380 KV Cizre Kzltepe Eih Ced Basvuru

TEİAŞ
TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş.

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
380 kV Cizre – Kızıltepe

Enerji İletim Hattı
ÇED Başvuru Dosyası
MARDİN İLİ MERKEZ, KIZILTEPE, YEŞİLLİ, ÖMERLİ, NUSAYBİN, MİDYAT İLÇELERİ
İLE ŞIRNAK İLİ İDİL VE CİZRE İLÇELERİ
ANKARA – AĞUSTOS 2013

TEİAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 380 kV Cizre-Kızıltepe EİH
ÇED BAŞVURU DOSYASI
Proje Sahibinin Adı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü
Adresi Nasuh Akar Mah. Türkocağı Cad. No:2 06520

Çankaya/ANKARA
Telefon ve Faks Tel : 0 (312) 203 86 11

Numaraları Faks : 0 (312) 203 87 17
Projenin Adı 380 kV Cizre - Kızıltepe Enerji İletim Hattı
Projenin Bedeli 44.500.000 TL
Proje için Seçilen Mardin İli Merkez, Kızıltepe, Yeşilli, Ömerli, Nusaybin,
Yerin Açık Adresi Midyat İlçeleri İle Şırnak İli İdil ve Cizre İlçeleri
TEİAŞ Genel Müdürlüğü

Raporu Hazırlayan
Yeterlilik Belge No:179
Kuruluşun Adı
Veriliş Tarihi:30.12.2012
Nasuh Akar Mah. Türkocağı Cad. No:2 06520

Adresi
Çankaya/ANKARA
Telefon ve Faks Tel : 0 (312) 203 86 11

Numaraları Faks : 0 (312) 203 87 17
Rapor Sunum Tarihi

Ağustos 2013
Karar No ve Tarihi
i
380 kV Cizre-Kızıltepe EİH Proje Koordinatları
UTM ZONE :35 DOM:39 WGS84 ZONE:35

Nokta_No Y (Sağa m) X (Yukarı m) ENLEM (DERECE) BOYLAM (DERECE)
Nokta Adı Eski Y Eski X Yeni Y Yeni X
CS.1 778929,712 4137195,513 37,33897395 42,14835550
CS.2 772459,378 4137506,790 37,34369600 42,07553471
CS.3 767330,566 4137311,286 37,34342669 42,01764402
CS.4 760797,671 4137248,104 37,34471545 41,94396814
CS.5 755844,930 4138574,513 37,35803370 41,88858339
CS.6 751817,026 4138477,162 37,35825878 41,84312537
CS.7 747052,903 4135069,871 37,32886337 41,78825981
CS.8 735701,967 4133691,351 37,31940018 41,65984355
CS.9 709090,203 4131769,172 37,30845760 41,35924185
CS.10 692577,624 4131860,933 37,31285141 41,17307578
CS.11 685876,049 4131416,591 37,31021324 41,09739004
CS.12 682991,183 4130804,893 37,30527553 41,06470649
CS.13 676876,499 4130662,077 37,30517241 40,99571882
CS.14 666002,298 4129979,842 37,30103148 40,87293326
CS.15 659803,098 4129574,332 37,29846422 40,80293533
CS.16 654570,521 4129432,257 37,29806869 40,74389603
CS.17 651868,946 4130075,641 37,30431051 40,71356041
CS.18 648479,894 4130141,662 37,30545279 40,67534953
CS.19 647734,009 4129647,454 37,30111886 40,66683841
CS.20 645620,466 4125404,395 37,26322211 40,64216989
CS.21 645296,004 4123455,221 37,24571053 40,63813188
CS.22 645243,753 4123394,845 37,24517468 40,63753123
ii
İÇİNDEKİLER
Sayfa No
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI ......................................................................... 2

I.1 Proje Konusu, Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, ............ 2
I.2 Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat Ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi
Miktarı Ve Arazinin Tanımlanması. ............................................................................ 4
I.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak
Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon Vb.) . 6
I.3.1. İnşaat ve İşletme Aşamasında Gerekli Olan Su İhtiyacının Nereden Temin
Edileceği ve Oluşan Atık Suyun Bertaraf Sistemi ...................................................... 6
I.3.2. Katı Atık .................................................................................................................... 7
I.3.3. Hafriyat ve Hava Kalitesine Etkiler ........................................................................... 8
I.3.4. Gürültü ...................................................................................................................... 8
I.3.5 EMA (Elektromanyetik Alan) ...................................................................................... 8
I.3.6 Tehlikeli Atık, Tıbbi Atık, Atık Pil ve Akümülatörler ..................................................... 8
I.4. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti Ve Seçilen Yerin Seçiliş
Nedenlerinin Belirtilmesi ............................................................................................ 9
BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU ....................................................... 11
II.1. Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler. ............. 11
BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ ...... 14
III.1. Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna,
Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava
(Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik
Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V
Deki Duyarlı Yöreler Listesi de Dikkate Alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerden Birbiri
Arasındaki İlişkileri de İçerecek Şekilde Açıklanması............................................... 14
III.1.1. Nüfus .................................................................................................................... 14
III.1.2. Flora ve Fauna ...................................................................................................... 14
III.1.3 Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler ile Doğal Afet Durumu ....................................... 15
III.1.4. Meteorolojik Durum ve İklimsel Özellikleri ........... Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
III.1.5. Arazi Kullanım Durumu ve Toprak Özellikleri ...... Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
III.1.6 Mülkiyet Durumu .................................................................................................... 23
III.1.7 Mimari ve Arkeolojik Miras ..................................................................................... 23
III.1.8 Proje Alanının Hassasiyet Derecesi ....................................................................... 23
BÖLÜM IV: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER .... 25
IV.1. Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin
Tanıtımı. (Bu Tanıtım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici ve Olumlu Olumsuz
Etkileri İçermelidir.).................................................................................................. 25
IV.1.1. Proje İçin Kullanılacak Alan .................................................................................. 25
IV.1.2. Doğal Kaynakların Kullanımı................................................................................. 26
IV.1.3. Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Koşullar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye
Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması ve Atıkların Minimizasyonu. 26
IV.1.3.1. Atıksu ................................................................................................................ 26
IV.1.3.2. Katı Atık ............................................................................................................. 27
IV.1.3.3. Hava Kirliliği ....................................................................................................... 28
IV.1.3.4. Gürültü............................................................................................................... 29
IV.1.3.5. EMA (Elektromanyetik Alan) .............................................................................. 36
IV.1.3.6. Hafriyat .............................................................................................................. 39
IV.2. Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin
Yöntemlerinin Genel Tanıtımı, ................................................................................. 40
IV.3. Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen
Önlemlerin Tanıtımı. ............................................................................................... 40
BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI .......................................................................................... 46
iii
V.1. Projeden Etkilenmesi Olası Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin ÇED

Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler, ................................................. 46
V.2 Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar,................................................. 46
V.3 Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler,........................................................ 46
BÖLÜM VI: YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN
TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ .............................................................................. 48
EKLER
NOTLAR VE KAYNAKLAR
PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYANLARIN LİSTESİ
iv
TABLOLAR DİZİNİ
Sayfa No
Tablo 1.1. EİH İş Zamanlama Tablosu ..............................................................................6

Tablo 2.1. EİH Güzergahına En Yakın Yerleşim Merkezleri ve Güzergaha Uzaklıkları.....11
Tablo 3.1.Şırnak İli Kentsel Nüfus – Kırsal Nüfus Dağılımı ...............................................14
Tablo 3.2. Mardin İli Kentsel Nüfus – Kırsal Nüfus Dağılımı ............................................14
Tablo 4.1. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri
.................................................................................................................................28
Tablo 4.2. EİH Alt Montaj Çalışmalarında Kullanılacak Makine ve Ekipmanların Özellikleri(
)
................................................................................................................................31
Tablo 4.3. EİH Alt Montaj Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşacak Ses (Gürültü)
Düzeylerinin Mesafelere Göre Dağılımı ....................................................................32
Tablo 4.4.Üst Montaj Çalışmalarında Kullanılacak Makine Ve Ekipmanların Özellikleri ....33
Tablo 4.5.Üst Montaj Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşması Beklenen Ortalama Ses
Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı ........................................................33
Tablo 4.6. Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri, ........................................34
Tablo 4.7. Yüksek Gerilimli Elektrik İletim Tesislerinden Kaynaklı Elektrik ve Manyetik
Alanlar (Havai Hattın Tam Altında Yer Altı Hattının Tam Üstünde TM’ nin Çitinde
Yaklaşık Ölçüm Aralığı) ............................................................................................35
Tablo 4.8. “ÇGDYY” Tablo-4’de Belirtilen Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır
Değerleri ...................................................................................................................35
Tablo 4.9. Kansere Sebebiyet Vermesi Muhtemel Faktörlerin Bağıl Riskleri, ...................37
Tablo 4.10. Elektrikli Ev Aletlerinin EMA Şiddetleri ...........................................................37
Tablo 4.11. Frekens Bantlarındaki Elektrik, Manyetik ve Elektromanyetik Alanlar İçin Limit
Değerler ....................................................................................................................38
Tablo 4.12. 50/60 Hz. Elektrik ve Manyetik Alanlar İçin Sınır Değerler .............................38
Alanlar (Havai Hattın Tam Altında, Yer Altı Hattının Tam Üstünde, TM’ nin Çitinde
Yaklaşık Ölçüm Aralığı) ............................................................................................39
ŞEKİLLER DİZİNİ
Sayfa No
Şekil 1.1. Planlanan EİH ve Bölgenin Enerji Üretim-İletim Sistem Haritası(Ölçeksiz) .........3
Şekil 1.2. EİH İş Akış Şeması ...........................................................................................5
Şekil 3.1.3.3. Şırnak İli Deprem Haritası...........................................................................16
Şekil 4.1. EİH Alt Montaj Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşacak Ses (Gürültü)
Düzeylerinin Mesafelere Göre Dağılımı Grafiği .........................................................33
Şekil 4.2. Üst Montaj Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşması Beklenen Ortalama Ses
Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı Grafiği .............................................34
EKLER DİZİNİ
Ek-1 Yer Bulduru Haritası,
Ek-2 Proje Güzergahını Gösterir 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita,
Ek-3 Proje Güzergahına Ait Fotoğraflar,
v
KISALTMALAR
ÇED – Çevresel Etki Değerlendirme

EİH – Enerji İletim Hattı
kV – Kilo Volt
TEİAŞ – Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
TM – Trafo Merkezi
EMA – Elektromanyetik Alan
TÜİK – Türkiye İstatistik Kurumu
vi
BÖLÜM 1
PROJENİN TANIMI VE AMACI
1
TEİAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 380 kV ZETES-AMASRA TES(HEMA) EİH
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI
I.1 Proje Konusu, Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği,
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü, Devletin genel enerji ve
ekonomik politikalarına uygun olarak; elektrik iletimi ve yük dağıtımı ile ilgili faaliyetleri
verimlilik ve karlılık ilkelerine göre kurulması öngörülen yeni iletim tesislerinin (şalt, enerji
iletim hattı, trafo merkezi) etüt ve planlamasını yapmak, buna bağlı olarak yatırım
programına alınıp yapılmasını sağlamak ve tüm iletim tesislerini devralmak, mevcut ve
kurulacak tesisleri işletmek, bakım, onarım ve rehabilitasyonunu yapmak ve gerek
gördüğünde bu fonksiyonları yerine getirmek üzere, hizmet satın almak amacı ile
05.02.2001 tarihinde kurulmuştur.
Enerji sektöründe temel amaç, artan nüfusun ve gelişen ekonominin enerji

ihtiyaçlarının sürekli ve kesintisiz bir şekilde ve mümkün olan en düşük maliyetlerle
karşılanabilmesidir.
Bu proje kapsamında, TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 380 kV geriliminde

1272MCM iletkenli yaklaşık 145 km uzunluğunda Cizre-Kızıltepe Enerji İletim Hattının
(EİH) tesisi ve işletilmesi planlanmaktadır.
Planlanan EİH Mardin ili Kızıltepe ilçe sınırlarında, mevcut Kızıltepe 380 Trafo
Merkezinden (TM) başlayacak olup Şırnak ili Cizre ilçe sınırlarında mevcut Cizre TM’nde
son bularak enterkonnekte sisteme bağlanacaktır. Hat boyunca 20 adet some direği
kullanılacaktır.
Böylece, Mardin ve Şırnak İlleri Merkez İlçeleri çevresindeki sanayi tesislerinin

enerji ihtiyaçları sürekli ve kesintisiz şekilde karşılanacak, bölgenin ekonomik ve sosyal
gelişimindeki süreklilik sağlanmış olacaktır. Dolayısıyla projenin tesis edilmesi, hem bölge
ekonomisini hem de Türkiye ekonomisini olumlu yönde etkileyecektir.
Proje alanını gösterir yer bulduru haritası Ek-1’de, hat güzergahını gösterir
1/25.000 ölçekli topografik harita ise Ek-2’de verilmiştir.
Tesisi planlanan enerji iletim hattı enerji kaynağı olarak yüksek gerilime ihtiyaç
duyan sanayi alanlarının bu bölgede yaygınlaşması sağlanmış olacaktır.
Tesis edilmesi ve işletilmesi planlanmakta olan bu hattın, en son düzenlemelere

göre % 3 amortisman göz önüne alındığında, projenin ömrü yaklaşık 30 yıl olarak
öngörülmektedir. Ömrünü tamamlayan hat uygun görülmesi halinde mevcut güzergah
kullanılarak yenileme yapılmaktadır. Aksi durumlarda ise direkler yerlerinden sökülerek
işletmeye son verilebilir.
Projenin yerini gösterir, bölgenin enerji üretim-iletim sistem haritası Şekil I.1.1’de
verilmiştir.
ÇED çalışmalarında, hat güzergahının sağından ve solundan 2.5 km olmak üzere

toplam 5 km genişliğinde bir koridor "inceleme alanı" olarak alınacaktır. Bu inceleme alanı
ÇED sürecinde taranmış olacaktır.
2
TEİAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 380 kV KARAKAYA-DİYARBAKIR (değiştir) EİH
Şekil 1.1. Planlanan EİH ve Bölgenin Enerji Üretim-İletim Sistem Haritası(Ölçeksiz)
3
I.2 Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat Ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi

Miktarı Ve Arazinin Tanımlanması.
Merkezinden (TM) başlayacak olup Şırnak ili Cizre ilçe sınırlarında mevcut Cizre TM’nde
son bularak sisteme dahil edilmesini sağlamak amacıyla 3B, 1272 MCM yaklaşık 145 km
uzunluğunda Mardin İli Merkez, Kızıltepe, Yeşilli, Ömerli, Nusaybin, Midyat İlçeleri ile
Şırnak İli İdil ve Cizre ilçelerinden geçen 380 kV gerilimde Enerji İletim Hattı yapılması
planlanmaktadır.
Yapılması planlanan hattın güzergahının sağından ve solundan 2.5 km olmak

üzere toplam 5 km genişliğinde bir koridor inceleme alanı olarak belirlenmiştir.
Tesisi planlanan 380 kV Cizre-Kızıltepe güzergahında 20 adet some direği ve

yaklaşık 340 adet taşıyıcı direkle birlikte toplam 360 adet dikilmesi öngörülmektedir.
Güzergah boyunca, direk tesislerinin alt montajı sırasında yoğun olmak üzere, hat
boyunca 50 m genişliğinde inşaat çalışmaları sürdürülecektir.
EİH için kullanılacak direk tipleri henüz belirlenmemiştir. Bu nedenle yaklaşık 340
adet taşıyıcı direk için ortalama 200 m2 (340*200=68.000 m2) 20 adet durdurucu direk için
ise ortalama 300 m2 (20*300=6.000 m2) olmak üzere yaklaşık 74.000 m2 alan için
mülkiyet hakkı olarak kamulaştırma yapılacak, izin alınacak veya tahsis amacı değişikliği
yapılacaktır. Ayrıca , güzergahın sağından ve solundan 25 m er metre olmak üzere
toplam 50 m (direk yerleri ve mera alanları hariç) yaklaşık (145.000*50-74.000 =
7.176.000 m2) alanda ise irtifak hakkı kurulacaktır.
EİH güzergahı boyunca hangi vasıfta (orman,mera, mülkiyet, hazine vb.) ne kadar
arazinin kullanılacağı kamulaştırma planları sonucu kesinlik kazanacak olup bu aşamada
verilen değerler bilgi olup amaçlı daha önceki İrtibat Hatları tesisleri çalışmalarından elde
edilen tahmini değerlerdir.
Kamulaştırma Kanunu gereğince, gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde olan alanlar

için, kamulaştırma planı doğrultusunda, gerek mülkiyet için ve gerekse irtifak tesisi için
öncelikle anlaşma yoluna gidilecek, anlaşma sağlanamaması durumunda ise istimlak
komisyonu tarafından kamulaştırma işlemleri yapılarak hak sahiplerine arazi bedelleri
ödenecektir. İzin alınacak, tahsis amacı değişikliği yapılacak alanlar ve diğer niteliklere
sahip alanlar için ilgili kurumlarla ile meri mevzuatlar kapsamında gerekli çalışmalar
yapılacaktır.
Enerji İletim Hattının tesisi alt montaj, üst montaj ve tel çekimi olmak üzere 3
aşamalı olarak gerçekleşecektir.
Bu işlemler kısaca aşağıda açıklanmıştır.
Alt Montaj
EİH alt montajının ilk işlemi, direk ayaklarının yerleşeceği alanların açılmasıdır.
Yaklaşık 3x3 m2 genişliğinde 3 m derinliğinde açılan 4 ayrı çukura elektrik direğinin
ayakları yerleştirilir. Direk ayakları etrafına demir çubukların hazırlanmasının ardından,
kalıplar halinde kubbe şeklinde beton dökme işlemi yapılır. Ayrıca, topraklama elektrotları
1.5 m derinliğe gömülür. Toprak direncinin 20 ohm’un altındaki yerlere 1 adet, 20 ohm’un
üzerinde olan yerlerde ise 4 adet elektrot yerleştirilir. Eğer 4 elektrot ile yeterli topraklama
sağlanamazsa elektrotlar iletken bir ızgara ile birbirlerine bağlanarak temas alanı
arttırılarak yeterli iletkenliğe ulaşılır. Bu işlemlerin tamamlanmasının ardından çukurların
4
kazılması sırasında çıkartılan hafriyat tekrar çukurların kapatılmasında kullanılır ve

ayakların etrafına kubbe şeklinde beton dökülerek alt montaj tamamlanır.
Üst Montaj
Üst montaj işleminde; alt montaj sırasında çukurlara yerleştirilen direk ayaklarına
galvanizli çelik pilonlar cıvatalarla monte edilerek elektrik direkleri inşa edilir. Direklerin
inşasının ardından izolatörler direklere monte edilecektir.
Tel Çekme
Alt ve üst montaj işlemlerinden sonra tel çekimine geçilir. Elektrik tellerinin çekilmesi
işlemi için tel çekme ve fren makinesi kullanılacaktır. Bu teller üç fazda olup tek devrelidir.
Tel çekimi sırasında direklerin kulesinden yıldırıma karşı koruma maksatlı “koruma telleri”
çekilmektedir. Ayrıca kuşları EİH’den uzaklaştırmak için direklere kuş kovanlar, hava
taşıtlarının hattı fark etmeleri için ikaz küreleri takılacaktır.
EİH’nın tesis ve işletme aşamalarında her türlü güvenlik önlemi için gerekli yerlere
standart işaretler ve uyarıcı yazılı levhalar yerleştirilecektir.
Projeye ait iş akış şeması Şekil I.2.1.’de zamanlama Tablo 1.1’de verilmiştir.
GÜZERGAH ETÜT ÇALIŞMASI
ÇED OLUMLU KARARININ TEMİNİ
İNŞAAT VE MONTAJ İŞLEMLERİ
KONTROL VE KABUL
İŞLETME
Şekil 1.2. EİH İş Akış Şeması
5
Tablo 1.1. EİH İş Zamanlama Tablosu

