Οδοποίια–Θεωρία

Ενότητα: Συλλογή εντύπων κατά τις παραδόσεις

Γκούντας Ιωάννης

Τμήμα Γεωτεχνολογίας και Περιβάλλοντος

Άδειες Χρήσης

• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

• Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας
χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Χρηματοδότηση

• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού

έργου του διδάσκοντα.

• Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και στην

Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει
μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού.

• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος

«Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την
Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

2
 Περιεχόμενα
1. Σκοποί ενότητας ................................................................................................ 5
2. Περιεχόμενα ενότητας........................................................................................ 5
3. Εισαγωγή .......................................................................................................... 5
4. Αστική Οδοποίια ................................................................................................ 8
4.1 Σχέση Ταχύτητας μελέτης με ταχύτητα κυκλοφορίας ................................... 8
4.2 Αντιστάσεις στην κίνηση των οχημάτων ...................................................... 8
4.3 Ευθύγραμμα Τμήματα Οδού:Απόσταση Ορατότητας .................................. 8
4.4 Μέγιστο Μήκος Ευθυγραμμίας .................................................................... 8
4.5 Καμπύλα τμήματα Οδού: Κίνδυνος Ανατροπης και ολίσθησης .................... 9
4.6 Υπερστροφή - Υποστροφή .......................................................................... 9
4.7 Οριζόντιες Καμπύλες Οδών ...................................................................... 10
4.8 Εγκαρσια κλίση οδωστρόματος ή επίκληση(e) .......................................... 10
4.9 Οριζοντογραφία Οδού ............................................................................... 10
4.10 Ισοκλινής Γραμμή .................................................................................. 11
4.11 Πολυγωνική ........................................................................................... 11
4.12 Μηκοτομή εδάφους- Ερυθρά ................................................................. 11
4.13 Υπολογισμός όγκου χωματισμών .......................................................... 13
4.14 Συντελεστής επιπλησματος ................................................................... 13
5. Βιβλιογραφία ................................................................................................... 14
Παράρτημα .............................................................................................................. 14

Περιεχόμενα Εικόνων
Εικόνα 1: Μελέτη σκοπιμότητας. ............................................................................... 6

Εικόνα 2: Κυκλοφοριακή μελέτη. ............................................................................... 6

Εικόνα 3: Γεωλογική και εδαφοτεχνική μελέτη. .......................................................... 6

Εικόνα 4: Τεχνική μελέτη της οδού . .......................................................................... 7

Εικόνα 5: Κατασκευή της οδού. ................................................................................. 7

Εικόνα 6: Υπερστροφή. ............................................................................................. 9

Εικόνα 7: Υποστροφή................................................................................................ 9

Εικόνα 8: Ισοκλινής Γραμμή. ................................................................................... 11

3
Εικόνα 9: Πολυγωνική Γραμμή. ............................................................................... 11

Εικόνα 10: Μηκοτομή Εδάφους-Ερυθρά.................................................................. 12

Εικόνα 11: Υπολογισμός όγξου Χωματισμών. ......................................................... 13

Περιεχόμενα Πινάκων
Πίνακας 1: Σχέση Ταχύτητας με μελέτη κυκλοφορίας ................................................ 8

4
 1. Σκοποί ενότητας
Οι Σκοποί της παρούσας ενότητας είναι:

 Η εξοικείωση των σπουδαστών με την οδοποιία.

 Κατανόηση των βασικών εννοιών της οδοποιίας.
 Εξοικείωση των σπουδαστών με έννοιες όπως είναι ο σωστός
σχεδιασμός οδικού δικύου, την αστική οδοποιία, κτλ.
 Εφαρμογή της οδοποιίας μέσα από διάφορα παραδείγματα.
 Παρουσίαση εννοιών όπως υπερστροφή, υποστροφή, κτλ..

