1

KONYA’NIN FİZİKİ COĞRAFYASI

Konya'nın Coğrafi Konumu

Konya ili Anadolu Yarımadası'nın ortasında bulunan İç Anadolu Bölgesi'nin güneyinde, şehrin
kendi adıyla anılan Konya bölümünde yer almaktadır.
İlimiz topraklarının büyük bir bölümü, İç Anadolu'nun yüksek düzlükleri üzerine rastlar.
Güney ve güneybatı kesimleri Akdeniz bölgesine dahildir. Konya, coğrafi olarak 36 derece 41
dakika ve 39 derece 16 dakika kuzey enlemleri ile 31 derece 14dakika ve 34derece 26 dakika
doğu boylamları arasında yer alır. Yüzölçümü 38873 km2 (göller hariç)'dir. Bu alanı ile
Türkiye'nin en büyük yüzölçümüne sahip olan ilidir. Ortalama yükseltisi 1016 m'dir. İdari
yönden, kuzeyden Ankara, batıdan Isparta, Afyonkarahisar, Eskişehir, güneyden, İçel,
Karaman, Antalya, doğudan, Niğde, Aksaray illeri ile çevrilidir.
Konya ili, doğal açıdan kuzeyinde Haymana platosu, kuzeydoğuda Cihanbeyli Platosu ve Tuz
Gölü'ne, batısında Beyşehir Gölü'ne ve Akşehir Gölü'ne, güneyinde Sultan Dağları'ndan
başlayan Karaman ilinin güneyine kadar devam eden, Toros yayının iç yamaçları önünde bir
fay hattı boyunca oluşmuş volkanik dağlara, doğusunda ise Obruk platosuna kadar uzanır.
İlin uç noktalarını kuzeyinde Kulu'nun Köşkler Köyü, batısında Akşehir'in Değirmen Köyü,
güneyinde Taşkent'in Beyreli Köyü, doğusunda ise Halkapınar'ın Delimahmutlu Köyü uç
noktalarını oluşturmaktadır.