YIL 2013 2014 2015
Yapılacak
10
11
12
10
11
12
Ay
9
İşler
Etüt Proje
ÇED
Prosedürü
Kamulaştırma
Direğin İnşası,
Tel Çekimi
Gerekli
Testlerin
Yapılması
İşletme
Tesis çalışmaları sırasında öncelikle direklerin kurulacağı alanlarda inşaat

çalışmaları yapılacağından ve bu alanlarda mevcut yolların bulunamaması durumunda
arazi kullanım şekli kısa süreli değişecektir. İnşaat sırasında mevcut yollar kullanılacaktır.
direk yerlerine ulaşmak için tarım arazilerinden geçmişte yan yollar açılması söz konusu
olabilecektir. Bu yolla oluşabilecek hasarlar inşaatı yapan yüklenici tarafından ödenecektir.
İnşaat çalışmalarının tamamlanmasının ardından direk yerleri ve yan yollar topografyaya
uygun hale getirilecektir. Ancak ormanlık alanlarda açılacak servis yolları daha sonra
hattın bakımında da kullanılacaktır. Özellikle tarım alanlarındaki arazilere direklerin
kurulmasından sonra işletme aşamasında tarım aktivitesinin sürdürülmesinde sakınca
olmayacağı için, arazi kullanımında önemli bir değişiklik olmayacaktır. EİH inşaat
çalışmalarının son aşaması olan tel çekme işlemleri sırasında ise yaklaşık 50 m
genişliğindeki koridorda çevresel etki söz konusudur. Ancak bu etki kısa sürelidir.
Projenin ÇED çalışmaları kapsamında, güzergâh boyunca iklim, topografya, bitki

örtüsü ve çeşitli büyük toprak grupları ile ilgili bilgiler için Mardin ve Şırnak İl Çevre Durum
Raporu verilerinden faydalanılmış olup Bölüm III’de anlatılmıştır.
I.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak

Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon Vb.)
Tesis edilmesi planlanan 380 Cizre-Kızıltepe EİH projesinin arazi hazırlama ve

inşaat aşamasında; kazı, inşaat, montaj vb. işlemlerden kaynaklanacak çevresel etkiler
beklenmektedir. Buna göre arazi hazırlama ve inşaat aşamasında; gerek çalışacak
personelden ve gerekse yapılacak inşaat, montaj vb çalışmalardan dolayı atık su, katı
atık, emisyonlar ve gürültü kirliliği oluşması söz konusu olacaktır. Projenin işletme
aşamasında ise herhangi bir atık su veya emisyon oluşmayacaktır. İşletme aşamasında
insan ve çevre sağlığı açısından etki; Elektromanyetik Alan (EMA), katı atık ve gürültüdür.
Proje kapsamında EİH arazi hazırlık ve inşaat aşamasında;

 alt montaj çalışmalarında 15 kişi,
 üst montaj çalışmalarında 15 kişi,
 tel çekme işlemlerinde 15 kişi olmak üzere;
tüm işlemleri aynı anda yapılması durumunda yaklaşık 45 kişi çalışacaktır. Dolayısıyla bu
rapordaki tüm hesaplamalar bu değerler üzerinden yapılmıştır.
Projenin gerek inşaat ve gerekse de işletme aşamasında projenin önemli çevresel

etkileri ve alınacak önlemler hususunda gerekli bilgiler ve hesaplamalar, Bölüm IV’te
detaylı olarak açıklanmıştır.
I.3.1. İnşaat ve İşletme Aşamasında Gerekli Olan Su İhtiyacının Nereden Temin
6
Edileceği ve Oluşan Atık Suyun Bertaraf Sistemi
Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamasında çalışacak personel, en yakın

yerleşim yerlerinde, mevcut yapılarda (elektrik, su ve kanalizasyonu olan imarlı konutlar
vb.) ihtiyaçlarını karşılayacaklardır. Dolayısıyla çalışanların ihtiyaç duyacağı içme ve
kullanma suyu mevcut tesislerden (içme suyu şebeke hattı) sağlanacak olup,
çalışanlardan kaynaklanacak evsel nitelikli atık sular ise; yapının mevcut atık su sistemine
(fosseptik veya kanalizasyon sistemi) verilerek bertaraf edilecektir. Şantiye kurulması
durumunda ise su tankerler yardımıyla şebeke suyundan sağlanarak şantiyeye taşınacak,
oluşan atık sular sızdırmasız fosseptikte biriktirilip ilgili belediyenin vidanjörleri ile şantiye
alanından uzaklaştırılacaktır.
Ayrıca enerji iletim hattının inşaat çalışmalarında yapılacak beton imalatları için;
arazide ulaşımın mümkün olduğu direklerde hazır beton (beton santralinde hazırlanarak
mikser araçları ile direk yerine getirilen beton) kullanılacaktır. Hazır beton için gerekli su
beton tedarikçi firma tarafından betonun hazırlandığı yerde temin edilmektedir.
Kullanılacak suyun kaynağına bağlı olarak gerekli izinler inşaatı üstlenen müteahhit firma
tarafından ilgili makamlardan temin edilecektir. Hazır beton imalatlarında kullanılacak
sular, betonun bünyesinde kalacağından herhangi bir atık su oluşturmayacaktır. Ayrıca
çalışma yapılan direkte beton imalatların bitmesinden sonra geri dönen mikser araçlarının
yıkanması, proje sahası ve yakın çevresinde yaptırılmayacak olup, beton tedarikçi
firmanın kendi sahasında (beton santrali) yapması sağlanacaktır.
Çalışanlardan oluşacak atık su miktarının 6.75 m3/gün olması beklenmekte olup,

atık sularla ilgili hesaplamalar ve detaylı bilgiler, Bölüm IV’ de verilmiştir.
İşletme aşamasında atık su oluşması beklenmemektedir. EİH’nin işletme

aşmasında sadece belli aralıklarla ve gerek duyulduğunda (tellerin uzaması,
izolatörlerdeki sorunlar vb.) bakım ekiplerinin çalışması söz konusudur.
I.3.2. Katı Atık
Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamasında çalışacak personeller, en yakın

yerleşim yerlerinde, mevcut yapılardan (elektrik, su ve kanalizasyonu olan imarlı konutlar
vb.) ihtiyaçlarını karşılayacaklardır. Mevcut durumda ki yapılarda personelden kaynaklı
oluşacak evsel nitelikli katı atıklar; bölgedeki belediyeye ait konteynırlara bırakılmakta ve
konteynırlarda biriken katı atıklar ise belli periyotlarda ilgili belediye tarafından alınarak,
katı atık bertaraf tesisinde bertaraf edilmektedir. Şantiye kurulması durumunda da atıklar
sınıflarına göre kaynakta ayrılarak benzer şekilde ilgili belediyenin bu atıkları bertaraf
etmesi sağlanacaktır. Bu proje kapsamında da çalışacak personellerden kaynaklı katı
atıklar, mevcut katı atık toplama sistemine verilerek bertaraf edilecektir. Çalışan
personelden kaynaklanacak evsel katı atık miktarının yaklaşık 54.45 kg/gün olacağı ve
diğer detaylar Bölüm IV’ verilmiştir.
Ayrıca enerji iletim hattının arazi hazırlık, inşaat ve montaj çalışmalarında

oluşacak, inşaat (demir, tahta metal vb.) ve ambalaj (çimento kağıdı, trafo merkezindeki
makine ve ekipmanların kapları, kağıt, strafor vb.) atıkları hurda olarak toplanacaktır. Geri
kazanımı mümkün olan atıklar yeniden kullanılacak ve/veya lisans almış geri dönüşüm
firmalarına verilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar ise yine ilgili belediyenin
katı atık toplama sistemine verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır. İnşaat sırasında
çalışması planlanan araçların bakımlarından oluşabilecek atık yağ, akü ve lastikler ilgili
yönetmelikler dahilinde bertaraf edilecek olup, bu bakım işleri en yakın akaryakıt
istasyonun yapılacak ve böylece proje alanın herhangi bir atık oluşumu söz konusu
olmayacaktır.
7
Projenin işletme aşamasında ise; tesisin bakım çalışmalarında katı atık oluşması
söz konusudur. Bakım sırasında tespit edilen hasarlı malzemeler yenisi ile değiştirilecek,
eskileri TEİAŞ’ a ait depolarda stoklanacak ve daha sonra da hurda olarak lisanslı
firmalara teslim edilecektir. Katı atıkların bertaraf edilmesi ile ilgili detaylı bilgiler, Bölüm IV’
de verilmiştir.
I.3.3. Hafriyat ve Hava Kalitesine Etkiler
EİH alt montaj işlemleri kapsamında hafriyat çalışmaları yapılacaktır. Alt montaj
işlemlerinde çıkartılan hafriyat direk temellerine dolgu işlemlerinde değerlendirilecektir.
Artan hafriyat ise direk çevresinde tesviye amacıyla kullanılacak olup, hafriyat taşınması
ve hafriyat atığı söz konusu olmayacaktır.
Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamasında direklerin temel çukurları için

yapılacak kazı işlemlerinden dolayı emisyon oluşumu söz konusudur. Araçların
egzozlarından çıkan gaz emisyonları araçlara ait Emisyon Pulları sayesinde kontrol
edilecektir. Toz emisyonu ile ilgili hesaplamalar Bölüm IV’ de diğer emisyonlar ile ilgili
hesaplamalar ve detaylı bilgiler hazırlanacak ÇED Raporu'nda verilecektir.
I.3.4. Gürültü
Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamalarında; kazı, inşaat, montaj ve tel çekimi
çalışmalarından, işletme döneminde ise iletkenlerden oluşan korona gürültüsü söz konusu
olacaktır. İnşaat sırasında çalışması planlanan araçların oluşturacağı gürültü değerleri ve
hesaplamaları Bölüm IV’ de verilmiştir. İşletme döneminde oluşması muhtemel korona
gürültüsü ise çevrede oluşabilecek seslere oranla düşüktür, göz ardı edilebilir seviyededir.
I.3.5 EMA (Elektromanyetik Alan)
Projenin işletme aşamasındaki en önemli hususlardan biri, enerji iletim hatlarından

yayılan elektromanyetik alanların etkisidir. Henüz elektromanyetik alanların insan ve
çevreye olan etkisi kesin olarak kanıtlanmamış olmakla birlikte çalışmalar sürmektedir.
Konuyla ilgili günümüze dek yapılmış çalışmalar, literatür bilgileri ve elde edilen sonuçlar
Bölüm IV’ de detaylı olarak irdelenmiştir.
I.3.6 Tehlikeli Atık, Tıbbi Atık, Atık Pil ve Akümülatörler
EİH inşaat aşamasında tehlikeli atık ve tıbbi atık oluşması söz konusu
oluşmayacaktır. Bunun yanı sıra projede çalışacak araçların bakımları en yakın
servislerinde yapılacağı için proje sahasında ‘‘Atık Pil ve Akümülatör Kontrolü
Yönetmeliği’’ kapsamında da atık oluşmayacaktır.
Projenin işletme aşamasında ise tesisin bakım çalışmalarından dolayı katı atık
oluşması söz konusu olacaktır. Bakım sırasında tespit edilen hasarlı malzemeler yenisi ile
değiştirilecek, eskileri depolarda stoklanacaktır. Ekonomik değeri olan malzeme
yönetmeliklere uygun olarak bertaraf edilecektir.
Arazi hazırlama ve inşaat aşamasında kullanılan araçların bakımları bölgedeki

akaryakıt istasyonlarında yapılacağından proje alanında herhangi bir atık oluşumu söz
konusu olmayacaktır. Ancak 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’ de
yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 21.01.2004 tarih
ve 25353 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü
Yönetmeliği’ndeki esaslara uyulacaktır.
8
I.4. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti Ve Seçilen Yerin
Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi
380 Cizre-Kızıltepe EİH mevcut güzergahın yenilenmesi şeklindedir. Bu güzergah

kamulaştırma ve işletme kolaylığı açısından seçilmiştir. Bu nedenle güzergah alternatifi
söz konusu değildir.
Proje kapsamında tesisi planlanan 380 Cizre-Kızıltepe EİH’nin yerinin

belirlenmesinde arazinin topografik ve coğrafi koşulları dikkate alınmıştır. Belirtilen bu ana
nedenlere ilaveten güzergah seçiminde, EİH’ nin yerleşim yerlerine olan mesafesi, tesis -
bakım - işletme kolaylıkları, bataklık - sel yatağı - heyelana maruz alanlar, orman -
meyvelik - kavaklık gibi alanlar, askeri sahalar, hava meydanları - devlet üretme çiftlikleri -
kavakçılık enstitüsü vb. olan alanlar, PTT, Özel Çevre Koruma Alanları, Karayolları, Devlet
Demir Yolları, baraj, gölet, sulama kanalları, imarlı sahalar, maden, kömür alanları, arazi
kullanım durumları gibi önemli unsurlar göz önünde bulundurulmuştur. Güzergahın
belirlenmesinde etkili olan bir diğer unsur da planlanan EİH bölgedeki yük dağılımıdır. Bu
unsurlar dikkate alınarak, takribi güzergah seçimi yapılmıştır. Ayrıca yapılmakta olan ÇED
çalışmaları kapsamında devam eden haritalama çalışmaları ile birlikte, ilgili kurumların ve
yörede yaşayan halkın görüşleri alınacaktır. EİH güzergahındaki olası değişiklikler için
ÇED çalışmaları, güzergahın sağından ve solundan 2,5 km olmak üzere toplam 5 km
genişliğindeki inceleme alanı içerisinde yapılacak olup ÇED Raporu bu alanın tamamı
taranarak hazırlanacaktır.
EİH’nin takribi güzergahı yukarıda açıklanan unsurlar dikkate alınarak belirlenmiş

olup, EİH güzergah planı Ek-2’de verilmiştir.
9
BÖLÜM II
PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU
10
TEİAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 380 kV Kızıltepe-Viranşehir EİH
BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU
II.1. Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler.
TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından tesisi ve işletmesi planlanan 380 kV gerilimli yaklaşık
145 km uzunluğundaki Cizre-Kızıltepe EİH güzergahı; Mardin İli Merkez, Kızıltepe, Yeşilli,
Ömerli, Nusaybin, Midyat İlçeleri İle Şırnak İli İdil ve Cizre İlçeleri İlçeleri sınırları içerisinde
kalmaktadır. ÇED çalışmaları kapsamında güzergahın sağından ve solundan 2,5 km
olmak üzere toplam 5 km’lik bir koridor değerlendirilmektedir. Bunun sebebi, proje ile ilgili
kurum kuruluşlardan alınacak görüşler doğrultusunda yapılması muhtemel güzergah
değişikliğinin bu koridor içerisinde kalmasını sağlamaktır.
Projeye ait Yer Bulduru Haritası Ek-1’de, EİH güzergahından fotoğraflar Ek-3’te
verilmiştir.
Planlanan EİH güzergahının en yakın yerleşim yerleri, yerleşim yerlerinin hatta

göre konumları ve hat güzergahına uzaklıklarını gösterir liste Tablo 2.1’de verilmiş olup,
Some noktalarının koordinatları ise 1/25.000 ölçekli Ek-2’de sunulan pafta üzerinde
belirtilmiştir. Tablo 2.1.’de hattın yerleşim yerlerinin göre konumları ve uzaklıkları yerleşim
yerleri (il, ilçe, köy vb.) merkezleri esas alınarak takribi olarak belirtilmiş ve sadece konum
belirlemeye yönelik bir bilgi olup, anılan mesafeler taahhüt değildir. Söz konusu mesafeler
inceleme koridoru içerisinde direk yerlerinin kesinleşmesi durumunda ve teknik gerekçeler
nedeniyle değişkenlik gösterecektir.
Tablo 2.1. EİH Güzergahına En Yakın Yerleşim Merkezleri ve Güzergaha Uzaklıkları

