
aktivni, mlazni motor 2. masina s motorom sulh - si miravni ugovor
motorbot motorni eamac muaheze a arh. prekor, osuda; kritika;
motorcu vlasnik motornog camca N etmek prekorevati, osudjivati
motorio motorin, nast za motorna' vo- muahhar a kasniji, potonji
zila
muakkip a 1. koji sledi, koji prati 2. koji
motorize voj. motorizevan. vodi (poslove)
motorlu 1. motorni; opremljen motorom muaiUik a 1. arh. obesen, okacen 2.
2. motorizovan; N piyade vo}. mo- zavisan; cf. bağlı 3. nerazresen, odlozen;
torizovana pesadija - ta kalmak (ili olmak) nerazresiti
motosiklet motocikl muallel a sakat, defektan
mototren motorni voz muaflim a arh. ucitelj
motris elektricna lokoinotiva muallime a uciteljica
mozaik mozaik muamelat vodjenje kancelarijskih pos-
mozaikçi mozaicar lova,. uredsfse operacije
mozole mauzolej muamele a 1.. dr2:anje, ophodjenje,
möble v. mobilya postupanje, ponasanje 2. procedura, pos-
tupak 3. trg. operacija, transakcija; -
möbleli v. mobilyalı
etmek 1) ophoditi se, ponasati se, pos-
mönü meni tupati 2) voditi proceduru

mösyö gospodin (u oslovljavanju stra- m uarnma a 1. /it.· zagonetka 2. fig. ne-

naca) razumljiva stvar, enigma

702
 mug~ngiy,er

muammer a dugovecan, koji dugo zivi; muazzep a muean, bolan;- olmak,muc

-olmak 1) ziveti 2) dugo i srecno ziveti citi se, patili
muannit (-di) a uporan, istrajan; tvrdog- muazzez a mio, drag; cenjen, postovan
lav; cf. inatçı
mubah a is/. 1. dopusten, dozvoljen'
muaraza a arh. spor, rasprava; trvenje, (serijatom) 2. bezopasan, merizican
svadja
mubassır a arh. nadzornik (skolskı)
muare 1 tekst. moare
mubayaa a kupovina; - etmek ku-
muare2 poznanstvo; poznavanje (uza- povati; - kudreti kupovna moc
jamno)
mubayaacı kupac
muarız a protivnik; oponent; antagonist
mucibince a u skladu sa, shodno; cf.
muasır a savremen; cf. çağdaş gereğince

muasırlaşmak osavremeniti se, mo- mucip (-bi) a koji prouzrokuje, koji iza-
dernizovati se; ici u korak s vremenom ziva; - olmak iziskivati, povlaciti za sobom
muaşaka a arh. ljubav, ljubavna veza o - sebep jur. motiv, argument
muaşeret a; - adabı pravila lepog po- mucir a gazda, koji daje pod kiriju
nasanja mucit (-di) a 1. izumitelj, pronalazac 2.
muattal a 1. neupotrebljiv, napusten 2. tvorac, osnivac
slobodan, besposlen; cf. boş mucize a cudo.
muattar a mirisan, mirisljav, aro- mucizeli cudnovat
matican
mucur 1. sljaka (ugljena) 2. tucanik (za
muavenet a pomoc, podrska; - etmek
puteve) 3. otpaci
pomagati
muço 1. mor. brodski decak 2. segrt u
muavin a pomocnik; zamenik; cf. yar-
krcmi
dımcı
mudi (-i) a arh. ulagac novca; cf. ya-
muayede a praiiıovanje; uzajamno
tırımcı
cestitanje praznika
mudil a. slozen, zamrsen, zapetijan
muayene a 1, .provera, kontrola, re-
vizija; gümrük - si carinska kontrola; 2; muf teh. muf, spojnica
lekarski pregled; idrar - si analiza mok- mufassal a podroban, detaljan; ct. ay-
race; röntgen - si rendgenoskopija
rıntılı
muayeneci kontrolor, inspektor
mufla 1. pec (za cigle, grncariju) 2. por
muayenehane a-p lekarska ordinacija selanska pec
muayyen ·a odredjen, utvrdjen, us- muflon zool. muflon, divlja ovca
tanovljen; jasan; cf. belirli; - zamanda u
mugaddi a hranljiv
odredjeno vreme
mugaUita a dovodjenje u zabludu; ob-
muayeniyet a odredjenost; jasnost; iz-
mana, blef
vesnost
muganni a arh. pevac
muazzam a ogroman; grandiozan; fig.
znacajan, mocan muganniye a pevacica

703
 lJt 1
r
mu gayeret
mugayeret a 1. suprotnost, oprecnost,
protivrecnost 2. nesklad
mugayir a dat. 1. protivan, suprotan 2.
ll
nauskladjen, neodgovarajuci
muğber a srdit, ljut, uvredjen; - olmak
ljutiti se, vredjati se
:1 muğlak a nejasan; zamrsen, zapetijan
: 1
muhabbet a 1. ljubav 2. prijateljski raz-
govor, caskanje; - etmek caskati; - telialı
i::
podvodac, pezevenk
muhabbet çiçeği bot. katanac be-
licasti, rezeda (Reseda odorata)
muhabbet kuşu zoo/. mali africki pa-
pagaj (Melopsit acus undulatus)
mu habere a 1. .dopisivanje, ko-
respondencija 2. voj. veza; - etmek 1) do-
pisivati se 2) voj. odrzavati vezu; - me-
muni telegrafista
muhabereci voj. vezista
muhablr a korespondent; dopisnik, re-
porter; foto - 1 fotoreporter özel - spe-
cijalni dopisnik
muhaceret a 1. selenje, preselenje 2.
emigriranje 3. imigracija
muhacim a napadac, agresor
muhacir iseljenik; emigrant; ct. göçmen
muhacirlik emigracija; imigracija; ct.
göçmenlik
muhafaza a zastita, cuvanje; - etmek
cuvati, stititi; pohraniti; - tedbirleri zas-
titne mere, mere predostroznosti
muhafazakar a-p konzervativan, na-
zadan; ct. tutucu
muhafazakarlık konzervatizam; tu-
tuculuk
muhafız a 1. zastitnik; cuvar, sırazar
sınır - ı voj. granicar 2. ist. muhafız, za-
povednik tvrdjave 3. arh. gardista; - kı­
taları garda, gardijske jedinice
704
muhakeme a 1. razmisljanje, ra-
sudjivanje 2. sudski proces, sudjenje; -
etmek 1) rasudjivati, razmisljati 2) jur. su-
dili
muhakkak a 1 isnitit, stvaran, ne-
sumnjiv ll svakako, bez sumnje
muhakkik a 1. koji trazi istinu (o mis-
tiku) 2. anketar
muhal (-li) a nemoguc, neverovatan;
apsurdan; neostvarljiv
muhalefet a 1. protivljenje, oponiranje,
opiranje 2. po/. opozicija; - partisi opo-
ziciona sıranka
muhalif a 1. suprotan, provitan; pro-
tivrecan 2. opozicioni; - parti opoziciona
partija
muhallebi muhalebija (vrsta pudınga) O
- çocuğu mamina maza, razmazeno dete
Muhammedi a musliman, mu-
hamedanac
muhammen a pretpostavljiv
muhammes a. ı 1. petorni, petokratni
2. petougaoni ll petougao 2. /it. muhamas
(petostisje sa rimom)
muhammin a koji pretpostavlja
muharebe a borba, bitka, boj; rat; ct.
savaş; - açmak zapoceti borbu; - den çe-
kinmek izbegavati borbu; - dışı etmek iz-
baciti iz stroja; - etmek boriti se, voditi
borbu, vojevati; - ye girmek stupiti u
borbu; - ye hazır bulundurmak driati u
bojnoj gotovosti (pripravnosti); - ye sok-
mak uvuci u rat; uvesti u bitku; dahili -
gradjanski rat deniz - si pomorska bitka;
hava - si vazdusna bitka; kimya - si he-
mijski rat; mevzi - si poziciona bitka; sa-
vunma - si odbrambena borba; topçu -
si artiljerijski duel
muharlp (-bi) a 1 borbeni, ratni, vojni ll
borac, ratnik; cf. savaşçı
muharrem a muharem (prvi mesec me-
secevog kalendara)
 muhtar,

muharrer a napisan, sastavljen . muhatara a arh. 1. opasnost, rizik 2.

steta
muharrik a 1. pokretacki; - kuvvet
pokretacka snaga 2. huskacki muhataralı opasan, rizican
muharrir a. arh. 1. pisac, autor; cf. muhavere a razgovor; dijalog; - etmek
yazar 2. urednik razgovarati, voditi razgovor

muharrirlik pisanje, profesija pisca muhavvile a fiz. transformatar

muharriş a razdrazujuci, razoran (gas i muhayyel a zamisljen; imaginaran

si.) 2. zastrasujuci muhayyer a 1. izborni, opcioni; ne-
muhassamat a neprijateljstva; vojnih obavezan 2. ek. uz garanciju na probu (s
dejstava pravom vracanja); - almak uzeti na probu

muhasara a opsada, blokada; cf. ku- muhayyerlik 1 . slobodan izbor; opcija

şatma; - etmek opsedati, blokirali 2. nar. pravo glasa

muhasebat a racunovodstveni poslovi; muhayyile a uobrazilja, masta; ima-

- divanı
komisija driavne kontrole ginacija; cf. imgelem

muhasebe a 1. racunovodstvo, knji- muhbir a arh. donosilac vesti; gla-

govodstvo sonusa; izvestac

muhasebeci knjigovodja, konlist muhbirlik posao, zanimanje izvestaca

muhasebecilik posao knjigovodje; ra- muhlk (-kki) a tacan, ispravan; os-

cunovodstvo novan; - sebepler uverljivi razlozi, ubedl-
jivi argumenti
muhasım a neprijatelj; protivnik; opo-
nent muhil (-Ili) a koji kvari (narusava)

muhasır koji opseda, blokira; - kuv- muhip (-bbi) a privrzen, odan, kojivoli;
vetler opsadne snage prijatelj

muhasip (-bi) a knjigovodja; ra- mu hit a 1 . sredina, o kolina 2. fig. krug,

cunovodja bredina (ljudi); - yapmak siriti krug (pri-
jatelja)
muhasiplik v muhasebecilik
muhkem a cvrst, snazan; ucvrscen,
muhassala a rezultat, ishod 2. fiz. re- ojacan
zultanta; cf. bileşke
muhlis a 1. iskren, predan 2. arh. bez
muhassas a dat. naznacen, odvojen; primesa, cist
namenjen cemu
muhrik (-kki) a 1. zapaljiv 2. potresan,
muhassasat a 1. uplata, doznaka 2. dirljiv, ganutljiv (o glasu, pesmi)
izdvajanje sredstava, odobravanje (za od-
muhrip (-bi) mor. razarac
redjenu svrhu)
muhtaç (-cı) a 1. dat. koji ima potrebu
muhassenat a 1. dobra dela, dob-
za cime 2. siromasan; - olmak imati pot-
rocinstva
rebu, oseeati potrebu za cime; oskudevati;
muhat a arh. okruzen, opkoljen paraya - ım potreban mi je novac, os-
kudevam u novcu
muhatap (-bı) a 1. sagovornik, sa-
besednik muhtar a 1 nezavisan, autonoman; cf.

705
 ,muhtariyet

özerk; - eyalet autonomna pokrajina ll · muit (-di) a arh. pomocnik ucitelja

muhtar, seoski staresina mujik (-!:li) muzik, ruski seljak
j 1 muhtariyet a samostalnost, au-
mukabele a 1. odgovor; - de bu-
n
l),
tonomnost; cf. özerklik
lunmak odgovoriti, uzvratiti; replicirati 2.
i> muhtarlık polozaj muhtara, duznost se- arh. uporedjivanje, kompariranje 3. sup-
j·,
1> oskog staresine rotstavljanje, opiranje; - etmek 1) od-
muhtasar a skracen, kratak; sazet govoriti 2) suprotstavljati se, opirati se 4.
:ı 1 citanje Kurana (za vreme ramazana)
:ı f
11 muhtasaran a kratko, sazeto, ukratko
mukabeleci 1. citac Kurana (u dzamiji)
muhtekir a spekulant, prekupac; ct. 2. arh. sravnjivac dokumenata (u kan-
/' vurguncu celariji) 3. arh. kontrolar vojnika
muhtel (-Ili) a pokvaren,.upropascen mukabil a 1 1. suprotan, obratan; op-
muhtelif a razni, raznovrstan, raznofik; recan; kontra; casusluk kont-
svakojaki; ct. çeşitli raspijunaza; - ihtilal kontrarevolucija 2.
odgovarajuci, ekvivalentan ll uzvracanje,
muhtelis a proneverilac, utajivac; kradl-
odgovor lll u tunkciji sastav/jenih post-
jivac
pozicija; u zamenu; zauzvrat; hayat -
muhtelit a arh. mesan; mesovit; - ko- inde po cenu zivota IV post, sa dat, na-
misyon mesovita komisija suprot; u zamenu, umesto; buna - 1) na-
muhtemel a verovatan; moguc; - ola- suprot !ome 2) umesto toga, u zamenu za
rak veravatno; kuvvetle - vrlo verovatan to

muhtemelen a verovatno; ocekuje se mukaddem a 1 prethodni, raniii ll arh.

muhterem a postovan, cenjen;
sayın
muhteri (-i) a izumitelj, pronalazac 2.
tig. klevetnik
muhteriz povucen, bojazljiv, snebivljiv
muhteşem a velelepan, sjajan; ras-
kosan, pompezan; ct. görkemli
muhteva a sadrzina; mektubun -
sadrzina pisma
muhteviyat a sadrZaj; cf. içindekiler
muhtıra a 1. po/. nota 2. beleznica,
notes, potsetnik; cf. andaç
muhzır a arh. sudski pristav
muin a arh. pomocnik
muinli ist. hranilac porodice (koji pod-
leze sluzenju vojske)
post. sa abi. pre; bundan - pre toga log.
ct.
premisa
mukaddema pre, ranije
mukaddeme v mukadime
mukadder sudjen, predodredjen
mukadderat a sudbina, kob, usud
mukaddes a sveti, uzvisen; cf. kutsal
mukaddesat a svete stvari, svetinje
sı
mukaddesatçı veoma privrzen sve-
tinjama
mukaddime a arh. 1. uvod, predgovor
2. pocetak dogadjaja
mukafta a rimovan
mukallit a arh. imitator, podrazavalac
mukannen a arh. utvrdjen, ustanovljen
2. ozakonjen
mukarrer a utvrdjen, ustanovljen

muinsiz ist. jedini hranilac (koji ne pod- mukarrerat a arh. odluke; resenja
leze sluzenju vojske) mukassem a podeljen

706

mukassi a tuzan, ·z~lostan; mucan,
bo lan
mukataa a davanje pod arendu
mukataalı iznajmljen, dal pod arendu
(o vakufskim imanjima)
mu kattar a destilisan; cf. damıtık
mukavele a sporazum, govor; cf. söz-
leşme;- yapmak sklopiti ugovor
mukaveleli ugovorni
mukavelename a-p ugovor
kumenat)
mukavemet a 1. protivljenje, sup-
rotstavljanje; otpor; ct. direniş 2. fiz. otpor
(nost); cf. direnç~ - koşusu sp. trcanje na
duge staze
mukavemetçi 1. ucesnik Pokreta ot-
pora (u Francuskoj-za vreme drugog
svets-kog rata) 2. sp. dugoprugas
mukavemetli otporan, izdrzljiv, zilav
mukavemetsiz ı:ıeotporan, neizdrzljiv
mukavva a 1 karton ll kartonski, od kar-
tona
mukavves a arh. kriv, nagnut, nak-
rivljen
mukavvi a koji jaca (ucvrscuje, po-
jacava)
mukayese a poredjenje; komparacija;
cf. karşılaştırma; -derecesi gram. stepen
poredjenja; - etmek uporedjivati, kom-
parirati
mukayeseli uporedan, kamparativan
cf. karşılaştırmalı; - edebiyat uporedna
knjizevnost; - hukuk uporedno pravo
mukayyet a 1. zapisan, registrovan 2.
vezan, svezan 3. uslavljen; - olmak cu-
vati, osmatrati
mukayyit (-di} a registrator (o sluz-
beniku, aparatu)
mukim a nastanjen (u odredjenom
mu m
mestu) koji stanuje; . s:;ı stanom u;
Bursa'da - sa stanom u Bursi, nastanjen
u Bursi
mukni (-i) a arh. uverljiv, ubedljiv
mukoza sluzokoza
mukriz a zajmodavac, kreditor
muktebes a preuzet; naveden, citiran
muktebes koji kompilira (pozajmljuje)
muktedir a mocan; sposoban; - olmak
(do- imati snage, moci uradili
muktesit a stedljiv, cuvaran; cf. tutumlu
mukteza 1 . potreban, neophodan 2.
potreba, neophodnost (za obavljanje
posla)
muktezi a nuzan, neoplodan
mulaj mulaza; otisak, odlivak
mum p 1. sveca 2. vosak 3. arh. el. .
sveca, vat ~ - ıa· aramak traziti, svecom,
brizljivo traziti; - a çevirmek smeksati, po-
koriti, potciniti, uciniti poslusnim; - dibine
ışık vermek ispod svece je tamno (o bo-
gatom i mocnom coveku koji ne brine o
svojim bliznjima); /-al - dikmek up-
ropastiti, unistiti; - direk prav kao sveca,
prav kao stub; - a döndürmek v. - a çe-
virmek; - a dönmek omeksati, postali kao
pamuk, slusati, pokoravati se; - etmek v.
- a çevirmek; - gibi 1) prav kao sveca 2)
miran kao buba, poslusan 3. veoma cist; -
olmak 1) biti poslusan 2) biti sağlasan -
yapıştırmak 1) zapecatiti voskom 2) fig.
zapamtiti, drzati u secanju .
mum ağacı bot. vostano drvo (Myrica
cerifera)
mumaileyh gore spomenuti
mumcu 1. svecar 2. ist. svaki od dva-
naest oficira janiearskog reda (u pocetku
njegovog postojanja)
mum çiçeği bot. pepeljusa (Cerinthe
minor)
707
 mumlamak

'i1. mumlamak ak. 1. vostiti 2. pecatiti (pe- ıtıunzam a dodatik, dopuna

l! catnim voskom)
ll murabaha a zelenastvo, lihvarstvo
1 mumlaşmak uvostiti se, postali vostan murahabacı zelenas, lihvar
mumlu vostan; premazan voskom; - murabahacılık v. murabaha
kağıt vostan papir
murabba 1 a ı 1. cetvorni, od eeliri dela
mumluk 1. od .. sveca; od ... vati; yüz -
.2. kvadratni; cetvorougaoni ll lif. katren,
ampul sijalica od sto vati 2. svecnjak; ct. rubaija
şamdan
murabba2 marmelada
mum palmiyesi bat. vostana palma
(Ceroxylon andicola) murabut a arh. marabul (dervis u Se-
vernoj Africi)
mumya p mumija; - gibi kao mumija,
bled i slab murabut kuşu zaaf. marabu, africka
roda (Leptoptilus)
mumyalamak ak. balzamovati, bal-
murafaa a sudski pretres; cf. duruşma
zamirati
mumyalaşmak mumificirati se murahhas delegat
murahhaslık duznost delegata, mi-
mundar p nar. v. murdar
sionarstvo
mundarlık v murdarlık
murakabe a arh. 1. nadzor, kontrola;
munfasıl a odvojen, razdvojen, odeljen ct. denetim; - altında bulundurmak drzati

munhasır a dat. ogranicen na; samo pod nadzorom; - etmek kontrolisati, nadg-
za; namenjen; - olmak biti ogranicen; biti ledati, nadzirati 2. re/. samopromatranje;
namenjen; kadınlara - bir eğlence za- kontemplacija
bava namenjena zenama murakıp (-bı) a kontrolor, nadzornik; ct.
mun hasıran a samo, iskljucivo denetçi

munis a 1. arh. naviknut, priviknut 2. murakıplık posao kontrolora, kont-

prisan, srdacan 3. tig. pogodan, povoljan rolisanje
ct. uygun murana zaaf. murina (riba slicna jegulji)
munkabız a 1. stisnut, zbijen 2. med.
(Muranea)
koji pati od zatvora murassa (-ı) a arh. ukrasen draguljima
munkalip (-bi) promenjen; preobracen, murat (-dı) a zelja; namera, cilj; - na
preobrazen ermek ostvariti zelju, postici cilj
munsif a praviean, nepristrasan murdar p 1. necist, prljav; pogan; 2. ne-
munsap (-bı) a geag. usce zaklan u skladu sa serijatom (zivotinja)

muntazam a pravilan, regularan; ured- murdar ilik arh. kicmena mozdina; ct.
omur ilik
jen, sredjen, organizovan; - ordu re-
gularna vojska murdarlık necistoca, prljavstina; alj-
kavost
muntazaman a pravilno, regularno,
sredjeno muris a oporucilac, zavestac (nas-
ledstva)
muntazır a dat.koji ceka, koji ocekuje;
- olmak ocekivati, cekali musaffa a ociscen

708

musaha~e a arh. razgovor, rasprava
musahhih a arh. korektor; ct. düzeltici
musahhihlik zanimanje, posao
rektora; korigovanje; korekiura
musahip (-bi) a arh. prijatan sa-
besednik; ist. zabavljac (sultana i ve-
likodostojnika)
musakka a kul. musaka; patlıcan - sı
musaka od patlidzana
musaila a isi. mesto klanjanja; - taşı
kamena ploca (na koju se stavlja pokojnik
za vreme opela)
musallat /-al - etmek svaliti na koga
(nesrecu, bedu); /-al - olmak dosadjivati,
gnjaviti, uznemiravati; bana - olma! pusti
me na miru! nemoj me gnjaviti! O - fikir
opsesija, fiks-ideja
musaili pobozan, bogobojazljiv (onaj
koji klanja svih pet molitvi)
musandıra 1. zidni orman (za pos-
teljinu) sireka i viseka polica (u kuhinji)
musaona (-ı) a 1. vesto, majstorski
uradjen 2. izmisljen, nestvaran, fiktivan; cf.
yapıniıiı
musannıf a 1. autor, sastavljac, pisac
2. karloteka
musap a arh. 1. oboleo, zahvacen bo-
lescu; 2. nastradao, pogodjen (nesrecom i
si.)
musavver a 1. zamisljen, nestvaran,
prividan, imaginaran 2. arh. ilustrovan
Musevi a 1Jevrejin, Judejac ll jevrejski,
judejski
Musevilik judaizam, jevrejska religija
Mushaf v Kuran
musır (-srı) uporan, tvrdoglar, svo-
jeglav
musibet (-li) a 1 iznenedna nesreca, zlo
ll nesrecan; fig. malerozan, baksuz
mut
musikar p 1. mit. mitska ptica (ciji kljun
proizvodi zvuk na vetru) 2. v. miskal
musiki muzika
ko-
musikişinas a-p muzikelog
muska a amajlija amulet, talisman
muskacı izradjivac, pisac talismana
muslin tekst. muslin
musluk (-ğu) 1. slavina, pipa 2. mesto
za pranje ruka
muslukçu 1 . prodavac slavina; majstor
za popravku slavina 2. arg. lopov, lupez
muslukçuluk arg. dzeparenje, kradja
musluklu sa slavinarn
muson monsun, pasat
mustarip a 1. potisten, onespokojen,
uznemiren 2. abi. koji pati (od neke bo-
lesti); babam romatizmadan - tir noj otac
pati od reumatizma 3. bolestan
muşamba a 1 . musema, vostano plat-
no 2. kisna kabanica 3. linoleum O - gibi
zaprljan, zamazan {o vesu odeci)
muşmula 1 . bat. musmula (Mespilus
germanica) 2. arg. starkelja O - gibi (ili su-
ratlı) naboran, naboranog lica
muşta p 1. metaini cekic (za omek-
savanje koze) 2. bakser (na prstima); - ile
vurmak udariti bokserom 3. cvrga, zvrcka
muştalamak ak. udariti bokserom;
cvrknuti, CiVOknuti
muştu p radosna vest; ct. müjde
muştucu mustulugzija, donosilac ra-
dosne vesti
muştulamak ak. dat. javiti radosnu
vest
muştuluk mustuluk, nagrada za ra-
dosnu vest; cf. müjdelik
mut 1 sreca, dobrobit
mut2 nar. meraza zitarice (od pedeset
sinika)
70'9
 müta
' ' mtlta (-i) apodaci, cinjenice; c'f:veri
mutaassıp (-bı)a tanalican
mutabakat a arh. 1. saglasnost; spo-
razum 2. biol. prilagodjavanje 3: sklad;
prikladnost! podesnost
mutabık.a arh. 1. povoljan, prikladan 2.
saglasan; - kalmak sloziti se , saglasiti se
3. podudaran, identican O ashna - tır
slaze se s originalom, veran originalu (o
1> prepisu)
1
mutaf p mutavdzija, strunar (koji pravi
predmete od kozje dlake)
mutallaka a raspustenica, razvedana
zena
mutantan a arh. raskosan, velelepan
mutariza a ;z:agrada; ct. parantez; kö-
şeli - Uglasta 'zagrada; yuvarlak - ok-
rugla zagrada '
mutasarrıf a 1 . spostvenik, vlasnik 2.
ist. mutasarif, guverner sandzaka (posle
Tanzimata)
mutasarrıfhk 1. ist. sa:ndzak 2. polozaj
mutasarifa
mutassaver a zamisljen, pretpostavljiv
mutasavvıf a isi. sufija, mistik
mutasyon biol. mutacija
mutasyon_izm biol. mutacionizam, mu-
taciona teorija evolucije
mutat a uobicajen; sliakodnevan; - ol-
duğu gibi (ili üzere) po omicaju, kao obic-
no, kao i uvek
mutatabbip (~bi) a nadrilekar, sarfatan
mutavaat a mirenje, potcinjav<!nie
mutavassıt a arh. 1srednji ll posrednik;
ct. arabulucu
mutazarrır a ostecen
mutçuluk til. eudemonizam
muteber a 1 . postovan, cenjen 2. po-
uzdan 3. pozitivan, koji je na snazi (o za-
710
konu, propisu); validan; - olmak biti na
sn azi
mutedil a 1. umeren, skroman 2. geog.
umeren, blag (o klimi)
mutedillik umerenost; suzdr21jivost
muteklt a uveren, ubedjen
mutemet (-di) a 1. samopouzdan, sa-
mouveren 2. opunomocen
mutena a pazljiv, savestan, temeljit
muteriz a koji se protivi ij>rigovara,
oponira)
mutezile a isi. muteziliti (sekta)
mutfak (-ğı) a 1. kuhinja; 2. kulinarstvo,
kuhinja; Türk - ı turska kuhinja
muti (-i) a poslusan, pokoran
mutlak a apsolutni; - değer apsolutna
vrednost; - ekseriyet apsolutna vecina; -
nem apsolutna vlaznost
mutlaka a apsolutno, svakako; ne-
minovno, obavezno
mutlakıyet a apsolutizam, autokratija
mutlandırmak ak. usreciti, uciniti srec-
nim
mutlantnak usreciti se, postali srecan
mutlu srecan; ne- size! blago vama!
mutluluk sreca, blagodet
mutsuz nesre6an
mutsuzluk nesreca
muttali a 1. obavestaıi, informisan; os-
vedocen; - olmak obavestiti se saznati
muttarit 1. ispravan, pravilan; uredjen
muttasıf a kvalifikovan
muttasıl a 1 spojen, vezan; neprekidan
ll neprekidno, neprestano
muvacehe a suocavanje
muvacehesinde u prisustvu koga; u
lice
 mübalağalı

a
muvafakat Hı) prlstanak, saglasnost; muylu 1. teh. glavcina 2~ voj. rame na
- etmek pristati, prihvatlti topu;- yatağı gnezdo ramena.·
, muvaffak a uspeo; uspesan; cf. ba- muymul zoo/: kokosar poljski, lun]~
Şarılı (Circus cyaneus)
muvaffakiyet a uspeh; cf. başarı; -· ler muz a bat. banana (Musa paradisiaca)
dilerim! zelim uspeh!
muzaffer a 1 pobednicki ll pobednik
muvaffakıyetli uspesan ~ovoljan
muzafferane a-p pobednicki
muvaffakıyetsiz neuspesan, be-
muzafferiyet a arh. pobeda, trijumf
z:uspesan
muvaffakıyetsizlik neuspeh, fijasko muzaheret a arh. pomoc, podrska

muvafık a povoljan, pogodan; cf. muzahir koji pomaze, podr2ava

uygun muzır (-rrı) a 1' stetan, skodljiv; po-
muvahhit jednobozac, monoteista guban; sıhhate - skodljiv po zdravlje 2.
nestasan, nemiran (o detetu)
muvakkat a privremen; cf. geçici
muzırlaşmak 1. pogorsati se o zdravlju
muvakkaten a privremeno 2. postali nesiasan (o detetu) ·
muvakkit a isi. sluzitelj u dzamiji (koji
muzırlık skodljivost, stetnost,
odredjuje vreme molitvi)
muzip (-bi) koji uziva u sali, saljiv dzija,
muvasala a arh. veza, komunikacija;
zadirkivalo
cf. ulaşım
muziplik (gruba) sala, narugivanje, is-
muvasalat a arh. dolazak, prispece; -
mevanje; cf. takılgan
etmek prispeti
muztim a 1. taman, mracan 2. fig. ne-
muvaşşah a akrostih
jasan, mutan; tajanstven
muvazaa a arh. savetovanje kon-
muzmahil (-lli)a unisten, razrusen
sultacija
muvazaalı a arh. zasnovan na tajnom
muztar v. zorunlu
dogovoru mü vmı

muvazat a arh. paralelnost mübadele a razmena; trampa; cf.

değiş;
- etmek razmenjivati; fikir - si raz-
muvazene a arh. ravnoteza; sta-
bilnost; cf. denge mena misljenja

muvazenesiz 1. neuravnotezen (i fig.) mübadil a repatrirac, povratnik; naziv

cf. dengesiz za Turke dövedene razmenom iz Grcke

muvazenesizlik neuravnotezenost mübahese a ·rasprava, diskusija; de-

bala; - etmek raspravljati, diskutovati
muvazi a paralelan; cf. koşu!
mübalağa a preterivanje, pre-
muvazzaf a 1. obavezan, zaduzen 2.
uvelicavanje; cf. abartma; - etmek pre-
voj. kadrovski, stalni; - hizmet kadrovska
terivati, peruvelicavati
suzba, vojni rok; - ordu regularna armija,
stalni kadar; - subay kadrovski oficir mübalağacı koji preteruje (pre-
uvelicava)
muvazzaflık stalna vojna sluzba; -
devri stalfıi kadrovski rok mübalağalı preuvelican, preteran

711
.in(ibarek
mübarek a ı 1. srecan; blagosloven; cf.
kutlu; - olsun srecno! 2. dobar; lep .3.
cudan, neobican 4. postovan, cenjen ll
uzv. boze! gospode! - ne güzel ev! gos-
pode,kako je lepa kuca!
mübarek otu bat. zecja stopa (Geum)
mubareze a dvoboj, duel
mübaşeret (-ti) a pocetak, pristupanje;
- etmek poceti, pristupiti, prihvatiti se
mübaşır a jur. sudski prijavnik; sudski
posluzitelj; pristav
mübaşirlik posao pristava
mübayenet a 1. razlika; nesklad 2.
suprotnost, protivrecnost
mübeşşir mustulugdzija
mübeyyiz a prepisivac (rukopisa)
mübrem a neophodan; neminovan, ne-
izbezan
mücadele a 1. borba (u raznim zna-
cenjima); hayat - si borba za zivot; sınıf
- si klasna borba 2. prepirka, svadja; -
etmek borili se
mücadeleci borac
mücahit (-di) borac za uzvisene stvari
(npr. za veru, otadzbinu i si.)
mücamaa a arh. biol. parenje, spa-
rivanje
mücavir a susedan, graniC,an; obliznji
mücazat a arh. kazna; odmazda; /-al -
etmek (ili vermek) kazniti
mücbir a prinudan, prisilan; - sebep
jur. visa sifa, vis maior
mücehhez a 1. opremljen, snabdeven
2. pripremljen, spreman; - olmak opremiti
se, snadbeti se
mücella a ispoliran, izglancan; gladak;
sjajan, blistav
mücellit (-di) a knjigovezac
mücellithane a-p knjigoveznica
712
mücellitlik knjigovezacki zanat
mücerrep oproban, proveren
mücerret (-di) a 1 1. apstraktan; cf.
soyut 2. neozenjen; cf. bekar 3. izolovan,
odvojen 4. obnazen ll nar. samo, jedino
mücerrit (-di) a izolacioni
mücessem a 1. fizicki, telesni 2. ote-
lovljen, olicen; personifikovan
mücevher, mücevherat a dra-
gocenosti, dragulji, ukrasi
mücevherci draguljar, juvelir
mücmel a skracen, sazet, rezimiran
mücrim a prestupnik, krivac
müçtehit (-di) a isi. tumac verskih ka-
nona
müdafaa a 1. odbrana, zastita; cf. sa-
vunma; - etmek braniti 2. jur. odbrana
müdafi (-i) a branilac; cf. savunucu
müdahale a mesanje; intervencija; -
etmek mesati se; intervenisati
müdahil ı koji se mesa ll jur. branilac,
advokat
müdana a nar. zahvalnost; cf. minnet -
etmek zahvaljivati
müdara a neiskrenost; pritvornost, pret-
varanje
müdavi a koji leci, iseeliteli
müdavim a stalni posetilac; stalan
gost; - olmak redorno ici na neko mesto
müddei a jur. tuzilac; tuzitelj
müddeialeyh a tuzenik
müddeiumumi a javni tuzilac
müddeiumumilik tuzilastvo
müddet 1. vreme, trajanje, period; cf.
süre; - çe u toku, tokom 2. rok, termin; cf.
vade; askerlik - i vojni rok; teslim - i rok
isporuke
 mühim

müdebblr a obazriv, smotren, oprezan lotvoran; ct. etkili 2. drljiv, · potresan 3.

hem. aktivan
müdellel a ubedljiv, argumentovan; ct.
kanıti ı müessis a arh. osnivac; ct. kurucu
müderris a arh. predavac (u medresi); müeyide a jur. sankcija, kaznena mera
profeser
müezzin a mujezin
müdevven a sabran, sakupljen, sred-
müfekkire sposobnost, moc misljenja
jen
müferrih a ublazujuci, umirujuci (lek)
müdevvenat a arh. sabrana dela (knji-
zevna) müfessir a 1. komentator Kurana 2. ko~.
mentatar
müdevver a okrugao, sferican
müd ir v müdür
müfettiş a inspektor, kontrolar

müdire a direktorka; sefica

müfettişlik a 1. inspekcija 2. zanimanje
inspektora
müdrik a arh. koji shvata, koji razume
müfit a koristan; cf. faydalı
müdrike a arh. psih. intelekt; ct. anlık
müflis a bankrotiran; ct. batkın
müdrir amed. diureticki
müfredat (-tı) a·detalji, podrobnosti, po-
müdür a direktor, upravnik jedinosti
müdüriyet a uprava, direkcija müfret a ı odeljen, odvojen, po-
müdürlük 1. duznost direktara (up- jedinacan ll gram. jednina; ct. tekil
ravnika} 2. v. müdüriyet müfrez a odeljen, izdvojen
müebbet a 1. vecan, vecit 2. dozivotan müfreze a voj. odred
(o mandatu, kazni i si.}
müfrit a prekome.ran, preteran
müeccel a odlozen, odgodjen
müfsit (-di) a potstrekivac, podbadac,
müeddep a vaspitan, uljudan, uCtiv smutljivac
müellefat a arh. napisana dela
müft ph. besplatno, dzabe
müellif a autor; pisac
müftekir a k. je ponosan; k. se hvali
.müemmen a obezbedjen; (za) ga- müfteri a klevetnik
rantovan
müftü a is/. muftija (najvise svesteno
müennes a gram. zenski rod; ct. dişil
lice u jednoj oblasti)
müesses a osnovan, ustanovljen
mühendis a inzenjer
müessese a ustanova, institucija, or-
mühendishane a-p arh. inzenjeri-jska
ganizacija; ct. kurum
skola
müesseseleşrnek institucionalizo-vati
mühendislik inzinjering
se
müheyya a dat. gotov, spreman; ct.
müessif a 1. zalostan, za zaljenje 2.
hazır
neprijatan, ruzan (o dogadjaju, polozaju i
si.) müheyyiç a uzbudjujuci, razdrı:ızujuci

müessir a 1. uticajan, efikasa n, de- mü him a vazan, znacajan; ct. önemli

713
 mühimmat
mühimmat ratne potrebe
mühimsemek ak pridavati vaznost,
smatrati vaznim; cf. önemsemek
mühlet (-ti) a rok, termin; ct. vade; -
vermek dati rok
mühlik a arh. ubistven, smrtonosan,
poguban
ij
ı mühmel a 1. nebrizljiv, nemaran 2. za-
pusten, zanemaren
i' mühre p 1. sprava za satiniranje papira
(kristal na kuglı:f ili skoljka) 2 .. staklena
perla 3. kovackicekic 4. gladiljpa, glaeac
mührelemek ak. glacati, polirati; sa-
tinirati (papir)
mühreli poliran, izglacan; satiniran
müh.resenk (-ği) sareni jaspis
mührüsüleyman bot. pokosnica (Poly-
gonatum multiflorum)
mühtedi a prebbracen u islam
mühür (-hrü) a peeat,stambilj; zig; -
basmak udariti, staviti .pecat; ':'· kazmak
izgravirati pecat; - mumu pecatni (crveni)
vosak <> - kimde ise;.· süleyman odur
post. ko je jaci on i kvaci; - ünü yafamak
ne odrzati rec
mühürcü pecatorezac, izradjivac pe-
cata
mühürcülük pecatorezacki zanat, iz-
rada pecata
mühürdar a-p 1. muhurdar, cuvar pe-
cata 2. arh. licni sekretar (vezira)
mühürlernek ak. 1 . staviti pecat, udariti
pecat 2. zapecatiti
mühürfenrnek pass. od mühürlernek
mühürlü s pecatom; zapecacen
müjde p ·1. raıdosna vest 2. m'ustuluk,
nagrada za radosnu vest 3. uzv. - ler
olsun! dragicka! mustuluk!
müjdeci mustulugdzija
714
müjdelemek ak. dat. javiti,·sa6pstiti ra-
dosnu vest
müjdelik mustuluk
mükafat a 1. nagrada; cf. ödül; -
almak dobiti nagradu 2. radostan gest
mükafatlandırmak ak. nagraditi
mükaleme a razgovor
mükedder a arh. rastuzen, utucen,
sneveseljen
mükellef a 1 . obavezan; cf. yükümlü 2.
pazljivo uradjen; savrsen
mükellefiyet a obaveza; ct. yüküm
mükemmel a savrsen, besprekoran; cf.
eksiksiz
mükemmeliyet a savrsenstvo
mükemmellik v mükemmeliyet
mükerrer a arh. ponovljen
mükerreren a ponovljeno; ucestano
mükevvenat a arh. stvorenja, bica
mükeyfiyat a arh. omamljujuca sreds-
tva, narkotici
mükrim a gostoljubiv, eastben
müktesebat a arh. stecena znanja;
dostignuca, tekevine
müktesep a stecen; zadobijen
. mülahaza a misljenje,rasudjivanje, raz-
matranje; zapazanje; - sıyle uzimajuci u
ob~ir, imajuci u vidu da...
mülahazat a arh. razmisljanje, pro-
sudjivanje; zapazanje; - hanesi inesto
gde se zapisuju opaske; - hanesini açık
bırakmak ne doci do definitivnog misljenja
okome
mülahham a arh. debeo, gojazan; cf.
şişman
mütakat (-tı) a 1. sastanak (poslovni) 2.
intervju
mülaki a arh. koji se sastaje, koji se

Y,~~ja;- olma~.sretati se, nalaziti se, vidjati
se
... mülayemet a arh. krotkost; pri-
j~~odljivost,blagost
mülayim 1. blag, krotak 2. · povoljan,
p~~kladan 3. med. normalan (o stolici)
mülayimlik 1. blagost, krotkost (naravi)
2. pogodni:ıst, prikladnost
mülazım a arh. 1. stazer 2. voj. po-
rucnik; ct. teğmen
mülemma (-i) a 1 /it. mulema (pesma
ciji su stihovi napisani na razlicitim je-
zicima) ll 1. zaprljan, umazan, zapackan
2 .. sarene boje, boja do boje
mülevves a uprljan, zaprljan; fig. prljav
müleyyin amed. purgativ, laksativ
mülga a ponisten, anuliran; ukinut
mülhak a arh. 1 dodat, pridodat ll po-
mocnik stabnog oficira
mülhakat a 1. pripojene oblasti 2. ob-
lasti (mesta) koja pripadaju centru
mülhem a abi. nadahnut, inspirisan; -
olmak nadahnjivati se; inspirisati se
mülhit (-di) a bezboznik
mülk a 1. imanje; nepokretna imovina
2. licna svojina 3~ arh. teritorija jedne drza-
ve
mülki a gradjanski, civilni; - idare ci-
vilna uprava
mülkiye a arh. upravna skola; fakultet
politickih nai.ıka
mülkiyeli (svrseni) student fakulteta
politickih nauka
mülkiyet a arh. svojina, posedovanje;
cf. iyelik; devlet - i drzavna svojina; kamu
- drustvena svojina
mülkiyetçi sopstve.nik, vlasnik
mülteci a izbeglica; emigrant; cf. sı­
ğınık
rnQrm~~J~~
,._,.,
mültefit a predusretljiv, usluzan; ·lju-
bazan
mültezim a poreznik, zakupac drıZavnih
poreza
mültimilyoner multimilionar
multipleks multipleks
mürnanaat a arh. sprecavanje, spu-
tavanje; protivljenje
mümarese a praksa, uvezbanost; ru-
tina
mümas a ı koji dodiruje ll mat. tan-
genta; ct. teğet
mürnasil a slican, analogan
mümbit a plodan; polodvoran; ct. ve•
rimi i
mümessil a predstavnik; cf. temsilci
mümessillik predstavnistvo; ct. tem-
silcilik
mümeyyiz a 1 koji sartira (odvaja, od-
bira) ll 1. ispitivac (na ispitima) 2. kan-
eelariiski sluzbenik (koji sredjuje akta)
mümeyyizlik ispitivanje, ocenjivanje
mürnin ı pobozan ll vernik; musliman
mümkün a moguc; cf. olanaklı; - mer~
tebede do moguce mere, koliko je mo-
guce; - olduğu kadar çabuk sto je mo-
guce pre; - olmak biti boguce, biti
verovatno; - olmayan nemoguc
mümtaz a 1. privilegovan, povlascen 2:
odabran, istaknut, odlican, prvorazredan;
ct. seçkin
mümteni (-i) a nemoguce; ne moze
münacat a arh. molitva; cf. yakarış
münadi a telal, izvikivac, oglasavac
münafık v. ara bozan
münafıklık v. ara bozanlık
mü naferet a antipatija, averzija
münakalat a arh. transport, transportna.
sredstva; komunikacije; cf. ulaştırma
715
münakale
münakale a veza, komunikacija; trans-
port, prevoz
münakasa a arh. licitacija, drazba
münakaşa a rasprava, diskusija, po-
lemika; prepirka; ct. tartışma; - da bu-
lunmak raspravljati, diskutovati, po-
lemisati; ct. tartışmak; götürmez
neosporan
münasebat a arh. veze, odnosi; iki
memleketin - ı veze dveju zemalja
münasebet a veza, odnos; cf. ilişki;
diplomatik - ler diplomatski odnosi 2.
prikladnost; sklad (izmedju dveju stvari); -
almak odgovarati, povoljno padati 3. (po-
voljna) prilika; cf. vesile; - getirmek uluciti
zgodan trenutak; - düşürmek iskoristiti
povoljnu priliku; - düşmek ukazati se (o
prilici); O - iyle povodom, u povodu; ne - !
cemu to? kakve veze to ima?
münasebetli 1. logican, razlozan 2.
umesan; - münasebetsiz povrsno, ne-
mamo; bez reda, ne birajuci
münasebetsiz 1 . neprikladan; ne-
umesan; nedolican (o postupku) 2. nez-
godan, neblagovremen; - bir zamanda u
nezgodno vreme, u nezgodan cas 3. ra-
zuzdan, raspusten; neuljudan
münasebetsizlik 1. neumesnost;- nep-
ristojnost, nedolicnost 2. glupost, bu-
dalastina; - i bırak! pusti gluposti, mani se
gluposti! 3. nepostovanje, naopakost
münasip a prikladan, podesan, od-
govarajuci, pogodan; cf. uygun
münavebe smenjivanje, smena, pro-
mena; red; - ile redom, naizmenice
münazaa a rasprava, prepirka, svadja
münazara a rasprava, diskusija (o od-
redjenom predmetu)
müncer (-rri) a - olmak dat. svesti se
na, okoncati se sa; konuşma kavgaya -
oldu razgovor je devoe do svadje, raz-
govor se zavr5io svadjom
716
mündemiç a sadri:an, ukljucen; til. ima-
nentan
münderecat a sadri:ina (knjige, pisma i
si.)
münderiç a sadri:an, ukljucen, unet
münebbih a 1. stimulativan, pods-
ticajan 2. budan, oprezan
müneccim a 1. ostrolog, zvezdocatac
2. astronom
müneccimlik astrologija
münekkit a kriticar; cf. eleştirici
münekkitlik kritika
münevver a arh. 1 osvetljen ll in-
telektualac; cf. aydın; - ler inteligencija
münezzeh a abi. ociscen, cist; os-
lobodjen, !isen; dalek od; o, bütün kay-
gılardan - tır on je !isen svih briga
münfail a 1. ljut, srdit; uvredjen 2. pa-
sivan (u raznim znacenjiama)
münferiden a posebno, odvojeno, po-
jedinacno
münferit a 1. poseban, odvojen; je-
dinacan; - ateş voj.l jedinacna vatra 2.
usamljen; jedini
münfesih a ukinut, rasturen
münhal (-li) a 1 1. topljiv, rastopljiv;
hem. rastvorljiv 2. slobodan, upraznjen (o
mestu); cf. açık ll slobodno, upraznjeno
radno mesto
münhani a arh. iskrivljen, kriv
münharif a nagnut, kos, ukosen
münhasır a 1. odrojen, namenjen, spe-
cijalan 2. ogranicen
münhat (-ttı) a slegnut, ulegnut; ni-
zijski; cf. ingin
münhezim a porazen, razbijen, po-
bedjen
münkariz a ıscezao; ugasen (o po-
rodici; phemenu, dinastiji i si.); propao,
nestao (u ratu)

münkesir a 1. slomljen, razbijen 2. utu-
cen, potisten, razocaran
münkir 1. koji negira (porice, odrice) 2.
koji ne veruje u postojanje boga
münşi a stilista
müntahabat a arh. izabrana dela,
izbor; antologija, hrestomatija
müntahap a izabran, odabran
müntahip (-bi) a birac, glasac
münteha a kraj; granica, medja (pros-
,<
tora, vremena)
müntehir a samoubica
müntesip (-bi) a dat. koji pripada; koji
se odnosi na
münteşir a 1. rasiren, rasprostranjen 2.
objavljen, publikovan
münzevi a samotan, osamljen, po-
vucen
müphem a neodredjen; nejasan, ne-
razgovetan, maglovit
müphemiyet a arh. neodredjenost, ne-
ızvesnost;nejasnost, maglovitost; cf. be-
lirsizlik
müptedi a pocetnik, novajlija
müptela a dat. ı 1. zahvacen cime,
podvrgnut cemu; ogrezao; kumara -. og-
rezao u kocki 2. oboleo, koji pati (od kakve
bolesti); vererne - oboleo od tuberkuloze
ll uzivalac; mortın - sı narkoman
müptezel a 1. obican, prosecan 2. vul-
garan 3. jevtin, bezvredan
müracaat a obracanje; molba, preds-
tavka; cf. başvuru; - etmek (ili - ta bu-
lunmak) obratiti se (molbom); pribeci
cemu; cf. başvurmak; - gişesi salter za in-
formacije; kuvvete - etmek pribeci sili
müracaatçı molilac
müradlf a sinoniman; cf. eş anlamlı
mürai a dvolican, licemeran; cf. iki
yüzlü
· mürettip
mürailik arh. dvolicnost, licemerje;, cf.
iki yüzlülük
mürdesenk (-gi) p hem. olavni oksid
mürdüm bot. tmos:jiva, trnovaea (Pru-'
nus insititia)
mürdüm eriği v mürdüm
mürebbi a vaspitac
mürebbiye vaspitacica, guvernanta
mürebbiyelik posao guvernante
müreccah a koji ima prednost; bolji,
pogodnijip pozeljan; cf. yeğrek
müreffeh a imucan, dobrostojeci; cf.
gönençli
müreffehen au izobilju, u blagostanju;
zadovoljno, spokojno
mürekkep 1 a 1. abi. sastavljen od 2.
slozen, sastavni, kombinovani; - kelime
slozenica
mürekkep2 (-bi) a mastilo; Çin- i tus O
- krumadan odmah, vrlo brzo; - i ku-
rumadan bozmak vrlo brzo raskinuti
(ugovor, sporazum i si.); - yalamış pis-
men, obrazovan; kulturan
mürekkep balığı zoo/. sipa (Sepia of-
ficinalis)
mürekkeplernek ak. mastiljaviti
mürekkepfenrnek pass. od mü-
rekkeplemek
mürekkepli 1. umrljan mastilarn 2. s
mastilom, koji sadrzi mastilo; mastiljav; -
kalem mastiljava olovka
müretlebat a 1. voj. pasada (aviona,
broda) 2. voj. posluga; tank - ı posluga
ten ka
mürettep a 1 . uredjen, sredjen; re-
gulisan; cf. dizili 2. planiran, organizovan
(tajno) 3. sastavljen, sakupljen, formiran; -
divan /it. sastavljen divan
mürettip (-bi) a tip. slovoslagac; cf. diz-
gici
717
mürettiphane

mürettiphane a-p slovoslagacnica (u ziyade mazharı - millet esası ek. status

stampariji) najpovlascenije nacije

mürettiplik slovoslagacko zanimanje, müsabaka a 1. arh. konkurs; - açmak

posao slovoslagaea olvorili konkurs 2. takmicenje; kon-
kurencija; - ya girmek takmiciti se, ucest-
mürevviç 1. koji siri, propagira (ideje i
vovati u takmicenju
si.) 2. privrzen (ideji, partiji, doktrini)
müsademe a 1 . sukob, sudar 2. spo-
mürit (-di) a murid (privrZenik islamu, renje, konflikt 3. borba prsa u prsa
sejhu) 2. fig. sledbenik, pristalica
müsadere a konfiskacija; - etmek kon-
mürşit (-di) a is/. 1. mursid (duhovni fiskovati
vodja, sejh) 2. poglavar, vodja sekte
müsadif a arh. koji se srece, koji pada
mürt uginuo (o zivotinji); - olmak ugi- na, u...
nuti
müsait a 1. pogodan, povoljan, po-
mürteci (-i) 1 reakcionaran, nazadan ll desan; cf. uygun 2. skiona flertovanju (o
reakcionar zeni)
mürtefi (-i) a uzdignut, uzvisen, visok müsakkafat a krovne gradjevine
(o mestu i si.)
müsamaha a trpeljivost, tolerancija; po-
mürtekip (-bi) a 1 1. prestupnik 2. pod- pustljivost, gledanje kroz prste; cf. hoş­
mitljivac, korupcionas ll podmitljiv, pot- görü 2. nemarnost, aljkavost
kupljiv müsamahakar a-p popustljiv, blag; to-
mürtesem a mat. projekcija; cf. iz lerantan
düşüm müsamahakarlık tolerantnost; po-
mürtet (-ddi) a isi. otpadnik od vere, re- pustljivost
negat müsamahalı tolerantan
mürur a 1. prolaz, prolazenje 2. tok, müsamahasızlık netrpeljivost, ne-
hod (vremena); - etmek 1) prolaziti, pre- tolerantnost
laziti 2) teci, proticati (o vremenu)
müsamere a vecernja zabava, ve-
müruriye a arh. tranzitna taksa; cf. cerinka; veda - si oprostajno vece
geçmelik
müsavat a arh. jednakost, rav-
müruruzaman a jur. zastarelost; cf. nopravnost
zaman aşımı müsavi a jednak, ravan; cf. eşit, denk
mürüvvet a arh. 1. velikodusnost, ple- müsebbip (-bi) a koji uzrokuje, koji iza-
menitost 2. hrabrost, smelost, odvaznost ziva
mürüvvetll 1. velikodusan, plemenit. müseccel a 1. zapisan, registrovan
coveean 2. hrabar, smeo
müseddes a 1. iz ses! delova 2. ses-
mürüvvetsiz necovecan, bezdusan tougaoni, sestougaonik
mürver bot. zova (Sambucus nıgra; müsekkin 1. umirujuci, smirujuci; med.
müsaade a 1. dozvola. dop,,:S\arw: sedativ, umirujuce sredstvo
nizle s vasom dozvolom. ako dozvü:•w ;; müsellem a neosporan, neporeciv, ne-
naklonost, naklonjenost· poviascenost, en pobitan

718

müselles a 1. trofrii; trostruk; iz Iridefa
2. trougaoni
müsellesat a geom. trigonometrija
müselsel a lam'5an, verizan; uzastopni
müsemma a po imenu, zvani
müshil med. purgativ, laksativ
müskirat a artı. alkoholno pice, napitci
Müslim a musliman
Müsliman a-p 1 musliman, ispovednik
islamske vere ll 1. religiozan 2. ispravan,
castan, cestit o - mahallesinde sal-
yangaz satmak raditi nepotreban i bes-
koristan posao
Müslümaniaştırma islamizacija
Müslümanlaştırmak ak islamizirali
Müslümanlık 1. islam,
hamedanstvo 2. islamska zajednica
müsmir a plodan, plodonosan; pro-
duktivan; cf. verimli
müspet a pazilivan (u raznim zna-
cenjinjima); cf. olumlu 2. potvrdjen, pro-
veren
müsrif 1 rasipnicki ll rasipnik, ras-
pikuca
müsriflik rasipnistvo; cf. tutumsuzluk
müstacel a hitan, neodlozan; cf. ivedi
müstacelen hitno, neodlozno
müstaceliyet a hitnost, :Zurba,
odloznost; cf. ivedilik
müstafi a u ostavci, koji je dao ostavku
müstağni a 1. zadovoljen; obezbedjen,
namiren, koji ima sve; cf. do~ ]Un 2. koja
afektira, koketna (ozeni)
müstahak (-kkı) ı zasluzan; dostojan;-
olmak biti zasluzan, zasluzitii; biti dos-
tojan cega ll zasluzena kazna; zasluzena
nagrada; Allah müstahakını versin neka
mu bog da sto je zasluzio
müstehzi
müstahdem a slu:Zbenik, names-ten ik
müstahkem a· ucvrscen, utvrdjen; -
mevzi voj. utvrdjen polozaj
müstahsil a 1 proizvodni, produktivni; -
kuvvetler proizvodne snage ll pro-
izvodjac; cf. üretici
müstahzar 1pripremljen ll gotov lek
müstait (-ddi) a sposoban, spreman
müstakar (-rrı) a stacioniran; stabilan;
postajan
müstakbel a 1 buduci; - eşim moja bu-
duca supruga ll buducnost
müstakil a nezavisan, samostalan; cf.
bağımsız;- cümle gram. nezavisna re-
cenica
müstakim a 1. pravilan, ispravan; cf.
mu- doğru
2. prav, pravolinijski
müstamel a upotrebljavan; star
müstantik (-ki) a jur. islednik, istrazni
sudija
müstear a 1 . pozamljen, izmisljen; -
isim pseudonim 2. metaforican, fi-
gurativan
müstebat a malo verovatan, dalek
müstebit a despotski, apsolutisticki; -
bir hükümdar despotski vladar
müstebitlik samovlasce, samodr:Zavlje,
despotizam; autokratija
müstecir a zakupac stana, kirajdzija
ne- müstefit a ab/. koji se koristi cime; -
olmak korisiili se cime
müstehase a fos il
müstehcen a bestidan, opscen, nep-
ristojan
müstehcenlik opscenost, skarednost
müstehcenleşmek postali skaredan,
skaredno se ponasati
müstehlik a ı potrosacki ll potrosac; cf.
tüketici
müstehzi a ironican, podrugljiv
719
müstekreh

müstekreh a odvratan, mrzak müşahit (-di) posmatrac

müstelzim a koji iziskuje, potreban, ne- müşareket a ortakluk, kompanija,
ophodan ddrustvo; cf. ortakluk
müstemirren a neprekidno, stalno müşarünileyh a gore spomenuti
müstemleke a kolonija; ct. sömürge müşavere a savetovanje, kon-
sultovanje; - etmek savetovati se
müstemlekeci kolonizator; cf. sö-
müşavir a savetnik; konsultant; cf. da-
mürgeci
nışman; hukuk - i pravni savetnik
müstemlekecilik kolonijalizam; ko-
müşavirlik polozaj savetnika
lonijalizacija; cf. sömürgecilik
müşekkel a 1. oblikovan, uoblicen 2.
müsteniden a dat. zasnivajuci se, ba-
stasit, naocit; ct. gösterişli
zirajuci se na cemu
müşerref a postovan, uvazen; - oldum
müstenit a dat. koji se zasniva, koji se
drago mi je! milo mi je! (kaze se prilikom
bazira na cemu
upoznavanja); kiminle müşerref olu-
müstenkif a uzdrzan (od glasanja) cf. yorum? s kim imam cast
çekimser; - kalmak uzdrzati se
müşevveş a slozen, zamrsen, za-
müstensih a 1 koji prepisuje, kopira ll petljan; cf. karışık
umnozavac, hektograf müşevvik a 1 potstrekac, inicijator; cf.
müsterih a miran, spokojan; bezbrizan; ayartıcı ll ohranrujuci, koji ohrabruje
- olmak biti spokojan müşfik a dusevan, blag, nezan; cf. se-
müstesna a 1 1. izuzetan 2. osobit, izu- vecen
zetan; - bir adam izuzetan covek ll osim, müşir 1 a arh. marsal
izuzev; cf. hariç; bir iki çocuk -, bütün
öğrenciler çalışkandır izuzev jedno dvoje müşir2 a 1. pokazatelj; teh. fiz. in-
dece, svi ucenici su vredni dikator 2. indeks

müsteşar a savetnik; sefaret - ı sa- müşkül a ı tezak, tegoban ct. güç ll

vetnik ambasade smetnja, teskoca; cf. güçlük

müsteşarlık polozaj, rang savetnika müşkülat a teskoce; /-al - çıkarmak
stvariti, pricinjavati kome teskoce
müsteşrik a orijentalist
müstevi a mat. povrsina, ravan; cf. müşküle krupnozrno grozdje tvrde kore

düzlem (iz regiona Burse)

müstevli a 1. okupatorski, okupacijski müşkülpesent a-p utancan, profinjen;

(o vojsci, zemlji) 2. med. zarazan, epi- kapriciozan
demijski; cf. salgın müşrik (-ki) mnogobozac, politeist; pa-
müsvedde a koncept; skica, nacrt ganin
müsveddelik (pogodan za koncept); - müştak 1 (-kkı) a ı izveden (o reci) ll
kağıtpapir za koncept gram. izvedenica, izvedena rec
müşabehet a slicnost müştak2 (-kı) a dat. ceznjiv, pun zudn-
müşabih a slican je (za kime)

müşahede a posmatranje, motrenje; ct. müşteki a abi. v. şikayetçi

gözlem; - etmek posmatrati müştemilat a sporedne zgrade; de-
müşahhas a konkretan; cf. somut pandansi

720
 mütekabil

müşterek a zajednicki; kolektivni; - bil- komeran, preteran 2. agresivan, napadan

diri zajednicko saopstenje; - hakimiyet ll ak. vise od; beş yılı - vise od pet gadina
kondominion; idare kolektivno ru- lll agresor; ct. saldırgan
kovodjenje; - komutanlık zajednicka ko- mütecessis a 1. koji traga, koji otkriva
manda; - mülkiyet zajednicka svojine; - tajne 2. radoznao, znatizeljan
pazar ek. zajednicko tr:Ziste
mütedavil a koji je u upotrebi, u op-
müştereken a. zajednicki, zajedno, ko- ticaju; - para novac u opticaju; - sermaye
lektivno obrtni kapital
müşteri a musterija, kupac; klijent mütedeyyin a 1. pobozan, religiozan 2.
Müşteri a astr. Jupiter s ile koji je primio (veru); Islam diniyle -
müt'a a: - nikahı privremen brak (kod koji je primio islam
siita) müteessif a zabrinut, brizan; ojadjen,
snuzden; /-dan, -al - olmak zaliti za cime,
mütala a 1. arh. ucenje, studiranje 2.
misljenje, razmisljanje; rasudjivanje; - sazaljevati; tugovati, patiti
etmek 1) uciti 2) razmisljati, prosudjivati müteessir a zalostan, tuzan, potisten; 1
-dan/- olmak zalostiti se; rastuziti se
mütareke a primirje; ct. ateşkes
mütefekkir a zamisljen, utonuo u misli
müteaddit a 1mnogobrojan ll mnogo
ll mislilac; ct. düşünür
müteaffin a uzegao, uzezen; smrdljiv
müteferrik a 1. raznovarstan, raznolik
müteahhit (-di) a ugovarac; pre- 2. razbacan, rasejan
duzimac; ct. üstenci
müteferrika a 1. novac za sitne tros-
müteakıben a posle, potom, zatim; kove 2. odelenje u policijskoj stanici (za
ubrzo razne prestupnike)
~üteakip a 1) sledeCi, naredni 2. ak. mütegallibe a nasilnici, zulum6ari
posle, nakon; bunu - posle toga; o va-
mütehakkim a despotsJ5i; arogantan
kayı - nakon onog dogadjaja
mütehammıı a istrajan, izdrzljiv;
müteallik a dat. 1. koji zavisi; ct. bağlı
strpljiv; ct. dayanıklı
2. koji se odnosi; ct. ilgili
müteharrik a 1. pokretljiv, pokretan,
müteammim rasprostranjen, rasiren; mobilan 2. koji radi (na, sa); buharla - koji
ct. yaygın
radi na paru
mütearife a aksiom mütehassıs a specijalista; ct. uzman;
mütebahhir a veoma obrazovan, si- askeri - vojni ekspert
roko obavestem mütehassıslık specija'nost; ct. uz-
mütebaki a preostao manlık

mütebasbıs a laskav, ulizivacki; ser- mütehassis a uzbudjen, tronut, pot-

vilan resen
mütebeddil a 1. promenljiv; prevrtljiv 2. mütehavvil a promenljiv, nepostojan
nestalan, nepostojan mütehayyir a prenerazen, zapanjen,
mütebessim a nasmesen zaprepasten
mütecanis a istorodan, homogen mütehevvir a gnevan, razjaren, besan
mütecasir a drzak; - olmak osmeliti müteheyyiç a uzbudjen, uznemiren,
se, drznuti se uzrujan
mütecaviz a ı 1. koji premasuje; pre- mütekabil a uzajaman, reciprocan; ct.

721
 mütekabiliyet

karşılıklı; ~ yardım uzajamna pomoc mütereddl a degenerisan, izopacen

· mütekabiliyet a uzajaınnost, re- mütereddit (-di) a kolebljiv neodlucan
ciprocnost, reciprocitet mütenasit a solidaran; ct. dayanışık
mütekait (-di) ı penzionisan ll pen- müteselli a utesen; ohrabren, obodren;
zioner; ct.emekli /-la/ - olmak utesiti se, naci utebu; ct.
mütekamil a razvijen; usavrsen avunmak
mütekasif a zgusnut; hem. kon- müteselsil a lancan, uzastopan; nep-
denzovan rekidan
mütekebbir a uobrazen, nadmen müteşebbis a preduzimljiv, poduzetan;
mütemadi neprekidan, neprestan; !ra- cf. girişkin

jan; ct. sürekli müteşekkil a ab/. sastavljen, ob-

mütemadiyen neprestano, neprekidno; razovan, farmiran
ct. bitevi, biteviye müteşekkir a zahvalan
mütemayil a dat. sklon cemu, ras- mütetebbi (-i) a istrazivac
polozen za; ct. eğilimli mütevakkıf a dat. zavisan, kojizavisi
mütemayiz a istaknut, koji se istice mütevali a neprekidan, izastopan; ct.
mütemekkin a arh. nastanjen; ct. yer- ardışık

leşik mütevazı (-ı) a skroman, uctiv; ct. alçak

mütemerkiz a skupljen, koncentrisan gönüllü

mütemmim dopunski; zavrsnij gram. mütevazi a paralelan

daljni objekat mütevazin a uravnotezen; izbalansiran
mütenakız protivrecan; ct. çelişkili müteveccih a dat. 1. upravljen, us-
meren; okrenut 2. naklonjen
mütenasip a srazmeran, pro-
porcionalan; pogodan, odgovarajuci müteveccihen a dat. u pravcu, ka;
lzmir'e - hareket etti krenuo je za ızmir
mütenavip a promenljiv, varijabilan
müteveffa a pokojni, pocivsi
mütenazır a simetrican; ct. bakışımil
mütevehhim a podozriv, sumnjicav,
mütenebbih a budan, oprezan; ra-
nepoverljiv; bojazljiv, plasljiv
zuman, trezven, razborit
mütevekkil a pokoran, ponizan, pas-
müteneffir a koji se gadi, koji ima aver-
lusan
i i ziju
mütevelli a mutevelija, upravnik za-
mütenekkir koji upotrebljava nadimak duzbinskog imanja
mütenekkiren a pod tudjim imenom, mütevellit ab/. rodjen; proistekao
inkognito
müteverrim a jekticav, tuberkulozan;
mütenevvi (-i) a raznolik, raznovrstan, ct. veremli
svakojak; ct. çeşitli
müteyakkız a budan, oprezan
müteradif a /ing. istoznacni, sinaniman
mütezayit rastuci; - vergi progresivan
müterakim a skupljen, nagomilan po rez
müterakki a arh. napredan, prog- müthiş a ı strasan, uzasan ll uzv. iz-
resivan vanredno! strasno!
mütercim a prevodilac; ct. çevirmen müttefik a ı zdruzen, sjedinjen ll sa-
mütercimlik prevodilastvo viznik

722
 müzmlnleşırıe~:.

,~J'ıınüttefikan a zajeçlno, zdruieno; jed- müzecilik vodjenje muzeja

ri6~ıl:isnô müzehhep a pozlacen
müttehit a ujedinjen, sjedinjen; ct. bir- müzekker a artı. gram. muski rod; cf.
leşik eril
müvekkil a poverilac müzekkere a jur. sudski nalog
müverrih a istoricar; pronicar; ct. tarihçi müzelik ffil!Zejski, za muzej
müvesvis a sumnjieav, podozriv, ne- müzevir a abronosa; smutljivac, splet-
poverljiv kar
müvezzi (-i) a raznosac pisama, pis- müzevirlemek ak. prenositi glasove,
monosa kvariti odnose; spletkariti; meslektaşımı
müzaheret a arh. pomoc, podrska; - müdüre müzevirlemişler mog kolegu su
etmek pomagati opanjkali direktoru
müzahir a koji pomaze (podrzava); /-al müzevirlik prenosenje glasova, splet-
- olmak podrzavati, pomagati karenje, klevetanje; smutnja
müzahrefat a arh. smece, otpaci, krs müzeyyen a ukrasen, nakindjuren
müzakere a 1. savetovanje; debata, müziç a mucan, tegoban; nelagodan,
razgovor (o odredjenom pitanju) 2. izu- nezgodan
cavanje 3. propitivanje, usmeno ispitivanje müzik (-ği) muzika; hafif - laka mu-
(ucenika) zika; halk - narodna muzika; klasik - i
müzakereci propitivac, instruktor (uce- vokalna muzika
nika) müzik bilimi muzikologija
müzayaka a arh. siromastvo, oskudica, müzlkçi muzicar
besparica müzikhol mjuzikhol
müzayede a drazba, licitacija; ct. ar- müzisyen v müzikçi
tırma
müzmin a hronican; ct. süreğen; - has-
müzayedeci aukcionist talık hronicna bolest
müze muzej; arkeoloji - si arheoloski müzminleşmek preci u hronicno stanje
muzej; askeri - vojni muzej (o bolesti)
müzeci muzeolog; muzejski radnik

723
1'
l

-N-
1' na, nah uzv. na! evo li! uzmi! vidi! - nadirat a arh. retkost, retkoSti
kafa vidi budalu! kakva budala! - sana! nadiren a retko, neredovno, katkad
evo li, uzmil
nafaka a 1. sredstva za zivot, izd-
naaş (-a'şı) a les, mrtvo telo r2avanje; - sını çıkarmak (ili temin
naat (-a'tı) a hvalenje, uzdivanje etmek) zaradjivati za zivot, obezbediti
sredstva za zivot 2. jur. izdrzavanje, ·ali-
nabız (-bzı) a puls, bilo; pulsacija; -
\! 1 :· mentacija; /-al - bağlamak dosuditi, do-
atışı (ili atması) pulsiranje, udaranje deliti alimentaciju; - vermek placati, da-
pulsa; - almak v- ını saymak; /-ın/ - ına vali alimentaciju
bakmak kontrolisata, meriti puls; - ını
nafakalanmak obezbediti se za zivot
saymak (iz) meriti puls; O - ı durmak um-
(sredstvima)
reti; /-ın/ - ına girmek zadobiti ciju nak-
lonost; privuci paznju; - ına göre şerbet nafıa a javni radovi: Nafıa Vekaleti Mi-
vermek ugadjati, ici kome niz dlaku; - ını nistarstvo javnih radova
yoklamak tig. ispipati puls, shvatiti na- nafi a arh. koristan, pogodan; ct. yararlı
meru
nafile a 1 uzaludan, nepotreban, su-
nacak (-ğı) nadzak, sekira sa kratkom visan ll uzalud, bez potrebe, badava; ct.
drzaljom boşuna; - yere uzalud, badava

naçar p bezizlazan, beznadezan; - kal- nafiz a arh. 1. prodoran, astar 2. tig. uti-
mak ne naci izlaz cajan

naçiz p bezvredan, nevazan. bez- nafta nafla

nacajan naftalin naflalin
naçizane p malo, neznatno naftalinlemek ak. posuti naftalinam

nadan p 1 . bez znanja (iskustva); nez- naftalinlenmek pass. od naflalinlemek

nalica; ct. cahil 2. tig. grub, neotesan; ne - nağme a 1. melodija; napev 2. muz.

adam! gruba li coveka! nota 3. tig. pritvoran, neiskren govor; - yi

nadanca neznalacki
nadanlık neznanje; neotesanası
nadas agr. ugarenje, jesenje oranje; -
a bırakmak ostaviti pod ugarom; - etmek
(po) ugariti
nadaslık ugar, odvojeno za ugarenje; -
tarla oranica, njiva za ugarenje
nadide p nevidjen, redak, vredan; -
kitap vredna knjiga
nadim a arh. koji se kaje zbog kakvog
postupka /-al - olmak kajati se, zaliti za
cim e
nadir a redak; ct. seyrek
değiştirmek promeniti, sniziti ton; - yap-
mak arg. praviti se lud, praviti se Tosa
nahak p-a 1 neosnovan; nepotreban ll
bez osnova, nepotrebno, uzalud; - yere
uzalud
nahır nar. krdo goveda
nahırcı govedar
nahif a slab, nejak, nemocan
nahiv (-hvi) a gram. sintaksa; cf. söz di-
zimi
nahiye a 1. nahija (administrativna je-
dinica u Turskoj) 2. obiası
na hoş p neprijatan, los

724
i

nail a koji postize, koji dobija (uspeva);
- olmak dobiti, steci, uspeti, postici cilj
naip (-bi) a zamenik; kral- i regent
naiplik namesnistvo
nakarat (-tı) a 1. napev, retren 2. za-
novetanje, prazne reci; hep aynı - sve
ista pesma, uvek ista pesma
nakaratlı s napevom sa retrenom
nakavt sp. nokaut; - etmek 1) no-
kautirati 2) fig. matirati, dovesti u mat po-
ziciju
nakden a 1. novcano, u novcu; - yar-
dım etmek novcano pomoci, pruziti
pomoc u novcu 2. u gotovu za gotov
novac
nakdi a novcan, u novcu; - ceza nov-
cana kazna; - teminat noveana garancija
nakıs a 1 1. nedostatan, nedovoljan,
manjkav 2. detektan, talican ll mat. minus
nakış (-kşı) a 1. crtez, sara (na tkanini)
2. vez, vezenje; - işiemek vezti, uk-
rasavati vezom
nakışçı vezilja
nakışlamak ak. vezti; oslikavati (sa-
renim bojama)
nakışlı 1 . isli kan; isaran 2. izvezen
nakız (-kzı) a arh. narusavanje; uki-
danje; jur. kasacija
nakil (-kli) a 1. prevozenje, prevoz, pre-
nosenje, prebacivanje; - araçları (ili va-
sıtaları) transportna sredstva 2. pre-
selenje; cf. taşınma 3. prenosenje, prenos
(radio, TV i si.) 4. premestaj, postavljenje
(na drugo mesto); 5. prevodjenje (sa jed-
nog jezika na drugi); 6. prepricavanje, pri-
canje, pripovedanje 7. kopiranje (pisma,
slike i si.)
nakil a 1. prevoznik 2. pripovedac 3.
fiz. provodnik; cf. iletken
nakisa a nedostatak, mana; porok
nakzetmek
nakit (-kdi) a novac; - para gotov
novac
nakkare p muz. talambas
nakkarhane p ist. vojni orkestar; mesto
za orkestar
nakkaş a arh. dekarater (zidova, pla-
tona)
nakkaşlık 1. dekoraterstvo; dekorisanje
nakledilmek pass. od nakletmek
naklen a putem prenosa; - yayın (di-
rektan) prenos (TV, radija)
nakletmek 1. prevoziti, transportavali
2. prenositi; premestati 3. premestiti; pos-
taviti na drugi polozaj (mesto) 4. prevoditi
5. pricati, pripovedati 6. kopirati
nakli a 1. prevozni, transportni 2. tra-
dicionalan, zasnovan na predanju
nakliyat a prevoz, transport; - yapmak
prevoziti, baviti se prevozom; hava - ı
vazdusni prevoz; yük - ı teretni transport
nakliyatçı prevoznik
nakliye a 1. prevozenje, prevoz, trans-
port 2. transportni troskovi; - senedi trg.
tovarni list
nakliyeci prevoznik; cf. taşımacı
nakliyecilik prevoznistvo
nakşetmek ak. 1 . ukrasavati; sarati, os-
likavati 2. fig. urezivc:ti, utiskivati; zihne -
urezati u svest
Nakşibendi a-p Naksibendije (derviski
red koji je osnovao Muhamed Naksibendi
u XIV veku)
nakşolmak dat. ostaviti trag
nakzen a uz ponistenje, ukidajuci; da-
vayı - görmek jur. ponovo, po drugi put
razmatrati predmet; davayı - iade etmek
vratiti predmet na preispitivanje
nakzetmek ak. 1. arh. ponistiti, ukinuti;
opovrgnuti, osporiti 2. jur. uvaziti zalbu,
725
 nal
ukinutu , presudu, vratiti predmet na pre-
ispitivanje
!
nal a potkov;\potkovica; - çakmak (ili
vurmak) potkivati O - ları dikmek arg.
otegnuti papke; - toplamak biti na repu,
biti poslednji u trci (o konju)
nalbant (-dı) a-p nalbantin, potkivac
nalbantlık potkivacki posao
nal b ur trgovac gvozdjarijom, gvozdjar
nalburluk trgovina sitnom gvozd-
jarijom; ct. hırdavatçılık
nalça potkovica (za obucu), blokej
naldöken kamenit, sljunkovit put
nalın a nanula
nalıncı nanuldzija, izradjivac nanula o -
keseri egoista; - keseri gibi kendine
yontmak raditi samo u svoju korist, gle-
dati svoj interes
nalınlı u nanulama
nallama k ak. 1. potkivati 2. arg. uc-
mekati, ubiti
nallanmak pass. od nallamak
nam p 1. ime, naziv; - ına 1) u ime 2)
na ime, kao; - ında po imenu, po nazivu
2. slava, ugled, reputacija; - almak steCi
slavu, postali poznat; - ını lekelemek
ukaljati ime (cast); - ı nişanı kalmamak
biti zaboravljen (posle smrti); /-al - sal-
mak (ili vermek) proslaviti se, proneti
slavu
namahrem p-a onaj ko nema za-
\! konskih smetnji za brak (o zeni i mus-
karcu)
namaz p isi. namaz, molitya; - kılmak
moliti se; - niyaz molitve; - seecadesi
sedzada na kojoj se moli
namazgah p isi. mesto za molitvu, mo-
litviste
namazlık 1. sedzada za molitvu 2. krat-
ke molitve u namazu
726
namazsız (zena)·sa menstruacijom
namdar p znamenit, slavan; cf. ünlü
name p arh. pismo; - okumak govor ti-
reci koje svakozna
namerdane p neljudski, necovecno
namert necovecan, podao; bojazljiv; -
e muhtaç olmak biti prinudjen traziti
pomoc od onih na· koje se ne moze os-
loniti
namertlik necovecnost; podlost; ku-
kavicluk
namlı slavan, znamenit; - şanlı veoma
slavan, glasovit
namlu p 1. cev (vatrenog oruzja) 2. ost-
rica, secivo (noza, sablje)
namus a 1. cast, dostojanstvo; /-ın/ -
una dokunmak povrediti ciju cast; - sözü
casna rec; - u üzerine ant içmek kleti se
svojom cascu; - uyla yaşamak casno zi-
veti 2. cestitost, postenje; ispravnost
namuslu 1. castan, cestit 2. valjan,
posten; - bir iş valjan posao
namusluluk cestitost, postenje; val-
janost
namussuz necastan, neposten; pak-
varen
namussuzca necasno, neposteno
namussuzluk nepostenje, sramota
namütenahi p-a beskonacan, besk-
rajan
namzet (-di) p 1 kandidat; cf. aday; /-ıl
- göstermek istaci. za kandidata ll veren,
zarucen
namzetlik kandidatura; cf. adaylık - ini
koymak istaci svoju kandidaturu
nanay arg. nema; param - nemarn
pare
nane a bot. nana, metvica (Mentha pi-
perita) - yemek praviti gluposti, nep-
ristojno se ponasati; izvaljivati gluposti
 Oı;Jşlr;

naneli s nanom; - sigara cigareta s narkoz narkoza; - vermek davati nar-

mentolom kozu
nane molla 1 . salj. nespretnjakovic, narkozcu anesteziolog, anestetiear
seprtlja; mlakonja 2. bolesljiv 3. lenjstina
narsisizm narcisizam, narcizam
nane ruhu ekstrak! nane nas (-ssı) atil. dogma
nanik narugivanje nosom (stavljanjem nasbetmek ak. dat. naimenovati, pos-
palca na nos i mahanjem ostalim prstima); taviti
- yapmak pakazivali "nos"
nasıl 1 kakav; - elbise istiyorsunuz?
nankör p. namcorast, nezahvalan; kakvu haljinu zelite? ll kako, na koji nacin?
zadrt, mrzovoljan - sınız? kako ste? hem de - ! i te kako!
jos kako! O - ki slicno, kao; - olur kako to
nankörce namcorasto
da ... ? kako je moguce?- olsa bilo kako, u
nankörlük nezahvalnost; namcorluk, svakom slucaju
mrzovoljnost
nasılsa nekako, na neki nacin; her -
nansuk tekst. nansuk (fini muslin) ma kako bilo
napalın napalm; bombası na- nasıp (-sbı) a imenovanje, postavljenje
palmbomba nasır a zulj; - bağlamak (ili tutmak)
nar p bot. nar (Punica granatum) nazuljiti se, dobiti zuljeve; fig. postali grub,
bezosecajan; - a basmak fig. stali na zulj
nar a vatra, oganj O/-ın/ - ına yanmak
nasırlanmak pokriti se zuljevima, na-
nastradati zbog koga
zuljiti se; otvrdnuti (o rukama, nogama)
nara a krik, vrisak; - atmak (ili bas- nasırlaşmak 1. nazuljiti se 2. fig. otvr-
mak) vikati, vriskati, kricati dnuti, postali bezosecajan
nareri a arh. kokosov orah nasırlı i:uljevit, u zuljevima
nar çiçeği narandi:ast, svetlocNen (o nasihat a savet; ct. öğüt; /-al - vermek
boji) savetovati, davati kome saveta
nardenk p pekmez (od nara, sljive, nasihatçı savetnik, savetodavac; ct.
drenjine i si.) öğütçü

nardin p bot. vetrovalj (Eryngium) nasip (-sbi) a 1. udeo 2. udes, sudbina;

sreca; /-dan/ - ini almak iskusiti; - etmek
narenciye p nargila; - çekmek (ili 1) dati priliku 2) dostici, postici, domoci se;
içmek) pusiti nargile /-al - olmak imati srecu, poci za rukom,
narh p zvanicna, utvrdjena cena (za uspeti; - olursa ako bude prilika; ako je
zastitu potrosaca); /-al- koymak (ili tayin sudjeno 3. dnevna zarada
etmek) utvrdili cenu nasir a /it. prozaist
narin p 1. nei:an, slabasan, krhak; - Nasrani a hriscanin, nazaricanin
vücut krhko telo 2. ljubazan, fin nasyonalist nacionalista
narinlik 1. tananost, nez_nost, sla- nasyonalizm nacionalizam
basnost 2. ljubaznost naşi a post sa ab/. zbog, usled; ct.

narkotik (-ği) 1 narkotik; narkoticko ötürü; bundan - zbog toga

sredstvo ll opojan, narkolican naşir a arh. izdavac

727
 natı ka
natıka a dar govora, krasnorecje
natıkalı krasnoreciv
natır a posluziteljica u zenskom ha-
mamu
nativizm til. nativizam; ct. doğuştancılık
natron hem. soda, prirodni karbonat
sade
1' natuk a arh. elokventan, krasnoreciv
natura priroda, karakter (ljudski)
natüralist naturalista
natüralizm naturalizam; ct. doğalcılık
natürel prirodan
natürist naturista
natürizm naturizam
natürmort (-tu) slik. mrtva priroda
navçağan bot. kuznjak, tatula (Datura
stramonium)
navlun mor. 1. brodska vozarina 2.
taksa za prevoz brodom
naylon najlon; najlonski 2. arg. pre-
vara, smicalica
naz p 1 . koketerija; prenemaganje;
afektiranje; izvestacenost; - a çekmek ko-
ketirati; prenemagati se; - etmek (ili yap-
mak) koketirati; prenemagati se 2. kapric,
hir; /-a/ - ı geçmek nametali svoje hirove;
/-al - ını çekmek isbuniti svaku zelju
nazar a 1. pogled; /-al - ıyle bakmak
gledati ka o na .. 2. tig. paznja, zanimanje;
- a çarpmak privuci paznju, pasti u oci; /-
ı/ - a almak uzeti u obzir; /-ın/ - ı dik-
katini çekmek privuci ciju paznju; /-ı/ - ı
itibara almak imati u vidu, uzeti u obzir 3.
zle oci, urak; - boneuğu amajlija od
uroka; /-ın,-al - değrnek (ili - a gelmek)
podleci uroku o /-ın/ - ında prema cijem
misljenju (vidjenju); - dan düşmek izgubiti
ugled, pasti u nemilost; - da olmak imati
ugled
nazaran a post. sa dat. prema, u skla-
du sa, shodno; buna - shodno tome; ka-
nunlara - prema zakonima, u skladu sa
zakonima
:. 728
nazari a teorijski; ct. kuramsal
nazariyat a teorija
nazariye a tirh. teorija; ct. kurarn
nazarlık amajlija od zlih ociju
nazenin p 1. koketan 2. nezan, tanan,
krhak 3. iron. razmazen
nazım (-zmı) a stih; poezija
nazım ı koji uredjuje, koji regulise ll sti-
hotvorac
nazır a 1 1. arh. ministar; ct. bakan 2.
posmatrac ll 1 . koji gleda na, okrenut ka
(o kuci, sobi i si.)
Nazi nacista; pristalica nacizma
nazik (-ki) p 1. uljudan, uctiv; ljubazan;
pek - siniz vrlo ste ljubazni 2. tanan,
nezan, osetljiv; 3. tig. delikatan, skakljiv (o
poslu, pitanju isi.) 4. kritican
nazikane p ljubazno, uctivo
nazikçe ljubazno, prijatno
naziklik 1 . uljudnost, uctivost, lju-
baznost 2. slabasnost; neznost, osetljivost
3. delikatnost, skakljivost
nazir a slican, nalik na
nazire a /it. parodija
nazizm v nacizam
nazlanmak 1. koketirati; pretvarati se,
prenemagati se, afektirati 2. neckati se, iz-
motavati se
nazlı 1. koketan; izvestacen; hirovit 2.
predrag, premio (o detetu) 3. nezan (o
cvetu, biljci)
ne1 11. sta; bu-? sta je ovo?;- ya-
pıyorsun? sta radis? ll uzv. kako! - kaba
adam! kako grub covek! gruba li coveka!
lll kakav; adın - (dir)? kako se zoves?; -
biçim bu? kakav je to nacin? IV sve sto
(sa kondicionalom); - görse ister zeli sve
so vidi; - isterse yapar cini sve sto hoce o
- ler sta (sve); bugün - ler yapmadık sta

sve nismo cinili danas; /-ın/ - sine zasto,
cemu ... ; para onun - sine sta ce njemu
novac; - ala memleket vjdi! vidi! (za iz-
raiavanje negodovanja); - alemdesiniz?
kako ste? sta radite? - arar? otkuda;
onda otomobil - arar? odakle njemu au-
tomobil? - çare? sta da se radi? - de
olsa ma kako, ipak; - dedim de na zalost,
steta; - demek? 1) sta to znaci? 2) zar je
moguce?; - demeye zasto, cemu?; -
denir? sta reci? nemarn reci; - denli ko-
liko; - diye? zasto? zbog cega? - eker-
sen onu biçersin kako posejes, tako ces
poznjeti; - me gerek? sta ce mi to, sta me
se tice; - gezer nema, ne postoji; - gibi
kakav, koje vrste?; - hacet nema potrebe;
- hali varsa görsün neka radi kako hoce
neka mu bude kako mu bude!; - idiği bel-
lisiz ne zna se ni ko je ni sta je; - imiş! ko
je pa on, sta on uobrazava! - me lazım v.
- me gerek; - mene kakav, koje vrste? -
münasebet! kako? naravno, ne; - yin -
si ko je on, zaboga?; - olacak sta s time?
pa, sta? - olduğumu bilernedim izgubio
sam razum, izgubio sam kontrolu nad
sobom; - olur molim vas, budite ljubazni;
- olur - olmaz za svaki slucaj; - oluyor
1) sta se desava 2) sta treba; - olursa
olsun sta je, tu je; puklo kud puklo! - sa-
tıyorsun? o cemu govoris? - den sonra a
zatim; nakon nekog vremena; - sularda
kako, u kakvom stanju? kako stoji. - var
ki ali, medjutim; uz sve to; - n var? sta ti
je? - var - yok? sta ima novo? - yapıp
yapıp na ovaj ili onaj nacin, bilo kako
ne2 p: - ... ,- (de) ni... ni; - kahve -
rakı içtim nisam pio ni kafu ni rakiju; -
sıcak - soğuk ni toplo ni hladno O - de-
veyi gördüm - deveciyi ne znam nista o
tome; - kokar - bulaşır bezazlen; pa-
sivan (o coveku); - od var - ocak ni
ognja ni ognjista; ni kuce ni kucista; - sa-
kala minnet - bıyığa u se i u svoje kljuse;
- şiş yansın - kebap posl. i vuci siti i
ovce na broju
nebat a arh. biljka; ct. bitki
nedenslz-'
nebatat a arh. 1. biljke, rastinje; - bah-
çesi bolanieka basta 2. botanika
nebati a biljni; ct. bitkisel
nebevi a prorocanski, koji se odnosi na
Muhameda
nebi a prorok; Nuh - den kalma
veoma star, izasao iz mode; prepotopski
nebülöz astr. maglina, magla, ne-
buloza
nebze a: - bir - malo, vrlo malo
necabet a plemstvo, plemicko poreklo
necaset a necistoca, prljavstina
necat a izbavljenje, spas; - bulmak
spasiti se, izbaviti se
nece na kom jeziku? iz kog jezika? bu
kitap - dir? na kom jeziku je ova knjiga
necef taşı min. kvarcni kristal, gorski
biljur
neci sta je? kakvog zanimanja?; -
siniz? sta ste vi? cime se bavite? o - olu-
yor? sta se on mesa? sta mu je?; sen -
oluyorsun, kendi işine bak! zasto se ti
mesas, gledaj svoje posla!
necip a 1. plemenit 2. hem. plemenit (o
meta li ma)
nedamet a kajanje, zaljenje;- duymak
(ili getirmek) kajati se
nedbe a oziljak, brazgotina
neden ı zasto? zbog cega? bana - ça-
ğırdınız? zasto ste me me pozvali? ll
uzrok; ct. sebep
neden bilimi til. med. etiologija
nedense zbog ovog ili onog, iz nekog
razloga; her - bilo zbog cega; iz nekog
razloga
nedensel uzrocni, kauzalni
nedensellik uzrocnost, kauzalitet; ct. il-
liye!; - ilkesi fi/. princip kauzaliteta
nedensiz 1 bezrazlozan ll bez razloga;
bezrazlozno; cf. sebepsiz
729
/'1
1 nedim
nedim a arh. 1. blizag drug, prijatelj 2.
ist. dvorska budala; lakrdijas
nedret a arh. retkost
netaset a arh. lepota, savrsenstvo; kva-
litet
nefer a 1. covek, osoba, lice 2. arh. voj-
nik, redov
nefes a 1. disanje; dah; /-af - al-
d ırmamak ne dati predaha; - almadan
bez predaha, bez odmora; - almak 1) di-
sali 2) predahnuti, odmoriti se; - borusu
traheja; - çekmek udahnuti, uvlaciti, po-
vuci (dim cigarete i si.); - darlığı tesko di-
sanje, gusenje; - etmek duvati pri bajanju
(radi izlecenja bolesnika); - i kesilmek ne
moci disati (od premora); - i tıkanmak (ili
tutulmak) izgubiti dah (od uzbudjenja,
1'
i; sıraha i si.); - tüketmek promuknuti (od
dugog govora); - vermek izdisati, iz-
dahnuti (vazduh); son- ini almak ispustiti
dusu, umreti 2. arg. droga, hasis 3. fig.
zivo bice 4. obredna pesma (bektasijske
sekte)
netesiemek ak. 1. duvati; cf. üflemek 2.
v-etmek
nefesli 1. duvacki; cf. üflemeli; - çalgı
muz. duvacki instrumenat 2. izdrzljiv (u
zadr:Zavanju disanja)
nefeslik 1 . vreme jednog udisaja
nefha 1. prijatan miris 2. pirkanje
(vetra)
nefis 1 (-fsi) a 1. sam; sopstveno bice;-
ini beğenmek biti uobrazen; - ine düş­
kün sebican, samoziv; - ine güvenmek
gajiti samopouzdanje; /-ı/ - ine ye-
dirememek ne moci se pomiriti sa cime; -
ini yenmek vladati sobom 2. prirodne pot-
rebe (organizma); - körfetrnek pre-
zalogajiti, calabrcnuti, prevariti glad
nefis2 izvrstan, izvanredan, savrsen
nefiy (-fyi) a 1. progonstvo, izgnanstvo;
cf. sürgüne gönderme 2. gram. negacija,
odricanje
730
nefret a odvratnost; mr:Zanja; /-dan/ -
etmek osecati odvratnost, gnusati se; cf.
liksinrnek
nefrit (-ti) med. nefritis, zapalanje bub-
rega
nefsani a arh. 1. culan, puten
nefsaniyet a arh. 1. culnost, putenost
neft p nafta (rafinirana)
nefti p tamnozelen
neft yağı ligroin, !eski benzin
nefyetmek 1. ak. dat. prognati, izgnati;
cf. sürmek 2. negirati, odricati
negatif 1 odrecan, negativan; cf. olum-
suz ll foto negativ
nehari a arh. ucenik (skola bez in-
ternata, sa dnernom nastavom)
nehir (-hri) a reka; - gemiciliği recno
brodarstvo; - i zorlamak voj. forsirali reku
nehiy (-hyi) a 1. zabrana 2. gram. pro-
hibitiv, negatvini imperativ
nekahat a med. rekonvalescenija
nekbet a arh. nesreca, nedaca 2. sırası
nekes p skrt, tvrdicav
nekeslik skrtost, tvrdicluk
nekre a duhovit i':ovek, domisljan; sal-
jivdzija
nektar mit. nektar
nem p vlaga, vlaznost
nema a 1. rast, uvecanje 2. kamata; cf.
faiz
nemalanmak rasti, uvecavati se (o
novcu-od karnata)
nemcil bot. higrofilan, koji voli vlagu; -
bitkiler higrofite
nemçeker 1higroskop ll higroskopski
Nemçeli arh. Austrijanac
nemdenetir higrostat

neme lazımcı ravnodusan, nemaran
neme lazımcılık nehajnost, nemarnasi
neme yönelim bot. higrotropizam
nemf zool. lutka (insekta)
nemlendirici ovlazivac
nemlendirmek ak. (o) vlaziti
nemlenmek ovlaziti se, navlaziti se
nemietmek ak. ovlaziti, navlaziti
nemli vlazan; - iklim vlazna klima
nemölçer higrometar, vlagomer
nemrut (prema imenu vavilonskog vla-
dara Nemruda) okrutan, surov, bezdusan
nemrutluk okrutnost, surovası
nemseli v emşeli
nene vnine
neodim hem. neodijum
neojen v neogen
neolitik geol. neolitski; - çağ neoiii
neolojizm gram. neologizam, novarec
neon hem. neon; - tüpü neonska cev
neoplazma med. neoplazma
neozik geol. neozoik
neptunyum hem. neptunijum
Neptün astr. Neptun
neptünyum neptunijum
nerde v. nerede
nerden v. nereden
nere 1. koje mesto; Türkiye'de en çok
- yi beğendiniz? koje vam se mesto u
Turskoj najvise dopalo? 2. koja sırana
(tela), koji organ; - n ağrıyor? gde te boli,
koji te deo boli? bu, - nin fotoğrafı koje je
mesto na fotografiji
nerede gde; - o günler! gde su oni
(srecni) dani! ô - akşam orada sabah
gde uvece tu i ujutro (govori se za nekog
· nesnelleşme
koji konaci gde se zatekne); - Ise v. ne-
redeyse; - kaldı ki kamoli, nekmoli; .ken-
disi bilmez, - kaldı ki başkasına öğ~
retsin? on ni sam ne zna, kamoli druge
da uci
nereden 1. odakle; - geliyorsun?
odakle dolazis? 2. kako; - biliyorsunuz?
kako . znate? - nereye zar je moguce;
kakva slucajnost! ko bi to rekao
neredeyse skoro, svakog casa, samo
sto nije; - ağlayacaktı samo sto nije zap-
lakao; - tren kalkacak voz samo sto nije
krenuo
nereli odakle (rodom), iz kog mesta;
sen - sin odakle si li?
neresi v. nere; - burası? koje je ovo
mesto? (orası) - sta je tamo? odakle go-
vorite (u telefonskom razgovoru)
nereye kuda? - gidiyorsunuz? kuda
idete
nergis bot. narcis (Narcissus)
nergis zambağı bot. zuta luzarka, zuti
lijer (Amaryllis}
nervür sitan plise
nesep (-bi) a poreklo (po ocinskoj liniji);
- i sahih çocuk zakonito rodjeno dete
nesiç (-sci) a arh. anat. tkivo
nesih (-shi) nesh (vrsta arapskog ru-
kopisa)
nesil (-sli) a 1. pokoljenje, generacija 2.
potomstvo (zivotinja)
nesir (-sri) a /it. proza; cf. düzyazı
nesne 1. stvar, predmet, objekt 2.
gram. objekat
nesnel 1. materijalan, sıvaran 2. ob-
jektivan, nepristrasan
nesneıcı fi/. objektivista
nesnelcilik fil. objektivizam
nesnelleşme 1. objektivizacija, ma-
terijalizacija
731
 nesnelleşrnek

nesnelleşrnek objektivizovati se neticelenmek zavrsiti se, okoniSati se

nesnelleştirmek ak. objektivirati, up- neticesiz bez rezultata, uzaludan
redmetiti
netlik bez rezultata, uzaludan
nesnellik objektivnost, nepristrasnost
netlik jasnost, razgovetnost; cistota
Nesturi re/. nestorijanac
neuzübillah neka bog sacuva!
neşe a 1. radost, veselost, veselo ras-
neva p arh. glas; melodija
polozenje; - si yerinde on je veseo 2.
!·'
laka opijenost, veselo raspolozenje nevale a hrana, ice i pice; - yi düzmek
postaviti sto
neşelendirmek ak. razveseljavati, uve-
seljavati; zabavljati nevazil a prehlada, kijavica
neşelenmek razveseliti se, raspoloziti nevbet v. nöbet
se nevi (-i) a rod, sorta, vrsta, tip; - şah­
neşeli veseo, radostan, raspolozen sına münhasır sui generis, "svoje vrste"
(o osobenjaku ili originalnom coveku)
neşesiz neveseo, neraspolozen, utu-
cen nevir (-vri) nar. boja lica; - i dönmek
razdraziti se, pobesneti od srzbe
neşesizlik neraspolozenje, potistenost
nevmit p beznadezan, ocajan; cf.
neşet
a pojava, izbijanje; /-dan/ -
umutsuz
etmek pojaviti se, izbiti, iskrsnuti
nevralji med. meuralgija
neşide
a pesma; Neşideler Neşidesi
Pesma nad pesmama nevraljik neuralgican, neuralgijski; -
ağrılarneuralgicni bolovi
neşir
-ri) a 1. arh. sirenje (vesti i si.) 2.
izdanje, publikovanje; cf. yayım; - hakkı nevrasteni med. neurastenija, slabost
pravo na publikovanje; - hürriyeti slo- zivaca
boda stampe
nevresim a arh. jorganski carsav (u ob-
neşredilmek pass. od neşretmek liku torbe)
neşretmek ak. 1. izdavati, publikovati nevroloji v nöroloji
2. emitovati; cf. yayımlamak
nevropat med. neuropat
neşriyat a arh. publikacija
nevroz med. neuroza
neşter p hirurski noz, s kalpel
nevruz p nova godina (prema starom
net 1. jasan, razgovetan 2. cujan (o iranskom kalendaru, 22. mart)
glasu) 3. cist; - kar cist debitak
nevruz otu bot. tanilist (Linaria vul-
netameli 1. rizican, opasan 2. zle garis)
srece, baksuzan, malerozan
nevzat p arh. novorodjence
netice a 1. rezultat; ishod; - olarak kao
ney p muz. nej (muz. instrument slican
rezultat; - ye varmak postici rezultat, doci
flauti); - üflemek svirati nej
do rezultata; kesin - konacan rezultat 2.
zakljucak, rezime; - çıkarmak izvesti zakl- neye vniye
jucak
neyse 1. nije vazno; bilo kako; dobro;
neticelendirmek ak. zavrsiti, zakljuciti tu je sta je 2. da ne duzimo o - ne nekako,

732

bilo kako, kako-tako; annem - ne, ama
babam moja majka kako-tako, ali moj
otac...
neyzen p svirac neja O - bakışlı koji
gleda koso, kosog pogleda
nezafet a cistoca; cf. temizlik
nezahet a cistota; neporocnost
nezaket a 1. ljubaznost, uljudnost; fi-
no6a, otmenost; - le ljubazno, uljudno 2.
fig. osetljivost; skakljivost; - kesbetmek
postali osetljiv, skakljiv (o pitanju i si.)
nezaketli ljubazan, uljudan, uctiv; fin,
prefinjen, otmen
nezaketsiz neuljudan, neljubazan;
grub, neuctiv
nezaketsizlik neuljudonst, n el-
jubaznost; neuctivost, grubost
nezaret a 1. nadgledanje, nadzor, kont-
rola; /-ı/ - altına almak uzeti pod nadzor;
staviti pod prismotru; /-ı/ - altında bu-
lundurmak driati pod prismotrom; -
etmek nadgledati, kontrolisali 2. arh. mi-
nistarstvo 3. arh. izgled, spoljasnost
nezd (-di) u funkciji sastavljenih post-
pozicija kod. pored, uz;- imde kod mene;
- inde kod tebe; vezir - ine k veziru; Bir-
leşmiş Milletler - inde temsilci preds-
tavnik u Ujedinjenim Nacijama; memleketi
- ine dönüyor vraca se svome zavicaju
nezetmek ak. oduzeti, lisiti; oy hakkını
nezetmek lisiti prava glasa
nezif (-zfi) arh. a krvarenje
nezih a arh. cist, neporoean
nezir (-zri) zavet
nezle kijavica; - olmak dobiti kijavicu
nezleli kijavicav
nezle otu bat. v. pire kapan
nezretmek arh. ak. dat. obecati, dati
rec, zavetovati se
nihilizm
nıkris a med. kostobolja, giht, podagra
nısfınehar a 1. astr. meridijan 2. arh.
po d ne
nısıf (-sfı) a polovina, pola; cf. yarı,
yarım; - küre polulopta
nışadır hem. nisador, amonijakova so
nışadır kaymağı amonijam karbonat
nışadır ruhu hem. amonijacna voda
nice 1. koli ko! kako mnogo! 2. prilicno,
podosta; - - veoma mnogo 3. kako? na
koji nacin? o - kimseler mnogi, koliko
ljudi; - senelere (ili yıllara) ziveli jos
mnogo godina! (cestitka za rodjendan,
novu godinu i si.)
nicel kolicinski, kvantitativni
niceleme kvantifikacija
nicelik kolicina, iznos
niçin zasto? zbog cega? - su-
suyorsunuz? zasto 6utite?
nida a poziv, zov; povik, vika; gram.
uzvik; - işareti znak uzvika, uzvicnik
nifak a nesuglasica, nesporazum; raz-
dor; - tohumu seme razdora; - tohumu
ekmek (ili - tohumları saçmak) sejati
razdor
nifakçı sejac razdora, smutljivac
nihai kajnji, zavrsni; - karar jur. ko-
nacna odluka; Helsinki - belgesi Hel-
sinski zavrsni dokumenat (o evropskoj
bezbednosti i saradnji)
nihale p podmetac (za vruc sahan,
se rp u)
nihayet a ı kraj, zavrsetak; - bulmak
savrsiti se, isteci ll na kraju, na koncu; en
- najzad, na kraju krajeva
nihayetlenmek zavrsiti se, okoneati se
nihayetsiz beskrajan, beskanacan
nihilist nihilista
nihilizm nihilizam
733
':il ni.kah
1';1
nikah a 1. brak; .:.. ı bozmak rasturiti nisai a 1. zenski 2. ginekoloski
:,j brak; - etmek (bir kadını) ozeniti, sklopiti
tiı nisaiye a 1. girekologija 2. ginekolosko
brak; - feshi razvod braka; - memuru odeljenje (u bolnici)
'i
i
1
maticar; - tazelemek ponovo sklopiti brak
1 (sa razvedenom osobom) medeni - grad- nisaiyeci ginekolog
janski brak 2. kapara (novac koji se ne- nisan a april
1
kada davao devojci pre sklapanja braka)
1 nisan balığı prvoaprilska sala
nikahlamak 1. v: nikah etmek 2. prog-
1
ı a
. nispet ı 1. srazmera, proporcija; med-
i i!
i:
lasiti brak
jusobni odnos; cf. oran; - inde srazmerno,
nikahlanmak s ile stupiti u b rak, ozeniti proporcionalno cemu 2. veza, odnos; ct.
se, udati se ilinti 3. razmer, mera, norma; aynı - te u
istoj meri 4. poredjenje; !~al - le po-
nikahlı ozenjen; udata
redjenju sa... size - le o gençtir on je
nikahsız nevencan, neregistrovan (u mlad u poredjenju s vama; /-ı, -al - etmek
nezakonitom braku); - yaşıyorlar zive uskladjivati, ciniti srazmernim; uporedjivati
vanbracno ll namerno, za inat, u inat; bunu ona - ya-
pıyor on mu to cini za inat O - eki gram.
nikap (-bı) a pokrivalo, veo za lice
(muslimanskih zena) odnosni sufiks (za gradjenje relativnih pri-
deva); /-al - vermek (ili yapmak) izazivati
nikbet a arh. nesreca, nedaca koga nervirati
nikbin optimista; ct. iyimser nispetçi pakosnik
nikbinlik optimizam; ct. iyimserlik nispeten a 1. dat. u poredjenju sa .. ,
nikel hem. niki; - kaplama niklaza, nik- prema; ötekilere - sen iyisin u po-
lovanje redjenju sa drugima, ti si dobar 2. re-
lativno, denekle, manjevise; bugün hasta
nikelaj 1 niklovanje ll niklovan (o me- - iyidir danas je bolesnik relative dobro
talu)
nispetli sra:Zmeran, poroporcionalan;
nikellemek ak. niklovati ct. oranlı
nikotin nikotin nispetsiz nezrazmeran, nep-
nikris v nıkris roporcionalan

nilüfer p bot. lokvanj (Nymphaea) nispetsizlik nesramernost, disp-

nim p pola, polovina; - cezire po-
luostrvo
nimbus crn oblak, olujni oblak
nimet a 1. dobrocinstvo, milosrdje 2.
imetak, bogatstvo izobilje 3. dobro, blago;
kültür - leri kulturna dobra 4. jelo i pice
nine baba; baka (u oslovljavanju)
ninni uspavanka
nirengi p triangulacija; - noktası tri-
angulacijski punkt; granicni znak, medjas
roporcija
nispi a ı relativan; ct. göreli - ekseriyet
relativna vecina; - olarak relativno ll re-
lativno, neznatno (u odnosu na prethodno)
nişan p 1. znak, oznaka; - koymak oz-
naciti, zapamtiti (mesto i si.) 2. zaruke, ve-
ridba; - ı bozmak raskinuti veridbu; -
yapmak praviti veridbu 3. cilj, meta; -
almak nisaniti; - atmak gadjati (iz vat-
renog oruzja); 4. orden, odlikovanje - ver-
mek 1) odlikovati 2) /-dan/ podseeati,
podsetiti

734
 no:aı.ı.ıı

nlşancı 1. strelac, nisandzija; keskin - niyabet a artı. zamenjivanje, zas-

snajperista tupanje; hükümet - i regentstvo
nişancılık streljastvo niyaz p 1. usrdna molba, preklinjanje 2.
molitva; - etmek moliti, preklinjati; moliti
nişane p artı. znak; simptom
se (bogu)
nişangah p 1. nisan; - tertibatı ni-
niye zasto? cemu?
sanski uredjaj 2. cilj
niyet a 1. namera, svrha, cilj; /-mak/ -
nişanlamak _1. nisanili 2. ak.· dat._ veriti,
inde olmak namevarati, imati nameru 2.
zaruciti, staviti prsten 3. ak. oznaciti, obe-
komad papira (za gatanje sudbine); - çek-
leziti, markirali
mek vuci papir na srecu; - tutmak za-
nişanlı 1. zarucen, veren 2. obelezen, misliti zelju (pri predskazivanju sudbine)
markiran
niyetçi predskazivac sudbine
nişasta p skrob, stirak; - buğdayı
niyetleornek dat. nameravati, planirati
brdska psenica (bogata skrobom)
niyetli 1. koji nemarava, nameran; iyi -
nite artı. kako? zaste? dobronameran 2. re/. koji drzi post
nitekim zaista, zapravo; tako; prema niyobyum hem. niobijum
tome; bas kao, tacno kao
niza a spor; raspra, svadja; /-la/ -
nitel kvalitativan; kakvocni; - analiz etmek posvadjati se, sporeckati se; sporili
hem. kvalitativna analiza se
niteleme kvalifikacija, odredjivanje nizarn a 1. sistem; red, poredak; ct.
svojstva düzen; 2. voj. stroj; borbeni poredak 3. ist.
nitelernek ak. (o) karakterisati, ök- nizam, regularna vojska (u Osmanskom
valifikovati carstvu) 4. zakon; pravilo

nitelendirmek ak. (o) karakterisali nizarni u skladu sa sistemom; zakonski

nitelenrnek pass. od nitelernek nizarniye a ist. kopnena vojska; pe-

sadija (osmanlijska) o - kapısı slu:Zbeni
nitelik 1 . osobina, svojstvo 2. kvalitet; - ulaz (u kasarnama i garnizonima)
i iyi bir şarap vino dobrog kvaliteta
nizamlt 1. uredjen, regulisan 2. usk-
nitelikli 1. kvalifikovan; - işçi kva- ladjen sa pravilima
lifikovan radnik 2. kvalitetan; ct. kaliteli
nizarnname a-p pravilnik, propis, ured-
niteliksiz 1. nekvalifikovan 2. nek- ba
valitetan
nizamsız nesredjen, neregulisan
nitrat (-tı) hem. nitrat, so azotne ki-
nizamsızlık 1. nesredjenost, haoticnost
seline
2. fig. bezakonje; samovlasce
nitratlaşma nitracija
nobelyum hem. nobelijum
nitrik: - asit hem. azotna kiselina
nobran grub, arogantan
nitrogliserin hem. nitroglicerin
nobranlık grubost, arogancija
nitrojen hem. azot
nodul cavao (na vrhu stapa za gon-
nitroselülöz nitroceluloza jenje volova)

735
nodullamak
nodullamak ak. 1. dija/. terali stapom
(stoku) 2. fig. terati, podsticati (na posao)
Noel Bozic; - ağacı bozicna jelka; -
baba Bozic-bata
Nogay Nogajac (pripadnik turskog ple-
mena u Severnom Kavkazu)
Nogayca nogajski jezik
nohudi p boje nauta, zatvorenozuı
nohut (-du) p bot. naut, slani grah, sla-
nutak (Cicer arietinum) O - oda, bakla
sota kucerak
nohutlu sa slanutkom; - çorba corba
od slanutka
noksan a 1 mana, nedostatak; - bul-
mak manisati, nalaziti mane, kuditi 2. po-
manjkanje, nemastina, oskudica ll ne-
dovoljan, manjkav O bir tahtası - dır fali
mu jedna daska (u glavi)
noksanlık nedostatak, manjkavost; fa-
licnost
noksansız savrsen, besprekoran
nokta a 1. tacka (u raznim zna-
cenjima); arazi - voj. orijentir; iki - dvo-
tacka, dvotocje (:); ince - fig. slaba tacka,
slabo mesto; kritik - fiz. kriticna tacka 2.
odredjeno mesto, pozicija; hepimiz bir -
da toplandık svi smo se okupili na jed-
nom mestu 3. strazarsko mesto, stra-
zarska kucica; burada birkaç polis - sı
var ovde ima nekoliko policijskih stra-
zarskih mesta 4. predmet, tema; bu - lara
çok durdular mnogo su razgovarali o
ovim pitanjima 5. mrlja, tackica; - - 1) sav
u mrljama, umrljam 2) pojedinacno, tacku
po tacku - koymak zavrsiti, staviti tacku;
- sı - sına potpuno, u celosti; - olmak
arg. 1) strugnuti, umaci, kidnuti 2) otupeti,
obemreti (od droge)
noktainazar a tacka gledista
noktalama 1. interpunkcija; - işaretteri
interpunkcijski znaci 2. med. punkcija,
punktiranje 3. sin. punktacija
736
noktalamak 1. stavljati interpunkciju 2.
punktirati 3. fig. zavrsiti, staviti tacku
noktalanmak pass. od noktalamak
noktalı sa tackom, obelezan tackom; -
virgül tacka izapeta O - damarlar bot. ka-
pilarni sudovi (kod biljaka)
nominal nominalan; - değer no-
minalna vrednost
nominalizm fil. nominalizam
nominatif gram. nominalizam
nominatif gram. nominativ
nomografi nomografija nauka o zna-
kovima za graficko racunanje
nonoş malo moje! (obracanje detetu);
- um maco! dragi! (obracanje supruznika)
norm norma; hukuk - ları pravne
norm e
normal (-li) ı normalan, obican, stan-
dardan lı geom. normala
normal altı podnormala, subnormala
normalleşrnek normalizovati se
normatif 1 normativ ll normalivni - gra-
mer normativna gramatika
Norveççe 1 norveski jezik ll na nor-
veskom
Norveçli Norvezanin
nostalji nostalgiean
. nosyon til. spoznaja
not 1. zabeleska, notica; - düşmek pi-
sati beleske; - tutmak hvatati beleske, za-
pisivati reci 2. ocena (skolska);- almak 1)
dobiti ocenu 2) praviti zabeleske; - kır­
mak dati slabu ocenu; - koymak 1) dati
ocenu 2) praviti zabeleske; /-al - vermek
1) oceniti, proceniti 2) dati ocenu (uce-
niku); kırık - slaba ocena; /-ın/ - unu (ili
numarasını) vermek steCi lose misljenje
okome
nota 1. muz. nota 2. jur. nota; yazılı -
pismena nota

noter javni beleznik, notar
noterlik 1. zanimanje notara 2. pi-
sarnica, ured (notara)
nöbet a 1. red; - le poredu, redom; -
sizde na vas je red 2. sluzba, dezurstvo;
straza; - beklemek dezurati strazarciti; -
e çıkmak stupiti na dezurstvo; - dev-
retmek predati dezurstvo (strazu); - tut-
mak v. - beklemek 2. napad, nastup (bo-
lesti) - geçirmek pretrpeti napad; sinir - i
nervni napad o - çalmak svirati u od-
redjeno vreme (mars, himnu i si.)
nöbetçi 1strazar, cuvar ll dezurni; - ec-
zane dezurna apoteka
nöbetçilik dezurstvo; straza
nöbetieşe redom, po redu
nöbetleşrnek s ile smenjivati se (po
red u)
nöbet şekeri kristalni secer (kao na-
rodni lek)
nörolog neurolog
nöroloji neurologija
nöron anat. neuron
nötr neutralan; nepristrasan
nötrlemek neutralizovati
nötrleşrnek neutralizovati se
nötron fiz. neutron
Nuh re/. Noje; - gemisi Nojeva ladja o
- deyip, peygamber dememek inatiti se;
- nebiden kalma v nebi
nuhuset a arh. nesreca, nedaca
nukut a novac, pare
numara 1. b roj; - çevirmek okretati, bi-
rati broj (telefona); kura - sı zreb; sıra -
sı gram. redni broj 2. borj, velicina; kırk -
ayakkabı cipele broj cetrdeset 3. preds-
tava; numera 4. ocena (skolska); cf. not 5.
obmana, smicalica, trik 6. dioptrija (na-
ocara) o - çekmek vuci zreb; /-af - sını
nübüvvet
vermek dati lose misljenje, prilepiti kome
etiketu; - yapmak arg. pretvarati se, pra-
viti se; deli - sını yapmak praviti se lud
nurnaracı arg. prevarant; prepredenjak,
prevejanac
numaralama numerisanje, numeracija
numaralamak ak. nurnerisali
numaralı 1. bod brojem .. s brojem; 120
- belge dokumenat pod brojem 120; 20 -
tramvay tramvaj broj 20 2. numerisan;
yerler - dır mesta su nurnerisana o bir -
prvoklasan, prima
numarasız nenumerisan (o mestu, se-
distu) o - gözlük naocari sa prostim stak-
lima
numune p obrazac, uzorak; primerak;
cf. örnek; kıymetsiz - besplatan primerak
numunelik uzoran, primeran, za pri-
mer; - kumaş uzorak tkanine
-
nur a arh. svetlost o - içinde yatsın
neka mu je laka zemlja! - ol! brava! -
topu (ili damlası) prelep, predivan (o de-
tetu); - yüzlü dobrodusan (o starom co-
veku); uvazen
nurani a 1. svetao, sjajan 2. fig. bla-
gosloven, blazen
nurlanmak 1. osvetliti se 2. doci u sjej-
nu situaciju
nurlu svetao, sjajan 2. postavan, uva-
zen
nursuz fig. antipatican, neprijatan
nutasyon astr. nutacija, oscilacija
zemljine ose
nutuk (-tku) a govor, beseda; izlaganje;
cf. söylev; - a gelmek zapoceti govor; - u
tutulmak govoriti zapinjuci, za stati u pola
reci (od straha, uzbudjenja)
nüans nijansa, preliv; - katmak dati
preliv
nübüvvet a arh. prorocanska misija
737
'!

1 nüfus

li nüfus a 1. covek, osoba; zitelj, sta- nüksetmek povratiti se (o bolesti)

J
;i\:
novnik; ~ başına po glavi stanovnika 2,.
stanovnistvo; ~ cüzdanı licna karta, .le-
nükte dosetka, doskocica, sala; ~ yap-
mak praviti dosetke, zbijati salu
gitimacija; malieni list; ~ fazlası pre-
1
naseljenost; ~ hareketleri kretanje, po- nükteci duhovit eovek, domisljan, sal-
pulacije; ~ kağıdı v. - cüzdanı; ~ jivcina
patlaması eksplozija popula cije; ~ sayımı nüktecilik domisljatost, dosetljivost, du-
popis stanovnistva; ~ seyrelmesi de- hovitost
1
1 populacija; - yoğunluğu gustina , na-
i: i, seljenosti nüktedan a-p v. nükteci
nüktedanlık v. nüktecilik
nüfus bilimi demografija
nüfus bilimci demograf nükteli domisljat, dosetljiv, duhovit

nüfus bilimsel demografski nükul a arh. odustajanje; cf. vazgeçme;

- etmek odustati, odreci se cega
nüfuslu od.. stanovnika; iki milyon ~
nümayiş p 1. demonstracija; cf. gös-
bir şehir grad od dva miliona stanovnika
teri; - yapmak demonstrirati
nüfuz a 1. prodiranje, probijanje; pro-
nümayişçi demonstrant
bojnost; ~ kudreti probojna moc (zrna,
granate) 2. uticaj, upliv; autoritet; "' etmek nümayişkar demonstrativan
1) prodirati, probijati se 2) fig. shvatiti 3)
nüsha a 1. prime~k. broj (novina i si.)
uticati, biti uticajan; ~ sahası jur. uticajna
2. kopija
sfera; - sahibi uticajan; - ticareti zlo-
upotreba zluzbene duzn~sti; ~ ticareti nütasyon v outasyon
yapmak zloupotrebiti sluzbenipolozaj nüve a 1. jezgro, srz 2. sustina
nüfuzlu uticajan, autoritativan nüzul (-lü) a 1. spustanje, silazak 2.
nükleer nuklearni; - enerji nuklearna med. apopleksija, uzetost, paraliza 3. ko-
energija; - reaktör nuklearni ~eaktor; ~ nacenje, nocivanje; - etmek 1) spustati
silah nuklearno oruzje; - yeraltı de,- se, slaziti 2) zastati na pocinak, konak (na
nemeleri podzemne nuklearne probe put u)

nükleon fiz. nukleon nüzullü med. apoplektican

738
 : o 1 uzv. o! oh! ah!
o2 (-nu) 1 1. on (ona, ono) ll 1. onaj
(ona, ono) 2. taj (ta, to); - büyüklükte te
velicine, toliki; - denli tako, toliko; - de-
rece toliko; - halde u tom slucaju; -
kadar toliko; - takdirde u tom slucaju 3.
takav (takva, takvo); - haliyle u takvom
stanju O - bir (i) onaj drugi; - gün 1) log
dana 2) lada; - gün bugün ot lada, od log
vremena; - kapı senin, bu kapı benim
dolaşmak lutati, skitati; - saat 1) tog tre-
nutka 2) islog casa 3) odmah; - sırada
tada, upravo; - tarakta bezi olmamak ne
biti umesan u nesto, ne petljati se u nesto;
- taraflı olmamak ne obracati paznju, ne
pridavati znacaj; - vakit lada, onda; -
vakit bu vakit od lada, od tog vremena; -
zaman lada, u to vreme, onda; - yolda
tako, na takav nacin; - yolun yolcusu ...
svi cemo ta ko zavrsili jednog dana
oba 1. nomadski satar (sastavljen iz
vise delova) 2. namadi 3. logor
obartı v abartı
obartıcı v. abartıcı
abartılmak pass. od abartmak
obartma v. abartma
obartmak v. abartmak
obelisk (-ki) obelisk
obje objekat, predmet, stvar;
objektif. 1 objektht (fotoaparata i si.) ll
objektivan, nepristrasan; - şekilde ob-
jektivno
objektiflik objektivnost
objektivizim til. objektivizam
obruk H:iu) 1 1. rov, jarak, jama 2. geol.
ponor, bezdan ll izdubljen, udubljen, kon-
kavan;
observatuar opservatorija; ct. gözlem
evi
obstrüksiyon opstrukcija
obua muz. oboa
obuacı muz. oboisl
obur 1prozdrljivac ll prozdrljiv, nezasit
oburlaşmak postali prozdrljiv
oburluk prozdrljivosl, nezasitost
obüs voj. 1. eksplozivna granata; srap-
nel 2. (- topu) haubica; - bataryası ba-
terija haubica; - mermisi granata za ha-
ubicu
ocak1 (-ği) 1. ognjiste, kamin; pec; spo-
ret; - kaşı ringla, plotna; - süngüsü
zarac; - yakmak naloziti pec, upaliti spo-
ret; demirci - ı kovaeka ognjiste; ha-
vagazı - ı plinski sporet 2. porodica, kuca,
dom; (birinin) - ına incir dikmek razrusiti
neciji dom; - tan terbiye gör:mek dobiti
domace vaspitanje; baba - ı ocev dom,
rodna kuca 3. centar, srediste, stab, dom,
sastajaliste, klub 4. ist. odred, korpus; ye-
niçeri - ı janicarski odzak 5. mesto eks-
ploatacije, mesto obrade necega; rudnik;
kömür - ı rudnik uglja; maden - ı rudnik;
taş - ı kamenolom 6. udruzenje, drustvo,
organizacija; Türk - ı Tursko drustvo (kul-
turno-prosvetna organizacija) 7. leja (povr-
ca) o - ı batmak biti unisten, pretrpeti ve-
liku materijalnu stetu; - bucak u svakom
cosku kuce; /-ın/ - ına düşmek 1) traziti
neciju zastitu 2) moliti za pomoc; - ı kör
kalmak nemali potomke
ocak2 (-ğı) januar
ocakçı 1. lozac 2. odzacar 3. razg.
osoba koja u kafanama ili u poslovnim
zgradama priprema kafu ili caj
ocakçılık 1 . lozacki zanat 2. odza cars-
ki zanat 3. kuvanje kafe i caja po ka-
fanama ili poslovnim zgradama
ocaklı 1. onaj koji ima pec 2. soba sa
karninartı 3. pripadnik neke organizacije
739
 ocaklık
ocaklık 1 . mesto gde se nalazi ognjiste . odaklaştırma
(pec, sporet) 2. razgl. cunak 3. porodicno . · redsredjivanje, dovodjenje u jednu tacku
nasledstvo 4. ist. imanje dobijeno ·od sul-
tana za vojne zasluge
od 1. /it. oda 2. arh. vatra, zar O - yok
ocak yok siromasan
oda ·1 . soba, odaja; - sına çekildi po-
vukao se u svoju sobu; - takımı sobna
garnitura; - yı toplamak raspremiti sobu;
banyo - sı kupatilo; misafir - sı gos-
tinska soba; sandık - sı ostava, spre-
miste; soyunma- sı 1) svlacionica 2) gar-
deroba (glumaca); vazife - sı 1) sluzbena
prostorija 2) (radni) kabinet; yemek - sı
trpezarija 2. komora, kabina; gaz - sı
gasna komora; 3. punkt; kontrol - sı kont-
rolni punkt; kumanda - sı komandni punkt
4. hotelska soba; - hizmetçisi sobarica;
otel - sı hotelska soba 5. svratiste, pre-
nociste, krcma, dom; halk - sı narodni
dom 6. komora, palata, udruzenje; kalem
- sı kancelarija; tercüme - sı udruzenje
prevodioca, prevodilacki biro; Ticaret ve
Sanayi Odası Privredna komora (Turske)
7. ist. janiearska kasama O - hapsi kucni
pritvor; - müziği kamerna muzika
odabaşı (-nı) 1. glavna sobarica 2. sef
'recepcije 3.ist. odobasa, odabasa
odacı 1. spremacica, higijenicarka 2.
1 sobar, sobarica (u hotelu) 3. posluzitelj.
'ı
odacılık1 . posao spremacice 2. rasp-
remanje soba
odak (-ğı) 1. centar, srediste, ziza 2. (-
noktası) fiz. fokus; - (noktası) uzaklığı
fokusno rastojanje
odaklama namestanje, izostravanje
odaklamak ak. namestiti, regulisati
(foto-aparat); izostriti
odaklaşma usredsredjivanje, uje-
dinjavanje (u zizi), dovodjenje u jednu
taek u
odaklaşmak uziziti, usredsrediti, do-
vesti u jednu tacku
740
uzizenje, us-
odaklaştırmak ak. uziziti, usredsrediti,
dovesti u jednu tacku
odaklayıcı pomocnik kamermana
odalı sa... sobe, koji ima.. sobe,
... =soban
odalık (-M arh. odaliska, ljubavnice
odeon odeon
oditoryum 1. auditorijum 2. · sa la po-
godna za predavanje, nastavu i koncerte
3. salaza preslusavanje (u radiocentru)
odsuz: - ocaksız siromasan i bez
krova nad glavom
odun 1. drva; - kesrnek seci drva; -
kırıcı drvoseca; velika sekira; - kırmak
seci (cepati) drva; - kömürü udrveni
ugali; - yarmak cepati drva 2. brvno 3. fig.
neotesanko, bukvan o - gibi adam ne-
otesan C:ovek, bukvan; - özü lignin, drvna
vata; - ruhu hem. metanol, metil alkohol
odun arısı (-nı) zaaf. pcela drvarica
(xylocopa)
oduncu 1. drvoseca 2. trgovac drvima
odunculuk 1. zanat drvosece, posao
trgovca drvima 2. trgovina drvima 3.
drvarstvo
odunlaşma bat. lignifikacija
· odunlaşmak 1. bat. lignifikovati se 2.
fig. ogrubeti, postati grub
odunluk 1. supa za drva; skladiste
drva 2. drvna gradja pogodna za ogrev 3.
fig. neotesanost, grubijanstvo, surovost
adyometre 1. audiometar 2. eu-
diometar
of uzv. uf! oh! Jao! (izrazava se dosada
ili bol); -, bıktım artık! uf, dosadilo mi je
vise!; - kolum acıdı jao, zabole me ruka!
o - - etmek uzdisati, stenjati, huktati
ofis kancelarija, uprava, sluzba, odel-
jenje; ticaret - i trgovinska sluzba
 ,c;l,kk.alı

oflamak stenjati, huktati, uzdisati; of- oğulcuk 1. sincic 2. biol. embrion

layıp puflamak stenjati, uzdisati od umora
oğulduruk dija/. materica
(brige i si.)
oğul otu (-nu) bot. matocina (Melissa
oflaz dija/. prelep, bozanstven, divan
officinalis)
ofort hem. koncentrovana azotna ki-
oğunmak v. ovunmak
selina
oğuşturmak v. ovuŞturmak
ofris bot. kokica (Ophıys)
Oğuz 1Oguz ll oguski
ofsayt sp. ofsajd; - ta durmak biti u of-
sajdu; - a düşmek biti izvan igre; - po- oğuz nar.l 1. seljak 2. prostodusan
zisyonu ofsajd pozicija covek, postenjacina ll prostodusan
ofset (-li) 1. ofset; - baskı ofset stam- · Oğuzca 1oguski jezik ll na oguskom
pa oh uzv. o! oh! - ne güzel! oh sto je
oftalmi med. oftalmija, zapaljenje oka lepo! O - çekmek 1) odahnuti 2) radovati
se tudjoj nesreci; - demek 1) zadovoljno
oftalmolog (-gu) oftalmolog
udahnuti 2) uzivati; - olsun! tako mu i
oftalmoloji med. ~ftalmologija trebal
oftalmoskop (-pu) med. otlatmoskop oha uzv. vulg. ej ti! stoj!
oğalamak v. ovalamak oje lak za nokte
Oğan arh. bog ojit (-ti) geo/. augit
oğdurmak v. ovdurmak ok (-ku) 1. strela; - atmak gadjati stre-
Oğlak astr. Jarac (zodijacki znak); -
lom, streljati; - kuburu tobolac; - mey-
danı streliste 2. strelica O - yaydan çıktı
dönencesi povratnik Kozoroga
sto je bilo bilo je, svrsena stvar
oğlak (-ğı) jare
okaliptüs bot. eukalipt (Eucalyptus)
oğlan 1. decak, decko 2. momak, mla-
dic, sin; tüysüz - golobrad momak, junos okapi zool. o kap i (Okapia johnstoni)
3. zandar, pub (u kartama) 4. sluga, okar zool. vodeni bik (Botaurus stel-
mo mak; iç - ı ist. sluga koji je imao pristup laris)
u harem 5. pasivni homoseksualac O - da-
okçu 1. strelac; 2. prodavac strela, onaj
yıya, kız halaya çeker post. decak lici na
koji pravi strele
ujaka, a devojcica na ocevu sestru
okçuluk 1. proizvodnja i prodaja strela
oğlancı pederast
2. streljastvo
oğlancılık pederastija
okka a oka (stara mera za tezinu=1283
oğmaç v. ovmaç gr.) o - nın altına gitmek biti zrtva, .uza-
oğmak v. ovmak ludno zapasli u tesku situaciju
okkalamak 1. priblizno, otprilike od-
oğul (-ğlu) 1. sin; /-ı/- edinmek usvojiti
rediti tezinu 2. fig. ulagivati se, umiljavati
sina; Nusret oğlu Tayfun Tajfun, sin Nus-
se, taskati
retov, Tajfun od oca Nusreta; biricik - sin
jedinac; küçük - u njegov mladji sin; okkalı 1. tezak 2. veli k, ogroman; . -
büyük - u njegov stariji sin; - oğlu si- kahve 1) velika solja kafe 2) jaka kafa 3.
novljev sin; ortanca - u njegov srednji sin tezak, vazan, znacajan (rec i si.) O ..; (bir)
2. roj peela küfür nar. prostacka psovka

741
 okkalık

okkalık koji je tezak... o ka okul skola (u svim zriacenjiriıa); O -

dan uzaklaştırmak izbaciti iz skole, udal-
oklamak 1. ak. ustreliti, gadjati sfrelom
jiti iz skole; - larda oynatım hakkı pravo
2. Jeteti kao strela, brzo bezali
prikazivanja u skoli
okiava oklagija O - yutmuş gibi kao da
okuldaş skolski drug (drugarica)
je progutao motku
okullu ucenik, djak, onaj koji se sko-
okluk tobolac
luje, skolarac
oklu kirpi zoo/. dikobraz, bodljikavo
okul öncesi (-ni) ı predskolski period;
i' ! ' svinjce (Hystrix cristata)
predskolsko doba ll predskolski
okramak nar. rzati, njistati (kao konj za '
okul sonrası (-nı) ı period posle zavr-
hranu)
setka skolovanja ll posleskolski
oksatat (-ti) hem. oksalat
okuma gl. im. od okumak; - kitabı ci-
oksi arg. gubi se! cus! Cistise! lanka; hrestomatija; - odası (ili salonu) ci-
oksijen 1. kiseonik 2. vodonik-peroksid taonica; - yazma pismenost, citanje i pi-
sanje; - yazmanız var mı? da li ste
oksilit (-ti) hem. oksilit pismeni?; - yazma bilmeyen nepismen
oksit (-di) hem. oksid okumak (okur) 1. ak. citati, procitati 2.
oksitlemek ak. hem. aksidisali ak. uciti, studirati; ben Türkçe okuyorum
ja studiram turski jezik 3. pevati, recitovati
oksitlenme oksidacija
4. pozivati, prizivati; prozivati; ezan - po-
oksitlenmek aksidisali zivati na molitvu; adınızı biraz evvel oku-
okşamak 1 . ak. milovati, pomilovati,
dular malopre su vas prozvali 5. ak. ba-
gladiti; gururunu - fig. laskati 2. ak. pljes- jati, bacati cini na nekoga, otnadjijati
nuti, ovlas udariti 3. ak. laskati 4. dat, nar. nekoga 6. desifrovati, odgonetnuti 7. ak.
liciti na, podsecati na nekog (nesto) dijal. pozvati nekoga 8. arg. psovati, bo-
gohuliti, kleti
okşanmak pass. od okşamak
okumamış neobrazovan, nepismen
okşantı milovanje
okumuş obrazovan, nacitan, ucen
okşatmak caus. od okşamak
okumuşluk 1. pismenost ·2. ob-
okşayış milovanje; nacin milovanja razovanost; - u yok nije obrazovan
oktan hem. aktan; kurşunla - yük- okunakli razgovetan, jasan, citljiir, citak
seltmek povecati kolicinu oktana pomocu
okunaksız nerazgovetan, nejasan, ne-
olova; - indisi (ili sayısı) indeks (broj, po-
citljiv' necitak
kazaıelj) okıana
okunmak pass. od okumak; çivi yazısı
oktant (-tı)
1. oktant, osmina kruga 2.
okundu desifrovano je klinasto pismo
okıant (instrumenı
za merenje uglova sa
lucnom podelom od 45°) okuntu nar. pozivnica
oktav 1. oktav (format hartije koji je okunulmak pass. od okumak
jedna osmina obicnog formata); knjiga u
okunuş 1. nacin citanja; citanje; ~ u
osmini 2. muz. okiava 3. fiz. oktava
zor tesko je za citanje 2. nacin pevanja
oktrua ırasarina (recitovanje)

742
 okur citalac
okur yazar pismen
okur yazarlık pismenost
okutmak 1. ak. dat. dati da se procita,
zadati za citanje 2. ak. skolovati, dati ob-
razovanje; çocuklarını okutmadı nije sko-
Jovao decu 3. ak. predavati, poducavati,
~citi (necemu); hangi ders oku-
tuyorsunuz? koji predmet predajete? 4.
arg. prodavati
okutman 1. predavac 2. lektor (na fa-
kultetu)
okututmak 1. proucavati se, izucavati
se, uciti se 2. biti skolavan (negde), biti ob-
razovan (negde)
okuyucu 1. citalac 2. pevac, recitator
3. onaj koji poziva (na molitvu, svadbu i
si.) 4. onaj koji cita molitvu
okuyuş v. okunuş
oküler ocni
okyanus okean; bilgisi oke-
anografija; Atlas Okyanusu Atıantski
okean; BüyÜk Okyanus Pacifik, Tihi
okean ~ - fırtına kuşu zoo/. zlogodnica
lastarka (Oceanodroma leucorrhoa)
ok yılanı (-nı) zool. sarka, ·. zmija ot-
rovnica (Cerastes hasselguistii)
ol arh. v. o2; - dem tada, u tom tre-
nutku; - veçhle na taj nacin, tako
olabildiğince kolikq god moze
olabilir ı 1. moguc, mogucan; 2. iz-
vodljiv ll moguce; - ki moguce je
olabilirlik mogucnost
olacak (-1)1) 1 1. moguc, ostvariv, is-
punjiv; realan; bu - iş değil to se nece is-
puniti, to je neostvarivo, to je nemoguce 2.
takozvani, koji se zove ll 1. ono sto je mo-
guce, ono sto je ostvarivo; neminovnost 2.
nar. poslednja cena, najniza cena; - ı
nedir? koja je najniza cena za koju ces mi
ga prodati? lll bice, bice da je, verovatno;
Sabri gelmiş - bice da je Sabri do.sao,,iie-
rovatno je Sabri stigao ~ - gibi değitcto 'je
nemoguce, neverovatno, izgleda da se
nece desiti; - la öleceğe çare bulun~az
(ili - ile olduya çare yoktur) post. nema
leka za ono sto se desilo ici sto ce se de-
siti; od sudbine niko ne moze pobeei
olagelmek stalno se desavati, odig-
ravati se, nastavljati se, produzavati se
olağan obican, uobicajen, normalan,
prirodan; - olarak kao obicno, prirodno; -
şeyler prirodne stvari, obicne stvari
olağan dışı (-nı) neobican, natprirodan;
fantastican, izvanredan; neuobicajen
olağantaşmak postali obican
olağanlık normalnost
olağanüstü (-nü) 1. izvanredan; van-
redan, neobican, fenomenalan nevidjen; -
bir toplantı vanredna sednica 2. ne-
obicno, narocito, izuzetno; - büyük izu-
zetno velik
olağanüstülük izvanrednost
ola ki 1. mozda 2. neverovatno
olamaz ı nemoguc; cf. ll nemoguce, sto
ne moze biti
olanak (-l)ı) mogucnost; - sağlamak
pruziti mogucnost
olanaklı moguc
olanaklılık mogucnost
olanaksız nemoguc
olanaksıziaşmak postali nemoguc
olanaksızlık nemogucnost
olanca sve, najvise, nejvise sto se
moze; - kuvvetiyle iz sve snage
olası moguc, verovatan; ~ oldum -
(ya) vecno, neprestano, od vajkada, od
pemtiveka, odavno
olasıcılık 1 . verovatnoca, mogucnost 2.
til. probobilizam
743
 olasıl ı

olasılı verovatan, moguc, pretpos- oligarşi oligarhija

stavljiv
\
\
:·
·, oligoklaz min. oligoklaz
olasılık 1. mogucnost, verovatnoca 2.
oligosen geol. ı oligocen, oligocena
mat. log. verovatnoca
epoha ll oligocenski
olay 1. dogadjaj, slucaj 2. incident 3. fil.
olijist (-ti) min. hematil
fenomen 4. cinjenica, fakat
olimpiyat (-tr) olimpijada; Olimpiyat
olay bilimi fil. fenomenologija
meşalesi olimpijska vatra; Olimpiyat
.
!
•,
olay<::ılık fil. fenomenalizam oyunları olimpijske igre

olaylı pun dogadjaja, pun incidenata olivin min. olivin, hrizolit

· olaysız bez ikakvih dogadjaja, bez in- olmadık bez presedı:ı.na; neobiean, ne-
cidenata verovatan, nevidjen ô - sözler nep-
olçum nar. nadrilekar, vidar, vrac; sar- ristojne, neumesne reci
latan olmak (-ur) 1. biti, postojati, postati; de-
oldu bitti svrsena stvar, svrsen cin, fet siti se, desavali se, dogoditi se, zbivati se;
akonpli; /-ı/ - ye getirmek dovesti pred olmadı! to ne moze! ne!; olur moze; hiç
svrsen cin bir şey olmamış gibi kao da se nista nije
oldukça 1. gerundij od olmak 2. pri- desilo; her şey iyi oldu sve je proslo (bilo)
licno, dovoljno dobro; nasıl oldu da bunun farkına var-
madın! kako si mogao da to ne primetis!
oldorgan gram. kauzativ 2. biti, dolaziti; bu hanım sizin neniz olu-
oldurmak ak. 1. stvoriti nesto; dovesti yor! sta vam dodje ova zena? teyzem
do zrelosti, sazreti oluyor dodje mi tetka 3. biti, nalaziti se;
evin anahtarı nerde olduğunu biliyor
olefin hem. olefin
musun? da li znas gde je kljuc od kuce?
oleik hem. oleinski; - asit oleinska ki- 4. biti, dobiti; bir kız çocuğu oldu dobila
selina je zensko dete 5. postati, biti; asistan
olein hem. olein oldu postao je asistent 6. sazreti, dozreti;
biti gotov, biti kuvan; yemek daha olmadı
olgu dogadjaj, delo, slucaj; fakat, cin-
jelo jos nije gotovo (kuvano) 7. dat. od-
jenica
govarati, pristajati, biti podesan, valjati,
olgucu fil. positivist stajati; bu elbise bana olmadı ova haljina
:(
olguculuk fil. pozitivizam mi ne odgovara, ova haljina mi ne stoji
dobro 8. ab/. izgubiti, ostati bez 9. arg. na-
olgun 1. zreo, sazreo (voce i si.) 2.
piti se 1O. proci (uz reci koje kazuju
zreo, potpuno razvijen (o coveku) 3. zreo,
vreme); tam iki yıl oldu prosle su tacno
iskusan, formiran
dve godine 12. uz nazive za bolesti ob-
olgunlaşma sazrevanje razuje sloiene g/agole; sarılık - dobiti zu-
olgunlaşmak 1. zreti, sazrevati 2. dos-
ticu 13. obrazuje sloiene glago/e; mem-
tici zrelost; postati muzevan 3. usavrsavati nun - biti zadovoljan, biti drago (nekome);
se tembel - biti lenj ô ola! neka, neka bude;
olan oldu! sto bi bi, kasno je; dosta! go-
olgunlaştırmak caus. od olgunlaşmak
tovo!; olarak kao; u svojstvu; oldu olacak
olgunluk 1. zrelost, sazrevanje; 2. zre- desilo se sto ce se desiti; olmaz! ne
lost; - sınavı ispit zrelosti 3. savrsenstvo moze; olsa olsa brat bratu, najmanje;

744
 omurgalılar

olur moze; ne olur ne ölmaz za svaki slu- olumsuzluk negacija, odricanje; - eki
caj; ne olursa olsun 1) sta bilo da bilo 2) gram. negativani sufiks
po svaku cenu; ona ne oluyor! sta se to
olunmak pass. od olmak
njega tice; sta mu je?; sen çok oluyorsun
artık! preterao si! prevrsio si svaku meru! olup bitti v.. oldu bitti

olmamış nezreo; zelen; - bir elma ze- olur ı moguc, verovatan ll u redu, moze
lena jabuka vazi o /-ı/- una bağlamak (ili bırakmak)
prepustiti da ide svojim tokom; - olmaz
olmayacak neumesan; nepodesan, ne-
ma ko, neko, izvestan; bilo ko, svako; ne -
dolican, nezgodan; nepristojan; - dav-
! molim te (vas)!
ranışlarda bulunmak biti nepristojan, ne-
dolicno se ponasati oluş 1 . gl. im. od olmak 2. til. geneza,
postajanje, stvaranje, obrazovanje; 4.
olmaz 1 nemogucan ll to je nemoguce!
geol. formacija 5. dogadjaj, slucaj
olmazlı besmislen, apsurdan, nemoguc
oluşma gl. im. od oluşmak
olmazlık log. besmislenost, apsurdnost
oluşmak nastojati, stvarati se, pos-
olmuş 1. savrsen; besprekoran 2. zreo, tajati, obrazovati se
sazreo; gotov O - armut gibi eline düş­
oluşturma nastojanje, stvaranje, pos-
mek dobiti sve na gotovo
tajanje, obrazovanje, ustanovljenje
olta stap za pecanje; - iğnesi udica; -
oluşturmak stvoriti, obrazovati, kons-
ipliğinajlon za pecanje; - yı suya atmak
tituisati, ustanoviti
zabaciti udicu; - yı vurmak trzati (o ribi); -
yemi mamac oluşturulmak pass. od oluşturmak

olu fil. prelazenje iz jednog stanja u
drugo; postojanje
oluk (-ğu) 1. zleb, cev; değirmen - u
badanj 2. oluk 3. brazda, urez, kanal,
udubljenje o - gibi akmak teci, sikljati,
bruzdati; - - u potocima, u bujicama
o luklu 1 . uzljebljen 2. koji ima oluk 3.
rebrast, reljefan; valovit, talasast; - mu-
kavva rebrast karton; - saç talasasta
ko sa
oluşuk (-ğu) 1. geol. formacija 2. biol.
geneti ka
oluşum 1. stvaranje, formiranje 2. geol.
formacija 3. rasvitak, rasvijanje, unap-
redjivanje
om1 fiz. om
om2, oma glava, vrh (koske), kvrga
omaca nar. 1. glava, vrh (koske) 2.
panj 3. cibuk, sadnica vinove loze

olumlama log. afirmacija, potvrdjivanje ombra umbra, mrka zemlja

olumlu 1 pozitivan, potvrdan, afir- omça v. umaca (3)
mativan; ll pozitivno omlet (-ti) omlet
olumluk biografija; - yazarı biograf omnibüs omnibus
olumluluk 1. pozitivizam 2. kons- omur anat. kicmeni prsljen; - kemiği
truktivnost kicma; boyun - ları vratni prsljenovi
olumsal fil. moguc omurga anat. 1. kicma, kicmeni stub 2.
olumsallık til. mogucnost mor. kobilica
olumsuz negativan, odrecan, ne- omurgalılar zool. kicmenjaci (Ver-
konstruktivan tebrata)

745
 omurgasızlar
omurgasızlar zool. beskicmenjaci (ln-
vertebrata)
omur ilik anat. kicmena mozdina
omuz (-mzu) rame; - una almak 1)
uprtiti na rame 2) natovarili (obavezu); -
atkısı sal; /-af - atmak gurrıuti, udariti ra-
menom; !-af - çevirmek biti hladan prema
nekome; - ları çökük iscrpljen, iznuren,
poguren; - silkmek sleci ramenima; /-ı/ -
da taşımak 1) nositi na ramenima 2) pos-
tovati, odati cast; /-af - vermek 1) pomoci,
dati podrsku, podrzati 2) nasloniti se ra-
menom na 3) dati rame 4) arg. ne obracati
paznju na nekoga (nesto)
omuzdaş 1. saucesnik, saizvrsilac 2.
pajtas, drug, kompanjon
omuzdaşlık saucesnistvo (u losim de-
lima)
omuzlanmak ak. 1. uprtiti na rame,
metnuti preko ramena 2. voj. uzeti na
rame (oruzje) 3. progurati se (kroz gomilu)
4. natovarili sebi na pleca (neku obavezu),
primili na sebe 5. arg. krasti
omuzluk 1. naramenica, epoleta; stitnik
ramena (na oklopu) 2. mor. prelaz baka u
pramac
.d on 1. deset; - umuz nas desetoro 2 .
desetka O - kere söyledim! rekao sam ti
sto puta!; - minare boyu jako visok, jako
dubok; - (beş) para etmez ne vredi ni pet
para, bezvredan; /-ı/ - paralık etmek ukal-
jati necije ime, ossamotiti; - parmağında
- marifet (ili hüner) spretan, koji moze
svasta da uradi
ona dat. od o2; - göre hava hoş bas
njega briga; - sebep razg. zbog toga,
zbog
on altılık (-ğı) muz. sesnaestinka
onama odobrenje, odobravanje, pris-
tanak
onamak ak. 1. odobriti, saglasiti se;
potvrditi; potvrdjivati 2. sloziti se, slagati
se, sporazumeti se
746
onanizm onanija
onanmakpass. od onamak
onar po deset, po desetoro
ona rı lmak pass. od onarmak
onarım popravka, popravljanje, remont,
opravka; restaurisanje, restauracija
onarımcı popravljac, restaurator
onarma pnpravka, restauracija
onarmak ak. 1. popravljati, opravljati,
restaurisati, remontovati 2. fig. ispravljati,
popravljati
onartmak caus. od onarmak
onat 1-ti) 1. pravilan, uredan, regularan,
propisan 2. odgovarajuci, pogodan, prik-
ladan, koristan, podesan 3. uljudan, pris-
tojan dobro odgojen, vaspitan
onay 1odobrenje, pristanak, saglasnost
ll odgovarajuci, pogodan; zgodan, prik-
ladan, podesan, u skladu s necim
on ayaklılar zool. desetonozci (De-
capoda)
onaylama odobrenje, ratifikacija, potvr-
djivanje
onaylamak ak. potvrditi, sankcionisati,
ratifikovati saglasiti se sa, odobriti
onaylanmak pass. od onaylamak
onayiatmak caus. od onaylamak
onaylı 1. utvrdjen, potvrdjen, ratilikovan
2. odobren, sankcionisan
onaysız 1. neutvrdjen, nepotvrdjen, ne-
ratifikovan 2. neodobren, nesankcionisan
onbaşı (-yı) 1. voj. desetar 2. nad-
zornik, poslovodja na gradjevini
onbaşılık 1. cin desetara 2. nadzor
on binlik novcanica od dese! hiljada
lira
onca po njemu, po njegovom misljenju
onda 1 mat. deseti na
 opeı:at~J:. .

onda2 fok. od o2; - para yok on nema onomatope onomatopeja cf. yansıma
novca
ons unca
.ondalık (-ğı) ı 1. deseti deo; deset
onsuz 1. bez njega (nje) 2. bez. toga; -
posto 2. ist. desetak, usur; ll mat. de-
edememek (ili olamamak) ne moci bez
Cimala:n; ..: sayı sistemi decimal ni sistem
nekoga ili necega
ondalıkçı desetinar .
ontojenez outogeueza:
, , ondan 1. abi. od o2 2. od toga; - sonra
ontoloji ontologija
posle toga
onu ak. od o2
andometre teh. ondometar, sprava za
merenje valova onulmak pass. od. onmak

ondurmak ak. 1. popraviti, poboljsati, onulmaz neizleciv

ispraviti 2. izleciti 3. usreciti nekoga, olak-
sali nekome
ondülasyon ondulacija
ondüle ı 1. uvojak, kovrca 2. on-
dulirana kosa ll 1. valovit, talasast 2. kovr-
dzav, grgurav, ufrckan
ongun 1 1. obilan, izobilan, preobilan;
rodan, izdasan, produktivan 2. uspesan,
koji cveta 3. srecan, radostan, blazen, bla-
gosloven ll 1. to te m 2. grb
onun 1. gen. od o2 2. njegov, njen, nje-
govo
onuncu deseti
onur 1. ponos, samoljublje, cas-
toljublje; /-ın/ - una dokunmak povrediti
(neciji ponos), dirati (nekoga) 2. dos-
tojanstvo, cast; 3. pocast, cast; /-al - ver-
mek 1) pocastvovati svojim prisustvom 2)
uciniti da se neko ponosi
onurlandırmak ak. postovati, ceniti,

onguiıculuk lotemizam
ongunluk 1. izobilje, obilje 2. pros-
peritet, procvat, blagostanje; 3. sreca,
uspeh
on iki parmak: - bağırsağı
naestopalacno crevo
on iki telli muz. instrument sa dva-
naest zica sliean gitari
oniks min. oniks
onlar o ni, one, ona
onlu ı sto sadrzi deset delova, sto ima
deset jedinica ll desetka (u karta ma)
uvazavati, pocastvovati, ukaziva:ti cast
onurlanmak 1. imati cast,biti po-
castvovan 2. osecati se ponösnim
onurlu 1. ponosan, pun sa-
inopostovanja 2. dostojanstven, stalozen
dva-
onursal pocasni; kurumun - üyeleri
pocasni clanovi drustva
onursuz bescastan, nesolidan, ne-
dostojanstven; nepostovan
oosfer bot. oosfera
oosit (-ti) zool. oocit, oocita
opal (-li) min. opal

onluk. 1 koji se sastoji iz deset delova oparlör zvucnik

(jedinica) ll 1. desetkas (student koji ima
sve desetke) 2. mat. desetica 3. nov-
canica od deset lira
onmak 1. poboljsati 2. ozdraviti, izleciti
se 3. biti srecan naci srecu, naci unutrasnji
mir.
opera 1. opera 2. zgrada opere
operakemik (-ği) komicna opera
operasyon operacija, delanje, rad
operatör 1. hirurg 2. operator; radyo-
telefon - ü radio-telefonista

747
1'
i
o peret

operet ( -ti) opereta oranlama procena, ocena

oportünist (-ti) oportunist oranlamak ak. 1. izracunati 2. pro-
ceniti, oceniti 3. s ile uporedjivati, porediti
oportünizm oportunizam
oranlı 1. srazmeran, proporcionalan, si-
opsiyon opcija
metrican 2. izbalansiran, uravnotezen
opozisyon opozicija
oransız 1. neproporcionalan, ne-
optik (-!;ji) ı optika ll opticki simetrican, nezrazmeran 2. ne-
1'
optimist (-ti} optimist izbalansiran, neuravnotezen

optimizm aptimizam oransi:i!:iıi.: 1. disproporcija, nes-

razmernost, neproporcionalnost, ne-
optimum optimaini
simetricnost, 2. neizbalansiranost, ne-
optimetri optimetrija uravnotezenost
opus muz. opus orantı proporcionalnost, srazmernost,

or skracenica za ordu; orgeneral ge- proporcija, medjusobni odnos

neral armije orantılı proporcionalan, srazmeran;
doğru - direktno proporcionalan; ters -
ora to mesto; - larda tamo, tamo
negde; - sı ono mesto, onamo; - lı ol- obrnuto proporcionalan
mamak 1} ne obraeati paznju 2} praviti se orası (-nı} 1. ono (to} mesto, onamo; -
da ne cuje (ne vidi} neresi? gde je to? koje je to mesto; - Is-
oracıkta eto tu, tu blizu tanbul değil mi? zar to nije Istanbul? 3. ta
stvar, ta prilika; ta strana; işin - önemli
orain arg. heroin
değil ta strana (deo} posla nije vazan <> -
orak (-ğı} 1. srp; - çekiç srp i cekic; - öyle to je tako, to je istina
makinesi kosacica 2. zetva 3. vreme
r t oratorya muz. oratorijum
zetve
ordinaryüs ordinarijus
orak böceği (-ni} zool. cvrcak, zrikavac
(Cicada) ordinat(-tı) mat. ordinata
orakçı zetelac, nadnicar ordino mor. 1. na log 2. naredba

orakçılık zeteocev posao ordonat (-tı} voj. intendantura

oraklamak ak. zeti ordövr predjelo; zakuska

oralı iz tog mesta, tamosnji; siz de - ordu 1. armija, vojska 2. fig. gomila
mısınız? da li ste vi iz tog mesta? ljudi, gu:Zva

oramiral (-li} admiral ordubozan 1. spl~tkar, smutljivac, onaj

ko kvari, raspolozenja, intrigant 2. pods-
oran 1. proporcionalnost, srazmernost;
trekac, podbadac, huskac 3. med.nar. pro-
proporcija, srazmera, odnos, razmera; 2.
sirene vene
merenje, mera 3. pretpostavka, pred-
vidjanje, hipoteza <> - la u poredjenju sa ordubozanlık 1. spletkarenje 2. pods-
trekivanje, podbadanje, huskanje
oran dışı mat. iradonalan
ordu evi (-ni) dom armije
orangutan zoo/. orangutan (Simia saty-
rus} ordugah logor; bivak

748
 orta

ordugüdüm voj. strategija ormanlaştırmak posumiti, posumljavati

ordugüdümsel voj. strateski ormaniaştırma posumljavanje

org (-gu) muz. organ ormanlık ı sumovito mesto 11 sumovit

organ 1 organ (u raznim znacenjima) ll orman sıçanı (-nı) zoo/. sumski mis
organski (Mus sylvaticus)
organik organski; - kimya organska ormansız bez sume, nesumovit
hemija
ornatmak ak. dat. hem. zamenjivati
organizasyon organizacija
ornitolog ornitolog (poznavalac ptica)
organizatör 1. organizator 2. arg. pod-
ornitoloji ornitologija
vodac, makro
orojeni geol. orogeni
organizma biol. organizam
orospu p bludnica, prostitutka
organiaşmak bio/. formirati organe
orospuluk 1. prostitucija, pros-
organ nakli presadiva~je organa
tituisanje, razvrat; 2. arg. prljav stos
organtin tekst. organdin
orostopolluk arg. lopovluk, prevara,
organze tekst. podvala, lukavstvo
orgazm orgazam orsa mor. 1. orca, uze od jedra do
or general (-li) general armije pramca 2. sırana broda koja je okrenuta
prema vetru
orijinal (-li) 1 original ll originalan; -
olmak biti ariginalan orsalamak jedriti na vetar, prihvatati

orijinallik originalnost orta 1 1. sredina (u raznim znacenjima),

srednji deo; yazın - sı sredina !eta 2. cen-
orkestra orkestar; - şefi dirigent
tar, sredina 3. mesto, sredina, videlo; - da
orkide bot. orhideja yok nema ga nigde, nije na videlu 4. fiz.
orkinos zoo/. tunj (Thynnus thynnus) sredina, sfera 5. mat. proporcija 6. sp.
srednja kategorija 7. ist. janicarski red 8.
orkit (-ti) med. orhitis (zapaljenje mos- razg. skr. za orta okul ll 1: srednji; - boylu
nica) srednjeg rasta; - dalgalar rad. srednji ta-
orlon tekst. orlon lasi; - halli srednji stalez; - vadeli kredi
s"i'ednjorocni kredit 2. osrednji, prosecan O
orman suma o - gibi gust kao suma
- sında usnred; - ya atılmak biti iznet; biti
(za kosu, obrve i si.); - kibarı nar. medved
predlozen; /-ı/ - ya atmak izneti predloziti;
(o coveku); - taşlamak izmamljivati, izv-
- baklası nar. bludnica, laka zena; /ı/ - da
laciti (misljenje), pokusati saznati nesto
bırakmak ostaviti nekoga na cedilu; - ya
naokolo
çıkmak 1) izici na videlo, pojaviti se 2)
ormancı surnar iskrsnuti, pojaviti se, ispoljiti se /-ı/ - ya
ormancılık 1. sumarstvo 2. surnarski dökmek otkriti, obelodaniti, objaviti; - ya
zanat (ili ortalığa) düşmek prostituisati se, pos-
tali prostitutka; - da fol yok yumurta yok-
orman horozu (-nu) zoo/. tetreb, glu- ken nar. bez ikakvog razloga; - işi kucni
han (Tetrao urogallus) poslovi; - dan kaldırmak 1) skloniti, uk-
ormaniaşmak pretvoriti se u sumu loniti 2) likvidirati, ubiti 3) sakriti; - dan

749
·orta ağırlık

kalkmak nestati; - da kalmak 1) ostati ortaklaşma 1. kolektiv, udruzenje;

bez kuce, ostati bez igde icega (ikoga) 2)
biti u nedoumici, biti u dilemi, biti izmedju
dve vatre; - ya koymak izneti, istaci; -
kuşak umereni popyas; - malı 1) drust-
veno vlasnistvo 2) nesto sto je svima dos-
tupno 3) arg. laka zena, kurva; - nın sağı
radna zajednica 2. kolektivno vlasnistvo
ortaklaşmak 1 . uortaciti se, udruziti se,
fuzionisati se 2. prikljuciti se, pripojiti se,
zajedno saradjivati, sudeliovati
ortaklık 1. ucestvovanje (u necemu) 2.

arg. preslatka kafa; - nın solu arg. gorka asocijacija, drustvo, udruzenje, firma,
kafa; /-ı/ - ya vurmak otkriti, osvetliti, iz- savez, organizacija, ortakluk, trgovacko
neti na videlo drustvo, kompanija

orta ağırlık srednja tezina (boksera, od orta kulak (-ğı) anat. srednje uvo
71-75 kg, a rvaca i dizaca tegova od 72- ortak yapım zajednicka proizvodnja,
79 kg) zajednicko ostvarenje
ortaç gram. particip ortak yaşama biol. simbioza
Orta Çağ srednji vek; - Avrupası ortak yaşar bio/.simbion
srednjovekovna Evropa
ortak yönetim koalicija
orta damar bot. srednja glavna zila
ortalama ı gl. im. od ortalamak ll 1.
lista
srednji 2. priblizan, aproksimativan 3. na-
orta deri anat. mezoderm pola, popola; deljenje po pola, secenje po
orta direk srednji stalez s redini

Orta Doğu Biiski istok (Turska, Sirija,
Egipat, lsrael, Liban, Saudijska Arabija,
Irak, Iran)
orta elçi poslanik, opunomoceni pos-
lanik
ortak (-Ol) ı 1. saucesnik, kompanjon,
partner, ortak; suç - ı saucesnik 2. jedna
od zena muslimana; ll 1. opsti, zajednicki
2. zajedno, zajednicki, skupa; - olmak biti
partner, postali ortak (partner, saucenik) <>
- çok olunca zarar azalır pos/. sto ima
vis e ortaka, steta je manja
ortakçı napolicar
ortakçılık 1 . napolicarstvo 2. saradnja,
saradnistvo
ortak kat (-tı) mat. zajednicki sadrzateli
ortaklaşa 1. zajedno, zajednicko, ko-
lektivno 2. zajednicki, opsti, kolektivni,
drustveni
ortaklaşacı kolektivista
ortaklaşacılık kolektivizam
ortalamak ak. 1. nalaziti sredinu; oba-
viti pola posla, doci do pola 2. delili na dva
jednaka dela, podeliti 3. sp. sutnuti loptu
prema golu (u fudbalu) 4. teh. centrirati
ortalık (-ğı) 1 1. sredina, okolina; -ta
naokolo, okolo, na videlu; -tan kay-
bolmak nestati iz vida 2. sredina, centar <>
- a düşmek prostituisati se; - düzelmek
1) poboljsati se (o javnom moralu) 2) vra-
titi se (o redu i miru); - kararmak smraciti
se; - karışmak izbiti, buknuti (o ne-
redima); - süpürrnek ocistili (prostorije,
grad i si.); - ı toplamak srediti (prosto~iju),
dovesti u red; - ı toz pembe görmek vi-
deli svet ruzicasto; - ı tutmak obaviti, is-
puniti vazduh (o dimu, buci); - yatışmak
smiriti se, stisati se
ortam sredina, okolina, krug, drustvo,
ambijent
ortanca 1 1 srednje dete u porodici ll
srednji, osrednji; - parmak srednji prst
ortanca2 bot. hortenzija (Hydrangea
hortensis)

750

orta okul osnovna skola (sesli, sedmi i
osmi razred)
orta oyunu (-nu) ortaojunu ("igra u
prostoru", narodno pozoriste u Turskoj)
orta öğretim srednje obrazovanje (od
seslog razreda osnovne skule dokraja
srednjen obrazavanja)
orta parmak (-ğı) srednji prst
orta sıklet (-ti) v. orta ağırlık
orta yuvar astr. mezosfera
Ortodoks pravoslavni; - kilisesi pra-
voslavna crkva
Ortodoksluk pravoslavlje
ortodonti ortodontija
ortaklaz min. ortoklas
ortopedi ortopedija
ortopedik ortopedski
ortopedist med. ortopeda
ortoz v. ortoklaz
oruç (-cu) p 1. isi. post; - açmak pre-
kinuti post, omrsiti se; - bozmak 1) na-
rusiti post (pre zalaska sunca) 2) omrsiti
se; - tutmak postiti; - yemek ne postili
oruçlu is/. koji posti; - yum postim
oruçsuz is/. koji ne posti
orun 1. kancelarija, specijalna pros-
torija 2. sluzba, duznost, zvanje, polozaj;
cf. makam
orya karo (u kartama)
oryantal orijentalni
oryantalist (-ti) orijentalista
Os hem. znak za osmijum
Osmanlı ı ist. osmanlija, podanik Os-
manskog carstva ll osmanski, osmanlijski;
- Bankası Osmanlijska banka; - Im-
paratorluğu ist. Osmanska imperija, Os-
mansko carstvo
otizm
Osmanlıca ı ist. 1. osmanski jezik 2.
arapske i persijske pozajmice u sav-
remenom turskom jeziku ll na osmanskom
jeziku
osmiyum hem. osmijum
osurgan prdonja
osurgan böceği (-ni) zoo/. obicni je-
lenak (lucanus cervus)
osurmak vul. prdeti, pustati vetar
osuruk (-ğu) vul. prdez O -.u cinli arg.
prznica
oşinografi okeanografija
ot (-tu) 1. trava; - yiyenler travojedi;
kuru - seno; yabani - korov 2. lekovito
bilje, lek 3. otrov 4. slamarica, jastuk pun-
jen slamom 5. arg. droga, hasis o - tu-
tunmak depilirati; - yemek arg. pusiti
hasis; /-af - yoldurmak izmoriti, namueiti
(protivnika u fudbalu)
otacı razg. lekar, doktor; travar
otacılık nar. leeenje, travarstvo
otağ otak, veliki ukrasen sator
otakçı 1. onaj ko pravi ili prodaje satore
2. ist. vojnik koji razapinje satore
otalamak ak. razg. 1. otrovati; cf. ze-
hirlemek 2. leeiti
otamak ak. razg. leeiti
otantik autentiean
otarmak ak. napasati, izvoditi na pasu
otarşi autarhija
otçu vrae
otçul zool. ı travojed, biljozder ll bil-
jozderski
otel hotel: - e inmek (ili - de kalmak)
odsesti u hotelu, stanovati u hotelu
otelci hotelijer
otelcilik hotelijerstvo
otizm psih. autizam
751
 otlak
ı: :
otlak pasa, ispasa; pasnjak otomasyon automatizacija
L , ,.
1' i ' otlakçı arg. golovan, parazit, ba- otomat (-tı) aulomat (u razlicitim zna-
1' i davazdija cenjima)
otlakçılık gotovanstvo, paraziliranje, otomatik 1aulomat ll aulomatski
badavadzisanje
otomatikleşrnek automatizovati se
otlakıye 1 . ist. po rez na ispasu 2. pa-
otomatikman aulomatski
razitiranje, badavadziluk
otomatizm psih. aulomalizam
otlamak 1. pasti, brstiti 2 arg. dza-
balebariti otomobil automobil, vozilo; - idare
etmek upravljati vozilom
otlanmak pass. od ollamak
otomobilcilik automobilizam
otlatılmak pass. od otlatmak
otomotiv: - sanayii automobilska in-
otlatmak ak. napasati, pasti, terali na
dustrija
pas u
otomotris motorno vozilo, kola
otlu bağa zool. zaba krastaca (Bufo)
otonom autonoman
otluk 1. livada, pasnjak, pasa, ispasa,
travnjak 2. pojata, supa za seno, stala otonomi autonomija, nezavisnost
oto aulo, automobil; - galerisi salon otopark parking za vozila
automobila
otoplasti med. autoplastika
otobiyografi autobiografija
otopsi med. autopsija; - raporu ob-
otobüs autobus dukcioni zapisnik
otobüsçü 1. vozac autobusa 2. vlasnik otoray dresine
autobusa
otorite autoritet; vlast
otobüsçülük 1. upravljanje autobusom
otoriter ı pristalica poslusnosti ll bez
2. autobuski prevoz
pogovora
otodidakt (-tı) autodidakt
otosist (-ti) usna cista
otoerotizm autoerotizam
otostop (-pu) autostop; - yapmak sto-
otogar autobuska stanica, garaza pirati
otojestiyon autosugestija otostopçu autostoper
otokar aulokar otsu, otsul bot. travast, kao trava, zel-
otoklav med. autoklav jast

otokrasi aulokralizam oturacak (-ğı) sedalo, nesto na cemu

se sedi; mesto gde se stanuje; - yerim
otokrat (-tı) aulokral yok 1) nemarn gde da sednem 2) ne ma m
otokratik aulokralski gde da stanujem

otokritik samokritika oturak (-ğı) 1 1. mesto, ili predmet na

kome se sedi 2. osnova, temelj, baza 3.
otolit (-ti) anat. otoiii
nocna posuda, nosa 4. dijal. sedeljka, po-
otoman otoman selo; vecerinka, terevenka 5. samlica,

752
 oy

niska stolica, tronozac 6. osoba, koja stal- oturuş sedenje, nacin na koji neko sedi
no boravi u kuci jer je hendikepirana 7. oturuşmuk smanjiti brzinu, isporiti; sti-
arh. penzioner 8. veslai':ka klupa, pop- sati se, smiriti se
rei':na daska u i':amcu
otuz trideset
oturaklı 1. i':vrsto postavljen, dobro na-
otuzar po trideset
sadjen 2. stabilan, trajan, i':vrst; stalan,
postojan; - şişe flasa se sirokim dnom otuzuncu Irideseti
oturaklılık nar. ozbiljnost,trezvenost, ova ravnica, savana; polje, dolina;
razboritost, razumnost, promisljenost, od- alçak - nizija
merenost oval (-li) ı ovalll ovalan
oturma gl. im. od oturmak; - belgesi ovalamak ak. trljati, protrljati, istrljati;
dozvola boravka masirati
oturtmalık arhit. sokla ovalanma gl. im. od ovalanmak
oturmak 1. sedeti, sesti 2. ziveti, sta- ovalanmak pass. od ovalamak
novati, boraviti 3. biti tarnan (o odeci), pris-
ovalatmak caus. od ovalamak
tajati, stajati, odgovarati, biti podesan 4.
sedeti skrstenih ruku, sedeti bez posla 5. ovalı stanovnik ravnice (polja, doline,
zapoi':eti neki posao, preci na duznost 6. nizije)
slegati se, spustati se (o zemlji, zgradi i ovalık ravnica, ravnina, ravnii':arsko
si.) 7. nar. stajati, kostati 8. postati po- mesto
pularan, biti prihvacen, pustiti korene 9.
ovdurmak caus. od ovmak
mor. nasukati se, nasesti O oturduğu dalı
kesrnek odseci granu na kojoj se sedi; /-al ovma trljanje, masaza
oturmaya gitmek ici u posetu kod ne- ovmaç 1. i':orba od testa 2. sveza ta-
koga; oturup kalkmak zapoi':eti sa nei':im, rana
raditi prema, vladati se prema; poslusati
ovmak (-ur) ak. 1. trljati, protrljati istr-
sa vet
ljati, masirati; natrti, mesiti 2. ribati, izribati,
oturmuş ustaljen, prihvacen, smesten, i':istiti (jako trljajuci)
uklopljen
ovogon bot. oogonije
oturtma 1. gl. im. od oturmak 2. kul.
ovolit (-ti) geol. oolit
vrsta jela koje se priprema od raznog
povrca (plavog patlidzana, krompira i si.) i ovucu maser
mlevenog mesa ovulmak pass. od ovmak
oturtmak 1. caus. od oturmak 2. pos- ovuşturmak trljati, protrljati, krsiti ruke
taviti, staviti
oy 1. glas; - birliği ile jednogasno; -
oturtulmak pass. od oturtmak çokluğu veeina (glasova); - (unu) kul-
lanmak (ili vermek) glasati, dati glas; /-ın/
oturulmak pass. od oturmak
aleyhine - kullanmak glasati protiv ne-
oturum 1. sednica, zasedanje 2. jur. koga; /-ı/ - a koymak staviti na glasanje;
saslusanje, saslusavanje, istraga, sudski - sandığı glasacka kutija; - (verme)
pretres 3. boraviste, boravak, stanovanje, hakkı pravo glasanja; gizli - ile tajnim
prebivaliste, mesto stalnog boravka; cf. glasanjem; red - u vermek glasati protiv;
i karnet 2. mnjenje, misljenje, glediste

753
:.1 oya
f.
viranje; klesanje, izdubljivanje ll iz-
H oya heklanje, cipka, hekleraj; - gibi

lı'
nezna (kao cipka); - yapmak vesti, heklati rezbaren, urezan, izrezan, izgraviran; isk-
lesan; izdubljen
oyacı 1. vezilja, pljetilja cipki 2. pro-

'f
1
davac cipke oyma baskı gravira; bakrorez
oya la mak 1 ak. heklati, vesti, ukrasavati oy macı rezbar, klesar, gra-
cipkom ver,bakrorezac
ı
i· oyalamak2 ak. 1. odvlaciti paznju, oymacılık rezbarstvo, graviranje
zadrzavati, odvajati, udaljiti, gubiti vreme
ll, 1 2. fig. vuci zanos, drzati u zabludi 3. za-
oymak 1 (-ar) 1. rezbariti, izrezbariti,
! urezati, gravirati, izdubiti, iskfesali 2. iz-
dovoljiti, razonoditi 4. voj. zadrzavati, suz- rezati iseci (kragnu i si.)
bijati (neprijatelja)
oymak2 (-ğı) 1. klan, pleme, rod 2. iz-
oyatandırmak caus. od oyalanmak vidjacki odred 3. zool. bat. rod 4. dijal.
oyalanmak 1. udaljavati se (od teme), naprstak
zanimati se necim, zabavljati se necim 2. oymalı izrezbaren, urezan, izrezan, izg-
fig. biti obmanut, biti daveden u zabludu raviran, isklesan, izdubljen
oyalayıcı zabavljac oynak (-ğı) ı 1. zivahan, ziv, veseo nes-
oyalı oheklan, ukrasen cipkom tasan, vragolast pokretan, titrav, ener-
gican 2. voj. mobilan, pokretan, ma-
oy birliği 1 jednoglasnost ll jed-
nevarski 3. klimav,labav 4. fig. nestalan,
noglasno
neodlucan, promenljiv, koleblijv 5. razg.
oyculuk izborna kampanja vragolasta, koketna, vatrena, razvratna,
lakemisfena (zena) ll anat. zglob, zglavak
oydaş istomisljenik
oynaklık 1. zivahnost, ve-
oydurma gl. im. od oydurmak
selost,pokretljivost, energicnost, 2. ko-
oydurmak caus. od oymak lebljivosı, neodlucnost, promenljivost 3. kli-

oygu: -baskı fotogravira, heliogravira mavost, labavost 4. razg. koketerija,

oylama glasanje; - ya koymak staviti
na glasanje
oylamak ak. 1. glasati 2. staviti na gla-
sanje
opylanma gl. im. od aylanmak
aylanmak biti stavljen na glasanje
oyluk v. uyluk
oylum nar. 1. rezbarenje, rezbarija 2.
opseg, zapremina, volumen, kapacitet; cf.
hacim 3. supljina, praznina, udubljenje,
jama uvala 4. dubina (u umetnosti), tro-
dimenzionalnost
oylumlama umet. modeliranje
oyma 1 rezbarenje, urezivanje, gra-
lakomislenost, razvratnost
oynamak 1. igrati se, kretati se; za-
bavljati se, biti nesiasan 2. igrati, plesati 3.
igrati (u pozoristu, na filmu), izvoditi (po-
zorisni komad) 4. igrati (karte sah i si.) 5. 1
-laf igrati se necim, zabavljati se 6, igrati
se (s nekim), zbijati salu, cackati 7. igrati,
prikazivati se (o filmu) 8. varirati, kalebati
se, menjati se, fluktuirati (o ceni) 9. po-
micati se, micati se, pomerati se, ljuljati se
1O. pomeriti se, maknuti se (s mesta) 11.
fig. drhtati, treperiti, podrhtavati, !resti se,
zalupati, lupali O oynaya oynaya radosno,
veselo
oynanmak 1. izvoditi se (o pozorisnom
komadu) biti igran, biti odigran 2. bez/. ig-
rati

754
 ozonlamak

oynaş·ıjt.ıbavnik; ljubavnica uvaliti nekoga ·u nepriliku, podvaliti ne-

kome; -yazarı dramaturg; 3. igra, ples; -
oynaşmak 1. igrati se jedan s drugim
havası muzika za igru 4. trik, obmana,
2. flertovati, zabavljati se s nekim, asi-
prevara, podvala, smicalica; - a gelmek
kovati
biti obmanut, biti prevaren; 1-a/ - yapmak
oynatılmak pass. od oynakmak (ili etmek) prevariti nekoga, preci nekoga,
oynatım 1. gl. im. od oynalmak 2. dist- smestiti nekome, podvaliti
ribucija (filmova), prikazivanje (filmova) oyunbaz 1 1. varalica, prepredenjak,
oynatımcı distribuler (filmova), pri- prevaranl 2. iskusan igrac ll neslasan, vra-
kazivac (filmova) golasl, zivahan, cio, veseo; saljiv

oynatmak 1 . naterati nekoga da se igra oyunbozan onaj ko kvari raspolozenje

2. rukovati, upravljali, manipulisati (lul- oyunbozanlık kvarenje raspolozenja; -
kama i si.) 3. naterali nekoga da igra 4. etmek kvarili raspolozenje
dozvolili da se igra (dele) 5. dozvolili da
oyuncak 1 1. igracka 2. lak posao, de-
se izvodi (prikazuje) 6. poludeti, skrenuli s
tinja igra 3. fig. igracka, zabava, bez-
uma, posandrcati 8. pomerili (s mesla) 9.
nacajna stvar ll za igracke
uplasiti, uzbuditi 10. zavlaciti, varati, odu-
govlacili sa necim oyuncakçı 1. prodavnica igracaka 2.
prodavac igracaka
oysa ali, medjutim, dok, iako, premda
oyuncakçılık 1. izradjivanje igracaka 2.
oysaki v. oysa
prodavanje igraeaka
oyuk ı 1. supljina, udubljenje, duplja,
oyuncu 1. igrac 2. glumac, glumica 3.
pukolina, urez, rupa 2. zleb, kanal 3. spil-
plesac, plesacica 4. prevarant, folirant 5.
ja, pecina, jama ll supalj, udubljen, ure-
nestasko, saljivcina, veseljak
zan, prazan
oyunculuk 1. igranje 2. glumljenje 3.
oyulga fircanje, heftanje
plesanje 4. faliranje, podvala, prevara
oyulgamak ak. fircali, profircati, pri-
oyuntu 1. udubljenje, supljina, peCina,
fircati
jama 2. otvor za rukav (na odeci)
oyulmak pass. od oymak 1
ozalit ozalid
oyum 1. busenje, produbljivanje; se-
ozan 1. pesnik; ct. şair 2. narodni
cenje,klesanje 2. supljina, udubljenje,
pevac
duplja, rupa, jama
ozanca kao pesnik, pesnicki, poetski
oyun 1. igra (u raznim znacenjima) 2.
predslava, pozorisni komad; - çıkarmak ozanlık 1. pesnistvo 2. pesnicki talenl
poslaviti pozorisni komad, prikazivati na ozansı stihoklepac, nadripesnik
sceni; - oynamak 1) odigrali komad, iz-
ozansılık stihoklepanje, nadripesnistvo
vesli pozorisni komad, igrali u predstavi 2)
igrali, ucestvovati u igri 3) salili se, se- ozon hem. ozon
gacili se s nekim, folirati, smeslili nekome,
ozonlamak ak. ozonirati

755
IJ ı
T
-ö-
lı
:1
ı:
i
•.
:ı\ zir)
ö uzv. fuj! uh! (iskazuje odvratnost, pre- arancı (ili dilemi) jur. tuzba zanaplatu
duga 3. naknada, obestecenje; kom-
penzacija 4. amoı:tizacija
öbek (-ği) 1. gomila, hrpa (istovrsnih
stvari, predmeta) 2. grupa; - - u go- ödemek ak. 1. placati, isplacivati; otp-
milama, u hrpama; u grupama lacivati; namirivali (dug) 2. nadoknadjivati,
obestecivati, kompenzovati 3. ek. amor-
öbür 1. drugi (od dva); - dünya onaj
tizovati (dugovanje) 4. fig. placati; ka-
svet, zagrobni zivot; - yandan s druge
zandığımız hürriyeti kanımızla ödedik
strane; kumaşın - yüzü nalicje tkanine;
slobodu koju smo stekli platili smo svojom
şehrin - ucunda na drugom kraju grada
krvlju
2. kasniji, potonji, koji sledi iza narednog
(o danu, nedelji);- gün prekosutra ödemeli 1. pouzecem, uz doplatu 2.
placeno od druge sırane (telefonski raz-
öbürkü nar. v. öbürü
govor, telegram)
öbürü (onaj) drugi; bir davranışı - ne
ödenek (-ği) izdvajanje, dotacija; odob-
uymuyor jedan njegov postupak nije u
renje kredita; odobrena sredstva; örtülü -
skladu sa drugim
tajni fondovi
öcü bauk, strasilo (u decjem govoru);
ödenmek pass. od ödemek
cf. umacı
ödenti clanarina, clanski prilog
öç (-cü) osveta;/-dan/ - almak (ili çı­
karmak) (o) svetiti se; /-ın/ - ünü almak ödeşmek s ile 1. srediti, svesti racune,
osvetiti koga razracunati se (s kime) 2. fig. obracunati
se
öd fiziol. zuc; -kanalı zucni kanal; -
kesesi zucni mehur, zucna kesa; - sarısı ödetmek caus. od ödemek
bilirubin, zucno crvenilo; - yeşili biliverdin,
ödev 1. duznost, obaveza; - bilgisi de-
zucno zelenilo o - ü bokuna karışmak
ontologija; yurtseverlik - i patriotska duz-
vu/g. prestrasiti se, umreti od straha; - ü
nost 2. zadatak; özel - specijalni zadatak
kopmak (ili patlamakl prestrasiti se, silno
3. (skolski) zadatak; ev - i domaci za-
se uplasiti; /-ın/ - ünü koparmak (ili pat-
datak
latmak) nasmrt uplasiti
ödevcil savestan, predan svom paslu
öd ağacı bat. aloje kalarnbak (Aquilaria
agallocha) ödevlendirmek, ödevlemek ak. s ile
obavezati, zaduziti cime; dati zadatak
ödem med. (vodeni) otok
ödevii obavezan, vezan obavezom
ödeme 1. gl. im. od ödemek 2. isp-
lacivanje, isplata; uplata; - ·emri nalog za ödlek (-ği) ı plasljiv bojazljiv, pudljiv ll
isplatu; - günü dan isplate, dan placanja; kukavica, pudljivac, sirina
güçsüzlüğü insolventnost, nes- ödlekçe bojazljivo, kukavicki
posobnost, placanja; - kabiliyeti sol-
ödleklik kukavicluk, plasljivost, pudl-
ventnost, platna sposobnost; - müh-
jivost
letinin uzatılınası produzenje roka
isplate; odlaganje placanja; - yeteneği v. ödül nagrada; - kazanmak dobiti nag-
- kabiliyeti 2. otpacivanje (dugova); - radu; - vermek nagraditi

