Professional Documents
Culture Documents
Filipino Lectures
Filipino Lectures
KOMUNIKASYON
Uri ng komunikasyon
Komunikasyong verbal – uri ng komunikasyn na ginagamitan ng wika, pasalita man o
pasulat.
Komnikasyong di verbal – ang uri ng komunikasyon na hindi ginagamitan ng wika, kundi
ginagamitan ito ng senyas, expresyon ng mukha, simbolo at iba pa.
Antas ng Komunikasyon
Antas ng Wika
Pormal – ito ang mga salitang istandard dahil kinikilala, tinatanggap ay ginagamit ng
higit na nakararami.
a. Pambansa – ito ang wikang kadalasang ginagamit ng pamahalaan, aklat pangwika,
aklat pambalarila. (Hal. Ama)
b. Pampanitikan o Panretorika – ito ang mga salitang matatayog, malalalim,
makukulay, masisining, at ginagamit ng mga manunulat sa kanilang akdang
pampanitikan. (Hal. Haligi ng tahanan)
Impormal – ito ang mga salitang karaniwan, pang-araw-araw, palasak, at kadalasang
ginagamit sa pakikipag-usap at pakikipagtalastasan sa mga kakilala at kaibigan.
1|Page
A+ Review Center GenEd Filipino
a. Lalawiganin – ito ang mga bokabularyong dayalektal. (Hal. Amahan)
b. Kolokyal – ito ay mga pang-araw-araw na salita na ginagamit sa mga pagkakataong
impormal. Kadalasan, ito ay nasa pormang pinaikling salitang pormal. (Hal. Tatay –
Tay)
c. Balbal – ito ay ang pinakadinamikong at pinakamababang antas ng wika na
kadalasang maririnig sa mga usapang kalye. (Hal. Erpat)
Tungkulin ng Wika
Interaksyonal – nakapagpapanatili/ nakakapagpapatatag ng relasyong sosyal.
Instrumental – tumutugon sa mga pangangailangan
Regulatori – kumokontrol at gumagabay sa kilos/asal ng iba.
Personal – nakakapagpahayag ng sariling damdamin o opinion.
Imahinatibo – nakakapagpapahayag ng imahinsyon sa malikhaing paraan
Heuristik – naghahanap ng impormasyon
Impormatib – nagbibigay ng impormasyon
Barayti ng Wika
2|Page
A+ Review Center GenEd Filipino
3|Page
A+ Review Center GenEd Filipino
Ang Kasaysayan ng Wikang Filipino
Binubuo ito ng labimpitong (17) titik: tatlong (3) patinig at labing-apat (14) na katinig
Alibata
Ang mga katinig ay binibigkas na may kasamang tunog ng patinig na /a/. Kung nais basahin o
bigkasin ang mga katinig na kasama ang tunog na /e/ o /i/, nilalagyan ang titik ng tuldok sa itaas.
Samantala, kung ang tunog ng /o/ o /u/ ang nais isama sa pagbasa ng mga katinig, tuldok sa
ibaba nito ang inilalagay.
Samantala, kung ang nais kaltasin ay ang anumang tunog ng patinig na kasama ng katinig sa
hulihan ng isang salita, ginagamitan ito ng panandang kruz (+) bilang hudyat sa pagkakaltas ng
huling tunog.
Maraming pagbabago ang naganap at isa na rito ang sistema ng ating pagsulat.
Ang dating alibata ay napalitan ng Alpabetong Romano na binubuo naman ng 20 titik, limang (5)
patinig at labinlimang (15) katinig.
a, e, i, o, u b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w, y
Nagtatag ang Hari ng Espanya ng mga paaralang magtuturo ng wikang Kastila sa mga Pilipino
ngunit ito ay tinutulan ng mga prayle.
Ang mga misyonerong Kastila mismo ang nag-aral ng mga wikang katutubo.
1. Mas madaling matutuhan ang wika ng isang rehiyon kaysa ituro ito sa lahat ang Espanyol.
2. Higit na magiging kapani-paniwala at mabisa kung ang isang banyaga ay nagsasalita ng katutubong
wika.
Inatas ng Hari na ipagamit ang wikang katutubo sa pagtuturo ng pananampalataya subalit hindi
naman ito nasunod.
Noong Marso 2, 1634, muling inulit ni Haring Felipe II ang utos tungkol sa pagtuturo ng wikang
Kastila sa lahat ng katutubo
Hindi naging matagumpay ang mga kautusang nabanggit kung kaya si Carlos II ay naglagda ng
isang dekrito na inuulit ang mga probisyon sa mga nabanggit na batas. Nagtakda rin siya ng
parusa para sa mga hindi susunod dito.
4|Page
A+ Review Center GenEd Filipino
Noong Disyembre 29, 1792, nilagdaan ni Carlos IV ang isa pang dekrito na nag-uutos na gamitin
ang wikang Kastila sa mga paaralang itatatag sa lahat ng mga pamayanan ng Indio.
Panahon ng Propaganda
Sa panahong ito, marami na ring mga Pilipino ang naging matindi ang damdaming nasyonalismo.
Nagtungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga karunungan.
Dr. Jose Rizal, Graciano Lopez-Jaena, Antonio Luna, Marcelo H. del Pilar
Sa panahong ito ay maraming akdang naisulat sa wikang Tagalog. Pawang mga akdang
nagsasaad ng pagiging makabayan, masisidhing damdamin laban sa mga Kastila ang
pangunahing paksa ng kanilang mga isinulat.
Nagsimula na naman ang pakikibaka ng mga Pilipino nang dumating ang mga Amerikano sa
pamumuno ni Almirante Dewey
Mga gurong sundalo na tinatawag na Thomasites ang mga naging guro noon.
William Cameron Forbes – naniniwala ang mga kawal Amerikano na mahalagang maipalaganap
agad sa kapuluan ang wikang Ingles upang madaling magkaunawaan ang mga Pilipino at
Amerikano
2. Mas pinili ng mga lider-Pilipino na gamitin bilang wikang panturo ang Ingles
Jorge Bocobo – naniniwalang ang lahat ng sabjek sa primaryang baitang, kahit na ang Ingles ay
dapat ituro sa pamamagitan ng diyalektong lokal
N.M Saleeby, isang Amerikanong Superintende – kahit na napakahusay ang maaaring pagtuturo
sa wikang Ingles ay hindi pa rin ito magiging wikang panlahat dahil ang mga Pilipino ay may kani-
kaniyang wikang bernakular na nananatiling ginagamit sa kanilang mga tahanan at sa iba pang
pang-araw-araw na gawain
Bise Gobernador Heneral George Butte – naniniwalang epektibong gamitin ang mga wikang
bernakular sa pagtuturo sa mga Pilipino
Labag man sa iniutos ni Mc Kinley na gamiting wikang panturo ang mga wikang bernakular sa
mga paaralan ay nanatili pa rin ang Ingles na wikang panturo at pantulong naman ang wikang
rehiyonal
Panahon ng Hapones
Sa pagnanais na burahin ang anumang impluwensiya ng mga Amerikano, ipinagamit nila ang
katutubong wika partikular ang wikang Tagalog sa pagsulat ng mga akdang pampanitikan.
Ipinatupad nila ang Order Militar Blg. 13 na nag-uutos na gawing opisyal na wika ang Tagalog at
wikang Hapon
5|Page
A+ Review Center GenEd Filipino
Panahon nga Malasariling Pamahalaan
Saligang Batas noong 1935, Seksyon 3, Artikulo XIV – “Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang
tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga
umiiral na katutubong wika.”
Dahil sa probisyong ito, itinatag ni Pangulong Quezon ang Surian ng Wikang Pambansa na
ngayon ay Sentro ng Wikang Filipino upang mamuno sa pag-aaral sa pagpili ng wikang
pambansa.
Nilikha ng Batasang Pambansa ang Batas Komonwelth Blg. 184 – opisyal na paglikha ng Surian
ng Wikang Pambansa noong ika-13 ng Nobyembre 1936
Napili nila ang Tagalog bilang batayan ng wikang tatawaging Wikang Pambansa
Ipinalabas noong 1937 ng Pang. Quezon ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 – nag-aatas na
Tagalog ang batayan ng wikang gagamitin sa pagbubuo ng wikang pambansa
2. Mas madaling matutuhan ang Tagalog kumpara sa ibang wikain sapagkat sa wikang ito, kung ano ang
bigkas ay siyang sulat
3. Tagalog ang ginagamit sa Maynila at ang Maynila ang sentro ng kalakalan sa Pilipinas
4. Ang wikang Tagalo ay may hostorikal na basehan sapagkat ito ang wikang ginamit sa himagsikan na
pinamunuan ni Andres Bonifacio
Pinagtibay ng Batas Komonwelth Blg. 570 na ang Pambansang Wika ay magiging isa na sa mga
wikang opisyal ng Pilipinas simula sa Hulyo 4, 1940
Nilagdaan ni Pang. Ramon Magsaysay ang Proklamasyon Blg. 12 noong Marso 26, 1954 na
nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa ay magaganap mula sa ika-29 ng
Marso hanggang ika-4 ng Abril bilang pagbibigay-kahalagahan sa kaarawan ni Balagtas (Abril 2)
Nilagdaan ni Pang. Magsaysay ang Proklamasyon Blg. 186 noong Setyembre 23, 1955 na nag-
uutos sa paglilipat ng petsa ng Linggo ng Wika mula ika-13 hanggang 19 ng Agosto bilang
pagbibigay ng kahalagahan sa kaarawan ni Pang. Quezon (Agosto 19)
Noong Pebrero, 1956, nilagdaan ni Gregorio Hernandez, Direktor ng Paaralang Bayan ang
Sirkular 21 na nag-uutos na ituro at awitin ang Pambansang Awit sa mga paaralan
6|Page
A+ Review Center GenEd Filipino
Nagpalabas si Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ng Kautusang
Pangkagawaran Blg. 7 noong Agosto 13, 1959 na nagsasaad na kailanma’t tutukuyin ang Wikang
Pambansa, ang salitang Pilipino ang gagamitin
Marso 27, 1968, nilagdaan ni Rafael Salas, Kalihim Tagapagpaganap, ang Memorandum Sirkular
Blg. 96 na nag-aatas ng paggamit ng wikang Pilipino sa mga opisyal na komunikasyon sa mga
transaksyonng pamahalaan
Memorandum Sirkular Blg. 488 noong Hulyo 29, 1972 na humihiling sa lahat ng tanggapan ng
pamahalaan na magdaos ng Linggo ng Wika
Saligang Batas ng 1973, Artikulo XV, Seksyon 2 at 3 – “Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa
ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pormal na paggamit ng pambansang wikang Pilipino
at hangga’t hindi binabago ang batas, ang Ingles at Pilipino ang mananatiling mga wikang opisyal
ng Pilipinas”
Hunyo 21, 1978, nilagdaan ng Ministro ng Edukasyon at Kultura, Juan Manuel ang Kautusang
Pangministri Blg. 22 na nag-uutos na isama ang Pilipino sa lahat ng kurikulum na
pandalubhasang antas
Nabagong muli ag Konstitusyon nang sumiklab ang Edsa I noong Pebrero 25, 1986 at nahirang
na pangulo ng bansa si Gng. Corazon c. Aquino
Sek.7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas
ay Filipino at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles
Sek.8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga
pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Espanyol
Sek.9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang komisyon ng wikang pambansa na binubuo ng
mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang
pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili
7|Page