Chuyển Pháp Luân

轉法輪

Lý Hồng Chí

李洪志
 Luận ngữ
Đạạ i Phạá p lạà tríá huệệạ cuủ ạ Sạá ng Thệế Chuủ . ÔÔ ng lạà cạă n bạủ n cuủ ạ
khại thiệệ n tiạch điạạ, cuủ ạ tạạ o hoạá vuũ truạ , noệạ i hạà m từà cừạc nhoủ
đệế n cừạc lớán, coá triệể n hiệệạ n khạá c nhạu tạạ i cạá c tạầ ng thừá
thiệệ n thệể khạá c nhạu. Từà vi quạn nhạế t cuủ ạ thiệệ n thệể đệế n
lạạ p từủ vi quạn nhạế t xuạế t hiệệạ n, [quạ] tạầ ng tạầ ng lạạ p từủ voệ
lừớạng voệ soế , từà nhoủ đệế n lớán, mạũ i cho đệế n nguyệệ n từủ, phạệ n
từủ, hạà nh tinh, thiệệ n hạà mạà nhạệ n loạạ i biệế t ớủ tạầ ng bệầ mạăạ t vạà
cho đệế n cạủ to lớán hớn nừũạ, cạá c lạạ p từủ lớán nhoủ khạá c nhạu
toể [hớạp] thạà nh cạá c sinh mệệạ nh lớán nhoủ khạá c nhạu cuũ ng
nhừ cạá c thệế giớái lớán nhoủ khạá c nhạu hiệệạ n hừũu khạắ p nới
trong thiệệ n thệể vuũ truạ . Đoế i vớái cạá c sinh mệệạ nh ớủ trệệ n bạủ n
thệể cạá c lạạ p từủ ớủ tạầ ng thừá khạá c nhạu mạà noá i, thíà lạạ p từủ cuủ ạ
tạầ ng lớán hớn moệạ t mừác chíánh lạà cạá c víà sạo trệệ n bạầ u trớài
cuủ ạ hoạ , tạầ ng tạầ ng đệầ u nhừ thệế . Đoế i vớái sinh mệệạ nh cạá c
tạầ ng vuũ truạ mạà noá i thíà lạà voệ cuà ng voệ tạệạ n. Đạạ i Phạá p coà n tạạ o
rạ thớài giạn, khoệ ng giạn, đạ dạạ ng chuủ ng loạạ i sinh mệệạ nh
cuũ ng nhừ vạạ n sừạ vạạ n vạệạ t, khoệ ng gíà khoệ ng bạo hạà m, khoệ ng
gíà biạ boủ soá t. Đạệ y lạà thệể hiệệạ n cuạ thệể tạạ i cạá c tạầ ng thừá khạá c
nhạu cuủ ạ đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ Đạạ i Phạá p.
Phừớng thừác mạà nhạệ n loạạ i tíàm hiệể u vuũ truạ vạà sinh
mệệạ nh duà phạá t triệể n đệế n đạệ u, cuũ ng chíủ thạế y đừớạc moệạ t
phạầ n khoệ ng giạn nới nhạệ n loạạ i toầ n tạạ i trong vuũ truạ tạầ ng
thạế p. Trong nhiệầ u lạầ n xuạế t hiệệạ n vạă n minh cuủ ạ nhạệ n loạạ i
tiệầ n sừủ đạũ từàng thạá m hiệể m tớái cạủ nhừũng tinh cạầ u khạá c,
nhừng duà bạy cạo bạy xạ tớái đạệ u, cuũ ng khoệ ng rớài khoủ i
khoệ ng giạn nới nhạệ n loạạ i toầ n tạạ i. Nhạệ n loạạ i víũnh việẫ n
khoệ ng thệể thạệạ t sừạ nhạệạ n thừác đừớạc triệể n hiệệạ n chạệ n thừạc
cuủ ạ vuũ truạ . Nhạệ n loạạ i nệế u muoế n liệẫ u giạủ i đừớạc bíá ạể n cuủ ạ
vuũ truạ , thớài khoệ ng, vạà thạệ n thệể ngừớài, thíà chíủ coá tu luyệệạ n
trong chíánh Phạá p, đạắ c chíánh giạá c, đệầ cạo tạầ ng thừá cuủ ạ
sinh mệệạ nh. Trong tu luyệệạ n cuũ ng khiệế n phạể m chạế t đạạ o đừác
đừớạc đệầ cạo; khi phạệ n biệệạ t đừớạc thạệạ t sừạ thiệệạ n vạà ạá c, toế t
vạà xạế u, đoầ ng thớài vừớạt khoủ i tạầ ng thừá nhạệ n loạạ i, thíà mớái
nhíàn thạế y đừớạc, mớái tiệế p xuá c đừớạc vuũ truạ chạệ n thừạc vạà
cạá c sinh mệệạ nh tạạ i cạá c tạầ ng thừá khạá c nhạu cạá c khoệ ng giạn
khạá c nhạu.
Nhừũng tíàm toà i cuủ ạ nhạệ n loạạ i lạà víà đệể cạạ nh trạnh kyũ
thuạệạ t, mừớạn cớá lạà đệể cạủ i biệế n điệầ u kiệệạ n sinh toầ n, nhừng
đạ soế lạà lạế y việệạ c bạà i xíách Thạầ n, phoá ng tuá ng đạạ o đừác nhạệ n
loạạ i [voế n đệể ] ừớác chệế từạ thạệ n lạà m cớ sớủ, do đoá vạă n minh
xuạế t hiệệạ n cuủ ạ nhạệ n loạạ i quạá khừá mớái biạ huyủ diệệạ t nhiệầ u
lạầ n. Khi tíàm hiệể u cuũ ng chíủ coá thệể giớái hạạ n trong thệế giớái
vạệạ t chạế t, vệầ phừớng thừác lạà khi moệạ t loạạ i sừạ vạệạ t đừớạc
nhạệạ n thừác roầ i mớái nghiệệ n cừáu noá , nhừng nhừũng hiệệạ n
từớạng sớà khoệ ng đừớạc, nhíàn khoệ ng thạế y trong khoệ ng giạn
nhạệ n loạạ i, nhừng toầ n tạạ i moệạ t cạá ch khạá ch quạn, vạà lạạ i coá
thệể phạủ n ạá nh moệạ t cạá ch hệế t sừác thừạc tạạ i ớủ hiệệạ n thừạc nhạệ n
loạạ i —goầ m cạủ tinh thạầ n, tíán ngừớũng, Thạầ n ngoệ n, Thạầ n
tíách— thíà do tạá c duạ ng cuủ ạ việệạ c bạà i xíách Thạầ n nệệ n xừạ nạy
vạẫ n khoệ ng dạá m đoệạ ng chạạ m đệế n.
Nệế u nhạệ n loạạ i coá thệể lạế y đạạ o đừác lạà m cớ sớủ đệể đệầ cạo
phạể m hạạ nh vạà quạn niệệạ m cuủ ạ con ngừớài, nhừ thệế thíà vạă n
minh cuủ ạ xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i mớái coá thệể lạệ u dạà i, vạà Thạầ n tíách
cuũ ng sệũ xuạế t hiệệạ n trớủ lạạ i nới xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i. Trong xạũ
hoệạ i nhạệ n loạạ i quạá khừá cuũ ng từàng xuạế t hiệệạ n nhiệầ u lạầ n vạă n
hoạá nừủạ-Thạầ n nừủạ-nhạệ n, đệể nhạệ n loạạ i đệầ cạo nhạệạ n thừác
chạệ n chíánh vệầ sinh mệệạ nh vạà vuũ truạ . Nhạệ n loạạ i đoế i vớái biệể u
hiệệạ n cuủ ạ Đạạ i Phạá p tạạ i thệế giạn coá thệể thệể hiệệạ n rạ sừạ thạà nh
kíánh vạà toệ n troạ ng thíách đạá ng, thíà sệũ mạng đệế n hạạ nh phuá c
hạy vinh diệệạ u cho ngừớài, dạệ n toệạ c hoạăạ c quoế c giạ. Thiệệ n
thệể , vuũ truạ , sinh mệệạ nh, cuũ ng nhừ vạạ n sừạ vạạ n vạệạ t lạà do Đạạ i
Phạá p cuủ ạ vuũ truạ khại sạá ng; sinh mệệạ nh nạà o rớài xạ khoủ i
ÔÔ ng thíà đuá ng lạà bạạ i hoạạ i; ngừớài thệế giạn nạà o coá thệể phuà
hớạp vớái ÔÔ ng thíà đuá ng lạà ngừớài toế t, đoầ ng thớài sệũ mạng đệế n
thiệệạ n bạá o vạà phuá c thoạ ; lạà m ngừớài tu luyệệạ n, mạà đoầ ng hoạá
vớái ÔÔ ng thíà chừ viạ chíánh lạà bạệạ c đạắ c Đạạ o: Thạầ n.
— Lý Hồng Chí
24 tháng Năm, 2015
 MỤC LỤC

Luận ngữ

Bài giảng thứ nhất 1

Chạệ n chíánh đừạ con ngừớà i lệệ n cạo tạầ ng...................................................................1
Tạầ ng khạá c nhạu coá Phạá p cuủ ạ tạầ ng khạá c nhạu.........................................................7
Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n lạà tiệệ u chuạể n duy nhạế t đệể nhạệạ n điạnh ngừớà i toế t xạế u....12
Khíá coệ ng lạà vạă n hoạá tiệầ n sừủ..........................................................................................16
Khíá coệ ng chíánh lạà tu luyệệạ n............................................................................................22
Luyệệạ n coệ ng víà sạo khoệ ng tạă ng coệ ng.........................................................................25
Đạăạ c điệể m cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p...........................................................................36
Bài giảng thứ hai 46
Vạế n đệầ liệệ n quạn đệế n thiệệ n muạ c................................................................................46
Coệ ng nạă ng dạo thiạ............................................................................................................62
Coệ ng nạă ng tuá c mệệạ nh thoệ ng..........................................................................................65
Khoệ ng trong nguũ hạà nh, rạ ngoạà i tạm giớá i..............................................................72
Vạế n đệầ hừũu sớủ cạầ u............................................................................................................78
Bài giảng thứ ba 90
Toệ i đoế i xừủ vớá i cạá c hoạ c việệ n đệầ u nhừ đệệạ từủ............................................................90
Coệ ng phạá p Phạệạ t giạ vạà Phạệạ t giạá o...............................................................................91
Tu luyệệạ n phạủ i chuyệệ n nhạế t...........................................................................................97
Coệ ng nạă ng vạà coệ ng lừạc.................................................................................................101
Phạủ n tu vạà tạá coệ ng.........................................................................................................103
Phuạ thệể ...............................................................................................................................111
Ngoệ n ngừũ vuũ truạ .............................................................................................................119
Sừ phuạ cạế p gíà cho hoạ c việệ n........................................................................................122
Trừớà ng nạă ng lừớạ ng......................................................................................................132
Cạá c hoạ c việệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p truyệầ n coệ ng nhừ thệế nạà o.....................134
Bài giảng thứ tư 138
Mạế t vạà đừớạ c......................................................................................................................138
Chuyệể n hoạá nghiệệạ p lừạc................................................................................................141
Đệầ cạo tạệ m tíánh...............................................................................................................153
Quạá n đíủnh..........................................................................................................................161
Huyệầ n quạn thiệế t viạ......................................................................................................165
Bài giảng thứ năm 175
Đoầ híành Phạá p Luạệ n.......................................................................................................175
Kyà Moệ n coệ ng phạá p.........................................................................................................178
Luyệệạ n tạà phạá p..................................................................................................................181
Nạm nừũ song tu..............................................................................................................185
Tíánh mệệạ nh song tu........................................................................................................188
Phạá p thạệ n..........................................................................................................................190
Khại quạng........................................................................................................................191
Khoạ chuá c do...................................................................................................................201
Bài giảng thứ sáu 203
Tạể u hoạủ nhạệạ p mạ............................................................................................................203
Luyệệạ n coệ ng chiệệ u mạ...................................................................................................216
Từạ tạệ m sinh mạ...............................................................................................................224
Chuủ yá thừác phạủ i mạạ nh..................................................................................................231
Tạệ m nhạế t điạnh phạủ i chíánh..........................................................................................233
Khíá coệ ng voũ thuạệạ t...........................................................................................................242
Tạệ m lyá hiệể n thiạ................................................................................................................247
Bài giảng thứ bảy 253
Vạế n đệầ sạá t sinh................................................................................................................253
Vạế n đệầ ạă n thiạt...................................................................................................................259
Tạệ m tạệạ t đoế .........................................................................................................................268
Vạế n đệầ triạ bệệạ nh................................................................................................................275
Triạ bệệạ nh ớủ bệệạ nh việệạ n vạà triạ bệệạ nh bạằ ng khíá coệ ng..............................................282
Bài giảng thứ tám 289
Tiạch coế c..............................................................................................................................289
Troệạ m khíá............................................................................................................................292
Thu khíá...............................................................................................................................295
Ai luyệệạ n coệ ng thíà đạắ c coệ ng.........................................................................................299
Chu thiệệ n...........................................................................................................................308
Tạệ m hoạn hyủ .....................................................................................................................320
Tu khạể u..............................................................................................................................323
Bài giảng thứ chín 326
Khíá coệ ng vạà thệể duạ c.......................................................................................................326
ÝÝ niệệạ m.................................................................................................................................329
Tạệ m thạnh tiạnh...............................................................................................................338
Cạă n cớ.................................................................................................................................345
Ngoệạ .......................................................................................................................................348
Ngừớà i đạạ i cạă n khíá..........................................................................................................357
 Bài giảng thứ nhất
Chân chính đưa con người lên cao tầng
Trong toạà n boệạ quạá tríành truyệầ n Phạá p, truyệầ n coệ ng toệ i
coá boể n yá lạà coá trạá ch nhiệệạ m vớái xạũ hoệạ i, coá trạá ch nhiệệạ m vớái
hoạ c việệ n; hiệệạ u quạủ thu đừớạc thạệạ t toế t, ạủ nh hừớủng đệế n toạà n
xạũ hoệạ i cuũ ng rạế t toế t. Vạà i nạă m trừớác coá rạế t nhiệầ u khíá coệ ng
sừ truyệầ n coệ ng; nhừũng gíà hoạ giạủ ng đệầ u thuoệạ c vệầ tạầ ng
chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài. Đừớng nhiệệ n, khoệ ng phạủ i noá i lạà
coệ ng phạá p cuủ ạ nhừũng ngừớài khạá c khoệ ng toế t; toệ i chíủ noá i
rạằ ng hoạ khoệ ng truyệầ n gíà tạạ i cạo tạầ ng. Toệ i cuũ ng biệế t roũ tíành
thệế khíá coệ ng trệệ n toạà n quoế c1. Cạủ trong ngoạà i nừớác hiệệạ n
nạy, vệầ việệạ c truyệầ n coệ ng lệệ n cạo tạầ ng moệạ t cạá ch chạệ n
chíánh, thíà chíủ coá míành cạá nhạệ n toệ i đạng lạà m. Truyệầ n coệ ng
lệệ n cạo tạầ ng ạế y, tạạ i sạo khoệ ng coá ại lạà m? Lạà víà noá đoệạ ng
chạạ m đệế n nhừũng vạế n đệầ rạế t lớán, đoệạ ng chạạ m đệế n liạch sừủ
uyệệ n nguyệệ n rạế t sạệ u xạ, đoệạ ng chạạ m đệế n phạạ m vi cuũ ng rạế t
roệạ ng, nhừũng vạế n đệầ liệệ n quạn đệế n cuũ ng hệế t sừác gạy gạắ t.
Noá khoệ ng phạủ i lạà [điệầ u] mạà ngừớài bíành thừớàng coá thệể
truyệầ n đừớạc, bớủi víà noá phạủ i đoệạ ng đệế n nhừũng điệầ u cuủ ạ rạế t
nhiệầ u coệ ng phạá i. Đạăạ c biệệạ t lạà chuá ng tạ coá rạế t nhiệầ u ngừớài
luyệệạ n coệ ng, hoạ nạy hoạ c coệ ng nạà y, mại hoạ c coệ ng khạá c, đạũ
lạà m thạệ n thệể cuủ ạ míành loạạ n lung tung hoủ ng cạủ ; hoạ nhạế t
điạnh roầ i sệũ khoệ ng thệể tu lệệ n đừớạc nừũạ. Ngừớài tạ thệo moệạ t
con đừớàng lớán [đạạ i đạạ o] mạà tu lệệ n, [coà n] hoạ [thệo] cạá c
đừớàng nhạá nh; hoạ tu cạá i nạà y, cạá i kiạ cạn nhiệẫ u; tu cạá i kiạ,
cạá i nạà y cạn nhiệẫ u; đệầ u cạn nhiệẫ u đệế n hoạ , hoạ đạũ khoệ ng
[thệể ] tu đừớạc nừũạ roầ i.

1 Toàn quốc: tức là Trung Quốc. Trong toàn cuốn sách này, các từ như
nước ta, toàn quốc, v.v. đều là để nói về Trung Quốc. Tất cả các chú
thích đều do người dịch tự ý biên soạn, không phải chính văn, chỉ có
tác dụng tham khảo.
Chân chính đưa con người lên cao tầng 1
 Nhừũng sừạ tíành ạế y chuá ng toệ i đệầ u phạủ i giạủ i quyệế t, cạá i
toế t lừu lạạ i, cạá i xạế u boủ đi; đạủ m bạủ o từà nạy trớủ đi chừ viạ coá
thệể tu luyệệạ n; nhừng [chừ viạ] phạủ i đệế n hoạ c Đạạ i Phạá p moệạ t
cạá ch chạệ n chíánh. Nệế u chừ viạ oệ m giừũ cạá c chuủ ng tạệ m chạế p
trừớác, đệế n cạầ u coệ ng nạă ng, đệế n triạ bệệạ nh, đệế n nghệ ngoá ng
lyá luạệạ n, hoạăạ c giạủ oệ m giừũ muạ c đíách bạế t hạủ o nạà o đoá ; nhừ thệế
đệầ u khoệ ng đừớạc. Bớủi víà nhừ toệ i đạũ noá i, việệạ c nạà y hiệệạ n nạy
chíủ coá míành cạá nhạệ n toệ i đạng lạà m. Sừạ việệạ c nhừ thệế nạà y, cớ
hoệạ i khoệ ng nhiệầ u, vạà toệ i cuũ ng khoệ ng truyệầ n [giạủ ng] lạệ u
thệo cạá ch nạà y. Toệ i thạế y rạằ ng nhừũng ngừớài trừạc tiệế p nghệ
toệ i truyệầ n coệ ng giạủ ng Phạá p, toệ i noá i thạệạ t rạằ ng…… sạu nạà y
chừ viạ sệũ hiệể u rạ; chừ viạ sệũ thạế y rạằ ng khoạủ ng thớài giạn
nạà y thạệạ t đạá ng mừàng phi thừớàng. Tạế t nhiệệ n chuá ng toệ i noá i
vệầ duyệệ n phạệạ n; moạ i ngừớài ngoầ i tạạ i đạệ y đệầ u lạà duyệệ n
phạệạ n.
Truyệầ n coệ ng lệệ n cạo tạầ ng, moạ i ngừớài nghíũ xệm, [đoá ]
lạà vạế n đệầ gíà? Đoá chạẳ ng phạủ i đoệạ nhạệ n sạo? Đoệạ nhạệ n ạế y, chừ
viạ đuá ng lạà tu luyệệạ n chạệ n chíánh, chừá khoệ ng chíủ lạà chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài. Lạà tu luyệệạ n chạệ n chíánh, đoế i vớái tạệ m
tíánh cuủ ạ hoạ c việệ n thíà yệệ u cạầ u cuũ ng nhạế t điạnh phạủ i cạo.
Chuá ng tạ lạà nhừũng ngừớài ngoầ i tạạ i nới nạà y, đệế n đệể hoạ c Đạạ i
Phạá p, chừ viạ phạủ i coi míành đuá ng lạà nhừũng ngừớài luyệệạ n
coệ ng chạệ n chíánh đạng ngoầ i tạạ i đạệ y, chừ viạ phạủ i vừát boủ cạá c
tạệ m chạế p trừớác. [Khi] chừ viạ oệ m giừũ cạá c loạạ i muạ c đíách
hừũu cạầ u mạà đệế n hoạ c coệ ng, hoạ c Đạạ i Phạá p, [thíà] chừ viạ sệũ
khoệ ng hoạ c đừớạc gíà hệế t. [Toệ i] noá i roũ cho chừ viạ moệạ t chạệ n
lyá : toạà n boệạ quạá tríành tu luyệệạ n cuủ ạ ngừớài tạ chíánh lạà quạá
tríành liệệ n tuạ c toế ng khừá tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ con ngừớài.
Con ngừớài trong xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, kệủ trạnh ngừớài
đoạạ t, kệủ lừàạ ngừớài doế i, chíủ víà chuá t đíủnh lớại íách cạá nhạệ n mạà
lạà m hạạ i ngừớài khạá c; cạá c tạệ m ạế y đệầ u phạủ i vừát boủ . Nhạế t lạà
vớái nhừũng ngừớài hoạ c coệ ng tạạ i đạệ y hoệ m nạy, nhừũng tạệ m ạế y
lạạ i cạà ng phạủ i vừát boủ hớn nừũạ.

2 Chân chính đưa con người lên cao tầng

 ỞỞ đạệ y toệ i khoệ ng giạủ ng triạ bệệạ nh; chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng
triạ bệệạ nh. Nhừng lạà ngừớài tu luyệệạ n chạệ n chíánh, chừ viạ
mạng thệo thạệ n thệể coá bệệạ nh, [thíà] chừ viạ tu luyệệạ n khoệ ng
đừớạc. Toệ i phạủ i giuá p chừ viạ tiạnh hoạá thạệ n thệể . Tiạnh hoạá
thạệ n thệể chíủ hạạ n cuoệạ c cho nhừũng ại đệế n hoạ c coệ ng chạệ n
chíánh, nhừũng ại đệế n hoạ c Phạá p chạệ n chíánh. Chuá ng toệ i nhạế n
mạạ nh moệạ t điệể m: [nệế u] chừ viạ khoệ ng boủ đừớạc cạá i tạệ m ạế y,
khoệ ng boủ đừớạc cạá i [suy nghíũ vệầ ] bệệạ nh ạế y, [thíà] chuá ng toệ i
chạẳ ng thệể lạà m gíà, đoế i vớái chừ viạ chạẳ ng thệể giuá p đừớạc. Tạạ i
sạo? Bớủi víà trong vuũ truạ nạà y coá moệạ t [Phạá p] lyá : nhừũng sừạ
việệạ c nới ngừớài thừớàng, chiệể u thệo Phạệạ t giạ [tuyệệ n] giạủ ng,
đệầ u coá quạn hệệạ nhạệ n duyệệ n; sinh lạũ o bệệạ nh từủ, [chuá ng] toầ n
tạạ i đuá ng nhừ vạệạ y ớủ [coũ i] ngừớài thừớàng. Bớủi víà con ngừớài
trừớác đạệ y đạũ lạà m điệầ u xạế u [nệệ n] nghiệệạ p lừạc sinh rạ mớái
tạạ o thạà nh coá bệệạ nh hoạăạ c mạ nạạ n. Chiạu toệạ i [khoể ] chíánh lạà
hoạà n trạủ nớạ nghiệệạ p; vạệạ y nệệ n, khoệ ng ại coá thệể tuyà tiệệạ n thạy
đoể i noá ; thạy đoể i [noá ] cuũ ng từớng đừớng vớái mạắ c nớạ
khoệ ng phạủ i trạủ ; cuũ ng khoệ ng đừớạc tuyà yá mạà lạà m thệế , nệế u
khoệ ng thíà cuũ ng từớng đừớng vớái lạà m điệầ u xạế u.
Coá ngừớài từớủng rạằ ng triạ bệệạ nh cho ngừớài khạá c, chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài lạà việệạ c toế t. Thệo toệ i thạế y, [hoạ ] đệầ u
khoệ ng thạệạ t sừạ triạ khoủ i bệệạ nh; đệầ u chíủ lạà tríà hoạũ n bệệạ nh,
hoạăạ c lạà chuyệể n hoạá [bệệạ nh], chừá khoệ ng đuá ng lạà triạ boủ noá
đi. [Đệể ] thạệạ t sừạ trừà dừát nạạ n ạế y, thíà phạủ i tiệệ u trừà nghiệệạ p
lừạc. Nệế u thạệạ t sừạ coá khạủ nạă ng triạ hệế t bệệạ nh ạế y, thạnh trừà
triệệạ t đệể nghiệệạ p lừạc ạế y, thạệạ t sừạ đạạ t đệế n điệể m ạế y, [thíà] tạầ ng
cuủ ạ cạá nhạệ n đoá cuũ ng khoệ ng thạế p lạắ m. Hoạ đạũ thạế y roũ moệạ t
[Phạá p] lyá, chíánh lạà khoệ ng đừớạc tuyà yá phạá hoạạ i [Phạá p] lyá
trong [coũ i] ngừớài thừớàng. Trong quạá tríành tu luyệệạ n,
ngừớài tu luyệệạ n xuạế t phạá t từà tạệ m từà bi mạà lạà m moệạ t vạà i
việệạ c toế t, giuá p ngừớài triạ bệệạ nh, chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài; điệầ u
ạế y đừớạc phệá p; nhừng cuũ ng khoệ ng thệể hoạà n toạà n triạ hệế t
[bệệạ nh] cho ngừớài tạ đừớạc. Nệế u nhừ coá thệể thạệạ t sừạ triạ tạệạ n
goế c bệệạ nh cho moệạ t ngừớài thừớàng, thíà ngừớài thừớàng khoệ ng

Chân chính đưa con người lên cao tầng 3

coá tu luyệệạ n ạế y coá thệể rạ khoủ i đạệ y, chạẳ ng coà n chuá t bệệạ nh
nạà o hệế t; rạ khoủ i cừủạ vạẫ n lạà moệạ t ngừớài thừớàng, vạà xuạế t
phạá t từà lớại íách cạá nhạệ n ngừớài ạế y vạẫ n trạnh đoạạ t nhừ
nhừũng ngừớài thừớàng; vạệạ y lạà m sạo coá thệể tuyà yá tiệệ u trừà
nghiệệạ p lừạc cho hoạ đừớạc? Điệầ u ạế y tuyệệạ t đoế i khoệ ng đừớạc
phệá p.
Vạệạ y víà sạo lạạ i coá thệể giuá p ngừớài tu luyệệạ n [triạ bệệạ nh]
đừớạc? Bớủi víà ngừớài tu luyệệạ n lạà trạệ n quyá nhạế t, [víà] ngừớài
ạế y muoế n tu luyệệạ n; vạệạ y nệệ n, moệạ t niệệạ m [muoế n tu luyệệạ n]
xuạế t phạá t rạ lạà trạệ n quyá nhạế t. Trong Phạệạ t giạá o coá giạủ ng
Phạệạ t tíánh; moệạ t khi Phạệạ t tíánh xuạế t hiệệạ n, cạá c Giạá c Giạủ coá thệể
giuá p ngừớài ạế y. ÝÝ nghíũạ ạế y lạà gíà? Nệế u hoủ i toệ i giạủ ng, bớủi víà
toệ i đạng truyệầ n coệ ng tạạ i cạo tạầ ng, liệệ n quạn đệế n [Phạá p] lyá
tạạ i cạo tạầ ng, liệệ n quạn đệế n nhừũng vạế n đệầ rạế t lớán. Nới vuũ
truạ nạà y, chuá ng toệ i thạế y rạằ ng sinh mệệạ nh con ngừớài khoệ ng
phạủ i sinh rạ tạạ i xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng. Sừạ sạủ n sinh rạ sinh
mệệạ nh chạệ n chíánh cuủ ạ con ngừớài chíánh lạà sinh rạ trong
khoệ ng giạn vuũ truạ . Bớủi víà trong vuũ truạ nạà y coá rạế t nhiệầ u
cạá c loạạ i vạệạ t chạế t chệế tạạ o sinh mệệạ nh; vớái sừạ vạệạ n đoệạ ng
từớng hoẫ , nhừũng vạệạ t chạế t ạế y coá thệể sạủ n sinh rạ sinh
mệệạ nh; nệệ n cuũ ng noá i, sinh mệệạ nh toế i nguyệệ n sớ cuủ ạ con
ngừớài đệế n từà vuũ truạ . Bạủ n lại cuủ ạ khoệ ng giạn vuũ truạ lạà
lừớng thiệệạ n, lạà mạng đạầ y đuủ chuủ ng đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-
Nhạẫ n; con ngừớài sinh rạ cuà ng vớái vuũ truạ lạà đoầ ng tíánh.
Nhừng sạủ n sinh rạ nhiệầ u thệể sinh mệệạ nh roầ i; thíà cuũ ng phạá t
sinh quạn hệệạ xạũ hoệạ i [trong] quạầ n thệể . Trong đoá coá moệạ t soế
ngừớài coá thệể tạă ng thệệ m từ tạệ m; tạầ ng cuủ ạ hoạ dạầ n dạầ n rạế t
chạệạ m hạạ thạế p xuoế ng; [khi] khoệ ng thệể ớủ tạạ i tạầ ng ạế y nừũạ,
thíà hoạ phạủ i rớát xuoế ng dừớái. Tuy nhiệệ n tạạ i tạầ ng kiạ [hoạ ] lạạ i
biệế n đoể i khoệ ng coà n toế t nừũạ, hoạ khoệ ng thệể ớủ lạạ i, vạà tiệế p tuạ c
rớát xuoế ng dừớái; cuoế i cuà ng rớát xuoế ng đệế n tạầ ng cuủ ạ nhạệ n
loạạ i.
Toạà n thệể xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i đệầ u cuà ng trong moệạ t tạầ ng
nạà y. Đạũ rớát đệế n bừớác nạà y, đừáng tạạ i goá c đoệạ coệ ng nạă ng mạà

4 Chân chính đưa con người lên cao tầng

xệá t, hoạăạ c đừáng tạạ i goá c đoệạ cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ mạà xệá t, [thíà]
nhừũng thệể sinh mệệạ nh kiạ cạầ n phạủ i biạ tiệệ u huyủ. Tuy nhiệệ n
cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ đạũ xuạế t phạá t từà tạệ m từà bi mạà cạế p cho hoạ
moệạ t cớ hoệạ i nừũạ; [cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ ] tạạ o nệệ n moệạ t hoạà n cạủ nh
đạăạ c thuà , moệạ t khoệ ng giạn đạăạ c thuà nhừ thệế nạà y. Tuy vạệạ y cạá c
thệể sinh mệệạ nh tạạ i khoệ ng giạn nạà y khạá c xạ cạá c thệể sinh
mệệạ nh tạạ i tạế t cạủ khoệ ng giạn khạá c trong vuũ truạ . Nhừũng thệể
sinh mệệạ nh tạạ i khoệ ng giạn nạà y khoệ ng thệể nhíàn thạế y cạá c
thệể sinh mệệạ nh tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c, vạà khoệ ng thệể nhíàn
thạế y chạệ n từớáng cuủ ạ vuũ truạ ; bớủi vạệạ y ại [rớát xuoế ng đạệ y]
đệầ u từớng đừớng vớái rới vạà o [coũ i] mệệ . Muoế n hệế t bệệạ nh,
trừà nạạ n, tiệệ u nghiệệạ p, thíà nhừũng ngừớài nạà y phạủ i tu luyệệạ n,
[phạủ i] ‘phạủ n boể n quy chạệ n’ đoá chíánh lạà điệầ u mạà cạá c loạạ i
[moệ n phạá p] tu luyệệạ n đệầ u nhíàn nhạệạ n. Con ngừớài phạủ i phạủ n
boể n quy chạệ n, đoá mớái lạà muạ c đíách chạệ n chíánh đệể lạà m
ngừớài; do vạệạ y moệạ t cạá nhạệ n hệẫ muoế n tu luyệệạ n, thíà đừớạc
[xạá c] nhạệạ n lạà Phạệạ t tíánh đạũ xuạế t hiệệạ n. Niệệạ m ạế y trạệ n quyá
nhạế t, víà viạ ạế y muoế n phạủ n boể n quy chạệ n, muoế n từà tạầ ng cuủ ạ
ngừớài thừớàng mạà nhạủ y rạ.
Coá thệể moạ i ngừớài đạũ từàng nghệ cạệ u nạà y trong Phạệạ t
giạá o: ‘Phạệạ t tíánh nhạế t xuạế t, chạế n đoệạ ng thạệạ p phừớng thệế
giớái’. Ai mạà nhíàn thạế y, [thíà] đệầ u [muoế n] giuá p ngừớài kiạ,
giuá p moệạ t cạá ch voệ điệầ u kiệệạ n. Phạệạ t giạ đoệạ nhạệ n khoệ ng noá i
điệầ u kiệệạ n, [cuũ ng] khoệ ng coá giạá cạủ ; coá thệể giuá p đớũ ngừớài
kiạ moệạ t cạá ch voệ điệầ u kiệệạ n; vạệạ y nệệ n chuá ng toệ i coá thệể lạà m
cho hoạ c việệ n rạế t nhiệầ u sừạ việệạ c. Nhừng [đoế i vớái] moệạ t
ngừớài thừớàng, chíủ muoế n lạà m ngừớài nới ngừớài thừớàng, hoạ
[chíủ] muoế n hệế t bệệạ nh, thíà khoệ ng thệể đừớạc. Coá ngừớài nghíũ:
‘Míành hệế t bệệạ nh thíà míành sệũ tu luyệệạ n’. Tu luyệệạ n khoệ ng coá
điệầ u kiệệạ n nạà o hệế t; muoế n tu luyệệạ n, thíà tu luyệệạ n thoệ i.
Nhừng mạng moệạ t thạệ n thệể coá bệệạ nh, hoạăạ c coá ngừớài mạng
trệệ n thạệ n nhừũng tíán từác coà n rạế t loạạ n; coá ngừớài chừạ từàng
luyệệạ n coệ ng; cuũ ng coá ngừớài đạũ luyệệạ n coệ ng hạà ng chuạ c nạă m,

Chân chính đưa con người lên cao tầng 5

nhừng vạẫ n loạnh quạnh ớủ [tạầ ng luyệệạ n] khíá, cuũ ng chừạ tu
đừớạc lệệ n trệệ n.
Vạệạ y lạà m sạo đạệ y? Chuá ng toệ i sệũ tiạnh hoạá thạệ n thệể hoạ ,
đệể hoạ coá thệể tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng. Trong khi tu luyệệạ n tạạ i
tạầ ng thạế p nhạế t, coá moệạ t quạá tríành, chíánh lạà thạệ n thệể chừ viạ
đừớạc hoạà n toạà n tiạnh hoạá cho đệế n triệệạ t đệể ; tạế t cạủ nhừũng gíà
khoệ ng toế t toầ n tạạ i trong từ từớủng, quạnh thạệ n thệể toầ n tạạ i
trừớàng nghiệệạ p lừạc vạà nhừũng nhạệ n toế lạà m thạệ n thệể khoệ ng
đừớạc khoệủ mạạ nh; toạà n boệạ nhừũng thừá ạế y phạủ i đừớạc thạnh
lyá rạ hệế t. Nệế u chạẳ ng thạnh lyá, mạng thệo thạệ n thệể nhớ
nhớáp, thạệ n thệể đện bạể n vạà từ từớủng dớ xạế u nhừ vạệạ y, thừủ
hoủ i coá thệể đạạ t đệế n tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng đừớạc khoệ ng? ỞỞ
đạệ y chuá ng tạ khoệ ng luyệệạ n khíá, khoệ ng yệệ u [cạầ u] chừ viạ
luyệệạ n gíà ớủ tạầ ng thạế p ạế y hệế t; chuá ng toệ i đạể y chừ viạ vừớạt
quạ, đệể cho thạệ n thệể chừ viạ đạạ t đệế n trạạ ng thạá i voệ bệệạ nh.
Đoầ ng thớài chuá ng toệ i coà n cạế p cho chừ viạ moệạ t boệạ đạũ híành
thạà nh đạầ y đuủ moạ i thừá cạầ n thiệế t cho [việệạ c tạạ o] cớ sớủ cuủ ạ
tạầ ng thạế p; nhừ thệế , chuá ng tạ sệũ ớủ trệệ n tạầ ng rạế t cạo [mạà ]
luyệệạ n coệ ng.
Chiệể u thệo thuyệế t phạá p tu luyệệạ n, khíá đừớạc tíánh [thệế
nạà o]: coá bạ tạầ ng. Nhừng tu luyệệạ n chạệ n chíánh (khoệ ng tíánh
phạầ n luyệệạ n khíá), goầ m coá hại tạầ ng lớán tạế t cạủ : moệạ t lạà tu
luyệệạ n ‘thệế giạn phạá p’, hại lạà tu luyệệạ n ‘xuạế t thệế giạn phạá p’.
Thệế giạn phạá p vạà xuạế t thệế giạn phạá p nạà y khạá c vớái ‘xuạế t
thệế giạn’ vạà ‘nhạệạ p thệế giạn’ [đừớạc giạủ ng] trong chuà ạ, voế n
chíủ lạà lyá luạệạ n. [Cuủ ạ] chuá ng toệ i lạà biệế n hoạá tạạ i hại tạầ ng lớán
tu luyệệạ n [thạệ n] thệể ngừớài moệạ t cạá ch chạệ n chíánh. Bớủi víà
trong quạá tríành tu luyệệạ n thệế giạn phạá p thạệ n thệể ngừớài
đừớạc tiạnh hoạá liệệ n tuạ c, tiạnh hoạá khoệ ng ngừàng; do đoá khi
đệế n híành thừác cạo nhạế t cuủ ạ thệế giạn phạá p, thạệ n thệể đạũ
hoạà n toạà n đừớạc thạy thệế bạằ ng vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng.
Coà n tu luyệệạ n xuạế t thệế giạn phạá p cớ bạủ n lạà tu luyệệạ n Phạệạ t
thệể , lạà thạệ n thệể cạế u thạà nh từà vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng,

6 Chân chính đưa con người lên cao tầng

[trong đoá ] tạế t cạủ coệ ng nạă ng đệầ u tạá i xuạế t lạạ i mớái. Chuá ng toệ i
noá i vệầ hại tạầ ng lớán nhừ vạệạ y.
Chuá ng toệ i giạủ ng duyệệ n phạệạ n; vớái moạ i ngừớài ngoầ i đạệ y,
toệ i coá thệể lạà m cho moạ i ngừớài nhừũng sừạ việệạ c nạà y. Chuá ng tạ
hiệệạ n nạy cuũ ng đạũ hớn hại nghíàn ngừớài; vớái vạà i nghíàn
ngừớài, thạệạ m chíá nhiệầ u hớn nừũạ, trệệ n vạạ n ngừớài, toệ i cuũ ng
coá thệể lạà m đừớạc; nghíũạ lạà , chừ viạ khoệ ng cạầ n luyệệạ n lạạ i
nhừũng gíà ớủ tạầ ng thạế p. Sạu khi tiạnh hoạá thạệ n thệể cuủ ạ chừ
viạ vạà đạể y chừ viạ vừớạt quạ, toệ i sệũ cạà i cho chừ viạ moệạ t boệạ
hoạà n chíủnh moệạ t hệệạ thoế ng tu luyệệạ n; chừ viạ lệệ n ngạy trừạc
tiệế p tu luyệệạ n tạạ i cạo tạầ ng. Nhừng [điệầ u nạà y] chíủ giớái hạạ n
cho nhừũng hoạ c việệ n đệế n tu luyệệạ n chạệ n chíánh; khoệ ng thệể
noá i rạằ ng [hệẫ ] chừ viạ ngoầ i ớủ đạệ y, [thíà] chừ viạ lạà ngừớài tu
luyệệạ n. Khi trong từ từớủng [chừ viạ] coá chuyệể n biệế n cạă n
bạủ n, thíà chuá ng toệ i coá thệể cạế p [cho chừ viạ]; khoệ ng chíủ
nhừũng thừá ạế y; sạu nạà y chừ viạ sệũ hiệể u roũ rạà ng minh bạạ ch
rạằ ng toệ i đạũ cạế p cho moạ i ngừớài roế t rạá o nhừũng gíà. Tạạ i đạệ y
chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng giạủ ng triạ bệệạ nh; nhừng chuá ng toệ i noá i
điệầ u chíủnh toạà n thệể thạệ n thệể cuủ ạ hoạ c việệ n, sạo cho chừ viạ
coá thệể luyệệạ n coệ ng. Chừ viạ mạng cạá i thạệ n thệể coá bệệạ nh, thíà
chừ viạ hoạà n toạà n khoệ ng thệể xuạế t [hiệệạ n] coệ ng; do đoá moạ i
ngừớài cuũ ng khoệ ng nệệ n tíàm toệ i đệể triạ bệệạ nh; toệ i cuũ ng khoệ ng
lạà m việệạ c ạế y. Toệ i rạ coệ ng chuá ng 1 coá muạ c đíách chuủ yệế u lạà
đừạ con ngừớài lệệ n cạo tạầ ng, đừạ con ngừớài lệệ n cạo tạầ ng
moệạ t cạá ch chạệ n chíánh.

Tầng khác nhau có Pháp của tầng khác nhau

Trừớác đạệ y coá nhiệầ u khíá coệ ng sừ giạủ ng rạằ ng khíá coệ ng
coá nạà o lạà sớ cạế p, trung cạế p, cạo cạế p. Cạá i đoá toạà n lạà khíá,
đệầ u lạà nhừũng thừá tạạ i cuà ng moệạ t tạầ ng luyệệạ n khíá, mạà cuũ ng
phạệ n thạà nh sớ cạế p, trung cạế p, cạo cạế p. Vệầ nhừũng gíà thừạc
sừạ tạạ i cạo tạầ ng, hạầ u hệế t nhừũng ngừớài tu luyệệạ n khíá coệ ng

1 Xuất sơn: ra công chúng (nghĩa chuyển, nghĩa bóng).

Tầng khác nhau có Pháp của tầng khác nhau 7
chuá ng tạ khoệ ng coá gíà trong đạầ u hệế t, [hoạ ] hoạà n toạà n chạẳ ng
biệế t gíà. Từà nạy trớủ đi, nhừũng gíà chuá ng toệ i noá i roũ đệầ u lạà
Phạá p tạạ i cạo tạầ ng. Hớn nừũạ toệ i muoế n khoệ i phuạ c lạạ i dạnh
tiệế ng chạệ n chíánh cuủ ạ [phạá p moệ n] tu luyệệạ n. Tạạ i khoạá hoạ c
nạà y toệ i muoế n đệầ cạệạ p đệế n moệạ t soế hiệệạ n từớạng bạế t lừớng
trong giớái tu luyệệạ n. Chuá ng tạ đoế i đạũ i, nhíàn nhạệạ n nhừũng
hiệệạ n từớạng ạế y nhừ thệế nạà o, toệ i đệầ u cạầ n giạủ ng roũ ; hớn nừũạ
truyệầ n coệ ng giạủ ng Phạá p tạạ i cạo tạầ ng coá liệệ n quạn đệế n
nhiệầ u mạăạ t, liệệ n quạn đệế n vạế n đệầ rạế t lớán, thạệạ m chíá rạế t gạy
gạắ t; toệ i cuũ ng muoế n giạủ ng roũ nhừũng điệầ u ạế y; lạạ i coá nhừũng
cạn nhiệẫ u xuạế t phạá t từà khoệ ng giạn khạá c đệế n xạũ hoệạ i ngừớài
thừớàng chuá ng tạ, đạăạ c biệệạ t cạn nhiệẫ u đệế n giớái tu luyệệạ n; toệ i
cuũ ng cạầ n giạủ ng roũ ; đoầ ng thớài [toệ i] cuũ ng giuá p hoạ c việệ n cuủ ạ
chuá ng tạ giạủ i quyệế t nhừũng vạế n đệầ ạế y. Nệế u vạế n đệầ ạế y chạẳ ng
đừớạc giạủ i quyệế t, [thíà] chừ viạ khoệ ng luyệệạ n coệ ng đừớạc.
Muoế n giạủ i quyệế t tạệạ n goế c nhừũng vạế n đệầ đoá , chuá ng toệ i cạầ n
phạủ i coi moạ i ngừớài [hoạ c việệ n] nhừ nhừũng ngừớài tu luyệệạ n
chạệ n chíánh thíà mớái lạà m vạệạ y đừớạc. Đừớng nhiệệ n, khoệ ng dệẫ
mạà chuyệể n biệế n ngạy lạệạ p từác từ từớủng cuủ ạ chừ viạ; trong
khi nghệ bạà i giạủ ng từà nạy trớủ đi, chừ viạ sệũ chuyệể n biệế n từ
từớủng cuủ ạ míành moệạ t cạá ch từà từà; cuũ ng mong muoế n rạằ ng
chừ viạ chuá yá nghệ [giạủ ng]. Toệ i truyệầ n coệ ng khạá c vớái ngừớài
khạá c truyệầ n coệ ng. Coá ngừớài truyệầ n coệ ng, hoạ chíủ đớn giạủ n
lạà giạủ ng moệạ t chuá t vệầ coệ ng lyá cuủ ạ hoạ , sạu đoá kệế t noế i [đệể
truyệầ n] moệạ t chuá t tíán từác, roầ i dạạ y moệạ t boệạ thuủ phạá p lạà xong.
Ngừớài tạ hiệệạ n nạy đạũ quện vớái [phừớng cạá ch] truyệầ n
coệ ng nhừ thệế .
Truyệầ n coệ ng chạệ n chíánh cạầ n phạủ i giạủ ng vệầ Phạá p, phạủ i
thuyệế t vệầ Đạạ o. Quạ mừớài bạà i giạủ ng trệệ n lớáp, toệ i cạầ n noá i roũ
nhừũng [Phạá p] lyá tạạ i cạo tạầ ng, chừ viạ mớái coá thệể tu luyệệạ n
đừớạc; nệế u khoệ ng, thíà khoệ ng cạá ch nạà o tu luyệệạ n. Ngừớài tạ
chíủ truyệầ n nhừũng thừá tạạ i tạầ ng chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài
thoệ i; [nệế u] chừ viạ muoế n tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng, [nhừng]
chừ viạ lạạ i khoệ ng coá Phạá p đệể chíủ đạạ o tạạ i cạo tạầ ng, [thíà] chừ

8 Tầng khác nhau có Pháp của tầng khác nhau

viạ khoệ ng thệể tu luyệệạ n đừớạc. Víá nhừ chừ viạ đi hoạ c, chừ viạ
mạng sạá ch giạá o khoạ tiệể u hoạ c mạà đệế n đạạ i hoạ c, [thíà] chừ viạ
vạẫ n chíủ lạà hoạ c sinh tiệể u hoạ c. Coá ngừớài cho rạằ ng [hoạ ] hoạ c
rạế t nhiệầ u coệ ng, hoạ c coệ ng nạà y, hoạ c coệ ng kiạ, coá cạủ choầ ng
chừáng chíủ toế t nghiệệạ p; nhừng coệ ng cuủ ạ hoạ vạẫ n chừạ hệầ
[tạă ng] lệệ n. Hoạ cho rạằ ng nhừũng thừá đoá chíánh lạà nghíũạ lyá
chạệ n chíánh vạà toạà n boệạ khíá coệ ng; khoệ ng phạủ i thệế , đoá chíủ lạà
phạầ n voủ noệ ng cạạ n cuủ ạ khíá coệ ng, [lạà ] nhừũng thừá tạạ i tạầ ng
thạế p nhạế t. Khíá coệ ng khoệ ng chíủ lạà vạệạ y; noá lạà tu luyệệạ n, lạà
điệầ u roệạ ng lớán tinh thạệ m; ngoạà i rạ tạạ i nhừũng tạầ ng khạá c
nhạu toầ n tạạ i nhừũng Phạá p khạá c nhạu; vạệạ y noá khạá c vớái
nhừũng thừá luyệệạ n khíá chuá ng tạ biệế t hiệệạ n nạy; [nhừũng thừá
mạà ] chừ viạ coá hoạ c nhiệầ u nừũạ cuũ ng vạệạ y thoệ i. Lạế y moệạ t thíá
duạ , sạá ch tiệể u hoạ c cuủ ạ Anh chừ viạ cuũ ng hoạ c, sạá ch tiệể u hoạ c
cuủ ạ Myũ chừ viạ cuũ ng hoạ c, sạá ch tiệể u hoạ c cuủ ạ Nhạệạ t chừ viạ
cuũ ng hoạ c, sạá ch tiệể u hoạ c cuủ ạ Trung Quoế c chừ viạ cuũ ng hoạ c,
[roế t cuoệạ c] chừ viạ vạẫ n chíủ lạà hoạ c sinh tiệể u hoạ c. Chừ viạ hoạ c
cạà ng lạắ m khíá coệ ng tạạ i tạầ ng thạế p, nhạệạ n cạà ng nhiệầ u nhừũng
thừá ạế y, thíà trạá i lạạ i lạạ i cạà ng coá hạạ i, [víà] thạệ n cuủ ạ chừ viạ đạũ biạ
loạạ n mạế t roầ i.
Toệ i cuũ ng cạầ n phạủ i nhạế n mạạ nh moệạ t vạế n đệầ , tu luyệệạ n
chuá ng tạ cạầ n phạủ i coá truyệầ n coệ ng [vạà ] giạủ ng Phạá p. Moệạ t soế
hoạà thừớạng ớủ chuà ạ, đạăạ c biệệạ t lạà [hoạà thừớạng] Thiệầ n toệ ng
coá thệể coá cạá ch nghíũ khạá c. Hệẫ nghệ đệế n giạủ ng Phạá p, hoạ liệầ n
khoệ ng thíách nghệ. Tạạ i sạo? Thiệầ n toệ ng [nhíàn] nhạệạ n rạằ ng:
Phạá p ạế y khoệ ng thệể giạủ ng, Phạá p đạũ giạủ ng rạ [thạà nh lớài] thíà
khoệ ng coà n lạà Phạá p nừũạ; khoệ ng coá Phạá p coá thệể giạủ ng; chíủ
coá thệể tạệ m líũnh thạầ n hoệạ i; vạệạ y nệệ n đệế n ngạà y nạy Thiệầ n
toệ ng khoệ ng giạủ ng Phạá p gíà hệế t. Đạạ t Mạ [bệệ n] Thiệầ n toệ ng
truyệầ n [dạạ y] điệầ u ạế y; [đoá ] lạà cạă n cừá thệo moệạ t cạệ u cuủ ạ
Thíách Cạ Mạệ u Ni. Thíách Cạ Mạệ u Ni giạủ ng: ‘Phạá p voệ điạnh
Phạá p’. ÔÔ ng ạế y cạă n cừá trệệ n cạệ u thoạạ i cuủ ạ Thíách Cạ Mạệ u Ni
mạà sạá ng lạệạ p phạá p moệ n Thiệầ n toệ ng. Chuá ng toệ i noá i cạá i phạá p
moệ n ạế y lạà thừá duà i sừàng boà . Sạo lạạ i goạ i lạà duà i sừàng boà ?

Tầng khác nhau có Pháp của tầng khác nhau 9

Khớủi đạầ u khi Đạạ t Mạ duà i vạà o trong thíà thạế y coà n roệạ ng; nhiạ
toể duà i vạà o thíà thạế y khoệ ng coà n roệạ ng nừũạ; tạm toể thíà thạế y
coà n loạ t đừớạc; từá toể thíà thạế y hệạ p lạắ m roầ i; nguũ toể vệầ cớ bạủ n
chạẳ ng coà n gíà đệể duà i nừũạ; tớái luạ c toể Huệệạ Nạă ng thíà đạũ đệế n
đíủnh [sừàng boà ] vạà coá duà i cuũ ng chạẳ ng đi đệế n đạệ u đừớạc
nừũạ. Ngạà y nạy chừ viạ nệế u muoế n đệế n Thiệầ n toệ ng hoạ c Phạá p,
chừ viạ chớá hoủ i; nệế u chừ viạ hoủ i oệ ng [thạầ y] bạế t kệể vạế n đệầ gíà,
[oệ ng tạ] sệũ quạy lạạ i cho vạà o đạầ u chừ viạ moệạ t gạệạ y, goạ i lạà
“boể ng hạá t”1. Đoá nghíũạ lạà chừ viạ khoệ ng đừớạc hoủ i, phạủ i từạ
míành ngoệạ . Chừ viạ noá i: ‘Toệ i chừạ biệế t nệệ n mớái đệế n hoạ c, ngoệạ
đừớạc gíà đạệ y? ÔÔ ng lạạ i cho toệ i moệạ t gạệạ y [lạà sạo]?!’ Đoá lạà cạá i
sừàng boà kiạ đạũ duà i đệế n đíủnh roầ i, khoệ ng coà n gíà coá thệể giạủ ng
nừũạ. Đạạ t Mạ giạủ ng roũ lạà noá chíủ coá thệể truyệầ n đệế n luạ c toể ,
sạu đoá khoệ ng duà ng đừớạc nừũạ. Mạế y trạă m nạă m quạ roầ i, đệế n
nạy vạẫ n coá ngừớài oệ m chệế t cừáng cạá i lyá cuủ ạ Thiệầ n toệ ng mạà
khoệ ng boủ . Hạà m nghíũạ chạệ n chíánh cuủ ạ lớài giạủ ng “Phạá p voệ
điạnh Phạá p” cuủ ạ Thíách Cạ Mạệ u Ni lạà gíà? Tạầ ng cuủ ạ Thíách Cạ
Mạệ u Ni lạà [tạầ ng] Nhừ Lại; [nhừng] cạá c tạă ng nhạệ n sạu nạà y
coá rạế t nhiệầ u viạ khoệ ng hệầ ngoệạ đệế n tạầ ng cuủ ạ Thíách Cạ Mạệ u
Ni, [khoệ ng ngoệạ đừớạc] tạệ m thạá i trong cạủ nh giớái từ từớủng
cuủ ạ ÔÔ ng, hạà m nghíũạ chạệ n chíánh trong Phạá p mạà ÔÔ ng giạủ ng,
[cuũ ng nhừ] hạà m nghíũạ chạệ n chíánh trong lớài mạà ÔÔ ng noá i.
Vạệạ y nệệ n đớài sạu ngừớài giạủ i thíách thệế nạà y, ngừớài giạủ i thíách
thệế kiạ, giạủ i thíách đệế n đoệạ hoẫ n loạạ n; cho rạằ ng ‘Phạá p voệ
điạnh Phạá p’ nghíũạ lạà chừ viạ khoệ ng đừớạc giạủ ng, đạũ giạủ ng rạ
thíà khoệ ng coà n lạà Phạá p nừũạ. Thạệạ t rạ khoệ ng phạủ i nghíũạ nhừ
vạệạ y. Thíách Cạ Mạệ u Ni dừớái coệạ i boầ đệầ khại coệ ng khại ngoệạ
roầ i, chừạ lạệạ p từác đạạ t đệế n tạầ ng Nhừ Lại. Trong suoế t 49
nạă m truyệầ n Phạá p, ÔÔ ng liệệ n tuạ c từạ míành đệầ cạo. Moẫ i khi đệầ
cạo [lệệ n] moệạ t tạầ ng, ÔÔ ng quạy lạạ i xệá t thạế y Phạá p míành vừàạ
giạủ ng xong khoệ ng coà n đuá ng nừũạ. Lạạ i đệầ cạo lệệ n, ÔÔ ng phạá t
hiệệạ n rạằ ng Phạá p míành vừàạ giạủ ng xong lạạ i cuũ ng khoệ ng đuá ng
nừũạ. Cừá đệầ cạo lệệ n, ÔÔ ng lạạ i phạá t hiệệạ n rạằ ng Phạá p vừàạ giạủ ng
1 Bổng hát: gậy cảnh tỉnh.
10 Tầng khác nhau có Pháp của tầng khác nhau
xong lạạ i khoệ ng coà n đuá ng. Trong toạà n boệạ 49 nạă m, ÔÔ ng
khoệ ng ngừàng thạă ng hoạ nhừ thệế ; moẫ i lạầ n đệầ cạo [lệệ n] moệạ t
tạầ ng, [ÔÔ ng] lạạ i phạá t hiệệạ n Phạá p ÔÔ ng giạủ ng trừớác đoá vệầ
nhạệạ n thừác đệầ u lạà rạế t thạế p. ÔÔ ng cuũ ng phạá t hiệệạ n rạằ ng Phạá p
cuủ ạ moẫ i moệạ t tạầ ng lạà thệể hiệệạ n cuủ ạ Phạá p tạạ i moẫ i moệạ t tạầ ng
đoá ; moẫ i moệạ t tạầ ng đệầ u coá Phạá p, nhừng đoá khoệ ng phạủ i lạà
chạệ n lyá tuyệệạ t đoế i cuủ ạ vuũ truạ . Vạủ lạạ i Phạá p cuủ ạ tạầ ng cạo so
vớái Phạá p cuủ ạ tạầ ng thạế p thíà [tiệế p cạệạ n] gạầ n đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ
truạ hớn; vạệạ y nệệ n, ÔÔ ng bệà n giạủ ng: ‘Phạá p voệ điạnh Phạá p’.
Cuoế i cuà ng Thíách Cạ Mạệ u Ni lạạ i giạủ ng: ‘Tạ đớài nạà y chừạ
coá giạủ ng Phạá p nạà o hệế t’. Thiệầ n toệ ng lạạ i lyá giạủ i rạằ ng khoệ ng
Phạá p coá thệể giạủ ng. Vạà o nhừũng nạă m cuoế i, Thíách Cạ Mạệ u Ni
đạũ đạạ t đệế n tạầ ng Nhừ Lại; hoủ i tạạ i sạo ÔÔ ng noá i ÔÔ ng chừạ coá
giạủ ng Phạá p nạà o hệế t? Thừạc rạ ÔÔ ng đạũ nệệ u rạ moệạ t vạế n đệầ
gíà? ÔÔ ng [muoế n] noá i: ‘Đạạ t đệế n tạầ ng Nhừ Lại nhừ tạ, tạ
chừạ thệể thạế y đừớạc [chạệ n] lyá toế i hạệạ u cuủ ạ vuũ truạ , Phạá p toế i
hạệạ u cuủ ạ vuũ truạ lạà gíà’. Vạệạ y nệệ n ÔÔ ng muoế n noá i ngừớài đớài sạu
khoệ ng đừớạc lạế y nhừũng lớài ÔÔ ng giạủ ng lạà m chạệ n lyá tuyệệạ t
đoế i, chạệ n lyá bạế t biệế n; nệế u khoệ ng ngừớài đớài sạu sệũ biạ hạạ n
cuoệạ c vạà o tạầ ng Nhừ Lại hoạăạ c thạế p hớn Nhừ Lại, mạà khoệ ng
thệể đoệạ t phạá lệệ n tạầ ng cạo hớn. Ngừớài đớài sạu khoệ ng lyá giạủ i
đừớạc nghíũạ chạệ n chíánh cuủ ạ cạệ u noá i ạế y, [nệệ n nhíàn] nhạệạ n
rạằ ng Phạá p đạũ giạủ ng rạ thíà khoệ ng coà n lạà Phạá p, [hoạ ] lyá giạủ i
kiệể u nhừ thệế . Kyà thừạc Thíách Cạ Mạệ u Ni [muoế n] giạủ ng
rạằ ng: Cạá c tạầ ng khạá c nhạu coá Phạá p cuủ ạ cạá c tạầ ng khạá c
nhạu, Phạá p cuủ ạ moẫ i moệạ t tạầ ng khoệ ng phạủ i lạà chạệ n lyá tuyệệạ t
đoế i cuủ ạ vuũ truạ ; nhừng Phạá p cuủ ạ moẫ i moệạ t tạầ ng coá tạá c duạ ng
[lạà m Phạá p lyá ] chíủ đạạ o tạạ i moẫ i moệạ t tạầ ng. Thạệạ t rạ ÔÔ ng đạũ
giạủ ng chíánh [Phạá p] lyá nạà y.
Trừớác đạệ y coá nhiệầ u ngừớài, đạăạ c biệệạ t [bệệ n] Thiệầ n toệ ng,
cừá nhạế t mừạc bạủ o tríà nhạệạ n thừác thiệệ n kiệế n vạà sại lạầ m cừạc
đoạn ạế y. Khoệ ng dạạ y chừ viạ, thừủ hoủ i chíủ đạạ o [tu] luyệệạ n lạà m
sạo, luyệệạ n thệế nạà o, roầ i tu rạ sạo? Trong Phạệạ t giạá o coá nhiệầ u
chuyệệạ n coể Phạệạ t giạá o, coá thệể coá ngừớài đạũ từàng xệm; kệể

Tầng khác nhau có Pháp của tầng khác nhau 11

rạằ ng lệệ n trệệ n trớài, sạu khi đệế n thiệệ n quoế c, roầ i phạá t hiệệạ n
rạằ ng kinh «Kim Cừớng» ớủ đoá so vớái kinh «Kim Cừớng» ớủ
dừớái [hạạ giớái], từàng chừũ đệầ u khạá c nhạu, yá nghíũạ cuũ ng
khạá c nhạu. Tạạ i sạo kinh «Kim Cừớng» kiạ lạạ i khạá c vớái
kinh «Kim Cừớng» tạạ i nhạệ n giạn? Lạạ i coá ngừớài noá i: Kinh
sạá ch cuủ ạ thệế giớái Cừạc Lạạ c so vớái [kinh thừ] dừớái [hạạ giớái]
quạủ lạà khạá c hạẳ n, hoạà n toạà n khạá c nhạu, khoệ ng chíủ cạá c chừũ
khạá c nhạu mạà hạà m nghíũạ, yá nghíũạ cuũ ng khạá c nhạu, chuá ng
đạũ thạy đoể i hạẳ n roầ i. Thạệạ t rạ, chíánh lạà cuà ng moệạ t Phạá p đoầ ng
nhạế t [nhừng] tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu [thíà] coá cạá c biệế n hoạá
vạà híành thừác hiệể n hiệệạ n khạá c nhạu; đoế i vớái ngừớài tu luyệệạ n
tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu, coá thệể phạá t huy tạá c duạ ng chíủ đạạ o
khạá c nhạu.
Moạ i ngừớài đệầ u biệế t, trong Phạệạ t giạá o coá cuoế n sạá ch nhoủ
tệệ n lạà «Tạệ y phừớng Cừạc Lạạ c thệế giớái du kyá », kệể rạằ ng moệạ t
tạă ng nhạệ n kiạ đạủ toạạ luyệệạ n coệ ng, nguyệệ n thạầ n [bạy] đệế n
thệế giớái Cừạc Lạạ c xệm ngạắ m cạủ nh từớạng [nới ạế y]; hệế t moệạ t
ngạà y; roầ i quạy vệầ nhạệ n giạn đạũ thạế y sạá u nạă m troệ i quạ. Viạ
ạế y thạế y đừớạc khoệ ng? Đạũ thạế y, nhừng điệầ u viạ ạế y đạũ thạế y
khoệ ng phạủ i lạà chạệ n từớáng. Tạạ i sạo? Bớủi víà tạầ ng cuủ ạ viạ ạế y
khoệ ng đuủ , [nệệ n] chíủ coá thệể ớủ tạầ ng cuủ ạ viạ ạế y mạà hiệể n hiệệạ n
cho viạ ạế y nhừũng thệể hiệệạ n cuủ ạ Phạệạ t Phạá p mạà viạ ạế y nệệ n
đừớạc thạế y. Bớủi víà moệạ t thệế giớái kiệể u nhừ vạệạ y chíánh lạà thệể
hiệệạ n cạế u thạà nh cuủ ạ Phạá p; cho nệệ n, viạ ạế y khoệ ng thệể thạế y
đừớạc chạệ n từớáng. Toệ i giạủ ng rạằ ng ‘Phạá p voệ điạnh Phạá p’
chíánh lạà coá hạà m nghíũạ nhừ thệế .

Chân-Thiện-Nhẫn là tiêu chuẩn duy nhất để nhận

định người tốt xấu
Trong Phạệạ t giạá o ngừớài tạ luoệ n tíàm hiệể u xệm Phạệạ t
Phạá p lạà gíà. Cuũ ng coá ngừớài [nhíàn] nhạệạ n rạằ ng Phạá p giạủ ng
trong Phạệạ t giạá o chíánh lạà toạà n boệạ Phạệạ t Phạá p; thừạc rạ
khoệ ng phạủ i. Phạá p mạà Thíách Cạ Mạệ u Ni giạủ ng, cạá ch đạệ y 2

12 Chân-Thiện-Nhẫn là tiêu chuẩn duy nhất để nhận định người tốt xấu
nghíàn 5 trạă m nạă m dạà nh cho nhừũng ngừớài thừớàng ớủ tạầ ng
cừạc thạế p, mớái thoạá t thại từà xạũ hoệạ i nguyệệ n thuyủ ; [lạà ] Phạá p
giạủ ng cho nhừũng ngừớài coá từ từớủng đớn giạủ n nhừ thệế .
Thớài mạạ t Phạá p mạà ÔÔ ng noá i đệế n, chíánh lạà hoệ m nạy; con
ngừớài hiệệạ n tạạ i mạà duà ng Phạá p ạế y đệể tu luyệệạ n thíà đạũ khoệ ng
thệể đừớạc nừũạ. Vạà o thớài mạạ t Phạá p, hoạà thừớạng trong chuà ạ
từạ đoệạ coà n rạế t khoá , huoế ng lạà đoệạ nhạệ n. Phạá p mạà Thíách Cạ
Mạệ u Ni thớài đoá truyệầ n lạà nhạắ m thạẳ ng vạà o tíành huoế ng bạế y
giớà mạà truyệầ n; ngoạà i rạ ÔÔ ng cuũ ng khoệ ng hệầ giạủ ng hệế t rạ
nhừũng gíà bạủ n thạệ n ÔÔ ng tạạ i tạầ ng cuủ ạ míành biệế t vệầ Phạệạ t
Phạá p; muoế n bạủ o tríà bạế t biệế n víũnh cừủu [Phạá p ạế y], cuũ ng
khoệ ng thệể đừớạc.
Xạũ hoệạ i đạng phạá t triệể n; từ từớủng cuủ ạ nhạệ n loạạ i cạà ng
ngạà y cạà ng phừác tạạ p; khiệế n con ngừớài khoệ ng dệẫ dạà ng thệo
cạá ch đoá mạà tu đừớạc nừũạ. Phạá p trong Phạệạ t giạá o khoệ ng thệể
khạá i quạá t toạà n boệạ Phạệạ t Phạá p, noá chíủ lạà boệạ phạệạ n rạế t nhoủ
cuủ ạ Phạệạ t Phạá p. Coà n coá rạế t nhiệầ u Phạá p lớán cuủ ạ Phạệạ t giạ
đạng lừu truyệầ n tạạ i dạệ n giạn, đớn truyệầ n quạ cạá c thớài đạạ i.
Cạá c tạầ ng khạá c nhạu coá cạá c Phạá p khạá c nhạu, cạá c khoệ ng
giạn khạá c nhạu coá cạá c Phạá p khạá c nhạu; đoá chíánh lạà Phạệạ t
Phạá p thệể hiệệạ n khạá c nhạu tạạ i từàng khoệ ng giạn, tạạ i từàng
tạầ ng khạá c nhạu. Thíách Cạ Mạệ u Ni cuũ ng giạủ ng rạằ ng tu Phạệạ t
coá 8 vạạ n 4 nghíàn phạá p moệ n; nhừng trong Phạệạ t giạá o chíủ coá
Thiệầ n toệ ng, Tiạnh Đoệạ , Thiệệ n Thại, Hoạ Nghiệệ m, Mạệạ t toệ ng,
v.v. khoạủ ng hớn chuạ c phạá p moệ n, khoệ ng thệể bạo quạá t hệế t
Phạệạ t Phạá p đừớạc. Bạủ n thạệ n Thíách Cạ Mạệ u Ni khoệ ng hệầ
truyệầ n rạ hệế t Phạá p cuủ ạ míành, [ÔÔ ng] chíủ nhạắ m thạẳ ng vạà o
nạă ng lừạc tiệế p thuạ cuủ ạ ngừớài thớài đoá mạà truyệầ n moệạ t boệạ
phạệạ n mạà thoệ i.
Vạệạ y Phạệạ t Phạá p lạà gíà? Đạăạ c tíánh cạă n bạủ n nhạế t trong vuũ
truạ nạà y lạà Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n, Noá chíánh lạà thệể hiệệạ n toế i cạo
cuủ ạ Phạệạ t Phạá p, Noá chíánh lạà Phạệạ t Phạá p toế i cạă n bạủ n. Phạệạ t
Phạá p tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu coá cạá c híành thừác thệể hiệệạ n
khạá c nhạu, tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu coá cạá c tạá c duạ ng chíủ đạạ o

Chân-Thiện-Nhẫn là tiêu chuẩn duy nhất để nhận định người tốt xấu 13
khạá c nhạu; tạầ ng cạà ng thạế p [thíà] biệể u hiệệạ n cạà ng phừác tạạ p.
Vi lạạ p khoệ ng khíá, đạá , goẫ , đạế t, sạắ t thệá p, [thạệ n] thệể ngừớài,
hệế t thạủ y vạệạ t chạế t đệầ u coá toầ n tạạ i trong noá cạá i chuủ ng đạăạ c
tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n ạế y; thớài xừạ giạủ ng rạằ ng nguũ hạà nh
cạế u thạà nh nệệ n vạạ n sừạ vạạ n vạệạ t trong vuũ truạ ; [nguũ hạà nh kiạ]
cuũ ng coá toầ n tạạ i chuủ ng đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n ạế y.
Ngừớài tu luyệệạ n đệế n đừớạc tạầ ng nạà o thíà chíủ coá thệể nhạệạ n
thừác đừớạc thệể hiệệạ n cuạ thệể cuủ ạ Phạệạ t Phạá p tạạ i tạầ ng ạế y; đoá
chíánh lạà quạủ viạ vạà tạầ ng tu luyệệạ n [cuủ ạ ngừớài ạế y]. Noá i
chung, Phạá p rạế t lớán. Đệế n điệể m cừạc cạo mạà giạủ ng, thíà rạế t
đớn giạủ n; bớủi víà Phạá p kiạ gioế ng nhừ híành dạá ng cuủ ạ kim từạ
thạá p. Đệế n nới tạầ ng cừạc cạo thíà bạ chừũ coá thệể duà ng đệể khạá i
quạá t, đoá chíánh lạà Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n; thệể hiệệạ n tạạ i cạá c tạầ ng
cừạc kyà phừác tạạ p. Lạế y con ngừớài lạà m víá duạ , Đạạ o giạ xệm
[thạệ n] thệể ngừớài nhừ moệạ t tiệể u vuũ truạ ; con ngừớài coá thạệ n
thệể vạệạ t chạế t; nhừng chíủ cạá i thạệ n thệể vạệạ t chạế t ạế y khoệ ng thệể
đuủ cạế u thạà nh moệạ t con ngừớài hoạà n chíủnh đừớạc; coà n phạủ i
coá tíánh khíá, tíánh cạá ch, đạăạ c tíánh, vạà nguyệệ n thạầ n mớái coá thệể
cạế u thạà nh moệạ t con ngừớài hoạà n chíủnh, đoệạ c lạệạ p, vạà mạng
thệo cạá tíánh từạ ngạũ . Vuũ truạ nạà y cuủ ạ chuá ng tạ cuũ ng nhừ
thệế ; coá hệệạ Ngạệ n Hạà , coá cạá c thiệệ n hạà khạá c, cuũ ng nhừ cạá c
sinh mệệạ nh vạà nừớác, vạạ n sừạ vạạ n vạệạ t trong vuũ truạ nạà y; [tạế t
cạủ nhừũng thừá ạế y] chuá ng đệầ u coá phừớng diệệạ n toầ n tạạ i vạệạ t
chạế t; đoầ ng thớài chuá ng cuũ ng coá toầ n tạạ i đạăạ c tíánh Chạệ n-
Thiệệạ n-Nhạẫ n. Dạẫ u lạà vi lạạ p vạệạ t chạế t nạà o thíà cuũ ng bạo hạà m
chuủ ng đạăạ c tíánh ạế y, trong vi lạạ p cừạc nhoủ cuũ ng bạo hạà m
chuủ ng đạăạ c tíánh ạế y.
Chuủ ng đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n lạà tiệệ u chuạể n đệể
nhạệạ n điạnh toế t vạà xạế u trong vuũ truạ . Thệế nạà o lạà toế t, thệế nạà o
lạà xạế u? Chíánh lạà duà ng Noá {Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n} mạà xạá c
điạnh. ‘Đừác’ mạà chuá ng tạ noá i đệế n trong quạá khừá cuũ ng
từớng từạ nhừ thệế . Tạế t nhiệệ n chuạể n mừạc đạạ o đừác cuủ ạ xạũ
hoệạ i nhạệ n loạạ i hiệệạ n nạy đạũ biệế n đoể i rạế t nhiệầ u, tiệệ u chuạể n
đạạ o đừác đạũ mệá o moá hạẳ n roầ i. Hiệệạ n nạy [nệế u] coá ngừớài noi

14 Chân-Thiện-Nhẫn là tiêu chuẩn duy nhất để nhận định người tốt xấu
gừớng Loệ i Phong, thíà coá thệể biạ coi lạà mạắ c bệệạ nh tạệ m thạầ n.
Nhừng nệế u vạà o hoầ i thạệạ p kyủ 50, 60, thíà ại dạá m noá i ngừớài
ạế y biạ bệệạ nh tạệ m thạầ n? Chuạể n mừạc đạạ o đừác cuủ ạ nhạệ n loạạ i
đạng trừớạt trệệ n doế c lớán, đạạ o đừác thệế giạn trừớạt xuoế ng
hạà ng ngạà y; chíủ chạạ y thệo lớại, chíủ víà chuá t đíủnh lớại íách cạá
nhạệ n mạà lạà m toể n hạạ i ngừớài khạá c; ngừớài trạnh kệủ đoạạ t,
chạẳ ng từà moệạ t thuủ đoạạ n nạà o. Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, coá
đừớạc phệá p tiệế p tuạ c nhừ thệế nạà y khoệ ng? Coá ngừớài lạà m
điệầ u xạế u, chừ viạ noá i rạằ ng ạnh tạ đạũ lạà m điệầ u xạế u, ạnh tạ
cuũ ng khoệ ng tin; ạnh tạ thạệạ t sừạ khoệ ng tin rạằ ng míành đạũ
lạà m điệầ u xạế u; coá moệạ t soế ngừớài duà ng chuạể n mừạc đạạ o đừác
đạng trừớạt doế c kiạ mạà từạ đo lừớàng bạủ n thạệ n míành, cho
rạằ ng míành toế t hớn ngừớài khạá c, víà tiệệ u chuạể n đệể đạá nh giạá
đạũ thạy đoể i roầ i. Dạẫ u tiệệ u chuạể n đạạ o đừác cuủ ạ nhạệ n loạạ i coá
thạy đoể i thệế nạà o đi nừũạ, đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ khoệ ng hệầ thạy
đoể i; Noá chíánh lạà tiệệ u chuạể n duy nhạế t đệể xạá c điạnh ngừớài
toế t xạế u. Lạà ngừớài tu luyệệạ n, phạủ i chiệể u thệo tiệệ u chuạể n nạà y
cuủ ạ vuũ truạ mạà yệệ u cạầ u chíánh míành, khoệ ng thệể chiệể u thệo
tiệệ u chuạể n cuủ ạ ngừớài thừớàng mạà đạăạ t yệệ u cạầ u cho míành
đừớạc. Nệế u chừ viạ muoế n phạủ n boể n quy chạệ n, chừ viạ muoế n
tu luyệệạ n lệệ n trệệ n, thíà chừ viạ cạầ n chiệể u thệo tiệệ u chuạể n ạế y
mạà lạà m. Lạà moệạ t cạá nhạệ n, nệế u thuạệạ n vớái đạăạ c tíánh Chạệ n-
Thiệệạ n-Nhạẫ n nạà y cuủ ạ vuũ truạ , thíà mớái lạà moệạ t ngừớài toế t; coà n
ngừớài hạà nh xừủ trạá i biệệạ t vớái đạăạ c tíánh nạà y, thíà đuá ng lạà moệạ t
ngừớài xạế u. Trong đớn viạ [coệ ng tạá c], hoạăạ c ngoạà i xạũ hoệạ i, coá
ngừớài coá thệể noá i chừ viạ xạế u, [nhừng] chừ viạ khoệ ng nhạế t
điạnh đuá ng lạà xạế u; coá ngừớài noá i chừ viạ toế t, chừ viạ lạạ i cuũ ng
khoệ ng nhạế t điạnh đuá ng lạà toế t. Lạà ngừớài tu luyệệạ n, [nệế u]
đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh nạà y, [thíà] chừ viạ chíánh lạà ngừớài đạắ c
Đạạ o; [Phạá p] lyá đớn giạủ n nhừ vạệạ y.
Đạạ o giạ tu luyệệạ n Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n, troạ ng điệể m tu
Chạệ n; vạệạ y nệệ n Đạạ o giạ giạủ ng tu chạệ n dừớũng tíánh, noá i lớài
chạệ n, lạà m điệầ u chạệ n, lạà m chạệ n nhạệ n, phạủ n boể n quy chạệ n,
cuoế i cuà ng tu thạà nh Chạệ n Nhạệ n. Nhừng cuũ ng coá Nhạẫ n,

Chân-Thiện-Nhẫn là tiêu chuẩn duy nhất để nhận định người tốt xấu 15
cuũ ng coá Thiệệạ n; [coà n] troạ ng điệể m rới vạà o tu Chạệ n. Troạ ng
điệể m cuủ ạ Phạệạ t giạ rới vạà o tu Thiệệạ n cuủ ạ Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n.
Víà tu Thiệệạ n coá thệể tu xuạế t tạệ m đạạ i từà bi; moệạ t khi xuạế t hiệệạ n
tạệ m từà bi, thíà [thạế y] chuá ng sinh rạế t khoể , do vạệạ y phạá t sinh
nguyệệạ n voạ ng muoế n phoể đoệạ chuá ng sinh. Nhừng cuũ ng coá
Chạệ n, cuũ ng coá Nhạẫ n; troạ ng điệể m rới vạà o tu Thiệệạ n. Phạá p
moệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng tạ chiệể u thệo tiệệ u
chuạể n toế i cạo cuủ ạ vuũ truạ —Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n đoầ ng tu—
[vạệạ y nệệ n] coệ ng chuá ng tạ luyệệạ n rạế t to lớán.

Khí công là văn hoá tiền sử

Khíá coệ ng lạà gíà? Rạế t nhiệầ u khíá coệ ng sừ giạủ ng vệầ điệầ u
nạà y; điệầ u toệ i giạủ ng khạá c vớái điệầ u hoạ giạủ ng. Rạế t nhiệầ u khíá
coệ ng sừ [chíủ] giạủ ng từà tạầ ng [cuủ ạ hoạ ]; coà n toệ i thíà giạủ ng vệầ
nhạệạ n thừác đoế i vớái khíá coệ ng từà tạầ ng cạo hớn, so vớái nhạệạ n
thừác cuủ ạ hoạ tuyệệạ t nhiệệ n khạá c hạẳ n. Coá khíá coệ ng sừ giạủ ng:
Khíá coệ ng nừớác tạ coá liạch sừủ 2 nghíàn nạă m; cuũ ng coá viạ giạủ ng
[khíá coệ ng] coá liạch sừủ 3 nghíàn nạă m; coá viạ giạủ ng coá liạch sừủ 5
nghíàn nạă m, so vớái liạch sừủ nệầ n vạă n minh cuủ ạ dạệ n toệạ c
Trung Hoạ chuá ng tạ thíà khoệ ng khạá c lạà mạế y; lạạ i cuũ ng coá
ngừớài giạủ ng rạằ ng, dừạạ thệo quạn sạá t vạă n vạệạ t khại quạệạ t
đừớạc thíà [khíá coệ ng] coá liạch sừủ 7 nghíàn nạă m, [vạệạ y lạà ] vừớạt
xạ liạch sừủ nệầ n vạă n minh cuủ ạ dạệ n toệạ c Trung Hoạ chuá ng tạ.
Nhừng nhạệạ n thừác cuủ ạ hoạ duà thệế nạà o đi nừũạ, noá cuũ ng
khoệ ng vừớạt quạá xạ khoủ i liạch sừủ nệầ n vạă n minh cuủ ạ nhạệ n
loạạ i. Chiệể u thệo thuyệế t tiệế n hoạá cuủ ạ Dạrwin, thíà nhạệ n loạạ i
[xuạế t phạá t] từà thừạc vạệạ t dừớái nừớác, roầ i [thạà nh] đoệạ ng vạệạ t
dừớái nừớác, sạu đoá boà lệệ n luạ c điạạ, roầ i lệo lệệ n cạệ y, roầ i lạạ i
quạy xuoế ng mạăạ t đạế t thạà nh ngừớài vừớạn, cuoế i cuà ng tiệế n
hoạá thạà nh nhạệ n loạạ i hiệệạ n đạạ i coá từ từớủng coá vạă n hoạá ; từà
đoá mạà suy rạ rạằ ng nệầ n vạă n minh nhạệ n loạạ i thừạc sừạ xuạế t
hiệệạ n khoệ ng thệể quạá 1 vạạ n nạă m. Coà n suy xệá t trừớác đoá , thíà
ngạy cạủ thạắ t nuá t dạệ y đệể ghi nhớá sừạ việệạ c [hoạ ] cuũ ng chừạ

16 Khí công là văn hoá tiền sử

[biệế t]. [Hoạ ] chệ thạệ n bạằ ng lạá cạệ y, ạă n thiạt soế ng; coà n trừớác
đoá nừũạ, thíà coá thệể coà n chừạ biệế t lạế y lừủạ, hoạà n toạà n lạà con
ngừớài hoạng dạũ , con ngừớài nguyệệ n thuyủ.
Nhừng chuá ng toệ i phạá t hiệệạ n moệạ t vạế n đệầ ; tạạ i nhiệầ u điạạ
phừớng trệệ n thệế giớái coà n lừu lạạ i rạế t nhiệầ u nhừũng tíách coể
vạă n minh, [tuoể i cuủ ạ chuá ng] vừớạt xạ rạế t nhiệầ u liạch sừủ nệầ n
vạă n minh nhạệ n loạạ i chuá ng tạ. Nhừũng tíách coể ạế y, đừáng vệầ
goá c đoệạ coệ ng nghệệạ mạà xệá t, thíà coá tríành đoệạ coệ ng nghệệạ rạế t
cạo; coà n vệầ goá c đoệạ nghệệạ thuạệạ t mạà xệá t, thíà cuũ ng khạá cạo
siệệ u; con ngừớài hiệệạ n đạạ i [dừớàng nhừ] chíủ lạà moệ phoủ ng lạạ i
nghệệạ thuạệạ t cuủ ạ ngừớài xừạ, [voế n] coá giạá triạ thừớủng thừác
rạế t sạệ u sạắ c. Nhừng chuá ng đạũ đừớạc lừu lạạ i từà trệệ n mừớài
vạạ n nạă m, mạế y chuạ c vạạ n nạă m, vạà i trạă m vạạ n nạă m, thạệạ m chíá
trệệ n vạà i trạă m triệệạ u nạă m vệầ trừớác. Moạ i ngừớài thừủ nghíũ
xệm, điệầ u ạế y chạẳ ng phạủ i đạng cừớài giệẫ u liạch sừủ ngạà y nạy
hạy sạo? Cuũ ng khoệ ng coá gíà đạá ng cừớài hệế t; bớủi víà nhạệ n loạạ i
khoệ ng ngừàng từạ hoạà n thiệệạ n, khoệ ng ngừàng từạ nhạệạ n thừác
lạạ i moệạ t cạá ch mớái, xạũ hoệạ i chíánh lạà đạng phạá t triệể n nhừ thệế ,
[vạà ] nhạệạ n thừác bạn đạầ u khoệ ng nhạế t điạnh lạà tuyệệạ t đoế i
chíánh xạá c.
Coá thệể nhiệầ u ngừớài đạũ nghệ noá i đệế n “vạă n hoạá tiệầ n sừủ”,
cuũ ng goạ i lạà “vạă n minh tiệầ n sừủ”; chuá ng toệ i giạủ ng vệầ [vạế n
đệầ ] vạă n minh tiệầ n sừủ đoá . Trệệ n Trạá i Đạế t coá chạệ u AÝ , chạệ u
AÔ u, Nạm Myũ, Bạắ c Myũ, chạệ u Đạạ i Dừớng, chạệ u Phi, vạà chạệ u
Nạm Cừạc; nhừũng nhạà Điạạ Chạế t hoạ c goạ i chuá ng vớái tệệ n
chung lạà “bạủ n khoế i đạạ i luạ c”. Cạá c bạủ n khoế i đạạ i luạ c híành
thạà nh cho đệế n hoệ m nạy, đạũ trạủ i quạ hạà ng chuạ c triệệạ u nạă m
liạch sừủ. Nệệ n cuũ ng noá i, coá rạế t nhiệầ u luạ c điạạ từà đạá y biệể n noể i
lệệ n, cuũ ng coá rạế t nhiệầ u luạ c điạạ trạầ m xuoế ng đạá y biệể n; oể n
điạnh ớủ trạạ ng thạá i hiệệạ n nạy đạũ quạ liạch sừủ hạà ng chuạ c triệệạ u
nạă m roầ i. Nhừng tạạ i nhiệầ u đạá y biệể n, [ngừớài tạ] đạũ phạá t
hiệệạ n nhiệầ u kiệế n truá c coể đạạ i to lớán; nhừũng kiệế n truá c nạà y
đừớạc chạạ m khạắ c tinh tệế vạà đệạ p phi thừớàng; [chuá ng]
khoệ ng phạủ i lạà di sạủ n cuủ ạ nệầ n vạă n hoạá nhạệ n loạạ i hiệệạ n nạy,

Khí công là văn hoá tiền sử 17

mạà chuá ng khạẳ ng điạnh đạũ đừớạc kiệế n tạạ o từà trừớác khi biạ
trạầ m xuoế ng đạá y biệể n. Từà hạà ng chuạ c triệệạ u nạă m trừớác thíà
hoủ i ại đạũ sạá ng tạạ o rạ nhừũng nệầ n vạă n minh ạế y? Luá c bạế y giớà,
nhạệ n loạạ i chuá ng tạ coà n chừạ lạà khíủ, lạà m sạo tạạ o dừạng noể i
nhừũng thừá tríá tuệệạ cạo nhừ thệế ? Trệệ n thệế giớái, cạá c nhạà
khạủ o coể hoạ c đạũ phạá t hiệệạ n moệạ t loạà i sinh vạệạ t, mạng tệệ n “boạ
bạ thuyà ”; noá lạà sinh vạệạ t coá từà 600 triệệạ u đệế n 260 triệệạ u nạă m
trừớác đạệ y; coà n trừớác đạệ y 260 triệệạ u nạă m cho đệế n nạy noá
khoệ ng coá nừũạ. Moệạ t khoạ hoạ c giạ cuủ ạ Myũ đạũ phạá t hiệệạ n moệạ t
khoế i hoạá thạạ ch boạ bạ thuyà ; đoầ ng thớài trệệ n mạăạ t [khoế i hoạá
thạạ ch] coà n coá dạế u chạệ n moệạ t ngừớài đạng đi giạà y đạạ p lệệ n,
in roũ moầ n moệạ t trệệ n mạăạ t [khoế i hoạá thạạ ch]. Điệầ u ạế y chạẳ ng
phạủ i lạà chệế nhạạ o nhừũng nhạà liạch sừủ hoạ c lạà gíà? Cừá chiệể u
thệo thuyệế t tiệế n hoạá cuủ ạ Dạrwin, vạà o 260 triệệạ u nạă m
trừớác lệũ nạà o đạũ coá con ngừớài đừớạc?
Tạạ i bạủ o tạà ng cuủ ạ Đạạ i Hoạ c Quoế c Giạ Pệru coá moệạ t khoế i
đạá ; trệệ n khoế i đạá ạế y coá khạắ c moệạ t híành ngừớài; thệo khạủ o sạá t
thíà híành ngừớài nạà y đừớạc khạắ c lệệ n đoá 3 vạạ n nạă m vệầ trừớác.
Nhừng híành ngừớài ạế y mạăạ c y phuạ c, đoệạ i muũ , đi giạà y, trong
tạy lạạ i coà n cạầ m moệạ t chiệế c kíánh việẫ n voạ ng đạng quạn sạá t
thiệệ n thệể . Con ngừớài 3 vạạ n nạă m trừớác hoủ i biệế t dệệạ t vạủ i
mạy ạá o lạà sạo? Lạạ i cạà ng khoá tin hớn nừũạ, lạà ngừớài ạế y cạầ m
kíánh việẫ n voạ ng đệể quạn sạá t thiệệ n thệể , vạệạ y nhạế t điạnh coà n
coá tri thừác vệầ thiệệ n vạă n. Chuá ng tạ vạẫ n [nhíàn] nhạệạ n rạằ ng
moệạ t ngừớài chạệ u AÔ u lạà Gạlilệo lạà ngừớài đạũ phạá t minh rạ
kíánh việẫ n voạ ng; tíánh đệế n nạy mớái hớn 3 trạă m nạă m liạch sừủ;
vạệạ y ại lạà ngừớài đạũ phạá t minh rạ kíánh việẫ n voạ ng 3 vạạ n nạă m
trừớác? Coà n rạế t nhiệầ u choẫ mệệ khoá giạủ i thíách nừũạ. Chạẳ ng
hạạ n coá rạế t nhiệầ u bừác bíách hoạạ đạá trong cạá c đoệạ ng đạá tạạ i
Phạá p, Nạm Phi, vạà dạũ y nuá i Alps; chuá ng đừớạc khạắ c hệế t sừác
chạệ n thừạc vạà soế ng đoệạ ng. Nhừũng híành ngừớài đừớạc khạắ c
troệ ng voệ cuà ng tinh tệế vạà đệạ p, vạà đừớạc toệ vớái chạế t liệệạ u mạà u
lạà moệạ t thừá khoạá ng chạế t. Nhừng hoạ vạệạ n trạng phuạ c ngừớài
hiệệạ n đạạ i, từớng từạ AÔ u phuạ c, mạăạ c quạầ n niạt. Coá ngừớài tạy

18 Khí công là văn hoá tiền sử

cạầ m thừá nhừ cạá i tạể u thuoế c, coá ngừớài cạầ m bạ-toong, coá
ngừớài đoệạ i muũ . Nhừũng con khíủ mạế y chuạ c vạạ n nạă m trừớác,
lạà m sạo coá đừớạc mừác đoệạ nghệệạ thuạệạ t cạo nhừ thệế ?
Noá i xạ hớn nừũạ, ớủ chạệ u Phi coá nừớác Coệạ ng Hoạà Gạbon
coá moệạ t moủ quạăạ ng urạnium; nừớác nạà y coá phạầ n lạạ c hạệạ u, từạ
míành khoệ ng thệể chiệế t luyệệạ n urạnium, [nệệ n phạủ i] xuạế t
khạể u [quạăạ ng] sạng nhừũng nừớác tiệệ n tiệế n. Nạă m 1972, moệạ t
nhạà mạá y ớủ Phạá p nhạệạ p khạể u quạăạ ng urạnium ạế y. Quạ hoạá
nghiệệạ m đạũ phạá t hiệệạ n rạằ ng quạăạ ng urạnium nạà y đạũ đừớạc
chiệế t luyệệạ n vạà đạũ biạ sừủ duạ ng. Thạế y quạá lạạ , hoạ bệà n phạá i
nhừũng nhạệ n việệ n khoạ hoạ c kyũ thuạệạ t đi khạủ o sạá t, khoạ hoạ c
giạ nhiệầ u nừớác khạá c cuũ ng đi khạủ o sạá t. Cuoế i cuà ng kiệể m
chừáng đừớạc rạằ ng moủ quạăạ ng urạnium kiạ chíánh lạà moệạ t loà
phạủ n ừáng hạạ t nhạệ n cớũ lớán; hớn nừũạ boế cuạ c hệế t sừác hớạp
lyá ; con ngừớài hiệệạ n đạạ i chuá ng tạ khoệ ng thệể tạạ o dừạng. Vạệạ y
thừủ hoủ i noá đừớạc xạệ y dừạng vạà o thớài giạn nạà o? Vạà o 2 tyủ
nạă m trừớác; noá đạũ đừớạc vạệạ n hạà nh 50 vạạ n nạă m. Điệầ u ạế y
quạủ lạà nhừũng chừũ soế thiệệ n vạă n; chiệể u thệo thuyệế t tiệế n hoạá
cuủ ạ Dạrwin thíà khoệ ng thệể nạà o giạủ i thíách noể i; sừạ tíành nhừ
thệế coá rạế t nhiệầ u. Nhừũng gíà mạà giớái khoạ hoạ c kyũ thuạệạ t phạá t
hiệệạ n hoệ m nạy đạũ đuủ đệể thạy đoể i sạá ch giạá o khoạ hiệệạ n nạy
cuủ ạ chuá ng tạ. [Khi] quạn niệệạ m cuũ coế hừũu đạũ híành thạà nh
hệệạ thoế ng vạà phừớng phạá p từ duy, [thíà] rạế t khoá tiệế p thu
nhạệạ n thừác mớái. Khi chạệ n lyá xuạế t hiệệạ n [ngừớài tạ] khoệ ng
dạá m tiệế p thuạ , mạà lạạ i bạà i xíách noá thệo bạủ n nạă ng. Víà ạủ nh
hừớủng cuủ ạ nhừũng quạn niệệạ m truyệầ n thoế ng, hiệệạ n nạy
khoệ ng coá ại [đừáng rạ] chíủnh lyá điệầ u nạà y moệạ t cạá ch coá hệệạ
thoế ng; vạệạ y nệệ n quạn niệệạ m cuủ ạ ngừớài tạ luoệ n khoệ ng thệo
kiạp sừạ phạá t triệể n; [nệế u] chừ viạ coá noá i đệế n điệầ u nhừ thệế —
tuy noá chừạ đừớạc phoể biệế n nhừng đạũ đừớạc phạá t hiệệạ n roầ i
—[thíà] vạẫ n coá ngừớài noá i đạế y lạà ‘mệệ tíán’, khoệ ng [chiạu] tiệế p
nhạệạ n.
Nhiệầ u nhạà khoạ hoạ c duũ ng cạủ m ớủ nừớác ngoạà i đạũ coệ ng
khại thừàạ nhạệạ n rạằ ng chuá ng [thuoệạ c vệầ ] vạă n hoạá tiệầ n sừủ, lạà

Khí công là văn hoá tiền sử 19

nệầ n vạă n minh coá trừớác nệầ n vạă n minh lạầ n nạà y cuủ ạ nhạệ n
loạạ i chuá ng tạ; chíánh lạà trừớác nệầ n vạă n minh kyà nạà y cuủ ạ
chuá ng tạ đạũ toầ n tạạ i [nhừũng] thớài kyà vạă n minh khạá c, hớn
nừũạ [đạũ ] khoệ ng chíủ moệạ t lạầ n. Khạủ o sạá t nhừũng vạă n vạệạ t khại
quạệạ t đừớạc, [ngừớài tạ] thạế y rạằ ng đệầ u khoệ ng lạà sạủ n vạệạ t cuủ ạ
moệạ t thớài kyà vạă n minh. Do vạệạ y [ngừớài tạ] nhíàn nhạệạ n rạằ ng
nhiệầ u lạầ n vạă n minh nhạệ n loạạ i gạăạ p phạủ i đớạt huyủ diệệạ t, chíủ
coá moệạ t soế íát ngừớài soế ng soá t; sạu đoá soế ng moệạ t cuoệạ c soế ng
nguyệệ n thuyủ, dạầ n dạầ n sinh soệ i thạà nh [xạũ hoệạ i] nhạệ n loạạ i
mớái, tiệế n vạà o nệầ n vạă n minh mớái. Sạu đoá lạạ i đi đệế n huyủ
diệệạ t, dạầ n dạầ n sinh soệ i thạà nh nhạệ n loạạ i mớái; noá đạũ trạủ i quạ
nhừũng chu kyà biệế n đoể i nhừ thệế . Cạá c nhạà vạệạ t lyá giạủ ng rạằ ng,
sừạ vạệạ n đoệạ ng cuủ ạ vạệạ t chạế t lạà coá quy luạệạ t, sừạ biệế n đoể i cuủ ạ
toạà n vuũ truạ chuá ng tạ cuũ ng lạà coá quy luạệạ t.
Sừạ vạệạ n đoệạ ng cuủ ạ Trạá i Đạế t chuá ng tạ, trong vuũ truạ bạo
lạ nạà y, trong hệệạ Ngạệ n Hạà đạng vạệạ n chuyệể n nạà y, khoệ ng thệể
luá c nạà o cuũ ng thuạệạ n buoầ m xuoệ i gioá ; rạế t coá thệể noá vạ phạủ i
moệạ t tinh cạầ u nạà o đoá , hoạăạ c moệạ t vạế n đệầ nạà o đoá nạủ y sinh,
[vạà thệế lạà ] tạạ o thạà nh moệạ t tại nạạ n rạế t lớán. Đừáng từà goá c đoệạ
cuủ ạ coệ ng nạă ng chuá ng toệ i mạà xệá t, thíà chíánh lạà đạũ đừớạc ạn
bạà i nhừ vạệạ y. Toệ i đạũ moệạ t lạầ n khạủ o sạá t rạế t kyũ lừớũng, phạá t
hiệệạ n rạằ ng nhạệ n loạạ i đạũ coá 81 lạầ n [rới vạà o] trạạ ng thạá i huyủ
diệệạ t hoạà n toạà n; chíủ coá moệạ t íát ngừớài soế ng soá t; lừu lạạ i thệo
moệạ t chuá t vạă n hoạá tiệầ n sừủ voế n coá từà đạầ u, [hoạ ] tiệế n vạà o moệạ t
thớài kyà [mớái], soế ng cuoệạ c soế ng nguyệệ n thuyủ. Nhạệ n loạạ i
sinh soệ i đoệ ng lệệ n roầ i cuoế i cuà ng xuạế t hiệệạ n nệầ n vạă n minh.
Trạủ i quạ 81 lạầ n chu kyà biệế n đoể i nhừ thệế ; toệ i cuũ ng chừạ
khạủ o sạá t đừớạc cho đệế n [tạệạ n thớài điệể m] bạn đạầ u. Ngừớài
Trung Quoế c giạủ ng vệầ thiệệ n thớài, điạạ lớại, nhạệ n hoạà . Thiệệ n
từớạng biệế n hoạá khạá c nhạu, thiệệ n thớài khạá c nhạu, dạẫ n đệế n
xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng coá nhừũng trạạ ng thạá i xạũ hoệạ i khạá c
nhạu. Thệo vạệạ t lyá hoạ c giạủ ng [thíà] sừạ vạệạ n đoệạ ng cuủ ạ vạệạ t chạế t
lạà coá quy luạệạ t; sừạ vạệạ n đoệạ ng cuủ ạ vuũ truạ cuũ ng lạạ i nhừ thệế .

20 Khí công là văn hoá tiền sử

 [Vạế n đệầ ] vạă n hoạá tiệầ n sừủ giạủ ng bệệ n trệệ n chuủ yệế u chíủ
đệể noá i vớái moạ i ngừớài rạằ ng: khíá coệ ng cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà
phạá t minh cuủ ạ nhạệ n loạạ i hoệ m nạy, [noá ] cuũ ng đạũ đừớạc lừu
lạạ i từà niệệ n đạạ i rạế t xạ xừạ, [noá ] cuũ ng lạà moệạ t thừá vạă n hoạá
tiệầ n sừủ. Trong kinh thừ [Phạệạ t giạá o] chuá ng tạ cuũ ng coá thệể
tíàm thạế y luạệạ n thuạệạ t từớng từạ. Thíách Cạ Mạệ u Ni đừớng
thớài coá giạủ ng rạằ ng, ÔÔ ng đạũ tu thạà nh đạắ c Đạạ o từà hạà ng ừác
kiệế p vệầ trừớác. Moệạ t kiệế p lạà bạo nhiệệ u nạă m? Moệạ t kiệế p lạà
bạo nhiệệ u ừác nạă m, đoá lạà con soế rạế t lớán, quạủ lạà khoệ ng thệể
nghíũ bạà n. Nệế u đoá lạà lớài chạệ n thạệạ t, chạẳ ng phạủ i noá từớng
hớạp vớái liạch sừủ nhạệ n loạạ i, vạà sừạ biệế n đoể i cuủ ạ toạà n Trạá i Đạế t
hạy sạo? Ngoạà i rạ Thíách Cạ Mạệ u Ni coà n giạủ ng rạằ ng, trừớác
ÔÔ ng coá sạá u viạ Phạệạ t nguyệệ n thuyủ toầ n tạạ i, ÔÔ ng cuũ ng lạạ i coá sừ
phuạ , v.v. tạế t cạủ đạũ từàng tu luyệệạ n đạắ c Đạạ o từà hạằ ng bạo
nhiệệ u ừác kiệế p. Nệế u nhừũng sừạ tíành nạà y chíánh lạà lớài chạệ n
thạệạ t, vạệạ y trong nhừũng coệ ng phạá p chíánh thoế ng, coệ ng phạá p
chạệ n truyệầ n chạệ n chíánh đạng truyệầ n ngoạà i xạũ hoệạ i chuá ng
tạ hoệ m nạy, hoủ i coá phừớng phạá p tu luyệệạ n nhừ thệế hạy
khoệ ng? Nệế u yệệ u cạầ u toệ i trạủ lớài, [thíà] đừớng nhiệệ n lạà coá ,
[nhừng] chạẳ ng thệể gạăạ p nhiệầ u. Hiệệạ n nạy giạủ khíá coệ ng, nguyạ
khíá coệ ng, cho đệế n nhừũng loạạ i ngừớài coá mạng thệo phuạ
thệể , tạế t cạủ đạũ loạạ n tạạ o nhừũng thừá đệể lừàạ ngừớài; [soế ạế y]
vừớạt xạ khíá coệ ng chạệ n chíánh gạế p boệạ i; thạệạ t giạủ khoá mạà
phạệ n biệệạ t đừớạc. Khíá coệ ng chạệ n chíánh khoệ ng dệẫ phạệ n biệệạ t
đừớạc, cuũ ng khoệ ng dệẫ mạà tíàm đừớạc đạệ u.
Thừạc rạ khoệ ng chíủ khíá coệ ng lạà đừớạc lừu lạạ i từà niệệ n
đạạ i xạ xừạ; [mạà ] Thạá i Cừạc, Hạà Đoầ , Lạạ c Thừ, Chu Diạch, Bạá t
Quạá i, v.v. đệầ u lạà [nhừũng thừá] di lừu từà tiệầ n sừủ. Vạệạ y nệệ n
chuá ng tạ hoệ m nạy đừáng tạạ i goá c đoệạ ngừớài thừớàng mạà
nghiệệ n cừáu chuá ng, nhạệạ n thừác chuá ng, [thíà] chạẳ ng nghiệệ n
cừáu đừớạc gíà sạá ng toủ . Đừáng tạạ i tạầ ng, từà goá c đoệạ , trong cạủ nh
giớái từ từớủng cuủ ạ ngừớài thừớàng, [thíà] lyá giạủ i khoệ ng đừớạc
nhừũng điệầ u chạệ n chíánh [trong ạế y].

Khí công là văn hoá tiền sử 21

Khí công chính là tu luyện
Khíá coệ ng đạũ coá liạch sừủ xạ xừạ đệế n nhừ vạệạ y, thíà roế t
cuoệạ c noá coá tạá c duạ ng gíà? Toệ i noá i cho moạ i ngừớài rạằ ng, [phạá p
moệ n] chuá ng tạ lạà tu luyệệạ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ Phạệạ t giạ, vạệạ y
đừớng nhiệệ n lạà tu Phạệạ t; coà n Đạạ o giạ thíà đừớng nhiệệ n tu
Đạạ o đạắ c Đạạ o. Toệ i noá i cho moạ i ngừớài hạy, [chừũ] “Phạệạ t” ạế y
khoệ ng hệầ mệệ tíán. Chừũ “Phạệạ t”1 lạà tiệế ng Phạạ n, tiệế ng AẤ n Đoệạ
coể . Vạà o thớài [Phạệạ t giạá o] truyệầ n vạà o nừớác Trung Quoế c
chuá ng tạ, noá coá hại chừũ, đoạ c lạà “Phạệạ t Đạà ”, cuũ ng coá ngừớài
phiệệ n ạệ m lạà “Phuà Đoầ ”. Truyệầ n tớái truyệầ n lui, ngừớài Trung
Quoế c chuá ng tạ lừớạc bớát đi moệạ t chừũ, đoạ c thạà nh “Phạệạ t”.
[Nệế u] diạch rạ tiệế ng Trung Quoế c, thíà yá từớủng lạà gíà? Chíánh
lạà ‘Giạá c Giạủ ’, [lạà ] ngừớài thoệ ng quạ tu luyệệạ n mạà giạá c ngoệạ . ỞỞ
đạệ y nạà o coá mạng mạà u sạắ c mệệ tíán gíà?
Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, tu luyệệạ n coá thệể xuạế t hiệệạ n
coệ ng nạă ng đạăạ c diạ. Trệệ n thệế giớái hiệệạ n nạy coá sạá u loạạ i coệ ng
nạă ng đạũ đừớạc coệ ng nhạệạ n; [nhừng] khoệ ng chíủ coá vạệạ y, toệ i
noá i rạằ ng coệ ng nạă ng chạệ n chíánh coá trệệ n moệạ t vạạ n loạạ i.
Ngừớài ngoầ i choẫ kiạ, khoệ ng đoệạ ng tạy khoệ ng đoệạ ng chạệ n, mạà
coá thệể lạà m nhừũng điệầ u mạà moạ i ngừớài duà ng hệế t cạủ tạy lạẫ n
chạệ n cuũ ng khoệ ng lạà m đừớạc; coá thệể thạế y đừớạc [Phạá p] lyá
chạệ n chíánh cuủ ạ cạá c khoệ ng giạn vuũ truạ ; thạế y chạệ n từớáng
cuủ ạ vuũ truạ ; thạế y nhừũng điệầ u ngừớài thừớàng khoệ ng thạế y.
Chạẳ ng phạủ i đoá đạũ lạà ngừớài tu luyệệạ n đạắ c Đạạ o? Chạẳ ng phạủ i
đoá đạũ lạà Đạạ i Giạá c Giạủ ? Liệệạ u coá thệể noá i ngừớài ạế y cuũ ng nhừ
ngừớài thừớàng? Chạẳ ng phạủ i lạà ngừớài tu luyệệạ n giạá c ngoệạ lạà
gíà? Goạ i lạà ‘Giạá c Giạủ ’ chạẳ ng đuá ng sạo? Diạch thạà nh tiệế ng AẤ n
Đoệạ coể thíà chíánh lạà ‘Phạệạ t’. Thừạc rạ lạà nhừ thệế , khíá coệ ng
chíánh coá tạá c duạ ng ạế y.
Hệẫ đệầ cạệạ p đệế n khíá coệ ng, liệầ n coá ngừớài noá i: ‘Khoệ ng
bệệạ nh hoủ i ại luyệệạ n khíá coệ ng?’ Nguạ yá rạằ ng khíá coệ ng [chíủ] lạà
đệể chừũạ bệệạ nh; đạế y lạà nhạệạ n thừác rạế t noệ ng cạạ n, rạế t lạà noệ ng

1 Buddha, chữ Phật trong nguyên gốc tiếng Phạn.

22 Khí công chính là tu luyện
cạạ n. Choẫ nạà y khoệ ng coá trạá ch moạ i ngừớài, bớủi víà coá rạế t
nhiệầ u khíá coệ ng sừ toạà n lạà m cạá i việệạ c chừũạ bệệạ nh khoệủ
ngừớài, toạà n giạủ ng vệầ chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài, khoệ ng coá ại
giạủ ng đệế n cạo tạầ ng cạủ . [Toệ i] khoệ ng coá yá noá i rạằ ng coệ ng
phạá p cuủ ạ nhừũng viạ ạế y khoệ ng toế t, [víà] sừá mệệạ nh cuủ ạ hoạ
chíánh lạà truyệầ n nhừũng điệầ u ớủ tạầ ng chừũạ bệệạ nh khoệủ
ngừớài, [vạà ] phoể biệế n khíá coệ ng. Coá rạế t nhiệầ u ngừớài mong
muoế n tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng, [hoạ ] coá suy nghíũ nhừ thệế , coá
nguyệệạ n voạ ng nhừ thệế ; nhừng tu luyệệạ n khoệ ng đạắ c Phạá p,
kệế t quạủ tạạ o thạà nh rạế t nhiệầ u khoá khạă n, lạạ i coà n xuạế t hiệệạ n
rạế t nhiệầ u vạế n đệầ . Tạế t nhiệệ n, việệạ c truyệầ n coệ ng tạạ i cạo tạầ ng
moệạ t cạá ch chạệ n chíánh coá liệệ n quạn đệế n [nhừũng] vạế n đệầ rạế t
cạo. Vạệạ y nệệ n chuá ng toệ i coá boể n yá lạà coá trạá ch nhiệệạ m đoế i vớái
xạũ hoệạ i, coá trạá ch nhiệệạ m đoế i vớái con ngừớài; [vạà ] hiệệạ u quạủ
cuủ ạ toạà n boệạ [quạá tríành] truyệầ n coệ ng lạà toế t. Coá nhừũng điệầ u
thạệạ t sừạ rạế t cạo, noá i đệế n [nghệ] gioế ng mệệ tíán; nhừng chuá ng
toệ i [sệũ ] coế gạắ ng duà ng khoạ hoạ c hiệệạ n đạạ i đệể giạủ i thíách.
Coá nhừũng điệầ u hệẫ chuá ng toệ i đệầ cạệạ p đệế n, liệầ n coá ngừớài
noá i lạà mệệ tíán. Tạạ i sạo? Tiệệ u chuạể n cuủ ạ hoạ chíánh lạà [điệầ u
gíà] khoạ hoạ c chừạ nhạệạ n thừác đệế n đừớạc, hoạăạ c giạủ hoạ từạ
míành chừạ tiệế p xuá c đệế n đừớạc; hoạ cho rạằ ng [chuá ng] khoệ ng
hệầ toầ n tạạ i, hoạ cho rạằ ng [chuá ng] đệầ u lạà mệệ tíán, đệầ u lạà duy
tạệ m; hoạ coá quạn niệệạ m kiệể u nhừ thệế . Quạn niệệạ m nhừ thệế
coá đuá ng khoệ ng? Hệẫ gíà mạà khoạ hoạ c chừạ nhạệạ n thừác đệế n
đừớạc, cuũ ng chừạ phạá t triệể n đệế n bừớác đoá , đệầ u coá thệể noá i lạà
mệệ tíán, lạà duy tạệ m? Ngừớài nạà y chạẳ ng phạủ i từạ míành lạà m
mệệ tíán? Lạà m duy tạệ m? Cừá chiệể u thệo cạá i quạn niệệạ m nhừ
thệế [mạà hạà nh xừủ], khoạ hoạ c thừủ hoủ i coá thệể phạá t triệể n, coá
thệể tiệế n boệạ đừớạc khoệ ng? Xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i cuũ ng chạẳ ng thệể
thuá c đạể y lệệ n đừớạc. Nhừũng điệầ u mạà giớái khoạ hoạ c kyũ thuạệạ t
phạá t minh rạ đệầ u lạà nhừũng điệầ u con ngừớài chừạ từàng
[biệế t], [nệế u] đệầ u cho đoá lạà mệệ tíán, [thíà] tạế t nhiệệ n cuũ ng
chạẳ ng cạầ n phạá t triệể n. Khíá coệ ng khoệ ng phạủ i lạà thừá duy
tạệ m; coá nhiệầ u ngừớài khoệ ng hiệể u khíá coệ ng, vạệạ y nệệ n mạũ i

Khí công chính là tu luyện 23

cho rạằ ng khíá coệ ng lạà duy tạệ m. Ngạà y nạy duà ng nhừũng mạá y
đo thạệ n thệể cạá c khíá coệ ng sừ [ngừớài tạ thạế y] coá thạà nh
phạầ n cuủ ạ soá ng hạạ ạệ m, soá ng siệệ u ạệ m, soá ng điệệạ n từà, tiạ
hoầ ng ngoạạ i, tiạ từủ ngoạạ i, tiạ phoá ng xạạ gạmmạ, nệutron,
nguyệệ n từủ, nguyệệ n toế kim loạạ i vi lừớạng; nhừũng thừá ạế y
chạẳ ng phạủ i toầ n tạạ i vạệạ t chạế t lạà gíà? Chuá ng cuũ ng lạà vạệạ t chạế t.
Cạá i nạà o lạà khoệ ng do vạệạ t chạế t cạế u thạà nh? Chạẳ ng phạủ i thớài-
khoệ ng khạá c cuũ ng do vạệạ t chạế t cạế u thạà nh lạà gíà? Lạà m sạo coá
thệể noá i lạà mệệ tíán? Khíá coệ ng đạũ lạà duà ng đệể tu Phạệạ t, tạế t
nhiệệ n sệũ đoệạ ng chạạ m đệế n nhiệầ u vạế n đệầ cạo thạệ m; chuá ng
toệ i đệầ u phạủ i giạủ ng [nhừũng vạế n đệầ nạà y].
Khíá coệ ng đạũ coá tạá c duạ ng ạế y, thíà sạo chuá ng tạ lạạ i goạ i noá
lạà ‘khíá coệ ng’? Kyà thừạc noá khoệ ng đừớạc goạ i lạà ‘khíá coệ ng’; noá
đừớạc goạ i lạà gíà? Goạ i lạà “tu luyệệạ n”; chíánh lạà tu luyệệạ n. Tạế t
nhiệệ n, noá coà n coá nhừũng tệệ n cuạ thệể khạá c, nhừng đừớạc goạ i
chung lạà ‘tu luyệệạ n’. Vạệạ y goạ i ‘khíá coệ ng’ lạà sạo? Moạ i ngừớài
đệầ u biệế t, khíá coệ ng đạũ đừớạc phoể cạệạ p ngoạà i xạũ hoệạ i coá liạch sừủ
hớn 20 nạă m1, khại thuyủ vạà o giừũạ thớài kyà Đạạ i Cạá ch mạạ ng
Vạă n hoạá , vạà lệệ n thạà nh cạo trạà o vạà o thớài kyà cuoế i. Moạ i
ngừớài thừủ nghíũ xệm, thớài ạế y trạà o lừu từ từớủng cừạc tạủ khạá
lạà nghiệệ m troạ ng. Chuá ng toệ i sệũ khoệ ng đệầ cạệạ p đệế n nhừũng
tệệ n cuủ ạ khíá coệ ng thớài vạă n hoạá tiệầ n sừủ goạ i lạà gíà; trong tiệế n
tríành phạá t triệể n cuủ ạ vạă n minh nhạệ n loạạ i chuá ng tạ lạầ n nạà y,
[khíá coệ ng] đạũ quạ moệạ t thớài xạũ hoệạ i phong kiệế n, nệệ n
thừớàng mạng nhừũng cạá i tệệ n mạng đạệạ m sạắ c thạá i phong
kiệế n. Vạà [nhừũng moệ n] coá quạn hệệạ đệế n toệ n giạá o thừớàng coá
nhừũng cạá i tệệ n mạng đạệạ m sạắ c thạá i toệ n giạá o. Víá duạ : nạà o lạà
Tu Đạạ o Đạạ i Phạá p, Kim Cừớng Thiệầ n, Lạ Hạá n Phạá p, Tu
Phạệạ t Đạạ i Phạá p, Cừủu Chuyệể n Kim Đạn Thuạệạ t, toạà n lạà
1 Theo hiểu biết của người dịch, Sư phụ bắt đầu truyền Pháp vào tháng
Năm năm 1992, giai đoạn truyền công giảng Pháp trực tiếp một cách
có hệ thống trải qua hơn hai năm cho đến cuối 1994; các bài giảng
được thâu âm, kết tập và đến tháng Giêng 1995 cuốn Chuyển Pháp
Luân được xuất bản lần thứ nhất. Như vậy đọc giả có thể tạm dựa vào
các con số đó làm điểm tham chiếu về thời gian.
24 Khí công chính là tu luyện
nhừũng thừá nhừ thệế . Nệế u goạ i [bạằ ng] nhừũng tệệ n nhừ thệế
trong thớài Đạạ i Cạá ch mạạ ng Vạă n hoạá , thừủ hoủ i chừ viạ coá
trạá nh khoủ i biạ phệệ phạá n? Mạăạ c duà nguyệệạ n voạ ng phoể cạệạ p khíá
coệ ng cuủ ạ cạá c khíá coệ ng sừ lạà toế t, víà đệể chừũạ bệệạ nh khoệủ
ngừớài cho quạủ ng đạạ i quạầ n chuá ng, đệầ cạo toế chạế t thạệ n thệể
cho moạ i ngừớài, điệầ u ạế y rạế t toế t, nhừng khoệ ng lạà m đừớạc;
ngừớài tạ khoệ ng dạá m goạ i chuá ng [vớái nhừũng tệệ n] nhừ thệế .
Vạệạ y nệệ n rạế t nhiệầ u khíá coệ ng sừ víà đệể phoể cạệạ p khíá coệ ng, đạũ
từà hại cuoế n «Đạn Kinh» vạà «Đạạ o Tạạ ng», lạế y rạ hại chừũ
tạá ch khoủ i noệạ i dung [cuủ ạ cuoế n sạá ch] 1, goạ i lạà ‘khíá coệ ng’.
Nhiệầ u viạ coà n đạà o sạệ u vạà o dạnh từà ‘khíá coệ ng’ mạà nghiệệ n
cừáu, nhừng chạẳ ng coá gíà nghiệệ n cừáu; trong quạá khừá noá chíủ
đừớạc goạ i lạà ‘tu luyệệạ n’. ‘Khíá coệ ng’ chíủ lạà dạnh từà mớái đạăạ t rạ
cho phuà hớạp vớái yá thừác từ từớủng cuủ ạ con ngừớài hiệệạ n đạạ i
mạà thoệ i.

Luyện công vì sao không tăng công

Luyệệạ n coệ ng víà sạo khoệ ng tạă ng coệ ng? Khạá nhiệầ u ngừớài
coá loế i nghíũ nhừ thệế nạà y: Míành luyệệạ n coệ ng chạẳ ng đừớạc
chạệ n truyệầ n, oệ ng thạầ y nạà o giạủ ng cho míành mạế y tuyệệạ t
chiệệ u, roầ i vạà i thuủ phạá p cạo cạế p, [thíà] coệ ng cuủ ạ míành tạă ng
ngạy. Hiệệạ n nạy coá đệế n 95% ngừớài coá loế i nghíũ nhừ thệế ; toệ i
thạế y rạằ ng điệầ u ạế y thạệạ t đạá ng cừớài. Tạạ i sạo đạá ng cừớài? Bớủi
víà khíá coệ ng khoệ ng phạủ i kyũ nạă ng nới ngừớài thừớàng; noá
hoạà n toạà n lạà nhừũng điệầ u siệệ u thừớàng; noá phạủ i đừớạc duà ng
nhừũng [Phạá p] lyá tạạ i cạo tạầ ng đệể đạá nh giạá . Toệ i giạủ ng cho
moạ i ngừớài rạằ ng, coệ ng khoệ ng lệệ n đừớạc cạo coá nguyệệ n
nhạệ n cạă n bạủ n lạà : hại chừũ “tu luyệệạ n”, ngừớài tạ chíủ coi troạ ng
chừũ ‘luyệệạ n’ mạà chạẳ ng coi troạ ng chừũ ‘tu’. Chừ viạ hừớáng
ngoạạ i mạà cạầ u, thíà cạầ u thệế nạà o cuũ ng khoệ ng đừớạc. [Vớái]
thạệ n thệể ngừớài thừớàng kiạ, bạà n tạy ngừớài thừớàng kiạ, vạà

1 Đoạn chương thủ nghĩa: lấy ra cái nghĩa nhưng lại tách khỏi văn
chương.
Luyện công vì sao không tăng công 25
từ từớủng ngừớài thừớàng kiạ cuủ ạ chừ viạ; chừ viạ muoế n [từà]
vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng diệẫ n hoạá trớủ thạà nh coệ ng? [Coệ ng]
tạă ng trừớủng lệệ n? Noá i chuyệệạ n sạo dệẫ vạệạ y! Thệo toệ i thạế y lạà
chuyệệạ n đạá ng cừớài. Cuũ ng từớng đừớng vớái hừớáng ngoạạ i
mạà cạầ u, hừớáng ngoạạ i mạà tíàm, víũnh việẫ n khoệ ng tíàm đừớạc.
Noá khoệ ng gioế ng kyũ nạă ng nới ngừớài thừớàng chuá ng tạ:
chừ viạ trạủ moệạ t soế tiệầ n, hoạ c moệạ t soế kyũ thuạệạ t, lạà chừ viạ coá
đừớạc noá trong tạy. Noá khoệ ng nhừ thệế ; noá lạà điệầ u vừớạt xạ
khoủ i tạầ ng cuủ ạ ngừớài thừớàng; vạệạ y nệệ n phạủ i duà ng [Phạá p] lyá
siệệ u thừớàng đệể yệệ u cạầ u chừ viạ. Ýệệ u cạầ u đoá lạà gíà? Chừ viạ
phạủ i hừớáng noệạ i mạà tu, khoệ ng thệể hừớáng ngoạạ i mạà tíàm.
Bạo nhiệệ u ngừớài cừá hừớáng ngoạạ i mạà cạầ u, nạy cạầ u cạá i nạà y,
mại cạầ u cạá i khạá c, lạạ i coà n oệ m giừũ tạệ m chạế p trừớác truy cạầ u
coệ ng nạă ng, vạà đuủ loạạ i muạ c đíách [khạá c nhạu]. Coá ngừớài coà n
muoế n lạà m khíá coệ ng sừ, coà n muoế n chừũạ bệệạ nh kiệế m tiệầ n!
Tu luyệệạ n chạệ n chíánh lạà tu thạẳ ng cạá i tạệ m cuủ ạ chừ viạ, goạ i lạà
‘tu tạệ m tíánh’. Víá duạ nhừ, chuá ng tạ trừớác mạệ u thuạẫ n giừũạ
ngừớài vớái ngừớài, trừớác thạế t tíành luạ c duạ c cuủ ạ cạá nhạệ n, [vạà ]
cạá c thừá duạ c voạ ng, tạ [đệầ u] coi nhệạ . Trong khi chíủ víà lớại íách
cạá nhạệ n mạà trạnh mạà đạế u, chừ viạ lạạ i muoế n tạă ng coệ ng, noá i
chuyệệạ n sạo dệẫ vạệạ y! Chừ viạ nạà o coá khạá c chi ngừớài thừớàng?
Chừ viạ lạà m sạo coá thệể tạă ng coệ ng? Vạệạ y phạủ i coi troạ ng tu
luyệệạ n tạệ m tíánh, [thíà] coệ ng cuủ ạ chừ viạ mớái coá thệể tạă ng, tạầ ng
[cuủ ạ chừ viạ] mớái coá thệể đệầ cạo lệệ n đừớạc.
‘Tạệ m tíánh’ lạà gíà? Tạệ m tíánh bạo goầ m coá đừác (‘đừác’ lạà
moệạ t chuủ ng vạệạ t chạế t), goầ m coá Nhạẫ n, goầ m coá ngoệạ , goầ m coá
xạủ , xạủ boủ cạá c loạạ i duạ c voạ ng vạà cạá c loạạ i tạệ m chạế p trừớác
trong ngừớài thừớàng; coà n cạủ khạủ nạă ng chiạu khoể v.v., goầ m
cạá c thừá cuủ ạ rạế t nhiệầ u phừớng diệệạ n. Cạầ n phạủ i đệầ cạo [tạế t
cạủ ] cạá c phừớng diệệạ n tạệ m tíánh con ngừớài; nhừ vạệạ y chừ viạ
mớái coá thệể thạệạ t sừạ đệầ cạo lệệ n; đoá lạà nguyệệ n nhạệ n thện
choế t bạệạ c nhạế t đệể đệầ cạo coệ ng lừạc.
Coá ngừớài nghíũ: ‘Vạế n đệầ tạệ m tíánh mạà oệ ng noá i đệế n ạế y,
noá lạà điệầ u trong híành thạá i yá thừác, lạà chuyệệạ n [vệầ ] phừớng

26 Luyện công vì sao không tăng công

diệệạ n cạủ nh giớái từ từớủng cuủ ạ con ngừớài; noá khoệ ng [liệệ n
quạn đệế n cạá i] coệ ng mạà chuá ng toệ i luyệệạ n’. Khoệ ng liệệ n quạn
lạà sạo? Liạch sừủ xừạ nạy trong giớái từ từớủng hoạ c vạẫ n luoệ n
coá vạế n đệầ rạằ ng vạệạ t chạế t lạà đệệạ nhạế t tíánh hạy tinh thạầ n lạà đệệạ
nhạế t tíánh; nghiạ luạệạ n mạũ i, trạnh luạệạ n mạũ i vệầ vạế n đệầ ạế y. Kyà
thừạc toệ i noá i vớái moạ i ngừớài rạằ ng, vạệạ t chạế t vạà tinh thạầ n
chuá ng lạà nhạế t tíánh. Trong nghiệệ n cừáu khoạ hoạ c [thạệ n] thệể
ngừớài, hiệệạ n nạy cạá c nhạà khoạ hoạ c đệầ u nhạệạ n điạnh rạằ ng từ
duy xuạế t phạá t từà đạạ i nạũ o chíánh lạà vạệạ t chạế t. Nhừ vạệạ y noá lạà
moệạ t thừá toầ n tạạ i vạệạ t chạế t, nhừng chạẳ ng phạủ i noá [cuũ ng] lạà
thừá ớủ trong tinh thạầ n con ngừớài hạy sạo? Chạẳ ng phạủ i lạà
nhạế t tíánh lạà gíà? Cuũ ng nhừ vuũ truạ mạà toệ i giạủ ng, noá coá toầ n
tạạ i vạệạ t chạế t, đoầ ng thớài noá coá toầ n tạạ i đạăạ c tíánh. Đạăạ c tíánh
Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n trong vuũ truạ kiạ, ngừớài thừớàng khoệ ng
cạủ m nhạệạ n đừớạc sừạ toầ n tạạ i cuủ ạ noá , bớủi víà toạà n thệể ngừớài
thừớàng cuà ng ớủ trệệ n mạăạ t cuủ ạ moệạ t tạầ ng nạà y. Khi chừ viạ siệệ u
xuạế t khoủ i tạầ ng cuủ ạ ngừớài thừớàng, thíà coá thệể quạn sạá t
đừớạc. Quạn sạá t nhừ thệế nạà o? Bạế t kệể vạệạ t chạế t nạà o trong vuũ
truạ , bạo goầ m tạế t cạủ toạà n thệể nhừũng vạệạ t chạế t trạà n đạầ y
trong toạà n vuũ truạ , chuá ng đệầ u lạà nhừũng linh thệể , chuá ng
đệầ u coá từ từớủng; chuá ng đệầ u lạà nhừũng híành thạá i toầ n tạạ i
cuủ ạ Phạá p vuũ truạ tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu. Chuá ng khoệ ng cho
phệá p chừ viạ thạă ng hoạ lệệ n; chừ viạ muoế n đệầ cạo, nhừng
đạệ u coá đệầ cạo đừớạc, chuá ng khoệ ng cho phệá p chừ viạ nạệ ng
cạo lệệ n. Víà sạo khoệ ng cho phệá p chừ viạ lệệ n cạo? Bớủi víà tạệ m
tíánh cuủ ạ chừ viạ chừạ đệầ cạo lệệ n. Moẫ i moệạ t tạầ ng đệầ u coá tiệệ u
chuạể n khạá c nhạu; muoế n đệầ cạo tạầ ng, chừ viạ nhạế t điạnh
phạủ i vừát boủ nhừũng từ từớủng khoệ ng toế t vạà đoể đi nhừũng
thừá dớ bạể n, [vạà ] đoầ ng hoạá vớái yệệ u cạầ u tiệệ u chuạể n cuủ ạ
tạầ ng ạế y; coá nhừ vạệạ y chừ viạ mớái coá thệể lệệ n đoá .
Hệẫ tạệ m tíánh chừ viạ đệầ cạo, thíà thạệ n thệể chừ viạ sệũ phạá t
sinh biệế n đoể i to lớán; hệẫ tạệ m tíánh chừ viạ đệầ cạo lệệ n; thíà vạệạ t
chạế t cuủ ạ thạệ n thệể chừ viạ bạủ o đạủ m sệũ biệế n đoể i. Biệế n đoể i gíà?
Nhừũng truy cạầ u chạế p trừớác nhừũng thừá xạế u cuủ ạ míành, chừ

Luyện công vì sao không tăng công 27

viạ sệũ quạẳ ng chuá ng đi. Lạế y moệạ t víá duạ , moệạ t chiệế c chại đừạng
đạầ y thừá dớ bạể n, xiệế t nuá t thạệạ t chạăạ t; nệá m noá xuoế ng nừớác,
thíà noá chíàm ngạy đệế n đạá y. Chừ viạ đoể nhừũng thừá bạể n đi,
cạà ng đoể nhiệầ u rạ thíà noá lạạ i cạà ng coá thệể noể i lệệ n cạo hớn;
[nệế u] đoể hệế t [thừá bạể n] rạ ngoạà i, [thíà] noá noể i hạẳ n lệệ n trệệ n.
Trong quạá tríành tu luyệệạ n chuá ng tạ cạầ n gạạ t boủ nhừũng thừá
khoệ ng toế t toầ n tạạ i nới thạệ n ngừớài cuủ ạ míành, [thíà] mớái coá
thệể thạă ng hoạ lệệ n trệệ n đừớạc; đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ chíánh lạà
coá tạá c duạ ng ạế y. [Nệế u] chừ viạ khoệ ng tu luyệệạ n tạệ m tíánh cuủ ạ
míành, chuạể n mừạc đạạ o đừác cuủ ạ chừ viạ khoệ ng đệầ cạo lệệ n
trệệ n, từ từớủng xạế u vạà vạệạ t chạế t xạế u khoệ ng biạ quạẳ ng đi, [thíà]
chuá ng chạẳ ng cho phệá p chừ viạ thạă ng hoạ lệệ n trệệ n; chừ viạ
noá i rạằ ng chuá ng khoệ ng phạủ i nhạế t tíánh lạà gíà? Chuá ng tạ thừủ
noá i moệạ t chuyệệạ n đuà ạ, víá nhừ coá ngừớài kiạ từà choế n ngừớài
thừớàng thạế t tíành luạ c duạ c đạầ y đuủ cạủ , lạạ i đừớạc thạă ng
thừớạng lệệ n lạà m Phạệạ t, moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm coá thệể sệũ
rạ sạo? Khoệ ng chừàng thạế y moệạ t Đạạ i Boầ Tạá t quạá đoẫ i khạủ ạá i,
viạ ạế y liệầ n phạá t sinh tạà niệệạ m. Bớủi víà tạệ m tạệạ t đoế chừạ boủ
đừớạc, viạ ạế y lạạ i phạá t sinh mạệ u thuạẫ n vớái cạá c viạ Phạệạ t;
nhừũng chuyệệạ n nhừ thệế coá đừớạc phệá p toầ n tạạ i khoệ ng? Cạầ n
xừủ lyá sạo đạệ y? Chừ viạ nhạế t điạnh phạủ i từà choẫ ngừớài thừớàng
mạà vừát boủ hệế t tạế t cạủ cạá c chuủ ng từ từớủng khoệ ng toế t, [roầ i]
chừ viạ mớái coá thệể đệầ cạo lệệ n đừớạc.
Vạệạ y cuũ ng noá i, chừ viạ phạủ i coi troạ ng việệạ c tu luyệệạ n tạệ m
tíánh, chiệể u thệo đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ truạ mạà
tu luyệệạ n; vừát boủ [hệế t] nhừũng duạ c voạ ng, tạệ m khoệ ng toế t, yá
điạnh hạà nh đoệạ ng xạế u ớủ ngừớài thừớàng. Chíủ moệạ t chuá t đệầ cạo
cạủ nh giớái từ từớủng, [thíà] đạũ coá nhừũng thừá xạế u trong thạệ n
chừ viạ đừớạc loạạ i boủ bớát roầ i. Đoầ ng thớài chừ viạ phạủ i chiạu
khoể moệạ t chuá t, chiạu toệạ i moệạ t chuá t, [thíà] nghiệệạ p lừạc nới thạệ n
chừ viạ đừớạc tiệệ u trừà moệạ t phạầ n; quạ đoá chừ viạ coá thệể
thạă ng hoạ lệệ n moệạ t chuá t; từác lạà , lừạc mạà đạăạ c tíánh vuũ truạ
khoế ng chệế chừ viạ khoệ ng coà n lớán [nhừ trừớác]. Tu tạạ i từạ kyủ,
coệ ng tạạ i sừ phuạ . Sừ phuạ cạế p cho chừ viạ moệạ t cạá i coệ ng [đệể ]

28 Luyện công vì sao không tăng công

tạă ng coệ ng; [khi] cạá i coệ ng nạà y phạá t huy tạá c duạ ng, [thíà] đừác,
moệạ t dạạ ng vạệạ t chạế t, quạnh thạệ n chừ viạ sệũ đừớạc diệẫ n hoạá
trớủ thạà nh coệ ng. [Khi] chừ viạ khoệ ng ngừàng đệầ cạo, khoệ ng
ngừàng tu lệệ n, [thíà coệạ t] coệ ng truạ cuủ ạ chừ viạ cuũ ng khoệ ng
ngừàng đoệạ t phạá lệệ n. Lạà ngừớài tu luyệệạ n, [thíà] ngạy nới hoạà n
cạủ nh ngừớài thừớàng mạà tu luyệệạ n bạủ n thạệ n, mạà ‘mạ luyệệạ n’
chíánh míành; cạá c tạệ m chạế p trừớác nhừũng thừá duạ c voạ ng đệầ u
dạầ n dạầ n vừát boủ . Điệầ u mạà nhạệ n loạạ i chuá ng tạ thừớàng cho
lạà toế t, thíà từà cạo tạầ ng mạà xệá t lạạ i thừớàng thạế y lạà xạế u. Vạệạ y
nệệ n điệầ u mạà ngừớài tạ cho lạà toế t ạế y, ớủ nới ngừớài thừớàng
thíà lớại íách cạá nhạệ n cạà ng nhiệầ u thíà cho lạà cạà ng soế ng toế t,
[nhừng] cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ lạạ i thạế y rạằ ng cạá nhạệ n ạế y lạà cạà ng
xạế u. Xạế u choẫ nạà o? Viạ ạế y đừớạc cạà ng nhiệầ u, thíà viạ ạế y cạà ng
lạà m toể n hạạ i ngừớài khạá c; [đệể ] đạạ t đừớạc nhừũng thừá lệũ rạ
khoệ ng đừớạc, viạ ạế y sệũ [coi] troạ ng dạnh lớại, nhừ thệế viạ ạế y
mạế t đừác. Chừ viạ muoế n tạă ng coệ ng, [nhừng nệế u] chừ viạ
khoệ ng chuá troạ ng tu luyệệạ n tạệ m tíánh, [thíà] coệ ng cuủ ạ chừ viạ
hoạà n toạà n khoệ ng tạă ng lệệ n đừớạc.
Giớái tu luyệệạ n chuá ng tạ giạủ ng rạằ ng, nguyệệ n thạầ n cuủ ạ
con ngừớài lạà bạế t diệệạ t. Trừớác đạệ y noá i đệế n nguyệệ n thạầ n cuủ ạ
con ngừớài, lạà coá thệể coá ngừớài noá i đoá lạà mệệ tíán. Moạ i ngừớài
đạũ biệế t rạằ ng vạệạ t lyá hoạ c nghiệệ n cừáu [thạệ n] thệể con ngừớài
chuá ng tạ coá phạệ n từủ, proton, ệlệctron, nghiệệ n cừáu tiệế p
xuoế ng nừũạ thíà coá hạạ t quạrk, nệutrino, v.v. [Mớái] đệế n bừớác
đoá , [mạà ] kíánh hiệể n vi đạũ khoệ ng thạế y đừớạc roầ i. Nhừng noá
coà n quạá xạ mớái đệế n đừớạc bạủ n nguyệệ n cuủ ạ sinh mệệạ nh, bạủ n
nguyệệ n cuủ ạ vạệạ t chạế t. Moạ i ngừớài đệầ u biệế t rạằ ng vệầ phạệ n rạũ
nguyệệ n từủ hạạ ch, cạầ n moệạ t nạă ng lừớạng vạ chạạ m rạế t lớán
cuũ ng nhừ moệạ t nhiệệạ t lừớạng rạế t lớán mớái coá thệể toể ng hớạp,
mớái coá thệể phạệ n rạũ hạạ t nhạệ n. Vạà o luá c con ngừớài chệế t,
nhừũng hạạ t nguyệệ n từủ trong thạệ n thệể coá thệể tuyà tiệệạ n chệế t
thệo khoệ ng? Víà vạệạ y chuá ng toệ i phạá t hiệệạ n rạằ ng khi con
ngừớài chệế t roầ i, thíà chíủ tạạ i tạầ ng khoệ ng giạn cuủ ạ chuá ng tạ,
thạà nh phạầ n phạệ n từủ ớủ tạầ ng thoệ nhạế t mớái biạ tuoệạ t rạ; coà n

Luyện công vì sao không tăng công 29

tạạ i cạá c tạầ ng khoệ ng giạn khạá c thíà cạá c thạệ n thệể khoệ ng hệầ biạ
huyủ. Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, dừớái kíánh hiệể n vi thạệ n thệể
ngừớài troệ ng rạ sạo? Toạà n boệạ thạệ n thệể con ngừớài luoệ n vạệạ n
đoệạ ng; chừ viạ đạng ngoầ i kiạ bạế t đoệạ ng, [nhừng] toạà n boệạ
thạệ n thệể lạạ i vạệạ n đoệạ ng, cạá c tệế bạà o phạệ n từủ cuũ ng đạng vạệạ n
đoệạ ng, toạà n boệạ thạệ n thệể rạế t lới loủ ng, gioế ng nhừ nhừũng hạạ t
cạá t ghệá p thạà nh. Dừớái kíánh hiệể n vi thạệ n thệể ngừớài troệ ng
nhừ vạệạ y, so vớái thạệ n ngừớài dừớái troà ng mạắ t nạà y cuủ ạ chuá ng
tạ quạủ nhiệệ n sại biệệạ t rạà nh rạà nh. Đoá lạà víà cạăạ p mạắ t nạà y cuủ ạ
con ngừớài đạũ tạạ o thạà nh cho chừ viạ moệạ t loạạ i giạủ từớáng
nhừ vạệạ y, khoệ ng cho phệá p chừ viạ thạế y nhừũng thừá ạế y. [Khi]
thiệệ n muạ c khại [mớủ], thíà coá thệể phoá ng đạạ i nhừũng thừá ạế y
mạà nhíàn; nguyệệ n noá chíánh lạà bạủ n nạă ng cuủ ạ con ngừớài,
hiệệạ n nạy lạạ i goạ i lạà coệ ng nạă ng đạăạ c diạ. Nệế u chừ viạ muoế n
xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng đạăạ c diạ, thíà phạủ i phạủ n boể n quy chạệ n,
vạũ ng hoầ i tu.
Chuá ng tạ hạũ y thuyệế t vệầ ‘đừác’. Giừũạ chuá ng coá quạn hệệạ
liệệ n đớái cuạ thệể nạà o? Chuá ng toệ i sệũ phạệ n tíách đệể giạủ ng giạủ i.
Con ngừớài chuá ng tạ trong rạế t nhiệầ u khoệ ng giạn đệầ u coá
moệạ t thạệ n thệể toầ n tạạ i. Hiệệạ n nạy chuá ng toệ i xệm cạá c thạà nh
phạầ n cuủ ạ thạệ n thệể , [thíà] phạầ n to nhạế t lạà cạá c tệế bạà o, đoá
chíánh lạà nhuạ c thạệ n cuủ ạ chuá ng tạ. Nệế u nhừ chừ viạ tiệế n
nhạệạ p đừớạc vạà o [khoệ ng] giạn [giừũạ] tệế bạà o vạà phạệ n từủ,
[khoệ ng] giạn [giừũạ] phạệ n từủ vạà phạệ n từủ, [thíà] chừ viạ sệũ thệể
nghiệệạ m đừớạc việệạ c tiệế n nhạệạ p vạà o khoệ ng giạn khạá c roầ i.
Híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ thạệ n thệể ạế y rạ sạo? Tạế t nhiệệ n chừ viạ
khoệ ng thệể duà ng khạá i niệệạ m cuủ ạ khoệ ng giạn hiệệạ n hừũu nạà y
đệể lyá giạủ i [khoệ ng giạn bệệ n kiạ] đừớạc đạệ u; thạệ n thệể cuủ ạ
chừ viạ phạủ i đoầ ng hoạá thệo nhừũng yệệ u cạầ u toầ n tạạ i cuủ ạ
khoệ ng giạn ạế y. Tạạ i khoệ ng giạn kiạ thạệ n thệể voế n coá thệể
thạà nh lớán thạà nh nhoủ , luá c ạế y chừ viạ sệũ phạá t hiệệạ n rạằ ng noá lạà
khoệ ng giạn mệệ nh moệ ng voệ tyủ. Đạệ y chíủ noá i đệế n moệạ t híành
thừác toầ n tạạ i đớn giạủ n cuủ ạ khoệ ng giạn khạá c, đoầ ng thớài ớủ
cuà ng moệạ t choẫ coá toầ n tạạ i khoệ ng giạn khạá c. Con ngừớài tạạ i

30 Luyện công vì sao không tăng công

rạế t nhiệầ u cạá c khoệ ng giạn khạá c đệầ u coá moệạ t thạệ n thệể
chuyệệ n biệệạ t; vạà trong moệạ t khoệ ng giạn nhạế t điạnh, thíà coá
moệạ t trừớàng bạo quạnh thạệ n thệể . Lạà trừớàng gíà vạệạ y?
Trừớàng ạế y chíánh lạà cạá i mạà chuá ng toệ i goạ i lạà ‘đừác’. Đừác lạà
moệạ t loạạ i chạế t mạà u trạắ ng; noá khoệ ng phạủ i lạà thừá mạà trừớác
kiạ chuá ng tạ cho rạằ ng chíủ lạà điệầ u [thuoệạ c vệầ ] tinh thạầ n,
điệầ u ớủ trong con ngừớài [vớái] híành thạá i yá thừác; noá hoạà n
toạà n lạà dạạ ng toầ n tạạ i vạệạ t chạế t; vạệạ y nệệ n nhừũng ngừớài giạà
trừớác đạệ y thừớàng noá i nạà o lạà tíách đừác, nạà o lạà toể n đừác;
nhừũng lớài noá i ạế y hệế t sừác đuá ng. [Chạế t] đừác ạế y ớủ chung
quạnh thạệ n thệể ngừớài, noá híành thạà nh moệạ t trừớàng. Trừớác
đạệ y Đạạ o giạ giạủ ng rạằ ng sừ phuạ tíàm đoầ đệệạ , chừá khoệ ng phạủ i
đoầ đệệạ tíàm sừ phuạ . ÝÝ nghíũạ lạà sạo? Viạ ạế y cạầ n xệá t xệm thạệ n
thệể đoầ đệệạ mạng thệo thạà nh phạầ n đừác coá nhiệầ u khoệ ng;
nệế u nhiệầ u thíà ngừớài ạế y dệẫ tu; nệế u íát thíà ngừớài ạế y khoá tu,
ngừớài ạế y sệũ rạế t khoá tạă ng coệ ng lệệ n cạo.
Đoầ ng thớài toầ n tạạ i coà n coá moệạ t loạạ i vạệạ t chạế t mạà u đện, ớủ
đạệ y chuá ng toệ i goạ i lạà ‘nghiệệạ p lừạc’; trong Phạệạ t giạá o goạ i đoá lạà
‘ạá c nghiệệạ p’. Vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng cuà ng vạệạ t chạế t mạà u đện, hại
loạạ i vạệạ t chạế t ạế y toầ n tạạ i đoầ ng thớài. Giừũạ hại loạạ i vạệạ t chạế t ạế y
coá quạn hệệạ thệế nạà o? Loạạ i vạệạ t chạế t đừác lạà khi chuá ng tạ chiạu
khoể , biạ đạá nh đạệạ p, lạà m việệạ c toế t thíà đừớạc noá ; coà n vạệạ t chạế t
mạà u đện lạà khi ngừớài tạ lạà m việệạ c xạế u, lạà m việệạ c khoệ ng toế t,
hiệế p đạá p ngừớài khạá c, thíà nhạệạ n đừớạc loạạ i chạế t mạà u đện.
Bạệ y giớà khoệ ng chíủ coá nhừũng kệủ chíủ chạạ y thệo lớại, mạà coà n
coá nhừũng kệủ khoệ ng điệầ u ạá c nạà o mạà khoệ ng lạà m, chíủ víà tiệầ n
mạà khoệ ng việệạ c gíà lạà khoệ ng lạà m: giệế t ngừớài hạạ i mệệạ nh, thuệệ
giệế t ngừớài, đoầ ng tíánh luyệế n ạá i, huá t híát mạ tuyá, v.v. việệạ c gíà
cuũ ng coá . Trong khi lạà m nhừũng việệạ c xạế u thíà ngừớài tạ biạ toể n
đừác. Toể n rạ sạo? Khi moệạ t cạá nhạệ n [nhuạ c] mạạ ngừớài khạá c,
cạá nhạệ n ạế y chiệế m đừớạc tiệệạ n nghi, vạà thạế y giạủ i toạủ [hạủ
giạệạ n]. Trong vuũ truạ nạà y coá moệạ t [Phạá p] lyá, goạ i lạà ‘bạế t thạế t
giạủ bạế t đạắ c, đạắ c từạu đạắ c thạế t’, chừ viạ chạẳ ng mạế t, [noá ]
cừớũng chệế chừ viạ phạủ i mạế t. Ai coá tạá c duạ ng ạế y? Chíánh lạà

Luyện công vì sao không tăng công 31

đạăạ c tíánh vuũ truạ coá tạá c duạ ng ạế y; vạệạ y nệệ n chừ viạ muoế n chíủ
coá đừớạc [mạà khoệ ng mạế t] thíà khoệ ng thệể đừớạc. Noá xạủ y rạ
nhừ thệế nạà o? Trong khi viạ nạà y [nhuạ c] mạạ , hiệế p đạá p ngừớài
khạá c, viạ nạà y chíánh lạà đạũ lạế y đừác cạế p cho ngừớài kiạ; đoế i
phừớng lạà bệệ n chiạu ệá p uoể ng, chiạu thiệệạ t, chiạu khoể , vạệạ y nệệ n
mớái đừớạc boầ i thừớàng. Viạ nạà y [nhuạ c] mạạ ngừớài kiạ ớủ bệệ n
nạà y, thíà thệo cạá i lớài [nhuạ c] mạạ ạế y vạà o luá c đoá trong phạạ m
vi khoệ ng giạn cuủ ạ míành đạũ coá moệạ t khoế i đừác bạy mạế t đi, vạà
loạ t vạà o thạệ n cuủ ạ ngừớài tạ. Viạ nạà y cạà ng nhuạ c mạạ nạăạ ng nệầ ,
thíà lạạ i cạế p cạà ng nhiệầ u đừác cho ngừớài tạ. Đạá nh ngừớài, hiệế p
đạá p ngừớài khạá c cuũ ng lạạ i gioế ng nhừ thệế . Viạ kiạ đạá nh ngừớài
moệạ t đạế m, đạá ngừớài moệạ t cừớác, thíà tuyà thệo cuá đạá nh mạạ nh
đệế n đạệ u mạà đừác biạ chuyệể n sạng lớán đệế n đoá . Ngừớài
thừớàng khoệ ng thạế y đừớạc cạá i [Phạá p] lyá ớủ tạầ ng nạà y; khi
chiạu hiệế p đạá p, viạ ạế y chiạu khoệ ng đừớạc: ‘ÔÔ ng đạá nh toệ i, toệ i
đạá nh trạủ oệ ng’. “Pạă ng” moệạ t đạế m trạủ lạạ i, vạà cạá i đừác kiạ lạạ i
quạy vệầ ; hại ngừớài chạẳ ng đừớạc gíà mạế t gíà. Viạ ạế y coá thệể
nghíũ: ‘ÔÔ ng đạá nh toệ i moệạ t, toệ i đạá nh oệ ng hại, nệế u khoệ ng thíà
khoệ ng hạủ đừớạc cạá i khạể u khíá nạà y’. Viạ ạế y lạạ i đạá nh nừũạ, vạà từà
míành moệạ t khoế i đừác lạạ i bạy rạ sạng bệệ n đoế i phừớng.
Đừác đừớạc coi troạ ng lạà víà sạo? Chuyệể n hoạá cuủ ạ đừác coá
quạn hệệạ thệế nạà o? Trong toệ n giạá o giạủ ng rạằ ng: coá đừác ạế y,
đớài nạà y khoệ ng đừớạc đớài sạu đừớạc. Hoạ đừớạc gíà? Đừác cuủ ạ
hoạ mạà lớán, thíà coá thệể lạà m đạạ i quạn, [hoạăạ c] phạá t đạạ i tạà i,
muoế n gíà đừớạc nạế y; cạá i tạá c duạ ng hoạá n đoể i cuủ ạ đừác lạà nhừ
thệế . Trong toệ n giạá o coà n giạủ ng: nệế u ngừớài kiạ chạẳ ng coá
đừác, roầ i sệũ ‘híành thạầ n toạà n diệệạ t’. Nguyệệ n thạầ n viạ ạế y roầ i biạ
tiệệ u huyủ ; viạ ạế y trạă m tuoể i [lạệ m chung] lạà toạà n boệạ chệế t hệế t,
chạẳ ng coà n gíà. Coà n giớái tu luyệệạ n chuá ng toệ i giạủ ng rạằ ng đừác
coá thệể trừạc tiệế p diệẫ n hoá ạ trớủ thạà nh coệ ng.
Chuá ng toệ i bạệ y giớà sệũ giạủ ng vệầ đừác diệẫ n hoạá trớủ thạà nh
coệ ng. Trong giớái tu luyệệạ n coá cạệ u rạằ ng: “tu tạạ i từạ kyủ, coệ ng
tạạ i sừ phuạ ”. Coá ngừớài giạủ ng vệầ ‘ạn đíủnh thiệế t lừ, thạá i dừớạc
luyệệạ n đạn’, hoạạ t đoệạ ng yá niệệạ m, hoạ cho rạằ ng [điệầ u ạế y] rạế t

32 Luyện công vì sao không tăng công

quạn troạ ng. Toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng, chạẳ ng quạn troạ ng
chuá t nạà o; chừ viạ mạà nghíũ nhiệầ u thíà đoá lạà tạệ m chạế p trừớác.
Chừ viạ mạà nghíũ nạăạ ng [vệầ noá ], thíà chạẳ ng phạủ i chừ viạ chạế p
trừớác truy cạầ u lạà gíà? Tu tạạ i từạ kyủ, coệ ng tạạ i sừ phuạ ; chừ viạ
chíủ cạầ n nguyệệạ n voạ ng [tu luyệệạ n] lạà đuủ roầ i. Mạà chạệ n chíánh
lạà m việệạ c ạế y lạà sừ phuạ cạế p cho [chừ viạ], chừ viạ hoạà n toạà n
khoệ ng lạà m đừớạc. Thạệ n thệể ngừớài thừớàng cuủ ạ chừ viạ, liệệạ u
coá thệể diệẫ n hoạá thạà nh thệể sinh mệệạ nh cạế u thạà nh từà vạệạ t
chạế t cạo nạă ng lừớạng khoệ ng? Hoạà n toạà n khoệ ng thệể đừớạc,
noá i rạ chíủ lạà chuyệệạ n cừớài thoệ i. Quạá tríành diệẫ n hoạá [thạệ n]
thệể con ngừớài tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c rạế t huyệầ n diệệạ u, rạế t
phừác tạạ p; chừ viạ hoạà n toạà n lạà m khoệ ng noể i việệạ c nạà y đạệ u.
Sừ phuạ cạế p cho chừ viạ nhừũng gíà? Cạế p cho chừ viạ moệạ t
coệ ng [đệể ] tạă ng coệ ng. Bớủi víà đừác ớủ bệệ n ngoạà i [thạệ n] thệể
con ngừớài, coệ ng chạệ n chíánh cuủ ạ ngừớài [tu luyệệạ n] lạà từà
đừác mạà sinh thạà nh. Tạầ ng cuủ ạ moệạ t ngừớài cạo thạế p rạ sạo,
[vạà ] coệ ng lừạc lớán đệế n đạệ u, tạế t cạủ lạà từà đừác mạà sinh thạà nh.
ÔÔ ng [sừ phuạ ] diệẫ n hoạá đừác cuủ ạ chừ viạ trớủ thạà nh coệ ng,
tạă ng trừớủng thạẳ ng lệệ n trệệ n dừớái dạạ ng xoạá y oế c. Coệ ng
quyệế t điạnh moệạ t cạá ch chạệ n chíánh tạầ ng cạo thạế p cuủ ạ cạá
nhạệ n đừớạc tạă ng trừớủng lệệ n bệệ n ngoạà i [thạệ n] thệể , cuoế i
cuà ng thệo xoạá y oế c trệệ n đíủnh đạầ u mạà híành thạà nh moệạ t coệạ t
coệ ng truạ . Coệ ng cuủ ạ moệạ t ngừớài cạo bạo nhiệệ u, chíủ cạầ n nhíàn
xệm coệ ng truạ cuủ ạ viạ ạế y cạo đệế n đạệ u [lạà biệế t], noá chíánh lạà
tạầ ng cuủ ạ viạ ạế y, lạà ‘quạủ viạ’ đừớạc giạủ ng trong Phạệạ t giạá o. Coá
ngừớài khi đạủ toạạ thíà nguyệệ n thạầ n coá khạủ nạă ng rớài khoủ i
thạệ n, lạệạ p từác đệế n moệạ t mừác cạo nạà o đoá ; coá hừớáng lệệ n nừũạ
cuũ ng khoệ ng lệệ n đừớạc, cuũ ng chạẳ ng dạá m lệệ n. [Nguyệệ n thạầ n]
ngừớài ạế y ngoầ i trệệ n coệ ng truạ cuủ ạ míành mạà lệệ n, [nệệ n] ngừớài
ạế y chíủ lệệ n cạo đệế n vạệạ y. Bớủi víà coệ ng truạ cuủ ạ ngừớài ạế y cạo
đệế n đoá thoệ i, coá lệệ n cạo hớn cuũ ng khoệ ng đừớạc; đạệ y lạà vạế n
đệầ quạủ viạ trong Phạệạ t giạá o.
[Đệể ] đo tạệ m tíánh cạo đệế n đạệ u, coà n coá moệạ t cạá i xíách đoệạ .
Xíách đoệạ vạà coệ ng truạ khoệ ng toầ n tạạ i trong cuà ng moệạ t khoệ ng

Luyện công vì sao không tăng công 33

giạn, mạà đoầ ng thớài toầ n tạạ i. Tạệ m tíánh chừ viạ tu lệệ n roầ i;
chạẳ ng hạạ n nhừ tạạ i nới ngừớài thừớàng, ngừớài khạá c [nhuạ c]
mạạ chừ viạ moệạ t cạệ u, chừ viạ chạẳ ng noá i gíà, tạệ m chừ viạ thạệạ t
thạủ n nhiệệ n; đạá nh chừ viạ moệạ t đạế m, chừ viạ cuũ ng chạẳ ng noá i
chi, chíủ míủm cừớài, boủ quạ; [đoá lạà ] tạệ m tíánh chừ viạ đạũ lệệ n
rạế t cạo. Nhừ vạệạ y chừ viạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, chừ viạ đạá ng
đừớạc gíà? Chạẳ ng phạủ i đừớạc coệ ng lạà gíà? Tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ
đệầ cạo roầ i, thíà coệ ng cuủ ạ chừ viạ cuũ ng tạă ng cạo lệệ n thệo.
Tạệ m tíánh cạo bạo nhiệệ u coệ ng cạo bạế y nhiệệ u, đoá lạà chạệ n lyá
tuyệệạ t đoế i. Trừớác đạệ y coá ngừớài tạạ i coệ ng việệ n luyệệạ n coệ ng
cuũ ng vạệạ y, ớủ nhạà luyệệạ n coệ ng cuũ ng vạệạ y, rạế t duà ng tạệ m luyệệạ n,
rạế t cung kíánh, luyệệạ n đừớạc rạế t khạá . Nhừng moệạ t khi rạ khoủ i
cừủạ đạũ khoệ ng phạủ i lạà ngừớài ạế y roầ i, lạạ i hạà nh xừủ nhừ bạủ n
thạệ n xừạ kiạ, nới ngừớài thừớàng lạạ i víà dạnh lớại mạà trạnh
mạà đạế u; hoủ i coệ ng ngừớài ạế y coá thệể tạă ng trừớủng đừớạc
khoệ ng? Hoạà n toạà n khoệ ng thệể tạă ng đừớạc; bệệạ nh ngừớài nạà y
cuũ ng khoệ ng lạà nh đừớạc, cuũ ng lạạ i víà lyá do ạế y. Víà sạo coá
ngừớài luyệệạ n coệ ng moệạ t thớài giạn lạệ u mạà bệệạ nh vạẫ n chạẳ ng
hệế t? Khíá coệ ng lạà tu luyệệạ n, lạà điệầ u siệệ u thừớàng, khoệ ng phạủ i
lạà moệ n thệể thạo nới ngừớài thừớàng; cạầ n phạủ i coi troạ ng
tạệ m tíánh thíà mớái coá thệể lạà nh bệệạ nh hoạăạ c tạă ng coệ ng.
Coá moệạ t soế ngừớài cho rạằ ng ạn đíủnh thiệế t lừ, thạá i dừớạc
luyệệạ n đạn, rạằ ng cạá i đạn ạế y lạà coệ ng; khoệ ng phạủ i thệế . Đạn
chíủ toầ n trừũ moệạ t boệạ phạệạ n nạă ng lừớạng, noá khoệ ng phạủ i toạà n
boệạ nạă ng lừớạng. Vạệạ y đạn ạế y lạà cạá i gíà? Moạ i ngừớài đạũ biệế t,
chuá ng tạ coà n coá moệạ t phạầ n khạá c đệể tu mệệạ nh, thạệ n thệể cuũ ng
coá thệể xuạế t coệ ng nạă ng, vạà coà n rạế t nhiệầ u cạá c thuạệạ t loạạ i
khạá c. Hạầ u hệế t nhừũng thừá ạế y đệầ u biạ khoạá lạạ i, khoệ ng cho
phệá p chừ viạ lạế y rạ sừủ duạ ng. Coá rạế t nhiệầ u coệ ng nạă ng, trệệ n
vạạ n loạạ i coệ ng nạă ng; híành thạà nh cạá i nạà o lạà khoạá cạá i ạế y. Tạạ i
sạo khoệ ng cho xuạế t rạ? Muạ c đíách lạà khoệ ng cho chừ viạ tuyà
yá sừủ duạ ng nới xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng; [chừ viạ] khoệ ng đừớạc
phệá p tuyà tiệệạ n cạn nhiệẫ u đệế n xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, cuũ ng
khoệ ng đừớạc tuyà tiệệạ n thệể hiệệạ n bạủ n sừạ cuủ ạ chừ viạ tạạ i xạũ hoệạ i

34 Luyện công vì sao không tăng công

ngừớài thừớàng; bớủi víà lạà m thệế lạà phạá hoạạ i trạạ ng thạá i cuủ ạ xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng. Coá nhiệầ u ngừớài đạng tu trong ngoệạ , chừ
viạ hiệể n hiệệạ n [coệ ng nạă ng] cho hoạ , ngừớài tạ thạế y điệầ u ạế y lạà
sừạ thạệạ t, tạế t cạủ đệầ u đệế n tu; [cạủ ] nhừũng kệủ thạệạ p ạá c bạế t xạá
cuũ ng đệế n tu; điệầ u nạà y khoệ ng đừớạc. Khoệ ng cho phệá p chừ
viạ hiệể n thiạ [coệ ng nạă ng] nhừ thệế ; chừ viạ lạạ i cuũ ng dệẫ lạà m
điệầ u xạế u, bớủi víà chừ viạ khoệ ng thạế y hệế t đừớạc quạn hệệạ nhạệ n
duyệệ n cuủ ạ noá , [vạà ] chừ viạ khoệ ng thạế y hệế t đừớạc bạủ n chạế t
cuủ ạ noá ; chừ viạ cho rạằ ng đạệ y lạà việệạ c toế t, nhừng coá thệể đạế y
lạà việệạ c xạế u; vạệạ y nệệ n khoệ ng cho chừ viạ duà ng. Bớủi víà moệạ t
khi lạà m việệạ c xạế u, tạầ ng sệũ biạ rớát, tu nhừ chừạ coá tu; do vạệạ y
rạế t nhiệầ u coệ ng nạă ng biạ khoạá . Lạà m sạo đạệ y? Đệế n ngạà y khại
coệ ng khại ngoệạ , cạá i đạn ạế y chíánh lạà quạủ bom, noá noể tung
khại mớủ tạế t cạủ coệ ng nạă ng, tạế t cạủ khoạá trong thạệ n, vạà trạă m
khiệế u [huyệệạ t]; chạế n đoệạ ng “pạă ng” moệạ t cạá i lạà chạế n đoệạ ng mớủ
hệế t; [đạn] coá tạá c duạ ng ạế y. Hoạà thừớạng trạă m tuoể i [lạệ m
chung] roầ i hoạủ tạá ng lạạ i coá xạá lớại từủ; coá ngừớài bạủ o đoá lạà
xừớng, hoạăạ c rạă ng. Vạệạ y hoủ i ngừớài thừớàng sạo chạẳ ng coá ?
Đoá chíánh lạà cạá i đạn kiạ đạũ khại noể ; nạă ng lừớạng cuủ ạ noá đạũ
phoá ng thíách rạ ngoạà i; bạủ n thạệ n noá cuũ ng bạo hạà m moệạ t
lừớạng lớán vạệạ t chạế t khoệ ng giạn khạá c. Roế t cuoệạ c noá cuũ ng lạà
dạạ ng toầ n tạạ i vạệạ t chạế t, nhừng noá chạẳ ng coà n coệ ng duạ ng gíà
nừũạ. Con ngừớài hiệệạ n nạy coi noá trạệ n quyá lạắ m; noá coá nạă ng
lừớạng, lạế p lạá nh ạá nh sạá ng, rạế t cừáng; nhừng noá chíủ lạà vạệạ y
thoệ i.
Khoệ ng tạă ng coệ ng coà n coá moệạ t nguyệệ n nhạệ n nừũạ, chíánh
lạà [víà] khoệ ng biệế t Phạá p tạạ i cạo tạầ ng, [thíà] khoệ ng thệể tu
luyệệạ n lệệ n đừớạc. Nghíũạ lạà sạo? Nhừ toệ i vừàạ noá i trừớác đạệ y,
coá moệạ t soế ngừớài đạũ hoạ c rạế t nhiệầ u coệ ng phạá p; toệ i noá i rạằ ng
chừ viạ coá hoạ c nhiệầ u nừũạ cuũ ng voệ duạ ng, vạẫ n chíủ lạà hoạ c sinh
tiệể u hoạ c, lạà hoạ c sinh tiệể u hoạ c trong [giớái] tu luyệệạ n;
[chuá ng] toạà n lạà nhừũng [đạạ o] lyá ớủ tạầ ng thạế p. Chừ viạ lạế y
nhừũng [đạạ o] lyá tạầ ng thạế p đệể tu luyệệạ n lệệ n tạầ ng cạo, thíà
khoệ ng coá tạá c duạ ng chíủ đạạ o. Đệế n đạạ i hoạ c mạà lạạ i đoạ c sạá ch

Luyện công vì sao không tăng công 35

tiệể u hoạ c, thíà chừ viạ vạẫ n lạà hoạ c sinh tiệể u hoạ c thoệ i; dạẫ u hoạ c
nhiệầ u nừũạ cuũ ng voệ duạ ng, kệế t cuạ c lạạ i cạà ng hoủ ng việệạ c. Cạá c
tạầ ng khạá c nhạu coá cạá c Phạá p tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu. Phạá p
tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu coá tạá c duạ ng chíủ đạạ o khạá c nhạu; vạệạ y
nệệ n chừ viạ mạà lạế y [Phạá p] lyá cuủ ạ tạầ ng thạế p [thíà] khoệ ng thệể
chíủ đạạ o tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng. Nhừũng gíà toệ i nệệ u roũ sạu đạệ y
đệầ u lạà [Phạá p] lyá tu luyệệạ n tạạ i cạo tạầ ng; toệ i kệế t hớạp nhừũng
điệầ u tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu vạà o bạà i giạủ ng; vạệạ y nệệ n trong
quạá tríành tu luyệệạ n cuủ ạ chừ viạ từà nạy trớủ đi, [chuá ng] sệũ coá
tạá c duạ ng chíủ đạạ o [cho tu luyệệạ n]. Toệ i coá moệạ t soế sạá ch, bạă ng
tiệế ng, bạă ng híành; quạ đoá chừ viạ sệũ nhạệạ n thạế y rạằ ng, chừ viạ
xệm quạ, nghệ quạ moệạ t lừớạt; quạ moệạ t thớài giạn xệm lạạ i,
nghệ lạạ i, đạủ m bạủ o noá [lạạ i] coá tạá c duạ ng chíủ đạạ o đoế i vớái chừ
viạ. Chừ viạ khoệ ng ngừàng đệầ cạo bạủ n thạệ n, [thíà noá ] khoệ ng
ngừàng coá tạá c duạ ng chíủ đạạ o đoế i vớái chừ viạ; đạệ y chíánh lạà
Phạá p. Vạệạ y luyệệạ n coệ ng chạẳ ng tạă ng coệ ng coá hại nguyệệ n
nhạệ n [noá i] trệệ n: khoệ ng biệế t Phạá p tạạ i cạo tạầ ng thíà chạẳ ng coá
cạá ch nạà o tu; khoệ ng hừớáng noệạ i mạà tu, khoệ ng tu tạệ m tíánh
[thíà] chạẳ ng thệể tạă ng coệ ng. Đoá chíánh lạà hại nguyệệ n nhạệ n.

Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp

Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i lạà moệạ t phạá p moệ n
trong 8 vạạ n 4 nghíàn phạá p moệ n cuủ ạ Phạệạ t giạ; trong thớài kyà
liạch sừủ vạă n minh nhạệ n loạạ i cuủ ạ chuá ng tạ đạệ y noá chừạ từàng
đừớạc truyệầ n bạá coệ ng khại; nhừng trong moệạ t thớài kyà tiệầ n
sừủ noá đạũ đừớạc quạủ ng bạá roệạ ng rạũ i đệể đoệạ nhạệ n. Toệ i vạà o
điệể m cuoế i thớài kyà mạạ t kiệế p lạạ i đừạ Noá rạ hoầ ng truyệầ n moệạ t
lạầ n nừũạ; vạệạ y nệệ n Noá voệ cuà ng trạệ n quyá. Toệ i đạũ giạủ ng híành
thừác đừác trừạc tiệế p chuyệể n hoạá trớủ thạà nh coệ ng. Coệ ng thừạc
rạ khoệ ng phạủ i từà luyệệạ n mạà coá , noá từà tu mạà coá . Nhiệầ u
ngừớài mong cạầ u tạă ng coệ ng, [nhừng] chíủ chuá troạ ng luyệệạ n
thệế nạà o, chạẳ ng chuá troạ ng tu rạ sạo; kyà thừạc coệ ng hoạà n
toạà n dừạạ vạà o tu tạệ m tíánh mạà xuạế t lại. Vạệạ y víà sạo mạà chuá ng

36 Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp

toệ i cuũ ng dạạ y ngừớài tạ luyệệạ n coệ ng tạạ i đạệ y? Trừớác tiệệ n [toệ i]
noá i moệạ t chuá t, víà sạo hoạà thừớạng khoệ ng luyệệạ n coệ ng? Viạ ạế y
chuủ yệế u đạủ toạạ , niệệạ m kinh, tu tạệ m tíánh; viạ ạế y coá tạă ng coệ ng;
viạ ạế y chíủ tạă ng coệ ng xạá c điạnh tạầ ng cạo thạế p cuủ ạ míành. Bớủi
víà Thíách Cạ Mạệ u Ni giạủ ng phạủ i vừát boủ hệế t thạủ y moạ i thừá
thệế giạn, goầ m cạủ bạủ n thệể , vạệạ y nệệ n khoệ ng cạầ n [tạệạ p] đoệạ ng
tạá c híành thệể . Đạạ o giạ khoệ ng noá i đệế n phoể đoệạ chuá ng sinh;
hoạ khoệ ng đoế i mạăạ t vớái nhừũng ngừớài coá tạệ m thạá i khạá c
nhạu, cạá c chuủ ng tạầ ng khạá c nhạu, [kiệể u] ngừớài nạà o cuũ ng
coá , coá ngừớài từ tạệ m nhiệầ u, coá ngừớài từ tạệ m íát. Hoạ tuyệể n
choạ n đoầ đệệạ ; choạ n bạ đoầ đệệạ , nhừng trong đoá chíủ coá moệạ t đoầ
đệệạ chạệ n truyệầ n, chuủ điạnh lạà đoầ đệệạ ạế y đừác phạủ i cạo, phạủ i
toế t, khoệ ng xạủ y rạ vạế n đệầ gíà. Vạệạ y nệệ n troạ ng điệể m lạà truyệầ n
cạá c thừá thuủ phạá p, đệể tu mệệạ nh. Luyệệạ n cạá c thừá thạầ n thoệ ng
thuạệạ t loạạ i; [hoạ ] yệệ u cạầ u coá moệạ t soế đoệạ ng tạá c.
Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuũ ng lạà coệ ng phạá p loạạ i tíánh
mệệạ nh song tu; vạệạ y yệệ u cạầ u coá đoệạ ng tạá c đệể luyệệạ n. Moệạ t mạăạ t
đoệạ ng tạá c lạà đệể giạ tríà coệ ng nạă ng; ‘giạ tríà’ lạà gíà? Lạà duà ng
coệ ng lừạc lớán mạạ nh cuủ ạ chừ viạ đệể tạă ng sừác mạạ nh cho coệ ng
nạă ng cuủ ạ chừ viạ; cạà ng ngạà y cạà ng mạạ nh; mạăạ t khạá c lạà nới
thạệ n thệể chừ viạ cạầ n diệẫ n hoạá rạ rạế t nhiệầ u thệể sinh mệệạ nh.
Tu luyệệạ n trệệ n cạo tạầ ng, Đạạ o giạ giạủ ng vệầ nguyệệ n ạnh xuạế t
thệế , Phạệạ t giạ giạủ ng vệầ thạệ n kim cừớng bạế t hoạạ i, coà n cạầ n
diệẫ n hoạá rạ rạế t nhiệầ u cạá c thừá thuạệạ t loạạ i nừũạ. Nhừũng thừá
ạế y phạủ i thoệ ng quạ thuủ phạá p mạà thạà nh, đoệạ ng tạá c lạà đệể
luyệệạ n nhừũng thừá ạế y. Moệạ t boệạ coệ ng phạá p tíánh mệệạ nh song tu
hoạà n chíủnh, noá yệệ u cạầ u cạủ tu, yệệ u cạầ u cạủ luyệệạ n. Toệ i nghíũ
rạằ ng moạ i ngừớài đạũ hiệể u roũ đừớạc coệ ng kiạ lạà từà đạệ u; coệ ng
quyệế t điạnh moệạ t cạá ch chạệ n chíánh tạầ ng cạo hạy thạế p cuủ ạ
chừ viạ, hoạà n toạà n khoệ ng hệầ từà luyệệạ n mạà coá đừớạc, mạà lạà từà
tu. Chừ viạ trong quạá tríành tu, tạạ i nới ngừớài thừớàng mạà đệầ
cạo tạệ m tíánh cuủ ạ míành, đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh vuũ truạ ; [khi]
đạăạ c tíánh vuũ truạ khoệ ng coà n ừớác chệế chừ viạ nừũạ, [thíà] chừ viạ
coá thệể thạă ng hoạ lệệ n đừớạc. Đừác [sệũ ] bạắ t đạầ u diệẫ n hoạá trớủ

Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp 37

thạà nh coệ ng, tuyà thệo việệạ c đệầ cạo tiệệ u chuạể n tạệ m tíánh cuủ ạ
chừ viạ, mạà noá thạă ng lệệ n thệo; noá chíánh lạà coá moế i quạn hệệạ
nhừ thệế .
Boệạ coệ ng phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i, lạà chạệ n chíánh thuoệạ c vệầ
[loạạ i] coệ ng phạá p tíánh mệệạ nh song tu. Coệ ng mạà chuá ng tạ
luyệệạ n đừớạc đừớạc toầ n trừũ trong từàng tệế bạà o thạệ n thệể , tạệạ n
đệế n trong thạà nh phạầ n vi lạạ p toầ n tạạ i vạệạ t chạế t ớủ trạạ ng thạá i
vi quạn cừạc nhoủ , cuũ ng chừáạ coệ ng [lạà ] vạệạ t chạế t cạo nạă ng
lừớạng. Tuyà thệo coệ ng lừạc chừ viạ cạo bạo nhiệệ u, [thíà] mạệạ t
đoệạ cuủ ạ noá cạà ng lớán bạế y nhiệệ u, uy lừạc cuủ ạ noá cạà ng lớán bạế y
nhiệệ u. Vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng nạà y coá linh tíánh; bớủi víà noá
đừớạc toầ n trừũ từà trong moẫ i tệế bạà o, cho đệế n tạệạ n bạủ n nguyệệ n
cuủ ạ sinh mệệạ nh; [nệệ n] noá dạầ n dạầ n híành thạà nh híành thạá i
gioế ng nhừ tệế bạà o cuủ ạ thạệ n thệể , [trớủ nệệ n] cuà ng loạạ i chuoẫ i
sạắ p xệế p cuủ ạ phạệ n từủ; [trớủ nệệ n] cuà ng híành thạá i cuủ ạ hệế t
thạủ y nguyệệ n từủ hạạ ch. Nhừng bạủ n chạế t ạế y đạũ thạy đoể i roầ i;
noá khoệ ng coà n lạà thạệ n thệể đừớạc cạế u thạà nh từà nhừũng tệế bạà o
nhuạ c thệể bạn đạầ u nừũạ; chạẳ ng phạủ i chừ viạ đạũ khoệ ng coà n
trong nguũ hạà nh lạà gíà? Tạế t nhiệệ n [quạá tríành] tu luyệệạ n cuủ ạ
chừ viạ chừạ kệế t thuá c; chừ viạ phạủ i [tiệế p tuạ c] tu luyệệạ n giừũạ
nhừũng ngừớài thừớàng; vạệạ y nệệ n bệầ ngoạà i chừ viạ troệ ng vạẫ n
nhừ ngừớài thừớàng; điệể m khạá c biệệạ t duy nhạế t lạà so vớái
nhừũng ngừớài cuà ng tuoể i thíà troệ ng chừ viạ trệủ hớn nhiệầ u. Tạế t
nhiệệ n, đạầ u tiệệ n phạủ i loạạ i boủ nhừũng thừá khoệ ng toế t trong
thạệ n thệể chừ viạ, trong đoá coá cạủ cạá c bệệạ nh tạệạ t. Nhừng, tạạ i
đạệ y [chuá ng toệ i] khoệ ng triạ bệệạ nh, điệầ u chuá ng toệ i lạà m lạà
thạnh lyá thạệ n thệể ; dạnh từà cuũ ng khoệ ng goạ i lạà ‘triạ bệệạ nh’;
chuá ng toệ i goạ i đoá lạà ‘thạnh lyá thạệ n thệể ’; víà ngừớài tu luyệệạ n
chạệ n chíánh mạà thạnh lyá thạệ n thệể . Coá moệạ t soế ngừớài đệế n đệể
triạ bệệạ nh. [Đoế i vớái] ngừớài bệệạ nh rạế t nạăạ ng, chuá ng toệ i khoệ ng
cho phệá p đệế n lớáp; bớủi víà ngừớài ạế y khoệ ng thệể vừát boủ đừớạc
cạá i tạệ m triạ bệệạ nh ạế y, khoệ ng thệể vừát boủ đừớạc suy nghíũ vệầ
bệệạ nh. Ngừớài ạế y mạắ c troạ ng bệệạ nh, rạế t khoá chiạu đừạng, hoủ i
ngừớài ạế y coá thệể vừát boủ [cạá i tạệ m nghíũ vệầ bệệạ nh ạế y] khoệ ng?

38 Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp

Ngừớài ạế y tu luyệệạ n khoệ ng đừớạc. Chuá ng toệ i nhạế n mạạ nh lạầ n
nừũạ, chuá ng toệ i khoệ ng nhạệạ n ngừớài mạng bệệạ nh nạăạ ng; ớủ đạệ y
lạà tu luyệệạ n, noá so vớái suy nghíũ cuủ ạ hoạ thíà quạá lạà khạá c xạ;
ngừớài ạế y coá thệể tíàm moệạ t viạ khíá coệ ng sừ khạá c đệể giạủ i quyệế t.
Tạế t nhiệệ n nhiệầ u hoạ c việệ n mạng bệệạ nh; víà chừ viạ lạà ngừớài tu
luyệệạ n chạệ n chíánh, nệệ n chuá ng toệ i coá thệể giuá p chừ viạ xừủ lyá
chuyệệạ n nạà y.
Hoạ c việệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng tạ sạu moệạ t giại
đoạạ n tu luyệệạ n, từà bệệ n ngoạà i mạà troệ ng thíà thạế y khạá c rạế t
nhiệầ u; dạ trớủ nệệ n mệầ m, trạắ ng hoầ ng; ngừớài cạo tuoể i coá
nệế p nhạă n xuạế t hiệệạ n giạủ m nhiệầ u, thạệạ m chíá coá rạế t rạế t íát [nệế p
nhạă n]; đoá lạà moệạ t hiệệạ n từớạng phoể biệế n. ỞỞ đạệ y toệ i khoệ ng
noá i chuyệệạ n trớài ới đạế t hớũi, chuá ng tạ ngoầ i tạạ i đạệ y coá nhừũng
hoạ c việệ n lạệ u nạă m đạũ hiệể u đừớạc điệể m nạà y. Ngoạà i rạ nhừũng
phuạ nừũ cạo tuoể i sệũ coá kinh nguyệệạ t trớủ lạạ i; bớủi víà coệ ng
phạá p tíánh mệệạ nh song tu yệệ u cạầ u khíá cuủ ạ kinh huyệế t đệể tu
luyệệạ n mệệạ nh. Kinh nguyệệạ t sệũ trớủ lạạ i, nhừng khoệ ng nhiệầ u;
giại đoạạ n nạà y chíủ coá moệạ t chuá t thoệ i, vừàạ đuủ ; đạệ y cuũ ng lạà
hiệệạ n từớạng phoể biệế n. Nệế u khoệ ng nhừ thệế , thíà chừ viạ thiệế u
mạế t noá hoủ i luyệệạ n mệệạ nh sạo đừớạc? Nạm giớái cuũ ng vạệạ y, lạà
ngừớài cạo tuoể i, hoạăạ c thạnh niệệ n đệầ u cạủ m thạế y thạệ n thệể
nhệạ nhạà ng. Lạà ngừớài tu luyệệạ n chạệ n chíánh, chừ viạ sệũ cạủ m
giạá c thạế y đừớạc sừạ thạy đoể i nạà y.
Boệạ coệ ng phạá p chuá ng toệ i luyệệạ n đừớạc rạế t lớán; khoệ ng
gioế ng nhừ nhiệầ u coệ ng phạá p moệ phoủ ng thệo đoệạ ng vạệạ t mạà
luyệệạ n. Boệạ coệ ng phạá p nạà y luyệệạ n đừớạc quạủ lạà hệế t sừác lớán.
[Phạá p] lyá mạà Thíách Cạ Mạệ u Ni, Lạũ o Từủ đừớng thớài giạủ ng,
đệầ u lạà [Phạá p] lyá noệạ i trong phạạ m vi hệệạ Ngạệ n Hạà cuủ ạ chuá ng
tạ. Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng tạ luyệệạ n gíà? Chuá ng tạ lạà tu
luyệệạ n chiệể u thệo nguyệệ n lyá diệẫ n hoạá cuủ ạ vuũ truạ , tu luyệệạ n
chiệể u thệo tiệệ u chuạể n chíủ đạạ o cuủ ạ đạăạ c tíánh toế i cạo cuủ ạ vuũ
truạ —Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n. Chuá ng tạ luyệệạ n moệạ t điệầ u rạế t to
lớán, từớng đừớng vớái luyệệạ n vuũ truạ .

Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp 39

 Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i coà n coá moệạ t đạăạ c
điệể m hệế t sừác đạăạ c thuà mạà khoệ ng gioế ng bạế t kyà moệạ t coệ ng
phạá p nạà o khạá c. Ngoạà i xạũ hoệạ i hiệệạ n nạy đệầ u lừu truyệầ n cạá c
[moệ n] khíá coệ ng thuoệạ c vệầ tạể u đạn đạạ o, luyệệạ n đạn. Khíá coệ ng
loạạ i luyệệạ n đạn ớủ trong ngừớài thừớàng rạế t khoá đạạ t khại
coệ ng khại ngoệạ . Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i khoệ ng
tạể u đạn đạạ o; boệạ coệ ng phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i tu luyệệạ n moệạ t
Phạá p Luạệ n tạạ i buạ ng dừớái; trong luá c giạủ ng bạà i trệệ n lớáp toệ i
đíách thạệ n cạế p [Phạá p Luạệ n] cho hoạ c việệ n. Trong khi toệ i
đạng giạủ ng Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, toệ i lạầ n lừớạt cạế p Phạá p
Luạệ n cho moạ i ngừớài; coá ngừớài coá cạủ m giạá c đừớạc, coá
ngừớài khoệ ng cạủ m giạá c đừớạc. Đạạ i đạ soế cạá c viạ lạà coá cạủ m
giạá c thạế y; bớủi víà toế chạế t thạệ n thệể [moẫ i] ngừớài coá khạá c
nhạu. Chuá ng tạ luyệệạ n Phạá p Luạệ n, chừá khoệ ng luyệệạ n đạn.
Phạá p Luạệ n lạà [híành] ạủ nh thu nhoủ cuủ ạ vuũ truạ , coá đạầ y đuủ hệế t
thạủ y cạá c coệ ng nạă ng cuủ ạ vuũ truạ ; Noá coá thệể vạệạ n chuyệể n,
xoạy chuyệể n moệạ t cạá ch từạ đoệạ ng. Noá nạằ m tạạ i buạ ng dừớái cuủ ạ
chừ viạ chuyệể n đoệạ ng víũnh việẫ n; từà khi đạũ cạế p cho chừ viạ
trớủ vệầ sạu, khoệ ng bạo giớà dừàng lạạ i; víũnh việẫ n nạă m nạà y
quạ nạă m khạá c chuyệể n đoệạ ng nhừ thệế . Trong quạá tríành Noá
chuyệể n đoệạ ng thệo chiệầ u kim đoầ ng hoầ 1, Noá từạ đoệạ ng hạế p
thuạ nạă ng lừớạng từà vuũ truạ ; Noá từạ biệế t diệẫ n hoạá nạă ng
lừớạng, cung cạế p nạă ng lừớạng cạầ n thiệế t cho cạá c nhu cạầ u
diệẫ n hoạá cuủ ạ tạế t cạủ boệạ phạệạ n thạệ n thệể cuủ ạ chừ viạ. Đoầ ng
thớài, khi Noá quạy ngừớạc chiệầ u kim đoầ ng hoầ , Noá phạá t
phoá ng nạă ng lừớạng, đạể y cạá c vạệạ t chạế t phệế boủ xuạế t rạ ngoạà i,
roầ i tiệệ u tạá n rạ quạnh thạệ n thệể . Khi phạá t phoá ng nạă ng
lừớạng, Noá đạể y rạ rạế t xạ; roầ i lạạ i quạy lạạ i lạế y nạă ng lừớạng
mớái. [Khi] Noá đạể y nạă ng lừớạng rạ, thíà nhừũng ngừớài ớủ
chung quạnh chừ viạ thu đừớạc lớại íách. Phạệạ t giạ giạủ ng đoệạ kyủ
đoệạ nhạệ n, phoể đoệạ chuá ng sinh; khoệ ng chíủ lạà từạ tu, coà n cạầ n

1 Chiều kim đồng hồ: cách tính chiều đồng hồ có thể là hình dung Pháp
Luân tựa như đồng hồ đặt trong bụng chỗ đan điền với mặt đồng hồ
quay ra phía trước.
40 Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp
phoể đoệạ chuá ng sinh; ngừớài khạá c cuũ ng đừớạc thệo hừớủng
lớại; coá thệể voệ yá điệầ u chíủnh thạệ n thệể cho ngừớài tạ, triạ bệệạ nh,
v.v. Tạế t nhiệệ n nạă ng lừớạng khoệ ng coá mạế t, Phạá p Luạệ n khi
quạy thuạệạ n chiệầ u kim đoầ ng hoầ , Noá lạạ i từạ thu lạạ i [nạă ng
lừớạng], bớủi víà Noá thừớàng chuyệể n khoệ ng dừàng.
Coá ngừớài suy nghíũ: ‘Víà sạo mạà Phạá p Luạệ n ạế y thừớàng
chuyệể n khoệ ng dừàng?’ Cuũ ng coá ngừớài hoủ i toệ i: ‘Noá víà sạo
mạà chuyệể n đoệạ ng? Nguyệệ n lyá ớủ choẫ nạà o? Nạă ng lừớạng tuạ
nhiệầ u coá thệể thạà nh đạn, điệầ u ạế y coà n lyá giạủ i đừớạc; chừá
Phạá p Luạệ n xoạy chuyệể n thíà thạệạ t khoá tin.’ Toệ i đớn cừủ moệạ t
thíá duạ cho chừ viạ, vuũ truạ đạng vạệạ n đoệạ ng, trong vuũ truạ coá
hệệạ Ngạệ n Hạà , coá cạá c thiệệ n hạà tạế t cạủ đệầ u đạng vạệạ n đoệạ ng,
chíán hạà nh tinh đạng quạy quạnh Mạăạ t Trớài, Trạá i Đạế t cuũ ng
từạ chuyệể n đoệạ ng. Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, ại đạể y chuá ng?
Ai giạ lừạc cho chuá ng? Chừ viạ khoệ ng thệể duà ng khạá i niệệạ m
ngừớài thừớàng mạà nhạệạ n thừác chuá ng đừớạc, noá lạà moệạ t dạạ ng
‘toạà n cớ’ nhừ thệế . Vớái Phạá p Luạệ n cuủ ạ chuá ng tạ cuũ ng nhừ
thệế , Noá cuũ ng vạệạ n chuyệể n [nhừ thệế ]. Noá giạủ i quyệế t đừớạc
vạế n đệầ luyệệạ n coệ ng giừũạ trạạ ng thạá i sinh hoạạ t ngừớài
thừớàng, [noá ] giạ tạă ng thớài giạn luyệệạ n coệ ng. Giạ tạă ng nhừ
thệế nạà o? Bớủi víà Noá xoạy chuyệể n khoệ ng ngừàng, [Noá ] khoệ ng
ngừàng hạế p thuạ nạă ng lừớạng từà vuũ truạ , diệẫ n hoạá nạă ng
lừớạng. Chừ viạ đi lạà m, Noá vạẫ n luyệệạ n chừ viạ. Tạế t nhiệệ n
khoệ ng chíủ Phạá p Luạệ n, chuá ng toệ i cạầ n phạủ i cạế p lệệ n thạệ n thệể
chừ viạ rạế t nhiệầ u cớ nạă ng, cớ chệế , liệệ n quạn chạăạ t chệũ vớái
Phạá p Luạệ n [vạà ] chuá ng từạ đoệạ ng vạệạ n chuyệể n, từạ đoệạ ng diệẫ n
hoạá . Vạệạ y nệệ n coệ ng nạà y hoạà n toạà n từạ đoệạ ng chuyệể n hoạá liệệ n
tuạ c con ngừớài tạ, noá híành thạà nh nệệ n moệạ t loạạ i “coệ ng luyệệạ n
ngừớài”, cuũ ng goạ i lạà “Phạá p luyệệạ n ngừớài”. Luá c chừ viạ khoệ ng
luyệệạ n coệ ng, coệ ng luyệệạ n chừ viạ; vạà o luá c chừ viạ luyệệạ n coệ ng;
coệ ng cuũ ng luyệệạ n chừ viạ. Chừ viạ ạă n, nguủ , đi lạà m, cuũ ng đệầ u
đừớạc coệ ng chuyệể n hoạá liệệ n tuạ c. Hoủ i chừ viạ luyệệạ n coệ ng lạà m
gíà? Chừ viạ luyệệạ n coệ ng lạà đệể giạ tríà Phạá p Luạệ n, giạ tríà tạế t cạủ
nhừũng cớ nạă ng vạà khíá cớ mạà toệ i đạũ cạế p cho chừ viạ. Khi tu

Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp 41

luyệệạ n tạạ i cạo tạầ ng, chíánh lạà voệ vi, đoệạ ng tạá c cuũ ng lạà tuyà cớ
nhi hạà nh, khoệ ng coá yá niệệạ m đạạ o dạẫ n gíà hệế t, cuũ ng khoệ ng coá
giạủ ng hoệ hạế p [tạệạ p thớủ].
Chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng giạủ ng thớài giạn, điạạ điệể m luyệệạ n
coệ ng. Coá ngừớài giạủ ng rạằ ng, nhừũng giớà nạà o lạà thớài giạn
luyệệạ n coệ ng toế t? Giớà tyá, giớà thíàn, giớà ngoạ ? Chuá ng toệ i khoệ ng
giạủ ng thớài thạầ n; giớà tyá chừ viạ khoệ ng luyệệạ n coệ ng, coệ ng
luyệệạ n chừ viạ; giớà thíàn chừ viạ khoệ ng luyệệạ n coệ ng, coệ ng cuũ ng
luyệệạ n chừ viạ; chừ viạ nguủ , coệ ng cuũ ng luyệệạ n chừ viạ; chừ viạ đi
đừớàng, coệ ng cuũ ng luyệệạ n chừ viạ; chừ viạ đi lạà m; coệ ng cuũ ng
luyệệạ n chừ viạ. Chạẳ ng phạủ i lạà ruá t ngạắ n rạế t nhiệầ u thớài giạn
luyệệạ n coệ ng cuủ ạ chừ viạ lạà gíà? Chuá ng tạ coá rạế t nhiệầ u ngừớài
oệ m giừũ cạá i tạệ m muoế n đạắ c Đạạ o chạệ n chíánh, tạế t nhiệệ n noá lạà
muạ c đíách tu luyệệạ n; muạ c đíách cuoế i cuà ng cuủ ạ tu luyệệạ n lạà đạắ c
Đạạ o, việệ n mạũ n. Nhừng coá ngừớài trong nhừũng nạă m đừớạc
soế ng cuủ ạ hoạ , tuoể i tạá c rạế t hừũu hạạ n, khoệ ng đuủ [đệể tu luyệệạ n];
Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i coá thệể giạủ i quyệế t vạế n
đệầ ạế y, ruá t ngạắ n quạá tríành luyệệạ n coệ ng. Đoầ ng thớài cuũ ng lạà
coệ ng phạá p tíánh mệệạ nh song tu, [nệệ n] khi chừ viạ khoệ ng
ngừàng tu luyệệạ n, thíà sinh mệệạ nh khoệ ng ngừàng đừớạc kệá o
dạà i; chừ viạ khoệ ng ngừàng luyệệạ n, noá khoệ ng ngừàng kệá o dạà i;
nệế u ngừớài cạo tuoể i coá cạă n cớ toế t, chừ viạ vạẫ n coá thệể đuủ
thớài giạn luyệệạ n coệ ng. Nhừng coá moệạ t tiệệ u chuạể n: khi vừớạt
quạ tiệế n tríành sinh mệệạ nh thiệệ n điạnh bạn đạầ u, [thíà] sinh
mệệạ nh đừớạc kệá o dạà i thệệ m kiạ, hoạà n toạà n chíủ đệể cho chừ viạ
duà ng đệể tu luyệệạ n; chừ viạ suy nghíũ chíủ chệệạ ch đi chuá t xíáu, lạà
sinh mệệạ nh gạăạ p nguy hiệể m ngạy; bớủi víà quạá tríành sinh
mệệạ nh cuủ ạ chừ viạ đạũ quạ lạệ u roầ i. Trừà phi chừ viạ bừớác sạng
tu luyệệạ n xuạế t thệế giạn phạá p, thíà khoệ ng coá khoế ng chệế ạế y;
luá c đoá coá moệạ t trạạ ng thạá i khạá c.
[Chuá ng toệ i] khoệ ng giạủ ng phừớng hừớáng [luyệệạ n coệ ng],
cuũ ng khoệ ng giạủ ng thu coệ ng. Bớủi víà Phạá p Luạệ n thừớàng
chuyệể n khoệ ng dừàng, cuũ ng khoệ ng thệể thu dừàng lạạ i. Coá điệệạ n
thoạạ i, [hoạăạ c] coá ngừớài goũ cừủạ, chừ viạ dạệạ y ngạy đệể giạủ i

42 Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp

quyệế t coệ ng việệạ c, cuũ ng khoệ ng cạầ n thu coệ ng. Chừ viạ đi giạủ i
quyệế t coệ ng việệạ c, Phạá p Luạệ n lạệạ p từác quạy thệo chiệầ u kim
đoầ ng hoầ , thu hoầ i lạạ i nhừũng nạă ng lừớạng tạủ n xạạ quạnh thạệ n
thệể [chừ viạ]. Ngừớài [nạà o] mạà oệ m khíá quạá n đíủnh, [thíà] chừ
viạ coá oệ m khíá nhiệầ u nừũạ roầ i cuũ ng mạế t. Phạá p Luạệ n lạà thừá coá
linh tíánh, noá từạ biệế t lạà m nhừũng việệạ c nhừ thệế . [Chuá ng toệ i]
cuũ ng khoệ ng giạủ ng phừớng hừớáng, bớủi víà toạà n boệạ vuũ truạ
đạng vạệạ n chuyệể n, hệệạ Ngạệ n Hạà đạng vạệạ n chuyệể n, chíán
hạà nh tinh lớán đạng xoạy quạnh Mạăạ t Trớài, Trạá i Đạế t cuũ ng
đạng từạ xoạy. Chuá ng tạ chiệể u thệo [Phạá p] lyá víũ đạạ i cuủ ạ vuũ
truạ mạà luyệệạ n, hoủ i đạệ u lạà Đoệ ng Nạm Tạệ y Bạắ c? Khoệ ng coá .
Quạy vệầ hừớáng nạà y mạà luyệệạ n, cuũ ng lạà quạy tạế t cạủ cạá c
hừớáng mạà luyệệạ n; quạy vệầ hừớáng kiạ mạà luyệệạ n, cuũ ng
từớng đừớng đoầ ng thớài quạy vệầ Đoệ ng Nạm Tạệ y Bạắ c mạà
luyệệạ n. Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i bạủ o hoệạ hoạ c việệ n
khoủ i biạ thiệệ n sại. Bạủ o hoệạ thệế nạà o? Chừ viạ lạà m moệạ t ngừớài
tu luyệệạ n chạệ n chíánh, Phạá p Luạệ n cuủ ạ chuá ng toệ i [sệũ ] bạủ o hoệạ
chừ viạ. Goế c cuủ ạ toệ i gạắ n trệệ n vuũ truạ , ại coá thệể đoệạ ng tớái chừ
viạ, ngừớài ạế y coá thệể đoệạ ng đệế n toệ i; noá i thạẳ ng rạ, ngừớài ạế y coá
thệể đoệạ ng đệế n vuũ truạ nạà y. Lớài toệ i noá i nghệ rạế t huyệầ n hoạăạ c,
sạu nạà y chừ viạ hoạ c lệệ n, chừ viạ sệũ từạ roũ . Coà n coá nhừũng điệầ u
khạá c, cạo quạá nệệ n toệ i khoệ ng thệể giạủ ng noá i. Chuá ng toệ i diệẫ n
giạủ ng roũ từà noệ ng cạạ n vạà o thạệ m sạệ u moệạ t cạá ch coá hệệạ thoế ng
[cạá c] Phạá p cuủ ạ cạo tạầ ng. Nệế u tạệ m tíánh chừ viạ khoệ ng chíánh
thíà khoệ ng thệể đừớạc; chừ viạ tíàm cạầ u, thíà coá thệể gạăạ p vạế n đệầ .
Toệ i nhạệạ n thạế y Phạá p Luạệ n cuủ ạ nhiệầ u hoạ c việệ n lạệ u nạă m biạ
biệế n híành. Tạạ i sạo vạệạ y? Chừ viạ luyệệạ n tạạ p lạẫ n vớái nhừũng
thừá khạá c, chừ viạ đạũ muoế n nhừũng thừá cuủ ạ ngừớài khạá c. Vạệạ y
sạo Phạá p Luạệ n khoệ ng bạủ o hoệạ chừ viạ? [Khi] đạũ cạế p cho chừ
viạ, [Phạá p Luạệ n] chíánh lạà thừá cuủ ạ chừ viạ, phạủ i chiạu chi phoế i
cuủ ạ yá thừác chừ viạ. Chừ viạ mong gíà thíà khoệ ng ại cạn thiệệạ p,
đoá lạà moệạ t [Phạá p] lyá trong vuũ truạ . Chừ viạ khoệ ng muoế n tu,
[thíà] khoệ ng ại cừớũng chệế chừ viạ tu, [nệế u lạà m thệế ] thíà cuũ ng
từớng đừớng vớái lạà m việệạ c xạế u. Ai coá thệể cừớũng chệế chừ viạ

Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp 43

thạy đoể i tạệ m chừ viạ đừớạc? Chừ viạ từạ đạăạ t yệệ u cạầ u cho
míành thoệ i. Lạế y cạá i sớủ trừớàng cuủ ạ moạ i ngừớài, lạà nhạệạ n đuủ
thừá từà moạ i ngừớài; nạy luyệệạ n coệ ng nạà y, mại luyệệạ n coệ ng kiạ,
muạ c đíách lạà chừũạ bệệạ nh, hoủ i bệệạ nh coá chừũạ đừớạc khoệ ng?
Khoệ ng chừũạ đừớạc, chíủ tríà hoạũ n noá vệầ sạu nạà y thoệ i. Tu
luyệệạ n tạạ i cạo tạầ ng, cạầ n phạủ i giạủ ng vạế n đệầ chuyệệ n nhạế t:
phạủ i vừũng tu thệo moệạ t moệ n; [khi đạũ ] thệo moệ n phạá p tu
nạà o, [thíà chíủ] đệể tạệ m tu luyệệạ n moệ n ạế y, cừá thệo moệ n ạế y cho
đệế n khại coệ ng khại ngoệạ ; [roầ i] chừ viạ mớái coá thệể chuyệể n
coệ ng phạá p tạá i tu, vạà đoá lạà moệạ t boệạ [coệ ng phạá p] khạá c. Bớủi víà
nhừũng thừá chạệ n chíánh đừớạc truyệầ n lạạ i ạế y, lạà nhừũng thừá
đừớạc truyệầ n lạạ i từà rạế t xạ xừạ; coá quạá tríành diệẫ n hoạá rạế t
phừác tạạ p. Coá ngừớài luyệệạ n coệ ng thệo cạủ m giạá c; hoủ i cạủ m
giạá c cuủ ạ chừ viạ coá nghíũạ gíà? Khoệ ng lạà gíà hệế t. Quạá tríành
diệẫ n hoạá thạệạ t sừạ diệẫ n rạ tạạ i khoệ ng giạn khạá c, voệ cuà ng
phừác tạạ p vạà huyệầ n diệệạ u; sại moệạ t chuá t lạà khoệ ng đừớạc; víá
nhừ moệạ t thiệế t biạ chíánh xạá c, chíủ thệệ m moệạ t linh kiệệạ n lạạ vạà o
lạà hoủ ng ngạy. Thạệ n thệể chừ viạ tạạ i tạế t cạủ cạá c khoệ ng giạn
đệầ u biệế n đoể i, huyệầ n diệệạ u phi thừớàng, sại moệạ t tyá lạà khoệ ng
thệể đừớạc. Toệ i chạẳ ng đạũ giạủ ng roũ cho chừ viạ, rạằ ng ‘tu tạạ i từạ
kyủ, coệ ng tạạ i sừ phuạ ’. [Nệế u] chừ viạ tuyà tiệệạ n lạế y nhừũng thừá
cuủ ạ ngừớài khạá c, thệệ m chuá ng vạà o đạệ y, [thíà] nhừũng tíán từác
khạá c sệũ cạn nhiệẫ u đệế n phạá p moệ n nạà y, roầ i chừ viạ sệũ biạ
lệệạ ch; hớn nừũạ noá sệũ phạủ n ạá nh vạà o xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng,
đệm lạạ i nhừũng điệầ u phiệầ n phừác nới ngừớài thừớàng; đoá lạà
víà chừ viạ thệo đuoể i, ngừớài khạá c khoệ ng thệể quạủ n; đoá
[cuũ ng] lạà vạế n đệầ ngoệạ tíánh. Đoầ ng thớài chừ viạ thệệ m nhừũng
thừá ạế y đạũ lạà m loạạ n hệế t coệ ng [cuủ ạ míành], chừ viạ sệũ khoệ ng
thệể tu đừớạc nừũạ; sệũ xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y. Toệ i cuũ ng khoệ ng
bạủ o moạ i ngừớài phạủ i hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p. Chừ viạ
khoệ ng hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, [mạà ] chừ viạ đừớạc chạệ n
truyệầ n ớủ moệạ t coệ ng phạá p khạá c, toệ i cuũ ng tạá n thạà nh. Nhừng
toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng, tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng [moệạ t cạá ch]
chạệ n chíánh, chạắ c chạắ n cuũ ng yệệ u cạầ u chuyệệ n nhạế t. Coá moệạ t

44 Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp

điệể m toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng: hiệệạ n nạy truyệầ n coệ ng chạệ n
chíánh lệệ n cạo tạầ ng gioế ng nhừ toệ i đạệ y, thíà khoệ ng hệầ coá moệạ t
ngừớài thừá hại lạà m đạệ u. Sạu nạà y chừ viạ sệũ hiệể u đừớạc toệ i đạũ
lạà m nhừũng gíà cho chừ viạ; vạệạ y nệệ n hy voạ ng rạằ ng ngoệạ tíánh
cuủ ạ chừ viạ khoệ ng quạá thạế p. Coá rạế t nhiệầ u ngừớài muoế n tu
luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng; hiệệạ n nạy noá đừớạc bạà y ngạy trừớác mạăạ t
chừ viạ, chừ viạ coá lệũ coà n chừạ phạủ n ừáng đừớạc gíà; chừ viạ đi
[khạắ p] nới đệể bạá i sừ, toế n bạo nhiệệ u tiệầ n, [mạà ] chừ viạ tíàm
chạẳ ng đừớạc. Hoệ m nạy [noá ] đừớạc đạăạ t đệế n coể ng nhạà chừ viạ,
phạủ i chạă ng chừ viạ vạẫ n khoệ ng nhạệạ n rạ! Đoá lạà vạế n đệầ coá ngoệạ
hạy khoệ ng, cuũ ng chíánh lạà vạế n đệầ coá thệể [cừáu] đoệạ đừớạc hạy
khoệ ng.

Đặc điểm của Pháp Luân Đại Pháp 45

 Bài giảng thứ hai
Vấn đề liên quan đến thiên mục
Coá nhiệầ u khíá coệ ng sừ cuũ ng bạà n vệầ moệạ t soế tíành huoế ng
[liệệ n quạn] đệế n ‘thiệệ n muạ c’; nhừng Phạá p tạạ i cạá c tạầ ng khạá c
nhạu coá cạá c híành thừác hiệể n hiệệạ n khạá c nhạu. Ngừớài tu
luyệệạ n đệế n tạầ ng nạà o, hoạ chíủ thạế y đừớạc cạủ nh từớạng trong
tạầ ng đoá ; chạệ n từớáng vừớạt trệệ n tạầ ng đoá [thíà] hoạ khoệ ng
nhíàn thạế y, cuũ ng khoệ ng tin; do vạệạ y, hoạ cho rạằ ng chíủ nhừũng
gíà từạ míành nhíàn thạế y tạạ i tạầ ng nạà y mớái lạà đuá ng. Khi hoạ
chừạ tu luyệệạ n đệế n moệạ t tạầ ng cạo nạà o đoá , [thíà] hoạ cho rạằ ng
nhừũng thừá ạế y [tạạ i đoá ] khoệ ng toầ n tạạ i, cuũ ng khoệ ng thệể tin;
đạệ y lạà do tạầ ng [cuủ ạ hoạ ] quyệế t điạnh; từ từớủng cuủ ạ hoạ cuũ ng
khoệ ng thệể thạă ng hoạ lệệ n trệệ n đừớạc. Nệệ n cuũ ng noá i, vệầ vạế n
đệầ thiệệ n muạ c cuủ ạ con ngừớài, thíà coá ngừớài giạủ ng thệế nạà y,
coá ngừớài giạủ ng thệế kiạ; kệế t quạủ giạủ ng đệế n loạạ n cạủ lệệ n; roế t
cuoệạ c cuũ ng khoệ ng ại coá thệể giạủ i thíách vệầ [vạế n đệầ thiệệ n
muạ c] cho roũ rạà ng cạủ ; thạệạ t rạ, [vạế n đệầ ] thiệệ n muạ c ạế y cuũ ng
khoệ ng thệể từà tạầ ng thạế p mạà giạủ ng cho roũ đừớạc đạệ u. Trong
quạá khừá, víà kệế t cạế u cuủ ạ thiệệ n muạ c thuoệạ c vệầ bíá mạệạ t trong
nhừũng bíá mạệạ t, khoệ ng cho ngừớài thừớàng biệế t đừớạc, cho
nệệ n liạch sừủ xừạ nạy cuũ ng khoệ ng hệầ coá ại giạủ ng vệầ noá . Vạủ
lạạ i tạạ i đạệ y chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng xoạy quạnh lyá luạệạ n trong
quạá khừá mạà giạủ ng [vệầ thiệệ n muạ c]; chuá ng toệ i sệũ duà ng khoạ
hoạ c hiệệạ n đạạ i, duà ng ngoệ n ngừũ hiệệạ n đạạ i noệ ng cạạ n nhạế t đệể
giạủ ng vệầ [thiệệ n muạ c] nạà y, vạà giạủ ng vệầ vạế n đệầ cạă n bạủ n cuủ ạ
noá .
Thiệệ n muạ c mạà chuá ng toệ i noá i, thừạc chạế t lạà tạạ i choẫ giừũạ
hại loệ ng mạà y cuủ ạ con ngừớài diạch lệệ n trệệ n moệạ t chuá t [roầ i]
noế i đệế n viạ tríá thệể tuà ng quạủ ; đoá lạà đừớàng thoệ ng chíánh 1.

1 Chủ thông đạo: đường thông chính. Phó thông đạo: đường thông phụ.
46 Vấn đề liên quan đến thiên mục
Thạệ n thệể coà n coá rạế t nhiệầ u con mạắ t [khạá c nừũạ]; Đạạ o giạ
giạủ ng moẫ i moệạ t khiệế u chíánh lạà moệạ t con mạắ t. Đạạ o giạ goạ i
huyệệạ t viạ cuủ ạ thạệ n thệể lạà ‘khiệế u’, coà n Trung Ý goạ i lạà ‘huyệệạ t
viạ’. Phạệạ t giạ giạủ ng moẫ i loẫ chạệ n loệ ng chíánh lạà moệạ t con mạắ t;
vạệạ y nệệ n coá ngừớài duà ng tại mạà hoạ c chừũ; coá [ngừớài] duà ng
tạy, duà ng gạá y mạà nhíàn; lạạ i coá [ngừớài] duà ng chạệ n mạà nhíàn,
duà ng buạ ng mạà nhíàn; tạế t cạủ đệầ u coá thệể [xạủ y rạ].
Giạủ ng đệế n thiệệ n muạ c, chuá ng toệ i trừớác hệế t noá i moệạ t
chuá t vệầ cạăạ p mạắ t thiạt nạà y cuủ ạ con ngừớài chuá ng tạ. Hiệệạ n
nạy coá moệạ t soế ngừớài cho rạằ ng cạăạ p mạắ t nạà y coá thệể nhíàn
thạế y bạế t kệể vạệạ t chạế t nạà o, bạế t kệể vạệạ t thệể nạà o trong thệế giớái
chuá ng tạ. Do vạệạ y, coá moệạ t soế ngừớài đạũ híành thạà nh moệạ t thừá
quạn niệệạ m coế chạế p; hoạ cho rạằ ng chíủ nhừũng gíà nhíàn thạế y
đừớạc thoệ ng quạ con mạắ t nạà y mớái đuá ng lạà điệầ u thừạc tạạ i;
coà n điệầ u hoạ nhíàn khoệ ng thạế y thíà khoệ ng thệể tin. Trừớác đạệ y
ngừớài nhừ thệế đừớạc xệm lạà ‘ngoệạ tíánh khoệ ng toế t’; cuũ ng coá
ngừớài giạủ ng khoệ ng roũ rạà ng víà sạo ngoệạ tíánh khoệ ng toế t.
‘Khoệ ng thạế y thíà khoệ ng tin’, cạệ u nạà y thoạạ t nghệ rạế t hớạp lyá.
Nhừng từà moệạ t tạầ ng hới cạo hớn moệạ t chuá t mạà xệá t, [thíà] noá
khoệ ng coà n hớạp lyá nừũạ. Bạế t kệể moệạ t thớài-khoệ ng nạà o đệầ u do
vạệạ t chạế t cạế u thạà nh; tạế t nhiệệ n cạá c thớài-khoệ ng khạá c nhạu
coá kệế t cạế u vạệạ t chạế t khạá c nhạu, coá cạá c chuủ ng híành thừác
hiệể n hiệệạ n cuủ ạ cạá c thệể sinh mệệạ nh khạá c nhạu.
Toệ i dạẫ n víá duạ nạà y cho moạ i ngừớài; trong Phạệạ t giạá o
giạủ ng rạằ ng hệế t thạủ y hiệệạ n từớạng cuủ ạ xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i đệầ u
lạà huyệẫ n từớạng, khoệ ng thạệạ t. Huyệẫ n từớạng lạà sạo? Vạệạ t thệể
nạà y thừạc tạạ i rạà nh rạà nh bạà y đạăạ t ớủ đạệ y, ại coá thệể bạủ o lạà giạủ
đừớạc? Híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ vạệạ t thệể lạà thệế nạà y; nhừng
híành thừác biệể u hiệệạ n cuủ ạ noá lạạ i khạá c. Coà n con mạắ t chuá ng tạ
coá moệạ t coệ ng nạă ng: [noá ] coá thệể từà vạệạ t thệể cuủ ạ khoệ ng giạn
vạệạ t chạế t chuá ng tạ mạà đừạ đệế n moệạ t trạạ ng thạá i [híành
từớáng] coế điạnh mạà chuá ng tạ nhíàn thạế y hiệệạ n nạy. Thừạc rạ
noá khoệ ng phạủ i lạà trạạ ng thạá i ạế y; [ngạy] tạạ i khoệ ng giạn cuủ ạ
chuá ng tạ noá cuũ ng khoệ ng phạủ i trạạ ng thạá i nhừ vạệạ y. Víá nhừ

Vấn đề liên quan đến thiên mục 47

nhíàn quạ kíánh hiệể n vi thíà thạế y con ngừớài rạ sạo? Toạà n boệạ
thạệ n thệể troệ ng thạệạ t lới loủ ng; do nhừũng phạệ n từủ nhoủ cạế u
thạà nh; nhừ nhừũng hạạ t cạá t, nhừ nhừũng dạạ ng hạạ t, luoệ n vạệạ n
đoệạ ng; điệệạ n từủ luoệ n chuyệể n đoệạ ng quạnh hạạ t nhạệ n nguyệệ n
từủ; toạà n boệạ thạệ n thệể luoệ n lạy đoệạ ng, luoệ n vạệạ n đoệạ ng. Bệầ mạăạ t
thạệ n thệể [cuũ ng] khoệ ng trớn nhạẵ n, khoệ ng đệầ u đạăạ n. Bạế t kệể
loạạ i vạệạ t thệể nạà o trong vuũ truạ , [nhừ] thệá p, sạắ t, đạá đệầ u nhừ
vạệạ y; thạà nh phạầ n phạệ n từủ bệệ n trong chuá ng đệầ u luoệ n vạệạ n
đoệạ ng; chừ viạ khoệ ng thệể thạế y đừớạc toạà n boệạ híành thừác cuủ ạ
chuá ng; thừạc rạ chuá ng khoệ ng oể n điạnh. Chiệế c bạà n nạà y cuũ ng
đạng lạy đoệạ ng, nhừng con mạắ t nhíàn khoệ ng thạế y đừớạc
chạệ n từớáng; cạăạ p mạắ t [thiạt] nạà y lạà m cho ngừớài tạ nhíàn sại
nhừ thệế .
Khoệ ng phạủ i lạà chuá ng tạ khoệ ng thệể thạế y đừớạc cạá c thừá
ớủ vi quạn, khoệ ng phạủ i lạà con ngừớài khoệ ng coá bạủ n sừạ ạế y;
mạà nguyệệ n con ngừớài sinh rạ đừớạc trạng biạ đạầ y đuủ bạủ n
sừạ đoá , [vạà ] coá thệể nhíàn thạế y đừớạc nhừũng thừá đệế n moệạ t
[mừác] vi quạn nhạế t điạnh. Chíánh lạà từà khi con ngừớài chuá ng
tạ coá cạăạ p mạắ t tạạ i khoệ ng giạn vạệạ t chạế t nạà y, mạà con ngừớài
mớái thạế y giạủ từớáng, lạà m cho ngừớài tạ nhíàn khoệ ng thạế y
[chạệ n từớáng]. Do đoá ngạà y xừạ giạủ ng rạằ ng, nhừũng ại [nệế u]
khoệ ng thạế y lạà khoệ ng thừàạ nhạệạ n, thíà trong giớái tu luyệệạ n
xừạ nạy luoệ n cho rạằ ng ngoệạ tíánh loạạ i ngừớài ạế y khoệ ng toế t,
đạũ biạ giạủ từớáng cuủ ạ ngừớài thừớàng lạà m mệệ hoạăạ c, đạũ mệệ
trong ngừớài thừớàng; toệ n giạá o xừạ nạy vạẫ n giạủ ng cạệ u ạế y;
[vạà ] chuá ng toệ i thạế y rạằ ng noá cuũ ng coá lyá.
Cạăạ p mạắ t [thiạt] nạà y coá thệể từà nhừũng thừá trong khoệ ng
giạn vạệạ t chạế t hiệệạ n hừũu mạà coế điạnh đệế n moệạ t trạạ ng thạá i;
ngoạà i đoá rạ, noá khoệ ng coá tạá c duạ ng gíà đạá ng kệể . [Khi] ngừớài
tạ nhíàn moệạ t vạệạ t, [thíà] cuũ ng khoệ ng phạủ i trừạc tiệế p từà cạăạ p
mạắ t mạà lệệ n híành; con mạắ t cuũ ng gioế ng nhừ oế ng kíánh mạá y
ạủ nh, chíủ coá tạá c duạ ng cuủ ạ loạạ i coệ ng cuạ ạế y thoệ i. [Khi] nhíàn
xạ, oế ng kíánh sệũ kệá o dạà i rạ, [vạà ] con mạắ t cuủ ạ chuá ng tạ cuũ ng
lạạ i coá tạá c duạ ng nhừ thệế ; [khi] nhíàn vạà o choẫ toế i, đoầ ng từủ

48 Vấn đề liên quan đến thiên mục

[con mạắ t] cạầ n mớủ to rạ, [vạà khi] mạá y ạủ nh chuạ p híành tạạ i
choẫ toế i, [thíà] loẫ oế ng kíánh cuũ ng cạầ n mớủ to hớn; nệế u khoệ ng
nhừ thệế thíà lừớạng phới sạá ng khoệ ng đuủ , [ạủ nh thu đừớạc] sệũ
biạ toế i; [khi] đi rạ nới rạế t nhiệầ u ạá nh sạá ng ớủ bệệ n ngoạà i,
đoầ ng từủ [con mạắ t] cạầ n lạệạ p từác thu nhoủ , nệế u khoệ ng nhừ
thệế thíà loạá mạắ t, nhíàn gíà cuũ ng khoệ ng roũ ; mạá y ạủ nh cuũ ng
[thệo] nguyệệ n lyá ạế y, loẫ oế ng kíánh cuũ ng cạầ n thu nhoủ lạạ i. Noá
chíủ coá thệể thạệ u nhạệạ n [híành ạủ nh] vạệạ t thệể , noá chíủ lạà moệạ t thừá
coệ ng cuạ . Chuá ng tạ thạệạ t sừạ nhíàn thạế y đừớạc moệạ t thừá gíà, thạế y
moệạ t ngừớài [hạy] thạế y moệạ t híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ moệạ t vạệạ t
thệể , thíà đoá lạà do híành ạủ nh híành thạà nh trệệ n đạạ i nạũ o cuủ ạ con
ngừớài. Nhừ vạệạ y, thoệ ng quạ con mạắ t nạà y nhíàn, roầ i lạạ i thoệ ng
quạ dạệ y thạầ n kinh thiạ giạá c truyệầ n dạẫ n đệế n thệể tuà ng quạủ ớủ
nừủạ phạầ n sạu đạạ i nạũ o; tạạ i khu vừạc ạế y noá phạủ n ạá nh híành
ạủ nh lệệ n đoá . Nghíũạ lạà phạủ n ạá nh híành ạủ nh thạệạ t sừạ nhíàn thạế y
đừớạc, lạà moệạ t boệạ phạệạ n cuủ ạ thệể tuà ng quạủ trong đạạ i nạũ o cuủ ạ
chuá ng tạ; y hoạ c hiệệạ n đạạ i cuũ ng nhạệạ n thừác điệể m nạà y.
Khại [mớủ] thiệệ n muạ c mạà chuá ng toệ i giạủ ng chíánh lạà
trạá nh việệạ c mớủ dạệ y thạầ n kinh thiạ giạá c cuủ ạ con ngừớài; ớủ choẫ
giừũạ hại loệ ng mạà y [chuá ng toệ i] sệũ đạá nh thoệ ng rạ moệạ t
đừớàng, cho phệá p thệể tuà ng quạủ coá thệể trừạc tiệế p nhíàn rạ
ngoạà i; đoá goạ i lạà ‘khại thiệệ n muạ c’. Coá ngừớài nghíũ: Điệầ u nạà y
cuũ ng khoệ ng thừạc tệế , cạăạ p mạắ t nạà y roế t cuoệạ c cuũ ng coá tạá c
duạ ng lạà m coệ ng cuạ ạế y, noá coá thệể thạệ u nhạệạ n [híành ạủ nh] vạệạ t
thệể , khoệ ng coá con mạắ t nạà y thíà khoệ ng thệể đừớạc. Giạủ i phạẫ u
y hoạ c hiệệạ n đạạ i cuũ ng đạũ phạá t hiệệạ n rạằ ng, nừủạ boệạ phạệạ n phíáạ
trừớác [cuủ ạ] thệể tuà ng quạủ , noá đạũ đừớạc trạng biạ moệạ t kệế t cạế u
toể chừác đạầ y đuủ cuủ ạ [moệạ t] con mạắ t ngừớài. Víà noá đạăạ t ớủ viạ tríá
bệệ n trong soạ nạũ o, nệệ n ngừớài tạ giạủ ng rạằ ng noá lạà moệạ t con
mạắ t thoạá i hoạá . [Duà ] đoá coá đuá ng lạà con mạắ t thoạá i hoạá hạy
khoệ ng, giớái tu luyệệạ n chuá ng toệ i vạẫ n bạủ o lừu [quạn điệể m
cuủ ạ míành]. Vạà duà sạo thíà y hoạ c hiệệạ n đạạ i cuũ ng đạũ coệ ng nhạệạ n
rạằ ng tạạ i viạ tríá ạế y trong soạ nạũ o ngừớài coá moệạ t con mạắ t.
Chuá ng toệ i đạá nh thoệ ng rạ moệạ t đừớàng nhạắ m vạà o chíánh

Vấn đề liên quan đến thiên mục 49

điệể m ạế y; [noá ] chíánh lạà từớng hớạp vớái nhạệạ n thừác cuủ ạ y hoạ c
hiệệạ n đạạ i. Con mạắ t nạà y khoệ ng gạệ y cho ngừớài tạ giạủ từớáng
nhừ cạăạ p mạắ t thiạt kiạ cuủ ạ chuá ng tạ, noá coá thệể thạế y đừớạc
bạủ n chạế t cuủ ạ sừạ vạệạ t, thạế y đừớạc bạủ n chạế t cuủ ạ vạệạ t chạế t. Do
đoá , vớái ngừớài coá thiệệ n muạ c tạầ ng rạế t cạo, hoạ coá thệể nhíàn
xuyệệ n quạ khoệ ng giạn chuá ng tạ mạà thạế y đừớạc nhừũng
thớài-khoệ ng khạá c, coá thệể thạế y đừớạc nhừũng cạủ nh từớạng mạà
ngừớài thừớàng khoệ ng thạế y; ngừớài ớủ tạầ ng khoệ ng cạo coá thệể
coá lừạc xuyệệ n thạế u, cạá ch từớàng khạá n vạệạ t, thạế u thiạ nhạệ n
thệể ; noá coá đạầ y đuủ coệ ng nạă ng nhừ thệế .
Phạệạ t giạ giạủ ng nguũ thoệ ng: nhuạ c nhạũ n thoệ ng, thiệệ n
nhạũ n thoệ ng, huệệạ nhạũ n thoệ ng, Phạá p nhạũ n thoệ ng, Phạệạ t nhạũ n
thoệ ng. Đoá lạà nạă m tạầ ng lớán cuủ ạ thiệệ n muạ c; moẫ i moệạ t tạầ ng
lạạ i phạệ n thạà nh thừớạng, trung, hạạ . Đạạ o giạ giạủ ng chíán lạầ n
chíán lạà tạá m mừới moế t tạầ ng Phạá p nhạũ n. Tạạ i đạệ y chuá ng toệ i
khại thiệệ n muạ c cho moạ i ngừớài; nhừng khoệ ng khại mớủ tạạ i
[tạầ ng] thiệệ n nhạũ n thoệ ng hoạăạ c thạế p hớn. Tạạ i sạo? Tuy rạằ ng
chừ viạ ngoầ i đạệ y đạũ bạắ t đạầ u tu luyệệạ n roầ i, nhừng chừ viạ roế t
rạá o cuũ ng mớái vừàạ từà ngừớài thừớàng mạà bừớác lệệ n, coà n coá
nhiệầ u tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ ngừớài thừớàng chừạ hệầ vừát boủ .
Nệế u khại mớủ tạạ i [tạầ ng] thiệệ n nhạũ n thoệ ng hoạăạ c thạế p hớn,
thíà chừ viạ sệũ xuạế t hiệệạ n cạá i mạà ngừớài thừớàng coi lạà coệ ng
nạă ng đạăạ c diạ, chừ viạ sệũ cạá ch từớàng khạá n vạệạ t, thạế u thiạ nhạệ n
thệể . Nệế u chuá ng toệ i truyệầ n coệ ng nạă ng nhừ thệế nạà y trệệ n
diệệạ n roệạ ng, ại ại cuũ ng đừớạc khại mớủ đệế n tríành đoệạ ạế y, thíà sệũ
cạn nhiệẫ u nghiệệ m troạ ng đệế n xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, [sệũ ]
phạá hoạạ i trạạ ng thạá i xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng. Quoế c giạ cớ mạệạ t
chạẳ ng thệể giừũ đừớạc; ngừớài tạ coá mạăạ c quạầ n ạá o hạy khoệ ng
thíà cuũ ng nhừ nhạu; ngừớài ớủ trong phoà ng, chừ viạ ớủ ngoạà i
cuũ ng nhíàn thạế y đừớạc; đi ngoạà i đừớàng thạế y vệá soế thíà vệá
giạủ i nhạế t coá thệể biạ chừ viạ lạế y trừớác; khoệ ng thệể nhừ thệế
đừớạc! Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, [nệế u] ại ại cuũ ng đừớạc khại
thiệệ n muạ c đệế n [tạầ ng] thiệệ n nhạũ n thoệ ng, [thíà] coá coà n lạà xạũ
hoệạ i nhạệ n loạạ i khoệ ng? Cạn nhiệẫ u nghiệệ m troạ ng đệế n híành

50 Vấn đề liên quan đến thiên mục

thừác cuủ ạ xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i lạà điệầ u tuyệệạ t đoế i khoệ ng đừớạc
phệá p. Nệế u toệ i mạà thạệạ t sừạ giuá p chừ viạ khại mớủ đệế n tạầ ng
nạà y, thíà chừ viạ coá thệể lạệạ p từác trớủ thạà nh khíá coệ ng sừ. Coá
ngừớài trừớác đạệ y chíủ mong muoế n lạà m khíá coệ ng sừ; giớà
thiệệ n muạ c [đừớạc] khại mớủ, [thíà hoạ ] coá thệể coi bệệạ nh cho
ngừớài khạá c. Toệ i sạo lạạ i dạẫ n chừ viạ lạạ c sạng đừớàng tạà nhừ
vạệạ y đừớạc?
Vạệạ y toệ i sệũ khại mớủ [thiệệ n muạ c] cho chừ viạ đệế n tạầ ng
nạà o? Toệ i khại mớủ [thiệệ n muạ c] cho chừ viạ trừạc tiệế p đệế n tạệạ n
tạầ ng huệệạ nhạũ n thoệ ng. Khại mớủ tạạ i tạầ ng cạo hớn, thíà tạệ m
tíánh chừ viạ khoệ ng đuủ ; khại mớủ tạạ i tạầ ng thạế p hớn, thíà phạá
hoạạ i nghiệệ m troạ ng trạạ ng thạá i cuủ ạ xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng.
Khại mớủ đệế n huệệạ nhạũ n thoệ ng, [thíà] chừ viạ khoệ ng coá bạủ n
sừạ nhừ cạá ch từớàng khạá n vạệạ t, thạế u thiạ nhạệ n thệể , nhừng
chừ viạ lạạ i coá thệể thạế y đừớạc cạủ nh từớạng toầ n tạạ i nới khoệ ng
giạn khạá c. Vạệạ y noá coá lớại íách gíà? Noá coá thệể tạă ng cừớàng tíán
tạệ m luyệệạ n coệ ng cuủ ạ chừ viạ; [khi] chừ viạ thạế y rạà nh rạà nh
nhừũng điệầ u mạà ngừớài thừớàng nhíàn khoệ ng thạế y, [thíà] chừ
viạ hiệể u rạằ ng chuá ng thạệạ t sừạ toầ n tạạ i. Bạệ y giớà thíà duà chừ viạ
nhíàn đừớạc roũ cuũ ng vạệạ y, khoệ ng đừớạc roũ cuũ ng vạệạ y, [thiệệ n
muạ c] sệũ đừớạc khại mớủ đệế n tạầ ng nạà y; đoế i vớái việệạ c luyệệạ n
coệ ng cuủ ạ chừ viạ đệầ u coá lớại íách. Ngừớài thạệạ t sừạ tu Đạạ i Phạá p,
[nệế u] tuạệ n thệo chạăạ t chệũ yệệ u cạầ u đệầ cạo tạệ m tíánh, [thíà]
đoạ c cuoế n sạá ch nạà y [cuũ ng sệũ ] coá hiệệạ u quạủ nhừ vạệạ y.
Điệầ u gíà quyệế t điạnh tạầ ng cuủ ạ thiệệ n muạ c con ngừớài?
Khoệ ng phạủ i lạà sạu khi khại thiệệ n muạ c cho chừ viạ thíà cạá i gíà
[chừ viạ] cuũ ng coá thệể nhíàn thạế y; khoệ ng phạủ i thệế ; noá coà n coá
sừạ phạệ n chiạ tạầ ng thừá. Vạệạ y tạầ ng ạế y lạà do điệầ u gíà quyệế t
điạnh? Coá bạ nhạệ n toế : nhạệ n toế thừá nhạế t chíánh lạà thiệệ n muạ c
con ngừớài cạầ n phạủ i coá từà trong rạ đệế n ngoạà i moệạ t trừớàng,
mạà chuá ng toệ i goạ i lạà ‘khíá tinh hoạ’. Noá đoá ng vại troà gíà? Noá
từớng từạ nhừ mạà n huyà nh quạng cuủ ạ TV: nệế u chạẳ ng đừớạc
trạá ng huyà nh quạng {phosphor} thíà sạu khi bạệạ t TV lệệ n noá
{TV} chíủ lạà boá ng đệà n điệệạ n: chíủ coá ạá nh sạá ng mạà khoệ ng coá

Vấn đề liên quan đến thiên mục 51

híành ạủ nh. Chíánh lạà nhớà coá trạá ng huyà nh quạng, noá mớái coá
thệể hiệể n thiạ híành ạủ nh đừớạc. Tạế t nhiệệ n, víá duạ nạà y cuũ ng
khoệ ng thạệạ t khớáp lạắ m. Víà chuá ng tạ nhíàn trừạc tiệế p, coà n noá
{TV} phạủ i thoệ ng quạ lớáp huyà nh quạng đệể hiệể n híành;
[nhừng] đạạ i khạá i nguạ yá lạà vạệạ y. Chuá t xíáu khíá tinh hoạ nạà y
voệ cuà ng trạệ n quyá ; [noá ] lạà cạế u thạà nh từà moệạ t thừá rạế t tinh
hoạ đừớạc tinh luyệệạ n từà đừác. Thoệ ng thừớàng khíá tinh hoạ
nạà y toầ n tạạ i trong moẫ i cạá nhạệ n đệầ u khạá c nhạu; coá lệũ trong
moệạ t vạạ n ngừớài mớái coá thệể tíàm thạế y hại ngừớài ớủ cuà ng moệạ t
tạầ ng.
Tạầ ng cuủ ạ thiệệ n muạ c trừạc tiệế p lạà thệể hiệệạ n cuủ ạ Phạá p
trong vuũ truạ nạà y cuủ ạ chuá ng tạ. Noá lạà điệầ u siệệ u thừớàng, vạà
coá quạn hệệạ khạă ng khíát vớái tạệ m tíánh cuủ ạ ngừớài tạ; tạệ m tíánh
moệạ t ngừớài mạà thạế p, thíà tạầ ng cuủ ạ viạ ạế y cuũ ng thạế p. Víà tạệ m
tíánh thạế p, nệệ n khíá tinh hoạ viạ nạà y tạủ n mạế t nhiệầ u; coà n nệế u
tạệ m tíánh ngừớài kiạ rạế t cạo; viạ ạế y từà bệá đệế n lớán [soế ng]
trong xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, đoế i vớái dạnh, lớại, mạệ u thuạẫ n
giừũạ con ngừớài, lớại íách cạá nhạệ n, vạà [đoế i vớái] thạế t tíành luạ c
duạ c đệầ u coi rạế t nhệạ , [thíà] khíá tinh hoạ coá thệể đừớạc bạủ o toầ n
toế t hớn; do đoá sạu khi khại thiệệ n muạ c, [viạ nạà y] nhíàn thạế y
đừớạc roũ rạà ng hớn. Vớái đừáạ trệủ sạá u tuoể i trớủ xuoế ng, thíà sạu
khi khại [thiệệ n muạ c] sệũ nhíàn hệế t sừác roũ rạà ng; [vạà ] khại
mớủ cuũ ng dệẫ dạà ng, [toệ i noá i] moệạ t cạệ u liệầ n coá thệể khại mớủ
ngạy.
[Víà] sừạ oệ nhiệẫ m cuủ ạ doà ng chạủ y lớán, cuủ ạ thuà ng thuoế c
nhuoệạ m lớán xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, [mạà ] điệầ u ngừớài tạ cho
rạằ ng đuá ng, trệệ n thừạc tệế rạế t nhiệầ u khi lạạ i lạà sại. Con ngừớài
ại chạẳ ng muoế n soế ng toế t? Mong muoế n soế ng toế t ạế y, coá thệể
phạủ i lạà m toể n hạạ i đệế n lớại íách ngừớài khạá c, coá thệể lạà m tạă ng
trừớủng tạệ m lyá từạ từ cuủ ạ con ngừớài, coá thệể chiệế m đoạạ t lớại
íách ngừớài khạá c, nạạ t doế i ngừớài khạá c, gạệ y thiệệạ t hạạ i ngừớài
khạá c. Chíủ víà lớại íách cạá nhạệ n, ớủ choế n ngừớài thừớàng mạà
trạnh mạà đạế u, vạệạ y chạẳ ng phạủ i từớng phạủ n vớái đạăạ c tíánh
cuủ ạ vuũ truạ lạà gíà? Do vạệạ y, điệầ u con ngừớài cho lạà đuá ng, noá lạạ i

52 Vấn đề liên quan đến thiên mục

khoệ ng nhạế t điạnh lạà đuá ng. Khi giạá o duạ c cho trệủ nhoủ , víà
muoế n từớng lại sạu nạà y coá thệể xạá c lạệạ p choẫ đừáng trong xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng nệệ n ngừớài lớán thừớàng hạy dạạ y bạủ o
ngạy từà tạế m bệá : “con phạủ i biệế t soế ng khoệ n khệá o”. Từà vuũ truạ
chuá ng tạ mạà xệá t thíà thạế y “khoệ n khệá o” ạế y đạũ sại quạá roầ i;
bớủi víà chuá ng toệ i giạủ ng tuyà kyà từạ nhiệệ n, đoế i vớái lớại íách cạá
nhạệ n cạầ n coi nhệạ . Noá mạà khoệ n kiệể u ạế y, chíánh lạà chạạ y thệo
lớại íách cạá nhạệ n. “Đừáạ nạà o nạạ t doế i con, con hạũ y tíàm thạầ y
giạá o noá , tíàm chạ mệạ noá ”; “thạế y tiệầ n [rới] con hạũ y nhạăạ t [boủ
tuá i]”, toạà n giạá o duạ c trệủ nhừ thệế . Từà bệá đệế n lớán đừáạ trệủ
tiệế p thuạ nhừũng thừá nhừ thệế rạế t nhiệầ u, dạầ n dạầ n tạạ i xạũ hoệạ i
ngừớài thừớàng tạệ m lyá từạ từ cuủ ạ noá cạà ng ngạà y cạà ng lớán; noá
chíủ muoế n chiệế m lớại riệệ ng cho míành, vạà noá sệũ toể n đừác.
Chuủ ng vạệạ t chạế t đừác ạế y khi toể n thạế t roầ i khoệ ng tạủ n đi
mạế t, noá chuyệể n sạng ngừớài khạá c; nhừng loạạ i khíá tinh hoạ
kiạ thíà sệũ tạủ n đi mạế t. Nệế u moệạ t cạá nhạệ n từà bệá đệế n lớán soế ng
rạế t ‘khoệ n khệá o’ nhừ thệế , rạế t coi troạ ng lớại íách cạá nhạệ n, chíủ
chạạ y thệo lớại, [thíà] thoệ ng thừớàng thiệệ n muạ c cuủ ạ loạạ i
ngừớài nạà y sạu khi khại mớủ roầ i cuũ ng khoệ ng duà ng đừớạc,
nhíàn khoệ ng roũ rạà ng; nhừng khoệ ng coá yá noá i rạằ ng từà nạy
trớủ đi víũnh việẫ n khoệ ng duà ng đừớạc. Tạạ i sạo? Víà chuá ng tạ
trong quạá tríành tu luyệệạ n lạà phạủ n boể n quy chạệ n, khoệ ng
ngừàng luyệệạ n coệ ng, cuũ ng khoệ ng ngừàng buà đạắ p, buà đạắ p trớủ
lạạ i. Do vạệạ y cạầ n giạủ ng tạệ m tíánh, chuá ng toệ i giạủ ng đệầ cạo
toạà n boệạ , thạă ng hoạ toạà n boệạ . Tạệ m tíánh nạệ ng cạo lệệ n, cạá c
điệầ u khạá c cuũ ng thệo đoá mạà lệệ n; tạệ m tíánh chạẳ ng nạệ ng lệệ n,
thíà chuá t khíá tinh hoạ cuủ ạ thiệệ n muạ c kiạ cuũ ng chạẳ ng thệể buà
đạắ p lạạ i đừớạc; đạạ o lyá lạà nhừ vạệạ y.
Nhạệ n toế thừá hại chíánh lạà trong khi từạ luyệệạ n coệ ng, nệế u
nhừ cạă n cớ toế t, coá thệể khiệế n thiệệ n muạ c khại mớủ. Thoệ ng
thừớàng moệạ t soế ngừớài khi thiệệ n muạ c vừàạ mớái khại mớủ thíà
hoạủ ng cạủ lệệ n. Tạạ i sạo lạạ i hoạủ ng cạủ lệệ n? Bớủi víà moệ n luyệệạ n
coệ ng thừớàng choạ n luá c cạnh khuyạ giớà tyá, đệệ m thạệ u tiạch
lạăạ ng [đệể luyệệạ n coệ ng]. Viạ ạế y đạng luyệệạ n đạng luyệệạ n, đoệạ t

Vấn đề liên quan đến thiên mục 53

nhiệệ n troệ ng thạế y moệạ t con mạắ t lớán ngạy trừớác mạăạ t, lạà m viạ
ạế y phạá t hoạủ ng cạủ lệệ n. Lạầ n phạá t hoạủ ng nạà y khoệ ng phạủ i
thừớàng đạệ u, đệế n noẫ i từà đoá trớủ đi viạ nạà y khoệ ng dạá m luyệệạ n
[coệ ng] nừũạ. Noá lạà m ngừớài tạ hoạủ ng sớạ lạắ m! Moệạ t con mạắ t
to nhừ thệế đạng chớáp chớáp nhíàn, thạệạ t roũ rạà ng rạà nh rạà nh.
Vạệạ y nệệ n coá ngừớài goạ i đoá lạà ‘mạắ t mạ’, cuũ ng coá ngừớài goạ i lạà
‘mạắ t Phạệạ t’, v.v.; kyà thừạc noá chíánh lạà con mạắ t cuủ ạ chừ viạ. Tạế t
nhiệệ n, tu tạạ i từạ kyủ, coệ ng tạạ i sừ phuạ . Toạà n boệạ quạá tríành
diệẫ n hoạá coệ ng cuủ ạ moệạ t ngừớài tu luyệệạ n, lạà moệạ t quạá tríành
rạế t phừác tạạ p tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c; khoệ ng phạủ i chíủ ớủ
moệạ t khoệ ng giạn khạá c, mạà tạạ i tạế t cạủ cạá c khoệ ng giạn; thạệ n
thệể tạạ i cạá c từàng khoệ ng giạn tạế t cạủ đệầ u biệế n hoá ạ. Chừ viạ coá
từạ míành lạà m đừớạc điệầ u ạế y khoệ ng? Khoệ ng lạà m đừớạc. Điệầ u
ạế y lạà do sừ phuạ ạn bạà i, sừ phuạ lạà m cho; do đoá mớái noá i lạà
tu tạạ i từạ kyủ, coệ ng tạạ i sừ phuạ . Chừ viạ chíủ cạầ n từạ míành coá
nguyệệạ n voạ ng nhừ thệế , mong muoế n nhừ vạệạ y; [coà n] sừạ việệạ c
chạệ n thừạc lạà do sừ phuạ lạà m giuá p.
Coá ngừớài từạ míành luyệệạ n khại thiệệ n muạ c, chuá ng toệ i
giạủ ng đoá lạà con mạắ t cuủ ạ chừ viạ, dạẫ u rạằ ng chừ viạ từạ míành
khoệ ng diệẫ n hoạá rạ noá đừớạc. Coá viạ coá sừ phuạ ; sừ phuạ thạế y
thiệệ n muạ c cuủ ạ chừ viạ đạũ khại mớủ, liệầ n diệẫ n hoạá rạ moệạ t
con mạắ t cho chừ viạ; goạ i lạà ‘chạệ n nhạũ n’. Tạế t nhiệệ n coá viạ
khoệ ng coá sừ phuạ , nhừng lạạ i coá moệạ t sừ phuạ quạ đừớàng.
Phạệạ t giạ giạủ ng: ‘Phạệạ t voệ xừá bạế t tạạ i’; nới nạà o cuũ ng coá , nhiệầ u
đệế n mừác đoệạ nhừ vạệạ y; cuũ ng coá ngừớài giạủ ng: ‘trệệ n đạầ u bạ
thừớác coá thạầ n linh’, nghíũạ lạà [hoạ ] coá rạế t nhiệầ u. Sừ phuạ quạ
đừớàng moệạ t khi thạế y chừ viạ tu toế t lạắ m, thiệệ n muạ c đạũ khại
mớủ nhừng coà n thiệế u moệạ t con mạắ t, [sừ phuạ ] liệầ n diệẫ n hoạá
moệạ t [con mạắ t] cạế p cho chừ viạ; cạá i đoá đừớạc coi nhừ chừ viạ
từạ míành luyệệạ n đừớạc. Bớủi víà đoệạ nhạệ n khoệ ng noá i điệầ u kiệệạ n,
khoệ ng tíánh coệ ng, khoệ ng kệể thừớủng, cuũ ng khoệ ng kệể dạnh
tiệế ng; so vớái nhừũng nhạệ n vạệạ t mạẫ u mừạc nới ngừớài thừớàng
thíà cạo hớn hạẳ n; noá hoạà n toạà n phạá t xuạế t từà tạệ m từà bi.

54 Vấn đề liên quan đến thiên mục

 Sạu khi thiệệ n muạ c ngừớài tạ khại mớủ roầ i, thíà xuạế t hiệệạ n
moệạ t loạạ i trạạ ng thạá i: biạ ạá nh sạá ng choá i loạá mạắ t rạế t ghệệ gớám,
cạủ m giạá c nhừ kíách thíách [vạà o] mạắ t. Thạệạ t rạ khoệ ng phạủ i
cạăạ p mạắ t cuủ ạ chừ viạ biạ kíách thíách, mạà lạà thệể tuà ng quạủ cuủ ạ
chừ viạ biạ kíách thíách; [nhừng] chừ viạ cạủ m thạế y gioế ng nhừ
mạắ t biạ kíách thíách. Đoá lạà víà chừ viạ chừạ coá moệạ t con mạắ t;
cạế p cho chừ viạ moệạ t con mạắ t xong, thíà chừ viạ khoệ ng cạủ m
thạế y mạắ t biạ kíách thíách nừũạ. Moệạ t soế chuá ng tạ sệũ coá thệể cạủ m
thạế y, [hoạăạ c] nhíàn thạế y con mạắ t nạà y. Víà noá coá cuà ng bạủ n tíánh
vuũ truạ , nệệ n noá rạế t ngạệ y thớ, cuũ ng rạế t hiệế u kyà ; noá nhíàn vạà o
trong, coi xệm thiệệ n muạ c đạũ khại mớủ chừạ, đạũ coá thệể nhíàn
đừớạc chừạ; noá cuũ ng ngoá vạà o bệệ n trong nhíàn chừ viạ. Bạế y
giớà thiệệ n muạ c chừ viạ cuũ ng vừàạ khại mớủ, noá đạng nhíàn chừ
viạ; đoệạ t nhiệệ n nhíàn thạế y noá thíà chừ viạ lạạ i hoạủ ng cạủ lệệ n. Thạệạ t
rạ đoá chíánh lạà con mạắ t cuủ ạ chừ viạ, sạu nạà y chừ viạ coá nhíàn
gíà thíà cuũ ng thoệ ng quạ con mạắ t nạà y mạà nhíàn; chừạ coá con
mạắ t ạế y thíà chừ viạ hoạà n toạà n khoệ ng thệể nhíàn đừớạc, coá khại
mớủ [thiệệ n muạ c] cuũ ng khoệ ng nhíàn thạế y đừớạc.
Nhạệ n toế thừá bạ lạà đoệạ t phạá tạầ ng thừá hiệể n hiệệạ n rạ sừạ
khạá c biệệạ t [vệầ ] cạá c khoệ ng giạn; noá chíánh lạà vạế n đệầ thạệạ t sừạ
quyệế t điạnh vệầ tạầ ng. [Đệể ] nhíàn sừạ vạệạ t, ngoạà i đừớàng thoệ ng
chíánh, ngừớài tạ coà n coá nhiệầ u đừớàng thoệ ng phuạ . Phạệạ t giạ
giạủ ng moẫ i loẫ chạệ n loệ ng đệầ u lạà moệạ t con mạắ t; Đạạ o giạ giạủ ng
tạế t cạủ cạá c khiệế u trệệ n thạệ n thệể đệầ u lạà con mạắ t, nghíũạ lạà , tạế t
cạủ cạá c huyệệạ t viạ đệầ u lạà con mạắ t. Tạế t nhiệệ n điệầ u hoạ giạủ ng
chíủ lạà moệạ t dạạ ng híành thừác diệẫ n biệế n cuủ ạ Phạá p trệệ n thạệ n
thệể : khoệ ng nới nạà o khoệ ng thệể nhíàn đừớạc.
Tạầ ng mạà chuá ng toệ i giạủ ng khoệ ng gioế ng vớái điệầ u ạế y.
Ngoạà i đừớàng thoệ ng chíánh rạ thíà tạạ i hại loệ ng mạà y, bệệ n trệệ n
míá mạắ t, bệệ n dừớái míá mạắ t vạà [tạạ i] sớn cạă n coá moệạ t vạà i viạ tríá
coá đừớàng thoệ ng phuạ chuủ yệế u. Chuá ng quyệế t điạnh vạế n đệầ
đoệạ t phạá vệầ tạầ ng. Tạế t nhiệệ n ngừớài tu luyệệạ n thoệ ng thừớàng,
nệế u mạà tạạ i mạế y viạ tríá ạế y đệầ u coá thệể nhíàn đừớạc, thíà tạầ ng mạà
cạá nhạệ n ạế y đoệạ t phạá lệệ n đạũ rạế t cạo roầ i. Coá ngừớài coá thệể

Vấn đề liên quan đến thiên mục 55

nhíàn bạằ ng mạắ t [thiạt], hoạ đạũ luyệệạ n đừớạc cạăạ p mạắ t cuủ ạ hoạ ,
noá cuũ ng trạng biạ moệạ t loạạ i híành thừác coệ ng nạă ng. Nhừng
nệế u con mạắ t nạà y đừớạc duà ng khoệ ng đuá ng, hoạ cừá nhíàn
đừớạc cạá thệể nạà y thíà khoệ ng thạế y cạá c cạá thệể khạá c, vạệạ y cuũ ng
khoệ ng oể n; do vạệạ y coá ngừớài thừớàng duà ng moệạ t con mạắ t đệể
nhíàn bệệ n kiạ vạà moệạ t con mạắ t [khạá c] đệể nhíàn bệệ n nạà y. Coà n
choẫ dừớái con mạắ t nạà y (mạắ t bệệ n phạủ i) khoệ ng coá đừớàng
thoệ ng phuạ ; víà noá coá quạn hệệạ trừạc tiệế p vớái Phạá p: khi lạà m
điệầ u khoệ ng toế t ngừớài tạ thừớàng sừủ duạ ng mạắ t phạủ i, nệệ n
dừớái mạắ t phạủ i khoệ ng coá đừớàng thoệ ng phuạ . Đạệ y lạà noá i vệầ
việệạ c trong khi tu luyệệạ n tạạ i thệế giạn phạá p coá xuạế t hiệệạ n moệạ t
soế đừớàng thoệ ng phuạ chuủ yệế u nhừ vạệạ y.
Đệế n tạầ ng cừạc cạo, sạu khi tu luyệệạ n xuạế t khoủ i thệế giạn
phạá p, thíà coà n xuạế t hiệệạ n moệạ t loạạ i con mạắ t kiệể u nhừ phừác
nhạũ n; toạà n boệạ trệệ n nừủạ khuoệ n mạăạ t sệũ sạủ n sinh rạ moệạ t con
mạắ t đớn lớán mạà trong noá coá voệ soế con mạắ t nhoủ . Coá nhừũng
Đạạ i Giạá c Giạủ rạế t cạo [tạầ ng] tu luyệệạ n đừớạc rạế t nhiệầ u con
mạắ t, đạầ y hệế t cạủ khuoệ n mạăạ t. Tạế t cạủ cạá c con mạắ t đệầ u thoệ ng
quạ con mạắ t đớn lớán nạà y mạà nhíàn; muoế n nhíàn gíà thíà thạế y
nạế y; liệế c mạắ t moệạ t cạá i lạà thạế y đừớạc tạế t cạủ cạá c tạầ ng. Hiệệạ n
nạy cạá c nhạà đoệạ ng vạệạ t hoạ c, cạá c nhạà coệ n truà ng hoạ c nghiệệ n
cừáu nhạăạ ng xạnh. Mạắ t nhạăạ ng xạnh rạế t lớán; duà ng kíánh hiệể n
vi đệể nhíàn thíà trong noá coá voệ soế con mạắ t nhoủ ; [mạắ t lớán ạế y]
noá đừớạc goạ i lạà phừác nhạũ n. Đệế n tạệạ n tạầ ng cừạc cạo [mớái] coá
thệể xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i nạà y; so vớái [tạầ ng] Nhừ Lại thíà coà n
phạủ i lệệ n cạo rạế t nhiệầ u lạầ n, rạế t nhiệầ u lạầ n mớái coá thệể xuạế t
hiệệạ n. Nhừng ngừớài thừớàng khoệ ng thệể nhíàn thạế y đừớạc;
[ngừớài] tạạ i tạầ ng thoệ ng thừớàng cuũ ng khoệ ng nhíàn thạế y sừạ
toầ n tạạ i cuủ ạ [phừác nhạũ n], chíủ thạế y gioế ng nhừ ngừớài
thừớàng, bớủi víà noá ớủ khoệ ng giạn khạá c. Đệế n đạệ y đạũ giạủ ng
xong phạầ n đoệạ t phạá vệầ tạầ ng; cuũ ng chíánh lạà vạế n đệầ coá khạủ
nạă ng đoệạ t phạá cạá c từàng khoệ ng giạn.
Noá i chung toệ i đạũ giạủ ng cho moạ i ngừớài vệầ kệế t cạế u cuủ ạ
thiệệ n muạ c. Chuá ng toệ i duà ng ngoạạ i lừạc đệể khại thiệệ n muạ c

56 Vấn đề liên quan đến thiên mục

cho chừ viạ, nhừ thệế nhạnh hớn [vạà ] dệẫ hớn. Trong khi toệ i
đạng giạủ ng vệầ thiệệ n muạ c, trệệ n trạá n cuủ ạ moẫ i ngừớài chuá ng
tạ đệầ u coá cạủ m giạá c cạă ng lệệ n, thiạt tuạ lạạ i, tuạ lạạ i xoạá y vạà o
trong. Coá nhừ thệế hạy khoệ ng? Lạà nhừ thệế . Miệẫ n lạà tạạ i đạệ y
nhừũng ại thạệạ t sừạ vừát boủ tạệ m [chạế p trừớác] đệế n đạệ y hoạ c
Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, thíà ại cuũ ng đệầ u coá cạủ m giạá c ạế y; lừạc
cuũ ng rạế t lớán, đạể y vạà o phíáạ trong. Toệ i xuạế t rạ moệạ t coệ ng
chuyệệ n moệ n khại thiệệ n muạ c đệể khại mớủ cho chừ viạ; đoầ ng
thớài cuũ ng xuạế t nhừũng Phạá p Luạệ n đệể tu boể cho chừ viạ.
Trong khi toệ i giạủ ng thiệệ n muạ c, chíủ cạầ n lạà [ngừớài thạệạ t sừạ]
tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, chuá ng toệ i đệầ u khại mớủ cho
chừ viạ; nhừng khoệ ng phạủ i nhạế t điạnh ại cuũ ng coá thệể nhíàn
roũ , cuũ ng khoệ ng nhạế t điạnh lạà ại cuũ ng coá thệể nhíàn thạế y; điệầ u
nạà y coá quạn hệệạ trừạc tiệế p đệế n từạ thạệ n cuủ ạ chừ viạ. Khoệ ng
sạo hệế t, chừ viạ nhíàn khoệ ng thạế y cuũ ng khoệ ng sạo, hạũ y tu
luyệệạ n dạầ n dạầ n. Thuạệạ n thệo việệạ c chừ viạ khoệ ng ngừàng đệầ
cạo tạầ ng, chừ viạ sệũ lạầ n lạầ n nhíàn thạế y đừớạc, [trừớác] nhíàn
khoệ ng roũ [sạu] sệũ lạầ n lạầ n nhíàn roũ . Miệẫ n lạà chừ viạ tu luyệệạ n,
khi mạà chừ viạ doế c loà ng quyệế t tạệ m tu luyệệạ n, [thíà] nhừũng gíà
cuủ ạ chừ viạ biạ tạủ n mạế t sệũ [đừớạc] boầ i boể đạầ y đuủ .
Từạ míành khại thiệệ n muạ c khoá khạă n hớn. Toệ i giạủ ng moệạ t
chuá t rạằ ng từạ míành khại thiệệ n muạ c coá moệạ t vạà i híành thừác.
Víá nhừ trong luá c chuá ng tạ đạủ toạạ coá ngừớài quạn sạá t [choẫ ]
trừớác trạá n, quạn sạá t thiệệ n muạ c, thíà thạế y trừớác trạá n lạà moệạ t
đoế ng đện đện, cuũ ng chạẳ ng [thạế y] coá gíà. Quạ moệạ t thớài giạn,
hoạ nhạệạ n thạế y trừớác trạá n lạầ n lạầ n trạắ ng rạ. Tu luyệệạ n moệạ t
thớài giạn, hoạ phạá t hiệệạ n rạằ ng trừớác trạá n lạầ n lạầ n sạá ng lệệ n,
sạá ng dạầ n lệệ n thạà nh mạà u đoủ . Đệế n luá c nạà y thíà noá nhừ hoạ
nớủ; noá từớng từạ nhừ trong điệệạ n ạủ nh, trệệ n TV: nuạ hoạ
nhạá y mạắ t moệạ t cạá i lạà khại nớủ; sệũ xuạế t hiệệạ n cạủ nh ạế y. Mạà u
hoầ ng nạà y bạn đạầ u lạà bíành phạẳ ng, sạu đoá ớủ giừũạ chuyệể n
sạng dạạ ng oế ng, [từà đoá ] khoệ ng ngừàng nớủ, khoệ ng ngừàng nớủ.
Chừ viạ muoế n từạ míành khiệế n noá nớủ thạế u hoạà n toạà n, thíà 10

Vấn đề liên quan đến thiên mục 57

nạă m [hạy] 8 nạă m cuũ ng khoệ ng đuủ , víà toạà n boệạ thiệệ n muạ c đạũ
tạắ c nghệũ n hạẳ n roầ i.
Thiệệ n muạ c cuủ ạ moệạ t soế ngừớài khoệ ng biạ tạắ c nghệũ n, noá
đạũ đừớạc trạng biạ đừớàng thoệ ng; nhừng víà hoạ khoệ ng luyệệạ n
coệ ng, [nệệ n] cuũ ng khoệ ng coá nạă ng lừớạng; do vạệạ y khi hoạ
luyệệạ n coệ ng thíà đoệạ t nhiệệ n xuạế t hiệệạ n trừớác mạắ t moệạ t thừá
híành troà n đện đện. Luyệệạ n coệ ng moệạ t thớài giạn, noá lạầ n lạầ n
trạắ ng rạ, từà trạắ ng roầ i lạầ n lạầ n sạá ng lệệ n, cuoế i cuà ng ngạà y
cạà ng sạá ng hớn, cạủ m giạá c [nhừ] kíách thíách con mạắ t. Coá
ngừớài noá i: Toệ i thạế y đừớạc Mạăạ t Trớài, [hoạăạ c] toệ i thạế y đừớạc
Mạăạ t Trạă ng. Thạệạ t rạ, chừ viạ khoệ ng thạế y đừớạc Mạăạ t Trớài,
[cuũ ng] khoệ ng thạế y đừớạc Mạăạ t Trạă ng. Vạệạ y điệầ u mạà chừ viạ
nhíàn thạế y lạà gíà? Chíánh lạà đừớàng thoệ ng cuủ ạ chừ viạ. Coá
ngừớài đoệạ t phạá [lệệ n] tạầ ng khạá lạà nhạnh, ngạy sạu khi [coá
đừớạc] con mạắ t nạà y, hoạ coá thệể trừạc tiệế p nhíàn ngạy. [Cuũ ng]
coá ngừớài lạạ i voệ cuà ng khoá khạă n, hoạ [cạủ m thạế y nhừ đạng
chạạ y] thệo đừớàng thoệ ng ạế y, gioế ng nhừ moệạ t đừớàng hạầ m,
hoạăạ c gioế ng nhừ moệạ t cạá i giệế ng; cừá khi nạà o luyệệạ n coệ ng lạạ i
hừớáng ngoạà i mạà chạạ y; thạệạ m chíá cạủ khi nguủ cuũ ng thạế y cạủ m
giạá c nhừ từạ míành đạng chạạ y rạ bệệ n ngoạà i. Coá ngừớài cạủ m
giạá c nhừ phi ngừạạ, coá ngừớài [nhừ] đạng bạy, coá ngừớài
[nhừ] đạng chạạ y, coá ngừớài nhừ lạà đạng ngoầ i trong xệ mạà
xoệ ng thạẳ ng rạ ngoạà i; nhừng xoệ ng mạũ i rạ mạà chạẳ ng đệế n
đạầ u [kiạ] bớủi víà từạ míành khại thiệệ n muạ c thạệạ t rạế t khoá . Đạạ o
giạ coi thạệ n thệể ngừớài tạ nhừ moệạ t tiệể u vuũ truạ ; nệế u nhừ đoá
lạà moệạ t tiệể u vuũ truạ , [thíà] moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, từà trừớác
trạá n cho đệế n thệể tuà ng quạủ lạà mừớài vạạ n tạá m nghíàn dạăạ m
vạẫ n chừạ hệế t; do đoá luoệ n thạế y xoệ ng rạ ngoạà i mạà vạẫ n chừạ
đệế n đạầ u.
Đạạ o giạ xệm thạệ n thệể ngừớài nhừ moệạ t tiệể u vuũ truạ ,
[điệầ u ạế y] rạế t coá lyá. Khoệ ng phạủ i yá noá i rạằ ng kệế t cạế u toể chừác
cuủ ạ noá rạế t từớng từạ vớái vuũ truạ , [cuũ ng] khoệ ng phạủ i giạủ ng
vệầ híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ cạá i thạệ n thệể trong khoệ ng giạn vạệạ t
chạế t nạà y cuủ ạ chuá ng tạ. Chuá ng toệ i giạủ ng rạằ ng, thệo choẫ

58 Vấn đề liên quan đến thiên mục

khoạ hoạ c hiệệạ n nạy nhíàn nhạệạ n thíà thạệ n thệể vạệạ t chạế t nạà y từà
tệế bạà o trớủ xuoế ng coá trạạ ng thạá i thệế nạà o? Cạá c loạạ i thạà nh
phạầ n phạệ n từủ, dừớái phạệ n từủ lạà nguyệệ n từủ, proton, hạạ t
nhạệ n nguyệệ n từủ, điệệạ n từủ, hạạ t quạrk; lạạ p từủ nhoủ nhạế t mạà
hiệệạ n nạy nghiệệ n cừáu đệế n lạà nệutrino. Vạệạ y đệế n vi lạạ p hệế t
sừác nhoủ hệế t sừác nhoủ nừũạ lạà gíà? Muoế n nghiệệ n cừáu thíà voệ
cuà ng khoá . Nhừũng nạă m vệầ sạu, Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ giạủ ng
moệạ t cạệ u nhừ thệế nạà y, ÔÔ ng noá i: “Kyà đạạ i voệ ngoạạ i, kyà tiệể u voệ
noệạ i”. Nghíũạ lạà gíà? Ngạy tạạ i tạầ ng Nhừ Lại [mạà xệá t], noá lớán
quạá , nhíàn khoệ ng tớái biệệ n giớái cuủ ạ vuũ truạ ; noá nhoủ quạá ,
khoệ ng tớái đừớạc vi lạạ p vạệạ t chạế t nhoủ nhạế t; do đoá ÔÔ ng giạủ ng:
“Kyà đạạ i voệ ngoạạ i, kyà tiệể u voệ noệạ i”.
Thíách Cạ Mạệ u Ni coà n giạủ ng vệầ hoạ c thuyệế t ‘tạm thiệệ n
đạạ i thiệệ n thệế giớái’. ÔÔ ng noá i rạằ ng trong vuũ truạ nạà y cuủ ạ
chuá ng tạ, trong hệệạ Ngạệ n Hạà nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, coá bạ nghíàn
tinh cạầ u coá toầ n tạạ i sạắ c thạệ n nhừ thạệ n thệể nhạệ n loạạ i chuá ng
tạ. ÔÔ ng coà n giạủ ng rạằ ng trong moệạ t hạạ t cạá t cuũ ng coá tạm
thiệệ n đạạ i thiệệ n thệế giớái nhừ thệế nạà y. Moệạ t hạạ t cạá t lạạ i gioế ng
nhừ moệạ t vuũ truạ ; trong đoá lạạ i coá con ngừớài coá tríá tuệệạ nhừ
chuá ng tạ, coá tinh cạầ u gioế ng nhừ thệế , cuũ ng coá nuá i soệ ng
nừớác chạủ y. Nghệ thạệạ t quạá huyệầ n hoạăạ c! Nệế u đuá ng nhừ lớài
ạế y, moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, ớủ bệệ n trong đoá cuũ ng coá
nhừũng hạạ t cạá t phạủ i khoệ ng? Bệệ n trong hạạ t cạá t kiạ lạạ i coá
tạm thiệệ n đạạ i thiệệ n thệế giớái phạủ i khoệ ng? Nhừ vạệạ y trong
tạm thiệệ n đạạ i thiệệ n thệế giớái ạế y lạạ i coá nhừũng hạạ t cạá t phạủ i
khoệ ng, bệệ n trong hạạ t cạá t kiạ cuũ ng coà n coá tạm thiệệ n đạạ i
thiệệ n thệế giớái phạủ i khoệ ng? Vạệạ y nệệ n, đệế n tạầ ng Nhừ Lại mạà
nhíàn cuũ ng khoệ ng đệế n tạệạ n cuà ng cuủ ạ noá đừớạc.
Tệế bạà o [lạà m bạằ ng] phạệ n từủ cuủ ạ con ngừớài cuũ ng nhừ
thệế . Ngừớài tạ hoủ i vuũ truạ to đệế n đạệ u; toệ i noá i vớái moạ i ngừớài
rạằ ng, vuũ truạ nạà y coá biệệ n giớái; nhừng tạạ i tạầ ng nhừ tạầ ng
Nhừ Lại mạà xệá t, thíà thạế y noá lạà voệ biệệ n voệ tệế , to lớán voệ hạạ n.
Mạà noệạ i boệạ thạệ n thệể con ngừớài, từà phạệ n từủ cho đệế n vi lạạ p
tạạ i vi quạn trớủ xuoế ng lạạ i to lớán nhừ vuũ truạ nạà y; nghệ vạệạ y

Vấn đề liên quan đến thiên mục 59

mạà thạế y quạá huyệầ n hoạăạ c. [Khi] tạạ o thạà nh moệạ t cạá nhạệ n,
moệạ t sinh mệệạ nh, [thíà] tạạ i [mừác] cừạc vi quạn đạũ tạạ o nệệ n
thạà nh phạầ n sinh mệệạ nh đạăạ c điạnh cuủ ạ noá , bạủ n chạế t cuủ ạ noá .
Do đoá nhừũng điệầ u nghiệệ n cừáu cuủ ạ khoạ hoạ c hiệệạ n đạạ i coà n
xạ mớái đệế n choẫ nạà y; [nệế u] so sạá nh vớái cạá c sinh mệệạ nh ớủ
cạá c tinh cạầ u coá tríá huệệạ cạo cạế p trong toạà n vuũ truạ nạà y, [thíà]
mừác đoệạ khoạ hoạ c kyũ thuạệạ t cuủ ạ nhạệ n loạạ i chuá ng tạ coà n
thạế p lạắ m. Ngạy cuà ng moệạ t luá c ớủ cuà ng moệạ t choẫ coá cạá c
khoệ ng giạn khạá c, [mạà ] chuá ng tạ đệầ u khoệ ng đoệạ t phạá đệế n
đừớạc; coà n đíũạ bạy cuủ ạ tinh cạầ u khạá c lạạ i trừạc tiệế p đi trong
khoệ ng giạn khạá c; khạá i niệệạ m thớài-khoệ ng cuủ ạ noá khạá c hạẳ n,
do đoá noá noá i đệế n lạà đệế n, noá i đi lạà đi, mạu lệạ quạá đệế n noẫ i
nệế u duà ng quạn niệệạ m cuủ ạ con ngừớài thíà khoệ ng thệể tiệế p thu
đừớạc.
[Khi] giạủ ng vệầ thiệệ n muạ c, chuá ng toệ i đệầ cạệạ p đệế n vạế n đệầ
nhừ thệế nạà y, khi chừ viạ ớủ trong đừớàng thoệ ng mạà chạạ y mạũ i
hừớáng rạ ngoạà i, thíà chừ viạ cạủ m thạế y nhừ noá voệ biệệ n voệ tệế .
Coá ngừớài coá thệể nhíàn thạế y moệạ t tíành huoế ng khạá c: hoạ cạủ m
thạế y khoệ ng phạủ i chạạ y doạ c thệo moệạ t đừớàng hạầ m, mạà lạà
chạạ y vệầ phíáạ trừớác rạ ngoạà i thệo moệạ t con đừớàng lớán voệ
biệệ n voệ tệế , hại bệệ n đừớàng coá non coá nừớác coá cạủ thạà nh
phoế ; [hoạ ] cừá chạạ y moệạ t mạạ ch mạũ i nhừ thệế hừớáng rạ ngoạà i;
nghệ vạệạ y rạế t huyệầ n hoạăạ c. Toệ i coà n nhớá moệạ t khíá coệ ng sừ
giạủ ng cạệ u nhừ thệế nạà y: oệ ng noá i rạằ ng trong moệạ t loẫ chạệ n
loệ ng ngừớài tạ coá moệạ t thạà nh phoế , trong đoá coá cạủ xệ lừủạ, xệ
hới đạng chạạ y. Ngừớài khạá c nghệ vạệạ y lạế y lạà m sừủng soế t lạắ m,
thạế y huyệầ n hoạăạ c lạắ m. Moạ i ngừớài đạũ biệế t, vạệạ t chạế t ớủ [cạá c
mừác] vi lạạ p coá phạệ n từủ, nguyệệ n từủ, proton, khạủ o sạá t xuoế ng
nừũạ mạũ i đệế n tạệạ n cuà ng; nệế u nhừ tạạ i moẫ i tạầ ng coá thệể nhíàn
thạế y đừớạc moệạ t diệệạ n {bệầ mạăạ t} cuủ ạ tạầ ng, chừá khoệ ng phạủ i lạà
moệạ t điệể m, [từác lạà ] thạế y moệạ t diệệạ n cuủ ạ tạầ ng phạệ n từủ, thạế y
moệạ t diệệạ n cuủ ạ tạầ ng nguyệệ n từủ, moệạ t diệệạ n cuủ ạ tạầ ng proton,
moệạ t diệệạ n cuủ ạ tạầ ng hạạ t nhạệ n nguyệệ n từủ, thíà chừ viạ đạũ nhíàn
thạế y đừớạc híành thừác toầ n tạạ i tạạ i nhừũng khoệ ng giạn khạá c

60 Vấn đề liên quan đến thiên mục

nhạu. Bạế t kệể vạệạ t thệể nạà o, kệể cạủ thạệ n thệể ngừớài, cuũ ng đệầ u
đoầ ng thớài toầ n tạạ i [tạạ i cạá c] tạầ ng khoệ ng giạn cuà ng vớái
khoệ ng giạn vuũ truạ , [chuá ng] cuũ ng coá từớng thoệ ng [vớái
nhạu]. Vạệạ t lyá hoạ c hiệệạ n đạạ i cuủ ạ chuá ng tạ nghiệệ n cừáu cạá c vi
lạạ p vạệạ t chạế t, [noá ] chíủ nghiệệ n cừáu từàng vi lạạ p, phạệ n tíách,
phạệ n tạá ch noá ; phạệ n tạá ch hạạ t nhạệ n nguyệệ n từủ roầ i lạạ i
nghiệệ n cừáu thạà nh phạầ n phạệ n rạũ [cuủ ạ hạạ t nhạệ n]. Nệế u coá
cạá c thiệế t biạ coá thệể triệể n khại mạà nhíàn thạế y trong tạầ ng ạế y
—toạà n boệạ thệể hiệệạ n cuủ ạ tạế t cạủ thạà nh phạầ n nguyệệ n từủ hoạăạ c
thạà nh phạầ n phạệ n từủ ớủ trong tạầ ng nạà y—nệế u coá thệể nhíàn
thạế y đừớạc cạủ nh từớạng ạế y, thíà chừ viạ đạũ đoệạ t phạá đừớạc đệế n
khoệ ng giạn ạế y mạà nhíàn thạế y đừớạc chạệ n từớáng toầ n tạạ i ớủ
cạá c khoệ ng giạn khạá c. Thạệ n thệể ngừớài vạà khoệ ng giạn bệệ n
ngoạà i [noá ] coá sừạ đoế i ừáng, chuá ng đệầ u toầ n tạạ i thệo híành
thừác toầ n tạạ i nhừ thệế .
Từạ míành khại thiệệ n muạ c coà n coá moệạ t soế trạạ ng thạá i
khạá c nừũạ, chuá ng toệ i chuủ yệế u đạũ giạủ ng moệạ t soế hiệệạ n từớạng
phoể biệế n. Coà n coá ngừớài thạế y thiệệ n muạ c xoạy chuyệể n;
ngừớài luyệệạ n coệ ng Đạạ o giạ thừớàng xuyệệ n thạế y trong thiệệ n
muạ c xoạy chuyệể n; đíũạ thạá i cừạc “pạă ng” moệạ t cạá i lạà tạá ch mớủ
rạ, sạu đoá lạà nhíàn đừớạc cạủ nh từớạng. Nhừng khoệ ng phạủ i
trong soạ nạũ o chừ viạ [voế n] coá thạá i cừạc; đoá lạà sừ phuạ bạn
đạầ u đạũ cạế p cho chừ viạ moệạ t boệạ hệệạ thoế ng, moệạ t thừá trong đoá
lạà thạá i cừạc; oệ ng [niệệ m] phong thiệệ n muạ c chừ viạ lạạ i; đệế n
luá c chừ viạ khại mớủ [thiệệ n muạ c], noá sệũ tạá ch mớủ rạ. ÔÔ ng đạũ
coế yá ạn bạà i cho chừ viạ nhừ thệế , chừá khoệ ng phạủ i nguyệệ n
trong nạũ o chừ viạ đạũ coá .
Lạạ i coá moệạ t soế ngừớài truy cạầ u khại thiệệ n muạ c, [hoạ ]
cạà ng luyệệạ n lạạ i cạà ng khoệ ng khại mớủ đừớạc; nguyệệ n nhạệ n tạạ i
sạo? Bạủ n thạệ n hoạ khoệ ng [hiệể u] roũ . Chuủ yệế u lạà víà thiệệ n muạ c
khoệ ng phạủ i lạà thừá coá thệể cạầ u; cạà ng cạầ u cạà ng khoệ ng đừớạc.
Cạà ng truy cạầ u nhiệầ u, thíà khoệ ng chíủ khoệ ng khại mớủ, trạá i lạạ i
moệạ t thừá [chạế t] trạà n rạ từà thiệệ n muạ c cuủ ạ hoạ , đện khoệ ng
đện, trạắ ng khoệ ng trạắ ng, thừá ạế y đoá ng kíán thiệệ n muạ c cuủ ạ

Vấn đề liên quan đến thiên mục 61

chừ viạ lạạ i. Cạà ng lạệ u vệầ sạu, noá sệũ híành thạà nh moệạ t trừớàng
rạế t lớán, ngạà y cạà ng trạà n rạ nhiệầ u. Thiệệ n muạ c cạà ng khoệ ng
khại mớủ, lạạ i cạà ng truy cạầ u hớn, thừá chạế t kiạ lạạ i trạà n rạ
cạà ng nhiệầ u; kệế t quạủ [noá ] bạo vạệ y toạà n boệạ thạệ n thệể cuủ ạ hoạ ,
thạệạ m chíá đoệạ dạà y rạế t lớán, mạng thệo moệạ t trừớàng rạế t lớán.
Thiệệ n muạ c cuủ ạ cạá nhạệ n nạà y dạẫ u thạệạ t sừạ khại mớủ roầ i, viạ ạế y
cuũ ng chạẳ ng nhíàn thạế y đừớạc, bớủi víà viạ ạế y biạ tạệ m chạế p trừớác
cuủ ạ míành phong kíán lạạ i roầ i. Trừà phi sạu nạà y khoệ ng nghíũ gíà
tớái nừũạ, khi đạũ hoạà n toạà n vừát hệế t cạá i tạệ m chạế p trừớác ạế y,
noá mớái dạầ n dạầ n tạủ n đi; nhừng phạủ i trạủ i quạ moệạ t quạá tríành
tu luyệệạ n rạế t giạn khoể vạà rạế t lạệ u mớái coá thệể dừát khoủ i hệế t
đừớạc; điệầ u nạà y rạế t khoệ ng cạầ n thiệế t. Coá ngừớài khoệ ng hiệể u
điệầ u ạế y; sừ phuạ đạũ dạăạ n hoạ khoệ ng thệể cạầ u, khoệ ng thệể cạầ u;
hoạ khoệ ng tin, cừá moệạ t mừạc truy cạầ u; vạà kệế t quạủ thu đừớạc
[hoạà n toạà n] ngừớạc lạạ i.

Công năng dao thị

Quạn hệệạ trừạc tiệế p đệế n thiệệ n muạ c coá moệạ t coệ ng nạă ng
goạ i lạà ‘dạo thiạ’. Coá ngừớài giạủ ng: Toệ i ngoầ i tạạ i đạệ y coá thệể
nhíàn thạế y cạủ nh từớạng Bạắ c Kinh, nhíàn thạế y cạủ nh từớạng
Hoạ Kyà, nhíàn thạế y [cạủ nh từớạng] bệệ n kiạ Trạá i Đạế t. Coá
ngừớài lyá giạủ i khoệ ng đừớạc, thệo khoạ hoạ c mạà lyá giạủ i cuũ ng
khoệ ng xong; tạạ i sạo nhừ thệế ? Coá ngừớài giạủ i thíách thệế nạà y,
giạủ i thíách thệế kiạ, noá i cuũ ng khoệ ng đừớạc thoệ ng; víà sạo
ngừớài tạ coá bạủ n sừạ to lớán ạế y. Khoệ ng phạủ i vạệạ y, ngừớài tu
luyệệạ n tạạ i tạầ ng thệế giạn phạá p khoệ ng coá bạủ n sừạ nạà y. Nhừũng
gíà mạà hoạ nhíàn thạế y, kệể cạủ dạo thiạ, kệể cạủ rạế t nhiệầ u cạá c coệ ng
nạă ng đạăạ c diạ khạá c, tạế t cạủ đệầ u coá tạá c duạ ng ớủ trong moệạ t
khoệ ng giạn đạăạ c điạnh [cuủ ạ con ngừớài]; lớán nhạế t cuũ ng
khoệ ng vừớạt quạ khoủ i khoệ ng giạn vạệạ t chạế t mạà nhạệ n loạạ i
chuá ng tạ đạng sinh toầ n; noá i chung thíà khoệ ng vừớạt quạ
khoủ i trừớàng khoệ ng giạn cuủ ạ thạệ n thệể bạủ n thạệ n hoạ .

62 Công năng dao thị

 Thạệ n thệể chuá ng tạ ớủ trong moệạ t khoệ ng giạn đạăạ c điạnh
coá toầ n tạạ i moệạ t trừớàng; trừớàng nạà y vạà trừớàng đừác khoệ ng
phạủ i lạà moệạ t trừớàng, khoệ ng cuà ng moệạ t khoệ ng giạn; nhừng
phạạ m vi trừớàng [kíách thừớác] to nhoủ lạà nhừ nhạu. Trừớàng
nạà y coá moệạ t thừá quạn hệệạ đoế i ừáng vớái vuũ truạ : phíáạ vuũ truạ coá
thừá gíà thíà trong trừớàng nạà y cuủ ạ ngừớài tạ cuũ ng coá thừá đoế i
ừáng vớái noá ; [tạế t cạủ đệầ u] coá thệể đoế i ừáng. Noá lạà moệạ t loạạ i
híành từớạng, khoệ ng phạủ i lạà [vạệạ t] chạệ n thừạc. Víá duạ : trệệ n
Trạá i Đạế t coá nừớác Myũ, coá Wạshington, thíà trệệ n trừớàng [kiạ]
cuủ ạ ngừớài tạ cuũ ng phạủ n ạá nh nừớác Myũ, phạủ n ạá nh
Wạshington; nhừng chuá ng lạà híành ạủ nh. [Noá ] dạẫ u lạà híành
ạủ nh nhừng cuũ ng lạà moệạ t loạạ i toầ n tạạ i vạệạ t chạế t; noá lạà quạn hệệạ
đoế i ừáng nhừ vạệạ y: tuyà thệo biệế n đoể i ớủ bệệ n kiạ mạà [noá ] biệế n
đoể i [thệo]; do đoá cạá i mạà coá ngừớài goạ i lạà ‘coệ ng nạă ng dạo
thiạ’ chíánh lạà từạ nhíàn vạà o trong phạạ m vi cuủ ạ trừớàng khoệ ng
giạn bạủ n thạệ n míành. Nhừng sạu khi tu luyệệạ n xuạế t khoủ i thệế
giạn phạá p, thíà khoệ ng nhíàn nhừ thệế nừũạ, mạà lạà nhíàn trừạc
tiệế p, goạ i lạà ‘Phạệạ t Phạá p thạầ n thoệ ng’; đoá lạà thừá coá uy lừạc voệ
tyủ.
Coệ ng nạă ng dạo thiạ khi [tu luyệệạ n] thệế giạn phạá p nhừ
thệế nạà o? Toệ i sệũ phạệ n tíách cho moạ i ngừớài roũ : trong khoệ ng
giạn cuủ ạ trừớàng ạế y, ớủ viạ tríá phíáạ trừớác trạá n cuủ ạ con ngừớài
coá moệạ t chiệế c mạăạ t gừớng; ngừớài khoệ ng luyệệạ n coệ ng thíà
[gừớng] buoệạ c chạăạ t; ngừớài luyệệạ n coệ ng thíà noá lạệạ t quạ lạạ i.
Khi coệ ng nạă ng dạo thiạ cuủ ạ ngừớài luyệệạ n coệ ng sạắ p xuạế t
hiệệạ n, noá sệũ liệệ n tuạ c lạệạ t. Moạ i ngừớài đạũ biệế t, phim điệệạ n ạủ nh
moẫ i giạệ y 24 híành thíà xệm híành ạủ nh chuyệể n đoệạ ng liệệ n tuạ c,
coà n íát hớn 24 híành thíà cạủ m thạế y nhừ nhạủ y đoệạ ng. Toế c đoệạ
lạệạ t cuủ ạ noá vừớạt quạá 24 híành moệạ t giạệ y, noá ghi nhạệạ n lệệ n
chiệế c gừớng nhừũng gíà phạủ n chiệế u, [roầ i] lạệạ t lạạ i đệể chừ viạ
nhíàn; roầ i lạệạ t trớủ lạạ i thíà [híành ạủ nh] sệũ biạ xoạá hệế t. Sạu roầ i lạạ i
phạủ n chiệế u, lạạ i lạệạ t, lạạ i xoạá hệế t, khoệ ng ngừàng lạệạ t; do đoá
nhừũng thừá mạà chừ viạ nhíàn thạế y [nhừ] lạà vạệạ n đoệạ ng; đoá
chíánh lạà phạủ n chiệế u vạà o trong trừớàng khoệ ng giạn cuủ ạ chừ

Công năng dao thị 63

viạ đệể chừ viạ [coá thệể ] nhíàn thạế y; coà n nhừũng thừá trong
trừớàng khoệ ng giạn kiạ lạà đoế i ừáng từà [nhừũng thừá tạạ i] vuũ
truạ [roệạ ng] lớán.
Vạệạ y sạo lạạ i nhíàn đừớạc phíáạ sạu thạệ n ngừớài [cuủ ạ
míành]? Chiệế c gừớng nhoủ thệế , khoệ ng nhạế t điạnh hoạà n toạà n
phạủ n chiệế u đừớạc quạnh thạệ n thệể ? Moạ i ngừớài đạũ biệế t, tạầ ng
thiệệ n muạ c cuủ ạ con ngừớài khại mớủ vừớạt quạ thiệệ n nhạũ n
thoệ ng, khi sạắ p tiệế n nhạệạ p vạà o huệệạ nhạũ n thoệ ng, thíà sệũ đoệạ t
phạá khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chuá ng tạ. Chíánh luá c ạế y, khi sạắ p
sừủạ đoệạ t phạá nhừng chừạ hoạà n toạà n đoệạ t phạá , thíà thiệệ n muạ c
sệũ phạá t sinh moệạ t loạạ i biệế n đoể i: nhíàn vạệạ t thệể đệầ u khoệ ng
[thạế y] toầ n tạạ i, nhíàn ngừớài cuũ ng [biệế n] mạế t, từớàng vạá ch
cuũ ng [biệế n] mạế t, cạá i gíà cuũ ng [biệế n] mạế t, vạệạ t chạế t [thạế y
nhừ] khoệ ng toầ n tạạ i nừũạ. Nghíũạ lạà trong khoệ ng giạn đạăạ c
điạnh nạà y, khi mạà nhíàn thạệạ t sạệ u xuoế ng, thíà sệũ khoệ ng thạế y
ngừớài nừũạ, chíủ coá moệạ t chiệế c mạăạ t gừớng đừáng bệệ n trong
phạạ m vi trừớàng khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chừ viạ. Nhừng chiệế c
mạăạ t gừớng ạế y trong trừớàng khoệ ng giạn cuủ ạ chừ viạ lạạ i to
lớán nhừ toạà n boệạ trừớàng khoệ ng giạn ạế y; do đoá noá ớủ trong
ạế y, trong khi lạệạ t đi lạệạ t lạạ i, thíà khoệ ng choẫ nạà o lạà khoệ ng
phạủ n chiệế u. Chíủ cạầ n bệệ n trong phạạ m vi trừớàng khoệ ng
giạn cuủ ạ chừ viạ [coá ] nhừũng thừá đoế i ừáng vớái vuũ truạ , thíà noá
coá thệể chiệế u xạạ [hiệệạ n híành] vạà o trong ạế y; chuá ng tạ giạủ ng
coệ ng nạă ng dạo thiạ lạà nhừ vạệạ y.
Khi [ngừớài nghiệệ n cừáu] khoạ hoạ c vệầ thạệ n thệể ngừớài
kiệể m điạnh coệ ng nạă ng [dạo thiạ] nạà y, thoệ ng thừớàng [hoạ ] dệẫ
phuủ nhạệạ n noá . Lyá do phuủ nhạệạ n lạà : chạẳ ng hạạ n hoủ i ‘ngừớài
thạệ n thíách cuủ ạ moệạ t ngừớài hiệệạ n đạng lạà m gíà ớủ nhạà tạạ i Bạắ c
Kinh?’ Sạu khi noá i rạ tệệ n cuủ ạ ngừớài thạệ n thíách vạà tíành
trạạ ng đạạ i khạá i, thíà viạ ạế y coá thệể nhíàn thạế y. Viạ ạế y noá i: Nhạà
lạầ u ạế y troệ ng rạ sạo, tiệế n đệế n coể ng kiạ nhừ thệế nạà o, đi vạà o
phoà ng, bạà y biệệạ n trong phoà ng troệ ng rạ lạà m sạo. Noá i tạế t cạủ
đệầ u đuá ng. ‘Anh ạế y đạng lạà m gíà thệế ?’ Rạằ ng ‘ạnh tạ hiệệạ n
đạng việế t chừũ’. Đệể chừáng thừạc sừạ thừạc ạế y, [ngừớài kiạ] bệà n

64 Công năng dao thị

quạy điệệạ n thoạạ i đệế n ngừớài thạệ n thíách [hoủ i]: ‘Anh đạng
lạà m gíà thệế ?’ ‘Toệ i đạng ạă n cớm’. Thệế chạẳ ng phạủ i khoệ ng
khớáp vớái điệầ u viạ ạế y nhíàn thạế y lạà gíà? Trừớác kiạ nguyệệ n
nhạệ n phuủ nhạệạ n loạạ i coệ ng nạă ng nạà y chíánh lạà choẫ đoá ; coá thệể
hoạà n cạủ nh viạ ạế y nhíàn thạế y khoệ ng sại điệể m nạà o hệế t. Bớủi víà
khoệ ng giạn vạà thớài giạn cuủ ạ chuá ng tạ—chuá ng toệ i goạ i lạà
‘thớài-khoệ ng’—so vớái thớài-khoệ ng cuủ ạ khoệ ng giạn nới coệ ng
nạă ng toầ n tạạ i coá moệạ t choẫ sại biệệạ t vệầ thớài giạn, khạá i niệệạ m
thớài giạn cuủ ạ hại phíáạ lạà khạá c nhạu. Anh ạế y vừàạ việế t chừũ
xong, coà n ngạy bạệ y giớà đạng ạă n cớm; coá sừạ sại biệệạ t vệầ
thớài giạn nhừ thệế . Do vạệạ y nhừũng ngừớài nghiệệ n cừáu khoạ
hoạ c vệầ thạệ n thệể ngừớài, nệế u vạẫ n luoệ n luoệ n thệo lyá luạệạ n
thoệ ng thừớàng, chiệể u thệo khoạ hoạ c hiệệạ n tạạ i mạà suy diệẫ n,
mạà nghiệệ n cừáu, thíà thệệ m cạủ vạạ n nạă m nừũạ cuũ ng chạẳ ng đi
đệế n đạệ u. Víà nhừũng điệầ u nạà y ngạy từà đạầ u đạũ lạà thừá vừớạt xạ
ngừớài thừớàng roầ i, nệệ n từ từớủng con ngừớài cạầ n phạủ i thạy
đoể i, khoệ ng thệể cừá lyá giạủ i sừạ việệạ c nhừ thệế nạà y mạũ i đừớạc.

Công năng túc mệnh thông

Coà n coá moệạ t loạạ i coệ ng nạă ng coá quạn hệệạ trừạc tiệế p đệế n
thiệệ n muạ c, goạ i lạà ‘tuá c mệệạ nh thoệ ng’. Trệệ n thệế giớái hiệệạ n nạy
coá sạá u loạạ i coệ ng nạă ng đạũ đừớạc coệ ng nhạệạ n, trong đoá coá
thiệệ n muạ c, dạo thiạ, vạà coà n coá tuá c mệệạ nh thoệ ng. Sạo lạạ i goạ i
lạà ‘tuá c mệệạ nh thoệ ng’? AẤ y lạà coá thệể biệế t đừớạc từớng lại vạà
quạá khừá cuủ ạ cạá nhạệ n; lớán nừũạ thíà coá thệể biệế t đừớạc sừạ
thiạnh suy cuủ ạ xạũ hoệạ i; coà n lớán hớn nừũạ thíà coá thệể thạế y
đừớạc nhừũng quy luạệạ t biệế n hoạá cuủ ạ toạà n thiệệ n thệể ; đoá
chíánh lạà ‘coệ ng nạă ng tuá c mệệạ nh thoệ ng’. Víà vạệạ t chạế t chiệể u
thệo quy luạệạ t nhạế t điạnh mạà vạệạ n đoệạ ng; trong khoệ ng giạn
đạăạ c thuà , bạế t kệể vạệạ t thệể nạà o đệầ u coá híành thừác toầ n tạạ i trong
rạế t nhiệầ u khoệ ng giạn khạá c. [Toệ i] noá i moệạ t thíá duạ : moệạ t khi
thạệ n thệể ngừớài tạ chuyệể n đoệạ ng, [thíà] cạá c tệế bạà o trong
thạệ n thệể ngừớài đệầ u đoệạ ng thệo; hớn nừũạ ớủ vi quạn tạế t cạủ

Công năng túc mệnh thông 65

cạá c phạệ n từủ, proton, điệệạ n từủ, cho đệế n nhoủ hớn mạũ i nừũạ tạế t
cạủ thạà nh phạầ n đệầ u vạệạ n đoệạ ng thệo. Nhừng chuá ng coá híành
thừác toầ n tạạ i đoệạ c lạệạ p; cạá c híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ thạệ n thệể
trong cạá c khoệ ng giạn khạá c cuũ ng đệầ u trạủ i quạ moệạ t loạạ i
biệế n đoể i.
Chạẳ ng phạủ i chuá ng tạ giạủ ng vạệạ t chạế t lạà bạế t diệệạ t? Trong
moệạ t khoệ ng giạn đạăạ c điạnh, ngừớài tạ lạà m xong moệạ t việệạ c gíà,
[víá duạ ] ngừớài tạ huớ tạy lạà m moệạ t việệạ c gíà, tạế t cạủ đệầ u lạà toầ n
tạạ i vạệạ t chạế t; lạà m việệạ c gíà thíà cuũ ng lừu lạạ i moệạ t híành từớạng vạà
tíán từác. Tạạ i khoệ ng giạn khạá c, noá lạà bạế t diệệạ t, víũnh việẫ n toầ n
tạạ i ớủ đoá , ngừớài coá coệ ng nạă ng nhíàn moệạ t cạá i lạà thạế y đừớạc
cạủ nh từớạng toầ n tạạ i trong quạá khừá, nệệ n hiệể u biệế t liệầ n.
Từớng lại khi chừ viạ coá coệ ng nạă ng tuá c mệệạ nh thoệ ng roầ i,
chừ viạ nhíàn thừủ vệầ híành thừác mạà chuá ng tạ hoệ m nạy giạủ ng
bạà i tạạ i đạệ y, [sệũ thạế y] noá vạẫ n coà n toầ n tạạ i, đạũ đoầ ng thớài toầ n
tạạ i ớủ nới ạế y. Khi moệạ t cạá nhạệ n giạá ng sinh, trong moệạ t khoệ ng
giạn đạăạ c thuà khoệ ng coá khạá i niệệạ m thớài giạn, cuoệạ c đớài viạ ạế y
đạũ đoầ ng thớài toầ n tạạ i ớủ đoá roầ i; coá [nhừũng ngừớài] khoệ ng chíủ
lạà moệạ t đớài [đoầ ng thớài toầ n tạạ i ớủ đoá ].
Coá thệể coá ngừớài nghíũ: Nhừũng phạế n đạế u cạá nhạệ n, cạủ i
thiệệạ n bạủ n thạệ n cuủ ạ chuá ng tạ vạệạ y chạă ng lạà khoệ ng cạầ n
thiệế t? Hoạ khoệ ng [chiạu] chạế p nhạệạ n [điệầ u nạà y]. Thừạc rạ
phạế n đạế u cạá nhạệ n coá thệể thạy đoể i đừớạc nhừũng thừá nhoủ
trong đớài ngừớài, moệạ t soế thừá nhoủ thoệ i; bạằ ng phạế n đạế u cạá
nhạệ n coá thệể coá đừớạc nhừũng thạy đoể i ạế y. Nhừng chíánh víà
noẫ lừạc cạủ i biệế n cuủ ạ chừ viạ mạà coá thệể chiạu nhạệạ n nghiệệạ p
lừạc; nệế u khoệ ng thệế thíà khoệ ng toầ n tạạ i vạế n đệầ tạạ o nghiệệạ p,
cuũ ng khoệ ng toầ n tạạ i vạế n đệầ lạà m việệạ c toế t [vạà ] lạà m việệạ c xạế u.
Khi ngoạn coế lạà m việệạ c gíà đoá , hoạ sệũ chiệế m tiệệạ n nghi cuủ ạ
ngừớài khạá c, hoạ lạà m điệầ u xạế u. Do đoá trong tu luyệệạ n nhạắ c
lạạ i [nhiệầ u lạầ n] rạằ ng cạầ n phạủ i thuạệạ n thệo từạ nhiệệ n, đoá
chíánh lạà đạạ o lyá ; bớủi víà chừ viạ quạ noẫ lừạc mạà lạà m hạạ i ngừớài
khạá c. Nguyệệ n sinh mệệạ nh cuủ ạ chừ viạ khoệ ng coá thừá đoá ,

66 Công năng túc mệnh thông

nhừng tạạ i xạũ hoệạ i chừ viạ lạạ i đừớạc nhừũng thừá voế n thuoệạ c vệầ
ngừớài khạá c; vạệạ y lạà chừ viạ đạũ mạắ c nớạ ngừớài tạ roầ i.
Ngừớài tạ muoế n [tạá c] đoệạ ng [lạà m thạy đoể i] nhừũng sừạ
việệạ c lớán; ngừớài thừớàng hoạà n toạà n khoệ ng thệể [tạá c] đoệạ ng
đệế n đừớạc. Hoạ coá moệạ t cạá ch [tạá c] đoệạ ng, chíánh lạà cạá nhạệ n ạế y
toạà n lạà m điệầ u xạế u, khoệ ng điệầ u ạá c nạà o mạà khoệ ng lạà m; viạ ạế y
coá thệể thạy đoể i đừớạc cuoệạ c đớài cuủ ạ míành, nhừng viạ ạế y sệũ
đừớng đạầ u vớái sừạ huyủ diệệạ t triệệạ t đệể . Chuá ng toệ i từà cạo tạầ ng
mạà nhíàn, thạế y [khi] con ngừớài chệế t roầ i, [nhừng] nguyệệ n
thạầ n bạế t diệệạ t. Nguyệệ n thạầ n bạế t diệệạ t lạà sạo? Chuá ng toệ i thạế y
rạằ ng sạu khi ngừớài tạ chệế t, [thíà xạá c] ngừớài ớủ choế n ạn nghíủ
kiạ, chạẳ ng quạ chíủ lạà cạá c tệế bạà o cuủ ạ thạệ n ngừớài trong
khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chuá ng tạ mạà thoệ i. Cạá c toể chừác tệế bạà o
cuủ ạ noệạ i tạạ ng vạà bệệ n trong thạệ n thệể , toạà n boệạ thạệ n ngừớài,
vạà từàng tệế bạà o tạạ i khoệ ng giạn nạà y đệầ u thoạá t rới rạ; coà n
thạệ n thệể tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c nhừ phạệ n từủ, proton,
điệệạ n từủ, cho đệế n cạá c vạệạ t chạế t vi lạạ p thạà nh phạầ n nhoủ hớn
thíà khoệ ng chệế t; chuá ng vạẫ n ớủ trong cạá c khoệ ng giạn khạá c,
[chuá ng] vạẫ n toầ n tạạ i trong cạá c khoệ ng giạn vi quạn. Nhừng
điệầ u mạà kệủ khoệ ng điệầ u ạá c nạà o mạà khoệ ng lạà m sệũ đừớng
đạầ u chíánh lạà việệạ c toạà n boệạ tệế bạà o giạủ i thệể hệế t, trong Phạệạ t
giạá o goạ i lạà ‘híành thạầ n toạà n diệệạ t’.
Coà n coá moệạ t cạá ch coá thệể cho phệá p con ngừớài biệế n đoể i
đớài cuủ ạ hoạ ; đạệ y lạà cạá ch duy nhạế t; chíánh lạà cạá nhạệ n ạế y từà
nạy trớủ đi sệũ bừớác trệệ n con đừớàng tu luyệệạ n. Vạệạ y tạạ i sạo đi
thệo con đừớàng tu luyệệạ n coá thệể lạà m biệế n đoể i đớài ngừớài
cuủ ạ hoạ ? Ai coá thệể tuyà tiệệạ n [tạá c] đoệạ ng đệế n điệầ u ạế y? Bớủi víà
[khi] cạá nhạệ n ạế y hệẫ muoế n đi thệo đừớàng tu luyệệạ n, yá niệệạ m
ạế y vừàạ mớái đoệạ ng, [thíà] gioế ng nhừ ạá nh vạà ng kim loệá sạá ng,
chạế n đoệạ ng mừớài phừớng thệế giớái. Khạá i niệệạ m vuũ truạ đoế i
vớái Phạệạ t giạ lạà hoạ c thuyệế t thệế giớái mừớài phừớng. Bớủi víà
[đừáng] tạạ i sinh mệệạ nh cạo cạế p mạà xệá t, thíà sinh mệệạ nh [đớài]
ngừớài khoệ ng phạủ i víà đệể lạà m ngừớài. Hoạ cho rạằ ng sinh
mệệạ nh con ngừớài lạà [đừớạc] sạủ n sinh trong khoệ ng giạn vuũ

Công năng túc mệnh thông 67

truạ , coá cuà ng tíánh chạế t vớái vuũ truạ , lạà lừớng thiệệạ n, lạà cạế u
thạà nh từà chuủ ng vạệạ t chạế t Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n. Nhừng hoạ
cuũ ng coá quạn hệệạ [mạng] tíánh quạầ n thệể ; trong quạầ n thệể
khi hoạ phạá t sinh quạn hệệạ xạũ hoệạ i, moệạ t soế biệế n đoể i khoệ ng
coà n toế t nừũạ, do vạệạ y biạ rớát xuoế ng dừớái; tạạ i tạầ ng [dừớái] ạế y
hoạ cuũ ng khoệ ng truạ lạạ i đừớạc nừũạ, hoạ lạạ i biệế n thạà nh tệệạ hớn
nừũạ, hoạ lạạ i rớát thệệ m moệạ t tạầ ng nừũạ; rớát, rớát, rớát mạũ i cuoế i
cuà ng rớát đệế n tạầ ng ngừớài thừớàng nạà y.
[Rới rớát đệế n] tạầ ng nạà y, cạá nhạệ n ạế y nệệ n biạ huyủ diệệạ t, biạ
tiệệ u huyủ. Nhừng cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ đạũ xuạế t phạá t từà tạệ m đạạ i
từà bi, mạà đạăạ c cạá ch tạạ o moệạ t chuủ ng khoệ ng giạn nạà y, nhừ
khoệ ng giạn cuủ ạ xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i chuá ng tạ. Tạạ i khoệ ng giạn
nạà y, hoạ đừớạc cạế p thệệ m moệạ t nhuạ c thạệ n, thệệ m moệạ t cạăạ p mạắ t
chíủ nhíàn đừớạc vạệạ t thệể hạạ n cuoệạ c trong khoệ ng giạn vạệạ t chạế t
cuủ ạ chuá ng tạ; cuũ ng coá nghíũạ lạà rới vạà o [coũ i] mệệ , lạà m cho
hoạ khoệ ng nhíàn thạế y đừớạc chạệ n từớáng cuủ ạ vuũ truạ ; trong
khi tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c đệầ u coá thệể nhíàn thạế y đừớạc. ỞỞ
trong [coũ i] mệệ ạế y, tạạ i trạạ ng thạá i ạế y, moệạ t cớ hoệạ i thệế nạà y
đừớạc lừu lạạ i cho hoạ . Bớủi víà ớủ trong mệệ , nệệ n cuũ ng lạà khoể
nhạế t; coá mạng thạệ n thệể nạà y, chíánh lạà phạủ i chiạu khoể . Ngừớài
tạạ i khoệ ng giạn nạà y nệế u coá thệể quạy trớủ vệầ trệệ n, Đạạ o giạ
luyệệạ n coệ ng giạủ ng ‘phạủ n boể n quy chạệ n’, viạ ạế y nệế u mạng
tạệ m muoế n tu luyệệạ n, chíánh lạà Phạệạ t tíánh xuạế t hiệệạ n, [thíà] cạá i
tạệ m ạế y lạà trạệ n quyá nhạế t, moạ i ngừớài sệũ giuá p đớũ viạ ạế y. Con
ngừớài ớủ trong hoạà n cạủ nh khoể nhừ thệế nạà y mạà chừạ biạ mệệ
mạế t, coà n muoế n quạy trớủ vệầ , do đoá moạ i ngừớài sệũ giuá p đớũ
viạ ạế y, giuá p đớũ moệạ t cạá ch voệ điệầ u kiệệạ n, việệạ c gíà cuũ ng coá thệể
giuá p đừớạc. Tạạ i sạo chuá ng toệ i coá thệể víà ngừớài tu luyệệạ n mạà
lạà m nhừũng sừạ việệạ c nạà y, nhừng khoệ ng thệể lạà m cho ngừớài
thừớàng? Đoá chíánh lạà đạạ o lyá.
Đoế i vớái moệạ t ngừớài thừớàng [chíủ] mong triạ bệệạ nh,
[chuá ng toệ i] khoệ ng giuá p chừ viạ đừớạc; ngừớài thừớàng vạẫ n lạà
ngừớài thừớàng; ngừớài thừớàng nệệ n [ớủ trong] trạạ ng thạá i cuủ ạ
xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng. Nhiệầ u ngừớài giạủ ng, [rạằ ng] Phạệạ t phoể

68 Công năng túc mệnh thông

đoệạ chuá ng sinh, [rạằ ng] Phạệạ t giạ giạủ ng phoể đoệạ chuá ng sinh.
Toệ i noá i vớái chừ viạ, chừ viạ thừủ giớủ tạế t cạủ kinh điệể n Phạệạ t
giạá o [mạà xệm], khoệ ng coá noá i rạằ ng chừũạ bệệạ nh cho ngừớài
thừớàng đừớạc tíánh lạà phoể đoệạ chuá ng sinh. Mạế y nạă m nạy
chíánh nhừũng khíá coệ ng sừ giạủ đạũ lạà m loạạ n việệạ c nạà y. Nhừũng
khíá coệ ng sừ chạệ n chíánh, nhừũng khíá coệ ng sừ mớủ đừớàng
khoệ ng hệầ giạủ ng hoạăạ c bạủ o [chừ viạ] triạ bệệạ nh cho ngừớài
[thừớàng]; hoạ chíủ dạạ y chừ viạ cạá ch từạ míành rệà n luyệệạ n, [từạ]
chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài. Chừ viạ lạà ngừớài thừớàng, mớái hoạ c
coá hại ngạà y chừ viạ lạà m sạo coá thệể triạ đừớạc bệệạ nh? Coá phạủ i
lừàạ ngừớài chạă ng? Đoá coá phạủ i tạă ng trừớủng tạệ m chạế p trừớác
chạă ng? Truy cạầ u dạnh lớại, mong cạầ u nhừũng điệầ u siệệ u
thừớàng [roầ i] hiệể n thiạ nới ngừớài thừớàng! Điệầ u ạế y tuyệệạ t đoế i
khoệ ng đừớạc phệá p. Do vạệạ y coá ngừớài cạà ng truy cạầ u cạà ng
khoệ ng coá [đừớạc]; khoệ ng cho phệá p chừ viạ lạà m nhừ thệế ;
cuũ ng khoệ ng cho phệá p chừ viạ tuyà yá phạá hoạạ i trạạ ng thạá i cuủ ạ
xạũ hoệạ i nạà y.
Vuũ truạ nạà y coá moệạ t [Phạá p] lyá rạằ ng, khi chừ viạ muoế n
phạủ n boể n quy chạệ n, ngừớài tạ sệũ giuá p chừ viạ; hoạ cho rạằ ng
sinh mệệạ nh cuủ ạ con ngừớài lạà nệệ n [đệể ] quạy trớủ vệầ , chừá
khoệ ng phạủ i nệệ n [đệể soế ng] nới ngừớài thừớàng. Nệế u noá i
nhạệ n loạạ i chạẳ ng coá bệệạ nh gíà hệế t, [soế ng] quạá ừ thoạủ i mạá i,
thíà coá bạủ o chừ viạ lạà m thạầ n tiệệ n chừ viạ cuũ ng chạẳ ng lạà m.
Khoệ ng coá bệệạ nh, cuũ ng chạẳ ng coá khoể , muoế n gíà đừớạc nạế y, toế t
đệạ p nhừớàng ạế y, thíà đuá ng lạà thệế giớái thạầ n tiệệ n roầ i. Nhừng
chừ viạ biệế n đoể i thạà nh khoệ ng toế t roầ i rới rớát xuoế ng đệế n đạệ y,
do đoá chừ viạ sệũ khoệ ng thệể thoạủ i mạá i đừớạc. Nhạệ n tạạ i mệệ
trung dệẫ phạạ m điệầ u xạế u, trong Phạệạ t giạá o goạ i lạà ‘nghiệệạ p
lừạc luạệ n bạá o’. Do đoá con ngừớài thừớàng xuyệệ n từạ hoạ coá mạ
nạạ n nạà o đoá , hạy gạăạ p luá c coá việệạ c khoệ ng toế t, đoá đệầ u lạà ớủ
trong nghiệệạ p lừạc luạệ n bạá o mạà hoạà n trạủ nghiệệạ p cuủ ạ míành.
Trong Phạệạ t giạá o lạạ i noá i: ‘Phạệạ t voệ xừá bạế t tạạ i’. Moệạ t viạ Phạệạ t
chuyệể n tạy moệạ t cạá i, thíà bệệạ nh cuủ ạ toạà n nhạệ n loạạ i sệũ khoệ ng
coà n; điệầ u nạà y đạủ m bạủ o lạà lạà m đừớạc. Rạế t nhiệầ u chừ Phạệạ t

Công năng túc mệnh thông 69

vạệạ y sạo khoệ ng lạà m điệầ u ạế y? Bớủi víà trừớác đạệ y hoạ {con
ngừớài} lạà m điệầ u khoệ ng toế t, hoạ mớái phạủ i chiạu toệạ i nạà y. Nệế u
chừ viạ chừũạ hệế t cho hoạ , thíà từớng đừớng vớái phạá hoạạ i
[Phạá p] lyá vuũ truạ , từớng đừớng vớái việệạ c cạá nhạệ n ạế y coá thệể
lạà m điệầ u xạế u, nớạ ngừớài mạà khoệ ng [cạầ n] hoạà n trạủ ; điệầ u ạế y
khoệ ng đừớạc phệá p. Do vạệạ y ại cuũ ng duy hoệạ trạạ ng thạá i cuủ ạ xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng, ại cuũ ng khoệ ng phạá hoạạ i noá . Thoạủ i mạá i
khoệ ng bệệạ nh duy nhạế t mạà chừ viạ [coá thệể ] tíàm thạế y, coá thệể
đạạ t đừớạc muạ c đíách giạủ i thoạá t thạệạ t sừạ, chíủ coá ‘tu luyệệạ n’!
[Khuyệệ n] bạủ o con ngừớài tu chíánh Phạá p, [đoá ] mớái lạà phoể
đoệạ chuá ng sinh moệạ t cạá ch chạệ n chíánh.
Tạạ i sạo coá nhiệầ u khíá coệ ng sừ coá thệể triạ bệệạ nh? Víà sạo
hoạ giạủ ng triạ bệệạ nh? Coá ngừớài coá thệể đạũ nghíũ đệế n vạế n đệầ
nạà y; đạạ i đạ soế [khíá coệ ng sừ ạế y] đệầ u khoệ ng [thệo] đừớàng
chíánh. Khíá coệ ng sừ chạệ n chíánh xuạế t phạá t từà tạệ m từà bi,
xuạế t phạá t từà [loà ng] thừớng xoá t, trong quạá tríành tu luyệệạ n
thạế y chuá ng sinh đệầ u khoể , [nệệ n] hoạ giuá p đớũ ngừớài tạ; điệầ u
ạế y đừớạc phệá p. Nhừng hoạ khoệ ng triạ [hệế t bệệạ nh]; hoạ chíủ tạạ m
thớài giuá p chừ viạ ừác chệế bệệạ nh lạạ i; hoạăạ c giuá p chừ viạ chuyệể n
diạch noá đi, bạệ y giớà khoệ ng mạắ c [bệệạ nh] nhừng từớng lại sệũ
mạắ c, chuyệể n diạch bệệạ nh vệầ sạu nạà y; hoạăạ c giuá p chừ viạ
chuyệể n hoạá [bệệạ nh], chuyệể n noá sạng thạệ n thệể thạệ n quyệế n
cuủ ạ chừ viạ. Coà n tiệệ u trừà nghiệệạ p ạế y moệạ t cạá ch thạệạ t sừạ triệệạ t
đệể , thíà hoạ khoệ ng lạà m đừớạc; khoệ ng đừớạc phệá p tuyà tiệệạ n
giuá p ngừớài thừớàng nhừ thệế ; nhừng chíủ coá thệể giuá p ngừớài
tu luyệệạ n lạà m việệạ c ạế y; đoá chíánh lạà đạạ o lyá.
Hạà m nghíũạ cuủ ạ cạệ u ‘phoể đoệạ chuá ng sinh’ mạà Phạệạ t giạ
giạủ ng lạà : đừạ chừ viạ từà trạạ ng thạá i toế i khoể cuủ ạ ngừớài
thừớàng lệệ n cạo tạầ ng, víũnh việẫ n khoệ ng coà n chiạu khoể , vạà
[đừớạc] giạủ i thoạá t; điệầ u hoạ giạủ ng coá hạà m nghíũạ nhừ thệế .
Chạẳ ng phạủ i Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ giạủ ng vệầ bớà bệệ n kiạ cuủ ạ
niệế t bạà n lạà gíà? Đoá lạà hạà m nghíũạ chạệ n chíánh [cạệ u] ‘phoể đoệạ
chuá ng sinh’ cuủ ạ ÔÔ ng. Nệế u víá nhừ chừ viạ ớủ choế n ngừớài
thừớàng toạà n hừớủng phuá c, coá tiệầ n đệế n mừác giừớàng ớủ nhạà

70 Công năng túc mệnh thông

chừ viạ cuũ ng duà ng tiệầ n mạà loá t, chạẳ ng coá toệạ i [khoể ] gíà, thíà coá
bạủ o lạà m thạầ n tiệệ n chừ viạ cuũ ng chạẳ ng lạà m. [Chừ viạ] lạà moệạ t
ngừớài tu luyệệạ n, [nệệ n] coá thệể cạủ i biệế n đừớàng đớài cho chừ
viạ; cuũ ng duy chíủ coá tu luyệệạ n lạà coá thệể cạủ i biệế n mạà thoệ i.
Híành thừác coệ ng nạă ng tuá c mệệạ nh thoệ ng lạà ớủ boệạ phạệạ n
trừớác trạá n cuủ ạ con ngừớài coá moệạ t cạá i nhừ mạà n huyà nh
quạng nhoủ cuủ ạ TV. Coá ngừớài thíà [noá ] ớủ boệạ phạệạ n trừớác
trạá n; coá ngừớài thíà ớủ cạá ch trừớác trạá n moệạ t cừạ ly rạế t gạầ n; coá
ngừớài thíà ớủ bệệ n trong trạá n. Coá ngừớài nhạắ m mạắ t [mớái] coá
thệể nhíàn thạế y; coà n trừớàng hớạp noá hoạạ t [đoệạ ng] rạế t mạạ nh,
thíà coá ngừớài mớủ mạắ t [cuũ ng] coá thệể nhíàn thạế y. Nhừng
ngừớài khạá c nhíàn khoệ ng thạế y, noá lạà thừá ớủ bệệ n trong phạạ m
vi cuủ ạ trừớàng khoệ ng giạn ngừớài ạế y. Từác lạà , chuủ ng coệ ng
nạă ng nạà y xuạế t hiệệạ n roầ i, thíà coà n moệạ t chuủ ng coệ ng nạă ng nừũạ
[coá tạá c duạ ng] nhừ tạủ i thệể , [noá ] lạế y cạủ nh từớạng nhíàn thạế y ớủ
khoệ ng giạn khạá c phạủ n ạá nh vạà o đạệ y, do vạệạ y coá thệể nhíàn
thạế y đừớạc trong thiệệ n muạ c nạà y. Nhíàn thạế y từớng lại moệạ t
cạá nhạệ n, nhíàn thạế y quạá khừá moệạ t cạá nhạệ n, nhíàn thạế y [moệạ t
cạá ch] chuạể n xạá c phi thừớàng. Toạá n quạá i dạẫ u roũ rạà ng đệế n
đạệ u, thíà nhừũng việệạ c nhoủ , chi tiệế t khoệ ng suy tíánh rạ đừớạc;
nhừng viạ ạế y {ngừớài coá coệ ng nạă ng tuá c mệệạ nh thoệ ng} coá thệể
thạế y roũ rạà ng phi thừớàng, cạủ niệệ n đạạ i cuũ ng coá thệể thạế y
đừớạc. Nhừũng chi tiệế t cuủ ạ biệế n đoể i đệầ u coá thệể thạế y, bớủi víà
điệầ u viạ ạế y thạế y chíánh lạà phạủ n ạá nh chạệ n thừạc cuủ ạ ngừớài
hoạăạ c vạệạ t ớủ cạá c khoệ ng giạn khạá c.
Chíủ cạầ n lạà [ngừớài] tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, thiệệ n
muạ c ại ại cuũ ng đừớạc khại mớủ. Nhừng nhừũng coệ ng nạă ng
mạà chuá ng toệ i đệầ cạệạ p đệế n sạu nạà y, thíà khoệ ng khại mớủ giuá p
[chừ viạ]. Tuyà thệo khi khoệ ng ngừàng đệầ cạo tạầ ng, coệ ng
nạă ng tuá c mệệạ nh thoệ ng từạ nhiệệ n sệũ xuạế t hiệệạ n; từớng lại
trong [quạá tríành] tu luyệệạ n sệũ gạăạ p tíành huoế ng nhừ thệế . Khi
chuủ ng coệ ng nạă ng nạà y xuạế t hiệệạ n, [chừ viạ] sệũ biệế t {nhạệạ n
thừác} đừớạc việệạ c ạế y, do đoá Phạá p nạà y, Lyá nạà y chuá ng toệ i đệầ u
giạủ ng hệế t.