756

ödüllendirmek ak. nagraditi
ödün naknada, odsteta, kompenzacija
ödünç (-cü) 1 zajam, pozajmica; -
almak uzajmlivati, uzimati na zajam; -
vermek da (va) ti u zajam, pozajmiti; po-
suditi (stvari) ll pozajmljen, uzamljen; po-
sudjen; - para pozajmljen novac; novcana
pozajmica; - para almak uzeti na zajam,
zaduziti se; - para vermek pozajmiti
novac, dati novac na zajam
ödünleme nadoknadjivanje, kom-
penzacija; - kuramı fil. teorija kom-
penzacije
ödünlemek ak. nadoknaditi, kom-
penzovati
ödünlü s naknadom; kompenzovan
ödünsüz bez naknade, bez kom-
penzacije
ödyometre hem. eudiometar
öf uzv. fuj! uf! - ne yüzsüzlük! fuj,
kakav bezobrazluk!
öfke gnev, srdzba, jarost, bes; - si ba-
şına çıkarmak razjariti se: - sinden ku-
durmak zapenusati od besa; - to-
puklarına çıkmak razbesneti se, razjariti
se <> - baldan tatlıdır gnev je sladji od
meda; - yle kalkan zararla oturur posl.
ko se ljuti, taj gubi
öfkelendirmek ak. razdraziti, rasrditi,
dovesti do besa
öfkelenmek rasrditi se, razbesneti se,
razjariti se
öfkeli gnevan, srdit, razjaren, besan
öğe 1. elemenal 2. gram. cia n; cüm-
lenin - leri clanovi recenice
öğle podne; - den evvel (ili önce) pre
podne; - paydosu (ili tatili) podnevna
pauza; - den sonra posle podne; - üstü
oko podne, pred podne, s podneva; - ye-
meği v. yemek
öğlen 1. astr. nar. meridijan 2. nar.
podne
öğretmek
öğlenci ucenik poslepodnevne smene
öğle üstü oko podneva
öğleyin u podne, oko podne, s pod-
neva
öğmek v. övmek
öğrek (-ği) nar. krdo konja
öğrenci ucenik; student; - karnesi
djacka knjizica; - yurdu studentski dom
öğrenilmek pass. od öğrenmek; öğ­
renilen geçmiş zaman gram. proslo ne-
odredjeno vreme, narativ
öğrenim studije; obrazovanje; pro-
ucavanje, izucavanje; - ini yapmak stu-
dirati, sticati obrazovanje; ilk - osnovno
obrazovanje; orta - srednje obrazovanje
öğrenmek ak. 1. uciti, studirati, sticati
znanje 2. saznati, doznati; razabrati 3. ras-
pitati se o cemu: obavestiti se 4. navici se,
privici se; çocuklar okulu öğrendiler
deca su se navikla na skolu
öğrenmelik stipendija; cf. burs
öğreti ucenje, teorija, doktrina
öğretici 1. poucan, didaktican; - örnek
poucan primer 2. nastavni; - film nastavni
film; - kabiliyet nastavnicki dar
öğreticilik poucnost, didakticnost
öğretilmek pass. od öğretmek
öğretim nastava, obuka; predavanja; -
aracı nastavni materijal; - planı nastavni
plan; - programı nastavni program; -
üyesi univerzitetski nastavnik (docent i
profesor); lisans üstü - postdiplomske
studije; mecburi (ili zorunlu) - obavezna
nastava 2. skolostvo, obrazovanje; - yılı
skolska godina; ilk (orta, yüksek) - os-
novno (srednje, visoko) skolstvo
öğretmek ak. dat. 1. (na) uciti; po-
ducavati koga predavati; bunları sana
kim öğretti? ko te naucio svemu tome? 2.
pokazati kome, nauciti koga (prethja); öğ­
retlrim ben sana pokazacu ja tebi! na-
757
 ööretmen
ucicu te ja pameti! 3. pokazivati, upucivati,
poucavati, savetavali
,,
ı
öğretmen ucitelj; nastavnik; profesor
(srednje skole); - okulu uciteljska skola;
i' kimya - i nastavnik hemije; tarih - i pro-
fesor istorije
öğretmenlik posao, zanimanje ucitelja
(nastavnika); - yapmak uciteljovati
li
lfı J ööün puta (za jelo); günde dört -
yemek jesti eeliri puta dnevno
öğünme v. övünme
öğünmek v. övünmek
ööür ı 1 . vrsnjak, ispisnik 2. grupa
(ljudi); stalez, klasa 3. pej. banda, ba-
raberija ll 1. naviknut, priviknut; - olmak
navici se na koga, biti s kime biizak 3. pri-
ucen; dresiran
öğürleşmek dat. navici se, privici se;
vezati se za koga
öğürlük privikaranje; bliskost, prisnost,
tesna veza
öğürmek 1. ispustati glas, natezati se
(pri povracanju ili pred povracanje); öğü­
receği gelmek osecati mucninu (gad-
jenje) 2. rikati, mukati, bukati (o govedima,
kamilama)
öğürtlemek ak. nar. (iz) birati, (pro) bi-
rati, probrati; odvojiti
öğürtmek 1 . ca us. od öğürmek 2. obu-
cavati vuci, obucavati jahanju (konja)
öğürtü gadjenje, mucnina (pred pov-
racanje); - gelmek osecati nastup pov-
raconja, poc™eti povracati
ööürüş nacim povracanja
öğüt (-dü) savet, pouka, uputa; -
almak prihvatiti savet; - tutmak drzati se
saveta; - vermek savetovati, davati sa-
vete
öğütçü savetnik, savetodavac
öğütlernek ak. savetovati, davati sa-
vete, upucivati
758
öğütrnek ak. 1. mleti 2. smrviti, zgnje-
citi
öğütücü ı koji melje; - diş kutnjak ll
masina za mlevenje, mlin
öğütülmek pass. od öğütrnek
öhö 1. onom. riganja, iskasljavanja 2.
iskaz prezira, poruge; - - ha! ha!
ökçe 1. anat. peta; /-ın/ - sine basmak
pratiti kog u stopu, biti kome za petama; -
kemiği petna kos! 2. potpetica, stikla 3.
lub (obuce) o - lerini çekmek arg. kidnuti,
zazditi, umaci
ökçeli sa potpeticama; yüksek - ayak-
kabı cipela sa visokim potpeticania
ökçesiz bez potpetica, ravna (obuca)
ökse 1. lepilo, lepak (zaptice); - ye
basmak 1) stati na lepljiv stap (opticama)
2. arg. zagristi udicu, pasti u klopku; - çu-
buğu stap (premazan lepkom); - ye tu-
tulmak v. - ye basmak 2. arg. lovac na
muskarce (o privlacnoj zeni)
ökse otu bol. imela (Viscum album); -
ardıç kuşu zoo/. drozd (Turdus vis-
civorus)
öksürmek kasljati; öksüreceği tuttu
dobio je napad kaslja
öksürtmek caus. od öksürmek; sigara
beni öksürtür cigareta me tera na kasalj
öksürük (-ğü) 1. kasalj, kasljanje; -
gelmek (ili tutmak) dobiti napad kaslja,
zakasljati se; boğmaca - ü med. vetiki ka-
salj 2. nar. nazeb, prehlada
öksürüklü kasljiv koji ima kasalj; - tık­
sırıkil bolesljiv, slabunjav
öksürük otu bot. podbel (Tussilago)
öksüz 1. siroce (bez majke); siroce
(bez oca i majke); - ler babası dobrotvor,
milosrdan covek 2. fig. sirotan, osamljenik,
bez ikoga svog; - kalmak ostati siroce;
fig. ostati sam, ostati bez ikoga svoga O -
parmak domali prst, prstenjak; - se-
vindiren jevtine stvari; sitnice, drangulije

öksüzlük 1. sirotanstvo 2. fig. osaml-
jenost, osama
öküz 1. vo; - arabası volujska kola, tal-
jige; - arabası gibi presporo, veoma
sporo; - damı stala, staja 2. razg. vo, tu-
poglavac - kafalı glup, tupoglav O - ün al-
tında buzağı aramak 1) biti veoma po-
dozriv (sumnjicav); trai:iti dlaku u jajetu; -
ü bacaya çıkarmak preduzeti nemoguc
posao, prihvatiti se nemoguceg posla; - ü
bıçağın yanına getirmek nepotrebno
komplikovati (posao i si.); - boyunduruğa
bakar gibi sa prezirom i mri:njom (kao sto
vo gleda jaram); - e boynuzu yük olmaz
post. sto se mora nije tesko; - gibi 1) jak
kao vo 2) nedotupav, glup; - öldü, or-
taklık ayrıldı post. umre kumce, raspade
se kumstro
öküz dili bot. v. sığır dili
öküz gözü bot. brdjanka, trava od ma-
jasila (Arnica mentana)
öküzlük tupog_lavost, ogranicenost
öküz soğuğu hladan aprilski talas (vet-
rovit. sestodnevni period od polovine me-
seca)
öl nar. vlai:nost Ila
ölçek (-ği) 1. mera za i:ito (posuda od
1/4 kg.) 2. geog. razmer; kırk binde bir-
inde bir harita mapa u razmeru 1: 40.000
3. fig. merilo, kriterij
ölçer nar. i:arac, i:arilo, kukac
ölçermek di:arati, podsticati (vatru)
ölçme gl. im. od ölçmek; - aleti merni
instrument; - birliği (ili kıtası) jedinica ar-
tiljerijskog topografskog izvidjanja; - mu-
kavemeti el. merni otpor; - mühendisi in-
i:enjer-topograf; - saati merni casovnik
ölçmek (-er) ak. 1. (iz) merili; pre-
meravali, razmeravati 2. fig. odmeriti, od-
meravati (reci); dobro promisliti; ölçüp
biçrnek (ili tartmak) temeljno promisliti,
zrelo razmisliti
ölçtürrnek caus. od ölçmek
ölçüsüzlük
ölçü 1. merenje, premeravanje; - aleti
merni instrument; - birimi merna jedinica,
jedinica mere; - şeridi santimetar, ko-
jacka vrpsa zı;ı merenje dui:ine 2. jedinica
mere; - ayağı~~talon, pramera; - leri ayar
etmek bai:dariti, porveravati mere 3.
mera, merilo; - almak uzeti meru, izmeriti
4. velicina; razmera, dimenzija; büyük -
de u velikoi meri 5. /it. metar 6. muz. takt,
ritam; - vurmak muz. davati tak! 7. merilo,
kriterijum; .- yü kaçırmak izgubiti ose-
canje mere, preterivati 8. merac, sprava
za merenje; metar; kuvvet - sü di-
namometar; tazyik - sü manometar O -
ünü almak (ili bildirmek) dati kome na
znanje koliko vredi, postaviti na mesto,
omalovai:iti; - yü şaşıran prekomeran,
preteran
ölçülmek pass. od ölçmek
ölçülü 1. izmeren, promeren 2. stan-
dardizovan, narmiran 3. fig. umeren, uzdr-
i:ljiv; promisljen o - biçlll pai:ljivo prip-
rendjen
ölçülülük umerenost; suzdri:ljivost;
promisljenost
ölçüm 1. srazmera 2. procena, ocena,
zakljucak 3. ponasanje, dri:anje; izgled; -
ünü bozmak promeniti ponasanje (na
gore); - etmek pakazivali se, sepuriti se
ölçümlemek ak. 1. promisljati, mozgati;
odmeravati (reci, postupke) 2. procenjivati,
prosudjivati
ölçünmek ak. svestrano razmatrati,
promisljati, promozgati
ölçüsüz 1 1. bez me re 2. neizmeran,
beskrajan, bezgraniean, ogroman 3. ne-
umeren, neuravnotei:en, preteran 4. fig.
neobuzdan, razuzdan ll 1. neizmerno,
beskrajno, bezgranicno 2. fig. nep-
romisljeno, nerazborito, lakoumno
ölçüsüzlük 1. neizmernost, bezg-
neumerenost, ne-
ranicnost 2.
uravnotei:enost 3. neobuzdanost, ra-
zuzdanost
759
 ölçüşme k
ölçüşmek s ile 1. meriti se s kime (po
visini i si.) 2. fig. nadmetati se, tekmiciti se,
odmeravati snagu
ölçüştürmek 1. ca us. od ölçüşmek 2.
fig. uporedjivati
ölçüt 1. kriterijum, merilo
öldürmek ak. 1. ubi (ja) ti, pogubiti,
umoriti 2. fig. ubiti, prekratiti, otkloniti; aç-
•i, ı
tığı - utoliti glad 3. muciti, moriti; iznurivati,
iscrpljivati; imtihanlar beni öldürdü ispiti
su me ubili (iznurili)
öldürtmek caus. od öldürmek
öldürücü smrtonosan, ubistven; fig.
strasan, silan; - düşman smrtni nep-
rijatelj; - sıcak ubistvena vrucina; - silah
smortonosno oruzje; - tempo ubistven
tempo, silan tampo
öldürülmek pass. od öldürmek
öldürüş ubijanje, nacin ubijanja
ölesiye do smrti, silno, bezumno; !-af -
bağlanmak silno se vezati za koga; -
dövmek pretuci nasmrt; - sevmek be-
zumno voleti; - yorgunum strasno sam
umoran
ölet pomor, kuga
öteyazmak umalo umreti
ölgün 1. uveo, usahnuo, sparusen list
2. fig. posustao, iznemogao, malaksao 3.
miran, tih; - deniz mirno more
ölgünlük 1. uvelost 2. iznemoglost,
malaksalost
ölmek (-ür) 1. umirati, umreti; (po) gi-
nuti, pasti (u ratu} 2. uvenuti, usahnuti (o
biljkama, cvecu} 3. fig. umirati, skapavati
(od zedji, gladi, radoznalosti, straha i si.};
açlıktan ölüyorum umirem od gladi; kor-
kudan öldü umro je od straha; meraktan
öleceğim umrecu od radoznalosti 4. iz-
gubiti vaznost (vrednost}, ne upotrebljavati
se; bu metot öldü artık ovaj se metod
vise ne upotrebljava o öldüm, Allah! ne-
moguce! ölen inek sütlü olur pasi. o
760
mrtvima se lose ne govori; ölme eşeğim
ölme (çayır çimen bitecek) ne lipsi ma-
garce do zelene trave; - var dönmek yok
umreti, ali ne odstupiti; ölünceye kadar
bakma sözleşmesi jur. ugovor o do-
zivotnom izdr2:avanju; ölüp ölüp dirilmek
prebroditi tesku bolest, izvuci se iz mrtvih;
ölür müsün, öldürür müsün? dodjavola!
nek ide k vragu!
ölmez 1. besmrtan, vecan; 2. fig. ot-
paran, neunistiv; krepak, cio, bodar
ölmez çiçek bat. smilje (Helichrysum}
ölmezleştirmek ak. ovekoveciti
ölmezlik besmrtnost; vecnost
ölmezoğlu solidan, izdri:ljiv, trajan; bu
kumaş - ovaj stof je nepoderiv (trajan}
ölmüş ı mrtav, pokojni; uginuo (o zi-
votinji} - bir kedi uginula macka; - diller
mrtvi jezici; - eşek kurttan korkmaz pasi.
mrtav magarac se ne boji vuka ll pokojnik,
mrtvac; - leri iyi sözlerle anmalll de mor-
tui nil nisi bene! o mrvima samo dobro!
ölü 1 1. mrtav, pokojni 2. fig. slab, ne-
mocan, bezivotan; uveo, usahnuo ll 1.
mrtvac, pokojnik; - aşkı nekrofilia; - kor-
kusu nekrofobija 2. les, trup; kedi - sü les
macke 3. arg. markirana karta; udesena
kocka O - ye ağlamaz, diriye gülmez izr.
niti smrdi, ni mirise; - çiçeği bat. 1} neven
(Calendula officinalis} 2} kadifa (Tagetes
erectus}; - deniz sitno talasanje, dubinski
talasi (na moru); - sü dirisi para etmek
(nikada} ne izgubiti svoju vrednost; - fi-
yatına vrlo jeftino, po bagatelnoj ceni; -
gibi (adam) obamro, nepokretan;
gömme sahrana, pogreb, ukop; - gözü
gibi potamneo, taman; - yü güldürür vrlo
komican, "mrtvog da zasmeje"; - sü kan-
dilli (ili kınalı} arg. u grobu ga video! -
mevsim mrtva sezona; - nokta mrtva
tacka; - veya sağ ziv ili mrtav; - zaviye
mrtav ugao
ölük dijal. iscrpljen, iznuren; slabunjav

ölüm smrt; samrt, umor; pogibija; - Al-
lahın emri "smrt je bozja odluka" (govori
se pri donosenju vazne odluke); - Allahın
·emri, bunu yapacağım ucinicu to makar
me glave kostalo; - cezası jur. smrtna
l<azna; - dirim (ili kalım) meselesi vazno
pitanje, pitanje fivota i smrti - dirim mü-
cadelesi borba na zivot i smrt; - döşeği
samrtnicka postelja; - oranı procenat
smrtnosti; - sessizliği mrtva (duboka) li-
sina; - saçmak sejati smrt o - dirim
bizim içindir svi smo mi smrtni; - dirim
dünyası ovaj svet; - ü gören hastalığa
(ili sıtmaya) razı olur posl. ko je smrti gle-
dao u oci ne boji se groznice; - ü gözüne
almak gledati smrti u oci; - üne susamak
(ili - e koşmak) izlagati se smrti, prezirati
zivot; - tehlikesi opasno po zivot! - var,
dirim var treba biti spreman na sve; sve
se moze dogoditi; sve je moguce
ölümcül 1. smrtonosan, smrtan; - has-
talık smrtonosna bolesi 2. na samrti, umi-
ruci
ölümlü smrtan; prolazan, efemeran; -
dünya ovozemaljski svet; - kaza tezak,
fatalni udes (u kojem ima mrtvih)
ölümlük posmrtnina (novac koji lice od-
vaja za slucaj smrti)
ölümlülük smrtnost; prolaznost
ölümsek v. ölümcül (2.)
ölümsü nalik na smrt, poput smrti,
skoro mrtav; - bir sessizlik grobna tisina
ölümsüz besmrtan, vecan; ne-
zaboravan (o osomi)
ölümsüzleştirmek ak. ovekoveciti, uci-
niti besmrtnim
ölümsüzlük besmrtnost; vecnost
ölünmek bez/. od ölmek; bugün de aç-
lıktanölünür i danas se umire od gladi
ömür (-mrü) a ı 1. zivot; trajanje zivota,
vek; cf. hayat, yaşam; - üne bereket! sre-
can bio! dugo ziveo! - boyunca tokom ci-
ön
tavog zivota; - çürütmek (pro) cerdati
zivot, uzalud traciti vreme; - oldukça dok
je ziv, do kraja zivota; - ler olsun! bog te
blagoslovio! zived sto godina! (govore sta-
riji kad im se ljubi ruka); - sürmek ziveti u
miru i sreCi, voditi srecan zivot; - törpüsü
dugi zamoran posao; - ü vefa ederse ako
dozivi, ako doceka; çınarın - ü uzundur
platan ima dug vek; sizlere -! da ste vi
zivi! (govori se prilikom obavestavanja o
cijoj smrti) 2. fig. sreca; Allah - ler versin!
neka bog da srecu ll zabavan; prijatan; -
adam prijatan covek; zabavan covek; çok
- çocuk vrlo prijatno dete
ömürlü dugovecan; dugotrajan; dost-
luğumuz uzun - olmadı nase prijateljstvo
je bilo kratkotrajno
ömürsüz kratkog veka, kratkotrajan,
nedugovecan
ön ı 1. prostor ispred cega; - üne bak!
gledaj ispred sebe! pazi! evin - ü prostor
ispred kuce 2. prednja strana, prednji deo
cega; celo; - de na celu; napred, ispred; -
deki prednji, koji je ispred; - den spreda,
ispred 3. u funkciji sastavljenih post-
pozicija; /-ın! - ünde pred (cim); pre
(cega); pred kime, u prisustvu koga; ka-
pının - ünde pred vratima; bunu öğ­
retmenler - ünde söyledim ovo sam
rekao pred nastavnicima; /-ın/ - ünden
ispred; otobüs binamızın - ünden ha-
reket edecek autobus ce krenuti ispred
nase zgrade ll 1. prednji; Ön Asya Predn-
ja Azija; - dişler prednji zubi; - te-
kerlekler prednji tockovi 2. prethodan; -
belirti predznak (bolesti) O - ümüzdeki
sledeci, naredni, iduci; - ümüzdeki hafta
naredna nedelja; iduce nedelje; /-ın/ - ünü
almak preduhitriti, predusresti; spreciti; -
ü ardı pocetak i kraj; - üne ardına bak-
mamak biti nepazljiv (neoprezan, bezb-
rizan); - ünü ardını bilmek biti pazljiv, biti
taktican; /-ın/ - ünde ardında dolaşmak
uporno pratiti; - ünü ardını düşünmek
dobro promisliti; oprezno postupati; - üne
arkasına bakmadan nepromisljeno, nes-
761
r ön
motreno, neoprezno; - üne bakmak pog-
r nuti glavu, pokunjiti se (od stida); /-ın/ -
üne çıkmak pojavati se, iskrsnuti; /-ın/ -
\:: 1 üne düşmek ici (ispred koga), pokazivati
ı kome put; - üne geçmek preduhitriti,
spreciti; - üne gelen ma koji, bilo ko, prvi
(ko naidje); - üne getirmek iznositi, izneti;
i podnositi; pokazivati; /-ı/ - üne katmak te-
ı
ı. i rati, goniti (pred sobom); /-ın/ - ünü kes-
jı, i; rnek 1) preseci, prepreCiti kome put 2)
preseCi (vodeni tok), zajaziti (vodu); /-ın/ -
ünde perende atılmamak ne dati se ob-
manuti; - ü sıra ispred (koga, cega); -
ünde, sonunda na kraju, pre ili kasnije; -
ünde sonunda bunu yapmalısın pre ili
kasnije. to ces morati da uradis
ön ad gram. pridev
ön alım pravo na prioritetnu kupovinu
ön belirti predznak, simptom
ön bilgi predznanje
önce 1prvo, pre, ranije; - düşün sonra
söyle prvo razmisli pa reci; ispeci pa reci!
bir an - sto je moguce pre; en - najpre,
pre svega; ilk - prvo, najpre ll post. 1. sa
imenicama u ab/. pre, pre nego; senden -
geldim stigao sam pre tebe 2. sa reCima
koje imaju vremensko znacenje pre; bir
ay - pre mesec dana; iki saat - pre dva
sa ta lll u funkciji sastavljene postpozicije; 1
-ın/ - sinde uoci, u predvecerje cega; se-
çimler - sinde uoci izbora IV period koji
prethodi, predistorija cega; bu yasanın -
ye geçerliği yok ovaj zakon nema ret-
roaktivno dejstvo; tarih - si devri pre-
distorijski period
öncebilim fil. predosecanje, pred-
vidjanje (onoga sto ce se dogoditi)
öneeellik prvi korak, pokretanje, ini-
cijativa
önceden od ranije, unaprad; pret-
hodno; - belirlemek unapred odrediti,
predeterminisati; - halli gerekli me-
seleler jur. preliminarna pitanja; - ses-
lendirme muz. plejbek
762
önceki predjasnji, raniji, prethodni; sa-
vaştan- devir predratni period
öncel ı 1. prethodnik 2. - ler preci ll
unapred utvrdjen, predustanovljen;
düzen predustanovljena harmonija (duha i
tela)
öncelemek ak. dati prednost cemu; ra-
nije preduzeti (uciniti, uzeti); staviti u prvi
plan
öncelerı ranıje, nekada, u staro doba; -
böyle moda yoktu nekada nije bilo ovak-
ve mode
öncelik prednost, preimucstvo, prioritet
öncelikle pre svega, prvenstveno, u
prvom redu
öncesiz prastar, iskonski, vecit
öncesizlik vecnost, vecitost
öncü 1 1. voj. prethodnica; - kıtaları
prednje jedinice, avangardne jedinice;
alay - sü prethodnica puka 2. avangarda
3. zacetnik, pionir; Türk romanının - leri
zacetnici turskog romana ll avangardan;
vodeci; - tiyatro avangardno pozoriste
öncül log. premisa
öncülük avangardizam; - etmek (ili
yapmak) voditi napred, krciti nove puteve
ön çalışma preçlradnja
ön damak (-ğı) anat. prednje nepce; -
ünsüzleri prepalatalni, prednjenepcani
suglasnici (u turskom; k, g, ğ, y)
öndelik predujam, avans, kapara
önder vodja, lider, rukovodilac
önderlik liderstvo, rukovodstvo; /-ın/ -
iyle pod rukovodstvom
ön deyiş poz. prolog (vesti); vesnik,
glazqsnik
ön ek gram. prefiks
önel rok; cf. vade
önem 1. vaz™;nost, znacaj; - taşımak

imati znacaj, biti od znacaja, znaciti; - ver-
mek pridavati znacaj 2. uticaj, upliv, au-
toritet
önemli vazan, znacajan; znatan, ose-
. tan
önemsemek ak. smatrati vaznim, pri-
.davati vaznost
önemsizlik beznacajnost, nevaznost;
neznatnost
önerge izvestaj (skupstini i si.); - ver-
mek podneti izvestaj
öneri predlog; - de bulunmak dati
predlog; predloziti
önerme 1. predlog 2. log. zakljucak,
premisa; büyük - log. gornja premisa
önermek dat. ak. predlagati; izneti,
postaviti, ponuditi
önertl pretpostavka, preduslov
öneze nar. zaseda, ceka (u lovu)
öngörmek ak. predvidjati, predvideti,
planirati; imati u vidu
öngörü dalekovidost, pronicljivost, raz-
boritost
öngörülmek pass. od öngörmek
1
öngörülü .dalekovid, pronivljiv, razborit,
ostrouman
ön gün predvecerje, vreme (dan) uoci,
prethodni dan cega
ön kol anat. podlaktica; - kemiği anat.
zbica, palcenica
önkoşul preduslov, pretpostavka
önlem mera, korak; iktisadi - le-
rekonomske mere; - almak preduzeti
mere
önleme gl. im. od önlemek; - tedbirleri
preventivne mere; - uçağı voj. avion-
presretac
önlemek ak. 1. spreeavati, ometati,
omesti, osujetiti 2. voj. presretati, za-
ustavljati
öpmek
önlenmek pass. od önlemek; salgın
önlendi zaraza je zaustavljena
önleyici 1. preventivan, zastitni; med.
profilaktiean; - harp preventivan rat 2. voj.
upozoravajuci; presretacki (avion)
önlük (-ğü) 1. kecelja pregaca 2. por-
tikla (za decu)
önlüklük tkanina za kecelje
ön oda 1. predsoblje 2. anat. prednja
komora (oka)
ön oluş, ön oluşum biol. preformacija,
prethodno obrazovanje (formiranje)
ön proje prednacrt (zakona)
ön seçim preliminarni izbor utvrdjivanje
kandidata
önsel a priori
önselci apriorist
önsellik til. apriorizam
ön sezi predosecanje
ön söz /it. predgovor; uvod
ön sözleşme predugovor
ön şart preduslov
ön tasarı prednacrt; kanun - sı pred-
nacrt zakona
ön tasım log. prosilogizam
ön türerne /ing. proteza
ön vurgu baritani akcent
ön yargı predubedjenje, predrasuda
ön yargılı s predu bedjenjem, s pred-
rasudom
öpmek (-er) ak. ab/. (po) ljubiti; ço-
cukları gözlerinden - ljubiti decu u oci; el
- poljubiti ruku; ellerinizi öperim ljubim
(vam) ruke! o öp babanın elini! sta sada?
propalo je! gotovo je! öp eşiği çık dışarı!
ostao si kratkih rukava! öperken ısırır nje-
govo ljupko !ice vara; ne treba mu ve-
rovati; öpüp (de) başına koymak primiti
763
 öptü rm ek

sa zahvafnoscu, biti zahvalan za male örgen v. organ

stvari; ne öper, ne öptürür niti jede niti
örgensel organski
!' ! ' drugom daje; yeri - poljubiti zemlju (pasti,
biti oboren na zemlju) örgü 1 1. pletenje, kukicenje; - ma-
kinesi masina za pletenje; - şişi pletaca
öptürmek caus. od öpmek
igla ,igla za pletenje 2. pfetivo, pletena
öpücük poljubac; - göndermek pos- stvar, plet; asura, rogozina 3. üvojak, vi-
lati pofjubac, pozdraviti poljubcem (sops- tica, kika; ct. belik 4. anat. splet (zivaca)
tvene ruke) ct. dafire 5. tkanje 6. zid, ograda (od cigle
ili kamena) 7. komunikacijska mreza ll ple-
öpülmek pass. od öpmek
ten; - elbise p!~!er.a haljina; - eldivenler
öpüş ljubljenje, celivanje; poljubac, pletene rukavice
celiv
örgücü ispleten; sa uvojkom; nalik na
öpüşmek 1. ljubiti se 2. tig. pomiriti se, pletivo
izmiriti se
örgülü s pletenicama; ispleten; up-
örçin arh. lestve od uzeta ·ıeten;-gömlek pancirna kosulja;; - saç
ördek (-ği) 1 1. zoot. patka, plovka upletana, uvijena kosa
(Anas) 2. med. nocna posuda, guska 3. örgün organizovan, uredjen; - eğitim
arg. usput pokupljen putnik; - avlamak organizovano dbrazovanje
arg. kupiti putnike usput ll priglup, blentav
örgüt (-tü} organizacija; gençlik - ü
~ - edalı (ili yürüyüşlü) gegucav
omladinska organizacija; işçi - ü radnicka
ördek balığı zoof. usnaca (riba) (Lab- organizacija
rus mixtus)
örgütçü organizator
ördek başı zelenkastoplav
örgütçülük organizovanost; or-
ördek gagası svetfonarandzast ganizatorske sposobnosti; organizovanje
ördürmek caus. od örmek örgütlernek ak. organizovati, pripremiti
örek (-ği) nar. zid, duvar örgütlendirrnek caus. od örgütlenmek
öreke preslica, kudelja ~ - taşı pod- örgütfenrnek 1. pass. od örgütlernek 2.
vodna stena (u moru) organizovati se
ören ruine, razvafine, ostaci (grada); - örgütlü organizevan
gülü bot. divlja ruza, sipak (Rosa canina);
örgütsel organizacijski; organizacioni
- yavşanı bot. pelin (Artemisia ad-
sinthium) örgütsüz neorganizovan, de-
zorganizovan
örenlik ruiniranost
örme 1 1. gl. im. od örmek 2. pletene
ört a obicaj; cf. adet; - ve adet obicaj i
stvari ll (is} pleten; - çorap pletene ca-
tradicija; - ve adet hukuku obicajno
ra pa
pravo
örmek (-er} ak. 1. plesti, kukicati, hek-
örfi a obicajni; dogovoren, kon-
lati 2. (za} cikmiti, (za) stopati (odelo, ca-
vencionalan 2. jur. vanredan; - idare van-
rape) 3. upletati, plesti (kosu} 4. podizati
redno stanje; ct. sıkı yönetim
(zid, ogradu}; ozidati,zazidjivati (prozor i
örge motiv, sara (na tkanini) si.} 5. nar. raditi; ne örüyon? sta radis?

764

örneğin na primer
örnek (-ği) 1 1. obrazac, uzorak, must-
ra; ct. nümune; kumaş - leri uzorci ıka­
nine 2. model 3. kopija, prilicje /-ın/ - ini
çıkarmak napraviti kopiju cega 4. primer,
uzor; /-ı/ - almak (ili tutmak) uzimati koga
za primer 5. prepis, otisak, kopija, pret-
hodno stampanje ll primeran, uzoran, ide-
alan; - bir hatip idealan govornik; - insan
. uzoran covek
örnekleme proba, uzorak
örneklemek ak. primerom pokazati,
dati primer
örneklendirrnek caus. od örneklenmek
örneklenmek pass. od örneklemek
örneklik 1. uzorak, proba 2. sto sluzi
kao uzorak; koji sluzi za primer
örnekseme 1. slicnost, podudarnost;
analogija; - yolu lle po analogiji 2. log. po-
redjenje
örneksemek ak. uzeti za primer
örs 1. nakovanj; - kemiği anat. na-
kovanj (u uhu); - le çekiç arasında iz-
medju cekica i nakovnja; iki uçlu - dvo-
rogi nakovanj, nakovanj sa dva roga 2.
obucarski tronozac, kalup
örselemek ak. 1. raskomadati, po-
derati; raskupusati (knjigu); ostetiti, up-
ropastiti; pocupati, pokidati; rüzgar çi-
çekleri örseledi vetar je pokidao cvece 2.
fig. iznuriti, iscrpsti, istrositi; sinirleri - is-
kidati zivce
örselenmek pass. od örselemek
örtbas: - etmek ak. tajiti, prikrivati; za-
basuri (va)· ti, zataska (va) ti - olmak (ili
edilmek) pass. od - etmek
örtenek (-ği) zool. pokrivac, omotac
(npr. koza, dlaka, perje, ljustura; krljust)
örtme 1. gl. im. od örtrnek 2. nar. pok-
rivalo za glavu 3. maskiranje, kamuflaza
örtmece /it. eufemizam
örülü
örtrnek (-er) ak. 1. pokri (va) ti; yüzünü
- pokrivati lice; staviti veo 2. zatvarati, zat-
varili; cf. kapatmak; kapıyı - zatvoriti vrata
3. zasipati, zatrpavati; mezarı - zatrpati
grob 4. fig. zataska(va)ti, prikri(va)ti, za-
basuriti; /-ın/ rezaletini - prikriti ciji skan-
dal 5. fig. obavi Ua)ti, zaogrtati (tajnom i
si.)
örttürrnek caus. od örtrnek
örtü 1. pokrivac, pokrivalo; masa - sü
stolnjak; yatak - sü krevetski prekrivac 2.
veo, zar, koprena 3. fig. zastita, veo; ge-
cenin - sü altında pod okriljem noci 4.
pokrov, pokrovac; poklopac 5. krov, kuca
dom 6. voj. zastita, obezbedjenje
örtük 1. pokriven, prekriven; zatvoren
2. fig. prikriven, potajan
örtülme 1. gl. im. od örtülmek 2. astr.
okultacija, pomracenje zvezde
örtülmek pass. od örtrnek
örtülü 1. pokriven, prekriven (cime);
obavijen 2. fig. skriven, tajan; zamagljen,
nejasan, maglovit; - ödenek tajni fond
örtünrnek refl. od örtrnek
örtüsüz bez pokrivaca nepokriven; otk-
riven, nezasticen
örtüş pokrivanje
örü 1 1. pletenje 2. zid, ograda; grad-
jevina 3. tkanje, splet, sastav, sklop
örü2 nar. pasnjak
örücü 1. pletac 2. (umetnicka) sto-
perka, krpac (ica); cikmilac, cikmilja 2.
zidar, gradjevinar
örücülük umetnicko stopanje
örük 1. pokriveno mesto 2. nar. ple-
tenica (kose) 3. nar. putilo, konop (za ve-
zivanje govedi)
örülmek pass. od örmek
örülü 1. (is) pleten; strikan, hekl~ın; (za)
stopan 2. upleten, uvijen
765
örümcek
örümcek H)i) 1. zoo/. pauk (Aranea) 2.
paucina; - almak skidati, uklanjati pa-
ucinu; - bağlamak (ili tutmak) prekriti se
paucinom (o prostoriji, uglu) O - kafalı na-
zadan, zaostao, konzervaıivan
örümcek kuşu zoo/. svracak (Lanius)
örümceklenmek 1. prekriti se pa-
ucinom 2. med. osuti se, osipati se groz-
nicom (o usnama); zapaliti se (o ocima) 3.
fig. biti zapusten (o mestu)
örümcekli u paucini, pokriven pa-
ucinom 0 - kafa V. Örümcek kafalı
örümceksi paucinast, nalik na paucinu
östaki borusu anat. Eustanijeva ıruba
öşür (-şrü) a ist. usur, desetak (porez)
öşürcü skupljac usura
öte 1 1. druga sırana (cega); - den bir
ses yükseldi s one sırane se razlegao
glas; - ye geç! predji na drugu stranu! 2.
prosıor s druge sırane; dağın - si iza pla-
nine, s one sırane planine; denizler - si
preko mora; prekomorska (zemlja) ll (pre)
osıalo, drugo; - sine karışma u drogu se
ne mesaj; lll dalji; suprötni, onostrani; -
yandan s druge sırane; gölün - tarafında
s one strane jezera; ırmağın - yakası
suproına obala reke IV vise od cega; iyi
idi, iyiden - bir şey bilo je dobro, vise
nego dobro O - de ıamo, ovde-onde; -
den beri odavno, izdavna, odvajkada; /-ın/
- si berisi na raznim mestima, posvuda; /-
ın/ - sini beri etmek srediıi; obaviti; - ye
beriye ovamo i onamo; tu i tamo; - gün
nar. tuskoro, nedavno, onomad; /-ın/ -
sine varmak daleko ici, preci granice, pre-
kardasiti
öte beri razne stvari, sitnicel; - almak
kupovati sitnice
öteki (-ni) drugi, onaj (od dva); - beriki
ovaj i onaj; svaki; - dünya onaj svet, zag-
robni zivot; bunu istemem - sini ver ovaj
ne zelim, daj mi drugi
766
öteleme, ötelenme 1. prelazenje, pre-
laz; 2. fiz. emisija, prenos
ötleğen zool. grmusa (Sylvia com-
munis)
ötleği zool. orao bradan (Gypaetusbar-
batus)
ötmek (-er) 1. pevati, cvrkutati, curlikati
(o pticama) 2. kukurikati, kokodakati (o ko-
kosi); her horoz kendi çöplüğünde öter
svaki petao kukurice na svom bunjistu 3.
proizvoditi zvuk (o duvackom instrumentu)
4. odjekivati, razlegati se, oriti se, zveeati;
şarkılardan dağlar ötüyordu gore su
odzvanjale od pesama 5. zvoriti; trubiti,
zavijati (o telefonu, sireni i si.); kulağım
ötüyar zvoni mi u usima; telefon öttü te-
lefon je zazvonio 6. arg. trabunjati, bu-
lazniti 7. arg. bljuvati, rigati,.povraeati
ötre znak darnma u arapskom pismu
öttürmek caus. od ötmek
öttürük (-ğü) decja pistaljka (igracka)
ötücü koji lepo peva, cvrkuce (o ptici);
- kuşlar ptice pevacice
ötümlü gram. zvucan, sonoran (o sug-
lasniku)
ötümlüleşme sonorizacija
ötümsüz gram. sonorizacija
ötümsüzlük bezvucnost
ötürmek nar. imati dijaret.i, patiti od
proliva
ötürü post. sa abi. usled, zbog, sa;
bundan - zbog toga, stoga
ötürük (-ğü) nar. proliv, dijareja
ötüş pevanje (ptica), cvrkutanje, cur-
likanje; zrikanje, cvrkutanje (insekata)
ötüşmek rec. (zajedno) (za) pevati,
(za) cvrkutati (opticama); horozlar ötüş­
ıneye başladılar petlovi su 'zakukurikali
öveç (-ci) nar. ovan dvogodac, tro-
godac

övgü 1. pohvala, hvalenje 2. /it. pa-
negirik; oda
· övgücü koji hvali (nekog); fig. koji pre-
terano hvali
övmek (-er) ak. hvaliti, velicati, uznositi
övülmek pass. od övmek
övünce ponositosi, gordost
övünç (-cü) gordost, slava, cast
övüngen hvalisavav; razmetljiv
övüngenlik hvalisanje, razmetanje
övünmek s ile 1. ponositi se, gorditi se
2. hvali (sa) ti se, razmetati se; - gibi ol-
masın! ne mislim da se hvalim!
övüş hvalenje, slavljenje, uznosenje
öykü pripovetka, priea, novela; hayat -
sü biografija, zivotopis
öykücü pripovedac, novelista
J
öykücülük pripovedastvo, pri-
povedanje
öyküleme /it. umetnost pripovedanja
öykülemek prieati, pripovedati
öykünme imitacija, podraZ:avanje
öykünıneel podrazavalac, imitator
öykünce /it. fabula, alegoricna prica
öykünmek dat. nar. podrazavati imi-
tirali
öyle ı takav ll 1. tako, na taj nacin; -
böyle i ovako i onako, svakojako; - gel-
mek 1) bez/. hteti, zeleti; pomisliti o anda
- geldi ki öleylml u tom trenutku sam po-
zeleo da umreml 2) izgledati, cinili se, ne-
kako dolaziti; girmedim, size - geldi
nisam usao, ucinilo vam se; - ise (öy-
leyse) u tom slucaju, onda, tada; - olsun!
dobro, u redu, slazem se! - şey yok! o,
ne! niposto! - ya! naravno! sigurno! tıpkı
-1 bas tako! 2. toliko, tako mnogo; - kork-
tum ki ••. toliko sam se uplasio da ...
öylece tako, na taj nacin; bas tako
özdeksel
öyleki tako da ... , toliko da ...
öylelikle na taj nacin, tako
öylemesine v öylesine
öylesi takav, sliean tome; - kolay bu-
lunmaz takav se lako ne nalazi
öylesine toliko, tako, do te mere; - ba-
ğırdı
ki toliko je vikao ...
öz 1 1. svoje "ja", svoje licnost; prava
priroda; sam; - ağlamayınca, göz ya-
şarmaz dok dusa ne zaplace, oko ne za-
suzi; - ü sözü bir (ili doğru) posten, ces-
tit, castan, ispravan 2. sustina, bit, srz;
duh, bice; sorunun - ü sustina problema;
yasanın - ü duh zakona 3. bot. srZ:, srce,
mozdina, meso (voca); 4. bot. biljni sok,
mezgra, srcika, beljika 5. med. gnojni cep
(ci ra)
öz2 1. vlastit, sopstven, licni; narocit,
svojevrstan; - ad licno, vlastito ime 2. is-
tinski, pravi, izvorni; cist, prirodan, ne-
p~tvoren; - anlam pravi smisao; - bakır
cist bakar; - Türkçe cist turski jezik 3. rod-
jeni; - dayı rodjeni stric; - kardeş rodjeni
brat
öz3 nar. 1. potok, necica 2. podrodno,
plodno mesto
öz bağışıklık med. autoimunizacija
Özbek ı Uzbek (istanac) ll uzbecki
Özbekçe ı uzbeeki jezik ll na uz-
beckom
ÖZ be ÖZ pravi, cist, nepatvoren, au-
tentiean
öz beslenen biol. autotrofni (o biljci)
özdek (-ği) 1. telo, materija 2. lake stva-
ri-pogodne za nosenje i upotrebu prave) 3.
odelenje za materijalno poslovanje
özdekçi til. matejalista
özdekçilik lfil. materijalizam
özdeksel fil. materijalan, fizicki; realan;
- zarar materijalna steta
767
 özden
özden anat. gusleraca, pankreas
ı 1 özdenlik samosvojnosl; samonikiesi
özdeş isli, istovetan, identican
özdeşlemek ak. poistovecivati, iden-
tifikovati
özdeşleşmek poistovecivati se,
istovetiti se
özdeşleştlrmek ak. v. özdeşlemek
özdeşlik istovetnosl, idenlicnosl
öz devim automalizacija
öz devinim lfil. automatizam
öz deyiş izreka, maksima, aforizam
öz dışı fi/. spoljasnji, objektivni
öz dikeni bot. lelivika (smilax aspara)
öz direnç fiz. specifican olpor
öze dat. svojstven (kome, cemu), ka-
raklerislicari za .. ; ct. has, özgü
özek H1i) 1. srediste, cenlar; ct. mer-
kez 2. srce; ct. yürek 3. koslica, zrno, se-
menka; ct. çekirdek O - ağacı srcanica (na
zapreznim kolima) - demiri klin za srca-
nicu
özek doku biol. celijsko lkivo, parenhim
özel 1. specijalan, poseban, narocil,
osobit; specifican; - işler specijalni pos-
lovi; - olarak specijalno 2. liean, privatni,
individualni; - ad gram. licno ime; - büro
privalna kancelarija; - mülkiyet privatna
svojina; - sektör privalni sektor; - te-
şebbüs licna inicijaliva; - tiyatro privatno
pozoriste; - töre jur. privalno pravo; -
ula k ekspesna posiljka
öz eleştiri samokritika
Ö?:elleşmek doci u poseban poloi:aj
özelleşiirmek ak. dovesli u poseban
poloi:aj
özellik svojstvo, odlika, karakterislika,
osobenosl
768
özellikle narocito osobilo, posebno
özen marljivosl,priljeznost, revnosl;
paznja, briga, savesnost, tacnost; - gös-
termek brinuli, starati se, trudili se
özenci amaler; - oyuncu glumac ama-
ter, naturscik
po- özenç (-ci) nar. 1. zelja 2. sirasina zelja
özendirmek caus. od özenrnek
özengen amater
özengenlik amaterizam; cf. amatörlük
özenilrnek bez/. od özenmek; böyle
şeye özenilir mi? lreba li se truditi za
tako neslo?
özenli özenli marljiv, revnoslan; pazl-
jiv, savestan
özenrnek 1. dat. slarati se, lruditi se,
ulagati napore; özene bezene marljivo,
pomno; brizljivo, pazljivo, savesno; bu
makaleye çok özendim mnogo sam se
lrudio nad ovim clankom 2. dat. tezili, sire-
mili cemu, imati sklonosli ka cemu; mü-
hendisliğe özeniyor on sırasno zeli da
postane inznjer 3. dat. ab/. podrazavati,
imitirali koga, ugledati se na koga; ona (ili
ondan) mı özeniyorsun? zar se na njega
ugledas?
özensiz 1.nemaran, .nehajan; aljkav 2.
povrsan
özensizlik nemarnosl, nehalost; alj-
kavost, nebrizljivosl
özenti 1 . teznja, stremljenje; pregnuce
2. /it. imiliranje, oponasanje
özentili marljiv, revnostan, usrdan
özentlsiz nemaran, nehajan, nebrizljiv;
povrsan
özerk nezavisan, aulonoman; - bölge
aulonomna pokrajina
özerkleşiirmek ucinili autonomnim;
dati aulonomiju
özerklik saumouprava, aulonomija; sa-
mostalnosl

özet 1. rezime, sazetak, zakljucak; kra~
tak pregled; bir roman - i kratka sadrZina
romana; haberlerin - i kratak pregled
vesti (TV, radija) 2. sin. sinopsis; - olarak
ukratko
özetlemek ak. ukratko izloziti, rezimirati
özetlenmek pass. od özetlemek
öz ezer 1psih mazohist ll mazohisticki
öz ezerlik mazonizam
özge drugi
özgeci altruist, covekoljubac
özgecil altruistican, covekoljubiv
özgecilik altruizam, covekoljublje
öz geçmiş autobiografija
özgü 1 . dat. svojstven, karakterislican
2. posebno namenjen, izdvojen; bu giriş
öğrencilere - dür ovaj ulaz je namenjen
ucenicima
özgül specifican, osoben, narocit; -
ağırlık fiz. specificna tezina
özgüllük specificnosl, posebnost, oso-
benost
özgülük prirodno svojstvo
özgün originalan; pravi; jedinstven; -
bir eser originalno delo
özgünleşrnek postali ariginalan
özgünlük originalnosl, izvornosl
özgür slobodan; nezavisan; - girişim
slobodna inicijativa; - nazım /it. slobodan
st ih
özgürleşrnek postali slobodan
özgürlük sloboda; nezavisnost; - e ka-
vuşmak sleci slobodu; basın - ü sloboda
stampe; düşünce - ü sloboda misljenja
özgüven samopouzdanje
öz indükleme fiz. samoindukcija
öz itme aulomatski rad (masine, apa-
rala)
ÖZSei{~JI.IJs
özlem 1. ceznja, zudnja; nqştı:ılgjja;
stremljenje, ljenje, leznja
özlemek ak. ceznuli, zudeli (ı;a kime);
zazeleti se koga, prizeljkivali; .· evini 'öz-
lüyor on cezne za svojam kucom; seili:
çok özledim mnogo sam te se zazeleo
özlemli ceznjiv,pun zudnje
özlenmek bez/. od özlenmek
özleşmek 1. postali cisl, ocistiti se (o
jeziku) 2. zgusnuti se, zgrusati se
özleştirmeci purist
özleştirmecilik /ing. purizam
özleştirmek 1 . caus. od özleşmek 2.
(o) cistiti jezik (od tudjih elemenata)
özletmek caus. od özlemek
özleyin razg. u osnovi, u stvari
özleylş ceznja, zudnja; stremljenje
özlü 1. jedar, pun srzi; - buğday jedra
psenica 2. gusl; lepljiv; - çamur lepljivo
blato; - hamur gusto testo 3. jezgrovit,
koncizan, izrazajan; - söz /it. aforizam 4.
sustastven, sadrZajan; - eser sadrzajno
de lo
özlü k 1 1 . srZ, jezgro; 2. sustina, bit; ct.
mahiyet 3. licnosl, lice ll licni, personalni,
individualni
özne 1. gram. subjekat, podmet 2. til.
subjekt
öznel subjektivan; - belirti med. sub-
jektivan simptom; - etke subjektivan ci-
nilac
öznelci til. 1subjektivist ll subjektivizm
öznellik subjektivnost
öz öğrenim samoobrazovanje
öz öğrenimli autodidakt, samouk
öz saygı samopostovanje; ponosilost
özsel bitan, sustinski; osnovni
özseverlik narcizam; cf. narsisizm
769
ÖZSU

öz su bot. sok vinjenje; - dilerim izvinjavam se, molim

özümleme biol. etn. asimilacija
özümleme dokusu bot. asimilaciono
tkivo
za oprostaj 2. mana, nedostatak, defekt; -
bulmak 1) naci krivicu (kod koga) 2) naci
opravdanje (isvinjenje); bu makinenin
bazı - leri var ova masina ima neke manj-

özürolemek ak. asimilovati, asimilirati kavosti

özümlenmek dat. pass. refl. od özüm- özürlü 1. oprostiv, opravdan 2. s ne-

femek dostatkom, manjkav; makinem - moja
masina ima nedostatak
özümseme v. özümfeme
özürsüz 1. neoprostiv, neopravdan 2.
özümsemek v. özümlamek savrsen, bez greske; - pürüzsüz besp-
özümsenrnek v. özümfenrnek rekoran, bez ikakve mane

özün erosluk autoerotizam, sa- özveren v. özverili

mozadovoljenje özveri samopozrtvovanje, samopregor
özünlü unutarnji, intiman özverili samopregoran, sa-
özür (-zrü) a 1. izvinjenje, opravdanje; mopozrtvovan, nesebican
- dilemek izvinjavati se, moliti za iz- özyenetim samoupravljanje

770
 pabuç (-cu) p 1. cipela 2. arhit. osnova,
temeli 3. papuca stitnik (nogara stola, sto-
lice i si.) O !-al - bırakmamak ne odiıs­
tajati, ne bojati se, ne prezati; (kendini) -
u büyüğe okutmak sa/j. posasaviti, senuti
. pamecu; /-ın/ - larını çevirmek uctivo
koga oterati, pokazati kome da je ne-
pozeljan; - çiçeği bot. papucica (Cal-
ceolaria); /-ın/ - u dama atılmak izgubiti
uticaj, odsvirati svoje; /-ın/; - larını eline
vermek pokazafi kome vrata; otpustiti (s
posla i si.); - eskitmek mnogo puta ici
radi istog posla; - uma kadar (ili - umda
değil) bas me brigal - kadar dili olmak
imati dugacak jezik; - u pahalı ne mogu
se natezati s njim; - paralamak v - es-
kitmek; -· tartmak vazno hodati, "meriti ko-
./ rake"; /-al - unu ters giydirmek naterati
koga u beg
papuççu 1. obucar, cipelar 2. cuvar
obuce (u dzamiji); - kölesi nakovanj
papuççuluk obucarstvo, cipelarstvo
pabuçluk mesto za obucu (na ulazu u
dzamiju, kucu)
pabuçsuz bos, bez obuce
paça 1. donji deo noge 2. nogavice 3.
donji deo bataka. (ptice); donji deo buta 4.
papak (ovce) 5. kul. papci O - sını çe-
kecek hali olmamak biti bespomocan; -
sı düşük aljkav, neuredan (u odevanju); -
yı kaptırmak ne moci se izvuci iz cega; -
sını kurtarmak spasiti se, izvuci kozu; -
larını sıvamak zasukati rukave, latiti se
posla; /-ı/ - sından tutup atmak glavacke
izbaciti
paçacı 1 . prodavac papaka 2. radnja u
kojoj se spremaju papci i skembici
paça günü nar. drugi dan svadbe
paçal mesavina raznog brasna (za
hleb)
paçalı 1. s kakvim nogavicama; dar -
pantolon pantalone s uzanim nogavicma;
geniş - pantolon pantalone sa sirokirn
nogaviama 2. sa paperjem na nogama; -
güvercin golub-gacas
paçalık 1. deo pantalona ili salvara oko
noznog zgloba 2. jelo za drugi dan svadbe
3. nevestino odelo za drugi dan svadbe
paçarız v. çapraz
paçavra 1. krpa, pacavra 2. bezvredna
stvar, trice i kucine 3. fig. krpa nistavilo (o
coveku); /-ı/ - ya çevirmek, döndürmek
ili /-ın/ - sını çıkarmak 1) zaprljati, zas-
vinjiti 2) zgnjeciti, zdrobiti 3) vredjati, na-
rugivati se; - etmek v. - ya çevirmek; -
gibi dronjav, sav u dronjcima; - sayrılığı
nar. grip
paçavracı skupljac krpa, krpar
paçoz, paçuz 1. zoo/. sivi cipal (Mugil
cephalus) 2. arg. drolja, kurva, flinta
padalya punjena ptica
padişah p padisah, sultan, vladar
padişahlık 1. sultanat, carstvo 2. sul-
tanat, carevina, sultanska vladavina 3.
funkcija sullana
pafta p 1. pafta, metaina karika, grivna
(na pusci) 2. metaini ukras na konjskoj op-
remi 3. velika karta, deo atiasa 4. nasina
za izradu navojaka 5. velika mrlja; - - sav
u mrljama umrljan
pagan paganin, neznabozac; mno-
gobozac
paganizm paganizam, mnogobostvo
pagod, pagoda pagoda
pah 1. kosina, nagib; /-ın/ - ını almak
zakositi, ukositi 2. zarubljena ivica
paha cena, vrednost; - biçilmez nep-
rocenjiv, veoma skup; /-al - biçrnek od-
rediti, utvrditi vrednost (cenu); - ya çık·
mak poskupeti, izaci na cenu; - dan
771
pa hacı
düşmeki;ı:gÜbiti vrednost; /-af - kesrnek
v. - biçı'riek; ne pahasına olursa olsun
po svaku cenu; yükte hafif, - da ağır
mali, ali vredan; lak, ali vredan
pahacı trgovac skupom robom
pahalanmak v. pahalıtaşmak
pahalı skup, skupoce, vredan; - ya
oturmak (ili - ya mal olmak) skupo sta-
jati, skupo kostali (i fig.)
pahalıtaşmak poskupetiy, poskupljivati
pahalıtık1. skupoca; - zammı 1. do-
datak na skupocu 2. rast cena
pahlamak ukositi; zarubiti
pak (-ki) p 1. cist, uradan 2. fig. cestit,
castan
paket 1. paket; svezanj, zavezljaj; -
bağlamak upakovati; - kağıdı papir za
pakovanje; - postanesi paketna sluzba (u
posti) 2. kutija (cigareta), paklica; tabla
(cokolade); plocica (keramicka); - taşı
kocka za poplocavanje, plocanik 3. arg.
zadnjica
paketiemek ak. pakovati
pakettenrnek pass. od paketiemek
paketletmek caus. od paketiemek
Pakistanlı Pakistanac
paklamak ak. cistiti
paklanmak pass. od paklamak
paklık 1. cistoca 2. fig. cistota; ces-
titost, postenje
pakt pak!, sporazum
pala 1 1. pa los, dugi mac 2. pljosnati
deo cega, topatica 3. dugacko veslo o -
çalmak (ili satlamak) mnogo se truditi, za-
pinjati iz petnih zila
pata2 1. velika kriska, komad 2. abaj-
lija, konjski pokrivac
pala bıyık 1. ogromni uvijeni brkovi 2.
v. pala bıyıklı
772
pata bıyıktı covek. sa dugim uvijenim
brkovima, brkajlija
paladyum hem. pahadijum
palalık ivica krovne grede; - ına koy-
mak postavljati vertikalno (gradju, grede)
patamar mor. uze,kanap (za pri-
vezivanje b roda); - boyu 1/1 O nauticke
milje; - parası (ili resmi) kotvarina, taksa
za sidrenje; - koparmak (ili çözmek) arg.
strugnuti, kidnuti, uhvatiti maglu
patamut1 (-du) zoo/. pelanda (Pelamys
sarda)
palamut2 (-d) bot. levanida, hrast sis-
kar (Quercus aegilops) 2. hrastov zir
pa lan p meko sedlo (bez rama)
palandız kaman-fontana (na kome je
pricvrscena slavina)
palandöken kamenit uspon
patanga mor. vitao, cekrk
palanka ist. utvrdjenje, utvrda
palas 1 1. luksuzan hotel 2. velika i ras-
kosna zgrada 3. arg. sitnica, macji kasalj
(o skolskim lekcijama); bugünkü ders-
terin hepsi palas danasnji casovi su svi
laki; O - geçmek proci bez tesko6a
patas2: - pandıras na brzu ruku, nav-
rat-nanos
palaska 1. voj. remen, opasac (za sabl-
ju, mac) 2. voj. fiseklija
palavra 1 prazne reci, izmisljotina; hva-
lisanje, razmetanje; - atmak (ili sa-
vurmak) izmisljati, lagati; hvalisati se raz-
metati se
palavra2 mor. medjupaluba, zastitna
paluba
palavracı hvalisavac, razmetljivac; lazl-
jivac
palavracılık hvalisanje, razmetanje;
preuvelicavanje

palaz mladunce ptice, ptic (guske,
patke, goluba)
palazlamak, palazianmak 1. rasti, go-
jiti se (o pticima) 2. rasti, razvijati se (o de-
tetu) 3. oparili se, obogatiti se, postali
bogat 4. arg. opirati se, joguniti se, ici gla-
vom kroz zid
paldım p paldum, remen na konjskim
sapima; - ı aşmak fig. mesati se u nesto
sto se ne razume; preduzeti nesto izvan
svojih moci; - dudak otromboljena usna;
-kemiği anat. trticna kost
paldır: - külqür onom. kloparanja,
tandrkanja traka-traka!
paleografi paleografija
paleontoloji paleontologija
paleozoik 1 paleozoik, paleozojska era
ll paleozojski
palet 1 . palica, stap 2. slik. paleta 3.
clanak, karika gusenice (!enka) 4. lopata
(vesla, villa i si.) 5. peraja (na nogama za
brie plivanje)
paletli s gusenicom, gusenicni; - araç
{ili taşıt) gusenicno vozilo
palikarya pej. mlad, razmetljiv Grk (u
ıstanbul u)
palisat palisada, ograda od kolaca; -
dokusu palisadno trkivo {ispod pokorice
lista)
palmiye bot. palma {Palma)
palto kaput, ogrtac
palüze p paluza (vrsta zelea); - gibi
beo pun i drhtav (ten)
palyaço pajac, ariekin
palyaçoluk lakrdijastvo, lakrdijanje
palyatif palijativan, koji leci samo priv-
remeno; koji resava neko pitanje samo
naoko; -tedbirler palijativne, privremene
m ere
palyoş kratak mac, palos
pancarcı
pampa geog. pampa
pamuk (-ğu) 1 pamuk; - ağacı pa-
mukovo drvo (Gossypium arboreum); -
atmak cupali, grebenati pamuk;/-ın/ - unu
atmak zakerati, prigovarati; - balı beli
med; - fidanı bot. beli pamuk (Gossypium
herbaceum); - gibi veoma rnek, kao
pamuk; - kadife sornot barsun ll pa-
muean, od pamuka; - kumaş pamucna
tkanina O - barutu piroksilin, praskavi
barut; /-ı/ - ipliğiyle bağlamak priv-
remeno srediti, naci privremeno resenje; -
ipliğiyle bağlanmak visili o koncu
pamukakl preden pamuk, pamucna
predja (za vezenje)
pamuk balığı zool. plava ajkula (Carc-
haris glaucus)
pamukçu pamuklijas, pamucar
pamukçuk (-ğu} med. mlecica, us-
tobolja (novorodjencadi)
pamukçuluk gajenje pamuka; trgovina
pamukom
pamuk elması caura pamucike
pamuklanmak prekriti se tankim slo-
jem plesni (budja)
pamuklu 1 pamuean, od pamuka 2. va-
tiran, postavijan vatom ll pamuklija, hal-
jetakod pamucne tkanine (prsluk i si.}
pamuk taş geol. Iraverlin
pamuk yağı ulje pamukovog jezgra
panama 1. tekst. panama 2. (ili - şap-
kası)
panama-sesir
Panarnalı Panamac, iitelj Paname
panayır panadjur, vasar; sajam - yeri
vasariste
panayırcı vasarski prodavac
pancar bot. cvekla (Beta vulgaris}; -
gibi kesilmek (ili olmak) pocrveneti kao
cvekla; - şekeri saharoza
pancarcı uzgajivac ili prodavac evekle
773
pancur
pancur zaluzina, kapak (prozorski)
panda zoo/. panda (Ailurus fulgens)
pandanlif 1 . privesak 2. arhit. potporni
poluluk
pandemi med. pandemija, opsta epi-
demija
pandispanya vrsta biskvita ô - ga-
zetesi arg. izmisljotina, patka
pandomima, pantomima v. pantomim
pandufla v. pantufla
pandül 1. klatno, setalica
panel 1. javna rasprava; panel dis-
kusija 2. gladak komad u obliku cet-
vorougla
panik (-ği) panika, izbezumljenost (od
straha); - çıkarmak stvarati, sejati paniku;
- e kapılmak uspaniciti se; - kırmak arg.
zbrisati, strugnuti, ispariti; - saçan pa-
niear; - e vermek uspaniciti; - yaratmak
v. - çıkarmak
panjur v. pancur
pankart plakat
pano pano, reklamna tabla
pankreas anat. pankreas, gusteraca
panorama 1. panorama 2. tig. opsti izg-
led
pansiyon 1. pansion 2. studentski dom
panslyoncu vlasnik pansiona
panslavizm panslavizam
pansurnan previjanje i nega rane; -
yapmak previjati (ranu)
pansumancı previjac (u zdravstvenoj
stanici)
panteist panteist
panteizm panteizam
panteon 1. panteon najveci hram kod
starih Grka i Rimljana 2. svi bogovi jednog
naroda
774
pantol nar. pantarone
pantolon pantolone, caksire; - süb-
yesi potpetnjak; - zıhı voj. ıampas, opsiv
(na pantalonama uniforme)
pantoloncu krojac pantarona
pantufla pantofna, papuca
pantuflacı izradjivac pantofni 2. arg.
kradljivac, secikesa
panturanizam v. Turancılık
pantürküzm v. Türkçülük
panzehir p protivotrov; - otu bot. divlja
paprika, .lastavina (Cynanchum acutum)
panzehir taşı min. opal
papa papa; - mümessili (ili VE!kili)
nuncije, papin izaslanik
papağan zool. papagaj (Psittacus); -
gibi ezberlemek nauciti napamet (bez ra-
zumevanja); - yemi v. aspur
papağanlık med. psitakoza, pa-
pagajska bolest; ponavljanje onog sto cuje
bez znanja smisla
papak (-ğı) kalpak, subara (kavkaska)
papalık 1. Sveta stolica, Valikan 2. pa-
pina duznost
papalina mladunce sardine
papara 1. kul. popara 2. nar. grdnja,
ukor; - yemek dobiti grdnju
papara flauta koja svira u turskom po-
zoristu Orta oyunu
papara bat. 1. kamilica, tilrica (Mat-
ricaria chamomilla) 2. bela rada, krasuljak
(Bel/is perennis) - falı gatanje laticama
bele rade
papaz 1. pop, svestenik (pravoslavni);
zupnik, padre (katolicki) 2. kralj, pop (u
kartama) ô - a dönmek pustiti dugu kosu;
- a kızıp perhiz (ili oruç) bozmak cinili
sebi stetu ljuteci se na drugog; - otu bot.
cemerika (Veratrum album); - ravendi

bot. raved kineski (Rheum rhaponticum); -
uçurmak 1) pijanciti, terevenciti 2) lagati,
varati; - her gün pilav yemez pos/. nije
svaki dan praznik
papazkaçtı vrsta kartaske igre
papazlık zvanje svestenika
papaz yahnisi kul. dinstana ovcetina
(sa lukom i vinom)
papel arg. 1. lira (u papiru) 2. obele
zena karta
papelci varalica na kartama
papelcllik varanje na kartama
papirüs 1. bot. papirus (Cyperus pa-
pirus) 2. papirus, papirusna hartija
papura veliki plug (za dva para volova)
papyekuşe kunstdruk papir (papir za
umetnicko stampanje)
papyon leptirasta kravata, leptirmasna
par: - - pojacanje g/agola sa zna-
cenjem svetlenja, gorenja i sf.; - - pa-
rıldamak jako svetleti, zraciti, blistati; - -
yanmak buktati, plamteti
parap. 1. novac, pare; kovani novac;-
akıtmak rasipati novac, razbacivati se
novcem; - basmak kovati (stampati)
novac; - biriktirmek stedeti novac; - boz-
mak razmenjivati novac; - caniısı gramziv
na novac, srebroljubiv; /-dan/ - çekmek 1)
podici novac (iz banke) 2) izvuci novac od
koga; - ya çevirmek pretvoriti u novac,
realizovati aktivu; - çıkarmak 1) starrypati
novac 2) zaradjivati novac, praviti pare; -
dan çıkmak potrositi se, imati troskove; -
yı denize atmak rasipati, traciti novac; -
dökmek sp iskali novac; - etmek 1) sta-
jati, kostali 2) koristiti, pomagati, znaciti; -
gözlü v. - canlısı; - ile değil jevtin, ba-
gatelan; - kesrnek 1) kovati novac 2)
mnogo zaradjivati; - kırmak nar. za-
radjivati, mlatiti pare; /-dan/ - koparmak
izvuci, iscupati novac od koga; /-dan/ -
sızdırmak izmamiti, iznuditi novac; - sını
parafin
sokağa atmak bacati novac u vetar, raz-
bacivati novac; - yı sökülrnek arg. "iz-
dui:iti se", potrositi se; - şişkinliği inf-
lacija; - tutmak 1) stedeti 2) imati novac;
- yapmak praviti, stvarati novac; /-al - ya-
tırmak ulagati; investirati novac; - yemek
1) trositi, rasipati novac 2) utaji (va) ti, pro-
neveriti novac; bozuk - sitan novac, sit-
nina; düşen - obezvredjen novac; ufak -
v. bozuk -; yol - sı putni trosak, po-
putnina 2. para (cetrdeseti deo kurusa); 3.
novcana vrednost 4. novcic, zvececi
novac 5. v. pare O - babası parajlija, bo-
gatas; - n çoksa kefil ol, işin yoksa
şahit ol! ako imas mnogo novca budi
jemac, ako nemas posla budi svedok; - -
yı çeker para na paru (ide); - yı veren
düdüğü çalar ko plati zapoveda; novac
upravlja svetom; - nın yüzü sıcak novac
nadje prijatelja
parabellum parabelum (pistolj)
parabol (-lü) mat. parabola
parabalik mat. parabelican
parabolait (-di) paraboloid
paraca u pogledu para, novcano; - sı­
kıntım yok nemarn novcanih nevolja
paraçal 1. podupirac na lakat 2. mor.
jedrenjak sa dvema katarkama 3. laka ko-
cija bez gibanja (sa jednim konjem kao
zapregom)
para darlığı ek. deflacija
paradi gornja galerija (u pozoristu,
operi i si.)
paradigma paradigma
paradoks paradoks
paradoksal paradoksalan
paraf paraf, skraceni potpis
parafazi med. parafazija, poremecaj
govora, mesanje reci
parafe: - etmek paratirali
parafin hem. parafin
775
 para göz
1
1 para göz srebroljubac
'
paragraf 1. odeljak, stav (pisma, clan-
ka) 2. paragraf (zakona, propisa) 3. znak
paragrafa (§)
paraka dugfacka udica (sa vise kuka)
paraket, parakete 1 . mor. plavcica,
brzinomer; - atmak baciti brzinomer, me-
rili brzinu broda; - tahtası sektor plavcice;
daska brzinomera 2. v. paraka
paralaks astr. paralaksija
paralamak ak. 1. (ras) komadati; rastr-
gnuti, raskidati (o krvolocnim zivotinjama);
aslan, geyiğl paralamış lav je rastrgao je-
lena 2. kvariti, unakazavali Gezik) 3. dici u
vazduh, razneti
paralanmak 1. obogatiti se, oparili se
2. pass. od paralamak 3. prenaprezati se,
satirati se, (is)kidati se; zapinjati iz petnih
i: ila
paratatmak caus. od paralamak
paralel 1 1. geog. uporednik 2. paralela,
paraleina linija ll 1. mat. paralelan 2. pa-
ralelan, uporedan
paralelizm fil. para/elizam
paralel kenar paralelogram
paralellik paralelnost, paralelizam
paralel yüz paralelopiped
paralı 1. bogat, imucan 2. platni; nov-
can; - mektup vrednosno pismo - okul
placena skola, skola koja se placa 3.
prskan, pegav, isaran (krupnim pegama);
- kumaş melirana ıkanina
paralık od ... para; elli - bir pul marka
od pedesek para O bir - adam nistavan
covek, nistavilo; /-ı/ beş - etmek ocrniti,
osramotiti; Iki - olmak ne vredeti dve pre-
bijene pare
paralojizm log. paralogizam
parametre mat. parametar
paramparça razbijen (na sitne ko-
776
made), raskomadan, rasparcan; - etmek
raskomadati, pretvoriti u paramparcad
parankima biol. parenhim
paranoya med. paranoja
paranayak paranoican; paranajik
parantez zagrada; - açmak otvoriti
zagradu; fig. uzgred spomenuti; köşeli -
uglasta zagrada
parapet 1. arhit. parapet, gelender 2.
mor. ograda na palubi; cf. küpeşte
parasal novcan, koji se odnosi na
novac; cf. nakdi
parasempatik med. parasimpaticki; -
sinir sistemi parasimpaticki nervni sistem
parasız 1. bez para; oskudan, si-
romasan 2. besplatan; - gösteri besp-
latna predstava; - pulsuz bez prebijene
pare; - tahsil besplatno skolovanje; - tel-
fal tracibaba, torokusa; - yatılı öğrenci
ucenik za koga dri:ava snosi sve troskove
(skolarinu, ishranu i smestaj)
parasızlık besparica, novcana os-
kudica, siromastvo
paraşol otvorena konjska karuca (sa
zaklonom od sunca)
paraşüt (-tü) padobran; - le atmak (ili
inmek) skatatis padobranom; - le atlayış
padobranski skok; - şemsiyesi kupola pa-
dobrana
paraşütçü padobranac; - birlikleri pa-
dobranske jedinice
paraşütçülük padobranstvo
paratoner gromobran; cf. yıldırımkıran
paravan mor. paravan (za zastitu od
mina)
paravana 1. v. paravan 2. par?van,
spanski zid 3. fig. paravan, zastita, okrilje;
- yapmak skrivati se (koristeci ciju moc)
parazit 1. biol. parazit; cf. asalak 2. fig.
gotovan, parazil 3. ometanje; smetnje na

radiju (posebrıo u cilju ometanja cujnosti
radio slanica); - yapmak stvarati smetnje,
ometali emisije (sumovima, mesanjem
glasova i si.)
parazitoloji parazilologija
parça 1. kcmad, parce; deo; odlomak,
fragmen:; - lara ayırmak raslaviti, rask-
lopiti; demontirali (masinu); - başına na
komad, po komadu (o prodaji, radu, pla-
canju); - bohçası 1) vreca za krpe 2) fig.
nered, darmar; - - 1) rasparcan, ras-
komadan 2) malo-pomalo, deo po deo; /-ıl
- - etmek v. parçalamak; - - olmak v.
parçalanmak; - purça v. parçak purçak; -
- tediye etmek otplacivati na rate; - te-
sirli bomba rasprskavajuea bomba; alfa
(beta). - ları alfa (bela) cestice; bir -
malo; bir - oturun sedile malo; gama -
ları gama cestice; yedek - lar rezervni
delovi 2. muzicki komad 3. odrezak, resti
(lkanine) 4. geom. odsecak, segment
(kruga) 5. malo, u maloj meri 7. (- sı) 1)
upotrebljava se peiorativno za lica od-
redjene kategorije; bakkal - sı bakalincic;
ay (ili elmas) - sı prekrasan, zanosan,
bajan; ay - sı kız prekrasna, prelepa de-
vojka
parçacı ·1 . pr-odavac restiova (tkanina)
2. prodavac rezervnih delova
parçacık cestica; bir - malkice
parçalamak ak. raskomadali, ras-
parcati; razdrobiti; fig. podeliti (u cilju na-
rusavanja jedinstva)
parçalanmak 1. pass. od parçı;ılamak
2. rasparcati se, raskomadati se; razbiti se
3. fig. truditi se, polomiti se (da se nekom
udovolji); evine gittik mi parçalanır
odemo li knjemu, on se polomi (da bi nam
ugodio)
parçalatmak caus. od parçalamak
parçalayıcı po/. razbijacki, sektaski; -
faaliyet razbijacka aktivnosl
parçalı 1 1. u komadima; u delovima 2.
parlak
u zakrpama 3. zajedljiv, sarkastican (o go-
voru, reci); 4. uvredljiv lı delimicno, de-
limice O - bohça v. parça bohçası; - ko-
medi /it. burleska
pardon oprostite! pardon!
pardösü laki kaput, ogrtac
pare p 1. komad (kao numerativ); on -
tüfenk deset pusaka 2. komad; deo
partüm parfem
partümeri parfimerija
parıl: - - parıldamak zaslepljujece si-
jati; blestati
parıldamak sijati, svetleti; blistati
parıldatmak caus. od parıldamak
parıltı sijanje; svellucanje; sjaj, blesak
parıltılı sjajan, blistav; svetlucav; bles-
tav
parıltısız bez sjaja; potamneo, be-
zizrazan (o ocima); mutan, taman, be-
zivotan
parite paritel
park 1. park 2. vozni park, inventar vo-
zila, 3. parkiraliste, parking; - etmek (ili
yapmak) parkirali vozilo, parkirali se; -
yapılmaz! zabranjeno parkiranjel
parke 1. parket; - döşemek parketirati,
stavljati parket; - döşemeli oda soba sa
parkelom 2. kocka za kaldrmisanje; - taşı
kamen za kaldrmu
parkeel parkelar
parkecilik zanimanje parketara, par-
ketarstvo
parkur sp. razdaljina; slaza (trkacka,
biciklisticka i si.)
parlak 1. svetao, sjajan; zarki; blistav; -
bir yıldız sjajna zvezda 2. fig. sjajan, izvr-
stan, odlican; - bir öğrenci adlican uce-
nik; - zafer sjajna pobeda 3. prozraean,
bislar, vedar; - bir hava vedro vreme 4.
arg. zgodan, lepuskast (o mladicu)
777
parlaklık
parlaklık 1. sjaj, blesak; sijanje 2. sjaj,
raskos 3. prozracnost, vidljivost ,jasnost
parlamak 1. sijati svetleti; blistati, bles-
tati; gözleri parlıyor oci mu blistaju 2. za-
paliti se, rasplamtati se, razbuktati se 3.
fig. planuti, razbesneti se; o pek çabuk
parlar on brzo plane 4. proslaviti se; steci
ugled (karijeru)
parlamentarizm parlamentarizam
parlamenter ı parlamentarac, clan par-
lamenta ll parlame.ntarni; - düzen par-
lamentarni sistem
parlamento parlament, narodna skups-
tina; - lar arası interparlamentarni; - re-
jimi sistem palamentarne vladavine
pariatma gl. im. od parlatmak; - çarkı
tocilo, tocak za glacanje; - çeliği gladilica,
gladifo; - tozu prasak za poliranje
pariatmak ak. 1. (iz)glacati, polirati 2.
arg. "trgnuti", popili
parlayış sijanje, blistanje; svetlucanje
parmak (-§ı) 1. prst; - ları çıtırdamak
pucketati prstima; -!arını çıtlamak krsiti
prste; - hesabı 1) racunanje na prste 2)
/it. silabieki metar; - kaldırmak dizali ruku
(na casu, pri glasanju) adsız - domali
prst; baş - palac; işaret - ı kaziprst; orta
- srednji prst; serçe - ı v. serçe parmak;
şehadet - ı v. işaret - ı 2. parmak, palac
u tocku, spica 3. precaga (na lestvama) 4.
arh. palac (2,5 cm.); col (2,54 cm.) 5. si-
rina prsta; değneği üç - kısaltınalı stap
treba skratiti tri prsta 6. pruga, traka (tka-
nine) 7. stubic (gelendera, balustrade) 8.
fig. prst, delo, udeo; bu Işte onun da - ı
var u ovu stvar su umesani i njegovi prsti
O - ağzında kalmak biti zabezeknut, zap-
repastiti se; razrogaciti oci; - atmak fig.
praviti teskoce, mesati se; - basmak 1)
otisnuti prst (umesto potpisa) 2) /-al pri-
vuci paznju; pasti u oci; - ını bile oy-
natmamak ni prstom ne mrdnuti, ne ob-
ratiti nikakvu paznju; - bozmak posvadjati
se, prestali se druziti (o deci); /-ı/- ma do-
778
lamak stalno se baviti cime; brinuti se o
cemu; - la gösterilmek biti cuven, biti
redak; - ısırmak zapanjiti se, zaprepastiti,
zapanjiti; - izi otisak prstiju; - .kadar vrlo
mali, palele (o detetu); - kaldı skoro, za-
malo, umalo da; cf. az kaldı; /-al - ka-
rıştırmak umesati prste, mesati se; - ı
olmak biti umesan, imati udela; - otu bot.
jezevica, rdobradica (Dactylis giomerata);
/-ı/ - ında oynatmak okretati koga oko
malog prsta; potpuno potciniti; - ma sar-
mak v. - ına dolamak; - la sayılmak biti
vrlo malo, na prste prebrojati; /-al - ını
sokmak mesati se, gurati nos; - tatlısı
kolac u obliku prsta (u Turskoj); /-ı/ - ının
ucunda çevirmek brzo, vesto uraditi; -
üzümü "damski prsti" (vrsta grozdja); -
yafamak prigrabiti, nezakonito se obo-
gatiti; - ını yaranın üzerine basmak sta-
viti prst na ranu; pokazati pravi razlog ne-
volje - larını yemek prste pojesti, mnogo
voleti neko jelo; - ı var (bir Işte) umesan
(u kakvo delo)
parmaklamak ak. 1. dodirivati, doticati,
preletati prstima 2. jesti prstima 2. stavljati,
namestati (ogradu, resetku) 3 .. fig. me-
setariti, riıutiti 4. fig. podbadati, huskati; cf.
kışkırlmak
parmaklık prirucje, ograda, balustrada
(na stepenistu); resetka, rostilj; ograda,
parapet; plot, pafisada; pencere - ı pro-
zorska resetka
parmaklıklı sa resetkom, opremljen re-
setkom; - kapı vrata sa resetkom
parınıcan parmezan (sir)
parodi parodija
parola 1. voj. lozinka 2. prava rec, pravi
izraz; krifatica, geslo
pars p zool. leopard, panter (Fefis par-
dus)
parsa p prilog (za ulicne pevace, svi-
race i si.); - toplamak skupljati prilog
(posle predstave) O - yı başkası top-
lamak izvuci korist (o nekom drugom, a
ne o onom ko je sazluzio)

parsel komad zemljista, parcela
parsellernek ak. parcelisati, deliti zeml-
ju na parcele
parselleornek pass. od parsellemek;
parsellenmiş isparcelisan
parşömen pergament
partal p star, pohaban, otrcan, izlizan
(o odelu i si.)
partenogenez biol. partenogeneza
parter 1. parter (u bioskopu, pozoristu)
2. cvetna leja, gredica
parti 1. grupa, deo, partija; bir - mal
partija robe 2. prijem, partija, zabava; çay
- si cajanka 3. partija, igra; satranç - sı
partija saha 4. muz. partija, deonica 5. po/.
partija, stranka; - ye almak primili u par-
tiju; - üyesi clan partije 6. dobitak, korisı
7. fig. celepir, plen, jevtino dobijena stvar
8. partija (za udaju, zenidbu); iyi bir - vur-
mak dobro se ozeniti (udati) 9. niska
cena, bagatela; - yi vurmak kupili po ba-
gatelnoj ceni, kupili u bescenje
partici partijac, clan partije
particilik partijski zivot; stranacki, par-
tijski duh
partikül cestica
partikülarizm po/. partikularizam
partili ı 1. partijac 2. partner (u igri) ll
partijski, stranacki; çok - sistem vi-
sestranacki sistem; iki - dvopartijski,
dvostranacki
partisip gram. particip; ct. ortaç
partisyan muz. partitura
partizan 1. pristalica; privrZenik (par-
tije) 2. partizan, pripadnik pokreta otpora,
borac u narodno oslobodilackom ratu
partizanlık 1. privrzenost, predanost
(partiji, pojedincu) 2. partizanstvo, par-
tizanluk
partner, ortak poslovni prijatelj; suv-
lasnik
pasifleştlrme,k
partöner partner (u filmu, pozoristu,
kartama, plesu)
parya 1. parija, obespravljenik 2. prost
narod, puk; ljudi sa dna; cf. ayak takımı
pas1 1. rdja; - açmak 1) uklanjati rdju
2) nar. piti; - bağlamak rdjati; - tutmak 1)
zardjati 2) ulezati se, dugo lezati; - tut-
maz otporan na rdju, nerdjajuci 2. tanak
sloj, naslaga; patina; dil - ı naslaga na je-
ziku; diş - ı kamenac (zubni)
pas2 ı pas, dodavanje lopte (u fud-
balu); - almak dobiti pas; 1-a/ - aktarmak
doturiti, dobaciti (loptu); proigrati ll dalje!
paso! (u kartama) - vermek 1) prepustiti
drugom (u kartama) 2) arg. "nabacivati
se", udvarati se (zeni, devojci); okuraziti
se pogledom ili drzanjem zene (o mus-
karcu) O - ını almak arg. uhvatiti zavodljiv
pogled; - geçmek arg. odustati
pasaj 1. pasaz, prolaz 2. /it. muz.
pas az
pasak (-ğı) prljavstina, nei':istoca
pasaklı aljkavac, prljavac
pasaklılık aljkavost, prljavost
pasaparola voj. usmena zapovest je-
dinici (koja se prenosi od usta do usta); -
etmek prenositi zapovest (od usta do
usta)
pasaport pasos, putna isprava; dip-
lomatik - diplomatski pasos; hizmet - u
sluzbeni pasos o - unu almak biti ot-
pusten (s posla); /-al - unu eline vermek
arg. dati "vizu", isterali (s posla i si.)
pasavan propusnica za malogranicni
prelaz (umesto pasosa)
pasif ı fin. pasiva ll pasivan, neaktivan;
- bilanço pasivan bilans; - direnç (ili mu-
kavemet) pasivan otpor; - savunma pa-
sivna odbrana
pasifleştirme pasivizacija
pasifleştirmek ak. pasivizirati
779
pasiflik
pasiflik pasivnost
paskal komican; zabavan (covek)
paskallık komicnost
paskalya re/. Uskrs; - böreği (ili çö-
reği) uskrsnji kolac; - yumurtası uskrsnje
jaje; - yumurtası gibi pej. kao uskrsnje
jaje (kaze se za preterano nasminkanu
zenu)
paslanmak 1. rdjati; makas pasiandı
makaze su zardjale 2. fig. ubudjati se, olu-
peti (od nerada, izlezavanja)
pasiandırmak caus. od paslanmak
paslanmaz nerdjajuCi
pasiaşmak 1. sp. izmenjati pas; do-
davati loptu (jedan drugom) 2. arg. ki-
bicovati se, izmenjivati poglede; pog-
ledima se sporazumeti
paslı 1. zardjao 2. patiniran; s nas-
lagom, sa skramom
paso 1 propusnica ll uzv. daljel odus-
tajem! benden yana - bez mene!
paspal 1 1. krupno brasno, okrupa 2.
arg. droga loseg kvaliteta ll zapusten,
prljav
paspas otirac (za noge); !-af - olmak
ponizavati se, biti kome otirac
passız bez rdje; nerdjajuci
pasta 1 1. kolac, poslastica; - yapmak
spremati kolace 2. pasta, krema; diş - sı
zubna pasta
pasta2 pregib, kamer, volan (haljine)
pastacı poslasticar
pastahane poslasticarnica
pastal 1. svezanj. smotuljak duvana 2.
v. pastav
pastah plisiran; - elbise plisirana hal-
iina
pastane v. pastahane
pastav bala, denjak (vunenog stofa,
coje);- la pazarlık prodaja na veliko
780
pastel ı 1. pastel, pisaljka u boji 2. pas
telna slika ll pastelni; - renkler pastelne
boje, suve boje
pastırma pastrma, suvo ovcije meso
(sa zacinom) ~ /-ın/ - sını çıkarmak prem-
latiti, isprebijati; - yazı miholjsko leto, lepo
vreme potkraj jeseni
pastırmacı izradjivac pastrme; pro-
davac pastrme
pastırmalik meso za pastrmu
pastil farm. pastila, tabieta
pastoral (-li) /it. muz. pastorala, pas-
tirska pesma
pastörizasyon pasterizacija
pastörize: - etmek pasterizovati
pastra vrsta kartaske igre
paşa 1. ist. pasa (visoka civilna i vojna
tilula u Osmanskom carstvu) 2. voj. arh.
general; mor. admiral ~ - bardağı sku-
pocena stvar; - gibi yaşamak ziveti u izo-
bilju; - kapısı ist. upravni ured (u vi-
lajetima); - olmak nar. osamutiti se od
pica; - - veoma lep
paşa çadırı bot. ukrasna begonija (Be-
gonia feasti)
paşalık 1. titula pase 2. ist. pasaluk
(administrativna jedinica pod upravom
pase)
paşazade 1. pasin sin 2. koji voli pozu,
po zer
paşmak v. başmak
pat1 pljosnat, spljosten; ravan, gladak;
ct. yassı; -burun spljosten nos
pat2 1. bot.zvezdica (Aster) 2. zvezdast
bros (s dijamantom)
pat3 1. onom. odbijanja, udaranja,
prskanja predmeta; pljas! bup! tras!; -
diye iznenada, odjednom; - diye bir şey
düştü nesto je iznenada palo; - diye gel-
mek banuti, hrupiti; - diye içeriye daldı

on je banuo; - küt 1) onom. topota tap!
tap! 2. onom. uzastopnog udaranja pljos-
natim predmetom, rukom; pljas! sljis! - -
tap-tap! cup-cup! (o kaskanju, cupkanju)
pata neresena ugra; pata (u kartama);
- çakmak arg. pozdraviti po vojnicki; -
kağıt pata karte
patak (-ğı) arg. batine, 6utek
pataklamak ak. 1. istu6i, izdevetati, iz-
lemati 2. (ovlas) pocistiti, pomesti
pataklanmak pass. od pataklamak
patalya mor. camac na.brodu
patates bat. krompir (Solanum tu-
berosum); - cips cips; - ezmesi pire od
krompira; - haşlaması paprikas od krom-
pira; - püresi V• ..:. ezmesi; - tanesi krom-
pir, krtola (komad)
patavatsız nepromisljen, neobazriv; ne-
taktican
patavatsızlık nepromisljenost; ne-
takticnost
paten 1. klizaljke, slicuge 2. koturaljke,
rolsue
patent 1. patent; - bürosu biro za pa-
tente 2. uverenje o drzavljanstvu 3. mor.
karantinska potvrda O /-ı/ - inin altına
almak uzeti pod svoje, (za) gospodariti
kime
patetik patetican
patır: - kütür onom. tupog pada, udar-
ca, koraka; tap-tup! - kütür girdi usao je
uz topot; - - onom. jedva cujnog padanja,
tupog udarca, laganog koraka; olgun ar-
mutlar - - yere düşüyordu zrele kruske
su necujno opadale
patırdamak topotati; odavati topot (no-
gama); kloparati, tandrkati
patırdatmak 1. caus. od pa:tırdamak
arg.. natucati (jezik)
patırtı 1. lupnjava, tresak; buka, tutn-
java; topot 2. gungula, guzva; metez,
patlama k
nered; - çıkarmak izazivati nered; stvarati
pometnju; - etmek v. - yapmak; - kop-
mak nastati melez, stvoriti se pometnja; -
ya pabuç bırakmamak nicega se ne pla-
siti /-ı/ - ya vermek izazvati melez (na
nekom mestu); - ya vermek galamiti, di-
zati buku; - yapmak stvarati nered; ga-
lamiti
patırtılı bucan, suman; glasan, gro-
hotan
patik (-ği) decje cipelice (od meke
koze)
patlka putanja, (kozja) staza
patinaj 1. klizanje; hodanje na ko-
turaljkama 2. klizenje (tockova au-
tomobila) 3. prazan hod, ler (automobila);
- sahası (ili yeri) klizaliste; - yapmak 1)
klizati se 2) kliziti (o tockovima vozila) 3.
auto. ici praznim hodom
patis, patiska tek fini batisi
patlak (-ğı) 1 1. napukao; rascepljen;
probusen; pocepan 2. ·izbocen, ispupcen;
- gözler ispupcene oci ll naprslina, na-
puklina;. poderotina, pocepano mesto; -
vermek 1) prsnuti, pu6i; popucati, po-
cepati se, poderati se 2) fig. izbiti, buknuti
(6 ratu, bolesti i sL); pu6i (o glasu), procuti
se
patlama 1. prasak, tresak, eksplozija;
detanocija; yer altında - podzemna eks-
plozija 2. erupcija (vulkanska) 3. nagli
provcat, bum
patlamak 1. puci, prsnuti; lastik pat-
ladı guma je pukla; su borusu patladı
pukla je vodovodna cev 2. rasprsnuti se,
eksplodirati (o bombi, mini) 3. buknuti, iz-
biti, iznenada doci; ilkyaz patladı puklo je
prolece; salgın patladı izbila je epidemija
4. fig. prasnuti, planuti, razbesneti se; öf-
kesinden· patlıyacaktı heto je da eks-
2.
plodira od srdzbe; patlama! ~trpi se! smiri
se! 5. dat. nar. stajati, kostati; bu, bana
bin liraya patladı ovo me je kostalo hil-
jadu lira
781
patlangaç
patlangaç, patlangıç 1. pucaljka
(decja igracka) 2. praskava bombica, za-
bica
patlatmak 1. ak. dici u vazduh, razneti
(eksplozivom) 2. ak. ispaliti, pucati (iz
oruzja) 3. ak. razljutiti, dovesti do besa 4.
samarati
patlayıcı 1 . eksplozivan, rasprskavajuci
2. gram. eksplozivan, praskav; - ünsüz
eksplozivan suglasnik
patlayış eksplozija; prasak, tresak
patlıcan bot. plavi patlidzan (Solanum
melongena); - dolması punjeni patlidzan;
- kızartması patlidzan przen na ulju; -
ocağı leja, gredica patlidzana
patojen med. patogeni
patolog patolog
patoloji patologija
patolojik patoloski; Patolojik Anatemi
Enstitüsü lnstitut za patolosku anatomiju
patriarkal patrijarhalan
patrik (-ği) patrijarh
patrikhane patrijarsija
patran 1. gazda, poslodavac 2. model,
kalup; obrazac
patrona ist. mor. viceadmiral; - gemisi
viceadmiralski komandni brod
patronaj jur. pokroviteljstvo,
titnistvo
pattadak, pattadan v. iznenada, ne-
ocekivano
pavkırmak nar. urlati, zavijati (o
sicama i sakalima)
pavurya zoo/. vrsta velikog raka (Can-
ser pagurus)
pavyon 1. paviljon; hala (sajma) 2.
nocni klub
pay 1. deo; udeo; /-dan/ - almak dobiti
deo; - bırakmak ostaviti ivicu (marginu); -
782
çıkmamak nista ne dobiti; aslan ~ ı la-
vovski deo; - yapmak deliti 2. jednak deo
3. prekor, grdnja; - ını almak dobiti
grdnju; /-al - vermek drsko odgovoriti
(starijem); alırsın - ını! dobices ti svoje!
(pretnja) 4. mat. brojilac (razlomka) 5. teh.
tolerancija 6. sredstva, izvor; yedek - ı re-
zervni resursi ô (-dan) - biçrnek ra-
sudjivati; uporedjivati, sravnjivati; ken-
dinizden - biçln, siz olsanız razı olur
musunuz? prosudite prema sebi, da li
biste se saglasili da je o vama rec?
payan p kraj, granica; neşesine -
yoktu njegovoj radosti nije bilo kraja
payanda p 1. potpora, podrska 2. arhit.
potporanj, potporni zid; potporni stub
(mosta); /-al - vurmak podupreti, po-
dupirati; fig. podrzavati ô - ları çözmek
arg. kidnuti, uhvatiti maglu
payansız beskonacan, beskrajan
payda mat. imenitelj; - ları eşitlemek
naci zajednicki imenitelj; ortak - za-
jednicki imenitelj
paydaş ucesnik, partner, akcionar
paydaşlı koji ima akcije; akcionarski
paydaşlık ucesce, sudelovanje, par-
ticipacija
paydos prekid rada, odmor, pauza; -
etmek prekinuti posao; odmarati se
zas- yemek - su pauza za obed; paydos! os-
tavi! prekini! pauzal
paye p stepen, rang, cin, zvanje; - sini
almak dobiti cin (zvanje, rang); /-al - ver-
mek uvazavati, ceniti
li-
payen v. pagan
payet sljokica, jasprica
payidar cvrst, snazan; postajan trajan;
- etmek uciniti trajnim; - olmak biti trajan;
fig. cuvati svoj polozaj
payitaht p prestonica, glavni grad; cf.
başkent

paylamak ak. grditi, koriti, karati
paylanmak pass. od paylamak
payiaşıimak pass. od paylaşmak
paylaşmak ak. 1. delili medju sobom,
raspodeljivati 2. fig. deliti, ucestvovati u
cemu; saucestvovati (s kime); /-ın/ acısını
- delili s kime bol, saucestvovati u bolu; /-
ın/ düşüncesini - delili cije misljenje
paylaştırmak caus. od paylaşmak
payiatmak caus. od paylamak; seni
kimseye payiatmarn nikome ne doz-
voljavam da te grdi
paytak (-ğı) a 1 krivonog; - adım ge-
ganje (o hodu) ll sah. pesak, pion; cf. pi-
yade
payton fijaker, kocije
pazar p 1. nedelja; - günü 1) nedelja
2) u nedelju 2. ti'Znica, pijaca; trziste; ku-
povina; pazar; 1-ıl - a çıkarmak izneti na
prodaju, izloziti; - bozmak 1) pokvariti
paz9-r; raskinuti pogodbu 2) fig. kvariti
posao, podmetati kome nogu; - etmek pa-
zariti, kupovati, trgovati; - kesrnek po-
gadjati se, cenjkati se; - kurmak trgovati
na pijaci; - ola! srecan pazar! balık - ı
riblja pijaca; Ortak Pazar Zajednicko trzis-
te O - kayığı ist. camac za prevozenje
robe (na Bosforu); - kayığı gibi pre-
tovaren (o vozilu)
pazarbaşı arh. nadzornik ti'Znice
pazarcı pijacni prodavac
pazarlamacı trg. trzisni strucnjak
pazarismak ak. zauzeti mesto na pi-
jaci; naci povoljno trziste
pazariaşmak s ile trgovati; pogadjati
se, cenjkati se
pazarlık 1. trgovina; pogadjanje, cenj-
kanje; - etmek v. pazarlaşmak; - uy-
durmak pogoditi se, sloziti se (u ceni); -
yapılmaz! (ili yok) nema pogadjanja! cena
je fiksna! 2. sporazum, nagodba; - la
almak kupovati uz ponudu (po ugovoru)
pedagojik
pazarlıklı: - alış veriş slobodna trgo-
vina
pazartesi (-yi) ponedeljak; - günü 1)
ponedeljak 2) u ponedeljak
pazar yeri trznica; trZiste {strana zeml-
ja); - - ne dönmek postali prenaseljen (o
mestu)
pazen tekst. pamueni flanel
pazı1 bot. mangold, vrtna, blitva, pazija
(Bela vulgarisvar, var. cicla)
pazı2 1. anat. biceps, rucna misica; fig.
snaga, mor; - sına güvenmek uzdati se u
svoju snagu; - ya kuvvet iz sve snage, iz
petnih zila; - sı kuvvetli 1) snazan, mi-
sicav 2. fig. mocan, uticajan
pazı3 v. beze2
pazıbent p 1. povez, zavoj {na ruci) 2.
amajlija na ruci
pazval obucarski kais {za pridrzavanje
obuce na kolenu)
pazvant p arh. nocni strazar, pas-
vandzija
peç: - tavuğu zool. biserka, morska
kokos {Numida meleagris)
peçe veo, pokrivalo za lice {turskih
zena u Osmanskom carstvu); - takmak
nositi veo
peçeleme maskiranje; kamuflaza
peçelemek ak. skrivati, maskirati; ka-
muflirati
peçeli pod velom, sa pokrivalom
peçenek pod velom, sa pokrivalom
peçenek (-ği) ist. pecenez, pripadnik
turskog plemena VII-Xl veka
peçete ubrus, salveta
pedagog pedagog, vaspitac
pedagoji pedagogija
pedagojik pedagoski
783
 pedal
pedal pedala
pedavra v. padavra
peder p arh. otac; üvey - ocuh
pederane p ocinski
pederşahi patrijarhalan; cf. ata erkil
pederşahilik patrijarhat; cf. ata erki
! ı:
pediatrl pedijatrija
pedikür pedikir
pedoloji1 P.edologija, nauka o deci
pedoloji2 nauaka o poznavanju sas-
tava tla
pegmatit geol. pegmatit
pehlivan p 1. pelivan, rvac; fig. go-
rostas, div; - müsabakaları pelivanska
takmicenja
pehlivanlık pelivansko nadmetanje; pe-
livanluk, pelivanska vestina
pehpeh p uzv. odobravanja bravo!
pehpehlemek ak. laskati; cf.
pohlamak
pejmürde p 1. otrcan, pohaban, iz-
nosen 2. uveo, uvenuo 3. razbacan, rast-
rkan
pejoratif ı pezorativan, pogrdan
gram. pezorativ
pek (-ki) 1 1. veoma, vrlo, jako; -az vrlo
malo; - çok veoma mnogo; - ender ola-
rak veoma ratko; - - najvise maksimalno;
- - yüz lira eder to staje najvise sto lira; -
söylemek glasno i etko govoriti; - şeker
vrlo je sladak (o detetu) - tutmak cvrsto
drzati 2. brzo,zurno; - giden çabuk yo-
rulur ko brzo ide, brzo se zamara ll 1.
tvrd, cvrst, krut; fig. zestok, surov; - yü-
rekli nemilosrdan, surov 2. cvrst, stamen,
stabilan: - başlı tvrdoglav, svojeglav; -
canlı zilav, izdrZijiv, otporan; - gözlü hra-
bar, neustrasiv; - yüzlü bestidan, drzak,
bezecan
784
pek ala ı odlican, izvrstan,. prekrasan ll
1. vrlo dobro, u red u, slazem se, vazi 2.
dakle, e pa; -, madem bunu biliyordun
dakle, ti si to znao
pekçe cvrsto, jako solidno
pek doku bot. kolenhim
pekent (-di) geol. prirodna brana
peki (skr. od pek iyi) dobro! u redu!
vaz i!
pe kişrnek 1. ojacati, ocvrsnuti 2. fig. 3.
ojacati, ocvrsnuti se, postali cvrst tiskati
se, zbijati se; cf. sıkışmak
pekiştirrnek ak. pojaca(va)ti, in-
tenzivirati; utvrdjivati, ucvrsCivati
pekiştirmeli pojacan; - sıfat pojacan,
reduplikovan pridev, apsolutni superlativ
pekitme ucvrscivanje (po) jacanje; -
demiri arınatura
pekitmek ak. pojacati, ucvrstiti, utvrditi
pek iyi v. peki
poh-
pekleşrnek v. pekişmek
pekleştirmek v. pekiştirrnek
peklik 1. med. zatvor, odsustvo stolice;
- çekmek patili od zatvora, imati zatvar 2.
tvrdoca; cvrstina, otparnost; - çekmek
ll
med. patili od zatvora
pekmez pekmez; - kaynatmak spre-
mati, kuvati pekmez; - kefi (ili köpüğü)
boja konjske dlake izmedju ridje i do-
rataste
pekmezli 1. s pekmezom 2. sladak i
socan; - üzüm socno grozdje
peksirnet (-di) peksimit, dvopek
pektoral grujinid pekteraini
pelerne vrsta recnog camca
peleng p zool. panter
pelerin pelerina, ogrtac
pelesenk (-ği) balsam

pelesenk ağacı bot. balsamova dıvo,
izmirna (Commiphora opobalsa.mum)
· pelikan zool. pelikan
pelikül kozica, opna
pelin, pelinotu bot. pelin (Artemisia ab-
sinthium); - ruhu 1) pelinova tinktura 2)
p.elirikovac, liker od pelina
pelit (-di) a zir; - ağacı bot. hrast-
siskar, cer (Quercus aegilops)
pelte · 1. zele, marmalada 2. pihtijasta
masa; - gibi 1 . mlitav, mlohav; - ye dön-
mek omlitaviti 2. veoma umaran
peltek ı susketav, vrskav ll arh. drhtavo
pelteklenmek, peltekleşmek 1. sus-
ketati, vrskati 2. fig. otezati se, oslozniti se
pelteklik 1. susketavost, vrskavost
peltelenmek, peltelaşrnek 1. ze-
latinisati se, pretvoriti se u zele 2. pre-
moriti se, iznuriti se
pelür pelir, tanak papir (za kucanje)
pelüş plis, vuneni sornot
pembe ruzicast, pembe; - görmek fig.
gledati ruzicasto, biti optimista; - şakayık
bot. muski bozur (Paeonia corallina)
pembeleşrnek postali ruzicast; po-
rumeneti
pembeleştirmek caus. od pem-
beleşmek, zarumeneti se
pembelik ruzicasta boja; rumenilo (lica)
pembemsi bledo ruzicast, razikast
pembezar tekst. fini muslin; od finog
mus!ina.
penaltı sp. kazneni udarac; je-
danaesterac (u fudbalu); - kaçırmak pro-
masiti jedanaesterac; - yı gole çevirmek
realizovati, iskaristili penal, postici gol
pencere p prozor; - eteği potprozorski
zid (izmedju prozora i poda); - perdesi
prozorska zavesa
pepelemek
pencüdü p pet i dva (polozaj kocki u
igri tavle)
pencüse p pet i tri (polozaj kocki u
tav li)
pencüyek p pet i jedan (polozaj kocki u
tav li)
pençe p 1 . kandza, pandza, sapa; fig.
sapa, ruka; /-al - atmak 1) rastrgnuti
kandzama 2) fig. staviti sapu; - ye ge-
çirmek oteti, silom oduzeti, uzurpirati; - -
ye gelmek tuci se do smrti 2. potplata,
pendzeta (obuce); - vurmak udariti pend-
zeta, pendzetirati 3. velika pega (na licu)
4. fig. sila, snaga, moc; kanunun - si zila
zakona
pançelemek ak. 1. razdirati, cepati,
grepsti (kandzama, noktima) 2. pend-
zetirati (obucu)
pençeleşmek s ile 1. gusati se, po-
cerupati se 2. fig. boriti se, mnogo se tru-
diti
pençeli. 1. s kandzama 2. fig. nasiinieki
3. fig. svadljiv; svirep, zestok; grabljiv 4.
pendzetiran (o obuci)
peneplen geog. peneplen, poluravnica
(nastala pod uticajem erozije)
penguen zool. pingvin (Aptenodytes
patagonica)
peni vpens1
panisilin penicilin
pens 1 peni (stoti deo engleske funte)
pims2 pense 1. pinceta 2. hirurska
kl~sta 3. klanfa, zatega, pritezac 4. nabor,
plise (krojacki)
pentafil bot. petoprstica (Potentilla rep-
tans)
pentatlan sp. petobej
penye tekst. kamgarn
pepe mucav jezik
p'epelemek mucati
785
 pepelik
ı'·
! ', 1 pepelik mucavost; mucanje
pepeme v. pepe
pepsin biol. pepsin
perakende p 1. trg. maloprodajni; -
fiyat maloprodajna cena; - - satış pro-
daja na malo 2. arh. razbacan, rasejan,
rasturen; - etmek razbacili, rasturiti; de-
zorganizovati (vojsku)
perakendeci trgovac na malo
perakendecilik trgovina na malo
perçem p 1. percin, cuperak, cuba;
lokna, uvojak 2. griva (konjska); 3. siska
'' perçemli s pramenom, s cuperkom
i
perçin zakovica, zakivak; - başı glava
zakivka; - çekici cekic za zakivanje; -
makinesi masina za zakivanje
perçiniemek ak. 1. zakivati 2. fig. ucvr-
stiti, pojacati, konsolidovati 3. arg. "za-
kucati"
perçinten rnek pass. od perçiniemek
perçinieşrnek ucvrsliti se, ojacali; fig.
(o) celiciti se
perçinli 1. zakovan 2. ucvrscen, spojen
3. cvrst; salidan
perdah p 1. politura; glanc, glazura 2.
izbrijavanje, podbirijavanje; - etmek 1)
perdasiti, polirati; glacati, glancati 2) izb-
rijavati; f-al - vurmak polirati, glancati
perdahçı 1. glacac, glacilac 2. arg. hva-
lisavac, razmetljivac; galamdzija
perdahlamak ak. 1. polirati, glacati,
perdasili 2. ruziti, psovati 3. varati, ob-
manjivati (ubedjivanjem)
perdahianmak pass. od perdahlamak
perdahil isperdasen, izglacan, poliran;
pocakljen, glaziran; glatko izbrijan
perdahsız bez sjaja, bez glanca, mat
perde p 1. zavesa, zastor; zaluzina, ro-
letna; - arkasında fig. tajno, skriveno, za-
786
kulisano; - çekmek 1) spustiti zavesu 2)
fig. precutati, sakriti; - iyi kapatmak poz.
spustiti zavese; Demir - po/. ist. gvozdena
zavesa 2. pregrada, pregradni zid 3. anat.
pregrada; burun - si nosna pregrada 4.
fig. veo, plast; /-dan/ - yi kaldırmak ski-
nuti veo, razotkriti, razobliciti; tarafsızlık -
si altında pod plastom neutralnosti 5.
muz. visina tona, boja glasa; - yi şa­
şırmak pogres™no svirati (pevati); yük-
sek - den konuşmak obracati se s visine,
razgovarati s omalovazavanjem 6. muz.
preckica, dirl<a (instrumenta) 7. poz. cin; -
arası medjucin; pauza, predah 8. fig. cin,
akl 9. ekran; platno (bioskopa) 10. med.
katarakta; cf. aksu 11. fig. (zenska) ced-
nost, nevinost 12. voj. zavesa, rastavni
zid; ateş - si vatrena zavesa; duman - si
dimna zavesa O - - postepeno, polako; -
si yırtık (ili sıyrık) bestidan, bezocan
perdeci 1. poz. radnik koji dize zavese
2. prodavac zavesa 3. v. perdedar
perdedar p ist. vratar (u rezidenciji sul-
lana, vezira)
perdelerne 1. gl. im. od perdelemek 2.
zaklon, zastor 3. mor. sluzba zastite, kon-
vaj
perdelemek ak. 1. zaklanjati, zastirati,
prekrivati zavesom 2. fig. skrivati, tajiti,
prekriti velom tajni
perdelenme 1. gl. im. od perdelenrnek
2. gram. intonacija
perdelenrnek 1. pass. od perdelemek
2. oboleti od mrene
perdeli 1. prekriven zavesom, zastrt 2.
prikriven, zasticen 3. pod velom, zab-
radjena (o zeni) 4. cestita, cedna, smerna
( o zeni, devojci) 5. u... ci na; üç - trajedi
tragedija u tri cina
perdelik 1. materijal za zavese 2. u...
cina; bir - piyes jednocinka 3. klavijatura;
cf. klavye
perdesiz 1. bez zavese, nezastrt 2. ne-
zaklonjen, nezasticen 3. fig. bestidna, bes-
ramna (o zeni)

perdesizlik bestidnost; cf. utanmazlık
perende p premetanje, salto; - atmak
praYili salto, premetati se o - atamamak
1) ne moci izaci nakraj, ne moci se me rili s
kime 2) ne moci obmanuti; - den atlamak
izbeci zamku (opasnost); - den atmak na-
sankati, nasamariti koga
perese 1. Yisak; - ye almak 1) izmeriti
Yiskom 2) fig. razmisliti, promisliti 2. fig.
razmisliti, promisliti 2. fig. stanje, stepen,
stadijum, tacka; cf. kerte; - ye gelmek
doci u situaciju O - sine getirmek naci po-
Yoljan trenutak
perestiş p obozaYanje, kul!; /-al -
etmek obo:ZaYati, gajiti kult
performans 1. izvodjenje; predstaYa
(sportska) 2. ucinak, rad (masine)
pergel p sestar; - ayağı krak sestara;
- takımı pribor za tehnicko crtanje o - leri
açık dugonog, krakat; - leri açmak pustiti
korak. praYiti Yelike korake
pergellernek ak. 1. meriti sestararn 2.
planirati, krojiti plan
perhiz p 1. dijeta; - etmek (ili yapmak)
drzati dijetu 2. apstinencija, uzdrzayanje;
cinsel - seksualna apstinencija 3. post
• (kod hriscana); - i bozmak 1) prekinuti
post 2) narusiti dijetu; büyük - Yeliki post
perhizkar v. perhizci
peri p Yila, carobnica; duh; - lere bağlı
opcinjen, zacaran; - ler diyarı zemlja cu-
desa; - masalı bajka, gatka 2. fig. Yila,
lepa, priYiacna zena; - gibi yeoma lepa o
- hastalığı med. padaYica, epilepsija; - si
hoşlanmamak ne Yoleti, ne simpatisati
peri bacası geol. kameni stub (u obliku
pirarn ide)
pericik (-ği) 1. jezicak (braYe), reza,
zasun 2. v. peri hastalığı
peridot min. hrizolit, "zlatni kamen"
perikart (-di) anat. perikard
pe ro n
perili 1. mit. nastanjen Yilama ili du-
hoYima; - ev kuca utYara 2. zacaran,
omadjijan, opcinjen 3. zlokoban, zloslutan
peri masası geol. pecurkasta stena (u
obliku stola)
peri pirarnidi geol. zemljani stub, zeml-
jana piramida
periskop mor. periskop
peristil peristil, galerija sa stuboYima
perişan p 1. rasut, rasejan, razbacan,
rastrkan; cf. dağınık 2. zapusten, za-
parlozen 3. razoren, razrusen, opusteo 4.
jadan, utucen, potisten, skrusen; - etmek
1) rasuti, rasejati, razbaciti; rascupati, raz-
barusiti (kosu) 2) razoriti, opustositi, up-
ropastiti 3) ozalostiti, sneYeseliti, rastuziti
perişanlık 1. rasejanost, razbacanost,
rastrkanost; rascupanost, razbarusenost
2. zapusıenost, zaparlozenost 3. raz-
rusenost, opustosenost 4. utucenost, po-
tistenost, skrusenost
periton anat. trbusna maramica
perıtonit med. peritonitis, zapalenje
trbusne maramice; - e tutulmak oboleti
od peritonitisa
periyodik 1 periodican; - sistem hem.
periodni sistem elemenata ll periodika
periyot (-du) period
perki zool. recni grgec (Perca fluYialitis)
perlit sitan kamen Yulkanskog porekla;
Yrsta teldspata
perlon teks!. perlan
perma, permanant trajna ondulacija
permeçe mor. tanak konopac, u:Ze
permi 1. dozvola, oYiascenje (za uyoz i
izYoz) 2. zel. sezonska karta
permiyen geo/. permski period
peroksit (-di) hem. peroksid, hiperoksid
peron peron; - bileti peronska karta
787
 peronospora
peronospora peranasıara
koskopska gljiva)
persenk (-!:ji) p /ing. rec-parazit
personel personal, licni sastav (ins-
titucije); uçucu - letacka posada, pasada
avi na
perspektif 1 perspektiva (u raznim zna-
cenjima) gelişme - i perspektiva razvoja
1 ll perspektivan
~
1, ',
perşembe p cetvrtak; - pazarı sta-
rudarska pijaca, pijaca za polovnu robu O
- nin gelişi çarşambadan bellidir od
loseg pocetka neizbezan je los kraj
pertavsiz uvelicavajuce staklo; cf. bü-
yüteç
peruk, peruka perika; - kullanmak no-
siti periku
perukar arh. berberin, brijac
perva p strah, bojazan; - s1 olmamak
ne bojati se; ne ustrucavati se
pervane p 1. nocni leptir, nocnjak 2.
propeler, elisa, vijak; tocak s lopatama, lo-
patar, zamajac (parobroda); - çerçevesi
okvir propelera; - mihveri osovina pro-
pelera O (birine) - olmak stalno ici za kim,
vrteti se.oko koga; nametali se
pervane balığı v. ay balığı (mala)
pervaneli sa propelerom; - türbin pro-
peler-turbina
pervanesiz bez propelera
pervasız smeo, hrabar, neustrasiv
pervasızca 1. odvazno, smelo, h"rabro,
bez ustrucavanja
pervasızlık 1. hrabrost, odvaznost,
smelost
pervaz p 1. okvir, ram 2. pervaz, opsiv,
bordura, venac 3. arhit. sims, karniza 4.
oplata, opsivka; obod
pes 1 p. nizak, tih (o glasu); - per-
deden konuşmak· poluglasno, tiho raz-
govarati
788
(mi- · pes2 /-a/ - dedirtmek pobediti, sav-
ladati, nadbiti; - demek povuci se, us-
tuknuti; predati se, poloziti oruzje;_- etmek
odustati, dici ruke; prihvatiti poraz
pesek (-ği) zubna prljavstina, rdja
peseta pezeta (spanska novcana je-
dinica)
pesimist pesimista; cf. kötümser
pesimizm pesimizam; kötümserlik
pesleşrnek postali dubok, sniziti se (o
glasu)
peso pezo (nevcana jedinica u nekoliko
dr2ava juzne Amerike)
pespaye p podao, nitkovski; prostacki,
nizak
pespayelik podlost, niskost; prestakluk
pesbembe jarko ruzicast
pest v. pes1
pestenkerani bezvredan, besmislen;
beznacajan - lakırdılar söylemek govoriti
gluposti, drobiti, torokati
pestil pastila, vocni zele o /-ın/ - ini çı­
karmak 1) smrviti, smozditi, isprebijati 2)
.· premoriti, iscrpiti; - i çıkmak premoriti se,
ostati bez snage; - gibi posustao, iz-
nemogao {od umora); - gibi olmak (ili - e
dönmek) biti iscrpljen, ne moci se pomaci
(od umora)
peş 1 pes, kraj, skut (adece)
peş2 1 zadnji deo, prostor iza (cega);
poi:adina ll u funkciji sastavljenih post-
pozicija; 1-ın/ - ine, - inde, - inden iza,
pozadi, za; /-ın/ - ini bırakmamak nep-
rekidno slediti, ne ostavljati na miru, pro-
goniti (koga); /-ın/ - inde dolaşmak (ili
gezmek) 1) trcati za kime, vijati koga 2)
baktali se s cime /-ın/ - ine düşmek ici za
kim, slediti koga, iCi kome za petama; /-ın/
- inde gitmek pratiti, slediti koga; /-ın/ -
i nden gitmek 1) slediti koga 2) prihvatati,
usvajaticije misljenje; /-ın/ - inde koşmak

trcati, juriti za cime; - - e (ili - i, - ine)
jedan za drugim; - i sıra iza, za kime,
(cime); potom, kasnije; /-ın/ - ine ta-
kılmak prilepiti se, zalepiti se za koga, ne
odvajatise od koga; /-in/- ine takmak vo-
diti sa sobom, vuci koga sa sobom
peşin p 1 unapred; ranije, pre; - cevap
spreman odgovor, odgovor koji se daje
pre pitanja; - hüküm predrasuda, pre-
dubedjenje; ben sana - söyledim ja sam
te upozorio; maaşlar - veriliyor plate se
daju unapred; üç aylık kirayı- istiyor.on
trazi kiriju za !ri meseca unapred ll gotov,
koji se unapred placa (o novcu); - almak
kupovati za gotov novac; - para gotov
novac; - pazarlık fig. racun bez krcmara;
- tediye placanje unapred
peşinat p-a placanje unapred; akon-
tacija
peşinci prodavac (kupac) za gotov
novac
peşinen p-a 1. unapred, pre; pra-
vovremeno 2. pla6anje avansom; za gotov
novac
peşkeş p peskes, dar, poklon; /-al -
çekmek poklanjati, darivati; traciti, raz-
bacivati; - esbin dişine bakılmaz poklonu
se ne gledaju zubi; ben kimseye - çe-
kecek malım yok! ja nemarn imovinu za
poklanjanje
peşkir p 1. peskir; ct. havlu 2. ubrus;
sa lveta
peşkirci prodavac peskira
peşli opsiven; prosiren (o odeci)
peşmelba sladoled od seftalije sa kre-
mom
peşrev p 1. muz. preludij, predigra (u
turskoj muzici) 2. voj. kartec; srapnel 3.
sp. pokreti koji prethode zahvatu (u pe-
livanskom rvanju)
peştahta p arh. tezga u radnji; mali pi-
saci sto 2. pul!, daska za brojanje (kod
menjaea novca)
peygamber
peştamal p 1. pestemalj, ubrus (za bri-
sanje posle kupanja) 2. pregaca (radna); -
kuşanmak postali majstor nekog zanata
Peştu (ca) pastu (zvanicni jezik Av-
ganistana)
petek (-ği) 1. sace (meda); - gözü ce-
ı:ja (u sacu) 2. kolu!, kotur (sira, kac-
kavalja) 3. anat. alveola 4. arhit. deo mi-
nareta (izmedju serefe i nadstresnice
konusnog krova) 5. dijal. sirok glineni cup
6. nar. kosnica
petek göz zaaf. mrezasto oko (u in-
sekata)
petrografi petrografija
petrol (-lü) 1. petrolej; kerozin 2. nafta;
- borusu naftovod; - gemisi !anker; - ra-
finerisi rafinerija nafte; - şirketi naftna
kompanija
petunya bat. petunija (Petunia)
pey p 1. kapara; kaucija, depozit; - ak-
çesi kapara; - almak uzeti kaparu 2. po-
nuda (na licitaciji); - sürmek (ili vurmak)
ponuditi cenu (na drazbi)
peyda p otvoren, javan; vidljiv, oce-
vidan; /-ı/ - etmek 1) poprimiti, dobiti
(kakav karakter) 2. otkriti, pokazati, iznetl
na videlo; - olmak izaci na videlo (raz)
otkriti se
peydahlamak ak. poprimiti; dobiti; bu
çocuk fena bir alışkanlık peydahiadı
ovo dete je steklo ruznu naviku; $elma
ikizler aldı Selma je dobila dvojke (bli-
zance)
peydahianmak izaci, pojaviti se
peyderpey p jadrio za drugim; stalno,
nepresfano; malo pomalo, lagano, polako
peygamber p 1. prorok 2. u sastavu
bat i zaaf. naziva; - dikeni bat. blazeni
ckalj (Cnicus benedictus); - devesi zaaf.
bogomoljka (Mantis religiosa) - dikeni
bat. bodalj, stricak - kuşu zool. vrtirepka
bela (Motacilla alba) O - öküzü arg. !ik-
van, bukvan, glupan
789
 peygamber

peygamber ağacı 'bot. gvajak-drvo, pıhtılanmak, pıhtılaŞmak zgrusati se,

sveto drvo (Guajacum) ugrusati se; stegnuti se, zgusnuti se
peygamber çiçeği bot. razlicak (Cen- pıhtılaştırmak, pıhtılatmak ak. sgru-
taurea cyanus) savati zgusnuti

peygamberlik 1. prorocanstvo; pro- pılı: - pırtı 1. starudija, starez, dronjci

rocanska misija; - etmek proricati, proreci 2. prnje, ono malo stvari; - yı - yı top-
lamak pokupiti prnje (pred odlazak)
peyk p 1. astr. satelit, trabant; ct. uydu;
suni - vestecki satelil 2. po!. trabant, sa- pınar izvor, kljuc; - başı izvor ct
telitska di'Zava memba
pır onom. prhutanja, lepti;anja; prr! - -
peyke drvena klupa (u starim ka"
etmek prhnuti, zaleprsati (o ptici); kuş ...
fanama); skamija; - kurusu onaj koji pres-
diye uçtu ptica je prhnula
pava na klupi (u kafanama)
pirasa bot. prasa, praziluk (AIIium por-
peyklik po/. trabantstvo
rum); - bıyıklı dugih, gustih i zutih brkova
peylemek ak. 1. dajuci novac unapred (o coveku)
izdvojiti nesto za sebe
pırazvana drzak, rucka (sablje, noza i
peylenmek pass. od peylemek si.)
peynir p sir; - mayası siriste; beyaz - pırıl: - - 1. sjajno, jarko, blistavo; tre-
ovcji sir; taze - mlad sir peravo, svetlucavo; - - parlamak blestati,
jarko svetleti - - yanmak fig. sijati, blistati
peynirci sirar; prodavac sira
2. veoma cisto, cisto kao sunce; her taraf
peynircilik sirarstvo - - svuda je blistavo cisto 3. sasvim novo,
novo novcato 4. besprekorno, bez mane
peynir dişi poslednji zub (starog eo-
veka) pırıldak (~ğı) aparat za svetlosne sig-
nale, heliostat
peynirhane p sirnicai
pırıldakçı signalizator svetlosti
peynirleşmek usiriti se (o mleku)
pırıldamak sljati, svetleti; svetlucati,
peynirli sa sirom; - sandviç sendvic
treperili
sa sirom
pırıltı sjaj, blesak; svetlucanje, tre-
1' peynlr şekeri vrsta orijentalne pos- perenje
lastice (koja se lako topi u ustima)
" pırıltılı 1. blestav, sjajan; svetlucav 2.
peynlr tatlısı poslastica od neslanog fig. ukrasen
sira i bogatog brasna ,.,
pırlak (-ğı) vabac, rTıamac (lovacki)
peyrev p arh. sledbenik, privi'Zenik; /-al
- olmak slediti koga, biti kome 'privrzen pırlamak 1. prhnuti zaleprsati (o ptici)
2. fig. odleteti, otrcati (o coveku)
peyzaj peisaz
pırlangıç (-cı) zvrk, cigra
pezevenk (-!)i) p podvodac, pezevenk
pırlanmak
prhati, pokusavati uzleteti (o
pezeveilklik podvodjenje; - etmek mladuncadi ptica)
podvoditi, baviti se podvodjenjem
pırlanta 1 brilijant ll brilijantski, sa bri-
pıhtı ugrusak, grusevina; kan - sı ug- lijantom; - yüzük prsten sa brilijantom; -
rusak krvi gibi sa mnogo kvaliteta, vredan, dragocen

790
 pil

pırnal bot. cesvina, prnar (Quercus pıyrım: - ·- iznosen, otrcan, pohaban

ilex) (o odeci)
pırnallık mesto obraslo cesvinom piç 1 1 1. vanbracno dete; nahoce, ko-
pırpı min. serpenUn pile; - kurusu deran, obesenjak 2. ko-
renov izdanak, mladica iz korena ll pok-
pır pır onom prhuta ptica; pr, pr! varen, ostecen; O /-ı/ - etmek pokvariti,
pırpır 1. ist. crveni kaftan (pripadnika ostetiti; upropastiti (posao i si.); - olmak
strazarske sluzbe u Osmanskom carstvu) nastradati, propasti
2. arg. zenskaros, suknjaros 3. vrsta vi-
piç2 1. teh. korak, hod (zavrtnja, zup-
zantijskog zlatnika
canika) 2. mor. naginjanje, gibanje (broda)
pırpıt l 1. dronjci, prnje, rite 2. debeli
piçleşmek izopaciti se, izvrgnuti se, iz-
vuneni stof 3. rvacke pantalone (pelivana)
roditi se, degenerisati se
lı iznosen, pohaban, izlizan
pide lepinja; - gibi pljosnat
pırtı starez, rite, tipe; sitan imetak,
prnje; - yı toplamak pokupiti svoje prnje, pideci prodavac lepinja
otici
pideli s lepinjom; - kebap cevap s le-
pırtık V. yırtık - pırtık pinjom
pırtlak (-ğı) 1. izbocen, ispupcen 2. pigment biol. pigment
lako odvojiv od kozurice (o vocu)
pijama pidzama
pırtlamak ispadati, iskakati, izletali (iz
pik1 v. maça
ıezista)
pik2 (-gi) mor. gornje sosno jedro
pısırık bojazljiv, snebivljiv; malodusan;
nespretan pik3 liveno gvozdje
pısırıklaşmak biti bojazljiv, postali pikaj regulisanje kompjutera
nespretan
pikap (-bı) 1. gramofon 2. kamionet
pısırıklık bojazan, snebivljivost; nesp-
pikaplı s gramofonom; - radyo radio s
retnost
gramofonom
pışmak v. pusmak
pike 1 tekst. pike; od pikea
pışpışlamak ak. uspavljivati bebu ljul-
jajuci je lagano u narucju pike2 av. pikiranje, obrusavanje; -
bombardıman uçağı bombarder za ob-
pit onom. kapijanja ili pada lakog pred- rusavanje; - yapmak pikirati obrusavati
meta, pat! - atmak lupati, udarati od sıra­ se; - ile taarruz napad s obrusavanjem; -
ha ili uzbudjenja (o srcu); - - yürümek uçuşu obrusavajuci let
hodati uz lak topot
piket piket (kartaska igra)
pıtır: - - brzo i lako (o hodanju)
plknik (-ği) piknik
pıtırdamak 1. lako hodati, kretati se
susteci 2. suskati, sustali (o papiru, liscu) pikrik: - asit hem. pikrinska kiselina,
3. krckati, pucketati trinitrofenol

pıtrak (-ğı): - gibi nacickan (o plodu pil e/. baterija; - i bitmek arg. cabrirati,
drveta); armutlar - gibi kruske su na- onemoeati; el feneri - i baterja za dzepnu
cickane lampu; kuru - suva baterija

791
pilaki
pilaki 1. kul. pilaki (hladno jelo od ribe
ili pasulja prieno sa belim i crnim lukom,
mrkvom i limunom); arg. glupak
pilav p pilav o - dan dönenin kaşığı
kırılsın!to cu svakako uciniti! u tome me
nista nece omesti
piliç (-ci) 1. pile; - çıkarmak izlegati pi-
lice; - kızartması pilece pecenje 2. arg.
"pile" mlada, ljupka devojka
pilll na baterije; koji radi na baterlje
pilot 1. pilot, avijaticar, letac; otomatik
- aulomatski pilot (uredjaj); sivil - pilot ci-
vilnog vazduhoplovstva 2. mor. loc, bro-
dovodja, pilot
pilotaj pilotaza
pilotluk pilotiranje; vodjenje brodova;
pilotski posao
pim 1. klin, civija 2. osovina, vreteno 3.
voj. udarna igla (puske)
pimpirik veoma star i onemocao
pimpis veoma prljav, strokav
pineklemek dremati, kunjati; fig. sedeti
bez posla, "plandovati"
pinel mor. vetrokaz
pines zool. vrsta dagnje (Pinna nobilis)
pingpong sp. stoni tenis; ct. masa te-
nisi
pinhan p arh. tajni, skriven
pinpon arg. senilac, metuzalem
pinti veoma skrt, cicijaski
pintileşmek postali cicija; cicijasiti
pintilik tvrdicluk, sicijastvo
pipet hem. pipeta
pipi pisa (u decjem jeziku)
pipo lula; - içmek pusiti lulu; - tütünü
(duvan) lulas
pir p 1 1. osnivac verske sekte ll arh.
star, vremesan ll valjano, kao sto treba; o
792
seyrek ama - çalışıyor on radi retko, ali
valjano O - aşkına nar. besplatno, za tepe
oci; - ol! iron. brava! - yoluna gitmek
nepromisljeno stradati
piramidal (-li) piramidalan
piramit (-di) 1. piramida; ct. ehram; 2.
geom. sp. piramida O - kavak bot.'jablan
(Populus pyramidalis)
pire zool. buva (Pulex irritans); - kıran
prah (sprej) protiv buva O - yi deve yap-
mak preuvelicavati, od buve praviti slona;
- gibi brz, okretan; - yi gözünden vur-
mak precizno gadjati; - ye kızıp yorgan
yakmak naneti sebi veliku stetu naljutivsi
se zbog sitnice; - ~i nallama k fig. 1)
"buvu potkovati", precizno raditi 2) uzalud
se truditi
pirekapan bat. buacak (Piantago psylli-
um)
pirelendirmek ak. fig. podozrevati,
sumnjiciti, razdraziti, nervirati
pirelenrnek 1. imati buve, biti pun buva
2. trebiti, biskati buve 3. postali sumnjicav;
uznemiriti se, obespokojiti se
pireli 1. buvljiv, pun buva 2. fig. po-
dozriv, sumnjicav; - bir adam podozriv
covek
j>ire otu bat. buhac, daimalinski buhac
(Tanacetum cocecineum)
piritani p star (o osobi)
pirina uljana pogaca; maslinov hleb
(kormivo)
pirinç 1 (-ci) p ı mesing, tuc ll me-
singan, od mesinga; - boru mesingana
cev
pirinç2 (-ci) p bat. pirinac, oriz (Oryza
sativa); - tanesi zrno pirinca O /-ın/ - i su
kaldırmamak (ili götürememek) neznati
za salu, brzo se vredjati; - in taşını ayık­
lamak (ili - i taşından ayırmak) raditi te-
goban posao; (Dimyata -:- e giderken, ev-
deki bulgurdan olmak) jureci za vecom

zaradom, izgubiti i ono sto se ima; ko trazi
vece, izgubi iz vrece
pirit geo/. pirit
plrogravür pirogravura
piroksen min. pireksen
pirosfer geol. barisfera
piruhi pirog (testo sa sirom
sunom) (kod Rusa)
pirupak p potpuno cist, cist kao suza
piryol vrsta velikog dzepnog sata
pirzola kul. kotlet; snicla, odrezak
pirzolalık pogodan za kotlet (o mesu)
pis 1. necist, prljav; uprljan, zagadjen
2. pogan, gadan; odvratan, oduran; -
durum gadna situacija; - hava ogavno
vreme; - koku zadah, smrad 3. skaredan,
nepristojan, opsen;. - konuşmak govoriti
nepristojno; - i - ine uzalud; - sözler ska-
rednosti, napristojne reci 4. neprijatan,
gnusan; 5. ruzan, nesimpatican 6. zao,
opak 7. tezak, slozen, komplikovan; - -
gnusno odvratno; - - gülrnek rugati se
kome, sprdati se s kime; - - sırıtmak odv-
ratno se ceriti o - su splacina; - tutmak
prljati se, zagadjivati se
pis bıyık (-ğı) retki i bezoblicni brkovi
pis boğaz prozdrljivac, zderonja
pis boğazlık prozdrljivost, halapljivost,
alavost
pisi maca, mackica (u decjem jeziku)
pisi balığı zool. iverak, list (riba) (Pe-
luronectes platessa)
pisi pisi 1. v. pisi 2. uzv. macı mac!
pisi pisi otu bot. popina prase (Hor-
deum murinum)
pisik (-ği) nar. macka
piskopos episkop, biskup
piskoposhane v. piskoposluk (3)
pişirim
piskoposluk 1. episkopija, biskupija 2.
episkopat, biskupstvo 3. sediste, re-
zidencija biskupa
pislemek dat. (is) poganiti, zagaditi
(ob. o zivotinjama) zaprljati çocuk ya-
tağına pislemiş dete je upiskilo krevet
pislenmek 1. pass. i refl. od pislemek
2. zaprljati se, zapackati se
per-
pisletmek ak. uprljati, zaprljati; lig.
zabrljati, uprskati; pokvariti, upropastiti
(posao 1 si.)
pislik 1. necistoca, prljavstina; smece,
otpaci; (bir yeri) - götürmek biti vrlo
prljav; - parmağından {ili paçalarından)
akmak biti sav zaprljan 2. neopranost, ne-
urednost, zapustenost 3. lig. gadost, pod-
lost 4. izmet
pis su kanalizacijska voda
pist1 uzv. pis! sic! (za teranje macke)
pist2 1. pista 2. sp. staza, krug; koşu -
i trkacka staza; 3. podijum (za ples i si.)
piston 1.. teh. klip (cilindra, smrka) 2.
muz. piston, zalistak {duvackih ins-
trumenata) 3. lig. podrska, zastita, pro-
tekcija; - u var on ima "ledja"
pistonlu 1. sa klipom, klipni; - tüfek
perkusiona puska (koja se pali udarom
oroza) 2. privilegovan, proteziran, sticen
pisuar pisoar
pişdar p avangardist, prethodnik, ini-
cijator
pişeğen lako svarljiv, koji se lako vari;
- bezelye grasak koji se lako vari
pişik (-ği) med. ojed
pişim 1. kuvanje 2. v. pişirim 3. teh.
pecenje (cigle, porselana i si.)
pişirici pekar
pişirilmek pass. od pişirmek
pişirim, pişirimlik kolicina za jedno ku-
vanje; bir - çay caj za jedno kuvanje; üç
- fasulye pasulj za tri kuvanja
793
pişirme k
plşirmek ak. 1. kuvati; peci; spreriıati
jelo; ekmek - peci hleb; yemek - kuvati
jelo 2. peci (opeku i si.) 3. fig. uciti, sav-
ladjivati; dersini iyice - dobro savlsdali
svoju lekciju 4. fig. (is) planirati, skovati
(zaveru i si.) 5. uciniti zrelim; bu olay onu
pişirmiş ovaj dogadjaj ga je ucinio zrelim
6. izazvali ojed O pişirip katarmak 1)
spremiti i servirati üelo) 2) zavrsiti posao
plşirtmek caus. od pişirmek
pişkin 1. kuvan, svaren, ispecen; -
ekmek dobro pecen hleb 2. fig. zreo, saz-
reo 3. v. pişeğen 4. iskusan, viean 5. prep-
reden, lukav, prevejan
pişkinlik 1 . dobra pecenost (svdrtjivost)
2. zrelost, sazrelost 3. drskost, bezocnost
4. iskustvo 4. prepredenosl, lukavasi O - e
vurmak ne uzimati za zlo, ne primali k
srcu
pişman pokajnicki; /-al - olmak kajati
se, pismaniti se
pişmaniye kul. vrsta alve
pişmanlık kajanje, pismanluk, zaljenje;
- akçesi novac na oduslajanje od ugo-
vora; /-ın/ - ını çekmek kajati se, zaliti za
cime; - getirmek osecali kajanje, kajali
se; son - fayda vermez kasno kajanje ne
korisli
pişmek (-er) 1. kuvati se, varili se; peci
se (o cigli, porselanu, grncariji) 3. saz-
revati, sazreti (i fig.) 4. med. ojesti se, oje-
dali se 5. fig. przili se, peci se (na suncu)
6. sticati iskustvo; postali iskusan
pişmiş 1. kuvan, pecen, prZen 2. zreo,
sazreo; - armut gibi (birinin) eline düş­
mek dobiti sta bez truda i muke; - aş 1)
kuvana <:orba 2) fig. zavrsen posao; - aşa
(soğuk) su katmak pokvariti skoro zavr-
sen posao; - kelle gibi sırıtmak ceriti se
neumesno, bezrazlozno se kezili
pişpirik (-ği) vrsta kartaske igre
pişti vrsta kartaske igre (u Turskoj)
794
plştov arh. pistolj
piton zool. piton (Python)
j:>iti piti tromo lagano (o hodanju, ko-
raku)
pitoresk zivopisan, slikovit, pitoreskan
piyade p ı 1. pesak 2. voj. pesadija 3.
pesadinac; - alayı pesadijski puk; - sınıfı
pesadija; deniz - si mornaricka pesadija;
motörlü - rnotorizovana pesadija 4. §ah.
pion, peiiak ll pesseki
piyale p arh. pehar, caiia
piyango lutrija; - bileti srecka, loz; -
çekilişi izvlacenje lutrije; - çekmek 1)
vuci loz 2) arh. polagati ispit; - su çıkmak
dobiti na lutriji; /-al - vurmak 1) dobiti na
lutriji 2) arg. "upecati" lepu zenu
piyanist pijanist
piyano klavir, pijano; - partisyonu par-
titura za klavir
piyanocu 1. v. piyanist 2. iitimer klavira
piyasa 1. iietnja; iietaliiite; - etmek se-
tali se; - yeri setaliste, korzo 2. pijaca;
pazar, trziiite; - bilgisi marketing, ist-
r8Zivanje trZiiita; (o robi); /-al - ya çı­
karmak izneli na trziiite; - ya çıkmak 1)
pojaviti se na trzistu 2) izaci u setnju; -
ekonomisi trZisna ekonomija; - fiyatı (ili
rayıcı) trZiiina cena O - ya düşmek 1) bili
izobilan 2) krenuli stranputicom, posrnuti
(o zeni); - sı kınlmak izgubili ulicaj, uke-
bali
piyata 1velik pljosnat tanjir il pljosnat
piyaz p 1. seekan luk (kao zacin, do-
dalak) 2. (ili fasulye - ı) salala od pasulja
crnog luka, maslinovog ulja i sirceta 3.
arg. ulagivanje, ulizivanje;- ları basmak
ulagivati se, laskati; - doğramak arg. la-
gati, farbati, mazati
piyazcı ulizica; laskavac
piyazlamak ak. 1. kul. mariniral i
(meso) 2. ulagivati se, laskati; o adam

seni çok piyazladı onaj covek ti se
mnogo ulagivao
piyes komad, drama
piyon sah pion (i tig.)
pizolit kalcium karbonat
plaçka pljacka, grabez
plaçkacı pljackas
plaj 1. plaza 2. voj. obala za desant
plak (-ğı) 1. gramofonska ploca; - a
almak snimiti na plocu; - kitaplığı dis-
koteka 2. fotografska ploca 3. v. plaka (1.)
plaka 1. registarska tablica (vozila) 2.
metaina plocica 3. plaketa 4. tablica sa
natpisom (ulice, kucnog broja)
plakacı proizvodjac tablica
plakçılık proizvodnja gramofonskih
ploca
plakalı sa tabiicom
plaket plaketa
plan plan, nacrt, projekat; tig. plan, za-
misao, namera; - ı hayata geçirmek
sprovesti plan u zivot, ostvariti plan; - kur-
mak 1) planirati, praviti planove 2) tig. sko-
vati plan, smisliti lukavstvo; - da tutmak
imati u pfanu, pridavati znacaj; arka - po-
zadina, zadnji plan (scene); art - po-
zadina, fon (slike); birinci - da u prvom
planu; ikinci - a düşmek doci u drugi
plan, izgubiti znacaj; ön - prednji plan;
şehir - ı plan grada
plançete planseta
planet planeta; cf. gezegen
planataryum astr. planetarijum
plankton biol. plankton
planlama planiranje; aile - sı pla-
niranje porodice
planlamak ak. 1. skicirati, projektovati
2. planirati
planlanmak pass. od planlamak
platonik
planlı 1. planski; - kalkınma · planski
razvoj 2. sistematiean, metodiean; - eko-
nomi dirigovana ekonomija
planör jedrilica
planörcü jedrilicar
planörcülük jedrilicarstvo
plansız ı bez plana, neosmisljen 11
povrsno, nesistematicno
plantasyon planıaza
planya veliko rende, rampov; - etmek
rendisati; - makinesi (ili tezgahı) masina
za hoblovanje
planyafamak rendisati
plase: - etmek 1) sp. plasirati (loptu) 2.
ek. plasirati, investirati kapital
plasenta anat. placenta, posteljica; ct.
ete ne
plasman ek. plasman, ulaganje (ka-
pitala); ct. yatırım
plaster med. plaster
plastik (-ği) ı plastican; - ameliyat
plasticna operacija; - cam pleksiglas; ll
plastika, plasticna masa - sanatlar plas-
ticne umetnosti
plastron plastron, grudi (deo muske
kosulje)
' platelaj arhit. oplata, obloga (od de-
belih dasaka)
platerina zool. v. gümüş balığı
platform 1. platforma, peron 2. ravan
krov 3. pot. platforma, program rada 4.
geog. morska obala, pribrezje
platin hem. platina; - saç kosa pla-
tinaste boje
plato 1. geog. visovaran, plato; ct.
yayla 2. scena; pozornica, bina
Platonculuk, platonizm latonizam, pla-
tonska filozofija
platonik platonski; - aşk platonska lju-
bav
795
 plazma
'i':
r
1
ı plazma biol. plazma; - bozulumu plaz- .pokerci pokeras, igrac pokera
moliza; - tedavisi plazmoterapija; kan -
polargı, polarıcı fiz. polarizator
krvna plazma
palarılmak fiz. polarizovati se (o svet-
plebisit jur. plebiscit
losti)
pleistosen geol. pleistocen, ledeno
. palarimetre polarimetar
doba
polarimetri polarimetrija
plevra anat. pleura, plucna maramica
palariskop palariskop
• 1 pleybek sin. plejbek
polarlte fiz. rolaritel
pli plise
polarizasyon fiz. polarizacija
plili plisiran; - etek plisirana suknja
po larmak ak. fiz. polarizovati
pliyosen geol. pliocen
polarölçer polarimetar
plüralist soc pluralist
polaroit polaroid
plüralizm soc. pluralizam
poJemik (-ği) 1 polemika; ... e girmek (ili
plütokrasi plutokratija, vladavina bo-
girişmek) u6i u polemiku; polemisati ll po-
gatih
lemicki
plüton astr. pluton
poli-poli
plütonyum hem. plutonijum
poliandri poliandrija, mnogomustvo
poca v. boca
poliçe 1. menica 2. polisa; sigorta - si
podösüet 1jelenska koza (obradjena) ll polisa osiguranja
od jelenske koze; antilopski; - eldiven ru-
kavica od jelenske koze; - iskarpin an- politoni muz. polifonija
tilopske cipele polifonik muz. polifonijski
podyum podijum poligam poligamiean
pot onom. lakog padanja; paf! puf! poligami poligamija, mnogozenstvo
poturdamak uzdisati od dosade, frkati poligon 1. geom. mnogougaonik 2. voj.
potur potur objasnjava stalni glas pat poligon

poğaça pogaca, lisnat kolac polijihi mnogozenstvo, poligamija

poğaçacıpogacar poliklinik (-ği) poliklinika

pohpoh pohvala, laskanje, komp- polimeri hem. polimerija

limenat /-al - ları veriştirrnek obasipati
laskanjem; - tan hoşlanmak voleti las-
kanje
pohpohçu laskavac
pohpohlamak ak. laskati, delili komp-
limente
pohpohlanmak bez/. od pohpohlamak
poker poker
polimerleşme polimerizacija
polimerleştirmek ak. polimerizovati
polip 1. zoo/. polip (Anthozoa) 2. med.
polip
polis 1. policajac, policijski sluzbenik 2.
policija; - devleti policijska drzava; - ha-
tiyesi detektiv; - karakolu policijska sta-
nica; - komiseri policijski komesar; - ro-

796
 po s

manı detel<tivski roman; gizli - tajna po- ponton ponton; - köprüsü pantonski
licija; trafik - 1saobracajna policija most
polisaj glancanje ponza (ili - taşı ) min. plavac, plo-
polisiye policijski; - roman detektivski vucac; - sürmek v. ponzalamak
roman ponzalamak ak. glacati, trljati panzam
polislik 1zanimanje policajca, policijska poplin tekst. 1 puplin ll puplinski; -
sluzba ll policijski gömlek puplinska kosulja
politeist mnogobozac popüler omiljen, popularan
politeizm politeizam, mnogobostvo; cf. popülizm populizam
çok tanncılık
portir geal. portir
politik politicki
pornografi pornografija
politika 1. politika; - adamları po-
pornografik pornografski
liticari; drzavnici; barış - sı mirovna po-
litika; dış - spoljna politika; eğitim - sı ob- porselen 1porculan ll porculanski
razovna politika; fiyat - sı politika cena; iç
porsuk1 (-ğu) zoo/. jazavac (Meles
- unutrasnja politika 2. pej. politikanstvo; -
meles)
gütmek politiciti, baviti se politikanstvom
porsuk2 v. pörsük
politikacı 1. politicar, politicki radnik; cf.
siyasetçi 2. politikant porsuk ağacı bat. !is, !isa (Taxus bac-
cata)
politikacılık b1. zanimanje politicara,
politicki rad 2. pej. politikanstvo porsumak v. pörsümek
poliüretan poliuretan portakal 1. bat. naranca (Citruc au-
rantium) 2. pomorandza, naranca (plod); -
polka polka (ples)
renginde narandzaste boje
polo polo
portatif 1. lak za nosenje, nosiv; - yazı
Polonez 1. arh. Poljak 2. muz. po- makinesi portativna pisaca masina, put-
lonen nieka masina 2. pokretan, pokretljiv; - ev
Polenyalı Poljak montazna kuca; - sandalye stolica na
sklapanje
polyester poliester
Portekizce 1 portugalski jezik lı na por-
Pomak (-ğı) Pomak (islamiziran Bu-
tugalskom
gqrin)
Portekizli Portugalac, zitelj Portugalije
Pomakça pomacki jezik
portföy novcanik
pomat (-dı) pomada
porto porto (vino)
pompa (vazdusna) pumpa
portör raznosac; distributer
pompalamak ak. 1. pumpati 2. arg.
"napumpati" portre 1. portre!, slika; - ressam ı port-
resit 2. fig. portre!, opis
ponje tekst. lak kineski stof
portreci, portretist portrelist
panksiyon med. punktura; - yapmak
punktirati pos bujan i gust (o brkovima)

797
1 po sa
··:.:
:j:J ı!· posa 1. talog 2. komina, drozdina; dzib- - sı osmatracnica o - atmak v. - koymak;
1' i
,1'\ !'i' ra o /-ın/ - sını çıkarmak 1) do kraja is- !-ıl- etmek sluzbeno sprovesti; privesti (u
f
!jl
lı
!•!. koristiti 2) isprebijati, nasmrt pretuci policiju); - götürmek strazamo sprovoditi;
li pratiti konvoj; /-ı/- koymak zaplasiti, zast-
d
•ıl
posalanmak (na) taloziti se
!i ;ı
rasiti; /-al - kurmak arg. skovati zaveru,
,. pos bıyık (-ğı) bujnih brkova, brkajlija zaveriti se (protiv koga)
lı.
post p 1. zivotinjska koza; krzno; kap- postacı 1. postar, pastanski sluzbenik
lan - u tigrova koza 2. fig. mesto, polozaj, 2. raznosac poste
zvanje; - kavgası borba za polozaj; - pe-
postacılık postanska sluzba; za-
şinde koşmak juriti za visakim polozajem;
nimanje postara; babam on yıl - yaptı
- una oturmak zauzeti cije mesto 3. u od-
moj otac je dese! gadina radio kao pastar
redjenim izrazima dusa, zivot; /~ın/ - unu
çıkarmak isprebijati, izdevetali koga; - u postahane v. postane
kurtarmak izvuci se ziv, izneti citavu
postal p 1. postola, gruba obuca 2. de-
kozu; - una saman doldurmak v. - unu
vojcura, posrnula zena, drolja
çıkarmak, - unu vermek ispustiti dusu,
umreti 4. polozaj sejha; - a oturmak pos- postalamak ak. 1. postali postom 2.
tali sejh O - u deldirrnek arg. dobiti arg. skartirati, odbaciti koga
metak, biti pogodjen; - elden gitmek 1) postalanmak pass. od postalamak
nastradati, biti ubijen 2) izgubiti polozaj,
nestati sa scene (prinudno); - u serrnek postane posta, postansko nadlestvo
zasedeti se, dugo ostati; dosaditi (pri- poster paster
sustvom); - u sudan çıkarmak poboljsati
postrestant post restant
stanje
post scriptum dodatak pismu, post
posta 1. posta (organizacija, sluzba);
skriptum
posta (posiljke, pisma); - çantası pos-
tanska torba; - dağıtıcı raznosac poste; - postutat log. postufat
güvercini golub-pismonosa; - havalesi
poşet torbica; kesa
postanska uputnica; - kolisi paket; - ku-
tusu 1) sanduce za pisma 2) pastanski pot 1 skela, prelaz; - başı mesto isk-
pregradak; - pulu postanska marka; - rcavanja; mesto prelaza (preko reke)
sansürü cenzura pisama; uçak - sı avi- pot2 1. bora, nabor (na odeci-od loseg
oposta 2. posta, zgrada poste; ct. postane sivanja) 2. greska; pogresan korak; - kır­
3. voj. ordonans; posilni 4. grupa, smena mak napraviti gaf, uciniti pogresan korak
(radnika); gece - sı nocna smena 5. tura, 3. koketa, kaciperka; namigusa 4. arg.
partija; - yapmak prevoziti, praviti ture; bu poker 5. jednak ulog (svih igraca u po-
araba bütün eşyayı iki - da taşır ova keru) o - gelmek lose ici (o poslu) - yeri
kola svu robu prevoze u dve ture 6. radio slaba tacka, manjkavost (posla)
stanica; Türkiye Radyo Difüzyon Pos-
taları Turske radio difuzne stanice 7.
pota hem. posuda (za topljenje metala)
veza; komunikacija; - yı kesrnek 1) pre- potansiyel fiz. potencijal, po-
kinuti vezu 2) odustati od cega; - yı kes- tencijalna, skrivena snaga ll potencijalan;
tim, artık fakülteye devam etmeyeceğim - enerji potencijalna energija
odustao sam, necu nastaviti fakultet 8.
potas hem. potasa
gruba, ekipa 9. mor. trup, kostur (broda)
1O. voj. mesto, polozaj, punkt; gözetierne potasyum hem. kalijum

798

potin kratka cizma
, potkal mor. boca s pismom (baca se u
more radi obavestenja o udesu b roda)
potlaç (-cı) ritualna gozba (kod ln-
dijanaca)
potlanmak nabirati se, borali se (o
odelu)
potpuri muz. potpuri
potuk 1 faltiran, plisiran
potuk2 (-ğu) dijal. kamilje mladunce
potur 1 v. potlu ll naborano mesto 2.
poture, pelengace
poturlu u poturam~. koje nosi poture
pound funta, engleska novcanıi je-
dinica
poyra tuljac, glavcina (tocka)
poyraz 1. severoistocni vetar 2. se-
verna strana; - a çevirmek mor. uzeti se-
verni kurs; odamız - a karşı nasa soba je
okrenuta ka severu
poyrazlamak duvati (o severcu}
poz 1. poza; polozaj, drzanje; - almak
pozirati, zauzeti polozaj; - takınmak (ili
kesmek) fig. zauzeti pozu, navuci masku
2. foto. ekspozicija, eksponaza; - vermek
eksponirati 3. fig. pozerstro, razmetanje
pozisyon polozaj, pozicija; stanje; gol
- u pozicija za gol; gol - una girmek doci
u gol-poziciju (u fudbalu}
pozitif 1pozitivan; ll foto pozitiv
pozitivist.! til. pozitivistalı pozitivisticki;
- okul jur. pozitivisticka skola
pozitivizm fil. pozitivizam
pozitron fiz. pozitron, pozitivan elekt-
ron
pozitronyum pozitronijum
pöçük nar. rep
pöf uzv. fuj! pi! (za izrazavanje oma-
lovazavanja, prezira, gadjenja)
prelüt
pörsük osusen, smezuran; oronuo, iz-
nemogao
pörsüklük smezuranost; oronulost
pörsümek smezurati se, uvenuti; oro-
nuti
pörtlek nar. izbuljen (o ocima)
pörtlemek bez/. izaci, iskociti, iskolaelli
(o ocima)
pösteki koza (ovcja ili kozja) ~ - atmak
fig. izlagati se opasnosti; /-ın/ - sini. çı­
karmak isprebijati, oguliti kozu; /-al - say-
dırmak opteretiti uzaludnim poslom; /-ın/ -
sini serrnek v. - sini çıkarmak; /-al - yi
serrnek v. postu sermek; - yi sudan çı­
karmak iscupati se, izvuci se iz skripca
prafa vrsta turske kartaske igre
pragmacı v. pragmatist
pragmacılık v. pragmatizm
pragmatist pragmaticar
pragmatizm fil. progrnalizarn
pranga arh. okovi, lanci (na nogama
osudjenika); - kaçağı okoreli zlocinac; 1-ı/
- ya vurmak staviti u okove
prangalı okovan, u okovima (o osud-
jeniku)
praseodim hem. prazeodim
pratik (-ği) ı praksa; uvezbanost, is-
kustvo ll praktican; koristan
pratikleşrnek postali praktican
pratiklik prakticnost
pratisyen prakticar; - hekim lekar
opste prakse
prefabrikasyon prefabrikacija
prehistorik predistorijski
prehistorya predistorija
prekambriyen prekambrijski
prelüt (-dü) preludijum
799
 prens

prens 1. princ 2. knez profesyonel profesionalan

prenses 1. princeza 2. kneginja profesyonelleşrnek profesionalizo-vati
se
prensip (-bi) nacelo, princip; cf. ilke; -
itibariyla u nacelu, u principu; - sahibi profesyonellik profesionalizam
principijelan covek
profil 1. mat. arhit. profil, presek 2. pro-
prenslik 1. princevski polozaj, prin- fil, izgled sa strane
cevsko dostojanstvo 2. knezevina; Mo-
program program; - mucibince u skla-
nako - i Knezevina Monako
du sa programom; öğretim - ı nastavni
il
preparat preparat program
pres teh. presa; idrolik h id- programcı 1. programist 2. prodavac
raulicpresa 2. muljaca programa (u pozoristu, na koncertima)
pesbiteryen presbiterijanski programlama programiranje
presbiteriyenlik prezbiterijanizam programlamak, programlaştırmak ak.
programirati
presbitlik med. dalekovidost (staracka)
programlı 1. programiran 2. sis-
presesyon astr. precesija
tematiean, metodican
preslemek ak. presovati, stezati
programsız 1. bez programa 2. ne-
prestij prestiz, ugled, uticaj sistematiean, nemetodican
presto muz. presto proje projekat, plan, nacrt; - dairesi
prezervatif prezervatif projektantski biro 2. fig. zamisao

prim 1. fin. premija osiguranja 2. pre- projeksiyon 1. mat. projekcija 2. sin.

mija, nagrada 3. muz. prvi, osnovni ton kinoprojekcija; cf. gösterim

primitif 1 primitivan, prvobitan; ct. ilkelll projektör projektor; kinoprojektor

slikar-naivac proletarya proletarijat
primitivizm primitivizam proleter proleter
priz el. utikac; cep, patron proleterleşme proletarizacija
prizma prizma propaganda propaganda; - yapmak
problem 1 . mat. problem 2. problem; propagirati, voditi propagandu
cf. sorun, mesele propagandacı propagator
problematik problematican propagandacılık propagandizam
prodüktivite produktivnost prosedür procedura
prodüktör 1. sin. producent; cf. ya-· prospektüs prospekt, katalog
pımcı 2. proizvodjac
prostat (-tı) anat. prostata
profesör profeser (univerzitetasi vise
Protestan re/. protestant
skole)
Protestanlık protestantizam
profesörlük 1. profesorsko zvanje,
rang profesora 2. profesura, profesorsko protesto protest; prigovor; - çekmek
mAsto uloziti protest (pismeno); fin. protestirati

800
 pulcu

(menicu); /-ı/ - etmek 1) odbiti; ct. red- psişik psihicki

detmek 2) uloziti protest; - notası pro-
puan 1. poen, bod (u sportu); - almak
testnanota (ili kazanmak) osvojiti poen; dobiti poene
protez 1. proteza; diş - i zubna pro- (na testu); - durumu sp. tabela, stanje bo-
teza 2. gram. proteza; ct. ön türerne dava; - hesabiyle yenmek pobediti na
poene (u boksu) 2. mrlja, tacka (na tka-
protojin geol. alpski granit
nini)
protokol (-lü) 1. protokol; zapisnik 2.
puaniandırmak ak. dati poen
medjunarodni ugovor
puantaj poeutiranje
proton fiz. proton
puanter vrsta lovackog psa
protoplazma bat. protaplazma
puantör poenter
prototip protatip
puding 1. puding 2. geal. konglomerat
prova proba (u raznim, znacenjima); el-
(sljunka, stena)
bise - sı proba odela; umumi - ge-
neralna proba; - yapmak probati (odelo, pudra puder
predstavu i si.) 2. tip. korektura; ilk - prva pudralamak ak. (na) puderisati
korekiura 3. probna voznja; probna plo-
vidba 4. v. pruva pudralık v. pudriyer
pudra şeker secer u prahu
providansiyalizm til. providencijalizam
pudriyer pudrijera
provizyon provizija
puf1 stolica bez naslona
provokasyon provokacija
put2 uzv. uf! uh!
provotatör provokator
puf böreği kul. piroska pufla 1 zaal.
prozodi /it. muz. prozodija
hpolarna patka, gavka (Somateria mol-
prömiyer pas. premijera lisima) ll napunjen perjem gavke O - gibi
pruva mor. pramac, kljun broda; - rnekan, rastresit
rüzgarı
suprotan vetar puflamak zadihati se, tesko disati
psikanaliz psihoanaliza puhu (ili - kuşu) zaal. jejina, buljina
psikiyatr psihijatar (Bubo bubo)

psikiyatri psihijatrija pul p 1. geal. skriljac, lisnac 2. krljust;

ljuska, ljustura; balık - u krljust 3. plocica
pslkolog psiholog (u igri trik-trak) 4. marka (postanska, tak-
psikoloji psihologija sena); damga -·u taksena marka; posta
- u postanska marka 5. teh. glavica ek-
psikolojik psiholoski sera; podlozak, sajbna (za sraf) 6. novci6
psikolojizm psihopata (metalni) bir - etmemek ne vredeti pre-
bijene pare 7. arg. lova 8. fleka, mrlja; - -
psikopati psihopatija
umrljan, uflekan
psikopatoloji psihopatologija
pulat (-dı) p arh. celik; - gibi fig. sna-
psikopatolojik psihopatoloski 2an, cvrst
psikoz psihoza pulcu 1. prodavac maraka 2. filatelista

801
pulct.ıtuk
putculuk 1. trgovina markama 2. skupl-
janje maraka; filatelizam
pullamak ak. 1. zalepiti (marku) 2. uk-
rasavati sljokicama (odelo); staviti bros; at-
lamak - ukrasavati
pullanmak ukrasavati se (sljokicama,
brosevima) 2. ljustiti se, perutali se (o
kozi)
pullu 1. s markom, taksiran; - dilekçe
taksirana molba 2. ukrasen sljokicama 3.
prekriven krljustima 4. pegav; u flekama,
taekast
pulluk (-!:ju) plug; derin sürme - u
plug za duboko oranje
pulsuz bez marke, netaksiran; - di-
lekçeler kabul olunmaz netaksirane
molbe se ne primaju
puluç (-cu) impotentan {muskarac)
putuçluk impotencija, polna nemoc
puma zool. puma {Puma concolor)
punç {-çu) punc
punt {-du) 1. pravo vreme, trenutak, pri-
lika; - unu bulmak naci pravi trenutak,
uluciti priliku; - una getirmek izabrati po-
godno vreme 2. mor. pozicija broda; - ta-
yini odredjivanje pozicije broda
punto tip. tacka, punkt (mera za visinu
slova, 0,376 mm.)
puntolu: iri - krupnog sloga; küçük -
sitnog sloga
pupa 1 1. mor. krma 2. {ili - rüzgar) po-
voljan vetar; - gitmek ploviti uz povoljan
vetar; - seyri plovidba uz povoljan vetar;
- yelken punim jedrima ll pozadi, straga,
u ledja; rüzgar - esiyor vetar duva straga
puro cigara, cigarilos
pus 1 palac, col {2,54 cm.)
pus2 1. bot. pepeljak, masak {na vocu)
2. crvlje gnezdo (na listu biljke) . 3. ma-
hovina, lisaj (na stablu drveca) 4. iz-
maglica, sumaglica 5. krasta, korica (ob.
na ovcijem vimenu)
802
pusarık 1 maglovit; tmuran; fig. su-
moran, turoban ll fatamorgana; ct. ılgın,
serap
pusarmak zamagliti se, postali tmuran
(o vremenu)
pusat 1. arh. 1. sredstvo, orudje; ala! 2.
oruzje; oklop 3. nar. stof za odelo
pusatlandırmak ak. naoruzati, opremiti
pusatlanmak opremiti se {alatom,
oruzjem)
pusatlı 1. opremljen, snabdeven (ala-
tom, orudjem) 2. naoruzan; oklopljen
puset decja kolica
pusla v. pusula
puslanmak 1. pokriti se {lakom) mag-
lom, postali maglovito {o vremenu) 2. za-
magliti se, zamagljivati se {o staklu, pro-
zorima, naocarima)
puslu zamagljen, maglovit; tmuran
pusmak {-ar) 1. {sa) kriti se, skrivati se
2. zamagliti se, spustiti se {o lakoj magli)
pusu busija, zaseda {i voj.); - da bu-
lunmak cekali u zasedi; - ya düşmek u
pasti u zasedu; - ya düşürmek namamili
u zasedu; - kurmak pastavili zasedu; -
ya yatma k vrebati, cekali u zasedi
pusucu koji ceka u zasedi
pusula 1 kompas, busola; - dolabı ku-
tija za kompas; - ibresi {ili iğnesi) mag-
netna igla {kompasa); - gülü ruza pra-
vaca {oznacene sırane sveta); - kerteleri
kompasne crte {za oznaku stepena) - yı
şaşırmak fig. izgubiti kompas, pomesti se,
izgubiti glavu
pusuıa2 1. pusula, cedulja, pisamce; -
etmek zapisati, zabeleziti 2. {ili hesap -
sı) racun {u restoranu i si.) 3. {ili seçim -
sı) glasacki listic
pusulasız bez kompasa; fig. smeten,
izgubljen
puşt p vulg. peder

puştluk pederastija
put1 p 1. idol, kumir; - a tapıcı ido-
lopoklonik; - a tapıcılık idolopoklonstvo
2. krst O - gibi kao statua, nem i ne-
pomican; - gibi durmak stajati kao kip; -
kesilmek skamenili se, zapanjiti se
put2 svileni konac, svilena nit
putlaştırma kul!, obozavanje; şahsi
kul! licnosti
putlaştırmak ak. obozavati (kao idol)
putperest p idolopoklonik
putperestlik idolopoklonstvo
putrel noseca greda, traverza
püf onom. duvanja; /-al - demek uga-
siti, utrnuti (duvanjem); - etmek v. püf-
Iemek o - desen uçacak ako ga dunes,
odletece (govori se za veoma slabe); /-ın/
- noktası osetljiva i vazna tacka (posla i
si.)
püfkürmek 1. duvati, piriti, rasprsiti du-
vanjem 2. naduvati (obraze)
püflemek ak. duvati, pirili (radi gasenja
ili hladjenja)
püfür: - - onom. pirkanja, carlijanja
(vetra); rüzgar - - esiyor vetar piri
püklü v. ekli -
pülverizatör pulverizator
pünez patenini cavlic, rasnagl
pürçek (-ği) 1 uvijen, grgurav, kovrcast;
fig. zamrsen, zapetijan ll uvojak, kovrdza
pürçeklenmek kovrdzati se, uvijati se,
kudraviti se (o kosi)
pürçekli s loknama, grgurav, kovrdzav
pürçük nar. v. pürçek
pürçüklü nar. mrkva
püre kul. pire; patates - si pire od
krompira
püren nar. v. süpürge otu
pürtük (-ğü) cvor, kvrga; izrastaj
pütürsüzlük
pürtüklenmek postatı cvornovat, imati
izrastaj
pürtüklü neravan kvrgav, dzombast
pürüz 1. neravnina, izbocina, hra-
pavost 2. fig. teskoca; smetnja, prepreka;
- ayıklamak otkloniti smetnju, dovesti u
red; - çıkmak iskrsnuti (o tesko6i); /-ın/ -
- lerini gidermek otkloniti tesko6e; /-ın/ -
ünü düzeltmek 1) uglacati, poravnati 2)
fig. dovesti u red, srediti; - temizlemek v.
- ayıklamak
pürüzlenmek 1. postali neravan (hra-
pav) 2. otezati se (o polozaju); is-
komplikovati se, zapetljati se
pürüzlü 1. neravan, hrapav 2. tezak,
slozen, zapetijan
pürüzsüz 1. ravan, gladak 2. prost, lak
püskü v. eski
püskül kicanka
püskülcü izradjivac kleanki
püskürme ı 1. rasprsivanje; - aleti
rasprskivac 2. geol. erupcija (vulkana); cf.
indifa ll rasprsen, rasut
püskürmek ak. 1. strcati, rasprsivati
(tecnost iz usta) 2. izbacivati, bljuvati lavu
(o vulkanu)
püskürteç (-ci) pulverizator
püskürtrnek 1. caus, od püskürmek 2.
voj. odbiti, odbaciti udar
püskürtü lava
püslü v. süslü
püsür 1. krs, lom, smece 2. arg. pri-
sipetlja, prisidjeldija; dosadna, nametljiva
osoba
pütür cvoric, kvrzica o- - sav u kvrzi-
cama
pütürsüz bez kvrzica, gladak
pütürsüzlük odsustvo izrastaja (kvr:Zi-
ca)
803
 'i
:1 Rab (-bbi) a bog, gospod radon hem. radon
!
rabbani a boiji, botanski radyan geom. radijan
Rabbiaya -!o, boze moj radyasyon radijacija, zrai:':enje
rabıt (-ptı) a veza, spoj radyatör 1. radijator, grejac 2. auto.
rabıta a 1. veza, povezanost; spoj; bu kiler, hladnjak (automobila)
iki cümle arasında - yoktur ne postoji radyo 1. radio; radioaparat; - bağ­
veza izmedju ovih dveju recenica 2. lantısı radio-veza; - cihazı radioaparat 2.
odnos, veza; cf. ilişki 3. zavisnost 4. gram. radio stanica; - dan (ili - ile) dinlemek
arh. sveza, veznik 4. sistem, poredak slusati preko radija; - neşriyatı (ili ya-
rabıtalı 1. povezan, logican; - bir söz yımları) radio emisije; - oyunu radio-
logicna rec 2. pravilan; sistemalican 3. oz- drama; Istanbul - su radio Istanbul
biljan; uljudan, pristojan
radyoaktif radioaktivan; - izetoplar
rabıtasız 1. nepovezan, nelogican 2. med. radio izotopi
nepravilan; nesisternalican 3. nesredjen;
radyoaktiflik, radyoaktivite ra-
nestalozen; neuljudan
dioaktivnost
rabıtasızlık 1. neurednost, nes-
redjenost, zbrka 2. nepovezanost, ne- radyobiyoloji radiobiologija
logicnost 3. nepodesnost, nepodobnost radyocu 1. prodavac radioaparata 2.
(karaktera), neuljudnost radnik u radiostanici
raca radza (indijski feudalni poglavar) radyoelektrik (-ği) radioelektrika
raci (-i) a arh. koji se odnosi, koji se radyo etkinliği v. radyoaktiflik
il,
tice; bu sözler size - değildir ove se reci
ne odnose na vas radyo evi radio, radiostanica

racon arg. 1. naCin, "fazon", "sema" 2. radyofoni radiofonija

razmetanje, "duvanje"; - kesrnek 1) raz- radyofonik radiofonijski
metati se, duvati se 2) suditi po izgledu
radyografi 1. rentgenografija 2. rent-
radansa mor. metaini prsten na uzetu genogram, rentgenski snimak
radar radar radyoizetop radioaktivni izotop
radarcı 1. radarista 2. arg. potkazivai:': radyolog radiolog
radde a stepen; cf. derece; - lerinde
radyoloji radiologija
(ili - sinde) oko, priblizno; saat beş - le-
rinde oko pet sati; bir - ye kadar do iz- radyolu opremljen radijom, s radiom
vesnog stepena, u izvesnoj meri (npr. automobil)
radika bot. maslacak (Taraxacum of- radyoskopi radioskopija
ficinale)
radyotelegraf radiotelegraf
radikal (-li) 1korenit, radikalan ll pot. ra-
radyoterapi radioterapija
dikal; - partisi radikalna partija
radyum hem. radijum
radikalizm fi/. pot. radikalizam; cf. kök-
tencilik raf a 1. polica, raf, etazer 2. pregradak,

804

pretinac O - a koymak (ili kaldırmak) fig.
zanemarivati, prenebregavati, zastranjivati
rafadan meko kuvano, rovito Qaje)
Rafizi a rafizit (pripadnik siitske sekte)
Rafızilik rafizitska sekta
rafinaj precisearanje
rafine teh. preciscen, rafiniran
rafineri rafinerija
rağbet a 1. silna zelja, zudnja 2. priv-
lacnost, popularnost, omiljenost; - ten
düşmek izgubiti popularnost; izaci iz
mode; /-al - etmek 1) zeleti, zudeti 2)
imati sklonost prema cemu, zanimati se
za; - görmek imati uspeha, biti na glasu
rağbetli 1. zeljan; sklon cemu 2. voljen,
cenjen: trazen, pozeljan
rağbetsiz 1. bez zelje; nezainteresovan
2. neomiljen, necenjen
rağbetsizlik 1 . nezainteresovanost 2.
nepopularnost, neomiljenost
rağm a: /-ın/ - ına uprkos, unatoc; bez
obzira na; kuralların - ına uprkos pra-
vilima, bez obzira na pravila
rağmen a post. sa dat. uprkos, unatoc;
cf. karşın; her şeye - uprkos svemu
rahat a 1 1. mir, spokojstvo; odmor, po-
cinak; - ına bakın budite spokojni! ne bri-
nite! nemojte se uznemiravati! - ına bak-
mak gledati samo svoj mir; /-ın/ - ını
bozmak narusiti cije spokojstvo; - etmek
odmarati se, uzivati u miru; - ı kaçmak iz-
gubiti spokojstvo, obespokojiti se; - ı kal-
mamak nemali mira; - a kavuşmak smi-
riti se, uspokojiti se 2. udobnost,
ugodnost, prijatnost: zadovoljstvo, milina
3. voj. polozaj "voljno" ll 1. spokojan,
miran, lak; /-ı/ - bırakmak ostaviti na miru;
hiç - değilim nikako nisam spokojan,
uopste nemarn mira 2. lagodan, udoban,
konforan; - bir daire konforan stan; - bir
sandalye udobna stolica lll 1. spokojno,
mirno, lako 2. udobno; lagodno, prijatno; -
rahmet
- lako; mirno o /-al - batmak pasti s konja
na magarca (o onom ko na svoju stetu na-
pusti dobar polozaj); - döşeği 1) odar 2)
fig. lezaj, postelja; - döşeğinde ölmek
umreti u svojoj postelji (u kuci); - dur! voj.
(na mestu) voljno! (komanda); - durmak
1) voj. zauzeti stav "voljno" 2) mirno sta-
jati, ne micati se; yüzü görmemek nikako
nemali mira, ne znati za mir
rahatça 1. udobno, prijatno 2. lagano,
polako
rahatlatmak ak. uspokojiti, smiriti
rahatlık 1. spokojstvo, mir; tisina 2.
udobnost, konfor
rahatsız 1. nespokojan, uznemiren,
zabrinut 2. neudoban, neugodan 3. ne-
raspolozen; bolestan; annem - moja
majka je bolesna; majci mi nije dobro; -
etmek uznemiravati koga, smetati, do-
sadjivati kome; - olmak biti uznemiren
(obespokojen); - almayınız! nemojte se
uznemiravati!
rahatsızlanmak, rahatsızıaşmak raz-
boleti se, ne osecati se dobro; arkadaşım
rahatsıziandı mom prijatelju je pozlilo
rahatsızlık 1 . uznemirenost, zab-
rinutost; uzrujanost; /-al - vermek uzruja
(va)ti, uznemiravati 2. bolesi
rahibe a monahinja, kaludjerica
rahim (-hmi) a anat. materica, uterus;
cf. döl yatağı
rahip (-bi) a 1. monah, kaludjer (hris-
eanski) 2. svestenik, pop; pastor
rahiplik monastvo; funkcija monaha
rahle a stalak za knjige; stolic, naslon
za citanje
rahman a Bog, Milostivi
rahmani bozji, bozanski
rahmet a 1. sazaljenje, samilost, mi-
losrdje; - okumak 1) moliti se za pokoj
duse 2) sazaljevati, zaliti, blago postupati
805
rahmetli
2. kisa, bozji dar o !-al - okumamak ne
zeleti kome dobro; - okutmak ispasti jos
gore, nadmasiti (u negativnom smislu); bu
harp evvelki harplere - okuttu ovaj rat je
nadmasio prethodne ratove; gelen gidene
- okutur zadovolji se onim sto imas! retko
dolazi nesto boljel
rahmetli, rahmetlik pokojni, pocivsi (o
muslimanima) - babamız nas pokojni
otac; - olmak umreti
rahne p otvor, rupa, pukotina; voj.
bresa; ct. gedik; - açmak probiti bresu; -
almak probusiti se, propustati vodu
raht p arh. 1 . konjska oprema, amovi,
orma 2. zasun, reza 3. pokucstvo 4. prtljag
rahvan 1 ravan, rahvan üednomeran
konjski hod koji ne trucka jahaca); - git-
mek (ili yürümek) i6i rahvanom ll ( koji ide
rahvanom) (koni)
rakam a 1. cifra; broj; Romen - ı rimski
broj 2. koficina, iznos
rakamlamak, rakamiandırmak ak. oz-
naciti ciframa
rakamlı s cifrom, cifren; tek - sayılar
jednocifreni brojevi; üç - sayılar trocifreni
brojevi
raket reket (teniski)
rakı rakija; - alemi pijanka, terevenka
rakıcı 1 . rakidzija, pecar, proizvodjac
rakije 2. ljubitelj rakije, onaj koji. rado pije
rakiju
rakıcılık 1. pecenje, proizvodnja rakije
2. trgovanja rakijom
rakım a nadmorska visina; cf. yükselti
rakıs (-ksı) a 1. igra, ples 2. fiz. os-
cilacija, njihanje; - hastalığı med. horea,
grcenje misica
rakibe a suparnica, rivalka
rakik a osecajan, nezan; boleciv, dob-
rodusan
806
rakip (-bi) a suparnik, rival, protivnik;
konkurent; - çıkmak pojaviti se kao kon-
kurant (riva!)
rakiplik rivaıstvo, supornistvo
rakipsiz bez konkurencije, mo-
nopolisticki
rakit a arh. stajaca voda; ne-
pomican;miran, tih: hava çok - vreme je
veoma mirno
rakkas 1. igrac, plesac 2. klatno, se-
talica (sata); cf. sarkaç; - hareketi nji-
hanje, setanje klatna
rakkase a igraCica, plesacica
rakkaslı s klatnom; - saat sat sa klat-
nom
rakor teh. spojnica zglob; kvacilo; ko-
leno (cevi)
raksetrnek plesati, igrati
ralli auto reli
ram p arh. poslusan, pokoran; - etmek
potciniti, pokoriti, podvlastiti; /-al - olmak
pokoravati se, povinovati se
ramak a najmanja kolicina; /-al - kaldı
samo sto nije, malo je trebalo da,.; ba-
yılmasına - kaldı umalo sto se nije. ones-
~:~tio; düşmesine - kaldı umalo 8(o nije
ramazan a ramazan (deveti mesec me-
secevog kalendara); - bayramı praznik
ramazana (posle posta)
ramazanlık jelo za ramazan
rami bot. ramija, kineska kopriva (Bo-
ehmeria nivea)
ramp poz. rampa
rampa 1 1. ief. rampa 2. voj. platforma,
rampa (za lansiranje raketa i si.) 3. uspon
(na putu ili pruzi) 4. spona, stega, klanfa 5.
ief. platforma za utovar (na stanici) 6.
mor. ploveci dok
rampa2 mor. uzduzni doticaj (pris-

tajanje) dva broda; /-al - etmek 1) pris-
tajati; gemi rıhtıma - etti brod je pristao
uz kej 2) arg. privuci se stolu (bez poziva)
randa mor. sosno jedro, straznje jedro
randevu 1. vidjenje, susret, sastanak;
mesto sastanka; /-dan/ - almak zakazati
sastanak, ugovoriti sastanak; /-al - ver-
mek odrediti, naznaciti sastanak; - su
olmak imati sastanak; Yavuz'la - m var
imam sastanak s Javuzom
randevucu podvodac, vlasnik burdelja
randevu evi burdelj, kupleraj
randıman 1. proizvodnost; rentabilnost;
2. prinos, dobitak 3. ekonomicnost
randımanlı 1. produktivan, proizvodan
2. koristan, probitacan, rentabilan
rant renta
rantabilite rentabilnost, unosnost, pro-
bitacnost
rantabl rentabilan, unosan, probitacan
rantlye rentijer
ranza lezaj, krevet (na brodu, u vozu)
rap: - - onom, reskog, strojevog ko-
raka trum! tram!; - diye durmak iznenada
stati
rapor 1. izvestaj, referat; raport; - ge-
tirmek dostavili izvestaj; - etmek (ili ver-
mek) podneti izvestaj; raportirali 2. le-
karski izvestaj, lekarsko uverenje (o
bolovanju); bolovanje
raporcu izvestilac; izvestac
raporlu sa lekarskim izvestajem; na bo-
lovanju; meslektaşım - moj kolega je na
bolovanju
raportör izvestac reporter; referent, iz-
vestilac
rappadakiznenada
rapsodi muz. /it. rapsodija
raptetmek ak. dat. vezivati, spajati, pri-
pajati, pricvrscivati
rastık
raptiye a 1. spajalica (za papir); - ma-
kinesi heft-masina, heftalica 2. patenini
cavlic, rajsnagl
raptiyelenmek ak. pricvrstiti spajalicom
(rajsnaglom)
raptiyelemek pass. od raptiyelemek
rasat (-dı) a astr. osmatranje; cf. göz-
leme; - vermek dati meteoroloski izvestaj;
- etmek (ili yapmak) osmatrati
rasatçı opservator; osmatrac
rasathane a-p 1. astr. opservatorija 2.
meteoroloska stanica 3. seizmoloski
zavod
rasıt a arh. posmatrac; osmatrac; ct.
gözleyici
raspa tiurpija (gruba) 2. strugaljka, stru-
galo; - etmek 1) strugati, turpijati; grebati,
skidati; - taşı min. plavac
raspacı strugac; strugar, izradjivac
raspalamak v. raspa etmek
rast: - gelinmek dat. bez/. sretati se,
nailazati na; iyi bir yol arkadaşına - ge-
linebilir moze se sresti dobar saputnik; -
gelmek dat. 1) (su) s resti, sresti se sa
kime (neocekivano) 2) pogoditi, potretili
(cilj); beş taş attı ama hiç birisi - gel-
medi bacio je tri kamena, ali nijedan nije
pogodio 3) polaziti za rukom, uspevati;
bugün her işim - geldi danas mi je sve
polazilo za rukom; - getirmek 1. ak. naici,
nabasati; steci, dobiti (zeljeno) 2) naci, do-
cekati (trenutak, priliku) 3) pomoci, po-
magati; Allah işinizi - getirsin neka vam
bog pomogne u vasim poslovima; - git-
mek dobro ici, ici od ruke; işlerim - gi-
diyor poslovi mi idu dobro
rastgele ı slucajni, proizvoljan, ma koji,
bilo koji lı slucajno, nasumce
rastık (-!~ı) 1. min. antimon; surma
(kozmeticko sredstvo) /-al- çekmek stavl-
jati surmu, bojiti antimonom (obrve, kosu);
- taşı antimonovo staklo 2. bot. glavnica;
- hastalığı zitna snet
807
 rastlamak

rastlamak v. rast gelmek re muz. re (nota)

rastlanmak v. rast gelinmek
rastlantı slucaj, slucajnost; slucajni
susret; - yla slucajno
rastlaşmak s ile 1. (su) sretati se 2. pa-
dati u isto vreme, podudarati se
rasyonalist racionalista ll
cionalisticki
i realite realnost, stvarnost; ct. gerçeklik;
'
ı rasyonalizasyon racionalizacija
i
rasyonalizm til. racionalizam; cf. us-
çuluk
rasyonel 1 . racionalan; razuman 2.
mat. racionalni; - sayı racionalni broj
raşe a drhtanje, treperenje; nemir, uz-
rujanost
raşitizm med. rahitis, engleska bolesi
ratanya bot. ratanija (Krameria trianda)
ratıp (-bı) a vlazan, mokar
raunt (-du) runda
ravent (-di) a bot. roved, rabardar
(Rheum)
ray kolosek, tracnice; - dan çıkmak is-
pasti iz tracnica (o vozu); fig. ispasti iz ko-
lotecine (o poslu i si.); - döşemek pos-
tavljati tracnice; - girmek fig. ukoloteciti
se
rayiç (-ci) a 1 1. trazen, kurentan (za
robu) 2. koji je u opticaju (novac) ll kurs,
tr.Zisna cena; - fiyat tr.Zisna cena; resmi -
zvanican kurs
rayiha a miris
reaksiyon 1. reakceja, reagovanje; cf.
tepki 2. hem. reakcija; ct. tepkime 3. po/.
reakcija; ct. irtica
reaktör fiz. reaktor (atomski)
realist (-ti) ı realista ll realisticki
ra- realistçe realisticki
- ye dönmek okrenuti se stvarnosti
realizm umet. realizam
reaya a ist. 1. raja (nemuslimanski po-
danici Osmanskog carstva 2. fig. Hriscani
rebap (-bı) a rebab (orijentalni muz.
instrument)
rebiyülahlr rebiulahir (cetvrti mesec
arapskog mesecevog kalendara)
rebiyülevvel a rebiulewel (treci mesec
arapskog mesecevog kalendara)
recep (-bi) a redzeb (sedmi mesec
arapskog mesecevog kalendara)
recim (-emi) a kamenovanje
recmetmek kamenovati; ct. taşlamak
reçel p recelj, dzem; slatko
reçelci prodavac recelja
reçete 1. recept; - gibi necitak (o ru-
kopisu) 2. fig. metod, nacin
reçeteli na recept (o leku)
reçine drvena smola, kalofonij; - ver-
miği (ili yağı) smolasto ulje

rayihalı mirisan, mirisljav redaksiyon 1. redakcija, redigovanje;

romanın ikinci - u druga redakcija ro-
razakı rezakija (krupnozrno belo grozd-
mana 2. redakcija, urednistvo; - heyeti (ili
je od kojeg se dobija najbolje suvo grozd-
kurulu) redakcijski odbor
je)
razı a saglasan, zadovljan; /-ı/
- etmek
redaktör redaktor; urednik
prihvatiti voljiti; /-al - olmak (ili gelmek) redaktörlük redaklarski posao
saglasiti se, sloziti se, biti zadovoljan
reddedilmek pass. od reddetmek
cime; ben buna - değilim ne zlazem se s
time, nisam saglasan reddetmek ak. 1. vracati (po) vratiti

808
 rejim

(natrag) 2. odbijati, odbacivati, ne prih- reformcu reformista, pristalica reformi

vatati 3. lisiti (nasledja), ne priznati za nas-
reformculuk, reformizm po/. re-
lednika 4. poricati, osporavati; izuzeti (su-
formizam
diju)
regaip (-bi) a re/. noc zaceca proroka
reddiye a (pismena) odbrana, pobijanje
Muhameda
reddolunmak v. reddedilmek
reglan vrsta pelerine
redif a arh. voj. rezerva; cf. yedek; -
alayı rezervni puk 2. rezervista; - leri ça-
ğırmışlar pozvali su rezerviste 2. /it. redif regülatör teh. regulator
(rec ili grupe reci koje se ponavljaju iza
reha p arh. oslobodjenje, spas
rime u svakom stihu)
rehabilitasyon med. rehabilitacija
redingot redengot
rehavet a 1. mlitavost, tromost iscr-
redresör el. ispravljac; cf. doğrultmaç
pljenost; cf. gevşeklik; - basmak (ili çök-
redüksiyon redukcija mek) osetiti slabost
reel realan, stvaran; - gelir realni do- rehber p 1. vodja 2. vodic,putovodja 3.
hodak vodic, podsetnik; telefon - i telefonski
imen ik
reeskont fin. reeskont, ponovni eskont
rehberlik 1. vodjenje, predvodjenje,
refah a izobilje, blagostanje; dobrobit;
vodjstvo 2. zanimanje vodica; /-al - etmek
cf. gönenç; - içinde yaşamak ziveti u
izobilju, udobno ziveti 1) predvoditi 2) pratiti, voditi, biti vodic

retakat (-ti) a 1. pratnja, pratioci; /-ın/ - rehin a 1 zalog, kaucija; hipoteka; -

bankası hipotekama banka; - e bırakmak
inde bulunmak biti u cijoj pratnji; - etmek
pratiti; - gemisi prateci brod, brod- zalagati; davati u hipoteku; - e koymak v.
pratilac; - müfrezesi prateci odred; - top- - e bırakmak; /-ıl - vermek zaloziti, dati
çusu prateca artiljerija 2. muz. pratnja; cf. kauciju ll dat u zalog, zalozen
eşlik rehin~a talac; cf. tutak
referandum referendum; - yapmak reis a 1. predsednik; cf. başkan; devlet
sprovesti referandum - i set drZave; mahkeme - i predsednik
referans 1. referenca, preporuka; savet suda 2. kapetan malog broda; belediye -
2. biol. reterenca i gradonacelnik o - efendi (ili ülküttap)
ist. ministar spoljnih poslova (u Os-
retetmek 1. (po) dizati 2. ukinuti, po- manskom carstvu pre Tanzimata)
nistiti, lisiti; rütbesini retettiler lisili su ga
c ina reisicumhur a predsednik republike;
cf. cumhur başkanı
refik a arh. 1. prijatelj. drug 2. suprug,
muz reislik 1. polozaj predsednika 2. pred-
sednistvo; cf. başkanlık
refika a arh. supruga, zena
reji 1. rezija, uprava duvanskog mo-
refleks refleks
nopola 2. poz.sin. rezija
reflektör reflektor
rejim 1. po/. rezim, oblik vladavine 2.
reform reforma; cf. ıslahat; toprak - u nacin zivota, rezim 3. dijeta; - yapmak
agrarna reforma drzati dijetu 4. kura, lecenje; zayıflama - i

