Professional Documents
Culture Documents
Εισαγωγή
Η στεφανιαία νόσος αποτελεί πλέον την πρωταρχική αιτία θανάτου στις σύγχρονες
Δυτικές κοινωνίες. Διακρίνεται στη χρόνια στεφανιαία νόσο (σταθερή στηθάγχη ) και τα
οξέα στεφανιαία σύνδρομα. Υπεύθυνη τις περισσότερες φορές για την εμφάνιση της νόσου
είναι μια κατάσταση γνωστή με το όνομα αθηρωσκλήρωση η οποία οφείλεται στην
δημιουργία αθηρωματικών πλακών που επικάθονται στο εσωτερικό των στεφανιαίων
αρτηριών, (των αρτηριών που παρέχουν αίμα στην καρδιά ) προκαλώντας έτσι την
στένωση του αυλού τους και τη μείωση του παρεχόμενου αίματος . Η αθηρωματική πλάκα
αποτελείται κυρίως από χοληστερόλη ,λιπώδη στοιχεία , ινώδη ιστό και ενίοτε από κατά
τόπους εναποθέσεις ασβεστίου.
Υπάρχουν δύο μορφές αθηρωματικών πλακών οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν
κλινικές εκδηλώσεις προκαλώντας στένωση στις στεφανιαίες αρτηρίες. Η μια μορφή
πλάκας είναι η σταθερή η οποία αποτελείται κυρίως από συνδετικό ιστό και μικρό πυρήνα
στο κέντρο της. Η πλάκα αυτή η οποία αναπτύσσεται συνήθως με αργό ρυθμό είναι
υπεύθυνη για την εμφάνιση της σταθερής στηθάγχης. Η δεύτερη μορφή είναι η ασταθής ή
ευάλωτη πλάκα η οποία αποτελείται από λεπτή ινώδη κάψα, μεγάλο λιπώδη πυρήνα,
αυξημένη συγκέντρωση κυττάρων φλεγμονής και νοεαγγείωση. Η πλάκα αυτή είναι
υπεύθυνη για την εκδήλωση των οξέων καρδιακών συμβαμάτων καθώς μετά από τη ρήξη
της λεπτής κάψας ,επάνω στο σημείο της ρήξης επέρχεται συγκέντρωση αιμοπεταλίων
αρχικώς και ακολουθούν η απόφραξη του αγγείου με το σχηματισμό ερυθρού θρόμβου και
η μείωση της αιματικής παροχής. Στην ασταθή στηθάγχη το αγγείο δεν αποφράσσεται
πλήρως ενώ στο έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST διαστήματος έχουμε
πλήρη απόφραξη του αγγείου
Έτσι τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα έχουν ένα κοινό παθοφυσιολογικό υπόστρωμα το
οποίο είναι η αλλοίωση της στεφανιαίας αθηρωματικής πλάκας, ρήξη στην πλειονότητα των
περιπτώσεων (περίπου 70%) και σε λιγότερο ποσοστό (30%) διάβρωση της επιφάνειάς της.
Αναγνώριση συμπτωμάτων
Η έγκαιρη επαναιμάτωση του μυοκαρδίου σε ασθενείς που πάσχουν από οξέα στεφανιαία
σύνδρομα έχει ως αποτέλεσμα την πρόληψη της εμφάνισης κακοήθων αρρυθμιών, που
μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς υψηλού
κινδύνου, αλλά και οι απλοί πολίτες, να είναι ευαισθητοποιημένοι στην αναγνώριση συ-
μπτωμάτων που θα μπορούσαν να οφείλονται σε έμφραγμα του μυοκαρδίου ή ασταθή
στηθάγχη. Εξάλλου και το παραϊατρικό, προσωπικό το οποίο καλείται να μεταφέρει αυτούς
τους ασθενείς στα νοσοκομεία, θα πρέπει να είναι καλά εκπαιδευμένο για να αναγνωρίσει
έγκαιρα ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου και να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την
ταχεία διεκπεραίωσή του και την άμεση αντιμετώπιση του οξέος προβλήματος.