Takribi Takribi Güzergaha
Yerleşim Yeri İli İlçesi
Güzergaha Yönü Mesafesi (m)
Ziyaret Mardin Kızıltepe Batı 660
Sancarlı Mardin Kızıltepe Batı 720
Kocalar Mardin Kızıltepe K.B 190
Karaman Mardin Kızıltepe K.B. 1000
Acar Mardin Merkez Güney 370
Çiftlikköy Mardin Merkez Güney 1660
Eryeri Mardin Merkez Güney 500
Eskikale Mardin Merkez Kuzey 930
Bülbül Mardin Yeşilli Kuzey 1810
Uzunköy Mardin Yeşilli Kuzey 120
Sancar Mardin Yeşilli Kuzey 780
Işıkdere Mardin Ömerli Kuzey 1110
Çayıralanı Mardin Ömerli Güney 1250
İkipınar Mardin Ömerli Kuzey 1120
Kömürlü Mardin Ömerli Kuzey 1750
Harmankaya Mardin Ömerli Kuzey 1740
Duygulu Mardin Ömerli Kuzey 1540
Kovanlı Mardin Ömerli Kuzey 670
Dallıağaç Mardin Nusaybin Güney 770
Kuyular Mardin Nusaybin Güney 1270
Kutlubey Mardin Midyat Güney 520
Kayalıpınar Mardin Midyat Kuzey 2300
Çaldere Mardin Midyat Güney 930
Yemişli Mardin Midyat Kuzey 900
11
Yayvantepe Mardin Midyat Kuzey 1260

Güngören Mardin Midyat Kuzey 370
Haberli Şırnak İdil Güney 830
Karalar Şırnak İdil Güney 2400
Öğündük Şırnak İdil Kuzey 1400
Toklu Şırnak İdil Güney 1830
Tepeli Şırnak İdil G.D 1140
Kayalı Şırnak İdil K.B 2150
Dirsekli Şırnak İdil Güney 570
Düzova Şırnak Cizre Güney 1210
Çatalköy Şırnak Cizre K.D. 1220
Kaynak: 1/25.000 Ölçekli Güzergah Planı
.
12
BÖLÜM III
PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT
ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ
13
BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ
III.1. Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna,
Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava
(Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik
Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V Deki
Duyarlı Yöreler Listesi de Dikkate Alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerden Birbiri
Arasındaki İlişkileri de İçerecek Şekilde Açıklanması.
III.1.1. Nüfus
Bu projenin inşaat ve işletme aşamalarında olası sosyo-ekonomik etkilerin en belirgin

olması tahmin edilen bölge, proje alanı yakın çevresindeki yerleşim alanıdır. Mardin İli
Merkez, Kızıltepe, Yeşilli, Ömerli, Nusaybin, Midyat İlçeleri İle Şırnak İli İdil ve Cizre İlçeleri
civarlarındaki kasaba ve köyler birinci öncelikli olarak sosyo-ekonomik yönden etkilenecek
yerleşim yerleridir. Bahsi geçen bu bölgede sosyo-ekonomik etkilerin değerlendirilmesi ve
mevcut sosyo-ekonomik yapının belirlenmesi amacıyla Türkiye İstatistik Kurumundan
(TÜİK) elde edilen 2010 yılı adrese dayalı nüfus sayımı sonuçları değerlendirilmiştir.
2010 yılı itibariyle Şırnak ve Mardin illerine ait nüfus verilerine göre incelme alanına
giren yerleşim yerlerindeki cinsiyete göre nüfus dağılımı Tablo 3.1 ve Tablo 3.2’de
görülmektedir.
Tablo 3.1.Şırnak İli Kentsel Nüfus – Kırsal Nüfus Dağılımı

Toplam Erkek Kadın
Şırnak - il nüfusu 430.109 219.187 210.922
Şırnak - il/ilçe merkezleri nüfusu 269.494 139.257 130.237
Şırnak - belde ve köyler nüfusu 160.615 79.930 80.685
Tablo 3.2. Mardin İli Kentsel Nüfus – Kırsal Nüfus Dağılımı

Toplam Erkek Kadın
Mardin il nüfusu 744.606 371.019 373.587
Mardin il/ilçe merkezleri nüfusu 428.899 215.376 213.523
Mardin belde ve köyler nüfusu 315.707 156.643 160.064
III.1.2. Flora ve Fauna
Flora ve fauna çalışmaları, Nisan 2013’de yapılmış olup özel formata göre ÇED
Raporu’nda bu başlık altında detaylandırılacaktır.
Flora listesinde bitki türlerinin Latince ve Türkçe adları, endemizm durumları,

tehlike kategorileri, fitocoğrafik bölgeleri ve habitatları belirtilecektir.
ÇED Raporu’nun flora kısmı oluşturulurken arazi çalışmasında elde edilen veriler
doğrultusunda bitki türlerinin teşhisi için Davis’in “Flora of Turkey and East Aegean
Islands” adlı eserinden yararlanılacak, hazırlanacak flora listesinin tam ve eksiksiz olması
amacıyla aynı eserden literatür çalışması yapılacak, bu bölgede daha önceden yapılan
araştırma, yayın, makale ve tez çalışmaları varsa araştırılarak yapılan arazi çalışması
desteklenecektir.
Faaliyet alanı ve çevresinde bulunabilecek endemik bitki türlerinin belirlenmesinde

Ekim, T. (2000) tarafından hazırlanan “Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı” adlı yayından
14
yararlanılacaktır. Faaliyet alanı ve çevresinde endemik bitki türlerinin bulunması halinde

bunların adları ve kategorileri kapsam belirleme sonrası verilecek özel formata göre
hazırlanacak ÇED Raporu’nda yer alacaktır.
Fauna türlerinden amfibi, sürüngen, kuş ve memeli türlerinin Latince ve Türkçe

adları, Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listelerinin hangisinde yer aldığı, habitatları, IUCN
kategorileri, Mülga T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü’nün 26 Mayıs 2010 tarih ve 27592 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak
yürürlüğe giren “2010-2011 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” Ek-I (Çevre ve
Orman Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları), Ek-II (Merkez Av
Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları), Ek-III (Merkez Av Komisyonunca
Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları) listeleri ilgili fauna tablolarına
işlenecektir.
III.1.3 Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler ile Doğal Afet Durumu
Şırnak İli; Cizre İlçesi ve yakın civarının; jeolojisi, yapısal jeolojisi, hidrojeoloji ve
hidrolojik özellikleri, tektonik yapı ve yer altı sularıyla arasındaki ilişkiler, yer altı ve yerüstü
suyundan faydalanma imkânları ÇED raporunda ayrıntılı bir şekilde irdelenecektir.
Projenin sınırlarından geçtiği Şırnak iline ait genel jeoloji bilgisi aşağıdaki gibidir. İlin
bulunduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ nin stratigrafik dizilimi Paleozoikten Kuvaternere
doğru şu şekildedir. (Ketin. 1983); Ülke jeolojisinin belirlenmesi için MTA (Maden Tetkik
Arama Enstitüsü) tarafından yapılmış olan 1/100.000 ölçekli jeolojik haritada Kocapınar,
Eruh, Güzeldere, Çiğli dörtgeni içerisinde kalan alanda yüzeylenen birimler yaşlarına göre
Silüriyen, Devoniyen, Permokarbonifer, Tirias, Jura-Kretase, Üst Kretase-Paleosen,
Paleosen-Alt Eosen, Orta Eosen-Lütesien, Üst Miosen, Pliosen (karasal), Neojen (kısmen
karasal, kısmen denizel), Pleistosen (eski alüvyon), Holosen (yeni alüvyon) ile bazalt-
dolerit püskürmesi ve serpantin sokulumu mevcuttur. Kocapınar, Eruh, Güzeldere, Çiğli
dörtgeni içerisinde yer alan Paleozoik yaşlı istif; kireçtaşı, dolomitik kireçtaşı, kumtaşı ve
şeyl litolojik birimlerinden (Tanin Formasyonu) oluşmakta iken Trias yaşlı istif kireçtaşı,
marn, şeyl-kireçtaşı, kumtaşı, killi ve oolitik kireçtaşı litolojik birimlerinden (Goyan-Çiğli
Formasyonu) oluşmaktadır. Trias yaşlı birimler üzerine uyumsuz olarak gelen Jura-
Kretase yaşlı istif ise kumlu-dolomitik kireçtaşları ve dolomit ile kumlu kireçtaşı litolojik
birimlerinden (Mardin Formasyonu) oluşmaktadır. Bu birimlerin üzerine ise yine uyumsuz
olarak Üst Kretase-Paleosen yaşlı istif ince-orta tabakalı killi kireçtaşı, kumtaşı-süttaşı ve
şeyl, resifal kireçtaşı, kumtaşı-marn ara tabakalı şeyl ile iri tabakalı sert kireçtaşı litolojik
birimlerinden (Germav Formasyonu) oluşan istif gelir. Bu formasyonların üzerine
Paleosen-Alt Eosen yaşlı şeyl-marn ara tabakalı kırmızı kumtaşı ve konglomera litolojik
birimlerinden (Gercüş Formasyonu) oluşan çökel istifi yüzeylenir.
Bu istifi ise Orta Eosen-Lütesien yaşlı tebeşirli-çörtlü ve masif-dolomitik kireçtaşı

litolojik birimi (Midyat Formasyonu) örter. Birimler Üst Miosen-Pliosen yaşlı kırmızı kaba
konglomera kumtaşı ve marn, resifal kireçtaşı, şeyl-silttaşı, kumtaşı, şeylli-marn evaporit
birimlerinden (Germik-Şelmo Formasyonu) oluşan istifçe izlenir. Konglomera, kaba
kumtaşlarından (Lahti Formasyonu) kısmen karasal, kısmen denizel çökel karakterdeki
istif Üst Mosen-Pliosen yaşlı istifi yüzeyler. Stratigrafik dizilim en üstte Pleistosen ve
Holosen yaşlı alüvyonlar ile sonlanır. Kocapınar, Eruh, Güzeldere, Çiğli dörtgeni içerisinde
Kocapınar ve Cizre çevresinde bazalt-dolerit lav püskürmeleri ile Beytüşşebap-Kavalda
arasında serpantin sokulumları bulunmaktadır. İl alanının güney ve batı kesimleri III.
zaman yaşlı oluşumlarla kaplıdır. Aynı oluşumlar İran ve Irak’ta da devam etmekte ve bol
miktarda petrol içermektedir. Bu oluşumların Türkiye’deki uzantıları incedir ve III. Zaman
sonlarında tektonik hareketler sonucu kıvrılmıştır. Bu kıvrımlama ilin güney kesiminde
Cudi dağlarında daha fazla olmuş, yaşlı tortullar güneye doğru genç depolar üzerine
itilmiştir. III. zaman yaşlı neolojen oluşumları bazalt ve bolaritten oluşan volkanik örtü ise
ilin batısında bu alanlara yayılmıştır.
15
Depremsellik:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi içindeki fayların bir çoğunun geçmişte ve günümüzde

aktif olduğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki bir çok yerleşim alanında önemli
hasarlara yol açan depremler oluşturduğu bilinmektedir.
Şırnak ili, Bakanlar Kurulu’nun 18.04.1996 tarih ve 96/8109 sayılı kararı ile
yürürlüğe giren
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı “Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası” nda gösterildiği gibi
büyük oranda 2. Derece Deprem Bölgesi içinde kalmakla birlikte, il içerisindeki
Beytüşşebap ve Uludere yerleşim alanları 1. Derece Deprem Kuşağında bulunmaktadır.
İl sınırları içerisinde ise son yüzyılda şiddetli, büyük ve zararlı bir deprem olmamıştır.
Ancakufakçaplıyersarsıntılarıolmaktadır.
Şekil 3.1.3.1. Şırnak İli Deprem Haritası
Mardin İlinin Topoğrafyası ve Jeomorfolojik Durumu:
Dağlar:
Mardin il alanının % 52,6’sı dağlarla kaplıdır. Pek yüksek olmayan bu geniş dağ
kütlesi, il topraklarının ortasında doğu – batı istikametinde uzanır. Genellikle kalker kaplı
bu dağlar oluşum özellikleri açısından Toroslara benzerler. Yörede yer yer çıkan lavların
oluşturduğu seyrek yükseltilerde vardır.
İl alanında doğu–batı istikametinde uzanan bu dağlar Diyarbakır Havzası ile Suriye

Çölü arasında basamaklarla yükselen bir eşik oluşturur. Suriye Çölüne egemen bir
konumu olan Mardin Dağları, Mardin Ovasından yaklaşık 600 metre yükseklikte çok geniş
bir kütle oluşturur. Sıranın bazı kesitlerinde yükselti 1.000 metre üzerine çıkar. Bu
yükseltilerin başlıcaları, Dilek Dağı, (1.231 m.) Ziyaret Tepe (1.160 m.) Kalınca Tepe
(1.134 m.) ve Alem Dağı (1.041 m.)’dır. Suriye Çölü ve bu çölü kapatan bozkır kuşağında
kalan Mardin Dağları genellikle çıplaktır. Büyük bölümü kalkerli olduğundan çatlaklar ve
yarıklar oluşmuştur. Yüzey suları çatlaklardan dibe çekilmekte ve ancak ovalara yakın
kesimlerde yüzeye yakın seviyeye çıkabilmektedir.
16
Mardin Dağları’nın; Mazıdağı, Derik, Midyat, Savur ve Nusaybin yörelerinde

sokulan yüksek kesimlerde meşe ağaçlarından oluşan topluluklara rastlanır. Yörenin diğer
engebelerini Mazıdağı, Abdulaziz Dağları ve Midyat Dağları teşkil eder.
Platolar:
Mardin’de platolar, yeryüzü şekillerinin en az ağırlıklı bölümünü oluşturmaktadır.

Mardin Dağlarının, özellikle kalkerli kesimleri hızla aşınarak platolara dönüşmüştür. Bu
platolar 700 – 1.000 metre yükselti kuşağında yer alır. Kuzeyde Diyarbakır Havzasına
doğru, güneyde ise Mardin – Kızıltepe ve Mardin – Nusaybin Ovalarına doğru basamak
basamak açılan bu platolar yer yer yüzeye çıkan lavlarla kaplıdır.
Platolarda genelde kalkerli yapı egemendir. Umumiyetle bitki örtüsünden yoksun

olduğu için platolar il hayvancılığı açısından çok önemli değildir. Ancak ovalara yakın
platolarda dağların yüksek kesimlerinde dibe çekilen suların yüzeye çıkması ile oluşmuş
zengin çayırlarla kaplı, hayvancılığa elverişli bölümlere de rastlanır.
Vadiler:
İlin büyük bir bölümü dağlarla kaplı olduğundan vadiler önemli yer tutmaktadır.
Mardin Dağlarından kaynaklanan Dicle Irmağı’nın bazı kolları ile Fırat Irmağı’nın bazı
kolları genellikle kalkerli olan topraklarda koridorlar oluşturmuştur.
Dicle Vadisi: Güneydoğu Anadolu’nun Fırat Irmağı’ndan sonra en önemli vadisidir.

Diyarbakır Havzasını ortadan bölen bu vadi Diyarbakır–Mardin, Batman il alanlarının
birleşme noktasından doğuya doğru uzanır.
Ovalar:
Kızıltepe–Mardin–Nusaybin Ovaları; Şanlıurfa ili sınırlarında kalan Ceylanpınar

Ovasının doğu uzantısı durumundaki bu ovalar bir bütün oluşturmaktadır.
Büyükdere Vadisi ile Gümüş Çayı Vadisinin birleşmesi ile genişleyen taban
üzerinde yer alan Kızıltepe Ovası en geniş olanıdır. Uzunluğu 35 km. genişliği 20 km.
civarındadır.
Kızıltepe Ovasından sonra doğuya doğru Suriye sınırı boyunca takriben 90 km.
uzanan düzlüklere Mardin ve Nusaybin Ovaları adı verilmektedir. Ova tabanlarının
derinliği fazla olmayıp, 5–10 metre arasında değişmektedir.
Geniş alanlar kaplamalarına rağmen Kızıltepe–Mardin–Nusaybin Ovalarında

sulama imkanları son derece kısıtlıdır. Çünkü yöredeki akarsular genellikle yaz aylarında
kurumaktadır. Ancak Nusaybin Ovasının bir kısmı Çağ Çağ Suyu ile sulanabilmektedir.
GAP projesi ile birlikte bu ovaların büyük bir bölümü sulamaya açılacaktır.
Akarsular:
Mardin ili sınırları içerisinde çok sayıda akarsu bulunmaktadır. Bu akarsulardan en

önemlileri şunlardır;
Gümüş Çayı (Zegran): Mardin İlinin batısında, Erdem Köyü yakınlarından doğan
Gümüş Suyu, önce güneydoğuya sonra güneybatıya doğru akar. Kızıltepe’den geçtikten
sonra batıya yönelen çay, Akdoğan (Arrade) Köyünün güneyinden Suriye Devleti
sınırlarına girer. Söz konusu Akarsu iklim değişikliği ve yağışların azlığı sonucu kuru dere
17
niteliği kazanmış olup, kış aylarında mevsimsel akış göstermektedir.
Çağ Suyu: Midyat ve Nusaybin İlçeleri arasında Dali Köyünün güneyinde iki ayrı
kaynaktan çıkan Aksu (Beyazsu) ile Karasu’nun birleşmesi ile Çağ Çağ Suyu
oluşmaktadır. Bu su üzerinde kurulan baraj ile yörenin içme ve sulama suyu ihtiyacı temin
edilmektedir.
Nusaybin İlçesi sınırlarından Suriye Devleti topraklarına geçen Çağ Çağ Suyu,
üzerinde kurulan baraj ile gerek sulama gerek enerji üretimi açısından önemli bir yere
sahiptir.
Savur Suyu (Habur Çayı): Savur İlçesinin Suçi Köyünden çıkmaktadır. Bu su,
Savur İlçesinin hayat kaynağıdır. Çayın geçtiği yerlerdeki kavaklık ve bahçelik, bu su ile
sulanmaktadır.
Buğur Çayı: Derik İlçesinin Buğur Köyü’nün yakınlarında bir kaynaktan

doğmaktadır.
Bu suyun üzerinde kurulan Dumluca Barajı ile Derik İlçesinin tarımsal sulama
ihtiyacının bir kısmını karşılamaktadır.
Bu suların dışında, Hınız Deresi, Gülzar Deresi, Sultan Şeyhmus Deresi, Gurs
Suyu, Büyük Dere ve Cehennem Deresi Mardin ilinde bulunan akarsulardır.
Mardin İlinin Jeolojik ve Tektonik Yapısı:

