UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZA SAOBRAĆAJ I KOMUNIKACIJE

SEMINARSKI RAD IZ PREDMETA:

Logistički sistemi

Tema rada: Robni i informacioni tokovi logističkog lanca

Predmetni nastavnik: Red.prof. dr. Abidin Deljanin

Asistent (saradnik): Mr.sc. Mirza Berković dipl.ing.

Student: Armin Fehrić

Broj indeksa: 7745
Usmjerenje: Željeznički saobraćaj
Godina studija: II (druga)
Rezultat rada:

Datum: Maj 2018.g.

Sadržaj

Uvod ........................................................................................................................................... 3
1. Robni i informacioni tokovi logističkog lanca ................................................................ 4
2. Funkcijski podsistemi logističkog Sistema ......................................................................... 5
2.1. Sistem trgovinske logistike ............................................................................................. 7
2.2. Upravljanje zalihama na razini logističke mreže .......................................................... 8
2.3. Sistem transporta i prometa............................................................................................ 9
Zaključak ................................................................................................................................ 10
Literatura ................................................................................................................................ 11
Popis slika................................................................................................................................ 12

2
Uvod

Cilj ovog seminarskog rada jeste da se upoznamo sa robnim i informacionim tokovima

logističkog lanca. Budući da efikasnost cjelokupnog logističkog sustava u velikoj mjeri zavisi
od kvaliteta protoka informacija između svih učesnika u logističkom lancu to može
sveobuhvatno posmatranje i istraživanje robnih i informacionih tokova obezbijediti realizaciju
optimalnih rezultata distribucije. Stoga je neophodno da se utvrde i analiziraju faktori koji
utiču na razvoj informacionih tokova i da se sagledaju mogućnosti za poboljšanje protoka
informacija u lancu distribucije. Ako se logistika posmatra kao jedna svrsishodna djelatnost
organizacionog uređenja, planiranja, upravljanja i kontrole dolazećeg fizičkog protoka
materijala, fizičkog protoka materijala koji se stvara u samom preduzeću i izlazećeg fizičkog
protoka materijala kao i protoka odgovarajućih informacija onda se područje logistike može
raščlaniti na tri funkcionalna podsistema i to podsistem logistke nabavke, podsistem logistike
proizvodnje i podsistem logistike prodaje. Logistika u podsistemu prodaje pored funkcija za
realizaciju porudţbina obuhvata i sve djelatnosti skladištenja, pretovara i transporta, koje su
neophodne za snabdijevanje tržišta finalnim proizvodima i trgovačkom robom uključujući i
informacije koje upravljaju ovim procesima. Funkcija informativnih tokova je da realizuju
upravljanje i kontrolu nad robnim tokovima. Po pravilu kretanje robnih tokova se obavlja
jednoznačno, dok kretanje informacionih tokova karakterišu mnogobrojne petlje.

3
 1. Robni i informacioni tokovi logističkog lanca

Budući da efikasnost cjelokupnog logističkog sustava u velikoj mjeri zavisi od kvaliteta protoka
informacija između svih učesnika u logističkom lancu to može sveobuhvatno posmatranje i
istraživanje robnih i informacionih tokova obezbijediti realizaciju optimalnih rezultata
distribucije. Stoga je neophodno da se utvrde i analiziraju faktori koji utiču na razvoj
informacionih tokova i da se sagledaju mogućnosti za poboljšanje protoka informacija u lancu
distribucije.

Analiza robnih tokova i njihovih veza sa informacionim tokovima kao što je istaknuto, pokazuje
da se robni tokovi kreću u određenom pravcu (izvor - ponor, odnosno mjesto otpreme - mjesto
opredjeljenja). Nasuprot tome, informacije koje se podudaraju sa ovim robnim tokovima, tj.
Informacije koje ovim robnim tokovima upravljaju i koje ove robne tokove kontrolišu, često
pokazuju povratne sprege i one se ne moraju podudarati sa partnerima u odnosima razmjene
dobara u mjestima izvora i ponora.

Slika 1. Shema kretanja materijalnih i tokova informacija

4
2. Funkcijski podsistemi logističkog Sistema

U sistemima logističke industrije najvažniji funkcijski podsistemi logističkog sistema su:

Sistem trgovinke logistike obuhvata određene marketinške aktivnosti i sve aktivnosti u vezi sa
prodajom i kupovinom određenih proizvoda, tj. nabavnu i prodajnu logistiku, kao i povratnu
logistiku koja se odnosi na vraćanje oštećenih i pogrešno isporučenih proizvoda i sl., te rezervne
dijelove, ali i na otpadne materijale.

Sistem pripreme predmeta za distribuciju koji obuhvaća pakiranje, vaganje, brojenje, mjerenje,
paletiziranje, punjenje kontejnera.

Sistem upravljanja zalihama je zasigurno jedan od najvažnijih podsistema logističkog sistema

jer on mora omogućiti optimalne količine zaliha, proizvoda, poluproizvoda, repromaterijala,
sirovima, ali i primjerenu opskrbu svih kupaca, potrošača, korisnika.

Sistem transporta i prometa treba omogućiti brzo, sigurno i racionalno premještanje predmeta
transportovanja, odnosno prometovanja s jednog na drugo mjesto, bez obzira o kakvim se
predmetima radi, na kojim relacijama i na kojim udaljenostima treba prevesti određeni predmet.

Sistem logističke distribucije u partnerskim odnosima logističkih subjekata iz drugih sistema

logističkog sistema treba omogućiti racionalnu distribuciju svih vrsta logističkih predmeta od
proizvođača, potrošača, korisnika bez obzira na logističke modele upravljanja robnim
tokovima.

Između funkcijskih podsistema logističkog sistema: sistema trgovinske logistike, sitema

pripreme predmeta za distribuciju, sistema upravljanja zalihama, sistema transporta i prometa i
sistema logističke distribucije postoje informacije i bez njih nije moguće funkcionalno,
uspješno, učinkovito i djelotvorno funkioniranje bilo kojeg procesa u sistemu logističke
industrije.

5
Funkcijski logistički podsistemi poduzeća jesu:

a) držanje zaliha

b) sistem skladišta

c) pakiranje

d) transport

e) ukupno izvršavanje naloga (procesiranje narudžbe)

Input (ulaz) logističkog sistema predstavljaju ulaganja proizvodnih čimbenika, odnosno

logistički troškovi.

Output (izlaz) su učinci, rezultati i logističke usluge.

Logistika se nalazi unutar svih drugih funkcija (prožima ih), npr. nabave, proizvodnje,
distribucije, skladištenja. Zadaće svake pojedine logistike kao takve se preklapaju.Svim tim
logistikama zajedničko je obuhvaćanje ukupnosti logističkih zadataka i postupaka kod
pripreme i provođenja svake pojedine poslovne funkcije.

Logistika nabave bavi se tokom materijala od dobavljača do poduzeća. U okviru logistike

nabave spadaju sljedeći logistički zadaci:

• razmatranja : proizvoditi, ili kupovati zajednički s proizvodnjom,

• usklađivanje nabave s proizvodnjom (vrste pošiljki, vrijeme dostave, mjesto dostave),

• minimiziranje transportnih troškova,

• izbor ambalaže,

• kontrola kvalitete…

6
2.1. Sistem trgovinske logistike

Tzv. trgovinska logistika odnosi se na logistiku unutar djelatnosti trgovine, a ona, svakako,
prelazi granice trgovinskoga poduzeća. Stoga se smatra da trgovinska logistika obuhvaća
integrirano planiranje, odvijanje, oblikovanja i kontrolu ukupnih tokova robe i informacija,
vezanim uz njih, između trgovinskoga poduzeća i njegovih dobavljača, unutar trgovinskoga
poduzeća i između trgovinskog poduzeća i njegovih kupaca.

Veliki maloprodajni lanci počeli su razvijati vlastite logističke sustave, ali povezano sa svojim
dobavljačima. Na temelju svoje tržišne snage, ali i ekonomike obujma, oni uspijevaju snižavati
troškove i konkurirati niskim cijenama uz odgovarajuću kvalitetu.

Bez obzira na poteškoće zbog povišenja logističkih troškova u trgovini do kojeg dolazi i zbog
povećanih taksi u prometu teretnih automobila, preostali optimizam u austrijskoj trgovini
usmjerit će se na iskorištenje vlastitoga gospodarenja zalihama i distribucije kao i na dosljedno
iskorištenje potencijala u opskrbnim lancima.

Prema istraživanjima austrijskog Udruženja trgovine (Handelsverband) u 2004. godini

(anketirano 250 trgovinskih poduzeća) najznačajniji uzročnici logističkih troškova bili su
sljedeći tokovi (vrijednosna skala od 1 - pridavanja najmanjeg značenja, pa do 10 – pridavanja
najvećega značenja) (Fischer, 2004):

- transport/distribucija robe i drugih dobara 9,1

- kupovina robe/logistika nabave 6,7
- držanje skladišta 6,3
- komisioniranje 5,5
- označavanje cijena/kodiranje artikala/skeniranje 4,0
- osiguranje artikala/sustavi osiguranja robe 3,9
- pakovanje/zbrinjavanje ambalaže 3,6.

Veliki maloprodajni lanci počeli su razvijati vlastite logističke sustave, ali povezano sa svojim
dobavljačima. Na temelju svoje tržišne snage, ali i ekonomike obujma, oni uspijevaju snižavati
troškove i konkurirati niskim cijenama uz odgovarajuću kvalitetu. Međutim, najnovija
istraživanja pokazuju da će se prekinuti trend sniţenja logistiĉkih troškova u europskim
opskrbnim lancima koji je zabilježen u posljednjih dvadesetak godina.

7
2.2. Upravljanje zalihama na razini logističke mreže

Do sada razmatrani modeli bavili su se problemom optimiranja zaliha, odnosno smanjenja

troškova samo jednog sudionika u logističkom lancu. Najvažniji cilj je smanjenje troškova
cijelog sustava. Zbog toga je potrebno ispitati odnose između različitih sudionika i njihov
utjecaj na formiranje efikasne politike zaliha svakog sudionika.Da bi se objasnio ovaj problem,
razmatra se distribucijski sustav u kojem jedno skladište opslužuje niz korisnika.

Pretpostavlja se slijedeće:

 Postoji jedinstvena politika zaliha, kojoj je cilj optimiranje troškova unutar cijelog
sustava.

 Onaj tko donosi odluku, ima uvid u podatke o zalihama kod svakog naručitelja i u
skladištu.

Odgovarajuća pozicija zaliha u lancu skladišta ubraja i količinu robe u narudžbama prema
dobavljaču koja još treba stići.

Slika 2. Pozicija zaliha u lancu skladišta

8
2.3. Sistem transporta i prometa

O važnosti transportne logistike najbolje govori činjenica da ona čini neizostavni element
svakog logističkog proizvoda i svakog materijalnog proizvoda. Transportne usluge imaju
strategijsku ulogu i primarno značenje u primjeni logistike, kojoj je cilj optimizirati kretanje
tereta, odnosno povećanje efikasnosti transportnih tokova smanjenjem troškova i postizanjem
većeg zadovoljstva korisnika transportnih usluga.

Prometnologistički sistem moţe se odrediti kao sistem međusobno povezanih i međuutjecajnih

podsistema specifičnih logističkih znanja i logističkih aktivnosti koji pomoću određenih
elemenata proizvodnje u prometnoj i logističkoj industriji omogućuju proizvodnju
prometnologističkih usluga.

Prometna logistika i prometnologistički sistemi širi su pojmovi od transportne logistike i

transportnologističkih sistema. Opća prometna logistika sastoji se od specijalističkih prometnih
logistika primjerice konvencionalnog prometa, kombiniranog prometa, multimodalnog
prometa. Aktivnosti prometne logistike obuhvataju pakovanje, signiranje (obiljeţavanje),
formiranje paleta, iskrcaje, ukrcaje, prekrcaje, tramakanje, skladištenje, punjenje i pražnjenje
kontejnera i prijevoznih sredstava, transport ( prijevoz, prijenos, premještanje), otpremu,
dopremu i provoz, fizičku i logističku distribuciju predmeta prometovanja te komunikacije.
Prometnologistički sistem može se odrediti kao sistem međusobno povezanih i međuutjecajnih
podsistema specifičnih logističkih znanja i logistiĉkih aktivnosti koji pomoću određenih
elemenata proizvodnje u prometnoj i logističkoj industriji omogućuju proizvodnju
prometnologističkih usluga.

9
Zaključak

Analiza robnih tokova i njihovih veza sa informacionim tokovima kao što je istaknuto, pokazuje
da se robni tokovi kreću u određenom pravcu. ). Nasuprot tome, informacije koje se podudaraju
sa ovim robnim tokovima, tj. Informacije koje ovim robnim tokovima upravljaju i koje ove
robne tokove kontrolišu, često pokazuju povratne sprege i one se ne moraju podudarati sa
partnerima u odnosima razmjene dobara u mjestima izvora i ponora. U sistemima logističke
industrije najvažniji funkcijski podsistemi logističkog sistema su: Sistem trgovinke logistike,
sistem pripreme predmeta za distribuciju, sistem upravljanja zalihama, sistem transporta i
prometa, sistem logističke distribucije. Sistem logističke distribucije u partnerskim odnosima
logističkih subjekata iz drugih sistema logističkog sistema treba omogućiti racionalnu
distribuciju svih vrsta logističkih predmeta od proizvođača, potrošača, korisnika bez obzira na
logističke modele upravljanja robnim tokovima. O važnosti transportne logistike najbolje
govori činjenica da ona čini neizostavni element svakog logističkog proizvoda i svakog
materijalnog proizvoda. Transportne usluge imaju strategijsku ulogu i primarno značenje u
primjeni logistike, kojoj je cilj optimizirati kretanje tereta, odnosno povećanje efikasnosti
transportnih tokova smanjenjem troškova i postizanjem većeg zadovoljstva korisnika
transportnih usluga. Do sada razmatrani modeli bavili su se problemom optimiranja zaliha,
odnosno smanjenja troškova samo jednog sudionika u logističkom lancu. Najvažniji cilj je
smanjenje troškova cijelog sustava. Zbog toga je potrebno ispitati odnose između različitih
sudionika i njihov utjecaj na formiranje efikasne politike zaliha svakog sudionika.

10
Literatura

[1] Deljanin A., Logistički sistemi, januar 2014. ,Sarajevo

[2] Perišić R., Savremene tehnologije transporta I, Saobraćajni fakultet, Beograd, 1994

Internet izvori:

[1]http://estudent.fpz.hr/Predmeti/D/Distribucijska_logistika_I/Materijali/Nastavni_materijali.
pdf

[2] http://files.fpz.hr/Djelatnici/tmlinaric/Robno-transportni-centri-skripta.pdf

11
Popis slika

Slika 1. Shema kretanja materijalnih i tokova informacija ........................................................ 4

Slika 2. Pozicija zaliha u lancu skladišta .................................................................................... 8

12