‫ލުޣަތީލާޏަ‪ :‬ގޮތް (ރަޏގަޅު‪/‬ޏުރަޏގަޅު)‬

‫ދިޞްޠިލާޙީލާޏަ‪ :‬ރަސޫލާގެ ބަސްފުޅުތަފާދި ދެފަލޭގެފާ ު‬

‫ޏ‬
‫ފުރެދްތި ފަޏްތަދްތަފާދި ލީމަފު ފަލެދް ފުރުލުޏް ދެފަލަފާދި‬
‫ގުޅިގެޏް ދެފަލޭގެފާޏު ބަސްފުޅެދް ތިދާޅުޏުތާ ފޮޏްލެ ފަލެފެތެ‪.‬‬

‫ގ ބަސްފުޅުތަދްކ ޢަލަލުފުޅުތަދްކ ދިޤްރާރުތެ‬‫‪ /‬ރަސޫލާ ެ‬

‫ލެދްތުޏްތަދް‬
 ‫ދަލީލު‪ :‬ލުޢާޛު ބިޏް ޖަބަލުގެ ޙަދީޘް‪ :‬ލުޢާޛު ޔަލަޏަގް ފޮޏުދްތަލުޏް ރަސޫލާ ސުތާލުފުރެދްތި‬
‫ދެތެ‪ :‬ފަލޭގެފާޏު ދަރިމަގް ލަދްސަލަދެދް މުގަމެޅުލުޏް ދެލަދްސަލަދެދް ޏިޏްލަތާޏީ ފަމެ ފޮޏް‬
‫ގޮތަފަގްތޯދެތެވ ލުޢާޛު ދެޏްޏެތިދެތެ‪ .‬ﷲގެ ފޮތުގަދިތާ ގޮތަގެތެ‪ .‬ޙަދީޘްފުރެދްތިދެތެ‪ .‬ދެފޮތުޏް‬
‫ފެޏިޏުލަދްތަދިފިޏަލަ ދެޏް ފިމިޏެތްތޯދެތެވ ލުޢާޛު ދެޏްޏެތި ދެތެ‪ :‬ﷲގެ ރަސޫލާގެ ސުޏްޏަތު‬
‫ގަދިތާ ގޮތަގެތެ‪ .‬ޙަދީޘް ފުރެދްތިދެތެ‪ :‬ސުޏްޏަތުޏްފެޏި ޏުލަދްތަދިފިޏަލަކ ދެޏް ފިމިޏެދްތޯދެތެ‪.‬‬
‫ލުޢާޛު ދެޏްޏެތި ދެތެ‪ .‬ތިލަޏް ދިޖްތިމާދު ފުރާޏީދެތެ‪ .‬ލިޖަތާބުތަފާލެދު ރަސޫލާ‬
‫ދުފާފުރެދްތިދެތެ‪.‬‬
‫ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫* ޙަދީޘަފީ ދީޏުގެ ދެތަޏަ ލަޞްދަރުފަ ް‬
‫ޏ‬
‫* ސުޏްޏަތަގް ޢަލަލު ފުރުލުގެ ލުމިޏްލުފަޏް‬
‫ފ ލިދީ ޟަޢީ ު‬
‫ފ‬ ‫‪ -‬ލިޙަދީޘްގެ ޞަދްޙަފަލާދިލެދު ޚިޔާލުތަފާތުތެފަދިތެދެތެ‪ .‬ރަޏގަޅުގޮތަ ީ‬
‫ފރާ ގިޏަގުޏަ ދާޔަތްތަފާދި‬‫ޙަދީޘެދްފަލެތެ‪ .‬ޏަލަތެސް ސުޏްޏަތީ ދެތަޏަ ލަޞްދަރުފަލަގް ދަލީލު ު‬
‫ޙަދީޘްތަދް ތެދެތެ‪.‬‬
 ‫* ބަދެދް ދާޔަތްތަފުގެ ލާޏަ ދެޏެގަތުލަގް ސުޏްޏަތަގް ރުޖޫޢަ‬
‫ތާޏްޖެމެދެތެ‪.‬‬
‫‪ -‬ޙަދީޘް ދުޏގެޏެޏްތީ ފީދްތެގެޏްތޯ ލީމަފު ދަބޫ ޙަޏީފާ ދާ ސުތާލު‬
‫ފުރެދްތުލުޏް ދެފަލާ ތަރަގް ޏުރުމުޏްތެތަޑަދިގެޏް ތިދާޅުތިދެތެ‪:‬‬
‫[ރަސޫލާގެ ސުޏްޏަތް ޏުތާޏަލަ ދަމަރެލެޏް ފުރެ ދެދްތެސް ލީމަފަގް‬
‫ޤުރުދާޏެދް ޏުތިސްޏުޏީމެތެ‪].‬‬
‫ލިބަސްފޮޅުޏް ދޭމަތަޏީ‪ :‬ސުޏްޏަތަފީ ޤުރުދާޏުގެ ޝަރަޙަފަޏް‬
‫ލިބަސްފޮޅުޏް ލިބޭ ފިލާތަޅަފީއ‬
‫ދަބޫޙަޏީފާ ތަބަޢަތެތަޑަދިގެޏްޏެތީ ސުޏްޏަތަދްފަޏް‬
‫ދަދި ލަޛްމަބަގް ތަޢަދްޞުބު ތާލީމުޏްތެސް ދެގޮތް ދޫފޮގް ސުޏްޏަތަގް‬
‫ތަބާތާޏް ޖެމޭފަޏް‬
 ‫ني كِتَابًا َم ْوقُوتًا))‬‫ؤمنِ‬
‫الصالََة َكانَت علَى امل ِ‬
‫ْ َ ُ َ‬ ‫* ﷲ ތަޙީފުރެދްތިދެތެ‪َّ (( :‬‬
‫إن َّ‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬މަލަފަގަތަރުޏް ޏަލާދަފީ ލުދުލިޏުތަފުޏްގެ ލަދްޗަގް ތަގުތު‬
‫ފަޏޑަދެޅިގެޏް ދޮތް ފަރުޟެދް ފަލުގަދިތެދެތެ‪].‬‬
‫ގ ތަފިތަގުތުތަފެދް ތެދެތެ‪ .‬ޏަލަތެސް‬ ‫* ލިދާޔަތުޏް ދެޏގޭ ގޮތުގަދި ޏަލާދު ފުރުލަ ް‬
‫ދެތަގުތުތަފަގް ޢަލަލުފުރާޏެ ގޮތަފީ ފޮބަދިތޯދެތެވ‬
‫ދެތަގުތުތަދް ޤުރުދާޏުގަދި ބަޔާޏްތެފަދި ޏުތެދެތެ‪.‬‬