Công năng túc mệnh thông 71

Không trong ngũ hành, ra ngoài tam giới
“Khoệ ng trong nguũ hạà nh, rạ ngoạà i tạm giớái” lạà gíà? Vạế n
đệầ nạà y noá i rạ rạế t hoá c buá ạ. Trừớác đạệ y khi noá i đệế n vạế n đệầ
nạà y, coá nhiệầ u khíá coệ ng sừ đạũ biạ lạà m cho nghệạ n [khoệ ng
biệế t ạă n noá i rạ sạo] bớủi nhừũng ngừớài khoệ ng tin khíá coệ ng.
“Trong cạá c viạ luyệệạ n coệ ng đạệ y hoủ i ại đạũ rạ ngoạà i nguũ hạà nh,
trong cạá c viạ coá ại khoệ ng coà n trong tạm giớái?” Coá moệạ t soế
khoệ ng phạủ i lạà khíá coệ ng sừ; ‘khíá coệ ng sừ’ cuủ ạ hoạ lạà từạ
phong. Đạũ noá i khoệ ng roũ thíà đừàng noá i, hoạ lạạ i dạá m noá i, roầ i
biạ ngừớài tạ lạà m cừáng hoạ ng. Gạệ y toể n thạế t lớán cho giớái tu
luyệệạ n, tạạ o nệệ n hoẫ n loạạ n lớán; coá ngừớài mừớạn cớá nạà y đệể
coệ ng kíách khíá coệ ng. ‘Khoệ ng trong nguũ hạà nh, rạ ngoạà i tạm
giớái’, lạà moệạ t cạệ u cuủ ạ giớái tu luyệệạ n, nguyệệ n từà trong toệ n
giạá o, lạà [cạệ u noá i] sinh rạ trong toệ n giạá o. Do đoá chuá ng tạ
khoệ ng thệể tạá ch khoủ i boế i cạủ nh liạch sừủ ạế y, khoệ ng thệể tạá ch
khoủ i hoạà n cạủ nh đừớng thớài [luá c bạế y giớà] mạà giạủ ng vạế n đệầ
nạà y.
‘Khoệ ng trong nguũ hạà nh’ lạà gíà? Vạệạ t lyá hoạ c coể đạạ i cuủ ạ
Trung Quoế c chuá ng tạ, [vạà ] vạệạ t lyá hoạ c hiệệạ n đạạ i đệầ u nhíàn
nhạệạ n rạằ ng hoạ c thuyệế t nguũ hạà nh cuủ ạ Trung Quoế c lạà đuá ng.
Kim moệạ c thuyủ hoạủ thoể , nguũ hạà nh ạế y cạế u thạà nh nệệ n moạ i sừạ
vạệạ t trong vuũ truạ ; điệầ u ạế y lạà đuá ng, do vạệạ y chuá ng tạ [mớái]
giạủ ng vệầ nguũ hạà nh. Noá i rạằ ng moệạ t ngừớài rạ ngoạà i nguũ
hạà nh, [nệế u] duà ng cạá ch noá i hiệệạ n đạạ i mạà giạủ ng, chíánh lạà đạũ
rạ ngoạà i thệế giớái vạệạ t chạế t nạà y cuủ ạ chuá ng tạ; nghệ mạà thạế y
thạệạ t huyệầ n [hoạăạ c]. Moạ i ngừớài hạũ y nghíũ vệầ vạế n đệầ nạà y, cạá c
khíá coệ ng sừ coá toầ n tạạ i coệ ng. Toệ i đạũ [lạà m] quạ thíá nghiệệạ m,
rạế t nhiệầ u khíá coệ ng sừ cuũ ng đệầ u đạũ [lạà m] quạ trạắ c nghiệệạ m
nhừ thệế , [đệể ] kiệể m điạnh nạă ng lừớạng cuủ ạ hoạ . Bớủi víà cạá c
thạà nh phạầ n vạệạ t chạế t trong coệ ng nạà y [thíà] rạế t nhiệầ u cạá c
thiệế t biạ mạà chuá ng tạ đạng coá hiệệạ n nạy đệầ u coá thệể kiệể m
điạnh rạ đừớạc, cuũ ng [coá nghíũạ] lạà [vớái] thạà nh phạầ n mạà khíá
coệ ng sừ phạá t rạ chíủ cạầ n coá moệạ t loạạ i thiệế t biạ [đoá ] toầ n tạạ i thíà

72 Không trong ngũ hành, ra ngoài tam giới

coá thệể kiệể m điạnh đừớạc sừạ toầ n tạạ i cuủ ạ coệ ng. Hiệệạ n nạy cạá c
thiệế t biạ coá thệể đo thạế y hoầ ng ngoạạ i, từủ ngoạạ i, siệệ u ạệ m, hạạ
ạệ m, điệệạ n, từà, tiạ phoá ng xạạ gạmmạ, nguyệệ n từủ, nệutron. Cạá c
khíá coệ ng sừ đệầ u coá nhừũng vạệạ t chạế t ạế y; coà n coá nhừũng vạệạ t
chạế t mạà khíá coệ ng sừ phạá t rạ vạẫ n chừạ đo thạế y đừớạc, [víà]
chừạ coá thiệế t biạ. Miệẫ n lạà coá thiệế t biạ [thíà] tạế t cạủ chuá ng đệầ u
coá thệể đừớạc đo thạế y; [ngừớài tạ] phạá t hiệệạ n rạằ ng vạệạ t chạế t
cạá c khíá coệ ng sừ phạá t rạ cừạc kyà phong phuá .
Dừớái tạá c duạ ng cuủ ạ moệạ t trừớàng điệệạ n từà nhạế t điạnh, khíá
coệ ng sừ coá thệể phạá t ạá nh quạng huy rạế t mạạ nh mệũ , đệạ p voệ
cuà ng. Coệ ng lừạc cạà ng cạo thíà trừớàng nạă ng lừớạng phạá t rạ
cạà ng lớán. Coà n ngừớài thừớàng cuũ ng coá , nhừng rạế t nhoủ ; moệạ t
loạạ i ạá nh quạng huy rạế t nhoủ . Trong nghiệệ n cừáu cuủ ạ moệ n
vạệạ t lyá cạo nạă ng lừớạng, ngừớài tạ nhíàn nhạệạ n rạằ ng nạă ng
lừớạng chíánh lạà nhừũng thừá nhừ nệutron, nguyệệ n từủ. Nhiệầ u
khíá coệ ng sừ đạũ [lạà m] quạ trạắ c [nghiệệạ m], nhừũng khíá coệ ng
sừ noể i tiệế ng cuũ ng đệầ u thạm giạ. Toệ i cuũ ng đừớạc đo, đo thạế y
tiạ phoá ng xạạ gạmmạ vạà nệutron nhiệệạ t phạá t rạ nhiệầ u hớn
vạệạ t chạế t thoệ ng thừớàng [phạá t rạ] từà 80 đệế n 170 lạầ n. Luá c ạế y
kim cuủ ạ thiệế t biạ thíá nghiệệạ m troủ đệế n hệế t mừác roầ i; víà kim đạũ
troủ đệế n tạệạ n cuà ng, [nệệ n] roế t cuoệạ c cuũ ng khoệ ng biệế t đừớạc
[noá ] lớán ngạầ n nạà o. Nệutron mạạ nh mệũ đệế n nhừớàng ạế y,
thạệạ t quạủ lạà khoá mạà tin noể i! Ngừớài tạ sạo lạạ i phạá t rạ đừớạc
nệutron mạạ nh mệũ đệế n thệế ? Điệầ u đoá chừáng minh rạằ ng
nhừũng khíá coệ ng sừ chuá ng toệ i coá toầ n tạạ i coệ ng, coá toầ n tạạ i
nạă ng lừớạng; điệể m nạà y trong giớái khoạ hoạ c kyũ thuạệạ t đạũ
chừáng thừạc đừớạc.
Rạ ngoạà i nguũ hạà nh, coà n phạủ i lạà coệ ng phạá p tíánh mệệạ nh
song tu; coệ ng phạá p khoệ ng phạủ i lạà tíánh mệệạ nh song tu thíà
chíủ tạă ng [cạá i] coệ ng [xạá c điạnh] tạầ ng cạo thạế p. [Vớái] coệ ng
phạá p khoệ ng tu mệệạ nh, thíà khoệ ng hệầ coá vạế n đệầ nạà y, noá
khoệ ng giạủ ng [vạế n đệầ ] rạ khoủ i nguũ hạà nh. [Coà n vớái] coệ ng
phạá p tíánh mệệạ nh song tu, thíà nạă ng lừớạng cuủ ạ noá đừớạc toầ n
trừũ trong tạế t cạủ cạá c tệế bạà o cuủ ạ thạệ n thệể . Ngừớài luyệệạ n coệ ng

Không trong ngũ hành, ra ngoài tam giới 73

thoệ ng thừớàng cuủ ạ chuá ng tạ, ngừớài mớái tạă ng coệ ng, [thíà]
việệ n lạạ p [hạạ t] nạă ng lừớạng phạá t rạ rạế t thoệ , coá khoạủ ng cạá ch,
mạệạ t đoệạ khoệ ng cạo, do đoá uy lừạc rạế t thạế p. Khi lệệ n đệế n tạầ ng
rạế t cạo, mạệạ t đoệạ nạă ng lừớạng ạế y so vớái phạệ n từủ nừớác thoệ ng
thừớàng coá thệể gạế p 100, 1000, [hoạăạ c] 100 triệệạ u lạầ n; tạế t cạủ
đệầ u coá thệể . Víà tạầ ng cạà ng cạo, mạệạ t đoệạ cuủ ạ noá cạà ng lớán vạà
cạà ng tinh tệế , uy lừạc cạà ng lớán. Trong tíành huoế ng ạế y, ớủ trong
moẫ i moệạ t tệế bạà o cuủ ạ thạệ n thệể đạũ đừớạc toầ n trừũ nạă ng lừớạng
ạế y—khoệ ng chíủ trong từàng tệế bạà o cuủ ạ thạệ n thệể trong
khoệ ng giạn vạệạ t chạế t nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, mạà trong tạế t cạủ
thạệ n thệể tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c, phạệ n từủ, nguyệệ n từủ,
proton, điệệạ n từủ, cho đệế n cạá c tệế bạà o ớủ mừác hệế t sừác vi quạn
—tạế t cạủ đệầ u đừớạc chuủ ng nạă ng lừớạng ạế y lạế p đạầ y. Dạầ n dạầ n
quạ thớài giạn rạế t lạệ u, thạệ n thệể ngừớài đạũ hoạà n toạà n sung
mạũ n bạằ ng chuủ ng vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng ạế y.
Vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng nạà y coá linh tíánh, noá [rạế t] coá
bạủ n sừạ. Moệạ t khi noá nhiệầ u lệệ n, mạệạ t đoệạ lớán lệệ n, sạu khi sung
mạũ n tạế t cạủ cạá c tệế bạà o cuủ ạ thạệ n thệể ngừớài, [thíà] noá coá thệể
ừác chệế cạá c tệế bạà o cuủ ạ xạá c thiạt con ngừớài, [voế n lạà ] cạá c tệế
bạà o voệ duạ ng nhạế t. Khi ừác chệế vừũng chạắ c roầ i, thíà sệũ khoệ ng
xuạế t hiệệạ n sừạ tạệ n trạầ n đạạ i tạạ 1; roế t cuoệạ c [noá ] hoạà n toạà n thạy
thệế cạá c tệế bạà o xạá c thiạt cuủ ạ ngừớài. Tạế t nhiệệ n, toệ i giạủ ng rạ
thíà dệẫ , [nhừng] tu đệế n mừác ạế y lạà moệạ t quạá tríành rạế t chạệạ m.
Khi chừ viạ tu đệế n mừác nạà y, tạế t cạủ tệế bạà o cuủ ạ thạệ n thệể chừ
viạ đệầ u đừớạc vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng nạà y thạy thệế ; chừ viạ
thừủ nghíũ xệm, thạệ n thệể chừ viạ coá coà n cạế u thạà nh từà nguũ
hạà nh khoệ ng? Coá coà n lạà vạệạ t chạế t cuủ ạ khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ
chuá ng tạ khoệ ng? Noá đạũ cạế u thạà nh từà vạệạ t chạế t cạo nạă ng
lừớạng gom choạ n từà cạá c khoệ ng giạn khạá c. Thạà nh phạầ n cuủ ạ
[chạế t] đừác kiạ cuũ ng lạà vạệạ t chạế t toầ n tạạ i trong khoệ ng giạn
khạá c; noá cuũ ng khoệ ng chiạu sừạ ừớác chệế cuủ ạ trừớàng thớài
giạn cuủ ạ khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chuá ng tạ.

1 Hiện tượng tế bào cũ đã lão hoá bị đào thải rồi bị thay thế bằng tế bào
mới.
74 Không trong ngũ hành, ra ngoài tam giới
 Khoạ hoạ c hiệệạ n đạạ i nhíàn nhạệạ n rạằ ng thớài giạn lạà coá toầ n
tạạ i trừớàng; khoệ ng nạằ m trong phạạ m vi cuủ ạ trừớàng thớài
giạn thíà khoệ ng chiạu ừớác chệế cuủ ạ thớài giạn. Khạá i niệệạ m
thớài-khoệ ng cuủ ạ khoệ ng giạn khạá c lạà khạá c hạẳ n so vớái bệệ n
nạà y chuá ng tạ; noá lạà m sạo coá thệể ừớác chệế vạệạ t chạế t cuủ ạ
khoệ ng giạn khạá c đừớạc? Hoạà n toạà n khoệ ng coá tạá c duạ ng. Moạ i
ngừớài thừủ nghíũ xệm, đệế n luá c ạế y chừ viạ chạẳ ng phạủ i đạũ
khoệ ng trong nguũ hạà nh lạà gíà? Chừ viạ coá coà n cạá i thạệ n thệể
ngừớài thừớàng khoệ ng? Hoạà n toạà n khoệ ng. Nhừng coá moệạ t
điệể m: ngừớài thừớàng nhíàn khoệ ng rạ 1. Tuy rạằ ng thạệ n thệể
cuủ ạ hoạ đạũ cạủ i biệế n đệế n tríành đoệạ ạế y, nhừng sừạ tu luyệệạ n
chừạ kệế t thuá c, [nệệ n] hoạ cạầ n tiệế p tuạ c đoệạ t phạá tạầ ng tu lệệ n
cạo; do đoá hoạ coà n cạầ n phạủ i tu luyệệạ n nới ngừớài thừớàng;
ngừớài thừớàng mạà nhíàn khoệ ng thạế y hoạ 2 thíà khoệ ng đừớạc.
Vạệạ y sạu đoá thíà sạo? Hoạ ớủ trong quạá tríành tu luyệệạ n, tạế t
cạủ cạá c tệế bạà o [lạà m bạằ ng] phạệ n từủ cuủ ạ hoạ tuy rạằ ng đừớạc
vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng thạy thệế , nhừng nguyệệ n từủ coá
tríành từạ sạắ p xệế p cuủ ạ noá , tríành từạ sạắ p xệế p cuủ ạ cạá c phạệ n từủ,
hạạ t nhạệ n nguyệệ n từủ khoệ ng hệầ thạy đoể i. Tríành từạ sạắ p xệế p
cạá c phạệ n từủ cuủ ạ tệế bạà o [vạẫ n] lạà trạạ ng thạá i nhừ thệế , [mạà ]
sớà vạà o thíà thạế y mệầ m; mạệạ t đoệạ tríành từạ sạắ p xệế p cạá c phạệ n từủ
cuủ ạ xừớng cạầ n lớán, sớà vạà o thíà thạế y cừáng; mạệạ t đoệạ cạá c phạệ n
từủ mạá u thíà rạế t lạà nhoủ , noá lạà thệể loủ ng. Ngừớài thừớàng từà bệầ
mạăạ t mạà nhíàn thíà khoệ ng thệể thạế y đừớạc sừạ biệế n đoể i cuủ ạ chừ
viạ; tệế bạà o [lạà m bạằ ng] phạệ n từủ cuủ ạ noá vạẫ n duy tríà kệế t cạế u
vạà tríành từạ bạà i tríá nhừ dạạ ng bạn đạầ u; kệế t cạế u cuủ ạ noá vạẫ n
khoệ ng phạá t sinh biệế n đoể i; nhừng nạă ng lừớạng bệệ n trong
noá đạũ thạy đoể i roầ i; do đoá cạá nhạệ n nạà y từà nạy trớủ đi khoệ ng
giạà coẫ i đi moệạ t cạá ch từạ nhiệệ n, nhừũng tệế bạà o cuủ ạ ngừớài ạế y
[cuũ ng] khoệ ng tiệệ u vong; vạệạ y ngừớài nạà y trệủ trung thạnh
xuạệ n mạũ i. Trong quạá tríành tu luyệệạ n, ngừớài tạ sệũ troệ ng íát
tuoể i; cuoế i cuà ng [bệầ ngoạà i cuủ ạ ngừớài ạế y] điạnh lạạ i ớủ nới ạế y.

1 Nghĩa là người thường nhìn không thấy được sự khác biệt.

2 Tức là trở thành vô hình dưới con mắt người thường.
Không trong ngũ hành, ra ngoài tam giới 75
 Tạế t nhiệệ n, cạá i thạệ n thệể ạế y mạà đuạ ng phạủ i xệ hới thíà coá
lệũ xừớng cuũ ng gạũ y, moệạ t khi biạ dạo cạắ t thíà vạẫ n chạủ y mạá u
thoệ i. Bớủi víà tríành từạ sạắ p xệế p phạệ n từủ cuủ ạ noá khoệ ng đoể i, chíủ
lạà noá sệũ khoệ ng từạ nhiệệ n tiệệ u vong, sệũ khoệ ng từạ nhiệệ n lạũ o
hoạá ; khoệ ng coá việệạ c tạệ n trạầ n đạạ i tạạ ; đoá chíánh lạà điệầ u chuá ng
toệ i goạ i lạà ‘rạ ngoạà i nguũ hạà nh’. Choẫ nạà y coá gíà lạà mệệ tíán?
Duà ng lyá luạệạ n khoạ hoạ c hoạà n toạà n coá thệể giạủ i thíách đừớạc
roũ . Coá moệạ t soế ngừớài [giạủ i] noá i khoệ ng đừớạc roũ lạạ i cừá tuyà
tiệệạ n noá i; ngừớài tạ bệà n bạủ o rạằ ng ‘oệ ng lạà m mệệ tíán’. Bớủi víà
cạệ u nạà y nguyệệ n từà toệ n giạá o, khoệ ng phạủ i lạà dạnh từà xuạế t
hiệệạ n từà khíá coệ ng hiệệạ n đạạ i cuủ ạ chuá ng tạ.
‘Rạ khoủ i tạm giớái’ lạà gíà? Hoệ m roầ i toệ i đạũ giạủ ng rạằ ng,
điệể m choế t cuủ ạ tạă ng coệ ng lạà việệạ c chuá ng tạ tu luyệệạ n tạệ m
tíánh, đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ ; [khi] đạăạ c tíánh vuũ
truạ đoế i vớái chừ viạ khoệ ng coà n ừớác chệế nừũạ, tạệ m tíánh chừ viạ
đạũ thạă ng hoạ lệệ n trệệ n, [thíà] thạà nh phạầ n đừác kiạ sệũ diệẫ n
hoạá trớủ thạà nh coệ ng. Khoệ ng ngừàng tạă ng lệệ n trệệ n, thạă ng lệệ n
trệệ n; sạu khi thạă ng hoạ lệệ n cạo tạầ ng, thíà híành thạà nh moệạ t
coệạ t coệ ng truạ . Coệ ng truạ nạà y cạo bạo nhiệệ u, thíà coệ ng cuủ ạ
chừ viạ cạo bạế y nhiệệ u. Coá moệạ t cạệ u thệế nạà y: ‘Đạạ i Phạá p voệ
biệệ n’; tạế t cạủ lạà tuyà vạà o cạá i tạệ m cuủ ạ chừ viạ mạà tu; xệá t chừ viạ
tu cạo đừớạc đệế n đạệ u, tạế t cạủ lạà dừạạ thệo lừạc nhạẫ n nạạ i vạà
nạă ng lừạc chiạu khoể cuủ ạ chừ viạ. [Nệế u] vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng
cuủ ạ bạủ n thạệ n chừ viạ duà ng hệế t, [thíà] vạệạ t chạế t mạà u đện cuủ ạ
bạủ n thạệ n chừ viạ coá thệể quạ chiạu khoể mạà chuyệể n hoạá
thạà nh vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng. [Nệế u] vạẫ n chừạ đuủ , [thíà chạế t
đện] cuủ ạ nhừũng ngừớài thạệ n vạà bệà bạạ n, hoạ khoệ ng tu luyệệạ n,
chừ viạ thạy hoạ mạà gạá nh chiạu toệạ i [nghiệệạ p], vạà chừ viạ cuũ ng
coá thệể tạă ng coệ ng; đạệ y lạà noá i vệầ ngừớài đạũ tu luyệệạ n đệế n tạầ ng
cừạc cạo. [Lạà ] moệạ t ngừớài thừớàng tu luyệệạ n chừ viạ chớá mong
từớủng gạá nh chiạu toệạ i [nghiệệạ p] cho thạệ n nhạệ n; moệạ t ngừớài
bíành thừớàng coá nghiệệạ p lừạc to lớán nhừớàng ạế y thíà tu khoệ ng
thạà nh. Điệầ u toệ i giạủ ng ớủ đạệ y lạà [Phạá p] lyá tạạ i cạá c tạầ ng khạá c
nhạu.

76 Không trong ngũ hành, ra ngoài tam giới

 ‘Tạm giớái’ mạà toệ n giạá o noá i, lạà noá i đệế n 9 tạầ ng trớài hoạăạ c
lạà 33 tạầ ng trớài; cuũ ng lạạ i noá i trệệ n trớài, trệệ n đạế t, vạà dừớái
đạế t, [chuá ng] cạế u thạà nh cạá c chuá ng sinh trong tạm giớái. Hoạ
giạủ ng rạằ ng hệế t thạủ y sinh vạệạ t trong 33 tạầ ng trớài đệầ u phạủ i
quạ luạ c đạạ o luạệ n hoầ i. Luạ c đạạ o luạệ n hoầ i coá nghíũạ lạà đớài nạà y
lạà ngừớài, đớài sạu coá thệể lạà đoệạ ng vạệạ t. Trong Phạệạ t giạá o
giạủ ng: ‘Phạủ i tạệạ n duạ ng nhừũng nạă m [thạá ng] coá ớủ đớài nạà y,
bạệ y giớà chạẳ ng tu thíà đệế n khi nạà o mớái tu?’ Bớủi víà đoệạ ng vạệạ t
khoệ ng đừớạc phệá p tu luyệệạ n, khoệ ng đừớạc phệá p nghệ Phạá p,
coá tu cuũ ng khoệ ng đạắ c chíánh quạủ , coệ ng mạà [tạă ng lệệ n] cạo
thíà phạủ i biạ trớài diệệạ t. Chừ viạ hạà ng trạă m nạă m mạà chạẳ ng
đừớạc thạệ n ngừớài; [coá khi] hớn nghíàn nạă m mớái đừớạc thạệ n
ngừớài; đừớạc thạệ n ngừớài roầ i cuũ ng chạẳ ng biệế t quyá tiệế c. Nệế u
chừ viạ thạá c sinh thạà nh moệạ t tạủ ng đạá thíà vạạ n nạă m khoệ ng rạ
đừớạc; tạủ ng đạá ạế y nệế u chạẳ ng tạn nạá t, chạẳ ng phong hoạá , thíà
chừ viạ víũnh việẫ n chạẳ ng rạ đừớạc; đừớạc thạệ n ngừớài nạà o coá
dệẫ chi! Nệế u mạà thạệạ t sừạ đừớạc Đạạ i Phạá p, cạá nhạệ n ạế y quạủ lạà
quạá mạy mạắ n. ‘Nhạệ n thạệ n nạn đạắ c’; đoá chíánh lạà đạạ o lyá.
Chuá ng tạ luyệệạ n coệ ng giạủ ng vệầ vạế n đệầ tạầ ng; tạầ ng ạế y
hoạà n toạà n dừạạ vạà o từạ thạệ n tu luyệệạ n; nệế u nhừ chừ viạ
muoế n nhạủ y rạ khoủ i tạm giớái, coệ ng truạ cuủ ạ chừ viạ tu đừớạc
rạế t cạo rạế t cạo roầ i, thíà chạẳ ng phạủ i chừ viạ đạũ đoệạ t phạá khoủ i
tạm giớái lạà gíà? Coá ngừớài đạủ toạạ moệạ t khi nguyệệ n thạầ n ly
thệể liệầ n lệệ n rạế t cạo. Coá hoạ c việệ n việế t trong bạà i trạo đoể i
tạệ m đạắ c thệể hoệạ i: ‘Thừạ Sừ phuạ , con lệệ n đệế n bạo nhiệệ u bạo
nhiệệ u tạầ ng trớài roầ i, con nhíàn thạế y nhừũng cạủ nh từớạng nhừ
thệế nhừ thệế .’ Toệ i noá i: ‘Con lạạ i lệệ n cạo hớn moệạ t chuá t nạà o’.
Ngừớài ạế y noá i: ‘Con khoệ ng lệệ n [noể i] đừớạc nừũạ, khoệ ng dạá m
lệệ n nừũạ, lệệ n cạo nừũạ khoệ ng đừớạc’. Tạạ i sạo? Bớủi víà coệ ng truạ
ngừớài ạế y cạo đừớạc ngạầ n ạế y, ngừớài ạế y [đạũ ] ngoầ i trệệ n coệ ng
truạ cuủ ạ míành mạà lệệ n. Đoá chíánh lạà ‘quạủ viạ’ giạủ ng trong Phạệạ t
giạá o; [ngừớài ạế y] đạũ tu lệệ n đệế n quạủ viạ nhừ thệế . Nhừng đoế i
vớái ngừớài [đạng] tu luyệệạ n mạà noá i, vạẫ n chừạ đệế n đíủnh
điệể m cuủ ạ quạủ viạ. Ngừớài ạế y coà n khoệ ng ngừàng thạă ng lệệ n

Không trong ngũ hành, ra ngoài tam giới 77

trệệ n, khoệ ng ngừàng thạă ng hoạ, khoệ ng ngừàng đệầ cạo. Nệế u
coệ ng truạ cuủ ạ chừ viạ đạũ đoệạ t phạá quạ giớái hạạ n cuủ ạ tạm giớái,
thíà chạẳ ng phạủ i chừ viạ đạũ rạ khoủ i tạm giớái lạà gíà? Chuá ng toệ i
đạũ từàng trạắ c điạnh, phạá t hiệệạ n rạằ ng tạm giớái mạà toệ n giạá o
noá i đệế n, chíủ bạế t quạá lạà trong phạạ m vi chíán đạạ i hạà nh tinh
cuủ ạ chuá ng tạ. Coá ngừớài giạủ ng mừớài đạạ i hạà nh tinh, toệ i noá i
hoạà n toạà n khoệ ng coá điệầ u ạế y. [Trong] nhừũng khíá coệ ng sừ
trong quạá khừá, toệ i thạế y coá ngừớài coá coệ ng truạ voạ t tạệạ n ngoạà i
hệệạ Ngạệ n Hạà ; cạo nhừớàng ạế y, hoạ từà lạệ u đạũ quạ khoủ i tạm
giớái. Toệ i vừàạ giạủ ng vệầ ‘rạ ngoạà i tạm giớái’; thạệạ t rạ [noá ]
chíánh lạà vạế n đệầ vệầ tạầ ng.

Vấn đề hữu sở cầu

Coá nhiệầ u ngừớài oệ m giừũ tạệ m hừũu cạầ u đệế n giạ nhạệạ p
trừớàng tu luyệệạ n cuủ ạ chuá ng toệ i. Coá ngừớài oệ m giừũ [tạệ m] cạầ u
coệ ng nạă ng, coá ngừớài muoế n nghệ ngoá ng lyá luạệạ n, coá ngừớài
mong [đừớạc] triạ bệệạ nh, cuũ ng coá ngừớài muoế n đệế n đệể coá
Phạá p Luạệ n; tạệ m thạá i nạà o cuũ ng coá . Lạạ i coá ngừớài noá i: ‘Nhạà
toệ i coà n coá ngừớài khoệ ng đệế n thạm giạ hoạ c tạệạ p, toệ i [sệũ ]
đoá ng hoạ c phíá, [xin] thạầ y cạế p Phạá p Luạệ n cho ngừớài ạế y’.
Chuá ng toệ i đạũ phạủ i quạ biệế t bạo nhiệệ u thệế hệệạ , trạủ i quạ từà
niệệ n đạạ i cừạc kyà xạ xừạ, con soế ạế y mạà giạủ ng rạ sệũ khiệế n
ngừớài tạ phạủ i giạệạ t míành sừủng soế t; điệầ u đừớạc híành thạà nh
từà hạằ ng xạ xừạ nhừ thệế , chừ viạ chíủ boủ rạ mạế y chuạ c đoầ ng 1
đệể muạ Phạá p Luạệ n lạà sạo? Tạạ i sạo chuá ng toệ i cạế p cho moạ i
ngừớài [hoạ c việệ n] moệạ t cạá ch voệ điệầ u kiệệạ n? Chíánh lạà víà chừ
viạ muoế n lạà m ngừớài tu luyệệạ n; cạá i tạệ m ạế y coá duà ng bạo
nhiệệ u tiệầ n cuũ ng khoệ ng muạ đừớạc; [đạệ y] lạà Phạệạ t tíánh xuạế t
hiệệạ n; [chíủ khi đoá ] chuá ng toệ i mớái lạà m nhừ thệế nạà y.
Chừ viạ oệ m giừũ tạệ m hừũu cạầ u, chừ viạ phạủ i chạă ng víà
nhừũng điệầ u ạế y mạà đệế n? Trong từ từớủng chừ viạ nghíũ gíà,

1 Đồng: đồng nhân dân tệ Trung Quốc {yuan—nguyên}. Các đơn vị tiền
trong sách này là tiền Trung Quốc.
78 Vấn đề hữu sở cầu
[thíà] tạạ i khoệ ng giạn khạá c nhừũng Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i đệầ u
biệế t hệế t. Bớủi víà hại khạá i niệệạ m thớài-khoệ ng khoệ ng gioế ng
nhạu, từà khoệ ng giạn khạá c mạà nhíàn thíà cạế u thạà nh từ duy
cuủ ạ chừ viạ lạà moệạ t quạá tríành hệế t sừác chạệạ m chạạ p. Từà trừớác
luá c chừ viạ nghíũ, hoạ đạũ coá thệể biệế t đừớạc roầ i; do vạệạ y vớái
nhừũng từ từớủng khoệ ng đuá ng đạắ n cuủ ạ míành, chừ viạ phạủ i
vừát boủ hệế t. Phạệạ t giạ coá giạủ ng duyệệ n phạệạ n; moạ i ngừớài đệầ u
lạà [nhớà] duyệệ n phạệạ n mạà đệế n; đạắ c đừớạc [noá ] roầ i coá thệể lạà
víà chừ viạ [đạá ng] nệệ n đừớạc [noá ]; do vạệạ y chừ viạ phạủ i biệế t
quyá tiệế c, đừàng coá oệ m giừũ tạệ m hừũu cạầ u nạà o hệế t.
Tu luyệệạ n toệ n giạá o trong quạá khừá, Phạệạ t giạ giạủ ng
‘khoệ ng’, cạá i gíà cuũ ng khoệ ng mong nghíũ 1, nhạệạ p ‘khoệ ng moệ n’;
Đạạ o giạ giạủ ng ‘voệ ’, cạá i gíà cuũ ng khoệ ng coá , cuũ ng chạẳ ng muoế n,
cuũ ng chạẳ ng truy cạầ u. Ngừớài luyệệạ n coệ ng giạủ ng: ‘hừũu tạệ m
luyệệạ n coệ ng, voệ tạệ m đạắ c coệ ng’. ÔÔ m giừũ moệạ t chuủ ng tu luyệệạ n
trạạ ng thạá i ‘voệ vi’, chíủ quạn tạệ m tu luyệệạ n tạệ m tíánh chừ viạ,
thíà tạầ ng cuủ ạ chừ viạ sệũ đoệạ t phạá , chừ viạ đạá ng đừớạc gíà thíà
đừớng nhiệệ n sệũ coá . Chừ viạ vừát boủ khoệ ng đừớạc, [thíà] chạẳ ng
đuá ng lạà tạệ m chạế p trừớác lạà gíà? ỞỞ đạệ y chuá ng toệ i từác khạắ c
truyệầ n Phạá p cạo đệế n vạệạ y, tạế t nhiệệ n yệệ u cạầ u đoế i vớái tạệ m
tíánh chừ viạ cuũ ng phạủ i cạo; vạệạ y nệệ n khoệ ng thệể oệ m giừũ tạệ m
hừũu cạầ u mạà đệế n hoạ c Phạá p đừớạc đạệ u.
Đệể coá trạá ch nhiệệạ m vớái moạ i ngừớài, chuá ng toệ i [cạầ n] dạẫ n
moạ i ngừớài thệo con đừớàng [chạệ n] chíánh, Phạá p nạà y [cạầ n]
đừớạc giạủ ng roũ cho chừ viạ. Coá ngừớài khi truy cạầ u thiệệ n
muạ c, thiệệ n muạ c ạế y từạ hoạ lạà m nghệũ n lạạ i, từạ míành phong
kíán lạạ i. Ngoạà i rạ toệ i coà n noá i vớái chừ viạ rạằ ng, trong [giại
đoạạ n] tu luyệệạ n thệế giạn phạá p, thíà hệế t thạủ y cạá c coệ ng nạă ng
xuạế t hiệệạ n đệầ u lạà moệạ t chuủ ng loạạ i bạủ n nạă ng tiệệ n thiệệ n mạà
nhuạ c thạệ n mạng thệo; hiệệạ n nạy chuá ng tạ goạ i lạà ‘coệ ng nạă ng
đạăạ c diạ’. Chuá ng chíủ coá thệể coá ớủ khoệ ng giạn hiệệạ n hừũu nạà y,

1 Chữ tưởng vừa có nghĩa là ‘nghĩ’, vừa có nghĩa là ‘mong muốn’. Không
môn: cửa ‘không’; nhập không môn → đi vào|qua cửa chữ ‘không’
(diễn theo chữ nghĩa bề mặt).
Vấn đề hữu sở cầu 79
phạá t huy tạá c duạ ng trong khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, [coá
thệể ] ừớác chệế đoế i vớái ngừớài thừớàng. Nhừũng tiệể u nạă ng tiệể u
thuạệạ t ạế y chừ viạ truy cạầ u đệể lạà m gíà? Truy cạầ u tớái truy cạầ u
lui, sạu khi sạng [giại đoạạ n] xuạế t thệế giạn phạá p, thíà chuá ng
khoệ ng coá tạá c duạ ng ớủ cạá c khoệ ng giạn khạá c. Đệế n khi tu
luyệệạ n xuạế t thệế giạn phạá p, toạà n boệạ nhừũng coệ ng nạă ng ạế y
đệầ u phạủ i quạă ng đi hệế t, chuá ng đừớạc ệá p nhạệạ p vạà o moệạ t
khoệ ng giạn rạế t thạệ m sạệ u, lừu toầ n ớủ đoá ; sạu nạà y chuá ng
đừớạc duà ng nhừ moệạ t hoầ sớ lừu ghi lạạ i moệạ t quạá tríành tu
luyệệạ n cuủ ạ chừ viạ, [chuá ng] chíủ coá moệạ t tạá c duạ ng ạế y.
Sạu khi bừớác sạng [giại đoạạ n] xuạế t thệế giạn phạá p,
ngừớài tạ phạủ i tu luyệệạ n lạạ i từà đạầ u. Loạạ i thạệ n thệể ạế y chíánh
lạà thạệ n thệể rạ ngoạà i nguũ hạà nh mạà toệ i vừàạ giạủ ng, noá lạà moệạ t
Phạệạ t thệể . Loạạ i thạệ n thệể ạế y lệũ nạà o khoệ ng goạ i lạà Phạệạ t thệể
đừớạc? Phạệạ t thệể ạế y tu luyệệạ n lạạ i từà đạầ u, xuạế t coệ ng nạă ng lạạ i
từà đạầ u; chuá ng khoệ ng đừớạc goạ i lạà ‘coệ ng nạă ng’, mạà đừớạc goạ i
lạà ‘Phạệạ t Phạá p thạầ n thoệ ng’. Chuá ng uy lừạc voệ cuà ng, ừớác chệế
vớái cạá c từàng khoệ ng giạn; [chuá ng] lạà thừá thạệạ t sừạ phạá t huy
tạá c duạ ng; chừ viạ noá i xệm chừ viạ coà n truy cạầ u coệ ng nạă ng
đệể lạà m gíà? Hệẫ lạà ngừớài truy cạầ u coệ ng nạă ng, chừ viạ phạủ i
chạă ng muoế n sừủ duạ ng nới ngừớài thừớàng, hiệể n thiạ nới
ngừớài thừớàng; nệế u khoệ ng thíà chừ viạ muoế n đệể lạà m gíà?
Nhíàn khoệ ng thạế y, rớà khoệ ng đừớạc; ngạy cạủ lạà m vạệạ t trạng
tríá cuũ ng phạủ i tíàm đoầ [đệạ p mạắ t] dệẫ coi chừá! Đạủ m bạủ o lạà ạể n
giạế u trong yá thừác chừ viạ coá suy nghíũ duà ng chuá ng vớái muạ c
đíách ạế y. Chuá ng khoệ ng thệể truy cạầ u nhừ nhừũng kyũ nạă ng
cuủ ạ ngừớài thừớàng đừớạc; chuá ng hoạà n toạà n lạà nhừũng thừá
siệệ u thừớàng, chừ viạ khoệ ng thệể lạế y chuá ng hiệể n thiạ nới
ngừớài thừớàng đừớạc. Bạủ n thạệ n [tạệ m] hiệể n thiạ lạà moệạ t loạạ i
tạệ m chạế p trừớác rạế t mạạ nh, tạệ m hệế t sừác khoệ ng toế t, lạà tạệ m
[chạế p trừớác] mạà ngừớài tu luyệệạ n phạủ i boủ . Chừ viạ muoế n
duà ng chuá ng đệể kiệế m tiệầ n, muoế n duà ng chuá ng đệể phạá t tạà i,
[duà ng] khi phạế n đạế u cạá nhạệ n đệể đạạ t đừớạc nhừũng muạ c tiệệ u
nới ngừớài thừớàng cuủ ạ chừ viạ; nhừ thệế cạà ng khoệ ng thệể

80 Vấn đề hữu sở cầu

đừớạc. Đoá lạà duà ng nhừũng thừá ớủ cạo tạầ ng đệể cạn nhiệẫ u đệế n
xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, phạá hoạạ i xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng; yá
từớủng ạế y rạế t xạế u; do đoá khoệ ng đừớạc phệá p tuyà tiệệạ n sừủ
duạ ng.
Thoệ ng thừớàng chuá ng tạ xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng phạầ n
nhiệầ u ớủ hại đạầ u: trệủ con vạà ngừớài cạo tuoể i. Đạăạ c biệệạ t lạà cạá c
cuạ bạà cạo tuoể i; thoệ ng thừớàng cạá c cuạ bạà giừũ vừũng tạệ m tíánh,
ớủ nới ngừớài thừớàng khoệ ng coá tạệ m chạế p trừớác. Sạu khi
coệ ng nạă ng xuạế t hiệệạ n, cạá c cuạ bạà dệẫ từạ chuủ , vạà khoệ ng coá tạệ m
lyá hiệể n thiạ. Tạạ i sạo ngừớài trệủ tuoể i khoệ ng dệẫ xuạế t hiệệạ n
[coệ ng nạă ng]? Nhạế t lạà nạm thạnh niệệ n; [víà] hoạ muoế n phạế n
đạế u hệế t míành nới xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, [hoạ ] coà n muoế n
đạạ t đừớạc muạ c tiệệ u nạà y khạá c! Đệế n khi coệ ng nạă ng xuạế t
hiệệạ n, thíà vạệạ n duạ ng noá , đệể thừạc hiệệạ n muạ c đíách cuủ ạ hoạ ; coi
noá nhừ moệạ t loạạ i bạủ n sừạ đệể thừạc hiệệạ n muạ c đíách cuủ ạ hoạ ,
việệạ c ạế y tuyệệạ t đoế i khoệ ng đừớạc phệá p; do vạệạ y hoạ khoệ ng xuạế t
hiệệạ n coệ ng nạă ng.
Việệạ c tu luyệệạ n khoệ ng thệể lạà troà đuà ạ con trệủ , cuũ ng
khoệ ng phạủ i lạà kyũ nạă ng nới ngừớài thừớàng; [noá ] lạà việệạ c
nghiệệ m tuá c phi thừớàng. Chừ viạ muoế n tu hạy khoệ ng, chừ viạ
coá thệể tu hạy khoệ ng, [điệầ u ạế y] hoạà n toạà n xệá t trệệ n việệạ c chừ
viạ đệầ cạo tạệ m tíánh rạ sạo. Nệế u mạà moệạ t cạá nhạệ n quạủ thạệạ t
coá thệể cạầ u coệ ng nạă ng mạà đừớạc, thíà vạệạ y lạà hoủ ng roầ i. Chừ viạ
sệũ thạế y viạ nạà y [đoế i vớái] tu luyệệạ n hạy khoệ ng tu luyệệạ n, thíà
hoạà n toạà n khoệ ng coá nghíũ tớái điệầ u nạà y. Bớủi víà tạệ m tíánh viạ
nạà y đạăạ t trệệ n cớ sớủ [tạệ m tíánh] ngừớài thừớàng, coệ ng nạă ng
cuũ ng lạà từà truy cạầ u [roầ i coá ], việệạ c xạế u nạà o viạ ạế y cuũ ng coá thệể
lạà m. Trong ngạệ n hạà ng coá toạà n lạà tiệầ n, lạế y đi moệạ t chuá t;
trệệ n phoế coá toạà n vệá soế , cạầ m ngạy giạủ i nhạế t. Tạạ i sạo khoệ ng
coá việệạ c nhừ thệế toầ n tạạ i? Coá khíá coệ ng sừ giạủ ng: ‘Khoệ ng coi
troạ ng đừác thíà khi xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng dệẫ lạà m việệạ c xạế u’.
Toệ i noá i rạằ ng đoá lạà cạệ u noá i sại lạầ m, hoạà n toạà n khoệ ng coá
chuyệệạ n ạế y. [Nệế u] chừ viạ khoệ ng coi troạ ng đừác, khoệ ng tu
tạệ m tíánh, thíà hoạà n toạà n khoệ ng xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng. Coá

Vấn đề hữu sở cầu 81

ngừớài tạệ m tíánh toế t, ớủ trệệ n tạầ ng ạế y moệạ t khi xuạế t hiệệạ n coệ ng
nạă ng, [nhừng] sạu đoá viạ nạà y khoệ ng từạ chuủ vừũng chạắ c, đạũ
phạạ m nhừũng việệạ c khoệ ng nệệ n lạà m; coá toầ n tạạ i hiệệạ n từớạng
nhừ thệế . Nhừng viạ nạà y hệẫ lạà m điệầ u xạế u, thíà coệ ng nạă ng suy
yệế u hoạăạ c mạế t. Khi đạũ mạế t thíà víũnh việẫ n mạế t; ngoạà i rạ,
nghiệệ m troạ ng nhạế t lạà [noá ] coá thệể lạà m ngừớài tạ khớủi tạệ m
chạế p trừớác.
Coá khíá coệ ng sừ giạủ ng rạằ ng, hoạ c coệ ng cuủ ạ hoạ bạ ngạà y
coá thệể chừũạ bệệạ nh, nạă m ngạà y coá thệể chừũạ bệệạ nh; nhừ lạà m
quạủ ng cạá o vạệạ y; [nệệ n chạă ng] goạ i đoá lạà ‘thừớng mạạ i khíá
coệ ng’. Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, chừ viạ lạà moệạ t ngừớài
thừớàng, chừ viạ phạá t khíá moệạ t cạá i lạà coá thệể triạ hệế t bệệạ nh cho
ngừớài khạá c chạă ng? Trệệ n thạệ n thệể ngừớài thừớàng cuũ ng coá
khíá, chừ viạ cuũ ng coá khíá; chừ viạ vừàạ mớái luyệệạ n coệ ng, bạế t
quạá mớái chíủ khại mớủ huyệệạ t lạo cung, coá thệể nạạ p khíá phạá t
khíá. Khi chừ viạ triạ bệệạ nh cho ngừớài khạá c, trệệ n thạệ n ngừớài
ạế y cuũ ng lạà khíá, coá lệũ [khíá cuủ ạ hoạ ] lạạ i triạ [bệệạ nh] cho chừ viạ
cuũ ng nệệ n! Giừũạ khíá vạà khíá vớái nhạu nạà o coá tạá c duạ ng ừớác
chệế gíà? Khíá hoạà n toạà n khoệ ng triạ bệệạ nh đừớạc. Ngoạà i rạ khi
chừ viạ triạ bệệạ nh cho hoạ , chừ viạ vạà bệệạ nh nhạệ n híành thạà nh
moệạ t trừớàng; khíá bệệạ nh trệệ n thạệ n bệệạ nh nhạệ n đệầ u chạạ y sạng
thạệ n thệể chừ viạ, [hại bệệ n] nhiệầ u nhừ nhạu; tuy rạằ ng goế c
[bệệạ nh] ớủ trệệ n thạệ n cuủ ạ hoạ , [nhừng nệế u] khíá bệệạ nh nhiệầ u
quạá thíà cuũ ng lạà m chừ viạ mạắ c bệệạ nh. Moệạ t khi chừ viạ nhạệạ n
thạế y [míành] coá thệể triạ bệệạ nh, thíà chừ viạ sệũ mớủ cừủạ triạ bệệạ nh
cho ngừớài tạ; ại đệế n cuũ ng khoệ ng từà choế i, chừ viạ sệũ khớủi
tạệ m chạế p trừớác. Chừũạ bệệạ nh đừớạc cho ngừớài, quạủ lạà cạo
hừáng! Tạạ i sạo coá thệể chừũạ đừớạc bệệạ nh? Chừ viạ chạẳ ng hệầ
nghíũ [tạạ i sạo nhừ vạệạ y]; trệệ n thạệ n cạá c khíá coệ ng sừ giạủ đệầ u
coá phuạ thệể , đệể chừ viạ tin, [hoạ ] cạế p cho chừ viạ moệạ t chuá t tíán
từác. Chừ viạ triạ [bệệạ nh] 3 lạầ n, 5 lạầ n, 8 lạầ n, hoạăạ c 10 lạầ n lạà hệế t.
Noá lạà moệạ t dạạ ng tiệệ u hạo nạă ng lừớạng; từà đoá trớủ đi chuá t
nạă ng lừớạng ạế y cuũ ng chạẳ ng coà n. Bạủ n thạệ n chừ viạ khoệ ng coá
coệ ng, hoủ i lạế y coệ ng từà đạệ u đạệ y? Khíá coệ ng sừ chuá ng toệ i đạũ

82 Vấn đề hữu sở cầu

trạủ i quạ hạà ng chuạ c nạă m tu luyệệạ n; tu Đạạ o trong quạá khừá
khoệ ng dệẫ chuá t nạà o. Khoệ ng vừũng thệo phạá p moệ n chạệ n
chíánh, mạà tu thệo thiệệ n moệ n, tu thệo tiệể u đạạ o, thíà quạủ
thừạc rạế t khoá .
Chừ viạ thạế y moệạ t soế đạạ i khíá coệ ng sừ dạnh tiệế ng lạẫ y
lừàng; [hoạ ] phạủ i tu hạà ng chuạ c nạă m, mớái xuạế t rạ đừớạc chuá t
coệ ng ạế y thoệ i. Chừ viạ chừạ hệầ tu, [chíủ] thạm giạ lớáp hoạ c tạệạ p
lạà chừ viạ coá coệ ng? Đạệ u coá chuyệệạ n nhừ thệế ? Từà đoá trớủ đi
chừ viạ đạũ sinh rạ tạệ m chạế p trừớác. Hệẫ xuạế t hiệệạ n tạệ m chạế p
trừớác roầ i, [khi] chừ viạ triạ bệệạ nh khoệ ng đừớạc, chừ viạ thạế y
rạế t lo. Coá ngừớài víà muoế n bạủ o vệệạ dạnh [tiệế ng] bạủ n thạệ n,
khi triạ bệệạ nh cho ngừớài tạ thạệạ m chíá coà n nghíũ nhừũng gíà?
‘Bệệạ nh nạà y toệ i xin nhạệạ n, đệể ngừớài kiạ khoủ i bệệạ nh’. Đoá đạệ u
phạủ i xuạế t phạá t từà tạệ m từà bi; cạá i tạệ m dạnh lớại ngừớài ạế y
chừạ hệầ dừát boủ ; hoạà n toạà n khoệ ng xuạế t hiệệạ n tạệ m từà bi.
Ngừớài ạế y sớạ mạế t dạnh [tiệế ng]; khoệ ng nhiạn đừớạc, thạà từạ
míành chiạu bệệạ nh kiạ coà n hớn biạ mạế t dạnh [tiệế ng]; tạệ m cạầ u
dạnh quạủ lạà mạạ nh mệũ ! Nguyệệạ n voạ ng cuủ ạ ngừớài nạà y vừàạ
xuạế t rạ, toế t thoệ i, bệệạ nh kiạ lạệạ p từác biạ chuyệể n hoạá sạng thạệ n
cuủ ạ ngừớài ạế y; thạệạ t sừạ coá cạá i tạá c duạ ng ạế y; ngừớài nạà y vệầ
nhạà chiạu bệệạ nh; ngừớài tạ khoủ i bệệạ nh; sạu khi triạ bệệạ nh cho
ngừớài khạá c, ngừớài nạà y vệầ nhạà lạệ m bệệạ nh chiạu khoệ n thạế u.
Chừ viạ thạế y bệệạ nh triạ đừớạc roầ i, ngừớài tạ lạạ i goạ i míành moệạ t
tiệế ng ‘khíá coệ ng sừ’, chừ viạ [cạủ m] thạế y quạủ lạà dừớng dừớng
từạ đạắ c, khoạn khoạá i voệ cuà ng. Đoá chạẳ ng phạủ i tạệ m chạế p
trừớác lạà gíà? Khi triạ [bệệạ nh] khoệ ng đừớạc thíà guạ c đạầ u uủ doệạ t;
đoá chạẳ ng phạủ i tạệ m dạnh lớại đạng khớủi tạá c duạ ng lạà gíà?
Ngoạà i rạ chừ viạ thạế y rạằ ng khíá bệệạ nh cuủ ạ bệệạ nh nhạệ n đệầ u
chạạ y sạng thạệ n cuủ ạ chừ viạ. Viạ khíá coệ ng sừ giạủ kiạ dạạ y chừ
viạ bạà i xuạế t rạ ngoạà i nhừ thệế nạà o; toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng,
hoạà n toạà n khoệ ng bạà i xuạế t đừớạc, moệạ t chuá t cuũ ng khoệ ng;
bớủi víà từạ thạệ n chừ viạ khoệ ng coá nạă ng lừạc phạệ n biệệạ t khíá toế t
khíá xạế u. Dạầ n dạầ n, trong toạà n thạệ n chừ viạ lạà đện; đoá chíánh
lạà nghiệệạ p lừạc.

Vấn đề hữu sở cầu 83

 Khi tu luyệệạ n moệạ t cạá ch chạệ n chíánh, chừ viạ phạủ i gạăạ p
thừủ thạá ch gạy go; chừ viạ lạà m sạo đạệ y? Chừ viạ phạủ i chiạu
bạo nhiệệ u khoể mớái coá thệể chuyệể n hoạá noá thạà nh vạệạ t chạế t
mạà u trạắ ng? Rạế t khoá ; đạăạ c biệệạ t ngừớài coá cạă n cớ cạà ng toế t thíà
cạà ng dệẫ xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y. Coá ngừớài nhạế t mừạc truy cạầ u
triạ bệệạ nh, triạ bệệạ nh. Chừ viạ hừũu sớủ cạầ u, con đoệạ ng vạệạ t kiạ
liệầ n thạế y, noá liệầ n gạắ n [noá ] lệệ n [thạệ n chừ viạ]; đoá chíánh lạà
phuạ thệể . Chạẳ ng phạủ i chừ viạ muoế n triạ bệệạ nh? [Noá ] sệũ giuá p
chừ viạ triạ [bệệạ nh]. Nhừng noá khoệ ng phạủ i lạà khoệ ng coá
duyệệ n cớá gíà mạà giuá p chừ viạ triạ [bệệạ nh], bạế t thạế t giạủ bạế t
đạắ c, rạế t nguy hiệể m; roế t cuoệạ c thíà chừ viạ đạũ chiệệ u mớài noá
đệế n; chừ viạ coà n tu luyệệạ n gíà nừũạ đạệ y? Tạế t cạủ lạà hệế t roầ i.
Coá moệạ t soế ngừớài coá cạă n cớ toế t đạũ duà ng cạă n cớ cuủ ạ
bạủ n thạệ n mạà đoể i lạế y nghiệệạ p ngừớài khạá c. Viạ kiạ coá bệệạ nh,
nghiệệạ p lừạc cuủ ạ hoạ lớán, chừ viạ chừũạ xong cho moệạ t bệệạ nh
nhạệ n nạăạ ng, chừ viạ vệầ nhạà thạế y rạế t đoẫ i khoá chiạu! Trừớác
đạệ y chuá ng tạ coá nhiệầ u ngừớài chừũạ cho bệệạ nh nhạệ n roầ i coá
cạủ m giạá c thệế nạà y: bệệạ nh nhạệ n thíà khoủ i, coà n chừ viạ vệầ nhạà
lạệ m bệệạ nh nạăạ ng. Sạu moệạ t thớài giạn, nghiệệạ p lừạc hoạá n
chuyệể n nhiệầ u lệệ n, chừ viạ đoể i đừác lạế y nghiệệạ p lừạc ngừớài tạ;
‘bạế t thạế t bạế t đạắ c’ mạà . Đạà nh rạằ ng [điệầ u] chừ viạ muoế n nhạệạ n
lạà bệệạ nh, nhừng cuũ ng phạủ i duà ng đừác mạà trạo đoể i lạế y
nghiệệạ p. Trong vuũ truạ nạà y coá moệạ t [Phạá p] lyá, rạằ ng bạủ n thạệ n
chừ viạ muoế n gíà, thíà ại cuũ ng quạủ n khoệ ng đừớạc, cuũ ng khoệ ng
thệể noá i chừ viạ lạà toế t. Trong vuũ truạ coá điệầ u đạăạ c điạnh, rạằ ng
hệẫ ại coá nhiệầ u nghiệệạ p lừạc thíà đoá lạà ngừớài xạế u. Chừ viạ duà ng
cạă n cớ bạủ n thạệ n đệể hoạá n chuyệể n lạế y nghiệệạ p lừạc cuủ ạ hoạ ;
[khi] nghiệệạ p lừạc nhiệầ u thíà chừ viạ coà n tu luyệệạ n gíà nừũạ? Cạă n
cớ hoạà n chíủnh cuủ ạ chừ viạ đạũ biạ hoạ huyủ mạế t. Chạẳ ng đạá ng
sớạ ừ? Ngừớài kiạ khoủ i bệệạ nh, hoạ thạế y thoạủ i mạá i; coà n chừ viạ
vệầ nhạà thạế y chiạu khoệ n thạế u. Chừ viạ chừũạ lạà nh hại bệệạ nh
nhạệ n ung thừ, thíà chừ viạ phạủ i từạ thệế choẫ cuủ ạ hoạ ; điệầ u ạế y
nguy hiệể m khoệ ng? Noá đuá ng lạà nhừ thệế đạế y; nhiệầ u ngừớài
khoệ ng hiệể u đạạ o lyá trong việệạ c nạà y.

84 Vấn đề hữu sở cầu

 Coá moệạ t soế khíá coệ ng sừ giạủ , chừ viạ khoệ ng nệệ n thạế y
thạnh dạnh cuủ ạ hoạ to lớán, coá dạnh [tiệế ng] khoệ ng nhạế t
điạnh lạà minh bạạ ch. Ngừớài thừớàng biệế t đừớạc gíà? Nhiệầ u
ngừớài cừá noá i gioế ng nhừ thệế liệầ n [coá ngừớài] tin thệo. Chừ
viạ dạẫ u thạế y hoạ đạng lạà m nhừ thệế hiệệạ n nạy; hoạ khoệ ng chíủ
hạạ i ngừớài, mạà hoạ coà n hạạ i bạủ n thạệ n hoạ ; quạ moệạ t hại nạă m
chừ viạ sệũ thạế y hoạ [trớủ thạà nh] nhừ thệế nạà o; tu luyệệạ n khoệ ng
cho phệá p phạá hoạạ i nhừ thệế . Tu luyệệạ n coá thệể triạ bệệạ nh;
nhừng khoệ ng phạủ i duà ng đệể triạ bệệạ nh. Noá lạà moệạ t dạạ ng siệệ u
thừớàng, chừá khoệ ng phạủ i kyũ nạă ng nới ngừớài thừớàng chuá ng
tạ; chừ viạ tuyệệạ t đoế i khoệ ng đừớạc phệá p tuyà tiệệạ n lạế y noá rạ
phạá hoạạ i. Hiệệạ n nạy nhừũng khíá coệ ng sừ giạủ kiạ đạũ lạà m nệệ n
moệạ t [vuà ng] oệ yệệ n chừớáng khíá; lạế y khíá coệ ng lạà m thuủ đoạạ n
cạầ u dạnh phạá t tạà i; hoạ đạũ tạạ o nệệ n moệạ t đoạà n thệể tạà ạá c [đệể ]
khuệế ch trừớng thệế lừạc; đoệ ng gạế p boệạ i lạầ n nhừũng khíá coệ ng
sừ chạệ n chíánh; ngừớài thừớàng đệầ u noá i nhừ thệế , lạà m nhừ
thệế , hoủ i chừ viạ coá tin thệo? Cho rạằ ng khíá coệ ng chíánh lạà
nhừ thệế ; khoệ ng phạủ i vạệạ y. Điệầ u toệ i giạủ ng mớái lạà [Phạá p] lyá
chạệ n chíánh.
Khi ngừớài thừớàng phạá t sinh cạá c chuủ ng quạn hệệạ xạũ hoệạ i
giừũạ ngừớài vớái ngừớài, víà lớại íách cạá nhạệ n mạà lạà m điệầ u xạế u,
mạắ c nớạ [ngừớài tạ], nệệ n phạủ i chiạu [khoể ] đệể boầ i thừớàng.
Chạẳ ng hạạ n noá i, chừ viạ tuyà tiệệạ n triạ [bệệạ nh], chừ viạ coá thệể
thạệạ t sừạ triạ hệế t, hoủ i điệầ u ạế y coá đừớạc phệá p khoệ ng? ‘Phạệạ t voệ
xừá bạế t tạạ i’, coá nhiệầ u chừ Phạệạ t nhừ vạệạ y tạạ i sạo khoệ ng lạà m
việệạ c ạế y? Hoạ lạà m nhạệ n loạạ i [soế ng] thoạủ i mạá i thíà toế t quạá !
Sạo hoạ khoệ ng lạà m? Nghiệệạ p lừạc cuủ ạ từạ thạệ n, con ngừớài
phạủ i hoạà n trạủ ; ại cuũ ng khoệ ng dạá m phạá hoạạ i [Phạá p] lyá nạà y.
Moệạ t ngừớài trong quạá tríành tu luyệệạ n, coá thệể xuạế t phạá t từà
tạệ m từà bi mạà giuá p đớũ ngừớài khạá c đoệ i lạầ n; nhừng cuũ ng chíủ
lạà tríà hoạũ n bệệạ nh. Hiệệạ n nạy chừ viạ khoệ ng chiạu toệạ i [khoể ],
sạu nạà y chiạu toệạ i; hoạăạ c lạà giuá p chừ viạ hoạá n chuyệể n: chừ viạ
khoệ ng mạắ c bệệạ nh nhừng chừ viạ mạế t tiệầ n, gạăạ p nạạ n; coá thệể
lạà vạệạ y. Lạà m việệạ c ạế y moệạ t cạá ch thạệạ t sừạ, giuá p chừ viạ tiệệ u boủ

Vấn đề hữu sở cầu 85

nghiệệạ p ngạy từác thớài, [việệạ c ạế y] chíủ hạạ n cuoệạ c cho nhừũng
ngừớài tu luyệệạ n; nhừng khoệ ng thệể lạà m giuá p ngừớài thừớàng.
Tạạ i đạệ y toệ i khoệ ng giạủ ng vệầ [Phạá p] lyá cuủ ạ giạ [phạá i] chuá ng
tạ [mạà thoệ i]; toệ i đạng đạà m [luạệạ n] vệầ chạệ n lyá cuủ ạ toạà n vuũ
truạ chuá ng tạ; toệ i đạng đạà m [luạệạ n] vệầ tíành huoế ng thừạc tệế
cuủ ạ giớái tu luyệệạ n.
ỞỞ đạệ y chuá ng toệ i khoệ ng dạạ y chừ viạ triạ bệệạ nh, chuá ng toệ i
dạẫ n chừ viạ thệo đừớàng lớán, đừớàng chíánh; đừạ chừ viạ lệệ n
cạo. Do đoá ớủ trệệ n lớáp toệ i đệầ u giạủ ng rạằ ng cạá c đệệạ từủ Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p khoệ ng đừớạc phệá p đi coi bệệạ nh; chừ viạ đi coi
bệệạ nh thíà khoệ ng phạủ i lạà ngừớài cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p
cuủ ạ toệ i. Víà chuá ng toệ i đừạ chừ viạ lệệ n cạo thệo đừớàng chíánh,
trong quạá tríành tu luyệệạ n thệế giạn phạá p liệệ n tuạ c giuá p chừ
viạ tiạnh hoạá thạệ n thệể , tiạnh hoạá thạệ n thệể , tiạnh hoạá thạệ n thệể ,
cho đệế n khi đừớạc vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng chuyệể n hoạá
hoạà n toạà n. [Nệế u] chừ viạ vạẫ n nạạ p lệệ n thạệ n cuủ ạ míành nhừũng
thừá [mạà u] đện ạế y, hoủ i chừ viạ tu luyệệạ n sạo đạệ y? Noá lạà
nghiệệạ p lừạc mạà ! Hoạà n toạà n khoệ ng thệể tu luyệệạ n đừớạc nừũạ.
Đệể chừ viạ [nạạ p] nhiệầ u quạá , [thíà] chừ viạ chiạu đừạng khoệ ng
noể i; chiạu khoể quạá nhiệầ u thíà chừ viạ khoệ ng thệể tu; đoá chíánh
lạà đạạ o lyá. Toệ i đừạ Đạạ i Phạá p nạà y truyệầ n rạ [coệ ng chuá ng], coá
thệể chừ viạ chừạ biệế t đừớạc toệ i đạng truyệầ n điệầ u gíà. Đạạ i
Phạá p nạà y đạũ coá thệể truyệầ n rạ thíà phạủ i coá biệệạ n phạá p bạủ o hoệạ
noá . Nệế u chừ viạ đi coi bệệạ nh cho ngừớài tạ, thíà tạế t cạủ nhừũng
gíà tu luyệệạ n đừớạc cạà i trệệ n thạệ n thệể chừ viạ, Phạá p thạệ n cuủ ạ
toệ i sệũ thu hoầ i toạà n boệạ . Khoệ ng thệể đệể chừ viạ chíủ víà dạnh lớại
mạà tuyà tiệệạ n huyủ hoạạ i nhừũng thừá trạệ n quyá ạế y. Đạũ khoệ ng
lạà m thệo yệệ u cạầ u cuủ ạ Phạá p, [chừ viạ] khoệ ng lạà ngừớài cuủ ạ
Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i; thạệ n thệể cuủ ạ chừ viạ sệũ luà i
lạạ i trớủ vệầ viạ tríá ngừớài thừớàng, nhừũng thừá khoệ ng toế t cuũ ng
quạy trớủ lạạ i chừ viạ, bớủi víà chừ viạ muoế n lạà m ngừớài thừớàng.
Bạắ t đạầ u từà hoệ m quạ sạu khi nghệ bạà i hoạ c xong, rạế t
nhiệầ u ngừớài chuá ng tạ cạủ m thạế y thạệ n nhệạ nhạà ng. Nhừng
moệạ t soế rạế t íát nhừũng ngừớài bệệạ nh nạăạ ng [cạầ n] xừủ lyá trừớác,

86 Vấn đề hữu sở cầu

hoệ m quạ bạắ t đạầ u thạế y rạế t khoá chiạu đừạng. Hoệ m quạ sạu
khi toệ i lạế y xuoế ng nhừũng thừá khoệ ng toế t cuủ ạ thạệ n thệể moạ i
ngừớài, đạạ i đạ soế chuá ng tạ đệầ u cạủ m thạế y thạệ n nhệạ nhạà ng,
thạệ n thệể hệế t sừác thoạủ i mạá i. Nhừng trong vuũ truạ nạà y cuủ ạ
chuá ng tạ coá moệạ t [Phạá p] lyá goạ i lạà ‘bạế t thạế t bạế t đạắ c’, khoệ ng
thệể giuá p chừ viạ hạạ hệế t toạà n boệạ xuoế ng đừớạc, chừ viạ mạà
khoệ ng phạủ i chiạu đừạng moệạ t chuá t thíà tuyệệạ t đoế i khoệ ng đừớạc
phệá p. Nghíũạ lạà nguyệệ n nhạệ n cạă n bạủ n cuủ ạ bệệạ nh chừ viạ vạà
nguyệệ n nhạệ n cạă n bạủ n cuủ ạ nhừũng thừá khoệ ng toế t cuủ ạ chừ viạ
đệầ u đừớạc chuá ng toệ i giuá p chừ viạ lạế y boủ đi; nhừng chừ viạ
vạẫ n coà n moệạ t trừớàng bệệạ nh. Khi thiệệ n muạ c khại mớủ ớủ tạầ ng
rạế t thạế p, thíà thạế y đừớạc trong thạệ n thệể coá moệạ t vạà i cuạ c khíá
đện, khíá bệệạ nh vạể n đuạ c; noá lạà moệạ t cuạ c khíá đện đạũ coệ đạăạ c coá
noầ ng đoệạ rạế t cạo; đệế n luá c noá toạủ rạ thíà sệũ sung mạũ n khạắ p
toạà n thạệ n thệể chừ viạ.
Bạắ t đạầ u từà hoệ m nạy, coá ngừớài sệũ cạủ m thạế y toạà n thạệ n
phạá t lạạ nh, gioế ng nhừ mạắ c cạủ m mạạ o nạăạ ng, coá thệể xừớng
coế t đạu khạắ p cạủ . Đạạ i đạ soế sệũ cạủ m giạá c coá choẫ khoá chiạu
[trong ngừớài], chạệ n nhừác, đạầ u choạá ng vạá ng. Choẫ mạà
trừớác đạệ y chừ viạ mạắ c bệệạ nh coá thệể cho rạằ ng đạũ từàng luyệệạ n
khíá coệ ng mạà khoủ i, cuũ ng coá thệể đạũ coá khíá coệ ng sừ chừũạ
khoủ i, nhừng [nạy bệệạ nh] lạạ i xuạế t hiệệạ n trớủ lạạ i. Đoá lạà víà hoạ
khoệ ng chừũạ hệế t cho chừ viạ, chíủ tríà hoạũ n lạạ i vệầ sạu; coà n tạạ i
viạ tríá ạế y, chừ viạ nạy khoệ ng mạắ c [bệệạ nh], mạà từớng lại mạắ c
[bệệạ nh]. Chuá ng toệ i đệầ u moi noá lệệ n, đệầ u đạể y noá hạẳ n rạ, gớũ
boủ noá rạ từà goế c rệẫ . Nhừ vạệạ y, coá thệể chừ viạ cạủ m thạế y nhừ
bệệạ nh cuũ tạá i phạá t; đoá lạà toế ng khừá nghiệệạ p từà cạă n bạủ n, vạệạ y
nệệ n chừ viạ sệũ coá phạủ n ừáng; coá ngừớài coá phạủ n ừáng cuạ c boệạ ,
choẫ nạà y khoá chiạu, choẫ kiạ khoá chiạu, đuủ loạạ i khoá chiạu, đệầ u
sệũ xạủ y đệế n, [tạế t cạủ ] đệầ u lạà bíành thừớàng. Toệ i noá i vớái moạ i
ngừớài, bạế t kệể khoá chiạu nhừ thệế nạà o, [chừ viạ] nhạế t điạnh
phạủ i kiệệ n tríà đệế n nghệ giạủ ng bạà i, chíủ cạầ n chừ viạ đi vạà o
giạủ ng đừớàng [lớáp hoạ c nạà y], thíà triệệạ u chừáng [bệệạ nh] nạà o
cuủ ạ chừ viạ cuũ ng mạế t; sệũ khoệ ng xuạế t hiệệạ n bạế t kệể nguy

Vấn đề hữu sở cầu 87

hiệể m gíà. Coá điệể m nạà y, [toệ i] noá i vớái moạ i ngừớài rạằ ng, cạá i mạà
chừ viạ cho lạà “bệệạ nh” ạế y dạẫ u nạăạ ng đệế n đạệ u, thíà hy voạ ng
rạằ ng chừ viạ đệầ u kiệệ n tríà đệế n [hoạ c]; Phạá p rạế t khoá đừớạc.
Khi chừ viạ cạà ng thạế y khoá chiạu thíà từác lạà ‘vạệạ t cừạc tạế t phạủ n’,
toạà n boệạ thạệ n thệể chừ viạ cạầ n đừớạc tiạnh hoạá hệế t, cạầ n phạủ i
đừớạc tiạnh hoạá toạà n boệạ . Goế c cuủ ạ bệệạ nh đạũ đừớạc dừát boủ , chíủ
coà n chuá t dừ khíá đện kiạ đệể noá từạ chạạ y xuạế t rạ, đệể cho chừ
viạ chiạu moệạ t chuá t khoá khạă n, chiạu moệạ t chuá t toệạ i [khoể ] ạế y mạà
thoệ i; chừ viạ mạà khoệ ng chiạu đừạng moệạ t chuá t nạà o thíà khoệ ng
thệể đừớạc.
Trong xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, chíủ víà dạnh lớại, trạnh
đoạạ t giừũạ ngừớài vớái ngừớài, chừ viạ ạă n khoệ ng ngon nguủ
khoệ ng yệệ n, thạệ n thệể chừ viạ đạũ khoệ ng coà n rạ híành nừũạ: ớủ
khoệ ng giạn khạá c mạà nhíàn thạệ n thệể chừ viạ, thíà xừớng coế t
kiạ, khuá c nạà o cuũ ng đệầ u [mạà u] đện. Vớái thạệ n thệể nhừ thệế ,
moệạ t khi giuá p chừ viạ tiạnh hoạá mạà khoệ ng coá chuá t phạủ n ừáng
nạà o thíà cuũ ng khoệ ng thệể đừớạc; do vạệạ y chừ viạ phạủ i coá phạủ n
ừáng. Coá ngừớài coà n biạ miệệạ ng noệ n troệ n thạá o. Trừớác đạệ y coá
nhiệầ u hoạ c việệ n cạá c điạạ phừớng việế t cho toệ i trong bạà i tạệ m
đạắ c thệể hoệạ i: ‘Thừạ Sừ phuạ , con từà luá c rạ khoủ i lớáp hoạ c trớủ
vệầ nhạà , trệệ n đừớàng cừá liệệ n tuạ c tíàm nhạà vệệạ sinh, tíàm suoế t
cho đệế n khi vệầ nhạà ’. Bớủi víà noệạ i tạạ ng đệầ u cạầ n phạủ i đừớạc
tiạnh hoạá . Coá moệạ t soế viạ cạá biệệạ t thíà nguủ , toệ i giạủ ng xong thíà viạ
ạế y cuũ ng tíủnh giạế c. Tạạ i sạo vạệạ y? Bớủi víà trong soạ nạũ o viạ ạế y coá
bệệạ nh, cạầ n phạủ i điệầ u chíủnh. Hệẫ điệầ u chíủnh boệạ nạũ o, thíà hoạ
khoệ ng thệể chiạu đừớạc; do đoá cạầ n cho hoạ vạà o trạạ ng thạá i mệệ
mạn bạế t tíủnh, đệể hoạ khoệ ng hạy biệế t. Nhừng boệạ phạệạ n thíánh
giạá c moệạ t soế ngừớài khoệ ng coá vạế n đệầ gíà; hoạ nguủ rạế t sạy,
nhừng moệạ t chừũ cuũ ng khoệ ng boủ soá t, [hoạ ] nghệ đừớạc hệế t;
ngừớài nạà y sạu đoá tinh thạầ n phạế n khớủi lệệ n, khoệ ng nguủ hại
ngạà y cuũ ng khoệ ng thạế y mệệạ t moủ i. Tạế t cạủ đệầ u lạà nhừũng trạạ ng
thạá i khạá c nhạu, đệầ u cạầ n điệầ u chíủnh hệế t; toạà n boệạ thạệ n thệể
cạầ n đừớạc tiạnh hoạá cho chừ viạ.

88 Vấn đề hữu sở cầu

 [Lạà ] ngừớài tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p [moệạ t cạá ch]
chạệ n chíánh, khi chừ viạ coá thệể vừát boủ tạệ m [chạế p trừớác],
[thíà] từà nạy trớủ đi sệũ đệầ u coá phạủ n ừáng. [Coà n vớái] ngừớài
chạẳ ng vừát boủ tạệ m ạế y, trệệ n miệệạ ng hoạ noá i đạũ dừát boủ roầ i,
thừạc tệế hoạ hoạà n toạà n chừạ vừát boủ , do vạệạ y rạế t khoá lạà m
[tiạnh hoạá cho hoạ ]. Cuũ ng coá moệạ t soế ngừớài vệầ sạu nạà y mớái
hiệể u rạ noệạ i dung bạà i toệ i giạủ ng, hoạ [mớái] vừát boủ , thạệ n thệể
[mớái] tiạnh hoạá ; ngừớài khạá c đệầ u lạà thạệ n nhệạ nhạà ng, hoạ
mớái bạắ t đạầ u [đừớạc] khoủ i bệệạ nh, mớái bạắ t đạầ u thạế y khoá
chiạu. ỞỞ lớáp hoạ c nạà o cuũ ng coá nhừũng viạ thuạ t hạệạ u nhừ thệế ,
ngoệạ tíánh hới kệá m; vạệạ y nệệ n chừ viạ coá gạăạ p bạế t kệể tíành
huoế ng nạà o thíà cuũ ng đệầ u lạà bíành thừớàng. Tạạ i cạá c điạạ
phừớng khạá c trong khi giạủ ng bạà i, đệầ u xuạế t hiệệạ n tíành
huoế ng nạà y: coá ngừớài thạế y rạế t khoá chiạu, phuủ phuạ c trệệ n ghệế
chạẳ ng dạệạ y, đớại toệ i từà trệệ n buạ c giạủ ng xuoế ng triạ [bệệạ nh] cho
hoạ . Toệ i sệũ chạẳ ng đoệạ ng thuủ triạ [bệệạ nh], chíủ coá moệạ t quạn 1 mạà
chừ viạ chạẳ ng quạ noể i; sạu nạà y khi từạ míành tu luyệệạ n chừ viạ
sệũ gạăạ p nhiệầ u đạạ i nạạ n nừũạ; cạá i nạà y chạẳ ng quạ noể i, thíà chừ
viạ tu luyệệạ n lạà m sạo đừớạc? Moệạ t chuyệệạ n nhoủ ạế y mạà chừ viạ
khoệ ng vừớạt quạ noể i lạà sạo? Tạế t cạủ đệầ u coá thệể vừớạt quạ
hệế t. Vạệạ y nệệ n moạ i ngừớài khoệ ng nệệ n tíàm toệ i [đệể ] triạ bệệạ nh;
toệ i cuũ ng khoệ ng triạ bệệạ nh; hệẫ chừ viạ đoệạ ng đệế n chừũ “bệệạ nh” lạà
toệ i khoệ ng muoế n nghệ.
Con ngừớài thạệạ t sừạ rạế t khoá [cừáu] đoệạ ; ớủ moẫ i lớáp hoạ c
nạà o cuũ ng coá 5%, 10% soế ngừớài lạà khoệ ng thệo lệệ n đừớạc. Ai
ại cuũ ng đạắ c đạạ o lạà điệầ u khoệ ng thệể ; lạà ngừớài kiệệ n điạnh [tu]
luyệệạ n roầ i, coà n cạầ n xệm chừ viạ coá thệể tu xuạế t lại hạy khoệ ng,
coà n cạầ n xệm chừ viạ coá thệể hạạ quyệế t tạệ m tu hạy khoệ ng; ại
ại cuũ ng thạà nh Phạệạ t lạà điệầ u khoệ ng thệể . [Ngừớài nạà o] chạệ n
tu Đạạ i Phạá p, đoạ c sạá ch nạà y cuũ ng sệũ gạăạ p trạạ ng thạá i nhừ thệế ;
cuũ ng lạạ i đừớạc hệế t thạủ y nhừũng gíà đạá ng đừớạc đạắ c.

1 Quan: cửa, cửa ải; có nghĩa là khảo nghiệm, thử thách. Quá quan nghĩa
là vượt qua khảo nghiệm, thử thách.
Vấn đề hữu sở cầu 89
 Bài giảng thứ ba
Tôi đối xử với các học viên đều như đệ tử
Moạ i ngừớài biệế t chạă ng? Toệ i lạà m việệạ c gíà đạệ y? Đoế i vớái tạế t
cạủ hoạ c việệ n toệ i đệầ u dạẫ n dạắ t nhừ lạà đệệạ từủ, bạo goầ m cạủ
ngừớài từạ hoạ c mạà coá thệể tu luyệệạ n moệạ t cạá ch chạệ n chíánh.
Truyệầ n coệ ng lệệ n cạo tạầ ng, mạà khoệ ng dạẫ n dạắ t chừ viạ nhừ
thệế thíà khoệ ng thệể đừớạc; điệầ u ạế y từớng đừớng vớái [việệạ c
lạà m] voệ trạá ch nhiệệạ m, lạà m loạạ n. Chuá ng toệ i cạế p cho chừ viạ
bạo nhiệệ u thừá nhừ thệế , cho chừ viạ biệế t đừớạc bạo nhiệệ u
[Phạá p] lyá mạà ngừớài thừớàng khoệ ng đạá ng đừớạc biệế t; toệ i
truyệầ n Đạạ i Phạá p nạà y cho chừ viạ, lạạ i coà n cạế p cho chừ viạ rạế t
nhiệầ u thừá nừũạ. Giuá p chừ viạ tiạnh hoạá thạệ n thệể roầ i, vớái lạạ i
coà n liệệ n quạn đệế n moệạ t soế vạế n đệầ khạá c nừũạ; do vạệạ y khoệ ng
dạẫ n dạắ t chừ viạ nhừ đệệạ từủ, [thíà] hoạà n toạà n khoệ ng thệể đừớạc.
Tiệế t loệạ cho moệạ t ngừớài thừớàng nhiệầ u thiệệ n cớ tuyà tiệệạ n nhừ
thệế , điệầ u ạế y khoệ ng đừớạc phệá p. Nhừng coá moệạ t điệể m, thớài
đạạ i hiệệạ n nạy đạũ biệế n đoể i, chuá ng tạ cuũ ng khoệ ng phạủ i thệo
híành thừác dạệạ p đạầ u chạắ p tạy lạạ y nừũạ. Híành thừác ạế y khoệ ng
coá tạá c duạ ng gíà; lạà m thệế gioế ng nhừ toệ n giạá o; chuá ng tạ
khoệ ng lạà m nhừ vạệạ y. Bớủi víà chừ viạ dạệạ p đạầ u xong, bạá i sừ
xong, rạ khoủ i cừủạ lạạ i quạy lạạ i lạà chừ viạ khi xừạ, nới ngừớài
thừớàng muoế n lạà m gíà liệầ n lạà m nạế y, chíủ víà dạnh lớại cuủ ạ
míành mạà trạnh mạà đạế u, thíà hoủ i [dạệạ p đạầ u bạá i sừ] coá tạá c
duạ ng gíà? Chừ viạ [thạệạ m chíá coà n] coá thệể lạế y cớà hiệệạ u cuủ ạ toệ i
lạà m bạạ i hoạạ i dạnh dừạ Đạạ i Phạá p!
Việệạ c tu luyệệạ n chạệ n chíánh đệầ u dừạạ vạà o cạá i tạệ m cuủ ạ chừ
viạ mạà tu; chíủ cạầ n chừ viạ coá thệể tu, chíủ cạầ n chừ viạ coá thệể tu
moệạ t cạá ch vừũng bừớác tinh tạế n vạà kiệệ n điạnh, thíà chuá ng toệ i
sệũ dạẫ n dạắ t chừ viạ nhừ lạà đệệạ từủ; [nệế u] chạẳ ng đoế i xừủ nhừ
thệế thíà khoệ ng thệể đừớạc. Nhừng coá moệạ t soế ngừớài vạẫ n
khoệ ng nhạế t điạnh coá thệể thạệạ t sừạ từạ coi bạủ n thạệ n hoạ lạà

90 Tôi đối xử với các học viên đều như đệ tử

ngừớài tu luyệệạ n mạà [tiệế p tuạ c] tu; coá ngừớài khoệ ng thệể [lạà m
đừớạc nhừ vạệạ y]. Nhừng rạế t nhiệầ u ngừớài sệũ đi thệo tu luyệệạ n
thạệạ t sừạ. Chíủ cạầ n chừ viạ coà n tu, thíà chuá ng toệ i sệũ dạẫ n dạắ t chừ
viạ nhừ nhừũng đệệạ từủ.
Hạà ng ngạà y cừá luyệệạ n mạế y boệạ đoệạ ng tạá c ạế y, vạệạ y coá thệể
tíánh lạà đệệạ từủ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p khoệ ng? Khoệ ng nhạế t
điạnh [lạà vạệạ y]. Bớủi víà tu luyệệạ n chạệ n chíánh cạầ n chiệể u thệo
tiệệ u chuạể n tạệ m tíánh chuá ng toệ i đệầ rạ mạà [từạ] yệệ u cạầ u, cạầ n
phạủ i thạệạ t sừạ đệầ cạo tạệ m tíánh bạủ n thạệ n; ạế y mớái lạà tu luyệệạ n
chạệ n chíánh. Chừ viạ cừá luyệệạ n cạá c đoệạ ng tạá c ạế y, [nhừng] tạệ m
tíánh khoệ ng đệầ cạo lệệ n, khoệ ng coá nạă ng lừớạng lớán mạạ nh đệể
giạ tríà moạ i thừá, [thíà] chừạ noá i chuyệệạ n tu luyệệạ n đừớạc;
chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng thệể coi chừ viạ lạà đệệạ từủ Phạá p Luạệ n
Đạạ i Phạá p. Chừ viạ nệế u cừá nhừ thệế mạũ i, đạà nh rạằ ng chừ viạ
luyệệạ n coệ ng, nhừng khoệ ng [thừạc sừạ] chiệể u thệo yệệ u cạầ u
cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i, chừ viạ khoệ ng đệầ cạo
tạệ m tíánh, ớủ choế n ngừớài thừớàng chừ viạ vạẫ n hạà nh xừủ nhừ
xừạ, rạế t coá thệể chừ viạ vạẫ n gạăạ p phạủ i nhừũng sừạ coế phiệầ n
phừác nạà y khạá c; [khi] xừủ lyá khoệ ng đuá ng, chừ viạ thạệạ m chíá
coá thệể noá i Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p đạũ lạà m cho chừ viạ luyệệạ n
coệ ng thiệệ n [sại] nhừ thệế ; điệầ u nạà y coá thệể xạủ y rạ. Vạệạ y nệệ n
chừ viạ phạủ i chiệể u thệo yệệ u cạầ u tiệệ u chuạể n tạệ m tíánh cuủ ạ
chuá ng toệ i mạà hạà nh xừủ, ạế y mớái lạà ngừớài tu luyệệạ n chạệ n
chíánh. Toệ i đạũ noá i cho moạ i ngừớài vạệạ y lạà rạế t roũ ; do đoá moạ i
ngừớài đừàng tíàm toệ i đệể lạà m cạá i việệạ c bạá i sừ híành thừác ạế y;
chừ viạ chíủ cạầ n thạệạ t sừạ tu, thíà toệ i sệũ đoế i đạũ i nhừ vạệạ y vớái
chừ viạ. Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i nhiệầ u khoệ ng tíánh đừớạc; khoệ ng
chíủ lạà soế hoạ c việệ n nạà y, dạẫ u nhiệầ u hớn nừũạ toệ i cuũ ng quạủ n
đừớạc.

Công pháp Phật gia và Phật giáo

Coệ ng [phạá p] Phạệạ t giạ khoệ ng phạủ i lạà Phạệạ t giạá o, điệể m
nạà y toệ i giạủ ng roũ cho chừ viạ; thừạc rạ coệ ng [phạá p] Đạạ o giạ

Công pháp Phật gia và Phật giáo 91

cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà Đạạ o giạá o. Trong chuá ng tạ coá moệạ t soế
ngừớài cừá khoệ ng hiệể u roũ điệầ u nạà y. Moệạ t soế viạ lạà hoạà thừớạng
ớủ chuà ạ, cuũ ng coá moệạ t soế viạ lạà cừ syũ, hoạ từạ cho rạằ ng hoạ hiệể u
biệế t nhiệầ u điệầ u trong Phạệạ t giạá o, nệệ n hoạ chạẳ ng ệ dệà gíà mạà
cừá tuyệệ n truyệầ n nhừũng điệầ u trong Phạệạ t giạá o cho cạá c hoạ c
việệ n chuá ng toệ i. Toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng, chừ viạ đừàng lạà m
thệế ; bớủi víà đạệ y lạà sừạ việệạ c trong cạá c phạá p moệ n khạá c nhạu.
Toệ n giạá o coá híành thừác cuủ ạ toệ n giạá o; coà n ớủ đạệ y chuá ng toệ i
truyệầ n moệạ t boệạ phạệạ n phạá p moệ n tu luyệệạ n cuủ ạ chuá ng toệ i; trừà
cạá c đệệạ từủ chuyệệ n tu cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, thíà [chuá ng
toệ i] khoệ ng giạủ ng híành thừác toệ n giạá o; vạệạ y nệệ n [chuá ng toệ i]
khoệ ng phạủ i lạà Phạệạ t giạá o trong thớài kyà mạạ t Phạá p.
Phạá p trong Phạệạ t giạá o chíủ lạà moệạ t boệạ phạệạ n nhoủ trong
Phạệạ t Phạá p; coà n coá nhiệầ u Đạạ i Phạá p cạo thạệ m khạá c; trong
moẫ i tạầ ng lạạ i coá cạá c Phạá p khạá c nhạu. Thíách Cạ Mạệ u Ni
giạủ ng rạằ ng tu luyệệạ n coá 8 vạạ n 4 nghíàn phạá p moệ n. Trong
Phạệạ t giạá o chíủ coá moệạ t vạà i phạá p moệ n, noá chíủ coá Thiệệ n Thại
toệ ng, Hoạ Nghiệệ m toệ ng, Thiệầ n toệ ng, Tiạnh Đoệạ [toệ ng], Mạệạ t
toệ ng, v.v. chíủ mạế y phạá p moệ n ạế y; đệế m rạ chíủ lạà moệạ t con soế
quạá nhoủ ! Do vạệạ y noá khoệ ng khạá i quạá t toạà n thệể Phạệạ t Phạá p
đừớạc; noá chíủ lạà moệạ t boệạ phạệạ n nhoủ cuủ ạ Phạệạ t Phạá p. Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i cuũ ng lạà moệạ t phạá p moệ n trong
8 vạạ n 4 nghíàn phạá p moệ n ạế y; [noá ] khoệ ng coá quạn hệệạ gíà vớái
Phạệạ t giạá o nguyệệ n thuyủ cho đệế n Phạệạ t giạá o thớài kyà mạạ t
Phạá p, cuũ ng khoệ ng coá quạn hệệạ vớái cạá c toệ n giạá o hiệệạ n đạạ i.
Phạệạ t giạá o đừớạc Thíách Cạ Mạệ u Ni sạá ng lạệạ p vạà o 2 nghíàn
5 trạă m nạă m trừớác đạệ y tạạ i AẤ n Đoệạ coể . Thớài ạế y sạu khi Thíách
Cạ Mạệ u Ni khại coệ ng khại ngoệạ , trong kyá ừác cuủ ạ ÔÔ ng nhớá
lạạ i nhừũng điệầ u bạủ n thạệ n míành đạũ tu luyệệạ n trừớác đạệ y,
[ÔÔ ng] lạế y nhừũng điệầ u [tu luyệệạ n] ạế y truyệầ n roệạ ng rạ đoệạ
nhạệ n. Phạá p moệ n cuủ ạ ÔÔ ng bạế t kệể coá xuạế t rạ bạo nhiệệ u vạạ n
cuoế n kinh sạá ch, kyà thừạc lạà 3 chừũ, đạăạ c điệể m phạá p moệ n cuủ ạ
ÔÔ ng goạ i lạà “Giớái Điạnh Huệệạ ”. Giớái, chíánh lạà cạế m hạẳ n hệế t
thạủ y duạ c voạ ng nới ngừớài thừớàng, cừớũng chệế chừ viạ vừát boủ

92 Công pháp Phật gia và Phật giáo

nhừũng truy cạầ u lớại íách, đoạạ n tuyệệạ t khoủ i hệế t thạủ y nhừũng
điệầ u thệế tuạ c nạà y khạá c. Nhừ thệế tạệ m cuủ ạ hoạ sệũ biệế n thạà nh
‘khoệ ng’, điệầ u gíà cuũ ng chạẳ ng mong nghíũ, hoạ coá thệể điạnh lạạ i
đừớạc; chuá ng từớng phuạ từớng thạà nh [cho nhạu] 1. Sạu khi
điạnh lạạ i đừớạc roầ i, thíà cạầ n đạủ toạạ thừạc tu, dừạạ vạà o điạnh lừạc
mạà tu lệệ n; đoá chíánh lạà phạầ n tu luyệệạ n chạệ n chíánh cuủ ạ phạá p
moệ n ạế y. Hoạ cuũ ng khoệ ng giạủ ng thuủ phạá p, khoệ ng cạủ i biệế n
bạủ n thệể cuủ ạ míành. Hoạ chíủ tu cạá i coệ ng [xạá c điạnh] tạầ ng cạo
thạế p cuủ ạ míành, vạệạ y nệệ n [hoạ ] chíủ moệạ t điệầ u lạà tu tạệ m tíánh
cuủ ạ míành; khoệ ng tu mệệạ nh nệệ n cuũ ng khoệ ng giạủ ng diệẫ n hoạá
cuủ ạ coệ ng. Đoầ ng thớài trong khi điạnh thíà hoạ tạă ng cừớàng
điạnh lừạc, trong khi đạủ toạạ thíà chiạu khoể , [vạà ] tiệệ u nghiệệạ p
cuủ ạ hoạ . Huệệạ , ạế y chíánh lạà chíủ ngừớài đạũ khại coệ ng khại ngoệạ ,
đạạ i tríá đạạ i huệệạ . Thạế y đừớạc chạệ n lyá cuủ ạ vuũ truạ , thạế y chạệ n
từớáng cuủ ạ moẫ i tạầ ng khoệ ng giạn; thạầ n thoệ ng đạạ i hiệể n. Khại
huệệạ , khại ngoệạ ạế y, coà n đừớạc goạ i lạà ‘khại coệ ng’.
Thớài Thíách Cạ Mạệ u Ni sạá ng lạệạ p phạá p moệ n nạà y, ớủ AẤ n
Đoệạ coá 8 toệ n giạá o đạng đoầ ng thớài lừu truyệầ n. Coá moệạ t toệ n
giạá o thạệ m cạă n coế đệế goạ i lạà Bạà Lạ Moệ n giạá o. Trong nhừũng
nạă m tạạ i thệế , Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ luoệ n luoệ n phạá t sinh híành
thạá i đạế u trạnh vệầ yá thừác [quạn điệể m] vớái cạá c toệ n giạá o
khạá c. Víà điệầ u mạà Thíách Cạ Mạệ u Ni truyệầ n lạà chíánh Phạá p,
do đoá trong suoế t quạá tríành truyệầ n Phạá p, Phạệạ t Phạá p mạà
ÔÔ ng truyệầ n cạà ng ngạà y cạà ng hừng thiạnh. Coà n cạá c toệ n giạá o
khạá c cạà ng ngạà y cạà ng suy tạà n; ngạy cạủ Bạà Lạ Moệ n giạá o voế n
đạũ cạắ m rệẫ sạệ u nới ạế y cuũ ng lạệ m vạà o trạạ ng thạá i bệệ n bớà diệệạ t
vong. Nhừng sạu khi Thíách Cạ Mạệ u Ni [nhạệạ p] niệế t bạà n,
cạá c toệ n giạá o khạá c lạạ i bạắ t đạầ u hừng thiạnh trớủ lạạ i; đạăạ c biệệạ t
lạà Bạà Lạ Moệ n giạá o, lạạ i bạắ t đạầ u hừng thiạnh trớủ lạạ i. Coà n khi
ạế y trong Phạệạ t giạá o xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng gíà? Coá moệạ t soế
tạă ng nhạệ n đạũ ớủ cạá c tạầ ng khạá c nhạu khại coệ ng, khại ngoệạ
roầ i, [nhừng] mạà tạầ ng mạà [hoạ ] khại [coệ ng khại ngoệạ ] lạạ i

1 Hiểu là: Giới và Định tương phụ tương thành cho nhau, hai cái cùng
sóng đôi bổ trợ cho nhau.
Công pháp Phật gia và Phật giáo 93
từớng đoế i thạế p. Thíách Cạ Mạệ u Ni đạạ t đệế n tạầ ng Nhừ Lại;
coà n nhiệầ u tạă ng nhạệ n khoệ ng hệầ đạạ t đừớạc đệế n tạầ ng ạế y.
Tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu Phạệạ t Phạá p coá cạá c hiệể n hiệệạ n
khạá c nhạu; nhừng [tạầ ng] cạà ng cạo [thíà] cạà ng tiệế p cạệạ n
chạệ n lyá, [tạầ ng] cạà ng thạế p thíà cạà ng việẫ n ly vớái chạệ n lyá. Vạệạ y
nệệ n moệạ t soế tạă ng nhạệ n khại coệ ng khại ngoệạ tạạ i tạầ ng thạế p
roầ i, hoạ duà ng hiệể n từớạng trong vuũ truạ mạà hoạ thạế y tạạ i tạầ ng
cuủ ạ bạủ n thạệ n míành, tíành huoế ng mạà [hoạ ] hiệể u đừớạc vạà
[Phạá p] lyá mạà [hoạ ] ngoệạ đừớạc, đệể giạủ i thíách nhừũng lớài mạà
Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ từàng giạủ ng. Nghíũạ lạà , đoế i vớái Phạá p mạà
Thíách Cạ Mạệ u Ni từàng giạủ ng coá cạá c tạă ng nhạệ n tiệế n hạà nh
giạủ i thíách thệế nạà y, [hoạăạ c] giạủ i thíách thệế khạá c. Lạạ i coá moệạ t soế
tạă ng nhạệ n lạế y nhừũng điệầ u bạủ n thạệ n míành thạm ngoệạ mạà
giạủ ng noá i nhừ thệể đoá lạà lớài cuủ ạ Thíách Cạ Mạệ u Ni, chừá hoạ
khoệ ng giạủ ng [bạằ ng] nhừũng lớài nguyệệ n goế c cuủ ạ Thíách Cạ
Mạệ u Ni. Nhừ thệế lạà m diệệạ n muạ c cuủ ạ Phạệạ t Phạá p sại khạá c
hạẳ n, hoạà n toạà n khoệ ng coà n lạà Phạá p mạà Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ
truyệầ n; roế t cuoệạ c đạũ lạà m Phạệạ t Phạá p trong Phạệạ t giạá o tạạ i AẤ n
Đoệạ tiệệ u mạế t. Đoá lạà bạà i hoạ c liạch sừủ quạn troạ ng bạệạ c nhạế t;
vạệạ y nệệ n AẤ n Đoệạ sạu nạà y khoệ ng coà n Phạệạ t giạá o nừũạ. Trừớác
khi tiệệ u mạế t, Phạệạ t giạá o trạủ i quạ nhiệầ u lạầ n cạủ i toể , cuoế i cuà ng
kệế t hớạp vớái nhừũng điệầ u cuủ ạ Bạà Lạ Moệ n giạá o, mạà híành
thạà nh tạạ i AẤ n Đoệạ moệạ t toệ n giạá o [đệế n] hiệệạ n nạy, goạ i lạà AẤ n Đoệạ
giạá o. [Hoạ ] cuũ ng khoệ ng thớà cuá ng Phạệạ t nạà o cạủ , mạà thớà cuá ng
nhừũng thừá khạá c; [hoạ ] cuũ ng khoệ ng tin thệo Thíách Cạ Mạệ u
Ni; đạũ xạủ y rạ tíành huoế ng nhừ thệế .
Phạệạ t giạá o trong quạá tríành phạá t triệể n, đạũ xuạế t hiệệạ n
moệạ t soế lạầ n cạủ i toể rạế t lớán. Moệạ t lạà [xạủ y rạ] khoệ ng lạệ u sạu khi
Thíách Cạ Mạệ u Ni khoệ ng coà n tạạ i thệế ; coá ngừớài cạă n cừá thệo
[Phạá p] lyá ớủ cạo tạầ ng mạà Thíách Cạ Mạệ u Ni giạủ ng, đệể sạá ng
lạệạ p rạ Đạạ i Thừàạ Phạệạ t giạá o. [Vệầ nhừũng ại nhíàn] nhạệạ n rạằ ng
Phạá p mạà Thíách Cạ Mạệ u Ni giạủ ng coệ ng khại lạà giạủ ng cho
ngừớài [tu] bíành thừớàng nghệ, duà ng đệể giạủ i thoạá t từạ thạệ n,
đạạ t đệế n quạủ viạ Lạ Hạá n, khoệ ng giạủ ng phoể đoệạ chuá ng sinh;

94 Công pháp Phật gia và Phật giáo

đừớạc goạ i đoá lạà [thệo] Tiệể u Thừàạ Phạệạ t giạá o. Hoạà thừớạng
tạạ i cạá c nừớác Đoệ ng Nạm AÝ bạủ o lừu thệo phừớng phạá p tu
luyệệạ n nguyệệ n thuyủ từà thớài đạạ i cuủ ạ Thíách Cạ Mạệ u Ni;
ngừớài Hạá n chuá ng tạ goạ i đoá lạà Tiệể u Thừàạ Phạệạ t giạá o. Tạế t
nhiệệ n từạ hoạ khoệ ng thừàạ nhạệạ n [điệầ u ạế y]; hoạ nhíàn nhạệạ n
rạằ ng hoạ kệế thừàạ nhừũng điệầ u nguyệệ n goế c cuủ ạ Thíách Cạ
Mạệ u Ni. Quạủ đuá ng lạà nhừ vạệạ y; trệệ n cớ bạủ n hoạ kệế thừàạ
phừớng phạá p tu luyệệạ n cuủ ạ thớài đạạ i Thíách Cạ Mạệ u Ni.
Đạạ i Thừàạ Phạệạ t giạá o voế n đạũ quạ cạủ i toể ạế y, sạu khi
truyệầ n nhạệạ p vạà o Trung Quoế c chuá ng tạ, ớủ Trung Quoế c
chuá ng tạ [Đạạ i Thừàạ Phạệạ t giạá o] đạũ coế điạnh lạạ i; đoá chíánh lạà
Phạệạ t giạá o đạng lừu truyệầ n ớủ nừớác tạ hiệệạ n nạy. Trệệ n thừạc
tệế thíà noá đạũ thạy đoể i toạà n boệạ diệệạ n mạạ o so vớái Phạệạ t giạá o
cuủ ạ thớài đạạ i Thíách Cạ Mạệ u Ni: từà trạng phuạ c cho đệế n toạà n
boệạ cạá c trạạ ng thạá i thạm ngoệạ , [vạà ] quạá tríành tu luyệệạ n đệầ u đạũ
đoể i khạá c. Phạệạ t giạá o nguyệệ n thuyủ chíủ nhíàn nhạệạ n Thíách Cạ
Mạệ u Ni lạà toể toệ n đệể thớà cuá ng; nhừng [trong] Phạệạ t giạá o
hiệệạ n đạạ i đạũ xuạế t hiệệạ n khạá nhiệầ u viạ Phạệạ t cuũ ng nhừ cạá c Đạạ i
Boầ Tạá t; hớn nừũạ đoá lạà tíán ngừớũng đạ Phạệạ t. Xuạế t hiệệạ n tíán
ngừớũng đoế i vớái rạế t nhiệầ u Phạệạ t Nhừ Lại; trớủ thạà nh moệạ t
chuủ ng Phạệạ t giạá o đạ Phạệạ t. Víá duạ : Phạệạ t A Di Đạà , Phạệạ t Dừớạc
Sừ, Đạạ i Nhạệạ t Nhừ Lại, v.v.; cuũ ng xuạế t hiệệạ n nhiệầ u Đạạ i Boầ
Tạá t. Nhừ vạệạ y, toạà n thệể Phạệạ t giạá o đạũ hoạà n toạà n khạá c xạ vớái
[Phạệạ t giạá o] nguyệệ n sớ do Thíách Cạ Mạệ u Ni sạá ng lạệạ p thuớủ
xừạ.
Tạạ i thớài kyà ạế y coà n phạá t sinh moệạ t quạá tríành cạủ i toể nừũạ,
từà Boầ Tạá t Long Thoạ truyệầ n xuạế t rạ moệạ t chuủ ng phừớng
phạá p mạệạ t tu; [noá ] từà AẤ n Đoệạ đi quạ Afghạnistạn, sạu đoá
tiệế n vạà o vuà ng Tạệ n Cừớng nừớác tạ mạà truyệầ n vạà o đạế t
ngừớài Hạá n; [luá c ạế y] đuá ng vạà o [triệầ u] đạạ i nhạà Đừớàng, nệệ n
goạ i đoá lạà ‘Đừớàng Mạệạ t’. Bớủi víà Trung Quoế c chuá ng tạ chiạu
ạủ nh hừớủng rạế t mạạ nh cuủ ạ Nho giạ, quạn niệệạ m đạạ o đừác
khạá c vớái cạá c dạệ n toệạ c noá i chung. Trong phạá p moệ n tu luyệệạ n
Mạệạ t toệ ng nạà y coá [nhừũng] điệầ u cuủ ạ nạm nừũ song tu, xạũ hoệạ i

Công pháp Phật gia và Phật giáo 95

thớài ạế y khoệ ng thệể tiệế p thuạ ; do vạệạ y vạà o thớài kyà diệệạ t Phạệạ t
trong nhừũng nạă m Hoệạ i Xừớng [triệầ u] đạạ i nhạà Đừớàng thíà
noá đạũ biạ trừà dừát hạẳ n; Đừớàng Mạệạ t đạũ biạ tiệệ u mạế t ớủ nới
ngừớài Hạá n chuá ng tạ. Nhạệạ t Bạủ n hiệệạ n nạy coá [moệ n] goạ i lạà
‘Đoệ ng Mạệạ t’, [đoá ] chíánh lạà hoạ c từà Trung Quoế c chuá ng tạ vạà o
thớài ạế y; nhừng hoạ khoệ ng hệầ quạ quạá n đíủnh. Thệo Mạệạ t
toệ ng giạủ ng, khoệ ng quạ quạá n đíủnh mạà hoạ c nhừũng điệầ u cuủ ạ
Mạệạ t toệ ng, thíà thuoệạ c vệầ troệạ m Phạá p, khoệ ng đừớạc thừàạ nhạệạ n
lạà thạệ n thuạ . Moệạ t nhạá nh khạá c từà AẤ n Đoệạ , Nệpạl truyệầ n nhạệạ p
vạà o Tạệ y Tạạ ng, goạ i lạà ‘Tạạ ng Mạệạ t’, từà đoá lừu truyệầ n đệế n nạy.
Trệệ n cớ bạủ n Phạệạ t giạá o coá nhừũng việệạ c nhừ thệế ; moệạ t cạá ch
rạế t đớn giạủ n vạà khạá i quạá t, toệ i đạũ noá i moệạ t lừớạt vệầ quạá tríành
diệẫ n biệế n phạá t triệể n cuủ ạ noá . Toạà n thệể Phạệạ t giạá o trong quạá
tríành phạá t triệể n, coà n xuạế t hiệệạ n [nhừũng moệ n] gioế ng nhừ
Thiệầ n toệ ng do Đạạ t Mạ sạá ng lạệạ p, coà n coá Tiạnh Đoệạ toệ ng, Hoạ
Nghiệệ m toệ ng, v.v.; tạế t cạủ đệầ u chiệể u thệo điệầ u Thíách Cạ
Mạệ u Ni từàng giạủ ng roầ i thạm ngoệạ [mạà ] rạ; chuá ng đệầ u thuoệạ c
vệầ Phạệạ t giạá o đạũ quạ cạủ i toể . Trong Phạệạ t giạá o coá hớn mừớài
phạá p moệ n nhừ vạệạ y; chuá ng đệầ u đi thệo híành thừác toệ n giạá o,
do đoá đệầ u thuoệạ c vệầ Phạệạ t giạá o.
Cạá c toệ n giạá o sinh rạ trong thệế kyủ nạà y; [mạà ] khoệ ng chíủ
thệế kyủ nạà y, mạế y thệế kyủ trừớác ớủ cạá c vuà ng khạá c nhạu trệệ n
thệế giớái cuũ ng coá nhiệầ u toệ n giạá o mớái xuạế t sinh; phạầ n đoệ ng
chuá ng đệầ u lạà giạủ . Cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ đoệạ nhạệ n, [hoạ ] đệầ u coá
thiệệ n quoế c cuủ ạ bạủ n thạệ n míành; Thíách Cạ Mạệ u Ni, A Di Đạà
Phạệạ t, Đạạ i Nhạệạ t Nhừ Lại, v.v., cạá c Phạệạ t Nhừ Lại ạế y đoệạ nhạệ n,
[hoạ ] đệầ u coá thệế giớái do bạủ n thạệ n míành chuủ tríà. Tạạ i hệệạ
Ngạệ n Hạà nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, coá trệệ n moệạ t trạă m thệế giớái nhừ
thệế ; Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i cuũ ng coá thệế giớái
Phạá p Luạệ n.
Nhừũng phạá p moệ n giạủ kiạ đoệạ nhạệ n thíà đoệạ đi đạệ u? Hoạ
khoệ ng đoệạ nhạệ n đừớạc; điệầ u hoạ giạủ ng rạ khoệ ng phạủ i lạà
Phạá p. Tạế t nhiệệ n coá moệạ t soế ngừớài đạũ sạá ng lạệạ p toệ n giạá o,
muạ c đíách bạn đạầ u [lạà ] hoạ khoệ ng muoế n sệũ lạà m mạ phạá

96 Công pháp Phật gia và Phật giáo

hoạạ i chíánh giạá o. Hoạ khại coệ ng khại ngoệạ tạạ i cạá c tạầ ng khạá c
nhạu, hoạ thạế y đừớạc moệạ t chuá t [Phạá p] lyá ; nhừng so vớái cạá c
Giạá c Giạủ [coá khạủ nạă ng] đoệạ nhạệ n thíà hoạ khạá c xạ: hoạ rạế t
thạế p. Hoạ phạá t hiệệạ n moệạ t soế [Phạá p] lyá, phạá t hiệệạ n moệạ t soế
điệầ u ớủ nới ngừớài thừớàng lạà sại; hoạ cuũ ng [khuyệệ n] bạủ o
ngừớài tạ lạà m điệầ u toế t nhừ thệế nạà o; bạn đạầ u hoạ cuũ ng
khoệ ng phạủ n đoế i cạá c toệ n giạá o khạá c. Cuoế i cuà ng ngừớài tạ tíán
phuạ ng hoạ , cho rạằ ng hoạ giạủ ng coá đạạ o lyá ; sạu đoá ngạà y cạà ng
tin từớủng hoạ ; kệế t quạủ moệạ t soế ngừớài suà ng bạá i hoạ , khoệ ng
suà ng bạá i toệ n giạá o. Tạệ m dạnh lớại cuủ ạ hoạ xuạế t hiệệạ n, [hoạ ]
bạủ o đạạ i chuá ng phong [cho hoạ ] lạà m [viạ] nạà o đoá ; từà đoá trớủ
đi hoạ lạệạ p rạ moệạ t toệ n giạá o mớái. Toệ i noá i vớái moạ i ngừớài rạằ ng
chuá ng đệầ u thuoệạ c vệầ tạà giạá o; dạẫ u chuá ng chạẳ ng hạạ i ngừớài,
chuá ng vạẫ n lạà tạà giạá o. Bớủi víà chuá ng cạn nhiệẫ u đệế n [việệạ c]
con ngừớài tin vạà o chíánh giạá o; chíánh giạá o lạà đoệạ nhạệ n, coà n
chuá ng thíà khoệ ng thệể . Dạầ n dạầ n phạá t triệể n, hoạ quạy rạ lạà m
điệầ u xạế u. Gạầ n đạệ y coá nhiệầ u [thừá] loạạ i nạà y đạũ lừu truyệầ n
vạà o Trung Quoế c chuá ng tạ; víá duạ cạá i goạ i lạà ‘phạá p moệ n Quạá n
AÔ m’ chíánh lạà moệạ t trong soế ạế y. Vạệạ y nệệ n moạ i ngừớài phạủ i hệế t
sừác chuá yá ; nghệ noá i rạằ ng moệạ t nừớác ớủ đoệ ng AÝ coá trệệ n 2
nghíàn loạạ i [nhừ vạệạ y]; tạạ i Đoệ ng Nạm AÝ vạà cạá c nừớác Tạệ y
phừớng khạá c, điệầ u gíà cuũ ng coá [ngừớài] tin; coá moệạ t quoế c giạ
coệ ng nhiệệ n coá Vu giạá o. Nhừũng thừá ạế y đệầ u lạà mạ xuạế t hiệệạ n
tạạ i thớài kyà mạạ t Phạá p. Thớài kyà mạạ t Phạá p lạà khoệ ng phạủ i chíủ
noá i đệế n Phạệạ t giạá o; mạà coà n noá i vệầ rạế t nhiệầ u khoệ ng giạn từà
moệạ t tạầ ng rạế t cạo trớủ xuoế ng đệầ u đạũ bạạ i hoạạ i roầ i. Mạạ t Phạá p
khoệ ng chíủ noá i đệế n mạạ t Phạá p cuủ ạ Phạệạ t giạá o, mạà coà n lạà xạũ
hoệạ i nhạệ n loạạ i khoệ ng [coà n] duy tríà tạệ m Phạá p [đệể ] ừớác [chệế
cạệ u] thuá c đạạ o đừác nừũạ.

Tu luyện phải chuyên nhất

Chuá ng toệ i giạủ ng rạằ ng tu luyệệạ n phạủ i chuyệệ n nhạế t; bạế t
kệể chừ viạ tu nhừ thệế nạà o, thíà cuũ ng khoệ ng thệể troệạ n lạẫ n vớái

Tu luyện phải chuyên nhất 97

nhừũng thừá khạá c mạà loạạ n tu. Coá nhừũng cừ syũ, hoạ vừàạ tu
nhừũng điệầ u trong Phạệạ t giạá o, vừàạ tu nhừũng điệầ u cuủ ạ Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i. Toệ i noá i cho chừ viạ biệế t, roế t cuoệạ c
chừ viạ chạẳ ng đừớạc gíà, chạẳ ng ại cạế p gíà cho chừ viạ. Bớủi víà
chuá ng toệ i đệầ u lạà Phạệạ t giạ, nệệ n ớủ đạệ y coá vạế n đệầ tạệ m tíánh,
đoầ ng thớài cuũ ng coá vạế n đệầ chuyệệ n nhạế t. Chừ viạ chíủ coá moệạ t
thạệ n thệể ; thạệ n thệể chừ viạ [hoủ i] sệũ sinh rạ coệ ng thệo moệ n
nạà o đạệ y? Lạà m thệế nạà o đệể diệẫ n hoạá cho chừ viạ? [Hoủ i] chừ
viạ muoế n đệế n đạệ u? Chừ viạ tu thệo phạá p moệ n nạà o thíà chừ viạ
sệũ đệế n đoá . Chừ viạ tu thệo Tiạnh Đoệạ thíà chừ viạ sệũ đệế n thệế
giớái Cừạc Lạạ c cuủ ạ Phạệạ t A Di Đạà ; coà n nệế u chừ viạ tu thệo
Dừớạc Sừ Phạệạ t thíà chừ viạ sệũ đệế n thệế giớái Lừu Ly; trong toệ n
giạá o [cuũ ng] giạủ ng nhừ thệế ; goạ i lạà ‘bạế t nhiạ phạá p moệ n’.
Luyệệạ n coệ ng mạà chuá ng toệ i giạủ ng ớủ đạệ y, chíánh lạà moệạ t
quạá tríành diệẫ n hoạá coệ ng hoạà n chíủnh; hoạà n toạà n tuạệ n thệo
phạá p moệ n tu luyệệạ n cuủ ạ bạủ n thạệ n míành. Hoủ i chừ viạ sệũ đi
đệế n đạệ u? Chừ viạ đạăạ t [hại] chạệ n trệệ n hại chiệế c thuyệầ n, thíà
sệũ chạẳ ng đừớạc gíà. Khoệ ng chíủ giừũạ luyệệạ n coệ ng vạà tu Phạệạ t
tạạ i chuà ạ [lạà ] khoệ ng thệể troệạ n lạẫ n; [mạà ] giừũạ cạá c phừớng
phạá p tu luyệệạ n, giừũạ khíá coệ ng vớái khíá coệ ng, giừũạ toệ n giạá o
vớái toệ n giạá o cuũ ng khoệ ng thệể troệạ n lạẫ n. Ngạy cạủ cuà ng moệạ t
toệ n giạá o, [thíà] giừũạ cạá c phạá p moệ n cuủ ạ noá cuũ ng khoệ ng thệể
đoầ ng thớài tu lạẫ n, chíủ coá thệể choạ n lạế y moệạ t mạà tu thoệ i. Chừ
viạ tu Tiạnh Đoệạ , thíà lạà Tiạnh Đoệạ ; chừ viạ tu Mạệạ t toệ ng, thíà lạà Mạệạ t
toệ ng; chừ viạ tu Thiệầ n toệ ng, thíà lạà Thiệầ n toệ ng. Nệế u chừ viạ
đạăạ t chạệ n lệệ n hại thuyệầ n, vừàạ tu cạá i nạà y, vừàạ tu cạá i kiạ, thíà
sệũ chạẳ ng đừớạc gíà. Vạệạ y cuũ ng noá i, trong Phạệạ t giạá o [cuũ ng]
giạủ ng ‘bạế t nhiạ phạá p moệ n’, cuũ ng khoệ ng cho phệá p chừ viạ tu
lạẫ n. Hoạ cuũ ng luyệệạ n coệ ng, hoạ cuũ ng tu luyệệạ n; quạá tríành sinh
thạà nh cuủ ạ coệ ng nới hoạ đệầ u chiệể u thệo quạá tríành tu luyệệạ n
vạà diệẫ n hoạá trong phạá p moệ n cuủ ạ bạủ n thạệ n hoạ mạà [tiệế n
hạà nh]. Tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c cuũ ng coá moệạ t quạá tríành
diệẫ n hoạá cạá i coệ ng [ạế y], cuũ ng lạà quạá tríành hệế t sừác phừác tạạ p

98 Tu luyện phải chuyên nhất

hệế t sừác huyệầ n diệệạ u; khoệ ng thệể tuyà tiệệạ n troệạ n lạẫ n nhừũng
thừá khạá c vạà o mạà tu đừớạc.
Moệạ t soế cừ syũ, nghệ thạế y đạệ y lạà coệ ng phạá p Phạệạ t giạ,
liệầ n loệ i kệá o hoạ c việệ n cuủ ạ chuá ng toệ i lệệ n chuà ạ quy y. Toệ i noá i
vớái chừ viạ rạằ ng, cạá c hoạ c việệ n chuá ng tạ đạng ngoầ i đạệ y, chớá
coá ại lạà m điệầ u đoá . Chừ viạ phạá hoạạ i Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i,
cuũ ng phạá hoạạ i giớái luạệạ t cuủ ạ Phạệạ t giạá o; đoầ ng thớài chừ viạ
cạn nhiệẫ u đệế n hoạ c việệ n, [chừ viạ] khiệế n ngừớài tạ khoệ ng
đạắ c đừớạc gíà hệế t; điệầ u ạế y khoệ ng thệể đừớạc. Tu luyệệạ n lạà vạế n
đệầ nghiệệ m tuá c, nhạế t điạnh phạủ i chuyệệ n nhạế t. Boệạ phạệạ n
[moệ n phạá p] mạà chuá ng toệ i truyệầ n nới ngừớài thừớàng, tuy
rạằ ng khoệ ng phạủ i toệ n giạá o, nhừng muạ c tiệệ u tu luyệệạ n lạà
nhạế t tríá [vớái nhạu]; đệầ u lạà [cuà ng] moệạ t muạ c đíách đạạ t đệế n
khại coệ ng khại ngoệạ , coệ ng thạà nh việệ n mạũ n.
Thíách Cạ Mạệ u Ni giạủ ng rạằ ng, đệế n thớài mạạ t Phạá p, tạă ng
nhạệ n trong chuà ạ từạ đoệạ đạũ rạế t khoá , huoế ng nừũạ lạà cừ syũ,
cạà ng khoệ ng coá ại quạủ n. Dạẫ u rạằ ng chừ viạ đạũ bạá i sừ, nhừng
ngừớài đừớạc goạ i lạà ‘sừ’ ạế y cuũ ng lạà moệạ t ngừớài tu luyệệạ n;
ngừớài ạế y mạà khoệ ng thừạc tu thíà voệ duạ ng; ại mạà khoệ ng tu
cạá i tạệ m nạà y thíà đệầ u khoệ ng thệể lệệ n đừớạc. Quy y lạà híành
thừác nới ngừớài thừớàng; chừ viạ quy y xong thíà phạủ i chạă ng
[chừ viạ] đạũ thạà nh ngừớài cuủ ạ Phạệạ t giạ? Phạệạ t sệũ quạủ n chừ
viạ? Khoệ ng [hệầ ] coá chuyệệạ n ạế y. Hạà ng ngạà y chừ viạ dạệạ p đạầ u
lạạ y đệế n vớũ cạủ đạầ u, đoế t hừớng hệế t nệá n nạà y nệá n khạá c, cuũ ng
voệ duạ ng; chừ viạ phạủ i chạệ n chíánh thừạc tu cạá i tạệ m nạà y thíà
mớái đừớạc. Đệế n thớài mạạ t Phạá p, vuũ truạ đạũ phạá t sinh biệế n
đoể i to lớán, thạệạ m chíá ngạy cạủ nhừũng nới tíán ngừớũng toệ n
giạá o cuũ ng khoệ ng coà n toế t nừũạ; nhừũng ngừớài coá coệ ng nạă ng
(kệể cạủ hoạà thừớạng) đạũ phạá t hiệệạ n rạ tíành huoế ng nạà y. Hiệệạ n
nạy toạà n thệế giớái chíủ míành cạá nhạệ n toệ i đạng coệ ng khại
truyệầ n chíánh Phạá p; toệ i lạà m điệầ u mạà ngừớài tạ trừớác đạệ y
chừạ lạà m; ngoạà i rạ vạà o thớài mạạ t Phạá p [toệ i] đạũ mớủ cừủạ lớán
[phạá p moệ n] nạà y. Thừạc rạ [điệầ u nạà y] nghíàn nạă m chạẳ ng
gạăạ p, vạạ n nạă m chạẳ ng gạăạ p; nhừng coá thệể đoệạ đừớạc khoệ ng

Tu luyện phải chuyên nhất 99

cuũ ng chíánh lạà coá thệể tu đừớạc khoệ ng thíà coà n tuyà vạà o bạủ n
thạệ n [chừ viạ]; điệầ u toệ i giạủ ng lạà [Phạá p] lyá cuủ ạ cạủ vuũ truạ to
lớán nạà y.
Toệ i cuũ ng khoệ ng bạủ o lạà chừ viạ phạủ i hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i
Phạá p cuủ ạ toệ i; điệầ u toệ i giạủ ng lạà moệạ t [Phạá p] lyá : [Nệế u] chừ viạ
muoế n tu luyệệạ n [thíà] chừ viạ nhạế t điạnh phạủ i chuyệệ n nhạế t;
nệế u khoệ ng [thíà] chừ viạ hoạà n toạà n khoệ ng thệể tu luyệệạ n
đừớạc. Tạế t nhiệệ n nệế u chừ viạ khoệ ng muoế n tu luyệệạ n, [thíà]
chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng quạủ n chừ viạ; Phạá p lạà đệể giạủ ng cho
ngừớài tu luyệệạ n chạệ n chíánh nghệ; do vạệạ y nhạế t điạnh phạủ i
chuyệệ n nhạế t; ngạy cạủ yá niệệạ m cuủ ạ coệ ng phạá p khạá c cuũ ng
khoệ ng đừớạc xện lạẫ n vạà o. ỞỞ đạệ y toệ i khoệ ng giạủ ng hoạạ t đoệạ ng
yá niệệạ m; Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i khoệ ng coá bạế t cừá yá
niệệạ m hoạạ t đoệạ ng nạà o hệế t; do vạệạ y moạ i ngừớài cuũ ng đừàng xện
thệệ m yá niệệạ m nạà o vạà o trong đạệ y. Nhạế t điạnh phạủ i chuá yá
điệể m nạà y: trệệ n cớ bạủ n khoệ ng coá hoạạ t đoệạ ng yá niệệạ m; Phạệạ t
giạ giạủ ng ‘khoệ ng’, Đạạ o giạ giạủ ng ‘voệ ’.
Toệ i coá moệạ t lạầ n lạế y từ từớủng cuủ ạ míành liệệ n [kệế t] vớái
boế n, nạă m Đạạ i Giạá c Giạủ vạà Đạạ i Đạạ o ớủ tạầ ng cừạc cạo. Noá i cạo
[đệế n đạệ u], từà ngừớài thừớàng mạà xệá t thíà quạủ thạệạ t lạà cạo
[đệế n mừác] ngừớài tạ coá nghệ cuũ ng sừủng soế t [khoá tin]. Hoạ
muoế n biệế t trong tạệ m toệ i coá nghíũ gíà. Toệ i tu luyệệạ n đạũ nhiệầ u
nạă m nhừ vạệạ y, ngừớài khạá c muoế n biệế t từ từớủng cuủ ạ toệ i thíà
hoạà n toạà n khoệ ng thệể đừớạc, coệ ng nạă ng ngừớài khạá c hoạà n
toạà n khoệ ng thệể đạá nh vạà o đừớạc. Khoệ ng ại biệế t đừớạc toệ i, hoạ
cuũ ng khoệ ng biệế t đừớạc toệ i nghíũ gíà; hoạ muoế n liệẫ u giạủ i hoạạ t
đoệạ ng từ từớủng cuủ ạ toệ i, do vạệạ y hoạ đạũ đừớạc toệ i đoầ ng yá, nệệ n
coá moệạ t giại đoạạ n từ từớủng cuủ ạ toệ i vạà hoạ liệệ n [kệế t] vớái
nhạu. Sạu khi liệệ n [kệế t], toệ i coá chuá t đíủnh chiạu khoệ ng noể i;
bạế t kệể tạầ ng cuủ ạ toệ i cạo bạo nhiệệ u, cuũ ng nhừ tạầ ng cuủ ạ toệ i
thạế p bạo nhiệệ u, bớủi víà toệ i ớủ nới ngừớài thừớàng, toệ i vạẫ n coà n
lạà m moệạ t việệạ c hừũu vi: tạệ m đạng đoệạ nhạệ n, đệể tạệ m vạà o việệạ c
đoệạ nhạệ n. Nhừng cạá i tạệ m cuủ ạ hoạ tíũnh đệế n tríành đoệạ nạà o?
Tíũnh đệế n moệạ t tríành đoệạ đạá ng sớạ. Nệế u coá moệạ t cạá nhạệ n tíũnh

100 Tu luyện phải chuyên nhất

đệế n tríành đoệạ ạế y thíà coà n đừớạc; [nhừng] boế n, nạă m viạ ngoầ i
nới kiạ, đệầ u tíũnh đệế n tríành đoệạ ạế y, gioế ng nhừ moệạ t đạầ m
[sạệ u] nừớác chệế t khoệ ng coá gíà trong đoá hệế t; toệ i muoế n cạủ m
thuạ hoạ mạà khoệ ng thệể cạủ m thuạ đừớạc. Mạế y hoệ m ạế y trong
tạệ m toệ i rạế t khoá chiạu, chíánh lạà cạủ m thạế y moệạ t dừ viạ nạà o đoá .
Ngừớài thoệ ng thừớàng chuá ng tạ khoệ ng [thệể ] từớủng từớạng
đừớạc, khoệ ng [thệể ] cạủ m giạá c đừớạc; hoạà n toạà n lạà voệ vi,
[hoạà n toạà n] lạà khoệ ng.
Tu luyệệạ n trệệ n cạo tạầ ng hoạà n toạà n khoệ ng coá hoạạ t đoệạ ng
yá niệệạ m; bớủi víà chừ viạ ớủ nới ngừớài thừớàng gạệ y cớ sớủ trệệ n
tạầ ng nạà y, boệạ cớ sớủ ạế y đạũ đừớạc lạệạ p xong. Đệế n tu luyệệạ n tạạ i
cạo tạầ ng, đạăạ c biệệạ t lạà coệ ng phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i [noá ] lạà từạ
đoệạ ng, hoạà n toạà n lạà tu luyệệạ n từạ đoệạ ng. Chừ viạ chíủ cạầ n đệầ cạo
tạệ m tíánh cuủ ạ míành, coệ ng cuủ ạ chừ viạ sệũ tạă ng trừớủng; thạệạ m
chíá chừ viạ khoệ ng cạầ n phạủ i lạà m bạế t cừá thuủ phạá p nạà o hệế t.
Đoệạ ng tạá c cuủ ạ chuá ng toệ i lạà [đệể ] giạ cừớàng nhừũng cớ chệế từạ
đoệạ ng; víà sạo trong thiệầ n điạnh hoạ cừá thiệầ n bạế t đoệạ ng? Hoạà n
toạà n chíánh lạà voệ vi. Chừ viạ thạế y Đạạ o giạ giạủ ng thuủ phạá p
nạà y, thuủ phạá p kiạ, hoạạ t đoệạ ng yá niệệạ m nạà y noạ , yá niệệạ m dạẫ n
đạạ o. Toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng Đạạ o giạ sạu khi vừớạt khoủ i
tạầ ng vệầ khíá moệạ t chuá t, sệũ khoệ ng coà n gíà hệế t; hoạà n toạà n
khoệ ng giạủ ng yá niệệạ m nạà y, yá niệệạ m kiạ. Vạệạ y nệệ n coá moệạ t soế
ngừớài từàng luyệệạ n nhừũng khíá coệ ng khạá c, hoạ vạẫ n mạũ i khoệ ng
vừát boủ đừớạc nhừũng thừá nạà o lạà hoệ hạế p, nạà o lạà yá niệệạ m, v.v.
Toệ i dạạ y hoạ nhừũng điệầ u đạạ i hoạ c, hoạ vạẫ n cừá hoủ i toệ i nhừũng
việệạ c cuủ ạ hoạ c sinh tiệể u hoạ c: dạẫ n đạạ o rạ sạo, hoạạ t đoệạ ng yá
niệệạ m thệế nạà o; hoạ đạũ quện nhừ thệế roầ i; hoạ nhíàn nhạệạ n rạằ ng
khíá coệ ng chíánh lạà nhừ vạệạ y, kyà thừạc khoệ ng phạủ i vạệạ y.

Công năng và công lực

Chuá ng tạ coá nhiệầ u ngừớài nhạệạ n thừác chừạ roũ vệầ cạá c
dạnh từà trong khíá coệ ng; cuũ ng coá ngừớài cừá lạẫ n loệạ n khoệ ng
roũ mạũ i. Hoạ noá i ‘coệ ng nạă ng’ thạà nh ‘coệ ng lừạc’, ‘coệ ng lừạc’ lạạ i

Công năng và công lực 101

noá i thạà nh ‘coệ ng nạă ng’. Chuá ng tạ dừạạ vạà o tạệ m tíánh cuủ ạ
chíánh míành mạà tu [luyệệạ n] rạ loạạ i coệ ng ạế y, [noá đạũ ] đoầ ng
hoạá vớái đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ , [vạà lạà ] đừác cuủ ạ bạủ n thạệ n diệẫ n
hoạá trớủ thạà nh coệ ng. Đoá chíánh lạà quyệế t điạnh tạầ ng cạo thạế p
cuủ ạ cạá nhạệ n, coệ ng lừạc lớán nhoủ , vạế n đệầ quạủ viạ cạo thạế p cuủ ạ
hoạ ; coệ ng ạế y chíánh lạà thện choế t bạệạ c nhạế t. Trong quạá tríành
tu luyệệạ n, ngừớài tạ sệũ xuạế t hiệệạ n moệạ t loạạ i trạạ ng thạá i nạà o?
Coá thệể xuạế t hiệệạ n moệạ t soế ‘coệ ng nạă ng đạăạ c diạ’, mạà chuá ng toệ i
goạ i tạắ t lạà ‘coệ ng nạă ng’. Coà n cạá i coệ ng đệầ cạo tạầ ng mạà chuá ng
toệ i vừàạ noá i đệế n, noá đừớạc goạ i lạà ‘coệ ng lừạc’. Tạầ ng cạà ng cạo
thíà coệ ng lừạc cạà ng lớán, coệ ng nạă ng cạà ng mạạ nh.
Coệ ng nạă ng chíủ lạà sạủ n phạể m phuạ trong quạá tríành tu
luyệệạ n, [chuá ng] khoệ ng đạạ i biệể u cho tạầ ng, khoệ ng phạủ i đạạ i
biệể u [rạằ ng] tạầ ng cạo hạy thạế p cuủ ạ cạá nhạệ n, coệ ng lừạc lớán
hạy nhoủ ; coá ngừớài coá thệể xuạế t hiệệạ n nhiệầ u [coệ ng nạă ng], coá
ngừớài xuạế t hiệệạ n íát. Ngoạà i rạ coệ ng nạă ng cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà
thừá đệể truy cạầ u nhừ lạà điệầ u chuủ yệế u đệể tu mạà coá thệể đạạ t
đừớạc. [Chíủ] khi ngừớài [tu luyệệạ n] điạnh roũ lạà hoạ tu luyệệạ n
moệạ t cạá ch chạệ n chíánh, hoạ mớái coá thệể xuạế t coệ ng nạă ng;
khoệ ng thệể coi [coệ ng nạă ng] lạà muạ c đíách chuủ yệế u đệể mạà tu.
Chừ viạ muoế n luyệệạ n thừá ạế y đệể lạà m gíà? Mong sừủ duạ ng nới
ngừớài thừớàng phạủ i khoệ ng? Tuyệệạ t đoế i khoệ ng thệể cho phệá p
chừ viạ tuyà tiệệạ n duà ng chuá ng ớủ nới ngừớài thừớàng; do đoá
cạà ng [truy] cạầ u cạà ng khoệ ng coá . Bớủi víà chừ viạ [truy] cạầ u,
bạủ n thạệ n [truy] cạầ u chíánh lạà tạệ m chạế p trừớác; tu luyệệạ n cạầ n
từà boủ chíánh lạà tạệ m chạế p trừớác.
Coá rạế t nhiệầ u ngừớài tu luyệệạ n đạũ đệế n cạủ nh giớái rạế t cạo
thạệ m, [mạà ] hoạ chừạ coá coệ ng nạă ng. Sừ phuạ giuá p hoạ khoạá
lạạ i hệế t, ệ rạằ ng hoạ giừũ míành khoệ ng vừũng mạà phạạ m điệầ u
xạế u; do đoá ngạy từà đạầ u trớủ đi đạũ khoệ ng cho phệá p hoạ thi
triệể n thạầ n thoệ ng cuủ ạ míành; ngừớài nhừ vạệạ y từớng đoế i
nhiệầ u. Coệ ng nạă ng chiạu sừạ chi phoế i cuủ ạ yá thừác con ngừớài.
Trong khi ngừớài tạ nguủ , coá thệể kiệầ m chệế khoệ ng vừũng bạủ n
thạệ n, rạế t coá thệể nạằ m moệạ ng mạà đệế n sạá ng hoệ m sạu trớài đạế t

102 Công năng và công lực

đạủ o loệạ n cạủ ; điệầ u nạà y khoệ ng đừớạc phệá p. Bớủi víà tu luyệệạ n nới
ngừớài thừớàng, nệệ n hệẫ mạà coá coệ ng nạă ng to lớán thíà thừớàng
khoệ ng đừớạc phệá p duà ng; hạầ u hệế t đệầ u biạ khoạá lạạ i; nhừng
cuũ ng khoệ ng tuyệệạ t đoế i. Coá rạế t nhiệầ u ngừớài tu luyệệạ n rạế t toế t
mạà khoệ ng biạ khoạá ; [hoạ ] coá thệể giừũ míành rạế t toế t, [nệệ n hoạ ]
đừớạc phệá p coá moệạ t boệạ phạệạ n coệ ng nạă ng. Vớái nhừũng ngừớài
nạà y, [nệế u] chừ viạ bạủ o hoạ lạế y coệ ng nạă ng rạ hiệể n thiạ moệạ t
cạá ch tuyà yá, [thíà] hoạ tuyệệạ t đoế i khoệ ng lạà m thệế ; hoạ coá thệể giừũ
míành vừũng vạà ng.

Phản tu và tá công
Coá ngừớài chừạ từàng luyệệạ n coệ ng, hoạăạ c chíủ mớái hoạ c
đừớạc moệạ t vạà i điệầ u trệệ n lớáp hoạ c khíá coệ ng, nhừng chuá ng
đệầ u thuoệạ c vệầ chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài, chừá khoệ ng phạủ i lạà tu
luyệệạ n nạà o hệế t. Từác lạà , nhừũng ngừớài nạà y, hoạ chừạ đừớạc
chạệ n truyệầ n; nhừng đoệạ t nhiệệ n trong moệạ t đệệ m mạà hoạ coá
đừớạc coệ ng. Chuá ng toệ i giạủ ng moệạ t chuá t vệầ loạạ i coệ ng ạế y đạũ
đệế n nhừ thệế nạà o; coá moệạ t vạà i híành thừác.
Coá moệạ t loạạ i thuoệạ c vệầ phạủ n tu. ‘Phạủ n tu’ lạà gíà? Chuá ng
tạ coá nhừũng ngừớài cạo tuoể i muoế n tu luyệệạ n; tu luyệệạ n từà
đạầ u [đoế i vớái hoạ ] lạà [chuyệệạ n] đạũ muoệạ n. Vạà o luá c phong trạà o
khíá coệ ng đạng lệệ n cạo hoạ cuũ ng muoế n tu luyệệạ n; hoạ biệế t
rạằ ng khíá coệ ng coá thệể lạà m điệầ u toế t cho ngừớài khạá c, đoầ ng
thớài coá thệể đệầ cạo bạủ n thạệ n; hoạ coá moệạ t nguyệệạ n voạ ng nhừ
vạệạ y, mong muoế n đệầ cạo [lệệ n], mong muoế n tu luyệệạ n.
Nhừng nhừũng nạă m trừớác trong cạo trạà o khíá coệ ng, cạá c khíá
coệ ng sừ đệầ u phoể cạệạ p khíá coệ ng, nhừng khoệ ng hệầ coá ại thạệạ t
sừạ truyệầ n [giạủ ng] nhừũng điệầ u ớủ cạo tạầ ng. Cho đệế n tạệạ n
hoệ m nạy, thạệạ t sừạ truyệầ n coệ ng tạạ i cạo tạầ ng moệạ t cạá ch coệ ng
khại, thíà chíủ coá moệạ t míành cạá nhạệ n toệ i lạà m, khoệ ng coá ngừớài
thừá hại. Phạà m lạà phạủ n tu, đệầ u 50 tuoể i trớủ lệệ n, lạà ngừớài
tuoể i đạũ cạo niệệ n, cạă n cớ toế t phi thừớàng, trệệ n thạệ n mạng
nhừũng thừá rạế t toế t, hạầ u nhừ ngừớài tạ đệầ u muoế n [thu lạà m]

Phản tu và tá công 103

đoầ đệệạ , lạà m đoế i từớạng truyệầ n thừàạ. Tuy nhiệệ n nhừũng
ngừớài nạà y tuoể i tạá c đạũ cạo, lạạ i mong muoế n tu [luyệệạ n]; noá i
chuyệệạ n sạo dệẫ vạệạ y! Hoủ i tíàm sừ phuạ nới đạệ u? Nhừng khi
hoạ muoế n tu luyệệạ n, cạá i tạệ m ạế y hệẫ nghíũ nhừ thệế , [thíà] chíánh
nhừ vạà ng kim loệá sạá ng, chạế n đoệạ ng thệế giớái mừớài phừớng.
Ngừớài tạ noá i [đoá lạà ] Phạệạ t tíánh; chíánh lạà noá i đệế n Phạệạ t tíánh
đạũ xuạế t lại.
Từà cạo tạầ ng mạà xệá t, sinh mệệạ nh con ngừớài chạẳ ng phạủ i
víà đệể lạà m ngừớài. Lạà víà sinh mệệạ nh con ngừớài sạủ n sinh nới
khoệ ng giạn vuũ truạ , đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-
Nhạẫ n cuủ ạ vuũ truạ , lạà tíánh bạủ n thiệệạ n, lạà lừớng thiệệạ n. Nhừng
víà sạu khi nhừũng thệể sinh mệệạ nh nhiệầ u lệệ n, noá cuũ ng sạủ n
sinh rạ moệạ t chuủ ng quạn hệệạ xạũ hoệạ i; do đoá trong soế ạế y coá
nhừũng ngừớài biệế n đoể i thạà nh từạ từ hoạăạ c khoệ ng coà n toế t,
nệệ n khoệ ng thệể [toầ n tạạ i] ớủ trệệ n tạầ ng rạế t cạo kiạ đừớạc nừũạ,
nệệ n phạủ i rớát xuoế ng, rớát xuoế ng moệạ t tạầ ng. Tạạ i tạầ ng ạế y hoạ lạạ i
trớủ nệệ n khoệ ng toế t nừũạ, lạạ i rớát xuoế ng tiệế p, rớát xuoế ng; cuoế i
cuà ng rớát xuoế ng đệế n tạầ ng ngừớài thừớàng nạà y. Đạũ rớát xuoế ng
đệế n tạầ ng nạà y, thíà con ngừớài phạủ i biạ tiệệ u huyủ triệệạ t đệể ; tuy
nhiệệ n nhừũng Đạạ i Giạá c Giạủ xuạế t [phạá t] từà tạệ m từà bi, quyệế t
điạnh ớủ hoạà n cạủ nh toế i khoể ạế y cạế p cho con ngừớài moệạ t lạầ n
cớ hoệạ i nừũạ: [hoạ ] sạá ng tạạ o rạ khoệ ng giạn nạà y.
Ngừớài ớủ cạá c khoệ ng giạn khạá c đệầ u khoệ ng toầ n tạạ i cạá i
thạệ n thệể nạà y; hoạ coá thệể phiệệ u [đạũ ng bạy] lệệ n; hoạ cuũ ng coá
thệể biệế n lớán, thu nhoủ . Nhừng ớủ khoệ ng giạn nạà y cho con
ngừớài phạủ i coá cạá i thạệ n thệể nhừ thệế nạà y; [chíánh lạà ] cạá i
nhuạ c thạệ n nạà y cuủ ạ chuá ng tạ. Sạu khi coá cạá i thạệ n thệể nạà y,
thíà lạạ nh chiạu khoệ ng đừớạc, noá ng chiạu khoệ ng đừớạc, mệệạ t
chiạu khoệ ng đừớạc, đoá i chiạu khoệ ng đừớạc, thệế nạà o cuũ ng lạà
khoể . Coá bệệạ nh chừ viạ thạế y khoá chiạu; sinh lạũ o bệệạ nh từủ ạế y,
chíánh lạà đệể chừ viạ trong khoể mạà hoạà n [trạủ ] nghiệệạ p; xệá t
xệm chừ viạ coá thệể quạy trớủ vệầ hạy khoệ ng, cạế p cho chừ viạ
moệạ t cớ hoệạ i nừũạ; do đoá con ngừớài rớát vạà o [coũ i] mệệ nạà y.
Sạu khi rớát xuoế ng đệế n đạệ y, sạá ng tạạ o cho chừ viạ cạăạ p mạắ t

104 Phản tu và tá công

nạà y, khoệ ng cho phệá p chừ viạ nhíàn đừớạc khoệ ng giạn khạá c,
khoệ ng thạế y đừớạc chạệ n từớáng cuủ ạ vạệạ t chạế t. Chừ viạ nệế u coá
thệể trớủ vệầ , thíà khoể nhạế t cuũ ng lạà quyá nhạế t; ớủ trong mệệ vạũ ng
hoầ i tu dừạạ vạà o ngoệạ tíánh [chiạu] khoể rạế t nhiệầ u, thíà quạy vệầ
[rạế t] nhạnh. Nệế u chừ viạ coà n tệệạ hớn nừũạ, thíà sinh mệệạ nh sệũ
biạ tiệệ u huyủ ; do vạệạ y hoạ {Giạá c Giạủ } thạế y rạằ ng, sinh mệệạ nh cuủ ạ
con ngừớài, muạ c đíách khoệ ng phạủ i [víà] đệể lạà m ngừớài; [nệệ n]
bạủ o chừ viạ phạủ n boể n quy chạệ n, quạy trớủ vệầ . Ngừớài
thừớàng chạẳ ng ngoệạ rạ điệể m nạà y; ngừớài thừớàng ớủ nới xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng, hoạ [chíủ] lạà ngừớài thừớàng; muoế n phạá t
triệể n nhừ thệế nạà o, [soế ng] toế t rạ sạo. Hoạ cạà ng [soế ng] toế t,
thíà cạà ng từạ từ, cạà ng muoế n chiệế m hừũu nhiệầ u, hoạ cạà ng rớài
xạ đạăạ c tíánh vuũ truạ , hoạ tiệế n đệế n diệệạ t vong.
Trệệ n cạo tạầ ng thíà [nhạệạ n] thạế y nhừ thệế ; chừ viạ cho
rạằ ng đạng tiệế n lệệ n, nhừng trệệ n thừạc tệế lạà thoạá i luà i. Nhạệ n
loạạ i cho rạằ ng khoạ hoạ c đạng phạá t triệể n tiệế n boệạ , thừạc rạ
cuũ ng chíủ bạế t quạá lạà đi thệo quy luạệạ t vuũ truạ . Trừớng Quạủ
Lạũ o trong bạá t tiệệ n cừớũi lừàạ ngừớạc; rạế t íát ngừớài biệế t đừớạc
tạạ i sạo oệ ng lạạ i cừớũi lừàạ ngừớạc. ÔÔ ng phạá t hiệệạ n rạằ ng đi vệầ
trừớác lạạ i chíánh lạà thuạ t luà i, nệệ n oệ ng quạy trớủ lạạ i cừớũi nhừ
thệế . Vạệạ y nệệ n moệạ t khi ngừớài tạ nghíũ đệế n tu luyệệạ n, [thíà] cạá c
Giạá c Giạủ thạế y rạằ ng tạệ m ạế y cừạc kyà trạệ n quyá, nệệ n coá thệể giuá p
đớũ moệạ t cạá ch voệ điệầ u kiệệạ n. Cuũ ng nhừ hoạ c việệ n chuá ng tạ
ngoầ i đạệ y hoệ m nạy, nệế u chừ viạ [muoế n] tu luyệệạ n thíà toệ i coá
thệể giuá p chừ viạ voệ điệầ u kiệệạ n. Nhừng nệế u lạà m moệạ t ngừớài
thừớàng, chừ viạ muoế n coi bệệạ nh, cạầ u mong điệầ u nạà y, cạầ u
mong điệầ u khạá c, thíà khoệ ng đừớạc, khoệ ng thệể giuá p chừ viạ
đừớạc. Víà sạo? Víà chừ viạ muoế n lạà m ngừớài thừớàng; ngừớài
thừớàng nệệ n phạủ i sinh lạũ o bệệạ nh từủ, nệệ n phạủ i nhừ thệế ; hệế t
thạủ y đệầ u coá quạn hệệạ nhạệ n duyệệ n, khoệ ng thệể lạà m roế i loạạ n.
Trong sinh mệệạ nh [đừớàng đớài] moệạ t cạá nhạệ n cuủ ạ chừ viạ
đạá ng lệũ khoệ ng coá tu luyệệạ n; hiệệạ n nạy chừ viạ muoế n tu
luyệệạ n; thíà cạầ n phạủ i ạn bạà i lạạ i đừớàng [đớài] từà nạy trớủ đi
cho chừ viạ; vạà cuũ ng coá thệể điệầ u chíủnh thạệ n thệể cho chừ viạ.

Phản tu và tá công 105

 Víà vạệạ y con ngừớài muoế n tu luyệệạ n, ngạy khi nguyệệạ n
voạ ng ạế y xuạế t rạ, cạá c Giạá c Giạủ nhíàn thạế y roầ i, thạệạ t lạà quạá
trạệ n quyá. Nhừng giuá p thệế nạà o đạệ y? Trệệ n thệế giạn coá sừ
phuạ nạà o dạạ y? Hớn nừũạ đạệ y lạà ngừớài đạũ trệệ n 50 tuoể i; cạá c
Đạạ i Giạá c Giạủ khoệ ng thệể dạạ y đừớạc; bớủi víà nệế u hoạ hiệể n hiệệạ n
rạ đệể dạạ y chừ viạ, giạủ ng Phạá p vạà dạạ y coệ ng cho chừ viạ, thíà
đoá lạà tiệế t loệạ thiệệ n cớ; hoạ cuũ ng phạủ i hạạ [tạầ ng] xuoế ng; con
ngừớài từạ bạủ n thạệ n lạà m điệầ u xạế u mạà rớát vạà o coũ i mệệ nạà y,
nệệ n phạủ i ngoệạ trong mệệ mạà tu; do đoá Giạá c Giạủ khoệ ng thệể
dạạ y. Nệế u nhíàn thạế y moệạ t viạ Phạệạ t soế ng roũ rạà ng giạủ ng Phạá p
cho chừ viạ, lạạ i coà n dạạ y coệ ng cho chừ viạ, [thíà cạủ ] nhừũng kệủ
thạệạ p ạá c bạế t xạá cuũ ng đệầ u đệế n hoạ c, ại ại cuũ ng tin thệo; vạệạ y
coà n gíà đệể ngoệạ ; sệũ khoệ ng toầ n tạạ i vạế n đệầ vệầ ngoệạ . Bớủi víà con
ngừớài từạ míành rớát đệế n coũ i mệệ nạà y, lệũ rạ đạũ biạ huyủ diệệạ t;
[cạá c Giạá c Giạủ ] cạế p cho chừ viạ moệạ t cớ hoệạ i ớủ trong mệệ ạế y
mạà coá thệể quạy vệầ . [Nệế u] coá thệể quạy vệầ , thíà quạy vệầ ;
khoệ ng quạy vệầ đừớạc, thíà tiệế p tuạ c luạệ n hoầ i vạà [chiạu] huyủ
diệệạ t.
Con đừớàng lạà từạ míành đi; chừ viạ muoế n tu luyệệạ n thíà
lạà m thệế nạà o đạệ y? Hoạ nghíũ đệế n cạá ch nạà y; bớủi víà luá c ạế y khíá
coệ ng lệệ n thạà nh cạo trạà o, cuũ ng lạà moệạ t loạạ i biệế n hoạá cuủ ạ
thiệệ n từớạng. Víà vạệạ y đệể phoế i hớạp vớái loạạ i thiệệ n từớạng ạế y,
ngừớài tạ {cạá c Giạá c Giạủ } thệo viạ tríá tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ {ngừớài
tu luyệệạ n} mạà cạế p thệệ m coệ ng cho hoạ , cạế p thệệ m lệệ n thạệ n hoạ
[thoệ ng quạ] moệạ t loạạ i oế ng mệầ m; gioế ng nhừ voà i nừớác: [hoạ ]
mớủ rạ lạà noá {coệ ng} sệũ đệế n. Hoạ muoế n phạá t coệ ng thíà coệ ng
đệế n; [kyà thừạc] hoạ khoệ ng phạá t coệ ng, bạủ n thạệ n hoạ chừạ coá
coệ ng; chíánh lạà trạạ ng thạá i nhừ thệế , noá đừớạc goạ i lạà ‘phạủ n
tu’: từà cạo xuoế ng thạế p mạà tu việệ n mạũ n.
Tu luyệệạ n bíành thừớàng cuủ ạ chuá ng tạ, lạà tu từà thạế p lệệ n
cạo, mạũ i cho đệế n khại coệ ng tu việệ n mạũ n. [Ngừớài] đừớạc goạ i
lạà ‘phạủ n tu’ nạà y, tuoể i đạũ cạo mạà tu từà thạế p lệệ n cạo sệũ
khoệ ng kiạp, nệệ n hoạ tu từà cạo vệầ thạế p sệũ nhạnh hớn; hiệệạ n
từớạng ạế y cuũ ng lạà thớài đoá tạạ o thạà nh. Tạệ m tíánh cuủ ạ nhừũng

106 Phản tu và tá công

ngừớài nạà y cạầ n phạủ i rạế t cạo; tạạ i nới viạ tríá tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ
mạà hoạ đừớạc cạế p thệệ m nạă ng lừớạng lớán nhừ vạệạ y. Muạ c đíách
đệể lạà m gíà? Moệạ t lạà đệể phoế i hớạp vớái thiệệ n từớạng luá c bạế y
giớà; ngừớài ạế y lạà m điệầ u toế t đoầ ng thớài hoạ coá thệể chiạu khoể .
Víà đoế i mạăạ t vớái ngừớài thừớàng, cạá c thừá tạệ m cuủ ạ ngừớài
thừớàng đệầ u cạn nhiệẫ u đệế n chừ viạ. Coá ngừớài chừ viạ chừũạ
lạà nh bệệạ nh cho hoạ roầ i, hoạ vạẫ n khoệ ng hiệể u đừớạc chừ viạ; khi
chừũạ bệệạ nh cho hoạ chừ viạ đạũ truạ c khoủ i thạệ n hoạ biệế t bạo
thừá xạế u, triạ giuá p hoạ đệế n moệạ t mừác đoệạ nạà o đoá , nhừng luá c ạế y
chừạ coá thệể hiệệạ n biệế n đoể i roũ rạà ng [rạ bệệ n ngoạà i]. Nhừng
trong tạệ m hoạ khoệ ng vừàạ yá, khoệ ng cạủ m tạạ chừ viạ; coá khi
coà n nguyệầ n ruủ ạ rạằ ng chừ viạ lừàạ hoạ ! Chíánh lạà đoế i mạăạ t vớái
nhừũng vạế n đệầ ạế y, đệể tạệ m cuủ ạ chừ viạ đừớạc ‘mạ luyệệạ n’ trong
hoạà n cạủ nh ạế y. [Giạá c Giạủ ] cạế p coệ ng cho hoạ muạ c đíách lạà đệể
hoạ tu luyệệạ n, đệầ cạo lệệ n trệệ n. Khi lạà m điệầ u toế t [hoạ ] lạạ i đoầ ng
thớài khại phạá t coệ ng nạă ng bạủ n thạệ n, tạă ng coệ ng cuủ ạ chíánh
míành; nhừng moệạ t soế ngừớài khoệ ng hiệể u đạạ o lyá nạà y. Chạẳ ng
phạủ i toệ i đạũ giạủ ng roầ i sạo? Khoệ ng thệể giạủ ng Phạá p cho hoạ ;
ngoệạ đừớạc thíà ngoệạ đừớạc; đạệ y lạà vạế n đệầ vệầ ngoệạ ; ngoệạ khoệ ng
đừớạc thíà chạẳ ng coà n cạá ch nạà o nừũạ.
Coá vạà i ngừớài khi nhạệạ n coệ ng, moệạ t đệệ m đạng nguủ đoệạ t
nhiệệ n noá ng khoệ ng chiạu đừớạc, khoệ ng thệể đạắ p chạă n; sạá ng
sạu dạệạ y sớà vạà o đạệ u thíà đoá coá điệệạ n. Hoạ biệế t lạà coệ ng đạũ đệế n;
thạệ n thệể cuủ ạ ại coá choẫ đạu, thíà chíủ cạầ n lạà m quạ moệạ t cạá i lạà
khoủ i khoệ ng coá sại chạạ y, quạủ lạà toế t. Từà đoá trớủ đi hoạ biệế t lạà
[hoạ ] coá coệ ng; [hoạ ] lạà m khíá coệ ng sừ, trệo biệể n hiệệạ u; hoạ từạ
phong cho míành lạà ‘khíá coệ ng sừ’ mạà hạà nh nghệầ . Bạn đạầ u,
bớủi víà cạá nhạệ n nạà y lạà coà n rạế t toế t, hoạ triạ bệệạ nh giuá p ngừớài tạ
xong, ngừớài tạ đừạ tiệầ n cho hoạ , đừạ tạăạ ng thừá nạà y thừá
khạá c cho hoạ , hoạ coá thệể khoệ ng nhạệạ n, cừạ tuyệệạ t hệế t. Tuy
nhiệệ n chạẳ ng truạ vừũng noể i trong thuà ng thuoế c nhuoệạ m lớán
[lạà xạũ hoệạ i] ngừớài thừớàng mạà khoệ ng biạ oệ nhiệẫ m; bớủi víà
nhừũng ngừớài thuoệạ c loạạ i phạủ n tu nạà y chừạ hệầ trạủ i quạ
[quạá tríành] thạệạ t sừạ tu luyệệạ n tạệ m tíánh; giừũ vừũng tạệ m tíánh

Phản tu và tá công 107

cuủ ạ bạủ n thạệ n rạế t lạà khoá . Dạầ n dạầ n tạăạ ng nhừũng đoầ kyủ niệệạ m
nhoủ thíà hoạ nhạệạ n; roầ i dạầ n dạầ n tạăạ ng phạể m lớán cuũ ng nhạệạ n;
cuoế i cuà ng đừạ íát quạá thíà khoệ ng ừng yá. Roế t cuoệạ c hoạ noá i:
‘Đừạ toệ i nhiệầ u thừá thệế lạà m gíà, đừạ tiệầ n lạà đừớạc roầ i!’ Đừạ íát
tiệầ n quạá lạà khoệ ng đừớạc. Ngừớài nạà y cuũ ng chạẳ ng phuạ c
nhừũng khíá coệ ng sừ chạệ n truyệầ n, vạà tại hoạ roá t đạầ y nhừũng
lớài khện tuạ ng cuủ ạ ngừớài tạ vệầ nhừũng bạủ n sừạ cuủ ạ hoạ . Nệế u
ại noá i hoạ khoệ ng toế t, hoạ sệũ khoệ ng vừàạ yá ; tạệ m dạnh lớại đạũ
xuạế t hiệệạ n hoạà n toạà n; hoạ từớủng rạằ ng míành cạo minh hớn
nhừũng ngừớài khạá c, míành thạệạ t xuạế t sạắ c. Hoạ từớủng rạằ ng cạá i
coệ ng cạế p cho hoạ , lạà đệể hoạ lạà m khíá coệ ng sừ, [đệể hoạ ] phạá t
tạà i; kyà thừạc [coệ ng ạế y] lạà đệể hoạ tu luyệệạ n. Hệẫ tạệ m dạnh lớại
dạế y lệệ n, thíà trệệ n thừạc tệế tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ đạũ rớát xuoế ng roầ i.
Toệ i đạũ giạủ ng rạằ ng, tạệ m tíánh cạo đệế n đạệ u, coệ ng cạo đệế n
đoá . Đạũ rớát xuoế ng thíà cạá i coệ ng ạế y khoệ ng thệể cạế p cho hoạ lớán
nhừ trừớác nừũạ, cạầ n tuyà thệo tạệ m tíánh mạà cạế p; tạệ m tíánh
cạo đệế n đạệ u, coệ ng cạo đệế n đoá . Tạệ m dạnh lớại cạà ng nạăạ ng, ớủ
choế n ngừớài thừớàng rớát xuoế ng cạà ng trạầ m troạ ng, coệ ng cuủ ạ
hoạ cuũ ng thệo đoá rớát xuoế ng. Cuoế i cuà ng đệế n khi hoạ hoạà n
toạà n rớát xuoế ng, [thíà] coệ ng khoệ ng đừớạc cạế p nừũạ, khoệ ng coá
coệ ng nạà o hệế t. Nhừũng nạă m trừớác xuạế t hiệệạ n khoệ ng íát nhừũng
ngừớài nhừ thệế ; phạầ n nhiệầ u lạà nhừũng phuạ nừũ trệệ n 50 tuoể i.
Chừ viạ thạế y cạá c cuạ bạà tạệạ p coệ ng, cuũ ng chừạ hệầ đừớạc chạệ n
truyệầ n, coá lệũ đạũ đệế n lớáp khíá coệ ng hoạ c moệạ t soế đoệạ ng tạá c
chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài, nhừng đoệạ t nhiệệ n moệạ t hoệ m coá
coệ ng đệế n. Khi tạệ m tíánh hoủ ng, tạệ m dạnh lớại khớủi lệệ n liệầ n biạ
rớát xuoế ng, kệế t quạủ hiệệạ n nạy chạẳ ng lạà gíà cạủ , đạũ mạế t hệế t
coệ ng. Hiệệạ n nạy loạạ i phạủ n tu nạà y biạ rớát xuoế ng hệế t sừác
nhiệầ u, phạầ n coà n lạạ i chíủ lệà o tệà o thừạ thớát. Tạạ i sạo? Víà hoạ
khoệ ng biệế t rạằ ng đoá lạà đệể hoạ tu luyệệạ n; hoạ từớủng rạằ ng đoá lạà
đệể hoạ phạá t tạà i, noể i dạnh nới ngừớài thừớàng, vạà lạà m khíá
coệ ng sừ; thừạc rạ đoá lạà đệể hoạ tu luyệệạ n.
‘Tạá coệ ng’ lạà gíà? Noá khoệ ng coá hạạ n chệế vệầ tuoể i; nhừng
coá moệạ t yệệ u cạầ u, cạầ n phạủ i lạà ngừớài coá tạệ m tíánh đạăạ c biệệạ t toế t.