809
rejisör
kura za slabljenje 5. gazdovanje, up-
ravljanje; uredjivanje, regulisanje; Ithalat -
i regulisanje, rezim uvoza
rejisör reziser, reditelj; ct. yönetmen
rejisörlük zanimanje rezisera; ct. yö-
netmenlik; - etmek rezirati, baviti se re-
zijom
rekabet a 1. suparnistvo, rivalstvo; ct.
yarışma 2. nadmetanje, takmicenje, kon-
kurencija; - e galebe etmek pobediti u
konkurenciji; serbest - slobodna kon-
kurencija
rekabet a arh. mucanje, zamuckivanje
rekat a re/. rekjat, recat (stajanje, pre-
gibanje, padanje nicice prilikom namaza)
rekhim reklama, ekonomska pro-
paganda; - etmek reklamirati; - filmi rek-
lamni film; f-al - yapmak reklamirati, pra-
viti reklamu; ışık - ı svetleca reklama;
radyo - ı radio raklama
reklamcı reklamer, covek koji se bavi
reklamom
reklamcılık reklamiranje, ekonomska
propaganda
rekolte godisnji rod, letina; - almak tig.
poznjeti
rekor rekord; - kırmak oboriti rekord; -
kurmak postaviti, postici rekord; - onay-
lanması sp. zvanicno priznavanje re-
karda; - sahibi olmak postati rekorder; -
yapmak v. - kurmak
rektör rektor
rektörlük 1. rektorstvo, polozaj rektora
2. rektorat, rektorov ured
rakzetrnek ak. pobosti, zabiti (u zeml-
ju); zasaditi
remel a remel (naziv jednog pesnickog
metra)
remi remi (vrsta kartaske igre)
remil a gatanje peskom, gledanje u
810
pesak; - atmak (ili dökmek) gledati u
pes ak
remilci gatalac peskom
remiz (-mzi) a 1. znak; simbol; ct.
simge, sembol 2. enigmatski izraz
renelde p tuzan, zalostan, ucveljen; /-ı/
- etmek rastuziti, razalostiti
rençper p 1. nadnicar; argatin 2. ratar,
tezak; ct. ç!ftı;-i
rençperlik 1. nadnicenje; argatovanje
2. ratarstvo, zemljoradnja
rende p 1 . strugalo, strugaca 2. reride,
blanja 3. otirak, izribak; peynir - si stru-
gan sir; - talaşı treske, strugotine, suske
rençper p 1. nadnicar; argatin 2. ratar,
tezak; ct. çiftçi
rençperlik 1. nadnicenje; argatovanje
2. ratarstvo, zemljoradnja
rendep 1. strugalo, strugaca 2. rende,
blanja 3. otirak, izribak; peynir - si stru-
gan sir; - talaşı treske, strugotine, suske
rendelemek ak. 1. rendisati, strugati,
blanjati (dasku) 2. istrugati na rende (ren,
krompir i si.)
rendelemek pass. od rendelemek
rendeli 1. rendisan, obradjen ren-
detom; - tahta rendisana daska 2. op-
remljen rendetom
rengarenk (-ği) raznobojan, saren
renk (-gi) p 1. boja; boja lica; pigment;
- ı atmak 17 izgu~iti boju; pobledeti (o
licu) 2) izbledeti, izandjati (o tkanini); -
bağlamak dobiti boju; - cümbüşü me-
savina razlicitih boja; - i çalık (ili dönük)
1) izbledeo, izandjao 2) bez boje, bled, -i
kaçmak 1) pobledeti, prebledeti 2) izb-
ledeti; - katmak v. - vermek; - - raz-
nobojan; fig. raznolik, sarenolik; - -
olmak 1) menjati se u licu 2) ne znati
kuda se denuti (od uzbudjenja); - i uçmak
v. - i atmak; - i uçuk bled, bledolik; - ver-

rnek dati zivost, razveseliti; kolorisati; ana
- ler glavne boje; koyu - ler tamne, zat-
verene boje; sıcak - ler tople boje; soğuk
- ler hladne boje; tamamlayıcı - komp-
ıementarna boja 2. fig. izgled, vid, forma,
karakter; - almak dobiti kakav izgled; -
ini belli etmemek v. - vermemek; /-ı/ - i
değşitirmek dobiti drukciji obrt (o poslu,
situaciji i si.) 3. miız. boja zvuka (tona) 4.
arh. lukavstvo, prevara; /-al bir - ge-
çirmek (pre)farbati, nasamariti koga o -
ten - e girmek1) menjati se u licu, crve-
neti (od stida i si.) 2) menjati misljenje,biti
kolebljiv; /-dan/ - vermemek ne davati
izgled; skrivati (oseeanja misli); bin - e
girmek v. - ten - e girmek
renkgideren hem. odstranjivac boja,
sredstvo za skidanje boja
renk körlüğü daltonizam, slepilo za
boje
renkkörü daltonista
renklemek bojiti, bojadisiti, farbati
renklendirmek caus. od renkfenrnek
renklenmek 1. pass. od renklemek 2.
dobiti boju 3. fig. zivahnuti, zivnuti
renkli 1 . u slozenicama= bojan; tek -
jednobojan 2. obojen, u boji; - film film
uboji; - fotograf fotografija u boji; - işit­
me psih. sinestezija 3. muz. zvucan, jasan
(glas) 4. fig. veseo, zivahan; - bir toplantı
veseo skup
renklilik koloritriost; ra~obojnost (sli-
kanja)
renkölçer kolerimetar
renksemez fiz. ahromatiean (o socivu)
renkser fiz. hromatican
renksiz 1. bez boje, bezbojan 2. fig.
bled, bezbojan 3. fig. nestalan, vetropirast,
vetrenjast
renksizlik bezbojnost (i fig.)
renktaşlik zoof. homohromija; mimikrija
resital
renk yuvarı astr. hromosfera
renyum hem. renijum
reorganizasyon reorganizacija
reosta el. reostat
repertuar poz. replika
resen a 1. arh. licno, sam 2. sluzbeno,
ex officio
resepsiyon 1. prijem; - vermek pri-
rediti prijem 2. recepcija (hotela i si.)
reseptör 1 . fiz. prijemnik, prijemni apa-
rat; ct. almaç 2. slusalica (telefonska)
resesi biol. recesivan
resif geog. greben, sprud, podvodna
st e na
resim (-smi) a 1. slika; crtez; ilustracija;
- yapmak slikati, portretisati; crtati; - yazı
piklogram 2. slikanje, slikarstvo; cirtanje; -
çizmek crtati; slikati; - sergisi slikarska
izlozba; teknik - i tehnicko crtanje 3. fo-
tografija; /-ın/- ini almak 1) fotografisati,
slikati 2) portretisati; - çekmek (ili çı­
karmak) fotografisati 4. oblik, izgled, lik;
vid; ana - opsti izgled; haç - i u obliku
krsta, krstast 5. svecanost, svetkovina; ce-
remonija; cf. tören; - i geçit (ili geçit - i)
parada, smotra - i selam (ili tazim) po-
casni pozdrav' odavanje pocasti 6. porez,
dazbina, namet; - den muaf oslobodjen
dazbina; gümrük - i carina 7. zvanicnost,
formalnost
resiınci 1. slikar, zivopisac; ct. ressam
2. fotograf 3. ucitelj slikanja
resimiemek ak. ilustrovati
resimli ilustrovan; - dergi (ili mecmua)
ilustrovani casopis
resimlik 1. ram za slike 2. album
resimsi /it. slikovit, zivopisan (izraz, stil)
2. pitoreskni
resim yazı, resimyazım hijeroglif
resital (-li) 1. recital 2. solislieki koncert
811
 resmen
resmen a 1. sluzbeno, zvanicno 2, for-
malno; ceremonijalno 3. jasno, odredjeno,
kategoricno
resmetmek ak. 1. slikati; crtati 2.
geom. opisivati (krug, putanju)
resmi a.1. zvanican; sluzben;- dil zva-
nicni jezik; - elbise uniforma; - gazete
sluzbeni glasnik, slui:beni list; - · kabul
zvanicni prijem; - merci zvanicna ins-
tancija; - nikah gradjanski brak; - ya-
yınlar zvanicne publikacije 2. formalan;
ceremonijalan, 3. opisan, nacrtan; - hen-
dese nacrtna geometrija
resmilik v. resmiyet
resmiyet (-ti) a zvanicnost, zvanıcan
karakter (stvari); (bir işi) - e dökmek dati
zvanican karakter
ressam a 1 . slikar; tezyinat - ı de-
korater 2. crtac; teknik - ı tehnicki crtac
ressamlık slikarstvo, likovna umetnost;
- yapmak baviti se slikarstvom
rest 1. ostatak 2. ulog (u igri); /-a/ -
çekmek fig. staviti sve na kartu, staviti na
kocku
!i
restoran restoran
restorasyon restauracija
restore: - etmek restaurirati
resul (-10) are/. prorok, bozji poslanik
resülmal (-li) a ek. osnovni kapital; cf.
sermaye
reşit a arh. zreo, punoletan; cf. ergin
ret (-ddi) a 1. odbijanje, odbacivanje;
odricanje; - cevabı odreean, negativan
odgovor; - hakkı pravo veta 2. pobijanje,
poricanje, opovrgavanje 3. jur. izuzimanje,
izuzece (sudije i si.) 4. odricanje, nep-
riznavanje (blize rodbine)
retorik (-ği) retorika, vestina lepog go-
vora
reva p pogodan, podesan, na mestu; -
812
görmek (ili görmemek) smatrati ili ne
smatrati pogodnim
revaç (-cı) a prodja, potraznja, promet
(robe); cf. geçerlik; - bulmak (ili - ta
olmak) 1) imati dobru prodju (o robi) 2)
fig. naci odziv, naici na sirok odziv
revak (-kı) a arh. natkriven hodnik,
trem, sundurma
revan p koji ide; koji prolazi (tece) -
etmek teci, proictziti; - olmak teci, pro-
ticati (o vodi)
revani revanija, rahvanija (slatko jelo
od brasna, jaja, secera i masla)
reverans naklon, klanjanje (savijanjem
noge u kolenu)
revir voj. sanitetsko odelenje, lazaret;
stacionar
revizyon revizija, kontrola, pregled; /-ı/
- dan geçirmek podvrgnuti kontroli; -
yapmak kontrolisati, vrsiti reviziju
revizyoncu revizor, kontrolar
revizyonizm revizionizam
revnak arh. sjaj; raskos
revolver revolver, pistolj; cf. tabanca
revü revija
rey a 1. arh. misljenje, pogled, sud; /-in/
- ini almak traziti cije misljenje; - ini
beyan etmek izneti svoje misljenje 2. jur.
glas (izborni) cf. oy - hakkı pravo glasa; -
e koymak staviti na glasanje; - puslası
glasacki listic; - lerin sayılması preb-
rajanje glasova; - vermek 1) dati misljenje
2) glasati 3. glasanje
reybiye a arh. skepticizam
reyhan a bat. bosiljak bastenski (Oci-
mum basilicum)
reyon odeljenje, odeljak (u robnoj kuci);
konfeksiyon - u odeljenje konfekcije
rezalet a sramota, bruka; skandal; - çı­
karmak izazvati, napraviti skandal

reze 1 reza, zasun, baglama
reze2 sitni opiljci
rezede (ili - çiçeği) bot. rezeda, ka-
tanac (Reseda luteola)
rezelemek ak. zakracuniti, zamandaliti,
zatvoriti rezom
rezene bot. divlja mirodjija, morac, ko-
mcrae (Foeniculum vulgare)
rezerv rezerva
rezervasyon rezervacija; - yapmak re-
zervisati (hotel, kartu i si.}
rezidans rezidencija; yazlık - letnja re-
zidencija
rezil a sraman, skandalozan, necastan;
/-ı/ - etmek osramotiti, oljagati; - olmak
biti osramocen
rezilce s ram no, skandalozno
rezillik v. rezalet
rezistans fiz. v. direnç
rezonans rezonancija
rı h p sitan pesak (za susenje mastila)
rıhdan p peskovnica; sanduk, kutija za
pesak
rıhtım p kej, mol; obal$ki nasip; - rü-
sumu taksa za vezivanje broda; lezarina
(za brod)
rı ka vrsta arapskog rukopisa
a 1. saglasnost, pristanak; /-ın/ -
rıza
sını almak dobiti ciju saglasnost; /-al -
göstermek sloziti se, pristati; - sı olmak
sloziti se, odobriti, dati pristanak; - sını
vermek dati saglasnost, saglasiti se 2.
zelja, htenje 3. mirenje·sa sudbinom
rızık (-kı)
a hrana, sredstva za zivot,
nasusni hleb; - ını temin etmek za-
radjivati za zivot, obezbediti nasusni hleb
riayet a 1. postovanje, uvazavanje; -
görmek biti postovan, biti okruzen pazn-
jom 2. pridrzavanje, postovanje (zakona);
rintlik
potcinjavanje, pokoravanje; /-al - etmek
1) ukazivati paznju, postovati, uvazavati 2}
slediti, potcinjavati se .
riayetkar a-p pazljiv, ljubazan, pı'e­
dusretljiv
riayetsiz nepazljiv, neljubazan, nep-
redusretljiv
riayetsizlik 1. nepostovanje, nepaznja,
neljubaznost 2. nepostovanje, krsenje (za-
kona)
rica a molba; /-al - da bulunmak (ili /-
dan/ - etmek) moliti koga; - ederim, yap-
mayın şunu molim vas, nemojte to ciniti;
size (ili sizden) bir - m var imam jednu
molbu za vas
ricacı molilac
rical (-li) a: devlet - i drzavnici, ve-
likodostojnici
ricat a arh. voj. povlacenje, odstupanje;
cf. çekilme, gerileme; - etmek povlaciti
se, odstupati; - hattı linija povlacenja; -
hattını kesrnek preseci liniju povlacenja
rikkat (-ti) a 1. osetljivost, neznost, de-
likatnost 2. saosecanje, sazaljenje; - e
gelmek sazaiili se; - verici za zaljenje;
dirljiv, ganı.itljiv
rikkatli osetljiv, nezan; zalostivan, sa-
osecajan; dirljiv
rimel maskara (preparat za bojenje tre-
pavica)
rimellemek·bojiti, mazati trepavice
rimeili ukrasen maskaram
rina (ili- balığı) zoo/. v. tırpana
ring sp. ring
ringa zool. haringa, sledj (Ciupea ha-
rengus)
ri nt (-di) p veseljak, lola, boem
rintlik veselje, pirovanje, terevenka;
raskalasnost
813
 risale

rlsale a arh. brosura, mala knjiga robotik {-!ji) robotika

risk (-ki) rizi k roda mor. namotaj, kolna, kalem
(uzeta);- etmek skupiti, namotati (uze)
ritm (-tmi) ritam; tempo
rodeo rodeo
ritmli ritmik ritmican
rodyum hem. rodijum (Rh)
rivayet a 1. pricanje, pripovedanje, ka-
zivanje; - etmek pricati, pripovedati 2. roka bot. rukvica, rokula (Eruca sativa)
glas, glasine, fama; cf. söylenti; - e göre roket (-ti) raketa; - atmak 1) ispaliti ra-
kako se prica, prema glasinama; son gün- ketu 2) lansirati raketu; - motoru raketni
lerde dolaşan - lere göre prema gla- motor; tenvir - i osvetljavajuca raketa
sinama koje kruze u poslednje vreme 3.
tumacenje, verzija <> - bileşik zamanı raketatar bacac raketa
gram. subjektivna modalnost, slozena roketli raketni
subjektivna forma
rokoko umet. rokoko
riya a dvolicnost, licemerje; cf. iki yüz-
rol (-lü) uloga (i fig.); - almak prihvatiti
lülük
1 ·ulogu; - üne çıkmak nastupati u ulozi, ig-
\'
riyakar a-p licemeran, dvolican; cf. iki rati ulogu; - dağıtımı podela uloga; - kes-
li
ıi yüzlü rnek pretvarati se, pritvorno se ponasati -
ll riyakarlık licemernost, dvolicnost
oynamak 1) igrati ulogu (u drami, na
"
'i
H filmu) 2. fig. imati znacajnu ulogu u cemi,
ii riyal 1. rijal (novcana jedinica lrana, Je- biti uticajan; - ü olmak imati uticaj; /-dal -
ıı mena i Saudijske Arabije) 2. cetvrtina sahibi olmak fig. igrati u cemu ulogu,
ı vrednosti spanske pezete imati udela; - yapmak ne biti iskren, pret-
1
1
varati se, licemeriti
lı riyala ist. mor. 1. kontraadmiral 2. brod
pod zastavom kontraadmirala (u Os- rom rum
manskom carstvu)
lll riyaset a arh. predsednistvo; cf. baş­
roman /it. roman; realist - realisticki
roman; tarihhi - istorijski roman; tefrika -
ı;,
\\
'ı! :ı kanlık roman u nastavcima
il li riyazet a arh. 1 . asketizam, isposnistvo romancı romanopisac, romansijer
1; ıı
li fi
2. dijeta
romanesk romaneskni, uzbudljiv; ras-
;ı
1 r: riyazi matematicki pevan
i
ı:
riyaziye a matematika romanlaştırmak ak. romanizovati, ob-
raditi u vidu romana
riyaziyeci matematicar; profesor ma-
tematike romans /it. romansa
riyolit (-ti) geo/. riolit, liparit romantik (-ği) ı 1. romantika 2. ro-
manticar, pisac koji stvara u duhu ro-
riziko rizik
mantizma ll romantican, masıavit
rizikolu riskantan, rizican
romantiklik 1. romanticnost 2. v. ro-
roba 1. arh. v. ruba 2. zabo, cipka na mantizm
grudima (na spavacici i si.)
romantizm /it. romantizam
robalı sa cipkom (spavacica, kosulja)
Romanyalı Rumun, stanovnik Ru-
robot robot (i fig.) 'munije

814
 ruh

romatizma med. reumatizam röntgencilik 1. rendgenologija 2. arg.

romatizmalı reumatican voajerstvo
Romen Rimljanin; _ rakamları rimski röntgenlemek arg. krisom gledati zene
brojevi röportaj reportaza
rondel, rondela teh. kolut, podmetac, röportajcı reporter, pisac reportaza
podlozni prsten
röportajcılık posao reportera
rop (-bu) haljina (od teske tkanine)
rötar zakasnjenje, kasnjenje; - yap-
rosto na kriske isecenomeso mak kasniti, imati zakasnjenje (o vo-
rot aulo. sipka ubacivanja (menjaca) zovima)
rötarlı u zakasnjenju, koji kasni; tre-
rota mor. kurs, pravac; - de- yı
nimiz - dır nas voz kasni
ğiştirmek promeniti kurs (i fig.); - ya
devam .etmek slediti kurs; - emri za- rötuş retuş; - etmek retusirati
povest za promenu kursa
rövanş sa revanş
ratasyon rotacija, promena polozaja ja
ruam a vet. sakagija (bolest konja)
(funkcije, mesta)
ruba arh. odelo, odeca
rotatif 1 rotacioni ll (ili - makine) ro-
taciona masina rubai a /it. rubaija, katren

rotor fiz. rotor rubidyum hem. rubidijum

roza vrsta ruzicastog dijamanta ruble rublja (novcana jedinica SSSR-a)

rozet rozeta, znacka Rufai rufai (pripadnik rufaijskog der-

viskog reda osnovanog u XII veku) O bun-
rölans relans (u pokeru)
dan ötesine - ler karışır vrag se tu ne bi
rölatifi relativan, odnosan; cf. nispl, ba- snasao (o zamr8enom sıa·nju)
ğıntılı
Rufailik, Rufaiye rufajski derviski red
rölativite relativitet, odnosnost, · us-
rugan 1 lak ll lakovan, lakiran; - çizme
lovljenost
lakovane cizme
rölativizm fil. relativizam; cf. ba-
ruh a 1. du h, dusa, psiha; cf. tin; - ar-
ğıntıcılı k
gınlığı psihostenija; - bilgini psiholog; -
rölyefreljef (vajarski i si.) unu dökmek izliti dusu, izjadati se; -
römork prikolica (vozila) göçü (ili sıçraması) re/. preseljenje dusa,
meterrypsihoza; - haleti (ili hali) dusevno
römorkör vucni brod, remorker, sleper stanje; - hastası psihopata; - hekimi psi-
Rönesans Renesansa; - devri epoha hijatar; - sayrılığı psihopatija 2. re/. duh; -
Renesanse çağırma nekromantija, prizivanje duhova;
kötü - lar zli duhovi 3. fig. sustina, bit; 4.
röntgen rendgen; rentgenski snimak; -
sablast, avet; fantom 5. zivost, bodrost, ci-
ini almak zraciti, osvetjlavati rendgenskim
los! sende hiç - yok ti si bez ikakve ener-
zracima; - cihazı rendgen (aparat); - ışın­
gije 6. hem. esencija, ekstrak! 7. priroda,
ları rendgenski zraci; - tedavisi ra-
karakter, narav 8. jur. slovo, duh (zakona);
dioterapija
O /-ın/- unu okşamak dopasli se kome; /-
röntgenci 1. rendgenolog 2. arg. voajer ın/ - unu okumak poznavati koga u dusu,

815
 rubani

citati cije misli; - u sıkılmak osecati do- ruj ruz, boja za usne
sadu, dosadjivati se; - unu teslim etmek rulet rulet
dati bogu duslı-, umreti
rulman teh. leziste, lezaj, Iager; bilyalı
rubani a arh. duhovni, nematerijalni; cf.
- kuglicni ıezaj
tinsel 2. duhovni, klerikalni; - heyet sves-
tenstvo; - reis duhovni poglavar rulo 1. svitak, smotuljak; rolna 2. valjak,
bejadisac (stamparski)
ruhaniyet a. 1. duhovnost, ne-
materijalnost 2. cudotvorna moc svetaca Rum 1. Grk (koji zivi u islamskim zeml-
jama) 2. ist. Vizantinac 3. Vizantija
t!
:i
ruhban a arh. svestenstvo, du-
'[ hovnistvo rumba rumba
ruhbaniyet a monaski, zivot, is- Rumca novogrcki jezik
posnistvo
Rumelili Rumelijac
ruh bilimi psihologija; ct. psikoloji
Rumen Rumun
ruh bilimci psiholog; cf. ruhiyatçı
Rumence ı rumunski jezik ll na ru-
ruh bilimcilik psihologizam munskom
ruh bilimsel psiholoski Rumi a arh. 1. vizantijski 2. anadolijski
ruhi a duhovni; psihicki Rumluk 1. helenstvo, jelinstvo 2. grcka
ruhiyat a arh. psihologija obtast, grcki reon

ruhiyatçı psiholog rumuz a 1. simbol; cf. remiz 2. hem.

formula
ruhlu 1. s kakvom dusom, koji ima ...
dusu; alçak - podao, gnusan; asil - bla- rumuzlu sa simbolarn
gorodan; zayıf - slabog duha, malodusan Rus Rus
2. fig. poletan, energican, aklivan
Rusça 1 ruski jezik ll na ruskom
ruh ölçümü psihometrija
Ruslaştırmak ak. rusizirati, rusificirati
ruhötesi metapsihicki
rutenyum hem. rutenijum
ruhsal 1. psihicki 2. psiholoski
· rutubet a vlaga, vlaznost; ct. nem; -
ruhsat a odobrenje, dozvola; ov-
derecesi stepen vlaznosti; - izafi - re-
lascenje, punomocje; licenca; - tezkeresi
latvinva vlaznost; mutlak - apsolutna
dozvola; punomocje; licenca (dokumenat);
vlaznost
- vermek 1) dozvoliti, dopustiti 2) opu-
nomociti, ovlastiti rutubetlendirmek ak. (ov) laziti
ruhsatlı ovlascen, opunomocen; li- rutubenletmek vlaziti se; postati vla-
cenciran; autorizovan zan
ruhsatname a-p pismena dozvola; pu- rutubetli vlazan; cf. nemli
nomocje; licenca
ruz p arh. dan
ruhsuz bezivotan, bez zara; slab, ne-
ruzname p arh. dnevni red; 2. arh. ka-
energican; trom, mlitav
lendar
Ruhulkudüs (-dsü) a ret. sveti duh (u
rübap v. rebap
hriscanskoj religiji) 2. arhandjeo Gavrilo
(Dzebrail) rüciu (-u) a 1. vracanje; odstupanje,

816

udaljavanje (od cega) 2. odricanje, po~
ricanje; povlacenje (sopstvene reci); sö-
zünden - etmek odreci se svoje reci
rüçhan a arh. prednost, preimuestvo,
prioritet
rükü a ret. duboki naklon (pri molitvi)
rükün {-knü) a glava, uticajno lice
(drustva, zajednice)
rüküp (-bü) a ukrcavanje (na brod)
rüküş neukusno odevena (zena)
rüsum a porezi, dazbine
rüsumat 1. a uprava carina 2. danak,
po rez i
rüsup (-bu) a talog; cf. çökel
rüsva, rüsvay p osramocen, obes-
cascen, ponizen; - etmek osramotiti, po-
niziti, obrukati
rüşeym a embrion, zametak; fig. za-
cetak
rüşt a punoletnost, punoletstvo; cf. er-
ginlik
rüştüye a ist: ruzdija (srednja skola u
Osmanskom carstvu)
rüşvet a mito; - almak uzeti mito; -
vermek dali mito, podmititi, potkupiti
rüşvetçi podmitljivac; korupcionas
rüşvetçilik podmitljivost, potkupljivost;
korumpiranost
rütbe a 1. stepen 2. rang, cin, zvanje;
cf. aşama; - alameti oznaka, obelezje
cina; - yi geri almak degradirati; rasciniti;
- terfii napredovanje u cinu; - silsilesi hi-
jerarhija, red po polozaju
rütbeli sa kakvim cinom (rangom);>
yüksek - sa visokim cinom, visokog
ranga
rüya a san; sanjarenje, mastanje; - sı
çıkmak ispuniti se, ostvariti se (o snu); -
larına girmek (bir şeyden) mnogo se up-
rüzgar
lasiti, prestrasiti se; - sında görememek
fig. ne pomisljati da ce se desiti; - görmek
sanjati; fig. mastati, sanjariti; /-ı/ - sında
görmek usniti, videti koga u snu; - sında
görse, hayra yarmamak ne moci po-
verovati, ne dati nikakvu verovatnocu; -
tabiri tumacenje snova; - tabir etmek tu-
maciti snove
rüyet a 1. gledanje, motrenje, pos-
matranje; vidno polje, vidik; - sahası
vidno polje; - şahidi ocevidac 2. nadg-
ledanje, kontrola, revizija 3. jur. rasprava,
pretres; - etmek 1) posmatrati, motriti 2)
kontrolisati, nadgledati 3) jur. suditi, voditi
pr~tres
rüzgar p vetar; cf. yel; - almak biti iz-
lozan vetru, nalaziti se na vetrovitom
mestu; - avlamak proleteti, prohujati; -
ceketi vetrovka, vindjakna; - cereyanı
promaja; - çıkmak podici se, dunuti (o
vetru); - çiçeği bot. sasa (Anemone vul-
garis); - güllesi ciklon; karşı - suprotan
vetar; müsait - povoljan vetar O - ge-
lecek delikleri tıkamak preduzeti sve
mere, nista ne prepustiti slucaju; - eken
fırtına biçer post. ko je posejao vetar,
poznjece buru; - a tüküren kendi yüzüne
tükürür post. ko pljuje uz vetar pljuje sebi
u lice; her esen - a uymak upravljati se
prema vetru
rüzgar altı zavetrina; mor. leva strana
broda (zaklonjena od vetra); cf. boca; - na
düşmek upasti u zavetrinu
rüzgar gülü mor. ruza pravaca vetrova
rüzgarlı vetrovit; izlozen vetru
rüzgarlık 1. stan-basta na krovu visoke
zgrade; mala prislonjena zgreda 2. vet-
roban
rüzgarsız bez vetra, tih, miran (o vre-
menu, moru)
rüzgar üstü mor. strana broda ok-
renuta vetru; na vetar; cf. orsa
817
 saadet a sreca, blazenstvo; - bahş
etmek usreciti; - asrı Muhamedova era,
period proroka Muhameda
saadetli srecan
saat (-ti) a 1. sat, cas; na vreme, u od-
redjeni cas; - lerce satima; - kaç? koliko
je sali?; - beş pet sali je 2. vreme; - çem-
beri geog. vremenski pojas; - farkı vre-
menska razlika; çalışma - leri radno
vreme; mahalli - lokalno vreme; mesai -
leri v. çalışma - leri; bu - te orada kimse
bulunmaz u ovo vreme tamo nema ni-
koga; geç - lerde u kasno vreme, u sitne
sate 3. sat, casovnik; - ayarı 1) do-
terivanje casovnika 2) tacno vreme; - e
bakmak gledati u sat; - camı staklo na
casovniku; - çalmak kucati, otkucavati (o
satu); - gibi kao sat (raditi, biti tacan); -
kadranı brojcanik; - kulesi kula sa satom,
sahat-kula; - ı kurmak navi(ja)ti sat; - mi-
nesi v. - kadranı; - rakkası satno klatno,
setalica; - tutmak meriti vreme (satom); -
vurmak pokazivati vreme (zvonjenjem ili
gongom); - yelkovanı minutna skazaljka;
- yayı (ili zembereği) satna opruga; asma
- zidni sat; cep - i dzepni sat; çalar - bu-
dilnik; duraklı - stoperica, sekundomer;
güneş - i astr. suncanik, solarni casovnik;
kol - i rucni sat; kontrol - i kontrolni sat;
kum - i pescani sat; meydan - i ulicni,
javni sat 4. teh. brojilo, sat; benzin - i
benzinomer; gaz - i gasomer, plinomer;
tazyik - i barometar O - başı durumu
sormak svaki cas se raspitivati o kome
(cemu); - başı (galiba) nastao je tajac
(govori se kada tokom razgovora iz-
neneda nastane cutanje); bu -! to je pri-
lika! sad ili nikad! - on birde veoma
kasno, na zalasku zivota; - i on birde bir
buçuğu çalmak biti na zalasku, ziveti
poslednje dane; - i - ine tacno na vreme,
u minutu; - tamam! vreme! isteklo je
vreme!
818
saatçi 1. casovni~ar, sa)dzlja 2. trgovac
satovima
saatçilik 1. zanimanje casovnicara, ca-
sovniearstvo 2. industrija satova 3. trgo-
vina satovima
saatli sa satom, sa satnim me-
hanizmom; - bomba bomba sa tempirnim
dejstvom, tempirna bomba
saatlik 1. vreme od jednog sata; ca-
sovni; bir - bir yol jednocasovni put; iki -
bir iş dvoeasovni posao; yarım - bir gö-
rüşme pOlucasovni razgovor; yedi - iş
günü sedmocasovni radni dan 2. od sata,
po satu (placanje); - ücret satnica, · pla-
canje po satu
saba v. kaba, saba
sabah a 1jutro; - ları svako jutro; - tan
od ranog jutra, od jutra; - akşam jutro-
vece, u savko vreme; - ı bulmal< v. sa-
bahlamak; - a çıkmamak ne docekati
jutro, umreti pre jutra (o bolesniku); - a
doğru pred jutro; - ı etmek v. sa-
bahlamak;> - gazetesi jutarnje novine, ju-
tarnji list; - lar hayrolsuni dobro jufro! - a
karşı v. - a doğru; iyi - lar! d0 bro.jutro! ll
ujutro; dün - juce ujutro; - - s ranog jutra,
od ranog jutra; yarın - sutra ujutro O - kö-
ründe u rano jutro, pre svanuca; - ola
hayır ola jutro je mudrije od veeeri
sabahçı 1. nocni dezurni 2. ucenik pre-
podnevne smene 3. ranoranilac 4. no-
cobdija; arg. nocna ptica o - kahvesi
nocna katana
sabahki jutarnji
sabahlamak 1. ostati negde do jutra 2.
provesti noc do jutra
sabahleyin ujutro, izjutra
sabahlı: - akşamlı svako jutro i vece, i
ujutro i uvece
sabahlık ı jutarnji ogrtac, kucni ogrtac ll
 sabunlaşmak

za jedno jutro, od jednog jutra; bir - iş sabitleştirmek ak. uciniti cvrstim

posao od jednog jutra
saban agr. plug, ralo; - baskısı v. -
demiri; - bıçağı (ili çapası) pluzni noz,
crtalo; - demiri raonik; - keskisi v. - bı­
çağı; - kolu rukohvat pluga; - kulağı
razgrnjaca pluga; - oku pluzna ruda; :..
sürmek orati, pluziti
saban kemiği anat. nosna pregrada
sabankıran v. kayışkıran
sabık a prethodni; raniji, bivsi, eks
sabıka a jur. recidiv, povratna krivica,
ponovni prestup; lig. minulo, minuli do-
gadjaji
sabıkalı recidivist
sabır (-brı)a strpljenje; strpljivost; -
taşı veoma strpljiv (covek); /-ın/ - ı taş­
mak (ili tükenmek) izgubiti strpljenje o -
ın sonu selamet strpljen spasen
sabırlı strpljiv, istrajan
sabırsız nestrpljiv
sabırsızlanmak izgubiti strpljenje, pos-
tali nestrpljiv
sabırsızlık nestrpljenje; nestrpljivost; -
la nestrpljivo, nerzovno
sabi a arh. 1. dete 2. decak; devojcica
sabit a 1. tvrd, cvrst; stabilan, ne-
pokretan; lig. nepromenljive vrednosti,
postojan; - bakış uporan pogled; - cephe
stalni front; - fikir fiks-ideja; - fiyat fiksna
cena; ,.. hedefler voj. nepokretni ciljevi; -
para cvrsta valuta; - renk postojana boja;
..,... yıldızlar nepomicne zvezde, zvezde-
nekretnice 2. mat. konstantan; - kemlyet
konstantna velicina; - sayı apsolutni broj
3. odredjen, utvrdjen; - olmak 1) dokazati
se; razjasniti se, postali jasno 2) biti pos-
tojan, ne menjati se
sabite a 1. mat. konstanta 2. astr. ne-
pomicna z\tezda, zvezda-nekretnica
sabitleşrnek ocvrsnuti, postali tvrd
(tvrdim)
sabitlik 1. tvrdoca, cvrstina 2. ne-
pokretnost, nepomicnost 3. postojanost,
stalnost, nepromenljivost 4. nepobitna is-
tina, cinjenica
sabotaj sabotaza; - yapmak sabotiratl
sabotajcı sabotaza; - yapmak sa-
botirati
sabotajcılık sabotiranje
sabote: - etmek sabotirati
sabretmek bez/. trpeti, podnositi; sab-
reden derviş muradına ermiş strpljenje
dovodi do cilja; biraz sabredin! strpite se
ma lo!
sabuk v. abuk -
sabuklanma bunilo; delirijum
sabun a sapun; - kalıbı komad sa-
puna; - köpüğü sapunski mehur; sa-
punska pena; - köpüğü (ili balonu) gibi
dönmek nesiali kao sapunski mehur; -
tozu sapunski prah
sabun ağacı bot. sapunovo drvo (Sa-
pindus saponaria)
sabuncu 1. sapunar, sapundzija 2. pro-
davac sapuna
sabunculuk sapunarstvo, proizvodnja
sapuna
sabunhane a-p fabrika sapuna, sa-
punarnica
sabuniye a kul. skrobna alva (od bras-
na, putera i sirupa sapunjace)
sabunlamak ak. (na) sapunati, trljati
saponum
sabunlanmak umivati se, prati se sa-
punom
sabunlaşma hem. saponifikacija, pret-
varanje u sapun
sabuntaşmak hem. saponifikovati se

819
sabunlaştırmak
sabunlaştırmak ak. hem. sa-
ponifikovati, pretvoriti u sapun
sabunlu sapunjav, sapunjast; -su sa-
puniea, sapunjaca
sabunluk 1. kutija za sapun 2. {ma-
terijal) pogodan za sapun
sabun otu v. çöven
sabun taşı min. slaninae, steatit
sabura brodska balast; teret
sac 1. pljosnat metalurski proizvod
sacayağı, saçayak {-ğı) 1. tronozae
{za kotao) 2. tig. triumvirat
saç 1 kosa; - ına ak düşmek prosedeti,
poceti sedeti; - bağı traka za kosu; - ı
başı ağarmak ostareti; - ını başını yol-
mak cupali kosu {u ocajanju); - biçimi fri-
zura; - ı bitmedik yetim siroce od rod-
jenja; - ı bitmemiş novorodjence, beba; -
boyası boja za kosu; - bölüğü nar. kika,
pleteniea; - dökülmesi opadanje kose; - ı
el elinde 1) prinudno, po tudjoj volji 2)
udata zena; - ları iki türlü olmak 1) imati
prosedu kosu, delimicno osedeti 2) os-
tareti; - ına kır düşmek v. - ına ak düş­
mek; - larını örmek plesti kosu; - - a,
baş başa gelmek uhvatiti se za kose, po-
cupati se {o zenama); - sakala karışmış
neocesljan i neobrijan, sav zarastao, za-
pusten; - ından tımağına (kadar) od
glave do pete O - safadan, tırnak ce-
fadan uzar post. kosa se pusta u veselju,
nokti u tuzi; - ını süpürge etmek pozr-
tvovano raditi, naprezali se {o zeni u do-
macinstvu); - ı uzun, aklı kısa post. duga
kosa, kratka parnet
saç2 {-çı) 1 lisnat metal; gvozdeni lim,
emi lim; - mamulatı proizvodi od ernog
!ima ll lisnat, od lisnatog metala; - levha
ploca od ernog lima; - soba pec od ernog
li ma
saçak1 {-ğı) 1. streha, streja; nads-
tresniea; - buzu ledeniea 2. sirit, gajtan;
resa, rojta, kita O - ı ateş sardı stvar je
820
postala ozbiljna; vatra je zahvatila strehu;
- karanfil bot. ibrisim"karanfil {Dianthus
superbis)
saçak2 rasut, razbaean, rasejan; ras-
cupan, razbarusen
saçak bulut meteor. eirus, paperjast
oblak
saçak kök kitnjast koren, koren u
sveznju {kod zitarica)
saçaklanmak iskrzati se, poderati se {o
krajevima adece)
saçaklı 1. opsiven, ukrasen siritom {roj- ·
tama, resama) 2. sa strehom 3. nemarno,
aljkavo odeven; neuredan 4. razbarusen,
rascupan
saçalamak ak. rasipati, razbacivati, ra-
sejavati {okolo)
saçalanmak pass. od saçalamak
saçı nar. sitan novae; - kılmak baeati
sitan novae {na dan svadbe) 2. svadbeni
poklon
saçık 1. razbaean, rasut, rasejan 2. v.
açık-
saçılmak 1. pass. od saçmak; saçılıp
dökülmek 1) procerdati, profuckati, spis-
kati sav imetak 2. otvoriti dusu, kazali sve
sto je u dusi
saçıntı treska; otpaci; sacma, ocinci
saçıştırmak ak. 1. pomalo rasejavati,
prosipati; prosuti 2. rasuti {slucajno)
saçkıran med. alopeeija, gubljenje
kos e
saçlı s... kosom=kos; sarı - plavokos;
siyah - erne kose, ernokos O - sakallı
adam covek u godinama
saçma 1 1. gl. im. od saçmak 2. ri-
barska mreza, sertme, alov 3. sacma
{zalov) 4. (ili - sapan) glupost, besmisliea;
- söylemek govoriti gluposti, mlatiti praz-
nu slamu ll glup, besmislen; apsurdan; -
iddia glupa tvrdnja
 saf

saçmacı brbljivac, naklapalo, blebetalo sadegöz zool. prosto oko, okce (in-
sekata)
saçmak (-ar) 1. sejati, razbacivati; ras-
turati, rasipati; ateş - 1) zasipati vatrom sadeleşrnek pojednostaviti se, uprostiti
(iz oruzja) 2. tig. ljutiti se, praskati, sevati; se
ölüm - sejati smrt; para - rasipati novac;
sadeleştirme pojednostavljenje, simp-
saçıp savurmak cerdati, traciti (novac,
lifikacija
imovinu)
sadeleştirmek ak. uprostiti, po-
saçmalamak blebetati, govoriti gluposti
jednostaviti
saçmalık 1. mesto za drzanje sacme 2.
sadelik jednostavnost, skromnost;
besmislica, budalastina
p~ostota
saçula drveni kalup (za izlivanje)
sadet (-di) a 1. predmet razgovora,
sadak (-ğı) arh. tobolac; ct. okluk tema, pitanje; - e gelmek vratiti se temi
sadaka a milostinja; isi. sadaka, mi- sade yağ, sağ yağ mast koja se dobija
losrdje; - isternek traziti milostinju, prositi; od mleka, kajmak
- vermek davati milostinju
sadık a. 1. odan, privr2:en; /-al - kal-
sadakat (-ti) a vernost, odanost, lo- mak ostati kome veran 2. stvarni, pravi, is-
jalnost; - borcu dug, obaveza vernosti; - tinski
yemini zakletva na vernost
sadıklık vernost, odanost, privr2:enost
sadakatil veran, odan, lojalan
sadıkane a-p verno, odano
sadakatsiz neveran, nelojalan
sad ır 1 (-drı) a. 1. grudi, prsa 2. srce; -
sadakatsizlik nevernost, nelojalnost; a şifa vermek biti na dusi, svidjati se, le-
preljuba, supruzanska nevernost zati rıe srcu 3. skr. od sadrazam
sadakor svilena tkanina (boje slame) sadır2 a arh. 1. koji proizlazi (proistice,
sadalı v. sedalı
izvire) 2. koji se zbiva (dogadja); - olmak
proizlaziti, proisticati; pojavljivati se
sadaret (-ti) a ist. vezirstvo; vezirat
sadist sadista
sadasız v. sedasız
1. bezglasan, tih,
bezvucan 2. gram. arh. suglasnicki, kon- sadistik sadisticki
sonantski sadizm sadizam
sade p .ı 1. prost, jednostavan; skro- sadme a 1. udar, udarac 2. sudar,
man; - bir giysi skromno odelo 2. pros- sukob 3. psih. potres, sok
todusan, srdacan; bezazlen, iskren 3. cist,
sadrazam a ist. sadrazam, veliki vezir
pravi, nemesan, . bez primesa; 4. ne-
zacinjen; nezasladjen; - börek prazan sadrazamlık polozaj velikog vezira
burek (bez mesa, sira i si.); - kahve kafa saf1 (-ffı) a red, niz; ct. sıra, dizi; voj.
bez secera; - suya bez zaprske, prost; - stroj, red, vrsta; - bağlamak obrazovati
suya çorba posna corba ll v. sadece o - red; stati u red; - dışı kalma po/. ne-
güzel prirodna lepota (zene, devojke) vezivanje za blokove; - düzrnek voj. ob-
sadece samo, jedino, iskljucivo; ciglo; - razovati borbenu liniju, postrojiti u borbeni
bir kitap almak için geldim dosao sam poredak; - ları sıkıştırmak zbijati redove;
samo da uzmem jednu knjigu ön - ta u prvom redu; napred O /-ın/ -

821
 saf

ında olmak biti na cijoj strani, drzati kome safra2 a zuc; cf. öd; - bastırmak pre-
stranu (u sporu, svadji) zalogajiti, zaloziti se, ealabrcnuti; - sı bu-
saf2 a landırmak (ili kabarmak) osecati mucninu
1. cist, bez primesa, pravi; -
ipek cista svila; - yün cista vuna 2. fig. (u zelucu); - m kabarıyor muka mi je; -
bezazlen, prostodusan; - kalpli pros- kesesi zucna kesa; - kesesi ameliyatı
tosrdaean; - - prostodusno, bezazleno operacija zucne kese

safa v. sefa safralı 1. zucni, koje sadrzi zuc 2.

zucan, jedak, razdrazljiv
safalı prijatan, zabavan
safran a bot. safran (Crocus sativus); -
1
safari 1. safari (lov) 2. safari, sportsko
it gibi zut kao safran, potpuno zut; - yağı
odelo (sa velikim dzepovima)
ıı
1 safranova ulje; yalancı - safranika, divlji
safderun a-p naivan, prostodusan, isk- safran (Carthamus tinctorius)
ren
safsata a 1. paralogizam, .sofizam 2.
safdil a-p prostodusan, bezazlen, na- besmislica, glupost; - yapmak go11oriti
ivan besmislice; praviti gluposti
safer a safer (drugi mesec mesecevog safsatacı sofista, koji goveri ne-
kalenda ra) osnovano, prazno
Safeviler ist. Safavidi (iranska dinastija safsatacılık izvrtanje misli
XVI-XVII veka)
sagu: - ağacı bot. sago indijski, sago-
saffet a arh. 1. Cistota 2. iskrenost,
palma (Metroxylon saghu)
prostodusnost
sagar p arh. casa za pice
safha a 1. faza, period, etapa; sta-
dijum, stupanj 2. fiz. faza sağ 1 1 1. desna strana, des ni pravac; -

safi ı
1 . cist,bez primesa, nemesan; -
ağırlık neto, cista tezina; - kar cista za-
rada, cist profil;- süt cisto mleko 2. fig.
cist, iskren ll samo, jedino
safiha a 1. lisnat metal, metal u lis-
tovima 2. ravna, pljosnata povrsina cega
safir a min. safir
safiyet (-li) a. v. saflık
saf kan zoo/. cistokrvan, ciste rase
(koni)
safiaşmak postali cist, precistiti se
safiaştırma preciscavanje, rafinisanje
saflaştırmak (o) cistiti; preciscavati, ra-
finisati
saflık cistoca, prostodusnost, naivnost
safra 1 mor. balast; - atmak osloboditi
se balasta; fig. izbaviti se, spasiti se (od
dosadne osobe)
a na desnu stranu, udesno; - da desno, s
desne strane; - a bak! nadesno ravnajs! -
a dön! nadesno! (komanda); - a dönmek
skrenuti desno (i fig.); - ı tutmak drZati
desnu stranu 2. po/. desnica; - partileri
desnicarske partije ll desni; - cenah voj.
po/. desno krilo; - iç desna polutka, desna
spojka; - kol 1) desna ruka 2) voj. desno
krilo; - yapmak skrenuti desno (au-
to~obilom) 2. po/. desnicarski, kon-
zervativan; - a kaymak skrenuti udesno O
-. gözünü sol gözünden kıskanmak biti
balesno ljubomoran; - kulağını sol elle
göstermek nevesto izvoditi, nespretno ra-
dili; - a sola tamo-ovamo, levo-desno, na
sve strane; - a sola bakmadan ne-
oprezno, nesmotreno; - ını solunu bil-
mernek (ili şaşırmak) zbuniti se, smesti
se, izgubiti glavu; - ı solu yok adam ne-
taktican covek
sağ2 1. ziv, u zivotu; zdrav, citav; -

822
 sağlam

salim (ili selamet) ziv i zdrav; anneniz -
mı? da li vam je majka ziva? babam -,
dedem öldü otac mi je ziv, deda mi je
umro 2. ocuvan, citav, nenacet; cvrst, si-
guran; - akçe vredan novac; - kazık fig.
cvrsta osnova, C:vrst temelj; - kazıağa
bağlamak v. sağlam kazığa bağlamak; -
para v. - akçe O - ol! hvala! - olsun
pihu) 3. odmotati se (o sklupcenoj zmiji) 4.
provaliti se, obelodaniti se, saznati se (o
tajni)
sağım 1. mleko od jedne muze 2.
muza, muzenje 3. muzna zivotinja, mu-
zara
sağımil koja daje mleko, muzna; - inek

nazdravlje! (blag prekor) krava muzara

sağ açık (-ğı) desno krilo (u fudbalu) sağımlık stoka za muzu

sağalmak ozdraviti, oporaviti se, izleciti sağın tacan, egzaktan; - bilimler eg-
se zaktna nauke

sağattım lecenje; terapija; ct. tedavi, te- sağır 1. gluv; - dilsiz gluvonem; - dil-
rapi sizler alfabesi azbuka za gluvoneme; -
etmek . v. sağırlaştırmak; - olmak og-
sağaltmak ak. leciti, izleciti; ct. tedavi
luveti, izgubiti sluh 2. potmuo, prigusen
etmek
(glas) 3. otporan na zvuk, nepropustljiv za
sağanak (-ğı) provala oblaka, pljusak; zvuk; - duvar slepi zid, mrtav zid 4. lazan,
oluja; ,.. bulutu olujni oblak prividan; - kapı lazna vrata o - gibi ba-
ğırmak derati se, vikati, urlati; bir kulağı
sağbeğeni dobar, istanean ukus (u raz-
sağır etmek praviti se gluv; bir kulağı -
likovanju lepog, i ruznog)
olmak zatvarali oci, gledati kroz prste;
sağcı po/. desnicar; aşırı - ult- hem - hem sağır i tup i tvrdoglav
radesnicar
sağırtaşmak postati gluv, ogluveti
sağcılık po/. desnicarstvo, kon-
sağırlaştırmak ak. za~lusi (va) ti (jakim
zervalizam
zvukom)
sağdıç (-cı) dever (na svadbi) O -
sağırlık gluvoea
emeği uzaludan trud
sağır yılan zool. sarka, guja (Vipera
sağdıçlık deverstvo
berus)
sağdırmak caus. od sağmak
sağistem dobra namera
sağduyu zdrav razum
sağhim 1 1. zdrav, krepak 2. jak, cvrst,
sağduyulu zdravog razuma, sa zdra- stamen; solidan, stabilan; - ayakkabı izdr-
vim razumum zljiva obuca; - karar cvrsta odluka; - yapı
sağgörü proıiicljivost, ostroumnost; da- 1) cvrsta gradja 2) robusna konstitucija 3.
lekovidost ceo, citav, neostecen, neokrnjen; bütün
eşya - geldi sve stvari su stigle ne-
sağgörülü pronicljiv, ostroumnan; da- ostecene; bardak düştü, - kaldı casa je
lekovid pala i ostala neostecena 4. siguran, po-
sağgörüsüz nepronicljiv uzdan; valjan, trajan; - değil nepouzdan;
- iş valjan posao; - para stabilan, cvrst
sağı pticji izmet, guano
novac; - tetebe solidan student ll nar. u
sağılmak 1. musti se (o stoci) 2. izlizati svakom slucaju, svakako, sigurno; böyle
se, pohobati se, izandjati (o tkanini, te- devam ederse - hastalanır ako ovako

823
 sağlama
nastavi, svakako ce se razboleti O - ayak-
kabı değil v. sağ ayakkabı değil; /-ı/ -
kaba katarmak uhodati, zahuktati (posao
i si.); /-ı/ - a (ili - kazığa) bağlamak 1)
pastavili na cvrstu osnovu 2) osigurati,
obezbediti
!
sağlama 1. gl. im. od sağlamak 2. mat.
dokaz 3. arhit. podupirac
sağlamak 1 ak. 1. osigurati, obezbediti,
'
i i snabdeti; ostvariti, dobiti 2. mat. dakazivali
sağlamak2 ici (voziti) desnom stranom;
skrenuti desno
sağlamlamak ak. 1. ucvrstiti, pojacati
2. osigurati, uciniti bezbednim
sağiarniaşmak 1. ucvrstiti se; ojacati 2.
osigurati se, obezbediti se
sağlamlaştırmak ak. 1 . ucvrstiti
(odnos, prijateljstvo); ojacati (misice) 2.
osigurati, obezbediti 3. mat. dokaz (iv)ati
sağlamlık 1. cvrstoca; jacina 2. sta-
bilnost, postojanost; cvrstina (karaktera) 3.
zdravlje; krepost, cilost 4. nenacetost, ne-
okrnjenost 5. pouzdi:most, sigurnost 6. tac-
nost, verodostojnost, istiriitost (vesti i si.)
7. izdri:ljivost, otpornost
'sağlanmak pass. od sağlamak 1
sağlı: - sollu 1 i s desne i s leve strane,
s obe sırane ll koji podjednako vlada
obema rukama
sağlıcakla: - gidin (iz)! srecan put! -
kullanınız zdravo ga nosili! (kaze se za
novo odelo, haljinu, obucu)
sağlık 1 zdravlje; i:ivot; - ınıza u vase
zdravlje! - bilgisi higijena; - durumu
zdravstveno stanje; - karnesi zdravs-
tvena knjizica; - kurumu higijena; - ku-
rulu zdravstvena komisija - raporu iz-
veStaj o zdravstvenom stanju; Sağlık ve
Sosyal Yardım Bakarilığı Ministarstvo
zdravlja i socijalne pomoci; - yoklaması
sp. zdravstvena kontrola O - olsun ne
mari, nista za to, da smo zivi i zdravi; - a
824
yüz tutmak oporavljati se, poceti se opo-
ravljati, krenuti nabolje; zihin - ı mentalıia
higijena
sağlık2 v. salık
sağlıklı zdrav, normalan
sağmak (-ar) ak. 1. musti 2. vaditi med
(iz saca ili kosnica) 3. odvijati, odmotavati,
razmotavati (konce i si.) 4. pljustati, liti (o
kisi) 5. arg. opeljesiti, skinuti do koze 6.
arg. ispipati koga, izmamiti
sağmal muzna (stoka); - inek krava
muzara (i fig.)
sağrı 1. sapi (konjske) 2. anat. krsna
kost, krsta 3. geog. vrh, greben (planinski)
Odam - sı arhit. sleme
sağ söz mudra izreka, sentencija
sağu arh. 1. /it. elegija 2. naricaljka,
tuzbalica
sah (-hhı) a skr. od sahihtir znak, paraf
(za potvrdjivanje vernosti dokumenta); /-al
çekmek parafirati, potvrditi ve-
rodostojnost (dokumenta)
saha a 1. polje, prostor; oblast, kraj,
pojas; voj. zona; ct. alan; açık - otvoren,
otkriven prostor; ateş - sı voj. vatrena
zona; atış - sı voj. poligon, streliste; hava
- sı vazdusni prostor (jedne zemlje); mü-
dafaa - sı voj. odbrambena zona, zona
odbrane; uçuş - sı domet leta 2. fiz. polje;
kuvvetler - sı polje sila; mağnetik - mag-
netno polje 3. sp. teren, igraliste; - dan
atmak (ili çıkarmak) izbaciti, udaljiti sa te-
rena; ceza - sı kazneni prostor; futbol -
sı fudbalsko igraliste, stadian 4. fig. polje,
oblast, domen, delokrug; faaliyet - sı
polje aktivnosti; iktisat - sında na eko-
nomskom polju; ilim - sında u domenu
nauke
sahabet a pokroviteljstvo, podrska,
zastita; /-al- etmek podrzavati, stititi
sahabetçi zastitnik
sahaf a antikvar, prodavac starih knjiga

sahaflık prodaja starih knjiga
sahan a sahan, bakrena zdela, cinija
sahanlık 1. kolicina od jednog sahana;
iki :... yemek jelo od dva sahana 2. od-
moriste, trem (na svakom spratu kuce) 3.
platforma (tranvaja) 4. mesto za drianje
sahana, spremiste za sahane '
sahavet a arh. velikodusnost, dobrota,
plemenitost; ct. cömertlik
sahavetli \'elikodusan, plemenit; ste-
dar; cf. Cömert
sahi a skr. od sahih stvarno, istina, za-
ista; - mi? stvarno? je li istina? -, öyledir
tacno, istina je; söyledikleri - tir istina je
sto surekli
sahici nar. istinski; pravi, prirodni; -
elmas pravi dijamant
sahiden odista, doista, zaista; - bunu
kendisi yaptı on je zaista sam ovo nap-
ravio
sahife a arh. stranica; cf. sayfa
sahih a istinit, tacan
sahil a ı 1. obala (recna i morska); 2.
obalni pojas, obala, pribrezje,. primorje; -
bataryası voj. obalska baterija; - bo-
yunca duz obale; - çamı bot. primorski
bor (Pinus maritima); - istihkiimatı voj.
obalska utvrdjanja; - muhafazası zastita
obale; - topçusu obalska artiljerija ll (pri)
obalni; - saha priobalni pojas, priobalna
zona
sahileşmek obistiniti se, potvrditi se,
ostvariti se
sahip (-bi) a 1. vlasnik, posednik, gos-
podar; ev - i ~:ucevlasnik; doma6in, glava
porodice; gemi - i brodovlasnik; pasaport
- i nosilac, vlasnik pasasa 2. zastitnik,
pokrovitelj, pat-on; cf. koruyucu; - çıkmak
1) postatı vlasrik 2) stititi, podrzavati 3. po-
sednik, nosilac kakvog svajstva; malumat
- i upucen, obavesten, znalac; namus - i
castan, cestit; şöhret - i slavan, poznat;
sahtelik
tecrübe - i iskusan; zevk - i (covek) od
ukusa
sahiplik 1. svojina, pripadnost; cf. iyelik
2. pokroviteljstvo, zastita
sahipsiz 1. bez vlasnika, bez. gos-
podara; niciji; - köpek pas-lutalica 2. bez
zastitnika, bez pokrovitelja
sahne a 1. pozornica, bina, scena; -
arkası kulise; - ye çıkmak 1) izaci na
scenu 2) pojaviti se; - düzeni· mi-
zanscena, rezija; - ye koymak pastavili
na scenu, rezirati 2. poz. cin; üç sahneli
piyes komad u tri cina 3. fig. scena, pri-
zor; dogadjaj; korkunç bir - sıravican pri-
zor; savaş - leri ratni prizori; siyaset - si
politicka scena
sahnelemek ak. postaviti na scenu;
inscenirati
sahnelenmek 1. bez/. 1. od-
sahnelemek 2. fig. pojaviti se (o dogadjaju
i si.)
sahra a. 1. ravnica, polje 2. pustinja;
stepa; cf. çöl 3. voj. polje; pohod; ratni us-
lovi; - hastanesi poljska bolnica; - top-
çusu poljska artiljerija; - topu poljski top
sahre a geo/. naslaga, stena; cf. külte
sahte p 1. lazan, falsifikovan, kri-
votvoren; - çek lazan cek; - senet lazna
menica; - belge falsifikovan dokumenat 2.
voj. lazan, prividan; - mevzi lazan polozaj;
- taaruz lazan napad 3. pritvoran, ne-
iskren; izvestacen, namesten; - dost
vajni, toboznji prijatelj; - gülümseme iz-
vestacen osmeh; - tavır usiljeno drianje,
pritvoran izgled
sahteci v. sahtekar
sahtecilik v. sahtekarlık
sahtekar p 1 . varalica; prevarant 2. fal-
sifikator, krivotvoritelj
sahtekarlık krivotvorstvO'; fal-
sifikovanje; - yapmak krivotvoriti
sahtelik 1. laz, prevara 2. krivotvorina,
falsifikat
825
sahtiyan

sahtlyan p ı safijan, maroken (koza);' ll ostariti, a parnet ne steci;: - duasına çık­

od marokena mak nadati se nemogucem; - ı ,~le. ver-
mek biti na uzdi, biti vucen za nos; - oy-
sahtiyancı izradjivac safijana; pro-
natmaz zreo i ukusan, topi u ustlma (o
davac safijana
vocu); - ı saydırmak 1) izgubiti ugled 2)
sahtiyancılık izrada safijana; trgovina odati tajnu, izbrbljati se, izlajati se; -ı ına
safijanom soğan doğramak praviti budafu (od

sahur a isi. obedovanje pre zore (o ra- koga); ismejavati koga, rugati se kome
mazanskom postu); - a kalkmak ustati sakalık ra:Znosenje vode
pre zore (za vreme ramazana)
sakallanmak obrasti, zarasti u bradu
sahurluk jelo, hrana (pre svanuea)
i sakallı 1. s ... , bradom; bradat; ak - be-
saik a razlog; motiv; podstrek, sU- lobrad, sede brade 2. neobrijan, zarastao
mulans; cf güdü o - bebek pej. infantilan, kao dete (6' co-
saika 1 a razlog, uzrok veku)
sakal otu bot. djipovina (Andropogon)
saika2 a munja; - siperi gromobran
sakalsız bez brade; golobrad, cosav
saire a drugi, ostali; ve - i drugo, i tako
dalje sakalsızlı k golobradost, cosavost

sairfilmenam a mesecar; cf uyur sakamet a arh. nedostatak, mana

gezer
sakandırık H1t) nar. podbradnik, pod-
sak 1 nar. 1. budan; oprezan 2. lak na vezaca
sn u sakar 1. lisa, evet, zvezda (na cefu :Zi-
sak2 (-kı) a arh. bot. stabljika; ct. sap votinje 2. trapavko, nespretnjakovic, iieprt-
lja
saka 1 a vodonosa o - beygiri gibi do-
laşmak lutati, tumarati, gluvariti sakarimetre sakarimetar

saka2 (ili - kuşu) zool. cesljugar (Car- sakarın hem. saharin

duelis carduelis) sakartık nespretnost, trapavost
sakağı vet. sakagija, slinavka (zarazna sakaroz hem. sahamza
bolest kopitara)
sakat a 1 1 . sakat, obogaljen, una-
sakak (-M 1. podvaljak, gronjik 2. ma- kazen; nesposoban (za vojsku, rad) 2. oii-
ramica, podvratnik (govedji) tecen, polomljen, iskrivljen; - bir san-
sakal 1. brada; - ı ağarmak osedeti, dalye pofomljena stolica 3. fig. iskvaren,
ostariti; - akı starost; - bırakmak pustati izopacen, izoblicen, izvitoperen (o poslu,
bradu; /-ın/ - ına gülrnek 1) smejati se u stilu i si.) 4. sp. povredjen, nesposoban za
bradu (!ice), praviti budalom 2) prevariti, igru ll 1. bogafj, invalid 2. sp. povreda;
obmanuti; - koyvermek (salıvermek ili hafif - laka povreda 3. nedostatak; gres-
uzatmak) v. - bırakmak; - ını sıvaziamak ka, omaska
gladiti bradu; top - gusta brada 2. mor. sakatçı v. sakatatçı
(pri) kosnik (vodoravna greda na pramcu
sakatat a glava, noge i iznutrica (zak-
broda) O/-ı/ - başı dağıtmak pretiti; /-ın/ -
fane stoke)
ı bitmek fig. odugovlaciti se, otezati se (o
poslu i si.); - ı değirmende ağartmak fig. sakatatçı prodavac iznutrica, erevar

826

sakatlanmak ak. 1. osakatiti, obogaljiti,
ozlediti 2. polomiti, razbiti skrsiti, ostetiti 3.
sp. povrediti 4. pokvariti, izopai':iti, iz-
vitoperiti
sakatlanmak pass. refl. od sakatlamak
sakatlık 1. unakazenost, obogaljenost;
ostecenje, kvar 2. fig. izopai':enost, na-
karadnost, izvitoperenost 3. nepravilnost,
greska, manjkavost 4. sp. povreda
sakın 1 pazil cuvaj sel ll d.a nije, da ne
bude; - bulaşıcı bir hastalık olmasın da
nije neka zarazna bolest?
sakınca 1. smetnja, zapreka, prepreka
2. zamerka, primedba, prigovor 3. med.
kontraindikacija (lekova)
sakıncalı osetljiv, delikatan, skakljiv;
neugodan,opasan
sakıngan oprezan, obazriv; suzdrzljiv,
rezervisan
sakınganlık opreznost, obazrivost;
suzdr2:1jivost, rezervisanost
sakınılmak pass. od sakınmak; sa-
kınılan göze çöp batar post. mnogo ba-
bica kilavo dete
sakınış opreznost, predostroznost
sakınmak 1. abi. cuvati se, paziti se; iz-
begavati, kloniti se; hastalıktan - cuvati
se bolesti; kötü" insanlardan - kloniti se
losih ljudi 2. ak. cuvati; stititi, braniti
sakınmalik saosecanje, saZaljenje
sakıntı opreznost, predostroznost
sakıntılı oprezan, obazriv
sakıntısız neoprezan, nesmotren
sakır: - - silno drhcuci, kao jasikovo
lisce; - - titrernek drhtati kao prut, tresti
se kao trska
sakırdamak nar. drhtati, cepteti; tre-
periti (od straha ili hladnoce)
sakırga zoot.. nar. v. kene
saki ta
sakıt a arh. 1. ponisten, nevazeci, van
snage 2. svrgnut, zbacen (s prestola); -
hanedan svrgnuta dinastija 3. pobaceno,
nedoneseno (dete); - olmak 1) ne vaziti,
biti van snage 2) pasti, biti svrgnut
Sakıt astr. Mars; cf. Merih
sakız smola (iz drveta);- çiğnemek 1)
:Zvakati smolu, zvaku 2) /-al zavaravati (ja-
lovim nadama); - gibi lepljiv; - rakısı
mastika O - levreği zoo/. morski pas; cf.
kedi balığı
sakız ağacı Antepska pistacija (Pis-
tacia Lentiscus)
sakız kabağı bot. bela bundeva (Ca-
curbita pepo)
sakızlaşmak postati smolast
sakızlı smolast, od smole
saki1 saki, sake (japanska rakija)
saki2 a arh. peharnik, vinotoca
sakli a arh. 1. tezak, glomazaıi 2. do-
sadan 3. ruzan, neugledan
sakim a pogresan, neispravan; ne-
tacan, lazan
sakin a 1 1. miran, spokojan; - deniz
mirno more; - bir hayat sürmek voditi
miran zivot; - hava mirno vreme (bez
vetra) 2. tih, miran, necujan; cf. sessiz; -
bir adam tih, miran covek 3. nastanjen, sa
stanom u... ll stanovnik, zitelj; - olmak 1)
biti tih (miran) 2) stanovati, ziveti;
mirno, tiho
sakinleşrnek smiriti se, stisati se; fig.
smiriti se, prestati (o oseeanju, bolu i si.);
hava sakinleşti vreme se smirilo; si-
nirlerim biraz sakinleşti zivci su mi se
malo smirili
sakinleştirmek ak. smiriti, stisati
sakinlik rnirnoca; mir, tisina
sakit a cutljiv, bezglasan; - kalmak za-
cutati, ostati bez reCi
827
 sakka
ı
. 1 sakka a v. saka 1
saklama 1. cuvanje, zastita 2.. prik-
rivanje, zatajivanje
saklamak 1. ak. (sa) cuvati, odrzavati
2. ak. skrivati, prikrivati, tajiti; skloniti; sırrı ·
- cuvati tajnu 3. ak. dat. stedeti, Ôdvajati;
ostaviti za koga; rezervisati; bu kalemi
sana sakladım ovo pero sam odvojio za
tebe; masayı - sacuvati, rezervisali sto;
i,, şu yemekten bana biraz sakla ostavi mi
malo tog jela O sakla zamanı gelir za-
:!
manı posl. cuvaj bele pare za erne dane
saklambaç (-cı) zmurke, skrivalica
(igra); - oynamak igrati zmurke
saklanılmak pass. od saklanmak
saklanmak 1. cuvati se, paziti se 2. kriti
se, skrivati se 3. (sa) cuvati se, ostati (o
secanju)
saklantı1. skloniste, spremiste 2. tajno
mesto, skroviste 3. kutija, kaseta
saklatmak caus. od saklamak
saklı 1. sacuvan, ocuvan 2. skriven, pri-
tajen; prikriven, skrovit; til. latentan 3. tajni;
- tutmak dr:!ati u tajnosti, skrivati, tajiti
sako kratak kaput, sako
saksağan zdol. arh. svraka (Pica pica)
saksı 1. saksija 2. arg. cup, tikva (o
glavi)
saksı güzeli bot. pupakvica, pupcic
(Cotyledon umbilicus)
saksılık
1. polica za saksije 2. ukrasni
sud za saksije 2. mesto gde se zimi drZ:i
,.. cvece
' odvojen za salarnuru
saksafon muz. saksafon
saksafoncu saksafonist
saksonya saksonski porculan
saı1 splav, skela
i\ sal2 p arh. gadina
sala a isi. poziv na molitvu, objava mo-
828
litve (sa minareta); - okumak (ili vermek)
pozivati na molitvu, objaviti molitvu
saliibet (-ti) a cvrstina, snaga; crstbca
salabetli cvrst; jak, snazan
salacak (-ğı) tenesir (sto za pranje po-
kojnika); ct. teneşir
salah a arh. 1. ozdravljenje; po-
boljsa"nje; oporavak; - bulmak öporaviti
se, prezdraviti: prıpraviti se, pobctıısati se
2. mir, spokoj (stvo)
salahiyel a arh. nadlezl}1ost, ov-
lascenje, kompetencija; ct. yetki; - ver-
mek opunomociti, dati ovlass™fmje
salahiyetli nadlezan, vlastan, kom-
petentan; cf. yetkili
salahiyetname a-p punomocje
salahiyetsiz nenadlezan, neovlascen,
nekompetentan
salak (-ğı) blesavko, bena (u odevanju i
drzanju); - - bakmak blenuti, tupo gledati
salakça blesavo, priglupo, tupo
salaklaşmak poblesaviti, pobenaviti
salaklık budalastina, glupost; - yap-
mak praviti gluposti, glupirati se
salarn salama
salamandra pokretna pec (prenosi se
iz sobe u sobu)
salamanje v yemek odası
salamu ra 1. salamu ra, sola ra, presol;
tursija 2. usoljene namirnice; balık - sı
riba u salarnuri
salamuralık 1. povoljan za salarnuru 2.
salangan zool. salangan-ptica (Col-
localia)
salapurya mor. teretni camac, penisa,
barza; - gibi klompara (velika cipela)
salaş ducan (od dasaka); baraka (pro-
davnica voca i povrea)
 salıverilmek

salaşpur tekst: salaspur, laka tkanina salgı fiziol. 1. lucenje, sekrecija; - bezi
(prema imenu indijskog grada solapura) pljuvacna zlezda; - organları organi za lu-
salat (-tı) a isi. molitva cenje 2. izlucevina, sekret

salata salata; çoban - sı cobanska sa- salgılamak ak. luciti, izlucivati

lata; domates - sı salata od paradajza; salgın 1 1. zaraza, epidemija; - lar bi-
karışık - mesana salata limi epidemiologija 2. najezda, navala,
provala; çekirge - ı najezda skakavaca 3.
salatalık 1 1 . krastavac ll povoljan za
arh. privremen porez ll 1. zarazan, epi-
sala tu
demijski; - hastalıklar zarazne bolesti 2.
salavat a molitve; - getirmek moliti se agresivan, nasrtljiv
u opasnoj sitnaciji
salgıncı poreznik
salcı skeledzija
salgıniaşmak zaraziti se
salça sos, umokac, moca; sos od pa-
salhane a-p klanica
radajza
salı utorak; - günü 1) utorak 2) u uto-
salçalısa sosom, u sosu; - sosis virs-
rak; - günleri utorkom
la sa sosom
salık (-ğı) 1. novost, vest, glas; sa-
saldırgan 1 napadacki, agresivan ll ag-
opstenje; obavestenje; - almak cuti, oba-
resor, napadac
vestiti se 2. savet, preporuka, misljenje; l-
saldırganlık agresivnost, agresivno po- a!- vermek savetovati, preporuciti
nasanje
salıncak (-ğı) 1. ljuljaska; klackalica; vi-
saldırınapad, atak, nasrtaj; silahlı - seci krevet, viseca mreza; - illeti vet. brlji-
oruzani napad; karşı - protivnapad vost (ovaca); - sandalye stolica za klac-
kanje, klackalica; - tahtası daska za
saldırıcı 1agresivan ll agresor
sedenje (ljuljaske) 2. kolevka, besika
saldırı napad, udar, nalet, juris
sahneaklı na ljuljanje, sa ljuljanjem; -
saldırış v. saldırı at konj za klackanje; - koltuk fotelja za
saldırılmak pass. od saldırmak klackanje
salındırmak caus. od salınmak
saidırma 1. gl. im. od saldırmak 2. ve-
liki noz, tesak salınım 1. fiz. vibracija, oscilacija 2.

saldırmak dat. 1. napadati, jurisati; ki-

astr. libracija (meseca)
disati (o f>su); cf. hücum etmek 2. mor. ok- salmış ljuljanje; klacenje (u hodu)
renuti u povoljnom pravcu (brod, prilikom
salınmak 1. pass. od salmak 2. njihati
isplovljavanja) 3. hem. razjedati, nagrizati
se, klatiti se; vibrirati, oscilirati; klatiti se (u
saldırmazlık nenapadanje; ant- hodu); salına salma yürümek klatiti se u
Iaşması pakt o nenapadanju hodu, hodati klateci se
saldırtmak huskati, podbadati; na- salıntı 1. ljuljanje, klacenje; klackanje;
tutkati; (na)pujdati (psa) talasanje (na moru)
salep (-bi) a 1. bat. kacun (Orchis) 2. salintılı klimav, rasklimatan; fig. ko-
salep (napitak) lebljiv, nestalan, promenljiv
salepçi salebdzija, prodavac salepa salıverilmek pass. od salıvermek

829
 salıvermek
salıvermek ak. 1. osloboditi, pustiti na
slobodu 2. popustiti, olabaviti (konopac i
si.) 3. pustati, pustiti (bradu, kosu i si.)
salim a arh. 1. zdrav, citav; fig. zdrav,
trezven 2. siguran, bezbedan 3. ispravan,
bez greske
salimen a srecno, bezbedno, sigurno;
- varmak bezbedno stici (o avionu, brodu)
'
ıı i
ı, 1'1 salip (-bi) a krst; cf. haç
' izvesnost 4. astr. libracija 5. drmusanje, ci-
!i
;
l
·• salise desetinka (sesdeseti deo se-
kunde)
salisiliit hem. so salicilne kiseline
salkım 1 1. gronja, kicanka; cvast 2.
grozd 3. bot. glicina (Wistaria) 4. bot. za-
/ novel (Cytisus) 5. visuljak, pandan 6. srap-
nel, karlee ll grozdast, u obliku grozda O -
ateş 1) karteena raketa 2) astr. zvezda
(padalica); - küpe mindjusa sa visuljkom;
- saçak razbacan, rasturen, u neredu;
razbarusen; - - u gronjama, u grozdovima
salkımak
visiti, (o) mlitaviti, otromboljiti
se (o obrazima)
salkımsı grozdast, u obliku grozda
salkım söğüt (-dü) bot. zalosna vrba
(Salix babilonica)
sallabaş tresoglav, koji trese glavom (o
coveku, zivotinji)
sallamak ak. 1. (za) ljuljati, njihati, kla-
titi; mahati, vrteti (glavom, repom); !resti,
drmati; başını - klimati glavom; el - ma-
hali rukom 2. odugovlaciti, otezati, od-
lagati; zanemarivati, prenebregavati 3.
opaliti, opauciti, zalepiti (samar)
sallamamak ak. arg. ne mariti, fuckati,
ne sljivosati
saliandırmak 1. caus. od sallanmak 2.
obesili
salianma njihanje, klacenje, ljuljanje;
balansiranje
sallanmak 1. ljuljati se, njihati se, klatiti
se; dişlerim salianıyor zubi mi se klate;
830
masa salianıyor sto se klati 2. povoditi
se, teturati se, klatiti se (u hodu) 3. podr-
htavati, !resti se; son depremde şehrimiz
kuvvetle saliandı u poslednjem zeml-
jotresu nas grad je jako podrhtavao 4. vi- .
siti o koncu, ljuljati se (o polozaju, funkciji)
5. fig. tumarati, lunjati, vucarati se
saliantı 1. klacenje, ljuljanje, njihanje 2.
podrhtavanje 3. odlaganje, otezanje; ne-
manje 6. klimanje glavom; odmahivanje
glavom 7. prenebregavanje, za-
nemarivanje O - da bırakmak ostaviti u
neizvesnosti; - da kalmak ostati u ne-
izvesti; - da olmak ugrozen, drmati se (o
politickom polozaju, funkciji)
sallapati 1. nepromisljeno, nes-
motreno, lakomisleno 2. nemarno, neb-
rizljivo, aljkavo
sallasırt: - etmek ak. uprtiti, natovarili
sallı ravan, pljosnat; sirok, prostran (o
gradjevini)
salma 1. gl. im. od salmak 2. vrsta jela
od pirinca 3. seoski prilog, doprinos (za
odrzavanje puteva i si.) 4. peradarnik, zi-
vinarnik 5. ist. patrolni policajac, pozornik
(u Osmanskom carstvu); - tomruk zatvor
(pri policiji) 6. arh. mera za vodu 7. izgon
(jenje) stoke (na pasu) 8. lutalica (stoka
bez pastira) 9. kuljanje, sikljanje (vode)
10. viseci rukav (odece turskih seljaka)
salmak (-ar) 1. ak. dat. siriti, rasp-
rostirati, rastezati; prostirati, sterati; gölge
- bacati senku; korku - sirili strah; yatak
- sterati postelju 2. ak. arh. pustati, pustiti
(kosu, bradu); cf. uzatmak 3. ak. dat. od-
lagati, odloziti; cf. ertelernek 4. ak. dat.
pustiti, osloboditi; popustiti, olabaviti 5. iz-
bijati, terali (o grani, mladici) 6. ak. dat. iz-
goniti stoku (na pasu); koyunları çayıra -
terali ovce na pasnjak 7. ak. hitno poslati,
otpremiti; haber - poslati vest 8. ak. dat.
staviti, gurnuti, ubaciti, spustiti; ekmeği fı­
rına - staviti hleb u pec; kovayı kuyuya -

spustiti kovu u bunar 9. ak. udariti, na-
metnuti, zayesti (dazbine, porez) 1O. ak.
dat. izvesti, izvoditi; vapuru açık denize -
izvezti brod na pucinu 11. ak. dat. fig. uva-
liti, baciti u, dovesti do; başını derde -
uvaliti se u nevolju 12. dat. napadati, ju-
risati, kidisati (o psu, vuku); cf. saldırmak;
ayı insana salar medved napada coveka;
13. ak. dat. pujdati (psa); köpeği tilkiye -
pujdati psa na lisicu 14. mor. okretati se
na sidru (o brodu) 15. ak. dat. poveriti, os-
taviti na cuvanje; ct. emanet etmek 16.
nar. postaviti temelj (zgrade) 17. ak. pri-
loziti, prilagati, davati prilog 18. kuljati, sikl-
jati (o vodi)
salmalık nar. pasiste, pasnjak; ispasa
salmastra 1. zaptivac; - bileziği (ili
halkası) zaptivni prsten; - kutusu kutija,
sanduk sa materijalom za zaptivanje 2.
mor. uzad, konopci {za vezivanje broda)
zalname p arh. godisnjak, almanah
salon 1. sala; salon; konferans - u
sala za sednice; konser - u koncertna
dvorana; yolcu - cekaonica; cf. bekleme
salonu 2. ostinska soba 3. aula, predvorje
saloz arg. caknut, udaren
salazlaşmak arg. otupeti, pobenaviti,
poblesaviti
salozluk caknutost
salpa 1. aljkav, nemaran 2. mlitav, mlo-
hav; lenj
salpak (-ğı) v. salpa
salt 1 samo, jedino, iskljucivo; - o bunu
yapar samo on moze to da uradi ll 1. ap-
solutni, potpuni;- çoğunluk apsolutna ve-
cina; - nem apsolutna vlaznost; - sıfır fiz.
hem. apsolutna nula 2. cist, nepomucen,
pravi; sf. arı, saf; - insan pravi covek; -
sevinç nepomucena radost
salta 1: ı.. durmak stajati na zadnjim sa-
pama. senili {o psu)
salta2 arh. kratak kaput (bez okov-
ratnika)
saman lı
salta3 mor. popustanje olabljivanje {ko-
nopca); - etmek (ili vermek) popustiti,
olabaviti (konopac)
saltanat a 1 . carstvo, sultanat 2. vla-
davina, vlast; upravljanje 3. fig. sjaj; ras-
kosnost, velelepnost; - sürmek 1) vladati,
upravljati 2) ziveti u raskosi
saltanatlı raskosan, pompezan
saltanatlık v. saltanat
saltçılık apsolutizam, autokratija
saltık apsolutan, kategorican, be-
zuslovan; - gerçek apsolutna istina; -
haklar apsolutna prava
salto salto (rvacki zahvat)
salvo salva, pocasna paljba; - ateşi
pocasni plotun, pocasna paljba
salya pljuvacka; bala
salyalı balav, slinav
salyangaz 1. zool. puz (Xelix) 2. anat.
puznica, usna zavojnica O - merdiveni
spiralne stepenice
salyangozculuk gajenje puzeva
sam a pustinjski vetar
saman slama; - alevi gibi zapaljiv kao
barut; - çöpü slamka; - gibi neukusan,
bljutav; - sarısı slamnozuta boja; - tozu
pleva; - y~mez ne mozes ga prevesti
zedna preko vode, on ne naseda <> - al-
tından su yürütmek raditi ispod zita,
spletkariti; - kağıdı paus-papir (za precr-
tavanje); - kafalı supljoglav, glup; - nez-
lesi polenska groznica
samani v. saman rengi
saman p bogatstvo, izobilje
Samaniler ist. Samanidi (persijska di-
nastija)
samankapan cilibar, jantar
saman lı 1. (mesan) sa slamom 2.
slamni, od slame
831
samanlık
samanlık slamnjak, slamiste; plevnja
saman rengi ·boja slame, otvorenozuta
boja
saman uğrusu, saman yolu astr.
Mlecni put
sarnaryum hem. samarijum
samba samba (ples)
Sami a 1 Sernit ll semitski; - diller se-
mitski jezici
samimi a 1. otvoren, iskren, srdacan; -
selamlar iskreni pozdravi 2. prisan, blizak,
intiman; /-la/ - olmak biti s kime biizak
samimilik a iskrenost, otvorenost,
srdacnost; ct. içtenlik; - le iskreno
samirniyet v. samimilik
samirniyetsiz neiskren, pritvoran
samimiyetsizlik neiskrenost, prit-
vornost
sarnsa p poslastica slicna bakiavi
samsun arh. ratnicki pas (u staroj
Grckoj)
sarnur 1 zoo/. sarnur (Martes zibelina) ll
od samurove koze (krzna) o - kaşlı gustih
crnih obrva
samuray ist. samuraj
sam yeli samum (suv i topao pustinjski
vetar)
san 1. ugled, cast, dobar glas, slava;
ct. şöhret 2. titula, zvanje (uz imena ha-
nova, princeva, pasa) 3. svojstvo, oso-
bina, atribut
sana dat. od sen; - gelince sto se tebe
tice; - ne? sta ti je?
sanal izmisljen, lazan, fiktivan; mat.
imaginaran; - sayı (ili adet) imaginaran
b roj
sanat (-tı) a 1. zanat; zanimanje, pro-
fesija; - altın bileziktir zanat je bogatstvo
(zia!:::;: narukvica); ~ okulu zanats!~a
832
skola; - sahibi zanatlija 2. umetnost; -
eseri umetnicko delo; - eşyası umetnicki
predmeti; - için - umetnost radi umet-
nosti; - tarihçisi istoricar umetnosti; - yö-
netmeni umetnicki direktar (filma); güzel
- lar lepe umetnosti 3. sposobnost, ves-
·tina, umece; askerlik - ı vojna vestina;
konuşma - ı umece govara
sanatçı 1. zanatlija 2. umetnik 3. majs-
tor svoga posla
sanatkar v. sanatçı
sanatkarane a-p umetnicki, majstorski
sanatkarlık 1. zanatstvo 2. umesnost,
vestina
sanatlı umetnicki; majstorski, znalacki
(uradjen)
sanatoryum sanatorijum
sanatsever ljubitelj umetnosti
sanavber bot. pinija, pinjol (Pinus
pinea)
sanayi (-i) 1. umetnost 2. industrija; -
bölgesi industrijska oblast; - merkezi in-
dustrijski centar; - psikolojisi industrijska
psihologija; - tesisleri industrijska post-
rojenja; - ağır - teska industrija; harp - 1
ratrıa industrija
sanayici 1 industrijalac, fabrikant ll in-
dustrijski; - ülkeler industrijske zemlje
sanayileşme industrijalizacija
sanayileşrnek industrijalizovati se
sanayileştirmek ak. industrijalizovati
sancak (-ğı) 1. zastava, steg, barjak 2.
desni bok broda; - alabanda! na desnu
palubu! (komanda); - gemisi adıniraiski
brod; - nöbeti mor. zastavska sıraza 3.
ist. sandzak (administrativna jedinica u
Osmanskom carstvu)
sancaktar barjaktar, stegonosa
sancı astar bol, probad; grc u stomaku;
kolika; /-ı/ - tutmak (ili - sı tutmak) dobiti
;Jrobade (grceve, kolike)
 sancılanmak osetiti, dobiti bolove; kar-
mm sancılanıyor osecam grceve u sto-
maku
sancılı bolan, s ostrim bolom, s pro-
badima
sancımak probadati; tupo boleti; tistati
(orani)
sancı otu nar. v. dalak otu
sançmak (-ar) ak. zabadati, zabosti,
pobosti, zabiti (u zemlju) 2. podici, pos-
taviti (zastavu)
sandat1 camac, cun, salupa
sandat2 bot. sandalovo drvo (Santalum
album)
sandat3 sandala (obuca)
sandalcı camdzija, brodar
sandalye 1 . stolica 2. tig. mesto, po-
lozaj; - kavgası borba za stolicu (polozaj);
hasır - pletena stolica
sandalyeci izradjivac stolica; trgovac
stolicama
sandık (-ğı) a 1. sanduk, kovceg, skrin-
ja; kutija; alet - ı sanduk za alat; elbise -
ı kovceg za odela 2. kasa, blagajna; - def-
teri knjiga blagajne; - emini blagajnik,
kasir; ct. veznedar; mal - ı drzavna bla-
gajna; riznica 3. fond, budzet; emekli - ı
penzioni fond 4. mera za pesak i sljunak
(od dasaka) 5. voj. magacin mitraljeza 6.
privremena brana 7. vedro, cabar (za bilj-
ke) 8. glasacka kutija; o - eşyası de-
vojacka sprema (pokrivaci, carsafi, cilimi);
- kurulu izborna komisija; - sepet sve sto
se nadje (stvari), prnje; kucne stvari,
ode6a
sandıkçı izradjivac sanduka
sandıklamak ak. upakovati, smestiti u
sanduk, staviti u kutiju
sandıklı ı upakovan u sanduk ll 1.
ploca za oblaganje zidova 2. zlatnik, zia-
tan novcic (iz vremena sullana Mahmuda
ll)
sandırmak ak. dat. caus. od sanmak
sanduka a sarkofag
sandviç sendvic
sanem arh. 1. idol, kumir 2. /it. lepotica,
draga (u turskoj i persijskoj klasicnoj po-
eziji)
sanemperest a-p idolopoklonik
sangı nar. zbunjen, zabezeknut
sangılamak nar. zaprepastiti se, za-
bezeknuti se, skameniti se
sangılık zaprepascenje, pre-
nerazenost, zabezeknutost
sanı misljenje; pretpostavka; ct. zan; -
mca (ili - ma göre) po mom misljenju, po
meni; - sına kapılmak predati se mislima,
zaneti se razmisljanjem
sanık (-ğı) abi. okrivljen, optuzen,
osumnjicen; karısını öldürmekten - ok-
rivljen za ubistvo svoje zene
sanıklık okrivljenost
sanılmak bez/. od sanmak; toplantı
sanıldığından uzun sürdü sastanak je
trajao duze nego sto se mislilo
sanidin min. sanidin, vrsta teldspata
saniye a sekund (a); - sinde u se-
kundi, za tren oka; - kaybetmeden
odmah, smesta, ni casa ne caseci; - si -
sine iz sekunde u sekundu; tacno u se-
kundu
saniyeli trenutnog dejstva, trenutni (o
bombii si.)
saniyelik 1 sekundara, sekundna ka-
zaljka ll od jedne sekunde; sekundni; on -
bir iş posao od deset sekundi
sanki 1. uzmimo, pretpostavimo da; -
ben yanlış yapmışım pretpostavimo da
sam pogresio! 2. kao da, toboze, san6im;
- o bunu teklif etmiş toboze je on to
predlozio 3. cestica za pojacanje na kraju
upitnih recenica; ma, ta; ne diyorsun - ·
833
 san lı
ma sta kazes? ne yapıyorsun - ta sta
ra d is
sanlı slavan, ugledan, znamenit, poz-
nat
sanmak (-ır) ak. 1. misliti, smatrati, ve-
rovati, d..Zati; ct. zannetmek; ben seni
insan sanıyorum ja te smatram covekom;
onu ölmüş sanmışım mislio sam da je
umro 2. pretpostavljati, ceniti, racunati
'1
ll sanrı psih. prividjanje, halucinacija; -
doğurucu halucinogen
'1
sanrılamak halucinirati, imati
vidjenja
sansar 1. zoo/. kuna; ağaç - ı kuna
zlatica (Martes martes); kaya - ı kuna do-
maca (Martes foina) 2. kunino krzno
sansasyon senzacija; - yapmak nap-
raviti senzaciju
sansasyonalizm senzacionalizam
sansasyonel senzacionalan
Sanskrit, Sanskritçe /ing. sanskrit
sansüalizm til. senzualizam
sansür cenzura; - etmek cenzurisati; l-
a/- koymak ustanoviti cenzuru
sansürcü cenzor
sansüriemek ak. cenzurisati, podv-
rgavati cenzuri
sansürlenmek pass. od sansüriemek
sansürlü cenzurisan
santigram santigram, centigram
santimantalizm sentimentalizam
santimetre santimetar
santra centar, sredina
santral 1 1. centrala, centralna stanica;
atom - ı radiostanica; telefon - ı te-
lefonska centrala 2. komutator, razdelnik;
razvodna ploca 3. centar, zavod, fabrika ll
centralni, sredisnji (i fig.)
santralcı telefonist; telegrafist
santrfor santrforvet srednji napadac,
centarfor (u fudbalu)
834
santrhaf centarhalf
santrifüj centrifuga
santur p muz. santur
santurcu svirac santura
sap (-pı) 1. rucka, rucica, drska; d..Zal-
ja; baltanın - ı drzalja sekire 2. agr. snop,
svezanj; - çekmek vezivati snopove 3.
vrat (violine); grlo (boce) 4. povesmo;
klupko (vune) 5. bot. stabljika (travnate
biljke) 6. konac za iglu, igleni konac O -
demeden samanı anlamak brzo shvatiti
pri-
- derken saman demek govoriti na-
sumce, lupetati; - ına kadar dokraja, pot-
puno, bezgranicno; - ına kadar namlislu
dokraja posten, bezgranicno posten
sapa van glavnog puta, zabacen; za-
obilazan, okolisan (put); /-al - düşmek ne
biti usputno; - köy zabaceno selo; - yol
okolisan put; eviniz bana - geliyor (ili dü-
şüyor) vasa kucia mi nije usputna
sapak (-ğı_) 1 neprirodan, abnormalan ll
skret, skretaj, mesto gde se odvaja jedan
put
sapakhk nepravilnost; anomalija
sapan 1. v. saban 2. pracka (za ba-
canje kamena) 3. arh. katapult 4. mor.
strop, uze, konopac (cekrka) 5. razmak iz-
medju straznjih nogu konja 6. kuka za ve-
sanje (na dizalici) o - taşı peşinden ye-
tişmez brz kao strela (kamen iz pracke ga
ne moze stici)
sapan balığı zool. morska lisica (Aio-
pias vulpinis)
sapan kemiği anat. ralica
sapama bot. tetivica, sasaparila (Smi-
lax aspera)
saparta 1. mor. salva, plotun 2. fig.
stroga grdnja, izbrus; /-al - yı vermek izb-
rusiti koga; - yemek dobiti grdnju, dobiti
preko nosa
sapasağlam, sapsağlam zdrav kao
dren, veoma snazan

sapçık (-M bot. stabljicica, peteljka
sapık 1. v. sapak 2. izopacen, nastran;
cinsi - perverzan, seksualno nastran
sapıklık 1. v. sapakhk 2. nastranost,
izopacenost; perverznost (safizam, ura-
nizam)
sapılmak bez/. od sapmak
sapınç (-cı) 1. zabluda 2. astr. abe-
racija 3. odstupanje skretanje, devijacija
sapır: - - onom. predmeta koji in-
tenzivno padaju ili drhte; (sa glagolima dö-
külmek i titremek); - - dökülmek sruciti
se (o vocu, sa drveta); padati kao muve (o
vojnicima u borbi); - - titrernek drhtati
kao prut
sapıtmak 1. poci pogresnim putem, iz-
gubiti se, zalutati; yolu - izgubiti put, za-
lutati 2. fig. izgubiti se, pomeriti pamecu,
izgubiti glavu 3. govoriti gluposti, pricati
kojesta 4. biti u zabludi, gresili
sapkı iskvarenost; fiziol. poremecaj
sapkın 1 . zalutao, izgubljen 2. fig. zab-
ludeo; nastran, izopacen 3. geol. eratski,
zalutali; - kaya eratska stena, eratski ob-
lutak
saplama 1. gl. im. od saptamak 2. teh.
stozer, vreteno, sipka (pri livenju metala)
3. teh. zabijanje klinova, pricvrsjcivanje kli-
novima
saptamak ak. dat. zabosti, zariti (ostar
predmet, noz, bajonet); probiti, probosti 2.
nataknuti (na razanj)
saplanmak dat. zabosti se, zariti se 2.
zaglibiti se, zaglaviti se; çamura - zaglibiti
se u blatu 3. fig. ukopistiti se; uhvatiti se,
zakaciti se za, zapeti za
sapiantı 1. fiksna ideja 2. stranputica
saplı ı 1. s drsktom, s ruckom; - el
bombası granata s drskom; - · gözlük
lornjet, naocari s drskom; - tencere serpa
sa drskom 2. nasukan (brod); zaglibljen;
fig. nasukan, naseo, nasamaren 3. za-
boden, zabijen ll 1. serpenja 2. kutlaca
sara k
saplı meşe bot. luzni hrast, luznjak
(Qercus robur)
sapma 1. gl. im. od sapmak 2. ods-
tupanje (od opstih pravila) 3. voj. de-
rivacija, skretanje zma u letu od pravoga
puta 4. fiz. amplituda (magnetne igle) 5.
prelamanje svetlosti
sapmak (-ar) dat. 1. skretati, skrenuti,
zaokrenuti; yan sokağa - skrenuti u spo-
rednu ulicu 2. fig. skrenuti s pravog puta,
zalutati; zabludeti; çıkmaza - dospeti u
corsokak; fena yola - krenuti stran-
puticom 3. skrenuti (o zrnu)
saprofit bot. saprafila
sapsarı 1 . potpuno zut, zut kao limun
2. veoma bled, bled kao krpa; - kesilmek
(ili olmak) jako prebledeti, biti bled kao
krpa
sapsı stabljikast, nalik na stabljiku
sapSIZ 1. bez rucke, bez drske 2. bez
stabljike o - balta covek bez zastite (podr-
ske)
saptamak ak. odrediti, utvrditi , ucvr-
stiti, fiksirati
saptanım utvrdjivanje odredjivanje
saptanırncılık til. ucenje o nep-
romenljivosti vrsta, fiksizam
saptanmak pass. od saptamak
saptayıcı koji utvrdjuje, koji cini trajnim
saptırmak caus. od sapmak
sara a med. padavica, epilepsija; ct.
tutarak; - nöbeti epileptican napad
saraç (-cı) sarac, sedlar
saraçhane a-p saraeka radnja
saraçlık saraeki zanat, sedlarsıva
sarahat a arh. jasnost, jasnoca; cf. açık
sarahaten a arh. jasno; otvoreno, bez
okolisenja
sarak (-ğı) arhit. opsivnica, karniza
(iznad vrata i prozora); krovni venac
835
 sara ka
saraka argo. podsmeh, ruganje, na-
rugivanje; /-ı/ - ya almak ismevati köga,
rugati se, sprdati se s kime; - etmek is-
mevati, rugati se
sarakacı arg. podrugljivac, podsmevac
saralı epilepticar, padavicar
sararma k 1. pozuteti, postali zut 2.
pobledeti, prebledeti (od straha, uz-
budjenja); sararıp solmak stalno bledeti,
d
sve vise bledeti
1.1··
;,i· sarartma 1 g. im. od sarartmak ll bled,
bledolik i slabasan
sarartmak ak. 1. zutiti; güneş ekinleri
sararttı sunce je uzutilo useve 2. naterati
bledilo, naterati koga da pobledi
saray p dvorac, palata; velika zgrada;
konak, rezidencija; Adiiye - ı palata prav-
de; spor - ı palata sportava
saray çiçeği v. hezaren
sari;ıı 1. dvorski cinovnik 2. (ili -
hanım) dvorkinja, odaliska
saraypatı (-nı) bot. lepa kata (Cal-
listephus chinensis)
sardalye zool. sardina (Arengus pilc-
hardis); - gibi istif olmak stisnuti se kao
sardine (u velikoj guzvi)
sardırmak caus. od sarmak; merak -
izaz(i)vati interesovanje, pobuditi za-
nimanje
sardoğan zoo/. vrsta sakola zute boje
sardunya bot. zdravac (Geranium)
sarf a 1. izdatak, trosak, rashod; fig. za-
laganje, staranje, zauzimanje; - ı gayret
etmek truditi se, starati se, ulagati napare
2. arh. gramatika; morfologija; - ve nahiv
morfologija i sintaksa
sarf etmek trositi (novac); fig. upot-
rebljavati, trositi; sözler - trositi reci
sartınazar a abi. osim, izuzev; pored;
birkaç iyi talebeden - osim nekoliko dob-
836
rih studenata, ako se izuzme nekoliko
dobrih studenata; !-dan! - etmek ne ra-
cunati, ne uzimati u obzir
sarfiyat a troskovi, izdaci, rashodi; va-
ridat ve - prihodi i rashodi
sargı 1. sargija, traka za vezivanje 2.
zavoj; povez, povoj; - malzemesi ma-
terijal sa previjanje; - sarmak previ Oa)ti;
kundak - sı pelena 3. el. obmotavanje,
opletanje (kabla)
sargılamak ak. zaviOa)ti, obmota(va)ti
sargılı uvijen, zavijen, previjen
sargılık zavojni, za previjanje; za uvi-
janje; - bez platno za zavijanje; - kağıt
papir za pakovanje
sargın nar. iskreno, od srca
sarhoş p pijan, napit; fig. opijen, po-
nesen; - etmek opiti, napili koga; - olmak
biti pijan, opiti se, napili se
sarhoşlamak opiQa)ti se, biti pijan
sarhoşluk pijanstvo; opijenost, us-
hicenje
sarı ı 1. zut; - altın Cisto zlato; - arı
nar. asa, osica; - aşı boyası min. zuti
oker; - bakır mesing; - humma zuta
groznica; - ırk zuta rasa; - yakut topaz 2.
bled; - benizli bled, bledog lica 3. plav; -
saçlı plavokos; - saçlı kız plavusa 4. u
sastavu bot. i zool. naziva; - ağaç bot. ruj,
rujevina (Gotinus); - burçak bot. graor
zuti (Lathyrus aphaca); - çam beli bor
(Pinus silvestris); - çobanaldatan zool.
zuta vrtirepka (Motacilla flava); - düğün
çiçeği bot. ljutic (Ranunculus acer); - ni-
lüfer bot. zuti lokvanj (Nuphar luteum); -
süsen bot. divlja perunika (Iris pse-
udacorus); - yelve zool. strnadica, zu-
tovoljka (Emberiza citrinella); - yonca bot.
belodun, ranjenica (Anthyllis vulneraria) ll
1. zutilo, zutina, zuta boja 2. zumance,
zujce 3. zlatnik, ziatan novcic o - kız arg.
1) zlatnik 2) has is; - salıp hem. iperit; -
sıcak zega, jara, vrelina; - yağız at ala!,
ridjan (koni)
 sarkıklık

sarı asma zool. viga, zlatka (Oriolus ğına - baciti se kome pod noge; /-ın/ boy-
oriolus) nuna - obisnuti se o vrat; baciti se kome u
zagrljaj 4. (za) grliti se 5. dat. prihvatiti se,
sarı balık (-ğı) zool. jaz-riba (ldus me-
latiti se; işe - !atili se posla; silaha - po-
lanotus)
segnuti za oruzjem
sarı benek (-ği) anat. zuta mrlja
sarım 1. zavojnica (spirale, namotaja)
(mreznjace)
2. zavoj; povez, povoj
sarıca ı zuckast ll osa, osica
sarımsak bot. beli luk (Aimlium sa-
sarıcalık v. kloroz tivum); - dişi cesan beloga luka o - ye-
sarıcık v. sarı asma medim ki ağzım koksun nisam ucinio
nesto lose da bih bio odgovoran
sarı çalı bot. zutika (Berberis vulgaris)
sarımsaklamak ak. prigotoviti s belim
sarı çiçek bot. v. ölmez çiçek lu ko m
sarı çizmeli neko, nepoznat; - Meh- sarımsaklı pripremljen s belim lukom
met ağa nepoznata osoba, neko
sarımsak otu bot. lukovac, lucac (AI-
sarı diken bot. brumbelj, brambec Iiaria petiolata)
(scolymu hispanicus)
sarımsı, sarımtırak zuckast
sarı erik nar. kajsija
sarınmak dat: 1. omotavati se, uvijati
sarığıburma vrsta poslastice u obliku se; zaogrnuti se 2. opasati se
turbana
sarı sabır bot. aloje (Aioe)
sarı humma med. zuta groznica
sarı salkım bot. zanovet (Laburnum
sarık (-ğı)saruk, calma; turban; - sar- anagyroides)
mak zaviti calmu (saruk)
sarışın plavokos; plavusa, plavojka
sarıklı s calmom, sa sarukom
sarışınca plavkast
sarılgan: - bitki bot. puzavica; po-
vijusa sari a prelazan; zarazan, infektivan; -
beyin humması med. meningitis; - has-
sarılı 1 uvijen, zavijen; previjen talıklar zarazne bolesti

sarıJı2 1. sa zutim cveticima; - kırmızılı sari sari (zenska odeca u lndiji)

basma cic sa zutim i crvenim eveticima 2.
sarig (-gi) zoo/. oposum (Didelphis dor-
sa ... zumanceta; iki - yumurta jaje sa dva
sigera)
zumanceta
sarih a 1. jasan; ocigledan, ocevidan;
sarılık1 . zutina, zutilo, zuta boja 2.
med. zutica 3. bot. plamenjaca (bolest bil-
ct.açık 2. neosporan, nepobitan, ne-
sumnjiv 3. cist, nemesan; ct. saf
jaka)
sarkaç (-cı) fiz. klatno
sarılıkil oboleo od zutice
sarkazın sarkazarn
sarılışmak 1. obuhvatiti se, zagrliti se
2. isprepletati se sarkık spusten, otromboljen, mlohav; -
yanaklar otromboljeni obrazi
sarılmak 1. pass. od sarmak 2. dat.
umotati se, obaviti se; zaogrnuti se, uviti sarkıklık otromboljenost, mlitavost,
se u 3. dat. grcevito se uhvatiti; /-ın/ aya- mlohavost
sarkıl
sarkıl fiz. setajuci, oscilirajuci, njihajuci
sarkıntıdosadjivanje; nametanje; -
olmak dosadjivati, gnjaviti, nametali se '
sarkıntılık dosadjivanje; nametljivost;
salelanje, dobacivanje (devojkama, ze-
nama); /-al - etmek (ili yapmak) do-
sadjivati, saletali; nametali se, dobacivati
(zenama)
sarkıt min. stalaktit
sarkıtmak ak. 1. spustati; kuyuya -
spustiti u bunar 2. arg. obesili, smaknuti 3.
arg. zalepili, osajdariti, osamarili
sarkma 1. poniranje, uronjavanje (pod-
mornice, podvodnog camca) 2. ljuljanje,
naginjanje (broda) 3. privesak, viseci kras
(na satu, remenu i si.)
sarkmak (-ar) 1. spustali se, slobodno
padati; spasli, spadati (o kusulji sa ra-
mena i si.) 2. naginjati se; pencereden
sarkınayın ne naginjile se kroz prozor 3.
nar. produziti, nastavili (put) 4. arh. dat.
napasli, udarili; düşman ordusu şeh­
rimize sarktı neprijateljska vojska je na-
pala nas grad
sarkom med. sarkom
sarma 1 1. gl. im. od sarmak 2. kul
sarma 3. omot ll zavijen, uvijen, umotan
sarmak (-ar) 1 . ak. zavijati; umotati, za-
ogrtati; previjati; doktor yaraını sardı
lekar mi je previo ranu 2. ak. opkoljavati,
okruzivati, opasivati; ordu şehri sardı
vojska je opkolila grad 3. ak. zaviti (ci-
garetu); birer sigara saralım da zavijemo
po jednu cigaretu 4. ak. obuhvaliti (ru-
kama); zagrliti 5. ak. zahvatiti; fig. obuzeti,
obuzimati; ateş çatıyı sardı vatra je zah-
vatila krov; beni korku sardı obuzeo me
strah 6. ak. namota (va)ti (klupko i si.) 7.
tig. dopasli se, svideti se; zaneti, ocarati 8.
dat. obavijati se, viti se; asma çardağa
sardı vinova loza je obavila venjak 9. ak.
pokrivati; uzun saçı kulaklarını sarıyor
duga kosa mu pokriva usi 1o. ak. mor.
838
(za) kurtaliti, privezivati za obalu (brod) 11.
dat. dosadjivati, uznemiravali, gnjaviti .12.
ak. dat. nametmuti, naturiti, utrapiti; kendi
işini başkasına - utrapiti svoj posao dru-
gome 13. ak. majati se, petljati (oko cega)
O sarıp sarmalamak brizljivo uviti (upa-
kovati)
sarmal spiralan, zavojit; ct. helezon!; -
damarlar bot. spiralni sudovi; - kırık rried.
spiroidan prelom; - talkım bot. zavojito
cvetanje
sarmalamak ak. uvijati, zavijati, umo-
tavati; staviti u kovertu
sarman velik, krupan; ogroman, go-
roslasan; ct. iri
sarmaş: - dolaş cvrst zagrljaj; - dolaş
olmak cvrsto se zagrliti, baciti se u zagr-
ljaj; fig. biti prisni prijatelji, biti nerazdvojni
sarmaşan bot. v. sarılgan
sarmaşık (-ğı) bot. brsljan (Hedera
hel ix)
sarmaşmak s ile isprepletati se, uplesti
se, upetljali se; zagrliti se
sarnıç (-cı) 1. bazen, rezervoar (za
vodu) 2. cisterna, tank; - gemisi tanker; -
vagonu vagon-cisterna
sarnıçlı 1 . s bazenom, s rezervoarom
(kuca) 2. sa cisternom; - gemi mor. !an-
ker
sarp 1 1. strm, vrletan; - dağ vrletna
planina; - kıyı strma obala 2. neprohodan,
nepristupacan 3. fig. tezak ll teskoca /-al-
sarmak zamrsiti se, zapetljati se (o stva-
rima, poslovima)
sarpın nar. 1. trap (za cuvanje poljskih
plodova) 2. zitnica, ambar 3. nacve
sarplaşma 1. gl. im. od sarplaşmak 2.
geog. strmina, strmen, vrlet
sarplaşmak 1. postali strm, postali
tesko prohodan (o putu) 2. otezati se, is-
komplikovati se

sarplik nepristupacnost, neprohodnost;
vrlet v. sarplaşma (2.)
sarraf a menjac novca
sarrafiye a menjacka taksa
sarraflık 1. zanimanje menjaca 2. v.
s arafiye
sarsak slab, nejak; drhtav, teturav (od
starosti); - sursak (ili pursak) onemocao
drhtav; teturav
sarsakça drhtavo, teturavo
sarsaklık slabost; drhtavost
sarsı podzemni udar, potres (od zeml-
jotresa)
sarsık v. sarsak
sarsılma 1. potres, udar 2. psih. pot res,
stres
sarsılmak 1. drhtati, podrhtavati; tresti
se; trzati se 2. pass. od sarsmak
sarsılmaz nepokolebljiv; postojan, sta-
bilan
sarsılmazlık nepokolebljivost,
bilnost
sarsım 1. drmanje, potres, udar 2. astr.
perturbacija, odstupanje
sarsıntı 1. drmanje, tresenje, truckanje;
drhtanje, vibriranje; beyin - sı potres
mozga 2. (ili yer - sı) podrhtavanje tla,
zemljotres, trus; - bölgesi trusno podrucje
3. fig. potresanje, potres, stres; - ge-
çirmek potresti se, pretrpeti stres
sarsıntılı buran; nemiran (o vremenu,
talasima) fig. nepouzdan, nepoverljiv
sarsıntısız 1. bez drhtanja (drmanja,
truckanja) 2. fig. miran, bez potresa; - bir
hayat miran zivot, zivot bez potresa
sarsmak (-ar) ak. 1. (za) tresti, (pro)
drmati; tren yolcuları çok sarstı voz je
mnogo protresao putnike 2. fig. potresti,
rastrojiti (zivce); potkopavati, narusavati
(zdravlje); bu haber hepimizi sarstı ova
satım
vest nas je sve potres la; dostunun -ölüm
onu sarstı potresla ga je smrt njegovog
prijatelja
sartiya mor. uzad za jarbol
Sasaniler, Sasaniyan ist. Sasanidi
(persijska dinastija, 226-651 n. e.)
sası 1. plevsniv, budjav, truo 2. uk-
varen, ubudjan; - - kokmak zaudarati,
bazdeti
sasımak ukvariti se (o namirnicama,
jel u)
sataşılmak dat. pass. od sataşmak
sataşkan agresivan, svadljiv
sataşmak dat. 1. uznemiravati, do-
sadjivati, gnjaviti 2. nasrtati, napadati, tra-
ziti svadju, zadevati
saten tekst. saten, atlas
sathi a 1. povrsinski; cf. yüzeysel 2. fig.
povrsan, plitak; - bir surette povrsno; -
tahsil povrsno obrazovanje
sathilik povrsnost
sta-
satı prodaja; - ya çıkarmak izneti na
prodaju, pustiti u prodaju
satıcı prodavac, trgovac; seyyar - po-
kucar, trgovac-torbar
satıcılık 1. posao prodavca 2. ma-
loprodaja, sitna trgovina
satıh (-thı) a povrsina; cf. yüzey; - öl-
çüsü mera za povrsinu
satılık za prodaju, na prodaju; - a çı­
karmak isturiti na prodaju; - araba kola
na prodaju; - ev kuca za prodaju; bütün
mallar - tır sva roba je za prodaju
satılmak 1. pass. od satmak 2. dat.
prodavati se (i fig.); düşmana - raditi za
neprijatelja, biti na neprijateljskoj strani
satılmış prodan, prodat; fig. prodan,
potkupljen
satım prodaja; alım - v. alım
839
satımlık
satımlık provizija od prodaje
satın; - alıcı kupac; - alma kupovina(
fig. pot~<upljivanje, podmicivanje; - almak
kupovati, kupiti; - gücü kupovna moc
satır 1 (-trı) a red, redak, linija; - ara-
lamak napraviti prored (u kucanju); -
arası prored; - ayarı spacioniranje O -
ların arasından okumak citati izmedju re-
dova
satır2 mesarski noz, satara o /-af -
atmak zatreti, iskoreniti, poubijati; - a yat-
mak arg. slusati naklapanja
satır başı novi red; alineja, paragraf
satırlık o d ... redova; altmış - bir ma-
kale clanak od sezdeset redova
satış prodaJd; promet robe, prodja; - a
çıkarmak izneti na prodaju; - fiyatı pro-
dajna cena; - salonu prodajni salon; -
yapmak prodavati; aleni - javna prodaja;
götürü - pausalna prodaja, prodaja na
djuture; indirimli - prodaja s popustom,
rasprodaja; serbest - slobodna prodaja;
tenzilatlı - v. indirimli
satirik satirican; - şiir satiricna pesma
satlıcan med. nar. zapalenje porebrice,
pleuritis
satmak (-ar) 1. ak. prodavati; mal -
prodavati robu; el altından - prodavati
ispod ruke 2. fig. prodavati; namusunu -
prodati svoju cast; vicdanını - prodati
svoju savesi 3. arg. praviti se, izdavati se
(za); cesaret - praviti se hrabar; kibarlık
- praviti se velikodusan; malumat - iz-
davati se za znalca 4. ak. odati, izdati, pro-
kazati; dostl:'nu - odati, prokazati svog
prijatelja; düşmana sırrı - odati tajnu nep-
rijatelju 5. arg. skinuti, ratosiljati se, kur-
talisali se koga; bunları satarsam bari
kad bih se bar ovih ratosiljao o satıp sav-
mak sve rasprodati (u teskoj situaciji); ne
satıyorsun sen? o cemu ti to pricas; sö-
zünü dirhemle satıyor njegova rec je
s kupa
840
satranç (-cı) p sah; - oyuncusu
sahista; - tahtası sahovska tabla; - taşı
sahovska figura
satrançlı kockast, kariran; •. kumaş ka-
rirana tkanina
sattırmak caus. od satmak
Satürn 1. mit. Saturn 2. astr. Saturn; -
halkası saturnov prsten
satürnit min. saturnit
sauna sauna, finsko kupatilo
sav 1. arh. rec; 2. vest, glas, sa-
opstenje 3. zamisao, teza, postavka; na-
mera, cilj, svrha, plan 4. log. tvrdnja, teza;
- ı kanıtsama log. pogresan zakljucak,
pogreska u zakljucivanju, petitio principii
sava arh. 1. vest, glas 2. radosna vest;
cf. müjde
savacı arh. 1. vesnik, glasnik 2. do-
nosilac radosne vesti, mustulugdzija 3.
nar. prorok
savak (-ğı) 1. slivnik; odvodnik (suvisne
vode na brani) 2. odvod, propust, kanal
savan, savana geog. savana
savaş 1 . rat; bitka, boj; - açmak za-
poceti rat; - alanı bojno polje, razbojiste;
- bilgisi ratna vestina; taktika i strategija;
- düzeni bojni poredak; n esiri ratni za-
robljenik; - gemisi ratni brod; - ilanı cb-
java rata; - suçları ratni zlocih~J- taz-
minatı jur. ratno obestecenje, ratne
reparacije; - tutsağı v. - esiri; dünya - ı
svetski rat; iç - gradjanski rat; kurtuluş -
ları oslobodilacki ratovi; oynak - ma-
nevarska bitk.a; psikolojik - psiholoski rat;
soğuk - hladni rat; yıldırım ...; munjevit
rat, blickrig 2. borba, bitka; nastojanje,
napor; açlık - ı borba protiv gladi; barış -
ı borba za mir; hayat - ı borba za zivot;
stabilizasyon -ı borba za stabilizaciju; -
yapmak 1) voditi rat, ratovati 2) voditi
borbu, borili se za ...
savaşçı 1 ratnik; borac; pobornik ll 1.
 savunu

ratnicki, ratni 2. zaracen 3. borben, ra- se; preboleti 3. prestati, smiriti se (o bo-
toboran lesti) 4. precvetati; uvenuti; vazodakl çi-
savaşçılık spremnost za rat; ra- çekler savmış cvece u vazi je uvenulo 5.
tobornost, borbenost dat. probiOa)ti, prodirati, uvlaciti se; soğuk
içime savdı skroz sam promrznuo; su,
savaşım borba, bitka; cf. mücadele; -
evin içine savdı voda je probila u kucu
vermek boriti se, ulagati napore; cf. mü-
cadele etmek savmış prosli, protekli, minuli (o do-
gadjajima i si.)
savaşımcı borac, pobornik; cf. mü-
cadeleci savruk 1. smeten, rasejan, nepazljiv 2.
neuredan, aljkav (rad, posao) - işçi fuser
savaşkan 1 borac ll borben, ratoboran
savrukluk 1. rasejanost, smetenost,
savaşmak 1. boriti se, voditi borbu; 2.
zbunjenost 2. aljkavost (u poslu)
dat. fig. boriti se, truditi se, upinjati se
savrulmak pass. od savurmak
savaş öncesi predratni (period); - Yu-
goslavyası predratna Jugoslavija savsak nehajan, nemaran; nebrizan,
ne radan
savaş sonrası posleratni; - gelişmesi
posleratni razvoj · savsaklamak ak. 1. zanemarivati, pre-
nebregavati; cf. ihmal etmek 2. odlagati,
savat a 1. crna caklina (na srebru) 2.
zadr:Zavati, otezati, odugovlaciti
motivi (na tulskom srebru)
savatçı 1. trgcivac tulskim srebrom 3. savsamak v. savsaklamak
obradjivac motiva na srebru savulmak sklanjati se (s puta), da(va)ti
savatlamak ak. obradjivati motive; crni- prolaz
ti (srebro) savunca odbrana, apologija; pis·mena
savatlı sa motivima; pocrnjeno (srebro) odbrana

savca jur. optuz™nica savuncalı odbranaski, apologetski

savcı javni tuzilac savunma 1. voj. odbrana; - gücü odb-

rambena moc; - savaşı odbrambeı'ıi rat;
savcılık 1. javno tuzilasıva 2. funkcija
bölge - sı teritorijalna odbrana; çepçevre
javnog tuzioca
kruzna odbrana; hava - sı pro-
savdırmak ak. izleciti, suzbiti (bolest) tivvazdusna odbrana; mevzi - sı po-
otkloniti (bolove) ziciona odbrana; milli - narodna odbrana;
savılmak pass. od savmak sivil - civilna odbrana (zastita) 2. sp. odb-
rana; cf. defans 3. odbrana (u raznim zna-
savla mor. podizac zastave (uze, ko- cenjima; - hakkı jur. pravo na odbranu; -
nopac) mekanizması psih. odbrambeni me-
savlamak ak. tvrditi, uveravati; pre- hanizam; - söylevi jur. pledoaje; - yazısı
tendovati; cf. iddia etmek odbrana, odbrambeni spis
savlet a arh. napad, navala, juris savunmak ak. braniti, stititi; podrzavati
savmak (-ar) 1. ak. proterati, oterati, savunmalık odbrambeni, zastitni
najuriti; otpustiti (s posta); dilenciyi - ote-
savunmasız bespomocan, bez zastite
rati prosjaka; hizmetçiyi - otpustiti slu-
zavku 2. ak. izdrzati, pregrmeti, .osloboditi savunu v. savunma

841
sav'unucu
savunucu 1. branilac, zastitnik; 2. sp.
odbrambeni igrac, bek
savunulmak pass. od savunmak
savurgan rasipnik, raspikuea
savurganca rasipnicki
savurganlık rasipnistvo
savurmak 1. ak. vejati; harman - vejati
zito 2. dizati u vazduh, nositi, kovitlati (o
jakom vetru); rüzgar tozu savurdu vetar
je uskovitlao prasinu 3. vitlati, mahati; kılıç
- mahati sabljom 4. ak. bacati uvis; za-
vitlati, hitnuti; 5. ak. siriti (vesti, glasine) 6.
ak. govoriti, izvaljivati (!azi, gluposti, psov-
ke); küfür - opsovati, izvaliti psovku 7.
hvalisati se, hvastati se, razmetati se 8.
ak. rasipati, traciti, cerdati (novac, imo-
vinu) 9. ak. rasuti, rasturiti, ustalasati; saçı
- rasuti kosu
savurtmak caus. od savurmak
savuşmak 1. isunjati se, ispariti, nes-
tati; savuşup gitmek smugnuti 2. proci,
nestati, uminuti (o bolovima)
savuşturmak ak. 1. preziveti, preb-
roditi, pregrmeti; tehlikeyi - prebroditi
opasnost 2. udaljiti, oterati 3. umiriti, ub-
laziti (bol); savladati (uzbudjenje, gnev) 4.
sp. izbeci, eskivirati (udarac)
savutlamak ak. dijal. naoruza (va)ti
say a arh. rad, trud; staranje, napor; -
etmek raditi; truditi se
saya !ice, gornji deo (obuce)
sayacı izradjivac gornjeg dela obuce
sayaç (-cı) teh. brojilo, brojac, merac;
gaz - ı gasomer
saydam 1. fiz. prozracan, providan; cf.
şeffaf2. fig. jasan; cf. belirgin; - ses poz.
jasan glas o - tabaka anat. roznjaca
saydamlaşmak 1. postati prozracan
providati se 2. fig. postati jasan
saydamlık providnost, prozracnost
842
saydamsız fiz. neproziran, neprovidan
saydırmak caus. od saymak
saye p ı 1. senka 2. zastita, pok-
roviteljstvo, podrska lı u tunkciji sas-
tav/jenih postpozicija; - sinde zahvaljujuci
lepom vremenu; - iyi tahsili - sinde zah-
valjujuci njegovom dobrom obrazovanju;
sizin - nizde zahvaljujuci vama O bu - de
stoga, zbog toga, zahvaljujuci tome
sayeban p arh. 1. senovito mesto, hlad
2. fig. zastitnik, pokrovitelj
sayfa a 1. stranica (knjige, novina); -
bağlamak (ili yapmak) tip. prelamati, pra-
viti prelom; - yı çevirmek prelistavati, lis-
tati, okretati stranice 2. fig. stranica; ta-
rihin şan lı - ları slavne stranice istorije
sayfalık o d... stranica; iki yüz - kitap
knjiga od dvesta stranica
saytlye a letnjikovac, vila
saygı postovanje, uvazavanje; obzir,
paznja; !-al - beslemek gajiti postovanje;
- çoğulu gram. plural velieanstva, pluralis
maiesteticus; - duruşu odavanje poste ·
(stajanjem); /-al - göstermek ukazivati
postovanje, uvazavati; - larımı sunarım
postovanje! (en) derin - larla s najdubljim
postovanjem (forma u pismima ili pos-
vetama)
saygıdeğer postovan, cenjen, dostojan
postovanja; - bir insan cenjen covek
saygılı uljudan, uctiv, pazljiv
saygın ugledan, uvazen, postovan
saygınlık postovanje, ugled, cast; po-
verenje
saygısız neuljudan, neuctiv, nep-
ristojan; bezobziran, nekorektan
saygısızlık neuljudnost, neuctivost; ne-
pazljivost; bezobzirnost
sayhaa krik, jauk, vapaj; ct. çığlık
sayı 1. mat. broj; kesirli - raziomaeki
broj; soyut - apstraktan broj; tam - lar

celi brojevi 2. broj, izdanje (casopisa, no-
vina); derginin son - sı poslednji broj ea-
sopisa 3. gram. broj; - kategorisi ka-
tegorija broja; asıl lar osnovni
(kolicinski) brojevi 4. sp. rezultat, stanje;
poen; - çıkarmak 1) postici poen 2) po-
visiti rezultat; bir gol attılar sonra - çı­
karamadılar postigli su jedan gol, a posle
nisu mogli da povise rezultat 5. preb-
rojavanje, brojanje O - ya gelmlyecek
kadar çok neizmeran, beskrajan; - ile hi-
zaya gelmek uljudno se ponasati, ne
vredjati; - ım suyum yok 1) ja sam van
igre! bez mene! (u decjim igrama) 2) to
nije za salu, to je ozbiljno
sayıca brojcano; - üstünlük brojcana
prednost
sayıcı 1. brojac 2. popisivac stoke (radi
ubiranja poreza)
sayıkiama 1. bunilo, buncanje; de-
lirijum 2. fig. mastanje, sanjarenje
sayıklamak 1 . buncati, biti u bunilu 2.
ak. fig. mastali o cemu, zanositi se ci me
sayılama 1. brojanje; brojni sistem 2.
nabrajanje, prebrajanje 3. statistika
sayılamak ak. nabrajati, prebrajati;
pobrojati, popisati
sayılı 1. s brojem, numerisan; 20 -
evde u kuci br. 20; 80 - kanun zakon br.
80. 2. matobrojan, ogranicen; son ha-
diseler tarihte - dır poslednji dogadjaji
retki su u istoriji 3. prebrojan, poznat, od-
redjen; sayfalar - dır sıranice su preb-
rojane; poznat je broj stranica 4. fig. poz-
nat, slavan, ugledan O - koyunu kurt
kapmaz (ili yemez) pos/. ko se cuva i bog
ga cuva
sayılmak 1. pass. od saymak 2. ab/. ra-
cunati se, smatrati se; ev halkından sa-
yılır on se smatra za ukucanina, smatraju
ga ukucaninom
sayım popis; - günü dan popisa (sta-
novnistva); nüfus - ı v. nüfus o - vergisi
porez na sitnu stoku
saymak
sayım bilimi.statistika (nauka)
sayımlama statistika, brojcani podaci
sayımlamacı statisticar
sayın postovan, cenjen; çok sayın
mnogopostovani
sayısal · brojni; brojno izrazen, nu-
merican; - değer nurnerieka vrednost
sayısız bezbrojan, neizmeran, og-
roman
sayışma nadoknada, kompenzacija
sayışmak 1. s. ile obracunati se, na-
miriti racune; 2. uneti u racun, uracunati;
nadoknaditi, nadomestiti
Sayıştay Vrhovni finansijski savet (u
Turskoj)
saykal a 1. politura, lak 2. glacac, la-
kirer
saykallamak ak. polirati, lakirati
saylamak nar. birati, odabirali
saytav poslanik; ct. mebus
saymaca naminalan; ct. itibari; - değer
neminaina vrednost
saymak (-ar) ak. 1. brojati, prebrajati;
nabrajati 2. postovati, uvazavati, ceniti 3.
imati u vidu, uzimati u obzir, obazirati se
na; bundan önce verdiğimi saymıyor
musun? zar ne racunas ono sto sam ra-
nije dao? 4. pridavati znacaj, smatrati vaz-
nim; ct. önemsemek 5. misliti, smatrati,
pretpostavljati; tehlike geçti sayarım
drzim da je opasnost prosla 6. redjati, nab-
rajati; birinin yanlışlarını - nabrajati cije
greske 7. gledati kao, prihvatati za; kar -
gledati kao na dobit 8. izbrojati, platiti on
bin lira saydı, bana bir bilezik aldı izb-
rojao je deset hiljada lira i kupio mi na-
rukvicu O sayıp dökmek sve ispricati, sve
kazati; - la bitmemek (ili tükenmemek)
biti mnogo, ne moci izbrojati; bunu say-
mıyoruz! ovo ne racunam! (govöri do-
macin gostu nakon njegove kratke posete)
843
saymarnazlı k

saymamazlık v. saymazlık sebat a postojanost, istrajnost; i:ilavost,

izdri:ljivost; nepopustljivost, upornost; -
sayman racunovodja, knjigovodja
etmek (ili göstermek) ne popustati, ist-
saymanlık 1. knjigovodstvo, ra- rajati, izdrzati; ct. direşmek
cunovodstvo; ct. muhasebecilik 2. knji-
govodstvo; knjigovodstveno odelenje; cf. sebatkar a-p v. sebatlı

muhasiplik sebatlı uporan; i:ilav, izdri:ljiv

saymazlık nepostovanje, oma- sebatsız nepostojan, kolebljiv, slab,
lovazavanje beskaraktaran
sayrı arh. bolestan; ct. hasta sebatsızlık nepostojanost, nestalnost,
sayrıl patolaski kolebljivost

sayrılık bolest, slabost; ct. hastalık sebebiyet a uzrocnost, kauzalitet;

sayrımsak (-ğı) simulant
sayrımsamak simulirati, praviti se bo-
lestan
sayvan p tenda; platneni zastor (za
zastitu od sunca, kise); sator; baldahin 2.
nabran porub (na suknji, haljini), karner 3.
anat. usna skoljka
saz 1 p ı trska, trstika, sasa, rogoz; -
otu bot. sita, rogoz (Juncus) ll trscan, od
trske; - ev trscara, koliba od trske; -
kalem trscano pero ~ - benizli veoma
bl ed
saz2 p 1. muzicki instrumenat; ct. çalgı;
o, - ının tam ustasıdır on je pravi majstor
svoga instrumenta 2. saz (tambura sa
dugom drskom);· - semaisi muz. izvedba
na sazu (bez pevanja); - şairi narodni
pevac; - takımı orijentalni orkestar (od zi-
canih instrumenata) 3. mesto za zabavu
uz saz i pice, paviljon ~ - söz muzika i
caskanje; - a söze düşkün ljubitelj za-
bava, drustven, druzeljubiv
sazan (ili - balığı) zool. saran (Cypri-
nus carpio)
sazcı svirac na sazu
sazlık trskar, trscar
seans seansa; sesija
Seba Saba (grad u juznoj Arabiji); -
Kraliçesi (ili Melikesi) mit. kraljica od
Sabe
uzrok, povod; /-af - vermek priciniti, izaz-
vati, prouzrokovati; dati povod
sebep (-bi) a uzrok, razlog; pobuda,
motiv, povod; izgovor, pretekst; fil. spot-
naja; cf. neden; - iyle usled cega; - ara-
mak traziti razlog, Irazili izgovor; --: cüm-
lesi gram. u:.rocna recenica; - göstermek
navoditi razloge, obrazlagati; - olmak v.
sebebiyet vermek; bu - ten iz log razloga,
zbog toga, stoga; herhangi bir - le iz bilo
kog razloga ~ - olan sebepsiz kalsın
neka mu se u zlu vrati (kletva onom ko je
ucinio zlo)
sebepfenrnek okoristiti se, izvuci korisi
sebepli osnova_n, motivisan; - se-
bepsiz bez razloga, bez ikakve osnove
sebepsiz 1 bezrazloi:an, neosnovan ll
bez razloga, bez osnova; - ağlamak pla-
kati bez razloga ~ - kalmak fig. ostati
praznih saka; osiromasiti
sebepsizlik bezrazloznost, ne-
osnovanost
sebil a 1. besplatna pijaca voda (za
vreme muslimanskih praznika); - etmek
obilato davati, rasturati
sebilci delilac vode (na fontani)
sebilhane a-p (zavestajna) fontanica,
cesma (pokraj dzamija); - bardağı gibi
kao case sa fontane, glava uz glavu (o du-
gackom redu)

844

sebze p zelen, povrce, varivo; ~ bah-
çesi povrtnjak
sebzeci prodavac povrca, piljar; ~ oğlu
sebze satar post. kakav otac, takav sin
sebzecilik 1 . povrtarstvo 2. trgovina
povrcem, piljarstvo
sebzevat v. sebze
seccade a sedzada, cilimce za molitvu
secde a is/. padanje nicice (pri molitvi);
~ ye kapanmak (varmak ili yatmak) pa-
dati niC:ice (za vreme molitve)
seci a /it. rimovana proza
seeiye a narav, priroda, karakter
seciyeli karakteran, cvrstog karaktera
seeiyesiz beskarakteran, povodljiv
seçenek (-ği) alternativa
seçi biranje, izbor
seçici ı 1. birac, glasac; selektor 2. teh.
birac (TV kanala, stanice) ll 1. biracki; iz-
borni;~ kurui izborna komisija 2. raz-
likujuci, zapazajuci 3. teh. selektivan o ~
yakınlıklar psih. selektivni afinite.t
seçicilik selektivnost; ~ kat sayısı
eficijenat selektivnosti
seçik 1. jasan, vidljiv 2. citak, raz-
govetan 3. osobit, odliean, izvrstan
seçilmek pass. od seçmek; ~ hakkı JUr.
pravo da se moze biti biran, pravo na
izbor
seçilmiş 1. izabran, odabran;
hikayeler izabrane pripovetke; ~ eserler
izabrana dela 2. izdvojen, odbacen, pre-
ostao; ~ elmaları çok ucuza sattım pre-
ostale jabuke sam prodao veoma jevtino
seçim 1. jur. izbor, glasanje; - çevresi
(ili dairesi) izborni okrug; ~ dönemi iz-
borno pravo, pravo glasa; ~ kampanyası
· izborna kampanja; - kütüğü biracki spi-
sak; genel - ler opsti izbori; yerel - ler lo-
ka Ini izbori 2. biranje, odabiranje 4. raz-
sedefsi
likovanje, raspoznavanje, razaznavanje;
opazanje, moc zapazanja
seçi /it. izbor; antologija
seçkin ugledan, istaknut, elitni; - bir
bilgin ugledan naucnik
seçkinler elita
seçkinleşrnek postali ugledan, steCi
ugled
seçkinlik izvrsnost, osobitost, elitnost
seçme 1 biranje, izbor, selekcija ll izab-
ran, odabran; - şiirler izabrane pesme
seçmece na biranje, po izboru (prilikom
kupovine); elmaları - alırsan fiyatı de-
ğişir ako kupujes jabuke na biranje, cena
je drukcija
seçmecilik fil. ekiektizam
seçmek (-er) ak. 1. birali glasanjem,
glasati; 2. birati, odabirati; odvajati, sor-
tirati; o seçmez ne olursa yer on ne pro-
bira, jede sta god se nadje 3. razlikovati,
raspoznavati, razaznavati, zapazati; utv-
rditi, pogoditi; cf. fark etmek, 4. davati
prednost, vise ceniti, pretpostaviti
ko- seçmeli slobodan u izboru; fa-
kultativan, izborni (predmet i si.)
seçmen 1 . birac, izbirac 2. birac, gla-
sac
seçtirmek ak. dat. caus. od seçmek
seda a glas, zvuk; - mikyası fo-
nometar
sedalı zvucan, zvonak
sedasız 1. bezglasan, tih, bezvucan
sedef a ı sedef ll sedefni, od sedefa; ~
düğme sedefno dugme; ~ mozayik se-
defni mozaik O - hastalığı med. psorijaza
sedefli od sedefa, ukrasen sedefom
sedef otu bot. sedef, ruta (Ruta gra-
veolens)
sedefsi sedefası
845
s~dimantasyon
sedimantasyon geof. med. se-
dimentacija
sed ir1 a sota, secija, otoman, divan
sedir2 bot. kedar (Cedrus)
sedye nosila (za bolesnike, ranjenike)
sefa radost, veselje, razonoda, zabava,
uzivanje, spokojstvo; - etmek veseliti se,
uzivati; - pezevenki !ola, bekrija; - sür-
mek voditi lagodan zivot uzivati, nas-
ladijavati se; O - bulduk v. hoş bulduk; -
geldiniz v. hoş geldiniz; - getirdiniz
dobro dosli, obradovali ste nas (govori se
gostima)
sefahat a. 1. razuzdanost, ras-
kalasnost, razvrat; cf. uçarılık; - e dalmak
voditi raspusan zivot, odati se razvratu 2.
zabava
setalet a beda, siromastvo, ubostvo,
ubostina; - çekmek trpeti nemastinu, zia-
patili se; - e düşmek pasti u bedu
sefaret a ambasada; cf. büyükelçilik
sefarethane a-p ambasada (zdanje)
sefer a 1. putovanje; put, ruta; turistik
- turislieka putovanje 2. ratni pohod, vojna
ekspedicija; - açmak zapoceti vojne ope-
racije; - etmek 1) putovati 2) krenuti u
pohod (ekspediciju); -halinde bulunan u
plovidbi, na plovidbi (o brodu); - kuv-
vetleri ekspedicione snage; - nakliyatı
vojni transport; - ordusu ekspedicione
snage; - nakliyatı vojni transport; - or-
dusu ekspediciona armija; - planı plan
ratnih operacija 3. put (a); cf. defa; geçen
- dediğim gibi kao sto sam prosli put
rekao; beş- pet puta·
seferber a-p mobilisan, stavljen u prip-
ravnost; /-ı/ - etmek mobilisati (i fig.); -
olma mobilisanje, pokretanje; - olmak
pass. od - etmek
seferberlik voj. mobilizacija; mobilno
stanje; - ilan etmek objaviti mobilizaciju;
- in kaldırılması demobilizacija; - planı
846
mobilizacioni plan; genel (ili umumi) -
opsta mobilizacija
seteri a 1. vojni, ratni, ekspedicioni; -
hizmet talimatnamesi pravilo ratne sluz-
be; - hizmet tatbikatı ratna vezba; ratna
sluzba; - kuvvetler ekspedicione snage;
- ordu 1) armija ratnog vremena, ratni
sastav 2) ekspediciona armija; - teçhizat
ratna oprema 2. putni, koji se odnosi na
putovanje
seferlik za... puta; bu - samo za ovaj
put; iki - yemek jelo za dva puta
sefer tası voj. manjerka,. uklopnica O -
gibi (kuca) sa po jednom sobom na sva-
kom spratu
sefih a raspusan, raskalasan; cf. uçan
sefil a 1. siromasan, ubog, bedan 2.
fig. bedan, nizak, podao
setilik beda, siromastvo, ubostvo
setine a arh. brod, ladja, djemija
sefir a. poslanik; ambasador; cf. elçi;
büyükelçi; - ler heyeti diplamaiski kor; cf.
kordiplomatik
sefire a 1 . ambasadorka 2. am-
basadorovica, ambasadorova supruga
setirlik rang, polozaj ambasadora
seğirdim 1. trcanje 2. voj. trzaj, trzanje
(puske, topa); - etmek odbijati se, ods-
kakati, trzati 3. nagib dovodnog zljeba za
mlin; O - yolu 1) staza na bedemu tvrdja-
ve 2) prolaz izmedju soba hanova
seğirme podrhtavanje, tik
seğirmek podrntavati, drhtati, cepteti;
igrati (o oku); gözüm seğiriyor igra mi
oko
seğlrtme 1 . gl. im. od seğirtmek 2.
udica bez riıamca
seğirtmek jurnuti, poleteti, ustremiti se
seğmen p 1. sejmen, pripadnik jednog
roda janicarske vojske 2. fo/k. naoruzani

konjanik u naçionalnoj nosnji (ucestvuje u
svadbenoj povorci)
seher a zora, svitanje
sehim (-hmi) a arh. 1. deo 2. tin. akcija
sehiv (-hvi) a arh. greska, propust, pre-
vid ·
sehpa p 1. tronozac; stalak; slikarski
stalak, stafelaj; stalak za note; pult; stativ
(fotografski) 2. teh. postolje; trap 3. nogari,
jarac; - köprü voj. most sa nogarima 4.
vesala; cf. dar ağacı; /-ı/ - ya çekmek
obesiti 5. klupica za nozeve 6. stolicica,
samlica
' sehven a omaskom, zabunom, gres-
kom
sek sek (o picu); - viski sek viski
sekans sekvenca, niz
sekant (-tı) geom. sekanta, secica
sekban p 1. v. seğmen 2. ist. gra-
nicarska vojska
sekbanbaşı komandant granicarske
vojske
Sekendiz astr. Saturn; ct. Satürn
sekene a arh. stanovnici, zitelji
seki1 puta, bela belega (na nozi konja)
seki2 1. nar. kamena osnova, postolje
stuba, stopa 2. nar. kamen, nasip za se-
denje (kraj bazena, ispred kuca i si.) 3.
geog. plato 4. geol. terasa; cf. taraça
sekili putast, putonog (koni)
sekincilik til. kvijetizam
sekiz 1 osam; - de bir jedna osmina;
yüzde - osam posto (8%) ll osmica
sekizer po osam
sekizgen geom. osmougaonik
sekizinci osmi
sekizli 1 1. od osam jedinica (delova) 2.
lif. od osam strofa ll 1. muz. oktava; oktet
2. osmica (karta)
seksüel
sekizlik 1. sastavljen od osam je-
dinica; koji vredi osam (dinara, lira, dolara)
2. osmogodisnji 3, osmina note
sekiz yüzlü geom. oktaedar
sekme 1. gl. im. od sekmek 2. voj. ri-
kaset, odskok zrna; - atışı gadjanje ri-
kosetom
sekmek (-er) 1. skakati; skakutati, cup-
kati, poigravati; serçeler se\(e seke yü-
rürler vrapci idu skakutajuci; seke seke
gitmek odskakutati 2. odskakati, odbijati
se, rikosetirati 3. prekinuti se, prestati;
yağmur iki gün sekmedi kisa nije pres-
tajala dva dana
sekmen 1. klupa baz naslona 2. ste-
penica, basamak
sekoya bat. sekvoja (Sequoia)
sekreter sekretar; genel - genaraini
sekretar
sekreterlik 1. sekretarstvo, posao sak-
retara 2. sekretarijat
seks seks; ct. cinsiyet
seksapel seksepilan
seksek (-ği) skolice (decja igra)
seksen osamedeset O - kere mnogo
puta, sto puta; sana - kere bunu söy-
ledim to sam ti sto puta kazao; - kapının
ipini çekmek svracati na mnogo mesta
seksener po osamdeset
sekseninci asarndeseti
seksenlik 1. od asarndeset j ·.dinica
(delova); u vrednosti od asarndeset (lira,
dinara i si.) 2. osamdesetogodisnji
seksi seksi
seksiyon sekcija; grupa; departman
seksolog seksolog
seksoloji seksologija
sekstanı mor. sekstanı
seksüel seksualni
847
If

sekte a 1. med. kap, udar, apopleksija; selamaleyküm v. selamünaleyküm

beyin - si mozdani udar; kalp - si srcani
selamet a 1 . sreca, blagostanje; spo-
udar, srcana kap 2. prekid, zastoj; - ye
kojan zivot; cf. esenlik 2. sigurnost, zbri-
uğramak prekinuti se, doci do zastoja (o
nutost; spas, izbavljenje; - bulmak (ili.- e
poslu i si.); - vurmak dovesti do zastoja,
çıkmak) spasiti se, izbaviti se, izvuci se; -
usporiti; zaustaviti 3. ustrb, steta, gubitak;
/-al - getirmek (ili vermek) naneti kome le zbogom i sercno! (govori se pri isp-
stetu, nauditi, naskoditi; otezavati, spu- racaju)
tavati, sprecavati selametiemek ak. ispratiti, pozeleti sre-
seldelemek ak. zaustavljati, zadriavati; can put
sprecavati, ometati, sputavati selamlamak ak. pozdravljati; voj. sa-
sektelendirmek ak. 1. dovesti do zas- lutirati
toja, zaustaviti, usporiti 2. nauditi, nas- selamlanmak pass. od selamlamak
koditi
selamiaşmak s ile 1. pozdravljati se,
sekter ı sektas ll sektaski
zdraviti se 2. poznavati se iz vidjenja
sektirme voj. rikosetiranje
selamlık 1. ist. selamluk (musko ode-
sektirmek caus. od sekmek lenje u muslimanskim kucama) 2. ist. sve-
sektör 1. sektor, polje rada; devlet - ü eanost pracenja sullana u dzamiju (pet-
drzavni sektor; özel - pravitni sektor 2. kom)
geom. sektor, isecak selam otu bat. selen, miloduh (Le-
sel (-Ili) a 1. potok, brzac, brzak, bujica; visticum)
fig. poplava, mnostvo; - gibi akmak 1)
selamsız bez pozdrava
burno teci, teci bujicom 2) brzo prolaziti;
leteti, prohujati (o vremenu) 3) (po)hrliti, selamünaleyküm a "selam s vama"!
nagrnuti, slivati se (o ljudima narodu); pozdravljam vas! zdravo! O - demeden
insan - i reka ljudi O - is uyu kalmamış 1) netakticno, naglo, odmah
bez sakova (o vocu) 2) suv (o jelu, hrani);
selaset a arh. tecnost, jasnost (govora,
- önünden kütük kapmak s mukom do-
citanja); cf. akıcılık
biti
selatin a sultani; - camii velika dza-
selam a 1. arh. mir, spokojnost 2. pozd-
mija (sagradjena u cast sultana) O - mey-
rav, pozdravljanje; vojnicki pozdrav, sa-
hane velika kafana
lutiranje; - almak otpozdraviti, odgovoriti
na pozdrav; - durmak voj. pozdraviti pus- Selçuk (-ğu.-ku) ist. Seldzuk
kom, oruzjem; - a durmak pozdravljati us-
Selçuki, Selçuklu ı Seldzuk ll seld-
tajanjem (iz postovanja); /-al - götürmek
zucki
predati, izruciti pozdrav; /-a, -dan/ - söy-
lemek uruciti pozdrav, pozdraviti; annene, Selçuklular Seldzukidi; Im-
babana söyle pozdravi roditelje; paratorluğu Seldzucko carstvo
Orhan'ın sana - ı var imas pozdrav od
sele 1 pljosnata korpa
Orhana, Orhan te pozdravio; /-al - ver-
mek pozdraviti, pozdravljati; salutirati O - seıe2 sediste na biciklu
sabah etmek pozdraviti se, pitati se za
seıe3 v. sere
zdravlje; - ı sabahı kesrnek ne pozd-
ravljati se s kime, prekinuti veze selef a arh. prethodnik

848

selek (-ği) nar. 1. gostoprimljiv 2. iz-
dasan, darezljiv; velikodusan, plemenit
seleksiyon selekcija
selektör 1. teh. birac, selektor 2. agr.
vejalica, trijer
selen nar. glas, zvuk, ton
selentereler zool. dupljari
selenyum hem. selen
selfservis samoposluga, samousluga
selim a 1. arh. zdrav, citav; ispravan 2.
med. bezazlen, benigni (o bolesti)
selinti nar. 1. potocic 2. vododerina,
korito potociea 3. mulj (nanesen bujicom)
selis a teean, jasan (govor)
selofan celofan
seloteyp selotejp
selp (•bi) a arh. 1. otimanje, odu-
zimanje 2. unistenje; - etmek 1. otimati 2.
unistavati
selüloit celuloid
selülöz hem. celuloza
selva geog. selva, tropska prasuma (u
bazenima Amazona i Nigera)
sem (-mmi) a arh. otrov; ct. zehir
sema 1 a nebo; ct. gök
sema2 (-i) a 1. arh. slusanje; ct. işitme
2. ret. zikr (obredna igra mevlevijskih der-
visa)
semafor semafor; zel. signal
semahane a-p mesto za mevlevijski
zikr (u tekiji)
semahat a arh. dobrota, plemenitost
semantik 1semantika ll semanticki
semaver samovar
sembol (-lü) 1. oznaka, simbol; hem.
simbol, znak
sembolik simbelican
semyoloji
sembolist (-ti) simbolista
sembolizm simbelizam
sembolleştirme simbolizacija
seme glup, tup
semeleşmek oglupavit, otupaviti
semen a gojoznost; - peyda etmek
ugojiti se, udebljati se, papuniti se
semender p zoo/. dazdevnjak (sa-
lamandra)
semer 1 1. samar; - vurmak staviti
sa mar 2. podmetac na ledjima (za nosenje
tereta); ct. arkalık 3. arg. zadnjica 4. geol.
antiklinala, prevoj O - ini dayarn ak 1) ute-
rati u staju (zivotinju) 2) isterali s posla; - i
devirmek lezati kao magarac; dangubiti; -
ini yere vurmak podneti ostavku, na-
pustiti posao; lisiti se obaveze
semer2 v. semere
semerci samard:Zija; prodavac samara
semercilik posao samardzije, sa-
mard:Zijski zanat
semere a 1. voce, plod 2. fig. plod, re-
zultat
semereli arh. plodan, plodonosan
semeresiz 1 . neplodan, nerodan 2. lig.
neplodan, jalov
serneriemek ak. na samariti, staviti
sam ar
semerlenmek ak. od serneriemek
semerli sa samarom
seminer seminar; kurs
semirgin 1. debeo, ugojen 2. lenj, mli-
tav, trom
semirginlik 1. gojaznost, ugojenost,
pretilost 2. lenjost, tromost, mlitavost
semirmek (u) gojiti se, udebljati se
semirtmek ak. (u)hraniti; toviti; kljukati
semyoloji semiologija
849
 semiz

semiz 1. uhranjen, ugojen, debeo 2. senarist v. senaryocu

mastan; - boya masna boja; - çizgi
masna, zadebljana linija
semizlamek ak. gojiti; toviti, kljukati
semizlik gojaznost, debljina, punoca
semiz otu bot. tusac, tust (Portulaca
oleracea)
sempati simpatija, naklonost; /-al karşı
- beslemek (ili duymak) gajili simpatije,
simpatisati; /-ın/ - sini kazanmak steci
cije simpatije
sempatik simpatican, drag; prijatan;
med. simpaticni; - sinir sistemi sim-
paticni nervni sistem
sempatizan 1naklonjen ll simpatizer
sempozyum simpozijum
semptom med. simptom
semt (-li) 1. kraj, kvart, cetvrt (grada) 2.
ı!
blizina, susedstvo; okolina /-ın/ - ine uğ­
ramamak ne traziti, ne pitati; ne Irazili
koga, ne svracati kome, prekinuti s kime
vezu
semtürreis a astr. zenit; cf. baş ucu
sen ti; - bilirsin kako hoces, to je tvoja
stvar; - bugün sol tarafından kalk-
mışsıni li si danas ustao na Jevu nogu! -
de! iron. zar i ti! fuj! - de mi Brütüs
oğlum benim zar i li, sine Brute? - kim
oluyorsun? ko si pa ti! sta ti izigravas? (>
- ağa ben ağa, bu koyunları kim sağa
aga ti, aga ja, ko ce ove ovce da pomuze?
(govori se u sali nekome ko izbegava
posao); - i gidi - i ili - i - i ah ti ne-
valjalce - sağ ben selamet to je kraj;
nema tu nista vise; - sağ ol da si li ziv i
zdrav (kada se neko obavestava o cijoj
smrti); - - ben ben ti gledaj svoje stvari,
ja cu moje; tvoj mi sud ne treba; nemoj da
se mesas u moje stvari; - - ol nikako, ni-
posta; - - ol, bir daha bunu yapma ni-
posta nemoj vise to da cinis
sena a hvala, pohvala; - etmek hvaliti
senaryo scenario
senaryocu scenarist, pisac scenarija
senato 1. senat 2. naucni savet (uni-
verziteta)
sanatör senator
sencar bot. borazina, lisicina (Borago
officinalis)
sendelemek 1. spoticati se, spotaci se;
posrtati 2. teturati se, povoditi se; zanositi
se, klatiti se 3. fig. potresti se, izgubiti
glavu (n,a neprijatan dogadjaj, vest)
sendik (-ği) jur. branilac stecaja
sendika sindikat; - birliği sindikalni
savez, savez sindikata; - hareketi sin-
dikalni pokret
sendikacı sindikalista
sendikacılık sindikalizam
sendikal sindikalni
sendikalaşmak udruziti se u sindikat,
sindikalizovati se
sendikalist v. sendikacı
sendikalizm v, sendikacılık
sendrom med. sindram
sene a godina; cf. yıl; - ler - si iz go-
dine u godinu; dugo godina
senek (cği) nar. drveni krcag (za vodu)
senelik ı godisnja plata ll 1. godisnji; -
bilanço godisnji bilans; kırk - gelişme
cetrdesetogodisnji razvoj 2. od .....godina,
star... godina; üç yüz - bir bina. tris~
dogodisnja zgrada
senet (-di) a 1. isprava, dokumenat;
uverenje; prizrianica; menica; - hamilino-
silac menice; - kıldırmak prodati, preneti
menicu; - sepet bilo koji dokumenat,
svaki pisani dokumenat; resmi - zvanicna
isprava; taahüt - i obveznica 2. dokaz,
potvrda; cf. belgit; - vermek potvrditi (do-

850
 ser

kumentom); fig. pismeno se obavezati, . . korpa (motocikla} 4. korpa za iz-

zakljuciti ugovor
prıkolıca,
• n·e • · (mera) ı"edne
rude 5. sa d rzaı,
nose l • elma korpa jabuka O/-al - ha-
senetleşrnek s ile pismeno se oba- korpe; ~ır ;k arg. isterati, izbaciti (s posla};
vezati, zakljuciti ugovor
vası ~~ ~te pamuğu olmamak nista ne
senetil utvrdjen dokumentom, zas- oteratı, .. ·upljoglav; Karamusal (ifi Ka-
nati bıtı s
novan na pismenom dokazu; - alacak z .: l} ~ ı saymak smatrati bez-
ramurse .. ·ı )
dug uz priznanicu • . . (nekog ılı nes o
nacaınım
senetsiz nedokumentovan, bez do-. . korpar, pletar
sepetçı
kumenta
·ı·k korparstvo, korparski zanat
sepetçıı
senevi a arh. v. yıllık
. söğüdü bat. popletnica, bekva
sepetçı ·
senfoni sinfonija; - orkestrası sin- (Salix viıninalis}
fonijski orkestar; renk - sı sklad boja
ıpu arhit. sirok, pljosnat svod
sepet kU
senfonik sinfonijski
e ı gl. im. od sepetlemek ll
sepetle m d.. r
senin 1. gen. od sen; - le s tobom 2. ecno, po ııagona ı
ukoso, popr
tvoj; - canın can da benimki patlıcan
ek ak. 1. staviti, metnuti u
mı? i moj zivot je vredan koli ko i tvoj sepet! em ı· . k • . ı·
najuriti, otera ı, ıs asıra ı
korpu 2. arg.
seninki tvoj; - ler tvoji (ukucani, rod-
ınek pass. od sepetlemek
jaci}; - ler nasıl? kako su tvoji? sepetren
. korpom; - motosiklet mo-
senkretizm sinkretizam sepetlı s .
. k rpom (prikolıcom}
tocıkl s o
senkroni sinhronija; ct. eşzamanlılık
"k 1 materijal za korpe 2. ko-
senkronik sinhron, jednovremen .•. sepetl~edn~ korpe; üç- elma tri korpe
senkronizasyon sinhronizacija
lıcına od J hit izbocina, ispust (na zgradi)
jabuka 3. ar ·
u kosarka; cf. basketbol
senli: - benli prisno, intimno; /-la/ - sepet t oP
benli olmak biti biizak s kime; - benli ko- . rh obrada koze, stavljenje
sepıa ·
nuşmak razgovarati na "ti", biti na "ti"
. . sıavljac, kozar
sepıcı
senlik za tebe, st9 tebi odgovara; tam
. 'l"k stavljenje, cinjenje (koze)
- bir elbise odelo koje ti potpuno od- sepıcıı
govara
sepı
·ıeıne stavljenje
sentagma sintagma • k ak. obradjivati, staviti
sepııeme
sentaks sintaksa; ct. söz dizimi (u)ciniti (kozu}
• n obradı"en, ucinjen (o
sentaktik sintaksieki sepili ustav1ıe ,

sentetik sinteticki, sintetican kozi}

sepken v. sulu sepken
sentez sinteza; cf. birleşim
"'i} ı skeptik ll skeptican
septik (-~
sepek (-ği) stozer vodenickog zrvnja
• 1 m skepticizam; cf. şüphecilik
sepelek v. sersem - septıs z
ija (boja za stavljenje koze)
sepet p 1. kotarica, korpa (pletena}; - sepya se P .
araba kola s kosem, opletena kola; kağıt ı va· cf baş kafa; - verıp sır
ser P 1 9 a ' · ' · ·
dije umreti nego odatı taınu
- i korpa za papir 2. vrsa, kos (za ribe} 3. vermemek ra

851
sera
2. vrh. vrsak; cf. doruk ll gfavni, stariji O -
de ... var ima osobinu .. (u safi); - de ka-
badayılık var on je siledzija; - de sevda
var on je zafjubfjen
sera staklena basta, stakfenik
seracı !ice koje gradi staklenike
serak (-ğı) blokovi, sante (sa gfecera)
seramik (-ği) keramika
seramikçi keramicar
seramikçilik keramicarstvo, grncarstvo
serap (-bı) p fatamorgana, opticka
varka; cf. ıfgım
sera pa p od gfave do pele, sasvim, pot-
puno
serasker p-a ist. 1. gfavnokomandujuci,
vrhovni komandant 2. ministar rata (u Os-
manskom carstvu); - kapısı ministarstvo
rata (mesto)
seraskerlik ist. 1. rang vrhovnog ko-
mandanta 2. ministarstvo rata
serbest p 1. sfobodan, nezavisan, sa-
mostafan; ct. özgür; - bırakmak pustiti na
slobodu, osfoboditi; - borsa slobodna
trgovina; - bölge slobodna zona; - dü-
şünceli (ili fikirli) sfobodouman, napredan
2. slobodan, neometan, nesmetan; -
düşme fiz. slobodno padanje; - güreş
slobodno rvanje; - meslek slobodna pro-
fesija; - teşebbüs sfobodna inicijativa; -
vuruş sp. sfobodni udarac (u fudbalu) 3.
sfobodan, neusiljen, nesnebivljiv, olvoren
serbestçe slobodno, bez zeniranja
serbestip arh. sfoboda, nezavisnost
serbestiemek osloboditi se, izbaviti se,
otarasiti se (duga, obaveza i sf.)
serbestlik 1. sloboda, nezavisnost; cf.
özgürlük 2. sloboda (u ponasanju), ot-
vorenost
serçe zool. vrabac (Passer do-
mesticus) O - den korkan darı ekmez
852
posl. ko se boji vrabaca;·· nek ne seje
proso; - otu bot. misjakinja (Steflaria ho-
fostea)
serçe parmak anat. mali prst
serçin odabran, prvoklasan
serdar p ist. serdar, vojskovodja, za-
povednik, glavni komandant
serdengeçti 1. ist. pripadnik specijalnih
trupa; desperados 2. fig. usijana gfava
serdengeçtilik pozrtvovanje, pat-
riotizam
serdelmek ak. izneti, izfoziti, istaci; ct.
ileri sürmek
serdirrnek caus. od serrnek
serdümen mor. 1. matroz na krmi, kor-
mifar 2. podoficir (na ratnam brodu)
sere pedafj
seremoni 1. ceremonija, obred 2. sve-
canost, proslava; cf. tören
seren 1. mor. poprecni krst (na jar-
bofu); - yelkeni krstasto jedro 2. teh. po-
fuga krana
serenat (-dı) muz. serenada
serencam p dogadjaj slucaj; dozivfjaj,
avantura
sere serpe slobodno, bez ustezanja
seretan as tr. v. Yen geç
sert rob, kmet
sergen 1. polica, raf 2. izfog, vitrina
sergerde p vodja bande; cf. efebaşı
sergi 1. prostirka, sve sto se prostire
(tepih, otirac i si.) 2. izlozba; - ye koymak
izfagati, izloziti; - salonu izlozbeni salon;
milletlerarası - medjunarodna izlozba;
sanayi - si industrijska izfozba 3. ulicna
tezga; karpuz - si tezga sa lubenicama O
- olmak pasti od umora, biti umaran kao
pas
sergici ulicni prodavac, prodavac u ki-
osku

sergi evi izlozbena galerija
sergileme 1. gl im. od sergilemek 2. iz-
laganje, ekspoze
sergilemek ak. 1. izlagati 2. iznositi, iz-
lagati
sergilenrnek pass. od sergilemek
sergin 1. rasiren, prostrt 2. opruzen,
nepomicno lezeci (bolesnik) - vermek
pasti u postelju, razboleti se, zanemocati
sergüzeşt p dozivljaj, dogodovstina,
avantura; cf. serüven
sergüzeştçi pustolov, avanturista
serhat (-ddi) p-a arh. pogranicna linija;
granica
seri1 1 1. serija, niz; cf. dizi 2. serija,
proizvodni tip ll serijski; - imalat (ili üre-
tim) serijska proizvodnja
seri2 a arh. brz; cf. hızlı
serian a brzo, hitno
serili 1 rasiren, rasprostrt
serili2 serijski; iz ... serije
serifrnek dat. 1. pass. od serrnek 2.
ispruziti se, izvaliti se; serilip serpilmek
zavaliti se rasirivski ruke i noge, raz-
baskariti se
serin svez, prohladan, hladnjikav; bu
gün hava - danas je prohladno (sveze)
serin kanlı hladnokrvan, pribran
serin kanlılık hladnokrvnost, pribranost
seriniemek 1. v. serinleşrnek 2. rash-
laditi se, osveziti se, okrepiti se; - için
soğuk bir şey içtim popio sam nesto
hladno da bih se osvezio 3. razonoditi se,
razves.eliti se, razgaliti se
serinlenmek v. seriniemek (2.)
serinleşrnek zahladiti, postali sveze (o
vremenu)
serinletici osvesavajuci; okrepljujuci; -
içki osvezavajuci napitak
serpe ı~~~*
serinietmek ak. osveziti, rashladiti
serinlik svezina, prohlada; hladnoca; -
vermek 1. osveziti, ohladiti 2. fig. utesiti,
umiriti; akşam - i vecernja svezin~
serkeş p nepokoran, buntovan
serkeşlik buntovnistvo
serlevha p-a naslov, zaglavlje
sermaye p 1. kapital; - koymak ula-
gati, investirati kapital; esas - osnovni ka-
pital; ölü - mrtav kapital 2. fig. bogatstvo,
imanje; cf. varlık 3. cena kostanja, na-
bavna cena; cf. maliyet 4. fig. steceno
znanje, sposobnost, kapacitet 5. fig. pred-
met razgovora; bu olay tam bir ay ma-
hallenin - si oldu ovaj dogadjaj je citav
mesec bio predmet razgovora mahale 6.
arg. javna zenska, flinta O - yi kediye
yüklemek salj. spiskati sav imetak
sermayeci kapitalista
sermayecilik kapitalizam
sermayedar p kapitalista
sermayeli 1. s kapitalom, koji poseduje
kapital 2. sposoban ucen
serrnek (-er) ak. dat. 1. prostirati, siriti,
razapinjati (stolnjak, rublje i si.); /-ı/ gü-
neşe - izloziti suncu 2. (yere) - oboriti,
srusiti; sravniti sa zemljom, unistiti 3. fig.
zapustiti, zanemariti (posao, obaveze);
odugovlaciti, otezati, odlagati 4. za~
nemarivati, izostajati, propustati (casove,
nastavu); sere serpe slobodno bez sne-
bivanja
sermest p arh. pijan; opijen
sermuharrir p-a glavni urednik; cf. baş­
yazar
sermürettip p-a glavni slovoslagac
serpantin 1. serpentina, vijugav put 2.
geol. serpentin; cf. yılan taşı 3. papirnata
traka, zabica
serpelemek sipiti, rositi, rominjati (o
ki si)
853
serpılmek'''
seh>llmek 1. pass; od serpmek 2. rasti,
razvijati se, napredovati .
serpinti 1. sitna kisa, potkozrijaca 2.
kapljice, sitne cestice (pri prskanju) 3. fig.
trag, ostatak, posledica (zemljotresa, ra-
dioaktivnog zracenja i si.); /-ın/ - sine uğ­
ramak pretrpeti neznatnu stetu
serpiştirmek 1. sipiti, rominjati; pro-
kapati (o kisi); promicati (o snegu); 2. ak.
dat. sejati, rasejavati, razbacivati, rasturati
(seme, djubre i si.)
serpme 1 1. gl. im .. od serpmek 2. sert-
me, ribarska mreza 3. gradj. grubo mal-
terisanja ll 1. · rasut; rasejan, razbacan,
rasturen 2. osut; pegav; -.benli osut mla-
dezima
serpmek (-er) 1. sipiti, rominjati (o kisi);
promicati (o snegu); kar serpiyor sneg
promice 2. ak. dat. rasejavati, rasipati, ras-
turati; rasprsivati, raspraskavati; ku~lara
yem - bacati hranu pticama; yollara
çiçek - posipati cvece po putu; posipati
put evecem 2. poli(va)ti. (po)prskati, posk-
ropiti; brizgati, strcati; /-ın/ yüzüne su -
strcati kome vodu u lice o saçına ak (ili
kır) serpti pocela je da mu sedi kosa; yü-
reğine su - v. yürek
serptirmek caus. od serpmek
serpuş p arh. kapa, klobuk; cf. başlık
sersefil veoma siromasan, ubog
sersem p 1. osamucen, omamljen; otu-
peo, posasavio; - etmek v. sersemlefmek;
- olmak biti osamucen (omamljen); po-
sasaviti, pobenaviti; - sepelek (ili sepet)
potpuno osamucen; sasvim otupeo 2. za-
bovaran, rasejan, nesabran
sersemlemek, sersemleşrnek 1. osa-
mutiti se; otupeti, posasaviti 2. postati ra-
sejan
sersemJetrnek ak. 1. osamutiti, oma-
miti, opiti; zaglusiti 2. fig. zgranuti, za-
panjiti, zaprepastiti
854
sersemlik · 1. osamu'cenost, omaml-
jenost; otupelost; zaglusenost 2. ludost,
glupost, budalastina 3. rasejanost
serseri p 1 skitnica, probisvet ll 1. skit-
nicki, lutalacki; raskalasan, vetropirast; -
köpek pas-lutalica 3. zalutali, slucajan; -
kurşun zalutali metak; - mayın plutaju6a
mina
serserice skitnicki, lutalacki, pro-
bisvetski
serserileşrnek proskitati se
serserilik skitalastvo, skitnja, po-
tucanje; - yapmak skitati, lutati, potucati
se
sert 1. tvrd, cvrst; - toprak tvrda zeml-
ja 2. jak, ostar, ljut; - şarap jako vino; -
tütün ljut duvan 3. strog, ostar, opak;
surov; - bir cevap ostar odgovor; - ceza
stroga kazna; - öğretmen strog ucitelj; -
sesle strogim glasom 4. tezak. hladan; -
iklim teska, surova klima 5. snai:an, jak; -
rüzgar snazan vetar 6. jogunast, tvrdoglav
(koni) 7. buran, ustalasan, olujan (o moru)
8. fig. uzdrzan, oprezan, rezervisan o -
kurşun tip. hart; - sessizler mukli sug-
lasnici; - su tvrda voda; - tabaka anat.
beonjaca (oka); - tuğla holandska cigla,
klinker
sert doku bat. sklerenhim, otvrdlo tkivo
celije
sertifika · uverenje, svedocanstvo, cer-
tifikat
sertlenmek v. sertleşrnek
sertleşme 1. gl. im. od sertleşrnek 2.
obezvucanje (suglasnika)
sertleşrnek 1. ocvrsnuti, otvrdnuti 2.
pojaca(va)ti se (vetru, buri) 3. postati strog
(ostar, zestok)
sertleştirmek caus. od sertleşrnek
sertlik (-ği) 1. tvrdoca; - derecesi ste-
pen tvrdoce 2. fig. osttina; odsecnost,
osornost, grubost 3. strogost (kriterijuma,

kazne, kritike) 4. med. otpornost, izdr-
zljivost 5. jacina, snaga (vetra, oluje i si.)
serum med. serum
serüven p dogadjaj; dozivljaj, avantura
serüvenci pustolov, avanturista; ct.
maceracı
serüvencilik avanturizam
servet a 1. bogatstvo; ct. varlık; - sa-
hibi bogatas; tabii - ler j:ırirodna bo-
gatstva 2. imovina, imetak, imanje, dobro;
toplumsal - drustvena imovina; ..; yap-
mak steci imetak
servi bot. cempres (Cupressus sem-
pervirens) - boylu tanak, vitak
servillk cempresova §uma, cempresak
servis 1. sluz™ba; ct. hizmet; casus
arama - i kontraobavestajna sluzba; pro-
tivspijunaza; dinleme - prislusna sluzba;
diplomatik - diplomatska sluzba; is-
tihbarat - i obavestajna sluzba; sağlık - i
sanitetska sluzba 2. usluga, usluzivanje,
posluzivanje (u restoranu) - yapmak ser-
virati, sluziti üelo, pice); banka - i ban-
karska usluga 3. odelenje, odel, odsek;
kambiyo - i devizno odelenje; personel -
personaina odelenje 4. garnitura, servis,
stoni pribor 5. radnja, servis; kuru te-
mizleme - i servis za hemijsko ciscenje;
otomobil yıkama - servis za pranje au-
tomobila 6, sp. servis; - atmak servirati O
- kapısı bocna vrata, ulaz za poslugu (u
hotelu); - yolu sporedni kolosek
seryum hem. cerijum (Ce)
serzeniş p ukor, prekor, grdnja; ct.
azarlama, sitem; - te bulunmak koriti,
grditi
ses 1. glas; - çıkarma organı glasni
organ (aparat); - ini çıkarmamak cutati,
ne prigovarati; - i çıkmamak cutati, ni rec
ne prosloviti; - i çıkmaz cutljiv; - kasları
v. - !elleri; - ini kesrnek ucutati, umuk-
nuti; - telleri anat. glasne zice; - vermek
sesli
1) odazvati se, javiti se 2) pozvati, viknuti;
- yok! umukni! zavezi! - yükseltmek po-
visiti glas; alçak - le tiho, tihim glasom;
pes - prigusen glas; yüksek - le glasno,
. na sav glas 2. muz. glas, visina glasa; -
bandı magnetofonska traka; - büyüklüğü
muz. obim glasa; - dizisi tonska skala; -
kakışımı kakofonija; - müziği vakaina
muzika; - sanatı vestina pevanja; - sa-
natkarı pevac 3. zvuk, ton; - ini açmak
pojacati ton (na radiju, TV); - çıkarmak 1)
odjekivati, razlegati se, oriti se 2) lig.
(po)dizati glas, prigovarati; - çıkmak 1)
cuti se 2) proneti se (o glasu), saznati se;
- dalgası fiz. zvucni talas; - duvarı zvuc-
ni zid; - etkisi zvucni efekat; - hızı brzina
zvuka; - kayıt cihazı magiıetofon; n
seda yok 1) nista se ne cuje 2) /-dan/ ni-
kakvog glasa od; - i soluğu çıkmamak
cutati, ne pustati glas; - soluk kesildi sve
je utihnulo; - yönetmeni tonmajstor; - ge-
diği zev, hijat; - olluşumu fonacija; - tü-
remesi epenteza
ses bilgisi fonetika
ses bilimi fonologija
ses birimi fonema
sesçil fonetski; - alfabe fonetska az-
buka; - imla fonetska ortografija
seselim fiz. rezonancija
sesiemek ak. dijal. prisluskivati, os-
luskivati; neculiti usi
seslendirrnek 1. caus. od seslenmek
2. ozvucivati (film} 3. otpevati (notu}
sesieniş 1. uzvik, krik, vrisak 2. poziv,
poklik, zov
seslenme 1. gl. im. od seslenmek 2.
obracanje, pozivanje; - hali gram. vokativ
seslenmek dat. 1. vikati, dovikivati, po-
zivati 2. odazvati se; javiti se, oglasiti se;
çağırdım, seslenınediler pozvao sam ih,
nisu se odazvali
sesli ı 1. s... glasom; boğuk - pro-
855
:sesli
muklog glasa; promukao 2. glasan, zvo-
nak;, buean; - gülrnek glasno se smejati
s. zvucni, tonski; - film tonski film ll sa-
moglasnik, vokal; ct. ünlü; - benzeri po-
luvokal; dar - ler uski samoglasnici; geniş
- ler siroki samoglasnici; ince - ler pa-
latalni vokali; yuvarlak - ler okrugli, za-
obljeni vokali
sesli taş min. zvucni kamen, fonolit
sessiz 1 1. bezglasan, nem 2. bez-
vucan, necujan, besuman; - film nemi
film; - gösterim nema projekcija (filma); -
sedasız bez i najmanjeg suma, sasvim tih
3. pokoran, ponizan, krotak 4. ne-
akustican; tih, bez buke (grad i si.) - oda
tiha soba 5. cutljiv nepricljiv, skrt na re-
cıma 6. bezvucni; suglasnicki, kon-
sonantski; - konson bezvucni konsonant
ll suglasnik, konsonant; - uyumu kon-
sonantska harmonija; akıcı - likvid; diş - i
dental; sürekli - frikativ; süreksiz - eks-
ploziv
sessizce besumno, necujno, tiho
sessizleşrnek utisati se, stisati se;
muknuti, zacutati
sessizlik 1. tisina, mir 2. bezglasnost,
nemost, cutljivost 3. spokoj, m ir
sestaş, sesteş /ing. 1 homoniman, rav-
noglasan; ll homonim
ses üstü nadzvucan, supersonican; -
hızı nadzvucna brzina
sesyazar fonograf
set1 (-ddi) 1. nasip, brana, ustava,
bedem; gat 2. fig. smetnja, prepreka; -
çekmek 1) podici nasip (bedem) 2) fig.
braniti, sprecavati, ometali 3. pregrada,
prepreka, zapreka; - ateşi voj. zaprecna
vatra 4. geog. plato; terasa (padine, nizb-
rdice) 5. zakrcenje (od oborenog drveea),
zakrcenost 6. polje ureza (izmedju oluka
cevi)
set2 sp. set
856
setir (-tri) a arh. prikrivanje, tajenje
sertliç (-ci) 1. mineralna voda 2. (ili -
tuzu) gorka so, magnezijum sulfat
setre a vrsta sakoa
setretmek ak. arh. prikrivati, skrivati,
tajiti
sevap (-bı) a 1. sevap, dobro delo, dob-
rocinstvo; - a girmek (ili - etmek, - iş­
lemek, - kazanmak) uciniti sevap, uCiniti
dobro delo 2. (bozja) nagrada
sevaplı zasluzan, dostajan pohvale,
dobar; - bir iş pohvalno, dobro delo
sevda a 1. ljubav; strast; ljubavna cezn-
ja; - çekmek patili od ljubavi, sırasno se
zaljubiti 2. seta, tuga, potistenost 3. sıras­
na zelja, zudnja, neodoljiv prohtev; pej. za-
misao, plan; - sına düşmek (ili ka-
pılmak) imati neodoljivu zelju; zagrejati se
za; bu - dan vazgeç okani se te zamisli!
mani se corava posla!
sevdalanmak 1 . zaljubiti se 2. postali
setan .(potisten)
sevdalı 1. zaljubljen 2. setan, tuzan,
polisten 3. zagrejan za, paşioniran
sevdirrnek caus. od sevmek
seve: - - sa zadovoljstvom, rado, od
sveg srca
sevecen nar. nezan, saosecajan
sevecenlik nar. neznost, saosecajnost
sevgi ljubav; yurt - si ljubav prema
otadzbini
sevgili voljen, drag, mio
sevi arh. strasna ljubav
sevici lezbijka, tribada
sevilmek pass. od sevmek; iyi insan
her yerde sevilir dobar covek svuda je
voljen
sevim ljupkost, umilnost; prijatnost
sevimli mio, ljubak; simpatican, prijatan

sevimlilik ljupkost, drazest, sarm
sevimsiz neprijatan, antipatican, odv-
ratan
sevimsizleşmek postati neprijatan (an-
tipatican, odvratan)
sevimsizlik nesimpaticnost, odvratnost
sevinç (-ci) radost, radovanje; veselost;
- duymak oseeati radost, likovati; /-ı/ -
içinde bırakmak oraspoloziti, razveseliti
sevinçli radostan, veseo; - bir haber
radosna vest
sevindirmek ak. obradovati, raz-
veseliti; raspoloziti, razvedriti, razgaliti;
mektubunuz beni çok sevindirdi vase
pismo me je veoma obradovalo
seviniş radost, radovanje, razd-
raganost, veselje
sevinmek dat. (ob) radavali se; dos-
turnun gelmesine çok sevindim veoma
sam se obradovao dolasku mog prijatelja
Sevir (-vri) a as tr. Bi k; ct. Bo!:ja
seviş ljubav, nacin voljenja; - ten - e
fark var ljubavi su razlicite
sevişmek s ile 1. voleti se 2. voditi lju-
bav
seviye a nivo, razina; ct. düzey; geçim
(ili hayat) - si zivotni standard; su - si vo-
dostaj
seviyeli koji ima .. nivo; tig. vi so k; yük-
sek - toplantı sastanak na fisokom nivou
seviyesiz tig. prosecan, obican, os-
rednji; - bir oyuncu osrednji glumac
sevk (-ki) a 1. slanje, otpremanje, otp-
ravljanje; odvodjenje, evakuacija 2. voj.
vodjenje (vojske); strategija; - ve idare
vodjenje, komandovanje 3. voj. pre-
bacivanje trupa; premestanje 4. podstrek,
podsticaj
sevk etmek ak. 1. slati, odasiljati, upu-
civati, otpremati 2. voditi, upravljati 3. voj.
seyit
prebacivati, premestati (trupe) 4. pokretati,
pobudjivati, podsticati
sevkıtabii a arh. nagon, instikt; ct. iç
güdü
sevkiyat a voj. prebacivanje, trans-
portovanje (trupa)
sevkulceyş a arh. voj. strategija
sevmek (-er) ak. 1. voleti; anasını ba-
basını - voleti svoje roditelje 2. svidjati se,
dopadati se; bu çiçekleri çok sevdim
mnogo mi se dopala ovo cvece 3.
(po)milovati; ct. okşamak
seyahat a 1. putovanje; ct. yolculuk; -
acentası putnicka agencija; - etmek pu-
tovati; - masrafları putni troskovi; - yap-
mak v. - etmek; dünya - ti put oko sveta
2. ekspedicija; kutup - i polarna eks-
pedicija
seyahatname a-p putopis
seyelan a 1. arh. struja (nje), tok; cf.
akı 2. med. krvarenje, curenje
seyir (-yri) a 1. plovidba; - jurnalı "inar.
knjiga plovidbe, brodski zurnal; - kılavuz
kitabı plovidbeni prirucnik 2. kretanje,
hod, tok; razvoj, proces; hastalığın - i tok
bolesti; makine - i hod masine; sa-
nayileşme - i proces industrijalizacije 3.
posmatranje, gledanje, promatranje; - e
dalmak zadubiti se u posmatranje, zaneti
se gledanjem 4. prizor, predstava, spek-
takl, igra; - yeri mesto za zabavu, fokal za
razonodu 5. setnja, izle!, ekskurzija; - e
gitmek izaci u setnju, ici na izlet
seyirci posmatrac, gledalac; posetilac;
/-al - kalmak ostati po strani, ne mesati
se, biti samo posmatrac
seyirlik prizor, spektakl
seyis a seiz, konjusar, konjovodac
seyislik konjovodstvo; gajenje konja
seyit (-di) a Muhamedov potomak; Mu-
hamedovo potomstva
857
seylani
seylani:v. Seylan taşı
Seylan taşı min. granat
seylap (-bı) a-p potok, bujica, poptava
seymen v. seğmen
seyran a setnja; izlet; - a çıkmak izaci
u setnju; - etmek (ili eylemek) setali
seyrek 1 redak (u raznim znacenjima);
- dişler retki zubi; - dokuma retko tkanje;
- olay redak dogadjaj ll retko; doktora -
gidiyorum ja retko idem lekaru; kardeşim
- okuyor moj brat relko cita
seyrekçe vrlo retko, katkad
seyrekleşmek 1. razrediti se, rasiriti se
2. prorediti se; toplantılar seyrekleşti
sastanci su se proredili; yağmur gittikçe
seyrekleşiyor kisa sve redje pada
seyrekleştirmek ak. razrediti; prorediti
seyreklik proredjenost, razredjenost;
retkost, retka pojava
seyretmek v. seyrekleşmek
seyreltik hem. razredjen, razblazen
(rastvor)
seyreltiklik razredjenost, razblazenost
sayrettmek ak. hem. razrediti, razb-
laziti
seyretmek 1. kretati se, hodali; ploviti
2. ak. razgledati, posmatrati, promatrati,
pratiti; televizyon - gledati televiziju 3.
nastavljati se, trajati (o bolesti i si.)
seyrüsefer a 1. arh. saobracaj, promet;
cf. trafik 2. mor. plovidba, navigacija; hava
- i vazdusna plovidba
seyyah a arh. putnik, turist
seyyal a arh. tecan, zidak
seyyar 1. putujuci; lutajuci; ct. gezici; -
satıcı putujuci trgovac, ulicni trgovac 2.
pokretan; prenosljiv, portabl; - sinema
pokretni bioskop 3. voj. poljski; - hastane
poljska bolnica; - mutfak poljska kuhinja;
- topçu poljska artiljerija
858
seyyare a arh. planeta; ct. gezegen
seyiat.a arh. ret. grehovi
seyyibe a arh. udovica
sezaryen;- ameliyatı med. carski rez;
- yapmak uradili carski rez
sezdirmek caus. od sezmek
sezgi 1. osecaj; opazanje 2. pre-
dosecanje, slutnja 3. til. intuicija, ne-
posredno sa.<:Oıanje
sezgicilik fil. intuitivizam
sezgili intuitivan
sezi v. sezgi
sezilmek pass. od sezmek
sezinlemek, sezinmek ak. pre-
dosecati, slutiti, nasluCivati; pogadjati
seziş 1. osecaj, osecanje; slutnja, nas-
lucivanje; pogadjanje
sezmek (-er) ak. 1. osetiti, osecati; cf.
hissetmek 2. naslutititi, pogoditi; primetiti,
opaziti; shvatiti
sezon sezona; tiyatro - u pozorisna
sezona
sezyum hem. cezijum (es)
sfenks svinga
sıcacık toplikast, mlak
sıcak (-ğı) 11. vrucina, vrelina, zega; cf.
hararet; - bastı pritisla je zega; - dalgası
vreli talas 2: toplota; tamperatura 3. parno
kupatilo, hamam; - a gitmek ici u hamam
4. toplo mesto ll topao, vruc, vreo, uzaren;
fig. topao, srdacan; - bir karşılaşma srda-
C:an susret; - renkler svetle, jarke boje
(zuta, crvena, narandzasta); - sular geog.
termalne vode; - yüzlü ljubazan, prijatan;
- ı - ına odmah, smesta, dok je vruce
(uraditi i si.) ·
sıcakça v. sıcacık
sıcak kanlı 1. zool. toplokrvan; - hay-
vanlar toplokrvne zivotinje 2. fig. prijatan,
ljubazan
 sığdırmak

sıcak kanlılık ljubaznost, pre- se (iz sna); trzati se, stresti se (od straha);
dusretljivost sıçrayarak uyandı probudio se trgnuvsi
se 3. prstati, kresati, sevati, vrcati (o var-
sıcaklaşmak zagrejati se, ugrejati se;
otopliti nicama); prstati (o blatu) 4. briznuti, sikljati
mlazom (o krvi) 5. preci, preneti se; zah-
sıcaklaştırmak ak. zagrejati, ugrejati; vatiti (o vatri, borbi); prosiriti se
podgreja(va)ti
sıçratmak caus. od sıçramak
sıcaklık 1. vrucina, zega, vrelina 2. top-
sıçrayış skakanje, nacin skakanja
lota; temperatura; - alma fiz.. primanje
(upijanje) toplote; - derecesi stepen zag- sıdık (-dkı) a 1. istina 2. iskrenost; - la

rejanosti, temperatura; - nakili fiz. toplotni iskreno; - den - ı sıyrılmak izgubiti po-
provodnik; - verme davanje, ispustanje verenje u koga
toplote; - zayiatı gubljenje toplote 3. fig. sıfat a 1. svojstvo, osobina; atribut; cf.
toplina, srdacnost, ljubaznost nitelik; anne - iyle kao majka; başkan -
sıcaklık ölçer termometar iyle u svojstvu predsednika 2. pdjava,
spoljasnost, izgled (coveka) 3. gram. pri-
sıçan zaaf. 1. pacov, stakor. (Rattus) 2.
dev; niteleme - ları opisni pridevi 4. titula,
mis; v. fare; - kırı zatvorenosiva boja; - a zvanje; cf. ünvan; ne - la? 1) u kom cin u,
dönmek biti mokar kao mis O - çıktığı de· s kojom titulom? 2) u kom svojstvu?
liği bilir pas/. mis zna rupu iz koje je iza- resmi - zvanicna tilula
sao; odbegli sin se vraca kuci
sıfatfiil gram. v. ortaç
sıçan dişi supljikav vez, azur
sıfatiandırmak ak. pripisati svojstvo
sıçankulağı v. fare kulağı (atribut), okarakterisati
sıçan kuyruğu 1. teh. iglasta turpija 2. sıfatlaştırmak ak. gram. adjektivizovati
bat. misji rep (Myosurus minimus)
sıfıra nula; fig. nistavilo, niko i nista; -
sıçanotu nar. misomor, arsenik (otrov altı (ili - ın altında) ispod nule (na ter-
za pacove) mometru); - atmak zalepiti nulu (ocenu);
sıçan yolu minski hodnik, podzemna
- noktası nulta tacka; tacka mrznjenja O -
ı tüketmek dogoreti do nokata; - ım tü-
galerija, potkop
ketti dogorelo mi je do nokata
sıçırgan zahvacen prolivom, in-
sıfırcı arg. nastarnik koji daje nule
kontinentan
. sıfırlamak mat. svesti na nulu
sıçırganlıkmed. inkontinencija, ne-
mogucnost uzdrzavanja od prirodnih pot- sığ ı plitak ll plicak, gaz; sprud; - a
reba oturmak nasukati se (o brodu)
sıçmak (-ar) vrsiti nuzdu, imati stolicu; sığa zapremina; kapacitet
vulg. srati 2. fig. upropastiti, pokvariti, sığalı v. sıvalı
izosljariti; arg. zasrati, uprskati; sıçıp sı­
sığamak v. sıvamak
vamak 1) pokvariti, upropastiti 2. izgrditi,
naruziti sığarnsal bial. fizial. peristaltican; - de-.
vinimler peristalticni pokreti
sıçrama skok; skakanje; - tahtası sp.
trambulina, odskocna daska sığdırtirnak pass. od .sığdırmak
sıçramak 1. skakati, odskakati, djipiti; sığdırmak ak. dat. smestiti, staviti;
poskakivati, skakutati 2. trzati se, trgnuti ugurati, strpati

859
sığ ın

sığın zool. sareni jelen, lopatar; cf. ala
ge yi k
sığınak (-ğı) 1. zaklon, skloniste 2. uto-
ciste, azil 3. voj. bunker, kloniste
sığınık (-ğı) izbeglica, emigrant
sığınmak dat. skloniti se; skrivati se,
traziti pribeziste; traziti azil; fig. priljubiti se,
pribiti se uz koga; Allaha - ret. nadati se
od boga, traziti pomoc od boga
sığıntı gotovan, muktas, dzabolebaros
sığırgovece, govedo; - eti govedje
meso, govedina; - vebası govedja kuga
sığırcık (-ğı) zool. cvarak (Sturnus vul-
garis)
sıhhat (-ti) a 1. zdravlje; cf. sağlık; -
inize! u vase zdravlje! - bakımı higijena;
- fışkırmak pucati od zdravlja; - ler
olsun! riazdravlje! 2. tacnost, istinitost, po-
uzdanost, verodostojnost (vesti, in-
formacije i si.); /-ın/ - ini tahkik etmek
utvrditi islinitası cega 3. preciznost (vatre i
si.)
sıhhatli 1. zdrav 2. tacan, istinit, ve-
rodostojan 3. precizan, egzaktan
sıhhi a zdravstveni; sanitarni; hi-
gijenski; - durum zdravstveno stanje; -
hizmet zdravstvena sluzba; - kağıt
zdravstveni list (karton)
sıhhiye a zdravstvena zastita; sa-

sığırcılık govedarstvo, gajenje govedi nitetska sluzba; - birlikleri voj. .sanitetske

sığır
dili bot. volovski jezik, veliki korov
(Anchuosa italica)
sığır gözü bot. 1. v. öküz gözü 2. mar-
gerita (Chrysanthemum leucanthemum)
jedinice; - eri voj. sanitarac; - hizmeti sa-
nitetska sluzba; - makamı sanitetska up-
rava; - müfettişfiği sanitarna inspekcija;
- subayı sanitetski oficir
sıhhiyeci 1. zdravstveni radnik (sluz-

sığır kuyruğu bot. divizma (Ver- benik) 2. voj. sanitarac

bascum) sıhriyet a svojta, rod, prijateljstvo (po li-
sığırlık 1. staja, stala 2. neotesanost, niji braka); oprijateljivanje; cf. dünürlük; -
glupost hısımlığı orodjavanje, oprijateljivanje; pri-
jateljstvo; /-la/ - tesis etmek oprijateljiti se
sığır tenyası zool. pantljicara (Taenia
s kime (zenidbom ili udajem)
saginata)
sık cest; gust, zbijen, kompaktan; zgus-
sığırtmaç (-cı) govedar, kravar
nut; - kumaş gusta tkanina; - nabız ubr-
sığışmak jedva se smestiti, strpati se, zan puls; - saç g:.ısta kasa; - - cesto,
ugurati se, uvuci se ucestano
sığışıırmak ak. dat. strpati, ugurati, sıkacak (-ğı) stezalica, stezac, pritezac
uvuci 2. sokovnik (za voce)
sığla bot. stiraks, storaks (Liguidambar sık boğaz; - etmek pritegnuti, pri-
orientale) tisnuti, prikljestiti koga
sığtaşmak plieati, postajati plitak, opa-
sıkça pocesto, prilicno cesto
dati (o reci, jezeru)
sıkı 1 1. tesan, uzan 2. nabijen, nab-
sığlık1. plitkost, plicina; fig. plitkost, rekao, tvrd; 3. astar, strog; tacan, striktan;
povrsnost 2. pescani sprud, plicak
- disiplin stroga disciplina; - kontrol stro-
sığmak (-ar) 1. dat. smestiti se u, stati, ga kontrola; - tarafsızlık striktna ne-
stajati u; bütün eşya bir bavula sığar utralnost 4. astar, naporan, tezak; - ça-
mı? hoce li stati sve stvari u jedan kofer? lışma naporan rad 5. jak, snazan (o vetru,
2. pogodovati, odgovarati oluji) 6. strog, ostar, rigorozan; - öğ-

860

retmen strog ucitelj; - bir yönetici strog
rukovodilac 7. skrt, tvrd; 8. brz, zuran
(hod, korak); - yürümek brzo hodati; -
yürüyüşü voj. usiljen mars 9. hitan, ne-
odlozan; - işler hitni poslovi; - temaslar
neodiazni kontakti 1O. tesan, priljubljen,
pribijen; blizak, intiman; - dostluk iliş­
kileri tesni prijateljski odnosi; - fıkı blizak,
intiman; - onlar pek - fıkı ani su vrlo biis-
ki ll 1. tezak polozaj, skripac; prpa; - ya
dayanmak izdr:Zati, podneti teskoce; - ya
düşmek pasti u nevolju, naci se u skripcu;
/-ı/ - ya koymak pritegnuti, pritisnuti, pri-
morati, prinuditi; /-al - yı vermek dovesti u
nepriliku 2. strogost, stroga disciplina; -
ya almak uzeti pod disciplinu; /-ı/ - ya
alıştırmak navici na disciplinu; - da bü-
yümek imati strogo vaspitanje; - yı
yemek dobiti strogi ukor, dobiti preko
nosa 3. arbija, sipka za punjenje oruzja O
- basmak upotrebiti autoritet, uticati na
koga; pritisnuti; - isen! cik! - isen yap
bunu cik, uradi to; - sıkıya vrlo cvrsto; - -
ya gizli tutmak strogo drzati u tajnosti; -
sıkıya kapalı cvrsto, hermeticki zatvoren;
- tutmak 1) (ağzını) dr:Zati jezik za zu-
bima, cutati 2) (işi) ozbiljno prionuti na
posao 3) strogo upravljati, cvrsto dı7ali __ _
sıkıca cvrsto, jako
sıkıcı 1. potisten, pritisnut, pogruzen 2.
tegoban, zamoran, dosadan
sıkı denetim cenzura; ct. sansür
sıkı düzen disciplina
sıkılamak ak. 1. zategnuti, pritegnuti,
stisnuti 2. fig. pritegnuti, prisitnuti; prisiliti,
primorali
sıkılanmak pass. od sıkılamak
sıkılgan sramezljiv, stidljiv, snebivljiv
sıkılganlık stidljivost, sramezljivost, bo-
jazljivost
sıkılık 1. stesnjenost 2. pribijenost, pril-
jubljenost 3. strogo rukovodjenje 3.
skrtost, tvrdicluk, cicijasluk
sıkışık
sıkılma stid, osecanje stida, sne-
bivanje; - ya gelmernek ne ustrucavati
se, ne snebivati se
sıkılmak 1. pass. od sıkmak 2. osecati
dosadu, dosadjivati se; eamiti, biti po-
tisten; canım sıkıldı dozlogrdilo mi je, do-
jadilo mi je 3. stideti se, ustezati se; sı­
kılmadan bez ustrucavanja, bez
ustezanja 4. nelagodno se osecati 5. biti u
skripcu; biti u besparici; başım sıkıldı
nasao sam se u nevolji
sıkılmaz otvoren, slobodan, nes-
nebivljiv; pej. bestidan, bezocan, drzak
sıkım pregrst, saka (cega) 2. kolicina
za jedno gadjanje (iz vatrenog oruzja); bir
- barut barut za jedno gadjanje
sıkınmak uzdrzavati se; fig. truditi se,
naprezali se, upinjati se
sıkıntı 1. neraspolozenje, zlovolja; nes-
pokojstvo, unutarnji nemir, teskaba 2. do-
sada, cama; - dan patlamak umirati od
dosade, smrtno se dosadjivati; - vermek
ulivati camu, dosadjivati; - vermek ulivati
camu, dosadjivati 3. muka, patnja; zamor,
naprezanje; yolda çok - çektik mnogo
smo se napatili na putu 4. nevolja, beda,
nemastina, oskudica; novcane neprilike;
kuburenje s novcem; - çekmek imati (ma-
terijalne) neprilike, trpeti; - ya düşmek
pasti u bedu (nemastinu); -da olmak ku-
buriti s novcem, imati neprilike (novcane);
- sı olmak 1) v. - da olmak 2) poterati,
priterati (na nuzdu); - m var poteralo me,
ide mi se ...
sıkıntılı 1. potisten, pogruzen, su-
moran; mucan, neugodan, nelagodan 2.
dosadan 3. tmuran, mracan; zagusljiv,
sparan, tezak (o vazduhu, vremenu); -
hava sparno vreme 4. naporan, zamoran
(o putovanju i si.) 5. tezak (materijalni po-
lozaj i si.)
sıkıntısız opskrbljen, imucan, obez-
bedjen
sıkışık 1. stesnjen, skucen, ogranicen
861
sıkışıklık
2. nabijen, zbijen, gust, kompaktan 3. fig.
tei:ak, zamrsen
sıkışıklık
stesnjenost, skucenost, tes-
koba 2. zbijenost, kompaktnost
sıkışmak 1. tiskati se, sabijati se; gurati
se 2. pribiti se, _primicati se; pomicati se;
lütfen, biraz sıkışın! molim vas, po-
maknite se malo, napravite mesto 3. prik-
lestiti se, prignjeciti se, nagnjeciti se; par-
mağım kapıya sıkışmış prignjecio mi se
prst vratima 4. imati novcane neprilike, ku-
buriti s novcem; geçen ay çok sıkıştım
preslog meseca sam kuburio s novcem 5.
gusiti se, osecati tegobu, zaptivati se;
göğsü sıkıyor stei:e ga u grudima, gusi
se 6. priterati, poterati (o fizioloskoj pot-
rebi)
sıkıştırılmak pass. od sıkıştırmak
sıkıştırma 1. gl. im. od sıkıştırmak 2.
fiz. teh. kompresija; sabijanje; - makinesi
kompresor; - tulumbası kampresivni
smrk
sıkıştırmak ak. 1. ugurati, utrpati, ulu-
rili, utisnuti; elbiseleri dolaba - ugurati
nekako odela u ormar 2. zapusivati, za-
cepljivati 3. priklestiti, prignjeciti, nagnjeciti
(prst i si.) 4. stipati, ustinuti 5. stezati, za-
tezati, pritezati (srafove i si.) 6. fig. pri-
tegnuti, pritisnuti; (pri)siliti; onu sı­
kıştırınca hepsini söyledi sve je rekao
kada su ga pritegli 7. cediti (sok, ulje);
muljati (grozdje) 8. voj. zbijati (redove) 9.
sp. stisnuti; opsedati; kal~yi - opsedati
gol 1 O. gurnuti, tutnuti; eline birkaç dinar
sıkıştırdım gurnuo sam mu u ruke ne-
koliko dinara
sı kıt 1 1 kor,denzovan, koncentriran ll
farm. tableta, pilula, pasiiia
sıkıt2 rı med. pobacaj; mrtvorodjence;
cf. düşü~
sıkıyönetim voj. vanredno stanje; op-
::;adno stanje; - uygulamak zavesti van-
redno stanje
862
sıkkın tui:an, potisten, neraspoloi:en
sıklamak jecati
sıklanmak, sıkiaşmak 1. postali cest
(zbijen, gust) 2. ucestati; ubrzati se (o
pulsu); yağmur sıklaştı kise su ucestale;
ziyaretler sıklaştı posete su ucestale 3.
zgusnuti se, zgusnjavati se
sıklaştırılmak pass. od sıkiaşiırmak
sıklaştırmak ak. 1. (u)ciniti cestim;
zbiti, zgusniti 2. cesce ponavljati, ucestati
3. ubrza(va)ti; adımları - ubrzati korake
sıkJet a 1. tei:ina; teret; cf. ağırlık 2. fiz.
tei:a; - merkezi 1) fiz. centar tei:™e 2) fig.
teziste 2. arh. tegoba
sıklık 1. gustina, gustoca; zbijenost 2.
ucestalost, frekvencija 3. stesnjenost, sku-
cenost, teskoba
sıkma 1 1. gl. im. od sıkmak 2. vrsta
caksira 3. steznik, mider; ll (pogodan) za
cedjenje (npr. limun, pomorandza i si.)
sıkmaç (-cı) kompresor, mengele,
presa
sıkmak (-ar) ak. 1. zbijati, zbiti; pri-
tiskati 2. cediti; muljati; çamaşır - cediti
vodu iz rublja; limon - cediti limun; üzüm
- muljati groi:dje 3. zgnjeciti prst 4.
(po)prskati, polivati; strcati 5. stipati, us-
tinuti 6. muciti, kinjiti, ostro postupati; o
öğretmen öğrencilerini çok sıkıyor onaj
ucitelj kinji svoje ucenike 7. stezati, zuljati
(o obuci, pojasu); ayakkabı ayağımı sı­
kıyor cipela mi i:ulja (steze) nogu 8. steg-
nuti, stisnuti; dişlerini - stisnuti zube 9.
fig. dosadjivati, uznemiravati, gnjaviti;
artık sıktın ama! dozlogrdio si mi! sit sam
te! hayat beni sıktı dodijao mi je i:ivot 1 O.
(o)paliti, pucati; iki kurşun sıktı opalio je
dva metka
sıla a 1 . zavicaj, postojbina; - sını çek-
mek ceznuti za zavicajem, osecati nos-
talgiju; - etmek (ili - dan gelmek) vracati
se iz zavicaja; - ya gitmek (ili varmak)

putovati u zavieaj (nakon dugog od-
sustvovanja); posetiti zavicaj; - hastalığı
nostalgija; 2. panovni susret (s poradicom
ili prijateljima) 3. (ili - sıygası) arh. gram.
glagolski prilog, gerundiv
sılacı povratnik (iz tudjine)
sımak ak. nar. 1. razbiti, slomiti, po-
lupati, unistiti 2. pobediti
sımsıkı vrlo cvrsto; kompaktno (tesno,
uzano)
sınaat a arh. zanat
sınai a industrijski; - istihsal
dustrijska proizvodnja
sınama proba, ispitivanje
sınamak ak. 1. probati; cf. tecrübe
etmek 2. ispitivati
smanmak pass. od sınamak
sınatmak caus. od sınamak
sınav 1. ispit, provera znanja; a gir-
mek izaci na ispit; - kazanmak poloziti
ispit; bütünlema - ları dopunski ispiti; ol-
gunluk - ı ispit zrelosti
sınayış ispitivanje, nacin ispitivanja
sıncan bot. kozinac (Astragalus)
sındı nar. (krojacke) makaze
sındırılmak pass. od sındırmak
sındırmak nar. 1. slomiti, razbiti, unistiti
(neprijatelja); 2. pobediti, savladati 3. nar.
fiziol. variti
sıngın nar. 1. zastrasen, preplasen 2.
bojazljiv, pcivucen 3. zabrinut, zamisljen
sınıf a 1. klasa, razred, kategorija; bi-
rinci - prvoklasan 2. bot. zoo/. razred,
klasa 3. soc. po/. klasa; - ayrımları klasne
razlike; - mücadelesi klasna borba; - sis-
temi klasni sistem; işçi - ı radnicka klasa
4. razred (skolski); godina; - arkadaşı
drug iz razreda, skolski drug; - geçmek
poloziti razred, preci u stariji razred; - ta
kalmak ponavljati razred 5. ucionica. raz-
sınırlayıcı ··
red; cf. dershane; - ta uslu oturmayanlar
nedisciplinovani ucenici 6. rang, stepen u
sluzbi; cin; - indirmek degradirati, sman-
jiti rang (sluzbeniku) 7. voj. vid; rod (vojs-
ke), sluzba; hava - ı avijacija; piyade - ı
pesadija; topçu - ı artiljerija 8. voj. godina
regrutacije, regrutna godina; klasa
sınıflamak ak. klasifikovati, razvrstavati
sınıflandırmak ak. rasporedjivati,
razvrstavati, klasifikovati
sınıflanmak pass. od sınıflamak
in- sınıflık godisnji, od... razreda; sekiz -
okul osmogodisnja skola
sınıfsal klasni; - ayrımlar (ili farklar)
klasne raziike
sınıfsız besklasan; -toplum besklasno
d rus tv o
sınık 1. razbijen, slomljen 2. po-
bedjen,porazen, razbijen (neprijatelj)
sınıkçı nar. namestac kostiju; cf. kırıkçı
sınır granica (i tig.); medja; ct. hudut;
mat. limit; - bölgesi pogranicna oblast; -
çizgisi demarkadona linija; /-ı/ - dışı
etmek proterati iz zemlje; - taşı granicni
kamen; Irak-Türkiye - ı iracko-turska gra-
nica; Yugovslavya'nın kuzey - ı severna
granica Jugoslavije
sınırdaş 1 (po)granican, susedan; ll
sused, granicna zemlja
sınırlama 1. gl. im. od sınırlamak 2. od-
redjenje, determinacija 3. demarkacija
sınırlamak ak. 1 . ograniciti; razgraniciti,
postaviti granice; omedjiti; yetkiyi - og-
raniciti nadleznost 2. til. determinisati, od-
rediti; ct. belirtmek 3. mat. definisati, poj-
movno odrediti; cf. tanımlamak
sınırlandırmak ak. ograniciti, limitirati;
demarkirali
sınırlayıcı ogranicavajuci, limitativan;
restriktivan; - tedbirler restriktivne mere
863.
sınırlı
sınırlı 1. ogranicen; - haklar og-
ranicena prava; - ortaklık ek. drustvo sa
ogranicenim jemstvom; - monarşi us-
tavna monarhija; - yetki ogranicena nad-
leznost 2. mat. definisan, opisan; - doğru
dOz
sınırsız 1. neogranicen 2. mat. bes-
konacan; - doğru beskonacna prava; -
sayı beskonacon; broj
sınmak (-ar) nar. 1. razbiti se, slomiti
se 2. izgubiti , pobedjen
sıpa magare(nce)
sıpsıska veoma mrsav, slabunjav
sır1 arh. 1. glazura, emajl; - vermek
emajlirati, dati glazuru 2. amalgam (og-
ledala)
sır2 (-rrı) a 1. tajna; - açmak otkriti
tajnu; - saklamak cuvati tajnu, drzati u taj-
nosti; - satmak praviti se tajanstven; -
tutmak v. - saklamak; - vermek odati
tajnu; askeri - vojna tajna; meslek - ı
profesionalna tajna 2. fil. nedokuciva
tajna, misterija; /-ın/ - ını çözmek od-
gonetnuti tajriu O - a kadem basmak is-
ceznuti, nestati, kao kroz zemlju propasti;
- küpü cuvar mnogih tajni, riznica tajni; -
olmak (ili - olup gitmek) v. - a kadem
basmak; - ortağı saucesnik, prikrivac tajni
sıra 1. red, niz; lanac; bir - dükkan red
radnji; bir - vuruş serija udaraca (u spor-
tu) 2. red, rep (ljudi); - beklemek stajati u
redu, cekati; - ya girmek stati u red; - ile
redom, jedan po jedan; - numarası redni
broj; - - 1) u redovima (o drvecu) 2) po
redu; - kimin (ili kimin - sı) ciji je red, ko
je sledeci? şimdi - sende sada je na tebe
red 3. red, poredak; urednost; rezim (ish-
rane i si.); - sında olmak napredovati,
dobro ici (o poslu i si.) 4. voj. red, vrsta,
stroj; - dışı van stroja; çift - dvojni red;
çift - olmak udvojiti redove; postrojili se
po dva 5. klupa, skamija 6. Iribina 7. rang
(po uzrastu, po godinama); boy - sıyle po
velicini (rastu); yaş - sıyle po starini 8. os-
8.64
rednjost, prosecnost; - adamı prost, obi-
ean covek; - malı mesana roba, mesavina
robe (lose i dobre) 9. pravo vreme, po-
godan trenutak, prilika; - sında pra-
vovremeno, u pravi cas; - ya bakmak lo-
viti priliku; - sı düşerse ako se ukaze
prilika; - sı düşünce zgodnom prilikom; -
sını düşürmek uluciti priliku, iskoristiti pri-
liku; dobiti priliku; - sına getirmek naci
pogodan trenutak; - gözetmek cekali po-
godan trenutak, vrebati priliku; - kollamak
vrebati, priliku, traziti povoljno vreme; o sı­
rada u tom trenutku; o - larda tada, u tim
trenucima; harp - sında za vreme rata, u
toku rata O - sı gelmişken kad je o !ome
rec, uzgred receno, a propo; - sına göre
prema prilikama, prema okolnostima; -
noktalar tri tacke (interpunkcijski znak); l-
a/ - vermemek ne dati kome ni rec da
proslovi
sıraca med. guke, skrofule
sıracalı gukav, skrofulozan
sıraca otu bot. strupnik, trava od sapa
(Scrophularia)
sıracı poz. inscipient
sıra dağ, sıradağlar geog. planinski
lanac
sıradan obican, prosecan, osrednji; -
bir ressam prosecan slikar
sıralaç (-cı) mapa, korice za spise; do-
sije, fascikla; registrator; cf. klasör
sıralamak ak. 1. staviti u red, poredjati
(stolice, klupe) 2. rasporediti, sis-
tematizovati; sortirali 3. ponavljati iste pok-
rete (radnje); postacı caddenin bütün
kapılarını sıratadı postar je obisao sve
kapije u ulici 4. nabrajati; krizin bütün se-
beplerini - nabrojati (navesti) sve uzroke
krize 5. poceti hodati, prohodati (o detetu)
sıralanmak 1. stati u red, poredjati se
2. postrojili se
sıratatmak caus. od sıralamak
sıralı 1. poredjan; sredjen; kitaplar -
 sırt

dırknjige su poredjane 2. u pravo vreme, sırıtmak 1. keziti se, ceriti se; kliberitise
na pravom mestu; valjan, podesan, zgo- 2. fig. obelodaniti se, postati ocevidno (o
dan; - sırasız svakom prilikom, u vreme i manama, nedostacima)
nevreme; u nezgodan eas
sırlamak ak. emajlirati, gledjosati
sıralı oluş biol. epigeneza
sırlı emajliran, gledjosan
sıram:
- - poredjan; nanizan; - - di-
sırma srma; - işi vez sa srmom; - iş­
zilmek poredjati se üedan za drugim)
lemeli izradjen srebrnim ili zlatnim nitima;
sırasıyla po redu, kod dodje red - saçlı sa svetlosmedjom kosom, ruse
sırasız 1. nesredjen, neregulisan 2.
kose 2. sirit, traka (za oznaku oficirskih ci-
vanredan, preko reda 3. neblagovremen, nova)
koji pada u nevreme; neprilican, nep- sırmakeş p arh. izradjivac srme
rikladan, nezgodan
sırmalı srmali, ukrasen srmom; vezen
sırata arh. put; fig. opasan put; - tan srm om
geçmek izbeci opasnost; - köprüsü re/.
sımaşık dosadan, nametljiv, nasrtljiv
most za raj (nad paklom)
sımaşıkça nametljivo, dosadno
Sırbistanlı ·Srbijanac; Srpskog roda
sımaşıklık nametljivost, dosadjivanje
sırça1 srca, staklo ll staklen; - işleri
staklarija, stakleni proizvodi; - köşk stak- sımaşmak dosadjivati, gnjaviti, na-
leni dvorac (zamak) metati se
sırdaş upucen u ciju tajnu; prisan (pri- Sırp (-bı} Srbin
jatelj)
Sırpça Srpski jezik
sırdaşlık poverenje u koga, intimnost
Sırpı ı v. Sırp ll sprski
sırf
a 1. samo, cisto, prosto; - sizi
sırsıklam sav mokar; pokisao do gole
selamlamak için geldim dosao sam
koze; - kesilmek (ili olmak) pokisnuti do
samo da bih vas pozdravio 2. sasvim, pot-
gole koze; - sarhoş pijan kao zemlja;
puno
"mokar brat" o - aşık zaljubljen do usiju .
sırık (-ğı) dug stap, motka; pritka; ob-
sırsız bez emajla, negledjosan
ramka, motka za nosenje; - la atlama v.
atlama; - gibi kao motka, visok i mrsav; - sırt (-tı) 1. anat. ledja, grbina; hrbat; /-ı/

gibi durmak stajati dokon, biti bez posla
sırıklamak ak. 1. postaviti pritku, po-
dupreti (boraniju, paradajz) 2. podizati
motkom 3. arg. smotati, zdipiti, ukrasti
sırılsıklam v. sırsıklam
sırım 1. kozna vrpca (za stezanje) 2.
kozni remen; - gibi suvonjav ali zilav; izdr-
zljiv
sırıtık koji se stalno ceri
sırılkan koji se ceri (kezi)
sırılkanlık cerenje, kezenje, kliberenje
- ına almak 1) uprtiti 2) fig. uzeti na sebe,
preuzeti; /-al - çevirmek okrenuti se, ok-
renuti ledja od; fig. odbaciti koga, okrenuti
kome ledja, prekinuti veze s kime; - ı sıra
jedan za drugim, uzastopce; - - a ledja u
ledja; - - a gelmek osloniti se ledjima
(jedan drugom); - üstü na ledja, poledjice,
nauznak; - üstü devriirnek svaliti se na
ledja; - üstü düşmek pasti nauznak; pasti
s nogu (od umora); - üstü yüzme ledjno
plivanje 2. tupa strana, teluce (noza, sabl-
je); bıçak - ı teluce noza 3. geog. greben,
sleme, venac (planina); - köyleri sefa na
vencu (brda) 4. naslon (stolice, klupe) 5.