2. Ασταθής στηθάγχη
Η ασταθής στηθάγχη είναι ένα σύνδρομο που μερικές φορές δεν μπορεί να διακριθεί
εύκολα από το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι
χαρακτηρίζεται από αυξανόμενης έντασης πόνο στο στήθος ο οποίος είναι πιο έντονος και
χρονικά διαρκεί περισσότερο από αυτόν της σταθερής στηθάγχης ,έχει κάνει την εμφάνισή
του τις τελευταίες εβδομάδες πριν από την προσέλευση του ασθενούς στον γιατρό ή σε
άτομα με προυπάρχουσα στηθάγχη εκλύεται μετά από λιγότερη άσκηση ή και κατά την
ηρεμία και έχει μειωμένη απάντηση στην λήψη φαρμάκων. Η μορφή αυτή της στηθάγχης
είναι χαρακτηριστικό ότι εκλύεται ως αποτέλεσμα πλημμελούς αιμάτωσης του μυοκαρδίου
και όχι λόγω αυξημένων αναγκών όπως συμβαίνει στη σταθερή στηθάγχη. Είναι σημαντικό
να τονιστεί ότι όταν ένα άτομο εμφανίσει τα συμπτώματα αυτά πρέπει να απευθυνθεί
αμέσως στο γιατρό του.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα της νόσου και από τα συμπτώματα που προκαλεί.
Διακρίνεται σε :
Α) Φαρμακευτική θεραπεία
Β) Επεμβατική
Αγγειοπλαστική με:
1. Μπαλονάκι
2. Προσθήκη ενδοαυλικού νάρθηκα : Μετά από μερικό άνοιγμα με μπαλονάκι τοποθετείται στο 90 %
των περιπτώσεων stent για καλύτερα μακρόχρονα αποτελέσματα .Το stent μπορεί να είναι απλό ή
να φέρει φάρμακο που εμποδίζει την επαναστένωση .Για την αποφυγή της επαναστένωσης,
τουλάχιστον, χρειάζεται διπλή αντιαιμοπεταλιακή αγωγή.
Β)Χειρουργική αντιμετώπιση ( by pass )
Η αγγειοπλαστική, με ή χωρίς την τοποθέτηση του stent, έχει καταστεί η κύρια θεραπεία
ασθενών με έμφραγμα του
Η πρωτογενής αγγειοπλαστική είναι θεραπεία εκλογής σε ασθενείς <75 ετών που εμφανίζουν
έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST ή πιθανολογούμενο νέο block αριστερού σκέλους
και έχουν καρδιογενές shock στις τελευταίες 36 ώρες από την έναρξη του εμφράγματος και οι
οποίοι είναι κατάλληλοι για διαδερμική επαναγγείωση και διάνοιξη της αρτηρίας μέσα σε 18 ώρες
από την έναρξη του καρδιογενούς shock. Επίσης, πρωτογενής αγγειοπλαστική οφείλει να
διενεργείται σε όλους τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονικό οίδημα και έναρξη των
συμπτωμάτων τις τελευταίες 12 ώρες.
Εάν ασθενής έχει συμπτώματα <3 ώρες, τότε υπάρχουν δύο επιλογές: Η θρομβόλυση και η
πρωτογενής αγγειοπλαστική. Η θρομβόλυση φαίνεται να είναι εξίσου αποτελεσματική για τις
πρώτες 3 ώρες με την πρωτογενή αγγειοπλαστική (εφόσον η τελευταία δεν είναι διαθέσιμη).
Αν αντίθετα ο ασθενής εμφανιστεί μετά από 3−12 ώρες σε νοσοκομείο που δεν διαθέτει τη
δυνατότητα θρομβόλυσης, επειδή η θρομβόλυση είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματική σε αυτούς
τους ασθενείς, συνιστάται η μεταφορά του σε νοσοκομείο όπου μπορεί να γίνει πρωτογενής
αγγειοπλαστική. Αν αυτό είναι αδύνατο, τότε θα χορηγηθεί θρομβολυτική αγωγή.
Στην περίπτωση που η θρομβόλυση ήταν επιτυχής, τότε πρέπει να γίνεται στεφανιογραφία τις
πρώτες 24 ώρες και σε περίπτωση που βρεθεί σημαντική στένωση να διενεργείται αγγειοπλαστική.
