ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΛΥΣΗ

Α. ΟΜΑ∆Α

1. Να βρεθεί ο ΜΚ∆ των αριθµών α) 25, 15 β) 17, 11 γ) 81, 27

2. Να βρεθεί ο ΜΚ∆ των αριθµών α) 26, 52, 91 β) 121, 242, 22 .

3. Όµοια α) Μ.Κ.∆. ( 34, 44 ) β) Μ.Κ.∆. ( 22, 68 ) γ) Μ.Κ.∆.( 8, 18, 48 ) δ) Μ.Κ.∆. ( 360,

900 )

4. Αν έχουµε 64 άνδρες, 52 γυναίκες και 120 παιδιά σε πόσες το πολύ οµοιόµορφες οµάδες
δηλ. σε οµάδες που κάθε µία έχει ίδιο αριθµό ανδρών, γυναικών και παιδιών, και πόσους
άνδρες , γυναίκες παιδιά έχει κάθε οµάδα ;

5. Ένας ανθοπώλης έχει 32 τριαντάφυλλα, 56 γαρύφαλλα και 72 µαργαρίτες. Πόσες το πολύ

ίδιες ανθοδέσµες µπορεί να φτιάξει µε όλα αυτά τα λουλούδια και πόσα λουλούδια από το
κάθε είδος θα έχει ανθοδέσµη ;

6. Ποιοί από τους παρακάτω αριθµούς είναι πρώτοι και ποιοί σύνθετοι 1, 8, 5, 11, 20, 17,
18, 22, 7, 16, 23, 19, 12, 32, 45, 35, 33, 41.

Β. ΟΜΑ∆Α

1. Να βρείτε το Μ.Κ.∆. στις παρακάτω περιπτώσεις:

Μ.Κ.∆.( 36,84,120 ) Μ.Κ.∆. ( 1020, 2040, 3600 )
Μ.Κ.∆. (12400, 2600,33000) Μ.Κ.∆. (240, 360, 120, 72 )

2. Αν ο Μ.Κ.∆. (85,χ,102) = 17 και ο φυσικός αριθµός χ περιέχεται µεταξύ των 34 και 68,
να βρεθεί ο χ .

3. Σε πόσες το πολύ πτωχές οικογένειες µπορούν να µοιραστούν εξίσου 45800 δρχ. και 123
κιλά τρόφιµα, αν είναι γνωστό ότι θα περισσεύουν 800 δρχ. και 3 κιλά τρόφιµα.

Γ. ΟΜΑ∆Α

1. Αν Μ.Κ.∆. ( χ , 2χ, 36 ) = 12 και χ 〈 36, να βρεθεί ο φυσικός αριθµός χ.

2. Να βρεθεί ο ΜΚ∆ των αριθµών 24, 36, 84, και να δικαιολογήσετε ότι ο καθένας από
αυτούς είναι πολλαπλάσιο του ΜΚ∆ τους.

3. Να βρείτε το ΕΚΠ και το ΜΚ∆ των αριθµών 16 και 40. Τους αριθµούς που θα βρείτε να
του πολλαπλασιάσετε και το εξαγόµενο να το συγκρίνετε µε το γινόµενο 16.4
 ∆ΙΑΙΡΕΤΕΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ

∆ιαιρέτης ενός φυσικού αριθµού α είναι οι φυσικοί αριθµοί που όταν διαιρεθούν µε το α
δίνουν ακέραιο πηλίκο και υπόλοιπο 0.

• Οι παράγοντες ενός αριθµού είναι και διαιρέτες του.

• Πρώτοι αριθµοί είναι οι φυσική αριθµοί που έχουν διαιρέτες µόνο το 1 και τον εαυτό τους
(1.3,5,7,11,13,17,19,23,....)
• Σύνθετοι αριθµοί είναι οι αριθµοί που δεν είναι οι πρώτοι, δηλαδή έχουν εκτός από το 1
και τον εαυτό τους και άλλους διαιρέτες.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Κάθε αριθµός έχει διαιρέτες το 1 και τον εαυτό του. 1· α=α άρα το 1 και
το α παράγοντες του α εποµένως το 1 και το α διαιρέτες του α.

Μ.Κ.∆.