865
sırtarmak
poledjina; nalicje O l-ı/ - ından atmak fig.
osloboditi se tereta, izbaviti se; /-ın/ :...
ından ayrılmamak ne ispustati koga iz
vida; /-ın/ - ından çıkarmak postici nesto
na racun drugog (preko tudjih ledja); /-al -
ını dayamak oslanjati se na koga; /-ın/ -
ından geçinmek ziveli na tudjoj grbaci; - ı
kaşınıyor svrbe ga ledja, !razi batine; - ı
pek dobro obucen, toplo odevan; - - a
vermek pomagati se (uzajamno); /-al -
vermek odreci se, odbaciti koga; /-al - ını
vermek v. - ını dayamak; /-ı/ - ına vur-
mak uprtiti, zabaciti na ledja; - ı yere gel-
mek podleCi, biti pobedjen; /-ın/ - ı yere
getirmek poloziti na ledja pobediti, sav-
ladati; - ı yufka lako odeven (zimi); - ında
yumurta küfesi yok ya on nisla ne zrtvu-
je, on nikada ne. steti
sırtarmak 1. nar. spremiti se na otpor;
narogusiti se, nakostresiti se (o macki) 2.
opirati se, odupreti se cemu 3. skupiti se,
skiupcili se, zgrudvati se 4. v. sırıtmak (1.)
sırtlamak ak. 1. oborili, svaliti na ledja,
poloziti na ledja 2. uprtiti; natovarili na
ledja 3. podupreti, gurati ledjima; kapıyı -
gurati vrata, navaliti ledjima na vrata
sırtlan zoof. hijena (Hyaena)
sıska 1. mrsav, suvonjav, slab 2. med.
otecen, oboleo od vodene bolesti; - sı çık­
mak jako os Iabeti
sıskalaşmak oslabiti, omrsavati
sıskalık 1. suvonjavost, mrsavost 2.
med. vodena bolesi hidropsija
sıtma med. barska groznica, malarıja;
- nöbeti napad groznice; - sivrisineği
malarieni komarac (Anopheles ma-
culipennis); - ya tutulmak oboleti od ma-
larije o - görmemiş ses snazan, prodoran
glas; - otu bot. ustuk, groznicica (Eu-
patorium)
sıtmalanmak razboleti se od malarije
sıtmalı 1. oboleo od malarije 2. ma-
larican (predeo)
866
sıtmalık malaricno mesto
sıva (gipsani) malter, zbuka; - harcı
rastvar za zbukiranje; - vurmak zbukirati
sıvacı fasader; gipsar
sıvacı kuşu zoof. detlic (Sitta eu-
ropaea)
sıvaıamak ak. zbukati
sıva lı 1 1. zagipsan; izbukan 2. upot-
rebljen za zbukovanje (o smesi, ma-
terijalu)
sıvalı2 zasukan, povracen (rukav, no-
gavica); zadignuta (haljina, suknja)
sıvama 1 gl. im. od sıvamak ll 1. mal-
terisan, zbukovan, zagipsan 2. pokriven,
prekriven; posut, ukrasen lll do kraja, do
vrha; bardağı - doldurmak napuniti casu
do vrha
sıvamak 1 ak. 1. i.bukati; gipsati, mal-
terisa li; nanositi boju 2. razmazivati, raz-
mazati
sıvamak2 ak. zasukati, povrnuti (ru-
kave); zadici (suknju, haljinu)
sı vanmak 1. pass. od sıvamak 1 2. dat.
pripremiti se (za posao); latiti se, zapoceti
sıvaşmak 1. dat. zamazati se, umazati
se, zaprljati se 2. postali lepljiv; ulepiti se,
ulepljivati se
sıvaştırmak ak. 1. zamazati, zaprljati,
umrljati 2. ulepiti; uciniti lepljivim
sıvaziamak ak. gladiti, tr1jati (rukom);
poravnati, izgladiti; bıyıklarını - gladiti
(svoje) brkove; kumaşı - izgladiti, po-
ravnati tkaninu
sıvı ı tecan ll tecno stanje, tecnost;
tecna materija, tekucina
sıvık 1. zidak, vodnjikav; lepljiv; hem.
zgusnut, kondenzovan; - hava kon-
denzovan vazduh 2. arg. nametljiv 2. arg.
nametljivost
sıvılaştırmak ak. fiz. pretvarati u tecno
stanje; rastapati; kondenzovati

sıvındırmak ak. pretvoriti u tecno stan-
je; kondenzovati
sıvınmak preci u tecno stanje; kon-
denzovati se
sıvıölçer fiz. areometar
sıvırya 1. stalno, neprekidno 2. uzas-
topce, jedno za drugim 3. u punom za-
mahu; bugün alışveriş - gidiyor danas
je trgovina u punom zamahu
sıvışık 1. lepljiv, ljigav 2. arg. dosadan,
nametljiv
sıvışmak 1. v. sıvaşmak 2. abi. tiho se
izvuci, isunjati se, smugnati 3. razli(va)ti
se
sıvı yağ ulje, zejtin
sıyanet a arh. zastita, cuvanje;
etmek cuvati, stititi
sıyga a arh. gram. glagolski nacin; cf.
kip o /-ı/ - ya çekmek ispitivati, sas-
lusavati, isledjivati
sıyırga agr. trouglasta alatka (za skupl-
janje slame ili skidanje snega sa krova)
sıyırmak 1. ak. zaparati, zderati; oguliti,
oljustiti 2. ak. skinuti, svuci, skloniti, zbaciti
(pokrivac. cebe); zguliti (koru sa drveta) 3.
ak. povuci, potegnuti, isukati (sablju, mac)
4. ak. ocistiti, smazati (jelo); oglodati (kost)
5. ak. otparati, otsiti (tkaninu) 6. ak. okr-
znuti, ocesati; zaparati; kurşun bacağımı
sıyırdı metak mi je okrznuo nogu 7. ak.
proleteti tik (pored, mimo, iznad); uçak
damlarını sıyırarak geçti avion je pre-
leteo iznad samih krovova 8. ak. skidati,
sklanjati (ono sto se skuplja na povrsini);
sütün kaymağını - skinuti kajmak 9. abi.
fig. spasiti, izbaviti, izvuCi, izvaditi; seni bu
çıkmazdan - zordur tesko te je izvuCi iz
ovog skripca
sıyırtmak caus. od sıyırmak
sıyrık (-ğı) 1 1. zgulen; ogreban; okr-
znut 2. fig. bezocan, drzak, bestidan ll og-
rebotina, brazgotina; oziljak, ranica
sızınmak
sıyrılma voj. povlacenje, odvajanje od
neprijatelja
sıyrılmak 1. pass. od sıyrılmak 2. ab/.
fig. izbaviti se, izvuci se (iz afere i si.) 3.
voj. povuci se (pred neprijateljem); izaci iz
borbe
sıyrıntı 1. ostaci hrane, ogrizine 2. stru-
gotine; ljuske 3. v. sıyrık
sızak (-ğı) nar. voda koja istice iz pla-
ninskih stena
sızdırmak ak. 1. caus. od sızmak; bu
testi suyu sızdırıyor ovaj krcag propusta
vodu 2. fig. odati, razglasiti, otkriti; or-
talığa hiçbir haber sızdırmadı nije dao
da ikakva informacija procuri 3. fig. izvuci,
iznuditi (novac); çocuklar annelerini sız­
dırıyorlar deca izvlace novac od majki 4.
-
filtrirati 5. omamljivati, osamuCivati, opijati;
sıcak havalar insanı sızdırıyor vrucine
omamljuju coveka
sızdırmaz nepromociv; neprobojan
sızgıt nar. kavurma
sızı bol. probadi, ziganje; fig. bol, patn-
ja; yalnızlık dinmeyen bir - dır samoca
je patnja bez preslanka
sızıcı: - sessiz gram. spirant, frikativ
sızılı bolan
sızıltı
1. zalba, jadikovanje; roptanje 2.
nezgoda, neprijatnost
sızıltısız bez jadikovanje bez roptanja
sızı m 1 propustanje, prokapljivanje, pro-
nicanje; infiltracija
sızım2: - - sızlamak jako boleti; tistati,
muciti; kolum - - sızlıyor ruka me mnogo
bol i
sızıntı 1. curenje, isticanje; iscurela tec-
nost 2. geol. infiltracija; - suyu in-
filtraciona voda; - yeri pukotina, rascep 3.
govorkanja, glasine 4. med. grusevina
sızırmak ak. 1. cediti, filtrirati 2. v. sız­
dırmak
867
 sızlamak
sızlamak 1. bofeti, zigati 2. V. SIZ-
lanmak
sızianmak zaliti se, tuziti se, jadikovati,
kukati; roptati
sıziatmak ak. nanositi bol; içini (ili yü-
reğini) - razalostiti, zadati bol
sızmak (-ar) 1. prokapljivati, (pro)curiti,
kapati; kan sızıyor krv kaplje 2. isticati, iz-
laziti (o gasu) 3. probijati se, prodirati (o
svetlosti); pancurlardan ışık sızıyor svet-
1 lost se probija kroz zaluzine 4. biti porozan
' (supljikav) 5. fig. procuriti, procuti se, pro-
neti se (o vesti, tajni); hiçbir şey sızınadı
nista nije procurilo 6. otupeti, osamutiti se,
omamili se 7. arg. naljoskati se, nakitili se
8. voj. prodirati, probijati se (u nep-
rijateljski polozaj); ileriye doğru - nas-
tupati, napredovati
si muz. si (nota)
sibernetik kibernetika
sicil a 1. registar; spisak, popis; cf.
kütük 2. dosije, opis rada; - kartı per-
sonaina karta; - e kaydetmek uneti u do-
sije 3. voj. karakteristika, preporuka, kva-
lifikacija; vermek oceniti, dati
karakteristiku; yükseltme - i preporuka za
unapredjenje (u visi cin)
scilli 1. registrovan, unet u registar; 2.
fig. ranije kaznjavan, prethodno osudjivan
sicim kanap, uzica; O - gibi neprestan,
neprekidan (o kisi, suzama, znoju); - gibi
yağmur yağıyor kisa pada kao iz kabla
siderit (-ti) min. siderit
sidik (-ği) mokraca, urina; - borusu
anat. mokracni kanal; - damlaması med.
jako mokrenje; - söktürücü diuretik (lek
za mokrenje); - torbası mokracna besika;
- tutulması slabo mokrenje, zadr:Zavanje
mokrenja O - yarışı rivalstvo u bez-
nacajnim stvarima, pisljivo suparnistvo
sidikli 1. umokren, upisan 2. noc-
nicavac, koji mokri poda se
868
sidik torbası mokracni me hur
sidik yolu anat. mokracni kanal
s id ik zoru med. tes ko mokrertje
sidre a bat. lotos (Nelumbo)
sif v. cif
sitilis med. sitilis
sifon 1. sifon 2. cevni vod; propust
(ispod puteva)
sittah a 1 sefte, prvi jutarnji pazar; -
etmek sefteisati, napraviti prvi pazar; -
senden, bereketi Allahtan od tebe sefte,
od boga sreca (kaze se kupcu koji prvi pa-
zari) ll prvi put; bunu - duydum to sam
prvi put cuo
sittahtamak 1. sefteisati, napraviti prvi
pazar 2. prvi put jesti (rano povrce ili voce-
u sezoni)
sittinmek nar. 1. zabavljati se; bes-
posliciti, svrljati 2. cesati se o sto 3. fig. pri-
laziti kome puzeCi (savijene kicme)
sigara cigareta; pusenje; - yı bı­
rakmak ostaviti pusenje; - içmek pusiti ci-
garete; - kağıdı cigaretni papir; - kağıdı
gibi vrlo tanak; - sarmak zaviti cigaretu; -
tabakası tabakera; - tablası pepeljara
sigara böreği kul. burek u obliku ci-
garete
sigaralık 1. mustikla 2. kutija za ci-
garete, cigarluk, cigarnik
sigorta 1. osiguranje; - acentası zas-
tupnik osiguranja; - değeri vrednost osi-
guranja; - etmek osigurati; - poliçesl po-
lisa osiguranja; primi premija
osiguranja; - şirketi osiguravajuce drust-
vo; - yapmak v. - etmek; hayat - sı osi-
guranje zivota; sosyal - socijalno osi-
guranje; yangın - sı osiguranje od pozara
2. el. osigurac
sigortacı agent osiguranja
sigortacılık 1. osiguravajuci zavod 2.
poslovi osiguranja, osiguranje

sigortalamak ak. osigura(va)li; obez-
bedili
sigortalı 1. osiguran; - araba osiguran
aulomobil 2. obezbedjen, zagaranlovan
sigortasız 1. neosiguran 2. ne-
obezbedjen
siğil bradavica O - otu bot. lisajeva
lrava, posunac (Heliolropium europaeum)
sihir (-hri) a carobnjaslvo; vracanje;
vradzbine, cini, madjije; cf. büyü 2. fig. car,
drazest; - yapmak omadjijati, zacarati; fig.
opciniti, ocarati
sihirbaz a-p carobnjak, opsenar; mad-
jionicar; - değneği carobni stap
sihirbazlık carobnjastvo, vradzbine,
madjije; - etmek vracati, bajati
sihirli 1 . caroban, magican; - değnek
carobni stap; - göz magicno oko (ra-
dioaparata) 2. opcinjen, zacaran
sik (-ki) vulg. penis, muski polni organ
sikatif sikativ, sredstvo za zasusivanje
sikiş vulg. snosaj; obljuba
sikişmek imati snosaj, spariti se
sikke 1 a metaini novac; - kesrnek ko-
vali novac
sikke2 nar. kolac (za vezivanje stoke)
sikke3 a re/. visok kalpak (mevlevijskih
dervisa)
siklamen 1. bot. kolutka, menegled
(Cyclamen) 2. ljubicasto crvena boja
sikiernernek ak. vulg. ne zarezivati, ne
sisati, ne sljiviti
siklon meteor. ciklan
sikrnek (-er) ak. vu/g. imati snosaj (o
muskarcu), obljubiti
siktirici arg. prost (acki), nistavan
siktirrnek vulg. tornjati se, nositi se;
siktir! nosi se! siktir et 1) pusti, ne ob-
racaj paznju! siktirip gitmek otiCi po-
kunjeno
silahsıztandırmak
silah a 1. oruzje; - altı voj. pod oruz-
jem; - altına almak (ili çağırmak) pozvati
pod oruzje; pozivati u armiju (rezervni sas-
lav); - arnbarı v. - deposu; - arkadaşı
ratni drug, saborac; - atmak pucati; -
başı voj. uzbuna, alarm; - başına! k oruz-
ju! - başı etmek dizali izbunu, uzbunili,
alarmirali; - çatısı piramida (soha) pu-
saka; - çatmak sloziti puske u piramidu; -
çekmek potegnuli oruzje; - a davranmak
masili se, latiti se oruzja; - deposu ar-
senal, skladiste oruzja; - kuvvetli snaga
oruzja; n patlamak puci, planuti (o ratu);
- a sarılmak v. - a davranmak; - talim ve
terbiyesi orı.lzana obuka; - taşıma ya-
sağı zabrana nosenja oruzja; - tan tecrit
etmek razoruzali; obezoruzati; - yarışı
trka u naoruzanju; ateşsiz (ili beyaz) -
hladno oruzje; eli - tutar sposoban za
oruzje, sposoban da nosi oruzje; klasik -
klasicno oruzıe, obicno oruzje; mü-
sademe - ı oruzje za borbu prsa u prsa;
nükleer - nuklearno oruzje; topyekün
imha - ı oruzje za masovno unistinje 2.
fig. orudje, sredstvo; her - ı kullanmak
sluziti se svim sredstvima
silahçı oruzar, puskar
silahendaz a-p arh. mornaricki pe-
sadinac
silahhane a-p skladiste oruzja, arsenal
silahlamak, silahiandırmak ak. na-
oruzavati
silahianma naoruzavanje, jacanje oru-
zanih snaga; - yarışı trka u naoruzavanju
silahlanmak naoruza(va)ti se
silahlı (na) oruzan; - ayaklanma oru-
zana pobuna; - hizmete elverişli spo-
soban za vojnu sluzbu; - kuvvetler oru-
zane snage (jedne zemlje)
silahlık 1. pojas za oruzje (pistolj) 2.
so ska
silahsız bez oruzja, nenaoruzan
silahsıztandırmak ak. razoruza(va)ti
869
siliihsızlanina
silahsızlanma razoruzanje, sman-
jivanje oruzane mo6i; - konferansı kon-
ferencija o razoruzanju
silahsızlanmak razoruzavati se
silahşör a-p 1. strelac, naoruzan vojnik
2. ist. musketar
silahtar a-p oruzni k; ist. stitotonosa
sildirilmek pass. od sildirrnek
sildirrnek caus. od silmek
silecek (-ği) 1. veliki ubrus (za kupatilo)
2. brisac (automobila) 3. v. paspas
silgi 1. gumica za brisanje 2. krpa,
sundjer (za brisanje table) 3. v. silecek
{1.2.)
siJi1 1. cist 2. fig. cedan, nevin, ne-
porocan; - bir kız cedna devojka
sili2 prostirka, cilim
silici glacac, rendisac; hobler (podova)
silik (-ği) izbrisan; izlizan (novac); otr-
can, pohaban, iznosen 2. fig. neupadljiv,
neprimetan
siliklik neupadljivost; neuglednost
sililik cistota, cednost, neporocnost
silindir 1. geom. valjak, cilindar; ct. üs-
tüvane; - şeklinde cilindrican 2. teh. ci-
lindar, valjak 3. (ili - makinesi) tekst. ma-
sina za valjanje, roljaca 4. cilindar (visok
sesir)
silindiraj valjanje; - yapmak valjati,
obradjivati valjkom (ulicu, put)
silindirik cilindrican, u obliku valjka
silindirli teh. cilindrican, sa ... cilindara;
dört - motör cetvoro cilindrican motor
silindirsel 1. cilindarski 2. cilindrican,
valjkast, oblicast; - yüzey cilindricna povr-
sina
silinmek 1. pass. od silmek 2. bez/. bri-
sati se, otirati se; izlizati se 3. arg. ispariti,
smugnuti, zbrisati
870
silinti izlizano mesto; brisano mesto,
brisotina (u tekstu); her sayfada - ler var
na svakoj strarıici ima brisotina
silis hem. silicijumdioksid; kremenasta
zamlja
silisyum hem. silicijum
siliş brisanje, nacin brisanja
silkelemek ak. 1. stresati, istresati ot-
resati (voce sa drveta, prasinu) 2. prodr-
mati, protresti koga 3. fig. potkresati
silkelenmek pass. od silkelemek
silkeleyiş stresanje
silki trzanje, skakanje (u snu)
silkinrnek 1. otresati se, otresti sa sebe
(prasinu i si.) 2. stresti se; trgnuti se, zadr-
htati 3. ab/. fig. otresti se, osloboditi se, iz-
baviti se; kaygılardan - lisiti se, osloboditi
se briga
silkinti stresanje; drhtanje, jeza; fig.
trepet, uzas
silkme 1. gl. im. od silkmek 2. precr-
tavanje (kroz providan papir) 3. kul. pap-
rikas (od povr6a i mesa)
silkmek (-er) ak. 1. tresti, otresati; ist-
resati; ağacı - otresti stablo; halıyı - tresti
tepih 2. protresti, prodrmati (ruku i si.) O
silkip atmak prekinuti sve odnose; omuz
- v. omuz
silktirmek caus. od silkmek
sille p samar, 6uska, sljakavica; cf.
tokat /-al - atmak zalepiti samar; -
yemek dobiti sarnar
silme 1 1. gl. im. od silmek 2. arhit. per-
vaz, venac, ivicni ukras ll 1. prepun, pun
do vrha; cf. sıvama 2. poravnat, ravan;
izglacan, ispoliran lll potpuno, kompletno
silmece pun do vrha, prepunjen, dupke
pun; - doldurmak napuniti do vrha, pro-
puniti
silmek (-er) ak. 1. (o)brisati; otirati; ağ-

zını - obrisati usta; göz yaşını - obrisati
suze 2. prati, ribati; cistiti; cam - cistiti
stakla (prozorska); tahta - ribati patos 3.
precrtati, izbrisati (i fig.); defterden adımı
silmişler izbrisali su mi ime iz sveske; zih-
ninden - predati" zaboravu 5. fig. zbrisati,
unistiti; silip süpürrnek 1) pocistiti kucu 2)
pomazati, smazati, pocistiti (jelo) 3. unis-
. titi, zbrisati sa lica zemlje
siio silos, zitnica
silolamak ak. staviti u silose, skiadistili
(zito)
silsile a 1. lanac; niz, serija; dağ - si
planinski lanac 2. rodoslov, stablo, ge-
nealogija; /-ın/ - sine okumak proklinjati
ciju lozu
silsilname a-p rodoslovlje, rodoslovno
s tablo
siluet (-ti) silueta, obris, kontura
sülüryen sistemi geo/. silurska for-
macija
sim 1 p srebro; sjajan kao srebro
sim2 nar. simbol, znak
sima p 1 . lice; fizionomija; cf. çe h re,
yüz 2. osoba, licnost, prilika; tip
simetri simetrija; cf. bakışım
simetrik, sirnetrili simetrican; cf. ba-
kışımlı
simetrisiz asimetrican; cf. bakışımsız
simge simbol, znak, oznaka
simgeci simbolista
simgeeilik 1. simbolika, simbolican ka-
rakter 2. simbolizam
simgelemek ak. simbolizovati
simgesel simbolican
sirnit {-di) a 1. sirnit (okrugao kolac od
belog hleba); djevrek 2. mor. (okrugli)
pojas za spasavanje 3. arg. nula, "krom-
pir" (ocena u skoli) 4. fino psenicno bras-
no
sine
simitçi simidzija
simpozyum v. sempozyum
simsar a posrednik (trgovacki), me-
setar, ·komisioner
simsariye a mesetarina, komisiona
nagrada
simsarlık kurtaza, mesetarstvo, pos-
rednistvo; - yapmak baviti se me-
setarenjem, meselarili
simsiyah sasvim crn, crn kao ugljen
simya a alhemija
simya alhemicar
sin 1 grob; cf. kabir, mezar
sin2 (-nni) a arh. uzrast, starost; cf. yaş
sinagog sinagoga, jevrejski hram
sinagrit v. sinarit
sinarneki 1. bot. sena, kasija (Cassia)
2. plod sene 3. farm. list sene, alek-
sandrijski list 4. (ili - gibi) hirovit, 6udljiv
covek.
sinara velika udica, blinker
sinarit zoo/. zubatac (Dentex vulgaris)
sineabi p sivomrk, sivomrke boje
sincap (-bı) p zool. veverica (Sciurus
vulgaris)
sindirici digistivni, probavni
sindirilmek pass. od sindirrnek
sindirim fiziol. varenje, probava; - ay-
gıtı(ili sistemi) sistem za varenje; - bo-
rusu probavni kanal
sindirim bilimi med. gastroenterologija
sindirim bilimci gastreonterolog
sindiriş nacin varenja
sindirrnek varili (s) varili, probaviti 3.
ak. v. sındırmak O sindire sindire skroz,
potpuno, temeljno; do srzi
sine p grudi, prsa; fig. srce; fcıf - ye
çekmek strpljivo podnositi, (pre) trpeti
871
sinek
sinek (-ği} 1. muva, musica; - kağıdı
lepak za muve, muholovka; - pisliği
muvin upljuvak, muvoserina; n raketi
packa za ubijanje muva; at sineği konjska
muva 2. tref (u kartama) O - avlamak loviti
muve, biti dokon; - siklet v. siklet; - ten
yağ çıkarmak mlatiti praznu slamu; vaditi
ması iz muve; - ten yağ çıkarmak nas-
tojati koristi nepostojece stvari
sinek ağırlık sp. muva kategorija (u
boksu}
sinekçif (ili - kuşu) zool. muholovka
(Muscicapa}
sinekkapan bot. 1. muholovka (Di-
onaea muscipula} 2. pucavica (Silene}
sinekkaydı: - traş olmuş salj. brizljivo
obrijan. "da se muva oklizne"
sinek kuşu zool. kolibri (Trochilus)
sineklik 1. mahalica (za teranje muva)
2. prozorska resetka, komarnik 3. lepak za
muve 4. muvarnik
sinema bioskop, kino; film; ki-
nematografija; - endüstrisi filmska in-
dustrija; - makinesi kinoprojektor; - ope-
ratörü kamerman, filmski snimatelj; -
sanatçısı sineast; - yıldızı filmska diva,
filmska zvezda
sinemacı 1. filmski radnik; sineasi 2.
filmski producent
sinemacılık 1. filmska umetnost, ki-
nematografija 2. filmska industrija
sinemasever ljubitelj filma
sinemaskop sinemaskop
sinematek kinoteka
sinematik kinematika; v. kinematik
sinemalograf kinematograf
sinerama sinerama, trodimenzionalni
film
sinerji sinergija, uzajamno delovanje
organa
872
singin sramezljiv, stidljiv, snebivljiv
sini sinija, okrugao metaini posluzavnik
sinik 1 scucuren, pritajen
sinik2 (-ği} 1cinik ll cinican
sinir 1. anat. zivac, nerv; - ağrısı meo.
neuralgija; - akımı nervna napetost, nerv-
no naprezanje; /-ın/ - leri altüst olmak
biti neraspolozen, iznervirati se; - leri
ayağa kalkmak (ili ayaklanmak} postali
nervozan, unervoziti se; - leri ayakta
olmak biti nervozan; - boğumları nervni
cvorovi, ganglije; - leri boşanmak dobiti
histeriean napad, histerisati, zestoko se
nervirati; - leri bozmak kidati zivce, uz-
rujavati; - doktoru neuropatolog; /-ın/ -
ine dokunmak nervirati, ici na zivce; -
hastalığı neuropatija; - kesilmek razd-
raziti se, uzrujati se; - leri kuvvetli jakih
zivaca, hladnokrvan; - nöbeti mervni
napad; - i oynamak nervirati se, uz-
rujavati se; - leri oynatmak nervirati, ziv-
cirati; - savaşı psiholoski rat; - teli anat.
nervno vlakno; - leri yatıştırmak smirivati
nerve; - leri zayıf slabih zivaca, nervozan
2. zila, tetiva, misicna veza; - çekilmesi
kontrakcija tetiva; - tutulması gri':, grcen-
je; gri': u listu noge; etin - lerini ayırmak
odvajati zile od mesa 3. bot. zilica (lista) 4.
tig. osecanje, osecajnost; sende hiç -
yok mu? zar ti nemas nikakvo osecanje
sinir bilimi neurologija
sinirce psih. neuroza
sinir doku anat. nervno tkivo
siniriemek ak. 1. cistiti od zila (meso}
2. arh. preseci zile na zadnjim nogama
konja 3. nar. v. sindirrnek
sinirlendirmek ak. nervirati, draziti, uz-
rujavati
sinirtenrnek 1. nervirati se, kidati zivce,
ljutiti se 2. pass. od siniriemek
sinirli 1. nervozan, razdrazljiv 2. zilav;
- et zilavo meso

sinirlilik nerzova, nervoznost
sinir otu bat. bokvica (Piantago major)
sinirsel nervni, zivcani - sistem nervni
sistem
sinlzm v. kinizm
sinle arg. groblje
sinlik (-ği) groblje; cf. mezarlık
sinrnek (-er) dat. 1. skrivati se, kriti se;
pritajiti se, scucuriti se, zabiti se; kedi gibi
- sklupciti se kao macka 2. fig. povlaciti se
pred cim, zabiti se u ugao, ne pojavljivati
se 3. prodirati, uvlaciti se, probijati (o kisi);
prozimati, ispunjavati (o mirisu, zadahu);
zasiCivati; balığın kokusu bütün eve sin-
miş miris ribe ispunio je celu kucu 4. fig.
usaditi se (o navici i si.)
Sinolog sinolog
Sinoloji sinologija, kineska filologija
sinonim 1 sinonim ll sinaniman
sinsi potajan, podao, pritvoran, po-
tuljen, podmukao; zloban, zlurad; - bir
hastalık podmukla bolest; - - potajno,
pritvorno; podmuklo
sinsice tajno, skriveno; podmuklo, lu-
kavo
sinsileşrnek postali podmukao
(podao); pozliti se
sinsilik podlost, pritvornost, pod-
muklost
sinsin vrsta narodne igre
sintine mor. sliv, dno broda; - suyu
kaljuzna voda, kaljui:fl
sinüs 1. mat. sinus; - eğrisi sinusoida
2. anat. sinus
sinüzit med. zapalenje sinusa
sinüzoit (-di) sinusoida
sinyal znak, signal; - çekmek (ili ver-
mek) dati signal, signalizirati; - lambası
signalna lampa
sipsi
sinyalizasyon signalizacija
sipahi p ist. spahija, posednik lena; fe-
udalni konjanik; - ocağı 1) ist. konjicka je-
dinica 2) konjicka skola (u lstanbulu); -
oğlanı ist. specijalni konjicki korpus (u ra-
noosmanskom periodu)
sipahiiik 1 . spahiluk, feudalni posed
(dodeljivan sultanskim dekretom) 2. rang,
poloi:aj spahija
sipariş p 1. porudi:bina, narudi:bina;
poruka; - almak primili porudi:binu; -
etmek naruciti, poruciti; - e göre po po-
rudi:bini; - mektubu narudzbenica, tre-
bovanje /-a/ - vermek naruciti, poruciti 2.
izdri:avanje, alimentacija
siper p 1 1. skloniste, zaklon 2. zastitna
naprava, branik 3. stit (za strelce) 4. zak-
lan, nadstresnica; pregrada, paravan; zas-
tor; rüzgar - i vetrobran 5. voj. grudobran,
prsobran; arka - i ledjni zaklan 6. obod
(sesira); suncobran (na kapi) 7. teh. os-
lonac, podupirac; nosac (masine) 8. rov,
sanac, streljacki zaklon; transeja; - ay-
nası transejni periskop; - harbi pozicioni
(rovovski) rat; - manzumesi sistem zeml-
jisnih utvrdjenja; atış - i streljacki rov;
sahte (ili yalan) - lazni rov; yedek - re-
zervni rov ll zabit; pust; pogodan za zas-
titu (o mestu, poloi:aju) <> - almak 1) od-
biti, parirati (udarac) 2) skrivati se,
prikrivati se 3) ukopavati se, .utvrdjivati se;
/-ıl - e almak uzeti pod zastitu, (za)stititi;
- etmek stititi; elini kulağının ardına -
ediyor on prislanja ruku iza uveta (slu-
sajuci)
siperisalka p-a arh. gromobran; cf. yıl­
dırımkıran
siperlenmek 1 . potraziti zastitu (ispod
drveta i si.) 2. voj. ukopavati se, utvrdjivati
se
siperlik 1. suncobran (na kapi); stit 2.
skrovito mesto
sipsi 1 . zvii:daljka, pistaljka (mor-
naricka) 2. pisak (klarineta, zurle)
873.
sipsivri
sipsivri veoma ostar (o vrhu cega) O -
çıkagelmek iskrsnuti, iznenada se po-
javiti; - kalmak ostati sam (napusten); os-
tali na cedifu
sirayet a 1. sirenje, prenosenje; yan-
gının - i sirenje pozara 2. med. zaraza,
epidemija; - etmek 1) sirili se, prenositi se
2) zaraziti, okuziti se
siren .1. mit. sirena 2. sirena (signal)
sirk cirkus
sirkat a arh. kradja
sirke 1 p sirce; - asidi sircetna kiselina;
- satmak fig. napraviti kiselo lice (iz ne-
zadovoljstva); - suratı (ili yüzü) fig. kiselo
lice
sirke2 gnjida
sirkeci sircetar; prodavac circeta
sirkecilik proizvodnja i prodaja sirceta
sirkelenmek dobiti gnjide
sirkeleşrnek pretvoriti se u sirce, pro-
kisnuti (o vinu); ukiseliti se
sirkeli 1. sa sircetom, spravljen sa sir-
cetom (o salati) 2. gnjidav
sirkelik pogodan za pravljenje sirceta
sirken nar. divlji spanac (Ce-
henopodium album)
sirkencebin, sirkengebin p arh. me-
dovina sa sircetom
sirke sineği sircetna musica (Dro-
sophilia melanogaster)
sirkülasyon 1. cirkulacija, opticaj; ct.
dolaşım 2. opticaj novca
sirküler cirkular, raspis
siroko meteor. siroko (topao vetar7
siroz med. ciroza
sirozlu oboleo od ciroze
sirrus meteor. cirus, paperjasti oblak
Sirus astr. Sirijus
874
sis magla (i tig.); - bombası dimna
bomba; - borusu (ili düdüğü)mor. sirena
za maglu; - çökmek sı:iustiti se( o magli);
- dağılmak dici se, razici se (o magli); -
mermisi dimna granata; - perdesi dimna
zavesa, vestacka magla; suni (ili yapma)
- vestacka magla
sisfenrnek 1. spustiti se ( o magli),
(za)magliti se 2. zamagliti se, orositi se (o
staklu) 3. pass. od sisiemek
sisli 1. maglovit; maglicast 2. za-
dimljen; zamagljen, orosen 3. fig. mag-
lovit, nejasan, neodredjen, mutan
sismik seizmicki
sismograf seizmograf
sismolog seizmolog
sismoloji seizmologija
sistem 1. sistem (u raznim zna-
cenjima); ct. düzen 2. metod 3. model, tip
4. sistem, oblik vladavine, rezim
sistematik sistematiski; sistematican; -
olarak sistemaiski
sistemleşrnek sistematizovati se
sistemleştirrnek ak. sistematizovati
sistemli 1. sistemski 2. sistemaiski
sistemsiz nesistematican; nepovezan
sistemsizlik nesistematicnost; od-
sustvo sistema
sistire 1. strugaljka, strugac (za por-
cije) 2. teh. raspa, krupnozrna turpija
sistit med. cistitis
sistol fiziol. sisiola
sitayiş p pohvala, hvaljenje; - etmek
hvaliti, velicati, uznositi
site naselje; kolonija, naseobina, grad;
üniversite - si univerzitetski grad; uni-
verzitetsko naselje 2. grad
sitem p prebacivanje, prekor, ukor; 1-a/
- etmek (ili yapmak) prekorevati, koriti,
prebacivati

sitemkar prekoran sa prekorom
sitemli prekoran, pun prekora (o pog-
ledu reci i si.); annem bana - - baktı
majka me je prekorno pogledala
sitil a veliki bakrac (sa rucicama); kova
za vodu
sitoloji citologija
sitoplazma biol. citoplazma
sitrik asit limunska kiselina
sitteisevir a arh. sestodnevna oluja u
aprilu; - kapıyı çevir upozorenje koje se
govori da se ne iziazi za vreme oluja
sivil 1 gradjanski, civilni; - havacılık ci-
vilno vazduhoplovstvo; - savunma civilna
odbrana 2. arg. go ll 1. civil 2. civilno
odelo; - gezmek ici u civilu (civilnom
odelu); - giyrnek oblaciti civilno odelo 3.
policijski agent, pripadnik tajne policije
sivilee bubuljiea, pristic
sivilceli bubuljicav
sivillik civilstvo 2. arg. golotinja
sivişmek v. sıvışmak (2)
sivri ı 1. ostar, zaostren, siljast, za-
siljen; - burunlu s siljastim nosem (o
obuci); - sakal siljata brada, brada u klin
2. konusan, kupast; - kemer arhit. ko-
nusan luk, luk u siljak 3. nepromisljen;
rastrojen 4. iron. premudar, celomudren; -
akıllı koji ne drii ni do cijeg misljenja, eks-
eentrican ll zoo/. pelanda (Thunus pe-
lamus) o - başlı (ili kafalı) hirovit, mu-
sicav, cudljiv
sviri biber zelena siljata paprika (za
salatu)
sivri boylu visok i mrsav
sivri burun siljatog nosa
sivrilenmek, sivrileşrnek postati ostar,
zasiljiti se
sivrileştirmek ak. zaostriti, zasiljiti
siyam lı
sivrilik 1. zaostrenost 2. teh. konusnost
sivrllmek 1. v. sivrileşrnek 2. (iz)rasti 3.
fig. napredovati, praviti karijeru; postati ve-
lika zverka 4. lig. cvetati, razvijati se
sivriltmek naostriti, zasiljiti
sivri sinek (-ği) zoo/. komarac obicni
(Culex pipiens)
siya: - etmek mor. veslati unazad; - -
gitmek ici natraske
siyah p 1 1. ern, erne boje; - biber emi
biber; - ekmek emi hleb; - ırk erna rasa;
- kesilmek pocrneti 2. taman, mraean,
neosvetljen; - gökyüzü tamno nebo; - el-
bise tamno odelo 3. tip. rnastan; - harf
masno slovo 4. u sastavu bot. i zoo/. na-
ziva; - arpa bot. (emi) jecam (Hordeum
vulgare); - balık zbol. som (Siluris glanis);
- ban otu bot. bunika (Hyoscyamus
niger); - frenk üzümü bot. erna ribizla
(Ribes nigrum); - leylek zoo/. emi strk,
erna roda (Cigonia nigra) ll 1. erna boja;
ernilo; - boyamak bojiti u erno 2. arg. opi-
jum 3. (- lar) crnina, odeca za zalost; -
lara bürünmek (ili - lar giymek) odenuti
se u erno, obuci erninu O - altın erno
zlato, kameni ugalj; - beyaz film erno-beli
film
siyahımsı, siyahımtırak ernkast, naern
siyahi p nar. Crnae ll crnacki
siyahlanmak (po)erneti; tamneti
siyahlatmak ak. poerniti, (o)bojiti u
c mo
siyahlık ernoca, crnina; mrak, pomr-
cina, tama
siyak a arh. 1. nacin izrazavanja, po-
vezanost iskaza; kontekst 2. stil, metod,
nacin; bu - ta u tom smislu
Siyamca sijamski jezik; taj-jezik
Siyamlı 1 Sijamae, Tajlandjanin ll si-
jamski, tajlandski; - ikizler sijamski bli-
zanei
875
si yan

siyan hem. cijan skavut mor. brzi izvidjacki brod

siyanojen hem. cijanogen skeç skec
siyanoz med. cijanoza, modra bolesi ski skije; cf. kayak
siyanür veoma jak otrov skici skijas
siyasa v. siyaset skif uzan trkacki camac, skif
siyasal politicki; - bilgiler fakültesi fa- skleroz med. skleroza
kultet politickih nauka; - coğrafya po-
skoliıstik (-ği) skolastika; scolasticar
liticka geografija
Slav Sloverı; slovenski
siyaset (-ti) a 1. politika; açık kapı - ti
politika otvorenih vrata; bağlantısız - slavca slovenski jezik
nesvrstana politika; dış - spoljna politika
slavistik slavistika, slovenska filologija
2. diplomatija; fig. spretnost, umesnost 3.
arh. pogubljenje; - meydanı (ili yeri) gu- slayt (-dı) slajd
biliste slogan slogan, parola; - atmak govoriti
siyasetçi 1. politicar 2. politikant pa role
siyasi ı v. siyasetçi ll 1. politicki; - ik- Slovak Slovak
tisat politicka ekonomija; - suç politicki
Slovakça slovacki jezik
delikt 2. diplomatski; - pasaport dip-
lomatski pasos Sloven Slovenac
siyaslyat a arh. politika; politicki pos- Slovence slovenacki jezik
lovi Slovenyalı Slovenac; i:itelj Slovenije
siyatik (-ği) med. isijas, kukobolja
smokin smoking
slyek (-ği) anat. ureter snop (-bu) snob
siyenit geo/. sijenski granit
soba pec; - borusu sulundar, cunak; -
siyonist 1cionista ll cionisticki yı kaldırmak ukloniti pec (u letnjem pe-
siyonizm cionizam riodu)
sobacı peear, izradjivac, instalater
siz vi; - bilirsiniz kako vi hocete; - li
bizli konuşmak persirati, razgovarati na peci); prodavac peci
"vi"; - e doyum olmaz bilo mi je prijatno sobacılık posao pecara
(uctiv izraz koji se upuceje sagovorniku u
sobalık pogodan za pravljenje peci; li-·
odlasku); - lere ömür da ste vi i:ivi! (go-
cine da moi:e uci u pec (drvo)
veri se licu kome se saopstava da je neko
umro);- sağ olun! ne mari! nista sobe rec koju uzvikuje onaj koji je prvi
sizce po vama, po vasem misljenju u igri (skrivalica i si.)

sizin 1. gen. od siz 2. vas soda soda

sizinki vas; - ler vasi (rodjaci, ukucani) sodyum hem. natrijum; - karbonatı
natrijumov karbonat; - fosfat natrijum fos-
skandal skandal; fat
skandinav v. iskandinav
sof a arh. vuna, vunena tkanina; tka-
skandiyum hem. skandijum nina za postavu od sirovog pamuka

876

sofa a hol, trem; predsoblje
sofi a sufija; mistik
sofist sofista
sofizm til. sofizam
sofra a 1. sofra, trpezarijski sto, trpeza;
- başında za stolom; - başına geçmek
sesli za sto; - bezi stolnjak; - yı kal-
dırmak raspremiti sto; - kurmak pestavili
sto; - sahibi domacin sofre; - takımı
stoni pribor, pribor za jelo; - yı toplamak
v. - yı kaldırmak 1. jelo, hrana, kuhinja;
düğün - sı svadbeno jelo; zengin bir -
bogata sofra 3. okrugla daska (za raz-
vijanje testa) 4. anat. cmar; anas O - sı
açık gostoprimljiv, gostoljubiv; - nın altına
düşmek pasti pod sto (u pijanom stanju);
- görürsen yanaş, dayak görürsen
dolaş izr. ako daju uzmi, ako biju bezi; -
sı meydanda v. - sı açık
sofracı ist. nadzornik posluge (u sa-
rajima)
softa p 1. arh. ucenik medrese 2. fa-
natik 3. konzervativan covek, kon-
zervativac; fig. nazadnjak, mracnjak
softaca fanaticno, mracnjacki
saftalaşmak postali fanatik, slepo ve-
rovati cemu
softalık fanatizam, slepa privrzenost
(veri, ideji i si.)
sofu a pobozan, veoma privrzen vers-
kim propisima
sofuca pobozno
sofuluk 1. bogobojazljivost, poboznost;
pej. lazna poboznost, bogomoljistvo 2. fa-
natizam
soğan 1. emi luk (AIIium cepa) 2. lu-
kovica; glavica; - a çevirmek (ili dönmek)
biti potpuno opljackan, ostati bez icega
soğancı trgovac lukom
soğancık (-ğı) vlasac, sitan luk (AIIium
schoenoprasum)
soğukkanlılık
soğanlı s lukom, pripremljen s lukom (o
jel u)
Soğdca sogdijski jezik
soğrulmak pass. od scığurmak
soğrumsama hem. ad:sorpcija
soğuk (-ğu) ı hladno vreme, hladnoca;
studen, zima; - lar hladrıoce, zima; - al-
gınlığı prehlada, nazeb; ·• a alışık olmak
biti naviknut na hladnocuı; - almak preh-
laditi se, nazepsti; - dalgası meteor. talas
hladnoce; - ısırması stiipanje pri mrazu
(lica, usiju); - yapar hlaclno je; - yapmak
biti hladno; - var hladn·o je; kuru - su-
vomrazica ll 1. hladan, studen; - hava
hladno vreme; - hava makinesi (ili ter-
tibatı) rashladni uredjaj, erkondisn; -
hava vagonu vagonhladnjaca; - yel hla-
dan vetar; buz gibi - hladan, nestrastven;
- bir kadın frigidna ZGna 3. fig. hladan,
uzdrzan; neprijatan, neosetljiv, bezdusan;
/-al - davranmak drzati se hladno, hladno
postupati; - durmak lnladno posmatrati; -
insan bezosecajan C.ovek; - neva hladan,
ravnodusan covek 4. fig. neumesan, ne-
ukusan; uvredljiv; - düşmek (ili kaçmak)
biti neumesan (o ponasanju, govoru i si.);
- laf (ili söz) neurnesna, uvredljiva rec, uv-
reda lll hladno, rezervisano, neprijatno;
bizi - karşıladılar hladno su nas primili;
onlar çok - selamlaştılar vrlo hladno su
se pozdravili O - büfe hladni bife, hladna
zakuska; - damga suvi zig; - harp (ili
savaş) po/. hladni rat; - ter dökmek (ili
basmak) odjednom se preznojiti (od sıra­
ha, uzbudjenja); - vurmak (ili yakmak)
sasusiti se od hladnoce (o biljkama)
soğuk bez tekst. jakonet (vrsta mus-
lina)
soğukkanlı 1. zoo/. hladnokrvan; -
hayvanlar hladnokrvne zivotinje 2. fig.
hladnokrvan, priseban; neosetljiv, rav-
nodusan
soğukkanlılık hladnokrvnost, pri-
sebnost; ravnodusnost
877
soğuklama
soğuklama prehlada, nazeb
soğuklama k prehladiti se
soğuklaşmak 1. ohladiti se 2. fig. hlad-
no se ponasati
soğukluk 1 . hladnoca, studen, zima,
cica 2. svezina, prohladnost 3. best-
rasnost, frigidnost 4. fig. suzdrzanost, re-
zervisanost, hladno drzanje; zahladjenje
(u odnosima) 5. hladan desert
soğulmak 1. geog. presusiti, pre-
sahnuti (o reci, izvoru) 2. (sa)susiti se,
usahnuti; uvenuti (i fig.)
soğuma hladjenje, rashladjivanje; fig.
zahladjenje (odnosa)
soğumak 1. ohladiti se, rashladiti se;
zahladiti, zahladneti, postali hladnije; bira
soğudu pivo se ohladilo; hava soğudu
vreme je zahladnelo 2. abi. fig. ohladiti se,
postati ravnodusan, izgubiti interesovanje;
aralarımız soğudu nasi odnosi su zah-
ladneli; dil öğrenmekten soğudum iz-
gubio sam interesovanje za ucenje jezika;
futboldan soğudum dosadio mi je futbal,
ohladio sam se za tutbal
soğurma 1. hem. neutralizacija, ub-
lazavanje 2. absorpcija
sağurmak ak. hem. 1. neutralisati, ub-
laziti 2. absorbavali
soğuşmak ovlaziti se, postali vlazan (o
zemlji, tlu)
soğutkan 1 rashladni ll v. soğutmaç
soğutma teh.hladjenje; - borusu
rashladna cev, rashladnica; - cihazı
hladnjak, rashladnica; - cihazı hladnjak,
rashladni uredjaj; - pervanesi ventilator
soğutmaç (-cı) rashladjivac; hladnjaca,
frizider
soğutmak 1. ak. hladiti, rashladjivati
{pice i si.) 2. abi. fig. ohladiti (odnose); od-
biti, otudjiti; o feci olay onları bir-
birlerinden soğuttu onaj tragican do-
gadjaj ih je otudjio jedne od drugih
878
soğutucu ı rashladni; - vagon vagon-
hladnjaca ll 1. frizider 2. auto. hladnjak
soğutulmak pass. od so!:jutmak
soğuyuş hladjenje, nacin hladjenja
sohbet a razgovor; caskanje, ce-
retanje; - etmek razgovarati, caskati, di-
vaniti; - köşesi zabavni deo, zabavni
kulak (u novinama)
sokak (-ğı) a sokak, (uska) ulica; -
ağzı ulicni, vulgaran govor; /-ı/ - a atmak
1) izbaciti koga na ulicu, otpustiti s posla
2) nepotrebno trasiti (novac); - a atsan
ako se prada po najnizoj ceni; - a atsan
bin lira eder ako se prada po najnizoj
ceni iznosi hiljadu lira; - başı pocetak
ulice, ugao ulice; /-ı/- ta bırakmak ne pri-
mitu koga u kucu, ne uvesti u kucu; - ta
bulunmak nalaziti vrednim, smatrati vaz-
nim; - a çıkma yasağı policijski cas (za
vreme vanrednog stanja); - a çıkmak
izaci iz kuce (radi setnje, posla); - çocuğu
besprizorno dete, mangup; - a dökülmek
izaci iz kuce (iz bilo kog razloga); - a düş­
mek posrnuti, prastituisati se (o zeni); -
halkı svetina, olos; - a inmek izaci na
ulice, demonstrirati; - kadını ulicarka, so-
kacara; - ta kalmak ostati na ulici, ostati
bez krava nad glavom; - kapısı kucna ka-
pija, kapija sa ulice; - süprüntücüsü cis-
tac ulica; - süpürgesi ulicarka, "ka-
menjarka"; - ta yemek hraniti se van kuce
(u restoranu}; çıkmaz- v. çıkmaz
sokmak (-ar} 1. ak. dat. zavuci, zav-
laciti; uneti, unositi; ugurati; ugoniti (stoku
u obor}; utisnuti; uvesti; ellerini ceblne -
staviti ruke u dzepove; gemiyi limana -
uvesti brod u luku; hayvanları ahıra -
ugoniti stoku u staju; topu kaleye - uba-
citi, zabiti !oplu u gol 2. ak. dat. zabosti,
sjuriti (noz} 3. ak. dat. zagnjuriti, zamociti;
potopiti (npr. rublje u vodu); mürekkebe
kalemi - zamociti pero u mastilo 4. ak.
dat. pustati, pustiti unutra; içeriye kimseyi
sokmayın! nikoga ne pustajte unutra! 5.
ak. ubosti (zaokom}; ujesti (o zmiji); o
 so ll u

adamı yılan sokmuş onog coveka je
ujela zmija 6. fig. bockati, peckati (recima);
vredjati 7. podvaliti, utrapiti (losu robu); na-
magarciti 8. ak. arg. rebnuti (kaznu)
sokman cizme sa visakim sarama;
cizme za blatnjav !eren
sokra spoj (nica) po savovima (u sto-
lariji)
levom stranom 2. po/. levica; - eğilimli
po/. levicarski orijentisan ll 1. levi; - el
leva ruka; - yön levi smer 2. po/. le-
Vii':arski O - undan (ili - tarafından) kalk-
mak ustati' na levu nogu; - da sıfır niko i
nista, nistavilo (o coveku); - yap! vozi
levo!
sol2 muz. sol (nota)

sakranmak gundjati, bezvoljno raditi sol açık H:iı) sp. levo krilo (u fudbalu)

sakturmak caus. od sokmak solak (-ğı) 1. levak, levoruk 2. ist. solak

(pripadnik sultanske telesne garde); -
soku 1. kamena stupa, veliki kameni
başı komandant telesne garde
avan 2. tucak
solaklık levorukost
sokulgan drui:eljubiv, drui:evan, drust-
ven; prisan sol anahtarı muz. violinski kljuc
sokulganlık drui:eljubivost, drust- solayrum solarijum
venost; prisnost
solcu po!. levicarski; levicar
sokulmak dat. 1. ulaziti, stupati u; ugu-
solculuk po/. levicarstvo
rati se, uvuci se 2. fig. utrpavati se, uplitati
se (u tudje stvari); o her yere şokulur on soldurmak ak. uciniti uvelim; uciniti
se svuda trpa 3. uvoditi se; prodirati; ta- bledim; obezbojiti; susuzluk yaprakları
rımımıza modern sistem sokulmaktadır soldurdu lisce je uvenulo od s use
u nasu poljoprivredu se uvodi moderaıi
solfej muz. solfedjo
sistem 4. fig. zblii:iti se; priviti se, privinuti
se (uz koga) 5. pass. od sokmak solgun uvenuo, izbledeo; bled
sokum nar. zalogaj, parce; cf. lokma 2. solgunlaşmak uvenuti, izbledeti
v. kuyruk sokumu solgunh.!k 1. uvelost, uvenulost 2. ble-
sokur 1 1. bez jednog oka, slep na .dilo, bledoca; prebledelost
jedno oko 2. upao (o oku) - gözler upale
sol haf levi half
oci ll arh. zoo/. krtica; cf. köstebek
sol iç leva polutka, leva spojka (u fud-
sokuşmak dat. 1. neprimetno se uvuci,
balu)
krisom uci, usunjati se 2. provuci se, pro-
denuti se solidarizm solidarizam
sakuşturmak ak. dat. 1. ugurati, nabiti, solipsizm til. solipsizam
utrpati 2. eline - tutnuti u saku: /-ın/ eline solist (-ti) solista
para - tutnuti kome novac u ruku 3. fig. iz-
govoriti rui:ne reci 4. prodenuti, uvuci kra- sollamak 1. ak. obilaziti, zaobici s leve
dom 5. utrapiti (losu robu) sırane(automobilom) 2. voziti levom stra-
nom
soı1 ı 1. leva strana; - umda levo od
mene; - una almak skrenuti levo (u voi:n- sollu (-ar) 1. (u) venuti /i fig.) 2. pob-
ji); - a bak! voj. naleve ravnajs! - a dön! ledeti, prebledeti; izbledeti (o tkanini); po-
nalevo! (komanda) - dan geri dön! na- tamneti, izgubiti sjaj; sparusiti se: solmaz
levo krug! (komanda); - dan gitmek ici çiçek v. horoz ibiği

879
 sol o
,ı
'ıl
solo muz. solo solutmak ak. izazvati zadihanost; za-
lt
;1 solocu v. solista
moriti, premoriti
ıl
solucan 1. kisna glista 2. crvena glista; solüsyon 1. lepak za gume 2. hem.
'f - ilacı le k protiv glista; şerit - pantljicara rastvor, solucija
rı som 1 1. zbijen, kompaktan; mas ivan; -
solucan otu bat. vratic, povratic (Ta-
nacetum vulgare) gümüş masivno srebro 2. cist, bez pri-
mesa
soluğan ı sipljiv, koji tesko dise (o
konju, volu) 2. izmucen, satrven od hajke som2 deo keja iznad vode
(o divljaci) ll dubinski talas (u moru) som3 (ili - balığı) zoo/. losos, semga
soluk 1 1. uvenuo, uveo (i fig.) 2. bled, (Salmo salor)
pobledeo; - yüzlü bledolik 3. izbledeo soma 1 rakija bez anasona
soluk2 (-ğu) disanje; dah; - al-
soma2 soma, telo; somatske celije
dırmadan u magnovenju, za tren oka; /-af
(bez polnih)
- aldırmamak ne dati predahnuti, ne dati
pauzu; - alıp vermek disati; - almak udi- somak1 (-ğı) bat. v. sumak
sati, utahnati; - borucuğu anat. dusnik; - somak2 (-ğı) nar. manje ili vise ostar
borusu bronhije, traheja; - u kesilmek
prednji deo glave zivotinja
zadihati se, izgubiti dah; - - a hitno, brzo,
zurno; - u - una odmah, smesta; - a kal- somaki a min. portir 2. od portira
mak zadihati se, tesko disati; - vermek iz- somata bademovo mleko, napitak od
disati; bir - ta odjedanput, u jednom dahu badema
O /-da/ - u almak brzo stici, dokopati se
cega; brzo se skloniti; Taksim'de - u aldı sornun 1 so mu n, okrugli hleb
brzo se dokopao Taksima; - zinciri cam- somun2 navrtak, navrtka, matica zavrt-
par; ses - kalmadı nastala je mrtva tisina nja; - anahtarı rnaticni kljuc; - dişi loza
soluklanma udisanje, udisaj zavrtnja

soluklamak 1. udisati, udahnuti 2. od- sornurdanmak murnlati, gundjati; durili

rnoriti se, predahnuti se
soluklanmak lako disati; odmarati se samurtkan mrzovoljan; mrgodan,
gundjav, dzandrljiv
soluklaşmak urenuti, izgubiti boju
somurtkanlık mrzovolja; mrgodnost,
soluklu /ing. aspirata
namrgodjenost; dzandrljivost
soluksuz bez dai a; - bırakmak os-
taviti bez daha samurtmak namrgoditi se, narnrstiti se,
napuciti se
solumak zadihati se. tesko disati; dah-
tati, brektati sornurtuş mrgodjenje, mrstenje, pu-
cenje
solungaç (-cı) zool. skrge
somut konkretan, stvaran: - isim konk-
solunmak disati
reina imenica
solunum disanje; - alıştırmaları di-
somutlaşmak konkretizovati se; ost-
sajne vezbe; - aygm aparat za disanje, di-
variti se
sajni aparat; - l<atsayısı respiratorni ko-
eficijenat; - :;istemi v. - aygıtı somutlaştırma konkretizacija

880

somutlaştırmak ak. konkretizovati
somutluk konkretnost
somya madrac sa oprugama
son ı 1. kraj, svrsetak; rezultat; - bul-
mak zavrsiti se, okoncati se; - unu dü-
şünmek misiili o posledicama (kakvog po-
duhvata); - a erdirmek zavrsiti, privesti
kraju; - a ermek zavrsiti se, okoneati se; -
u gelmez ·beskrajan, beskonacan; - una
getirmek okoncati, dovesti do kraja; - u
olmak zavrsiti se; - verdirrnek svrsiti, uci-
niti kraj cemu; /-al - vermek zavrsiti, pre-
kinuti 2. kraj, svrsetak; kışın - u kraj zime;
köyün sonunda na kraju sela; o yolun -
u kraj onog puta 3. anat. posteljica, pla-
centa ll poslednji, konacan; - defa pos-
lednji put; - demlerinde olmak ziveti pos-
lednje trenutke, biti na izdisaju; - derece
veoma, prekomerno, preko svake mere; -
dan evvelki (ili ikinci) pretposlednji; -
kerte poslednji stadijum; - nefes agonija,
poslednji dah; - nefese kadar do pos-
lednjeg daha, do smrti; - saat poslednji
cas (i fig.); - yenilik poslednja moda o -
gürlük sreca podstarost; - kozunu oy-
namak fig. odigrati svoj poslednji adut; -
pişmanlık fayda vermez post. kasno ka-
janje ne donosi korist; - - unda najzad,
napokon, naposletku; en - najzad, na"
po kon
sonar mor. sonar, podvodni lokator su-
mova
sonat muz. sonata
sonbahar jesen; ct. güz; - kan avcı
otu bat. gorovcet (Adonis autumnalis) ·
sonda med. teh. sonda
sondaj 1. sondaza, merenje dubine 2.
sondiranje, busenje 3. fig. sondiranje, is-
pitivanje
sondajcı busilac
sondalama sondiranje
sondalamak ak. sondirali
sonsuzlaşmak
son deyiş zavrsna rec; pogovor; prolog
sondurmak v. sundurmak
sone /it. sonet
sonlu mat. konacan, krajnji (broj)
sonra ı posle, potom, zalim; kasnije; -
ne olacak7 sta ce biti posle? sen git,
ben - gelirim ti idi, ja cu doCi kasnije ll
inace, u protivnom; çocuk dışarıya çık­
masın, - soğuk alır neka dete ne izlazi,
inace ce se prehladiti lll post. sa abi.
posle, nakon, kroz, za; bundan - posle
toga; iki yıl - nakon dve godine; neden -
na kraju, napokon; şimdiden - od sada IV
1. kasnije (potonje) vreme, buducnost; -
ya atmak (ili bırakmak) ostaviti za kas-
nije, odloziti; - ya kalmış odlozen, po-
meren za kasnije; - sını düşünmek misiili
na posledice cega; ondan - sı kolay sve
ostalo je lako; 2. nastavak; - sı var nas-
tavak sledi, nastavice se; - sı sağlık 1) ne
mari, nije to nista 2) to je sve
sonradan kasnije, posle; naknadno;
bunu - öğrendim ovo sam kasnije saz-
nao; aklı - gelmek kasnije shvatiti, do-
setiti se O - görme skorojevic; - gör-
memiş skroman covek; - olma relativno
nov; skorojevicki
sonraki kasniji, potonji, sledeci, na-
redni; - ler sledbenici
sonraları kasnije, potom, u narednom
periodu
sonrasız v. sonsuz
sonrasızlık v. sonsuzluk
sonsal aposterioran; a posteriari
son ses gram. finaina fonema
sonsöz zavrsna rec; pogovor
sonsuz beskrajan, beskonacan; bezg-
ranican; - küçük beskonacno mali (bro-
jevi); - sevinç beskrajna radost
sonsuzlaşmak postali beskonacan,
nemali kraja
881
sonsuzluk
sonsuzluk beskonacnost, beskrajnost
sonuç (-cu) rezultat, ishod, posledica;
zakljueak; - a bağlanmak postici rezultat;
- çıkarmak izvuci zakljucak; - a varmak
doci do zakljucka; olumlu - vermek dati
pazilivan rezultat
sonuçlanmak, sonuçlandrımak ak. 1.
zavrsiti, okoncati, dovesti do kraja 2. do-
neti, dati rezultat
sonuçlanmak zavrsiti se, okoncati se;
görüşmeler başarısızlıkla sonuçlandı
pregovori ·su se bezuspesno zavrsili; te-
şebbüsüm başarılı sonuçlandı moja ini-
cijativa je uspesno okancana
sonuçsuz bez rezultata; besplodan,
uzaludan
sonuncu poslednji (po redu)
sonunda (ili en - ) na kraju, na kraju
krajeva
sonurgu posledica, ishod
sonurtu log. zakljucak, zakljucni sud
sonuşmaz mat. asimptota
sop v. soy sop
sopa 1. motka, mocuga, tojaga 2. ba-
tine; cf. dayak; - atmak (ili çekmek) (iz)
batinati, izlemati, (iz)devetati; /-ı/ - dan
geçirmek izbatinati; propustiti kroz sake;
- yemek dobiti batine
sapalama batinjanje
sapalamak ak. batinati, tuci
sapalanmak pass. od sapalamak
sopalı 1 . s mocugom u ruci 2. prugast
(stot)
soprano muz. sopran; sapranisi
sapsoğuk veoma hladan, hladan kao
led
sapalama batinjnje
sapalamak ak. batinati, tuci
sapalanmak pass. od sapalamak
882
sopalı 1. s mocugom u ruci 2. prugast
(stot)
soprano muz. sopran; sopranist
sapsoğuk veoma hladan, hladan kao
led
sordurmak 1. caus. od sormak 2. ras-
pitivati se, obavestavati se; Erdem her
gün hasta dostunu sorduruyor Erdem
se svakog dana raspitiJje o svom bo-
lesnom prijatelju
sorgu jur. ispitivanje, saslusanje; ist-
raga; - ya çekmek saslusavati; - hakimi
(ili yargıcı) istrazni sudija
sorguç (-cu) 1. perjanica, kicanka, ce-
le nka 2. cuba (ptica)
sorguçlu 1. sa perjanicom (ki6ankom)
2. sa cubom, cubast
sorguç otu bot. kovilje (Stipa)
sorgulamak ak. ispitivati, saslusavati
sorgulanmak pass. od sorgulamak
sorgun v. sorkun
sorgusuz: - sualsiz 1. voj. bez upo-
zorenja (o otvaranju vatre na mrtvoj strazi)
2. bez saslusavanja, bez istrage
sorkun bot. bekva, rakila (Salix vi-
minalis)
sormak 1 (-ar) 1. ak. dat. pitati; ar-
kadaşıma ne yazdığını sordum upitao
sam svog druga sta pise; bana mı so-
ruyorsunuz? mene pitate? 2. ak. abi. pi-
tati, raspitivati se, obavestiti se; birinden
ne !stediğini - obavestiti se od koga sta
je potrebno 3. ab/. biti odgovoran, pitati se;
bütün işleri ondan sorarlar on se pita za
sve poslove, on je odgovoran za sve pos-
love 4. ak. raspitivati se za koga; pitati za
koga; obavestiti se o kome; oğlum her
gün hatırımı soruyor sin mi se svaki dan
raspituje za zdravlje; Selim'e, annesini
sordum pitao sam Selime za njegovu
majku ~ sora sora Bağdat bulunur posl.
ko pita ne skita; sormal sormayın! stras-
no! ne pitaj(te)! sormayı ayıp olmasın op-
rostite na pitanju, dozvolile da vas pitam;
sorma gitsin v. sorma, sormayın
soruşturma 1. ispitivanje, istrazivanje;
sormak2 (-ur) sisati; usisavati; cf. anketa 2. jur. istraga; - açmak otvoriti ist-
emme k ragu
sormuk (-ğu) cucla (za bebe) soruşturmacı anketar
sorti el. prikljucak soruşturmacılık anketiranje
soru 1. pitanje; - cetveli upitnik; - soruşturmak ak. dal. 1. ispitivati, ist-
cümlesi upitna rei':enica; - işareti znak pi- razivati, anketirati 2. jur. isledjivati, voditi
tanja; - yu karşılamak odgovoriti na pi- istragu
tanje; /-af - sormak pitati, postaviti pi-
soruşturucu istrazitelj
tanje; - zamirieri upitne zamenice 2. jur.
interpelacija, trazenje objasnjenja (u sorutkan v. somurtkan
skupstini); poslanicko pitanje sorutmak v. somurtmak
sorulmak dat. abi. pass. bez/. od sor- sos sos
mak; böyle sorular sorulmaz takva pi-
sosis virsla
tanja se ne postavljaju; sorulur mu hiç!
zar uopste treba pitati! sosyal drustven, socijalan; cf. top-
lumsal; - bilimler drustvene nauke; - ge-
sorulu: - cevaplı u obliku pitanja i od-
lişme drustveni razvoj; - münasebetler
govora
drustveni odnosi; - nizarn drustveni sis-
sorum v. sorumluluk tem; - sigorta socijalno osiguranje; - yar-
dım socijalna pomoc
sorumak v. sormak2
sorumlu odgovoran; - lar odgovorna sosyalist 1 socijalista ll socijalisticki; -
lica; /-dan/ - tutmak smatrati odgovornim gerçekçilik socijalisticki realizam; - parti
za socijalisticka partija; ülkeler so-
cijalisticke zemlje
sorumluluk odgovornost; /-a/ - u baş­
sosyalizasyon socijalizacija, pod-
kasına yıkmak svaliti odgovornost na dru-
rustvljavanje
goga; - duygusu osecanje odgovornosti
sosyalizm socijalizam
sorumsuz neodgovoran
sosyalleştirmek ak. podrustuljavati
sorumsuzca neodgovorno
sosyete 1. drustvo 2. visoko drustvo;
sorumsuzluk neodgovornost
privilegovani krugovi; - hayatı zivot na vi-
sorun problem, pitanje sokoj nozi; - kadını zena iz visokog drust-
sorunlu problemski va

sorunsal problematican, sumnjiv; ne- sosyetik svetski, velikosvetski mon-

resiv denski; - kadın svetska dama

sorunsuz bez problema sosyolengüistik sociolingvistika

sosyolog sociolog
soruş ispitivanje, postavljanje pitanja
soruşmak 1 pitati jedan drugog, pro- sosyoloji sociologija
pitivati se sosyolojik socioloski

883·
 sota

sota: - da bırakmak preneraziti, za- likodusan; - soplu iz stare ı ugledne po-

panjiti, zgranuti rodice

sote kul. sote soylu erki aristokratija

Sovyet sovjet, savet; sovjetski; Sov- soyluluk znamenito poreklo; vlas-
yetler Birli§ıi Savjetski Savez; Sovyet telinstvo, plemstvo
Rusyası Sovjetska Rusija
soymak (-ar) ak. 1. (o)guliti, (o)ljustiti;
soy ı 1. rod, loza; familija, rodbina; - . (o)derati; elmayı- oljustiti jabuku; patates
ağacı rodoslovno stablo; - dönmek iz- - ljustiti krompir 2. svuCi, svlaciti; çocuğu
roditi se, d.egenerisati se; - sop srodnici, soydum da yatırdım svukla sam dete i
rodjaci 2. rasa, soj; ct. ırk; Slav - u slo- stavili ga u krevet 3. opljai':kati, poharati,
venska rasa 3. pokolenje, generacija 4. orobiti; pokrasti; soyup soğana çevirmek
rasa, vrslca, pasmina 5. potomci ll 1. ple- sve pokrasti; skinuti do gole koze
mickog porekla, ugledan 2. rasan, cis- soymantı 1 , povrce koje se jede ol-
tokrvan (koni); plemenit; - maden (ili justeno (krastavac) 2. kora, kozica, ko-
metal) plemenit metal zurica, ljuska
soya bot. soja (Soja hispida) soymuk (-ğu) unutrasnji sloj borove
soya çekim biol. naslednost kore; zasek drveta (radi dobijanja unut-
rasnjeg sloja kore)
soy ağacı rodoslovno stablo (porodice)
soy oluş biol. fifogeneza
SOY' adı prezime
soysuz 1. niskog porekla, bez soja 2,
soıtdaş 1 istorodan, istovrstan ll sap- izopacen, izrodjen, degenerisan 3. pros-
lemerıik
tai':ki; nizak, podao
so ydaşlık istorodnost, istovrsnost soysuzca prostacki; podlo
1
1'
soıydurmak caus. od soymak soysuzlaışma biol. degeneracija
scıyga zool. sojka, krestalica (Garrulus soysuzlc:ışmak degenerisati se, izroditi
glandarius) se
s<oygun ı pljacka, otmica, ,razbojnistvo soysuzl:aşmış degenerisan
ll 1. skinut, svucen 2. opljackan
soysuzl:aştırmak ak. degenerisati, isk-
$oyguncu (drumski) razbojnik, pljackas varili; vulgarizovati
~;oygunculuk 1. razbojnistvo, hajducija soysuzlruk 1. nisko poreklo 2. iz-
2. fig. pljacka, cerupanje, peljesenje rodjenost, perverznost, izopai':enost, ne-
soygunluk 1. nagost, ogoljenost 2. valjalstvo
kradja soytan sojtarija, lakrdijas; klovn, pajac
soyka 1 1. arh. odeca, adevni predmet 2. laskavac, ulagivac; prepredenjak 3. ist.
2. odelo skinuto sa ubijenog 3. v. soyga ll dvorska budala
zlokoban, urokljiv soytarılık 1. lakrdijanje 2. laskanje, ula-

soy kırımı genacid givanje; lukavstvo, prepredenost

soyucu ı pljackas, razbojnik ll pljac-
soylu 1. ugledan, plemickog porekla; iz
kaski, razbojnicki; - harp pljackaski rat
dobre kuce 2. rasan, cistokrvan (o zi-
votinji) 3. blagorodan, plemenit, ve- soyulmc:ık pass. od soymak

884

soyunma svlacenje; - odası 1) paz.
-;ıarderoba
2) sp. svlacionica
soyunmak (pre)svlaciti se; soyunup
dökülmek presvuci se u kucnu odecu
soyuntu presvucene stvari; 1. kozura,
kozica 2. ukradene stvari
soyuş svlacenje, nacin svlacenja
soyut apstraktan, zamisljen; - ısım
apstraktna imenica; - sanat apstraktna
umetnost; - tiyatro apstraktno pozoriste
soyutçuluk apstrakcionizam
soyutlama apstrahovanje; apstrakcija
soyutlamak ak. apstrahovati
soyutluk apstraktnost
söbe, söbü ovalan, jajast
söğdürmek v. sövdürmek
söğüş kul. 1. (hladno) kuvano meso 2.
salata od krastavca i paradajza
söğüşmek v. sövüşmek
söğüt (-dü) bat. vrba (Salix); sepetçi -
rakita, popletnica (Salix viminalis)
söğütlük vrbak, vrbik
sökel nar. 1. sakat, unakazen 2. ne-
mocan, bez snage
sökmek (-er) ak. 1. izvuci, iscupati; otr-
gnuti, otkinuti; ağacı - iscupati drvo; çiviyi
- izvuci, izvaditi ekser; çiçekleri - kidati
cvece 2. rasklopiti, rastaviti, demontirati;
çadırı - kupiti sator; fabrikayı - de-
montirati fabriku; tüfeği - rastaviti pusku
3. rasparati, otparati; elbisenin ceplerini
- rasparati dzepove odela 4. savladati
(prepreku), prevaliti, probiti, probiti se
preko; arabamız çamuru zorla söktü nas
aulomobil se jedva probio kroz blato; lo-
komotif karı sökemedi lokomotiva nije
mogla da se probije kroz sneg; müdataayı
- probiti odbranu 5. bez/. izlucivati se, teci
(o slajmu, balama) balgam söktü slajim je
potekao 6. bez/. iznenada se pojaviti, iskr-
sömürge
snuti, grunuti, pokuljati; kalabalık söktü
svetina je pokuljala 7. ak. protumaciti, od-
gonetnuti; desifrovati (pismo, rukopis); bu
yazıyı sökernedim ovo pismo nisam
mogao da desifrujem 8. ak. odvezati, os-
loboditi; öküzleri kağnıdan - ispregnuti
volove; vidayı - odvrnuti zavrtanj 9. ak.
svrsiti, savladati, uspeti u cemu; bu işi
yalnız sen sökersin ovaj posao samo ti
mozez da zavrsis 1O. delovati, imati etek-
ta; bu ilaç iyice söktü ovaj je lek prilicno
delovao 11. ak. izbaciti, isterati, udaljiti; cf.
kovmak 12. svitati, rudeti (o zori) şafak
söküyor svice, zora rudi 12. (sökmemek)
arg. ne pomagati, ne prolaziti, ne paliti;
böyle sökmez! ne ide tako! bu sökmez!
to ne prolazi! to ne pali! O söküp atmak
zrtvovati; cf. kıymak, feda etmek
sökmüş zapusten, zaparlozen
söktürmek caus. od sökmek
sökük (-ğü) 1 rasparan, poderan; ru-
picast (o savu tkanini, pletivu) ll rasparano
mesto, poderotina 2. petlja, seput, oko; -
dikmek (ili örmek) sasiti, prihvatiti;
·(za)cikmiti, stopovati (carape)
sökülrnek 1. pass. od sökmek 2. arg.
dresiti kesu, izduziti se; izbljuvati lovu;
sökül bakalım paraları novac na videlo!
sökün: - etmek iskrsnuti, kao iz zenilje
iznici; magrnuti, navaliti; seyirciler - etti
gledaoci su nagrnuli
söküntü 1. poderotina, pocepano
mesto 2. starudija
sökü otu bat. seradela, pticji nokti (Or-
nithopus)
sölpük nar. slab, nemocan; iz-
nemogao, malaksao
sölpümek nar. oslabiti; onemocati, po-
sustati; omlitaviti
sömestr semestar; - tatili semestralni
raspust; dördüncü - cetvrti semestar
sömürge kolonija; - sistemi kolonijalni
885
r~ ' sömürgeci

sistem; - siyaseti kofonijalisticka politika; svetlosti) 2. ispustiti vazduh, ispumpati se(

ticareti trgovina kolonijalnim pro- o lopti, balonu) 3. ugasiti se, ne raditi (o
izvodima; - ürünleri kolonijalni proizvodi; vulkanu) 4. stisati se, umiriti se; ublaziti
yarı - polukolonija se; ct. yatışmak; heyecanı söndü njegovo
uzbudjenje je splasnulo; rüzgar sönüyor
sömürgeci 1 1. kolonijalni, iz kolonija 2.
vetar se smiruje 5. nazadovati, gubiti zna-
kolonizatorski ll kolanizatar
caj; sapustati se; bu bölge gitgide sön-
sömürgecilik kolonizacija; ko- mektedir ova oblast sve vise nazaduje 6.
lonijalizam; yeni - neokolonijalizam zamirati, zamreti (o glasu) 7. fig. nestati,
izgubiti se, isciliti; eski dostlarım birer
sömürgeleşrnek kolonizovati se
birer sönüyor moji stari prijatelji nestaju
sömürgeleştirme kolonizacija jedan po jedan
sömürgeleştirmek ak. kolonizovati sönmüş ugasen, pogasen; - kireç

sömürgen v. sömürücü ugasen krec; - yanardağ ugasen vulkan

sömürgenlik v. sömürücülük sönük 1 . ugasen, pogasen; - ateş uga-

sömürme eksploatacija, eks-
ploatisanje, izrabljivanje
sömürmek ak. 1. eksploatisati, iz-
rabljivati 2. srknuti, potegnuti, povuci (iz
boce) 3. arg. pozderati, smazati, slistiti
' sustalost; ucmalost
sömürü eksploatacija, izrabljivanje
i \i., sömürücü 1 eksploatatorski ll eks-
\!\ ploatator, izrabljivac
!11
sömürücülük eksploatacija {ko-
tı\,
lonijalisticka)
::ı
ıl
sömürülmek pass. od sömürmek
söndürme gasenje; - cihazı aparat za
gasenje; - ekibi vatrogasna ekipa
söndürmek ak. 1. gasiti (vatru, pazar,
svetlo); kireç - gasiti krec 2. ispumpati, is-
pustiti vazduh (iz cega); balonu - is-
pumpati balon 3. zamraciti 4. fig. umiriti,
stisati; ublaziti; cf. yatıştırmak; öfkesini -
stisati svoj gnev
söndürücü 1 za gasenje,. vatrogasni; -
bomba bomba za gasenje ll aparat za ga-
senje, vatrogasni uredjaj
,;
sena vatra 2. ispumpan 3. slab, prigusen
{o svetlosti); fig. slab, bezivotan; - gözler
bezizrazne oci; - ümit slaba nada 5. ne-
ugledan, ruzan
sönüklük 1. ugasenost; utrnulost 2.
mlitavost; bezivotnost 3. iznemoglost, po-
sönüm 1. fiz. prigusenje, feding, ga-
senje; amortizacija (potresa, oscilacija) 2.
fin. amortizacija; otplata
sönümlemek ak. 1.. fiz. smanjivati, sla-
biti, amortizovati {oscilacije) 2. fin. amor-
tizovati; otplacivati {dugove)
sönümlü 1. fiz. prigusen; - salınım pri-
gusena oscilacij~ 2. fin. amortizovan; po-
gaseny otplacen
sönümsüz fiz. neprigusen; neprekidan,
kontinuiran
sör katalieka monahinja, sestra (koja
radi u bolnici ili dobrotvornim ustanovama)
sövdürmek caus. od sövmek
söve 1. okvir (prozora, vrata) 2. pos-
tolje (vagona)

söndürülmek pass. od söndürmek; söven 1. velika batina 2. veliki kolac

yangın hızla söndürüldü pazar je brzo
{za ogradu)
ugasen sövgü pogrdna rec, psovka
sönmek (-er) 1. (u)gasiti se (o vatri, sövgücü psovac

886

sövmek dat. psovati; ruziti; sövüp say-
mak neprestano psovati, psovati kao ko-
cijas
sövülmek pass. od sövmek
sövüş psovanje, ruzenje; vredjanje
sövüşmek s ile psovati se
sövüştürmek ak. s ile psovati jedan
drugog
söylem izgovor; cf. telaffuz
söylemek ak. 1. reci, kazati; govoriti,
zboriti; iskazati, izraziti; açık - otvoreno
govoriti; sana söylüyorum tebi govorim;
o, fikrini söyledi on je kazao svoje misl-
jenje; yalan - v. yalan 2. naloziti, porui':iti,
zapovediti; zamoliti za, reci; eve hemen
gelmemi söylediler porui':ili su mi da
odmah dodjem kuci; size bu kitabı ge-
tirmemi söylediler zamolili su me da vam
donesem ovu knjigu; Adnan masanın ba-
şına oturmadan bir kahve söyledi
Adnan je porui':io kafu pre nego sto je seo
za sto 3. pevati; recitovati; gazel - re-
citovati gazel; şarkı - v. şarkı 4. fig. go-
voriti, kazivati; znai':iti; yüzü ne adam ol-
duğunu söylüyor lice mu govori kakav je
i':ovek o bir söyle iki işit post. ako je rei':
srebro cutanje je zlato; dvaput slusaj, jed-
nom reci
söylence predanje; legenda; cf. efsane
söylenilrnek pass. bez/. od söylemek;
çocuklar önünde böyle şeyler söy-
lenilmez takve stvari se ne govore pred
decom; vaktiyle öyle söylenilirdi nekada
se tako govorilo
söyleniş izgovor; - i güç bir kelime
teska rec za izgovor
söylenmek 1. govoriti se, prii':ati se;
söylendiği gibi kao sto se prii':a; söy-
leniyor ki .. gov o ri se da .. 2. govoriti (sam
sa sobom), mrmljati, gundjati, mumlati;
roptati
söylenti glasina, govorkanje, fama;
ogovaranje, spletke
SÖZ
söyleşi razgovor, caskanje
söyleşme /it. dijalog
söyleşmek s ile 1. razgovarati, caskati
2. dogovarati se, utanai':i (va)ti
söyletmek caus. od söylemek; Orhan
kimseye söz söyletmiyar Orhan ne da
nikome rec da progovori
söylev govor
söyleyiş 1. v. söylem 2. izlaganje;
nai':in izlaganja
söz 1. rec; - hazinesi bogatstvo rei':-
nika (jednog' jezika); - takımı sintagma;
başka - le drugim recima 2. govor; raz-
govor; /-dan/ - açılmak povesti se, naceti
se (o razgovoru); /-dan/ - açmak povesti
razgovor; - ü bağlamak zavrsiti govor,
zakljuciti izlaganje; /-al - ü bırakmak pre-
pustiti, dati kome rei':; /-al - ü getirmek
promeniti temu razgovora, prebaciti se na
drugi predmet; - ün kısası ukratko, krace
rei':eno; - e karışmak (u)mesati se u raz-
govor; /-ın/ - ünü kesme k 1) prekinuti u
reci, upasti kome u rei': 2) zacutati, prestali
govoriti; - sanatı umece govora, retorika;
- söylemek govoriti, drzati govor, izlagati
3. govorkanje, glasine; ogovaranje; cf.
söylenti; - etmek 1) /-dan/ razgovarati o
i':emu 2) /-ı/ ogovarati, otrcavati, olajavati
3) dogovoriti se o cemu, utanai':iti, uglaviti;
- olmak biti predmet ogovaranja 4. rei':,
obecanje, obaveza; - almak 1) uzeti rei':,
stati govoriti 2) dobiti obecanje, dobiti i':iju
rei':; - ünden dönmek povuci rec, poreci;
- ünde duran bir adam i':ovek od reci; -
ünde durmak odriati rei': (obecanje); -
ünü geri almak povuci rei':; - vermek dati
rec, zareci se, obecati o - ünü ağzına bı­
rakmamak ne dati kome da govori, pre-
kinuti u reci; - ü ağzında kalmak ne zavr-
siti, zastati u rei':i, ne kazati zeljeno; - ü
ağzından kapmak uzeti rei': iz usta; - ünü
ağzına tıkamak zapusiti kome usta, ucut-
kati; - altında kalmamak ne ostati duzan,
imati odgovor na sve; - anlamak biti ra-
887
söz
zuman. biti razborit; - anlamaz ne-
razuman, nerazborit; svojeglav; /-al - an-
latmak razjasniti, objasniti; ubediti, na-
govoriti; aramızda medju nama
(receno), neka ostane medju nama;- ara-
sında u razgovoru, izmedju reci; - ün ar-
kasını getirmek zavrsiti razgovor; -
atmak 1) praviti zajedljive primedbe, pec-
kati, aludirali 2) dobacivati, dosadjivati (de-
vojkama); - ayağa düşmek pej. reci koju
mudru (o nekom ko se ne razume u prob-
lem); /-ın/ - üne bakmak pazljivo slusati,
obracati paznju; - ünü bilmek imati takta,
imati osecanje mere (u razgovoru); - ünü
bilmez netaktiean; - bir Allah bir dajem
svoju rec, drzim do reci; - bir etmek do-
govoriti se, sporazumeti se, saglasiti se; /-
ı/ - e boğmak zasipati recima, utopiti u
bujici reci; - ü bol brbljivac, blebetalo; /-ın/
- ünden çıkmak oglusiti se o ciji savet; ne
potcinjavati se, ne slusati; - ü çiğnemek
pogaziti rec; - ü dağıtmak rasplinuti se;
udaljiti se od teme razgovora; - dinlemek
drzati se saveta, slusati; - dakundurmak
praviti aluzije, aludirati; /-al - düşmek
imati rec, dobiti rec; - ebesi brbljivac; -
ehli 1) recit, elokventan 2) ostar na jeziku,
brz na odgovoru; - eri 1) v. - ehli 2) uti-
cajan, autoritativan; - ünün eri covek od
reci; - ünü esirgememek 1) govoriti sve
sta dodje napamet 2) govoriti otvoreno
(bez okolisenja); nemali dlake na jeziku; -
ü geçen gorespomenuti; - ü geçer uti-
cajan; - geçirmek spovesti, uticati na; -
ünü geçirmek drzati paznju (slusalaca); -
ü geçmek 1) imati uticaj, biti uticajan 2)
biti spomenut; f-al - gelmek biti predmet
kritike, doci na tapet; - ün gelişi 1. v. söz
gelişi 2) u razgovoru, tokom razgovora; -
götürmek osporavati, poricati; sumnjati; -
götürmez neosporan, nesumnjiv; /-al -
içirmek peckati, zajedati, zadirkivati; -
işitmek dobiti grdnju (prekor); - kal-
dırmamak ne ostati duzan, odgovoriti na
peckanje, vratiti istom merom; - e ka-
pılmak podleCi nagovaranju, biti ubedjen;
- katmak dodati nekoliko reci; - kesilmek
888
brzo se odluciti, dogovoriti se; - kesimi
dogovor, odluka (o sklapanju braka); /-la/
- kesişme k sporazumeti se, saglasiti se;
pogoditi se, nagoditi se; - kesrnek brzo se
sporazumeti (za brak, kupovinu i si.); - ko-
nusu tema, predmet razgovora (raz-
matranja); - konusu etmek raspravljati,
pretresati, ispitivati; - konusu eser delo o
kome je rec, predmetno delo; - üm olsun
dajem casnu rec! - olsun diye V. - laf
olsun diye; - onun 1) on ima rec 2) on je
u pravu; 1-a/ - öğretmek podsticati koga
da kaze, suflirati kome; - sahibi 1) uti-
cajan covek 2) govornik, orator; - satmak
hvalisati se, razmetati se; - ün sırası gel-
mişken uzgred, a propo; - - ü açar rec
po rec, mala po rnalo; - üm - imate moju
rec, dajem casnu rec, svecano obecavam;
- taşımak ogovarati, spletkariti; prenositi
aberove; - tekeriemek 1) izbrbljati, izvaliti
2) kovati poslovice; - tutmak v. - din-
lemek; - ünü tutmak 1) odaali svoju rec
2) /-ın/ slusati, povinovati se; - üm ya-
bana izvinite na izrazu, ako smem da
kazem; - ünü yabana atma! ne pricaj u
vetar! - yarışı verbalni duel; - yazarı
pisac teksta (za pesmu, libreta); - yitimi
psih. afazija; - yok nema sta da se kaze,
sasvim ispravno! - üm yok vrlo dobro,
nemarn primedbu; - yuvarlamak praviti
aluzije, aludirati, smerati
söz başı 1. pocetak govara 2. alinea;
odeljak, paragraf
söz birliği jednoglasnost, jed-
nodusnost; - yle jednoglasno; - etmek v.
söz bir etmek
söz bölükleri gram. vrste reci
sözcü 1. zvanicni tumac stavova, spi-
ker, port-parol (ustanove, predstavnistva,
ministarstva) 2. izvestilac (komisije, ad-
bora)
sözcük (-ği) rec; ct. kelime; - ka-
rışıklığı med. parafazija; - türleri v. söz
bölükleri

sözde ı toboznji, vajni, nabedjeni; pse-
udo; - doktor pseudolekar; - mühendis
toboznji inzenjer ll toboze, bozem, sancim
söz dizimi sintaksa; ct. sentaks
söz dizinsel sintaksieki
sözel usmeni; - yorum usmeni ko-
mentar
söz gelimi, söz gelişi na primer; ct.
mesela
söz karışıklığı med. poremecaj govcra
usled mesanja reci, parafazija
sözlendirme sin. 1 . dubliraranje; oz-
vucavanje (filma) 2. sinhronizacija (stra-
nog filma)
sözlendirrnek ak. 1 . dublirati,
vucavati (film) 2. sinhronizovati (film)
sözleşme jur. 1. ugovor, sporazum;
konvencija; ct. kentrat 2. ugovor (do-
kumenat); - yapmak saciniti ugovor
sözleşrnek s ile 1 . sporazumeti se, do-
govoriti se, saglasiti se 2. ugovoriti, uta-
naciti sastanak
sözleşmen jur. ugovorni; shodno ugo-
voru, po ugovoru; - iş rad po ugovoru
sözlü 1 1. usmeni; - sınav usmeni ispit
2. tonski, zvucni; - film zvucni film 3. do-
govoren, ugovoren; obavezan recju 4. za-
rucen(a), veren(a) ll ugovarac, ugovorna
stranka; ct. akit
sözlük (-ğü) recnik; ct. lügat
sözlük bilimi leksikografija
sözlükçü leksikograf
sözlükçülük v. sözlük bilimi
sözsüz: - ses kuşağı sin. muzicki,
svetlosni i drugi efekti (bez govora); -
oyun pantomima
sapzm med. spazam
spazmodik spazmatican, grcevit
spektroskopi (-pu) astr. spektroskop
staj
spekülasyon 1. til. spekulacija; ct.
kurgu 2. spekulacija (u trgovini); ct. vur-
gunculuk; - yapmak spekulisati
spekülatif 1. til. spekulativan 2. spe-
kulantski
spekülatör v. spekülasyoncu
sperma tiziol. sperma; - hayvancığı v.
spermatozoit; oluşması · sper-
matogeneza
spermatozoit spermatozoid
spesyalist specijalista; ct. uzman
spesiyalite specijalitet
spiker spiker (na radiju, TV)
spikerlik posao spikera
oz-
spiral (-li) spiralan llspirala
spiritüalizm fil. spiritualizam
spor 1 sport; - kulübü sportski klub; -
mecmuası sportska revija; - sahası
sportski teren; - teşkilatı sportska or-
ganizacija; - yapmak baviti se sportom
spor2 biol. spora
sporcu sportista
sporculuk bavljenje sportom
spor loto sportska prognoza
spor sever ljubitelj sporta
sportif sportski
sportmen sportista
spor toto sportska lutrija
s pot spot
sprey sprej
stabilizatör stabilizator
stabilize: - etmek stabilizovati
stad, stadyum stadian
stafilokok med. stafilokoka
staj 1. staz(iranje), obuka, obueavanje;
- görmek (ili yapmak) stazirati 2.~ probni
rad
88_9
stajyer

stajyer stazista; pripravnik; - doktor sterlin engleska funta

lekar-stazista ,, stetoskop med. stetoskop ·
stajyerlik staziranje, pripravnicka sluz- stetoskopi med. stetoskopija
ba
stil stil; cf. üsiOp ·
stalagmit stalagmit; cf. dikil
stilist! k (-ği) stilistika
stalaktit stalaktit; cf. sarkıt
stilo naliv-pero
standart (-dı) 1 standard, norma; nivo;
stoacı stoicist
hayat - ı zivotni standard ır standardan, H-
stoacılık fil. stoicizam
pican; - dil standardan jezik
standartiaştırma standardizacija stok 1. stok, skladiste robe; zaliha, re-
zerva; - etmek skladistiti, stokirati 2. nep-
standartlaştırmak ak. standardizovati rodata roba
stant (-dı) 1. Iribine hipodroma 2. stand stokçu skladistar
start (-tı) sp. start; cf. çıkış; - yapmak stop stoj, stop; - etmek nar. stati
startovati
stor stora, zavesa
starter 1 . auto. anlaser 2. sp. starter
stratej voj. strateg
stat (-dı) v. stade, stadijum
strateji strategija
statik (-ği) fiz. 1 statika ll 1. staticki 2.
staretjik sıraleski
fig. statican
stratosfer sıralostera
stator el. stator
streptokok streptokoka
statü 1. status 2. statut
streptomisin streptomicin
statüko status kvo, (do) sadasnje stan-
je; - muhafaza etmek cuvati status kvo strikmiri strihnin

stearin stearin striptiz striptiz

steno v. stenografi stronsiyum strocijum

stenograf stenograf strüktüralist strukturalista

strüktüralizm strukturalizam
stenografi stenografija
strüktürel strukturalni
stenotip stenotip, stenografska masina
stüdyo studio (filmski, televizijski); film
step stepa
- su filmski studio
stereofoni stereofonija
su (-yu) 1. voda; - çekmek 1. upijati
stereofonik stereofonican absorbavali vodu 2) zahvatati vodu (iz bu-
stereografi stereografija nara, sa izvora); crpsti vodu; - geçmez (ili
sığmaz) nepromociv; - tedariki (ili te-
stereoskop stereoskop
mini) snabdevanje vode; su topu oyunu
stereoskopik stereoskopski vaterpolo; içme - yu voda za pice; yağ­
steril sterilan mur - yu kisnica; yeraltı - ları v. yeraltı 2.
potok, reka, voda; cf. çay, ırmak; - başı
sterilizasyon sterilizacija recni izvor, izvor reke; - yu n başı 1) izvor,
sterilize: - etmek sterilizovati vrelo; cesma 2) fig. najvazniji, kljucni deo

890

posla 3. (sular) vode, vodeni tok, vodena
prostranstva; - baskını poplava, po-
vodanj; - yüksekliği nivo vode, vodostaj;
- yüzü povrsina. (ogledalo) vode 4. sok
(od voca ili povrca); domates- yu sok,od
paradajza; portakal - yu sok od po-
morandze 5. mirisljava esencija, ekstrakt;
gül - yu ruzina vodica (parfem) 6. soft,
sos, moca (przenog jela, mesa) 7. magla,
para, "znoj" (na staklu, Ca.si) 8. tvrdoca,
tvrdina, kal (metala) 9. nar. mokraca; -
dökmek pustiti vodu, mokriti 10. ivicni, po-
rubni vez 11. providnost, sjaj (dragog ka-
mena) 12. (sa. gl. yıkamak) puta; iki - yı­
kamak dva puta prati, prati u dve vode 13.
farm. naliv, vodica, tinktura 14. u sastavu
bot. i zoo/. naziva; - biberi bot. paprac
(Polygonum hydropiper); - çulluğu zoo/.
ritska suljka (Trınga hypoleuca); - kara ta-
vuğu zoo/. kos vodeni (Cinclus cinclus); -
kelebeği zoo/. vilin konjic (Libellula); -
kerdemesi v. - suteresi; - köpeği zool.
vidra (Lutra); - nanesi bot. divlji bosiljak,
gorska metvica (Calamintha officinalis); -
örümceği zoo/. vodeni pauk (Hydro-
podura aquatica); - yıldız çiçeği bot. za-
bocun (Damasonium); - yoncası bot. grci-
ca (Menyantes trifoliata); - yosunu bot.
alga, okrek (Aiga marina) O - dan ne-
vazan, beznacajan, tricav, prazan (raz-
govor); neosnovan, besmisfen (razlog, iz-
govor i si.);- dan·bir bahane neosnovan
izgovor; - larında oko; (saat beş) - !a-
rında oko pet sati; - ağzı hidrant; - almak
1) propustati vodu (o obuci i si.) 2) curiti (o
krovu, posudi); - da balık satmak davati
prazna obecanja; - yu başından kesrnek
fig. poseci u samom korenu; unistiti u za-
metku; - yu boşaltma drenaza, od-
vodjenje vode; - cenderesi hidraulicna
presa; - da çalkamak ispirati, - yu çe-
kilmek 1) presusiti, presahnuti (o izvoru,
bunaru) 2) nestati, iscrpsti se (o novcu,
robi); - yu çekilmiş değirmene dönmek
postali potpuno neupotrebljiv; /-ın/ - yu
çıkmak izgubiti privlacnost (o mestu i si.);
/-ın/ - yu mu çıktı? sta mu tali? (za
mesto, grad); - damarı vodena zica (pod-
su
zemna); - değiştirmek promeniti sredinu
(klimu); - dökmelik pisoar; - dökünmek
kupali se, tusirati se, polivati se; - dö-
şemecisi vodoinstalater; - döşemi vo-
dovodne instalacije, vodovod; - düşen vo-
dopad, slap; - ya düşmek fig. pasti u
vodu, doziveti neuspeh, propasti (o poslu i
si.); /-ı/ - ya düşürmek pokvariti, up-
ropastiti; osujetiti; - etmek propustati vodu
(o brodu, Ca.mcu); - gemisi tanker, brod-
cisterna; - gibi 1) kao voda, potpuno
mokar 2) lako, tecno; - gibi aziz ol! budi
drag kao voda! (zahvaljivanje onog korile
daju da pije vode);- gibi bilmek znati kao
vodu, savrseno znati; - gibi gitmek ici
kao voda, trositi se (o novcu); - gibi ko-
nuşmak tecno, perfektno govoriti (strani
jezik); /-ın/ - yuna (ili - yunca) gitmek
povladjivati, ici niz dlaku, laskati kome; /-ı/
- ya götürmek proprati, isplaknuti; - gö-
türmez jasan; nepobitan, neosporan; -
götürür nejasan, sporan, problematican;
- ya götürür, susuz getirir prepreden,
prevejan; - hattı mor. vodena linija, oz-
naka gaza; n hızarı pilana, strugara (na
vodu); - içer gibi nista lakse, kao od sale,
bez po muke; - içinde 1) najmanje, u naj-
manju ruku; najnize (o ceni) 2) fig. debeo,
mastan (o lazi i si.); - içinde kalmak obliti
se znojem, biti u goloj vodi (od znoja); -
içinde yalan masna laz; - iktiza etmek
biti neophodno (o ritualnom pranju); - in-
mesi med. vodena bolest; - kaçırmak
arg. gnjaviti, dosadjivati; - lar karardı
smracilo se, stamnilo se, pao je mrak; -
katılmadık (ili katılmamış) 1) fig. cist, ne-
pomucen; pravi, istinski 2) iron. okoreli,
preispoljni 3) zagrizen, zadrt; - kaybı
med. dehidracija; - kemeri arhit. ak-
vadukt; - kesrnek v. sulanmak; - yu ke-
siyor veoma tup, tup kao budak (o nozu);
- lar kırıldı otoplilo je; - kireel hidraulicni
krec; - korkusu hidrofobija, strah oh
vode; - koyvermek 1) izvuci vodu iz povr-
ca (kuvanjem) 2) arg. biti drzak, preterivati
(u ponasanju); - kulesi vodotoranj; - kuv-
vet merkezi hidroelektrana; - merrneri
alabaster; - akutmak re/. svetiti vodicu; -
891
sual
oyuğu potkop, erozija; - pahasına ver-
mek prodati u bescenje; - perisi mit.
nimfa; - una pirinç salınmaz u njega se
ne moze pouzdati, on je nepouzdan; - ya
sabuna dokunmamak ne mesati se,
dr2ati se neutralno, ostati po strani; - ya
salmak straciti, spiskati (novac); - sayacı
vodomer; - yu seli kalmamak osusiti se,
zgusnuti se, stinuti se (o hrani, jelu); /-al-
serpilmek olaksati, umiriti, ublaziti (bol i
si.); - yu sert 1) plah, nagao, naprasit 2)
strog, grub; - sporları sportovi na vodi; -
yunun - yu dalek, daljni (rodjak); - sü-
pürmesi geog. denudacija, odnosenje
zemlje, ogolenje; - tandırı termofor; - te-
davisi hidroterapija; terazisi hid-
rostaticka vaga; - yuna tirit geçinmek
jedva izlaziti nakraj, sastavljati kraj s kra-
jem; - toplamak oticati, naticati; nadimati
se; - toplanması med. nadimanje, vo-
dena bolest; - dan ucuz veoma jevtin; -
uyur düşman uyumaz uvek treba biti
pripravan; voda miruje, neprijatelj ne mi-
ruje; - yapmak v. - etmek; - yolu 1) vo-
dovod 2) mokracni kanal 3) vodeni zig (na
papiru); - yu yumuşak blage naravi; -
yüzüne çıkmak izaci na videlo, otkriti se,
obelodaniti se; ne - lardadır ? kako je on,
sta radi?
sual (-li) a 1. pitanje; cf. soru; - açmak
postaviti pitanje; - cevap pitanja i od-
govori; - e cevap vermek odgovoriti na
pitanje; - etmek 1) pitati, pastavili pitanje
2) raspitivati se; - sormak postaviti pitanje
2. interpelacija; cf. gensoru; - sorma
hakkı jur. pravo na interpelaciju; - takriri
pismena interpelacija
sualli: - cevaplı u formi pitanja i od-
govora
su altı 1 podvodni; - mayını podvodna
mina ll podvodni camac
suare soare, vecernja zabava, vece,
po sel o
su aygırı zoo/. nilski konj (Hippotamus)
su baldıranı bat. borska kukuta (Cicuta
virosa)
892
subaşı 1. ist. subasa 2. gradski nad-
zornik
subay oficir; - hizmeti eri posilni;
deniz - ı mornaricki oficir; emir - ı ad-
jutant; haber - • obavestajni oficir; irtibat
- ı stabni oficir; vardıya - ı mor. dezurni
oficir (na brodu); yedek - rezervni oficir
subaylık oficirsko zvanje, oficirski po-
lozaj
su bilimi hidrologija; cf. hidroloji
su bilimci hidrolog
su böreği kul. burek od lisnatog testa
(koje se prethodno vari)
subra umetak, podmetac ispod pa-
zuha; ct. koltukluk
subret paz. subreta
subye potpetak, potpetnica (na no-
gavicama pantalona)
sucu prodavac vode; vodonosa
sucuk (-ğu) 1. sudzuk, kobasica (od
ovcjeg ili govedjeg mesa) 2. sudzuk (pos-
lastica u obliku kobasice-od badema,
oraha i grozdjanog saka) O /-ın/- unu çı­
karmak 1) premlatiti, isprebijati 2) za-
moriti, iscrpiti; - gibi olmak (ili ıslanmak)
pokisnuti do koze
sucukçu izradjivac sudzuka, kobasicar
sucul bat. zoo/. vodeni, hidrofilan; -
bitkiler hidrolile
suç (,cu) 1. krivica; prekrsaj; /-al -
atmak pripisati kome krivicu; - unu ba-
ğışlamak oprostiti krivicu; - tan geçmek
oprostiti, preci preko krivice; /-al - yük-
letmek natovarili kome krivicu; benim ne
- um var? sta sam ja zgresio? sta je moja
krivica? 2. prestup, delikt, krivicno delo;
zlocin; - delili dokaz krivicnog dela; - eş­
yası corpus delicti; n işlernek pociniti zlo-
cin; - ortağı jur. saucesnik, saizvrsilac kri-
vicnog dela; - ortaklığı saucesnistvo (u
prestupu); - tasnii jur. lazna optuzba;
lazni preslup

su çiçeği 1. med. ovcje boginje, va-
ricele 2. bot. podvodnica, vodeni ljutic (Ra-
nunculus aquatilis)
suçlama optuzba, okrivljenje
~uçlamak ak s ile optuziti, okriviti; o
,adamı hırsızlıkla suçladılar onog coveka
su okrivili za kradju
suçlandırmak ak. okriviti, optuziti; onu
öldürümle suçlandırdılar okrivili su ga za
ubistvo
suçlanmak pass. od suçlamak; /-la)
suçlanmış okrivljen za ...
suçlu 1 1. krivac, vinovnik 2. prestupnik,
-delikvent; zlocinac; - ların iadesi jur. eks-
tradicija, izrucenje (krivaca); harp - su
ratni zlocinac ll 1. kriv; - bulunmak 1. biti
kriv 2) biti okrivljen; /-ı/ - çıkarmak prog-
lasiti, naCi krivim; - (gibi) durmak pre-
.podobiti se; kendini - görmek osecati se
krivim 2. optuzen, okrivljen
suçluluk krivnja, krivica; zlocinastvo,
kriminalitet; - duygusu (ili kompleksi)
psih. med. osecanje krivice; kompleks kri-
vice
suçsuz nevin, neduzan
suçsuzluk jur. nepostojanje krivice, rie-
. vinost, neduznost
suç üstü jur. na mestu prestupa, na
samom delu; in flagranti; - - yakalamak
uhvatiti na delu
sudak (-ğı) zool. smudj (Lucioperca flu-
viatilis)
Sudanlı 1Sudanac ll sudanski
su dolabı dolap (za navodnjavanje)
sufle: - etmek suflirati; sapnuti
suflör sufler
suflörlük sufliranje, posao suflera
su geçirmez vododdljiv; nepropustljiv,
nepromociv (o tkanini, platnu)
su ibriği bot. nepentes (Nepenthes
destillatoria)
sulatmak
suistimal (-li) a zloupotreba; - etmek
zloupotrebljavati
suikast a 1. zia name ra, zianamemost
2. atentat; - yapmak izvrsiti atentat; - ta
parmağı olmak imati ulogu u atentatu
suikastçı atentatar
suiniyet a zia namera
su kabağı bot. tikva bujaca, ajduk, na-
tega (Lagenaria vulgaris)
su kamışı bot. rogoz (Typha)
su karantili bot. zecja stopa (Geum ur-
banum)
su keteni bot. konopljusa (Eupatorium
canmabinum)
su korkusu hidrofobija
sukut a 1. padanje, spustanje 2. opa-
danje (lisca) 3. raspad, slom, propast 4.
med. izbocenje o - u hayal razocaranje; n
u hayale uğramak razocarati se
su küre geog. hidrosfera
sulak (-ğı) 1 1. pojilo, pojiste (za ptice)
2. valov, pojilo za stoku ll vodnjikav, obilat
vodom; vlazan; mocvaran; - yer moc-
varan teren
sulaklı k vodnjikavost; vlaznost
sulama polivanje; zalivanje, na- .
vodnjavanje; - arabası cisterna za po-
livanje; - kanalı kanal za navodnjavanje;
- kovası kanta za polivanje
sulamak ak. 1. polivati; zalivati; na-
vodnjavati 2. pojiti (stoku) 3. kaliti (celik) 4.
arg. spiskati, procerdati (novac)
sulandırmak 1. caus. od sulanmak 2.
razredjivati, razblazivati
sulanmak 1. pass. od sulamak 2. pok-
vasiti se, postati mokar; ovlaziti se 3. raz-
rediti se, razblaziti se 4. dat. arg. nametati
se, "nabacivati se" (zenama)
sulatmak caus. od sulamak
893
sulfata
sulfata nar. kinin sulfat
sulh a 1. mir; ct. barış; - akdi zakl-
jucenje mira; - emniyeti garancija, zaloga
mira; /-la/ - içinde yaşamak ziveti s kime
u miru; - ihlali narusavanje mira;- kon-
feransı mirovna konferencija; - zamanı
mirnodopsko stanje 2. pomirenje; ct. uz-
laşma; - hakimi miravni sudija; - mah-
kemesi prvostepeni sud; - olmak pomiriti
se, nagoditi se; - teşebbüsü mirovna ini-
cijativa 3. spokoj (stvo), mir
sulhça 1 miroljubiv ll pacifista
sulhperver a-p miroljubiv; ct.
rışsever
sulp {-bü) tvrd, cvrst; - elsimler fiz.
cvrsta tela
sulta a vlast,autoritet
sultan a ist. 1. sultan, padisah, vladar;
Fatih Sultan Mehmet sultan Mehmed Os-
vajac; Kanuni Sultan Süleyman sultan
Sulejman Zakonodavac (Velicanstveni) 2.
sultanija; princeza (iza v/astitog imena);
Kösem Sultan sultanija Kesem; - efendi
sultanova sestra; sultanova kci (u Os-
manskom carstvu); - hanım princeza 3. ti-
tula svetih redova Bektasija
sultani a 1 sultanski, carski ll 1. licej
(osnovan posle 1908. godine) 2. os-
manlijski zlatnik (kovan u Egiptu i Alziru)
3. sullana (grozdje bez kostice) 4. kva-
litetno voce i povrce; - bamya sultan-
bamnja (Hibiscus longifolius) O - tembel
preispoljna lenstina
sultanlık 1. sultanat, carstvo 2. vla-
davina, vlast 3. udostojenje, pocast
sulu 1. voden, vodnjikav; razvodnjen,
razredjen; - sirke razblazeno sirce 2.
socan (o vocu) 3. zidak, sa umokcom (o
jelu); - gıda zitka hrana 4. fig. sasav, !uc-
kast; nametljiv (udvarac) O /-ı/ - dereye
götürüp susuz getirmek prevesti zednog
preko vade; arg. zadenuti koga za pojas; -
göz (ili gözlü) placljiv, koji se brzo raso-
894
lace; - kar kırağı susnezica; -.. - ağlamak
obiili se suzama
sulu boya 1. razredjena boja 2. akvarel
(slika)
suluk (-ğu) nar. 1. sud za vodu; vodeni
rezervoar 2. posuda za vodu (u kavezi:ıj 3.
campara (lancic za pricvrscivanje djema
konju ispod brade); - zinciri campara 4.
krastice (kod male dece) 5. cubica (u
ptica)
sululaşmak 1. razvodniti se, razblaziti
se 2. postali socan 3. fig. nametali se, do-
sadjivati, neukusno dobacivati (zenama)
ba-
sululuk 1. tecnost, vodnjikavost 2. soc-
nost 3. fig. nametljivost; - yapmak (ili
etmek) v. sululaşmak (3.)
sulu sepken 1. kisica 2. susnezica
sunak bat. vrsta Antepske pistacije
(Rhus coriafia)
sumen podmetac, mapa za pisanje
Sumer Sumerac
Sumerce sumerski jezik
Sumerolog Sumerolog
Sumeroloji Sumerologija
su mercimeği bat. socivica, socivka
(Lemna)
sumsuk (-ğu) nar. 1. pesnica 2. pes-
nicanje
suna patak, plovan 2. nar. jezerski
patak; - gibi (ili boylu) stasit, lep, naocit
sunak (-ğı) 1. oltar, zrtvenik 2. kameni
sto u hramovima
sunarn zrtva; ct. kurban
sundurma 1. nadstresnica, markiza 2.
tre m
sundurmak istezati, rastezati
sungu 1. poklon, dar 2. prilog (za
hram)
sungur zaaf. sivi soko (Falco rus-
ticolus)

suni a 1. vestacki; ct. yapay; ~ çiçek
vestacki evet; ~ ipek vestacka svila; ~
peyk vestacki satelit; ~ pilot- automatski
pilot; ~ sis voj. dimna zavesa; ~ to-
humlama vestacko osemenjivanje; ~ yağ­
mur vestacka kisa 2. tig. izvestacen, ne-
iskren; cf. yapmacık; ~ insan izvestacen,
neiskren covek
sunilik izvestacenost, neprirodnost; ne-
iskrenost
sunmak (-ar) ak. dat. dati, podneti, pre-
dati; dostaviti, poslati; uruCiti izraziti, is-
kazati (postovanje); ct. takdim etmek; gön-
dermek, yollamak; arz etmek; mektubu ~
predati pismo; öneriyi ~ podneti predlog:
saygılarımı sunarımi moje postovanje!
sunta (skr. od suni tahta) iverica, pre-
sovana daska
suntıraç , suntıraş p potkivacki noz
(za secenje kopita)
sunturlu grub, ruzan; gadan, odvratan;
ct. berbat;
~ bir küfür ruzna psovka
sunu 1. ek. ponuda; ~ ve istem po-
nuda i potraznja 2. molba, podnesak; ct. 3.
posveta; cf.
sunucu voditelj, konferansije; na-
javljivac (programa)
sunuculuk zanimanje konferansijea
(voditelja)
sunulma posveta
sunulmak pass. refl. od sunmak
sunum nar. zalogaj, komad
sunuş 1. pismena molba; predstavka,
peticija; 2. predgovor
su oku bot. l<eka (Sagittaria sagittifolia)
suölçer hidrometar, vodomer
su örümceği zoo/. vodeni pauk (Arg-
yroneta azuatica)
supap (-bi) teh. ventil; alıcı - usısnı
ventil; boşaltma - ı ispusni ventil; emme
su ret
- ı v. alıcı - ; emniyet ~ ı ventil sigurnosti,
sigurnosni ventil
supara p arh. bukvar
suphanallah o Boze! Boze sveti! (izraz
avanje cudjenja)
su piresi zool. vodena vas (Daphnia
pulex)
supya v. mürekkep balığı
sur1 a zidine, bedemi (tvrdjave)
sur2 nar. sudbina; sreca; ct. talih
surat a 1. lice, izraz lica; pej. njuska;
natmurenost, namrgodjenost; - ı asık
namrsten, namrgodjen, mracan; - asmak
namrstiti se, natmuriti se, smrknuti se; - a
bak, süngüye davran! kakva njuska! pog-
ledaj njusku i masi se bajoneta! (pri ob-
racanju cije paznje na neprijatno lice); /-ın/
- ına bakmamak tig. nemati nikakve
veze, ne opstiti s kime; - ı bir karış ljut,
besan; - buruşturmak praviti grimase,
kreveljiti se; - ı değişrnek mrstiti se,
mrgoditi se; - ından düşen bin parça
olmak biti zlovoljan, biti ljut; - düşkünü
neprijatan, odbojan; /-al - etmek duriti se
na koga; - ını ekşitmek napraviti kiselo
lice; - ına indirmek osamariti; - kal-
mamak prestati se stideti, postati drzak; -
ı kasap-süngeriyle silinmiş bestidan, be-
zocan; - ı mahkeme duvarı v. yüzü mah-
keme duvarı 2. slika (na kartamaza igru7
suratlı mrgodan, smrknut
suratsız 1. ruzan 2. drzak, naopak; -
svadljiv
sure a sura, glava Kurana
suret (-ti) a 1. oblik, forma; izgled, lik,
vid; insan - inde bir ağaç drvo u ljuds-
kom obliku 2. kopija; primerak; - almak (ili
çıkarmak) kopirati; belgenin - i kopija do-
kumenta 3. nacin, stil, postupak; aynı - te
na isti nacin; bu - le na taj nacin, tako;
hiçbir - le nina koji nacin, nikako 4. mat.
brojitelj, brojilac 5. slucaj; - iyle putem,
895
sureta
pomocu; sosyal farkları kaldırmak - iyle
putem ukidanja socijalnih razlika O- i hak-
tan görünmek izigravati nevinost; praviti
se iskren; - i mahsusada mezun olmak
dobiti posebno odobrenje, dobiti spe-
cijalnu dozvolu
sureta a 1. po izgledu, naizgled 2.
lazno, prividno, varljivo
surezenesi (-ni) bat. v. su baldıranı
Suriyeli Sirijac, zitelj Sirije
susak (-ğı) ı drveni vrc ll 1. zedan,
ozedneo 2. fig. glup; - ağızlı trabunjalo,
trucalo; - burunlu nosat, ruznog nosa
susaklık 1. zedj 2. fig. glupost
susallar vodeni, koji zivi u vodi (o bilj-
kama, zivotinjama)
susam bat. 1 . susam (Sesamum, in-
dicum) 2. v. süsen
susamak 1. ozedneti, osecati zedj 2.
dat. sirasno zeleti, ginuti za cime
su samuru zaaf. vidra (Lutra)
susam yağı susamova ulje
susanmak bez/. ozedneti; susanınca
çok içilir kada se ozedni mnogo se pije
su sarmısağı bot. macina trava, du-
bacac (Teucrium scordium)
susatmak ak. izazvati zedj 2. fig. pri-
cinjavati teskoce, otezavati
susıçanı (-nı) zaaf. pacov vodeni (Ar-
vicola scherman)
su sinir otu bot. zabocin, vodena bok-
vica (Aiisma plantago-aquatica)
susku cutanje, muk
suskun cutljiv, tih, mucaljiv, skrt na re-
cima
suskunluk cutljivost, mucaljivost
susma 1. gl. im. od susmak 2. fig. cu-
tanje, diskrecija 3. muz. pauza
susmak (-ar) 1. cutati; ucutali se, za-
896
nemeti; sus! tisina! tise! 2. dıZati jezik za
zubima, ne kazati, tajiti 3. fig. ne reagovati
Osus payı v. susmalık
susmalık novac (nagrada) za cutanje
suspus cutljiv, tih, necujan, miran kao
buba; - olmak zanemeti, umuknuti; ne
zucnuti, ne pisnuti
susta 1 sigurnosna opruga, feder, pero
(noza i si.)
susta2: - durdurmak 1) drzati psa da
seni 2) plasiti, zastrasivati koga; - durmak
1) seniti, slajali na zadnje sape (o psu) 2)
fig. puzati pred kime, savijati kicmu; uli-
zivati se, biti servilan; - ya kalmak pro-
pinjati se (o konju)
sustah 1s oprugom ll noz na sklapanje
susturmak ak. 1. smiriti, napraviti tisinu
2. ucutkati, zapusiti kome usta; nad-
govoriti; bu adam herkesi susturabilir
ovaj covek moze svakog da nadgovori
susturucu teh. prigusivac, amortizator;
amortizer
susturulmak pass. od susturmak
susuz 1. bezvodan, suv (o kraju, ob-
lasti) 2. beskisan, suv; - bir yaz beskisno
leto
susuzluk 1. susa; ct. kuraklık 2. zedj
sut (-du) hem. natrijum karbonat
sutaş, sutaşı gajtan, sirit
su taşılı ukrasen siritom (gajtanom)
su tavuğu zaaf. crna liska (Fulica atra)
su terazisi !oran za vodu, vodostanica
(za regulisanje nivoa vode)
su teresi bat. krstovnik ugas (Nas-
turtium officinale)
su topu sp. vaterpolo
sutyen steznik, grudnjak
sutyenci krojac ili prodavac steznika
suvare v. suare

suvarım kolicina vode (za jedno po-
jenje stoke ili jedno polivanje)
suvarmak ak. pojiti (stoku)
suvat (-tı) pojilo, pojiliste (za stoku)
su yılanı zmija-belouska (Natrix natrix)
su yolcu ist. radnik na popravci vo-
dovoda (u lstanbulu); vodovodzija
su yolu 1 . vodovod, kanal 2. vodeni
znak, filigran (na papiru) 3. v. sutaş 4.
mokracni kanal 5. decja igra (spajanje ta-
caka linijama-na papiru)
su yosunu bot. alga (Aiga marina)
suyuk (-ğu) biol. tecnosti organizma,
telesna tecnost (krv, limfa)
su yuvarı hidrosfera
sübek (-ği) nar. decja flasica; decja
nocna posuda (za mokrenje)
sübjektif subjektivan; cf. öznel; - hata
subjektivno javno pravo
sübjektivim fi/. subjektivizam; cf. öz-
nelcilik
süblimasyon hem. psih. sublimacija
süblime hem. sublimat
süblimleşme hem. sublimacija
süblimleşmek sublimisati se
süblimleştirmek ak. hem. sublimisati,
sublimirati
sübut razjasnjenje, dokaz; - bulmak
utvrditi se, dokazati se; - vasıtaları do-
kazna sredstva
sübyan v. sıbyan
sübye 1 1 . orsad (pice od badema) 2.
hem. emulzija 3. v. subye
sübye2 zoo/. sipa, sepija (Sepia of-
ficinalis)
sücut (-du) a padanje, nicice; -etmek
padati nicice (prilikom klanjanja)
südreme zaplitanje jezika (u pijanog
li ca)
sülf
südremek opijati se, napili se; cf. sar-
hoş olmak
süet (-ti) v. podüsüet
süfli a 1. donji, nizi 2. prost, obican 3.
otrcan, odrpan, iznosen; lose odeven
süflilik niskost; beda
sühulet (-ti) a arh. 1. lakoca; cf. ko-
laylık 2. blagost (naravi) 3. povoljna sre-
dina, udoban ambijent
sühuletli 1. lak 2. udoban, ugodan
sühunet a arh. toplota; vrucina
süje /it. size
süklüm: - püklüm zbunjeno, smeteno;
pokunjeno, pognute glave
sükse uspeh (u snobovskom govoru);
- yapmak postici uspeh, uspeti
sükun, sükunet a 1. mir, tisina; spo-
kojstvo; smirivanje, stisavanje; zatisje; -
bulmak smiriti se, primirili se; - a ka-
vuşmak umiriti se, utisati se 2. mirovanje,
nepokretnost; cf. durgunluk 3. zastoj, pre-
kid
sükunet 1. v. sükun 2. unutarnji spokoj,
dusevni mir; cf. huzur
sükunetli 1. nepokretan, nepomican 2.
spokojan, miran
sükut a tisina, muk; - u bozmak na-
rusiti tisinu; - etmek cutati; - la ge-
çiştirmek preci cutke; - hakkı v. sus-
malik;- ikrardan gelir (ili ikrar sayılır)
posl. cutanje je odobravanje; - u sağ­
lamak ostvariti, stvoriti !isi nu
sükuti a arh. cutljiv, bezglasan, mu-
caljiv
sükutilik cutljivost
sülale a potomstvo; dinastija, loza,
kuca; - si kesildi on je ostao bez po-
tomstva
sülf hem. arh. sumpor
897.
sülfamit
sülfamit (-di) hem. sulfamid
sülfat hem. sulfat
sülfirik sumporni; - asit sumporna ki-
selina
sülfür sumporno jedinjenje
süluk (-kü) a arh. 1. sledjenje (kakvog
puta) 2. ret. stupanje (u sektu, red); -
etmek 1) slediti odredjen put 2) uci, stupiti
(u sektu, red); - erbabı isposnik, asketa
sülüğen hem. minijum, crveni olovni
oksid
sülük (-ğü) 1. zaaf. pijavica medicinska
(Hinudo medicinalis); fig. krvopija; ucen-
jivac, iznudjivec; - gibi dosadan, nametljiv
2. bat. lozica, vitica, brk
sülükçü pijavicar, prodavac pijavica
sülün zaaf. fazan (Phasianus); - gibi
(ili endamlı) stasit, lepo gradjen, naocit
sülünlük fazanerija, zabran za fazane
sülüs a 1. trecina 2. vrsta ukrasnog
arapskog rukopisa
sümbül p bat. zumbul (Hyacinthus)
sümbüli oblacan, tmuran, tarnan
sümbülteber bat. tuberoza (Pol-
yanthes)
sümek (-ği) vunena predja (za preslice)
sümkürmek ismrknuti se, obrisati nos
sümkürtmek caus. od sümkürmek
sümmettedarik a u poslednji cas (ura-
dili); na brzu ruku, navrat-nanos
sümsük blesav, prost; neotesan
sümsükleşmek poblesaviti
sümsüklük blesavost, maloumnost
sümük (-ğü) 1. stuz; bale, sline 2. sluz-
na opna, sluzokoza
sümüklü 1. sluzast 2. slinav, balav; -
çocuk slinavo dete, slinavac
898
sümüklü böcek (-ği) zaaf. puz (Limax);
- kabuğu puzeva kucica
sümüksel anat. sluzni, sluzav
sümüksü sluzni, nalik na sluz; kao sluz
sündürmek ak. razvlaciti, rastezati
sünepe aljkav, neuredan; trom, mlitav
sünepelik aljkavost, nemarnost, ne-
hatnost; tromost, mlitavost
sünger 1 . zaaf. sundjer, spuzva
(Sponglia); - avcısı lovac na sundjere; -
avcılığı lov, hvatanje sundjera 2. sundjer,
proizvodi od sundjera o - kağıdı upijac; /-
ıni üstünden - geçirmek fig. oprostiti, za-
boraviti, ne uzeti za zlo
süngerci 1. lovac na sundjere 2. pro-
davac sundjera
süngercilik 1. lov na sundjere 2. trgo-
vina sundjerima
süngersi sundjerast, supljikav, po-
rozan; - kemikler porozne kosti
sünger taşı min. plavac, plovucac; cf.
ponza
süngü 1. bajonet; - maherebesi borba
bajonetima; - takmak staviti bajonet; -
yatağı (ili yuvası) teziste bajoneta 2. teh.
mesalica O - sü ağır 1) neprijatan, ne-
simpatican 2) tezak, nepokretan (covek); -
sü düşük 1) obeshrabren, malodusan 2)
bolesljiv, slab; potisten, pokunjen; - sü
tepreşmesin, ama.. neka mu je laka
zemlja, ali ... - sü tepreşmesilı ama bana
az kötülüğü dokunınadı neka mu je laka
zemlja, ali men i je naneo mnogo zala
süngülemek ak. 1. probosti bajonetom
2. dzarati, podjarivati (vatru)
süngülenmek pass. od süngülemek
süngüleşrnek s ile borili se bajonetima
süngülü s bajonetom; - tüfek puska s
bajonetom
sünmek (-er) rastezati se, razvlaciti se;
razvuci se (o tkanini)

sünnet a isi. 1. suna (sveto predanje o
Muhamedovom zivotu, delovanju i ka-
zivanju) 2. sunet, obrezivanje (muske
dece); - düğünü sveeanost obrezivanja;
- etmek (ili yapmak) sunetiti, obrezivati
sünnetçi sunetlija, onaj koji vrsi obred
sunecenja
sünnetlernek ak. nar. smazati, pocistiti
üelo)
sünnetli osunecen, obrezan
sünnetlik pripremljeno za sunet (o le-
zaju, jelu)
Sünni a ref. suni!, pravoverni musliman
Sünnilik s una, islamska ortodoksija
süper izvanredan, super; - güçler su-
persile
süperbenzin super benzin, vi-
sokooktanski benzin
süperfosfat superfosfat
süpermarket supermarket, velika
robna kuca
süprülmek v. süpürülmek
süprüntü 1. djubre, smece; necistoca;
smetliste 2. fig. djubre, gad
süprüntücü 1. smetlar, djubretar 2. cis-
tac ulica 3. starinar, skupljac krpa
süprüntülük smetliste, djubriste; smet-
larnik
süpürge metla; cetka (za ribanje);
elektrik - si usisivac
süpürgeci 1. metlar 2. smetlar, ulicni
cistac
süpürge çalısı bat. vres, vresak (Cal-
luna vulgaris)
süpürge darısı bat. si rak, mu har (Sorg-
hum saccharatum)
süpürge otu bat. crnjusa (Erica)
süpürrnek ak. 1. pocistiti, pomesti
(sobu i si.) 2. (o) eelkati (odele) 3. sve po-
süreç
jesti, pocistiti, smazati 4. sve skloniti, po-
cistiti 5. izbaciti, oterati, najuriti
süpürtmek caus. od süpürrnek
süpürücü cistac (ica)
süpürülmek pass. od süpürrnek
sürahi a boca (stona), bokal, staklo
sürat brzina; cf. hız; - katarı ekspresni
voz; - saati stoperica; ilk - pocetna brzi-
na; sesüstü - nadzvucna brzina; son - le
punim hodom, punom param
süratle brzo, zivo zurno
süratlendirrnek ak. ubrza(va)ti; cf. hız­
landırmak
süratlenmek ubrza(va)ti se
süratli 1brz; brzonog, hitar; - ateş vaj.
brza paljba ll kas; - ile binrnek (ili yap-
mak) jahati kasom; kasati; kısa - sitan
kas
sürç omaska, greska; - ü lisan greska
jezika, lapsus linguae
sürçme 1. spoticanje, posrtaj, sap-
litanje 2. v. sürç; dil - si v. sürçü !isan
sürçmek (-er) 1. spotaci se, saplesti
se; posrnuti 2. omasiti, pogresiti, zaplesti
se (u reci)
sürdürmek 1. caus. od sürmek 2. nas-
tavljati, produzavati; produziti, prolongirati
(rok, ugovor i si.)
süre vremenski razmak, interval, med-
juvreme; period; bir - neko vreme; bir -
sonra nakon izvesnog vremena; çalışma
- since tokom rada, u !oku rada; hizmet -
si period sluzbe 2. rok; trajanje; askerlik -
si rok vojne sluzbe, vojni rok; bekleme -
si rok cekanja (u zvanju i si.); muteberlik
- si rok pravovaljanosti, rok vaznosti (do-
kumenta, pasosa)
süre aşımı isticanje roka; jur. zas-
tarevanje, zastarelost
süreç (-ci) 1. tok, razvoj, kretanje; pro-
ces 2. med. proces
899
süreduran
süreduran fiz. inertan
süredurum fiz. inertnost, inercija
süregelen postojan, stalan, trajan
süregelmek nastavljati se, trajati
süreğen 1. trajan, stalan 2. med. hro-
niean; - bir hastalık hronicna bolest
süreğenleşmek postali hronican, preci
u hronicno stanje (o bolesti)
sürek (-ği) 1 1. trajanje 2. krdo stoke ll
brzonog; hitar O - avı hajka
sürekli trajan, dugotrajan; postojan,
stalan, neprestan; - ateş voj. neprekidna
paljba; - barış postojan, cvrst mir; - dev-
rim kuramı po/. til. trockizam; - hastalık
hronicna bolest; - yağmur neprekidna
kisa
süreklilik trajnost, dugotrajnost, stal-
nost, postojanost; /-ın/ - ini sağlamak
obezbediti kontinuitet cega
süreksiz 1. kratkotrajan; prolazan, krat-
kog veka; - bir mutluluk kratkotrajna
sreca 2. !ing. zatvoren, eksplozivan; -
ünsüz frikativ
süreksizlik kratkotrajnost, prolaznost;
nepostojanost, nestalnost
süreli povremen, periodican; - bib·
liyografya periodicna bibliografija; - ya-
yınlar periodicne publikacije; - yayınlar
bölümü odelenje periodike (u biblioteci)
süreölçer hronometar
sürerlik trajnost; postojanost; - eylemi
gram. trajna radnja; - fiili trajni glagol; -
görünümü nesvrseni vid (glagolski)
süresiz neogranicen; neodredjen, na
neodredjeno vreme; - çalışma rad na ne-
odredjeno vreme; -:- manda neograniceni
manda!, dozivotni mandal
Süreyya a aslr. VlasiCi, Plejada; ct.
Ülker
sürfe a zool. larva; gusenica; ct. kurt-
çuk, tırtıı1
900
sürgen doku bol. meristem, clanak,
bujno tkivo
sürgit vecito, zauvek; - yapmak stalno
raditi (kakav posao)
sürgü 1. reza, sip, zasovnica; - sür-
mek navuci rezu, namaknuti zasovnicu 2.
agr. brana, drljaea; /-al - çekmek vlaciti,
drljaciti (njivu) 3. valjak 4. velika mistrija;
cf. mala 5. pokretni prsten 6. fioka, ladica
7. tehnicka racunaljka 8. pokretni teg
(vage) 9. voj. zatvarac; - kolu rucica zat-
varaca 1O. zel. prevornica, zavornica, kra-
cun (na pruzi) 11. nocna posuda (za bo-
lesnika) ~ - ateş voj. zaprecna vatra; -
mevzi voj. istureni polozaj
sürgülemek ak. 1. agr. vlaciti, drljaciti,
tanjirati 2. zasipiti, namaci zasovnicu
(rezu) 3. valjati (put, ulicu)
sürgülenmek pass. od sürgülemek
sürgülü 1. sa rezom, sa zasunom 2.
zatveren rezom, zamandaljen 3. sa kliz-
nim zatvaracem (kontaktom); - hesap
cetveli logaritmar; - kapı smicuca vrata,
vrata na smicanje
sürgün 1. iznadak, mladica 2. izgnanik
3. izgnanstvo, progonstvo; proterivanje; -
avı hajka; - cezası kazna izgnanstva; /-ı/
- etmek prognati, proterati; - yeri mesto
izgnanstva 4. med. proliv, napoljica; -
olmak imati proliv; - ü var on ima proliv
sürgünlük 1. izgnanstvo, progonstvo 2.
med. dijareja, proliv 3. med. laksativ, pur-
gativ (lek)
sürme 1 1 1. gl. im. od sürmek 2. reza,
zasun, zasovnica 3. ladica (stola) 4. bol.
glavnica (na zitu) 5. agr. oranje 6. sah.
potez ll pokretan, na izvlacenje, na smi-
canje (guranje); - duvar pokretni zid, ku-
lise; - kapı vrata na guranje (na tockicima,
po zlebu); - pencere prozor na izvlacenje,
podizanje (u vagonu)
sürme2 p surma (crni prah, kozmeticko
sredstvo); (gözlere) - çekmek bojiti oci
surmom

sürmedan bocica za surmu
sürmek (-er) 1. ak. dat. gurnuti, doturiti,
pruziti; pokrenuti, pomeriti, pomaci; ba-
vulu karyolanın altına sürdü gurnuo je
kofer pod krevet; masanızı biraz ileri sü-
rünüz pomerite svoj malo napred; önüme
bir kitap sürdü gurnuo je preda me jednu
knjigu 2. ak. voziti; goniti, terati; arabayı -
voziti stoku; sürüyü - terali stado 3. do-
dirivati, pipati, taci, dotaknuti; kirli ellerini
üstüne sürme ne dodiruj odelo prljavim
rukama! 4. ak. izgnati, prognati, proterati;
sürüp atmak isterati, prognati (nep-
rijatelja) 5. mazati, premazivati; trljati;
boya - farbati; pudra - puderisati, stavl-
jati puder 6. ak. prodavati, plasirati (robu);
malları nereye süreceksiniz? kuda cete
plasirati robu? 7. ak. dat. utrapiti kome
(losu robu i si.); kalp para - utrapiti lazan
novac 8. ak. orati; çift - orati; tarlayı -
orati njivu 9. trajati; otezati se; gö-
rüşmeler üç saat sürdü pregovori su tra-
jali tri sata; kasırga beş gün sürdü bura
se nastavila pet dana 1O. nicati, klijati; pu-
piti, izbijati (o izdancima, mladicama); filiz
- izbiti (o izdanku) 11. ak. povlaciti, vuCi
poteze (u sahu) 12. ak. povuCi, povlaciti
(zasun, zavesu); navuci, zatvoriti po-
micanjem; gurnuti, staviti (metak, gra-
natu); fişek - gurnuti metak (u sarzer);
mandalı - zamandaliti, navuci zasun; per-
deyi - navuci zavesu 13. sa reCima iç,
karın, yürek imati proliv; içi (karnı, yü-
reği) - imati, dobiti proliv 14. fig. voditi,
provoditi, ziveti; mutlu bir yaşayış sür-
mek voditi srecan zivot; saltanat - v. sal-
tanat O sür gitsin! neka! pusti, mani! sta
je tu je! sürüp gitmek (po)trajati, dugo tra-
jati
sürmelemek ak. 1. bojiti surmom (oci)
2. zatvoriti na zasov, zamandalili
sürmelenmek pass. od sürmelemek
sürmeli 1. obojen, namazan surmom 2.
zatvoren zasunom, zamandaljen
sürmelik v. sürmedan
sürü
sürmenaj' prenaprezanje, premor
(enost); entelektüel - intelektualno .pre-
naprezanje
sürpriz iznenadjerije; zaticanje; ne-
nadanost; /-a/ - yapmak iznenaditi; zateci
sürre a anat. pupak; ct. göbek
sürrealist nadrealista
sürrealizm nadrealizam
sürşarj tip. pretrpanost (slova); pog-
reska, brisotina
sürtme fiz. trenje O - ağı povlacna
mreza, vlak, koca
sürtmek (-er) 1. ak. dat. jako trljati,
tablu sundjerom 2. lutati, skitati, svrljati,
bazati; bütün gece· nerelerde sürttün?
gde si skitao celu noc?; sürüp gitmek
smucati se; stalno skitati
sürtük pej. skitalica (o zeni); opajdara,
ulicarka
sürtüklük skitnja, potucanje, tumaranje
sürtülmek dat. p~ss. od sürtmek
sürtünme 1. gl. im. od sürtünmek 2. fiz.
trenje, tarenje; - direnci otpor trenju; -
katsayısı koeficijenat trenja; - kaybı gubl-
jenje trenja; - kuvveti sila trenja; - yüzeyi
(ili yüzü) povrsina trenja
sürtünmek 1. doticati se, dotaci se;
ocesati se (u prolazu) 2. fig. izazivati svad-
ju, traziti batine, kaciti se 3. dat. ponizavati
se; puziti pred kime
sürtüşmek s ile 1.. ocesati se (jedan o
drugog) 2. fig. ne slagati se, sporiti se
sürtüştürmek ak. dat. trati, trljati (jedno
o drugo)
sürur a arh. radost
sürü 1. stado (ova.ca); krdo; fig. masa,
rulja, bulumenta; - ye kurt .salmış vuk je
napao stado; bir - sığır krdo goveda 2.
copor (vukova); jato (ptica, riba); roj 3.
svezanj, bala O - den ayrılmamak ne od.:
901
 ı 1 sürücü
' 1
!1
vajati se od ostalih, ciniti sve kao i drugi; ~
süne bereket arg. bulumenta, sijaset,
hrpa; - sepet svi zajedno, s celom po-
rodicom; - ~ mnostvo, !usta i tma; bir -
mnogo
sürücü 1. gonic stoke 2. vozar (zap-
reznih kola); taljigas 3. vozac, sofer
sürücü! zoo/. koji zivi u coporima (o zi-
votinjama)
sürüklemek 1. ak. vuci, tegliti, povlaciti
2. ak. voditi, vuci koga sa sobom, dovlaciti
3. fig. uvuci, uvlaciti; !-ıl harbe - uvuci u
rat 4. ak. izazvati, prouzrokovati 5. ak. dat.
oduseveti, zaneti, zainteresovati, zapaliti
6. ak. odugovlaciti, otezati
sürüklendirmek caus. od sürüklenmek
sürüklenmek 1. pass. od sürüklemek
2. vuci se 3. otezati se, odugovlaciti se,
vuci se (o poslu, parnici i si.)
sürükletmek caus. od sürüklemek
sürükleyici zanimljiv, primamljiv, priv-
lacan, atraktivan
sürütmek dat. pass. od sürmek
sürüm1 prodaja, prodja (robe), promet;
opticaj; - sahası lrZiste; bu malın - ü yok
ova roba nema prodju; şu para - den kal-
dırıldı taj je novac izbacen iz opticaja
sürüm2: ~ - sürünrnek voditi bedan
zivot, zivotariti, tavoriti, vegetirati
sürürnek ak. 1 . vuci, odvuci, odneti 2.
tesko hodati, vuci noge 3. otezati, odu-
govlaciti
sürürolü s dobrom prodjom, kurentan
(o robi)
sürümsüz bez prodje, nekurentan
sürümsüzlük nekurentnost, slaba
prodja
sürünceme odugovlacenje, otezanje,
zavlacenje; - de bırakmak odloziti na ne-
odredjeno vreme, staviti u ladicu; -de kal-
mak odlagati se; otezati se, odugovlaciti
se
902
süründürrnek i. ca us. od sürünrnek 2.
fig. uvaliti u bedu (teskoce)
süründürülmek pass. od süründürrnek
sürüngenler 1. zool. gmizavci, reptili 2.
bot. puzavice
sürünme 1.gl. im. od sürünrnek 2. pu-
zanje; gmizanje; - hendeği voj. rov za pu-
zanje 3. fig. beda, sirotinja
sürünrnek 1. pass. od sürürnek 2. trljati
se, mazati se, puderisati se; istrljati se
(uljem i si.); koku - stavljati parfem, par-
femisali se 3. vuci se, jedva hodati; puziti,
gmizati, lazili 4. dat. doticati se, dotaci se
cega; okrznuti, ocesati; boyaya ..; umazati
se farbom 5. fig. zivotariti, tavoriti
sürür hem. cinober, zivin crveni oksid
sürüştürmek ak. dat. trljati, natrljati,
utrljati; namazali 2. istrljati (iz)masirati 3.
(bestidno) pipati (devojku, zenu)
sürütme povlacna mreza, ribarska
koca (na moru) 2. vrsta udice
sürütmek caus. od sürürnek
Süryani Asirac
Süryanhice asirski jezik
süs ukras, ures, ornament; fig. dika,
ponos; - bitkisi ukrasna biljka; - eşyası
toaletni pribor, predmeti za ukrasavanje; ~
etmek ukrasiti se, nagizdati se; ~ püs pej.
nakindjurenost; f-al - vermek ukrasiti;
(kendine) - ü vermek izdavati se za, pra-
viti se; kendine hasta - ü vermek praviti
se bolestan; kendine namuslu bir adam
- ü vermek izdavati se za postenog co-
veka, praviti se pasten
süsen bot. perunika (Tris)
süsleme ukrasavanje; dekoracija; - sa-
natlarıprimenjene umetnosti
süslemeci dekarater
süslemek ak. 1. ukrasavati; - püs-
Iemek (ili süsleyip püslemek) 1) ukrasili,
doterati 2) pej. nakindjuriti, nacifrati, na-
 sütsüz

lickati 2. garnirati, udesiti (jelo) 3. lig. izb- süt başı vrhnje, pavlaka, kajmak (povrh
rusiti, ocitati vakelu mleka)
süslendirmek caus. od süslenmek süt beyaz mlecno-beo, beo kao mleko
süsleniş ukrasavanje sütçü mlekar, mlekadzija
süslenmek 1. pass. od süslemek 2. uk- sütçülük mlekarstvo; trgovina belim
rasavati se, doterivali se 3. pej. cifrati se, smokom
lickati se süt dişi mlecnjak (zub)
süsletmek caus. od süslemek süthane mlekar (nic)a
süsleyici ukrasan, dekoralivan süt kardeş brat (sestra) po mleku
süslü ukrasen; doteran, udesen; kitn- süt kırı belac, djogat (o konju)
jast, bombasth":an (stil, govor); - püslü na-
süt kızı kcerka po mleku
gizdan, nakindjuren
sütlaç (-cı) sutlijas
süsmek (-er) ak. probosti rogom (o ro-
gatoj zivotinji); cf. tos vurmak sütleğen bat. mlecika (Euphorbia)
süspansiyon 1. gibanje (automobila) sütlenme laktacija, lucenje mleka
2. hem. suspenzija; ct. asıltı
sütfenrnek puniti se mlekom (o dojci,
süssüz bez ukrasa, neukrasen, jed- vi menu)
nostavan
sütliman 1. tih, miran; deniz bugün -
süt (-tü) 1. mleko; - ağzı prvo mleko, more je danas mirno 2. miran, spokojan; -
grusevina; - çalmak inficirati (dete) uk- daire miran stan, stan bez buke; - bir
varenim mlekom; - çocuğu dojence: - gece mirna noc
gibi beo i cist; - hülasası kondenzovano sütlü 1 . mlecan, spravljen s mlekom; -
mleko; - ten kesrnek odbiti od sise, raz- çikolata mlecna cokolada; - kahve bela
luciti; - kesimi odbijanje od sise, raz- kafa, kafa s mlekom 2. muzna, koja daje
lucivanje; - kuzusu 1) jagnje sisance 2) mleko; cf. sağmal; - inek muzna krava,
beba; - makinesi separator: - mavisi krava muzara 3. nedozreo, zelen (ku-
svetloplav; - suyu surutka; - tatlılar mlec- kuruzov klas); socan 4. mlecast, kao
ne poslastice 2. bat. mlecni sok, lateks 3. mleko
zaaf. mlecac (semena zlezda riba) 4. arg.
sütlüce bat. carevac, pocist (Euphorbia
"corba" (benzin) O - ü bozuk bes-
lathiris)
karakteran, pokvaren; - ü burnundan çık­
mak osecati velike teskoce; - dökmüş sütlü ot v. sütotu
kediye dönmek pokunjiti se; /-ı/- üne ha- süt nine v. sütanne
vale etmek prepustiti cijoj savesti (posao
i si.); (bunu) - üne havale ediyorum to süt oğul (-oğlu) sin po mleku, hranjenik
ostavljam tvojoj savesti; - ü temiz ka- süt otu bat. krstusac (Polygala)
rakteran
süt ölçer galaktometar, mlekomer
süt ağacı bat. kravlje drvo, mlecno
sütre a vaj. zaklon, tarjese
drvo (Brosimum galactodendron)
sütsüz 1. bez mleka, koja daje malo
süt ana, süt anne dojilja, dojkinja; da-
mleka (o kravi ovci) 2. suv, tvrd, bez so-
dilja
kova; - mısır tvrd kukuruz 4. fig. ne-
süt baba dojiljin suprug dostojan, prezren; nizak, podao, gnusan

903
sütSüzlük
· sütsüzlük 1. bezmlecnost 2. fig. nis-
kos, nitkovluk
süt tozu mleko u prahu, mlecni prah
sütun p 1. arhit. stub; - başlığı kapitel
2. stubac, kolona (u novinama, knjizi) 3.
podupirac 4. fig. snop, mlaz; su - u mlaz
vode 5. kolona; rakam - u kolona brojeva
sütyen v. sulyen
süvari p 1. jahac, konjanik; ct. atlı 2.
voj. konjica; - alayı konjicki puk; - ba-
taryası konjicka baterija; - bölüğü es-
kadron; - müfrezesi konjicki odred; - t()p-
çusu vucna artiljerija; - yüzbaşısı konjicki
kapetan 2. mor. kapetan broda
süvarifik 1. konjicka sluzba 2. ko-
mandovanje brodom; rang kapetana
b roda
süve v. söve
süveter sveter, pulover
süyek Hli) med. udlaga, dascica
süyüm krajicak konca (koji se udeva u
iglu)
süzdürmek caus. od süzmek
süzek (-ği) nar. cediljka; filler
süzen i tanak vez (na djerdjefu)
904
süzgeç (-ci) filler; cediljka
süzgü 1. v. süzgeç 2. sito od strune
s üzgün 1 . slab, vizljast, suvonjav 2.
setan, tuzan; sanjiv, ceznutljiv; - bakış
ceznjiv pogled
süzgünlük 1. slabost, suvonjavost 2.
seta, cama; ceznutljivost
süzme 1 gl. im. od süzmek ll 1. pro-
cedjen, Iiiiriran 2. podao, nizak
süzmek (-er) ak. 1. cediti; filtrirati 2.
(od)meriti pogledom, pazljivo posmatrati 3.
(za)skiljiti ocima
süzük iznuren, izmucen (o telu, licu)
süzülmek 1. pass. od süzmek 2.
(po)teci, curiti, prokapljivati; probijati se,
provlaciti se, promigoljiti se; gözlerimden
yaşlar süzüldü potekle su mi suze 3.
mirno proci, skliznuti (o brodu); spustati se
klizeci (o avionu bez upaljenog motora);
lebdeti (o ptioi) 4. smugnuti, ispariti, isun-
jati se 5. koketirati; afektirati, prenemagati
se 6. zatvarali se, sklapati se od umora (o
ocima) 7. bacati ceznjive poglede 8. os-
labeti, omrsaviti (od bolesti i si.)
süzülüş lebdenje, klizenje (aviona)
süzüntü talog, gustina, filtrat
 şa şkr. od yaşa(sın) zdravo! (tri puta
uzvikuju igraci pred utakmicu)
şaban a 1. arh. şaban (osmi mesec
muslimanskog. kalenda ra) 2. arg. caknut,
luckast, sasav
şabanlaşmak poblesaviti, otupavili
şablon 1. sablon, kalup; uzorak, ob-
razac 2. fig. otrcanost, banalhosl
şad p srecan, radoslaan, veseo; -
olmak bitiveseo (razdragan); radovalise
şadırvan p sadrvan, fonlana, vodoskok
s bazenom
şafak (-ğı) a zora, osvit, svilanje, sva-
nuce; - ağarıyor zora puca; - la beraber
u zoru, rano; - sökmek svanjivali se, svi-
lati O /-da/ -·atmak uplasili se, prebledeli
od siraha
Şafif a is/. Safi (jedna od eeliri sunilskih
sekti koji je osnovao imam Safi) 2. safiii
(pripadnik sekte Safi) O - köpeği nakaza,
rugoba, slrasilo; - köpeğine dönmek
zaprljati lice; - köpeği gibi titrernek
drhtati kao prut
Şafiilik S-afiizam, safiilska skola
şaft (-lı) teh. osovina, vralilo
şaful (-lü) kacica, cabar (za med)
şah1 p 1. sah, vladar 2. şah. kralj (fi-
gura) O - ımı ben bu kadar severim to je
sve slo mogu da ucinim; vise ne mogu da
rizikujem; - iken şahbaz olmak sesli u
koprive (govori se u ironiji za onog ko sve
vise propada)
şah2 propinjanje; - a kalkmak pro-
pinjati se, slajali na zadnje noge (o konju)
2)fig. razdrazili se, razbesneli se
şahadet a ll 1. iskaz, izjava, sve-
docenje; - te bulunmak (ili - etmek) sve-
docili, dati izjavu; şitahi - usmena izjava
2. mucenistvo, smrt za §visoke ideale
(vezu); - getirmek izgovarali formulu
"Nema boga osiin Alaha, a Muhamed je
njegov prorok" ·
şahadetname a-p 1. diploma, sve-
docanstvo, certifikal 2. dokumenat, uve-
renje; aşı - si certifikat o vakcinanciji;
hüsnühal - si karakterestika, dokumenat
o podobnosti
şahadet parmağı anat. kaziprst
şahane p ı 1. sahovski, carski, vla-
darski 2. prekrasan, velelepan, savrsen; -
gözler prelepe oci ll divno, prekrasno, ve-
lelepo
şahap (-bı) a arh. padajuca zvezda,
meleor, meleoril; cf. akan yıldız
şahbaz p 1 carski soko, plemenili soko
(Falco durfalco)ll ll 1. vesl, okrelan, spre-
man 2. hrabar, odvazan
şah damarı ll anat. aorta
şaheser p-a 1 remek-delo ll prekrasan,
izvanredan, divan; - tablo izvanredna
slika; - yaratmak slvoriti znacajno delo
şahım (-hmı) a arh. unulrasnje salo, loj, ·
mas no ca
şahıs (-hmı) a 1. osoba, lice, jedinka,
individua; - a bağlı haklar licna prava;
hükmi - pravno lice; birinci - prvo lice; .
ikinci tekil - drugo lice jednine 3. /it. lice,
junak (romana, drame i si.)
şahi p 1 sahovski, carski, vladarski ll 1.
sahi (sitan metaini novac u lranu) 2. arh.
vrsla slarog topa 3. kul. alva od skroba
şahika a vrh; cf. doruk
şahin p 1. zoo/. soko (Falco) 2. zoo/.
misar (Buleo, buleo) O - bakışlı ostrog
pogleda, sokolovog oka
şahinci sahindzija, sokolar
şahin otu ll bot. zecja loboda (Hi-
eracium)
905
J ı şahinşah

şahinŞah p vladar nad vladarima, sah şalran~lik poeticnost

'1 : nad sahovima;
1
şahit (-di) a svedok; cf. tanık
şahitlik svedocenje; - etmek svedociti
şahisndırmak ak. 1. propeti, propinjati
(konja) 2. srditi, ljutiti, draziti
şahlanış ll gl. im. od şahlanmak;
uzlet, uspon
şahlanmak 1. propinjati se 2. raz-
besneti se, rasrditi se; biti van sebe
şahmerdan p teh. 1. radni cekic, me-
hanicki nabijac; bat, malj; buharlı - parni
cekic 2. malj za nabijanje sipova
şahniş, şahnişin p arh. lodja, balkon
şahrem; - - u komade, rasparcan, u
paramparcad
şahsen a 1. licno; ll ben bunu - gör-
medim ja to nisam licno video 2. iz-
vidjenja, po liku; o kızı - tanırım onu de-
vojku poznajem iz vidjenja
şahsi a licni, personalni, individualan; -
düşünce licna misljenje; - eşya licne
stvari; -gelir licni dohodak; - ihtiyaçlar
licne potrebe; - zamir gram. licna za-
menica
şahsiyat ll a 1.1icne, intimne stvari ll 2.
napadi, uvredljive reel; - a dökmek ili -
yapmak napadati, vredjati koga
şahsiyet ll a 1. licnost, individualnost,
karakter 2. ugledan covek, licnost
şahsiyetisiz bez licnost
şahtere (ili - otu) bot. dimnjaca, ro-
sapast (Fumaria officinalis)
şaibe a arh. mrlja (i fig. ) 2. manjkavost,
nedostatak
şairlik pesnicka nadarenost, poetski ta-
lenat
şak1 ll onom. treska, klopota; bum!
tras! lup! pljus! - diye yüzüne vur~u
pljusıiuo ga je po licu
fig.
şak2 (-kkı) a pukotina, naprslina; pro-
lom
şaka sala, dvsGtkcı; /-1/- ya almak pri-
mili za §alu, prihvatiti kao salu; - bir yana
§alu nasıra nu; /-11 - ya boğmak (boz-
mak, dökmek) okrenuti na §alu; - etmek
salili se; - ya gelmek podnositi salu, znati
za §alu, ne znati za salu; /-1/ - ya gö-
türmemek ne trpeti sale; - iken kaka
olmak (ili - yı kakaya çevimek) ll ok-
renuti §alu na svadju, izaci na svadju; -
kaldırmak podnositi §alu; - maka derken
kao od §ale, lako, bez muke; - söylemek
nasaliti se, reci u sali; /-1/ - ya vurmak
okrenuti na salu; - yapmak izvoditi §alu,
terali sa lu (segu); - sı yok 1)nije za §alu
2) opasan; eşek - sı gruba sala
şakacı saljivcina, saljivdzija, saljivac
şakacıktan 1.u sali, kao §ala (u decjem
jeziku) 2. kao od sale, lako, neprimetno; -
epey iş görmüşler kao od §ale su obavili
mnogo pasiova
şakacılık saljivost
şakadan u sali
şakak (-ğı) anat. slepoocnica; - kemiği
slepoocno kost
şakalaşmak s ile salili se,
şakasız bez §ale, ozbiljno; sana - söy-
lüyorum ozbiljno li govorim
şakayık ll bat. bozur (Paeonia)

şaibeli s nedostatkom, los, manjkav şakımak pevati, cvrkuvati, curlikati (o

pticama)
şaibesiz cist, bez mrlje (i fig.)
şakır: - - (ili - şukur) onom. cvrku-
şair a pesnik, poeta;
tanja ptica, pljustanja kise i sf.) yağmur -
şairane ll poetski, pesnicki; poetican - yağıyer kisa pljusti

906
 şamata lı

şakırdamak 1. pucati, praskati; puc- şakuli a vertikalan; cf. düşey

kelali (o prslima); cvokolati (o zubima); lu-
şakullemek ak. 1.ravnati viskom 2. fig.
pali, pljeskati, udarati 2. cvrkutati (o pti-
proveravati, kontrolisali
cama)
şal p 1. sirok sal (zenski) 2.tekst.
şakırdatmak ak. caus. od şakırdamak;
kaşjmir
parmaklarını - pucketati prstima; silah -
zveckati oruzjem (i fig.) şalak (-ğı) nar. lubence, zakrzljala lu-
şakırtıpuckentanje; prasak, zveckanje; benica
klepetanje, kloparanje (nanulama); bar- şalgam bat. repa (Brassica rapa)
dakların - sı zveckanje casa
şallak nar. nag, go, obnazen; - mallak
şakıt (-tı) zoo/. murinja, piskor (Mu- go golcjicat, kao od majke rodjen 2. neb-
raena helena) rizan u odevnju, aljkav, nemaran
şaki a razbojnik, odmetnik; hajduk şalter el. prekidac, salter
şakilik razbojnistvo, odmetnistvo şalupa barka, veliki camac
şakirt(-di) p 1. arh. ucenik 2. segrst şalvar p salvare; - gibi sirok kao sal-
şakkadak odjednom, izneneda, iz- vare (o pantalonama)
nebuha şalvarlı u salvarama
şakketmek ak. raseci, rascepiti; razd- şama a fitili (svece, parafina)
vojiti; razrili, raskopali
şamalı s fitiljom
şaklaban 1. lakrdjas, saljivcina
2.ulizica, laskavac şamama 1.mirisljava dinja (Cucumis
dadanim) o - gibi kao puz, nema ga pe-
şaklabanlık lakrdijastvo; - etmek lakr-
dalj od zemlje, prca, pusa
dijasiti
şaman saman, carobnjak, vrac
şaklamak praskati, prasnuti, lupali;
pljeskati; cmakati, cmoknuti şamandıra 1. mor. plovak 2. gorionik
şaklatmak caus. od şaklamak; du- şamanizm, şamanlık samanizam
daklarını - mljackati, pljeskati (prijelu); şamar samar, cuska, zausnica; -
kamçıyı -pucketali bicem
atmak (vurmak ili yapıştırmak), -: ı bas-
şakrak 1. radostan, veseo, pun zivota mak (o) samariti, zalepiti samar; - yemek
2. veseo, bucan; - sesler bucni glasovi dobi(ja)ti samare o -oğlanı zrtvovani jarac
şakrak kuşu ll zoo/. zimovka (Pyrrhula şamarlamak ak. samarati, delili sa-
pyrrhula) mare
şakraklık veselost, razdraganosl şamata a buka; graja, larma; tutnjava,

şakramak v. şakımak tresak; - etmek (ili koparmak) galartıiti,

larmati; vikati, derali se o - teli srebrna nit,
şakşak (-ğı) cegrtaljka, klepetala verak, sik
şakşakçı ulagivac, ulizica şamatacı galamdzija, larmad zija; kav-
şakşakçılık ulagivanje, dodvoravanje, gadzija, dzapalo
ulizivanje
şamatalı bucan, ~uman, buran; - bir
şakul (-lü) a arh. visak; cadde bucna ulica

907
q1 '..
1

·şam baba

şam baba .1 . poslastica od testa 2. fig. şans 1. sreea; sudbina; povoljnost; /-al
los, oecdgovoran otac - gülrnek osmehnuti se kome (o s'reci} ·'-
ı var on ima srecu 2. sansa, izgled, mo-
şamdan ll p svecnjak
gucnost; - ını kaybetmet izgubiti svoju
şamdancı izradjivac svecnjaka; pro- sansu
davac svecnjaka
şansız nar. 1.bez slave, neslavan, ne-
Şam fıstığı ll bat. pistacija, trislja (Pis- poznat 2. neugledan; neprivlacan
tacia vera)
şanslı srecan, uspesan
şamil ll koji obuhvata; obuhvatan, op-
şansölve kancelar, predsednik vlade (u
sezan, prostran; - olmak obuhvatiti, obuj-
Austriji i Nemackoj)
miti;
şanssız nesrecan, neuspesan
şampanya sampanjac
şanssızlık nesreca, zia sreca, peh
şampiyon prvak, sampion
şantaj ucena; /-al - yapmak ucenjivati,
şampiyona sp. 1. sampionat, prvens-
iznudjivati
tvo 2. v. şampiyonluk
şantajcı ucenjiivac, iznudjivac
şampiyonluk prvo mesto; prvenstvo
şantajcılık ucenjivanje, iznudjivanje
şampuan sampon
şantiye 1. gradiliste 2. brodogradiliste
şan 1 a 1. slava, ugled; cas!; cuvenost,
glasovitost; - hırsı eastoljublje; - ka- şantör pevac
zanmak steCi ugled; /-ın/ - ındim olmak
şantöz pevacica
(ili - ına yakışmak) odgovarati cijem ug-
ledu; - vermek proslavati se, poznjeti şantung tekst. Sanlung
slavu 2. priroda, narav, cud 3~ fig. lazni şanzıman v. şanjman
sjaj, paradiranje, razmetanje
şap 1 (-pı) a hem. stipsa o - gibi pres-
şan2 ll pevanje; - derleri casevi pe- lan, presoljen; - gibi donmak ( kalmak ili
vanja; - öğretmeni ucitelj pevanja kesilmek) skameniti se, ukociti se (oz ap-
şangır: - - (ili - şungur) anam. zvec- repescenja); - hastalığı (ili illeti) vet. sap,
kanja (stakla, posudja); ll cangr! slinavka; - a oturmak biti u skripcu, naci
se u procepu; /-1/- a sokmak dovesti u
şangırdamak razbiti se s treskom (o
nepriliku; ne - ne şeker niti smrdi niti mi-
staklu posudi i si.)
rise
şangırdı zveckanje, zveket (tanjira,
şap2- - anam. ljubljenja; cmok! cmak!
stakla)
- - öpmek cmakati; çocuğu - - öp-
şanjan (lı) koji se preliva, s prelivima (o meyin! ne cmacite dete!
boji, zvuku)
şap3 arhit. produzni malter (od gipsa,
şanjman kuciste menjaca, kutija men- cementa, peska)
jaca (automobila)
şaphane a-p 1. s tipsana 2. majdan
şanlı 1. slavan, znamenit, glasovit 2. stipse
ugledan, cenjen, uvazavan O - şöhretli
şapır; - - (ili - şupur) onom. cma-
stati i aticajan
kanja, mljackanja; - - öpüştürmek cma-
şano paz. scena kati se

908
 şark

şapırdamak cmakati, cmokati; mljac- şapşalca aljkavo, neuredno

kati (pri jel u)
şapşallık naurednost, aljkavost, ne-
şapırdatmak ak. mljackati (za vreme marnost
jela)
şar 1p arh. grad, ser
şapırtı cmakanje, cmokanje; mljac-
kanje, coktanje şar2; - - v. şarıl şarıl

şapirograf sapirograf şarabi a boje crvenog vina

şapka ·1. ses ir, klobuk; - çıkarmak 1)

skidati sesir (u znak pozdrava) 2) pej. uli-
zivati se; ulagivati se; - sını ters giyrnek
naljutiti.se, razbesneti se 2. teh. poklopac,
kapica; stil na lampi 3. zatvarac, zapon (vi-
soke peci) 4. tip. kapica, cirkumfleks ("); 5.
bot. kapica 6. mor. oblucje, jabuka zas-
tave
şapkacı sesirdzija, klobucar
şapkalı sa sesirom (poklopcem, stitom,
kapicom)
şapkalık 1. vesalica za sesire 2. pred
soblje, trem; garderoba 3. (materijal) za
sesire; - kumaş stof za sesire
şaplak (-ğı) zvonak samar, pljuska
şaplamak 1 ll lup ili, pljusnuti, odjeknuti;
tokat şapladı pljusnuo je (odjeknuo je)
sarnar
şarampoı1 palisada, ograda od
proscTMa
şarampoı2 prokop, jarak uz cestu
şarap (-bı) a vino; - tortusu vinski
sres, vinski kamen; - tortusu rengi tam-
nocrven, bordo; elma - ı jabukoaca; kö-
püklü - penusavo vino O - gibi kao od-
lezano vino (o stvarima koje starenjem
sticu sve vecu vrednost); - tövbelisi trez-
venjak
şarapçı 1. vinar 2. ljubitelj vina, vind-
zija, vinopija
şarapçılık vinarstvo
şaraphane a-p 1. vinarija, fabrika vina
2. vinica, podrum za vino 3. vinara, vi-
narnica, mehana 4. vinotoka, bacva kaca
şaraplık podrum za vino, vinski podrum

şaplamak2 ak. malterisali (produznim

malterom) şarapnel voj. srapnel

şaplamak3 stipsati, kvasiti stipsanom şarbon ll vet. bedrenica, prostrel, crni

vodom (tkaninu) prist; ct. kara yanık
şaplatmak tresnuti, opalili, zaplepiti; şarıl - - onom. iuborenja ; su - - akı­
tokat - opaliti sarnar yordu voda je tekla zuboreci
şaplı stipsan, sa stipsom şarıldamak zubor, zuborenje; kuljanje,

şappadak odjednom, iznenada, ne-

sikljanje; derenin - sı zubor potoka
ocekivano öğretmen - dershaneye girdi şarj 1. el. punjenje; - etmek nap un ili
ucitelj je grunuo u ucionicu (bateriju, akumulator) 2. tovar, tovarenje 3.
şaprak (-ğı) abajlija, asa, pokrivac fig. !erel, obaveza, breme 4. sp. napad,
ispod sedla atak (u fudbalu)

şapşal 1. neuredno odeven, nemaran, şarjör voj. sarier

aljkav 2. pocepan, poderan şark a istok; cf. doğu; Şa.rk Im-
şapşalak nar. neuredan, aljkav, mur- paratorluğu Vizantijsko carstvo; - me-
darski selesi ist. lstocno pitanje şarkadak

909
şarkı

onom. pada na ravnu povr8inu; pljas! şartlandırmak ak. usloviti, uslovljavati,

plus! sljas! bup! postavljati usıove

şarkı 1. pesma; - söylemek pevati; - şartlanış usıovljavanje

tutturmak zapevati, stati pevati 2. me- şartlanmak 1 . pass. od şartlamak 2.
lodija 3. /it. sarkija (narodna pesma) ugovor,sporazum; dogovor
şarkıcı peva<: şartlaşmak s ile dogovoriti se, spo-

şarki a istocni; razumeti se, pogoditi se

şartlı 1. uslovan, uslovljen; dogovoran,
şarkiyat (-tı) a orijentalistika; cf. doğu
sporazuman; ugovoran, kontratualan; -
bilimi
ceza uslovna kazna; - refleks uslovni ref-
şarkiyatçı orijentalista; cf. doğu bilimci leks; - salıverme jur. uslovno pustanje na
şarklı 1 istocnjak, orijentalac, levantinac
slobodu 2. log. hipotelican sud 3. oba-
vezan na pranje (verskim propisima) 4.
ll istocnjacki, levantinski
zakfet (o suprugu)
şarklılık istocnjastvo
şartname A-p uslovi kupovine (prodaje,
şarküteri kobaisicarnica, delikatesna gradnje, arende); uslovi nadmetanja, li-
radnja (s kobasicama, vir81ama, sud- citacije; specifikacija
zucima, salarnama i sf.) şartsız bezuslovan; neuslovljen, bez
şarlamak v. şarıldamak ogradiivanja

şartatan sarlatan; varalica, protuva . şaryo 1. teh. klizac, saonice; valjak (pi-
sace masine) 2. voj. vozno postolje, me~
şartatanca sarlatan~ki
hanizam za pokretanje (nekih lovackih avi-
şartatanlık sarlatanstvo ona)

şart a uslov; neophodnost; cf. koşul; - şasi 1. teh. sasija (automobila i si.) 2.

a bağlamak uciniti zavisnim, potciniti; - foto kaseta 3. postolje (masine) 4. okvir.

bileşik zamanı v. - kipi; - cümlesi us- ram (radioaparata)
lovna recenica; - eki gram. kondicionalni şaşaa a 1. kaskos sjaj, pompa 2. arh.
sufiks-ise; - etmek 1) postaviti uslov 2) sijaj, sijanje
zaklinjati se uzvikujuci "şart olsun" (v.); -
.şaşaalı 1. raskosan, velelepan 2. arh.
kipi gram. ondicional, uslovni nacin; - sjajan
koşmak (ili koymak) usloviti, postavljati
uslove; - olmak postali neizbezno; - şaşakalmak dat. preneraziti se, za-

olsun arh. neka me zena ostavi ako ne panjiti se, zabezeknuti se

bude tako; - şurt tanımaz on ne priznaje şaşalamak zbuniti se, smesti se, iz-
nikakve obaveze; bu - la pod tim us- gubiti se
lovom; hayat - ları zivotni uslovi; hava şaşalatmak caus. od şaşalamak
(iklim) - ları klimatski, vremenski uslovi;
şaşı kos, ukosen; razrok, zrikav (o
muayyen - lar altında pod odredjenim
uslovima; şu - lar altında u toj situacija, oku); - bakmak 1) biti razrok, gledati raz-
roko 2) arg. imati samo jedan ispravan far
pod tim uslovima
(o aumobilu); - gözlü razrok (ö aumobilu);
şartlamak ak. re/. (o) prati najmanje tri - gözlü razrok
puta (u skladu sa verskim pravilima)
şaşılacak zadivljujuci, frapantan; iz-
şartiandırıtma k pass. od şartlandırmak vanredan

910
 şeamet

şaşılaşmak biti razrok, gledati razroko; cudjavati se, ne moci shvatiti; 2. ab/. (u od-
skiliiti recnom ili upitnom ob/iku) ne skrenuti, ne
şaşılık razrokostj med. sırabizam menjati pravac; benim saatim hiç şaş­
maz moj sat ne kasni ni minuti 3. ak. v.
şaşılmak pass. od şaşmak şaşırmak; yolunu :... skrenuti s puta, iz-
şaşırmak 1. ak. pogresiti; zastati, za- gubiti put şaşmaz nepromenljiv; - değer
peti (u govoru); söyleyeceğini - ne znati nepromenjiva vrednost
vise sta treba reci; ne yapacağımızı şa­
şat 1 mor. barka za prevoz lakseg te-
şırdık nismo vise znali sta treba da ra-
reta
dimo 2. ak. zalutati, zabasati; skrenuti s
puta, zabludeti; pusulayı - izgubiti kom- şat2 v. şad
pas; yolunu şaşırdı on je skrenuo sputa; şatafat sjaj, raskos, luksuz
on je zalutao 3. pomesti se, smesti se, iz-
şatafatlı raskosan, pompezan, luk-
guqiti glavu izgubiti glavu
suzan; ukrasen, blistav
şaşırtıcı 1. zbunjujuci, koji unosi po-
şathi a arh. satirican i uvredljiv
metnju 2. zapanjujuci, neverevatan
şaşırtma 1. gl. im. şaşırtmak 2. agr. şathiyat ll satiricna i uvredljiva dela
presadijivanje, rasadjivanje şathiye /it. pesnicko delo sa ele-
şaşırtmacabrzalica, fraza teska za iz- mentima satire şale i nargivanja
govor; teska zagonetka, igra strpljenja; şato zamak, dvorac
skrivalica · ·
şatranç v. satranç
şaşırtmak ak. 1 . zavesti; ·dovesti u zab-
şavalak nar. budala, bena, glupak
ludu; smesti, smutiti 2. obmanuti, zavariti (i
voj.) 3. agr. presadjivati, rasadjivati şavk a nar. svetlost
şaşkaloz agr. kosook, zrikav · şavkımak razg. svelleti, sijati
şaşkın 1 zbunjen, smeten; zapanjen, şavul a nar. v. şakul
zabezeknut, zaprepascen; osamucen; -
şavullanmak v. şakullenmek
bir halde potpuno izgubJjen, obezglavjen;
/-ı/ - a çevirmek potpuno zbuniti; izvesti iz şayak (-ğı) tekst. sajak, seri:, ras
strpljenja; - a dönmek izgubiti glavu, iz-
şayan p arh. dostojan, zasluzan, vre--
gubiti se smesti se ll zijalo, blenta, bena,
dan cega; dikkate - vredan paznje; te-
budala o
essüfe - dostajan sazaljenja
şaşkınca izgubljeno, zbunjeno, smu-
şayet p ako, ukoliko, u slucaju da
seno
şayi (-i) 1.rasiren, opstepoznat (o do-
şaşkınlaşmak zbuniti se, smesti se, iz-
gadjaju vesti i si.) 2. zajednicki; - ·mül-
gubiti glavu
kiyet zajednicka svojina
şaşkınlaştırmak ak. zbuniti, smesti,
şayia a glasina, govorkanje, rakla-
preneraziti
kazala
şaşkınlık 1 . zbunjenost, pometnja,
şayka sajka (ratni recni brod na vesla)
smetenot, izgubljenost, smusenost 2. ze-
vanje, blejanje; glupavost, nedotupavost şaz a arh. izuzetan;
şaşmak (-ar) 1. dat. (za) cuditi se, is- şeamet a los predznak, nesreca

911
şe b boy

şebboy p bot. seboj (Cherianthus che- şefik a. v. şefkatli

iri) şefkat (-li) a saosecanje, sazaljenje;
şebek (-ği)1. zool. pavijan (Papio par- neznost; ct. sevecenlik
carius) 2. lig. rui:an i drzak covek şefkatli saoseeajan, srdacan; nezan ct.
şebeke a 1.mreza (u raznim zna- sevecen
cenjima); demiryolu - si zeleznicka şefkatlilik saose6ajnost, sazaljivost;
mreza; telsiz - si radio mreza; telefon - srdacnost
si mreza puteva 2. fig. banda razbojnicka
druzina 3. studentska karta (legitimacija) şefkatsiz nemilosrdan, bezoseeaja,
4. rostilj besposledan; krut, zestok

şebih a slican şefkatsizlik bezose6ajnost, bez-

dusnost; krutost, grubost
şebnem p arh. rosa
şefik 1. upravljanje, rukovodjenje, se-
şecaata hrabrost, odvaznost. srcanot; fovaje; sefovstvo, rukovodstvo
ct. yüreklilik
şeftalip seftalija, breskva; -ağacı bot.
şecere
a rodoslovlje, genealogija; pe- breskva, praska (Prunus persica)
digra (konja)
şeh v. şah
şecereli znamenit, slavan; pej. oz-
şehadet v. şahadetname
loglasen
şehbender p. arh. konzul
(-i) a hrabar, srcan, odvazan,
şeci
smeo seadadi ogromani cvrst (o zdanju) şehbenderlik 1. konzulat 2. kon-
şedde a tesdid (znak za udvojeni kon-
zulstvo; ct. konsolosluk
sonant u arapskom pismu) şehevi a. arh. culan, puten; pozudan,
şeddeli
sa tesdidom (slovo)<> - eşek
pohotan; ct. kosnül
grub i nesposoban, pravi magarac şehir (-hri) i p grad - meclisi gradski

şedit a . v. şiddetli
savet, magistrat;
şehirci urbanista
şef 1. şef; büro - i sef kancelarije; is-
tasyon - i sef stanice; orkestra - i sef or- şehireilik urbanizam
kestra, dirigent 2. vodja, lider 3. glava, na-
şehirlerarası medjugradski; - telefon
celnik - garson glavni konobar, sef sale
medjugradski telefon
şefaat (-ti) a zauzimanje, zalaganje; f-
şehirli zitelj grada, gradjanin, varosain
al - etmek zauzimati se zalagati se za
koga şehirlileşrnek urbanizovati se; po-
varositi se, postali gradjanin; primili grads-
şefaatçi zastupnik, zastitnik, za-
ke obieaje
govornik
şehirlileştirmek caus. od şe-
şeffaf a providan, prozracan; cf. say- hirlileşmek
dam
şehit a 1. is/. sehit, musliman koji je
şeffaflaşmak postali prozracan, ppm-
pao u borbi za veru; mucenik 2. poginuo u
videli se
ratu, ubijen u borbi; - düşmek (ili olmak)
şeffaflaştırmak prozracnost, pro- umreti, pasti (za veru, uzvisene ideale i
vidnost si.)