Kambrien ve Daha Eski Formasyonlar:
Arap Blokunda bu formasyon yalnız Mardin’in Derik İlçesinde Kermik, Sadan ve

Telbismi’de gözükmektedir. Genellikle gre, konglomera ve kırmızı renkli çapraz tabakalı
kumtaşı ve şeyllerden oluşur.
Kretase:
Eosen ve Paleosen formasyonlarının aşındığı yerlerde Jura-Altkretase kireçtaşları

ile Üst kretase marn ve killeri, Mardin Mazıdağı İlçesi çevresinde Kentalan, Espandika,
Gercüş, Hermis, Kerbent Basenlerinde yüzeylenir. Batıya gidildikçe kalınlıkları azalan
kretase kireçtaşları Mardin Mazıdağı İlçesinde 400 metre kalınlıktadır.
Üst Kretase (Mardin Formasyonu):
Genellikle Mardin ve Mazıdağı Bölgesinde Üst Kretase – Paleosen ve Senoniyen

kireçtaşları üzerinde 200 metre kadar kalınlıkta marnlı gre ve şeyler durumundadır.
Orta Eosen (Midyat Formasyonu):
Güneydoğu Anadolu Bölgesinde geniş bir Trasgresyon alanına sahip olan eosen
kireçtaşlarının en karakteristik gelişimi ilk defa Midyat Platosunda görüldüğünden bu
eosen kireçtaşı birliğine Midyat Formasyonu adı verilmiştir. Genellikle alt düzeylerde
sarımsı ve devetüyü renkte sileks modüllü stratifiye, üst düzeylerde ise açık kırmızı renkte
tebeşirli ve bazen çörtlüdür. Kalınlığı yaklaşık 270 – 350 metre dolayındadır.
Mardin Blokunda çok geniş surette yayılan eosen kalkerleri kenar kıvrımlarında
açığa çıkan Midyat Kalkerleri tipinde olup, alt kesimi bol fosilli ve zengin bir Nummulit
faunası içerir. Mardin Blokunda alttan yukarı başlıca üç seviyeye ayrılabilir;
18
Masif, gri krem renginde sık dokulu kalker,

Marnlı Seviye,
Beyaz Tebeşirli Kalker.
Neojen (Kısmen Denizel, Kısmen Karasal):
Suriye sınırı boyunca alt kısımları kısmen denizel, üst kısımları karasal fasiyeste
gelişmiş olan bu formasyon geniş alanlar kaplar. Alt kesimlerde miyosen kireçtaşları,
paleosen ve yer yer kuvaterneri içine alan üst düzeylerde kumlu, çakıllı tabakalar bulunur.
Tektonik:
Bölge sınırlarında başlıca tektonik karakterler şöyle özetlenebilir;

Bitlis Masifinin güneyinde ardı ardına gelen eden zoojen ve pelajik kalker, marn ve
arjilli serilerle detritik gre çökelleri binlerce metre kalınlıkta birbiri üzerine yığılmıştır. Bu
muazzam yığılma çökelme havzasının devamlı surette çökmesi ile mümkün olabilmiştir.
Çökeller arasında tespit edilen gre, konglomera ve hafif diskordanslar daha kuzeydeki
metamorfik hareketlerine tabi olarak litolojik değişiklikleri meydana getirmiştir. Kıvrık
sisitemlerinin ekseriya antiklinal şeklinde oluşması bölgeye çok karakteristik bir bünye arz
eder.
Mardin Bloku’nun kuzeyinde uzanan subsidans havzasında birbirini takip eden

yönleri önce NB – SE, daha sonra batıya doğru SB – NE istikametini kenar kıvrımlarının
ekserisi monoklinal sistemde antiklinal ve senklinallerden ibarettir. Kenar kıvrımlarının yön
değiştirmelerinin sebebi daha kuzeyde bu kıvrımları doğuran Bitlis Masifinin
virgasyonundan ileri gelmektedir.
Aynı zamanda virgasyonun diğer bir sebebini ön ülke rolünde olan Arap Blokunun
“eperon” ve girintilerinde aramak gerekir. Kenar kıvrımları biri doğuda Cilo Dağlarında,
diğeri bölgemizin hemen kuzeyinde Hacertun Dağında önemli eksen yükselmeleri
sayesinde bölgenin en derin kesintilerini görmek mümkündür. Bu iki yükselim arasındaki
sahada, geniş bir senklinal depresyonu mevcuttur.
Dipten gelen dikey hareketlerin rijit kalker tabakalarını yükselim bölgelerinde

kademeleştirdiği Körkandil, Hacertun Dağ, Cudi ve Katimehenk Dağlarında tespit
edilmiştir. Epirojenik hareketlerin en bariz örnekleri bölgemizde Espandika, Kentalan ve
Garzan istikametinde görülmektedir. Antiklinallerin kırılma yönlerindeki faylar çok derinlere
kadar iner. Kentalan ve Sadak antiklinali kuzey cephelerinde faylarla sınırlanmış ve hatta
Kentalan antiklinali kısmen kuzeye itilmiş dip kıvrımsı arz eder. Güneye gittikçe
antiklinaller daha domumsu olup, fay tesirleri azalır.
Gercüş antiklinalinin güney flankındaki fay sistemi doğuya doğru büyür. Hermis ve
Kerbent antiklinallerini sınırladıktan sonra Fındık Dağı antiklinalinden Cudi Dağı
bindirmesine vasıl olur. Gene epirojenik hareketlerin tesirleri aynı antiklinallerde dubl
deversmanla kendini göstermektedir. Kentalan ve Garzan antiklinalleri aslında aynı
eksenli bir kıvrım sistemi olup, Kurtalan’nın güney batısında N – S istikametinde bir fayla
birbirinden ayrılmış ve Kentalan antiklinali kuzeye Reşan Dağı üzerine bindirmesine
rağmen, Garzan güneye devrik bir antiklinal meydana getirmiştir.
Kenar kıvrımlarının Siirt’in güney doğusunda çok sıkışmış ve fazlaca faylanmış ve

hatta senklinallerinin çoğunun yatık birer izoklinal şekil almasına karşılık Diyarbakır Ovası
etrafında antiklinal eksenlerin birbirinden uzaklaşarak yelpazevari yayılmalar teşkil ettikleri
görülür. Siirt’in güney doğusundaki sıkışmalar güneydeki Arap Platformunun çok yakın ve
muhtemelen Diclenin hemen güneyinden geçtiğine işaret etmektedir. Diyarbakır Ovasında
19
yapılan gravimetrik jeofizik haritası, Arap Platformunun Diyarbakır Ovasının altına girdiğini
ve böylelikle kıvrım sistemlerinin yelpazevari ayrılmalar yaptığını göstermektedir. Özellikle
Arap Platformunun Karacadağı etrafında bir yükselim gösterdiği, bu eski blokun İran’dan
ve Irak’tan gelen sübsidans havzası ile sınırlarındaki fraktürlerden çıkan genç akıntılardan
anlaşılır.
Keza, Tektek Dağlarının batısında Harran Ovasında bulunan N – S doğrultulu

faylar ve eosen kalkerlerinin bu yönde faylanmaları Arap Platformu ile ilgilidir. Sübsidans
havzasının güney hudutları muhtemelen Mardin Bloku denilen Savur, Nusaybin hattında
geçmekte ve kuzeye doğru tedrici olarak inmektedir. İdil – Nusaybin arasındaki Bazalt
Kraterleri de bu hattı işaret etmektedir.
Mardin Bloku’nun güneyinde Cebeli Sincar, Cebeli Abdulaziz, Toualabba

istikametinde Arap Platformu içinde diğer bir sillon belirtmektedir. Böylece Karacadağın
etrafında Arap Platformu’nun bir eperon yaptığı görülür. Ön çukurların etrafına giren bu
eski masif çıkıntısı bütün bölgedeki bu kenar kıvrımlarının yön değiştirmelerine sebep
olmuştur.
Mardin Bloku’nun kuzeyinde uzanan Cizre – Diyarbakır sübsidans havzası

Devonienden pliosene kadar devamlı bir çökelme gösterir. Bu çökelme kuzeybatı yönünde
incelmektedir. Güneydoğuya doğru çökellerin genel bir kalınlaşma arzetmesi Raman’da,
Kentalan’da, Gercüş’te masif kalkerler içinde yapılan sondajlarla ve nihayet Harbol ve
Hacertun Dağı kesitlerinin karşılaştırılması ile kafi derecede izah edilmiş olmaktadır.
Sübsidans Havzası’nın Arap Platformu ile temas zonlarında en son paroksizma

hareketleri dolayısıyla oluşan fraktürlerden çıkan bazalt lavları, bu havzanın güney
sınırlarını meydana getirmektedir.
Güneyde Mardin Bloku, sübsidans havzasına nazaran değişik bir tektonik bünye
arz etmektedir. Arap Platformu’nun yükselim noktalarından birini teşkil eden bu blok
üzerinden Üst Paleozik ve Alt Mesozoik transgresyonları ulaşmamıştır. Gerçekten, Mardin
antiklinalinin incelenmesiyle bu durum daha iyi anlaşılır. Mardin antiklinali güneyde ani
olarak fay hattı ile ovada sınırlanmıştır. Bu fay, batıya doğru yürüyerek Mesozoik
kalkerlerinin parçalanmasına ve nihayet Derik’te substratumu teşkil eden eski paleozoik
bünyelerin aflöre etmesine neden olur. Bu fay boyunca birçok genç akıntı merkezleri
görülmektedir. Derik kesiti de Alt ve Orta Kambrien tabakaları ile Algonkiene ait olan eski
efüziflerin üzerine kretase masif kalkerleri açılı diskordansla oturmuşlardır. Kambrien
Formasyonlarının doğrultuları NE – SB olmasına mukabil, örtü tabakalarını teşkil eden
Mesozoik ve Tersiyer Formasyonlarının doğrultuları E–B istikametlidir.
Paleozoik serilerinin kıvrımlanma yönlerinin Alpin Plisman yönlerinden farklı

olması, eski Huronien masifinin çok önce karakterini kazandığına Karacadağ bazalt
akıntılarının güneydoğu ucunda aflöre eden bu eski paleozoik silsilenin bütün Karacadağ
çevresinde ve Tektek Dağları Tersiyer Tabakaları altında mevcut olduğuna delil olduğu
gibi, bu bölgede Tersiyer Denizinin değişik çökelleride buna işarettir. Arap Bloku’nun batı
hudutları üzerindeki Tersier ve Üst Mesozoik çökelleri, hemen hemen horizontal denecek
derecede az dalgalıdır. Epirojenik hareketler Arap Bloku’nun batı hatlarında Tektek
Dağlarında rijit blok faylanmalara kadar tezahür eder.
Kenar kıvrımlarında mevcut devamlı çökel ve muhtelif derin açmaların mukayesesi

sayesinde bölgenin jeolojik tarihçesini oldukça sağlıklı çizmek mümkündür.
Mardin’in Depremsellik Haritası Şekil 3.1.3.4’te gösterilmiş olup, Mardin ili bu

haritaya göre 3. derecede deprem bölgesi içinde yer almaktadır.
20
Şekil 3.1.3.2. Mardin İli Deprem Haritası
3.1.4. Meteorolojik Durum ve İklimsel Özellikleri
Şırnak
Şırnak ilinin iklimini belirlerken, ilin bulunduğu bölgelere göre değerlendirme

yapmak gerekir.
-Doğu Anadolu Bölgesinde kalan kısmında kışlar serttir. Kuzeyden gelen soğuk
havalar kışın bu yörenin sert ve karlı geçmesini sağlar. Karla örtülü gün sayısı, dolu ve
sisli gün sayısı güney bölgesine göre fazladır.
-Güneydoğu Anadolu Bölgesi içinde kalan kısmında kışlar daha ılık fakat yazları
aşırı sıcaktır.
İklimin karasal olması doğal bitki örtüsü üzerinde etkili olmuştur. Mevsim içindeki
yağışların az olması, doğal bitki örtüsünün bozkır olmasına neden olmuştur. Yükseklerde,
özellikle
Beytüşşebap ve Uludere civarında bulunan dağların yüksek yerlerinde alpin
çayırları bulunur. İlde Doğu Anadolu ikliminin birbirine karşıt iki hava kütlesi etkisini
gösterdiği görülür.
Bunlardan birisi, bölgeyi özellikle kış aylarında etkisi altında bulunduran, buna
karşılık yaz aylarında kuzeye çekilen soğuk kuru hava kütlesidir.
Mardin
Mardin ilinde iklim Akdeniz iklimine benzer özellikler taşır. Yazlar çok sıcak ve
kurak, kışları ise bol yağışlı ve ılımandır. Mardin’de kış mevsiminde oluşan yüksek basınç
alanı kış aylarında soğuk geçmesine yol açar. Bir yandan güneydeki çöl ikliminin etkisi
altında bulunması (Basra Alçak Basıncı), diğer yandan kuzeydeki yüksek dağların serin
hava kütlelerinin bölgeye girmesine mani olması sebebiyle ilin ovalık kesiminde yazlar çok
21
sıcak geçer. İlin kuzey kesiminde zaman zaman kara iklimine benzer özellikler görülür.
Mardin’in iklimini ova ve dağ kesimi olarak iki şekilde değerlendirmek mümkündür. İki
kesimdeki farlılık yağış, sıcaklık ve rüzgar değerlerinde ortaya çıkar. Ova kesiminde yazlar
çok sıcak geçer, kışlar ise ılıman ve yağmurludur. Bu kesimde az miktarda ve kalıcı
olmayan kar yağışları görülür. Dağ kesiminde ise yazları ovaya nispeten daha serin, kışlar
ise şiddetli rüzgar, bol yağmur ve kar yağışlı geçer.
Mardin, ilçeleri ve komşu illerden rüzgar hızının ve yağış miktarının yüksekliği; nem
ve sıcaklık değerlerinin düşüklüğü ile dikkat çekici bir farklılık gösterir.
İlde ortalama aylık rüzgar hızı saniyede 3,5 m/s, ortalama basınç değeri 901,3 mb.,
ortalama nisbi nem % 49, ortalama düşük sıcaklık 12,0 oC ve ortalama yüksek sıcaklık
19,9 oC’dir.
3.1.5. Arazi Kullanım Durumu ve Toprak Özellikleri
Güzergahın isabet ettiği, toplam yüzölçümü 889.100 hektar olan Mardin ili
topraklarının 385.479 hektarı tarım alanı, 113.341 hektarı ormanı alanı, 115.447 hektarı
çayır-mera alanı ve 274.341 hektarı da yerleşim yerleri ve kullanılmayan alanlardan
oluşmaktadır.
Geniş bir tarım alanına sahip olan Mardin ilinde tarım alanının yaklaşık %80'lik
bölümünde tarla tarımı yapılmaktadır. Tarım arazilerinin sulu tarım bölümü az olma
nedeniyle arazinin %9,7'lik kısmı nadasa bırakılmaktadır. Mardin İlinde sulu tarım alanı
65.266 Ha. olup, tarım alanının %7,34'lük kısmını oluşturmaktadır.
Ancak Güneydoğu Anadolu Projesinin devreye girmesiyle birlikte yapılacak sulu

tarımda hem nadas olayı ortadan kalkacak hem de ikinci ürün ekiminin gündeme gireceği
ve dolayısıyla üretimin çok fazla artacağı açıktır.
Sulu arazinin az olması, ilde bahçe ve sebze üretimini olumsuz yönde

etkilemektedir. Bahçe ve sebzelik alanlar toplam tarım alanının ancak % 2,45'ini
oluşturmaktadır.
Mardin İlinde tarım toprakları Nusaybin Ovası, Mardin Ovası ve Kızıltepe Ovası ile
ormanlık arazi, dere ve çayların vadilerinden oluşmaktadır. Bu toprakların büyük bir
bölümü akarsuların taşıdığı alüvyonlarla kaplıdır. Toplam tarım alanının %9'unun üstünde
olan kısmı dağlık ve tepelik alanlarda yayılmış haldedir. Arazilerin büyük bir bölümünde
topraklar kahverengi orman toprakları, kırmızı kahverengi topraklar ve kolüvyal
topraklardır. Yağışlardan sonra toprak yüzeyi 4-5 cm kalınlığında bir kabuk bağlar. Ancak
bu kabuklar kolaylıkla parçalanarak tanecikli bir hal alır. Kireç oranları iyi niteliklidir.
Güzergahın isabet ettiği Şırnak ili arazi varlığı incelenecek olursa;