‫ދެތަގުތުތަދް ތަފްޞީލުފޮގް ބަޔާޏްތެފަދިތަޏީ ސުޏްޏަތުގަދެތެ‪.‬‬
‫* ލިދާޔަތުޏް ޏަލާދަފީ ފަރުޟެދްފަޏް ދެޏގެދެތެ‪ .‬ޏަލަތެސް ދެފަޏް ދެދީ ފިމިޏެދް‬
‫ފުރާޏެފަލެދް ޏޭޏގި ދެފަޏްފުރާޏެ ގޮތަފީ ފޮބަދިމެދްޔެތެވ‬
‫ދެފަޏް ފުރާޏެ ގޮތް ތަޏީ ސުޏްޏަތުގަދެތެ‪ .‬ރަފްޢަތުގެ ޢަދަދު ދެޏގެޏީ‬
‫ސުޏްޏަތުޏްޏެތެ‪.‬‬
‫* ފަރުޟުތެފަދިތާ ރޯދަ ޒަފާތް މަދްޖުފަދަ ގިޏަފަޏްފަޏް ސުޏްޏަތާ ޏުލަދި ދޮޅުޏް‬
‫ޏުފިލާޏެދެތެ‪.‬‬
 ‫* ޤުރުދާޏުގަދި ދެފަލެދް ދަދިސްފަދިޏުތާ ބަދެދް ފަޏްތަދްތަދް‬
‫ސުޏްޏަތުގަދި ދަދިސްފަދިތެދެތެ‪.‬‬
‫‪ -‬ދިލާލް ޝާފިޢީ “ދަދްރިސާލާ” ގަދި ތިދާޅުތެފަދިތެދެތެ‪:‬‬
‫ސުޏްޏަތް ދަދިސްފަދިތަޏީ ‪3‬ގޮތަފަގް ފަލާލެދު ޢިލްލުތެރިޏް ދެބަސްތާ‬
‫ފަލެދް ދަމުރެޏްޏަގް ދެޏގިފަދެދް ޏެތެތެ‪ .‬ދެދީ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﷲ ޏަދްޞެދް ބާތަދިލެދްތުލުޏް ދެޏަދްޞެދް ރަސޫލާ ބަޔާޏްފުރެދްތު ް‬
‫ޏ‬
‫‪ (2‬ﷲ ޏަދްޞެދް ލުޖްލަލުފޮގް ބާތަދިލެދްތުލުޏް ދޭގެ ލުރާދު ބަޔާޏްފޮގްދެދްތުޏް‬
‫‪ (3‬ޤުރުދާޏުގަދި ދެފަލާލެދު ޏަދްޞެދް ދަދިސްފަދިޏުތާ ފަޏްފަލުގަދި ރަސޫލާ‬
‫ގޮތެދް ފަޏޑަދެޅުދްތުލެތެ‪.‬‬
‫ލިދިޏް ދޭމަތަޏީ‪ * :‬ރަސޫލާދަގް ތަބާތުލުގެ ލުމިޏްލުފަލެތެ‪.‬‬
‫* ދެފަލޭގެފާޏަގް ތަބާތުލަފީ ތާޖިބެދް ފަލެތެ‪.‬‬
‫* ސުޏްޏަތާދި ޏުލަދި ދީޏުގެ ޙުފުލްތަދް ދެޏެޏުގަޏެތޭޏެ ފަލެތެ‪.‬‬
 ‫* ރަސޫލާދަގް ތަބާތުލަފީ ދީޏުގަދި ތާޖިބެފެތެ‪.‬‬
‫وك فِ‬ ‫ك الَ يُ ْؤِمنُو َن َح ََّّت ُُيَ ِّ‬
‫يما َش َجَر‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫م‬‫ُ‬ ‫ك‬ ‫‪ -‬ﷲ ތަޙީފުރެދްތި ބަސްފުޅެދްގެ ލާޏަދިގަދިތެދެތެ‪(( :‬فَالَ َوَربِّ َ‬
‫يما))‬‫ب ي ن هم ُُثَّ الَ ََِي ُدوا ِِف أَن ُف ِس ِهم حرجا ِِّّمَّا قَضيت ويسلِّموا تَسلِ‬
‫َْ َ َ ُ َ ُ ْ ً‬ ‫ْ ََ ً‬ ‫َْ َ ُ ْ‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬ދެމެޏްޏަފުޏްޏޫޏެތެ! ފަމެ ފަލޭގެފާޏުގެ ތެރިދިލާމު ގަޏްދެދްތަދި ތަމީފުރަދްތަލެތެ‪.‬‬
‫ދެލީމުޏްގެ ލެދުގަދި ދުފެދިފަދތާ ދެފޮޅުތެރިފަލުގަދި ފަލޭގެފާޏު ޙުފުލްތެރި ފޮގްފުލަގް ދާޏްދެޏްކ‬
‫ދެބަދިލީމުޏް ދީލާޏެދް ޏުތާޏެދެތެ‪ .‬ދެމިޏދު ފަލޭގެފާޏު ޏިޔާފުރެދްތި ގޮތާލެދު ދެލީމުޏްގެ‬
‫މިތްތަފުގަދި ދަތިފަލެދް ތާފަލުގަދި ދެބަދިލީމުޏް ޏުދެފޭޏެދެތެ‪ .‬ދަދި ދެބަދިލީމުޏް (ދެޏިޔާދަގް)‬
‫ފުރިމަލަތެގެޏްތާ ފިޔަލަޏްތުލަފުޏް ފިޔަލަޏްތާޏެދެތެ‪].‬‬
‫ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫• ރަސޫލާދަގް ތަބާތުލަފީ ތާޖިބެދްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ސުޏްތަގް ތަބާތުލުގެ ލުމިޏްލުފަޏް‬