Konya'nın Yeryüzü Şekilleri

Konya ilinde en fazla alana sahip yeryüzü şekli ova ve platolardır. Ovaların tabanlarında yer
alan çukur kısımlarında kapalı havzalar oluşmuştur. Yükseltiler az yer tutar, genellikle ilin
güneyinde toplanmıştır. Ovalar, platolarla birbirinden ayrılmıştır. Platolar akarsular
tarafından fazla derin parçalanmamıştır. Açık havza kısımları da vardır.
Dağlar
Dağlar İlin kuzey kısmında yeralan yükseltiler genel olarak doğu-batı doğrultusunda uzanır.
En önemlisi Bozdağlar'dır. Bozdağlar üzerinde yer yer tepeler yükselir, bu tepelerin en
yükseği Bozdağlar'ın batısındaki Karadağ Tepe'dir. (1919 m). Bu tepeler arasında da geçitler
yer alır.
Konya'nın batısında yeralan sıra dağlar kuzeyden güneye doğru uzanırlar. En kuzeyinde
Sultan Dağları (2169), Aladağlar (2339), Loras (2040), Eşenler (1951) yer almaktadır. Bölgenin
güney kısmı Toros dağlarıyla sınırlanmıştır. Bu kuşakta ise Geyik (3130), Bolkar dağları (3134),
Aydos dağları (3240) yer almaktadır.
Bu alanda volkanik kütlelerin ve arazilerin önemli bir yeri vardır. Karapınar Ovası'nın
güneyinde yer alan Karacadağ (2025), Konya'nın güney batısındaki Erenler Dağı (2319)
batısında Takkeli Dağ (1400) yer almaktadır.
Belirtilen volkanik dağların dışında Karapınar yakınlarında kül konilerine rastlanır. Bunlar
genç volkanik faaliyetler sonucunda oluşturulmuş küçük konilerden ibarettir. İl sınırları içinde
yer alan volkanik dağlar İç Anadolu Bölgesinin diğer volkanik dağları ile karşılaştırıldığında
yükselti ve alanlarının daha az olduğu görülür.
Konya'nın ormanları ve su kaynaklarının büyük bölümü buradaki yükseltilerde yer
2
almaktadır. Bölgenin güneyindeki kireç taşlarından oluşmuş yükseltilerin bulunduğu yerlerde
mağaralar oluşmuştur. Bunlardan Çamlık mağaralar ve Seydişehir'de bulunan Tınaztepe
mağarası , milli park olmaya namzet mağaralarımız.
Platoları
Yöredeki Obruk ve Cihanbeyli Platoları ortalama 1000 m. yükseltiye sahip geniş düzlüklerden
oluşurlar.
Tuz gölünün batısında Cihanbeyli platosu, güneyinde ise Obruk platosu yer alır.
Obruk platosu üzerinde kireç taşı tabakaları üzerinde gelişmiş karstik şekillerden olan
obruklara rastlandığından bu isim verilmiştir. Bunların en büyüğü Kızören obruğudur.
Konya'nın kuzeydoğusunda yer alan bu obruk kireç taşlarının çözülmesi ile oluşmuş yaklaşık
300 m. çapında 145 m. derinliğindedir. Obruk içerisine suların dolması ile aynı ismi alan bir
de göl oluşmuştur. Göl tabanından fazla suları boşalttığından suları tatlıdır.
Obruk platosu yörenin en çukur yeri olan Tuz Gölü ile Konya ve Ereğli ovalarını birbirinden
ayıran bir eşik görünümündedir.
İlin kuzeyini kaplayan Cihanbeyli Platosu genel olarak kireçtaşı tabakaları ile kaplıdır. Bu plato
akarsular tarafından az parçalanmış dalgalı bir yüzeye sahiptir.
Zengin bozkırlarla kaplı olan bu platolar, il hayvancılığı ve tarımı açısından önemlidir.
Ovalar
İl sınırları içerisinde ovalar platolardan sonra en fazla alanı kaplar. Buradaki ovalar, genel
olarak buraya yerleşen bir gölün ortadan kalkması ve göl tabanında alüvyonların
depolanması ile ortaya çıkmıştır. Obruk platosunun kuzeyindeki en çukur alanda Tuz Gölü
yerleşmiş, güneyde ise Hotamış bataklığı ile İvriz bataklıkları burada oluşan eski göl kalıntıları
olarak yer almıştır.
Konya ve Ereğli ovaları yörenin en geniş ovalarıdır. Bu ovalar Konya ve Ereğli arasında geniş
düzlükler şeklinde uzanırlar. Konya ili bu ovaların batı ucunda kurulmuştur. Bu dizi içerisinde,
Çumra Ovası ve Karapınar'ın bulunduğu Karapınar ovasında eski Konya Gölü tabanının kum
depoları rüzgar erozyonuna da imkan vermiştir. Bozdağların kuzeyinde Altınekin, Sarayönü
ve Kadınhanı ovaları bulunur. Ilgın (Çavuşçu) gölü ve Akşehir gölünün yerleştiği çanakta bir
çöküntü hendeğidir. Ilgın ve Akşehir ovaları, bu çöküntü hendeği içerisinde oluşmuş
ovalardır. Bu ovalar dışında; Beyşehir ovası, Seydişehir ovası, Doğanhisar ovası ile Yukarı
Sakarya ovalarının güney ucunu oluşturan Yunak ve Akgöl ovalarıdır.

İklim ve Bitki Örtüsü

İklimi: İç Anadolu bölgesinin güney kısmında yer alan Konya’da kışlar sert, soğuk ve kar
yağışlı, yazlar sıcak ve kurak geçer. Yıllık ortalama sıcaklık 11,5°C’dir. Rastlanan en yüksek
sıcaklık 40°C, en düşük ise -28,2°C’dir. Yılın ortalama 10 gününde sıcaklık -10°C’den düşüktür.
Don olayı görülen gün sayısı 100’dür. Don 14 Eylül ile 15 Mayıs arasında görülebilir. Ortalama
nisbî nem 60’tır. Konya’da yaklaşık 23 gün sisli geçer ve Türkiye’de bu konuda başta gelir.
Bunda şehrin bir çanak içinde kurulmuş olmasının da büyük rolü vardır.

Konya’da yıllık ortalama yağış 326 mm olup, 45,4 mm ile Mayıs ayı başta gelir. Yıllık yağış
143,7 mm ile 544,9 mm arasında değişir. Yağışlı gün sayısı 82’dir.