İlde geniş alanları kaplayan dört tip toprak grubu ile karşılaşılmaktadır. Bunlardan
ilki, kestane rengi topraklardır. Kestane toprakların temel maddesi neojen dönemin yaşlı
kalkerli eski oluşumlarıdır ve yüksek oranda kalsiyum karbonat içeren kayaçlardır.
Kestane rengi toprakların yayılım alanı değişmektedir.Bu topraklar genellikle kültür bitkileri
ve sanayi bitkileri yetiştirmeye uygundur. Ancak Silopi’de bu toprakların bulunduğu
bölgede kuru tarım yapılmaktadır.
İlde bulunan ikinci tür toprak, kahverengi topraklardır. Bu toprakların ana yapısını
3. Zaman yaşlı marnlar ve marna kalkerler oluşturur. Bu toprakların bulunduğu sahada
büyük ölçüde kuru tarım yapılırken, bir kısmında sulu tarım, bağcılık, bahçecilik
yapılmaktadır.
22
İlin genel sınırları içerisinde neojen yaşlı döneme ait, ana maddelerinin
ayrıştırılması sonucu gri ve kireçli yapıya sahip kahverengi orman toprakları da yer
almaktadır. Bu toprakların yayılma alanlarında şiddetli aşınma ve erozyon izleri
görülmektedir. Genellikle eğimi fazla olan Silopi’nin kuzey ve kuzeydoğu bölgelerinde yer
alan kahverengi orman topraklarının kalınlığı oldukça azdır.
İlde yaygın olarak görülen son toprak türü, alüvyonlu topraklardır ki, bu toprakların
ana maddesini kuvartenler ve yaşlı alüvyonlar oluşturur. Bu topraklarda sulu tarım
yapılmaktadır. Alüvyonlu topraklar, akarsular tarafından taşınıp depolanan materyaller
üzerinde oluşan (A)C profilli genç topraklardır. Mineral bileşimleri akarsu havzasının
litolojik bileşimi ile jeolojik periyotlarda yer alan toprak gelişim sırasındaki erozyon ve
birikme devirlerine bağlı olup heterojendir. Profillerinde horizonlaşma ya hiç yok ya da çok
az belirgindir. Buna karşılık değişik özellikte katlar görülür, çoğu yukarı arazilerden
yıkanan kireççe zengindir.
Alüvyal topraklar bünyelerine veya bulundukları bölgelere yahut evrim devrelerine

göre sınıflandırılırlar. Bunlardan üst topraklar alt toprağa belirsiz olarak geçiş yapar. İnce
bünyeli ve taban suyu yüksek olanlarda düşey geçirgenlik azdır. Yüzey nemli ve organik
maddece zengindir. Alt toprakta hafif seyreden bir indirgeme olay hüküm sürer. Kaba
bünyeliler iyi drene olduğundan yüzey katları çabuk kurur. Üzerlerindeki bitki örtüsü iklime
bağlıdır. Bulundukları iklime uyabilen her türlü kültür bitkisinin yetiştirilmesine elverişli ve
üretken topraklardır. Alüvyal topraklar Dicle Nehri ve Botan çayı boyunca uzanmaktadır.
III.1.6 Mülkiyet Durumu
Proje kapsamında EİH’nın her bir taşıyıcı direk için ortalama 200 m2, her bir
durdurucu (some) direk için ortalama 300 m2 olmak üzere yaklaşık 43.500 m2‘ lik alan
mülkiyet hakkı olarak kamulaştırılacaktır. Ayrıca 50 m genişliğindeki koridor, hat boyunca
irtifak hakkı olarak kamulaştırılacaktır. Proje kapsamında güzergah boyunca yaklaşık
3.456.500 m2 alanda irtifak hakkı olarak kamulaştırılacaktır.
Arazilerin mülkiyetleri, kamulaştırma planları ve direk tipleri belirlendikten sonra

kesinlik kazanacak olup,Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma planı
doğrultusunda gerek mülkiyet için ve gerekse irtifak tesisi için öncelikle anlaşma yoluna
gidilecek, anlaşma sağlanamaması durumunda ise açılan dava sonucu oluşturulan bilirkişi
heyeti tarafından belirlenen arazi bedeli karşılığında kamulaştırma yapılacaktır.
III.1.7 Mimari ve Arkeolojik Miras
EİH’ nın sağında ve solunda belirlenen 2,5 km’ lik inceleme alanı içerisindeki
arazilerin şimdiki arazi kullanımları, arazi kabiliyet sınıfları ve büyük toprak grupları
hazırlanacak ÇED raporu içerisinde ayrıntılı olarak verilecektir.
III.1.8 Proje Alanının Hassasiyet Derecesi
Projenin 5 km’ lik inceleme alanı içerisinde 2872 sayılı Çevre Kanunu ‘’Özel Çevre
Koruma Bölgeleri’’ başlığında tanımlanmış alan ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’na
giren ‘’Milli Parklar’’, ‘’Tabiatı Koruma Alanları’’, ‘’Tabiat Anıtları’’, ‘’Tabiat Parkları’’
maddesi altında yer alan özellikte bir alan bulunmamaktadır.
23
BÖLÜM IV
PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE
ALINACAK ÖNLEMLER
24
BÖLÜM IV: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER
IV.1. Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin

Tanıtımı. (Bu Tanıtım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici ve Olumlu Olumsuz
Etkileri İçermelidir.)
Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi için, projeden kaynaklanan çevresel,

ekonomik ve sosyal boyutlardaki etkilerin bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu
etkilerin bazıları doğrudan, bazıları ise dolaylı etkilerdir. Özellikle çevresel kirlilik yaratacak
unsurlar olan hava, su ve toprak kirlilikleri için ilgili yönetmeliklerde belirtilen sınır değerlerinin
altında kalınacağı taahhüt edilecektir. Proje etki alanı, diğer unsurlar (proje alanı florası,
faunası, jeoloji, gürültü, partikül emisyonu, yerleşim yerleri, istihdam, tarım ve orman alanları
vb.) göz önüne alınarak seçilmiştir.
Projeden ekonomik ve sosyal yönden başta Şırnak ve Mardin illeri olmak üzere tüm
Türkiye etkilenecektir. Çevresel etkileşim ise güzergahın sağından ve solundan 100’şer
metre olmak üzere toplam 200 m genişliğindeki bir alan olacağı varsayılmaktadır. Proje
kapsamında, EİH güzergahının sağından ve solundan 2,5 km olmak üzere 5 km
genişliğindeki alanda çevresel etüt ve değerlendirmeler yapılmaktadır.
IV.1.1. Proje İçin Kullanılacak Alan
Merkezinden (TM) başlayacak olup Şırnak ili Cizre ilçe sınırlarında mevcut Cizre TM’nde son
bularak enterkonnekte sisteme bağlanacaktır.
Böylece, Mardin ve Şırnak İlleri Merkez İlçeleri çevresindeki sanayi tesislerinin enerji
ihtiyaçları sürekli ve kesintisiz şekilde karşılanacak, bölgenin ekonomik ve sosyal
gelişimindeki süreklilik sağlanmış olacaktır. Dolayısıyla projenin tesis edilmesi, hem bölge
ekonomisini hem de Türkiye ekonomisini olumlu yönde etkileyecektir.
Tesisi ve işletmesi planlanan 380 kV Cizre-Kızıltepe EİH için 20 tanesi some

(durdurucu) direk, 340 tanesi taşıyıcı direk olmak üzere toplam 360 direk dikilmesi
planlanmaktadır. Direk tipleri belirlenerek hazırlanacak olan kamulaştırma planları
doğrultusunda direklerin mevcut yerlerinden kayma olup olmadığı netleşecektir
TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından, Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma

planı doğrultusunda gerek olması durumunda ve irtifak tesisi için istimlak komisyonu
marifetiyle kamulaştırmalar yapılarak hak sahiplerine arazi bedelleri ödenecektir.
Arazi hazırlama ve inşaat çalışmaları sırasında öncelikle direklerin kurulacağı alanlarda

inşaat çalışmaları yapılacak ve bu alanlarda arazi kullanım şekli kısa süreli değişecektir.
İnşaat çalışmalarının tamamlanmasının ardından direk yerleri topografyaya uygun hale
getirilecektir.
Özellikle tarım alanlarındaki arazilere direklerin kurulmasından sonra tarım aktivitesinin

sürdürülmesinde bir sakınca olmayacağı için işletme döneminde arazi kullanımında önemli
bir değişiklik olmayacaktır.
EİH inşaat çalışmalarının son aşaması olan tel çekme işlemleri sırasında ise yaklaşık
50 m genişliğinde çevresel etki söz konusudur.
Arazi hazırlama ve inşaat çalışmalarının yoğunlaştığı direk yerlerinde, direk ayaklarının

hafriyat çalışmalarında; üst örtü toprağı, düzgün şekilde yapısı bozulmadan sıyrılacak ve
direk ayak kenarlarına depolanacaktır. Sonrasında alt örtü toprağı da benzer şekilde
25
dağıtılmadan çıkarılarak depolanacaktır. Direk ayaklarının temel işlemlerinin

tamamlanmasından sonra alt örtü toprağı ile temel iç dolgu işlemleri yapılacaktır. Ardından
bitkisel(nebati) toprak malzemesi, direk ayaklarının altına düzgün şekilde serilecektir.
Böylece inşaat çalışmalarının tamamlanmasının ardından arazi, kısa sürede eski halini
alarak tarım yapılabilir hale gelecektir. Arazi kullanımındaki değişiklik nedeniyle yöre halkının
etkilenmemesi için daha önce belirtildiği şekilde istimlak çalışmaları yapılacaktır. Sadece
uzun vade de alandaki en önemli etki, işletme aşamasında görsel ve Elektromanyetik Alan
(EMA) etkisi olacaktır.
IV.1.2. Doğal Kaynakların Kullanımı
Tesis edilmesi planlanan enerji iletim hattı için yaklaşık 45 kişinin çalışması
öngörülmektedir. Çalışması öngörülen 45 kişinin, içme ve kullanma amaçlı su ihtiyacı için
6,75 m3/gün su kullanılacaktır. Ayrıca gerekli olduğunda araçların hareket etmesinden
kaynaklanacak toz emisyonunu azaltabilmek için, araçların kullandıkları toprak yolların
sulanması sırasında da su kullanımı söz konusu olacaktır. Bu su şebeke suyundan
sağlanacaktır.
Bunun yanı sıra projenin inşaat çalışmalarında, ihtiyaç duyulması durumunda elektrik
enerjisi, kurulacak olan jeneratör ile karşılanacaktır. Ayrıca iş makineleri ve kullanılacak
araçlar için mazot, benzin, makine yağı, lastik değişimi vb. yakın çevrede bulunan akaryakıt
istasyonundan karşılanacaktır.
IV.1.3. Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Koşullar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye

Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması ve Atıkların Minimizasyonu.
IV.1.3.1. Atıksu
Proje kapsamında enerji iletim hattının; demontaj çalışmalarında 10, alt montaj
çalışmalarında 10 kişi, üst montaj çalışmalarında 15 kişi ve tel çekme işlemlerinde 10 kişi’nin
çalışması öngörülmektedir.
Tüm bu işlemlerin gerçekleştirilmesi sırasında, enerji iletim hattında aynı anda hattın
farklı bölgelerinde en fazla 45 kişi çalışacaktır.
Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında çalışacak 45 kişi için içme ve kullanma
suyu miktarı, bir kişinin ihtiyaç duyacağı su 150 lt/kişi- gün olarak kabul edilirse;
45 kişi x 150 lt/kişi-gün = 6,750 lt/gün = 6.75 m3/gün su kullanılacaktır.
Kullanılacak suyun % 100’ünün atık su olarak geri döneceği kabulüyle oluşacak evsel
nitelikli atık su miktarı 6,75 m3/gün olarak hesaplanır.

yerleşim yerlerinde, mevcut yapılarda (elektrik, su ve kanalizasyonu olan imarlı konutlar vb.)
ihtiyaçlarını karşılayacaklardır. Çalışacak vasıfsız personel bölgeden karşılanacağından
vasıfsız personel için konaklama ve atık oluşumu ile ilgili bir sorun oluşmamaktadır.
Dolayısıyla çalışanlardan kaynaklanacak evsel nitelikli atık sular; yapının mevcut atık
su sistemine (kanalizasyon sistemi) verilerek bertaraf edilecektir.
Şantiye kurulması durumunda ise su tankerler yardımıyla şebeke suyundan sağlanarak

şantiyeye taşınacak, oluşan atık sular sızdırmasız fosseptikte biriktirilip 19.03.1971 tarih ve
13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşaası Mümkün
26
Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
Ayrıca enerji iletim hattının inşaat çalışmalarında yapılacak beton imalatları için;
arazide ulaşımın mümkün olduğu direklerde hazır beton(beton santralinde hazırlanarak
mikser araçları ile direk yerine getirilen beton) kullanılacaktır. Hazır beton için gerekli su
beton tedarikçi firma tarafından betonun hazırlandığı yerde temin edilmektedir. Hazır beton
imalatlarında kullanılacak sular, malzeme bünyesinde kalacağından herhangi bir atık su
oluşturmayacaktır. Ayrıca çalışma yapılan direkte beton imalatların bitmesinden sonra geri
dönen mikser araçlarının yıkanması, proje sahası ve yakın çevresinde yaptırılmayacak olup,
beton tedarikçi firmanın kendi sahasında(beton santrali) yapması sağlanacaktır.
Proje kapsamında, 31 Aralık 2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve
Yönetmeliğinin hükümleri yerine getirilecektir.
IV.1.3.2. Katı Atık
Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamalarında çalışacak 45 kişiden kaynaklı, evsel

nitelikli katı atık oluşması söz konusu olacaktır. Bir kişiden kaynaklı günlük katı atık miktarı
1,34 kg kabulüyle;
45 kişi x 1,34 kg/gün = 60,3 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacaktır.

yerleşim yerlerinde, mevcut yapılarda (elektrik, su ve kanalizasyonu olan imarlı konutlar vb.),
vasıfsız işçiler ise kendi konutlarında ihtiyaçlarını karşılayacaklardır. Mevcut durumdaki
yapılarda personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı atıklar; bölgedeki belediyeye ait
konteynırlara bırakılmakta ve konteynırlarda biriken katı atıklar ise belli periyotlarda ilgili
belediye tarafından alınarak, katı atık bertaraf tesisinde bertaraf edilmektedir. Bu proje
kapsamında da çalışacak personellerden kaynaklı katı atıklar, mevcut katı atık toplama
sistemine verilerek bertaraf edilecektir.
Şantiye kurulması durumunda, evsel katı atıklar şantiye alanında uygun konteynırlarda
toplanacak ve belirli aralıklarla ilgili belediyeler tarafından alınması sağlanacaktır.
İnşaat atıkları sarı renkli geçici biriktirme konteynırları içinde toplanacak, üzerlerine atık
türleri yazılacaktır. Bu atıklar evsel veya tehlikeli atıklar ile karıştırılmayacaktır. Kullanılmayan
bu atıkların belediye tarafından alınması sağlanacak, ya da lisanslı bir taşıma şirketi
aracılığıyla yine lisans almış bir geri kazanım veya bertaraf şirketine gönderilecektir. Evsel
nitelikli katı atıkların Belediyeye ait depolama sahasına kabulü için gerekli izin ve belge
alınacaktır.
Ayrıca enerji iletim hattının arazi hazırlık, inşaat ve montaj çalışmalarında oluşacak,
inşaat(demir, tahta metal vb.) ve ambalaj (çimento kağıdı, ekipmanların kapları, kağıt, strafor
vb.) atıkları hurda olarak toplanacaktır. Geri kazanımı mümkün olan atıklar yeniden
kullanılacak ve/veya lisans almış geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Geri kazanımı
mümkün olmayan atıklar ise yine ilgili belediyenin katı atık toplama sistemine verilerek
bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Aksi bir durumun oluşması halinde katı atıkların 14.03.1991
tarihli ve 20814 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği, ambalaj atıklarının 26.06.2007 tarihli 26562 sayılı Resmi Gazete’ de
yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği gereği bertaraf
edilmesi sağlanacaktır.(YANLIŞ)
Projenin tüm aşamalarında; çalışanlardan kaynaklanacak katı atıkların (yemek artığı,

ambalaj kağıdı, pet şişe, cam şişe vb.) “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” Madde 18’de
27
belirtildiği gibi denizlere, göllere ve benzeri alıcı ortamlara, caddelere dökülmesinin yasak
olduğu konusunda çalışanlar uyarılacak ve gerek bu yasağa gerekse “Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği”nin tüm hükümlerine uymaları sağlanacaktır.
Arazi çalışmalarında direk ayaklarının dikileceği çukurlardan çıkan hafriyat yine bu

çukurların doldurulmasında ve arazinin tesviyesinde kullanılacağından hafriyat taşınması ve
atığı söz konusu olamayacaktır. Ancak zeminin uygun olmadığı durumlarda direk ayakları
farklı bir dolgu malzemesi ile doldurulacağından hafriyat oluşumu ve taşınması söz konusu
olabilmektedir. Bunun gibi istisnai durumlarda hafriyat toprağı belediyenin verdiği izin ve
talimatlar doğrultusunda belediyenin hafriyat sahasına dökülecektir. Bu işlemler sırasında
18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat
Toprağı İnşaat Ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Hükümlerine uyulacaktır.
Enerji iletim hattının tesisinin tamamlanıp işletme aşamasına geçildikten sonra bakım
ekipleri tarafından hat güzergahı boyunca senenin belirli zamanlarında hattın bakımı
yapılacaktır. Bakım esnasında kırılan izolatörler yenilenecek; tellerin tolerans dışı gevşemesi
(uzaması) veya kopması durumunda teller tamir edilecek, hasarlı malzemeler yenisi ile
değiştirilecek olup çıkan malzemeler TEİAŞ’ a ait depolarda stoklanacaktır. Daha sonra bu
malzemeler hurda olarak lisans almış firmalara satılacaktır. Yurtdışında bazı uygulamalarda
olduğu gibi, hat altında bitki yetişmesini önlemek amacıyla herhangi bir kimyasal madde
(Herbisit) kullanılmayacaktır.
IV.1.3.3. Hava Kirliliği
Projenin arazi hazırlama ve inşaat çalışmalarında patlatma, kırma, öğütme gibi işlemler
yapılmayacak ve patlayıcı kullanılmayacaktır. Direklerin temel çukurları için yapılacak kazı
işlemlerinden toz emisyonu oluşması söz konusudur. Her bir direk için 4 çukur açılacak ve
direk ayaklarının oturacağı çukurların derinliği, genişliği ve eni yaklaşık 3 m’dir.
Buna göre her bir direğin her bir ayağı için açılacak çukur hacmi;
V =3mx3mx3m
V = 27 m3 olacaktır.
Toplam hafriyat miktarı, toprak yoğunluğu 1,60 ton/m3 alınarak;
Hafriyat Miktarı =Toprak Yoğunluğu x Toplam Hacim bağıntısından;
= 27 m3 x 1,60 ton/m3
= 43,20 ton olarak bulunur.
Bir ayak çukuru için kazı işlemleri ortalama 4 saat sürmektedir. Buna göre saatte
yapılacak hafriyat miktarı;
43,20 ton/4 saat = 10,8 ton/saat olacaktır.
Tablo 4.1. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri
Emisyon Faktörleri kg/ton
Kaynaklar
Kontrolsüz Kontrollü
Patlatma 0,080 -
Sökme 0,025 0,0125
28
Yükleme 0,010 0,005

Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi) 0,7 0,35
Boşaltma 0,010 0,005
Depolama 5,8 2,9
Birincil Kırıcı 0,243 0,0243
İkincil Kırıcı 0,585 0,0585
Üçüncül Kırıcı 0,585 0,0585
Kaynak: Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-12, Tablo: 12-6
Tablo 4.1 de verilen emisyon faktörlerine göre kazı esnasında toz emisyon faktörü
yükleme ve boşaltma toz emisyon faktörleri ile aynı olarak 0,01 kg/ton alınır (Kazı ve
yükleme emisyon faktörleri aynı formül kullanılarak hesaplanır/US EPA AP-42). Buna göre
toplam saatlik kütlesel toz debisi;
10.80 ton/saat x 0,01 kg/ton= 0,108 kg/saat olarak bulunur.
03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren

“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”, Ek-2’de “Mevcut ve yeni kurulacak
tesislerin bacalarından veya baca dışından atmosfere verilen emisyonların saatlik kütlesel
debileri, mevcut tesisler için bacalarda ölçülerek, baca dışından atmosfere verilen emisyonlar
ile yeni kurulacak tesisler için emisyon faktörleri kullanılarak tespit edilir. Saatlik kütlesel debi
(kg/saat) değerleri Tablo 2.1’de verilen değerleri aşması halinde, tesis etki alanında
emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değeri (HKKD) mümkünse saatlik, aksi takdirde, günlük,
aylık ve yıllık olarak hesaplanır.” ifadesinden yol çıkarak limit değerin 1,0 kg/saat olarak
değerlendirilmektedir.
Projenin inşaat aşamasında toz emisyonu için hesaplanan değer toplam 0,108 kg/saat
olup, bu değer limit (1,0 kg/saat) değerin çok altında olduğu için hava kalitesi katkı
değerlerinin tespitine veya modellenmesine gerek kalmamıştır.
Projenin işletme aşamasında, Enerji İletim Hattından kaynaklı, hava kalitesi üzerine
herhangi bir etki söz konusu olmayacaktır.
IV.1.3.4. Gürültü
Arazi hazırlama ve inşaat çalışmalarında (kazı, inşaat, montaj, vb.) kullanılacak makine
ve ekipmanlardan dolayı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
EİH inşaatında meydana gelecek gürültünün kaynakları ve seviyeleri alt montaj ve üst montaj
olmak üzere iki aşamada değerlendirilmiştir.
Arazi hazırlama ve inşaat çalışmaları aşamasında kullanılacak makine ve ekipmanların

aynı zamanda ve aynı yerde çalıştığı varsayılarak en olumsuz şartlarda ortaya çıkacak
toplam ses basınç düzeyini hesaplamak amacıyla önce her bir kaynaktan oluşacak ses gücü
düzeyinden toplam ses gücü düzeyleri bulunur:
n
Lwi/10
LWT = 10 log (  10
i1
) formülü yardımıyla hesaplanmaktadır.
LWİ = Her bir iş makinesinden kaynaklanan ses gücü düzeyi (dB)

LWT = Toplam ses gücü düzeyi (dB)
Kaynakların tamamından oluşacak toplam ses gücü düzeyi bulunduktan sonra,
29
oluşan bu ses gücü düzeyinin r uzaklıkta yaratacağı toplam ses basınç düzeyi (LPT)
aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanmaktadır.
LPT = LWT + 10 log (Q/A)
A = 4пr2
LPT = Tüm iş makinelerinden r mesafede oluşan toplam ses basınç düzeyi

Q = Yönelme katsayısı (Yer düzeyindeki ses kaynağının yarı küresel dağılımı, Q =2)
r = Kaynaktan uzaklık (m)
Atmosferin etkisiyle seste azalma (Aatm) kaynağın frekansına ve kaynaktan uzaklığa

bağlıdır. Ortalama ses basınç seviyesindeki atmosferik rötuş nedeniyle meydana gelecek
azalma ise aşağıdaki formülle hesaplanmaktadır.
Aatm = 7,4 x 10-8 x f2 x r / 

Aatm = Atmosferik rötuş ile ses basıncı düzeyindeki düşüş (dBA)
f = İletilen sesin frekansı (50-4.000 Hz aralığı)
r = Kaynaktan uzaklık (m)
 = Havanın Bağıl Nemi (% 72)
Ses (gürültü) düzeyinin hesabı ise, aşağıdaki formülün yardımıyla yapılır.
L = Lpt - Aatm+DF
L = Ses (gürültü) düzeyi (dBA),

DF = Düzeltme faktörü (500 Hz için -3,6 dBA, 1.000 Hz için 0 dBA, 2.000 Hz için 1,2 dBA
ve 4.000 Hz için 1 dBA).
4 farklı frekans için hesaplanan değişik mesafelerdeki ses (gürültü) düzeylerinin

logaritmik olarak toplamından, toplam ses (gürültü) düzeyi hesaplanır.
n
Li/10
LT = 10 (  log (10
i1
)
LT = Toplam ses (gürültü) düzeyi (dBA),

Li = 4 farklı frekanstaki ses (gürültü) düzeyleri (dBA).
İş ekipmanı ve iş ekipmanı kaynaklı gürültüler için ses basınç düzeyleri; Açık Alanda
Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili
Yönetmenlikte, bu yönetmelikte olmayan değerler ise Doç. Dr. Nevzat Özgüven’in
Endüstriyel Gürültü Kontrolü, Makine Mühendisleri Odası yayınından alınmış olup; EİH’nın
arazi hazırlık ve inşaat aşamasındaki gürültü hesapları bu formüller kullanılarak yapılmıştır.
Alt Montaj Aşaması:
Arazi hazırlama ve inşaat çalışmaları kapsamında yapılacak alt montaj işlemlerinde

gürültüye neden olabilecek makine, ekipmanlar ve özellikleri Tablo 4.2’de; bu araçlardan
kaynaklanacak ses (gürültü) düzeyleri uzaklığa göre sırasıyla Tablo 4.3’de, ilgili grafik ise
Şekil 4.1’de verilmiştir.
30
(1 )
Tablo 4.2. EİH Alt Montaj Çalışmalarında Kullanılacak Makine ve Ekipmanların Özellikleri
Gürültü Kaynağı Adet Ses Gücü Seviyesi (dBA)
Kamyon 1 101
Ekskavatör 1 103
Beton Pompası veya karıştırıcı 1 115
1
Endüstriyel Gürültü Kontrolü, Makine Mühendisleri Odası, Do. Dr. Nevzat Özgüven
31
Tablo 4.3. EİH Alt Montaj Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşacak Ses (Gürültü) Düzeylerinin Mesafelere Göre Dağılımı
Aatm DF Aatm DF Aatm DF Aatm DF
L (dBA) L (dBA) L (dBA) L (dBA)
r (m) LPT (dBA) (dBA) (dBA) (dBA) (dBA) (dBA) (dBA) (dBA) (dBA) LT (dBA)
(f=500) (f=1.000) (f=2.000) (f=4.000)
(f=500) (f=500) (f=1.000) (f=1.000) (f=2.000) (f=2.000) (f=4.000) (f=4.000)
1 107.45 0.00 -3.2 104.25 0.00 0 107.44 0.00 1.2 108.64 0.02 1 108.43 113.52
5 93.47 0.00 -3.2 90.27 0.01 0 93.46 0.02 1.2 94.65 0.08 1 94.38 99.51
10 87.45 0.00 -3.2 84.24 0.01 0 87.44 0.04 1.2 88.60 0.16 1 88.28 93.46
20 81.43 0.01 -3.2 78.22 0.02 0 81.40 0.08 1.2 82.54 0.33 1 82.10 87.37
30 77.90 0.01 -3.2 74.70 0.03 0 77.87 0.12 1.2 78.98 0.49 1 78.41 83.79
40 75.40 0.01 -3.2 72.19 0.04 0 75.36 0.16 1.2 76.44 0.66 1 75.75 81.22
50 73.47 0.01 -3.2 70.25 0.05 0 73.42 0.21 1.2 74.46 0.82 1 73.64 79.22
60 71.88 0.02 -3.2 68.67 0.06 0 71.82 0.25 1.2 72.84 0.99 1 71.90 77.58
70 70.54 0.02 -3.2 67.33 0.07 0 70.47 0.29 1.2 71.46 1.15 1 70.39 76.18
80 69.38 0.02 -3.2 66.16 0.08 0 69.30 0.33 1.2 70.26 1.32 1 69.07 74.96
90 68.36 0.02 -3.2 65.14 0.09 0 68.27 0.37 1.2 69.19 1.48 1 67.88 73.88
100 67.45 0.03 -3.2 64.22 0.10 0 67.34 0.41 1.2 68.23 1.64 1 66.80 72.90
125 65.51 0.03 -3.2 62.28 0.13 0 65.38 0.51 1.2 66.19 2.06 1 64.45 70.82
150 63.92 0.04 -3.2 60.69 0.15 0 63.77 0.62 1.2 64.51 2.47 1 62.46 69.10
200 61.43 0.05 -3.2 58.17 0.21 0 61.22 0.82 1.2 61.80 3.29 1 59.14 66.35
250 59.49 0.06 -3.2 56.22 0.26 0 59.23 1.03 1.2 59.66 4.11 1 56.38 64.18
300 57.90 0.08 -3.2 54.63 0.31 0 57.60 1.23 1.2 57.87 4.93 1 53.97 62.37
350 56.56 0.09 -3.2 53.27 0.36 0 56.20 1.44 1.2 56.33 5.76 1 51.81 60.83
400 55.40 0.10 -3.2 52.10 0.41 0 54.99 1.64 1.2 54.96 6.58 1 49.83 59.48
500 53.47 0.13 -3.2 50.14 0.51 0 52.95 2.06 1.2 52.61 8.22 1 46.24 57.20
600 51.88 0.15 -3.2 48.53 0.62 0 51.27 2.47 1.2 50.62 9.87 1 43.02 55.32
700 50.54 0.18 -3.2 47.16 0.72 0 49.82 2.88 1.2 48.87 11.51 1 40.03 53.71
800 49.38 0.21 -3.2 45.98 0.82 0 48.56 3.29 1.2 47.30 13.16 1 37.23 52.31
900 48.36 0.23 -3.2 44.93 0.93 0 47.44 3.70 1.2 45.86 14.80 1 34.56 51.07
1000 47.45 0.26 -3.2 43.99 1.03 0 46.42 4.11 1.2 44.53 16.44 1 32.00 49.95
32
Şekil 4.1. EİH Alt Montaj Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşacak Ses (Gürültü) Düzeylerinin
Mesafelere Göre Dağılımı Grafiği
Üst Montaj Aşaması:
Arazi hazırlama ve inşaat çalışmaları kapsamında yapılacak üst montaj işlemlerinde

gürültüye neden olabilecek makine, ekipmanlar ve özellikleri Tablo 4.4'de, bu araçlardan
kaynaklanacak ortalama ses basınç seviyeleri uzaklığa göre sırasıyla Tablo 4.5.’de, ilgili
grafik ise Şekil 4.2.’de verilmiştir.
Tablo 4.4.Üst Montaj Çalışmalarında Kullanılacak Makine Ve Ekipmanların Özellikleri
Gürültü Kaynağı Adet Ses Gücü Düzeyi (dBA)
Kamyon (LW1) 1 101
Vinç (LW2) 1 101
Tablo 4.5.Üst Montaj Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşması Beklenen Ortalama Ses
Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı
LPT (dBA) LPT (dBA) Aatm (dBA) L (dBA) Aatm (dBA) L (dBA)
r (m)
(f:500) (f:3500) (f:500) (f:500) (f:3500) (f:3500)
10 79,56 79,56 0,00 79,56 0,18 79,38
20 73,54 73,54 0,01 73,53 0,36 73,18
50 65,58 65,58 0,02 65,56 0,91 64,68
70 62,66 62,66 0,03 62,63 1,27 61,39
150 56,04 56,04 0,06 55,98 2,72 53,32
200 53,54 53,54 0,07 53,47 3,63 49,92
300 50,02 50,02 0,11 49,91 5,44 44,58
400 47,52 47,52 0,15 47,37 7,25 40,27
500 45,58 45,58 0,19 45,40 9,07 36,52
600 44,00 44,00 0,22 43,78 10,88 33,12
700 42,66 42,66 0,26 42,40 12,69 29,97
800 41,50 41,50 0,30 41,20 14,50 27,00
900 40,48 40,48 0,33 40,14 16,32 24,16
1000 39,56 39,56 0,37 39,19 18,13 21,43
33
90
80
70
Gürültğ Seviyesi (dBA)
Sınır Değer
60
50
40
30
20
10
0
10 20 50 70 150 200 300 400 500 600 700 800 900 1000
Mesafe (m)
Şekil 4.2. Üst Montaj Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşması Beklenen Ortalama Ses Basınç
Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı Grafiği
Sonuç:
24.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirtilen kabul
edilebilir en yüksek gürültü seviyeleri Tablo 4.6’de verilmiştir.
Tablo 4.6. Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri,

Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım) Lgündüz (dBA)
Bina 70
Yol 75
Diğer kaynaklar 70
Tablo 4.4. ve Tablo 4.5’de verilen gürültü seviyeleri Tablo 4.6’de verilen yönetmelik
değerleriyle karşılaştırıldığında; alt montaj aşamasında 70 m üst montaj aşamasında ise
kaynaktan yaklaşık 20 m’ den sonra, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
Yönetmeliği Madde 23’da belirtilen 70 dBA sınırının altında kaldığı görülmektedir.
Tablo 4.5’e göre gürültü seviyesinin limit değerlerin altına indiği uzaklık yaklaşık 20
m.olarak belirlenmiştir. Proje güzergahına en yakın yerleşim yeri Tablo 4.5’de belirtildiği
üzere 20 m.’den daha yakın mesafededir. Ancak yukarıdaki hesaplar tüm iş makinelerinin
aynı anda çalışacağı varsayımı üzerinden yapılmıştır. Projenin tesisinde tüm makinelerin
aynı anda çalışması gibi bir durum söz konusu değildir. altında kalacağı öngörülmektedir.
Proje kapsamında arazi hazırlık çalışmaları açık sahada yapılacağından, gürültü

tedbirlerinin alınması oldukça güç olacaktır. Gürültü, çalışmalar süresince gün boyu
değişiklik gösterecek ancak çalışmalar gündüz (07.00-19.00) yapılacağından gürültü
oluşumu sınırlandırılmış olacaktır. Zorunlu bir durum (Karayolu atlaması, trafik yoğunluğu,
vb.) oluşmadıkça geceleri çalışma yapılmayacaktır.
Proje kapsamındaki çalışmalarda, söz konusu yönetmeliğin 9.maddesi’nde belirtilen

“kara yolu araçlarında uyulması gereken şartlar” ve 13.maddesi’nde “açık alanda
kullanılan ekipmanlarda uyulması gereken şartlar” dikkate alınarak, gürültü oluşumunu
minimize etmek için gerekli tedbirler alınacaktır.
İnşaat aşamasında makine ve ekipmanlarda meydana gelecek gürültüden
34
çalışanları koruyabilmek için, 4857 sayılı İş Kanuna istinaden çıkartılmış ilgili yönetmelikler
ve tüzük hükümleri gereğince, işçilerin gürültüye maruz kalmaları sonucu sağlık ve
güvenlik yönünden oluşabilecek risklerden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları
için gerekli önlemler alınacaktır. Bu konuda ayrıca 25.02.2010 tarihli TEİAŞ İş Güvenliği
Yönetmeliği’nin 249. maddesi gereğice;” 85 desibelin üzerinde ses ve gürültü olan
yerlerde çalışan kişi, kulaklarını koruması için kulaklık veya kulak tıkaçlarını mutlaka
kullanacaktır.”
Böylece, çalışmalarda makine ve ekipmanlardan kaynaklı oluşacak gürültü

seviyeleri çalışanları rahatsız etmeyecek düzeye indirilmiş olacaktır. Ayrıca
yönetmeliklerin öngördüğü değerlere bağlı kalınarak, çevreye verilecek gürültü, minimum
düzeyde tutulmuş olacaktır.
İşletme Aşamasında:
İşletme döneminde, elektrik alan, iletkenlerin yüzeylerinde havanın elektriksel olarak

parçalanmasıyla yüklü parçacıkların ortaya çıkmasına neden olur ki bu da “korona” olarak
adlandırılmaktadır. Korona gürültüsü, iletkenlerden kaynaklanan bir crackling (çatırdama)
gürültüdür. İşletme aşamasında rüzgar gürültüsü ve iletkenlerden oluşan korona gürültüsü
oluşması beklenmektedir. Arka planda oluşacak doğal gürültünün etkisiyle korona
gürültüsü duyulamayacak seviyelerde olacaktır.
Türkiye’de yüksek gerilimli elektrik iletim tesisleri ve trafo merkezlerinden kaynaklı

gürültü seviyelerinin saptanması için, TEİAŞ tarafından, 2002 Yılının Temmuz Ayı’nda
Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Kirliliğini Önleme ve Kontrol Genel Müdürlüğü’ne
kapsamlı bir çalışma yaptırılmıştır. Bu çalışma kapsamında çeşitli EİH ve TM’lerinin çeşitli
noktalarında ölçümler yapılmış olup, bu ölçüm sonuçlarında 380 kV gerilimli EİH ve
TM’lerinde yapılan ölçümlerin en yüksek değerleri Tablo 4.7.’da, “ÇGDYY” Tablo-4”de
belirtilen gürültü sınır değerleri ise Tablo 4.8.’de verilmiştir.
Alanlar (Havai Hattın Tam Altında Yer Altı Hattının Tam Üstünde TM’ nin Çitinde Yaklaşık
Ölçüm Aralığı)
Tesis Tipi Elektrik Alanı (kV/m) Manyetik Alan (mG)
154 kV EİH 0,3-1 9-14