‫• ފަލަފާ ދެބަސްތެދްޖެޏަލަ ދެފަލުގެ ޙަދްލު މޯދަޏްޖެމޭޏީ ސުޏްޏަތުޏްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ޏިޏްލެތުޏްތަދް މިތުގެދަޑިޏް ބަލަދިގަތުލަފީ ދީލާޏްފަލުގެ ޝަރުތެދްފަޏް‬
 ‫اهلل‬ ‫ى‬ ‫ض‬ ‫َ‬‫ق‬ ‫ا‬‫ذ‬‫َ‬ ‫ِ‬
‫إ‬ ‫ة‬ ‫‪ -‬ﷲ ތަޙީފުރެދްތި ބަސްފުޅެދްގަދިތެދެތެ‪(( :‬وما َكا َن لِم ِ‬
‫ؤم ٍن والَ م ْؤِمنَ ٍ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ ُ‬ ‫ََ‬
‫ضالَالً ُمبِينًا))‬ ‫ل‬ ‫ض‬ ‫د‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫و‬ ‫ل‬‫و‬ ‫س‬‫ر‬‫و‬ ‫اهلل‬ ‫ِ‬
‫ص‬ ‫ع‬ ‫اْلِي رةُ ِمن أَم ِرِ‬
‫َ َ‬ ‫َّ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َ ََ ُ ُ‬ ‫َوَر ُسولُوُ أ َْمًرا أَن يَ ُكو َن ََلُ ُم ْ َ َ ْ ْ ْ َ َ َ ْ‬
‫ي‬ ‫ن‬‫م‬‫و‬ ‫م‬‫ى‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬ދަދި ﷲ ދާދި ދެފަލާޏގެ ރަސޫލާ ފަލަފަގް ޏިޔާފުރަދްތަދިފި މިޏދުކ‬
‫ލުދުލިޏު ފިރިމެޏަފަގްތެސް ދަދި ލުދުލިޏު ދަޏްމެޏަފަގްތެސް ދެބަދިލީމުޏްގެ‬
‫ދެފަލުގަދި ދެބަދިލީމުޏްޏަފަގް ދިޚްތިޔާރު ދޮތުލަފީ ޏެތްފަލެފެތެ‪ .‬ދަދި ﷲ ދާދި‬
‫ދެފަލާޏގެ ރަސޫލާދަގް ދުރެދިދްޖެލީމާ (ދަޏްޏާގެތެ!) ފަމެ ފާޅުތެގެޏްތާ‬
‫ލަގުފުރެދުލަފުޏް ދެލީމަފު ލަގުފުރެދިދްޖެފަޏް ފަގަތަރެތެ‪].‬‬
‫ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫• ރަސޫލާދަގް ތަބާތުލަފީ ތާޖިބެދްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ސުޏްތަގް ތަބާތުލުގެ ލުމިޏްލުފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ޏިޏްލެތުޏްތަދް މިތުގެދަޑިޏް ބަލަދިގަތުލަފީ ދީލާޏްފަލުގެ ޝަރުތެދްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާދަގް ތަބާޏުތުލުގެ ޏުބަދިފަޏް ‪ /‬ފިޔަލަޏްޏުތުލުގެ ޏުބަދިފަޏް‬
 ‫ول‬
‫الر ُس َ‬
‫َطيعُوا َّ‬ ‫‪ -‬ﷲ ތަޙީފުރެދްތި ބަސްފުޅެދްގަދިތެދެތެ‪(( :‬يآأَيُّها الَّ ِذين آمنُوا أ ِ‬
‫َطيعوا هلل وأ ِ‬
‫ُ ََ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬
‫َوالَ تُْب ِطلُوا أ َْع َمالَ ُك ْم))‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬ދޭ ދީލާޏްތި ލީމުޏްޏޭތެ! ތިޔަބަދިލީމުޏް ﷲ ދަގް ފިޔަލަޏްތާގެތެ! ދަދި‬
‫ރަސޫލާދަގް ފިޔަލަޏްތާގެތެ! ދަދި ތިޔަބަދިލީމުޏްގެ ޢަލަލުތަދް ތިޔަބަދިލީމުޏް ބާޠިލު‬
‫ޏުފުރާ މުގިފަލެތެ‪].‬‬
‫ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫• ރަސޫލާދަގް ތަބާތުލަފީ ތާޖިބެދްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ސުޏްތަގް ތަބާތުލުގެ ލުމިޏްލުފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ސުޏްޏަތާ ޚިލާފަގް ފުރެތޭ ދަޅުފަޏްތަދް ބާޠިލުތާޏެފަޏް ‪ /‬ޤަބޫލު ޏުތެތޭޏެފަޏް‬
 ‫اهلل‬ ‫م‬‫ك‬‫ُ‬ ‫ب‬‫ِ‬
‫ب‬‫ُي‬
‫ُ‬ ‫ِ‬
‫وِن‬ ‫ع‬‫ِ‬‫ب‬‫َّ‬
‫ت‬ ‫ا‬‫َ‬‫ف‬ ‫اهلل‬ ‫ن‬