3
Akdeniz’e yakın olan Hadim ve Taşkent’te Akdeniz iklimi görülür.

Bitki örtüsü: Konya il topraklarının % 60’ı ekili ve dikili alanlarla, % 17’si orman ve
fundalıklarla ve % 15’i çayır ve mer’alarla kaplıdır. Konya büyük bir bozkırı andırır. İlkbahar
yağmurları ile yemyeşil olan arâzi kısa bir müddet sonra kavurucu sıcaklıkla sararır. Orman
varlığı azdır.
KONYA’NIN BEŞERİ COĞRAFYASI
TARİHÇE

Konya M.Ö. 7000'li yıllardan itibaren çeşitli medeniyetlere sahne olmuş tarihi açıdan önemli
bir merkezdir. Hititler Lidyalılar Persler Selevkoslar ve Romalıların hakimiyetinde bulunan
Konya 7'inci yüzyılın başlarında Sasaniler ortalarında da Emeviler tarafından işgal edilmiş
olup 10'uncu yüzyıla kadar Bizans eyaleti olarak varlığını sürdürmüştür. 1071 yılında
Malazgirt savaşından sonra Anadolu'nun kapıları Türklere açılmış ve Büyük Selçuklu Sultanı
Kutalmışoğlu Sultan Süleyman Şah tarafından da Konya fethedilmiştir. 1074 yılında kurulan
ve başkenti İznik olan Anadolu Selçuklu Devleti 1'inci Haçlı Seferi sonunda İznik'i kaybedince
Başkent Konya'ya taşınmıştır. Başkent olduktan sonra günden güne gelişen ve pek çok
mimari eserle süslenen kent kısa zamanda Anadolu'nun en gelişmiş şehirlerinden biri haline
gelmiştir. 1097 yılından 1308 yılına kadar 211 yıl boyunca Anadolu Selçuklu Devletinin
egemenliği altında kalan Konya Selçuklu Devletinin yıkılışını takiben Karamanoğulları
Beyliğinin hakimiyeti altına girmiştir. 1465 yılında Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet
tarafından Karamanoğulları Beyliği ortadan kaldırılmış ve Konya Osmanlı İmparatorluğu
sınırları içine alınmıştır. Fatih Sultan Mehmet 1470 yılında 4'üncü Eyalet olarak Karaman
eyaletini kurmuş merkezini de Konya şehri yapmıştır. 17'inci yüzyılda Karaman eyaletinin
sınırları genişlemiş Tanzimat döneminde de ismi değişerek Konya Eyaleti adını almıştır. Konya
şehrinin nüfusu o tarihlerde 1.825 olup Türkiye'nin 11'inci ve dünyanın da 69'uncu büyük
şehriydi. İstiklal Savaşı yıllarında da Konya üzerine düşen görevi yapmış Batı Cephesi
Karargahı Akşehir'de kurulmuştur. Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra Konya İtalyanlar
tarafından işgal edilmiş ise de 20 Mart 1920 tarihinde işgalden tamamen kurtarılmıştır

NÜFUS VE DAĞILIMI
2016yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre Konya’nın nüfusu 2.161.303kişidir. Yıllık
nüfus artış hızı 14,3 kilometrekare başına düşen kişi sayısı 56’tir. İl merkezi nüfusu ise
1.278.195kişidir.
TARIM VE HAYVANCILIK

Konya ilinin ekonomisi tarıma ve özellikle buğday tarımına dayanır. Türkiye’nin buğday
ambarı sayılır. Faal nüfûsun % 75’i tarım, hayvancılık, balıkçılık, avcılık ve ormancılıkla uğraşır.
Yıllık safi gelirinin % 40’ı tarımdan elde edilir.

Tarım: Konya il topraklarının % 90’dan biraz fazlası tarıma elverişlidir. Ekili alanların en büyük
kısmı tahıla tahsis edilmiştir. Başlıca tarım ürünleri buğday, şekerpancarı, ayçiçeği, patates,
soğan ve haşhaştır.

Sebzecilik Ereğli ve Akşehir’de önemlidir. Diğer yerlerde ancak sulanabilen yerlerde yapılır.
Ereğli’nin havucu ve Çumra’nın kavunu meşhurdur. Ereğli’de bağcılık da gelişmiştir.