2. Περιεχόμενα ενότητας
Γίνεται μια παρουσίαση του χώρου της οδοποιίας, δείχνεται στους σπουδαστές ο
τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η οδοποιία και γίνεται μια πρώτη αναφορά σχετικά με
έννοιες όπως είναι η αστική οδοποιία, ο σχεδιασμός οδικού δικτύου, κτλ. Εξηγούνται
στους σπουδαστές οι βασικές έννοιες οδοποιίας ενώ για την καλύτερη κατανόηση
του συγκεκριμένου τομέα παρουσιάζονται παραδείγματα και σχετικές εφαρμογές της
οδοποιίας.

3. Εισαγωγή
Κύριο θέμα της οδοποίιας είναι η μελέτη του τρόπου κατασκευής της οδού έτσι ώστε
να ανταποκρίνεται στον προορισμό της. Παραδείγματα οδών για μελέτη αφορούν:

 Κοζάνη- Κοίλα.
 Κοζάνη– Λάρισα.
 Βερμίου.
 Παλαιά Εθνική οδοός Λάρισα.
 Αττική Οδός– Φόρτοι.
 Κηφισίας– service roads.
 Παλαιά Οδός Κοζάνης– Θεσσαλονίκης– Νέα.

O βασικός στόχος τηε οδοποιίας είναι η μέγιστη ασφάλεια της κίνησης σε συνδυασμό
με την οικονομία. Συνεπώς ο σωστός σχεδιασμός ενός οδικού δικτύου εμεπριέχει:

Θετικές Επιπτώσεις όπως:

 Προσβασιμότητα.
 Οικονομία χρόνου.
 Επικοινωνία ανθρώπων - κοινωνικοποίηση.
 Μείωση κόστους αγαθών.

και Αρνητικές Επιπτώσεις όπως:

 Ρύπανση λόγω αύξησης μετακινήσεων

 Ηχορύπανση.
 Αισθητική υποβάθμιση.
 Ατυχήματα.

5
  Υλικές ζημιές.

Τα βασικά στάδια υλοποίησης ενός οδικού έργου είναι τα εξής:

1. Μελέτη σκοπιμότητας (χρονική στιγμή, γεωμετρία, εναλλακτικές λύσεις)

Εικόνα 1: Μελέτη σκοπιμότητας.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

2. Κυκλοφοριακή μελέτη (φόρτοι, τύποι οχημάτων, πρόγνωση μελλοντικών

δεικτών, στατιστικά – μοντέλο ανάπτυξης οδού)

Εικόνα 2: Κυκλοφοριακή μελέτη.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

3. Γεωλογική και εδαφοτεχνική μελέτη (εδαφολογικά χαρακτηριστικά, κλίσεις

πρανών, αποστραγγίσεις, τεχνικά έργα)

Εικόνα 3: Γεωλογική και εδαφοτεχνική μελέτη.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

6
4. Τεχνική μελέτη της οδού
 Μελέτη αναγνώρισης ή προκαταρκτική μελέτη (εφικτές λύσεις, επιτόπου
έλεγχος, επιλογή μιας ή περισσοτέρων λύσεων) (Γενική οριζοντιογραφία
περιοχής, οριζοντιογραφία έργου, τεχνική έκθεση, κτλ).
 Προμελέτη (τοποθέτηση οδού στον χάρτη, μηκοτομή, προμετρήσεις,
προϋπολογισμό έργου, λεπτομερή τεχνική έκθεση, κτλ).
 Οριστική μελέτη – μελέτη εφαρμογής (σχέδια – τεύχη – τεχνικά έργα
δηλαδή γέφυρες, οχετοί, τοίχοι αντιστήριξης, κτλ).

Εικόνα 4: Τεχνική μελέτη της οδού .

Πηγή: Διδάσκων (2015).

5. Κατασκευή της οδού (χρηματοδότηση έργου, δημοπράτηση, κατασκευή)

 Απαλλοτριώσεις, Απομάκρυνση φυτικών γαιών και κτισμάτων.
 Κατασκευή μεγάλων τεχνικών έργων, Εκτέλεση χωματουργικών
εργασιών.
 Αποκατάσταση επικοινωνίας μεταξύ περιοχών και δικτύων, Κατασκευή
έργων αποστράγγισης.
 Κατασκευή του οδοστρώματος.
 Κατασκευή σήμανσης, Κατασκευή στηθαίων ασφαλείας.
 Κατασκευή ηλεκτροφωτισμού.
 Κατασκευή δευτερευόντων έργων.