‫َ‬ ‫و‬ ‫ب‬
‫ُّ‬ ‫‪ -‬ﷲ ތަޙީފުރެދްތި ބަސްފުޅެދްގަދިތެދެތެ‪(( :‬قُل إن ُكنتُم ُِ‬
‫ُت‬
‫َ ُ ْْ ُ ُ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫يم))‬‫ح‬‫وي ْغ ِفر لَ ُكم ذُنُوب ُكم واهلل َغ ُفور َّرِ‬
‫ََ ُ ْ َ ْ َ ُ ٌ ٌ‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬ފަލޭގެފާޏު ތިދާޅުތާގެތެ‪ .‬ތިޔަބަދިލީމުޏް ﷲ ދަގް ލޯބިތާފަލުގަދި ތާޏަލަ‬
‫ފަމެ ތިޔަބަދިލީމުޏް ތިލަޏްފަލޭގެފާޏަގް ތަބާ ތާމުގީފަލެތެ‪ .‬ދޭރުޏް ﷲ ތިޔަބަދި‬
‫ލީމުޏްދެފެ ލޯބިތެތޮޑިގެޏްތާޏެދެތެ‪ .‬ދަދި ތިޔަބަދިލީމުޏްޏަގްޓަފަދި ތިޔަބަދިލީމުޏްގެ‬
‫ފާފަތަދް ފުދްސަތަދި ދެދްތާޏެދެތެ‪ .‬ﷲދީ ގިޏަގިޏަދިޏް ފާފަފުދްސަތާ ރަޙީލްތަޏްތަ‬
‫ދިލާމެތެ‪].‬‬
‫ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫• ރަސޫލާދަގް ތަބާތުލަފީ ތާޖިބެދްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ސުޏްތަގް ތަބާތުލުގެ ލުމިޏްލުފަޏް‬
‫• ﷲގެ ރުދްސެތުޏް ބިޏާތެފަދިތަޏީ ރަސޫލާދަގް ތަބަޢަތުލުގެ ލަދްޗަގްފަޏް‬
‫• ﷲގެ ދޯގާތަޏްތަފަޏް‬
‫• ސުޏްޏަތުގެ ލާތްފަޏް‬
 ‫ول فَ ُخ ُذوهُ َوَما نَ َها ُك ْم َعنوُ‬ ‫‪ -‬ﷲ ތަޙީފުރެދްތި ބަސްފުޅެދްގަދިތެދެތެ‪َ (( :‬وَمآ آتَا ُك ُم َّ‬
‫الر ُس ُ‬
‫فَانتَ ُهوا))‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬ދަދި ރަސޫލާ ތިޔަބަދިލީމުޏްޏަގް ގެޏެސްދެދްތި ފޮޏްލެ ދެދްޗެދްގަދި ފަމެ‬
‫ތިޔަބަދިލީމުޏް މިފާގެތެ! ދަދި ދެފަލޭގެފާޏު ތިޔަބަދިލީމުޏްޏަގް ޏަމީފުރެދްތި ފޮޏްލެ‬
‫ފަލަފުޏް ފަމެ ތިޔަބަދިލީމުޏް ދުރުތެގަޏްޏާގެތެ!]‬
‫ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫• ރަސޫލާދަގް ތަބާތުލަފީ ތާޖިބެދްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ސުޏްތަގް ތަބާތުލުގެ ލުމިޏްލުފަޏް‬
‫• ސުޏްޏަތުގެ ލާތްފަލާދި ލަތިތެރިފަޏް‬
 ‫* ރަސޫލާދަގް ދެޏްލެބޮޑަގް ތަބާތެތަޑަދިގެޏްޏެތީ ދަޞްޙާބު ބޭފަލުޏްޏެތެ‪.‬‬
‫ث فِي ِه ْم َر ُسوالً ِّم ْن أَن ُف ِس ِه ْم‬‫ني إِ ْذ بَ َع َ‬‫ِِ‬
‫‪ -‬ﷲ ތަޙީފުރެދްތި ބަސްފުޅެދްގަދިތެދެތެ‪(( :‬لََق ْد َم َّن اهللُ َعلَى الْ ُم ْؤمن َ‬
‫ضالَ ٍل ُّمبِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي ْت لُوا علَي ِهم آياتِِو وي َزِّكي ِهم وي علِّمهم الْ ِكتَاب و ِْ‬
‫ني))‬ ‫اْل ْك َمةَ َوإِن َكانُوا من قَ ْب ُل لَفي َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ْ ْ َ َُ ْ ََُ ُ ُ ُ‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬މަލަފަގަތަރުޏް ލުދުލިޏުޏްގެ ލަދްޗަގް ދަރުލަތަޏްތަ ތޮޑިގެޏްފިދެތެ‪ .‬ދެދީ‬
‫ދެބަދިލީމުޏްގެ ތެރެދަގް މަލަ ދެބަދިލީމުޏްގެ ތެރެދިޏް ރަސޫލަފު ފޮޏުދްތި މިޏދުދެތެ‪ .‬ދެފަލާޏގެ‬
