Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ι΢ΣΟΡΙΑ, ΢ΤΜΒΟΛΙ΢ΜΟ΢, ΘΔΟΛΟΓΙΑ

Μεηξνπνιίηε Κσλζηαληίαο – Ακκνρώζηνπ Βαζηιείνπ

Η ενξηή ηεο Κνηκήζεσο ηεο Θενηόθνπ θαη ην λόεκά ηεο ζπλνςίδνληαη κε απηό
πνπ ν Φαικσδόο ιέγεη θαη νη Παηέξεο ηεο Δθθιεζίαο εθαξκόδνπλ ζην
πξόζσπν ηεο Μεηέξαο ηνπ Κπξίνπ εκώλ Ιεζνύ Υξηζηνύ: «Παξέζηε ε
βαζίιηζζα εθ δεμηώλ ζνπ ελ ηκαηηζκώ δηαρξύζω πεξηβεβιεκέλε πεπνηθηικέλε»
(Φαικ. 44:10). Με ηελ ενξηή ηεο Κνηκήζεσο ενξηάδνπκε δύν γεγνλόηα: αθ’
ελόο κελ ην ζάλαην θαη ηελ ηαθή ηεο Θενηόθνπ, αθ’ εηέξνπ δε ηελ αλάζηαζε
θαη κεηάζηαζε ηνπ ζώκαηόο ηεο ζηνπο νπξαλνύο. Απηά ηα δύν ζέκαηα
επηθξαηνύλ θαη αλαπηύζζνληαη ζηελ πκλνινγία ηεο ενξηήο.

΢ε όιν ηνλ Οξζόδνμν θόζκν ηηκάηαη κε ηδηαίηεξε ιακπξόηεηα ε Κνίκεζε ηεο

Τπεξαγίαο Θενηόθνπ θαη Αεηπαξζέλνπ Μαξίαο. Η ηηκή γεληθόηεξα ηεο
Παλάγηαο Μεηέξαο ηνπ Κπξίνπ εκώλ Ιεζνύ Υξηζηνύ έρεη ηηο απαξρέο, ηηο
θαηαβνιέο ηεο ζηελ Απνζηνιηθή πεξίνδν ηεο ηζηνξίαο ηεο Δθθιεζίαο, γη’ απηό
θαη καξηπξείηαη ήδε από ηα ηεξά επαγγέιηα. Έηζη πξέπεη λα θαηαλνήζνπκε
ηνπο ιόγνπο ηεο σδήο ηεο Θενηόθνπ, όπσο καο ηνπο δηαζώδεη ν επαγγειηζηήο
Λνπθάο: «Ιδνύ γαξ από ηνπ λπλ καθαξηνύζη κε πάζαη αη γελεαί» (Λθ. 1:48).
Απηόο ν καθαξηζκόο απνηειεί ζπγρξόλσο θαη κία καξηπξία ηεο ηηκήο ηνπ
πξνζώπνπ ηεο Θενηόθνπ ήδε από ηελ απνζηνιηθή επνρή.

Σν πξόζσπν ηεο Θενηόθνπ εθηηκήζεθε ηδηαίηεξα θαη γη’ απηό ην ιόγν

θαζηεξώζεθαλ από πνιύ λσξίο νη δηάθνξεο ενξηέο, όπσο: ε Γέλλεζε ηεο
Θενηόθνπ, ε Δίζνδνο ζηνλ Ναό, ν Δπαγγειηζκόο, ε Κνίκεζε. Όζνλ αθνξά
ηδηαίηεξα ηελ ενξηή ηεο Κνηκήζεσο έρνπκε καξηπξίεο, όηη απηή ενξηαδόηαλ κε
θάζε ιακπξόηεηα ήδε από ηνλ πέκπην αηώλα. Η θαζηέξσζε ηεο ενξηήο ζηηο
15 Απγνύζηνπ έγηλε από ηνλ απηνθξάηνξα Μαπξίθην ην ηέινο ηνπ 6 νπ αηώλα. Η
καξηπξία γηα ηνλ ενξηαζκό ηεο Κνηκήζεσο καο παξέρεηαη από έλα ιόγν ζηελ
Κνίκεζε ηεο Τπεξαγίαο Θενηόθνπ πνπ έρεη απνδνζεί ςεπδεπηγξάθσο ζηνλ
επαγγειηζηή Ισάλλε, ρσξίο βέβαηα λα είλαη ν πξαγκαηηθόο ζπγγξαθέαο ηνπ
ιόγνπ απηνύ. Ο ιόγνο απηόο έρεη γξαθεί κεηαμύ ησλ αξρώλ θαη ηνπ ηέινπο ηνπ
πέκπηνπ αηώλα, δειαδή από ην 400 – 500 κ.Υ. θαη απνηειεί ζπκπεξίιεςε ηεο
Θενινγίαο ηεο Δθθιεζίαο πεξί ηεο Θενηόθνπ, ηεο Παξαδόζεσο θαη ησλ
ιεηηνπξγηθώλ ηηκώλ πξνο ην πξόζσπν ηεο Μεηέξαο ηνπ Ιεζνύ Υξηζηνύ.
Τπάξρεη θαη κία άιιε ζεηξά θεηκέλσλ πνπ καξηπξνύλ γηα ηνλ ενξηαζκό ηεο
Κνηκήζεσο θαη ησλ παξαδόζεσλ πέξημ ηεο ενξηήο απηήο [1][1], κεξηθά από ηα
νπνία αλαπαξάγνπλ ην πεξηερόκελν ηνπ απόθξπθνπ θεηκέλνπ ηνπ Ισάλλε [2][2].
 Σν απόθξπθν απηό θείκελν έρεη απνηειέζεη θαη ηε βάζε ηεο
πκλνινγίαο ηεο ζεκεξηλήο ενξηήο, αιιά θαη ηνπ εηθνλνγξαθηθνύ θύθινπ ηεο
Κνηκήζεσο. Αλ θέξνπκε θαηά λνπ ηελ εηθόλα ηεο Κνηκήζεσο, παξαηεξνύκε,
όηη, ζην θάησ κέξνο ηεο εηθόλαο, ε Τπεξαγία Θενηόθνο είλαη ηνπνζεηεκέλε
πάλσ ζε θξεβάηη θαη πεξηζηνηρίδεηαη από ηνπο δώδεθα Απνζηόινπο. Απηό
είλαη ην πξώην επίπεδν. ΢ην δεύηεξν κέζν επίπεδν εηθνλνγξαθείηαη ν Υξηζηό
κέζα ζε σνεηδή θύθιν θσηόο, όπσο δειαδή απηόλ ηεο Μεηακνξθώζεσο θαη
ηεο Αλαζηάζεσο. Δίλαη ν Τηόο ηνπ Αλζξώπνπ κε ηε δόμα ηνπ θαη
πεξηζηνηρίδεηαη από Αγγέινπο. ΢ην ηξίην αλώηεξν εηθνλνγξαθηθό επίπεδν
δσγξαθίδεηαη παξαζηαηηθά ν νπξαλόο, απ’ όπνπ θαηήιζε ν Υξηζηόο θαη νη
Άγγεινη γηα λα παξαιάβεη ηε ςπρή ηεο Μεηέξαο ηνπ θαη όπνπ ζα εηζέιζεη θαη
ςπρηθά θαη ζσκαηηθά ε Θενηόθνο Μαξία. Η εηθνλνγξαθηθή απηή ζεκαηηθή ηεο
Κνηκήζεσο απνηειεί ην θεληξηθό ζέκα ηνπ ιόγνπ πεξί ηεο Κνηκήζεσο ηεο
Θενηόθνπ, ν νπνίνο πεξηέρεη θαη πνιιά άιια παξεκθεξή ζηνηρεία, όπσο,
απνθάιπςε πξνο ηελ Παλαγία ηνπ ηέινπο ηεο επίγεηαο δσήο ηεο από Άγγειν,
πξνζεπρέο ηεο Παλαγίαο, έιεπζε ησλ Γώδεθα Απνζηόισλ πάλσ ζε θσηεηλέο
λεθέιεο από ηα δηάθνξα κέξε ηνπ θόζκνπ όπνπ αζθνύζαλ ην απνζηνιηθό
ηνπο έξγν θ.ι.π.