Μ.Κ.∆. σηµαίνει Μ=Μέγιστος (µεγαλύτερος) Κ=Κοινός(ίδιος)∆=διαιρέτης

• Ονοµάζουµε Μ.Κ.∆. δυο ή περισσότερων φυσικών αριθµών τον µεγαλύτερο από τους
κοινούς διαιρέτες τους.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

1. Να βρεθούν οι διαιρέτες ενός φυσικού αριθµού.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ: Να βρεθούν οι διαιρέτες του 18 και του 16. Γράφουµε όλα τα γινόµενα
φυσικών που µας δίνουν αποτέλεσµα 18,16.
1· 18=18 1· 16=16
2· 9=18 2· 8=16
3· 6=18 4· 4=16
6· 3=18 8· 2=16

(από αυτό το σηµείο τα γινόµενα αρχίζουν να επαναλαµβάνονται.)

Γνωρίζουµε ότι οι παράγοντες ενός αριθµού είναι και διαιρέτες του, άρα ∆18={1,2,3,6,9,18}
∆16={1,2,4,8,16}

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:

1. Οι διαιρέτες ενός αριθµού είναι πεπερασµένοι το πλήθος.

2. Οι διαιρέτες ενός φυσικού αριθµού είναι µικρότεροι ή το πολύ ίσοι µε τον αριθµό.

3. Ο Μ.Κ.∆ είναι πάντα µικρότερος ή ίσος από τον µικρότερο των αριθµών.
2. Να βρούµε το Μέγιστο Κοινό ∆ιαιρέτη δύο ή περισσότερων αριθµών.

Τα βήµατα που ακολουθούµε είναι:

1ο ΤΡΟΠΟΣ

Βήµα 1ο Βρίσκουµε τους διαιρέτες των αριθµών.

Βήµα 2ο Βρίσκουµε τους κοινούς διαιρέτες.

Βήµα 3ο Από τους κοινούς διαιρέτες επιλέγουµε το µεγαλύτερο.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ: Να βρεθεί ο Μ.Κ.∆ (12,30,36,)

1.12=12 1.30=30 1.36=36

2.6=12 2.15=30 2.18=36
3.4=12 3.10=30 3.12=36
4.3=12 5.6=30 4.9=36
∆12= (1,2,3,4,6,12) 6.5=30 6.6=36
∆30=(1,2,3,5,6,10,15,30,) 9.4=36
∆36=(1,2,3,4,6,9,12,18,36)

ΒΗΜΑ 1ο:

Βρήκαµε ∆12=(1,2,3,4,6,12) ∆30=(1,2,3,5,6,10,15,30)

∆36=(1,2,3,4,6,9,,12,18,36)

ΒΗΜΑ 2ο:

Οι κοινοί διαιρέτες του 12,30,36 είναι: (1,2,3,6)

ΒΗΜΑ 3ο:
ΜΚ∆ (12,30,36)=6

3. ΑΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Έχουµε 36 ίδια βιβλία, 30 τετράδια και 12 στυλούς. Πόσα το πολύ όµοια δέµατα θα
φτιάξουµε και πόσα βιβλία, τετράδια , στυλούς, θα έχει το κάθε δέµα;

Λύση:

Εάν ο αριθµός των δεµάτων είναι Χ. Τότε το Χ διαιρεί ακριβώς τα 36 βιβλία, 30 τετράδια
και τους 12 στυλούς. Άρα είναι διαιρέτης και του 36 και του 30 και του 12. Εποµένως είναι
Κ.∆ (36,30,12)
Οι κοινοί διαιρέτες του 36,30,12 είναι (1,2,3,6). εµείς θέλουµε τα περισσότερα δέµατα άρα
θέλουµε το Μ.Κ.∆ (30,36,12,)=6
Εποµένως Χ=6. Μπορούµε να φτιάξουµε 6 δέµατα το πολύ .

Κάθε δέµα περιέχει 36:6=6 βιβλία 30:6=5 τετράδια 12:6=2 στυλούς

2ο ΤΡΟΠΟΣ

Για να βρούµε το Μ.Κ.∆ αριθµών εργαζόµαστε ως εξής:

ΒΗΜΑ 1ο:

Παίρνουµε το µικρότερο από τους αριθµούς και βρίσκουµε τους διαιρέτες του.

ΒΗΜΑ 2ο:

Παίρνουµε τον αµέσως µεγαλυτερο και βλέπουµε ποιοί από τους αριθµούς που βρήκαµε είναι
διαιρέτες του. Όσοι δεν είναι τους διαγράφουµε.

ΒΗΜΑ 3ο:
Παίρνουµε τον αµέσως µεγαλύτερο και βρίσκουµε ποιοι είναι διαιρέτες του από τους
αριθµούς που µείνανε.

ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ Ι∆ΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΩΣΠΟΥ ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΣΟΥΝ ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΒΗΜΑ:

Από τους αριθµούς που έµειναν Μ.Κ.∆. είναι ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ.

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ:

Μ.Κ.∆. (27, 36, 81 )

ΒΗΜΑ 1ο:

Παίρνουµε το µικρότερο και βρίσκουµε τους διαιρέτες του.

Ο µικρότερος είναι το 27.

∆ 27={1,3,9}

ΒΗΜΑ 2ο:

Παίρνουµε τον αµέσως µεγαλύτερο και βρίσκουµε ποιοι από τους αριθµούς δηλαδή τους
διαιρέτες του 27 είναι διαιρέτες του.

Ο αµέσως µεγαλύτερος είναι ο 36.

∆ιαιρέτες του είναι το 1,3,9. ( Το 27 το διαγράφουµε ).

ΒΗΜΑ 3ο:

Παίρνουµε τον αµέσως µεγαλύτερο και βρίσκουµε ποιοι από τους αριθµούς που έµειναν είναι
διαιρέτες του.
Ο αµέσως µεγαλύτερος είναι το 81.
∆ιαιρέτες του είναι το 1,3,9.

Άλλοι αριθµοί δεν έµειναν και εποµένως πάω στο τελευταίο βήµα.
 ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΒΗΜΑ:

Μ.Κ.∆ είναι ο µεγαλύτερος από τους αριθµούς που έµειναν δηλαδή το 9.

Μ.Κ.∆ (27,36,81,)=9

3oς ΤΡΟΠΟΣ

ΕΥΡΕΣΗ Μ.Κ.∆

ΒΗΜΑ 1ο:

Γράφουµε τους αριθµούς τον έναν δίπλα στον άλλο. Γράφοντας τον πιο µικρό αριστερά.

ΒΗΜΑ 2ο:

∆ιαιρούµε τους αριθµούς µε το µικρότερο και γράφουµε το υπόλοιπο. Τον πιο µικρό δεν το
διαιρούµε.

ΒΗΜΑ 3ο:

Επαναλαµβάνουµε την ίδια διαδικασία σε κάθε γραµµή διαιρώντας τους αριθµούς µε το

µικρότερο.
(ο µικρότερος είναι το 84).

ΒΗΜΑ 4ο:

Η διαδικασία σταµατάει όταν καταλήξουµε σε γραµµή που έχει όλα 0 εκτός από έναν
αριθµό .

Ο Μ.Κ.∆ είναι αυτός ο αριθµός.

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ:

ΒΗΜΑ 1ο:

Να βρεθεί ο Μ.Κ.∆ ( 324,600,1056)

324 600 1056

ΒΗΜΑ 2ο:

324, 276, 84

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:

Τα υπόλοιπα των διαιρέσεων

είναι 600:324 είναι 276

1056:324 είναι 84

ΒΗΜΑ 3ο:

72 24 84
0 24 12

ΒΗΜΑ 4ο:

0 0 12
 ΕΥΡΕΣΗ Ε.Κ.Π

1ος ΤΡΟΠΟΣ

ΒΗΜΑ 1ο:

Βρίσκουµε τα πολλαπλάσια κάθε αριθµού ξεχωριστά.

ΒΗΜΑ 2ο:

Βρίσκουµε τα κοινά τους πολλαπλάσια.

ΒΗΜΑ 3ο:

Το Ε.Κ.Π είναι το µεγαλύτερο από τα κοινά τους πολλαπλάσια.

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ:

Nα βρεθεί το Ε.Κ.Π (3,4,6)

ΒΗΜΑ 1ο:

Π3 = l3,6,9,12,15,18,q
Π4 = l4,8,12,16,20,24"q
Π6 = l6,12,18,24,....q
ΒΗΜΑ 2ο:

Τα κοινά πολλαπλάσια τους είναι

l
Ê .Ð .= 12,24,36,...q

ΒΗΜΑ 3ο:

Το Ε.Κ.Π (3,4,6,)=12

2ος ΤΡΟΠΟΣ

E.Κ.Π

Για να βρούµε το Ε.Κ.Π αριθµών ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:

ΒΗΜΑ 1ο:

Παίρνουµε το µεγαλύτερο από τους αριθµούς και βρίσκουµε τα πολλαπλάσια του.

ΒΗΜΑ 2ο:

Παίρνουµε τον αµέσως µικρότερο και βρίσκουµε ποιά από τα παραπάνω πολλαπλάσια είναι
πολλαπλάσια του. Όσα δεν είναι τα διαγράφουµε. Ενώ όσοι αριθµοί είναι τους κρατάµε.