Θρομβόλυση
Μεγάλες κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι σε ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και
ανάσπαση του ST ή με νέο block αριστερού σκέλους, που παρουσιάζονται εντός 12 ωρών από την
έναρξη των συμπτωμάτων, η θρομβόλυση ελαττώνει τη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη
θνητότητα. Αυτά που επιτυγχάνονται με τη θρομβόλυση είναι όμως εμφανώς εξαρτώμενα από το
χρόνο έναρξης των συμπτωμάτων. Η θρομβόλυση είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική αν χορηγηθεί στις
πρώτες 3 ώρες από την έναρξη του εμφράγματος και των συμπτωμάτων.
Αντίθετα, η αποτελεσματικότητα της αγγειοπλαστικής είναι και αυτή εξαρτώμενη από το χρόνο,
αλλά όχι τόσο όσο η θρομβόλυση.
Οι ασθενείς με μεγάλα εμφράγματα του μυοκαρδίου είναι αυτοί οι οποίοι ωφελούνται τα μέγιστα
από τη θρομβόλυση. Στους πιο ηλικιωμένους ασθενείς αν και ο κίνδυνος θανάτου είναι με-
γαλύτερος, τα οφέλη από τη θρομβόλυση εξακολουθούν να είναι ίδια με αυτά των ασθενών
νεότερης ηλικίας. Είναι γεγονός ότι οι ασθενείς >75 ετών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για
ενδοκρανιακή αιμορραγία μετά από θρομβόλυση, ο οποίος γίνεται ακόμη μεγαλύτερος αν η
ΣΑΠ>180 mmHg.
Συμπληρωματική φαρμακευτική θεραπεία
Νιτρώδη
Η νιτρογλυκερίνη θεωρείται πολύ αποτελεσματική θεραπεία στην αντιμετώπιση του ισχαιμικού
καρδιακού πόνου (στηθάγχης). Προκαλεί διαστολή στις στεφανιαίες αρτηρίες της τάξης του 15−20%
και σε μικρότερο βαθμό προκαλεί πτώση των περιφερικών αντιστάσεων λόγω αρτηριοδιαστολής.
Έχει επίσης ευεργετικές αιμοδυναμικές επιδράσεις, προκαλώντας ελάττωση του προφορτίου μέσω
αύξησης της χωρητικότητας του φλεβικού δικτύου. Η νιτρογλυκερίνη είναι φάρμακο εκλογής,
αρχικά χορηγούμενη υπογλωσσίως και αν δεν υποχωρήσει ο πόνος ενδοφλεβίως, με την
προϋπόθεση ότι ο ασθενής έχει ΣΑΠ >90 mmHg και ότι εξακολουθεί να παρουσιάζει στηθάγχη
Μορφίνη
Η θειική μορφίνη συνιστάται στην ανθεκτική στηθάγχη που δεν υποχωρεί με τη νιτρογλυκερίνη
και τους β-αναστολείς
Οξυγόνο
Η χορήγηση Ο2 (2−4 L/min) με τη βοήθεια ρινικού καθετήρα ενδείκνυται .
Αντιαιμοπεταλιακοί παράγοντες
Υπάρχουν 3 διαφορετικές κατηγορίες αντιαιμοπεταλιακών παραγόντων, με διαφορετικό
μηχανισμό δράσης: ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη και αναστολείς των υποδοχέων των αιμοπεταλίων GT
IIb/IIIa.
β-αναστολείς
Η πρώιμη χορήγηση β-αναστολέων και προ της θρομβόλυσης αποδείχθηκε ότι ελαττώνει τη
θνητότητα και την επανεμφάνιση του εμφράγματος ή τη ρήξη του μυοκαρδίου καθώς και τη
συχνότητα κοιλιακής μαρμαρυγής και υπερκοιλιακών αρρυθμιών. Επίσης, ελαττώνει τη θνητότητα
σε ασθενείς που υποβάλλονται σε πρωτογενή αγγειοπλαστική. Συνιστάται η χορήγησή τους σε
σταθερούς αιμοδυναμικά ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, εφόσον δεν υπάρχει αντένδειξη.
Στατίνες
Οι στατίνες φαίνεται να δρουν ευεργετικά μέσω πολλαπλών μηχανισμών, όταν χορηγούνται σε
ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου κατά τις πρώτες ημέρες θεραπείας. Η χορήγηση πρέπει
να αρχίζει το πρώτο 24ωρο
Διουρητικά
Για την μείωση της αρτηριακής πίεσης και της συμφόρησης των πνευμόνων.