XHMEIA Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

20 ΘΕΜΑΤΑ Β ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΥΛΗ

1. Σε δοχείο σταθερού όγκου εισάγονται ισομορια-

κές ποσότητες από τα αέρια Α και Β οπότε πραγ-
ματοποιείται η μονόδρομη αντίδραση:
A(g) 2B(g) 2Γ(g)
Στο διπλανό διάγραμμα παριστάνεται η μεταβολή
της συγκέντρωσης για ένα αέριο σώμα της αντί-
δρασης. Οπότε η μέση ταχύτητα της αντίδρασης
για το χρονικό διάστημα 0 – 100 s:
α. ισούται με 0,002 Μ/s,
β. ισούται με 0,001 M/s,
γ. δεν μπορεί να υπολογιστεί με βάση το παραπάνω διάγραμμα.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

2. Σε δοχείο σταθερού όγκου έχει αποκατασταθεί η ισορροπία:

N2(g) 3H2(g) 2NH3(g)
Όταν αυξήσουμε τον όγκο του δοχείου τότε παρατηρείται απορρόφηση θερμότητας από το
περιβάλλον. Οπότε:
α. η σύνθεση της αμμωνίας είναι ενδόθερμη αντίδραση,
β. η σύνθεση της αμμωνίας είναι εξώθερμη αντίδραση,
γ. δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν η σύνθεση της αμμωνίας είναι ενδόθερμη ή εξώθερμη
αντίδραση.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

3. Διαθέτουμε ένα υδατικό διάλυμα του ασθενούς οξέος ΗΑ 0,1 Μ σε θερμοκρασία 25ο C.
Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις ως σωστή ή λανθασμένη:
α. Όταν το διάλυμα αραιωθεί σε δεκαπλάσιο όγκο τότε το pH μεταβάλλεται κατά μία μονάδα.
β. Όταν στο διάλυμα προσθέσουμε στερεό NaA χωρίς μεταβολή του όγκου τότε ο βαθμός
ιοντισμού του ΗΑ ελαττώνεται και η συγκέντρωση των ιόντων Α- επίσης ελαττώνεται.
γ. Όταν το διάλυμα εξουδετερωθεί από υδατικό διάλυμα NaOH τότε προκύπτει ουδέτερο
διάλυμα.
δ. Κατά την ανάμιξη του διαλύματος με ίσο όγκο υδατικού διαλύματος ΚΟΗ 0,05 Μ προκύ-
πτει ρυθμιστικό διάλυμα.
Να δικαιολογήσετε όλους τους χαρακτηρισμούς σας.

4. Το άτομο ενός στοιχείου Χ στη θεμελιώδη κατάσταση έχει 3 μονήρη ηλεκτρόνια στη στιβάδα
Μ.
α. Ποιοι είναι οι δυνατοί ατομικοί αριθμοί του στοιχείου Χ;
β. Ποιος είναι ο ατομικός αριθμό του Χ αν αυτό ανήκει σε κύρια ομάδα του Περιοδικού Πί-
νακα.
γ. Να βρείτε τον ατομικό αριθμό του στοιχείου Ψ το οποίο βρίσκεται στην ίδια περίοδο με το
στοιχείο Χ και έχει τη μεγαλύτερη ενέργεια πρώτου ιοντισμού από όλα τα στοιχεία της
περιόδου του.

5. Στους 25ο C ογκομετρούμε υδατικό διάλυμα NaOH με πρότυπο διάλυμα HCl παρουσία του
πρωτολυτικού δείκτη ΗΔ. Στο ισοδύναμο σημείο της ογκομέτρησης το πηλίκο των συγκεντρώ-
[Δ ]
σεων των συζυγών μορφών του δείκτη είναι 5.
[HΔ]
Α. Η σταθερά ιοντισμού του δείκτη είναι:
1
 α. K a(HΔ) 10 7
β. Ka(HΔ) 5 10 7
γ. Ka(HΔ) 5 10 5