ΒΗΜΑ 3ο:

Παίρνουµε το µικρότερο από τον προηγούµενο και βλέπουµε ποιοί από τους αριθµούς που
κρατήσαµε είναι πολλαπλάσια του. Όσοι δεν είναι τους διαγράφουµε.
 ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ Ι∆ΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΣΟΥΝ ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΒΗΜΑ:

Από τους αριθµούς που δεν διαγράψαµε το Ε.Κ.Π είναι ο ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ.

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ:

Ε.Κ.Π (3,4,6,8)

ΒΗΜΑ 1ο:

Παίρνουµε το µεγαλύτερο δηλαδή το 8 και βρίσκουµε τα πολλαπλάσια του.

ΒΗΜΑ 2ο:

Παίρνουµε τον αµέσως µικρότερο δηλαδή το 6 και βρίσκουµε ποιά από τα παραπάνω
πολλαπλάσια του 8 είναι πολλαπλάσια του είναι το 24,48,72.....

Τα υπόλοιπα τα διαγράφουµε.

ΒΗΜΑ 3ο:

Παίρνουµε το µικρότερο από τον προηγούµενο δηλαδή το 4 και βρίσκουµε ποιοί από τους
αριθµούς που κρατήσαµε είναι πολλαπλάσια του είναι το 24,48,72.
Οι αριθµοί δεν τελείωσαν έµεινε το 3. Παίρνουµε λοιπόν το 3 και βρίσκουµε ποιοί από τους
αριθµούς που κρατήσαµε είναι το 24, 48,72.
Οι αριθµοί τελείωσαν και έτσι προχωρώ στο τελευταίο βήµα.
 ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΒΗΜΑ:

Από τους αριθµούς που έµειναν το Ε.Κ.Π είναι ο µικρότερος ∆ΗΛΑ∆Η το 24.
Ε.Κ.Π (3,4,6,8)=24.

3ος ΤΡΟΠΟΣ

ΒΗΜΑ 1ο:

Αναλύουµε τους αριθµούς σε γινόµενο πρώτων παραγόντων.

ΒΗΜΑ 2ο:

Το Ε.Κ.Π είναι το γινόµενο όλων των παραγόντων µε το µεγαλύτερο εκθέτη.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:

Η µέθοδος χρησιµοποιήται όταν θέλουµε να βρούµε το Ε.Κ.Π µεγάλων αριθµών.

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ:

Να βρεθεί το Ε.Κ.Π (27,125,600)

ΒΗΜΑ 1ο:

Οι αριθµοί αναλύονται σε γινόµενο πρώτων παραγόντων

 3
27 = 3
3
125 = 5
600 = 2 .3. 5
3 2

ΒΗΜΑ 2ο:

3 3 2
⋅ ⋅ = 8 ⋅ 27 ⋅ 25 = 5400
Το Ε.Κ.Π (27,125,600)= 2 3 5

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ

27 125 600 2 óôç óôÞëç áõôç ìð áßíåé Ýíáò ð ñþ ôïò áñéèìüò ìüíïí áí
27 125 300 2 äéáéñåß Ýíáí áð ü ôïõò áñéèìïýò ð ïõ åßíáé áñéóôåñÜ.
27 125 150 2
27 125 75 3
9 25 25 3
3 25 25 3
1 25 25 5
1 5 5 5
e1j e1j e1j Ôï ãéíüìåíï ôù í áñéèìþ í åßíáé ôï Å .Ê .Ð

Å .Ê .Ð = 23. 33. 52
 ΑΚΗΣΕΙΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΟΡΦΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

Α’ ΟΜΑ∆Α

1) Να γράψετε στην τυποποιηµένη µορφή τους αριθµούς:

α) 120 δ) 12000 ζ) 32700000
β) 1400 ε) 220000 η) 2600000000
γ) 7620 στ) 500.000 θ) 3482000000000000

2) Να γράψετε στη δεκαδική µορφή τους αριθµούς:

α) 4, 2.10 δ) 3, 43. 10 ζ) 7, 2.10
β) 5, 16.10 ε) 6, 28.10 η) 9, 54.10
γ) 2, 14.10 στ) 3, 14.10 θ) 6, 023.10

Β’ ΟΜΑ∆Α

1) Να υπολογιστούν οι τιµές των αριθµητικών παραστάσεων.