Εικόνα 5: Κατασκευή της οδού.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

7
 4. Αστική Οδοποίια
Η αστική οδοποίια περιλαμβάνει:

 Πολεοδομία και αστική οδοποίια.

 Ο.Γ. – Ρ.Γ. – Κ.Χ. – Χρήσεις.
 Πεζοδρόμια, κανονισμοί.
 Γεωμετρικός σχεδιασμός οδού - πεζοδρόμια-στάθμευση - κυκλοφορία.
 Σχεδιασμός οδού– ασκήσεις.
 Κατασκευαστική λεπτομέρεια αστικής οδού.

4.1 Σχέση Ταχύτητας μελέτης με ταχύτητα κυκλοφορίας

ΟΔΟΣ Ι ΟΔΟΣ ΙΙ ΟΔΟΣ ΙΙΙ ΟΔΟΣ ΙV
Vμ km/h
30 50 80 120
Vκ km/h
45 40 82 150
Πίνακας 1: Σχέση Ταχύτητας με μελέτη κυκλοφορίας.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

4.2 Αντιστάσεις στην κίνηση των οχημάτων

 Τριβή.
 Εσωτερική τριβή.
 Αντίσταση στον αέρα.
 Αντίσταση στην κίνηση από την κατά μήκος κλίση της οδού.

4.3 Ευθύγραμμα Τμήματα Οδού:Απόσταση Ορατότητας

Η ασφάλεια των οχημάτων σε ευθύγραμμα τμήματα της οδού εξαρτάται και κατά
πόσο μακριά μπορεί να δει ο οδηγός, ώστε να μπορεί να ελέγξει την ταχύτητα του
οχήματός του και να αποφύγει τη σύγκρουση με κάποιο ξαφνικό εμπόδιο. Επίσης, η
δυνατότητα της προσπέρασης ενός άλλου οχήματος με ασφάλεια σε οδό δύο
λωρίδων και δυο κατευθύνσεων, είναι συνάρτηση του μήκους ορατότητας, που έχει ο
οδηγός. Από τα παραπάνω έχουμε ότι η απόσταση ορατότητας αποτελείται από δυο
μέρη:

 α) Από την απαιτούμενη απόσταση για τροχοπέδηση του οχήματος μέχρι να

σταματήσει
 β) Από την απαιτούμενη απόσταση για προσπέραση άλλου οχήματος σε
οδούς 2 λωρίδων και δύο κατευθύνσεων.

4.4 Μέγιστο Μήκος Ευθυγραμμίας

Δεχόμαστε ως ανώτατο χρονικό όριο παραμονής στην ευθυγραμμία το 1 λεπτό.
Πέρα από το 1 λεπτό η διαδρομή γίνεται μονότονη και κουραστική με κίνδυνο να
προκαλέσει ύπνο στον οδηγό. Έτσι, ως μέγιστο μήκος ευθυγραμμίας ορίζεται το
μήκος που διατρέχει το όχημα για 1 λεπτό.

8
4.5 Καμπύλα τμήματα Οδού: Κίνδυνος Ανατροπης και
ολίσθησης
ΑΝΑΤΡΟΠΗ: Όταν ένα όχημα διαγράφει μια καμπύλη τροχιά, πάνω του
αναπτύσσεται μία δύναμη, που ενεργεί κατά τη διεύθυνση της ακτίνας της καμπύλης.
Αυτή τη δύναμη, που προσπαθεί να εκτρέψει το όχημα προς τα έξω, την ονομάζουμε
φυγόκεντρο.