912
 şekildeğişimeilik

şehitlik 1 . mucenicka smrt 2. groblje şekereilik industrija secera; trgovia se-

palih boraca, vojnicko groblje 3. spomenik cerom
izginulim ratnicima
şeker kamışı bot. secerna trska (Sacc-
şehname v. şahname harum afficinarum)
şehnişin v. şahniş şahnişin
şekerleme 1. gl. im. od şekeriemek 2.
şehremaneti p-a ist. gradska uprava, secerlema; bombana 3. fig. sanic, dremka
gradsko vece (lstanbula i Ankare) (pre leganja); - kestirrnek (ili - ye var-
mak) zadremati, zakunjati
şehremini p-a ist. gradonacelnik, lord-
mer (lstanbula i Ankare); 2. Şehremini şekeremeci secerlemdzija, bom-
kvart u lstanbulu bondzija; poslasticar

şehriye rezanci, fida, pecivo za supu; - şekeriemek ak. zaseceriti, zasladiti

çorbası supa s rezaneima
şekertenrnek 1. useceriti se (o slatku i
şehvani a 1. culan, puten 2. pozudan, si.) 2. pass. od şekeriemek
pohotljiv; vatren
şekerleşrnek 1. useceriti se 2. fig. pos-
şehvanlyet a 1. culnost, putenost 2. tati lep (mio, ljubak)
pohotljivost pozuda, sladostrasce
şekerli ı sa secerom, zaseceren, zas-
şehvet (-ti) a st rast, pohota, pozuda ladjen, sladak; - kahve slatka kafa ll di-
şehvetli strastan, pozudan, pohotan; jabeticar, seceras
vatren şekerlik 1 . kutija za secer 2. pogodan

şehvetperest a-p sklon sladostrascu, za dobijanje secerna repa

pohotljiv şeker pancarı bot. secerna repa (Reta
şehzade p carevic, princ, pres- vulgaris varrapa)
tolonaslednik; - hocası ucitelj princeva şeker pare 1. seeer-para (vrsta slatke
şek (-kki) a arh. sumnja; pite) 2. vrsta slatke kajsije

şekavet a. arh. razbojistvo, banditizan; şekerrenk (-gi) p 1. zuckast 2. za-

hajducija tegnut, zahladneo (o odnosima); aramız -

nasi su odnosi zategnuti
şekel izraelska novcanajedinica
şekil (-kli) a 1. oblik, forma; nacin, vid;
şeker p ı secer; - fabrikası secerana,
- ini almak dobiti kakav oblik; formirati
fabrika secera; kesme - cecer u koc-
se, obrazovati se; /-al - vermek dati oblik,
kama; toz - secer u prahu 2. secerlema,
uobliciti; - ve muhteva forma i sadrzina; -
bombona; slatkis, poslastica 3. (ili - has-
ve şernail spoljasnji izgled, spoljasnjost 2.
talığı) secerna bolest, dijabetis ll mio, lju-
gram. oblik, forma; olumsuz - odrecni
bak, drag; çok - im! dragi, mili! (obicno
oblik; soru - i upitni oblik 3. slika, lik 4.
govere zen~); - bayramı is/. sekerbajram
(trodevni praznik posle ramazana) geom. oblik 5. voj. formacija 6. sema;
plan; dijagram
şeker ağacı bot secerna palma (Ho-
şekil bilimi biol. morfologija
venia dulcis)
şekilci fi/. formalista
şekerel bombondzija; poslasticar
şekerel boyası bot. vinoboja (Phyto- şekilcilik v. biçimcilik
lacca americana) şekildeğişimeilik til. transfermizarn

913
şekil değişimi

şekil değişimi ll transformacija; şendere 1: furnir, tanka obloznica ~­

düga (za burad, bacve)
şeklldeş jednak po obliku, istog oblika
şenelmek nar. 1. naseliti se, na-
şekildeşlik jednoobraznost, uni-
formnost seljavati se 2. razvijati se, rasti, nap-
redevali (o biljci)
şekillendirmek dat. ak. uobliciti, dati
kakav oblik şeneltmek ak. naseliti, naseljavati (ne-
naseljeno mesto)
şekiilenrnek 1. uobliciti se, dobiti, oblik
2. formira li se obrazovati se şenlendirmek ak. 1. razveseliti, ra-
zonoditi, razgaliti, razvedriti 2. oziviti, ozi-
şekilsiz bezoblican, arnortan
votvoriti
şekilsizlik 1 . bezoblicnost, amorfnost
şentenrnek 1. razveseliti se, razonoditi
2. rugoba, nakaradnost, nakaznost
se, razgaliti se, razvedriti,. se 2. zivnuti,
şeklen a oblikom, po obliku; po izgledu, oziveti, zivahnuti
naizgled
şenlik veselost, veselje, radost; - yap-
şekli a formalan; ct. biçimsel mak praviti veselje, veseliti se senluciti;
şekva a arh. zalba; slaviti 2. festival; Nasredin Hoca - i Nas-
reddin Hodzin festival (u Aksehiru) 3. fig.
şekvacı zalilac
radost O - görmemiş neodgojen, ne-
şelale a vodopad, slap vaspitan
şelek (-ği) 1. ziliotinja somljenogroga 2. şenlikli 1. nar. gusto naseljen, pre-
teret koji se nosi na ledjima naseljen 2. zabavan
şelf geog. sprud, plieak şenliksiz nar. nenaseljen
şema sema, plan; nacrt şer (-rri) a zlo, zlodelo 2. svaddja,
şernail a. 1. spoljni izgled 2. narav, cud rasprava <> - ine lanet! neka ga djavo
nosi! daleko mu lepa kuca! (izrazavanje
şematik sematski, shematski
zelje da se nista nema sa los im covekom)
şempanze simpanza (Pan troglodytes)
şerait a uslovi; okolnosti, prilike
şems a arh. sunce
şer'an a po serijatu, sa aspekta serijata
şemse a ukras, sara u vidu sunca
şerare a iskra, varnica
şemsiye a. 1. kisobran; suncobran 2.
şerbet a 1. serbet; elma - i serbel od
bot. stil (cva!)
jabuke 2. rastvor; kireç - i krecno mleko,
şemsiyeci prodavac kisobrana (sun- krecni rastver 3. farm. sirup; - gibi lepo (o
cobrana) vremenu)
şemsiyeli s kisobranom (suncobraom) şerbetçi prodavac serbeta, serbedzija
şemsiyelik 1. materijal za kisobran 2. şerbetçi otu bot. hmelj (Humulus lu-
mesto za drzanje kisobrana pulus)
şen p veseo, radostan, srecan; - ve
şerbetlemek dat. 1. vracati, bajati (pro-
esen kalın! sve najbolje! (pri oprastanju); tiv ujeda zmije, bolesti) 2. agr. dodavati
- şakrak (ili şatır) veoma veseo
biljci tecno djubre (za poboljsanje rod-
şenaat a arh. gadost, podlost, niskost nosti)

914
 şetiant

şerbetlenmek pass. od şerbeliemek şergil nar. a nedaca

şerbetli 1. sa serbetom 2. imun na
zmijsi ujed 3. fig. s losim navikama, sklon
loseriı, yalana - sklon lazi 4. fig. ne-
osetljiv, debele koze, debelokozac; -
olmak biti neosetljiv, imati djon-obraz
şerbetlik materijal za serbet
serç (-ci) anat cmar; zadnjica
şeref cast, dostojanstvo; pocast, posta;
slava, ugled, polozaj cf. onur; - (in) e 1) u
cast koga 2) za cije zdravlje, u cije zdravl-
je; - inizel ziveli! u vase zdravlje! (prilikom
kucanja); /-al - bağışlamak (ili - bahş
etmek) ukazati cas!, pokloniti poznju; -
bulmak biti pocastvovan; /-dan/ - duy-
mak smatrati za cas!, imati cast; /-ın/ - ine
içmek piti u cast cega; - kazanmak steci
ugled (polozaj); - kıtası voj. pocasna je-
dinica; - konuğu poeasni gost; - Joeası
pocasna loza; - meselesi pitanje casti; -
sözü casna rec; - turu sp. poeasni krug;
- üyesi pocasni clan; ~ vermek po-
castvovati, ukazati kome cast (po-
castvovati, ukazati kome cast (posetom i
si.); - yeri pocasno mesto; bu sizin -
inize mÜtenasip değil to ne odgovara
vasem ugledu
şerefe a serefa (bal kon na minaretu (sa
kojeg mujezin poziva vernike na molitvu)
şerefiye a porez na visak (po rast) vred~
no st i
şerh a tumacenje, objasjenje, ko-
mantar; - etmek tumaciti, komentarisati;
şerha a arh. 1. komad; - - na komade
2. rana
şeriat a is/. serijat, islamsko pravo, is-
lamsko versko ucenje
şeriatçı tumac serijata; pristalica se-
rijata
şerif1 a 1. castan, cestit pasten 2. svet
(i); neprikosnoven 3. koji vodi poreklo od
Muhameda
şerif2 serif (u Engleskoj i SAD)
şerik (-ki) a arh. 1. ortak 2. drug
şerir a 1. nitkov, nevaljalac, hulja 2.
smutljivac, spletkaros
şerirlik nitkovluk, nevaljalstvo
şerit santimetar, trakasli metar; daktilo
- i traka za pisacu masinu; film - i filmska
traka; fişek :- i mitraljeski redenik; mü-
cerrit - izolaciona traka 2. (ili sırma - )
sirit, galun, gajtan 3. anat. tetiva, zila; ses
- leri glasne zice, glasnice 4. zool. pant-
ljicara (Taenia) 5. dugacak put; sahil- i
priobalni) put
şeritiemek ak. prisi (va) ti sirit (galun,
gajtan)
şeritli ukrasen siritom (gajtanom) şeş
p. sest: pet (polozaj kocki u igri tavle)

şereflendirmek ak. postovati, ceniti, şeşichar p sest:cetiri (polozaj kocki u

uvazavati; ukazivati cast; ziyaretinizle tav li)
bizi şereflendiriniz ucinili ste nam cas! şeşhane v. şişane
svojom posetom
şeşidü p. sest: dva (polozaj kocki u
şereffenrnek biti pocastvovan (pos- tav li)
tovan, uvazavan)
şeşyek sest: jedan (kocke u tavli)
şerefli
1. castan, cestit; ugledan 2. uva-
şetaret a arh. radost, vesalje
zen, vredan, razvijen (o mestu, gradu)
şetaretli veseo, radostan
şerefsiznecastan, bez casti; bez ug-
leda; nedostojan postovanja şetim (-tmi) a arh. grdnja, psovka
şerefsizlik necasnost, nepostenje şetlant (-dı) tekst. şetıand

915
şev
şev p ı nagib, padina, nizordica ll nag-
nut, kos
şevk1 a silna zelja, revnost, odu-
sevljenje 2. radost, zanos, ushicenje; - e
gelmek pasti u zanus - e getirmek oziviti
poveeati zelju
şevk2 (-ki) a trn, bodlja
şevket (-ti) velicina, preuzvisenost, bla-
gorodnost (epiteli sultana)
şevketli (pre) uzvisen, velicanstven
blagorodan
şevkli koji zudi za Cim; usrdan, rev-
nostan
şevval (-li) a seval (deseti mesec me-
seceve godine)
şey 1. stvar (u raznim znacenjima);
predmet; cf. nesne tembellik kötü bir
şeydir lenjost je losa stvar 2. umetnuta
rec, postapalica ovaj ... ka ko se zove .... -
demisiniz, otelde.. jeste li u, kako se
zove... hotelu?- satın alacağım
üzüm •.. kupicu, ovaj .... grozdja O bir -
(ler) 1. nesto 2. nista (u odrecnom obliku
predikata) bir - istemiyorum nista ne
zelim; bir - değil! nista! nema na cemu!
(odgovor na zahvaljivanje); bir - yerine
saymamak ne obracati pa.Znju, ne hajiti;
çok - ! cudno! zar je to moguce! öyle -
olur mu? zar je moguce tako nesto?
şeyh a isi, 1 . staresina tekije; prvak
derviskog reda; Nakşibendi - şejh Nak-
şibendijskog reda 2. seik, poglavar araps-
kog plemena
şeyhlik seikat
şeyhülislam a sejhulislam, vrhovni
verski poglavar u Osmanskom carstvu
(imao udela i u svetovnim poslovima)
şeytan a 1. djavo, vrag, satana 2. fig.
nestasno dete, vragolan, obesenjak 3. sa-
lana, zao covek 4. fig. prepredan covek,
prevejanac O - akıntısı "djavolska struja"
(jaka struja u evropskom delu Bosfora iz-
916
medju Arnautkeja i Bebeka); - aldatmak
1) podleci djavolu, sagresiti 2) polucirati,
imati poluciju; -ın alt ayağı (ili - ın art
ayağı) nestasko, vragolan; - ın ayağını
kırmak 1) savladati se, uzdr2ati se (u
gnevu i si.) 2) astaviti (davno) zapoceti
posao; - azapta gerek tako mu i trebal to
je i zasluzio! - ın bacağını kırmak v. - ın
ayağını kırmak; - ları başına topanmak
(ili tepesine çıkmak) razbesneti se, po-
mamiti se; - bezi teks!. velur, velvet; -
boku 1) bot. vitina (Ferula assa foetida) 2)
farm. asa, lekovita smola; - a çarık giy-
dirmek v. - a külahı ters giydirmek: - çar-
mıhı mor. jakovljeve lestve; - çarpmış
keçi avrusu gibi titrernek drhtati kao
prut, umirati od straha; - çarşısı 1) pro-
davnica igracaka 2) zlobno srce; - çekici
zivahno dete, nestasko, vragolan; - diyor
ki jasam u iskusenju, tera me djavo (da
nesto lose uradim); !-ıl - dürtmek nep-
romisljeno postupiti, lose uciniti; - dürttü
beni djavo me zaveo, vrag me naterao; -
eşeğe ters bindirrnek (ili şişeye sok-
mak) v. - a külahı ters giydirmek; - geç-
miş gibi kao da je djava prosao (govori se
kada odjednom nastane muk za vreme
razgovora); - gibi vrlo bistar i lukav; -
görsün yüzünü neka ga djavo nosi! - ın
işi yok samo zbog losi srece, cisto losa
sreca; - ın kıç bacağı v. - ın alt ayağı;
şeytan kuağına kurşun! da ne cuje zlo!
da kucnem u drvo! - a külahı ters giy-
dirmek biti premazan svim bojama, - a
parmak ısırtmak uciniti nesto ruzno; - ın
süt kardeşi lupez, hulja; !-dal şeytan
tüyü olmak biti privlacan, zanosan; - a
uymak vragu dusu zapisati, podleci is-
kusenju; - ın yattığı yeri bilmek biti
veoma lukav, znati gde djavo lezi
şeytan arabası paperjasto seme nekih
biljaka (noseno vetrom)
şeytanca djavolski, vraski; fig. vraski,
zestoko, valjano
şeytanet v. şeytanlık
 şırıltı

şeytani v. şeytanca şımartmak ak. razmaziti, napustiti

şeytan kuşu zoo/. slepi mis bezrepi
(dete)
(Noctulins altiyolans) şıngıl grodic, sitan grozd
şeytanlık 1. djavolija, vragolija, nes- şıngır; - - onom. zveckanja
tasluk 2. fig. lukavstvo, prepredenost
şıngırdamak zveckati
şeytan örümceği treperenje vazduha şıngırtı zveket, zveckanje
(iznad vrelog Ila)
şıp 1 onom. kapljanja: - - kap!- kap! ll
şeytan saçı batviiina kosa (Cuscuta) iznenada, neocekivano o - diye 1 ) iz-
şeytan şalgamı bot divlja tikva, de- nenada 2) odmah
beljaca (Bryonia diocia) şıpıdık (ğı)pantofne, papuce
şeytan tersi v. şeytan boku şıpın işi arg. na "brzaka", na brzu ruku

şeytan tırnağı zanoktica (napravljen, uradjen)

şezlong sezlong, dugacka stolica za le- şıpır - - kapljuci, cureci; alnımdan - -

zanje ter damlıyordu niz celo su mi curile gras-

ke znoja
şık 1 1. ukusno odeven, elegantan;
şıpırtı brizganje, sikljanje, prstanje,
otmen 2. fig. umesan, valjan
prskanje
şık2 (-kı) a alternativa, izbor, mo-
şıpka mor. protivtorpena mreza
gucnost; cf. seçenek
şıppadak odjednom, iznenada
şıkır; - - onom. zveckanja meta/nog
novca; ceplerim - - para dolu puni su mi şıpsevdi zaljubljiv, zalubljive prirode
dzepovi zveckavim novcem O - - oy-
şıpsevdilik zaljubljivost
namak 1) poigravati, skautati (o satu koji
zvoni i si.) 2. biti ushicen, beskrajno se ra- şıpşıp V. Şlpldlk

dovati şırap. sira, slatko (neprovrelo) vino 2.

şıkırdamak zveckati (o metalnam sok od voca; elma - sı jabukov sok 3.
novcu) 2. nar. svetleti, blestati; svetlucati arg. procedjen opijum
şıracı prodavac sire
şıkırdatmak ak. zveckati novcima
şırak onom. ostrog zvuka: bum! tras.
şıkırtı zveckanje (metalnog novca)
tres! pljas! krc!
şıklaşmak postali elegantan
şırakkadak iznenada, neocekivano
şıklıkdobar ukus, elegancija, smisao
şıralı socan (i fig.)
za lepo odevanje
şırap onom. pucketanja bica
şıldır; - - zivahno sjajno (o oku)
şırfıntı zena niskog nivoa, banaina
şıllık nafrakana (zena)
zena
şımarık razmazen, napusten (o detetu)
şırııdamak - - zuboreci, sa zuboram
şımarıkça razmazeno (teci)
şımarıklık razmazenost, napustenost şırıl; - - zuboriti, romoriti
şımarmak razmaziti se, postali ne- şırıltı zuboronje, romorenje, lakö pljus-
poslusan kanje

917
şırıilga

şırınga 1. spric 2. irigator (posuda za şifalık zdravlje

ispiranje); kilistir; - yapmak spricati
şifasız neizleciv; - hastılık neizleciva
şıriağın narsusamova ulje bolesi

şırıama 1. .Zuborenje 2. sistanje (gasa şitasız neizleciv; - hastalık neizleciva

ili tecnosti pri isticanju) bolesi

şırlamak 1. zuboriti 2. sistali şiflemek ak. dijal. ocistiti pamuk od se-

mena
şıvgın nar. 1. grancica, mladica iz-
danak 2. olugna kisa şifon tekst. sifon

Şia a siizam şitaniyer sifonjer, garderoba

şiar a 1. osobei znak, osobeost 2. lo- şifresifra; - yi açmak desifrovati; -

zinka, parola; deviza anahtarı kljuc za sifre; - çözmek v.
açmak; - etmek (za) sifrovati, ll sifrirati; -
şiddet a 1. jacina, si la, itenzitet; - e
kalemi sifrantsko odeljenje; - kapamak V.
başvurmak pribegavati sili; - tedbirine
-etmek
başvurmak pribeCi represivnim merama
2. brzina 3. opakost, surovost, grubost; - şifreci ll sitranı

göstermek grubo se ponosati 4. zestina, şifrelemek sifrovati, sifrirati

vatra, .Zar; - le 1) snazno, energicno 2) su-
rovo, grubo 3) zestoko, vatreno
şidetlendirmek ak. pojacavati;
ostravati, poostravati
şiddetleornek jacati, pojacavati se (o
vetru), jacati; zaostravati se, poostravati
se
şiddetli 1. snazan, silan 2. brz. 3.
surov, zestok; svirep, okrutan; - kış su-
rova zima
şit nar. 1. caura pamuka 2. grozdjana
komina
şifa a odravljenje, iscelenje, oporavak;
- bulmak ozdraviti, oporaviti se; - lar
olsun! na zdravlje! (govori se pri uzimanju
leka ili kijanju); - verici lekovit; - vermek
O - yı bumak (ili kapmak) 1) razbolet se,
oboleti 2) imati neprijatnosti
şifahen a usmeno
şitahi a usmen; - anane usmena tra-
dicija; - imtihan usmeni ispit; - nota dip/.
usmena nota
şitalı lekovit; - kaynaklar lekoviti izvori;
- otlar lekovite trave
şifreli 1.(za) sifnovan, napisan u sit-
rama (o pispu, telegram u i si.)
za-
2. se sifrom, koji ima sifru; - kilit ka-
tanac sa sitrom (brojevima)
şii a ı siit ll siitski
şiir a poezija; pesma; - dizrnek (ili iş­
lemek) sastavljati stihove, mmpisati mpes-
me; -gibi veoma prijatan, vrlo lep;
-söylemek recitovati pesme, govoriti sti-
hove; epik - epska poezija; lirik - lerska
poezija; romantik - romanticarska po-
ezija
şiiirsel pesnicki, poetski
şikar p 1. lov 2. ulov, plen, trofej
şikayet (ll) a
ll jadikovanje, jadanje;
jur. zalba, prigovor, i:ahtev; - te bu-
lunmak ll zaliti se, podneti zalbu; /-1 ,-dan/
- etmek zaliti se, jadikovati, jaditi se, ka-
kavati; - e gelmek podneti zalbu; - hakkı
pravo na .Zalbu; - i incelemek razmotriti
zalbu; - i reddetmek odbiti zalbu
şikayetçi 1 zalilac, tuzilac ll koji se jada
(jadikuje, kuka); /-dan/ - olmak .Zaliti se
na koga

918
 şirket

şikayetname a-p (pismena) zalba şimşek (-ği) 1. munja; - çakıyor ll

şikesp .dogovor, namestanje, leziranje seva; - gibi poput munje, munjevito; 2.fig.
(meca. utakmice);- yapmak lazirati blesak O - çakmadan gök gürlemez posl.
bez sevanja ne grmi; nema dima bez vatre
şikeii sp. namesten, lazeran (o mecu,
şimşeklernek sevati, sevnuti, sinuti
utakmici)
şimşekli svetlucav, sjaktav, treperav; -
şikemperver p sladokusac, gurman
fener mor. signalna vatra (na mahove
şikeste p arh. .1. razbijen, slomljen 2.
şimşir bot. simsir (Buxus sem-
lig. tuzan, razocaran pervirens)
şile bot. v. mercan köşk şinanay ı uvz. cudesno! necuveno! di-

Şilebezi ll tekst. vrsta pamucne tkanine vota! (za iskazivanje radosti, zadovojlstva,
srece) ll ukrasen, isaran (o tkanini i si.) lll
şilep ll mor. slep, tegljenje arg. nema nista, nestalo; svorc!
şilin 1. siling (austrijska novcana je-
şinik (-ği) sinik, merica, bucuk (stara
dinica) 2. siling (dvadeseti dea brtenske mera za zito razlicite zapremine, najcesce
funte) od 8. kilograma)
şilt stit, plaketa şiniklemek ak. meriti sinikom
şilte 1.siljte, dusecic za sedenje 2. şintoizm rel. sintoizam
madrac
şup zoo/. vrsta jesetre- (Acipenser nu-
şimal (-li) a sever;. ct. kuzey; - kutbu diventris
sevemi pol; - yıldızı astr. polama zvezda
şipşa~ odmah, smesta, momentalno
şimali a sevemi
şipşakçı ulicini fotograf (za brze fog-
şimdi sada, ovog easa; samo sto ... ; - rafije)
ye değin dosad, do sadaa; -gitti samo şipşaklamak ak. brzo se setiti
sto je otisao; - ye kadar V. - ye değin; -
şipşirin veoma prijatan, veoma mio,
ye kadarki dosadasnji
premio
şimdilik ll bas sada, sama sto; odmah
şiraze p 1. tip. kapital 2. tig. red, rav-
şimdiden od sada, od ovog trenutka; - noteza; -den çıkmak izaci iz ravnoteze; -
tezi yok odmah, iz ovih stopa, smesta sinden çıkmak izaci iz normale, po-
şimdiki sadasnji, danasnji, savremen;
remetiti se (o poslu i si.)
- ler sadasnja omladina, nova generacija; şirden p anat. siriste (dea zeluca kod
- zaman gram. sadasnje vreme, prezent prezivara)
'şimdilik za sada, za prvi mah; u ovoj şirin p prijatan; mio, ljubak, simpatican;
situciji; za neko vreme, privremeno; - Al· şirinlik ljupkost, umiljatost; drazest
laha ısmarladık za sada je dovoljno toliko
şirit v. şerit
şimenditer 1. zereznieka pruga 2. vaz;
şirk (-ki) a arh. mnogobostvo, po-
ct. tren; yeraltı - i podzemna zeleznica,
liteizam
metro
şirket ll a drustvo, kompanija; anomim
şimendiferci zeleznicar
- anonimno drustvo; sigorta - 'ı osi-
şimiotropizm hem. hemotropizam guravajuce drustvo;

919
şirpençe

şirpençe p ll med. crni prist, poganac şişirtmek caus. od şişirmek

şirret (-ti) a 1 nedruzevan, ned- şişkin naduven,·natekao, podbuo; nab-
ruzeljubiv, nedrustven; svadljiv ll svadl- rekao, pun ll prepun
jivac, inadzija şişkinlik 1. nateklost, nabubrelost; nab-
şirretlik nedruzevnost, ned- reklost; ll oteklina, kvrga, guka 2. pritisak,
ruzeljubivost; svadljivost naduvenost (u stomaku)
şiryan a anat. arterija; ct. atardamar şişko salj. debeo, trbusas, ugojen
şiryani a aterijski şişlemek ak. 1.staviti na razanj 2.

şist (-ti) min. skriljac arg.proburaziti nozem (bodezom)

şistli skriljast, lisnast şişlenmek pass. od şişlemek

şiş 1 1 ll naduven, natecen, podbuo; - şislik 1 . otecenost,

nateklost, pod-
gözler podbule oci ll oteklina bulost, nabreklost 2. pogodan za razanj; -
et meso za razanj
şiş2 1. razanj; - kebab kul. raznjic,
cevap sa raznja; saslik 2. pleteca igla, igla şişman pun,debeo, ll gojazan, ugojen
za pletenje 3. mac za probadanje şişmanca nagojen, punacak
şişe 1 ll boca,staklenica; bir - şarap şişmanlamak, şişmanlaşmak ugojiti
boca vina; Layden - si Lajdenska boca 2. se, udebljati se
staklo za petrolejsku lampu 3. med. ku-
pica; - çekmek (ili vurmak) ll staviti ku- şişmanlatmak ak. ugojiti; utoviti
picu şişmanlık gojaznost, debljina
şişe2 nar. uzana daska (izmedu ta- şişmek (-er) ll 1. oteci, oticati; na-
vamskin dasaka (za pokrivanje praznine) bubreti 2. prejesti se 3. tig. umoriti se, po-
şişebağazı ll grlic boce sustati 4. nadimati se, naduvtati se (od
previse jela) 5.arg. obrukati se, osramotiti
şişeci llprodavac boca
se 6. hvaliti se, duvati se
şimşek (-gi) nar. dviska, dvizac (dvo-
şişt lluzv. hej!
godisnje jagnje)
şita ll a arh. zima; ct. kış
şişelemek ll puniti (boce)
şive p 1.izgovor; akcent; ct. söylem; -
şişinmek nar. 1. praviti se vazan, dizali
si bozuk on ima los izgovor 2. govor; Is-
nos 2. biti ljut, obesiti lice
tanbul - si istanbulski govor 3. v. işve
şişirilmek ll pass. od şişimek
şiveli izvestacen, usiljen, neprirodan
şişirme ll 1. naduvanje, punjenje (vaz-
şivesiz 1. s losim izgovorom, s ak-
duhom, gasom) 2. fig. preterivanje, na-
duvanje, preuvelicavanje centom 2. prirodan , neizvestacen
şivesizlik los izgovor
şişirmece povrsan, nemran, fuserski
(rad, posao) şizofren sizofrenicar
şişirmek ll ak. 1. naduvati, puniti (vaz- şizofreni sizofrenija
duhom, gasom); lastiği - napumpati
şofben ll bojler
gumu 2. fig. preterivati, preuvelicati, na-
duvati 3. fig. osljariti, nemarno uradili şoför sofer, vozac; - yardımcısı po-
(posao) 4. podbadati, izazivati, provocirati mocnik sofera

920
 şuhluk

şoförlük vozacko zanimanje; - yap- şöyle tako, slicno tome; na taj nacin; -
mak raditi kao sofer bir 1) povrsno, nehajno, na brzu ruku 2)
şok psih. !1 sok; - a girmek ll sokiirati
maJo; - bir bakmak 1) letimicno pogledati,
se; - tedavisi sokkirati baciti pogled 2) odmeriti koga pogledom; -
bir göz gezdirmek baciti Jetimican pog-
şoke; - etmek sokirati; - olmak so- led, letimice pregledati (prelistavajuci knji-
kirati se gu); - böyle 1) osrednje, poprilicno; i tako
şokola napitak od cokolade, secera im- i tako, ni dobro ni lose 2) oko, priblizno,
leka circa; - dursun (sa infinitivom) ne samo ...
nego i; umesto da ... ; azarlamak - dur-
şom nesre6a, zlosreca; - ağızlı prorok
sun, onu övmelisiniz umesto da ga grdi-
(vesnik) nesrece, zloslutnik
te, trebu da ga hlalite; gelmek - dursun,
şopar arg. klinac, klinja, derle telgraf da çekmedi ne samo da nije
şorlamak v. şarıldamak dosao, nije ni telegraf poslao; - ki tako da,
tolika da; i tako, eto; geçen gece çok ça-
şorolop lonom. halapljivog gutanja; ll
lıştım, ll - ki sabaha karşı bittim prosle
arg. izmisljotina, prevara laz
noci sam mnogo radio tako da sam pred
şort şorts, sorc kratke pantalone jutro posustao
şose ll cesta, drum; makadam şöylece tako, na taj nacin
şoset (-ti) kratka carapa, sokna şöylesine tako mnogo, jako
şoson ll gornja cipela, kaljaca şu (-nu) taj;- na bak vidi ti njega!- bu

şov ll sou, predstava ovi i oni, neki; s koca i konopca; - bu ka-

rışırsa iş yürümez ako se svako mesa
şoven sovinista posao nece ici; - ndan, bundan o ovome
şovenlik sevinizam i onome, o svemu i svacemu O - dur
budur diyecek yok protiv toga nema sta
ŞOVenist ll 1 V. ŞOVen ll SOVinisticki
da se kaze; - su busu var kod njega je
şovenizm 1. şovenlik sve moguce; - nu bunu bilmernek ne slu-
şöhret ll a slava, ugled, glasovitost; ün;
sati prigovore - nun şurası odmah tu, u
/-la/ - almak proslaviti se cime; - bulmak bmizini, nedalko; - nun şurasında za
(ili kazanmak) steci slavu, postati poznat; kratko vreme, u trenutku, za tren, smesta;
- salmak biti slavan, steci glas, proneti - var ki samo, ali (kao uvod u primedbu)
slavu - i dünyayı tutmak biti veoma poz- şua a arh. zrak; ct. ışın; - neşretmek
nat zraciti
şöhretli ll slavan, ll znamenit, glasovit şubat ll februar
şöhretsiz bez slave, neslavan şube a 1. odeljenje, odsek, - amiri na-

şölen ll gozba, pir; banket, prijem; za- celnik odeljenja; askerlik - si vojni odsek
bava; - çekmek prirediti gozbu 2. filijala; sekcija 3. grana; struka 4. biol.
razred, klasa (zivotinja, biljaka) 5. ll odel-
şömine karnin jenje (skolsko)
şömizye kosuljica zenska şufa a arh. prekupljivanje; kupovina (na
şövale slirl<arski stalak, stafelaj veliko); - hakkı pravo na prekupljivanje
şövalye ll ist. vitez, riter; şuh p koketna, slobodna (o zeni
şövalyelik vitestvo; fig. ll iron. şuhluk koketerija, ka6ipernost

921
 şule

şule a 1. plamen 2. blesak, zracak (i şükretmek ı dat. 1. ose6ati zahvalnost

fig.); ümit - si zracak nade 2. zahvaljivati bogu
şunca toliko; cf. şu kadar şükür (-krü) a zahvalnost; - ünü bil-

şunda fok. od şu; - bunda kod svakog mek biti zahvalan; - ler olsun! hvala! zah-
valjujem! Allaha - ! bogu hvala!
şundan abi. od şu; - bundan ko-
nuşmak poeavrljati, procaskati, popricati şümul (-lü) a obuhvatanje, ukljucivahje;
sfera, podrucje; /-a6 - ü olmak ukljucivati,
şunu ll ak. od şu
obuhvatati, sadr:lavati 2. ll log. obim,

l:ı
şunun ll gen. od şu opseg shvatanja; cf. kapsama
şura to mesto; - larda tamo, tuda; - m şümullendirmek ak. ll rasprostraniti,
ağrıyor tu me boli; - nın havası tamosnja prosiriti, rasiriti (uticaj, obim i si.)
li: klima, klima tog mesta
şümullü koji obuhvata, ukljucuje; sve-
şura ll a savet, vece; devlet - sı drzav- obuhvatan, obiman, opsezan
ni savet
şüphe a sümnja, podozrenje; ne-
şuracık;- ta bas tu; onu lll - ta gör- doumica; - den arı olmak biti !isen svake
düm bas tu sam ga video
sumnje; - bırakmamak ne ostavljati
şurada tu, u blizini mesto sumnji; - ye düşmek poceti sumn-
jati, podozrevati; /-dan/ - etmek sumnjati
şuradan odatle; - burdan odasvud
u podozrevati; - götürmek ll izazivati
şuralı ovdasnji; - buralı iz saznih sumnju; - götürmez nesumnjiv, ne-
m es ta osporan, nepobitan; - kurdu crv sumnje,
şurası to mesto; - nı beğenmedim tu zebnja, strahovanje; - mi var (ili - yok)
mi se nije svidelo nema sumnje, ne moze b ili drukcija
ŞOrayıdevlet ll drzavni savet; cf. Da- şüpheci skeptik; cf. septik
nıştay
şüphecilik skepticizam
·. şurup (-bu) a 1. sirup, sok 2. med.
şüphelendirmek ak. izazivati sumnju,
sirup; öksürük - u sirup za kasalj
davati povod za sumju
şut ll sp. sut; ll - çekmek sutirati. sut-
şüphelenmek ll abi. sumnjati, po-
nuti (loptu)
dozrevati
şuter ll sp. ll suter, bombarder.
şüpheli 1. sumnjiv, neizvestan; ne-
şuur a ll svet, saznanje; razum; cf. bi- pouzdan 2. sumnjicav, podozriv, ne-
linç
poverljiv; - bakışlar podozriv pogledi; -
şuur altı ll 1 podsvet ll podsvestan; cf. bir adam podozriv covek; -gelmek cinili
bilinç altı se sumnjivim; - olmak biti sumnjiv
şuurlu ll svestan, razuman; cf. bilinçli (osumnjicen)

şuurluluk ll svenost, razboritost, pro- şüphesiz 1 nesumnjiv, neosporan ll bez

misljenost sumnje, svakako, naravno, razume se

şuursuz nesvestan ll nerazborit; cf. bi- şüphesizlik izvesnost, pouzdanost

linçsiz şüreka a ortaci
şuursuzluk nesvesnost; cf. bilinçsizlik şüyu a publicitet; - buhnak dobiti pub-
şükran a zahvalnost licitete

922
 ta1 v. da
ta2, ta cestica kojom se potencira vre-
menska ili prostorna uda/jenost; do, sve
do, cak, cak qo; od, sve od, jos od; -
oraya giHi otisao je cak tamo; - sabaha
kadar kaldı ostao je sve do jutra o - ken-
disi on licno, on sam; - ki tako da, da,
zato da; yavaş konuşuyorum ta ki her-
kes anlasın govorim polako da svi ra-
zumenju
taaccüp (-bü) a iznenadjenje, zap-
repascenje, cudjenje; divlejenje, obo-
zavanje; - etmek iznenaditi se, cuditi se;
diviti se, obozavati
taaddüt (-du) a umnozavanje, mno-
zenje, povecavanje;
taaffün a smrad,vonj, zaudaranje,
zadah, truljenje; - etmek smrdeti, za-
udarati, vonjati; usmrdeti se; truliti, gnjileti
cf. kokuşmak;
taahhüdat (-ti) a 1. pt. od taahhüt 2. ob-
veznice, priznanice; obecanja 3. pogodbe,
ugovori; dostave, isporuke
taahhüt (-dü) a 1. obaveza; obecanje
2. ugovor, sporazum; /-1/ - etmek pre-
duzeti; primali obavezu, predati se (ne-
cemu), obavezivati se;- senedi ugovor
taahhütlü 1 arg. precizan revolver ll
preporucen (postanska posiljka); cf. bağıtlı
taahütname a-p ugovor, pismena oba-
veza
taalluk (-ku) a. odnos, veza; dodir; cf.
ilgi /-al - etmek odnositi se na, biti u vezi
sa, ticati se koga; dodirivati sto; cf. ilgili bu-
lunmak
taallukat (-tı) a arh. rodbina, rodjaci,
bliznji, srodnica
taam a hrana, jelo, obrok; - etmek
jesti, doruckovati, rucati, uzinati
taamüden a jur. s predumisljajem, na-
merno
taammüm a rasprostiranje, sirenje; -
etmek rasprostirati se, sirili se, postali
opsti, postali zajednicki, poprimiti opsti ka-
rakter; cf. yayılmak
taammüt (-dü) a 1. namera 2. jur. pre-
dumisljaj
taannüt (-dü) a tvrdoglavost, svo-
jeglavost, jogunstvo, upornost; odupiranje,
protivljenje, suprostavljanje; - etmek ina-
'tili se, joguniti se, biti samovoljan, biti svo-
jeglav; biti uporan, ostajati pri svoma; odo-
pirati se, protivise, davati otpor
taarruz a 1. voj. napad; juris, udar; cf.
saldırı;- a geçmek krenuti u napad, - a
uğramak biti napadnut 2. nametanje, do-
sadjivanje, gnjavljenje; - etmek 1) voj. na-
padati 2) nametali se, dosadjivati, gnjaviti
(koga)
taassup (-bu) a opsednutost, strast;
zaslepljenost; fanatizam; cf. bağnazlık;
taayyün a pojavljivanje, pojava, ma-
nifestacija; razbistravanje, rasvetljavanje,
razjasnjavanje; otkrivanje, pokazivanje; -
etmek pojaviti se, manifstovati se; raz-
bistriti se, razjasniti se; pokazati se; cf. be-
lirmek
tayyüş a zivot, zivljenje, postojanja; -
etmek ziveti, postojati, biti
taba 1 boja duvana ll braon-zut
tabaat (-tı) a stampanje, stamparstvo,
izdavastvo; cf. basımcılık
tababet (-ti) a 1. medicina, lekarstvo 2.
lekarska praksa, lekarski poziv
ta bak1 (-ğı) a 1. tanjir, tanjiric, tacna;
sud, zdela, cinija; kül - 1 pepeljara 2. por-
cija, 3. dijial. list (papira) O - gibi ravan,
pljosnat
tabak2 (-ğı) a. stvaljac, kozar;.
tabaka 1 a 1.sloj, naslaga; cf. kat 2. list
(papira) 3. tabak, arak 4. katgorija, sloj,
klasa
923
tabaka
tabaka 2 tabakera, kutija za cigarete
tabakalaşma geol. stratifikacija
tabakalı geol. stratifikovan
tabakhane a-p tabakana, stavionica
tabaklama stavljenje
tabaklamak staviti;
tabaklanmak 1.staviti se 2. pass. od ta-
baklamak
tabaklı k 1 1.stvaljenje 2. kazarski zanat;
tabaklık 2 polica za tanjire, drzac za
tanjire
taban 1. taban, stopalo 2. djon 3. dno,
pod, tlo, osnova, baza, podnozje 4. mat.
osnova, baza, osnovica 5. podloga, po-
dupirac; postolje, postarneni 6. plato, rav-
nina, visaravan 7. dno (morsko, recno),
korito 8. arh. kvalitetan celik za izradu
sablji 9. dija/. njivski valjak O - atmak pe-
saciti, setali se; - boya grunt, osnovna
boja; -fiyat (fiyatı) minimaina cena; - ha-
lısı tepih (za sobu); - ları kaldırmak treali
kolike ga noge nose, jurili; - a kuvvet 1)
nema nam druge nego da idemo piske 2)
peske, trceci; - patlatmak hodali, pe-
saCiti, sibnuti; - tarla ravna njiva; - tap-
rnek dugo pesaciti; - ları yağlamak 1)
pripremati se za dugo pesacenje 2) juriti,
bezati glavom bez obzira, pobeci; bunun
- ı to je samo stvar...
taban a naravno, podrazumeva se;
prirodno, po prirodi; po rodjenju
tabanca 1. pistolj, revolver; /-al - çek-
mek gadjati pistoljem, pucati iz pistolja 2.
pistolj (za prskanje), rasprsivac 3. arg.
flasa rakije ili vi na
tabansız 1. koji nema tabana, bez sta-
pala, koji je bez djona 2. bez dna, bez tla,
bez poda, bez osnove, bez baze; ne-
osnovan 3. labav, nesiguran, nesiabilan 4.
· malodusan, plasljiv, kukavicki
tabansızlık 1. nestabilnost, labavost,
924
nesigurnost, nestalnost;. neosnovanost 2.
malodusnost, plasljivost, kukavicluk
tabanvay: - la gitmek ici peske
tabasbus a laskanje, ulagivanje, uli-
zivanje, dodvoravanje; - ct. yaltaklık; /-al
- etmek laskati, ulagivati se, ulizivati se,
dodvoravati se;
tabela 1. tabela, tablica, tabla; spisak
2. firma, !1atpi:; 3. tabela, grafikon, di-
jagram 4. skolski jelovnik ispisan na tablici
5. temperaturna lista (na boles nickarn
krevetu)
tabelacı firmopisac
tabetmek ak. 1. stampati 2. praviti
fotografije (s negativa)
tabı (-bı) a 1. stampanje, izdavanje
(knjige i si.}, pravljenje fotografija (s ni-
gativa); ct. baskı
tabi (-i) a ı dal. 1. naredni, sledeci,
iduci 2. zavisan, koji zavisi od; ct. bağlı 3.
pokoran, poslusan, potcinjen 4. podlozan,
koji podleze; gümrüğe - podleze carini ll
1. podanik, dr2:avljanin, gradjanin 2. sled-
benik, pristalica; - olmak 1) sledeti 2) za-
visit 3) pokoravati se, potcinjavati se, biti
podredjen 4. biti podlezan, podlegati; /-1, -
al - tutmak podvrgnuti, izlagati; - tu-
tulmak podlegati
tabi (-i) 2 a 1. stampar 2. izdavac; ct.
basıcı
tabiat (-tı) a 1. priroda; ct. doğa 2. pri-
roda, svojstvo; karakter 3. narav, cud; ka-
rakter 4. ukus; - sahibi covek od ukusa
5. navika, obicaj; /-1/- etmek steci naviku
O - tan bahsolunmaz posl. o ukusima se
ne raspravlja
tabiatıyla 1. prirodno, naravno, razume
se 2. po svojoj prirodi
tabiatsız 1. teske naravi, hirovit 2. bez
ukusa, koji nema ukusa
tabiatsızlık 1. hirovitost 2. neukus

tabiat üstü (-nü) natprirodan; ct. do-
ğaüstü
tabii a prirodan, pravi, neizvestacen,
normalan, uobieajan, neutralan, cist ll pri-
rodno, naravno, svakako; - dir ki· pri-
rodno, razume se
tabiilik prirodnost
tabiiyet (-ti) a 1. zavinost, potcinjenost;
ct. bağımsızlık 2. drzavljanstvo; na-
cionalnost; - ine girmek primili drZavl-
janstvo; Türk - ine haiz olmak imati turs-
ko drzavljanstvo
tabilik stampanje, izdavanje; stam-
parstvo
tabip (-bi) a doktor, lekar; ct. doktor; - i
adli specijalista sudske medicine
tabir a 1. izraz, fraza, idiom, nacin iz-
razavanja; reci; ct. deyim 2. termin 3. ob-
jasnjenje, izlaganje, tumacenje (snova i
si.); ct. yorum; - etmek 1) nazvati, proz-
vati 2) izraziti recima, objasniti 3) odrediti,
definisati O - caizse ako mogu tako da se
iz razi m
tabirname a-p sanovnik
tabiye a voj. taktika
tabla 1 . okrugla drvena tezga 2. pos-
luzavnik, tabla, tacna 3. metaina ploca
(ispod mangala, sporeta i si.) 4. pod-
metac, postolje, stalak 5. ravna povrsina
na vrhu ili dnu necega; çivi - sı glava ek-
sera 6. disk; kolut 7. pepeljara; sigara- sı
pepeljara 8. oplata (na zidu, vratima);
povrsina
tablakar 1. ulicni prodavac (koji prodaje
robu na okrugloj tezgi) 2. sluga, konobar
tablah 1. onaj ko nosi okruglu tezgu ili
posluzavnik 2. sirokog oboda (sesir i si.)
tabiidot (-tu) 1. tabi d'ot 2. menza
tablet (-ti) tableta, pilula
tablo 1. slika, platno 2. tablica, tabela
3. prizor, slika, pejzaz, panorama 4. tabla,
taç lı
instrumentna tabla, ploca, daska 7. plan
okacen na zidu
tabu tabü 1. voj. bataljon; odred, ceta
2. kolona, red; - olmak oformiti kolonu,
stati u red, postrojiti se
taburcu 1. otpusten iz bolnice 2. pus-
ten iz zatvora 3. arg. otpuititi iz bolnice 2)
pustiti iz zatvora 3) arg. otpustiti s posla,
dati otkaz; - olmak 1) biti pusteri iz bol-
nice, iza6i iz bolnice 2) biti pusten iz zat-
vora 3) arg. biti otpusten s posla
tabure taburet
tabut (-tu) a 1. kovceg 2. kosara za jaja
tabutluk 1. prostor gde se cuvaju praz-
ni kovcezi 2. samica u kojoj zatvorenik
moze samo da stoji, "kufer"
tabya a voj. tabija, utvrda, bedem, utvr-
djenje, reduta, platforma za smestaj to-
pova
Tacik 1. Tadzik 2. tadzicki jezik
tacil a pozurivanje, ubrzavanje /-1/ -
etmek pozurivati, ubrzavati
tacir a trgovac;
taciz a dosadjivanje, dodijivanje, sme-
tanje, uznemiraraje, smetnja /-1/- etmek
dosadjivati, dodijavati, smetati, uz-
nemiravati
tacizlik dosadjivanje, smetanje, uz-
nemiravenje; - getirmek 1) dosadjivati,
smetati, uznemiravati 2) zaliti se na necije
dosadjivanje; /-al - vermek dosadjivati,
smetati, uznemiravati
taç 1 (-cı) p 1. kruna, venac, dijadema;
- giymak krunsati se 2. ukras na ne-
vestinoj glavi 3. bot. cvetna krucica; !atica
4. kresta (ptice) 5. astr. korona
taç2 sp. aut
taçlanmak krunisati se
taçlı 1. krunisan, koji ima dijademu 2.
laticast 3. s krestom
925
il 1
r
! taçsızlar
:ı
'
1'
taçsızlar bot. bezlaticnice (Apetalae)
i r ı
taç yaprağı (-nı) bot. latica, cvetni lisfic ·
taç yapraklı bot. la ticası
ı! •1 'i'
1:!i l tadat (-dı) a brojanja, rac unjanje,
racun, uzracunjavanje, . prebrojavanje;
popis; ct. sayim /-.1/ - etmek brojati, izb-
rojati, racunati, izracunavati, prebrojavati
tadım 1. Ükus 2. cuio ukusa
tadımlık dovoljno za probanje, kolicina
dovoljna da za oseti ukus
tadil, tadih3t (-tı) a 1. promana, izmana,
menjanje; preradjivanje, preinacavanje,
modifikacija; amandman; cf.degişiklik 2.
omeksavanje, olaksavanje, ublazavanje 3.
podesavanje, regulisanje 4. rekonstrukcija
5. hem. neutralizija; /-11 - etmek 1) pro-
meniti, izmeniti, preraditi, modifikovati 2)
omeksati, olaksati, ublaziti 3) podesiti, re-
gulisati 4) rekonstruisati 5) hem. ne-
utralizovati
tatlan bot. zelenice (Prunus
urocerasus)
tatra a 1. naduvenost, nadutost, oho-
los!; uobrazenost 2. samohvaljenje O -
satmak hvalisati se, praviti se vazan
tatracı 1. naduvenko, uobrazenko 2.
hvalisavac
tatsil a 1 . detaljno objasnjenje, de-
taljno izlaganje 2. podrobnost; /-1/ -
etmek detaljno objasniti, detaljno izloziti;
izlagati nadugo i nasiroko.
tatsiliH (-tı) a 1. pl. od tatsil 2. pod-
robnosti, detalji, pojedinasli 3. potpuno ob-
jasnjenje; - ile podrobno, u detalje, do de-
talja; vermek dati podrobno
objasnjenje, dati detaljan izvestaj, raz-
jasniti do detalja
tatsih3tlı detaljan, podroban
tafta f ı tekst. taft ll taftan, nacinjen od
tafta
tagaddi a ishrana, prehran; ct. besi;
926
. tagallüp (-bü) a 1.nasilje, tiranija; cf.
zorbalık 2. ·prolivzakonito prisvajanje,
uzurpacija, otimanje; ·
tagayyür a promena, izmena; - etmek
promenili se, izmeniti se; cf. değişrnek
tağşiş a 1. primesanje; dodovanje 2.
falsifikovanje, kvarenje; /-1/ - etmek 1)
primesati; dodati 2) falsifikovati, kvarili
tağyir a promena, menjanje, izmena,
preobrazaj; /-1/ - etmek promeniti, men-
jati, izmeniti, preobraziti; cf. değiştirmek
tahaccür a 1. okamenjavanje 2. med.
petrifıkacija;- etmek okameniti se, pret-
voriti se u kamen; ct. taşlaşmak
ta hattuz a predostroz™i nost; sa-
modbrana;
tahaffuzhane a-p karanlin
tahakkuk (-ku) a ostvarivanje, izv-
rsenje, izvrsavanje, ispunjenje, realizacija,
prelvarenje; potvrdjivanje - etmek ası­
varili se, realizovati se, izvrsiti se, ispunili
la-
se, potvrdili; cf. gerçekleşmek,
tahakküm a 1. vlasl, vladavina, vla-
danje 2. nasilje, ugnjelavanje, prilisak, li-
ranija; ct. baskı, zorbalı k; /-al - etmek 1)
vladati, upravljali; dominirali, gaspodarili
2) vrsiti nasilje, ugnjetavali, vrsiti pritisak,
tiraniseti
taharnmuz a hem. oksidacija; - etmek
oksidovati, podleci oksidacija
tahammül a podnosenje, otpornost,
izdrzljivost, strpljivost, strpljenje, trpel-
jivost; odoljevanje; cf. dayanık, gölürüm; r-
al - etmek 1) podnosili, odolevati, izd-
rzavati, trpeti; dozvoljavati; cf. dayanmak,
katlanmak - ü kabil değil 1) nepodnostjiv,
neidzljiv, nesnosan 2) nepodnosljivo, ne-
izdriljivo; O - ü kalmamak nemali vise
strpljenja
tahammülfersa a-p neizdrzljiv, ne-
podnosljiv, nesnosan; ct. dayanılmaz
tahammüllü 1. strpljiv, izdriljiv 2. ıra­
jan, dugolrajan

tahammülsüz. 1. neizdıiljiv, ne-.
podnosljiv, nesnesan 2. koji ne moze dugo
da stoji, kratkotrajan
taharnmür a vrenje; - etmek vreti, uki-
seliti se, ukisnuti
taharet (-ti) a 1 . ciscenje, cistoca 2. isi.
tahara (ciscenje u skladu sa islamskim
ucenjem); - almak ocistiti se, oprati se
(posle vrsenja nuzde) o - bezi krpica za
brisanje posle obavljene nuzde; - kağıdı
toaletni papir
taharetlenmek is/. ocistiti se, oprati se
(posle vrsenja nuzde)
taharri a 1. trazenje, traganje, ist-
razivanje, ispitivanje 2. premetacina, pret-
res 3. pretraga, istraga; - memuru de-
tektiv, policajac u civilnom odelu; /-1/ -
etmek 1) traziti, tragati; ct. aramak 2) ist-
razivati, ispitivati; ct. araştırmak
taharrüs a 1. drazenje, nadrazenje,
razdrzivanje 2. razdrazljivost, uzrujanost;
- etmek razdraziti se, uzrujati se
tahass un a voj. utvrdjivanje, utvrdjenje,
usancenje; ct. sığınma.
tahassür a ceznja, zudnja; nostalgija
ct. özlem
tahassüs a osecanje, osecaj, dirnutost;
- etmek osecati, biti emocionalno dirnut
tahaşşüt (-dü) a skupljanje, na-
gomi.lavanje~ okupljanje, koncentracija; go-
mila, hrpa; zbor; cf. yığınak;
tahaHur a secanje, podsecanje, pri-
secanje; /-1/ - etmek seeali se, ct. ha-
tırlamak
tahavvül a 1. izmena, promena, men-
janje 2. preobracanje, probrazavanje 3.
mat. transformacija; - etmek 1) izmeniti
se, promeniti se, menjati se; ct. değişrnek
2) preobratiti se, preobraziti se; ct. dö-
nüşmek
tahayyül a uobrazenje, uobrazilja, fan-
tazija, mastanja, /-1/- etmek uobrazavati,
tahlil
zamisljati, fantazirati, mastali ct. hayal
etmek
tahdidat (tı) a 1. pt. od tahdil 2. og-
ranicenja, ogranicavanja
· tahdidi restriktivan, koji ogranicava, de-
markacioni
tahdit (-di) a ogranicenje; razg-
ranicenje; - hattı demarkadona linija; /-11
- etmek 1) ograniciti; razgraniciti, odrediti
granicu cf. sınırlamak
tahfif a olaksanje, olaksica, ub-
lazavanje, umanjivanje, smanjenje; - i
ceza, ceza - i jur. ublazavanje kazne; /-1/
- etmek olaksati, ublaziti, umanjiti, sman-
~ti
tahıl 1. zitarica, zito; cf. hububat 2.
zrno zita
tahin a 1. susamova brasno; - helvası
tahan-halva 2. susamov maslac; sos od
susamorog brasna
tahini a zu\osmedj, boje susama
tahkik (-ki) a istrazivanje, ispitivanje,
istraga /-1/ - etmek istrazivati, ispitivati;
ct. soruşturmak ·
tahkikat (-ti) a 1. pl. od tahkik 2. ist-
raga, ispitivanje, istrazivanje;
tahkim a 1: ucvrscivanje, jacanje, po-
jacavanje. 2. postavljanje sudije; /-1/ -
etmek 1) ucvrstiti, pojacati 2) postaviti za
sudiju
tahkimat (-tı) a 1. pt. od tahkim 2. voj.
utvrdjenje, fortifikacija
tahkir a vredjanje, uvreda, po-
nizavanje; /-1/- etmek vrettjati, ponizavati
-e uğramak b. uvredjen, b. ponizen
tahkiye a pripovedanje, pricanje; /-1/ -
etmek pripovedati, pricati, ispricati
tahlif a zaklinjanje; teranje na zakletur;
/-1/- etmek zakleti se, naterati nekoga da
se zakune
tahlil a analiza; /-1/- etmek analizirati,
dati na analizu
927
tahlili
tahlili a analitican, sluzba spasavanja
na vodi; - sandalı camae za spasavanje;
- simidi pojas za spasavanje; - yeleği
prsluk za spasavanje
tahliye a 1. praznjenje (stana i si.) 2. is-
tovar, istovarivanje, iskreavanje (tovara) 3.
oslobadj~nje, demobilisanje 4. evakuaeija;
/-11- etmek 1) isprazniti 2) istovariti, isk-
reali 3) osloboditi, otpustiti, demobilisati 4)
evakuisati
tahmil a 1. natovarivanje, tovarenje,
utovarivanje, ukreavanje; ct. yükleme 2.
tovar, teret; - etmek natovariti, tovariti,
utovariti, ukreati
tahmin a 1. pretpostavka, predvidjanje,
nagadjanje; hava - i prognoza vremena 2.
proeena, priblizna proeena, proracun; /-1/
- etmek 1) pn;ıtpostaviti, predvidjati 2) pro-
eeniti, prosuditi
tahminen a 1. otprilke, priblizno 2. na
osnovu pretpostavke, verovatno, po svoj
prilici
tahmini a 1. pretpostavljen, verovatan,
moguc 2, priblizan, orijentaeioni
tahmis a 1. arh. przenje kafe 2. pro-
davniea ka fe; /-11 - etmek prziti kafu
tahmisçi tahmiscija, prodavae kafe,
onaj ko przi, melje i prodaje kafu
tahmishane a-p prodavniea kafe, pr2i-
oniea kafe
tahnit (-ti) a 1. balzamovanje 2. pre-
pariranje, preparaeija 3. konzerviranje; /-11
- etmek 1) balzamovati 2) preparirati 3)
konzervisati (drvo i si.)
tahnitçi 1. balzamar 2. preparator (zi-
votinja) 3. konzervator (drveta i si.)
tahnitçilik 1. balzamovanje 2. pre-
pariranje 3. konzerviranje (drveta i si.)
tahnitlemek v. tahnit etmek
tahra 1. srp 2. vrtlarski noz
tahribat (-tı) a 1. pl. od tahrip 2. ru-
928
senje, razaranje, razvalina; steta, os-
tecenje; ct. yıkımlık
tahrif a 1. lazna izmena, krivo pri-
kazivanje, promena 2. izvrtanje teksta; s.
menjanje teksta /-11 - etmel< 1) krivo pri-
kazati, izmeniti 2) izvrnuti smisao 3) pro-
meniti teks!
tahrifat a 1. pl. od tahrif 2. iskrivljenosti;
izvrtanja, lazna predstavljanja
tahrik (-ki) a 1. pokretanje; - tekerliği
pokretni, pogonski !ocak 2. podbadanje,
izazivanje, pobudjivanje, huskanje; - si-
yaseti provokativna 3. uzbudjivanje, dra-
zenje; /-1/ - etmek 1) pokrenuti 2) pod-
badati, izazvati, huskati, provoeirati 3)
uzbudjivati
tahrikat (-tı) a 1. pl. od tahrik 2. ppod-
badanje, izazivanje; uzbudjivanje, dra-
zenje
tahrikçi podstrekivac, provokator
tahril a linija, erta
tahrilli 1. isertan na linije, prugast; d
çizgili 2. tackast, pegav (oko)
tahrip (-bi) a rusenje, razaraje; unis-
tavanje, unistenje; cf. yıkılış; /-1/- etmek
rusiti, razariti, unistavati
tahripkar a-p rusilacki, razaracki, ra-
zoran, poguban, dastruktivan, smrtonosan
tahrir a 1. pisanje; cf. yazma 2. za-
pisivanje, upisivanje; popis, registar, preg-
led 3. sastav, esej 4. redigovanje, re-
dakeija; /-11
tahrirat (-tı) a 1. pl. od tahrir 2. zva-
nicna akla, korespondencija 3. kaneelarija;
- kalemi sekretarijat, mesna kaneelarija
tahriren a pismeno, u pismenom ob-
liku, u pismenoj formi
tah ri ri a pismeno, napismeno; cf. yazılı
tahriş a drazenje razdrazivanje; -
edici razdrazujuci, iritirajuci; /-11 - etmek
draziti, razdrazivati, iritirali
 ta ka

tahsil a 1. obrazovanje, ucenje, studije, tahta biti (-ni) zoo/. kucna stenica
izucavanje, ~kolovanje, poducavanje (Cimex lectularis)
obuka; ct. öi:jrenim, öğretim 2. skupljanje, tahtaboş drvena terasa ili galerija na
sabiranje, naplacivanje 3. tin. inkaso, in- krovu; cf. taraça
kasacija, inkasiranje; - etmek 1) ob-
Tahtacı Tahtadzija (pripadnik ale-
razovati se, dobiti obrazovanje, skolovati
se 2) ak. uciti 3) ak. skupljati novac, nap- vijskog reda u Anadoliji)
lacivati, inkasirati; - görmek obrazovati tahta kurdu zoo/. zizak (Anobium
se, skolovati se; - memuru .1) in kasant 2) punctatum)
poreznik
tahta kuruları (-nı) zoo/. stenice (He-
tahsilat (-tı) a 1. pl. od tahsil 2. do- teroptera)
hodak, drzavni prihod tahta kurusu (-nu) zool. kucna stenica
tahsildar a-p poreznik, inkasator (Cimex lectularius)

tahsildarlık 1. oporezivanje 2. posao tahtalı 1 zoo/. golub grivnjas (Columba

poreznika (inkasatora)
tahsis a 1. dodeljivanje, odredjivanje,
imenovanje; predodredjenost 2. doz-
nacivanje, doznaka, upucivanje; /-1/ -
etmek 1) dodeliti• .odrediti, imenovati; pos-
vetiti (knjigu) 2) doznaciti, uputiti
tahsisat (-tı) a 1. p/. od tahsis 2. doz-
nacivanje, doznaka, upucivanje, do-
deljivanje, izdvajanje, dotacija; prisvajanje;
ct. karşılık, ödenek; - vermek doznaciti
novac
tahsisli specijalan, namenjen nekome,
rezervisan
tahsiye a 1. pribeleska, zabeleska;
znak, oznaka 2. komentar; /-1/- etmek 1)
pribeleziti, zabeleziti 2) komentarisati, ob-
jasnjavati
taht1 (-tı)p prestol; - açıkmak (ili geç-
mek, oturmak) popeti se na prestol; /-11-
dan indirmek svrgnuti s prestola
taht2 a u funkciji postpozicije ili pre-
pozicije; /-ın/ - ında pod, ispod ö - ı ka-
rara almak cvrsto resili
tahta p 1 1. drvo; daska, letva 2. daska,
ravna povrsina; ütü - sı daska za peg-
lanje 3. tabla 4. ploca (metala, stakla) 5.
gredica (u vrtu) ll drven, od dasaka o - ya
kaldırmak izvesti na tablu (ucenika);
palumbus) ll od dasaka, od letvi O - köy
arg. groblje; - köyü boylamak arg. um-
reti, odapeti papke, riknuti
tahta pamuk (-i:ju) vata za tapaciranje
tahtelbahir (-hri) a podmornica; ct. de-
nizaltı;
- dürbünü periskop
tahterevam klackalica
tahleşşuur a psih. podsvest cf. bilinç
altı
tahtırevan a 1. sedlo na slonu ili kamili
2. palankin (nosiljka u lndiji koju nosi ne-
koliko ljudi)
tahvil a 1. promena, izmena, trans-
formacija, preobrazaj; ct. değiş 2. ek. kon-
verzija 3. obligacija, obveznica zajma; /-11
etmek promeniti, izmeniti, trans-
formisati, preobraziti; ct. dönüştürmek
tahviliit(-tı) a 1. p/. od tahvil 2. oby-
ligacije '
taife a 1. grupa ljudi, gomila 2. pleme 3.
zool. porodica 4. posada (broda), momcad
tak1 ; - - ; - tuk onom. tup! bum! tras!
kuc-kuc! (zvuk koji se cuje pri udaranju, lu-
panju)
tak2 (-kı) p luk, svod; - ı zafer slavoluk
ta ka 1 1. camac s jednim jarbolom koji

929
 ta ka
se upotrebljava za priobalni ribolov na is- -al - etmek 1) biti pazljiv (prema ko me) 2)
tocnom Crnom moru 2. arg. krntija, stara biti oprezan, bili budan
kola takaza a ukor, prekor, prigovor, pre-
taka2 1. mali prozor blizu tavanice 2. bacivanje; - etmek prekoravati, pri-
1·
1·' nisa govarati, prebacivati
Jl
·ı
!
takacı camdzija (koji upravlja takom) . tahbih a zamerarije, neodobravanje,
if. takaddüm a 1. prethodnica, preticanje,
prekor, ukor, osuda; /-1/- etmek ne odbb-
l'
reagovanje pre drugih 2 . preimucstvo, . ravati, zamerati, prekoravati, kuditi, osud:
jivali
prednost, prioritet;
1 : takdim a 1. predstavljanje, 2. pod-
takallüS a 1. stiskanje, stezanje, skupl-
nosenje, davanje, pruzanje, iznosenje, pri-
janje, grcenje 2. med. spazam, kont-
111.1
: ı:. rakcija; -.etmek skupiti se, zgrciti se, steg-
. nosenje, urucivanje; davanje prednosti; /-
1,-al - etmek 1) predstaviti 2) podneti,
nuti se
prı.iziti, izneti, prineti, uruciti; cf. sunnıak 3)
takanak (-ğı) 1. nepodmiren dug 2. · dati'prednost O- tehir gram. inversia
odnos, veza 3. komad nakita, ukras
takdirnci konferansije, voditelj (emisije)
takarrüp (-bü) a 1. priblizavanje, pri-
takdirncilik konferansa, najavljivanje
lazenje, pristup, zblizavanje 2. prib-
lizavanje, nastupanje (praznika) 3. mat. takdir a 1... ocenjivanje, procena,
fiz. konvergencija; - etmek 1) priblizavati ocena, misljenje; priznavanje vrednosti; -
se, prilaziti, zblizavati se 2).nastupati etmek procenjivati, prosudjivati 2. poh-
vala, odobravanje 3. odredjivanje, utvr-
takarrür a 1. uspostavljanje, utvr-
djivanje 4. predodredjenost, sudbina, bo-
djivanje, potvrdjivanje, ucvrs6ivanje, uvod-
zija volja 5. u funkciji postpozicije sa
jenje 2. med. lokalizacija;
proparticipom na-diği; u slucaju da, uko-
takas (-ssı) a 1. sredjivanje racuna 2. liko; geldiği takdirde u slucaju da dodje O
·ek. kliring 3. ek. barter; /-1/ - etinek 1) aksi - de u suprotnom, u suprotnom slu-
srediti (racune), obracunati se 2) trampiti caju; bu- de u tom slucaju
se, menjati
takdirkar a-p ı postovalac, poklonik ll
takat (-tı) a snaga, sila, mo6; tezina, 1. zahvalan, zadivljen 2. odobravaju6i, po-
teret; /-al - getirmek imati snage da. se voljan
necemu odupre; - kalmamak izgubiti se,
iznuriti se
takdirname a-p pohvalnlca, zahvalnica
· takdis a 1. blagoslov, posve6enje; pcis-
takatli pun snag~. snazan, mo6an
veta 2. postovanje, pijetet; obozavanje,
takatsız iscrpl)en, slab. nemecan ku lt; /-11 - etmek 1) blagosloviti, pesvetili
2) postovati; obozavati; cf. kutsamak
takatsızlik iscrpljenost, slabost, nemo6
takı 1, poklon, dar u nakitu koji se daje
takatuka 1. bu ka, galama, sum 2. klin
nevesti za veridbu ili vencanje 2. nakit 3.
(u stampariji) 3. pljvacinica; posuda za
gram. sufiks, predlog, parlikula
pepeo duvana koja je nekada slajala na
sredini sobe takılı 1. zakacen, okancen, prikacen,
pripojen 2. prikljucni 3. sufigiran
takayyüt (-dü) a 1. paznja, briga; bud-
nost, oprez, oprezost; cf. özen 2. za- takılmak dat. 1. pass. od takmak 2. za-.
laganje, trud, napor; usrdnost, marljivost; 1 kaciti se, vezati se, prici prikljuciti se, pris-

930

tupiti 3. zastajati, zapinjati, zaglavljiivati se
4. vezati se, privezati se, navezati
se,zalepiti se, dasadjivati, zadirkivati
takım 1. grupa, tim, kalektiv 2. drustva,
druzina. banda; pasada 3. adred, ceta, bri-
gada 4. trupa; ekipa 5. servis, ·pribar, gar-
nitura, kamplet, par; yemek - ı servis za
rucavanje, pribar zarucavanje 6. mustikla
7. voj. vad 8. razred, vrsta, kategarija, red
9. gram. izafet O - - u grupama; - kat-
lavat svi zajedna, citava drustva; - tut-
mak navijati za neki tim; - yatmak izgubiti
igru; - ı yırtmak pabediti suparnicki tim
takımda geog. arhipelag
takım erki (-ni) aligarhija
~ .
takımyıldız astr. sazvezdje
takmak (-ği) psih. fiksna ideja, apsesija
takınmak ak. 1. akaciti, zakaciti, na-
kaciti, prikaciti; nataci 2. paprimiti (izgled,
izraz), napraviti se
takıntı 1. veza, adnas 2. sve sta se
spaja ili sjedinjuje s necim, sve sta je u
vezi sa necim 3. dug, abaveze 4. papravni
(ispit, predmet) 5. nakit
takır; ;.. - 1. onom. lupkajuci, zvececi,
tandrcuci, praskajuci pucketajuci 2. suv,
tvrd, cvrst 3. cvrsta smrznut; - - donmak
jaka, cvrsta se smrznuti
takır; - tukur 1 lupa, lupnjava, lupanje,
tresak, prasak, klepetanje, cegrtanje ll lu-
pajoci, treskajuci, klepecuci, praskajuci
takırtı lupa, lupanje, pucketanje, pu-
canje, klepetanje, cegrtanje, tresak, pra-
sak
takışma k s ile 1 . svadjati se, pasvadjati
se, zakaciti se 2. zadirkivati peckati, zafr-
kavati, gnjaviti
takıştırmak nakitili se, nakindjuriti se,
udesiti se
takibat (-tı) a 1. pt. ad takip 2. progon,
parnicni pastupak, parnica
taklit
takiben 1. iza 2. prateci, kaji sledi
takim sterilizacija; /-1/ - etmek ste-
rilizavati
ta kimetre tahimatar
takip (-bi). a 1. pracenje, s·ledjenje 2.
ganjenje, praganjanje, patera, pragan 3:
pramatranje, matrenje 4. vadjenje, up-
ravljaiıje; provadjenje; izvrsenje; /-1/ -
etmek 1) pratiiti, slediti 2) ganiti, proganiti
3) proma_trati, matriti 4). vadiU, sprovaditi;
izvrsavati; - e geçmek krenuti u pateru
takipsiz. kaji se ne gani, kaji se ne prati,-
kajii se ne sprovadi
takipsizlik 1. neganjenje, nesp-
ravadjenje 2. abustava krivicnag ganjenja
takkada k adjednam, admah, u trenutku
takke kapica, kapce, kucna kapa
takla, taklak (-ğı) 1. sal ta, prevrtanje,
zvezda (prevrtanje preka glave pastrance)
2. av. luping
takla böceği (-ni) zool. prugasti klisnjak
(Agriates lineatus)
takla böcekleri zoo/. Elateridae
taklavat (-ti) a v. takım
takliden a 1. padrazavajuci, imitirajuci,
kapirajuci 2. rugajuci se
taklidi a 1 . sta predstavlja pad-
razavanje, apanasanje, imitaciju 2. ves-
tacki, lazan, falsifikavan
takJip (-bi) a 1. akretanje, prevrtanje,
abrtanje 2. preabrazaj, preetvaranje, me-
tamarfaza 3. prevrat, preakret; /-1/ -
etmek akrenuti, prakrenuti, abrnuti, prevr-
nuti; preabraziti;- i hükümet drzavni udar
taklit (-di) a 1. padrazavanje, imitiranje,
apanasanje, kapiranje; imitacija; cf. ben-
zeti 2. krivatvarenje, falsifikavanje; fal-
sifikat 3. predstavljanje (nekaga), imi-
tiranje; /-1/ - etmek 1) padrazavati,
imitirati, apanasati 2) krivatvariti, fal-
sifikavati, kapirati 3) predstavljati, imitirali
931
taklltçi
taklitçi 1 imitator, falsifikator ll imi-
tatorski, falsifikatorski
taklitçilik imitiranje, kopiranje, pod-
razavanje, falsifikovanje
takma 1 gl. im. od takmak 111 . okacen,
prikacen, zakacen, obesen 2. stavljen, na-
mesten, umetnut, uvrnut, uvucen 3. ves-
tacki, la.zan; - ad pseudonomin; - diş ves-
tacki zub, zubna proteza
takmak (-ar) 1. ak. okaciti, prikaciti, za-
kaciti, obesiti 2. staviti, namestiti, umet-
nuti, uvrnuti, uvuci; gözlük - nositi na-
ocare; iğneye iplik - uvuci konac u iglu 3.
dati ime, nazvati 4. ab/. arg. pasti (iz pred-
meta) 5. ak. prevariti, ukrasti <> takip ta-
kıştırmak okititi se nakitom, nakindjuriti se
takoz 1. drveni klin, cep; klinasta pod-
loga 2. tipi 3. panj, trupac, balvan, po-
dupirac
takozlamak ak. 1 . staviti klin, podupreti
necim 2. staviti tipi u zid 3. podupreti
camac trupcima
takriben a priblizno, oko
takribi 1 priblizan, aproksimativan; cf.
yaklaşık ll priblizno, otprike, oko
takrip (-bi) a priblizavanje, pribliznost,
aproksimativnost; /-1/- etmek priblizavati,
primicati, prineti blizu
takrir a 1 . izlaganje, iznosenje; ob-
jasnjavanje 2. izvestaj, referat 3. predlog;
cf. önerge 4. nota, dopis, memorandum 5.
jur. izjava o prenosu ili ustupanju prava na
nekretnine; /-11 - etmek 1) izlagati, iz-
nositi; objasnjavati 2) izvestiti, saopstiti; -
vermek .1) jur. odreci se prava na nek-
retnine 2) podneti preglog
takriz a pozitivna recenzija za knjigu,
pohvalan predgovor, prikaz; cf. beğence
taksa taksa; - pulu doplatna marka
taksalı doplatni; - mektup pismo sa
doplatom pastarine
taksi taksi
932
taksici taksista
taksim a 1. deljenje, podela, raspodela,
deoba; - davası jur. tuzba za podelu 2.
kosa crta; on taksim A dese! kroz A 3.
mat. podeljen sa, deljenje; znak deljenja;
ct. bölme, bölü 4. muz. instrumentalna
improvizacija (u klasicnoj turskoj muzici) 5.
vodotoranj; - etmek 1) ak. deliti, podeliti,
raspodeliti 2) mat. deliti 3) muz. imp-
rovizovati (u klasicnoj turskoj muzici)
taksimat (-tı) a 1. p/. od taksim 2. po-
deljci 3. sa:stavni deo, deo, odeljak 4.
deoba, deljenje, podela
taksimetre taksimetar
taksir a arh. 1. skracivanje, skracenje
2. artı. propustanje, nemarnost, nehajnost,
propust, omaska; krivica; 3. prav. krivica
zbog nemarnosti; neiskustva
taksirat (-tı) a 1. pl. od taksir 2. pro-
pustanja, nemarnosti, nehajnosti, propusti
omaske, krivice, grehovi 3. nar. sudbina
taksit (-ti) a 1. rata 2. placanje u ra-
lama, otplata; - le u ratama
takt (-tı) takt; -sahibi taktican
tak tak (-ğı) onom. kuc kuc! dum dum!
Oako lupaje, jako kucanje)
taktırmak caus. od takmak
takti (-i) a secenje na parcice, ras-
parcavanje; /-1/- etmek seci na parcice,
rasparcavati, podeliti na deleve
taktik (-ği) ı taktika ll taktican
taktir a hem. destilacija, rafiniranje; /-1/
- etmek destilisati
takunya, takunye nanule; cf. nalın
takunyacı nanuldzija
takva a 1. poboznost, bogobojaznost 2.
asketizam
takvim a 1. kalendar; Gregoryen - i
gregorijanski kalendar; Hicret ~ i lunarni
kalendar 2. hronika

takviye a pojacanje, osnazenje, ja-
canje; podupiranje; /-1/ - etmek pojacati,
ojacati, osnaziti; podupirati, pomagati
takviyeli pojacan
takylt (-di) ~a ogranicenje, ograda;
uslov; /-1/ - etmek ograniciti, usloviti, sta-
viti ogranicenje
takyidat (-tı) a 1. p/. od takyit 2. og-
ranicenja, ogradjivanja, restrikcije
tal bot. steljka, talus
talak (-kı) a jur. razvod braka, pustanje
zene; - ı selase razvod braka po serijatu
talakat (-tı) a recitost, elokvencija
talamak dijal. ak. pljackati, opljackati
talan p pljacka, grabez; cf. yağma; /-1/
- etmek pljackati, opljackati
talaş piljevina, strugotina O - kebabı
talaşkebabı
talaş kebabı (-nı) kul. piroska sa sitno
seekanim mesom
talaşlamak ak. pokriti ili posuti pil-
jevinom
talaşlanmak pass. od talaşlamak
talaz 1.nar. talas, val 2. nobor (na tka-
nini)
talazlanmak 1. nar. valjati se (o moru),
dolazitu u valovima, talasati se 2. nabirati
se 3. talasati se (o psenici i si.), lelujati se
talazlık <-M daskaza pranje vesa
talebe a 1. pt. od talip 2. ucenik, djak,
student; cf. öğrenci; - yurdu studentski
dom; kız- studentı<inja
talebelik djacko doba, studentsko doba
talebetmek ak. hteti, zahtevati, traziti
talep (-bi) a 1. traienje, zahtev, tre-
bovanje 2. molba; zelja 3. potrazivanje;
arz ve- ponuda i potraznja; /-1/- etmek
1) traziti, zahtevati, potrazivali 2) moliti,
zeleti, hteti
talimname
talapname a-p pismeni zahtev, pis-
mena molba
tafi2 a artı. drugostepeni, sekundaran,
sporedan; podredjen; cf. ikincil
talih a 1. sreca; cf. şans, baht; - kuşu
sreca; - olmamak nemati srece; - i yaver
gitmek imati srecu 2. sudbina, kob; - in
çemberi sudbina, kob
talihli srecan koji ima srecu
talihsiz 1 zlostretnik, baksuz, nesretnik
nesredan; bez srece O - haciyi deve üs-
tünde yılan sokar post. od rdjava slu-
cajasacuvti se ne moze
talihsizlik 1. nesreca, nevolja 2. zia
ko b
talik (-kı) a 1 1. odgadjanje, odlaganje,
prenosenje 2. vrsta arapskog pisma ll za-
vistan (o) skopcan (sa), upucen; viseci;
v.
zakacen - etmek 1) ak. dat. dogadjati,
odlagati, prenositi 2) dat. zavisiti, biti skop-
C:an sa, biti upucen na 3) ak. dat. okaciti,
zakaciti na
talika taljige, kolica
talil a dedukcija
talim a 1. ucenje, poducavanje, obuka,
nastava; priprema 2. vezbanje, treniranje,
treninj; dresiranje; /-11 - etmek 1) uciti, po-
ducavati, obucavati, obucavati 2) vezbati,
trenirati; dresirati
talimat (-tı) a 1. instrukcija, direktiva,
uput; upucivanje; - vermek dati ins-
trukciju, dati direktivu, narediti 2. propisi
talimatname a-p pismena instrukcija,
direktiva; propis; knjiga propisa
talimgah a-p voj. vezbaliste, centar za
obuku, poligon
talimhane a-p voj. centar za obuku,
mesto za obuku
talimli ı vojnik koji je zavrsio obuku ll
obucen, izvezban, dresiran
talimname a-p 1. voj. propis, uredba,
933
talip
pravilnik, ratiıa sluzba (prirucnik) 2. ·uputs-
~ ~~$
talip a 1. koji zeli, trazi ili. zahteva
(l}esto) 2. molilac! posac; -. çıkmak 1) dat.
biti prosac; prositi, biti kandidat za ze-
nidbu 2) imati prosca (o zeni) 3. pre-
tendent 4. kupac; 1-a/ - olmak 1) zeleti,
traziti, zahtevati, biti zainteresovan za 2)
traziti ruku (devojke), prositi, biti kandidat
za 3) pretendovati
talipli nar. v. talip
talk (-kı) talk
talkım bat. cvetovanje, cima
talkın v. telkin
taliahi bogami, tako mi boga; zaista,
stvano (upotrebljava se iza valiahi ili bil-
lahi)
tallı bitkiler bot. talofite (Thallophyta)
Talmut Talmut
taltif a 1. nagradjivanje, nagrada 2. za-
dovoljavanje, ugadjanje; /-11 - etmek 1)
nagraditi 2) zadovoljiti, ugoditi
talveg (-gi), talveg hattı geog. tahveg,
uzduzni, recni profi_l
talyum hem. talijum
tam ı 1. pun, potpun, ceo, sav, citav,
apsolutan 2. tacan, pravi; -Türk pravi Tur-
cin ll 1. po tp uno, sasvim, do kraja 2.
tacno, upravo,bas, !aman, kako treba o -
gelmek odgovarati, pristajati; - gölge
astr. umbra; - surette podpuno, o kraja,
sasvim; - tarnma tacno, sasvim, bas; -
vaktinde tacno na vreme
tamah a prozdrljivost; halapljivost,
gramzivosl, pohlepa; zudja; - etmek 1)
biti prozdrljiv, gramziv, pohlepan, pozudan
2) dat. jako zeleti, zudeti za
tamahkar. a-p 1 pohlipan, gramziv; ha-
lapljiv, zudan, prozdrljiv ll skrtica, tvrdica
tamahkarlık 1. pohlepa, gramzivost,
halapljivosl, pozuda 2. skrtost, tvrdicluk
934
tam· algı fil. psih. apercepcija, svesno
tamam a ı 1. sav, citav, ceo, potpun,
pun 2. gotov, zavrsen, svrsen ll 1. uredu,
dobro; dogovoreno, tako je 2. tamam 3.
tacno, savrseno tacno, zacelo 4. gotovo
je! zavrseno je! kraj!; /-1/- etmek 1) zavr-
siti, obaviti, svrsiti 2) ubiti, udariti, bubnuti;
- olmak 1) biti spreman , biti gotov 2)
zavrsiti se, svrsiti se O - ı - ını potpuno,
sasvim, apsolutno, tacno
tamemen a potpuno, sasvim, u celosti
tamamıyla potpuno, sasvim, dokraja,
apsolutno
tarnarniyet (-li) potpunost, celost, in-
tegritet
tamamlamak ak. 1. zavqsiti, dorsiti,
okoncati 2. dopunuti, popuniti, dodati
tamamlanmak 1. pass. od ta-
mamlamak 2. zavrsiti se, okoncati se 3.
dopunuti se, popunuti se, dodati se
tamamiatmak caus. od tamamlamak
tamamlayıcı 1 sastavni deo, kom-
ponenta, integral, konstituent ll dopunski,
komp(ementaran, dodatan, naknadan
tam asalak bat. heterotrofne biljke
.tambur a tambura
tambura a naziv za bilo koji zicani ins-
trument
tamburacı tamburas
tamburi tamburas, muzicar
tam gün puno radno vreme
tamik (-kı) a produbljivanje; isl-
razivanje; cf.derinlestirme
tamim a 1. uopstavanje, generalizacija
2. cirkular; ct. genelge; /-1/ - etmek 1)
uopstavati, generalizovati, popularizovati
.2) obavestiti cirkularom
tamir a popravka, opravka, remont,
popravljanje; ispravljanje; cf. onarım; -

atelyesi radionica za popravke; . /-1/ -
etmek popravljati, opravljati, ispravljati;
restaurirati; cf. onarmak; - görmek biti na
popravci; popravljati se, remontovati se
tamirat (-lı) a ·1. pt. od tamir 2, pop-
ravljanje, popravka, opravljanje; opravka;
rad na obnovi, rekonstruisanje, re-
konstrukcija
tamirci majstor, mehanicar·
tamirhane a-p radionica (za oprake)
tamlama gram. sastarljanje, spajanje,
dopunjavanje; belirtili - belirtili isim - si
odredjeni izafet; . beıiritisiz :. , belirtisiz
isim - sı neodrejeni izafet
tarolanan gram. odredjen, de~
terminatum ·
tarolayan giam. odreditetj, dec
te rm inans
tampon 1. tampon 2. teh. odbijac ·(na
vagonu), branik (na automobllu)
• tam sayı (-nı) 1. pun broj,. tacan broj 2.
mat. ceo broj
tarotakır potpuno prazan <> - kırmızı
(ili kUru) bakır potpuno prazan, bez igde
icega
tan:ıtam ·muz. 1. tamtam 2. kineski
gong
tamu re/. pakao
tamusal paklen, djavolski.
tan zora, svitanje, "osvit, svanuce
tandır a 1 1. tandara, plehana ·furuna
u kopana u zerıilju .2. utopljavanje . nogu
ispod stocica prekrivençig ]organo.m ispod •
koga se nalazi marigal ll ispod saca; - ke-
babı kul. jeto od sitno iseckanog mesa i
luka pripremljeno ispod saca ..
tarıdırname a-r trabunjanje, bapske
price, prica bez osnova
tane p 1. komad 2. komadic, delic, ces-
tica, ·cteo necega, (obicno se izostavlja u
tanıklama k
prevodu); bir - si. jedan od njih 3. zrno,
seme 4. voj. tane, metak 5. kap, kapljica <>
- - 1) jedan po. jedan, komad po komad;
zrn(r po zrno 2) odvojeno, rastavljeno;
jasno, razgovetno
tanecik (gi) 1 1. zrnce, komadi6 2. fiz.
sestica ll jedini, jedinstven
tanecikli hem. geo/. zrnast, granulast,
granulozan; - kütle zrnasta masa
tanecil zool. zrnozder, zrnojed
taneleme 1.g/. im. od danelernek 2.
granulacija, zrnjenje
tanelernek ak. 1. odvajati, kruniti (ku-
kuruz), lustiti 2. drobiti, sititi, zrniti, gra-
nulirati
tanelenrnek 1. pass od tanemek 2. os i-
pali se 3. pojaviti se u vidu kapljice
taneli 1. zrnast, granulast 2. spremljen
takoda je svako zrno odvojeno (o pirincu)
tanen hem. tanin
tangır1 - - onom. tandrk, tandrc.uci, .
zvece6i; zveckajuci
tangır2 - tungur tandrcuki, lupajucı
tangırdamak tandrkati, zveketati, zvec-
kati, klopotati, zvecati
tangırdatmak caus. od tangırdamak
tangırtı tandrk, tandrcanje, buka, ga-
lama, zvı:ıckanje,drndanje, kloparanje
tangırtılı ı buca n ll tandrcuci, drndajuci,
kloparajuci
tango 1. tango 2. arg. pomodarka,
sminkerka
tanı dijagnoza
tanıdık (-ğı) i poznanik ll poznat; - çık­
mak 1) ispasti poznanikom 2) ispasti da
sı:ı poznaju, otkriti ekı se znaju
tanık (-ğı) 1. syedok; 2. zn ak, oznaka,
obelezje; - tepe geol. brı:ızuljak, brdasce
tanıklamak ak. dokazati pomocu sve- ·
do ka
935
tanıklık

tanıklık {-öı) svedocenje; - etmek sve- tanıtım 1. predstavljanje, upoznavanje

dociti 2. reklamiranje, rekama
tanılama dijagnoza tanıtlama 1. dokaz, dokazvanje 2. log.
demonstracija, prikazivanje
tanılamak ak. postaviti dijagnozu, dati
dijagnozu, dijagnozirati tanıtlamak dokazati, potvrditi;' cf. is-
patlamak
tanılmak v. tanınmak
tanıtlanmak pass. od tanılfamak
tanım definicija, odredjivanje pojma
tanıtma 1. predstavljanje, preporuka; 2.
tanıma 1. gl. im. od tanımak 2. potvrda,
prikaz (knjige)
potvrdjivanje; priznanje 3. prepoznavanje
tanıtmacı 1. predstavnik, trgovacki put-
tanımak 1 . poznavati, znati 2. pre-
nik 2. prikazivac (nove knjige i si.)
poznati, raspoznati; razlikovati 3. priznati
4. postovati, obazirati se (na) 5. smatrati tanıtmak ak. 1. upoznavati koga s kim,
odgovornim. predstavljati koga preporucivati; ct. takdim
etmek 2. reklamirati
tanımlama definisanje, definicija
tanıtlamak prospekat, brosura
tanımlamak ak. definisati, opisati, od-
rediti, dati karakteristiku tanjant (-tı) mat. tangens
tanımanmak pass. od tanımlamak tank (-kı) 1. voj. tenk 2. rezervoar; cis-
terna
tanınmak 1) biti poznat 2) bit i slavan,
biti cuven, uzivati glas (kao) 3) biti priznat tankçı tenkista
tanınmış 1. poznat 2. slavan, cuven 3. tanker !anker
priznat
tanksavar voj. protivtenkovski
tanısızlık med. agnozija
tanlamak, tanmak arh. dat. biti iz-
tanışnar 1 poznanik; - çıkmak 1) is- nadjen, biti zacudjen
pasti poznanikom 2) ispasti da se od ra-
tannan a zvonak, zvucan, bucan, koji
nije znaju ll poznat
odjekuje, koji zugji
tanışık (-ğı) poznanik
tanrı bog, gospod, tvorac; O - gös-
tanışıklık poznanstvo termesin ne daj bozel; - nın günü svaki
bogovetni dan; - hakkı için za prava
tanışma upzoznavanje, poznanstvo
boga, zaboga; - kulu covek, boziji sluga
tanışmak s ile upoznati se, poznavati
tanrı bilimi teologija, bogoslovlje
se
tanrı bilimci teolog
tanıştırma v. tanışma
tanncılık teizam
tanıştırmakak. s ile upoznati nekoga
s nekim; predstaviti nekoga nekome tanrıca boginja
tanıt (-tı) dokaz, argument; ct. beyyine, tanrı deveciği (-ni) zool. mokrica, ba-
bura (Oniscus)
tanıtıcı 1. (nesto) sto predstavlja ili rek-
lamira 2. reklamer, oglasavac tanrı kuşu (-nu) zool. paun (Pavo)
tanıtılmak da!. 1. biti predstavljen 2. biti tanrılaştırmak ak. obogotvoriti, uzdici
objasnjen 3. biti reklamiran koga ili sto do bozanstva, proglasiti bogom

936

tanrılık (-ğı) 1. bog, bozanstvo 2. bo-
zanstvenost, bogoslovlje
tanrısal bozanski, bozanstven
tanrısız ateist, bezboznik
tanrısızlık, tanrıtanımazlık ateizam
tansık (-ği) cudo; cf. mucize,
tansiyon 1. med. krvni pritisak; - aleti
sfigmomanometar; düşük - - düşüklüğü
visok krvni pritisak 2. napetost, tenzijaJ
napregnutost
tantal (-li) hem. tantat
tantana a tantat
tantanalı raskosan, pompezan, sjajan,
velicanstven
tan: - tun; gitmek arg. biti gotov, biti
mrtav, ici u propast
tan yeli (-ni) toplik (velar slo duva u
zoru)
tan yeri (-ni) praskozorje, osvit, zora;
terminator; - ağarmak (ili atmak) svitati,
razdanjivati se
tanzif a ciis6enje ulica, skupljanje djub-
reta; - amelesi cistac ulica; djubretar
tanzim a 1. dovodjenje u red, ured-
jivanje, regulisanje 2. preobrazaj, pre-
uredjivanje, reformisanje; reorganizacija 3.
sastavljanje, izrada (protokola i si.) 4. red-
janje, nizanje 5. podesavanje (radija); /-ı/­
etmek 1) dovesti u red, u red ili, regulisati
2) preobraziti, preuredili, reformisali, iz-
raditi 4) podesiti (radio)
Tanzimat (-lı) a 1. p/. od tanzim 2. re-
forme 3. ist. Tanzimat (politicke reforme
sprovedene u Osmanskoj imperiji 1839.
godine)
Tanzimatçı 1. pristalica polilickih re-
formi iz 1839. godine 2. osoba koja je zi-
vela u periodu od 1839-1876.
tapa 1. zapusac, cep, pluto, zatvarac 2.
voj. fililj, slapin, upaljac
taraf
tapalanmak ak. 1. zapusiti, zacepiti 2.
staviti fililj, staviti upaljac
tapalanmak pass od tapalamak
tapalı 1. zapusen, koji ima zapusac 2.
voj. s fililjem, s upaljacem, s slapinom
tapan dijal. drljaca; - çekmek (ili geç-
mek) drljati
tapı bozanstvo, idol
tapınak (-ği) 1. svetiliste, sveto mesto
2. hram, bogomolja;
tapıncak (-ğı) fetis
tapıncakçılık fetisizam
tapınş, tapını obozavanje, felisizovanje
tapınmak dat 1. molili se; cf. ibadet
etmek 2. obozavati, fetisizirati
tapırdamak 1. dobovali, udarali 2. lu-
pati, kucati (srce)
tapırtı dobovanje, udaranje, lupanje ku-
canje
tapir zoo/. tapir (Tapirus)
tapma molitva, moljenje, bogosluzenje
tapmak (tapar) dat. 1: moliti se 2. obo-
zavali, postavali
tapon nar. niskog kvaliteta, los, bezv-
redan, trecerazredan
taptaze potpuno svez, jako svz, taze
taptırmak caus od tapmak
tapu a. tapija - fenmemuru geometar;
- sicili zamljisna knjiga, katastar
tapyoka topioka
taraba dijal drveni zastor
taraca terasa (u raznim znacenjima); -
katı sıan-bastana krovu kuce
taraf a. 1. sırana 2. meslo, kraj, reon,
obiasi 3. strana; jur. stranka; /-dan/ - a
olmak bili na sırani koga ili cega, stati na
neciju slranu, podr:lati; - tutmak dr:lati
stranu, biti na necijoj strani, navijati za' 4.
937
 tarafeyri
anat. deo tela; her - ı m ağrıyor sve me
boli 5. lice, ()sobq (u.administrativnom je-
ziku); - ınıza gönderilmiştir poslato vam
je 6. koristi se uz prideve; pahali ta-
rafından skupa ~ her ~·ta svuda; ana- ı
po majcinoj strani; dÖrt bir ·- ında na-
okolo, .sa svih strana; - - ponegde, tu· i
tam o
tarafeyn a jur. obe sırane
tarafgir a-p ı. pristalica,. sledbenik ll
pristrasan
tarafgirlik 1. ·· podrska 2 .. pristrasnost,
naklonost;
taraflı ı koji ima vise strana; stran; -
tek jednostran; çok - anlaşma mul-
tilateralan. sporazum ll 1. pristalica, sled-
benik 2. koje je poreklam iz; sen ne ta-
raflısın? odakle .si- - olmamak ne·
obracati. paznju, ignorisati
tarafsız 1. neutralan 2. nepristrasan 3.
· vanpartijski, koji ne pripada ni jednoj partiji
tarafsızlık neutralnost, nemesanje;
politikası politika nemasanja
taraftar a-p pristalica, sledbenik; na-
i
>f ·ı vijac
1 taranga
taraftarlık1. privr2enost 2. pristrasnost
3. p·ripadnost (politickoj stranki) ·
tarak (-ği) 1.. cesalj 2. grabulje 3. teh.
greben, brdo (razboja), tarak (za cesljanje
vune) 4. kresta (u ptice) 5. skrge (u ribe)
6. teh. jazuralo, gliboder 7. zool. jakovska,
kapica (rod cesljara), (Pecten iacolaens)
7. mor. koca (konicna mreza); - gemisi
brod-kocar 8. anat. lesa, splet, me-
tatarzus; sacna grana, dorucje, me-
takarpijum 9. zupcasto dleto (za kamen) O
- vurmak cesljati
.tarakçı 1. cesljar 2. grebenar, cesljac
tarakçılık cesljarski zanat
tarak işi (-ni) cesljevi (vrsta veza)
taraklama gl. im. od taraklamak
938
taraklamak ak. 1. cesljati, iscesljavati
2. grabljati 3. cistiti (dno reke) 4. mor. ko-
cariti
taraklı 1. zena s cesljem u kosi 2. ptica
s krestom 3. izevezen cikcak bodam 4. si-
roka (noga, ruka)
taraklı kuş . zool. veliki potrk (Ofis
tarda)
taraklılar :mo!. rebrasi (Ctenophora)
tarak otu (-nu) bot. cesljuga (Dipsacus
fullonum)
tarak otugiller bot. Dipsacaceae
taralı 1. ocesljan 2. ograbuljan 3. ocis-
cen (dno reke)
tarama 1. gl. im. od !aramak; - cihazi
mor. jaruzar, bager, gliboder 2. crtanje,
srafiranje 3. procesljavanje
taramak ak. cesljati, rascesljavati 2.
grabljati 3. pretrazivati, procecljavati
(sumu). 4. loviti, mrezom (mine) 5. gre-
benati, precesljavati (vunu, lan, i si.) 6. ob-
radjivati kamen zupcastim dietom 7. de-
taljno pregedati, pretrazivati; kitap -
prelistavati knjigu 8. napasti (oruzjem)
zool. deverika (Abramis
b rama)
taranmak pass. od !aramak
tarassut (-tu) a promatranje, motrenje
nadzor, istrazivanje; /-ı/ - etmek pro-
matrati; nadgledati, vrsiti nadzor, ist-
razivati
tarantı 1. cesljanje, grebanje 2. otpaci
od cesljanja (vune), pakuke (otpaci od ku-
cine)
taratmak caus. od !aramak
tarator kul. meze koje se pravi od sre-
dine hleba, oraha, maslinovog ulja, belog
luka i sirceta
taravet (-ti) a svezina
taravetli svez, krepak, mlad

taraz cesljanac, . rascimak, izvucena
zica o - - rascesljan; rascupan, raz-
barusen
tarazlamak ak. ocesljati, ocetkati tkivo
skinuto s razboja
tanizianmak 1. rascupati se, raz-
barusiti se, rascerupati se; zamrsiti se,
ukovrciti, se, iskrzati se, raspresti se
tarçın
p cimet; - ağact bot. cimet (Cin-
namomun cassia)
tarçını boje cimeta
taret (-ti) voj. mala oklopı:ı,a kula, pok-
retna kula
tarh a 1. cvetna leja, cvetnjak 2. mat.
oduzimanje; ct. çıkarma 3. oporezivanje -
etmek ak. 1. oduzimati 2. oporezaovati
tarhana kul. 1. tarhana (izmrvljeno i
osuseno testo koje se koristi za prip-
remanje jela) 2. corba od tarane
tarhun bot. zmijina trava (Artemisia
dracunculus)
tarım poljoprivrede
tarım bilimi poljoprivreda agrikultura
(kao nauka)
tarımcı poljoprivrednik
tarımcılık poljoprivreda, ratarstvo
tarımsal poljoprivredni;
tarlfa 1. opis; odredjivanje pojma, de-
finicija; - e uymak odgovariti opisiu 2. re-
cept; /-ı/ - etmek opisati, objasniti kako se
nesto spravlja
tarife 1. tarifa, cena; ücret - si seovnik
2. raspored, red voznje 3. uputstvo za
upotrebu; recep!; normativ
tarih a 1. da tum, dan; /-al - atmak sta-
viti datum, datirati 2. istorija, letopis, hro-
nika; -e karışmak biti stvar proslosti 3.
hronogram; - düşürmek (ili söylemek)
sastaviti hronogram
tarihçe kratka istorija, istorijat, kratak
prikaz, kratak pregled
tart
tarihçi istoricar
tarihçilik istoriografjja
tarihi a istorijski
tarihli datiran, od.:. da:tuma; 6 Kasım -
mektubunu aldım primila sam tvoj.e
pismo od 6 novembra
tarit-i öncesi.! preistorija ll preistorijski
tarihsel istoriijski; cf. tarihi
-.,.
tarihsiz bez datuma, nedatiran
tarik (-kı) a 1. put 2. metod, postupak,
nacin 3. sekta, derviski red
tarik s onaj koji ostavlja, onaj koji se
odrice svetovnih uzitaka, isposnik; - i
dünya 1) pustinjak, isposnik, usamljenik
2) kaludjer, monah
tarikat (-tı) a sekta, derviski red; Bek-
taşi- 1 bektasijski derviski red, Mevlevi - t
mevlevijski derviski red
tarikatçı pripadnik sekte, pripadnik der-
viskog reda
tariz a kritika, napad, zajedljiva pri-
medba; /-al - etmek kritikovati, napadati
tarla njiva, polje; plantaza; - açmak
raskrciti komad zemlje; lağım (ili mayn) -
sı minsko polje; ot- ları livade, pasnjaci
tarla faresi (-ni) zool. poljska vo-
luharica (Microtus arvalis) 2. sumska vo-
luharica (Ciethrionomys)
tarlakoz 1. ribarski camac sa dva para
vesala 2. ribarska mreza koja se baca sa
tarlakoza, a zatim skuplja sa obale
tarla kuşu (-nu) zoo/. poljska seva (Aia-
uda arvensis)
tarla sincabı (-nı) zool. 1. tekunica (Ci-
tellus) 2. burunduk (Tamias, Eutamias)
tarpan zool. tarpan (divlji konj iz Cent-
raine Azije)
tart1 (-dı) a 1. voj. progonstvo, od-
bijanje, suzbijanje (neprijatelja) 2. isk-
939
:1
:ı
tart
1 Jl
ı·,1.l 'ı'
f !'
ljucenje, otpustanje 3. udaljavanje, uk-
lanjanje, odstranjivanje
pelivan pobedjuje svog protivnika tako sto
ga digne i nosi tri koraka)
i' i 1
tarttırmak caus. od tarmak
tart2 torba, torfica
'
tartaklamak ak. drmati, tresti, drmusati tartura tocak kolovrata

tartaklanmak 1. pass. od tartaklamak tarumar, tarümar p nered, zbrka, dar-

2. drmati se, tresti se mar; /-1/ - etmek poremetiti, pobrkati,
pomrsiti, napraviti nered
tartarik hem. vinski; - asit vinska ki-
selina tarz a 1. naCin; oblik; vid 2. stil
'
tartı 1. merenje, vaganje; - ya gel-
tarziye :zvir:j&nje, pokajanje, molba za
oprostaj; /-al - vermek izviniti se, pokajati
1·1 t mernek biti nemerljiv; biti tesko za me-
renje 2. tezina 3. vaga 4. mor. konopac,
se, moliti za oprostaj
uze; podigac (konopac za dizanje jedara) tas a zdelica, cinija; cabar; solja; me-
5. metar (u poeziji) talni sud 2. tas 3. slem, kaciga o - başlı
i6elav; - gibi nar. celav; - ı toprağı top-
tartıcı merac
lamak skupiti sve svoje stvavari, na brzinu
tartıl hem. kvantitativan; - çözümleme se spakovati
kvantitativna analiza tasa briga, zabrinutost, uznemirenost,
tartılı
1. izmeren 2. odmeren 3. me- nemir; - etmek (ili çekmek) brinuti, biti
tarski, metricki zabrinut, biti uznemiren O - mın on beşi
nar. bas me briga! ne tice mi se!
tartılmak 1. pass. od tartmak 2. meriti
se tasalanmak dat. brinuti se, biti zabrinut

tartım ritam tasalı zabrinut, uznemiren, uzrujan

tartısız ritmican; odmeren ta sallut (-tu) a 1. dosadjivanje, gnjavl-

tartısız 1. neizmeren; bez merenja 2.
'"
nesmotren, nepromisljen, lakomislen
tartışı diskusija, rasprava, debata;
jenje, nametanje, nametljivost 2. nasilje,
nasrtanje, napad; /-al - etmek 1) do-
sadjivati, gnjaviti, nametati se 2) nasrtati,
napadati

tartışılmak pass. od tartışmak

tartışma 1. gl. im. od tartışmak 2. rasp-
rava, diskusija, debata, prepirka, svadja,
polemika;
tartışmacı diskutant, .ucesnik u rasl?ravi
tartışmak 1. s ile raspravljati se, dis-
kutovati, svadjati se, prepirati se 2. ak.
pretresati, razmatrati, svestrano ispitivati
3. odmeravati snage
tasallüp (-bü) a 1. stvrdnuce 2. med.
skleroza;
tasannu (-u) a pretvaranje, licemerje,
izvestacenost; cf. yapmacık
tasar plan, projekat, nacrt, skica, crtez
tasar cizimi skiciranje, skica, nacrt,
konceptiranje
tasar cizimci onaj koji pravi nacte, crtac
nac rta

tartışmalı 1. sa diskusijom 2. vagati 2. tasarı nacrt, plan, skica, koncept, pro-

odmeriti, meriti (reci), dobro promisliti 3. is- jekt; kanun - sı nacrt zakona
pitati, proveriti; probati; proceniti 4. cimati, tasarım 1. namera, plan 2. koncepcija,
drmati, klatiti, tresti; kapıyı - tresti vratima zamisao, predodzba, pojam, uobrazilja,
O tartarak yenmek pobediti (pobede gde fantazija, masta; ct. tasavvur

940

tasarımlama k ak. 1. nameravati, na-
umiti, planirati 2. zamisljati, uobrazavati,
mastati
tasariama gl. im. od tasarlamak
tasartamak ak. 1. nameravati, naumiti,
razmisljati, planirati, zamisljati 2. obraditi,
otesati, potkresati, obrezati (drvo, kamen)
tasarianmak pass. od tasarlamak
tasarruf a 1. posedovanje, svojina, up-
ravljanje, rukovodjenje; - ehliyeti jur.
pravna sposobnost 2. stedljivost, stednja;
ekonomija 3. usteda, ustedjevina; - etmek
1) posedovati, upravljati rukovoditi 2) ste-
deti, ekonomisali
tasarruflu stedljiv, ekonomican
tasasız bezbrizan, ravnodusan;
tasasızlık bezbriznost, ravnodusnost
tasavvuf a sufizam, islamski mis-
ticizam; -ehli sufija
tasavvufi a mistican, sufijski
tasavvur a 1. uobrazilja, fantazija, za-
misao, predodzba, misao, ideja; cf. ta-
sarım 2. pojam, plan, nacrt, namera; /-1/ -
etmek 1) zamisljati, uobrazavati, mastali
2) nameravati, planirati
tasdi (-i) a bespokojstvo, uznemirenost,
dosada, neugodnost;
tasdik (-ki) a 1. potvrdjivanje, potvrda,
overavanje, overa 2. ratifikacija, sankcija; 1
-1/ - etmek 1) potvrditi, overili 2) ra-
tifikovati, sankcionisati; /-1/ - ten geçmek
biti potvrdjen, biti ratifikovan, biti sank-
cianisan
tasdikli 1. potvrdjen, overen 2. ra-
tifikovan, sankcionisan
tasdikname a-p 1. potvrda, uverenje;
atest 2. uverenje, svedocanstvo, certifikat
tasdiksiz neoveren
tasfiye a 1. ciscenje, purifikacija, pre-
ciscavanje, rafiniranje; petrol - fabrikası
tasrif
rafinerija 2. uredjivanje, regulisanje, sred-
jivanje 3. otpustanje, izbacivanje (sluz-
benika).A. likvidacija (preduzeca); - ye git-
mek ici u likvidaciju; /-1/ - ye koymak
likvidirati /-1/ - etmek 1) cistiti, ocistiti; pre-
cistiti, rafinisali 2) urediti, regulisati, srediti
3) alpustili (sluzbanika) 4) likvidirati (pre-
duzce)
tasfiyeci purist
tasfiyehane a-p rafinerija nafte
tashih a 1. popravljanje, popravka, isp-
ravljanja 2. korekiura 3. isplata duga; /-1/ -
etmek (ili yapmak) 1) popraviti, ispraviti,
korigovati 2) vrsiti korekturu
tasım log. silogizam
tasımlamak ak. planirati, projektovati,
smisljati, nameravati
tasımsal log. silogistican
taslak (-ğı) 1 1. nacrt, skica, koncept;
sema, crtez; 2. maketa ll toboznji ta-
kozvan, prividni; şair- ı nadripesnik
tasalamak 1. simulirati, praviti se, pret-
varati se, izigravati (sto) 2. ak. tesali, kle-
sali, se6i, podseci potkresati, obrezali,
skratiti, brusiti
tasma 1. ogrlica (za zivotinje) 2. kozni
remen, kais
tasmin a planiranje; nameravanje, re-
savanje, odlucivanje; plan, nacrt, zamisao;
/-1/ - etmek planirati, nameravali, resavali
se, odlucivali, kanili se
tasni (-i) a proizvodjenje, fabrikacija,
pravlenje, prerada 2. til. izmisljanje, iz-
misljolina, uobrazilja; cf. yapınlı;
tasnif a razvrstavanje, rasporedjivanje,
raspodela; klasifikovanje, klasifikacija; sor-
tiranje; ocenjiivanje, ocena, procenjivanje,
procena; /-1/ - etmek 1)' razvrslati, ras-
poredili; klasifikovali, sortirali 2) ocenili,
procenili
tasrif a gram. deklinacija; konjugacija;
ct. çekim; /-1/ - etmek eklinirati; konjugirati
941
'tasrih

tasrih a jasno objasnjenje, raz- taşak (-M anat. mudo,jaje (kod.mus-

jasnjenje; /-11 - etmek jasno objasniti, raz- karca)
jasnili
taşaklı vulg. 1 mudonja ll hrabar, jak,
tastamam 1 potpuno pun, sasvim muzevan
gotov, tacan ll potpuno, sasvim, u celosti;
taş bademi (-ni) bot. vrsta badema koji
odlicno, uredu, gotovo;
ima tvrdu ljusku (Prunus communis)
tasvim (-bi) a odobrenje, saglasnost,
taş balığı (-nı) zool. skrpina (Scorpane)
pristanak; /-1/ - etmek odobriti, saglasiti
se; prihvatiti; pristati; cf. onamak
taş baskı litografija
tasvir a 1. opisivanje, opis, pri-
kazivanje, prikaz; ct. betim 2. nar.s/ika, taş basma, taşbasması (-nı) li-
portret; statua; /-1/ - etmek 1) opisati, pri- tografija ll litografski
kazati; cf. belimiemek 2) slikati, crtati, sH-
taş bilimi petrologija, litologija
kati recima
taş böceği (-ni) zoo/. kauri skoljka
tasviri a opisan; - gramer opisna gra-
matika (Cypracea)
taşçı 1. klesar, kamenorezac 2. radnik
taş ı 1. kamen; - kıran, - kırmak ma·
kinası droblica kamena; - a tutmak ka- u kamenolomu
menovati, gadjati kaman; çakmak - ı kre- taşçılık kamenarstvo, klesarstvo
men; değirmen - ı mlinski kaman 2. geol.
taşeren podizvodjac
stena, kamen; Ankara - ı andezit 3. dra-
gulj, dragi kamen 4. kocka od kamena (za taşıl fosil
kaldrmisanje), ploca (za poplocavanje) 5.
taş bilimi paleontologija
pion (u igri dama), ciglica (u igri domina)
6. stub, direk; taşıliaşmak okameniti se
dikili - obelisk ll 1. kameni, od ka- taşım; bir - kaynatmak prokljucati je-
mena, kamenit 2. tvrd, krut; bezosecajan, danput, izbiti kljuc
neostljiv, bezdusan O - atmak fig. upaditi
taşıma 1. gl. im. od taşımak 2. pre-
recima, praviti aluziju, bockati, izazivati; -
nosenje, prenos, prevozenje, prevoz,
bebek lutka; - bebek gibi lepa ali hladka
transport; - makinesi uspinjaca, dizalo;
(zazenu); - çatiasa nikako, ni u kom slu-
yük ve yolcu - si prevoz tovara i putnika
C:aju;kako god da okrenes, najvise; - a
çekmek brusiti, ostriti na tocilu; /-al - ÇI· taşımacı prevoznik, transporter, spe-
kartmak çıkarmak) biti iznad nekoga, pre- diter
masivati, nadmasivati prevazilati, nad-
taşımacılık prevoz, transport, spedicija
masivati pravazilati, preteci, biti bolji od; -
hamuru stuko; - kesilmek 1) okameniti taşımak ak. 1. nosili, tegliti 2. prenositi,
se 2) zabezeknuti se, zbuniti se, zapanjiti prevoziti; odnositi, odvoziti 3. imati, biti no-
se, zaprepastiti se; /-al - ölçeyim nar. sa- silac necega; mana - imati znacenje 4.
cuvaj boze! daleko bilol da kucnem u podnositi, izdrzati, drzati
drvo! (kaze se kada se govori o bolesti); -
taşımlik (-ğı) v. taşım
- üstünde bırakmamak sravnit sa zeml-
jom; - sektirme bacanje zabica na vodi taşınır 1 pokretnina, pokretna imovina;
(igra); - ı sıksa suyunu çıkarır on je ct. menkul; - mallar pokretna imovina ll
veoma jak, snazan pokretan, portabl, prenosiv

942
 tat

taşınmak 1. pass. od taşımak 2. dat. taşlaşmak 1. okameniti se, kameniti

preseliti se, seliti se, odseliti se 3. tu- se, pretvoriti se u kamen 2. zbuniti se, za-
marati, neprekidno odlaziti i dolaziti bezeknuti se
taşınm~ 1 nenosiv, nepokretan ll nek- taşiatmak caus. od taşlamak
retnina; - mallar nekretnine, nepokretna taş levreği (-ni) zool. koraf, korbel
imovina (Umbrina cirrhosa)
taşırmak caus. od taşmak
taşlı 1. kamen, kamenit, stenovit 2. uk-
taşıt (-tı)
prevozno sredstvo, vozilo, rasen kamenom; - yüzük prsten s ka-
transportno sredstvo menom

taşıtÇı vozac, prevoznik, osoba koja taşlık (-ğı) 1 1. kamenjar 2. poplocano

upravlja transportnim sredstvom dvoriste 3. poplocan prostor 4. zeludac

(ptice) ll kamenit, krsevit, stenovit
taşıtmak, taşıttırmak caus. od ta-
şırmak taşma 1. gl. im. od taşmak 2. izliv, iz-
livanje, plavljenje, poplava
taşıyıcı 1. nosac, lucki radnik 2. pre-
nosnik 3. transporter taşmak (-ar) 1. prelivati se, razlivati se,
izlivati se, poplaviti; prekipeti 2. visili
taşkın 1 poplava, plavljenje ll 1. na-
(preko ivica), viriti 3. prasnuti (od besa),
bujao, koji se izlio iz korita, koji plavi; pre- razderati se O sabrı taştı nestalo mu je
punjen, prevrsen 2. bucan, buran; pre- strpljenja
teran, preobilan 3. zestok, vatren, zustar,
zanesen, odusevljen 4. silovit, plahovit, taş mantarı (-nı) bot. lisaj (Lichen)
neobuzdan, razuzdan, drzak taş ocağı kamenolom
taşkınlık 1. siledzijstvo, mangupstvo, taş pamuğu (-nu) azbest
bucnost, razuzdanost, drskost, drsko po-
taş pudra puder u kamenu
nasanje 2. psih. manija
taşra provincija, unutrasnjost
taşkıran çiçeği (-ni) bot. kamenika
(Saxifraga) taşralı 1 provincijalac ll provincijski
taşkırangiller bot. axifragaceae taş yağı (-nı) kerozin

taşkıran otu (-nu) bot. kamenika (Sa- taş yoncası (-nı) bot. kokotac (Me-
xifrage) lillotus)

taş kömürü geol. ugalj, antracit taş yuvarı geo/. listosfera

taş küre geol. litosfera taş yüreklilik tvrdog srca, bez srca,
bezdusan, bezosecanjan; nemilosrdan
taşlama 1. gl. im. od taşlamak 2. bru-
senje, glacanje, poliranje 3. epigram, sa- tat -dı) 1. ukus 2. slatkoca, sladak ukus
lira; 3. zadovoljstvo, uzivanje; - almak uzivati
u necemu; nalaziti zadovoljstvo u necemu;
taşlamacı 1 . kamenovati 2. gadjati ka-
- ını almak (ili - ına bakmak) probati, isp-
menom, bacati kamenje 3. ocistiti od ka- robati; - vermek davati ukus; - ını çı­
mencica, trebiti od kamencica (pirinac i si.) karmak uzivati (u necemu), nasladjivati
4. podrugivati se, praviti aluziju 5. obloziti se; - duymak osecati ukus; oseeati za-
kamenom, poplocati dovoljstvo O - ı damağında kalmak 1) ne
taşlanmak pass. od taşlamak mo6i zaboraviti neko zadovoljstvo; - ı

943
 tat
tuzu kalmamak 1) izgubiti ukus, pastali
neukusan 2) postali neprivlacan, izgubiti
privlacnost; - ı tuzu yok neukusan, bez
ikakvog ukusa; neinteresantan, nep-
rivlacan
Tat (-tı) 1. Tat 2. podrugljiv naziv za
Persijance i Arape
Tatar 1Tatarin ll tatarski
tatar ist. glasonosa, vesnik, kurir
Tatar böreği (-ni) kul. testo preliveno
mlevenim mesom, kiselim mlekom i vru-
cim zejtinom
Tatarca tatarski jezik ll tatarski
'1 tatarcık zool. papadaci (Phlebotomus)
! razgovarati, lepo pricati O - ya bağlanmak
tatarsı, tatarımsı 1. slican Tatarinu,
koji lici na Tatarina 2. polukavan, poluziv,
lose spremljen
tatbik (-ki) a 1. uporidjivanje, sravn-
jivanje 2. prilagodjavanje, primena; spro-
vodjenj ostevarivanje; usrajanje-etmek 1)
ak. dat uporedjivanje srarrivanje pre-
meniti, sprovoditi, prilagoditi, ostvariti, izv-
rsiti, usvojiti o - mührü licni pecat, zva-
nicni pecat (pojedinja)
tatbikat (-tı) a 1. primena, praksa; - ta
u praksi 2. voj. manevar, vojna vezba;
ordugahı poligon;
tatblkatçı prakticar
tatbiki praktican, primenjen; - sanatlar
prnmenjene umetnosti
tatil a 1. prekid, obustava; - i eşgal
obustava rada 2. odmor, praznik; bayram
- i praznicni dani, odmor za vreme praz-
nika; hafta sonu - i vikend; okul - i skols-
ki raspust; öğle - i pauza za rucak; -
etmek 1) privremeno zatverili 2) priv-
remeno obustaviti rad 3) raspustiti 4) od~
marali se
tatlandırmak 1. zaciniti (hranu), dati
ukus 2. uciniti da voce sazre, da bude slat-
ko
944
tatlanmak postali sladak, sazreti (o
vocu)
tatlı 1 1. slatko, slatkisi, poslastica, ko-
laci, dezert 2. zadovoljstvo, uzivanje ll 1.
sladak, ukusan 2. koji je za pice, neslan; -
su slatka voda, voda za pice - su balığı
recna riba -su gelincik balığı (-nı) zool.
manic (Lota lota) - su istakozu (-nu)
zool. slatkovodni rak (Astacus) - su ka-
yası zool. linjak (Tincatinca) - su levreği
zool. smudj (Perca fluviatilis) - su yen-
geci zool. slatcovodni rak (Potamqn flu-
viatile) 3. prijatan, mio, drag, simpatican,
divan, drazestan, ljubak, ugodan, lep; -
söz 1) slatka rec 2) laskanje lll prijatno,
milo, lepo, slatko; - - konuşmak prijatno
srediti, resiti (na prijateljski, lep nacin); izg-
laditi, slqziti se; dogovoriti se, sporazumiti
se, svrsiti se, svsiti (na fin nacin); - bela!
muko moja! nestasko, nemirkc jedan!; -
dil yılanı deliğinden çıkarır post. lepa rec
gvozdena vrata otvara; - dilli slatkoreciv
tatlıca slatkast, sladunjav
tatlıcı 1. poslastiear, prodavac slatkisa
2. sladokusac
tatlıcılık poslasticarstvo
tatldışmak 1. postati si adak, sazreti (o
vocu) 2. umiliti se, postali umiljat (o glasu),
postati prijatan
tatlılaştırmak caus. tatlllaşmak
tatlılı spremljen sa slatkisima, koji ima
dezert; - bir yemek jelo s dezetrom
tatlılık 1. slatkoca, sladak ukus 2. pri- .
jatnost, ugodnost, milost, dragost, lju-
baznost, uljudnost; - la ljubazno, prijatno,
lepo, na lep nacin
tatlımsı sladunjav; slatkast
tatlı patetes bot. sladak krompir (lpo-
moea batatas)
tatlı sülümen hem. kalemel
tatmak 1. probati 2. isprobati, oprobati,
iskus[ti, osetiti, doziveti

tatmin a zadovoljstvo, zadovoljavanje;
/-1/ - etmek zadovoljiti; namiriti; - olmak
biti zadovoljen
tatminkar a-p zadovoljavajuci
tatminsizlik nezadovoljstvo
tatsal po ukusu, ucusni
tatsız 1. neukusan 2. neprijatan, odv-
ratan, bljutav; antzpatican 3. dosadan, bez
duha, suvqparan, neinteresantan O - tuz-
suz 1) bez ikakvog ukusa, neukusan 2)
dosa dan
tatsıziaşmak 1. postali bezukusan,
postali neukusan 2. postali neprijatan,
postali dosadan
tatsızlık 1. neukus, nedostatak ukusa,
los;; ukus, neukusnost 2. neprijatnost
tattırmak caus. od tatmak
tatula, tatura bot. tatula (Datura)
taun a med. kuga
tav 1 zagrevanje, visok stapen zag-
revanje, visoka tamperatura 2. pravi cas,
pogodan trenutak; - a getirmek zagrejati
dq potrebne temperature 3. vlazenje, kva-
senje, prskanje vodam; vlaznost; - ver-
mek vlaziti, poprskati vodom, fajtati O /-al
- düşürmek arg. prevariti, obmanuti; /-1/
- ına getirmek naci povoljan trenutak za
obavljanje nekog posla; - olmak biti pre-
varen, biti obmanut, nasamariti se, na-
saditi se;
tava 1. tiganj, tava 2. pr:leno jelo; balık
- sı przena riba 3. teh. tiganj (za topljenje
olova) 4. korito (u kome se mesa krec) 5.
kotao za so, plitak bazen u kome isparava
morska voda za dobijanje soli 6. leja za
rasad 7. mor. platforma siza
tavaf a 1. is/. tavaf (obred obilazenja
oko C,abe) 2. kruzenje, okretanje, hodanje
ukrug, obilazenje; /-1/ - etmek 1) kruziti,
hodati ukrug; obilaziti
tavan 1 1. tavanica, plafon; tavan; -
arası tavan, potkrovlje; mansarda; 2. gorn-
tavlamak
ja granica, plafonska visina, najvisi ste-
pen;- - fiyat plafonirana uçuş - ı pla-
fonska visina leta aviona
tavan2 a dobrovoljno, drage volje
tavassut a 1. posredovanje, pos-
rednistvo 2. intervencija; 1) posredovati,
biti posrednik 2) mesati se, intervenisati
tavattun a naseljavanje, nastanjivanje;
/-dal - etmek naseliti se, nastaniti se
tavazzuh a razjasnjavanje, ras-
vetljavanje, razbistravanje; - etmek raz-
jasniti se, rasvetliti se, razbistriti se
tavcı arg. prevejanac, prepredenjak,
varalica
tavcılık arg. prevara, lopovluk, podvala
taverna taverna, nocni klub
tahane staklenik, staklena basta
tavir (-vrı) a 1. ponasanje, manir; stil;
vladanje; izraz, izgled; - almak (ili - ta-
kınmak) praviti se, poprimiti izgled; - ını
bozmamak nezbuniti se, ne promeniti
izraz 2. uobrazenost, nadutost, tasiina
tavik (-kı) a odlaganje, odgadjanje,
odugovlacenje; zadrzavanje; /-11 - etmek
odloziti, odgoditi, odugovlaciti; zadr:lavati
taviz a ustupak, koncesija; popust, nak-
nada, kompenzacija; ct. ödün o - ver-
mek napraviti ustupak, popustati
tavizci popustljivac
tavizeilik popustljivost, popustanje
tavla 1 a konjusnica, stala
tavıa2 tavla (vrsta· kocke); triktrak; -
atmak (ili oynamak) igrati tavlu
tavlacı1 konjusar
tavlacı2 ljubitelj tavle, igrac tavle
tavlamak 1. zagrevati (do neophodne
temperature); zariti 2. vlaziti, ovlaziti, nak-
vasiti, poprskati, fajtati 3. toviti (zivotinju)
4. arg. prevariti, obmanuti, nasaditi, mı-
.945
tavıanmak

sukati, namagarciti, 5. arg. zavesti de- t~vşancılık gajenje zeceva

vojku, upecati (devojku) tavşancıl otu (-nu) bot. mecja sapa
tavlanmak pass. od tavlamak (Heracleum)

tavlı 1. zagrejan (do odredjene tem- tavşan dudağı (-nı) zecija usna
perature), uzaren 2. vlazan, ovlazen, nak- tavşan kanı (-nı) modar, zagasito crve-
vasen, poprskan, pofajtan 3. utovljen, ugo- ne boje o - gibi çay jak caj
jen
tavşan kulağı (-nı) bot. kolutka (Cycla-
tavsama gl. im. od tavsamak men)
tavsamak oslabiti, izgubiti snagu; tavşanıı1 1. zecarnik 2. farma zecella
smanjiti se, sniziti se; umiriti se, utisati se,
tavşanJık2 duborez, rezbarenje
ublaziti se; popustiti, opasti; nestati
tavşan memesi (-ni) bot. veprinac
tavsatmak ak. oslabiti, umiriti, stisati,
(Ruscus)
ublaziti, smanjiti
tavşan paçası (-nı) bot. detelina (Tri-
tavsız1. nezagrejan 2. suv, koji nije
folium arvense)
vlazan, nepofajtan 3. koji nije utovljen,
mrsav tavuk (-ğu) zool. kokoska, kokos (Gal-
lus) O - ayağı otvarac; - götü tövbe tut-
tavsir a opis, opisivanje, odredjivanje; maz post. vu/g. kokosije dupe ne is-
oznacavanje, kvalifikovanje; /-1/ - etmek punjava zavet (kaze se za nekoga ko ne
opisati, odrediti, oznaciti dr2:i rec)
tavsiye a preporuka; savet; - mektubu tavuk balığı (-nı) zool. pismolj (Gadus
(pismena) preporuka; /-1/ - etmek pre- merlangus);
poruciti, savetovati; - üzerine po pre-
tavuk biti (-ni) zool. kokosija vaska
poruci
(Menopan)
tavsiyeli · koji ima preporuku, pre-
tavukçu 1. peradar, zivinarstvo, pe-
porucen, po preporuci
radarstvo 2. prodavanje zivine
tavsiyename a-p preporuka
tavukgiller zoo/. kokoske, koke (Gal-
tavsiyesiz ı osoba koja nema pre- liformes)
poruku ll bez preporuke tavuk gögsü (-nü) kul. vrsta pudinga
tavşan 1 zoo/. zec (Lepus) O - anahtarı koji se pravi od belog pileceg mesa ku-
otpirac, otvarac; - ı araba ile avlamak ra- vanog u mleku i pirincanog brasna
diti polako, bez zurbe; - bayırı aştı sad je tavuk götü (-nü) vulg. bradavica
kasno, ne moze se vise nista uciniti; -
tavuk karası (-nı) kokosije slepilo
dağda, suyu ateşte post. zec u sumi, a
on razanj gradi; -yürekli plasljiv kao zec tavulga bot. crvena vrba (Salix pur-
purea)
tavşan2 stolar, drvorezac
tavus zool. paun (pavo) o - kuyruğu
tavşan bıyığı (-nı) bot. livadarka (Poa)
(tüyü) çıkarmak arg. povracati
tavşanca 1. turska igra 2. muzika na
tavzif a davanje zaduzenja (zadatka),
koju se igra tavşanca
zaduzivanje; /-1,-la/ - etmek davati za-
tavşancıl orao, jastreb (naziv zaptice duzenje, dati zadatak; obavezati; narediti;
grabljivice koje love zeceve) zaduziti cime;

946

tavzih a objasnjenje, tumacenje (dela);
/-11 - etmek objasniti, razjasniti, tumaciti,
protumaciti
tay1 zdrebe
tay2 jednak, ravan, slican; - arabası
dubak O - durmak stajati na nogama
(kaze se za bebu koji jos nije prohodala);
- - ! stoj! gore! ajde! (kafe se bebi koja
uci da hoda)
tay3 (-yyı) a 1. uklanjanje, udaljavanje,
proterivarije, otpustanje 2. ponistavanje,
unistavanje
taya a dojilja, dadilja
tavdaş par, vrsnjak; kolega
tayf a 1. fiz. spektar 2. prividjenje, vi-
zija, utvara, avet, sablast; cf. görüntü
tayfa a 1. mornar 2. posada; 3. po-
magaci, pratioci; skupina, druzina
tayfölçer spektroskop
tayf ölçümü spekroskopija
tayfun 1. tajfun 2.Tajfun (musko ime)
taygeldi pastorce, pastoread
tayın a voj. porcija, sledovanje, dnevni
obrok; - ekmeği sledovaje hleba O - be-
deli vojnicka plata
tayin a 1. odredjivanje, utvrdjivanje, us-
tanovljenje 2. imenovanje, postavljenje,
premestaj (o sluzbi); - etmek 1) ak. od-
rediti, utvrditi, ustanoviti 2) imenovati, pos-
taviti (na novu sluzbu); premestiti (s sluz-
bom) O - hakkı,
tayip (-bi) a prebacivanje, prekor, kud-
jenje, pokuda, zameranje; /-11 - etmek
prebacivati (kome), prekoravati, kuditi, za-
merati
taylak zdrebe; mladunce kamile
tayyara 1. leteci, koji leti 2. isparljiv, iz-
vetriv
tayyare a arh. avion; cf. uçak 1;
tazip
tayyareel 1. pilot 2. avijaticar
tayyareellik pilotiranje, avijacija, vaz-
duhoplovstvo
tayyetmek ak. 1. iznositi, izvaditi 2.
skloniti, ukloniti, odstraniti, unistiti, po~
nistiti, izbrisati
tayyör zenski kostim
tazallüm a zalba, prigovor, tuzba, ja-
dikovanje; naricanje; - etmek zaliti se, tu-
ziti se; jadikovati; naricati
tazammun a 1. ukljucivanje, obuh-
vatanje, upletanje 2. log. implikacija, pod-
razumevanje, shvatanje; - etmek 1) ukl-
jucivati, obuhvatati 2) implicirati,
sadrzavati u sebi; shvatati
tazarru (-u) a molba, molitva; /-11 -
etmek moliti (za); moliti se (bogu)
taze p 1 1. svez 2. mlad, krepak, zdrav
3. nov, skorasnji, nedavni, svez ll mlada
devojka
tazeleme gl. im. od tazelemek
tazelemek 1. zameniti svezim, osveziti,
zameniti novim, promeniti, doneti jos
jedan (caj) 2. dodati vode i podgrejati
(jelo) 3. obnoviti, iznova poceti; popraviti
tazelanrnek pass. od tazelemek
tazeleşrnek podmladiti se
tazelik 1. svezina 2. mladost, krepkost
tazı p hrt o - ya dönmek 1) jako smrsa-
ti, oslabiti 2) pokisnutu do gole koze; -
gibi mrsav i brz (kao hrt)
tazılaşmak jako smrsati, postali kost i
koza
tazim a arh. velicanje, uzdizanje, pos-
tovanje, uvazavanje; pocast; resmi - voj.
vojnicki pozdrav, salutiranje; /-al - etmek
velicati, uzdizati, postovati pocast
tazimat (-tı) a 1. pt. od tazim 2. pos-
tovanje, pocasti
tazip (-bi) a arh. mucenje, tortura, zlos-
tavljanje;
947
'~' p ta%1ye
taziye a saucesce, saosecanje;
taziz a arh. 1. postovanje, pijetet 2. po-
castvovanje;
tazmin a naknada, odsteta, kom-
penzacija, obestacenje; /-1/ - etmek nak-
naditi, dati odstetu, obestecivati, kom-
penzovati
tazminat (-tı) a 1. pl. od lazmin 2. re-
paracija, obestecenje, kompenzacija 3.
kontribucija
tazyik (-kı) a 1. pritisak; - i hava at-
mosferski pritisak 2. pritisak, nasilje; ct.
basınç, baskı 3. prisiljavanje; /-11 - etmek
1) vr8iti pritisak 2) prisiljavati, primoravati,
ugnjetavati
teadül a jednakost; ravnoteza; - etmek
izjednaciti se, uravnoteziti se
teakup a pracenje, idenje za kim; red-
janje jedan za drugim; - etmek pratiti, ici
jedan za drugim, redjati se
teali a arh. dizanje, podizanje, us-
pinjanje, uspon, penjanje;
teamül a 1. navika, obicaj, uobicajan
nacin; - hukuku obicajno pravo 2. hem.
reakcija
tearuz a arh. protivurecje, kontradikcija;
kontrast; konflikt, sukob; cf. çatışma
teati a arh. razmena, razmenjivanje,
zamena; /-1/ - etmek razmenjivati, iz-
menjivati, zamenjivati
tearün a uzajamna pomac, saradnja
tebaa a 1. pl. od tabi1 2. podanik,
drzavljanin, gradjanin
tebahhur a arh. isparavanje,
vetravanje; -etmek ispariti, izvetriti
tebaiyet (-ti) a arh. 1. pokoravanje, pot-
cinjavanje, pokornost, poslusnost 2. pri-
lagodjavanje, podesavanje;
tabarüz a jasnost, ocevidnost, bistrina;
- etmek postali jasan (ocevidan), raz-
bistriti se, razjasniti se
948
tebcil a 1. uvazavanje, postovanje, pi-
jetet 2. slavljenje, hvaljenje, uzdizanje; /-1/
- etmek 1) uvazavati, postavali 2) slaviti,
hvaliti, uzdizati
tebdil a promena, izmena; smena; za-
mena, zamenjivanje; cf. değiş; /-1/ -
etmek promeniti, izmeniti, menjati; sme-
niti, zameniti O - gezmek ici inkognito; -
mekan etmek selili se; preseliti se
tabdilihava promena vazduha
tebeddül a arh. menjanje, promana, iz-
mena; smena;
tebelleş 1 nar. gnjavator; /-al - olmak
dosadjivati, uznemiravati, muciti ll do-
sadan, nesnosan, nametljiv
tebellüğ (-ğü) a arh. dobijanje, pri-
manje; primitak, prijem, obavestavanje; -
etmek 1) ak. dobiti, primili 2) biti oba-
vesten
tebellür a arh. 1. hem. kristalizacija 2.
razbistravanje, bistrenje; -etmek 1) hem.
kristalisati se; cf. billürlaşmak 2) razbistriti
se, postali jasan; pojaviti se; cf. belirmek
teber p 1. halebarda; sekira 2. noz za
kozu
teberru (-u) a arh. darivanje, poklon; cf.
bağış /-1, -al- etmek darivati, pokloniti; cf.
bağışlamak
teberrüken a 1. s blagoslovenjem 2. za
srecu
tebessüm a osmeh, smesak; - etmek
esmehivali se, smesiti se
tebeşir p kreda; - devri kredno doba;
- peynir bakışlı glup, tupoglav
iz-
tebeyyün a jasnost, ocevidnost; -
etmek postali jasan, ocevidan; pojaviti se
tebligat (-tı) a arh. 1. pt. od tebliğ 2. sa-
opstenja, izvestagi, referati
tebliğ (-ği) a saopstenje, obavestenje,
informacija, referat, izvestaj, objava, ko-
minike; prenos (na radiju); cf. bildiri; /-1/-

etmek sa::ıpstiti, obavestiti, informisati,
dati izvestaj; prenositi (na radiju); ct. bil-
dirmek
tebrik (-,.<i) a cestitanje; - kartı cestitka;
/-1/ -etmek cestitati; cf. kutlamak
tabriye a arh. opravdanje; os-
lobadjanje; oslobadjajuca presuda; /-1/ -
etmek 1) osloboditi (od optu:Zbe, duga) 2)
rehabilitovati
tebşir a saopstavanje dobre, prijatne
vesti; 1-11 - etmek saopstiti dobru, prijatnu
ili radosnu vest
tebyiz a arh. 1. prepisivanje na cisto 2.
beljenje; /-1/ - etmek 1) prepisivati na Cisto
2) beliti, izbeliti
tecahül a arh. izigravanje neznanje,
nepoznavanja; /-dan/ - etmek praviti se
da ne znas, praviti se da nepoznajes, pra-
viti se nevest
tecanüs a arh. istovrsnost, jednakost,
istorodnost;
tecavüz a 1. napadanje, napad, navala
2. silovanje, nasilje, zlostavljanje, povreda,
prekrsaj, narusavanje (zakona i si.); mu-
cenje, dosadjivanje; - etmek 1) dat. na-
padati 2) al(. silovati, zlostavfjati, na-
rusavati (zakon), muCiti, dosadjivati
tecdit (-dil a arh. obnavljanje, res-
tauriranje, restauracija, osvezavanje;
teceddüt a arh. 1. obnova, ob-
navljanje, popravak, restauracija 2. no-
vina, novitet; reforma; cf. yenilik;
tecelli a a;h. 1. pojavfjivanje, pojava,
manifestacija 2. sudbina, kob; - etmek po-
javiti se, manifistovati se; cf. belirmek
tecemmu (-u) a arh. 1. skupljanje, go-
milanje; koncentracija; - yeri zborno
mesto 2. voj. koncentracija (trupa);
tecennün a arh. ludilo, dusevna po-
remecenost; - etmek poludeti, umno po-
remetiti
tecerrüt a arh. 1. izdvajanje, usaml-
tecvlz
jenost, izolovanje, izofacija 2. aps-
trahovanje, aptrakcija 3. odricanje, od-
bacivanje, oslobadjanje (od predrasuda); 1
-dan/ - etmek 1) izdvojiti se, izolovati se
2) apstrahovati se 3) odbacili, odagnati,
osloboditi se (od predrasuda)
tecessüm a arh. otelotvorenje 2. javl-
janje, pojava, pokazivanje, otkrivanje 3.
ozivljavanje; - etmek 1) otelotvoriti se; ct.
cisimlenmek 2) pojaviti se, pokazali se 3)
o:Ziveti
tecessüs a arh. radoznalost, znatizelja
2. motreje, pracenje, prismotra;
tecezzi a arh. drobljenje, sitnjenje, ras-
tavljanje (na delove); - etmek delili se,
rastavljati se, drobiti se, sitniti se
tecil a odgadjanje, odlaganje; - etmek
odgadjati, odlagati
tecim evi a arh. prodavnica, radnja,
trgovina; trgoviska komora
tecrit (-di) a 1. apstrahovanje 2. usaml-
jenost, povucenost; izolacija, izolovanje 3.
fiz izolacija; - etmek 1) apstrahovati; ct.
soyutlamak 2) povuci se, izolovati se, osa-
miti se
tecrübe a 1. eksperiment, ogled,
proba, pokusaj, ispitivanje; cf. deney 2. is-
kustvo; /-1/ - etmek. 1) probati, ispitivati,
eksperimentisati, testirati; ct. denemek, 2)
iskusiti
tecrübeli iskusan;
tecrübesiz neiskusan
tecrübesizlik neiskustvo
tecrübi a eksperimentalan, opitni, prob-
ni
tecvit (-di) a arh. 1. tedZvid (pravila za
pravilno citanje Kur'ana) 2. citanje Kur'ana
prema fonetskim pravilima tedi:vida 3.
naziv knjige u kojoj su izneta fonetska pra-
vila za citanje Kur' ana
tecviz a arh. dopustanje, doz-
voljavanje, odobravanje; odobrenje, pris-
949
', ,~/
tecziye

tanak 1-11 - etmek dopustiti, dozvoliti, · etmek) preduziti mere; cezai - kaznene
~~ odobriti; pristati mere; emniyet - leri mere pred-
:.'1. dostroznosti, sigurnosne mere; !htiyati -
tecziye a arh. kazna; /-1/ - etmek kaz-.
ler (ili önllyici - ler) mere predostroznosti
ı niti
~ '
tedbirli 1. oprezan, promisljen 2. stedl-
teçhil a arh. dokazivanje neznanja, ra-
jiv
zotkrivanje necııeg neznanja i ne-
obrazovanja; /-1/- etmek dekazivali necije tedbirsiz neoprezan, nepromisljen,
neznanje, razotkrivati necije neznanje; nesmotren
praviti nekoga neznalicom tedbirsizlik neopreznost, nep-
techiz a opremanje, opskrbljivanje, romisljenost
snabdevanje; oprema; naoruzavanje; /-1/ - tedenni a arh. 1. snizavanje, sman-
etmek opremiti, opskrbiti, snabdeti; cf. jenje, padanje, opadanje, pad 2. za-
dontamak ostajanje, zakasnjenje, nazadovanje, reg-
res; - etmek 1) snizavati se, smanjivati
teçhiz!!t (-tı) a arh. 1. pt. teçhiz 2. op-
se, padati, opadati; cf. düşmek 2) za-
rema; orudje; naouruzanje; instrumenti
ostajati, zakasnjavati, nazadovati
tedafüi a arh. odbrambeni, zastitni; cf.
tedfin a arh. 1. zakopavanje, zatr-
savunma! ık;
pavanje, pokopavanje, sahranjivanje 2.
tadahül a arh. 1. probijanje, prodiranje sahrana, pokop;
2. zakasnjenje u isplati; - de kalmak (ili - tedhiş a arh. zaplasivanje, te-
e binrnek - e kalmak) biti neisplacen, za- rorizovanje;
ostali sa isplatom
tedhişci 1terorista ll teroristicki
tadai psih. arh. asocijacija; cf. çağrışım;
tedhişçilik terarizam
- ettirmek naterati nekoga da misli (o ne-
cumu) tedip (-bi) a 1. poucavanje, sa-
lietovanje, disciplinovanje, vaspitanje 2.
tadarik (-ki) a 1. snabdevanje, na-
kazna, ukor; /-1/ - etmek 1) vaspitati, po-
bavka, dobavljanje, dobivanje 2. aku-
uca~ati, disciplinovati 2) kazniti, ukoriti
mulacija; /-1/ - i snabdevanje vodom O- te
bulunmak pripremati se, spremati se (za) tedirgin uznemiren, nesiguran, rast-
rojen, bojazljiv, zbunjen; zabrinut; napet,
tedariklemek ak. pripremiti, spremiti nervozan; /-1/ - etmek uznemiriti, zab-
tedarikli 1. pripremljen, spreman 2. rinjavati, smetati, cinili nervoznim, za-
stedljiv marati

tedariksiz nepripremljen, nespreman tedirginlik 1. uznemirenost, ne-

tedavi a 1. lecenje; terapija 2. iz-
lecenje, ozdravljenje; /-1/ - etmek 1) leeili
2) izleciti; - olmak 1) leeili se, biti pod te-
rapijom 2) izleciti se, ozdraviti
tedavül a opticaj, promet, cirkulacija; -
den çekmek (ili kaldırmak) povuci novac
iz opticaja; -e çıkarmak pustiti (novac) u
opticaj; - de olmak biti u opticaju
tedbir a mera;- almak (ili ittihaz
sigurnost, nespokojstvo, napetost; zab-
rinutost 2. astr. perturbacija
tediye a placanje, isplata, uplata; otp-
la:civanje (duga); - dengesi platni bilans; 1
-ll - etmek platiti, isplatiti, uplatiti, otplatiti
tedricen a postepeno, korak po korak
tedrici a postepen, postupan
tedriç (-ci) a arh. postepenost, pos-
tupnost

950

tedris a arh. nastava, predavanje,
ucenje, obuka; - etmek predavati, po-
ducavati; ct. öğretmek,
tedrisat (-tı) a arh. nastava, obuka, ob-
razovanje; cf. öğretim;
tedvin a arh. sakupljanje, pabircenje,
kompilacija; sastavljanje 2. jur. ko-
difikacija; /-1/ - etmek sakupljati; sas-
tavljati, kodifikovati
tedvir a 1. okretanje, rotacija, kruzenje
2. upravljanje, usmeravanje; /-1/ - etmek
1) okretati, vrteti, obrtati 2) upravljati, us-
meravati
teeddüp (-bü) a arh. vencanje, udaja,
zenidba, brak; - etmek vencati se, udati
se, ozeniti se
teehhür a arh. zakasnjavanje, kasn-
jenje; cf. gecikme
teemmül a arh. savesno, brizljivo, te-
meljito razmisljenje, pemisljsnje, poimanje;
teenni a arh. predostroznost, obaz-
rivost; stalozenos!; sporost, otezanje
teessüf a arh. zaljenje; sazaljevenje,
zalost, tuga; /-al etmek zaliti; sazaljer-atz
/-al ct. yerinmek; - ederim! zao mi je!
zalim!
teessür a arh. zalost, tuga, jad, bol; cf.
üzüntü;- etmek zaliti (koga), zalostiti se,
tugovati, biti dirnut; sazaljevati
tessüs. a arh. 1. osnivanje, ute-
meljivanje, organizovanje, uvodjenje, us-
tanovljenje 2. ucvrscivanje, jacanje, utvr-
djivanje; cf. temelleşme - etmek 1)
osnovati se, utemeljiti se, uvoditi, us-
tanoviti 2) ucvrstiti, ojacati, utvrditi;
teeyüt (-dü) a potvrdjivanje, potvrda; -
etmek potvrditi se, biti potvrdjen
tef a arh. daire O /-11 - koymak (ili
koyup çalmak) ogovarati, rugati se, pods-
mehivati se (kome)
tefahür a arh. samohvalisanje, hva-
lisanje;
tefrika.
tefcir a arh. dreniranje, drenaza;. -
etmek drenirati, odvodnjavati
tefe a brdilo
tefeci gulikoza, zelenas
tefecik: ufacık - malecak, sitan
tefecilik zelenastvo
tefehhüm a arh. razumevanje, shva-
tanje; /-1/ - etmek razumeti, shvatiti; cf.
anlamak
tefek: ufak- sicusan, malen
tefekkür a arh. zamisljenost; raz-
misljanje; - e dalmak udubiti se u misli; -
etmek zamisiili se, razmisljati
tefeli cvrsto tkano platno
teferruat (-tı) a detalji
teferruatlı detaljan, podroban, u detalje
tefferrüç (-cü) a izlet, setnja, eks-
kurzija; cf. gezinti;
teferrüt (-dü) a arh. izdvajanje, od-
vajanje (od ostalih); .
tefessüh a arh. 1. kvarenje 2. ras-
padanje, truljenje; - etmek 1) kvariti se,
pokvariti se 2) raspadati se, truliti
tefevvuk (-ku) a arh. nadmocnost, pre-
ismuctvo; ct. üstünlük; /-al - etmek biti
iznad (nekoga), biti superioran
tefeyyüz a napredovanje, napredak; -
etmek napredovati; ct. ilerlemek
tefhim a arh. objasnjenje, tumacenje 2.
jur. izricanje (kazne), proglas enje; -
etmek 1) objasniti, tumaciti 2) izrecii
(kaznu)
teflon 1teflon ll teflonski
tefrik(-ki) a 1. deljenje, podela; razd-
vajanje, odvajanje 2. razlika; /-1/ - etmek
1) deliti, podeliti, razdvojiti, odvojiti 2) raz-
likovati
tefrika a 1. nastavak (romana, i si.) 2.
delo koje iziazi u nastavcima 3. nesloga,
951
 tefriş
neslaganje, svadja; /-1/ - etmek ob-
javljivati u nastavcima, izdavati u mis-
tavicima
tefriş a 1. prostiranje, sirenje (stolnjaka
i si.) 2. poplocavanje, pokrivanje, ob-
laganje 3. namestanje; /-11 - etmek 1)
prostirati, (ra) siriti 2) poplocati, pokriti, ob-
loziti 3 ) namestiti
tefrik (-ti) a nemarnost, nehai
tefsir a 1. objasnjenje, tumacenje, ko-
1t
mentar, interpretacija; ct. yorum 2. re/.
komentar Kur'ana; /-11 - etmek objasniti,
tumaciti, komentarisati, interpretirati
teftiş a inspekcija, revizija; kontrol; ct.
denet, bakı; /-1/- etmek vrsiti reviziju
tefviz a arh. poveravanje, predavanje; 1
-al - etmek poveriti, naloziti; staviti u duz-
nost, zadati; uruciti, uputiti
tegafül a arh. pretvaranje, pravljenje da
se ne razume, izigfavanje nemarnosti,
izigravanje ravnodusnosti, simuliranje; -
etmek pretvarati se da ne razume, izig-
ravati nemarnost, izigravati ravnodusnost,
simulirati
teğelti nar. pokrivac ispod sedla
teğet (-di) mat. tahgens, tangenta
teğmen voj. potpqrucnik
teğmenlik 1. potporucnicki cin 2. duz-
nosti potporucnika
tehacüm a arh. jenovremeni napad,
juris 2. skupljanje, sabiranje; /-al - etmek
1) napasti, jurisati 2) skupljati se, sabirati
se
tehalüf a arh. 1. razilazenje, nes-
laganje; ct. aykırılık 2. razlika, varijacija; -
etmek razilaziti se, neslagati se; raz-
likovati se
tehalük (-kü) a arh. zelja, zudnja, poh-
lepa, entuzijazam
tehcir a arh. preseljenje; iseljenje; /-1/
- etmek preseliti, iseliti
952
tehdit (-di) a pretnja, zastrasivanje; /-1,
-al - etmek pretiti, zastrasivati
tehevvür a arh. gnev, ljmtina bes; -
eternek naljutiti se, razbesneti se, razjariti
se
teheyyüç (-cü) a arh. uzbudjenje, uz-
rujanost, uznemirenost;
tehi p prazan, upraznjen; pust
tehir a odlaganje, odgadjanje; /-1/ -
etmek odloziti; ct. ertelernek
tehirli 1. odlozen, odgodjen 2. us-
porenog dejstva
tehlike a opasnost, rizik; '- atiatmak
izbeci opasnost, - ye koymak ( ili sok-
mak) dovesti u opasnost, ugroziti
tehlikeli opasan, rizican
tehlikesiz bezopasan, bez rizika
tehyiç (-ci) a arh. uzbudjenje, uz-
budjivanje; /-1/ - etmek uzbuditi, uzrujati
tehzil a arh. ismejavanje, ruganje 2. ka-
rikiranje;
tein tein
teizm teizam
tek 1 (-ki) 1 1. jedan; - bir samo jedan;
- laf etmedi nije progovorio ni rec 2. je-
dini, jedinstven, neuporediv 3. sam,
osamljen; pojedinaean 4. neparan; - sayı
neparan broj 5. sa retima na -li -lik znaCi
jedno-, mono-; - katlı jednospratan; - is-
tikametli yol jednosmerna ulica ll 1. jedan
iz para, jedan od dvoje 2. casa pica; Iki -
içmek popiti dve case pica lll samo da
(zelja); - gelsin de samo da dodje ... O -
başına sam, samcat; poseban, izdvojen,
samostalan; - başına kalmak ostati sam;
- - jedan po jedan; - tük 1) tu i tamo,
retko 2) nekolicina, nekoliko; - yönlü jed-
nosmeran
tek2: adımını - almak postupati op-
rezno, biti oprezan; - durmak stajati ili se-
deti mirno, biti miran

tekabül a arh. 1. docek, susret, sas-
tanak 2. podudaranje, poklapanje, sla-
ganje, ekvivanlentnost 3. naknada, na-
doknada; /-al - etmek 1) podudarati se,
poklapati se, slagati se, biti ekvivalentan
sa 2)sresti se, docilice u lice
tekalif a arh. 1. pt. od teklif 2. porezi,
dazbine
tekamül a arh. razvoj, evolucija; saz-
revanje, usavrsavanje; ct. gelişim; -
etmek 1. razviti se, evolurati, cf. gelişmek
2. sazreti; usavrsiti se; cf. olgunlaşmak
tek anlamlı jednoznacan
tekapu p arh. laskanje, ulizivanje, ula-
givanje; dodvoranje;
tekasüf a arh. skupljanje, kon-
centracija; zgusnjavanje; - etmek skupljati
se; zgusnjavati se
tekasül a arh. lenjost, nemar;
tekaüdiye a penzija; ct. emekli aylığı
tekaüt (-dü) a 1. penzija, adlazak u
penziju; - aylığı (ili maaşı)penzija 2. nar.
penzioner; /-1/ - etmek penzionisati; -
olmak penzionisati se
tekaütlük penzionisanje: cf. emeklilik
tek bencilik fil. solipsizam
tek biçim jednak, jednolik, jed-
noobrazan, standardan, uniformisan
tebir a tekbiri (izgovaranje povise puta
"AIIahu ekber"- bog je velik); - almak (ili
getirmek) citati molitvu, uciti tekbire
tek çekirdekli 1 mononuklearan ll med.
monocit
tekçi til. monist
tekçilik til. monizam
tek değerli, tek değerlikli hem. jed-
novalentan
tek delikliler zoo/. monotreme (Mo-
notremata)
tekerlek
tekdir a arh. prekor, ukor, grdnja; /-11 -
etmek prekoravati, strogo ukoriti, grditi
tek dizer tip. monotip
tek düşüncelik psih. monoideizam
tek düze, tek düzen jednoobrazan,
jednolican, monoton
tek düzelik, tek düzenlik jed-
noobraznost, jednolikost, monotonija
teke 1. jarac 2. racic, rak (Crago jul-
garis) O - burunlu kukastog nosa; - den
süt çıkarmak uraditi nemoguce
tekebbür a arh. nadmenost, uob-
razenost, gordost, arogantnost, na-
busitost, nadutost; - etmek ponasaiti se
nadmeno, uobrazavati, umisljati, biti aro-
gantan
tekeffül a jemstvo, garancija; /-al -
etmek jemciti, garantovati, biti garant
tekel monopol; /-1/ - ine almak mo-
nopolisati, dr2ati monopal nad necim
tekelci ı manapolist ll monopolisticki
tekelcilik monopolizam
tekelleştirmek ak. monopolizovati
tekellüf a arh. 1. naprezanje, muka,
trud 2. lazno prikazivanje, razmetanje; iz-
vestacenost, pretvaranje; ct. gösteriş
tekellüm a arh. govor, razgovor; be-
seda; - etmek govoriti, razgovarati
tekemmül a sazrevanje, zrelost; zavr-
senost, dovrsenost; usavrsenost; - etmek
sazreti; zavrsiti se, dovrsiti se; usavrsiti se
teker1 1. tocak 2. krug, kolut, disk 3.
mat. krug, kruznica; meker yu-
varlanmak (ili gitmik) 1) prevrtati se, tum-
bati se 2) zapanjiti se
teker2 ;- - po jedan po jedan, jedan za
drugim; posebno, odvojeno
tekerkli, tek erklik monarhija
tekerlek (-ği) ı 1. tocak, sto ima oblik
953
.tekedekli
tocka 2. arg. pasivni homoseksualac ll ok-
rugao
tekerlekli na tockice, sa tockovima
tekerierne 1. gl. im. od tekeriemek 2.
/it. knjizevna vrsta sastavljena iz nizı;ı slika
i pojmova povezanih samo aliteracijom u
rimom (slicno razbrajalicama), saljiv pred-
govor, uvod (bajci), brzalica, verizna prica
tekeriemek ak. 1 . kotrljati, valjati ok-
retati 2. izvaliti, bubnuti
tekerlenmek 1. pass. od tekeriemek 2.
skotrljati se, kotrljati se, valjati se, prevrtati
se
tekerli s tockovima, koji ima tockove
tekerrür a arh. 1. ponavljanje 2. frek-
vencija 3. (suçun - ü ) jur. recidiv; -
etmek 1) ponavljati se 2) vratiti se
teke sakalı (-nı) bot. kozja brada (Tra-
gopogon)
tekessür a porast, povecanja, uve-
canje, razmnozavanje; - etmek povecati
se, uvecati se, razmnozavati se
tek eşli monogaman
tek eşlilik monogamija
tekevitün a arh. 1. postajanje, pos-
tanak, obrazovanje, postojanje 2. fil. ge-
neza; cf. oluş; - etmek postajati, ob-
razovati se, nastajati
teldin a arh. zamotavanje u mrtvacki
pokrov; /-11 - etmek zamotavali u mrtvacki
pokrov
teldir a arh. optuzivanje (muslimana)
za neverstvo, jeres ili bogohuljenje;
teldur ist. vladar, vlastelin (vlastelin ok-
ruge u Vizantijskoj imperiji)
tek hücreli jednocelijski
tek hücrelilir zoo/. protozoe (Protozoa)
tekil gram. jednina
tekin 1. prazan, pust, napusten 2. tih,
954
spokojan 3. povoljan, podesan, ugodan; -
değil nespokojan,. neprijatan; zlosutan,
neugodan, bu ev - değildir u ovoj kuci
imaduhova
tekinsiz 1tabu ll nesrecan, zlosutan
tekir 1. tigrasta, sarena macka 2. zoot.
trilja siljoglavka (Mullus surmuletus)
tikit (-di) a 1. ponavljanje, obnavljanje
2. potvrde, potvrdjivanje; /-1/ - etmek 1)
ponoviti, obnoviti (zahtev) 2) potvrditi
tekke 1. re/. tekija; cf. dergah 2. arg.
mesto gde se pusi droga O - ya kurban
geldi sam ga bog poslaö!
tekiemek 1 . ak. razredjivati, proredjivati
2. zatajiti (o masini), neravnomerno raditi,
prekidati (o masini) 3. arg. mucati
teklif a arh. predlog, ponuda; cf. öneri
2. ceremonija, etiketa, formalnost; -
etmek (ili - i yapmak) predloziti, ponuditi;
cf. önermek; - tekellüf formalnost
teklifli formalan, svecan, ugladjen, usil-
jen
teklifsiz neformalan, prost, neusiljen,
prirodan, bezobziran, bez skrupula
teklifsizlik neformalnost, neusiljenost,
prirodnost, familijarnost; bezobzirnost
teklik 1. jedinstvo, jedinstvenost; je-
dinica 2. arg. jedna lira 3. gram. jednina
tekme udarac nogom; 1-a/ atmak uda-
riti nogom, sutnuti; - yemek primili uda-
rac, biti sutnut
tekmeternek ak. udariti nogom, sutnuti,
ritnuti
tekmelenrnek pass. od tekmelemek
tekmil a arh. 1 1. zavrsavanje, dovr-
savanje, upotpunjavanje 2. usavrsavanje
ll sav, ceo; /-1/ - vermek voj. raportirali O
- haberi voj. raport
tekmillenmek ak. 1. zavr5iti, dovrsiti;
cf. bitirmek 2. arg. ubiti, ucmekati

tekne 1. koritq, vedro 2. trup broda,
barka 3. geol. sliv, bazen 4. geo/. sink-
linala 5. tip. slagaljka (za rucni slog) o -
kazıntısı poslednje, dete (rodjeno od sta-
rijih roditelja)
teknik (-ği) ı tehnika ll tehnicki
teknikçi tehnicar
tekniker tehnicar
teknik okul tehnicka skola
teknik öğretim tehnicko obrazovanje
teknisyen tehni6jar
teknokrasi tehnokratija
teknokrat tehnokrat
teknoloji tehnologija
teknolojik tehnoloski
tek örnek jednolik, jednolican, monoton
tek parça jednodelni, iz jednog dela
tek parmaklılar zoo/. kopitari (Pe-
rissodactyla)
tekrar a 1 ponavljanje ll ponovo, na-
nova, opet, iznova, jos jedanput; /-1/ -
etmek ponoviti
tekrarlamak ak. ponoviti, uciniti isto
tekrarlanmak 1. pass. od tekrarlamak
2. ponoviti se
tekrariatmak caus. od tekrarlamak
tekrarlı ponovi, opetovni
tek renkli jednobojan, monohroican
tek sesli gram. jednozvucan
teksit a arh. zgusnıavanje, kon-
denzovanje, zbijanje, koncentracija; /-1/ -
etmek 1) zgusnuti, zgusnjavati, kon-
denzovati, zbiti, stisnuti; ct. yo-
ğunlaştırmak 2) uCiniti neprovidnim, nep-
rozirnim
teksir a umnozavanje, kopiranje razm-
nozavanje; - makinesi gestetner; /-1/ -
etmek umnoziti, razmnoziti
telakl
tekst (-ti) tekst
tekstil tekstil
tek tanrıcı monoteist; cf. muvahhit, mo-
noteist
tek tanncılık monotelzam
tek taraflı jednostran, unilateralan
tekteş monolit
tekten maloprodajni, na komad, na
malo
tektenci trgovac na mala
tektanik (-ği) geo/. 1 tektonika ll tek-
tonski
tektük retko, tu i tamo
tekvando sp. tekvando
tekvin a stvaranje, formiranje; cf. ya-
ratma; /-1/- etmek stvarati, formirati
Tekvin Postanje, prva knjiga Mojsijeva
tek yan lı jednostran, unilateralan
tek yanlılık jednostranost, unilaterizam
tekzip (-bi) a pobijanje, opovrgavanje,
poricanje, demanti; /-1/ - etmek pobiti,
opovrgnuti, poreci, demantovati
tel1 1 1. - saç, saç - i dlaka, vlas 2. nit,
vlakno 3. zica, struna 4. vod, kabi ll 1.
vlaknast, konsast 2. zican, od zice o /ın/ -
ine dokunmak naljutiti, nazivcirati; - ka-
dayıf Kadaif; - (i) kırmak 1) napustiti
posao 2) zaostriti odnose s nekim
tel2 telegram, depesa; - çekmek pos-
lati telegram
tela cvisna; 1-a/ - çatma k staviti cvisnu
telaffuz a izgovor; cf. söyleyiş; /-1/ -
etmek izgovoriti
telafi a arh. nadoknadjivanje, na-
doknada, naknada, kompenzacija; /-1/ -
etmek nadoknaditi, kompenzovati
telakl a 1. susret, sastanak, vidjenje 2.
spajanje, sjedinjenje, spoj, sastav;. ._
955
 telakki

etmek 1) sastajtati se 2) spajati se, sje- teleke brcno pero, najjace pero kod
dinjavati se ptica ·

telakki a shvatanje, prosudjivanje, raz- telekinezi telekineza

matranje, percepcija, zna6enje, glediste,
telekomünikasyon telekomunikacija
stanoviste; cf. anlayış; /-1/ - etmek shva-
titi, razmatrati, smatrati, poimiti, proceniti teleks teleks

telaş a uznemirenost, nemir, uz- teleme, telerne peyniri mlad neslan

budjenje, uzrujanost, panika, zbunjenost; sir, urda
uzurbanost; - a düşmek uznemiriti se uz- telernetre te!emetar
buditi se, uspaniciti se; - etmek uznemiriti
telemetri telemetrija
se, uzbuditi se, uzrujati se, uspaniciti se,
zbuniti se, zuriti se teleobjektif teleobjektiv
telaşlandırmak ak. uznemiriti, uzbuditi, teleoloji teleologija
uspaniciti, uzrujati
telepati telepatija
telaslanmak uznemiriti se, uzrujati se,
telesirnek 1. iscrpsti se, malaksati, oro-
uspaniciti se
nuti, izlizati se 2. smrsati
telaşil 1. uzrujan, uzbudjen, uspanicen
telesinema 1. prikazivanje filmova na
2. uzurban, zuran, hitan
televiziji 2. telefotografija
telaşsız spokojan, miran, smiren, sta-
teleskop (-pu) teleskop
lozen, polagan, tih, spor
televizyon 1. televizija 2. (ili - ahizesi,
telatin maraken, safijan (koza)
- alıcısı) televizor; - da seyretmek gle-
tel dolap (-bı) kuhinjski kredenac sa dati na televiziji
mrezom protiv muva
televizyoncu 1. majstor za televizere
:t ,. telef a 1. unistavanje, istrebljivanje, ubi- 2. neko ko radi na televiziji
janje, iskorenjivanje, rusenje 2. gubitak,
televizyonculuk 1. pravljenje, pro-
smrt 3. trosenje, tracenje; /-1/ - etmek 1)
davanje, ili opravljanje televizora 2. rad na
unistavati, istrebljivati, ubijati, rusiti 2) tro-
televiziji
siti, traciti, spiskati, procerdati
telgraf 1. telegraf 2. telegram; - çek-
telefat (-tı) a 1. pl. od telef 2. gubici
mek poslati telegram, acele - hitan te-
teleferik (-ği) zicare, uspinjaca legram
telefon telefon; - rehberi telefonski telgrafçı telegrafist
imen ik; - u açmak 1) telefonirati 2) javiti
telgrafçılık telegrafija
se na telefon; - etmek 1) dat. telefonirati
2) arg. mokriti telgraf çiçeği (-ni) bot. puzavac (Tra-
descantia)
telefoncu 1. majstor za telefone 2. te-
lefonista telgrafhane arh. telegraf (ustanova
koja hitno salje prima pismena oba-
telefonlaşmak s ile cuti se telefonom,
vestenja)
razgovarati telefonom
telhis a artı. rezimiranje, rezime, su-
telefoto, telefotografi telefotografija
miranje; cf. özet; /-1/ - etmek rezimirati,
tefek (-ği) brcno pero, pero sumirati, ukratno prikazati

956

telif a 1. arh. pomirenje, izmirenje 2.
sastavljanje, izrada (recnika), pisanje; -
hakkı 1) autorsko pravo 2) honorar, -
etmek 1) /-1,-la/ sjediniti, spojiti, sloziti, ob-
jediniti, uskladiti; pomiriti; cf. uzak-
laştırmak 2) /-1/ sastavljati, saciniti, pisati
(knjigu)
telin a arh. proklinjanje, prokletstvo; cf.
kargış /-1/ - etmek prokleti, ukleti; cf. kar-
gımık
telis, teliz vreca, vreca od grube jute
telkarl ukrasen zlatnim ili srebrenim ni-
tima
telkih a arh. 1. bat. cepljenje, ka-
lemljenje 2. med. cepljenje, vakcinacija; cf.
aşıp
telkin a 1. poueavenje, pouka, moraina
pauka, savet 2. molitva za pokoj duse, za-
dusnice; (-1, -a) - etmek poucavati, davati
savet, savetovati
tellak (-kı) a maser u hamamu, mus-
karac koji trlja i masira grubom rukavicom
u hamumu
tellal (-ı) a 1. telal, javni obajavljivac,
dobosar; 2. makler, trgovacki posrednik,
senzal; borsa - ı berzanski senzal
telialiye a arh. komisiona nagrda za
senzala
telialık 1. posao telala ili maklera 2. v.
telialiye
teliemek1 ak. 1. ukrasavati mladu zlat-
nim ili srebrenim nitima (vilinom kosam);
telleyip pullamak 1) jako ukrasavati 2)
fig. preterano hvaliti 2. obavijati zicom,
povlaciti zicu
tellemek2 ak. telegrafisati, poslati te-
legram
tellendirmek 1. ak. pusiti, uzivati u ci-
gariti 2. ak. cistiti, procistiti zicom 3. uk-
rasiti mladu viiinam kosam
tellenmek pass. od teliemek
temayül
telli 1. vlaknast 2. gudacki, sa stru-
nama, sa zicama 3. zican, od zice, koji
ima zicu 4. ukrasen vilinom kosom o -
bebek kicos, ekstravagantno obucena
osoba, pomodarka
telli turna zool. krnasti zdral (Anth-
rpoides virgo)
tellür hem. telur
telmih a arh. nagovestaj, aluzija, sme-
ranje; /-ıl - etmek nagovestavati, aludirati,
smerati nesto
telsi vlaknast, fibrozan
telsiz 1 1. radio 2. radio-stanica ll be-
zican; - telegraf radio-telegraf
telsizci radio, telegrafist
telsizeilik 1. radiotelegrafija 2. ra-
diotelefonija
telve talog, gustis; - tah gledanje u
solju, gatanje
telvis a arh. prljanje, mrljanje, mazanje;
upropascavanje; /-ı/- etmek prljati, mrlja-
jati, mazati; upropascavati
tem, tema tema; cf. konu, mevzu
temadl a arh. produzivanje, nas-
tavljanje, neprestano trajanje; - etmek
produzavati se, nastavljati se, trajati
temaruz a arh. simuliranje bolesti; -
etmek praviti se bolesnim, simulirati;
tamas a 1. dodirivanje, doticanje, dodir
2. kotakt, odnos 3. veza; /-la/ -a geçmek
(ili gelmek) uspostaviti vezu 4. spoj, sas-
tavak; /-al - etmek dodirnuti, dotaci
temaşa a arh. predstava, prizor, spek-
takl 2. razmisljanje, razmatranje, kon-
templacija; promatranje, posmatranje; /-ı/
- etmek promatrati, razgledati, posmatrati
cf. seyretmek
temayül a 1. arh. naklonost, na-
ginjanje, sklonost; cf. eğilim 2. tendencija;
cf. yönseme;
957
temayüz
temayüz a arh. razlika, razlikovanje;
odlikovanje, isticanje, nadmocı:ıost, izu-
zetnost; - etmek razlikovati se, odlikovati
se, isticati se, izdvajati se
tembel ı lenstina, lencuga ll lenj, trom
tembelhane mesto okupljanja len-
jivaca, ''klub" lencuga
tembelleşrnek olenjiti se, razlenjiti se
tembellik lenjost; - etmek lencariti
tembih a 1. upozorenje, opomena 2.
med. poçlrazaj, stimulacija; - etmek 1)
upozoriti, opomenuti 2) med. stimulisati
tembihlamek ak. opomenuti, upozoriti
tembihli upozoren, opomenut
tambul bot. indijski biber (Piper betle)
temcit (-di) a is/.1. molitva koja se cita
posle jutarnje molitve sa minereta tokom
meseci Redzepa, S-abana i Ramazana 2.
vecernji obrok tokom meseca Ramazana
temdit (-dı) a arh. 1. produzivanje, ras-
tezanje, prolongiranje 2. produbljivanje 3.
hem. razredjivanje, razblazivanje; /-ı/ -
etmek 1) produzivati, rastezati, pro-
longirati; cf. uzatmak 2) produbljivati
temeddüh a arh. samohvala, sa-
mohvalisanje; - etmek hvalisati se, hvaliti
se; razmetati se; cf. övünmek
temeddün a arh. 1. civilizovanje, ci-
vilizacija 2. prelazak na stalnu nas-
tanjenost;
temek (-ği) prozor ili rupa na stali kroz
koju se izbacuje djubre
temel ı 1. temelj, osnova, baza, os-
novica, postolje 2. osnova; - i üzerinde
na osnovu ll osnovni, glavni ~ (bir yere) -
kakmak nastaniti se, skrasiti se
temelfenrnek ucvrstiti se, pricvrstiti se,
ukoreniti se
temelleşrnek utemeljiti se, ucvrstiti se,
pricvrstiti se, ukoreniti se
958
ternetleştirmek ak. ucvrstiti, us-
postaviti, utvrditi, utemeljiti
temelli 1 1. s osnovom, s temeljom 2.
osnovan, opravdan, obrazlozen, potk-
repljen cinjenicama 3. cvrst, jak, solidan,
postojan, temeljit, stalan ll 1. potpuno, ap-
solutno 2. zauvek, za stalno
temelsiz 1. bez osnova, bez temelja 2.
neosnovan, neozbiljan 3. nestalan, ne-
postojan, nesiguran
temenna, temennah a naklon, poklon,
klanjanje, starinski nacin pozdravljanja pri-
nosenjem prstiju desne ruke prvo usnama, ·
azatim celu
temenni a arh. 1. zelja cf. dilek; - de
bulunmak zeleti, pozeleti 2. molba; - ·
etmek 1) zeleti 2) moliti; cf. dilemek
temerküz a arh. centralizancija 2. kon-
centracija, gomilanje; - etmek cent-
ralizovati se, koncentrisati se, gomilati se;
cf. derişmek
temerrüt (-dü) a 1.. arh. svojeglavost,
tvrdoglavost, samovolja, upornost, ne-
poslusnost 2. jur. neizversenje obaveza; -
etmek biti svojeglav, biti tvrdoglav, biti
uporan, biti neposlusan
temessül a arh. 1. primanje od-
redjenog oblika (forme, vida) 2. upo~
redjivanje, izjednacavanje cf. benzeşme
3. biol. asimilacija; cf. özümleme
temettü (-üü) a arh. dobit, prihod, di-
videnda cf. kazahç; - vergisi porez na pri-
hod; /-dan/ - etmek imati prohod (profit)
od, zaradili
temevvüç (-cü) a arh. 1. kolebanje 2.
talasanje (o moru) cf. dalgalanma
terneyyüz a arh. odudaranje, raz-
likovanje, isticanje; - etmek odudarati,
razlikovati se, isticati se
temhir p arh. zapeeacivanje, stavljanje
pecata;
temin a 1 uveravanje, osiguravanje 2.