4
Beyşehir’de mantara benzeyen göbek bitkisi meşhurdur. Et yenmiş gibi lezzetli yemeği
yapılmaktadır. Elma, armut, erik, kiraz ve vişne en çok yetiştirilen meyvelerdir.

Konya ili modern tarım araçlarının en çok kullanıldığı illerimizden biridir.

Konya Ovası, Tuz Gölü kenarı hâriç, alüvyonlu topraklardır. Bu ise zirâat için en müsâit
topraklardır. Konya Ovası sulanabildiği taktirde Macaristan Ovalarından daha verimli olabilir.
Bunu sağlamak için Sultan İkinci Abdülhamid Han 1907’de 80.000 Osmanlı altını karşılığı
Çumra Ovasının sulanmasını Almanlara ihale etmişti.

Konya’da su, çok olup pompalama imkânı yoktur. Göl suyu yükselince etrafı su basmaktadır.
Beyşehir Gölü 1 cm yüksekliğinde 7 milyon m3 su toplanır. Pompalarla sâniyede 22 m3 su
çekilmektedir. Halbuki 60-70 m3 su çekilmesi lâzımdır. Bu yapılamayınca etrafı (ekili araziyi)
su basmaktadır. Çok kişi Konya Ovasının sıkıntısını susuzluk sanır. Halbuki Konya Ovasının
derdi sudan istifade edilememesidir. Konya Ovasında 200 bin hektar sulanabilir arâzinin
ancak dörtte biri sulanabilmektedir. Konya’nın yüzölçümü 43.845 km2 (göller dâhil) iken
Belçika’nın yüzölçümü 30 bin 507 km2 dir. Konya Ovası yanlış olarak bazı kitaplarda ziraate
elverişsiz ve kuru olarak gösterilmiştir. Gerçekte ise sulandığında Konya Ovası dünyanın en
verimli ovalarının başında yer almaktadır. Konya Ovası ziraat için aranan entansif ziraate
elverişlidir. Devlet Konya Ovasının sulanması çalışmalarına başlamıştır.

Hayvancılık: Geniş çayır ve mer’alara sâhib olan Konya ilinde hayvancılığın önemi büyüktür.
Koyun, kılkeçisi, tiftik keçisi ve sığır beslenir. Arıcılık gelişmiştir.

SANAYİ

Konya sanayisi günümüzde birçok sektörde üretim yaparak, tarihsel olarak kullanılan “tahıl
ambarı” kimliğinin yanına “sanayi şehri” kimliğini de eklemiştir. 130 ülkeye ihracat yapan
Konya, sanayiden tarıma, ulaşımdan turizme kadar birçok alanda ülkemizin önde gelen
şehirlerinden birisidir.

Ülkemizde 1960'lı yıllarda organize sanayi bölgeleri kurulmaya başlanmıştır. İlimizde I.

Organize Sanayi Bölgesi 1967 yılında, II. Organize Sanayi Bölgesi 1976 yılında ve son olarak da
III. Organize Sanayi Bölgesi 1995 yılında kurulmuştur. 1 Mayıs 2006 tarihi itibariyle II. ve III.
Organize Sanayi Bölgeleri Konya Organize Sanayi Bölgesi (KOS) olarak birleştirilmiştir. IV.
Organize Sanayi Bölgesi çalışmalarında ise gelinen son duruma göre, imar ve parselasyon
çalışmaları tamamlanmış olup, İl Özel İdaresi tarafından onaylamıştır. IV. OSB alanının, Tapu
Sicil Müdürlüğünden tapusu çıkarılmıştır ve altyapıya ilişkin proje çalışmalarına devam
edilmektedir.

Konya sanayisi, yapısı itibariyle diğer ülke illeri sanayilerinden farklı olarak aynı anda bir
çok alanda faaliyet gösteren sektörleri içerisinde barındırmaktadır. Konya'daki gelişmiş
sektörlerin başında, aşağıdaki tabloda da görüldüğü gibi otomotiv yan sanayi ve makine sanayi
5
gelmektedir. Ziraat alet makineleri imalat sanayi, döküm sanayi, plastik boya ve kimya sanayi,
inşaat malzemeleri sanayi, kâğıt ve ambalaj sanayi, gıda ve ayakkabıcılık sanayi ilimizin diğer
gelişmiş sektörleridir.

2011 yılı Ekim ayı verilerine göre 1. OSB’de 157, Konya Organize Sanayi Bölgesi’nde 362 ve
Büsan Sanayinde 466 adet olmak üzere Organize Sanayi Bölgelerimizde toplam 985 firma
faaliyet göstermektedir.

KONYA'NIN ULAŞIMI

Konya, tarih boyunca belli başlı yollar üzerinde yer almıştır. Tarihi İpek Yolu'nun en önemli
ticaret ve konaklama merkezlerinden biridir.

Karayolu Ulaşımı
Konya İli ülkemizin ana ulaşımını sağlayan doğu-batı ve kuzey-güney yönlerinde uzanan
karayolu bağlantıları ile önemli bir kavşak noktası halindedir. İlin, kuzey komşusu olan Ankara
ile bağlantısı, Konya'dan başlayan ve Cihanbeyli ile Kulu İlçe merkezlerinden geçerek
başkente ulaşan yol ile sağlanmaktadır. Uzunluğu 258 km.dir. Konya İlini güney kıyılarına en
kısa mesafeden bağlayan Konya-Seydişehir-Antalya yolunun (323 km.) 1996 yılında trafiğe
açılmasıyla, ilin trafik yükünde önemli artışlar meydana gelmiştir.

Konya ilinin diğer illerle bağlantıları ve uzaklıkları ise; Konya-Karaman-Mut-Silifke-Mersin 343

km., Konya-Karapınar-Ereğli-Ulukışla-Pozantı-Adana 356 km., Konya-Obruk-Aksaray-
Nevşehir-Kayseri 327 km., Konya-Kadınhanı-Ilgın-Akşehir-Çay-Afyon 223 km., Konya-
Beyşehir-Ş.Karaağaç-Isparta-Antalya 401 Km.'dir.

Demiryolu Ulaşımı
Güney ve Güneydoğuyu Batıya ve İstanbul'a bağlayan demiryolu, Konya ilinden geçer. Her
gün karşılıklı olarak Konya-Haydarpaşa arası Meram Ekspresi, Ereğli-Konya-Haydarpaşa arası
İçanadolu Mavi Treni, haftanın üç günü (Salı, Perşembe, Pazar) ise Haydarpaşa-Konya-
Gaziantep arasında Toros Ekspresi sefer yapmaktadır. Bu ekspres trenlerin yanı sıra karşılıklı
olarak hergün; Konya-Karaman-Ulukışla-Niğde arasında Ray Otobüsü, Konya-Eskişehir
arasında Karma Yolcu Treni ve Eskişehir-Konya-Diyarbakır arasında Posta Treni sefer
yapmaktadır.

Havayolu Ulaşımı
Konya'da hava ulaşımı askeri ve sivil havaalanlarından sağlanmaktadır. Halen Konya-İstanbul
arası hergün karşılıklı olarak uçak seferi yapılmaktadır.

6
Kültür ve Turizm

İlimiz çok çeşitli uygarlıklara sahne olmuş, M.Ö. 7000 yılına kadar giden bir tarihin izlerini
taşımaktadır. Ören yerleri, tarihi ve doğal sit alanları, mağaraları ve sivil mimari örnekleriyle
zengin bir tarihi mirasa sahiptir.
Aynı zamanda Selçuklu Devletine de başkentlik yapan Konya, Hz. Mevlana ve Nasrettin Hoca
gibi dünya çapında tanınan şahsiyetlerle önemli bir turizm potansiyeline sahiptir.
İlimizde turizm işletme belgeli 31 tesiste 5.319, turizm yatırım belgeli 14 tesiste 4.949 yatak
kapasitesi mevcut olup, toplam yatak kapasitesi 10.228’dir. Bunun yanı sıra 16 turizm işletme
belgeli lokanta ile 19 seyahat acentesi vardir. 2015 yılında merkez ve ilçe müzelerini
2.711.192 kişi ziyarette bulunmuştur.
İl merkezinde 6 (Mevlana, Karatay Çini Eserleri, İnceminare, Sırçalı Medrese, Atatürk,
Etnografya ve Arkeoloji Müzeleri) , ilçelerde 4 (Çatalhöyük Örenyeri Müzesi, Ereğli Müzesi,
Akşehir Batı Cephesi Karargâhı Müzesi ve Akşehir Arkeoloji Müzesi) olmak üzere toplam 10
müze bulunmaktadır.