154 kV Yeraltı EİH 3-4 25-27
154 kV GIS TM 3-5 35-39
154 kV TM 0,1-2 30-140
380 kV EİH 1-3 35-60
380 kV TM 1-6 25-69
Kaynak: Elektrik Alanları ve Manyetik Alanlar, Mülga TEAŞ Çevre Daire Başkanlığı Nisan 2001
Tablo 4.8. “ÇGDYY” Tablo-4’de Belirtilen Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır
Değerleri
ALANLAR Lgündüz (dBA) Lgece (dBA)
Endüstriyel alanlar (sanayi bölgeleri) 70 60
Endüstriyel ve yerleşimin birlikte olduğu alanlar
68 58
(ağırlıklı endüstriyel)
Endüstriyel ve yerleşimin birlikte olduğu alanlar
65 55
(ağırlıklı yerleşim)
Kırsal alanlar ve yerleşim alanları 60 50
Enerji iletim hattının bakım ve denetleme çalışmaları esnasında kullanılacak
35
araçlardan dolayı da gürültü oluşumu söz konusu olabilecektir. Ancak bu gürültülerin çok
düşük miktarlarda olması ve çevredekileri fazla etkilememesi beklenmektedir.
IV.1.3.5. EMA (Elektromanyetik Alan)
Elektromanyetik yayılımlar dalga boylarına, frekanslarına ve enerjilerine bağlı olarak;

radyo dalgaları, mikrodalgalar, infrared ışınları, görünür ışık, ultraviyole ışınları, x-ışınları,
gama-ışınları ve kozmik ışınlar gibi türleri bulunmaktadır.
Başlıca yayılım türleri; iyonlaştırıcı yayılım ve iyonlaştırıcı olmayan yayılım olmak

üzere iki grupta toplanabilir.
İyonlaştırıcı yayılım; madde içerisinden geçerken enerjisini ortama aktarmak

suretiyle, ortamdaki atomları doğrudan veya dolaylı yollarla iyonlaştıran yayılım türüdür.
İyonlaştırıcı özelliğe sahip olmayan; sabit telekomünikasyon cihazları olan baz

istasyonları, radyo ve televizyon vericileri ile elektrik iletim hatları, trafo merkezleri ve
elektrikli ev aletlerinden (mikrodalga fırınlar, traş makinesi, saç kurutma makinesi v.b.)
kaynaklanan yayılım ise, iyonlaştırıcı olmayan yayılım olarak ifade edilen elektromanyetik
yayılım grubunda yer almaktadır.
Enerji İletim Hatlarından yayılan elektromanyetik dalgalarının etkilerini, “manyetik”

ve “elektrik” olmak üzere iki ayrı şekilde görmek mümkündür. Manyetik alan kablodan
geçen akımla, elektrik alan ise gerilim ile orantılıdır.
Elektrik alanları, gerilim tarafından üretilirler ve gerilim arttıkça şiddetlenirler. Elektrik

alanın gücü, Volt/metre (V/m) olarak ölçülmektedir.
Manyetik alan ise hareketli ve yüklü parçacıkların diğer yüklü parçacıklara

uyguladığı kuvvettir. Akım boyunca dairesel ve sürekli bir manyetik alan oluşur. Manyetik
Alanın büyüklüğü ve yönü akım şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Manyetik Alan,
Gauss (G) veya Tesla (T) tanımlanmaktadır.
Elektrik ve manyetik alanın biyolojik yaşam üzerine etkileri konusunda birçok

araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalarda özellikle insan sağlığı üzerine olan etkilerin
değerlendirilmesi birkaç basamakta gerçekleştirilmektedir. Bu basamaklar; biyolojik
etkilerin tam olarak saptanması, bu etkilerin insan sağlığını nasıl etkilediği ve
frekanslarıdır.
Elektrikli aletler ve enerji iletim ve dağıtım hatlarının etrafında, hem elektrik ve hem
de manyetik alanlar bulunmasına rağmen, en son araştırmalar, manyetik alanların
potansiyel sağlık etkileri üzerine odaklanmıştır.
Bu nedenle elektrik ve manyetik alanlarla ilgili yapılan çalışmaların önemli bir

bölümü kanser araştırmaları konusunda yoğunlaşmıştır. Yapılan araştırma sonuçlarına
göre, bazı “risk faktörleri” belirlenerek, değişik etkilere göre kanser riskleri ortaya
konmuştur. Örneğin, risk faktörünün 2 olması, kontrol grubuna göre iki kat daha fazla
kansere yakalanma ihtimalini ortaya koymaktadır. Kanıtlanmış potansiyel risk faktörleri
Tablo 4.9’de verilmiştir.
36
Tablo 4.9. Kansere Sebebiyet Vermesi Muhtemel Faktörlerin Bağıl Riskleri,

Bağıl
Faktör (Kanser Tipi) Referans
Risk
Sigara (Akciğer Kanseri)* 10 - 40 Wyner ve Hoffman, 1982

2
Benzenle İlgili Çalışan İşçiler (Lösemi) 1.5 - 20 Sandler ve Collman, 1987
2
Asbest Mesleki Temas (Akciğer Kanseri) 2-6 Fraumeni ve Blot,1982
Doğum Öncesi X Işınları (Çocuk Kanseri) 2,4 Harvey ve diğerleri,1985
Çevresel Tütün Dumanı-Pasif İçicilik (Akciğer
2 2-3 Fielding ve Phenow,1988
Kanseri)
Saç Boyası (Lösemi) 1.8 Cantor et al., 1988
Wertheimer ve Leeper,1979 Savitz , Dr. Draperve
İletim Hatları (Çocuk Kanseri) 1,79-2,02
diğerleri
Sakarin (Mesane Kanseri) 1,5-2,6 IARC,1987
2 3
Aşırı Alkol (Ağız Kanseri) 1,4-2,3 Tuyns,1982
Elektrik İşleri (Lösemi) 1,4-1,9 Savitz ve Calle,1987
Kahve (Mesane Kanseri) 1,3-2,6 Morison ve Cole, 1987
Klorlanmış Yüzey Suyu (Mesane Kanseri) 1,3-2,3 Subcommittee on Disinfectants By-Products,1987
1
Monson (1980) nisbi risk seviyelerini aşağıdaki gibi
tanımlamıştır:
2
Nisbi Risk Bağıntı Gücü Sebep-Sonuç ilişkisini genel olarak onayladıkları
1,0-1,2 Hiç düşünülmektedir.
3
1,2-1,5 Zayıf Alkol ağır sigara dumanıyla bağlı olarak ağız kanseri riskini
1,5-3,0 Orta 15,5’ e kadar yükseltir.
3,0-10,0 Güçlü
10,0 Üstü Sonsuz
Kaynak: Nero 1988, Wilson ve Cronnch 1987, Ahlborr ve arkadaşları,1987
Bu tablodaki değerler, istatistiksel çalışmaların bir sonucudur. Potansiyel etkilerin

birbirinden ayrılmasının çok zor olduğu ve etkilerin diğer etkileri bastırdığı veya arttırdığı
tablodaki değerlerden de görülmektedir.
Sonuç olarak, elektrik ve manyetik alanın insan yaşamı üzerine olan olumsuz etkileri
kanıtlanmamıştır. EMA şiddeti, günlük olarak kullandığımız elektrikle çalışan ev aletlerinde
de değişik düzeylerde ortaya çıkmaktadır. EMA şiddetinin, günlük olarak kullandığımız
elektrikle çalışan ev aletlerindeki durumu Tablo 4.10’da verilmiştir.
Tablo 4.10. Elektrikli Ev Aletlerinin EMA Şiddetleri

Kaynaktan Uzaklık
15 cm 33,3 cm 66,6 cm 133,2 cm
Saç Kurutma Makinesi
Düşük 1 - - -
Orta 300 1 - -
Yüksek 700 70 10 1
Elektrikli Traş Makinesi
Düşük 4 - - -
Orta 100 20 - -
Yüksek 600 100 10 1
Mutfak Robotu
Düşük 30 5 - -
Orta 70 10 2 -
Yüksek 100 20 3 -
Bulaşık Makinesi
Düşük 10 6 2 -
Orta 20 10 4 -
Yüksek 100 30 7 1
Çöp Öğütücü
Düşük 60 8 1 -
Orta 80 10 2 -
Yüksek 100 20 3 -
Mikser
Düşük 30 5 - -
Orta 100 10 1 -
Yüksek 600 100 10 -
Mikrodalga Fırın
Düşük 100 1 1 -
37
Orta 200 4 10 2
Yüksek 300 200 30 20
Çamaşır Makinesi
Düşük 4 1 - -
Orta 20 7 1 -
Yüksek 100 30 6 -
Elektrikli Süpürge
Düşük 100 20 4 -
Orta 300 60 10 1
Yüksek 700 200 50 10
Elektrikli Testere
Düşük 50 9 1 -
Orta 200 40 5 -
Yüksek 1000 300 40 4
Matkap
Düşük 100 20 3 -
Orta 150 30 4 -
Yüksek 200 40 6 -
Kaynak: Elektrik Alanları ve Manyetik Alanlar,Cilt I, Mülga TEAŞ Çevre Daire Başkanlığı, Nisan 2001
Tablo 4.10'da verilen EMA şiddetlerinin, insan yaşamını ne ölçüde ve nasıl etkilediği
bilinmemektedir. Ancak, bazı ülkelerde sınır değerler konularak, bir güvenlik payı
bırakılmak istenmiştir.
Türkiye’de enerji iletim hatlarından kaynaklanacak elektrik ve manyetik alanlar için

24.07.2010 tarih ve 27651 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren
İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonun Olumsuz Etkilerinden Çevre ve Halkın Korunmasına
Yönelik Alınması Gereken Tedbirlere İlişkin Yönetmelik hükümleri geçerlidir. Ayrıca 30
Kasım 2000 tarih ve 24246 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Elektrik
Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği-EKAT” enerji iletim hatlarının yerleşim yerlerine,
yollara ve tesislere olan mesafesine bazı sınırlamalar getirmiş ve hatların tesis iznini bu
şartlara bağlamıştır. 380 kV gerilimli planlanan EİH güzergahı üzerinde de bu mesafelere
uyulacaktır.
Tablo 4.11. Frekens Bantlarındaki Elektrik, Manyetik ve Elektromanyetik Alanlar İçin Limit
Değerler
Ferekans Aralığı Elektrik Alan Şiddeti Manyetik Alan Manyetik Akı Eşdeğer Düzlem
f(HZ) E(V/m) Şiddeti H(A/m) Yoğunluğu B(µT) Dalga Güç
Yoğunluğu
2
Seq(W/m )
50 15000 160 200 -
Kaynak: İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonun Olumsuz Etkilerinden Çevre ve Halkın Korunmasına Yönelik
Alınması Gereken Tedbirlere ilişkin Yönetmelik Değerleri Baz Alınarak Hesaplanmıştır
Uluslararası Radyasyondan Korunma Birliği - Uluslararası İyonize Olmayan

Radyasyon Komitesi (IRPA/INIRC) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çevre Sağlığı Bölümü’
nün işbirliği ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP) desteği ile 50/60 Hz’lik
elektrik ve manyetik alanlar için belirtilen sınır değerler Tablo 4.12’te verilmiştir.
Tablo 4.12. 50/60 Hz. Elektrik ve Manyetik Alanlar İçin Sınır Değerler
Maruz Kalma Koşulları Elektrik Alanı (kV/m) Magnetik Alan (Gauss)
Tam gün 10 5
Çalışanlar Kısa süre (2 saat/gün) 30 50
Uzuvlar - 250
24 saat/gün 5 1.05
Halk
Günde birkaç saat 10 10.05
Kaynak: Zipse,1993
500 kV iletim hatları için yapılan bir başka çalışmada maksimum EMA şiddeti 800
mG olarak tespit edilmiştir. Bu değer, IRPA/INIRC’ nın belirlemiş olduğu halkın sürekli
olarak maruz kalabileceği 1000 mG’ un altındadır.
38
Ülkemizde yüksek gerilimli elektrik iletim kaynaklı elektrik alanı ve manyetik alan
düzeylerinin saptanmasına yönelik ilk ve tek kapsamlı çalışma, 2001 yılında TEAŞ ile
TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü tarafından gerçekleştirilmiştir.
Bu ölçümlerde, proje kapsamındaki değer aşağıda verilmiştir.
Alanlar (Havai Hattın Tam Altında, Yer Altı Hattının Tam Üstünde, TM’ nin Çitinde Yaklaşık
Ölçüm Aralığı)
Gerilim (kV) Elektrik Alan Şiddeti Max.Alan Şiddeti
(kV/m) (mG)
380 kV EİH 1-3 35-60
EİH: Enerji İletim Hattı
Buna göre, bu proje kapsamında tesis edilecek enerji iletim hattının EMA etkileri
yönetmelikteki değerlerin altında olduğu görülmektedir.
EİH’ ndan yayılan EMA’ lar mesafeye bağlı olarakda azalmaktadır. Hattan uzağa
gidildikçe EMA şiddetleri azalmakta olduğu bilinen bir gerçektir.
IV.1.3.6. Hafriyat
EİH Güzergahı boyunca yaklaşık 360 adet direğin altmontaj işlemleri yapılacak olup
bu direklerin yerine yenileri tesis edilecektir. Direkler sökülecek direklerin yerlerine tesis
edileceğinden yeni tesis edilecek direklerin ayak çukurları için açılacak çukurlar, demonte
sırasında mevcut direklerin ayaklarının sökülmesiyle birlikte açılmış olacaktır.
Yapılacak altmontaj çalışmalarında her bir direk için 4 adet direk ayağı sökülecek
olup sökülen direk ayaklarının yerine yenisi tesis edilecektir. Bu nedenle demontaj
sırasında yapılan kazı işlemlerinde yeni direklerin ayaklarının oturacağı şekilde (3 m,
derinliğinde boyutları ise yaklaşık 3 m х 3 m ) kazı işlemi yapılacaktır. Direk ayaklarının
oturacağı çukurların derinliği yaklaşık 3 m, boyutları ise yaklaşık 3 m х 3 m olacağı
kabulüyle:
Her bir direğin her bir ayağı için açılacak çukur hacmi;(Vçukur)
Vçukur= 3 x 3 x 3
Vçukur=27 m3 olacaktır.
Buna göre 360 adet açılacak direk için;
360 direk x 4 çukur/direk = 1440 adet direk çukurları açılacaktır.
Toplam hafriyat ise birim çukur hacmi 27 m3/çukur alınarak;
1440 çukur x 27 m3/çukur = 38.880 m3 olacaktır.
Proje alanında tesis edilecek adet direk için proje kapsamında yapılacak sıyırma ve
hafriyat işlemlerinde toplam 38.880 m3 hafriyat yapılacaktır. Bu hafriyat çalışmalarında
bitkisel(nebati) toprak kalınlığı 25 cm kabulüyle:
Üst Örtü Toprağı = 1440 x 3 x 3 x 0,25 = 3.240 m3

Alt Örtü Toprağı = 1440 x 3 x 3 x (3 - 0,25) = 35.640 m3 çıkarılacaktır.
39
Üst örtü toprağı, düzgün şekilde yapısı bozulmadan sıyrılacak ve direk ayak
kenarlarına depolanacaktır. Sonrasında alt örtü toprağı da benzer şekilde dağıtılmadan
çıkarılarak depolanacaktır. Direk ayaklarının temel işlemlerinin tamamlanmasından sonra
alt örtü toprağı ile temel iç dolgu işlemleri yapılacaktır. Ardından bitkisel(nebati) toprak
malzemesi, direk ayaklarının altına düzgün bir şekilde serilecektir. Dolayısıyla arazi
hazırlık ve inşaat aşamalarında yapılacak bu hafriyat çalışmasıyla hafriyat artığı
oluşmayacaktır.
IV.2. Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin

Yöntemlerinin Genel Tanıtımı,
Yatırımın çevreye olan etkilerinin değerlendirilmesinde; Çevresel Gürültünün

Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği, Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, Su Kirliliği Kontrol
Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği,
Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği, İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonun Olumsuz
Etkilerinden Çevre ve Halkın Korunmasına Yönelik Alınması Gereken Tedbirlere İlişkin
Yönetmelik, Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait
Yönetmelik, İller Bankası değerleri, Uluslararası Radyasyondan Korunma Birliği-
Uluslararası İyonize Olmayan Radyasyon Komitesi (IRPA/INIRC), Dünya Sağlık Örgütü
(WHO) Çevre Sağlığı Bölümü, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)’nın değerleri ve
TEİAŞ Genel Müdürlüğünün çalışmaları, ulusal ve uluslararası literatürde kabul görmüş
değerler kullanılmıştır.
Proje kapsamında EİH’ nın gerek inşaat ve gerekse işletme aşamalarında olası
çevresel etkiler beklenmektedir. Bu etkileri kısa başlıklar halinde; katı atıklar, sıvı atıklar,
hava emisyonları, gürültü, elektro manyetik alan olarak sıralayabiliriz. Bu çevresel
etkilerin, çevresel etki değerlendirme çalışmalarında, detaylı incelenmesi yapılarak,
olabilecek en kötü hal senaryosu çerçevesinde önlemlerin alınması sağlanacaktır.
IV.3. Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen

Önlemlerin Tanıtımı.
TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından tesisi ve işletmesi planlanan 380 kV Cizre-