Η ηηκή ηεο Κνηκήζεσο ηεο Θενηόθνπ, θαηά ην ιόγν απηό, είρε σο

επίθεληξν ηε Βεζιεέκ θαη ηελ Ιεξνπζαιήκ. Η ηηκή ηεο Θενηόθνπ γεληθόηεξα θαη
εηδηθά ηεο Κνηκήζεσο δελ νθείιεηαη ζε κία απιή επζέβεηα θαη επιάβεηα πξνο
ην πξόζσπν ηεο Μεηέξαο ηνπ Υξηζηνύ, αιιά έρεη βαζύηεξε ζενινγηθή
ζεκειίσζε.

Ο επαγγειηζηήο Λνπθάο δηαζώδεη ηνλ καθαξηζκό ηεο «αλώλπκεο»

γπλαίθαο, πνπ απεύζπλε πξνο ηνλ Υξηζηό όηαλ ην άθνπε λα δηδάζθεη:
«Μαθαξία ε θνηιία ε βαζηάζαζά ζε θαη καζηνί νπο εζήιαζαο» (Λθ. 10:38–42
θαη 10:27–28). Απηνί νη ιόγνη κπνξνύλ λα ιερζνύλ θαη από θάζε γπλαίθα θαη
από θάζε άλδξα. Δίλαη, όκσο θαη’ εμνρήλ ιόγνο ηεο Δθθιεζίαο, απηόο κπνξεί
λα είλαη θαη ν ζπκβνιηζκόο ηεο γπλαίθαο πνπ είπε ην καθαξηζκό απηό, γηαηί ε
Δθθιεζία ηηκά θαη καθαξίδεη ηελ Τπεξαγία Θενηόθν, ε νπνία γέλλεζε ηνλ
Υξηζηό. Όπσο έρεη ιερζεί, πνιύ νξζά, ν Θεόο είρε ηε δύλακε θαη ηελ
ειεπζεξία λα δεκηνπξγήζεη, όπσο ζηελ αξρηθή δεκηνπξγία, ην ζώκα κέζα ζην
νπνίν ζα ζαξθσλόηαλ ν Λόγνο ηνπ Θενύ. Παξά ηαύηα επέιεμε ηε δεκηνπξγία
απηνύ ηνπ ζώκαηνο κέζα ζηε κήηξα ηεο Παξζέλνπ Μαξίαο.

Γηα λα επηηεπρζεί απηό, όκσο, ρξεηάζζεθε ε πξνπαξαζθεπή ηνπ

ζθεύνπο ηεο εθινγήο ηνπ Θενύ. Καηά ηνλ άγην Νηθόιαν ηνλ Καβάζηια, ν Θεόο
επέιεμε ηελ Τπεξαγία Θενηόθν γηα λα ζαξθσζεί ν Λόγνο ηνπ Θενύ, γηαηί απηή
έθαλε θαηνξζσηό εθείλν πνπ δελ θαηόξζσζαλ ν Αδάκ θαη ε Δύα. Γειαδή, ε
Παλαγία νδήγεζε ηελ αλζξώπηλε θύζε ζηελ ηειεηόηεηα θαη ζηνλ αγηαζκό, ελώ
ν Αδάκ θαη ε Δύα νδήγεζαλ ηελ αλζξσπόηεηα ζηελ πηώζε θαη ζηελ ακαξηία.
Ο άγηνο Ισάλλεο ν Γακαζθελόο, ζην δεύηεξν ιόγν ηνπ γηα ηελ Κνίκεζε, κε
ηξόπν παξαζηαηηθό, πεξηγξάθεη ηελ παξέκβαζε ησλ Πξσηνπιάζησλ Αδάκ
θαη Δύαο, νη νπνίνη απεπζύλνληαη ζηελ Παλαγία θαηά ηελ ώξα ηεο εθδεκίαο
ηεο κε ηνπο αθόινπζνπο ιόγνπο: «Τόηε δε, ηόηε Αδάκ θαη Εύα, νη ηνπ γέλνπο
πξνπάηνξεο, αγαιινκέλνηο ηνηο ρείιεζη δηαπξπζίωο αλαθεθξάγαζη· Σπ
καθαξία, ζύγαηεξ, ηεο παξαβάζεωο εκίλ ηα επηηίκηα ιέιπθαο. Σπ ην θζαξηόλ εμ
εκώλ ζώκα θιεξνλνκήζαζα, , αθζαξζίαο εκίλ εθπνθόξεζαο έλδπκα. Σπ ην
είλαη εμ εκεηέξαο νζθύνο αξπάζαζα, ην επ είλαη εκίλ αληαπέδωθαο· ηαο
ωδίλαο έιπζαο, ηα ηνπ ζαλάηνπ δηέξξεμαο ζπάξγαλα· ην αξραίνλ εκίλ
απνθαηέζηεζαο ελδηαίηεκα. Ηκείο εθιείζακελ ηνλ παξάδεηζνλ, ζπ ηνπ ηεο
δωήο μύινπ ηελ είζνδνλ αλεπέηαζαο. Εθ ηωλ ρξεζηώλ δη’ εκώλ ήιζε ηα
ιππεξά, δηά ζνπ εθ ηωλ ιππεξώλ επαλήιζελ εκίλ ηα ρξεζηόηεξα. Καη πωο
ζαλάηνπ γεύζε ε άρξαληνο; Σνη πξνο ηελ δωήλ γέθπξα, θαη θιίκαμ πξνο
νπξαλόλ, θαη πξνο αζαλαζίαλ ν ζάλαηνο πνξζκείνλ γελήζεηαη. Όληωο καθαξία
ζπ, πακκαθάξηζηε. Τηο γαξ, εη κήηηγε ν Λόγνο ε, πξνζελήλεθηαη ηνύην πάζρωλ
ό πξάηηεηλ ππείιεπηαη;»[3][3].

Η Θενηόθνο Μαξία έγηλε ν ρώξνο θαη ην όξγαλν δεκηνπξγίαο ηνπ

ζώκαηνο ηνπ Θεαλζξώπνπ Υξηζηνύ, ηνπ Νένπ Αδάκ. Καη πάιηλ, ν άγηνο
Νηθόιανο Καβάζηιαο εμεηάδεη ηε ζρέζε Υξηζηνύ – Θενηόθνπ, ζρέζε Μεηέξαο
θαη Τηνύ, θαη γηα λα καο θάλεη λα αληηιεθζνύκε θαιύηεξα θαηαθεύγεη ζην
νληνινγηθό γεγνλόο ηεο δηθήο καο ελώζεσο κε ην Υξηζηό όηαλ θνηλσλνύκε ην
ζώκα θαη ην αίκα ηνπ Κπξίνπ. Η Τπεξαγία Θενηόθνο είρε ελσζεί, πξάγκαηη,
νληνινγηθά κε ην Υξηζηό, αθνύ έγηλε ην όξγαλν ηεο δεκηνπξγίαο ηεο
αλζξώπηλεο θύζεσο ηνπ Υξηζηνύ.