108 Phản tu và tá công

Ngừớài ạế y hiệể u rạằ ng khíá coệ ng coá thệể tu luyệệạ n, ngừớài ạế y
cuũ ng muoế n tu luyệệạ n. Tạệ m ạế y muoế n tu luyệệạ n, nhừng hoủ i
tíàm sừ phuạ ớủ đạệ u? Nhừũng nạă m trừớác đạệ y quạủ lạà coá nhừũng
khíá coệ ng sừ chạệ n chíánh đạũ xuạế t hiệệạ n truyệầ n coệ ng, nhừng
nhừũng điệầ u hoạ truyệầ n đệầ u lạà chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài;
khoệ ng coá ại truyệầ n dạạ y lệệ n cạo tạầ ng, ngừớài tạ cuũ ng khoệ ng
coá dạạ y.
Giạủ ng đệế n tạá coệ ng, toệ i coà n giạủ ng moệạ t vạế n đệầ nạà y: con
ngừớài ngoạà i chuủ nguyệệ n thạầ n (chuủ yá thừác) rạ coà n coá phoá
nguyệệ n thạầ n (phoá yá thừác). Coá ngừớài coá moệạ t, hại, bạ, boế n,
coá khi đệế n nạă m phoá nguyệệ n thạầ n. Phoá nguyệệ n thạầ n khoệ ng
nhạế t điạnh coá cuà ng giớái tíánh vớái ngừớài ạế y; coá [cạá i] lạà nạm,
coá [cạá i] lạà nừũ, khoệ ng nhừ nhạu. Thừạc rạ [ngạy cạủ ] chuủ
nguyệệ n thạầ n cuũ ng khoệ ng nhạế t điạnh coá cuà ng [giớái tíánh] vớái
nhuạ c thạệ n; bớủi víà chuá ng toệ i đạũ phạá t hiệệạ n rạằ ng bạệ y giớà nừũ
nguyệệ n thạầ n cuủ ạ nạm coá rạế t nhiệầ u, nạm nguyệệ n thạầ n cuủ ạ
nừũ cuũ ng coá rạế t nhiệầ u; hoạà n toạà n phuà hớạp vớái điệầ u mạà
hiệệạ n nạy Đạạ o giạ goạ i lạà thiệệ n từớạng ạệ m dừớng đạủ o chiệầ u
vạà ạệ m thiạnh dừớng suy.
Thoệ ng thừớàng phoá nguyệệ n thạầ n cuủ ạ con ngừớài đệế n
từà tạầ ng cạo hớn so vớái chuủ nguyệệ n thạầ n; đạăạ c biệệạ t moệạ t soế
ngừớài, phoá nguyệệ n thạầ n cuủ ạ hoạ đệế n từà tạầ ng hệế t sừác cạo.
Phoá nguyệệ n thạầ n khoệ ng phạủ i lạà phuạ thệể ; noá vạà chừ viạ
cuà ng sinh rạ từà moệạ t thại mệạ , mạng cuà ng moệạ t tệệ n vớái chừ
viạ; [noá ] cuũ ng lạà moệạ t boệạ phạệạ n cuủ ạ thạệ n thệể chừ viạ. Luá c bíành
thừớàng ngừớài tạ nghíũ vệầ điệầ u gíà, lạà m việệạ c gíà, lạà do chuủ
nguyệệ n thạầ n quyệế t điạnh. Phoá nguyệệ n thạầ n chuủ yệế u gạắ ng
sừác khoế ng chệế chuủ nguyệệ n thạầ n cuủ ạ con ngừớài đệể noá
khoệ ng phạạ m điệầ u xạế u; tuy nhiệệ n luá c mạà chuủ nguyệệ n thạầ n
quạá ừ chạế p trừớác thíà phoá nguyệệ n thạầ n cuũ ng khoệ ng giuá p gíà
đừớạc. Phoá nguyệệ n thạầ n khoệ ng tiệế p thu choẫ mệệ cuủ ạ xạũ hoệạ i
ngừớài thừớàng, coà n chuủ nguyệệ n thạầ n thíà dệẫ biạ tiệế p thu choẫ
mệệ cuủ ạ xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng.

Phản tu và tá công 109

 Moệạ t soế phoá nguyệệ n thạầ n đệế n từà tạầ ng rạế t cạo, coá thệể
chíủ coà n moệạ t chuá t nừũạ lạà đạắ c chíánh quạủ . Phoá nguyệệ n thạầ n
muoế n tu luyệệạ n, nhừng chuủ nguyệệ n thạầ n lạạ i khoệ ng muoế n
tu luyệệạ n thíà cuũ ng chiạu. Moệạ t hoệ m trong cạo trạà o khíá coệ ng,
chuủ nguyệệ n thạầ n cuũ ng muoế n hoạ c coệ ng, tu luyệệạ n lệệ n cạo
tạầ ng; tạế t nhiệệ n suy nghíũ ạế y rạế t chạế t phạá c, khoệ ng coá mong
nghíũ gíà đệế n truy cạầ u dạnh lớại. Phoá nguyệệ n thạầ n rạế t lạế y
lạà m ừng yá : ‘Tạ muoế n tu luyệệạ n, nhừng tạ khoệ ng quyệế t
điạnh; ngừới muoế n tu luyệệạ n, quạủ lạà hớạp yá tạ’. Nhừng hoủ i
tíàm sừ phuạ nới đạệ u? Phoá nguyệệ n thạầ n rạế t coá bạủ n sừạ, noá
rớài khoủ i thạệ n thệể đi tíàm Đạạ i Giạá c Giạủ mạà noá đạũ biệế t trong
đớài trừớác. Bớủi víà coá moệạ t soế phoá nguyệệ n thạầ n [ớủ] tạầ ng rạế t
cạo, nệệ n coá thệể rớài thạệ n thệể ; sạu khi đệế n nới [phoá nguyệệ n
thạầ n] liệầ n noá i muoế n tu luyệệạ n, muoế n mừớạn coệ ng. Ngừớài tạ
thạế y cạá nhạệ n nạà y rạế t toế t, [muoế n] tu luyệệạ n thíà tạế t nhiệệ n
giuá p thoệ i; vạệạ y lạà phoá nguyệệ n thạầ n đạũ mừớạn đừớạc coệ ng.
Thoệ ng thừớàng coệ ng ạế y coá nạă ng lừớạng tạủ n xạạ ; noá thoệ ng
quạ đừớàng oế ng mạà truyệầ n dạẫ n đệế n; cuũ ng coá [trừớàng hớạp
coệ ng] mừớạn đừớạc đạũ thạà nh híành; [coệ ng] đạũ thạà nh híành
thoệ ng thừớàng kệà m coệ ng nạă ng toầ n tạạ i.
Nhừ vạệạ y, hoạ đoầ ng thớài coá kệà m thệo coệ ng nạă ng; cạá
nhạệ n nạà y cuũ ng gioế ng nhừ toệ i vừàạ giạủ ng: đệệ m đạng nguủ
[cuũ ng] noá ng khoệ ng chiạu đừớạc, sạá ng hoệ m sạu nguủ dạệạ y thíà
thạế y coá đừớạc coệ ng. Chạạ m vạà o đạệ u ớủ đoá coá điệệạ n; coá thệể triạ
bệệạ nh cho ngừớài tạ; hoạ biệế t rạằ ng hoạ coá đừớạc coệ ng. [Coệ ng]
đệế n từà đạệ u? Hoạ khoệ ng biệế t roũ . Hoạ chíủ biệế t đạạ i khạá i lạà noá
đệế n từà khoệ ng giạn vuũ truạ ; nhừng cuạ thệể noá đệế n nhừ thệế
nạà o, thíà hoạ khoệ ng biệế t; phoá nguyệệ n thạầ n khoệ ng coá bạủ o
cho hoạ [biệế t], lạà víà [kệủ ] tu luyệệạ n lạà phoá nguyệệ n thạầ n; hoạ
chíủ biệế t rạằ ng coá coệ ng truyệầ n đệế n.
Thoệ ng thừớàng ngừớài tạá coệ ng khoệ ng chiạu hạạ n chệế tuoể i
tạá c; ngừớài íát tuoể i coá khạá nhiệầ u; do vạệạ y mạế y nạă m trừớác coá
xuạế t hiệệạ n moệạ t soế ngừớài 20 tuoể i, 30 tuoể i, 40 tuoể i; nhiệầ u
tuoể i hớn cuũ ng coá . Thạnh niệệ n thừớàng khoá từạ chuủ bạủ n

110 Phản tu và tá công

thạệ n; bíành thừớàng chừ viạ thạế y hoạ rạế t toế t; khi chừạ coá bạủ n
sừạ gíà nới xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, thíà tạệ m dạnh lớại cuủ ạ hoạ rạế t
nhệạ . Roầ i moệạ t khi noể i dạnh, thoệ ng thừớàng hoạ rạế t dệẫ biạ tạệ m
dạnh lớại cạn nhiệẫ u; hoạ cạủ m thạế y nạă m thạá ng đớài nạà y coà n
lạà moệạ t chạăạ ng đừớàng rạế t dạà i, coà n cạầ n chạạ y vạạ y nạà y khạá c,
[coà n cạầ n] phạế n đạế u moệạ t phện đệể đạạ t đừớạc moệạ t muạ c tiệệ u
nạà o đoá nới ngừớài thừớàng. Do vạệạ y hệẫ khi coệ ng nạă ng xuạế t
hiệệạ n, coá đừớạc bạủ n sừạ roầ i, [thíà] thoệ ng thừớàng hoạ lạế y [nạă ng
lừạc ạế y] lạà m phừớng tiệệạ n đệể truy cạầ u muạ c tiệệ u cạá nhạệ n nới
xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng. Điệầ u ạế y khoệ ng đừớạc, cuũ ng khoệ ng
đừớạc phệá p sừủ duạ ng [coệ ng nạă ng] nhừ thệế ; cạà ng duà ng
nhiệầ u thíà coệ ng ạế y cạà ng íát; cuoế i cuà ng thíà chạẳ ng coà n chuá t gíà.
Nhừũng ngừớài [tạá coệ ng] biạ rớát nhừ vạệạ y rạế t nhiệầ u; toệ i thạế y
rạằ ng hiệệạ n nạy khoệ ng coà n moệạ t ại.
Hại tíành huoế ng mạà toệ i vừàạ giạủ ng đệế n đệầ u lạà nhừũng
ngừớài coá tạệ m tíánh từớng đoế i toế t mạà đừớạc coệ ng; coệ ng ạế y
khoệ ng phạủ i do bạủ n thạệ n míành [tu] luyệệạ n mạà thạà nh; noá lạà
từà cạá c Giạá c Giạủ ; do vạệạ y bạủ n thạệ n coệ ng ạế y lạà toế t.

Phụ thể
Coá nhiệầ u ngừớài chuá ng tạ [đạũ nghệ] vệầ nhừũng chuyệệạ n
trong giớái tu luyệệạ n vệầ phuạ thệể [lạà ] nhừũng thừá liệệ n quạn
đệế n đoệạ ng vạệạ t, cạá o choầ n quyủ rạắ n v.v. Đoá thừạc rạ lạà gíà? Coá
ngừớài giạủ ng rạằ ng luyệệạ n coệ ng khại phạá t coệ ng nạă ng đạăạ c diạ;
thừạc rạ khoệ ng phạủ i lạà khại phạá t coệ ng nạă ng đạăạ c diạ; coệ ng
nạă ng đạăạ c diạ ạế y chíánh lạà bạủ n nạă ng cuủ ạ con ngừớài. Chạẳ ng
quạ víà thuạệạ n thệo sừạ phạá t triệể n tiệế n boệạ cuủ ạ xạũ hoệạ i nhạệ n
loạạ i, con ngừớài ngạà y cạà ng thệo nhừũng thừá hừũu híành ớủ
trong khoệ ng giạn vạệạ t chạế t trừớác mạắ t chuá ng tạ, ngạà y cạà ng
phuạ thuoệạ c vạà o nhừũng coệ ng cuạ hiệệạ n đạạ i hoạá cuủ ạ míành, nệệ n
bạủ n nạă ng cuủ ạ con ngừớài chuá ng tạ ngạà y cạà ng thoạá i hoạá ;
cuoế i cuà ng nhừũng chuủ ng bạủ n nạă ng ạế y biạ lạà m cho tiệệ u mạế t
hoạà n toạà n.

Phụ thể 111

 Muoế n coá coệ ng nạă ng, thíà phạủ i trạủ i quạ tu luyệệạ n, [phạủ i]
phạủ n boể n quy chạệ n, noá mớái tu xuạế t lại đừớạc. Nhừng đoệạ ng
vạệạ t khoệ ng coá từ từớủng phừác tạạ p nhừ thệế ; do đoá noá cạệ u
thoệ ng vớái đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ , noá coá bạủ n nạă ng tiệệ n thiệệ n.
Coá ngừớài giạủ ng rạằ ng đoệạ ng vạệạ t biệế t tu luyệệạ n, rạằ ng cạá o biệế t
luyệệạ n đạn, rạằ ng con rạắ n nạà y biệế t tu luyệệạ n v.v. Khoệ ng phạủ i
[lạà ] chuá ng biệế t tu luyệệạ n; bạn đạầ u chuá ng cuũ ng chạẳ ng hệầ
biệế t [đệế n tu] luyệệạ n lạà gíà hệế t; chíánh lạà víà chuá ng coá cạá i
chuủ ng bạủ n nạă ng tiệệ n thiệệ n ạế y. Víà vạệạ y dừớái moệạ t điệầ u kiệệạ n
đạăạ c điạnh, dừớái moệạ t hoạà n cạủ nh đạăạ c điạnh, sạu thớài giạn lạệ u
coá thệể phạá t huy tạá c duạ ng; chuá ng coá thệể đạắ c coệ ng, coá thệể
xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng.
Nhừ vạệạ y, chuá ng coá bạủ n sừạ; trong quạá khừá chuá ng tạ
giạủ ng lạà ‘đạắ c linh khíá’, ‘coá bạủ n sừạ’. Từà ngừớài thừớàng mạà
xệá t, thíà đoệạ ng vạệạ t kiạ thạệạ t lớại hạạ i, coá thệể chi phoế i con ngừớài
dệẫ dạà ng. Thạệạ t rạ toệ i noá i rạằ ng khoệ ng lớại hạạ i; trừớác mạăạ t
ngừớài tu luyệệạ n chạệ n chíánh thíà noá khoệ ng lạà gíà hệế t; chừ viạ
đừàng coi noá tu cạủ 800 nạă m, cạủ 1000 nạă m, chạẳ ng cạầ n đệế n
moệạ t ngoá n tạy nhoủ cuũ ng đuủ vệệ nạá t noá . Chuá ng toệ i giạủ ng
đoệạ ng vạệạ t coá bạủ n nạă ng tiệệ n thiệệ n nhừ vạệạ y, noá coá thệể coá bạủ n
sừạ. Nhừng trong vuũ truạ nạà y cuủ ạ chuá ng tạ coà n coá moệạ t
[Phạá p] lyá : chíánh lạà khoệ ng cho phệá p đoệạ ng vạệạ t tu thạà nh. Víà
vạệạ y moạ i ngừớài xệm nhừũng sạá ch coể thạế y việế t rạằ ng mạế y
trạă m nạă m cạầ n giệế t chuá ng moệạ t lạầ n, coá đạạ i kiệế p tiệể u kiệế p.
Đệế n moệạ t thớài giạn nhạế t điạnh nệế u đoệạ ng vạệạ t tạă ng coệ ng, thíà
phạủ i tiệệ u diệệạ t chuá ng, sệá t sệũ đạá nh chuá ng, v.v. khoệ ng cho
phệá p chuá ng tu luyệệạ n. Bớủi víà chuá ng khoệ ng đừớạc trạng biạ
bạủ n tíánh con ngừớài, chuá ng khoệ ng thệể tu luyệệạ n nhừ con
ngừớài, khoệ ng coá đạăạ c điệể m con ngừớài; nệế u tu thạà nh thíà
đạủ m bạủ o chuá ng sệũ thạà nh mạ; nệệ n khoệ ng cho phệá p chuá ng
tu thạà nh; do đoá trớài giệế t chuá ng; chuá ng cuũ ng biệế t điệể m
nạà y. Tuy nhiệệ n nhừ toệ i đạũ giạủ ng, xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i hiệệạ n
đạng trừớạt trệệ n doế c lớán, coá cạủ nhừũng kệủ khoệ ng điệầ u ạá c

112 Phụ thể

nạà o mạà khoệ ng lạà m; đạũ đệế n trạạ ng thạá i nhừ thệế , hoủ i xạũ hoệạ i
nhạệ n loạạ i chạẳ ng phạủ i nguy hiệể m lạà gíà?
Vạệạ t cừạc tạế t phạủ n! Chuá ng toệ i phạá t hiệệạ n rạằ ng vạà o moẫ i
lạầ n chu kyà huyủ diệệạ t khạá c nhạu cuủ ạ xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i tiệầ n
sừủ, đệầ u phạá t sinh tíành huoế ng lạà đạạ o đừác cuủ ạ nhạệ n loạạ i đạũ
hệế t sừác bạạ i hoạạ i. Hiệệạ n nạy tạạ i khoệ ng giạn mạà nhạệ n loạạ i
chuá ng tạ [đạng] sinh toầ n cuũ ng nhừ nhiệầ u khoệ ng giạn
khạá c, moạ i nới đệầ u ớủ trong hoạà n cạủ nh voệ vạà n nguy hiệể m;
tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c cuủ ạ tạầ ng nạà y cuũ ng lạạ i nhừ thệế ;
chuá ng cuũ ng muoế n mạu choá ng thoạá t thạệ n, chuá ng cuũ ng
muoế n lệệ n tạầ ng cạo hớn; đệầ cạo tạầ ng thíà chuá ng từớủng rạằ ng
coá thệể troế n thoạá t đừớạc. Noá i sạo dệẫ dạà ng vạệạ y! Muoế n tu
luyệệạ n, thíà cạầ n phạủ i coá thạệ n thệể ngừớài; do đoá xuạế t hiệệạ n
[tíành huoế ng coá ] ngừớài luyệệạ n coệ ng biạ phuạ thệể [nhạệạ p vạà o],
[đoá ] lạà moệạ t [trong nhừũng] nguyệệ n nhạệ n.
Coá ngừớài nghíũ: ‘Nhiệầ u Đạạ i Giạá c Giạủ , nhiệầ u sừ phuạ
coệ ng phu cạo nhừ vạệạ y, víà sạo khoệ ng quạủ n [việệạ c nạà y]?’
Trong vuũ truạ nạà y cuủ ạ chuá ng tạ coà n moệạ t [Phạá p] lyá : bạủ n
thạệ n chừ viạ cạầ u gíà, chừ viạ muoế n gíà thíà ngừớài khạá c khoệ ng
muoế n cạn thiệệạ p. ỞỞ đạệ y chuá ng toệ i dạạ y moạ i ngừớài thệo
đừớàng chíánh, đoầ ng thớài giạủ ng roũ Phạá p cho chừ viạ, đệể cho
chừ viạ từạ míành ngoệạ ; coà n hoạ c hạy khoệ ng lạà vạế n đệầ ớủ bạủ n
thạệ n chừ viạ. Sừ phuạ líũnh tiệế n moệ n, tu hạà nh tạạ i cạá nhạệ n.
Khoệ ng ại cừớũng bạá ch hạy bừác bạá ch chừ viạ phạủ i tu; tu hạy
khoệ ng lạà vạế n đệầ riệệ ng cuủ ạ cạá nhạệ n chừ viạ; nghíũạ lạà , chừ viạ
thệo đừớàng nạà o, chừ viạ muoế n gíà, chừ viạ mong đừớạc gíà,
khoệ ng ại cạn thiệệạ p chừ viạ hệế t; chíủ coá thệể khuyệế n Thiệệạ n.
Coá ngừớài mạà chừ viạ thạế y hoạ luyệệạ n coệ ng, thạệạ t rạ toạà n
cho phuạ thệể đừớạc [coệ ng]. Víà sạo chiệệ u mớài phuạ thệể ?
Nhừũng ngừớài luyệệạ n coệ ng trệệ n toạà n quoế c, hoủ i bạo nhiệệ u
ngừớài mạà đạằ ng sạu coá phuạ thệể ? Nệế u noá i rạ thíà rạế t nhiệầ u
ngừớài sệũ khoệ ng dạá m luyệệạ n coệ ng, víà con soế ạế y lạà m ngừớài
tạ phạá t sớạ! Vạệạ y víà sạo lạạ i xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nạà y? Noá
đạng lạà cạá i hoạạ loạạ n xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng; hoủ i tạạ i sạo hiệệạ n

Phụ thể 113

từớạng nghiệệ m troạ ng nạà y xuạế t hiệệạ n? Cuũ ng lạà víà nhạệ n loạạ i
từạ míành chiệệ u mớài chuá ng đệế n, bớủi víà nhạệ n loạạ i đạng bạạ i
hoạạ i, đệế n đạệ u cuũ ng coá mạ. Nhạế t lạà nhừũng khíá coệ ng sừ giạủ
đệầ u mạng phuạ thệể trệệ n thạệ n; hoạ truyệầ n coệ ng chíánh lạà
truyệầ n nhừũng thừá ạế y. Trong liạch sừủ nhạệ n loạạ i khoệ ng hệầ
cho phệá p đoệạ ng vạệạ t [gạắ n] lệệ n thạệ n thệể ngừớài; hệẫ [gạắ n] lệệ n
lạà biạ giệế t; ại thạế y đừớạc đệầ u khoệ ng cho phệá p. Tuy nhiệệ n tạạ i
xạũ hoệạ i chuá ng tạ ngạà y nạy coá ngừớài cạầ u chuá ng, muoế n
chuá ng, cuá ng [thớà] chuá ng. Coá ngừớài nghíũ: ‘Toệ i đạệ u coá cạầ u
chuá ng moệạ t cạá ch minh xạá c!’ Chừ viạ khoệ ng cạầ u chuá ng,
nhừng chừ viạ [coá thệể ] cạầ u coệ ng nạă ng; cạá c Giạá c Giạủ cuủ ạ
[moệ n] tu luyệệạ n chíánh Phạá p liệệạ u coá thệể cạế p [coệ ng nạă ng]
cho chừ viạ? [Truy] cạầ u chíánh lạà moệạ t chạế p trừớác nới ngừớài
thừớàng; tạệ m ạế y phạủ i boủ . Vạệạ y ại coá thệể cạế p? Chíủ coá mạ tạạ i
cạá c khoệ ng giạn khạá c vạà đoệạ ng vạệạ t mớái cạế p thoệ i; vạệạ y chạẳ ng
phạủ i từớng đừớng vớái cạầ u chuá ng đệế n lạà gíà? Chuá ng liệầ n
đệế n.
Coá bạo nhiệệ u ngừớài mạng cạá ch nghíũ đuá ng đạắ n đệế n
luyệệạ n coệ ng? Luyệệạ n coệ ng đoà i hoủ i [coi] troạ ng đừác, lạà m việệạ c
toế t, hạà nh Thiệệạ n; ớủ đạệ u lạà m gíà đệầ u từạ yệệ u cạầ u bạủ n thạệ n
nhừ vạệạ y. Tạạ i coệ ng việệ n luyệệạ n cuũ ng vạệạ y, ớủ nhạà luyệệạ n cuũ ng
vạệạ y, hoủ i coá mạế y ngừớài suy nghíũ nhừ thệế ? Coá nhừũng ngừớài
mạà thạệạ t khoệ ng hiệể u noể i hoạ luyệệạ n lạà coệ ng gíà, khi đạng
luyệệạ n, khi đạng chuyệể n đoệạ ng, thíà miệệạ ng hoạ chạẳ ng dừát: ‘A!
Mạế y coệ con dạệ u nhạà nạà y chạẳ ng coá hiệế u vớái toệ i; mệạ choầ ng
cuủ ạ toệ i sạo mạà quạá tệệạ !’ Coá ngừớài bíành luạệạ n từà chuyệệạ n đớn
viạ cho đệế n quoế c giạ đạạ i sừạ, khoệ ng gíà lạà hoạ khoệ ng noá i đệế n;
điệầ u gíà khoệ ng phuà hớạp vớái quạn niệệạ m cạá nhạệ n cuủ ạ hoạ lạà
[hoạ ] bừạc boệạ i khoá chiạu. Chừ viạ goạ i đoá lạà tu luyệệạ n đừớạc
khoệ ng? Coà n coá ngừớài khi luyệệạ n coệ ng luyệệạ n trạạ m trạng,
chạệ n moủ i run cạủ lệệ n, vạệạ y mạà nạũ o cuủ ạ hoạ chạẳ ng coá nghíủ:
‘Moạ i thừá bạệ y giớà đạắ t đoủ , vạệạ t giạá lệo thạng, đớn viạ míành lạạ i
chừạ trạủ tiệầ n lừớng; tạạ i sạo míành luyệệạ n vạệạ y vạẫ n chừạ
đừớạc coệ ng nạă ng? Míành luyệệạ n thạà nh coệ ng nạă ng roầ i; míành

114 Phụ thể

cuũ ng lạà m khíá coệ ng sừ; míành cuũ ng phạá t tạà i; míành cuũ ng coi
bệệạ nh cho ngừớài tạ đệể kiệế m tiệầ n’. Moệạ t khi hoạ thạế y ngừớài
khạá c xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng, thíà hoạ rạế t soế t ruoệạ t, hoạ nhạế t
mừạc truy cạầ u coệ ng nạă ng, truy cạầ u thiệệ n muạ c, truy cạầ u khạủ
nạă ng triạ bệệạ nh. Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm: điệầ u nạà y sại biệệạ t
quạá xạ so vớái đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n trong vuũ truạ
chuá ng tạ! Hoạà n toạà n trạá i ngừớạc. Noá i nghiệệ m troạ ng moệạ t
chuá t: hoạ đạng luyệệạ n tạà phạá p! AẤ y vạệạ y mạà hoạ chạẳ ng từạ biệế t.
Hoạ cạà ng suy nghíũ nhừ thệế , yá niệệạ m xuạế t phạá t rạ lạạ i cạà ng
xạế u. Nhừũng ngừớài nạà y chừạ hệầ đạắ c Phạá p; hoạ khoệ ng biệế t
[coi] troạ ng đừác; [hoạ ] từớủng rạằ ng luyệệạ n coệ ng thoệ ng quạ
thuủ phạá p thíà coá thệể luyệệạ n xuạế t rạ coệ ng; hoạ nghíũ rạằ ng
mong muoế n điệầ u gíà thíà cuũ ng coá thệể truy cạầ u đừớạc; hoạ
từớủng nhừ vạệạ y.
Chíánh víà từ từớủng cuủ ạ bạủ n thạệ n lạà bạế t chíánh, nệệ n [hoạ ]
mớái chiệệ u mớài nhừũng thừá xạế u. Con đoệạ ng vạệạ t kiạ nhíàn thạế y
roầ i: ‘Viạ nạà y muoế n luyệệạ n coệ ng phạá t tạà i; viạ kiạ muoế n noể i
dạnh, muoế n đạắ c coệ ng nạă ng. Đừớạc lạắ m, thạệ n thệể hạắ n cuũ ng
khạá , nhừũng thừá mạng trệệ n thạệ n cuũ ng rạế t toế t; nhừng từ
từớủng cuủ ạ hạắ n quạủ lạà tệệạ ; hạắ n truy cạầ u coệ ng nạă ng mạà ! Coá
thệể hạắ n coá sừ phuạ ; dạẫ u hạắ n coá sừ phuạ tạ cuũ ng khoệ ng sớạ’.
Noá biệế t rạằ ng sừ phuạ cuủ ạ [moệ n] tu luyệệạ n chíánh Phạá p
[cuũ ng] thạế y đừớạc hoạ truy cạầ u coệ ng nạă ng nhừ thệế ; cạà ng
truy cạầ u cạà ng khoệ ng đừớạc cạế p; đoá chíánh lạà tạệ m chạế p
trừớác phạủ i vừát boủ . Hoạ cạà ng nghíũ nhừ vạệạ y, thíà cạà ng khoệ ng
cạế p coệ ng nạă ng cho hoạ , hoạ lạạ i cạà ng khoệ ng ngoệạ đừớạc; cạà ng
truy cạầ u thíà cạá ch nghíũ cạà ng tệệạ hớn. Cuoế i cuà ng sừ phuạ thớủ
dạà i thạế t voạ ng, thạế y rạằ ng cạá nhạệ n nạà y khoệ ng coà n hy voạ ng,
nệệ n khoệ ng chạă m soá c cho viạ ạế y nừũạ. Coá ngừớài khoệ ng coá sừ
phuạ , nhừng coá [sừ phuạ ] quạ đừớàng quạủ n moệạ t chuá t. Bớủi víà
cạá c Giạá c Giạủ tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c rạế t nhiệầ u; Giạá c Giạủ
thạế y viạ nạà y, coi thừủ moệạ t chuá t, thệo hoạ moệạ t hoệ m thíà thạế y viạ
nạà y khoệ ng đừớạc, [Giạá c Giạủ ] bệà n boủ đi; hoệ m sạu lạạ i coá moệạ t

Phụ thể 115

[Giạá c Giạủ khạá c], đệế n coi moệạ t chuá t thạế y cạá nhạệ n nạà y khoệ ng
đừớạc, liệầ n boủ đi.
Con đoệạ ng vạệạ t biệế t rạằ ng, viạ nạà y coá sừ phuạ cuũ ng vạệạ y, coá
sừ phuạ quạ đừớàng cuũ ng vạệạ y, sừ phuạ cuủ ạ hoạ khoệ ng thệể cho
hoạ nhừũng thừá hoạ truy cạầ u. Bớủi víà [con] đoệạ ng vạệạ t khoệ ng
thạế y đừớạc khoệ ng giạn nới cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ ớủ, nệệ n noá cuũ ng
khoệ ng sớạ, noá cừá duà i sạệ u vạà o choẫ sớ hớủ nạà y. Trong vuũ truạ
chuá ng tạ coá moệạ t [Phạá p] lyá, rạằ ng từạ míành truy cạầ u gíà, từạ
míành mong muoế n gíà, ngừớài khạá c thoệ ng thừớàng khoệ ng thệể
cạn thiệệạ p; noá duà i sạệ u vạà o sớ hớủ ạế y: ‘Hạắ n tạ muoế n thệế , tạ
giuá p hạắ n; tạ giuá p hạắ n nạà o coá sại gíà?’ Noá cạế p [cho viạ nạà y].
Mớái đạầ u noá chừạ dạá m gạắ n lệệ n [thạệ n thệể viạ ạế y]; trừớác tiệệ n
noá cạế p cho viạ ạế y moệạ t chuá t coệ ng đệể thừủ. Moệạ t hoệ m viạ nạà y
đoệạ t nhiệệ n thạệạ t sừạ thạế y coệ ng mạà míành truy cạầ u đạũ đệế n, lạạ i
coá thệể triạ bệệạ nh. Noá thạế y thệế quạủ lạà toế t, gioế ng nhừ chới
khuá c nhạạ c dạạ o đạầ u: ‘ÝÝ nguyệệạ n cuủ ạ hạắ n muoế n thệế , vạệạ y tạ
sệũ gạắ n lệệ n [hạắ n], gạắ n roầ i cạế p đừớạc nhiệầ u hớn, cạế p đừớạc
thoạủ thíách hớn. Chạẳ ng phạủ i ngừới cạầ u thiệệ n muạ c? Kyà nạà y
tạ sệũ cạế p đuủ cho ngừới’, thệế lạà noá gạắ n lệệ n [thạệ n thệể viạ kiạ].
Từ từớủng truy cạầ u cuủ ạ viạ ạế y, chíánh lạà truy cạầ u nhừũng
điệầ u nạà y, thíà thiệệ n muạ c khại mớủ, lạạ i coá thệể phạá t coệ ng, coà n
đừớạc moệạ t chuá t coệ ng nạă ng nhoủ bệá . Viạ ạế y vui mừàng quạá đoẫ i;
viạ ạế y từớủng rạằ ng míành cuoế i cuà ng cuũ ng truy cạầ u đừớạc điệầ u
ạế y roầ i, luyệệạ n xuạế t rạ roầ i; kyà thừạc viạ ạế y chạẳ ng luyệệạ n rạ gíà
cạủ . Viạ ạế y cho rạằ ng míành coá thệể thạế u thiạ nhạệ n thệể , coá thệể
thạế y đừớạc thạệ n thệể con ngừớài coá bệệạ nh ớủ đạệ u. Thừạc rạ
thiệệ n muạ c viạ nạà y hoạà n toạà n chừạ khại mớủ; [mạà ] lạà con
đoệạ ng vạệạ t đạũ khoế ng chệế đạạ i nạũ o cuủ ạ viạ ạế y, noá lạế y con mạắ t
cuủ ạ noá đệể nhíàn, roầ i phạủ n ạá nh lệệ n đạạ i nạũ o viạ kiạ; [vạệạ y nệệ n]
viạ kiạ từớủng rạằ ng thiệệ n muạ c cuủ ạ míành đạũ khại mớủ. Phạá t
coệ ng, ngừới cừá phạá t coệ ng đi, hệẫ viạ ạế y duoẫ i tạy rạ phạá t
coệ ng, thíà nhừũng moá ng vuoế t con đoệạ ng vạệạ t kiạ cuũ ng từà sạu
lừng viạ ạế y cuũ ng chíàạ rạ; khi viạ ạế y phạá t coệ ng, thíà cạá i đạầ u
rạắ n thệà rạ cạá i lừớũi [chệủ đoệ i], mạà vừớn đệế n choẫ coá bệệạ nh,

116 Phụ thể

choẫ sừng kiạ, roầ i duà ng đạầ u lừớũi mạà liệế m liệế m. Loạạ i nạà y rạế t
nhiệầ u; phuạ thệể cuủ ạ nhừũng ngừớài ạế y đệầ u lạà bạủ n thạệ n hoạ
cạầ u mong mạà đệế n.
Bớủi víà viạ nạà y truy cạầ u, viạ ạế y muoế n phạá t tạà i, muoế n noể i
dạnh. Toế t quạá , coệ ng nạă ng kiạ cuũ ng coá , coà n coá thệể triạ bệệạ nh,
thiệệ n muạ c lạạ i nhíàn đừớạc; nhừ thệế thạệạ t lạà ừng yá. Con đoệạ ng
vạệạ t liệầ n thạế y ngạy: ‘Ngừới chạẳ ng phạủ i muoế n phạá t tạà i? Toế t,
tạ sệũ cho ngừới phạá t tạà i’. Khoế ng chệế đạạ i nạũ o cuủ ạ moệạ t
ngừớài thừớàng thạệạ t lạà việệạ c quạá dệẫ dạà ng. Noá coá thệể khoế ng
chệế rạế t nhiệầ u ngừớài đệế n tíàm viạ nạà y đệể coi bệệạ nh, rạế t nhiệầ u
[ngừớài] đệế n. Đừớạc lạắ m, bệệ n nạà y viạ ạế y đạng triạ bệệạ nh, bệệ n
kiạ con đoệạ ng vạệạ t chíủ thiạ phoá ng việệ n bạá o chíá đạă ng bạà i
tuyệệ n truyệầ n. Noá khoế ng chệế ngừớài thừớàng lạà m nhừũng
việệạ c nhừ thệế ; nhừng ngừớài đệế n coi bệệạ nh mạà trạủ íát tiệầ n
quạá thíà khoệ ng đừớạc, [noá ] sệũ lạà m chừ viạ đạu đạầ u; thệế nạà o
chừ viạ cuũ ng phạủ i đừạ nhiệầ u tiệầ n. Dạnh lớại đệầ u đừớạc: đạũ
phạá t tạà i lạạ i noể i dạnh; cuũ ng đạũ đừớạc lạà m khíá coệ ng sừ.
Thoệ ng thừớàng nhừũng ngừớài nạà y khoệ ng giạủ ng tạệ m tíánh,
điệầ u gíà cuũ ng dạá m noá i; trớài lạà thừá nhạế t, hoạ lạà thừá nhíà. Hoạ
dạá m noá i hoạ lạà Vừớng Mạẫ u Nừớng Nừớng, lạà Ngoạ c Hoạà ng
Thừớạng Đệế giạá ng trạầ n; hoạ coà n dạá m noá i hoạ lạà Phạệạ t. Víà hoạ
chừạ thạệạ t sừạ trạủ i quạ tu luyệệạ n tạệ m tíánh, nệệ n hoạ luyệệạ n
coệ ng truy cạầ u coệ ng nạă ng; kệế t quạủ [hoạ ] đạũ chiệệ u mớài phuạ
thệể [lạà ] đoệạ ng vạệạ t.
Coá ngừớài coá thệể nghíũ: ‘Nhừ thệế coá gíà xạế u đạệ u; dạẫ u sạo
kiệế m tiệầ n, phạá t tạà i lạà đừớạc roầ i, lạạ i coá thệể noể i dạnh nừũạ’; coá
khoệ ng íát ngừớài suy nghíũ nhừ vạệạ y. Toệ i bạủ o vớái moạ i ngừớài,
thạệạ t rạ [con đoệạ ng vạệạ t ạế y] noá coá muạ c đíách, noá khoệ ng hệầ
giuá p chừ viạ moệạ t cạá ch voệ duyệệ n voệ cớá. Trong vuũ truạ nạà y coá
[Phạá p] lyá, goạ i lạà ‘bạế t thạế t giạủ bạế t đạắ c’. Noá đừớạc gíà? Chạẳ ng
phạủ i toệ i vừàạ đệầ cạệạ p đệế n vạế n đệầ nạà y sạo? Noá muoế n đừớạc
moệạ t điệể m tinh hoạ cuủ ạ thạệ n thệể chừ viạ đệể tu thạà nh híành
ngừớài; noá sệũ ớủ trệệ n thạệ n thệể ngừớài mạà thu thạệạ p tinh hoạ
cuủ ạ con ngừớài. Mạà tinh hoạ cuủ ạ thạệ n thệể ngừớài chíủ coá moệạ t

Phụ thể 117

phạầ n ạế y; nệế u muoế n tu luyệệạ n, thíà chíủ coá phạầ n ạế y thoệ i. Nệế u
chừ viạ đệể noá lạế y mạế t, thíà chừ viạ đừàng nghíũ đệế n tu luyệệạ n
nừũạ; chừ viạ coà n tu luyệệạ n gíà nừũạ đạệ y? Chừ viạ chạẳ ng coà n gíà
nừũạ, thíà chừ viạ hoạà n toạà n khoệ ng tu luyệệạ n đừớạc. Coá ngừớài
coá thệể noá i: ‘Toệ i cuũ ng khoệ ng muoế n tu luyệệạ n; toệ i chíủ muoế n
phạá t tạà i; coá tiệầ n lạà đừớạc roầ i; lo gíà!’ Toệ i noá i vớái chừ viạ, chừ
viạ muoế n phạá t tạà i, toệ i giạủ ng đạạ o lyá nạà y rạ cho chừ viạ, thíà
chừ viạ sệũ khoệ ng nghíũ nhừ thệế nừũạ. Víà sạo? Nệế u noá ly khại
khoủ i thạệ n chừ viạ từà sớám, thíà chừ viạ sệũ từá chi voệ lừạc. Từà đoá
trớủ đi, cạủ đớài sệũ nhừ thệế ; bớủi víà tinh hoạ con ngừớài đạũ biạ
noá lạế y đi quạá nhiệầ u; [coà n] nệế u noá rớài khoủ i thạệ n chừ viạ
muoệạ n hớn, thíà chừ viạ chíánh lạà moệạ t ngừớài thừạc vạệạ t; nừủạ
đớài vệầ sạu chừ viạ chíủ nạằ m dạà i trệệ n giừớàng híát thớủ mạà thoệ i.
Chừ viạ coá tiệầ n liệệạ u coá thệể tiệệ u? Coá dạnh liệệạ u chừ viạ coá thệể
hừớủng thuạ ? Coá đạá ng sớạ khoệ ng?
Sừạ tíành ạế y trong nhừũng ngừớài luyệệạ n coệ ng hiệệạ n nạy
rạế t noể i coệạ m, coá rạế t nhiệầ u. [Đoệạ ng vạệạ t] khoệ ng chíủ [lạà m] phuạ
thệể , [noá ] coà n [coá thệể ] giệế t nguyệệ n thạầ n cuủ ạ con ngừớài, noá
chui vạà o nệệ hoạà n cung cuủ ạ ngừớài tạ, nguạ ớủ đạế y. Nhíàn bệầ
ngoạà i thíà lạà moệạ t ngừớài, nhừng noá khoệ ng phạủ i lạà ngừớài;
hiệệạ n nạy đạũ xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nạà y. Bớủi víà chuạể n mừạc
đạạ o đừác cuủ ạ nhạệ n loạạ i đạũ phạá t sinh biệế n hoạá ; coá ngừớài
lạà m điệầ u xạế u, nệế u chừ viạ noá i vớái hoạ rạằ ng hoạ đạũ lạà m điệầ u
xạế u, hoạ chạẳ ng hệầ tin. Hoạ cho rạằ ng kiệế m tiệầ n, truy cạầ u tiệầ n,
phạá t tạà i, đoá lạà điệầ u hệế t sừác hớạp lyá, lạà điệầ u đuá ng đạắ n; víà thệế
mạà lạà m hạạ i ngừớài khạá c, lạà m thừớng toể n ngừớài khạá c, víà
kiệế m tiệầ n mạà khoệ ng việệạ c ạá c nạà o khoệ ng lạà m, điệầ u gíà hoạ
cuũ ng dạá m phạạ m. [Con đoệạ ng vạệạ t ạế y] noá khoệ ng mạế t, thíà noá
khoệ ng đừớạc; noá giuá p chừ viạ phạủ i chạă ng lạà voệ cớá? Noá
muoế n đoạạ t nhừũng thừá trệệ n thạệ n chừ viạ. Tạế t nhiệệ n nhừ toệ i
đạũ giạủ ng, ngừớài tạ đệầ u víà quạn niệệạ m cuủ ạ míành chạẳ ng
ngạy, tạệ m nới míành chạẳ ng chíánh mạà [từạ] rừớác lạế y rạắ c roế i.
Chuá ng toệ i giạủ ng Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p. Tu luyệệạ n phạá p
moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng toệ i, chíủ cạầ n chừ viạ giừũ vừũng tạệ m tíánh,

118 Phụ thể

nhạế t chíánh ạá p bạá ch tạà , thíà chừ viạ khoệ ng xuạế t hiệệạ n bạế t cừá
vạế n đệầ gíà. Chừ viạ nệế u chạẳ ng giừũ vừũng tạệ m tíánh, chừ viạ
truy cạầ u điệầ u nạà y, truy cạầ u điệầ u khạá c, chạắ c chạắ n sệũ chiệệ u
mớài rạắ c roế i. Coá ngừớài chạẳ ng dừát boủ đừớạc nhừũng thừá đạũ
luyệệạ n trừớác đạệ y; chuá ng toệ i giạủ ng luyệệạ n coệ ng phạủ i chuyệệ n
nhạế t, tu luyệệạ n chạệ n chíánh phạủ i chuyệệ n nhạế t. Chừ viạ chớá
coi cạá c khíá coệ ng sừ việế t sạá ch; toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng trong
nhừũng cuoế n sạá ch ạế y thừá gíà cuũ ng coá , vạà gioế ng nhừ nhừũng
thừá hoạ luyệệạ n; đoá lạà rạắ n, đoá lạà cạá o, đoá lạà choầ n. Chừ viạ đoạ c
nhừũng cuoế n sạá ch đoá , [thíà] nhừũng thừá ạế y sệũ từà trong chừũ
mạà nhạủ y rạ. Toệ i đạũ giạủ ng, nhừũng khíá coệ ng sừ giạủ ạế y đoệ ng
hớn khíá coệ ng sừ chạệ n chíánh rạế t nhiệầ u lạầ n, chừ viạ khoệ ng
phạệ n biệệạ t đừớạc roũ ; do đoá moạ i ngừớài nhạế t điạnh phạủ i giừũ
vừũng [tạệ m tíánh]. ỞỞ đạệ y toệ i khoệ ng noá i chừ viạ nhạế t điạnh
phạủ i tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p; chừ viạ tu moệ n nạà o
cuũ ng đừớạc. Trong quạá khừá coá moệạ t cạệ u: ‘Nghíàn nạă m chạẳ ng
đừớạc chíánh Phạá p, coà n hớn moệạ t ngạà y tu thiệầ n cạá o hoạng’.
Do đoá , nhạế t điạnh phạủ i giừũ vừũng [tạệ m tíánh]; tu luyệệạ n chíánh
Phạá p moệạ t cạá ch chạệ n chíánh, khoệ ng troệạ n lạẫ n bạế t kệể thừá gíà
vạà o tu, ngạy cạủ yá niệệạ m cuũ ng khoệ ng đừớạc thệệ m vạà o. Phạá p
Luạệ n cuủ ạ moệạ t soế ngừớài biạ biệế n híành; víà sạo biệế n híành? Hoạ
noá i: ‘Toệ i coá luyệệạ n coệ ng nạà o khạá c đạệ u?’ Nhừng moẫ i khi
luyệệạ n coệ ng, yá niệệạ m cuủ ạ hoạ [lạạ i] thệệ m vạà o nhừũng thừá hoạ
từàng [luyệệạ n] trừớác đạệ y; chạẳ ng phạủ i lạà mạng thệệ m chuá ng
vạà o lạà gíà? Vạế n đệầ phuạ thệể , chuá ng toệ i chíủ giạủ ng đệế n đạệ y.

Ngôn ngữ vũ trụ

‘Ngoệ n ngừũ vuũ truạ ’ lạà gíà? Đoá lạà moệạ t ngừớài đoệạ t nhiệệ n coá
thệể noá i moệạ t loạạ i lớài noá i kyà diệệạ u bíá ạể n, líáu lo ríáu ríát, líáu lo
ríáu ríát; [hoạ ] noá i nhừũng gíà, chíánh hoạ cuũ ng chạẳ ng biệế t.
Ngừớài coá coệ ng nạă ng thạ tạệ m thoệ ng coá thệể hiệể u đừớạc nguạ
yá đạạ i khạá i, nhừng khoệ ng thệể hiệể u đừớạc ngừớài kiạ noá i cuạ
thệể nhừũng gíà. Ngoạà i rạ coá ngừớài coá thệể noá i đừớạc nhiệầ u

Ngôn ngữ vũ trụ 119

loạạ i ngoệ n ngừũ khạá c nhạu. Coá ngừớài coà n cho rạằ ng [điệầ u
nạà y] thạệạ t xuạế t sạắ c, nhíàn nhạệạ n đoá lạà bạủ n sừạ, lạà coệ ng nạă ng.
[Thạệạ t rạ] noá khoệ ng phạủ i lạà coệ ng nạă ng, cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà
bạủ n sừạ cuủ ạ ngừớài tu luyệệạ n, noá khoệ ng đạạ i biệể u cho tạầ ng
cuủ ạ chừ viạ. Vạệạ y noá lạà gíà? Chíánh lạà do từ từớủng cuủ ạ chừ viạ
biạ moệạ t loạạ i linh thệể ngoạạ i lại khoế ng chệế ; chừ viạ lạạ i coà n cho
rạằ ng toế t lạắ m, chừ viạ thạế y hoạn hyủ, chừ viạ thạế y cạo hừáng;
chừ viạ cạà ng cạo hừáng thíà noá khoế ng chệế chừ viạ cạà ng chạắ c
chạắ n hớn. Đạũ lạà moệạ t ngừớài tu luyệệạ n chạệ n chíánh, chừ viạ
chiạu đệể noá khoế ng chệế lạà sạo? Hớn nừũạ noá đệế n từà tạầ ng voệ
cuà ng thạế p; do vạệạ y, chuá ng tạ lạà nhừũng ngừớài tu luyệệạ n chạệ n
chíánh, nệệ n [chuá ng tạ] khoệ ng thệể chiệệ u mớài nhừũng phiệầ n
phừác đoá đừớạc.
Con ngừớài lạà trạệ n quyá nhạế t, lạà ạnh linh cuủ ạ vạạ n vạệạ t;
chừ viạ chiạu đệể nhừũng thừá ạế y khoế ng chệế lạà sạo? Ngạy cạá i
thạệ n thệể cuủ ạ míành chừ viạ cuũ ng chạẳ ng thiệế t, thạệạ t đạá ng
buoầ n thạy! Nhừũng thừá ạế y coá thừá gạắ n lệệ n thạệ n ngừớài, coá
thừá khoệ ng gạắ n lệệ n thạệ n ngừớài mạà cạá ch thạệ n ngừớài moệạ t
đoạạ n; nhừng chuá ng thạo tuá ng chừ viạ, khoế ng chệế chừ viạ.
Chừ viạ muoế n noá i chuá ng liệầ n cho chừ viạ noá i, noá i cừá líáu lo
ríáu ríát cạủ lệệ n. Coà n coá thệể truyệầ n nừũạ; ngừớài khạá c muoế n
hoạ c, dạá m lớán mạệạ t mạà mớủ miệệạ ng rạ, thíà liệầ n noá i đừớạc. Kyà
thừạc nhừũng [linh thệể ạế y] chuá ng đi thạà nh từàng nhoá m từàng
bạầ y; chừ viạ muoế n noá i lạà chuá ng liệầ n đệế n đệể chừ viạ noá i.
Víà sạo xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nạà y? Cuũ ng nhừ toệ i đạũ
từàng noá i, chuá ng cuũ ng muoế n đệầ cạo tạầ ng cuủ ạ míành; nhừng
ớủ choẫ [chuá ng ớủ] khoệ ng coá khoể mạà chiạu, nệệ n khoệ ng thệể tu
luyệệạ n, khoệ ng thệể đệầ cạo [tạầ ng]. Chuá ng bệà n nghíũ rạ moệạ t
cạá ch: giuá p con ngừớài lạà m việệạ c toế t; nhừng chuá ng khoệ ng
biệế t roũ thừạc hiệệạ n rạ sạo; nhừng chuá ng biệế t rạằ ng nạă ng
lừớạng chuá ng phạá t rạ coá thệể coá đoệ i chuá t tạá c duạ ng ừớác chệế
đoế i vớái ngừớài mạng bệệạ nh, coá thệể tạạ m thớài giạủ i trừà sừạ đạu
đớán cho bệệạ nh nhạệ n, nhừng khoệ ng thệể triạ hệế t bệệạ nh; do vạệạ y
chuá ng biệế t cạá ch khớủi tạá c duạ ng bạằ ng cạá ch duà ng miệệạ ng cuủ ạ

120 Ngôn ngữ vũ trụ

ngừớài tạ mạà phạá t rạ; chuyệệạ n lạà nhừ vạệạ y. Coá ngừớài goạ i đoá
lạà lớài cuủ ạ trớài; cuũ ng coá ngừớài goạ i đoá lạà lớài cuủ ạ Phạệạ t, [noá i
thệế ] lạà phíủ bạá ng Phạệạ t. Toệ i noá i rạằ ng [ạă n noá i nhừ thệế ] thạệạ t lạà
hạà m hoầ !
Moạ i ngừớài đệầ u biệế t rạằ ng Phạệạ t khoệ ng dệẫ mớủ miệệạ ng.
Nệế u tạạ i khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chuá ng tạ mạà mớủ miệệạ ng noá i, coá
thệể oệ ng [Phạệạ t] sệũ gạệ y đoệạ ng đạế t cho nhạệ n loạạ i; điệầ u ạế y đạệ u
coá đừớạc! Chạế n đoệạ ng ạầ m ạầ m nhừ thệế . Coá ngừớài noá i: ‘Thiệệ n
muạ c toệ i thạế y oệ ng [Phạệạ t] noá i chuyệệạ n vớái toệ i’. Khoệ ng phạủ i
oệ ng ạế y noá i vớái chừ viạ. Coá ngừớài nhíàn thạế y Phạá p thạệ n cuủ ạ
toệ i cuũ ng lạà m việệạ c ạế y; [thừạc rạ] khoệ ng phạủ i lạà [Phạá p thạệ n]
noá i vớái chừ viạ; yá niệệạ m mạà Phạá p thạệ n xuạế t rạ coá mạng thệo
ạệ m thạnh lạệạ p thệể , chừ viạ nghệ thạế y gioế ng nhừ nghệ đừớạc
Phạá p thạệ n noá i vạệạ y. Thoệ ng thừớàng Phạá p thạệ n coá thệể noá i tạạ i
khoệ ng giạn míành đạng ớủ; nhừng sạu khi truyệầ n dạẫ n quạ
đạệ y thíà chừ viạ nghệ khoệ ng roũ Phạá p thạệ n noá i gíà. Bớủi víà khạá i
niệệạ m thớài-khoệ ng cuủ ạ hại khoệ ng giạn lạà khạá c nhạu; moệạ t
thớài thạầ n cuủ ạ khoệ ng giạn chuá ng tạ, từác lạà hại giớà đoầ ng hoầ
hiệệạ n nạy. Nhừng tạạ i cạá c đạạ i khoệ ng giạn kiạ, thíà moệạ t thớài
thạầ n cuủ ạ chuá ng tạ lạà bạằ ng moệạ t nạă m; vạệạ y so vớái thớài giạn
cuủ ạ Phạá p thạệ n thíà chạệạ m hớn.
Quạá khừá coá cạệ u “moệạ t ngạà y phừớng trớài, nghíàn nạă m
mạăạ t đạế t”; ạế y lạà noá i vệầ cạá c thệế giớái đớn nguyệệ n khoệ ng coá
khạá i niệệạ m khoệ ng giạn vạà thớài giạn; chíánh lạà nhừũng thệế
giớái mạà cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ cừ nguạ ; víá nhừ thệế giớái Cừạc Lạạ c,
thệế giớái Lừu Ly, thệế giớái Phạá p Luạệ n, thệế giớái Liệệ n Hoạ, v.v.;
chíánh lạà nhừũng nới ạế y. Coà n thớài giạn tạạ i cạá c đạạ i khoệ ng
giạn kiạ lạạ i nhạnh hớn [chuá ng tạ]; nệế u chừ viạ coá thệể tiệế p
thu đừớạc [ạệ m thạnh], thíà nghệ đừớạc hoạ noá i chuyệệạ n; coá
ngừớài [coá đừớạc] thiệệ n nhíũ thoệ ng, tại cuủ ạ hoạ đạũ khại mớủ;
nhừng luá c coá thệể nghệ hoạ noá i chuyệệạ n, thíà chừ viạ cuũ ng
khoệ ng nghệ roũ . Chừ viạ nghệ gíà cuũ ng nhừ thệế : nhừ tiệế ng
chim hoá t hoạăạ c tiệế ng mạá y hạá t quạy nhạnh; nghệ khoệ ng
đừớạc noệạ i dung. Tạế t nhiệệ n coá ngừớài coá thệể nghệ đừớạc ạệ m

Ngôn ngữ vũ trụ 121

nhạạ c, coá thệể nghệ đừớạc [ngừớài tạ] noá i chuyệệạ n. Nhừng noá
cạầ n phạủ i thoệ ng quạ moệạ t loạạ i coệ ng nạă ng đoá ng vại tạủ i thệể ,
đệể tiệệ u trừà sừạ sại biệệạ t vệầ thớài giạn, truyệầ n cho đệế n tại chừ
viạ, [coá vạệạ y] chừ viạ mớái coá thệể nghệ roũ rạà ng; chíánh lạà tíành
huoế ng nhừ vạệạ y. Coá ngừớài noá i rạằ ng đoá lạà ngoệ n ngừũ cuủ ạ
Phạệạ t, [thừạc rạ] noá hoạà n toạà n khoệ ng phạủ i.
Moệạ t khi cạá c Giạá c Giạủ gạăạ p mạăạ t, hại ngừớài chíủ [cạầ n]
míủm cừớài, liệầ n hiệể u nhạu ngạy. Bớủi víà đạệ y lạà truyệầ n cạủ m
từ duy khoệ ng duà ng ạệ m thạnh; điệầ u tiệế p nhạệạ n đừớạc coá
mạng thệo ạệ m thạnh lạệạ p thệể . Khi hoạ míủm cừớài, thíà yá kiệế n
đạũ trạo đoể i xong roầ i. Cuũ ng khoệ ng chíủ duà ng híành thừác [trạo
đoể i] ạế y, cuũ ng coá luá c [hoạ ] duà ng moệạ t phừớng phạá p khạá c.
Moạ i ngừớài đạũ biệế t, trong Mạệạ t toệ ng, cạá c lạạ t-mạ Tạệ y Tạạ ng
chuá troạ ng nhừũng phệá p thuủ ạế n; tuy nhiệệ n chừ viạ coá hoủ i cạá c
lạạ t-mạ vệầ nhừũng thuủ ạế n ạế y lạà gíà? Hoạ noá i vớái chừ viạ rạằ ng
đoá lạà yogạ voệ thừớạng. Cuạ thệể lạà gíà? Hoạ cuũ ng khoệ ng biệế t.
Kyà thừạc đoá lạà ngoệ n ngừũ cuủ ạ cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ . Khi coá nhiệầ u
ngừớài, [Đạạ i Giạá c Giạủ ] lạà m nhừũng đạạ i thuủ ạế n, troệ ng hệế t sừác
đệạ p mạắ t, cạá c loạạ i đạạ i thuủ ạế n; khi coá íát ngừớài, hoạ lạà m
nhừũng tiệể u thuủ ạế n, troệ ng cuũ ng rạế t đệạ p mạắ t; cạá c loạạ i từ thệế
tiệể u thuủ ạế n voệ cuà ng phừác tạạ p, voệ cuà ng phong phuá , bớủi víà
chuá ng lạà ngoệ n ngừũ. Trừớác đạệ y nhừũng điệầ u nạà y đệầ u lạà
thiệệ n cớ, [nạy] chuá ng toệ i đạũ giạủ ng rạ. Nhừũng gíà duà ng ớủ
Tạệ y Tạạ ng lạà moệạ t vạà i đoệạ ng tạá c đớn thuạầ n dạà nh cho luyệệạ n
coệ ng; hoạ đạũ quy nạạ p chuá ng, hệệạ thoế ng hoạá [chuá ng]. Chuá ng
chíủ lạà moệạ t loạạ i ngoệ n ngừũ đớn thuạầ n duà ng cho luyệệạ n coệ ng,
hớn nừũạ chíủ lạà moệạ t vạà i híành thừác đệể luyệệạ n coệ ng; [coà n] thuủ
ạế n chạệ n chíánh thíà rạế t phừác tạạ p.

Sư phụ cấp gì cho học viên

Coá ngừớài sạu khi gạăạ p toệ i liệầ n bạắ t tạy toệ i, nạắ m lạế y mạũ i
mạà khoệ ng buoệ ng. Nhừũng ngừớài khạá c thạế y ngừớài kiạ cạầ m
tạy, hoạ cuũ ng cạầ m tạy toệ i. Toệ i hiệể u đừớạc trong tạệ m hoạ nghíũ

122 Sư phụ cấp gì cho học viên

gíà. Coá ngừớài muoế n bạắ t tạy vớái Sừ phuạ , cạủ m thạế y rạế t cạo
hừáng; coá ngừớài nghíũ sệũ đừớạc moệạ t chuá t tíán từác, [nệệ n] cạầ m
tạy lạà khoệ ng coá rớài rạ. Chuá ng toệ i noá i vớái moạ i ngừớài rạằ ng,
tu luyệệạ n chạệ n chíánh lạà việệạ c cuủ ạ cạá nhạệ n chừ viạ; ớủ đạệ y
[chuá ng toệ i] khoệ ng chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài, [khoệ ng] cạế p
cho chừ viạ moệạ t chuá t tíán từác, [khoệ ng] giuá p chừ viạ chừũạ
bệệạ nh; chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng giạủ ng nhừũng thừá ạế y. Bệệạ nh
chừ viạ do toệ i trừạc tiệế p chừũạ cho chừ viạ; [hoạ c việệ n] ớủ điệể m
luyệệạ n coệ ng lạà do Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i chừũạ; [hoạ c việệ n] đoạ c
sạá ch từạ hoạ c cuũ ng do Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i chừũạ. Chừ viạ từớủng
rạằ ng chạạ m vạà o tạy toệ i lạà coá thệể tạă ng coệ ng đừớạc ừ? Đoá
chạẳ ng phạủ i chuyệệạ n khoệ i hạà i hạy sạo?
Coệ ng lạà dừạạ vạà o tạệ m tíánh bạủ n thạệ n mạà tu. Chừ viạ
khoệ ng thừạc tu, thíà coệ ng ạế y khoệ ng thệể tạă ng lệệ n đừớạc, bớủi víà
ớủ đoá noá coá tiệệ u chuạể n tạệ m tíánh. Trong khi chừ viạ tạă ng
coệ ng, [tạạ i] cạo tạầ ng coá thệể nhíàn thạế y tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ
chừ viạ, cạá i vạệạ t chạế t kiạ vừát boủ roầ i, trệệ n đíủnh đạầ u sệũ xuạế t
sinh moệạ t xíách đoệạ . Hớn nừũạ xíách đoệạ nạà y lạà moệạ t [híành] thừác
toầ n tạạ i cuủ ạ coệ ng truạ ; xíách đoệạ cạo bạo nhiệệ u, coệ ng truạ cạo
bạế y nhiệệ u; noá đạạ i biệể u cho coệ ng mạà bạủ n thạệ n chừ viạ tu
đừớạc, cuũ ng đạạ i biệể u cho tạệ m tíánh cạo hạy thạế p cuủ ạ chừ viạ.
Ngừớài khạá c dạẫ u lạà ại cạế p thệệ m cho chừ viạ bạo nhiệệ u cuũ ng
khoệ ng đừớạc, thệệ m lệệ n moệạ t chuá t [cuũ ng] khoệ ng truạ lạạ i
đừớạc; đệầ u biạ rớát xuoế ng. Toệ i coá thệể lạệạ p từác đừạ chừ viạ đạạ t
đệế n “tạm hoạ tuạ đíủnh”; nhừng chừ viạ vừàạ rạ khoủ i cừủạ thíà
coệ ng lạạ i rớát xuoế ng. Noá khoệ ng phạủ i [cuủ ạ] chừ viạ, khoệ ng
phạủ i do chừ viạ tu đừớạc, khoệ ng đạăạ t lệệ n đừớạc; bớủi víà tiệệ u
chuạể n tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ chừạ đệế n đoá , nệệ n ại thệệ m vạà o
cuũ ng khoệ ng thệệ m đừớạc; noá hoạà n toạà n dừạạ vạà o từạ míành
mạà tu, tu luyệệạ n cạá i tạệ m cuủ ạ míành. Tạă ng coệ ng lệệ n moệạ t cạá ch
thừạc chạế t, khoệ ng ngừàng đệầ cạo bạủ n thạệ n, đoầ ng hoạá vớái
đạăạ c tíánh vuũ truạ , thíà chừ viạ mớái coá thệể lệệ n đừớạc. Coá ngừớài
tíàm toệ i xin chừũ kyá ; toệ i khoệ ng muoế n kyá. Moệạ t soế ngừớài noá i
rạằ ng Sừ phuạ đạũ cho [hoạ ] chừũ kyá ; hoạ muoế n hiệể n thiạ, muoế n

Sư phụ cấp gì cho học viên 123

tíán từác cuủ ạ Sừ phuạ bạủ o hoệạ hoạ . Đoá chạẳ ng phạủ i lạà tạệ m chạế p
trừớác? Tu luyệệạ n lạà do từạ míành, chừ viạ coà n giạủ ng tíán từác
nạà o đạệ y? Tu luyệệạ n tạạ i cạo tạầ ng mạà chừ viạ coà n noá i vệầ
nhừũng thừá ạế y lạà sạo? Noá coá nghíũạ gíà đạệ u? Noá chíủ đệể chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài thoệ i.
Coệ ng mạà chừ viạ từạ luyệệạ n đừớạc, tạạ i mừác cừạc vi quạn,
cạá c lạạ p từủ cuủ ạ coệ ng ạế y coá cuà ng híành dạạ ng gioế ng hệệạ t chừ
viạ. Khi tu luyệệạ n xuạế t khoủ i thệế giạn phạá p, thíà chừ viạ đạũ lạà tu
luyệệạ n Phạệạ t thệể . Coệ ng đệầ u mạng híành dạá ng Phạệạ t thệể , troệ ng
đệạ p voệ cuà ng, ngoầ i trệệ n [toạà ] sện; trệệ n moẫ i moệạ t vi lạạ p nhoủ
đệầ u nhừ vạệạ y. Coà n coệ ng cuủ ạ đoệạ ng vạệạ t đệầ u lạà nhừũng thừá
nhừ cạá o bệá , rạắ n bệá ; trệệ n cạá c vi lạạ p nhoủ tạạ i mừác cừạc vi
quạn đệầ u lạà nhừũng thừá ạế y. Coà n coá cạá i [goạ i lạà ] ‘tíán từác’; [coá
ngừớài] khuạế y khuạế y trạà roầ i đừạ chừ viạ uoế ng, dạẫ u sạo noá
cuũ ng lạà coệ ng. Ngừớài thừớàng chíủ muoế n tạạ m thớài giạủ i trừà
sừạ đạu khoể , [tạạ m thớài] đạể y luà i bệệạ nh tạệạ t vệầ sạu nạà y, ừác chệế
[noá ]; ngừớài thừớàng duà sạo vạẫ n lạà ngừớài thừớàng; hoạ coá
lạà m cho thạệ n thệể hoạ xạế u tệệạ thệế nạà o đi nừũạ, chuá ng tạ cuũ ng
khoệ ng quạn tạệ m. Chuá ng tạ lạà nhừũng ngừớài tu luyệệạ n, [nhừ
thệế ] toệ i mớái víà chừ viạ mạà giạủ ng rạ điệầ u nạà y. Từà nạy trớủ đi,
moạ i ngừớài chớá coá lạà m nhừ vạệạ y nừũạ; tíán từác nạà o đi nừũạ;
dạẫ u lạà gíà đi nừũạ thíà cuũ ng tuyệệạ t đoế i khoệ ng lạế y nhừũng thừá
ạế y. Coá khíá coệ ng sừ noá i: ‘Tạ phạá t tíán từác cho cạá c viạ, cạá c viạ ớủ
cạá c nới trệệ n toạà n quoế c đệầ u tiệế p nhạệạ n đừớạc’. Tiệế p nhạệạ n gíà
đạệ y? Toệ i giạủ ng cho chừ viạ rạằ ng điệầ u ạế y khoệ ng coá tạá c duạ ng
gíà lớán; cừá giạủ thuyệế t rạằ ng noá coá choẫ toế t, thíà chạẳ ng quạ đệể
cạầ u chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài mạà thoệ i. Tuy nhiệệ n chuá ng tạ lạà
ngừớài tu luyệệạ n; coệ ng lạà bạủ n thạệ n tu xuạế t lại; ngừớài khạá c
phạá t tíán từác coệ ng gíà cuũ ng khoệ ng thệể đệầ cạo tạầ ng [cho
chuá ng tạ] đừớạc; chíủ đệể chừũạ bệệạ nh cho ngừớài thừớàng.
Nhạế t điạnh phạủ i giừũ tạệ m cho chíánh; việệạ c tu luyệệạ n khoệ ng ại
thạy thệế đừớạc đạệ u; chừ viạ từạ míành tu luyệệạ n moệạ t cạá ch
chạệ n chíánh, mớái coá thệể từạ míành đệầ cạo tạầ ng.

124 Sư phụ cấp gì cho học viên

 Vạệạ y toệ i cạế p gíà cho moạ i ngừớài? Moạ i ngừớài đạũ biệế t,
chuá ng tạ coá nhiệầ u ngừớài chừạ từàng luyệệạ n coệ ng, thạệ n thệể
coá bệệạ nh; coá nhiệầ u ngừớài tuy đạũ luyệệạ n coệ ng nhiệầ u nạă m,
nhừng vạẫ n loạnh quạnh ớủ [giại đoạạ n] khíá, cuũ ng chừạ coá
coệ ng. Tạế t nhiệệ n coá moệạ t soế viạ đạũ chừũạ bệệạ nh cho ngừớài tạ,
[nhừng] chừ viạ lạạ i khoệ ng biệế t míành lạà m sạo mạà triạ đừớạc
bệệạ nh? Khi toệ i giạủ ng vệầ vạế n đệầ phuạ thệể , toệ i đạũ [truạ c xuạế t]
cạá c phuạ thệể mạng trệệ n thạệ n thệể cuủ ạ nhừũng ngừớài coá thệể
chạệ n tu Đạạ i Phạá p; bạế t kệể [phuạ thệể đoá ] lạà gíà đi nừũạ; từà
trong đệế n ngoạà i thạệ n thệể coá thừá gíà khoệ ng toế t, toạà n boệạ đệầ u
đừớạc vừát boủ . Ngừớài từạ tu chạệ n chíánh khi đoạ c Đạạ i Phạá p
nạà y, cuũ ng đừớạc thạnh lyá thạệ n thệể ; hớn nừũạ hoạà n cạủ nh
trong giạ đíành cuủ ạ chừ viạ cuũ ng đừớạc thạnh lyá. Trừớác đạệ y
nệế u chừ viạ cuá ng thớà bạà i viạ cuủ ạ cạá o hoạăạ c choầ n, chừ viạ lạệạ p
từác quạă ng vừát đi; chuá ng đệầ u biạ thạnh lyá cho chừ viạ roầ i,
khoệ ng coà n toầ n tạạ i nừũạ. Bớủi víà chừ viạ muoế n tu luyệệạ n, nệệ n
chuá ng toệ i coá thệể mớủ cạá nh cừủạ thuạệạ n tiệệạ n nhạế t, lạà m nhừũng
việệạ c ạế y cho chừ viạ; nhừng chíủ hạạ n cuoệạ c cho nhừũng ngừớài
tu luyệệạ n chạệ n chíánh mạà thoệ i. Tạế t nhiệệ n coá ngừớài khoệ ng
muoế n tu luyệệạ n; đệế n tạệạ n bạệ y giớà hoạ vạẫ n chừạ hiệể u rạ, nệệ n
chuá ng toệ i khoệ ng thệể quạủ n [hoạ ] đừớạc; [ngừớài mạà ] chuá ng
toệ i quạủ n lạà nhừũng ại tu luyệệạ n chạệ n chíánh.
Coà n moệạ t kiệể u ngừớài: trong quạá khừá ngừớài tạ noá i rạằ ng
trệệ n thạệ n hoạ coá phuạ thệể , vạà bạủ n thạệ n hoạ cuũ ng cạủ m giạá c lạà
coá . Nhừng sạu khi giuá p hoạ vừát boủ [phuạ thệể ] roầ i, thíà cạá i
tạệ m bệệạ nh cuủ ạ hoạ lạạ i khoệ ng dừát: hoạ cừá cạủ m giạá c nhừ trạạ ng
thạá i ạế y vạẫ n toầ n tạạ i; hoạ cho rạằ ng vạẫ n coà n; ạế y chíánh lạà moệạ t
loạạ i tạệ m chạế p trừớác, goạ i lạà ‘nghi tạệ m’. Dạầ n dạà từạ hoạ chiệệ u
mớài cạá i thừá khoệ ng toế t ạế y trớủ lạạ i. Từạ chừ viạ phạủ i vừát boủ cạá i
tạệ m ạế y; hoạà n toạà n khoệ ng toầ n tạạ i [phuạ thệể nừũạ đạệ u]. Coá
nhừũng ngừớài mạà chuá ng toệ i đạũ xừủ lyá từà bạà i hoạ c trừớác, toệ i
đạũ lạà m nhừũng việệạ c ạế y roầ i, cạá c phuạ thệể đạũ đừớạc vừát boủ hệế t
roầ i.

Sư phụ cấp gì cho học viên 125

 Luyệệạ n coệ ng tạạ i tạầ ng thạế p cuủ ạ Đạạ o giạ yệệ u cạầ u [tạạ o]
moệạ t cớ sớủ: cạầ n híành thạà nh chu thiệệ n, moệạ t khoế i điệầ n cuủ ạ
đạn điệầ n cạầ n híành thạà nh, coà n coá nhừũng điệầ u ớủ cạá c
phừớng diệệạ n khạá c cuũ ng cạầ n híành thạà nh. Chuá ng tạ ớủ đạệ y
cạầ n đạăạ t Phạá p Luạệ n, khíá cớ; hệế t thạủ y cạá c cớ chệế tu luyệệạ n
v.v. rạế t nhiệầ u, hớn vạạ n thừá, tạế t cạủ thừá ạế y đệầ u cạế p cho chừ
viạ, nhừ cạá c chuủ ng từủ [đừớạc] giệo vạà o cho chừ viạ. Sạu khi
loạạ i boủ bệệạ nh cuủ ạ chừ viạ, thíà nhừũng gíà cạầ n lạà m đệầ u đừớạc
lạà m, nhừũng gíà cạầ n cạế p sệũ đừớạc cạế p toạà n boệạ cho chừ viạ;
nhừ vạệạ y chừ viạ mớái coá thệể ớủ trong phạá p moệ n nạà y cuủ ạ
chuá ng toệ i mạà thạệạ t sừạ tu luyệệạ n xuạế t lại. Nệế u khoệ ng, nệế u
chạẳ ng cạế p gíà cho chừ viạ, thíà [chíủ] lạà chừũạ bệệạ nh khoệủ
ngừớài. Noá i thạẳ ng rạ: coá ngừớài khoệ ng giạủ ng tạệ m tíánh, thíà
chạẳ ng thạà tạệạ p thệể thạo.
Tu luyệệạ n chạệ n chíánh cạầ n phạủ i coá trạá ch nhiệệạ m vớái chừ
viạ; nhừũng ại từạ tu cuũ ng đừớạc nhừ thệế , nhừng cạầ n phạủ i lạà
chạệ n tu; chuá ng toệ i cạế p tạế t cạủ nhừũng điệầ u ạế y cho ngừớài
chạệ n tu. Toệ i đạũ giạủ ng rạằ ng phạủ i thạệạ t sừạ dạẫ n dạắ t chừ viạ nhừ
cạá c đệệạ từủ. Ngoạà i rạ, [chừ viạ] nhạế t điạnh phạủ i hoạ c thạệạ t thạế u
Phạá p ớủ cạo tạầ ng, [phạủ i] biệế t tu luyệệạ n nhừ thệế nạà o; nạă m boệạ
coệ ng phạá p đừớạc truyệầ n dạạ y hệế t đệể [chừ viạ] hoạ c. Trong
từớng lại chừ viạ coá khạủ nạă ng sệũ đạạ t đệế n tạầ ng rạế t cạo; [bạệ y
giớà] chừ viạ chừạ yá thừác đừớạc tạầ ng cạo đệế n thệế ; đạắ c chíánh
quạủ khoệ ng thạà nh vạế n đệầ . Chừ viạ chíủ cạầ n tu luyệệạ n; Phạá p
nạà y toệ i đạũ kệế t hớạp từà [Phạá p] tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu mạà
giạủ ng; sạu nạà y khi chừ viạ tu luyệệạ n tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu,
chừ viạ sệũ phạá t hiệệạ n noá đệầ u coá tạá c duạ ng chíủ đạạ o cho chừ viạ.
Lạà ngừớài tu luyệệạ n, đừớàng đớài từà nạy vệầ sạu sệũ đừớạc
cạủ i biệế n; Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i sệũ ạn bạà i lạạ i cho chừ viạ. An bạà i
nhừ thệế nạà o? Hoủ i tiệế n tríành sinh mệệạ nh cuủ ạ moệạ t soế ngừớài
coà n coá bạo nhiệệ u [nạă m]? Ngừớài ạế y từạ míành cuũ ng chạẳ ng
biệế t; coá ngừớài coà n moệạ t nạă m nừũạ, nừủạ nạă m nừũạ lạà coá thệể
mạắ c bệệạ nh nạăạ ng, hệẫ mạắ c bệệạ nh lạà biạ luoệ n mạế y nạă m liệầ n; coá
ngừớài coá thệể biạ tạắ c nghệũ n mạạ ch mạá u nạũ o hoạăạ c bệệạ nh khạá c,

126 Sư phụ cấp gì cho học viên

hoạà n toạà n bạế t đoệạ ng. Tạạ i đừớàng đớài từà nạy vệầ sạu, hoủ i chừ
viạ tu luyệệạ n sạo đạệ y? Chuá ng toệ i đệầ u giuá p chừ viạ thạnh lyá
hệế t, khoệ ng cho phệá p sừạ kiệệạ n nhừ thệế phạá t sinh. Nhừng
chuá ng toệ i coá lớài noá i trừớác, chíủ coá thệể giuá p ngừớài tu luyệệạ n
chạệ n chíánh lạà m nhừũng điệầ u ạế y; tuyà tiệệạ n lạà m cho ngừớài
thừớàng thíà khoệ ng thệể ; noá từớng đừớng vớái lạà m điệầ u xạế u.
Sinh lạũ o bệệạ nh từủ nới ngừớài thừớàng coá quạn hệệạ nhạệ n
duyệệ n cuủ ạ noá ; khoệ ng thệể tuyà tiệệạ n phạá hoạạ i.
Chuá ng toệ i coi ngừớài tu luyệệạ n lạà trạệ n quyá nhạế t, vạệạ y nệệ n
chíủ coá thệể lạà m vạệạ y cho ngừớài tu luyệệạ n. Lạà m nhừũng gíà? Nệế u
uy đừác cuủ ạ sừ phuạ rạế t cạo, cuũ ng coá nghíũạ lạà coệ ng lừạc cuủ ạ
sừ phuạ rạế t cạo, thíà oệ ng coá thệể tiệệ u [trừà] nghiệệạ p lừạc cho
chừ viạ. Coệ ng cuủ ạ sừ phuạ cạo thíà coá thệể tiệệ u trừà đừớạc rạế t
nhiệầ u; coệ ng cuủ ạ sừ phuạ thạế p thíà chíủ coá thệể tiệệ u trừà moệạ t
chuá t. Chuá ng toệ i víá duạ thệế nạà y: lạế y cạá c chuủ ng nghiệệạ p lừạc
trệệ n đừớàng đớài từà nạy vệầ sạu cuủ ạ chừ viạ mạà tạệạ p trung lạạ i,
[từà đoá lạế y rạ] tiệệ u trừà đi moệạ t phạầ n, [víá nhừ] tiệệ u trừà moệạ t
nừủạ. Nừủạ coà n lạạ i chừ viạ cuũ ng khoệ ng quạ noể i, [noá ] cạo hớn
nuá i. Lạà m sạo đạệ y? Coá thệể khi chừ viạ đạắ c Đạạ o, trong từớng
lại sệũ coá nhiệầ u ngừớài đừớạc lớại íách; nhừ thệế , coá rạế t nhiệầ u
ngừớài sệũ thạy chừ viạ mạà đạủ m nhạệạ n moệạ t phạầ n. Tạế t nhiệệ n
đoế i vớái hoạ sệũ khoệ ng đạá ng kệể . Chừ viạ coà n diệẫ n luyệệạ n rạ
nhiệầ u thệể sinh mệệạ nh; vạủ lạạ i ngoạà i bạủ n thạệ n chuủ nguyệệ n
thạầ n, phoá nguyệệ n thạầ n cuủ ạ chừ viạ rạ coà n coá rạế t nhiệầ u ‘chừ
viạ’ [khạá c], đệầ u thạy thệế chừ viạ mạà đạủ m nhạệạ n moệạ t phạầ n.
Đệế n luá c chừ viạ quạ kiệế p nạạ n, thíà phạầ n coà n lạạ i khoệ ng đạá ng
mạế y. Noá i lạà ‘coà n lạạ i khoệ ng đạá ng mạế y’, nhừng noá coà n rạế t
lớán, chừ viạ vạẫ n khoệ ng quạ đừớạc; vạệạ y lạà m thệế nạà o đạệ y?
[Choẫ ạế y] sệũ đừớạc phạệ n thạà nh voệ soế rạế t nhiệầ u cạá c phạầ n,
đạăạ t tạạ i cạá c tạầ ng tu luyệệạ n cuủ ạ chừ viạ; lớại duạ ng chuá ng đệể đệầ
cạo tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ, chuyệể n hoạá nghiệệạ p lừạc cuủ ạ chừ
viạ, tạă ng coệ ng cuủ ạ chừ viạ.
Hớn nừũạ, moệạ t cạá nhạệ n mong muoế n tu luyệệạ n, nhừng
đoá đạệ u phạủ i chuyệệạ n dệẫ dạà ng. Toệ i đạũ giạủ ng rạằ ng đạệ y lạà moệạ t

Sư phụ cấp gì cho học viên 127

việệạ c nghiệệ m tuá c phi thừớàng, ngoạà i rạ noá lạà điệầ u siệệ u xuạế t
[khoủ i] ngừớài thừớàng; so sạá nh vớái bạế t kệể sừạ việệạ c gíà nới
ngừớài thừớàng thíà noá cuũ ng khoá hớn. Noá chạẳ ng phạủ i siệệ u
thừớàng lạà gíà? Do vạệạ y so vớái việệạ c gíà trong ngừớài thừớàng,
thíà yệệ u cạầ u đoế i vớái chừ viạ cuũ ng cạo hớn. Con ngừớài chuá ng
tạ coá nguyệệ n thạầ n; nguyệệ n thạầ n lạà bạế t diệệạ t. Nệế u nguyệệ n
thạầ n lạà bạế t diệệạ t, moạ i ngừớài thừủ nghíũ coi, nguyệệ n thạầ n chừ
viạ trong hoạạ t đoệạ ng xạũ hoệạ i tạạ i cạá c đớài trừớác phạủ i chạă ng đạũ
từàng lạà m nhừũng điệầ u xạế u? Rạế t coá thệể . Đạũ từàng sạá t sinh, đạũ
từàng thiệế u nớạ cuủ ạ ại nhừũng thừá gíà, hiệế p đạá p nhừũng ại, lạà m
toể n hạạ i nhừũng ại; [tạế t cạủ ] nhừũng việệạ c ạế y đệầ u đạũ coá thệể
từàng lạà m. Nệế u đuá ng nhừ thệế , [thíà] khi chừ viạ ớủ bệệ n nạà y tu
luyệệạ n, hoạ ớủ bệệ n kiạ sệũ thạế y rạế t roũ rạà ng. [Nệế u] chừ viạ chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài [thíà] hoạ khoệ ng quạn tạệ m đệế n chừ viạ; hoạ
biệế t chừ viạ [chíủ] tríà hoạũ n vệầ sạu; hiệệạ n tạạ i chừ viạ khoệ ng
hoạà n [trạủ thíà] từớng lại hoạà n [trạủ ], từớng lại hoạà n [trạủ ]
coà n nạăạ ng hớn. Do vạệạ y chừ viạ tạạ m thớài khoệ ng hoạà n [trạủ ],
[thíà] hoạ cuũ ng khoệ ng lo.
Chừ viạ noá i chừ viạ muoế n tu luyệệạ n, hoạ khoệ ng chiạu:
‘Ngừới muoế n tu luyệệạ n, ngừới muoế n rớài đi; ngừới tạă ng
coệ ng roầ i, thíà tạ khoệ ng đoệạ ng đệế n ngừới đừớạc, tạ khoệ ng gạầ n
ngừới đừớạc nừũạ,’ hoạ coá thệể khoệ ng chiạu. Hoạ duà ng trạă m
phừớng ngạà n kệế đệể cạủ n trớủ chừ viạ, khoệ ng cho chừ viạ tu
luyệệạ n, víà vạệạ y việệạ n đệế n đuủ loạạ i phừớng phạá p đệể cạn nhiệẫ u
chừ viạ, thạệạ m chíá đệế n giệế t chừ viạ. Tạế t nhiệệ n chừ viạ sệũ
khoệ ng víà đạng ngoầ i đạủ toạạ nới đạệ y mạà đạầ u líàạ đi mạế t; nhừ
thệế khoệ ng thệể , bớủi víà cạầ n phạủ i phuà hớạp vớái trạạ ng thạá i xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng. Coá thệể vừàạ rạ khoủ i cừủạ liệầ n biạ đuạ ng xệ
hới, ngạũ từà trệệ n lạầ u xuoế ng, hoạăạ c xuạế t hiệệạ n cạá c nguy hiệể m
khạá c; coá thệể xuạế t hiệệạ n nhừũng sừạ việệạ c nhừ thệế , rạế t lạà nguy
hiệể m. Tu luyệệạ n chạệ n chíánh khoệ ng hệầ dệẫ dạà ng nhừ chừ viạ
từớủng từớạng đạệ u; [hệẫ ] chừ viạ muoế n tu luyệệạ n, thíà chừ viạ
[liệầ n] tu luyệệạ n lệệ n đừớạc sạo? Nệế u chừ viạ tu luyệệạ n moệạ t
cạá ch chạệ n chíánh, thíà lạệạ p từác gạăạ p [nhừũng chuyệệạ n] nguy

128 Sư phụ cấp gì cho học viên

hiệể m đệế n sinh mệệạ nh, lạệạ p từác vạế p phạủ i vạế n đệầ nạà y. Coá rạế t
nhiệầ u khíá coệ ng sừ khoệ ng dạá m truyệầ n coệ ng đừạ con ngừớài
lệệ n cạo tạầ ng. Tạạ i sạo? Chíánh lạà [víà] hoạ khoệ ng lạà m đừớạc
điệầ u nạà y, hoạ khoệ ng bạủ o hoệạ chừ viạ đừớạc.
Coá nhiệầ u ngừớài truyệầ n [giạủ ng] Đạạ o trong quạá khừá, hoạ
chíủ coá thệể dạạ y moệạ t đoầ đệệạ ; hoạ duy hoệạ đừớạc moệạ t đoầ đệệạ lạà
khạá lạắ m roầ i. Coà n trệệ n diệệạ n roệạ ng thệế nạà y, ngừớài bíành
thừớàng khoệ ng dạá m lạà m. Nhừng tạạ i đạệ y chuá ng toệ i giạủ ng
cho chừ viạ rạằ ng, toệ i coá thệể thừạc hiệệạ n việệạ c nạà y, bớủi víà toệ i coá
voệ soế Phạá p thạệ n, [voế n] mạng đạầ y đuủ Phạá p lừạc thạầ n thoệ ng
lớán phi thừớàng cuủ ạ toệ i, coá thệể triệể n hiệệạ n nhừũng thạầ n
thoệ ng lớán, Phạá p lừạc rạế t lớán. Hớn nừũạ nhừũng điệầ u chuá ng
toệ i đạng lạà m hiệệạ n nạy cuũ ng khoệ ng hệầ đớn giạủ n nhừ biệể u
hiệệạ n coá thệể thạế y đừớạc ớủ chuá ng tạ; toệ i cuũ ng khoệ ng phạủ i víà
moệạ t luá c nhiệệạ t huyệế t trong đạầ u mạà đừáng rạ lạà m [việệạ c nạà y].
Toệ i coá thệể noá i vớái chừ viạ, rạằ ng coá rạế t nhiệầ u Đạạ i Giạá c Giạủ
đệầ u đạng chạă m chuá thệo doũ i sừạ việệạ c nạà y; đạệ y lạà vạà o thớài
kyà mạạ t Phạá p mạà chuá ng toệ i truyệầ n chíánh Phạá p moệạ t lạầ n
cuoế i cuà ng. Chuá ng toệ i thừạc hiệệạ n việệạ c nạà y cuũ ng khoệ ng đừớạc
phệá p sại soá t; [nệế u chừ viạ] thạệạ t sừạ thệo con đừớàng chíánh
đạạ o mạà tu luyệệạ n, [thíà] khoệ ng ại dạá m đoệạ ng đệế n chừ viạ; hớn
nừũạ chừ viạ coá Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i bạủ o hoệạ , sệũ khoệ ng xuạế t
hiệệạ n bạế t kệể nguy hiệể m gíà.
Nớạ thíà phạủ i hoạà n [trạủ ]; do vạệạ y trệệ n đừớàng tu luyệệạ n coá
thệể phạủ i gạăạ p moệạ t soế điệầ u nguy hiệể m. Nhừng khi gạăạ p
nhừũng sừạ việệạ c loạạ i nạà y, chừ viạ sệũ khoệ ng sớạ hạũ i, cuũ ng
khoệ ng đệể cho chừ viạ thạệạ t sừạ gạăạ p nguy hiệể m. Toệ i coá thệể
dạẫ n moệạ t soế thíá duạ cho chừ viạ. Vạà o thớài toệ i giạủ ng bạà i ớủ Bạắ c
Kinh, coá moệạ t hoạ c việệ n, đạng đi xệ đạạ p quạ đừớàng; vạà o luá c
đi trệệ n đừớàng đệế n moệạ t đoạạ n quạà nh, thíà moệạ t chiệế c xệ oệ -toệ
cạo cạế p đạng rệũ gạế p ớủ đoá đoệạ t nhiệệ n đuạ ng phạủ i viạ hoạ c việệ n
nạà y cuủ ạ chuá ng tạ; đạệ y lạà moệạ t nừũ hoạ c việệ n đạũ trệệ n 50 tuoể i.
Chiệế c xệ oệ -toệ ạế y đạệ m vạà o bạà moệạ t cạá i, đạệ m rạế t mạạ nh, nghệ
thạế y “bạng” moệạ t tiệế ng vạà o đạầ u, đạầ u cuủ ạ bạà đạệạ p đuá ng vạà o

Sư phụ cấp gì cho học viên 129

mui xệ. Vạà o luá c ạế y bạà n chạệ n cuủ ạ hoạ c việệ n nạà y vạẫ n coà n mạắ c
ớủ bạà n đạạ p, đạầ u đạũ vạ vạà o [oệ -toệ ] roầ i; nhừng lạạ i khoệ ng cạủ m
thạế y đạu. Khoệ ng nhừũng khoệ ng cạủ m thạế y đạu, mạà cuũ ng
khoệ ng chạủ y mạá u, cuũ ng khoệ ng coá sừng. Ngừớài lạá i xệ sớạ hạũ i
quạá , nhạủ y voệạ i rạ khoủ i xệ vạà hoủ i bạà , rạằ ng biạ đuạ ng xệ coá sạo
khoệ ng, rạằ ng chuá ng tạ cạầ n đệế n bệệạ nh việệạ n khoệ ng? Bạà noá i
khoệ ng sạo cạủ . Tạế t nhiệệ n, tạệ m tíánh ngừớài hoạ c việệ n nạà y cuủ ạ
chuá ng tạ rạế t cạo, nệệ n khoệ ng gạệ y khoá khạă n gíà cho ngừớài tạ.
Noá i rạằ ng khoệ ng sạo cạủ , nhừng mui xệ đạũ biạ đạệ m loũ m moệạ t
miệế ng lớán.
Nhừũng sừạ việệạ c kiệể u nhừ thệế lạà đệế n đệể lạế y đi [sinh]
mệệạ nh [cuủ ạ ngừớài tạ]; nhừng sệũ khoệ ng gạăạ p nguy hiệể m gíà.
Trừớác đoá chuá ng toệ i dạạ y tạạ i trừớàng Đạạ i hoạ c Cạá t Lạệ m, coá
moệạ t hoạ c việệ n từà coể ng chíánh Đạạ i hoạ c Cạá t Lạệ m đi rạ; đạng
dạắ t xệ vừàạ đệế n giừũạ thíà hại chiệế c xệ [oệ -toệ ] đoệạ t ngoệạ t chạạ y
tớái kệạ p ngạy ạnh tạ vạà o giừũạ, troệ ng thạế y thíà nhừ lạà đạệ m
roầ i; nhừng [viạ nạà y] khoệ ng hệầ sớạ. Thoệ ng thừớàng chuá ng tạ
gạăạ p nhừũng tíành huoế ng nhừ thệế nạà y đệầ u khoệ ng sớạ hạũ i; tạạ i
đuá ng tíách tạắ c ạế y, [hại chiệế c] xệ dừàng lạạ i, vạà khoệ ng xạủ y rạ
vạế n đệầ gíà.
Tạạ i Bạắ c Kinh coà n coá moệạ t chuyệệạ n nừũạ. Muà ạ Đoệ ng trớài
mạu toế i hớn, ngừớài tạ cuũ ng đi nguủ sớám hớn. Trệệ n đừớàng
phoế chạẳ ng coá ại, rạế t yệệ n tíũnh. Coá moệạ t hoạ c việệ n đạng đạạ p
xệ voệạ i vạũ vệầ nhạà ; phíáạ trừớác chíủ coá moệạ t chiệế c xệ jệệp đạng
chạạ y; đạng chạạ y đạng chạạ y, đoệạ t nhiệệ n chiệế c xệ phạnh gạế p.
Anh nạà y khoệ ng hệầ chuá yá, vạẫ n cạắ m đạầ u đạạ p xệ tiệế n lệệ n.
Nhừng chiệế c xệ jệệp kiạ đoệạ t nhiệệ n luà i lạạ i, luà i lạạ i cạế p toế c,
luà i lạạ i rạế t nhạnh; hại luoầ ng lừạc ạế y mạà gạăạ p nhạu, thíà đoá
cuũ ng lạà đệế n đệể lạế y đi [sinh] mệệạ nh [cuủ ạ ạnh tạ]. Đuá ng vạà o
tíách tạắ c mạà troệ ng nhừ đạệ m vạà o nhạu, thíà moệạ t luoầ ng lừạc
đoệạ t nhiệệ n kệá o xệ đạạ p cuủ ạ ạnh ạế y lạạ i moệạ t đoạạ n nừủạ mệá t;
ngoạà i rạ chiệế c xệ jệệp cuũ ng phạnh đừáng lạạ i ngạy trừớác
bạá nh xệ cuủ ạ ạnh tạ; coá lệũ ngừớài lạá i trong xệ đạũ phạá t hiệệạ n
rạằ ng phíáạ sạu coá ngừớài. Luá c ạế y ngừớài hoạ c việệ n nạà y cuũ ng

130 Sư phụ cấp gì cho học viên

khoệ ng sớạ hạũ i; noá i chung luá c gạăạ p tíành huoế ng nhừ thệế thíà
khoệ ng sớạ hạũ i; coá thệể sạu nạà y mớái thạế y sớạ. Điệầ u mạà ạnh ạế y
nghíũ đệế n trừớác tiệệ n lạà : ‘AÝi chạà , ại đạũ kệá o míành lạạ i nhíủ,
míành phạủ i cạủ m ớn ngừớài ạế y’. [Anh tạ] quạy đạầ u lạạ i vừàạ
điạnh noá i cạủ m ớn, thíà thạế y trệệ n đừớàng chạẳ ng coá moệạ t ại,
hoạà n toạà n yệệ n tíũnh. Anh ạế y lạệạ p từác hiệể u rạ: Chíánh lạà Sừ
phuạ bạủ o hoệạ míành roầ i!
Coà n moệạ t sừạ kiệệạ n nừũạ ớủ Trừớàng Xuạệ n. Coá hoạ c việệ n mạà
bệệ n cạạ nh nhạà lạà moệạ t cạo oế c đạng xạệ y; hiệệạ n nạy cạá c toạà
nhạà nạà y đừớạc xạệ y rạế t cạo; giạà n giạá o cuủ ạ noá toạà n lạà nhừũng
oế ng sạắ t dạà y hại tạế c, dạà i boế n mệá t. Hoạ c việệ n nạà y vừàạ rạ khoủ i
nhạà khoệ ng xạ thíà moệạ t chiệế c oế ng sạắ t từà trệệ n tạầ ng cạo kiạ
rới thạẳ ng đừáng xuoế ng, lạo thạẳ ng xuyệệ n vạà o đíủnh đạầ u cuủ ạ
ạnh nạà y; moạ i ngừớài trệệ n phoế troệ ng thạế y thạủ y đệầ u kinh sớạ.
Anh tạ noá i: ‘Ai voẫ toệ i thệế ?’ Anh ạế y vạẫ n từớủng rạằ ng ại đoá
đạng voẫ lệệ n đạầ u cuủ ạ míành. Đuá ng luá c tíách tạắ c quạy đạầ u
nhíàn lạạ i, [ạnh tạ] thạế y trệệ n đíủnh đạầ u [míành] lạà moệạ t Phạá p
Luạệ n lớán đạng quạy; chiệế c oế ng sạắ t thuạệạ n thệo đạầ u mạà
trừớạt xuoế ng. Trừớạt xong noá cạắ m dừạng đừáng xuoế ng đạế t.
Nệế u [oế ng sạắ t] ạế y mạà thạệạ t sừạ cạắ m vạà o thạệ n ngừớài, thíà moạ i
ngừớài thừủ nghíũ xệm, noá nạăạ ng nhừớàng ạế y, thíà nhừ lạà xuyệệ n
quạ kệạ o hoầ loệ , xuyệệ n moệạ t cạá i lạà từà trệệ n xuoế ng dừớái; rạế t
nguy hiệể m vạệạ y.
Sừạ tíành loạạ i nạà y rạế t nhiệầ u, khoệ ng tíánh đệế m đừớạc;
nhừng khoệ ng xuạế t hiệệạ n nguy hiệể m. Sừạ việệạ c nạà y khoệ ng
phạủ i ại cuũ ng gạăạ p; nhừũng ngừớài cạá biệệạ t cuủ ạ chuá ng tạ mớái
gạăạ p. Coá gạăạ p cuũ ng vạệạ y, khoệ ng gạăạ p cuũ ng vạệạ y, đạủ m bạủ o lạà chừ
viạ sệũ khoệ ng xuạế t hiệệạ n nguy hiệể m gíà; điệể m nạà y toệ i coá thệể
đạủ m bạủ o đừớạc. Coá moệạ t soế hoạ c việệ n, hoạ khoệ ng chiệể u thệo
yệệ u cạầ u tạệ m tíánh mạà lạà m, chíủ luyệệạ n đoệạ ng tạá c khoệ ng tu tạệ m
tíánh; hoạ khoệ ng thệể đừớạc xệm lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng.
Giạủ ng đệế n việệạ c Sừ phuạ cạế p nhừũng gíà, đoá lạà nhừũng thừá
toệ i cạế p cho moạ i ngừớài. Cạá c Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i sệũ liệệ n tuạ c
bạủ o hoệạ cho đệế n khi chừ viạ coá thệể từạ bạủ o hoệạ đừớạc bạủ n thạệ n

Sư phụ cấp gì cho học viên 131

míành; khi ạế y chừ viạ đạũ xuạế t khoủ i tu luyệệạ n thệế giạn phạá p
roầ i, đạũ đạắ c Đạạ o. Nhừng chừ viạ cạầ n phạủ i từạ hạà nh xừủ nhừ lạà
ngừớài tu luyệệạ n chạệ n chíánh, thíà mớái coá thệể lạà m điệầ u ạế y
đừớạc. Coá ngừớài trong tạy cạầ m cuoế n sạá ch cuủ ạ toệ i, trệệ n
đừớàng phoế lớán vừàạ đi vừàạ hệá t to lệệ n rạằ ng: ‘Coá Lyá Sừ phuạ
bạủ o hoệạ thíà khoệ ng sớạ xệ hới đạệ m’. Đoá lạà phạá hoạạ i Đạạ i Phạá p,
sệũ khoệ ng bạủ o hoệạ loạạ i ngừớài nạà y; thừạc rạ cạá c đệệạ từủ chạệ n tu
sệũ khoệ ng lạà m nhừ vạệạ y.

Trường năng lượng

Chung quạnh chuá ng tạ khi luyệệạ n coệ ng coá xuạế t hiệệạ n
moệạ t trừớàng; trừớàng ạế y lạà trừớàng gíà? Coá ngừớài noá i lạà
trừớàng khíá, trừớàng từà, trừớàng điệệạ n. Thừạc rạ chừ viạ goạ i đoá
lạà trừớàng gíà thíà cuũ ng khoệ ng đuá ng, bớủi víà vạệạ t chạế t mạà
trừớàng nạà y bạo hạà m lạà cừạc kyà phong phuá . Vạệạ t chạế t cạế u
thạà nh trong tạế t cạủ cạá c khoệ ng giạn cuủ ạ vuũ truạ chuá ng tạ,
hạầ u nhừ đệầ u coá trong coệ ng nạà y; chuá ng toệ i goạ i đoá lạà
trừớàng nạă ng lừớạng lạà thíách hớạp hớn; do vạệạ y chuá ng toệ i
thoệ ng thừớàng goạ i đoá lạà ‘trừớàng nạă ng lừớạng’.
Trừớàng ạế y coá tạá c duạ ng gíà? Nhừ moạ i ngừớài biệế t,
nhừũng ngừớài tu luyệệạ n chíánh Phạá p chuá ng tạ đệầ u coá moệạ t
loạạ i cạủ m giạá c thệế nạà y: víà đạũ tu luyệệạ n chíánh Phạá p, hoạ giạủ ng
từà bi, hoạ đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ
truạ ; do vạệạ y cạá c hoạ c việệ n chuá ng tạ ngoầ i trong trừớàng nạà y
đệầ u coá cạủ m thuạ , rạằ ng trong từ từớủng khoệ ng coá niệệạ m đạầ u
nạà o xạế u; hớn nừũạ rạế t nhiệầ u hoạ c việệ n chuá ng tạ ngoầ i tạạ i đạệ y
thạệạ m chíá khoệ ng nghíũ đệế n huá t thuoế c, cạủ m thạế y bạầ u khoệ ng
khíá hệế t sừác toế t lạà nh, hệế t sừác thoạủ i mạá i; đoá chíánh lạà [víà]
nạă ng lừớạng mạà ngừớài tu luyệệạ n chíánh Phạá p mạng thệo
[bệệ n míành]; trong phạạ m vi cuủ ạ trừớàng nạà y thíà [noá ] khớủi
tạá c duạ ng ạế y. Từớng lại từà khi chừ viạ hoạ c xong lớáp nạà y trớủ
đi, hạầ u hệế t moạ i ngừớài chuá ng tạ đệầ u sệũ coá coệ ng, thạệạ t sừạ
xuạế t hiệệạ n coệ ng; bớủi víà [nhừũng thừá] mạà toệ i truyệầ n [vạà ] cạế p

132 Trường năng lượng

cho chừ viạ đệầ u lạà nhừũng thừá tu luyệệạ n chíánh Phạá p; bạủ n
thạệ n chừ viạ cuũ ng cạầ n chiệể u thệo tiệệ u chuạể n tạệ m tíánh mạà
từạ đạăạ t yệệ u cạầ u cho míành. Tuyà thệo việệạ c chừ viạ luyệệạ n coệ ng
khoệ ng ngừàng, chiệể u thệo yệệ u cạầ u tạệ m tíánh cuủ ạ chuá ng toệ i
mạà tu luyệệạ n, [thíà] nạă ng lừớạng cuủ ạ chừ viạ sệũ dạầ n dạầ n ngạà y
cạà ng lớán [mạạ nh].
Chuá ng tạ giạủ ng đoệạ kyủ đoệạ nhạệ n, phoể đoệạ chuá ng sinh; do
đoá Phạá p Luạệ n xoạá y vạà o trong đoệạ bạủ n thạệ n, xoạá y rạ ngoạà i
đoệạ nhạệ n. Khi xoạá y rạ ngoạà i thíà noá phạá t phoá ng nạă ng lừớạng,
coá íách cho ngừớài khạá c; nhừ vạệạ y, ại ớủ trong vuà ng chệ phuủ
cuủ ạ trừớàng nạă ng lừớạng cuủ ạ chừ viạ đệầ u đừớạc lớại íách; hoạ coá
thệể cạủ m thạế y rạế t thoạủ i mạá i. Bạế t kệể lạà chừ viạ đi ngoạà i phoế ,
tạạ i đớn viạ [coệ ng tạá c], [hạy] ớủ nhạà cuũ ng vạệạ y, đệầ u coá tạá c
duạ ng nhừ thệế . [Đoế i vớái] ngừớài ớủ trong phạạ m vi trừớàng
cuủ ạ chừ viạ, coá thệể chừ viạ khoệ ng coế yá [mạà đạũ ] điệầ u chíủnh
thạệ n thệể cuủ ạ hoạ ; bớủi víà loạạ i trừớàng nạà y coá thệể điệầ u chíủnh
lạạ i hệế t thạủ y cạá c trạạ ng thạá i khoệ ng đuá ng đạắ n. Thạệ n thệể con
ngừớài khoệ ng nệệ n coá bệệạ nh; coá bệệạ nh lạà thuoệạ c vệầ trạạ ng thạá i
khoệ ng đuá ng đạắ n; noá {trừớàng nạă ng lừớạng} coá thệể điệầ u
chíủnh lạạ i trạạ ng thạá i khoệ ng đuá ng đạắ n nạà y. Ngừớài mạng từ
từớủng xạế u, khi nghíũ đệế n nhừũng thừá khoệ ng đuá ng đạắ n, gạăạ p
tạá c duạ ng mạạ nh mệũ cuủ ạ trừớàng cuủ ạ chừ viạ, cuũ ng coá thệể
thạy đoể i từ từớủng cuủ ạ hoạ , coá thệể khi ạế y hoạ liệầ n khoệ ng nghíũ
việệạ c xạế u nừũạ. Coá thệể coá ngừớài muoế n [nhuạ c] mạạ ngừớài
khạá c, đoệạ t nhiệệ n lạạ i thạy đoể i từ từớủng, khoệ ng nghíũ đệế n
[nhuạ c] mạạ nừũạ. Chíủ coá trừớàng nạă ng lừớạng cuủ ạ tu luyệệạ n
chíánh Phạá p mớái coá tạá c duạ ng nhừ vạệạ y. Do đoá trong Phạệạ t
giạá o quạá khừá coá cạệ u rạằ ng: “Phạệạ t quạng phoể chiệế u, lệẫ
nghíũạ việệ n minh”, chíánh lạà yá nghíũạ nạà y.

Trường năng lượng 133

Các học viên Pháp Luân Đại Pháp truyền công như
thế nào
Chuá ng tạ coá nhiệầ u hoạ c việệ n sạu khi vệầ [nhạà ], cạủ m
thạế y coệ ng phạá p [nạà y] rạế t toế t, muoế n truyệầ n cạế p cho bạạ n bệà
thạệ n quyệế n. Coá thệể ; chừ viạ coá thệể truyệầ n, truyệầ n cho ại
cuũ ng đừớạc. Nhừng coá moệạ t điệể m, chuá ng toệ i cạầ n noá i roũ cho
moạ i ngừớài; chuá ng toệ i cạế p cho moạ i ngừớài nhiệầ u thừá nhừ
thệế , voế n khoệ ng thệể lạế y giạá triạ [tiệầ n] mạà đo lừớàng đừớạc. Víà
sạo cạế p cho moạ i ngừớài? Lạà đệể chừ viạ tu luyệệạ n; chíủ coá tu
luyệệạ n, mớái coá thệể cạế p cho chừ viạ nhừũng thừá ạế y. Cuũ ng coá
nghíũạ lạà , khi chừ viạ truyệầ n coệ ng trong từớng lại, khoệ ng
đừớạc duà ng nhừũng thừá nạà y đệể cạầ u dạnh cạầ u lớại; do đoá chừ
viạ khoệ ng đừớạc gioế ng nhừ toệ i mớủ lớáp thu phíá. Bớủi víà chuá ng
toệ i cạầ n in sạá ch, in tạà i liệệạ u, đi cạá c nới đệể truyệầ n coệ ng, [nệệ n]
cạầ n phíá toể n. Trệệ n toạà n quoế c, hoạ c phíá cuủ ạ chuá ng toệ i đạũ lạà
thạế p nhạế t, trong khi nhừũng thừá chuá ng toệ i cạế p lạạ i lạà nhiệầ u
nhạế t; chuá ng toệ i thạệạ t sừạ đừạ con ngừớài lệệ n cạo tạầ ng; điệầ u
nạà y bạủ n thạệ n chừ viạ thệể nghiệệạ m đừớạc. Lạà moệạ t hoạ c việệ n
Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, từớng lại chừ viạ [nệế u] rạ truyệầ n
coệ ng, đoế i vớái chừ viạ chuá ng toệ i coá hại yệệ u cạầ u [nhừ sạu]:
Ýệệ u cạầ u thừá nhạế t lạà khoệ ng đừớạc thu phíá. Chuá ng toệ i
cạế p cho chừ viạ nhiệầ u thừá nhừ thệế , khoệ ng phạủ i đệể chừ viạ
phạá t tạà i, cạầ u dạnh, mạà lạà đệể đoệạ chừ viạ, đệể chừ viạ tu luyệệạ n.
Nệế u chừ viạ thu phíá, thíà Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i sệũ thu hoầ i lạạ i
toạà n boệạ tạế t cạủ nhừũng gíà [đạũ từàng cạế p cho] chừ viạ; nhừ vạệạ y,
chừ viạ khoệ ng coà n lạà ngừớài cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng
toệ i nừũạ, điệầ u chừ viạ truyệầ n cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà Phạá p Luạệ n
Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i. Khi chừ viạ truyệầ n coệ ng thíà khoệ ng
[đừớạc] cạầ u dạnh cạầ u lớại; [mạà ] từạ nguyệệạ n phuạ c vuạ moạ i
ngừớài. Nhừũng hoạ c việệ n cuủ ạ chuá ng toệ i ớủ cạá c nới trệệ n toạà n
quoế c đệầ u lạà m nhừ thệế , cạá c phuạ đạạ o việệ n moạ i nới cuũ ng từạ
hoạ lạà m gừớng. Đệế n hoạ c coệ ng cuủ ạ chuá ng toệ i, chíủ cạầ n chừ viạ

134 Các học viên Pháp Luân Đại Pháp truyền công như thế nào
muoế n hoạ c, lạà chừ viạ đệế n hoạ c thoệ i; chuá ng toệ i coá thệể coá
trạá ch nhiệệạ m vớái chừ viạ; moệạ t xu cuũ ng khoệ ng lạế y.
Ýệệ u cạầ u thừá hại lạà khoệ ng đừớạc troệạ n lạẫ n nhừũng gíà cuủ ạ
cạá nhạệ n vạà o trong Đạạ i Phạá p. Trong quạá tríành truyệầ n coệ ng,
bạế t kệể lạà thiệệ n muạ c cuủ ạ chừ viạ đạũ khại mớủ cuũ ng vạệạ y, chừ
viạ đạũ nhíàn thạế y đừớạc gíà cuũ ng vạệạ y, đạũ xuạế t đừớạc nhừũng
coệ ng nạă ng nạà o cuũ ng vạệạ y, chừ viạ khoệ ng đừớạc duà ng nhừũng
gíà míành thạế y mạà giạủ ng Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i.
Moệạ t chuá t sừạ tíành mạà chừ viạ ớủ nới tạầ ng ạế y nhíàn thạế y đừớạc
coá thệể quạá sại khạá c, quạá ừ sại biệệạ t so vớái hạà m nghíũạ chạệ n
chíánh cuủ ạ Phạá p mạà chuá ng toệ i giạủ ng. Do vạệạ y từà nạy trớủ đi
khi chừ viạ truyệầ n coệ ng, phạủ i hệế t sừác chuá yá điệầ u nạà y; coá
nhừ vạệạ y mớái coá thệể đạủ m bạủ o nhừũng gíà nguyệệ n goế c cuủ ạ
Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i lạà bạế t biệế n.
Cuũ ng khoệ ng cho phệá p thệo phừớng thừác truyệầ n coệ ng
nạà y cuủ ạ toệ i, khoệ ng cho phệá p duà ng híành thừác mớủ lớáp lớán
giạủ ng Phạá p nhừ toệ i; chừ viạ khoệ ng thệể giạủ ng Phạá p. Bớủi víà
nhừũng gíà toệ i giạủ ng, yá nghíũạ rạế t sạệ u xạ, kệế t hớạp vớái nhừũng
điệầ u tạạ i cạo tạầ ng mạà giạủ ng. Chừ viạ tu luyệệạ n tạạ i cạá c tạầ ng
khạá c nhạu, trong từớng lại sạu khi chừ viạ đệầ cạo [tạầ ng],
chừ viạ nghệ lạạ i bạă ng thạệ u ạệ m nạà y, chừ viạ sệũ khoệ ng ngừàng
đệầ cạo; chừ viạ khoệ ng ngừàng nghệ, thíà chừ viạ sệũ cừá mạũ i coá
đừớạc líũnh hoệạ i mớái, coá thu hoạạ ch mớái; đoạ c sạá ch lạạ i cạà ng
nhừ vạệạ y. Nhừũng lớài toệ i giạủ ng đạũ kệế t hớạp vớái nhừũng điệầ u
rạế t cạo thạệ m; do vạệạ y chừ viạ khoệ ng thệể giạủ ng đừớạc Phạá p
nạà y. Khoệ ng cho phệá p chừ viạ duà ng lớài noá i nguyệệ n goế c cuủ ạ
toệ i mạà noá i thạà nh lớài cuủ ạ chừ viạ; nệế u khoệ ng, đoá chíánh lạà
hạà nh vi troệạ m Phạá p. Chừ viạ chíủ coá thệể duà ng lớài nguyệệ n goế c
cuủ ạ toệ i mạà giạủ ng, [noá i] thệệ m rạằ ng Sừ phuạ đạũ giạủ ng nhừ
vạệạ y, rạằ ng trong sạá ch đạũ việế t nhừ vạệạ y; chíủ coá thệể noá i nhừ
thệế . Tạạ i sạo? Bớủi víà moệạ t khi chừ viạ noá i nhừ thệế , thíà coá
mạng thệo lừạc lừớạng cuủ ạ Đạạ i Phạá p. Chừ viạ khoệ ng đừớạc
duà ng nhừũng điệầ u mạà chừ viạ hiệể u biệế t đệể truyệầ n nhừ thệể
lạà Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, nệế u khoệ ng, điệầ u chừ viạ truyệầ n

Các học viên Pháp Luân Đại Pháp truyền công như thế nào 135
khoệ ng phạủ i lạà Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, [từác lạà ] chừ viạ từớng
đừớng vớái phạá hoạạ i Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i.
[Nệế u] chừ viạ chiệể u thệo cạá ch nghíũ cuủ ạ míành, chiệể u thệo từ
từớủng cuủ ạ míành mạà giạủ ng, thíà đoá khoệ ng phạủ i lạà Phạá p,
khoệ ng thệể đoệạ nhạệ n, cuũ ng khoệ ng thệể khớủi bạế t kệể tạá c duạ ng
gíà; do vạệạ y, khoệ ng ại coá thệể giạủ ng Phạá p nạà y.
Phừớng phạá p truyệầ n coệ ng cuủ ạ chừ viạ, chíánh lạà tạạ i
điệể m luyệệạ n coệ ng, hoạăạ c tạạ i trừớàng truyệầ n coệ ng mạà bạệạ t
bạă ng tiệế ng, bạă ng híành cho hoạ c việệ n; sạu đoá nhớà cạá c phuạ
đạạ o việệ n dạạ y hoạ [đoệạ ng tạá c] luyệệạ n coệ ng. Coá thệể chiệể u thệo
híành thừác hoệạ i thạủ o trạo đoể i: moạ i ngừớài chiạ sệủ , đạà m luạệạ n
vớái nhạu, giạủ ng cho nhạu; chuá ng toệ i yệệ u cạầ u thừạc hiệệạ n
nhừ vạệạ y. Đoầ ng thớài, khoệ ng đừớạc goạ i cạá c hoạ c việệ n (đệệạ từủ)
truyệầ n bạá Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p lạà Thạầ y, lạà Đạạ i sừ, v.v.; Sừ
phuạ trong Đạạ i Phạá p chíủ coá moệạ t. Bạế t kệể vạà o hoạ c trừớác hạy
sạu cuũ ng đệầ u lạà đệệạ từủ.
Khi chừ viạ truyệầ n coệ ng, coá thệể coá ngừớài nghíũ: ‘Sừ phuạ
coá thệể cạà i Phạá p Luạệ n, coá thệể víà ngừớài mạà điệầ u chíủnh thạệ n
thệể ; [coà n] chuá ng toệ i lạà m khoệ ng đừớạc’. Khoệ ng sạo; toệ i đạũ
giạủ ng cho moạ i ngừớài roầ i: đạằ ng sạu thạệ n moẫ i hoạ c việệ n đệầ u
coá Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i, mạà khoệ ng chíủ coá moệạ t [Phạá p thạệ n];
do đoá Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i sệũ lạà m nhừũng việệạ c ạế y. Khi chừ viạ
dạạ y hoạ , nệế u hoạ coá duyệệ n phạệạ n, thíà luá c ạế y coá thệể đạắ c Phạá p
Luạệ n. Nệế u duyệệ n phạệạ n coà n kệá m chuá t íát, [thíà] quạ điệầ u
chíủnh thạệ n thệể , roầ i sạu khi luyệệạ n coệ ng cuũ ng dạầ n dạầ n coá
thệể đạắ c [Phạá p Luạệ n]; Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i cuũ ng sệũ giuá p đớũ
hoạ điệầ u chíủnh thạệ n thệể . Khoệ ng chíủ coá vạệạ y, toệ i noá i vớái chừ
viạ rạằ ng, [nệế u] đoạ c sạá ch cuủ ạ toệ i, xệm bạă ng híành cuủ ạ toệ i,
hoạăạ c nghệ bạă ng tiệế ng cuủ ạ toệ i mạà hoạ c Phạá p hoạ c coệ ng, [vạà ]
coá thệể từạ hạà nh xừủ nhừ ngừớài luyệệạ n coệ ng, thíà cuũ ng sệũ đạắ c
đừớạc nhừũng gíà đạá ng đừớạc đạắ c.
Chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng cho phệá p hoạ c việệ n triạ bệệạ nh cho
ngừớài khạá c; tuyệệạ t đoế i cạế m chíủ hoạ c việệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i
Phạá p triạ bệệạ nh cho ngừớài khạá c. Chuá ng toệ i dạạ y chừ viạ tu lệệ n

136 Các học viên Pháp Luân Đại Pháp truyền công như thế nào
cạo, khoệ ng cho phệá p chừ viạ khớủi bạế t kệể tạệ m chạế p trừớác
gíà, cuũ ng khoệ ng cho phệá p chừ viạ từạ míành lạà m hoủ ng thạệ n
thệể chíánh míành. Trừớàng luyệệạ n coệ ng cuủ ạ chuá ng toệ i lạà toế t
hớn cạủ so vớái cạá c trừớàng luyệệạ n coệ ng cuủ ạ cạá c coệ ng phạá p
khạá c; chíủ cạầ n chừ viạ đệế n luyệệạ n coệ ng tạạ i trừớàng nạà y, thíà
cuũ ng toế t hớn nhiệầ u so vớái điệầ u [triạ] bệệạ nh cuủ ạ chừ viạ. Cạá c
Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i ngoầ i thạà nh moệạ t voà ng troà n, trệệ n khoệ ng
uá p trệệ n trừớàng luyệệạ n coệ ng coá Phạá p Luạệ n lớán, [vạà ] Phạá p
thạệ n lớán ớủ trệệ n nạắ p troệ ng coi trừớàng nạà y. Trừớàng nạà y
khoệ ng phạủ i lạà moệạ t trừớàng bíành thừớàng, khoệ ng phạủ i lạà
moệạ t trừớàng luyệệạ n coệ ng bíành thừớàng, mạà lạà moệạ t trừớàng tu
luyệệạ n. Chuá ng tạ coá rạế t nhiệầ u ngừớài coá coệ ng nạă ng đạũ thạế y
đừớạc trừớàng nạà y cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i, chệ
phuủ bạằ ng ạá nh sạá ng đoủ , toạà n lạà mạà u đoủ .
Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i coá thệể trừạc tiệế p cạà i Phạá p Luạệ n;
nhừng chuá ng tạ chớá coá phạá t triệể n tạệ m chạế p trừớác. Khi
chừ viạ dạạ y hoạ đoệạ ng tạá c, hoạ [coá thệể ] noá i: ‘AÝi chạà , toệ i đừớạc
Phạá p Luạệ n roầ i’. Chừ viạ [coá thệể ] từớủng rạằ ng chừ viạ cạà i
[Phạá p Luạệ n], [thừạc rạ] khoệ ng phạủ i. Toệ i noá i cho moạ i ngừớài
điệầ u nạà y: chớá coá phạá t triệể n tạệ m chạế p trừớác ạế y; đoá đệầ u lạà
do Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i lạà m. Cạá c đệệạ từủ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p
chuá ng tạ đệầ u truyệầ n coệ ng nhừ vạệạ y.
Ai mạà thạy đoể i coệ ng phạá p trong Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p,
đệầ u chíánh lạà phạá hoạạ i Đạạ i Phạá p, phạá hoạạ i phạá p moệ n nạà y.
Coá ngừớài lạế y coệ ng phạá p nạà y biệế n thạà nh vạă n vạầ n; điệầ u nạà y
tuyệệạ t đoế i khoệ ng đừớạc phệá p. Cạá c phừớng phạá p tu luyệệạ n
chạệ n chíánh đệầ u đừớạc lừu lạạ i từà thớài kyà tiệầ n sừủ, đừớạc lừu
lạạ i từà nhừũng niệệ n đạạ i voệ cuà ng xạ xừạ, đạũ tu luyệệạ n xuạế t lại
voệ soế Đạạ i Giạá c Giạủ . Khoệ ng ại dạá m đoệạ ng đệế n [thạy đoể i]
chuá ng dạẫ u chíủ moệạ t chuá t; chíủ lạà vạà o thớài kyà mạạ t Phạá p
chuá ng tạ mớái coá thệể xuạế t hiệệạ n nhừũng việệạ c nhừ thệế . Trong
liạch sừủ khoệ ng hệầ xuạế t hiệệạ n nhừũng việệạ c nhừ vạệạ y; moạ i
ngừớài phạủ i hệế t sừác chuá yá đệế n điệể m nạà y.

Các học viên Pháp Luân Đại Pháp truyền công như thế nào 137
 Bài giảng thứ tư
Mất và được
Trong giớái tu luyệệạ n thừớàng bạà n vệầ quạn hệệạ giừũạ mạế t
vạà đừớạc1; nới ngừớài thừớàng cuũ ng hạy bạà n vệầ quạn hệệạ
giừũạ mạế t vạà đừớạc. Ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng tạ đoế i vớái
‘mạế t vạà đừớạc’ nhừ thệế nạà o? Noá khạá c vớái ngừớài thừớàng;
điệầ u ngừớài thừớàng muoế n đừớạc chíánh lạà lớại íách cạá nhạệ n,
[soế ng] sạo đừớạc toế t, đừớạc thoạủ i mạá i. Nhừng ngừớài luyệệạ n
coệ ng chuá ng tạ khoệ ng thệế , mạà hoạà n toạà n trạá i lạạ i: chuá ng tạ
khoệ ng mong truy cạầ u nhừũng gíà ngừớài thừớàng muoế n
đừớạc, nhừng choẫ mạà chuá ng tạ đừớạc thíà ngừớài thừớàng coá
muoế n cuũ ng khoệ ng thệể đừớạc, trừà phi [hoạ ] tu luyệệạ n.
Cạá i ‘mạế t’ mạà chuá ng tạ thừớàng noá i đệế n, cuũ ng khoệ ng
phạủ i lạà ‘mạế t’ thệo phạạ m vi rạế t nhoủ . Khi noá i đệế n ‘mạế t’, coá
ngừớài nghíũ: Phạủ i chạă ng lạà boế thíá tiệầ n tạà i, thạế y ngừớài gạăạ p
khoá khạă n thíà giuá p moệạ t chuá t, thạế y ngừớài ạă n xin ngoạà i
đừớàng thíà cho moệạ t chuá t. Đoá cuũ ng lạà moệạ t thừá ‘xạủ ’, cuũ ng lạà
moệạ t thừá ‘mạế t’; nhừng trong vạế n đệầ nạà y thíà đoá chíủ lạà coi
nhệạ bạạ c tiệầ n hoạăạ c vạệạ t chạế t. Vừát boủ đoế i vớái [tiệầ n] tạà i ạế y,
đừớng nhiệệ n đoá cuũ ng lạà moệạ t phừớng diệệạ n, cuũ ng lạà moệạ t
phừớng diệệạ n từớng đoế i chuủ yệế u. Nhừng cạá i ‘mạế t’ mạà
chuá ng toệ i giạủ ng khoệ ng phạủ i [thệo] phạạ m vi nhoủ ạế y; chuá ng
tạ trong quạá tríành tu luyệệạ n, thíà nhừũng tạệ m mạà moệạ t ngừớài
tu luyệệạ n cạầ n vừát boủ lạà rạế t nhiệầ u: tạệ m hiệể n thiạ, tạệ m tạệạ t đoế ,
tạệ m trạnh đạế u, tạệ m hoạn hyủ ; rạế t nhiệầ u cạá c loạạ i tạệ m chạế p
trừớác đệầ u phạủ i vừát boủ hệế t. Cạá i mạế t mạà chuá ng toệ i giạủ ng lạà
[cạá i mạế t] thệo nghíũạ roệạ ng: trong toạà n boệạ quạá tríành tu
luyệệạ n, cạầ n phạủ i ‘mạế t’ đi tạế t cạủ cạá c chuủ ng chạế p trừớác, cạá c
chuủ ng duạ c voạ ng cuủ ạ ngừớài thừớàng.

1 Thất: mất; đắc: được.

138 Mất và được
 Coá thệể coá ngừớài nghíũ: ‘Chuá ng tạ tu luyệệạ n nới ngừớài
thừớàng, cạá i ‘mạế t’ ạế y phạủ i chạă ng gioế ng nhừ hoạà thừớạng?
Phạủ i chạă ng gioế ng nhừ ni coệ ? [Nệế u] mạế t đệế n nhừ thệế , thíà
dừớàng nhừ khoệ ng thừạc hiệệạ n noể i’. Phạá p moệ n nạà y cuủ ạ
chuá ng toệ i, [đoế i vớái] boệạ phạệạ n tu luyệệạ n nạà y nới ngừớài
thừớàng, yệệ u cạầ u lạà tu luyệệạ n tạạ i xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, [cạầ n]
duy tríà đệế n mừác đoệạ toế i đạ sạo cho gioế ng vớái ngừớài
thừớàng; khoệ ng đệể chừ viạ thạệạ t sừạ mạế t đi bạế t kệể thừá gíà nới
lớại íách vạệạ t chạế t. Chừ viạ lạà m quạn chừác to đệế n mạế y cuũ ng
khoệ ng ngạạ i, chừ viạ coá nhiệầ u tiệầ n tạà i đệế n mạế y cuũ ng khoệ ng
ngạạ i; [điệầ u] thện choế t lạà ớủ choẫ chừ viạ coá thệể vừát boủ cạá i
tạệ m kiạ khoệ ng.
Phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng toệ i chíánh lạà trừạc chíủ nhạệ n
tạệ m; ớủ nới lớại íách cạá nhạệ n, gạăạ p khi mạệ u thuạẫ n giừũạ ngừớài
vớái ngừớài, thíà liệệạ u coá thệể coi thừớàng coi nhệạ nhừũng
chuyệệạ n ạế y đừớạc hạy khoệ ng—đạệ y lạà vạế n đệầ thện choế t. Tu
luyệệạ n trong chuà ạ vạà tu luyệệạ n trong nuá i sạệ u rừàng giạà yệệ u
cạầ u chừ viạ hoạà n toạà n cạá ch biệệạ t vớái xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng,
cừớũng chệế chừ viạ mạế t đi cạá i tạệ m nới ngừớài thừớàng, khoệ ng
đệể chừ viạ đạắ c đừớạc nhừũng lớại íách vạệạ t chạế t; từà đoá chừ viạ
mạế t [chuá ng]. Nhừũng ngừớài tu luyệệạ n nới ngừớài thừớàng
khoệ ng thệo [cạá ch] ạế y; yệệ u cạầ u chíánh lạà trong trạạ ng thạá i
sinh hoạạ t cuủ ạ ngừớài thừớàng kiạ mạà coi nhệạ chuá ng; noá
đừớng nhiệệ n rạế t khoá , noá cuũ ng lạà vạế n đệầ thện choế t nhạế t
cuủ ạ phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng toệ i. Do vạệạ y cạá i ‘mạế t’ mạà
chuá ng toệ i giạủ ng lạà [cạá i mạế t] vớái nghíũạ roệạ ng chừá khoệ ng
phạủ i [cạá i mạế t] vớái nghíũạ hệạ p. Chuá ng tạ hạũ y thừủ giạủ ng vệầ
lạà m điệầ u toế t, [vạà ] boế thíá tiệầ n tạà i; chừ viạ thạế y nhừũng ngừớài
ạă n xin ngoạà i đừớàng hiệệạ n nạy, coá moệạ t soế hoạ lạà ạă n xin
chuyệệ n nghiệệạ p, hoạ coá nhiệầ u tiệầ n hớn cạủ chừ viạ. Chuá ng tạ
cạầ n đệể mạắ t tớái nhừũng chuyệệạ n lớán, chừá khoệ ng phạủ i đệể mạắ t
đệế n nhừũng chuyệệạ n nhoủ . Tu luyệệạ n ạế y, nệệ n nhíàn đệế n nhừũng
việệạ c lớán moệạ t cạá ch đừớàng đừớàng chíánh chíánh mạà tu luyệệạ n.
Chuá ng tạ trong quạá tríành mạế t ạế y, thíà nhừũng điệầ u mạà

Mất và được 139

chuá ng tạ thừạc sừạ mạế t chíánh lạà nhừũng thừá khoệ ng toế t kiạ
vạệạ y.
Ngừớài tạ thừớàng cho rạằ ng nhừũng điệầ u míành truy cạầ u
đệầ u lạà toế t; kyà thừạc tạạ i cạo tạầ ng mạà xệá t, thíà đệầ u lạà đệể thoạủ
mạũ n chuá t đíủnh lớại íách voế n đạũ coá đừớạc nới ngừớài thừớàng.
Trong toệ n giạá o giạủ ng: Chừ viạ coá tiệầ n nhiệầ u đệế n mạế y, lạà m
quạn to đệế n đạệ u cuũ ng chíủ lạà mạế y chuạ c nạă m, khi sinh
chạẳ ng đệm đệế n, khi từủ chạẳ ng mạng thệo. Cạá i coệ ng nạà y tạạ i
sạo quyá giạá vạệạ y? Chíánh víà noá tạă ng trừớủng trệệ n thạệ n
nguyệệ n thạầ n cuủ ạ chừ viạ, khi sinh đệm đệế n đừớạc, khi từủ
mạng thệo đừớạc; hớn nừũạ noá quyệế t điạnh trừạc tiệế p quạủ viạ
cuủ ạ chừ viạ; do đoá tu đừớạc khoệ ng dệẫ . Nghíũạ lạà , nhừũng gíà
chừ viạ vừát boủ đệầ u lạà nhừũng thừá khoệ ng toế t, coá nhừ vạệạ y chừ
viạ mớái coá thệể phạủ n boể n quy chạệ n. Vạệạ y nhừũng thừá ‘đừớạc’ lạà
gíà? Chíánh lạà đệầ cạo tạầ ng, cuoế i cuà ng đạắ c chíánh quạủ , coệ ng
thạà nh việệ n mạũ n, giạủ i quyệế t đừớạc vạế n đệầ cạă n bạủ n. Tạế t
nhiệệ n chuá ng tạ muoế n mạế t đi cạá c duạ c voạ ng ngừớài thừớàng,
đệể coá thệể đạạ t đệế n tiệệ u chuạể n cuủ ạ ngừớài tu luyệệạ n chạệ n
chíánh; [nhừng] lạệạ p từác lạà m đừớạc thíà khoệ ng hệầ dệẫ dạà ng, từà
từà mạà lạà m mớái đừớạc. Chừ viạ nghệ toệ i noá i từà từà mạà lạà m,
chừ viạ liệầ n noá i: ‘Sừ phuạ bạủ o rạằ ng từà từà mạà lạà m, vạệạ y từà từà
mạà lạà m’. Khoệ ng thệể đừớạc! Chừ viạ phạủ i coá yệệ u cạầ u thạệạ t
nghiệệ m khạắ c đoế i vớái bạủ n thạệ n míành; nhừng chuá ng toệ i cho
phệá p chừ viạ đệầ cạo moệạ t cạá ch từà từà. Hoệ m nạy chừ viạ lạệạ p
từác lạà m đừớạc, thíà hoệ m nạy chừ viạ lạà Phạệạ t; do vạệạ y cuũ ng
khoệ ng hiệệạ n thừạc; chừ viạ sệũ lạà m đừớạc điệầ u nạà y moệạ t cạá ch
từà từà.
Điệầ u chuá ng tạ mạế t thừạc sừạ lạà nhừũng điệầ u khoệ ng toế t,
chuá ng lạà gíà? Chíánh lạà nghiệệạ p lừạc; noá từớng phuạ từớng
thạà nh vớái cạá c chuủ ng tạệ m cuủ ạ con ngừớài. Víá nhừ noá i rạằ ng
nhừũng ngừớài thừớàng chuá ng tạ coá cạá c chuủ ng tạệ m khoệ ng
toế t, chíủ víà lớại íách cạá nhạệ n mạà lạà m nhừũng điệầ u khoệ ng toế t,
vạệạ y sệũ nhạệạ n phạủ i loạạ i vạệạ t chạế t mạà u đện—nghiệệạ p lừạc. Điệầ u
nạà y coá quạn hệệạ trừạc tiệế p đệế n nhừũng tạệ m cuủ ạ bạủ n thạệ n

140 Mất và được

chuá ng tạ; nệế u muoế n vừát boủ nhừũng thừá khoệ ng toế t ạế y, thíà
đạầ u tiệệ n chừ viạ cạầ n thạy đoể i cạá i tạệ m kiạ mớái đừớạc.

Chuyển hoá nghiệp lực

Giừũạ vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng vạà vạệạ t chạế t mạà u đện coá moệạ t
quạá tríành chuyệể n hoạá . Sạu khi mạệ u thuạẫ n phạá t sinh giừũạ
ngừớài vớái ngừớài, thíà noá coá moệạ t quạá tríành chuyệể n hoạá .
Lạà m điệầ u toế t thíà nhạệạ n vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng—đừác; lạà m điệầ u
xạế u thíà nhạệạ n vạệạ t chạế t mạà u đện—nghiệệạ p lừạc. Coà n coá moệạ t
quạá tríành truyệầ n thừàạ; coá viạ noá i rạằ ng coá phạủ i víà nừủạ đớài
trừớác đạệ y đạũ từàng lạà m điệầ u khoệ ng toế t? Cuũ ng khoệ ng hạẳ n
nhừ vạệạ y; bớủi víà nghiệệạ p lừạc con ngừớài tạ tíách lạạ i lạà khoệ ng
phạủ i chíủ trong moệạ t đớài. Giớái tu luyệệạ n giạủ ng rạằ ng nguyệệ n
thạầ n bạế t diệệạ t. Nệế u nguyệệ n thạầ n bạế t diệệạ t, thíà noá coá thệể coá
nhừũng hoạạ t đoệạ ng xạũ hoệạ i tạạ i đớài trừớác, nhừ thệế trong hoạạ t
đoệạ ng cuủ ạ đớài trừớác noá coá thệể đạũ mạắ c nớạ ại đoá , nạạ t doế i ại
đoá , hoạăạ c giạủ phạạ m nhừũng điệầ u khoệ ng toế t khạá c, nhừ sạá t
sinh, v.v.; nhừ thệế tạạ o thạà nh nghiệệạ p lừạc. Nhừũng thừá ạế y, tạạ i
khoệ ng giạn khạá c, tíách lạạ i vệầ sạu; [ngừớài tạ] luoệ n mạng
chuá ng thệo; vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng cuũ ng lạạ i nhừ thệế ; nhừng
khoệ ng chíủ coá moệạ t nguoầ n ạế y. Coà n moệạ t tíành huoế ng: trong
giạ toệạ c vạà từà toể tiệệ n coá thệể tíách lạạ i [nhừũng thừá ạế y]. Nhừũng
ngừớài giạà trong quạá khừá giạủ ng cạệ u nạà y: ‘hạũ y tíách đừác hạũ y
tíách đừác; toể tiệệ n tíách đừác; ngừớài kiạ thạế t đừác, toể n đừác’.
Nhừũng cạệ u nạà y giạủ ng hệế t sừác đuá ng. Con ngừớài hiệệạ n nạy
đạũ khoệ ng coà n nghệ [thệo] lớài ạế y nừũạ; chừ viạ mạà noá i vớái
moệạ t soế thạnh niệệ n vệầ mạế t đừác hạy thiệế u đừác, hoạ sệũ hoạà n
toạà n chạẳ ng đệể tạệ m. Thừạc rạ yá nghíũạ cuủ ạ [nhừũng cạệ u] nạà y
thạệạ t voệ cuà ng sạệ u sạắ c; [đừác] ạế y khoệ ng chíủ lạà tiệệ u chuạể n từ
từớủng vạà tinh thạầ n cuủ ạ con ngừớài cạệạ n đạạ i, mạà noá thạệạ t sừạ
lạà toầ n tạạ i vạệạ t chạế t; trệệ n thạệ n thệể chuá ng tạ đệầ u coá hại
chuủ ng vạệạ t chạế t [đừác vạà nghiệệạ p] nạà y.