‫ދާޔަތްތަދް ދެބަދިލީމުޏްޏަގް ފިޔަތަދި ދެދްތާ ދަދި ދެބަދިލީމުޏް ޠާމިރުފުރަދްތާ ދަދި ފޮތާދި‬
‫ޙިފްލަތް ދެބަދިލީމުޏްޏަގް ދުޏގަޏްޏަތަދިދެދްތާ ބޭފަލެދްގެ ގޮތުގަދެތެ‪ .‬ދޭގެ ފުރިޏް‬
‫ދެބަދިލީމުޏްތީ ބަޔާޏްތެގެޏްތާ ލަގުފުރެދްދުލެދްގަދެތެ‪].‬‬
‫ދިލާލް ޝާފިޢީ ތިދާޅުތިދެތެ‪ :‬ފޮތަފީ‪ :‬ޤުރުދާޏް ދަދި ޙިފްލަތް‪ :‬ސުޏްޏަތް‬
 ‫* ދަޞްޙާބު ބޭފަލުޏްގެ ދިޤްތިދާދު ތުޏް މުރި ލިޏްތަރު ދެޏގޭ ބަދެދް ފަޏްފަޏް‪:‬‬
‫‪ -‬ޢަބްދުﷲ ބިޏް ލަސްޢޫދު ލިސްފިތާ ދަރާ މަލަތިތަޏާ [ތިޔަބަދިލީމުޏް ދިގީޏދެ ތިބޭގެތެ]‬
‫ލިމެޏް ރަސޫލާ ތިދާޅުތިދަޑު ދިތިތަޑަދިގަތުލާދެފު ދޮރުލަތީގަދި ދިގީޏދެތަޑަދިގެޏްޏެތިދެތެ‪ .‬ދެޏް‬
‫ރަސޫލާ ޢަބްދުﷲ ބިޏް ލަސްޢޫދާ ލުޚާޠަބު ފުރަދްތާ ތަޑަދިގެޏްޏެތުލަގް ތިދާޅުތިދެތެ‪.‬‬
‫‪ -‬ރަސޫލާ ޏަލާދުގަދި މުޏްޏަތާ ފަދިތާޏްޖޯޑުފޮޅު ފުދްލިދަފަގް ބާލަދްތާ ތާތްފަރާތުގަދި‬
‫ބެމެދްޓިތަޏް ދަޞްޙާބު ބޭފަލުޏްޏަގް ފެޏިތަޑަދިގެޏްޏެތުލާދި ދެފުކ ދެބޭފަލުޏްތެސް ފަދިތާޏް‬
‫ޖޯޑުފޮޅުތަދް ބޭލުދްތިދެތެ‪ .‬ދެޏް ޏަލާދުޏް ދަތަދިތެތަޑަދިގެޏް [ތިޔަބަދިލީމުޏް ފަދިތާ ބޭލީ‬
‫ފީދްތެމޭވ] ސުތާލުފުރުލުޏް ދެބޭފަލުޏް ދެޏްޏެތިދެތެ‪ :‬ފަލޭގެފާޏު ދެފަޏް ފުރަދްތާތީ‬
‫ފެޏުޏީތީދެތެ‪ .‬ދެމިޏދު ޙަދީޘްފުރެދްތިދެތެ‪[ :‬ދަމުރެޏް ފަދިތާޏްބޭލީ ޖިބްރީލްގެފާޏު ތަޑަދިގެޏް‬
‫ފަދިތާޏުގަދި މަޑިދެދްޗެދް މުރިފަލަގް ތިދާޅުތީލަދެތެ‪].‬‬

‫* ދިސްތެދިޔަ ދަޘަރުތަފުޏް ދެޏގެޏީ ދަޞްޙާބުބޭފަލުޏް ރަސޫލާދަގް ދިޤްތިދާތެތަޑަދިގަޏްޏަތާ‬

‫ލިޏްތަރުގެ ބޮޑުފެލެތެ‪.‬‬
 ‫ގ ދުޅުލުގެ ދިތުރުޏްކ‬
‫ގ ތަބާތުލަފީ ދެފަލޭގެފާޏު ދެޏްގެތިގޮތަ ް‬
‫* ރަސޫލާދަ ް‬
‫ގ ޏަލޫޏާ ދެތެ‪.‬‬‫ގ ދުޅުޏް ފޮޕީފޮގް މަދަޏްތީ ދިރިދުޅުލު ެ‬‫ދެފަލޭގެފާޏު ެ‬
‫اهلل أُسوةٌ حسنَةٌ لِّمن َكا َن ي رجو اهلل والي وِم ِ‬
‫اآلخ ِر))‬ ‫ول ِ‬ ‫ﷲ ތަޙީފުރެދްތި ދެތެ‪(( :‬لََق ْد َكا َن لَ ُكم ِِف رس ِ‬
‫َْ ُ َ َ َ ْ‬ ‫َْ َ َ َ ْ‬ ‫ْ َُ‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬މަލަފަގަތަރުޏް ﷲގެ ރަސޫލާގެ ފިބަދިގަދި ތިޔަބަދިލީމުޏްޏަގް ރިތެތި ޏަލޫޏާދެދް‬
‫ތެދެތެ‪( .‬ދެދީ) ﷲގެ ދަރުލަދާދި ދާޚިރަތުގެ ޘަތާބަގް ދެދޭ ލީމާދަގެތެ‪].‬‬
‫ދާޔަތުޏް ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫• ސުޏްޏަތަގް ތަބާތާޏްޖެމޭފަޏް‬
‫• ރަސޫލާގެ ލާތްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާ ގެޏެސްދެދްތި މުރިމާ ފަލަފީ ޝަރީޢަތުގެ ބަދެދްފަޏް‬
‫• ރަސޫލާ ސުތަރުގެތަޑަދިގަތުލަގްފަމުގަދިތެސް ދެފަލޭގެފާޏަގް ތަބާތާޏްޖެމޭޏެދެތެ‪.‬‬
‫• ޙަދީޘެދްގަދި ތެދެތެ‪(( :‬تَرْكت فِي ُكم أَمري ِن لَن تَ ِ‬
‫ضلُّوا ما ََتَ َّس ْكتُم ِبِِما كِتَاب ِ‬