snabdevanje, opskrbljivanje, obez-
bedjivanje 3. dobivanje, nabavka; /-1/ -
etmek 1) uveriti, opskrbiti, obezbediti, na-
baviti, zadovoljiti, udovoljiti
teminat (-tı) a 1. uveravanja 2. ga-
rancija, jemstvo; cf. güvence - mektubu
garantno pismo 3. snabdevanje, opskr-
bljivanje
temiz ı 1. cist, uredan; - e çekmek pre-
pisati na cisto 2. cist, nevin, neporocan; /-
ı/ - e çıkarmak dakazati nevinost, raz-
jasniti, rascistiti;' - e çıkmak 1) biti os-
lobodjen od optuzbe 2) dokazati svoju ne-
vinost 3. lep, svez 4. cist, bez primesa; cf.
saf 2 ll arg. poker; - çevirmek igrati poker
O /-1/ -e havale etmek 1) brzo obaviti
nesto, brzo zavrsiti 2) arg. smazati
(hranu) 3. arg. ubiti, otarasiti se nekoga
temiz kan ı arterijska krv ll cistokrvan
(o zivotinji)
temizlemek ak.1. cistiti, ocistiti, pro-
cistiti 2. pospremiti, urediti, spremiti, do-
vesti u red 3. zavrsiti, dorsiti, svrsiti 4. ra-
finirati, precistiti 5. arg. dokrajciti, dotuci,
likvidirati, unistiti
temizleornek pass. od temizlemek
temizletmek caus. od temizlemek
temizleyici ı 1. cistacica, cistac 2. teh.
sredstvo za ciscenje; filter 3.radnja za he-
mijsko ciscenje
temzilik 1. cistoca 2. nevinost, cednost
3. raspremanje, ciscenje
temizlikçi cistac, cistacica, spremacica
temkin a 1. opreznost, pozeljnost, oz-
biljnost, dostojanstvo, stalozenost; 2. lo-
kalizacija (bolesti)
temkinli uzvisen, velieanstven, dos-
tojanstven; stalozen ozbiljan, nadmen,
vazan
temlik (-ki) a jur. otudjivanje, lisavanje,
prenosenje vlasnistva (svojine, imovine),
ustupanje imovine; /-ı/ - etmek otudjiti,
tenasüp
prenositi (vlasnistvo, svojinu, imovinu), us-
tupiti (imovinu)
temmuzjul
tempo tempo; - tutma dr:Zati tempo
temren siljak (strele, koplja i si.)
temrin a arh 1. vezbenje 2. trening,
obuka;
temriye 1. bot. lisaj 2. med. lisaj
temsil a 1 1. predstavljanje, preds-
tavnistvo 2. pozorisna predstava, spektakl
3. uporedjevanje, komparacija 4. biol. asi-
milacija 5. primer ll nar. naprimer; /-ı/ -
etmek 1) predstavljati 2) simbolizavati
temsilci predstavnik, zastupnik, pos-
lanik
temsilcilik predstavnistvo, zas-
tupnistvo
temsilen ak. predstavljajuci; kao preds-
tavnik
temyiz a 1. razlika, razlikovanje 2. jur.
kasacija, pravo zalbe, apelacija; /-ı/ -
etmek 1) razlikovati 2) jur. zaliti se (na
presudu, resenje suda); - yolu jur. pravni
le k
ten p 1. ten, koza 2. telo; - rengi boje
koze
tenafür kakofonija
tanakus a arh. smanjivanje, sni-
zavanje, skracivanje,. opadanje, nes-
tajanje;
tenakuz a arh. suprotnost, kontrast,
protivurecje; cf. çelişme; - a düşmek pro-
tivureciti samome sebi
tenasüh a arh. preseljenje duse, me-
tempsihoza;
tensül a arh. biol. razmnozavanje, rep-
rodukcija; cf. üreme;
tenasüp (-bü) a arh. proporcionalnost,
simetrija, srazmernost, proporcija, har-
monija
959
tentur
tenzur a arh. 1. gledanje jedno , u
drugo, ıezanje (stanjenje) jedno naspram
drgog 2. met. simetrija
tencer lonac, rserpa; - yuvarlanmış
(yuvarlandı) kapağını bulmuş (buldu)
post. nasla vreea zakrpu
tender zel. tender (deo lokomotive)
tendürüst (-tü ) arh. sna2an, zdrav,
krsan; cf. dinç, sağlam
teneffüs a 1. disanje; cf. solunum 2.
pauza, odmor (u skoli); - etmek 1) disati;
cf. solunmak 2) praviti pauzu, imati odmor
teneffüshane a-p arh. soba za odmor
(u skoli)
teneke 1 1. lim, pleh, 2. kanta, limenka
ll limen, od lima, plehan od pleha O (ar-
kasından) - çalmak rugali se, ismejavati
se, izvizdavati; - mahallesi naselje ba-
raka (favela), neselje od stracara
tenekeci limar
tenekecilik limarstvo, limarski zanat
teneşir drveni sto (ili klupa) na kome se
mrtvac kupa; - tahtası sto na kome se
kupa mrtvac o - horozu jako mrsava
osoba, kost i koza; - horozuna (ili kar-
gasına) dönmek pretvoriti se u kost i
kozu
teneşirlik (-ği)
1. mesto za kupanje
mrtvaca u dvoristu dzamije 2. vuf. osoba
koja je na pragu smrti, osoba koja je jed-
nom nogom u grobu
tenevvür a arh. 1. sijanje, blistanje,
svetlucanje, rasvetljavanje, osvetljavanje
2. izjasnjavanje, razbistravanje; - etmek
osveliti se, rasvetliti se, razjasniti se; cf.
aydınlanmak
tenezzüh a arh. izlet, setnja, eks-
kurzija;
tenezzül a 1. snizavanje, opadanje 2.
udostojanje, milostivosl, ljubaznost; /-af -
etmek 1) snizavati se, opadati (o ceni) 2)
izvoljevati, blagoizvoljevati, udostojiti se,
spusliti se
960
tenezzülen uctivo, ljubazno
tenfiz a jur. 1. izvrsenje, sprovodjenje,
primenjivanje, primena (zakona); /-1/ -
etmek izvrsiti sprovesti, ostvariti, primeniti
tenhap pust, usamljen, nenaseljen, ne-
nastanjen, neprometan (o ulici), zabacen,
zabit
tenhalaşmak opustiti, isprazniti se
tenhalık ı 1. usamljeno (pusto) mesto
2. udaljeno (zabace no, zabito) mesto 3.
usamljenost, samoca ll usamljen 2. pust,
nenaseljen, prazan samoca
tenis tenis; - kortu lenisko igraliste
tenkiye a 1. ciscenje, prociscavanje 2.
klislir
tenkil a arh. 1. suzbijanje, ugusivanje,
savladjivanje, smirivanje, udaljavanje 2.
kaznjavanje, kazna;
tenkis a arh. smanjivanje, umanjivanje,
snizavanje, skracivanje; /-1/ - etmek
smanjiti umanjiti, snizili, skratiti cf. azalt-
mak
tenkit1 (-di) arh. a kritika cf. eleştiri;
kendi kendini - samokrilika; /-1/ - etmek
krilikovati, podrvrgnuti kritici; cf. eleştirrnek
tenkit2 a arh. 1. stavljanje znakova in-
lerpunkcije 2. interpunkcija; cf. noktalama;
tenkitçi kriticar
tennure a ist. dugacka siroka haljina
bez rukava i kragne, s razrezima sa sira-
ne, koju nose dervisi mevlevijskog reda
tenor muz. tenor
ten rengi /-ni/ boja koze
tensik /-ki/ a arh. dovodjenje u red, re-
organizacija, reforma, reformisanje; /-1/ -
etmek dovesti u red, reorganizovati, re-
formisati
tensikat (-lı) a arh. 1. pf. od tensik 2.
uredjivanje, sredjivanje, reorganizacija; re-
forma

tensip (-bi) a arh. odobrenje, pristanak;
/-1,-ın/ -ine bırakmak prepustiti necijem
nahodjenju; /-1/ - etmek odobriti, smatrati
prikladnim (pogodnim); ct. uygun görmek
tente 1. satorsko krilo, cerada 2. mor.
satar na brodu, tenda
tentene cipka; cf. dantel
tentür farm. tinktura
tentürdiyot (-tu) jod
tenvir a 1. osvetljenje, osvetljavanje,
rasvetljavanje, 2. objasnjenje, ras-
jasnjenje; /-1/ - etmek 1) osvetliti, razvetliti
2) objasniti, razjasniti; cf. aydınlatmak
tenvirat (-tı) a 1. pl. od tenvir 2. os-
vetljenje, iluminacija; cf. aydınlatma
tenya zoo/. pantljicara (Taenia)
tenzih a arh. 1. ciscenje 2. oprastanje,
prastanje (greha);
tenzil a arh. 1. snizenje, snizavanje,
smanjivanje, popust (cene); cf. indirme 2.
mat. oduzimanje; - etmek 1) sniziti, sman-
jiti 2) oduzeti
tenziliit (-tı) a 1. pl. od tenzil 2. rasp-
rodaja, snizenje; cf. indirim
tenzilatlı na snizenju, s popustom, na
rasprodaji
teodise teodiceja
teodolit (-ti) teodolit
teokrasi teokratija
teokrat (-tı) teokrat
teokratik teokratski
teolog tealog
teoloji teologija
teorem teorema
teori teorija
teorik toretski, teorijski
tepe 1. vrh, vrsak 2. teme, vrh 3. breg,
brezuljak, brdasce, humka 4. astr. zenit 5.
mat. vrh (ugla) 6. bot. glavica O - altını
tepelik
zlatnici na celu zene; - aşağı naglavce,
naopacke; - si atmak razljutiti se, poludeti
(od besa), rasrditi se; /-al - den bakmak
gledati s visine; - sine binrnek popeti se
na glavu, dosadjivati; /-ın/ - sine Çıkmak
v. - sine binmek; - çiçeği arhit. friz sa
cvetnim omamentom; /-ın/ '- sine di-
kilmek okomiti se na, stajati pored ne-
koga; /-ın/ - sinde havan dövmek 1) lu-
pati komsijama u plafon 2) uporno
podsecati nekog na nesto 3) dosadjivati
nekome s necim; - den inme 1) s vrha,
od vrha; 2) iznenada, neocekivano; - sin-
den (aşağı) kaynar su (sular) dökülmek
biti iznenadjen, biti zbunjen, zapanjiti se; -
den tırnağa kadar od glave do pete
tepe camı (-nı) krovni prozor
tepecik (-ği) 1. brdasce, brezuljak 2.
bot. njuska tucka
tepegöz 1. covek s niskim celom 2. mit.
kiklop 3. zoo/. ciklop, vrsta raka s jednim
okom (Cyclops coronatus)
tepegözler zool. Cyclopidae
tepeleme 1 . gl. im. od tepelmek 2. pun-
jenje, ispunjavanje; - dolu napunjen, is-
punjen do vrha 3. povisivanje, ·gomila,
hrpa
tepelemek ak. 1. biti, tuci, udarati, mla-
titi, batinati 2. savladati, suzbiti, ugusiti,
pobediti, razbijati, unistavati (neprijatelja);
tepelenmek 1. biti pretucen, biti pre-
bijen 2. biti sevladan, biti unisten, biti zga-
zen, biti potucen
tepeJetrnek caus. od tepelemek
tepeli 1. koji ima vrh, brzuljast, brdovit
2. cubast, s krestom 3. u sastavu zo-
oloskih termina; - akbaba kondar (Vultur
gryphus); - balıkçı! srebrnasta caplja (Eg-
retta garzetta)
tepelik ı 1. tepeluk (mala zenska kapa
ukrasena dukatima, srebrnim parama,
srmom) 2. kresta (ptice) 3. ukrasi na vrhu
namestaja ll brezuljast, humavit
961
tepetakla
tepetakla, tepetaktak naglavai':ke, gfa-
vacke, naopako
tephir a arh. 1. isparavanje, hlapljenje,
evaporacija 2. dezinfekcija 3. dimljenje,
okadjivanje;
tephirhane a-p susara; prostorija za
dezinfikovanje
tepi psih. impuls
tepilmek pass. od tepmek
tapindirmek caus. od tepinmek
tepinmek 1. ritati se 2. udarati nogom,
tapkati, besniti, mahnitati, 3. skakati /od
radosti
tepir sito, reseto
tepirlemek ak. sejati, prosejati
tepişmek 1. ritati se, bacakati se, kopr-
eali se, udarati nogoma, sutirati se 2. tuci
se, biti se, sukobljavati se
tepke refleks;
tepki 1. reakcija, odjek, odziv 2. hem.
reakcija 3. otpor, protivljenje, odupiranje
tapkiJi reaktivan
tepkime 1 . gl. im. od tepkirnek 2. hem.
reakcija
tepkirnek 1. reagovati 2. hem. stupiti u
reakciju
tepkisel reaktivan, reakcijski
terkisiz nereaktivan, inertan
tepme 1. ritanje, sutiranje, udaranje
(nogom), pracakanje, udarac 2. med. re-
cidiv 3. gazenje, tapkanje, utabavanje
tepmek (teper) 1. ritati, ritnuti, sutirati,
udarati (nogom) 2. gaziti, ugaziti, utapkati
utabati, nabiti nogama 3. ak. potceniti, od-
baciti, odbijati, odricati 4. trzati se (o puski)
5. ugurati, uguravati, utrapiti, gurati 6. pov-
ratiti se (o bolesti), ponoviti se, ponovo se
pojaviti O tepe tepe kullanmak izrabljivati,
iskoriseavati
taprenrnek v. deprenrnek
962
tepsi tepsija; posuluzavnik; cinija
ter znoj; - dökmek 1) jako se znojiti,
prolivati znoj 2) fig. mnogo raditi, naprezali
se o - döşeği akuserı;ki sto; - kebesi
konjsko cebe
terakki a arh. progres, napredak, raz-
vitak, razvoj; - etmek napredovati, raz-
vijati se cf. ilerlemek
terakkiperver a-p arh. 1 progresivan
i':ovek, progresist, cf. ilerici ll progresivan;
teraküm a arh. skupljanje, okupljanje,
nagomilavanje, akumulacija; - etmek sku-
piti, okupiti, nagomilati, akumulirati cf. bi-
rikmek
terane p 1. melodija, pesma 2. fig.
stara pesma, stara prica
terapi terapija
teras terasa 1. terasa 2. geog. terasa
teraslamak ak. napraviti terasu (na pa-
dini)
teravi, teravik is/. teravija (nocna mo-
litva koja se klanja posle jacije za vreme
Ramaza na)
terazi p 1. vaga, terazije 2. motka za
odr:Zavanje ravnoteze (igraca na konopcu)
3. ravnoteza O - var, tartı var, her bir
şeyin vakti var (ili terazi tartıyla, her şey
vaktiyle) post. sve u svoje vreme
Terazi astr. Vaga
terazilrnek 1. meriti, vagati 2. urav-
noteziti, izravnati, uskladiti, uspostaviti rav-
notezu
terbi (-i) a 1. ucetvorostrucivanje 2. del-
jenje na i':etiri dela, kva rat 3. mat. kvad-
ratura 4. ast. meseceva cetvrt; cf. dördün
terbiye a 1. vaspitanje; - görmek 1)
vaspitati se 2) skolavali se 2. obrazovanje,
obuka 3. pravila ponasanja, bonton 4. od-
gajanje, gajenje, uzgajanje 5. dresiranje 6.
sos, umak, zacin 7. vodjice, uzde; 1-11 -
etmek 1) vaspitati, pruziti (dati) vaspitanje

2) obrazovati 3) odgojati, uzgajati, od-
gojati, 4) dresirati
terbiyeci 1. vaspitac, pedagog; ct. eği­
timci 2. dreser
terbiyeli 1. lepo vaspitan, vaspitan,
uctiv 2. zacinjen 3. dresiran, izdresiran
terbiyesiz 1. nevaspitan, neuctiv 2.
nepristojan, bestidan
terbiyesizlik nevaspitanost, neuctivost,
naobrazovanost, neotesanost, surovost; -
etmek biti neuctiv, biti nevaspitan, po-
nasati se grubo, ponasati se neuljudno,
ponasati se bezobrazno
terbiyevi a arh. vaspitan, pedagoski;
terbiyum hem. terbijum
tercih a prednost, davanje prednosti,
pretpostavljanje, prvenstvo; izbor; f-1,-al -
etmek davati prednost, vise voleti, pret-
postavljati, preferirati
tercihen a prvenstveno, pre svega
terciibent (-ti) a-p terdzi-i bent (du-
gacka pesma u divanskoj poeziji sas-
tavljena od vise strofa od pet do jedanaest
stihova koji se uzajamno rimuju, a strofe
su povezane jednim distihom koji sluzi kao
retren do kraja pesme)
tercüman a prevodilac, tumac; ct. çe-
virici, dilmaç tercümanlık (-ğı) prevodnjeje,
tumacenje; cf. dilmaçlık; f-al- etmek.pre-
voditi (kome), biti prevodilac (kome); -
yapmak prevoditi, tumaciti
tercüme a 1 prevod; ct. çeviri ll pre-
veden
tercümeihal (-li) a arh. biografija; ct. öz
geçmiş
tere bot. krecava salata (Lepidium sa-
tivum)
terebent (-ti) bot. smrdljika (Pistacia te-
rebinthus)
terebentin p terpentin, terpentinsko
ulje; - ruhu (ili esansı)terpentinsko ulje
terfi h
tereel piljar, uzgajivac ili prodavac sa-
Iate
tereddi a arh. izopacenje, de-
generacija; opadanje, degradacija;
etmek izopaciti se, degenerisati se; deg-
radirati se; cf. soysuzlaşmak
tereddüt (-dü) a kolebanje, oklevanje,
neodlucnost, nedoumica, sumnja;
etmek kalebati se, oklevati, biti ne-
odlucan, biti u nedoumici; ct. dururnsamak
tereke a jur. nasledstvo. imovina, bas-
tina, zaostavstina; ct. bırakıl
terekküp (-bü) a arh. sastavljanje, spa-
janje, sjedinjenje; /-dan/ - etmek biti sas-
tavljen (iz), spojiti, sjediniti
tereleili nar. lakomislen, vetropirast !uc-
kast
terementi terpentin, terpentinovo ulje
terennüm a pevanje, pevusenje;
pesma, melodija; - etmek 1) pevati, pe-
vusiti 2) opevati
teres vulg. kopile 2. podvodjac, makro
teressüp (-bü) a arh. hem. stvaranje ta-
loga, spustanje na dno, sedimentacija; pa-
davine; - etmek taloziti se, spustati se,
slegati se, padati
terettüp (-bü) a arh. obaveza, duznost;
f-al - etmek biti duzan, pasti u deo, biti
obavezan (prema)
tere yağı (-nı) 1. buter 2. arg. budala,
tikvan, g/upak O - gibi mekan i socan
(voce, povrce); - ndan kıl çeker gibi jako
lako, bez po muke
terfi (-i) a povisivanje, podizanje, unap-
redjivanje, napredovanje (u sluzbi); -
etmek uzdici, uzvisiti, unaprediti; biti unap-
redjen, napredovati (u sluzbi)
terfih a arh. poboljsanje ekonomskog
polozaja, snabdevanje, obezbedjivanje
udobnog zivota; f-1/- etmek poboljs™iati
neciji ekonomski polozaj, snabdevati,
obezbediti (nekome) udoban zivot cf. gö-
nendirmek
963
terlik
terlik (-kı) a arh. uzimanje nekoga ~a­
pratnju, pridruzivanje nekome, prikl-
jucivanje (uz nekoga); /-11 - etmek uzeti
nekoga za pratnju, pridruziti se, prikljuciti,
prikljiuciti se (nekome)
tergal (-li) tekst. tergal
terhin a arh. davanje zaloga, zalog; /-11
- etmek davati u zalog, zaloziti
terietmek ak. 1. oznojiti 2. jako zamoriti
terli 1. znojav 2. zamagljen
terlik (-ği) 1. papuce, patike 2. kapica
(isheklana ili od belog platna), kece 3.
dijaf. dugacak zenski ogrtac
terlikçi papuear
terlikçilik papudziluk

terhis raspustanje, otpustanje, de- termal (li) termalan

mobilizacija; /-1/ - etmek raspustiti, ot- terme bot. rotkva (Raphanus)
pustiti, demobilisati termik (-ği) fiz. hem. termicki; -santral
tarilen tekst. terilen termocentrala
teri m 1. terim 2. mat. cia n; - ler diz- terminal (-li) terminal
gesi terminologija, nomenklatura
terminoleji terminologija
terim bilimi terminologija, no-
termit (-ti) zoof. termit (lsoptera)
menklatura (kao nauka)
termitler zoof. termili (lsoptera)
teriye terijer
termedinamik (-ği) 1 termedinamika ll
terk (-ki) a napustanje, ostavljanje, od-
termodinamican
ricanje; /-11 - etmek napustiti, ostaviti, od-
reci se; - i saltanat odricanje od prestola termeelektrik (-ği) 1 termoelektricitet ll
termoelektrican
terki 1. zadnji deo sedla 2. sapi (konja)
termotor termotor
terkibibent (edi) a-p terkib-i bent (du-
gacka pesma u divanskoj poeziji sas- termekimya termohemija
tavljen od pet do sedamnaest strofa- termemetre termometar, cf. sı-

benda, ciji se distisi rimuju, a na kraju sva- caklıkölçer

kog benda ponavlja se rima poslednjeg
termenükleer termonuklearan
distiha prve strofe)
termoplast termoplastika
terkip (-bi) a arh. 1. sastavljanje, spa-
janje 2. hem. sastav, spoj (s) jedinjenje termos termos
smesa; cf. birleşim 3. sastav, struktura 4. termoster termostera
voj. stroj, formacija 5. gram. izraz, fraza 6.
termositen termesifon
log. sinteza; /-1/ - etmek sastaviti, spojiti,
montirati termostat (-tı) termostat
terleme 1. znojenje, 2. bot. is- termeterapi termoterapija
paravanje, transpiracija ternöv njufaundlender (pas)
teriemek 1. znojiti se, isparavati 2. za- terorist (-ti) terorista;
mageti se (o prozoru), oznojiti se od pare,
terorizm terorizam;
ovlaziti se 3. izbijati, nicati (brkovi) 4. prez-
nojiti se (od posla), premoriti se, iscrpsti terör teror
se ters 1 ı 1. nalicje, naopacke, suprotna
terletici 1. za znojenje, koji izaziva zno- strana, obratna strana; bıçağın - ı tupa
jenje, 2. fig. iscrpljujuci, naporan, tezak, strana noza ll 1. suprotan, obrnut, izvrnut,
zamoran okrenut naopacke 2. nepravilan, pogresan

964

3. kriv, nakriv 4. sumnjicav, neprijateljski,
nepoverljiv (pogled) 5. pogresan, nep-
ravilan, iskrivljen; - anlamak pogresno
shvatiti, krivo shvatiti 6. naopak, hirovit,
svadjiv, nedrustven, neljubazan, grub,
poprek; - bakmak popreko gledati 7. mat.
obrnut; - orantılı obrnuto proporcionalan
O - i dönmek zbuniti se; - gelmek izg-
ledati pogresno, ne biti po ukusu, ne do-
padati se; - gitmek ici naopako, ispasti
lose, ne uspeti; - inden okunmak pog-
resno citati, pogresno razumeti, krivo tu-
maciti; - pers olmak 1) pasti nicice (na
lice) 2) biti utucen, biti obeshrabren; - ta-
rafından kalkmak dici se na levu nogu; -
yüzü geri dönmek, vratiti se praznih ruku
ters2 izmet, balega
ters açı mat. suprotan ugao
tersane brodogradiliste
tersaneli ist. pornarski oficir ili mornar u
Osmanskom carstvu
ters evirme log. kontrapozicija
tersi zaaf. mala haringa (Ciupea pon-
tica)
tersim a arh. crtanje, skiciranje, sli-
kanje;
tersine 1. naprotiv 2. suprotno, obr-
nuto, na nalicje, naopako
tersinir fiz. hem. reverzibilan; - tep-
kime reverzibilna reakcija
tersinirlik fiz. hem. reverzibilitet
tersinmek 1. vraeati se unazad, ıcı
unatraske, odstupati 2. biti svadljiv, biti
mrzovoljan, biti neraspolozen 3. protiviti
se, opirati se
tersiyer geol. tercijar
terslemek1 1. ak. izgrditi, obrecnuti se
2. protiviti se, opirati se, biti uporan, jo-
guniti se
terslemek2 poganiti, prljati (o zivotinji),
ukaljati
tertipleyici
terslenmek 1 . dobiti grdnju 2. razljutiti
se, razdraziti se, rasrditi se, biti ne-
zadovoljan, biti neraspolozen, biti nabusit
terslik 1. neprijatnost, nepovoljnost,
prepreka, smetnja, teskoca 2. zlovolja, za-
jedljivost, mrzovolja, osomost 3. tvrdog-
lavost, svojeglavost 4. ·protivurecnost,
kontradikcija
ters yön 1 suprotan pravac, obrnut
smer ll obrnut, obratan
ters yüz nalicje, obrnuta strana, druga
strana; madalyanın - ü druga strana me-
dalje O - - etmek prevrnuti (o odeci),
obuci naopako
tertemiz potpuno cist, sasvim cist,
besprekorno cist
tertibat (-tı) a 1. pripremanje, priprema,
uredjivanje, uredjenje 2. mere, mere pre-
dostroznosti; - almak preduzeti mere 3.
uredjenje, oprema, sprave, instalacije; em-
niyet - ı gromobran; osigurac 4. sistem;
soğutma - ı sistem hladjenja 5. me-
hanizam, uredjaj 6. stanica; radar - ı ra-
darska stanica 7. voj. raspored, razmestaj
tertip (-bi) a 1. uredjenje, poredak, ras-
pored, razmestaj, red, organizacija; - ko-
mitesi organizacioni komltet 2. izrada,
obrada, priprema, pripremanje 3. plan,
projekat; mera 4. metod, sistem, red,
nacin 5. raspored (reci), paragraf, clan 6.
doza (lekova) 7. tip. slaganje, slog; format
(knjige) 8. mat. ordinata; - etmek 1) ure-
diti, rasporediti, organizovati, prirediti 2)
spremiti, pripremiti 3) sastaviti, izraditi
tertipçi organizator, sastavljac, pri-
redjivac
tertipiemek ak. 1. dovesti u red, ras-
podeliti, razmestiti cf. düzenlemek 2. or-
ganizovati, prirediti; obrazovati,
tertiplenmek 1. biti daveden u red. biti
organizovan, biti priredjen, biti sastavljen
2. grupisati se
tertipleyici organizator, priredjivac,
sastavljac
965
 tertipfi< ' ·
tertipli 1. uredjen, regulisan, opremljen,
organizovan 2. tacan, uredan 3. spreml-
jen, pripremljen, isplaniran
tertipsiz neurednost, neorganizovan
tertipsizlik neurednost, neorganizovanost
terütaze p jako svez; veoma mlad
terviç (-ci)a arh. 1. pomoc, podr-
zavanje, podrska, potpara 2. odobravanje,
odobrenje; - etmek 1) pomagati, podr-
zavati 2) odoravati
terzi krojac
terzihane krojacnica
terzil a ponizavanje, ponizenje, oma-
lovazavanje; - etmek poniziti, omalovaziti,
osramotiti
terztlik krojacki zanat, krojenje,
radjivanje adece
tesadüf a ı 1. slucaj, slucajnost, pok-
lapanje, podudaranje 2. susret, sastanak,
slucajan susret ll slucajno; 1-1/ - etmek 1)
slucajno sresti, slucajno naici na koga 2)
slucajno se desiti, poklapati se /sat; po-
dudarati se
tesadüfen a slucajno
'
1 .,
tesadüfi a slucejan, neocekivan
tezahuh (-bu) a arh. 1. zastita, pok-
roviteljstvo, protekcija 2. posedovanje,
prisvanjanje, prisvajanje; ;... etmek 1) stititi,
zalagati se, zauzimati se 2) posedovati,
prisvajati cf. benimsernek
tesalüp (-bü) a arh. biol. ukrstavanje,
mesanje;
tenasüt (-dü) a arh. solidarnost, podr-
ska
tescil a registracija, zavodjenje; /-11 -
etmek registrovati
tescilli registrovan; - marka zastitni
znak
tescilsiz neregistrovan
tesdis a arh. 1. deljenje na ses! 2. ses-
tosruko povecanje;
966
teselli a tesenje, uteha; cf. avunç; -
bulmak naci utehu, utesiti se; /-al - ver-
mek tesiti, utesiti; -mükafatı utesna nag-
rada
tesellüm a arh. dobivanje, primanje,
prijem, preuzimanje (robe); /-1/- etmek 1)
dobiti, primili 2) preuzeti
teselsül a arh. nizanje, spajanje, nep-
restano trajanje, produzavanje, neraskidiv
lanac, neprekidno pracenje; - etmek za-
kacivati se, neprestano trajati, produzavati
se, ici jedan za drugim, praviti neraskidiv
lanac
tesettür a arh. 1. pokrivanje, prek-
rivanje, skrivanje (zene od muskarca) 2.
isi. pokrivanje lica; - etmek 1) pokrivati
iz- se, prekrivati lice, stavljati feredzu
teseyyüp (-bü) a arh. nemarnost, ne-
pozeljnost, nehaj, lenjost, tromost mlitavilo
2. apatija, ravnodusnost, indiferentnost
teshil a arh. olaksavanje, ublazavanje;
- etmek olaksati, ublaziti
teshin a arh. zagrevanje, podgrevanje,
grejanje, lozenje; /-1/ - etmek zagrevati,
podgrevati, grejati
teshir1 a arh. ocaravanje, car, op-
cinjavanje, zacaranost; - etmek ocaravati,
opciniti, zacarati
teshir2 a potcinjavanje, pokoravanje,
podlozenje; /-1/- etmek potciniti, pokoriti
tesir a arh. 1. uticaj, delovanje, dejstvo,
efekat; ct. etki - altında bulunmak (ili kal-
mak) biti pod uticajem; /-al - etmek uti-
cati,uticati, delovati, ostaviti utisak na
tesirli arh. 1. delotvoran, uspesan, efi-
kasan 2. uticajan, koji ostavlja utisak cf. et-
kili
tesirsiz beuspesan, neefikasan, bez
uticaja
tesis a arh. 1. osnivanje, utemeljivanje,
podizanje, izgradjivanje, organizovanje 2.
objekat, zdanje, zgrada, gradjevina, ured-

jaj, sprava, postrojenje 3. organizacija; /-1/
- etmek 1) osnovati, podici, utemeljiti,
postaviti, izgraditi, 2) organizovati, urediti,
regulisati, opremiti uredjajima
tesisat (-tı) a 1. instalacija 2. sistem
(grejni, centralni) 3. institucije, ustanove,
zdanja, gradjevine, objekti 4. postrojenja
tesisatçı instalater
tesisatçılık instaliranje
tesit (-di) a arh. proslava, slavlje, praz-
novanje; /-1/ - etmek slaviti, proslavljati
teskere 1.nosila 2. nosiljka; tragac
teskereci nosilac ranjenika
teskin a umirivanje, uspokojavanje,
smirivanje, stisavanje; /-1/ - etmek umiriti,
smiriti, stisati
teslim a 1. predavanje, predaja, uru-
civanje, prenosenje, isporucivanje, is-
poruka2. predaja, kapitulacija 3. dostava,
isporuka 4. vracanje, isporucivanje 5. priz-
navanje, .priznanje, odobravanje, potvr-
djivanje 6. pokoravanje, pokornost, pos-
lusnost 7. muz. refren; /-1/ - almak 1)
primiti, preuzeti 2) uzeti u svoju vlast, os-
vojiti; /-1/ - etmek 1) predati, uruciti, is-
poruciti, vratiti, ustupiti 2) dostavili 3) priz-
nati, povrditi, sloziti se; - olmak predati
se, kapitulirati, poloziti oruzje
teslimat (-lı) a arh. 2. placanje, isplate,
up Iate
teslimiyet (-ti) a 1. predaja, kapitulacija
2. pokoriıost, poslusriost
teslis a arh. 1. utrostrucavanje 2. del-
jenje na tri dela 3. re/. (sveto) trojstvo;
tesmiye a nazivanje, imenovanje, da-
vanje imena; /-1/ - etmek nazvati, ime-
novati, dati ime
tespih a brejanice
tespih ağacı (-nı) bot. melija (Melia
azedarach)
tespih ağacığiller bot. Melicea
teşdit
tespih böceği (-ni) zool. obicna mak-
rica (Oniscus)
tespih böcekler (-ni) zool. Oniscidae
tespihli osaba koja drZi brojanice
tespit (-ti) a utvrdjivanje, odredjivanje,
ucvrscivanje, jacanje, fiksiranje; - etmek
utvrditi, odrediti, ucvrstiti, fiksirati; cf. sap-
tamak
tesri (-li) a ubrzavanje, ubrzanje, ak-
celeracija; /-1/ - etmek ubrzati, pozurivati,
pospesiti; cf. çabuklaştırmak
test (-ti) test
testere p testera
testere balığı (-nı) zool. pilan (Pristis)
testere gagalı zool.ronac (Mergus)
testereli testerası
testi p testija, vrc o - den bo-
şanırcasına yağmur yağıyordu kisa je
padala kao iz kabla; - yi doldurmak nar.
nafatirati se, ustedeti novac; - glbi veliki i
opustene (zenske grudi)
tesvit (-di) a arh. koncept, nacrt, skica;
tesviye a 1. izravnjavanje, iz-
jednacavanje, ispravljanje, niveliranje 2.
uredjivanje, udesavanje, regulisanje, sred-
jivanje 3. placanje, otplata, otplacivanje
(duga) 4. nabijanje, utapkavanje, uta-
bavanje 5. voj. objava, putna objava; /-1/ -
etmek 1) izravnati, izjednaciti, ujednaciti,
ispraviti, nivelisati 2) urediti, udesiti, re-
gulisati, srediti 3) platiti otplatiti (dug) 4)
nabijati, utabati, utapkati
tesvjyeci brusac
tesviye ruhu (-nu) arh. libela
teşbih a 1. /it. poredjenje 2. poredjenje;
/-1,-a/- etmek porediti
teşçi (-i) a bodrenje, hrabrenje; /-1/ -
etmek bodriti, hrabriti
teşdit (-di) a arh. pojacavanje, jacanje,
povecanje 2. gram. znak za udvostrucenje
konsonanata
967
teşebbÜS

teşebbüs a 1. pokusaj, nastojarije, ganizacija; cf. örgüt; Birleşmiş Milletler

trud, napor 2. inicijativa, preduzimljivost, Teşkilatı Organizacija ujedinjenih nacija
poduhvat; ~ ü ele almak preduzeti irti- 3. sistem, sastav o - ı esasiye kanunu
cijativu; /-al ~ etmek pokusavati, nastojati, jur. arh. ustav
pJ<Et~uzeti; ct. girişmek; ~ e geçmek (ili
teşkilatçı organizator
göstermek) pokazivati inicijativu, zapoceti
sto, pokusati teşkilatçılık organizovanost, or-
ganizacija
teşehhüt (-dü) a molitva koja se iz-
teşkilatiandırmak ak. organizovati, for-
govara dok se klanja
mirati, sastaviti; cf. örgütlemek; yeniden -
teşekkül a 1. stvaranje, formiranje, os- reorganizovati
nivanje; cf. oluşma 2. uredjenje, or-
teşkilatlanmak organizovati se; cf. ör-
ganizacija, poredak; ct. kuruluş 3. voj. je-
gütlenmek
dinica; - etmek 1) stvarati se, formirati se,
osnivati se 2) biti sastavljen, sastojati se teşkilatlı organizevan

teşekkür a zahvalnost; - ederim hvala; teşkilatsız neoganizovan

- etmek zahvaliti se teşmil a 1. obuhvat, obuhvatanje,

teşerrüf a arh. pocast, postovanje, grljenje 2. rasprostiranje, sirenje, pro-

cast; /-al ~ etmek biti pocastvovan (zbog tezanje; /-1/ - etmek obuhvatiti, zagrliti 2)
upoznavanja s nekim), imati cast rasprostirati, rasiriti, protezati

teşevvüş . a arh. konfuzija, zbrka, za- teşne a 1. arh. zedan 2. zeljan

buna, nered, haos, darmar; ct. karışıklık
teşhir 'a 1. pokazivanje, stavljanje na vi-
delo, izlaganje; vadjenje, iznosenje 2. izv-
rgavanje ruglu, izlaganje javnoj sramoti 3.
objavljivanje, proglasavanje, publikacija; -
etmek 1) pokazati, izloziti, vaditi, iznositi
2) izvrgnuti ruglu, izloziti javnoj sramoti 3)
objaviti, proglasiti 4) potegnuti (oruzje)
teşhirci psih. ekshibicionista
teşrif a 1. poseta 2. arh. ukazivanje
casti; - buyurmak ukazati cas! (posetom),
pocastvovati 3. odlazak, odlazenje; -
etmek 1) posetiti, ukazali cas! svojom po-
setom 2) pocastvovati 3) dat. ici, otici, od-
laziti; - nereye kuda ides?
taşrifat (-tı) 1. ceremonijal, etiketa 2.
protokol
teşrifatçı ceremonijar

teşhircilik psih. ekshibicionizam teşrih a arh. med. seciranje, odb-

teşhis a 1. poznavanje, prepoznavanje
raspoznavanje 2. med. dijagnoza; - koy-
mak postaviti dijagnozu 3. /it. per-
sonifikacija, olicavanje, olicenje cega; /-1/ -
etmek 1) prepoznati, poznati, raspoznati,
utvrditi 2) med. dijagnozirati, postaviti di-
jagnozu
teşkila 1. formiranje, stvaranje, ob-
razovanje 2. organizovanje, uredjenje; /-1/
~ etmek formirati, stvoriti, obrazovati, sas-
taviti
teşkilat (-tı) a 1. pl. od teşkil 2. or-
dukcija, autopsija, preparaje 2. anatomija
3. analiza, objasnjavanje, komentarisanje
4. nar. skelet; /-11 etmek 1) secirati, vrsiti
autopsiju 2) objasniti, komentarisati, iz-
lagati, detaljno proucavati
teşrihhane a-p arh. prosektura
teşrii a zakonodavan, legislativan; cf.
yasamalı
teşrik (-ki) a arh. uzimanje partnera,
ukljucivanje u sta; - i mesai saradnja
teşrin a arh. birinci (ilk) - oktobar;
ikinci (son) - november

968

teşrinievvel a oktobar
teşrinisani a novomber
teşt Hi) dijal. lavor za pranje vesa, ko-
rito za pranje vesa
teşvik (-ki) a 1. podsticaj, podstrek,
bodrenje, podrska, potpora, stimulisanje 2.
nagovaranje, podbadanje, huskanje, pods-
trekivanje; - etmek 1) podsticati, bodriti,
stimulisati, davati podrsku 2) nagovarati,
podbadati, huskati, podstrekivati
teşvikçi podstrekac, pokretac, huskac,
provokator
taşvikkar a-p arh. podstrekac, pok-
retac, provokator · mak 2) dat. zavisiti od koga (cega)
teşviş a arh. zbunjenost, smetenost,
zabuna, pometnja, rastrojstvo; /-1/ - etmek
zbuniti, izazvati, pometnju, poremetiti,
rastrojitL unositi smutnju; ct. karıştırmak
teşyi (-ii) a arh. ispracaj, pracenje; /-1/-
etmek ispratiti, pratiti; ct. ugurlamak, ge-
çirmek
tetabuk (-ku) a arh. slaganje, sag-
lasnost, sporazum; poklapanje, po-
dudaranje; - etmek slagati se, poklapati
se, podudarati se
tetanos med. tetanus
tetebbu (-uu) a arh. istrazivanje, is-
pitivanje, proucavanje, uzzucavanje; /-1/ -
etmek istrazivati, proucavati, uzucavati
tetik (-ği) 1 okidac, obarac, oroz; - e
asmak (ili - çekmek) povuci obarac
tetik (-ği)2 ı 1. brz, zustar, zivahan, ok-
retan, spretan 2. budan, oprezan, nap-
regnut (u ocekivanju) 3. delikatan ll op-
rezno, pazljivq; - davranmak postupati
oprezno; - ini bozmamak biti hla dnokr-
van, sacuvati hladnokrvnost; - te olmak
biti na oprezu, paziti, biti budan
tetir dijal. 1. istraga, istrazivanje, is-
pitivanje, proucavanje, pretraga, analiza; /-
1/ -etmek istrazivati, ispitivati, proucavati,
analizirati; ct. incelemek
teveccüh
tevafuk (-ku) a arh. slaganje, sag-
lasnost, podudaranje, sporazum;
tevahuş a arh. strah, uzas, zap-
repastenje; /-dan/ - etmek uplasiti se,
uzasnuti se, zaprepastiti se
tevakki a arh. opreznost, pre-
dostroznost, bojazan, strah; /-dan/ -
etmek pazili se, cuvati se, biti oprezan,
biti na oprezu
tevakkuf a arh. 1. zaustavljanje, zadr-
zavanje; stajaliste, stanica; pauza, pres-
tanak; - mahalli arh. stanica ct. durak 2.
zavisnost; - etmek 1) zaustavljati se,
zadrzavati se, stajati, prestajati; ct. dur-
tevali a arh. trajanje, neprekidno ni-
zanje, neprikidno pracenje 2. produzetak,
nastavak; - etmek neprekidno ici za kim,
neprekidno pratiti, redjati se
tevarüs a arh. nasledstvo; - etmek 1)
naslediti 2) prelaziti u nasledstvo
tevatür a glasina, prica
tevazu (-uu) a arh. poniznost, skrom-
nost, smernost, pokornost
tevazün arh. ravnoteza, balans; cf.
denk
tevbih a arh. ukor, prekor, pokuda, pri-
govor;
tevcih a arh. 1. upuCivanje, okretanje,
obraeanje 2. davanje, darivanje; /-al -
etmek 1) uputiti; ct. yönelmek 2) davati,
darivati, poklanjati
tevdi (-ii) a 1. urucivanje, predaja, po-
veravanje, ulaganje (novca) 2. oprostaj,
rastana k; -etmek 1) /-1,-al uruciti, predati,
poveriti, uloziti 2. oprostiti se, rastali se
tevdiat (-tı) a 1. ulazi, depoziti, - ta bu-
lunmak uloziti deponovali
teveccüh a arh. blagonaklonost, lju-
baznost, naklonost, pazljivost; /-al -
etmek okrenuti se, obratiti se, uputiti se
kome, orijentisati se na koga O - ünüz
969
l 1
tevehhüm
efendim! jako ste ljubazni! vi mi laskate
gospodine!
tevehhüm a arh. 1. sumnja, slutnja, bo-
jazan, strah 2. sumnjicavost, podozrivost;
tevek 1 HW nar. sadnica (vinove loze),
kalem, rasad, mladice
tevekkel a nar. bezbrizan, lakomislen
tevekkli nar. bez razloga, neosnovano,
uzalud, badava
tevekkül a pokornost, poniznost; uz-
danje u boga; - etmek pokoravati se, uz-
dati se u bozju milost
tevellüt (-dO) a arh. rodjenje, datum
rodjenja, poreklo 2. pojavljivanje, nas-
tajanje, javljanje;
teveUütlü rodjen, koji je rodjen
teverrüm a arh. 1. oboljevar:ıje tu-
berkulozom 2. oticanje; - etmek 1) dobiti
tuberkulozu, postali tuberkulozan 2) oteci
tevessü (-üü) a arh. prosirivanje, si-
renje, ekspanzija, rasprostiranje; - etmek
prosirivati se, sirili se, rasprostirati se
tevessül a artı. pribegavanje necemu,
preduzimanje mera, pokusaj; /-al - etmek
1) pribeci necemu 2) preduzeti mere, po-
kusati
tevettür a arh. 1. naprezanje, napetost,
napon 2. fiz. napon; cf. gerilim
!i
i li tevfikan a arh. dat. prema, u skladu sa
tevhid (-di) a 1. ujedinjenje, spajanje,
sjedinjenje, ujednacavanje 2. fil. mo-
noteizam; cf. tektanrıcılık; /-1/ - etmek uje-
diniti, objediniti, spojiti, sjediniti; ujednaciti
tevil a arh 1. tumacenje, objasnjenje,
interpretacija 2. izvrtanje smisla; cf.
çevri2; /-1/ - etmek 1) tumaciti, ob-
jasnjavati 2) iskriviti, iznuti smisao, nep-
ravilno tumaciti;
tevki (-i) a arh. ist. 1. sultanov mo-
nogram 2. sultanski ukaz, dokument sa
sullanovim monogramarn
970
'
tevkici kaligraf koji je ispisivao sultanov
monogram na zvanicniv dokumentima
tevkif a 1. hapsenje, lisavanje slobode;
cf. tutuklama; - müzekkeresi nalog za
hapsenje 2. zatvaranje, zadrzavanje, za-
ustavljanj 3. organieavanje, ogranicenje; /-
1/ - etmek 1) uhapsiti, lisiti slobode 2) zat-
v6riti, zadrzati, zaustaviti
tevkifhane a-p arh. zatvor, pritvor ct.
tutuk evi
tevkil a arh. odredjivanje za svog
predstavnika, ovlascivanje, opu-
nomocivanje; /-1/ - etmek odrediti za svog
prdestavnika, ovlastiti, dati punomocje
tevlit (-di) a 1. donosenje na svet, rad-
janje 2. stvaranje; /-1/ - etmek 1) doneti na
svet, roditi 2) poroditi 3) stvoriti
tevliyet (-ti) a 1. upravljanje vakufom 2.
upravitelj vakufa
Tevrat (-tı) ret. Tora, Mojsijev zakonik,
Pentaıeuh
tevriye a arh. 1. pretvarenje, licemerje
2. /it. alegorija
tevsi (-i) a 1. sirenje, prosirivanje, po-
veeavanje, uvecavanje 2. rasprostiranje; /-
1/ - etmek 1) si rili, prosirivati, povecavali,
uvecavati 2) rasprostraniti
tevsik (-ki) a arh. pokrepljvanje, potv-
rda, potkrepa, dokaz; /-1/ - etmek potk-
repiti, dokazati, dokumentovati; cf. bel-
gelemek
tevşih a akrostih
tevzl (-i) a arh. 1. raspodela, dist-
ribucija, podela 2. raznosenje, dostava, is-
poruka (poste); /-1/- etmek 1) raspodeliti,
podeliti 2) raznositi, dostavljati (postu)
tevzlat (-lı) a 1. raspodela, distribucija
2. raznosenje, dostava
tekayuz a arh. 1. budjenje 2. budnost,
oprez;
teyel fircanje

teyeliemek ak.. fircati, profircati
teyelleornek pass. od teyelfemek
teyyelli profirca
teyemmüm a is/. ritualano umivanje
peskom ili zemljom (u nedostatku vode)
teyit (-di) a arh. 1. ucvrsivanje, jacanje,
pojacavanje 2. potkrepa, potvrda; /-1/ -
etmek 1) ucvrstiti, ojacati, pojacati 2) potk-
repiti, potvrditi cf. dol;jrulamak
teyp magneton; - e almak snimiti na
magnetofonsku traku
teyze tetka (majcina sestra) )
teyzezade b rat ili sestra od tetke
tez1 1. teza, disertacija; - i mudafaa
etmek braniti disertaciju 2. teza
tez2 p ı brz, hitar; - ol! pozuri! ll brzo,
hitro, odmah, istog casa; - canlı 1) ener-
gican, brz 2) nestrpljiv; - elden brzo, bez
odlaganja; - vakitte u najkracem mo-
gucem ro ku; /-dan/- i yok odmah
tezahür a arh 1. otkrivanje, po-
javljivanje, manifestacija 2. simptom; -
etmek otkrivati se, pojavljivati se, ma-
nifestovati se
tezahürat (-tı) a 1. demonstracija 2.
ovacija 3. manifsestacija
tezat (-ddı) a 1. kontrast, pro-
tivurecnost, antagonizam; cf. çelişki; - a
düşmek biti prötivurecan 2. /it. antiteza
tezayüt (-tü) a arh. povecavanje, uve-
eavanje, umnozavanje, mnozenje, pri-
rastaj; cf. çol;jalma; - etmek poveeati se,
uvecı:ıti se, mnoziti se
tezduyarca med. anafilaksija
tezehhür 1. hem. cvetanje, osipanje 2.
med. osipanje, osip
tezek (-!;ii) susena kravlja balega
tezekkür a arh. 1. pominjanje, spo-
minjanje, secanje 2. razmatranje, rasp-
ravljanje, diskusija;
tezlik
tezelzül a arh. tresenje, drmanje, pot-
res; - etmek tresti se, dramali se, zadr-
mati se, potresti se
tezene muz. razg. terzija; cf. mızrap
tezgah p 1. tezga 2. pult, radni deo (u
kuhinji); sank (u bifeu) 3. tkalacki stan,
razboj O - başı yapmak arg. biti za san-
kom, piti s nogu; - kurmak arg. imati sek-
sualne odnose; - ı kurmak poceti raditi,
zapoceti nekiposao
tezgahlamak ak. 1. pripremiti sta je
potrebno za tkanje na razboju 2. prip-
remati se, spremati se za posao, otpoceti
(neki posao) 3. smisliti, izmisliti, isplanirati
tezgahlanmak pass. od tezgahlamak
tezgahtar p prodavac, sanker
tezgahtarlık profesija prodavca ili san-
kera; - yapmak raditi kao prodavac ili
sanker
tezhip(-bi) a 1. ukrasavanje rukopisa
2. arh. pozlacivanje; u rukopisinim knji-
gama
tezkere a 1. beleska, notica, pisamace
2. dokument, isprava, dozvola; ikamet -
si dozvola boravaka (za strance. u Turs-
koj) 3. voj. dokument o demobilizacija iz
armije 4. ist. tezkere (biobibliografski rec-
nik pesnika)
tezkereci 1. demabiiisan vojnik (ili kaji
tek treba da bude demobilisan) 2. ist. sas-
tavljac tekzkira 3. zapisnicar (u sudu)
tezkire v. tezkere
tezkiye a arh. 1. reputacija; - si bozuk
loseg karaktera, lose reputacije 2. potvrda
o moralnoj podobnosti;
teziemek razg. 1. ak. ubrzati, paspesili
2. pogurati
tezleşrnek uradili brzo, obaviti brzo
tezleştirmek ak. ubrzati, pozuriti
tezlik 1. brzina, zurba, hitnja, uzur-
banost 2. nestrpljenje
S71
 tezvir

tezvir' a inlriga, kleveta, ogowaranje; tıkanık (-ğı) ı 1. zapusac, cep, 2. zas-

lukavstvo toj; iktisadi ~ ekonomski zastoj ll za-
pusen, zacepljen
tezyif a arh. 1. omalovazavanje, pol-
cenjivanje, preziranje; cf. aşağsama 2. tıkanıklık 1. zacepljenje 2. zastoj, zakr-
podrugivanje, ismejavanje, podsmeh, civanje, zakrcenost 3. gusenje, za-
sprdnja; ~, etmek 1. omalovazavali, pol- gusivanje
cenjivati, prezirali 2. rugali se, ismejavali tıkanım, tıkanma med. zatvor, za-
cf. aşağılamak
cepljenosl, blokada
tezyin a arh. ukrasavanje, doterivanje, tıkanmak 1. zapusiti se, zacepili se 2.
kicenje zakrciti se, zatvarili se 3. gusili se, gubiti
tezyinat 1 (-tı) a ukrasi dah, tesko disati, zadihali se 4. zasitili se

t tezyini arh. ukrasan, ornamentalan, de- tıkatmak ca us. od tıkamak

korativan tıkılmak dat. 1. bili sabijen, biti nabijen,

tezyit ll (-di) a arh. povecavanje, uve- biti zguran, biti slisnut, bili uguran 2. biti
cavanje, umnozavanje; ~ etmek po- zatveren
vecavati, uveeavati tıkım zalogaj
tıbben s medicinskog stanovista tıkınmak 1. zderati, jesti halapejivo 2.
tıbbi a medicinski, lekarski razg. jesti

a 1. zr. od tıbbi 2. medicinska

tıbblye tıkır 1. onom. zveckanje, lupkanje

skola, medicinski fakultet, medicinski ins- (zvuk koji se cuje pri udaranju dva pred-
titut meta) 2. arg. novac O ~ ında gitmek ici
dobro, raditi kao sat; - tıkır 1) odlicno, kao
tıbbiyen student medicine, medicinar
sat 2) ravnomerno, ritmicno, precizno; ~ ı
tıfıl (-fe) a dete yolunda uspesan; - ı yolunda olmak (ili
gitmek) biti uspesan, bili imucan; nap-
tıgala a euforbij (osusen sok od mle-
redovali; - ını yoluna koymak slajali
cike)
dobro (finansijski}, zaradjivali
tığ (-ğı) 1. heklica, igla 2. silo; ~ gibi
tıkırdamak kucati, kuckali, lupkati,
visok i vitak
krckali, skripali, puckelali, klepetali
tık (-ki); ~ ~ onom. 1. kuc-kuc!; /-al~ ~
tıkırdalmak ak 1. caus. od tıkırdamak
vurmak (po) kucali 2. lik-tak!; ~ ~ etmek
2. slavili jelo da prokljuca
kucati (o satu)
tıkırtı 1. zveckanje 2. kucaje (sata) 3.
tıka basa prepun, krcal, nabijen
puckelanje, skripanje, kloparanje
tıkaç (-cı) 1. cep, zapusac 2. med. em-
tıkışık stisnul, zbijen, nabijen, nairpan
bolija
tıkışıklık tesnoea, teskoba, slesn-
tıkaçlamak ak. zapusiti, zacepiti
jenosl, zbijenosl, skicenost; melez, guzva
tıkalı zaprsen, zacepljen
tıkışmak dat. stisnuti se, zbiti se, ugu-
tıkamak 1 . ak. zapusili, zacepiti 2. ak. rali se, zgurali se
zakri':iti, zatvarili (put) 3. ak. dat. zatrpati;
tıkıştırmak 1. zgurati, ugurali, zbiti, tu-
zabiti, ugurati, staviti, udenuti
rili, utrpati, ulisnuti 2. prozdirati, halapljivo
tıkanı med. embolizam gutati

972
 tıpı ş

tıkız 1. nabijen, tvrd 2. gust, cvrst (o tıngır 1 1. tandrk, tandrkanje, zveket,

tkanini) 3. debeo, gojazan, ugojen, krupan
tıklım; - - nabijen, zbijen, prepun; - -
dolu prepun, napjen, do vrha
tıkmak (-ar) ak. dat. 1. nabiti, nagurati,
zbiti, napuniti 2. strpati (u zatvor), zatvoriti
tıknaz mali i nabijen, dezmekast
tıknazlık dezmekavost, nabijenost
tıknefes zadihanost, tesko disanje;
med. asfiksija
tıksırık (-ğı) kijanje zatvorenih usta
tıksırıkil 1 osoba koja kija zatvorenih
usta ll bolestan, slab
tıksırmak kijati zatvorenih usta
tılsım a 1. talisman, amulet, emajlija 2.
·caroliji, madjija, cini, prividjenje 3. snaga,
moc; resenje, lek
tılsımlı 1. opcinjen, omadjijan 2. koji
ima amajliju, talisman
tırnar1 1. arh. briga, staranje, nega,
uzgoj, - görmemiş zapusten 2. previjanje
3. timarenje; - etmek 1) brinuti se, starati
se, negovati, gajiti 2) previjati; - görmek
1) gajiti, negovati 2) timariti
tımar2 ist. tirnar (feudalni posed)
tımarcı1 1. bolnicar 2. konjusar
zveckanje, zveketanje 2. arg. pare ll. 1.
prazan 2. bez prebijene pare, svorc; -
mıngır 1) tandara-mandara, zveckajuci,
zvececi, tandrcuci 2) polako - - 1. tand-
rcuci, zveckajuci 2. potpuno prazan
tıngırdamak 1. tandrkati, zvecati, zvec-
kati 2. arg. umreti, riknuti
tıngırdatmak ak. 1. tandrkati, zveketati,
zveckati, lupati (metalnim predmetima) 2.
drndati, lose svirati
tıngırtı 1. tandrk, tandrkanje, zveket,
zveckanje 2. arg. seks, seksualni odnos
tını, tınlama muz. ton, boja zvuka
tınlamak 1. odjekivati, odzvanjati, raz-
legat~ se 2. zvoniti, zvecati
tınmak (-ar) 1. govoriti, proizvoditi
zvuk, zvucati 2. obracati paznju, pridavati
znacaj
tınmamak 1. ne cuti se, na reci ni rec
2. ne obracati paznju, ne pridavati znacaj
o tınmaz melaike cutljiva osoba, osoba
koja ne ogovara
tınnet (-ti) a 1. zvonjenje, zvucanje,
sum 2. fig. ton, boja zvuka
tıp - - onom. 1. kap-kap, kap po kap 2.
take-taka, kuc-kuc (o lupanju srca)
tıpa cep, zapusac o - sı (tıpayı) atmak

tımırcı2 ist. timariot naljutiti se, eksplodirati, pasti mrak na oci

tıpatıp potpuno isti, u dlaku isti
tırnarhane psihijatrijaska bolnica, lud-
nica tıpır: ":" - onom. tap-tap, tik-tak, kap-
kap
tırnarhaneli k neko ko je za ludnicu
tıpırdamak 1. tapkati, trupkati (no-
tımarlı 1. istimaren 2. koji poseduje
gama) 2. treptati, lupati (o srcu) 3. pljus-
tirnar
tati, dobovati, dazdeti
tın onom. zvek! zvrc! - - arg. zvrcnut,
tıpırdatmak caus. od tıpırdamak
luckast
tıpırtı 1. tapkanje, trupkanje. lupanje
tınaz 1. plast, stog; - makinesi vejalica
(koraka) 2. treperenje, kucanje (srca) 3.
za zito 2. gomila, hrpa
pljustanje, dobovanje (kise), udaranje
tıngadk tandrk, zveket, zveckaj tıpış - -: - - gitmek (ili yürümek) ta-
tıngıldamak razg. zveckati, zveketati banati, tabanciti, trupkati, sitno koracati

973
tıpkı

tıpkı ı sficnost, sfika i prifika, kopija; - tırıl 1. bos i go 2. bez para, svorc
sına isti, isti kao, tacno ll 1. sasvim sfi- tırıllamak 1. ostati bos i go 2. ostati bez
can, identican, istovetan, isti, susti, pravi
para
2. isti kao, tacno, bas kao, tacno kao
tırınk zveket (novca)
tıpkıbasım faksirnil
tırıs kas; - gitmek kaseti, ici kasom; -
tıpkıçekim 1. fotokopiranje 2. fo- a kalkmak krenuti kasom
tokopija
tırkaz mandal, reza, zapor, zaporanj
tırabzan belustrada, ograda O - babası
kırkazlamak ak. zamandaliti, zabraviti
1. stub pirucja 2. otac koji zanemaruje
svoje roditeljske duznosti tırkazlı zamandaljen, koji ima zapor
tırak onom. tras! tırlamak 1. presti (o macki) 2. arg. bris-
nuti, zbrisati, zdimiti 3. arg. umreti, riknuti,
tıraka arg. 1 . prpa, vuna (strah) 2. se-
odapeti 4. arg. tropirati
purenje, puvanje
tırmalamak ak. 1. grepsti, izgrepsti 2.
tırakalı kukavicki
uznemiravati, smetati, ne davati mira
tıraş a 1. sisanje, podsisivanje; asker -
tırmalanmak pass. od tırmalamak
ı vojnicka frizura 2. brijanj~; - makinesi
masinica za brijanje 3. brada, rast brade; tırmananlar zoof. puzacice
iki günlük - brada od dva dana 4. arg. tırmanıcı zoof. bot. puzav
laz, foliranje, torokanje; /-1/ - etmek 1) bri-
tırmanma penjanje, uspinjanje
jati 2) sisali 3) arg. lagati, folirati 4) arg.
udaviti s pricom; - ı gelmek biti vreme za tırmanmak dat. 1. penjati se, uspinjati
brijanje, - a tutmak arg. udaviti pricom; - se, pentrati se, verali se 2. eskalirati, po-
ı uzamak (ili gelmek) biti vreme za bri- vecati se, uvecati se
janje, biti potrebno brijanje
tırmaşık kuşu (-nu) zoof. puzavac
tıraşçı 1. arg. folirant 2. arg. brbljivac, (Certhia)
blebetalo
tırmaşık .kuşugiller zoof. puzavci
tıraştamak ak. 1. fazonirati 2. arg. na- (Certhiidae)
samariti, isfolirati, lagati 3. arg. daviti pri-
tırmık (-ğı) 1. ogrebotina; .- atmak
com grepsti, ogrebati 2. drljaca, zubaca
tıraşlı ı covek kome je vreme za bri-
tırmıklamak ak. 1 . grepsti, ogrebati 2.
janje ll 1. obrijan, izbrijan 2. fazaniran drljati
tıraşsız 1. naobrijan 2. nefazoniran tırmıklanmak pass. od tırmıklamak
Tırhallı stanovnik Trikale (grada u tırnak (-ğı)1. nokat 2. kandza, kopito 3.
Grckoj) o - (hep) bir hallı svi su isti navodnici; - açmak otvoriti navodnike; - .
tırhandil veliki ribarski camac içinde pod znacima navoda; - kapamak
zatvoriti navodnike 4. ekstraklor 5. krak
tırık1 1. onom. skloc! tras! 2. sklocaj,
(sidra), kukica na udici 6. zubac 7. reza,
cangrljanje, klopot
zapinjaca, zapon 8. muz. terzijan za
tırık2 ; - tırak onom. zvuk koji se cuje kanun o - göstermek uplasiti, pokazati
pri bacanju kocki (zetona i si.) u trik taku i zube; - kadar kao nokat, sasvim mali; -
tav li sürüştürmek umesati nokte; (birnin) - ı

974
 tiftiklenmek

olmamak ne biti vredan cijeg nokta; - ıa­ tıs onom. 1. sistanje (zmije, guske i si.)
rını sökmek podrezati kome nokte; - !a- 2. pst! pst!; - yok ne cuje se ni muva
rını yaptırmak i6i na manikir ili pedikir; -
tıslamak sikati, siktati, pistali sislali,
yemek gristi nokte
evreali
tırnakçı arg. noktas, dzeparos, lopov tıynet (-li) a priroda, karakter, tem-
tımaklamak ak. grepsti perament, narav

tırnaklanmak pass. od tımaklamak tıynetsiz los, lose naravi, neposten

tırnaklık udubljenje na prorezu (za vad-

ti voj. lrubni znak; /-ı/ - ye almak arg.
jenje seciva) ismejavali, rugati se; - işareti lrubni znak
Tibetçe 1 tibelski jezik ll na tibetskom,
tırnaksı noktası, kandzast, kopitast
tibetski
tımaksız arg. oportunista
Tibetli 1 Tibetanac ll tibetski
tırpan
arg. kosa; - la biçrnek kositi; /-1/ Tibet öküzü (-nü) zool. dugorepi jak
- dan geçirmek otarasili se necega, uk-
(Bos grunniens)
loniti, odstraniti
Ticani 1. pristalica derviskog reda os-
tırpana zool. raza mrkulja (Raja batis) novanog u savernoj Africi 2. fanatik, re-
tırpancı kosac akcionar
tırpanlamak ak. 1. kositi, pokosili 2. ticaret 1 (-li) a 1. trgovna, privreda; cf.
otarasiti se necega, eliminisati, ukloniti tecim; - ablukası ekonomska blokada; -
ateşifiği trgovinsko predstavnistvo; Ti-
tırpanlan mak pass. od tırpanlamak
caret Bakanlığı Ministarstvo lrgovine; -
tırtık (-M zasek, urez, neravnina; - - bankası, posıo.vna banka, privredna
neravan, iskrzan banka; - borsası berza, efektna berza; -
tırtıkçı arg. dzeparos, lopov dengesi (ili muvazenesi) lrgovinski bilans;
- hukuku privredno pravo; - odası trgo-
tırtıklamak arg. ak. krasli, drpnuti, ca-
vinska komora, privredna komora; - ün-
pili
vanı trgovacki naziv, trgovacko ime 2.
tırtıklı zupcast, neravan, usecen isk- dobit, profil, car, prihod, zarada
rzan, razudjen
ticaretgah 1 trgovacki centar ll trgo-
tırtıl1 zoo/. gusenica vacki, privredni
tırtıl2 1. teh. gusenica, zupcanik 2. ticarethane a-p firme, trgovacko pre-
zubac (na marki); narez (na metalnam duzece; ct. tacimevi
novcu) 3. radio (za vadjenje krojeva) 4. ticari trgovacki, trgovinski, privredni,
cik-cak cipka (za police); - kesrnek zup- komercijalni
cati, urezati
tifdruk fotogravira, heliograviara
tırtıllanmak biti napadnut gusenicama
tifo med. trbusni tifus; - ya tutulmak
(o drvu)
dobili trbusni tifus
tırtıllı 1 . teh. gusenicni 2. zupcast, na-
tiftik (-ği) 1 1. angorska koza; - keçesi
zupcan iskrzan, urezan, s urezima angoska koza 2. angora, moher ll od an-
tırtılsı 1 bot. resa, maca ll gusenicast gere, angorski, od mohera
tırtır, tırtır sineği (-ni) zoo/. najeznice tiftiklenmek orutavili se (o odeci), otr-
(lchneumon) cali se

975
tifüs

tifüs med. tifus timbal (-li) muz. talambus·

tik (-ki) 1. med. tik 2. tikovina timsah zool. 1. krokodil (Crcodilus) 2.
krokodiska koza
tik ağacı bot. tikovo drvo (Tectona
grandis) timsah bekçisi (-ni) zool. krokodilska
ptica (Piuvianus egypticus)
tike 1. komad, deo, komadic 2. mrva,
mrvica (hleba), u komadicima, u mrvi- timsahlar zaaf. Loricata
cama, u delicima 3. zalogaj, gutjaj timsal (-li) a simbol, primer, olicenje
tikel delimican, pojedinacan; cf. cüz1, timüs anat. timus
kısmi
tin 1 1 .duh, dusa; cf.. ruh2 2. psiha
tiksinç (-ci) 1 odvratnost ll odoratan,
gnusan tin2 - - tiho, besumno

tiksindirici odvralan, gnusan, odbojan, tiner razredjivac za boje

gadan tinka zool. linjak (Tinca tinca)
tiksindirmek caus. od liksinrnek tingöz arg. cuska, sljaga, samar; /-al -
sarkıtmak opaliti sljagu
tiksinilmek ab/. pass. od liksinrnek
tiksinme odvratnost, gadjenje
tinsel duhovni, moralhi; ct. manevi
tinselci spiritualista
tiksinrnek abi. gadili se, gnusati se,
oseeati ovralnost tinselcilik til. spiretualizam
tiksinti gadjenje, gnusanje, odvralnosl tip ( -pi) 1 1. tip 2. vrsta, oblik ll 1. tipski,
tipiziran, · standardan 2. orginalan, ne-
tilavet (-ti) a arh. isi. cilanje Kur'ana
obican, cudan
prema pravilima
tipi vejavica, snezna mecava
tilki 1. zoo/. lisica (Vulpes) 2. tig. lisica,
lisac, lukavac O - nin dönüp dolaşıp ge- tipik tipican
. 'leceğl yer kürkçü dükkanıdır post. svaka tipllernek vejati, mesti, besneti (o oluji)
lija dolija; - gibi lukav kao lisica, prep-
redan, podmukao tipierne paz. odredjivanje. glumca za
ulogu, tipiziranje
tilki kuyruğu (-nu) 1. bot. repusnjaca
(Erigeron) 2. bot. lisicji rep (Aiopecurus) 3. tipografi; tipografija
vrsta grozja sa dugackim grozdovima 4. tir: - - titrernek !resti se kao prut
zahval u rvanju
tiraj !iraz
tilkileşrnek lukaviti
tirarnola mor. menjanje pravca broda
tilkilik lukavstvo, lukavost, podmuklost pomocu vetra, zaokretanje; /-ı/ - etmek
promeniti pravac broda (pomocu vetra),
tilki taşağı (-nı) bot. kacunak (Orchis
zaokrenuti brod
mascula)
tiran (-dı) liranin
tilki üzümü (-nü) bot. vranino oko
(Paris quadrifolia) tirat (-dı) paz. tirada
tilmizucenik, student tirbuşon vadicep
tim 1. sp. tim 2. tim, grupa tire1 pamueni konac

976

tire2 crtica, povlaka
tirendaz p ı strelac ll 1. spretan, vre-
dan, iskusan 2. elegantan, lepo odeven
tirfil bot. trolist, detelina (Trifolium)
tirfiilenrnek otr~ati se, pahabati se, ist-
rositi se
tirhos zool. sardina (Sardinella aurita)
tirildernek drhtati, tresti se
tlril tiril 1. fak, vazdusast, leprsast (o
materijalu) 2. besprekono cist; - - tit-
rernek drhtati, tresti se kao prut
tirit (-di) 1 supa sa preprienim hlebom
ll (ili -gibi) star i nemocan; - i çıkmak
jako ostariti, oronuti, onemocati
tiritleşmek onemocati, ostariti, oronuti
tiriz 1. fetva, lajsna, sindra 2. porub,
rub, traka, sirit
tirle pumpica za izmazivanje
tiroit anat. tiroidna zlezda
tirpidin, tirpit, tirpitilin mala motika
tirsi zoo/. lojka (Aiosa)
tirşe1 1. plavozelena boja 2. per-
gament; cf. parşömen ll plavozelen, ak-
vamarinski
tiryak (-kı) terijak
tiryaki 1. uzivalac droge, narkoman 2.
strastveni ljubitelj (cega); kahve - si lju-
bitelj kafe; /-ın/ - si olmak biti uzivalac
(cega), odati se (cemu) 3. manijak
tiryakilik 1. narkomanija 2. sklonost,
odanost 3. manijastvo, fanaticna strast
tişört (-tü) majca sa kralkim rukavima
titan hem. titan
titiz 1. izbirljiv, probirljiv, sitnicav, ce-
pidlacki, kome je tesko ugoditi, koji mnogo
trazi; cf. müskülpesent 2. pedantan, tacan
3. zlovoljan, razdrazljiv, svadljiv, hirovit,
obestan, kapriciozan, cangrizav, mrzo-
voljan
tiyatroculuk
titizlenmek, titizleşrnek biti preterano
pedatan, biti sitnicav, biti zlovoljan, biti
svadljiv, biti kapriciozan, biti cangrizav, lju-
titi se, durili se
titizlik 1. izbirljivost, probirljiivost, sit-
nieavost 2. pedantnost, tacnost 3. zlovolja,
razdrazljivost, hirovitost, obest, kap-
ricioznost, cangrizavost, mrzovolja
titrek drhtav, treperav, ustreptao, uzdr-
htao, klecav, nesiguran O - kavak v. !itrek
kavak
titrek kavak (-ğı) bot. jasika (populus
tremula)
titrem ton, intonaacija; cf. ton
titreme drhtanje, drhtaj, jeza, tre-
perenje,..
titrernek 1. drhtati, !resti se 2. treperiti,
treptati, titrati, podrhtavati 3. (-dan) - tresti
se od straha, plasiti se necega
titreşim 1. drhtanje, treperenje, vib-
racija 2. fiz. njihanje, oscilacija, vibracija;·
cf. ihtizaz 3. tresenje, drmanje, truckanje
4. pulsiraiıje
titreşimli 1. drhtav, titrav, koji se njise,
vibrirajuci 2. fiz.' oscilirajuci, vibrirajuci 3.
sonoran, zvucan, rezonantan; ct. ötümlü
titreşimsiz 1. miran, bez drhtaja, koji
ne vibrira 2. bezvucni; cf. ötümsüz
titreşmek 1. drhtati, tresti se, podr-
htavati, treperili 2. fiz. vibrirati
titreştirrnek caus. od titreşmek
titretmek caus. od titrernek
tiyatro 1. pozoriste, teatar; - oyunu
pozorisni komad, pozorisna predstava; -
yazarı dramaturg; açık hava - su am-
fiteatar; gezici bir - putujuce pozoriste 2.
pozorisni komad, drama 3. pozoriste
(zgrada)
tiyatrocu 1. pozorisni glumac, po-
zorisni radnik 2. vlasnik pozorista
tiyatroculuk 1. bavljenje pozoristom,
pozorisno zanimanje 2. pozorisno iskustvo
977
tiz
tiz 1. piskav, rezak, vristav, prodoran,
ostar; - bir ses piskav glas 2. muz. visoka
nota; yarım ton - nota povisena za pola
tona, povisilica 3. arg. straznjica, zadnjica
tizleşmek 1. postali piskav, postali
rezak 2. muz. povisiti za pola tona
TL skracenica za tursku liru (Türk lirası)
toğrul zaaf. jastreb (kokosar) (Accipiter
gentilis)
tohum 1 . seme, semenka, zrno; -
atma sejanje, setva; - atmak, sejati; - a
kaçmak 1) proklijati, niknuti, pustiti klicu 2)
prezreti, previse sazreti 3) uvenuti, usah-
nuti, izgubiti svezinu, stariti (o ljudima) 2.
sperma, seme, spermatozoid; jaje; - u dö-
külek uci u klimak!erijum, uci u me-
nopauzu, izgubiti moc oplodnjeı- 4. po-
-rodica, loza, rod, koleno
tohumcu semenar, sejac
tahumculuk 1. semenarstvo 2. sejanje
tohumlamak ak. 1 . posejati 2. oploditi
tohumlanmak pass. od tohumlamak
tohumlu 1 . koji sadrzi seme, semeni 2.
bat. spermatican, semeni; - bitkiler sper-
matofite, spermofite, fanergame
tohumluk seme za setvu
tok (-ku) 1. sit, karnım - tur sit sam; -
tutmak, zasititi 2. cvrst, gust, zbijen (o tka-
nini) 3. dubok (glas), bucan, zvonak O -
açın halinden bilmez (ne bilir) posı. sit
gladnu ne veruje; - ağırlaması (ili ağır­
lamak) güçtür (ili güç olur) posl. mucno
je sita gostiti, a bogate darivati; - gözlü
zadovoljan, koji nije pohlepan, koji nije
gramziv; - karnma na pun stomak, posle
jela; - sözlü iskren, otvoren; grub, surov,
neotesan
toka 1. snala, kopca (na kaisu); - yı
çözmek otkopcati 2. snala za kosu, ukos-
nica
toka2 1. rukovanje 2. kucanje (casom);
- etmek 1. rukovati se 2} kucati se
(casom) 3) arg. utrapiti, platiti
978
tokaç (-cı) prakljaca
tokaçlamak lupali prakljacom
tokaçianmak pass. od tokaçlamak
tokalamak ucrstiti frizuru ukosnicama;
utvrditi, ucvrstiti, uglaviti
tokalaşmak s ile 1. rukovati se 2. ku-
cati se (casama}
tokat (-dı) 1 samar, cuska, udarac; /-af
- atmak (ili aşketmek) udariti samar, osa-
mariti; /-af - ı patlatmak opaliti samar,
osamariti; - yemek dobiti samar, biti asa-
maren
tokat (-dı)2 1. !or, obor 2. dolina, kol-
Iina
tokatlamak ak. udariti, samar, osa-
mariti, isamarali
tokatlanmak pass. od tokatlamak
tok gözlü zadovoljan, koji nije poh-
lepan, koji nije gramzljiv
tok gözlülük zadovoljenost, udo-
voljenost, negramzljivost
toklu dviska
tokluk 1. zasicenost, prezasicenost 2.
gustoca, cvrstoca, zbijenost (materijala) 3.
dubina (glasa)
tokmak (-ğı) 1. malj, drveni !ucak, drve-
ni cekic, bat 2. zvekir 3. dobosarska mal-
jica 4. zveeak o - gibi krupan, jak, kor-
pulentan, glomazan, plecat (covek)
tokmak baş zaaf. glavoc (Gobius)
tokmakçı arg. zigolo
tokmaklamak ak. udarati maljem, uda-
rati drvenim cekicem, drobiti, tuci, mrviti
toksik 1 otrov, taksikum ll toksican, ot-
rovan
toksin otrov, toksin
tokslkolog (-nu) toksikolog
toksikoloji toksikologija

taksikoman toksikaman
toksikarnani toksikomania
tok sözlü otvoren, iskren
tok sözlülük otvorenost, iskrenası
tokurcun v. dokurcun
tokurdamak klokotati (o nargilaina)
tokordatmak ak. caus. od tokurdamak
tokurtu klokotanje, kljucanje, grgotanje
tokuş 1. udarac, udar 2. zamena, raz-
mena, trampa
tokuşmak s ile 1 . udarati se glavam,
bosti se, gurati se (o zivotinjama) 2. su-
kabili se, sudarili se
tokuşturmak ak. 1. caus. od tokuşmak
2. kucnuti se (casama)
tokuz cvrsto tkano (platno)
tokyo japanke
tolerans tolerancija, trpeljivost
toleranslı tolerantan, strpljiv
tolga slem, kaciga
tolüen hem. toluol, metilbenzol
tokmak (-ğı) 1. drvena lopta, drveni
topuz 2. teske cizme sa debelim djonom
tomar 1. svitak, smotuljak, rolna 2. go-
mila, hrpa 3. nabijac, zabijac (za top)
tombak (-ğı) tombak (slitina crven-
kastozute boje od bakra i cinka)
tombala tombola, loto
tombalacı prodavac lotoa
tombalak punacak, gojazan, debeo,
jedar, zdepast
tombaz 1. panton 2. barka sa pljost-
natim dnom
tombul punacak, debeljuskast,
obljen
tombullaşmak ugojiti se, udebljati se,
zaobliti se
top
tombulluk debljina, zaobljenost
tomruk (-ğu) 1. trupac, klada, panj,
deblo 2. neotesan kamen, veliki komad,
blok 3. pupoljak, klica 4. ist. zatvor, tam-
nica; - a atmak zatvoriti, baciti u tamnicu
tomurcuk (-ğu) pupoljak
tomurcuklanmak napupiti, klijati, prok-
lijati
ton 1 tona; - la na tone, tone, u og-
romnim koliCinama
ton2 1. muz. ton 2. /ing. intonacija 3.
ton, nijansa
tonaj tonaza
ton balığı (-nı) zool. tunj (Thunnus
thynnus)
tonga arg. zamka, klopka, lukavstina,
smicalica; - ya basmak (ili düşmek, otur-
mak) pasti u klopku, biti predjen biti na-
samaren; /-ı/ - ya bastırmak prevariti, na-
samariti, zafrknuti
tonik (-ği) 1 med. tanikum ll tanican
tonilato mor. 1. tona 2. tonaza
tonilatoluk mor. nosivost, koji moze da
nosi... tona
tonluk nosivosti od ... tona, tezine
tonos v. tonoz
tonoz arhit. svod, luk
tonton sladak, ljubak, mio, drag
top (-pu) 1 1. lopta, kugla; ayak- u fud-
bal; el - u rukomet; kar - u grudva; su -
u vaterpolo 2. top; - arabası 1) voj. laf~t
2) arg. mude; - ateşi topovska paljba, ar-
tiljeriska vatra; - döküm hanesi tvornica
oruzja; /-ı/ - a tutmak 1) bombardovati,
osuti paljbu na 2) izgrditi; fig. osuti paljbu
na; - tüfek oruzje; - yekün harp lotaini
za- rat 3. predmet (deo) okruglog oblika,
kugla; duvar saatinin - u klatno zidnoga
sata 4. rolna, bala, svezanj, ris (papira); /-
ı/ - etmek 1) gomilati, nagomilavati 2) pra-
979
tapaç
viti bale 5. clokupnost, ukupnost, svi, sve;
- u - u sve u svemu, ukupno; ll 1. ok-
rugao, loptast, kuglast, glavicast; - ağaç
drvo u obliku kisobrana; - lahana bot.
kupus (Brassica oleracea capitata); - sa-
lata (Lactuca sativa capitata) O - un ağ­
zından na najopasnijem mestu, na bacvi
baruta; - u atmak arg. 1) bankrotirati, pro-
pasti, cabrirati 2) ponavljati (razrad), trop-
nuti 3) umreti, riknuti; - gibi bez ko-
lebanja, odmah, smesta, iz ovih stapa;
-gibi gürlamek galamiti, vikati iz petnih
zila, osuti paljbu; - gibi patlamak puknuti
kao bomba (o vesti); - - 1) u hrpama, go-
m ile, u balama 2) sav okrugao, loptast,
kuglast
tapaç (-cı) ı 1. zvrk, cigra 2. rucica
vesla 3. okrugla korpa 4. drveni tipi ll pu-
nacak, debeo, nabijen; - gibi punacak,
bucmast, okrugao
topak (-ğı) 1 1. grumen, grudva, loptica,
kuglica, jufka (testo) 2. konjski glezanj 3.
dijal. flasa, pehar 4. aglomerat ll okrugao,
obao, zaobljen
topaklamak ak. aglomerirati, stvarati
grudvice
topaklama aglomaracija
topal 1. hrom, sepav 2. koji se ljulja
(stolica, sto)
topalak (-ğı) 1 okrugao, obao, loptast ll
bot. pasdren (Rhamnus chlorophorus glo-
bosus)
topallama hramanje, sepanje
topallamak 1. hramati, sepati, 2. arg.
kaskati (u poslu)
topallık hromost
top altı (-nı) esplanada
toparlak (-ğı) 1. 1. okrugao, loptast
predmet, lopta; cf. küre 2. voj. prednjak ll
okrugao, loptast, obao, zaokruzen O -
hesap priblizan iznos
toparlamak ak. skupiti, kupiti, pokupiti
980
2. spremiti, doterati, udesiti 3. pribrati, sre-
diti, 4. sazeti sto, sumirati
taparlamak 1. biti skupljen, biti pri-
kupljen 2. spremiti se, doterati se, udesiti
se 2. biti sazet, biti sumiran 4. pribrati se,
srediti se, oporaviti se
topatan duguljasta zuta dinja prijatnog
mirisa
topaz geol. topaz
topçeker 1. mor. ist. topovnjaca 2. tegl-
jac (artiljerijski)
topçu 1. artiljerac, tobdzija 2. artiljerija
3. arg. lihter, pistolj (onaj koji je bez
novca) 4. arg. tropa, ponavljac
topçuluk artiljerijska vestina
tophane ist. 1. tophana, arsenal 2. ar-
tiljerijska skola
topla trokrake vile
toplaç (~cı) kolektor
toplam zbir, ukupan iznos, svota, suma
toplama 1. gl im. od toplamak 2. saziv
3. koncentracija, prikupljanje, skupljanje; -
kampı koncentracioni logor 4. mat. sa-
biranje
toplamak ak. skupljati, kupiti, pri-
kupljati, okupljati; asker - mobilisati 2.
spremati, pospremiti 3. koncentrisati, sa-
birati ubirati 4. sazvati, sakupiti 5. zagnojiti
se, sazreti (o rani) 6. mat. sabirati 7. pop-
raviti se, ugojiti se
toplanık skupljen, okupljen, sazvan
topyanılmak 1. biti skupljen, biti po-
kupljen 2. okupiti se, sakupiti se
toplanmak pass. od toplamak
toplantı sastanak, zasedanje; zbir,
skup, sednica, sedeljka;
toplar damar med. vena
toplaşmak 1. okupljati se, skupljati se,
koncentrisati se 2. zaokrugliti se (zivotinja)
 topu k

toplattimak pass. od toplalmak topografya topografija

toplatmak 1. okupiti, narediti da se po-
kupi 2. konfiskovati, pokupiti (zabranjena
izdanja)
toplu 1. loptast; koji ima kuglicu; - iğne
spenadla 2. sakupljen, sabran, okupljen 3.
uredjen, spremljen, uradjen 4. punacak,
bucmast, popunjen 5. koncentrisan, okupl-
jen; - konut stambeni blok 6. opsti, ko-
lektivan, grupni; - mezar kolektivna grob-
nica; - sigorta grupno osiguranje; 7.
opsezan, sveobuhvatan
topluca 1 zajedno, skupa, grupno ll pu-
nacak, bucmast
toplu çahşım seminar
toprak (-ğı) 1 1. zemlja; - sahibi zeml-
joposednik 2. zemlja, zemljiste, teren, tlo
3. prasina, prah 4. kopno 5. kraj, podrucje,
terjtorija; - bütünlüğü teritorijalhi integritet
6. arg. heroin ll zemljani, glineni O - ına
ağır gelmesin ne bila mu zemlja jednom
nogom u grobu; - ı bol olsun! pokoj mu
dusi! pocivao u miru! neka mu je laka
zemlja! (kaze se za pokojnika ne-
muslimana); - doyursun gözünü nista fe
ne moze zadovoljiti! nikad ti nije dosta!; -
a düşmek biti sahranjen; - a verilmek biti
sahranjen; - a vermek sahraniti
toprak altı (-nı) ı donji slaj tla, supstrat
ll podzemni

toplu iğne spenadla toprakbastı trosarina; cf. ayakbastı

topluluk (-ğu) 1. grupa, trupa 2. drust- toprak bilimi pedologija

vo; 3. obilje, izobilje toprak bilimci pedolog
toplum 1. drustvo; - münasebetleri taraklama el. uzemljenje
drustveni odnosi; - sözleşmesi drustveni
topraklamak ak. 1. pokrivati ili puniti
dogovor 2. narod, zajednica
zemljom 2. el. uzemjivati
toplum bilimi sociologija;
topraklandırmak ak. dati zemlju (sel-
toplum bilimci socioloski jaku)
toplumcu 1 1. socijalista 2. drustveni topraklı 1. koji ima zemlju 2. pomesan
radnik, javni radnik ll socijalisticki sa zemljom
toplumculuk socijalizam topraksız bez zemlje, bezemljaski
toplumdaş clan drustva toptan 1 na veliko; - satış prodaja na
veliko ll 1. istovremeno, u isti mah 2.
toplumlaştırmak ak. podrustvljavati,
skupa, svi zajedno, svi; - af opsta am-
socijalizovati
nestija; - öldüme masakr
toplumsal drustveni, socijalni;
taptancı 1. prodavac na veliko 2. pro-
toplumsaliaşmak psih. socijalizovati daja na veliko
se toptanerlık 1. prodaja na veliko 2.
toplumsallaştırmak ak. psih. so- pasao prodavco na veliko
cijalizovati topuk (-ğu) 1. peta; - çalmak udarati
toplumsallık socijalnost petama; - çatıatmak ici brzo, ici daleko; -
!arına kadar do clanaka 2. stikla, pot-
toplu sözleşme kolektivni ugovor
petica 3. pescani sprud
toplu taşıma javni prevoz
topuk demiri (-ni) 1. blokeja 2. stozer
topograf topograf sarke

981
topuklamak
topuklamak ak. podbosti (konja)
topuklu na stiklu
topuksuz bez stikle, ravan
pelama)
topur kamina, bodıjikavi omatae kas-
tana
toput (-du) hem. talog, naslaga
topuz 1. topuz 2. kvaka, drska 3. pund-
ja 4. arg. penis; - gibi zdepast, dez-
mekast
topuzlu 1. naoruzan topuzam 2. koji
ima kvaku, drsku 3. koja nosi pundju
top yekün ı sve zajedno, ukupno ll to-
talni, sveobuhvatni
tor 1 ı gusta mreza ll sitno pleten
tor2 1. neiskusan, neuk, pocetnik 2.
divlji, neukrotiv (o konju)
tarak (-ğı) gomila drveta prekrivena
blatom (za pravljenje drvenog ugla), kupa
taraman ı krupno dete ll snazan,
krsan, krupan, jedar, jak, cvrst
torba 1 . torba, kasa, vreca 2. anat.
skrotum, mosinice O - da keklik nar. si-
gurna stvar, gotova stvar; - kemik nar.
kast i koza; /-ıl - ya koymak dobiti, steci,
zadobiti
tarbalamak ak. staviti u torbu, obesiti
kao vrecu
torbalanmak 1. pass. od tarbalamak 2.
omlitaviti se, otromboljiti se, (obrazi, vrat)
torbalı koji nosi torbu, s kesarn
toreador toreador
torik 1. zool. palamida (Pelamjs sarda)
torlak 1. divlji, nedresiran 2, mlad, ne-
iskusan, nezreo, lakomislen
tarluk 1. neiskustvo, nekompetentnost
2. divljina, neobuzdanost (zdrebeta)
torna strug; - etmek ak. strugati, bru-
siti
982
tomacı strugar, tokar
tomacılık (-ğı) strugarski zanat
(o ci- tornado tornado
tomalamak ak. strugati, tokariti
tornalanmak pass. od tomalamak
tomalı istrugan
tornavida odvijac, srafciger
tornistan 1. mor. okretanje unatrag,
kretanje unazad 2. prevrtanje, izvrtanje
(adece); - etmek 1) kretati se unatraske,
ici unazad 2) prevrnuti, izvrnuti (odecu)
torpido, torpidobot (-tu) torpedo, tor-
pedni camac
torpil 1. torpedo, mina 2. fig. veza, pro-
tekcija 3. arg. laz, krupna laz
torpil balığı (-nı) zool. torpedo, elekt-
ricna riba (Torpedo)
torpilleme torpedovanje
tarpillernek 1. ak. torpedovati, napasti
torpedom 2. arg. ponavljati razred, roknuti
torpillenmek biti torpedovan
torpilli 1. koji ima torpedo 2. fig. s
vezom, koji ima vezu
toptop (-pu) okrugao kao lopta
tortu 1. talog, sediment 2. olos, drust-
veni talog
tortul talozan
tortulaşma, tortullaşma sedimentacija
tortulanmak, tartulaşmak taloziti se
tortul bilimi sedimentologija
tartulu s talogom, mutan
tortusuz bez taloga, bistar
torum mladunce kamile
torun unuk, unuka; - lar potomci O -
torba (tosun) sahibi olmak imati po-
tomke, imati decu i unucad
taryum hem. torijum
 toz pembe

tos udarac glavom, tukanje (koze i sinu; - etmek 1) samleti, zdrobiti, zgnje-
ovce); /-al - vurmak udarati glavom, tu- citi, pretvoriti u prah 2) dici prasinu; - ko-
kati, bosti (rogom) parmak dici prasinu 2. prah, prasak, -
attın zlatni prah; - halinde u prahu; -
tosbağa zool. kornjaca
sabun prasak za pranje 3. arg. heroin,
toslamak 1. ak. udarati glavom, tukati, hasis 4. cestica, mrvica, trunka ll pra-
bosti 2. dat. lupnuti, cuknuti 3. arg. ab/. sinası, u prahu, sitan, mleven; - şeker
pasti na ispitu, ponavljati, okinuti, tropirati secer u prahu o - dumana (toprağa) kat-
4. arg. dati novac mak (ili karıştırmak) 1) dizali za sobom
toslaşmak bosti se (rogovima), udarati
oblak prasine 2) uskomesati, izazvati
glavom, tukati se nemir, napraviti skandal; /-al - kon-
durmamak ne dozvolili da se bilo sta
tost (-tu) tost kaze na (nekoga, nesto); - olmak arg.
tastopartak (-ği) okrugao kao lopta otici, ispariti, furnuti; - pembe svetlo roze;
- pembe görmek videti sve ljubicasto; /-
tosun 1. june, junac 2. snazan mladic; ın/ - unu yele vermek osloboditi se, ota-
- gibi cvrst i snazan rasitise
tosuncuk (-ğu) zdravo, krupno no- toz2 v. töz
vorodjence
toz ağacı (-nı) bot. topola (Populus)
total lotalan
tozan 1. trun, trunka, zrnce prasine,
totalitarizm totalitarizam cestica prasine; cf. zerre 2. prasnjavo
totaliter totalilaran mesto

totem totem tozarmak 1. pretvoriti u prah,. usitniti 2.

sipiti, rominjati, prsati
totemizm lotemizam
toz boya boja u prahu
toto1 v. spor toto
tozkoparan vetrovito (mesto), izlozeno
toto2 arg. zadnjica vetru
toy1 gozba, pir; cf. ziyafet tozlanma 1. gl. im. od tozlanmak 2.
toy2 zool. droplja (Olis) bot. oprasivanje

toy3 zelen, neiskusan, nezreo tozlanmak nakupiti se prasine, biti

prasnjav, biti zaprasen, pretvoriti se u prah
toyaka, toyka motovilo
toztaşma 1. gl. im. od toztaşmak 2. bot.
taydan zool. veliki potrk (Otis tarda) oprasivanje
toygar zool. poljska seva (Aiauda ar- toztaşmak pretvoriti se u prah 2. bot.
vensis) oprasiti se
tayluk neiskustvo, nezrelost, ne- tozlu prasnjav, prasan, zaprasen
dozrelost
tozluk 1. tozluke, gamasna 2. prasinjak
toynak (-ğı) kopito, papak
tozmak (-ar) 1. v. tozarmak 2. gezip -
toynaklılar zoo/. ungulata skitati, lunjati
toz1 ı 1. prasina; - almak brisati pra- toz pembe ı svetlo roze ll ~uzicast,
sinu, oprasiti, - unu almak pobrisati pra- rumen; - görmek gledati na (kroz) ru-
sinu; isprasiti, ocetkati, - bezi krpa za pra- zicaste naoeare

983
 ''(i
toz sabun
·toz sabun prasak za pranje, de-
terdzent
toz şeker secer u prahu
tozumak dizati prasinu, prasiti
,\
tcizuntu 1. trunje, zrnca prasine 2.
oblak prasine 3. prsavica, izmaglica, hlad-
na sitna kisica
tozutmak 1. ak. ispuniti prasinom, zap-
rasiti, dici prasinu, rasprsiti 2. arg. po-
ludeti, skrenuti, posandrcati, govoriti glu-
posti, podilkaniti
töbe v. tövbe
töhmet (-ti) jur. 1. optuzivanje, optuzba,
okrivljivanje; ct. suçlama; /-ı/ - altında bı­
rakmak okriviti, optuziti, inkriminirati 2.
prestup, prekrsaj, zlocin; ct. suç
töhmetli jur. 1. optuzen, okrivljen, koji
se nalazi pod sumnjom 2. krivac; ct. suçlu
tökezlemek 1. spotaknuti se, posrnuti
2. paz. zapeti u govoru, netacno govoriti
svoju ulogu na pozornici
tömbeki duvan za nargile
töre 1. obicaj 2. etika, moral
töre 'bilimi etika
törebilimci eticar
törebilimsel etican, etieki
töreel eticar, moralist
töre dışı amoralan, nemoralan, imo-
ralan
töre dışıcı til. imoralist
törel 1. eticki, moralan 2. legalan, za-
konit
törelcilik v. törecilik
törellik eticnost, moralnost
törelsiz neeticki, nemoralan, imoralan
tören svecanost, svetkovina, proslava,
seremonija, ritual; açılış - i svecano ot-
varanje askeri - vojna parada
984
törenli sveC:an, seremonijalan
törensel ceremonijalan, ritualan
töresel obicajan, uobicajan
töresiz imoralan
töresizlik imoralitet
töre tanımaz fil. imoralan
töre tanımazlık fil. imoralizam
törpü turpija
törpülemek ak. turpijati,· isturpijati, gla-
diti, strugati
törpülenmek pass. od törpüfemek
törpülü isturpijan, istrugan, uglacan
tös curik! cus (uzvik za teranje zi-
votinja)
töskürmek, töskürtmek ak. vracati
stoku natrag, curiknuti, potiskivati, odbijati
töskürü vracanje natrag, nazad, curik
tövbe a kajanje, pokajanje, zakletva,
zavet; - ! nikada vise; - ayları is/. meseci
dzemazijel-ahir i dzemazijel-evel; - yi
bozmak preksiti obecenja, pogazati rec,
prekrsiti zavet; - çekmek reci, izgovoriti
tövbe; - estağfurullah boze oprosti! /-al -
etmek kajati se, pokajati se, zakleti se, za-
reci se, zavetovati se; - ya gelmek zakleti
se, zareci se; - ler olsun! neka djavo nosi
! dovraga! nikada vise!
tövbekar a-p pokajnik
tövbeli 1. v. tövbekar 2. zakletnik
töz 1. koren, osnova, baza 2. til. sups-
tanca
tözcülük til. supstancijalizam
tözel til. supstancijalan
Trablus Trapoli
trabzon v. tırabzon
Trobzon hurması (-nı) bat. japanska
jabuka (Diospyros kaki)
 trins

trafik H~i) saobracaj, promet, kretanje; transdüktör el. translukter

- kaldeleri saobracajni propisi; - tı­
transept (-ti) arhit. poprecni brod
kanması zastoj saobracaja, saobracajna
(crkve)
guZ'la
transfer 1. pprelazenje, transfer 2. ek.
trafikçi saobracajac
transfer; - olmak biti transferovan
trafo el. transformatar
transformasyon transformacija
tahom med. trahoma
transformatör fiz. tansformator
trajedi tragedija
transformizm biol. transfermizarn
trajedyen targicar
transfüzyon med. transfuzija
trajik tragican
transistor 1. poluprovodnik 2. tran-
trajikomedi tragikomedija zistor
trajikomik (-ği) tragikomican transıstorlu e/. transistorni, tran-
trakeliler. zool. uzdusnjaci (Tracheata) zistorski; - radyo tranzistorski radio apa-
rat
trakit (-ti) geo/. v. trahit
transit (-ti) tranzit; - geçmekbiti u tran-
traktör trakter
zitu; - vizesi tranzitna viza; - yolcu sa-
traktörcu 1. traktorista 2. prodavac lonu salon za tranzitne putnike
traktora 3. majstor za traktore
transkripsiyon transkripcija
trakunya zool. 1. pauk bijelac (Trac-
transliterasyon tansliteracija
hinus draco) 2. pauk zutac (Trachinus vi-
para) transplanıasyon 1. med. trans-
plantacija 2. presadjivanje (biljki)
Trakyalı ı Tracanin ll ıraeki
transport (-tu) transport, prevoz
tramp: - gemi mor. tramper
tranş ıransa (srednji deo govedjeg
trampa trampa, barter, razmena; /-1, -
buta)
al - etmek trampiti se, razmeniti, menjati,
izvrsiti razmenu trapez trepez
trampet, trampete ("li) bubanj travez zeleznicki prag
trampetçi bubjar traverten, travertin, geol. travertin
tramplen 1. skakaonica 2. trambulina travma med. ırauma

tramvay tramvaj; - durağı tramvajska travmatoloji med. traumatologija

stanica
tremolit (-ti) geol. tremolit
tranka zoo/. crveni barjaktas (Pagrus
tremolo muz. tremoto
ehrenbergi)
tren voz - istasyonu zeleznicka sta-
transandaltal tarnscendentalan
nica; yük - i teretni voz
transandantalizam trans-
trençkot Hu) trenckot, kisni mantil, ka-
cendentalizam
banica
transatiantik (-ği) transatlantik, pre-
treyler prikolica
kookeanski brod ll transatlantski, pre-
kookeanski trins, triya·s geol trijas

985
.tribün

tribün tribina; şeref - ü pocasna Iribina trompetçl trubac

trlgonometri trigonometrija troplka geog. tropi, lropski pojas
trigonometrik trigonometrijski tropizm tropizam
triko1 tekst. triko 2. triko . troplar v. tropika

trikosefal (li) zoo/. snjur, saruh (Trac- troposfer troposfera

hurus trachurus) trotinet (-ti) lrotinet
trikotaj Irikolaza trotuar, trotuvar, trotvar trotoar
trikotajcı proizvodjac ili prodavac Iri- tröst (tl!} ~ır t~ust
kotaze
truaker v. truvakar
trilyon Irilion
trup (-pu) poz. trupa
trinketa mor. pramcani jarbol, prednje
Truva Troja; - atı trejanski konj
jedro
truvakar 1Iri cetvrt kapul ll Iri celvrt; -
tripteks na Iri sprata
koliri cetvert rukav
tripoli geol. tripali
tu uzv. fuj! pitı! uf!
triportör 1. vozilo sa Iri tocka 2. tricikl
Tuba, Taba ağacı (-nı) 2. Tuba, naziv
triptik (-M 1. triplik (za vozilo) 2. trip- rajskog drveta 2. Tuba (zensko ime}
lihen tuba muz. tuba
trişin zool. vlasica (Trichinella spiralis) tubacı tubac
tufa arg. spekulacija
trişinoz med. trihinoza
tutacı arg. lopov, djapan
triton muz. Iriton
tufan potop, poplava bura
trlton hem. Iriton
Tufan re/. potop
trityum hem. tritium
tufeyli a 1 1. parazil 2. fig. parazit, go-
trio muz. trio tavan; ct. asalak ll parazilski
trok razmena, trampa tufeylillk, tufeyliyet parazilizam
trol (-lü) ribarska koca, povlacna tufeyllyat (-li) 1. paraziti 2. pa-
mreza; - avcılığı koearenje; - le balık razitologija
avlamak kocarili
tugay voj. brigada; ct. liva
troleybüs trolejbus
tuğ (-~u) ist. konjski rep, tug (nosio se
trombon muz. trombon na dugackom koplju i spada u vladarske i
vojne insignije)
tromboncu trombonista
tuğamiral (-ti) kontra admiral
tromboz med. tromboza
tuğbay voj. pukovnik, komandant bri-
trombus med. tromb
gade
tromp (-pu) arhit potporni luk
tuğgeneral (-li) voj. brigadni general,
trompet (-li) muz. truba general major

986
 tumba

toğkomutan voj. komandant brigade tulen a uzduz, po duzini, na geogrfskoj

tuğla 1cigla, opeka; - harmani ciglana;
- ocağı ciglana ll ciglast, od cigle, od
opeke
tuğlacı ciglar
tuğlacılık ciglarstvo
tuğra p ist. tuğra, tura (sultanov mo-
nogram); /-al - çekmek upisati sultanov
monogram
tuğrakeş ist. kaligraf koji je ispisivao
sultanov monogram na zvanii':na do-
kumenta
tuğyan a 1. izliv, izlivanjeı plavljenje
(reke); cf. taşkınlık, taşma 2. pobuna, us-
tanak, dizanje; - etmek 1) izliti se, plaviti
2) buniti se, ustajati protiv, dici se
tuh v. tu
tuhaf a. 1 1. i':udan, neobican, i':ud-
novat; cf. yabansı; - şey i':udnovata stvar!
i':udno; işin - ı i':udno je to. sto ... 2. s me-
san, zabavan, apsurdan; cf. gülünç ll 1.
i':udno, neobii':no 2. smesno, zabavno ap-
surdno O /-ın/ - ına gitmek izgledati
i':udno, biti (nekome) neobii':no; bir -
olmak osecati se i':udno, desiti se (nesto)
neobii':no
tuhafiye 1. galanterija 2. galanterijska
radnja
duzini od
tulü a uzduz, po duzini, na geografskoj,
duzini od
tulü (-u) a. arh. 1. astr. izlazak sunca 2.
padanje na pamet; - etmek 1. astr. iz-
laziti, radjati se (sunce) 2. pasti na pamet,
sinuti
tulüat (-tr) a 1. pt. od tulu 2. imp-
rovizacija, iznenadna ideja 3. vrsta po-
zorista koje se zasniva na improvizaciji
glumaca; - oyunu pozorisni komad u
kome glumci improvizuju tekst; - yapmak
improvizovati
tulujatçı glumac- improvizator
tuluk (-ğu) v. tulum
tulum 1. mesina; - çıkarmak derati
(kozu zivotinje); - peyniri sir iz mesine
2. muz. mesina, mesnica, gajde 3. tuba
(za pastu za zube isi.) 4. radnii':ki kom-
binezon, zeke (dei':ije odelce) O - atmak
lagati; - çıkmak postici cilj; - gibi na-
duven kao mesina, debeo kao svinja
tulumba 1. pumpa, sisaljka, crpka, vat-
rogasni smrk; - dairesi pumpna atanica
2. (ili - tatlısı) tulumba
tulumbacı 1. majstor za pumpe 2. vat-

tuhafiyeci galanterist, galanter rogasac 3. prostak, grubija, huligan

tulumbacılık 1. pravljenje ili pro-
tuhaflaşmak postati i':udan (neobii':an)
davanje pumpi 2. pozarstvo 3. grubost,
tuhaflık 1 . i':udnovatost, neobii':nost,
nevaspitanost, huliganstvo
nesto neobii':no; cf. yabansılık; bir - im
var, i':udno se osecam, ne osecam se tulumcuk (-ğu) 1. bot. mescii':, utrikulus
dobro 2. sala, smesno ponosanje, nesto 2. anat. kesica
smesno; - etmek uraditi nesto smesno, tulumlular zoo/. mescinchice (As-
saliti se, napraviti saim cidiacea)
tukan zool. tukan (Ramphastost) tulyum, tülyum hem. tulijum
tul (-lü) a 1. duzina; cf. uzunluk; - da-
tumağı kijavica, prehlada, nazeb; cf.
iresi meridijan 2. geog. geografska du-
nezle
zina, longituda; cf. boylam
turnan pelengade
tulani a arh. duzinski, longitudinalan,
uzduzan tumba 1. mor. izvrtanje eamca na-

987
 tumbad ız

opacke (s kobilicoırı na gornjoj strani) 2. Turancılık panturanizam

tumbanje, skakanje krevetu, prevrtanje u
Turani v. Turanlı
krevetu; - etmek 1) izvrnuti camac na-
opacke (radi popravke) 2. isprazniti (ok- Turanlı 1Turanac ll turanski
retanjem naopacke) turba treset
tumbadız zdepast, onizak, podebeo, turbalık tresetiste
dezmekast
turfa nar a. 1. redak, koji se retko na-
tumşuk (-ğu) kukast kljun lazi; neobican; 2. bezvredan 3. necist, ne-
tumturak (-ğı) ı bombast nacin iz- ispravan, koji nije koser (kod jevreja)
razavanja i pisaja, nadUvenost govora ll turfalamak ak. nar. potcenjivati, ne ce-
1 ;.
bombast, bombastican
~.ll
niti

~: '1'...
. ~
tumturaklı bombastican, bujan, na-
duven, raskosan, visokoparan, izvestacen
turfanda p. 1. prvi, rani (za voce i povr-
ce)2.vansezonski3.avangardan
tun: /-ı/ - dan - a atmak premestiti iz turfandaci 1. vocar ili povrtar koji gaji
jednog u drugo zabacno mesto rano voce ili povrce 2. osoba koja voli da
tunç (-cu) bronza; - devri bronzano jede rano voce ili povrce
doba O - bilekli snazne pesnice, gvoz- turtandacılık vrt. povrnjak (u kome se
dene ruke gaji rano voce ili povrce)
tunçlaşmak 1. bronzirati, prevuci bron-
turgay v. toygar
zom 2. pocrneti (od sunca)
turgor biol. turgor
tunçlaştırmak caus. od tunçlaşmak Lt
turist (-ti) turista; - merkezi turislieki
tundra, tundura, geog. tundra
center
tungsten hem. volfram
turistik turislieki
Tunuslu 1Tunisanin ll tuniski
turizm turizam; - gelişmesi razvoj tu-
tur 1. tura, krug, runda, okretanje, obr- rizma
tanje; - atlamak preskocili rundu 2. setn-
turkuaz v. türkuaz
ja; - atmak setali se, ici u setnju prosetati
se turna zool. zdral (Grus grus) O - gözü
(gibi) zute boje; - yı gözünden vurmak
tura 1. tura, tugra (sultanov mo-
uspeti, postici pun pogodak; - katarı u
nogram); ct. tugira 2. povesmo, namotaj,
redu, jedan za drugim; - olmak arg. iz-
kalem, kotur 3. maramica zavezana u
gubiti (u kartama)
cvor, zasukana marama ili maramce 4.
igra u kojoj ~e onaj koji pogresi tuce po turna ayağı (-nı) bot. · ljutic (Ra-
dlariu zasuıd:iiıom maramicom o yazı mı - nunculus)
mı? glava ili pismo
turna balığı (-nı) zoo/. stuka (Esox lu-
turaç (-cı), turaççıl kuşu (-nu) zoo/. cius)
sumska Jestarka (Francolinus francolinus) turnacı 1. ist. turnadzija (rçd janicarske
turalamak 1. setati se, kruziti 2. ak. vojske) 2. dreser zdralova za lov
smotati u povesmo, sklupcati
turna gagası ·(-nı) bot. zdravac (Ge-
Turancı panturanista ranium)

988
 tutkallı

turna geçidi (-ni), turnageçimi (-ni) je- tutacak (-ğı) krpa za hvatanje vrelih su-
senja oluja deva, rukavica za serpe
turne poz. turneja; - ye çıkmak ici na tutaç (-cı) 1. krpa za hvatanje vrelih su-
turneju deva, rukavica za serpe 2. klesta, pinecta
turnike turnike tutak (-ğı) 1. drska, rucka 2. krpa za
turno mor. kotur, kalem hvatanje vrelih sudova, rukavica za serpe
3. talac, zatvorenik
turnusol (-lü) hem. lakmus; - kağıdı
lakmusova hartija tutarn 1. saka (necega), kolike moze
da stane medju Iri prsta 2. snop, svezaj 3.
turnuva sp. turnir mala kolicina, sacica
tu rp (-pu) bot. rotka (Raphanus sa- tutamaç (-cı) rucka, drska, rucica
tivus) O - gibi zrdav i jak, snazan, cvrst,
jedar tutamak (-ğı) 1. rucka, drska, rucica 2.
podupirac, potpora, podrska, oslonac 3.
turpgiller bot. krstasice, krucifere (Cru- jur. dokaz
cifirae)
tutamlamak ak. meriti sakom, uzeti
turşu 1 1. tursija, ukiseljeno voce ili
medju dva-tri prsta
povrce; - kurmak ukiseliti voce ili povrce,
ostaviti tursiju; lahana - su kiseli kupus 2. tutanak (-ğı) 1. zapisnik, protokol; -
kiselica, kiselis ll 1. kiseo, ukiseo 2. arg. düzenlemek sastavljati zapisnik 2. akt, iz-
mrtav pijan, nakresan, naljoskan, nat- vestaj;
reskan; -olmak 1) ukiseliti se 2) biti pre- tutanakçı zapisnicar
moren o -gibi mrtav umorah, premoren,
iznuren tutar 1. suma, iznos, ukupna svot, zbir
2. med. epilepsija
turşucu prodavac tursije
tutarak, tutarık, tutarga med. 1.
turşuculuk kiseljenje (voca, povrca) napad, nastup 2. epilepsija 3. razg. pa-
turşulaşmak ugnjeciti se (o vocu, povr- davica
cu), ugnjileti se tutarlı 1. dosledan, konsekvetan 2. har-
turşuluk prikladan za tursiju monican, skladan, odmeren, uzdrzan
turta !orta tutarlık 1. doslednost, konsekvencija 2.
harmonicnost, skladnost, odmerenost
turuncu 1 narandzasta boja ll na-
randzast tutarlılık v. tutarlık

turunculaşmak postali narandzast tutarsız nedosledan, protivurecan. nes-

talan, smeten, neskladan, epromisljen:
turunç (-cu) bot. pomorandza (Citrus
aurantium) tutarsızlık nedoslednost, pro-
turunçgiller bot. rod ruta (Rutaceae) tivurecnost, nepromisljenost

tuş 1. dirka, tipka 2. sp. tus, pad na- tuti p. papagaj

uznak na zemlju (pri rvanju); - a gelmek
biti oboren na zemlju, pretrpeti poraz; /-ı/ -
a getirmek obroti na zemlju (protivnika) 3.
potez (cetkicom) 4. pogodak (u ma-
cevanju)
tutkal tutkalo, lepak O - gibi dosadan
kao stenica, nametljiv, uporan
tutkallamak ak. tutkalisati
tutkallı zatutkalisan, zalepljen

989
tutku
tutku strast, zudnja, zelja, zar, strasna
ljubav, cei:nja;
tutkulu strastven, strasan, vatren, zel-
jan, i:udan, zestok;
tutku n 1. zaljubljenik, koji je sırasno
zaljubljen, obozavalac; privrzenik
tutkunluk zaljubljenost (u nesto), odu-
sevljenje, divljenje, ushicenost, zanos,
privrzenost
tutma 1. hvatanje, drzanje 2. podrska,
3. sluga, slui:avka, nadnicar
tutmaç (-cı) kul corba od flekica, mesa
i kiselog mleka
tutmak (-ar) 1. ak. drzati, pridrzati 2.
ak. zadri:avati, zaustavljati; kendini -
suzdrzavati se, savladavali se 3. ak. abi.
uhvatiti, zarobiti; dohvatiti, scepati; fig. uh-
vatiti; öksürük - uhvatiti koga kasalj 4.
ak. loviti, uloviti 5. ak. dodirnuti, dirnuti, do-
taknuti 6. ak. iznajmiti, najmiti, zakupiti; ev
- iznajmiti stan, kucu 7. ak. zauzimati
(prostor, vreme). zapremati, zaokupiti,
obuhvatiti; bu iş üç saat tuttu ovaj posao
je trajao tri sata 8. izneti; hesap ne kadar
tuttu koliko je izneo racun? 9. ak. dodati,
·priloziti, dometnuti 1O. ak. pretpostavljati,
nagadjati; tutalım ki... pretpostavimo da
... 11. ak. pridri:avati, drzati; re/. oruç -
drzati post, postiti; söz - drzati rec 12. ak.
tok. cuvati, sacuvati; aklında (ili zihninde)
- secati se, pamtiti 13. ak. podrzavati, po-
dupirati, stititi 14. ak. zatvoriti, zakrciti,
pregraditi, zapusiti; yolu - zatvarili put,
zakrciti put 15. ak. dobiti (neku bolest),
boleti, zaboleti; başım tutttu zobolela me
je glava, boli me glava 16. ak. delovati; biti
muka: beni araba tutuyor muka mi je u
kolima 17. primili se, pustiti koren; bu çi-
çekler tutmadı ovo cvece se nije primila
18. ak. biti ozenjen sa 19. ak. imati
posao, prihvatati se, lacati se 20. ak. doci,
stici, svratiti 21. ak. dat. staviti na, prisloniti
na 22. koristiti se, sluziti se cim, upot-
rebljavati 23. uhvatiti se; uhvatiti; buz
990
tuttu uhvatiti se led; kaymak tuttu uh-
vatio se vajmak tembelliğim tuttu uh-
vatila me lenjost 24. ak. hvatati, uhvatiti (o
picu) 25. uhvatiti se, prilepiti se, dri:ati se,
zadrzati se; boya tuttu uhvatila se farba
26. arg. imati novac, biti pri parama 27.
doci u glavu, pasti na pamet, iznenı:ida od-
luciti, doci da; sinemaya gideceğim tuttu
palo mi je na parnet da idem u bioskop,
doslo mi je da idem u bioskop 28. slagati
se, podudarati se; bu iki rakam tutmuyor
ova dva broja se ne podudaraju 29. ak.
navijati za, voleti, podri:avati; hangi takım
tutuyorsunuz? za koji tim navijas 30. va-
dili (dnevnik i si.); zabıt - voditi zapisnik
31. ak. dat. podvrgavati, izlagati, zasipati;
topa - bombardavali 32. privuci musteriju
33. s odredjenim brojem imenica daje
razlii™ita znacenja; kafa - prkositi, iza-
zivati; gözde - imati u vidu, uzeti u obzir
34. ak. dat. ponuditi, posluziti 35. abi. po-
cevsi od, pocev od; öğrencilerden tut öğ­
retmenlere kadar herkes üşüyor svi se
redom smrzavaju pocevsi od ucenika do
profesora tutanacak dalı olmamak ne-
mali na koga da se osloni; tut kelin per-
çeminden! odakle da pocnem! (kai:e se
pred nekim teskim problemom)
tutmazlık med. inkontinencija, ne-
zadrzavanje
tutsak (-ği) zarobljenik, ratni za-
roblenik;
tutsaklık zarobljenistvo;
tut turaç (-cı) 1. dri:alac, imalac, vlas-
nik 2. teh. podupirac, potporani
tutturmak 1. caus. od tutmak 2. ak. s.
ile. pricvrstiti, spojiti, prikovati zalepiti 3.
odrzavati, cuvati 4. uhvatiti se, latiti se, ot-
poceti 5. insistirati, ustrajati, ostajati pri
svome 6. ak. pogoditi, uspeti; dobiti
(packe, ocenu)
tutturmalik kopca, zatvarac, nesto za
pricvrscivanje
tutu zalog, jemstvo, hipoteka; cf. rehin,
ipoteke; - ya koymak zaloi:iti, dati u zalog

tutucu 1konzervativac; ll konzervativan
tutuculuk konzervativizam; kon-
zervativnost
tutuk (-ğu) 1 zatvorenik, pritvorenik 11 1.
med. paralizovan 2. spor, pipav, polagan,
trom, lenj, malaksao 3. plasljiv, bojazljiv,
sramezljiv, stidjiv, snebivljiv, smeten 4.
promukao, prigusen (o zvuku) 5. zatvoren,
u zatvoru, pritvoren 6. skracen
tutuk evi (-ni) zatvor
tutuklama hapsenje, lisavanje slobode;
tutuklamak jur. ak. hapsiti, pritvoriti,
zatvoriti
tutuklanmak pass. od tutuklamak
tutuklu zatvorenik, uhapsenik, prit-
vorenik
tutukluk (-ğu) 1. sporost, tromost 2.
zastoj, zacepljivanje, zadrfavanje, za-
pusavanje, blokiranje, smetnja 3. med. pa-
raliza 4. ukocenost (o telu) 5. promuklost
6. bojazljivost, plasljivost, stidljivost, sra-
mezljivost, smetenost, snebivanje
tutukluluk lisavanje slobode, hapsenje,
pritvor
tutulan popularan çok tutulan bir
şarkı jako populama pesma
tutulma 1. gl. im. od tutulmak 2. obos-
tavljenje, zadrfavanje, cuvanje 3. astr. ek-
lipsa, pomracenje
tutulmak 1. pass. od tutmak 2. postali
popularan; uci u upotrebu 3. dat. biti uh-
vacen, biti zahvacen 4. ukociti se; boy-
num tutuldu ukocio mi sevrat 5. med. pa-
ralizovati se 6. biti pregradjen, biti
zagradjen, biti zacepljen 7. dat. zaljubiti
se, zagrejati se za koga 8. dat. naljutiti se,
ljutiti se 9. astr. pomracili se
tutulu 1. uhapsen, pritvoren 2. zauzet
tutulum astr. eklifsa, pomracenje
tutum 1. stav, drzanje 2. ekonomija,
stedljivost
tuz
tutumlu ekonomican, stedljiv
tutumluluk ekonomicnost, stedljivost
tutumsuz 1 rasipnik, raspikuca ll ne-
ekonomican, rasipan
tutumsuzluk neekomicnost, nes-
tedljivost, rasipnistvo
tutunmak 1. dat. uhvatili se, drzati se,
pridrzavati se, zadrzavati se 2. fok. odi"Zali
se, odupreti se, zadrzati se, sacuvali se
3. pokrivati se, sacuvali se 4. upol-
rebljavali, primenjivati 5. izgrdili, napasli
koga O tutunacak dalı olmak imati (ne-
mali} oslonac u zivotu
tuturuk (-ğu) dijal. 1suvo granje, pruce,
potpala, drvca za potpalu ll jako kiseo
tutuşma 1. gl. im. od tutuşmak 2. pal-
jenje, raspaljivanje, potpaljivanje;
tutuşmak 1. planuti, zapaliti se, rasp-
lamsati se, popaliti se 2. hvatati jedan dru-
goga, hvatati se, drzati se za ruke 3. dat.
zapoceti, otpoceti, uci u nesto, uplesti se u
nesto; bahse- kladiti se
tutuşturmak 1 . ak. raspaliti, zapaliti,
razbuktati, rasplamsati 2. zakaciti, spojiti,
kopcati, stegnuti, pricvrstiti 3. izazivati
svadju, zavadjati koga 4. utrpati, gurnuti, u
ruke
tutya a cin k
tuval (-li} 1. slikarsko platno 2. slika na
platnu
tuvalet (-ti) 1. nuznik, WC, klozet, ku-
patilo, toalet 2. toalela. haljina 3. toalet,
oblacionica, garderoba (glumaca) 4. ob-
lacenje, doterivanje, udesavanje; - ma-
sası toaletni sto; - takımı toaletni pribor
tuz 1. so, kuhinjska so; !-ai - ekmek
posoliti, dodati sa 2. hem. doliti ulje na
vatru; - u biberi koji je mirodjija u svakom
jelu, koji daje boju i ukus; - biberi yerinde
ukusno je (o hrani}, stavljeno je sve sto
treba; - la buz etmek razbiti u pa-
ramparcad; - ekmek haini nezahvalnik; -
991
tuzak

ekmek hakkı zahvalnost za ucinjenu us-
lugu; - u kuru 1) bezbirazan 2) koji nema
materijalnih problema
tuzak (-ğı) zamka, klopka; - a düşmek
pasti u zamku, uhvatiti se u klopku; /-a/ -
kurmak postaviti zamku
tuzcu salar
tuzcul bot. halofite
tuzla solana, cf. memleha
tuzfak (-ğı) slanaea, slana zemlja
tuzlama 1 1. soljenje, usoljavanje 2.
corba od skembica ll soljen, posoljen,
usoljen, zasoljen
tuzlamak ak. soliti, posoliti, usoliti
tuzlanmak posoliti se, usoliti se
tuzlu 1. slan 2. preslan 3. preskup,
papren; - ya mal olmak biti preskupo, iz-
neti previse
tuzlu balgam med. 1. lisaj 2. ekcema;
cf. egzama
tuzluk 1. slanik 2. ugnuce iznad kljucne
kosti (kod coveka), ugnuce iznad ociju
(kod konja)
tuzluluk slanost, solitost
tuz ruhu (-nu) hem. hlorovodonicna
solna kiselina
tuzsuz 1. neslan, nezasoljen 2. be-
zukusan. neukusan 3. banalan, vulgaran,
koji pravi neukusrıe safe, neprijatan
tü V !Üh
teberkülin tuberkulin
tüberküloz med. tuberkuloza
tüccar a 1. pl. od tacir 2. trgovac, pro-
davac
tüccarlık (-ğı) trgovina
tüf geol. tuf
tüfek (-ği) puska; - atmak pucati iz
puske; - çatmak voj. sloziti puske (u
kupe) O - i duvara dayamak arg. iz-
nemocati, iscrpsti se, jako se umoriti, ma-
laksati
tüfekçi 1. puskar, tufegdzija 2. ist. sıra­
zar na dvoru
tüfekçilik 1. tufegdzijski zanat 2. trgo-
vina puskama
tüfekhane arsenal, skladiste oruzja
tüfeklik 1. arsenal, skladiste oruzja 2.
futrola za pusku
tüh uzv. uh! fuh! pih! zao mi je! kakva
steta! kakva sramota! kako te nije stid!
tükenmek istrositi se, potrositi se, iscr-
psti _se, oslabiti
tükeninez 1 napitak od gnjecenog voca
i vode ll beskrajan, beskonacan, trajan,
stalan, neiscrpan, nepresusan;
tükenmez kalem hemijska olovka
tüketici ek. potrosac;
tüketım ek. 1. potrosnja; - malları roba
siroke potrosnje 2. koriscenje, upot-
rebljavanje, trosenje
tüketmek ak 1 . trositi, potrositi, istrositi,
spiskati, procerdati, iscrpsti 2. prelaziti,
preci
tükürmek pljuvati, popljuvati; O tü-
kürdüğünü yafamak povuci rec, poreci
tükürük (-ğü) pljuvacka; - bezi anat.
pljuvacna zlezda
tükürüklernek ak. ovlaziti pljuvackom
tükürüklenmek pass. od tükürüklernek
tükürük otu (-nu) bot. vranji luk (Or-
nithogalum)
tül 1til ll od tila
tülbent muslin
tülbentçi prodavac muslina
tülyum v. tulyum
tüm ı svi, sve, sav ll 1. potpuno, sas-

992
 türerne

vim, nacisto, posve, apsolutno 2. citav, tüm tanncılık panteizam

ceo,pun
tümür anat. dlacice u crevima
tüm arnıral (-li) viceadmiral
tün vece, noc
tüm başkalaşma zool. ho-
tün aydın dobro vece! laku noc
lometabolizam, holometabolija
tünek (-ği) 1. sipka, preeka, preeaga,
tümbek (-ği) 1. malo ispupcenje, kvrga, sedalo (gde cuce ptice) 2. arg. pasivni ho-
loptica 2. muz. mali bubanj moseksualac
türnce gram. recenica tüneklemek sesti na sipku, cucati na
tümden potpuno, sasvim precki

tümden gelim log. dedukcija;
tümel 1. citav, ceo, sav 2. opsti, uni-
varzalan
tümen 1 1. gomila, svetina 2. voj. di-
vizija 3. mnostvo, bezbroj, tusta i tma,
deset hiljada o - - na hiljade ll turnan
(persijska novcana jedinica)
tünel tünel; arg. - geçmek sanjariti, biti
rasejen, biti mislima na drugom mestu
tünemek v. tüneklemek
tünmek (-er) spustiti se (o noci), pasti
(o mraku), smrkavati se
tüp (-bü) 1. tuba, cev, epruveta, retorta
2. boca (za plin), rezervoar, balon

tüme varım log. indukcija tüplük (-ğü) stalak za epruvete

tümgeneral (-li) divizijski general, ge- tür ı vrsta, tip, rasa, sorta, zanr ll raz-
neral-major novrstan, raznolik, raznih vrsta (sorta, zan-
rova)
tümleç (-çi) 1 gram. objekat; ll dopunski
türap (-bı) a zemlja, prah
tümlemek ak. 1. dopuniti, popuniti 2.
zavrsiti, dovrsiti türban turban

tümlenmek pass. od tümlemek türbe a turbe, grobnica, mauzolej

türbedar a-p euvar turbeta
tümler mat. dopunski, komplementarni,
integralan türbe eriği (-ni) bot. crvena sljiva
tümör tumor türbin teh. turbina

tüm sayı ceo broj, potpun broj; (for- türdeş istorodan, istovrstan, istog
macijski) sastav, personal zanra, od iste vrste

tümsek (-ği) ı 1. brezuljak, gomilica, türdeşlik istovrsnost, istorodnst slic-

brdasce, humka, ispupcenje, izbocenje, nost
uzvisica 2. anat. kvrga, guka ll izbocen, türe jur. 1 . pravda, pravicnost; ct. ada-
uspupcan let 2. pravo
tümsekli ispupcen, izbocen, kon- türedi ı skorojevic, dosljak ll sko-
veksan, kvrgav, neravan rojevieki
tümselrnek naduti se, nadimati se, türel sudski, pravni
nabreknuti, isturiti se, ispupciti se; pogrbiti
türerne 1 1 . gl. im. od türemek 2. gram.
se derivacija ll 1. svojevoljan, spontan 2. imp-
tüm tanncı panteist rovizovan

993
turemek
türemek 1. pojaviti se, nastati 2. nam-
noziti se, brzo se sireti, rasprostraniti se 3.
abi. izvoditi iz
türetme gl. im. od türetmek
türemiş gram. mat. izveden; - filler iz-
vedeni glagoli
türtici pronalazac, novatar
türetmek 1. ak. stvarati 2. ak. abi. iz-
voditi
türev ı mat. izvod ll izveden
Türk 1 Turcin, Turkinja ll turski; - dili
turski jezik
Türkçe 1 turski jezik ll turski; - sözlük
turski recnik; - kelimeler turske reci, tur-
cizmi ll na turskom; - nasıl denilir? kako
se kaze na turskom?
Türkçeci 1. nastavnik turskog jezika 2.
pristalica pokreta jezickog purizma u Turs-
koi
Türkçecilik (-ği) pokret za ciscenje
turskog jezika od tudjica
Türkçeleşrnek postali sastavni deo
turskog jezika (o pozajmicama)
Türkçeleştirmek ak. 1 . zameniti strane
reci izvornim turskim recima 2. prevesti sa
stranog jezika na turski jezik
Türkçü turski nacionalista
Türçülük turski nacionalizam
Türkistanlı Turkestanac ll
kestanski
Türkiyat (-lı} turkologija
Türkiyeli stanovnik Turske, Turcin, Tur-
kinja
Türkleşrnek poturi':iti se
Türkleştirmek poturciti
Türkmen Turkmen; - dili turkmenski
jezik
Türkmence ı turkmenski jezik ll turk-
menski, na turkmenskom
994
Türk meşesi bot. cer (Quercus cerris)
Türkolog (-gu) turkolog
Türkoloji turkologija
türkuaz ı tirkiz (kamen ll tirkizni)
türkü turkija, turcija, narodna pesma; -
çağırmak (ili okumak, söylemek) pevati,
ispevati turkiju
türlü 1 1. vrsta, sorta, rod, vid, raz-
nolikost, raznovrsnost 2. (ili - yahnlsi) kul.
janija ueıo od mesa i povrca, slicno dju-
vecu) 3. nai':in ll raznovrstan, kojekakav,
razni, razlii':it, raznolik; ct. muhtelif; /-ın/ -
sü svakojak, svakakav, svake vrsta, svake
sorte; her - svakojak, svakakav, naj-
razlicitiji, najraznovrsniji, svake sorte lll
razlicito, drugacije, kojekako; başka - dru-
gacije, inace; bir- nikako; iki - dvojako;
üç - trojako, na tri nai':ina
türüm 1. postanak, pojava, geneza 2.
lig. emanacija
türüz otu (-nu) bot. orıovi nokti (Lo-
nicera)
tüs malje, malja, paperje (mladunceta)
tütme gl. im. od lütmek
tütmek (-er) 1. dimiti se, pusiti se, pu-
niti se, dirnon 2. dizali se, u vazduh (o
di mu)
tütsü 1. dimljenje, tadjenje, okadjivanje
2. tamjan 3. dim (za susenje ribe, mesa i
si.) 4. arg. alkohol, alkoholno pice
tur-
tütsüleme gl. im. od tütselemek
tüt;Sülemek ak. 1. kaditi, adimili 2. su-
siti na dimu (meso, ribu) dimiti
tütsülenmek 1. pass. od tOlsülemek 2.
arg. napili se, nakresati se
tütsülük kadionica
tüttürmek 1. ak. pusiti (cigaretu, lulu i
si.) 2. dimiti, pustali dim
tütün bot. duvan (Nicotiana tabacum) O
- ü doğru çıkmak ici od ruke; - kesesi
duvankesa, tobolac; - kutusu tabakera

tütün balığı (-nı) dimljena riba
tütüncü 1 . uzgajivac duvana 2. trgovac
duvanom
tütüncülük 1. gajenje duvana 2. trgo-
vac duvanom
tütünlük dimljena govedja pfsuta
tütün rengi p krepak', zdrav, snazan
tüveyç (-ci) bot. krunica, vencic
tuvit 1tvid ll od tvida
tüy 1. pero 2. dlaka, dlacica; - atmak
(ili dökmek) linjati se, menjati dlaku; - leri
diken diken olmak 1) najeziti se, po-
dilaziti zmarci 2) narogusiti se, nakostresiti
se; (üzerine) - dikmek fig. doliti ulje na
vatru; - gibi fak kao perce; - lerini ka-
bartmak narogusiti se, nakostresiti se; -
ler ürpertici jeziv
tüy ağırlık 1. bokser peralake ka-
tegorije 2. perolaka kategorija
tüydürmek arg. ak. 1. ukrasti, zdipiti,
ocerupati 2. otarasiti se koga
tüylenmek 1. pokrivati se perjem, do-
tvist
biti novo krzno (o zivotinji), obrasti dlakom
2. arg. opariti se, obogatiti se
tüylü 1 1. pernat, pokriven perjem 2.
dlakav, maljav, kosmat, rutav, krznen ll
vrsta cilima
tüymek (-er) arg. pobeci, otperjati,
smugnuti
tüy sıklet (-di) 1. perolaka kategorija 2.
bokser peralake kategorije
tüysüz 1 golobrad mladic ll 1. bez perja
2. bez dlaka, bez malja 3. cosav, golobrad
tüysüz şeftali bot. glatka breskva (Pru-
nus persica nectarina)
tüze 1. pravednost, pravicnost; pra-
vosudje 2. pravda; pravo
tüzeci pravnik
tüzel 1. sudske, pravni; - kişi pravno
lice 2. zakonit, legalan, zakonski
tüzük (-ğü) statut, praz™ilnik, uredba,
propis, odredba
tvist tvist (igra)
995
 ubudiyet a arh. ropstvo; potcinjenost
uca anat. trticna kos!
ucube a retkost, cudo; fig. cudoviste,
na kaza
ucubelik ruznoca, nakaradnost, izo-
pacenost
ucun: - - postepeno, malo-pomalo
ucuz jevtin (i fig.); - bir başarı fig. jev-
tin uspeh;- a satmak jevtino prodavati;
tig. potcenjivati, nedovoljno ceniti O - at-
latmak (ili kurtulmak) izcuCi se, izbaviti
se, jevtino proci; - a çıkmak dobro se
svrsiti, dobro proci; - etin yahnısı yavan
(ili tatsız) posl. ako ne znas sta je dobro,
pitaj sta je skupo; sto je jevtino, to je i lose
ucuziamak pojivtiniti
ucuzlafmak ak. sniziti cene, uciniti jev-
tinim
ucuzluk 1. jevtinoco 2. ek. damping
uç (-cu) 1. siljak; vrh (koplja, maea,
igle) 2. kraj; şehrin bir - undan öbür -
una kadar s jednog kraja grada da dru-
gog; bu tarlanın - u yok ova njiva nema
kraja 3. arh. uzrok, motiv 4. ist. pogranicna
oblast, krajina; - beyi komandant pog-
ranicne obiasli ( u Osmanskom carstvu) 5.
krajnja tacka; krajnost o - unda na kraju
cega; - unu altına kaçırmak bankrotirati;
- unda bir şey oluyor postoji neki skri-
veni cilj; (bunun) ucunda bir şey var ima
u tome nesto tajno - u bucağı bulunmaz
(ili yok) beskonacan, beskrajan; - unu
bulmak 1) okoncati, zavrsiti 2) pohvatati
konce, naci kljuc (za resenje cega); - u
bulunmaz tezak, nerasiv; 1-a/ - u do-
kunmak nastradati; - unu kaçırmak iz-
gubiti niti, zapetljati se, doci u corsokak; /-
ın/ - unu ortasını bulmak resili problem;
- u ortası yok nema ni konca ni kraja; - -
a jedva, jedvice; - - a gelmek (ili - u -
una gelmek) jedna dostici; - u - una ge-
996
tirrnek sastavljati kraj s krajem; - vermek
1) zagnojiti; sazreti (o ciru) 2) obelodaniti
se, razotkriti se 3) proklijati, nici (o biljci);
burnun - unda sasvim blizu, pod nosom;
dünyanın - u uzundur u zivotu se svas-
ta desava; iki - unu bir araya ge-
tirememek ne moci sastaviti kraj sa kra-
jem
uçak1 (-ğı) avion; - gemisi nosac avi-
ona (brod); - kazası avionski udes; avcı -
ı lovac; bombarıman - ı bombarder; jet -
ı mlazni avion
uçak2 nar. bot. puzavica, penjacica
uçaksavar voj. protivavionski; - ha-
reket merkezi centar za protivavionske
operacije; - silahları protivavionska oruz-
ja
uçan daire leteci tanjir
uçan kale ll voj. leteca tvrdjava (naziv
za. arnerieki !eski bombarder B-17 iz ll dru-
gog svetskog rata)
uçan top ll sp. odbojka
uçar ll leteci, koji leti; - a atmak gadjati
pticu u letu
uçan 1. neumeren, preteran 2. ras-
kalasan, raspustan, razbludan;
uçanlık ll raskalasnost, razuzdanost,
razvrat
uçkun iskra, zeravica
uçkur uckur, svitnjak, gacnik O - çöz-
mek fig. imati intimne odnose, ziveti s
kime; - una sağlam posten cestit
uçkurluk 1. obrub za provlacenje uc-
kura 2. obrub zastave za povlacenje ka-
napa 3. pribadaca za provlacenje snura
uçlanmak 1. zasiljiti se, zaostriti se 2.
arg. vermek
uçlu ı 1. sa ostrim vrhom 2. zasiljen,
zaostren ll filter-cigareta

uç mak 1(-ar) 1. leteti; lebdeti 2. sleteti,
pasti (sa visi:ıe) 3. fig. leteti, juriti 4. is-
paravati se; izvetreti ll; rakı uçtu rakija je
izvetrela 5. nestati, isceznuti ti; izbledeti;
arg. ispariti O uç baba torik ne zanovetaj!
sta tru6as? ı i uçan kuşa borçlu olmak
bili zaduzen preko glave; uçan kuştan
medet ummak fig. uzalud ocekivati, se-
deli skrstenih ruku; rengi (ili benzi)
uçmuş bled, probledeo
uçmak2 (-~ı) arh. raj; ct. cennet
uçman v. uçakçı
uçsuz bez kraja, beskrajan; - bu-
caksız bezgranican, beskrajan
uçtu uçtu "let-let" (decja igra)
uçucu 1 1. leteci, koji leti 2. hem. is-
parljiv; - maddeler isparlji ve materije ll
letac, pilot
Uçuculuk pilotaza
uç uç böceği v. ugur böceğü
uçuk1 1. bled, izbledeo; uvenuo; benzi
(ili rengi) - bled, bledolik 2. otvoren, sve-
tao
uçuk2 (-ğu) med. herpes; groznica plik
na usnama)
uçuklamak pojaviti se, izbiti (o groz-
nici)
uçuklaşmak bez/. izbledeti, uvenuti;
pobledeli
uçurmak ak. 1. pustati da leti (zmaja i
si.); uçurtmayı - pustiti zmaja 2. otkidati,
nositi (o vihoruvetru) 3. arg. smalati, zdipiti
4. brebrzo voziti, juriti (automobilom)
uçurtma zmaj (igracka)
uçurtmak caus. od uçurmak
uç urulmak pass. od uçurmak
uçurum 1. ponor, provalija, bezdan;
sirmen 2. fig. propasl, bezdan; - un ke-
narında na ivici propasti, u velikoj opas-
nosti 3. fig. jaz, velika razlika
ufuk
uçuş let, letenje; uzletanje; - kulesi
kontrolni toranj (letenja) - pisti pista za
uzletanje; alçak - brisu6i Jet; uzay - u
kosmicki let; üç saatlik bir - trocasovni let
uçuşmak 1. rec. od uçmak 2. rasprsiti
se, razleteti se (o pticama i si.)
udi v. utçu
uf uvz. ll uf! uh! (kodjakog bola)
ufacık veoma mali, sicusan, majusan;
- tefecik sitan, niskog rasla
ufak ll ı ll 1. mali; - ev mala kuca 2.
mladji (po uzrastu) 3. fig. sitan, bez-
nacajan; mali ll; - bir memur sitan ci-
novnik; - para sitan novac, sitnis; - tefek
1) sitan, neznatan; beznacajan 2) slab,
zakrzljao (o coveku) - tefek görmek
smatrati nevaznim, beznacajnim; -- 1)
malo-pomalo 2) u parcicima, u sitnim ko-
madima; - tan - a malo-pomalo ll mrvice
(hleba i si.)
ufakça prilicno mali, omalen
ufaklı v. irili -
ufaklık 1 . mala kolicina; malenkost, mi-
nijaturnost; neznatnost, beznacajnost 2.
sitan novac, sitnis 3. salj. vaska 3 malisal
(u oslovljavanju dece)
ufalamak ak. isitniti, izdrobiti, izmıviti
ufalanmak bez/. pass. od ufalamak
ufalmak 1. umanjiti se, smanjiti se, usit-
niti se 2. skupljati se (otkanini); ct. bü-
zülmek
ufattmak ak. smanjivati; umanjiti
ufarak v. ufakça
ufki a arh. vodoravan, horizontalan; cf.
yatay
uflamak uzdisati, huktati, jecati; uflayıp
puflamak neprestano uzdisati
ufuk (-fku) a 1. horizont; vidik, vi-
dokrug; cf. çevren 2. fig. moc shvatanja
(poimanja, misljenja); - unu genişletmek
·997
ufunet
prosiriti horizont (misljenja, · saznanja) 3.
fig. okolina, sredina, ambijent; ct. çevre
ufunet ll a arh. 1. zadah, smrad 2. za-
palenje gnoj
ufunetlenmek zapaliti se, zagnojiti se
(o rani i si.)
uğra ll brasno (kojim se posipa testo
da se ne bi zalepilo)
uğrak (-ğı) svratiste, sastajaliste
uğralamak posipati tesıo· brasnom
uğramak dal 1 . svratiti, navratiti (na
kratko vreme) 2. prolaziti pokraj, preko
(puta, ulice i si.) 3. izbiti, izleteti, izjuriti;
patlama üzerine hepsi evden dışarı uğ­
radılar nakon eksplozije svi su izleteli iz
kuce 4. podvrgnuti se, izloziti se (cemu
lo§em, neprijatnom) hastalığa - razboleti
se; ittiraya - biti okievetan 5. naici na-
basati (na zlog duha)
uğraş, uğraşı 1 . zanimanje, posao,
rad; 2. borba
uğraşmak 1. baviti se cime, raditi na
cemu 2. s ile borili se s cime; baktali se,
petljati se; ben bununla uğraşamam ll ja
ne mogu da se bakcem sa ovim 3. borili
se, voditi borbu; cf. savaşmak
uğraştırmak caus. od uğraşmak
uğratmak 1. caus. od uğratmak; beni
dostuma uğratmadılar nisu mi dali da
svratim prijatelju 2. podvrgnuti (cemu
losem); düşmanı hezimete- poraziti nep-
rijatelja 3. ab/. nar. izbaciti, isterali (s posla
i si.)
uğru arh. lopov.
uğrulamak ak. arh. (u) krasti
uğruluk arh. kradja
uğrun ll tajno; - - kradom, krisom
uğuldamak brujati; zavijati, fiju kati (o
vetru); zujati (ll u usima)
uğultu brujanje; zavijanje, fijukanje; zu-
janje
998
uğur 1 (-ğru) 1. dobar (pred)znak; kurt
görmek - muş kazu da je dobar znak vi-
deli vuka 2. sreea, dobrobit; - getirmek
doneti srecu o - u açık srecan; - lar
olsun! srecan put! srecno!
uğur2 (-ğru)u funkciji sastavljenih post-
pozicija; - una, - unda za, radi; vatan -
unda ölmek umreti za otadzbiu uğur bö-
ceği ll zool. bubamara (Coccinella sep-
tempunctata)
uğurlama ispracaj
uğurlamak ak. (is) ll pratiti; pozeleti
srecan put
uğurlanmak pass. od uğurlama k
uğurlu koji donasi srecu, srecan; - ka-
demli olsun! neka je srecno! (zelja pri-
likom rodjenja deleta ili sticanja kakve
imovine)
uğursamak ak smatrati dobrim zna-
kom; verovati da nesto donasi srecu
uğursuz ll nesrecen; zlostutan, zlo-
koban;
uğursuzluk ll los znak; nesreca; bay-
kuş ölmesinde - görülür u huku sove
ljuri vide los predznak
uhde a arh. obaveza, dug; od-
govornost; - sine almak prihvatiti oba-
vezu, obavezati se; /-ın/ -sinden gelmek
izaci s cime na kraj, savladati, uspeti; /-ın/
- sinde olmak dati obavezu; biti pod od-
govornoscu
uhrevi ll a onozemaljski, zagrobni
uhuvvet ll a arh. bratstvo
ukala pej. mudrijas, svznalica; - düm-
beleği ll pej. pametnjakovic; zevzek. zve-
kan
ukalalık pej. mudrijasenje, pa-
metovanje; - satmak (ili taslamak) pro-
davati pamet, mudrovati
ukde a 1. cvor; ll splet 2. fig. briga,
tuga; bu davranışınız bana - oldu taj vas
 ulusseverlik

postupak mi je tesko pao; vas me pos- ulaştırmak ak. dat. 1 . prevoziti; dop-
tupak zabrinuo remati, dostavljati 2. omoguc™iti pos-
tizanje (cilja i si.) 3. spajati. pripajati
uknum a arh. ll osnova, sustina, bit
ulema a arh. '1. ucenjaci, naucnici; 2.
Ukraynalı Ukrajinac
isi. ulema, verski ucenjak, bogoslovac
ukubet a 1. kazna; - e uğramak dobiti
ulemalık nar. ucenost, obrazovanost; -
kaznu 2. nar. bozja nakaza (o ruznom co-
taslamak praviti se ucenim
veku)
ulu 1. velik; uzvisen; ct. yüce 2. og-
ulaç (-cı) gram. glagolski prilog, ge-
roman, golem; visok - ağaç ogromno,
rundiv
drvo; - bina. ogromna zgrada
Ulah ll arh. Vlah
uiOfe a ist. vojnicka plata (za vreme ja-
Ulahça vlaski jezik nicara)
ulak kurir; glasnik; - çıkarmak postali ulufeci janicarski konjanik
glasnika uluhiyet a bozanstvenost
ulam 1. grupa; - - u grupama 2. raz- ululamak ak. 1. velicati, uznositi 2.
red, klasa, kategorija ugostiti, pocastiti
ulama 1 ll 1. gl. im. od ulamak 2. prilog, ululuk uzvisenost, preuzvisenost; ve-
dodatak; cf. ek 3. gram. sazimanje, kont- licina, moc
rakcija ll dodat, prilozen; pripojen
uiOm a arh. nauke, znanja
ulamak ak. dat. dodati, pripojiti; pri-
loziti; ct. ulumak ll urlati, zavijati (o vuku, psu,
saka lu)
ulanmak pass. od ulamak
ulu orta ll nepromisljeno, nerazborito,
ulan uzv. hej! ll nitkov, bitanga (pri brzopleto
grdnji)
ulus narod, nacija;
utantı dodatak, pridodatak; dograda,
ulusal nacionalni; - kültür naciônalna
aneks
kultura
ulaş pripajanje, spajanje, vezivanje
ulusallaştırma nacionalizacija
ulaştimak pass. od ulaşmak
ulusallaştırmak ak. nacionalizovati;
ulaşım 1. dolazak, prispece, 2. veza,
ulusallık narodnost, nacionalnost
komunikacija; kontakt; ll iki şehir ara-
sında - kesildi izmedju dva grada pre- ulusçu 1. rodoljub, patdata 2. na-
kinuta je veza 3. prenosenje, prebacivanje cionalista
(s jednog mesta na drugo ulusçuluk 1. rodoljublje, patriotizam,
ulaşmak dat. 1. doci, stici; dospeti, nacionalna svest 2. nacionalizam;
dopreti; doseci dosezati 2. tig. postici (cilj i uluslararası ll medjunarodni, in-
si.) 3. ulivati se (o reci) ternacionalni; ct. milletlerarası

ulaştırma ll veza, komunikacija; sa- uluslararasıcılık ll internacionalizam

obracaj, promet; ct. münakalat; - araçları
ulussever v. ulusçu
saobracajna sradstva; - Bakanlığı mi-
nistarstvo za saobracaj i veze (u Turskoj) ulusseverlik v. ulusçuluk

999
ulvi
ulvi a 1. visok; uzvisen (o zamisli, ideji)
2. nebesni
ulviyet a velicina, uzvisenost (ideje i
si.)
umacı bauk, stasilo (za plasenje deee);
- gibi strasnog izgleda
umar mera, sredstvo; izlaz (iz eega)
ct. çare
umarsız bezizlazan, beznadezan
uroarsızlık
bezizlazan polozaj, bes-
pomocnost; cf. çaresizlik
umde a arh. prineip; cf. ilke
umdurmak ak. stvariti nadu
ummadık neocekivan, iznenadan, ne-
nadan
ummak (-ar) nadati se, ocetkivati; ra-
cunati na koga; cf. ll ümit etmek 2. ve-
rovati, pretpostavljati
umman a arh. okean; cf. okyanus
umran v. ümran
umre vansezonska poseta cabi i Meki
um u lmak pass. od um mak
umulmayan nenada, neocekivan
umum a 1 sav, eeo; sve, svi: - alem
eeo svet ll v. umumi
umumen a uopste, u eelini
umumhane ll a p javna kuca; cf. ge-
nelev
umimi a opsti, univerzalan; generalni;
javni, zajednicki; - af opsta amnestija; -
efkar javno mnenje; - emniyet javna bez-
bednost; - grev ll generalni strajk - se-
ferberlik opsta mobilzaeija
umumiyet ll a opstost, sveopstost; -
itibariyle opste uzev, u eelini
umumiyetle uopste, u eelini; cf. ge-
nellikle
umur a vaznost, zanacaj; -umda değil
1000
bas me briga! fuckam ja na to! /-ı/ - etmek
zanimati se, obraceti paznju; o bu işi hiç
etmiyor on se uopste ne zanima za ovaj
posao 2. arh. poslovi, defa; - görmüş is-
kusan, zreo O - umun teki! nista me se
ne !ice; boli me uvo!
uroursamak ak. pridavati znacaj, ob-
racati paznju, zanimati se za
umursamaz kojine pridatee znacaj
umursamazlık zanemarivanje, nebriga,
ravnodusnost
umut (-du) nada, uzdanje,, ocekivanje;
- beslemek gajiti nadu; - ışığı zracak
nade; - vermek ulivati nadu, ohrabrivati; -
unu kırmak izgubiti pouzdanje; - a düş­
mek nadati se
umutlandırmak ak. davati nadu
umutlanmak nadaslise
umutlu koji gaji nadu, ispunjen nadom
umutsuz bez nade, beznadezan
.umutsuzluk v. seznadeznost
un brasno; - a bulamak valjati u bras-
no (ribu i si.); - şeker secer u prahu; has
- fino brasno; mısır - u kukuruzno, pro-
jano brasno; pirinç - u pirincano brasno o
- unu elemiş, ll eleğini asmış prosejao
je brasno i okacio sito; zavrsio je sve pos-
love u zivotu; - ufak etmek izmrviti, usit-
niti
un böceği zool. zizak (Tenebrio mo-
litor)
uncu brasnar, trgovae brasnom
unculuk trgovina brasnom
unlamak ak. 1. uvaljati u brasno 2. po-
sipati brasnom (testo)
unlanmak ll pass. od unlamak
unıu brasnav; brasnast
unluk 1. pogodan za brasno, prosejan
(o zitu) 2. kos za brasno (u vodeniei) '
 us sal

unsur a elemenat; cf. öğe 1) iskustvo 2) lekcija, pouka; ll bu, sana

unutkan ll zaboravan bir - payı olsun neka li ovo bude pouka; 1
-1/- a vurmak razmisljali, promisljati, ra-
unutkanlık zaboravnost sudjivati; - payı ders vermek datilekciju o
unutma beni bat. spomenak (Myosotis ponasanju
palustris) usanç (-cı) dosada, cama; - getirmek
unutmak ak. zaboravljati, zaboraviti, ne dosadidi, dodijali, dozlogrdili; !-al - ver-
drzati u se6anju 2. fig. zaboraviti, oprostiti mek izazivati dosadu, dosadjivati

unutturmak caus. od unutmak usandırıcı dosadan, nesnosan; na-

melljiv
unutulmak bez/. pass. od unutmak;
böyle bir olay unutulmaz ovakav do- usandırmak ak. ll dosadjivati, izazivati
gadjaj se ne zaboravlja dosadu

unvan a 1. arh. ime, naslov (knjige i usanılmak abi. bez/. pass. od usanmak
si.); ct. başlık 2. zvanje, tilula
unvanlı 1. sa naslovom, nazivom 2. sa usanmak ab/. os™e6ati dosadu, do-
zvanjem, titulom sadjivati se, cameti

upuslu veomamirarı., jako dobar usare a arh. cf. özsu

upuygun sasvim prikladan (podesan, usavurmak v. uslamlamak

odgovaraju6i) usçu racionalista
upuzun 1 ll neobicno dug; vrlo visok (o uşculuk fit. racionalizam;
coveku) ll po svoj duzini, sasvim opruzen;
us dışı ll iradonalan
- yatıyor lezi opruzen kolike je dug
usdışıcılık iraycionlizam
ur ll izraslina, kvrga, guka; boğaz - u
med. gusa us kumru zool. skusa (Scomber scomb-
urağan oluja, uragan rus)

uran industrija; tehnika uskuna mor. skuna (jedrenjak sa dva

Uranus astr. Uran
uranyum ll uranijum
urba ll ode6a; zenska haljina
urban beduini
Urdu, Urduca ll urdu jezik (Siuzbeni
jezik Pakislana)
urgan uze, ll konopac
urgancı uzar, konopcar
urmak (-ur) arh. v. vurmak
uruk (-ğu) pleme,.rod, soj
urup (-bu) a arh. osmina arsina
us um, razum, pamet; cf. akıl;
Iri jarbola)
uskur ll propeler (broda, aviona)
uskuru teh. navoj, spiralni rez
uslamlamak ak. rasudjivati, razmisljati,
zakljucivati;
uslanmak urazumiti se, oparnetili se;
osvestiti se
uslu 1. miran, poslusan, dobar; - bir
çocuk mirno, dobro dete 2. miran (o zi-
vatinji); 3. arh. pametan; - durmak (ili
oturmak) biti dobar, ne biti nesiasan (o
deletu)
usluluk poslusnost, smernost; uctivost
- pahası ussal til. racionalislicki; cf. akli

1001
ussallaştırma
ussallaştırma ll racionalizacija
ussallık racionalnost
usta ı 1 .ll majstor, znalac 2. ucitelj (mu-
zike i si.) 3. ist. nadglednik slugu i robinja
ll vest, iskusan
ustabaşı ll glavni majstor
ustaca 1. majstorski, znalacki 2. vesto,
lukavo
ustalaşmak izvestiti se
ustalık majstorstvo, vestina, umece; -
la majstorski; vesto, lukavo
ustalıklı1. majstorski, znalacki, umes-
no uradjen 2.vesto, lukavo, smisljeno
ustunç (-cu) torba sa hirurskim ins-
trumentima
ustura p 1 .brijac; - tutunmak brijati
(dlake po tel u) 2. arg. jako, ostro pice
ustrurlab (-bı) astrolabijum (stara spra-
va za merenje udaljenosti nebeskih !efa)
usturmaça mor. bokobran, brodobran
usturpra bii':, korbac (sa olovnim ko-
mandom na vrhu)
usturuplu nar. vest, umesan; tacan;
prikladan, podesan
usuı1 (-lü) a 1. preci, praoci 2. koreni
os no ve
usuı2 (-lü) a 1. metod, postupak 2. put,
nai':in, manir O -hukuku procesno pravo
usuı3 lldijal. tiho, lagana, oprezno
usulcacık v. usullacık
usuldan ll sasvim tiho, necujno
usullacık lagano, oprezno, neprimetno
usulsüz 1. neuredan, nesredjen 2. ne-
sistematican; nemetodican
usulsüzlük nesredjenost; ne-
metodicnost, nesistematicnost
uşak (-ğı) 1. dete, decak, devojcica
2.kao determinans u neodredjenom iza-
100~
fetu mladic, covek (iz odredjenog mesta);
Istanbul - ı covek iz lstanbula; Trakya -
ı mladic iz Trakije 3. sluga (muskarac); ll
pej. lakej; - olmak slui:iti; - tutmak dri:ati
slugu
uşakkapan zool. carski orao, crni orao
(Aquila chrysaetus)
uşaklık 1. posao sluge 2. pej. slu-
ganstvo, ropska uslui:nost, servilnost
uşkun ll bot. rabarber, raved kineski
(Rheum rhaponticum)
ut1 ll stid; - yeri stidno mesto (na ljuds-
kom telu)
ut2 (-du) a ud (orijentalni muz. ins-
trument)
l,lt açıcı ll med. ekshibicionista
utaçıcılık med. ekshibicionizam
utanç (-cı) ll stid (ljivost), snebivljivost;
zbunjenost, smetenost; - ından yere geç-
mek propasti u zemmlju od stida, jako se
poslideti
utandırmak ak. ll poslideti, ll posramiti;
zbuniti, ll pomesti, dovesti u zabunu 1
(
utangaç, stidljiv, sramezljiv, snebivljiv 1
utangaçlık stidljivost, sramezljivost;
smetenost
utangan nar. utanğaç
utanma 1. gl. im. od utanmak 2. stid,
stidljivost
utanmak abi. dat. 1. stideti se, sramiti
se 2. ustezati se, snebivati se, ustrucavati
se; odanıza girmeye utanıyor ustrucava
se da udje u vasu sobu
utanmaz bestidan, bezocan
utanmazca bestidno, bezocno
utanmazlık bestidnost, bezocnost
Utarit ll a astr. Merkur
uçtu ll svirac na udu
utku ll pobeda, triumf
 uygariaşmak

utkulu pobednik uyarlaç adapter

utlu nevin cist, bezgresan uyarlama 1 adaptacija ll adaptiran
utmak (-ar) 1. pobediti (neprijatelja) 2. uyarlamak ak. dat. adaptirati (delo i si.)
pobediti, triumfovati (u igri)
uyarlanmak dat. prilagodjavati se
utulmak dat. pass. od utmak
uyariaşmak odgovarati Uedno dru-
uvertür ll muz. uvertira gom); saobraziti se, uskladiti se
uyak (-ğı) /it. slik, rima; ct. kafiye uyarlayıcı v. uyarlamacı

uyaksız bezrime, nerimevan uyarlık uskladjenost, usaglaseinost,

uyaklı rimovan; ct. kafiyeli
uyandırma 1. gl. im. od uyandırmak 2.
psih. ll ozivljavanje (secanja)
uyandırmak ak. 1. (pro) buditi 2. buditi,
ll pobudjivati (interesovanje i si.) 3. ras-
paliti, rasplamsati (vatru)
uyanık 1. budan, koji bdi 2. tig. budan,
oprezan 3. dovitljiv, promu6uran, pronicljiv
uyanıklık 1. budnost, bdenje 2. tig.
budnost, opreznost 3. dovitljivost, sna-
lazljivost, promu6urnost; okretnost (u
poslu)
uyanış, uyanma 1. gl. gm. od uyanmak
2. preporod, renesansa; ist Renesansa
uyanmak 1. (pro) buditi se 2. tig. pre-
nuti se, osvestiti se, otvoriti oci 3. oziveti
(o biljci) 4. povratiti se, ponovo se pojaviti
(o bolovima i si.); ct. depreşmek
uyar 1. podesan, pogodan, prikladan 2.
nar. slican; onun ..., ı yok nema mu slicnog
uyaran 1 stimulativan, podsticajan ll sti-
mulans
uyarı upozorenje, opomena
uyarıcı uzbudjujuci, nadrazujuci, sti-
mulativan (o sredstvu) nadrazljivost
uyarılmak pass. od uyarmak
uyarım biol. eksitacja; pobudjenje, uz-
budjenje
uyarınca u skladu sa, saglasno, shod-
no ct. gereğince, Anayasanın 87 ve 95
maddeleri - u skladu sa clanom 87. i 95.
ustava ...
sklad, nost
uyarma 1.upozorenje, opomena;
cf.ikaz, tembih 2. biol. v. uyarım
uyarmak ak. 1. upozoriti, opomenuti 2.
biol. stimulisati, nadrazivati 3. nar. buditi
uyartı 1. upozorenje, opomena 2. v.
uyaran
uydu 1. astr. satelit, ırabant (i tig. ); ct.
peyk 2. (ili yapma - ) vestacki satelit
uydulaşmak fig. doci u polozaj ıra­
banta, postali ırabant (o drzavi)
uyduluk ll polozaj ll trabanta, tra-
bantsko ponasanje (drzave, lica)
uydurma ll 1.gl. im. od uydurmak 2. uy-
durma, izmisljotina, laz ll lazan, izmisljen;
ct. düzme, sahte
uydurmak 1. ak. dat. ll doterivati, po-
desavati, namestati (prema cemu), pri-
lagodjavati; ayak - v. ayak 2. nabaviti, do-
kopati se, domo6i se cega; ct. tedarik
etmek 3. izmisljati, smisliti, skuvati (laz)
uydurmasyon nar. laz, izmisljotina, uj-
durma, smialica
uyduruk (-ğu) izmisljotina; glasina; ma-
rifetluk;
uydurukçu lazov, prevarant
uydurulmak pass. od uydurmak
uygar 1. civilizovan; bir toplum ci-
vilizovano drustvo 2. civilizovan, kul-
turan,odgojen cf. medeni
uygariaşmak civilizovati se; cf. me-
denileşmek

1003
uygarlık
uygarlık 1. civilizacija; cf. medeniyet 2.
civilizovanost
uygulama primena, praksa; cf. tatbik,
pratik
uygulamak 1. ak. primenjivati, provoditi
u zivot, ozivotvoriti; ct. tatbik etmek 2. ak.
dat. udesavati, podesavati; prilagodjavati
uygulamalı praktican, primenljiv; cf.
pratik
uygulanma primena, ozivotvorenje
uygulanmak pass. od uygulamak
uygulayıcı prakticar; koji ızvrsava
uygulayım 1. tehnika 2. metod
uygulayım bilimi tehnologija; cf. tek-
noloji
uygulayımcı tehnicar; tehnokrat
uygun pogodan, podesan, povoljan,
svrsishodan; skladan, srazmeran; nar.
pristojan, dolican; - görmek smatrati prik-
ladnim
uygunluk povoljnost, pogodnost, prik-
ladnost; saobraznost; cf. mutabakat
uygunsuz neprikladan, nepogodan;
neskladan; nar. nedolican, nepristojan
uygunsuzluk neprikladnost, nesklad;
nedolicnost, nepristojnost
Uygur ll Ujgur
Uygarca ujgurski jezik
uyku 1. san, spavanje; - açılmak bez/.
ll ne moci spavati; - sunu almak nas-
pavati se, ispavati se - basmak (ili bas-
tırmak) prispavati se; savladati, pritisnuti
(o snu); - su bölünmek razbili se (o snu);
- çekmeek dobro se ispavati; - durak
mogucnost za odmor; - su gelmek biti
pospan; - m geliyor spava mi se; - gö-
zünden akmak sklapati se (o ocima); -
su kaçmak ne ll spavati, izgubiti san -
kestirrnek zadremati, odremati - ser-
semliği pospanost, sanjivost; - tulumu
-
1004
spavalica, knjavalo; tutmamak ne moci
spavatij - ya varmak 1) usnuti, zaspati 2)
fig. utonuti u tisinu; - ya yatmak feCi; kuş
- su lak san 2. obamrlost, letargija; cf. gaf-
let
uykucu spavac
uykulu sanjiv, pospan;-- bunovan
uykuluk ll 1. anat. podzeludacna zlez-
da 2. temenjaca; prljavstina (na rukama
odojc™eta)
uykusuz neprospavan, besan; - gece
besana noc; - kalmak ne spavati, ostati
bez sna; /-1/- koymak lisavati sna, ll ne
dati kome da spava (vrsta mucenja)
uykusuzluk nesanca; - çekmek patili
od nesanice
uylaşım dogovor, sporazum, nagodba
uylaşmak dogovoriti se, nagoditi se
uyluk ll anat. bedro, but; - kemiği
butna kos!
uyma 1. gl. im. od uymak 2. zoof. adap-
tacija, prilagodjavanje
uymacılık ll fif. konformizam
uymak (-ar) dat. 1. biti po meri, od-
govarati, pristajati; biti prikladan 2. po-
vinovati se, prikloniti se, pokoriti se 3. pri-
lagodjavati se, upravljati se prema kome
(cemu) 4. slagati se saglasavati se; biti
jednak, podudarati se; gün güne uymaz
ne zna se sta nosi vreme; svako vreme je
drukcije
uymaz neodgovaarajuci; suprotan;
uymazlık 1. nesaglasnost; nesklad,
neprikladnost 2. oprecnost, suprotnost;
uyruk (-ğu) ll podanik, drzavljanin;
gradjanin; ct. tebaa; Yugoslav - u ju-
goslovenski gradjanin
uyruklu sa cijim drzavljanstvom; Fran-
sız ll - ll francuskog drzavljanstva
uyrukluk ll drzavljanstvo, podanistvo

uysal ll miran, pokoran, poslusan; po-
mirljiv
uysalca na miran nacin, mirnoj po-
mirljivo
uysallaşmak postali pomirljiv;
lagodjavati se
uysallık ll pomirljivost; prilagodljivost
uyuklamak ll dremati, kunjati
uyum .1. ll sklad, harmonija 2. biol. pri-
lagodljivost (ociju) 3. gram. harmonija; ses
(ili ünlü) - u vokalna harmonija
uyumak 1. spavati; zaspati, usnuti 2.
med. ll uspavati se, (Lekovima i si.) 3. fig.
i biti u zastoju, mirovati, slajali (o poslu i
\si.); işimiz hailai uyuyor nas posao jas
stoji 4. biti nemaran, ne primecivati o uyu-
yan yılanın kuyruğuna basmak stati
zmiji na rep
uyumlu skladan, harmonican;
uyumsuz neskladan, neuskladjen
uyumsuzluk nesklad, neuskladjenost;
uyunmak bez/. od uyumak; bu saatte
uyunur mu zar se u ovo vreme spava?
uyuntu v. uyuşuk
uyur 1. koji spava; pospan 2. stajaci,
nepokretan
uyur gezer mesecar, somnambulist
uyur gezerlik mesecarstvo,
nambulizam
uyuşkan 1. pristupacan, druzevan,
drustven 2. prilagodljiv
uyuşmak1 1. obamreti, utrnuti, ukociti
se (od hladnoce i si.) 2. fig. omlitaveti,
olenjiti se
uyuşmak2 s ile 1. sazivljavati se, sla-
gati se (s kime); prilagodjavati se; 2. spo-
razume (va) ti se dogovarati se; nagoditi
se mutabık kalmak
·uyuşmaz nepomirljiv; nepristupacan,
krut 2. suprotan, oprecan
uyuzluk
uyuşmazlık neslaganje, nesuglasica,
razmirica, konflikt; razdor
uyuşturan balığı ll zoo/. riba-drhtulja,
tmovka (Torpedo torpedo)
pri- uyuşturmak1 ak. 1. otupeti, ukociti,
izazvati obamrlost 2. stisati, umiriti, ub-
laziti; utoliti (glad, bol i si.)
uyşturmak2 ll caus. od uyuşmak2
uyşturucu ll koji osamucuje, umrtvljuje
2. umirujuci, koji stisava; - maddeler nar-
kotici
uyuşuk 1. obamro, utrnuo, ukocen, ne-
osetljiv 2. trom, lenj, ucmao
uyuşukluk 1. ulrnulost, obamrlost, ne-
osetljivost 2. tromost, lenjost, ucmalost 3.
psih. lelargija
uyuşum slaganje, saglasnost; sklad-
nost
uyuşumsuz neskladan, neharmonican
uyuşurluk v. uyuşum
uyutmak ak. 1. uspavljivati, uspavati 2.
olaksati, umanjiti, stisati (tugu, bol) 3. fig.
uljujkivati (Laznim obecanjima)
uyutucu 1. uspavljujuci, uspavljiv 2. fig.
uspavljujuci, dosadan (npr. film, pre-
davanje i si.)
uyutulmak pass. od uyulmak
som-
uyuz ı med. suga ll 1. sagav, osugan 2.
fig. mlitav, sonjav; jadan; -olmak osugati
se, zarazili se sugom 2) bili neslrpljiv, go-
reti od neslrpljenja 3) arg. oslati svorc
uyuz böceği ll zoo/. krpelj-sugavac
(Sarcoptes scabiei)
·
uyuziaşmak 1. osugaviti se; dobili
kraste 2. postali nesprelan; useprtljati se
3. nakoslresili se (o macki, psu)
uyuzlu sugav, oboleo od suge
uyuzluk 1. sugavosl 2. fig. rrilitavost
tromost, lenjost
1005
uz
uz 11 . do bar 2. vest, okretan 3. po-
voljan, zgodan, prikladan
uz2 daleko (u narodnim pricama i baj-
kama)
uza devim psih. telekinezija
uza duyum psih. telepatija
uzak (-ğı) 1 ll 1. dalek, udaljen (u raz-
nim znacenjima); - akraba daleki rodjak;
- bir gelecek daleka buducnost 2. ne-
verovatan, neizvestan, sumnjiv; - görmek
smatrati malo verovatnim, sumnjivim ll da-
leko; - düşmek biti daleko üedan od dru-
goga) lll daljina, daleki krajevi; - lara git-
mek lig. skrenuti sa teme, daleko ici,
prekardasiti; - ı görmek biti dalekovid (u
predvidjanju)
uzakça prilicno daleko, podaleko
uzaklaşmak ab/. udaljavati se, udaljiti
se; lig. otudjiti se
uzaklaştırmak ak. udaljiti, odstraniti (s
posla, sa ispita i si.)
uzaklık 1. daljina, udaljenost 2. raz-
daljina, rastojanje; razmak, medjuvreme,
interval; ct. mesafe
uzaksamak ak. smatrati dalekim
uzaktan 1 izdaleka, izdalje; - bakmak ·
posmatrati izdalje, ne mesati se ll dalek,
daljni; - akraba dalek rodjak; - uzağa 1)
izdaleka 2)dalek; onu - uzağa tanırım
poznajem ga iz vidjenja
uzam sirina, prostaranstvo; prostor;
udaljenost
uzama 1. gl. im. uzamak 2. produzetak,
nastavak
uzamak 1. oduziti se, otegnuti se 2.
rastezati se, razvlaciti se 3. prostirati se,
pruzati se sirili se 4. nar. izduziti se (ras-
tom), porasti
uzamlmak bez/. od uzanmak
uzanım 1. mera, dimenzija 2. fiz. se-
izmicko pomeranje 3. astr. elongacija
1006
uzanmak dat. 1.opruziti se, prileci 2.
opruziti se, izvaliti se 3. otegnuti se ( o vre-
menu) 4. ispruziti se, protegnuti se 5. nas-
taviti, produziti stici sve do ... ); ta köye
kadar uzandık stigli smo cak do sela
uzantı izrastanje; izrastaj
uzatılmak pass. od uzatmak
uzatım prodzenje (roka i si.); cf. temdit
uzatma 1. gl. im. od uzatmak 2. gram.
duzina (vokala) 3. ribarska mreza (os-
tavljena u moru, jednim krajem vezana za
obalu) 4. sp. produzetak (utakmice)
uzatmak ak. 1. produziti; 2. pruzati,
pruziti (ruku i si.); yardım elini - pruziti
ruku pomoci 3, otezati, odugovlaciti 4.
pustati (bradu, brkove, kosu) O uzat-
malıyım! da ne duzimo (u narodnim pri-
cama)
uzatmalı produzen (o sluzbi preko
roka, utakmici i si.); - maç produzena
utakmica, mec sa produzecima
uzay 1. prazan prostor 2. astr. svemir,
kosmos; - adamı kosmonaut - ın fet-
hedilmesi osvajanje kosmosa; - gemisi
kosmicki brod; - uçuşu let u kosmos, kos-
mieki let; - üssü kosmodrom
uzaycı kosmonaut, astronaut
uzaycılık kosmonautika, astronautika
uzaysal kosmicki, svemirski;
uzgören dalekovid
uzgörür ostroman, pronicljiv
uzgörürlük ostroumnost, pronicljivost
uz iletişim telekomunikacija
uzlaşıcı v. uzlaştırıcı
uzlaşılmak pass. od uzlaşmak
uzlaşma 1 gl. im. od uzlaşmak 2. do-
govor, sporazum, saglasnost 3. pomirenje,
izmirenje (stranaka)
uzlaşmak s. ile saglasiti se,sloziti se,
 uzviyet

dogovoriti se, sporazumeti se; izmiriti se sirno, iscrpno; ~ uzadıya nadugacko i na-
(nasadu) simko, opsirno, podrobno o ~ boylu 1)
uzlaşmaz n~pomirljiv, nepopustljiv; ~ visok (rastom) 2) dugo (trajati i si.); ~ hay-
tutum nepomirljiJ stav van nar. zmija; ~ kulaktan haber almak
obavestiti se okolisnim putem; ~ oturmak
uzlaşmazlık nepomirljivost; ne- sedeti opruzenih nogu (polulezecke); ~
popustljivost tutmak 1) oduziti se, uzeti dosta vremena
uzlaştırıcı mirilac (strana) 2) podrobno pricati

uzlaştırma ll gl. im. od uzlaştırmak; ~ uzun hacaklılar zool. dugonoge (ptice)

kurulu mirovno vece uzunca 1prilicno dug ll podugo, prilicno
dugo
uzlaştırmak ak. 1. (po) miriti 2. usk-
laditi uzunçalar longplej ploca

uzlet ll a povucenost, usamljenost; uzun eşek (-ği) preskakanje preko

osama; ~ etmek osamiti, izolovati glave (decja igra

uzluk (-ğu) vicnost, vestina, umesnost uzun kafalı anat. dugoglav, do-
likokefalan; cf. dolikosefal
uzman znalac, specijalista;
uzunlamasına po duzini
uzmaniaşmak specijalizovati se, pos-
uzunlaşmak izduziti se, postati dug
tati specijalista
uzunluk duzina; ~ una po duzini; dalga
uzmanlık specijalnost
ll ~ u talasna duzina; ~ ölçüsü mera za
uzun 1 1. dug, dugacak; ~ atlama sp. duzinu 2. mat. dujz
skok u dalj; ~ etek dugacka suknja 2. dug,
uzuv (-zvu) a arh. organ (tela); cf. üye
dugotrajan; ~ dilli brbljiv, pricljiv; ~ film
dugometrazni film; ~ ömür dug zivot; ~ uzvi a organski
vadeli kredi dugorocan kredit ll dugo, op- uzviyet ll a organizam

1007
 ücra a udaljen; dalek; zabacen
ücret ll a 1. nagrada, zarada, plata; ho-
norar 2. zakupnina, zakup, kirija 3. uplata
(postanska, telegramska); taksa
ücretli 1. koji radi za nadnicu (platu);
najamni; - işçi najamni radnik 2. placen,
koji se placa; - izin placeno odsustvo;
düşük - nisko placen
ücretsiz ll neplacen, bez naknade, bez
plate; beş ay - çalıştım pet meseci sam
radio bez naknane
üç ll 1. tri; - te bir jedna trecina; -
adım atlama sp. troskok; - defa (ili kere)
tri puta; - misli trostruk 2. trojka O - aa-
şağı beş yukarı priblizno, oko; - aşağı
beş yukarı dolaşmak ici gore-dole (uz-
rujano);- beş malo, ll neznatno;- e beşe
bakmamak ne cenjkati se (u kupovini); -
buçuk atmak bojati se, plasiti se; - gün-
lük ömür veoma kratak zivot; - kağıt
açmak arg. varati, obmanjivati, kaisariti; -
nalla bir ata kalmak kupili amove pre
konja; - otuzunda veoma star, prestar
(covek)
üç boyutlu trodimenzionalan; - film
trodimenzionalni film
üç düzlemli geam. poliedarski üçer
po tri
üçgen 1 trougao; çeşitkenar - raz-
nostrani trougao; dik - pravogaoni tro-
ugao; eşkenar - ravnostrani trougao ll tro-
ugaoni; - piramit piramida sa trougaonom
osnovom
üçgül bat. divlja (crvena) delelina (Tri-
folium alpestre)
üç kağıt ll tri karte (igra); arg. prevara,
obmana, kaisarenje
üç kağıtçı varalica (u kartama); lopov,
prevarant, kaisar
üçleme 1 1. gl. im. od üçlemek 2. /it. tri-
1008
logija 3. (ili - yonca) bat. bela delelina,
krsti-kume-dete (Trifolium repens) 4. arg.
trece oranje ll trostruk; - halat trostruk ko-
nopac
üçlemek ak. 1. utrostruciti 2. delili na tri
dela 3. orati treci put 4. dati zemlju pod
arendu za trecinu prinosa
üçleşmek utrostruciti se
üçlü 1 ll trostruk; trojni; - konferans
trojna konferencija; - pakt trojni pakt ll 1.
trojka (karta) 2. muz. trio 3. (sastavljen) od
tir osobe
üçlük (sastavljen) od tri komada; koji
prima tri komada
üçüncü tre6i O - çağ (ili zaman) gea/.
tercijarni period; Üçüncü Dünya Ülkeleri
zemlje Treceg sveta
üçünçül ll treci po redu; trecestepeni;
hem. tercijerni
üçüncülük trece mesto (u takmicenju i
si.)
üçüz trojke (novorodjencadi)
üçüzlü 1 (zena7 koja je rodila trojke ll
trostruk
üdeba a arh. pisci
üfleç (-ci) 1.meh; cf. hamlaç 2. teh. as-
pirator; ventilator
üflemek 1 . ak. dat. duvati 2. ak. raz-
duvavati, raspirivati; ateşi - raspirivati
vatru 2. svirati (na duvackem ins-
trumentu); trombon - svirati trombon
üflemeli duvacki (instrument)
üflenmek pass. od üflemek
üfletmek caus. od üflemek
üful (-lü) a nestanak, zalazak (zvezda);
fig. smrt
üfürmek 1. v. üflemek 2. ak. oduvati,
skloniti 3. duvati (o vetru) 3. svirati
 \
üniversite

üfürük (-ğü) 1. disanje, d ah 2. mad- ültramodern ultramoderan

jijanje
ültrasonik ultrasoniean, nadzvucan
üfürükçü nadrilekar, vracar, sariatan
ültraviyole ultraljubicast; ct.. morötesi
üfürükçülük nadrilekarstvo, vraeanje,
üluhiyet a arh. bozanstvenost
sarlatanstvo
ümera a. arh. 1. emiri; zapovednici 2.
üğrüm astr. nutacija visi oficiri
üleş ll deo; udeo ümit (-di) p. mada, ocekivanje; cf.
üleşilmek pass. od üleşmek umut; - bağlamak nadati se (dace se sto
ostvariti); - beslemek gajiti nadu; - bı­
üleşmek s ile deliti, rasppodeljivati rakmak dati nadu, ohrabriti; - dünyası
(medju sobom)
treba se nadati; - e düşmek (ili kapılmak)
üleştirilmek pass. od üleştirmek nadati se; - etmek nadati se, ocekivati; /-
dan/ - ini kesrnek izgubiti svaku nadu; /-
üleştirim ll raspodela drustvenog pro-
ın/ - i kırılmak porusiti se (a ll nadi) -
izvoda
serpmek davati, ulivati nadu
üleştirimli; - tüze raspodela prema
ümitlendirrnek ak. ulivati nadu, oh-
zaslugama (o nagradi, kazni)
rabrivati
üleştirme raspodela, distribucija, po-
ümitlenmek nadati se, ziveti u nadi
dela; - sıfatlargram. distributivni brojevi
ümitli ispunjen nadom
üleştirmek ak. dat. deliti, raspodeliti,
rasporedjivati; cf. fevzi etmek ümitsiz ll beznadezan, ocajan

ülfet a arh. 1. razgovor, kontakt 2. poz- ümitsizlik beznadje, ocajanje

nanstvo 3. prijateljstvo ümmet svi Muhamedavi Sledbenici,
ülger 1. dlacice (na vocu) somotu, ka- jednoverci; Muhammet - i muslimani, mu-
difi) hamedanci

ülke lll 1. zemlja; cf. memleket 2. drza- ümmi a nepismen; cf. ll okumasız

va; cf. devlet O - açmak zauzeti, osvojiti ümmilik nepismenost

jednu zemlju; cf. fethetmek
ümran a. arh. procvat, blagostanje, cf.
Ülker astr. Plejade; cf. Süreyya bayındırlık

Ülkü 1. ideal; cf. mefküre 2. ideal, ne- ümük nar. grlo; grkljan
realnost
ün 1. glas, zvuk 2. slava, ugled; cf. şan;
ülkücü idealista - almak (kazanmak, salmak ili yapmak)
proslaviti se steci slavu - e kavuşmak
ülkücülük idealizam
steci slavu
ülküdaş privrzenik istem idealu
üniforma ll uniforma
ülküleştirme idealizacija
üniformalı uniformisan, u uniformi
ülküleştirmek ak. idealizovati
ünite jedinica
ülküsel ll idealan
üniversal univerzalan; cf. evrensel
ülser med. cir; mide- ü cir nazelucu
üniversite ll univerzitet; - oyunları uni-
ültimatom ultimatum verzitetske igre, univerzijada

1009
üniversitelerarası

üniversitelerarası medjuuniverzitetski; üretimlik fabrika, proizvodni pogon

- konferans medjuuniverzitetska kon-
ferencija
üniversiteli student univerziteta
ünlem 1. gram. uzvik, usklik; - işareti
znak uzvika 2. nar. vrisak, vapaj
ünlemek 1 dal. nar. vikati, dovikivati,
dozivati 2. glasno Saopsti
ünlenmek 1. brujati, tutnjati; razlegati
se (o zvuku) 2. steci slavu, proslaviti se
ünlü 1 slavan, glasovit, znamenit; ct.
şöhretli
ll gram. samoglasnik, vokal; -
uyumu vokalna harmonija
ünlüleşme gram. vokalizacija
ünsiyet arh. prijateljstvo, drugarstvo cf.
arkadaşlık
ünsüz ll nepoznat, neslavan ll sug-
lasnik, konsonant; - uyumu konsonantska
asimilacija
ürat hem. urat, so mokracne kiseline
ürbanizm urbanizam
üretimsel proizvodni
üretken reproduktivan
üretkenlik reproduktivnost
üretmek ak. 1. razmnozavati, rasp-
rodjavati 2. proizvoditi; izradjivati;
ürkek 1. bojazljiv, plasljiv 2. povucen,
snebivljiv, sramezljiv
ürkekçe bojazljivo, plasljivo
ürkeklik 1. boja.Zijivost, plasljivost; bo-
jazan 2. povucenost, snebivljivost
ürkrnek (-er) 1. abi. bojati se, plasiti se;
uzasavati se 2. abi. kloniti se zazirati 3. ne
radjati, ne davati plod (o biljkama); erikler
bu yıl ürkmüş sljive nisu redile dve go-
dine
ürkü panika, prestravljenost, pometnja
ürkünç strasan, u.Zasan
ürküntü osecaj straha, strah; - vermek
zastrasivati, ulivati strah

ürdünlü jordanac ürküntülü zastrasujuci ne-

komunikativan, nedrustven ll
üre ll mokraca
ürküsüz nezastrasujuci, bezopasan
ürem ll fin. kamata; cf. faiz
ürkütrnek ak. 1. zastrasivati, ulivati
üreme razmnzavanje, rasplodjavanje;
strah; stvarati paniku 2. podozrevati,
cf. tenasül
sumnjiciti 3. podrezivati, kresati (drvece)
ürernek razmnozavati se, rasplodjavati
ürojenital urogenitalni
se
ürolog urolog
üremi med. uremija
üroloji urolofogiya
üreteç (-ci) fiz. generator
ürolojik uroloski
üretici 1 proizvodjac; ll proizvodni; pro-
izvodjac ürpermek 11 osecati drhtavicu Oezu), je-
ziti, se, kostresiti se 2. fig. bojati se, ose-
üreticilik produktivnost, proizvodnost
cati strah
üretilrnek pass. od üretmek
ürperti drhtavica, jeza, groza
üretim proizvodnja, podukcija; - araç-
ürpertici ll zastrasujuci; tüyler (i) -
ları sredstva za proizvodnju; - güçleri
jeziv, stravican, uzasan
proizvodne snage; - ilişkileri proizvodni
odnosi ürpertili drhtav, ceptav