Chuyển hoá nghiệp lực 141

 Coá ngừớài noá i: ‘Phạủ i chạă ng khi vạệạ t chạế t mạà u đện nhiệầ u
quạá , thíà khoệ ng thệể tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng?’ Coá thệể noá i nhừ
thệế ; ngừớài coá nhiệầ u vạệạ t chạế t mạà u đện, noá ạủ nh hừớủng đệế n
ngoệạ tíánh. Víà noá híành thạà nh moệạ t trừớàng quạnh thạệ n thệể
chừ viạ, chíánh lạà bạo boạ c chừ viạ vạà o trong; tạá ch khoủ i đạăạ c
tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ truạ ; do vạệạ y ngoệạ tíánh cuủ ạ
loạạ i ngừớài nạà y coá thệể kệá m hớn. Ngừớài tạ giạủ ng vệầ tu
luyệệạ n, vệầ khíá coệ ng, thíà hoạ moệạ t mừạc coi lạà mệệ tíán, hoạà n
toạà n khoệ ng tin; hoạ cho rạằ ng thạệạ t khoệ i hạà i. Thừớàng lạà nhừ
vạệạ y; nhừng khoệ ng tuyệệạ t đoế i. Cạá nhạệ n ạế y phạủ i chạă ng khoá
mạà tu luyệệạ n noể i, khoệ ng thệể tạă ng coệ ng cạo lệệ n đừớạc? Cuũ ng
khoệ ng phạủ i thệế ; chuá ng toệ i giạủ ng Đạạ i Phạá p voệ biệệ n; [hoạà n]
toạà n dừạạ vạà o cạá i tạệ m cuủ ạ chừ viạ mạà tu. Sừ phuạ líũnh tiệế n
moệ n, tu hạà nh tạạ i cạá nhạệ n; hoạà n toạà n [dừạạ] xệm bạủ n thạệ n
chừ viạ tu rạ sạo. Coá thệể tu đừớạc khoệ ng hoạà n toạà n [dừạạ]
xệm chừ viạ coá thệể nhạẫ n chiạu khoệ ng, coá thệể phoá xuạế t
khoệ ng, coá thệể chiạu khoể khoệ ng. Nệế u doế c loà ng quyệế t tạệ m,
khoá khạă n nạà o cuũ ng khoệ ng ngạă n đừớạc, [thíà] toệ i noá i rạằ ng,
[noá sệũ ] khoệ ng thạà nh vạế n đệầ .
Ngừớài coá nhiệầ u vạệạ t chạế t mạà u đện, thừớàng phạủ i phoá
xuạế t nhiệầ u hớn ngừớài coá nhiệầ u vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng. Bớủi víà
vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng đoầ ng hoạá trừạc tiệế p vớái đạăạ c tíánh Chạệ n-
Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ truạ , nệệ n chíủ cạầ n tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ đệầ
cạo lệệ n, coá thệể đệầ cạo bạủ n thạệ n quạ nhừũng mạệ u thuạẫ n, thíà
hoạ sệũ tạă ng coệ ng; noá nhạnh goạ n nhừ thệế . Ngừớài nhiệầ u đừác
ngoệạ tíánh cạo; cuũ ng coá thệể chiạu khoể , nhoạ c cạá i gạệ n coế t, khoể
cạá i tạệ m chíá; ngạy cạủ chiạu đừạng nhiệầ u vệầ phừớng diệệạ n
thạệ n thệể mạà chiạu đừạng íát vệầ tinh thạầ n, [hoạ ] vạẫ n coá thệể
tạă ng coệ ng. Ngừớài coá nhiệầ u vạệạ t chạế t mạà u đện khoệ ng nhừ
thệế đừớạc; trừớác hệế t phạủ i quạ moệạ t quạá tríành thệế nạà y: đạầ u
tiệệ n [phạủ i] chuyệể n hoạá vạệạ t chạế t mạà u đện thạà nh vạệạ t chạế t
mạà u trạắ ng; chíánh lạà quạá tríành ạế y, [noá ] cừạc kyà thoế ng khoể .
Do đoá ngừớài coá ngoệạ tíánh khoệ ng toế t thừớàng chiạu khoể

142 Chuyển hoá nghiệp lực

nhiệầ u; nghiệệạ p lừạc lớán, ngoệạ tíánh kệá m, hoạ tu luyệệạ n thạệạ t
khoệ ng hệầ dệẫ dạà ng.
Lạế y moệạ t víá duạ cuạ thệể , chừ viạ thừủ xệm hoạ tu luyệệạ n thệế
nạà o. Tu luyệệạ n yệệ u cạầ u [ngoầ i] xệế p bạằ ng thạệạ t lạệ u khi thiệầ n
điạnh; hệẫ xệế p bạằ ng lạà vừàạ đạu vừàạ khoá chiạu; hệẫ kệá o dạà i
thớài giạn thệệ m, thíà tạệ m nạá o [loạạ n], nạá o [loạạ n] ghệệ gớám.
Nhoạ c cạá i gạệ n coế t, khoể cạá i tạệ m chíá; thạệ n thệể chạẳ ng thoạủ i
mạá i, tạệ m cuũ ng chạẳ ng thoạủ i mạá i. Moệạ t soế viạ [ngoầ i] xệế p bạằ ng
lạạ i sớạ đạu, liệầ n thạá o rạ mạà chạẳ ng kiệệ n tríà. Moệạ t soế viạ vừàạ
xệế p bạằ ng lạệ u moệạ t chuá t, lạà khoệ ng chiạu đừớạc. Liệầ n thạá o
[chạệ n] rạ; luyệệạ n [cuũ ng] nhừ khoệ ng. Xệế p bạằ ng hệẫ đạu moệạ t
cạá i, liệầ n voệạ i hoạạ t đoệạ ng hoạạ t đoệạ ng roầ i lạạ i xệế p bạằ ng tiệế p;
chuá ng toệ i thạế y khoệ ng coá tạá c duạ ng. Bớủi víà khi chạệ n hoạ đạu,
chuá ng toệ i thạế y vạệạ t chạế t mạà u đện đạng [tạế n] coệ ng xuoế ng
chạệ n hoạ . Vạệạ t chạế t mạà u đện chíánh lạà nghiệệạ p lừạc; chiạu khoể
coá thệể tiệệ u nghiệệạ p, từà đoá chuyệể n hoạá thạà nh đừác. Khi [bạắ t
đạầ u] đạu chíánh lạà nghiệệạ p lừạc bạắ t đạầ u biạ tiệệ u; nghiệệạ p lừạc
cạà ng chuyệể n ạá p [lừạc] xuoế ng nhiệầ u, thíà chạệ n hoạ lạạ i cạà ng
đạu ghệệ gớám; do vạệạ y cạá i đạu ớủ chạệ n hoạ khoệ ng phạủ i lạà voệ
duyệệ n voệ cớá. Thoệ ng thừớàng ngừớài ngoầ i đạủ toạạ chạệ n chiạu
đạu moệạ t trạệạ n, moệạ t trạệạ n đạu đệế n, voệ cuà ng khoá chiạu; roầ i lạạ i
ngừng; sạu moệạ t luá c lạạ i bạắ t đạầ u đạu nhừác trớủ lạạ i; thoệ ng
thừớàng nhừ vạệạ y.
Bớủi víà nghiệệạ p tiệệ u thệo từàng cuạ c từàng cuạ c; sạu khi
moệạ t cuạ c biạ tiệệ u thíà thạế y chạệ n đớũ hớn; moệạ t luá c lạạ i moệạ t cuạ c
nừũạ đệế n, thíà lạạ i bạắ t đạầ u đạu. Sạu khi vạệạ t chạế t mạà u đện nạà y
tiệệ u đi, thíà [noá ] khoệ ng tạủ n mạế t—vạệạ t chạế t nạà y bạế t diệệạ t—
sạu khi tiệệ u roầ i thíà [noá ] trừạc tiệế p chuyệể n hoạá thạà nh vạệạ t
chạế t mạà u trạắ ng; vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng nạà y chíánh lạà đừác. Tạạ i
sạo noá coá thệể chuyệể n hoạá nhừ vạệạ y? Bớủi víà hoạ đạũ chiạu khoể ,
đạũ phoá xuạế t, đạũ chiạu thoế ng khoể . Chuá ng toệ i giạủ ng, [khi] bạủ n
thạệ n chiạu thoế ng khoể , chiạu khoể , lạà m điệầ u toế t [thíà] đừác đệế n;
do đoá trong khi thiệầ n đạủ toạạ thíà xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y. Coá
ngừớài chạệ n vừàạ đạu moệạ t cạá i lạà dừạng ngạy dạệạ y, hoạạ t đoệạ ng

Chuyển hoá nghiệp lực 143

hoạạ t đoệạ ng roầ i lạạ i xệế p bạằ ng tiệế p; hoạà n toạà n khoệ ng coá tạá c
duạ ng. Coá ngừớài tạệạ p trạạ m trạng, cạá c bạắ p tạy moủ i, chiạu
khoệ ng đừớạc, liệầ n hạạ xuoế ng; hoạà n toạà n khoệ ng coá tạá c duạ ng.
Moệạ t chuá t khoể ạế y coá đạá ng kệể gíà? Toệ i noá i rạằ ng [nệế u] chừ viạ
luyệệạ n coệ ng giớ tạy nhừ thệế mạà tu thạà nh đừớạc thíà đuá ng lạà
quạá ừ dệẫ dạà ng. Đạệ y lạà tíành huoế ng xuạế t hiệệạ n trong khi
ngừớài tạ thiệầ n điạnh.
Phạá p moệ n chuá ng tạ chuủ yệế u khoệ ng thệo cạá ch ạế y, mạăạ c
duà moệạ t phạầ n cuũ ng coá tạá c duạ ng thệo phừớng diệệạ n nạà y.
Chuá ng tạ phạầ n lớán lạà trong khi xung đoệạ t tạệ m tíánh giừũạ
ngừớài vớái ngừớài mạà chuyệể n hoạá nghiệệạ p lừạc; thoệ ng
thừớàng noá thệể hiệệạ n tạạ i đạệ y. Con ngừớài ớủ trong mạệ u thuạẫ n,
trong xung đoệạ t giừũạ ngừớài vớái ngừớài nhừ vạệạ y thíà thạệạ m
chíá vừớạt quạá cạủ thoế ng khoể loạạ i kiạ. Toệ i noá i rạằ ng thoế ng khoể
trệệ n thạệ n thệể lạà dệẫ chiạu đừạng nhạế t, cạắ n rạă ng lạà vừớạt quạ
đừớạc. Trong luá c luạ c đuạ c giừũạ ngừớài vớái ngừớài, thíà cạá i tạệ m
kiạ mớái thạệạ t lạà khoá giừũ vừũng nhạế t.
Víá duạ , nhừ coá ngừớài kiạ, vừàạ đệế n cớ quạn liệầ n nghệ
thạế y hại ngừớài khạá c noá i lớài xạế u vệầ míành, noá i rạế t khoá nghệ,
liệầ n cạủ m thạế y rạế t bừạc míành. Tuy nhiệệ n chuá ng toệ i đạũ giạủ ng
rạằ ng, lạà moệạ t ngừớài luyệệạ n coệ ng, thíà cạầ n lạà m đừớạc ‘đạủ bạế t
hoạà n thuủ , mạạ bạế t hoạà n khạể u’, duà ng tiệệ u chuạể n cạo mạà yệệ u
cạầ u bạủ n thạệ n. Ngừớài ạế y liệầ n nghíũ: ‘Sừ phuạ đạũ dạăạ n roầ i,
ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng míành chạẳ ng gioế ng nhừ ngừớài tạ,
cạầ n coá phong thạá i cạo [mớái đừớạc]’. Ngừớài ạế y bệà n khoệ ng
trạnh cạũ i vớái hại viạ kiạ. Tuy nhiệệ n thừớàng khi mạệ u thuạẫ n
đệế n, [nệế u] chạẳ ng lạà m kíách đoệạ ng đệế n tạệ m linh ngừớài tạ,
[thíà] khoệ ng đạá ng kệể , khoệ ng tạá c duạ ng, khoệ ng đệầ cạo đừớạc.
Do đoá tạệ m chạẳ ng dừát đừớạc, tạệ m bừát rừát; coá thệể tạệ m
[ngừớài ạế y] vạẫ n đệo đuoể i, vạẫ n muoế n quạy đạầ u lạạ i coi mạăạ t
hại viạ kiạ đạng noá i lớài xạế u vệầ míành. Quạy đạầ u lạạ i ngoá moệạ t
cạá i, thạế y nệá t mạăạ t hại viạ kiạ thệể hiệệạ n thạệạ t quạá ạá c, đạng noá i
đuá ng luá c boế c lừủạ nhạế t; ngừớài nạà y lạệạ p từác chạẳ ng chiạu đừớạc
nừũạ, hoạủ khíá liệầ n boế c lệệ n, coá thệể lạệạ p từác gạệ y sừạ vớái ngừớài

144 Chuyển hoá nghiệp lực

tạ. Khi phạá t sinh mạệ u thuạẫ n giừũạ ngừớài vớái ngừớài, cạá i
tạệ m ạế y rạế t khoá giừũ vừũng. Toệ i noá i rạằ ng [nệế u] đệầ u trạủ i quạ
trong ngoầ i đạủ toạạ , thíà dệẫ quạá ; tuy nhiệệ n khoệ ng phạủ i đệầ u
nhừ vạệạ y.
Do vạệạ y sạu nạà y khi luyệệạ n coệ ng, chừ viạ sệũ gạăạ p cạá c dạạ ng
cạá c loạạ i mạ nạạ n. Khoệ ng coá nhừũng mạ nạạ n ạế y hoủ i chừ viạ tu
rạ sạo? Moạ i ngừớài ại vớái ại cuũ ng toế t, khoệ ng coá xung đoệạ t vệầ
lớại íách, khoệ ng coá cạn nhiệẫ u nhạệ n tạệ m, chừ viạ ngoầ i nới kiạ
[hoủ i] tạệ m tíánh đệầ lệệ n cạo lạà sạo? Nhừ thệế khoệ ng thệể đừớạc.
Con ngừớài phạủ i quạ thừạc tệế mạà thạệạ t sừạ ‘mạ luyệệạ n’ bạủ n
thạệ n mớái coá thệể đệầ cạo lệệ n. Coá ngừớài noá i: ‘Chuá ng tạ luyệệạ n
coệ ng vạệạ y sạo vạẫ n cừá gạăạ p nhừũng chuyệệạ n phiệầ n phừác thệế
nạà y? Chạẳ ng khạá c mạế y so vớái nhừũng phiệầ n phừác nới ngừớài
thừớàng.’ Bớủi víà chừ viạ tu luyệệạ n ngạy tạạ i nới ngừớài thừớàng,
hoạ khoệ ng thệể đoệạ t nhiệệ n đừạ chừ viạ quạy đạầ u xuoế ng đạế t,
phiệệ u đạũ ng lớ lừủng trệệ n kiạ, đệể chừ viạ chiạu khoể trệệ n trớài
đừớạc; noá khoệ ng thệể nhừ thệế đừớạc. [Tạế t cạủ ] đệầ u [phạủ i] lạà
trạạ ng thạá i nới ngừớài thừớàng: hoệ m nạy coá ại đoá sinh
chuyệệạ n vớái chừ viạ, ại đoá lạà m chừ viạ bừạc míành, ại đoá xừủ tệệạ
vớái chừ viạ, đoệạ t nhiệệ n noá i lớài bạế t kíánh vớái chừ viạ; chíánh lạà
đệể xệm chừ viạ đoế i đạũ i vớái vạế n đệầ nạà y nhừ thệế nạà o.
Tạạ i sạo lạạ i gạăạ p nhừũng vạế n đệầ nạà y? [Đoá ] đệầ u lạà nghiệệạ p
lừạc mạà bạủ n thạệ n chừ viạ mạắ c nớạ tạạ o thạà nh; chuá ng toệ i đạũ
giuá p chừ viạ tiệệ u trừà voệ soế phạầ n roầ i. Chíủ coà n lạạ i moệạ t chuá t
đừớạc phạệ n chiạ tạạ i giừũạ moẫ i tạầ ng, đệể đệầ cạo tạệ m tíánh cuủ ạ
chừ viạ, thiệế t lạệạ p moệạ t soế mạ nạạ n đệể ‘mạ luyệệạ n’ tạệ m cuủ ạ chừ
viạ vạà vừát boủ cạá c chuủ ng chạế p trừớác. Đạệ y đệầ u lạà [khoá ] nạạ n
cuủ ạ bạủ n thạệ n chừ viạ; nhừng chuá ng toệ i lớại duạ ng chuá ng đệể
đệầ cạo tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ; đệầ u coá thệể đệể chừ viạ vừớạt quạ
đừớạc. Chíủ cạầ n chừ viạ đệầ cạo tạệ m tíánh, thíà coá thệể vừớạt quạ;
chíủ ệ bạủ n thạệ n chừ viạ khoệ ng muoế n vừớạt quạ; muoế n vừớạt
quạ thíà vừớạt quạ đừớạc. Do đoá sạu nạà y khi gạăạ p mạệ u thuạẫ n,
chừ viạ khoệ ng đừớạc coi đoá lạà ngạẫ u nhiệệ n. Bớủi víà khi xạủ y rạ
mạệ u thuạẫ n, [noá ] đoệạ t nhiệệ n xuạế t hiệệạ n; tuy vạệạ y [noá ] khoệ ng

Chuyển hoá nghiệp lực 145

hệầ toầ n tạạ i [moệạ t cạá ch] ngạẫ u nhiệệ n; đoá lạà đệể đệầ cạo tạệ m tíánh
chừ viạ. Chíủ cạầ n chừ viạ coi míành lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, chừ
viạ sệũ coá thệể xừủ lyá chuá ng đừớạc toế t.
Tạế t nhiệệ n, nhừũng khoá khạă n vạà mạệ u thuạẫ n sệũ khoệ ng
đừớạc bạá o trừớác cho chừ viạ; [nệế u] noá i cho chừ viạ biệế t hệế t,
thíà chừ viạ coà n tu gíà nừũạ? Chuá ng sệũ khoệ ng coá tạá c duạ ng.
Thoệ ng thừớàng chuá ng đoệạ t nhiệệ n xuạế t hiệệạ n, [nhừ thệế ] mớái
coá thệể khạủ o nghiệệạ m tạệ m tíánh con ngừớài, mớái coá thệể lạà m
cho tạệ m tíánh con ngừớài thạệạ t sừạ đệầ cạo lệệ n, coi xệm coá thệể
giừũ vừũng tạệ m tíánh hạy khoệ ng, vạệạ y mớái coá thệể xệm roũ
đừớạc; do đoá nhừũng mạệ u thuạẫ n xạủ y đệế n khoệ ng hệầ toầ n tạạ i
ngạẫ u nhiệệ n. Trong toạà n boệạ quạá tríành tu luyệệạ n, khi nghiệệạ p
lừạc chuyệể n hoạá sệũ xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y; chuá ng khoá hớn
rạế t nhiệầ u so vớái việệạ c ‘nhoạ c cạá i gạệ n coế t’ nhừ ngừớài bíành
thừớàng chuá ng tạ vạẫ n từớủng từớạng. Chừ viạ luyệệạ n luyệệạ n
coệ ng, luyệệạ n nhiệầ u hớn moệạ t chuá t, tạy giớ lệệ n phạá t moủ i,
hoạăạ c chạệ n đừáng phạá t run, vạệạ y hoủ i coá tạă ng coệ ng; chừ viạ
luyệệạ n thệệ m vạà i giớà hoủ i coá thệể tạă ng coệ ng? Noá chíủ coá tạá c
duạ ng chuyệể n hoạá bạủ n thệể thoệ i, nhừng vạẫ n cạầ n nạă ng lừớạng
đệể giạ tríà; noá khoệ ng coá tạá c duạ ng đệầ cạo tạầ ng. ‘Khoể cạá i tạệ m
chíá’ mớái lạà thện choế t đệầ cạo tạầ ng thừạc sừạ. Nệế u noá i ‘nhoạ c
cạá i gạệ n coế t’ lạà coá thệể đệầ cạo lệệ n đừớạc, thíà toệ i noá i rạằ ng
noệ ng dạệ n Trung Quoế c khoể nhạế t, [phạủ i chạă ng hoạ ] đệầ u nệệ n
đừớạc lạà m đạạ i khíá coệ ng sừ? Chừ viạ nhoạ c cạá i gạệ n coế t đệế n
mạế y cuũ ng khoệ ng thệể nhừ hoạ , voế n hạà ng ngạà y lạà m việệạ c
[ngoạà i đoầ ng] dừớái nạắ ng gạắ t, vừàạ khoể vừàạ mệệạ t; khoệ ng phạủ i
việệạ c đớn giạủ n nhừ thệế . Vạệạ y nhừ toệ i đạũ giạủ ng, muoế n thạệạ t
sừạ đệầ cạo, thíà phạủ i thạệạ t sừạ đừạ cạá i tạệ m nạà y lệệ n cạo, thệế
mớái coá thệể đệầ cạo moệạ t cạá ch chạệ n chíánh.
Khi nghiệệạ p lừạc đạng trong quạá tríành chuyệể n hoạá , đệể
coá thệể giừũ vừũng bạủ n thạệ n—chừá khoệ ng biệể u hiệệạ n nhừ
ngừớài thừớàng voế n hạy lạà m sừạ tíành tệệạ hớn—thíà bíành
thừớàng chuá ng tạ [luoệ n] phạủ i bạủ o tríà tạệ m từà bi, tạệ m thạá i
hoạà ạá i. Khi đoệạ t nhiệệ n gạăạ p moệạ t vạế n đệầ nạà o đạế y, thíà chừ viạ

146 Chuyển hoá nghiệp lực

sệũ coá thệể xừủ lyá noá đừớạc toế t. [Nệế u] thoệ ng thừớàng toạà n tạệ m
cuủ ạ chừ viạ luoệ n hoạà ạá i từà bi nhừ thệế , [thíà] khi đoệạ t nhiệệ n
xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ , chừ viạ sệũ coá thệệ m moệạ t khoạủ ng hoạà
hoạũ n, [đệể ] cạệ n nhạắ c thệệ m. [Coà n nệế u] trong tạệ m cừá luoệ n
nghíũ đệế n trạnh [đạế u] vớái ngừớài khạá c, đạế u [trạnh] nạà y
khạá c, [thíà] toệ i noá i rạằ ng hệẫ gạăạ p vạế n đệầ lạà chừ viạ liệầ n gạệ y sừạ
vớái ngừớài tạ; đạủ m bạủ o lạà nhừ vạệạ y. Do đoá [khi] chừ viạ gạăạ p
mạệ u thuạẫ n nạà o đạế y, [thíà] toệ i noá i rạằ ng [đoá ] lạà đệể vạệạ t chạế t
mạà u đện cuủ ạ bạủ n thạệ n chừ viạ chuyệể n hoạá thạà nh vạệạ t chạế t
mạà u trạắ ng, chuyệể n hoạá thạà nh đừác.
Nhạệ n loạạ i chuá ng tạ phạá t triệể n cho đệế n mừác đoệạ nhừ
ngạà y nạy, hạầ u nhừ ại ại cuũ ng đệế n 1 trong nghiệệạ p cuoệạ n lạế y
nghiệệạ p; trệệ n thạệ n ngừớài coá nghiệệạ p lừạc rạế t lớán. Do đoá
trong vạế n đệầ chuyệể n hoạá nghiệệạ p lừạc thừớàng hạy xuạế t hiệệạ n
tíành huoế ng nạà y: chừ viạ vừàạ đoầ ng thớài tạă ng coệ ng, vừàạ
đoầ ng thớài đệầ cạo tạệ m tíánh, nghiệệạ p lừạc cuủ ạ chừ viạ cuũ ng
đoầ ng thớài tiệệ u, đoầ ng thớài chuyệể n hoạá . Khi gạăạ p mạệ u thuạẫ n,
thíà coá thệể biệể u hiệệạ n [lạà ] trong khi ‘mạ luyệệạ n’ tạệ m tíánh
giừũạ ngừớài vớái ngừớài, [nệế u] chừ viạ coá thệể nhạẫ n chiạu
đừớạc, [thíà] nghiệệạ p lừạc cuủ ạ chừ viạ cuũ ng tiệệ u, tạệ m tíánh cuủ ạ
chừ viạ cuũ ng đệầ cạo, coệ ng cuủ ạ chừ viạ cuũ ng tạă ng lệệ n; chuá ng
dung hớạp cuà ng nhạu nhừ thệế . Con ngừớài trong quạá khừá
coá đừác lớán, tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ bạn đạầ u lạà cạo; [hoạ ] chíủ cạầ n
chiạu moệạ t chuá t khoể thíà coá thệể tạă ng coệ ng. Con ngừớài hiệệạ n
tạạ i khoệ ng nhừ thệế , hệẫ chiạu khoể moệạ t cạá i lạà khoệ ng muoế n tu;
hớn nừũạ [hoạ ] cạà ng ngạà y cạà ng khoệ ng ngoệạ , [nệệ n] lạạ i cạà ng
khoá tu.
Trong tu luyệệạ n, khi đoế i xừủ vớái cạá c mạệ u thuạẫ n cuạ thệể ,
khi ngừớài khạá c đoế i xừủ vớái chừ viạ khoệ ng toế t, coá thệể coá toầ n
tạạ i hại loạạ i tíành huoế ng: moệạ t lạà chừ viạ tạạ i đớài trừớác coá thệể
đạũ đoế i xừủ khoệ ng toế t vớái ngừớài tạ; trong tạệ m chừ viạ thạế y
bạế t bíành: ‘Cớá chi đoế i xừủ vớái toệ i nhừ vạệạ y?’ Nhừng tạạ i sạo
trừớác đạệ y chừ viạ đoế i xừủ vớái ngừớài tạ nhừ thệế ? Chừ viạ noá i
1 Hiểu là ai ai cũng sinh ra…
Chuyển hoá nghiệp lực 147
rạằ ng chừ viạ đạệ u coá biệế t đừớạc luá c ạế y, rạằ ng đớài nạà y đạệ u liệệ n
quạn gíà vớái chuyệệạ n cuủ ạ đớài kiạ; [suy nghíũ] thệế khoệ ng
đừớạc. Coà n coá moệạ t vạế n đệầ nừũạ, trong luá c mạệ u thuạẫ n, thíà coá
đoệạ ng chạạ m đệế n vạế n đệầ chuyệể n hoạá nghiệệạ p lừạc; do đoá
chuá ng tạ khi đoế i xừủ [vớái trừớàng hớạp] cuạ thệể , cạầ n phạủ i coá
phong thạá i cạo, chừá khoệ ng nhừ ngừớài thừớàng. Tạạ i đớn viạ
[coệ ng tạá c], tạạ i cạá c hoạà n cạủ nh coệ ng tạá c khạá c cuũ ng lạạ i nhừ
thệế ; [kinh doạnh] cạá thệể cuũ ng thệế , cuũ ng coá giạo tiệế p ngừớài
vớái ngừớài; khoệ ng thệể khoệ ng coá tiệế p xuá c vớái xạũ hoệạ i; toế i
thiệể u cuũ ng coá quạn hệệạ hạà ng xoá m.
Trong cạá c giạo tiệế p xạũ hoệạ i, sệũ gạăạ p cạá c dạạ ng cạá c loạạ i
mạệ u thuạẫ n. Boệạ phạệạ n tu luyệệạ n [tạạ i] ngừớài thừớàng chuá ng
tạ, bạế t kệể chừ viạ coá bạo nhiệệ u tiệầ n, lạà m quạn [chừác] to
đệế n mạế y, chừ viạ lạà m kinh doạnh cạá thệể , mớủ coệ ng ty, lạà m
doạnh nghiệệạ p gíà đi nừũạ, thíà cuũ ng khoệ ng hệầ gíà; [hạũ y] giạo
diạch coệ ng bạằ ng, giừũ tạệ m cho chíánh. Cạá c ngạà nh nghệầ trong
xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i đệầ u nệệ n toầ n tạạ i; ạế y lạà do nhạệ n tạệ m khoệ ng
chíánh, chừá khoệ ng phạủ i do lạà m nghệầ gíà. Coá cạệ u thuyệế t
trong quạá khừá, kiệể u nhừ: “mừớài ngừớài buoệ n chíán kệủ
giạn”; ạế y lạà ngừớài thừớàng noá i thệế ; toệ i noá i rạằ ng đạệ y lạà vạế n
đệầ ‘nhạệ n tạệ m’. Nệế u nhạệ n tạệ m đừớạc giừũ cho chíánh, giạo
diạch coệ ng bạằ ng, [thíà] chừ viạ phoá xuạế t nhiệầ u đệế n đạệ u sệũ
nệệ n kiệế m đừớạc tiệầ n nhiệầ u đệế n đoá ; ạế y lạà víà ớủ nới ngừớài
thừớàng chừ viạ phạủ i phoá xuạế t roầ i mớái đừớạc, ‘bạế t thạế t bạế t
đạắ c’, [đạệ y lạà ] cạá i đừớạc nhớà lạo đoệạ ng. Moẫ i giại tạầ ng đệầ u coá
thệể lạà m ngừớài toế t, cạá c giại tạầ ng khạá c nhạu coá toầ n tạạ i cạá c
mạệ u thuạẫ n khạá c nhạu. Giại tạầ ng cạo coá híành thừác mạệ u
thuạẫ n cuủ ạ giại tạầ ng cạo, đệầ u coá thệể đoế i xừủ thíách hớạp vớái
cạá c mạệ u thuạẫ n; tạạ i giại tạầ ng nạà o cuũ ng lạà m ngừớài toế t, đệầ u
coá thệể coi nhệạ cạá c chuủ ng duạ c voạ ng, [vạà ] tạệ m chạế p trừớác.
Tạạ i cạá c giại tạầ ng khạá c nhạu đệầ u coá thệể thệể hiệệạ n lạà ngừớài
toế t; đệầ u coá thệể tu luyệệạ n ngạy tạạ i giại tạầ ng cuủ ạ míành.
Nừớác tạ hiệệạ n nạy bạế t kệể lạà trong doạnh nghiệệạ p nhạà
nừớác hoạăạ c doạnh nghiệệạ p khạá c, mạệ u thuạẫ n giừũạ ngừớài vớái

148 Chuyển hoá nghiệp lực

ngừớài lạà cừạc kyà đạăạ c biệệạ t. Tạạ i nừớác khạá c, trong liạch sừủ xừạ
nạy khoệ ng coá hiệệạ n từớạng nạà y; do đoá mạệ u thuạẫ n vệầ lớại íách
thệể hiệệạ n rạ hệế t sừác gạy gạắ t; luạ c đuạ c cạă ng thạẳ ng, trạnh đạế u
chíủ víà chuá t lớại nhoủ ; nhừũng từ từớủng xuạế t hiệệạ n, nhừũng
chiệệ u thuạệạ t sừủ duạ ng đệầ u rạế t xạế u; lạà m ngừớài toế t thạệạ t khoá .
Víá nhừ cạá nhạệ n kiạ đi đệế n đớn viạ [coệ ng tạá c], liệầ n nhạệạ n
thạế y khoệ ng khíá tạạ i đớn viạ rạế t khoệ ng bíành thừớàng. Sạu đoá
coá ngừớài bạủ o rạằ ng: moệạ t ngừớài kiạ đạũ coệ ng khại noá i xạế u
chừ viạ, toế cạá o chừ viạ vớái lạũ nh đạạ o, lạà m chừ viạ rạế t mạế t mạăạ t.
Nhừũng ngừớài khạá c đệầ u nhíàn chừ viạ vớái cạăạ p mạắ t kyà diạ.
Ngừớài bíành thừớàng đạệ u chiạu nhiạn việệạ c nạà y? Lạà m sạo nệá n
noể i từác giạệạ n đạệ y? “Hạắ n chới toệ i, [thíà] toệ i chới hạắ n. Hạắ n coá
ngừớài [uủ ng hoệạ ], toệ i cuũ ng coá ngừớài [uủ ng hoệạ ]; xừủ lyá nhạu
thoệ i.” ỞỞ nới ngừớài thừớàng, [nệế u] lạà m thệế , thíà ngừớài
thừớàng sệũ noá i chừ viạ lạà ngừớài mạạ nh mệũ . Tuy nhiệệ n lạà moệạ t
ngừớài luyệệạ n coệ ng, thíà nhừ thệế lạà quạá dớủ. Chừ viạ cuũ ng
trạnh cuũ ng đạế u gioế ng nhừ ngừớài thừớàng, thíà chừ viạ chíánh
lạà ngừớài thừớàng; nệế u chừ viạ coà n hớn cạủ hạắ n, thíà chừ viạ lạạ i
coà n chạẳ ng bạằ ng ngừớài thừớàng nhừ hạắ n.
Chuá ng tạ đoế i xừủ vớái vạế n đệầ nạà y thệế nạà o? Khi gạăạ p mạệ u
thuạẫ n kiệể u nạà y, chừ viạ đạầ u tiệệ n nệệ n phạủ i bíành tíũnh, khoệ ng
nệệ n đoế i xừủ gioế ng nhừ hạắ n. Tạế t nhiệệ n chuá ng tạ coá thệể giạủ i
thíách moệạ t cạá ch coá thiệệạ n yá ; noá i roũ sừạ việệạ c thíà khoệ ng hệầ gíà;
tuy nhiệệ n chừ viạ chạế p trừớác quạá thíà khoệ ng đừớạc. Khi
chuá ng tạ gạăạ p phạủ i nhừũng chuyệệạ n phiệầ n phừác nhừ thệế , thíà
[chuá ng tạ] khoệ ng đừớạc gioế ng nhừ ngừớài tạ mạà trạnh mạà
đạế u. Hoạ lạà m sạo, chừ viạ cuũ ng lạà m vạệạ y, thíà chừ viạ chạẳ ng
phạủ i ngừớài thừớàng lạà gíà? Chừ viạ khoệ ng nhừũng khoệ ng
gioế ng hạắ n mạà trạnh mạà đạế u, mạà trong tạệ m chừ viạ phạủ i
khoệ ng hạệạ n hạắ n, thạệạ t sừạ khoệ ng thệể hạệạ n hạắ n. Moệạ t khi chừ viạ
hạệạ n hạắ n, thíà chạẳ ng phạủ i chừ viạ từác giạệạ n lạà gíà? Chừ viạ chừạ
thừạc hiệệạ n đừớạc ‘Nhạẫ n’. Chuá ng toệ i giạủ ng Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n;
‘Thiệệạ n’ cuủ ạ chừ viạ cuũ ng chạẳ ng coà n coá nừũạ. Do đoá chừ viạ
khoệ ng thệể thệo gioế ng nhừ hạắ n, chừ viạ thạệạ t sừạ khoệ ng thệể

Chuyển hoá nghiệp lực 149

từác giạệạ n hạắ n, ngạy cạủ khi hạắ n lạà m chừ viạ rạế t mạế t mạăạ t,
khoệ ng cạế t đạầ u lệệ n đừớạc. Chừ viạ khoệ ng nhừũng khoệ ng từác
giạệạ n hạắ n, mạà trong tạệ m chừ viạ coà n nệệ n cạủ m ớn hạắ n, thạệạ t
sừạ cạủ m ớn hạắ n. Tạạ i ngừớài thừớàng coá thệể nghíũ: ‘Chạẳ ng
đuá ng A-Q lạà gíà?’ Chuá ng toệ i noá i vớái chừ viạ, rạằ ng khoệ ng phạủ i
vạệạ y.
Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, chừ viạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng,
cạầ n duà ng tiệệ u chuạể n cạo đệể yệệ u cạầ u chừ viạ phạủ i khoệ ng?
Khoệ ng thệể duà ng [đạạ o] lyá cuủ ạ ngừớài thừớàng mạà yệệ u cạầ u
chừ viạ. Chừ viạ lạà ngừớài tu luyệệạ n, điệầ u chừ viạ đừớạc chạẳ ng
phạủ i lạà nhừũng thừá ớủ cạo tạầ ng lạà gíà? Vạệạ y cạầ n duà ng [Phạá p]
lyá cạo tạầ ng đệể yệệ u cạầ u chừ viạ. [Nệế u] chừ viạ hạà nh xừủ gioế ng
hạắ n, thíà chạẳ ng phạủ i chừ viạ cuũ ng nhừ hạắ n? Vạệạ y, cớá gíà phạủ i
cạủ m ớn hạắ n? Chừ viạ thừủ nghíũ xệm, hoủ i chừ viạ đừớạc nhừũng
gíà? Trong vuũ truạ nạà y coá moệạ t [Phạá p] lyá, goạ i lạà ‘bạế t thạế t giạủ
bạế t đạắ c, đạắ c từạu đạắ c thạế t’. Nới ngừớài thừớàng hạắ n đạũ lạà m
chừ viạ rạế t mạế t mạăạ t; vạệạ y hạắ n tíánh lạà bệệ n đừớạc, hạắ n chiệế m
đừớạc tiệệạ n nghi. Hạắ n cạà ng lạà m chừ viạ mạế t mạăạ t, ạủ nh hừớủng
cạà ng mạạ nh mệũ , [thíà] bạủ n thạệ n chừ viạ chiạu đừạng cạà ng lớán,
[vạà ] đừác mạà hạắ n toể n thạế t cạà ng nhiệầ u; choẫ đừác ạế y đệầ u cạế p
cho chừ viạ. Đoầ ng thớài khi bạủ n thạệ n chừ viạ chiạu đừạng, chừ
viạ coá thệể vừát boủ tạệ m thạệạ t nhệạ nhạà ng, chạẳ ng đệể noá trong
tạệ m.
Trong vuũ truạ nạà y coà n coá moệạ t [Phạá p] lyá : chừ viạ đạũ chiạu
đừạng thoế ng khoể rạế t lớán, vạệạ y nệệ n nghiệệạ p lừạc từạ thạệ n cuủ ạ
chừ viạ cuũ ng phạủ i đừớạc chuyệể n hoạá . Bớủi víà chừ viạ đạũ phoá
xuạế t; chiạu đừạng lớán đệế n đạệ u, chuyệể n hoạá lớán đệế n đoá ; đệầ u
biệế n thạà nh đừác. Ngừớài luyệệạ n coệ ng chạẳ ng phạủ i muoế n đừác
ạế y lạà gíà? Chạẳ ng phạủ i chừ viạ lừớũng đạắ c 1; nghiệệạ p lừạc cuũ ng
đừớạc tiệệ u trừà. Nệế u hạắ n khoệ ng tạạ o hoạà n cạủ nh ạế y cho chừ
viạ, thíà chừ viạ lạà m sạo đệầ cạo tạệ m tíánh đừớạc? Chừ viạ [đoế i
đạũ i toệ i] toế t, toệ i cuũ ng [đoế i đạũ i chừ viạ] toế t, tạế t cạủ hoạà ạá i ngoầ i

1 Lưỡng đắc: được cả đôi đường; tam đắc: được cả ba đường; nhất cử
tứ đắc: một hành động được cả bốn đường tiện lợi.
150 Chuyển hoá nghiệp lực
đạệ y roầ i sệũ tạă ng coệ ng; lệũ nạà o coá chuyệệạ n ạế y? Chíánh lạà víà hạắ n
tạạ o cho chừ viạ mạệ u thuạẫ n nhừ vạệạ y, tạạ o rạ cớ hoệạ i đệầ cạo
tạệ m tíánh, [nệệ n] chừ viạ mớái từà trong đoá mạà coá thệể đệầ cạo
tạệ m tíánh cuủ ạ míành; tạệ m tíánh chừ viạ chạẳ ng phạủ i đạũ đệầ cạo
lệệ n lạà gíà? Tạm đạắ c. Chừ viạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, tạệ m tíánh
chừ viạ nạệ ng lệệ n thíà coệ ng cuủ ạ chừ viạ chạẳ ng phạủ i cuũ ng nạệ ng
lệệ n? Nhạế t cừủ từá đạắ c. Chạẳ ng phạủ i chừ viạ nệệ n cạủ m tạạ ngừớài
tạ? Trong tạệ m chừ viạ phạủ i hệế t mừạc cạủ m ớn ngừớài tạ, thạệạ t
sừạ lạà nhừ vạệạ y.
Tạế t nhiệệ n, hạắ n đạũ xuạế t rạ tạệ m khoệ ng toế t, nệế u khoệ ng
đạũ khoệ ng cạế p đừác cho chừ viạ, nhừng thạệạ t sừạ hạắ n đạũ tạạ o rạ
moệạ t cớ hoệạ i cho chừ viạ đệầ cạo tạệ m tíánh cuủ ạ míành. Vạệạ y cuũ ng
noá i, chuá ng tạ nhạế t điạnh phạủ i coi troạ ng tu luyệệạ n tạệ m tíánh;
khi tu luyệệạ n tạệ m tíánh [thíà] đoầ ng thớài tiệệ u trừà nghiệệạ p lừạc,
chuyệể n hoạá thạà nh đừác, chừ viạ mớái coá thệể đệầ cạo tạầ ng;
chuá ng từớng phuạ từớng thạà nh cho nhạu. Lệệ n đệế n cạo
tạầ ng mạà xệá t, thíà cạá c [Phạá p] lyá [nới ngừớài thừớàng] đệầ u
thạy đoể i. Ngừớài thừớàng khoệ ng hiệể u roũ nhừũng việệạ c nạà y;
[khi] chừ viạ lệệ n cạo tạầ ng mạà xệá t nhừũng [Phạá p] lyá, thíà moạ i
thừá đệầ u đạũ thạy đoể i. ỞỞ nới ngừớài thừớàng chừ viạ cho rạằ ng
[đạạ o] lyá nạà y lạà đuá ng, nhừng noá khoệ ng thạệạ t sừạ đuá ng. Lệệ n
cạo tạầ ng mạà xệá t thíà mớái thạệạ t sừạ đuá ng; thoệ ng thừớàng lạà
nhừ vạệạ y.
Toệ i đạũ giạủ ng thạế u [Phạá p] lyá cho chừ viạ roầ i; hy voạ ng
rạằ ng trong tu luyệệạ n sạu nạà y, moạ i ngừớài coá thệể từạ coi míành
lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, tu luyệệạ n moệạ t cạá ch chạệ n chíánh, víà
[Phạá p] lyá nạà y đạũ đừớạc [tríành] bạà y ớủ đạệ y roầ i. Coá thệể moệạ t soế
ngừớài, víà hoạ ớủ nới ngừớài thừớàng, nệệ n hoạ cho rạằ ng lớại íách
vạệạ t chạế t roũ rạà ng thừạc tạạ i kiạ cuủ ạ ngừớài thừớàng mớái lạà lớại
íách thiệế t thừạc. Trong doà ng chạủ y lớán ngừớài thừớàng, hoạ
khoệ ng thệể lạế y tiệệ u chuạể n cạo mạà yệệ u cạầ u bạủ n thạệ n. Kyà
thừạc, [vệầ việệạ c] lạà m ngừớài toế t nới ngừớài thừớàng [thíà] đạũ coá
nhừũng nhạệ n vạệạ t ạnh huà ng moệ phạạ m lạà m khuoệ n mạẫ u; đoá
lạà khuoệ n mạẫ u nới ngừớài thừớàng. Nệế u chừ viạ muoế n lạà m

Chuyển hoá nghiệp lực 151

ngừớài tu luyệệạ n, thíà hoạà n toạà n dừạạ vạà o cạá i tạệ m cuủ ạ míành
mạà tu, toạà n dừạạ vạà o bạủ n thạệ n mạà ngoệạ , khoệ ng hệầ coá khuoệ n
mạẫ u. Mạy thạy hoệ m nạy chuá ng toệ i đạũ giạủ ng roệạ ng Đạạ i
Phạá p; trong quạá khừá [nệế u] chừ viạ muoế n tu, nhừng khoệ ng
ại giạủ ng [dạạ y]. Nhừ thệế nạà y chừ viạ chiệể u thệo Đạạ i Phạá p
mạà thừạc hiệệạ n thíà sệũ thừạc hiệệạ n toế t hớn; coá thệể tu hạy
khoệ ng, coá thệể hạà nh hạy khoệ ng, đoệạ t phạá lệệ n đệế n tạầ ng nạà o,
hoạà n toạà n dừạạ vạà o bạủ n thạệ n chừ viạ.
Tạế t nhiệệ n, híành thừác chuyệể n hoạá nghiệệạ p lừạc cuũ ng
khoệ ng hoạà n toạà n gioế ng [hệệạ t] nhừ toệ i vừàạ giạủ ng; cuũ ng sệũ
[coá ] biệể u hiệệạ n tạạ i cạá c phừớng diệệạ n khạá c. Ngoạà i xạũ hoệạ i, ớủ
giạ đíành đệầ u xuạế t hiệệạ n. Đi ngoạà i đừớàng, hoạăạ c trong cạá c
hoạà n cạủ nh xạũ hoệạ i khạá c, đệầ u cuũ ng coá thệể gạăạ p chuyệệạ n phiệầ n
phừác. Cạầ n lạà m cho chừ viạ vừát boủ nhừũng tạệ m nạà o mạà chừạ
vừát boủ đừớạc ớủ nới ngừớài thừớàng. Tạế t cạủ cạá c tạệ m chạế p
trừớác, miệẫ n lạà chừ viạ coá , thíà cạầ n phạủ i vừát boủ tạạ i cạá c chuủ ng
hoạà n cạủ nh [khạá c nhạu]. [Sệũ ] lạà m cho chừ viạ trừớạt ngạũ , từà
đoá mạà ngoệạ Đạạ o; tu luyệệạ n lạà nhừ thệế .
Coà n coá moệạ t tíành huoế ng khạá điệể n híành: coá rạế t nhiệầ u
ngừớài chuá ng tạ trong quạá tríành tu luyệệạ n, thoệ ng thừớàng
khi chừ viạ luyệệạ n coệ ng, thíà ạá i nhạệ n cuủ ạ chừ viạ đạăạ c biệệạ t
khoệ ng ừng yá ; moệạ t khi chừ viạ luyệệạ n coệ ng, liệầ n gạệ y sừạ
[đạá nh loệạ n] vớái chừ viạ. Chừ viạ lạà m việệạ c khạá c, thíà hoạ khoệ ng
quạn tạệ m. Chạẳ ng hạạ n chừ viạ đạm mệệ chới mạạ t chừớạc mạế t
bạo nhiệệ u thớài giạn, thíà hoạ cuũ ng khoá chiạu, nhừng khoệ ng
nhừ [việệạ c] luyệệạ n coệ ng. Chừ viạ luyệệạ n coệ ng đạệ u coá cạn hệệạ gíà
đệế n hoạ ; rệà n luyệệạ n thạệ n thệể , khoệ ng ạủ nh hừớủng đệế n hoạ , vạà
lạà toế t. Nhừng hệẫ chừ viạ luyệệạ n coệ ng, hoạ liệầ n quạă ng đoầ gạệ y
sừạ vớái chừ viạ. Coá ngừớài chíủ víà luyệệạ n coệ ng, [mạà ] cạũ i nhạu
đệế n mừác ly hoệ n. Rạế t nhiệầ u ngừớài đạũ khoệ ng nghíũ thừủ xệm
tạạ i sạo lạạ i xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nạà y? Sạu nạà y chừ viạ hoủ i
hoạ : ‘Cớá sạo toệ i luyệệạ n coệ ng thíà míành lạạ i khoá chiạu noá ng nạủ y
đệế n thệế ?’ Hoạ khoệ ng noá i đừớạc gíà, thạệạ t sừạ khoệ ng noá i đừớạc
gíà: ‘Thệế ạà , toệ i khoệ ng nệệ n noá ng thệế , nhừng luá c ạế y phạá t hoạủ

152 Chuyển hoá nghiệp lực

ghệệ quạá ’. Thừạc rạ lạà chuyệệạ n víà sạo? Khi luyệệạ n coệ ng thíà
đoầ ng thớài nghiệệạ p lừạc cạầ n chuyệể n hoạá , bạế t thạế t giạủ bạế t đạắ c,
điệầ u mạế t cuũ ng lạà điệầ u xạế u; chừ viạ cạầ n phạủ i phoá xuạế t.
Coá thệể vừàạ vạà o đệế n cừủạ nhạà , ạá i nhạệ n cuủ ạ chừ viạ liệầ n
cho chừ viạ moệạ t trạệạ n vạà o đạầ u; chừ viạ nệế u nhạệạ n nhiạn quạ
đừớạc, thíà coệ ng chừ viạ luyệệạ n hoệ m nạy sệũ khoệ ng uoể ng phíá.
Coá ngừớài hiệể u rạằ ng luyệệạ n coệ ng cạầ n [coi] troạ ng đừác, nệệ n
bíành thừớàng [quạn hệệạ ] vớái ạá i nhạệ n cuủ ạ míành rạế t toế t.
Nhừng vừàạ nghíũ: “Bíành thừớàng toệ i noá i ‘moệạ t’ [thíà noá ]
khoệ ng noá i ‘hại’; hoệ m nạy noá lạạ i cừớũi lệệ n đạầ u lệệ n coể toệ i.”
Khoệ ng nhiạn noể i, liệầ n gạệ y sừạ lạạ i vớái ạá i nhạệ n; nhừ thệế hoệ m
nạy luyệệạ n cuũ ng nhừ khoệ ng. Lạà víà nghiệệạ p lừạc vạẫ n coà n ớủ kiạ,
hoạ giuá p chừ viạ tiệệ u đi nhừng chừ viạ đạũ khoệ ng chiạu mạà coà n
gạệ y sừạ vớái ngừớài tạ; [nệệ n nghiệệạ p lừạc] khoệ ng tiệệ u đừớạc.
Nhừũng việệạ c nạà y rạế t nhiệầ u, coá rạế t nhiệầ u ngừớài chuá ng tạ
từàng gạăạ p tíành huoế ng nạà y, nhừng đạũ khoệ ng thừủ nghíũ lạà víà
sạo. Chừ viạ lạà m việệạ c khạá c thíà hoạ khoệ ng quạn tạệ m đệế n chừ
viạ; nguyệệ n [luyệệạ n coệ ng] lạà việệạ c toế t, nhừng hoạ cừá khoệ ng
chiạu đệể chừ viạ yệệ n. Thừạc rạ hoạ giuá p chừ viạ tiệệ u nghiệệạ p,
nhừng từạ hoạ khoệ ng biệế t. Hoạ khoệ ng hệầ gạệ y sừạ vớái chừ viạ ớủ
bệầ mạăạ t, coà n trong tạệ m lạạ i rạế t toế t vớái chừ viạ; khoệ ng phạủ i
nhừ thệế , [mạà ] cớn noá ng giạệạ n thạệạ t sừạ xuạế t rạ từà noệạ i tạệ m.
Bớủi víà nghiệệạ p lừạc rới vạà o ại thíà ngừớài đoá thạế y khoá chiạu;
đạủ m bạủ o lạà nhừ vạệạ y.

Đề cao tâm tính

Nhiệầ u ngừớài trừớác đạệ y víà khoệ ng giừũ vừũng tạệ m tíánh,
[nệệ n] vạế n đệầ xuạế t hiệệạ n rạế t nhiệầ u; luyệệạ n đệế n moệạ t tạầ ng
nhạế t điạnh roầ i thíà khoệ ng lệệ n đừớạc nừũạ. Coá ngừớài nguyệệ n
[bạn đạầ u] tạệ m tíánh đạũ từớng đoế i cạo; khi luyệệạ n coệ ng liệầ n
lạệạ p từác khại mớủ thiệệ n muạ c, đạạ t đệế n moệạ t cạủ nh giớái nạà o đoá .
Bớủi víà cạă n cớ cuủ ạ cạá nhạệ n nạà y khạá toế t, tạệ m tíánh rạế t cạo,
nệệ n coệ ng cuủ ạ hoạ tạă ng lệệ n rạế t nhạnh. Khi đạạ t đệế n viạ tríá sớủ

Đề cao tâm tính 153

tạạ i nới tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ , coệ ng cuủ ạ hoạ cuũ ng tạă ng lệệ n đệế n đoá ,
hoạ cạầ n đệầ cạo coệ ng cuủ ạ míành hớn nừũạ, thíà [khi ạế y] cạá c
mạệ u thuạẫ n kiạ cuũ ng đoệạ t nhiệệ n xuạế t hiệệạ n, chíánh lạà đệể hoạ
liệệ n tuạ c đệầ cạo tạệ m tíánh. Đạăạ c biệệạ t lạà [ngừớài] bạn đạầ u đạũ coá
cạă n cớ toế t, hoạ cho rạằ ng coệ ng cuủ ạ míành tạă ng lệệ n toế t, luyệệạ n
cuũ ng rạế t toế t, nhừng tạạ i sạo bạo nhiệệ u phiệầ n phừác đoệạ t
nhiệệ n [xạủ y] đệế n? Víà sạo cạá i gíà cuũ ng khoệ ng toế t: moạ i ngừớài
đoế i vớái hoạ cuũ ng khoệ ng toế t, lạũ nh đạạ o cuũ ng khoệ ng coi troạ ng
hoạ , hoạà n cạủ nh tạạ i giạ đíành cuũ ng trớủ nệệ n rạế t cạă ng thạẳ ng.
Tạạ i sạo đoệạ t nhiệệ n xuạế t hiệệạ n nhiệầ u mạệ u thuạẫ n nhừ thệế ? Từạ
hoạ khoệ ng ngoệạ [rạ đừớạc]. Víà cạă n cớ cuủ ạ hoạ toế t, nệệ n đạạ t đệế n
đừớạc moệạ t tạầ ng nhạế t điạnh, [vạà ] xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i nhừ
thệế . Tuy vạệạ y đoá đạũ lạà tiệệ u chuạể n việệ n mạũ n toế i hạệạ u cuủ ạ
ngừớài tu luyệệạ n chừạ? Hạũ y coà n quạá xạ mớái tu lệệ n đoá đừớạc!
Chừ viạ cạầ n liệệ n tuạ c đệầ cạo bạủ n thạệ n. Đoá lạà víà moệạ t chuá t cạă n
cớ bạủ n thạệ n míành mạng thệo khớủi tạá c duạ ng, nệệ n chừ viạ
mớái coá thệể đạạ t đệế n trạạ ng thạá i ạế y; đệầ cạo hớn nừũạ, thíà tiệệ u
chuạể n kiạ cuũ ng cạầ n đệầ cạo lệệ n.
Coá ngừớài noá i: ‘Toệ i kiệế m thệệ m chuá t tiệầ n, thu xệế p giạ
đíành oể n thoạủ , thíà toệ i khoệ ng lo lạắ ng gíà nừũạ, [roầ i] toệ i sệũ lạạ i tu
Đạạ o’. Toệ i noá i rạằ ng chừ viạ đạng voạ ng từớủng; chừ viạ khoệ ng
thệể chi phoế i cuoệạ c đớài ngừớài khạá c đừớạc, khoệ ng thệể thạo
tuá ng vạệạ n mệệạ nh ngừớài khạá c đừớạc, kệể cạủ vạệạ n mệệạ nh cuủ ạ vớạ,
chạ mệạ , ạnh ệm; chừ viạ coá quyệế t điạnh đừớạc [nhừũng việệạ c
ạế y] khoệ ng? Hớn nừũạ, chừ viạ sạu nạà y khoệ ng phạủ i lo lạắ ng,
chừ viạ khoệ ng coá phiệầ n phừác gíà nừũạ, thíà chừ viạ tu luyệệạ n gíà
đạệ y? Luyệệạ n coệ ng moệạ t cạá ch quạá ừ thoạủ i mạá i chạă ng? Lệũ nạà o
coá chuyệệạ n ạế y? Đoá [chíủ] lạà chừ viạ đừáng tạạ i goá c đoệạ ngừớài
thừớàng mạà [mong] từớủng vạệạ y thoệ i.
Tu luyệệạ n cạầ n phạủ i tu luyệệạ n trong mạ nạạ n, [đệể ] xệm
[đoế i vớái] thạế t tíành luạ c duạ c chừ viạ coá thệể dừát boủ hạy khoệ ng,
coá thệể coi nhệạ hạy khoệ ng. Chừ viạ chạế p trừớác chíánh vạà o
nhừũng thừá ạế y, thíà chừ viạ khoệ ng tu xuạế t lại đừớạc. Bạế t kệể sừạ
việệạ c gíà cuũ ng coá quạn hệệạ nhạệ n duyệệ n; víà sạo ngừớài tạ coá

154 Đề cao tâm tính

thệể lạà m ngừớài? Chíánh lạà víà ngừớài tạ coá ‘tíành’; ngừớài tạ víà
cạá i ‘tíành’ nạà y mạà soế ng; tíành cạủ m thạệ n quyệế n, tíành cạủ m
nạm nừũ, tíành cạủ m vớái chạ mệạ , cạủ m tíành, tíành bệà bạạ n, thừạc
thi coệ ng việệạ c cuũ ng coá tíành, ớủ đạệ u cuũ ng khoệ ng tạá ch khoủ i cạá i
‘tíành’ ạế y; muoế n lạà m hạy khoệ ng, cạo hừáng hạy khoệ ng, yệệ u
vạà ghệá t, hệế t thạủ y moạ i thừá trong toạà n boệạ xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i
đệầ u từà cạá i ‘tíành’ ạế y mạà rạ. Nệế u ‘tíành’ kiạ chạẳ ng đoạạ n, thíà
chừ viạ khoệ ng thệể tu luyệệạ n đừớạc. Ngừớài tạ nệế u nhạủ y rạ
khoủ i cạá i ‘tíành’ nạà y, thíà khoệ ng ại đoệạ ng đệế n chừ viạ đừớạc, tạệ m
ngừớài thừớàng khoệ ng đoệạ ng đệế n chừ viạ đừớạc; thạy vạà o đoá
lạà ‘từà bi’, voế n lạà điệầ u cạo thừớạng hớn. Tạế t nhiệệ n đoạạ n dừát
điệầ u ạế y ngạy lạệạ p từác khoệ ng dệẫ dạà ng gíà; tu luyệệạ n lạà quạá
tríành lạệ u dạà i, lạà quạá tríành lạầ n lạầ n vừát boủ cạá c tạệ m chạế p
trừớác cuủ ạ bạủ n thạệ n; nhừng chừ viạ cạầ n phạủ i từạ míành đạăạ t
yệệ u cạầ u nghiệệ m khạắ c cho míành.
Lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng tạ sệũ đoệạ t nhiệệ n gạăạ p mạệ u
thuạẫ n. Xừủ lyá thệế nạà o? Bíành thừớàng chừ viạ luoệ n luoệ n bạủ o
tríà trạá i tim từà bi, [bạủ o tríà] tạệ m thạá i hoạà ạá i; [khi] gạăạ p vạế n
đệầ thíà sệũ xừủ lyá đừớạc toế t, bớủi víà noá coá moệạ t khoạủ ng hoạà
hoạũ n. Chừ viạ luoệ n từà bi, lạế y Thiệệạ n đạũ i ngừớài, lạà m việệạ c gíà
đệầ u luoệ n luoệ n cạệ n nhạắ c đệế n ngừớài khạá c, moẫ i khi gạăạ p vạế n
đệầ thíà trừớác hệế t nghíũ rạằ ng: ‘Việệạ c nạà y đoế i vớái ngừớài khạá c
coá thệể chiạu đừớạc khoệ ng, đoế i vớái ngừớài khạá c coá phừớng
hạạ i gíà khoệ ng’; nhừ vạệạ y sệũ khoệ ng xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ gíà. Do
đoá chừ viạ luyệệạ n coệ ng cạầ n thệo tiệệ u chuạể n cạo, tiệệ u chuạể n
cạo hớn nừũạ mạà yệệ u cạầ u bạủ n thạệ n.
Moệạ t soế ngừớài vạẫ n hạy khoệ ng ngoệạ [rạ đừớạc]. Coá ngừớài
khại mớủ thiệệ n muạ c roầ i, nhíàn thạế y Phạệạ t, liệầ n vệầ nhạà bạá i
Phạệạ t, trong tạệ m cạầ u niệệạ m: ‘Ngạà i víà sạo khoệ ng quạn tạệ m
đệế n con? Xin giuá p con giạủ i quyệế t vạế n đệầ nạà y đi!’ Tạế t nhiệệ n
Phạệạ t khoệ ng quạủ n; [khoá ] nạạ n kiạ chíánh lạà oệ ng ạế y bạà y đạăạ t
rạ; muạ c đíách đệể chừ viạ đệầ cạo tạệ m tíánh, trong mạệ u thuạẫ n
chừ viạ dệẫ đệầ cạo lệệ n. Hoủ i oệ ng ạế y coá thệể giuá p chừ viạ giạủ i
quyệế t [mạệ u thuạẫ n] đoá khoệ ng? Hoạà n toạà n khoệ ng giuá p chừ

Đề cao tâm tính 155

viạ giạủ i quyệế t; giạủ i quyệế t roầ i thíà chừ viạ tạă ng coệ ng rạ sạo, đệầ
cạo tạệ m tíánh vạà tạầ ng nhừ thệế nạà o? Đệể chừ viạ tạă ng coệ ng
mớái lạà [điệầ u] thện choế t. Cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ nhíàn [nhạệạ n]
rạằ ng, lạà m ngừớài khoệ ng phạủ i lạà muạ c đíách, sinh mệệạ nh
ngừớài tạ khoệ ng phạủ i víà đệể lạà m ngừớài, mạà chíánh lạà đệể quạy
trớủ vệầ . Con ngừớài chiạu khoể bạo nhiệệ u; [cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ ]
cho rạằ ng chiạu khoể cạà ng nhiệầ u cạà ng toế t, trạủ nớạ nhạnh hớn;
hoạ thừạc sừạ nghíũ nhừ thệế . Coá ngừớài khoệ ng ngoệạ , cạầ u Phạệạ t
khoệ ng đừớạc, liệầ n bạắ t đạầ u oạá n Phạệạ t: ‘Tạạ i sạo Ngạà i khoệ ng
giuá p con? Hạà ng ngạà y [con] đoế t hừớng dạệạ p đạầ u lạạ y Ngạà i
[cớ mạà ].’ Coá ngừớài víà điệầ u nạà y mạà quạă ng cạủ từớạng Phạệạ t,
từà đoá [lạă ng] mạạ Phạệạ t. Víà hoạ [lạă ng] mạạ , tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ
cuũ ng rớát xuoế ng, coệ ng cuũ ng mạế t. Hoạ hiệể u rạằ ng mạế t cạủ roầ i,
nệệ n cạà ng hạệạ n Phạệạ t; hoạ từớủng rạằ ng Phạệạ t [lạà m] hạạ i hoạ . Hoạ
duà ng cạá i lyá cuủ ạ ngừớài thừớàng mạà đo tạệ m tíánh cuủ ạ Phạệạ t;
lạà m sạo coá thệể đo đừớạc? Hoạ duà ng tiệệ u chuạể n ngừớài
thừớàng mạà xệá t sừạ việệạ c trệệ n cạo tạầ ng; lạà m sạo coá thệể thệế
đừớạc? Do đoá thừớàng hạy xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nhừ vạệạ y: coi
nhừũng khoể [nạạ n] trong cuoệạ c đớài lạà bạế t coệ ng đoế i vớái míành;
coá nhiệầ u ngừớài suy suạ p mạà rớát xuoế ng.
Mạế y nạă m trừớác coá rạế t nhiệầ u đạạ i khíá coệ ng sừ, dạnh
tiệế ng hiệể n hạá ch cuũ ng suy suạ p rớát xuoế ng. Tạế t nhiệệ n, cạá c
khíá coệ ng sừ chạệ n chíánh đạũ trớủ vệầ , hoạà n thạà nh xong sừá
mệệạ nh liạch sừủ cuủ ạ míành liệầ n trớủ vệầ . Nhừũng [khíá coệ ng sừ]
coà n [ớủ] lạạ i lạầ m lạạ c nới ngừớài thừớàng; nhừũng ngừớài tạệ m
tíánh đạũ rớát xuoế ng ạế y vạẫ n coà n đạng hoạạ t đoệạ ng; hoạ đạũ
khoệ ng coà n coệ ng nừũạ. Moệạ t soế khíá coệ ng sừ trừớác đạệ y noể i
dạnh vạẫ n đạng hoạạ t đoệạ ng tạạ i xạũ hoệạ i; sừ phuạ cuủ ạ hoạ thạế y
rạằ ng hoạ đạũ rớát ớủ choế n ngừớài thừớàng, rớát nới dạnh lớại vạà
khoệ ng thệể từạ kệá o lệệ n đừớạc nừũạ, đạũ hoủ ng roầ i; ngừớài tạ bệà n
mạng phoá nguyệệ n thạầ n cuủ ạ hoạ đi, [mạà ] coệ ng đệầ u ớủ trệệ n
thạệ n cuủ ạ phoá nguyệệ n thạầ n. Nhừũng víá duạ nhừ thệế coá khạá
nhiệầ u.

156 Đề cao tâm tính

 Trong phạá p moệ n chuá ng tạ, víá duạ loạạ i nạà y rạế t íát, [nệế u]
coá thíà cuũ ng khoệ ng noể i coệạ m nhừ thệế . Vệầ phừớng diệệạ n đệầ
cạo tạệ m tíánh, thíà nhừũng víá duạ noể i troệạ i coá rạế t nhiệầ u. Coá moệạ t
hoạ c việệ n ớủ nhạà mạá y dệệạ t kim tạạ i moệạ t thạà nh phoế cuủ ạ tíủnh
Sớn Đoệ ng, sạu khi hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p đạũ dạạ y cạá c
coệ ng nhạệ n khạá c luyệệạ n; kệế t quạủ lạà m cho diệệạ n mạạ o tinh
thạầ n cuủ ạ nhạà mạá y hừng khớủi hạẳ n lệệ n. Trừớác đạệ y cạá c đạầ u
[mạể u] khạă n tạắ m cuủ ạ nhạà mạá y dệệạ t kim thừớàng biạ cạế t đi
mạng vệầ nhạà , cạá c coệ ng nhạệ n đệầ u lạế y [nhừ thệế ]. Sạu khi
hoạ c coệ ng roầ i thíà ạnh tạ khoệ ng nhừũng khoệ ng lạế y nừũạ, mạà
coà n mạng nhừũng thừá đạũ lạế y vệầ nhạà trạủ lạạ i [nhạà mạá y].
Ngừớài khạá c thạế y ạnh tạ lạà m thệế , thíà khoệ ng ại lạế y nừũạ; coá
coệ ng nhạệ n coà n mạng hệế t nhừũng gíà đạũ lạế y trạủ lạạ i nhạà mạá y;
trong toạà n nhạà mạá y xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nhừ vạệạ y.
Trạạ m trừớủng moệạ t trạạ m phuạ đạạ o ớủ thạà nh phoế đoá đạũ
tớái nhạà mạá y đệể xệm [tíành híành] cạá c hoạ c việệ n luyệệạ n Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p ớủ đoá [tu] luyệệạ n thệế nạà o; giạá m đoế c nhạà mạá y
ạế y đạũ đíách thạệ n gạăạ p mạăạ t noá i: ‘Nhừũng coệ ng nhạệ n sạu khi
hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ cạá c oệ ng, đệế n sớám vệầ muoệạ n,
lạà m việệạ c hệế t sừác cạể n thạệạ n, lạũ nh đạạ o phạệ n coệ ng việệạ c gíà
cuũ ng [thừạc hiệệạ n] khoệ ng nệầ hạà ; [hoạ ] cuũ ng khoệ ng trạnh
[giạà nh] lớại íách. Hoạ đệầ u lạà m việệạ c nhừ thệế cạủ , lạà m cho diệệạ n
mạạ o tinh thạầ n toạà n boệạ nhạà mạá y khớủi sạắ c [hớn lệệ n], hiệệạ u
quạủ kinh tệế cuủ ạ nhạà mạá y cuũ ng toế t. Coệ ng cuủ ạ cạá c oệ ng thạệạ t
lạà lớại hạạ i; khi nạà o Sừ phuạ cạá c oệ ng quạ đạệ y, toệ i cuũ ng thạm
giạ.’ Muạ c đíách chuủ yệế u việệạ c tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p
cuủ ạ chuá ng tạ lạà đừạ con ngừớài lệệ n cạo tạầ ng, chừá khoệ ng hệầ
nghíũ đệế n lạà m nhừũng sừạ việệạ c nhừ vạệạ y; tuy nhiệệ n noá cuũ ng
coá thệể phạá t huy tạá c duạ ng to lớán thuá c đạể y vạă n minh tinh
thạầ n cuủ ạ xạũ hoệạ i. Nệế u nhừ ại ại cuũ ng hừớáng vạà o noệạ i tạệ m
mạà tíàm, ại ại cuũ ng muoế n bạủ n thạệ n lạà m thệế nạà o cho toế t, thíà
toệ i noá i rạằ ng xạũ hoệạ i nạà y sệũ oể n điạnh, tiệệ u chuạể n đạạ o đừác
nhạệ n loạạ i cuũ ng sệũ nạệ ng cạo trớủ lạạ i.

Đề cao tâm tính 157

 Khi toệ i giạủ ng Phạá p truyệầ n coệ ng tạạ i Thạá i Nguyệệ n, coá
moệạ t [nừũ] hoạ c việệ n trệệ n 50 tuoể i, hại vớạ choầ ng giạà cuà ng đệế n
hoạ c. Khi hoạ đi đệế n giừũạ đừớàng cạá i, moệạ t xệ oệ -toệ chạạ y rạế t
nhạnh quạ đoá ; chiệế c gừớng chiệế u hạệạ u cuủ ạ xệ đoệạ t nhiệệ n
mạắ c vạà o y phuạ c cuủ ạ bạà . [Noá ] mạắ c vạà o vạà kệá o bạà loệ i đi hớn
mừớài mệá t, vạà lạà m bạà ngạũ xuoế ng đạế t “phiạch” moệạ t cạá i, [coà n]
chiệế c xệ chạạ y xạ hớn hại mừới mệá t mớái dừàng lạạ i. Ngừớài
lạá i xệ nhạủ y voệạ i rạ khoủ i xệ vạà bừạc míành noá i: ‘Nạà y, bạà đi
đừớàng mạà khoệ ng nhíàn ạà !’ Hiệệạ n nạy ngừớài tạ nhừ vạệạ y đạế y,
hệẫ gạăạ p vạế n đệầ lạà trừớác tiệệ n [hoạ ] đạể y trạá ch nhiệệạ m, coá tạạ i
hoạ hạy khoệ ng thíà cuũ ng đạể y cho [ngừớài khạá c]. Ngừớài ngoầ i
trong xệ noá i: ‘Hạũ y xệm xệm [ngừớài tạ] ngạũ coá sạo khoệ ng,
đừạ [ngừớài tạ] đệế n bệệạ nh việệạ n đi’. Lạá i xệ hiệể u rạ, voệạ i noá i:
‘Bạá c coá sạo khoệ ng? Ngạũ coá biạ sạo khoệ ng ạạ ? Chuá ng tạ cuà ng
đệế n bệệạ nh việệạ n đệể xệm nhệá ’. Hoạ c việệ n nạà y từà từà boà dạệạ y
khoủ i mạăạ t đạế t roầ i noá i: ‘Khoệ ng sạo cạủ , cạệạ u đi đi’. [Bạà ] phuủ i
buạ i xong bệà n viạn oệ ng choầ ng roầ i đi tiệế p.
Đệế n lớáp hoạ c, [bạà ] kệể vớái toệ i chuyệệạ n ạế y; toệ i cuũ ng hệế t
sừác vừàạ yá : Tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ c việệ n chuá ng tạ thừạc sừạ đạũ
đừớạc đệầ cạo lệệ n. Bạà kệể vớái toệ i: ‘Thừạ Sừ phuạ , hoệ m nạy
con hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p; nệế u con khoệ ng hoạ c Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p, thíà hoệ m nạy con sệũ khoệ ng hạà nh xừủ nhừ
thệế .’ Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm: đạũ nghíủ hừu roầ i, vạệạ t giạá
hiệệạ n nạy đạắ t đoủ nhừ thệế , đạũ i ngoệạ phuá c lớại cuũ ng khoệ ng coá .
Ngừớài trệệ n 50 tuoể i biạ xệ hới loệ i đi xạ nhừ thệế , biạ ngạũ
xuoế ng đạế t. Hoủ i biạ thừớng ớủ đạệ u? Đạệ u cuũ ng biạ thừớng hệế t,
nạằ m ớủ đoá khoệ ng dạệạ y. Đệế n bệệạ nh việệạ n, thíà đi việệạ n; đệế n roầ i
nạằ m lạạ i khoệ ng rạ nừũạ. Ngừớài thừớàng coá thệể sệũ [lạà m] nhừ
vạệạ y. Nhừng bạà nạà y lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, khoệ ng lạà m nhừ
thệế . Chuá ng tạ giạủ ng rạằ ng, toế t xạế u xuạế t từạ moệạ t niệệạ m cuủ ạ
ngừớài tạ, sại biệệạ t ớủ moệạ t niệệạ m ạế y đừạ đệế n hạệạ u quạủ khạá c
nhạu. Vớái tuoể i cạo nhừớàng ạế y, lạà ngừớài thừớàng, coá thệể ngạũ
[vạệạ y] mạà khoệ ng biạ thừớng khoệ ng? AẤ y vạệạ y mạà ngạy cạủ dạ
cuủ ạ bạà nạà y cuũ ng khoệ ng biạ trạầ y xừớác. Toế t xạế u xuạế t từạ moệạ t

158 Đề cao tâm tính

niệệạ m; nệế u nhừ bạà nạằ m tạạ i đoá noá i: ‘AÝi chạà , toệ i hoủ ng roầ i, choẫ
nạà y biạ roầ i, choẫ kiạ biạ roầ i’. Nệế u thệế thíà đạũ coá thệể gạệ n đừát
xừớng gạũ y, tệệ bạạ i roầ i. Chừ viạ đừớạc cạế p bạo nhiệệ u tiệầ n, cạủ
đớài coà n lạạ i chừ viạ nạằ m tạạ i bệệạ nh việệạ n mạà khoệ ng rạ, hoủ i chừ
viạ coá thệể thoạủ i mạá i khoệ ng? Ngừớài đừáng ngoạà i xệm đệầ u
cho rạằ ng lạạ lạắ m: ‘Bạà nạà y sạo khoệ ng voà i víũnh ạnh kiạ chuá t
tiệầ n, đoà i tiệầ n ạnh kiạ’. Chuạể n mừạc đạạ o đừác con ngừớài ngạà y
nạy đạũ mệá o moá cạủ roầ i. Ngừớài lạá i xệ phoá ng nhạnh, nhừng
ạnh ạế y phạủ i chạă ng coế yá đạệ m ngừớài tạ? Anh tạ chạẳ ng phạủ i
voệ yá lạà gíà? Nhừng con ngừớài hiệệạ n nạy đệầ u nhừ vạệạ y cạủ , nệế u
khoệ ng voà i tiệầ n, thíà trong tạệ m ngừớài xệm cuũ ng thạế y bạế t
bíành. Toệ i noá i rạằ ng hiệệạ n nạy toế t xạế u chạẳ ng rạạ ch roà i; coá
ngừớài nệế u noá i vớái hoạ rạằ ng ‘oệ ng đạng lạà m điệầ u xạế u’, hoạ sệũ
khoệ ng tin. Bớủi víà chuạể n mừạc đạạ o đừác con ngừớài đạũ thạy
đoể i; coá ngừớài chíủ chạạ y thệo lớại, chíủ víà kiệế m tiệầ n, [mạà ] việệạ c
gíà cuũ ng lạà m. ‘Ngừớài chạẳ ng víà míành, trớài tru đạế t diệệạ t’, [cạệ u
nạà y] đạũ trớủ thạà nh phừớng chạệ m đệể soế ng mạế t roầ i!
Coá moệạ t hoạ c việệ n ớủ Bạắ c Kinh, buoể i toế i sạu khi ạă n xong
dạắ t con trại đi dạạ o ớủ Tiệầ n Moệ n, vạà thạế y coá xệ quạủ ng cạá o
đạng bạá n vệá soế ; đừáạ trệủ đệế n xệm, [vạà ] muoế n muạ vệá soế .
Chới thíà chới, [ạnh ạế y] bệà n cho cạệạ u con moệạ t đoầ ng đệể chới;
muạ moệạ t cạá i đừớạc ngạy giạủ i nhíà, đừớạc moệạ t chiệế c xệ đạạ p
cạo cạế p dạà nh cho trệủ ệm; đừáạ trệủ voệ cuà ng vui thíách. Trong
đạầ u ạnh tạ luá c đoá mạá y đoệạ ng moệạ t cạá i: ‘Míành lạà ngừớài luyệệạ n
coệ ng, cớá sạo lạạ i cạầ u nhừũng thừá nạà y? Míành đạũ nhạệạ n cuủ ạ cạủ i
phi nghíũạ mạế t roầ i; míành đạũ mạế t cho hoạ bạo nhiệệ u đừác
khoệ ng biệế t?’ Liệầ n noá i vớái con: ‘Boế con míành khoệ ng cạầ n;
nệế u muoế n thíà chuá ng tạ từạ muạ’. Đừáạ trệủ khoệ ng bạằ ng loà ng:
‘Noá i boế muạ boế khoệ ng muạ; từạ con chới đừớạc boế lạạ i
khoệ ng cho con lạế y.’ Kệệ u khoá c mạũ i khoệ ng chiạu, khoệ ng coá
cạá ch nạà o khạá c, [ạnh tạ] đạà nh đạể y xệ vệầ nhạà . Vệầ nhạà roầ i,
cạà ng nghíũ cạà ng thạế y khoá chiạu, điạnh đệm tiệầ n đừạ lạạ i cho
ngừớài tạ. Nhừng nghíũ lạạ i: ‘Xoể soế đạũ xong, míành đừạ tiệầ n

Đề cao tâm tính 159

cho hoạ , chạẳ ng phạủ i hoạ sệũ chiạ nhạu? Vạệạ y quyệế t điạnh đừạ
tiệầ n uủ ng hoệạ cho đớn viạ [coệ ng tạá c].’
Tạạ i đớn viạ cuũ ng coá khoệ ng íát hoạ c việệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i
Phạá p, [nệệ n] lạũ nh đạạ o cuũ ng hiệể u đừớạc ạnh tạ. Coà n nệế u ớủ
moệạ t hoạà n cạủ nh thoệ ng thừớàng, moệạ t đớn viạ thoệ ng thừớàng,
[nệế u] chừ viạ noá i rạằ ng chừ viạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, truá ng
giạủ i moệạ t chiệế c xệ đạạ p, nhừng chừ viạ lạạ i noá i chừ viạ khoệ ng
cạầ n, nệệ n lạế y tiệầ n uủ ng hoệạ cho đớn viạ; [nệế u thệế ] ngạy cạủ
lạũ nh đạạ o cuũ ng nghíũ rạằ ng tạệ m thạầ n ngừớài nạà y coá bệệạ nh.
Ngừớài khạá c cuũ ng bạà n tạá n lung tung: ‘Anh nạà y phạủ i chạă ng
luyệệạ n coệ ng thiệệ n [sại], biạ tạể u hoạủ nhạệạ p mạ?’ Toệ i đạũ giạủ ng,
rạằ ng chuạể n mừạc đạạ o đừác đạũ mệá o moá roầ i. Vạà o thớài thạệạ p
niệệ n 50, 60, thíà việệạ c nạà y khoệ ng đạá ng kệể , rạế t bíành thừớàng,
khoệ ng ại cạủ m thạế y lạạ .
Chuá ng toệ i giạủ ng: dạẫ u chuạể n mừạc đạạ o đừác cuủ ạ nhạệ n
loạạ i đạũ biệế n đoể i nhiệầ u đệế n đạệ u, [thíà] đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ —
Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n—Noá vạẫ n víũnh việẫ n bạế t biệế n. Coá ngừớài
noá i chừ viạ toế t, chừ viạ khoệ ng nhạế t điạnh thạệạ t sừạ toế t; coá
ngừớài noá i chừ viạ xạế u, chừ viạ khoệ ng nhạế t điạnh thạệạ t sừạ xạế u;
[đoá ] lạà víà tiệệ u chuạể n nhạệạ n điạnh toế t xạế u đạũ mệá o moá roầ i. Chíủ
khi phuà hớạp vớái đạăạ c tíánh nạà y cuủ ạ vuũ truạ thíà hoạ mớái lạà
ngừớài toế t; đoá lạà tiệệ u chuạể n duy nhạế t nhạệạ n điạnh ngừớài toế t
xạế u, [vạà ] đoá lạà [điệầ u] đừớạc thừàạ nhạệạ n trong vuũ truạ . Chừ viạ
dạẫ u thạế y xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i đạũ biệế n đoể i nhiệầ u đệế n vạệạ y,
chuạể n mừạc đạạ o đừác cuủ ạ nhạệ n loạạ i đạng [trừớạt] trệệ n doế c
lớán, đạạ o đừác thệế giạn trừớạt xuoế ng hạà ng ngạà y, chíủ chạạ y
thệo lớại; nhừng sừạ biệế n hoạá cuủ ạ vuũ truạ khoệ ng thệể tuyà
thệo sừạ biệế n hoạá cuủ ạ nhạệ n loạạ i mạà biệế n hoạá thệo. Lạà m
ngừớài tu luyệệạ n thíà khoệ ng thệể duà ng tiệệ u chuạể n cuủ ạ ngừớài
thừớàng đệể yệệ u cạầ u. Ngừớài thừớàng noá i rạằ ng việệạ c nạà y lạà
đuá ng, thíà chừ viạ liệầ n thệo đoá mạà lạà m, nhừ thệế khoệ ng thệể
đừớạc. Ngừớài thừớàng noá i toế t ạế y khoệ ng nhạế t điạnh lạà toế t;
ngừớài thừớàng noá i xạế u ạế y cuũ ng khoệ ng nhạế t điạnh lạà xạế u.
Vạà o thớài đạạ i mạà tiệệ u chuạể n đạạ o đừác đạũ mệá o moá nạà y, [víá

160 Đề cao tâm tính

nhừ] moệạ t cạá nhạệ n lạà m điệầ u xạế u, chừ viạ bạủ o rạằ ng hoạ đạng
lạà m điệầ u xạế u, thíà hoạ khoệ ng tin! Lạà ngừớài tu luyệệạ n, thíà phạủ i
duà ng đạăạ c tíánh vuũ truạ mạà nhạệạ n điạnh, thíà mớái coá thệể phạệ n
biệệạ t rạ cạá i gíà lạà thạệạ t sừạ toế t vạà thạệạ t sừạ xạế u.

Quán đỉnh
Trong giớái tu luyệệạ n coá moệạ t tíành huoế ng, goạ i lạà ‘quạá n
đíủnh’. Quạá n đíủnh lạà moệạ t híành thừác [nghi thừác] toệ n giạá o
cuủ ạ phừớng phạá p tu luyệệạ n Mạệạ t toệ ng cuủ ạ Phạệạ t giạ. Muạ c
đíách lạà cạá nhạệ n đạũ trạủ i quạ quạá n đíủnh roầ i thíà khoệ ng thệể tạá i
[giạ] nhạệạ p moệ n khạá c, [hoạ đạũ đừớạc] thừàạ nhạệạ n lạà đệệạ từủ
chạệ n chíánh cuủ ạ moệ n nạà y. Hiệệạ n nạy việệạ c nạà y kyà lạạ nhừ thệế
nạà o? Luyệệạ n coệ ng cuũ ng xuạế t hiệệạ n híành thừác toệ n giạá o nạà y,
cạá c coệ ng phạá p Đạạ o giạ cuũ ng lạà m quạá n đíủnh, chừá khoệ ng
[coà n] chíủ coá Mạệạ t toệ ng. Toệ i đạũ giạủ ng: hệẫ lạế y cớà hiệệạ u Mạệạ t
toệ ng mạà giạủ ng coệ ng phạá p Mạệạ t toệ ng ngoạà i xạũ hoệạ i thạủ y đệầ u
lạà giạủ . Tạạ i sạo noá i nhừ vạệạ y? Bớủi víà Đừớàng Mạệạ t ớủ nừớác tạ
đạũ tiệệ u mạế t trệệ n moệạ t nghíàn nạă m roầ i, hoạà n toạà n khoệ ng toầ n
tạạ i; víà chiạu hạạ n chệế ngoệ n ngừũ nệệ n Tạạ ng Mạệạ t vạẫ n luoệ n
khoệ ng truyệầ n vạà o vuà ng đạế t ngừớài Hạá n chuá ng tạ moệạ t cạá ch
hoạà n chíủnh. Đạăạ c biệệạ t [víà] đạệ y lạà Mạệạ t giạá o, nệệ n cạầ n phạủ i tu
luyệệạ n bíá mạệạ t trong chuà ạ, hớn nừũạ phạủ i trạủ i quạ sừạ trạo
truyệầ n bíá mạệạ t từà sừ phuạ , sừ phuạ mạng [đệệạ từủ] đi tu bíá
mạệạ t. Khoệ ng thừạc hiệệạ n đừớạc điệể m nạà y, thíà tuyệệạ t đoế i khoệ ng
thệể truyệầ n rạ đừớạc.
Coá nhiệầ u ngừớài oệ m giừũ muạ c đíách nhừ thệế nạà y lệệ n Tạệ y
Tạạ ng hoạ c coệ ng: thệo ngừớài tạ bạá i sừ hoạ c Tạạ ng Mạệạ t, từớng
lại lạà m khíá coệ ng sừ, noể i dạnh, phạá t tạà i. Moạ i ngừớài thừủ
nghíũ xệm, cạá c Phạệạ t soế ng lạạ t-mạ thạệạ t sừạ đừớạc chạệ n truyệầ n
đệầ u coá coệ ng nạă ng rạế t mạạ nh, đệầ u coá thệể thạế y trong tạệ m
ngừớài đệế n hoạ c coệ ng suy nghíũ nhừũng gíà. Viạ kiạ đệế n đệể lạà m
gíà, nhíàn moệạ t cạá i liệầ n hiệể u roũ cạá i tạệ m ạế y ngạy: ‘Muoế n lệệ n
đạệ y hoạ c nhừũng điệầ u nạà y, [sạu] rạ lạà m khíá coệ ng sừ phạá t tạà i

Quán đỉnh 161

noể i dạnh; đệế n đệể phạá hoạạ i phừớng phạá p tu Phạệạ t nạà y’.
Phạá p moệ n tu Phạệạ t nghiệệ m tuá c nhừớàng ạế y liệệạ u coá thệể đệể
chừ viạ víà cạầ u dạnh lớại [muoế n] lạà m khíá coệ ng sừ nạà y noạ mạà
tuyà tiệệạ n phạá hoạạ i khoệ ng? Chừ viạ coá đoệạ ng cớ gíà? Do đoá
hoạà n toạà n khoệ ng thệể truyệầ n cho viạ kiạ đừớạc; [hoạ ] sệũ
khoệ ng đừớạc chạệ n truyệầ n. Tạế t nhiệệ n, coá khạá nhiệầ u chuà ạ,
[hoạ ] coá thệể đạắ c đừớạc moệạ t soế thừá voủ ngoạà i noệ ng cạạ n. Nệế u
nhừ tạệ m khoệ ng chíánh, khi muoế n lạà m khíá coệ ng sừ mạà
phạạ m việệạ c xạế u, nhừ thệế sệũ chiệệ u mớài phuạ thệể . Con đoệạ ng
vạệạ t phuạ thệể cuũ ng coá coệ ng, nhừng [đoá ] khoệ ng phạủ i lạà Tạạ ng
Mạệạ t. Ngừớài thạệạ t sừạ lệệ n Tạệ y Tạạ ng cạầ u Phạá p, coá thệể lệệ n đoá
roầ i sệũ ớủ lạạ i luoệ n mạà khoệ ng trớủ rạ nừũạ; ạế y lạà nhừũng ngừớài
chạệ n tu.
Rạế t lạạ lạà hiệệạ n nạy coá nhiệầ u coệ ng phạá p Đạạ o giạ cuũ ng
giạủ ng quạá n đíủnh. Đạạ o giạ lạà dạẫ n thệo mạạ ch, hoủ i lạà m quạá n
đíủnh gíà đạệ y? Thệo toệ i biệế t, [khi] toệ i truyệầ n coệ ng tạạ i phíáạ
Nạm, đạăạ c biệệạ t ớủ vuà ng Quạủ ng Đoệ ng coá khạá nhiệầ u, coá
khoạủ ng trệệ n mừớài coệ ng phạá p lạà m loạạ n lung tung đạng
giạủ ng quạá n đíủnh. ÝÝ nghíũạ lạà gíà? Hoạ quạá n đíủnh cho chừ viạ
roầ i, chừ viạ sệũ lạà đệệạ từủ cuủ ạ hoạ , khoệ ng thệể hoạ c coệ ng khạá c
đừớạc nừũạ; nệế u hoạ c coệ ng khạá c hoạ sệũ trừàng phạạ t chừ viạ; hoạ
lạà m nhừũng điệầ u nhừ thệế . Đoá chạẳ ng phạủ i tạà moệ n oại đạạ o lạà
gíà? Điệầ u hoạ truyệầ n lạà chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài, quạầ n chuá ng
hoạ c roầ i cuũ ng chíủ lạà muoế n đừớạc thạệ n thệể khoệủ mạạ nh. [Hoạ ]
lạà m vạệạ y đệể lạà m gíà? Coá ngừớài noá i, rạằ ng luyệệạ n coệ ng cuủ ạ oệ ng
tạ sệũ khoệ ng đừớạc luyệệạ n coệ ng khạá c nừũạ. ÔÔ ng ạế y coá khạủ
nạă ng [cừáu] đoệạ ngừớài tạ đệế n việệ n mạũ n khoệ ng? Đuá ng lạà
đừạ đệệạ từủ cuủ ạ ngừớài tạ đi sại đừớàng roầ i! Coá nhiệầ u ngừớài
lạà m nhừ vạệạ y.
Đạạ o giạ khoệ ng giạủ ng điệầ u nạà y, vạệạ y mạà đạũ xuạế t hiệệạ n
nhừũng gíà lạà quạá n đíủnh. Toệ i phạá t hiệệạ n oệ ng khíá coệ ng sừ lạà m
quạá n đíủnh lớại hạạ i nhạế t, coệ ng truạ oệ ng ạế y cạo ngạầ n nạà o? Chíủ
cạo nhừ toạà nhạà hại hoạăạ c bạ tạầ ng lạà hệế t; toệ i thạế y rạằ ng lạà
moệạ t đạạ i khíá coệ ng sừ noể i dạnh lạẫ y lừàng nhừ thệế , coệ ng [cuủ ạ

162 Quán đỉnh

oệ ng] đạũ rớát xuoế ng thạệạ t đạá ng thừớng. Hạà ng trạă m hạà ng
nghíàn ngừớài xệế p thạà nh hạà ng, [đệể ] oệ ng ạế y quạá n đíủnh cho
ngừớài tạ. Coệ ng cuủ ạ oệ ng hừũu hạạ n, chíủ cạo ngạầ n ạế y; coệ ng
nạà y chạẳ ng mạế y choế c sệũ hạạ xuoế ng, khoệ ng coà n nừũạ, hoủ i lạế y
gíà đệể quạá n [đíủnh] cho ngừớài tạ, chạẳ ng phạủ i lừàạ ngừớài lạà
gíà? Quạá n đíủnh chạệ n chíánh, nhíàn tạạ i khoệ ng giạn khạá c, thíà
xừớng coế t cuủ ạ ngừớài tạ từà đạầ u đệế n chạệ n đệầ u biệế n thạà nh
gioế ng nhừ bạạ ch ngoạ c. Chíánh lạà duà ng coệ ng, vạệạ t chạế t cạo
nạă ng lừớạng [đệể ] tiạnh hoạá thạệ n thệể , quạá n toạà n boệạ từà đạầ u
đệế n chạệ n. ÔÔ ng khíá coệ ng sừ kiạ coá thệể lạà m đừớạc điệầ u nạà y
khoệ ng? ÔÔ ng tạ khoệ ng thệể . ÔÔ ng tạ lạà m gíà đạệ y? Tạế t nhiệệ n
[oệ ng ạế y] khoệ ng nhạế t điạnh lạà m toệ n giạá o; muạ c đíách lạà hoạ c
xong coệ ng cuủ ạ oệ ng, thíà đạũ lạà ngừớài cuủ ạ oệ ng, chừ viạ phạủ i
thạm giạ lớáp [hoạ c] cuủ ạ oệ ng, hoạ c nhừũng điệầ u cuủ ạ oệ ng ạế y.
Muạ c đíách lạà kiệế m tiệầ n cuủ ạ chừ viạ; khoệ ng ại hoạ c thíà oệ ng
khoệ ng kiệế m đừớạc tiệầ n.
Đệệạ từủ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuũ ng gioế ng đệệạ từủ cạá c phạá p
moệ n Phạệạ t giạ khạá c, từác lạà đừớạc thừớạng sừ quạá n đíủnh
nhiệầ u lạầ n; nhừng khoệ ng đệể chừ viạ biệế t. Ngừớài coá coệ ng
nạă ng coá thệể biệế t; ngừớài nhạạ y cạủ m cuũ ng coá thệể cạủ m thạế y;
khi nguủ hoạăạ c moệạ t luá c nạà o đoá coá thệể đoệạ t nhiệệ n moệạ t luoầ ng
nhiệệạ t tuoệ n từà trệệ n đíủnh đạầ u xuoế ng thoệ ng thạế u toạà n thạệ n.
Muạ c đíách cuủ ạ quạá n đíủnh khoệ ng phạủ i cạế p coệ ng thệệ m cạo
cho chừ viạ; coệ ng lạà bạủ n thạệ n chừ viạ tu luyệệạ n xuạế t lại. Quạá n
đíủnh lạà moệạ t phừớng phạá p giạ tríà, chíánh lạà giuá p chừ viạ tiạnh
hoạá thạệ n thệể , lạà m thạệ n thệể chừ viạ thạnh lyá thệệ m moệạ t
bừớác nừũạ. Cạầ n quạá n [đíủnh] nhiệầ u lạầ n, moẫ i tạầ ng đệầ u cạầ n
giuá p chừ viạ thạnh lyá thạệ n thệể . Bớủi víà ‘tu tạạ i từạ kyủ, coệ ng tạạ i
sừ phuạ ’, nệệ n chuá ng toệ i khoệ ng giạủ ng híành thừác [nghi thừác]
quạá n đíủnh.
Moệạ t soế ngừớài coà n lạà m nhừũng gíà lạà bạá i sừ. Giạủ ng đệế n
đạệ y, toệ i thuạệạ n tiệệạ n đệầ cạệạ p moệạ t điệầ u; coá nhiệầ u ngừớài muoế n
bạá i toệ i lạà m Sừ. Thớài kyà liạch sừủ chuá ng tạ hiệệạ n nạy đạũ khạá c
vớái xạũ hoệạ i phong kiệế n Trung Quoế c; quyà goế i dạệạ p đạầ u coá

Quán đỉnh 163

đừớạc tíánh lạà bạá i sừ khoệ ng? Chuá ng tạ khoệ ng lạà m cạá i việệạ c
híành thừác ạế y. Coá nhiệầ u ngừớài chuá ng tạ nghíũ thệế nạà y: ‘Míành
dạệạ p đạầ u đoế t hừớng bạá i Phạệạ t, trong tạệ m thạà nh kíánh thíà sệũ
tạă ng coệ ng’. Toệ i noá i rạằ ng thạệạ t khoệ i hạà i; luyệệạ n coệ ng chạệ n
chíánh toạà n dừạạ vạà o bạủ n thạệ n mạà tu; cạầ u gíà cuũ ng voệ duạ ng.
Khoệ ng bạá i Phạệạ t, khoệ ng đoế t hừớng, [mạà ] chiệể u thệo tiệệ u
chuạể n ngừớài tu luyệệạ n mạà tu luyệệạ n moệạ t cạá ch chạệ n chíánh,
[thíà khi] oệ ng [Phạệạ t] gạăạ p chừ viạ sệũ rạế t vừàạ yá. ỞỞ nới khạá c
chừ viạ toạà n lạà m điệầ u xạế u, chừ viạ dạệạ p đạầ u đoế t hừớng cho
oệ ng, [thíà] oệ ng gạăạ p chừ viạ sệũ rạế t khoá chiạu; đoá chạẳ ng phạủ i
đạạ o lyá lạà gíà? Tu chạệ n chíánh dừạạ vạà o bạủ n thạệ n. Hoệ m nạy
chừ viạ dạệạ p đạầ u bạá i sừ xong, rạ khoủ i cừủạ lạạ i muoế n gíà lạà m
nạế y, hoủ i coá tạá c duạ ng gíà? Chuá ng toệ i hoạà n toạà n khoệ ng giạủ ng
híành thừác [bạá i sừ] nạà y; chừ viạ coá thệể coà n lạà m oệ uệế dạnh
dừạ cuủ ạ toệ i [ạế y chừá]!
Chuá ng toệ i cạế p cho chừ viạ nhiệầ u nhừ thệế ; tạế t cạủ moạ i
ngừớài chíủ cạầ n thừạc tu, duà ng Đạạ i Phạá p đệể yệệ u cạầ u bạủ n thạệ n
moệạ t cạá ch nghiệệ m khạắ c, [thíà] toệ i đệầ u coi chừ viạ lạà đệệạ từủ;
chíủ cạầ n chừ viạ tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, chuá ng toệ i sệũ
coi chừ viạ lạà đệệạ từủ. Nệế u chừ viạ khoệ ng muoế n tu, thíà chuá ng
toệ i khoệ ng coá cạá ch nạà o. Nệế u chừ viạ khoệ ng tu, thíà chừ viạ
mạng dạnh [đệệạ từủ] hoủ i coá íách gíà? Hoạ c việệ n vạà o kyà thừá nhạế t
hạy hoạ c việệ n vạà o kyà thừá hại [cuũ ng nhừ nhạu]; nhừng chừ
viạ chíủ luyệệạ n mạế y đoệạ ng tạá c kiạ thíà đạũ lạà đệệạ từủ cuủ ạ chuá ng toệ i
chạă ng? Chừ viạ phạủ i thạệạ t sừạ chiệể u thệo tiệệ u chuạể n tạệ m
tíánh cuủ ạ chuá ng toệ i mạà tu luyệệạ n, thíà mớái coá thệể đạạ t đừớạc
thạệ n thệể khoệủ mạạ nh, thíà mớái coá thệể thạệạ t sừạ lệệ n cạo tạầ ng.
Do đoá chuá ng toệ i khoệ ng giạủ ng nhừũng việệạ c híành thừác ạế y; chíủ
cạầ n chừ viạ tu luyệệạ n, thíà lạà ngừớài trong moệ n chuá ng toệ i.
Nhừũng Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i điệầ u gíà cuũ ng biệế t; chừ viạ nghíũ gíà
hoạ đệầ u biệế t; điệầ u gíà hoạ cuũ ng coá thệể lạà m đừớạc. Chừ viạ
khoệ ng tu luyệệạ n thíà hoạ khoệ ng quạủ n chừ viạ; [coà n nệế u] chừ
viạ tu luyệệạ n thíà [hoạ ] sệũ giuá p đệế n cuà ng.

164 Quán đỉnh

 Coá coệ ng phạá p trong đoá ngừớài luyệệạ n coệ ng chừạ gạăạ p
quạ sừ phuạ , noá i rạằ ng hừớáng vệầ moệạ t phừớng nạà o đoá mạà
dạệạ p đạầ u, trạủ vạà i trạă m đoầ ng lạà đừớạc. Chạẳ ng phạủ i lừàạ míành
doế i ngừớài lạà gíà? Ngoạà i rạ ngừớài nạà y rạế t từạ nguyệệạ n. Từà đoá
trớủ đi duy hoệạ đoế i vớái coệ ng nạà y, [đoế i vớái] ngừớài [cuủ ạ coệ ng]
nạà y; cuũ ng lạạ i noá i vớái ngừớài khạá c, rạằ ng đừàng hoạ c coệ ng
khạá c. Toệ i thạế y thạệạ t quạá khoệ i hạà i. Coà n coá ngừớài lạà m nhừũng
gíà lạà ‘moệ đíủnh’; cuũ ng khoệ ng biệế t ngừớài ạế y chạạ m moệạ t cạá i
thíà coá tạá c duạ ng gíà.
Khoệ ng chíủ nhừũng gíà truyệầ n coệ ng dừớái cớà hiệệạ u Mạệạ t
toệ ng lạà giạủ , mạà tạế t cạủ moệ n truyệầ n coệ ng dừớái [cớà hiệệạ u]
Phạệạ t giạá o cuũ ng đệầ u lạà giạủ . Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm,
phừớng phạá p tu luyệệạ n mạế y nghíàn nạă m cuủ ạ Phạệạ t giạá o đệầ u
[coá ] híành thừác nhừ thệế , ại mạà sừủạ đoể i [noá ] đi thíà coá coà n lạà
Phạệạ t giạá o khoệ ng? Phừớng phạá p tu luyệệạ n lạà tu Phạệạ t moệạ t
cạá ch nghiệệ m tuá c, hớn nừũạ [noá ] cừạc kyà huyệầ n diệệạ u; sừủạ
đoể i moệạ t chuá t lạà loạạ n ngạy. Víà quạá tríành diệẫ n hoạá coệ ng lạà
cừạc kyà phừác tạạ p; cạủ m giạá c cuủ ạ con ngừớài khoệ ng lạà gíà hệế t;
khoệ ng thệể dừạạ vạà o cạủ m giạá c đệể tu luyệệạ n. Híành thừác toệ n
giạá o cuủ ạ hoạà thừớạng chíánh lạà phừớng phạá p tu luyệệạ n; hệẫ
sừủạ đoể i thíà khoệ ng coà n lạà nhừũng điệầ u cuủ ạ moệ n ạế y nừũạ. Moẫ i
moệạ t moệ n đệầ u coá Đạạ i Giạá c Giạủ chuủ tríà, moẫ i moệ n cuũ ng tu
xuạế t đừớạc rạế t nhiệầ u Đạạ i Giạá c Giạủ , khoệ ng ại dạá m tuyà yá thạy
đoể i phừớng phạá p tu luyệệạ n cuủ ạ moệ n ạế y; coà n moệạ t khíá coệ ng
sừ nhoủ bệá , hoủ i coá đừớạc mạế y uy đừác dạá m coi thừớàng Chuủ
mạà sừủạ đoể i phạá p moệ n tu Phạệạ t? Nệế u nhừ đạũ sừủạ đoể i roầ i,
thíà đoá coá coà n lạà phạá p moệ n kiạ nừũạ khoệ ng? Khíá coệ ng giạủ coá
thệể phạệ n biệệạ t đừớạc.

Huyền quan thiết vị

‘Huyệầ n quạn thiệế t viạ’ coà n goạ i lạà ‘huyệầ n quạn nhạế t
khiệế u’. Trong «Đạn Kinh», «Đạạ o Tạạ ng», «Tíánh Mệệạ nh Khuệệ
Chíủ» coá thệể trạ thạế y nhừũng dạnh từà nhừ thệế . Vạệạ y chuá ng lạà

Huyền quan thiết vị 165

gíà? Coá rạế t nhiệầ u khíá coệ ng sừ thuyệế t khoệ ng đừớạc roũ rạà ng.
Lạà víà ớủ tạầ ng sớủ tạạ i cuủ ạ moệạ t khíá coệ ng sừ bíành thừớàng hoạà n
toạà n khoệ ng thệể nhíàn thạế y [chuá ng], cuũ ng khoệ ng cho phệá p
hoạ thạế y. Ngừớài tu luyệệạ n nệế u muoế n thạế y đừớạc chuá ng, thíà
tạạ i tạầ ng thừớạng cuủ ạ huệệạ nhạũ n thoệ ng trớủ lệệ n mớái coá thệể
thạế y đừớạc; khíá coệ ng sừ bíành thừớàng chừạ đạạ t đệế n tạầ ng ạế y,
do vạệạ y nhíàn khoệ ng thạế y. Giớái tu luyệệạ n xừạ nạy đệầ u tạầ m
cừáu xệm ‘huyệầ n quạn’ lạà gíà? ‘Nhạế t khiệế u’ ớủ đạệ u? ‘Thiệế t viạ’
nhừ thệế nạà o? Đoạ c trong «Đạn Kinh», «Đạạ o Tạạ ng», «Tíánh
Mệệạ nh Khuệệ Chíủ» chừ viạ thạế y hoạ toạà n giạủ ng lyá luạệạ n voà ng
voà ng, hoạà n toạà n khoệ ng noá i cho chừ viạ vệầ thừạc chạế t. Giạủ ng
tớái giạủ ng lui, coà n lạà m chừ viạ lạẫ n loệạ n cạủ lệệ n, [hoạ ] giạủ ng
khoệ ng roũ rạà ng; bớủi víà khoệ ng thệể đệể nhừũng điệầ u thừạc chạế t
cho ngừớài thừớàng biệế t đừớạc.
Ngoạà i rạ toệ i noá i vớái moạ i ngừớài, víà chừ viạ lạà đệệạ từủ Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i, nệệ n toệ i mớái noá i vớái chừ viạ
nhừũng lớài nạà y: nhạế t điạnh khoệ ng đừớạc đoạ c nhừũng sạá ch khíá
coệ ng giạủ loạạ n bạệạ y kiạ; khoệ ng phạủ i [toệ i noá i vệầ ] mạế y cuoế n
coể thừ ớủ trệệ n, mạà lạà noá i vệầ nhừũng sạá ch khíá coệ ng giạủ mạà
nhừũng ngừớài hiệệạ n nạy việế t; ngạy cạủ giớủ rạ chừ viạ cuũ ng
đừàng lạà m. Trong nạũ o chừ viạ chíủ hới coá moệạ t niệệạ m đạầ u xuạế t
hiệệạ n: ‘ÚÝ i chạà , cạệ u nạà y coá đạạ o lyá đoá ’. Niệệạ m đạầ u ạế y vừàạ loệá
lệệ n, thíà phuạ thệể ớủ bệệ n kiạ sệũ gạắ n lệệ n [thạệ n chừ viạ]. Rạế t
nhiệầ u [sạá ch] lạà do phuạ thệể chíủ huy vạà khoế ng chệế tạệ m dạnh
lớại cuủ ạ ngừớài tạ mạà việế t. Sạá ch cuủ ạ khíá coệ ng sừ giạủ nhiệầ u,
khạá lạà nhiệầ u; rạế t nhiệầ u viạ khoệ ng coá trạá ch nhiệệạ m; biạ phuạ
thệể loạạ n bạá t nhạá o roầ i mạà hoạ cuũ ng việế t. Cạủ nhừũng cuoế n coể
thừ noá i trệệ n hoạăạ c nhừũng coể thừ liệệ n quạn chừ viạ toế t nhạế t
cuũ ng khoệ ng nệệ n xệm; ớủ đạệ y coá vạế n đệầ chuyệệ n nhạế t khoệ ng
loạạ n.
Moệạ t lạũ nh đạạ o ớủ Hiệệạ p hoệạ i Khíá coệ ng Trung Quoế c đạũ kệể
cho toệ i moệạ t chuyệệạ n, lạà m toệ i buoầ n cừớài quạá . Kệể rạằ ng coá
moệạ t cạá nhạệ n kiạ ớủ Bạắ c Kinh, oệ ng vạẫ n thừớàng đệế n nghệ
cạá c khíá coệ ng sừ [thuyệế t] giạủ ng; nghệ tớái nghệ lui, sạu moệạ t

166 Huyền quan thiết vị

thớài giạn dạà i đi nghệ nhừ thệế , oệ ng cho rạằ ng khíá coệ ng
chíánh lạà mạế y moá n đoầ ạế y [thoệ i]. Víà [hoạ ] đệầ u ớủ moệạ t tạầ ng,
[nệệ n] đệầ u giạủ ng nhừũng điệầ u ạế y. ÔÔ ng cuũ ng nhừ cạá c khíá
coệ ng sừ giạủ , từớủng rạằ ng hạà m nghíũạ cuủ ạ khíá coệ ng chíủ coá
vạệạ y! Thệế roầ i, oệ ng cuũ ng muoế n việế t sạá ch khíá coệ ng. Moạ i
ngừớài thừủ nghíũ xệm, [moệạ t] ngừớài khoệ ng luyệệạ n coệ ng
[cuũ ng] việế t sạá ch khíá coệ ng; sạá ch khíá coệ ng hiệệạ n nạy chíủ lạà
sạo chệá p cuủ ạ nhạu. ÔÔ ng việế t tớái việế t lui, việế t đệế n đoạạ n
huyệầ n quạn thíà khoệ ng việế t đừớạc nừũạ. Ai biệế t roũ huyệầ n
quạn nhíủ? [Trong] cạá c khíá coệ ng sừ chạệ n chíánh cuũ ng chạẳ ng
coá mạế y [ngừớài] biệế t roũ . ÔÔ ng bệà n hoủ i moệạ t viạ khíá coệ ng sừ
giạủ . ÔÔ ng khoệ ng biệế t [đoá ] lạà giạủ ; mạà bạủ n thạệ n oệ ng cuũ ng
khoệ ng hiệể u khíá coệ ng. Tuy nhiệệ n nệế u ngừớài tạ hoủ i mạà khíá
coệ ng sừ giạủ trạủ lớài khoệ ng đừớạc, thíà ngừớài tạ chạẳ ng phạủ i sệũ
biệế t viạ nạà y lạà giạủ ? Do vạệạ y viạ nạà y dạá m noá i lung tung, noá i
rạằ ng huyệầ n quạn nhạế t khiệế u ớủ trệệ n đạầ u choẫ tiệể u tiệệạ n.
Nghệ thạệạ t quạá khoệ i hạà i. Chừ viạ chớá coá cừớài, cuoế n sạá ch nạà y
đạũ xuạế t bạủ n ngoạà i xạũ hoệạ i roầ i. Vạệạ y cuũ ng noá i, sạá ch khíá coệ ng
hiệệạ n nạy đạũ ớủ mừác khoệ i hạà i đệế n thệế ; toệ i noá i rạằ ng chừ viạ
đoạ c nhừũng thừá đoá nạà o íách gíà; [chuá ng] voệ duạ ng, chíủ coá thệể
hạạ i ngừớài.
Cạá i gíà đừớạc goạ i lạà huyệầ n quạn thiệế t viạ? Ngừớài tạ khi
tu [ớủ giại đoạạ n] thệế giạn phạá p, khi tu đệế n trung tạầ ng trớủ
lệệ n, từác lạà khi tu đệế n cạá c tạầ ng cạo cuủ ạ thệế giạn phạá p, thíà
ngừớài tạ bạắ t đạầ u xuạế t nguyệệ n ạnh. ‘Nguyệệ n ạnh’ khạá c vớái
cạá i mạà chuá ng toệ i goạ i lạà ‘ạnh hạà i’. Anh hạà i rạế t bệá , nhạủ y nhoá t
lạă ng xạă ng vui nhoệạ n, rạế t nghiạch ngớạm. Nguyệệ n ạnh bạế t
đoệạ ng; [luá c] nguyệệ n thạầ n khoệ ng đệế n lạà m chuủ noá , [thíà] noá
ngoầ i ớủ đoá bạế t đoệạ ng, tạy kệế t ạế n, chạệ n xệế p bạằ ng ngoầ i trệệ n
[toạà ] sện. Nguyệệ n ạnh sinh xuạế t rạ tạạ i đạn điệầ n; ớủ [mừác]
cừạc vi quạn khi [noá ] bệá nhừ đạầ u kim cuũ ng coá thệể nhíàn
thạế y noá .
Ngoạà i rạ [toệ i] noá i roũ moệạ t vạế n đệầ nừũạ: đạn điệầ n chạệ n
chíánh [chíủ] coá moệạ t khoế i, ớủ viạ tríá buạ ng dừớái. Huyệệạ t hoệạ i ạệ m

Huyền quan thiết vị 167

trớủ lệệ n, nạằ m trong thạệ n thệể con ngừớài, từà buạ ng dừớái trớủ
xuoế ng, đoá chíánh lạà khoế i điệầ n ạế y. Rạế t nhiệầ u coệ ng, rạế t nhiệầ u
coệ ng nạă ng, rạế t nhiệầ u thừá thuạệạ t loạạ i, Phạá p thạệ n, nguyệệ n
ạnh, ạnh hạà i, rạế t nhiệầ u thệể sinh mệệạ nh, [chuá ng] đệầ u từà
khoế i điệầ n nạà y sinh rạ.
Quạá khừá coá moệạ t vạà i ngừớài tu Đạạ o giạủ ng vệầ thuyệế t
thừớạng đạn điệầ n, trung đạn điệầ n, hạạ đạn điệầ n; toệ i noá i
rạằ ng đoá lạà sại. [Hoạ ] cuũ ng noá i sừ phuạ cuủ ạ hoạ đạũ truyệầ n
[điệầ u nạà y] từà bạo nhiệệ u [niệệ n] đạạ i, trong sạá ch cuũ ng việế t
thệế . Toệ i noá i vớái moạ i ngừớài: nhừũng đoầ bạũ trạế u bạũ cạá m [voệ
duạ ng] thớài coể đạạ i đệầ u coá ; chừ viạ dạẫ u thạế y [chuá ng] đừớạc
truyệầ n thừàạ bạo nhiệệ u nạă m, nhừng chuá ng khoệ ng nhạế t
điạnh lạà đuá ng. Nhừũng tiệể u đạạ o thệế giạn vạẫ n luoệ n lừu
truyệầ n ớủ ngừớài thừớàng, nhừng hoạ tu khoệ ng [thạà nh] đừớạc,
khoệ ng lạà gíà cạủ . Hoạ goạ i chuá ng lạà thừớạng đạn điệầ n, trung
đạn điệầ n, hạạ đạn điệầ n; yá cuủ ạ hoạ lạà choẫ nạà o coá thệể sinh đạn
đệầ u lạà đạn điệầ n1. Đoá chạẳ ng khoệ i hạà i lạà gíà? ÝÝ niệệạ m ngừớài tạ
tạệạ p trung vạà o moệạ t điệể m, [sạu] moệạ t thớài giạn lạệ u, thíà coá
thệể sạủ n sinh moệạ t khoế i nạă ng lừớạng, [vạà ] kệế t đạn. Khoệ ng tin
thíà yá niệệạ m chừ viạ [đạăạ t] mạũ i tạạ i cạá nh tạy, giừũ nguyệệ n nhừ
thệế , [sạu] moệạ t thớài giạn lạệ u, noá sệũ kệế t đạn. Do đoá coá ngừớài
thạế y tíành huoế ng nạà y, bệà n noá i ‘voệ xừá bạế t đạn điệầ n’, nghệ lạạ i
cạà ng khoệ i hạà i hớn; nhạệạ n thừác cuủ ạ hoạ lạà kệế t đạn đừớạc từác
lạà đạn điệầ n. Thừạc rạ đoá lạà đạn nhừng khoệ ng phạủ i điệầ n;
chừ viạ noá i ‘voệ xừá bạế t “đạn”’ hoạăạ c thừớạng đạn, trung đạn,
hạạ đạn; noá i thệế thíà coà n đừớạc. Coà n cạá i điệầ n thạệạ t sừạ coá thệể
xuạế t sinh voệ soế Phạá p thíà chíủ coá moệạ t khoế i, chíánh lạà khoế i
điệầ n ớủ viạ tríá buạ ng dừớái. Nhừ vạệạ y thuyệế t vệầ thừớạng đạn
điệầ n, trung đạn điệầ n, hạạ đạn điệầ n lạà sại lạầ m. ÝÝ niệệạ m ngừớài
tạ đạăạ t tạạ i nới đạệ u, [quạ] moệạ t thớài giạn lạệ u, thíà sệũ kệế t đạn.
Nguyệệ n ạnh sinh rạ từà khoế i đạn điệầ n ớủ viạ tríá buạ ng
dừớái; dạầ n dạầ n to lớán lệệ n rạế t chạệạ m. Đệế n khi lớán bạằ ng quạủ
boá ng bạà n, thíà toạà n boệạ híành dạá ng thạệ n thệể đạũ coá thệể nhíàn
1 Đan điền: ruộng đan; điền → ruộng.
168 Huyền quan thiết vị
đừớạc roũ , mạắ t muũ i đệầ u đạũ híành thạà nh. Cuũ ng vạà o luá c
[nguyệệ n ạnh] lớán bạằ ng quạủ boá ng bạà n, sạá t cạạ nh thạệ n cuủ ạ
noá lạạ i coá moệạ t tiệể u bạà o troà n troà n đừớạc xuạế t sinh. Sạu khi
sinh rạ roầ i thíà tuyà thệo nguyệệ n ạnh lớán đệế n đạệ u, noá cuũ ng
lớán đệế n đoá . Đệế n khi nguyệệ n ạnh lớán đệế n chiệầ u cạo 4 thoế n,
thíà xuạế t hiệệạ n moệạ t cạá nh hoạ sện. Khi lớán đệế n chiệầ u cạo 5
đệế n 6 thoế n, cạá c cạá nh hoạ sện vệầ cớ bạủ n đạũ trừớủng thạà nh,
xuạế t hiệệạ n moệạ t tạầ ng hoạ sện; nguyệệ n ạnh rừạc rớũ ạá nh vạà ng
kim ngoầ i trệệ n đạà i hoạ sện sạắ c vạà ng ạế y, troệ ng rạế t đệạ p. Đoá
chíánh lạà [thạệ n] thệể kim cừớng bạế t hoạạ i; Phạệạ t giạ goạ i lạà
Phạệạ t thệể ; Đạạ o giạ goạ i lạà nguyệệ n ạnh.
Phạá p moệ n tu luyệệạ n chuá ng toệ i đệầ u tu luyệệạ n cạủ hại loạạ i
thạệ n thệể , [chuá ng] đệầ u cạầ n; bạủ n thệể cuũ ng cạầ n chuyệể n hoạá .
Moạ i ngừớài đệầ u biệế t, rạằ ng Phạệạ t thệể khoệ ng thệể hiệể n hiệệạ n
nới ngừớài thừớàng; doầ n hệế t sừác thíà coá thệể hiệể n hiệệạ n đừớạc
híành thạá i, [mạà ] duà ng mạắ t ngừớài thừớàng coá thệể nhíàn thạế y
quạng ạủ nh cuủ ạ noá . Coà n thạệ n thệể nạà y, sạu khi trạủ i quạ
chuyệể n hoạá , thíà ớủ nới ngừớài thừớàng [noá ] gioế ng vớái [thạệ n
thệể ] ngừớài thừớàng; ngừớài thừớàng nhíàn khoệ ng rạ [choẫ
khạá c biệệạ t]; noá coà n coá thệể đi xuyệệ n quạ cạá c khoệ ng giạn. Khi
nguyệệ n ạnh lớán đệế n chiệầ u cạo 4 đệế n 5 thoế n, thíà khíá bạà o
cuũ ng đạũ lớán đệế n chiệầ u cạo ạế y; noá gioế ng nhừ voủ cuủ ạ khíá
cạầ u, trong suoế t. Nguyệệ n ạnh vạẫ n ngoầ i đạủ toạạ bạế t đoệạ ng. Khi
lớán đệế n ngạầ n ạế y, khíá bạà o kiạ cạầ n rớài khoủ i đạn điệầ n, noá đạũ
[đừớạc] sinh rạ xong, [víá nhừ] dừạ chíán cuoế ng ruạ ng, do đoá
[noá ] sệũ thạă ng lệệ n. Quạá tríành thạă ng lệệ n lạà moệạ t quạá tríành voệ
cuà ng chạệạ m, nhừng hạà ng ngạà y coá thệể [nhạệạ n] thạế y noá đạng
di đoệạ ng. [Noá ] chạầ m chạệạ m di đoệạ ng lệệ n, thạă ng lệệ n trệệ n.
Chuá ng tạ quạn sạá t thạệạ t kyũ sệũ cạủ m giạá c đừớạc sừạ toầ n tạạ i cuủ ạ
noá .
Khi thạă ng đệế n viạ tríá huyệệạ t đạủ n trung cuủ ạ ngừớài [tu
luyệệạ n], noá cạầ n ớủ tạạ i viạ tríá đoá moệạ t giại đoạạ n thớài giạn. Bớủi
víà nhừũng tinh hoạ cuủ ạ [thạệ n] thệể ngừớài, coá rạế t nhiệầ u thừá
(quạủ tim cuũ ng nạằ m tạạ i đạệ y) đệầ u cạầ n híành thạà nh nệệ n moệạ t

Huyền quan thiết vị 169

boệạ ớủ trong khíá bạà o nạà y. Nhừũng [chạế t] tinh hoạ cạầ n boể
sung vạà o cho khíá bạà o. Quạ moệạ t giại đoạạ n thớài giạn, noá lạạ i
bạắ t đạầ u thạă ng lệệ n. Đệế n luá c đi quạ coể cuủ ạ ngừớài [tu luyệệạ n],
thíà cạủ m thạế y rạế t nghệạ t thớủ, gioế ng nhừ cạá c huyệế t quạủ n đệầ u
biạ kệạ p lạạ i, sừng lệệ n rạế t khoá chiạu; noá sệũ nhừ thệế trong
khoạủ ng moệạ t hại ngạà y lạà hệế t. Roầ i noá tớái đíủnh đạầ u; chuá ng
toệ i goạ i lạà lệệ n [tớái] nệệ hoạà n. Noá i lạà tớái nệệ hoạà n, kyà thừạc noá
đạũ to đệế n cớũ toạà n boệạ đạầ u cuủ ạ chừ viạ; chừ viạ sệũ cạủ m thạế y
đạầ u nạũ o sừng lệệ n. Bớủi víà nệệ hoạà n lạà moệạ t vuà ng hệế t sừác
thện choế t cuủ ạ sinh mệệạ nh con ngừớài, noá cuũ ng cạầ n híành
thạà nh nhừũng thừá tinh hoạ tạạ i nới nạà y. Sạu đoá noá sệũ từà
đừớàng thoệ ng đạạ o cuủ ạ thiệệ n muạ c mạà doầ n ệá p rạ ngoạà i; cạủ m
nhạệạ n đừớạc rạế t lạà khoá chiạu. Sừng lệệ n lạà m thiệệ n muạ c rạế t
đạu, huyệệạ t thạá i dừớng cuũ ng sừng lệệ n, [vạà ] mạắ t cuũ ng hoũ m
vạà o trong; liệệ n tuạ c nhừ thệế cho đệế n khi noá doầ n ệá p rạ hạẳ n
ngoạà i, vạà lạệạ p từác trệo [lớ lừủng] ớủ trừớác trạá n; nhừ vạệạ y
đừớạc goạ i lạà ‘huyệầ n quạn thiệế t viạ’, đừớạc trệo tạạ i choẫ nạà y.
Ngừớài đạũ khại mớủ thiệệ n muạ c, đệế n luá c nạà y khoệ ng nhíàn
đừớạc nừũạ. Víà [trong] tu luyệệạ n cuủ ạ Phạệạ t giạ vạà Đạạ o giạ,
muoế n đệể nhừũng thừá trong huyệầ n quạn [đừớạc] híành thạà nh
nhạnh nhạế t, nệệ n cừủạ kiạ khoệ ng mớủ. Phíáạ trừớác coá hại
cạá nh cừủạ lớán, phíáạ sạu coá hại cạá nh cừủạ, [chuá ng] đệầ u đoá ng
lạạ i; gioế ng nhừ cừủạ lớán cuủ ạ Thiệệ n An Moệ n ớủ Bạắ c Kinh, hại
bệệ n moẫ i bệệ n coá hại cạá nh cừủạ lớán. Víà đệể chuá ng [đừớạc] híành
thạà nh vạà boể sung nhạnh nhạế t, nệệ n cừủạ khoệ ng mớủ khi
khoệ ng gạăạ p tíành huoế ng hệế t sừác đạăạ c thuà ; [ngừớài] coá thiệệ n
muạ c voế n coá thệể nhíàn đừớạc, thíà đệế n bừớác nạà y khoệ ng nhíàn
đừớạc nừũạ, khoệ ng cho nhíàn. Noá trệo ớủ nới ạế y coá muạ c đíách
đệể lạà m gíà? Bớủi víà trạă m mạạ ch cuủ ạ thạệ n thệể chuá ng tạ giạo
hoệạ i tạạ i nới ạế y; vạà o luá c nạà y trạă m mạạ ch đệầ u đi quạ huyệầ n
quạn quạnh thạà nh moệạ t voà ng [roầ i] đi rạ; đệầ u phạủ i đi [quạ]
huyệầ n quạn; muạ c đíách lạà ớủ trong huyệầ n quạn đạăạ t lệệ n moệạ t
cớ sớủ nừũạ, híành thạà nh moệạ t hệệạ thoế ng cạá c thừá. Bớủi víà [thạệ n]
thệể ngừớài chíánh lạà tiệể u vuũ truạ , noá sệũ híành thạà nh moệạ t tiệể u

170 Huyền quan thiết vị

thệế giớái; toạà n boệạ nhừũng thừá tinh hoạ cuủ ạ [thạệ n] thệể ngừớài
đệầ u híành thạà nh trong nạà y. Tuy nhiệệ n noá chíủ híành thạà nh
moệạ t boệạ thiệế t biạ, chừạ thệể hoạà n toạà n vạệạ n duạ ng đừớạc.
[Trong] tu luyệệạ n cuủ ạ Kyà Moệ n coệ ng phạá p, huyệầ n quạn
vạẫ n mớủ. Huyệầ n quạn [đừớạc] phoá ng xuạế t rạ xong, [noá ] lạà
híành oế ng thạẳ ng, roầ i dạầ n dạầ n biệế n thạà nh troà n; do vạệạ y cừủạ
hại bệệ n cuủ ạ noá đệầ u mớủ. Víà Kyà Moệ n coệ ng phạá p khoệ ng tu
Phạệạ t cuũ ng khoệ ng tu Đạạ o, nệệ n từạ míành bạủ o hoệạ lạế y míành. Sừ
phuạ trong Phạệạ t giạ vạà Đạạ o giạ coá rạế t nhiệầ u, đệầ u coá thệể bạủ o
hoệạ chừ viạ; chừ viạ khoệ ng cạầ n [coá khạủ nạă ng] nhíàn, vạà cuũ ng
khoệ ng xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ gíà. Nhừng [ớủ] Kyà Moệ n coệ ng phạá p
[lạà m] thệế khoệ ng đừớạc, hoạ cạầ n từạ bạủ o hoệạ míành; do đoá hoạ
cạầ n duy tríà khạủ nạă ng nhíàn. Nhừng luá c nạà y thiệệ n muạ c nhíàn
cạá c thừá, đệầ u gioế ng nhừ nhíàn quạ moệạ t oế ng kíánh việẫ n voạ ng.
Sạu khi [moệạ t] boệạ cạá c thừá [đừớạc] híành thạà nh xong, khoạủ ng
moệạ t thạá ng thíà [noá ] bạắ t đạầ u quạy lạạ i. Quạy vạà o trong đạầ u
xong roầ i, goạ i lạà ‘huyệầ n quạn hoạá n viạ’.
Khi quạy vạà o cuũ ng sừng rạế t khoá chiạu, sạu đoá [noá ] doầ n
ệá p rạ ớủ huyệệạ t ngoạ c chạể m cuủ ạ ngừớài [tu luyệệạ n]. Cạủ m giạá c
doầ n ệá p rạ cuũ ng rạế t lạà khoá chiạu, gioế ng nhừ đạầ u nừát mớủ rạ;
lạệạ p từác xuạế t rạ ngạy, noá xuạế t rạ thíà lạệạ p từác cạủ m giạá c nhệạ
hạẳ n đi. Sạu khi xuạế t rạ, noá trệo ớủ khoệ ng giạn rạế t thạệ m
[sạệ u], trong híành thừác thạệ n thệể toầ n tạạ i ớủ khoệ ng giạn rạế t
thạệ m [sạệ u]; do đoá [ngừớài tu luyệệạ n] khi nguủ khoệ ng goế i
[đệà ] lệệ n noá . Nhừng coá moệạ t điệể m: khi huyệầ n quạn thiệế t viạ
lạầ n thừá nhạế t thíà trừớác mạắ t coá cạủ m giạá c, tuy rạằ ng noá ớủ tạạ i
khoệ ng giạn khạá c, nhừng vạẫ n cừá cạủ m thạế y trừớác mạắ t mớà
mớà, gioế ng hệệạ t nhừ coá cạá i gíà đoá đạng chệ chạắ n, khoệ ng
đừớạc thoạủ i mạá i lạắ m. Bớủi víà ngoạ c chạể m lạà moệạ t đạạ i quạn 1
rạế t thện choế t, ớủ phíáạ sạu cuũ ng cạầ n híành thạà nh moệạ t boệạ cạá c
thừá; roầ i noá lạạ i bạắ t đạầ u quạy lạạ i. Huyệầ n quạn nhạế t khiệế u ạế y
thừạc rạ khoệ ng phạủ i lạà nhạế t khiệế u, [mạà ] noá cạầ n hoạá n viạ
nhiệầ u lạầ n; noá quạy vạà o đệế n nệệ hoạà n roầ i lạạ i bạắ t đạầ u giạá ng
1 Đại quan: cửa lớn, ở đây huyệt ngọc chẩm được tính là một quan.
Huyền quan thiết vị 171
hạạ xuoế ng, ớủ trong thạệ n giạá ng hạạ xuoế ng, [giạá ng hạạ ] moệạ t
mạạ ch cho đệế n huyệệạ t mệệạ nh moệ n. Tạạ i huyệệạ t mệệạ nh moệ n noá
lạạ i phoá ng xuạế t rạ.
Mệệạ nh moệ n cuủ ạ con ngừớài lạà moệạ t đạạ i khiệế u chuủ yệế u
cừạc kyà thện choế t. Đạạ o giạ goạ i lạà ‘khiệế u’, chuá ng toệ i goạ i lạà
‘quạn’. Đạạ i quạn chuủ yệế u nạà y, thừạc sừạ lạà cừủạ sạắ t, voệ soế
tạầ ng cừủạ sạắ t. Moạ i ngừớài đạũ biệế t rạằ ng thạệ n thệể coá nhiệầ u
tạầ ng, cạá c tệế bạà o nhuạ c thệể cuủ ạ chuá ng tạ hiệệạ n nạy lạà moệạ t
tạầ ng, cạá c phạệ n từủ bệệ n trong lạà moệạ t tạầ ng; nguyệệ n từủ,
proton, điệệạ n từủ, [cạá c lạạ p từủ] nhoủ voệ hạạ n, nhoủ voệ hạạ n, nhoủ
voệ hạạ n, cho đệế n cạá c lạạ p từủ cừạc tiệể u, moẫ i moệạ t diệệạ n đệầ u
[thiệế t] lạệạ p moệạ t tạầ ng cừủạ. Do vạệạ y coá rạế t nhiệầ u nhừũng coệ ng
nạă ng, rạế t nhiệầ u nhừũng thừá thuạệạ t loạạ i, đệầ u biạ khoạá ớủ trong
cừủạ moẫ i tạầ ng. Cạá c coệ ng phạá p khạá c luyệệạ n đạn, đệế n luá c đạn
cạầ n noể tung, đạầ u tiệệ n cạầ n chạế n [đoệạ ng] mớủ mệệạ nh moệ n;
nệế u noá chạẳ ng đừớạc chạế n [đoệạ ng] mớủ rạ, coệ ng nạă ng sệũ
khoệ ng phoá ng thíách đừớạc. Tạạ i huyệệạ t mệệạ nh moệ n huyệầ n
quạn híành thạà nh xong moệạ t boệạ cạá c thừá ạế y, noá lạạ i tiệế n vạà o
[thạệ n thệể ]. Sạu khi tiệế n vạà o noá sệũ bạắ t đạầ u quạy trớủ lạạ i choẫ
buạ ng dừớái; goạ i lạà ‘huyệầ n quạn quy viạ’.
Sạu khi quy viạ, [huyệầ n quạn] khoệ ng trớủ vệầ choẫ bạn
đạầ u. Luá c nạà y nguyệệ n ạnh đạũ lớán lạắ m roầ i; khíá bạà o sệũ phuủ
truà m lệệ n nguyệệ n ạnh, bạo [boạ c] lạế y nguyệệ n ạnh. [Khi]
nguyệệ n ạnh lớán lệệ n, noá cuũ ng lớán lệệ n thệo. Thoệ ng thừớàng
luá c nguyệệ n ạnh [cuủ ạ] Đạạ o giạ lớán đệế n cớũ đừáạ trệủ 6~7
tuoể i, thíà cho phệá p noá rớài [thạệ n] thệể , goạ i lạà ‘nguyệệ n ạnh
xuạế t thệế ’. Víà nguyệệ n thạầ n cuủ ạ ngừớài [tu luyệệạ n] lạà m chuủ noá ,
noá sệũ coá thệể xuạế t rạ hoạạ t đoệạ ng. Thạệ n thệể cuủ ạ ngừớài [tu
luyệệạ n] điạnh tạạ i choẫ kiạ bạế t đoệạ ng, nguyệệ n thạầ n xuạế t rạ.
Thoệ ng thừớàng khi nguyệệ n ạnh [cuủ ạ] Phạệạ t giạ tu luyệệạ n đệế n
cớũ cuủ ạ bạủ n thạệ n [ngừớài tu luyệệạ n] thíà khoệ ng coà n nguy
hiệể m gíà nừũạ. Thoệ ng thừớàng đệế n luá c ạế y cho phệá p noá rớài
[thạệ n] thệể , ly khại khoủ i thạệ n thệể , coá thệể xuạế t lại. Khi nạà y
nguyệệ n ạnh đạũ to lớán nhừ bạủ n thạệ n [ngừớài tu luyệệạ n], cạá i

172 Huyền quan thiết vị

boạ c cuũ ng lớán [nhừ thệế ]; cạá i boạ c ạế y đạũ nớủ rạ ngoạà i [thạệ n]
thệể roầ i, [đoá ] chíánh lạà huyệầ n quạn. Bớủi víà nguyệệ n ạnh đạũ
lớán nhừớàng ạế y, tạế t nhiệệ n [huyệầ n quạn] cuũ ng nớủ lớán rạ
ngoạà i [thạệ n] thệể .
Chừ viạ coá thệể đạũ thạế y híành từớạng Phạệạ t trong chuà ạ,
thạế y rạằ ng híành từớạng Phạệạ t đệầ u ớủ trong moệạ t voà ng troà n,
nhạế t lạà nhừũng bừác hoạạ híành từớạng Phạệạ t, đệầ u coá cạá i voà ng
ạế y, [vạà ] oệ ng Phạệạ t ngoầ i trong đoá . Rạế t nhiệầ u híành từớạng
Phạệạ t đệầ u nhừ thệế , nhạế t lạà nhừũng bừác hoạạ híành từớạng
Phạệạ t tạạ i cạá c chuà ạ coể , đệầ u nhừ vạệạ y cạủ . Víà sạo ngoầ i trong
voà ng troà n, khoệ ng ại [giạủ i] noá i roũ rạà ng cạủ . Toệ i noá i vớái moạ i
ngừớài rạằ ng, [noá ] chíánh lạà huyệầ n quạn. Nhừng luá c nạà y noá
đạũ khoệ ng coà n đừớạc goạ i lạà ‘huyệầ n quạn’ nừũạ, goạ i lạà ‘thệế
giớái’; nhừng chừạ coá thệể thừạc sừạ goạ i lạà thệế giớái đừớạc. Noá
mớái chíủ coá moệạ t boệạ cạá c thiệế t biạ kiạ thoệ i; gioế ng nhừ nhạà
mạá y chuá ng tạ coá moệạ t boệạ cạá c thiệế t biạ, nhừng chừạ coá khạủ
nạă ng sạủ n xuạế t; cạầ n coá nguoầ n nạă ng lừớạng, coá nguyệệ n liệệạ u
roầ i mớái coá thệể sạủ n xuạế t. Mạế y nạă m trừớác coá nhiệầ u ngừớài tu
luyệệạ n noá i: ‘Toệ i [coá ] coệ ng cạo hớn Boầ Tạá t, toệ i [coá ] coệ ng cạo
hớn Phạệạ t’, ngừớài khạá c nghệ vạệạ y thạế y huyệầ n [hoạăạ c] lạắ m. Kyà
thừạc hoạ noá i khoệ ng huyệầ n [hoạăạ c] chuá t nạà o; tu luyệệạ n [ớủ]
thệế giạn coệ ng thừạc sừạ đạạ t rạế t cạo.
Víà sạo xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nạà y, tu thạà nh roầ i coà n cạo
hớn Phạệạ t khoệ ng? Khoệ ng thệể lyá giạủ i trệệ n bệầ mạăạ t nhừ thệế
đừớạc; coệ ng cuủ ạ hoạ thạệạ t sừạ rạế t cạo. Bớủi víà sạu khi hoạ tu lệệ n
đệế n tạầ ng rạế t cạo, roầ i đạạ t đệế n luá c khại coệ ng khại ngoệạ cuủ ạ
míành, thíà coệ ng thừạc sừạ rạế t cạo. Đuá ng vạà o thớài điệể m ngạy
trừớác khi hoạ khại coệ ng khại ngoệạ , thíà giuá p hoạ bệủ tạá m phạầ n
mừớài coệ ng cuủ ạ bạủ n thạệ n hoạ xuoế ng, ngạy cạủ tiệệ u chuạể n
tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ cuũ ng cạắ t xuoế ng. Duà ng nạă ng lừớạng ạế y mạà
boể sung cho thệế giớái cuủ ạ hoạ , thệế giớái cuủ ạ bạủ n thạệ n hoạ . Moạ i
ngừớài đạũ biệế t rạằ ng, coệ ng cuủ ạ ngừớài tu luyệệạ n, đạăạ c biệệạ t lạà
nhừũng thừá thệệ m lệệ n choẫ tiệệ u chuạể n tạệ m tíánh, lạà [trạủ i quạ]
voệ soế khoể [nạạ n] moệạ t đớài, tạạ i hoạà n cạủ nh giạn khoể mạà ‘mạ

Huyền quan thiết vị 173

luyệệạ n’, mạà tu luyệệạ n xuạế t lại, nệệ n noá cừạc kyà trạệ n quyá ; lạế y rạ
tạá m phạầ n mừớài nhừũng thừá trạệ n quyá nhừ thệế mạà boể sung
cho thệế giớái cuủ ạ hoạ . Do vạệạ y khi tu thạà nh trong từớng lại,
[hoạ ] muoế n gíà giớ tạy lạệạ p từác đừớạc ngạy, cạầ n gíà coá nạế y,
muoế n lạà m gíà thíà lạà m đừớạc nạế y, trong thệế giớái cuủ ạ hoạ cạá i gíà
cuũ ng coá . Đoá lạà uy đừác cuủ ạ hoạ , bạủ n thạệ n kinh quạ chiạu khoể
mạà tu xuạế t rạ đừớạc.
Chuủ ng nạă ng lừớạng nạà y cuủ ạ hoạ coá thệể tuyà yá biệế n hoạá
cạá c thừá. Do đoá Phạệạ t mong muoế n gíà, muoế n ạă n gíà, [muoế n]
thừớủng ngoạạ n gíà, thíà đệầ u coá điệầ u đoá . Đạệ y lạà [điệầ u] bạủ n
thạệ n hoạ tu xuạế t lại đừớạc; chíánh lạà ‘Phạệạ t viạ’; khoệ ng coá
nhừũng thừá ạế y thíà hoạ tu khoệ ng thạà nh đừớạc. Luá c bạế y giớà,
mớái xừáng lạà thệế giớái cuủ ạ bạủ n thạệ n míành; nhừng hoạ chíủ
coà n lạạ i hại phạầ n mừớài coệ ng đệể đệế n việệ n mạũ n, đạắ c Đạạ o.
Tuy rạằ ng chíủ coà n lạạ i hại phạầ n mừớài, nhừng thạệ n thệể cuủ ạ
hoạ khoệ ng [coà n biạ] khoạá ; hoạăạ c giạủ khoệ ng mạng thệo thạệ n
thệể , hoạăạ c giạủ mạng thệo thạệ n thệể , nhừng thạệ n thệể đạũ
đừớạc chuyệể n hoạá [bạằ ng] vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng roầ i; luá c
ạế y hoạ đạạ i hiệể n thạầ n thoệ ng, uy lừạc voệ tyủ. Coà n khi tu luyệệạ n
tạạ i nới ngừớài thừớàng thoệ ng thừớàng mạng thệo khoạá ,
khoệ ng coá bạủ n sừạ gíà lớán; coệ ng cạo đệế n mạế y cuũ ng chiạu hạạ n
chệế ; hiệệạ n nạy khoệ ng thệế nừũạ.

174 Huyền quan thiết vị

 Bài giảng thứ năm
Đồ hình Pháp Luân
Kyá hiệệạ u cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng tạ lạà Phạá p
Luạệ n. Ngừớài coá coệ ng nạă ng, coá thệể nhíàn thạế y Phạá p Luạệ n
nạà y đạng xoạy chuyệể n. Chiệế c huy hiệệạ u nhoủ Phạá p Luạệ n nạà y
cuủ ạ chuá ng tạ cuũ ng nhừ thệế , noá đạng xoạy chuyệể n. Chuá ng
tạ chiệể u thệo đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ truạ , đệể chíủ
đạạ o sừạ tu luyệệạ n cuủ ạ míành, chiệể u thệo nguyệệ n lyá diệẫ n hoạá
cuủ ạ vuũ truạ mạà luyệệạ n; do đoá coệ ng mạà chuá ng tạ luyệệạ n đừớạc
cuũ ng rạế t lớán. Thệo moệạ t yá nghíũạ nạà o đoá mạà giạủ ng, đoầ híành
Phạá p Luạệ n nạà y lạà [híành] ạủ nh thu nhoủ cuủ ạ vuũ truạ . Phạệạ t giạ
coi thệế giớái mừớài phừớng nhừ moệạ t khạá i niệệạ m [vệầ ] vuũ truạ ,
boế n mạăạ t tạá m phừớng, tạá m phừớng viạ; coá thệể coá ngừớài coá
thệể nhíàn thạế y toầ n tạạ i trệệ n dừớái cuủ ạ noá {Phạá p Luạệ n} moệạ t
coệ ng truạ , nhừ vạệạ y vớái trệệ n dừớái đừớạc thệệ m vạà o thíà [noá ]
chíánh lạà thệế giớái mừớài phừớng, cạế u thạà nh nệệ n vuũ truạ nạà y,
đạạ i biệể u cho vuũ truạ noá i chung mạà Phạệạ t giạ nhíàn nhạệạ n.
Tạế t nhiệệ n trong vuũ truạ nạà y coá voệ soế thiệệ n hạà , bạo goầ m
cạủ hệệạ Ngạệ n Hạà cuủ ạ chuá ng tạ trong đoá . Toạà n boệạ vuũ truạ đạng
vạệạ n đoệạ ng, tạế t cạủ cạá c thiệệ n hạà trong toạà n boệạ vuũ truạ cuũ ng
đạng vạệạ n đoệạ ng; do đoá cạá c thạá i cừạc vạà phuà [hiệệạ u] chừũ 卍
nhoủ ớủ trong đoầ híành nạà y cuũ ng đạng xoạy chuyệể n, toạà n boệạ
Phạá p Luạệ n cuũ ng đạng xoạy chuyệể n, hớn nừũạ phuà [hiệệạ u]
chừũ 卍 lớán ớủ giừũạ cuũ ng đạng xoạy chuyệể n. Thệo moệạ t yá
nghíũạ nạà o đoá mạà giạủ ng, noá từớạng trừng cho hệệạ Ngạệ n Hạà
cuủ ạ chuá ng tạ; đoầ ng thớài víà chuá ng tạ lạà Phạệạ t giạ, nệệ n trung
tạệ m lạà phuà hiệệạ u cuủ ạ Phạệạ t giạ; nhíàn bệầ mạăạ t lạà nhừ vạệạ y. Tạế t
cạủ cạá c vạệạ t chạế t khạá c nhạu đệầ u coá híành thừác toầ n tạạ i ớủ [cạá c]
khoệ ng giạn khạá c, tạạ i [cạá c] khoệ ng giạn khạá c đệầ u coá híành
thừác toầ n tạạ i vạà moệạ t quạá tríành diệẫ n hoạá cừạc kyà phong phuá
vạà cừạc kyà phừác tạạ p. Đoầ híành Phạá p Luạệ n nạà y lạà [híành] ạủ nh

Đồ hình Pháp Luân 175

thu nhoủ cuủ ạ vuũ truạ , tạạ i từàng khoệ ng giạn khạá c Noá cuũ ng coá
híành thừác toầ n tạạ i vạà quạá tríành diệẫ n hoạá cuủ ạ míành, vạệạ y nệệ n
toệ i goạ i [đoá ] lạà moệạ t thệế giớái.
Khi xoạy chuyệể n thệo chiệầ u kim đoầ ng hoầ thíà Phạá p
Luạệ n coá thệể từạ đoệạ ng hạế p thuạ nạă ng lừớạng vuũ truạ ; khi xoạy
chuyệể n ngừớạc chiệầ u kim đoầ ng hoầ thíà [noá ] coá thệể phạá t
phoá ng nạă ng lừớạng. Xoạá y vạà o (thuạệạ n chiệầ u kim đoầ ng hoầ )
đoệạ bạủ n thạệ n, xoạá y rạ (ngừớạc chiệầ u kim đoầ ng hoầ ) đoệạ nhạệ n;
[đoá ] lạà moệạ t đạăạ c điệể m cuủ ạ coệ ng phạá p chuá ng tạ. Coá ngừớài
noá i: ‘Chuá ng tạ lạà Phạệạ t giạ, víà sạo coà n coá thạá i cừạc? Thạá i cừạc
ạế y phạủ i chạă ng lạà Đạạ o giạ?’ Bớủi víà coệ ng cuủ ạ chuá ng tạ luyệệạ n
đừớạc rạế t lớán; [điệầ u] luyệệạ n đừớạc từớng đừớng vớái cạủ vuũ
truạ . Nhừ vạệạ y moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, trong vuũ truạ nạà y coá
hại ‘giạ’ lớán lạà Phạệạ t giạ vạà Đạạ o giạ, loạạ i trừà đi bạế t kyà ‘giạ’
nạà o cuũ ng khoệ ng cạế u thạà nh nệệ n vuũ truạ hoạà n chíủnh đừớạc,
khoệ ng thệể noá i lạà vuũ truạ hoạà n chíủnh đừớạc; do đoá chuá ng tạ
ớủ đạệ y cuũ ng coá nhừũng điệầ u trong Đạạ o giạ. Coá ngừớài giạủ ng:
‘Nhừng khoệ ng phạủ i chíủ coá Đạạ o giạ, coà n coá nhừũng [moệ n]
nhừ Cớ Đoế c giạá o, Nho giạá o, vạà nhừũng [toệ n] giạá o khạá c nừũạ’.
Toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng, Nho giạá o khi tu luyệệạ n đệế n tạầ ng
cừạc cạo, noá quy vệầ Đạạ o giạ; coà n ớủ phừớng Tạệ y coá rạế t
nhiệầ u toệ n giạá o sạu khi tu lệệ n cạo tạầ ng, chuá ng quy vệầ Phạệạ t
giạ, chuá ng thuoệạ c vệầ cuà ng moệạ t thệể hệệạ bệệ n Phạệạ t giạ. Đoá lạà
hại thệể hệệạ lớán.
Vạệạ y tạạ i sạo thạá i cừạc đoầ [híành] vừàạ coá hại cạá i trệệ n đoủ
dừớái xạnh lạm, vừàạ coá hại cạá i trệệ n đoủ dừớái đện? Thệo choẫ
hiệể u thoệ ng thừớàng cuủ ạ chuá ng tạ, thạá i cừạc lạà do hại chuủ ng
vạệạ t chạế t đện vạà trạắ ng cạế u thạà nh, [ạế y lạà ] khíá ạệ m vạà khíá
dừớng. Đoá lạà nhạệạ n thừác đừáng tạạ i tạầ ng rạế t noệ ng [cạạ n] mạà
xệá t; tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c nhạu coá cạá c hiệể n thiạ [tạạ i]
khoệ ng giạn khạá c nhạu. Hiệể n thiạ tạạ i tạầ ng cạo nhạế t, thíà mạà u
sạắ c cuủ ạ noá chíánh lạà nhừ thệế . Đạạ o [giạ] mạà chuá ng tạ vạẫ n
thừớàng biệế t đệế n chíánh lạà [coá thạá i cừạc đoầ ] coá mạà u sạắ c trệệ n
đoủ dừớái đện. [Toệ i] lạế y moệạ t thíá duạ , moệạ t soế ngừớài trong

176 Đồ hình Pháp Luân

chuá ng tạ đạũ khại thiệệ n muạ c, phạá t hiệệạ n rạằ ng duà ng mạắ t
nhíàn thíà thạế y [vạệạ t] mạà u đoủ , [nhừng] tạạ i khoệ ng giạn chíủ sại
khạá c moệạ t tạầ ng mạà nhíàn thíà noá lạà mạà u xạnh luạ c. Cạá i [vạệạ t]
mạà u vạà ng kim nạà y ớủ trong khoệ ng giạn khạá c lạạ i thạế y lạà
mạà u tíám; noá coá sừạ từớng phạủ n sại biệệạ t nhừ thệế ; từác lạà
mạà u sạắ c tạạ i cạá c khoệ ng giạn khạá c nhạu cuũ ng coá sừạ thạy đoể i
khạá c nhạu. Thạá i cừạc trệệ n đoủ dừớái xạnh lạm lạà thuoệạ c vệầ
Tiệệ n Thiệệ n Đạạ i Đạạ o, bạo goầ m phạá p moệ n tu luyệệạ n Kyà Moệ n.
Phuà [hiệệạ u] chừũ 卍 tạạ i boế n [bệệ n] mạăạ t lạà Phạệạ t giạ; chuá ng
gioế ng vớái [phuà hiệệạ u] ớủ giừũạ; đệầ u lạà Phạệạ t giạ. Mạà u sạắ c cuủ ạ
Phạá p Luạệ n nạà y troệ ng rạế t từới sạá ng, chuá ng toệ i lạế y noá lạà m
kyá hiệệạ u cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p.
Moạ i ngừớài chuá ng tạ thoệ ng quạ thiệệ n muạ c nhíàn thạế y
Phạá p Luạệ n nạà y khoệ ng nhạế t điạnh coá mạà u sạắ c nhừ vạệạ y; mạà u
nệầ n nạà y thạy đoể i, nhừng mạẫ u híành khoệ ng thạy đoể i. Khi
Phạá p Luạệ n mạà toệ i cạế p cho chừ viạ ớủ viạ tríá buạ ng dừớái đạng
xoạy chuyệể n, thiệệ n muạ c cuủ ạ chừ viạ nhíàn đừớạc [noá ], coá thệể
[lạà ] đoủ , coá thệể lạà tíám, coá thệể lạà xạnh luạ c; cuũ ng coá thệể lạà voệ
sạắ c. Đoủ dạ-cạm vạà ng luạ c luạ c-lạm lạm tíám, mạà u nệầ n cuủ ạ noá
khoệ ng ngừàng đoể i mạà u nhừ thệế ; do đoá điệầ u chừ viạ nhíàn
thạế y đừớạc coá thệể coá cạá c mạà u sạắ c khạá c; nhừng mạà u sạắ c
cuủ ạ mạẫ u híành phuà [hiệệạ u] chừũ 卍 vạà thạá i cừạc ớủ bệệ n trong
khoệ ng thạy đoể i. Chuá ng toệ i nhạệạ n thạế y mạà u nệầ n nạà y cuủ ạ
mạẫ u híành rạế t đệạ p mạắ t, nệệ n chuá ng toệ i lạế y noá coế điạnh lạạ i
[nhừ thệế ]. Ngừớài coá coệ ng nạă ng coá thệể thạế u quạ tạầ ng
khoệ ng giạn nạà y mạà thạế y đừớạc rạế t nhiệầ u điệầ u.
Coá ngừớài noá i: ‘Phuà [hiệệạ u] chừũ 卍 nạà y troệ ng rạế t gioế ng
nhừ thừá cuủ ạ Hitlệr’. [Toệ i] noá i vớái moạ i ngừớài rạằ ng phuà hiệệạ u
nạà y bạủ n thạệ n noá khoệ ng coá khạá i niệệạ m giại cạế p nạà o hệế t. Coá
ngừớài noá i: ‘Nệế u goá c nạà y mạà quạy hừớáng nghiệệ ng phíáạ kiạ
thíà đuá ng lạà thừá cuủ ạ Hitlệr’. Khoệ ng phạủ i nhừ thệế , noá xoạy
chuyệể n cạủ hại phíáạ. Xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i chuá ng tạ đạũ biệế t đệế n
mạẫ u híành nạà y moệạ t cạá ch roệạ ng rạũ i từà 2500 nạă m trừớác đạệ y,
từà thớài đạạ i Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ biệế t đệế n noá . Hitlệr lạà vạà o

Đồ hình Pháp Luân 177

thớài Chiệế n trạnh thệế giớái lạầ n thừá hại tíánh đệế n nạy mớái coá
mạế y chuạ c nạă m; oệ ng tạ đạũ troệạ m lạế y noá đệể duà ng. Tuy nhiệệ n
mạà u sạắ c cuủ ạ noá khạá c vớái cuủ ạ chuá ng tạ; noá mạà u đện; hớn
nừũạ noá hừớáng đạầ u nhoạ n lệệ n trệệ n, đệể đừáng, duà ng đừáng
nhừ thệế . Vệầ Phạá p Luạệ n nạà y [toệ i] chíủ giạủ ng đệế n đạệ y thoệ i,
chuá ng toệ i chíủ giạủ ng đệế n híành thừác bệệ n ngoạà i cuủ ạ noá thoệ i.
Vạệạ y phuà [hiệệạ u] chừũ 卍 trong Phạệạ t giạ chuá ng tạ [biệể u]
thiạ điệầ u gíà? Coá ngừớài noá i lạà cạá t từớàng nhừ yá ; đoá lạà cạá ch
giạủ i thíách ớủ ngừớài thừớàng. Toệ i noá i vớái chừ viạ rạằ ng, phuà
[hiệệạ u] chừũ 卍 lạà tiệệ u chíá cuủ ạ tạầ ng cạá c Phạệạ t; chíủ đạạ t đệế n
tạầ ng cuủ ạ Phạệạ t mớái coá . Boầ Tạá t, Lạ Hạá n khoệ ng coá ; tuy nhiệệ n
Đạạ i Boầ Tạá t, từá Đạạ i Boầ Tạá t đệầ u coá . Chuá ng toệ i thạế y rạằ ng
nhừũng Đạạ i Boầ Tạá t nạà y đạũ vừớạt xạ khoủ i tạầ ng cuủ ạ Phạệạ t
thoệ ng thừớàng, thạệạ m chíá cạo hớn cạủ Nhừ Lại. Chừ Phạệạ t
vừớạt quạá tạầ ng Nhừ Lại coá nhiệầ u đệế n mừác khoệ ng đệế m
đừớạc. Nhừ Lại chíủ coá moệạ t phuà [hiệệạ u] chừũ 卍, đạạ t đệế n tạầ ng
Nhừ Lại trớủ lệệ n, phuà [hiệệạ u] chừũ 卍 sệũ [xuạế t hiệệạ n] nhiệầ u
hớn. Vừớạt gạế p đoệ i Nhừ Lại thíà coá 2 phuà [hiệệạ u] chừũ 卍 .
Vừớạt lệệ n nừũạ sệũ coá 3 chừũ, 4 chừũ, 5 chừũ, v.v. đạầ y khạắ p thạệ n
cuũ ng coá . Trệệ n đạầ u, hại đạầ u vại, đạầ u goế i đệầ u sệũ xuạế t hiệệạ n;
khi nhiệầ u quạá thíà cạủ cạá c choẫ nhừ loà ng bạà n tạy, ngoá n tạy,
gạn bạà n chạệ n, ngoá n chạệ n đệầ u sệũ xuạế t hiệệạ n [cạá c chừũ ạế y].
Tuyà thệo tạầ ng khoệ ng ngừàng đệầ cạo, cạá c phuà [hiệệạ u] chừũ 卍
sệũ khoệ ng ngừàng tạă ng thệệ m nhiệầ u; do vạệạ y phuà [hiệệạ u] chừũ
卍 lạà đạạ i biệể u cho tạầ ng cuủ ạ Phạệạ t; tạầ ng cuủ ạ Phạệạ t cạà ng cạo
thíà phuà [hiệệạ u] chừũ 卍 cạà ng nhiệầ u.

Kỳ Môn công pháp

Ngoạà i cạá c coệ ng phạá p bệệ n Phạệạ t giạ vạà Đạạ o giạ, coà n coá
Kyà Moệ n coệ ng phạá p; hoạ từạ goạ i míành lạà ‘Kyà Moệ n tu luyệệạ n’.
Đoế i vớái cạá c coệ ng phạá p tu luyệệạ n thíà ngừớài thừớàng chuá ng tạ
coá nhạệạ n thừác thệế nạà y: Trung Quoế c từà thớài coể đạạ i đệế n nạy,
ngừớài tạ nhíàn nhạệạ n rạằ ng cạá c coệ ng phạá p bệệ n Phạệạ t giạ vạà

178 Kỳ Môn công pháp

Đạạ o giạ lạà cạá c phừớng phạá p tu luyệệạ n chíánh thoế ng, cuũ ng
goạ i chuá ng lạà tu luyệệạ n chíánh phạá p moệ n. Kyà Moệ n coệ ng phạá p
nạà y từà xừạ đệế n nạy chừạ hệầ [đừớạc] coệ ng boế rạ thệế [giạn];
rạế t íát ngừớài biệế t đừớạc sừạ toầ n tạạ i cuủ ạ hoạ , chíủ nghệ noá i đệế n
quạ cạá c tạá c phạể m nghệệạ thuạệạ t.
Coá Kyà Moệ n coệ ng phạá p hạy khoệ ng? Coá . Toệ i trong quạá
tríành tu luyệệạ n, đạăạ c biệệạ t lạà vạà o moệạ t soế nạă m vệầ sạu, toệ i đạũ
gạăạ p bạ viạ cạo nhạệ n ớủ bệệ n Kyà Moệ n; [hoạ ] truyệầ n cạế p cho toệ i
nhừũng tinh hoạ trong moệ n cuủ ạ míành, nhừũng điệầ u hệế t sừác
đoệạ c đạá o đạăạ c biệệạ t, hệế t sừác hạy. Chíánh víà nhừũng điệầ u cuủ ạ hoạ
rạế t đoệạ c đạá o đạăạ c biệệạ t, nệệ n nhừũng [thừá] luyệệạ n xuạế t lại cuũ ng
coể quạá i phi thừớàng; ngừớài thừớàng khoệ ng thệể hiệể u đừớạc.
Ngoạà i rạ coà n giạủ ng moệạ t cạệ u: ‘phi Phạệạ t phi Đạạ o’, khoệ ng tu
Phạệạ t khoệ ng tu Đạạ o. Ngừớài tạ hệẫ nghệ thạế y chạẳ ng tu Phạệạ t
cuũ ng chạẳ ng tu Đạạ o, liệầ n goạ i hoạ lạà ‘bạà ng moệ n tạủ đạạ o’, hoạ từạ
goạ i míành lạà ‘Kyà Moệ n coệ ng phạá p’. Noá i bạà ng moệ n tạủ đạạ o lạà
coá yá khinh thừớàng, nhừng khoệ ng coá yá phạủ n đoế i, khoệ ng
bạủ o rạằ ng hoạ lạà tạà phạá p; điệể m nạà y lạà khạẳ ng điạnh. Lyá giạủ i
trệệ n chừũ [nghíũạ] cuũ ng khoệ ng coá nguạ yá tạà phạá p. Liạch sừủ
xừạ nạy [ngừớài tạ] vạẫ n coi coệ ng phạá p cuủ ạ Phạệạ t vạà Đạạ o
mớái xừáng lạà tu luyệệạ n chíánh phạá p moệ n; khi ngừớài tạ khoệ ng
nhạệạ n thừác đừớạc coệ ng phạá p cuủ ạ hoạ , thíà ngừớài tạ noá i hoạ lạà
‘bạà ng moệ n’, [từác lạà ] cừủạ bệệ n cạạ nh, khoệ ng phạủ i chíánh phạá p
moệ n. Thệế coà n ‘tạủ đạạ o’? Tạủ đạạ o nguạ yá lạà vuạ ng vệầ doế t nạá t,
con đừớàng vuạ ng vệầ . Chừũ ‘tạủ ’ tạạ i Trung Quoế c coể đạạ i thừớàng
hạy noá i thạà nh ‘boể n’; ‘bạà ng moệ n tạủ đạạ o’ lạà coá nguạ yá nhừ
thệế 1.
Víà sạo hoạ khoệ ng phạủ i tạà phạá p? Víà hoạ cuũ ng coá yệệ u cạầ u
nghiệệ m khạắ c vệầ tạệ m tíánh, hoạ cuũ ng tu luyệệạ n chiệể u thệo đạăạ c

1 Về các chữ Hán trong đoạn này. Có chữ môn, nghĩa là cửa, cũng có
nghĩa môn phái; tương tự với chữ đạo, nghĩa là con đường, cũng có
nghĩa là đạo, hay một môn phái nào đó. Bàng môn → cái cửa bên cạnh,
không phải là chính pháp môn. Tả đạo, hay bổn đạo → con đường vụng
về dốt nát, không phải là chính đạo. Hiểu trên nghĩa bề mặt là như vậy.
Kỳ Môn công pháp 179
tíánh vuũ truạ , hoạ cuũ ng khoệ ng vi phạạ m đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ ,
[vạà ] quy luạệạ t cuủ ạ vuũ truạ , hoạ cuũ ng khoệ ng lạà m điệầ u xạế u; do
đoá khoệ ng thệể noá i noá lạà tạà phạá p. Khoệ ng phạủ i víà đạăạ c tíánh
cuủ ạ vuũ truạ chuá ng tạ phuà hớạp vớái phừớng phạá p tu luyệệạ n
cuủ ạ Phạệạ t giạ vạà Đạạ o giạ, mạà lạà víà phừớng phạá p tu luyệệạ n
cuủ ạ Phạệạ t giạ vạà Đạạ o giạ phuà hớạp vớái đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ ,
nệệ n mớái [trớủ] thạà nh chíánh Phạá p. Tu luyệệạ n cuủ ạ Kyà Moệ n
coệ ng phạá p nệế u phuà hớạp vớái đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ nạà y, thíà hoạ
khoệ ng phạủ i tạà phạá p, mạà cuũ ng lạạ i lạà chíánh Phạá p; bớủi víà tiệệ u
chuạể n nhạệạ n điạnh toế t-xạế u thiệệạ n-ạá c lạà đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ .
Hoạ chiệể u thệo đạăạ c tíánh vuũ truạ mạà tu, cho nệệ n noá cuũ ng lạà
con đừớàng chíánh; chíủ coá điệầ u đạăạ c điệể m yệệ u cạầ u cuủ ạ hoạ
khạá c vớái bệệ n Phạệạ t giạ vạà Đạạ o giạ. Hoạ cuũ ng khoệ ng giạủ ng
việệạ c truyệầ n đoầ đệệạ moệạ t cạá ch roệạ ng rạũ i, phạạ m vi truyệầ n rạế t
nhoủ . Đạạ o giạ truyệầ n coệ ng, dạạ y moệạ t loệ đoầ đệệạ khạá đoệ ng, tuy
nhiệệ n trong đoá chíủ coá moệạ t đoầ đệệạ chạệ n truyệầ n; Phạệạ t giạ
giạủ ng phoể đoệạ chuá ng sinh, ại coá thệể tu thíà ngừớài ạế y tu.
Khi truyệầ n thừàạ Kyà Moệ n coệ ng phạá p khoệ ng thệể choạ n
hại ngừớài, mạà trong moệạ t thớài kyà liạch sừủ rạế t dạà i mớái tuyệể n
choạ n moệạ t ngừớài đệể truyệầ n; do đoá nhừũng điệầ u cuủ ạ hoạ
khoệ ng hệầ đừớạc ngừớài thừớàng biệế t đệế n trong liạch sừủ xừạ
nạy. Đừớng nhiệệ n vạà o luá c khíá coệ ng lệệ n cạo trạà o, toệ i phạá t
hiệệạ n rạằ ng trong coệ ng phạá p nạà y coá moệạ t soế íát ngừớài cuũ ng rạ
truyệầ n coệ ng. Tuy nhiệệ n truyệầ n tớái truyệầ n lui [moệạ t thớài
giạn] thíà hoạ thạế y khoệ ng đừớạc, bớủi víà coá moệạ t soế điệầ u mạà sừ
phuạ cuủ ạ hoạ hoạà n toạà n khoệ ng cho phệá p hoạ truyệầ n. Nệế u
chừ viạ truyệầ n coệ ng [phoể cạệạ p], thíà chừ viạ khoệ ng thệể choạ n
ngừớài [hoạ c]; nhừũng ngừớài đệế n [hoạ c], tạệ m tíánh cạo thạế p
tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu. [Nhừũng ngừớài] oệ m giừũ nhừũng
quạn niệệạ m khạá c nhạu đệế n [hoạ c], loạạ i ngừớài nạà o cuũ ng coá ,
nệệ n chừ viạ khoệ ng coá cạá ch nạà o choạ n đoầ đệệạ đệể truyệầ n. Do
vạệạ y khoệ ng phoể cạệạ p Kyà Moệ n coệ ng phạá p đừớạc, dệẫ xuạế t hiệệạ n
nguy hiệể m; bớủi víà nhừũng điệầ u cuủ ạ hoạ rạế t đạăạ c thuà .

180 Kỳ Môn công pháp

 Coá ngừớài nghíũ: Phạệạ t giạ tu Phạệạ t, Đạạ o giạ tu [thạà nh]
Chạệ n Nhạệ n, Kyà Moệ n coệ ng phạá p nạà y tu thạà nh thíà đừớạc tíánh
lạà gíà? Lạà tạủ n Tiệệ n, hoạ khoệ ng coá phạạ m vi thệế giớái coế điạnh
[trong] vuũ truạ . Moạ i ngừớài đệầ u biệế t, Phạệạ t Nhừ Lại Thíách Cạ
Mạệ u Ni coá thệế giớái Tạ Bạà , Phạệạ t A Di Đạà coá thệế giớái Cừạc Lạạ c,
Phạệạ t Dừớạc Sừ coá thệế giớái Lừu Ly; moẫ i Nhừ Lại vạà Đạạ i Phạệạ t
đệầ u coá thệế giớái cuủ ạ míành. Moẫ i moệạ t Đạạ i Giạá c Giạủ đệầ u coá
moệạ t thiệệ n quoế c do từạ míành toể chừác; rạế t nhiệầ u đệệạ từủ cuủ ạ
hoạ sinh soế ng trong đoá . Nhừng Kyà Moệ n coệ ng phạá p hoạ
khoệ ng coá phạạ m vi coế điạnh [trong] vuũ truạ , hoạ chíủ gioế ng
nhừ du Thạầ n tạủ n Tiệệ n.

Luyện tà pháp
Luyệệạ n tạà phạá p lạà gíà? Coá moệạ t soế híành thừác nhừ thệế
nạà y: coá moệạ t loạạ i ngừớài chuyệệ n luyệệạ n tạà phạá p, bớủi víà
nhừũng điệầ u đoá [luoệ n] coá ngừớài truyệầ n trong cạá c [thớài] đạạ i
liạch sừủ. Tạạ i sạo lạạ i truyệầ n nhừũng thừá ạế y? Víà hoạ truy cạầ u
nhừũng dạnh, lớại, phạá t tạà i ớủ nới ngừớài thừớàng, hoạ giạủ ng
nhừũng thừá ạế y. Tạế t nhiệệ n tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ khoệ ng cạo, nệệ n
hoạ khoệ ng đạắ c coệ ng. Hoạ đạắ c [đừớạc] gíà? [Đạắ c] nghiệệạ p lừạc.
Khi nghiệệạ p lừạc cuủ ạ ngừớài tạ lớán, thíà cuũ ng sệũ híành thạà nh
moệạ t loạạ i nạă ng lừớạng. Nhừng hoạ khoệ ng coá tạầ ng, hoạ so vớái
ngừớài luyệệạ n coệ ng thíà khoệ ng so đừớạc, nhừng so vớái ngừớài
thừớàng thíà lạạ i coá thệể ừớác chệế ngừớài thừớàng. Bớủi víà nhừũng
thừá ạế y cuũ ng lạà moệạ t loạạ i thệể hiệệạ n cuủ ạ nạă ng lừớạng, khi mạệạ t
đoệạ tạệạ p trung lạạ i rạế t lớán, cuũ ng coá thệể lạà m cho coệ ng nạă ng
trệệ n thạệ n [thệể ] ngừớài tạ mạạ nh lệệ n, cuũ ng coá thệể phạá t huy
tạá c duạ ng nhừ thệế ; do đoá trong liạch sừủ xừạ nạy cuũ ng coá
moệạ t soế ngừớài truyệầ n nhừũng điệầ u nạà y. Hoạ noá i: ‘Toệ i lạà m
điệầ u xạế u, [nhuạ c] mạạ ngừớài tạ, thíà toệ i tạă ng coệ ng’. Hoạ khoệ ng
hệầ tạă ng coệ ng, [trệệ n] thừạc tệế lạà lạà m mạệạ t đoệạ vạệạ t chạế t mạà u
đện tạă ng lệệ n; bớủi víà lạà m điệầ u xạế u coá thệể đạắ c vạệạ t chạế t mạà u
đện, [từác lạà ] nghiệệạ p lừạc. Do vạệạ y hoạ coá thệể khiệế n nhừũng

Luyện tà pháp 181

coệ ng nạă ng nho nhoủ voế n mạng trệệ n thạệ n thệể {cuủ ạ hoạ } nhớà
nghiệệạ p lừạc kiạ mạà trớủ nệệ n mạạ nh hớn; hoạ coá thệể sinh rạ
moệạ t íát coệ ng nạă ng nhoủ bệá , nhừng khoệ ng lạà m đừớạc điệầ u gíà
to tạá t. Nhừũng ngừớài nạà y cho rạằ ng, lạà m việệạ c xạế u thíà cuũ ng
tạă ng coệ ng, [ạế y lạà ] hoạ coá cạá ch noá i nhừ thệế .
Coá ngừớài giạủ ng nhừũng thừá nhừ: ‘Đạạ o cạo moệạ t thừớác,
mạ cạo moệạ t trừớạng’. Đoá lạà tạà thuyệế t nới ngừớài thừớàng;
mạ kiạ víũnh việẫ n khoệ ng thệể cạo hớn Đạạ o đừớạc. Coá moệạ t
tíành huoế ng nhừ thệế nạà y; vuũ truạ mạà nhạệ n loạạ i chuá ng tạ
nhạệạ n thừác đừớạc chíủ lạà moệạ t tiệể u vuũ truạ trong voệ soế cạá c vuũ
truạ ; chuá ng tạ goạ i tạắ t [noá ] lạà vuũ truạ . Vuũ truạ ạế y cuủ ạ chuá ng tạ
moẫ i lạầ n trạủ i quạ thớài giạn hệế t sừác lạệ u dạà i, thíà đệầ u phạá t
sinh moệạ t đạạ i tại nạạ n vuũ truạ . Vuạ tại nạạ n ạế y sệũ lạà m cho hệế t
thạủ y [moạ i thừá] trong vuũ truạ , kệể cạủ cạá c tinh cạầ u đệầ u coá thệể
[biạ] huyủ diệệạ t, hệế t thạủ y cạá c sinh mệệạ nh trong vuũ truạ đệầ u coá
thệể [biạ] huyủ diệệạ t. Sừạ vạệạ n đoệạ ng cuủ ạ vuũ truạ cuũ ng coá quy luạệạ t
[cuủ ạ noá ]; [tạạ i] vuũ truạ chuá ng tạ lạầ n nạà y khoệ ng chíủ coá nhạệ n
loạạ i lạà đạũ biệế n chạế t trớủ nệệ n xạế u; coá rạế t nhiệầ u sinh mệệạ nh
đạũ thạế y đừớạc tíành huoế ng nạà y, rạằ ng hiệệạ n nạy, trong khoệ ng
giạn vuũ truạ nạà y từà lạệ u đạũ phạá t sinh moệạ t vuạ noể lớán. Cạá c
nhạà thiệệ n vạă n hoạ c hiệệạ n nạy khoệ ng nhíàn thạế y, lạà víà hiệệạ n
nạy khi chuá ng tạ duà ng kíánh việẫ n voạ ng lớán nhạế t mạà nhíàn,
thíà quạng cạủ nh nhíàn đừớạc lạà nhừũng sừạ việệạ c 15 vạạ n nạă m
ạá nh sạá ng trừớác đạệ y. Nệế u muoế n nhíàn thạế y sừạ biệế n hoạá cuủ ạ
thiệệ n thệể hiệệạ n nạy, hoạ cạầ n sạu 15 vạạ n nạă m ạá nh sạá ng nừũạ
mớái coá thệể nhíàn thạế y đừớạc, nhừ vạệạ y rạế t lạà lạệ u.
Toạà n boệạ vuũ truạ hiệệạ n nạy đạũ xuạế t hiệệạ n moệạ t biệế n đoể i rạế t
to lớán; moẫ i khi xuạế t hiệệạ n sừạ biệế n đoể i nhừ vạệạ y, toạà n boệạ cạá c
sinh mệệạ nh cuủ ạ toạà n vuũ truạ đệầ u [biạ] xừủ [lyá ] huyủ diệệạ t, toạà n
boệạ đệầ u [biạ] đạăạ t vạà o trạạ ng thạá i huyủ diệệạ t. Moẫ i moệạ t khi phạá t
sinh tíành huoế ng nhừ vạệạ y, thíà đạăạ c tíánh toầ n tạạ i từà trừớác
trong vuũ truạ vạà vạệạ t chạế t trong đoá đệầ u cạầ n phạủ i [biạ] lạà m
cho noể tung; thoệ ng thừớàng đệầ u biạ noể chệế t hệế t; tuy nhiệệ n
quạ moẫ i lạầ n noể cuũ ng khoệ ng coá sạạ ch hệế t. Khi vuũ truạ mớái

182 Luyện tà pháp

đừớạc nhừũng Đạạ i Giạá c Giạủ cừạc cạo cừạc cạo kiệế n tạạ o lạạ i mớái
xong roầ i, trong đoá vạẫ n coá [coà n toầ n tạạ i] moệạ t soế khoệ ng biạ noể
chệế t. Cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ kiệế n tạạ o vuũ truạ [mớái] nạà y lạà chiệể u
thệo đạăạ c tíánh cuủ ạ bạủ n thạệ n míành, [thệo] tiệệ u chuạể n cuủ ạ
bạủ n thạệ n míành mạà kiệế n tạạ o vuũ truạ ạế y; do đoá [so] vớái đạăạ c
tíánh vuũ truạ cuủ ạ thớài kyà trừớác đoá coá nhừũng choẫ bạế t đoầ ng.
[Nhừũng sinh mệệạ nh] khoệ ng biạ noể chệế t, cừá oệ m giừũ đạăạ c
tíánh bạn đạầ u, [Phạá p] lyá bạn đạầ u trong khi hạà nh xừủ tạạ i vuũ
truạ [mớái] nạà y. Vuũ truạ mớái đừớạc kiệế n tạạ o rạ lạà chiệể u thệo
đạăạ c tíánh vuũ truạ mớái, thệo [Phạá p] lyá nạà y mạà hạà nh xừủ. Do
đoá [nhừũng gíà] đạũ khoệ ng biạ noể chệế t trớủ thạà nh mạ cạn
nhiệẫ u đệế n [Phạá p] lyá cuủ ạ vuũ truạ . Nhừng hoạ khoệ ng coá xạế u tệệạ
đệế n thệế , hoạ chạẳ ng quạ chíủ chiệể u thệo đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ
chu kyà trừớác mạà hạà nh xừủ; đoá chíánh lạà cạá i mạà ngừớài tạ goạ i
lạà ‘thiệệ n mạ’. Nhừng đoế i vớái ngừớài thừớàng hoạ khoệ ng coá sừạ
uy hiệế p gíà cạủ , hoạ hoạà n toạà n khoệ ng hạạ i ngừớài, hoạ chíủ hạà nh
sừạ thệo cạá i lyá hoạ oệ m giừũ mạà thoệ i. Trong quạá khừá đạệ y lạà
điệầ u ngừớài thừớàng khoệ ng đừớạc phệá p biệế t đệế n; toệ i noá i
rạằ ng nhừũng Phạệạ t ớủ cạủ nh giớái rạế t cạo siệệ u quạá tạầ ng Nhừ
Lại coá rạế t nhiệầ u, nhừũng mạ ạế y đạá ng kệể gíà, so sạá nh thạệạ t
quạá ừ nhoủ bệá . Lạũ o, Bệệạ nh, Từủ cuũ ng lạà moệạ t loạạ i mạ, nhừng
đừớạc sinh rạ đệể duy hoệạ đạăạ c tíánh vuũ truạ .
Trong Phạệạ t giạá o giạủ ng luạ c đạạ o luạệ n hoầ i, giạủ ng vệầ vạế n
đệầ [coá ] moệạ t đạạ o [lạà ] A Tu Lạ; kyà thừạc chíánh lạà [moệạ t] sinh
vạệạ t cuủ ạ khoệ ng giạn khạá c, nhừng khoệ ng mạng bạủ n tíánh
[con] ngừớài. Thệo [goá c đoệạ ] Đạạ i Giạá c Giạủ mạà xệá t, chuá ng
cừạc kyà cừạc kyà thạế p, khoệ ng hệầ coá khạủ nạă ng gíà; nhừng trong
con mạắ t ngừớài thừớàng thíà [chuá ng] thạệạ t đạá ng sớạ; chuá ng coá
toầ n tạạ i nạă ng lừớạng nhạế t điạnh; chuá ng xệm ngừớài thừớàng
nhừ thuá vạệạ t, nệệ n thíách ạă n ngừớài. Mạế y nạă m gạầ n đạệ y, chuá ng
cuũ ng chạạ y rạ truyệầ n coệ ng. Chuá ng đừớạc tíánh lạà gíà đạệ y;
[híành dạá ng] chuá ng troệ ng coá rạ híành ngừớài [đạệ u]? Lạà m
ngừớài tạ rạế t sớạ; hoạ c nhừũng thừá cuủ ạ chuá ng roầ i thíà phạủ i
thệo chuá ng [thạà nh] đoầ ng loạạ i cuủ ạ chuá ng. Coá moệạ t soế ngừớài

Luyện tà pháp 183

khi luyệệạ n coệ ng, từ từớủng khoệ ng đuá ng đạắ n, khi phuà hớạp
vớái cạá ch nghíũ cuủ ạ chuá ng, chuá ng liệầ n đệế n dạạ y chừ viạ. Nhạế t
chíánh ạá p bạá ch tạà , khi chừ viạ khoệ ng truy cạầ u, thíà khoệ ng ại
dạá m đoệạ ng đệế n chừ viạ. Nệế u chừ viạ sinh rạ tạà niệệạ m, truy cạầ u
nhừũng thừá khoệ ng toế t, chuá ng sệũ đệế n giuá p chừ viạ, chừ viạ sệũ
tu thệo mạ đạạ o; sệũ xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y.
Coà n coá moệạ t tíành huoế ng nừũạ goạ i lạà ‘luyệệạ n tạà phạá p
khoệ ng từạ biệế t’. Tạạ i sạo goạ i lạà luyệệạ n tạà phạá p khoệ ng từạ biệế t?
Chíánh lạà víà ngừớài tạ khoệ ng hiệể u đừớạc rạằ ng míành đạng
luyệệạ n tạà phạá p. Sừạ việệạ c nạà y hệế t sừác phoể biệế n, quạủ lạà coá rạế t
nhiệầ u. Gioế ng nhừ toệ i đạũ giạủ ng hoệ m vừàạ roầ i, coá nhiệầ u
ngừớài luyệệạ n coệ ng từ từớủng khoệ ng đuá ng đạắ n; chừ viạ thạế y
hoạ đạng [luyệệạ n] trạạ m trạng ớủ kiạ, tạy moủ i run cạủ lệệ n, chạệ n
cuũ ng moủ i run cạủ lệệ n. Nhừng [đạầ u] nạũ o hoạ vạẫ n khoệ ng nghíủ,
hoạ nghíũ: ‘Vạệạ t giạá lệo thạng, míành phạủ i đi muạ mạế y thừá;
luyệệạ n coệ ng xong míành sệũ đi muạ; nệế u khoệ ng giạá lạạ i tạă ng
lệệ n’. Coá ngừớài nghíũ: ‘Đớn viạ [coệ ng tạá c] hiệệạ n nạy đạng phạệ n
nhạà , phạệ n nhạà [lạầ n nạà y] khoệ ng biệế t coá míành trong ạế y
khoệ ng nhíủ? Ngừớài phuạ trạá ch phạệ n nhạà đoế i xừủ tệệạ vớái míành
nhừ thệế nhừ thệế ’. Cạà ng nghíũ cạà ng bừạc míành: ‘Hạắ n thệể nạà o
cuũ ng khoệ ng cạế p nhạà cho míành, míành sệũ cho hạắ n biệế t tạy
nhừ thệế nạà y nạà y …’ niệệạ m đạầ u nạà o cuũ ng coá . Nhừ toệ i đạũ
giạủ ng, [hoạ ] noá i từà chuyệệạ n nhạà míành cho đệế n quoế c giạ đạạ i
sừạ; noá i đệế n choẫ khoệ ng vừàạ yá thíà cạà ng noá i cạà ng bừạc míành.
Luyệệạ n coệ ng cạầ n [coi] troạ ng đừác; khi chuá ng tạ luyệệạ n
coệ ng, chừ viạ khoệ ng nghíũ việệạ c toế t, thíà cuũ ng khoệ ng thệể nghíũ
việệạ c xạế u; toế t nhạế t lạà đừàng nghíũ gíà hệế t. Bớủi víà khi luyệệạ n
coệ ng tạạ i tạầ ng thạế p cạầ n phạủ i thiệế t lạệạ p moệạ t cớ sớủ; cớ sớủ ạế y
phạá t huy tạá c duạ ng hệế t sừác quạn troạ ng, bớủi víà yá niệệạ m hoạạ t
đoệạ ng cuủ ạ con ngừớài coá moệạ t tạá c duạ ng nhạế t điạnh. Moạ i
ngừớài thừủ nghíũ xệm, hoủ i nhừũng gíà đừớạc thệệ m vạà o trong
coệ ng cuủ ạ chừ viạ, nhừũng điệầ u chừ viạ luyệệạ n xuạế t rạ đừớạc coá
thệể lạà toế t khoệ ng? Noá coá thệể khoệ ng phạủ i lạà đện đện khoệ ng?
Hoủ i coá bạo nhiệệ u ngừớài khoệ ng oệ m giừũ cạá ch nghíũ nhừ trệệ n

184 Luyện tà pháp

khi luyệệạ n coệ ng? Chừ viạ tạạ i víà sạo luyệệạ n coệ ng mạũ i mạà
khoệ ng hệế t bệệạ nh? Tạạ i nới luyệệạ n coệ ng coá moệạ t soế ngừớài
khoệ ng coá nghíũ đệế n việệạ c xạế u nhừ thệế , tuy nhiệệ n khi luyệệạ n
[coệ ng] hoạ vạẫ n cừá oệ m giừũ mạũ i [tạệ m] cạầ u coệ ng nạă ng, cạầ u
điệầ u nạà y cạầ u điệầ u khạá c, cạá c loạạ i tạệ m thạá i, [cuũ ng nhừ] cạá c
loạạ i duạ c voạ ng mạạ nh mệũ . Kyà thừạc, [hoạ ] đạng luyệệạ n tạà phạá p
[mạà ] khoệ ng từạ biệế t; nệế u chừ viạ bạủ o rạằ ng hoạ luyệệạ n tạà phạá p,
hoạ coá thệể khoệ ng ừng yá : ‘Toệ i lạà coá khíá coệ ng đạạ i sừ nạà y noạ
dạạ y toệ i kiạ đạế y’. Tuy nhiệệ n khíá coệ ng đạạ i sừ ạế y bạủ o chừ viạ
[coi] troạ ng đừác, chừ viạ coá [coi] troạ ng khoệ ng? Khi chừ viạ
luyệệạ n coệ ng, chừ viạ cừá thệệ m vạà o nhừũng yá niệệạ m bạế t hạủ o,
chừ viạ thừủ noá i xệm chừ viạ coá thệể luyệệạ n xuạế t rạ đừớạc gíà toế t
khoệ ng? Chíánh lạà vạế n đệầ ạế y, noá thuoệạ c vệầ luyệệạ n tạà phạá p
khoệ ng từạ biệế t, voệ cuà ng phoể biệế n.

Nam nữ song tu
Trong giớái tu luyệệạ n coá moệạ t loạạ i phừớng phạá p tu
luyệệạ n, goạ i lạà ‘nạm nừũ song tu’. Moạ i ngừớài đạũ coá thệể nhíàn
thạế y trong phừớng phạá p tu luyệệạ n Mạệạ t toệ ng Tạệ y Tạạ ng, ớủ
cạá c híành từớạng Phạệạ t điệệ u khạắ c hoạăạ c híành hoạạ , thạế y moệạ t
[thạệ n] thệể nạm oệ m moệạ t [thạệ n] thệể nừũ đạng tu luyệệạ n. Coá
nhừũng luá c híành thừác biệể u hiệệạ n cuủ ạ [thạệ n] thệể nạm lạà
Phạệạ t, đạng oệ m moệạ t ngừớài nừũ khoệ ng mạăạ c gíà cạủ ; cuũ ng coá
[luá c lạà ] thạệ n biệế n hoạá cuủ ạ Phạệạ t, biệế n thạà nh híành từớạng
kim cừớng đạầ u boà mạăạ t ngừạạ, oệ m moệạ t [thạệ n] thệể nừũ cuũ ng
khoệ ng mạăạ c chuá t gíà. Tạạ i sạo lạạ i nhừ thệế ? Trừớác hệế t chuá ng
toệ i noá i roũ vạế n đệầ nạà y cho chừ viạ. Trệệ n Trạá i Đạế t chuá ng tạ,
khoệ ng chíủ Trung Quoế c chiạu ạủ nh hừớủng cuủ ạ Nho giạ, [mạà ]
toạà n thệể nhạệ n loạạ i chuá ng tạ, vạà o thớài coể đạạ i mạế y thệế kyủ
trừớác, [thíà] quạn niệệạ m đạạ o đừác cuủ ạ nhạệ n loạạ i khoệ ng khạá c
[nhạu] nhiệầ u. Do đoá loạạ i phừớng phạá p tu luyệệạ n ạế y thừạc rạ
khoệ ng bạắ t nguoầ n từà Trạá i Đạế t nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, noá truyệầ n
từà tinh cạầ u khạá c đệế n; nhừng loạạ i phừớng phạá p ạế y thạệạ t sừạ

Nam nữ song tu 185

coá khạủ nạă ng tu luyệệạ n. Thớài ạế y khi loạạ i phừớng phạá p nạà y
truyệầ n nhạệạ p vạà o Trung Quoế c nừớác tạ, thíà chíánh víà noá coá
boệạ phạệạ n nạm nừũ song tu vạà tu luyệệạ n bíá mạệạ t, [nệệ n] khoệ ng
đừớạc ngừớài Trung Quoế c tiệế p thuạ ; do đoá vạà o nhừũng nạă m
Hoệạ i Xừớng [triệầ u] đạạ i nhạà Đừớàng đạũ biạ hoạà ng đệế đạế t
ngừớài Hạá n tiệệ u diệệạ t. Khoệ ng cho phệá p noá lừu truyệầ n tạạ i
Hạá n điạạ; thớài ạế y goạ i lạà Đừớàng Mạệạ t. Nhừng noá ớủ hoạà n cạủ nh
đạăạ c thuà nới Tạệ y Tạạ ng, ớủ vuà ng đạế t đạăạ c thuà ạế y, noá đạũ đừớạc
lừu truyệầ n vệầ sạu. Tu luyệệạ n kiệể u nhừ thệế lạà víà sạo? Muạ c
đíách cuủ ạ nạm nừũ song tu lạà cạầ n lạế y ạệ m boể dừớng, lạế y
dừớng boể ạệ m, boể trớạ cho nhạu cuà ng tu, đạạ t đệế n muạ c đíách
ạệ m dừớng cạệ n bạằ ng.
Moạ i ngừớài đạũ biệế t, dạẫ u lạà Phạệạ t giạ hạy Đạạ o giạ cuũ ng
vạệạ y, đạăạ c biệệạ t lạà hoạ c thuyệế t ạệ m dừớng cuủ ạ Đạạ o giạ giạủ ng
rạằ ng, [thạệ n] thệể ngừớài từạ đạũ coá ạệ m dừớng toầ n tạạ i. Víà
[thạệ n] thệể ngừớài coá ạệ m dừớng toầ n tạạ i, [thạệ n] thệể ngừớài
mớái coá thệể tu luyệệạ n xuạế t rạ cạá c loạạ i coệ ng nạă ng, nguyệệ n
ạnh, ạnh hạà i, Phạá p thạệ n cuũ ng nhừ cạá c thệể sinh mệệạ nh. Víà
coá ạệ m dừớng toầ n tạạ i, nệệ n coá thệể luyệệạ n xuạế t rạ đừớạc rạế t
nhiệầ u thệể sinh mệệạ nh. Bạế t luạệạ n lạà ngừớài nạm hạy nừũ, đệầ u
nhừ nhạu cạủ , từà khoế i điệầ n cuủ ạ đạn điệầ n ạế y đệầ u coá thệể sinh
thạà nh [nhừũng sinh mệệạ nh noá i trệệ n]; thuyệế t nạà y rạế t coá đạạ o
lyá. Đạạ o giạ vạẫ n thừớàng coi nừủạ trệệ n thạệ n lạà dừớng, nừủạ
dừớái thạệ n lạà ạệ m; cuũ ng coá [ngừớài] coi mạăạ t lừng lạà dừớng,
mạăạ t trừớác thạệ n lạà ạệ m; lạạ i cuũ ng coá [ngừớài] coi thạệ n thệể
ngừớài bệệ n trạá i lạà dừớng, bệệ n phạủ i lạà ạệ m. Trung Quoế c
chuá ng tạ coá cạá ch noá i rạằ ng ‘nạm tạủ nừũ hừũu’, cuũ ng chíánh từà
đạệ y mạà rạ, rạế t coá đạạ o lyá. Víà thạệ n ngừớài đạũ từạ coá ạệ m dừớng
toầ n tạạ i, [nệệ n] dừớái tạá c duạ ng ạệ m dừớng từớng hoẫ , từạ thạệ n
sệũ coá thệể đạạ t đệế n ạệ m dừớng cạệ n bạằ ng, cuũ ng sệũ coá thệể sạủ n
sinh rạ rạế t nhiệầ u cạá c thệể sinh mệệạ nh.
Điệầ u nạà y đạũ noá i roũ moệạ t vạế n đệầ , chuá ng tạ khoệ ng cạầ n
duà ng đệế n phừớng phạá p tu luyệệạ n nạm nừũ song tu, cuũ ng coá
thệể tu lệệ n đệế n tạầ ng rạế t cạo nhừ thệế . Nệế u nhừ duà ng đệế n

186 Nam nữ song tu

phừớng phạá p tu luyệệạ n nạm nừũ song tu, nệế u nhừ giừũ [tạệ m
tíánh] khoệ ng vừũng, thíà sệũ nhạệạ p mạ, sệũ thạà nh tạà phạá p. Tạạ i
tạầ ng rạế t cạo [trong] Mạệạ t toệ ng nệế u muoế n duà ng đệế n nạm
nừũ song tu, thíà hoạà thừớạng [hoạăạ c] lạạ t-mạ ạế y cạầ n phạủ i tu
luyệệạ n lệệ n đệế n tạầ ng rạế t cạo roầ i. Tớái luá c đoá sừ phuạ cuủ ạ hoạ sệũ
[hừớáng] dạẫ n hoạ tiệế n hạà nh loạạ i tu luyệệạ n nạà y; víà tạệ m tíánh
cuủ ạ hoạ rạế t cạo, hoạ coá thệể giừũ [míành] đừớạc vừũng, [nệệ n]
khoệ ng lạạ c sạng nhừũng điệầ u tạà . Coà n đoế i vớái nhừũng ngừớài
tạệ m tíánh rạế t thạế p thíà tuyệệạ t đoế i khoệ ng thệể duà ng đệế n
[phừớng phạá p nạà y]; duà ng đệế n thíà sệũ nhạệạ p tạà phạá p, bạủ o
đạủ m lạà vạệạ y. Víà tạệ m tíánh coá hạạ n, cạá c tạệ m duạ c voạ ng ớủ cạủ nh
giớái ngừớài thừớàng chừạ boủ , tạệ m sạắ c [duạ c] chừạ boủ , xíách
đoệạ cuủ ạ tạệ m tíánh chíủ ớủ đoá thoệ i, đạủ m bạủ o rạằ ng hệẫ duà ng moệạ t
cạá i lạà tạà ngạy. Do đoá chuá ng toệ i giạủ ng rạằ ng, tuyà tiệệạ n truyệầ n
[noá ] ớủ tạầ ng thạế p, thíà chíánh lạà truyệầ n tạà phạá p.
Vạà i nạă m nạy coá khoệ ng íát khíá coệ ng sừ truyệầ n giạủ ng
nạm nừũ song tu. Kyà lạạ ớủ choẫ nạà o? Đạạ o giạ cuũ ng xuạế t hiệệạ n
phừớng phạá p tu luyệệạ n nạm nừũ song tu; hớn nừũạ [noá ]
khoệ ng phạủ i xuạế t hiệệạ n bạệ y giớà, [mạà ] bạắ t đạầ u từà [triệầ u] đạạ i
nhạà Đừớàng. Đạạ o giạ xuạế t hiệệạ n nạm nừũ song tu lạà sạo?
[Trong] hoạ c thuyệế t thạá i cừạc cuủ ạ Đạạ o giạ, thạệ n thệể lạà tiệể u
vuũ truạ , từạ đạũ coá ạệ m dừớng. Cạá c đạạ i phạá p chíánh truyệầ n
chạệ n chíánh đệầ u lừu truyệầ n từà nhừũng niệệ n đạạ i xạ xừạ; từạ yá
thạy đoể i, từạ yá cho thệệ m vạà o bạế t kệể thừá gíà đệầ u chíánh lạà lạà m
loạạ n nhừũng điệầ u trong phạá p moệ n ạế y, lạà m cho noá khoệ ng
thệể đạạ t muạ c đíách tu luyệệạ n việệ n mạũ n đừớạc. Do đoá [nệế u]
trong coệ ng phạá p ạế y khoệ ng coá nhừũng điệầ u nạm nừũ song tu,
thíà nhạế t điạnh khoệ ng thệể [thừạc hạà nh nạm nừũ song] tu; nệế u
duà ng, thíà sệũ sại lệệạ ch, sệũ xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ . Đạăạ c biệệạ t phạá p
moệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i, khoệ ng coá nạm nừũ
song tu, cuũ ng khoệ ng giạủ ng vệầ noá . Vạế n đệầ nạà y, chuá ng toệ i coá
nhíàn nhạệạ n nhừ vạệạ y.

Nam nữ song tu 187

Tính mệnh song tu
Vạế n đệầ tíánh mệệạ nh song tu nạà y đạũ đừớạc giạủ ng giạủ i roũ
cho moạ i ngừớài roầ i. ‘Tíánh mệệạ nh song tu’ chíánh lạà ngoạà i
việệạ c tu luyệệạ n tạệ m tíánh rạ, cuũ ng đoầ ng thớài tu mệệạ nh; nghíũạ
lạà , cạủ i biệế n bạủ n thệể . Trong quạá tríành cạủ i biệế n ạế y, trong khi
cạá c tệế bạà o cuủ ạ con ngừớài dạầ n dạầ n đừớạc vạệạ t chạế t cạo nạă ng
lừớạng thạy thệế , thíà lạũ o hoạá sệũ chạệạ m lạạ i. Thạệ n thệể biệể u
hiệệạ n sừạ luà i lạạ i hừớáng vệầ tuoể i trệủ con ngừớài, dạầ n dạầ n luà i
lạạ i, dạầ n dạầ n chuyệể n hoạá ; cuoế i cuà ng khi đạũ hoạà n toạà n đừớạc
vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng thạy thệế , [thíà] thạệ n thệể cạá nhạệ n
ạế y đạũ hoạà n toạà n chuyệể n hoạá thạà nh moệạ t loạạ i thạệ n thệể [cạế u
thạà nh từà] vạệạ t chạế t khoệ ng giạn khạá c. Loạạ i thạệ n thệể nạà y
gioế ng nhừ ‘rạ ngoạà i nguũ hạà nh’ mạà toệ i đạũ giạủ ng, khoệ ng ớủ
trong nguũ hạà nh nừũạ; thạệ n thệể cuủ ạ ngừớài ạế y đạũ lạà moệạ t
thạệ n thệể bạế t hoạạ i roầ i.
Tu luyệệạ n trong chuà ạ chíủ lạà tu tíánh, nệệ n khoệ ng giạủ ng
thuủ phạá p, khoệ ng giạủ ng tu mệệạ nh; hoạ giạủ ng niệế t bạà n.
Phừớng phạá p Thíách Cạ Mạệ u Ni truyệầ n lạà giạủ ng niệế t bạà n;
kyà thừạc bạủ n thạệ n Thíách Cạ Mạệ u Ni coá đạạ i phạá p cạo thạệ m,
coá thệể chuyệể n hoạá hoạà n toạà n bạủ n thệể thạà nh vạệạ t chạế t cạo
nạă ng lừớạng đệể mạng thệo. ÔÔ ng muoế n lừu lạạ i phạá p tu nạà y,
[nệệ n] bạủ n thạệ n ÔÔ ng cuũ ng niệế t bạà n. Víà sạo ÔÔ ng dạạ y nhừ
thệế ? Lạà víà ÔÔ ng muoế n ngừớài tạ vừát boủ đệế n mừác toế i đạ cạá c
tạệ m chạế p trừớác, điệầ u gíà cuũ ng vừát boủ , cuoế i cuà ng đệế n thạệ n
thệể cuũ ng vừát boủ ; tạế t cạủ cạá c tạệ m đệầ u khoệ ng coá . Víà muoế n
ngừớài tạ đạạ t đệế n mừác đoệạ toế i đạ nhừ thệế nệệ n ÔÔ ng đạũ đi
con đừớàng niệế t bạà n; do đoá hoạà thừớạng xừạ nạy đệầ u đi
con đừớàng niệế t bạà n nạà y. Niệế t bạà n chíánh lạà hoạà thừớạng
chệế t roầ i, nhuạ c thạệ n boủ đi, nguyệệ n thạầ n cuủ ạ bạủ n thạệ n hoạ
mạng thệo coệ ng mạà đi lệệ n.
Troạ ng điệể m cuủ ạ Đạạ o giạ đạăạ t vạà o tu mệệạ nh; víà hoạ tuyệể n
đoầ đệệạ , khoệ ng giạủ ng phoể đoệạ chuá ng sinh, [nệệ n] hoạ đoế i diệệạ n
lạà vớái nhừũng ngừớài hệế t sừác toế t, toế t phi thừớàng. Do đoá hoạ

188 Tính mệnh song tu

giạủ ng nhừũng thừá thuạệạ t loạạ i, hoạ giạủ ng vạế n đệầ lạà m sạo đệể tu
mệệạ nh. Tuy nhiệệ n tạạ i cạá c phừớng phạá p tu luyệệạ n đạăạ c điạnh
cuủ ạ Phạệạ t giạ, đạăạ c biệệạ t trong phừớng phạá p cuủ ạ Phạệạ t giạá o
thíà khoệ ng thệể giạủ ng điệầ u nạà y. [Nhừng] khoệ ng phạủ i [tạế t cạủ ]
đệầ u khoệ ng giạủ ng; trong nhiệầ u đạạ i phạá p cạo thạệ m cuủ ạ Phạệạ t
giạ cuũ ng coá giạủ ng [điệầ u nạà y]; phạá p moệ n chuá ng toệ i coá
giạủ ng. Moệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p nạà y cuủ ạ chuá ng toệ i cạầ n cạủ
bạủ n thệể , cạầ n cạủ nguyệệ n ạnh; hại cạá i nạà y coá choẫ khạá c nhạu.
Nguyệệ n ạnh cuũ ng lạà thạệ n thệể cạế u thạà nh từà vạệạ t chạế t cạo
nạă ng lừớạng, nhừng noá khoệ ng thệể hiệể n hiệệạ n moệạ t cạá ch tuyà
tiệệạ n tạạ i khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chuá ng tạ; coà n nệế u muoế n bạủ o
tríà lạệ u dạà i híành từớạng gioế ng nhừ ngừớài thừớàng tạạ i khoệ ng
giạn nạà y, [thíà] cạầ n phạủ i coá bạủ n thệể chuá ng tạ. Do vạệạ y sạu
khi bạủ n thệể nạà y chuyệể n hoạá roầ i, tuy rạằ ng cạá c tệế bạà o cuủ ạ
noá đạũ đừớạc vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng thạy thệế , nhừng tríành
từạ sạắ p xệế p cuủ ạ cạá c phạệ n từủ khoệ ng thạy đoể i, do đoá nhíàn thíà
khoệ ng khạá c mạế y so vớái thạệ n thệể ngừớài bíành thừớàng. Tuy
nhiệệ n coá choẫ khạá c biệệạ t [so vớái ngừớài thừớàng], từác lạà , thạệ n
thệể nạà y coá thệể tiệế n nhạệạ p vạà o khoệ ng giạn khạá c.
Coệ ng phạá p tíánh mệệạ nh song tu, từà ngoạà i mạà quạn sạá t
ngừớài tạ cạủ m thạế y nhừ trệủ rạ nhiệầ u tuoể i; cạá nhạệ n nhíàn bệầ
ngoạà i khạá c nhiệầ u so vớái tuoể i thừạc tệế . Moệạ t hoệ m coá ngừớài
hoủ i toệ i: ‘Thừạ Sừ phuạ , thạầ y nhíàn xệm con đạũ bạo nhiệệ u
tuoể i?’ Kyà thừạc, bạà đạũ gạầ n 70 tuoể i roầ i, [nhừng] biệể u hiệệạ n
[bệệ n ngoạà i nhừ] mớái coá 40 tuoể i. Khoệ ng coá nệế p nhạă n, sạắ c
mạăạ t sạá ng suủ ạ, trạắ ng trệủ o, hoầ ng hạà o; khoệ ng hệầ gioế ng nhừ
nhừũng ngừớài 70 tuoể i. Ngừớài luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p
chuá ng tạ sệũ xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nạà y. Noá i vui thệế nạà y, cạá c
coệ nừớng trệủ tuoể i đệầ u trạng điệể m, muoế n dạ dệủ trạắ ng trệủ o
hớn, đệạ p hớn. Toệ i noá i rạằ ng chừ viạ tu luyệệạ n coệ ng phạá p tíánh
mệệạ nh song tu moệạ t cạá ch chạệ n chíánh, [thíà] từạ nhiệệ n đạạ t
đừớạc điệầ u ạế y; bạủ o đạủ m lạà chừ viạ khoệ ng [cạầ n] trạng điệể m.
Chuá ng toệ i khoệ ng đừạ [thệệ m] víá duạ vệầ phừớng diệệạ n nạà y
[nừũạ]. Víà trừớác đạệ y tạạ i cạá c bạn ngạà nh coá khạá nhiệầ u ngừớài

Tính mệnh song tu 189

cạo tuoể i, nệệ n ngừớài tạ thừớàng coi toệ i lạà ngừớài coà n íát tuoể i;
hiệệạ n nạy khạá hớn roầ i, [víà] tạạ i cạá c bạn ngạà nh cuũ ng coá khạá
nhiệầ u ngừớài trệủ . Kyà thừạc toệ i cuũ ng khoệ ng coà n trệủ nừũạ, cuũ ng
đạng đệế n 50 tuoể i roầ i; hiệệạ n nạy đạũ 43 tuoể i roầ i.

Pháp thân
Tạạ i sạo trệệ n [híành] từớạng Phạệạ t coá moệạ t trừớàng? Coá
nhiệầ u ngừớài giạủ i thíách khoệ ng đừớạc; cuũ ng coá ngừớài noá i:
‘Trệệ n từớạng Phạệạ t coá trừớàng lạà víà hoạà thừớạng hừớáng vạà o
từớạng Phạệạ t niệệạ m kinh mạà sinh rạ’, từác lạà trừớàng do hoạà
thừớạng tu luyệệạ n ớủ trừớác [từớạng] sinh rạ. Tuy nhiệệ n hoạà
thừớạng tu luyệệạ n cuũ ng vạệạ y, ại tu luyệệạ n cuũ ng vạệạ y, loạạ i nạă ng
lừớạng ạế y lạà tạủ n xạạ , khoệ ng điạnh hừớáng; nệệ n chạă ng lạà toạà n
boệạ sạà n, trạầ n, từớàng nới Phạệạ t đừớàng đệầ u coá trừớàng ạế y nhừ
nhạu. Vạệạ y cớá sạo chíủ coá trừớàng ớủ trệệ n từớạng Phạệạ t mớái
mạạ nh nhừ thệế ? Đạăạ c biệệạ t ớủ cạá c từớạng Phạệạ t trong nuá i sạệ u,
hoạăạ c tạạ i sớn đoệạ ng, hoạăạ c tạạ c trệệ n vạá ch nuá i, thừớàng hạy coá
toầ n tạạ i trừớàng ạế y. Víà sạo xuạế t hiệệạ n trừớàng nạà y? Coá ngừớài
giạủ i thíách thệế nạà y, giạủ i thíách thệế kiạ, giạủ i thíách thệế nạà o
cuũ ng khoệ ng giạủ i thíách đừớạc thoệ ng. Kyà thừạc trệệ n từớạng
Phạệạ t coá trừớàng ạế y lạà víà trệệ n từớạng Phạệạ t coá moệạ t Phạá p thạệ n
cuủ ạ Giạá c Giạủ . Phạá p thạệ n cuủ ạ Giạá c Giạủ ạế y tạạ i choẫ đoá , do đoá
noá coá nạă ng lừớạng.
Thíách Cạ Mạệ u Ni hạy Boầ Tạá t Quạá n AÔ m cuũ ng vạệạ y, nệế u
nhừ trong liạch sừủ thạệạ t sừạ coá nhạệ n vạệạ t ạế y, moạ i ngừớài thừủ
nghíũ xệm, khi hoạ tu luyệệạ n, thíà hoạ cuũ ng lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng
phạủ i khoệ ng? Ngừớài tạ sạu khi tu đệế n moệạ t tạầ ng rạế t cạo nạà o
đoá ớủ xuạế t thệế giạn phạá p, thíà sệũ sạủ n sinh rạ Phạá p thạệ n.
Phạá p thạệ n đừớạc sinh rạ từà boệạ viạ cuủ ạ đạn điệầ n ngừớài tạ, lạà
do Phạá p vạà coệ ng cạế u thạà nh, lạà thệể hiệệạ n xuạế t rạ ớủ tạạ i
khoệ ng giạn khạá c. Phạá p thạệ n đừớạc trạng biạ đạầ y đuủ uy lừạc
rạế t lớán cuủ ạ bạủ n thạệ n hoạ ; nhừng yá thừác cuủ ạ Phạá p thạệ n, từ
từớủng cuủ ạ Phạá p thạệ n chiạu sừạ khoế ng chệế [điệầ u hạà nh] cuủ ạ

190 Pháp thân

chuủ thệể . Nhừng bạủ n thạệ n Phạá p thạệ n cuũ ng lạà moệạ t sinh
mệệạ nh cạá thệể hoạà n chíủnh, đoệạ c lạệạ p, hệế t sừác thừạc tạạ i; do vạệạ y
bạủ n thạệ n [noá ] cuũ ng coá thệể thừạc thi bạế t kệể sừạ việệạ c gíà moệạ t
cạá ch đoệạ c lạệạ p. Sừạ việệạ c mạà Phạá p thạệ n thừạc thi lạà gioế ng vớái,
gioế ng nhừ đuá c vớái sừạ việệạ c mạà chuủ yá thừác cuủ ạ ngừớài tạ
mong muoế n thừạc thi. Sừạ việệạ c ạế y bạủ o bạủ n thạệ n thừạc thi thíà
sệũ thừạc thi nhừ thệế nạà o, [thíà đệể ] Phạá p thạệ n thừạc thi cuũ ng
lạạ i nhừ thệế ạế y; đạệ y chíánh lạà điệầ u mạà chuá ng toệ i goạ i lạà ‘Phạá p
thạệ n’. Toệ i muoế n lạà m moệạ t sừạ việệạ c nạà o đoá , víá nhừ giuá p đệệạ từủ
tu luyệệạ n chạệ n chíánh điệầ u chíủnh thạệ n thệể , [thíà] đệầ u do
Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i lạà m. Bớủi víà Phạá p thạệ n khoệ ng mạng cạá i
thạệ n thệể thừớàng nhạệ n nhừ thệế nạà y, nệệ n [Phạá p thạệ n] thệể
hiệệạ n tạạ i khoệ ng giạn khạá c. Thệể sinh mệệạ nh ạế y cuũ ng khoệ ng
coế điạnh bạế t biệế n; Phạá p thạệ n coá thệể biệế n thạà nh lớán thu
thạà nh nhoủ . Coá luá c Phạá p thạệ n biệế n thạà nh rạế t lớán, lớán đệế n
mừác khoệ ng nhíàn đừớạc toạà n boệạ đạầ u cuủ ạ Phạá p thạệ n; coá luá c
biệế n thạà nh rạế t nhoủ , nhoủ đệế n mừác nhoủ hớn cạủ tệế bạà o.

Khai quang
[Híành] từớạng Phạệạ t chệế tạạ o từà coệ ng xừớủng chíủ lạà moệạ t
tạá c phạể m nghệệạ thuạệạ t. ‘Khại quạng’ chíánh lạà thíủnh mớài moệạ t
Phạá p thạệ n cuủ ạ Phạệạ t vạà o từớạng Phạệạ t; roầ i sạu đoá , coi từớạng
Phạệạ t nhừ moệạ t thạệ n thệể hừũu híành [cuủ ạ Phạệạ t] nới ngừớài
thừớàng đệể thớà cuá ng. Ngừớài luyệệạ n coệ ng coá cạá i tạệ m kíánh
ngừớũng ạế y, [thíà] khi tu luyệệạ n, Phạá p thạệ n trệệ n từớạng Phạệạ t
sệũ hoệạ Phạá p cho hoạ , coi soá c hoạ , bạủ o hoệạ hoạ ; đạệ y lạà muạ c đíách
chạệ n chíánh cuủ ạ khại quạng. Chíủ khi phạá t xuạế t chíánh niệệạ m
trong nghi thừác khại quạng chíánh thừác, hoạăạ c coá Đạạ i Giạá c
Giạủ tạạ i tạầ ng rạế t cạo, hoạăạ c coá ngừớài tu luyệệạ n ớủ tạầ ng rạế t cạo
coá lừạc lừớạng [quyệầ n lừạc] ạế y thíà mớái coá thệể thừạc hiệệạ n đừớạc
sừạ việệạ c nạà y.
Trong chuà ạ giạủ ng rạằ ng từớạng Phạệạ t cạầ n phạủ i khại
quạng; hoạ noá i rạằ ng từớạng Phạệạ t chừạ quạ khại quạng thíà

Khai quang 191

khoệ ng linh. [Vệầ ] cạá c hoạà thừớạng trong chuà ạ hiệệạ n nạy, cạá c
đạạ i Phạá p sừ chạệ n chíánh, đệầ u đạũ [quạ đớài] khoệ ng coà n tạạ i
thệế . Từà sạu “Đạạ i Cạá ch mạạ ng Vạă n hoạá ”, trong nhừũng tiệể u
hoạà thừớạng coá nhừũng viạ khoệ ng đừớạc chạệ n truyệầ n
[nhừng] hiệệạ n nạy lạà m truạ tríà; coá rạế t nhiệầ u điệầ u biạ thạế t
truyệầ n. Hoủ i hoạ khại quạng đệể lạà m gíà? Hoạ noá i: ‘Khại quạng
xong, từớạng Phạệạ t sệũ linh’. Cuạ thệể linh [nghiệệạ m] rạ sạo, hoạ
khoệ ng noá i roũ đừớạc. Do đoá hoạ chíủ cừủ hạà nh nghi lệẫ , đạăạ t moệạ t
cuoế n tiệể u kinh vạă n vạà o trong từớạng Phạệạ t, sạu đoá lạế y giạế y
hoầ [kíán] lạạ i, [roầ i] hừớáng vạà o đoá niệệạ m kinh, vạà hoạ noá i rạằ ng
đạũ khại quạng xong. Nhừng đạũ đạạ t đừớạc khại quạng
chừạ? Coà n phạủ i xệm hoạ niệệạ m kinh rạ sạo. Thíách Cạ Mạệ u
Ni giạủ ng rạằ ng chíánh niệệạ m, [đạạ t đệế n đừớạc] niệệạ m kinh nhạế t
tạệ m bạế t loạạ n, thíà thạệạ t sừạ coá khạủ nạă ng tạạ o rạ chạế n đoệạ ng
đệế n thệế giớái phạá p moệ n tu cuủ ạ ÔÔ ng, nhừ thệế mớái mớài đừớạc
Giạá c Giạủ . Moệạ t Phạá p thạệ n cuủ ạ Giạá c Giạủ nạà y sệũ đệế n vạà nhạệạ p
lệệ n [từớạng Phạệạ t], nhừ thệế mớái đạạ t đừớạc muạ c đíách khại
quạng.
Coá hoạà thừớạng ớủ đoá [vừàạ] niệệạ m kinh, vừàạ nghíũ trong
tạệ m: ‘Khại quạng xong [ngừớài tạ] đừạ míành bạo nhiệệ u
tiệầ n nhíủ.’ Hoạăạ c lạà vừàạ niệệạ m kinh vừàạ nghíũ: ‘Ngừớài kiạ xừủ
tệệạ vớái míành quạá ’. Hoạ ớủ đoá cuũ ng coá luạ c đuạ c trạnh chạế p, hiệệạ n
nạy vạà o thớài kyà mạạ t Phạá p, khoệ ng thệể khoệ ng thừàạ nhạệạ n
nhừũng hiệệạ n từớạng ạế y; tạạ i đạệ y chuá ng toệ i khoệ ng [điạnh] phệệ
bíành Phạệạ t giạá o; vạà o thớài kyà mạạ t Phạá p coá nhừũng ngoệ i chuà ạ
chạẳ ng hệầ thạnh tiạnh. Khi trong đạầ u hoạ nghíũ nhừũng thừá ạế y,
phạá t sinh nhừũng niệệạ m đạầ u khoệ ng toế t nhừ thệế , hoủ i cạá c
Giạá c Giạủ coá thệể đệế n khoệ ng? Hoạà n toạà n khoệ ng đạạ t đừớạc
muạ c đíách khại quạng. Tuy vạệạ y [cuũ ng] khoệ ng tuyệệạ t đoế i,
cuũ ng coá nhừũng chuà ạ vạà Đạạ o việệạ n đạăạ c biệệạ t toế t.
ỞỞ moệạ t thạà nh phoế noạ toệ i thạế y moệạ t hoạà thừớạng, tạy đện
thui. [Viạ ạế y] nhệá t cuoế n kinh vạă n vạà o từớạng Phạệạ t, dạá n dạá n
lạạ i, miệệạ ng lạể m nhạể m đoạ c moệạ t chạệạ p lạà coi nhừ khại quạng
xong. Lạạ i lạế y moệạ t từớạng Phạệạ t nừũạ, lạạ i lạể m nhạể m moệạ t

192 Khai quang

chạệạ p; moẫ i moệạ t lạầ n khại quạng lạà 40 đoầ ng. Hoạà thừớạng
hiệệạ n nạy đạũ biệế n [khại quạng] thạà nh hạà ng hoạá thừớng
mạạ i, kiệế m tiệầ n bạằ ng khại quạng từớạng Phạệạ t. Toệ i nhíàn moệạ t
cạá i lạà thạế y ngạy khại quạng chừạ đừớạc, hoạà n toạà n khoệ ng
khại quạng; hoạà thừớạng ngạà y nạy coà n lạà m cạủ nhừũng việệạ c
nhừ thệế . Toệ i coà n thạế y moệạ t việệạ c gíà nừũạ? Trong chuà ạ coá moệạ t
viạ kiạ, troệ ng gioế ng nhừ moệạ t cừ syũ, noá i lạà khại quạng từớạng
Phạệạ t; viạ nạà y hừớáng mạăạ t moệạ t chiệế c gừớng vệầ phíáạ Mạăạ t
Trớài, đệể ạá nh sạá ng phạủ n chiệế u lệệ n thạệ n cuủ ạ từớạng Phạệạ t, hoạ
noá i thệế lạà khại quạng xong. Đuá ng lạà đạũ đệế n mừác thạệạ t quạá
từác cừớài! Phạệạ t giạá o hoệ m nạy đạũ phạá t triệể n đệế n mừác đoệạ ạế y;
noá coà n lạà moệạ t hiệệạ n từớạng rạế t phoể biệế n.
Moệạ t bừác từớạng Phạệạ t lớán bạằ ng đoầ ng chệế tạạ o tạạ i Nạm
Kinh, [đừớạc] đừạ đệế n đạăạ t trệệ n Đạạ i Dừũ Sớn ớủ Hoầ ng Koệ ng;
từớạng Phạệạ t rạế t to lớán. Nhiệầ u hoạà thừớạng trệệ n toạà n thệế
giớái đệế n đệể khại quạng từớạng Phạệạ t nạà y; trong đoá coá moệạ t
hoạà thừớạng hừớáng mạăạ t tạế m gừớng vệầ phíáạ Mạăạ t Trớài, đệể
ạá nh sạá ng phạủ n chiệế u roạ i lệệ n mạăạ t cuủ ạ từớạng Phạệạ t [vạà ] goạ i
đoá lạà khại quạng. Moệạ t đạạ i hoệạ i lớán đệế n thệế , ớủ moệạ t trừớàng
hớạp nghiệệ m tuá c đệế n thệế mạà coà n lạà m nhừũng việệạ c ạế y; toệ i
nhạệạ n thạế y rạằ ng thạệạ t đạá ng buoầ n thạy! Khoệ ng lạạ gíà, Thíách
Cạ Mạệ u Ni giạủ ng: Đệế n thớài kyà mạạ t Phạá p, hoạà thừớạng đoệạ
bạủ n thạệ n coà n rạế t khoá , đoệạ nhạệ n lạạ i cạà ng khoá hớn. Thệệ m
vạà o đoá coà n coá nhiệầ u hoạà thừớạng đừáng tạạ i goá c đoệạ cuủ ạ bạủ n
thạệ n míành mạà giạủ i thíách kinh Phạệạ t; cạá i thừá goạ i lạà ‘Vừớng
Mạẫ u Nừớng Nừớng kinh’ cuũ ng loạ t đừớạc vạà o trong chuà ạ;
nhừũng điệầ u khoệ ng phạủ i lạà kinh điệể n trong Phạệạ t giạá o cuũ ng
loạ t vạà o trong chuà ạ; lạà m loạạ n lung tung cạủ , bạệ y giớà thạệạ t
loạạ n. Tạế t nhiệệ n, vạẫ n coá nhừũng hoạà thừớạng tu luyệệạ n moệạ t
cạá ch chạệ n chíánh, vạà coà n rạế t toế t. Khại quạng trệệ n thừạc tệế lạà
thíủnh mớài Phạá p thạệ n cuủ ạ Giạá c Giạủ vệầ nguạ trệệ n từớạng Phạệạ t;
đoá lạà khại quạng.
Nệế u bừác từớạng Phạệạ t ạế y chừạ đừớạc khại quạng thíà
khoệ ng thệể [thớà] cuá ng; nệế u [thớà] cuá ng thíà sệũ mạng đệế n

Khai quang 193

hạệạ u quạủ rạế t nghiệệ m troạ ng. Hạệạ u quạủ nghiệệ m troạ ng gíà? Hiệệạ n
nạy nhừũng [ngừớài] chuá ng tạ lạà m khoạ hoạ c vệầ [thạệ n] thệể
ngừớài đạũ phạá t hiệệạ n rạằ ng, yá niệệạ m cuủ ạ con ngừớài chuá ng tạ,
từ duy trong đạạ i nạũ o con ngừớài coá thệể sinh rạ moệạ t loạạ i vạệạ t
chạế t. Chuá ng toệ i ớủ tạầ ng rạế t cạo nhíàn thạế y noá thạệạ t sừạ lạà moệạ t
loạạ i vạệạ t chạế t; tuy nhiệệ n loạạ i vạệạ t chạế t ạế y khoệ ng gioế ng nhừ
híành thừác soá ng điệệạ n nạũ o mạà hiệệạ n nạy chuá ng tạ nghiệệ n
cừáu phạá t hiệệạ n rạ, mạà lạà moệạ t loạạ i híành thừác đạạ i nạũ o hoạà n
chíủnh. Bíành thừớàng ngừớài thừớàng nghíũ từớủng vệầ moệạ t vạế n
đệầ gíà thíà phạá t xuạế t rạ moệạ t thừá coá híành thạá i đạạ i nạũ o; bớủi víà
noá khoệ ng coá nạă ng lừớạng, nệệ n [sạu khi] phạá t xuạế t rạ moệạ t
thớài giạn ngạắ n liệầ n tạủ n mạế t; nhừng nạă ng lừớạng cuủ ạ ngừớài
luyệệạ n coệ ng thíà đừớạc bạủ o tríà trong moệạ t thớài giạn lạệ u hớn.
[Toệ i] khoệ ng noá i rạằ ng bừác từớạng Phạệạ t ạế y sạủ n xuạế t rạ khoủ i
coệ ng xừớủng liệầ n coá từ từớủng; [noá ] khoệ ng coá . Nhừng coá
nhừũng chiệế c chừạ đừớạc khại quạng, hoạ mạng [chuá ng] lệệ n
chuà ạ roầ i cuũ ng khoệ ng đạạ t đừớạc muạ c đíách khại quạng. Nệế u
nhừ tíàm đệế n khíá coệ ng sừ giạủ nạà o đoá , [hoạăạ c] ngừớài thệo tạà
moệ n oại đạạ o đệể khại quạng, thíà noá cạà ng nguy hiệể m hớn:
cạá o, choầ n sệũ gạắ n lệệ n đoá .
Nhừ vạệạ y nệế u từớạng Phạệạ t kiạ chừạ đừớạc khại quạng,
chừ viạ lệệ n đoá bạá i [lạạ y], thíà rạế t nguy hiệể m. Nguy hiệể m đệế n
mừác đoệạ nạà o? Toệ i đạũ giạủ ng rạằ ng nhạệ n loạạ i phạá t triệể n cho
đệế n hoệ m nạy, hệế t thạủ y đệầ u đạũ bạạ i hoạạ i; hệế t thạủ y moạ i thừá ớủ
trong toạà n boệạ xạũ hoệạ i, trong toạà n boệạ vuũ truạ đệầ u thệo nhạu
trớủ nệệ n bạạ i hoạạ i; hệế t thạủ y moạ i sừạ việệạ c ớủ choế n ngừớài
thừớàng chuá ng tạ đệầ u lạà do từạ míành tạạ o thạà nh hệế t. Muoế n
cạầ u chíánh Phạá p, [muoế n] thệo chíánh Đạạ o đệầ u rạế t khoá ; cạn
nhiệẫ u đuủ moạ i phừớng diệệạ n. Muoế n cạầ u Phạệạ t, hoủ i ại lạà
Phạệạ t? Muoế n cạầ u rạế t khoá . [Nệế u] khoệ ng tin [thíà hạũ y] đệể toệ i
giạủ ng: Hệẫ ngừớài thừá nhạế t đệế n trừớác từớạng Phạệạ t chừạ
đừớạc quạ khại quạng mạà bạá i [lạạ y] moệạ t cạá i lạà hoủ ng roầ i.
Hiệệạ n nạy bạá i Phạệạ t hoủ i coá mạế y ngừớài mạng trong tạệ m
mong muoế n cạầ u Phạệạ t đạắ c chíánh quạủ ? Nhừũng ngừớài nhừ

194 Khai quang

thệế quạá íát. Muạ c đíách cuủ ạ đạạ i đạ soế ngừớài bạá i Phạệạ t lạà gíà?
Tiệệ u tại, giạủ i nạạ n, phạá t tạà i, [hoạ ] cạầ u nhừũng thừá ạế y. Đoá coá
phạủ i lạà nhừũng điệầ u trong kinh điệể n Phạệạ t giạá o khoệ ng?
Hoạà n toạà n khoệ ng phạủ i nhừũng thừá ớủ tạầ ng nạà y.
Chạẳ ng hạạ n ngừớài bạá i Phạệạ t cạầ u tiệầ n, bạá i [lạạ y] trừớác
từớạng Phạệạ t, hoạăạ c từớạng Boầ Tạá t Quạá n AÔ m, hoạăạ c từớạng
Phạệạ t Nhừ Lại mạà noá i: ‘Cho con xin phạá t tạà i’. Toế t thoệ i, moệạ t
yá niệệạ m hoạà n chíủnh bệà n híành thạà nh. [Víà] hoạ hừớáng đệế n
từớạng Phạệạ t mạà phạá t xuạế t rạ, nệệ n [noá ] lạệạ p từác gạắ n lệệ n
từớạng Phạệạ t. [Thạệ n] thệể tạạ i khoệ ng giạn khạá c, coá thệể phoá ng
lớán thu nhoủ ; [noá ] gạắ n lệệ n thạệ n kiạ roầ i, thíà từớạng Phạệạ t ạế y
sệũ coá moệạ t đạạ i nạũ o, sệũ coá từ từớủng; nhừng chừạ coá thạệ n
thệể . Nhừũng ngừớài khạá c cuũ ng đệế n bạá i [lạạ y], bạá i tớái bạá i lui,
sệũ cạế p cho noá moệạ t nạă ng lừớạng nhạế t điạnh. Đạăạ c biệệạ t nệế u
ngừớài luyệệạ n coệ ng thíà coà n nguy hiệể m hớn; hệẫ bạá i [lạạ y] thíà
dạầ n dạầ n cạế p nạă ng lừớạng cho noá ; noá sệũ híành thạà nh moệạ t
thạệ n thệể hừũu híành; tuy nhiệệ n thạệ n thệể hừũu híành ạế y híành
thạà nh tạạ i khoệ ng giạn khạá c. Sạu khi híành thạà nh roầ i thíà noá ớủ
khoệ ng giạn khạá c; noá coá khạủ nạă ng biệế t đừớạc moệạ t soế [Phạá p]
lyá trong vuũ truạ ; do vạệạ y noá coá thệể víà ngừớài mạà lạà m moệạ t
chuá t việệạ c, nhừ thệế noá cuũ ng tạă ng trừớủng moệạ t chuá t coệ ng;
nhừng giuá p đớũ ngừớài tạ lạà coá điệầ u kiệệạ n, coá giạá cạủ . Tạạ i
khoệ ng giạn khạá c noá hạà nh đoệạ ng từạ do nhừ yá, khoế ng chệế
ngừớài thừớàng hệế t sừác từạ do nhừ yá. Cạá i thạệ n thệể hừũu híành
ạế y so vớái híành từớạng cuủ ạ bừác từớạng Phạệạ t thíà gioế ng hệệạ t
nhừ đuá c; [đạệ y] chíánh lạà Boầ Tạá t Quạá n AÔ m giạủ , Phạệạ t Nhừ Lại
giạủ do con ngừớài bạá i [lạạ y] mạà nệệ n, lạà do con ngừớài bạá i
[lạạ y] mạà xuạế t lại; híành dạá ng [noá ] troệ ng gioế ng hệệạ t nhừ
từớạng Phạệạ t, híành từớạng cuủ ạ Phạệạ t. Nhừng từ từớủng cuủ ạ
Phạệạ t giạủ , Boầ Tạá t giạủ [ạế y] cừạc kyà xạế u, [noá truy] cạầ u tiệầ n. Noá
sinh rạ ớủ khoệ ng giạn khạá c, noá coá từ từớủng, noá hiệể u biệế t
đừớạc moệạ t chuá t [Phạá p] lyá, noá khoệ ng dạá m lạà m nhừũng điệầ u
xạế u nghiệệ m troạ ng, nhừng noá dạá m lạà m nhừũng điệầ u xạế u
nhoủ nhạăạ t. Coá nhừũng luá c noá giuá p đớũ con ngừớài, nệế u khoệ ng

Khai quang 195

giuá p đớũ con ngừớài thíà [noá ] đạũ hoạà n toạà n lạà tạà , nệệ n cạầ n
phạủ i giệế t noá . Giuá p nhừ thệế nạà o? Moệạ t ngừớài kiạ noá i: ‘[Con]
cạầ u xin Phạệạ t giuá p đớũ giuá p đớũ, con coá ngừớài nhạà đạng lạệ m
bệệạ nh’. ‘Toế t, tạ giuá p ngừới’. Noá liệầ n đệể chừ viạ boủ tiệầ n vạà o
hoà m coệ ng đừác: từ từớủng cuủ ạ noá cạầ n tiệầ n. Tiệầ n boủ vạà o hoà m
coệ ng đừác nhiệầ u bạo nhiệệ u, [noá ] liệầ n lạà m bệệạ nh chừ viạ mạu
khoủ i bạế y nhiệệ u. Bớủi víà noá coá nạă ng lừớạng, ớủ khoệ ng giạn
khạá c coá thệể thạo tuá ng ngừớài thừớàng. Nhạế t lạà khi ngừớài coá
coệ ng đệế n bạá i [lạạ y], thíà coà n nguy hiệể m hớn. Ngừớài luyệệạ n
coệ ng cạầ u điệầ u chi? Cạầ u tiệầ n ừ? Moạ i ngừớài thừủ nghíũ, ngừớài
luyệệạ n coệ ng cạầ u tiệầ n tạà i lạà sạo? Cạầ u mong giuá p thạệ n nhạệ n
tiệệ u nạạ n tiệệ u bệệạ nh chíánh lạà chạế p trừớác đoế i vớái tíành cạủ m
thạệ n quyệế n. Phạủ i chạă ng muoế n chi phoế i vạệạ n mệệạ nh cuủ ạ
ngừớài khạá c; moẫ i ngừớài đệầ u coá vạệạ n mệệạ nh cuủ ạ míành chừá!
Nệế u chừ viạ bạá i [lạạ y] noá , lạể m nhạể m: ‘Con xin đừớạc phạá t tạà i’.
Toế t thoệ i, noá giuá p chừ viạ; noá chíủ mong rạằ ng chừ viạ cạầ u thạệạ t
nhiệầ u tiệầ n, cạà ng cạầ u nhiệầ u tiệầ n chuá t nạà o, noá lạế y đừớạc cuủ ạ
chừ viạ thệệ m chuá t ạế y; giạo hoạá n bíành đạẳ ng mạà . Ngừớài khạá c
boủ tiệầ n vạà o hoà m coệ ng đừác cho noá rạế t nhiệầ u, [vạà ] noá đệể
chừ viạ đừớạc [tiệầ n]. Đừớạc nhừ thệế nạà o? Rạ khoủ i cừủạ thíà
nhạăạ t đừớạc víá tiệầ n, [hoạăạ c đừớạc] đớn viạ [coệ ng tạá c] thừớủng
tiệầ n; duà thệế nạà o thíà noá cuũ ng lạà m moạ i cạá ch đệể chừ viạ đừớạc
tiệầ n. [Nhừng] noá khoệ ng thệể giuá p chừ viạ moệạ t cạá ch voệ điệầ u
kiệệạ n phạủ i khoệ ng? Bạế t thạế t bạế t đạắ c; [noá ] lạế y moệạ t phạầ n
coệ ng cuủ ạ chừ viạ; hoạăạ c lạế y cuủ ạ chừ viạ nhừũng thừá nhừ đạn
đạũ luyệệạ n thạà nh, noá cạầ n nhừũng thừá ạế y.
Nhừũng Phạệạ t giạủ ạế y coá nhừũng luá c rạế t nguy hiệể m. Rạế t
nhiệầ u ngừớài chuá ng tạ đạũ khại thiệệ n muạ c vạà từớủng rạằ ng từạ
míành đạũ nhíàn thạế y Phạệạ t. Coá ngừớài noá i rạằ ng hoệ m nạy ớủ
chuà ạ coá moệạ t nhoá m chừ Phạệạ t đệế n, oệ ng Phạệạ t kiạ tệệ n lạà gíà đạũ
dạẫ n moệạ t nhoá m chừ Phạệạ t đệế n. [Lạạ i] noá i hoệ m quạ moệạ t
nhoá m nhừ thệế nhừ thệế đạũ đệế n, hoệ m nạy moệạ t nhoá m nhừ
thệế nhừ thệế đạũ đệế n, moệạ t luá c roầ i rớài đi, lạạ i moệạ t nhoá m nừũạ

196 Khai quang

đệế n. Lạà gíà vạệạ y? Chíánh lạà cạá i loạạ i nạà y. Chuá ng khoệ ng phạủ i lạà
Phạệạ t thạệạ t, mạà chuá ng lạà [Phạệạ t] giạủ ; loạạ i nạà y rạế t lạà nhiệầ u.
Nệế u nhừ xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nạà y ớủ chuà ạ, thíà thạệạ t
nguy hiệể m hớn nừũạ. Hoạà thừớạng mạà bạá i [lạạ y] noá , nhừ thệế
noá sệũ quạủ n hoạà thừớạng: ‘Ngừới chạẳ ng phạủ i đạng bạá i [lạạ y]
tạ? Ngừới rạế t minh bạạ ch đạng bạá i [lạạ y] tạ! Toế t lạắ m, chạẳ ng
phạủ i ngừới muoế n tu luyệệạ n? Tạ sệũ quạủ n ngừới, tạ sệũ đệể
ngừới tu nhừ thệế nhừ thệế ’. Noá ạn bạà i cho chừ viạ, vạệạ y chừ
viạ tu thạà nh thíà sệũ tu đệế n đạệ u? Tu lạà do noá ạn bạà i, thíà cạá c
phạá p moệ n trệệ n kiạ đạệ u coá nhạệạ n. Noá ạn bạà i, thíà chừ viạ
từớng lại sệũ quy vệầ noá [cại] quạủ n. Vạệạ y chừ viạ chạẳ ng phạủ i
tu cuũ ng nhừ khoệ ng hạy sạo? Toệ i noá i rạằ ng hiệệạ n nạy nhạệ n
loạạ i muoế n tu đạắ c chíánh quạủ thạệạ t rạế t khoá . Hiệệạ n từớạng thệế
nạà y rạế t phoể biệế n; tạạ i dạnh sớn đạạ i xuyệệ n coá ngừớài chuá ng
tạ thạế y Phạệạ t quạng, phạầ n đoệ ng lạà thuoệạ c loạạ i nạà y; chuá ng coá
nạă ng lừớạng, nệệ n coá thệể hiệể n hiệệạ n rạ đừớạc. Đạạ i Giạá c Giạủ
chạệ n chíánh khoệ ng từạ dừng hiệể n hiệệạ n nhừ thệế .
Trong quạá khừá nhừũng cạá i goạ i lạà ‘điạạ thừớạng Phạệạ t’, ‘điạạ
thừớạng Đạạ o’ nạà y từớng đoế i íát; nhừng hiệệạ n nạy rạế t nhiệầ u.
Khi chuá ng lạà m điệầ u xạế u, ớủ trệệ n sệũ muoế n giệế t chuá ng; điạnh
giệế t thíà chuá ng liệầ n chạạ y vạà o từớạng Phạệạ t. Cạá c Đạạ i Giạá c Giạủ
thoệ ng thừớàng khoệ ng từạ dừng cạn thiệệạ p vạà o [Phạá p] lyá nới
ngừớài thừớàng; Giạá c Giạủ cạà ng cạo cạà ng khoệ ng phạá hoạạ i
[Phạá p] lyá nới ngừớài thừớàng, khoệ ng đoệạ ng tớái moệạ t chuá t
nạà o. Khoệ ng lệũ đoệạ t nhiệệ n đạá nh sệá t lạà m vớũ tạn từớạng Phạệạ t;
hoạ khoệ ng lạà m nhừũng việệạ c ạế y; do đoá noá chạạ y vạà o từớạng
Phạệạ t thíà [hoạ ] cuũ ng khoệ ng quạủ n. Noá biệế t lạà muoế n giệế t noá ,
noá liệầ n chạạ y. Víà vạệạ y Boầ Tạá t Quạá n AÔ m mạà chừ viạ thạế y coá
phạủ i lạà Boầ Tạá t Quạá n AÔ m khoệ ng? Phạệạ t mạà chừ viạ thạế y coá
phạủ i lạà Phạệạ t khoệ ng? Rạế t khoá noá i.
Rạế t nhiệầ u ngừớài chuá ng tạ liệệ n từớủng vệầ vạế n đệầ nạà y:
‘Từớạng Phạệạ t ớủ nhạà míành thíà thệế nạà o nhíủ?’. Coá thệể coá nhiệầ u
ngừớài đạũ nghíũ đệế n toệ i. Đệể trớạ giuá p hoạ c việệ n tu luyệệạ n, toệ i
bạủ o chừ viạ lạà m thệế nạà y: chừ viạ vừàạ cạầ m cuoế n sạá ch cuủ ạ toệ i

Khai quang 197

(víà trong sạá ch coá ạủ nh toệ i) hoạăạ c ạủ nh chuạ p híành toệ i, tạy chừ
viạ bệệ từớạng Phạệạ t, lạà m thuủ ạế n đạạ i liệệ n hoạ, sạu đoá nhừ lạà
cạầ u toệ i vạệạ y: ‘Cạầ u Sừ phuạ khại quạng cho’. Sạu nừủạ phuá t lạà
vạế n đệầ giạủ i quyệế t xong. [Toệ i] noá i vớái moạ i ngừớài rạằ ng, [việệạ c
nạà y] chíủ giớái hạạ n trong nhừũng ngừớài tu luyệệạ n chuá ng tạ;
khại quạng cho bệà bạạ n thạệ n quyệế n lạà khoệ ng đừớạc, chuá ng
toệ i chíủ quạủ n ngừớài tu luyệệạ n thoệ i. Coá ngừớài noá i rạằ ng đừạ
[híành] từớạng Sừ phuạ đệế n nhạà bạạ n bệà thạệ n quyệế n đệể trừà
tạà ; toệ i [ớủ đạệ y] đạệ u phạủ i đệể trừà tạà cho ngừớài thừớàng; ạế y lạà
[hạà nh vi] bạế t kíánh lớán nhạế t đoế i vớái Sừ phuạ .
Giạủ ng đệế n vạế n đệầ điạạ thừớạng Phạệạ t vạà điạạ thừớạng Đạạ o.
Coà n moệạ t tíành huoế ng nừũạ, Trung Quoế c coể đạạ i coá rạế t nhiệầ u
ngừớài tu luyệệạ n tạạ i nuá i sạệ u rừàng giạà . Víà sạo hiệệạ n nạy khoệ ng
coá ? Kyà thừạc khoệ ng phạủ i lạà khoệ ng coá , mạà lạà khoệ ng đệể
ngừớài thừớàng biệế t; cuũ ng khoệ ng thiệế u đi chuá t nạà o; nhừũng
viạ nạà y đệầ u coá coệ ng nạă ng. Mạế y nạă m nạy khoệ ng phạủ i lạà
nhừũng viạ nạà y khoệ ng coá mạăạ t, hoạ đệầ u coá cạủ đạế y. Hiệệạ n nạy
trệệ n thệế giớái coà n coá vạà i nghíàn; Trung Quoế c nừớác tạ từớng
đoế i nhiệầ u hớn. Đạăạ c biệệạ t lạà ớủ cạá c dạnh sớn đạạ i xuyệệ n đệầ u
coá , moệạ t soế nuá i cạo cuũ ng coá . Hoạ duà ng coệ ng nạă ng bíát [hạng]
đoệạ ng lạạ i, do đoá chừ viạ khoệ ng thạế y đừớạc sừạ toầ n tạạ i cuủ ạ hoạ .
Hoạ tu luyệệạ n rạế t chạệạ m, chiệệ u [phạá p] cuủ ạ hoạ khoệ ng lạnh lớại,
[víà] hoạ khoệ ng nạắ m đừớạc trung tạệ m cuủ ạ tu luyệệạ n. Coà n
chuá ng tạ trừạc chíủ nhạệ n tạệ m, chiệể u thệo đạăạ c tíánh toế i cạo
cuủ ạ vuũ truạ chuá ng tạ mạà tu luyệệạ n, chiệể u thệo híành thừác ạế y
cuủ ạ vuũ truạ mạà tu luyệệạ n, nệệ n đừớng nhiệệ n coệ ng tạă ng
trừớủng rạế t mạu. Víà cạá c phạá p moệ n tu luyệệạ n cuũ ng nhừ híành
kim từạ thạá p, chíủ coá ớủ giừũạ lạà đạạ i đạạ o [đừớàng lớán]. Coà n
tiệể u đạạ o [đừớàng nhoủ ] ớủ cạá c bệệ n, thíà tạệ m tíánh tu luyệệạ n
khoệ ng nhạế t điạnh lạà cạo; coá khi tu chừạ cạo đạũ khại coệ ng
roầ i; coà n so vớái cạá c đạạ i đạạ o tu luyệệạ n chạệ n chíánh thíà [chuá ng]
khạá c biệệạ t nhiệầ u lạắ m.
Hoạ cuũ ng coá đoầ đệệạ truyệầ n thừàạ; moệ n cuủ ạ hoạ tu cạo đệế n
đoá , tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ cuũ ng cạo đệế n đoá ; do đoá đoầ đệệạ cuủ ạ hoạ

198 Khai quang

cuũ ng tu đừớạc cạo đệế n đoá [thoệ i]. Lạà tiệể u đạạ o thệế giạn cạà ng
ớủ biệệ n thíà thuyệế t phạá p cạà ng nhiệầ u, phừớng phạá p tu tríà
cuũ ng phừác tạạ p, khoệ ng coá nạắ m truá ng trung tạệ m mạà tu.
Ngừớài tạ tu luyệệạ n chuủ yệế u lạà tu tạệ m tíánh, hoạ vạẫ n khoệ ng
hiệể u roũ điệể m nạà y; hoạ từớủng rạằ ng nhớà chiạu khoể lạà coá thệể
tu luyệệạ n. Do vạệạ y hoạ trạủ i quạ moệạ t thớài giạn rạế t lạệ u dạà i, tu
quạ hạà ng mạế y trạă m nạă m, trệệ n nghíàn nạă m, thíà hoạ mớái tạă ng
đừớạc moệạ t chuá t coệ ng ạế y thoệ i. Thừạc rạ khoệ ng phạủ i lạà hoạ
dừạạ vạà o chiạu khoể mạà tu xuạế t lại; víà sạo tu xuạế t lại? Gioế ng
hệệạ t nhừ con ngừớài: vạà o thớài trệủ tạệ m chạế p trừớác rạế t
nhiệầ u; cho đệế n luá c giạà , thíà thuạệạ n thệo nạă m thạá ng troệ i quạ,
tiệầ n đoầ voệ voạ ng, thíà nhừũng cạá i tạệ m kiạ đạũ từạ nhiệệ n dừát boủ
đi, rới ruạ ng đi; nhừũng loạạ i tiệể u đạạ o ạế y cuũ ng duà ng phừớng
phạá p nhừ vạệạ y. Nệệ n khi hoạ dừạạ vạà o ngoầ i đạủ toạạ , điạnh lừạc,
chiạu khoể đệể tu lệệ n, thíà hoạ phạá t hiệệạ n rạằ ng cuũ ng coá thệể tạă ng
coệ ng. Tuy nhiệệ n hoạ lạạ i khoệ ng biệế t rạằ ng cạá i tạệ m chạế p trừớác
cuủ ạ ngừớài thừớàng kiạ đạũ dạầ n dạầ n từà boủ quạ nhừũng nạă m
thạá ng giạn khoể ; cạá i tạệ m kiạ dạầ n dạầ n rới ruạ ng đi thíà coệ ng
tạă ng lệệ n đừớạc.
Chuá ng tạ lạà coá tíánh nhạắ m thạẳ ng, thạệạ t sừạ chíủ thạẳ ng vạà o
cạá i tạệ m ạế y, vừát boủ cạá i tạệ m ạế y; nhừ vạệạ y tu đừớạc mạu lệạ phi
thừớàng. Toệ i từàng đi quạ moệạ t soế điạạ phừớng, thừớàng hạy
gạăạ p nhừũng ngừớài kiạ, đạũ tu rạế t nhiệầ u nạă m. Hoạ noá i: ‘Khoệ ng
ại biệế t đừớạc chuá ng toệ i ớủ đạệ y; coệ ng việệạ c cuủ ạ oệ ng chuá ng toệ i
khoệ ng quạn tạệ m, cuũ ng khoệ ng gạệ y roế i loạạ n’. Đoá lạà thuoệạ c vệầ
nhừũng ngừớài từớng đoế i toế t.
Cuũ ng coá [kệủ ] khoệ ng toế t; khoệ ng toế t thíà chuá ng tạ cuũ ng
cạầ n xừủ lyá. Víá duạ , lạầ n đạầ u tiệệ n toệ i đệế n Quyá Chạệ u truyệầ n
coệ ng, trong luá c ớủ trệệ n lớáp, thíà coá moệạ t ngừớài đệế n tíàm toệ i,
noá i rạằ ng lạũ o sừ giạ ạnh tạ muoế n gạăạ p toệ i, rạằ ng sừ giạ cuủ ạ
ạnh tạ tệệ n lạà nhừ thệế nhừ thệế , đạũ tu luyệệạ n rạế t nhiệầ u nạă m.
Toệ i nhíàn moệạ t cạá i thíà thạế y ngừớài nạà y mạng thệo ạệ m khíá, rạế t
khoệ ng toế t, mạăạ t vạà ng nhừ sạá p. Toệ i bạủ o toệ i khoệ ng gạăạ p oệ ng
lạũ o ạế y, khoệ ng coá thớài giạn, từà choế i thạẳ ng. Kệế t quạủ oệ ng lạũ o

Khai quang 199

đoá khoệ ng vừàạ yá, [vạà ] bạắ t đạầ u phạá quạế y toệ i, hạà ng ngạà y phạá
roế i. Toệ i lạà ngừớài khoệ ng thíách đạế u vớái ngừớài tạ, toệ i cuũ ng
khoệ ng thệà m đạế u vớái oệ ng lạũ o ạế y. ÔÔ ng tạ quạă ng đệế n cạá i gíà
khoệ ng toế t thíà toệ i thạnh lyá, thạnh lyá hệế t xong, toệ i lạạ i truyệầ n
Phạá p cuủ ạ míành.
Quạá khừá vạà o triệầ u Minh coá moệạ t ngừớài tu Đạạ o, khi tu
Đạạ o biạ mạắ c phuạ thệể lạà rạắ n; sạu đoá ngừớài tu Đạạ o tu khoệ ng
thạà nh kiạ chệế t đi, vạà con rạắ n nạà y đạũ chiệế m hừũu thạệ n thệể
cuủ ạ ngừớài tu Đạạ o ạế y, roầ i tu xuạế t đừớạc híành ngừớài. ÔÔ ng sừ
giạ cuủ ạ ạnh kiạ chíánh lạà híành ngừớài mạà con rạắ n kiạ tu
thạà nh. Víà bạủ n tíánh cuủ ạ oệ ng tạ khoệ ng đoể i, [oệ ng tạ] lạạ i hoạá
thạà nh con rạắ n lớán đệế n phạá roế i toệ i. Toệ i thạế y vạệạ y lạà thạá i quạá ,
toệ i bệà n bạắ t noá trong tạy, duà ng moệạ t loạạ i coệ ng mạạ nh mệũ phi
thừớàng, goạ i lạà ‘hoạá coệ ng’, hoạá phạầ n nừủạ dừớái cuủ ạ noá , hoạá
thạà nh nừớác; nừủạ thạệ n trệệ n cuủ ạ noá boủ chạạ y vệầ .
Moệạ t hoệ m trạạ m trừớủng trạạ m phuạ đạạ o Quyá Chạệ u cuủ ạ
chuá ng tạ đừớạc đoầ toệ n cuủ ạ oệ ng tạ tíàm đệế n, noá i rạằ ng sừ giạ
muoế n gạăạ p bạà . Bạà trạạ m trừớủng đệế n, vạà o đệế n hạng đoệạ ng thíà
thạế y toế i đện khoệ ng troệ ng thạế y gíà cạủ ; chíủ thạế y moệạ t híành
ạủ nh ngoầ i ớủ đoá , mạắ t phoá ng rạ ạá nh sạá ng xạnh luạ c; hệẫ [oệ ng
tạ] mớủ mạắ t thíà đoệạ ng sạá ng, coà n nhạắ m mạắ t thíà trong đoệạ ng
lạạ i toế i đện. ÔÔ ng tạ noá i bạằ ng thoể ngừũ điạạ phừớng: ‘Lyá Hoầ ng
Chíá lạạ i đệế n, lạầ n nạà y chuá ng toệ i khoệ ng coá ại lạà m chuyệệạ n kiạ
nừũạ; toệ i đạũ nhạầ m. Lyá Hoầ ng Chíá đệế n đệể đoệạ nhạệ n’. Đoầ toệ n
hoủ i oệ ng tạ: ‘Thừạ sừ giạ, thạầ y đừáng dạệạ y đi, chạệ n cuủ ạ thạầ y
biạ sạo thệế ?’ ÔÔ ng tạ noá i: ‘Toệ i khoệ ng đừáng dạệạ y đừớạc nừũạ,
chạệ n cuủ ạ toệ i biạ thừớng roầ i’. Hoủ i oệ ng ạế y biạ thừớng rạ sạo,
oệ ng tạ bệà n bạắ t đạầ u kệể vệầ quạá tríành phạá roế i cuủ ạ míành. Đệế n
Hoệạ i Sừác khoệủ Đoệ ng phừớng nạă m 1993 tạạ i Bạắ c Kinh oệ ng tạ
lạạ i phạá roế i toệ i. Víà oệ ng tạ cừá lạà m điệầ u xạế u, oệ ng tạ phạá hoạạ i
việệạ c toệ i truyệầ n Đạạ i Phạá p, nệệ n toệ i đạũ triệệạ t đệể tiệệ u huyủ oệ ng
ạế y. Sạu khi tiệệ u huyủ, nhừũng sừ tyủ, sừ muoệạ i, sừ huynh, sừ
đệệạ cuủ ạ oệ ng tạ đệầ u muoế n hạà nh đoệạ ng. Luá c đoá toệ i noá i vớái hoạ
mạế y cạệ u; hoạ đệầ u cạủ m thạế y kinh hoạà ng, khiệế p sớạ lạắ m,

200 Khai quang

khoệ ng ại dạá m hạà nh đoệạ ng gíà nừũạ, vạà cuũ ng hiệể u rạ chuyệệạ n
nạà y. Trong soế hoạ moệạ t soế [ngừớài] vạẫ n hoạà n toạà n lạà ngừớài
thừớàng, [mạăạ c] duà đạũ tu moệạ t thớài giạn rạế t dạà i. Đạệ y lạà vạà i
thíá duạ đừớạc nệệ u rạ khi giạủ ng vệầ vạế n đệầ khại quạng.

Khoa chúc do
Khoạ ‘chuá c do’ lạà gíà? Trong giớái tu luyệệạ n, tạạ i quạá tríành
truyệầ n coệ ng coá nhiệầ u ngừớài cuũ ng coi noá lạà điệầ u đừớạc
truyệầ n trong phạạ m truà tu luyệệạ n; kyà thừạc noá khoệ ng phạủ i lạà
điệầ u thuoệạ c phạạ m truà tu luyệệạ n. Noá lạà loạạ i truyệầ n thừàạ kiệể u
nhừ quyệế t khiệế u, chuá quyệế t, kyũ thuạệạ t. Híành thừác mạà noá sừủ
duạ ng kiệể u nhừ vệũ buà ạ, đoế t hừớng, đoế t giạế y, niệệạ m chuá , v.v.;
noá coá thệể triạ bệệạ nh, phừớng phạá p triạ bệệạ nh hệế t sừác đoệạ c đạá o
đạăạ c biệệạ t. Lạế y víá duạ thệế nạà y, víá nhừ moệạ t ngừớài moạ c muạ n
nhoạ t trệệ n mạăạ t, hoạ bệà n duà ng buá t loệ ng chạế m [son] chu sạ
vệũ trệệ n mạăạ t đạế t híành troà n, trong voà ng troà n vạạ ch moệạ t híành
chừũ thạệạ p; [hoạ ] bạủ o ngừớài kiạ đừáng vạà o trung tạệ m cuủ ạ
voà ng troà n, roầ i hoạ bạắ t đạầ u niệệạ m chuá quyệế t. Sạu đoá lạế y buá t
son vạạ ch híành troà n lệệ n mạăạ t ngừớài kiạ, vừàạ vệũ vừàạ niệệạ m
chuá , vệũ tớái vệũ lui, đệế n khi chạế m moệạ t điệể m lệệ n choẫ muạ n
nhoạ t, niệệạ m chuá đệế n đoá cuũ ng vừàạ xong, bạủ o rạằ ng đạũ khoủ i
roầ i. Chừ viạ thừủ sớà vạà o [choẫ muạ n nhoạ t], thíà thạế y đạũ nhoủ lạạ i,
khoệ ng đạu nừũạ, noá đạũ khớủi tạá c duạ ng. Nhừũng bệệạ nh nhệạ thíà
hoạ coá thệể triạ đừớạc, coà n bệệạ nh nạăạ ng thíà khoệ ng đừớạc. Coà n
nệế u nhừ đạu cạá nh tạy thíà lạà m sạo? Miệệạ ng bạắ t đạầ u niệệạ m
chuá , hoạ bệà n bạủ o chừ viạ duoẫ i tạy rạ, lạế y miệệạ ng thoể i vạà o
huyệệạ t hớạp coế c tạạ i tạy nạà y, vạà lạà m cho noá xuạế t rạ ớủ huyệệạ t
hớạp coế c cuủ ạ tạy kiạ; cạủ m thạế y nhừ moệạ t luoầ ng gioá ; sớà lạạ i,
thíà noá khoệ ng coà n đạu nhừ thệế nừũạ. [Hoạ ] coà n duà ng đệế n
nhừũng việệạ c đoế t giạế y, vệũ buà ạ, dạá n buà ạ, v.v.; hoạ lạà m nhừũng
việệạ c ạế y.
Trong cạá c tiệể u đạạ o thệế giạn cuủ ạ Đạạ o giạ, [ngừớài tạ]
khoệ ng giạủ ng tu mệệạ nh, hoạà n toạà n lạà toạá n quạá i, xệm phong

Khoa chúc do 201

thuyủ, đuoể i tạà , triạ bệệạ nh. Nhừũng tiệể u đạạ o thệế giạn thừớàng
duà ng đệế n nhừũng thừá nạà y. Noá coá thệể triạ bệệạ nh, nhừng cạá c
phừớng phạá p noá duà ng đệế n lạà khoệ ng toế t. Chuá ng toệ i khoệ ng
giạủ ng lạà noá duà ng cạá ch gíà triạ bệệạ nh; nhừng nhừũng ngừớài tu
Đạạ i Phạá p chuá ng tạ khoệ ng đừớạc duà ng chuá ng, bớủi víà chuá ng
mạng thệo nhừũng tíán từác rạế t thạế p vạà rạế t khoệ ng toế t. Cạá c
phừớng phạá p triạ bệệạ nh ớủ Trung Quoế c coể đạạ i đừớạc phạệ n
thạà nh nhừũng khoạ muạ c; víá duạ : tiệế p coế t, chạệ m cừáu, ạá n mạ,
thoệ i nạũ , điệể m huyệệạ t, khíá coệ ng triạ bệệạ nh, thạủ o dừớạc triạ
bệệạ nh, v.v. phạệ n thạà nh khạá nhiệầ u loạạ i. Moẫ i loạạ i phừớng
phạá p triạ bệệạ nh goạ i lạà moệạ t ‘khoạ’; khoạ chuá c do nạà y đừớạc
liệệạ t vạà o khoạ thừá 13, do đoá tệệ n đạầ y đuủ cuủ ạ noá lạà ‘khoạ 13
chuá c do’. Khoạ chuá c do khoệ ng thuoệạ c vệầ nhừũng điệầ u trong
phạạ m truà tu luyệệạ n, noá khoệ ng phạủ i lạà coệ ng đạắ c nhớà tu
luyệệạ n, mạà lạà moệạ t thừá thuạệạ t loạạ i.

202 Khoa chúc do

 Bài giảng thứ sáu
Tẩu hoả nhập ma
Trong giớái tu luyệệạ n coá moệạ t thuyệế t, goạ i lạà ‘tạể u hoạủ
nhạệạ p mạ’; ạủ nh hừớủng trong quạầ n chuá ng cuũ ng rạế t lớán. Đạăạ c
biệệạ t coá moệạ t soế ngừớài quạủ ng bạá chuyệệạ n nạà y rạế t rạầ m roệạ ,
lạà m moệạ t soế ngừớài khoệ ng dạá m luyệệạ n coệ ng nừũạ. Ngừớài tạ
hệẫ nghệ thạế y noá i rạằ ng luyệệạ n coệ ng roầ i sệũ [biạ] tạể u hoạủ nhạệạ p
mạ, liệầ n sớạ quạá khoệ ng dạá m luyệệạ n nừũạ. Kyà thừạc, toệ i noá i vớái
moạ i ngừớài rạằ ng, tạể u hoạủ nhạệạ p mạ hoạà n toạà n khoệ ng toầ n
tạạ i.
Coá khoệ ng íát ngừớài víà bạủ n thạệ n tạệ m míành khoệ ng chíánh,
chiệệ u mớài nhừũng phuạ thệể . Chuủ yá thừác cuủ ạ míành khoệ ng
khoế ng chệế đừớạc bạủ n thạệ n míành, lạạ i coà n từớủng đoá lạà coệ ng.
Thạệ n thệể đạng biạ phuạ thệể khoế ng chệế , điệệ n đạủ o hoà hệá t lung
tung cạủ lệệ n. Ngừớài tạ nhíàn thạế y luyệệạ n coệ ng coá [híành] thừác
nhừ thệế , sớạ quạá chạẳ ng dạá m luyệệạ n. Chuá ng tạ coá khạá nhiệầ u
ngừớài từớủng rạằ ng đoá lạà coệ ng; luyệệạ n coệ ng mạà nhừ thệế sạo?
Đoá chíủ lạà moệạ t loạạ i trạạ ng thạá i thạế p thạế p nhạế t đệể chừũạ bệệạ nh
khoệủ ngừớài, nhừng noá rạế t nguy hiệể m. Nệế u bạủ n thạệ n chừ
viạ quện lạà m nhừ thệế , thíà chuủ yá thừác cuủ ạ chừ viạ roầ i sệũ
khoệ ng khoế ng chệế đừớạc bạủ n thạệ n nừũạ; nhừ thệế thạệ n thệể
cuủ ạ chừ viạ sệũ coá thệể biạ phoá yá thừác hoạăạ c tíán từác ngoạạ i lại
hạy phuạ thệể cạá c loạạ i khoế ng chệế , vạà coá thệể lạà m rạ nhừũng cừủ
đoệạ ng nguy hiệể m, ngoạà i rạ [noá cuũ ng gạệ y nệệ n] sừạ phạá hoạạ i
mạạ nh mệũ trong giớái tu luyệệạ n. Đoá lạà nhạệ n tạệ m bạế t chíánh
tạạ o thạà nh nhừ vạệạ y, lạà chạế p trừớác vạà o sừạ thệể hiệệạ n bạủ n
thạệ n, đoá khoệ ng phạủ i lạà tạể u hoạủ nhạệạ p mạ. Moệạ t soế ngừớài,
thạệạ t khoệ ng hiệể u víà sạo [hoạ ] lạạ i trớủ thạà nh cạá i goạ i lạà ‘khíá
coệ ng sừ’, hoạ cuũ ng giạủ ng tạể u hoạủ nhạệạ p mạ. Kyà thừạc luyệệạ n
coệ ng khoệ ng thệể tạể u hoạủ nhạệạ p mạ; đạ soế ngừớài tạ nghệ
[điệầ u] ạế y trong cạá c tạá c phạể m nghệệạ thuạệạ t, nghệ dạnh từà

Tẩu hoả nhập ma 203

nạà y trong nhừũng tiệể u thuyệế t voũ hiệệạ p nạà o đoá v.v. Nệế u
khoệ ng tin, chừ viạ thừủ giớủ cạá c sạá ch coể , cạá c sạá ch tu luyệệạ n
[rạ xệm] trong đoá khoệ ng hệầ coá chuyệệạ n nạà y. ỞỞ đạệ u coá tạể u
hoạủ nhạệạ p mạ nạà o? Hoạà n toạà n khoệ ng xuạế t hiệệạ n sừạ việệạ c ạế y
đừớạc.
Ngừớài tạ nhíàn nhạệạ n rạằ ng tạể u hoạủ nhạệạ p mạ coá moệạ t vạà i
híành thừác, điệầ u toệ i vừàạ giạủ ng cuũ ng lạà moệạ t loạạ i híành thừác.
Víà bạủ n thạệ n tạệ m bạế t chíánh, chiệệ u mớài phuạ thệể , truy cạầ u
nhừũng khíá coệ ng thạá i nạà o đoá đệể hiệể n thiạ bạủ n thạệ n cuũ ng
nhừ cạá c chuủ ng tạệ m thạá i. Coá ngừớài trừạc tiệế p truy cạầ u coệ ng
nạă ng hoạăạ c luyệệạ n khíá coệ ng giạủ ; hệẫ luyệệạ n lạà từạ míành lạạ i
quện ruũ boủ chuủ yá thừác cuủ ạ bạủ n thạệ n míành, khoệ ng coà n biệế t
gíà nừũạ, thạệ n thệể đạũ giạo cho kệủ khạá c roầ i; biạ phoá yá thừác
hoạăạ c tíán từác ngoạạ i lại lạà m chuủ thạệ n thệể đệế n điệệ n đạủ o lung
tung cạủ lệệ n; lạà m rạ moệạ t soế cừủ đoệạ ng đạăạ c thuà . Bạủ o hoạ nhạủ y
lạầ u thíà hoạ nhạủ y lạầ u; bạủ o hoạ nhạủ y xuoế ng nừớác thíà hoạ nhạủ y
xuoế ng nừớác. Bạủ n thạệ n hoạ chạẳ ng coà n thiệế t soế ng nừũạ, đạũ
đệm thạệ n thệể giạo cho kệủ khạá c roầ i. Đoá khoệ ng thuoệạ c vệầ tạể u
hoạủ nhạệạ p mạ, mạà thuoệạ c vệầ luyệệạ n coệ ng lạầ m đừớàng lạạ c loế i;
ngạy từà đạầ u đạũ hừũu yá thừạc thi thệo híành thừác ạế y. Coá rạế t
nhiệầ u ngừớài từớủng rạằ ng lạắ c lừ dạo đoệạ ng chíánh lạà luyệệạ n
coệ ng, kyà thừạc nệế u thạệạ t sừạ luyệệạ n coệ ng thệo trạạ ng thạá i kiệể u
nhừ vạệạ y, thíà sệũ tạạ o thạà nh hạệạ u quạủ nghiệệ m troạ ng. Đoá
khoệ ng phạủ i luyệệạ n coệ ng, [mạà ] lạà chạế p trừớác vạà truy cạầ u
cuủ ạ ngừớài thừớàng tạạ o thạà nh nhừ thệế .
Moệạ t tíành huoế ng khạá c lạà khi luyệệạ n coệ ng khíá ừá tạắ c ớủ choẫ
nạà o đoá mạà khoệ ng thoệ ng; khíá lệệ n đíủnh đạầ u khoệ ng xuoế ng
đừớạc, hoạ liệầ n sớạ quạá . Thạệ n thệể con ngừớài lạà moệạ t tiệể u vuũ
truạ , đạăạ c biệệạ t [trong] coệ ng phạá p Đạạ o giạ khi vừớạt quạn, thíà
sệũ gạăạ p chuyệệạ n phiệầ n phừác nạà y; vừớạt [quạn] khoệ ng quạ
đừớạc, thíà khíá quạnh quạể n ớủ choẫ ạế y. Khoệ ng chíủ coá đíủnh
đạầ u, choẫ khạá c cuũ ng nhừ thệế , nhừng, [nới] nhạạ y cạủ m nhạế t
cuủ ạ con ngừớài lạà đíủnh đạầ u. Khi khíá lệệ n đíủnh đạầ u roầ i xung
xuoế ng, [nhừng] khoệ ng vừớạt quạn đừớạc, [thíà] hoạ liệầ n cạủ m

204 Tẩu hoả nhập ma

giạá c thạế y đạầ u nạăạ ng, đạầ u sừng, [nhừ] coá hiệệạ n từớạng đoệạ i
moệạ t chiệế c muũ khíá dạà y coệạ p, v.v. Nhừng khíá khoệ ng coá tạá c
duạ ng ừớác chệế gíà cạủ , noá cuũ ng khoệ ng lạà m ngừớài tạ dạẫ n đệế n
phiệầ n phừác gíà hệế t, cuũ ng hoạà n toạà n khoệ ng sinh rạ bạế t kệể
bệệạ nh tạệạ t gíà. Coá nhừũng ngừớài khoệ ng hiệể u roũ tíành huoế ng
chạệ n thừạc cuủ ạ khíá coệ ng, cuũ ng phạá t biệể u yá kiệế n lung tung
moệạ t cạá ch thạầ n bíá huyệầ n hoạăạ c, kệế t quạủ tạạ o thạà nh hiệệạ n
từớạng rạế t hoẫ n loạạ n. Ngừớài tạ bệà n cho rạằ ng khíá lệệ n đệế n
đíủnh đạầ u mạà khoệ ng xuoế ng đừớạc thíà sệũ [biạ] tạể u hoạủ nhạệạ p
mạ, xuạế t hiệệạ n thiệệ n [sại] v.v., kệế t quạủ rạế t nhiệầ u ngừớài bạủ n
thạệ n hoạ rạế t sớạ.
Khíá lệệ n đíủnh đạầ u mạà khoệ ng xuoế ng, noá chíủ lạà trạạ ng thạá i
tạạ m thớài; coá ngừớài [biạ] trong thớài giạn rạế t lạệ u, nừủạ nạă m
vạẫ n khoệ ng xuoế ng. [Nệế u] khoệ ng xuoế ng [thíà] tíàm moệạ t khíá
coệ ng sừ chạệ n chíánh [đệể ] đạạ o dạẫ n xuoế ng thíà coá thệể xuoế ng
ngạy. Nhừ vạệạ y chuá ng tạ phạà m khi luyệệạ n coệ ng chừạ xung
quạ quạn đừớạc, khíá khoệ ng xuoế ng, [thíà] chuá ng tạ hạũ y thừủ
tíàm nguyệệ n nhạệ n ớủ tạệ m tíánh, coá phạủ i lạà vừớáng ớủ tạầ ng ạế y
moệạ t thớài giạn lạệ u quạá khoệ ng; cạầ n phạủ i thừạc sừạ đệầ cạo tạệ m
tíánh! Khi chừ viạ thừạc sừạ đệầ cạo tạệ m tíánh, chừ viạ sệũ thạế y noá
coá thệể xuoế ng. Chừ viạ chíủ moệạ t mừạc nhạế n mạạ nh vạà o biệế n
hoạá coệ ng cuủ ạ bạủ n thạệ n míành mạà khoệ ng nhạế n mạạ nh vạà o
chuyệể n biệế n tạệ m tíánh cuủ ạ míành; noá coá thệể đạng đớại tạệ m
tíánh chừ viạ đệầ cạo, [roầ i] mớái phạá t sinh biệế n đoể i toạà n diệệạ n
đừớạc. Khíá thừạc sừạ khoệ ng thoệ ng thíà ngừớài tạ cuũ ng khoệ ng
vạế n đệầ gíà; thoệ ng thừớàng lạà do tạá c duạ ng cuủ ạ tinh thạầ n
chuá ng tạ, lạạ i nghệ mạế y viạ khíá coệ ng sừ giạủ noá i rạằ ng khíá mạà
lệệ n đíủnh đạầ u thíà xuạế t hiệệạ n thiệệ n sại nạà o đoá , nệệ n hoạ sớạ
lạắ m. Sừạ lo sớạ cuủ ạ hoạ coá khi noá thạệạ t sừạ mạng đệế n phiệầ n
toạá i. Bớủi víà hệẫ chừ viạ lo sớạ, thíà chíánh lạà tạệ m hoạủ ng sớạ;
chạẳ ng phạủ i đoá lạà tạệ m chạế p trừớác? Tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ
chừ viạ hệẫ xuạế t hiệệạ n, [thíà] chạẳ ng phạủ i cạầ n [toế ng] khừá tạệ m
chạế p trừớác sạo? Cạà ng lo sớạ, thíà lạạ i cạà ng gioế ng nhừ mạắ c
bệệạ nh; nhạế t điạnh phạủ i vừát boủ tạệ m chạế p trừớác ạế y cuủ ạ chừ

Tẩu hoả nhập ma 205

viạ; đệể chừ viạ hoạ c bạà i hoạ c nạà y, mạà từà đoá vừát boủ tạệ m hoạủ ng
sớạ, đệầ cạo lệệ n trệệ n.
Ngừớài luyệệạ n coệ ng trong từớng lại tu luyệệạ n sệũ khoệ ng
thoạủ i mạá i, thạệ n thệể xuạế t hiệệạ n nhiệầ u coệ ng, đệầ u lạà nhừũng
thừá rạế t mạạ nh mệũ [chuyệể n] đoệạ ng quạ lạạ i trong thạệ n thệể
chừ viạ, lạà m cho chừ viạ khoá chiạu thệế nạà y, khoá chiạu thệế kiạ.
Nguyệệ n nhạệ n chừ viạ khoệ ng thoạủ i mạá i chuủ yệế u lạà chừ viạ cừá
lo sớạ thạệ n thệể bạủ n thạệ n míành biạ bệệạ nh nạà o đoá ; kyà thừạc ớủ
trong thạệ n thệể xuạế t hiệệạ n nhừũng thừá rạế t mạạ nh mệũ , xuạế t rạ
đệầ u lạà coệ ng, đệầ u lạà coệ ng nạă ng, coà n coá rạế t nhiệầ u thệể sinh
mệệạ nh. Nệế u [chuá ng chuyệể n] đoệạ ng, chừ viạ sệũ cạủ m thạế y thạệ n
thệể phạá t ngừáạ, đạu, khoá chiạu, v.v.; đạầ u dạệ y thạầ n kinh cạủ m
giạá c rạế t linh mạẫ n; cạá c loạạ i trạạ ng thạá i đệầ u xuạế t hiệệạ n. Chừàng
nạà o thạệ n thệể chừ viạ chừạ đừớạc vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng
chuyệể n hoạá , đệầ u coá cạá c loạạ i trạạ ng thạá i [nhừ thệế ], mạà
nguyệệ n đạệ y lạà điệầ u rạế t toế t. Lạà m moệạ t ngừớài tu luyệệạ n, chừ
viạ mạũ i cừá coi bạủ n thạệ n míành lạà ngừớài thừớàng, mạũ i cừá cho
rạằ ng coá bệệạ nh, thíà hoủ i luyệệạ n sạo đạệ y? Trong luyệệạ n coệ ng khi
chuá ng tạ gạăạ p kiệế p nạạ n, chừ viạ [nệế u] vạẫ n cừá coi bạủ n thạệ n
míành lạà ngừớài thừớàng, toệ i noá i rạằ ng tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ
luá c ạế y đạũ rớát xuoế ng choẫ cuủ ạ ngừớài thừớàng. Chíánh tạạ i vạế n
đệầ nạà y, thíà íát nhạế t chừ viạ cuũ ng đạũ rớát xuoế ng tạầ ng kiạ cuủ ạ
ngừớài thừớàng.
Chuá ng tạ lạà m ngừớài luyệệạ n coệ ng chạệ n chíánh, cạầ n phạủ i
từà tạầ ng rạế t cạo mạà xệá t vạế n đệầ , khoệ ng thệể duà ng quạn điệể m
cuủ ạ ngừớài thừớàng mạà xệá t vạế n đệầ . Khi chừ viạ cho rạằ ng coá
bệệạ nh, nhừ thệế coá thệể dạẫ n đệế n mạắ c bệệạ nh. Bớủi víà khi mạà
chừ viạ cho rạằ ng noá coá bệệạ nh, thíà tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ cuũ ng
cạo nhừ ngừớài thừớàng. Luyệệạ n coệ ng vạà tu luyệệạ n chạệ n
chíánh, đạăạ c biệệạ t lạà trong trạạ ng thạá i [điệầ u kiệệạ n] nạà y, khoệ ng
[thệể ] dạẫ n đệế n mạắ c bệệạ nh. Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t thạệạ t sừạ
[lạà m ngừớài tạ] mạắ c bệệạ nh thíà [do] bạủ y phạầ n tinh thạầ n bạ
phạầ n bệệạ nh. Thoệ ng thừớàng bạn đạầ u tinh thạầ n cuủ ạ ngừớài tạ
suy suạ p, bạn đạầ u khoệ ng chiạu đừớạc, gạá nh nạăạ ng lớán quạá , roầ i

206 Tẩu hoả nhập ma

lạà m cho bệệạ nh tíành trớủ nệệ n [nguy] kiạch; thừớàng [xạủ y rạ]
nhừ vạệạ y. Lạế y moệạ t thíá duạ , quạá khừá coá moệạ t ngừớài, biạ troá i
trệệ n giừớàng; lạế y tạy ạnh tạ rạ, vạà noá i rạằ ng sệũ lạà m cho chạủ y
mạá u. Sạu đoá biạt mạắ t ạnh tạ lạạ i, roầ i vạạ ch moệạ t cạá i lệệ n coể tạy
cuủ ạ ạnh nạà y (hoạà n toạà n khoệ ng lạà m ạnh tạ chạủ y mạá u); roầ i
mớủ voà i nừớác sạo cho ạnh nạà y nghệ thạế y tiệế ng [nừớác] nhoủ
gioạ t. Anh tạ từớủng rạằ ng chíánh lạà mạá u cuủ ạ míành đạng nhoủ
gioạ t xuoế ng, moệạ t luá c sạu cạá nhạệ n nạà y chệế t. Kyà thừạc hoạà n
toạà n khoệ ng lạà m ạnh tạ chạủ y mạá u, chíủ coá nừớác chạủ y thoệ i;
tinh thạầ n cuủ ạ cạá nhạệ n nạà y đạũ dạẫ n đệế n cạá i chệế t cuủ ạ míành.
Khi chừ viạ cừá mạũ i nhíàn nhạệạ n rạằ ng bạủ n thạệ n míành coá bệệạ nh,
thíà coá khi dạẫ n đệế n bạủ n thạệ n chừ viạ phạá t bệệạ nh. Bớủi víà tạệ m
tíánh cuủ ạ chừ viạ đạũ giạá ng hạạ xuoế ng đệế n cớ sớủ cuủ ạ ngừớài
thừớàng, mạà ngừớài thừớàng đừớng nhiệệ n sệũ mạắ c bệệạ nh.
Lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng chừ viạ cừá mạũ i cho rạằ ng đoá lạà
bệệạ nh, trệệ n thừạc tệế chừ viạ đuá ng lạà đạng cạầ u [noá ]; chừ viạ
cạầ u bệệạ nh, cạá i bệệạ nh ạế y sệũ coá thệể nhạệạ p vạà o. Lạà m moệạ t ngừớài
luyệệạ n coệ ng thíà tạệ m tíánh cạầ n phạủ i cạo. Chừ viạ khoệ ng đừớạc
lo sớạ mạắ c bệệạ nh; lo sớạ bệệạ nh cuũ ng lạà moệạ t tạệ m chạế p trừớác,
noá mạng đệế n phiệầ n phừác cho chừ viạ cuũ ng nhừ thệế . Trong
tu luyệệạ n cạầ n tiệệ u nghiệệạ p, tiệệ u nghiệệạ p sệũ thoế ng khoể ; lạà m
sạo coá thệể tạă ng coệ ng moệạ t cạá ch nhệạ nhạà ng thoạủ i mạá i kiạ
chừá! Nệế u khoệ ng thíà tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ chừ viạ lạà m sạo boủ
đừớạc đạệ y? Toệ i kệể cho moạ i ngừớài moệạ t chuyệệạ n coể trong
Phạệạ t giạá o: Xừạ coá moệạ t ngừớài đạũ rạế t coế gạắ ng tu thạà nh Lạ
Hạá n. Viạ nạà y khi đạắ c chíánh quạủ , tu thạà nh Lạ Hạá n thíà lệũ nạà o
khoệ ng cạo hừáng cho đừớạc? Nhạủ y thoạá t khoủ i tạm giớái roầ i!
Nhừng cạo hừáng lạạ i chíánh lạà tạệ m chạế p trừớác, [lạà ] tạệ m
hoạn hyủ. Lạ Hạá n cạầ n phạủ i voệ vi, tạệ m bạế t đoệạ ng; viạ nạà y biạ
rớát xuoế ng, tu lạạ i nhừ khoệ ng [tu]. Tu nhừ khoệ ng thíà cạầ n tu
lạạ i, lạạ i tu hừớáng lệệ n trệệ n moệạ t lạầ n mớái; boủ rạ bạo nhiệệ u coế
gạắ ng lạạ i tu lệệ n đừớạc nừũạ. Lạầ n nạà y viạ kiạ lo sớạ, viạ ạế y từạ
nhuủ : ‘Míành chớá coá cạo hừáng, cạo hừáng nừũạ thíà lạạ i rớát mạế t’.

Tẩu hoả nhập ma 207

Viạ nạà y vừàạ lo sớạ thíà lạạ i rớát xuoế ng [moệạ t lạầ n nừũạ]. Lo sớạ
cuũ ng lạà moệạ t loạạ i tạệ m chạế p trừớác.
Coà n coá moệạ t tíành huoế ng nừũạ, đoá lạà coá ngừớài mạắ c bệệạ nh
tạệ m thạầ n, [ngừớài tạ] liệầ n bạủ o lạà ngừớài ạế y [biạ] tạể u hoạủ
nhạệạ p mạ. Cuũ ng coá ngừớài chớà đớại toệ i chừũạ bệệạ nh tạệ m thạầ n
cho hoạ ! Toệ i noá i rạằ ng bệệạ nh tạệ m thạầ n khoệ ng phạủ i lạà bệệạ nh,
toệ i cuũ ng khoệ ng coá thớài giạn quạn tạệ m đệế n chuyệệạ n ạế y. Víà
sạo? Bớủi víà ngừớài bệệạ nh tạệ m thạầ n khoệ ng coá bệệạ nh đoệạ c, tạạ i
thạệ n thệể khoệ ng coá bệệạ nh biệế n, khoệ ng coá nhiệẫ m truà ng; thệo
toệ i nhíàn nhạệạ n thíà khoệ ng phạủ i lạà bệệạ nh. Bệệạ nh tạệ m thạầ n
chíánh lạà chuủ yá thừác cuủ ạ ngừớài tạ quạá yệế u đuoế i. Ýệế u đuoế i
đệế n mừác đoệạ nạà o? Gioế ng nhừ moệạ t cạá nhạệ n mạũ i khoệ ng
quyệế t điạnh đừớạc cho bạủ n thạệ n míành, chuủ nguyệệ n thạầ n cuủ ạ
ngừớài bệệạ nh tạệ m thạầ n chíánh lạà nhừ vạệạ y. Hoạ khoệ ng muoế n
quạủ n cạá i thạệ n thệể ạế y nừũạ, từạ hoạ cừá mệệ mệệ muoệạ i muoệạ i mạũ i,
tinh thạầ n khoệ ng coá khớủi lệệ n đừớạc. Luá c ạế y phoá yá thừác, [vạà ]
cạá c tíán từác ngoạạ i lại sệũ cạn nhiệẫ u đệế n hoạ . Tạầ ng cuủ ạ moẫ i
khoệ ng giạn nhiệầ u nhừ thệế , cạá c loạạ i tíán từác đệầ u cạn nhiệẫ u
đệế n hoạ . Thệệ m nừũạ chuủ nguyệệ n thạầ n cuủ ạ ngừớài tạ coá thệể
đạũ lạà m moệạ t soế điệầ u khoệ ng toế t ớủ đớài trừớác, coà n coá chuủ nớạ
cuũ ng coá thệể lạà m hạạ i hoạ ; tíành huoế ng cạá c loạạ i đệầ u xuạế t hiệệạ n.
Chuá ng toệ i noá i rạằ ng bệệạ nh tạệ m thạầ n lạà nhừ thệế . Bạủ o toệ i triạ
bệệạ nh [tạệ m thạầ n] giuá p chừ viạ lạà m sạo đừớạc? Toệ i noá i rạằ ng
mạắ c bệệạ nh tạệ m thạầ n chíánh lạà nhừ thệế . Vạệạ y xừủ lyá rạ sạo?
Hạũ y giạá o duạ c hoạ , lạà m cho tinh thạầ n cuủ ạ hoạ khớủi lệệ n;
nhừng khoá thừạc hiệệạ n lạắ m. Chừ viạ [coá thệể ] thạế y bạá c syũ
bệệạ nh việệạ n tạệ m thạầ n hệẫ nhạế c cạệ y roi điệệạ n lệệ n, lạà hoạ lạệạ p từác
sớạ quạá chạẳ ng dạá m noá i lạă ng nhạă ng gíà nừũạ. Víà sạo vạệạ y? Luá c
ạế y tinh thạầ n cuủ ạ chuủ nguyệệ n thạầ n cuủ ạ hoạ đạũ khớủi lệệ n: hoạ
sớạ [biạ] điệệạ n giạệạ t.
Thoệ ng thừớàng ngừớài tạ khi đạũ vạà o cừủạ tu luyệệạ n thíà sệũ
vui mừàng luyệệạ n [coệ ng] tiệế p tuạ c; ại cuũ ng coá Phạệạ t tíánh, ại
cuũ ng coá tạệ m tu Đạạ o; do đoá moệạ t khi đạũ hoạ c coệ ng, coá nhiệầ u
ngừớài sệũ tiệế p tuạ c [tu] luyệệạ n suoế t đớài. Bạế t kệể lạà ngừớài kiạ

208 Tẩu hoả nhập ma

coá thệể tu lệệ n đừớạc khoệ ng, đạũ đạắ c Phạá p chừạ; duà sạo
ngừớài ạế y cuũ ng coá tạệ m cạầ u Đạạ o; ngừớài ạế y cừá luyệệạ n mạũ i.
Moạ i ngừớài đệầ u biệế t rạằ ng cạá nhạệ n nạà y luyệệạ n coệ ng, ngừớài ớủ
nới coệ ng tạá c cuũ ng biệế t, ngoạà i phoế cuũ ng biệế t, hạà ng xoá m
cuũ ng biệế t rạằ ng ngừớài nạà y luyệệạ n coệ ng. Nhừng moạ i ngừớài
nghíũ xệm, [vệầ ] tu luyệệạ n chạệ n chíánh, mạế y nạă m trừớác ại
thừạc hiệệạ n điệầ u nạà y? Khoệ ng ại lạà m cạủ ; [chíủ] tu luyệệạ n chạệ n
chíánh mớái coá thệể thạy đoể i đừớàng đớài cuủ ạ ngừớài ạế y. Nhừng
ngừớài nạà y chíủ lạà moệạ t ngừớài thừớàng, chíủ luyệệạ n coệ ng chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài; hoủ i ại thạy đoể i đừớàng đớài cho hoạ ? Lạà
ngừớài thừớàng, đệế n moệạ t ngạà y kiạ phạủ i mạắ c bệệạ nh, đệế n moệạ t
ngạà y kiạ phạủ i gạăạ p chuyệệạ n rạắ c roế i nạà o đoá , đệế n moệạ t ngạà y
kiạ biệế t đạệ u sệũ mạắ c bệệạ nh tạệ m thạầ n, hoạăạ c giạủ hệế t mệệạ nh líàạ
đớài; moệạ t đớài cuủ ạ ngừớài thừớàng lạà nhừ thệế . Chừ viạ thạế y
rạằ ng ngừớài kiạ đệế n coệ ng việệ n luyệệạ n coệ ng, kyà thừạc ngừớài
ạế y khoệ ng phạủ i tu luyệệạ n moệạ t cạá ch chạệ n chíánh; ngừớài ạế y
mong muoế n tu lệệ n cạo tạầ ng nhừng chừạ đạắ c chíánh Phạá p;
[nệệ n] ngừớài ạế y khoệ ng tu lệệ n đừớạc. Cạá nhạệ n nạà y chíủ coá
nguyệệạ n voạ ng mong muoế n tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng, [vạà ]
ngừớài ạế y vạẫ n coà n lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng tạạ i tạầ ng thạế p chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài. Đừớàng đớài cuủ ạ ngừớài nạà y chừạ coá ại
thạy đoể i, nhừ thệế ngừớài ạế y phạủ i mạắ c bệệạ nh. [Nệế u] khoệ ng
[coi] troạ ng đừác thíà bệệạ nh cuũ ng chạẳ ng khoủ i; khoệ ng thệể noá i
rạằ ng luyệệạ n coệ ng sệũ khoệ ng mạắ c bệệạ nh gíà nừũạ.
Ngừớài kiạ cạầ n tu luyệệạ n chạệ n chíánh, coi troạ ng tạệ m
tíánh; tu luyệệạ n chạệ n chíánh mớái coá thệể khoủ i bệệạ nh. Bớủi víà
luyệệạ n coệ ng khoệ ng phạủ i thệể thạo, mạà lạà điệầ u vừớạt khoủ i
ngừớài thừớàng; do vạệạ y phạủ i coá [Phạá p] lyá vạà tiệệ u chuạể n cạo
hớn đệể yệệ u cạầ u ngừớài luyệệạ n coệ ng, cạầ n phạủ i thừạc hiệệạ n
đừớạc [chuá ng] thíà mớái đạạ t đừớạc muạ c đíách. Tuy nhiệệ n
nhiệầ u ngừớài khoệ ng thừạc hiệệạ n nhừ thệế , hoạ vạẫ n lạà ngừớài
thừớàng; do đoá khi đệế n luá c thíà hoạ phạủ i mạắ c bệệạ nh. Moệạ t
ngạà y kiạ hoạ đoệạ t nhiệệ n biạ tạắ c nghệũ n mạạ ch mạá u nạũ o, đoệạ t
nhiệệ n mạắ c bệệạ nh nạà y, mạắ c bệệạ nh khạá c, hoạăạ c giạủ moệạ t ngạà y

Tẩu hoả nhập ma 209

kiạ mạắ c bệệạ nh tạệ m thạầ n. Hoạ luyệệạ n coệ ng coá thệể ại ại cuũ ng
biệế t; khi cạá nhạệ n ạế y mạắ c bệệạ nh tạệ m thạầ n, ngừớài tạ bệà n noá i
rạằ ng ngừớài nạà y luyệệạ n coệ ng tạể u hoạủ nhạệạ p mạ, moệạ t chiệế c
muũ lớán liệầ n chuạ p lệệ n đoá . Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm lạà m thệế
coá hớạp lyá khoệ ng? Ngừớài ngoạà i nghệầ đạệ u coá hiệể u; [ngạy
cạủ ] ngừớài trong nghệầ nhừ chuá ng tạ, rạế t nhiệầ u ngừớài luyệệạ n
coệ ng khoá mạà hiệể u đừớạc đạạ o lyá chạệ n chíánh bệệ n trong
chuyệệạ n nạà y. Nệế u nhừ cạá nhạệ n kiạ ớủ nhạà mạắ c bệệạ nh tạệ m
thạầ n thíà coà n đớũ, [dạẫ u] ngừớài tạ [vạẫ n] noá i rạằ ng ngừớài ạế y
[mạắ c bệệạ nh lạà víà] luyệệạ n coệ ng; coà n nệế u ngừớài nạà y mạắ c bệệạ nh
tạệ m thạầ n ớủ chíánh điệể m luyệệạ n coệ ng, thíà rạế t tệệạ hạạ i; cạá i muũ
lớán kiạ sệũ chuạ p ngạy vạà o, [vạà ] khoệ ng gớũ xuoế ng đừớạc nừũạ.
Rạằ ng ‘luyệệạ n coệ ng tạể u hoạủ nhạệạ p mạ’; bạá o chíá cuũ ng đệầ u
đạă ng nhừ thệế . Coá ngừớài nhạắ m mạắ t mạà phạủ n đoế i khíá coệ ng:
‘Đạế y oệ ng xệm, vừàạ roầ i ớủ đoá luyệệạ n [coệ ng] coà n toế t lạắ m, mạà
bạệ y giớà thạà nh nhừ thệế đạế y’. Lạà m moệạ t ngừớài thừớàng, cạá
nhạệ n kiạ lệũ rạ phạủ i gạăạ p điệầ u gíà thíà phạủ i gạăạ p thoệ i; ngừớài ạế y
coá thệể coà n xuạế t hiệệạ n nhừũng bệệạ nh khạá c nừũạ, cạá c chuyệệạ n
phiệầ n phừác khạá c nừũạ; [nệế u] noá i rạằ ng đệầ u lạà luyệệạ n coệ ng
[mạà thạà nh], thíà coá hớạp lyá khoệ ng? Cuũ ng nhừ bạá c syũ ớủ bệệạ nh
việệạ n chuá ng tạ, hoạ lạà bạá c syũ, vạệạ y phạủ i chạă ng hoạ suoế t đớài
víũnh việẫ n khoệ ng mạắ c bệệạ nh; coá thệể nhạệạ n thừác nhừ thệế
khoệ ng?
Do vạệạ y mớái noá i rạằ ng, coá rạế t nhiệầ u ngừớài hoạ khoệ ng
hiệể u tíành huoế ng chạệ n thừạc cuủ ạ khíá coệ ng, hoạ cuũ ng khoệ ng
biệế t đạạ o lyá bệệ n trong cuủ ạ noá , nệệ n [hoạ ] noá i lung tung cạủ .
Khi xạủ y đệế n vạế n đệầ nạà o đạế y, thíà cạá i muũ nạà o [hoạ ] cuũ ng
chuạ p lệệ n khíá coệ ng. Thớài giạn phoể cạệạ p khíá coệ ng ngoạà i xạũ
hoệạ i coà n rạế t ngạắ n, coá rạế t nhiệầ u ngừớài coà n oệ m giừũ quạn
điệể m coế chạế p, mạũ i vạẫ n khoệ ng thừàạ nhạệạ n noá , [mạà ] phíủ
bạá ng noá , bạà i xíách noá ; cuũ ng khoệ ng hiệể u noể i trạạ ng thạá i tạệ m
lyá cuủ ạ hoạ lạà gíà nừũạ, hoạ chạá n ghệá t khíá coệ ng nhừớàng ạế y, cừá
nhừ [khíá coệ ng] coá liệệ n quạn gíà đệế n hoạ vạệạ y; hệẫ noá i đệế n khíá
coệ ng [hoạ ] liệầ n bạủ o lạà duy tạệ m. Khíá coệ ng lạà khoạ hoạ c, lạà

210 Tẩu hoả nhập ma

khoạ hoạ c cạo hớn. Chíủ coá điệầ u loạạ i ngừớài nạà y quạn niệệạ m
quạá coế chạế p, tri thừác quạá hạạ n hệạ p tạạ o thạà nh nhừ vạệạ y.
Coà n coá moệạ t tíành huoế ng: trong giớái tu luyệệạ n coá điệầ u
goạ i lạà ‘khíá coệ ng thạá i’; loạạ i ngừớài nạà y tinh thạầ n mớ mạà ng,
nhừng khoệ ng phạủ i lạà hoạ biạ tạể u hoạủ nhạệạ p mạ, [mạà ] hoạ rạế t
coá lyá tríá. Trừớác hệế t toệ i noá i khíá coệ ng thạá i lạà gíà. Nhừ moạ i
ngừớài đạũ biệế t, chuá ng tạ luyệệạ n coệ ng chuá troạ ng vạế n đệầ cạă n
cớ. Tạế t cạủ cạá c quoế c giạ toạà n thệế giớái đệầ u coá nhừũng ngừớài
tíán ngừớũng toệ n giạá o; coà n ớủ Trung Quoế c hạà ng mạế y nghíàn
nạă m vừàạ quạ đệầ u coá nhừũng ngừớài tíán ngừớũng Phạệạ t giạá o,
Đạạ o giạá o; tin rạằ ng thiệệạ n hừũu thiệệạ n bạá o, ạá c hừũu ạá c bạá o.
Nhừng cuũ ng coá ngừớài khoệ ng tin. Đạăạ c biệệạ t trong thớài kyà
“Đạạ i Cạá ch mạạ ng Vạă n hoạá ” thíà [điệầ u ạế y] biạ phệệ phạá n, noá i lạà
mệệ tíán. Moệạ t soế ngừớài cho rạằ ng nhừũng [điệầ u gíà] mạà khoệ ng
thệể lyá giạủ i, khoệ ng đừớạc hoạ c trong sạá ch [giạá o khoạ], khoạ
hoạ c hiệệạ n đạạ i chừạ phạá t triệể n đệế n bừớác ạế y, hoạăạ c lạà nhừũng
sừạ vạệạ t chừạ nhạệạ n thừác đừớạc, hoạ liệầ n goệạ p hệế t lạạ i noá i đoá lạà
mệệ tíán. Mạế y nạă m trừớác loạạ i ngừớài nạà y coá rạế t nhiệầ u, hiệệạ n
nạy từớng đoế i íát. Bớủi víà coá moệạ t soế hiệệạ n từớạng [dạẫ u] chừ viạ
khoệ ng thừàạ nhạệạ n chuá ng, nhừng chuá ng đạũ phạủ n ạá nh hệế t
sừác thiệế t thừạc đệế n khoệ ng giạn chuá ng tạ. Chừ viạ [dạẫ u]
khoệ ng dạá m nhíàn thạẳ ng chuá ng, nhừng ngừớài tạ hiệệạ n nạy
đạũ dạá m noá i vệầ chuá ng, ngừớài tạ đạũ mạắ t thạế y tại nghệ vạà
cuũ ng hiệể u rạ moệạ t soế tíành huoế ng liệệ n quạn đệế n luyệệạ n coệ ng.
Moệạ t soế ngừớài coế chạế p đệế n mừác đoệạ nạà y: hệẫ chừ viạ noá i
[đệế n] khíá coệ ng, thíà từà trong tạệ m cuủ ạ hoạ phạá rạ cừớài chừ
viạ, hoạ cho rạằ ng chừ viạ lạà m mệệ tíán, thạệạ t đạá ng cừớài ghệệ lạắ m.
Hệẫ chừ viạ noá i [đệế n] nhừũng hiệệạ n từớạng trong khíá coệ ng, hoạ
liệầ n cho rạằ ng cạá nhạệ n chừ viạ quạá ừ ngu muoệạ i. Loạạ i ngừớài
nạà y tuy coế chạế p, nhừng cạă n cớ khoệ ng nhạế t điạnh lạà khoệ ng
toế t. Nệế u cạă n cớ cuủ ạ cạá nhạệ n nạà y toế t, [nệế u] hoạ luyệệạ n coệ ng,
thíà thiệệ n muạ c coá thệể khại mớủ đệế n tạầ ng rạế t cạo, coà n xuạế t cạủ
coệ ng nạă ng nừũạ. Hoạ khoệ ng tin khíá coệ ng, nhừng khoệ ng thệể
đạủ m bạủ o rạằ ng bạủ n thạệ n hoạ sệũ khoệ ng mạắ c bệệạ nh. Hoạ nệế u

Tẩu hoả nhập ma 211

mạắ c bệệạ nh thíà đệế n bệệạ nh việệạ n đệể chừũạ; Tạệ y Ý chừũạ khoệ ng
khoủ i thíà đệế n Trung Ý chừũạ; Trung Ý chừũạ cuũ ng khoệ ng
đừớạc, duà ng phừớng thuoế c gíà cuũ ng khoệ ng khoủ i, đệế n luá c
nạà y hoạ bệà n nghíũ đệế n khíá coệ ng. Hoạ đạắ n đo: ‘Míành thừủ vạệạ n
[mạy] nạà y xệm, xệm xệm khíá coệ ng roế t cuoệạ c coá chừũạ đừớạc
bệệạ nh nạà y cuủ ạ míành hạy khoệ ng’. Hoạ rạế t ngạạ i nguà ng đệế n
[thừủ khíá coệ ng]. Hoạ vừàạ [bạắ t đạầ u] luyệệạ n coệ ng, thíà víà cạă n cớ
rạế t toế t, nệệ n lạệạ p từác luyệệạ n đừớạc rạế t toế t. Coá thệể đừớạc sừ
phuạ nạà o đoá đệể mạắ t đệế n, moệạ t sinh mệệạ nh cạo cạế p ớủ khoệ ng
giạn khạá c giuá p đớũ hoạ đoệ i chuá t. Hoạ liệầ n lạệạ p từác khại thiệệ n
muạ c, hoạăạ c giạủ loạ t vạà o trạạ ng thạá i bạá n khại ngoệạ . Thiệệ n muạ c
khại mớủ đệế n tạầ ng rạế t cạo, [hoạ ] lạệạ p từác nhíàn thạế y đừớạc
moệạ t soế tíành huoế ng chạệ n thừạc trong vuũ truạ , ngoạà i rạ coà n coá
coệ ng nạă ng. Chừ viạ thừủ noá i xệm loạạ i ngừớài nạà y khi thạế y
đừớạc nhừũng tíành huoế ng nhừ thệế , thíà đạầ u nạũ o cuủ ạ hoạ coá
chiạu đừớạc khoệ ng? Chừ viạ thừủ nghíũ coi tạệ m thạá i cuủ ạ hoạ sệũ
nhừ thệế nạà o đạệ y? Nhừũng điệầ u xừạ nạy vạẫ n coi lạà mệệ tíán,
lạà tuyệệạ t đoế i khoệ ng thệể , nhừũng điệầ u mạà hệẫ ngừớài khạá c nệệ u
liệầ n thạế y từác cừớài [lạắ m], thíà [nạy] lạạ i triệể n hiệệạ n hệế t sừác
thiệế t thừạc ngạy trừớác mạắ t cuủ ạ hoạ , lạạ i coà n tiệế p xuá c đệế n
đừớạc moệạ t cạá ch hệế t sừác thừạc tạạ i. Nhừ vạệạ y đạầ u nạũ o cuủ ạ hoạ
sệũ khoệ ng chiạu nhạệạ n noể i, ạá p lừạc tinh thạầ n [lệệ n] hoạ lạà quạá
lớán, vạà lớài [hoạ ] noá i rạ ngừớài khạá c khoệ ng tiệế p thu đừớạc;
nhừng loệ -gíác từ duy khoệ ng hệầ loạạ n; mạà chíánh lạà víà hoạ
khoệ ng dạà n xệế p [hớạp lyá ] quạn hệệạ hại bệệ n. Hoạ phạá t hiệệạ n
rạằ ng, nhừũng việệạ c nhạệ n loạạ i lạà m lạà sại, coà n [việệạ c] ớủ bệệ n kiạ
thừớàng lạà đuá ng. Chiệể u thệo bệệ n kiạ mạà lạà m, thíà ngừớài tạ
noá i lạà hoạ sại. Ngừớài tạ khoệ ng lyá giạủ i đừớạc, nệệ n noá i rạằ ng cạá
nhạệ n ạế y luyệệạ n coệ ng tạể u hoạủ nhạệạ p mạ.
Kyà thừạc hoạ khoệ ng biạ tạể u hoạủ nhạệạ p mạ, hạầ u hệế t ngừớài
chuá ng tạ luyệệạ n coệ ng hoạà n toạà n sệũ khoệ ng xuạế t hiệệạ n hiệệạ n
từớạng nạà y; chíủ nhừũng ại đạăạ c biệệạ t coế chạế p mớái xuạế t hiệệạ n
khíá coệ ng thạá i nạà y. Nhừũng ngừớài chuá ng tạ ngoầ i [đạệ y] coá
nhiệầ u [ngừớài] đạũ khại thiệệ n muạ c, coá khạá nhiệầ u. Hoạ thừạc

212 Tẩu hoả nhập ma

sừạ nhíàn thạế y nhừũng điệầ u tạạ i khoệ ng giạn khạá c; hoạ khoệ ng
thạế y kyà lạạ gíà lạắ m, [mạà ] thạế y rạế t toế t, đạầ u nạũ o cuũ ng khoệ ng
thạế y kíách đoệạ ng gíà, cuũ ng khoệ ng xuạế t hiệệạ n khíá coệ ng thạá i
nhừ thệế . Ngừớài nạà o sạu khi xuạế t hiệệạ n khíá coệ ng thạá i, thíà
rạế t mừạc coá lyá tríá, lớài noá i rạ rạế t mừạc coá tíánh triệế t lyá, hớn
nừũạ tíánh loệ -gíác cuũ ng rạế t toế t. Chíủ lạà nhừũng gíà hoạ noá i thíà
ngừớài thừớàng khoệ ng coá tin. Coá luá c hoạ noá i vớái chừ viạ rạằ ng,
hoạ gạăạ p moệạ t ngừớài đạũ quạá coế nạà o đoá , [vạà ] ngừớài ạế y bạủ o hoạ
hạũ y lạà m điệầ u gíà đạế y. Ngừớài thừớàng hoủ i coá tin đừớạc
khoệ ng? Sạu nạà y hoạ hiệể u rạ, rạằ ng nhừũng điệầ u ạế y nệệ n cạế t ớủ
trong tạệ m cuủ ạ bạủ n thạệ n míành, khoệ ng nệệ n noá i rạ; thu xệế p
oể n thoạủ quạn hệệạ hại bệệ n lạà toế t roầ i. Thoệ ng thừớàng nhừũng
ngừớài nạà y đệầ u coá toầ n tạạ i coệ ng nạă ng; [vạà ] đoá cuũ ng khoệ ng
phạủ i tạể u hoạủ nhạệạ p mạ.
Coà n moệạ t tíành huoế ng nừũạ goạ i lạà “chạệ n phong” 1; tíành
huoế ng nạà y cừạc hiệế m thạế y. “Chạệ n phong” mạà chuá ng toệ i noá i
đệế n khoệ ng phạủ i lạà ‘điệệ n thạệạ t’, khoệ ng phạủ i coá yá noá i nhừ thệế ,
mạà coá yá lạà ‘tu chạệ n’. Vạệạ y chạệ n phong lạà gíà? Toệ i noá i rạằ ng
trong nhừũng ngừớài tu luyệệạ n, thíà mừớài vạạ n ngừớài mớái coá
moệạ t ngừớài nhừ thệế , cừạc kyà hiệế m thạế y. Do đoá noá khoệ ng coá
tíánh phoể biệế n, cuũ ng khoệ ng tạạ o nệệ n ạủ nh hừớủng xạũ hoệạ i.
“Chạệ n phong” thoệ ng thừớàng coá moệạ t điệầ u kiệệạ n tiệệ n
quyệế t, đoá lạà viạ nạà y coá cạă n cớ hệế t sừác toế t, coà n phạủ i lạà rạế t
nhiệầ u tuoể i. Tuoể i nhiệầ u quạá , mong muoế n tu luyệệạ n lạà
[chuyệệạ n] đạũ muoệạ n. [Ngừớài] coá cạă n cớ cừạc kyà toế t thừớàng
lạà [ngừớài] đệế n đạệ y vớái sừá mệệạ nh [nạà o đoá ], lạà [ngừớài] từà
cạo tạầ ng đệế n. Xạũ hoệạ i nạà y cuủ ạ ngừớài thừớàng ại đệế n cuũ ng
thạế y ghệệ sớạ, đạầ u nạũ o tạể y roầ i thíà khoệ ng coà n nhạệạ n rạ đừớạc
ại nừũạ. Vạà o đệế n hoạà n cạủ nh xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, thíà
nhừũng cạn nhiệẫ u cuủ ạ ngừớài tạ đoế i vớái viạ ạế y, sệũ lạà m viạ ạế y
[coi] troạ ng dạnh, [coi] troạ ng lớại, cuoế i cuà ng rớát xuoế ng, víũnh
việẫ n khoệ ng biệế t ngạà y nạà o cạế t đạầ u lệệ n đừớạc nừũạ; do vạệạ y

1 Chân phong: hiểu theo nghĩa từng chữ là điên thật; phong nghĩa là
điên, chỗ này chơi chữ.
Tẩu hoả nhập ma 213
khoệ ng ại dạá m đệế n đạệ y, ại cuũ ng ghệệ sớạ. [Nhừng cuũ ng] coá
loạạ i ngừớài đệế n; sạu khi đệế n đạệ y, viạ nạà y ớủ nới ngừớài
thừớàng quạủ thừạc hừ hoủ ng, [vạà ] thạệạ t sừạ phạủ i rớát xuoế ng,
suoế t đớài đạũ lạà m khoệ ng íát chuyệệạ n xạế u. Khi con ngừớài tạ
soế ng mạà trạnh giạà nh lớại íách cạá nhạệ n thíà sệũ lạà m rạế t nhiệầ u
điệầ u xạế u, sệũ mạắ c nớạ rạế t nhiệầ u thừá. Sừ phuạ cuủ ạ viạ nạà y thạế y
rạằ ng cạá nhạệ n ạế y sệũ phạủ i rớát xuoế ng. Tuy nhiệệ n viạ ạế y lạà
[ngừớài] coá quạủ viạ, khoệ ng thệể đệể viạ ạế y rớát xuoế ng tuyà tiệệạ n
nhừ thệế đừớạc! Lạà m thệế nạà o đạệ y? Lo lạắ m, khoệ ng coá cạá ch
nạà o khạá c đệể bạủ o viạ nạà y tu luyệệạ n, mạà luá c ạế y biệế t tíàm sừ
phuạ ớủ đạệ u? Viạ ạế y phạủ i quạy lạạ i từà đạầ u, phạủ i vạũ ng hoầ i tu.
Nhừng noá i chuyệệạ n sạo dệẫ vạệạ y? Tuoể i đạũ nhiệầ u roầ i, tu cuũ ng
lạà [chuyệệạ n] đạũ muoệạ n, mạà biệế t đệế n đạệ u đệể tíàm coệ ng phạá p
tíánh mệệạ nh song tu đạệ y?
Cạầ n phạủ i lạà ngừớài coá cạă n cớ toế t phi thừớàng, vạà lạà ớủ
tíành huoế ng cừạc kyà đạăạ c thuà nạà y, thíà mớái duà ng đệế n phừớng
phạá p lạà m cho viạ ạế y điệệ n. Nghíũạ lạà , [chíủ khi] tuyệệạ t đoế i
khoệ ng coà n hy voạ ng, ớủ tíành huoế ng bạủ n thạệ n khoệ ng thệể từạ
quạy trớủ vệầ , thíà mớái việệạ n đệế n phừớng phạá p nạà y, từác lạà
lạà m cho viạ ạế y điệệ n, lạà m cho moệạ t choẫ nạà o đoá cuủ ạ đạạ i nạũ o viạ
ạế y phạủ i bệế tạắ c. Víá nhừ con ngừớài chuá ng tạ sớạ lạạ nh, sớạ bạể n;
vạệạ y lạà m cho viạ ạế y coá boệạ phạệạ n sớạ lạạ nh cuủ ạ đạạ i nạũ o biạ bệế
tạắ c, lạà m cho viạ ạế y coá boệạ phạệạ n sớạ bạể n cuũ ng bệế tạắ c lạạ i. Sạu
khi lạà m cho viạ nạà y bệế tạắ c moệạ t soế boệạ phạệạ n roầ i, thíà cạá i tinh
thạầ n cuủ ạ cạá nhạệ n ạế y xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ , đuá ng lạà điệệ n điệệ n
roầ roầ . Tuy nhiệệ n loạạ i ngừớài nạà y thoệ ng thừớàng khoệ ng lạà m
điệầ u xạế u, khoệ ng [nhuạ c] mạạ ngừớài cuũ ng khoệ ng đạá nh
ngừớài, thừớàng hạy lạà m điệầ u toế t. Nhừng viạ ạế y đoế i vớái bạủ n
thạệ n lạạ i rạế t tạà n khoế c. Bớủi víà viạ nạà y khoệ ng biệế t lạạ nh, do đoá
muà ạ Đoệ ng viạ ạế y chạệ n khoệ ng chạạ y trệệ n tuyệế t, mạăạ c phong
phạnh, roầ i biạ coá ng đệế n mừác chạệ n nừát nệủ ríủ mạá u; bớủi víà viạ
nạà y khoệ ng biệế t bạể n, viạ ạế y dạá m ạă n cạủ phạệ n, viạ ạế y dạá m uoế ng
cạủ nừớác tiệể u. Quạá khừá toệ i coá biệế t moệạ t ngừớài nhừ thệế , ngạy
cạủ cuạ c phạệ n ngừạạ đoệ ng cừáng ngạắ c cạủ lạạ i, oệ ng ạế y cuũ ng gạăạ m

214 Tẩu hoả nhập ma

nhừ thệể lạà thớm [ngon] lạắ m; viạ ạế y coá thệể chiạu nhừũng thừá
khoể mạà ngừớài thừớàng ớủ trạạ ng thạá i tíủnh tạá o khoệ ng thệể
chiạu đừớạc. Chừ viạ nghíũ xệm viạ ạế y biạ điệệ n roầ i gạăạ p bạo
nhiệệ u toệạ i khoể rạế t lớán; đừớng nhiệệ n hoạ thừớàng kệà m thệo
coá coệ ng nạă ng; thừớàng lạà cạá c cuạ bạà . Trừớác đạệ y [coá moệạ t] cuạ
bạà coá chạệ n boá buoệạ c nhoủ lạạ i, vạệạ y mạà từớàng cạo hớn hại
mệá t, bạà nhạủ y moệạ t cạá i lạà quạ ngạy. Ngừớài nhạà thạế y bạà biạ
điệệ n roầ i vạà hạy chạạ y rạ ngoạà i, liệầ n khoạá bạà lạạ i trong nhạà .
[Bạà ] đớại giạ nhạệ n đi vạắ ng roầ i chíủ [tạy] moệạ t cạá i lạà khoạá mớủ
tung ngạy, roầ i lạạ i đi rạ. [Ngừớài nhạà ] bệà n duà ng dạệ y xíách sạắ t
troá i lạạ i; [bạà ] đớại giạ nhạệ n đi vạắ ng roầ i ruũ moệạ t cạá i lạà xíách sạắ t
cuũ ng mớủ. Quạủ n thệế nạà o cuũ ng khoệ ng quạủ n đừớạc bạà ; nhừ
thệế bạà chiạu rạế t nhiệầ u khoể . Víà bạà chiạu khoể đệế n mừác quạá
ghệệ gớám, nệệ n đừớạc cuũ ng quạá mạạ nh mệũ ; bạà hoạà n trạủ cừạc
nhạnh nhừũng gíà khoệ ng toế t đạũ mạắ c nớạ. Roế t cuoệạ c lạà khoệ ng
quạá bạ nạă m, thoệ ng thừớàng lạà moệạ t hoạăạ c hại nạă m, lạà vừớạt
quạ; cạá i khoể phạủ i chiạu ạế y rạế t to lớán. Khi đạũ vừớạt quạ roầ i,
[bạà ] liệầ n hiệể u rạ ngạy, bớủi víà bạà đạũ đừớạc tíánh lạà tu luyệệạ n
xong, do đoá lạệạ p từác khại coệ ng, cạá c chuủ ng thạầ n thoệ ng đệầ u
xuạế t lại. Điệầ u nạà y cừạc kyà hiệế m thạế y, cừạc kyà hiệế m thạế y;
trong liạch sừủ cuũ ng coá [nhừũng ngừớài] nhừ thệế ; [coà n đoế i
vớái] ngừớài cạă n cớ bíành thừớàng thíà khoệ ng thệể đệể chừ viạ
nhừ thệế đừớạc. Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t coá nhừũng viạ tạă ng
điệệ n, đạạ o [syũ ] điệệ n, vạà trong liạch sừủ thừạc sừạ coá [toầ n tạạ i],
coá ghi chệá p. Nhừũng [điệể n coế ] nhừ ‘phong tạă ng tạủ o Tạầ n’,
cạá c đạạ o syũ điệệ n; nhừũng điệể n coế nhừ thệế coá rạế t nhiệầ u.
[Vệầ ] tạể u hoạủ nhạệạ p mạ, chuá ng toệ i noá i khạẳ ng điạnh rạằ ng
khoệ ng toầ n tạạ i. Thừủ noá i ại coá thệể tạể u hoạủ 1, nệế u thạệạ t sừạ
đừớạc nhừ thệế , toệ i noá i rạằ ng cạá nhạệ n ạế y thạệạ t xuạế t sạắ c. Coá
thệể hạá miệệạ ng phun lừủạ, [hoạăạ c] coá thệể duoẫ i tạy phoá ng lừủạ,
[hoạăạ c] chíủ tạy moệạ t cạá i liệầ n chạệ m điệế u thuoế c, thíà toệ i noá i đoá
lạà coệ ng nạă ng!

1 Tẩu hoả: có thể hiểu là từ tẩu hoả trong cụm từ tẩu hoả nhập ma, hoặc
hiểu là ‘tạo ra lửa’. Chỗ này chơi chữ.
Tẩu hoả nhập ma 215
Luyện công chiêu ma
‘Luyệệạ n coệ ng chiệệ u mạ’ lạà gíà? AẤ y lạà khi chuá ng tạ luyệệạ n
coệ ng, thừớàng dệẫ gạăạ p moệạ t soế cạn nhiệẫ u. Luyệệạ n coệ ng cớá sạo
lạạ i chiệệ u [mớài] mạ? Bớủi víà [khi] moệạ t cạá nhạệ n mong muoế n
tu luyệệạ n [thíà] thừạc tệế rạế t khoá khạă n; chạệ n tu mạà khoệ ng
đừớạc Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i bạủ o hoệạ , thíà chừ viạ hoạà n toạà n
khoệ ng thệể tu thạà nh; hệẫ rạ khoủ i cừủạ lạà chừ viạ coá thệể gạăạ p
nhừũng vạế n đệầ [liệệ n quạn] đệế n sinh mệệạ nh [soế ng chệế t].
Nguyệệ n thạầ n con ngừớài lạà bạế t diệệạ t; nhừ vạệạ y chừ viạ tạạ i
hoạạ t đoệạ ng xạũ hoệạ i đớài trừớác, coá thệể đạũ mạắ c nớạ ngừớài tạ,
nạạ t doế i ngừớài tạ, hoạăạ c đạũ từàng lạà m chuyệệạ n bạế t hạủ o nạà o
đoá ; chuủ nớạ kiạ sệũ tíàm chừ viạ. Trong Phạệạ t giạá o giạủ ng rạằ ng:
Con ngừớài soế ng chíánh lạà [víà] nghiệệạ p lừạc luạệ n bạá o. Chừ viạ
nớạ hoạ [gíà], hoạ sệũ tíàm chừ viạ đoà i nớạ; nệế u lạế y quạá đi thíà sạu
nạà y hoạ sệũ hoạà n lạạ i cho chừ viạ. Con khoệ ng hiệế u thuạệạ n vớái
chạ mệạ , [thíà] sạu sệũ đoể i lạạ i; noá luạệ n chuyệể n quạ lạạ i nhừ
thệế . Tuy nhiệệ n chuá ng toệ i thừạc sừạ thạế y coá mạ đạng cạn
nhiệẫ u, khoệ ng cho chừ viạ luyệệạ n coệ ng; noá đệầ u coá quạn hệệạ
nhạệ n duyệệ n, chừá khoệ ng phạủ i voệ duyệệ n voệ cớá; nệế u voệ
duyệệ n voệ cớá thíà khoệ ng cho phệá p noá nhừ thệế .
Híành thừác luyệệạ n coệ ng chiệệ u mạ phoể biệế n nhạế t, chíánh
lạà [thệế nạà y]: khi chừ viạ chừạ luyệệạ n coệ ng, thíà hoạà n cạủ nh
chung quạnh coà n từớng đoế i tíũnh. Víà đạũ hoạ c coệ ng, nệệ n luoệ n
thíách luyệệạ n; nhừng khi vừàạ vạà o choẫ roầ i ngoầ i đạủ toạạ , thíà
đoệạ t nhiệệ n cạủ m thạế y bệệ n ngoạà i khoệ ng coà n tíũnh nừũạ.
[Tiệế ng] coà i oệ -toệ kệệ u, ngoạà i hạà nh lạng coá tiệế ng đi lạạ i, tiệế ng
noá i chuyệệạ n, tiệế ng sạệạ p cừủạ, bệệ n ngoạà i cuũ ng bạệạ t mạá y thu
thạnh; lạệạ p từác khoệ ng coà n tíũnh nừũạ. Hoạà n cạủ nh bệệ n ngoạà i
khi chừ viạ khoệ ng luyệệạ n coệ ng coà n rạế t toế t, chừ viạ hệẫ luyệệạ n
coệ ng thíà lạạ i nhừ thệế . Coá khạá nhiệầ u ngừớài chuá ng tạ khoệ ng
thừủ nghíũ sạệ u thệệ m, rạằ ng roế t cuoệạ c đoá lạà chuyệệạ n gíà vạệạ y; chíủ
thạế y rạế t kyà lạạ , vạà thạế y rạế t thạế t voạ ng khoệ ng luyệệạ n coệ ng
đừớạc. Cạá i điệầ u “kyà lạạ ” ạế y đạũ ngạă n trớủ; đoá chíánh lạà mạ đạng

216 Luyện công chiêu ma

cạn nhiệẫ u chừ viạ; chuá ng đạng sừủ duạ ng ngừớài [khạá c] đệể
cạn nhiệẫ u chừ viạ. Đạệ y lạà híành thừác cạn nhiệẫ u đớn giạủ n
nhạế t, đạũ đạạ t đừớạc muạ c đíách [lạà ] khoệ ng đệể chừ viạ tu luyệệạ n.
Chừ viạ luyệệạ n coệ ng, chừ viạ đạắ c Đạạ o, phạủ i chạă ng bạo nhiệệ u
thừá chừ viạ mạắ c nớạ roầ i chừ viạ khoệ ng hoạà n trạủ ? Chuá ng
khoệ ng chiạu, chuá ng sệũ khoệ ng đệể chừ viạ [tu] luyệệạ n. Nhừng
đạệ y cuũ ng lạà phạủ n ạá nh trong moệạ t tạầ ng [nạà o đoá ]; quạ moệạ t
[giại] đoạạ n thớài giạn thíà khoệ ng cho phệá p hiệệạ n từớạng nạà y
lạạ i toầ n tạạ i; nghíũạ lạà khi moá n nớạ nạà y quạ đi roầ i, thíà khoệ ng
cho phệá p chuá ng lạạ i đệế n cạn nhiệẫ u nừũạ. Víà tu luyệệạ n Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i sệũ tu đừớạc từớng đoế i nhạnh, đoệạ t
phạá vệầ tạầ ng cuũ ng từớng đoế i nhạnh.
Coà n coá moệạ t híành thừác cạn nhiệẫ u nừũạ cuủ ạ mạ. Nhừ
moạ i ngừớài đạũ biệế t chuá ng tạ luyệệạ n coệ ng coá thệể khại thiệệ n
muạ c, coá ngừớài sạu khi khại thiệệ n muạ c roầ i luyệệạ n coệ ng ớủ
nhạà , liệầ n nhíàn thạế y moệạ t soế cạủ nh từớạng ghệệ rớạn, nhừũng boệạ
mạăạ t khuủ ng khiệế p đạá ng sớạ. Coá thừá đạầ u buà toá c xoạũ , coá thừá
muoế n đệế n liệầ u mạạ ng vớái chừ viạ, thạệạ m chíá coà n xuạế t hiệệạ n
nhiệầ u cừủ đoệạ ng, lạà m ngừớài tạ sớạ lạắ m. Coá luá c hệẫ luyệệạ n coệ ng
liệầ n nhíàn thạế y ngoạà i cừủạ soể bạá m đạầ y nhừũng thừá ạế y, lạà m
ngừớài tạ hạũ i lạắ m. Víà sạo xuạế t hiệệạ n nhừũng tíành huoế ng nạà y?
Đoá đệầ u lạà nhừũng híành thừác cạn nhiệẫ u cuủ ạ mạ. Nhừng
trong moệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i, híành thừác
[cạn nhiệẫ u] nạà y cừạc kyà hiệế m thạế y, trạă m phạầ n coá moệạ t; đạ
soế đệầ u khoệ ng gạăạ p tíành huoế ng nạà y. Bớủi víà noá khoệ ng coá gíà lạà
toế t đoế i vớái luyệệạ n coệ ng cuủ ạ chuá ng tạ, do đoá khoệ ng cho
phệá p chuá ng choạ n híành thừác nạà y đệể cạn nhiệẫ u chừ viạ. Tạạ i
coệ ng phạá p tu luyệệạ n thoệ ng thừớàng, sừạ việệạ c nạà y chíánh lạà
moệạ t hiệệạ n từớạng phoể biệế n nhạế t, lạạ i coà n duy tríà trong thớài
giạn rạế t lạệ u. Coá ngừớài chíánh víà điệầ u nạà y mạà khoệ ng luyệệạ n
coệ ng đừớạc, khiệế p sớạ ghệệ lạắ m. Luyệệạ n coệ ng đệệ m khuyạ đệầ u
choạ n hoạà n cạủ nh rạế t yệệ n tíũnh, liệầ n thạế y moệạ t ngừớài đừáng
ngạy đạằ ng trừớác, ngừớài chạẳ ng rạ ngừớài quyủ chạẳ ng rạ quyủ,
[nệệ n] sớạ quạá khoệ ng dạá m luyệệạ n nừũạ. Trong Phạá p Luạệ n Đạạ i

Luyện công chiêu ma 217

Phạá p cuủ ạ chuá ng tạ bíành thừớàng khoệ ng coá hiệệạ n từớạng nạà y;
nhừng cuũ ng coá nhừũng ngừớài rạế t cạá biệệạ t, coá nhừũng ngừớài
tíành huoế ng cừạc kyà đạăạ c thuà .
Coà n moệạ t loạạ i nừũạ lạà cuủ ạ coệ ng phạá p noệạ i ngoạạ i kiệệ m tu;
hoạ vừàạ luyệệạ n voũ vừàạ tu noệạ i; coệ ng phạá p loạạ i nạà y thừớàng
hạy gạăạ p bệệ n Đạạ o giạ. Khi ại đạũ hoạ c loạạ i coệ ng phạá p ạế y,
thoệ ng thừớàng sệũ gạăạ p chuủ ng loạạ i mạ nạà y. Coệ ng phạá p bíành
thừớàng [khạá c] khoệ ng gạăạ p; chíủ coá coệ ng phạá p noệạ i ngoạạ i
kiệệ m tu, coệ ng phạá p luyệệạ n voũ mớái gạăạ p; từác lạà coá ngừớài tíàm
đệế n hoạ đệể tyủ voũ . Bớủi víà trệệ n thệế giớái coá rạế t nhiệầ u ngừớài tu
Đạạ o, [trong đoá ] coá rạế t nhiệầ u ngừớài lạà luyệệạ n voũ , lạà noệạ i
ngoạạ i kiệệ m tu. Ngừớài luyệệạ n voũ ạế y, hoạ cuũ ng coá thệể tạă ng
coệ ng. Tạạ i víà sạo? Sạu khi hoạ vừát boủ nhừũng tạệ m khạá c,
[nhừ] tạệ m dạnh lớại, nhừũng tạệ m nhừ thệế , thíà hoạ cuũ ng tạă ng
coệ ng. Tuy nhiệệ n tạệ m trạnh đạế u cuủ ạ hoạ lạạ i lạầ n lừũạ mạũ i
khoệ ng boủ , boủ đừớạc cuũ ng rạế t muoệạ n mạà ng; do đoá hoạ dệẫ lạà m
sừạ tíành nạà y; đệế n moệạ t tạầ ng nhạế t điạnh vạẫ n coà n xuạế t hiệệạ n
[hiệệạ n từớạng nạà y]. Khi đạủ toạạ luá c mớ mớ tíủnh tíủnh hoạ biệế t
đừớạc ại đoá đạng luyệệạ n coệ ng, nguyệệ n thạầ n bệà n ly thệể tíàm
ngừớài tạ tyủ voũ , xệm ại coệ ng phu cạo hớn; vạà xạủ y rạ [trạệạ n]
trạnh đạế u. Tạạ i khoệ ng giạn khạá c cuũ ng xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng
nạà y, cuũ ng coá [ngừớài] tíàm hoạ đệể trạnh đạế u, đạá nh loệạ n; nệế u
[từà choế i] noá i khoệ ng đạá nh, thíà thạệạ t sừạ sệũ giệế t hoạ ; [nệệ n
phạủ i] đạá nh nhạu, đạá nh tớái đạá nh lui. Moẫ i khi nguủ lạạ i coá
ngừớài tíàm hoạ đệể trạnh đạế u tyủ voũ , lạà m cạủ đệệ m khoệ ng nghíủ
ngới đừớạc. Kyà thừạc, khi nạà y chíánh lạà luá c đệể toế ng khừá tạệ m
trạnh đạế u cuủ ạ hoạ ; nệế u tạệ m trạnh đạế u cuủ ạ hoạ chừạ boủ , hoạ
vạẫ n mạũ i nhừ thệế , thíà moệạ t thớài giạn lạệ u, sạu mạế y nạă m quạ
đi cuũ ng khoệ ng xuạế t rạ khoủ i tạầ ng nạà y. Lạà m cho cạá nhạệ n ạế y
khoệ ng luyệệạ n coệ ng đừớạc nừũạ, [lạà m] thạệ n thệể vạệạ t chạế t ạế y
khoệ ng chiạu noể i nừũạ, tinh lừạc hạo toể n quạá lớán, khoệ ng khệá o
sệũ biạ [tạà n] phệế . Do vạệạ y trong coệ ng phạá p noệạ i ngoạạ i kiệệ m tu
sệũ gạăạ p tíành huoế ng nạà y; ngoạà i rạ coà n hệế t sừác phoể biệế n.
Coệ ng phạá p tu noệạ i cuủ ạ chuá ng tạ khoệ ng coá tíành huoế ng ạế y,

218 Luyện công chiêu ma

khoệ ng cho phệá p noá xuạế t hiệệạ n. Moệạ t soế híành thừác mạà toệ i
vừàạ giạủ ng trệệ n đạệ y đệầ u toầ n tạạ i từớng đoế i phoể biệế n.
Coà n moệạ t loạạ i cạn nhiệẫ u nừũạ cuủ ạ mạ, cuũ ng lạà điệầ u mạà
ại ại cuũ ng cạầ n gạăạ p phạủ i; phạá p moệ n cuủ ạ chuá ng tạ ại ại cuũ ng
cạầ n gạăạ p phạủ i: gạăạ p ‘mạ sạắ c’. Điệầ u nạà y rạế t nghiệệ m troạ ng.
Trong xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng coá sinh hoạạ t vớạ choầ ng, coá nhừ
thệế mớái sinh soệ i nạủ y nớủ đớài sạu nới xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i.
Nhạệ n loạạ i chíánh lạà phạá t triệể n nhừ thệế ; [vạà ] trong xạũ hoệạ i
nhạệ n loạạ i cuũ ng coá cạá i ‘tíành’; do đoá sừạ tíành nạà y đoế i vớái
ngừớài thừớàng mạà xệá t quạủ lạà hớạp vớái luạệ n lyá cuủ ạ đạế t trớài.
Víà con ngừớài coá ‘tíành’, noá ng giạệạ n lạà ‘tíành’, ừng yá lạà ‘tíành’,
yệệ u lạà ‘tíành’, hạệạ n cuũ ng lạà ‘tíành’; vui thíách lạà m điệầ u [nạà o đoá ]
lạà ‘tíành’, khoệ ng thíách lạà m điệầ u [nạà o đoá ] cuũ ng lạà cạá i ‘tíành’
ạế y; thạế y ngừớài nạà y hạy ngừớài kiạ dớủ, yệệ u thíách lạà m gíà đoá
hoạăạ c chạẳ ng yệệ u thíách lạà m gíà đoá , hệế t thạủ y đệầ u lạà ‘tíành’;
ngừớài thừớàng chíánh lạà víà cạá i ‘tíành’ ạế y mạà soế ng. Nhừ vạệạ y
lạà m moệạ t ngừớài luyệệạ n coệ ng, moệạ t ngừớài siệệ u thừớàng, thíà
khoệ ng thệể duà ng cạá i [đạạ o] lyá ạế y đệể nhạệạ n điạnh đừớạc, cạầ n
đoệạ t phạá điệầ u nạà y. Do đoá [đoế i vớái] rạế t nhiệầ u tạệ m chạế p
trừớác xuạế t phạá t từà ‘tíành’, chuá ng tạ cạầ n xệm nhệạ , cuoế i cuà ng
hoạà n toạà n vừát boủ . ‘Duạ c’ vạà ‘sạắ c’ nhừũng thừá ạế y đệầ u thuoệạ c
vệầ tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ con ngừớài; nhừũng thừá ạế y đệầ u nệệ n
toế ng khừá.
Phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng toệ i, [đoế i vớái] boệạ phạệạ n tu
luyệệạ n ớủ nới ngừớài thừớàng thíà khoệ ng bạủ o chừ viạ lạà m hoạà
thừớạng, lạà m ni coệ ; nhừũng ngừớài trệủ tuoể i trong chuá ng tạ
coà n cạầ n lạệạ p giạ đíành. Nhừ vạệạ y chuá ng tạ đoế i xừủ vớái vạế n đệầ
nạà y nhừ thệế nạà o? Toệ i đạũ giạủ ng, phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng
toệ i lạà ‘trừạc chíủ nhạệ n tạệ m’, khoệ ng đệể chừ viạ thạệạ t sừạ mạế t đi
nhừũng gíà ớủ nới lớại íách vạệạ t chạế t. Chíánh lạà trạá i lạạ i, chíánh lạà
ngạy ớủ trong lớại íách vạệạ t chạế t nới ngừớài thừớàng mạà ‘mạ
luyệệạ n’ tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ; [điệầ u] thạệạ t sừạ đệầ cạo lệệ n,
chíánh lạà tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ. [Nệế u] cạá i tạệ m kiạ cuủ ạ chừ viạ
coá thệể vừát boủ đừớạc, thíà cạá i gíà chừ viạ cuũ ng vừát boủ đừớạc, ớủ

Luyện công chiêu ma 219

nới lớại íách vạệạ t chạế t mạà bạủ o chừ viạ vừát boủ đi, chừ viạ đừớng
nhiệệ n sệũ vừát boủ đừớạc. [Coà n nệế u] tạệ m cuủ ạ chừ viạ mạà
khoệ ng vừát boủ đừớạc, [thíà] chừ viạ khoệ ng vừát boủ đừớạc gíà hệế t;
do vạệạ y muạ c đíách thạệạ t sừạ cuủ ạ tu luyệệạ n lạà tu cạá i tạệ m nạà y. Tu
luyệệạ n trong chuà ạ hoạ cừớũng chệế chừ viạ mạế t đi nhừũng thừá
ạế y, cuũ ng chíánh lạà đệể chừ viạ dừát boủ cạá i tạệ m nạà y; hoạ cừớũng
chệế chừ viạ, lạà m chừ viạ hoạà n toạà n đoạạ n tuyệệạ t vớái chuá ng,
khoệ ng cho chừ viạ nghíũ đệế n chuá ng; hoạ [thệo] cạá ch ạế y.
Nhừng chuá ng toệ i khoệ ng yệệ u cạầ u đi [thệo cạá ch] nhừ thệế ;
yệệ u cạầ u cuủ ạ chuá ng tạ lạà ngạy vớái lớại íách vạệạ t chạế t ớủ trừớác
mạăạ t, chừ viạ lạà m sạo xệm chuá ng thạệạ t nhệạ ; do đoá moệ n cuủ ạ
chuá ng tạ tu xuạế t lại lạà vừũng chạắ c nhạế t. Khoệ ng bạủ o chừ viạ
đệầ u lạà m hoạà thừớạng, lạà m ni coệ . Chuá ng tạ lạà tu luyệệạ n nới
ngừớài thừớàng, từớng lại coệ ng phạá p chuá ng tạ sệũ truyệầ n rạ
cạà ng ngạà y cạà ng roệạ ng, [nệế u] ại ại cuũ ng thạà nh ‘hoạà thừớạng
khoệ ng rạ hoạà thừớạng’1, hệẫ ại luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p
roầ i đệầ u coá híành thừác nhừ thệế , [thíà] nhừ vạệạ y khoệ ng đừớạc.
Trong luyệệạ n coệ ng chuá ng toệ i yệệ u cạầ u moạ i ngừớài: chừ viạ
luyệệạ n coệ ng, ạá i nhạệ n chừ viạ coá thệể khoệ ng luyệệạ n coệ ng, [thíà
chíủ] víà luyệệạ n coệ ng mạà hại vớạ choầ ng ly hoệ n lạà khoệ ng đừớạc.
Nghíũạ lạà chuá ng tạ coi chuyệệạ n nạà y thạệạ t nhệạ ; chừ viạ khoệ ng
thệể coi troạ ng noá kiệể u nhừ ngừớài thừớàng đừớạc. Nhạế t lạà
hiệệạ n nạy ngoạà i xạũ hoệạ i cạá i goạ i lạà ‘giạủ i phoá ng tíành [duạ c]’,
[vạà ] nhừũng thừá đoầ khiệệ u dạệ m đạng cạn nhiệẫ u đệế n ngừớài
tạ. Moệạ t soế ngừớài thạế y noá [quạn] troạ ng lạắ m; chuá ng tạ lạà
ngừớài luyệệạ n coệ ng, thíà phạủ i coi noá thạệạ t nhệạ .
Tạạ i cạo tạầ ng mạà nhíàn, [hoạ ] noá i rạằ ng ngừớài thừớàng ớủ
xạũ hoệạ i đoế i vớái buà n đạế t quạủ lạà khoệ ng ngạạ i bạể n, ớủ mạăạ t đạế t
mạà chới nghiạch buà n đạế t vạệạ y. Chuá ng toệ i [đạũ ] giạủ ng, rạằ ng
chừ viạ khoệ ng thệể víà điệầ u nạà y mạà lạà m cho giạ đíành bạế t hoạà ;
do đoá tạạ i giại đoạạ n mạà chừ viạ đạng coá hiệệạ n nạy, chừ viạ coi
noá thạệạ t nhệạ , duy tríà sinh hoạạ t vớạ choầ ng hạà i hoạà nhừ bíành

1 Bất thị hoà thượng đích hoà thượng: hoà thượng không ra hoà
thượng, hoà thượng nửa mùa, hoà thượng không xuất gia.
220 Luyện công chiêu ma
thừớàng lạà đừớạc roầ i; từớng lại [khi] đệế n moệạ t tạầ ng nhạế t
điạnh sệũ coá trạạ ng thạá i cuủ ạ tạầ ng ạế y; [coà n] hiệệạ n tạạ i lạà nhừ thệế
nạà y, chuá ng toệ i yệệ u cạầ u chừ viạ thừạc hiệệạ n nhừ thệế nạà y lạà
đừớạc roầ i. Đừớng nhiệệ n khoệ ng thệể gioế ng nhừ trạạ ng thạá i
cuủ ạ xạũ hoệạ i hiệệạ n nạy, khoệ ng đừớạc thệế !
Tạạ i đạệ y coà n coá moệạ t vạế n đệầ ; nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t,
thạệ n thệể ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng tạ coá nạă ng lừớạng. Hiệệạ n
nạy 80%–90% nhừũng ngừớài trong chuá ng tạ từà lớáp hoạ c
nạà y vệầ sạu, khoệ ng chíủ hệế t bệệạ nh, mạà coà n xuạế t [hiệệạ n] coệ ng;
do đoá trệệ n thạệ n thệể mạng thệo nạă ng lừớạng rạế t lớán mạạ nh.
Coệ ng mạà chừ viạ mạng thệo so vớái tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ
khoệ ng từớng ừáng. Hiệệạ n tạạ i chừ viạ tạạ m thớài [coá ] coệ ng cạo
hớn; giuá p chừ viạ lạệạ p từác nạệ ng cạo lệệ n; [coà n] hiệệạ n nạy
đạng đệầ cạo tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ. Dạầ n dạầ n [tạệ m tíánh] chừ
viạ sệũ lệệ n đệế n thệo, đạủ m bạủ o noệạ i trong moệạ t [giại] đoạạ n thớài
giạn thíà [tạệ m tíánh] chừ viạ sệũ lệệ n đệế n thệo; do đoá chuá ng toệ i
lạà m việệạ c nạà y từà trừớác; nghíũạ lạà chừ viạ coá nạă ng lừớạng nhạế t
điạnh. Bớủi víà nạă ng lừớạng tu luyệệạ n xuạế t lại từà chíánh Phạá p lạà
thuạầ n chíánh từà bi, do đoá moạ i ngừớài ngoầ i tạạ i đạệ y đệầ u cạủ m
giạá c thạế y moệạ t trừớàng hoạà ạá i từà bi. Toệ i luyệệạ n coệ ng voế n tu
luyệệạ n nhừ thệế , toệ i mạng thệo [míành] nhừũng thừá ạế y. Moạ i
ngừớài ngoầ i ớủ đạệ y đệầ u cạủ m thạế y rạế t hạà i hoạà , trong từ
từớủng cuủ ạ ngừớài tạ khoệ ng coá tạà niệệạ m, ngạy cạủ huá t thuoế c
cuũ ng khoệ ng nghíũ tớái. Trong từớng lại chừ viạ chiệể u thệo
yệệ u cạầ u cuủ ạ Đạạ i Phạá p chuá ng toệ i mạà thừạc hạà nh, thíà coệ ng
mạà chừ viạ tu luyệệạ n xuạế t lại đừớạc sạu nạà y cuũ ng nhừ thệế .
Tuyà thệo coệ ng lừạc cuủ ạ chừ viạ khoệ ng ngừàng tạă ng trừớủng,
thíà khi ạế y nạă ng lừớạng tạủ n xạạ cuủ ạ coệ ng mạng thệo trệệ n
thạệ n thệể chừ viạ cuũ ng rạế t lớán mạạ nh. Ngạy cạủ khi khoệ ng coá
đừớạc sừạ lớán mạạ nh ạế y, [thíà] moệạ t ngừớài thừớàng, ớủ trong
phạạ m vi trừớàng cuủ ạ chừ viạ, hoạăạ c khi chừ viạ ớủ nhạà , thíà chừ
viạ cuũ ng coá thệể ừớác chệế ngừớài khạá c. Thạệ n nhạệ n ớủ nhạà chừ
viạ đệầ u coá thệể chiạu sừạ ừớác chệế cuủ ạ chừ viạ. Tạạ i sạo? Chừ viạ
cuũ ng khoệ ng cạầ n đoệạ ng niệệạ m; bớủi víà trừớàng ạế y lạà thuạầ n

Luyện công chiêu ma 221

chíánh hoạà ạá i, từà bi, lạà trừớàng cuủ ạ chíánh niệệạ m; do đoá ngừớài
tạ khoệ ng dệẫ nghíũ đệế n điệầ u xạế u, khoệ ng dệẫ lạà m nhừũng
chuyệệạ n khoệ ng toế t; sệũ [phạá t huy] tạá c duạ ng nhừ thệế .
Hoệ m vừàạ roầ i toệ i coá giạủ ng ‘Phạệạ t quạng phoể chiệế u, lệẫ
nghíũạ việệ n minh’, nghíũạ lạà nạă ng lừớạng tạủ n xạạ từà thạệ n thệể
chuá ng tạ coá thệể [điệầ u] chíủnh lạạ i hệế t thạủ y nhừũng trạạ ng thạá i
khoệ ng đuá ng đạắ n. Nhừ vạệạ y dừớái tạá c duạ ng cuủ ạ trừớàng nạà y,
khi chừ viạ khoệ ng nghíũ gíà đệế n chuyệệạ n ạế y, thíà voệ híành trung
cuũ ng ừớác chệế ạá i nhạệ n cuủ ạ chừ viạ. Chừ viạ khoệ ng đoệạ ng
niệệạ m, chừ viạ cuũ ng sệũ khoệ ng đoệạ ng niệệạ m ạế y, thíà hoạ cuũ ng
khoệ ng nghíũ đệế n. Tuy nhiệệ n [noá ] khoệ ng tuyệệạ t đoế i; ớủ hoạà n
cạủ nh hiệệạ n tạạ i, moệạ t khi bạệạ t TV lệệ n xệm, thíà cạá i gíà cuũ ng coá ,
dệẫ lạà m cho ngừớài tạ khớủi duạ c voạ ng. Tuy nhiệệ n ớủ tíành
huoế ng thoệ ng thừớàng, chừ viạ coá thệể khớủi tạá c duạ ng ừớác chệế
nhừ thệế . Từớng lại khi tu luyệệạ n ớủ cạo tạầ ng, khoệ ng cạầ n toệ i
bạủ o chừ viạ, chừ viạ từạ míành [cuũ ng] sệũ biệế t [cạầ n] lạà m thệế
nạà o, luá c ạế y sệũ coá trạạ ng thạá i khạá c; duy tríà sinh hoạạ t hạà i
hoạà . Do đoá , vệầ chuyệệạ n nạà y chừ viạ khoệ ng cạầ n coi troạ ng
quạá ; nệế u chừ viạ đệể tạệ m thạá i quạá thíà cuũ ng thuoệạ c vệầ chạế p
trừớác. Giừũạ vớạ choầ ng vớái nhạu thíà khoệ ng coá vạế n đệầ vệầ
‘sạắ c’, nhừng coá ‘duạ c voạ ng’; chừ viạ coi noá thạệạ t nhệạ , trong
tạệ m cạệ n bạằ ng lạà đừớạc roầ i.
Vạệạ y gạăạ p ‘mạ sạắ c’ nhừ thệế nạà o? Nệế u nhừ điạnh lừạc cuủ ạ
chừ viạ chừạ đuủ , chừ viạ sệũ [thạế y noá ] xuạế t hiệệạ n ớủ trong
moệạ ng khi nguủ ; chíánh luá c chừ viạ nguủ hoạăạ c chíánh vạà o luá c
chừ viạ đạủ toạạ , liệầ n đoệạ t nhiệệ n xuạế t hiệệạ n: [nệế u] chừ viạ lạà
nạm thíà sệũ xuạế t hiệệạ n myũ nừũ, nệế u chừ viạ lạà nừũ thíà sệũ xuạế t
hiệệạ n moệạ t trạng nạm từủ mạà chừ viạ hạằ ng tớ từớủng, nhừng
hoạ khoệ ng mạăạ c chuá t gíà. Nệế u chừ viạ mạá y đoệạ ng niệệạ m đạầ u
moệạ t cạá i, thíà coá thệể tiệế t rạ, sệũ trớủ thạà nh sừạ thừạc. Moạ i ngừớài
thừủ nghíũ coi, chuá ng tạ luyệệạ n coệ ng, khíá cuủ ạ tinh huyệế t lạà
duà ng đệể luyệệạ n mệệạ nh; chừ viạ khoệ ng thệể cừá mạũ i tiệế t rạ nhừ
thệế . Đoầ ng thớài cạá i quạn [khạủ o nghiệệạ m] ‘sạắ c duạ c’ ạế y chừ viạ
chừạ coá vừớạt quạ đừớạc; nhừ thệế coá đừớạc khoệ ng? Do đoá

222 Luyện công chiêu ma

toệ i giạủ ng vạế n đệầ nạà y cho chừ viạ, ại ại cuũ ng sệũ gạăạ p, bạủ o
đạủ m lạà sệũ gạăạ p. Khi toệ i giạủ ng Phạá p, toệ i lạế y moệạ t nạă ng lừớạng
rạế t mạạ nh đừạ vạà o nạũ o cuủ ạ chừ viạ. Chừ viạ rạ khoủ i cừủạ coá
thệể khoệ ng nghíũ rạ đừớạc điệầ u toệ i giạủ ng cuạ thệể lạà nhừũng gíà;
tuy nhiệệ n khi chừ viạ thừạc sừạ gạăạ p vạế n đệầ , chừ viạ sệũ nghíũ lạạ i
đừớạc lớài toệ i đạũ giạủ ng. Chíủ cạầ n chừ viạ coi bạủ n thạệ n míành lạà
ngừớài luyệệạ n coệ ng, thíà đuá ng thớài điệể m ạế y chừ viạ sệũ nghíũ rạ
đừớạc, [nệệ n] chừ viạ coá thệể ừớác chệế bạủ n thạệ n míành, cạá i
quạn nạà y chừ viạ coá thệể vừớạt quạ đừớạc. Nệế u nhừ vừớạt
quạn [lạầ n] thừá nhạế t khoệ ng đừớạc, quạn [lạầ n] thừá hại sệũ rạế t
khoá giừũ đừớạc vừũng. Tuy nhiệệ n coá nhừ thệế nạà y, lạầ n thừá
nhạế t khoệ ng quạ đừớạc, tíủnh rạ roầ i hoế i tiệế c ghệệ gớám khoệ n
thạế u; thíà coá thệể tạệ m lyá ạế y, trạạ ng thạá i ạế y cuủ ạ chừ viạ, cuũ ng sệũ
nhạế n sạệ u thệệ m ạế n từớạng trong từ từớủng chừ viạ; khi gạăạ p
lạạ i vạế n đệầ , chừ viạ sệũ giừũ [míành] đừớạc vừũng, coá thệể vừớạt
quạ đừớạc. Coà n nệế u coá ngừớài khoệ ng vừớạt quạ đừớạc, cuũ ng
khoệ ng đệể yá, thíà sạu nạà y sệũ cạà ng khoá giừũ vừũng hớn; đạủ m
bạủ o lạà nhừ vạệạ y.
Híành thừác nạà y [cuũ ng] coá cạn nhiệẫ u cuủ ạ mạ, cuũ ng coá
sừ phuạ diệẫ n vạệạ t hoạá vạệạ t đệể khạủ o nghiệệạ m chừ viạ; hại híành
thừác ạế y đệầ u toầ n tạạ i, bớủi víà ại ại cuũ ng cạầ n vừớạt quạ quạn
nạà y. Chuá ng tạ bạắ t đạầ u tu luyệệạ n từà ngừớài thừớàng, bừớác đi
thừá nhạế t chíánh lạà cạá i quạn nạà y, ại ại cuũ ng gạăạ p. Toệ i nệệ u
moệạ t víá duạ cho chừ viạ, hoầ i [toệ i] dạạ y ớủ lớáp hoạ c tạạ i Vuũ Hạá n coá
moệạ t hoạ c việệ n nhừ thệế , moệạ t cạệạ u thạnh niệệ n bạ mừới tuoể i.
Toệ i vừàạ giạủ ng bạà i nạà y trệệ n lớáp xong, cạệạ u nạà y vệầ nhạà ngoầ i
đạủ toạạ , lạệạ p từác [nhạệạ p] điạnh. Điạnh truạ lạạ i xong, đoệạ t nhiệệ n
nhíàn thạế y bệệ n nạà y xuạế t hiệệạ n Phạệạ t A Di Đạà , bệệ n kiạ xuạế t
hiệệạ n Lạũ o Từủ. Đoá lạà điệầ u cạệạ u ạế y noá i trong tạệ m đạắ c thệể hoệạ i.
[Hoạ ] xuạế t hiệệạ n xong, [đừạ mạắ t] nhíàn cạệạ u ạế y mạà khoệ ng noá i
gíà cạủ , roầ i ạể n đi [biệế n mạế t]. Lạạ i xuạế t hiệệạ n Boầ Tạá t Quạá n AÔ m,
trong tạy cạầ m chiệế c bíành; từà chiệế c bíành ạế y bạy rạ moệạ t lạà n
khoá i trạắ ng. Cạệạ u nạà y đạng ngoầ i đoá đạủ toạạ , nhíàn thạế y thạệạ t roũ
rạà ng; cạệạ u tạ rạế t cạo hừáng. Lạệạ p từác [lạà n khoá i] hoạá thạà nh

Luyện công chiêu ma 223

moệạ t soế myũ nừũ, myũ nừũ ạế y lạà nhừũng phi thiệệ n bạy lừớạn,
troệ ng nhạế t mừạc xinh đệạ p. Nhạủ y muá ạ cho cạệạ u tạ, nhừũng vuũ
điệệạ u troệ ng thạệạ t khạủ ạá i! Cạệạ u nạà y từạ nghíũ: ‘Míành luyệệạ n coệ ng
nới nạà y, Boầ Tạá t Quạá n AÔ m thừớủng tạăạ ng cho míành, hoạá mạế y
coệ myũ nừũ cho míành coi, mạế y coệ phi thiệệ n bạy lừớạn nhạủ y
muá ạ cho míành’. Đuá ng luá c cạệạ u tạ nghíũ cạo hừáng nhạế t, thíà
lạệạ p từác nhừũng myũ nừũ kiạ [trớủ nệệ n] khoệ ng mạăạ c chuá t gíà,
thừạc hiệệạ n moệạ t soế đoệạ ng tạá c, đệế n viạn coể oệ m lừng. Tạệ m tíánh
cuủ ạ hoạ c việệ n chuá ng tạ đệầ cạo rạế t nhạnh, luá c ạế y cạệạ u thạnh
niệệ n liệầ n cạủ nh giạá c, điệầ u mạà cạệạ u ạế y nghíũ đệế n trừớác nhạế t
lạà : ‘Toệ i khoệ ng phạủ i ngừớài bíành thừớàng, toệ i lạà ngừớài luyệệạ n
coệ ng; cạá c viạ chớá đoế i xừủ vớái toệ i nhừ thệế ; toệ i lạà [ngừớài] tu
Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p’. Niệệạ m đạầ u vừàạ xuạế t khớủi, “xoệạ t”
[moệạ t cạá i] lạệạ p từác tạế t cạủ đệầ u biệế n mạế t; nguyệệ n [chuá ng] lạà
huyệẫ n hoạá mạà thạà nh. Sạu đoá Phạệạ t A Di Đạà vạà Lạũ o Từủ lạạ i
xuạế t hiệệạ n lạạ i. Lạũ o Từủ lạế y tạy troủ vạà o cạệạ u thạnh niệệ n, vừàạ
cừớài vừàạ noá i vớái Phạệạ t A Di Đạà rạằ ng: ‘Nhuạ từủ khạủ giạá o dạũ ’.
Từác lạà cạệạ u tiệể u từủ nạà y đừớạc, coá thệể dạạ y doẫ đừớạc.
Tạạ i liạch sừủ hoạăạ c tạạ i khoệ ng giạn cạo tạầ ng, mạà xệá t [moệạ t]
ngừớài coá thệể tu hạy khoệ ng, [thíà] coi nhừũng thừá duạ c voạ ng
vạà sạắ c cuủ ạ ngừớài ạế y [lạà ] rạế t chuủ yệế u; do vạệạ y chuá ng tạ thạệạ t
sừạ phạủ i coi nhừũng thừá ạế y thạệạ t nhệạ . Tuy nhiệệ n chuá ng tạ tu
luyệệạ n tạạ i ngừớài thừớàng, khoệ ng yệệ u cạầ u chừ viạ đoạạ n tuyệệạ t
hoạà n toạà n vớái noá ; íát nhạế t trong giại đoạạ n nạà y, chừ viạ phạủ i
coi noá thạệạ t nhệạ , khoệ ng đừớạc lạạ i gioế ng nhừ trừớác đạệ y. Lạà m
ngừớài luyệệạ n coệ ng thíà cạầ n phạủ i nhừ vạệạ y. Hệẫ trong khi luyệệạ n
coệ ng mạà xuạế t hiệệạ n cạn nhiệẫ u nạà y, cạn nhiệẫ u kiạ, [thíà] chừ
viạ phạủ i tíàm xệm nguyệệ n nhạệ n [ớủ] bạủ n thạệ n míành, chừ viạ
coà n điệầ u gíà chừạ vừát boủ đừớạc khoệ ng.

Tự tâm sinh ma
Cạá i gíà goạ i lạà ‘từạ tạệ m sinh mạ’? Thạệ n thệể con ngừớài tạạ i
cạá c tạầ ng khoệ ng giạn đệầ u coá moệạ t trừớàng vạệạ t chạế t toầ n tạạ i,

224 Tự tâm sinh ma

trong moệạ t trừớàng đạăạ c thuà , [thíà] hệế t thạủ y nhừũng gíà trong
vuũ truạ đệầ u chiệế u xạạ lệệ n trừớàng khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chừ viạ
từớng từạ nhừ boá ng ạủ nh; tuy lạà boá ng ạủ nh, nhừng cuũ ng lạà
toầ n tạạ i vạệạ t chạế t. Hệế t thạủ y moạ i thừá trong trừớàng khoệ ng
giạn cuủ ạ chừ viạ đệầ u nghệ thệo sừạ chi phoế i từà yá thừác cuủ ạ
đạạ i nạũ o chừ viạ; nghíũạ lạà , [khi] chừ viạ duà ng thiệệ n muạ c đệể
nhíàn, tíũnh tíũnh khoệ ng đoệạ ng niệệạ m mạà nhíàn thíà lạà chạệ n
thừạc; chíủ cạầ n hới đoệạ ng niệệạ m, thíà nhừũng gíà nhíàn thạế y đệầ u
lạà giạủ ; đoá chíánh lạà ‘từạ tạệ m sinh mạ’, cuũ ng goạ i lạà ‘tuyà tạệ m
nhi hoạá ’. Chíánh lạà víà coá nhừũng ngừớài luyệệạ n coệ ng từạ hoạ
khoệ ng thệể từạ đạăạ t míành lạà m ngừớài luyệệạ n coệ ng, khoệ ng thệể
từạ míành giừũ lạế y míành; hoạ hừũu cạầ u vạà o coệ ng nạă ng, chạế p
trừớác vạà o tiệể u nạă ng tiệể u thuạệạ t, thạệạ m chíá chạế p trừớác vạà o
nhừũng gíà nghệ đừớạc từà khoệ ng giạn khạá c, chạế p trừớác vạà o
truy cạầ u nhừũng thừá ạế y; loạạ i ngừớài nạà y dệẫ từạ tạệ m sinh mạ
nhạế t, dệẫ biạ rớát xuoế ng nhạế t. Bạế t kệể [hoạ ] đạũ tu luyệệạ n cạo
đệế n đạệ u, moệạ t khi tíành huoế ng nạà y xuạế t hiệệạ n thíà sệũ rớát
xuoế ng đệế n đạá y, huủ y [hạạ i] đệế n đạá y. Đạệ y lạà moệạ t vạế n đệầ cừạc
kyà nghiệệ m troạ ng. Khoệ ng nhừ cạá c phừớng diệệạ n khạá c: khạủ o
nghiệệạ m tạệ m tíánh lạầ n nạà y nệế u khoệ ng quạ, thíà ngạũ roầ i vừạng
dạệạ y boà lệệ n, [vạẫ n] coà n coá thệể tu tiệế p đừớạc. Nhừng xuạế t
hiệệạ n vạế n đệầ từạ tạệ m sinh mạ nạà y thíà khoệ ng đừớạc, ngừớài ạế y
đớài nạà y lạà huyủ [boủ ] roầ i. Đạăạ c biệệạ t lạà nhừũng ngừớài luyệệạ n
coệ ng tạạ i moệạ t tạầ ng nhạế t điạnh đạũ khại thiệệ n muạ c roầ i, dệẫ
xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y. Coà n coá moệạ t soế ngừớài bạủ n thạệ n yá
thừác cuủ ạ hoạ cừá hạy nhạệạ n cạn nhiệẫ u từà tíán từác ngoạạ i lại;
tíán từác ngoạạ i lại bạủ o hoạ thừá gíà, hoạ liệầ n tin thừá nạế y; cuũ ng sệũ
xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y. Do đoá trong chuá ng tạ coá nhừũng
ngừớài đạũ khại thiệệ n muạ c roầ i, sệũ nhạệạ n cạn nhiệẫ u coá đuủ loạạ i
phừớng diệệạ n cuủ ạ cạá c tíán từác.
Chuá ng toệ i nệệ u víá duạ thệế nạà y. Tu luyệệạ n ớủ tạầ ng thạế p mạà
tạệ m khoệ ng đoệạ ng, [lạà ] điệầ u khoá lạà m đừớạc. Sừ phuạ nhừ thệế
nạà o coá thệể chừ viạ thạế y chừạ roũ . Đoệạ t nhiệệ n moệạ t hoệ m, chừ
viạ thạế y moệạ t viạ Đạạ i Thạầ n Tiệệ n vừàạ cạo vừàạ lớán đệế n. Đạạ i

Tự tâm sinh ma 225

Thạầ n Tiệệ n nạà y khện chừ viạ hại cạệ u, roầ i dạạ y chừ viạ vạà i thừá;
nệế u chừ viạ cuũ ng nhạệạ n, thíà coệ ng cuủ ạ chừ viạ đạũ biạ loạạ n mạế t
roầ i. Hệẫ trong tạệ m cuủ ạ chừ viạ cạo hừáng lệệ n, nhạệạ n oệ ng tạ
lạà m sừ phuạ , roầ i thệo oệ ng tạ hoạ c; nhừng oệ ng tạ cuũ ng khoệ ng
đạắ c chíánh quạủ , ớủ khoệ ng giạn kiạ coá thệể biệế n lớán thu nhoủ .
Triệể n hiệệạ n nhừ thệế trừớác mạăạ t chừ viạ, chừ viạ nhíàn thạế y Đạạ i
Thạầ n Tiệệ n ạế y, quạủ lạà kíách đoệạ ng! Hệẫ tạệ m hoạn hyủ dạế y khớủi
lệệ n, chạẳ ng phạủ i chừ viạ sệũ thệo hoạ c oệ ng tạ? Ngừớài tu luyệệạ n
[nạà o] giừũ míành khoệ ng vừũng thíà rạế t khoá hoạá đoệạ , vạà dệẫ từạ
huyủ [hoạạ i] bạủ n thạệ n míành. Ngừớài trớài đệầ u lạà Thạầ n, nhừng
hoạ cuũ ng chừạ đạắ c chíánh quạủ , phạủ i nhạệạ p luạ c đạạ o [luạệ n hoầ i]
nhừ nhạu thoệ i. Chừ viạ tuyà tiệệạ n nhạệạ n sừ phuạ , [roầ i] chừ viạ
phạủ i thệo oệ ng ạế y, hoủ i oệ ng ạế y đừạ chừ viạ lệệ n đệế n đạệ u?
Chíánh oệ ng tạ khoệ ng đạắ c chíánh quạủ , chạẳ ng phạủ i chừ viạ coá
tu mạà nhừ khoệ ng ừ? Kệế t quạủ coệ ng cuủ ạ bạủ n thạệ n chừ viạ đạũ
loạạ n cạủ roầ i. Con ngừớài rạế t khoá khoệ ng đoệạ ng tạệ m. Toệ i bạủ o
moạ i ngừớài, rạằ ng vạế n đệầ nạà y rạế t nghiệệ m tuá c; từớng lại
[trong] chuá ng tạ [coá ] rạế t nhiệầ u ngừớài sệũ xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ
nạà y. Phạá p toệ i đạũ giạủ ng cho chừ viạ roầ i; chừ viạ coá thệể giừũ
vừũng noá hạy khoệ ng hoạà n toạà n dừạạ vạà o bạủ n thạệ n chừ viạ;
điệầ u toệ i giạủ ng lạà moệạ t tíành huoế ng. Gạăạ p Giạá c Giạủ cuủ ạ bạế t kệể
moệ n phạá i nạà o khạá c cuũ ng khoệ ng đoệạ ng tạệ m, chíánh lạà tu ớủ
moệạ t moệ n. ‘Phạệạ t nạà o, Đạạ o nạà o, Thạầ n nạà o, mạ nạà o, đệầ u chớá
coá mong đoệạ ng đừớạc cạá i tạệ m cuủ ạ toệ i’, nhừ thệế nhạế t điạnh coá
[hy] voạ ng sệũ thạà nh coệ ng.
Từạ tạệ m sinh mạ coà n coá tíành huoế ng khạá c: cạn nhiệẫ u
gạăạ p thạệ n nhạệ n đạũ quạ đớài; khoá c loá c níủ non, bạủ o chừ viạ lạà m
điệầ u nạà y, điệầ u khạá c; chuyệệạ n gíà cuũ ng xuạế t hiệệạ n. Chừ viạ coá
thệể khoệ ng đoệạ ng tạệ m? Chừ viạ yệệ u dạế u đừáạ con nạà y lạắ m,
chừ viạ yệệ u thừớng chạ mệạ chừ viạ. Chạ mệạ chừ viạ đạũ quạ
đớài, hoạ bạủ o chừ viạ lạà m điệầ u gíà đoá … đệầ u lạà nhừũng việệạ c
khoệ ng thệể lạà m; nệế u chừ viạ lạà m thíà hoủ ng roầ i; ngừớài luyệệạ n
coệ ng khoá nhừ thệế đoá . Ngừớài tạ noá i rạằ ng Phạệạ t giạá o loạạ n
roầ i, nhừũng thừá cuủ ạ Nho giạá o đệầ u loạ t cạủ vạà o Phạệạ t giạá o;

226 Tự tâm sinh ma

nhừũng gíà nhừ ‘hiệế u kíánh chạ mệạ ’, ‘tíành cạủ m con cạá i’ đệầ u
loạ t cạủ vạà o; trong Phạệạ t giạá o [voế n] khoệ ng bạo hạà m nhừũng
điệầ u ạế y. ÝÝ nghíũạ lạà gíà? Bớủi víà sinh mệệạ nh chạệ n chíánh cuủ ạ
moệạ t cạá nhạệ n lạà nguyệệ n thạầ n; ngừớài mệạ sinh rạ nguyệệ n
thạầ n chừ viạ mớái lạà ngừớài mệạ thạệạ t sừạ cuủ ạ chừ viạ. Chừ viạ
trong luạ c đạạ o luạệ n hoầ i, mệạ cuủ ạ chừ viạ lạà ngừớài, khoệ ng lạà
ngừớài, [soế ạế y] khoệ ng đệế m đừớạc. Con cạá i cuủ ạ bạo đớài chừ
viạ hoủ i coá bạo nhiệệ u; cuũ ng khoệ ng đệế m đừớạc. Ai lạà mệạ chừ
viạ, ại lạà con chừ viạ, moệạ t khi hại mạắ t kiạ khệá p lạạ i [tạạ thệế ]
thíà ại coà n nhạệạ n rạ ại nừũạ; nghiệệạ p mạà chừ viạ nớạ vạẫ n thệo
đoá mạà hoạà n trạủ . Nhạệ n tạạ i mệệ trung, khoệ ng vừát boủ đừớạc
nhừũng thừá nạà y. Coá ngừớài khoệ ng vừát boủ đừớạc [tạệ m vệầ ] con
cuủ ạ hoạ , noá i [noá ] toế t rạ sạo, noá chệế t roầ i; mệạ hoạ toế t rạ sạo,
cuũ ng chệế t roầ i; hoạ thoế ng thiệế t muoế n chệế t [thệo], quạủ thạệạ t
boủ nừủạ cuoệạ c đớài coà n lạạ i đệể thệo nhừũng ngừớài kiạ. Chừ viạ
khoệ ng nghíũ ừ, đoá chạẳ ng phạủ i đệế n giạà y voà chừ viạ? Duà ng
híành thừác ạế y đệể chừ viạ chạẳ ng coá ngạà y nạà o yệệ n.
Ngừớài thừớàng coá thệể khoệ ng lyá giạủ i đừớạc: nệế u chừ viạ
chạế p trừớác [vạà o] nhừũng thừá ạế y, [thíà] chừ viạ hoạà n toạà n
khoệ ng tu luyệệạ n đừớạc; do đoá trong Phạệạ t giạá o khoệ ng bạo
hạà m nhừũng thừá nạà y. Chừ viạ nệế u muoế n tu luyệệạ n, thíà cạá i
‘tíành’ cuủ ạ con ngừớài cạầ n vừát boủ . Tạế t nhiệệ n, chuá ng tạ tu
luyệệạ n trong xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, [thíà] hiệế u kíánh chạ mệạ ,
dạạ y doẫ con cạá i đệầ u cạầ n phạủ i [lạà m]; tạạ i cạá c hoạà n cạủ nh đệầ u
đoế i xừủ toế t vớái ngừớài khạá c, lạế y Thiệệạ n đạũ i ngừớài, huoế ng lạà
thạệ n nhạệ n chừ viạ. Đoế i vớái ại cuũ ng vạệạ y, đoế i vớái chạ mệạ , đoế i
vớái con cạá i đệầ u toế t, ớủ đạệ u cuũ ng cạệ n nhạắ c đệế n ngừớài khạá c;
cạá i tạệ m ạế y khoệ ng phạủ i lạà từạ từ, mạà lạà tạệ m từà thiệệạ n, lạà từà
bi. ‘Tíành’ lạà việệạ c cuủ ạ ngừớài thừớàng; ngừớài thừớàng lạà víà
‘tíành’ mạà soế ng.
Nhiệầ u ngừớài giừũ míành khoệ ng toế t, tạạ o thạà nh khoá nạạ n
cho tu luyệệạ n. Coá [ngừớài] noá i, rạằ ng Phạệạ t noá i vớái hoạ nhừũng
gíà. Phạà m lạà noá i vớái chừ viạ, rạằ ng hoệ m nạy coá nạạ n, sệũ xuạế t
hiệệạ n sừạ kiệệạ n gíà, chừ viạ cạầ n trạá nh noá rạ sạo. Hoạăạ c giạủ ại noá i

Tự tâm sinh ma 227

vớái chừ viạ giạủ i nhạế t hoệ m nạy soế hiệệạ u bạo nhiệệ u, bạủ o chừ
viạ đi lạế y. Ngoạạ i trừà [trừớàng hớạp] coá nguy hiệể m đệế n sinh
mệệạ nh bạủ o chừ viạ trạá nh nhừ thệế nạà o, coà n hệẫ lạà bạủ o chừ viạ
đạắ c nhừũng điệầ u toế t ớủ xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng thíà đệầ u lạà mạ.
Chừ viạ ớủ nới ngừớài thừớàng đạắ c nhừũng thừá toế t, khoệ ng
vừớạt quạ đừớạc moệạ t nạạ n, thíà chừ viạ khoệ ng đệầ cạo lệệ n
đừớạc. Chừ viạ ớủ nới ngừớài thừớàng hạà ng ngạà y ạn nhạà n
thoạủ i mạá i, thíà chừ viạ tu lạà m sạo? Nghiệệạ p lừạc cuủ ạ chừ viạ
chuyệể n hoạá thệế nạà o? ỞỞ đạệ u coá đừớạc hoạà n cạủ nh đệể đệầ cạo
tạệ m tíánh chừ viạ vạà chuyệể n hoạá nghiệệạ p lừạc cuủ ạ chừ viạ? Moạ i
ngừớài nhạế t điạnh phạủ i nhớá lạế y điệể m nạà y. Con mạ ạế y cuũ ng
khện tuạ ng chừ viạ, noá i chừ viạ thạệạ t cạo biệế t mạế y, noá i chừ viạ
lạà Đạạ i Phạệạ t cạo biệế t mạế y, [lạà ] Đạạ i Đạạ o cạo biệế t mạế y, thạế y
rạằ ng chừ viạ thạệạ t xuạế t sạắ c; đoá toạà n lạà giạủ . [Lạà ] ngừớài tu
luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng moệạ t cạá ch chạệ n chíánh, cạá c chuủ ng tạệ m
cuủ ạ chừ viạ đệầ u phạủ i vừát boủ ; khi gạăạ p vạế n đệầ nạà y, moạ i ngừớài
nhạế t điạnh phạủ i cạủ nh giạá c!
Khi chuá ng tạ luyệệạ n coệ ng thiệệ n muạ c khại [mớủ]. Thiệệ n
muạ c khại [mớủ] coá choẫ khoá tu cuủ ạ thiệệ n muạ c khại mớủ,
thiệệ n muạ c khoệ ng khại mớủ coá choẫ khoá tu cuủ ạ thiệệ n muạ c
khoệ ng khại mớủ; đệầ u khoệ ng dệẫ tu luyệệạ n. Thiệệ n muạ c khại
mớủ xong, khi cạá c chuủ ng tíán từác cạn nhiệẫ u đệế n chừ viạ, chừ
viạ sệũ thạệạ t sừạ khoá mạà giừũ míành đừớạc vừũng. ỞỞ khoệ ng giạn
khạá c, đạệ u đạệ u cuũ ng long lạnh nhừ chạệ u ngoạ c, đệạ p đệũ phi
thừớàng, toế t đệạ p phi thừớàng; cạá i gíà cuũ ng coá thệể đoệạ ng tạệ m.
Moệạ t khi đoệạ ng tạệ m thíà coá thệể chừ viạ đạũ nhạệạ n cạn nhiệẫ u,
coệ ng cuủ ạ chừ viạ đạũ biạ loạạ n; thoệ ng thừớàng lạà nhừ vạệạ y. Do
đoá [vớái] ngừớài từạ tạệ m sinh mạ, khi giừũ míành khoệ ng đừớạc
vừũng, thíà sệũ xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nhừ thệế nạà y. Noá i thíá duạ ,
moệạ t cạá nhạệ n sinh rạ moệạ t niệệạ m đạầ u bạế t chíánh, thíà rạế t nguy
hiệể m. Coá moệạ t hoệ m, viạ nạà y khại thiệệ n muạ c, viạ ạế y nhíàn thạế y
rạế t roũ rạà ng. Viạ ạế y nghíũ: ‘Tạạ i điệể m luyệệạ n coệ ng nạà y, chíủ thiệệ n
muạ c cuủ ạ míành lạà khại mớủ toế t thệế , míành coá lệũ khoệ ng lạà
ngừớài bíành thừớàng thíà phạủ i? Míành coá thệể hoạ c Phạá p Luạệ n

228 Tự tâm sinh ma

Đạạ i Phạá p cuủ ạ Sừ phuạ Lyá Hoầ ng Chíá, míành coá thệể hoạ c toế t
đệế n nhừ thệế , míành troệạ i hớn hạẳ n nhừũng ngừớài khạá c, míành
coá thệể khoệ ng phạủ i ngừớài bíành thừớàng đạệ u’. Riệệ ng suy
nghíũ nạà y đạũ lạà khoệ ng đuá ng roầ i. Viạ nạà y nghíũ: ‘Coá thệể míành
lạà moệạ t viạ Phạệạ t, ạà , míành thừủ từạ coi míành xệm’. Viạ nạà y vừàạ
nhíàn moệạ t cạá i liệầ n thạế y míành lạà Phạệạ t. Tạạ i sạo nhừ vạệạ y? Bớủi
víà hệế t thạủ y vạệạ t chạế t nạằ m trong phạạ m vi cuủ ạ trừớàng khoệ ng
giạn quạnh thạệ n thệể cuủ ạ viạ ạế y, đệầ u thuạệạ n thệo niệệạ m đạầ u
cuủ ạ viạ ạế y mạà diệẫ n hoạá , cuũ ng goạ i lạà ‘tuyà tạệ m nhi hoạá ’.
Nhừũng thừá đoế i ừáng đệế n từà vuũ truạ , đệầ u biệế n hoạá thuạệạ n
thệo niệệạ m đạầ u cuủ ạ viạ nạà y. Bớủi víà [nhừũng gíà] trong phạạ m vi
trừớàng khoệ ng giạn cuủ ạ viạ ạế y đệầ u quy vệầ viạ ạế y quạủ n; boá ng
híành cuũ ng lạà toầ n tạạ i vạệạ t chạế t, [nệệ n] cuũ ng lạạ i nhừ thệế . Viạ
nạà y nghíũ: ‘Míành lạà Phạệạ t roầ i, coá thệể míành đạng mạăạ c lạà y
phuạ c cuủ ạ Phạệạ t’. Nhừ vạệạ y viạ nạà y nhíàn thạế y y phuạ c míành
đạng mạăạ c chíánh lạà y phuạ c cuủ ạ Phạệạ t. ‘AÝi chạà , míành đuá ng lạà
Phạệạ t roầ i,’ lạế y lạà m cạo hừáng ghệệ lạắ m. ‘Míành coá thệể khoệ ng
phạủ i lạà moệạ t tiệể u Phạệạ t đạệ u,’ nhíàn moệạ t cạá i, bạủ n thạệ n lạạ i lạà
moệạ t Đạạ i Phạệạ t. ‘Coá khi míành cạo hớn cạủ Lyá Hoầ ng Chíá!’ Coi
thừủ, ‘AÝi chạà , míành thạệạ t sừạ cạo hớn Lyá Hoầ ng Chíá’. Cuũ ng coá
ngừớài từà tại nghệ thạế y, con mạ ạế y liệầ n cạn nhiệẫ u viạ nạà y,
noá i: ‘Ngạà i coà n cạo hớn cạủ Lyá Hoầ ng Chíá, Ngạà i cạo hớn Lyá
Hoầ ng Chíá biệế t bạo nhiệệ u lạà bạo nhiệệ u’. Viạ nạà y cuũ ng tin.
Chừ viạ chạẳ ng nghíũ chừ viạ sạu nạà y tu sạo đạệ y, chừ viạ đạũ
từàng tu chừạ, ại dạạ y chừ viạ tu? Chạệ n Phạệạ t hạạ xuoế ng đạệ y
hạà nh sừạ đệầ u phạủ i tu lạạ i, coệ ng nguyệệ n lại 1 khoệ ng đừớạc cạế p,
chíủ bạế t quạá hiệệạ n giớà tu nhạnh hớn. Nhừ thệế , moệạ t khi cạá
nhạệ n ạế y xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y roầ i, thíà viạ ạế y rạế t khoá từạ vừạc
lệệ n đừớạc, tạệ m ạế y lạệạ p từác khớủi lệệ n. Khớủi lệệ n roầ i, viạ ạế y điệầ u
gíà cuũ ng dạá m noá i: ‘Tạ chíánh lạà Phạệạ t roầ i, cạá c ngừới khoủ i cạầ n
hoạ c thệo ngừớài khạá c; tạ chíánh lạà Phạệạ t roầ i, tạ bạủ o cạá c
ngừới lạà m thệế nạà y thệế kiạ.’ Viạ ạế y trớủ thạà nh nhừ thệế .

1 công nguyên lai: hiểu là cái công mà ông Phật thật (Chân Phật) đã có
được từ trước khi giáng trần.
Tự tâm sinh ma 229
 Tạạ i Trừớàng Xuạệ n chạẳ ng phạủ i chuá ng tạ cuũ ng coá ngừớài
nhừ vạệạ y? Bạn đạầ u lạà cạá nhạệ n rạế t đừớạc, nhừng sạu lạạ i trớủ
thạà nh sừạ việệạ c nhừ thệế . Anh tạ [cho rạằ ng míành] lạà Phạệạ t,
cuoế i cuà ng thíà ạnh tạ cạo hớn moạ i ngừớài; chíánh lạà ngừớài
khoệ ng giừũ míành đừớạc vừũng, khớủi tạệ m chạế p trừớác tạạ o
thạà nh nhừ vạệạ y. Tạạ i sạo xuạế t hiệệạ n hiệệạ n từớạng nạà y? Trong
Phạệạ t giạá o giạủ ng: bạế t kệể chừ viạ nhíàn thạế y gíà, chừ viạ chớá
quạn tạệ m chuá ng, đệầ u lạà mạ huyệẫ n, chừ viạ chíủ quạn tạệ m từạ
míành nhạệạ p điạnh tu lệệ n. Víà sạo hoạ khoệ ng đệể chừ viạ nhíàn,
khoệ ng đệể chừ viạ chạế p trừớác vạà o nhừũng thừá ạế y? Hoạ sớạ
xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y. Trong tu luyệệạ n Phạệạ t giạá o khoệ ng coá
phừớng phạá p tạă ng cừớàng tu luyệệạ n, trong kinh thừ cuũ ng
khoệ ng coá chíủ đạạ o chừ viạ thoạá t khoủ i điệầ u ạế y nhừ thệế nạà o.
Thíách Cạ Mạệ u Ni đừớng thớài khoệ ng giạủ ng Phạá p nạà y; víà đệể
trạá nh vạế n đệầ từạ tạệ m sinh mạ, tuyà tạệ m nhi hoạá , ÔÔ ng noá i
hệế t thạủ y nhừũng cạủ nh từớạng nhíàn thạế y trong khi tu luyệệạ n
đệầ u lạà mạ huyệẫ n. Do vạệạ y moệạ t khi coá tạệ m chạế p trừớác, thíà
liệầ n sạủ n sinh mạ huyệẫ n nạà y, [vạà ] ngừớài tạ rạế t khoá thoạá t
khoủ i noá . Nệế u xừủ lyá khoệ ng khệá o thíà cạá nhạệ n ạế y sệũ kệế t thuá c
thoệ i, đạũ nhạệạ p mạ roầ i. Bớủi víà viạ ạế y noá i rạằ ng từạ míành đạũ lạà
Phạệạ t, viạ ạế y đạũ nhạệạ p mạ roầ i; roế t cuoệạ c coá thệể chiệệ u mớài phuạ
thệể hoạăạ c nhừũng sừạ việệạ c khạá c; viạ ạế y đạũ triệệạ t đệể kệế t thuá c
roầ i. Tạệ m tíánh cuủ ạ viạ ạế y đạũ biệế n thạà nh xạế u roầ i, triệệạ t đệể hạạ
xuoế ng roầ i; nhừũng ngừớài loạạ i nạà y coá rạế t nhiệầ u. Hiệệạ n nạy ớủ
lớáp nạà y coá nhừũng ngừớài cạủ m thạế y từạ míành khạá lạắ m, thạá i
đoệạ noá i chuyệệạ n khạá c [thừớàng]. Bạủ n thạệ n míành voế n lạà gíà, thíà
ngạy tạạ i Phạệạ t giạá o cuũ ng lạà điệầ u rạế t kyạ huyá [khoệ ng noá i
đệế n]. Điệầ u toệ i vừàạ giạủ ng lạà moệạ t tíành huoế ng nừũạ [cuủ ạ mạ
cạn nhiệẫ u], đoá goạ i lạà ‘từạ tạệ m sinh mạ’, cuũ ng goạ i lạà ‘tuyà tạệ m
nhi hoạá ’. Tạạ i Bạắ c Kinh coá nhừũng hoạ c việệ n loạạ i nạà y, coà n coá
moệạ t soế nới khạá c cuũ ng xuạế t hiệệạ n; hớn nừũạ cạn nhiệẫ u rạế t
lớán đệế n nhừũng ngừớài tu luyệệạ n.
Coá ngừớài hoủ i toệ i: ‘Bạạ ch Sừ phuạ , tạạ i sạo thạầ y khoệ ng
thạnh lyá nhừũng điệầ u nạà y?’ Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, nệế u

230 Tự tâm sinh ma

nhừ chuá ng toệ i thạnh lyá toạà n boệạ nhừũng chừớáng ngạạ i trệệ n
con đừớàng tu luyệệạ n cho chừ viạ, thíà chừ viạ tu lạà m sạo?
Chíánh lạà tạạ i tíành huoế ng coá mạ cạn nhiệẫ u nạà y mớái coá thệể
thệể hiệệạ n đừớạc chừ viạ coá thệể tu đừớạc hạy khoệ ng, chừ viạ coá
thệể thạệạ t sừạ ngoệạ Đạạ o đừớạc hạy khoệ ng, chừ viạ coá thệể biạ cạn
nhiệẫ u khoệ ng, coá thệể kiệệ n điạnh vạà o phạá p moệ n nạà y khoệ ng.
Soá ng lớán cuoế n cạá t đi—tu luyệệạ n chíánh lạà điệầ u nhừ vạệạ y—
coà n lạạ i mớái lạà vạà ng thạệạ t sừạ. [Nệế u] chừ viạ khoệ ng coá híành
thừác cạn nhiệẫ u nạà y, [thíà] toệ i noá i rạằ ng ngừớài tạ tu luyệệạ n
quạá dệẫ dạà ng; toệ i đạng thạế y rạằ ng chừ viạ tu đừớạc quạá dệẫ
dạà ng. Nhừũng Đạạ i Giạá c Giạủ ớủ cạo tạầ ng kiạ thạế y vạệạ y trong
tạệ m cạà ng bạế t bíành: ‘ÔÔ ng lạà m gíà đoá vạệạ y? ÔÔ ng đoệạ nhạệ n thệế
nạà y ừ? Trệệ n con đừớàng khoệ ng coá chừớáng ngạạ i nạà o cạủ , hệẫ
tu lạà đệế n; đoá lạà tu ạà ? Cạà ng tu cạà ng thoạủ i mạá i, cạn nhiệẫ u
nạà o cuũ ng khoệ ng coá ; nhừ thệế coá đừớạc khoệ ng?’ Chíánh lạà vạế n
đệầ nạà y, toệ i cuũ ng đạng cạệ n nhạắ c vạế n đệầ nạà y. Vạà o thớài kyà
đạầ u, toệ i đạũ xừủ lyá rạế t nhiệầ u mạ nhừ thệế . [Nệế u] cừá mạũ i tiệế p
tuạ c nhừ vạệạ y, [thíà] toệ i nghíũ rạằ ng cuũ ng khoệ ng đuá ng. Ngừớài
tạ cuũ ng noá i vớái toệ i: ‘ÔÔ ng đệể hoạ tu đừớạc cuũ ng dệẫ dạà ng quạá .
Bạủ n thạệ n ngừớài tạ chíủ coá moệạ t chuá t nạạ n, giừũạ ngừớài vớái
ngừớài coá khoệ ng mạế y sừạ việệạ c, coà n coá rạế t nhiệầ u tạệ m vạẫ n
chừạ thệể vừát boủ đừớạc! Trong khi mệệ hoạăạ c [hoạ ] coá thệể
nhạệạ n thừác bạủ n thạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ oệ ng đừớạc hạy khoệ ng
vạẫ n coà n lạà moệạ t vạế n đệầ !’ Coá vạế n đệầ nhừ thệế ; do vạệạ y sệũ coá
cạn nhiệẫ u, sệũ coá khạủ o nghiệệạ m. [Điệầ u] vừàạ giạủ ng lạà moệạ t
híành thừác cuủ ạ mạ. Thạệạ t sừạ đoệạ moệạ t cạá nhạệ n rạế t khoá ; nhừng
huyủ [hoạạ i] moệạ t cạá nhạệ n lạạ i cừạc kyà dệẫ dạà ng. Hệẫ tạệ m cuủ ạ
chừ viạ bạế t chíánh, liệầ n lạệạ p từác kệế t thuá c ngạy.

Chủ ý thức phải mạnh

Víà nhừũng điệầ u bạế t hạủ o con ngừớài đạũ lạà m từà đớài nạà y
quạ đớài khạá c, mạà tạạ o thạà nh tại nạạ n cho ngừớài tạ, tạạ o
thạà nh trớủ lừạc nghiệệạ p lừạc cho ngừớài tu luyệệạ n; do đoá coá toầ n

Chủ ý thức phải mạnh 231

tạạ i sinh lạũ o bệệạ nh từủ. Đoá lạà nhừũng nghiệệạ p lừạc thoệ ng
thừớàng. Coà n coá moệạ t loạạ i nghiệệạ p lừạc lớán mạạ nh nừũạ, ạủ nh
hừớủng rạế t lớán đệế n ngừớài tu luyệệạ n, goạ i lạà ‘nghiệệạ p từ
từớủng’. Con ngừớài tạ soế ng cạầ n phạủ i suy nghíũ. Bớủi víà con
ngừớài mệệ ớủ choế n ngừớài thừớàng, nệệ n trong từ từớủng hạy
sạủ n sinh nhừũng yá niệệạ m thệo dạnh, lớại, sạắ c, noá ng giạệạ n, v.v.;
dạầ n dạầ n sệũ tạạ o thạà nh moệạ t loạạ i nghiệệạ p lừạc từ từớủng rạế t lớán
mạạ nh. Bớủi víà ớủ khoệ ng giạn khạá c hệế t thạủ y đệầ u coá sinh
mệệạ nh, nghiệệạ p cuũ ng nhừ thệế . Khi moệạ t ngừớài muoế n tu
luyệệạ n chíánh Phạá p, thíà cạầ n phạủ i tiệệ u nghiệệạ p. Tiệệ u nghiệệạ p
chíánh lạà tiệệ u diệệạ t, chuyệể n hoạá nghiệệạ p ạế y. Tạế t nhiệệ n nghiệệạ p
lừạc khoệ ng chiạu, nệệ n ngừớài tạ sệũ coá nạạ n, coá trớủ lừạc. Tuy
nhiệệ n nghiệệạ p lừạc từ từớủng lạà cạn nhiệẫ u trừạc tiệế p đệế n đạạ i
nạũ o con ngừớài, từà đoá ớủ trong từ từớủng coá nhừũng [lớài
lạă ng] mạạ Sừ phuạ , [lạă ng] mạạ Đạạ i Phạá p, nghíũ rạ nhừũng tạà
niệệạ m vạà nhừũng lớài [lạă ng] mạạ ngừớài tạ. Thệế lạà , coá nhừũng
ngừớài tu luyệệạ n khoệ ng hiệể u đoá lạà chuyệệạ n gíà, lạạ i coà n từớủng
rạằ ng bạủ n thạệ n míành nghíũ thệế . Cuũ ng coá ngừớài từớủng rạằ ng
đoá lạà phuạ thệể ; nhừng noá khoệ ng phạủ i lạà phuạ thệể , mạà lạà
nghiệệạ p từ từớủng phạủ n ạá nh lệệ n đạạ i nạũ o cuủ ạ con ngừớài mạà
tạạ o thạà nh nhừ vạệạ y. Coá ngừớài chuủ yá thừác khoệ ng mạạ nh, bệà n
thuạệạ n thệo nghiệệạ p từ từớủng lạà m điệầ u xạế u; ngừớài nạà y vạệạ y
lạà kệế t thuá c, rớát xuoế ng roầ i. Nhừng đạạ i đạ soế ngừớài tạ coá thệể
lạế y từ từớủng chuủ quạn rạế t mạạ nh (chuủ yá thừác mạạ nh) đệể bạà i
trừà noá , phạủ n đoế i noá . Nhừ thệế , minh chừáng rạằ ng cạá nhạệ n
ạế y coá thệể đoệạ đừớạc, coá thệể phạệ n biệệạ t roũ toế t xạế u, cuũ ng chíánh
lạà ngoệạ tíánh toế t; Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i sệũ giuá p đớũ hoạ tiệệ u trừà
đạạ i boệạ phạệạ n loạạ i nghiệệạ p từ từớủng nạà y. Tíành huoế ng nạà y
từớng đoế i hạy gạăạ p. Moệạ t khi xuạế t hiệệạ n, chíánh lạà đệể xệm
bạủ n thạệ n coá thệể chiệế n thạắ ng từ từớủng xạế u đoá khoệ ng. Ai coá
thệể kiệệ n điạnh, thíà nghiệệạ p coá thệể tiệệ u.

232 Chủ ý thức phải mạnh

Tâm nhất định phải chính
Tạệ m khoệ ng chíánh lạà gíà? Đoá lạà [ngừớài mạà ] hoạ cừá mạũ i
khoệ ng từạ coi míành lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng. Ngừớài luyệệạ n coệ ng
trong khi tu luyệệạ n sệũ gạăạ p cạá c nạạ n; khi nạạ n ạế y đệế n coá thệể
thệể hiệệạ n lạà khi xíách míách giừũạ ngừớài vạà ngừớài, sệũ xuạế t
hiệệạ n nhừũng sừạ tíành đạế u trạnh luạ c đuạ c, v.v.; ạủ nh hừớủng
trừạc tiệế p đệế n nhừũng thừá trệệ n tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ;
phừớng diệệạ n nạà y từớng đoế i nhiệầ u. Coà n gạăạ p nhừũng gíà
nừũạ? Thạệ n thệể chuá ng tạ đoệạ t nhiệệ n cạủ m thạế y khoệ ng thoạủ i
mạá i; bớủi víà hoạà n [trạủ ] nghiệệạ p, noá sệũ thệể hiệệạ n tạạ i cạá c
phừớng diệệạ n khạá c nhạu. Đệế n moệạ t thớài kyà nhạế t điạnh coà n
lạà m cho chừ viạ [thạế y] thạệạ t khoệ ng thạệạ t, giạủ khoệ ng giạủ ; lạà m
cho chừ viạ cạủ m giạá c cạá i coệ ng ạế y khoệ ng biệế t toầ n tạạ i khoệ ng,
coá thệể tu đừớạc khoệ ng, roế t cuoệạ c coá thệể tu luyệệạ n đệế n đíách
khoệ ng, coá Phạệạ t hạy khoệ ng; thạệạ t coá giạủ coá . Từớng lại coà n
lạà m chừ viạ xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng ạế y, lạà m chừ viạ tạạ o thạà nh
[cạủ m] giạá c sại nhừ thệế , lạà m chừ viạ cạủ m giạá c nhừ chuá ng
hệệạ t nhừ khoệ ng toầ n tạạ i, đệầ u lạà giạủ hệế t, chíánh lạà đệể xệm chừ
viạ coá thệể kiệệ n điạnh hạy khoệ ng. Chừ viạ noá i rạằ ng chừ viạ cạầ n
phạủ i kiệệ n điạnh khoệ ng lạy đoệạ ng, vớái tạệ m nhừ thệế , đệế n luá c
ạế y chừ viạ thạệạ t sừạ coá thệể kiệệ n điạnh khoệ ng lạy đoệạ ng, thíà chừ
viạ từạ nhiệệ n lạà m đừớạc toế t, bớủi víà tạệ m tíánh chừ viạ đạũ đệầ cạo
lệệ n. Nhừng hiệệạ n nạy chừ viạ bạế t oể n nhừ thệế , nệế u hiệệạ n nạy
cạế p cho chừ viạ mạ nạạ n ạế y, chừ viạ sệũ hoạà n toạà n khoệ ng ngoệạ ,
hoạà n toạà n khoệ ng thệể tu. [Vệầ ] cạá c loạạ i phừớng diệệạ n đệầ u coá
khạủ nạă ng xuạế t hiệệạ n mạ nạạ n.
Trong quạá tríành tu luyệệạ n, ngừớài tạ phạủ i tu luyệệạ n lệệ n
thệo cạá ch nhừ thệế . Do đoá chuá ng tạ coá nhừũng ngừớài hệẫ
thạệ n thệể hoạ đạệ u đoá khoệ ng thoạủ i mạá i, hoạ liệầ n cho rạằ ng bạủ n
thạệ n coá bệệạ nh. Hoạ cừá mạũ i khoệ ng thệể từạ coi míành lạà ngừớài
luyệệạ n coệ ng; [khi] gạăạ p tíành huoế ng nạà y, hoạ cuũ ng từạ coi lạà
mạắ c bệệạ nh; tạạ i sạo lạạ i gạăạ p nhiệầ u chuyệệạ n phiệầ n phừác thệế ?
[Toệ i] noá i vớái chừ viạ rạằ ng, đạũ giuá p chừ viạ tiệệ u [trừà] rạế t

Tâm nhất định phải chính 233

nhiệầ u roầ i, nhừũng phiệầ n phừác ạế y cuủ ạ chừ viạ khoệ ng [coà n] lạà
mạế y. Nệế u khoệ ng tiệệ u [trừà] giuá p chừ viạ, thíà [khi] chừ viạ gạăạ p
nhừũng phiệầ n phừác ạế y coá thệể hệế t mệệạ nh líàạ đớài roầ i, cuũ ng coá
thệể nạằ m luoệ n đoá khoệ ng dạệạ y noể i. Do đoá chừ viạ gạăạ p chuá t
phiệầ n phừác, chừ viạ thạế y khoá chiạu; ớủ đạệ u coá đừớạc sừạ thoạủ i
mạá i kiạ chừá? Lạế y thíá duạ , hoầ i toệ i giạủ ng bạà i ớủ Trừớàng Xuạệ n,
coá moệạ t cạá nhạệ n cạă n cớ rạế t toế t, quạủ lạà moệạ t khoế i nguyệệ n
liệệạ u [toế t], toệ i cuũ ng đệể mạắ t đệế n ạnh nạà y. Bệà n đệể nạạ n cuủ ạ
ạnh tạ hới lớán hớn moệạ t chuá t, đệể ạnh tạ hoạà n trạủ nhạnh
hớn, đệể ạnh tạ khại coệ ng, toệ i chuạể n biạ lạà m nhừ vạệạ y. Roầ i
moệạ t hoệ m ạnh tạ đoệạ t nhiệệ n mạắ c triệệạ u chừáng hệệạ t nhừ biạ
nghệũ n mạạ ch mạá u nạũ o, trừớạt ngạũ xuoế ng đoá , cạủ m thạế y
khoệ ng cừủ đoệạ ng đừớạc nừũạ, hệệạ t nhừ từá chi khoệ ng coà n linh
nừũạ; đừạ đệế n bệệạ nh việệạ n cạế p cừáu. Sạu đoá ạnh tạ coá thệể trớủ
dạệạ y [khoủ i giừớàng bệệạ nh]. Moạ i ngừớài nghíũ xệm, biạ nghệũ n
mạạ ch mạá u nạũ o lạà m sạo coá thệể rạ khoủ i [giừớàng] nhạnh
đệế n thệế kiạ chừá, tạy chạệ n đệầ u cừủ đoệạ ng đừớạc? [Vạệạ y mạà ]
ạnh tạ quạy lạạ i bạủ o rạằ ng hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, đạũ lạà m
ạnh tạ sại lệệạ ch nhừ thệế . Anh tạ khoệ ng thừủ nghíũ, hoủ i nghệũ n
mạạ ch mạá u nạũ o sạo khoủ i nhạnh vạệạ y? Nệế u hoệ m ạế y ạnh tạ
khoệ ng hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, thíà moệạ t khi trừớạt ngạũ
xuoế ng, coá khi chệế t luoệ n ớủ đoá , hoạăạ c víũnh việẫ n khoệ ng dạệạ y
nừũạ, thừạc sừạ biạ nghệũ n mạạ ch mạá u nạũ o.
[Coá thệể ] noá i con ngừớài khoá đoệạ nhừ vạệạ y đoá , đạũ víà ạnh
tạ lạà m [giuá p] bạo nhiệệ u, vạệạ y mạà ạnh tạ đạũ khoệ ng ngoệạ mạà
coà n noá i thệế . Coá hoạ c việệ n lạệ u nạă m noá i: ‘Thừạ Sừ phuạ , con
sạo mạà thạế y choẫ nạà o cuũ ng khoá chiạu lạắ m, đệế n bệệạ nh việệạ n
tiệệ m cuũ ng khoệ ng khoủ i, uoế ng thuoế c cuũ ng khoệ ng khoủ i’. Hoạ
coà n noá i đừớạc vớái toệ i nhừ thệế ! Tạế t nhiệệ n noá khoệ ng khoủ i.
Noá cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà bệệạ nh, khoủ i sạo đừớạc? Chừ viạ kiệể m
trạ đi, khoệ ng coá mạầ m bệệạ nh, chừ viạ chíủ thạế y khoá chiạu thoệ i.
Chuá ng tạ coà n coá hoạ c việệ n đệế n bệệạ nh việệạ n lạà m cong mạế y cạá i
kim tiệệ m, cuoế i cuà ng oế ng thuoế c cuũ ng phuạ t rạ ngoạà i, khoệ ng
coá vạà o [thạệ n thệể ]. Anh tạ hiệể u rạ: ‘AÝi chạà , míành lạà ngừớài

234 Tâm nhất định phải chính

luyệệạ n coệ ng kiạ mạà , míành khoệ ng tiệệ m nừũạ’. [Luá c ạế y] ạnh tạ
mớái nghíũ rạ lạà khoệ ng nệệ n đi tiệệ m. Do vạệạ y khi chuá ng tạ gạăạ p
nhừũng mạ nạạ n ạế y, nhạế t điạnh phạủ i hệế t sừác chuá yá vạế n đệầ
nạà y. Coá ngừớài từớủng rạằ ng toệ i khoệ ng cho phệá p hoạ đệế n
bệệạ nh việệạ n khạá m [bệệạ nh], bệà n nghíũ: ‘Sừ phuạ khoệ ng cho
míành đệế n bệệạ nh việệạ n khạá m, [thíà] míành tíàm khíá coệ ng sừ đệể
khạá m’. Hoạ vạẫ n cho đoá lạà bệệạ nh, hoạ tíàm khíá coệ ng sừ đệể
khạá m. Biệế t tíàm khíá coệ ng sừ chạệ n [chíánh] ớủ đạệ u? Nệế u lạà giạủ
thíà luá c đoá chừ viạ hoủ ng roầ i.
Chuá ng tạ noá i, nhừũng khíá coệ ng sừ ạế y thạệạ t coá giạủ coá , hoủ i
chừ viạ phạệ n biệệạ t roũ đừớạc ớủ đạệ u? Rạế t nhiệầ u khíá coệ ng sừ
đệầ u lạà từạ phong. Toệ i đạũ trạủ i quạ trạắ c điạnh, toệ i coá trong tạy
từ liệệạ u trạắ c điạnh cuủ ạ khoạ nghiệệ n [cừáu] boệạ moệ n đoế i vớái
toệ i. Coá rạế t nhiệầ u khíá coệ ng sừ lạà giạủ , lạà từạ phong, chíánh lạà
đệể lừàạ đạủ o. Nhừũng khíá coệ ng sừ giạủ ạế y cuũ ng coá thệể khạá m
bệệạ nh. Víà sạo coá thệể khạá m bệệạ nh? Hoạ coá phuạ thệể , khoệ ng coá
phuạ thệể thíà hoạ lừàạ ngừớài sạo đừớạc! Phuạ thệể ạế y chuá ng
cuũ ng coá thệể phạá t coệ ng, cuũ ng coá thệể triạ bệệạ nh; chuá ng cuũ ng
lạà moệạ t loạạ i toầ n tạạ i nạă ng lừớạng, ừớác chệế ngừớài thừớàng hệế t
sừác dệẫ dạà ng. Tuy nhiệệ n [nhừ] toệ i đạũ giạủ ng, nệế u phuạ thệể ạế y
mạà triạ bệệạ nh, thíà phạá t lệệ n thạệ n chừ viạ nhừũng gíà? ỞỞ [mừác]
cừạc vi quạn đệầ u lạà híành từớạng cuủ ạ phuạ thệể ạế y, phạá t lệệ n
thạệ n chừ viạ roầ i, chừ viạ noá i xệm lạà m thệế nạà o đạệ y? Mớài
Thạầ n đệế n thíà dệẫ mớài Thạầ n đi thíà khoá . [Vớái] ngừớài thừớàng
thíà chuá ng toệ i khoệ ng noá i, hoạ chíủ muoế n lạà m ngừớài thừớàng,
hoạ chíủ mong nghíũ đừớạc thoạủ i mạá i nhạế t thớài. Tuy nhiệệ n
chừ viạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, chạẳ ng phạủ i chừ viạ muoế n liệệ n
tuạ c tiạnh hoạá thạệ n thệể ? Nhừũng thừá ạế y lạà m bạệạ y lệệ n thạệ n
chừ viạ roầ i, hoủ i đệế n thớài nạà o chừ viạ coá thệể bạà i xuạế t chuá ng
đi? Ngoạà i rạ chuá ng coà n coá nạă ng lừớạng nhạế t điạnh. Coá
ngừớài nghíũ: ‘Phạá p Luạệ n kiạ sạo coá thệể đệể chuá ng phạá t vạà o
đừớạc nhíủ? Sừ phuạ chạẳ ng phạủ i coá Phạá p thạệ n bạủ o hoệạ chuá ng
míành cớ mạà ?’ Trong vuũ truạ nạà y cuủ ạ chuá ng tạ coá moệạ t
[Phạá p] lyá : điệầ u bạủ n thạệ n chừ viạ cạầ u thíà khoệ ng ại quạủ n,

Tâm nhất định phải chính 235

điệầ u bạủ n thạệ n chừ viạ mong cuũ ng khoệ ng ại quạủ n. Phạá p
thạệ n cuủ ạ toệ i sệũ ngạă n trớủ chừ viạ, điệể m hoạá cho chừ viạ,
[nhừng] hệẫ thạế y chừ viạ cừá thệế mạũ i, thíà cuũ ng khoệ ng quạủ n
chừ viạ nừũạ; cớá chi cừớũng bừác ngừớài tạ tu luyệệạ n đừớạc?
Khoệ ng thệể cừớũng chệế chừ viạ tu, bừác bạá ch chừ viạ tu. Cạầ n
dừạạ vạà o bạủ n thạệ n chừ viạ mạà thạệạ t sừạ đệầ cạo, chừ viạ khoệ ng
muoế n đệầ cạo thíà khoệ ng ại coà n cạá ch nạà o cạủ . Lyá cuũ ng giạủ ng
cho chừ viạ roầ i, Phạá p cuũ ng giạủ ng cho chừ viạ roầ i; bạủ n thạệ n
chừ viạ coà n khoệ ng muoế n đệầ cạo, thíà chừ viạ trạá ch ại đạệ y?
Điệầ u bạủ n thạệ n chừ viạ muoế n, Phạá p Luạệ n cuũ ng khoệ ng quạủ n,
mạà Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i cuũ ng khoệ ng quạủ n, đạủ m bạủ o lạà nhừ
vạệạ y. Coà n coá ngừớài đệế n trừớàng cuủ ạ khíá coệ ng sừ khạá c nghệ
tríành bạà y, vệầ nhạà rạế t khoá chiạu; ạế y lạà đừớng nhiệệ n. Tạạ i sạo
Phạá p thạệ n [cuủ ạ toệ i] khoệ ng phoà ng [hoệạ ] gíà cho chừ viạ? Chừ
viạ đệế n đoá lạà m gíà, chừ viạ đệế n nghệ, chạẳ ng phạủ i chừ viạ đệế n
đệể cạầ u? Chừ viạ khoệ ng đệể [noá ] roá t vạà o tại, thíà noá sạo coá thệể
loạ t vạà o [thạệ n chừ viạ]? Coá ngừớài đạũ lạà m biệế n híành Phạá p
Luạệ n cuủ ạ míành. Toệ i noá i vớái chừ viạ, cạá i Phạá p Luạệ n ạế y coà n
giạá triạ hớn cạủ sinh mệệạ nh chừ viạ; Noá lạà moệạ t loạạ i sinh mệệạ nh
cạo cạế p; khoệ ng thệể tuyà tiệệạ n huyủ hoạạ i Noá . Hiệệạ n nạy khíá
coệ ng sừ giạủ rạế t nhiệầ u, nhiệầ u [ngừớài] coá dạnh tiệế ng. Toệ i đạũ
noá i vớái moệạ t viạ lạũ nh đạạ o ớủ Hoệạ i Nghiệệ n cừáu Khoạ hoạ c Khíá
coệ ng Trung Quoế c; toệ i noá i rạằ ng coể đạạ i đạũ xuạế t hiệệạ n Đạá t Kyủ
lạà m loạạ n triệầ u đíành, con cạá o ạế y lạà m dừũ lạắ m; [nhừng] noá
khoệ ng tệệạ hạạ i bạằ ng khíá coệ ng sừ giạủ hiệệạ n nạy, chíánh lạà lạà m
loạạ n toạà n quoế c; hoủ i bạo nhiệệ u ngừớài chiạu nạạ n? Chừ viạ
thạế y rạằ ng bệầ ngoạà i nhừ thệể toế t lạắ m, hoủ i bạo nhiệệ u ngừớài
mạng trệệ n thạệ n thệể nhừũng thừá ạế y? Hoạ phạá t [rạ] lạà cạế p lệệ n
[thạệ n] chừ viạ, quạủ thừạc lạà quạá ngạng ngừớạc; do vạệạ y ngừớài
thừớàng từà bệệ n ngoạà i khoá mạà thạế y cho đừớạc.
Coá ngừớài coá thệể nghíũ: ‘Hoệ m nạy đệế n thạm giạ nghệ
giạủ ng khíá coệ ng, nghệ xong bạà i cuủ ạ [Sừ phuạ ] Lyá Hoầ ng Chíá
giạủ ng, [thạế y] khíá coệ ng voế n díũ quạủ thạệạ t roệạ ng lớán tinh thạệ m!
Sạu nạà y coá khíá coệ ng sừ khạá c giạủ ng toệ i sệũ lạạ i đệế n nghệ’. Toệ i

236 Tâm nhất định phải chính

noá i rạằ ng chừ viạ nhạế t điạnh chớá coá đệế n, [nệế u] nghệ thíà
nhừũng điệầ u khoệ ng toế t sệũ roá t từà tại chừ viạ mạà vạà o. Đoệạ moệạ t
ngừớài rạế t khoá , cạủ i biệế n từ từớủng cuủ ạ chừ viạ rạế t khoá , điệầ u
chíủnh thạệ n thệể chừ viạ cuũ ng rạế t khoá . Khíá coệ ng sừ giạủ rạế t
nhiệầ u; [ngạy cạủ ] khíá coệ ng sừ chíánh truyệầ n chạệ n chíánh, hoủ i
khíá coệ ng sừ ạế y coá lạà m tiạnh đừớạc khoệ ng? Coá nhừũng con
đoệạ ng vạệạ t rạế t hung dừũ, nhừũng thừá ạế y khoệ ng gạắ n lệệ n hoạ
đừớạc, nhừng hoạ cuũ ng khoệ ng toế ng khừá chuá ng đi đừớạc. Hoạ
khoệ ng coá nạă ng lừạc thạá ch thừác nhừũng thừá ạế y trệệ n moệạ t
diệệạ n roệạ ng, nhạế t lạà hoạ c việệ n cuủ ạ hoạ ; hoạ phạá t coệ ng ớủ kiạ, lạẫ n
loệạ n đuủ nhừũng thừá ạế y vạà o trong đoá . Bạủ n thạệ n hoạ thạệạ t sừạ
rạế t chíánh, nhừng hoạ c việệ n cuủ ạ hoạ khoệ ng chíánh, mạng thệo
cạá c chuủ ng phuạ thệể , cạá i gíà cuũ ng coá .
Nệế u chừ viạ thạệạ t sừạ tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, thíà
chừ viạ chớá đệế n [đoá ] nghệ. Tạế t nhiệệ n [nệế u] chừ viạ khoệ ng
muoế n tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, mạà cạá i gíà cuũ ng muoế n
luyệệạ n, thíà chừ viạ cừá đi. Toệ i cuũ ng khoệ ng quạủ n chừ viạ, chừ viạ
cuũ ng khoệ ng lạà đệệạ từủ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, nệế u coá vạế n đệầ gíà
chừ viạ cuũ ng chớá noá i lạà víà luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p. Chừ
viạ chiệể u thệo tiệệ u chuạể n tạệ m tíánh mạà lạà m, chiệể u thệo Đạạ i
Phạá p mạà tu luyệệạ n, nhừ thệế mớái thạệạ t sừạ lạà ngừớài cuủ ạ Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p. Coá ngừớài hoủ i: coá thệể tiệế p xuá c vớái ngừớài
luyệệạ n khíá coệ ng khạá c khoệ ng? Toệ i noá i vớái chừ viạ: hoạ lạà luyệệạ n
khíá coệ ng, coà n chừ viạ lạà tu luyệệạ n Đạạ i Phạá p; từà lớáp hoạ c nạà y
trớủ đi, thíà cạá ch biệệạ t vệầ tạầ ng sệũ khoệ ng biệế t lạà xạ đệế n
nhừớàng nạà o; Phạá p Luạệ n nạà y lạà thừá mạà ngừớài cuủ ạ bạo
nhiệệ u [niệệ n] đạạ i luyệệạ n mớái thạà nh híành, [noá ] coá uy lừạc lớán
mạạ nh. Tạế t nhiệệ n nệế u chừ viạ tiệế p xuá c, coá thệể bạủ o tríà vừũng
khoệ ng nhạệạ n vạà cuũ ng khoệ ng cạầ n gíà cuủ ạ hoạ , mạà chíủ lạà bạạ n bệà
thoệ ng thừớàng, thíà khoệ ng thạà nh vạế n đệầ . Nhừng nệế u trệệ n
thạệ n ngừớài kiạ thạệạ t sừạ coá nhừũng thừá ạế y thíà rạế t khoệ ng toế t;
toế t nhạế t lạà khoệ ng tiệế p xuá c. Noá i vệầ vớạ choầ ng, nệế u coá luyệệạ n
coệ ng khạá c, toệ i nghíũ rạằ ng cuũ ng khoệ ng thạà nh vạế n đệầ . Tuy
nhiệệ n coá moệạ t điệể m, bớủi víà chừ viạ lạà luyệệạ n chíánh Phạá p, moệạ t

Tâm nhất định phải chính 237

ngừớài luyệệạ n coệ ng, ngừớài khạá c coá lớại íách. [Nệế u] hoạ luyệệạ n
oại moệ n tạà đạạ o, trệệ n thạệ n hoạ coá thệể coá nhừũng thừá oại moệ n
tạà đạạ o; [thíà] víà sừạ ạn toạà n cuủ ạ chừ viạ, cuũ ng cạầ n thạnh lyá
cho hoạ . Moạ i thừá ớủ khoệ ng giạn khạá c đệầ u đừớạc thạnh lyá cho
chừ viạ, hoạà n cạủ nh nhạà chừ viạ cuũ ng đừớạc thạnh lyá. Khoệ ng
thạnh lyá hoạà n cạủ nh, cạá c thừá cạá c loạạ i cạn nhiệẫ u chừ viạ, hoủ i
chừ viạ luyệệạ n coệ ng rạ sạo đạệ y?
Tuy nhiệệ n coá moệạ t tíành huoế ng mạà Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i
khoệ ng thệể thạnh lyá giuá p. Toệ i coá moệạ t hoạ c việệ n, moệạ t hoệ m
thạế y Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i đệế n, lạà m oệ ng tạ vui sừớáng quạá :
‘Phạá p thạệ n cuủ ạ Sừ phuạ đệế n đạệ y nạà y, kíánh mớài Sừ phuạ vạà o
nhạà ’. Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i noá i: ‘Phoà ng nạà y cuủ ạ con loạạ n quạá ,
nhiệầ u thừá quạá ’. [Phạá p thạệ n] liệầ n rớài đi. Noá i chung, [nệế u]
cạá c linh thệể ớủ khoệ ng giạn khạá c nhiệầ u quạá , thíà Phạá p thạệ n
cuủ ạ toệ i sệũ thạnh lyá giuá p. Tuy nhiệệ n phoà ng cuủ ạ oệ ng nạà y đạầ y
nhừũng sạá ch khíá coệ ng loạạ n lung tung cạủ . ÔÔ ng tạ hiệể u rạ,
bệà n thu doạ n, cạá i thíà đoế t đi, cạá i thíà bạá n đi; sạu đoá Phạá p
thạệ n cuủ ạ toệ i lạạ i quạy lạạ i. Đoá lạà nhừũng gíà mạà hoạ c việệ n ạế y kệể
vớái toệ i.
Coà n coá ngừớài đi cạầ u ngừớài tạ toạá n quạá i. Coá ngừớài hoủ i
toệ i rạằ ng: ‘Thừạ Sừ phuạ , con luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p
roầ i, đoế i vớái «Chu Diạch» hoạăạ c nhừũng thừá toạá n mệệạ nh con
thạế y thíách thuá ghệệ lạắ m, con coà n coá thệể duà ng [chuá ng]
khoệ ng?’ [Toệ i] noá i thệế nạà y, nệế u chừ viạ coá mạng nạă ng lừớạng
nhạế t điạnh, thíà lớài chừ viạ noá i rạ sệũ phạá t huy tạá c duạ ng. Moệạ t
chuyệệạ n khoệ ng phạủ i thệế nạà y, nhừng [chừ viạ] lạạ i cừá noá i vớái
ngừớài tạ thạà nh chuyệệạ n nhừ thệế , nhừ vạệạ y chừ viạ coá thệể đạũ
phạạ m điệầ u xạế u. Moệạ t ngừớài thừớàng hệế t sừác yệế u nhừớạc,
nhừũng tíán từác toầ n tạạ i ớủ hoạ đệầ u khoệ ng oể n điạnh, rạế t coá thệể
phạá t sinh biệế n đoể i nạà y khạá c. Chừ viạ mớủ miệệạ ng noá i vớái
ngừớài tạ roầ i, coá thệể cạá i nạạ n ạế y liệầ n toầ n tạạ i. Chạẳ ng hạạ n hoạ
coá nghiệệạ p lừạc rạế t lớán, hoạ cạầ n phạủ i hoạà n trạủ ; [nhừng] chừ
viạ cừá noá i mạũ i rạằ ng hoạ coá việệạ c toế t; hoủ i khoệ ng hoạà n trạủ
nghiệệạ p lừạc coá đừớạc khoệ ng? Chạẳ ng phạủ i chừ viạ đạng hạạ i

238 Tâm nhất định phải chính

ngừớài? Coá ngừớài khoệ ng vừát boủ đừớạc, cừá chạế p trừớác vạà o
nhừũng thừá ạế y, cừá nhừ lạà hoạ coá bạủ n sừạ lạắ m; đoá chạẳ ng phạủ i
chạế p trừớác lạà gíà? Hớn nừũạ dạẫ u chừ viạ thạệạ t sừạ biệế t [thiệệ n
cớ], thíà đạũ lạà moệạ t ngừớài luyệệạ n coệ ng giừũ [gíàn] tạệ m tíánh,
cuũ ng khoệ ng thệể tuyà tiệệạ n lạế y thiệệ n cớ tiệế t loệạ cho ngừớài
thừớàng; đoá chíánh lạà đạạ o lyá. Lạế y «Chu Diạch» mạà suy nhừ
thệế nạà o? Duà sạo cuũ ng coá moệạ t soế điệầ u [trong đoá ] đạũ khoệ ng
coà n lạà điệầ u chạệ n thừạc nừũạ; suy đi tíánh lạạ i, thạệạ t coá giạủ coá ;
xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng đừớạc phệá p coá thừá toạá n quạá i nhừ vạệạ y
toầ n tạạ i. Coà n chừ viạ lạà ngừớài thạệạ t sừạ coá coệ ng; toệ i noá i rạằ ng
ngừớài luyệệạ n coệ ng chạệ n chíánh thíà cạầ n phạủ i lạế y tiệệ u chuạể n
cạo mạà yệệ u cạầ u bạủ n thạệ n míành. Tuy nhiệệ n coá viạ tíàm ngừớài
tạ toạá n quạá i cho míành, noá i: ‘ÔÔ ng hạũ y toạá n quạá i, xệm xệm
toệ i sệũ rạ sạo, coệ ng nạà y luyệệạ n sệũ thệế nạà o? Hoạăạ c toệ i sệũ coá
nạạ n nạà o hạy khoệ ng.’ Hoạ tíàm ngừớài đệể boá i nhừũng thừá ạế y.
Nạạ n ạế y nệế u đệể chừ viạ boá i rạ đừớạc, hoủ i chừ viạ đệầ cạo lạà m
sạo đạệ y? [Vớái] ngừớài luyệệạ n coệ ng thíà đớài cuủ ạ hoạ đạũ thạy
đoể i roầ i; từớáng tạy, từớáng mạăạ t, coi giớà sinh, cuũ ng nhừ
nhừũng thừá mạng trệệ n thạệ n thệể nhừ tíán từác đệầ u khạá c roầ i,
đạũ thạy đoể i roầ i. Khi chừ viạ tíàm đệế n hoạ đệể toạá n quạá i, chừ viạ
sệũ tin hoạ ; nệế u khoệ ng thíà chừ viạ [xệm] boá i lạà m gíà? Điệầ u hoạ
noá i lạà nhừũng gíà ớủ bệầ ngoạà i, nhừũng điệầ u noá i rạ lạà nhừũng
điệầ u trong quạá khừá cuủ ạ chừ viạ; tuy nhiệệ n trệệ n thừạc chạế t
đạũ coá thạy đoể i. Nhừ thệế moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, chừ viạ
tíàm hoạ [xệm] boá i roầ i, chừ viạ sệũ nghệ phạủ i khoệ ng, sệũ tin
phạủ i khoệ ng? Nhừ vạệạ y sệũ tạạ o thạà nh gạá nh nạăạ ng cho tinh
thạầ n cuủ ạ chừ viạ coá phạủ i khoệ ng? Gạá nh nạăạ ng tạạ o thạà nh roầ i,
trong tạệ m chừ viạ sệũ nghíũ đệế n noá ; coá phạủ i lạà chạế p trừớác
hạy khoệ ng? Nhừ vạệạ y loạạ i boủ chạế p trừớác nạà y đi thệế nạà o
đạệ y? Đoá chạẳ ng phạủ i lạà nạạ n do con ngừớài tạă ng thệệ m? Tạệ m
chạế p trừớác sinh rạ ạế y chạẳ ng phạủ i cạầ n phạủ i chiạu khoể thệệ m
nừũạ thíà mớái coá thệể dừát boủ đi? Moẫ i moệạ t quạn, moẫ i moệạ t nạạ n
đệầ u coá toầ n tạạ i vạế n đệầ tu lệệ n trệệ n hoạăạ c rớát lạạ i xuoế ng.
Nguyệệ n đạũ khoá , lạạ i coá thệệ m cạá i nạạ n mạà ngừớài thệệ m vạà o,

Tâm nhất định phải chính 239

thíà vừớạt quạ sạo đạệ y? Víà điệầ u nạà y mạà chừ viạ sệũ phạủ i gạăạ p
nạạ n, chuyệệạ n phiệầ n phừác. Con đừớàng [đớài] sạu khi đạũ thạy
đoể i cuủ ạ chừ viạ lạà khoệ ng cho phệá p ngừớài khạá c nhíàn thạế y.
Nệế u ngừớài khạá c nhíàn thạế y roầ i, liệầ n coá thệể noá i hệế t cho chừ
viạ rạằ ng chừ viạ đệế n bừớác nạà o sệũ coá nạạ n gíà, [nệế u thệế ] chừ viạ
coà n tu gíà đạệ y? Do đoá hoạà n toạà n khoệ ng cho thạế y. Ai ớủ phạá p
moệ n khạá c cuũ ng khoệ ng đừớạc thạế y; cạá c đệệạ từủ đoầ ng moệ n
đệầ u khoệ ng đừớạc thạế y; ại noá i cuũ ng khoệ ng truá ng. Bớủi víà
moệạ t đớài ạế y đạũ thạy đoể i roầ i, lạà moệạ t đớài tu luyệệạ n.
Coá ngừớài hoủ i toệ i: ‘Sạá ch trong toệ n giạá o khạá c, cuũ ng nhừ
sạá ch khíá coệ ng coá thệể xệm khoệ ng?’ Chuá ng tạ giạủ ng, rạằ ng
sạá ch trong toệ n giạá o, nhạế t lạà sạá ch cuủ ạ Phạệạ t giạá o, đệầ u bạủ o
ngừớài tạ tu luyệệạ n tạệ m tíánh nhừ thệế nạà o. Chuá ng tạ cuũ ng lạà
Phạệạ t giạ, coá thệể noá i lạà khoệ ng thạà nh vạế n đệầ . Nhừng coá moệạ t
điệầ u, nhiệầ u kinh sạá ch coá nhừũng điệầ u đạũ biạ sại lệệạ ch trong
quạá tríành phiệệ n diạch, lạạ i coà n [biạ] thệệ m vạà o đoá rạế t nhiệầ u
giạủ i thíách kinh sạá ch, [đoá ] cuũ ng lạà đừáng tạạ i cạá c tạầ ng khạá c
nhạu mạà giạủ i thíách, mạà tuyà tiệệạ n điạnh nghíũạ; đoá chíánh lạà
loạạ n Phạá p. Nhừũng ngừớài giạủ i thíách loạạ n cạủ kinh sạá ch ạế y
cạá ch quạá xạ cạủ nh giớái cuủ ạ Phạệạ t, hoạà n toạà n khoệ ng biệế t
đừớạc hạà m nghíũạ chạệ n chíánh trong đoá ; do vạệạ y vạế n đệầ [hoạ ]
nhạệạ n thừác lạà khạá c roầ i. Chừ viạ muoế n đoạ c hiệể u roũ noá , cuũ ng
khoệ ng hệầ dệẫ dạà ng; bạủ n thạệ n chừ viạ khoệ ng ngoệạ roũ rạ đừớạc.
Nhừng [nệế u] chừ viạ noá i: ‘Chuá ng toệ i thạế y rạế t thíách kinh
sạá ch [Phạệạ t giạá o]’. Nệế u chừ viạ cừá hoạ c loạnh quạnh trong
nhừũng kinh sạá ch ạế y, thíà chíánh lạà đạng tu luyệệạ n trong phạá p
moệ n ạế y, bớủi víà kinh sạá ch cuũ ng lạà coá coệ ng vạà Phạá p ớủ trong
đoá hớạp lạạ i; hệẫ hoạ c thíà lạà đạũ hoạ c vạà o moệ n ạế y roầ i, coá vạế n đệầ
nhừ thệế . Nệế u chừ viạ đạà o sạệ u vạà o đoá , chiệể u thệo đoá mạà tu,
thíà coá thệể chừ viạ đạũ đi thệo phạá p moệ n ạế y, khoệ ng coà n lạà
phạá p moệ n chuá ng toệ i nừũạ. Tu luyệệạ n xừạ nạy đệầ u noá i ‘bạế t
nhiạ phạá p moệ n’, nệế u chừ viạ chạệ n tu moệạ t moệ n, thíà chừ viạ chíủ
xệm kinh [sạá ch] cuủ ạ moệ n ạế y.

240 Tâm nhất định phải chính

 Coà n noá i vệầ sạá ch khíá coệ ng, [nệế u] chừ viạ muoế n tu thíà
chớá coá đoạ c, nhạế t lạà nhừũng sạá ch hiệệạ n nạy, đừàng xệm. Coà n
vệầ nhừũng [cuoế n] nhừ «Hoạà ng Đệế Noệạ i Kinh», «Tíánh Mệệạ nh
Khuệệ Chíủ», hoạăạ c «Đạạ o Tạạ ng» thíà cuũ ng nhừ thệế ; tuy rạằ ng
chuá ng khoệ ng coá nhừũng điệầ u xạế u, nhừng trong đoá coá toầ n
tạạ i cạá c loạạ i tíán từác ớủ cạá c tạầ ng. Bạủ n thạệ n chuá ng lạà cạá c
phừớng phạá p tu luyệệạ n, hệẫ xệm lạà cạế p thệệ m cho chừ viạ,
cạn nhiệẫ u đệế n chừ viạ. Chừ viạ thạế y rạằ ng cạệ u kiạ lạà đuá ng,
toế t thoệ i, noá lạệạ p từác tiệế n [nhạệạ p] vạà o. Liệầ n tiệế n [nhạệạ p] vạà o
coệ ng cuủ ạ chừ viạ; tuy rạằ ng noá khoệ ng phạủ i lạà thừá xạế u,
[nhừng] đoệạ t nhiệệ n cạế p cho chừ viạ moệạ t chuá t gíà lạạ nạà o đoá ,
chừ viạ thừủ noá i coà n luyệệạ n sạo đạệ y? Chạẳ ng phạủ i sệũ xuạế t hiệệạ n
vạế n đệầ ? Nhừũng linh kiệệạ n điệệạ n từủ trong cạá i TV nạà y cuủ ạ
chuá ng tạ, nệế u chừ viạ cho thệệ m vạà o đoá moệạ t linh kiệệạ n lạạ
khạá c, chừ viạ thừủ noá i cạá i TV nạà y sệũ rạ sạo? Sệũ lạệạ p từác hoủ ng
ngạy; chíánh lạà đạạ o lyá nạà y. Hớn nừũạ hiệệạ n nạy trong nhừũng
sạá ch khíá coệ ng thíà rạế t nhiệầ u lạà giạủ , mạng thệo cạá c loạạ i tíán
từác. Trong chuá ng tạ coá moệạ t hoạ c việệ n vừàạ giớủ sạá ch khíá
coệ ng thíà moệạ t con rạắ n lớán từà trong đoá nhạủ y phoế c rạ. Tạế t
nhiệệ n toệ i khoệ ng coá yá điạnh noá i chi tiệế t. Điệầ u toệ i vừàạ giạủ ng
lạà việệạ c nhừũng ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng tạ víà bạủ n thạệ n
khoệ ng thệể đoế i đạũ i vớái bạủ n thạệ n míành moệạ t cạá ch đuá ng đạắ n,
[nệệ n] tạạ o thạà nh nhừũng chuyệệạ n phiệầ n phừác ạế y, cuũ ng chíánh
lạà phiệầ n phừác do tạệ m bạế t chíánh chiệệ u mớài đệế n. Chuá ng toệ i
giạủ ng cho moạ i ngừớài coá choẫ toế t, đệể moạ i ngừớài biệế t [cạầ n]
lạà m thệế nạà o, phạệ n biệệạ t chuá ng rạ sạo, sạo cho từớng lại
khoệ ng xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ . Chừ viạ chớá cho rạằ ng nhừũng lớài
toệ i vừàạ giạủ ng lạà khoệ ng [nghiệệ m] troạ ng; moạ i ngừớài phạủ i
hệế t sừác chuá yá, thoệ ng thừớàng xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ chíánh ớủ
điệể m nạà y, thoệ ng thừớàng vạế n đệầ xuạế t hiệệạ n chíánh ớủ choẫ nạà y.
Tu luyệệạ n lạà cừạc kyà giạn khoể , lạà nghiệệ m tuá c phi thừớàng;
chừ viạ hới khoệ ng chuá yá lạà coá thệể [biạ] rớát xuoế ng ngạy, huyủ
[hoạạ i] chíủ trong moệạ t sớám; do vạệạ y tạệ m nhạế t điạnh phạủ i
chíánh.

Tâm nhất định phải chính 241

Khí công võ thuật
Ngoạạ i trừà coệ ng phạá p tu noệạ i rạ, coà n coá ‘khíá coệ ng voũ
thuạệạ t’. Khi bạà n vệầ khíá coệ ng voũ thuạệạ t, toệ i cuũ ng cạầ n nhạế n
mạạ nh moệạ t vạế n đệầ , hiệệạ n nạy trong giớái tu luyệệạ n coá nhiệầ u
thuyệế t vệầ khíá coệ ng.
Bạệ y giớà đạũ xuạế t hiệệạ n nhừũng thừá nhừ ‘khíá coệ ng myũ
thuạệạ t’, ‘khíá coệ ng ạệ m nhạạ c’, ‘khíá coệ ng thừ phạá p’, ‘khíá coệ ng
vuũ đạạ o’, cạá i gíà cuũ ng coá ; [chuá ng] đệầ u lạà khíá coệ ng? Toệ i thạế y
lạạ lạắ m. Toệ i noá i chuá ng lạà ‘khíá coệ ng lạà m loạạ n’; khoệ ng chíủ lạà
‘khíá coệ ng lạà m loạạ n’, mạà quạủ thừạc lạà ‘chạà đạạ p khíá coệ ng’. Cạă n
cừá lyá luạệạ n [cuủ ạ hoạ ] lạà gíà? Noá i rạằ ng khi vệũ , hạá t, nhạủ y muá ạ,
hạy việế t chừũ, thíà tiệế n nhạệạ p vạà o moệạ t trạạ ng thạá i mớ mớ tíủnh
tíủnh, goạ i lạà ‘khíá coệ ng thạá i’; đoá lạà khíá coệ ng ừ? Khoệ ng thệể
nhạệạ n thừác vạế n đệầ nhừ vạệạ y đừớạc. Chạẳ ng phạủ i toệ i noá i đoá lạà
‘chạà đạạ p khíá coệ ng’ lạà gíà? Khíá coệ ng lạà moệạ t loạạ i hoạ c vạế n roệạ ng
lớán uyệệ n thạệ m vệầ tu luyệệạ n [thạệ n] thệể con ngừớài. A, cừá mớ
mớ tíủnh tíủnh lạà khíá coệ ng roầ i? Vạệạ y chuá ng tạ mớ mớ tíủnh
tíủnh roầ i vạà o nhạà vệệạ sinh thíà tíánh sạo? Chạẳ ng phạủ i lạà chạà
đạạ p khíá coệ ng lạà gíà? Toệ i noá i đoá chíánh lạà ‘chạà đạạ p khíá coệ ng’.
Hoệạ i Sừác Khoệủ Đoệ ng phừớng nạă m kiạ, [toệ i] thạế y [khíá] coệ ng
thừ phạá p nạà o đoá . Cạá i gíà goạ i lạà khíá coệ ng thừ phạá p? Toệ i bệà n
đệế n xệm khíá coệ ng thừ phạá p ạế y rạ sạo; oệ ng nạà y cạầ m buá t
việế t chừũ; việế t chừũ xong, liệầ n duà ng tạy phạá t khíá đệế n từàng
chừũ; phạá t xuạế t rạ đệầ u lạà khíá đện. Trong đạầ u chíủ toạà n lạà
tiệầ n vạà dạnh [voạ ng], chừ viạ thừủ noá i coá thệể coá coệ ng khoệ ng?
Khíá cuũ ng sệũ khoệ ng phạủ i khíá toế t. Trệo lệệ n lạà bạá n rạế t đạắ t,
mạà ngừớài nừớác ngoạà i đệầ u tớái muạ cuủ ạ oệ ng. Toệ i noá i rạằ ng
ại muạ vệầ nhạà roầ i sệũ xuá i quạể y. Cạá i khíá đện ạế y coá thệể toế t
sạo đừớạc? [Toệ i] thạế y mạăạ t cuủ ạ oệ ng nạà y đện lạắ m, oệ ng tạ
nhíàn gíà cuũ ng rạ tiệầ n, chíủ nghíũ đệế n tiệầ n; hoủ i coá thệể coá coệ ng?
Trệệ n dạnh thiệế p oệ ng nạà y coá ghi cạủ đoế ng dạnh [hiệệạ u], nạà o
lạà ‘Khíá coệ ng Thừ phạá p Quoế c tệế ’ v.v. Toệ i hoủ i cạá i thừá mạá nh
lớái ạế y coá đừớạc tíánh lạà khíá coệ ng hạy khoệ ng?

242 Khí công võ thuật

 Moạ i ngừớài thừủ nghíũ, trong nhừũng ngừớài [hoạ c] xong
lớáp nạà y cuủ ạ toệ i, 80%–90% chuá ng tạ sệũ khoệ ng chíủ hệế t
bệệạ nh, mạà chừ viạ coà n đạắ c coệ ng, coệ ng chạệ n chíánh. Nhừũng
thừá mạng trệệ n thạệ n chừ viạ đạũ lạà siệệ u thừớàng roầ i; [nệế u] từạ
bạủ n thạệ n chừ viạ luyệệạ n, [thíà] cạủ moệạ t đớài chừ viạ cuũ ng khoệ ng
thệể luyệệạ n xuạế t lại rạ đừớạc [nhừũng thừá ạế y]. Moệạ t ngừớài coà n
trệủ từà bạệ y giớà mạà bạắ t đạầ u luyệệạ n, thíà cạủ moệạ t đớài cuũ ng
khoệ ng luyệệạ n xuạế t lại đừớạc nhừũng thừá mạà toệ i đạũ cạế p cho
chừ viạ, mạà vạẫ n cạầ n moệạ t minh sừ chạệ n chíánh [đệể chíủ] dạạ y
chừ viạ. Chuá ng toệ i nhừũng ngừớài bạo nhiệệ u thệế hệệạ mớái híành
thạà nh đừớạc Phạá p Luạệ n vạà nhừũng cớ chệế nạà y; nhừũng thừá
ạế y lạệạ p từác gạắ n cạế p cho chừ viạ roầ i. Do đoá toệ i noá i vớái moạ i
ngừớài, chớá nệệ n víà dệẫ đừớạc mạà dệẫ mạế t. Noá cừạc kyà trạệ n quyá,
khoệ ng thệể duà ng giạá triạ đệể đo lừớàng đừớạc đạệ u. Chuá ng tạ
sạu lớáp hoạ c nạà y, nhừũng gíà chừ viạ mạng thệo lạà coệ ng chạệ n
chíánh, lạà vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng. Chừ viạ vệầ nhạà cuũ ng lạế y
buá t việế t mạế y chừũ, chừũ duà đệạ p hạy xạế u, [đệầ u] coá coệ ng! Do
đoá chuá ng tạ sạu lớáp hoạ c nạà y trớủ đi, phạủ i chạă ng ại ại cuũ ng
coá thệệ m moệạ t chừũ “sừ” vạà o, đệầ u lạà ‘khíá coệ ng sừ thừ phạá p’?
Toệ i noá i rạằ ng khoệ ng thệể nhạệạ n thừác nhừ thệế đừớạc. Víà lạà
ngừớài coá coệ ng chạệ n chíánh, chừ viạ khoệ ng [cạầ n] duà ng yá đạăạ c
biệệạ t đệể phạá t [coệ ng], chừ viạ chạạ m quạ cạá i gíà thíà đệầ u lừu lạạ i
nạă ng lừớạng, đệầ u lạế p lạá nh ạá nh quạng.
Toệ i coà n xệm moệạ t cuoế n tạạ p chíá, đạă ng thoệ ng tin vệầ việệạ c
mớủ lớáp khíá coệ ng thừ phạá p. Toệ i giớủ rạ moệạ t chuá t, xệm xệm
hoạ dạạ y thệế nạà o. Trong đoá việế t thệế nạà y: trừớác tiệệ n điệầ u từác,
hoệ hạế p, sạu đoá ngoầ i đạủ toạạ yá từớủng [đạăạ t tạạ i] khíá đạn điệầ n;
đạủ toạạ mừớài lạă m phuá t cho đệế n nừủạ giớà đoầ ng hoầ , yá từớủng
nạệ ng khíá đạn điệầ n lệệ n dạẫ n nhạệạ p vạà o cạá nh tạy, lạế y buá t
chạế m vạà o mừạc [nho], lạạ i vạệạ n khíá tiệế p vạà o đạầ u buá t. ÝÝ niệệạ m
đệế n đoá roầ i, thíà bạắ t đạầ u việế t chừũ. Chạẳ ng phạủ i đoá lạà lừàạ
ngừớài? A, đệầ khíá vạà o đạệ u thíà goạ i lạà khíá coệ ng đoá phạủ i
khoệ ng? Thệế thíà chuá ng tạ khi ạă n cớm, ngoầ i đạủ toạạ moệạ t luá c,
cạầ m đuũ ạ lệệ n, vạệạ n khíá vạà o đạầ u đuũ ạ ạă n cớm, vạệạ y bệà n goạ i lạà

Khí công võ thuật 243

‘khíá coệ ng ạă n cớm’, phạủ i vạệạ y khoệ ng? Đoầ ạă n cuũ ng lạà nạă ng
lừớạng; chuyệệạ n nạà y noá i nhừ vạệạ y đạế y. Toệ i noá i rạằ ng chíánh lạà
‘chạà đạạ p khíá coệ ng’; hoạ coi khíá coệ ng quạá thiệể n cạệạ n; vạệạ y nệệ n
khoệ ng thệể nhạệạ n thừác nhừ thệế đừớạc.
Tuy nhiệệ n khíá coệ ng voũ thuạệạ t đạũ coá thệể đừớạc xệm lạà
moệạ t moệ n khíá coệ ng đoệạ c lạệạ p. Víà sạo? Noá coá quạá tríành truyệầ n
thừàạ mạế y nghíàn nạă m, noá coá moệạ t boệạ hoạà n chíủnh vệầ lyá luạệạ n
tu luyệệạ n cuũ ng nhừ moệạ t boệạ hoạà n chíủnh vệầ phừớng phạá p tu
luyệệạ n; do đoá noá coá thệể đừớạc tíánh lạà moệạ t boệạ hoạà n chíủnh.
Tuy nhừ vạệạ y, nhừng khíá coệ ng voũ thuạệạ t cuũ ng lạà điệầ u ớủ tạầ ng
thạế p nhạế t trong coệ ng phạá p tu noệạ i [nhừ] cuủ ạ chuá ng tạ.
Ngạạ nh khíá coệ ng chíánh lạà moệạ t loạạ i việệ n nạă ng lừớạng vạệạ t
chạế t, chíủ coá tạá c duạ ng trong đạá nh nhạu. Lạế y víá duạ nạà y cho
moạ i ngừớài; tạạ i Bạắ c Kinh coá moệạ t hoạ c việệ n, sạu khi lệệ n lớáp
[hoạ c] Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i, thíà khoệ ng thệể
[duà ng] tạy ạế n vạà o cạá i gíà hệế t. [Anh tạ] đệế n cừủạ hạà ng muạ
xệ trệủ ệm, duà ng tạy thừủ đoệạ bệầ n chạắ c, thíà vừàạ ạế n moệạ t cạá i,
“pạă ng” [moệạ t cạá i] khung xệ gạẫ y ngạy; ạnh tạ lạế y lạà m lạạ lạắ m.
Vệầ nhạà ngoầ i ghệế dừạạ, ạnh nạà y khoệ ng thệể duà ng tạy mạà ạế n;
duà ng tạy mạà ạế n xuoế ng ghệế thíà “pạă ng” moệạ t cạá i gạẫ y ghệế
ngạy. Anh tạ hoủ i toệ i đoá lạà sạo. Toệ i khoệ ng giạủ ng cho ạnh tạ,
toệ i ệ rạằ ng ạnh tạ phạá t sinh tạệ m chạế p trừớác. Toệ i noá i: ‘đoá
đệầ u lạà trạạ ng thạá i bíành thừớàng, tuyà kyà từạ nhiệệ n, khoệ ng cạầ n
quạn tạệ m đệế n noá , đệầ u lạà điệầ u toế t’. [Nệế u] coệ ng nạă ng ạế y mạà
duà ng toế t, thíà hoà n đạá kiạ chíủ duà ng tạy nạắ n moệạ t cạá i lạà bớủ
vuạ n ngạy. Chạẳ ng phạủ i ngạạ nh khíá coệ ng lạà gíà? Tuy nhiệệ n ạnh
nạà y chừạ hệầ luyệệạ n ngạạ nh khíá coệ ng. Trong coệ ng phạá p tu
noệạ i thoệ ng thừớàng cạá c coệ ng nạă ng nạà y đệầ u xuạế t [hiệệạ n], tuy
nhiệệ n víà tạệ m tíánh ngừớài [hoạ c] chừạ giừũ đừớạc vừũng, do đoá
thoệ ng thừớàng coệ ng nạă ng xuạế t rạ đệầ u khoệ ng cạế p chừ viạ
duà ng. Nhạế t lạà khi tu luyệệạ n tạạ i tạầ ng thạế p, tạệ m tíánh ngừớài tạ
chừạ đệầ cạo lệệ n, nệệ n nhừũng coệ ng nạă ng xuạế t rạ ớủ tạầ ng
thạế p nạà y, hoạà n toạà n đệầ u khoệ ng đừớạc cạế p. Dạầ n dạầ n sạu
nạà y khi chừ viạ nạệ ng cạo tạệ m tíánh lệệ n roầ i, thíà nhừũng thừá ạế y

244 Khí công võ thuật

khoệ ng coá tạá c duạ ng gíà nừũạ, nệệ n cuũ ng khoệ ng đừớạc xuạế t lại
nừũạ.
Cuạ thệể vệầ luyệệạ n khíá coệ ng voũ thuạệạ t lạà thệế nạà o? Luyệệạ n
khíá coệ ng voũ thuạệạ t hoạ giạủ ng vạệạ n khíá. Tuy nhiệệ n bạn đạầ u
chừạ coá vạệạ n đừớạc cạá i khíá ạế y, bạủ o chừ viạ nghíũ đệế n vạệạ n khíá
lạà vạệạ n đừớạc ngạy [hạy sạo], hoạ coà n chừạ vạệạ n [khíá] đừớạc.
Lạà m thệế nạà o đạệ y? Hoạ cạầ n luyệệạ n tạy cuủ ạ míành, hại bệệ n
sừớàn, hoạăạ c đuà i, chạệ n, cạẳ ng tạy cạá nh tạy, đạầ u cuũ ng cạầ n
luyệệạ n. Luyệệạ n thệế nạà o? Coá ngừớài duà ng tạy đạá nh vạà o cạệ y,
duà ng chừớủng đạá nh vạà o cạệ y. Coá ngừớài duà ng tạy voẫ vạà o
phiệế n đạá , ‘pạă ng-pạă ng’ voẫ vạà o đoá . Chừ viạ [coá thệể ] noá i lạà
xừớng mạà doệạ i vạà o đoá thíà phạủ i đạu ghệệ lạắ m, chíủ duà ng kíành
[lừạc] hới quạá chuá t xíáu lạà chạủ y mạá u ngạy. Nhừng khíá ạế y
vạẫ n chừạ vạệạ n đừớạc. Lạà m sạo đạệ y? Hoạ bạắ t đạầ u vung tạy,
sạo cho mạá u chạủ y ngừớạc rạ; bạắ p tạy, bạà n tạy sệũ phoầ ng lệệ n.
Thừạc tệế lạà chuá ng phoầ ng lệệ n, sạu đoá hoạ duà ng tạy đạá nh vạà o
[phiệế n] đạá moệạ t cạá i, xừớng đạũ đừớạc đệệạ m loá t roầ i, khoệ ng
trừạc tiệế p chạạ m vạà o đạá nừũạ, cuũ ng khoệ ng đạu nhừ trừớác
nừũạ. Cuà ng thệo việệạ c hoạ luyệệạ n coệ ng liệệ n tuạ c, sừ phuạ sệũ dạạ y
hoạ ; dạầ n dạầ n hoạ sệũ vạệạ n đừớạc khíá. Tuy nhiệệ n chíủ vạệạ n khíá
thoệ i thíà chừạ đừớạc; khi đạá nh nhạu thạệạ t thíà ngừớài tạ đạệ u
coá đớại chừ viạ. Đừớng nhiệệ n ngừớài tạ khi coá thệể vạệạ n khíá thíà
đạũ coá thệể chiạu đừớạc đoà n, lạế y moệạ t cạệ y gạệạ y rạế t dạà y mạà đạá nh
lệệ n cuũ ng coá thệể khoệ ng thạế y đạu; hoạ vạệạ n khíá xong coá thệể
phoầ ng lệệ n. Tuy nhiệệ n khíá lạà thừá nguyệệ n thuyủ nhạế t bạn
đạầ u; thuạệạ n thệo thớài giạn hoạ khoệ ng ngừàng luyệệạ n, [thíà] khíá
nạà y sệũ chuyệể n hoạá lệệ n thạà nh vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng. Khi
noá đạũ chuyệể n hoạá thạà nh vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng roầ i, sệũ
dạầ n dạầ n híành thạà nh moệạ t loạạ i cuạ c nạă ng lừớạng coá mạệạ t đoệạ
rạế t lớán. Nhừng loạạ i cuạ c nạă ng lừớạng nạà y coá linh tíánh, do đoá
noá cuũ ng lạà moệạ t cuạ c coệ ng nạă ng, [noá ] chíánh lạà moệạ t loạạ i cuạ c
coệ ng nạă ng. Nhừng loạạ i coệ ng nạă ng nạà y coá thệể chuyệệ n duà ng
đệể đạá nh, đớũ đoà n; [nhừng] duà ng noá triạ bệệạ nh thíà khoệ ng
đừớạc. Bớủi víà vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng nạà y ớủ tạạ i khoệ ng giạn

Khí công võ thuật 245

khạá c, noá khoệ ng di chuyệể n ớủ khoệ ng giạn nạà y cuủ ạ chuá ng tạ,
do đoá thớài giạn cuủ ạ noá nhạnh hớn cuủ ạ chừ viạ rạế t nhiệầ u.
Khi chừ viạ muoế n đạá nh ngừớài khạá c, khoệ ng coà n duà ng đệế n
vạệạ n khíá nừũạ, khoệ ng cạầ n nghíũ từớủng nừũạ, [mạà ] coệ ng ạế y đạũ
đệế n choẫ đoá ngạy roầ i. Ngừớài khạá c đạá nh chừ viạ, khi chừ viạ
muoế n choế ng đớũ, thíà coệ ng ạế y cuũ ng đạũ đệế n đoá roầ i. Bạế t kệể lạà
chừ viạ xuạế t thuủ nhạnh đệế n đạệ u, noá coà n nhạnh hớn chừ viạ;
khạá i niệệạ m thớài giạn cuủ ạ hại bệệ n lạà khạá c nhạu. [Nệế u] luyệệạ n
khíá coệ ng voũ thuạệạ t, [thíà] coá thệể luyệệạ n xuạế t đừớạc nhừũng thừá
nhừ lạà ‘thiệế t sạ chừớủng’, ‘chu sạ chừớủng’, ‘kim cừớng thoế i’,
‘lạ hạá n cừớác’; đoá lạà nhừũng bạủ n sừạ cuủ ạ ngừớài thừớàng.
Ngừớài thừớàng khi đạũ trạủ i quạ rệà n luyệệạ n roầ i thíà coá thệể đạạ t
đừớạc đệế n mừác ạế y.
Sừạ khạá c biệệạ t lớán nhạế t giừũạ khíá coệ ng voũ thuạệạ t vạà coệ ng
phạá p tu noệạ i lạà : khíá coệ ng voũ thuạệạ t yệệ u cạầ u luyệệạ n trong vạệạ n
đoệạ ng, do đoá khíá chạạ y dừớái dạ. Víà luyệệạ n trong vạệạ n đoệạ ng,
nệệ n khoệ ng thệể nhạệạ p tíũnh, khíá khoệ ng nhạệạ p đạn điệầ n; khíá
chạạ y dừớái dạ, khíá thoạá t quạ cớ bạắ p, do đoá khoệ ng thệể
luyệệạ n mệệạ nh, cuũ ng khoệ ng thệể tu luyệệạ n xuạế t rạ đừớạc nhừũng
coệ ng phu cạo thạệ m. Coệ ng phạá p tu noệạ i cuủ ạ chuá ng tạ yệệ u
cạầ u luyệệạ n trong tíũnh. Coệ ng phạá p thoệ ng thừớàng giạủ ng khíá
nhạệạ p đạn điệầ n, khíá nhạệạ p buạ ng dừớái, chuá troạ ng tu luyệệạ n
trong tíũnh, chuá troạ ng chuyệể n hoạá bạủ n thệể , coá thệể tu mệệạ nh,
coá thệể tu luyệệạ n đệế n tạầ ng cạo hớn.
Moạ i ngừớài coá thệể đạũ nghệ đệế n nhừũng coệ ng phu nhừ
thệế ; trong tiệể u thuyệế t cuũ ng việế t vệầ nhừũng thừá nhừ ‘kim
chung trạá o’, ‘thiệế t boế sạm’, ‘bạá ch boệạ xuyệệ n dừớng’. Coà n
‘khinh coệ ng’ nừũạ, coá ngừớài đi lạạ i trệệ n cạo; coá ngừớài thạệạ m
chíá coá thệể đoệạ n nhạệạ p sạng khoệ ng giạn khạá c. Cạá c coệ ng phu
nạà y coá hạy khoệ ng? Coá , điệể m nạà y lạà khạẳ ng điạnh; tuy nhiệệ n
khoệ ng coá trong ngừớài thừớàng. Ai đạũ thạệạ t sừạ luyệệạ n xuạế t
đừớạc nhừũng coệ ng phu nạà y, thíà khoệ ng thệể lạế y chuá ng rạ
hiệể n thiạ đừớạc. Bớủi víà hoạ khoệ ng chíủ đớn thuạầ n luyệệạ n voũ
thuạệạ t, mạà đạũ hoạà n toạà n siệệ u xuạế t khoủ i ngừớài thừớàng roầ i;

246 Khí công võ thuật

nhừ thệế nhừũng ngừớài nạà y cạầ n phạủ i chiệể u thệo coệ ng phạá p
tu noệạ i mạà tu. Hoạ phạủ i giạủ ng tạệ m tíánh, đệầ cạo tạệ m tíánh cuủ ạ
míành; hoạ coi nhừũng thừá lớại íách vạệạ t chạế t kiạ thạệạ t nhệạ
nhạà ng. Tuy rạằ ng hoạ đạũ tu xuạế t rạ đừớạc nhừũng loạạ i coệ ng
phu ạế y, nhừng từà đoá trớủ đi hoạ khoệ ng thệể tuyà tiệệạ n sừủ duạ ng
ớủ choế n ngừớài thừớàng nừũạ; khi khoệ ng coá ngừớài nhíàn thạế y
[thíà] từạ míành lạà m moệạ t chuá t thíà đừớạc. Chừ viạ thạế y việế t
trong nhừũng tiệể u thuyệế t kiạ, rạằ ng cạá c nhạệ n vạệạ t víà [sớ] đoầ
kiệế m [thuạệạ t], víà [muoế n] lạế y bạá u vạệạ t, víà đạà n bạà , mạà giệế t mạà
đạá nh; bạủ n sừạ cuủ ạ ại cuũ ng rạế t to lớán, đi lạạ i nhừ Thạầ n. Moạ i
ngừớài thừủ nghíũ xệm, ngừớài đạũ thạệạ t sừạ coá nhừũng coệ ng phu
nạà y, hoạ chạẳ ng phạủ i tu noệạ i mạà tu xuạế t lại đừớạc hạy sạo? Hoạ
[coi] troạ ng tạệ m tíánh mớái tu xuạế t lại đừớạc, đoế i vớái dạnh lớại
vạà cạá c thừá duạ c voạ ng thíà [hoạ ] đạũ xệm nhệạ từà lạệ u; hoạ coá thệể
đi giệế t ngừớài khoệ ng? Hoạ coá thệể coi troạ ng tiệầ n tạà i đệế n thệế
khoệ ng? Hoạà n toạà n khoệ ng thệể nhừ vạệạ y đừớạc; đoá chíủ lạà thoể i
phoầ ng trong nghệệạ thuạệạ t thoệ i. Con ngừớài truy cạầ u nhừũng
kíách thíách tạệ m lyá, cạá i gíà thoạủ mạũ n điệầ u ạế y thíà [đoạ c]. Cạá c tạá c
giạủ cuũ ng nạắ m chạắ c đạăạ c điệể m nạà y, thệể nạà o cuũ ng [việế t] cho
chừ viạ thạế y thoạủ [mạũ n], thạế y cạo hừáng; hoạ gạắ ng sừác việế t
cho chừ viạ. Việế t rạ cạà ng huyệầ n [hoạăạ c] chừ viạ cạà ng thíách
đoạ c; đoá chíủ lạà thoể i phoầ ng trong nghệệạ thuạệạ t thoệ i. Ai thạệạ t sừạ
coá nhừũng coệ ng phu nạà y đệầ u khoệ ng hạà nh xừủ nhừ thệế , đạăạ c
biệệạ t lạạ i cạà ng khoệ ng thệể lạế y rạ biệể u diệẫ n.

Tâm lý hiển thị

Coá nhiệầ u hoạ c việệ n trong chuá ng tạ, víà tu luyệệạ n ớủ nới
ngừớài thừớàng, nệệ n coá nhiệầ u tạệ m chừạ vừát boủ ; coá nhiệầ u
tạệ m đạũ trớủ thạà nh ‘từạ nhiệệ n’ roầ i, bạủ n thạệ n hoạ khoệ ng nhạệạ n
rạ đừớạc nừũạ. Tạệ m lyá hiệể n thiạ nạà y ớủ đạệ u cuũ ng thệể hiệệạ n rạ;
khi lạà m điệầ u toế t cuũ ng coá thệể thệể hiệệạ n rạ tạệ m lyá hiệể n thiạ.
Bíành thừớàng thíà víà dạnh [tiệế ng] cho bạủ n thạệ n, víà đệể đừớạc
lớại hớn moệạ t chuá t, [mạà ] phoệ diệẫ n, [mạà ] hiệể n thiạ: ‘Toệ i coá

Tâm lý hiển thị 247

khạủ nạă ng, lạà ngừớài mạạ nh hớn’. Chuá ng tạ cuũ ng coá tíành
huoế ng nạà y: luyệệạ n coá phạầ n hớn, thiệệ n muạ c xệm coá phạầ n roũ
hớn, đoệạ ng tạá c troệ ng đệạ p mạắ t hớn; cuũ ng coá hiệể n thiạ trong
đoá .
Coá ngừớài noá i: ‘Toệ i đạũ nghệ thạế y Sừ phuạ Lyá Hoầ ng Chíá
noá i điệầ u nạà o đoá ’; moạ i ngừớài liệầ n tuạ m lạạ i nghệ; ngừớài ạế y ớủ
đoá giạủ ng noá i, duà ng lyá giạủ i cuủ ạ bạủ n thạệ n đệể thệệ m thạắ t lừu
truyệầ n nhừũng tin đoầ n. Muạ c đíách lạà m gíà vạệạ y? Cuũ ng lạà đệể
hiệể n thiạ bạủ n thạệ n. Coà n coá ngừớài lừu truyệầ n nhừũng tin đoầ n
nhừ vạệạ y, ngừớài noạ truyệầ n ngừớài kiạ, ớủ đoá giạủ ng noá i mạà lạế y
lạà m thíách thuá lạắ m, nhừ thệể lạà hoạ linh thoệ ng nhừũng tin đoầ n
ạế y lạắ m. [Nhừ thệể lạà ] chuá ng tạ coá rạế t nhiệầ u hoạ c việệ n khoệ ng
hiệể u roũ nhừ hoạ , ngừớài khạá c khoệ ng biệế t nhiệầ u nhừ hoạ ; hoạ
đạũ thạà nh ‘từạ nhiệệ n’ roầ i, coá thệể khoệ ng từạ nhạệạ n rạ đừớạc
nừũạ. Trong tiệầ m yá thừác, hoạ đạũ coá tạệ m lyá hiệể n thiạ ạế y; nệế u
khoệ ng thíà truyệầ n nhừũng tin đoầ n kiạ đệể lạà m gíà? Coà n coá
ngừớài truyệầ n rạằ ng Sừ phuạ đệế n moệạ t luá c nạà o đoá sệũ ‘hoầ i sớn’.
Toệ i khoệ ng phạủ i từà nuá i đệế n, hoủ i toệ i hoầ i vệầ nuá i nạà o đạệ y? Coà n
coá ngừớài noá i rạằ ng Sừ phuạ vạà o ngạà y hoệ m ạế y đạũ giạủ ng
nhừũng điệầ u gíà đoá cho ại, rạằ ng toệ i đoế i xừủ đạăạ c biệệạ t vớái ại
nhừ thệế nạà o đoá . Truyệầ n nhừũng thừá ạế y hoủ i coá gíà toế t? Chạẳ ng
coá điệể m gíà toế t ớủ đoá cạủ ; mạà trạá i lạạ i chuá ng toệ i thạế y đừớạc
moệạ t loạạ i tạệ m chạế p trừớác, moệạ t loạạ i tạệ m lyá hiệể n thiạ.
Coà n coá ngừớài tíàm toệ i xin chừũ kyá ; muạ c đíách lạà gíà? Cuũ ng
lạà cạá ch thừác cuủ ạ ngừớài thừớàng: xin chừũ kyá, lừu kyủ niệệạ m.
Chừ viạ nệế u khoệ ng [thừạc] tu, thíà toệ i cho chừ viạ chừũ kyá cuũ ng
khoệ ng coá tạá c duạ ng gíà. [Trong] sạá ch cuủ ạ toệ i chừũ nạà o cuũ ng
lạà híành từớạng cuủ ạ toệ i vạà Phạá p Luạệ n, moẫ i cạệ u đệầ u do toệ i
giạủ ng; chừ viạ coà n cạầ n chừũ kyá nạà o nừũạ đạệ y? Coá ngừớài nghíũ:
‘Coá chừũ kyá roầ i, tíán từác cuủ ạ Sừ phuạ sệũ bạủ o hoệạ míành’. [Hoạ ]
vạẫ n giạủ ng vệầ tíán từác; chuá ng toệ i khoệ ng giạủ ng tíán từác. Cuoế n
sạá ch nạà y voế n đạũ khoệ ng thệể duà ng giạá triạ mạà đo lừớàng. Chừ
viạ coà n cạầ u gíà nừũạ đạệ y? Chuá ng đệầ u lạà nhừũng điệầ u phạủ n ạá nh
từà cạá i tạệ m ạế y. Coà n coá ngừớài quạn sạá t nhừũng hoạ c việệ n thạệ n

248 Tâm lý hiển thị

cạệạ n toệ i, quạn sạá t lớài noá i cừủ chíủ cuủ ạ nhừũng viạ ạế y xong, liệầ n
thệo [đoá ] mạà hoạ c; điệầ u toế t hạy xạế u hoạ khoệ ng coá [phạệ n
biệệạ t] roũ . Kyà thừạc bạế t kệể chuá ng toệ i [đoế i xừủ] vớái ại thệế nạà o
đi nừũạ, cuũ ng chíủ coá moệạ t Phạá p nạà y; chíủ cạầ n tuạệ n thệo Phạá p
nạà y mạà lạà m, đoá mớái lạà tiệệ u chuạể n chạệ n chíánh. Nhừũng
ngừớài thạệ n cạệạ n bệệ n toệ i khoệ ng hệầ đừớạc đoế i xừủ đạăạ c biệệạ t gíà,
cuũ ng nhừ moạ i ngừớài thoệ i; hoạ chíủ lạà nhừũng nhạệ n việệ n coệ ng
tạá c cuủ ạ Hoệạ i Nghiệệ n cừáu; [chừ viạ] chớá khớủi cạá i tạệ m ạế y.
Thoệ ng thừớàng khi chuá ng tạ dạế y khớủi cạá i tạệ m ạế y, [thíà] chừ
viạ voệ yá đạũ khớủi tạá c duạ ng phạá hoạạ i Đạạ i Phạá p. Nhừũng điệầ u
[đoầ n đạạ i] giạệạ t gạệ n mạà chừ viạ tạạ o rạ, thạệạ m chíá coá thệể lạà m
nạủ y sinh mạệ u thuạẫ n, vạà thừớàng gạệ y tạệ m chạế p trừớác cho
hoạ c việệ n, cuũ ng mong đệế n gạầ n Sừ phuạ đệể nghệ đừớạc thệệ m
đoệ i chuá t, v.v.; nhừũng sừạ việệạ c nhừ thệế đoá khoệ ng phạủ i đệầ u lạà
vạế n đệầ nạà y hạy sạo?
Tạệ m lyá hiệể n thiạ nạà y coà n dệẫ dạẫ n đệế n điệầ u gíà? Thớài giạn
truyệầ n coệ ng cuủ ạ toệ i đạũ hại nạă m roầ i; trong nhừũng hoạ c việệ n
lạệ u nạă m tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng tạ, coá moệạ t soế
ngừớài coá thệể khại coệ ng rạế t nhạnh; coá moệạ t lớáp ngừớài sệũ
tiệế n nhạệạ p vạà o trạạ ng thạá i tiệệạ m ngoệạ , đoệạ t nhiệệ n tiệế n nhạệạ p
vạà o tiệệạ m ngoệạ . Tạạ i sạo luá c nạà y hoạ khoệ ng xuạế t nhừũng coệ ng
nạă ng ạế y? Lạà víà toệ i lạệạ p từác đạể y chừ viạ lệệ n đệế n cạo nhừ thệế ,
cạá c tạệ m ngừớài thừớàng cuủ ạ chừ viạ [vạẫ n] chừạ boủ đi thíà
khoệ ng thệể đừớạc. Tạế t nhiệệ n tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ đạũ nạệ ng
lệệ n rạế t cạo, nhừng vạẫ n coà n nhiệầ u tạệ m chạế p trừớác chừạ từà
boủ , do đoá khoệ ng thệể đệể chừ viạ xuạế t rạ nhừũng coệ ng nạă ng
ạế y đừớạc. Khi mạà chừ viạ vừớạt quạ đừớạc giại đoạạ n ạế y, sạu
khi oể n điạnh lạạ i, [thíà] lạệạ p từác đạể y chừ viạ lệệ n đệế n trạạ ng thạá i
tiệệạ m ngoệạ . Trong trạạ ng thạá i tiệệạ m ngoệạ nạà y, thiệệ n muạ c cuủ ạ
chừ viạ sệũ khại mớủ ớủ rạế t cạo, chừ viạ sệũ xuạế t rạế t nhiệầ u coệ ng
nạă ng. ỞỞ đạệ y toệ i noá i vớái moạ i ngừớài rạằ ng, khi tu luyệệạ n chạệ n
chíánh, thíà vừàạ bạắ t đạầ u vạà o lạà đạũ xuạế t hiệệạ n rạế t nhiệầ u coệ ng
nạă ng; chừ viạ đạũ tiệế n nhạệạ p đệế n tạầ ng cạo nhừ thệế roầ i, do đoá
coệ ng nạă ng rạế t nhiệầ u. Gạầ n đạệ y chuá ng tạ coá nhiệầ u ngừớài coá

Tâm lý hiển thị 249

thệể đạũ xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i nạà y. Coà n coá moệạ t soế ngừớài, hoạ
tu khoệ ng cạo, nhừũng thừá hoạ mạng trệệ n thạệ n vạà lừạc nhạẫ n
nạạ i cuủ ạ bạủ n thạệ n hoạ kệế t hớạp lạạ i lạà coế điạnh; do đoá coá moệạ t
soế ngừớài [ngạy] tạạ i tạầ ng rạế t thạế p [đạũ ] khại coệ ng khại ngoệạ
roầ i; ngoệạ triệệạ t đệể ; sệũ xuạế t hiệệạ n nhừũng ngừớài nhừ thệế .
Toệ i giạủ ng roũ vạế n đệầ nạà y cho chừ viạ, chíánh lạà đệể noá i vớái
chừ viạ rạằ ng, nệế u mạà nhừũng ngừớài nhừ thệế xuạế t hiệệạ n, chừ
viạ nhạế t điạnh khoệ ng thệể coi hoạ nhừ nhừũng Giạá c Giạủ xuạế t
sạắ c. Trong tu luyệệạ n đạệ y lạà moệạ t vạế n đệầ rạế t nghiệệ m tuá c; chíủ
coá tuạệ n thệo Đạạ i Phạá p nạà y mạà hạà nh đoệạ ng mớái lạà đuá ng.
Chừ viạ khoệ ng đừớạc [phệá p víà] thạế y ngừớài tạ [coá ] coệ ng
nạă ng, thạầ n thoệ ng, nhíàn thạế y moệạ t soế điệầ u, roầ i sạu đoá thệo
ngừớài tạ, nghệ thệo ngừớài tạ. Chừ viạ roầ i sệũ lạà m hạạ i hoạ , hoạ
sệũ sinh tạệ m hoạn hyủ, cuoế i cuà ng nhừũng gíà mạà hoạ coá sệũ biạ
mạế t hệế t, đoá ng lạạ i hệế t; roế t cuoệạ c [hoạ ] sệũ biạ rớát xuoế ng.
[Ngừớài] đạũ khại coệ ng cuũ ng [coá thệể ] biạ rớát; ngừớài đạũ khại
ngoệạ roầ i nệế u giừũ [míành] khoệ ng vừũng cuũ ng sệũ rớát xuoế ng.
ÔÔ ng Phạệạ t kiạ nệế u khoệ ng giừũ đừớạc toế t cuũ ng rớát xuoế ng,
huoế ng lạà chừ viạ voế n lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng ớủ trong ngừớài
thừớàng! Do vạệạ y bạế t kệể lạà đạũ xuạế t đừớạc bạo nhiệệ u coệ ng
nạă ng, coệ ng nạă ng lớán đệế n mạế y, thạầ n thoệ ng hiệể n đừớạc lớán
đệế n mạế y, thíà chừ viạ nhạế t điạnh phạủ i giừũ cho vừũng. Gạầ n đạệ y
chuá ng toệ i coá ngừớài đạng ngoầ i ớủ kiạ liệầ n [biệế n] mạế t, sạu
moệạ t luá c lạạ i xuạế t hiệệạ n; nhừũng thạầ n thoệ ng lớán hớn cuũ ng
đệầ u sệũ xuạế t hiệệạ n. Trong từớng lại chừ viạ cạầ n lạà m thệế nạà o?
Lạà hoạ c việệ n vạà đệệạ từủ cuủ ạ chuá ng toệ i, từớng lại sừạ việệạ c ạế y
nệế u chừ viạ xuạế t rạ cuũ ng vạệạ y, ngừớài khạá c xuạế t rạ cuũ ng vạệạ y,
chừ viạ khoệ ng đừớạc suà ng bạá i hoạ vạà đi cạầ u nhừũng thừá ạế y.
Hệẫ tạệ m chừ viạ biệế n đoể i, thíà lạệạ p từác lạà hệế t roầ i, chừ viạ đạũ rớát
xuoế ng roầ i; coá khi chừ viạ coà n cạo hớn hoạ , chíủ lạà chừạ xuạế t
thạầ n thoệ ng thoệ i. ÍÝt nhạế t thíà vệầ vạế n đệầ nạà y chừ viạ đạũ biạ rớát
roầ i; do đoá moạ i ngừớài nhạế t điạnh phạủ i chuá yá vạế n đệầ nạà y.
Chuá ng toệ i xệế p chuyệệạ n nạà y vạà o viạ tríá rạế t troạ ng yệế u; bớủi víà

250 Tâm lý hiển thị

sệũ xuạế t hiệệạ n sừạ việệạ c nạà y rạế t nhạnh; hệẫ xuạế t hiệệạ n, chừ viạ
mạà khoệ ng giừũ míành đừớạc vừũng thíà khoệ ng đừớạc.
Ngừớài tu luyệệạ n đạũ xuạế t hiệệạ n coệ ng, đạũ khại coệ ng, hoạăạ c
thạệạ t sừạ đạũ khại ngoệạ , cuũ ng khoệ ng thệể từạ coi míành lạà thệế
nạà y thệế noạ đừớạc; nhừũng điệầ u mạà hoạ thạế y, lạà nhừũng điệầ u
thạế y đừớạc tạạ i tạầ ng cuủ ạ hoạ . Bớủi víà tu luyệệạ n đạũ đệế n bừớác ạế y,
cuũ ng lạà ngoệạ tíánh cuủ ạ hoạ đạũ đạạ t đệế n bừớác ạế y, tiệệ u chuạể n
tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ đạạ t đệế n bừớác ạế y, tríá huệệạ cuủ ạ hoạ cuũ ng lạà
đạạ t đệế n bừớác ạế y. Do đoá [đoế i vớái] nhừũng điệầ u ớủ tạầ ng cạo
hớn, hoạ coá thệể khoệ ng tin. Chíánh lạà víà hoạ khoệ ng tin, nệệ n
mớái tạạ o thạà nh việệạ c lạà hoạ cho rạằ ng nhừũng gíà bạủ n thạệ n
míành nhíàn thạế y lạà tuyệệạ t đoế i [đuá ng đạắ n], cho rạằ ng chíánh lạà
nhừ thệế . Nhừng noá coà n sại khạá c nhiệầ u, bớủi víà tạầ ng cuủ ạ hoạ
chíủ ớủ đoá thoệ i.
Coá moệạ t soế boệạ phạệạ n [hoạ c việệ n] cạầ n khại coệ ng ớủ trong
tạầ ng ạế y; coá tu cạo lệệ n nừũạ cuũ ng khoệ ng tu lệệ n đừớạc, do đoá
chíủ coá thệể khại coệ ng khại ngoệạ tạạ i tạầ ng đoá thoệ i. Nhừũng
ngừớài tu luyệệạ n xuạế t lại sạu nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, sệũ coá
[ngừớài] khại ngoệạ tạạ i tiệể u đạạ o thệế giạn, coá [ngừớài] khại
ngoệạ tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu, [vạà ] coá [ngừớài] khại ngoệạ tạạ i
đạắ c chíánh quạủ . Khại ngoệạ tạạ i đạắ c chíánh quạủ mớái lạà toế i cạo,
tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu đệầ u coá thệể nhíàn thạế y vạà cuũ ng coá
thệể hiệể n hiệệạ n xuạế t lại. Ngạy [nhừũng ngừớài] tạạ i tạầ ng thạế p
nhạế t tiệể u đạạ o thệế giạn khại coệ ng khại ngoệạ , cuũ ng coá thệể
thạế y đừớạc moệạ t soế khoệ ng giạn, moệạ t soế Giạá c Giạủ , cuũ ng coá
thệể cạệ u thoệ ng vớái hoạ . Luá c ạế y chừ viạ khoệ ng nệệ n cạủ m thạế y
từạ hạà i loà ng quạá , [víà] thệo tiệể u đạạ o thệế giạn, tạạ i tạầ ng thạế p
mạà khại coệ ng thíà khoệ ng đạắ c đừớạc chíánh quạủ ; điệầ u nạà y lạà
khạẳ ng điạnh. Vạệạ y cạầ n lạà m sạo? Hoạ chíủ coá thệể bạủ o tríà ớủ
trong tạầ ng ạế y; sạu nạà y [đoế i vớái] tu luyệệạ n lệệ n tạầ ng cạo hớn,
[thíà] đoá lạà chuyệệạ n vệầ sạu. Đạũ tu cạo đệế n đoá mạà khoệ ng khại
coệ ng thíà đệể lạà m gíà? Dạẫ u rạằ ng chừ viạ cừá tu hừớáng lệệ n trệệ n
nhừ thệế nạà y, nhừng tu khoệ ng lệệ n đừớạc; do đoá mớái khại
coệ ng, [víà] đạũ tu đệế n đạầ u đíủnh roầ i; sệũ xuạế t hiệệạ n rạế t nhiệầ u

Tâm lý hiển thị 251

ngừớài nhừ vạệạ y. Bạế t kệể lạà xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng gíà, [chừ viạ]
nhạế t điạnh phạủ i giừũ vừũng tạệ m tíánh; chíủ coá tuạệ n thệo Đạạ i
Phạá p mạà thừạc thi mớái lạà thạệạ t sừạ đuá ng đạắ n. Coệ ng nạă ng cuủ ạ
chừ viạ cuũ ng vạệạ y, sừạ khại coệ ng cuủ ạ chừ viạ cuũ ng vạệạ y, đệầ u lạà
trong khi tu Đạạ i Phạá p chừ viạ mớái đạắ c đừớạc [nhừ thệế ]. Nệế u
nhừ chừ viạ xệế p Đạạ i Phạá p vạà o viạ tríá thừá yệế u, [vạà ] xệế p thạầ n
thoệ ng cuủ ạ chừ viạ vạà o viạ tríá troạ ng yệế u; hoạăạ c lạà ngừớài đạũ
khại ngoệạ bệà n cho rạằ ng nhạệạ n thừác cuủ ạ bạủ n thạệ n míành nhừ
thệế nạà y nhừ thệế kiạ lạà đuá ng, thạệạ m chíá cho rạằ ng bạủ n thạệ n
míành thạệạ t xuạế t sạắ c, vừớạt trệệ n cạủ Đạạ i Phạá p, [thíà] toệ i noá i
rạằ ng chừ viạ đạũ bạắ t đạầ u rớát xuoế ng phíáạ dừớái, đạũ nguy
hiệể m, sệũ cạà ng ngạà y cạà ng coá vạế n đệầ . Luá c ạế y chừ viạ coá thệể
thạệạ t sừạ gạăạ p rạắ c roế i, tu lạạ i nhừ khoệ ng; xừủ lyá khoệ ng toế t sệũ biạ
rớát xuoế ng, tu đạũ vệầ khoệ ng roầ i.
Toệ i coà n noá i vớái chừ viạ rạằ ng: noệạ i dung cuoế n sạá ch nạà y lạà
bạà i giạủ ng Phạá p tạạ i moệạ t soế lớáp hớạp lạạ i. Đệầ u lạà [điệầ u] mạà toệ i
giạủ ng, từàng cạệ u đệầ u lạà toệ i giạủ ng rạ, đệầ u lạà từà bạă ng thạệ u
ạệ m lạế y từàng chừũ từàng chừũ mạà rạ, lạế y từàng chừũ từàng chừũ
sạo chệá p rạ, đệầ u lạà do cạá c đệệạ từủ, hoạ c việệ n cuủ ạ toệ i đạũ giuá p
toệ i sạo luạ c lạạ i, sạu đoá toệ i chíủnh lyá từàng lừớạt từàng lừớạt.
Đệầ u lạà Phạá p cuủ ạ toệ i, nhừũng điệầ u toệ i giạủ ng chíánh lạà Phạá p
nạà y.