Kızıltepe EİH inşaat ve işletme aşamalarında çevreye olabilecek olumsuz etkilerin
minimuma indirilmesi için alınacak önlemler ÇED Raporunda detaylı olarak belirtilecektir.
40
BÖLÜM V
HALKIN KATILIMI
41
BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI
V.1. Projeden Etkilenmesi Olası Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin ÇED

Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler,
EİH Projesi kapsamında birinci derece etkilenecek kesim, proje güzergahına yakın
yerleşim yerlerinde yaşamını sürdüren yerel halktır. Yörede yaşayan ve yöreden geçimini
sağlayan yerel halkın içinde özellikle istimlak ve irtifak hakkı çalışmalarının
gerçekleştirildiği arazi sahipleri öncelikli olarak etkileneceklerdir.
Bölüm 2’de proje alanı ve yakın çevresinde yer alan yerleşim birimlerinin güzergah
üzerindeki konumları ayrıntılı olarak verilmiştir. Dolayısıyla bu yerleşim yerlerinde
yaşayanlar projeden doğrudan ve dolaylı olarak etkilenecek kesimdir.
EİH Projesi ile ilgili başlatılan ÇED ve öncesinde etüt çalışmaları kapsamında
çalışma gruplarınca bölgedeki ilgili kurumlar birçok defa ziyaret edilmekte, arazi etütleri ve
mahallinde incelemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda, yöre halkı mümkün olduğunca proje
ile ilgili olarak bilgilendirilecek ve yöre halkının konuya ilişkin düşünce ve görüşleri
alınmaya çalışılacaktır.
Proje ile ilgili ÇED çalışmaları, 17.08.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği’ne uygun olarak
yürütülmektedir. Bu kapsamda yönetmeliğin 9. Maddesi gereği, kapsam ve özel format
belirleme toplantısından önce, halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş
ve önerilerini almak, hazırlanacak ÇED raporunda bu görüşlere yer vermek üzere Çevre
ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenecek tarihte Halkın Katılım Toplantısı yapılacaktır.
Halkın Katılım Toplantısı projeden en çok etkilenecek ve tüm yerleşim yerlerinden

yöre halkının kolayca ulaşabileceği, Şırnak ve Mardin İl Çevre ve Şehicilik Müdürlüğü’nün
de uygun göreceği yerleşim yer(ler)inde yapılacaktır.
Halkın Katılım Toplantısı için; projeden etkilenmesi muhtemel yerleşim yerlerinde

duyurular yapılacak ve toplantının içeriği, tarih ve saatinin yer aldığı duyuru metni, ulusal
ve yerel düzeyde yayın yapan gazetelerde yayınlanarak çok sayıda ilgilinin katılmasına
çalışılacaktır. Böylece yöre halkının faaliyetle ilgili görüş ve önerilerini bildirmeleri mümkün
olacaktır.
Ayrıca halkın proje ile ilgili bilgilendirilmesi amacıyla; proje hakkında kısa görsel
sunumlar yapılacak ve kısa bilgilerin yer aldığı broşürler bastırılıp, katılımcılara dağıtılarak
proje hakkında bilgilerin halk arasında yayılması ve halkın katılımı toplantısına katılma
imkanı olmayan yöre halkı da bilgilendirilmiş olacaktır.
V.2 Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar,
Planlanan EİH Projesinin ÇED süreci kapsamında; Çevre ve Şehircilik

Bakanlığının belirleyeceği Komisyondaki Kurum ve Kuruluşların görüşü alınacaktır.
V.3 Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler,
Hali hazırda bu konuda belirtilebilecek başka bir bilgi ve belge bulunmamaktadır.
46
BÖLÜM VI
YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE
TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK
OLMAYAN BİR ÖZETİ
47
BÖLÜM VI: YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN

TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ
Ekler: (Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası Hazırlanmasında
Kullanılan ve Çeşitli Kuruluşlardan Sağlanan Bilgi ve Belgeler İle Raporda
Kullanılan Tekniklerden Rapor Metninde Sunulamayan Aşağıdaki Belgeler)
Bu proje kapsamında, TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 380 kV geriliminde

1272 MCM iletkenli yaklaşık 145 km uzunluğunda Cizre-Kızıltepe Enerji İletim Hattının
(EİH) tesisi ve işletilmesi planlanmaktadır. Bu proje ile enterkonnekte sistemin uyumlu
çalışması sağlanmış olacak ve bu bağlantı ile trafo merkezlerini alternatif besleme olanağı
doğacaktır. Trafo Merkezlerini besleyen diğer hatlarda oluşabilecek arıza durumunda
Trafo Merkezi alternatif hattan beslenerek bölgenin elektrik ihtiyacının sürekli temini
sağlanmış olacaktır.
Tesis edilmesi ve işletilmesi planlanmakta olan bu hattın, en son düzenlemelere

göre % 3 amortisman göz önüne alındığında, projenin ömrü yaklaşık 30 yıl olarak
öngörülmektedir.
ÇED çalışmalarında, “İnceleme Alanı” olarak, güzergahın sağından ve solundan

2,5 km olmak üzere toplam 5 km genişliğinde bir koridor esas alınacaktır. Proje
güzergahına ait 1/25.000 ölçekli topoğrafik harita EK-2’de sunulmuştur.
Tesis edilecek EİH için hat boyunca 340 taşıyıcı, 20 durdurucu (some) olmak üzere
toplam 360 direk dikilmesi planlanmaktadır. İlk olarak direk etrafında yoğun olarak
başlayacak olan inşaat çalışmaları hat boyunca 50 m genişliğinde bir koridor boyunca
devam edecektir.
Söz konusu EİH, enterkonnekte sisteme bağlanarak bölgenin enerji ihtiyacının

karşılanmasında önemli bir katkı sağlayacaktır. Planlanan hat, başta Zonguldak ve Bartın
illeri olmak üzere, Türkiye genelinde tüketicilere sürekli ve kesintisiz enerji sağlanması
hususunda önem taşımaktadır. Dolayısıyla projenin tesis edilmesi, hem bölge ekonomisini
hem de Türkiye ekonomisini olumlu yönde etkileyecektir.
Tesis edilmesi planlanan 380 kV gerilimli EİH projesinin arazi hazırlama ve inşaat
aşamasında; kazı, inşaat, montaj vb. işlemlerden kaynaklanacak çevresel etkiler
beklenmektedir. Buna göre arazi hazırlama ve inşaat aşamasında; gerek çalışacak
personelden ve gerekse yapılacak inşaat, montaj vb. çalışmalardan dolayı hafriyat, atık
su, katı atık, emisyonlar ve gürültü kirliliği oluşması söz konusu olacaktır.
Projenin işletme aşamasında ise herhangi bir atık su veya emisyon

oluşmayacaktır. İşletme aşamasında insan ve çevre sağlığı açısından en önemli husus;
EMA, katı atık ve gürültüdür. Ancak hat, yerleşim yerlerinin mümkün olduğunca uzağından
geçirildiğinden işletme aşamasındaki sağlık ve çevre üzerine etkiler çok az düzeyde
olacaktır.
Tesis edilmesi planlanan enerji iletim hattı için yaklaşık 45 kişinin çalışması
öngörülmektedir. Çalışması öngörülen 45 kişinin, içme ve kullanma amaçlı su ihtiyacı için
6.75 m3 su kullanılacak olup, aynı miktarda atık su oluşumu söz konusu olacaktır.
Oluşacak katı atık miktarının da 60,3 kg/gün olması beklenmektedir.
Planlanan EİH’na ait inşaat çalışmaları sırasında dikilmesi planlanan 360 direk için
3.240 m3 üst örtü toprağı, 35.640 m3 alt örtü toprağı olmak üzere toplam 38.880 m3
hafriyat oluşumu söz konusu olacaktır. Alt örtü toprağının dolgu malzemesi, üst örtü
toprağının da arazinin tesviyesi için kullanılacağından hafriyat sevkıyatı veya atık hafriyat
oluşumu söz konusu değildir.
48
VI.1. Proje İçin Belirlenen Yer ve Alternatiflerinin Varsa Çevre Düzeni Planı, Nazım,
Uygulama İmar Planı, Vaziyet Planı veya Plan Değişikliği Teklifleri
ÇED sürecinde İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından talep edildiği

takdirde varsa inceleme alanını kapsayan Çevre Düzeni Planı temin edilecek ve ÇED
Raporu ekinde verilecektir.
Tesis edilecek olan iletim tesislerinin kurulacağı yerlere/güzergâhlara isabet eden

taşınmazlarda TEİAŞ tarafından yapılacak mülkiyet ve irtifak hakkı kamulaştırmalarında,
kamu yararı olduğuna dair TEİAŞ Yönetim Kurulu’ ndan verilecek kararın Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı’ nca onayına müteakiben alınacak kamulaştırmaya başlama kararına
esas olmak üzere; tesis yerinin/güzergâhının imar planı içinde olup olmadığı araştırılarak
bu husus ilgili Belediye(ler)den/Valilik(ler)den belgelendirilecektir.
Yukarıda belirtildiği şekilde belgelendirilecek bildirim üzerine tesis

yerinin/güzergahının imar planı içinde olan kısmı için ilgili Belediyelerden (İmar planı onay
merciinin belediyeden başka bir idare olması halinde o idareden) onaylı halihazır harita ve
her ölçekteki üst planlar da dahil olmak üzere tüm imar planı paftaları alınarak tesis
yeri/güzergahı teslim edilecek ve enerji tesisi/enerji iletim hattı olarak her ölçekteki imar
planı tahsisi yürürlükteki imar mevzuatına uygun olacak şekilde hazırlatılacak tadilat teklifi
onaylatılmak üzere plan onama mercii olan ilgili idareye sunulacaktır. Usulüne uygun
olarak onaylanan ve askı süresi sonucunda kesinleşecek tadilat imar planı ve buna esas
karar (Belediyelerde Meclis Kararı, Valiliklerde İl Genel Meclisi Kararı ve bunlara ilişkin
kesinleşme belgeleri) alınacaktır.
Tesisin bir transformatör merkezi veya şalt sahası olması durumunda ve bu tesisin
kurulacağı sahanın mevcut bir uygulama imar planı sınırı dışında kalması halinde de imar
mevzuatı uyarınca istenen planlar amacına uygun olarak hazırlatılıp ilgili idarelere
onaylatılarak kesinleştirilecek ve imar uygulaması da yaptırılacaktır.
Güzergâhın işlendiği topoğrafik harita ekte verilmiştir2.
VI.2. Yatırımcı İçin Projesi İle İlgili Olarak Daha Önceden Alınmış İzin, Onay,
Ruhsat veya İlgili Kurumlardan Alınmış Belgeler ve Benzeri
Proje ile ilgili olarak etüt çalışmaları devam etmekte olup her hangi bir kurumdan
alınan herhangi bir onay, ruhsat ve belge bulunmamaktadır.
VI.3. Proje İçin Seçilen Alan İlişkin Arazi Kullanım Durumu
Proje kapsamında tesis edilecek her bir taşıyıcı ve durdurucu direğin isabet ettiği
alanlarda direk tipine bağlı olarak değişen ölçülerde mülkiyet hakkı tesis edilecek ve bu
alanlar kamulaştırılacaktır. EİH’ nın sağında ve solunda 2,5 km olmak üzere toplam 5 km
genişliğinde koridor inceleme alanı, EİH’ nın sağında ve solunda 25 m olmak üzere toplam
50 m genişliğinde koridor da proje etki alanı olarak seçilmiştir.
EİH’ nın geçtiği güzergâh üzerindeki arazi kullanım durumu ve miktarları, Tarım
Reformu Genel Müdürlüğü’ nden temin edilecek sayısal arazi varlığı haritaları ile şimdiki
arazi kullanımları, arazi kabiliyet sınıfları ve büyük toprak grupları üzerine işlenerek, ÇED
Raporu’ nda ayrıntılı olarak verilecektir.
49
EKLER
EK-1
YER BULDURU HARİTASI

EİH Güzergahını Gösteren Yer Bulduru Haritası

EK-2
PROJE GÜZERGAHINI GÖSTERİR 1/25.000

ÖLÇEKLİ TOPOGRAFİK HARİTA
2
3
4
EK-3
PROJE GÜZERGAHINA AİT

FOTOĞRAFLAR
5
NOTLAR ve KAYNAKLAR
6
NOTLAR ve KAYNAKLAR

Bilişim Toplumuna Giderken Elektromanyetik Kirlilik Etkileri Sempozyumu, 1999,
Ankara
TC. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mevzuatları
Türkiye İstatistik Kurumu Web Sitesi, (www.tuik.gov.tr)
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü,
Elektrik Alanları ve Manyetik Alanlar, Cilt II, Mülga TEAŞ Çevre Daire Başkanlığı,
Nisan 2001
Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği, 2000
Elektrik Mühendisliği 6.Ulusal Kongresi Bildirisi
Elektrik ve Manyetik Alana Maruz Kalma Sınır Değerleri Rehberi, IRPA / INIRC, 1990.
ÖZGÜVEN, N. (Doç. Dr.) “Endüstriyel Gürültü Kontrolü”; TMMOB Makine
Mühendisleri Odası
Maden, Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Resmi Web Sitesi (www.mta.gov.tr).
T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi başkanlığı, Deprem Dairesi Başkanlığı
(www.deprem.gov.tr)
Şırnak İl Çevre Durum Raporu, 2010
Mardin İl Çevre Durum Raporu, 2010
Emission Factors & AP42, Compilation of Air Pollutant Emission Factors, US EPA AP-
42, January 1995
ÇED BAŞVURU DOSYASINI

HAZIRLAYANLARIN LİSTESİ

380 KV Cizre Kzltepe Eih Ced Basvuru

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

380 KV Cizre Kzltepe Eih Ced Basvuru

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TEİAŞ

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş.

380 kV Cizre – Kızıltepe

ANKARA – AĞUSTOS 2013

Proje Sahibinin Adı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü

Adresi Nasuh Akar Mah. Türkocağı Cad. No:2 06520

Telefon ve Faks Tel : 0 (312) 203 86 11

Projenin Adı 380 kV Cizre - Kızıltepe Enerji İletim Hattı

Projenin Bedeli 44.500.000 TL

TEİAŞ Genel Müdürlüğü

Nasuh Akar Mah. Türkocağı Cad. No:2 06520

Telefon ve Faks Tel : 0 (312) 203 86 11

Rapor Sunum Tarihi

380 kV Cizre-Kızıltepe EİH Proje Koordinatları

UTM ZONE :35 DOM:39 WGS84 ZONE:35

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI ......................................................................... 2

V.1. Projeden Etkilenmesi Olası Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin ÇED

Tablo 1.1. EİH İş Zamanlama Tablosu ..............................................................................6

Ek-1 Yer Bulduru Haritası,

Ek-2 Proje Güzergahını Gösterir 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita,

Ek-3 Proje Güzergahına Ait Fotoğraflar,

ÇED – Çevresel Etki Değerlendirme

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI

Enerji sektöründe temel amaç, artan nüfusun ve gelişen ekonominin enerji

Bu proje kapsamında, TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 380 kV geriliminde

Böylece, Mardin ve Şırnak İlleri Merkez İlçeleri çevresindeki sanayi tesislerinin

Tesis edilmesi ve işletilmesi planlanmakta olan bu hattın, en son düzenlemelere

ÇED çalışmalarında, hat güzergahının sağından ve solundan 2.5 km olmak üzere

Şekil 1.1. Planlanan EİH ve Bölgenin Enerji Üretim-İletim Sistem Haritası(Ölçeksiz)

I.2 Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat Ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi

Yapılması planlanan hattın güzergahının sağından ve solundan 2.5 km olmak

Tesisi planlanan 380 kV Cizre-Kızıltepe güzergahında 20 adet some direği ve

Kamulaştırma Kanunu gereğince, gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde olan alanlar

Bu işlemler kısaca aşağıda açıklanmıştır.

kazılması sırasında çıkartılan hafriyat tekrar çukurların kapatılmasında kullanılır ve

GÜZERGAH ETÜT ÇALIŞMASI

ÇED OLUMLU KARARININ TEMİNİ

İNŞAAT VE MONTAJ İŞLEMLERİ

Tablo 1.1. EİH İş Zamanlama Tablosu

Tesis çalışmaları sırasında öncelikle direklerin kurulacağı alanlarda inşaat

Projenin ÇED çalışmaları kapsamında, güzergâh boyunca iklim, topografya, bitki

I.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak

Tesis edilmesi planlanan 380 Cizre-Kızıltepe EİH projesinin arazi hazırlama ve

Proje kapsamında EİH arazi hazırlık ve inşaat aşamasında;

Projenin gerek inşaat ve gerekse de işletme aşamasında projenin önemli çevresel

I.3.1. İnşaat ve İşletme Aşamasında Gerekli Olan Su İhtiyacının Nereden Temin

Edileceği ve Oluşan Atık Suyun Bertaraf Sistemi

Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamasında çalışacak personel, en yakın

Çalışanlardan oluşacak atık su miktarının 6.75 m3/gün olması beklenmekte olup,

İşletme aşamasında atık su oluşması beklenmemektedir. EİH’nin işletme

I.3.2. Katı Atık

Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamasında çalışacak personeller, en yakın

Ayrıca enerji iletim hattının arazi hazırlık, inşaat ve montaj çalışmalarında

I.3.3. Hafriyat ve Hava Kalitesine Etkiler

Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamasında direklerin temel çukurları için

I.3.5 EMA (Elektromanyetik Alan)

Projenin işletme aşamasındaki en önemli hususlardan biri, enerji iletim hatlarından

I.3.6 Tehlikeli Atık, Tıbbi Atık, Atık Pil ve Akümülatörler

Arazi hazırlama ve inşaat aşamasında kullanılan araçların bakımları bölgedeki

380 Cizre-Kızıltepe EİH mevcut güzergahın yenilenmesi şeklindedir. Bu güzergah

Proje kapsamında tesisi planlanan 380 Cizre-Kızıltepe EİH’nin yerinin

EİH’nin takribi güzergahı yukarıda açıklanan unsurlar dikkate alınarak belirlenmiş

BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU