31.01.

2018 Şeb- Yeldâ » Keyf yet Mahf l

Arama Arama

Ana sayfa
Arş v
Hakkımızda
İlet ş m
Künye
Yazarlarımız

« Lâ Fâ le

Âlem- İmkân »

Oca 05

Şeb- Yeldâ
Kategor ler:

Altay Ünaltay

Şeb- Yeldânız Mübarek Olsun

Şeb- yeldâyı münecc mle muvakk t ne b l r

Mübtelâ-yı gâma sor k m geceler kaç saat

Fuzûlî

Dünyanın eksen eğr l ğ ve bunun sonucu oluşan mevs mler ve gündönümler (21 Aralık, 21 Mart, 21 Haz ran, 23 Eylül ) son 2 yüzyılda astronom
b l m ndek gel şmeler sayes nde daha y anlaşılmış olsa da mevs mler başlatan ve b t ren bu özel günler kad m kültürlerden ber nsanlığın lg s n
çekm ş, geçm ş çağlarda bayram olarak kutlanmıştır.

Bugün gece le gündüzün b rb r ne eş t olduğu 21 Mart ” Nevruz ” günü olarak b l nmeye ve kutlanmaya başlanmışsa da en uzun gece ve en kısa
gün olan 21 Aralık o derece b l nm yor.

Osmanlıda Şeb- Yeldâ ( 21 Aralık ) b l n r ve özell kle D van Edeb yatında anılırdı. Yılın en uzun geces olarak geçen Şeb- Yeldâ, D van
Edeb yatında “sevg l den ayrı geçen uzun gece” manasında kullanılmıştır.

Roma kad m kültüründe 21 Aralık “yen lmez güneş” n ( sol nv ctus ) doğum günüdür çünkü o gün doğan “güneş Tanrı” her gün daha çok ışıyacak,
sonunda uzun ve aydınlık günler le yaz mevs m n get recekt r. Pek bugün le Hz. İsa’nın doğumu arasında b r l şk var mıdır?

http://www.keyf yetmahf l .com/2015/01/seb- -yelda/ 1/3

31.01.2018 Şeb- Yeldâ » Keyf yet Mahf l
Hır st yanlık tar h nde Hz. İsa’nın doğum günü b l nmez ve bu konuda çeş tl r vayetler vardır. Ancak gün gel p Hır st yanlık Roma’nın devlet d n
olunca Romalıların bu ünlü bayramı da Hz. İsa’nın doğum günü bayramı olarak kabul ed ld ve kutlanmaya başlandı. Hır st yanlar, öncek
Romalılar g b , takv mler n n lk gününü de bu gün kabul ett ler.

Ne k Hır st yanlığın kabul ed p devam ett rd ğ Roma’nın Jül en takv m astronom k güneş yılı le tam uyuşmuyordu. Aradan geçen yüzyıllar ç nde
takv mde kaymalar meydana geld , günler şaştı. 1582’de Papa Gregor bu eks kl kler g deren yen güneş takv m n tüm Hır st yanlık âlem nde
uygulamaya koydu ( Gregoryen takv m ). Bu değ ş kl klerle kaymalar o çağın mkânları ç nde kend ler nde düzelt lerek Hz. İsa’nın doğum günü (
Noel ) 24 Aralık geces , yılbaşı se bugünkü 1 Ocak günü kabul ed ld .

