Professional Documents
Culture Documents
เสนอ
อ.พนมศั กดิ์ มนู ญปรัชญาภรณ์
รายงานนี้ เป็ นสว่ นหนึ่ งของกิจกรรมการเรี ยนรู้ โดยใชโ้ ครงงานเป็ นฐาน (Project
Based Learning)
รายวิชาภาษาไทยและวัฒนธรรม ระดับชั นม ้ ั ธยมศกึ ษาปี ที่ 5
คาํ นํา
รายงานฉบับนี้ เป็ นสว่ นหนึ่ งของวิชา ภาษาไทย ชั นม ้ ั ธยมศก ึ ษาปี ที่ ๕ โดยมีจุด
ประสงค์ เพื่อการศก ึ ษาความรู้ ท่ีไดจ้ ากเรื่ องสามก๊ก ซ่ึงรายงานนี้ มีเนื้ อหาเกี่ยวกับ
การอธิบาย วิเคราะห์
เนื้ อเรื่ องและตัวละคร ในเนื้ อหารายงานจะมีขอ ้ มูลเกี่ยวกับสามก๊ก ตอน กวนอูไป
รับราชการกับโจโฉ จะมีการแบง่ เป็ นหัวขอ ้ ยอ่ ยๆคือ เนื้ อเรื่ อง ตัวละคร ภาษาใน
วรรณคดีเนื้ อหาของรายงานเลม ่ นี้ มาจากการศก ึ ษา
คน้ ควา้ หาขอ ้ มูลจากแบบเรี ยน หนังสอ ื และอินเทอร์เน็ ต
จัดทาํ โดย
นายธารทอง ฉิ่ มออ่ ง
นายธนพล กุลไพศาลธรรม
นางสาวอริ สรา ภัทรอัจฉริ ยกุล
นางสาวณิ ชา วุฒส
ิ ารเจริ ญ
สารบัญ
1. การอา่ นและพิจารณาเนื้ อหาและกลวิธีในวรรณคดีและวรรณกรรม ประกอบ
ดว้ ย
1.1 เนื้ อเรื่ อง หรื อเนื้ อเรื่ องยอ่
1.2 โครงเรื่ อง
1.3 ตัวละคร
1.4 ฉากทอ ้ งเรื่ อง
1.5 บทเจรจาหรื อราํ พึงราํ พัน และ
1.6 แกน ่ เรื่ องหรื อสารัตถะของเรื่ อง
2. การอา่ นและพิจารณาการใชภ ้ าษาในวรรณคดีและวรรณกรรม ประกอบดว้ ย
2.1 การสรรคาํ
2.2 การเรี ยบเรี ยงคาํ
2.3 การใชโ้ วหาร
3. การอา่ นและพิจารณาประโยชน์หรื อคุณคา่ ในวรรณคดีและวรรณกรรม
3.1 คุณคา่ ดา้ นอารมณ์
3.2 คุณคา่ ดา้ นคุณธรรม
3.3 คุณคา่ ดา้ นอื่นๆ
1.2 โครงเรื่ อง
เจา้ เมืองไดช้ ั กชวนคนที่มีความสามารถจากฝั่งศั ตรู มาอยูฝ
่ ั ่ งตน ถึงแมก
้ ลัววา่ ตนจะถูกหักหลัง
โดยยึดมั่นในความซ่ือสั ตย ์
1.3 ตัวละคร
● เลา่ ปี่ มีเชื้อสายราชวงศฮ์ ั ่น เดิมทีฐานะยากจน เป็ นหนึ่ งในสามพี่น้องร่วมสาบาน มีช่ือ
จากการไปชว่ ยปราบโจรโพกผา้ เหลือง เป็ นที่รักของคน มีนิสัยออ่ นโยน
● กวนอู หนึ่ งในพี่น้องร่วมสาบาน เป็ นคนมีความซ่ือสั ตยส์ ูง เป็ นที่เชื่อใจของหลายฝั่ง
หัวดี ใวห ้ นวดเครา ถืองา้ วเป็ นสั ญลักษณ์ เป็ นเจา้ เมืองเกงจิว๋
● โจโฉ ผูม ้ ีอาํ นาจเหนื อกวา่ ฮอ่ งเต้ ลือกันวา่ ยอมทรยศคนทังโลก้ แตไ่ มย่ อมให้ใครมา