1010

ürpertmek caus. od ürpermek
ürtiker med. urtikarija
ürümek lajati, zavijati ~ ürümesini bil-
meyen köpek sürüye kurt getirir posl.
pas koji ne zna da laje navlaci vuka na
stado; bolje je nista ne znati nego ko-
jekako; ürüyen köpek .ısırmaz posl. pas
koji laje ne ujeda \ meseca 3. povrsina, spoljna strana cega;
ürün 1. proizvod, produkt; rod, prinos,
letina; - alma berba 2. fig. proizvod, re-
zultat
ürüşmek rec. od ürümek
üryan a. arh. nag. go
üryani a. vrsta sljive sa tankom kozom
üs 1 skr. od üst, kao prvi deo slo-
zenice; ÜSÇene V. Üstçene; ÜSderi V. ÜSt-
deri; üssubay v. üstsubay
üs2 (-ssü) a. mat. eksponent, izlozitelj;
43 anlatımında 3 rakamı - tür u izrazu
43, eksponentje broj 3
üs3 (-ssü) a. voj. baza; deniz- ssü po-
morska baza; feza - ssü kosmodrom;
füze - ssü raketna baza; hava - ssü vaz-
duhoplovna baza
üsalize v. üst alize
üsbitken v. üst bitken
üsçavuş v. üst çavuş
üsçene v. üst çene
üsderi v. üst deri
üstdudakv. üst dudak
üsküf ist. pletena kapa sa ki6ankom
(jani6arskih oficira)
üslenmek smestiti se u bazu (za vojne
operacije)
üslup (-bu) a 1. nacin oblik, stil (rada i
si.) 2. umet. /it. stil; barok bu barokni stil
üslupçu stilista (pisac)
üsluplaştırmak ak. stilizovati
üst
üsmut (-tu) bezgranicna sre6a, bla-
zenstvo
üssubay v. üstsubay
üst (-tü) ı 1. gornji deo, vrh cega; - te
go re, na vrhu; - ten 1) odozgo, s vrha 2)
povrsno, plitko; binanın - ü vrh ku6e 2.
vidljiva strana, lice; ayın - ü vidljiva sirana
sütün - ü kaymak bağladı na mleku se
uhvatio kajmak; yerin - ü po-;,rs'ina tla 4.
odelo, ode6a; - - ünü değiştirmek pro-
meniti o delo ü pek temiz njegovo je
odelo vrlo cisto 5. ostatak, kusur; preostao
deo; - ü sizin! ostatak zadrzite! kusur ne
treba! 6. nacelnik, pretpostavljeni (u sluz-
bi); üstlerince sevilen genç bir memur
mlad sluzbenik koga vole njegovi pret-
postavljeni ll 1. gornji; visok; - inşaat vi-
sokogradnja; - kat gornji sprat; - taraf
gornja sirana 2. stariji visi (u rangu); -
makam visa instancija 3. drugi, naredni; -
yanında 1) jedan do drugog, po red, pok-
raj; podalje, podaleko 2) u gornjem delu,
iznad; pınarın - yanında pokraj izvora 4.
koji je iznad, nad, super insan - ü nad-
covecanski: lll 1. u funkciji sastavljenih
postpozicija; - üne 1) na; masanın -
üne bardakları koy stavi case na sto 2)
posle; za; sigara - üne sigara içmek pu-
siti cigaretu za cigaretom 3) o; u vezi sa;
son olaylar - üne bilgi informacija o pos-
lednjim dogadjajima; - ünde 1) iznad,
nad, na; bu masanın - ünde na orom
stalu 2) kod, pri, sa; - ümde kalem yok
nemarn pero kod sebe; - ünden iznad,
odozgo, sa; kedi dolabın - ünden sıç­
radı macka je skocila sa ormana 2. kao
determinatum u postpozicijama ciji je
determinans rec sa vremenskim zna-
eenjem pred, o; akşam - ü predvece;
bayram ü uoci praznika; o prazniku ~ - ü
açık ll 1) otkriven svrha 2) skaredan, nep-
ristojan; - ünüze afiyet da ste vi zdravi!
(kada se govori o kakvoj bolesti); - ünden
akmak biti jasno, biti ocigledno (kakvo
stanje ili svojstvo); - ten almak govoriti se
1011
üstalize
visine; /-ı/ - üne almak 1) uzeti na sebe,
obavezati se 2) obuci; obut 3) vredjati se,
smatrati da, se sve primedbe i prekori od-
nose na sopstvenu licnost; ct. alınmak; /-
ın/- üne atmak svalili krivicu, okriviti, na-
bediti koga; /-ı/ - ünden atmak ne prih-
vatati, izbegavati (duznost, odgovornost);
- üne basmak pogoditi sustinu; kazali
pravu misao; - ü başı dökülmek biti u
dronjcima; jadno izgledati; /-ın/ - üne ba-
şına atmak ll psovati sve po spisku; grditi
na sva usta;- başa geçmek zauzeti glav-
no mesto; sesli na pocasno mesto; /-ın/ -
üne bir bardak (soğuk) su içmek izgubiti
svaku nadu, dici ruke od cega; - üne bı­
rakmak 1) pripisati 2) napustiti, odustati
od cega; - üne bir iki güneş doğmak
nar. proci od toga nekoliko dana; /-ı, -ın/ -
üne çevirmek preneti, prenositi; trans-
ferisati, (novac); - çıkmak pobediti, odneti
pobedu; - e çıkmak biti prividno nevin; -
üne çıkmak uspeti, steci prevlast, doci do
vrha /-ın/ - ünde durmak usredsrediti se,
pokazivati zanimanje, poklanjati paznju
cemu; /-ın/ - üne düşmek 1) biti veoma
zainteresovan 2) biti uporan, nastojati, na-
valjivati, saletati 3) navaliti, napasti; nasr-
nuti; - üne geçirmek 1) v. - üne çe-
virmek 2) usvojiti, posiniti (dete); /-ın/ -
ünden geçmek silovati, napastvovati; -
gelmek preovladati, nadvisiti, adjacati; - e
gelmek ll izaci na povrsinu 2) ugojiti se; /-
ın/- üne gelmek iznenada se pojaviti, za-
teci (u razgovoru, poslu i si.); - üne git-
mek mesati se; cf. karışmak; - ünü gör-
mek imati menstruaciju; utrudnoki /-ın/ -
üne gül koklamamak biti veran (supruzi);
- üne güneş doğmamak ustajati pre iz-
laska sunca; - ümüzden ırak! daleka bilo
od nas! - üme iyilik sağlık (-ünüze sağ­
lık, - ünüze şifaar) neka me (vas) bog sa-
cuva; /-ın/ - ünde kalmak biti opterecen,
opteretiti se; - ü kapalı 1) pokriven, natk-
riven 2) okolissno, nejasno, neiskreno; -
üne kapanmak neprekidno raditi; /-ın/ -
üne kırılmak ll biti veoma zainteresovan,
drhtati nad cime; - e koymak doda (va) ti,
1012
prilagati; /-ı/ - üne mal etmemek ll ne
prihvatati odgovornost za; ll ne :zanimati
se; ne voditi racuna, ne brinuti; /-ın/- üne
oturmak bespravno prisvojiti (tudje); - ü
örtülü v. - ü kapalı; - perdeden ko·
nuşmak govoriti s visikne, govoriti sa-
movereno; - ünüze sağlık! v. - üze afi-
yet; - ünden şukadar zaman geçti toliko
vremena je proslo od tada! /-ın/ - tarafı 1)
gornja sırana ili deo ll cega ı 2) ostatak
cega, ostalo; /-ın/ - üne titrernek mnogo
voleti koga, drhtati nad kime; /-ın/ - üne
toz kondurmamak stititi, braniti koga; /-ın/
- üne uğramak napasti; jurnuti, baciti se
na koga; - - e 1) jedan za drugim nep-
rekidno 2) jedan na drugi (stavljati); /-ın/ -
üne varmak pritegnuti koga, izvrsiti pri-
tisak;; - e vermek ll dati pride; - (ün) e
vurmak povisiti, dici (cene); /-ın/ - üne
yaşamak nadziveti koga; - üne yatmak v
- üne oturmak; - üne yok nema boljeg,
ovaj je najbolji; /-ı/ (kendi) - üne yormak
smatrati, primili kao da je upuceno sebi
(primedbu, rec i si.); /-ın/ - üne yürümek
okomiti se na koga, uznemiravati
üst alize geog. pasat
üstat (-dı) p majstor svoga posla, pro-
fesionalac; - ve amatör profesionalac
amater
üstatlık majstorstvo; profesionalnost
üst baş odelo, odeca
üst bitken bot. epifit, parazitska biljka
(koja raste na drugim biljkama, ali se od
njih ne hrani)
üstçavuş voj. stariji vodnik (narednik)
üç çene gornja vilica
üst deri anat. bot. epiderm
üst d udak gornja vilica
üste; /-ın/- sinden gelmek nar. izaci s
cime nakraj; ispetljati se; izvuci se; - vur-
mak 1) povisiti ce nu 2) doda(va)ti
ustecelik nar. v. üstelik

üsteğmen voj. porucnik
üstağmenlik cin porucnika
üstel mat. s eksponentom, s iz-
loziteljem
üstelernek 1. nastojati, navaljivati, in-
sistirati; ct. ısrar etmek 2. ponoviti se, pov-
ratiti se (o bolesti) 3.ak. obnoviti (molbu,
zahtev) ct. tekit etmek 4. dat. ak. dodati,
pripojiti
üstelik 1 visak; dodatak ll povrh toga,
osim toga, uz to
üstenel ll preduzimac; ugovarac;
müteahhit
üstencilik preduzimastvo
üstenmek ak. obazati se, primiti oba-
vezu; ct. taahhüt etmek
üst geçiş astr. kulminancija (prolazenje
zvezde kroz meridijan); ct. yücelim
üst geçit (-di) nadvoznjak
üst insan natcovek, supermen
üstlenmek obavezate se, uzeti na
sebe obavezu
üstlük mantil, ogrtac, pelerina
üstsubay vısı oficir (major,
pukovnik, pukovnik)
üstübeç (-ci) olovno belilo, otovni kar-
bonat
üstün1 ll 1. ll jaci, nadmocniji; su-
perioran; visi; el elden - dür i nad najacim
se nadje jaci 2.odlican, izvanredan, izvr-
stan O /-a/ - çıkmak (ili gelmek) nad-
masiti, prevazici; pobediti, izaci kao po-
bednik; - tutmak jako hvaliti, uzdizati,
uznositi
üstün2 znak koji u arpskom pismu oz-
naeava vokale ai e; ct. fetha
üstünkörü ı ll povrsan; ct. zathi ll
povqsno, letimicno
üstünleşrnek postati jaci, nadmocniji
üşütmek
üstünlük nadmoc, prevaga; pre-
imucstvo, prednost; - derecesi gram. su-
perlativ; - duygusu (ili kompleksi) komp-
leksi vise vrednosti; deniz - ü voj. prevlast
na moru; ezici - ogromna prednost; hava
- ü voj. premoc u vazduhu; moral ..- ü mo-
ralna prednost
üstüpü kucina, tezina, konopljano vlak-
no
üstüpüfemek ak. superiti kucinom, zat-
varati zasmoljenom kudeljom
üstüvane a cilindar; valjak
ct. üstünavi cilindrican
üst yapı nadgradnja, suprastruktura
üşenç (-ci) v. üşengeç
üşengeç, üşengen lenj, trom, spor; ne-
hatan, ravnodusan
üşengeçlik, üşengenlik lenjost, tre-
most; ravnodusnost
üşenrnek dat. razlenjiti se, osecati
mrzovolju; okumaya üşeniyorum mrzi
me da citam; yemek yemeye üşeniyor
mrzi ga da jede
üşmek (-er) ll nar. skupljati se sjatiti se,
nagrnuti, navaliti; ekmeğe karınca üştü
pot- mravi se slegli na hleb
üşniye a. bot. ll alge; morska trava
üşümek smrzavati se, mrznuti se,
zepsti; osecati hladnocu
üşüntü 1 skupljanje, gomilanje, navala
(naroda); gomila, rulja ll skupljen, na-
gomilan; - etmek skupiti se, sjatiti se, na-
valiti, nagmuti O - köpek mandayı pa-
ralar posl. copor pasa moze da rastrgne
bivola; u jedistvu je snaga
üşürmek ll ak. dat. natutkati, napujdati
(pse); podstrekavati, huskati
üşüşmek dat. ll sjatiti se (sa svih stra-
na); nagrnuti, navaliti
üşütmek 1. ca us. od üşümek 2. preh-
laditi se 3. arg. posasaviti, podilejisati
1013
 ütme" ·

ütmepeeeno zrnevlje zelene psenice üzengiremek ak. podbosti, poterati

(konja)
ütmek 1 (-er) ak. paliti, zeci; smuditi,
prljiti (zivinu) üzengirenrnek pass. od üzengilemek
ütmek2 (er) ak. nar. dobiti, pobediti (u üzere 1. sa. gl. iriı. na maklmek; da, da
igri) bi, kako bi; beni görmek - geldi dosao je
;!
ütopi v. ütopya da me vidi; bir şeyler satın almak - dük-
kana girdi usao je u radnju da bi nesto
ütopik utopijski kupio 2. sa gl. im. na maklmek i sufiksima
ütopist v. ütopyacı predikativnosti; svakog easa, samo sto ni-
jeders bitmek - dir cas samo sto nije
ütopya utopija
ders bitmek - dir cas samo sto se nije
ütopyacı ll utopist zacvrsio; tren gelmek - dir voz ce svakog
ütü 1. pegla, glacalo 2. glacanje, peg- casa stici 3. post. u skladu sa; prema, po;
lanje; - tahtası daska za peglanje 3. za- kao sto; bu minval - na ovaj nacin;
renje, pecenje dedem, adeti - her sabah erker kalkar
po svom obieaju, moj deda svako jutro
ütücü pegler; peglerka
rano ustaje O olmak - 1) kao, u svojstvu;
ütülemek 1. peglati 2. smuditi, prljiti cf. olarak 2) zajedno sa, ukljucujuci i;
hariç olmak - sa izuzetkom; birisi kız
ütülenmek pass. bez/. od ütülemek
olmak - beş çocuğum var imam petoro
ütülmek pass. od ütmek 2 dece od kojih je jedno devojCica
ütülü ll ispegan, opeglan üzer (i) 1 1. gornji deo, vrh; dolabın - i
ütüsüz ll neispeglan, neopeglan tozlu gornji deo ormana je prasnjav;
suyun - i povrsina vode ll 1 . u funkciji sas
üvendire badalj, ostanj, prut (za teranje
tav/jenih postpozicija; - ine v. üstüne; -
go veda)
inde v. üstünde; - i nden 1) iznad, preko
üvey (-i) nenrodjen (u vezi sa srods- 2) zbog, usled 2. u izafetu sa reCima koje
tvom); - ana maeeha; - baba ocuh; - iskazuju vreme pred, oko; akşam - i pred-
çocuk (ili evlat) pastorce, pastorak; - vece; öğle - i oko podne o svi izrazi sa
evlat gibi tutulmak postupati kao sa pas- üzeri imaju ista znaeenja kao izrazi sa
torcetom; - kardeş polubrat; - kız pas- ust; - ine almak v. üstüne almak; - ine
torka; - oğul pasıorak atmak v üstüne atmak - ine basmak v.
üveyik (-ği) ll zoo/. golub dupljas üstüne basmak ... bunun - ine posle
(streptopelia turlar) toga, na to

üveyrnek gugutati (o golubovima) üzerlik bot. zrnes (Peganum harmala)

üv~z1 bot. oskorusa (pirus sarbus) üzgü muka, patnja;

üvez2 ll nar. komarac; musica üzgülü mucan, bolan

üye 1. clan (partije, drustva i si.) 2. üzgün 1. tuzan, zalostan; zabrinut 2.

anat. clan, organ slab nemoean, iscrpljen, iznuren
üyelik clanstvo uzgünlük 1. zebnja, uznemirenost,
zabrinutost 2. slabost, nemoc; iznurenost
üzengi uzengija, sıremen
üzgüsüz lako, bez muke
üzengi kemiği ll anat. stremen, stre-
menjaea (usna kost) üzlük ll mala glinena posuda

1014

üzmek (-er) ak. 1. pohabati, poderati,
iznositi (odelo i si.) 2. muciti, kinjiti, do-
sadjivati, uznemiravati,moriti; sekirati
üzücü muean, tezak, nesnosan, ne-
izddljiv; tuzan
• üzülmek 1. bez/. pohabati se, poderati
se, otrcati se (o odelu i si.) 2. dat. muciti
se; uzrujavati se, brinuti; zaliti, sekirati se
üzüm 1 1.grozdje, - derrnek bruti
grozdje - kurusu suvo grozdje; - salkımı
grozd; - suyu gro.Zdjani sok; - şekeri gli-
koza O - - e baka baka kararır post.
covek uci na primerima (nalazeci greske
kod drugih); - ünü ye de bağına sorma
jedi svoje grozdje i ne pitaj za vinograd; ne
pitaj odakle je stvar koju koristis
üzüm2 - - s glagolima üzmek i üzül-
mek pojaeava znaeenje; - - üzülmek
veoma se napatiti (namuciti)
üzüntüsüz
üzümcü vinogradar, proizvodjac grozd-
ja
üzÜmlü sa grozdjem, spravljen sa
grozdjem (kolac)
üzümsü grozdast; - meyve grozdasto,
bobicasto voce (ribizla i si.)
üzünc (-cü) dosada, cama;
üzüntü 1. briga, nespokojstvo 2. tuga,
bol, patnja; - çekmek 1) brinuti, sekirati
se, uzrujavati se 2) tugovati; patiti, stra-
dati; - vermek 1) obespokojavati 2) pri-
cinjavati bol
üzütülü 1. nespokojan, zabrinut, bri-
zan: 2) mucan, tegoban; dosadan, nep-
rijatan
üzüntüsüz spokojan, bezbrizan; - bir
ömür sürmek voditi spokojan zivot
1015
 vaat (-di) a obecaje, ono sto je o be-
cano; - lerde bulunmak obecati, dati obe-
eanje; - inde durmak odrzati obe6anje; -
lnden cayak (ili kaçmak, nükül etmek)
odustati od obecanja, pogaziti obe6anje; -
etmek 1) obecati 2) ostati pri obecanju; -
e vefa etmek odrzati obe6anju; - i yerine
getirmek ispuniti obe6anje; bana bir -
iniz vardı viste mi nesto obecali
vaaz a. isi. vaz, propoved; - etmek
drzati propoved
vabeste dat. vezan, u vesi sa, u od-
nosu na koji zavisi od, koji se oslanja na;
bu iş paraya - dir ovaj posao zavisi od
novca
vacibe a 1. koji je neophodan, pot-
reban; - olmak biti neophodno, potrebno
2. is/. doznost, obaveza (muslimana po
serijatu)
vacip a. v. vacibe
vade a. 1. ek. utvrdjen datum, rok, ter-
min, rok dospeca; mehil; - ile borç ver-
mek dati zajam s rokom vracanje 2. ek.
rok placanja (isplate, uplate) 3. ek. od-
laganje, produzavanje, dozvoljeno pre-
koracenje 4. cas smrti; - si geldi (ili yetti)
nastupio je cas smrti, doslo je vreme da
se umre
vadeli orocen; - borç (ili istikraz) du-
goroci zajam; - hesap oroceni depozit;
kısa - kratkorocan; - mevduat oroceni
depozit; uzun - dugorocan, uzun - tu-
tulmak biti orocen na duzi rok
vadesiz neorocen; - hesap depozit po
vidjenju; - borçlama zajam po vidjenju
vadetmek ak. obe6ati
vadi a 1. geog. dolina, udolina; 2. vada
(suvo recno korito koje se puni samo za
vreme kisa) 3. nacin, put smisao; - i
kadim stari nai':in; o - de u tom smislu, u
tom duhu O - i hamuşan poet. dalina tihih,
groblje
1016
vaftiz re/. krstenje; - anası kuma; - ba-
bası kum; /-ı/ - etmek krstiti; - kurnsı (ili
teknesi) krstionica; - töreni obred krsten-
ja
vaftizhane krstionica (zgrada u kojoj se
vrsi obred krstenja)
vagina anat. vagina
vagon vagon eşya - u prtljazna kola
(vago.n); küçük - vagonet; lokanta - u
vagon-restoran; posta - u pastanski
vagon sarnıç - u vagon-cistema; yataklı
- kola za spavanje, vagon-li; yolcu - u
putnicka kola; yük- u teretni vagon
vagonet (-ti) vagonet, mali vagon
va h 1 a. uzv. ah! avaj! jao! steta! kakva
steta!; - - kakva steta! kakva nesreca; -
zavallı genç! ah jadnog li mladi6a! O ah
ile - ile jecaju6i, uzdisu6i
vah2 a uzv. oh! divno!
vah3 vaha a oaza
vahamet (-ti) a 1. opasnost, tes koca;
ozbiljnost, vaznost 2. opasna situacija; -
kesp etmek postojati ozbiljan ili kritican (o
situaciji) 3. fiz. pritisak; - i hava at-
mosferski pritisak 4. med. nevarenje ze-
luca
vahdaniyet (-ti) a 1. monoteizam, jed-
nobostvo; - e inanmak verovati u jednog
boga 2. jedinstvo; ct. birlik
vahdet (-ti) a 1. jedinstvo, ujedinjenje 2.
jedinstvenost, unikum 3. usamljenost 4.
re/. priblizavanje bogu, prisjedinje s
bogom 5. - fikir psih. monoideziam 6. -
vücut re/. pantelzam
vahi a. 1. prazan, uzaludan, bes-
koristan, nistavan, slab, lazan, besmislen
2. glup, luckast
vahim a. 1. opasan, ozbiljan tezak,
vazan; nezdrav, neprijatan 2. nesvarljiv

vahit1 (-di) a. arh. 1. jedan;
vahit2 (-di) a. jedinstven, jedini, ne-
uporediv
vahiy (-hyi) a. otkrovenje; - i ilahi bo-
zije otkrovenje 2. sugestija, savetovanje
vahşet (-ti) a . 1. divljastvo, surovost.
brutalnost; 2. divljina, nepripitomljenost 3.
strah uzas
vahşi a 1. divlji, brutalan, zivotinjski; cf.
yabani 2. anat. lateralan
vahşileşrnek podivljati
vahşilik a. divljastvo, svirepost;
vahvahlanmak zaliti, sazaljevati
vaız (-a'zı) is/. propoved, vaz
vaiz a is/. vaiz, propovednik
vajina anat. vagina
vajinal vaginalan
vak - - onom. kvak-kvak! (pod-
razavanje kvakanja)
vak'a a. 1. dogadjaj, slucaj, zbivanje,
incident; ct. olay, hadise
vak'anüvis a-p letopisac, hronicar, is-
toriograf
vak'anüvislik hronografija
vakar a stalozenost, pribranost; so-
lidnost, dostojast venost cf. ağırbaşlılık
vakarlı dostojanstven, pribran, sta-
lozen, solidan; ct. onurlu
vakarsız a nesolidan, nedostojanstven,
lakomislen; bescastan; ct. onursuz
vakayiname a-p hronika
vaketa teleca koza
vakfetmek a ak. dat. 1. zavestati, pok-
loniti; posvetiti 2. posvetiti se nekome (ne-
cemu)
vakfiye a jur. dokument o vakufljenju,
zaduzbinska povelja, vakufnama
vakit
vakıa 1 a 1. dogadjaj, slueaj 2.san 3. fil.
fakat, cinjenica; bu bir - dır to je fakat
vakıa2 au stvari, mada, premda, uis-
tinu, iako
vakıt1 (-kfı) a re/. vakuf, muslimanska
zaduzbina, muslimanska verska imovina;
fondacija
vakıf2 a ı svestan, budan; upoznat,
kompetentan, koji je za posao; - olmak
biti svestan, biti upoznat sa necim, biti
kompetentan ll jur. vakit, zavestac, os-
nivac vakufa
vakıfname a-p vakufnama; cf. vakfiye
vaki1 (-i) a ı dogadjaj, slucaj, nesto sto
se desava, zbivanje; emri - svrsen cin;
emri - karşısında bırakmak staviti pred
svrsen cin; onun yalan söylediği - değildir
nije slucajno sto on laze ll 1. koji se nalazi,
koji je smesten 2. istinit, pravi postoj
vakit (-vakt) a 1 1. vreme, doba; - inde
1) na vreme, blagovremeno 2) u svoje
vreme; - iyle 1) nekada, u proslosti 2) na
vreme, blagovremeno; /-ın/ - ini almak
oduzimati nekome vreme; - bırakmak
odvojiti vreme; in birinde nekada, je-
dared, jednom, jedanput; - bulursam ako
nadjem vremena; - dar malo je vremena;
- inden evvel pre vremena prerano; - ge-
çirmek provoditi vreme, zanimati se
necim u slobodnom vremenu; - ka-
zanmak dobiti u vremenu; - ini öldürmek
ubiti vreme, utrositi vreme; - ini şaş­
mamak biti tacan; - - s vremena na
vreme, ponekad; - ve zamaniyle bla-
govremeno, na vreme; /-ın/ - ini yemek
oduzimati nekome vreme; boşuna - kay-
betmek trositi vreme u prazno; gece - i 1)
noc 2) nocu; geç - kasno her - U\(ek, hiç
bir - nikada; kış - i zimsko doba, zima;
ne-? kada? u koje vreme? o- tada, u to
vreme; şimdi bunun - i değil sada nije
vreme za to 2. epoha, period, vreme 3.
kada (u vremenskim recenicama uz pro-
porticipe); gittiği - kada je otisao; cf.
1017
vakıtıı ·
zaman <> - i gelmek do6i vreme smrti,
do6i kraj, kucnuti cas; - i hali (materijalno)
stanje; - ı hall yerinde olmak biti dobrog
materijalnog stanja; uspevati, napredovati;
- ler hayrolsuni dobar dan! dobro jutro!;
- nakittir posl. vreme je novac; - im yok
nemarn vremena
vakitli blagovremeno, na vreme, u pravi
cas; - vakitsiz u svako doba
vakitsiz 1. pogresno vreme, nezgodan
cas 2. neprikladan 3. preran, prevremen; ,..
bir zamanda u nezgodno vreme; -
meyve nesezonsko vo6e; - öten horozun
başını keserler post. pevcu koji u pog-
resno vreme kukurice seku glavu; - ölüm
prerana smrt
vaktaki a. arh. kada, u vreme, kada je
doslo vreme da
vakum vakuum; - tulumbası va-
kuumska pumpa; - tutmak stvarati va-
kuum
vakur a vazan; solidan, dostojanstven,
ozbiljan; cf. a~ırbaşlı
vakvak patka (u decijem govoru)
vakvaklamak vaklamak kvakati
vale zandar (u kartama)
valeryan bot. vaferijan
valf teh. ventil; boşaltma - ı ispusni
ventil; emniyet - ı ventif sigurnosti
vali a guverner jedne pokranjine (vi-
lajeta), valija;
valide a majka; - sultan ist. sultanova
majka
valideyn a roditelji, majka i otac
valilik 1. duznostivalije 2. vilajet, pro-
vincija; cf. vilayet 3. rezidencija valije
vallz manji kofer, putna torba
valiahi a uzv. tako mi boga! boga mi! u
ime boga! vala!; - billahil boga mi! valaha
i bilaha! vala bila! (pojacana zakletva)
1018
vals valcer
valuta valuta, vrednost
vamp (-pı) zavodnica, krvopija
vampir 1. vampir 2. zool. juznoamericki
slepi mis (Vampyrum spectrum)
vana teh. 1. ventil (na gasovodu ili na
cevima za vodu) 2. lopatica
vanadyum hem. vanadin
vandal 1. Vandal 2. fig. divljak, vandal
vandalizam vandalizam, divljastvo
vanilinhem. vanilin
vanilya vanila, vanilin se6er; - çiçeği
bot. vanila (Vanilla fragrans)
vanilyalı od van ile, sa vanilom
vantilasyon ventilacija
vantllatör ventilator
vantrilok (-~u) ventrilokvist, onaj koji
ume da govori iz trbuha
vantuz 1 . med. vantuza, kupica- çek-
mek metati kupice 2. sisaljka, pipak
vantuz balığı zool. stitonosac, mala
morska riba koja se pripija uz ajkule i
druge velike okeanske ribe (Echeneis re-
mora)
vapur 1. parobrod, brod; - la gitmek i6i
(putovati) parobrodom; - iskelesi pris-
tanis™te; araba- u trajekt; yolcu- u put-
nieki parobrod 2. arg. mortus pijan covek
vapurculuk upravljanje (paro) brodom
vapur dumanı tamnograo, boje dima;
ct. tüme
var. 1 ima, postoji; ekmek - mı? da li
ima hleba? ll iinovina, imetak, vlasnistvo,
svojina; - olmak postojati, biti, imati, na-
lazitise; <> - mısın? nar. ho6es li? sta
kazes na to? pristajes li?; - mı bana yan
bakan! ko se usudjuje da me odbije!; -
evi bogata kuca; - gücüyle svom sna-
gom; - kuvvetiyle svom snagom ol!

• bravo! ziveo! - olma fil. postojanje; - yok
oko, pribliznio; - yoğu sve sto neko ima,
sav imetak; - sa ... yoksa niko drugi samo
... biti najznacanjnija osoba u necijem zi-
votu; Sabri için, varsa Semra yoksa
Semra za Sabrija postoji samo Semra; -
la yok arası 1) neznatno, malo, jedva 2)
retko; - a yoğa karışmak zabadati nos u
sve i svasta; bir varmış bir yokmuş u
davna vremena, nekada jednom (pocetak
bajki); ne - ne yok? sta ima novo?
varagele, vargel teh. tegljenik; - halatı
vucni palamar .
varak (-ğı) a 1. list, listic, varak 2. list
metala; altın - list zlata
varaks a formular, obrazac, pismo, do-
kument, potvrda; posiljka; hüviyet - sı
licna karta; zabıt - sı zapisnik
varakçı pozlatar, posrebrenar
.
varaklamak ak. pozlatiti, posrebriti
varaklanmak pass. od varaklamak
varaklı 1. pozlacen, ukrasen ziatom 2.
posrebren, 3. koji ima... listova
varan; - bir prvo; - iki drugo
varda 1. smena; dezurstvo; straza; -
bandıra davalac signala 2. pazi! cuvaj!; -
topu znak .upozorenja brodovima da ne
ulaze u luku ili tesnac
vardakosta 1. brod obalske straze 2.
arg. debala ali naocita zena
vardırmak caus. od varmak; omoguciti
da siigne, dovesti; işi ileriye - unaprediti
po sa o
vardiya 1. mor. straza, dezurstvo; -
almak (ili tutmak) dezurati, preuzeti stra-
zu; - subayı dezurni oficir 2. smena; gece
- si nocna smena
varek 1. bol. morska trava 2. pepeo od
morske trave
vareste a arh. slobodan, oslobodjen,
postedjen; spasen;
varlıklı
vargı log. zakljucak, zakljucivatinje, de-
dukcija
vanlmak bez/. stici, doci
varış 1. dolazak, prispece; cilj; - hattı
linija cilja; - noktası mor. cilj putovanja; -
tarihi datum dolaska 2. razumevanje, pro-
nicljivost, ostromlje, dovitljivost, domisljaj,
promucurnost O - gidiş 1) dolazak i od-
lazak 2) familijarnost
vanştı bistar, promucuran, dovitljiv,
sposoban
vanştılık promucurnost, dovitljivost,
pronicljivost
varidat (-ti) a arh. dohodak, prihod, pri-
manje; cf. gelir;
varide a arh. 1. iznenadna misao 2.
akta koja pristizu; - defteri registrator
varil bure, burence, bacva
varis med. variks, prosirenje vena
varis a naslednik, naslednica; meşru -
zakonski naslednik; /-al - olmak naslediti
varisli med. varikozan
varit (-di) a arh. moguc, sto se moze
desiti, ostrvarljiv O bu sizin söylediğiniz -
değil to sto kazete je neprihvatljivo; -
hatır olmak pasti na parnet
variyet (-ti) bogatstvo, obilje; prihod
variyetti bogat, imucan
varlık (-ğı) 1. postojanje; -bilimi fil. on-
tologija; - bilimsel ontoloski 2. bice, stvo-
renje, licnost; - canlı - zivo bice; yüksek
- vise bice 3. bogatstvo, obilje; vlasnistvo;
- a güvenilmez na bogatstvo se ne moze
osloniti; - içinde yaşamak ziveti u izo-
bilju; - vergisi porez na imovinu; sosyal -
lar drustvena imovina 4. prisutnost O - a
. darlık olmazposl. bogatstvo cini sve mo-
gucim; - göstermek pokazati se, izvrsiti
svoju duznost
varlıklı bogat, imucan; - sınıflar imucni
slojevi, bogatasi
1019
varlıksız

varlıksiZ siromasan vasati 1. srednji, centralni; ct. orta; Va-

sati Asya Genıraina Azija 2. prosecan, os-
varma dolazak
rednji; - olarak prosecno; - sürat pro-
varmak (-ır) 1. stici 2. dostici, dospeti secna brzina
do; doziveti (odredjene godine) 3. privoditi
vasıf (-sfı) a 1. osobina, svojstvo, kva-
k necemu, dovesti do, zavrsiti se na neki
litet 2. atribut; ct. nitelik; bedeni - lar fı­
nacin; imati rezultata; bunun sonu iyiye
zicke osobine; manevi - lar moraine oso-
varmaz ovo ne ide na dobro; fenaya -
bine · 3. zvanje; - ını kazanmak dobiti
lose se zevrsiti 4. shvatiti; razaznati, otk-
zvanje 4. panegirlik, pohvala 5. gram. pri-
riti; sırrına - otkriti tajnu 5. kocaya - udati
dev, epitel O - a gelmez neopisiv
se 6. doei u nekakvo stanje; uykuya -
zaspati vasıflandırmak ak. opisati, oka-
rakterisati, kvalifikovati
var oluş postojanje, zivljenje, bist-
vovanje, egzistenCija vasttıanmak 1. biti opisan, biti oka-
rakterisan 2. kvalifikovati se
var oluşçu til. egzistencijalist;
vasıflı kvalifikovan; - işçi kvalifikovan
varoş predgradje, okolina, krajina pe-
radnik
riferija; şehir - ları gradska predgradja
vasıfsız nekvalifikovan; - işçi nek-
varsağı vrsta narodne pesme
valifikovan radni
var sayım var sayış mat. hipoteza, vasıl (-sh) a. 1. sastavljanje, uje-
pretpostavka
dinjenje, ujedinijavanje 2. gram. sazimanje
var sayımlı varsayım sal v. varsayılı
viisıl a dostizanje, stizanje; 1-a/ -
var saymak ak. pretpostaviti olmak dostignuti nesto ili nekog; dolaziti,
stizati
varsıl bogat, imucan
vasıta a 1. sredstvo; ct. araç - siyle
varsıl erki plutokratija
posredstvom 2. prevozno sredstvo ct. araç
varsınaşmak obogatiti se, postati 3.posrednik ct. aracı.4. posrednistvo, pos-
bogat redstvo; ct. aracılık
varsıllık bogatstvo vasıtalı posredan, indirektan; - ver-

varta a. opasnost, opasna situacija; - giler posredni porezi

yıatiatmak izbeci opasnost; - ya düş­
mek dospeti u opasnost
varyant (-tı) varijanta
varyasyon muz. varijacija
var yemez ı cicija, tvrdica;
skrt
varyete poz. varijete
vasl a 1. staratelj, tutor 2. izvrsilac tes-
tamenta, opunomocenik
vasi (-ii) a 1. sirok, prostran, opsiran 2.
obilan, prepun 3. sveobuhvatan
vasilik starateljstvo, tutorstvo
ct. cimri ll
vasistas 1. poprecna greda 2. prozorce
za provetravanje (iznad vrata)

varyos malj, veliki cekic; vasiyet (-ti) a testament, zavestanje; -

etmek zavestati;
vasat (-tı)a. arh. 1 1. sredina, centar 2.
vasiyetname a-p testament
anat. krsta ll srednji, osrednji; - bir talebe
osrednji ucenik; - dağ planina srednje vi- vaşak (-ğı) 1. zool. ris (lynx lynx) 2.
sine; - kalite osrednji kvalitet krzno od risa

1020

vat (-tı) fiz vat: - saatı vat-cas; - sa-
niyesi vat-sekund; - sarfiatı potrosnja
elektricne energije
vatan a domovina, otodzbina, zavicaj;
ct. yurt, - borcu dug prema domovini; :..
hasreti nostalgija za zavicajem; - ı sa-
vunma odbrana domovine; - sevgisi pat-
riotizam, rodoljublje O - ı kurtarmak arg.
izbaviti se iz teskoea
vatandaş drZavljanin, gradjanin; su-
narodnik; ct. yurttaş
vatandaşlık drzavljanstvo, gradjanstvo;
patriotizam; ct. yurttaşlık
vatani a patrioiski
vatanperver a-p 1 patriota; ct. yutsever
ll patrioiski
vatanperverlik: patriotizam, ljubav
prema otadfavni vatanperverlik
vatansever rodoljubiv
vatansız bezdrzavni, bez domovine
vatka naramenica
vatman vozac tramvaja
vatoz zool. 1. raza (Raja) 2. morska
macka (Sycliorhinus) 3. morski stakor
(Chimaera monstrosa)
vaveyla a vikanje, vika; - yı koparmak
vikati, cicati
vay uzv. 1. joj! kakva steta! avaj! kuku!
(izrazava cudjenje, zgrazavanje, stra-
hovanje); - başıma - başıma - ! tesko
meni! jadan ja!; - haline tesko njemu! 2.
aa! ah! (izrazava zacudjenost, divljenje); -
anam - ! - anasını! - canına! zamisli gle!
vidi! - efendim teşrif nereden? ah, gos-
podine otkud vi?
vazelin vazelin; - yağı vazelinsko ulje
vazeliniemek ak. namazali vazelinam
vazetmek is/. dat. 1. vaziti, propovedati
u dzamiji 2. uveravati, nagovarati; drZati
pridike
vazo
vazgeçme odustajanje; predomisljaje
vazgeçmekab/. 1. odustati, dici ruke
od; ben bu davadan vazgeçtim odustao
sam od ove parnice 2. prestati, prekinuti,
osloboditi se, ostaviti; sigaradan vaz-
geçtim prestao sam da pusim 3. pre-
domisliti se
vazıh a. arh. otvoren, jasan, ra-
zummljiv, ocevidan;
vaziyet (-ti) a hvatanje, konfiskacija,
zaplena, ovladavanje, zauzimanje; 1-a/ -
etmek zapleniti, konfiskovati
vaznkanun a zakonodavac
vazife a duznost, obaveza; ct. görev,
ödev; /-ıl - bilmek smatrati svojom duz-
noscu; - her şeyden mukaddestir duz-
nost pre svega; - yüklemek natovarili
obaveze (na nekoga); - mizdir to je nasa
duznost 2. sluzba, polozaj, postavljenje,
misija, zadatak, delovanje, rad, aktivnost,
funkcionisanje; - alanı zona delovanja (u
avijaciji); - başında (ili sırasında} prilikom
izvrsavanja zadatka; - ye başlamak po-
ceti raditi
vazifelendirilmek pass. od va-
zifelendirmek
vazifelendirmek: dati duznosti, zadati,
oba vezati (da se uradi), poveriti (duznost,
posao)
vazifeli 1. zaduzen (nekim poslom) 2.
na duznosti 3. zaposlen
vazifeşinas a-p onaj koji je priljezan
radu, savestan
vazifeten sluzbeno
vaziyet (-ti) a polozaj, situacija, stanje;
ct. durum; - almak voj. stajati u stavu
mirno; - e hakim vlada situacijom; coğ­
rafi - geografski polozaj; çetin - e düş­
mek zapasli u tesku situaciju; hazırlık - i
pocetni polozaj; müşkül bir - e sokmak
dovesti u tezak polozaj
vazo vaza
1021
ve

ve v (dvadesetsedmo slovo turskog al- vefakar a-p veran, odan

fabeta) vetalı v. vefakar
ve a i, takodje; - başkaları - ben- vefasız neveran
zerleri i slicno, i tako dalje; - saire i slic-
vefasızlık nevernost, izdaja, ve-
no, i tako dalje
rolomnost
veba a 1. med. kuga 2. epidemija, za-
raza 3. stocna kuga vefat (-tı) a smrt. (samo za ljuda); -
etmek umreti, preminuti
vebal (-li) a teska posledica 2. od-
vetiyat (-tı) a. arh. umrli, preminuli
govornost (za nesto) 3. greh; - i boynuna
on je kriv za to, gresan je; - ini çekmek vehim (-hmi) a. arh. 1. strah, bojazan
snositi posledice (zbog greha) (neosnovan) 2. sumnja
veca (-ı) a. arh. bol vehleten a. arh. odjednom, iznenada, u
prvi mah
veeibe a. arh. duznost, obaveza; cf.
ödev vehmetmek uobrozavati, zamisljati

vecih 1 (-ch i) a 1. obraz, !ice; cf. yüz 2. vejetalin biljno ulje

povrsina, sırana (od necega) 3. nacin, vejetarizm vegetarijanstvo
metod; bu vechile na ovaj nacin, ovako,
vejetaryen vegetarijanac
prema tome; hiç bir vechile ni na kakav
nacin, nikako vekalet (-ti) a 1. ministarstvo; cf. ba-
kanlık; 2. punomocje 3. zastupstvo, preds-
vecih2 a 1. krasan, prijatan 2. dos-
tavnistvo; !-al - etmek 1) izvrsiti duznost,
tojanstven 3. podesan, zgodan
2) zamenjivati, zastupati
vecit (-edi) a ekstaza; - e gelmek uz-
vekaleten a kao predstavnik, putem
buditi se, uzrujati se
punomocja
veciz a 1 lakonski, kratko i jasno ll kon-
vekaletname a-p punomocje, ov-
cizan, jezgrovit:
lascenje
veeize a aforizam, epigram; maksima;
vekil a 1 . arh. ministar; cf. bakan; baş
cf. özdeyiş
- premijer, predsednik vlade 2. preds-
veçhe a 1. bok. sırana 2. pravac. smer; tavnik, agent; millet - i narodni poslanik;
/-al - vermek rukovoditi. usmeravati 3. 3. zamenik; /-ı, -al - etmek pastavili za
lice, oblik predstavnika, opunomociti

veda (-ı) a rastarı;ık oprastanje, ra-
zilazak; /-al - etmek oprastati se, pozd-
ravljati se; - konseri oprostajni koncert
vedalaşmak s ile pozdravljati se, op-
rastati se se nekim
vedia a depozit, emanet
vekilharç (-cı) a. arh. upravnik kuce,
ekonom, glavni sluga
vekillik 1. ministarstvo, ministarska
sluzba 2. punomocje, zastupanje
vektör mat. vektor; - tahlili (ili analizi)
vektorska analiza

vefa a 1. vernost (u ljubavi), odanost, veladet (-ti) a. arh. rodjenje; cf.

doğum;
lojalnost 2. dovoljnost 3. (placanje) isplata;
- etmek 1) odr2ati rec 2) biti dovoljno, sti- velayet (-ti) a. arh. 1. svetost 2. vlast;
zati 3) isplatiti, vratiti dug autoritet; starateljstvo, tutorstvo

1022

velense cebe, pokrivac, valensija
velespit (-ti) arh. velosiped, bicikl
velet a 1. arh. dete, sin; i zina izrod,
vanbracno dete 2. arg. kopile
velev a. i da, cak i da, bi lo da ... bi lo da
velhasıl a ukratko, drugim recima
veli a. 1 . staratelj, tutar, zastitnik, cuvar
(deteta), roditelj 2. svetac 3. gazda, gas-
padar
veliaht a naslednik prestola
velilik 1.pokroviteıjstvo, tutorstvo, cu-
vanje (deteta) 2. svetost
velinimet a dobrotvor, dobrocinitelj
velur velur, sornot
veıüt a. arh. plodan, cf. doğurgan
productiran cf. verimli
velvele a. gaıama, buka, sum; jauk
krik; - cıkarmak dici gaıamu; jauknuti,
kriknuti
velveleci 1 galamdzija ll bucan
venüs astr. Venera
Venüs çarığı (-nı) bot. gaspina pa-
pucica (Cypripedium calceolus)
veranda veranda
veraset (-ti) a 1. nasledjivajne, nas-
lednost, nasledje; cf. kahtım 2. nasıedstvo
verdi fiz. brzina protoka
verdirrnek caus. od. vermek
vere ist. predaja, kapitulacija; - bay-
rağı bela zastava (znak kapituıacije); - ka-
ğıdı kapitulacija (o sporazumu); - vermek
kapitulirati
verecek (-ği) dug; obaveza
verecekli ı duznik ll /-a/ - koji duguje
novac nekome
verem a ı tuberkuloza, susica; kemik -
i tuberkuloza kostiju ll tuberkulozan, su-
sicav; - olmak dobiti tuberkulozu
verimli
veremli tuberkulazan
verese a pl. od varis; naslednici
veresiye 1. veresija, na kredit; - almak
kupavali na veresiju; /-1/ - vermek pro-
davati na veresiju O - (şarap) içen iki
kere sarhoş olur posl. ko pije na veresiju,
dva puta se napije
verev u sreh, ukoso
vergi 1. porez, taksa; - koymak opo-
rezivati; - den muaf osıobodjen od po-
reza; - mükellefiyeti oporezivanje; ver-
mek platiti porez 2. dar, sposobnost;
Allah (ili Tanrı) - si boziji dar, prirodni dar
vergici poreznik;
vergicilik poreznicki posao
vergiiemek ak. oporezovati
2.
vergilendirilmek pass. od ver-
giıendirmek
vergilendirmek ak. oporezovati
vergili 1. oporeziv, koji podleze porezu
2. darezljiv 3. darovit, talentovan
vergisiz bez poreza, oslobodjen po-
reza
veri podatak; cf. mCıta
verici davalac; endişe -bir mesele
zabrinjavajuci problem; haber - 1) kurir,
glasnik 2) informator, izvestac 2. fiz. pre-
dajnik
verile 1. na log za placanje 2. nek'se
plati!
verilmek pass. od vermek
verim 1. rodnost, plodnost, prinos, pri-
hod, doprisnos; produktivnost, proizvodnja
2. unosnost, rentabilnost 3. ucinak
verirnce cıanarnia, ulog; cf. aidat
verimkar nar. darezıjiv
verimli 1. pıodan, plodonosan, pri-
nosan; cf. mahsuldar 2. delotvoran, us-
pesan, etikasan 3. produktivan, pro-
izvodan
1023
verıt> ''
verit: (-di) a arh anat. vena, zila; - il-
tihabı med. flebiti.
verimlilik plodnost; produktivnost, pro-
izvodnost
verimsiz neplodan, neproduktivan
verimsizlik neplodnost, nep-
roduktivnost
veriş 1. davanje, dar 2. prodaja; alış
kupovina
veriştirrnek 1. ak dat. mnogo govoriti,
brbljati 2. dat. osuti gr dnju na nekoga 3.
pojacavati se (okisi), razbuktati se (ovatri)
vermek (-ir) ak. dat. 1. dati, davati; ara
- dati. (napraviti) pauzu; ara - sizin bez
predaha, bez pauze; borcunu -vratiti dug;
/-af fırsat - pruziti priliku, dati sansu; fikir
- dati ideju; yetki - dati punomocje; size
Türçeyi kim veriyor? ko vam predaje
turski? 2. ostavit, zavestati 3. pripisivati;
odnositi se na nesto4. okrenuti, upraviti ka
5. izazivati; pricinjavati, zadati (brigu,
posao itd.); zahmet - zadati posao 6.
udati, dati kcerku 7. prirediti, odrzati
(govor, koncert isi.) 8. smatrati dostojnim
9. predavati se nekom (necemu) 1O. nas-
loniti se 11. radjati, donositi plodove, pro-
izvesti 12. izdavati 13. dodavanjem ovog
glagola na prosirenu osnovu na (-y) 1 gradi
se ekspresivni vid; bana bir kakve ge-
tiriver! brzo mi donesi jednu kafu! O ver
elini! hajdemo! pravo ka!; veren eli her~
kes öper posl. svi ljube ruku koja daje;
svako voli darezljivof coveka
vermut (-tu) vermut
vernik lak, politura, firnajz
vernikiemek ak. lakirati, premazati fir-
najzom
verniye fiz. nonijus
veronika bot. razgon (Veronica of-
ficinalis)
ver yanstil 1. i pored svega, ne mareci
nizasla 2. iz sve snage, iz petnih zila O -
1024
etmek unistavati; rasprsiti, rasuti; uzbuditi,
razdraziti; trositi obilato; grditi
vesaik (-ki) a. pt. o d vesika; arh. do-
kumenta
vesait (-ti) a, arh. 1. sredstvo 2. trans-
porina sredstva; - i nakliye prevozna
sredstra
vesayet (-ti) a. arh. jur. starateljstvo;
- idari - driavni nadzor 2. zavestanje, opo-
ruka, testament
vesika a 1. dokument, isprava, potvrda,
obavestenje; cf. belge 2. karta, kartica;
vesikalı 1. onaj kojiima isprave 2. pros-
titutka koja ima odobrenje za rad
vesikalık koji je za neki dokument; -
fotoğraf (ili resim) fotografija za pasos ili
licnu kartı
vesile a 1. uzrok, povod, razlog 2. slu-
caj, prilika; ct. fırsat bu - ile ovom pri-
likom; - olmak biti povod, ukazati se pri-
lika, biti prilika
vesselam a. uzv. i tako, toliko, to je to,
tako i gotovo;svrseno,gotovo; dosta
vestiyer garderoba
vestiyerci garderobar
vesvese a sumnja, slutnja, bojazan,
zebnja, uznemirenost, sumjicavost, ne-
poverljiivost; cf. işkil
vesveseli sumnjicav, nepoverljiv
veteriner veterinar; - hizmeti ve-
terinarska sluzba, - müfettişr veterinarski
inspektor
veterinerlik 1. veterinarstvo 2. ve-
terinarska slı.izba
vetire a. arh. proces; cf. süreç
veto veto; - koymak staviti veto
veya a ili
veyahut a-p ili
vezaret (-ti) a ist. 1. zvanje ili polozaj
vezira 2. vezirluk
 vi kaye

vezin (-zni) a. ist. 1. zvanje ile poloi:aj
vezira 2. vezirluk
vezin (-zni) a tei:ina; atom - i hem.
atomska tezina 2. uteg 3. razmera; poet.
metar cf. ölçü - ilmi poet. metrika
vezinli poet. metricki
vezir a 1.ist. vezir; - i azam veliki vezir,
sadrazam 2. valija, guverner 3. kraljica (u
sahu)
vızıldamak 1. zajati, fıjukati, zvii:dati 2.
gündjati, zaliti se zvocati
vızıltı 1. zujanje, zvrcanje 2. zvii:danje,
fijuk 3. buka, huka
vızır - - stalno, neprekidno {oznacava
neprekidno vrsenje radnje) 2. oznacava
guzvu, krkljanac; caddeler - - uliice su
prepune
vızlamak zujati, krkljati, zvrcati

vezirlik 1. zvanje ili polozaj vezira 2. vibriyon biol. vibrion

vezirluk
vicahen a. arh. u prisustvu, licem u
vezir parmağı {-nı) kul. kolaci du- lice, suocen; ct. yüzlemece
guljastog oblika preliveni sirupom od se- vicahi: a arh. licem u lice, licno, di-
cera rektno
vezne a 1. kasa, blagajna 2. vaga, te- vicdan a savest; - azabı, - süküneti
razije {ili sükünü) spokojstvo duha; - ım kabul
vezenci 1. blagajnik, kasir 2. onaj koji etmiyor savesi mi ne dozvoljava
pravi i prodaje vage vicdanlı savestan, skrupulozan;
veznedar a-p v. vezneci Pi8Stan, posten, cestit

veznedarlık 1. blagajnicki posao 2. bla- vicdansız nesavestan, necastan; ne-

gojnistvo 3. blagajna human, necovecan

vıcık - - zidak, razvodjen, gnjecav, vicdansızlık nesavesnost, ne-

mljaskav, lepljiv; - - çamur etmek zitko covecnost, neosecajnost
blato; 1-ı/ - - etmek razrediivati, razblaziti vida 1. sraf, zavrtanj; - anahtarı odv-
vıcıklamak ak. razrediti, razblaziti, pret- rtac, zavrtac, srafciger; - dişi navoj; - yı
voriti u nesto lepljivo {mljackavo) sıkıştırmak

vıcırdamak cvrkutati zatezati sraf 2. navoj, urez, uvojak O /-

ın/ - ları gevşedi arg. ne moze da kont-
vıdı - - brbljanje; - etmek brbljati rolise smeh
vır - - onom. zujanja, zvocanja; vidala teleca koze za obucu, boks
gundjanja; - - etmek zvocati, gundjati
vidalamak ak. zasrafiti
vırıldamak, vırıldanmak zvocati, do-
sadjivati vidalanmak pass. od vidalamak
vidalı 1. s srafom 2. zasrafljen, pricvr-
vırıltı 1. dosada 2. zujanje, zvocanje
scen, zavrnut
vırlamak v. vırılda {n) mak
videoteyp videorekorder
vırvırcı gundjalo, gnjavator, zvocalo
vietnamlı ı Vijetnamac ll vijetnamski
vız onom. fiju! bzz! kurşun - - diye
vigla mor. osmatracnica na katarci
geçti metak je profijukao O /-al - gelmek
ne obracati paznju, ne osvrtati se, ne za- vikaye a zastita, pokroviteljstvo, cu-
vezivati; - gelir tırıs gider bas me briga, vanje, obezbedjenje; /-dan/ - etmek zas-
uopste me ne interesuje titi, cuvati od

102!'i
vikont

vikont {-tu) vikont, podgrof vitamin li vitaminski, s vitaminima

vikontes vikontesa vitaminsizlik avitaminaza
viiadi a. arh. od rodjenja, uredjeno vitellüs biol. vitelus, zumance
vilayet {-ti) a. vilajet, pokrajina, pro- vites brzina {u kolima); - değişterrnek
vincija, cf. il promeniti brzinu; - kolu menjac
villa vila vitir {-tri) a. is/. 1. nocna mölitva (obavl-
vinç {-çi) dizalica, kran ja se posle jacije)

vinter mreza za ribolov vitray vitraz

vira 1. neprekidno, neprestano, stalno; vitrin 1. vitrina 2. izlog; ct sergen;

- söylüyor on govari neprekidno 2. uvz.
vuci! kreci!
viraj okuka, krivina; - dönmek skre-
nuti, zaokrenuti O- almak arg. lagati
viya mor. ici pravo, ne menjati pravac
viyadük vijadukt
viyak - - vicuci, ciceci, drececi

viran p. razoren, opustosen, razrusen, viyaklamak 1. vikati, cicati, derati se,

unisten drecati {o detetu) 2. gakati

virane p. rusevina, ruina, razvalina; - viyola muz. viola, alt-violina

ye çevirmek pretvariti u rusevinu viyolist (-ti) violist
viranelik opustoseno mesto, rusevina viyolonist {-ti) violinist
virgül zarez; noktalı - tacka i zarez viyolonsel violinski
virt {-di) a. arh. 1. isi. dnevna molitva
viyolonselist {-ti) violoncelist
muslimana 2. stalno ponavljanje; /,ı/ -
etmek neprestano ponavljati vize viza; - vermek {ili ita etmek) iz-
dati vizu; - almak (ili yaptırmak) izvaditi
virtüoz virtuoz
vizu; - etmek vizirati
virtüozlük virtuoznost
vizite 1. vizita {lekarska poseta) 2.
virüs virus; - hastalıkları virusna obol- {doktor- si) lekarski honorar za vizitu
jenja
vizon zool. 1. vizon (Lutreola) 2. krzo
visal {-li) a. arh. sjedinjenje, spajanje, od vizona vodvil vodvilj.
susret, sastanak {sa voljenom osobom);
vokabüler vokabular
visarnirai {-li) viceadmiral
vokal1 vokal; cf. ünlü
viski viski
vokal2 vokalan; - müzik vokalna mu-
viskonsül vice konzul zika
viskoz viskoza volan 1. volan, upravljac 2. teh. tocak
viskozite vizkozitet zamajac; ct. düzen teker 3. karner, volan

vişne visnja; - reçeli dzem od visanja vole vole, udaranje lopte u letu
vişne çürüğü {-nü) bordo, boja trule voleybol {-lü) odbojka; - sahası od-
visnje bojkaski teren
vitamin vitamin volfram hem. valfram

1026

voli bacanje ribarske mreze; - ağı
sertme, meredov, ricag; - çevirmek 1) za-
baciti mrezu 2) arg. namestili klopku; -
vurmak arg. lako zaraditi, s pekulisali
volkan vulkan; - çıkartısı !ava; sön-
müş - ugasen vulkan O - gibi patlamak
prasnuti kao vulkan
volkanik vulkanski
volotarizm psih voluntarizam
volt (-tu) fiz. volt. 200- kuvvetinde bir
akım napon od 200 volti
volta 1. zavoj (konopca) 2. mor. zamr-
seno uze 3. mor. plovljenje prema vetru; -
vurmak plovitisevuljicom; 4. koracanje
gore dole; - atmak koracati gore dole (u
zatvoru); setali se
voltaj voltaza, napon; cf. gerilim; yük-
sek - visok napon; yüksek - trans-
formatörü transformatar viokog napona O
- düşük arg. luckast, caknut
voltamper fiz. voltamper
voltmetre fiz. voltmetar
votka votka
voyvo uzv. fuj! sramota! bruka! (za is-
mejavanje nekoga)
voyvoda ist. vojvoda
voyvodalık ist. 1. vojvodstvo 2. voj-
vodina, vojvodaluk
vual (-li) tekst. voal.
vuku (-u) a. arh. dogadjaj, slucaj; - bul-
mak, - a gelmek desili se, dogoditi se
zbiti, se; - hal fakat, cinjenica, stanje sıva­
ri
vukuat (-ti) a. arh. dogadjaj, slucajevi,
inciden!; - çıkarmak izazvati icident
vukuf a. arh. znanje, informacija; upu-
cenost, kompetentnost; cf. bilgi; /-al - kes-
betmek saznati o necemu, biti kom-
petentan za nesto; ehli (ili erbabı) -
znalac, specijalista, ekspert
vurmak
vukuflu dobro informisan, dobro oba-
vesten
vukufsuz neupucen, koji ne zna, ne-
kompetentan, neobavesten
vukufsuzluk neznanje, nepoznavanje,
neupucenost, nekompetentnost ne-
obavestenost
vurdum duymaz 1. nerazuman, tupav,
nedosetljiv, 2. neobazriv, ravnodusan, ne-
osetljiv, debelokozac; - bir kaya gibi ne-
osetljiv kao stena
vurgu gram. akcenat, naglasak; duyuş
- su akcenat po sluhu abartma - su em-
faticni akcenat
vurgulamak ak. akcentovati, naglasiti
vurgulu naglasen, akcentovan; uda-
racki; - çalgılar udaracki instrumenti
vurgun 1 1. udaren, pogodjen 2. zal-
jubljen; ct. aşık; /-al -olmak biti ludo zal-
jubljen ll 1. pljacka, plen, dobit; spe-
kulacija, mahinacija; ct. ihtikar 2.
kesosonska bolest
vurguncu spekulant, maher ll
srM i pekiantski
vurgunculuk spekulacija
vurgusuz: nenaglasen, neakcentovan
vurmak (-ur) 1. ak. dat. udariti, lupiti,
tuci, biti 2. ak. ubiti 3. ak. ab/. raniti; ba-
cağından vuruldu ranjen je u nogu 4. ust-
reliti, pogoditi, pucati, loviti, gadjati 5. dat.
hitnuti na , baciti na, udariti o 6. ak. dat.
postaviti, metnuti, staviti 7.dat. zabosti,
ubosti, utisnuti, utaknuti 8. dat.
ab/.upraviti, usmeriti, skrenuti, krenuti, po-
laziti 9. dat. probijati, procuriti, izlaziti, iz-
bijati, kuljati, dopirati 1O. dat. praviti se,
pretvarati se 11. ak. dat. pretvariti se, pre-
inaciti se 12. ak. dat. pomnoziti 13. udariti,
otkucavati 14. ab/. obogatiti se, zaradili
15. ak. dobijati, sticati, prisvajati, otimati
16. nazuljati, napraviti zulj 17. ugrabiti, uk-
rasti O vur abalıya! udri mekusca! vur pat-
1027
lasın, çal oynasın jako uzivati, prirediti
veseıje, ıumpovati; vurdukça tozumak
postajati sve komplikovanije sto se vise
uıazi u stvar
vurtut ı puskaranje ll natezuci se
vuru ıupanje, otkucaj (srca), pulsiranje,
puıs
vurucu 1 udarnik 1 udarni; - güç, (ili
kuvvet) udarnicka snaga
vurulmak 1. pass. od vurmak; baştan
- biti ranjen u glavu 2. dat. zaıjubiti se O
vurulmuşa dönmek izbezumiti se, po-
ludeti
vuruş 1.udarac; bir - ta 1) jednim
udarcem 2) istovremeno, smesta, odmah
2. ıupanje (srca) 3. tuca 4. pogodak 5. pro-
boj 6. muz. takt
vuruşkan ratoboran, borben, zaracan
vuruşmak 1. biti se, tuci se, udariti se
2. arg. piti s nekim
vuslat (-tı) a arh. susret, sastanak, sje-
dinjenje (s voljenom osobom)
1028
vusul(-ıü) a arh. 1. stezanje, dolazak; -
bulmak stici, pristici, doci 2. prihod
vuzuh a arh. ı jasnot, evidentnost, oce-
vidnost; razgovetrost; cf. açıklık, ll jasan,
evidentan ocevidan
vücut (-du) a 1. telo, telesna kons-
titucija;;; 2. postojanje, egzistencija, bi-
tisanje; - bulmak pojaviti se, nastati; - a
gelmek pojaviti se, nastati; /-11 - a ge-
tirmek stvoriti, proizvesti 3. glavni deo ne-
cega 4. personal, osoblje o - tan düşmek
oslabiti; /-ın/ - unu ortadan kaldırmak
ubiti; - vermek stvoriti
vücutlu glomazan, nezgrapan
vükela a arh. ministri
vürut (-dü) a arh . dolazak, pristizanje,
doıazenje- ünde po dolasku;
vüsat (-ti) a arh. 1. sirina, prostranstvo,
prostranost 2. mat. prostor 3. mnostvo,
obilje; bogatstvo 4. mogucnost, kapacitet
vüzera a ist. veziri
 ya1 uzv. hey! o! - Allah! o, boze! -
Rabbi, ben ne yapayım! o, boze, sta da
radim!
ya2 1. rastavna svesa ili. .. ili, bilo ... bi lo;
- dinle, - git ili slusaj ili idi; - sen mi ge-
liyorsun, - o? da li dolazisti ti ili on? sup-
rotna sveza (u sredini reeenice) a; bu
yemek yetişer diyorsun, - yetişmezse
kazes da je ovo jelo dovoljno, a ako ne
dostigne?; sen geldin, - Orhan? li si
dosao, a Orhan? 3.rastavna sveza a tek,
pogotovo; fırtına kırdı, döktü, - ağaçlara
verdiği zarar! oluja je sve unistila, a tek
steta koju je nanela drvecu! o - bu deveyi
gütmeli, - bu diyardan gitmeli da bi se
nesto uradilo treba se prilagoditi sredini ili
je napustiti; - devlet başa - kuzugun
leşe pobeda ili smrt; s macem ili na
njemu; - herrü - merrü nar. kud puklo da
puklo; dza ili bu; neka bude sta bude; -
taht - tahta presto ili nosila
ya3 1. da, jeste, zaista; hava bugün
çok güzel! - hakikatan öyle danas je
vreme veoma lepo! Da, zaiste je tako; ba-
bamı çağırayım mı? - çağır da pozovem
oca? Da pozovi ga 2. pa, ta; o kadar oku-
yor - kitaptan başını kaldırmıyor ta, on
toliko uci, ne podize glavu s knjige 3. na-
ravno, jasno; maça ben de mi geleyim?
gel - da podjem i ja na utakmicu? podji,
naravno 4. ama, no; bunu gördün mü -
ama, vide li li ovo? 5. onda; dakle, znaci; -
niçin böyle konuşuyorsun onda, zasto
tako govoris? - sınıfta kaldın, yazık!
znaci, ponovio si razred, steta!
yaba arg. (drvena) vila
yabalamak ak. prevrtati, okretati (seno)
yabalanmak pass.· od yabalamak
yaban p. 1. pustinja, pustara; fig. pus-
tos 2. tudjinac, stranac; dosljak 3. (ili -
adamı) divljak, divlji covek 4. u sastavu
bot. i zoo/. naziva; - faresi zoo/. tetreb
(Tetrao urogallis);- kazı zool. sivaguska
(Anser); - kekiği bot. majcina dusica
(Thumus serpillum); - pelini bot. runka,
divlja rutvica; (Artemisia campestris); - si-
neği zoo/. (Tabanus bovinus) a atmak
ne predavati znacaj, prenebregacati, ne
obracati paznju; - a gitmek nestati, is-
ceznuti; - ın köylüsü prostak, ne-
otesanac; - a söylemek govoriti gluposti;
sözüm - a izvinite na izrazu!
yaban arası zool. osica, zolja (Vespa
vulgaris)
yaban asması bot. povijusa, skrobut
(Ciematis)
yabancı 1 1tudj, stran; inostran; - dil
sırani jezik; /-ın/ - sı olmak ne poznavati,
ne zanti, ne biti blizak; galiba boranın -
sınız vi, verovatno, niste odavde 2. ne-
poznat; - gelmek izgledati nepoznat 3.
nevican, neupucen bu uygulamanın - cı­
sıyım ja nisam viiSan toj praksi ll stranac,
tudjinas O - gibi durmak ne mesati se, ne
pokazivati zanimanje
yabancı! egzotican; tudj
yabancılaşma otudjenje
yabancılaşmak otudjiti se
yabancılaştırmak ak. otudji (va) ti
yabancılıkotudjenost; tudjina; - çek-
mek osecati se otudjenim (tudjinom); /-ar
- duymak ne moci se navici (na koga ili
na kakvo mesto)
yabancıilik egzotizm
yaban defnesi bot. vucja lika, moi5ac
(Daphne pontica)
:yaban domuzu zoo/. divlja svinja (Sus
scrofa)
yaban eşeği zool. onagar, divlji ma-
garac (Eguus onager)
1029
yaban

;ı: yaj)a'n gUiü bot. divlja ruza (Rosa ca- yaban sümbülü bot. v. kedi nanesi
nina) yabantırak bot. kopar, mirodjija (Anel-
yaban havucu bot. pastrnjak, paskanat hum graveolens)
(Pastiaca sativa) yaban turpu bot. divlja rotkva (Rap-
yabanıl1.
divalj (u raznim znacenjima); hanus rahanistrum)
- hayvanlar divlje zivotinje 2. fig. ned-
yad1 stran, tudj; nepoznat; - eller 1)
ruzevan;
tudja zemlja, tudjina 2) tudjinci
yabanıliaşmak podivljati
yad2 p secanje; spominjaje; - etmek
yabanıllık divljastvo (i tig.); surovost; seeali se; spominjati
yabani p 1. bot. i zool. divalj 2. fig. di- ya da ili; ct. veya, yahut
valj, primilivan (covek) 3. plastjiv, bajazljiv,
yad erklik tudjinska vlast, tudjinska vla~
koji izbegava !jude 4. u sastavu bot. na-
davina
ziva; - çilek sumska jagoda, pazemljusa
(Fragaria virginiana); - ıspanak divlji spa- yad estetik neestetski
nac (Chenopodium banus); - kuşkonmaz yad gerekirci fig. inteterminista
vija, sparog (Asparagus acutifolius); -
pazı stir, Iratar (Aaranthus retroflexus); -
yad gerekircilik til. indeterminizam
yulaf ovsika (Avena barbata) yadımlama biol. disimilacija
yabanice divlje, divljacki yadımlamak ak. biol. disimilisati
yabanileşrnek v. yabancılaşmak yadın kurun fiz asinhron
yabanilik divljastva; svirepost, surovası yadırgamak ak. smatrati stranim, ne

yabani marul bot. lacika (Lactuka, ser- raspozna (va) ti, ne prepoznati; plasiti se
riala) nepaznatih (o detetu); çocuk sizi ya-
dırgadı dete vas se uplasilo
yabani mercanköşk bot. vranilova
trava (Origanum vulgare) yadırganmak pass. ad yadırgamak

yaban ineiri bot. smokva (Ficus carica) yadırgatmak caus. od yadırgamak

yabani yasemin bot. paskvica, raz- yadigar p. uspamena, poklon za us-

vodnik (Salanum dulcamaraj pomenu; - kalmak ostati kao uspomena
(na dagadjaj, lice)
yaban kedisi zoo/. divlja macka (Felis
silvestris) yadsıma negiranje; poricanje; ct. inkar

yaban keteni bot. v. su keteni yadsımak ak. odricati, poricati; ne priz-

na (va) ti;
yabanlık 1. praznicna, svecana odea 2.
pusta (ra); neabradjena zemlja yafa vrsta debelokorne pamorandze

yaban mersini bot. borovnica (Vac- yafta p etiketa, nalepnica; cf. etiket; -
cinium myrtilfus) tahtası oglasna tabla

yabası cudan, neabican; yağ ulje; maslac; salo; mazivo; hem.

mas!; - bağlamak (u) gojiti se, (u} debljati
yabansılık cudnavatast; bizarnası
se; - lekesi masna mrlja; /-al - sürmek
yabansımak ak. nalaziti cudnim, smat- namazali maslac; ince - zitka ulje; keten
rati cudnim tohumu - ı laneno ulje; yanık - uzegla

1030
 yağlıkçı

mast; zeytin - ı maslinovo ulje O - bal pri- yağışölçer pluviometar, kisomer

jatan; izvrstan; - bal olsun! nek vam je
yağışsız bez padavina, s.usan o vre-
prijatno! Uelo, pice i si.) - basmak 1) sta-
menu
viti maslo u veliki sud 2) fig. previse se
ugojiti; - çekmek ulagivati se, ulizivati se; yağışsızlık sus no vreme, susa
- gibi gitmek (ili kaymak) brzo ici, kliziti yağız ı 1. vranac, vran konj 2. brineta,
(o autu, vozilu); -dan kıl çeker gibi bir 3. nar. junak ll 1. vran; - doru doratast,
işten çıkmak izaci cist iz afere; - tulumu crvensastosmed (koni) 2. crnomanjast,
salj. debeljko, trbonja; - dan ve baldan crnpurast
kelimat etmek govoriti umiljato
yağlamapodmazivanje, mazanje: - ci-
yağcı1. uljar, proizvodjac ulja i masla hazı
aparat za podmazivanje, mazalica; -
2. podmazivac (masina) 3.arg. ulizica maddesi mazivo; - yağı masinsko ulje
yağcılık 1. proizvodnja i trgovina uljem yağlamak ak. 1. mazati; podmazivati 2.
2. podmazivanje masina; posao pod- fig. hvaliti; yağiayıp ballamak preterano
mazivaca 3. arg. ulizivanje, ulagivanje; - hvaliti, kovati u zvezde
etmek ulagivati se, ulizivati se
yağlanmak 1. pass. od yağlamak 2.
yağdan, yağdanlık 1. kantica za ulje umastili se; zamazati se 3. ugojiti se 4. na-
za dugom cevi (za podmazivanije masina) mazati se (o pelivanimaj
2. kantica za ulje; posuda za maslac yağiatmak caus. od yağlamak

yağdırılmak pass. od yağdırmak

yağlayıcı uredjaj za podmazivanje ma-

yağdırmak 1. izazvati kisu (sneg) 2. ak. sina, mazalica

dat. zasuti, zasipati; fig. obasuti, obasipati; yağlı 1. mastan, koji sadrzi mast (ulje,
ateş - zasipati vatrom para - obasipati maslac) 2. pripremljen na ulju (masti, mas-
novcem 3. fig. preplaviti; bu fabrikaya pi- lacu); - çörek mastan kolac 3. debeo, uh-
yasaya otomobiller yağdırdı ova fabrika ranjen; - tavuk debela kokoska 4. za-
je preplavila trziste aulomobilima mascen, umasee n, uprljan 5. fig..
yağ doku anat. masno tkivo probitacan, unosan; - bir iş unosan
posao; - kapı dobro placeno mesto, izvor
yağhane uljara, fabrika ulja "debelog" prihoda 6. (prirodno) mastan; -
yağı nar. neprijatelj; cf. düşman cilt masna koza; - saç masna kosa o -
ballı prisan, intiman, blizak; /-la/ - ballı
yığılaşma tuca, borba
olmak biti u bliskim, intimnim odnosima (s
yağılaşmak s ile potuci se, sukobiti se kime);- ip vesala;- kağıt navosten, mas-
tan papir; - kömür bitumenozni ugalj; -
yağılık naprijateljsvto, mrznja
kuyruk unosan posao; - müşteri bogat
yığımsı uljsat, nalik na ulje kupa c
yağır (-ğrı) nar. 1. ledja, pleca 2. gre- yağlı boya 1 . uljana boja 2. slik. ulje
ben (na vratu konja) 2. oderotina, rana (od (slika) 3. cuvaj! prolaz! (upozorenje)
sedla)
yağlık 1. rubac, marama, jagluk 2. arh.
yağış meteor. padavina; - miktarı ko- maramica
licina padavina; kar - ı sezna pavina
yağlıkçı 1. prodavac jagluka (marama,
yağışlıkisovit; snezan; - hava kisovito ubrusa) 2. iznajmljivac nevestinske op-
vreme; kar - gün snegovit dan reme (za svadbu)

1031
'yağrrıa:
yağma p plajcka, otimacina; grabez,
plen; jagma - etmek otimati, pljackati, gra-
biti o- gidiyor ide kao alva (o robi);- git-
mek dobro se prodavati; otimati sa za
robu; - Hasanın böreği bespravno pris-
vajanje imovine (govori se kada se traci
tudj novac); - yok to ne moze tako!
nema! izbij to iz glave
yağmacı pljackas, otimac (o coveku
vojsci)
yağmacılık pljacka, otimacina, grabez,
jagma
yağmak (-ar)1. padati (o kisi, snegu);
dolu yağıyar pada grad 2. padati (obilno);
pljustati kursumima, zrnima) 3. lig. navaliti,
nagrnuti; bugün müşteriler yağdı gene
danas su opet nagrnuli kupci
yağmur 1. ·kisa; - bardaktan (ili ib-
rikten) başanırcasına yağıyar kisa lije
kao iz kabla; - boşanmak iznenada se
sruciti (o jakoj kisi); - suyu kisnica; - yağ­
mak padafi (o kisi); - yemek pokisnuti
2.fig. bujica, obilje cega, kisa; kurşun - u
kisa metaka o - dan kaçarken doluya tu-
tulmak sa zlag na gore; - olsa kimsenin
tarlasına yağmaz sam ne jede, nikome
ne daje; - yağırken küpu(nü) doldurmak
iskoristiti povoljnu priliku
yağmurca zool. v. dağ keçisi
yağmur kuşağı meteor. duga
yağmur kuşu zool. zvizdovka, pi-
jukavac (Charadirus fluvialis)
yağmurlamak okisiti se, postali kisno
(o vremenu); hava yağmurlayacak vreme
ce se okisiti
yağmurlu kisovit; - bölgeler kisovite
zone
yağmurluk kisni mantil; kisna kabanica
yağmurölçer v. yağışölçer
yağmursuz bez kise, susan (o vre-
menu, periodu)
yağsız nezamascen, postan (o jelu)
1032
ya hey uzv. ushicenja o! oh!
yahni p. janija, ragu Gelo od seckanog
mesa sa przenim lukom)
yahşi lep, drazestan
yahu a uzv. 1. cuj, slusaj 2. zaboga! co-
vece! aman!; cennet bu - ! ovo je raj co-
vece! neredesin - ! gde si covece! 3. ta,
pa, ma; yapmayın - ta nemojte! me ne-.
mojte
Yahudi 1 jerejin ll 1. jevrejski 2. lig.
plasliv 3. lig. skrt O - Alınaneası jidis
Gezik);- düşmnlığıll antisemitizam
Yahudice jevrejski jezik
Yahudilik jevrejstvo
yahut p ili ct. veya
yaka 1. jaka, okovratnik, kragna; dev-
rik - polozeni, posuvraceni okovratnik 2.
obala; strana; karşı - suprotna obala;
Anadolu - sı anadolijska sırana 3. nag-
nuto zemljiste, padina 4. nard. cetvrt, kvart
O - sı açılmadık necuven; skaredan, nep-
ristojan (o ponasanju, reci i si.); - sı açıl­
madık küfür prostacka psovka; /-ın/ -
sına asılmak dosadjivati, gnjaviti (mol-
bama i si.); - dan atmak spasiti se, iz-
baviti se; /-ın/ - sını bırakmak ne os-
tavljati koga - sına çökmek prinuditi,
primorati, izvrsiti pritisak; ct. zorlamak; - yı
ele vermek biti uhvacen (uhapsen); !-ıl -
dan geçirmek usiniti usvajiti; - ya gel-
mek uhvatiti se ukostac; - sını kaptırmak
ne moci se osloboditi (cijeg uticaja); pasti
u klopku; - kavramak usrdno moliti, prek-
linjati; - yı kurtarmak sapsiti se, izbaviti
se; /-dan/ - olmak ne mesati se; - paça
na silu, nasilno; /-ı/ - paça etmek grubo
izbaciti, isterati; - paça götürmek silom
odvesti; - paça olmak uhvatiti se ukostac,
potuCi se; - yı sıyırmak v. -yı kurtarmak;
- silkmek stresti se, najeziti se, zgroziti
se; /-ın/ - kasına yapışmak v. - sına asıl­
mak
yakacak gorivo; ogrev;

yakalama hapsenje
yakalamak ak. 1. hvatati, uhvatiti; sce-
pati, dokopati 2. uhvatiti, zateci (na delu)
3. zadrzati, zaustaviti 4. uhapsiti, zatverili
5. smatrati odgovornim 6. zahvatiti, uh-
vatiti (o ki si i sı.)
yakalanmak 1. pass. od yakalamak 2.
pasti (u skripac i si.) 3. biti zahvacen; tır­
tınaya - biti zahvacen burom (o brodu);
grip hastalığına - oboleti od gripa
yakalatmak caus. od yakalamak
yakalı s ... jakom, okovratnikom; dik -
kazak dzemper s uspravnom jakom
yakalık 1 pogodan za okovratnik (ma-
terijal) ll kragna na raskopcavanje
yakalık s kragnom
yakalıksız bez kragne; - gömlek ko-
sulja bez kragne
yakamoz tosforescencija (na moru)
yakamozlanmak svetlucati (o moru)
yakarmak dat.1. skloniti se, naci pri-
beziste 2. moliti, moljakati; ct. yalvarmak
yakı 1. sredstvo za nagrizanje (pal-
jenje) 2. melem; flaster; 1-a/ - açmak 1)
kauterizovati (ranu) 2) staviti melem, ob-
raditi (ranu)
yakıcı 1 1. zapaljiv, koji pali 2. hem. ka-
ustican, nagrizajuci 3. fig. dirljiv, ganlıtljiv;
cf. dokunaklı ll prodavac melema
yakıcılık 1. vrucina, zega; vrelina 2.
proizvodnja melema
yakılmak 1. zapaliti se, upaliti se; rasp-
lamtati se 2. sagorevati, raspaljivati se
yakın 1 blizak; obliznji, nedalek, su-
sedan; - akraba biizak rodjak; - anlamlı
biizak po znacanju (o recima) - dost bii-
zak prijatelj; - gözetierne voj. blisko os-
matranje; akşama - saatlerde predvece,
u vecernjim easovima 2. priblizan, slican,
nalik na; buna - bir söz söyledi rekao je
nesto u tom srnislu ll blizu, priblizno, oko;
yakınsak
beş milyon - nüfuslu bir şehir grad od
oko pet miliona stanovnika lll u funkciji
sastavljenih post pozicija; - ında oko;
blizu; (bizim) - ımızda otururlar stanuju
blizu nas; bomba evimizin - ında patladı
bomba je eksplodirala nedaleko od nase l
kuce o - geçmişte nedavno; - gelecekte
u bliskoj buducnosti, uskoro; - a gelmek
pribliziti se, biti blizu cega; - görmezlik
med. dalekovidost; - lara kadar do-
nedavno uzak - svako, svaki, bliznji i dalj- ·
ni
yakın çağ novo vreme, novi vek (od
Francuske revolucije 1789. god.)
yakında
1. u blizini, blizu 2. uskoro; -
görüşürüz uskoro cemo se videti 3. tu
skoro, nedavno; - geldik nedavno smo
stigli
yakından izbliza; blisko; /-ı/ - bilmek
(ili tanımak) blisko poznavati
Yakın doğu Biiski istok
yakınlarda1. u blizini, u obliznjim mes-
tima; - bir postane bulunur mu? da li
ifT)a u blizini neka posta? 2. u poslednje
vreme
yakınlaşma 1. priblizavanje 2. zbli-
zavanje; - teşebbüsü inicijativa za sbli-
zavanje
yakıniaşmak 1. dat. priblizavati se 2.
fig. zblizavati se, zblizitii se
yakınlaştırmak ak. dat. 1 . pribliziti 2.
ifg. zblizavati (!jude)
yakınlık 1. biizina 2. bliskost; srodnost,
slicnost; 1-a/ - göstermek biti pazljiv; biti
srdacan (predusretljiv)
yakınma jadikovanje, jadanje; zalba;
yakınmak1 ak. metnuti, stavljati; ma-
zati (boju, bello i si.); kına - staviti kanu
yakınmak2 ab/. zaliti se jadikovati, ja-
dati se, kukati;
yakınsak mat. fiz. konvergentan
1033
yakınsaklık
yakınsaklık konvergentnost
yakınsama konvergencija
yakınsamak ak. 1 . racunati da ce se
uskoro dogoditi, smatrati bliskom bu-
ducnoscu 2. mat. konvergirati, priblizavati
se (uzajamno)
yakı otu bat. vrbovica, svilovina (Epi-
lobiom)
yakışık (ğı) celishodnost; pogodnost,
prikladnost; - almak biti svrsishodan; po-
godovati; pristajati, odgovarati; - almaz
nepogodan; neprikladan, neprilican, ne-
uptan
yakışıklı 1. privlacan, lep (o muskarcu)
2. prikladan, podesan; uputan
yakışıklılık privlacnost; prikladnost
yakışıksız 1. neprivlacan 2. neprilican,
nedolican; - bir davranış nedolican pos-
tupak
yakışıksızlık neprikladnost,
podesnost; nedolicnost
yakışmak dal. 1. odgovarati, pristajati,
biti prikladan 2. dolikovati, priliCiti; bu söz-
ler bir delikanlıya yakışmaz ove reci ne
prilice jednom mladicu
yakıştırmaca domisljatost, dosetka; du-
hovita replika
yakıştırmak ak. dal. 1. podesiti, do-
tera li; prilagoditi 2. smatrati priistojnim
(umesnim, uputnim); böyle davranışı size
yakıştıramam ne mogu vam o dobriti
takvo ponasanje 3. fig. okriviti, nabediti
koga
yakıt gorivo; akar - tecno gorivo
yakıtçı prodavac goriva
yakin a arh. istinitost, pouzdanost, ve-
rodostojnost
yakinen a pouzdano, sigurno; ne-
sumljivo
yaklaşık priblizan; - değer mat. prib-
lizna vrednost; - olarak priblicno, circa
1034
yaklaşılmaz dat. bez!. od yaklaşmak
yaklaşım priblzavanje; prilaz, pristup
yaklaşma 1. priblizavanje, prilazenje 2.
av. polazak na sletanje, prilazenje 3. pri-
laz; pristup; soruna - prilaz; problemu o -
fiili gram. pretpostavljiv glagol
yaklaşmak dat. 1. priblizavati se prib-
liziti se; prilaziti 2. pribliziti se; malo ostati
(o vremenu); hareket saati yaklaştı prib-
liziio se cas polaska 2. sliciti, biti nalik na,
podsecati na, procena
yaklaştırmak ak. pribliziti; priblizavati
(jednu stvar drugoj); masayı duvara -
pribliziti sto zidu \
yakmaç (-cı) teh. gorionik, plamenik;
lampa za letovanje
yakmak1 (-ar) ak. 1. (za) pal ili, spal-
jivati; peci (opeku i si.); bir sigara - za-
paliti cigaretu; sobayı - podloziti pec 2.
ne- paliti, prljiti; zeci, peci; biber ağzı yakar
paprika pece usta; şarap mideyi yakar
vino pali zeludac 3. fig. razarati, unistavati;
soğuk ekinleri yaktı hladnoca je unistila
useve· 4. biti jako toplo; peci; bugün
güneş batıyor danas sunce pece 5. pri-
cinjavati bol 6. fig. zaljubiti se, izgoreti ad
ljubavi 7. ustreliti
yakmak2 (-ar) ak. 1. stavljati, metati;
premazivati; kına - staviti kanu; yakı -
staviti melem 2. sastavljati; kamponovali
(muziku)
yakşi v. yahşi
yaktırmak caus. od yakmak
yakut a 1 rubin; gök - safir; mor -
ametist; sarı - topaz ll s rubinom, ukrasen
rubinom; - yüzük prsten s rubinom
Yakut jakut (pripadnik turskog plemena
u severoistocnom Sibiru)
Yakutça jakutski jezik
yal arh. hrana za pse (od mekinja
brasna)
 yaldız

· yalabık 1 nar. sjajan, blestav, blistav 2. (Robiia pseudacacia); - çınarımsı akça

lep, privlacan; ljubak 3. fig. dvolican 11 1. ağaç javor (Acer pseudoplatanus); - şaf­
sjaj, svetlucanje 2. munja ran safranika (Carthamus tinctorius) O -
nın evi yanmış kimse inanmamış lazovu
yalabımak nar. 1. sijati, svetleti, blestati
2. sevati (o munji) ne veruju ni kada istinu kaze; - nın mumu
yatsıya kadar yanar u !azi su kratke
yalak (-ğı) 1. valov, korito (za pojenje noge; laz je kratkog veka
stoke); pojilo, vodopoj 2. lavabo; sudopera
yalancı dolma sarmica od vinove loze
yalaka nar. 1 ulizica ll bestidan, be- (u maslinovom ulju)
zobrazan; dosadan, nametljiv
yalancıktan prividno, pritvorno; çocuk
yalama ı 1. gl. im. od yalamak 2. nagn- - ağlıyor dete se pretvara da place
jecenost, oderotina, rana (na ledjima zi-
votinje) 3. nagrizanje, izjedanje ll iznosen, yalancılık JstzfPvost, nevika laganja;
pohaban; 2. istanjen, izbrusen, izlizan (o lazna rec
uvojku, lozi) 3. slik osencen, iznijansiran O yalandan 1. lazno; lazljivo 2. formalno;
- uçuş veoma nizak let, brisuci let; - yazı povrsno, nemarno
geog. peneplen
yalanış laganje
yaramak ak. 1. lizati; polizati, olizati;
yalanlama pobijanje, demanti;
kedi tabağı yaladı macka je polizala tanjir
2. okrnuti, dotaknuti 3. udarati, zapl- yalanlanmak ak. demantovati, pobi (ja)
juskivati (o talasima) 4. lizati, palacati (o ti (vesti)
plamenu)
yaranlamak pass. od yalanlama k
yalamuk (-ğu) 1. zasecanje drveta (radi
yalanmak 1. obiizivali se; kedi ya-
dobijanja smole ili soka); 2. smola (ce-
lanıyor mecka se oblizuje 2. pass. od ya-
tinarska)
larnak; tabak yaranmamalı ne treba lizati
yalan ı neistina, laz; imisljotina lll azan, tanjir; şeker yalanmış seeer je polizan
neistinit, izmisljen; - atmak lagati; - çı­
yalansız islinit
karmak 1) siriti lazi 2) pobiti, opovrgnuti; -
çıkmak pokazati se neistinitim; - dolan yalap - - blestavo; iskricavo; su - -
prevara, podvala; - dünya nar. lazan akıyor voda tece blesteci; - - parlamak
svet, prolazan svet; - kıvırmak (ili sa- iskricavo svetleti
vurmak) v. - atmak - söylemek lagati,
yalapşap, yalap şalap povrsno, lose
govoriti lazi; - a şerbetli koji !aze bez us-
aljkavo, nemarno
tezanja; /-ın/ - ını tutmak (ili yakalamak)
uhvatiti kogo u !azi; - yanlış pogresan, ne- yaratmak caus. od yafamak
tacan, povrsan - yere şehadet lazno sve- yalayıcı lizuCi
docenje o - söyleyen unutkan olmamalı
ko !aze e sme biti zaboravan yalaz, yalaza nar. plamen;

yalancı ı lazov, lazljivac; /-ı/ - çı­

yarazianmak rasplamsti se; uhvatite se
karmak dokazati da je neko lagao; uterati (o plamenu)
koga u laz; - çıkmak (nesvesno) slagati, yalçın 1. strm, okomit; - kayalar litice
ne ispuniti obecanje; /-ın/ - sı olmak po- 2. gladak, ravan
noviti tudju laz; preneti tudju laz ll lazan,
yaldırak svetao, sjajan
prividan; vestacki; - el mas !azi dijamant 2.
u sastavu bot. naziva; - akasya bagrem yaldız 1. pozlata, pozlacivanje 2. lazan

1035
yaldrzC"ı

sjaj;'spolji sjaj; varljiv izgled; - dan ibaret yalıngaç bez kore, oguljen (o drvetu)
prividan, varljiv; - sıyırmak skinuti spoljni yalın göz zool. bez ocnih kapaka (o
sjaj razotkriti pravo lice oku)
yaldızcı 1. pozlatar, majstor za pozlatu yalın kat 1. jednoslojan; jedrioetazni 2.
2. tig. fuser petljanac slab, krhak; neizdrzljiv 3. fig. prost; povr-
yaldızcılık 1. zanimanje pozlatara 2. san, plitak
fig. o§fjaranje, tuseraj dati spoljni sjaj; osl- yalın kılıç s isukanom sabjom
jariti
yalınlaşmak uprostiti se, pojednostaviti
yaldızlamak ak. poslatiti, pokriti poz- se
latom 2. fig.
yalınlık 1. jednostavnost, prostota; pri-
yaldızlanmak pass. od ya ldıziamak rodnost
yardıziatmak caus. od yaldızlamak yalıtıcı v. yalıtkan

yaldızlı 1. pozlacen 2. lazan, varjiv; yalıtılmak pass. od yalıtmak

vaatler lazna obecanja O - hap fig. zas-
yalıtım el. izolacija
ladjena pilula
yalıtkan izolator
yalieli - gibi (ili Arabın - si gibi do-
sadan, monoton (o poslu, pesmi i si.) yalıtkanlık el. izolocija

yalgın fatamorgana; yalıtmak ak. izolovati;

yalı 1. obala, zalo (mora, jezera) 2. yalı yar litica, hridina

letnjikovac, vila na moru O - ağası ist. ko- yalnız ravan, gladak; - kas gladak
mandant obalske odbrane; - çamı bot. misic
primorski bor (Pinus pinaster); - kazığı
yallah a uzv. hajde! idi! mars! - etmek
gibi nar. dugajlija krupnih kostiju; :- uşağı
izbaciti, isterati, izmarsirati
primorac
yairnan ı 1. nagnut, kos 2. strm ll ost-
yalı çapkını zool. vodomar (Aicedo att-
rica, secivo (noza, sablje)
his)
yalnız 1 1. sam; usamljen, osamljen; -
yalı m 1. plamen; ct. alev 2. ostrica, se-
bırakmak ostaviti samog; - başına 1)
civo (sablje, noza) o - ı alçak niskog po-
sam 2) samostalno, nezavisno
rekla, nikogovic
yalnız2 ı samo, jedino; - ve - isk-
yalın 1 v. yalı m (1.)
ljucivo, jedino ll ali, no, medjutim; o kız
yalın2 1. nag, go; obnazen; 2. cist, bez güzel, - biraz sinirli ona devojka je lepa,
primesa; prost, jednostavan; cf. sade; - ali je malo nervozna
cümle gram. prosta recenica; - durum (ili yalnızca sam samcat, potpuno sam
hal) nominativ; - zaman gram. prosto
yalnızcı izolacionista
vreme
yalnızcılık po/. izolacionzam;
yalınayak 1 . bos, bosonog; - başı
kabak 1) bosonog i gologlav 2) poderan, yalnızlaşmak osamiti se
pocepan, dronjav
yalnızlı s jednim hreniocem (o porodici)
yalıncak nar. go golcat;
yalnızlık 1. samoca, osama 2. pustos,
yalınç prost, jednostavan; ct. basit nenaseljenost

1036
 yamyassı

yalpa mor. njihanje, ljuljanje (broda)- za- yamak (-ğı) 1. pomocnik (zanatlijski,
viyesi amplituda ljuljanja; omurga - sı ljul- trgovacki) 2. isı. janicar-granicar
janje po duzini yamaklık: - etmek raditi kao pomocnik
yalpak prisan, srdaean yamalak v. yarım-

yalpaklık .srdacnost, prisnost yamalama k ak. zakrpiti, staviti zakrpu

yalpalamak ljuljati se, njihati se; fig. po- yamalanmak pass. od yamalamak
voditi se, teturati se
yama lı 1. sa zakrplom; zakrpjen 2. sa
yalpı nar. 1. v. yamaç 2. ravnica izmedju pegama (na kozi)
dva brda
yamalık deo za krpjenje
yalpık şirok i plitak (o tanjiru, posudi)
yamamak ak. 1. v. yamalamak 2. na-
yalpılı iskosen; nagnut, naheran turiti, utrapiti (losu robu i sf.); o kızı bana -
yaltak, yaltakçı ulizica, ulagivac istiyorlar zele da mi utrape onu devojku

yaltakçılık v. yaltaklık yaman 1. zapanjujuci, izvanredan, sıra­

san; - bir asker izvrstan vojnik; - bir gü-
yaltaklanmak uzlizaviti se, ulagivati se
zelik zapanjujuca lepota 2. los, zao, ok-
yaltaklık ulizivanje, ulagivanje, dod- rutan 3. nestasan, vragolast; - bir çocuk
voranje obesenjak, djavo od deteta
yalvaç (-cı) re/. prorok; yamanmak 1. v. yamalanmak 2. dat.
yalvaçlık prorocanstvo, prorocanska mi- opteretiti se, obavezati se cime
sija yamatmak caus. od yamamak
yalvartirnak bez/ .od yalvarmak; böyle yamçı kisna kabanica (od grube vu-
şeyler için yalvarılır mı hiç zar uopste treba nene tkanine)
moliti za takve stvari?
yamçılı s visnom kabanicom
yalvarış molba, moljenje; - yakarış usr-
yampiri kriv, iskrivljen; - - yürümek
dno moljenje, preklinjanje
gegati se, sepati
yalvarmak dat. moliti; moljakati; yalvarıp amru _ yumru neravan· cvornovat
yakarmak preklinjati; yalvar yakar olmak kvry av· grumuljicav ' '
9
uporno moliti '
yamrulmak postali neravan (kvrgav,
yalvartmak caus. od yalvarmak
cvornovat)
yama 1:. zakrpa;. 1-a/ - -~urma~ ~taviti yamuk j nagnut (na jednu stranu) ıı
zakrpu 2. sıroka ~rlıa. na kozı O - gıbı dur- geom. trapez; dik _ pravougaoni trapez o
mak ne prılagodıavatı se mestu, nelagodno _ yumuk neravan dzombast
se osecati na mestu (kao da drugom pri- '
pada); biti kao trn u oku yamukluk nagnutost, naherenost

yamacı krpar {adece, obuce)
yamacılık krpljenje, krparenje
yamaç (-cı) 1 nagib, padina, kosa, kosina;
düz - blag nagib; sarp - strm nagib, strmina
If nar. pored, pokraj, uz; gel, evladım, -ıma
otur dodji, dete, sedi po red mene
yamulmak iskrviti se, ugnuti se, na-
heriti se
yamyam ljudozder, kanibal; fig. divlji
yamyamlık ljudozderstvo, kanibalizam
yamyassı potpuno pljosnat, sasvim
ra van

1037
yamyaş
yamyaş skroz mokar, do koze pokisao
yan ı 1. strana, bok; - a doğru u sıra­
nu, nakrivo; - bir - dan s jedne strane;
öte - dan s druge strane 2. mesto, kraj;
ct. yer; dünyanın her - ında svuda u
svetu 3. vou. bok, bocna strana; - ateşi
bocna, flankirna vatra; açık - otkriven bok
4. blizina, susedstvo 5. mat. izraz, deo jed-
nacine 6. profil; - dan iz profila ll 1. bocni;
- cep bocni azep, dzep sa strane; -
sokak pobocna ulica; - taraf bocna stra-
na 2. drugostepeni; sporedni; - kapı spo-
redna vrata; sporedni ulaz; ilaicın · - et-
kileri nuspojave, nezeljena dejstva leka; -
ürünler nusprodukti lll u tunkciji sas-
tavljenih postpozicija; - ına k; -· ıma k
meni; - ıma gel dodji k meni; - ında
pored, pokraj, oko; kod; ben de senin -
ında kalacağım i ja cu ostati kad tebe; sa-
atiniz - ınızda mı? da li je sat kod vas? -
ından od (koga, cega); babasının -
ından ayrıldı otisao je od svoga oca o -
ına almak 1) uzeti sa sobom 2) primili (no
posao), uposliti; - arabısı prikolica; -
bakış neprijateljski pogled; pogled iskosa;
- bakmak iskosa, gledati, gledati poreko;
- basmak 1) prevariti se (u posu i si.) 2)
nekorektno se ponasati; ına
rakmamak ne ostaviti nekaznjenim, os-
vetiti se; /-ın/ - ından bile geçmemiş on
nema nikakve veze sa ... ; - cümle zavisna
recenica; - dan çarklı 1) sporo vozilo, vo-
zilo koje mili 2) arg. kafa (caz) sasecerom
natacni (u kafanama); - çizmek arg. po-
bed, zbrisati (s posla); - durmak stajati
nakrivo (o kravati i si.); - duruşu bocni
izgled, profil; - tırlama podlac, nitkov; -
gelip oturmak (ili yatmak) komotno ziveti,
ne zanimati se okolinom; - gelmek gledati
svoj mir, ziveti po svome; /-al - gözle bak-
mak 1) v. - bakmak 2) gledati krajickom
oka; - hakem sp. linijski sudija (u fud-
balu); - hareketi voj. bocno kretanje; -
ına kalmak ostati nekaznjen; - ına koy-
mamak v. - ına bırakmamak; - saklamak
arg. "ne zarezivati", ne obracati paznju; -
ına salavatla varılır 1) ponosit, sa-
1038
moljubiv 2) veoma ljut, gnevan; - ına (sa-
lavatla) varılmaz preskı.ip, nepristupacan,
nedostupan; - yargıcı sp. pomocni su-
dija; bodovni sudija; - - iskosa, popreko;
bakmak gledati iskosa (popreko);-- yat-
mak jako se nagruti (o brodu, avionu); bir
- a atmak 1) odloziti, odgoditi 2) opskrbiti,
snabdeti, ostaviti na stranu; bir - dan bir
- a s jedne sırane na drugu; skroz, pot-
puno, sasvim; bu - a 1) ovamo, na ovu
stranu 2) od, do sada; o 91aydan bu - a
beş yıl oldu proslo je pet,godina od onog
dogadjaja; her - da svuda
yanak (-ğı) obraz; - çukuru jamica (na
obrazu); - ından kan damlamak pucati
od zdravlja; - - a oraz u obraz - - a gel-
mek biti vrlo biiski Uedan s drugim)
yanaklı s obrazom; al - ramenih ob-
raza
yanal mat. lateralan, bocni; - yüzey
bocna povrsina
yanardağ vulkan; - ağzı krater; - böl-
gesi vulkanski region; - patlaması vul-
kanska erupcija; - taşı vulkanska stena
yanar döner s prelivom, koji se preliva;
bı­
presijava (o tkanini, kozi);
yanaşık 1. obliznji, granicni, susedni 2.
voj. zibjen, zatvoren, smaknut; - nizarn (ili
düzen) smaknuta formacija;
yanaşıklık susedstvo, blizina, dodir
(ivanje)
yanaşılmak pass. bez/. od yanaşmak
yanaşılmaz nedostupan, nep-
ristupaean; krut, strog
yanaşlık pristaniste, skela
yanaşma 1. gl. im. od yanaşmak 2.
nadnicar, najamni radnik
yanaşmak dat. 1. pribliziti se, prici 2.
pristajati, pristati (o brodu, camcu) 3. fig.
zanimati se, pokazivati interesovanje 4.
fig. uspostaviti odnos (vezu)
yanaştırmak caus. od yanaşmak
 yan kı

yanay geol. mat. profil. yanıkara med. crni prist;

yancı voj. bocna pretfıodnica; bocna yanıkhk 1. zapaljenost; sprZenost 2.
zastita tuga, seta, briga, potistenost
yandaş pristasa, privrZenik; cf. taraftar yanılgı greska; - ya düşmek pasti u

vatandaşlık privrZenost, odanost; cf. gresku, nesvesno pogresiti

taraftarlık yanılma 1. gl. im.\ od yanılmak 2. gres-
yandık (-ğı) bot. mana-sib, manina de- ka; zabluda \
telina (Aihagi maurorum) yanılmak prevariti se; pogresiti; yan-
yandırmak ak. nar. zapaliti, potpaliti dım, bu kitabı alacağıma, ötekini aldım
pogresio sam, umesto da uzmem ovu,
yangı med. zapalenje, upala; cf. iltihap, uzeo sam drugu knjigu
boğaz - sı
zapalenje grla
yanılsama iluzija, samoobmana, varka
yangılanmak med. zapaliti se, upaliti
se cf. iltihaplanmak yanıltı om.aska, propust, lapsus

yangılı med. 1. zapaljen, upaljen 2. za- yanıltıcı varljiv, prividan

paljiv, inflamatoran, koji izaziva zapalenje yanıltma dovodjenje u zabludu, de-

yangın ı 1. pozar; - çıkarmak izazvati zorijentacija; zavaravanje

pozar; - kulesi pozarni toranj; - var! yanıltmaca sofistika; opsena, ob-
pozar! 2. med. nar. vatra, temperatura 3. irıanljiv dokaz
fig. zestina, zar, zanos ll nar. zaljubljen O
- bacayı aldı vee je kasno; stvar je pop- yanıltmacı koji ima pogresan sud
rimila ozbiljan obrt; - dan çıkmış gibi si- yanıltmaç (-cı) brzalica, fraza teska za
romasan, bedan; - a körükle gitmek na- izgovor
livati ulje na vatru; körüklemek
yanııtmak ak. dovesti u zabludu; ob-
pojacavati zategnutost - dan mal kaçırır
gibi s nepotrebnom zurbom i uzrujanos6u; manuti; zbuniti
- a vermek podmetnuti pozar yanış gorenje nacin gorenja
yangıncı vatrogasac; cf. itfaiyeci yanıt odgovor; cf. cevap
yanı başında blizu, pored, tik uz; na- yanıtlamak ak. odgovoriti, dati od-
poredo, bok uz bok govor;
yanık (-ğı) 1 1. izgoreo, sprZen; prep- yanıtiandırmak v. cevaplandırmak
lanuo; zagoreo; - ekin sagoreo usev; -
yani 1. znaci, naime, to jest; cf. demek
ekmek izgoreo hleb 2. slabasan, zakrZ-
2. razg. stvarno, zaista; bu kız çok güzel
Ijao, zgoljav; - bir çocuk :Zgoljavo, sla-·
basno dete 3. tuzan, setan, zalostan 4. - ova devojka je zaista lepa 3. nar. uk-
neplodan, krecnjacki (o zemljistu) 5. stras- ratko
tan, vatren; - aşık vatren ljubavnik 6. dirl- yankesici secikesa, dzeparos
jiv, ganutljiv; - sesle dirljivim glasom ll 1 .
yankesicilik dzeparenje
opekotina; birinci derece - ı opekotina
prvo stepena 2. progorelo mesto; halı - ı yankı 1. odjek, eho; 2. fig. odjek, odraz,
progorelo mesto; na tepihu 3. paljevina, reagovanje; ct. akis; - uyandırmak (ili
garez; - kokmak ose6ati se (o paljevini); yapmak) 1) odjekivati 2} fig. na6i odjek,
mirisati na garez; pobuditi reagovanje, odje knuti

1039
yankı bilimi
yankı bilimi cikustika
yankıca med. eholalija (dusevno obo-
ıenje pri kome bolesnik aulomatski po-
navlja tudje reci cim ih cuje)
yankılamak, yankılanmak odjekivati,
odj~knuti (i fig.)
yanlı pristalica, privzenik;
yanlış 1 greska; /-ın/ - ını çıkarmak
otkrili ciju gresku; - doğru cetveli tip.
erata; - yapmak napraviti gresku, pog-
resiti ll pogresan, netacan; - anlaşıldım
pogresno sam shvacen; - cevap pog-
resan, netacan odgovor; - çıkmak po-
kazati se netacnim (pogresnim); - kapı
çalmak fig. obratiti se na pogresnu ad-
resu; - yere pogresno O - hesap Bağ­
dat'tan döner nikada nije kasno ispraviti
gres ku
yanlışlık greska; zabuna; - la za-
bunom; greskom; - etmek pogresiti, nap-
raviti gresku
yanma gorenje, sagorevanje; - gazları
gasovi sagorevanja; - maddesi produkt
sagorevanja
yanmak (-ar) 1. goreti, sagorevati;
dünkü yangında beş ev yandı u ju-
cerasnjem pozaru izgorelo je pet kuca;
orman yandı izgorela je su ma 2: razgoreti
se, raplamsati se, planuti; odun yandı
drvo se razgorelo 3. zapaliti se, upaliti se;
elektrik yandı svetlo je upaljeno; lamba
yandı lampa je upaljena; sigara yandı ci-
gareta je upaljena 4. zagoreti_(o jelu); pre-
peci se, izgoreti; ekmek yandı hleb je uz-
goreo; güveç yandı djuvec je zagoreo 5.
poeci se, oprljiti se; fırına dokunda, eli
yandı dotakao je pec i oprljio ruku 6. go-
reti, imati visoku temperaturu (o telu ili
stvarima; kardeşim günlerce titreyerek
yandı moj brat je danima goreo drhteci;
küçük odam yaz günleri çiko damın al-
tında yanar moja sobica u letnjim danima
gori pod krovom od cinka 7. med. zapaliti
se, upaliti se; boğazım yandı upalilo mi
1040
se grlo; yanan göz kapakları upaljeni ocni
kapci 8. ab/. stradati, biti upro pasten
(unisten); ekinler dondan yandı usevi su
stradali od mraza; mısır kuraktan yandı
kukuruz je propao od suse 9. dat. jako tu-
govati, duboko se zalostiti za... ka-
çırdığım fırsata hala yanarım jos zalim
za prbpustenom prilikom; yana yana
gorko tugujuci 11 . dat. fig. sırasno voleti,
umirati za kime; senin o kıza yandığını
biliyorum znam da umires za onom de-
vojkom 12. fig. izgubiti vrednost, postali ne
vazecim; biletlerimiz yandı nase karte
vise ne vaze; bu para yandı ovaj novac
ne vazi 13. razg. nastradati, nagrabusiti;
o gelmezse yandık propali smo ako on
ne dodje 14. ispasti iz igre (u decjim i ig-
rama) O yanıp tutuşmak sırasno se zal-
jubiti: yanıp tütmek kidati se, patiti, tu-
gavati; yanıp yakılmak jadati se, tuzili se,
jadikovati
yansı 1. fiz. odraz, refleksija, odblesak
(svetlosti) 2. biol. refleks;
yansıca psih. ehopraksija, nehoticno
ponavljanje tudjih pokreta
yansılama /it. parodija
yansılamak ak. 1. fiz. odbijati, ref-
lektovati (svetlost, zvuk) 2. podrazavati,
imitirati; narugivati se
yansıma 1. fiz refleksija, odbijanje; /ing.
onomatopeja
yansımak 1. fiz. odbijati se, reflektovati
se (o svetlosnim talasima); ct. aksetmek 2.
biti jasno; pokazati se ispostaviti se
yansımalı odbijan, reflektovan (svet-
losni talas)
yansımasız bez reflektovanja, koji se
nereflektuje
yansıtaç (-cı) reflektor
yansıtıcı v. yansıtaç
yansıtmak ak. reflektovati, odbijati;
yansız 1. neutralan; hem. neutralan;
 yapışmak

yan~ızlaştırmak hem. neutralisati yapım evi kompanija za produkciju fil-

yansızık neutralnost; mova

yanşak dijal. brbljiv, blebetav yapıncak 1 (-ğı) cupav pokrivac, cebe

za pokrivanje konja (za zastitu od hladnoc
yanşaklık brbljivost, pricljivost i kise) 2. japundze, kisna kabanica
yanşa~ak brbljati, blebetati yapıncak2 (-ğı) japundzak, belo grozd-
yanyana jedan do drugog, bok uz bok; je sa pegicama (po selu Yapıncak na
naporedo Mramornom moru)
yapağı, yapak runo, vuna (prolecnog yapınmak 1. ak. arh. uraditi sebi, na-
strizanja) ruciti sebi (odelo i si.) 2. dat. truditi se, sta~
yapakcı trgovac vunom rati se; zeleti; teziti cemu; o genç şiir yaz-
maya yapmıyor onaj mladic se trudi da
yapalak zoo/. vrsta sove
pise poeziju
ı
yapay 1. vestacki, sinteticki; 2. iz-
, yapıntı til. fikcija, uobrazilja; izmisljotina
vestacen
yapıntıcılık fiil. fikcionalizam
yapayalnız sam samcat
yapıntılı fiktivan, zamisljen
yapaylık izvestacenost
yapısal strukturalni
yapı 1. zgrada, zdanje; gradjevina, ob-
jekt; 2. gradnja, gradjenje; izgradnja; - bi- yapısaıcı /ing. strokturalist
çimi stil gradjenja; - işleri gradjevinski ra-
yapısalcılık strukturalizam
dovi 3. struktura, sklop, sastav; dil - sı
jezicka, struktura, 4. telesna gradja, kons- yapısaliaşmak strukuralizovati se
titucija; cf. bünye; - taşı kamentemeljac
yapısallık strukturalnost
yapı bilimi bot. zool. gram. morfologija
yapışıcı v. yapışkan
yapıcı 1 graditelj,neimar; stvaralac;
yapışık(pri) lepljiv; zalepljen fig. na-
konstruktor ll konstruktivan; stvaralacki; -
metljiv, dosadan; - ikizler sijamski bli-
bir öneri konstruktivan predlog
zanci
yapıcılık 1. gradjenje; izgradnja, grad-
jevinarstvo 2. konstruktivnost yapışıklık v. yapışkanlık

yapık 1. abaija, pokrivac od abe (za yapışkan 1. lepljiv 2. uporan, istrajan;

konje) 2. ist. janicarski ogrtac
yapıldak v. yayan -
yapılı slozen; gradjen; güzel - lepo
gradjen; nazik - nezne konstitucije
yapılış 1 . konstrukcija 2. struktura,
sklop · yapışmak dat. 1. lepiti se; etiket kitaba
yapılmak pass. od yapmak
yapım 1. izrad a, proizvodnja; 2. sin.
produkcija 3. gram. gradjenje, tvorba reci)
yapımcı 1 . producent (filmski, te-
_levizijski) 2. proizvodjac; programen
nesnosan, dosadan, nametljiv
yapışkanlık 1. lepljivost 2. nametljivost,
gnjavaza
yapışkan otu bot. vijosnica, prilip (Pa-
riet iria)
yapıştı etiketa se zalepila za knjigu 2.
cvrsto se uhvatiti, prikaciti se; çocuk an-
nesinin eteğine yapıştı dete se uhvatilo
za majcin skut 3. doticati se; priljubiti se
uz; privinuti se uz koga 4. pripiti se (uz
telo); ceket vücuduna yapıştı sako mu

1041
yapıştıncı
se pripio •uz te lo 5. dosadjivati, gnjaviti 6.
latiti se, prionuti
yapıştırıcı lepljiv; za lepljenje
yapıştınlmak dat. pass. od yapıştırmak
yapıştırma 1 1. gl. im. od yapıştırmak 2.
ukras na licu neveste ll zalepljen
yapıştırmak ak. dat. 1 (za) lepiti); pul -
zalepiti marku 2. pribliziti, priljubiti; te-
lefonu kulağa - priljubiti telefonsku slu-
salicu na uvo 3. brzo udarati, zalepiti;
şamar (tokat) - zalepiti sarnar 4. reci
nes™to neumesno, izvaliti, bubnuti, lupiti;
hiç düşünmeden cevab yapıştırdı bub-
nuo odgovor uopste ne razmislivsi
yapış yapış 1. zamazan lepljivom ma-
teri jom 2. vlazan
yapıt (-tı) tvorevina, delo
yapı taşı gradjevin (ar) ski kamen
yapma ı gl. im. od yapmak ll vestacki,
neprirodan; - çiçekler vestacko cvece; -
diş vestacki zub; - uydu vestacki satelit
yapmacık ı izVestacen, usiljen; ne-
iskren, pritvoran, lazan ll pritvornost, prit-
vorstvo, licemernost
yapmacıkil neiskreno, pritvornö
yapmacıksız iskreno, nepritvorno
yapmak (-ar) ak 1. praviti, ciniti, raditi;
istediğini yap! radi sta hoces! 2. osnivati,
stvarati, izgradjivati; birlik - stvoriti savez;
kanun - izdati zakon 3. spremati, prip-
remati; dersini - spremati svoju lekciju;
yatak - spremiti krevet; yemek - spremati
jelo 4. izazivati, prouzrokovati; durgun
sular sıtma yapar ustajala voda uzrokuje
malariju 5. raditi, vrsiti, obavljati; ödev -
ispunjavati obavezu; temizik - cistiti 6. iz-
fadjivati, proizvoditi: ayakkabı - pro-
izvoditi, izradjivati obucu · 7. popravljati;
bozuk yolu yaptılar popravili ·su iziokan
put: bozulan saatimi saatçi yapamadı
casovnicar nije mogao da popravi moj
pekvareni sat. 8. .postupati; praktikovati;
1042
iyi yaptınız dobro ste postupili 9. prip-
raviti; prirediti; resepsyon - prirediti pri-
jem; sergi - prirediti izlozbu to. izvrsiti;·
yasaın dediğini - izvrsiti ono sto zakon
propisuje 11.. uciniti (nazao i si.) sana bir
şey mi yaptım? da li sam ti ucinio nesto
nazao? 12. sticati, steci; para - sticati
novac, praviti novac 13. prelaziti, pre-
valjivati; tren bir saatte altmış kilometre
yapar voz prelazi sezdeset kilomatara na
cas 14. promeniti, zameniti u; bunu lira
yapar mısınız? da li biste mi ovo pro-
menili u ire? 15. ozeniti; o kızı sana ya-
pacağız ozenicemo te onom devojkom
16. vaspitati, odnegovati, napraviti; adam
- napraviti covekom; 17. bili; dün çok
soğuk yaptı juce je bilo mnogo hladno O
yapamamak ne moci; ben sensiz ya-
pamam ne mogu bez temel yapma (yap-
mayınız) nemoj! oh, ne! yapacağımı ben
bilirim! videces sta cu uraditi! (pretnja);
yapmadığını bırakmamak sve uciniti,
nista e propustiti (u losem smislu); yap-
tığını bilernernek ne zati stociniti, izgubiti
glavu; amma yaptın ha! preterao si! ne
yapar yapar (ili ne yapıp yapıp) na sve
nacine, svakojako
yapracık (-ğı) listic
yaprak (-ğı) 1 1.bot. list; - dökümü
1)opadanje lisca, listopad 2) jesen 2. list
vinove loze; - dolması sarma od vinove
loze 3. list. (testa, baklave, bureka) 4. list
(knijige, sveske) 5. sloj, naslaga, prevlaka;
mermer - ı mermerna prevlaka 6. me-
talna folija 7. komad, odrezak; deo; ll lis-
nat, u listovima; - tünün duvan u lis-
tovima; - - u slojevima, u listovima <> -
biti lisna vas (Aphis); - kalay staniol; -
makinesi presa za pravljenje metalnih lis-
tova; - sigara cigara
yaprak biti lisna vas
yapraklanmak 1. olistati; ağaçlar yap-
raklandı drvece je olistalo 2. leprsati, le-
lujati se (o zastavi, jedru i si.)
yapraklı 1. lisnat 2. od ... listova; elli -

bir defter sveska od pdeset listova 3. slo-
jevit, u slojevima
yapraksı u obliku lista, nalik na list
yaprak taş min. filad
yaptınlmak pass. od yaptırmak
yaptırım jur. sankcija;
yaptırmak caus. od yapmak
yaptırmak caus. od yaptırmak
yapyakın sasvim blizu
yapyalnız v. yapayalnız
yar1 ll ponor, bezdan, ambis O /-1/ -
dan atmak gurnuti u propast, uvaliti u ne-
volju
yar2 p 1. dragi, ljubavnik 2. arh. pri-
jatelj, poznanik 3. arh. pomo6nik; /-al -
olmak 1) pomagati, biti od koristi 2) biti
naklonjen; voleti se O - dan mı geçersin,
serden mi? sta izabrati? (od dve stvari
podjednake vrednosti); - olup bar ol-
mamak biti kome prijatelj do prve nevolje
yara 1. rana, ozleda, povreda; bere oz-
lede i masnice; - yı deşmek povrediti
ranu (i fig.); - işlernek zagnojiti se (o
rani); - izi oziljak; - kapanmak zarasti (o
rani); kurşun - sı rana od metka 2. pu-
kotina, rupa, rascep; .prolom; bu elbisede
- var ne ovoj haljini ima rupa 3. tig. bol,
nesre6a, jad; - açmak 1) napraviti ra nu,
ozlediti 2) fig. naneti bol; /-ın/ - sına do-
kunmak dodirnuti cije bolno mesto; - sına
parmak basmak pristisnuti bolno mesto,
razdraziti o - sı olan gocunur post. koga
svrbi taj se cese; - sıcakken acımaz rana
ne boli dok je vru6a: - ya tuz biber
ekmek staviti so na ranu; zarda (va) ti jos ·
ve6i bol
Yaradan trovac, bog O - a kurban ola-
yım nar. bozie moj! (uzvik divljenja cemu);
- a sığınıp (bir iş yapmak) (raditi, ciniti)
iz sve snage; - a sığınıp vurmak udariti iz
sve snae
Yaradancılık til. deizam
yarar
yaratlıfış 1. tvorevina; stvaranje 2. pri-
roda, karak~ 6ud, narav; temperamenat;
ct. huy;
yaradılıştan od rocijenja; po prirodi
yarak 1. arh. oruzje 2. yulg. palamar
yaralamak ak. 1. raniti, ozlediti, pov-
rediti; bacaktan - raniti u nogu 2. fig. uv-
rediti, naljutiti
_ yaralanmak pass. od yaralamak
yaralı 1 1. ranjen, ozledj~n; povredjen;
ağır - tesko povredjen (ranjen) 2. pro-
busen, probijen (o brodu, tkanini i si.) 3.
fig. ranjen, ojadjen, bolan ll ranjenik; -
nakliyatı transport ranjenika O - kuşa kur-
şun sıkılmaz prema pobedjenom treba
biti velikodusan; - parmağa işememek
ne proziti ni najmanju pomo6; ni prsotom
ne mrdnuti
yaramak dat. 1. koristiti, biti od koristi,
valjati, vredeti; bu kitap bana çok yarıyar
ova knjiga mi mnogo koristi 2. biti po-
voljan, koristan (za zdravlje); buranın ha-
vası bana yararnadı ovdasnja klima mi
nije koristila; neye yarar? cemu to? kakva
korist? ·
yaramaz 1 1. beskoristan, neupotrebjiv,
nepodesan 2. neposlusan; nestasan, ne-
valjao, nemiran (o detetu) ll nestasko, vra-
golan;
yaramazca nestasno nevaljalo
yaramazlaşma k postati neposlusan; ·
biti nemiran (nestasan)
yaramazlık nestasluk, obesenjastvo,
raspojasanost; - yapmak (ili etmek) pra-
viti nestasluke, biti nemiran (o detetu)
yaran p 1. prijatelji 2. ist. bratija; red
yaranış 1. valjanost, povoljnost · 2.
ugadjanje; dodvoravanje
yaranmak dat. ugadjati, ugoditi, udo-
voljiti 2. dodvoravati se, ulagivati E1
yarar 1 povoljan, pogodan, podesan,
1043
yararenk

koristan; mobilya yapmaya - kereste yaratılış v. yaradılış

gradja pogodna za izradu namestaja ll ko- yaratılmak pass. od yaratmak
rist; 2. interes, dobit
yaratım stvaranje
yararenk utilitarizam
yaratma stvaranje, formiranje
yararlanmak abi. (o) koristiti se; obez-
yaratmak ak. stvarati, stvoriti, cinili 2.
bediti sebi korist;
fig. radjati; prouzrokovati, izazvati; bu
yararlı koristan; haber çok sinirli bir hava yarattı ova
yararlık 1 . korisnost, korist, dobitak 2. vest je izrodila veoma nervoznu atmosferu
zasluga; vrlina yarayişlı nar. koristan
yararsız beskoristan yarbay voj. potpukovnik; deniz - ı ka-
yararsızlık beskoristnost petan fregate 2. kajmakam

yarasa zool. slepi mis, sismis, ljiljak yarda jard

(Vespertilio)
yaraşık prikladnost, pogodnost,
voljnost; - almak v. yaraşmak
yaraşıkil prikladan, pogodan, podesan;
zgodan
yaraşıksız
nepriklaan, nepogodan, ne-
podsdan;nezgodan
yaraşır pogodan povoljan
yaraşmaz bez. odgovarati; dolikovati
priliciti, pristajati; böyle bir davranış sana
yaraşmaz takav postupak ti ne prilici;
Türk adetlerine yaraşan bir surette na
nacin koji je u skladu sa turskim obicajima
yaraştırmak ak. dat. smatrati poodnim,
nalaziti povoljnim; odobravati; bu hareketi
yardak (-ğı) pomagac, saucesnik; jatak
po- yardakçı saucesnik
yardakçılık saucesnistvo (u zlocinu
si.);- etmek pomagati (u losim delima)
yardım 1. pomoc, podrska; - ant-
Iaşması sporazum o (uzajamnoj) pomoci;
- etmek pomagati, pruzati pomoc; /-dan/
- görmek dobijali, uzivati pomoc; /-ın/ -
ına koşmak priteci kome upomoc (u tes-
koi situaciji); karşılıklı - uzajamna pomoc
sosyal - socijalna pomoc; topcu - ı voj.
artiljerijska podrska 2. fig. uticaj; cf. etki; -
ıyle pod uticajem, pomocu, zahvaljujuci;
rüzgajrın - ıyle uz pomoc vetra, pod uti-
cajem vetra
yardımcı 1 pomocnik; bakan - sı po-

size yaraştıramam ne mou da vam odob- mocnik ministra; dekan - sı prodekan ll

rim taj postupak, ne nalazim da je taj pos- pomocni; drugostepeni; - cümle gram.
tupak na mestu zavisna recenica; - fiil pomacni glagol; -
hakem sp. pomocni sudija; - kruvazör
yaratı v. ıvarevina
pomocna krstarica
yaratıcı 1 stvaralacki, kreativan; - güç yardımcılık (pri) pomoc, pomaganje,
sıvarafaeka snaga, stvaralacka spo- podrska
sobnost ll stvaralac, kreaator; film - sı
yardımlaşmak pomaati se (uzajamno)
filmski stvaralac
yardımsever voljan da pomogne; dob-
yaratıcılık stvaralacka snaga; stva-
ralastvo rotvoran; boleciv, filantrop
yardırmak caus. od yarmak
yaratık (-ğı) bice, stvor, stvorenje; cf.
mahluk yaren p. arh. drug, prijatelj

1044

yarenlik 1. prijateljstvo 2. prijateljski
razgovor, caskanje, ceretanje; cf. sohbet;
- etmek caskati, ceretati
yargı 1. sud, misljenje; 2. jur. sudski
proces; parnica 3. arh. sudsko resenje 4.
nadleznost, jurisdikcija; - çevresi sudska
oblast, sudsko podrucje; - yeri sud; ct.
mahkeme
yargıcı 1. arbitar; - lar kurulu ar-
bitrazna komisija; arbitraza; - sözleşmesi
jur. arbitrazni sporazum 2. sp. sudija
yargıç (-cı) jur. sudija;
yargıçlık duznost, posao sudije
yargılama sudjenje, sudska rasprava;
- masrafları sudski troskovi; - usulü
sudska procedura, sudski postupak
yarılamak ak. sudili
yargılanmak pass. od yargılamak
Yargıtay kasacioni sud
yarı 1 polovina, pola; - ya inen bayrak
zastava na pola koplja; karpuzun - sını
yedi pojeo je pola lubenice ll polu; - ağır
sıkfet poluteska kategorija (u boksu); -
çıplak polunag; - gece 1) ponoc 2) u
ponoc; - karanlık polumrak; - yolda na
po la puta (i fig.); /-ıl - yolda bırakmak 1)
ostaviti na pola puta 2) fig. ostaviti ne-
zavrsenim O - ya napola, popola; - bel-
den aşağı (yukarı) ispod (iznad) pojasa; -
beline kadar do pojasa; - - ya napola,
upola, delimicno, donekle
yarıcı1 drvoseca, cepac
yarıcı2 napolicar
· yarıcılık1 cepanje drva
yarıcıtık2 napolica; napolicarstvo, rad
uz napolicu
yarı çap geom. poluprecnik
yarrfinal sp. polufinale
yarı gölge fiz. polusenka, polusena
yarık (-(lı) 1 rascepljen; razrezan, za-
yarın
secen; napukao ll t. rez, zasek; pukotina,
naprslina 2. rana u obliku tanke< linije
yarıkhk zasecenost, rascepljenost
yarı küre astr. polulopta, hemisfera
yarılamak ak. stici do polovine cega;
uradili polovinu, prepoloviti; işi - uradili
pola posla; yolu - preci pola puta
yarılanmak pass. od yarılamak
yarılmak pass. od yarmak
yarım 1 polovina, pola; - elma pola ja-
buke; - saat pola sata; - yüz yıl pola
vaka ll 1. nepotpun, polovican, manjkav; -
bilgi nepotpuno znanje; - iş polovican
posao 2. defektan, s manom; neispravan;
- adam invalid, sakat covek; - akıl ble-
sav, glup O - ağızlı nevoljko (govoriti); -
baş ağrısı migrena; - elma gönül alma i
mali pokon moze da osvowsrce; - kalmak
ostati napola, ne zavrsiti se; - pobuçlu 1)
skitnica, danguba 2) ulicarka, flinta; - po-
zisyon arg. nemocan, oronuo (covek); -
yamalak povrsan, aljkav; nepotpun, ne-
kompletan
yarımada poluostrvo
yarım asalak poluparazit
yarımay polumesec; mlad mesc
yarımca med. 1. hemiplegija, po-
luoduzetost 2. migrena
yarım gün s nepotpunim radnim vreme
om (rad)
yarım küre v. yarıküre
yarımlamak ak. 1. smanjiti na pola;
prepoloviti; uradili polovinu cega 2. delili
popola
yarımlık 1. polovicnost, nepotpunost;
manjkavost 2. nar. kila; cf; fıtık
yarın ı sutra; - sabah sutra ujutro; o
yarın geliyor on dolazi sutra ll sutrasnji
dan; fig. sutrasnjica, buducnost; /-ı/ - a
atmak odloziti, odlagati, odugovlaciti; -
öbürgün uskoro, narednih dana; - dan
1045
tezi yok koliko sutra, bez odlaganja, hitno;
işinizi - a bırakmayın! ne ostavljajte svoj,
posao za sutra!
yarınki sutrasnji; - kazdan bugünkü
tavuk yeğdir post. bolji je svracak u ruci
nego soko u planini; bolje je danas pet
nego sutra sest
yarıntı udubljenje, jarak jendek (od
jakih voda, poplava)
yarı saydam fiz. poluprozracan delicno
providan
yarı saydamlık delimicna providnost
yarış 1. sp. takmicenje, nadmetanje;
yüzme - ı takmicenje u plivanju 2. kon-
kurencija, suparnistvo; 3. trka (i fig.); at - ı
konjska trka; bisiklet - ı biciklisticka trka;
otomobil ları automobilske trke;
silahianma - ı trka u naoruzanju
yarma ı 1. gl. im. od yarmak 2. udubl-
jenje, pukotina, naprslina 3. tesnac 4. voj.
proboj (fronta); - yeri mesto proboja 5.
jarma, prekrupa; buğduy - sı pseicna
jarma 6. med. zasek, rez (rane, cira ll lako
odvojiv (o breskvi, sljivi i si.)
yarmak (- ar) ak. 1. cepati, rascepiti;
odvajati; rasparati; odun - cepali drva; 2.
probiti, proci kroz; kalabalığı - proci kroz
guzvu 3. jarmiti, krupno samieti (psenicu,
jecam) 4. med. zaseci (ranu) 5. probiti
(front)
yarmalamak ak. podeliti nadvoje (po-
duzini)
yarmalık odvojen za jarmu (opsenici,
jecmu)
yarpuz bot. metvica (Ment:ıa pu-
legium)

yarışçı 1. takmicar 2. trkac yas zalost; crnina; - elbisesi crnina; -

tutmak biti u zalosti, nositi crninu
yarışçılık takmicenje
yasa zakon; cf. kanun; - nın ruhu duh
yarışlık pista, trkaliste zakona; - nın sözü slovo zakona
yarışma 1. takmicenje, nadmetanje 2.
yasa dışı ilegalan, nezakonit, pro-
konkurs; - ya katılmak ucestvovati na tivzakonit
konkursu, konkurisati
yasak (-ğı) 1 zabrana; - etmek zab-
yarışmacı konkurent, riva!
raniti; - ı kaldırmak ukinuti zabranu; av -
yarışmak s ile 1. konkurisati 2. takmiciti ı zabrana lova; fotoğraf çekme - ı zab-
se, nadmetati se; etmek rana snimanja; içki - ı zabrana pica ll
zabranjen; - bölge zabranjena zona (za
yarıştırmak caus. od yarışmak
preletanje aviona, prolazenje i sı. iz bez-
yarı yıl polugodiste, semest;;ır; bednosnih razloga); - kitap zabranjena
yarka veliko pile knjiga; bu yoldan geçmek - tır zab-
ranjeno je prelaziti preko ovog puta O -
yarkurul komisija, sekcija (kongresa, savmak 1) biti od koristi, posluziti (priv-
skupstine) remeno, u nedostatku boljeg) 2. uciniti
yarligama prastanje, grehova, .mi- nesto preko volje (iz kurtoazije)
losrdje (bozje);
yasakçı 1. arh. kavaz (posluzitelj u am-
yarlıgamak ak. prastcıti (grehove) basadi ili konzulatu) 2. nar strazar, cuvar)
yarlık1 (-ğı) ist. (vladarski) ukaz; cf. fer- yasaklamak ak. zabraniti; uskratiti
man
yasaklanmak pass. od yasaklamak
yarlık2 (-ğı) dobro delo, dobrocinstvo
yasaklayıcı koji zabranjuje, zab-
yarıklı dobrotvoran ranjujuci

1046
 yaşa

yasal zakoriit, legalan; - kalıtçı za- yassılık spljostenost

konit naslednik
yassılmak v. yassılanmak
yasalaşmak jur. ozakoniti se dobiti sil•;
yastağaç (-ci} nar. claska za razvijanje
zakona
tes ta
yasalaştırılmak
yastık (-ğı) 1. jastuk; - kılıfı jastucnica,
yasalaştırmak ak. ozakniti jastuca navaka; iğne - ı jastucic za igle 2.
yasalı zakönit, legalan agr. leja, greda, rasadnik 3. teh. lager, le-
ziste o bir - a baş koymak biti supruznici,
yasama zakonodavstova, legislacija; -
biti u braku; bir - ta kocamak imati, dug
dokunulmazlığı jur. legislativni imunitet;
bracni zivot
- hakkı (gücü ili yetkisi) zakonodavno
pravo; - kurulu zakonodavni odbor; - yaş 1 starost, uzrast; godine; - ını bul-
meclisleri nacionalna skupstina i senat (u mak napuniti, dostiCi (godine) - ını dol-
Turskoj); - organı zakonodavni organ durmak napuniti, navrsiti (godine); -
yasamak ak. 1. uredjivati, dovoditi u u günü godisnjica rodjenja, rodjendan; -
1
red 2. donositi zakone haddı starosna granica (za sluzbu); ben -
ta (ili benim - ta) mojih godina, mog uz-
yasamalı legilativan, zakonodavan
rasta; kaç - ındasınız? koliko imate go-
yasasız ilegalan, nezakonit; ct. l<a- dina? yirmi beş ındayım ja imam dva-
nunsuz deset pet godina O - ını almak (ili - ını
yasasızlık nezagonitost; cf. ka- başını almak) ostareti, · zaci u godine; -

nunsuzluk ını başını almış ostareo, u poodmaklim

yasemin p. bot. jasmin (Jasminum of-
ficinale)
yasin jasin (trideset sesta su ra Kurana)
godinama; - ına başına bakmadan bez
obzira na starost; - bastı pritisla je sta-
rost; - ı benzemesin! ne daj, boze, tako
ıratak zivot! (govori se kada neko umre

yaslamak ak. oslanjati, osloniti, nas..
loniti, podupreti
yaslanmak1 dat. 1. osloniti se, nas-
loniti se 2. fig. osloniti se, pouzdati se u
koga
yaslanmak2 dat. biti u zalosti (za kime)
yaslı ozaloscen, u zalosti
yasmak (-ar) ak. 1. spljostiti, poravnati,
uciniti ravnim 2. popustiti (tetivu i si.)
yasmık (-ğı) bot. leca, socivo; cf. mer-
cimek
yassı pljosnat, spljosten, ravan; - bu-
runlu spljostenog nosa; - çakıl gladak
sljunak; - kulaklı spljostenih usiju
mlad); - ı ne, başı ne? jos je mlad, jos je
zelen! (za posao i si.); - ı yerde (ili top-
rakta) sayılasıl umro dabogda! - yetmiş
iş bitmiş on je veoma star
yaş2 ı vlazan, rnokar; sirov; - odun si-
rovo drvo; - toprak vlazno zemljiste 2.
sveze mlad, zelen, neosusen; - meyve
sveze voce; - sebze mlado, sveze povrce
3. arg. zestok, trzak zao, los; - işler teski,
grozni poslovi ll suza; - akıtmak (ili dök-
mek) plakati, prolivati suze; - lara bo-
u
ğulmak gusiti se suzama, mnogo plakati;
göz - ı suza; göz - larını tutmak (ili zap-
tetmek) zadr2avati suze O /-1/ - a bas-
tırmak dovesti koga do suza; - ını içine
akıtmak skrivati svoj bol; - . tahtaya (ili

yassılamak spljostiti, poravnati yere) basmak biti neoprezan, nesmotreno

postupiti, prevariti se
yassılanmak yassılaşmak spljostiti se,
postali ravan yaşa, yaşasın uzv. ziveo! bravo!

1047
yaşam

yaşam 1. zivot; /-1/ - a geçirmek ost- şatmamak ne dati kome utociste; nedati
variti, spovesti u zijot; - ın sonuna kadar kome da se skrasi
do kraja zivota 2. zivot, zivotni vek; yaşayış nacin zivota; zivot, eg-
yaşama zivljenje, zivot; - arzusu zelja zistencija; günlük - svakodnevni zivot;
za zivotom; - uğraşı borba za zivot; - sosyal - drustveni zivot
yolu zivotni put
yaş dönümü (-nü) 1. menopauza (kod
yaşamaca dozivotno zena); 2. andropauza (slabljenje seksulne
yaşamak 1. ziveti, postojati 2. obitavati,
potencije kod muskaraca.
ziveti; - balıklar suda yaşar ribe zive u yaşın yaşın skriveno, tajno potanjo
vodi; köyde- ziveti na selu; 3. ziveti (od
yaşıt vrsnjak; cf. akran
cega) izdri:avati se; bu para ile - kolay
değil nije lako ziveti s ovim novcem 4. tra- yaşlanmak1 (o) stareti
jati, ziveti; öğretmenimizin hatırası hep yaşlanmak2 ovlaziti se, postali vlazan
yaşayacak uspomena na naseg ucitelja
vecno ce trajeti S.fig. uzivati, prijatno s yaşlı 1 star; cf. ihtiyar; - adam star
provoditi; onlar deniz sahilinde ya- covek; - başlı mudar; iskusan
şıyorlar ani uzivaju na moru yaşıı2 suzan, u suzama; - gözler
yaşam öyküsü biografija, zivotopis su:zna oci

yaşamsal zivotni; yaşlık (-ğı) vlaga, vlaznost;

yaşanılmak, yaşanmak bez!. od ya- yaşlılık starost

şamak; bu ülkede iyi yaşanır u ovoj yaşlılık bilimi med gerijatrija
zemlji se dobro zivi; bu şartlar altında ya-
şanılır mı? moze li se ziveti u ovim us- yaşmak (-ğı) jasmak (koprena kojom

luovima? se podbradjuju zene sa feredzom)

yaşantı 1. nacin zivota; köy - sı seoski yaşınaklamak ak. pokrivati ice jas-
zivot, seoski nacin zivota 2. zivotno is- makom
kustvo 3. deo zivota., zivotni trenutak yaşınaklanmak pokrivati se jasmakom
yaşarlık zivotna sposobnost, vitalnost, yaşınaklı s jasmakom, pokrivena jas-
zivotna snaga makom
yaşarmak 1. ovlaziti se, pokvasiti se 2. yat1 (-tı) arh. voj. oklop
navreti, grunuti, udariti (o suzama); göz-
leri yaşardı grunule su mu suze, briznuo yat2 (-tı) jahta
je u plac yatağan jatagan
yaşartıcı koji izazivati suze; göz - gaz yatak (-ğı) krevet, lezaj, postelja; -çar-
hem. suzavac ~ıafı krevetski carsav; /-ı/ - çekmek biti
yaşartmak ak. rasplakati; izazivati v eoma umoran, ne moci slajali na no-
suze; gözleri -' garıuti do suza gama; - lara döşenmek ostati prikovan
zn krevet (o bolesniku); - a düşmek pasti
yaşatkan biol. ~·egotativan; - sinir sis-
u postelju, razboleti se; - koğuşu spa-
temi vegetativni ne•rvni sistem
vaı:ınica;- odası spavaca soba;- serrnek
yaşatmak ak. 1 . caus. od yaşamak 2. razmestiti krevet (za spavanje); -ları top-
fig. obezbediti konıe bolj zivot 3.fig. ras- lan ıak di6i, spremiti postelju; - yapmak v.
poloziti, uciniti srecnim, usreciti o ya- - sormek; - a yatmak leCi 2. geog. recno

1048

korite; 3. sloj, naslaga; nalaziste; maden -
ı naslaga (nalazista) rude 4. tajno sklo-
niste, leglo, jazbina (lopova, razbojnika);
eşkiya - ı razbojnicka jazbina 5. teh. ıe­
ziste; lager; mermi- ı leziste zrna 6. sid-
riste, kotviste; - liman velika luka (za sid-
renje brodova) 7. leglo, mesto koje obiluje
cime; av - ı leglo divljaci 8. rupa za sad-
nice 9. podupirac, podloga, osnova;
eksen - ı podloga osovine 1O. centar, sre-
diste; tüccar - ı trgovacki centar 11. arh.
skrivac, prikrivac, jatak 12. agr. mesto u
slami (za drZanje limuna, jaja i si.) 13. kol-
nica, spremiste za kola o - ını ayırmak
odvojeno spavati; - döşek (yorgan) yat-
mak biti jako bolestan; /-ın/ - ına girmek
imati vanbracnu vezu s kime (o zeni); - a
serilmek stropostati se opruziti se (od
u mora);
yatakhane spavaoica; internal
yataklı 1. krevetom, s lezajem; iki -
oda dvokrevetna soba; yüz - otel hotel sa
sto lezaja 2. s dubokim koritom; - ırmak
reka s dubokim koritom 3. (ili - vagon)
spavaca kola
yataklık 1 1. krevetsko postolje; metaini
krevet 2. jata"kovanje, prikrivanje od-
metnika; /-al - etmek jatakovati, prikrivati
ll o d ... krveta;
yatalak prikovan za krevet (o bo-
lesniku)
yatay vodoravan, horizontalan; - çizgi
horizontalna linija; - deprem horizontalni
zemljotres
yatı nocenje, konak
yatık 1 . nagnut, polozen, ukosen; -
yazı ukosen rukopis 2. prevrnut, okrenut,
posuvracen; - yaka posuvracen okov-
ratnik 3. voj. posvrsinski; - ateş povr-
sinska vatra (koja kosi povrh tla)
yatılı 1 internatski, s internatom; - okul
skola-internal ll ucenik u internatu
yatım mor. naleganje (broda)
yatma k
yatır svetac; cf. evliya
yatırılmak pass. od yatırmak
yatırım 1. ulozeni novac; 2. ulaganje,
plasman (novca) 3. inverstiranje, in-
vesticija ( i fig. ) - yapmak 1) ulagati 2) in-
vestirati
yatırımcı ulagac, deponent
yatırmak ak. dat. 1. poloziti, smestiti;
staviti u krevet, uspavati; çocuğu - staviti
dete da spava, uspavati dete; dedemi
hastahaneye yatırdım smestio sam dedu
u bolnicı.ı 2. poloziti na zemlju, povaliti;
yağmur ekinleri yatırdı kisa je povalila
useve 3. ulagati; paramı bankaya ya-
tıracam ulozicu svoj novac u banku 4. in-
vestirati
yatısız bez nocenja; bez internata; -
okul.skola bez internata
yatışmak 1. stisa (va) ti se, smiri (va) ti
se, jenjavati; fırtına yatıştı oluja se smi-
rila; öfkesi yatışıyor njegova ljutnja se
smiruje 2. proci, smiriti se (o pobuni. me-
tezu); kargaşalık yatıştı prertüli su me-
tezi
yalıştırıcı umirujuci, ublazujuci; - iUiç
lek za umirenje, sedativ
yatıştırmak ak. 1. stisati, ublaziti 2.
ugusiti (pobunu i sı. 3. privoleti smeksati,
zadobiti
yatkın 1. nagnut, polozen 2. bajat, us-
tajao ukvaren 3. otrcan, izandjao (o odelu i
si.) 4. vican, vest cernu, sposoban; dil öğ­
renmeye - sposoban za ucenje jezika
yatkınlık 1. nagnutost, polozenost 2.
vicnost, priviknutost; umesnost, vestina
yatmak (-ar) 1. lezati; sıtmadan on
gün yatmış dese! dana je lezao od groz-
nice 2. leci, ici na spavaje; dün akşam
erken yattrm sinoc sarn rano legao 3. po-
legnuti, poleci™; şiddetli rüzgardan ekin-
ler yattı usevi su popolegli od snaznog
vetra 4. noci (va) ti, provesti noc; açıkta -
1049
 nociti, boraviti (u luci); gemi limanda ya- yavaşlatılmak pass. od yavaşfatmak
tıyor brod lezi u luci 6. poravnati se, pos- yavaşlatmak ak. usporiti, smanjit! brzi-
tali gladak; elbise ütülünce yattı haljina
nu; utisati; adımlarını yavaşlat! uspori ko-
je peglanjem postala glatka 7. prihvatiti,
rake!
saglasiti se s cime 8. dat. opruziti se, iz-
valiti se; ct. uzanmak 9.. s ne imati sek- yavaşlık 1. sporots, tromost, javaşluk,

sualni odnos, spavati s kime 1O. fig. na- 2. smirenost, blagost, dobrocudnost
laziti se, postajati, lezati; ya ve p arh besmislica
anlaşmazlığımızın temelined parasızık
yaver p 1.arh. pomocnik 2. adjutant
yatıyor u osnovi naseg nesporazuma lezi
besparica O yat borusu voj. povecerje; yaver!!!'.: ::'0lczaj adjutanta
yatıp kalkıp uvek, stalno; yatıp kalkıp
yavru 1. mladunce (zivotinje); pile, go-
bağırıyor on uvek vice; yatıp kalkmak
ıuzdravac;- atmak pobaciti (o zivotinji); -
provoditi noc, nocivati
çıkarmak izlegati, izvoditi ptice 2. (malo)
yatsı 1. vreme od oko dva sata pa za- dete O - m! cedo moje! milo moje! kapı -
lasku sunca 2. jacija, nocna molitva (kod su kapidzik
muslimana); - namazı nocna molitva
yavru ağzı bledoruzieasta, nez-
yatuğan, yatuk muz. instrumenti tipa noruzicasta boja
· saza (zajednicko ime)
yavrucak(-ğı) detence (iz sazeljenja)
yavan 1. postan, bez masti (maslaca)
yavrucuk (-ğu) (drago) dete, cedo
2. cist, bez dodataka (o hrani); - ekmek
suv hleb 3. fig. neukusan, bljutav; - sözler yavrulamak kotiti se (o zivotin jama);
neukusne reci 4. fig. neiskusan, ne- piliti se (o pticama)
upucen yavsı vrta krpelja
yavanlaşmak postali neukusan (blju- yavşak (-ğı) gnjida; arg. gnjida, do-
tav) sadna osoba
yavanlık 1. posnost 2. fig. blujutavost, yavşan bodljikav; - agacı bot. pelin
banalnost, neukus (Artemisia absinthium)
yavaş 1 1. spor, lagan; - bir yürüyüş yavşan otu bot. buzje drvce (Artemisia
sporo hodanje 2. tih, jedva cujan; - sesle abrotanum)
konuşuyorduk razgovarali ·smo tihim gla-
yavuk (-ğu) nar. veridba, zaruke
som 3. miran, tih; blag; - adam miran
covek; - at miran konj ll 1. polako, lagano; yavuklamak ak. dat. verili, zaruciti; kı­
- - lagano malo-pomao, postepeno 2. zımı bir mühendise yavukladım svoju
tiho o - ı pazi! ne zuri!; - gel! ne razmeci kcerku sam verio za jednog inzenjera
se! ne sepuri se! - tütün mek, blag duvan
yavuklanmak dat. veriti se
yavaşa javasa, sprava za razvrtanje
yavuklu veren (na), zarucen (a)
gubice (nemirnih konja-prilikom pokivanja)
yavuz 1. zestok, surov, okrutan 2. izvr-
yavaşça nar. lagano, tiho
stan, odlican o - hırsız ev sahibini bas-
yavaşçacık sasvim lagano; jedva cujno tırır okrutan lopov krivivicu prebacuje na
domacina
yavaşlamak usporiti se; utisati se ub-
laziti se; jenjavati yavuzca zestoko, surovo

1050
 yay la

yavuzlaşmak postali surov (okrutan) yayık2 rasiren; razvucen; - - raz-

yavuzluk surovost, okrutnost, bes-
postednost
yay 1. IOk (strele); - kirişiemek za-
tegnuti luk 2. muz. gudalo 3. opruga, pera,
feder; - ı kurmak zategnuti oprugu: he-
lezoni - spiranla opruga 4. mat. IÖk; cf.
ka vis
Yay astr. strelac (zodijacko sazvezdje)
yaya ı 1. pesak; - geçidi pesacki pre-
laz (na ulici); - kaldırımı trotoar; - köp-
rüsü most za pesake; - yolu v. - kal-
dırımı 2. ist. pripadnik janicarske pesadije
ll pesice; - gitmek pesaciti, ici pesice o /-
ı/ - bırakmak nadvisiti, nadmasiti, izaci
kao pobednik; - kaldın tatar ağası na
losem si pulu! li si u nevoljil nasankao si
sel - kalmak doci u skripac; biti bes-
pomocan
·yayalık pesacenje, hodanje pecice
yayan 1pesice; ben - gidemem! ja ne
idem pesicel - yapıldak na svojim dvema
vuceno, otegnuto; - - konuşmak oteg-
nuto govoriti
yayılı rasiren, razastret (o 6ilimu, sed-
zadi i si.)
yayılırncı imperijalista
yayılma 1. gl. im. od yayılmak 2. si-
renje, rasprostiranje 3. fiz. sirenje, pre-
nosenje (toplote i si.); ısı - sı sirenje top-
Iate 4. voj. razvijanje Uedinica)
yayılmak 1. pass. od yaymak 2. sirili se
(o vesti, bolesti i si.) 3. razlivati se, rasp-
linjavati se 4. rastrkati\ se rasuti se (o
stadu, jatu) 5. fig. ulazi\i u detalje, rasp-
linuti se 6. izvaliti se, zavaliti se (lezeci, se-
deci)
yayım 1. izdavanje, objavjivanje, pub-
likovanje 2. emitovanje; emisija
yayımcı izdavac
yayımcılık izdavastvo
yayımlama k ak. 1. izdavati, objavljivati,

(nogama) ll fig. neupucen, neobavesten; publikovati 2. emitovati; Ankara rad-

cf. bilgisiz yosunun yayımladığı haberlere göre
prema vestima koje je emitovao radio An-
yaydırmak caus. od yaymak
kara 3. zvanicno saopstiti; cf. bildirmek
yaygara galama, graja; vrisak, cika,
yayımlanmak pass. od yayımlamak
vapaj; - koparmak (ili - yı basmak) ga-
lamiti, vikati, zagoriti; vriskati yayın 1. izdanje; publikacija; - tarihi
godina izdanja 2. emisija; televizyon - ı
yaygaracı galamdzija, larmadzija; dre-
televizijska emisija
kavac, placljivac
yayın balığı zoo/. som (Siluris glanis)
yaygaracılık larmanje zagorenje
yayındırma fiz. difuzija
yaygı prostirka, prostirac
yayın evi izdavacka ku6a, izdavacko
yaygın 1 . rasiren, rasprostranjen; po-
preduzece
p ularan (o izrazu, modi i si.) 2. razliven,
rasplinut; - bir leke razlivena mrlja yayınık difuzan
yaygınlaşmak (ra) sirili se, rasp- yayınma difuzija; akustik - akusticna
rotranite se difuzija
yaygınlık rasirenost, rasprostranjenost yayıntı glasina, prica;
yayık1 (-ğı) buckalica za maslac; - yayla 1. geog. visoravan, plato 2. v.
dövmek buckati, praviti puter yaylak

1051
\i oyaylacı

., ,, yayiacı bacijar, stocar koji izgoni stoku yazar 1. pisac, knjizevnik 2. publicist
na baciju yazarlık zanimanje pisca; spisateljstvo
yayiacıiık bacijanje, suvatovanje yazdırmak caus. od yazmak
yayla çiçeği bot. smilje (Helichrysum) yazgı sudbina; predestinacija; ct.
yaylak (-ğı) letnji pcısnjak, suvat; bacija, kader,
katun, trla yazgıcı fatalisı
yaylakıye taksa za ispasu yazgıcılık fatalizam
yaylamak bacijati, provoditi leto na ka- yazı1 1. p!sanje; - makinesi pisaca
tunu masina; - masası pisaci sto; vazifesi;
yayiandırmak caus. ad yaylanmak pismeni zadatak - yazmak pisati 2.
pismo, alfabet; arap - sı arapsko pismo;
yaylanmak 1. gibati se, vibrirati 2. arg.
çivi - sı klinasto pismo 3. (ili el- sı) ru-
isunjati se
kopis; okunakli - sı nadgrobni natpis 5.
yaylı 1 naoruzan strelom i lukarn 2. s napis; clanak; cf. makale 6. fig. sudbina,
oprugom, snabdeven oprugom; - koltuk kob; cf. alınyazısı 7. nacin izrazavanja, stil
fotelja s oprugom 3. sa gudalom; gudacki; o - yı çıkarmak moci citati; - dili /ing.
- çalgılar gudacki instrumenti ll ceze, ta- standardni jezik; - ya dökmek pismeno iz-
rantas raziti; - ya gelmernek ne moci se pis-
meno objasniti; - kurulu redakcijski
yaylım nar. pasnjak, ispasa; 2. plotun,
odbor, redakcija; - odasıpisarnica; kan-
salva; - ateşi plotunska paljba
celarija, kabine!; - sanatı kaligrafija; -
yayma izlozena roba; ulicna tezga tahtası tabla; - taşı pisaljka od skriljca; -
tura atmak bacati kocku (metalni novcic);
yaymacı ulicni prodavac
- mı, tura mı? pismo ili glava? (prilikom
yaymak (-ar) ak. dat. 1. prostirati bacanja novcica)
(tepih, cilim i si.) 2. sirili (vesti, kulturu) 3.
prenositi (bolest) 4. dizati, uskovitlati (pra-
yazı2 nar. ravnica; ct. ova; \
sinu i si.) 5. napasati, izgoniti na ispasiu; yazı bilgisi grafologija
sürüyü - napasati, stado 6. publikovati, yazıcı voj. pisar, cata O - kadın nar.
objavljivati; emitovati 7. voj. razvijati zencı koja obaci i ukrasava nevestu
(trupe)
yazıcılık duznost pisara
yayvan sirok i pljosnat (o tanjiru, po-
yazıhane 1.pisarnica; kancelarija, biro
sudi) O - - konuşmak otezati, usporeno
2. pisTMeci sto
govoriti
yazık 1 greh 1. uzv. osude; - sana!
yayvanlık 1. sirina 2. otezanje (u go-
stidi se! sram te bilo! 2. uzv, zaljenja, sa-
voru)
za/jenja; steta! zalosna jel - ! ki na zalost;
yaz leto; - a çıkmak uci u leto, do- - lar olsun kakva steta! sramota! zalosno!
cekati leto; - ı getirmek nositi letnje - etmek (ili olmak) zaliti za cime); zalostiti
odelo; - kış leti i zimi; cele godine; - saati se zbog koga; çocuğa - oldunuz zao
letnje vreme; - tarifesi letnji red voznje; - zao vam je deteto; eve - etti zao mu je
uykusu zool. letnji san ku ce
yazanak (-ğı) izvestaj (o istrazivanju i yazıklanmak dat. zaliti; sazaljevati; ct.
si.) üzülmek

1052
 yedilik

yazılama sin. titlovanje (filma} yazmacı izradjivac dezena (na tka-

yazılı 1. (na} pisan, ispisan; - bir kağıt

ispisan papir 2. sa natpisom; - taş kamen
sa natpisom 3. pismen, - emir pismena
naredba; - sınav pismeni ispit O.- hukuk
kodifikovano pravo; - orkinos zoo/. tunj
(Thunus}
yazılmak 1. pass. od yazmak 2. dat.
upisati se; okula - upisati se u skolu; O
onun alnına öyle yazılmış tako mu je bilo
sudjeno
yazım pravopis, ortografija; cf. imla
yazın 1 1 . knjizevnost; ct. edebiyat 2. li-
teratura (o odredjenoj temi}
yazın2 leti, u letnjim mesecima, tokom
leta
yazın bilimi nauka o knjizevnosti
yazıncı knjizevnik
yazınsal knjizevni
ninama}; stampar tkanina
yazmak (-ar} 1. pisati; napisati, za-
pisati, upisati 2. uneti, registrovati 3. pre-
pisati (lek, dijetu} 4. obavestiti (pismeno},
pisati kome 5. upisivati, upisati; çocuğu
okula - upisati dete u ilkolu 6. doterivati,
ulepsavati, ukras™avati (nevestu}
yazman sekretar; cf. katip
yazmanlık 1. posao sekretara, sek-
retarstvo 2. sekretarijat
yedek (-ği) 1 rezervall rezervni; - akça
rezervni fond - anahtar rezervni kljuc; -
parça rerezervni deo; - subay rezervni o
ficir O /-ı/ - e almak vuci za sobom (pri-
vezavsi}; - te çekmek voditi na povodac;
yedekçi 1. konjovodac, konjusar 2. bur-
lak, ladjar
yedeklemek ak. vuci, tegliti (camac,
b ro d}

yazış 1. pisanje; opisivanje, nacin pi- yedeklik rezervni, u rezervi; - anahtar

sanja rezervni kljuc

yazışma korespondencija, dopisivanje yedi 1. sedam; - alimler sedarn grckih

mudraca 2. sedmiica O - başlı (yılan} 1}
yazışmak s ile dopisivali se, voditi pre- sedmoglava hidra 2} fig. opasan covek; -
pisku benekli hanım zool. bubamara, bozja ov-
yazıt natpis; cf. kitabe cica (Coccinella septempunctata}; - canlı
neunistiv; - düvel nar. ceo zapadni svet;
yazıt bilimi epigrafija
fig. svi, ceo svet; - iklim dört bucak
yazlama letovanje svuda, na svakom mestu; - kubbeli
hamam kurmak fig. graditi kule u vaz-
yazlamak letovati; provesti leto
duhu, fantazirati; - mahalle svi, ceo svet;
yazlı; - kışlı leti i zimi, tokom cele go- - mahalleye davul zurna duyurmak fig.
dine rastrubiti; - suda yı.kamak brizljivo ocistiti;
- sinden yetmişine kadar i malo i veliko;
yazlık 1 letnjii; - elbise letnje odelo; -
svi; - iklim dört bucak svuda
sinema letnji bioskop ll letnjikovac, letnja
vila; - a çıkmak yedigen sedmougaonik
yazma ı 1. gl. im. od yazmak 2. ru- Yedigir astr. Yeliki medved (sazvezdje}
kopis, manuskript; - halinde u rukopisu, Yediler mit. Sedarn spavaca
rukopisni 3. tekst. stampan, §aren cic 4.
yedili ı od sedarn delova ll sedmica
med. nar. zauske; ll 1. rukopisni; - kitap
rukopisna knjiga 2. napisan, ispisan (karta}
(rukom} 3. vezen, izvezen; - mendil ve- yedilik 1. od sedarn jedinica; - kilo
zena maramica karpuz lubenica od sedarn kila

1053
y;e:dll!llek

yedj,lmek pass. od yedmek yeğlenmek pass. od yeğlemek ·

yedinci sedmi; - sanat film, sedma yeğlik 1. preferencija, davanje prvens-

umetnost tva 2. prednost, prioritet
yedi parmak (-ğı) bot. srcenjaea, yeğni nar. 1. lak; cf hafif 2. n ozbijan
srcenjak (Potentilla silvestris) yeğnilmeklik lakoca osobina onog sto
yedirme lepilo, lepak za cevi (od ulja, je lako;
kreca i konoplje) yeğlik nar. postati lak, olaksati;
yedirmek 1. caus. od yemek 2. (na) yeğniltmek ak. nar.olaksati;
hraniti; çocuğu - nahraniti dete; yedirip
yeğinseme omalovazavanje; .ne-
içirmek 1) hraniti i pojiti ) izdrzavati 3. pod-
micivati, davati kome mito 4. trositi na podastavanje
koga; bü~ün servetini çocuklarına ye- yeğinsemek ak. omalovazavati, pot-
dirdi sve pogatstvo je potrosio na svoju cenjivati
d ecu
yeğrek bolji, pogodniji, povoljniji
yedişer po sedam
yeis (-ye'si) a beznadeznost, ocajanje;
yediveren plodna biljka; biljka koja cf. ümütsüzlük; - e kapılmak biti ocajan,
cveta i daje plodove vise puta tokom go- ocajavati
dine yek p jedan O at - mızrak sam, osaml-
yediz sedmorke (novorodjencadi) jen, bez ikog svog
yedmek (-er) 1. voditi na povodac yekdiğeri p arh.. jedan drugog, jedan
(stoku) 2. fig. voditi sa sobom drugome; cf. birbiri

yeğan parh. jedan po jedan, odvojeno yeke mor. poluga kormila (za,, up-
ravljanje)
yeğane p jedini, cigli; o benim dos-
tumdur on mi je jedini pdjatelj yeknesak jednolican; monoton

yeğ bolji, pogodniji, povoljniji; ölüm kö- yeknesaklık jednolicnost; monotonija;

lelikten -dir bolja je smrt nego ropstvo; -
tutmak pretpostavljati, davati prednost,
vise ceniti; cf. tercih etmek
yeğen 1. necak, sinovac, bratanac,
sestric 2. necaka, bratanica, sestericina
yeğin 1. ostar, snazan, jak; 2. nad-
mocan, dominantan;
yeğleşmek 1 . doci u tesku situaciju se
2. fig. imati prevagu, biti nadmocan
yeğinlik 1. jacina, snaga 2. fiz. in-
tezitet, sila
yeğinlemek ak. dat. pretpostavljati,
vise voleti; davati prednost; gençlik kısa
romanları yeğler omladina vise voli krat-
ke romane
yekpare p iz jednog komada, mo-
nolitan, eelavit
yeksan p 1. jednak, siti 2. ravan, gla-
dak
yekta p sam; samac (bez· zena) ·
yekten p 1. odjednom, iznen~da; cf.
birdenbire 2. bez ikakvog razloga, 'ni zbog
ega
yekun a iznos, suma; cfb toplam O -
çekmek fig. prekinuli razgovor; ·
yel 1. vetar; 2. razg. "gasovi", "vetrovi"
3. razg. reumaticni bol ·- değiren i vet-
renjaca; - gibi brzo; - gibi gelen, sel gibi
gider lako steceno, brzo potroseno; - gibi
gelmek naletiti kao oluja; - üfürdü, sel

1054

götürdü 1) d unu vetar, odnese voda (o iz-
neneda nesialim stvarima) 2) lako, bez
muke (steci); /-11- e vermek rasipati, ne-
potrebno trositi; - yeperek (yelken kürek)
uzurbano i uzrujano
yeldirme laki zenski ogrtac
yele griva (ko_nja, lava)
yeleç nar. v. yeleken
yelek (-ği) 1. jelek, prsluk 2. pera (ptic-
jeg krila, strele)
yeleken visoko i otvoreno mesto; pro-
vetreno, koje obiluje vazduhom (mesto)
yeleklemek ak. staviti pera (na strelu)
yeleli grivast, sa grivom - kurt nar. hi-
jena
yelerne neozbiljan; povrsan; ct. havai
yelengeç v. yalıngaç
yelken mor. jedro; -açmak dici jedra,
otploviti; - basmak krenuti, otputovati;.-
bezi platno za jedra, jedrenina; - gemisi
jedrenjak; - i indirmek spustiti jedra; -
kürek zurno, uzrujano - i çevirmek skre-
nuti razgovor, promeniti temu; - leri suya
indirmek po korili se, ne opirati se
yelkenci 1. jedrar, izradjivac jedara 2.
matroz (na jedrenjatu)
yelkencilik jedrenje
yelkeniemek 1. dici jedra, otploviti 2.
arg. nestati, smugnuti, ispariti
yelkenli 1s jedrima, opremljen jedrimall
jedrenjak
yelkovan 1. velika kazaljka (na satu) 2.
vetrokaz, petao, baba-fernka 3. zoo/. bur-
nica (Pufinus)
yellemek ak. razduvati (mehom); ma-
hali (lepezom), rashljivati
yellenmek nar. pustati vetrove, prdeti
yelli 1. vetrovit; izlozen vetru 2. s re-
u malienim bolovima 3. poprdljiv 4. ko-
ketna; - bir kadın koketa, koketna zena
yemek
yellim; - yelalım razg. uzrujano, uz-
muvano, bezglavo
yelloz drolja, flinta, laka zena
yelrnek ·(-er) nar. trekarali tamo-amo;
muvati si; yelip yepermek komesati se;
uzrujavati se
yelölçer anemometar, vetromer
yelpaze 1lepeza ll lepezast, u obliku le-
peze; - bezek lepezasti ukras; - mer-
diven spiralne stepenice; - yeltek fig. la-
komislen, lakouman
yelpazelemek ak. rashladjivati le-
pezom
yelpazelenmek rashladjivati se le-
pezom
yelpik (-ği) nar. sipnja; astma
yeltek nestalan, vetropirast, vetrenjast
yeltenrnek dat. usuditi se, pokusati;
poduhvatiti se, latiti se (cega ne-
ostvarljivog
yelve zool. v. flurya
yelyutan 1. vet. nadimanje (bolest
konja)
yem 1. stocna hrana, krma, krmivo; -
kestirrnek nahraniti stoku (na pulu) 2.
mamac, vabac (i fig.); /-al - dökmek (ili
koymak) 1) pastavili mamac (za zivotinje)
2) namamiti, primarnili (prevarom); 3. arh.
falja; barut za paljenje topa 4. trik, prevara
Q - borusu 1) voj. truba kojom se og-
lasava vreme za hranjenje konja 2) prazna
obecanja; - kesrnek jesti krmu
yeme 1. gl. im. od yemek 2. hrana, jelo
3. ukus, slast; - içme ice i pice
yemek1 (-ği) 1. jelo, hrana;- çıkarmak
posluzivati, iznositi jelo; - listesi jelovnik;
- odası trpezarija, blagovaonica; - yemek
jesti; akşam - i vecera; öğle - i ru6iak 2.
zakusku, gozba; - yerrnek prirediti za-
kusku, pazvali goste O - borusu 1) anat.
jednjak 2) signal trube za obed; - seçmek
biti probirljiv, birali jela
1055
 yemek
yemek2 (yer) ak. 1. jesti; yiyesim yok
ne jede mi se 2. nagrizati, razjedati, ko-
rodirati; kezzap merrneri yer azotna ki-
selia razjeda mermer 3. potkopavati, od-
ronjavati; deniz sahili yemiş more je
potkopalo obalu 4. trositi, traciti, rasipati,
cerdati; miras - procerdati nasledstvo 5.
pretrpeti, dobiti (nesto neprijatno); ceza -
dobiti kaznu; tokat - dobiti samar; yağ­
mur - pokisnuti do gole koze 6. primiti
(nezakonito) rüşvet- primili mito 7. gristi;
ujedati; dudağını - gristi usne; tır­
naklarını - gristi nokte 8. unistiti, slomiti 9.
ne vratiti dug, pojesti tudj novac; o adam
bin liraını yedi onaj covek mi je pojeo hil-
jadu lira 10. iskamciti, izmamiti (novac) o
ye, kürküm ye! iron. pa da, .ooza je pola
zivota! (pri ocejivanju lica po njegovom
odelu); yediği naneye bak! vidi kakvu je
glupost izvalio! zar se tako sta radi? yeme
de yanında yat! vrlo ukusno, prste de po-
lizes; yemeden içmeden smesta, odmah,
ne caseci ni casa; yemeden içmeden ke-
silmek izgubiti apetit yiyecek gibi bak-
mak prozdirati ocima; yiyip bitirmek 1)
potrositi 2) sekirati, uznemiravati; vredjati
3. dovesti do beznadja
yemekhane menza, blagovaonica (u
skoli, fabrici)
yemekli s jelom, sa hranom; - pan-
siyon pansion sa hranom, pun pansion O
- vagon vagon-restoran, kola za ru-
cavanje
yemeklik 1 odvojen za jelo ll jestiv; -
zeytin yağı jestivo ulje
yemeksiz bez hrane; - pansiyon pan-
sion bez hrane
1 yemeni 1 . jemenija (platnena marama
za glavu) 2. jemenlije (cipele bez pot-
petica)
Yemeni Jemenac, zitelj jemena
yemenıcı obucar koji izradjuje jemenlije
yemenicilik 1. izrada ili prodaja je-
tr menlija
ı
1056
1
Yemenli Jemenac
yemin a zakletva; cf. ant; - billah
etmek nar. zaklinjati se u boga; - bozucu
krivokletnik; - içmek zakleti se; - kasem
zaklinjanje /-al - verdirrnek zakleti koga; 1
-al - vermek zakleti se kome
yeminli zaklet, pod zakletvom
yeminsiz nezasnovan nazakletvi
yemiş 1. voce, plod; kuru - suseno
voce 2. nar. smokva
yemişçi trgovac vocem
yemişçil koji se hrani vocem
yemişii - ağaç vocka
yemişlik 1. vocnjak 2. ostava za voce
3. posuda za voce 4. voearsko mesto 5.
nar. smokvik
yemierne 1 . gl. im. od yemiemek 2.
mamac (i fig.) 3. fig. prevara, obmana 4.
arh. falja (na topu, pusci); ct. agız otu
yemiemek ak. 1. hrani!i (stoku) 2. pos-
taviti mamac 3. fig. namamiti; uhvatiti na
udicu, obmauti 4. arh. staviti falju na top
yemtenrnek 1. pass. od yemiemek 2.
"grebati se", muktasiti, caseavati. se na
tudj racun
yemlik 1 1. korito za krmu; jasle 2. fig.
mito; ct. rüşvet 3. stocna hrana, krma 4.
fig. igrac koji uvek gubi (na kocki) ll krmni,
za krmu; o - çimen bat. vrat, ljulj (lolium
temulentum); - torbası zobnica (za konje)
yemyeşil potpuno zelen
yen 1 rukav; cf. kol; - leri sıvamak za-
sukati rukave
yen2 jen üapanska noveana jedinica)
yenge 1 . snaha (bratovljeva zena) 2.
strina 3. ujna 4. jenja, svatica 5. snajka (u
oslovljavaju zena)
yengeç (-ci) zoo/. rak

Yengeç astr. Rak; - burcu sazvezdje
Ra ka
yengeli k jendjiluk, sluzba jendjije
yengi pobeda; cf. galibiyet
yeni 1 nov; - ayakkabı nove cipele; -
daire nov stan ll maloi':as, tek sto, samo
sto; ben - geldim samo sto sam stigao;
bu bina - yapıldı ova kuca je nedavno
napravljena O - asker regrut, novi vojnik;
- baştan iznova, ispoi':etka; - klasikçilik
neoklasicizam; - sözcük neologizam; -
den - ye nedavno; - lerde edavno, ne
tako davno
yeni ay v. ayça
yeni bahar bat. pimet, najvirc (Rimenta
officinalis)
yenice 1prilii':no nov ll nedavno
yenici pobednik
yeni çağ ist. Novi vek
yeniçeri ist. janii':ar, janicari (pesadijska
vojska u Osmanskom carstvu); - ağası ja-
nii':karski komandat; - ocağı janii':arske
snage; - odaları janickarske kasarne
yeniçerilik 1. janii':arstvo, janicarska or-
ganizacija 2. janicarska epoha
· yeniden ponovo; iznova; - canlanma
ponovno ozivljavanje, uskrsavanje;
gruplanma voj. pregrupisavanje; - ihraç
reeksport; kıymetlendirmek re-
valorizovati
Yeni Dünya Novi svet (Amerika):
asianı puma
yeni dünya 1. v. Malta eriği 2. staklena
kugla (ukras)
yenik (-ği) 1 ujed, ugriz ll 1. pobedjen,
savladan 2. pohaban, izlizan (o pot-
peticama i si.)
yenileme obnavljanje, obnova
yenilernek ak. obnoviti, zameniti
novim; mobilyayi yeniledik zamenili smo
yenmek
namestaj 2. ponoviti, ponavljati, ponovo
uraditi
yenilenmek 1. pass. od yenilernek 2.
obnacljati se 3. ponavljati se
yenileşrnek obnavljclfi ··se; biol re-
generisati se ·
yenileştirmek ak. obnoviti, preporoditi,
modernizovati
yeniletmek caus. od yenilernek
yenilgi 1. poraz; - ye uğramak pretr-
peti poraz 2. neuspeh, slom, fijasko
yenilik 1. novina, novitet 2. promena,
preustrojstvo, reforma; - yapmak menjati,
preobrazavati
yenilikçi pristalica inovacija (promea)
yenilmek1 pass. bez/. od yemek O ye-
nilir yutulur olmamak biti nepodnosljivo,
biti neizdrzljivo; şartlar yenilir yutulur
gibi değil uslovi su nepodnosljivi
yenilmek2 pass. od yenmek2; ye-
nilmez nepobediiv, nesavladiv
yenirce med. 1. gnojna rana 2. karijes
yenilmezlik nepobedivost
yenişememek ne moci pobediti jedan
drugog
yenişmek ak. pobediti jedan drugog
yenirce med. 1. gnojna rana 2. karijes
yeni yetme punoletan
yeni yetmeklik punoletnost
yenli s rukavima; uzun - gÖmlek ko-
sulja s dugackim rukavima
yenmek1 (-ir) 1. pass. od yemek; bu
meyve yenmez ovo voce se ne jede 2.
(po) habati se, (po) derati se, izlizati ze O
yenene Içiline bakılınamak ne gladati na
trosak, obilato trositi; yenir yutulur gibi
olmamak v. yenilir yutulur gibi olmamak
yenmek2 (-er) ak. 1. pobediti, savladiti;
ct. maglup etmek 2. obuzdavati, suzd-
1057
 :'
yensız ..
ı-Zavati;· potiskivati; öfkesini zorla yendi
ıı·
jedva je suzdrzao srdzbu
L yensiz bez rukava
yepelek nar. ll tanan, nezan krhak; ct.
na ri n
yepyeni nov novcat; fig. nenariknut, ne-
iskusan
yer 1. zemlja, zemlina kugla; - biçim
bilimi geomorlologija; - in dönmesi ok-
retanje zemlje; - ekseni zemljina osa 2.
zemlja, tle; - e oturmayınız! ne sedajte
na zemlju! çorak - de ot bitmez na nep-
lodnoj zemlji ne raste trava 3. mesto (u
raznim znai':enjima); /-da/ - almak zauzeti
mesto; - ini bırakmak ustupiti mesto; -
vermek ustupiti mesto (u vozilu i si.); atış
- i streliste; çalışma - i radno mesto; Is-
tirahat - i odmaraliste; kaza - i mesto
udesa; otelde - kalmadı u hotelu nema
mesta, hotel je popunjen 4. mesto, punkt;
gözetierne - i mesto, osmatranja, os-
matrai':inica; toplama - i voj. · zborno
mesto 5. mesto, polozaj, duznost, funkcija;
- inden çıkmak napustiti duznost; önem-
li - tutmak zauzimati vazan polozaj 6.
trag, znak;- etmek ostaviti trag; bıçak- i
trag od noza; yararın - i hala. duruyor jos
stoji trag od rane 7. mesto, grad, varos;
bu, büyük bir - dir ovo je veliko mesto 8.
pod; - muşambası linoleum 9. fig. po-
lozaj, situacija; siz benim - imde olsanız
ne yapardınız Si!a bi ste radili da ste u
mom polozaju? o inde 1) na mestu, po-
godan, celishodan 2) ispavan, korektan; -
ine umesto; - açmak 1) napraviti mesto
(stisnuvsi se) 2. fig. dati, pruziti mo-
gucnost; - e bakmak 1) oboriti pogled (od
stida i si.) 2) biti jednom nogom u grobu (o
ostarelim) - e baktırmak postideti; - e
basmak zgaziti, stupiti nogom na; - e ba-
tası prokleto! do djavola! -e batmak 1)
nestati 2) jako se postideti, potonuti u
zelju; - le beraber na nivou zamlje (lle); -
le beraber (yeksan) etmek unistiti
,sravniti sa zemljom; - den b itme 1)
1058
kepec, patuljak 2) skorojevic; "' ini .bul-
mak naci svoje mesto, naci sebe; - cü-
cesi sitan, ali lukav; - e çalmak oboriti,
svaliti; - inden çıkarmak uganuti, isi':asiti
(nogu i si.); - demir gök bakır 1) nep-
lodno i topla mesto, pustinja 2) nema ni-
kakve nade ni pomoci; beznadezan, bis-
pomocan; /-ı/ -.. in dibine geçirmek
postideti koga; poniziti; - in dibine geÇ,,
rnek 1) propasti u zemlju (od stida) 2) nes-
tati, kao u zemlju propasti; - e düşmek 1)
pasti 2) srusiti se (o avionu) 3) ne uspeti,
ne poci za rukom; - edinmek 1) naci
posao 2) naci svoje mesto (u zivotu); - ine
geçmek doci na cije mesto, zameniti kago
(na polozaju); - geçsin neka ga djavo
nosi! - i gelmek doci vreme, biti povoljan
trenufak za; - ine gelmek 1) ostvariti se;
dogoditi se 2) normalizovati se; /-ı/ - ine
getirmek 1) izvrsiti, ispuniti 2) dovesti u
red; - den göğe kadar veoma mnogo, do
neba - i göğü ayırt etmemek fig. trpati
sve u istu vrecu; - i göğü ben yarattım·
demek biti veoma ponosit; - i göğü bir-
birine katmak stvoriti paniku, uspaniciti;
postaviti sve naglavce; - e göğe ko-
yamamak (ili koymamak) posvetiti kome
veliku paznju, ne znati kako ugoditi kome;
- le gök bir olsa kud puklo da Ptıklo; -
inde görmek smatrati umesnim; - ısıt­
mak ne ustupati zarejano mesto; navici se
na mesto; - kabul etmez zemlja ga nece
primili (o velikom gresniku); - de kalmak
ne biti uvazavan; /-ı/ - ine koymak 1)
smatrati za, okvalifikovati kao 2) zameniti
(koga s kime); postaviti na cije mesto; - in
kulağı var i zidovi imaj u usi (upozorenje u
poverljivom razgovoru); - inde kurt-
lanmak jedva se drzati na nogania; - i
olmak biti umesnim, imati smisla; - ine
oturmak 1) dobro se smestiti 2) usvojiti
se, usadili se (o misljenju i si.); - inden
oynamak 1) pomerati se, pomicati se 2)
biti uzbudjen, nemali mira; - inden oy-
natmak pomerati, premestati; - i ölçmek
1) /-ı/ meriti zemlju 2) opruziti se, izvaliti
se; - öpmek sa/j. poljubiti zemlju, uloviti
 yerleşmek

zeca; ~ inde saymak tapkati u mestu, ne yerelleştlrmek ak. lokalizovati; og-

napredovati; ~ den selam dubok naklon raniciti, suziti
naklon da zemlje; /-ı/ ~ e serrnek 1) do-
yer elması bot. morska repa, 6i6oka
vesti u tezak polozaj 2) unistiti, sravniti sa
(Helianthus tuberosus)
zemljom; - ini sevmek primili se, ak-
limatizovati se (o biljci); ~ i soğumadan yer eşeği zoo/. v. makaslı böcek
odmah po cijem odlasku, odmah po na- yerey zemljiste, deo zemlje; cf. arazı 2.
pustanju; ~ inde su mu çıktı? sto ti fali? geo/. formacija
ne budi nerazuman? (govori se onom ko
bez razloga zeli da napusti mesto, posao i yere yönelim v. yeredoğrulum
si.); - lerde sürünrnek biti ocajan, oca- yer fesleğeni bot. prosinac, stir (Mer-
javati; /-ın/ - ini tutmak zameniti (s kime, curialis)
s cime), nadomestiti; /-al - vermek dati
yer fıstığı bot. kikiriki (Arachis hypo-
povod, prouzrokovati; ~ i var to je na-
mestu, to ima smis la; /-ı/ - e vurmak 1) gaea) ~,,,
tresnuti o zemlju 2) diskreditovati, srozati yergi /it. satira
koga; - den yapma vrlo nizak; coveculjak,
yergici satiricar
kepec; - yarılıp içine girmek nestati, pro-
pasti u zemlju; - yatağı lezaj na podu (na yeritmek pass. od ermek 2. pozliti se
zemlji); - le bir veya yeksan) unis- yerinde 1 prikladan uputan, umestan ll
ten,sravnjen sa zemljom; - inde yeller na mestu, kako valja, umesno; u redu; ne-
esiyor nestao je, od njega ni traga ni şesi - on je dobro raspolozen
glasa ~ ~ 1) tu i tamo; mestimicno 2) pov-
remeno; - yerinden oynuyor mastalaje yerindelik prikladnost, podesnost;
panika, nastao je metez; ~ yurt pre- umesnost, pravilnost, valjanost (reci, po-
bivaliste, obitavaliste; dom; ~ i yurdu be- nasanja);
lirsiz skitnica, beskucnik; bir - e nekuda; yerinmek dat. 1. zaliti, saosecati, tu-
boş - e uzalud; her - de svuda; yok - e govati (za kime) 2. kajati se; cf. pişman
v.boş-e olmak
yeraltı 1. podzemni deo; podzemlje (i yer kabuğu zemljina kora
fig.) ~ - demiryolu podzemna zeleznica;
yer katı prizemlje
~ - geçidi podzemni prolaz; ~ - suları
podzemne vode 2. (ili - ~ katı) suleren yer küre zemljina kugla
yer beri astr. perigej yerleşik 1. smesten 2. nastanjen, na-
seljen 3. endemski; ~ hastalık edemska
yer bilimi geologija
bolest
yer bilimsel geoloski;
yerieşitmek pass. od yerleşmek
yer çamı bot. ivica (tjuga çhamaepitys)
yerleşim naselje, naseobina; nase lja-
yer çekimi fiz. gravitacija vanje
yere bakar lukav, podmukao yerleşmek dat. 1. naseljavati se, nas-

yere doğrutum bot. geotropizam tanjivati se 2. smestati se; razmestati se 3.

zaposliti se 4. fig. ukoreniti se, usadili se
yeregeçen nar. v. havuç (o misljenju, navici i si.) bu moda yerleşti
yerel mesni, lokalni; ~ yönetim lokalna ova moda se ukorenila 5. prilagoditi se,
uprava; - zaman lokalno vreme navici se

1059
 ~~ri~§Jirmnek
yerieştiriirnek dat. pass. od yer- yer sakızı min. bitumen
leştirmek yer sarsıntısı trus, zemljotres; ct. dep-
yerleştirmek ak. dat. 1. naseljavati, rem
nastanjivati 2. smestili, slaviti, metnuli; yersel mesni, lokalni
parasını cebine yerleştirdi stavio je svoj,
novac u dzep 3. zaposliti, zaposljavati 4. yer sıçanı zool. krtica;
udarati, zalepili (samar) 4. reCi u pravi cas yersiz 1. bez ku ce, bez krova bes~
yerli ı 1. nepokretan, pricvqcen, fik- kucnik 2. neumestan, neprilican; bes-
siran slacioniran; - dolap nepokrelan misfen O - yurtsuz beskucnik, probisvet
orman 2. mesni, lokalni, koji uspeva u od- yersizlik 1) neumesnost, deplasiranost;
redjenoj oblasti; - sebze mesno povrce 3. besmislenost 2) nedostatak prostora, sku-
domaci; - mallar domac roba; - mamul cenost
domaci proizvod ll domorodac, sta-
rosedelac (mesta, zemlje); benim dostum yer üstü deo nad zemljom, nadzemni
buranın - sidir moj prijatelj je sta- deo
rosedelac ovog mesta o - yerinde olmak yer yağı nar. nafta
biti u najboljem redu; biti sve u redu; - ye-
yer yuvarı, yer yuvarlağı zemaljska
rine sve na svom mestu; svako na svom
kugla
meslu; - yersiz 1) ne gledajuci na vreme,
u vreme i u nevreme 2) nepromisljeno, yer yüzü 1. zemljina povrsina 2. svel,
nesmolreno; povrso, nasumce zivot
yerlileşrnek bio/. prilagoditi se drugoj yestehlemek nar. kakiti; vrsiti nuzdu
regiji (o biljici, zivotinji)
yesyeni v. yepyeni
yer mantarı bot. v. damalan
yeşermek 1. zazelenili se; postali
yerme osuda, pokuda, prekor, grdnja; zelen 2. (o) listali
yermeci v. yergici yeşerti zelenilo, ozelenjeno mesto
yerrnek (-er) ak. 1. huliti, ruziti, grditi; yeşertmek ak. ozelenili
osudjivati 2. ismevati, naruivati se 3. gnu-
yeşil 1 zelena boja ll 1. zelen 2. zvez,
sati se; ne dopadati se
zelen (o povrcu) 3. zelen, nezreo (o vocu);
yermeli pordan, pezorativan - erik zelena sljiva O - ışık yakmak fig.
yer merkezcilik geocentrizam dali zeleno svetlo; - oy neulralan, uzdrzan
glas; - yaprak fig. siromahov paklan
yer merkezli geocentrican
yeşil bağa zool. zelena zaba, vre-
yer meşesi bot. v. kurtluca menjaca (Hyla arborea)
yer mumu geol. ozokerit, zemni vosak yeşilbaş zool. divlji patak, gluvara
yer ölçümü geodezija (Anas platyrhynchos)

yer öte astr. apogej yeşilimsi, yeşilimtırak zelenkast

yer özekçil geocentrican yeşillanrnek 1. pozeleneti, zazeleneti

se, postali zelen 2. dat. baciti oko (na
yer özekçilik geocentricnost
tudju imovinu) 3. dat. arg. "nabacivali se"
yer palamudu bot. 1 v. yer meşesi 2 (zenama, devojkama), "trzali"
bot. v. dalakotu
yeşilli 1. u zelenoj boji 2. odeven u ze-
,,
ı: yer pırasası bat. v. aslan kuyruğu leno; u zelenom; - kadın zena u zelenom
ll
!