Α= 7, 6.10 + 8, 32.10 - 9, 1.10 Β= 3, 48.10 + 9, 3.10 - 5, 21.10

Γ= 8, 3.10 + 5, 14.10 - 8, 6.10 ∆= 2, 59.10 + 8, 113.10 - 7, 81.10

2) Να συµπληρώσετε µε >, <,= τα παρακάτω κενά

α) 2.10 ... 3.10 γ) 7,1.10 ... 7,01.10 ε) 3,6.10 ... 9.10

β) 29.10 ... 5,7.10 δ) 7,36.10 ... 7,3.10 στ) 5,31.10 ... 5.10

3) Να γράψετε τους παρακάτω αριθµούς σε τυποποιηµένη µορφή.

i) 6871 594,2 6000,1 35000000 ii) Α= 7,3 . 10 - 2,41 . 10

Β= 542 . 10 + 3,1 . 10

Γ’ ΟΜΑ∆Α

1) Η απόσταση Γης-Ηλίου είναι περίπου 150 εκατοµµύρια χιλιόµετρα.

Να γράψετε (µε την τυποποιηµένη µορφή της) την απόσταση αυτή
σε µέτρα.
2) Να γράψετε µε την τυποποιηµένη µορφή τους τους αριθµούς:

i) 79 . 10 ii) 298000 . 10.000

ui) 0,2 . 10 iv) 200 . 10 . 10

3) Να γράψετε τους παρακάτω αριθµούς α) 19150000 β) 626700000

γ) 125291000 δ) 7890000 σα γινόµενα i) ενός δεκαδικού και δύναµης
του 10 και ii) ενός ακεραίου και δύναµης του 10.
4) Χρησιµοποιώντας το 10 , να γράψετε τους παρακάτω αριθµούς σε τυποποιηµένη
µορφή.
α) 1900000 β) 107000 γ) 8200 δ) 562000 ε) 19

5) Να υπολογιστούν µε δύο διαφεριτικούς τρόπους οι τιµές των πιο κάτω αριθµητικών

παραστάσεων Α= 7,2 . 10 + 3,4 .10 -9 . 10 Β= (5,6. 10 +2,4.10 ) . 5-1,2. 10
Γ=( 1000.10 + 5000 . 10 ): (500 . 10 )

6) Στη φυσική χρησιµοποιούµε µία πολύ µικρή µονάδα µήκους το Άνγκστρεώστε 10

τέτοιες µονάδες να µας κάνουν 1 cm . Να γράψετε στη δεκαδική µορφή του τον αριθµό
αυτό.

ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΟΡΦΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

• Ένας µεγάλος αριθµός είναι σε τυποποιηµένη µορφή όταν σα γινόµενο ενός αριθµού
α που είναι µικρότερος του 10 και µεγαλύτερος ή ίσος του 1 επί µια δύναµη του 10.

α . 10 µε 1 ≤ α 〈 10

• ΠΩΣ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΡΙΘΜΟ ΣΕ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΟΡΦΗ

Γράφουµε τον αριθµό και βάζουµε την υποδιαστολή ώστε να προκύψει αριθµός ανάµεσα στο
1 και στο 10. Στη συνέχεια πολλαπλασιάζουµε τον αριθµό που προκύπτει µε µια δύναµη του
10 που έχει έκθετη τον αριθµό που δείχνει πόσες θέσεις µεταφέραµε την υποδιαστολή.

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ

540.000.000 Η υποδιαστολή πρέπει να µπει ανάµεσα στο 5 και στο 4

5,40000000
8
Οι θέσεις που µεταφέραµε την υποδιαστολή είναι 8
εποµένως ο αριθµός γράφεται σε τυποποιηµένη µορφή 5,4.10

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
Για να πάρουµε τον αριθµό 5,4 από τον 54000.0000 πρέπει να
διαιρέσουµε
µε το 100.00.000 Όµως για να µην αλλάξει η αξία του αριθµού
πρέπει ταυτόχρονα να πολλαπλασιάσουµε µε 100.000.000
Άρα 540.000.000=(540.000.000:100.000.000). 100.000.000=
= 5,4 .10
 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΙΘΜΩΝ ΣΕ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΟΡΦΗ

Από δύο αριθµούς σε τυποποιηµένη µορφή µεγαλύτερος είναι

Αυτός που έχει τη µεγαλύτερη δύναµη του 10.
Αν οι δυνάµεις του 10 είναι ίσες τότε µεγαλύτερος είναι αυτός που έχει το µεγαλύτερο αριθµό
που πολλαπλασιάζεται µε το 10.