Nama Kelas Tarikh

Bab 5: Air dan Larutan

5.1 Sifat Fizikal Air.

1. Lengkapkan ayat berikut mengenai sifat fizikal air menggunakan perkataan-perkataan di bawah. (SP
5.1.1 TP1 TP2)

Konduktor haba Tindakan kapilari Dua atom Satu atom Ketumpatan

dan elektrik
Bau, rasa dan Tegangan Sebatian Takat beku Takat didih
warna permukaan

a) Merupakan __________________________________ yang lemah.

b) Mengenakan _______________________________.
c) Mempunyai ________________________________.
d) Mempunyai _______________________________ 1g/cm3 pada 4oC.
e) Mendidih pada _____________________ iaitu 100 oC.
f) Membeku pada _____________________ iaitu 0 oC.
g) Tiada ___________________________________________________________________.
h) Setiap molekul air terbentuk daripada _____________________ hidrogen dan
_____________________ oksigen.
i) Air ialah ____________________________.

2. Lengkapkan pernyataan berikut. (SP 5.1.2 TP2 TP5)

a) ____________________________ merupakan proses di mana ____________________ berubah
kepada ________________ pada sebarang suhu _______________________ takat didih cecair.
b) Bagi mengurangkan kehilangan air melalui proses penyejatan dalam pertanian,
1) Tanaman diairi pada waktu __________________ dan _____________________.
2) Batas ditutup dengan sungkupan sabut kelapa, habuk papan, jerami padi atau
________________ seperti ditunjukkan dalam fotograf.

SP 5.1.1 5.1.1 5.1.2 5.1.2

TP 1 2 2 5


1
Nama Kelas Tarikh

5.2 Larutan dan Kadar Keterlarutan.

1. Isi tempat kosong dengan jawapan yang betul. (SP 5.2.1 TP1 TP2 TP 3)

a) b) c)

d) Zat terlarut yang ditambah kepada pelarut menghasilkan ___________________ (larutan/ampaian)

e) Bahan yang tidak melarut apabila ditambah kepada pelarut menghasilkan ___________________
(larutan/ampaian).
f) Ampaian kelihatan __________________ (keruh/jernih) kerana zarah-zarah yang tidak larut tersebar
ke seluruh pelarut.

2. Tandakan () pada ciri yang berkenaan dengan larutan dan bahan terampai. (SP 5.2.1 TP4)

Ciri Larutan Ampaian

a) Malarut dalam air suling.
b) Membenarkan cahaya melaluinya.
c) Larutan homogen atau seragam.
d) Sedimen kelihatan

3. Lengkapkan jadual berikut mengenai ciri-ciri larutan yang terbentuk apabila kuantiti garam yang
berbeza dilarutkan dalam jumlah air yang sama. (SP 5.2.1 TP3)

Jumlah zat 1 spatula 2 spatula banyak

terlarut
(garam)
Keadaan a) Larutan b) Larutan c) Larutan mengandungi
larutan _____________ _____________ garam yanf
___________________
di dasar bikar.
Jenis d) Larutan e) Larutan f) Larutan
Larutan _____________ _____________ _____________
Kuantiti zat Sedikit g) ________________ h) __________________
terlarut
Keupayaan i) Masih boleh j) Hanya boleh melarut k) ___________ boleh
melarut zat melarut ___________________ melarutkan zat terlarut
terlarut ______________ lagi.

2
Nama Kelas Tarikh
4. Nyatakan sama ada bahan berikut membentuk larutan atau ampaian apabila dicampurkan dengan
air. (SP 5.2.1 TP4)

Bahan Pemerhatian Larutan/ampaian

Serbuk natrium klorida

Serbuk kuprum karbonat

Serbuk tepung jagung

Serbuk tepung gandum

5. _________________ ialah campuran yang tidak kelihatan ___________________ seperti larutan dan
juga tidak mendap di dasar bekas seperti ampaian apabila dibiarkan.

6. Isikan contoh koloid dalam kehidupan harian menggunakan perkataan-perkataan yang diberikan. (SP
5.2.3 TP2 TP3)

Busa cukur Gel rambut Susu Krim putar Jeli aiskrim

contoh koloid dalam

kehidupan harian

a) campuran dua atau lebih b) campuran cecair dan c) campuran gas dengan
jenis cecair pepejal cecair

7. Padankan kepentingan air sebagai pelarut semesta. (SP 5.2.4 TP2 TP3)
8.
a) Kegunaan di rumah Untuk melarutkan baja,
pestisid dan herbisid.

b) Pertanian Untuk membuat minuman,

kerja-kerja membersih,
memasak dan mandi.

c) Industri Membuat minuman dalam tin,

makanan dan detergen.

3
Nama Kelas Tarikh

9. Tulis nama pelarut organik yang berpadanan dengan kegunaannya dalam kehidupan. (SP 5.2.5 TP3)

Kegunaan dalam kehidupan Pelarut organik

1. Melarutkan minyak dalam pembuatan minyak wangi a)
2. Mencairkan dan menyingkirkan cat serta menghasilkan varnis b)
perabot.
3. Membuat varnis kuku dan gincu bibir. c)
4. Melarutkan iodin dalam pembuatan antiseptic untuk merawat d)
luka.