‫اهلل َو ُسن َِّت))‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ْ ْ َْ ْ‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬ތިލަޏްފަލޭގެފާޏު ތިޔަބަދިލީމުޏްޏަގް ދެދެދްޗެދް ދޫފުރަދްތަލެތެ‪ .‬ދޭގަދި ތިޔަބަދިލީމުޏް‬
‫މިފަމަދްޓަދިގެޏް ތިބިމާ މިޏދަފު މަލަމިލާ ލަގުފުރެދިގެޏް ޏުދާ މުދްޓެތެ‪ .‬ދެދީ ﷲގެ ފޮތާދި‬
‫ތިލަޏްފަލޭގެފާޏުގެ ގޮތެތެ‪( .‬ސުޏްޏަތެތެ‪).‬‬
‫ޙަދީޘުޏް ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫• ސުޏްޏަތަފީ ދިސްލާލްދީޏުގެ ދެތަޏަ ލަސްދަރުފަޏް‬
‫• ސުޏްޏަތަގް ތަބާތުޏް ތާޖިބުފަޏް‬
‫• ރަސޫލާ ސުތަރުގެ ތަޑަދިގަތުލަގްފަމުގަދިތެސް ރަސޫލާގެ ސުޏްޏަތަގް ތަބާތާޏްޖެމޭފަޏް‬

‫* ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްފުޅެދްގެ ލާޏަދިގަދިތެދެތެ‪[ :‬ދަމަރެޏްގެ ބަސްފުޅު ދަޑު ދެމުލަގްފަމު ެ‬

‫ދ‬
‫ދަޑުދެމި ފަދަދަފުޏް ދެމެޏްލީމަފަގް ދެބަސްފުޅު ފޯރުފޮގްދީފި ލީމާދަގް ﷲ ރަޙްލަތްލަދްތާގިދެތެ‪].‬‬
‫ދޭމަތަޏީ‪ * :‬ޙަދީޘް ރިތާފުރާލީމާގެ ގަދިގަދި ޟަބްޠު ގެ ސިފަ މުޏްޏަޏްޖެމޭފަޏް‬
‫* ޙަދީޘް ރިތާފުރުލުގެ ލާތްފަޏް‬
‫* ދެމެޏްލީމުޏްޏަގް ސުޏްޏަތް ދުޏގަޏްޏަދިދިޏުލުގެ ލާތްފަޏް ‪ /‬ލަތިތެރިފަޏް‬
‫* ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްތަދް ދަސްފުރުލުގެ ލުމިޏްލުފަޏް‬
 ‫• ރަސޫލާގެ ޒަލާޏުގަދި ޙަދީޘްތަދް ރަސްލީ ސިފަދެދްގަދި ލިޔެ ރަދްފާޏުފުރެތޭ‬
‫• ޙަދީޘްތަދް ލިޔެތުޏީ މިޖްރަދިޏް ‪ 2‬ތަޏަ ދަދި ‪ 3‬ތަޏަ ގަރުޏުގަދެތެ‪.‬‬
‫• ޙަދީޘް ރަދްފާތެރިފުރުލަގްޓަފަދި ދެބޭފަލުޏް ފުރެދްތި ލަސަދްފަތަފީ މަލަދެފަޏި‬
‫ޙަދީޘްތަދް ލިޔުލެދްޏޫޏެތެ‪ .‬ދޭގެ ދިތުރުޏް ޙަދީޘްގެ ސިލްސިލާގަދިތާ ރާތީޏްގެ‬
‫ޙާލަތު ދެޏެގަޏެ ދެފަޏްފަޏް ބަޔާޏްފޮގްތެސް ފޮތް ލިޔުޏެތެ‪.‬‬
‫ތ ދެޏްގަތުލުގަދި ރެފޯޑުފުރެތުޏު ބަދެދް ފަޏްފަޏް‪:‬‬
‫• ޙަދީޘް ރިތާފުރަދްތާ ބޭފަލުޏްގެ ޙާލަ ު‬
‫‪ -‬ފާބަފަދިޏްގެ ޏަޏް‬ ‫‪ -‬ޏަޏް‬
‫‪ -‬ތެދުތެރިފަޏް މުރި ލިޏްތަރު‬ ‫‪ -‬ދެލީމުޏްގެ ދަޚްލާޤު‬
‫‪ -‬ޢިލްލުތެރިޏް ދެލީމުޏްޏަގް ދެދްތި ލަޤާލް‬ ‫‪ -‬ދަސްފުރުލުގެ ބާރުމުރި ލިޏްތަރު‬
‫‪ -‬ދެލީމުޏްގެ ދަރިތަރުޏް‬ ‫‪ -‬ދެލީމުޏްގެ ދުސްތާޒުޏް‬
‫‪ -‬ދެލީމުޏްގެ ފަރާތުޏް މިޏގި ބަދެދް ޙާދިޘާ‬ ‫‪ -‬ދެލީމުޏް ތިމޭތާރީޚާ ލަރުތި ތާރި ް‬
‫ޚ‬
‫‪ -‬ދެލީމުޏް ދަތުރުފުރި ރަދްތަދް‬
 ‫• ލިދިސްލާލީ ދުޏްލަތް ފިޔަތާ ދެމެޏް ދެދްތެސް ދުޏްލަތެދްގަދި ލިރިތާފުރުލުގެ‬
‫ފަޏްޏު ދީޖާދުތެފަދިތާފަލެދް ލުޅި ތާރީޚުޏްތެސް ދެޏގޭފަޏް ޏެތެތެ‪ .‬ދަދި‬
‫ލިފަޏްޏުގެ ސަބަބުޏް ‪ 5‬ލަދްފަ ލީމުޏްގެ ޙާލަތު ދެޏެގަޏެތެދެތެ‪.‬‬
‫ޣަދިރުލުސްލިލެދް ފަލުގަދިތާ [ސްޕްރެޏްގާ] ލިފަދަދިޏް ތިދާޅުތިދެތެ‪.‬‬
‫• ލިފަޏްފުރެދްތުލުގަދި ޙަދީޘް ޢިލްލުތެރީޏް ލީމެދްގެ ބިރަފަގް ޏުތަތަ ލަލާލާތަފަގް‬