Μικρή ακτίνα καμπύλης με μεγάλη ταχύτητα οχήματος, αυξάνει τον κίνδυνο

ανατροπής. Για σταθερή ακτίνα καμπύλης υπάρχει μία οριακή ταχύτητα που αν
ξεπεράσει το όχημα θα ανατραπεί. Ο κίνδυνος να ανατραπεί το όχημα λιγοστεύει
τόσο, όσο το κέντρο βάρους του βρίσκεται χαμηλά και το πλάτος του είναι μεγάλο.

ΟΛΙΣΘΗΣΗ: Εκτός από τον κίνδυνο ανατροπής έχουμε και κίνδυνο ολίσθησης κατά
την εγκάρσια διεύθυνση του οδοστρώματος. Για να μην ολισθήσει το όχημα, θα
πρέπει η τριβή που παρουσιάζεται να είναι μεγαλύτερη ή ίση με τις δυνάμεις που θα
προκαλέσουν την ολίσθηση.

*** Ο κίνδυνος ολίσθησης καλύπτει τον κίνδυνο ανατροπής. Δηλαδή, αν εξασφαλίσουμε το όχημα από
τον κίνδυνο ολίσθησης, θα έχει εξουδετερωθεί και ο κίνδυνος ανατροπής.

4.6 Υπερστροφή - Υποστροφή

Εικόνα 6: Υπερστροφή.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

Εικόνα 7: Υποστροφή.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

Όταν υπό τη δράση μιας καθορισμένης πλάγιας δύναμης, η γωνία απόκλισης των
εμπρός τροχών, είναι πιο μικρή από τη γωνία απόκλισης των πίσω τροχών το όχημα
υπερστρέφει, επειδή διαγράφει μία καμπύλη πιο κλειστή απ' αυτή που καθορίζεται
από τον προσανατολισμό των τροχών του (Εικόνα 6: Υπερστροφή). Αν η γωνία
απόκλισης των εμπρός τροχών είναι μεγαλύτερη από αυτή των πίσω τροχών, τότε το

9
όχημα υποστρέφει, δηλαδή η στροφή που διαγράφει έχει μικρότερη καμπυλότητα (1 /
R) απ' αυτή που ορίζεται από τον προσανατολισμό των τροχών (Εικόνα 7:
Υποστροφή.).

4.7 Οριζόντιες Καμπύλες Οδών

 ΚΑΜΠΥΛΟΤΗΤΑ 1/R
 ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΙΕΣ
 ΚΥΚΛΙΚΑ ΤΟΞΑ
 ΚΛΩΘΟΕΙΔΗΣ ΚΑΜΠΥΛΗ
 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΗΚΟΥΣ/ΚΑΜΠΥΛΟΤΗΤΑΣ

4.8 Εγκαρσια κλίση οδωστρόματος ή επίκληση(e)

Το οδόστρωμα της οδού μπορεί να είναι δικλινές ή μονοκλινές. Στα οδοστρώματα
μιας κατεύθυνσης η εγκάρσια κλίση είναι μονοκλινής. Η εγκάρσια κλίση (επίκλιση)
συμβολίζεται με το γράμμα (e) και δίνεται σαν εκατοστιαίο ποσοστό.

Η ελάχιστη επίκλιση των ευθυγραμμιών, είτε είναι μονοκλινής, είτε είναι δικλινής,
κατά κανόνα είναι ίση με:

ε0 = min e = 2,0 %

Κατά την κίνηση των οχημάτων στις καμπύλες αναπτύσσεται φυγόκεντρη δύναμη,
που παραλαμβάνεται από την επίκλιση και από την πλευρική τριβή, που εμφανίζεται
μεταξύ των τροχών του οχήματος και της επιφάνειας του οδοστρώματος. Στις
περιοχές με πάγο ή χιόνι, η επίκλιση δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από εκείνη,
όπου τα οχήματα σε στάση ή με μικρή ταχύτητα ολισθαίνουν προς το εσωτερικό της
καμπύλης, όταν το οδόστρωμα είναι παγωμένο.

4.9 Οριζοντογραφία Οδού

Στην υψομετρική οριζοντιογραφία, που περιέχει την αρχή και το τέλος της οδού, ως
επίσης και τα πιθανά ενδιάμεσα υποχρεωτικά σημεία διέλευσης, καθορίζουμε την
οριζοντιογραφική και υψομετρική θέση της οδού. Η υψομετρική οριζοντιογραφία
(πλήρες τοπογραφικό σχέδιο) πρέπει να περιέχει όλα τα χαρακτηριστικά σημεία του
εδάφους (χείμαρροι, έλη, χαράδρες, αυχένες, χαμηλά σημεία κ.λπ.) ως επίσης και
τους τυχόν οικισμούς ή τις υπάρχουσες οδούς. Για την κατανόηση του τοπογραφικού
σχεδίου θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας τα παρακάτω βασικά στοιχεία του, για την
ερμηνεία των υψομετρικών καμπυλών. Πάνω στην υψομετρική οριζοντιογραφία
χαράσσεται γραμμή που αντιπροσωπεύει την υπό μελέτη οδό. Η μελέτη της
γραμμής, που καθορίζεται κατά αυτόν τον τρόπο, ονομάζεται γενικά "Μελέτη
χάραξης" και παρουσιάζεται οριζοντιογραφικά και υψομετρικά. Η οριζοντιογραφική
χάραξη παρουσιάζεται με τη μορφή της πολυγωνικής και περιέχει τις ευθυγραμμίες
και τις οριζόντιες καμπύλες. Η υψομετρική χάραξη παρουσιάζεται με τη μορφή της
μηκοτομής εδάφους οδού (ερυθρά) και περιέχει τις κατά μήκος κλίσεις, τις
κατακόρυφες καμπύλες συναρμογής κ.λπ.

10
4.10 Ισοκλινής Γραμμή
Πρέπει να επιδιώκουμε ο άξονας της οδού να προσαρμόζεται όσο τον δυνατόν
περισσότερο προς την τοπογραφική διαμόρφωση της περιοχής, απ' όπου θα
περάσει, ώστε οι χωματουργικές εργασίες να είναι λιγότερες και κατά συνέπεια και οι
δαπάνες κατασκευής. Για να βρούμε την ευνοϊκότερη χάραξη, χαράσσουμε
δοκιμαστικά στην υψομετρική οριζοντιογραφία ίσες τμηματικές επικλινείς γραμμές.
Ισοκλινή ή μηδενική ή οδηγήτρια γραμμή ονομάζουμε την ισόπλευρη τεθλασμένη
γραμμή, που χαράσσεται στην υψομετρική οριζοντιογραφία με καθορισμένη κλίση
(οριακή περίπτωση q = max q ) και που οι κορυφές της βρίσκονται πάνω σε
διαδοχικές ισοϋψείς καμπύλες.

Εικόνα 8: Ισοκλινής Γραμμή.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

4.11 Πολυγωνική
Ως πολυγωνική ονομάζουμε την ευθυγράμμιση των κλάδων της ισοκλινούς με
ευθείες, που είναι μεγαλύτερες από τους κλάδους της ισοκλινούς (Εικόνα 9). Αυτή η
ευθυγράμμιση γίνεται, διότι αν και θεωρείται η ισοκλινής άριστη χάραξη από άποψη
χωματισμών, για μια ορισμένη ταχύτητα μελέτης αντιστοιχεί, όπως αναφέρθηκε, μια
ελάχιστη ακτίνα οριζόντιας καμπύλης min R και ένα ελάχιστο τμήμα Ζ' μεταξύ των
αντιρρόπων καμπυλών, που πιθανό να μην εξασφαλίζονται με την ισοκλινή. Επίσης
η χάραξη πρέπει να έχει, όσο το δυνατόν, περισσότερο "τεταμένη μορφή" σε
συνδυασμό βέβαια και με τις δαπάνες κατασκευής.

Εικόνα 9: Πολυγωνική Γραμμή.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

4.12 Μηκοτομή εδάφους- Ερυθρά

Μετά από τον καθορισμό του άξονα της οδού στην οριζοντιογραφία, συντάσσεται η
μηκοτομή (κατά μήκος τομή), πρώτα του εδάφους και στη συνέχεια, η τελική στάθμη
της οδού, που ονομάζεται ερυθρά της οδού, επειδή κατά τη σχεδίαση χρωματίζεται
με κόκκινη μελάνη. Επειδή πρακτικά είναι αδύνατο να λάβουμε υπόψη μας όλα τα
σημεία του άξονα της οδού, για να συvτάξoυμε τη μηκοτομή του εδάφους παίρνουμε,

11
ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία που με αυτά μπορεί να παρασταθεί με προσέγγιση
η μορφή του εδάφους. Τα σημεία αυτά πρέπει να είναι πυκνότερα, όσο η μορφή του
εδάφους παρουσιάζει έντονες πτυχώσεις Ιδιαίτερη ακρίβεια απαιτείται σε εμπόδια και
υποχρεωτικά σημεία (διασταυρώσεις, χείμαρροι, ποταμοί, αγωγοί μεταφοράς, κ.λπ.).

Η μηκοτομή της τελικής στάθμης της οδού, δηλαδή η ερυθρά, προκύπτει με χάραξη
ευθειών στο διάγραμμα της μηκοτομής εδάφους με σκοπό στις περισσότερες
περιπτώσεις την επιδίωξη, κατά το δυνατόν, εξίσωση του όγκου των εκχωμάτων με
τον όγκο των επιχωμάτων. Η ερυθρά, που αποτελείται από ευθείες με κλίση και
κατακόρυφες καμπύλες συναρμογής, απαιτεί για τη σχεδίασή της πολλές δοκιμές,
πείρα και μεγάλη προσπάθεια για να επιτύχουμε την καλύτερη λύση από τεχνική και
οικονομική άποψη. Οι μεγάλες ανωφέρειες και κατωφέρειες επιτρέπουν μεν την
ταχύτερη απορροή των υδάτων, δυσκολεύουν όμως την κυκλοφορία, όταν οι
ατμοσφαιρικές συνθήκες είναι κακές. Άλλωστε, όπως αναφέρθηκε, τα βαριά φορτηγά
κινούνται πιο αργά στις μεγάλες ανωφέρειες με αποτέλεσμα να επηρεάζουν
σημαντικά τη γενική ροή της κυκλοφορίας.

Η επιφάνεια της οδού πρέπει να προσαρμόζεται στο φυσικό έδαφος για λόγους
οικονομικούς, αισθητικούς, κυκλοφοριακούς και κατασκευαστικούς. Μια καλά
προσαρμοσμένη στο έδαφος οδός έχει μικρή δαπάνη, προσαρμόζεται με το τοπίο,
δίνει τη δυνατότητα εύκολης εισόδου στην οδό και εξόδου απ' αυτή και επικοινωνεί με
τις γειτονικές περιοχές εύκολα. Η καλή προσαρμογή της χάραξης στο τοπίο
προσφέρει τόσα πλεονεκτήματα. ώστε κάθε προσπάθεια για να επιτύχουμε αυτή την
προσαρμογή είναι δικαιολογημένη.

Εικόνα 10: Μηκοτομή Εδάφους-Ερυθρά.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

12
4.13 Υπολογισμός όγκου χωματισμών

Εικόνα 11: Υπολογισμός όγξου Χωματισμών.

Πηγή: Διδάσκων (2015).

Από την πείρα έχει αποδειχτεί ότι η δαπάνη των χωματουργικών εργασιών αποτελεί
το 40-50% της όλης δαπάνης μιας οδού. Επειδή ο όγκος των εκσκαφών και
επιχώσεων, δηλαδή ο όγκος των χωματισμών, επηρεάζει το ύψος της δαπάνης του
όγκου κατασκευής της οδού, πρέπει από πριν να υπολογίσουμε τον όγκο των
χωμάτων, επίσης δε και το χαρακτηρισμό τους από άποψη σύστασης. Για να
υπολογισθούν οι όγκοι των χωματισμών, χρησιμοποιούμε διατομές σε
χαρακτηριστικές θέσεις του άξονα της οδού. Ο αριθμός των διατομών που
χρησιμοποιούμε για τους χωματισμούς εξαρτάται από την ακρίβεια της μελέτης που
θέλουμε, από το είδος του εδάφους και από το είδος της χάραξης (ευθυγραμμία ή
καμπύλη). Ως συνολικό όγκο χωματισμών παίρνουμε το άθροισμα των επί μέρους
όγκων μεταξύ δύο διαδοχικών διατομών της οδού. Οι επί μέρους αυτοί όγκοι
περικλείονται από:

 Τις κατακόρυφες επιφάνειες (Ε1) και (Ε2) των δύο διαδοχικών διατομών.
 Τις επιφάνειες (Π1) και (Π2) των πρανών δεξιά και αριστερά..
 Το κατάστρωμα της οδού.
 Την επιφάνεια (Ε) του φυσικού εδάφους (Εικόνα 11).

Με εφαρμογή του προσεγγιστικού τύπου V=[(E1+E2)/2]*λ, υπολογίζουμε τον όγκο

των χωμάτων που περιλαμβάνεται μεταξύ των διατομών 1 και 2 και που έχουν
απόσταση μεταξύ τους λ. Άρα. τα απαιτούμενα στοιχεία για τον υπολογισμό των επί
μέρους όγκων είναι:

 Τα εμβαδά των επιφανειών Ε1 και Ε2.

 Η απόσταση λ μεταξύ των διατομών.

4.14 Συντελεστής επιπλησματος

Τα προϊόντα του ορύγματος, πριν και μετά την εκσκαφή, δεν έχουν τον ίδιο όγκο,
διότι κατά την εκσκαφή γίνεται μια μικρή χαλάρωση της συνοχής των κόκκων, με
αποτέλεσμα την εμφάνιση κενών μεταξύ τους, που έχει ως αποτέλεσμα μικρή
αύξηση του όγκου τους. Όταν τα προϊόντα του ορύγματος χρησιμοποιούνται για την
κατασκευή επιχώματος, ποσοστό των κενών που έχουν δημιουργηθεί από την
εκσκαφή διατηρείται ακόμη και μετά από τη συμπύκνωση του επιχώματος. Άρα 1
κυβικό μέτρο εκχώματος γεμίζει (β) κυβικά μέτρα επιχώματος, όπου (β) αριθμός
μεγαλύτερος του 1. Ο αριθμός (β) ονομάζεται συντελεστής επιπλήσματος και
εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

13
Για τον υπολογισμό των χωματισμών στην Οδοποιϊα παίρνουμε: Για γαιώδη εδάφη β
= 1,00 , για ημιβραχώδη εδάφη β = 1,10 και για βραχώδη εδάφη: β = 1,15 .

5. Βιβλιογραφία

Κοφίτσας, Ι. (2009). Στοιχεία οδοποιίας. Μακεδονικές Εκδόσεις, Αθήνα.

Natzschka, H. (2014). Οδοποιία: Σχεδιασμός και Κατασκευή. Εκδόσεις Κλειδάριθμος

ΕΠΕ, Αθήνα.

Ντίνης, Ο. - Θ. (2010). Από τη χάραξη ως την κατασκευή των οδών. Εκδόσεις Ζήτη,
Αθήνα.

Παράρτημα
Σημείωμα Αναφοράς.

Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Γκούντας Δ. Ιωάννης. «Οδοποιία». Έκδοση: 1.0.

Κοζάνη 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: URL.

Σημείωμα Αδειοδότησης.

Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons
Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής
Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα
κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους
χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων».

[1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/

Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση:

14
 • που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του
έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο.

• που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή

πρόσβαση στο έργο.

• που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο
οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε
διαδικτυακό τόπο.

Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το

έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Διατήρηση Σημειωμάτων.

Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:

• το Σημείωμα Αναφοράς.

• το Σημείωμα Αδειοδότησης.

• τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων.

• το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει).

μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

15