10. Isikan tempat kosong dengan jawapan yang sesuai. (SP 5.2.5 TP4 TP5)

a) Pelarut yang dapat menyingkirkan kotoran minyak hitam dengan berkesan ialah _____________.
b) Cat enamel dapat ditanggalkan menggunakan ________________.
c) Penyediaan syelek memerlukan ___________________ untuk mengurangkan kelikatannya
_____________________.
d) Penyediaan varnis kuku memerlukan ___________________ untuk mengurangkan kelikatannya
_____________________.

SP 5.2.1 5.2.1 5.2.1 5.2.1 5.2.3 5.2.3 5.2.4 5.2.4 5.2.5 5.2.3
TP 1 2 3 4 2 3 2 3 4 5


5.3 Pembersihan dan Pembekalan Air

1. Rajah di bawah menunjukkan kaedah pembersihan air. (SP 5.3.1 TP1 TP2 TP5)

4
Nama Kelas Tarikh
a) Namakan kaedah yang ditunjukkan oleh rajah di dalam kotak yang sediakan.
b) Bagi setiap kaedah dalam (a), tandakan () pada bahan yang dapat disingkirkan daripada air dan (x)
pada bahan yang tidak dapat disingkirkan daripada air.

Kaedah Bakteria Bahan terampai Bahan terlarut

Pendidihan
Pengklorinan
Penyulingan
Penurasan

c) Adakah hasil sulingan sesuai digunakan sebagai air minuman? Jelaskan.

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

2. Negara jiran kita, Singapura menghadapi masalah bekalan air kerana sumber semula jadi air mereka
adalah terhad. Walaubagaimanapun, mereka telah menyelesaikan masalah bekalan air dengan
menggunakan pelbagai teknologi moden. (SP 5.3.2 SP 5.3.3 TP2 TP4)

a) Tandakan () cara telah digunakan oleh Singapura untuk menyelesaikan masalah bekalan air
yang terhad.

Mendapatkan air minuman dengan mengitar semula air kumbahan melalui proses
mikropenurasan dan osmosis berbalik.
Menukarkan kabus menjadi air minuman.
Mendapatkan air minuman dari lau dengan menggunakan penyahgaraman melalui
penyulingan dan osmosis berbalik.

b) Nyatakan satu kebaikan dan keburukan bagi cara yang telah digunakan oleh Singapura.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
S
3. Air perlu dirawat di loji pembersihan sebelum dibekalkan kepada pengguna. (SP 5.3.3 TP2)
a) Namakan tangka yang berkaitan dengan proses yang berlaku semasa air dirawat
Proses Tangki
Alum dan kapur mati di tambah untuk
menggumpalkan lumpur dan meneutralkan air.
Air dituras untuk mengasingkan bahan terampai.
Klorin dan garam fluorida ditambah untuk
membunuh mikroorganisma dan mencegah
pereputan gigi pengguna.
Bahan terampai dibiarkan termendap di dasar
tangki.
Air disimpan di dalam tangki sebelum disalurkan
kepada pengguna.
Oksigen dilarutkan dalam air untuk
menyingkirkan bau dan rasa

b) Adakah air paip tulen? Mengapa?

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

5
Nama Kelas Tarikh

4. Rajah di bawah menunjukkan salah satu sumber air yang terdapat di bumi. Adakah air ini selamat
untuk terus diminum? Jelaskan. (SP 5.3.4 TP4)
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

5. Baca petikan di bawah dan jawab soalan berikutnya. (SP 5.3.4 TP4)

Pencemaran air yang terjadi di Teluk Minamata, Jepun telah menyebabkan ramai penduduk tempatan
kehilangan pekerjaan dan mengalami penyakit Minamata, iaitu penyakit yang disebabkan oleh
keracunan merkuri akibat makan ikan yang mengalami keracunan merkuri. Pencemaran ini disebabkan
oleh pembuangan bahan buangan industri yang mengandugi logam berat seperti merkuri oleh Syarikat
Chisso secara langsung ke teluk tanpa diproses terlebih dahulu.

Adakah kesan pencemaran air terhad kepada organis,a akuatik sahaja? Apakah kesan yang boleh
diketahui daripada kes ini tentang pencemaran air dan kesannya?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

6. Kelestarian air adalah kunci kehidupan yang sihat. Wajarkan pernyataan ini. (SP 5.3.4 TP5)
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

7. Kita perlu menggunakan air secara berhemah bagi memastikan kelestarian air. Sebagai seorang
pelajar, cadangkan cara menjimatkan air disekolah. (SP 5.3.4 TP3)
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

8. Fatimah ingin mengubah suai sistem simbah mangkuk tandas di rumahnya bagi menjimatkan
penggunaan air. Cadangkan satu cara untuk mengubah suai sistem simbah tersebut dan terangkan
bagaimana cara ini dapat membantu Fatimah untuk menjimatkan penggunaan air. (SP 5.3.4 TP6)

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

SP 5.3.1 5.3.1 5.3.1 5.3.2 5.3.3 5.3.3 5.3.4 5.3.4 5.3.4 5.3.4
TP 1 2 5 2 2 4 3 4 5 6


6
Nama Kelas Tarikh