Η Δθθιεζία καο ηηκά ηελ Κνίκεζε, δειαδή ην θπζηθό ηεο ζάλαην, ηελ
αλάζηαζε θαη ηελ εθδεκία ηεο Θενηόθνπ ζηνπο νπξαλνύο, ή όπσο
δηαθνξεηηθά νλνκάδεηαη, ηεο κεηαζηάζεώο ηεο ζηνπο νπξαλνύο. Σν δήηεκα
απηό δεκηνύξγεζε ζπδεηήζεηο θαη δηρνγλσκίεο. Όκσο, ζενινγηθά βαζίδεηαη θαη
απνδεηθλύεηαη σο ε ινγηθή ζπλέπεηα, αθ’ ελόο κελ, ηεο νληνινγηθήο ζρέζεσο
ηεο Θενηόθνπ κε ηνλ Θεάλζξσπν Υξηζηό, αθ’ εηέξνπ δε, ηεο Αλαζηάζεσο ηνπ
Ιεζνύ Υξηζηνύ. Σν άγην ζώκα ηεο δελ ήηαλ δπλαηό λα δερζεί ηε θζνξά, γη’
απηό θαη, θαηά ην σο άλσ απόθξπθν θείκελν γηα ηελ Κνίκεζε, κεηά ηελ έμνδν
ηεο ςπρήο από ην ζώκα, ηόζν ην ζώκα, όζν θαη ν ηάθνο πνπ είρε
ηνπνζεηεζεί ζηε Γεζζεκαλή εμέπεκπε κύξνλ επσδίαο. Έηζη, ηξεηο κέξεο κεηά
ην ζάλαην, ή ηελ Κνίκεζή ηεο, θαη ην ζώκα ηεο Τπεξαγίαο Θενηόθνπ
κεηαηίζεηαη ζηνλ Παξάδεηζν. Με άιια ιόγηα, ε Μεηάζηαζε ηεο Θενηόθνπ,
όπσο ηελ ενξηάδεη θαη ηελ ζενινγεί ε Δθθιεζία, είλαη ε αλάζηαζε ηεο
Θενηόθνπ πνπ πξνθαηαιακβάλεη ηελ αλάζηαζε όισλ ησλ αλζξώπσλ. Απηή
είλαη θαη ε ζενινγηθή ζέζε ηνπ αγίνπ Ισάλλε ηνπ Γακαζθελνύ ζηνπο ηξεηο
Λόγνπο ηνπ γηα ηελ Κνίκεζε ηεο Θενηόθνπ. ΢ηνλ Πξώην Λόγν ηνπ γξάθεη:
«Εληεύζελ νπ ζάλαηνλ ηελ ηεξάλ ζνπ κεηάζηαζηλ ιέμνκαη, αιιά θνίκεζηλ ή
εθδεκίαλ ή ελδεκίαλ εηπείλ νηθεηόηεξνλ. Εθδεκνύζα γαξ ηωλ ηνπ ζώκαηνο,
ελδεκείο πξνο ηα θξείηηνλα»[4][4].
 Ο άγηνο Ισάλλεο ν Γακαζθελόο, επηπξόζζεηα, αλαπύζζεη θαη ηελ
εζραηνινγηθή πηπρή ηνπ γεγνλόηνο ηεο Κνηκήζεσο θαη ηεο Μεηαζηάζεσο ηεο
Θενηόθνπ. Σν γεγνλόο ηνπ ζαλάηνπ θαη ηεο αλαζηάζεσο ηεο Θενηόθνπ, ην
γεγνλόο ηεο ζπλαζξνίζεσο ησλ Απνζηόισλ, ην γεγνλόο ηεο παξνπζίαο ηνπ
Ιεζνύ Υξηζηνύ κε δόμα θαη ιακπξόηεηα, δνξπθνξνύκελνο από ηνπο
αγγέινπο, είλαη ζηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ θαη ηελ εηθόλα ηεο δεπηέξαο
Παξνπζίαο ηνπ Υξηζηνύ. «’Όπνπ’ γαξ ‘ην πηώκα’, Χξηζηόο ε αιήζεηα έθεζε
ηνπο αεηνύο ζπλαρζήζεζζαη. Εη γαξ θαη πεξί ηεο απηνύ ηνπ ηαύηα ιέμαληνο
δεπηέξαο κεγάιεο θαη επηθαλνύο παξνπζίαο θαη νπξαλόζελ θαηαθνηηήζεωο, ε
ξήζηο ήδε πξνιέιεθηαη, αιι’ νπθ αηόπωο ωζπεξ εδύζκαηη ηνπ ιόγνπ θαληαύζα
παξαιεθζήζεηαη[5][5]». Ο Υξηζηόο, κε ηελ αλάζηαζή ηνπ, έγηλε, θαηά ηνλ
απόζηνιν Παύιν, «πξσηόηνθνο εθ ησλ λεθξώλ». Η αλάζηαζε ηνπ
αλζξώπηλνπ γέλνπο ζα γίλεη θαηά ηνπο έζραηνπο ρξόλνπο, όηαλ ν Υξηζηόο ζα
θαλεξσζεί θαη πάιηλ. Ο ζάλαηνο θαη ε αλάζηαζε ηεο Θενηόθνπ είλαη, κε ηα
δεδνκέλα απηά, ζα ιέγακε, ελδηάκεζνο αλάζηαζε ηεο Θενηόθνπ, θαη
παξνπζία ηνπ Υξηζηνύ, γηαηί πξνεγείηαη ηεο παγγελνύο αλαζηάζεσο θαη
θξίζεσο. ΢ηα δηάθνξα θείκελα, ζηα νπνία αλαθεξζήθακε πξηλ, ππάξρνπλ
επρέο θαη παξαθιήζεηο ηεο Θενηόθνπ γηα λα κε θξηζεί θαη λα κε δηέιζεη από ηε
δνθηκαζία ηνπ δηαβόινπ, πξάγκα πνπ κπνξεί λα ζεσξεζεί σο ε θξίζε, όπσο
απηή αλακέλεηαη θαηά ηνπο έζραηνπο ρξόλνπο.

΢ην απόθξπθν θείκελν ηνπ Ισάλλε πεξί ηεο Κνηκήζεσο έρνπκε θαη κία άιιε
ζεκαληηθή όςε ηεο ζενινγίαο ηεο Δθθιεζίαο γηα ηε ζέζε θαη ην ξόιν πνπ
δηαδξακαηίδεη ε Θενηόθνο κεηαμύ ηνπ Τηνύ θαη Θενύ ηεο Ιεζνύ Υξηζηνύ θαη
ησλ αλζξώπσλ. Πξηλ παξαδώζεη ηελ αγία ςπρή ηεο θαη ελ είδε πξνζεπρήο
παξαθαιεί ηνλ Υξηζηό ώζηε: «πάληα άλζξωπνλ επηθαινύκελνλ ή δεόκελνλ ή
νλνκάδνληα ην όλνκά ηεο δνύιεο ζνπ, ρνξήγεζνλ απηώ ηελ βνήζεηάλ ζνπ»
(41). Γειαδή ε Παλαγία Θενηόθνο απνδεηθλύεηαη πξεζβεπηήο κεηαμύ Θενύ
θαη αλζξώπσλ. Πξάγκαηη, ε Θενηόθνο ζπλέρηζε ηελ παξάθιεζή ηεο πξνο ηνλ
Υξηζηό: «Κύξηε Ιεζνύ Χξηζηέ, ν πάληα δπλάκελνο ελ νπξαλώ θαη επί γεο,
ηαύηελ ηελ παξάθιεζηλ δπζωπώ ην όλνκά ζνπ ην άγηνλ˙ ελ εθάζηω θαηξώ θαη
ηόπω όπνπ γίλεηαη ε κλήκε ηνπ νλόκαηόο κνπ, αγίαζνλ ηνλ ηόπνλ εθείλνλ, θαη
δόμαζνλ ηνπο δνμάδνληάο ζε δηα ηνπ εκνύ νλόκαηνο, πξνζδερόκελνο ηωλ
ηνηνύηωλ πάζαλ πξνζθνξάλ θαη πάζαλ ηθεζίαλ θαη πάζαλ επρήλ» (42).