‫ޏުތަތަ ފަދިސާދަފަގް މެދްލިތަޑަދި ޏުގަޏްޏަތަދެތެ‪ .‬ދެބޭފަލުޏް ޢަލަލުފުރެދްތީ‬
‫ﷲ ގެ ދަލުރުފުޅާ ދެދްގޮތަގެތެ‪:‬‬
‫الوالِ َديْ ِن‬ ‫َو‬
‫أ‬ ‫م‬ ‫ك‬
‫ُ‬ ‫س‬ ‫ﷲތަޙީފުރެދްތިދެތެ‪(( :‬يا أَيُّها الَّ ِذين آمنوا ُكونُوا قَ َّو ِامني بِ ِ‬
‫القس ِط ُشه َداء لِلَّ ِو ولَو علَى أَن ُف ِ‬
‫ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َْ‬ ‫َ َُ‬ ‫َ َ‬
‫َواألَقْ َربِ َ‬
‫ني))‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬ދޭ ދީލާޏްތީލީސްތަފުޏްޏޭތެ! ތިޔަބަދިލީމުޏް ޢަދުލުތެރިފަޏް ޤާދިލްފުރުލުގަދި ދެލިތިބޭ‬
‫ބަޔަފުފަލުގަދި ތާގެތެ! ﷲދަގްޓަފަދި މެފިބަސް ދަދާފުރާބަޔަފުފަލުގަދި ތާގެތެ! ދެދީ ދަލިދްލަ‬
‫ޏަފްސުތަފުގެ ލަދްޗަގްފަލުގަދިތިޔަސް ދަދި ލަދިޏްބަފަދިޏްޏާ ގާތްތިލާގެ ލީމުޏްގެ ލަދްޗަގް‬
‫ފަލުގަދި ތިޔަސްލެދެތެ‪].‬‬
‫ދޭމަތަޏީ‪ * :‬ޢަދުލުތެރިތުލަފީ ތާޖިބެދްފަޏް‬
‫* މެފިބަސްބުޏުލުގަދި ތެދުތެރިތުލަފީ ތާޖިބެދްފަޏް‬
 ‫• ލުޢާދު ބިޏް ލުޢާދު ދަލްދަޏްބަރީ ދަގް ލަސްޢޫދީ ފިޔާ ބޭފަލަފު ޙަދީޘްތަ ް‬
‫ދ‬
‫ފޮތުޏް ބަދްލަތަދިގެޏް ފަރިތަފުރަދްތާތަޏް ފެޏިތަޑަދިގަތުލުޏް ދޭޏާގެ ޙަދީޘްތަދް‬
‫ޤަބޫލުފުޅު ޏުފުރަދްތަދެތެ‪.‬‬
‫ލަސްޢޫދީގެ ޙަދީޘް ލުޢާދް ޤަބޫލުޏުފުރެދްތި ސަބަބު‪:‬‬
‫‪ -‬ލަސްޢޫދީގެ މިތުދަސްފުރުލުގެ ބާރުދަގް ފަލުގަދި ދެފެތަޑަދިގަތުޏް‬

‫ފ ބެމޭގޮތުޏް‬ ‫ދ ލިތެޏި ލީމަ ާ‬

‫• ދެދްދުތަމަފު ލީމަފު ލުޢާޛަގް ‪ 10000‬ދީޏާރު ީ‬
‫ދ ޏުމިދްޕަތާ‬ ‫ދެދްތެސް ތާމަފަދެދް ޏުދަދްފަތަޏް ދެދުޏު މިޏދުކ ދެފަދިސާގަ ި‬
‫ތިދާޅުތީ‪ :‬ދަމަރެޏް ޙަޤީޤަތް ޏުފޮރުތާޏަލެތެ‪.‬‬
‫ދިސްތެދިޔަ ޙާދިޘާތަފުޏް ދޭމަތަޏީ‪:‬‬
‫* ޢިލްލުތެރިޏް ޙަދީޘްފުޅުތަދް ރަދްފާތެރި ފުރުލުގަދި ދިޚްލާޞްތެރިފަލާ‬
‫ތެދުތެރިފަޏް މުރިލެދް ބޮޑުފަލެތެ‪.‬‬
 ‫• ލަފްޒީލާޏަ‪ :‬ޏެގިފަދިތަޏީ‪[ :‬ޞަޙިބަ] ލާޏަދީ‪ :‬ދެފުގަދި ދުޅު ް‬
‫ޏ‬
‫• ރަސޫލާދާ ދީލާޏްފަލުގަދި ބަދްދަލުތެ ދެދީލާޏްފަޏް ލަތީގަދި ލަރުތެދާފޮޏްލެލީމެދް‬
‫‪ -‬ފާފަރުޏްޏާ ލުރުތަދްދުތީ ލީމުޏް ދޭގެ ތެރެދަގް ޏުތަޏްޏާޏެ‬
‫‪ -‬ޖިޏްޏީޏް ދޭގެ ތެރެދަގްތަޏްޏާޏެ‪ .‬ސަބަބަފީ‪ :‬ރަސޫލާގެ ރިސާލަތަގް‬
‫ތަބާތުލަގް ދެބަދިލީމުޏްޏަގް ދަލުރުފުރެތިފަދިތުޏް‬

‫‪ -‬ތަތާތުރުފޮގް ދެޏގުޏް (ދަބޫބަފުރު ‪)...‬‬

‫‪ -‬ޞަޙާބީދެދްފަޏް ލަޝްމޫރުތުޏް (ޢުފާޝާ ބިޏް ލިޙްޞަޏް)‬
‫‪ -‬ޞަމާބީދަފު ލިތެޏި ބޭފަލަފީ ޞަޙާބީދެދްފަލަގް ބުޏުޏް‬
‫‪ -‬ތާބިޢީދެދް ލިތެޏި ބޭފަލަފީ ޞަޙާބީ ދެދް ފަލަގް ބުޏުޏް‬
‫‪ -‬ރަސޫލާގެ ޒަލާޏުގަދި ދުޅުދްތިފަޏް ސާބިތުތާ ލީމަފު ޞަޙާބީދެދް ފަލަގް‬
‫ދަލިދްލަދަގް ތިދާޅުތީދިރު ކދެބޭފަލަފީ ޢަދުލުތެރި ރަޏގަޅުލީމެދްފަޏް ދެޏްގެޏްދޮތުޏް‬
 ‫• ބަމުގެ ގޮތުޏް ޢަދުލަފީ‪ :‬ދަޏިޔާތެރިޏުތު ް‬
‫ޏ‬
‫• ދިޞްޠިލާޙީ ގޮތުޏް‪ :‬މެފިބަސް ޤަބޫލުފުރުލާދި ދަދި ރަސޫލާގެ‬
‫ޙަދީޘްފުޅުތަދް ދެލީމެދްގެ ފަރާތުޏް ޤަބޫލުފުރުލުގެ ޤާބިލްފަޏް‬
‫ލިބިފަދިތާލީމާފަގް ތުލެތެ‪.‬‬
‫ދެޤާބިލުފަޏް ބަލާގޮތް‪:‬‬
‫‪ -‬ދީޏީގޮތުޏް ރަޏގަޅު ކ ދަޚްލާޤީ ގޮތުޏް ރަޏގަޅުކ ޝިރުފާދި‬
‫ފާސިޤުފަލާދި ބިދުޢަތެރިގޮތްތަފާ ދުރުމެލިތެފަދި ތުލެތެ‪.‬‬
 ‫• މުރިމާ ދަޞްޙާބު ބޭފަލުޏްޏަފީ ޢަދުލުތެރީޏްޏެތެ‪.‬‬
‫ك َج َع ْلنَا ُك ْم أ َُّمةً َو َسطًا لِتَ ُكونُوا ُش َه َداءَ َعلَى‬‫ދަލީލު‪ :‬ﷲތަޙީފުރެދްތިދެތެ‪(( :‬وَك َذلِ‬
‫َ َ‬
‫ول َعلَْي ُك ْم َش ِه ًيدا))‬
‫الر ُس ُ‬ ‫الن ِ‬
‫َّاس َويَ ُكو َن َّ‬
‫ލާޏަދީ‪ [ :‬ދަދި މަލަދެފަދަދިޏް ތިޔަބަދިލީމުޏްޏަފީ ލެދުލިޏް ދުޏްލަތެދް‬
‫ފަލުގަދި ތިލަޏްދިލާމު ލެދްތީލެތެ‪ .‬ދެދީ (ޤިޔާލަތްދުތަމު) ލީސްތަފުޏްގެ‬
‫ލަދްޗަގް މެފިތާޏެބަޔަފު ފަލުގަދި ތިޔަބަދިލީމުޏް ތުލަގްޓަފަދެތެ‪ .‬ދަދި‬
‫ތިޔަބަދިލީމުޏްގެ ލަދްޗަގް މެފިތެރިޔަފު ފަލުގަދި ރަސޫލާ ތެތަޑަދިގަތުލަގް‬
‫ޓަފަދެތެ‪].‬‬
‫ދަލްޚަޠީބު ދަލްބަޣްދާދީ ދަދި ދިބްޏުޞަލާޙު ތިދާޅުތިދެތެ‪ :‬ލިދާޔަތުގަދި‬
‫ދެތަޏީ ރަސޫލާގެ ޞަޙާބީޏްޏާ ލެދުގަދެތެ‪.‬‬
‫ދާޔަތުޏް ދޭމަތަޏީ‪ * :‬މުރިމާ ޞަޙާބީޏްޏަފީ ޢަދުލުތެރީޏްފަޏް‬
‫* ދަޞްޙާބު ބޭފަލުޏްގެ ލާތްފަޏް‬
 ‫َص َح ِاِب فَ َوالَّ ِذي نَ ْف ِسي بِيَ ِد ِه لَ ْو‬
‫ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްފުޅެދްގަދި ތެދެތެ‪< :‬الَ تَ ُسبُّوا أ ْ‬
‫َن أَح َد ُكم أَن َفق ِمثْل أُح ٍد َذىبا ما أ َْدرَك م َّد أَح ِد ِىم والَ نَ ِ‬
‫صي َفوُ>‬ ‫أ َّ َ ْ َ َ ُ َ ً َ َ ُ َ ْ َ‬
‫ލާޏަދީ‪[ :‬ތިލަޏްފަލޭގެފާޏުގެ ޞަޙާބީޏްޏަގް ފުޑަދިލީސްބަސް ޏުބުޏާގެތެ!‬
‫ފަމެ ދެފަލާޏގެ ދަތްޕުޅުގަދި ތިލަޏްފަލޭގެފާޏުގެ ޏަފްސުތާ ފަލާޏްގެ‬
‫ގަޏްދެދްތާ ތިދާޅުތަލެތެ‪ .‬ތިޔަބަދިލީމުޏްފުރެ ލީމަފު ދުޙުދު ފަރުބަދަ ދާ‬
‫ދެދްތަރުގެ ރަޏް މޭދަފުރިދަސް ދެބޭފަލުޏްގެ (ލާތްފަލުގެ) ލުދްދެދްގެ‬
‫ލިޏްތަރުތެސް ދަދި ލުދްދެދްގެ ބަދިފުޅަބަދި ލިޏްތަރުތެސް ޙާޞިލު‬
‫ޏުފުރެތޭ މުދްޓެތެ‪].‬‬
‫ދާޔަތުޏް ދޭމަތަޏީ‪ * :‬ދަޞްޙާބުބޭފަލުޏްޏަގް ދެދްޗެތިފިޔުޏް ޙަރާލްފަޏް‬
‫* ދަޞްޙާބު ބޭފަލުޏްގެ ލާތްފަޏް‬
‫* ދަޞްޙާބު ބޭފަލުޏްގެ ދިޚްލާޞްތެރިފަޏް ބޮޑުފަޏް‬
 ‫ގ ފަދިދާ‪:‬‬
‫• ޞަޙާބީޏް ދެޏެގަތުލު ެ‬
‫ތޏް ޙުފުލެދް ސާބިތުތުލުޏް ދެޙުފުލްގެ ޞަދްޙަފަޏް‬ ‫‪ -‬ދެބޭފަލުޏްގެ ފަރާ ު‬
‫ދެޏގުޏް‬
‫‪ -‬ޞަޙާބީދަފާ ދިލާދަގް ދެދްޗެތި ފިޔުލުޏް ދެދީ ދީޏުގެ ޢަދުދްތެދްފަޏް ދެޏގުޏް‬
‫‪ -‬ލަދުޤޫފު ޙަދީޘް ތަފިފުރަޏް ދެޏގުޏް‬
‫‪ -‬ދެބޭފަލުޏްޏަގް ދަދަބު ދިޙްތިރާލް ފުރުޏް‬
‫‪ -‬ދެބޭފަލުޏްޏަގް ރުދްސުޏް ލެދްތުޏް ދެދި ދުޢާފުރުޏް‬