Tüm bunların b z mle l şk s ned r? Bugün m lad yılı ster kullanalım, ster kullanmayalım b r güneş takv m ne olan ht yaç açıktır çünkü toplumsal
hayatta ve ekonom de b rçok şey (örn. tarım ) güneş takv m ne göre ayarlanmakta ve tesb t ed lmekted r. Geçm şte Osmanlı devlet b r müddet,
bugün d n günler m z bel rleyen ay takv m le devlet ve toplum şler n yürütmeye çalıştı. Ne k ay takv m n n mevs mlere uyumsuzluğu neden yle
her 30 yılda b r ortaya çıkan “artık yıllar” Osmanlı mal yes n altüst ett çünkü bu “artık yıllar”da tarım mahsulü alınamıyor ve verg ler de b rden
düştüğünden mal ye altüst oluyordu. Sadece mal yede değ l, daha b rçok alanda hesaplar şaşıyor ( tarlaların ek m günler , mahsulün toplanması vs. )
hesapların şaşmaması ç n ay takv m n n yol göster c l ğ nden başka hesaplara ya da “şems ” ( güneş ) takv mlere de başvurma ht yacı doğuyordu.
O halde ay takv m ht yaçlara cevap vermekten uzaktı. Bu nedenle Osmanlı Devlet 1840’ta takv m reformu yaparak H cr ( Kamer – ay )
takv m nden Rum takv me geçt . Tab bu takv me de sab t b r yılbaşı gerekt . H cr ay takv m nde yılbaşı 1 Muharrem d . Rum takv m n kabul
ed ld ğ 1840 yılında 1 Muharrem 13 Mart’a denk geld ve ondan sonra 13 Mart 1840, 1 Mart 1256 olarak tesb t ve lan ed l p yılbaşı kabul ed ld .
1917’de Osmanlı yen b r takv m reformuyla Rum takv mden 13 gün s lerek Rum 1 Mart gününü m lad takv m n 1 Mart gününe eş tled . Yan
tüm ay ve günler m lad takv mle eş tlenm ş oluyor, k takv m arasındak 13 günlük fark kalkıyordu. 1925’te se son b r reformla takv mde H cr
1341 yılından m lad 1925 yılına geç ld .

Bugün tüm dünya le b rl kte, yüzyıllar önces n n eks k takv m b lg ler neden yle tab vakt nden kaymış b r yen yıl günü drak etmektey z.
K m m z onu kutluyor, k m m z kutlamıyor; tab bu herkes n kend terc h d r.

Belk bu yüzyılda tüm dünyada son b r reform le 1 Ocak, asl tar h olan bugünkü 21 Aralık’a alınab l r.

Şeb- Yeldânız kutlu olsun

0
Kere Paylaşıldı
 Facebook +
Bu yazı et ket çermemekted r

B r Cevap Yazın
E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekl alanlar * le şaretlenm şlerd r

İlet n z: *

Bu HTML et ket ve tanımlayıcılarını kullanab l rs n z: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite="">
<cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

Ad: *

E-Posta: *

Web s ten z:

Yorum Gönder

Son Yazılar

Şehâdet n Onayını Kalb nden Alacaksın

Akl-ı Sel m ve Tar h
Seyr- N syan
Kapıkullarıyla Mücâdele Buraya Kadarmış
“Dönülmez Akşamın Ufkundayız”
“N zam-ı Âlem Ülküsü”, Saâdet; “Çıkar İlkes ”, Şekâvet ve Felâket Sebeb d r…
Tesl m Abdal İle Gönül Seyr

http://www.keyf yetmahf l .com/2015/01/seb- -yelda/ 2/3

31.01.2018 Şeb- Yeldâ » Keyf yet Mahf l
“Öz Yurdunda Gar ps n”

Yazarlarımız
Adem Kurum (5)
Adnan Övenç (4)
Ahmet Mansur Tural (1)
Al Çakır (40)
Altay Ünaltay (16)
B rsen Elveren (13)
Cah de Kayış (1)
Can Ceylan (2)
Canan Ejderoğlu (1)
Cangüzel Güner Zülf kar (1)
Cem l Kem ks z (1)
Ebrar Akbulut (1)
El f Sabır (6)
Erdal Şah n (1)
Es n Esra Altıntaş (2)
Fatma Ad le Başer (3)
Fatma Albar Nazlı (2)
Gamze Keleş (1)
Gavs Bayraktar (1)
Genel (5)
Gülasf Melan (9)
Güln hal Küpel (1)
Hal me Tezcan (5)
Harun Kocataş (2)
Hayr Ataş (1)
İsma l Doğu (2)
Mac t Şay n (14)
Mahmut Haldun Sönmezer (30)
Mehd Gencel (3)
Mehmet Pala (3)
Mesut Şen (4)
Mustafa Tatcı (2)
Nazar Kadem (4)
N lüfer Özcan Dem r (22)
Ömer Özercan (4)
Osman Gaz Kandem r (2)
Sa t Başer (41)
Sak ne Duran (1)
Süleyman Sert (7)
Tuğçe Meç (2)
Turgut Güler (15)
Uğur Uçar (3)
Vehb Başer (2)
Yılmaz Soyyer (4)

Tel f

© 2018 Keyf yet Mahf l .

Başa dön

WordPress ve Graphene Teması tarafından desteklenmekted r

http://www.keyf yetmahf l .com/2015/01/seb- -yelda/ 3/3