Ugljikohidrati

SARA :

Ugljikohidrati su velike biološke molekule ili makromolekule sastavljene od ugljikovih (C),

vodikovih (H) i kisikovih (O) atoma, obično s omjerom atoma vodika i kisika od 2 : 1 (kao u
vodi.Ugljikohidrati su u tehničkom pogledu hidrati ugljika, premda ih je strukturalno bolje
promatrati kao polihidroksialdehide i ketone.Naziv je najčešći u biohemiji gdje se kao
sinonimi za njih rabe nazivi saharidi ili šećeri. Ugljikohidrati najčešće se dijele na četiri
skupine: monosaharide, disaharide, oligosaharide i polisaharide. Općenito se monosaharidi i
disaharidi, kao maleni ugljikohidrati (male molekularne mase), obično nazivaju šećerima. Na
primjer, grožđani šećer jest monosaharid glukoza, trščani šećer jest disaharid saharoza, a
mliječni šećer jest disaharid laktoza.Ugljikohidrati izvršavaju mnoge uloge u živim
organizmima. Polisaharidi služe kao spremišta energije (npr. škrob i glikogen) i strukturalne
komponente (npr. celuloza u biljaka i hitin u člankonožaca). Riboza, monosaharid s pet
ugljikovih atoma, važna je komponenta koenzimâ .Srodna deoksiriboza je jedna od
komponenata DNA. Saharidi i njihovi derivati uključuju mnogo ostalih važnih biomolekula
koje igraju ključne uloge u imunosnom sustavu, sprečavanju patogeneze, zgrušavanju krvi i
razvoju.

MIRELA:

Ugljikohidrati uključuju:

-jednostavne šećere ili monosaharide (npr. glukozu i fruktozu),

-te složene šećere:

- oligosaharide (ponajprije disaharide, npr. saharozu, laktozu) i

- polisaharide (glikogen, škrob i celulozu).

Monosaridi

- su jednostavni ugljikohidrati,izgradeni su od 3 do 9 atoma ugljika,a najpoznatiji su glukoza

i fruktoza.

Glukoza je bijela kristalna tvar,slatkog je okusa i topiva u vodi.Prisutna je u medu i

vocu,narocito grožđu pa je dobila naziv groždani šećer.Glukoza se nalazi u ljudskom
organizmu otopljena u krvi i služi kao izvor energije.U biljkama nastaje složenim procesom
fotosinteze.

Fruktoza zajedno sa glukozom se nalazi u medu i vocnim sokovima pa se jos naziva i vocni
secer.Fruktoza je bijela kristalna tvar,slađa od glukoze i topiva u vodi.Glukoza i fruktoza imaju
istu kemijsku formulu C6H12O6, ali se razlikuju po strukturi koja im daje i različita svojstva.
INGA:

Disaharidi

-su ugljikohidrati ciji cu molekuli izgradeni od dva medjusobno povezana molekula

monosaharida.Rastvorljivi su u vodi.

Saharoza ili komercijalni šećer

-dobiva se iz secerne repe, sastavljena je od molekula fruktoze i glukoze.Pri temp. Od 160 C tali se
bez promjene u bistru tekucinu,a pri temp. Od 200 C prelazi u smede obojeni karamel.

EMA:

Polisharidi

-gradeni od jedne vrste monosaharida nazivaju se homopolisaharidi(škrob,celuloza,glikogen,pektin)

Polisaharidi gradeni od dvije ili vise vrsta monosaharida zovu se heteropolisaharidi(heparin).Nemaju
redukcione osobine jer nemaju slobodnih poluacetilnih grupa.Mozemo ih podjeliti u tri grupe:
strukturne polisaharide,polisaharide koji vezu vodu i rezervni polisaharidi.

Škrob

-je visokomolekularni ugljikohidrat ,fin bijeli ili žućkastobijeli prah sastoji se iz sitnih zrnaca.U hladnoj
vodi ,alkoholu i etru škrob je ne topljiv ,u vrucoj vodi daje koloidnu otopinu koja ohladena daje
hladetinastu masu .

Celuloza

-je bijela vlaknasta tvar,bez okusa i mirisa,ne topljiva u vodi i organskim otapalima.Glavni sastojak
stanicnih stijenki biljaka.Najrasireniji je polisaharid i organski spoj na Zemlji.Celuloza je polimer
glukoze.

AMRA:

Fotosinteza je složen proces pri kojemu se iz ugljikovog dioksida i vode uz pomoć sunčeve svjetlosti i
klorofila iz kloroplasta proizvode kisik i šećer. Proces se odvija u zelenom dijelu biljke (gdje ima
klorofila) a sastoji se od niza reakcija koje pospješuju prirodni katalizatori (enzimi).U prirodi nastaju u
biljkama i fotosintetskim mikroorganizmima iz ugljikova dioksida i vode procesom fotosinteze. Izravni
proizvod fotosinteze je jednostavni ugljikohidrat, monosaharid glukoza (C6H12O6), koja se dalje
prevodi u druge šećere ili se polimerizira.

jednadžba fotosinteze:

6CO2 + 6H2O -> C6H12O6 + 6O2