1060

yeşillik 1 . zelenilo; zel ena boja 2.
zelen, zeleno povrce 3. zelena trava 4.
mesto koje o biluje zelenilam
yeşil sazan zool. v. karabalık
yeşim amin. jaspis (dragi kamen)
yetenek (-ği) 1. sposobnost; 2. ka-
pacitet
yetenekli sposoban; nadaren
yeteneksiz nesposoban; neobdaren
yeteneksizlik nesposobnost;
yeter 1 dovoljan; - i kadar u dovoljnoj
meri, koliko je dovoljno ll dovoljno, dosta;
- de artar vise nego dovoljno
yeterince koliko je potrebno, u do-
voljnoj meri
yeterli 1. sposoban; nadlezan, me-
rodavan; ct. ehliyetli 2. dovoljan
yeterlik sposobnost; nadleznost, me-
rodavnost, kompetencija; o - fiili gram.
posibilitiv
yeter sayı kvorum
yetersiz 1. nedovoljan 2. nenadlezan,
nekompetentan, nekvalifikovan;
yetersizlik ll nedovoljnost;
dostatnost; kalp - i med. sri':ana in-
suficijencija
yeti1 ll psih. moc, sposobnost (du-
hovna); düşünme - si sposobnost misl-
jenja
yeti2 jeti, snezni i':ovek
yetik nar. sposoban; sazreo, odrastao
yetim a siroi':e, dete bez oca; - kalmak
ostati bez oca
yetimhane a-p si roliste
yetimlik sirotanstvo
yetinme zadovoljenje
yetinmek s ile zadovoljiti se
yetingen koji se zadevoljava malim,
skroman
yetiştirici
yetingenlik zadovoljavanje malim;
skromnost
yetinmek zadovoljiti se (lonim sto se
ima)
yetirmek ak. dat. nar. 1. zavrsiti okon-
cali 2. uzgajati, vaspilavali 3. vodili, up-
ravljati
yetişkin 1. odrastao, zreo, sazreo 2.
stasala zu udaju (devojka)
yetişkinlik zrelost
yetişme 1. rast, prirastaj, porası 2. raz-
voj, napredovanje 3. vaspitavanje, odgoj
yetişrnek 1. dat. stici, dostici; sen git
ben sana yetişirim li idi, ja cu te stici 2.
biti gotovo, zavrsiti se, stici (na vreme); bu
ceket yarına yetişir ovaj sako ce biti
gotov do sutra 3. stici na vreme; uhvatiti
(voz i si.); otobüse yetişmeseydim işe
geç kalırdım da nisam stigao na autobus
zakasnio bih na posao; 4. dat. dohvatiti; o
dala yetişernedim nisam mogao da doh-
valim onu granu 5. naci vremana, moci
uraditi, postiti; bu kadar işe yetişemem
ne mogu da uradim tolike poslova 6. dos-
tici, biti dovoljno; bu yemek yetişir ml?
ne- da lice ti biti dovoljno ovo jelo) sendeki
para yetişir mi? da li ce ti biti dovoljan
novac koji imas kod sebe? 7. (iz) rasti, us-
pevati; burada çınar iyi yetişir ovde pla~
tani dobro uspevaju; çocuklanız yetişti
mi da li su vam deca porasla? 8. poticati,
izaci; gajiti se, podizati se; bu okuldan ye-
tişen gençler mladici koji su potekli iz ove
skole 9. dat. dedeme yetiştim, to-
runlarıma da (yetiştim) zatekao sam
dedu u zivotu i docekao sam unuke 1O.
priteci u pomoc, pomoci; yetişini u
po moc!
yetişmiş 1. zreo, odrastao; - evlat od-
raslo dete 2. zreo; - bir meyve zrelo voce
3. obui':en, kvalifikovan; - bir işçi kva-
lifikovan radnik
yetiştirici proizvodjai':, uzgajitelj; tütün
- si uzgajivac duvana
1061
y~ti~ltfımek
' ·. y~liştlriimek pass. od yetiştirmek
y~tiştirim obucavanje treniranje;
yetiştirme 1. proizvodnja;; cf. üretim 2.
vaspitanik, pitomac
. 'yetiştirmek 1. ca us: od yetiştirmek 2.
ak. saopstiti, preneti (vesti, informacije);
dostavili 3. ak. vaspitavati, odgajati 4. pro-
izvoditi; gajiti; cf. üretmek; buğday - gajiti
psenicu 5. podizati, stvarati (kadrove);
doktor - stvarati lek~re 6.ak. o.bueavati;
trenirati 7. ak. dopremiti, prebaciti; hastayı
doktora - dopremiti bolesnika lekaru
yetke 1. uticaj, autoritet; cf. otorite 2.
autoritet, vlast;
yetkeli uticajan, autoritativan
yetki pravo, ovlascenje; nadleznost;
kompetecija
yetkilendirmek ak. ovlastiti, opu-
nomociti
yetkili nadlezan, kompetentan; · ov-
lascen; - kılmak ovlastiti, opunomociti;. -
organlar nadlezni organi
yetkin ll savrsen, besprekoran; iz-
vanredan;
yetkinleşrnek usavrsiti se, postali savr-
sen
yevmiye a ı dnleVnica; nadnica, dnev-
na zarada ll svakog dana, svakodnevno; -
şu kadar çalışıyor on svakodnevno toliko
ra di
yevmiyeci nadniear, dnevniear
Yezidi re/. jezid (pripadnik jezitske
sekte iz regiona Mosula)
Yezidilik jezitska sekta
yezit (-di) zestok, okrutan covek, liranin
(po omajadskom halifijezidu(, 680-683)
yezitlik svirepost, okrutnost, zverstvo
yığdırmakak. dat. caus. od yığmak
yığılı sapupljen; nagomilan
yığılaşma tiska, guzva, gungula
yığılaşmak okupiti se
yığılmak 1. paass. od yığmak 2. tiskati
se, gurati se 3. stropostati se, sur:vati se,
svaliti se; yığılıp kalmak pasti, srusiti se
yıgın 1. gomila, hrpa 2. masa, mnostvo
ljudi, svetina; - kültürü masovna kultura ô
bir - mnogo; bir - laf söyledi izgovorio je
mnogo reci; - la gomilama, na gomile; -
la mektup gelmiştir stiglo je na gomile pi-
sama
yığınmak 1. sabiraliste, mesto. skupl-

yetkinlik savr8enstvo, perfekcija janja; 2. bot. kolonija 3. gomilanje, skupl-

janje; voj. koncentracija (trupa) ··' .
yetkisiz nenadlezan, nekompetentan
yığıntı gomila, hrpa; taş - sı gomila ka-
yetkisizlik nekqmpetentnost
menja
yetmek (-er) dat. 1. biti dovoljno, dos-
yığışık nagomilan, natrpan, prepun, za-
tajati, dostizati; bu yemek bize yetmez
gusen
ovo jelo nam nije dovoljno, koliko treba 2.
nar. dostici (godine), doziveti; yaşı dok- yığışım geol. konglomerat
sana yetti doziveo devedeset godina yığışma gomila, gu:Zva
yetmiş sedamdeset ö- işi bitmiş on je yığışmak skupljati seokupljati se
vrlo star
yığmak (-ar) 1.ak. dat. (na)gomilati,
yetmişer po sedamdeset
(na) trpati nabac (iv) ati 2. (na) kupiti, os-
yetmişinci sedandeseti taviti (rezerve)
yetmişlik 1. od sedamdeset. (komada, yıkama 1. pranje; - makinesi masina
jedinica i si.) 2. sedamdesetogodisnji za pranje 2. razvijanje (fotografija, fılma) ,

1062
 yıldırak

yıkamak ak. 1. prati, ispirati; umivati; yıktınlmak pass. od yıktırmak; duvar

ellerini - oprati ruke 2. izazijati, razvijati yıktırıl.dı zid je srusen
(film) ·
yıktırmak caus. od yıkmak
yık~~mak 1. pass. od yıkamak 2. umi- yıl godina; - larca godinama; - dabir
vati se; prati se, kupati se jednom u godini; - ın uzunu celu godiria,
yıkatmak caus. od yıkamak tokom cele godine; - lar - ı vee mnogo
~odina, odavno; bereketli - rodna godina;
yıkayıcı perac; ispirp.c; altın - sı ispirac O - on iki ay ( bir şey yapmak) stalno,
zlata 2. razvijac filmova (u laboratoriji) cele godine (raditi, zanimati se cima); -
yıkı nar. razvaline, rusevine, ruin~:. uğursuzuodur vreme pripada lopovima
(kada neko nezasluzeno stekne polozaj ili
yıkıcı 1. rusilacki, razaracki 2. fig. dest-
novac)
ruktivan; podrivacki, subverzivan; - fa-
aliyetler subverzivne, podrivacke ak- yılan 1 zmija; boğa.- ı udav; su- ı vo-

tivnosti 3. v. yıkmacı dena zmija ll 1. podao, podmukao (o co-

/ veku) 2. u sastavu bat. i zaaf. naziva; iğ­
yıkıcılık subverzivna aktivnost
/ nesi zaaf. morska igla (Syngnathus
yıkık razrusen, razoren; ophidion); - kartalı zaaf. zmijar (Circaetus
gallicus); - kötü divlje. zalfija (Salvia pra-
yıkılış 1. rusenje, razaranje 2. fig. slom,
tensis); - otu bot. lineura (Gentianalutea)
pad, krah
O - gibi odvratan, neprijatan; - hikayesi
yıkılmak .1. pass. od yıkmak 2. sruğiti dug~ prica, prica bez kraja; - ın kuy-
se, pasti; yorgunluktan - pasti od umora; ruğuna basmak stati zmiji. na rep (izazvati
ev yıkıldı kuea se srusila 2. teturati se, pizmu zlobnog coveka) - a sarılmak hva-
posrtati yıkıla yıkıla geliyordu dolazio je tati se za slamku
teturajuci se 3. udaljiti se, izgubiti se, nes- yılan balığı zaaf. jegulja (Anguilla an-
tati; yıkıl şuradan! cisti se odale! gubi se! guilla)
tornjaj se!
yılan başı ukras na konjskoj opremi
yıkım velika steta, propast, katastrofa;
yılancık (-ğı) 1. med. crveni vetar 2.
2. bankrotiranje, padanje pod stecaj
med. tuberkulaza kostiju
yıkımcı v. yıkıcı
yılancıl zaaf. sveti ibis, ptica koja se
yıkıntı 1. rusenje, razaranje; /-al - hrani zmijama (Threshkiornis aethiopica)
olmak upropastiti, unistiti 2. rusevine,
yılankavi vijugav krivudav; spiralan; -
ruine, razvaline;
akmak vijugavo teci (o reci); - merdiven
yıkkın dotrajao, oronuo, rusevan, sklon zavojite stepenice
pa du yılantaşı min. serpentin
yıkmacı rusilac (starih zgrada i si.) yılan yastığı bat. kozlac, zmijska trava
yıkmak (-ar) ak. 1. rusuti, ratarati 2. (Dracunculus vulgaris)
oboriti, prevrnuti 3. fig. upropastiti, unistiti; yıl başı Nova godina ( 1. januar)
bu kayıp onu yıkar ovaj gubitak ga unis-
yıldırak nar. 1 blistav, sjajan ll munja;
tava 4. nakrenuti, nakreviti (kapu, sesir);
ct. şimşek
şapkasını sağa yıkmış nakrivio je sesir
nadesno 5. pripisati, natovariti; suçunu Yıldırak astr. Sirijus (najsjajnija zvezda
banS" yıktı meni je nalovario svoju krivicu Velikog psa)

1063
}"lldihlmak

'''yıldırılinak pass. od yıldırmak yılgınca zastravljeno, zaplaseno

yıldırım munja; grom; - çarpması udar yılgınlık zaplasenost, preplasenost,

groma; - siperi v. yıldırımkıran O gibi prestravljenost
munjevito; - savaşı munjevit rat; blickrig; yıl halkası god, godisnji prsfen (na
- la vurulmuşa dönmek biti kao gromom deblu drveta)
pogodjen
yıllık nar. 1. kriv, iskrivljenz 2oustima 2.
yıldırımkıran grı:imobran zrikav, razrok(o ocima)
yıldırımlık, yıldırımsavar v. yıl- yılışık usiljeno, izvestaceno nasmesen
dırımkıran
yılışıkça izvestaceno
yıldırmak ak. · zastrasiyati, uterivati
yılışıklık izvestacenost, usiljenost
strah; terorisati
yılışkanlık v. yılışıklık
yıldız 1. astr. zvezda; akmak padati (o
zvezdama); - kaymak (ili uçmak) v. - ak- yılışmak usiljeno se smesiti; iz-
makm; Şimal - ı polarno zvezda;2. fig. vestaceno se ponasati
zvezda star 3.mor. sever 4. fig. sreca, yılkınar. krdo (konja, magaraca)
sansa; - ı barışık srecan; - ı düşük nes-
yıllamak nar. dugo ostati, dugo pro-
reean; - ı parlamak steci slavu; - söndü
vesli
njegova je zvezda potamnela 5. zvezdica;
- işareti tip. asteriskus; subay - ı ofi- yıllanmak 1. napuniti godinu; çocuk

clrska zvezdica O - ları barışmamak ne
slagati se, ziveti u razmirici; - ı dişi po-
pularan; simpatican; - falcısı astrolog; -
falcılığı astrologija; - ları saymak ne
moci spavati
daha yıllanınadı dete jos nije napunilo go-
dinu 2) provesti godinu dana; Orhan
orada yıliandı Orhan je ostao tamo go-
dinu dana 3. dugo ostati 3. ostareti
yıliatmak ak. dugo cuvati; ostaviti da

yıldız böceği zool. v. ateş böceği odlezi (vino i si.)

yıllık(-ğı) 1 1. jednogodisnji, od godinu
yıldız çiçeği bot. georjina (Dahlia)
dana; bir - d~ma jednogodisnje tele; -
yıldızlama k 1. duvati sa seve ra (o halkalar jednogodisnji prstenovi, godovi
vetru) 2. razvedriti se (na stablu) 2. godisnji; yüz - meşe sto-
yıldızlı 1 . sa zvezdama; - bayrak zas- godisnji hrast 3. godisnji; - rapor godisnji
tava sa zvezdicama 2. vedar, bez oblaka izvestaj ll 1. godisnjak, almanah 2. go-
(o vremenu, danu) disnja plata
yıllıkçı ll koji dobija godisnju platu
yıldızsız oblacno (vreme)
yıllıklı ll godisnji, na godinu; - iş posao
yıldız taşı geol. aventurin
za jednu godinu, rad na godinu
yıldız yağmuru kisa od zvezda pa-
yılmak (-ar) abi. (za) plasiti se, uplasiti
dalica, meteorska kisa
se; hiçbir şeyden yılınamak nicega se ne
yıldız yeli sevemi vetar, severac plasili
yıl dönümü godisnjica, proslava go- yılmaz neustrasiv, hrabar
disnjice
yılmazlık neustrasivost, odvaznost
yılgı strah, uzas; jeza; ct. dehşet;
yıprak nar. iznosen, pohaban, postareo
yılgın zaplasen, zastrasen, prestravljen (o odelu)

1064
 yitik

yıpramak v. yıpranmak yırttırmak caus. od yırtriıak

yıpranmak 1. pohabati se, poderati,se, yısa uzv. ho-rukl ' - beraber! svi za-
izlizati se (o odelu, tepihu i si. ) 2. insrositi jedno! - etmek (halatı) vuci uze o - - naj-
se, dotrajati .. ·(o masini); saatin me- visie, uvrh glave
kanizması yıpranmış mehanizam sata je
dotrajao 3. izgubiti snagu, klunuti, oronuti
yıvışık v. yılışık
(o coveku) yıvışıklık lepljivost
yıpratıcı iscrpljujuci;' iznurujuci yıvıŞmak postali lepljiv
yıpratmak ak. iznurivati, iscrpljivati yı.vış yıvış v. cıvık cıvık
~·

yır nar. 1. pesma; 2. melodija yiğit (-di) 1 1. mladic, momak 2. junak;

yırlamak nar. pevati baba ~ delija, junacina ll hrabar, smeo,

odvazan o - medanda belli olur junak se
yırmak (-ar) ak. raseci, rascepiti; ras- poznaje na megdanu (a ne na recima)
parati
yiğitbaşı arh. lice koje je sprovodila od-
yırtıcı 1. krvolocan, mesozder (o zi-
luke esnata
votinjama); grabljiv; - kuş ptica grabljivica
2. fig. pohlepan, gramziv, nezasit 4. fig. yiğitçe hrabro, smelo
vest, okretan yiğitlendirmek ak. bodriti, hrahriti, ju-
yırtıcılık
1 . krvolacnost; grabljivost 2. naciti
gramzivost, pohlepnost yiğitlenmek, yiğitmeşmek ohrabriti. se,
yırtık (-l)ı)
1.1. pocepan, poderan; - pır­ postali hrabar
tık odrpan, dronjav 2. fig. bestidan, be-
yiğitlik hrabrost, smelost, srcanost; -
zocan 3. rezak, prodoran (glas) ll po-
taslama k praviti se hrabar
derotina, pocepano mesto; rupa (na odeci
i si.) yil bi k (-ği) nar. padavica, epilepsija;
yırtıklık 1. poderanost 2. fig. be- yine v. gene
zocnost, drskost-
yineiernek ak. ponoviti, ponavljati
yırtılmak pocepati se, poderati se 2.
yinelemeli 1. ponovljen; koji se po-
fig. osloboditi se (zbunjeribsti, smetencisti),
navlja 2. gra._m. ucestali, iteralivni
izgubiti strah; görüşe görüş~ yırtıldı os-
lobodio s\smetenosti cesto razgovarajuci yineienrnek ponavljati se
yırtınmak 1. derati se, Vristati, kricati 2. yineietmek caus. od yinelemek
neumorno raditi na nekoj temi yirik v. yırtık
yırtıak izbuljen, razrogacen (o oku)
yirmi dvadeset; - yaş dişi umnjak
yırtmaç (-cı) izrez, razrez (na haljini, (zub)
suknji)
yirmilik 1. dvadesetogodisnji 2. od dva-
yırtmaçlı s izrezom; - etek suknja s iz- deset Oedinica, delova i si.)
rezom
yirminci dvadeseti
yı rtma k (-ar) 1.. ak. 1. cepati, parati;
yirmişer po dvadeset
trgati, kidati (papir, tkaninu i si.) 2. grebati,
ogrepsti; kedi elimi yırttı macka mi je og- yitik izgubljen, nestao; - eşya bulundu
rebala ruku 3. obuciti; dresirati (konja) nadjene su izgubijene stvari

1065
 Ml!!?'
yitim gubit~k. propast; stet,a; ct. kayıp yobazca 1. zatucano 2. neotesa.ııo

yitirilmek.pass. od yitirmek . yobazlık fanatizam (verski); za-

tucanost, nazadnjasto
yitirmek· ak. 1. (iz) gtıbiti; saatimi yi-
tirdim izgubio sam sat yobazlaşmak postali tanalican (za-
tucan)
yitmek (-er) 1. izgubiti se; 1 nestati; pro-
pasti; yitip gitmek nestati, isceznuti yoga joga (indusko filozofsko ucenje)
yiv 1. zleb; brazda; - açmak zlebili 2. yogi pristalica joge
navoj, uvojak (u cevi vatrenog oruzja); vi- yoğalmak nestati, potrositi se
danın - leri navoji srafa 3. prorez, izrez 4.
yağaltıcı potrosac; cf. tüketici
sav, sastavak; kafatasının - leri anat. sa-
vovi lobanje 5. razdeljak (kose) 6. linija, yoğaltım potrosnja; cf. tüketim,
potez, crta;
yoğaltmak (po) trositi; cf. tüketmek
yivlemek ak. nar. naostriti, zaostriti 2.
yoğrulmak 1. pass. od yağurmak 2.
njuskati, tragati (o psu)
i.·ı':ı
ij iskriviti se, saviti se, ugnuti se (o metalnoj
yivli sa zlebom; sa navojem; zarezan
iii posud (pri padu)

rı:ı
yivsiz neizljebljen, nenarezan; bez na- yoğrum obrazovanje, formiranje
voja
il yoğun 1. fiz. gust 2. zbijen, zgusnut;

·,.ı!ı,.ı
ı
yiyecek ı 1. hrana, jelo; namirnice; - ucestao, vrlo cest 3. gust, debeo; - sis
maddeleri prehrambeni poizvodi; hayvan gusta magla 4. fig. povecan, narastao; bu
- leri stocna hrana, krma 2. voj. pro- bölgede nüfus - dur u ovoj oblasti je
l
\~ vijanta; - tedariki nabavka provijante ll uvecano stanovnistvo 5. fig. mnogo; ct.
jestiv; za jelo çok; bu günlerde - işlerim var ovih dana
imam mnogo poslova
yiyici ı 1. koji jede 2, podmitljiv, pot-
kupljiv ll 1. prozdrljivac, zdera 2. pod- yoğunlaç (-cı) fiz. kondenzator
mitljivac, korupcionas; yoğunlaşmak zgusnjavati se, zgusnuti
yiyicilik podmitljivost; korumpiranst; se
zloupotreba; yoğunlaştırmak ak. zgusnuti, zgusn-
yiyim jedenje, obedovanje; /-ı/- yeri javati; kondenzovati
etmek (ili yapmak) upotrebiti za licni in- yoğunluk gustina, gustoca; trafik - u
teres gustina saobracaja
yiyimil ukusan; - bir yemek ukusno yoğurmak ak. (za) mesiti (testo)
jelo
yoğurt (-du) kiselo mleko; - çalmak
yiyinti hrana, namirnice praviti kiselo mleko, kiseliti mleko ~ - u üf-
yo 1. ne; cf. hayır; yemek yedin mi? - leyerek. yemek bili veoma oprezan
ı da li si jeo? Ne! 2. uzv. oh, ne! (izrazava yoğurt çiçeği nar. v. papatya
opiranje, neslaganje); - ı öyle şey is-
yoğurtçu prodavac kiselog mleka
temem ne! tako nesto ne zeliin
yoğurtlamak ak. dodati kiseto mleko
yobaz 1. fanatican, zatucan; - kafalı
adam n:ıracjak, opskurant 2. prost, ne- yoğurtlu s kiselim mlekom, prip-
otesan remljem s kiselim mlekom (o jelu)

1066

yağurtmak caus. od yağurmak
yoğurt otu bot. ivandance, ivanjsko
cvece (Galium)
yok (-ku,-ğu) ı nema; evde kimse - u
kuci nikoga nema; param - nemarn no-
vaca ll ne; mektup yazdın mı? - yaz-
madım daha da li si napisao pismo? Ne,
jos nisam lll na poeetku svakog iskaza u
seriji, izraiava nevericu te .. te; - başı ağ­
rıyormuş , - dişi sıziiyormuş te bolela
ga glava, te böleo ga zub O - tan ni za §ta,
bez razloga; - canım! 1) ne, niposto! 2)
stvarno? nije valjda? - değildir ima, pos-
toji; - denecek kadar moze se reci skoro
da nema; - devenin başı! nemoguce! ne-
verovatno! - oğlu - nema nista; - pa-
hasına (satmak) u bescenje (prodavati); -
tan yere v. yok yere; - - nema sta nema,
ima sve sto zelis; hiç - tan bana gücenir
ljuti se na mene bez razloga; hiç - tan
daha iyi bolje ista nego nista; - tan var
etmek stvoriti
yokçu fi/. nihilista
yokçuluk nihilizam
yok etmek ak. unistiti; iskoreniti; lik-
vidirali
yoklama 1. gUm. oç! yoklamak 2. pro-
vera; prozivka (ucenika); provera ;znanja;
test; - yapmak 1) proveriti, prekontrolisati
2) prozivati; yazılı - pismena p_rovera, pis-
meni test 3. voj. kontrola (stanja, sluzbi, hi-
gijene i si.)
yoklamacı 1. ist. kontrolar ratne op-
reme i materijala U tvrdjavama 2. voj. sluz-
benik (za personaine poslove)
yoklamak ak. 1. proveravati, kont-
rolisali 2. prozivati 3. traziti, pretrazivati 3.
posecivati, pohoditi, obilaziti; hastayı yok-
ladık obiisii smo bolesnika
· yoklanmak pass. od yoklamak
yoklatmak ak. dat. caus. od yoklamak
yokluk 1. odsutnost; nepostojanje 2.
nemastina, beda
yol
yok olmak 1. izgubiti se nestati is~
ceznuti; propasti 2. ne po~t~]a~i · )<' •· '
yoksa 1. inace, u suprotnom; çalıŞ di"
yorum sana - yersin dayak radi ka d. ti
kazek, inace ces dobiti batine 2 mô.Zda
/ . '
valjda, verovatı:ıo; Orhan geç kaldı, -
treni mi kaçırdı Orhan je zakasnio, ve~
rovatno je izgubio voz 3. u upitnoj rei5enici
ili; bugün mü, - yarın mı geleyim da li da
dodjem danas ili sutra? bunu seri mi - ar-
kadaşın mı yaptı? da li si ovo ucinio ti, ili
tvoj drug? 4. na kraju iskaza jos samo;
yemek çok, misafir gelsin - jela je
mnogo samo jos gosti da dodju
yoksul siromasan, bedan;
yoksullaşmak osiromasiti
yoksullaştırmak ak. osiromasitl, do-
vesti koga do siromastvo
yoksulluk siromostvo, nemastina,
beda
yoksun ab/. lisan cega, oskudan; /-dan/
- etmek bırakmak ili kılmak lisiti; lisavati; 1
-dan/ - kalmak lisiti se
yoksulluk lisavanje; nemasli na, .qs,
kudica
yoksunmak ab/: lisavati se
yoksuzluk nar. v. yoksulluk
yokurnsamak v. yoksamak
yokuş uzvisica, uzbrdica; nagib, kosa,
padina; - aşağı nizbrdo; - çıkmak pe~t­
rati se; - inmek silaziti, spustati se (niz
brdo); - yukarı uzbrdo
yokuşcu sp. biciklista koji uspesno vozi
na putu sa uzbrdicama
yok yere ni zbog öega, bez razlo~a,'
bez potrebe
yol J 1. put; drum,. cesta; - kavşağı
raskrsnica; - tamiratı popravka puta; arka
- ları voj. pozadinski ,putevi; deniz - u
pomorski put; doğru - 1) prav put 2) fig.
pravi put; dolaşık - zaobilazan put; dört -
1067
 rdsıH·sriica; hava - u aviolinija; keçi · - u
kozja staza; kestirme - kraci put, precica;
şose - u cesta, drum; yürüyüş - u mar8-
ruta 2. putovanje, put; cf. yolculuk; - a çık­
mak (ili düşmek) krenuti na put,. · ot-
putovati; - harcı putni trosak 3. brzina
hoda (kratanja, voznje); bu ll trenin - u
az ovaj voz se sporo krece 4. putanja;
tok, kolotecina; anat. kanal; - dan çıkmak
1) iskociti sa tracnica (o vozu, tramvaju) 2)
skrenuti s pravog buta; petrol boru -.u
naftovod; su - u vodovod; vodeni put 5.
sredstvo; nacin; izlaz; /-ın/ - unu bulmak
naci izlaz iz cega; naci lek; - göstermek
1) pokazati put 2) nauciti, upututi koga;
mesele bu - dan halledilebilir problem
se moze resiti na ovaj naCin; ne - da na
koji nacin? 6. ponasanje, ophodjenje; tu-
tuğun - u beğenmedim ne svidja mi se
tvoje ponasanje 7. sistem, metod; cf. usul;
- yardam 1) nacin delovanje 2) valjan,
pravilan put; - yordam bilmez prost, ne-
otesan (covek); - lle yardam ile uredno,
valjano, pravilno;. - unu yardamını şa­
şırmak izgubiti se, zabludeti, skrenuti s
(pravog) puta 8. linija, pruga (tkanine); bu
kumaşın kırmızı - ları var ovaj stof ima
crvene pruge 9. nar. put (a); cf. defa, kere;
bize sir - uğrayın svratite jednom k nama
ll u funkciji sastavljenih postpozicijap -
una, - unda za, radi; vatan - unda
ölmek poginuti za otadzbinu O - unda u
redu, dobro; her şey - undadır sve je u
red u; - uyla 1) posredstvom, putem 2)
preko. via; - açmak 1) proseci put 2) /-af
dati povod; -u açmak 1) otvoriti (novi) put
(za saobracaj 2) ocistiti put(od smetova,
odrona); - unuz açık olsun! srecan vam
put! - almak napredovati, prelaziti (put); /-
ın/ - una bakmak ocekivati koga; /-ın/ -
unu beklemek ocekivati ciji dolazak; -
unu bilmek imati iskustvo u cemu, znati
.· raditi; /-ın/ - una çıkmak poci kome u sus-
ll
1
ı:ı
ret; - u duşrnek 1) dovesti, naneti kuda (o
putu) 2) imati, ukazati se (o prilici); - um
ı,J düşerse 1) ako me put nanese 2) ako mi
se ukaze prilika; - a düzülmek krenuti na
J
1068
put; - erkan pravila ponasnja; - etmek
eesto putovati, odlaziti (u odredjeno
mesto);- a gelmek urazumiti se, popraviti
se; /-ı/ - a getirmek urazumiti; pre-
vaspitati; - una girmek. ukoloteciti se,
krenuti (o poslu i si.); - gitmek v. -
almak; 1-a/ - görünmek ukazati se,
predstojiti (o putu)- göstermen pokaza~i
put - gözlernek ocekivati, nadati se (çla
se nesto dogodi); - iz bilmek 1) poznavati
put 2) biti ıskusan; - dan kalmak ne moci
otputovati, odustati od putovanja; - larda
kalmak ne stici na vreme, ostati na putu; 1
-ın/ - unu kesrnek 1) prepreciti kome put
2) opljackati na drumu; /-ı/ - a koymak 1)
uputiti, poslati na put 2) izvesti na put; -
una koymak dovoditi u red, sredjivati; - a
koyulmak krenuti na put; - a sapıtmak
krenuti losim putem; - şaşmak arh. rac-
vati se, gubiti se (o putu); - tutmak 1) kre-
nuti putem, uhvatiti put; /-ın/- unu tutl"!lak
1) uputiti se, krenuti ka 2) fig. izabrati
kakav put; - vermek 1. propustiti, dati put
2) povecati brzinu 3) otpustiti, izbaciti (s
posla); - vurmak nar. otpremiti, isprati ti
na put; /-ın/ - unu yapmak 1) stvoriti mo-
gusnost za 2) sondiratı teren, opipati si-
tuaciju; - a yatma k v. - a gelmek; - - 1)
prugast, u linijama 2) ispresecan raznim
putevima; - yürümek setati, izaci u setnju
yolak (-ğı) nar. puti6, staza
yolcu 1. putnik, prolaznik; - geçirmek
pratiti, ispracati na put; - nakliyatı putnicki
saobraeaj; - uçağı putnicki avion 2. tig.
dete na putu (pred rodjenje) 3. tezak bo-
lesnik, samrtnik; - görünmek biti na samr-
ti 4. onaj ko se sprema na put; - etmek
ispracati putnika; yine - olduk opet mo-
ramo na put O - yolunda gerek svako
treba da radi svoj posao
yolculuk putovanje; - a çıkmak krenuti
na putovanje; iyi - lar! srecan put!
yoldaş 1. saputnik 2. drug, prijatelj 3.
fig. istomisljenik
yoldaşlık drugarstvo; drustvo na pu-

tovanju; - etmek 1) zajedno putovati, pra-
viti drustvo 2) drugarski postupati
yoldurmak caus. od yolmaak
yolgeçen; - hanı (gibi) fig. mnogo po-
secivano i sumnjivo mesto; burası - hanı
değil nije ovo svacije svratiste
yollamak ak. dat. poslati, uputiti, otp-
remiti; para - poslati novac
yollanmak 1. pass. od yollamak 2. kre-
nuti, uputiti se, udaljiti se
yollu 1. s kakvim putem; bozuk - bir
mahalle cetvrt sa izlokanim putevima;
kısa - bir gezi kratko putovanje 2. pru-
gast, u linijama; mavi - bir kumaş tkanina
sa plavim linijama 3. brz, brzohodan (o vo-
zilu, brodu); - gemi brzohodan brod 4.
fig. valjan, ispravan; bu - bir iş oldu ovo
je ispao valjan posao 5. fig. u vidu, u znak,
kao; alay - u vidu podsmeha, kao pods-
mehkaoş podsmeh; ; şükran - u znak
zahvalnosti arg. la ka, lako osvojiva (zena)
yolluk 1. putna hrana 2. putni trosak,
poputnina 3. staza za pod, podni cilim 4.
poklon putniku
yolmak (-ar) ak. 1. cupati, trgati; ce-
rupati; kaşlarını - cupali obrve; tavuğun
tüylerini - opipati, ocerupati kokosku; üs-
tünü başını - kidati se, ocajavati, tugovati
2. agr. pleviti (travu, korov) 3. arg. oce-
rupati, opeljesiti
yolsuz 1. bez puteva; - bir bölge re-
gion biz puteva 2. neprohodan, besputan
3. spor, sporahadan (o vozilu); - bir tren
sporovozan voz 4. napravilan, ne-
regularan; neumestan, neprikladan; ne-
korektan; - yöntemsiz neregularan, sup-
rotan pravilima 5. ist. iskljucen, od tranjen
(iz esnafa, sekte i si.);
yolsuzluk 1. losi putevi; bespuce (i fig.
) 2. fig. bezakonje, zloupotreba, krsenje
pravila
yoluk ocerupan, operusan, opipan (o
zivini)
yordam
yolunmak 1. pass. od yolmak 2. fig. cu-
pati kosu (u ocajanju); ocajavati
yoluyla 1. putem 2. posredstvom 3.
metodom, metodicno
yom sreca, dobrobit, dobar znak; nim
(znak, znamen);
yoma mor. debelo uze, sidrenjak
yonca bot. detelina (Trifolium)- yap-
rağı raskrsnica puteva u. obliku cet-
vorolisne deleline
yoncalık detelinar~eteliniste
yonga paperje (ptica)
"
yonga cepka, treska; strugotina, opilljci
yongar muz. vrsta tvozicanog saza
yonmak (-ar) nar. v. yonmak
yont neukrocena, nejahana kabila
yont kuşu zool. pastirica (Motacilla)
yontma 1 gl. im. od yontmak ll izrezan,
otesan, isklesan; - taş klesan kamen; -
taş devri geo/. paleolit
yontmak (-ar) ak. 1. sturgati, tesati;
ostriti; kalem - ostriti olovku; taş - klesali
kamen 2. fig. izvlaciti; iskamciti (novac)
yontu statua, skulptura; cf. heykel
yontucu 1. skulptor; ct. heykeltıraş 2.
fig. interezdzija, koji vodi racuna samo o
svojoj koristi
yontuculuk zanimanje skulptora
yontuk 1. otesan; isklesan 2. naostten
3. geol. denudiran
yontulmak 1. pass. od yonlmak 2. fig.
istesali se, uljuditi se
yonulmak nar. v. yontulmak
yordam 1. spretnost, umesnost; ct. çe-
viklik 2. arh. razmetanje, hvalisanje; ct.
çalım; - satmak razmetati se, sepuriti se
3. sposobnost, vicnost ct. yeti 4. nar. po-
mocnik
1069
''y(jfi:famıı
yordamlı 1. nar. privlacan, lep (o mus-
karcu); 2. spretan, snalazljiv
yardurmak caus. od yormak
yorga sitan kas, kaskanje (konja)
yorgalamak ici kasom, kaskati (o
konju)
yorgan jorgan; - çarşafı jorganski ear-
saf; - kaplamak presvuci jorgan o -
döşek yatmak biti tesko bolestan; - gitti,
kavga bitti nestao je povod i svadja je
prestala; umre kurnce rasturi se kumstvo;
- ına göre ayağını uzat v. aya(1ını yor-
ganına göre uzat; - kavgası prividna
svadja (zapodenuta iz interesa, koji se
ocekuje od treceg lica)
yorgancı jorgandzija
yorgancılık jorgandzijski zanat
yorgun umoran, posustao; - argın
veoma umoran, iznuren, isvrpljen
yorgunluk umor, premorenost, zamor;
- luğunu almak 1) predahnuti, odmoriti
se, odagnati umor 2) /-ın/ odmoriti koga; -
çıkarmak odmoriti se, odmarati se; - kah·
vesi kafa posle velikog premora
yormak1 (-ar) ak. 1. umarati, zamarati
bugünkü iş beni çok yordu danasnji
posao me veoma umorio 2. muciti, obes-
pokojavati
yormak2 (-ar) ak. dat. tumaciti, ko-
mentarisati; bu gecikmeyi neye yo-
racağımı bilmiyorum ne znam kako da
tumacim ovo zakasnjenje; kötüye - pro-
komentarisati u losem smislu
yortmak (,ar) nar. 1. skitati. lanzati,
smucati se2. nar. treali
yor praznik, blagdan (hris6anski); pas-
kalya - su Uskrs, skrsnji praznik
yorucu zamoran; - bir iş zamoran
posao
yorulmak1 umarati se, zamarati se;
yorulmaz neumoran; zaten çok yo-
1070
ruldum bu Işi yarına bırakalım ostavimo
ovaj posao za sutra, ionako sam se
mnogo umorio
yorulmak2 pass. od yormak2
yorum 1. komentar; 2. interpretacija,
tumacenje; rüya - u tumacenje sna 3.
ocena (dogadjaja)
yorumcu komentator
yorumlamak ak. 1. komentarisati (do-
gadjaje, pojave i si.) 2. tumaciti (tekst) 3.
muz. paz. interpretirati, izvoditi
yorumlanmak pass. od yorumlamak
yosma 1. vesela i lepa (zena) 2. koketa
o - nın biri pej. zenska glava
yosmalık 1 . ljupkost, gracioznost; le-
pota 2. koketerija, kacipernost
yosun mahovina; - ba(11amak obrasti
mahovinom; su - ları alge
yosunlanmak, yosunlaşmak obrasti
mahovinom
yosunlu obrastao mahovinom; ma-
hovinast
yoz 1 . divalj, nekultivisan; - bitki divlja
biljka; neobradjen - toprak utrina 2. fig. di-
valj, prost, grub (o coveki) 3. fig. de-
generisan, izopacen
yozlaşma degeneracija, izopacenje
yozlaşmak izopaciti se, degenerisati
se, izroditi se
yozlaştırmak ak. izopaciti, degenerisati
yozluk izopacenost, degenerisanost
yön 1. strana; cf. taraf 2. pravac, smer;
ct.istikamet; dört - cetiri strane sveta; tek
- jedan smer (u saobracaju) 3. pogled, as-
pek!, odnos; - den u pogledu, sa aspekta;
bir - den u jednom pogledu; - vermek
davati smer (tok) her - den svestrano, sa
svih aspekata; ne - den u kom pogledu?
yöndeş geom. srazmeran, podudaran
 Yugoslav

yönelim 1. oriijentacija, orijentisanje 2. yönseme sklonost, tendenjija;

biol. tropizam 3. sklonost, naginjanje ka
yöntem metod;
cem u
yöntem bilim metodologija
yönelme orijentacija na; opredeljenje;
usmerenje yöntem bilimsel metodolaski

yönelmek dat. 1. usmeriti se, ori- yöntemli metodican; sistematican

jentisati se na 2. uzeti pravac, ukrenuti se yöntemlilik metodicnost; sis-
ka 3. lig. biti na nisanu tematicnost
yönelmeli orijentisan, usmeren yöntemsiz nemetodican; ne-
yöneitim geog. orijentacija, odrejivanje sistematiean
strana sveta; - yapmak orijentisati se yöre 1. okolina, susedstvo; 2. pedg-
radje
yöneltmek ak. dat. upraviti, uperiti, ok-
renuti; usmeriti, usmeravati; uputiti; ba- yöresel mesni, lokalni;
kışlarımı ona yönalttim uperio sam pog- yöreselleşrnek lokalizovatise
led ka njemu
yörük (-ğü) juruk (turkmenski nomad,
yönerge uputstvo, direktiva, instrukcija; sto.car)
yönetici rukovodilac, upravljac; parti - yörük v. yürük
si partijski rukovodilac
yörünge 1. trajektorija, putanja (zrna i
yöneticilik rukovodjenje, liderstvo si.) 2. astr. orbitu; - sina oturmak uci u
yönetilrnek pass. od yönetmek orbitu (i fig.); - sini şaşırmak odstupiti,
skrenuti sa orbite
yönetim uprava, rukovodstvo; - kurulu
yudum gutljaj; - - malo\ı:ıo malo, la-
upravni odbor; Amerika Birleşik Dev-
gono; bir - da içmek ispiti nai~kap
letleri - i administracija Sjedinjenih ame-
rickih driava yudumlamak ak. piti gutljaj po gutljaj,
piti bez zurbe
yönetimsel upravni;
yudumlanmak pass. od yudumlamak
yönetmek ak. upravljati, rukovoditi; 2. ...
\:
dirigovati; orkestrayı - dirigovati or- yudumluk od jednog gutljaja (kolicina)
kestr6m 3. rezirati (film) yuf uzv. fuj! (izrazava osudu, odv-
yönetmelik instrukcija (pismena) ratnost, negodovanje) Of-al - borusu çal-
mak izraziti kome svoje negodovanje; -
yönetmen 1. direktor; cf. müdür 2. re- ervahına! proklet bio!
ziser; reditelj; - yardımcısı asistent rezije
yufka 1 jufka, tanko razvijeno testo; -
yönetmenlik rukovodjenje, upravljanje; açmak razvijati jufku ll tanak, suv; lomljiv,
direkcija; ct. müdürlük krt; - yürekli sazaljiv, boleciv; arkası
yönetsel v. yönetimsel vise nema i tacka! to je sve!

yönlendirmek ak. usmeravati, upu- yufka böreği (-ni) burek od jufke

civati, ukazivati
yönlü 1. smerni; strani; çok -
vieistrani; tek - jednosmerni (o ulici i si.)
2. okrenut; usmeren na, uperen; upravljen;
yufkalık 1. brasno za jufku 2. sa-
zaljivost, bolecivost, samilost
Yugoslav Jugosloven; - folkloru ju-
goslovenski falklor

1071
 "''Y'Ügoslıivyalı

Yugoslavyalı jugosloven, zitelj ju- yumruk (-ğu) 1. pesnica; - atmak (ili

goslavije indirmek) udariti pesnicom; - kadar ve-
licine pesnice; malen, sitan; 1-a/ - (uyla)
yuh uh!
vurmak udariti pesnicom 2. udarac pes-
yuha uzv. sram otel sararn te bile! /-a/ nicom;- la kurtarmak izboksovati loptu (u
- çekmek (ili - ya tutmak) izviziali, ucut- fudbalu) 3. fig. pritisak; düşman - u al-
kali tında pod pritiskom neprijatelja o - gös- ~,

yuhalamak v. yuha çekmek terrnek plasiti, zastrasivati, pokazati pes-

yukaç (-cı) yuha çekmek
yukaç (-cı) geol. antiklihala; ct. semer
yukarı 1 gornji deo; vrh; evin - sı gornji
deo kuce ll gornji, visi - kat gornji sprat lll
go re, uvis - çıkmak 1) popeti se, uspeti
se 2) fig. doci na vrh (o premijeru, mi-
nistru); eller - i ! ruke uvis! O bir aşağı bir
- gelmek ici gore dole; - tükürsem bı­
yıkı, aşağı tükürsem sakal v. aşağı tü-
kürsem saka!, yukarı tükürsem bıyık - dan
almak snishod ljivo se ponasati; - dan
bakmak gledati s visine, nadmeno se po-
nasati
yukarısı gornji deo cega; gornji sprat
yulaf bot. ovas (Avena satina)
nice; - una güvenmek uzdati se u. svoju
silu; - hakkı silom dobijena, oteta stvar; -
kadar krupan, velik (o inace, sitnim stva-
rima)- kadar erik sljiva kao pesnica; - - a
gelmek pesnicati se
yumruklamak ak. udariti pesnicom;
göğsünü- udarati se pesnicema u prsa
yumruklaşmak s ile pesnicati se, borili
se, tuci sepesnicama
yumruk oyunu boks
yumrulamak, yumrulmak obrazovati
se (o kvrgama), oticati; iıabubreti, naduti
se
yumruluk kvrgavost; izbocenost, is-
pupcenost; oteklina

yular ular, povodac; - ı birinin elinde yumuk 1. naduven, natecan, podbuo (o

olmak biti pod cijim uticajem (kontrolom); ocima licu) 2. pun (acak), popunjen; - -
(bir - ı eksik grup, prost, tupoglav nagojen

yularlı sa ularom; zaularan yumuklaşmak 1. nateci, naduti se 2.

yu mak1 (-yur) nar. prati; umivati
yumak2 (-ğı) klupko;- açmak razmristi
klupko; bir - yün klupko vune O bo-
ğazıma bir - tıkadı zastala mi je knedla u
gri u
yumaklamak ak. smotati u klupko
yumaklanmak skiupcili se
popuniti se, nagojiti se
yumulmak 1. pass. od yummak 2. zat-
varali se, sklapati se (o ocima) gözleri yu-
muluyor oci mu se sklapaju 3. dat. pri-
onuti, baciti se (ob. na jelo)
yumurcak (-l:jı) 1. nestasko, vragolan,
seret (o detetu) 2. nar. nicina, kuzna guka
(ispod miske ili u preponama)

yummak (-ar) ak. 1. zatverili (usta, oci); yumurta 1. jaje; - akı belance; - yı
ı.ı ll gözünü - zazmureti 2.) stisniti, stegnuti çalkamak umutiti, izlupati jaje; - sarısı zu-
(saku, pesnicu) mance 2. ikra; - d~kmek bacati ikru,
mrestiti se 3. pecurka Oaje za stopanje ca-
yumru ı kvrga, cvoruga, izraslina 2.
rapa) 4. mosnica, testis O - dan daha dün
lı
1
bot. gomoj, glavica, krtola; - kök kvrgav
kore n
çıkmış balavac, tek sto se ispilio; - ka-
buğunu beğenmemiş jajetu se ne svidja

!·. '.
~!
yumrucuk (-ğu) kvrZica, cvorugica kora (govori se o onom ko s lose odnosi

1072
li

prema odgajitelju); - kapıya dayanmak
(ili gelmek) biti u vremenskoj stisci (za
posao); - kapıya dayandıktan sonra u
zadnji cas, u minut do dvanaest; - ya kulp
takmak ve5to se izgovarati, biti majstor u
nalazenju izgovora; her - dan civciv çık­
maz pos/. iz svakog jajeta ne iziazi pile
yumurtacı trgovac jajima
yumurtacık biol. jajasce, jajna celija
yumurtalık 1. anat. jajnik 2. posuda za
jaja 3. bot. plodnica
yumurtlamak ak. 1.nositi jaja; bacati
ikru 2. fig. slagati, izmisliti 3. fig. istrtljati,
izlajati, izbrbljati
yumurtlatmak caus. od yumurtlamak
yumuş nar. zadatak, posao
yumuşacık mekan, mekusan
yumuşak 1. rnek 2. savitljiv, gibak; yaş
dallar - olur mlade grane su savitljive 3.
rnek, lako obradiv; - bakır rnek bakar 4.
umeren, blag; - iklim blaga klima; - kalpli
(covek) meka srca 5. tih, miran (6ovek) 6.
prijatan, laskav; - sözler laskave reci 7.
lak, tih, besuman (korak, hod); - adım­
larla yaklaştı prisao je lakim koracima o -
ağızlı lak na uzdu, koji lako prima uzdu (o
konju); - başlı miran, poslusan, popustljiv;
- yüzlü snebivljiv, stidljiv, povucen
yumuşakçalar zool. mekusci, bes-
kicmenjaci
yumuşaklık 1. mekoca, mekost 2. sa-
vitljivost, gipkost 3. umeren6st, blagost
(klime, vr;:ımena) 4. pomirljivost, pos-
lusnost
yumuşama 1. gl. im. od yumuşamak 2.
gram. umeksavanje, ozvucavanje (sug-
lasnika) 3. po/. delant
yumuşamak 1. umeksavati se 2. stisati
se, smiriti se, popustiti (o ljutnji) srdzbı) 3.
umeksavafi se, ozvucavati se (o sug-
lasnicima)
yumuşatılmak pass. od yumuşatmak
yurttaş
yumuşatmak ak. smeksavati, umek-
savati 2. fig. stisavati, ublazivati (gnev i si.)
3. kalili (celik, gvozdje)
yumuşatmalık amortizer
yuna nar. filcani pokrivac (ispod sedla)
yunak (-ğı) nar. 1. peri/o 2. javno ku-
patilo
Yunan Grk
Yunanca ı grcki jezik ll na grckom
Yunanistanlı zitelj Grcke
Yuanlı v. Yunan
yunmak (-ar) prati se; umivati se
yunus balığı zool. delfiiı (Delphinus)
yurdu iglene usi, usica na igli
yurt (-du) 1. domovina, odadzbina;cf.
vatan - sevgisi ljubav preme otadzbini 2.
rodni kraj, zavicaj; cf. memleket; - özlemi
tuga za zavicajem, nostalgija 3. dom, in-
ternal; skloniste, pribeziste; öğrenci - u
studentski dom; sağlık- u.sanatorijum 4.
fig. steciste; bu köy pehlivanlar - udur
ovo selo je steciste pelivana; - tutmak na-
seliti se, nastaniti se, skrasiti se
yurt dışı ızvan otodzbine
· yurt içi unutar otodzbine
yurttandırmak ak. naseljavati, naseliti,
nastanjivati
yurtlanmak 1. naseljavati se, nas-
tanjivati se; cf. yerleşmek 2. okuciti _s_e ~
yurtluk porodicno dobro, imanje,
posed;
yurtsal otadzbinski, zavicanji
yurtsama nostalgija
yurtsamak osecati nostalgiju za za-
vicajem
yurtsever patriotski, rodoljubiv; patriota
yurtseverlik rodoljublje, patriotizam
yurttaş 1. sunarodnik, zemljak 2. po-
danik, gradjanin; cf. vatandaş
1073
yumuzı
.· yurtsuz 1. bez otadibine (!ice) 2. bez
utocista
yurttaşlık podanstvo, drzavljanstvo; ct.
vatandaşlık
yusufçuk zool. 1. grlica (Turtur auritus)
2. vrsta vilinog konjica .(Libellula variegata)
yusyumru potpuno natecen
yusyuvarlık savrseno okrugao
yutak (-ğı) anat. zdrelo, grlo; - yangısı
faringitis, zapalenje grla
yutar göze yutar hucre bid. fagacit
yutkunmak 1. zagrcnuti se, ostati bez
daha 2. zbuniti se, useprtlati se, zapeti u
govoru o (bir şey) karşısında - zudeti za
nedostiznim, gutati slinu
yutmak (-ar) ak. (pra) gutati 2. besp-
ravno prisvojiti, oteli 3. fig. precutati, pra-
gutati, izdrzati; bu gibi sözleri yutmam
takve reci na mogu da progutam 4. ne iz-
govarati pravilno, gutati slogove; o, bazı
heceleri yutuyor on guta neke slogove 5.
dobiti, zaradili (u igri) 6. poveravati; bu
yalanı kimse yutmaz niko ne veruje u
OVU laz 7. temeljno, besprekorno nauciti
yutturmaca igra reci (koju sagovornik
ne moze da razume)
yutturmak caus. od yutmak
yutturulmak pass. od yutturmak
yutulmak 1. pass. od yutmak 2) pre-
variti se O yutulur macun değil to je ne-
verovatno
yuva 1. gnezdo; leglo, jazbina; skro-
viste; balık - sı mrestiliste; karınca - sı
mravinjak; kartal - sı orlovsko gnezdo;
kırlangıç - sı lastino gnezgo; tilki - sı li-
sicje leglo 2. fig. leglo, jazbina; hırsız - sı
lopovsko leglo 3. dom, prebivaliste, obi-
tavaliste; aile - sı porodicna kuca; çocuk
- sı decje jaslice 4. utociste, dom; kim-
sesizler - sı siraliste 5. bracna zajednica,
porodicno gnezdo; /-ın/- sını bozmak ra-
zoriti poradieni red; - kurmak ozeniti se,
1074
osonovati porodicu; /-ın/ - sını yıkmak ra- ·
zorili ciji brak 6. anat. duplja; alveola; göz
- SI ocna duplja 7. teh. zljeb, urez; leziste
8. fig. steciste; böcek - sı steciste in-
sekata (mesto) o - yı yapan dişi kuştur
kucu lezi na damacici (zenka ptice svija
gnezdo).
yuvak (-ğı) nar. cilindar
yuvalamak praviti, viti gnezdo
yuvalanmak 1. osnovati poradicu; oku-
citi se 2. voj. ukopavati se, zastiti se zak-
lonam
yuvalı s gnezdom, u gnezdu
yuvar 1. biol. krvno zrnce 2. loptasto
telo o - - yürüyordu isao je kao da se
valje (kotrlja)
yuvarlık (-ğı) 1 lopta, kugla; zrnce; yer
- ı zemlina kugla ll okrugao, obao, loptast;
- kıskaç klesta sa okruglim hvataljkama;
- sesliler okrugli samoglasnid (o, ö, u, ü)
o - hesap zaokrugljen, priblizan racun; -
konuşmak uopsteno govoriti (bez de-
talja); - masa toplantısı razgovor, sa-
vetovanje za okruglim stolom
yuvarlaklaşmak zaokrugliti se zaobliti
se, postali okrugao
yuvarlaklaştırmak ak. zaokrugliti, za-
obliti; da zaokruziti (racun)
yuvarlamak ak. 1. valjati, kotrljati; taşı
- kotrljati, kamen 2. saviti, skupiti (val-
jajuci); halıyı yuvarlayarak kaldırdılar po-
digli su tepih skupivsi ga 3. prevrnuti, pre-
turiti, svaliti; iki çelmede adamı yere
yuvarladı oborio je coveka sa dva udarca
4. arg. smazati, poklopati (jelo); iscediti,
prevrnuti, iskapiti (pice) 5. nejasno (ne-
odredjeno) govoriti 6. preterano lagati, raz-
metati se
yuvarlanmak 1. pass. bez!. od yu-
varlamak 2. kotrljati se; fıçı yuvarlanıyor
bure se kotrlja 3. prevrnuti se, pasti 4. iz-
nenada, naprasno umreti; yuvarlanıp git-
mek 1) iznenada umreti 2) izlaziti nakraj s

onim sto se ima; yuvarlana yuvarlana 1)
prevrcuci se,okrecuci se 2) kao da ce
ssrusiti (u hodu) () yuvarlanan taş yosun
tutmaz ko cesto menja posao ne moze
postici uspeh
yuvarlatmak caus. od yuvarlamak
yuvgu nar. valjak; cilindar
yuvgulamak ak. valjati, nabijati valjkom
yüce 1. visok, vilik; - dağlar visoke pla-
nine 2. uzvisen, velicanstven; - ruhlu ve-
likodusan O Yüce Divan Vrhovni sud
yücelik 1. visina 2. uzvisenost, vi-
licanstvenost
yücelim astr. kulminacija (prolazak
zvezde kroz meridijan); - noktası astr.
kulminacijska tacka fig. vrhunac
yücelrnek uzvisiti se; podizati se
yüceltmek ak. povisiti, podici
yük (-kü) 1. teret tovar; - ağırlığı to-
naza; - arabası teretni vagon; - asan-
sörü teretni lift; - katarı teretni voz; /-af -
vı.ırmak natovarili (zivotini_y) 2:fig. teret, te-
gobat bu. - e herkes katlanmaz ovaj
teret ne moi:e svako da podnese 3. el.
naboj, punjenje O - te hafif pahada ağır
lak po tezini, tezak po ceni; /-af - olmak
biti kome na teretu; - ünü tumak zgrunuti
bogatstvo, obogatiti se
yüğrük (-ğü) nar. koji brohoda 2. vre-
dan; 3. jak, okretan
yükçü ll nosac
yüklem gram. predikat
yükleme 1. utovar, ukrcavanje; 2. fiz.
haboj, punjenje
yüklemek ak. dat. 1. tovariti, utovarati,
ukrcavati, 2. fig. natovariti, obavezati, na-
metnuti; bu işi bana yüklediler ovaj
posao su meni natovarili 3. fig. prisibati,
prebaciti (krivicu, odgovonost i si.); kaba
hatı meslektaşıma yüklediler krivicusu
prebacili na mog kolegu; sorumluluk -
yüksek
prebaciti ne koga odgovornost, smatrati
odgovornim
yüklenilrnek pass. od yüklemek; eşya
arabaya yüklenildi stvari su utovarene u
ko la
yüklenmek 1. natovoriti se 2. dat. na-
valiti, naleguti; kapıya yüklendi ama aça-
madı nalegao je na vrata, ali nije mogao
da ih otvori 3. fig. prisiljavati, navaljivati;
bana yüklenmeyin, bir şey söy-
lemeyeceğim nemojte me prisiljavati,
necu reci 4.ak. obavezati se, uzeti na
sebe; bu işi kim yüklenecek? ko ce Uzeti
na sebe ovaj posao?
yükletme utovar; - yeri mesto utovara
yükletmek caus. od yüklemek
yükleyici 1. utovarivac, radnik na uto-
varu 2. teh. utovarivac, dizalica za zah-
vatanje i prenosenje materijala
yüklü 1. natovaren, utovaren; odun
-bir kamyon drvima nalovaren karnion 2.
zauzet, preopterecen ;ben çok - yüm,
bunu yapmam ja sam prazauzet, ne
mogu to da uradim; - program pre-
natrpan program 3.nar. bremenita, trudna,
noseca (zena) 4. arg. naljoskan, nat-
reskan, tersten pijan 5. pun para, bogat
yüklük skrinja, veliki sanduk (za jor-
gane, carsafe, pokrivace)
yüklülük pretovarenost; opterecenost;
bremenitost
yüksek 1. visok; - atlama sp. skok
uvis; - dağ visoka planina; - fırın visoka
pec - gerilim el. visoki napon - iskemle
visoka klupa; 2. visok, uzdignut, na visini
3. visi, vrhovni; - baş komutan voj. vrhov-
ni komandant; - mahkeme vrhovni sud; -
makamlar vise instancje; - öğretmen
okulu visa pedagoska skola; - sosyete
visoko drustvo 2. visok, gromak (glas); -
perdeden konuşmak govoriti povisenim
tonom; - ses 1) snazan glas 2. muz. visok
glas; - sesle glasno 5. fig. plemenit, ve-
1075
;: yülisliklik
uı<oaüsaiı; -cduygu plemenito osecanje 6.
ugledan, vidjen; - misafir visoki gost O -
n anten vazdusna antena; - ten atmak
hvalisati se, razmetati se; 1-a/ - ten bak-
mak fig. gledati s visine; - lerde do-
laşmak fig. visoko leteti, zeleti nesto sto je
tesko dobiti; - ten kopmak krenuti sa ve-
likim pretenzijama; - ten uçmak v. - lerde
dolaşmak; - ustura arg. bezocna laz · primili obavezu
yükseklik 1. visina; - ine dağıtma voj.
rasturanje po visini (zrna) 2. geog. nad-
morska visina; cf. rakım; - korkusu psih.
strah od visine
yükseklik ölçer visinomer
. yüksek okul visoka skola
yüksek öğretim visoko skolstvo
yükselim astr. rektascenzija
yükselme 1. gl. im. od yükselrnek 2.
geal. pomeranje zemljine kore 3. na-
dolazenje vode, povodanj 4. av. dizanje,
uzletanje
yükselrnek 1. (po) dizali se 2. pojacati
se (o glasu i si.) 3. rasti, povecavati se (o
cenama) 4. fig. porasli (o ugledu i si.). bu
haretekiyle benim gözümde yükseldi
ovim svojik gestom porastao je umojim
ocima
yükseltaç (-ci) fiz. amplifikator
yükselti 1. geag. nadmorska vis ina; cf.
rakım 2. astr. visina nebeskog tela (nad
horizontom)
yükseltilrnek pass. od yükseltmek
yükseltmek ak. 1. podizati 2. po-
jacavati 3. razviti, podici na visok nivo 4.
unapredjivati, unaprediti (u sluzbi) 5. hva-
liti, uznositi
yüksük (-ğü) 1. naprstak; - kadar vrlo
malo 2. bat. casica (cveta);
yüksük otu bat. naprstak (Digitalis pur-
purea)
yüksünmek 1. abi. padati kao teret,
1076
prihvatati preko volje (posao, zadatak) 2.
arh. zavideti
yüküm prinuda, prisila; obaveza; ça-
lışmak herkes içi bir - dür rad je oba-
veza za svakog
yükümlendirmek ak. obaveti
yükümlenmek ak. obavezati se cime;
yükümlü obavezan, neizbezan; öğ­
renciler derslerine devam etmekle - dür
ucenici su obavezni da idu na casove
yükümlülük obaveza, neizbeznost
yükünmek klanjati se, klecati (pred
kime)
yülgü nar. brijac, britva
yülük obrijan
yülümek ak. (o) brijati; cf. tıraş etmek
yün 1 vuna; vunena tkanina; - atmak
cesljati vunu ll vunen, od vune; - çorap
vunene carape; - eldiven vunene ·ru-
kavice
yünlü vunen, napravljen od vune; -
battaniye vuneno cebe
yüpürmek nar. komesati se, muvati se
(uzurbao)
yürek (-M 1. anat. srce; cf. kalp; - i
çarpmak uznemiriti se, lupali (o srcu); -
kasıntısı med. sistola; - kulacığı srcana
pretkomora 2. srce, dusa; - ten srdacno,
iskreno; - candan - ten od sveg srca,
srcem i dusom 3. fig. sreanost, hrabrost; -
selanik veoma plasljiv, kukavica; bu iş -
ister ovaj posao iziskuje hrabrost 4. fig.
samilost, sazaljeje; o adamda hiç - yok
onaj covek je nemilorsrdan; sende - yok
mu? zar ti nemas srca (sazaljenje)? 5. ze-
ludac, stomak; - i bayılmak jako og-
ladneti, umirati od gladi; 6. erac, ere (u
kartama) 7. medaljon (u obliku srca) o -
ler acısı veoma zalostan, koji para srce; -
i açık prostodusan, iskren; bezazlen; /-ın/
- i ağzına gelmek iznenada se uplasiti,

prestraviti se; - i burkulmak jako patiti; -
i cız etmek (ili cızlamak) silno boleti, ste-
zati u srcu; - çarpıntısı 1) paipilacija, ku-
canje srca, udaranje bila 2) fig. briga,
zebnja; - i dar naprasit, nagao; lako ran-
jiv; - i delik nar. tuzan, setan; - ine dert
olmak osecati gruzu savesti; - ı dolu
kivan, ogorcen; - ini dökmek izliti dusü,
izjadati se; - ini eritmek muciti, moriti; -
ezilmek 1) osetiti glad 2) muciti se, ose-
cati bol; - i ferahlamak smiriti se, dati
srcu oduska, lisiti se briga; - inden geç-
mek raditi nesto od srca (s voljom); - i
geniş 1) velikodusan 2) fezeran, bezb-
rizan; - i götürmemek ne moci podnositi,
ne moci izdrZati; - i hop etmek (ili hop-
lamak) uzrjati se, uznemiriti se (od sıra­
ha); - ine inmek 1) iznenada umreti 2)
jako se uznemiriti, uzrujati se; /-ın/ - ine
işlernek jako potresti, veoma razalostiti
duboko dirnuti; - i kabarmak oseeati muc-
ninu; - i kaldırmamak ne moci izdrZati, ne
moci podnositi; - i kalkmak uzbuditi se,
uzrujati se; - karası griza savesti, gorko
kajanje (zbog pocinjenog greha); - i ne
kar yağmak patiti od ljubomore, biti rast-
rzan ljubomorom; - i katı tvrda srca; - i
katılmak izgubiti dah, zastati dah (od
placa ili hladnoce); - im koptu srce mi je
stalo (od straha, uzbudjenja); - i oy-
namak uznemiriti se; uplasiti se (iz-
nenada); - i parçalanmak mnogo zaliti,
razdirati se; cepali se (o srcu) - i pek 1)
odvazan, smeo 2) v. - i katı; - ini pek tut-
mak ne bojati se, ne podlegati nikakvom
ştrahu; - i rahatlamak smiriti se, lisiti se
briga, laknuti srcu; - i seriniemek osetiti
olaksanje, primirili se; /-ın/ - ini se-
rinletmek primiriti, lisiti koga briga; - i sı­
kılmak osecati dosadu, dosadjivati se; - ı
sızlamak jako zaliti, osecati bol (za kime);
- i şişmek osecati dosadu, smuciti se (od
slusanje duge rasprave i si.); - Ini tü-
ketmek umoriti se (objasjavaju6i, ubed-
jujuci); /-ın/ - ini tüketmek namuciti, ugn-
javiti koga (pitanjima, ll pricama); - i
ürpermek mnogo se uplasiti; - i yağ bağ-
yürümek
lamak 1).odahnuti, laknuti 2) biti srecan; -
inin yağı (ili yağ ları) eritmek 1) rastuziti
se, snevesliti se 2) prestrasiti se, uplasiti
se; - i yanmak 1) mnogo zaliti 2) doziveti
nesre6u; - yarası tuga, zalost; - i ya-
rılmak jako se uplasiti; - i yerinden oy-
namak uzrujati se; uplasiiti se (izneneda);
-i yufka samilostan, sazaljiv, bole6iv
yüreklendirmek ak. (o) hrabriti, oso-
~oliti,
obodriti;
yürekleornek ohrabriti se;
yürekli 1. hrabar, srcan, smeo; ct.
cesur 2. s ... karakterarn (srcem); temiz -
srdacan, iskren; yufka - zalostiv, sa-
ose6ajan
yüreklilik hrabrost, smelost, od-
vaznost;
yüreksiz plasljiv; malodusan;
yüreksizlik plasljivost, bojazljivost, ku-
kavicluk;
yürekten iskreno. s cistim ose6anjima,
od srca
Yürük v. Yörük
yürük ll 1 brz, brzonog (konj i si.) ll ist.
janicarski pesadinac
yürümek 1. i6i, hodati; marsirali 2. kre-
tati se; dağ yürümez planina se ne kre6e
3. prohodati, poceti hodati (o detetu); ço-
cuğumuz erken yürüdü nase dete je
rano prohodalo 4. (pro) setali se; ben
biraz - istiyorum ho6u malo da prosetam
5. po.Zuriti, ubrzati korake; biraz yü-
rüyelim, geç kalacağız po.Zurimo malo,
zakasni6eme 6. dat. sti6i do; dospeti; do-
sezati, dopirati; su damlara yürüdü voda
je doprela do krovova 7. dat napasti,
nasrnuti. kidisati; ct. hücum etmek; düş­
man ordusu şehre yürüdü neprijateljska
vojska je napala grad 8. ig. napredovati,
dobro se razvijati; işler iyi yürüyor pos-
lovi dobro idu 9. proticati, prolaziti (o vre-
menu) 1o. zaracunavati se (o kamati) 1O.
arg. umreti, oti6i O yürü (marş)! napred
1077
l:ı yurm1ri'iÖk
mar$!" (komaiıda); ll yürü kulum demiş
(Allah) i sam bog mu pomaze (kaze se za
onog ko postize uspeh)
yürünmek bez/. od yürümek; ekilmiş
tarladan yürünmez po zasejanoj njivi se
ne hoda
yürürlük vaznost, snaga (zakona); - te
bulunmak primenjivati se, biti na snazi (o
zakonu, propisu, odluci); - e girmek stu-
piti na snagu; - ten kaldırmak staviti van
snage, ukinuti (zakon i si.); - te olmak v.
- te bulunmak
yürüteç (-ci) dubak (naprava u kojoj
malo dete uci da hoda)
yürütme izvrsavanje, sprovodjenje; -
erki izvrsni organ; - kurulu izvrsni odbor
yürütmek 1. caus. od yürümek 2. ig.
primenjivati; yasa - primenjivati zakon 3.
voditi, organizovati; sprovoditi; işleri - vo-
diti poslove; kampanya - voditi kampanju
4. iskazati, izreci; izneti, istaci; fikrini - iz-
neti svoje misljenje 5. isterati, otpustiti (s
posta, sluzbe) 6. arg. smotati, zdipiti, uk-
rasti
yürütütmek dat. pass. od yürütmek
yürütüm izvrsavanje, sprovodjenje (za-
kona, odluke i si.)
yürüyüş 1. hod, podanje; kretanje 2.
nacin hodanja, alira (konja) 3. voj. mars,
pohod; pokret; razvijanje trupa; - em-
niyeti bezbednost marsa; - halinde u
marsevskom poretku, u marsevskoj for-
maciji; - kolu marsevska kolona, ko!ona u
kretanju; geri - povlacenje, mars u ods-
tupanju; ileri - mars u nastupanju; süratli
- forsirani mars 4. protazak (masovni) u
cilju protesta i st.); gösteri - ü protestni
mars
yüsrü crno drvo (za fine radove)
yüz 1 sto, stotina; - lerce na stotine,
stotinama; - metre yarışı sp. trka na sto
meta ra
1078
yüz2 1. lice; - çizgileri crte lica; - kı­
zartısı crvenilo lica (od stida i si.) 2. povr-
sina povrsje; suyun - ünde na povr5ini
vode 3. fice, faijalna sırana (tkanine) 4.
procelje, fasada zgrade;binanın - ü fa-
sada zigrade 5. sırana (planine, reke);
dağın öte - ü ona sırana planine 6. geom.
strana, bocna povsina; ct. vecih 7. fig. stid,
sram; bu adamda - yok kod ovog coveka
nema stida 8. navlaka (za jastuk) 9. nak-
lonost, blagonaklonost; /-dan/ - bulmak
biti dobro primljen; koristiti. ciju naklonost;
- vermek dobro primiti, biti blagonaklon
kome; povladjivati kome; /-af - vermemek
odbojno se drZati, ne pekazivali naklonost
1O. uzrok, razlog; u funkciji sastavljenih
postpozicija; /-ıni- .ünden usled, zbog; bu
- den zato, zbog toga, stoga; kıskançlık
- ünden iz savisti; sizin - ünüzden zbog
vas o - ü açılmak prolepsati se, proc-
vetati; /-ın/ - ünü ağartmak uciniti easl,
osvetlati obraz; - ü ak. cestit, posten; /-
dan/ - ünün akıyle çıkmak ne izgubiti
dostojanstvo, izaci castan izcega; - ü ak
olsun! neka je blagosloven! /-ın/ - ünden
akmak videti se na licu, biti jasno iz izraza
lica; - almak iskvarili se, razmaziti se; - ü
asık namrsten, namrgodjen; - asıklığı
namrgodjenost, natmurenost; - ü astarı
belirsiz neodredjen, sumnjiv, mutan
(covek); /-ın/ - üne atılmak nasrnuti na
koga; /-ın/ - üne bağırmak dreknuti, vik-
nuti (na koga; -·üne bakılacak gibi (ili -
üne bakılır) lepog izgleda, lepuskast; -
üne bakılmaz ruzan, neugledan; /-ın/ -
üne bakmamak 1) ne obracati p8Znju 2)
ljutiti se, durili se; - üne bakmaya kı­
yılmaz prelep, lep kao upisan; /-ın/ - üne
bir daha bakmamak naljutiti se, prekinuti
vezu s kime; - ü bozulmak smrknuti. se,
natmuriti se; - ünü buruşturmak ir. - ünü
ekşitmek; /-ın/ - üne çarpmak sruciti sve
u !ice, izgrditi; /-dan/ - çevirmek 1) ok-
retati !ice, izbegavati 2) odreci se cega; -
e çıkmak 1) izaci na povrsinu 2) iz-
bezobraziti se, poztati drzak; - ü davut
derisi bezocan, drzak; ..- ünün derisi

kalın debelokozac, moralno neosetljiv; - ü
dökülmek imati nesnosnu zubobolju; -
ünden düşen bin parça olur mracan,
zao zlovoljan; - ü ekşi mrgodan, kiselog
lica; - ünü ekşitmek namrgoditi se, nap-
raviti kiselo lice; - etmek 1) preneti, po-
ruciti 2) podesiti doterati; - geri dönmek
1) okrenuti se 2) povuci se; - göre uli-
zivacki, ulagivacki; - ü görmek postici,
dobiti; - ü görmemek dugo ne videti, ne
znati za; - göstermek pojaviti se; /-ın/ -
ünü gözünü açmak dati mladicu neka
znanja o seksu (koja sa skrivaju od de-
teta); - ü gözü ağarmak potresti se; -
üne gözüne bulaştırmak izosljariti, is-
fuserisati (posao); - ünü gözünü çar-
pıtmak razvuCi, iskriviti lice; - ünü gö-
zünü oynatmak krevetljiti se, bekeljiti se; 1
-ın/ - ünü güldürrnek obradovati, raz-
veseliti; - üze güller nar. da izvinete na
izrazu! (kada se govori o odvratnim stva-
rima); - e gülrnek 1) ulagivati se, praviti
se prijatelj 2) privlacno izgledati; -- ü gül-
rnek radovati se, sijati od srece; /-ın/ -
üne gülrnek 1) smejati se u brk (lice) 2.
laskati, udvarati se; - e gülücü dvolican,
licemeran; /-al - ü kalmamak ne biti oran,
nemati volju za; - ünden kan damlamak
pucati od zdravlja; (kapıyı) /-ın/ - üne ka-
pamak zalupiti vrata pred nosem; - ü
kara postidjen, posramljen; - ünü kara çı·
karmak ocrniti. oljagati; - üne karşı u lice,
u oci; otvoreno; - üne karşı da söylerim
reci cu mu to i u lice; - ü kasap sün-
geriyle silinmiş bestidan, bezocan,
drzak; - kızartıcı sramotan, neukusan,
odvratan (o reci i si.) /-ın/ - ünü kı­
zartmak postideti koga; /-ı/ - ünden
okunmak citati sa lica, shvatiti po izrazu
lica; /-al - ü olmamak 1. ne moci podneti,
ne podnositi (vrucinu i si.) 2. ne usudjivati
se; ustrucavati se, zenirati se; - ü pek be-
zobrazan, drzak; - ü sıcak privlacan, dra-
zestan, ljubak; - ü soğuk odbojan, odv-
ratan; suyu dökmek moliti do
ponizavanja, ponizno moliti; - sürmek do
zemlje se klanjati (izpostovanja); - ü tut-
yüzertop
mamak ustezati se, snebivati se; .. üm
tutmaz ne usudjujem se, ne mogu (da
kazem, ucinim i si.); - tutmak 1) poceti,
pocinjati; otpocinjati; 2) /-al uputiti se, kre-
nut(ka; -verince astar isterakomu das
prst, on hoce ruku; /-al - vurmak obratiti
se, pribeci cemu; ct. baş vurmak; /-ın/
-üne vurmak v. - üne çarpmak; - ü .ya-
zılı kalmak ostati netaknut; ostati cist u
cemu; /-ın/- ünü yazmak ukrasiti lice (ob.
nevesti); - ü yerde skroman, umeren; - ü
yere gelmek (-ili geçmek) veoma se pos-
tideti; /-ın/ - ünü yere getirmek postideti;
- ü yumuşak popustljiv; - - e licem u lice;
/-la/ - - e gelmek sresti se; u suociti se
yüz akı (-nı) cast, dostojanstvo; ces-
titost;
yüzbaşı (-yı) voj. kapetan; deniz - sı
porucnik fregate
yüzde procenat; - hesabı procentni
racun; - nispetinde procentualno; elli -
pedeset procenata; - yüz sto procenata,
sto polsto; fig. sigurno,bez sumnje
yüzdelik postotak, procenat
yüdürme plovnost, plovna sposobnost;
- kuvveti fiz. potisak (teenosti)
yüzdürrnek1 1. caus. od yüzrnek 2. ak.
izvuci i osposobiti za plovjenje (potonuli
brod); batık vapuru yüzdürdüler izvadili
su potonuli srod
yüzdürmek2 caus. od yüzmek2
yüzdürülmek pass. ood yüzdürrnek 1.2;
batık gemi yüzdürülecek potunuli brod
ce biti izvadjen; bu hayvanın derisi yüz-
dürüldü odrana je koza ove zivotinje
yüzer1 po sto; babamız herbirimize-
dinar verdi otac je svakom od nas dao po
sto dinara
yüzer2 ploveci, koji pliva; - havuz mor.
plutajuci dok
yüzer gezer amfibija
yüzertop plovak; bova;
1079
,,.~
1'
1 .,,_yüzer'''~'''
1, yüzer povrsina; - şekilleri geog. reljef,
neravnine
ı
yüzeysel povrsinski; fig. povrsan
yüzgeç (-ci) 1. plivac (ica); 2. peraja
(ribe); göğüs - i grudna peraje; sırt - 1
ledjana peraja
yüz görümlüğü mladozenjin poklon
nevesti
yüz karası sramota, poruga
yüzlemece 1 otvoreo, u lice; ona her
şey - söyleyeceğim sve cu mu reci ll jur.
koji se odvija u prisustvu, uz suocenje
(sudjenje, saslusanje i si.)
yüzlernek ak. izgrditi, ukoriti
yüzlenmek razmaziti
yüzteşme suocenje
yüzleşmece licem u !ice; neposredno
yüzleşrnek suociti se; konfrontirati se
yüzleştirrnek ak. suociti; konfrontirati
yüzlü 1 . s ... licem; çekik - upalog lica;
güzel - lepog lica; yuvarlak - okruglog
lica 2. razmazen, tetosen o - - bez us-
tezanja, bez zeniranja, slobodno; o her-
kesle - - konuşuyor or sa svakim raz-
govara bez snebivanja
yüzlük (-ğü) ı 1. stotka, novcanica od
sto lira 2.sijaljca od sto vati ll 1. koji vredi
sto (lira, dinara, dolara); koji tezi sto ki-
lograma 2. stogodisnji; - adam sto-
godisnjak
yüzme plivanje; - havuzu bazen za pli-
vanja;
yüzme k 1 (-er) 1. plivati 2.fig. nestati u
cemu, gusiti se (u obiljucega); kitaptar toz
içinde yüzüyor knjige su preplavljene
prasinom; knjige se ne vide od prasine 2.
fig. plivati (biti sasvim ispunjen cime); bol-
luk Içinde yüzüyor on pliva u izobilju
1080
yüzmek2 (-er) ak. 1. derati; oderati
kozu; havyvanın derisini - oderati zi-
votinju 2. nar. traziti mnogo novca O
yüzüp yüzüp 1<uyruğuna gelmek biti pri
kraju dugotrajnog posla
yüz numara toalet, klozet;
yüz ölçümü povrsina;
yüz suyu v. yüz suyu dökmek
yüzsüz bezobran, drzak, bestidan
yüzsüzce bezobrazno, drsko
yüzsüzleşmek izbezobraziti se, postali
bezobrazan
yüzsüzlük bezocnost, drskost; be-
zobrazluk, nepristojnost
yüzücü ı plivac (ica) ll koji pliva, plo-
veci; - tank tenk-amfibija
yüzük (-ğü) prsten; - oyunu igra prste-
nova (skrivanje prstenova (skrivanje prste-
na ispod soljica); nişan - ü verenieki
psten o - ü geriye çevirmek otkazati ze-
nidbu; odreci se zenidbe
yüzükoyun nicice; - yere kapanmak
pasti nicice
yüzük parmağı domali prst
yüzütmek bez/. od yüzmek; burada
yüzülmez ovde se ne pliva 2. pass. od
yüzmek; kuzu yüzüldü jagnje je oderano
yüzüncü stoti
yüzünden usled zbog
yüzüstü 1 1. ostavljen, nezavrsen; na-
pusten, zanemaren; - bırakmak 1) na-
pustiti, ostaviti bespomocnim 2) ne zavr-
siti, ostaviti (posao i si.) Işler - kaldı
poslovi su ostali nezavrseni ll nicice, licem
dole; - düşmek pasti nicice
yüzyıl stolece, vek; - larca vekovima
yüzyıllık stoletni, stogodisnji, vekovni
 zaaf a 1. slabost, iznemoglost; nemoc
2·. vabost volje, bezvoljinost, neodlucnost
zabıt (-ptı) arh. 1. zauzimanje, uzi-
manje u posed 2. protoko (isanje); za-
pisnik, zabeleska; ct. tutanak; /-1/ - a ge-
. çirmek uneti u zapisnik; katibi
zapisnicar; - tutmak voditi zapisnik; - va-
rakası policijki zapisnik
zabıta a policija;
zabıtname a-p arh. zapisnik (sa sed-
nice)
zabit arh. a 1 oficir; ct. subay ll fig.
ostar, strog
zaç a hem. galica, vitriol,
zaç yağı hem. sumporna kiselina
zadegan p plemici; aristokrati; - sınıfı
plemstvo; aristokratija
zafer a pobeda, triumf; - alayı po-
bednicki pohod; - bulmak pobediti, tri-
umfovati; - takı slavoluk
zafiyet (-ti) a 1. slabost, iznemoglost,
nemoc mrsavost; cf. zayıflık, arıkık 2.
med. astenija
zağ zasiljak (ostrice, sei':ivice noza,
sablje) /ca/ - vermek (na) ostriti, namaci
zağanos 1 zool. veli ki rak samac (Can-
ser pagurus)
zağanos2 zool. vrsta skola (za lov)
zağar lovacki pas, ker
zağara krzno okovratnika
zağaret ist. psar (u sultanskoj palati)
zağcı nar. ostrac, brusac
zağlamak ak. 1. ostriti; brusiti 2. polirati
zağlann\ak pass. od zağlamak
\ gubiti se, propasti; itimadım - oldu iz-
zağlı naÖstren
zahir 1 a 1 jasan, ocevidan; cf. açık
jasno, naravno, bez sumnje 2. izgleda, cini
se da; yağmur yağacak - izgleda da ce
padati kisa lll spoljasnji izgled, spol-
jasnjost
zahir2 koji podrzava, pomaze; zast-
ritnik
zahire a 1. opskrba, namirnice, pro-
vijanta 2. zrnasta hrana, zito; - arnbarı
ambar za zito
zahiren a naizgled, spolja; prividno
zahirll a 1. spoljasnji; prividan 2. tig. iz-
vestacen, usiljen
zahit (-di) a koji se pridzava svih vers-
kih propisa
zahmet a trud, staranje; muka, tegoba;
umor, napor, naprezanje; teskoea; - le s
mukom, jedva; - çekmek muciti se, nap-
rezali se, upinjati se; trpeti, podnositi; /-al
- değrnek vredeti truda, isplatiti se; -
etmek (ili - e girmek) muciti se, neprezati
se; uznemiravati se, obespokojavati se; /-
1/ -e koşmak (ili sokmak) zadavati brige,
uznemiravati; uvaliti u troskove; /-al - ver-
mek pricinjavati teskoce, muciti, uz-
nemivarati; bin - le s velikom mukom, na
jedvite jade; - olmazsa ako vam nije
tesko; molim vas
zahmetli tezak; tegoban, mucan, za-
moran; - iş tegoban posao; - mesele
mucan problem
zahmetsiz lako, bez muke, bez truda O
- bal yenmez kakav trud, takva i nagrada;
- rahmet olmaz post. bez muke nema
nauke
zahter bot. majcina dusica (Thymus
longi caulis)
zail a arh. kaji nestaje, iscezava; ne-
redovan; - olmak nestati, isceznuti, iz-
gubio sam poverenje 2. protekli, posli,
ll 1. mi nu li
1081
 .zalm

~~t~m:rliı'c1 /sf teudcılı'ıi posednik, vazalni zaman bilimi hrönologija

zaman bilimsel hronoloski
zalt (-di) a arh. 1 mat. plus, vise; cf. artı;
zaman dizimi hronologija
- işareti znak plus ll suvisan, izlisan, ne-
potreban; zamane a 1. nar. vreme, epoha 2. pej.
sadasjnost, sadasnje vreme; - adamı
zakkum a 1 bot. oleander (Nerium ole-
covek svog vremana; oportunista; - has-
ander) 2.(ili ağacı) mit. rajsko drvo sa gor-
talığı lit. svetski bol, pesimizam (ro-
kim vocem ll fig. gorak kao cemer
manticara)
zalim a 1 okrutan, surov, bezdusan; ti-
zam:m!amak ak. utvrditi, planirati
ranski, despotski ll tiranin, despot
vreme trajanja (odredjenog posla)
zalimane a -p okrutno, surovo; tiranski,
zamanlı 1. muz. teh. s taktom, =taktni;
despotski
iki - motör dvotatkni motor; üç - ölçü
zalimce okrutno pespostedno, muz. od Iri takta 2. blagovremen, pra-
zalimlik okrutnost surovostbezdusnost; vovremen; u pravi cas; - zamansız u
tiranija, daspotizam; teror svako vreme
zamanzız neblagovremen, nezgodan;
zam(-mnı)a dodavanje, dometanje; po-
visenje; dodatak, doplatak; /-af - yapmak nepogodan, neprilican
povecavati, podizati (cene i si.); kıdem - zama zingo arg. naloznica, metrese
dodatak na godine sluzbe; maaş - ı po-
zambak (-ğı) a bot. ljiljan, krin (Lilium
vecanje plate;
candidum)
i zaman a 1. vreme; - ında na vreme; /-
1,. zambur v kambur zambur
ın/ - ını almak oduzimati kome vrem; -
bırakmak odvojiti vremena; - birliği /it. je-
dinstvo vreme - birliği /it jedinstvo vrena; -
zamir a 1 . tajna pomisao, pomisljaj; na-
farkı vremenska razlika, razlika u vre-
mera; zakulisana sırana 2. gram. za-
menu; - kazanmak dobiti na vremenu; -
menica; belgisiz - neodredjena dönüşlü
kollamak cekali povoljan trenutak; - öl-
- pouratno zameica; iyelik - prisvajna za-
dürmek ubijati vreme; - vermek v. - bı­
menica; şahıs - i licna zamnica
rakmak; - - s vremana na vreme, po-
nekada; az - sonra uskoro, ubrzo; bir - zamk ll a gı.ımena smola; (biljni) lepar;
(ili - lar) nekada, jednom, çoğu - u veeini - ağacı bot. tragant (Astragalus tra-
slucajeva, c™esto, mnogo puta; gel - git gacantha); Arap -ı gumiarabika
- tokom vremena 2. epoha, era, vek; zamkinos 1. bezanjes - u çekmek (ili
doba, razbodlje; cf. devir; emperiyalizm - etmek) arg. strugnuti, kidnuti, klisnuti,
ında u eposi imperijalizma 3. (godisnje)
smugnuti 2. prijateljica, metresa
doba; period; av - ı sezona lova; ço-
cukluk - ı doba detinjstva 4. gram. vreme; zamklamak ak. (za) lepiti
gelecek - futur, buduce vreme; geniş - zamklamak pass. od zamklamak
aorist; şimdiki - prezent 5. takt; - öl-
zamklı zalepljen; gumiran
çüleri muz. taktovi
zammetmek ak. dat. doda (va) ti, do-
zaman aşımı jur. zastarelost, zas-
metati, dopunjavati
tarevanje; - ını uğramak zastareti (o
dugu, krivici i si.) zampara p zenskaros, suknjaros

1082

zamparalık raskalasnost, razvrat; -
etmek raskalasno ziveti, juriti za zenama
zan (-nnı) a 1. misljneje, mnenje; ubed-
jenje, pogled; cf. sanı; - ıma göre (ili -
ımca) po mom misljenju, po meni; 2.
sumnja, podozrenje; - altında bulunmak
biti osumnjicen, biti pod sumnjom
zanaat a zanat
zanatçı v. zanaatkar
zanaatçılık zanatstvo
zanaatkar zanatlija, majstor
zanaatkarlık v. zanaatçılık
zangır; - - onom. drhtanja, ceptenja,
treperenja, cvokotanja; - - sarsılmak
silno podrhtavati (od zemljotresa i si.) - -
titrernek drhtati kao prut, tresti se kao
trska (od straha, strepnje)
zangırdamak silno drhtati, cepteti; cvo-
kotati (zubima); zveckati
zangırdatmak ak. caus. od zan-
gırdamak; deprem yüksek binaları zan-
gırdattı zemljotres je uzdrmao visoke
zgrade
zangırtı cangrljanje, ceketanje; tand-
rkanje
zangoç (-cu) zvonar, klisar (crkve)
zangoçluk p/sao zvonara
zanka saor)ıce (sa param upregnutili
konja)
zannetmek ak. misliti, smatrati, drzati,
verovati, pretpostavljati; c. sanmak; zan-
nederim ki ... mislim da .. ; zannedersem o
gitti misli m da je on otisao
zaparta v. saparta
zaptetmek ak. 1. oteti, uzaptiti; osvojiti,
zauzeti; malını zaptetmişler oteli su mu
robu 2. svaldajivati, obuzda (va)ti, suzbi
Qa)ti, potiskivati; kendimi zaptedemedim
nisam mogao da se suzdr2im, öfkesini
zorla zaptetti jedva je savlada svoj bes 3.
zarflamak
shvatili razumeti; ze.pamtiti (lekciju i si.) 4.
zapis(iv) ati, protokolisati, unosit u za-.
pisnik; registovati;
zaptiye a 1. zandarmerija 3. zandarm
zapturapt a-p arh. disciplina, red; - al-
tında almak obezbedit disciplinu
zar1 1. zar, tanko pokrivalo 2. anat.
opna, membrana 3. kozica, kora; jluska;
soğan - ı ljuska crnog luka
zar2 zor s mukom, jedva, jedvice; işimi
- zor bitirdim jedva sam zavrsio posao
zarafet a finoca, ugladjenost, ot-
menost; elegantnost, gracioznost
zarar a steta, skoda, ustrb, gubitak; /-
ın/ - ına na stetu koga; - bedeli naknada
stede; - çekmek stetiti; trpeti stetu; - gi-
dermek nadoknaditi, pokriti stetu; - gör-
mek pretrpeti stetu, stradati; - verici ste-
tan, skodljiv, opasan; /-al - vermek
priciniti stetu, naskoditi; - ve ziyan gubici,
steta; /-al - yapmak nanositi stetu; - (ı)
yok nista! ne mari! (odgovor na iz-
vinjenje); maddi - materijalna steta; ma-
nevi - moral na steta
zararlı 1. stetan, skodljiv; 2. ostecen; /-
dan/ - çıkmak izgubiti, prevariti se u ra-
cunu
zararsız 1. neskodljiv, bezazlen, be-
zopasan 2. neostecen, neokrnjen 3. pris-
tojan, prilican, lep
zarf a 1. navlaka; prevlaka, pesvlaka;
korice kanija, futrola 2.teh. kosuljica, oma-
tae; oklop 3. omot; koverta (za pisma) 4.
(metalni) podmetac (za case) 5. gram. pri-
log; cf. belirteç; yer - i prilog za mesto;
zaman - i prilog za vreme
zarfçı arg. ucenjivac; protuva
zarfçılık ucenjivanje, iznudjivanje
zarfında u toku, za vreme; üç hafta -
za tri nedenje, u toku tri nedenlje
zarflamak ak. staviti u kovertu, ko-
vertirati
1083
i''zartıanmak
zarflıinmak pass. od zarflamak
zargana (ili- balığı) zool. morska igla
(Belone belone)
zai: - - 1. bolno, skruseno 2. u je-
cajima, ridajuci; - - ağlamak jecati, ridati
zarif a fin, ugladjen. otmen; elegantan,
graciozan; duhovit
zariflik v. zarafet
zarp (-bı) a 1. v. darp 2. nar. jak bol
zarplı veoma jako, silno, zestoko
zart; - zurt etmek arg. razmetati se,
hvaliti se; galamiti, dizati prasinu
zarta a med. vetrovi; - çekmek arg.
skapati etegnuti papke
zaruret (-ti) a 1. nuzda, neophodnost,
preka potreba; - görüldüğü takdirde u
slucaju nuzde, ukoliko bude neophono; -
halinde u slueaju nuzda; - insana her
şey yaptırır nuzde coveka na sve natera;
/-mak/ - inde kalmak (ili olmak) biti pri-
nudjen, obavezan (nesto uraditi) 2. beda,
nemastina, oskudica
zaruri a nuzan, neophodan; ne-
minovan, neizbezan; - ihtiyaçlar nasusne
potrebe; - iniş av. prinudno sletanje; -
kılmak uCiniti neophodnim; - şart jur. ne-
ophodan uslov, conditio sine qua non
zat a 1. lice, osoba, licnost; - ı aliniz
Vasa preuzvisenost; - Işleri jur. per-
sonaini poslovi; - a mahsustur na licno
(na dopisu, pismu) - ı şahaneniz Vase
velicanstvo 2. sustina, bit; ct. öz
zaten, zati a 1. u zustini, zapravo 2. i
onako, i inace
zati a 1. licni, personalni; individualni;
ct. özel; - eşya licne stvari (oslobodjene
od carinjenja) 2. fil. bitan, sustastven, sus-
tinski; cf. özünlü
zatülcenp (-bı) a med. pleuritis, za-
palenje porebrice
Zatülkürsü astr. Kasiopeja, Yeliki med-
ved
1084
zatürree med. pneumonija, zapalenje
plu6a
zavallı 1. jadan, kukavan; ubog; nes-
re6an, za zaljenje 2. fig. bespomo6an, ne-
mo6an; ct. aciz
zavallılık 1. zalosno stanje, jadan po-
lozaj 2. nemo6 bespomocnost
zaviye a arh. 1. ugao, kutak, cosak; cf.
köşe 2. mat. ugao; ct. açı 3. derviska te-
kija
zayıf a 1. mrsav, suv (onjav); ct. arık 2.
slab, nemoean; - bir ordu slaba armija 3.
tig. slab, mali, neznatan; - bir ihtimal
mala verovatnoca 4. vitak, tanak
zayıflama slabjenje (u raznim zna-
cenjima); - rejimi kura mrsavljenja; le-
cenje gladju
zayıflamak 1. (o) mrsaveti 2. slabiti (i
tig.) 3. postali tanak (vitak), dobiti liniju
zayıflatmak 1. ak. caus. od zayıflamak
2. iscrpljivati, iznurivati
zayıflık 1. mrsavost 2. vitkost 3. sla-
bost, nejakost; memoc; iznemoglost, iz-
nurenost
zayi (-i) a 1 izgubljen, nestao; propao;
ct.kayıp, yitik; /-ı/ - etmek izgubiti; -
olmak izgubiti se, nestati ll gubitak
zayiat ll a gubici (u ljudstvu); steta; -
cetveli (ili listesi) voj. spisak poginulih; -
miktarı voj. broj poginulih; /-al
-verdirmek naneti gubitke (u ljudstvu);
kan - ı gubitak krvi
zayiçep arh. horoskop; /-ın/- sine bak-
mak proricati kome sudbinu prema po-
lozaju zvezda
zeamet a ist. feud, leno
zeban p arh. jezik c. dil;
zebani a mit. cuvar pakla
zebanzet p govorni, narodni, narodski
Oezik, rec, izraz)

zebella a ogroman, nezgrapan, strasan
(o eoveku)
zebercet (-di) amin. hrizolit
zebra zool. zebra (Equus zebra);
zebun p arh. slab, nemocan;.malasao
zebunküş p arh. ugnjetac, silnik
zebunküşlük arh. ugnjetavanje, pri-
tisak
zebunlaşmak (o) slabiti, onemocati
zeclr (-eri) a prinuda, prisila; pritisak
zecren a arh. pod prinudom, nasilno
zecri a prisilan, prinudan; - tedbir pri-
nudna mera, sankı;:ija/-
zedelemek ak. 1. nanositi stetu, os-
tecivati; (po) kvariti 2. povrediti, ozlediti;
potuci, razbiti (neprijatelja); zgnjeciti (plod i
si.); ulubiti (cipelu)
zedelenmek pass. od zedelemek
zefir1 a arh. (iz) disanje, ekspiracija
zefir2 tekst. zefir
zehap (-bı) a arh. misljenje, pogled;
ubedjenje, uverenje;
zehir (-h ri) p otrov (i fig.); - gibi 1)
veoma hladno (vreme) 2) gorak kao
cemer 3) vraski dobar; - zemberek korak
kao cemer; - zıkkım olsun! ugusio se da-
bogda!
zehirlernek ak. otrovati
zehirlenma trovanje; kan - si trovanje
krvi
zehirlanrnek 1. pass. od zehiriemek 2.
otrovati se
zehirli 1. otrovan; kuzan, zarazen; -
gaz otrovan gas; bojni otrov; - gaz bom-
bası bomba sa otrovnim gasom 2. fig. ot-
rovan. jedak, zajedljik, pakostan
zehiriilik otrovnost; zatrovanost 2. fig.
jetkost, zajdljivost
zemin
zehirsiz neotrovan, jestiv (o pecurkama
si.)
zehretmek ak. trovati (i fig.); hayatımı
zehretmeyiniz nemojte mi trovati zivot;
münasebetleri - trovati odnose
zehrolmak pass. od zehretmek
zeka a um, bistrina, inteligencija; ost-
roumlje, pronicljivost, razboritost; - testi
test inteligencije
zekat a is/. zekat (milostinja koju je
obavezan da daje imucan musliman u go-
disnjem iznosu od 2,5% celokupne imo-
vine)
zekavet v. zeka
zeker a anat. muski ud, penis
zeki a uman, bistar, inteligentan; pro-
nicljiv
zelil a nizak, podao; gadan, gnusan
zelzele a zemljotres, trust; cf. deprem
zem (-mmi) a prekor, prebacivanje;
osuda
zemberek (-ği) p 1. opruga, feder 2. au-
tomatski zatvarac vrata 3. arh. laki poljski
top o /-ın/ -i boşalmak ili boşanmak fig.
prasnuti, udariti u smeh, grohotom se
smejati; - gibi izenada, odjednom
zemberekli s oprugom; - döşek mad-
rac od opruga
zembil a zembilj, torba s dvema ruc-
kama (ob. od trske ili koze)
zembil otu (-nu) bot. treslica; (Briza)
zemheri a jak mraz, studen, cica; cf.
kara kış; - zürafası (gibi) sa/j. pmodar na
mrazu (o onima koji se lako odevaju po
hladnoci)
zemin p 1. zemlja, zemljiste, tle; - katı
prizemlje, parter; - teşekkülatı sastav tla
2.osnovna boja, grunt; osnovni ton, os-
nova; pozadina, fon; - i beyaz bir kumaş
tkanina sa belov osnovom 3. fig. temelj,
1085
osnova, baza; !eren; - hazırlamak prip-
remiti !eren; - bir anlaşma - i bu-
lunamadı nije nadjena osnova za spo-
razum 4. sadrzaj, tema, predmet; bu - de
na tu temu, u tom smislu; bu O - suları
podzemne vade; - testeresi testera ru-
para, testara za rupe; - ve zamana
uygun u skladu sa prilikama i vremenom
zeminli sa osnovam, sa fonom; yeşil
bir halı tepip sa zelenom osnovom
zeminlik podzemno skloniste, ze-
munica
zernınetmek ak. prakoverevati, grditi,
osudjivati; zamerati; zakerati
Zemzem a isi. Zemzem (sveti izvor u
C,abi); voda iz Zemzema; - kuyusuna
işernek ig. ·uciniti nesto gnusno (samo da
bi se spomenulo ime); - le yıkanmış fig.
cist kao suza; - le yıkanmış olmak biti
neuporedivo bolji (od nekog drugog)
zen pzena a
zencefil a bot. djumbir, isiot (Zingiber
officinale)
Zenci a Crnac; - ırkı crna rasa; - ti-
careti ist. trgovina crnim robljem 2. tig.
felah; Arapin
zencir v. zincir
zendost p arh. zenskaros, suknjaros
zengin bogat, imucan; fig. obilan,
bogat; - bir dil bogat jezik; - bir yemek
abilan obrok O - in horozu da yu-
murtlanır post. bagatom i petlovi jaja nose
zengin erki soc. plutokratija
zenginlemek, zenginleşmeK postali
bogat, (o)bogatiti se
zenginleştirmek, zenginletmek caus.
od zenginle(ş)mek
zenginlik bogatstvo (i fig. ); ruh - i bo-
gatstvo duha, duhovo bogatstvo; tabii -
ler prirodna bagatsıva
:ıo:ırme p i ;7ena; gospodJa: - çnrabı
1086>
zenske carape 2. glurnac u zenskim ulo-
gama (u paz. " Ortaoyunu"); - ye çıkmak
igrati zensku ulogu
zenneci arh. trgovac zenskom adecom
zennelik 1 zenski, za zene (o stavrima,
deci i si.) ll zenska uloga (u paz. Or-
taoyunu)
- zeplin cepelin, vazdusna ladja
zer p arh. zlato
zeravent (-di) bot. vucja jabuka, ko-
kotinja (Aristolochia)
zerdaU p. bot. zerdelija, vrsta rane slji-
ve (Prunus pseudoarmeniaca)
zerde p. kul. (slatko jelo od pirinca za-
cinijenog cimetom)
zerdeçal, zerdeçav, zerdeçöp (-pü) p.
bot. zerdecaf, zutnjak (Curcuma longa)
zerdeva zool. kua-zlatica (Martes mar-
tes)
Zerdüşt re/. zaratustra, Zoroastra
Zerdüştlük zoroastrizam
zerk a. arh. injekcija;cf. içitim; -etmek
ubrizga (va) ti; cf. içitmek
zerre a sicusni deo; truncica, mrvica,
zrnce; kapljica; fiz. molekul; - kadar ni
najmanje, ni truncicu; - kadar ... olsaydı
ka d bi bilamakar truncica ...
zerrin p. 1 zlatan, od zlata; zlatast, sja-
jan kao zlato ll bot. luzanj (Narcissus jon-
guilla cf. nergis
zerzevat p povrce, zelen, zerzevat; cf.
sebze
zerzavatçı pilzar prodavaç povrca
zerzevatçılık piljarstvo, prodaja povrca
zevahir a spoljasnjost, spoljasnja sıra-
na; izgled; cf. görünüm - oyalaması voj.
prividni manevar
zeval (-li) a. arh. 1. pa d, opodanje; na-
zadovanje, dekadencija; - bulmak (ili - e

ermek) opadati, smanjivati se; venuti 2.
unistenje, istrebljenje; propast, smrt; - e
yüz bulmak opadati, slabiti; nazadovati; -
vakti arh. podne; - vermek nanositi stetu,
stetiti
zevalsiz neprolazan, vecit
zevce a supruga, zena
zevcelik bracni zivot, brak
zevç (-ci) a suprug, muz
zeveban a. arh. topljenje, taljenje; -
noktası tacka topljenja
zevk (-ki) a 1. ukus; culo ukusa; cf.
tadım 2. ukus, osecanje za lepo; cf. be-
ğeni; - meselesi stvar ukusa; - i selim
sahibi covek od ukusa; bu adamda - var
ovaj covek ima ukus 3. prijatnost, draz,
car; bu işin hiç - i yok u ovom poslu
nema nikakvih drazi 4. zabava, razonoda,
provod; uzivanje, uzitak, naslada; za-
dovoljstvo, uzitak, naslada; zadovoljstvo; 1
-dan/ - almak uzivati u cemu, nasladjivati
se cime; /-ı/ - e almak ismejavati, na-
rugivati se; - e bakmak gledati svoje za-
dovoljsvo, misiili na uzivanje; /-ın/ - ini
bozmak pokvariti kome zadovoljstvo; /-ın/
- ini çıkarmak uzivati u cemu dokraja;
nasladjivati se erne; /-dan/ - duymak v. -
almak; ine düşkün lakom na uzivanja (za-
dovoljstva); - ine gitmek dopadati se, biti
po ukusu; /-ın/ - ini okşamak pricinjavati
kome zadovoljstvo; uveseljavati koga;
(kendi) - inde olmak misiili samo na za-
bavu, zabavljati se, provoditi se, uve-
seljavati se; - ine varmak preda (va) ti se
uzivanju, uzivati do kraja; /-al - vermek
pricinjavati, pruzati kome zadovoljstvo; -
ve safa zabava, razonoda
zevktenrnek 1. s ile narugivati se
skime, praviti koga smesnim 2. zabavljati
se; uzivati,
zevkli 1. zabavan, prijatan, ugodan 2. s
dobrim ukusom, od ukusa (o osobi)
zevksiz 1. neukusan, bezukusan 2. fig.
ziddiyet
bez ukusa, bez osecanja za lepo; bez
duha; dosadan, bljutav
zevksizlik neukus, los ukus, bljutavost
(i fig.)
zevzek p. brbljivac, blebetalo, nag-
vazdalo, spadalo, zevzek
zevzekçe blebetova, brbljivo
zevzeklenmek blebetati, nagvazdati
zevzeklik blebetanje, nagvazdanje; -
etmek v. zevzeklenmek
Zeybek (-ği) Zejbek (pripadnik turskog
plemena u izmirskom regionu)
zeyil (-yli) e 1. dodatak, prilog, aneks
(delu) 2. postskriptum
zeyrek p pametan, uman, inteligentan;
zeyrek laneno seme
zeytin a. 1. maslinka (plod) 2. (ili -
ağacı) bot. masiina (Oiea europaea); -
dalı maslinova grancica (i fig.) - dalı ta-
nesi maslinka
zeytinci 1. uzgajivac masiina 2. pro-
davac masiina
zeytincilik 1. gajenje masiina 2. trgo-
vina maslinama
zeytinlik maslinjak
zeytinsi:- meyve kostunjav, kostunica
zeytin yağı maslinova ulje; - gibi üste
çıkmak nastojati dokazati svoju ispravnost
zeytin yağlı (pripremljen) na mas-
linevam ulju
zeytuni a maslineve boje, ze-
lenkastomaslinast
zıbarmak arg. 1 . odapeti, krepati, oteg-
nuti papke 2. nalokati se, naljoskati se, na-
lizati se; zaspati pijan;
zıbın 1. decja kosuljica, benkica 2. an-
terija sa tri skuta (zenska)
zıddıyet a. arh. suprotnost, oprecnost;
kontrast; 2. fig. netrpeljivost, antipatija,
odvratnost
1087
 zıh p. 1. vrpca, traka, sirit, gajtan, per- zımpara p smirgla, ljutik, korund; - bezi
vaz (za pantalone) 2. ugaoni pervaz (sto- platno sa smirglom; - kağıdı papir sa
larski) smirglom; - taşı tocilo a korundom; - tozu
prasak za brusenje; - vurmak brusiti; gla-
zıhlanmak ak. opsivati, oivicajvati, per-
cati (smirglom}, smirglati
vaziti, uokviriti
zımparalamak ak. smirglati, glacati,
zıkkım a razg. 1. buckuris, splacina (o
brusiti
j losem jelu) 2. v. zakkum
zıkkımlanmak pej. nazderati se, na- zımparalamak pass. od zımparalamak

ı lokati se
zılgıt a. arg. grdnja, pridika, izbrus; /-al
zınak

zındıklık
a. nevernik, bezboznik, ateist
bezbozn nistvo, ateizam
- vermek grditi, karati, izbrusiti, pre-
zıngadak neocekivano, s treskom
'1 konositi; - yemek dobiti preko nosa, dobiti

ıj
(pasti, sesti i si.); bup!
grdnju
zıngıl: - - v. zangır zangır
zımba p. 1. zumba, naprava za bu-
senje, perforatar (zo papir, kozu i si.) 2. zıngıldamak v. zangırdamak
busenje, perforiranje; - makinesi masina
zıngırtı1. drhtanje, ceptenje 2. zvec-
za busenje 3. zig
kanje, zveketanje, cegrtanje
zımbalamak ak. 1. busiti, perforirati,
zıngır zıngır zangır zangır
vrteti; busiti, ponistavati (karte) 2. arg.
opaliti, probusiti 3. arg. ubosti, zariti noz zınk onom. iznenadnog zaustavljanja:
- diye durdu stao je kao ukopan
zımbalanmak pass. od zımbalamak
zıp onom. iznenadnog pojavljivanja ili
zmbalatmak caus. od zımbalamak
nestanka; - diye çıkmak iskrsnuti; - -
zımbalı izbusen, perforiran; - defter
kaçmak za tili cas nestati; isceznuti dok bi
sveska sa perforiranim listovima
dlanom o dlan (udario}; - - sıçramak ve-
zımbırdatmak ak. 1. lose svirati, drnda- selo poskakivati, skakutati
ti 2. zveketati, klepetati; kloparati, tand-
zıpçıktı skorojevi6; ct. türedi
rkati; krcati; skripati
zıpır budalast, luckast, 6aknut; cf. de-
zımbırtı 1. drndanje, nevesto, sviranje
lişmen
(na zicanom instrumentu) 2. sveketanje,
klepetanje; kloparanje tandrkanje; kle- zıpırlık luckastost, 6aknutost; nast-
petanje; kloparanje, tandrkanje; krcanje; ranost; ct. delişmenlik
skripanje; krestanje 3. bezvredna stvar,
zıpka vrsta salvara iz crnomorskog re-
bagatela
giona
zımmen a. arh. uvijeno, okolisno 2.
zıpkın harpun; ostve
implicite; precutno;
zıpkıncı harpunas, bacac harpuna
zımmında arh. radi, zarad; za, sa, u
cilju; lstanbul'a tetkik - geldim dosao zıpkınlamak bacati harpun
sam u Istanbul radi istrazivanja
zıplamak 1. poskakivati, skakutati; po-
zımmi a. arh. implicitan, sadrzan (u igravati, cupkati 2. odbijati se, otskakivati,
sebi); obuhva6en 2. precutan; - olarak rikosirati (o zrnu} 3. arg. ispariti, uma6i,
precutno odmagliti (o soferima}

1088
 zıvana

zıplatmak 1. caus. od zıplamak 2. lig. zırıltı 1. skripanje; zvrjanje; brujanje;

ukloniti, skloniti; otkloniti brudanje; i':egrtanje; krkıjanje, vrcanje 2.
brbıjanje, trtıjan]e, cantranje 3. raspra, pre-
zıplalya: - - yürümek sitno koracati,
pirka, trvenfe; - çıkarmak zapodenuti
skakutati
svadju 4. dosadna svirka, verglanje,
zıppadak iznenada, iznebuha drndanje; şu - yı ortadan kaldır prestanii
zıpzıp 1. kliker 2. loptica (na lastisu) s tim drndanjem 5. trii':arija, kojestarija

zır:
- - onom. neprekidnog mo- zırlak (-ğı) ı bucan; drecav, krestav ll 1.

notonog. suma; - - ağlamak tiho pıakati, galamdzija, larmadzija, bukac 2. zool.

jecati; pej. cmizdriti, pizdriti - - vızlamak cvreak, popac, zrikavac (Gryllus)
zujati, brujati, brujati, trubiti; - - zırlamak zırlamak v. zırtıdamak
cvileti; cmizdriti, sliniti
zırtatmak caus. od zırıamak
zırcahil potpuna neznaıica
zırnık (-ğı) p 1.arsenik, misomor 2. lig.
zırdeli lud, sumanut, mahnit para, filler, cvonjak; - bile alamazsıni
zırh p. okıop;
pancir; - delici mermi neces dobiti ni prebijenje pare! - bile kok-
protivokıopna granata; - delici tane pan- latmamak (ili vermemek) ne dati ni filer
cirni metak; - devar taret mor. okretna zırtapoz arg. udaren, caknut, sasav
okıopna kuıa; - gömlek pancirna kosulja;
zırtapozluk arg. caknutost
- güverte okıopna poıuba; - kaplamak
okıopiti, obıoziti o ıopnim pıocama (brod); zırtzırt u nevreme, u nezgodan cas
- kolluk rukav od okıopa; - kule voj. ok- zırt fırt, zırt pırt zırt zırt cesto i u nez-
lopno utvrdjenje; - levhası oklopna pıoca; gono vreme
- siper pancirni stit
zırva p prazni razgovori, torokanje, tra-
zırhlamak, zırhlandırmak ak. okıopiti,
bunjanje, baıjezganje
zırhlanmak pass. od zırhıamak zırvalamak trabunjati, baljezgati, bu-
zırhlı 1 1. okıopnik,
kirasir 2. mor. ok- ıazniti, dobiti, trucati, nagvazdati
lopnijaca, bojni brod ll oklopni, oklopljen, s zır zır dosadan i eprekidan gıaç
oklopom; - araba biindirani automobil; -
batarya voj. oklopna baterij; - birlikler ok- zat (-ddı) a. ı suprotan, oprecan; pro-
lopne jedinice - kruvazör mor. okıopna tivan ll suprotnost, oprecnost, kontrast;
krstarica; - personel taşıyıcı oklopni opiranje, protivljenje; /-ın/ - ına bakmak
transporter (za ljidstvo); - süvari okıopne terali kome inat, pakostiti; izazivati koga; /-
ın/ - ına gitmek protivreciti kome, protiviti
izvidjai':ke jedinice - tümen okıopna di-
vizija se; - gütmek osecati mr2nju; - ı olmak 1)
ne voleti, biti nezadovoljan cime 2) osecati
zirıl - - ı onom. gundjanja, mumlanja, odvratnost, gnusati se
unjkanja; - - söyleniyor on gundja
zıtlanmak ıosTMe se ponasati, joguniti
(mumla) ll obilno, u bujicama,potocima; -
- titrernek obliti se graskama znoja, biti se
goıoj vodi (od znoja) zıttaşmak polarizovati se; sprotstavljati
se (medjusobno)
zırıldamak 1. zveketati; kıoparati, tand-
rkati; hripati, krkljati 2. brbljati, blebetati, zıvana p 1. cevi':ica, lulica 2. kratka
torokati; krestati, cicati, krii':ati, drecati, ur- mustikla 3. vrsak, pisak, tulac (mustikle, ci-
ıati garete) 4. urez, zıjeb, rukavac (za spajanje

1089
 dNehe' g'redje) 5. teh. zaglavnik, civija Q -
dan ':çıkarmak razgoropaditi, izvesti iz
takta; - dan çıkmak razbesneti se; - tes-
teresi jednorucna, nezategnuta testera
zıvanalı s vrskom, s tulcem; - sigara
cigara
zıvanasız 1. bez vrska; - sigara ci-
gareta 2. arg. lud, sasav
zıya (-ı) a. gubitak; cf. kayıp
zıypak man. klizav, sklizak, ljigav
zibidi 1. smesno, neobico odeven (u
kratko i uzao odelo) 2. luckast, nastran,
ekcentrican
'i
zibidilik 1. ludost, nasıra ost 2. na-
'ıl
duvenosl; admenost
zifaf a. isi. svadbena ceremonija, isp-
racaj neveste u mladzonjinu kucu;
zifir 1 nikotin (natolozen u luli) ll fig.
)
gorak kao zuc
zifiri vrlo mracan; - karanlık mrkli mrak
zifos ı prstece blato, buzgavica, kal-
juga; !-al - atmak fig. 1) dosadjivati,
gnjaviti; cf. sataşmak 2) (o) klevetati, ocr-
niti, opanjkati; blatiti; - yemek isprskati se
buzgavıcom ll fig. prazan supalj; nistavan
zift (-li) a zift, crna smola, katran; - in
pekini yesin (ili - yesin)! zadavio se da-
bogda!
ziftlemek ak. zasmoliti, premazati smo-
lom
ziftlenmek 1. pass. od ziftlemek 2. ak.
pej. nazderati se, nabokati sa; muzları zif-
lendi nazderao se banana 3. obogatiti se
na tudj racun, necasno pribaviti korisi
zigot (-tu) biol. zigot, oplodjena celija
ziha
zihin (-hni) a 1. um, razum, intelekl;
duh; moc shvatanja; poimanje, ra-
zumevanje; c. an, anlayış, kavrayış; - i
açık bistar, budan, okretan; - açıklığı ost-
roumnost, pronicljivost; - i açılmak postali
1090
razuman, urazumiti se; - açmak sirili vi-
dike (sajnanja); - i almak shvatiti, pojmiti,
dokuciti; /-ın/ - ini almak zaneti, opseniti
koga; - ini bozmak 1) J-lal biti lud za ci me
2) /-ı/ sumnjati, podozrevati; /-ın/ - ini bu-
landırmak uvaliti koga u sumnju, uciniti
sumnjicavim; - bulanıklığı mentalna za-
ostalost, maloumnost; - i bulanmak zbu-
niti se, splesti se, splelljati se; - ini çel-
rnek promeniti nameru, predomislili se; -
dağılımı rasejanost; - i dağılmak biti ra-
sejan; - darlığı tupost ogranicenost (po-
imanja); - i durmak preneraziti se, za-
panjiti se, zabezeknuti se; - inden
geçirmek promisljati, prosudjivati;- inden
geçmez pasti na parnet pomisliti na; /-ın/
- girmek uci u glavu, postali jasno; - ka-
rışklığı zubunjenost, mentalna konfuzija; 1
-ın/ - Ini karıştırmak zbuniti, zbunjivati
koga; - katsayısı koeficijent inteligencije; 1
-ın/ - ini kurcalama k 1) terali koga na
razmisljanje, naprezali ciji mozak 2) v. -
ini zorlamak; - ini oynatmak izgubili
pamet, poludeti; /-al - i saplanmak biti u
zabludi, gresili (u misljenju); - seviyesi
duhovni niva; intelektualni niva; - i şa­
şırmak pomesati se, pobrkati se (o mis-
lima); /-al - i takılmak uporno razmisljati,
zastati (nad nekim problemom); - i yat-
mak shvatiti, dokuciti; - ini yormak za-
marati mozak, naprezali misli; - ini zor-
lamak l'(lOZgati, (pro) mucakati glavu 2.
pamcenje, secanje; cf. belek, hatıra; -
den çıkarmak çaboraviti, izbrisati ez se-
6anje - hesabı v. zihnl hesap; - e nak-
şetmek urezati se u secanje, dobro upa-
mitili; - de tutmak (u) pamtiti, (za) drzali u
secanju
zihni a duhovni, umni; misaoni, in-
teleklualni; - hesap racunanje u sebi, us-
meno racunanje; - çalışma umni rad
zihniye a fil. inleleklualizam
zihniyet a nacin misljenja, mentalitet;
shvatanje, koncepcija; cf. anlayış
zikir (-kri) a 1. spominjanje, spomen; -

i geçen gore spomenuti; - e şayan vre-
dan spomena; bunun - i geçmedi o tome
nije bilo reci; 2. re/. zikr, derviski obred
zikretmek 1. ak. spomnijati 2. re/. vrsiti
obred (o dervisimaj
zikzak (-ğı) ı sevrdanje, sevuljanje, cik-
cak; - şekilde sevrdavo, sevuljicasto, u
cikcak ll sevrdav, sevuljieast (put i si.)
zikzaklı, sevrdav, u obliku cikcaka
zil p 1. zvonce; gong; - e basmak poz-
voniti; alarm - i alarmno zvonce (u avi-
onu) 2. muz. cinele O - gibi 1) mrsav, vrlo
tanak 2) pokretljiv, zivahan; - gibi sarhoş
mrtav pijan; - takılmak radoviti se, biti us-
hicen; - takıp oynayacak veseo, ra-
destan, razdragan; karnım - çalıyor umi-
rem od gladi, mrtav sam gladan
zilhice a zilhidze, zulhidze (dvanaesti
mesec muslimanskog kalendara)
zilkade a zilkade, zulkade Oedanaesti
mesec muslimanskog kalendara)
zillet a ponizenje, unizenje
zilli 1. sa svoncicima (praporcima); -
tef bubanj sa zvoncicima 2. svadljiv,
dzaiıdrljiv O - yi kırmak arg. nazderati se,
nabokati se; - maşa nevaspitan, ne-
odgojen
zilli maşa muz. rakljast instrument (sa
zvoncicima na krajevima)
zilsiz bez zvonciea (praporaka); - oy-
namak igrati od radosti
zilyet (-di) a vlasnik, posednik;
zilyetlik svojina; posedovanje, ov-
ladanje
zil zurna tresten pijan, pijan kao klen
zirnamdar a-p vodja; sef, rukovodilac
zimmet a 1. dug; dugovanje, za-
duzenost; /-ı/ - ine geçirmek proneveriti,
prisvojiti; te kalmak biti zaduzen 2. trg.
pasiva; - ve matlup pasiva i aktiva 3. duz-
nost, obaveza
zira
zina a preljuba, brakolomstvo; - etmek
uciniti preljubu
zincifre hem. cinober, crveni zıvin sul-
fid
zincir p 1. sindzir, lanac; verige; - bak-
lası beocug, karika, prsten (u lacu); tırtılı
- gusenicni lanac 2. geog. lanac, venac
(planina, breg~va);_ red, n!z; yüksek _dM-
lar - i lanac vısokıh planına 3. okovı. b~­
kagije; fig. okovi, jaram; /-ı/ - e çekmek (ili
vurmak) baciti u okove, okovati (coveka)
O - den boşanmış bir deli gibi kao od-
begao ludak; kao pas pusten sa lanca; -
ini kırmak (ili koparmak) fig. zbaciti
okove, osloboditi se
zincirleme 1. gl. im. od zincirlemek; -
ad tamlaması gram. verizni izafet, verizni
genilivni odnos; satış veriina prodaja, ne-
ovlascena trgovina; - tepki fiz. lancana re-
akcija 2. lif. anadiploza, anasırota
zincirlernek ak. vezati lancem; okovati,
baciti u okove 2. poredjati kao karike od
lanca, poredjati u niz
zincirlenmek 1. pass. od zinciriemek 2.
fig. neraskidivo se povezati (medjusobno)
zincirli 1. a lancem, opremljen lancem
2. na lancu, vezan lancem (pas i si.); oko-
van (osudjenik)
zindan tamnica, zatvor; /-ı/ - a atmak
(ili koymak) zatvoriti, baciti u tamnicu, za-
tociti; - gibi mraca, tarnan (o prostoru,
mestu, kuc)
zindancı tamnicar, zatverski cuvar
zinde p bodar, krepak, cio, zivahan;
energican; - kuvvet fiz. ziva sila
zindeleşrnek postati krepak, zivahnuti
zindelik krepkost, cilost, zivahnost
zir p donji deo, pod, dno cega; /-ın/ - i
idaresinde pod upravom, pod vodjstvom
zira 1 p posto, jer, buduCi da, zato sto;
ct. çünkü
1091

.':zıra2 a !akat, ar-Sin; cf. arşın
zıraat a poljoprivreda, zemljoradnja, ra-
tarstvo; ct. - bakanlığı ministarstvo pol-
joprivrede; bankası poljoprivredna
banka; - fuarı poljoprivredni sajam; -
okulu poljoprivredna skola
ziraatçı poljoprivrednik, zemljoradnik,
rat ar
zirai poljoprivredni, zemljoradnicki, ra-
tarski; cf. tarımsal; - kredi poljoprivredni
kredi!
zirkon min. cirkon
zirve a vrh (i fig.); sleme; ct. doruk; -
noktası fig. vrhunac, najvisa tacka; - top-
lantısı sastanak na vrhu, sarnit
zirzop luckast, caknut, nastran; vet-
ropirası
zirzopluk caknutost, vetropirastost
ziya asvetlost; - nın süratı brzina svet-
losti; - vermek sveteti, sijati, obasjavati;
zraciti
ziyadar a-p svetao, osvetljen; - bir oda
svetla soba
ziyade a vise; mnogo, veoma <> -
olsun 1) prijatno! dobar apetit! 2) pos-
luzite se; ne dajte se nuditi! (govori se
gostu prilikom obeda)
ziyadeleşrnek povecavati se, uvecavati
se, umnozavati se; (po) rasti, jaeati (o ten-
dencijama i si.)
ziyadesiyle veoma mnogo, suvise, pre-
komerna, napretek
ziyafet a gozba, pir; svecani rucak,
banket; /-al - çekmek (ili vermek) prirediti
rucak (gozbu, banket)
ziyan p steta, gubitak (materijalni); -
çekmek (ili görmek) pretrpeti stetu (gu-
bitak); /-11 - a sokmak naneti, priCiniti
kome Sletu; - a Uğramak V. - Çekmek; - ı
yok nista! ne mari! /-1/ - zebil etmek arg.
procerdati, spiskati, profuckati
1092
ziyankar p v. ziyancı
ziyankarlık 1. stetnost, skodljivost; po-
gubnost; pakost, zloba 2. rasipnistvo
ziyansız 1. rentabilan, bez gubitaka;
neskodljiv, bezazlen 2. prilicni dobar, pod-
nosljiv,osrednji; bu hikaye - dır ova prica
nije ıosa
ziyaret a 1. poseta; vizita; /-1/- etmek
posetiti, posecivati; /-ın/ - Ine gitmek po-
setiti, ici kome u posetu; yarın dosturnun
- ine gideceğim sutra cu posetiti prijatelja
2. hodoeasce, hadziluk 3. v. ziyaretgah
ziyaretçi 1. posetilac 2. hodocasnik
ziyaretgah a meslo posecivanja, pok-
lonicko mesto
ziynet a ukras, ures; nakil dragulj, adid-
jari; cf. bezek, süs; - vermek v. ziy-
netlemek
zloti zlot (poljska novcana jedinica)
Zodyak astr. Zodijak, zivotinjski krug
zoka 1. ribarska kuka, udica (za krupnu
ribu); - yı kapmak (za)gristi, trzati (o ri-
bama) 2. arg. zamka, podvala, trik; - ya
gelmek (ili- yı yutmak) zagristi udicu, na-
sesli
zom arg. zreo, mator (covek) 2. nat-
reskan, naroljan, naljoskan; - sarhoş
pijan kao zemlja, mrtav pijan
zonklamak strecati, zigati, sevati, cu-
pati (o bolovima)
zoolog zoolog
zooloji zoologija
zoospor bot. zoopora
zooteknl zootehnika
zor p ı 1. teskoca, tegoba, muka, patn-
ja; ct. güçlük, sıkıntı; - çekmek trpeti tes-
koce; - un ne? stali je? sta te muci? sta
zelis?; midesinden - u var on pati od sto-
maka, muci ga stomak 2. sila, snaga,
moc; - ıa güzelilik olmaz silom se nista
.ıı·
l
ne moze omiliti; - kullanmak 1) prmeniti
. silu 2) /-11 izvrsiti nasilje; silovati; - oyunu
bozar sta sam mogao; to je visa sila! (iz-
vinjenje za nizvrsenje obaveze) 3. pri-
nuda, prisila; pritisak; - la nasilno, pod pri-
liskom; - a baş vurmak pribeci nasilju; _
la ele geçirme otimanje, otmica; - ta gü-
lümsemek smesiti se usiljeno; - la kabul
eHirrnek nametnuti, naturiti; - unda kal-
mak v. - unda olmak ; - nikahı iznudjen
brak, brak na silu; /-mak) - unda olmak
biti prinudjen, morali ll tezak, naporan, za-
moran; - gelmek tesko padati; - uma gl-
diyor tesko mi ide, ne da mi se ııı s
mukom, jedva; - bela s teskarn mukarn
na jedvite jade; - zar v. zar - ; - u -un~
v.- bela
zoraki silom, na silu; protiv volje, pri-
nudno; hteo ne hteo; - dlplomat dip-
lamata protiv volje
zoralım jur. koniskacija, uzapcivanje; /-
11 - a çarpmak koniskovati, uzaptiti
zorba p despotski, tiranski, brutalan,
nasilnicki
zorbalık nasilje, tiranija; brutalnost, ok-
rutnost
zor bela jedva,. s mukom; tes ko
zorca prilicno tezak
zorgu nasilnost, nasilje
zorgulu nasilan; iznudjen
zorlama 1 1. gl. im. od zorlamak; - ded-
birleri prinudne mere, sankicije 2. bruh,
prosutost (od naprezanja pri dizanju te-
reta) 3. teh. opterecenje, napregnutost 11
prinudan; prisilan; nasilan; voj. usiljen, for-
siran; - yürüyüş usiljen mars--
zorlamak 1 . ak. dat. prisiliti, prinuditi,
primorali 2. ak. voj. forsirali (reku) 3. ak.
teh. zatezati, prenaprezati; optereeivati 4.
(kendini) - naprezali se, zamarati se
zorlanmak 1. pass. od zorlamak 2.
naprezali se, opterecivati se
zorlaşmak oteza(va)te se, is-
komplikovati se, zapetljati se
zurna
zorlayıcı prinudan, prisilan; - neden
visa sila
zorlu 1. snazan, jak, silan (pljusku,
kisi); astar, ljut, zestok; - bir soğuk ljuta
zima, opaka studen; 2. uticajan, mocan (o
eoveku)
zorluk teskoca; smetnja, zapreka; - çı­
karmak praviti smetnje, prii':injavati tes-
koce; - çekmek trpeti, osecati teskoce; -
ları yenmek savlada li teskoce
zorlukla tesko, tegobno (posa, zadatak
i si.)
zorunlu neopnodan, nuzan; obavezen,
nezbezan, neminovan; -. durum be-
zizlazan polazaj, ocajno stanje; - netice
neminavan ishod
zorunluk, zorunluluk nuznost, ne-
ophodnost; neminovnost
zoru zoruna vedna tesko, najedvite
jade
zuhur a pojavljivanje, pokazivanje; po-
java, izlazak (knjige i si.); izbijanje (vı;ıtre,
kuge, rata i si.) - etmek pojaviti se; izici,
izlaziti; izbiüa)ti (o ratu, pozaru i si.);
zuhurat a arh. nepredvidive okolnosti,
iznenadjenje; slucajnost, eventualnost; -
başarısı slueajan uspeh
zuhurl a glumac u pozoristu Or-
taoyunu (u ulogama Arapa i Persijanaca)
zula arg. tajna mesto za sverovane
stvari; - etmek drpiti, smotati, zdipiti
zulmet a mrak, lama, tmina
zulmetmek dat. tiranisati, muciti, stavl-
jati na muke, zlostavljati
zulüm (-lmü) a zulum, tiranija; nep-
ravda; svirepost, okrutnost
zum foto zum, zumiranje
zurna p 1. muz. zurla (orijentalni ins-
trument); -gibi uzan (o pantalonama i si.)
2. pej. nosina, nosurda - · da peşrev
olmaz, ne çıkarsa bahtına u poslovima
bez plana ne trazi se metod
.1093
,')~tt'
'·zurmıcı

·"zı.ıı:tuıcı zurlas, svirac na zurli (Phaseolus caracalla)

zurnapa nar. zirata zülüf (-lfQ) p zuluf, uvojak
zurt v. zart zülüflü sa zulufima, sa uvojcima
zübde a sustina, bit zümbül v. sümbül
zücaciye a staklarija, stakleni predmeti; zümre a 1. grupa; klasa, sloj, stalez 2.
staklarstvo vrsta
zügürt (-dü) bankrot; svorc; - olmak zümrüdi smaragdnozelen, potpun
ostati bez prebijene pare; B- teseliesi zelen
slaba uteha zümrüdüanka p-a mit. Feniks-ptica
züğürtlenmek ostati bez grosa, nemali
zümrüt (-dü) 1 smaragd; - gibi kao
prebijeni pare
smaragd, sasvim zelen ll smaragdni, od
züğürtlük novcane neprilike, bes- smaragda
parica; - ten kazınmak fig, postatı puki si-
zümrütlenmek, zümrütleşrnek bez/.
romah; osiromasiti kao crkveni mis
pozeleneti, zeleniti se
Zühal (-li) a astr. Saturn
züppe 1 kicos, gizdavac, dendi; snop ll
Zühre a astr. Venera; kicoski; izvestacen, uobrazen; snobovski
Zührevi a med. venerican; - has- züppeleşmek postatı kicos (pomodar)
talıklar venericne bolesti
züppelik kricosluk, · pomodarstvo; sno-
züht (-dü) a asketizam, isposnistvo bizam; - etmek snobovski se posasati
zühul (-lü) a pogreska, omaska; za- zürafa a zoo/ . zirata (Giraffa ca-
nemarivanje; - etmek prevariti se, pog- melopardaiis); - gibi tanakl visok
resiti
zürrcı arh. ratari zemljoradnici
zükam a med. kijavica
zürriyet a 1. potomstvo, potomci;
zül (-llü) a podlost, niskost - saymak podmladak; - i kesildi (ili kalmadı) nje-
smatrati podlim (rec, pojava) govo je koleno prekinuto; ostao je bez
zülal (-lü) a bistra, prozracna voda muskih potomaka 2. dete
zülfaris, zülfaruz a bot. karak pa sulj züyuf a lı:ızan novac; bezvredan novac

1094
 IZBOR GEORAFSKIH NAZIVA
U ovaj, nuzno v~oma selektivan, lzbor Adana vii. gAdana
geografskih naziva uvrsceni su turski ob-
Adapazarı g. Adapazar(i)
lici najvaznijih opstih (svetskih) ge-
ografskih naziva i nesto veci broj od- Adis Ababa, Adis Ababe g. Adis
rednica koje se odnose na geografsku i Abeba
politicku kartu Turske. Adıyaman vi/. g. Adijaman
Prilikom unosenja opstih (svetskih) ge- Adriya denizi, Adriyatik Denizi jad-
ografskih raziva, primenjeno je nacelo da ransko more
se ne prikazuju imena koja u turskom je-
Ağrıdağı pl. Ararat
ziku zadriavaju svoj izvorni glasovni sklop
i latinicni graficki lik, kao i ona koji su u Afganistan Avganistan, Afganistan
turski usla u internacionalno prihvacenoj Afyonkarahisar vii Afijon Karahisar
varjanti latinicne transkripicije.
Ağrı vi/. g. Agri
prikazani su i turski nazivi pojedinih,
Akdağ pl. Akdag (vi/.
prvenstveno balkanskih, vecih i manjih
gradova i mesta van savremene Turske, Akdeniz Sredozemno more
jer se srazmerno cesto srecu u literaturi i Akır dağı pl. Ahir (vii. Kahramanmaraş)
izvorima razlicite vrste.
Akra g. Akra
Sa teritorije Turske u izbor su uneti
najznacajniji toponimi (hidronimi, oranimi Aksehir (vii. Konja) 2. jez. Aksehir
itd.), s tim sto je kod ojkonima sproveden Alaska p. -os Aljaska
princip abavezne zastupljenosti imena.
Aleut adaları Aleutska ostrva
svih vilajetskih (administrativnih) sredista i
gradova sa najmanje sto hiljada sta- Almanya Nemacka
novnika Alp dağları, Alpler pt. Alpi
Pored skracenica svojstvenih Recniku Amasya vii. g. Amasija
u celini, u lzboru geografskih naziva
Amazon r. Amazan
upotrebljene su i sledece;
Amerika Birleşik Devletleri Sjedinjene
dr. =drzva Americke Driave (SAD)
g. = grad
Amuderya, Amu Derya r. Amu Darja
jez. =jezero
os. = ostrvo
Anadolu Anadolija
p.-os. =poluostrvo And dağları pl. Andi
pl. = planina Ankara vii. g. Ankara
r. = reka Antakya g. Antakija (vi/. Hatay)
vi/.;, vilayet
Antalya vii. g. Antalija
Abican, Abidjan g. Abidjan
Apenin dağları. Apeninler pl. Apanini
Acıgöl jez. Adzigel (vi/. Afyonkarahisar)
Arabistan Arabija
Adalar Princevska ostrva (vi/. Istanbul) Araldenizi, Aralgölü Aralsko jezero
Adalar denizi v. Ege denizi (mo re)

1095
/' .-"'
i

Basra körfezi Persijski zaliv, Arapski

zaliv
Arjantin Argentina
Batı Samao Zapadna Samoa
Arktik (a), Arktik
Batı Trablus, Trablusgarp g. Tripoli
Arktik Okyanusu v. Kuzey Buz Denizi
(libija)
Arnavutluk Albanija
Batum (i) g. Batumi
Artvin vi/. g. Artvin
Baykal gölü Bajkalsko jezero
AsyaAzija
Belçika Belgija
Aşkabad g. Aşhabad
Belgrat g. Beograd
Ateş Ülkesi Ognjena zemlja
Sering boğazı Seringov moreuz
Atina g. Atina
Sering denizi Beringovo more
Atlas dağları, Atlas pl. Atlas
Sermuda adaları Bermudska ostrva
Atlas Okyanusu,
Bern, Börn g. Bern
Atiantik Atiantski okean
Beyazdeniz Belo more
Avrupa Evropa
Beyaz Rusya Belorusija
Avustralya Australija
Beyrut g. Bejrut
Avusturya Austrija
Beyşehirğölü Bejsehirsko jezero (vii.
Aydın vii. g. Ajdin Konja)
Azak denizi Azovsko more Bilecik vii. g. Biledcik
Azerbaycan Azerbejdzan Bingazi g. Bengazi
Azor adaları Azorska ostrva Bingöl vii. g. Bingel
Babülmendep boğazı moreuz Bab ei- Bingöl dağı pl. Bingel
Mandeb
BirleşikArap Emirlikleri Ujedinjeni
Bafa jez. Bafa (vii. Aydın) Arapski Emirati
Bağdat Bagdad Birleşik Kırallık Ujedinjeno kraljevstvo;
cf. Büyük Britanya
Bahama adaları Bahamska ostrva
Birmanya Burma
Bahreyn Bahrein
Siskay körfezi Biskajski zaliv
Bakı, Bakü g. Baku
Bitlis vii. g. Bitlis
Balearadaları Balearska ostrva
Boğazlar Moreuzi (Bosfor i Dardaneli)
Balıkesir vii. g. Balikesir
Bolivya Bolivija
Balkanlar pl. Balkan
Bolu vi/. g. Bolu
Balkan yarımadası Balkansko po-
luostrvo Bosna-Hersek Bosna i Hercegovina
Baltik denizi Balticko more Brasilia g. Brazilija
Bangladeş Banglades Brezilya Brazilija

1096
 Brüksel g. Srisel Dağıstan Dagestan
Budapeşte g. Budimpesta Danimarka Danska
Buğdan ist. v. Moldavija Darüsselam fJ. Dar-es-Salam
Bulgaristan Bugarska Denizli vii. g. Denizli
Burdur 1. vii. g. Bursa, Brusa Dersaadet ist. Dersaadet (stari zva-
Bükreş g. Bukurest nicni naziv lstanbula)

Büyükada Veliko ostrvo, Prinkipo (vi/. Dicle r. Tigar

Istanbul)
Dinyep(e)r r. Dnjpar
Büyük Ağrı dağı pl. Veliki Ararat
Dinyester, Dniestr r. Dnjestar
Büyük Britanya Vetiki Britanija
Diyarbakır vii. g. Dijarbekir
Büyük Menderes r. (Veliki) Menderes
Doğu Karadeniz dağları Pontijske pla-
Büyük Okyanus v. Pasifik Okyanusu nine
Büyük Sahra (Velika) Sahara Dominika os. dr. Dominika
Cakarta Dzakarta
Dominik Cumhuriyeti Dominikanska
Cava os. Java republika
Cebelitarık Gibraltar Dover boğazı Doverski moreuz
Cebelitarık boğazı Gibraltarski m?reuZ' Düşembe g. Dusanbe
Celebes v. Selebes Eber jez. Eber (vii. Afyonkarahisar)
Cenevre g. Z,eneva Edirne vii. g. Jedrene
Ceyhan 1. g. DZejhan (vii. Adana) 2. r. Efganistan v. Afganistan
Dzejhan
Eğe denizi Egejsko more
Cezayir dr. g. Alzir
Eğridir jez. Egridir (vii. Isparta)
Cibuti dr. g. Dzibuti
Ekvador Ekvador
Cilo dağı pl. DZilo
Ekvator Ginesi, Ekvatorial Gine ek-
Çad 1. dr. Çad 2. jez. Cad
vatorijalna Gvineja
Çanakkale vii. g. Canakale
Elazığ vii. g. Elazik
Çanakkale boğazı Dardaneli
Elbe r. Elba
Çankırı vii. g. Cankın
Elbruz pl. Elbrus
Çekoslovakya Cehoslovacka
El Kuveyt g. Kuvajt
Çıldır jez. Cildir
Endonezya lndonezija
Çin Kina
Erciyes dağı pl. Erdzijes
Çin denizi Kinesko more
Erçekjez. Ercek (vi/. Van)
Çorum vii. g. Corum
Erivan g. Erevan, Jerevan
Çukçi yarımadası, Çukçen ya-
rımadası p. os. Cuhotka Ermenistan jermenija

1097
 Erzincan vii. g. Erzindzan Guine, Gine Gvineja
erzurum vii. g. Erzurum Guinea-Bissau Gvineja-Bisau
Eskişehir vii. g. Eskişehir Gümüşhane vii. g. Gimishane
Etiyopya Etiopija; v. Habeşistan Güney Afrika Cumhuriyeti Juzno Af-
ricka Repulika
Falkland adaları Foklandska ostrava
Güney Amerika Juzna Amerika
Fas Maroko
Güneydoğu Toroslar pt. Jugoistocni
Felemenk Holandija,Nizozemska; v.
Toros(i)
Halanda
Güney Kore Juzna Korieja
Fenike ist. Fenikija
Güney Yemen Juzni Jemen
Fırat r. Eufrat
Gürcistan Gruzija
Fiji Fidzi
Güyana, Guiana Gijana (Gvajana)
Fildişi Kıyısı Obala Slonovace
Habeşistan is. Abisinija, Eliopija
Filipin Cumhuriyeti Filipinska Re-
puslika Hakkari vii. g. Hakari

Filipinler Filipini Halep g. Alep

Filistin Palesiina Hanbalık g. ist. Peking

Fin körfezi Finski zaliv Hanoi, Hanoy g. Hanoj

Finlanda, FinlaC!,iya Finska Harşit suyu r. Hersit

Fransa Francuska Hartum g. Kartum, Hartum

Gabon Gabon Hatay vii. Hatay

Gambia Gambija Havana g. Havana

Gana Gana Hayfon,Haifon g. Hajfong

Ganj r. Gang Hazar (Hazer) denizi Kaspijsko more

Hırvatistan Hrvatska
Gaziantep vi/. g. Gaziantep
Gediz r. Gediz Himalaya pl. Himalaji

Gelibolu Galipolje (vii. Çanakkale) Hindiçini p. -os. lndokina

Hindukuş Hindikuş pt. Hindukus
Gelibolu yarımadası Galipoljsko po-
luostrvo, Galipolje Hindistan, Hint lndija
Giresun vi/. g. Giresun Hint Okyanusu lndijski okean
Girit os. Krit Hiroşima g. Hirosima
Gobi çölü Pustinja Gobi Hollanda, Hollanda Holandija
Göksu r. Geksu Humus g. Homs
Griniç g. Grinic Honduras Honduras
Grönland os. Grenland Isparta vi/. g. Sparta

1098
 Irak Irak Kafkaslarötesi Zakavkazje
lberik yarımadası Pirinejsko polustrvo, Kafkasya Kavkaz .
lberijsko poluostrvo
Kavkaz dağları, Katkazlar pl. Kavkaz
lçel vii. reel Kahire g. Kairo
lndonazya lndonezija Kahramanmaraş vii. g. Kah-
lndüs r.lnd ramanmares

Ingiltere Engleska Kalkartdelen g. Tetovo

lpekg. Pec Kalküta g. Kalkuta

Irianda lrska Kaboç, Kampuçea Kampucija

lskandinavya yarımadası Skan- Kamerun Kamerun

dinavsko poluostrvo Kanada Kanada
Iskanaeriye g. Aleksandrija Kanarya adaları Kanaska ostrva
lskenderun g. ıskenderun, Alek- Kapstad, Kapşehri g. Kejptaun
sandreta (vi/. Hatay)
Karabük g. Karabik (vi/. Zonguldak)
lskenderun körfezi ıskenderunski
Karacadağ pl. Karadzadağ
(Aieksandretski) zaliv
Karaçi, Karaşi g. Karaci
1skoç,lskoçya Skotska
Karadağ 1. pl. Karadag 2. Crna gora
Isianda os. dr. Isiand
Karadeniz Crno mo re
Ispanya Spanija
Karayip denizi Karipsko more
!srail lzrael
Karalin adaları Karolinska ostrva
Istanbul g. Istanbul
Karpatlar pl. Karpati
lstanköy adası os. Kos, lstankej
Kars vii. g. Kars
lsveç Svedska
Kastamonu vii. g. Kastamonu
!sviçre Svajcarska Katar Katar
lştip g. Stip Kayseri vii. g. Kajseri
ltalya ltalija Kazakistan Kazahstan
lzmir vii. g. ızmir, Smirna Kenya Kenija
lzmir körfezi lzmirski zaliv Kıbrıs os. dr. Kipar
lzmit vi/. g. !zmit Kırgızistan Kirgizija
lznikjez. ıznik (vi/. Bursa) Kırım p. -os Krim
Jamaika Jamajka Kırklareli vi/. g. Kirklareli
Japon denizi Japansko more Kırşehir vi/. g. Kirsehir
Japonya Japan Kızıldeniz Crveno more
Kabil g. Kabul Kızılırmak r. Kizilirmak

1099
,F ( '

~
ı
'
; Kızılkum;J<izilkum (pustinja) Küçük Asya Mala Azija

Kiel, Klyel g. Kil Küçük Menderes r. Mali Menderes

·;.. KleV, Kiyel g. Kil Kütahya vii. g. Kutahija

Kiev g. Kijev Küveyt, Kuveyt Kuvajt

Kinşasa g. Kinsasa La Haye. Lahey g. Hag

Kiyef v. Kiev Laypçiğ, Laypsiğ v. Leipzig
Kiyel kanalı Kilski kanal Lefkoşe g. Hikozija

Kocaeli 1. p. -os. Kodzaeli 2. vi/. Kod- Lehist:~ !st. Poljska

zaeli Lelpzig g. Lajpcig
Kolombiya Kolumbija Leningrad g. Lenjingrad
Kongo Kongo
Lesoto, Lesotho Lesoto
Konya vii. g. Konja
Liberya Liberija
Kopenhag g. Kopenhagen
Libya Libija
Kordilyerler pl. Kordiljeri
Lizbon g. Lisabon
Kore Koreja
Londra g. London
Korsika os. Korzika
Lorentsu-Markiş g. Lorensu Markes
Kosova- Kosovo (danas Maputo)
Kosta Rika, Kostarika Kostarika Lozan g. Lazana
Köroğlu pl. Keroglu Lübnan Libnan Liban
Köstence g. Konstanca Lüksemburg dr. g. Luksemburg
Köyceğiz jez. Kejzejiz Lüt gölü Mrtvo More
Kudüs g. Jerusalim Macaristan Madjarska
Kurdistan Kurdistan Madagaskar os. dr. Madagaskar
Kuzey Amerika Sevema Amerika Mağrip 1. Maroko 2. Magreb, Magrib
Kuzey Buz denizi Sevemo ledeno Makedonya Makedonija
mo re
Malagasl Cumhuriyeti Malgaska Re-
Kuzey denizi Sevemo more publika; ct. Madagaskar
Kuzey Irianda Sevema lrska Malatya vi/. g. Malatija
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Turs- Malavi Malavi
ka Republika Sevemi Kibar ·
Malaysia, Malezya Malezija
Kuzey Kore Sevema Koreja
Maldiv Maldiv, Maldivska Republika
Kuzey Yemen Sevemi Jemen
Maldiv adaları Maldivska ostrva, Mal-
Küba os. dr. Kuba divi
Küçük Ağrıdağı pl. Mali Ararat Manastır Bitolj

1100
 Mançurya Mandzurija Musul g. Mosul
Manisa vii. g. Manisa Muş vii. g. Mus

Manş denizi, Manş kanalı kanal La- Münih g. Minhen

mans
Namlbya Namibija
Maraş v. Kahramanmaraş
Nemçe, Nemse, v. Avusturya
Mardin vii. g. Mardin
Nemrut dağı pl. N!(mrut (dag)
Mauretania, Mauritanya Mauritanija
Nevşehir vii. g. Nevsehir
Marmara 1. jez. Marmara (vi/. Manisa)
Nevyork, New York g. Njujork
2. os. Marmara
Niğde vi/. g. Nigde
Marmara denizi Mramorno more
Marsllja g. Marsej Nijer dr. r. Niger

Martinik, Martinique os. Martinik Nijerya Nigerija

Maverai Katkaz Zakavkazje Nikaragua Nikaragva

Medine g. Medina Nikarya os. lkarija, Nikarija

Mekke g. Meka Norveç Norveska

Meksika Meksiko Nuakşot g. Nuaksot

Meriç r. Marica Obi r. Ob

Merkez Afrika Cumhuriyeti Cent- Oder r. Odra

ralnoafricka Republika Ohri g. Ohrid
Merkezi Amerika V. Orta Amerika Okyanusya Okeanija
Mersin g. Mersin (vii. lçel) Ordu vi/ g. Ordu
Mısır Egipat Orta Afrika Cumhuriyeti Cent-
Mldilli os. Mitilena, Lezbos ralnoafricka Republika

Mogadişu g. Mogadisu Orta Amerika Srednja Amerika, Cent-

raina Amerika
Moğolistan, Mogolya Mongolija
Orta Asya Srednja Azija
Moluk adaları, Moluklar Molucka ost-
rva Orta Doğu Srednji lstok

Monako 1. knezevino Monako 2. g. Osmaniye g. Osmanije (vi/. Adana)

Monako Ölüdeniz Mrtvo more; cf. Lüt gölü
Mora Varımadası p.-os. Peloponez Özbekistan Uzbekistan
Moskova g. Moskva Pasifik, Pasifik Okyanusu Tihi okean,
Mosul v. Musul Pacifik
Muğla vii. g. Mugla Pekin g. Peking
Munzur dağı pt. Munzur (dag) Pindus pt. Pind
Murat suyu r. Murat Pireneler pl. Prineji

1101
 Pnompen, Pnompenh g. Pnom Pen Sina yarımadası Sinajsko Poluostrvo

Pollnezya Polinezija Slngapur dr. g. Singapur

Polonya Poljska Sinop vi// g. Sinop

Portekiz Portugalija Sisam (adası) os. Samos

Porto Riko os. dr. Portoriko Slovakya Slovacka

Prag g. Prag Slovenya Slovenija

Revan v. Erivan Sofya g. Sofija

Riyad g. Rijad Solomon Adaları os. Solamonova ost-

rva
Rize vi/. g. Rize
Somali Somalija
Rodezya Rodezija
Sovyetler Birliği Savjetski Savez
Rodop Dağları Rodopske planine
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Bir-
Romanya Rumunija
liği (SSCB) Savez Sovjetskih So-
Rumeli Rumelija (evropski deo Turske) cijalistickih Repulika (SSSR)
Rusya Rusija Suhum, Suhumkale g. Suhumi
Sakarya r. vi/. Sakarija Suriye Sirija
Sakız adası os. Hios Suudi Arabistan Saudijska Arabija
Samsun vi/. g. Samsun Süphan dağı pl. Suphan(dag)
Sapanca jez. Sapandza (vii. Kocaeli) Süveyş kanalı Cuecki kanal
Saray-Bosna g. Sarajevo Şam g. Damask
Sardinya, Sardunya os. Sardinija Şap denizi v. Kızıldeniz

Sarıdeniz Zuto more Şap, Şattülarap r. Sat-Ef-Arab

Selanik g. Solun Şlkago g. Cikage

Selebes os. Gelebes Şili Cile
Semerkant g. Samarkand Şimal Buz denizi v. Kuzey Buz denizi
Sen r. Sena Tahran g. Teheran
Serendip v. Seylan Tanca g. Tanger
Seyhan r. Sejhan Tanzanya Tanzanija
Seylan os. Cejlon Tasmanya os. Tasmanija
Sırderya r. Sirdarya Tayland Tajland
Sıvas vii. g. Sivas Tekirdağ vii. g. Tekirdağ

Siberya, Sibirya Sibir Terkos jez. Terkos (vii. Istanbul)

Sicilya os. Sicilija Tiflis g. Tbilisi
Siirt vii. g. Siirt Tiren denizi Tirensko more

1102
 TogoTogo Venezuela Venecuela
Tokat vi/. g. Tokat Vistül r. Visia
Tokyo g. Tokio Viyana g. Bec "-.V'-._
TongaTonga Vlyetnam, Vietnam Vijetna~
Toros dağları pl. Zapadni Toros Volga Boyu Povolozje
Trablus g. 1. Tripoli (u Libanu) 2 . (ili Voyvodina Vojvodina
Trablusgarp ) Tripali (u Libiji)
Vranya g. Vranje
Trabzon vi/. g. Trabzon
Yakın Doğu Biiski lstok
Trakya Trakija
Yakova g. Djakovica
Trinidad ve Tobago Trinidad i Tobago
Yeni Glne Nova Gvineja
Triyeste g. Trst
Yeni Kaledonya Nova Kaledonija
Tuna r. Dunav
Yeni Pazar g. Novi Pazar
Tunceli vii. g. Tundzeli
Yeni Zeland (a) Novi Zeland
Tunus dr. g. Tunis ,
Yozgat vi/. g. Jozgat
Tuz gölü Slano jezero, Tuz
Yugoslavya Jugoslavija
Türkiye Turska
Yukarı Volta Gornja Volta
Türkmenistan Turkmenija
Yunarı adaları Jonska ostrva
Uganda ,Uganda
Yunan denizi Jonsko more
Ukrayna Ukrajina
Uludağ pl. Uludag Yunanistan Grcka

UmmanOman Zagrep g. Zagreb

Umman denizi Arapsko more Zalr Zair

Ural dağları, Urallar pl. Ural Zambiya Zambija

Urfa vi/. g. Urfa Zenglbar os. g. Zanzibar

Uşak vii. g. Usak Zimbabve Zimbabve

Uzak Doğu Daleki lstok Zonguldak vi/. g. Zonguldak

Ümit Burnu At dobre nade

Ürdün Jordan
Ürdün (nehri) r. Jordan
Üsküp g. Skoplje
Van vi/. g. Van
Van gölü jaz. Varsava
Vatikan Vatikan
Venedik g. Venecija

1103

PREGLED
najcescih skracenica u turskom jeziku
Ovaj pregled sacinjen je prema al-
fabetskom redu i obuhvata turske i med-
junarodne skracenice koje se upot-
rebljavaju u savremenom turskom jeziku.
Prevod intemacionalnih skracenica na
turski jezik d at je u zagradama.
. . A dım Kurulu)
A ............. ,........... Alay
AA ...................... Anadolu Ajansı
AAL ........... o ....... American Air Lines
(Amerikan Havayolları)
AlD ..................... Ageney for International
Development (Ulus-
lararası Gelişme Örgütü)
AKA .................... Akdeniz Haber Ajansı
Akya ................... Akaryakıt
Alb ...................... Albay
Al m..................... Almanca
AMAT ................. American Mission for
Aid to Turkey (Ame-
rika'nın Türkiye'ye Yar-
Amp .................... Arnper
Amr . ................... Amir
ANAP ................. Anavatan Partisi
Ank ..................... Ankara

AB ...................... Ankara Belediyesi ANKA ................. Ankara Haber Ajansı

ABD ................... Amerika Birleşik Dev- Anat.. .................. Anatom i

letleri AO ...................... Anonim Ortaklık

Ad ....................... Aday AOÇ .... ................ Ankara Orman Çiftliği

Adi ...................... Adliye, adalet AP ..................... 1. Adalet Partisi 2. As-

ADN .................... Allgemeiner Deutscher
Nachrichten (Doğu Al-
manya Haberler Ajansı)
Adr . .................... Adres
AEC ................... Atomic Energy Com-
mission (Atom Enerjisi
Komisyonu)
AET ................... Avrupa Ekonomik Top-
luluğu
AFP .................... Agence France Presse
(Fransız Basın Ajansı)
a.g.e . .................. Adı geçen eser
AGIK ................. Avrupa Güvenlik ve Iş-
birliği Konferansı
sociated Press (Ame-
rican Haberler Bürosu)
APA ................... Austria Presj- Agentur
(Avusturya Basın
Azam ı)
Apt.. .................... Aparlman
Ar........................ Arapça
Arç ...................... Araç
As . ...................... 1. Askeri, askerlik 2.
Asistan
ASA ................... America Standaris As-
sociation (Amerikan
Standartlar Birliği)
Asb .......... ........... Asisubay

a.g.y . .................. Adı geçen yapıt ASELSAN .......... Askeri Elektrik Sanayii
Ağ ....................... Ağır Asg ..................... Asgari

Ağ. not. .............. Ağır makineli tüfek As. Iz .................. Askeri lnzibat

1104
As. Mah .............. Askeri Mahkeme B ot...................... Botan ik
Astr.................... Astronomi Bşçvş................. Başçavuş

Asteğm .............. Asteğmen Bşk ..................... Başkan; Başkanlık

AŞ ....................... Anonim Şirket BŞK .................... Başkomufun,

At................ , ....... Atom Bştbp ................. Baştabip

Ati ....................... Atölye Bt........................ Bulvar

Atm ..................... Atmosfer
ATO .................... Ankara Ticaret Odası
AÜ ...................... Anka.ra Üniversitesi
AYKO ................ Ankara Yazarlar Ko-
operatifi
B
B ......................... 1. Batı 2. Bay 3. Birlik 4.
Büyük
BAE .................... Birleşik Arap Emirlikleri
BBC .................... British Broadcasting
Corporation (Ingiliz
Radyo-Televizyon Ku-
rumu)
BSG ................... Baccilus Calmette Gu-
erin (Verem aşısı)
BEA ................... British European Air-
lines (Ingiliz Hava Yol-
ları)
Bi bl.. ................... Bibliotheque (Kitaplık)
Biy ...................... Biyoloji
BJK ................... Beşiktaş Jimnastik Ku-
lübü
Bkz ..................... Bakınız
Bl ........................ Bölük
Bl. K ................... Bölük komutanı
BM ...................... Birleşmiş Milletler
BMT ................... Birleşmiş Milletler Teş­
kilatı
Bn ....................... Bayan
Bnb ..................... Binbaşı
Bu lv .................... Batarya
Bulg .................... Bulgarca
c
C ......................... Cil!
Cad ..................... Cadde (si)
CBD, c.b.d ......... Cash before delivery
(Teslimden önce peşin)
CD ...................... Corps diplomatique
(Kordiplomatik)
CENTO .............. Central Treaty Or-
ganization (Merkezi Ant-
laşma Örgütü)
CGS .................... Santimetre-Gram
Sa iye
CHP .................... Cumhuriyet Halk Partisi
CIA ..................... Central lnteligence
Ageney (ABD Merkezi
Haber Alma Örgütü)
CIF, c.i.g ............. Cost, insurence, freight
(Maliyet, sigorta, navlun)
CIO ... :................. Comite™ international
olympique (Uluslararası
Olimpiyat Komitesi)
cm ...................... v. sm.
Cmh. Bşk .......... Cumhurbaşkanı; Cum-
hurbaşkanlığı
Coğ ..................... Coğrafya
Cos ..................... Kosinüs
CS ....................... Cumhuriyet Saitcısı
Cz....................... Ceza

1105
 ç Doç..................... Doçent

ÇAYKUR ............ Çay Kurumu Doğ .... ................. Do~um (u)

ÇEK ................... Çocuk Esirgeme Ku- DPT ................... Devlet Planlama Teş-
rumu kilatı

Çev ..................... Çeviren; Çeviri Dr........................ Doktor

ÇS ....................... Çimento Sanayi DSI ..... ................. Devlet Su Işleri

Çvş ..................... Çavuş DTCF .................. Dil ve Tarih-Co~rafya

Fakültesi
DYP .................... Do~ru Yol Partisi
D
Dz. ...................... 1. Deniz 2. Düzine
d ......................... Dakika
Dza. ... .. ......... ... .. . Denizaltı
0 ......................... Do~u
Dz. HO ................ Deni.z Harp Okulu
OAC .................... Demokratik Almanya
Cumhuriyeti Dz. K................... Deniz Komutanlı~ı

Dam .................... Dekametre Dz. Kuv . ............. Deniz Kuvvetleri

D-C ..................... Daimi careyan Dz. Kuv. K. ........ Deniz Kuvvetleri Ko-
mutanı (Komutanlı~ı)
DÇM .................. Dövize Çevrifebilir Mev-
duat
DDA ...... .. ...... .. ... Deutsche De- E
mokratische Republik E ........................ 1. East (Do~ u) 2. elekt-
(Demokratik Almanya ron
Cumhuriyeti)
EBK .................... Et ve Balık Kurumu
DDY .................... Devlet Deniz Yolları
ECO ................... European Goal Or-
Der...................... Derieye n; derleme ganization (Avrupa
Dft....................... Defter Kömür Kurumu)
DHMI .................. Devlet Hava Meydanları ECOSOC ............ Economic and Social
Işletmesi Council (BM Ekonomik
ve Sosyal Konseyi)
DIE ...................... Devlet Istatistik Entitüsü
Eez. .................... Eczane; eczacı
Dil b..................... Dilbilgisi
Ed ....................... Edebiyat
Dipl... .. ................ Diploma; diplomalı
Ed. Fak............... Edebiyat Fakültesi
DISK .................. Devrimci Işçi Sen-
dikaları Konfederasyonu EFTA .................. European Free Trade
Association (Avrupa
01 ........................ Desilitre
Serbest Ticaret Birli~i)
DM ...................... Deutsche Mark (Alman
EGO .................... (Ankara belediyesi)
Markı)
Elektrik, Gaz, Otobüs
Dm ...................... Desimetre (Işletmesi)

DMO ................... Devlet Malzeme Ofisi Eğt. ..................... Eğitim

1106
EKG .................... Elektrokardiyografi
Elç ...................... Elçi
EMK .................... Elektromotor Kuwet
Emn ....... ............. Emniyet
Ens.... .... ............. Enstitü
EOKA .... ......... .... Ethnike Organosis
Kypriotikes Ape-
leutheroseos (Kıbrıs'ta
Rum çete örgütü)
EPA .................... European Productivity
Assodation (Avrupa
Prodüktivite Örgütü)
Erm ............... ...... Ermenice
ESHOT .............. (lzmir belediyesi) Elekt-
rik, Su, Havagazı, Oto-
büs, Tramvay Işletmeleri
Evr.... ;................. Evrak
F G ......................... Güney
F. ........................ Fiyat
FAC ................... Federal Almanya Cum-
huriyeti
Fak. .................... Fakülte
FAO .................... Food and Agriculture
Organization (BM Gıda
ve Tarım Örgütü)
Far ...................... Farsça
Fb. ~- .................... Fabrika
FB ...................... Fenerbahçe Spor Ku-
lübü
FBI ..................... Federal Bureau of ln-
vestigation (ABD Federa
Araştırma Bürosu)
Fe ls. ..... ... ......... .. Felsefe
FIFA .................. Federation In-
temationaie de Football
Assodation (Mil-
letlerarası Futbol Fe-
derasyonu)
Fiz....................... Fizik
FKÖ .................... Filistin Kurtuluş Örgütü
FOA ................... Foreign Operations Ad-
ministration (Amerika'nın
yabancı ülkelere yardım
fonu)
FOB, f.o.b . ......... Free on board (Gemide
teslim satış)
Fol. ..................... 1. Folio (Varak) 2.
Büyük boy kitap
Folk .................... Falklor
Foto .................... Fotoğrafçı
FOW, t.o.w ........ Free on Wagon (Va-
gonda teslim satiş)
\
Fr. ....................... Fransızca
G
GAMEDA .......... Gazete Mecmua Da-
ğıtım (Ortaklığı)
GATT .................. General Agreemant on
Tariffs and Trade (Güm-
lrük Tariteleri ve Ticaret
Anlaşması)
Gd ....................... Gedikli
Gen .......... ,........ :. General
Geo.. ................... Geometri
Glz...................... Gizli
Gj ........................ Garaj
Gmr.................... Gümrük
Gn. Kur .............. GenelKurmay
Göç..................... Göçmen
Gökbl. ................ Gökbilim
Gön . ................... Gönderen
GPU ................... Gosudarstvennoe po-
litiçesko upravlenie
1107
 (Devlet Siyasal Yö-
netimi)
Gr....................... Gram
Gram .................. Gramer
Grz.. ... . .. .... .. ........ Garnizon
GS ..................... Galatasaray Spor Ku-
lübü
GSMH ................. Gayri Safi Milli
Hu ....................... Hususi
Huk..................... Hukuk
Hv....................... Hava
Hv. Dur............... Hava Durumu
Hv. Kuv . ............. Hava Kuwetleri
Hz. ....... ... ... .... .... . 1. Hizmet 2. Hazretleri
Hasılat

Gv....................... Güverta
Gv. Sb ................ Güverta
IAO .................... lnternationale Ar-
subayı
beitsorganisation {Ulus-
lararası Işçi Örgütü)

H IBRD ................... International Bank for

Reconstruction and De-
H ........................ 1. hacım 2. Hicri 3. Hid-
velopment {Uluslararası
rojen
Kalkınma ve Gelişme
h ......................... Hekto Bankası)

HA ...................... 1. Haber Ajansı 2. Harp lCAO ................. International Civil Avi-

Akademisi atian Organization
{Uluslararası Sivil Ha-
Hb....................... Hemoglobin
vacılık Örgütü)
Hd ....................... Hudut
IDA .................... International De-
Hdf... ................... Hedef velopment Association
Hek ..................... Hekim {Uluslararası Kalkınma
Birliği)
Hiz. Özl .. ............. Hizmete Özel
ILA ..................... lnternationa Law As-
Ht........................ Hafif
sociation {Uluslararası
Hk. ..... ......... ....... . Hakkında Hukuk Birliği)
hi. .. ..... .. ........... ... Hektolitre ILO .................... International Labour Or-
h m . ..................... Hakiometre ganization {Uluslararası
Çalışma Örgütü)
HO ...................... Harp Okulu
IMCO ................. Inter-Governmental Ma-
HP ..................... Horse- Power (Bey- ritime Consultative Or-
girgücü) ganization {Uluslararası
Hrk. Bşk . ........... Harekat Başkanı {Baş- Denizcilik Danışma Ör-
kanlı M gütü)

Hrp. .................... Harp IMF ..................... lnternationa Monetary

Hrt . ..................... Harita
Hst....... ... ....... .... . Hastane
Hst.Bş.Hek ......... Hastane
Fund {Uluslararası Para
Fonu)
IOC ..................... International Olympic
başhekimi Commitlee (Uluslararası

.. 1108
 Olimpiyat Komitesi)
IPU ...................... lnter-Parliamentary
Union (Par-
lamentolararası Birlik)
Ir ......................... ırmak
IRO ..................... International Refugee
Organization (Ulus-
lararası Mülteci Örgütü)
IS DB ................... lslam's Development
Bank (Islam Kalkınma
Bankası)
ıso ..................... International Standards
Organization
ITA ..........•..•..•..•.. International Tourizm
Association (Ulus-
lararası Standartiaşma
Örgütü)(Uiuslararası Tu-
rizm Birli!;)i)
ITA ...................... International Tourism
Association (Ulus-
lararası Turizm Birli!;)i)
ITO .................... International Trade Or-
ganization (Uluslararası
Ticaret Örgütü)
ITU ..................... International Te-
lecommunication Union
(Uluslararası Te-
lekomünikasyon Birli!;)i)
!. .......................... Isim
lbr•...................... lbranice
IETT .................... Istanbul Elektrik, Tünel
Tramva Işletmesi
lhts ..................... Ihtisas
ll h ....................... llahirihi
lmp ..................... Imparatorluk
Ing ...................... Ingilizce
lnş ...................... Inşaat
I.Ö....................... lsa'dan önce
I.S....................... lsa'dan sonra
lrt. Sb ................. lrtibat Sup ayı
Isk•...................... Iskele
Isi ....................... Islam
ISO ..................... Istanbul Sanayi Odası
lsp ...................... Ispanyolca
lst. ...................... Istanbul
Işi. ......... ........ ..... Işletme
lt. .... ........ ... ..... .... ltalyanca
ITÜ ..................... Istanbul Teknik Üni-
versitesi
ITO ...................... Istanbul Ticaret Odası
lü ........................ Istanbul Üniversitesi
Iz •........................ Izin (li)
lzm •..................... lzmir
J
J .......................... Jandarma
JAT ..................... Yugoslavya Havayolları
Jeol .................... jeoloji
JGK ................... Jandarma Genel Ko-
mutanlı!;)ı
J. Sb•.................. Jandarma Subay ı
K
K......................... 1. Kara 2. Komutan
(lı!;)ı) 3. Kuzey
KBB .................... Kulak, Boğaz, Burun
Kd •...................... Kıdemli
KDV .................... Katma Değer Vergisi
Kg •...................... Kilogram
KGB .................. Komitet go-
sudarstvennoy be-
zopasnosti (De
 venli~i Komitesi) / Lv: Sat.AI .......... Levazım Satınalma Ko-
_/~

Kh. .. .. ..... .. .... ... ... . Karargah
Kim •.................... Kimya
KlT ........ ,............ Kamu Iktisadi Te-
şekkülleri
KKK ................... Kara Kuwetleri Ko-
mutanı (Komutanlı~ı)
KLM .................... Koninklijke Luchtvaart
Maatschappij (Holanda
Kraliyel havayolları)
Km ...................... Kilometre
Kol. Şrk. .. ........ .. . Kolektif Şirket
Ko m .................... Komisyon
Kor..................... Kolordu
Kora ................... Koramirat
Korg •.................. Korgeneral
Krş •..................... Karşılaştırınız
KS ....................... Kilosikl
Kt. ....................... Kıta
Ktp ...................... Kitaplık
KTFD ................. Kıbrıs Türk Federe Dev-
leti
Kur•.................... Kurmay
Kur. Bşk ........... :. Kurmay Başkanı
Kuv •.................... Kuvvet
L MIT ..................... Milli Istihbarat Teşkilatı
Lab. ...... .............. Laboratuar
LASSA ............... Lastik Sanayi
Lat. ..................... Latince
Log •.................... Logaritma
Loj •..................... 1. Lojistik 2. Lojman
Lt........................ Litre
Ltd •..................... Limited (ortaklık)
Lv....................... Levazım
misyonu
M
M. ...................... 1. Miladi; Milat 2. Mon-
sieur (Bay)
m ......................... Metre
Mac..................... Macarca
Mad .................... Madde
Mah.................... 1. Mahalle 2. Mahkeme
Ma nt................... Mantık
Mat..................... Matematik
MBK ................... Mill1 Birlik Komitesi
Md ...................... 1. Müdür, Müdürlü~ü 2.
Milliard (Milyor)
Md. Yrd .............. Müdür Yardımcısı
.
M.E .................... Milattan ewel
MEB .................... Milli Eğitim Bakanlığı
Mec..................... Mecaz; mecazli
Mey..................... Meydan
MEYAK ............... Memur Yardımlaşma
Kesintisi
Mf....................... Müfettiş; Mtlfettişliği
Mg ...................... Manga
MGK ................... Milli Güvenlik Konseyi
Mğz ..................... Mağaza
Mlm •....•............. Mimarlık
MKE .................. Makine Kimya En-
düstrisi
MKS .................... Metre-Kilogram-Saat
Mlle ..................... Mademoiselle (Bayan)
mm ..................... Milimetre
Mme ................... Madame (Bayan)
M.Ö ........ .'............ Milaltan önce

1110
Mr....................... Mister (Bay) OECD ................ Organization for Eco-
Mrs . .................... Mistress (Bayan) nomic Cooperation and
Development (Iktisadi
Mrşl. ......... .. .. .... .. Mareşal
Işbirliği ve Kalkınma Ör-
M.S. .................... Milattan sonra gütü)
M/s ................. ,.... Metre 1 Saniye OEEC ................ Organization for Eu-
MSB .................. MilnSavunma Ba- ropean Economic Co-
kanlığı
operation (Avrupa Eko-
nomik Işbirliği Örgütü)
MTA .................... Maden Tetkik Arama
(Enstitüsü) OEED ................ Organization for Eu-
ropean Economic De-
MTTB .................. MiiO Türk Talebe Birliği velopment (Avrupa Eko-
Mu h. ................... Mu harebe nomik Kalkınma Örgütü)
Mü h •................... Mühendis O LE VIS .............. Otel, Lokanta, Eğlence
Müz..................... Müzik
Yerleri Işçileri Sendikası
Onb.................... Onbaşı
MYO ................... Meslik Yüksek Okulu
OPEC ................ Orgaization of Pet-;
roleum Exporting Co-
N untries (Petrol Ihraç
N .. ....... ....... .... .. ... North (Kuzey) Eden Ülkeler Örgütü)

NASA ................. National Aeronautics Opt. .................... Operatör

and Space Ad- Or ....................... Ordu
ministration (ABD Uzay
Araştırma Merkezi) Ora ..................... Oramiral

NATO ................. North Atlantic Treaty Ord. Prof. ........... Ordinaryüs Profesör
Organization (Kuzey At- Org . .................... Orgeneral
lantik Antiaşması Ör-
Or. Gn.Kh ... ........ Ordu Genel Karargahı
gütü)
N ......................... Nu me ro (Numara) ORKO ................ Ordu Yardımlaşma Ko-
operatifi
Nöb....... .............. Nöbetçi
Orm .................... Orman
Nr........................ Numara
Ort...................... Ortak
Nu ....................... Numara
OSD ................... Otomobil Sanayi Der-
neği
o Osm ...... .............. Osmanlıca
0 ......................... 1. Okul2. Okyanus
OTIM ................. Ortadoğu Ticaret ve Ih-
OAS . .. .. . . .. .. . . . . .. .. Organization of Ame- racat Merkezi
rican States (Amerika
Otm . ................... Otomatik
Devletleri Örgütü)
Oto . .................... Otomobil
ODTÜ ................ Orta Doğu Teknik Üni-
versitesi

"1111
 _/

ö Rhb .. ................... Ruhbilim

ö ..... ~~~ ................. 1. Önce 2. Öncü Rp ....................... Rapor

ög ....................... Öğretmen Rst. .. .. . . .. .. . . . ... .. .. . Rasathane

Öğc ........... .......... Öğrenci Rtb ...................... Rütbe

Öğt. .................... Öğretim Rus ..................... Rusça

Ölm ..................... Ölümü, ölüm tarihi

ör. ...................... 1. Örnek 2. Örneğin s

Öz. ..................... Özne S ......................... South (Güney)

Özl ...................... Özel s •........................ Sayfa

Sa ....................... Saat

p SALT ................. Strategic Arms Li-

mitation Talks (Stratejik
P .... ....... ....... .... ... 1. Polis 2. Piyade
Silahların Sı­
PAA .................... Pan American Airways nırlandırılması Gö-
(Amerika Havayolları) rüşmeleri)

PETKIM .............. Petrokimya Sanayii SAS . .. . . . .. . . . .. .. . ... . Seandivanivan Airlines

System (lskandinav Ha-
PK, P .K ............... Posta kutusu
vayolları)
Plt. ...................... Pilot
Sat. ..................... Satır
pp . ...................... Pages (Sayfalar)
SB ....................... Sovyı;ıtler Birliği
Pr........................ Para
Sb....................... Subay
Prj ....................... Proje
SBF ................... Siyasal Bilgiler Fa-
Prog . ........... : ...... Program kültesi
Prs ....... :.............. Personel SE ..................:·... South-east (Gü-
neydoğu)
Ps . ...................... Postscriptum (Mektup
dip notu) SEATO ............... South-east Asia Treaty
Organization (Gü-
Pş . ...................... Paşa
neydoğu Asya Ant-
PTT ..................... Posta, telgraf, telefon Iaşması Örgütü)
(Idaresi)
SEKA ................ Selüloz ve Kağıt Sa-
nayii
R Sekr........ ............ Sekreter

R ........................ Recommande™ (Ta- SEV .................... Soviet Ekonomiçeskoj

ahhütlü) Vzaimopomosçi (Kar-
şılıklı Ekonomik Yardım
Rd ....................... Radar
Konseyi)
Res ..................... Resmi resmen
S HA PE .............. Supreme Head Qu~
Rev ..................... Revir arters of the Allied Po-

1112
 wers in Europe (Avrupa
Müttefik Kuvvetleri Ka-
rargahı)
Sft....................... Sıfat
sı ........................ Silah
SI. Kuv ............... Silahlı Kuvvetler
Sm ...................... Santimetre
Sn ....................... Saniye
Sok ..................... Sokak
SOS ................... Save our So uls (Ha-
yatlarımızı kurtarın)
Sp ....................... Spor
Sr........................ 1. Seri 2. Sıra
SSCB ................ Sovyet Sosyalist Cum-
huriyetleri Birliği
SSK ................... Sosyal Sigortalar Ku-
rumu
St. ....................... Saint (Kutsal)
SSK ................... Sosyal Sigortalar Ku-
rumu
Std ...................... Standart
SUNFED ............. Special United Nations
Fund for Economic De-
velopment (Birleşmiş
Milletler Ekonomik Kal-
kınma Özel Fonu)
Süt. .................... , Sütun
Svk..................... Sevk
Svn ..................... Savunma
SW ...................... South-west
ş
Ş ......................... Şube
Şbk ..................... Şebeke
Şf ........................ Şifre
Şk ....................... Şekil
Şrt ....................... Şirket
T·
Tak..................... Taktik
TAO .................... Türk Anonim Ortaklığı
TASS .................. Telegrafnoe Agentstvo
Sovetskogo Soyuza
(Sovyetler Birliği Ha-
berler Ajansı)
TAŞ .................... Türk Anonim Şirketi
Tb....................... Tabur
Tbb ..................... Tıbbi
TBMM ................. Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Tbp ..................... Tabip
TC ....................... Türkiye Cumhuriyeti
TCDD .................. Türkiye Cumhuriyeti
Devlet Demiryollari
TCK .................... 1. Türkiye Cumhuriyeti
Karayolları 2. Türk Ceza
Kanunu
TCTI.. .................. Türkiye Cumhuriyeti
Tekelidaresi
TOK .................... Türk Dil Kurumu
Tdv ..................... Tedavi
TED .................... Türk Eğitim Derneği
TEK .................... Türkiye Elektrik Kurumu
Tek..................... Teknik
·Tel ...................... Telefon
(Güneybatı)
Telg .................... Telgraf
Ter...................... Terim
Tğm .................... Teğmen
THA .................... Türk Haberler Ajansı
THK .................... 1. Türk Hava Kurumu 2.
Türk Hukuk Kurumu
THY .................... Türk Hava Yolları
1113
 Tic . ..................... Ticaret Tüm .................... 1. Tümen 2. Tümleç

TlSK .................. Türkiye Işverenler Sen- Tümg .. ................ Tümgeneral

dikası Konfederasyonu
TKB .................... Türk Kadınlar Birli0i
TKI ..................... Türkiye Kömür Iş-
letmeleri
Türk-Iş ................ Türkiye Işçi Sendikaları
Konfederasyonu
TÜRSAB ........... Türkiye Seyahat Acen-
taları BirliOi

TL ....................... Türk Lirası TV ....................... Televizyon

TM~ ................. ,... Türk Malı TZOB .................. Türkiye Ziraat Odaları
TMMOB .. ............ Türk Mühendis ve BirliOi

!ı
Mimar Odaları BirliOi TZDK .................. Türkiye Zirai Donatım

TOB .................... Türkiye Odalar BirliOi Kurumu

TODAIE .. ............ Türkiye ve Orta DoOu

Amme Idaresi Enstitüsü
TOFAŞ .............. Türkiye Otomobil Fab-
rikası Anonim Şirketi
Top ..................... Topçu
Topbt ................. Toplumbilim
u
Uçs..................... Uçaksavar
Ulş . ..................... Ulaştırma
UN ..................... United Nations (Bir-
leşmiş Milletler)

TÖBANK ............ Türkiye ÖOretmenler UNAC ................. United Nations Aid to

Bankası Children (Birleşmiş Mil-
TÖMER. .......... .... Türkçe ÖOretim Merkezi letler Çocuklara Yardım
Örgütü)
TPAO ................ Türkiye Petrolleri Ano-
nim Ortaklığı UNCTAD ........... United Nations Con-
ference on Trade and
TRDP .................. Türkiye Radyo Difüzon
Development (Birleşmiş
Postaları
Milletler Ticaret ve Kal-
TAT..................... Türkiye Radyo- kınma Konferansı)
Televizyon (Kurumu)
UNESCO ........... United Nations Edu-
TSE ................... Türk Standartlar Ens- cational Scientific and
titüsü Cultural Organization
(Birleşmiş Milletler EOi-
TTE ..................... Türk Telekomünikasyon
Endüstrisi tim, Bilim ve Kültür Ör-
gütü
TTI ...................... Türk Tekelidaresi
UNJCEF ............. United Nations In-
TTK ..................... Türk Tarih Kurumu ternational Children's
Tug ..................... Tugay Emergency Fund (Bir-
leşmiş Milletler Ulus-
Tuğg ................... TuOgeneral
lararası Çocuklara Acil
TÜ ........................ Teknik Üniversite Yardım Fonu)

TÜBITAK ........... Türkiye Bilimsel ve Tek- UNPROFOR ...... United Nations Pro-
nik Araştırma Kurumu tection Forces (Birleşmiş

1114
1
Miletler Koruma Kuv- Vet. ..................... Veteriner
vetleri)
1
i
Vm . ..................... Voltmetre
' UNSC ................. United Nations Security
vö . ...................... Ve ötesi
Council (Birleşmiş Mil-
letler Güvenlik Konseyi) vp . ...................... Vapur
UPI .................... United Press In- vs ....................... Ve saire
ternational (Amerikan vzf........ ............... Vazife li
Haberler Ajansı)
UP~ ................... Union Posta! Uni-
verselle (Dünya Posta
w
Birli~i) W ........................ W est (Batı)

USA ................... United States of Arne- WB ...................... World Bank (Dünya

rica (Amerika Birleşik Bankası)

Devletleri) WEU ................... Western European

USAŞ .................. Uçak Sanayii Anonim Union (Batı Avrupa Bir-
Şirketi li~i)

USIS .................. United States In- WHO .................. Word Helth Or-
formation Service (Ame- ganization (Dünya Sa~­
lıkBirliM
rikan Haberler Merkezi)
Uzm .................... Uzman WMO .................. World Meteorological
Organization (Dünya
Meteoroloji Örgütü)
ü WTO .................. Warsaw Treaty Or-
Ü . ........................ 1. Üniversite 2. Üs ganization (Varşova Ant-
Iaşması Örgütü)
Üc. ..... .. ........ ...... Ücret, ücretli
Ücs....... .. ............ Ücretsiz
y
Ünl ...................... Ünlem
Y......................... Yüksek
ÜSS ................... Üniversite Seçme Sı­
Yaz ..................... Yazın
navı
YAZKO ............... Yazarar Kooperativi
Üstğm . ............... Üste~men
Vd ..............,. ........ Yedek
Üy....................... Üyelik.
Vd. Sb................ Yedek Subay

Yerbl ................... yerbilim

V
Y. Müh ................ Yüksek Mühendis
V ......................... Volu me (Hacim)
YÖK .................... Yüksek Ö~retim Kurulu
VA ....................... Voltamper
Yrb ...................... Yarbay
VB ....................... Vakıflar Bankası
YSE .................... Yol, Su, Elektrik (Genel
Vb ....................... Ve benzerleri Müdürlü~ü)

Vd ....................... Ve devamı yun ..................... Yunanca

1115
 Yyn ..................... Yayın

Yzb . .................... Yüzbaşı

Yzc . .................... Yazıcı

;ı
ı ~- !
1 Zh ....................... Zırhlı
z
ZF ....................... Ziraat Fakültesi

1
i
Zh. Tug............... Zırhlı tugay
Zhr. gz .... ............ Zehirli gaz
'i

i
i
ıl
'L

~ii
~i
ıl
~i
!1
!i
ı!
ı:
l,ji
il
1
1
ı

1116