Γίθαηα ε Δθθιεζία καο ηηκά ηελ Τπεξαγία Θενηόθν, σο ηηκησηέξαλ ησλ

Υεξνπβίκ θαη ελδνμνηέξαλ ησλ ΢εξαθείκ, όρη αλσηέξα κόλν ησλ αλζξώπσλ.
Έηζη, θαη εκείο ηηκνύκε θαη ενξηάδνπκε ηελ Κνίκεζε ηεο Θενηόθνπ, γηαηί ε
Κνίκεζε θαη ε Μεηάζηαζή ηεο ζηνπο νπξαλνύο, θαζώο θαη ε δόμα ηεο από ηνλ
Θεό απνηειεί ηε βεβαηόηεηα θαη ηεο δηθήο καο εηζόδνπ ζηε βαζηιεία ηνπ Θενύ
κε ηηο επρέο θαη πξεζβείεο ηεο Παλαγίαο Μεηέξαο ηνπ Ιεζνύ Υξηζηνύ, πνπ
είλαη θαη δηθή καο Μεηέξα.
Η Θενηόθνο Μαξία έγηλε Μεηέξα ηνπ Ιεζνύ Υξηζηνύ επεηδή ζηε Μήηξα ηεο
δεκηνπξγήζεθε κε ηελ έιεπζε θαη ηε δύλακε ηνπ Αγίνπ Πλεύκαηνο, ην ζώκα, ε
αλζξώπηλε θύζε ηνπ Υξηζηνύ. Δίλαη, όκσο, θαη δηθή καο Μεηέξα, γηαηί όηαλ
θνηλσλνύκε ην ζώκα θαη ην αίκα ηνπ Κπξίνπ γηλόκαζηε αδέιθηα ηνπ Υξηζηνύ
θαη άξα θαη παηδηά ηεο Τπεξαγίαο Θενηόθνπ. Έηζη, θαη σο δηθή καο Μεηέξα,
πξεζβεύεη γηα όινπο εκάο πνπ ζεβόκεζα θαη επηθαινύκεζα ην άγην όλνκά ηεο.

Ιεξά Μεηξόπνιε

Κσλζηαληίαο – Ακκνρώζηνπ

15 Απγνύζηνπ 2008.

[1][1] Μεηαμύ ηωλ θεηκέλωλ απηώλ αλαθέξνπκε ηα αθόινπζα: α) The Six

Books Apocryphon (4th cent.) (pdf - ca. 2 MB), β) (Ps.-) John the
Theologian, The Dormition of the Holy Theotokos, γ) (Ps.-) Melito of
Sardis, The Passing of Blessed Mary, δ) (Ps.-) Joseph of Arimathea, The
Passing of the Blessed Virgin Mary, ε) (Ps.-) Cyril of Jerusalem, Homily
on the Dormition (θνπηηθήο πξνειεύζεωο), ζη) (Ps.-) Evodius of Rome,
Homily on the Dormition, δ) Theodosius of Alexandria, Homily on the
Dormition, ε) John of Damascus, three Homilies on the Dormition of the
Virgin.

[2][2] Σα αξρηθά απηά θείκελα νλνκάδνληαη ζηε ζενινγηθή έξεπλα σο “transitus

Mariae”. Βιέπε: S. Jean Damascène. Hmélies sur la Nativité et la Dormition.
Sources Chrétiennes 80. pp. 26-28.

[3][3] Ισάλλνπ Γακαζθελνύ. Λόγνο Γεύηεξνο. «Δηο ηελ έλδνμνλ Κνίκεζηλ ηεο
παλαγίαο Θενηόθνπ θαη αεηπαξζέλνπ Μαξίαο» παξ. 8. Sources Chrétiennes
80, p. 144.

[4][4] Ισάλλνπ Γακαζθελνύ. Λόγνο Πξώηνο. «Δγθώκηνλ εηο ηελ Κνίκεζηλ ηεο
παλπκλήηνπ θαη ππεξελδόμνπ επινγεκέλεο δεζπνίλεο εκώλ Θενηόθνπ θαη
αεηπαξζέλνπ Μαξίαο» παξ. 10. Sources Chrétiennes 80, p. 110.
[5][5] Ισάλλνπ Γακαζθελνύ. Λόγνο Γεύηεξνο. «Δηο ηελ έλδνμνλ Κνίκεζηλ ηεο
παλαγίαο Θενηόθνπ θαη αεηπαξζέλνπ Μαξίαο» παξ. 6. Sources Chrétiennes
80, p. 138-140.

Θεολογικέρ αλήθειερ με αθοπμή ηην εοπηή ηηρ

κοιμήζεωρ ηος αγίος Αλεξάνδπος ηος Σβιπ
ηνπ Μηραήι Υνύιε, Θενιόγνπ

΢ηηο 30 Απγνύζηνπ, ε Δθθιεζία καο ενξηάδεη ηελ εθ ηνπ θόζκνπ εθδεκία ηεο ςπρήο
ηνπ Ρώζνπ αγίνπ Αιεμάλδξνπ, πεξηνρήο ΢βηξ, ελώ ν άγηνο γηνξηάδεη θαη ζηηο 17
Απξηιίνπ, εκέξα αλαθνκηδήο ηνπ ιεηςάλνπ ηνπ θαη αλαθεξύμεσο ηεο αγηόηεηάο ηνπ.

Μηα ζεκαληηθή θαη απαξαίηεηε παξέλζεζε αλνίγνπκε εδώ γηα λα δνύκε πνηα είλαη ε
πίζηε ηεο Δθθιεζίαο ΠΔΡΗ ΤΠΑΡΞΔΧ΢ ΦΤΥΖ΢ θαη πώο απηή είλαη. ΢ύκθσλα κε
ηελ Οξζόδνμε ρξηζηηαληθή δηδαζθαιία -πνπ αθνινπζεί ηε δηδαζθαιία ησλ πξνθεηώλ,
ηνπ Υξηζηνύ, ησλ απνζηόισλ, ησλ αγίσλ θαη ησλ Παηέξσλ ηεο Δθθιεζίαο- ν
άλζξσπνο είλαη ςπρνζσκαηηθή νληόηεηα. Δίλαη δηζύλζεηνο θαη απνηειείηαη από ζώκα
θαη ςπρή, ρσξίο ην θαζέλα από κόλν ηνπ λα κπνξεί, ζα ιέγακε, λα δηεθδηθήζεη ηνλ
ραξαθηεξηζκό ηνπ αλζξώπνπ. Ζ ςπρή είλαη εθ θύζεσο ζλεηή θαη κε ηε Υάξε ηνπ
Θενύ θαηέζηε αζάλαηε. Υσξίο ην Άγην Πλεύκα είλαη όκσο λεθξή. Εσληαλή κελ
‘βηνινγηθά’, λεθξή δε θαηά Θεόλ. Αζαλαζία ηνπ αλζξώπνπ δελ ζεκαίλεη επνκέλσο
δσή ηεο ςπρήο πέξαλ ηνπ ηάθνπ, αιιά είλαη ε ππέξβαζε ηνπ ζαλάηνπ κε ηε ράξε ηνπ
Υξηζηνύ, όπσο πνιύ εύζηνρα επηζεκαίλεη ν κεηξνπνιίηεο Ναππάθηνπ θαη αγίνπ
Βιαζίνπ, Ηεξόζενο Βιάρνο, αθνύ ν Υξηζηόο είλαη ‘ε νδόο, ε αιήζεηα θαη ε δσή’ θαη
κόλν ε αλάζηαζή Σνπ εμαζθαιίδεη ζηνλ άλζξσπν ηε δηθή ηνπ αλάζηαζε. Ζ ςπρή γηα
ηνλ άγην Γξεγόξην Παιακά είλαη ‘παληαρνύ ηνπ ζώκαηνο’ θαη όρη ζεκείν ζην θέληξν
ηνπ κεηώπνπ, όπσο δέρνληαη νη Ηλδνπηζηέο. Ζ ςπρή ζπλέρεη ην ζώκα θαη ην πεξηέρεη
θαη ην δσνπνηεί, γηαηί είλαη θη απηή πιαζκέλε θαη’ εηθόλα Θενύ (Φηινθαιία Γ΄, 156,
μα΄). Δίλαη αθόκε ‘κηα θαη απιή θαη αζύλζεηνο’ θαη ‘δελ θξαηείηαη από ην ζώκα,
αιιά απηή θξαηεί ην ζώκα’, δηδάζθεη ν άγηνο Γξεγόξηνο Νύζζεο. ‘Γελ βξίζθεηαη
κέζα ζην ζώκα ζαλ ζε αγγείν ή αζθό, αιιά κάιινλ ην ζώκα είλαη κέζα ζ’ απηήλ’
(P.G. 46,29) (βι. Ηεξνζένπ Βιάρνπ, ‘Οξζόδνμε Φπρνζεξαπεία’, Ηεξά Μνλή Σηκίνπ
΢ηαπξνύ, Έδεζζα, 1986).