Β. Αν χρησιμοποιήσουμε το δείκτη ΗΔ στην ογκομέτρηση, στους 25ο C, διαλύματος ΝΗ3 από

πρότυπο διάλυμα HCl τότε στο ισοδύναμο σημείο θα ισχύει:
[Δ ] [Δ ] [Δ ]
α. 5 β. 5 γ. 5.
[HΔ] [HΔ] [HΔ]
Να σημειώσετε σε κάθε ερώτηση τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

6. Σε δοχείο εισάγεται ποσότητα αερίου ΗΙ και σε σταθερή θερμοκρασία και όγκο αποκαθίσταται
η ισορροπία:
2HI(g) H2(g) I2(g)
Να δείξετε τα εξής:
α. Η απόδοση της αντίδρασης είναι ανεξάρτητα από την αρχική ποσότητα του ΗΙ.
β. Αν στην κατάσταση ισορροπίας προσθέσουμε ποσότητα ΗΙ και αποκατασταθεί νέα ισορ-
ροπία τότε, στη νέα ισορροπία οι ποσότητες όλων των αερίων θα είναι μεγαλύτερες από
τις αντίστοιχες ποσότητες τους στην αρχική ισορροπία.

7. Με βάση το παρακάτω διάγραμμα χημικών μετατροπών:

CνH2ν O(A) HCN
B 2H2O/H
Γ KMnO4 /H
C4H6O3
Προκύπτει ότι η ένωση Α είναι η:
α. CH3CH2CH O β. CH3 C CH3
||
O
γ. CH3CH2CH2CH O δ. CH3 C CH2CH3
||
O
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

8. Σε δοχείο όγκου V εισάγεται ποσότητα στερεού CaCO3 οπότε αποκαθίσταται η ισορροπία:

CaCO3(s) CaO(s) CO2(g)
υπό σταθερή θερμοκρασία. Στην κατάσταση ισορροπίας υπάρχει 1 mol CO2. Αφαιρούμε με
κατάλληλο τρόπο από την ισορροπία 0,5 mol CO2, υπό σταθερό όγκο και θερμοκρασία, οπότε
αποκαθίσταται νέα ισορροπία. Για την ποσότητα n mol του CO2 στη νέα ισορροπία ισχύει:
α. n = 0,5 mol β. n = 1 mol
γ. 0,5mol n 1mol δ. n 1mol
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

10. Υδατικό διάλυμα HCOONa (Δ1) και υδατικό διάλυμα NaOH (Δ2) έχουν τον ίδιο όγκο, την ίδια
συγκέντρωση και την ίδια θερμοκρασία (25ο C). Προσθέτουμε σε κάθε διάλυμα ποσότητα αε-
ρίου HCl έτσι ώστε να προκύψει ουδέτερο διάλυμα. Τότε:
α. μεγαλύτερη ποσότητα HCl προστέθηκε στο διάλυμα Δ1,
β. μεγαλύτερη ποσότητα HCl προστέθηκε στο διάλυμα Δ2,
γ. και στα δύο διαλύματα προστέθηκε η ίδια ποσότητα HCl.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

2
11. Σε δοχείο σταθερού όγκου έχει αποκατασταθεί η
ισορροπία: A(g) 2B(g) . Τη χρονική στιγμή t1 αυξά-
νουμε τη θερμοκρασία οπότε τη στιγμή t2 αποκαθί-
σταται νέα ισορροπία. Στο διπλανό διάγραμμα παρι-
στάνονται οι μεταβολές των συγκεντρώσεων των
δύο αερίων της αντίδρασης.
Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις παρακάτω προ-
τάσεις ως σωστή ή λανθασμένη δικαιολογώντας τους
χαρακτηρισμούς σας.
α. Η αντίδραση A(g)  2B(g) είναι εξώθερμη.
β. Η σταθερά χημικής ισορροπίας έχει μεγαλύτερη τιμή στην ισορροπία τη στιγμή t2 από
εκείνη στην ισορροπία τη στιγμή t1.

12. Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις ως σωστή ή λανθασμένη.

α. Όταν ένα άτομο σε μία ένωση έχει υβριδισμό sp2 τότε υποχρεωτικά ενώνεται με διπλό
δεσμό με άλλο άτομο στο μόριο της ένωσης.
β. Ο αριθμός των υβριδικών τροχιακών που έχει ένα άτομο C στο μόριο μιας οργανικής
ένωσης ταυτίζεται με τον αριθμό των σ δεσμών που έχει το άτομο C αυτό.
γ. Στο μόριο του CH2 = CH – CN υπάρχουν 6 σ και 3 π δεσμοί.
δ. Ο αριθμός των σ δεσμών που υπάρχουν σ’ ένα μόριο αλκινίου CνH2ν 2 είναι 3ν – 3.
ε. Στο μόριο του CH2=CH-CH3 οι πυρήνες όλων των ατόμων C βρίσκονται στην ίδια ευθεία.
Να δικαιολογήσετε όλους τους χαρακτηρισμούς σας.

13. Υδατικό διάλυμα H2SO4 (Δ1) και υδατικό διάλυμα HCl (Δ2) έχουν τον ίδιο όγκο και την ίδια
θερμοκρασία (25ο C). Τα δύο διαλύματα απαιτούν την ίδια ποσότητα NaOH για την πλήρη
εξουδετέρωση τους. Τότε:
Α. Πριν την εξουδετέρωση:
α. το διάλυμα Δ1 έχει μεγαλύτερο pH,
β. το διάλυμα Δ2 έχει μεγαλύτερο pH,
γ. τα δύο διαλύματα έχουν την ίδια τιμή pH,
δ. δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τις τιμές pH των δύο διαλυμάτων.
Β. Μετά την εξουδετέρωση και θεωρώντας ότι η προσθήκη του NaOH δε μεταβάλλει τον όγκο
των διαλυμάτων:
α. το διάλυμα Δ1 έχει μεγαλύτερο pH,
β. το διάλυμα Δ2 έχει μεγαλύτερο pH,
γ. τα δύο διαλύματα έχουν την ίδια τιμή pH,
δ. δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τις τιμές pH των δύο διαλυμάτων.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε ερώτηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

14. Σε δοχείο όγκου V και σε θερμοκρασία θ εισάγεται ποσότητα n mol SO3 η οποία διασπάται
σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2SO3(g) 2SO2(g) O2(g) . Ο βαθμός διάσπασης του SO3
είναι ίσος με α1. Αν στο ίδιο δοχείο και στην ίδια θερμοκρασία εισαγόταν ποσότητα 2n mol SO3
τότε ο βαθμός διάσπασης του SO3 θα ήταν ίσος με α2. Για τους βαθμούς διάσπασης ισχύει:
α. α1 = α2 β. α1 > α2 γ. α2 > α1
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

15. Για τα στοιχεία Α, Β, Γ, Δ και Ε τα οποία έχουν ατομικούς αριθμούς ν, ν + 1, ν + 2, ν + 3, ν + 4

αντίστοιχα οι ενέργειες 1ου ιοντισμού εκφρασμένες σε kJ/mol είναι αντίστοιχα:
Ei1A 1000, Ei1B 1251,Ei1Γ 1521, Ei1Δ 419, Ei1E 590
Δίνεται ακόμη ότι το στοιχείο Α ανήκει στην 3η περίοδο.
α. Να εξηγήσετε ποιοι είναι οι ατομικοί αριθμοί των στοιχείων Α, Β, Γ, Δ και Ε.
β. Ποιο από τα στοιχεία Δ και Ε έχει μεγαλύτερη ενέργεια 2ου ιοντισμού;

3
 Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
γ. Να εξηγήσετε ποιο από τα ιόντα Β1- και Ε2+ έχει μεγαλύτερο μέγεθος.