ทรยศตน เกง่ กาจดา้ นกลยุทธ์ เคยมีตาํ แหน่งสูงสุดถึงหาอุปราช มีนิสัยเห็นแกผ ่ ล
ประโยชน์ตนเป็ นหลัก
● เตียวเลี้ยว เป็ นทหารมา้ มากความสามารถแตเ่ ปี่ ยมไปดว้ ยคุณธรรม มีความสามารถ
ตอ่ สูเ้ ด็ดเดี่ยว ทังย้ ั งถูกคอกับกวนอูและก็ไดร้ ั บความเชื่อใจจากโจโฉ
้ งเรื่ อง
1.4 ทอ
เหตุเกิด ณ เมืองซีจิว๋ ในประเทศจีนสมัยรัชการพระเจา้ เลนเต้ ไ ดเ้ กิดการยกทัพใหญม
่ าร้อมร
อบยึดครอง
การพิจารณาการใชภ
้ าษาในวรรณคดีและวรรณกรรม
1. การสรรคาํ
● วรรณคดีสามก๊กฉบับนี้ เป็ นฉบับแปล ซ่ึงไดม ้ ีการใชโ้ วหารอยา่ งงา่ ยเพื่อให้
้ า่ นไดเ้ ขา้ ใจงา่ ย ฉะนัน
ผูอ ้ จึงมีบางสาํ นวนที่ไมค ้ ตาในสมัยนี้ เชน
่ ุน ่ เสยี
นํา้ ใจ และหม ่ เส้อ ื
● อยา่ งไรก็ตามแมว้ า่ ศั พทบ ์ างคาํ ไมไ่ ดน ้ ํามาใชใ้ นปัจจุบัน แตก ่ ย็ ั งสามารถ
เขา้ ใจงา่ ย ทังย ้ ั งมีการเรี ยบเรี ยงคาํ ให้สวยงาม ซ่ึงทาํ ให้ผูอ ้ า่ นสามารถเขา้ ใจ
ในเนื้ อหาไดอ ้ ยา่ งถูกตอ ้ งและชั ดเจน
● วรรณคดีเรื่ องสามก๊กเป็ นวรรณคดีจีน จึงทาํ ให้มีคาํ ศั พทภ ์ าษาจีนปรากฎใน
เรื่ องซ่ึงเป็ นศั พทเ์ ฉพาะ เชน ่ สถานที่ (เมืองกิจิว๋ ) ชื่อตัวละคร(กวนอู เลา่ าปี
และโจโฉ) อยา่ งไรก็ตามศั พทเ์ ฉพาะเหลา่ นัน ้ ประกอบไปดว้ ย พยัญชนะ
สระ วรรณยุกตใ์ นรู ปแบบที่ตรงตัว จึงสามารทาํ ให้ผูอ ้ า่ นจาํ และอา่ นได้
● ในเรื่ อง สามก๊ก ผูแ ้ ตง่ ไดใ้ ชค ้ าํ บุรุษสรรพนามไดเ้ หมาะสมกับตัวละคร เชน ่
ประโยคที่เตียวหุยพูดกับเลา่ ปี่ “อันทัพโจโฉยกมาครัง้ นี้ ถา้ จะละให้ตังลงได ้ ้
จะมีกาํ ลังทาํ การศก ึ คิดร้ายแกเ่ รา ...ขา้ พเจา้ จะอาสาคุมทหารยกออกไป
โจมตีกองทัพโจโฉ”
3. การใชโ้ วหาร
สามก๊กเน้นใชโ้ วหาร เปรี ยบเทียบที่คมคายและเป็ นคติสอนใจ
1. การเปรี ยบเทียบสงิ่ หนึ่ งเหมือนกับอีกสงิ่ หนึ่ ง
การเปรี ยบเทียบดว้ ยวิธีน้ี จะมีคาแสดงความหมายอยา่ งเดียวกับคาํ วา่
“เหมือน” ปรากฏอยู ่ ดว้ ย เชน ่ ราว ราวกับเปรี ยบ ดุจ ประดุจ ดัง ดั่ง เฉก
เชน ่ เพียง เพี้ยง ประหนึ่ ง ถนัด เป็ นตน ้ โวหารชนิ ดนี้ เรี ยกวา่ อุปมา
ตัวอยา่ ง: สวยเหมือนนางฟ้า
อุปมาโวหารที่ปรากฏในสามก๊กตอนกวนอูไปรับราชการกับโจโฉ มี
ดังนี้
1)ถึงมาตราวา่ ทา่ นจะไดค ้ วามลาํ บากก็อุปมาเหมือนหนึ่ งลุยเพลิงอัน