Γηδάζθεηαη ε ΑΘΑΝΑ΢ΗΑ ΣΖ΢ ΦΤΥΖ΢ ζηελ Αγία Γξαθή; Ναη, είλαη νινθάλεξε!
Μεξηθά κόλν παξαδείγκαηα: Ο πξνθήηεο Ζιίαο αλέζηεζε λεθξό παηδί θαη ην
παξέδσζε ζηε κεηέξα ηνπ, πξνζεπρόκελνο σο εμήο: «Κύξηε, Θεέ κνπ, θάλε ζε
παξαθαιώ λα επηζηξέςεη ε ςπρή ηνπ παηδηνύ απηνύ κέζα ηνπ» (Γ΄ Βαζηι. 17,21).
΢ηνλ Φικ. 145,4 ν Γαπίδ δηαπηζηώλεη όηη αθόκε θαη γηα ηνπο άξρνληεο, «όηαλ θύγεη
απ’ απηνύο ην πλεύκα ηνπο, μαλαγπξίδνπλε ζην ρώκα». Ο Υξηζηόο, απεπζπλόκελνο
ζην δεμηό ιεζηή, ηνπ ππόζρεηαη: «΢ήκεξα ζα είζαη καδί κνπ ζηνλ παξάδεηζν» (Λνπθ.
23,43). Ο πξσηνκάξηπξαο ΢ηέθαλνο, πεζαίλνληαο από ιηζνβνιηζκό ησλ Δβξαίσλ,
πξνζεύρεηαη ιέγνληαο: «Κύξηε Ηεζνύ, δέμαη ην Πλεύκα κνπ» (Πξάμ. 7,59). ΢ηνλ
πιενλέθηε πινύζην, ν Θεόο ππελζύκηζε ηελ ηειεπηαία ηνπ λύρηα: «Αλόεηε, απηή ηε
λύρηα δεηνύλ από ζέλα ηελ ςπρή ζνπ. Δθείλα δε πνπ εηνίκαζεο, πνηνο ζα ηα
πάξεη;» (Λνπθ. 12, 20-21), θ.ιπ. Σέινο ν Υξηζηόο πξνεηδνπνηεί: «Με θνβάζηε
εθείλνπο πνπ ζθνηώλνπλ ην ζώκα, αιιά δελ κπνξνύλ λα ζθνηώζνπλ ηελ ςπρή. Να
θνβάζηε κάιινλ εθείλνλ πνπ κπνξεί λα θάλεη θαη ςπρή θαη ζώκα λα ραζνύλ ζηε
γέελα (Κόιαζε) (Μαηζ. 10,28). Σέινο, ζηελ Αγία Γξαθή δηδάζθεηαη θαη ε
ΚΑΘΟΛΗΚΖ ΑΝΑ΢ΣΑ΢Ζ ησλ λεθξώλ, γηα λα θξηζνύλ ηειεζίδηθα ζηε Γεπηέξα
Παξνπζία ηνπ Κπξίνπ: «Θα αλαζηεζνύλ, άιινη γηα λα δήζνπλ ΑΗΧΝΗΑ θη άιινη γηα
λα αληηκεησπίζνπλ ΑΗΧΝΗΑ ληξνπή θαη πεξηθξόλεζε (Γαληήι 12,2). «Θα
αλαζηεζνύλ όινη νη λεθξνί, δίθαηνη θαη άδηθνη», αλαθέξεηαη ζηηο Πξάμεηο ησλ
απνζηόισλ (24,15). Καη ζηνλ επαγγειηζηή Ησάλλε ν Ηεζνύο δηδάζθεη: «Πιεζηάδεη ν
θαηξόο πνπ ΟΛΟΗ νη λεθξνί ζ’ αθνύζνπλ ηε θσλή ηνπ» (ηνπ Τηνύ ηνπ Θενύ) (5,25-
28).

Δπηζηξέθνληαο ζηνλ άγην Αιέμαλδξν ΢βίξζθη, λα πνύκε πσο γελλήζεθε ζηα κηζά
πεξίπνπ ηνπ 15νπ αηώλα ζηε Ρσζία, ζην ρσξηό Μαληέξα, ύζηεξα από πνιιέο
πξνζεπρέο ησλ επιαβώλ γνλέσλ ηνπ. Λίγα ιόγηα παξαθάησ γηα ηελ ΠΡΟ΢ΔΤΥΖ:
Σόζν πην πνιύ άλζξσπνο είλαη θαλείο (άλσ-ζξώζθσ= βιέπσ πξνο ηα πάλσ), όηαλ θαη
όζν πεξηζζόηεξν πξνζεύρεηαη θαξδηαθά θαη αιεζηλά. Ζ νιηγόινγε, ελ εζπρία,
πλεπκαηηθή θαη εθ βάζνπο θαξδίαο πξνζεπρή, είλαη ίζσο ε αλώηεξε θαη ζπνπδαηόηεξε
ΠΡΑΞΖ κέζα ζ’ απηόλ ηνλ θόζκν. ‘Πεο κνπ πώο πξνζεύρεζαη, λα ζνπ πσ πνηνο
είζαη’, ζα έιεγε ζήκεξα ν Δπάγξηνο ν Πνληηθόο, αθνύ θνληνινγίο έγξαςε: ‘Θενιόγνο
είλαη κόλν εθείλνο πνπ πξνζεύρεηαη αιεζηλά’, εθείλνο πνπ εηνηκάδεη ηελ θαξδηά ηνπ
ώζηε λα γίλεη δσληαλή ιύξα ηνπ Πλεύκαηνο. Ο απόζηνινο Παύινο είρε βηώζεη ηελ
αιεζηλή πξνζεπρή, γηαηί κπνξνύζε λα ιέεη: ‘Γελ δσ πιένλ εγώ, αιιά δεη κέζα κνπ ν
Υξηζηόο’ (Γαι. 2,20). Καη δελ έρεη ζεκαζία ν ηόπνο πνπ γίλεηαη ε πξνζεπρή, αιιά Ο
ΣΡΟΠΟ΢ κε ηνλ νπνίνλ γίλεηαη, καο ιέγεη ν άγηνο Ησάλλεο ν Υξπζόζηνκνο: ‘Καη ζην
ινπηξό λα πξνζεύρεζαη, θαη ζην θξεβάηη θαη ζην δξόκν, όπνπ θη αλ είζαη. Δίζαη λαόο
ηνπ Θενύ, λα κελ δεηάο ηόπν. Ζ εζσηεξηθή δηάζεζε θαη ζθέςε ρξεηάδεηαη κόλν’
(Δ.Π. 52,458). Καη αθόκε πξνζζέηεη: ‘Όπσο ην ζώκα ρσξίο ηελ ςπρή είλαη λεθξό θαη
δπζώδεο, έηζη θαη ε ςπρή ρσξίο ηελ πξνζεπρή θαηαληά λεθξή θαη αζιία θαη δπζώδεο’
(Πεξί πξνζεπρήο, Λόγνο Α΄, M.G. 50,776). Ο ίδηνο ν Κύξηνο ζύζηεζε ζηνπο καζεηέο
ηνπ λα πξνζεύρνληαη ζεξκά θαη ηνπο είπε: «Αιήζεηα ζαο ιέγσ, όια όζα δεηήζεηε από
ηνλ Παηέξα κνπ ζην όλνκά κνπ ζα ζαο ηα δώζεη… δεηάηε θαη ζα πάξεηε, γηα λα είλαη
ε ραξά ζαο ηέιεηα» (Ησ. 16,23-24).

Γελλήζεθε κάιηζηα ν όζηνο Αιέμαλδξνο ηελ εκέξα Μλήκεο ηνπ πξνθήηνπ Ακώο (15
Ηνπλίνπ), γη’ απηό θαη ηνπ έδσζαλ απηό ην όλνκα. Μεξηθά ζεκαληηθά ζρόιηα γηα ηνλ
ΠΡΟΦΖΣΖ ΑΜΧ΢: Ο ιατθόο, αιιά επζύο θαη θαπζηηθόο ζηηο εθθξάζεηο ηνπ
πξνθήηεο Ακώο, γελλήζεθε ζηε Θεθνπέ (θνληά ζηε Βεζιεέκ), θιήζεθε από ην Θεό
γύξσ ζην 760-700 π.Υ. ζην πξνθεηηθό αμίσκα, θαη πεξηγξάθεη ηε ζπζθόηηζε ηνπ
ειίνπ θαηά ηελ εκέξα ηεο ΢ηαύξσζεο ηνπ Κπξίνπ σο εμήο: «Δθείλε ηελ εκέξα, ιέγεη
Κύξηνο ν Θεόο, ζα δύζεη ν ήιηνο από ην κεζεκέξη θαη ζα εθιείςεη από ηε γε, θαηά ηε
δηάξθεηα ηεο εκέξαο, ην θσο» (8,9). Σν γεγνλόο δηαζώζεθε από ηνλ επαγγειηζηή
Μαηζαίν σο εμήο: «Από ην κεζεκέξη σο ηηο ηξεηο ην απόγεπκα έπεζε ζθνηάδη ζ’ όιε
ηε γε» (27,45). Καη όηαλ ν Ηεζνύο άθεζε κε δπλαηή θξαπγή ηελ ηειεπηαία ηνπ πλνή,
ηόηε «ην θαηαπέηαζκα ηνπ λανύ ζθίζηεθε ζηα δύν… ε γε ζείζηεθε, έζπαζαλ νη
ηαθόπιαθεο θη άλνημαλ ηα κλήκαηα» (27,50-53). Σα θαηλόκελα απηά πξνήιζαλ
βέβαηα εθ Θενύ θαη δελ είλαη ηπραία. Ζ ζπγθεθξηκέλε νιηθή έθιεηςε ειίνπ: (α)
δηήξθεζε γηα ηξεηο νιόθιεξεο ώξεο θαη (β) ε εκέξα ηεο ΢ηαύξσζεο ήηαλ εκέξα
παλζειήλνπ, νπόηε δελ ζα κπνξνύζε λα ζπκβεί κε θπζηθό ηξόπν. Δθηόο ηνπ ηεξνύ
επαγγειηζηή, γηα ηνλ ζεηζκό θαη ηελ έθιεηςε ηνπ ειίνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο
ζηαπξώζεσο ηνπ Τηνύ ηνπ Θενύ, καο πιεξνθνξνύλ: Ο ρξνληθνγξάθνο Φιέγνληαο
(76-138 κ.Υ.) θαη ν ηζηνξηθόο Θαιιόο (κόιηο ην 52 κ.Υ.) (βι. πξση. Ησάλλνπ
Αλησλόπνπινπ, ‘Ηζηνξηθή Ύπαξμε θαη Θεόηεηα ηνπ Ηεζνύ Υξηζηνύ’ εθδ.
Απνζηνιηθήο Γηαθνλίαο, Αζ. 2001 θαη Μηραήι Υνύιε, ‘Πεξηπαηνύληεο ελ αιεζεία’,
΢ύξνο 1997). Τπάξρνπλ νκνηόηεηεο ηνπ Ακώο κε ηνλ όζην Αιέμαλδξν; ΢αθώο λαη!
Καηαξράο θαη νη δύν είλαη κάξηπξεο ηεο ζάξθσζεο θαη ζεόηεηαο ηνπ Ηεζνύ Υξηζηνύ
(κε ηηο πξνθεηείεο ηνπ ν πξώηνο, κε ηελ δσή ηνπ ν δεύηεξνο) θαη θαηά δεύηεξνλ,
κπνξνύκε λα ηζρπξηζηνύκε όηη ν άγηνο Αιέμαλδξνο μεπέξαζε ζε αγηόηεηα ηνλ
πξνθήηε Ακώο, αθνύ αμηώζεθε λα δεη ηνλ Σξηαδηθό Θεό κε ηε κνξθή ηξηώλ αγγέισλ
-όπσο θαη κόλν είρε ζπκβεί ζηνλ Παηξηάξρε Αβξαάκ, ηνλ γελάξρε ηεο πίζηεσο θαη
‘θίιν’ ηνπ Θενύ- αιιά ΚΑΗ ΝΑ ΣΟΝ ΑΓΓΗΞΔΗ Ο ΑΓΓΔΛΟ΢, ΟΠΟΣΔ ΣΟ ΢ΧΜΑ
ΣΟΤ ΜΔΣΑ ΘΑΝΑΣΟΝ ΚΑΣΔ΢ΣΖ ΠΛΖΡΧ΢ ΑΦΘΑΡΣΟ!

Από κηθξό παηδί ν Αιέμαλδξνο ήηαλ θηινκόλαρνο, εγθξαηήο θαη ηξεθόηαλ ειάρηζηα.
΢πλήζηδε δε λα πξνζεύρεηαη πνιιέο ώξεο θάζε λύρηα. Ζ πξνζεπρή, ε λεζηεία θαη ε
κεηάλνηα πξνεηνηκάδνπλ αγίνπο, αθνύ βιέπνληαο ν Θεόο ηνπο αγώλεο ηνπο θαη ηελ
ηαπεηλή ηνπο θαξδηά, ηνπο βξαβεύεη κε ηε ράξε Σνπ, πνπ πινπζηνπάξνρα κνηξάδεη ζε
εθείλνπο πνπ ηελ δεηνύλ πξαγκαηηθά. Χο εθ ηνύηνπ, όηαλ ν παληνγλώζηεο Θεόο
έθξηλε, άθνπζε ν άγηνο νπξάληα θσλή θνληά ζηνλ πνηακό ΢βηξ (παξαδνζηαθό ζύλνξν
πεξηνρήο ηεο Καξειίαο), πνπ ηνπ είπε: «Πήγαηλε λα κνλάζεηο θαη λα αγσληζηείο
πλεπκαηηθά ζηε Μνλή Βαιαάκ θαη αξγόηεξα, επηζηξέθνληαο εδώ, ζα ρηίζεηο
κνλαζηήξη γηα λα ζσζνύλ πνιινί». Έθηηζε πξάγκαηη Μνλή θαη λανύο, ελώ ηνπ
εκθαλίζηεθε θαη ε Τπεξαγία Θενηόθνο, πνπ πξνο ηηκήλ ηεο νηθνδόκεζε ηνλ η. λαό
ηεο Αγίαο ΢θέπεο. Ζ Παλαγία θαη Μεηέξα ηεο Εσήο (δειαδή ηνπ Κπξίνπ Ηεζνύ) έρεη
πξάγκαηη εκθαληζηεί ζε πνιινύο αγίνπο, ελώ παξέρεη άθζνλε ηε βνήζεηά ηεο,
πξνζηαηεπηηθά, ζεξαπεπηηθά θαη παξακπζεηηθά, ζε «άπεηξν» πιήζνο αλζξώπσλ,
κηθξώλ θαη κεγάισλ, λέσλ θαη γεξνληόηεξσλ, αλδξώλ θαη γπλαηθώλ, εγγάκσλ θαη
αζθεηώλ, ρσξίο δηαθξίζεηο, θηάλεη λα ππάξρεη ζηηο θαξδηέο αληδηνηέιεηα, απιόηεηα
θαη ηαπείλσζε (βι. Μεηξνπνιίηνπ Φζηώηηδνο Νηθνιάνπ, ‘Οη εκθαλίζεηο ηεο
Παλαγίαο, Μύζνο ή Πξαγκαηηθόηεο;’, έθδ. Απνζηνιηθήο Γηαθνλίαο, Αζ. 1997). ΢ην
κνλαζηήξη απηό ηνπ νζίνπ Αιεμάλδξνπ κόλαζαλ θαη αγίαζαλ πνιινί αζθεηέο, όπσο
ε Τπεξαγία Θενηόθνο ηνύ απνθάιπςε, θαη ηνπο νπνίνπο ππεξέηεζε ν άγηνο κε
ηαπείλσζε θαη αγάπε Θενύ.

Πξηλ πεζάλεη, ηνπο ππνζρέζεθε όηη ζα θξνληίζεη γη’ απηνύο ΚΑΗ ΜΔΣΑ ΣΖΝ
ΔΚΓΖΜΗΑ ΣΟΤ (ζε ειηθία 85 εηώλ). Σελ κεζηηεία ησλ αγίσλ βιέπνπκε πξάγκαηη ζε
πνιιέο πεξηπηώζεηο λα ζπκβαίλεη ηόζν ζηελ Π.Γ., όζν θαη ζηελ Κ.Γ. Ο Θεόο ι.ρ. γηα
ράξε ηνπ δνύινπ Σνπ Γαπίδ (πνπ είρε ήδε πεζάλεη) έζσζε ηελ Ηεξνπζαιήκ (Β΄
Βαζηι. 20,6, ζηε κεηάθξ. Βάκβα). Ο Ηνύδαο ν Μαθθαβαίνο είδε ελ νξάκαηη ηνλ
αξρηεξέα Ολία θαη ηνλ πξνθήηε Ηεξεκία (πνπ είραλ εθδεκήζεη πξν πνιινύ) λα
πξνζεύρνληαη ζην Θεό γηα ηνλ ηνπδατθό ιαό θαη ηελ αγία πόιε Ηεξνπζαιήκ (Β΄
Μαθθ. 15,12-14). Ο απόζηνινο Πέηξνο ιέγεη: «ΘΑ ΦΡΟΝΣΗ΢Χ λα κπνξείηε λα
θέξλεηε ζην λνπ ζαο όια απηά ηα πξάγκαηα ζε θάζε πεξίζηαζε, ΑΚΟΜΖ ΚΗ ΟΣΑΝ
ΘΑ ΔΥΧ ΦΤΓΔΗ ΑΠ’ ΑΤΣΖ ΣΖ ΕΧΖ» (Β΄ Πέηξ. 1,14-15). Καη ηέινο, νη πξνζεπρέο
ησλ αγίσλ σο θαπλόο ζπκηάκαηνο αλεβαίλνπλ ελώπηνλ ηνπ ζξόλνπ ηνπ Θενύ (Απνθ.
8,4) (βι. θαη Αλη. Αιεβηδόπνπινπ, ‘Ζ Οξζνδνμία καο’, Αζ. 1994).

Σν 1641 απνθαιύθζεθε ην ιείςαλό ηνπ ΢Δ ΠΛΖΡΖ ΑΦΘΑΡ΢ΗΑ, 108 ρξόληα κεηά

ην ζάλαηό ηνπ, θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο αλαθαηλίζεσο ηνπ Νανύ ηεο Μεηακνξθώζεσο,
όπνπ ν Άγηνο είρε ηαθεί. Σα άθζνξα ιείςαλα (κεηά ζάλαηνλ) πνιιώλ (όρη όισλ
θπζηθά) αγίσλ ζηελ Οξζόδνμε Δθθιεζία, θαζίζηαληαη άθζαξηα όρη έλεθα
ππνηηζέκελσλ εζσηεξηθώλ αηνκηθώλ δπλάκεσλ, παξαςπρνινγηθώλ ηθαλνηήησλ όζν
δνύζαλ θ.ιπ, αιιά επεηδή ν Θεόο ρνξήγεζε σο δώξν ηελ αθζαξζία ζηα ζώκαηά ηνπο
πξνο δόμαλ δηθή Σνπ θαη ζσηεξία ησλ αλζξώπσλ. Δίλαη δηδαζθαιία ηεο Δθθιεζία
καο όηη ε άθηηζηε ράξε ηνπ Θενύ αγηάδεη ηόζν ηηο ςπρέο όζν θαη ηα ζώκαηα ησλ
αγίσλ. Σα ζώκαηα θαζίζηαληαη λανί ηνπ Αγίνπ Πλεύκαηνο, αθνύ άιισζηε νιόθιεξε
ε αλζξώπηλε θύζε πξνζιήθζεθε θαη αλαθαηλίζζεθε από ην Λόγν ηνπ Θενύ. Ζ
ελαλζξώπεζε ηνπ Θενύ, ε Μεηακόξθσζε ηνπ Υξηζηνύ, ε Αλάζηαζε θαη Αλάιεςε
Σνπ, κάο δείρλεη όηη ην ζώκα δελ έρεη θαζόινπ δεπηεξεύνπζα ζέζε (βι. θαη ‘Θέκαηα
Υξηζηηαληθήο Ζζηθήο’, ΟΔΓΒ, 2011). Οη ρξηζηηαλνί, εμάιινπ, πξνζδνθνύκε
‘αλάζηαζε λεθξώλ θαη δσήλ ηνπ κέιινληνο αηώλνο’ κε ηα ζώκαηά καο, πξάγκα πνπ
γηα ηνλ Ηλδνπηζκό ι.ρ. ζεσξείηαη απαξάδεθην (βι. θαη Μηραήι Υνύιε, ‘Ζ
Φεπδώλπκνο Γλώζηο’, εθδ. ΢ηεξέσκα, Θεζζαινλίθε).

Δηδηθόηεξα, ζηα ιείςαλα νξηζκέλσλ αγίσλ (ρσξίο απηό λα ζεκαίλεη όηη κόλν όζσλ
δηαηεξνύληαη άθζαξηα ηα ιείςαλα είλαη όλησο άγηνη) θαηνηθεί ε ράξε ηνπ Θενύ ζην
δηελεθέο, ώζηε ΝΑ ΠΗ΢ΣΟΠΟΗΟΤΝ ΓΗΑΥΡΟΝΗΚΑ ΣΖΝ ΑΝΑ΢ΣΑ΢Ζ ΣΧΝ
΢ΧΜΑΣΧΝ ΚΑΣΑ ΣΖ ΓΔΤΣΔΡΑ ΠΑΡΟΤ΢ΗΑ ΣΟΤ ΚΤΡΗΟΤ θαη λα απνηεινύλ
πεγή επινγίαο, ζεξαπείαο ησλ αλζξώπσλ όπνπ γεο θαη «ζεκείνλ» πίζηεσο. Πξάγκαηη
ν Υξηζηόο, κέζσ ησλ ιεηςάλσλ ησλ αγίσλ Σνπ, έρεη επηηειέζεη ‘άπεηξν’ πιήζνο
ζαπκάησλ ζε εθαηνκκύξηα αλζξώπνπο ηζηνξηθά θαη παγθνζκίσο. Γηα ηνλ Μ.
Βαζίιεην, ν πηζηόο πνπ αγγίδεη νζηά Μάξηπξα κεηέρεη ζηνλ αγηαζκό, από ηε ράξε
πνπ παξεδξεύεη ζην ζώκα ηνπ αγίνπ (P.G. 30,112). Γηα ηνλ άγην Γξεγόξην ηνλ
Θενιόγν, θαη ηα ζώκαηα αθόκε ησλ Μαξηύξσλ πνηνύλ ζαύκαηα όπσο θαη νη άγηεο
ςπρέο ηνπο, είηε κε ην λα ηα αγγίδνπκε είηε κε ην λα ηα ηηκνύκε ιεηηνπξγηθά (P.G.
35,589). Καη ν όζηνο ΢εξαθείκ ηνπ ΢αξώθ ραξαθηήξηδε ηα άγηα ιείςαλα «άθσλεο
ζάιπηγγεο» θαη «βξνληέο» πνπ καο θαινύλ ζε κεηάλνηα. Πξάγκαηη, είλαη αγσγνί ηεο
Θείαο Υάξηηνο θαη όξγαλα ηάζεσλ (βι. Ηεξάο Μεηξνπόιεσο ΢ύξνπ, ‘Ζ Έλλνηα ησλ
Θαπκάησλ θαη ησλ Λεηςάλσλ ησλ Αγίσλ ζηελ Οξζόδνμε Δθθιεζία’, Μηραήι Γ.
Υνύιε, εθδ. Παλειιελίνπ Ηεξνύ Ηδξύκαηνο Δπαγγειηζηξίαο Σήλνπ, Οθη. 2006 & ‘Σν
΢πλαμάξηνλ ηεο Δθθιεζίαο’, churchsynaxarion. blogspot. com/ 2009/ 05/1_05. html).

Αξγόηεξα, κε ηελ επηθξάηεζε ηνπ Κνκκνπληζκνύ ζηε Ρσζία, ην ιείςαλν ηνπ αγίνπ
Αιεμάλδξνπ έγηλε αληηθείκελν πεηξακάησλ ζηελ Αθαδεκία Πνιέκνπ ηεο
Πεηξνππόιεσο, θαη ζηε ζπλέρεηα μεράζηεθε ζε κηα απνζήθε. «Δπηζηεκνληθέο
εμεηάζεηο» έγηλαλ θαη ζε πνιιά αθόκε ιείςαλα αγίσλ, ηα νπνία ζην ηέινο εζηάιεζαλ
ζε κνπζεία ή ράζεθαλ. ΢ηελ ηζηνξηθή απηή θάζε νιόθιεξε εμάιινπ ε βόξεηα Ρσζία
-θαη πνιιά νλνκαζηά κνλαζηήξηα- έγηλε έλα ηεξάζηην ζηξαηόπεδν ζπγθεληξώζεσο.
Ζ Μνλή ηνπ Αγίνπ Αιεμάλδξνπ ηνπ ΢βηξ, όπσο θαη πνιιά άιια κνλαζηήξηα, έγηλε
ζηελ αξρή ζηξαηόπεδν ζπγθεληξώζεσο, θαη κεηέπεηηα νίθνο αλαπήξσλ πνιέκνπ,
νίθνο παηδηώλ, ηερληθή ζρνιή θαη ζηξαηόπεδν. Σέινο, ην ηκήκα ηεο Αγίαο Σξηάδνο
ηεο Μνλήο κεηαηξάπεθε ζε ςπρηαηξηθό άζπιν.
Σν 1997 ήηαλ ε ρξνληά πνπ ην άγην ιείςαλν βξέζεθε εθ λένπ. Αθνύ εμεηάζηεθε,
απνδείρζεθε όηη ήηαλ ην ίδην αδηάθζνξν όζν θαη θαηά ηελ πξώηε ηνπ εύξεζε.
Ύζηεξα από νξγαλσκέλεο πξνζεπρέο ησλ Αδειθώλ ηεο Μνλήο ηεο Αγίαο ΢θέπεο
Σεξβελίηζη, αιιά θαη δέεζε πξηλ ηελ επηζηξνθή ηνπ ηεξνύ ιεηςάλνπ ζηελ κνλή ηνπ
αγίνπ, πνπ έγηλε ζηελ αίζνπζα εμεηάζεσλ ηεο Ηαηξηθήο Αθαδεκίαο, πξνο κεγάιε
ζπγθίλεζε θαη επιάβεηα ησλ παξεπξηζθνκέλσλ –είλαη θαηαγξακκέλεο θαη επώλπκεο
καξηπξίεο θιεξηθώλ- από ηα ρέξηα θαη ηα πόδηα ηνπ Αγίνπ άξρηζε λα αλαβιύδεη ζε
πεξίζζεηα πνζόηεηα επώδεο κύξν. Καη όρη κόλν απηό, αιιά θαη ζεξαπείεο θάζε
είδνπο άξρηζαλ λα πξαγκαηνπνηνύληαη (θαη ζπλερίδνληαη ακείσηα) ζε παξαιπηηθνύο,
θαξθηλνπαζείο, από δεξκαηνπάζεηεο θ.ιπ., πνπ ζπλέρηζαλ θαη κεηά ηε κεηαθνξά ηνπ
ιεηςάλνπ ζηελ Μνλή ηνπ Αγίνπ Αιεμάλδξνπ ηνπ ΢βηξ. Έθηνηε, ην ραξηηόβξπην
ιείςαλν ηνπ αγίνπ επσδηάδεη, κε ηε ράξε ηνπ Υξηζηνύ θαηέζηε ζαπκαηνπξγό θαη
ζεξαπεύεη, παξακέλεη ειαζηηθό, δεζηό θαη δηαηεξεί κε κνλαδηθό ηξόπν ιίπνο, κπο θαη
ηζηνύο.

Ήηαλ ηόζν ηαπεηλόο ν άγηνο όζν δνύζε ζηε γε, πνπ ν Θεόο ηνλ ππεξύςσζε, ζύκθσλα
κε ηα ιόγηα Σνπ: «Σνπο δνμάδνληάο κε δνμάζσ» (Α΄ Βαζηι. [Α΄ ΢ακ.] 2,30), αιιά θαη
κε ηελ εληνιή ηνπ Θεαλζξώπνπ: «Ο ηαπεηλώλ εαπηόλ πςσζήζεηαη» (Μζ. 23,12).

Το σέπι ηος αγίος Αλεξάνδπος ηος Σβιπ, όπωρ διαηηπείηαι μέσπι ζήμεπα

ΒΟΖΘΖΜΑΣΑ:

 Αλη. Αιεβηδόπνπινπ, ‘Ζ Οξζνδνμία καο’, Αζ. 1994

 Θεζαπξόο γλώζεσλ θαη επζεβείαο,
http://fdathanasiou.wordpress.com/2011/02/25/άγηνο-αιέμαλδξνο-ζβηξ-
ζπγθινληζηηθό
 Ηεξνζένπ Βιάρνπ, ‘Οξζόδνμε Φπρνζεξαπεία’, Ηεξά Μνλή Σηκίνπ ΢ηαπξνύ,
Έδεζζα, 1986
 Ηεξόλ Ζζπραζηήξηνλ Παληνθξάηνξνο Μειιηζνρσξίνπ,
http://www.impantokratoros.gr/alexander_svir.el.aspx
 Ησάλλνπ Αλησλόπνπινπ, πξσηνπξ. ‘Ηζηνξηθή Ύπαξμε θαη Θεόηεηα ηνπ Ηεζνύ
Υξηζηνύ’ εθδ. Απνζηνιηθήο Γηαθνλίαο, Αζ. 2001
 Μεηξνπνιίηνπ Φζηώηηδνο Νηθνιάνπ, ‘Οη εκθαλίζεηο ηεο Παλαγίαο, Μύζνο ή
Πξαγκαηηθόηεο;’, έθδ. Απνζηνιηθήο Γηαθνλίαο, Αζ. 1997
 Μηραήι Γ. Υνύιε, ‘Ζ Έλλνηα ησλ Θαπκάησλ θαη ησλ Λεηςάλσλ ησλ Αγίσλ
ζηελ Οξζόδνμε Δθθιεζία’, Ηεξάο Μεηξνπόιεσο ΢ύξνπ, έθδ. Παλειιελίνπ
Ηεξνύ Ηδξύκαηνο Δπαγγειηζηξίαο Σήλνπ, Οθη. 2006
 Μηραήι Υνύιε, ‘Ζ Φεπδώλπκνο Γλώζηο’, εθδ. ΢ηεξέσκα, Θεζζαινλίθε
 Μηραήι Υνύιε, ‘Πεξηπαηνύληεο ελ αιεζεία’, ΢ύξνο 1997
 Οξζόδνμε Οκάδα Γνγκαηηθήο
Έξεπλαο, http://www.oodegr.com/oode/pateres1/alexandros_svir/emfan_ag_tr
ias_1.htm
 Πεξηνδηθό Πνιπηέθλσλ, η. 128 – 2010, έθδνζε Π.Δ.ΦΗ.Π
 Πεξηνδηθό ηεο «Δλσκέλεο Ρσκενζύλεο» (ηεύρνο 3, ΢επη. 2010, α 7—11).
 Πξνζθπλεηήο, http://proskynitis.blogspot.gr/2010/08/blog-post_30.html
 ‘Σν ΢πλαμάξηνλ ηεο Δθθιεζίαο’, churchsynaxarion. blogspot. com/ 2009/
05/1_05. html)
 Φσηνγξαθίεο από Άγηνλ Όξνο, http://agioritis.pblogs.gr/2011/00/fwtografies-
leipsanoy-agioy-alexandroy-sbir.html