16. Σε δοχείο όγκου V εισάγεται ποσότητα αερίου Α οπότε πραγ-

ματοποιείται η μονόδρομη αντίδραση: Α(g)  2B(g). Η αντί-
Σχήμα - 1
δραση ολοκληρώνεται τη χρονική στιγμή t1 και το διπλανό διά-
γραμμα (σχήμα – 1) παριστάνει τη μεταβολή της συγκέντρω-
σης του αερίου Α σε συνάρτηση με το χρόνο.
Σ’ ένα άλλο δοχείο εισάγεται η ίδια αρχική ποσότητα του αερίου
Α οπότε πραγματοποιείται η ίδια αντίδραση σε σταθερή θερ-
μοκρασία η οποία ολοκληρώνεται σε χρόνο t2. Η μεταβολή της
συγκέντρωσης του αερίου Α σε συνάρτηση με το χρόνο παρι-
στάνεται στο διπλανό διάγραμμα (σχήμα – 2).
Τότε: Σχήμα - 2
α. το δεύτερο δοχείο έχει όγκο V και η αντίδραση πραγματο-
ποιείται σε υψηλότερη θερμοκρασία,
β. το δεύτερο δοχείο έχει όγκο μικρότερο από V,
γ. το δεύτερο δοχείο έχει όγκο V, την ίδια θερμοκρασία αλλά
έχει προστεθεί ποσότητα καταλύτη.
Να σημειώσετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την
επιλογή σας.

17. Υδατικό διάλυμα του ασθενούς οξέος ΗΑ συγκέντρωσης 1 Μ έχει σε θερμοκρασία θ 25o C
pH 2,5 . Στο διάλυμα αυτό προστίθεται η απαιτούμενη ποσότητα στερεού ΚΟΗ για την πλήρη
εξουδετέρωση του διαλύματος. Το διάλυμα που προκύπτει έχει [H3O ] 5 10 10
M . Οπότε:
ο
α. η θερμοκρασία θ είναι μεγαλύτερη από 25 C,
β. η θερμοκρασία θ είναι μικρότερη από 25ο C,
γ. δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τη θερμοκρασία θ με τους 25ο C.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Θεωρήστε ότι ισχύουν οι γνωστές προσεγγίσεις.

18. Η αλκοόλη Α μπορεί να παρασκευαστεί από την προσθήκη ενός αντιδραστηρίου Grignard
στην CH3CH=O και υδρόλυση του προϊόντος προσθήκης είτε με προσθήκη ενός άλλου αντι-
δραστηρίου Grignard στην CH3 CH CH O και υδρόλυση του προϊόντος.
|
CH3
Η αλκοόλη Α είναι η:
α. CH3 CH CH CH2CH3 β. CH3 CH CH CH3
| | | |
CH3 OH CH3 OH
γ. CH3 CH CH OH δ. CH3 CH CH2 OH
| | |
CH3 CH3 CH3
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

19. Σε δοχείο έχει αποκατασταθεί η ισορροπία:

2A(g) B(g) 2Γ(g)
Αν αυξήσουμε τον όγκο του δοχείου και ταυτόχρονα ελαττώσουμε τη θερμοκρασία σε κατάλ-
ληλες τιμές τότε παρατηρούμε ότι το σύστημα παραμένει σε χημική ισορροπία. Άρα:
α. η αντίδραση σχηματισμού του Γ είναι ενδόθερμη αντίδραση,
β. η αντίδραση σχηματισμού του Γ είναι εξώθερμη αντίδραση,

4
 γ. δε μπορούμε να γνωρίζουμε αν η αντίδραση σχηματισμού του Γ είναι ενδόθερμη ή εξώ-
θερμη.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

20. Υδατικό διάλυμα του άλατος ΝΗ4Α 0,1 Μ έχει στους 25ο C, pH = 6.
Αν για την ΝΗ3:Kb = 10-5 τότε:
α. το οξύ ΗΑ είναι ισχυρό οξύ,
β. το οξύ ΗΑ είναι ασθενές οξύ,
γ. δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν το οξύ ΗΑ είναι ισχυρό ή ασθενές οξύ.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.