ลุกเเลขา้ มพระมหาสมุทรอันกวา้ งใหญ่
จากขอ ้ ความขา้ งตน ้ จะเห็นวา่ มีการเปรี ยบเทียบการที่เราเผชิญความ
ยากลาํ บากเหมือนเราตอ ้ งลุยเพลิงลุกแลขา้ มพระมหาสมุทรอันกวา้ งใหญ่
2)ถา้ ละชา้ ไวก ้ จ็ ะมีกาํ ลังมากขึ้น อุปมาเหมือนลูกนกอันขนปี กยังไม่
ขึ้นพร้อม
จากประโยคขา้ งตน ้ จะเห็นวา่ มีการเปรี ยบเทียบ การปลอ่ ยศั ตรู ไวน ้ ัน้
ก็เหมือนการที่ปลอ่ ยให้พวกมันเติบโตเหมือนกับลูกนกที่ยังไมม ่ ีขนไมแ ่ ข็ง
แรงแตเ่ มื่อเติบโตขึ้นก็มีขนสามารถบินไดอ ้ ยา่ งสงา่ งามและแข็งแกร่ง
3)อันความตายอุปมาเหมือนนอนหลับ
จากขอ ้ ความขา้ งตน ้ จะเห็นวา่ มีการอุปมาความตายเหมือนนอนหลับ
ที่จะส่อ ื วา่ ความตายเป็ นการนอนหลับแบบหนึ่ งซ่ึงการนอนหลับแบบนี้ จะ
พิเศษกวา่ แบบปกติทั่วไปเพราะการนอนหลับแบบนี้ จะเป็ นการนอนหลับ
แบบถาวรซ่ึงจะไมส ่ ามารถตื่นขึ้นมาไดอ ้ ีก
4)ครัน ้ จะเอาเส้อ ื ใหมน ่ ัน ้
้ ใสช่ ั นนอก ้
คนทังปวงจะครหานิ นทาวา่ ได้
ใหมแ ่ ลว้ ลืมเกา่
จากขอ ้ ความขา้ งตน ้ จะเห็นวา่ มีการเปรี ยบเทียบระหวา่ งเส้อ ื ใหมก ่ ับ
เหมือนสามีหรื อภรรยาใหมแ ่ ละเส้อ ื เกา่ กับภรรยาหรื อสามีเกา่ ซ่ึงไดบ้ อก
วา่ การใสเ่ ส้อ ื ใหมไ่ วข้ า้ งนอกแลว้ ใสเ่ ส้อ ื เกา่ ไวข้ า้ งในก็เหมือนการไดส ้ ามี
หรื อภรรยาใหมแ ่ ลว้ ลืมคนเกา่
5)ตัวเราเกิดมาเป็ นชายรักษาสั ตยม ์ ิให้เสยี วาจาถึงมาตรวา่ เลา่ ปี่ จะ
ถึงแกค ่ วามตาย เราก็จะตายไปตามความที่สาบานไว้
จากขอ้ ความขา้ งตน้ จะเห็นวา่ มีอุปมาวา่ เสยี ชีพอยา่ เสยี สั จเหมือนเลา่
ปี่ ที่ยอมตายตามคาํ สาบานที่เคยให้ไว้ ที่จะส่อ ื วา่
6)ธรรมดาเกิดมาเป็ นชายให้รู้จักที่หนักที่เบา ถา้ ผูใ้ ดมิไดร้ ู้ จักทีห
่ นักที ่
้
เบา คนทังปวงก็ ้ หามีสติปัญญาไม่
้ ัน
จะลว่ งติเตียนวา่ ผูน
จากขอ ้ ความขา้ งตน้ จะเห็นวา่ เป็ นการแนะนําให้กวนอูใ่ คร่ครวญ
เปรี ยบเทียบระหวา่ งนํา้ หนักบุญคุณของโจโฉกับของเลา่ ปี่ เพื่อจะไดต ้ อยฃบแทร
้ ามที่ควร
ไดต
บรรรณานุ กรม
ศึกษาธิการ, กระทรวง. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย วรรณคดีวิจักษ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5. พ ิมพครั้งที่ 5.
สกสค. ลาดพราว, 2557. 131 หนา