252 Tâm lý hiển thị

 Bài giảng thứ bảy
Vấn đề sát sinh
Vạế n đệầ sạá t sinh rạế t mạẫ n cạủ m; đoế i vớái ngừớài luyệệạ n
coệ ng mạà noá i, yệệ u cạầ u cuủ ạ chuá ng toệ i rạế t nghiệệ m khạắ c:
ngừớài luyệệạ n coệ ng khoệ ng đừớạc sạá t sinh. Bạế t kệể lạà Phạệạ t giạ,
Đạạ o giạ, Kyà Moệ n coệ ng phạá p, cuũ ng bạế t kệể lạà moệ n nạà o phạá i
nạà o, chíủ cạầ n lạà tu luyệệạ n chíánh Phạá p, thíà đệầ u coi [vạế n đệầ ]
nạà y rạế t tuyệệạ t đoế i; đệầ u khoệ ng đừớạc sạá t sinh; điệể m nạà y lạà
khạẳ ng điạnh. Bớủi víà vạế n đệầ xuạế t hiệệạ n sạu khi sạá t sinh lạà
quạá to lớán, [nệệ n] chuá ng toệ i cạầ n noá i kyũ lừớũng cho moạ i
ngừớài. ‘Sạá t sinh’, trong Phạệạ t giạá o nguyệệ n thuyủ, lạà chuủ yệế u
noá i vệầ ‘giệế t ngừớài’, đoá lạà nghiệệ m troạ ng nhạế t. Vệầ sạu nạà y,
[giệế t] nhừũng sinh mệệạ nh lớán, suá c vạệạ t lớán hoạăạ c nhừũng sinh
mệệạ nh coá phạầ n từớng đoế i lớán, đệầ u đừớạc xệm lạà rạế t quạn
troạ ng. Víà sạo giớái tu luyệệạ n luoệ n luoệ n coi vạế n đệầ ‘sạá t sinh’
lạà nghiệệ m troạ ng đệế n nhừ thệế ? Quạá khừá trong Phạệạ t giạá o coá
thuyệế t rạằ ng, nhừũng [sinh mệệạ nh] lệũ rạ khoệ ng phạủ i chệế t
nhừng biạ giệế t chệế t, sệũ thạà nh coệ hoầ n dạũ quyủ. Quạá khừá giạủ ng
‘siệệ u đoệạ ’, chíánh lạà chíủ vệầ boệạ phạệạ n nhừũng ngừớài nạà y. Khoệ ng
cạế p siệệ u đoệạ [cho hoạ ], thíà nhừũng sinh mệệạ nh ạế y sệũ khoệ ng ạă n
khoệ ng uoế ng, [soế ng] trong moệạ t hoạà n cạủ nh rạế t cừạc khoể ; đoá
lạà điệầ u trừớác đạệ y giạủ ng trong Phạệạ t giạá o.
Chuá ng toệ i [đạũ ] giạủ ng, khi moệạ t cạá nhạệ n lạà m moệạ t điệầ u gíà
xạế u nhạắ m vạà o moệạ t cạá nhạệ n khạá c, thíà hoạ phạủ i cạế p cho
ngừớài tạ khạá nhiệầ u đừác đệể boầ i thừớàng; ạế y lạà chuá ng toệ i chíủ
nhừũng điệầ u thoệ ng thừớàng nhừ chiệế m hừũu thừá gíà đoá cuủ ạ
ngừớài khạá c. Nhừng nệế u bạế t ngớà lạà m kệế t thuá c moệạ t sinh
mệệạ nh—đoệạ ng vạệạ t cuũ ng vạệạ y, [hạy] sinh vạệạ t khạá c cuũ ng vạệạ y—
thíà noá sệũ tạạ o thạà nh moệạ t nghiệệạ p lừạc khạá to lớán. ‘Sạá t sinh’
trong quạá khừá chuủ yệế u noá i vệầ giệế t ngừớài; nghiệệạ p tạạ o
thạà nh khạá lớán. Tuy nhiệệ n giệế t thệể sinh mệệạ nh bíành thừớàng

Vấn đề sát sinh 253

khạá c cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà nhệạ ; [cuũ ng] trừạc tiệế p sạủ n sinh rạ
nghiệệạ p lừạc rạế t lớán. Đạăạ c biệệạ t lạà ngừớài tu luyệệạ n, trong quạá
tríành tu luyệệạ n, tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu [đạũ ] thiệế t lạệạ p cho
chừ viạ moệạ t chuá t nạạ n; đoá đệầ u lạà nghiệệạ p lừạc cuủ ạ bạủ n thạệ n
chừ viạ, lạà nạạ n cuủ ạ bạủ n thạệ n chừ viạ; giuá p chừ viạ bạà y xệế p tạạ i
cạá c tạầ ng khạá c nhạu đệể chừ viạ đệầ cạo. Chừ viạ chíủ cạầ n đệầ
cạo tạệ m tíánh, thíà coá thệể vừớạt quạ đừớạc. Nhừng nệế u đoệạ t
nhiệệ n thệệ m nghiệệạ p lừạc lớán nhừ thệế lệệ n đoá , thíà chừ viạ vừớạt
quạ sạo đạệ y? Dừạạ vạà o tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ, chừ viạ hoạà n
toạà n khoệ ng coá cạá ch vừớạt quạ; nệệ n coá thệể lạà m chừ viạ hoạà n
toạà n khoệ ng thệể tu luyệệạ n đừớạc nừũạ.
Chuá ng toệ i đạũ phạá t hiệệạ n, rạằ ng khi moệạ t cạá nhạệ n giạá ng
sinh, thíà ớủ trong moệạ t phạạ m vi nhạế t điạnh trong khoệ ng giạn
cuủ ạ vuũ truạ nạà y coá rạế t nhiệầ u nhừũng ‘cạá nhạệ n ạế y’ đoầ ng thớài
giạá ng sinh, cuũ ng gioế ng nhừ cạá nhạệ n kiạ, cuà ng mạng moệạ t
tệệ n, nhừũng việệạ c hoạ lạà m lạà đạạ i đoầ ng tiệể u diạ; do đoá cuũ ng
đừớạc tíánh lạà boệạ phạệạ n cuủ ạ toạà n boệạ chíủnh thệể cạá nhạệ n ạế y.
Khíáạ cạạ nh nạà y đoệạ ng chạạ m đệế n moệạ t vạế n đệầ : nệế u nhừ moệạ t
thệể sinh mệệạ nh (cạá c thệể sinh mệệạ nh cuủ ạ cạá c đoệạ ng vạệạ t lớán
cuũ ng thệế ), mạà đoệạ t nhiệệ n biạ chệế t, nhừng cạá nhạệ n ạế y ớủ cạá c
khoệ ng giạn khạá c đệầ u chừạ hệầ đi hệế t tiệế n tríành sinh mệệạ nh
đạũ đừớạc đạăạ c điạnh từà đạầ u, vạẫ n coà n coá rạế t nhiệầ u nạă m cạầ n
phạủ i soế ng. Nhừ vạệạ y cạá nhạệ n biạ chệế t ạế y sệũ rới vạà o hoạà n
cạủ nh khoệ ng nới tạá tuá c, [phạủ i] phiệệ u đạũ ng trong khoệ ng
giạn vuũ truạ . Quạá khừá coá giạủ ng coệ hoầ n dạũ quyủ, khoệ ng ạă n
khoệ ng uoế ng, rạế t khoể ; cuũ ng coá thệể lạà nhừ vạệạ y. Tuy nhiệệ n
chuá ng toệ i thạệạ t sừạ nhíàn thạế y rạằ ng cạá nhạệ n ạế y [soế ng] trong
moệạ t hoạà n cạủ nh rạế t đạá ng sớạ: chíánh lạà hoạ phạủ i liệệ n tuạ c đớại
mạũ i, đớại cho đệế n khi tạế t cạủ nhừũng cạá nhạệ n ớủ cạá c khoệ ng
giạn khạá c đi hệế t tiệế n tríành sinh mệệạ nh, thíà mớái coá thệể tíàm
đừớạc nới tạá tuá c cho míành. Thớài giạn cạà ng lạệ u, thíà cạá nhạệ n
ạế y chiạu khoể cạà ng nhiệầ u. Cạá i khoể mạà cạá nhạệ n ạế y chiạu cạà ng
nhiệầ u, thíà nghiệệạ p lừạc do thoế ng khoể cuủ ạ cạá nhạệ n ạế y tạạ o
thạà nh cuũ ng liệệ n tuạ c cạế p thệệ m lệệ n thạệ n cuủ ạ kệủ sạá t sinh;

254 Vấn đề sát sinh

chừ viạ nghíũ xệm chừ viạ sệũ tạă ng thệệ m biệế t bạo nhiệệ u
nghiệệạ p lừạc? Chuá ng toệ i thoệ ng quạ coệ ng nạă ng mạà nhíàn thạế y
đừớạc nhừ thệế .
Chuá ng toệ i coà n thạế y moệạ t tíành huoế ng: vạà o luá c moệạ t cạá
nhạệ n giạá ng sinh, thíà ớủ trong moệạ t khoệ ng giạn đạăạ c điạnh đệầ u
coá híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ moệạ t đớài cuủ ạ cạá nhạệ n ạế y; nghíũạ lạà ,
sinh mệệạ nh cuủ ạ cạá nhạệ n nạà y [khi] đệế n moệạ t [luá c] nạà o đoá ,
[sệũ ] cạầ n phạủ i lạà m gíà đoá , thíà ớủ đạế y đạũ coá hệế t roầ i. Hoủ i ại ạn
bạà i moệạ t đớài cho cạá nhạệ n ạế y? Quạá hiệể n nhiệệ n, chíánh lạà moệạ t
sinh mệệạ nh cạo cạế p hớn đạũ lạà m điệầ u nạà y. Noá i thíá duạ , chuá ng
tạ ớủ trong xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, sạu khi hoạ sinh rạ, hoạ sệũ
thuoệạ c vệầ giạ đíành ạế y, thuoệạ c vệầ trừớàng hoạ c ạế y, lớán lệệ n sệũ
thuoệạ c vệầ đớn viạ [coệ ng tạá c] ạế y, thoệ ng quạ coệ ng tạá c cuủ ạ
míành vạà xạũ hoệạ i sệũ coá đừớạc nhừũng liệệ n hệệạ vệầ rạế t nhiệầ u
phừớng diệệạ n; từác lạà boế cuạ c cuủ ạ chíủnh thệể xạũ hoệạ i đệầ u đừớạc
boế tríá nhừ thệế cạủ . Tuy nhiệệ n víà sinh mệệạ nh nạà y đoệạ t nhiệệ n
chệế t đi, khoệ ng coà n thệo sừạ ạn bạà i đạăạ c điạnh từà bạn đạầ u, mạà
xạủ y rạ thạy đoể i. Nhừ vạệạ y [đoế i vớái] ngừớài mạà đạũ lạà m loạạ n
ạế y, thíà sinh mệệạ nh cạo cạế p kiạ khoệ ng thạ thừá cho hoạ đừớạc.
Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, lạà m ngừớài luyệệạ n coệ ng, chuá ng tạ
muoế n tu luyệệạ n lệệ n trệệ n cạo tạầ ng, nhừng cạá c sinh mệệạ nh
trệệ n cạo tạầ ng cuũ ng khoệ ng thạ thừá, vạệạ y chừ viạ coà n coá thệể tu
luyệệạ n đừớạc khoệ ng? Coá nhừũng sừ phuạ khoệ ng cạo tạầ ng
bạằ ng sinh mệệạ nh cạo cạế p voế n đạũ ạn bạà i sừạ tíành ạế y, do đoá
sừ phuạ cuủ ạ hoạ cuũ ng gạăạ p tại hoạạ , cuũ ng biạ đạá nh hạạ xuoế ng.
Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, đoá coá coà n lạà moệạ t vạế n đệầ bíành
thừớàng khoệ ng? Do đoá moệạ t khi lạà m điệầ u [sạá t sinh] nạà y thíà
sệũ rạế t khoá tu luyệệạ n.
Trong cạá c hoạ c việệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, coá thệể coá
nhừũng ngừớài đạũ thạm giạ chiệế n đạế u trong nhừũng niệệ n đạạ i
chiệế n trạnh. Chiệế n trạnh ạế y lạà trạạ ng thạá i do toạà n boệạ đạạ i
biệế n hoạá cuủ ạ thiệệ n từớạng đừạ đệế n; chừ viạ bạế t quạá chíủ lạà
moệạ t phạầ n từủ trong trạạ ng thạá i nhừ thệế . Biệế n hoạá cuủ ạ thiệệ n
từớạng mạà ớủ [xạũ hoệạ i] bệệ n dừớái nệế u khoệ ng coá ngừớài [hạà nh]

Vấn đề sát sinh 255

đoệạ ng [thệo], thíà cuũ ng khoệ ng thệể đừạ đệế n trạạ ng thạá i nhừ
thệế ớủ xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, vạà cuũ ng khoệ ng goạ i lạà biệế n hoạá
cuủ ạ thiệệ n từớạng đừớạc. Nhừũng sừạ tíành nhừ thệế lạà tuyà
thuạệạ n thệo đạạ i biệế n hoạá mạà biệế n hoạá , nhừũng việệạ c ạế y
khoệ ng thệể hoạà n toạà n tíánh lạà do bạủ n thạệ n chừ viạ đừớạc.
Chuá ng toệ i giạủ ng ớủ đạệ y lạà nhừũng việệạ c lạà m xạế u víà nhừũng
mừu đoầ cho cạá nhạệ n, hoạăạ c đệể thoạủ mạũ n lớại íách cạá nhạệ n,
hoạăạ c víà nhừũng điệầ u gíà cuủ ạ bạủ n thạệ n biạ ạủ nh hừớủng mạà
mạng đệế n nghiệệạ p lừạc. Coà n phạà m đạũ liệệ n quạn đệế n toạà n boệạ
đạạ i biệế n hoạá cuủ ạ khoệ ng giạn, biệế n hoạá trệệ n híành thệế roệạ ng
lớán ngoạà i xạũ hoệạ i, thíà đệầ u khoệ ng thuoệạ c vệầ vạế n đệầ cuủ ạ chừ
viạ.
Sạá t sinh sệũ tạạ o thạà nh nghiệệạ p lừạc rạế t lớán. Coá ngừớài
nghíũ: ‘Khoệ ng đừớạc sạá t sinh, vạệạ y toệ i lạà m cớm ớủ nhạà , nệế u
toệ i khoệ ng sạá t sinh, thíà ngừớài nhạà toệ i ạă n gíà?’ Toệ i khoệ ng
quạn tạệ m đệế n vạế n đệầ cuạ thệể ạế y; toệ i giạủ ng Phạá p cho ngừớài
luyệệạ n coệ ng, chừá khoệ ng phạủ i giạủ ng moệạ t cạá ch tuyà tiệệạ n cho
ngừớài thừớàng cạầ n soế ng nhừ thệế nạà o. Vạế n đệầ cuạ thệể nệệ n
thừạc hiệệạ n rạ sạo, cạầ n phạủ i duà ng Đạạ i Phạá p mạà cạệ n nhạắ c;
chừ viạ hiệể u đừớạc lạà m thệế nạà o lạà toế t, thíà chừ viạ lạà m nhừ
thệế . Ngừớài thừớàng muoế n lạà m gíà thíà hoạ lạà m nạế y; đoá lạà
nhừũng chuyệệạ n nới ngừớài thừớàng; ại ại cuũ ng đệầ u chạệ n tu
lạà điệầ u khoệ ng thệể . Nhừng đạũ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, thíà cạầ n
phạủ i [duà ng] tiệệ u chuạể n cạo mạà yệệ u cạầ u; do vạệạ y ớủ đạệ y lạà
điệầ u kiệệạ n đệầ xuạế t cho ngừớài luyệệạ n coệ ng.
Khoệ ng phạủ i chíủ coá ngừớài [hạy] đoệạ ng vạệạ t, mạà cạủ thừạc
vạệạ t cuũ ng coá sinh mệệạ nh; ớủ trong khoệ ng giạn khạá c bạế t kệể
vạệạ t chạế t nạà o cuũ ng đệầ u thệể hiệệạ n xuạế t lại rạ sinh mệệạ nh. Khi
thiệệ n muạ c cuủ ạ chừ viạ khại mớủ đệế n tạầ ng Phạá p nhạũ n, [thíà]
chừ viạ sệũ phạá t hiệệạ n rạằ ng moạ i thừá nhừ đạá , từớàng đệầ u coá
thệể noá i chuyệệạ n vớái chừ viạ, goạ i chạà o chừ viạ. Coá thệể coá
ngừớài nghíũ: ‘Vạệạ y lừớng thừạc, rạu mạà chuá ng tạ ạă n đệầ u coá
sinh mệệạ nh; ớủ nhạà coà n coá nhạăạ ng xạnh, muoẫ i thíà lạà m thệế
nạà o?’ Muà ạ hệà biạ [muoẫ i] đoế t rạế t khoá chiạu, nhíàn thạế y noá đoế t

256 Vấn đề sát sinh

[cuũ ng] khoệ ng đừớạc đạệạ p; thạế y nhạăạ ng xạnh đạệạ u vạà o lạà m
bạể n đoầ ạă n, cuũ ng khoệ ng đừớạc đạá nh. Toệ i noá i vớái moạ i ngừớài:
chuá ng tạ khoệ ng đừớạc tuyà yá voệ cớá sạá t hạạ i sinh linh. Tuy
nhiệệ n chuá ng tạ cuũ ng khoệ ng thệể lạà m ‘kệủ quạệ n từủ’ cạể n thạệạ n
nhừũng điệầ u nhoủ nhạăạ t, mạắ t chíủ nhíàn nhừũng việệạ c nhoủ bệá , đi
đừớàng cừá sớạ dạẫ m chệế t kiệế n, [nệệ n] phạủ i vừàạ đi vừàạ nhạủ y.
Toệ i noá i rạằ ng chừ viạ soế ng thệế mệệạ t moủ i lạắ m, đoá cuũ ng chạẳ ng
phạủ i chạế p trừớác lạà gíà? Chừ viạ vừàạ đi vừàạ nhạủ y, khoệ ng dạẫ m
chệế t kiệế n, nhừng coá nhiệầ u vi sinh vạệạ t, chừ viạ cuũ ng dạẫ m
chệế t roầ i. Tạạ i vi quạn coà n coá rạế t nhiệầ u thệể sinh mệệạ nh nhoủ
hớn nừũạ, coà n coá vi khuạể n vạà vi truà ng, coá thệể chừ viạ cuũ ng
dạẫ m chệế t chuá ng khoệ ng íát; nhừ vạệạ y [coá lệũ ] chuá ng tạ đừàng
soế ng nừũạ. Chuá ng tạ khoệ ng phạủ i lạà m ngừớài nhừ thệế , [nhừ
thệế ] khoệ ng cạá ch nạà o tu luyệệạ n đừớạc. Phạủ i nhíàn đệế n nhừũng
chuyệệạ n lớán, cạầ n tu luyệệạ n moệạ t cạá ch đừớàng đừớàng chíánh
chíánh.
Con ngừớài chuá ng tạ soế ng thíà coá quyệầ n lớại duy tríà sừạ
sinh hoạạ t cuủ ạ con ngừớài, do đoá hoạà n cạủ nh sinh hoạạ t cuũ ng
phạủ i thíách ừáng vớái yệệ u cạầ u sinh soế ng cuủ ạ con ngừớài.
Chuá ng tạ khoệ ng thệể coế yá lạà m hạạ i cạá c sinh linh; nhừng
chuá ng tạ cuũ ng khoệ ng thệể cạệ u nệệạ thạá i quạá đệế n nhừũng sừạ
việệạ c nhoủ bệá kiạ. Víá nhừ rạu vạà lừớng thừạc đệầ u coá sinh
mệệạ nh, chuá ng tạ cuũ ng khoệ ng thệể víà chuá ng coá sinh mệệạ nh
mạà khoệ ng ạă n khoệ ng uoế ng; nhừ thệế coà n luyệệạ n coệ ng gíà
nừũạ? Cạầ n phạủ i xệá t roệạ ng. Víá nhừ khi chừ viạ đạng đi trệệ n
đừớàng, thíà kiệế n, coệ n truà ng chạạ y vạà o dừớái chạệ n, vạà biạ dạẫ m
chệế t; nhừ thệế coá thệể chuá ng cạầ n phạủ i chệế t, bớủi víà chừ viạ
khoệ ng coế yá lạà m hạạ i chuá ng. Trong giớái sinh vạệạ t hoạăạ c trong
cạá c vi sinh vạệạ t khạá c cuũ ng noá i vệầ vạế n đệầ cạệ n bạằ ng sinh
thạá i; nhiệầ u quạá thíà cuũ ng lạà thạá i quạá ; do đoá chuá ng toệ i giạủ ng
tu luyệệạ n moệạ t cạá ch đừớàng đừớàng chíánh chíánh. ỞỞ nhạà coá
nhạăạ ng xạnh, muoẫ i, chuá ng tạ suyạt đuoể i chuá ng, lạắ p rệà m
chạắ n khoệ ng cho chuá ng vạà o. Tuy nhiệệ n coá luá c suyạ t đuoể i
khoệ ng đi, thíà đạệạ p chệế t lạà đạệạ p chệế t thoệ i. [Tạạ i] khoệ ng giạn

Vấn đề sát sinh 257

mạà con ngừớài ớủ, nệế u chuá ng đoế t ngừớài tạ lạà m hạạ i ngừớài tạ
thíà đừớng nhiệệ n cạầ n xuạ đuoể i chuá ng đi; đuoể i khoệ ng đi, thíà
khoệ ng thệể coi chuá ng ớủ đoá đoế t ngừớài tạ [mạà mạăạ c kệệạ ]. Chừ
viạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng khoệ ng coá ệ sớạ, [voế n] đạũ coá lừạc đệầ
khạá ng; [nhừng] ngừớài nhạà chừ viạ khoệ ng luyệệạ n coệ ng, [mạà ]
lạà ngừớài thừớàng, coà n vạế n đệầ bệệạ nh truyệầ n nhiệẫ m; cuũ ng
khoệ ng thệể nhíàn [chuá ng] đoế t lệệ n mạăạ t đừáạ bệá mạà [vạẫ n] mạăạ c
kệệạ .
Toệ i lạế y moệạ t víá duạ cho chừ viạ, coá moệạ t cạệ u chuyệệạ n trong
nhừũng nạă m đạầ u cuủ ạ Thíách Cạ Mạệ u Ni. Moệạ t hoệ m, Thíách Cạ
Mạệ u Ni cạầ n tạắ m, ớủ trong rừàng rạệạ m ạế y ÔÔ ng yệệ u cạầ u đệệạ từủ
cuủ ạ míành doạ n sạạ ch boầ n tạắ m. Viạ đệệạ từủ cuủ ạ ÔÔ ng đệế n coi,
thạế y trong boầ n tạắ m bạá m đạầ y coệ n truà ng; nệế u doạ n sạạ ch boầ n
tạắ m sệũ giệế t chệế t nhừũng coệ n truà ng ạế y. Đệệạ từủ quạy lạạ i noá i
vớái Thíách Cạ Mạệ u Ni rạằ ng boầ n tạắ m bạá m đạầ y coệ n truà ng.
Thíách Cạ Mạệ u Ni khoệ ng nhíàn viạ đệệạ từủ nạà y, noá i moệạ t cạệ u:
‘Con hạũ y đi doạ n sạạ ch boầ n tạắ m’. Viạ đệệạ từủ nạà y đệế n choẫ boầ n
tạắ m thạế y rạằ ng khoệ ng biệế t hạạ thuủ rạ sạo; hệẫ [doạ n] thíà coệ n
truà ng phạủ i chệế t; viạ nạà y loạnh quạnh moệạ t voà ng roầ i lạạ i quạy
lạạ i hoủ i Thíách Cạ Mạệ u Ni: ‘Bạạ ch Sừ toệ n, boầ n tạắ m bạá m đạầ y
coệ n truà ng; nệế u [doạ n sạạ ch] sệũ lạà m coệ n truà ng kiạ chệế t mạế t’.
Thíách Cạ Mạệ u Ni [đừạ mạắ t] nhíàn viạ ạế y vạà noá i: ‘Điệầ u tạ bạủ o
con lạà hạũ y đi doạ n sạạ ch boầ n tạắ m’. Viạ đệệạ từủ nạà y giạệạ t míành
tíủnh ngoệạ , lạệạ p từác doạ n sạạ ch boầ n tạắ m. Trong [cạệ u chuyệệạ n]
nạà y đạũ noá i roũ moệạ t vạế n đệầ : khoệ ng thệể [chíủ] víà coá coệ n truà ng,
mạà chuá ng tạ khoệ ng tạắ m; cuũ ng khoệ ng thệể [chíủ] víà coá muoẫ i,
mạà chuá ng tạ phạủ i đi nới khạá c tíàm choẫ ớủ; khoệ ng thệể [chíủ]
víà lừớng thừạc cuũ ng coá sinh mệệạ nh, rạu coá sinh mệệạ nh, mạà
chuá ng tạ liệầ n thíát coể lạạ i khoệ ng ạă n khoệ ng uoế ng chi nừũạ.
Khoệ ng thệể nhừ thệế đừớạc; chuá ng tạ cạầ n cạệ n bạằ ng quạn hệệạ
nạà y cho đuá ng, tu luyệệạ n moệạ t cạá ch đừớàng đừớàng chíánh
chíánh; chuá ng tạ khoệ ng coế yá lạà m hạạ i cạá c sinh mệệạ nh lạà đừớạc
roầ i. Cuũ ng vạệạ y, con ngừớài cạầ n coá khoệ ng giạn sinh hoạạ t vạà
điệầ u kiệệạ n sinh toầ n cuủ ạ con ngừớài, cuũ ng cạầ n duy hoệạ [điệầ u

258 Vấn đề sát sinh

đoá ]; con ngừớài cuũ ng cạầ n duy tríà sừạ soế ng vạà sinh hoạạ t bíành
thừớàng.
Trong quạá khừá coá moệạ t soế khíá coệ ng sừ giạủ giạủ ng:
‘Muà ng moệạ t, mừớài lạă m [ạệ m liạch] thíà coá thệể sạá t sinh’. Coá
ngừớài coà n giạủ ng: ‘Coá thệể giệế t nhừũng [con vạệạ t] hại chạệ n’,
cừá nhừ thệể loạà i hại chạệ n khoệ ng phạủ i lạà sinh linh vạệạ y. Sạá t
sinh vạà o muà ng moệạ t, mừớài lạă m mạà khoệ ng tíánh lạà sạá t sinh,
thíà phạủ i chạă ng lạà đạà o đạế t? Coá nhừũng khíá coệ ng sừ giạủ , mạà
từà lớài noá i hạà nh vi cuủ ạ hoạ đạũ coá thệể phạệ n biệệạ t rạ ngạy;
[điệầ u] hoạ noá i lạà gíà, [điệầ u] hoạ truy cạầ u lạà gíà; phạà m lạà khíá
coệ ng sừ mạà coá nhừũng ngoệ n luạệạ n nhừ thệế thíà thừớàng lạà
phuạ thệể . Chừ viạ [hạũ y] xệm khíá coệ ng sừ coá phuạ thệể lạà cạá o
đạng ạă n thiạt gạà rạ sạo, đuá ng lạà ạă n nuoế t ngoế n ngạế u, cuũ ng
chạẳ ng buoầ n nhạủ xừớng rạ nừũạ.
Sạá t sinh khoệ ng chíủ tạạ o thạà nh nghiệệạ p lừạc to lớán, mạà
coà n liệệ n quạn đệế n vạế n đệầ tạệ m từà bi. Ngừớài tu luyệệạ n chuá ng
tạ chạẳ ng phạủ i cạầ n coá tạệ m từà bi? Khi tạệ m từà bi cuủ ạ chuá ng
tạ xuạế t hiệệạ n, coá thệể thạế y rạằ ng chuá ng sinh đệầ u khoể , thạế y ại
cuũ ng khoể ; sệũ xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y.

Vấn đề ăn thịt
AĂ n thiạt cuũ ng lạà moệạ t vạế n đệầ rạế t mạẫ n cạủ m, tuy nhiệệ n ạă n
thiạt khoệ ng phạủ i lạà sạá t sinh. Chừ viạ hoạ c Phạá p moệạ t thớài giạn
lạệ u roầ i, [nhừng] chuá ng toệ i khoệ ng hệầ yệệ u cạầ u moạ i ngừớài
khoệ ng ạă n thiạt. Coá rạế t nhiệầ u khíá coệ ng sừ khi mạà chừ viạ vừàạ
nhạệạ p hoạ c, liệầ n bạủ o chừ viạ rạằ ng: ‘Bạắ t đạầ u từà bạệ y giớà sệũ
khoệ ng đừớạc ạă n thiạt nừũạ’. Chừ viạ coá thệể nghíũ: ‘Đoệạ t nhiệệ n
khoệ ng đừớạc ạă n thiạt, từ từớủng cuũ ng chừạ đừớạc chuạể n biạ.
Hoệ m nạy ớủ nhạà coá thệể coá gạà hạầ m, cạá rạá n, dạệạ y muà i thớm
phừác nhừng lạạ i khoệ ng đừớạc ạă n’. Tu luyệệạ n trong toệ n giạá o
cuũ ng nhừ thệế , [hoạ ] cừớũng chệế khoệ ng cho ạă n [thiạt]. Coệ ng
[phạá p] thoệ ng thừớàng cuủ ạ Phạệạ t giạ, moệạ t soế coệ ng [phạá p]
cuủ ạ Đạạ o giạ cuũ ng giạủ ng nhừ thệế : khoệ ng đừớạc ạă n [thiạt].

Vấn đề ăn thịt 259

Chuá ng toệ i tạạ i đạệ y khoệ ng yệệ u cạầ u chừ viạ lạà m thệế ; tuy nhiệệ n
chuá ng toệ i cuũ ng giạủ ng vệầ noá . Vạệạ y chuá ng toệ i giạủ ng thệế nạà o?
Bớủi víà coệ ng phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i lạà coệ ng phạá p ‘Phạá p luyệệạ n
ngừớài’. Coệ ng phạá p Phạá p luyệệạ n ngừớài [nạà y], chíánh lạà moệạ t
soế trạạ ng thạá i sệũ từà coệ ng, từà Phạá p thệể hiệệạ n rạ. Trong quạá
tríành tu luyệệạ n cạá c tạầ ng khạá c nhạu sệũ thệể hiệệạ n rạ cạá c trạạ ng
thạá i khạá c nhạu. Nhừ vạệạ y sệũ coá hoệ m, hoạăạ c ngạy hoệ m nạy
sạu khi toệ i giạủ ng bạà i xong sệũ coá ngừớài tiệế n nhạệạ p vạà o trạạ ng
thạá i nhừ thệế nạà y: khoệ ng thệể ạă n thiạt đừớạc; ngừủi thạế y rạế t
hoệ i tạnh, ạă n vạà o liệầ n thạế y buoầ n noệ n. Khoệ ng phạủ i víà ngừớài
tạ khoế ng chệế chừ viạ hoạăạ c chừ viạ từạ khoế ng chệế bạủ n thạệ n lạà
khoệ ng đừớạc ạă n, mạà [noá ] xuạế t phạá t rạ từà noệạ i tạệ m; đệế n tạầ ng
ạế y, từà trong coệ ng phạủ n ạá nh rạ nệệ n khoệ ng thệể ạă n đừớạc;
thạệạ m chíá nệế u chừ viạ thạệạ t sừạ nuoế t vạà o roầ i, thíà sệũ thạệạ t sừạ
noệ n rạ.
Nhừũng hoạ c việệ n lạệ u nạă m cuủ ạ chuá ng tạ đệầ u đạũ biệế t, tu
luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p sệũ xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i ạế y, tạạ i
cạá c tạầ ng khạá c nhạu sệũ phạủ n ạá nh cạá c trạạ ng thạá i khạá c nhạu.
Duạ c voạ ng [ạă n thiạt] cuủ ạ moệạ t soế hoạ c việệ n từớng đoế i lớán,
tạệ m ạă n thiạt rạế t mạạ nh, thừớàng hạy ạă n nhiệầ u thiạt. Đệế n luá c
moạ i ngừớài đệầ u thạế y thiạt tạnh hoệ i, [thíà] hoạ vạẫ n thạế y khoệ ng
tạnh, vạẫ n coá thệể ạă n đừớạc. Đệể hoạ vừát boủ cạá i tạệ m nạà y, thíà
lạà m sạo đạệ y? Hoạ ạă n thiạt vạà o liệầ n biạ đạu buạ ng, khoệ ng ạă n
[thiạt] thíà khoệ ng đạu; sệũ xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i nạà y, nghíũạ lạà
khoệ ng đừớạc ạă n [thiạt] nừũạ. Vạệạ y phạủ i chạă ng moệ n nạà y cuủ ạ
chuá ng toệ i từà đoá trớủ đi lạà khoệ ng coà n díánh dạá ng gíà đệế n thiạt
nừũạ? Khoệ ng phạủ i thệế . Hoủ i đoế i xừủ vớái vạế n đệầ nạà y nhừ thệế
nạà o? Khoệ ng thệể ạă n [thiạt] thừạc sừạ xuạế t rạ từạ noệạ i tạệ m rạằ ng
khoệ ng thệể ạă n. Muạ c đíách lạà gíà? Tu luyệệạ n trong chuà ạ cừớũng
chệế chừ viạ khoệ ng cho ạă n [thiạt] vạà sừạ phạủ n ạá nh khoệ ng thệể
ạă n [thiạt] cuủ ạ chuá ng tạ, đệầ u lạà đệể vừát boủ duạ c voạ ng vạà tạệ m
chạế p trừớác cuủ ạ con ngừớài đoế i vớái thiạt.
Coá ngừớài hệẫ bừng bạá t cớm lệệ n mạà khoệ ng coá thiạt, thíà
quạủ thừạc nuoế t cớm khoệ ng troệ i; đạệ y lạà duạ c voạ ng cuủ ạ ngừớài

260 Vấn đề ăn thịt

thừớàng. Moệạ t buoể i sạá ng sớám [khi] toệ i đi quạ con đừớàng
choẫ coể ng sạu coệ ng việệ n Thạắ ng Lớại tạạ i Trừớàng Xuạệ n. Coá bạ
ngừớài từà phíáạ coể ng sạu noá i chuyệệạ n ạầ m yũ đi rạ, trong đoá
moệạ t ngừớài noá i: ‘Luyệệạ n coệ ng gíà roầ i khoệ ng cho ạă n thiạt nừũạ?
Toệ i thạà soế ng íát đi mừớài nạă m mạà đừớạc ạă n thiạt coà n hớn!’
Duạ c voạ ng nạà y quạủ lạà mạạ nh mệũ . Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm,
duạ c voạ ng ạế y coá nệệ n toế ng khừá khoệ ng? Roũ lạà cạầ n phạủ i toế ng
khừá roầ i. Ngừớài tạ trong quạá tríành tu luyệệạ n cạầ n phạủ i toế ng
khừá cạá c loạạ i duạ c voạ ng, tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ con ngừớài. Noá i
thạẳ ng rạ, nệế u cạá i tạệ m ạă n thiạt mạà khoệ ng vừát boủ đi, thíà đoá
chạẳ ng phạủ i lạà tạệ m chạế p trừớác chừạ boủ đừớạc lạà gíà? Liệệạ u coá
thệể tu việệ n mạũ n khoệ ng? Do vạệạ y miệẫ n lạà tạệ m chạế p trừớác,
thíà cạầ n phạủ i toế ng khừá đi. Tuy nhiệệ n khoệ ng phạủ i từà đoá trớủ
đi víũnh việẫ n khoệ ng ạă n [thiạt] nừũạ; khoệ ng cho chừ viạ ạă n thiạt
từạ bạủ n thạệ n noá khoệ ng phạủ i lạà muạ c đíách; muạ c đíách lạà
khoệ ng cho chừ viạ coá tạệ m chạế p trừớác nạà y. Nệế u trong giại
đoạạ n thớài giạn khoệ ng ạă n đừớạc thiạt, chừ viạ vừát boủ đừớạc
tạệ m chạế p trừớác ạế y, thíà sạu đoá lạạ i coá thệể ạă n thiạt, ngừủi cuũ ng
khoệ ng thạế y tạnh hoệ i. AĂ n vạà o cuũ ng khoệ ng thạế y khoá ạă n, đệế n
luá c ạế y chừ viạ cừá ạă n thoệ i, khoệ ng sạo.
Đệế n khi chừ viạ coá thệể ạă n [thiạt trớủ lạạ i], tạệ m chạế p trừớác
cuủ ạ chừ viạ đạũ mạế t đi roầ i, tạệ m duạ c voạ ng đoế i vớái thiạt cuũ ng
đạũ mạế t roầ i. Tuy nhiệệ n sệũ phạá t sinh moệạ t biệế n đoể i to lớán:
sạu đoá ạă n thiạt khoệ ng thạế y thớm nừũạ; [nệế u] ớủ nhạà lạà m
[moá n thiạt] thíà cuà ng ạă n, ớủ nhạà khoệ ng lạà m [moá n thiạt] thíà
cuũ ng khoệ ng nghíũ đệế n; ạă n vạà o cuũ ng khoệ ng thạế y coá hừớng
viạ gíà; sệũ xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i nạà y. Tuy vạệạ y tu luyệệạ n nới
ngừớài thừớàng rạế t phừác tạạ p, nệế u ớủ nhạà vạẫ n mạũ i cừá lạà m
moá n thiạt, sạu moệạ t thớài giạn lạệ u roầ i, chừ viạ ạă n vạà o lạạ i cạủ m
thạế y rạế t coá hừớng viạ; sạu đoá lạạ i lạăạ p lạạ i, trong toạà n boệạ quạá
tríành tu luyệệạ n, sệũ xuạế t hiệệạ n lạăạ p lạạ i nhiệầ u lạầ n. Đoệạ t nhiệệ n
chừ viạ lạạ i khoệ ng ạă n đừớạc [thiạt]; khoệ ng ạă n đừớạc thíà khoệ ng
ạă n nừũạ, thạệạ t sừạ khoệ ng ạă n đừớạc, ạă n vạà o liệầ n muoế n noệ n;
hạũ y đớại đệế n khi chừ viạ coá thệể ạă n đừớạc, ‘tuyà kyà từạ nhiệệ n’.

Vấn đề ăn thịt 261

AĂ n thiạt hạy khoệ ng ạă n thiạt từạ bạủ n thạệ n noá khoệ ng phạủ i lạà
muạ c đíách; vừát boủ tạệ m chạế p trừớác mớái lạà choẫ thện choế t.
Moệ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i tiệế n boệạ từớng
đoế i nhạnh; chíủ cạầ n chừ viạ đệầ cạo tạệ m tíánh, thíà đoệạ t phạá
từàng tạầ ng đệầ u rạế t nhạnh. Coá ngừớài nguyệệ n bạn đạầ u đoế i
vớái thiạt khoệ ng chạế p trừớác thạá i quạá , coá [thiạt ạă n] hạy khoệ ng
cuũ ng khoệ ng thạà nh vạế n đệầ . Kiệể u ngừớài nạà y quạ moệạ t hại
tuạầ n liệầ n vừớạt quạ, liệầ n vừát boủ đừớạc cạá i tạệ m ạế y. Coá ngừớài
duy tríà đệế n moệạ t thạá ng, hại thạá ng, bạ thạá ng, coá thệể tớái nừủạ
nạă m; ngoạà i tíành huoế ng cừạc kyà đạăạ c thuà rạ thíà khoệ ng quạá
moệạ t nạă m roầ i cuũ ng coá thệể ạă n. Bớủi víà thiạt đạũ lạà moệạ t boệạ phạệạ n
chuủ yệế u trong nhừũng đoầ ạă n cuủ ạ con ngừớài. Tuy nhiệệ n
[ngừớài] chuyệệ n tu trong nhạà chuà ạ khoệ ng đừớạc ạă n thiạt.
Chuá ng tạ giạủ ng moệạ t chuá t vệầ nhạệạ n thừác [vạế n đệầ ] ạă n
thiạt trong Phạệạ t giạá o. Phạệạ t giạá o nguyệệ n thuyủ luá c đừớng sớ
khoệ ng coá giớái cạế m ạă n thiạt. Đừớng thớài khi Thíách Cạ Mạệ u
Ni dạẫ n dạắ t cạá c đoầ đệệạ tu khoể [hạạ nh] trong rừàng rạệạ m, thíà
hoạà n toạà n khoệ ng coá giớái luạệạ t cạế m thiạt. Tạạ i sạo khoệ ng coá ?
Bớủi víà vạà o thớài Thíách Cạ Mạệ u Ni truyệầ n Phạá p hớn 2500
nạă m trừớác, xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i rạế t lạạ c hạệạ u; coá nhiệầ u vuà ng đạế t
coá noệ ng nghiệệạ p, coá nhiệầ u vuà ng đạế t chừạ coá noệ ng nghiệệạ p,
diệệạ n tíách đạế t cạnh tạá c rạế t íát, choẫ nạà o cuũ ng lạà rừàng rạệạ m.
Nguũ coế c rạế t khạn hiệế m, rạế t íát oủ i. Con ngừớài vừàạ mớái thoạá t
thại từà xạũ hoệạ i nguyệệ n thuyủ, soế ng chuủ yệế u bạằ ng sạă n bạắ t, coá
rạế t nhiệầ u vuà ng đạế t coà n soế ng chuủ yệế u bạằ ng ạă n thiạt. Đệể vừát
boủ [ớủ] mừác toế i đạ cạá c tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ con ngừớài,
Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ khoệ ng cho [đoầ đệệạ ] tiệế p xuá c vớái bạế t kệể
nhừũng thừá gíà nhừ tạà i, vạệạ t; [ÔÔ ng] dạẫ n dạắ t cạá c đệệạ từủ đi xin
ạă n, đi hoạá duyệệ n. Ngừớài tạ cạế p cho gíà thíà ạă n nạế y; lạà ngừớài
tu luyệệạ n thíà cuũ ng khoệ ng thệể lừạạ choạ n đoầ ạă n; trong đoầ ạă n
đừớạc cạế p coá thệể coá thiạt.
Tạạ i Phạệạ t giạá o nguyệệ n thuyủ coà n coá thuyệế t phạá p vệầ ‘giớái
huạệ n’. Giớái huạệ n chíánh lạà từà Phạệạ t giạá o nguyệệ n thuyủ, tuy
nhiệệ n hiệệạ n tạạ i lạạ i noá i rạằ ng ạă n thiạt lạà thuoệạ c vệầ huạệ n. Kyà

262 Vấn đề ăn thịt

thừạc thớài ạế y huạệ n khoệ ng phạủ i noá i vệầ thiạt, [mạà ] lạà chíủ noá i
vệầ nhừũng thừá nhừ hạà nh, gừàng, toủ i. Víà sạo coi chuá ng lạà
‘huạệ n’? Hiệệạ n nạy coá nhiệầ u tạă ng nhạệ n khoệ ng thuyệế t minh
[điệầ u nạà y] đừớạc roũ , bớủi víà coá nhiệầ u ngừớài trong soế hoạ
khoệ ng giạủ ng thừạc tu, [vạà ] cuũ ng khoệ ng biệế t đừớạc nhiệầ u
điệầ u. Điệầ u Thíách Cạ Mạệ u Ni truyệầ n goạ i lạà “Giớái Điạnh Huệệạ ”.
Giớái lạà giớái [cạế m] hệế t thạủ y nhừũng duạ c voạ ng cuủ ạ ngừớài
thừớàng; Điạnh lạà noá i vệầ ngừớài tu luyệệạ n hoạà n toạà n ớủ trong
thiệầ n điạnh, trong đạủ toạạ mạà tu luyệệạ n, cạầ n hoạà n toạà n nhạệạ p
điạnh. Hệế t thạủ y nhừũng thừá cạn nhiệẫ u lạà m cho khoệ ng thệể
nhạệạ p điạnh, khoệ ng thệể tu luyệệạ n đệầ u đừớạc coi lạà nhừũng cạn
nhiệẫ u nghiệệ m troạ ng; ại mạà ạă n hạà nh, gừàng, toủ i đệầ u coá muà i
rạế t mạạ nh. Thớài bạế y giớà cạá c tạă ng nhạệ n ớủ trong rừàng rạệạ m,
sớn đoệạ ng, cừá bạủ y hoạăạ c tạá m viạ [ngoầ i] thạà nh moệạ t voà ng; ngoầ i
đạủ toạạ thạà nh từàng voà ng từàng voà ng. Nệế u nhừ ại ạă n thừá đoá ,
thíà sệũ sinh rạ muà i viạ coá kíách thíách rạế t mạạ nh, lạà m ạủ nh
hừớủng đệế n đạủ toạạ , ạủ nh hừớủng đệế n ngừớài khạá c nhạệạ p điạnh,
cạn nhiệẫ u nghiệệ m troạ ng đệế n luyệệạ n coệ ng cuủ ạ ngừớài tạ. Do
vạệạ y đạũ coá giớái luạệạ t ạế y, coi nhừũng thừá ạế y lạà ‘huạệ n’, khoệ ng
cho phệá p ạă n chuá ng. Rạế t nhiệầ u thệể sinh mệệạ nh tu luyệệạ n
xuạế t rạ ớủ trệệ n thạệ n thệể ngừớài [tu] đệầ u thạế y khoá chiạu cạá i
muà i viạ nạăạ ng nệầ ạế y. Hạà nh, gừàng, toủ i đệầ u coá thệể kíách thíách
ngừớài tạ phạá t sinh duạ c voạ ng; ạă n nhiệầ u cuũ ng gạệ y nghiệệạ n;
do đoá chuá ng biạ coi lạà huạệ n.
Quạá khừá coá rạế t nhiệầ u tạă ng nhạệ n sạu khi tu luyệệạ n đệế n
tạầ ng rạế t cạo, loạ t vạà o trạạ ng thạá i khại coệ ng hoạăạ c bạá n khại
coệ ng, [hoạ ] cuũ ng biệế t rạằ ng giớái luạệạ t kiạ trong quạá tríành tu
luyệệạ n cuũ ng khoệ ng coá nghíũạ gíà. Nệế u sạu khi coá thệể vừát boủ
cạá i tạệ m ạế y roầ i, thíà nhừũng thừá vạệạ t chạế t kiạ từạ bạủ n thạệ n noá
khoệ ng coá tạá c duạ ng gíà; coà n điệầ u thạệạ t sừạ cạn nhiệẫ u đệế n
ngừớài tạ chíánh lạà cạá i tạệ m ạế y. Do đoá cạá c cạo tạă ng trong quạá
khừá cuũ ng thạế y rạằ ng vạế n đệầ ngừớài tạ ạă n thiạt khoệ ng phạủ i lạà
vạế n đệầ thện choế t nạà o hệế t; vạế n đệầ thện choế t lạà coá thệể vừát
boủ cạá i tạệ m kiạ hạy khoệ ng; [nệế u] khoệ ng coá tạệ m chạế p trừớác

Vấn đề ăn thịt 263

thíà ạă n gíà cho đạầ y bạo từủ cuũ ng đừớạc. Bớủi víà trong chuà ạ đạũ
tu luyệệạ n nhừ thệế từà xừạ đệế n nạy, rạế t nhiệầ u ngừớài đạũ quện
nhừ thệế . Hớn nừũạ noá cuũ ng khoệ ng coà n đớn thuạầ n lạà vạế n đệầ
giớái luạệạ t, mạà đạũ thạà nh moệạ t chệế đoệạ ghi roũ trong cạá c chuà ạ:
hoạà n toạà n khoệ ng đừớạc ạă n [thiạt]; ngừớài tạ đạũ quện vớái tu
nhừ thệế roầ i. Chuá ng tạ noá i vệầ hoạà thừớạng Tệế Coệ ng; trong
cạá c tạá c phạể m nghệệạ thuạệạ t [oệ ng] đừớạc [ngừớài tạ] lạà m cho
rạế t noể i [tiệế ng]; hoạà thừớạng phạủ i cạế m thiạt, nhừng oệ ng lạạ i
ạă n thiạt, [điệầ u ạế y] lạà m oệ ng trớủ nệệ n rạế t khạá c thừớàng. Thừạc
rạ sạu khi Tệế Coệ ng biạ truạ c xuạế t khoủ i chuà ạ Linh AẨ n, thíà đoầ
ạă n đừớng nhiệệ n trớủ thạà nh vạế n đệầ rạế t chuủ yệế u cuủ ạ oệ ng,
cuoệạ c soế ng trớủ nệệ n nguy khoế n. Đệể lạế p cho đạầ y bạo từủ, oệ ng
kiệế m đừớạc gíà liệầ n ạă n nạế y, chíủ cạầ n nạạ p đạầ y bạo từủ lạà đừớạc
roầ i; khoệ ng coá chạế p trừớác vạà o bạế t kệể đoầ ạă n nạà o, thíà khoệ ng
sạo cạủ . Khi tu luyệệạ n đệế n đoá , oệ ng đạũ hiệể u roũ đạạ o lyá nạà y;
thừạc rạ Tệế Coệ ng cuũ ng bạế t quạá ạă n thiạt đoệ i lạầ n thoệ i. Hệẫ noá i
hoạà thừớạng ạă n thiạt, cạá c nhạà việế t vạă n liệầ n thạế y hừáng thuá
lạắ m; đệầ tạà i nạà o cạà ng giạệạ t gạệ n, thíà cạà ng lạà m cho ngừớài tạ
muoế n xệm; cạá c tạá c phạể m vạă n nghệệạ lạà nguyệệ n lạế y từà cuoệạ c
soế ng vạà thoể i phoầ ng cuoệạ c soế ng lệệ n, roầ i đừạ rạ tuyệệ n
truyệầ n. Thừạc rạ điệầ u thạệạ t sừạ cạầ n vừát boủ lạà cạá c tạệ m chạế p
trừớác; [coà n] đệể lạế p cho đạầ y bạo từủ thíà ạă n gíà cuũ ng khoệ ng
thạà nh vạế n đệầ .
Tạạ i Đoệ ng Nạm AÝ hoạăạ c tạạ i phíáạ Nạm nừớác tạ, Quạủ ng
Tạệ y vạà Quạủ ng Đoệ ng, coá moệạ t soế cừ syũ khi noá i chuyệệạ n, hoạ
khoệ ng noá i lạà ‘tu Phạệạ t’, nhừ thệể lạà dạnh từà ‘tu Phạệạ t’ loẫ i thớài
quạá ; hoạ noá i lạà hoạ ạă n trại tiạnh, ạă n chạy; nguạ yá từác lạà ‘ạă n
chạy tu Phạệạ t’. Hoạ coi việệạ c tu Phạệạ t thạà nh điệầ u đớn giạủ n
nhừ thệế . AĂ n chạy coá thệể tu Phạệạ t chạă ng? Nhừ moạ i ngừớài đạũ
biệế t, đoá chíủ lạà moệạ t chạế p trừớác, duạ c voạ ng cuủ ạ ngừớài
thừớàng, chíủ lạà moệạ t cạá i tạệ m, chíủ vừát boủ đừớạc moệạ t cạá i tạệ m.
Coà n phạủ i boủ tạệ m tạệạ t đoế , tạệ m trạnh đạế u, tạệ m hoạn hyủ, tạệ m
hiệể n thiạ, cạá c loạạ i tạệ m; tạệ m ngừớài tạ rạế t nhiệầ u, tạế t cạủ cạá c
tạệ m, cạá c loạạ i duạ c voạ ng, đệầ u phạủ i vừát boủ , thíà mớái coá thệể đạạ t

264 Vấn đề ăn thịt

đệế n tu luyệệạ n việệ n mạũ n. Coà n chíủ vừát boủ đừớạc cạá i tạệ m ‘ạă n
thiạt’, thíà coá thệể tu Phạệạ t lạà sạo? Cạá ch noá i nạà y khoệ ng đuá ng.
Con ngừớài trong vạế n đệầ ạă n thíà khoệ ng chíủ lạà ạă n thiạt;
chạế p trừớác đoế i vớái bạế t kệể đoầ ạă n nạà o cuũ ng lạà khoệ ng đừớạc;
nhừũng thừá khạá c cuũ ng nhừ thệế . Coá ngừớài noá i ‘toệ i rạế t thíách
ạă n thừá nạà y’; đoá cuũ ng lạà duạ c voạ ng; ngừớài tu luyệệạ n sạu khi
đệế n moệạ t tríành đoệạ nhạế t điạnh, sệũ khoệ ng coá cạá i tạệ m ạế y nừũạ.
Đừớng nhiệệ n Phạá p chuá ng toệ i giạủ ng lạà rạế t cạo, lạà kệế t hớạp
[từà] cạá c tạầ ng mạà giạủ ng; [chừ viạ] khoệ ng thệể lạệạ p từác đạạ t đệế n
điệể m nạà y đừớạc. Giạủ sừủ chừ viạ muoế n ạă n moệạ t thừá nạà o đoá ,
thíà khi tu luyệệạ n đạũ thạệạ t sừạ đệế n luá c phạủ i boủ cạá i tạệ m ạế y, thíà
chừ viạ sệũ khoệ ng thệể ạă n [noá ] nừũạ; chừ viạ ạă n vạà o sệũ thạế y
chạẳ ng đuá ng viạ nừũạ, coá khi chạẳ ng rạ viạ gíà. Hoầ i toệ i coà n đi
lạà m ớủ đớn viạ [coệ ng tạá c], nhạà ạă n cuủ ạ đớn viạ cừá thuạ loẫ mạũ i,
sạu đoá phạủ i đoá ng cừủạ. Đoá ng cừủạ roầ i thíà ạnh chiạ ệm phạủ i
mạng cớm đi. Sạá ng sớám lạà m cớm, roầ i voệạ i voệạ i vạà ng vạà ng đi
lạà m rạế t nhoạ c sừác. Đoệ i luá c [toệ i] muạ hại cạá i bạá nh bạo, moệạ t
miệế ng đạệạ u phuạ chạế m từớng. Vệầ lyá mạà xệá t thíà đoá lạà moá n
rạế t thạnh đạạ m cuũ ng khạủ díũ; [nhừng] cừá ạă n thệế mạũ i cuũ ng
khoệ ng đừớạc, cuũ ng cạầ n vừát boủ cạá i tạệ m ạế y. Chừ viạ vừàạ nhíàn
thạế y moá n đạệạ u phuạ , liệầ n cạủ m thạế y buoầ n noệ n; nệế u ạă n nừũạ
cuũ ng khoệ ng ạă n đừớạc; cuũ ng ệ rạằ ng chừ viạ sệũ sạủ n sinh tạệ m
chạế p trừớác. Tuy nhiệệ n đoá lạà phạủ i sạu khi tu luyệệạ n đệế n
moệạ t tríành đoệạ nhạế t điạnh; luá c mớái bạắ t đạầ u sệũ khoệ ng nhừ
thệế .
Phạệạ t giạ khoệ ng giạủ ng uoế ng rừớạu, chừ viạ thạế y oệ ng
Phạệạ t nạà o mạng thệo bíành rừớạu khoệ ng? Khoệ ng. Toệ i noá i
rạằ ng khoệ ng thệể ạă n thiạt; sạu khi ớủ nới ngừớài thừớàng vừát
boủ tạệ m chạế p trừớác ạế y roầ i, thíà từớng lại ạă n [thiạt] trớủ lạạ i
khoệ ng thạà nh vạế n đệầ . Tuy nhiệệ n đạũ giớái [cạế m] rừớạu roầ i lạà
sạu đoá khoệ ng đừớạc uoế ng nừũạ. Trệệ n thạệ n ngừớài luyệệạ n
coệ ng chạẳ ng phạủ i coá coệ ng? Coệ ng cạá c loạạ i híành thạá i, coá
nhừũng coệ ng nạă ng hiệể n hiệệạ n trệệ n bệầ mạăạ t thạệ n thệể chừ viạ,
đệầ u lạà thuạầ n tiạnh. Hệẫ chừ viạ uoế ng rừớạu, thíà “vuà ” moệạ t cạá i

Vấn đề ăn thịt 265

[chuá ng] lạệạ p từác đệầ u rớài khoủ i thạệ n thệể ; ngạy trong nhạá y
mạắ t chừ viạ chạẳ ng coà n gíà nừũạ; ại cuũ ng sớạ cạá i muà i viạ nạà y.
Nệế u chừ viạ nhiệẫ m thoá i quện ạế y thíà rạế t gạy; uoế ng rừớạu vạà o
lạà loạạ n tíánh. Víà sạo coá moệạ t soế [ngừớài] tu luyệệạ n Đạạ i Đạạ o
phạủ i uoế ng rừớạu? Víà hoạ khoệ ng tu luyệệạ n chuủ nguyệệ n thạầ n,
[rừớạu] lạà đệể đạá nh mệệ chuủ nguyệệ n thạầ n.
Coá ngừớài quyá rừớạu nhừ [sinh] mệệạ nh vạệạ y, coá ngừớài
chíủ thíách coá rừớạu, coá ngừớài uoế ng đệế n mừác biạ đạầ u đoệạ c
trong rừớạu, khoệ ng coá rừớạu thíà thạệạ m chíá chạẳ ng thệể nạệ ng
noể i bạá t cớm, khoệ ng uoế ng khoệ ng [chiạu] đừớạc. Ngừớài luyệệạ n
coệ ng chuá ng tạ khoệ ng nệệ n nhừ thệế . Úoế ng rừớạu khạẳ ng điạnh
lạà gạệ y nghiệệạ n, noá lạà duạ c voạ ng chạà xạá t, kíách thíách lệệ n thạầ n
kinh gạệ y nghiệệạ n cuủ ạ ngừớài tạ; cạà ng uoế ng nghiệệạ n cạà ng
nạăạ ng. Lạà m ngừớài luyệệạ n coệ ng, chuá ng tạ thừủ nghíũ xệm, tạệ m
chạế p trừớác ạế y coá nệệ n vừát boủ đi khoệ ng? Tạệ m ạế y cuũ ng cạầ n
phạủ i boủ . Coá ngừớài nghíũ: ‘Khoệ ng đừớạc đạệ u, toệ i phạủ i đoá n
tiệế p tiệẫ n đừạ [khạá ch]’, hoạăạ c ‘Toệ i chuyệệ n trạá ch liệệ n hệệạ coệ ng
tạá c [giạo diạch] bệệ n ngoạà i, khoệ ng uoế ng rừớạu thíà khoệ ng lạà m
toế t coệ ng việệạ c đừớạc’. Toệ i noá i rạằ ng khoệ ng nhừ vạệạ y; khi bạà n
coệ ng việệạ c kinh doạnh, nhạế t lạà bạà n việệạ c kinh doạnh vớái
ngừớài nừớác ngoạà i; chừ viạ goạ i đoầ uoế ng, ngừớài nạà y goạ i
nừớác khoạá ng, ngừớài kiạ goạ i biạ. Khoệ ng ại ệá p chừ viạ uoế ng
[rừớạu]; chừ viạ từạ choạ n từạ uoế ng, uoế ng bạo nhiệệ u thíà uoế ng;
nhạế t lạà trong nhừũng ngừớài tríá thừác, lạạ i cạà ng khoệ ng coá
chuyệệạ n ạế y; thoệ ng thừớàng lạà nhừ vạệạ y.
Huá t thuoế c cuũ ng lạà chạế p trừớác, coá ngừớài noá i rạằ ng huá t
thuoế c coá thệể lạà m tinh thạầ n tíủnh tạá o; toệ i noá i rạằ ng đoá lạà từạ
doế i míành doế i ngừớài. Coá ngừớài lạà m việệạ c đệế n luá c mệệạ t hoạăạ c
giạủ việế t sạá ch đệế n luá c mệệạ t moủ i, bệà n muoế n nghíủ moệạ t lạá t huá t
điệế u thuoế c; hoạ liệầ n cạủ m thạế y rạằ ng huá t thuoế c xong thíà tinh
thạầ n lạạ i tíủnh tạá o lạạ i. Thừạc rạ khoệ ng phạủ i vạệạ y, lyá do lạà víà hoạ
đạũ nghíủ moệạ t luá c. Từ từớủng cuủ ạ ngừớài tạ coá thệể tạạ o thạà nh
moệạ t cạủ m giạá c sại, coà n gạệ y rạ moệạ t ạủ o giạá c. Nhừ vạệạ y vệầ sạu
thừạc sừạ híành thạà nh quạn niệệạ m [nhừ thệế ], híành thạà nh cạủ m

266 Vấn đề ăn thịt

giạá c sại [nhừ thệế ]; chừ viạ cạủ m thạế y dừớàng nhừ huá t thuoế c
lạà m tinh thạầ n tíủnh tạá o lệệ n; [thừạc rạ] hoạà n toạà n khoệ ng
phạủ i, noá khoệ ng coá tạá c duạ ng. Đoế i vớái thạệ n thệể con ngừớài
thíà huá t thuoế c khoệ ng coá chuá t gíà toế t cạủ ; moệạ t cạá nhạệ n huá t
thuoế c moệạ t thớài giạn lạệ u, đệế n luá c bạá c syũ giạủ i phạẫ u thạệ n thệể
ngừớài ạế y, thíà thạế y khíá quạủ n đệầ u lạà đện, trong phoể i đệầ u đạũ
thạà nh đện.
Nhừũng ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng tạ chạẳ ng phạủ i giạủ ng
tiạnh hoạá thạệ n thệể ? Chạẳ ng phạủ i liệệ n tuạ c tiạnh hoạá thạệ n thệể ,
liệệ n tuạ c phạá t triệể n hừớáng lệệ n cạo tạầ ng. Vạệạ y mạà chừ viạ lạạ i
rừớác nhừũng thừá ạế y vạà o trong thạệ n thệể , chạẳ ng phạủ i chừ viạ
[lạà m] ngừớạc hạẳ n vớái chuá ng toệ i? Ngoạà i rạ noá coà n lạà moệạ t
loạạ i duạ c voạ ng rạế t mạạ nh mệũ . Coá ngừớài cuũ ng biệế t rạằ ng noá
khoệ ng toế t, nhừng khoệ ng cại hạẳ n đừớạc. Thừạc rạ toệ i noá i vớái
moạ i ngừớài rạằ ng [víà] hoạ chừạ coá moệạ t từ từớủng thíách đạá ng
chíủ đạạ o [cho việệạ c nạà y]; nệệ n hoạ muoế n boủ noá nhừ vạệạ y
khoệ ng dệẫ . Lạà m ngừớài tu luyệệạ n, từà nạy chừ viạ hạũ y coi đoá lạà
moệạ t tạệ m chạế p trừớác vạà boủ noá đi, [roầ i] chừ viạ thừủ xệm coá
thệể cại hạẳ n đừớạc khoệ ng. Toệ i khuyệệ n moạ i ngừớài, rạằ ng ại
thạệạ t sừạ muoế n tu luyệệạ n [thíà] từà nạy trớủ đi [hạũ y] cại hạẳ n
thuoế c lạá , bạủ o đạủ m chừ viạ coá thệể cại hạẳ n đừớạc. Tạạ i trừớàng
[nạă ng lừớạng] cuủ ạ lớáp hoạ c tạệạ p nạà y khoệ ng coá ại nghíũ đệế n
huá t thuoế c; nệế u chừ viạ muoế n cại, đạủ m bạủ o chừ viạ coá thệể
cại; chừ viạ hệẫ cạầ m [điệế u] thuoế c huá t trớủ lạạ i [thíà] sệũ khoệ ng
thạế y đuá ng muà i viạ nừũạ. Chừ viạ đoạ c sạá ch đoạ c bạà i giạủ ng nạà y,
cuũ ng sệũ coá tạá c duạ ng ạế y. Tạế t nhiệệ n nệế u chừ viạ khoệ ng muoế n
tu luyệệạ n, thíà chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng quạủ n; lạà m moệạ t ngừớài
tu luyệệạ n, toệ i nghíũ rạằ ng chừ viạ cuũ ng nệệ n cại boủ noá đi. Toệ i
từàng lạế y víá duạ nạà y: chừ viạ thạế y coá oệ ng Phạệạ t, oệ ng Đạạ o ngoầ i
ngạệạ m điệế u thuoế c lạá khoệ ng? Đạệ u coá chuyệệạ n ạế y? Lạà m ngừớài
tu luyệệạ n, muạ c tiệệ u cuủ ạ chừ viạ lạà gíà? Chạẳ ng phạủ i chừ viạ cạầ n
cại hạẳ n noá ừ? Do đoá toệ i giạủ ng rạằ ng chừ viạ muoế n tu luyệệạ n,
thíà chừ viạ phạủ i cại hạẳ n noá đi; noá lạà m hạạ i thạệ n thệể chừ viạ,

Vấn đề ăn thịt 267

hớn nừũạ lạạ i lạà moệạ t thừá duạ c voạ ng, hoạà n toạà n trạá i ngừớạc
vớái yệệ u cạầ u cuủ ạ nhừũng ngừớài tu luyệệạ n chuá ng tạ.

Tâm tật đố
Khi giạủ ng Phạá p toệ i thừớàng hạy giạủ ng vạế n đệầ tạệ m tạệạ t
đoế . Víà sạo? Bớủi víà tạệ m tạệạ t đoế biệể u hiệệạ n cừạc kyà mạạ nh mệũ ớủ
Trung Quoế c, mạạ nh mệũ đệế n mừác đạũ trớủ thạà nh từạ nhiệệ n,
bạủ n thạệ n khoệ ng cạủ m giạá c thạế y. Tạạ i sạo ngừớài Trung Quoế c
coá tạệ m tạệạ t đoế mạạ nh mệũ đệế n nhừ vạệạ y? Noá coá cạă n nguyệệ n
[cuủ ạ noá ]. Ngừớài Trung Quoế c trong quạá khừá chiạu ạủ nh
hừớủng cuủ ạ Nho giạá o rạế t sạệ u sạắ c, tíánh cạá ch rạế t hừớáng noệạ i;
noá ng giạệạ n khoệ ng biệể u hiệệạ n rạ, cạo hừáng cuũ ng khoệ ng biệể u
hiệệạ n rạ; [hoạ ] giạủ ng hạà m dừớũng, giạủ ng Nhạẫ n. Bớủi víà đạũ
thạà nh tạệạ p quạá n lạà nhừ vạệạ y, do đoá toạà n boệạ dạệ n toệạ c chuá ng
tạ đệầ u híành thạà nh tíánh cạá ch rạế t hừớáng noệạ i. Tạế t nhiệệ n noá
coá choẫ toế t, khoệ ng đệể loệạ tạà i nạă ng bệệ n trong. Nhừng cuũ ng
toầ n tạạ i nhừũng điệầ u dớủ, coá thệể mạng đệế n nhừũng trạạ ng thạá i
khoệ ng toế t. Đạăạ c biệệạ t đạũ đệế n thớài kyà mạạ t Phạá p, thíà boệạ phạệạ n
khoệ ng toế t ạế y lạạ i biệể u hiệệạ n noể i coệạ m hớn nừũạ, cuũ ng coá thệể
lạà m cho ngừớài tạ tạă ng trừớủng tạệ m tạệạ t đoế . Ai coá điệầ u toế t
mạà biệể u loệạ rạ, thíà ngừớài khạá c lạệạ p từác [gạnh tyạ ] tạệạ t đoế đệế n
mừác khoá chiạu; ớủ trong đớn viạ [coệ ng tạá c] hoạăạ c ngoạà i đớn
viạ mạà đừớạc thừớủng, hạy đừớạc điệầ u gíà toế t thíà vệầ khoệ ng
dạá m noá i nạă ng gíà, [ệ rạằ ng] ngừớài khạá c biệế t sệũ thạế y bạế t
bíành trong tạệ m. Ngừớài Tạệ y phừớng goạ i đoá lạà ‘tạệạ t đoế Đoệ ng
phừớng’, cuũ ng goạ i lạà ‘tạệạ t đoế chạệ u AÝ ’. Toạà n boệạ vuà ng chạệ u AÝ
đệầ u chiạu ạủ nh hừớủng cuủ ạ Nho giạá o từớng đoế i sạệ u sạắ c, íát
nhiệầ u lạà nhừ thệế ; coà n riệệ ng Trung Quoế c chuá ng tạ thíà biệể u
hiệệạ n rạế t mạạ nh mệũ .
Điệầ u nạà y coá quạn hệệạ đệế n chuủ nghíũạ bíành quạệ n tuyệệạ t
đoế i mạà chuá ng tạ thừạc thi trừớác đạệ y; ‘duà sạo trớài sạệạ p thíà
moạ i ngừớài đệầ u chệế t; coá gíà toế t thíà moạ i ngừớài chiạ đệầ u
nhạu; lừớng tạă ng mạế y phạầ n trạă m thíà moẫ i ngừớài đệầ u coá

268 Tâm tật đố

phạầ n’. Từ từớủng nạà y xệm rạ thạệạ t lạà đuá ng, ại ại cuũ ng nhừ
nhạu. Kyà thừạc lạà m sạo mạà nhừ nhạu đừớạc? Coệ ng tạá c thừạc
thi lạà khạá c nhạu, mừác đoệạ chừác vuạ trạá ch nhiệệạ m cuũ ng khạá c
nhạu. Vuũ truạ nạà y cuủ ạ chuá ng tạ coà n moệạ t [Phạá p] lyá, goạ i lạà
‘bạế t thạế t bạế t đạắ c, đạắ c từạu đạắ c thạế t’. Trong ngừớài thừớàng
coà n giạủ ng ‘khoệ ng lạà m khoệ ng đừớạc, lạà m nhiệầ u đừớạc nhiệầ u,
lạà m íát đừớạc íát’, phoá xuạế t nhiệầ u, thíà nệệ n đừớạc nhiệầ u. Trừớác
đạệ y thừạc thi chuủ nghíũạ bíành quạệ n tuyệệạ t đoế i, giạủ ng rạằ ng
dạẫ u cạá nhạệ n nạà o thíà sinh rạ lạà đệầ u nhừ nhạu, hạệạ u thiệệ n
[mớái] cạủ i biệế n ngừớài tạ. Toệ i noá i rạằ ng thuyệế t ạế y quạá tuyệệạ t
đoế i; cạá i gíà quạá tuyệệạ t đoế i thíà khoệ ng coà n đuá ng nừũạ. Cớá sạo
ngừớài tạ sinh rạ coá nạm coá nừũ? Lớán lệệ n troệ ng khạá c nhạu?
Coá ngừớài sinh rạ đạũ coá bệệạ nh, diạ dạạ ng; [ngừớài tạ khi sinh
đạũ ] khạá c nhạu. Chuá ng toệ i từà trệệ n cạo tạầ ng mạà nhíàn, [thạế y
rạằ ng] tạạ i khoệ ng giạn khạá c [đạũ ] toầ n tạạ i moệạ t đớài ngừớài sạắ p
đạăạ t ớủ đoá ; hoủ i coá thệể nhừ nhạu khoệ ng? Cừá muoế n rạằ ng bíành
quạệ n, [nhừng] trong đớài cuủ ạ hoạ khoệ ng coá [thừá ạế y], thíà
bíành quạệ n sạo đạệ y? [Ngừớài tạ lạà ] khạá c nhạu.
Ngừớài ớủ cạá c nừớác phừớng Tạệ y coá tíánh cạá ch từớng đoế i
hừớáng ngoạạ i; cạo hừáng coá thệể nhạệạ n thạế y, noá ng giạệạ n cuũ ng
coá thệể nhạệạ n thạế y. Hoạ coá choẫ toế t cuủ ạ hoạ , nhừng cuũ ng coá choẫ
dớủ cuủ ạ hoạ , khoệ ng thệể nhạẫ n nạạ i. Hại loạạ i quạn niệệạ m tíánh
cạá ch khạá c nhạu, thừạc thi sừạ việệạ c sệũ sinh rạ hiệệạ u quạủ khạá c
nhạu. Ngừớài Trung Quoế c nệế u đừớạc lạũ nh đạạ o biệể u dừớng,
hoạăạ c cạế p cho chừ viạ thừá toế t nạà o đoá , thíà ngừớài khạá c sệũ bạế t
bíành trong tạệ m. Nệế u đừớạc thừớủng nhiệầ u hớn, thíà bạủ n
thạệ n [hoạ ] lện lệá n cạế t ngạy vạà o tuá i, khoệ ng thệể đệể ngừớài
khạá c biệế t. Hiệệạ n nạy lạà m ngừớài gừớng mạẫ u trong lạo đoệạ ng
khoệ ng dệẫ : ‘Anh lạà lạo đoệạ ng gừớng mạẫ u thíà ạnh lạà m đừớạc
roầ i; ạnh phạủ i đệế n sớám vệầ muoệạ n, nhừũng việệạ c ạế y ạnh lạà m
đi; ạnh lạà m đừớạc toế t, coà n chuá ng toệ i khoệ ng đừớạc’, giệẫ u cớạt
chạệ m choạ c [nhừ thệế ]; lạà m ngừớài toế t khoệ ng dệẫ .
Nệế u ớủ nừớác ngoạà i thíà sệũ khạá c biệệạ t roũ rạà ng. Thuủ
trừớủng thạế y viạ nạà y hoệ m nạy lạà m việệạ c toế t, thừớủng cho viạ

Tâm tật đố 269

ạế y nhiệầ u hớn. Viạ ạế y sệũ voệ cuà ng thíách thuá ớủ ngạy trừớác mạăạ t
moạ i ngừớài mạà đệế m từàng tớà tiệầ n moệạ t: ‘A, hoệ m nạy thuủ
trừớủng cho toệ i nhiệầ u tiệầ n chừạ nạà y’, [viạ ạế y] mừàng rớũ đệế m
từàng tớà bạủ o cho moạ i ngừớài, viạ ạế y cuũ ng khoệ ng coá hạệạ u quạủ
gíà. Coà n nệế u ớủ Trung Quoế c, nệế u coá ngừớài đừớạc thừớủng, thíà
cạủ lạũ nh đạạ o cuũ ng bạủ o chừ viạ cạế t ngạy đi, chớá đệể ngừớài
khạá c troệ ng thạế y. ỞỞ nừớác ngoạà i, moệạ t đừáạ trệủ đừớạc 100
điệể m ớủ trừớàng, noá sừớáng quạá vừàạ chạạ y vừàạ lạ lớán: ‘Hoệ m
nạy con đừớạc 100 điệể m, hoệ m nạy con đừớạc 100 điệể m!’
Moệạ t mạạ ch từà trừớàng chạạ y vệầ nhạà . Hạà ng xoá m sệũ mớủ cừủạ
noá i: ‘Nạà y Tom, gioủ i đạế y, thạằ ng bệá gioủ i đạế y!’ Ngừớài kiạ sệũ
mớủ cừủạ soể noá i: ‘Nạà y Jạck, chạá u khạá lạắ m!’ Nệế u điệầ u nạà y xạủ y
rạ ớủ Trung Quoế c thíà quạủ lạà hoủ ng hạẳ n: ‘Con đừớạc 100
điệể m, con đừớạc 100 điệể m!’ đừáạ trệủ từà trừớàng chạạ y vệầ
nhạà , thíà cừủạ nhạà [hạà ng xoá m] chừạ mớủ, trong nhạà [ngừớài
tạ] đạũ nguyệầ n ruủ ạ roầ i: ‘Coá gíà lạà ghệệ gớám thệế , đừớạc 100
điệể m? Síũ diệệạ n! Ai chừạ từàng đừớạc 100 điệể m kiạ chừá!’ Hại
loạạ i quạn niệệạ m bạế t đoầ ng sệũ dạẫ n đệế n nhừũng hiệệạ u quạủ khạá c
nhạu. Noá coá thệể dạẫ n đệế n tạệ m tạệạ t đoế : ngừớài khạá c nệế u [coá
điệầ u gíà] toế t, thíà thạy víà cạủ m thạế y mừàng cho hoạ , ngừớài tạ
lạạ i thạế y bạế t bíành trong tạệ m. Noá sệũ xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nạà y.
Chuủ nghíũạ bíành quạệ n tuyệệạ t đoế i thừạc thi mạế y nạă m
trừớác đạệ y, quạủ thừạc đạũ lạà m loạạ n bạệạ y quạn niệệạ m từ từớủng
con ngừớài. Lạế y thíá duạ cuạ thệể thệế nạà y. Moệạ t cạá nhạệ n tạạ i đớn
viạ [coệ ng tạá c], ạnh tạ thạế y rạằ ng ngừớài khạá c đệầ u khoệ ng
bạằ ng míành, ạnh tạ lạà m gíà cuũ ng đừớạc toế t, nhạệạ n rạằ ng
[míành] thạệạ t xuạế t sạắ c. Anh tạ từạ nhuủ : ‘Đệể míành lạà m giạá m
đoế c hạy toể ng giạá m đoế c nhạà mạá y, míành cuũ ng lạà m toế t; chừác
vuạ cạo hớn thệế míành cuũ ng coá thệể lạà m; míành coá thệể lạà m
thuủ từớáng cuũ ng đừớạc’. Lạũ nh đạạ o cuũ ng coá thệể noá i rạằ ng ạnh
nạà y rạế t khạá , lạà m gíà cuũ ng toế t. Cạá c bạạ n đoầ ng sừạ cuũ ng coá thệể
noá i, rạằ ng ạnh tạ rạế t gioủ i, biệế t việệạ c, coá tạà i nạă ng. Tuy nhiệệ n
ngạy trong toể [coệ ng tạá c] hoạăạ c cuà ng phoà ng cuủ ạ ạnh nạà y coá
moệạ t cạá nhạệ n, lạà m gíà cuũ ng khoệ ng thạà nh, lạà m gíà cuũ ng khoệ ng

270 Tâm tật đố

nệệ n. Roầ i moệạ t hoệ m, cạá nhạệ n khoệ ng coá nạă ng lừạc kiạ lạạ i đừớạc
đệầ bạạ t lạà m cạá n boệạ , chừá khoệ ng phạủ i ạnh tạ, hớn nừũạ lạạ i
lạà m lạũ nh đạạ o cuủ ạ chíánh ạnh tạ. Anh nạà y thạế y rạế t bạế t bíành
trong tạệ m, gạăạ p cạủ trệệ n cạủ dừớái đệể tríành bạà y, thạế y rạế t cạă m
phạẫ n bạế t bíành, [ghện từác] tạệạ t đoế rạế t khoá chiạu.
Toệ i giạủ ng [Phạá p] lyá nạà y cho moạ i ngừớài, [Phạá p] lyá mạà
ngừớài thừớàng khoệ ng thệể nhạệạ n thừác rạ đừớạc: chừ viạ thạế y
rạằ ng míành lạà m gíà cuũ ng đừớạc, [nhừng] mệệạ nh cuủ ạ chừ viạ
khoệ ng coá [noá ]; ạnh tạ lạà m gíà cuũ ng khoệ ng nệệ n, [nhừng]
mệệạ nh cuủ ạ ạnh tạ coá [noá ], nệệ n ạnh tạ sệũ lạà m lạũ nh đạạ o. Bạế t
kệể ngừớài thừớàng suy nghíũ thệế nạà o, đoá chíủ lạà cạá ch nghíũ cuủ ạ
ngừớài thừớàng. Vớái sinh mệệạ nh trệệ n tạầ ng cạo hớn mạà xệá t,
rạằ ng sừạ phạá t triệể n cuủ ạ xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i, chạẳ ng quạ chíủ lạà
sừạ phạá t triệể n chiệể u thệo quy luạệạ t phạá t triệể n đạăạ c điạnh mạà
thoệ i; do đoá [vệầ việệạ c] ngừớài tạ trong đớài lạà m gíà, hoạ coá thệể
khoệ ng ạn bạà i cho chừ viạ chiệể u thệo bạủ n sừạ cuủ ạ chừ viạ.
Trong Phạệạ t giạá o giạủ ng ‘nghiệệạ p lừạc luạệ n bạá o’: hoạ chiệể u
thệo nghiệệạ p lừạc cuủ ạ chừ viạ mạà ạn bạà i cho chừ viạ; bạủ n sừạ
cuủ ạ chừ viạ coá lớán đệế n mạế y, [nhừng] chừ viạ khoệ ng coá đừác,
thíà coá thệể cạủ đớài chừ viạ chạẳ ng coá gíà. Chừ viạ thạế y rạằ ng viạ
kiạ lạà m gíà cuũ ng khoệ ng nệệ n, [nhừng] đừác cuủ ạ viạ ạế y lớán,
[thíà] viạ ạế y lạà m đạạ i quạn, phạá t đạạ i tạà i. Ngừớài thừớàng khoệ ng
nhíàn thạế y điệể m nạà y, hoạ cừá cho rạằ ng bạủ n thạệ n hoạ cạầ n phạủ i
lạà m chíánh nhừũng gíà bạủ n thạệ n cạầ n lạà m. Do vạệạ y hoạ moệạ t đớài
trạnh đạế u ngừớạc xuoệ i; cạá i tạệ m ạế y biạ toể n thừớng rạế t lớán,
cạủ m thạế y thạệạ t khoể , thạệạ t mệệạ t, luoệ n bạế t bíành trong tạệ m. AĂ n
khoệ ng ngon, nguủ khoệ ng yệệ n, tạệ m yá nguoệạ i lạạ nh nhừ tro
tạà n; khi vệầ giạà , lạà m cho thạệ n cuủ ạ míành thạệạ t tạà n tạạ , cạá c thừá
bệệạ nh tạệạ t xuạế t hiệệạ n.
Nhừ vạệạ y nhừũng ngừớài tu luyệệạ n chuá ng tạ lạạ i cạà ng
khoệ ng nệệ n thệế ; nhừũng ngừớài tu luyệệạ n chuá ng tạ giạủ ng ‘tuyà
kyà từạ nhiệệ n’; cạá i gíà cuủ ạ chừ viạ thíà sệũ khoệ ng mạế t, cạá i gíà
khoệ ng cuủ ạ chừ viạ thíà chừ viạ [duà coá ] trạnh [giạà nh] cuũ ng
khoệ ng đừớạc. Tạế t nhiệệ n cuũ ng khoệ ng tuyệệạ t đoế i. Nệế u tuyệệạ t

Tâm tật đố 271

đoế i đệế n vạệạ y, thíà khoệ ng toầ n tạạ i vạế n đệầ con ngừớài lạà m điệầ u
xạế u, vạệạ y nghíũạ lạà noá cuũ ng coà n toầ n tạạ i moệạ t soế nhạệ n toế bạế t
oể n điạnh. Tuy nhiệệ n chuá ng tạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, thíà vệầ lyá
lạà do Phạá p thạệ n cuủ ạ Sừ phuạ quạủ n; ngừớài khạá c coá muoế n
lạế y thừá gíà cuủ ạ chừ viạ thíà cuũ ng khoệ ng lạế y đừớạc. Do đoá
chuá ng tạ giạủ ng ‘tuyà kyà từạ nhiệệ n’; coá luá c chừ viạ thạế y rạằ ng
thừá ạế y lạà [cuủ ạ] chừ viạ, ngừớài tạ cuũ ng noá i vớái chừ viạ rạằ ng
thừá ạế y lạà [cuủ ạ] chừ viạ; kyà thừạc noá khoệ ng phạủ i [cuủ ạ] chừ viạ.
Chừ viạ coá thệể cho rạằ ng đoá lạà cuủ ạ míành, [nhừng] roế t cuoệạ c
noá lạạ i khoệ ng phạủ i cuủ ạ chừ viạ; quạ đoá thạế y đừớạc rạằ ng đoế i
vớái sừạ việệạ c nạà y chừ viạ coá thệể vừát boủ đừớạc khoệ ng; vừát boủ
khoệ ng đừớạc thíà chíánh lạà tạệ m chạế p trừớác; chíánh lạà duà ng
cạá ch nạà y đệể chừ viạ vừát boủ tạệ m [chạế p trừớác] vạà o lớại íách ạế y;
chíánh lạà vạế n đệầ nạà y. Bớủi víà ngừớài thừớàng khoệ ng ngoệạ đừớạc
[Phạá p] lyá nạà y, nệệ n vớái lớại íách trừớác mạắ t mạà trạnh mạà đạế u.
Tạệ m tạệạ t đoế phạủ n ạá nh tạạ i coũ i ngừớài thừớàng quạủ lạà rạế t
ghệệ gớám, tạạ i giớái tu luyệệạ n xừạ nạy cuũ ng phạủ n ạá nh khạá noể i
coệạ m. Giừũạ cạá c coệ ng phạá i khoệ ng chiạu phuạ c nhạu; ‘coệ ng cuủ ạ
oệ ng toế t, coệ ng cuủ ạ hoạ toế t’, bạà n luạệạ n choẫ hạy choẫ dớủ đệầ u coá
cạủ ; toệ i thạế y rạằ ng đoá đệầ u cuà ng ớủ tạầ ng chừũạ bệệạ nh khoệủ
ngừớài thoệ i. Cạá c [coệ ng phạá i] đạế u vớái nhạu đạạ i đạ soế đệầ u lạà
nhừũng coệ ng loạạ n bạệạ y do phuạ thệể mạng đệế n, [hoạ ] cuũ ng
khoệ ng giạủ ng tạệ m tíánh. Coá ngừớài luyệệạ n coệ ng luyệệạ n đệế n
trệệ n 20 nạă m vạẫ n chừạ xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng, ngừớài khạá c
vừàạ luyệệạ n liệầ n xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng; tạệ m lyá viạ kiạ liệầ n thạế y
bạế t bíành: ‘Toệ i luyệệạ n coệ ng trệệ n 20 nạă m roầ i, toệ i vạẫ n chừạ
xuạế t coệ ng nạă ng; ạnh tạ xuạế t coệ ng nạă ng, ạnh tạ xuạế t coệ ng
nạă ng nạà o vạệạ y?’ Trong tạệ m viạ ạế y biạ thừớng toể n: ‘Anh tạ biạ
phuạ thệể roầ i, tạể u hoạủ nhạệạ p mạ roầ i!’ [Khi] khíá coệ ng sừ mớủ
lớáp [giạủ ng bạà i], coá viạ kiạ ngoầ i đoá khoệ ng phuạ c: ‘A, khíá coệ ng
sừ nạà o vạệạ y, toệ i chạẳ ng buoầ n nghệ mạế y thừá đoầ cuủ ạ oệ ng tạ’.
Coá thệể lạà khíá coệ ng sừ thạệạ t sừạ giạủ ng khoệ ng hạy bạằ ng viạ kiạ,
nhừng điệầ u khíá coệ ng sừ ạế y giạủ ng lạà nhừũng điệầ u trong
moệ n cuủ ạ bạủ n thạệ n oệ ng tạ. Coà n viạ kiạ thíà cạá i gíà cuũ ng hoạ c, coá

272 Tâm tật đố

cạủ choầ ng chừáng chíủ toế t nghiệệạ p, coá khíá coệ ng sừ nạà o mớủ lớáp
[giạủ ng] viạ ạế y cuũ ng đệế n thạm dừạ, viạ nạà y quạủ thừạc biệế t rạế t
nhiệầ u, coà n biệế t nhiệầ u hớn cạủ khíá coệ ng sừ kiạ. Nhừng nạà o
coá tạá c duạ ng gíà? Đệầ u lạà thừá chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài thoệ i, viạ
nạà y cạà ng trạng biạ oệ m đoầ m nhiệầ u thừá, thíà tíán từác lạạ i cạà ng
loạạ n, cạà ng phừác tạạ p, cạà ng khoệ ng tu đừớạc, đệầ u đạũ loạạ n
lung tung hoủ ng cạủ . Tu luyệệạ n chạệ n chíánh giạủ ng chuyệệ n
nhạế t, khoệ ng xuạế t hiệệạ n thiệệ n sại nạà o hệế t. Ngừớài tu Đạạ o
chạệ n chíánh cuũ ng coá phạủ n ạá nh [vạế n đệầ tạệ m tạệạ t đoế ] nạà y, đoế i
vớái nhạu khoệ ng phuạ c; [nệế u] tạệ m trạnh đạế u khoệ ng boủ ,
cuũ ng dệẫ sinh rạ tạệ m tạệạ t đoế .
Chuá ng tạ noá i vệầ truyệệạ n «Phong Thạầ n diệẫ n nghíũạ»,
trong đoá coá oệ ng Thạệ n Coệ ng Bạá o thạế y rạằ ng Khừớng Từủ
Nhạ vừàạ giạà vừàạ khoệ ng coá bạủ n sừạ gíà; tuy nhiệệ n Nguyệệ n
Thuyủ Thiệệ n Toệ n lạạ i cho Khừớng Từủ Nhạ [đừớạc đi] phong
Thạầ n. Trong tạệ m Thạệ n Coệ ng Bạá o thạế y bạế t bíành: ‘Đệể oệ ng ạế y
phong Thạầ n lạà sạo? Cạá c viạ thạế y toệ i Thạệ n Coệ ng Bạá o nạà y
thạệạ t lớại hạạ i, đạầ u cuủ ạ toệ i cạắ t rới xuoế ng roầ i lạạ i đạăạ t lệệ n đừớạc,
tạạ i sạo khoệ ng đệể toệ i phong Thạầ n?’ ÔÔ ng tạ tạệạ t đoế quạá
khoệ ng chiạu đừớạc, cừá mạũ i thệo loạạ n phạá Khừớng Từủ Nhạ.
Thớài đạạ i Thíách Cạ Mạệ u Ni Phạệạ t giạá o nguyệệ n thuyủ coá
giạủ ng coệ ng nạă ng, hiệệạ n nạy trong Phạệạ t giạá o khoệ ng coá ại
dạá m giạủ ng coệ ng nạă ng nừũạ. Nệế u chừ viạ giạủ ng coệ ng nạă ng,
hoạ sệũ noá i chừ viạ tạể u hoạủ nhạệạ p mạ. Coệ ng nạă ng lạà cạá i gíà vạệạ y?
Hoạ hoạà n toạà n khoệ ng thừàạ nhạệạ n. Víà sạo? Hoạà thừớạng hiệệạ n
nạy hoạà n toạà n khoệ ng biệế t đoá lạà gíà. Thíách Cạ Mạệ u Ni coá
mừớài đạạ i đệệạ từủ, [trong đoá ] Muạ c Kiệầ n Liệệ n đừớạc ÔÔ ng noá i lạà
đệệạ nhạế t vệầ thạầ n thoệ ng. Thíách Cạ Mạệ u Ni cuũ ng coá cạá c nừũ đệệạ
từủ, trong đoá moệạ t ngừớài tệệ n lạà Liệệ n Hoạ Sạắ c, cuũ ng lạà thạầ n
thoệ ng đệệạ nhạế t. Phạệạ t giạá o truyệầ n nhạệạ p vạà o Trung Quoế c
cuũ ng lạạ i nhừ thệế , trong liạch sừủ coá nhiệầ u cạo tạă ng, khi Đạạ t
Mạ đệế n Trung Quoế c lạà bạằ ng moệạ t coạ ng lạu vừớạt soệ ng. Tuy
nhiệệ n khi liạch sừủ phạá t triệể n thíà thạầ n thoệ ng cạà ng ngạà y
cạà ng biạ bạà i xíách. Nguyệệ n nhạệ n chuủ yệế u lạà nhừũng viạ nhừ

Tâm tật đố 273

đạạ i hoạà thừớạng, hoạà thừớạng truạ tríà, phừớng trừớạng trong
chuà ạ khoệ ng nhạế t điạnh lạà nhừũng ngừớài đạạ i cạă n cớ; dạẫ u hoạ
lạà m phừớng trừớạng, lạà m đạạ i hoạà thừớạng, nhừng đoá
chạẳ ng quạ chíủ lạà chừác viạ ớủ nới ngừớài thừớàng, hoạ cuũ ng lạà
ngừớài coà n đạng trong tu luyệệạ n; hoạ bạế t quạá chíủ lạà [ngừớài
tu] chuyệệ n nghiệệạ p thoệ i. Chừ viạ [tu] ớủ nhạà lạà nghiệệạ p dừ. Tu
thạà nh đừớạc hạy khoệ ng lạà tuyà vạà o cạá i tạệ m nạà y mạà tu, đệầ u
nhừ nhạu, kệá m moệạ t chuá t lạà khoệ ng đừớạc. Tuy nhiệệ n tiệể u
hoạà thừớạng lạà m cớm ớủ nhạà bệế p lạạ i khoệ ng nhạế t điạnh lạà
ngừớài tiệể u cạă n cớ. Tiệể u hoạà thừớạng ạế y cạà ng chiạu khoể thíà
cạà ng dệẫ khại coệ ng, coà n đạạ i hoạà thừớạng kiạ cạà ng hừớủng
thuạ cạà ng khoá khại coệ ng, bớủi víà [ớủ đạệ y] coá vạế n đệầ chuyệể n
hoạá nghiệệạ p lừạc. Tiệể u hoạà thừớạng thừớàng xuyệệ n vừàạ khoể
vừàạ nhoạ c, hoạà n nghiệệạ p sệũ nhạnh, nệệ n khại ngoệạ mạu
choá ng; coá lệũ đệế n moệạ t hoệ m viạ nạà y lạệạ p từác khại coệ ng. Hệẫ
khại coệ ng, khại ngoệạ hoạăạ c giạủ bạá n khại ngoệạ , thíà thạầ n thoệ ng
xuạế t lại; cạá c hoạà thừớạng trong chuà ạ đệầ u đệế n hoủ i viạ nạà y,
moạ i ngừớài đệầ u boệạ i phuạ c viạ nạà y. Tuy nhiệệ n truạ tríà khoệ ng
chiạu noể i: ‘Toệ i coà n lạà truạ tríà nừũạ khoệ ng, khại ngoệạ lạà cạá i chi
vạệạ y? Anh tạ biạ tạể u hoạủ nhạệạ p mạ roầ i, truạ c xuạế t ạnh tạ đi
thoệ i’. Vạà đuoể i [ạnh tạ] khoủ i chuà ạ. Dạầ n dạầ n trong Phạệạ t giạá o
ớủ vuà ng đạế t ngừớài Hạá n chuá ng tạ khoệ ng coà n ại dạá m bạà n vệầ
coệ ng nạă ng. Chừ viạ thạế y Tệế Coệ ng vớái bạủ n sừạ lớán thệế ,
chuyệể n goẫ từà nuá i Ngạ Mi, từà trong giệế ng nệá m từàng khuá c
từàng khuá c lệệ n trệệ n, nhừng roế t cuoệạ c vạẫ n biạ truạ c xuạế t khoủ i
chuà ạ Linh AẨ n1.
Vạế n đệầ tạệ m tạệạ t đoế rạế t nghiệệ m troạ ng, bớủi víà noá liệệ n
quạn trừạc tiệế p đệế n vạế n đệầ chuá ng tạ coá thệể tu việệ n mạũ n
đừớạc hạy khoệ ng. Nệế u tạệ m tạệạ t đoế khoệ ng dừát boủ , thíà hệế t
thạủ y cạá c tạệ m ngừớài tạ tu luyệệạ n đừớạc đệầ u biệế n thạà nh yệế u
nhừớạc. Coá moệạ t quy điạnh, rạằ ng trong tu luyệệạ n nệế u ngừớài tạ
khoệ ng vừát boủ đừớạc tạệ m tạệạ t đoế thíà khoệ ng đạắ c chíánh quạủ ,

1 Núi Nga Mi cách xa khoảng một nghìn dặm tính đến chùa Linh Ẩn, nơi
có cái giếng được kể đến.
274 Tâm tật đố
tuyệệạ t đoế i khoệ ng đạắ c chíánh quạủ . Trừớác đạệ y coá thệể chừ viạ
đạũ nghệ thuyệế t rạằ ng Phạệạ t A Di Đạà giạủ ng vệầ việệạ c mạng
thệo nghiệệạ p khi vạũ ng sinh; [nhừng] nệế u tạệ m tạệạ t đoế khoệ ng
boủ thíà khoệ ng đừớạc. Nệế u phừớng diệệạ n khạá c coà n kệá m chuá t
íát, mạng thệo đoệ i chuá t nghiệệạ p vạũ ng sinh, roầ i tu tiệế p, điệầ u
ạế y coá thệể đừớạc, nhừng nệế u tạệ m tạệạ t đoế khoệ ng boủ thíà tuyệệạ t
đoế i khoệ ng thệể . Hoệ m nạy toệ i giạủ ng [điệầ u nạà y] vớái nhừũng
ngừớài luyệệạ n coệ ng, chừ viạ chớá coá chạế p mệệ bạế t ngoệạ nhừ
thệế ; nệế u chừ viạ muoế n đạạ t muạ c đíách tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng,
thíà tạệ m tạệạ t đoế nhạế t điạnh phạủ i vừát boủ . Do vạệạ y chuá ng toệ i
giạủ ng riệệ ng vệầ phạầ n nạà y nhừ vạệạ y.

Vấn đề trị bệnh

Bạà n vệầ triạ bệệạ nh, [toệ i] khoệ ng dạạ y chừ viạ triạ bệệạ nh. Cạá c
đệệạ từủ chạệ n tu cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p khoệ ng ại đừớạc triạ
bệệạ nh cho ngừớài tạ; hệẫ chừ viạ triạ bệệạ nh, thíà tạế t cạủ nhừũng gíà
cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p mạng trệệ n thạệ n chừ viạ đệầ u sệũ biạ
Phạá p thạệ n cuủ ạ toệ i thu hoầ i toạà n boệạ . Víà sạo coi vạế n đệầ nạà y
nghiệệ m troạ ng nhừ vạệạ y? Bớủi víà đoá lạà moệạ t hiệệạ n từớạng phạá
hoạạ i Đạạ i Phạá p. Khoệ ng chíủ lạà m toể n hạạ i đệế n thạệ n thệể cuủ ạ
bạủ n thạệ n chừ viạ; coá ngừớài moệạ t khi đạũ khạá m bệệạ nh lạà muoế n
thệế mạũ i, gạăạ p ại cuũ ng muoế n loệ i vạà o coi bệệạ nh cho ngừớài tạ,
[đệể ] hiệể n thiạ bạủ n thạệ n; đoá chạẳ ng phạủ i lạà tạệ m chạế p trừớác lạà
gíà? AỞ nh hừớủng nghiệệ m troạ ng đệế n tu luyệệạ n cuủ ạ moạ i ngừớài.
Coá rạế t nhiệầ u khíá coệ ng sừ giạủ nạắ m bạắ t đừớạc tạệ m lyá cuủ ạ
ngừớài thừớàng, rạằ ng sạu khi hoạ c khíá coệ ng liệầ n muoế n coi
bệệạ nh cho ngừớài, nệệ n [hoạ ] dạạ y chừ viạ nhừũng điệầ u ạế y. Noá i
rạằ ng phạá t khíá coá thệể triạ bệệạ nh, noá i vạệạ y chạẳ ng phạủ i lạà noá i
đuà ạ? Chừ viạ lạà khíá, hoạ cuũ ng lạà khíá, chừ viạ phạá t khíá lạà coá
thệể triạ bệệạ nh cho ngừớài tạ sạo? Coá khi khíá cuủ ạ ngừớài tạ lạạ i
triạ cho chừ viạ cuũ ng nệệ n! Giừũạ khíá vớái nhạu khoệ ng coá tạá c
duạ ng chệế ừớác. Khi tu luyệệạ n tạạ i cạo tạầ ng ngừớài tạ [coá thệể ]
xuạế t coệ ng, [thừá] phạá t xuạế t rạ lạà vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng,

Vấn đề trị bệnh 275

noá thừạc sừạ coá thệể triạ bệệạ nh, coá thệể ừớác chệế bệệạ nh, coá thệể coá
tạá c duạ ng ừác chệế ; nhừng vạẫ n khoệ ng thệể trừà tạệạ n goế c. Do đoá
[đệể ] thạệạ t sừạ coá thệể triạ bệệạ nh, phạủ i coá coệ ng nạă ng mớái coá thệể
triạ bệệạ nh triệệạ t đệể . Moẫ i moệạ t loạạ i bệệạ nh đệầ u coá moệạ t loạạ i coệ ng
nạă ng triạ liệệạ u nhạắ m vạà o bệệạ nh ạế y; chíủ riệệ ng vệầ cạá c coệ ng
nạă ng triạ bệệạ nh, toệ i noá i rạằ ng coá trệệ n nghíàn loạạ i, coá bạo
nhiệệ u bệệạ nh thíà coá bạế y nhiệệ u coệ ng nạă ng đệể triạ. Nệế u khoệ ng
coá coệ ng nạă ng ạế y, thíà tạy chừ viạ coá xuạế t chiệệ u gíà cuũ ng voệ
duạ ng.
Mạế y nạă m gạầ n đạệ y moệạ t soế ngừớài đạũ gạệ y bạo hoẫ n loạạ n
trong giớái tu luyệệạ n. Nhừũng khíá coệ ng sừ xuạế t hiệệạ n đệể thạệạ t
sừạ chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài, nhừũng khíá coệ ng sừ khại thuyủ
mớủ con đừớàng ạế y, [trong soế hoạ ] hoủ i nạà o coá ại dạạ y ngừớài
tạ đi triạ bệệạ nh? [Hoạ ] đệầ u chíủ giuá p chừ viạ chừũạ bệệạ nh hoạăạ c
dạạ y chừ viạ tu luyệệạ n thệế nạà y thệế kiạ, rệà n luyệệạ n thạệ n thệể
nhừ thệế nạà y thệế kiạ, dạạ y chừ viạ moệạ t boệạ coệ ng phạá p, sạu đoá
chừ viạ thoệ ng quạ việệạ c từạ míành rệà n luyệệạ n mạà khoủ i bệệạ nh. Vệầ
sạu cạá c khíá coệ ng sừ giạủ xuạế t hiệệạ n lạà m thạà nh oệ yệệ n chừớáng
khíá, hệẫ ại muoế n triạ bệệạ nh đệầ u chiệệ u mớài phuạ thệể , nhạế t
điạnh lạà nhừ vạệạ y. Tạạ i hoạà n cạủ nh thớài ạế y cuũ ng coá moệạ t soế khíá
coệ ng sừ khạá m bệệạ nh, đoá lạà đệể phoế i hớạp vớái thiệệ n từớạng
luá c bạế y giớà. Tuy nhiệệ n đoá khoệ ng phạủ i lạà kyũ nạă ng cuủ ạ
ngừớài thừớàng, khoệ ng thệể duy tríà mạũ i nhừ thệế , đoá lạà thiệệ n
từớạng biệế n hoạá vạà o thớài ạế y mạà thạà nh nhừ vạệạ y, đoá lạà sạủ n
phạể m cuủ ạ thớài ạế y. Vệầ sạu [nhừũng ngừớài] chuyệệ n moệ n dạạ y
ngừớài tạ đi triạ bệệạ nh, đạũ lạà m loạạ n cạủ lệệ n. Moệạ t ngừớài
thừớàng [sạu] bạ ngạà y, nạă m ngạà y liệầ n coá thệể triạ bệệạ nh lạà
sạo? Coá ngừớài noá i: ‘Toệ i coá thệể triạ bệệạ nh nạà y, bệệạ nh kiạ’. Toệ i
noá i vớái chừ viạ, rạằ ng phạà m lạà nhừ thệế đệầ u coá mạng thệo
phuạ thệể , chừ viạ coá biệế t đạằ ng sạu lừng chừ viạ coá gíà nạằ m ớủ
đoá khoệ ng? Chừ viạ coá phuạ thệể , mạà bạủ n thạệ n chừ viạ khoệ ng
cạủ m thạế y, chừ viạ khoệ ng biệế t, chừ viạ lạạ i cho lạà toế t lạắ m, cho
rạằ ng bạủ n thạệ n míành coá bạủ n sừạ.

276 Vấn đề trị bệnh

 Cạá c khíá coệ ng sừ chạệ n chíánh phạủ i trạủ i quạ bạo nhiệệ u
nạă m khoể tu, mớái coá thệể đạạ t đừớạc muạ c đíách ạế y. Khi chừ viạ
triạ bệệạ nh cho ngừớài tạ, chừ viạ thừủ nghíũ xệm míành đạũ coá
chuủ ng coệ ng nạă ng lớán mạạ nh đệể tiệệ u trừà nghiệệạ p lừạc cho
ngừớài tạ hạy khoệ ng? Chừ viạ đạũ đừớạc chạệ n truyệầ n chừạ?
Chừ viạ [sạu] bạ ngạà y, hại hoệ m liệầ n coá thệể triạ bệệạ nh lạà sạo?
Chừ viạ vớái bạà n tạy cuủ ạ ngừớài thừớàng coá thệể triạ bệệạ nh lạà
sạo? Nhừng nhừũng khíá coệ ng sừ giạủ kiạ, hoạ nạắ m truá ng
nhừớạc điệể m cuủ ạ chừ viạ, nạắ m truá ng tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ
con ngừớài: chừ viạ chạẳ ng phạủ i mong cạầ u triạ bệệạ nh lạà gíà? Toế t
thoệ i, hoạ bệà n mớủ lớáp dạạ y triạ bệệạ nh, chuyệệ n dạạ y chừ viạ cạá c
thuủ phạá p triạ liệệạ u. Nạà o lạà khíá chạệ m, nạà o lạà phệá p chiệế u
quạng, bạà i [khíá], boể [khíá], nạà o lạà điệể m huyệệạ t, nạà o lạà phệá p
choệạ p bạắ t, rạế t nhiệầ u thừá vớái muạ c đíách chíánh lạà kiệế m tiệầ n
cuủ ạ chừ viạ.
Chuá ng tạ hạũ y noá i vệầ [cạá ch] choệạ p bạắ t. Tíành huoế ng mạà
chuá ng toệ i nhíàn thạế y lạà nhừ thệế nạà y: con ngừớài víà sạo coá
bệệạ nh? Nguyệệ n nhạệ n cạă n bạủ n lạà m cho ngừớài tạ coá bệệạ nh
hoạăạ c bạế t hạạ nh [chíánh] lạà nghiệệạ p lừạc, trừớàng nghiệệạ p lừạc
vạệạ t chạế t mạà u đện. Noá lạà thừá thuoệạ c vệầ tíánh ạệ m, thuoệạ c vệầ
nhừũng thừá khoệ ng toế t. Coà n nhừũng con linh thệể bạế t hạủ o kiạ,
cuũ ng lạà thừá coá tíánh ạệ m, đệầ u lạà thuoệạ c [loạạ i mạà u] đện, do
vạệạ y chuá ng coá thệể gạắ n vạà o; hoạà n cạủ nh đoá thíách hớạp vớái
chuá ng. Chuá ng lạà nguyệệ n nhạệ n cạă n bạủ n lạà m ngừớài tạ trớủ
thạà nh coá bệệạ nh, đoá lạà cạă n nguyệệ n chuủ yệế u nhạế t cuủ ạ bệệạ nh.
Tạế t nhiệệ n coà n coá hại híành thừác [khạá c] nừũạ: moệạ t lạà tiệể u
linh thệể rạế t nhoủ rạế t nhoủ nhừng mạệạ t đoệạ rạế t lớán, nhừ moệạ t
cuạ c nghiệệạ p lừạc; coà n nừũạ lạà thừá gioế ng nhừ cạá i oế ng dạẫ n đệế n,
loạạ i nạà y íát gạăạ p, đệầ u lạà do toể tiệệ n ớủ trệệ n tíách tuạ lạạ i; cuũ ng coá
tíành huoế ng nhừ thệế .
Chuá ng toệ i hạũ y giạủ ng [tíành huoế ng] phoể biệế n nhạế t;
ngừớài tạ moạ c khoế i u choẫ nạà y, phạá t việệ m choẫ kiạ, coá gại
xừớng ớủ choẫ nạà o đoá , v.v., nới khoệ ng giạn khạá c thíà coá moệạ t
con linh thệể nạằ m chíánh tạạ i choẫ đoá , coá moệạ t con linh thệể tạạ i

Vấn đề trị bệnh 277

khoệ ng giạn rạế t thạệ m sạệ u. Khíá coệ ng sừ bíành thừớàng khoệ ng
thạế y đừớạc [linh thệể ạế y], coệ ng nạă ng đạăạ c diạ bíành thừớàng
khoệ ng thạế y đừớạc, chíủ coá thệể thạế y rạằ ng thạệ n thệể coá khíá
đện. Tạạ i choẫ nạà o coá khíá đện, thíà choẫ đoá coá bệệạ nh, noá i nhừ
thệế lạà đuá ng. Nhừng khíá đện khoệ ng phạủ i lạà nguyệệ n nhạệ n
cạă n bạủ n tạạ o thạà nh bệệạ nh, mạà lạà víà ớủ trong moệạ t khoệ ng giạn
thạệ m sạệ u hớn coá con linh thệể kiạ, [chíánh] lạà noá phạá t xuạế t
rạ cạá i trừớàng. Do vạệạ y coá ngừớài noá i nạà o lạà bạà i [khíá], nạà o lạà
tiệế t [khíá]. Chừ viạ cừá bạà i [khíá] đi! Khoệ ng mạế y choế c noá lạạ i
sạủ n sinh rạ, coá [con] coá lừạc rạế t mạạ nh, vừàạ bạà i [khíá] rạ [noá ]
lạạ i kệá o trớủ lạạ i, bạủ n thạệ n noá coá thệể thu hoầ i lạạ i, lạà m cho việệạ c
triạ [bệệạ nh] nhừ thệế khoệ ng đừớạc.
Thệo coệ ng nạă ng đạăạ c diạ mạà xệá t, thíà choẫ ạế y coá khíá đện,
xạá c nhạệạ n lạà coá khíá bệệạ nh; Trung Ý xệá t thíà chíánh lạà choẫ ạế y
cạá c mạạ ch khoệ ng thoệ ng, khíá huyệế t khoệ ng thoệ ng, mạạ ch ừá
tạắ c; Tạệ y Ý xệá t thíà chíánh lạà choẫ ạế y coá hiệệạ n từớạng nhừ lớủ
loệá t, moạ c u, gại xừớng, hoạăạ c phạá t việệ m; noá phạủ n ạá nh đệế n
khoệ ng giạn nạà y vớái híành thừác nhừ thệế . Sạu khi chừ viạ gớũ
boủ [linh thệể ] ạế y đi roầ i, thíà chừ viạ phạá t hiệệạ n rạằ ng trệệ n thạệ n
thệể ớủ bệệ n [khoệ ng giạn] nạà y chạẳ ng coà n [biạ] gíà nừũạ. Nhừũng
gíà lạà lệệạ ch đíũạ đệệạ m thạắ t lừng, gại xừớng, thíà sạu khi chừ viạ
gớũ boủ [linh thệể ] đoá xuoế ng, lạế y trừớàng kiạ rạ xong, chừ viạ
sệũ thạế y lạệạ p từác khoủ i [bệệạ nh]. Chừ viạ thừủ chuạ p lạạ i X-quạng,
thíà khoệ ng coà n thạế y gại xừớng nạà o nừũạ; nguyệệ n nhạệ n cạă n
bạủ n lạà do [linh thệể ] kiạ khớủi tạá c duạ ng.
Coá ngừớài noá i rạằ ng [sạu] bạ hoệ m coá thệể triạ bệệạ nh, nạă m
ngạà y coá thệể triạ bệệạ nh, dạạ y chừ viạ phệá p choệạ p bạắ t. Chừ viạ
choệạ p cho toệ i xệm! Con ngừớài lạà yệế u kệá m nhạế t, coà n linh
thệể kiạ quạủ lạà rạế t lớại hạạ i. Noá khoế ng chệế đạạ i nạũ o chừ viạ,
điệầ u khiệể n chừ viạ quạy voà ng voà ng nhừ troà chới, coà n dệẫ
dạà ng lạế y đi sinh mệệạ nh cuủ ạ chừ viạ. Chừ viạ noá i chừ viạ choệạ p
noá , choệạ p thệế nạà o đạệ y? Bạà n tạy ngừớài thừớàng cuủ ạ chừ viạ
khoệ ng đoệạ ng đệế n noá đừớạc, chừ viạ tạạ i đoá khuạ loạạ n lệệ n, noá
cuũ ng khoệ ng quạn tạệ m, noá đạng ớủ sạu lừng cừớài chừ viạ:

278 Vấn đề trị bệnh

choệạ p loạạ n cạủ lệệ n, sạo khoệ i hạà i vạệạ y; nệế u chừ viạ thạệạ t sừạ
đoệạ ng đệế n noá đừớạc, thíà noá lạệạ p từác lạà m tạy chừ viạ biạ
thừớng; vệế t thừớng thừạc sừạ đạế y! Quạá khừá toệ i coá gạăạ p moệạ t
soế ngừớài, hại tạy khoệ ng biạ sạo, kiệể m trạ thệế nạà o cuũ ng
khoệ ng thạế y thạệ n thệể coá bệệạ nh, hại tạy khoệ ng coá bệệạ nh,
nhừng khoệ ng giớ tạy lệệ n đừớạc, cừá ruủ xuoế ng nhừ thệế nạà y;
toệ i từàng gạăạ p bệệạ nh nhạệ n nhừ thệế . [Thạệ n] thệể tạạ i khoệ ng
giạn khạá c biạ thừớng roầ i, đạũ thạệạ t sừạ biạ tạà n phệế roầ i. Cạá i
[thạệ n] thệể ạế y cuủ ạ chừ viạ mạà biạ thừớng, thíà chạẳ ng đuá ng tạà n
phệế lạà gíà? Coá ngừớài hoủ i toệ i: ‘Thừạ Sừ phuạ , con coá thệể
luyệệạ n coệ ng đừớạc khoệ ng? Con đạũ biạ [phạẫ u thuạệạ t] tuyệệạ t duạ c
roầ i’ hoạăạ c ‘đạũ biạ cạắ t boủ gíà đoá roầ i’. Toệ i noá i rạằ ng điệầ u đoá
khoệ ng ạủ nh hừớủng, cạá i [thạệ n] thệể ớủ khoệ ng giạn khạá c cuủ ạ
chừ viạ khoệ ng biạ [phạẫ u] thuạệạ t, mạà luyệệạ n coệ ng lạà cạá i [thạệ n]
thệể ạế y khớủi tạá c duạ ng. Do vạệạ y toệ i mớái noá i, chừ viạ choệạ p noá ,
[nhừng] chừ viạ khoệ ng đoệạ ng đệế n noá đừớạc, [thíà] noá cuũ ng
khoệ ng quạn tạệ m đệế n chừ viạ; chừ viạ [mạà ] đoệạ ng đệế n noá , coá
thệể noá lạà m tạy chừ viạ biạ thừớng.
Đệể uủ ng hoệạ hoạạ t đoệạ ng khíá coệ ng coá quy moệ lớán cuủ ạ
quoế c giạ, toệ i đừạ moệạ t soế đệệạ từủ thạm giạ Hoệạ i Sừác Khoệủ
Đoệ ng phừớng tạạ i Bạắ c Kinh. Tạạ i hại lạầ n hoệạ i chuá ng toệ i đệầ u
noể i bạệạ t nhạế t. Lạầ n hoệạ i thừá nhạế t, Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p
chuá ng toệ i đừớạc vinh dừạ lạà ‘Minh Tinh coệ ng phạá i’; vạà o hoệạ i
lạầ n thừá hại ngừớài [đệế n] đoệ ng quạá khoệ ng biệế t lạà m thệế nạà o.
Tạạ i giạn khạá c khoệ ng coá mạế y ngừớài, coà n tạạ i giạn chuá ng toệ i
thíà moạ i ngừớài đừáng chạệạ t khạắ p chung quạnh. Xệế p thạà nh bạ
hạà ng, từà sớám hạà ng thừá nhạế t lạà đạă ng kyá hệế t cho buoể i sạá ng,
hạà ng thừá hại đớại cho đạă ng kyá buoể i chiệầ u, coà n moệạ t hạà ng
nừũạ đớại xin chừũ kyá cuủ ạ toệ i. Chuá ng tạ khoệ ng triạ bệệạ nh, víà
sạo lạạ i thừạc hiệệạ n điệầ u ạế y? Bớủi víà đạệ y lạà uủ ng hoệạ hoạạ t đoệạ ng
khíá coệ ng quy moệ lớán cuủ ạ quoế c giạ, coế ng hiệế n cho sừạ
nghiệệạ p ạế y, do đoá chuá ng toệ i đạũ thạm giạ.
Toệ i lạế y coệ ng cuủ ạ míành phạệ n cho cạá c đệệạ từủ đi thệo toệ i,
moẫ i ngừớài moệạ t phạầ n, đệầ u lạà cuạ c nạă ng lừớạng hớạp thạà nh từà

Vấn đề trị bệnh 279

trệệ n moệạ t trạă m chuủ ng coệ ng nạă ng. Đệầ u lạế y tạy cuủ ạ hoạ
[niệệ m] phong lạạ i, chíánh lạà nhừ thệế , coá tạy vạẫ n biạ cạắ n, cạắ n
đệế n gioệạ p cạủ lệệ n, chạủ y cạủ mạá u, điệầ u ạế y vạẫ n hạy xạủ y rạ. Thừá
[linh thệể ] ạế y lớại hạạ i đệế n vạệạ y, chừ viạ nghíũ rạằ ng chừ viạ dạá m
đoệạ ng đệế n noá bạằ ng tạy ngừớài thừớàng cuủ ạ chừ viạ ừ? Hớn
nừũạ chừ viạ khoệ ng đoệạ ng đệế n noá đừớạc, khoệ ng coá chuủ ng
coệ ng nạă ng ạế y thíà khoệ ng lạà m gíà đừớạc. Víà tạạ i moệạ t khoệ ng
giạn khạá c [khi] chừ viạ muoế n lạà m gíà, hệẫ nạũ o chừ viạ nghíũ
moệạ t cạá i noá liệầ n biệế t, chừ viạ muoế n choệạ p noá , noá đạũ chạạ y từà
lạệ u. Đớại đệế n luá c bệệạ nh nhạệ n rạ khoủ i cừủạ, noá lạệạ p từác lạạ i gạắ n
vạà o, bệệạ nh lạạ i tạá i phạá t. Muoế n đoệạ ng thuủ triạ [đừớạc] noá thíà
phạủ i coá chuủ ng coệ ng nạă ng ạế y, vừớn tạy rạ lạà “pạắ c” [moệạ t
cạá i] điạnh noá tạạ i đoá luoệ n. Sạu khi điạnh vừũng lạạ i roầ i, chuá ng
tạ coà n coá moệạ t chuủ ng coệ ng nạă ng, quạá khừá goạ i lạà ‘nhiệế p hoầ n
đạạ i phạá p’, chuủ ng coệ ng nạă ng nạà y coà n lớại hạạ i hớn, coá thệể lạế y
[toạà n boệạ ] chíủnh thệể nguyệệ n thạầ n cuủ ạ ngừớài tạ loệ i hệế t rạ,
cạá nhạệ n kiạ lạệạ p từác bạế t đoệạ ng. Coệ ng nạă ng nạà y coá tíánh nhạắ m
thạẳ ng, vạà chuá ng tạ nhạắ m thạẳ ng vạà o thừá [linh thệể ] ạế y mạà
choệạ p. Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t, trong tạy Phạệạ t Nhừ Lại cạầ m
chiệế c bạá t, chiệế u lệệ n moệạ t cạá i, chừ viạ thạế y rạằ ng Toệ n Ngoệạ
Khoệ ng lớán nhừ thệế , lạệạ p từác biệế n thạà nh moệạ t điệể m nhoủ .
Coệ ng nạă ng ạế y khớủi tạá c duạ ng nhừ thệế . Bạế t kệể linh thệể ạế y
lớán đệế n mạế y, bạế t kệể linh thệể to nhoủ thệế nạà o, lạệạ p từác biạ
choệạ p cừáng trong tạy, liệầ n biệế n thạà nh rạế t nhoủ .
Ngoạà i rạ, nệế u lạế y tạy vừớn vạà o trong nhuạ c thệể cuủ ạ
bệệạ nh nhạệ n, roầ i choệạ p lạế y rạ, dạẫ u lạà m đừớạc, cuũ ng khoệ ng
đừớạc [phệá p]. Nhừ thệế sệũ lạà m loạạ n từ duy cuủ ạ con ngừớài
tạạ i xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng; hoạà n toạà n khoệ ng cho lạà m thệế .
Hoạ đừạ vạà o trong lạà cạá nh tạy tạạ i khoệ ng giạn khạá c. Giạủ
thuyệế t ngừớài kiạ coá bệệạ nh ớủ tim, khi cạá nh tạy nạà y chuyệể n
vệầ phíáạ cuủ ạ tim đệể choệạ p, thíà cạá nh tạy tạạ i khoệ ng giạn khạá c
sệũ đừạ vạà o. Chíủ trong nhạá y mạắ t rạế t mạu lệạ đạũ choệạ p vừũng
xong roầ i, tạy bệệ n ngoạà i cuủ ạ chừ viạ choệạ p bạắ t xong, hại tạy
lạạ i hớạp nhạế t lạạ i, noá đạũ nạằ m trong tạy roầ i. Noá rạế t lớại hạạ i, coá

280 Vấn đề trị bệnh

luá c đoệạ ng đạệạ y trong tạy, duà i vạà o [tạy], coá luá c cạắ n, coá luá c coà n
kệệ u thệá t. Chừ viạ thạế y [noá ] rạế t bệá [khi] ớủ trong tạy, nhừng
thạủ rạ khoủ i tạy liệầ n biệế n thạà nh rạế t lớán. Điệầ u nạà y khoệ ng
phạủ i ại cuũ ng dạá m đoệạ ng đệế n, khoệ ng coá coệ ng nạă ng ạế y thíà
hoạà n toạà n khoệ ng đoệạ ng đệế n đừớạc, hoạà n toạà n khoệ ng đớn
giạủ n nhừ chuá ng tạ vạẫ n từớủng từớạng.
Đừớng nhiệệ n trong từớng lại híành thừác triạ bệệạ nh bạằ ng
khíá coệ ng nạà y cuũ ng coá thệể đừớạc [phệá p] toầ n tạạ i; trong quạá
khừá noá vạẫ n luoệ n toầ n tạạ i. Nhừng phạủ i coá điệầ u kiệệạ n, cạá nhạệ n
ạế y phạủ i lạà ngừớài tu luyệệạ n, trong quạá tríành tu luyệệạ n hoạ
xuạế t phạá t từà tạệ m từà bi, hoạ lạà m điệầ u ạế y giuá p moệạ t soế lừớạng
íát nhừũng ngừớài toế t thíà đừớạc. Nhừng hoạ khoệ ng thệể giuá p
ngừớài tạ triệệạ t đệể tiệệ u trừà nghiệệạ p, uy đừác cuủ ạ hoạ khoệ ng đuủ ;
do vạệạ y [khoá ] nạạ n vạẫ n coà n, chíủ coá bệệạ nh cuạ thệể kiạ lạà khoủ i
thoệ i. Moệạ t khíá coệ ng sừ nhoủ bệá bíành thừớàng khoệ ng phạủ i lạà
ngừớài đạũ đạắ c Đạạ o, hoạ chíủ coá thệể giuá p ngừớài tạ tríà hoạũ n vệầ
sạu; cuũ ng coá thệể chuyệể n hoạá , cuũ ng coá thệể chuyệể n hoạá
thạà nh tại nạạ n khạá c. Tuy nhiệệ n bạủ n thạệ n hoạ khoệ ng biệế t
đừớạc quạá tríành tríà hoạũ n vệầ sạu [rạ sạo]; nệế u [ngừớài] tu
luyệệạ n coệ ng phạá p ạế y lạà phoá yá thừác, thíà phoá yá thừác cuủ ạ hoạ
đạũ lạà m [điệầ u ạế y]. Coá nhừũng ngừớài tu luyệệạ n cuủ ạ moệạ t soế
coệ ng phạá p dừớàng nhừ coá dạnh [tiệế ng] rạế t lớán, coá rạế t
nhiệầ u đạạ i khíá coệ ng sừ coá dạnh tiệế ng hiệể n hạá ch nhừng
khoệ ng hệầ coá coệ ng; coệ ng [cuủ ạ hoạ ] đệầ u coá trệệ n thạệ n cuủ ạ phoá
nguyệệ n thạầ n. Nghíũạ lạà , trong quạá tríành tu luyệệạ n cho phệá p
lạà m nhừ vạệạ y, bớủi víà coá moệạ t soế ngừớài cừá duy tríà ớủ tạầ ng ạế y,
hệẫ luyệệạ n lạà đệế n mạế y chuạ c nạă m, mạế y chuạ c nạă m vạẫ n chừạ
rạ khoủ i tạầ ng ạế y, do đoá hoạ suoế t đớài vạẫ n mạũ i đi coi bệệạ nh coi
bệệạ nh cho ngừớài tạ. Bớủi víà hoạ đạng ớủ tạạ i tạầ ng ạế y, thíà cuũ ng
cho phệá p hoạ lạà m nhừ vạệạ y. Cạá c đệệạ từủ tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n
Đạạ i Phạá p tuyệệạ t đoế i khoệ ng đừớạc phệá p đi coi bệệạ nh [cho
ngừớài khạá c]. Đoạ c cho ngừớài bệệạ nh cuoế n sạá ch nạà y, nệế u nhừ
ngừớài bệệạ nh coá thệể tiệế p thu, thíà coá thệể triạ bệệạ nh, tuy nhiệệ n

Vấn đề trị bệnh 281

hiệệạ u quạủ đoế i vớái nhừũng ngừớài coá nghiệệạ p lừạc to nhoủ khạá c
nhạu lạà khạá c nhạu.

Trị bệnh ở bệnh viện và trị bệnh bằng khí công

Chuá ng toệ i giạủ ng moệạ t chuá t vệầ vạế n đệầ quạn hệệạ giừũạ triạ
bệệạ nh tạạ i bệệạ nh việệạ n vạà triạ bệệạ nh bạằ ng khíá coệ ng. Moệạ t soế bạá c
syũ Tạệ y Ý khoệ ng thừàạ nhạệạ n khíá coệ ng, coá thệể noá i lạà đạ soế .
Hoạ noá i kiệể u nhừ: ‘Nệế u nhừ khíá coệ ng coá thệể triạ bệệạ nh thíà
cạầ n đệế n bệệạ nh việệạ n chuá ng toệ i lạà m gíà nừũạ? Cạá c viạ thạy thệế
bệệạ nh việệạ n cuủ ạ chuá ng toệ i đi thoệ i! Khíá coệ ng cạá c viạ chạạ m tạy
vạà o lạà coá thệể triạ khoủ i bệệạ nh, lạạ i khoệ ng cạầ n tiệệ m, uoế ng
thuoế c, nhạệạ p việệạ n; thạy thệế bệệạ nh việệạ n chuá ng toệ i chạẳ ng quạá
toế t hạy sạo?’ Noá i nhừ thệế rạế t khoệ ng coá đạạ o lyá, rạế t khoệ ng
hớạp lyá. Coá ngừớài khoệ ng liệẫ u giạủ i đừớạc khíá coệ ng; thừạc rạ,
coi bệệạ nh bạằ ng khíá coệ ng khoệ ng thệể nhừ cạá c phừớng phạá p
triạ liệệạ u nới ngừớài thừớàng đừớạc, noá khoệ ng phạủ i lạà kyũ nạă ng
nới ngừớài thừớàng, noá lạà điệầ u siệệ u thừớàng. Điệầ u siệệ u
thừớàng nhừ thệế nệế u cạn nhiệẫ u đệế n xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng
trệệ n diệệạ n roệạ ng, hoủ i coá thệể đừớạc phệá p khoệ ng? Phạệạ t [coá ]
bạủ n sừạ rạế t lớán, moệạ t viạ Phạệạ t huớ tạy moệạ t cạá i, bệệạ nh cuủ ạ
toạà n nhạệ n loạạ i sệũ khoệ ng toầ n tạạ i. Tạạ i sạo oệ ng khoệ ng lạà m
thệế ? Hớn nừũạ lạạ i coá nhiệầ u Phạệạ t đệế n nhừ vạệạ y, tạạ i sạo hoạ
khoệ ng phạá t tạệ m từà bi lạà m chừ viạ khoủ i bệệạ nh? Bớủi víà xạũ hoệạ i
ngừớài thừớàng chíánh lạà nhừ thệế , sinh lạũ o bệệạ nh từủ chíánh ớủ
trạạ ng thạá i nhừ thệế , đệầ u coá quạn hệệạ nhạệ n duyệệ n, đệầ u lạà
nghiệệạ p lừạc luạệ n bạá o; nhừũng gíà chừ viạ mạắ c nớạ [đệầ u] phạủ i
hoạà n [trạủ ].
Nệế u nhừ chừ viạ chừũạ khoủ i cho hoạ , thíà cuũ ng từớng
đừớng vớái phạá hoạạ i [Phạá p] lyá nạà y; coá thệể lạà m điệầ u xạế u mạà
khoệ ng cạầ n hoạà n [trạủ ]; vạệạ y coá đừớạc chạă ng? Ngừớài trong
[khi] tu luyệệạ n xuạế t tạệ m từà bi, khi chừ viạ chừạ coá lừạc lừớạng
đuủ mạạ nh đệể giạủ i quyệế t triệệạ t đệể vạế n đệầ ạế y, thíà cho phệá p
chừ viạ coi bệệạ nh, víà chừ viạ xuạế t tạệ m từà bi roầ i, cho phệá p lạà m

282 Trị bệnh ở bệnh viện và trị bệnh bằng khí công
nhừ thệế . Tuy nhiệệ n nệế u chừ viạ thạệạ t sừạ coá thệể giạủ i quyệế t
vạế n đệầ ạế y, thíà giạủ i quyệế t trệệ n diệệạ n roệạ ng lạà khoệ ng đừớạc. Đoá
lạà chừ viạ phạá hoạạ i trạạ ng thạá i xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng moệạ t
cạá ch nghiệệ m troạ ng, nệệ n khoệ ng thệể đừớạc. Do đoá khíá coệ ng
thạy thệế bệệạ nh việệạ n cuủ ạ ngừớài thừớàng lạà [điệầ u] hoạà n toạà n
khoệ ng đừớạc; noá lạà Phạá p ớủ nới siệệ u thừớàng.
Nệế u nhừ tạạ i Trung Quoế c lạệạ p nệệ n cạá c bệệạ nh việệạ n khíá
coệ ng, víá nhừ cho phệá p lạà m nhừ thệế , rạằ ng cạá c đạạ i khíá coệ ng
sừ đệầ u xuạế t lại đệể lạà m, chừ viạ thừủ coi sệũ rạ sạo? Khoệ ng
cho phệá p lạà m nhừ vạệạ y, bớủi víà phạủ i duy hoệạ trạạ ng thạá i cuủ ạ
xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng. Nệế u nhừ dừạng lạệạ p cạá c bệệạ nh việệạ n khíá
coệ ng, phoà ng điệầ u triạ khíá coệ ng, trung tạệ m sừác khoệủ , thạắ ng
điạạ liệệạ u dừớũng bạằ ng khíá coệ ng, thíà moệạ t khi lạệạ p nệệ n, thíà
[khạủ nạă ng] triạ bệệạ nh cuủ ạ cạá c khíá coệ ng sừ sệũ suạ t xuoế ng
ngạy, hiệệạ u quạủ triạ bệệạ nh lạệạ p từác sệũ khoệ ng đừớạc [toế t] nừũạ.
Víà sạo? Víà hoạ đạng lạà m nhừũng [sừạ việệạ c] ớủ nới ngừớài
thừớàng, thíà cuũ ng phạủ i cạo nhừ Phạá p ớủ coũ i ngừớài thừớàng,
hoạà [hớạp] vớái trạạ ng thạá i cuủ ạ ngừớài thừớàng tạạ i tạầ ng ạế y,
hiệệạ u quạủ triạ bệệạ nh cuủ ạ hoạ cuũ ng gioế ng nhừ [hiệệạ u quạủ triạ
bệệạ nh] cuủ ạ bệệạ nh việệạ n. Do đoá triạ bệệạ nh sệũ khoệ ng đừớạc [toế t]
nừũạ, hoạ cuũ ng sệũ phạủ i giạủ ng triạ bệệạ nh cạầ n moệạ t soế liệệạ u tríành;
thoệ ng thừớàng lạà nhừ vạệạ y.
Dạẫ u khíá coệ ng thạà nh lạệạ p bệệạ nh việệạ n cuũ ng vạệạ y, khoệ ng
lạệạ p bệệạ nh việệạ n cuũ ng vạệạ y, thíà việệạ c khíá coệ ng coá thệể triạ bệệạ nh lạà
moệạ t điệể m khoệ ng ại phuủ nhạệạ n đừớạc. Khíá coệ ng phoể biệế n
trong xạũ hoệạ i trong moệạ t thớài giạn lạệ u ngạầ n ạế y, coá bạo nhiệệ u
ngừớài thoệ ng quạ luyệệạ n coệ ng đạũ thừạc sừạ đạạ t đừớạc muạ c
đíách chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài. Dạẫ u lạà hoạ đừớạc khíá coệ ng sừ
tríà hoạũ n bệệạ nh lạạ i vệầ sạu cuũ ng vạệạ y, lạà m thệế nạà o cuũ ng vạệạ y,
duà sạo thíà bệệạ nh kiạ bạệ y giớà đạũ khoủ i; từác lạà việệạ c khíá coệ ng
coá thệể triạ bệệạ nh lạà điệầ u khoệ ng ại phuủ nhạệạ n đừớạc. Đạ soế
nhừũng [ngừớài] tíàm đệế n khíá coệ ng sừ đệể coi bệệạ nh, đệầ u đừớạc
xệm lạà bệệạ nh nạn y, đạũ từàng đệế n bệệạ nh việệạ n chừũạ khoệ ng
khoủ i, nệệ n đệế n gạăạ p khíá coệ ng sừ thừủ vạệạ n mạy, kệế t quạủ đạũ

Trị bệnh ở bệnh viện và trị bệnh bằng khí công 283
chừũạ khoủ i. Nhừũng [ại] đạũ đừớạc chừũạ khoủ i tạạ i bệệạ nh việệạ n
thíà khoệ ng tíàm đệế n khíá coệ ng sừ, nhạế t lạà vạà o giại đoạạ n bạn
đạầ u, ngừớài tạ đệầ u nhạệạ n thừác nhừ thệế cạủ ; nhừ vạệạ y khíá
coệ ng lạà coá thệể khạá m bệệạ nh. Noá bạế t quạá chíủ khoệ ng thệể thừạc
hiệệạ n gioế ng nhừ nhừũng sừạ việệạ c khạá c nới xạũ hoệạ i ngừớài
thừớàng. Cạn thiệệạ p trệệ n diệệạ n roệạ ng lạà tuyệệạ t đoế i khoệ ng đừớạc
phệá p; trệệ n diệệạ n hệạ p hoạăạ c khoệ ng coá ạủ nh hừớủng to lớán gíà,
ạệ m thạầ m lạăạ ng lệũ mạà thừạc hiệệạ n thíà đừớạc; nhừng cuũ ng
khoệ ng đừớạc chừũạ triệệạ t đệể khoủ i bệệạ nh, điệầ u nạà y lạà khạẳ ng
điạnh. Từạ míành duà ng khíá coệ ng rệà n luyệệạ n chừũạ bệệạ nh lạà toế t
nhạế t.
Coá khíá coệ ng sừ giạủ ng: bệệạ nh việệạ n chừũạ bệệạ nh khoệ ng
đừớạc, hiệệạ u quạủ triạ liệệạ u cuủ ạ bệệạ nh việệạ n hiệệạ n nạy thệế nạà y thệế
kiạ. Chuá ng tạ noá i nhừ thệế nạà o? Tạế t nhiệệ n noá coá nguyệệ n
nhạệ n nhiệầ u mạăạ t. Toệ i thạế y rạằ ng chuủ yệế u nhạế t lạà [do] chuạể n
mừạc đạạ o đừác cuủ ạ con ngừớài thạế p kệá m, đạũ tạạ o thạà nh cạá c
loạạ i bệệạ nh kyà quạá i, bệệạ nh việệạ n chừũạ khoệ ng khoủ i, duà ng
thuoế c cuũ ng khoệ ng xong; thuoế c giạủ cuũ ng nhiệầ u; đệầ u lạà víà xạũ
hoệạ i nhạệ n loạạ i đạũ bạạ i hoạạ i đệế n mừác đoệạ nhừ thệế . Moẫ i ngừớài
cuũ ng đừàng oạá n ngừớài khạá c, ại ại cuũ ng đệầ u coá goá p soá ng
thạà nh bạũ o ớủ trong đoá , vạệạ y nệệ n ngừớài nạà o tu luyệệạ n cuũ ng
phạủ i gạăạ p khoể nạạ n.
Coá nhừũng bệệạ nh mạà bệệạ nh việệạ n kiệể m trạ khoệ ng rạ,
nhừng xạá c thừạc lạà coá bệệạ nh. Coá nhừũng ngừớài kiệể m trạ lạà coá
bệệạ nh, nhừng khoệ ng biệế t tệệ n goạ i [bệệạ nh] đoá lạà gíà, lạà bệệạ nh
chừạ từàng gạăạ p, bệệạ nh việệạ n goạ i chung [đoá lạà ] “bệệạ nh hiệệạ n
đạạ i”. Hoủ i bệệạ nh việệạ n coá thệể chừũạ bệệạ nh khoệ ng? Tạế t nhiệệ n lạà
coá . Nệế u bệệạ nh việệạ n khoệ ng thệể triạ bệệạ nh, thíà hoủ i tạạ i sạo
ngừớài tạ lạạ i tin, tạạ i sạo lạạ i đệế n đoá đệể chừũạ bệệạ nh. Bệệạ nh
việệạ n vạẫ n coá thệể triạ bệệạ nh, chíủ coá điệầ u cạá ch triạ liệệạ u cuủ ạ noá lạà
tạạ i tạầ ng cuủ ạ ngừớài thừớàng, coà n bệệạ nh kiạ lạạ i lạà [điệầ u] siệệ u
thừớàng, coá nhừũng bệệạ nh rạế t nạăạ ng. Do đoá bệệạ nh việệạ n giạủ ng
rạằ ng triạ bệệạ nh cạầ n triạ sớám, nạăạ ng quạá hoạ cuũ ng khoệ ng triạ
đừớạc; [duà ng] nhiệầ u thuoế c quạá thíà ngừớài tạ [ngoệạ ] đoệạ c.

284 Trị bệnh ở bệnh viện và trị bệnh bằng khí công
Chuạể n mừạc cuủ ạ bệệạ nh việệạ n hiệệạ n nạy lạà ngạng vớái chuạể n
mừạc cuủ ạ khoạ hoạ c kyũ thuạệạ t cuủ ạ chuá ng tạ, đệầ u ớủ tạạ i tạầ ng
cuủ ạ ngừớài thừớàng, do đoá noá chíủ coá hiệệạ u [quạủ triạ] liệệạ u nhừ
vạệạ y thoệ i. Coá moệạ t vạế n đệầ cạầ n noá i roũ , triạ bệệạ nh bạằ ng khíá coệ ng
thoệ ng thừớàng vạà triạ bệệạ nh tạạ i bệệạ nh việệạ n, đệầ u lạà đừạ cạá i
nạạ n nguyệệ n nhạệ n tạạ o thạà nh bệệạ nh tríà hoạũ n lạạ i vệầ sạu, tríà
hoạũ n vệầ nừủạ đớài sạu nạà y hoạăạ c vệầ sạu, hoạà n toạà n khoệ ng
đoệạ ng đệế n nghiệệạ p lừạc.
Chuá ng toệ i lạạ i giạủ ng moệạ t chuá t vệầ Trung Ý. Triạ bệệạ nh cuủ ạ
Trung Ý rạế t gạầ n vớái triạ bệệạ nh cuủ ạ khíá coệ ng. Tạạ i Trung Quoế c
coể đạạ i, cạá c bạá c syũ Trung Ý noá i chung đệầ u coá coệ ng nạă ng
đạăạ c diạ, cạá c đạạ i y hoạ c giạ nhừ Toệ n Từ Mạạ c, Hoạ Đạà , Lyá Thớài
Trạệ n, Biệể n Thừớác, v.v. đệầ u coá coệ ng nạă ng đạăạ c diạ, trong sạá ch
y hoạ c đệầ u coá chệá p lạạ i. Tuy nhiệệ n hiệệạ n nạy nhừũng điệầ u tinh
hoạ ạế y thừớàng hạy biạ phệệ phạá n; kệế thừàạ cuủ ạ Trung Ý
[hiệệạ n nạy] bạế t quạá chíủ lạà moệạ t chuá t dừớạc phừớng, hoạăạ c giạủ
moệạ t soế doà dạẫ m kinh nghiệệạ m. Trung Ý thớài Trung Quoế c coể
đạạ i rạế t phạá t triệể n, tríành đoệạ phạá t triệể n vừớạt siệệ u xuạế t so
vớái y hoạ c hiệệạ n nạy. Coá ngừớài nghíũ, y hoạ c hiệệạ n nạy phạá t
triệể n lạắ m, lạà m [quệá t ạủ nh] CT lạà coá thệể nhíàn thạế y noệạ i boệạ
bệệ n trong thạệ n thệể ngừớài tạ, lạà m siệệ u ạệ m, chuạ p híành,
chuạ p X-quạng, cạá c thiệế t biạ hiệệạ n đạạ i rạế t lạà tiệệ n tiệế n; thệo
toệ i nhíàn nhạệạ n thíà nhừ vạệạ y cuũ ng khoệ ng đừớạc [bạằ ng] y hoạ c
thớài Trung Quoế c coể đạạ i.
Hoạ Đạà thạế y trong nạũ o cuủ ạ Tạà o Thạá o coá khoế i u, cạầ n
mớủ nạũ o đệể lạà m thuủ thuạệạ t boủ khoế i u. Tạà o Thạá o nghệ vạệạ y
liệầ n từớủng rạằ ng Hoạ Đạà muoế n lạế y đạầ u cuủ ạ míành, [nệệ n] bạắ t
Hoạ Đạà giạm lạạ i, kệế t quạủ Hoạ Đạà chệế t trong nhạà nguạ c. Khi
Tạà o Thạá o mạắ c bệệạ nh, nghíũ đệế n Hoạ Đạà , tíàm đệế n Hoạ Đạà , thíà
Hoạ Đạà đạũ chệế t roầ i. Sạu đoá Tạà o Thạá o thạệạ t sừạ mạắ c bệệạ nh ạế y
mạà chệế t. Víà sạo Hoạ Đạà biệế t? ÔÔ ng tạ đạũ nhíàn thạế y, đoá lạà
coệ ng nạă ng đạăạ c diạ cuủ ạ con ngừớài chuá ng tạ, cạá c y hoạ c giạ
trong quạá khừá đệầ u coá trạng biạ bạủ n sừạ ạế y. Sạu khi khại
thiệệ n muạ c, thíà từà moệạ t mạăạ t coá thệể đoầ ng thớài thạế y đừớạc

Trị bệnh ở bệnh viện và trị bệnh bằng khí công 285
thạệ n thệể ngừớài tạ từà boế n mạăạ t; từà mạăạ t trừớác coá thệể thạế y
mạăạ t sạu, mạăạ t trạá i, mạăạ t phạủ i; coà n coá thệể thạế y từàng lớáp cạắ t
cuủ ạ moẫ i tạầ ng; coà n coá thệể thạế u quạ khoệ ng giạn nạà y mạà
thạế y đừớạc nguyệệ n nhạệ n cạă n bạủ n cuủ ạ bệệạ nh lạà gíà. Phừớng
phạá p cuủ ạ y hoạ c hiệệạ n đạạ i coá thệể đạạ t đừớạc nhừ vạệạ y khoệ ng?
Coà n cạá ch xạ lạắ m, [phạủ i] thệệ m moệạ t nghíàn nạă m nừũạ! [Quệá t
ạủ nh] CT, siệệ u ạệ m, X-quạng cuũ ng coá thệể nhíàn đừớạc boệạ phạệạ n
bệệ n trong cuủ ạ thạệ n thệể ngừớài, nhừng đoầ cớ khíá đoá to lạắ m,
vạà thừá to lớán thệế cuũ ng khoệ ng dệẫ mạng thệo [ngừớài],
khoệ ng coá điệệạ n khoệ ng [duà ng] đừớạc. Coà n thiệệ n muạ c nạà y lạà
mạng đạệ u thệo đoá , khoệ ng cạầ n nguoầ n [điệệạ n], lạà m sạo sạá nh
đừớạc!
Coá ngừớài giạủ ng rạằ ng thuoế c hiệệạ n đạạ i nhừ thệế nạà y nhừ
thệế kiạ. Toệ i noá i rạằ ng khoệ ng hạẳ n thệế , thạủ o dừớạc cuủ ạ Trung
Quoế c coể đạạ i thạệạ t sừạ coá thệể ‘thuoế c vạà o lạà bệệạ nh hệế t’. Coá rạế t
nhiệầ u điệầ u đạũ thạế t truyệầ n; coá rạế t nhiệầ u điệầ u khoệ ng thạế t
truyệầ n, đạng lừu truyệầ n trong dạệ n giạn. Vạà o thớài giạủ ng
bạà i tạạ i Tệầ Tệầ Cạá p Nhíũ toệ i coá nhíàn thạế y moệạ t ngừớài dừạng
quạầ y ngoạà i phoế đệể nhoể rạă ng cho ngừớài tạ. Nhíàn quạ lạà
thạế y viạ nạà y đệế n từà phừớng Nạm, khoệ ng ạă n mạăạ c thệo kiệể u
ngừớài vuà ng Đoệ ng Bạắ c. Ai đệế n cuũ ng khoệ ng từà, ại đệế n viạ ạế y
cuũ ng nhoể , rạă ng nhoể đừớạc xệế p thạà nh moệạ t đoế ng thệế nạà y. Viạ
nạà y nhoể rạă ng khoệ ng phạủ i lạà muạ c đíách, mạà muạ c đíách lạà bạá n
thuoế c cuủ ạ míành. Thuoế c ạế y boế c lệệ n lớáp khíá vạà ng rạế t đạăạ c.
Khi nhoể rạă ng, bệà n mớủ nạắ p loạ thuoế c nừớác rạ, ớủ ngoạà i mạá
hừớáng vạà o choẫ rạă ng sạệ u, bạủ o ngừớài tạ híát chuá t khíá thuoế c
mạà u vạà ng; nừớác thuoế c coi nhừ khoệ ng với đi chuá t nạà o, lạạ i
đạệạ y nạắ p lạạ i. Ruá t trong tuá i rạ moệạ t quệ diệệ m, vừàạ noá i vệầ
thuoế c cuủ ạ míành, viạ ạế y vừàạ lạế y quệ diệệ m đệể khệầ u rạă ng, cạá i
rạă ng liệầ n rớài rạ, cuũ ng khoệ ng đạu, chíủ coá moệạ t tyá mạá u, cuũ ng
khoệ ng chạủ y mạá u. Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, nệế u duà ng lừạc
hới mạạ nh lạà quệ diệệ m gạẫ y ngạy, vạệạ y mạà viạ nạà y lạạ i duà ng
quệ diệệ m khệệ u moệạ t cạá i lạà nhoể đừớạc rạă ng.

286 Trị bệnh ở bệnh viện và trị bệnh bằng khí công
 Toệ i noá i rạằ ng Trung Quoế c coá moệạ t soế điệầ u đạng lừu
truyệầ n tạạ i dạệ n giạn, mạà khíá cuạ chíánh xạá c cuủ ạ Tạệ y Ý khoệ ng
sạá nh đừớạc; thừủ xệm hiệệạ u quạủ ại toế t hớn, quệ diệệ m cuủ ạ viạ
ạế y khệệ u moệạ t cạá i lạà đừớạc ngạy. Tạệ y Ý nhoể rạă ng trừớác hệế t
phạủ i tiệệ m thuoế c tệệ , tiệệ m choẫ nạà y, tiệệ m choẫ kiạ, chạệ m kim
đạu lạắ m; đớại thuoế c tệệ coá tạá c duạ ng, roầ i lạế y kíàm đệể nhoể . Nhoể
cạủ nừủạ ngạà y khoệ ng khệá o chạệ n rạă ng gạẫ y [coà n lạạ i ớủ trong].
Bệà n lạế y buá ạ lạế y đuạ c đệể troá c rạ, đạệạ p lạà m cho đạu đớán kinh
khiệế p, roầ i lạạ i duà ng khíá cuạ chíánh xạá c đệể khoạn cho chừ viạ.
Coá ngừớài biạ khoạn đạu quạá chíủ muoế n nhạủ y dừạng lệệ n, chạủ y
rạế t nhiệầ u mạá u, nhoể rạ moệạ t buá ng mạá u. Chừ viạ noá i xệm ại
toế t hớn? Chừ viạ noá i xệm ại tiệệ n tiệế n hớn? Chuá ng tạ khoệ ng
thệể chíủ coi coệ ng cuạ bệầ ngoạà i, mạà cạầ n coi hiệệạ u quạủ thừạc tệế .
Trung Ý thớài Trung Quoế c coể đạạ i rạế t phạá t triệể n, Tạệ y Ý hiệệạ n
đạạ i coà n phạủ i trạủ i quạ bạo nhiệệ u nạă m nừũạ mớái thệo đừớạc.
Khoạ hoạ c cuủ ạ Trung Quoế c coể đạạ i khạá c vớái khoạ hoạ c
hiệệạ n nạy mạà chuá ng tạ hoạ c từà phừớng Tạệ y, noá đi thệo moệạ t
con đừớàng khạá c, coá thệể đừạ đệế n trạạ ng thạá i khạá c. Do đoá
khoệ ng thệể duà ng phừớng phạá p nhạệạ n thừác cuủ ạ chuá ng tạ
hiệệạ n nạy đệể nhạệạ n thừác khoạ hoạ c kyũ thuạệạ t cuủ ạ Trung Quoế c
coể đạạ i, bớủi víà khoạ hoạ c Trung Quoế c coể đạạ i lạà nhạắ m thạẳ ng
vạà o [thạệ n] thệể ngừớài, sinh mệệạ nh, vuũ truạ ; nhạắ m trừạc tiệế p
vạà o nhừũng điệầ u ạế y mạà nghiệệ n cừáu, do đoá [noá ] đi thệo moệạ t
con đừớàng khạá c. Thớài ạế y ngừớài đi hoạ c, đệầ u phạủ i chuá
troạ ng đạủ toạạ , khi ngoầ i cuũ ng giạủ ng [phạủ i] coá từ thệế ; khi
cạầ m buá t việế t cuũ ng giạủ ng [phạủ i] vạệạ n khíá hoệ hạế p; cạá c ngạà nh
cạá c nghệầ đệầ u giạủ ng [phạủ i] tiạnh tạệ m, điệầ u từác; toạà n boệạ xạũ
hoệạ i đệầ u đạăạ t trong trạạ ng thạá i nhừ thệế .
Coá ngừớài noá i: ‘Chiệể u thệo khoạ hoạ c cuủ ạ Trung Quoế c
coể đạạ i mạà tiệế n, thíà hoủ i coá xệ hới, xệ lừủạ ngạà y nạy khoệ ng?
Hoủ i coá thệể coá hiệệạ n đạạ i hoạá hoệ m nạy khoệ ng?’ Toệ i noá i rạằ ng
chừ viạ khoệ ng thệể đừáng tạạ i hoạà n cạủ nh nạà y mạà nhạệạ n thừác
moệạ t trạạ ng thạá i khạá c; [trong] quạn niệệạ m từ từớủng cuủ ạ chừ
viạ cạầ n phạủ i coá cạá ch mạạ ng mớái đừớạc. Khoệ ng coá TV, [thíà]

Trị bệnh ở bệnh viện và trị bệnh bằng khí công 287
ngạy phíáạ trừớác đạầ u bạủ n thạệ n míành đạũ mạng thệo, muoế n
coi gíà liệầ n thạế y nạế y, cuũ ng coá toầ n tạạ i coệ ng nạă ng. Khoệ ng coá
xệ hới, xệ lừủạ, [thíà] ngừớài ngoầ i đoá coá thệể phiệệ u [đạũ ng bạy]
lệệ n, thạng mạá y cuũ ng khoệ ng cạầ n. Noá sệũ dạẫ n đệế n trạạ ng thạá i
phạá t triệể n khạá c cuủ ạ xạũ hoệạ i, khoệ ng nhạế t điạnh phạủ i cuoệạ c
hạạ n vạà o cạá i khung nạà y. Đíũạ bạy cuủ ạ ngừớài hạà nh tinh khạá c
đi lạạ i thạầ n toế c, biệế n lớán thu nhoủ . Hoạ đi thệo moệạ t con
đừớàng phạá t triệể n coà n khạá c hớn nừũạ, lạà moệạ t loạạ i phừớng
phạá p khoạ hoạ c khạá c.

288 Trị bệnh ở bệnh viện và trị bệnh bằng khí công
 Bài giảng thứ tám
Tịch cốc
Moệạ t soế ngừớài đệầ cạệạ p đệế n vạế n đệầ tiạch coế c. Hiệệạ n từớạng
tiạch coế c coá toầ n tạạ i; khoệ ng chíủ coá trong giớái tu luyệệạ n, trong
toạà n thệể xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i chuá ng tạ cuũ ng coá khoệ ng íát ngừớài
xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng nạà y. Coá ngừớài khoệ ng ạă n khoệ ng uoế ng
trong mạế y nạă m [liệầ n], hoạăạ c mừớài mạế y nạă m [liệầ n], nhừng
vạẫ n soế ng toế t. Coá ngừớài noá i tiạch coế c lạà thệể hiệệạ n cuủ ạ moệạ t
tạầ ng nạà o đoá ; coá ngừớài noá i tiạch coế c lạà biệể u hiệệạ n cuủ ạ thạệ n
thệể tiạnh hoạá ; cuũ ng coá ngừớài noá i tiạch coế c lạà quạá tríành tu
luyệệạ n tạạ i cạo tạầ ng.
Thừạc rạ đệầ u khoệ ng phạủ i. Vạệạ y hoủ i đoá lạà điệầ u gíà? Trệệ n
thừạc tệế tiạch coế c chíánh lạà moệạ t phừớng phạá p tu luyệệạ n đạăạ c
thuà mạà chuá ng tạ sừủ duạ ng trong [moệạ t soế ] hoạà n cạủ nh đạăạ c
điạnh. Vạà o hoạà n cạủ nh đạăạ c điạnh nạà o thíà sừủ duạ ng đệế n noá ?
Vạà o thớài Trung Quoế c coể đạạ i, nhạế t lạà trừớác khi thạà nh lạệạ p
toệ n giạá o, coá rạế t nhiệầ u ngừớài tu luyệệạ n hoạ đệầ u sừủ duạ ng
phừớng phạá p mạệạ t tu, tu luyệệạ n đớn đoệạ c; đi vạà o nuá i sạệ u
hoạăạ c chui vạà o hạng đoệạ ng trong nuá i mạà tu, tạá ch ly xạ khoủ i
nới con ngừớài quạầ n tuạ sinh soế ng. Moệạ t khi lạà m nhừ vạệạ y sệũ
đoệạ ng chạạ m đệế n vạế n đệầ nguoầ n cạế p lừớng thừạc. Nệế u nhừ
hoạ khoệ ng sừủ duạ ng phừớng phạá p tiạch coế c, thíà hoạà n toạà n tu
luyệệạ n khoệ ng đừớạc, sệũ chệế t đoá i chệế t khạá t ớủ đoá . Khi toệ i từà
Truà ng Khạá nh đệế n Vuũ Hạá n giạủ ng Phạá p, ngoầ i thuyệầ n xuoệ i
doà ng Trừớàng Giạng vệầ phíáạ Đoệ ng, thíà thạế y hại bệệ n bớà
Tạm Hiệệạ p coá moệạ t soế đoệạ ng đạá ớủ lừng chừàng nuá i, nhiệầ u
vuà ng nuá i dạnh tiệế ng cuũ ng coá nhừũng [hạng đoệạ ng] nhừ thệế .
Ngừớài tu luyệệạ n trong quạá khừá sạu khi duà ng dạệ y đệể trệà o
vạà o trong, liệầ n cạắ t đừát dạệ y đi, [roầ i] tu luyệệạ n ớủ trong đoệạ ng;
[nệế u] khoệ ng tu luyệệạ n xuạế t lại, thíà sệũ chệế t ớủ trong đoá .
Khoệ ng coá nừớác, khoệ ng coá lừớng thừạc, hoạ đạũ sừủ duạ ng

Tịch cốc 289

phừớng phạá p tu luyệệạ n đạăạ c thuà ạế y ớủ trong chíánh hoạà n
cạủ nh cừạc kyà đạăạ c thuà nạà y.
Coá nhiệầ u coệ ng phạá p đạũ trạủ i quạ quạá tríành truyệầ n thừàạ
nhừ vạệạ y, do đoá noá coá tiạch coế c; coá nhiệầ u coệ ng phạá p khoệ ng
coá tiạch coế c; cạá c coệ ng phạá p đừớạc truyệầ n xuạế t rạ nới xạũ hoệạ i
chuá ng tạ hiệệạ n nạy đạ soế lạà khoệ ng coá điệầ u nạà y. Chuá ng toệ i
giạủ ng rạằ ng luyệệạ n coệ ng phạủ i chuyệệ n nhạế t, chừ viạ khoệ ng thệể
mong muoế n thệo cạá ch con ngừớài nhừ thệế nạà o liệầ n lạà m
nạế y. Chừ viạ cho rạằ ng noá rạế t toế t, chừ viạ cuũ ng muoế n tiạch
coế c; hoủ i chừ viạ tiạch coế c lạà m gíà? Coá ngừớài cho rạằ ng [noá ] rạế t
toế t, [nệệ n] hiệế u kyà, hoạăạ c cho rạằ ng bạủ n thạệ n míành coệ ng phu
cạo roầ i, coá thệể hiệể n thiạ nạà y khạá c; cạá c chuủ ng tạệ m thạá i cuủ ạ
ngừớài tạ đệầ u coá [cạủ ]. Ngạy cạủ khi duà ng phừớng phạá p ạế y
tu luyệệạ n, thíà cuũ ng phạủ i tiệệ u hạo nạă ng lừớạng cuủ ạ từạ thạệ n
đệể boể sung cho thạệ n thệể , do vạệạ y cạá i đừớạc chạẳ ng boũ cho cạá i
mạế t. Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t, nhạế t lạà sạu khi thạà nh lạệạ p toệ n
giạá o, khi chừ viạ trong chuà ạ ngoầ i thiệầ n, bệế quạn, đệầ u coá
ngừớài cung cạế p cho chừ viạ trạà vạà thừác ạă n, [nệệ n] khoệ ng
đoệạ ng chạạ m đệế n vạế n đệầ nạà y. Nhạế t lạà chuá ng tạ tu luyệệạ n
trong xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, chừ viạ hoạà n toạà n khoệ ng cạầ n
phạủ i duà ng đệế n phừớng phạá p nạà y; hớn nừũạ phạá p moệ n chừ
viạ nệế u khoệ ng coá [noá ] thíà chừ viạ khoệ ng thệể [tạệạ p luyệệạ n noá
mạà ] loạạ n. Nệế u chừ viạ thạệạ t sừạ muoế n tiạch coế c, chừ viạ cừá thừủ
tu. Thệo toệ i đừớạc biệế t, thoệ ng thừớàng khi sừ phuạ truyệầ n
coệ ng lệệ n cạo tạầ ng, nệế u thạệạ t sừạ đừạ ngừớài lệệ n, [vạà ] tạạ i
phạá p moệ n cuủ ạ oệ ng coá tiạch coế c, thíà coá thệể xuạế t hiệệạ n hiệệạ n
từớạng ạế y, nhừng oệ ng khoệ ng thệể phoể cạệạ p [roệạ ng rạũ i], thoệ ng
thừớàng đệầ u mạng đoầ đệệạ đi mạệạ t tu, tu đớn đoệạ c.
Hiệệạ n nạy cuũ ng coá cạá c khíá coệ ng sừ dạạ y ngừớài tạ tiạch
coế c. Tiạch coế c đừớạc khoệ ng? Roế t cuoệạ c khoệ ng tiạch đừớạc; hoủ i
ại tiạch đừớạc nạà o? Toệ i thạế y khoệ ng íát [ngừớài] phạủ i nhạệạ p
việệạ n, khoệ ng íát ngừớài xuạế t hiệệạ n nguy hiệể m đệế n sinh mệệạ nh.
Vạệạ y tạạ i sạo xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng ạế y? Hiệệạ n từớạng tiạch coế c
phạủ i chạă ng khoệ ng coá ? Coá . Nhừng coá moệạ t điệể m: trạạ ng thạá i

290 Tịch cốc

nạà y cuủ ạ xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng chuá ng tạ, khoệ ng ại đừớạc
phệá p từạ dừng phạá hoạạ i, khoệ ng cho phệá p phạá hoạạ i. Khoệ ng
noá i trệệ n toạà n quoế c bạo nhiệệ u ngừớài luyệệạ n coệ ng khoệ ng ạă n
khoệ ng uoế ng, chíủ noá i riệệ ng nới Trừớàng Xuạệ n nạà y ại ại cuũ ng
khoệ ng ạă n khoệ ng uoế ng, toệ i noá i vạệạ y thíà giạủ n tiệệạ n quạá roầ i!
Khoủ i phạủ i voệạ i vạà ng lạà m cớm nừũạ. Noệ ng dạệ n lạà m ruoệạ ng vạế t
vạủ khoá nhoạ c lạà thệế , giớà [khoệ ng ại] cạầ n ạă n nừũạ, rạế t giạủ n
tiệệạ n; cừá lạà m việệạ c mạũ i, khoủ i phạủ i ạă n. Nhừ vạệạ y coá đừớạc
khoệ ng? Đoá coà n lạà xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i khoệ ng? Khạẳ ng điạnh lạà
khoệ ng đừớạc, khoệ ng cho phệá p sừạ việệạ c nhừ thệế cạn nhiệẫ u
đệế n xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng trệệ n diệệạ n roệạ ng.
Khi moệạ t soế khíá coệ ng sừ truyệầ n tiạch coế c, xuạế t hiệệạ n rạế t
nhiệầ u nguy hiệể m. Coá ngừớài chạế p trừớác vạà o truy cạầ u tiạch
coế c, nhừng cạá i tạệ m kiạ cuủ ạ hoạ chừạ hệầ boủ , coà n rạế t nhiệầ u
tạệ m cuủ ạ ngừớài thừớàng chừạ hệầ vừát boủ , khi thạế y đoầ ạă n
ngon nhừng khoệ ng đừớạc ạă n liệầ n thệà m quạá , cạá i tạệ m ạế y cuủ ạ
hoạ hệẫ khớủi lệệ n lạà khoệ ng oể n roầ i. Hoạ thạế y rạế t soế t ruoệạ t phạủ i
ạă n gíà đoá , duạ c voạ ng thạă ng lệệ n liệầ n phạủ i ạă n, khoệ ng ạă n cạủ m
thạế y đoá i. Nhừng ạă n vạà o phạủ i noệ n rạ, khoệ ng ạă n vạà o đừớạc;
điệầ u nạà y tạạ o thạà nh tinh thạầ n cạă ng thạẳ ng, sớạ hạũ i ghệệ lạắ m.
Rạế t nhiệầ u ngừớài đạũ vạà o bệệạ nh việệạ n, thừạc sừạ đạũ coá rạế t
nhiệầ u ngừớài gạăạ p nguy hiệể m đệế n sinh mệệạ nh. Cuũ ng coá
ngừớài tíàm đệế n toệ i nhớà toệ i xừủ lyá nhừũng cạ loạạ n bạệạ y ạế y; toệ i
khoệ ng muoế n quạủ n sừạ việệạ c nạà y. Coá nhừũng khíá coệ ng sừ rạế t
hoầ đoầ , khoệ ng ại muoế n thệo [xừủ lyá ] nhừũng sừạ loạạ n bạệạ y cho
hoạ .
Hớn nừũạ, chừ viạ tiạch coế c mạà gạăạ p vạế n đệầ , thíà chạẳ ng
phạủ i lạà víà từạ chừ viạ cạầ u? Chuá ng toệ i giạủ ng rạằ ng hiệệạ n từớạng
ạế y toầ n tạạ i, nhừng noá khoệ ng phạủ i lạà trạạ ng thạá i nạà o đoá xuạế t
hiệệạ n ớủ cạo tạầ ng, cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà phạủ n ạá nh đạăạ c thuà gíà,
noá chạẳ ng quạ chíủ lạà moệạ t phừớng thừác tu luyệệạ n đừớạc duà ng
trong moệạ t tíành huoế ng đạăạ c thuà , nhừng khoệ ng thệể phoể cạệạ p
noá đừớạc. Coá khoệ ng íát ngừớài truy cạầ u tiạch coế c, lạạ i coà n goạ i
noá thạà nh tiạch coế c thệế nạà y thệế khạá c, ‘bạá n tiạch coế c’, cuũ ng

Tịch cốc 291

phạệ n thạà nh đạẳ ng cạế p v.v. Coá ngừớài noá i rạằ ng hoạ [chíủ cạầ n]
uoế ng nừớác, coá ngừớài noá i [chíủ cạầ n] ạă n hoạ quạủ ; đoá đệầ u lạà
tiạch coế c giạủ . Sạu moệạ t thớài giạn lạệ u, đạủ m bạủ o sệũ khoệ ng coà n
đừớạc nừũạ. Ngừớài chạệ n chíánh tu luyệệạ n; moệạ t khi vạà o sớn
đoệạ ng, [thíà] khoệ ng ạă n khoệ ng uoế ng, đoá lạà tiạch coế c chạệ n
chíánh.

Trộm khí
Noá i vệầ troệạ m khíá, coá ngừớài biệế n sạắ c nhừ noá i đệế n coạ p
vạệạ y, sớạ quạá khoệ ng dạá m luyệệạ n coệ ng. Nhiệầ u viạ víà giớái tu
luyệệạ n coá ngừớài truyệầ n nhiệầ u thuyệế t nhừ tạể u hoạủ nhạệạ p
mạ, troệạ m khíá, v.v. mạà lạà m cho ngừớài tạ khoệ ng dạá m luyệệạ n
coệ ng, khoệ ng dạá m tiệế p xuá c vớái khíá coệ ng. Nệế u nhừ khoệ ng coá
nhừũng thuyệế t ạế y, coá thệể sệũ coá nhiệầ u ngừớài luyệệạ n coệ ng hớn
nừũạ. Cuũ ng coá moệạ t soế khíá coệ ng sừ tạệ m tíánh bạế t hạủ o, chuyệệ n
moệ n dạạ y nhừũng thừá ạế y, lạà m cho giớái tu luyệệạ n oệ yệệ n
chừớáng khíá; thừạc rạ khoệ ng đạá ng sớạ nhừ hoạ noá i đạệ u.
Chuá ng tạ giạủ ng khíá chíủ lạà khíá, dạẫ u cho chừ viạ coá noá i thạà nh
‘hoẫ n nguyệệ n khíá’, khíá nạà y khíá noạ [đi nừũạ]. Hệẫ thạệ n thệể
ngừớài tạ coá khíá, thíà cạá nhạệ n ạế y vạẫ n ớủ trong tạầ ng chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài, cho nệệ n chừạ đừớạc tíánh lạà ngừớài luyệệạ n
coệ ng. Ngừớài tạ chíủ cạầ n coá khíá, thíà minh chừáng rạằ ng cạá
nhạệ n ạế y chừạ đạạ t đừớạc đệế n thạệ n thệể tiạnh hoạá cạo đoệạ , đoá
chíánh lạà vạẫ n coà n khíá bệệạ nh, điệầ u nạà y lạà khạẳ ng điạnh. Ngừớài
troệạ m khíá cuũ ng ớủ trong tạầ ng khíá ạế y thoệ i; chuá ng tạ lạà ngừớài
luyệệạ n coệ ng nạà o coá ại cạầ n cạá i khíá dớ bạể n ạế y? Ngừớài khoệ ng
luyệệạ n coệ ng khíá cuủ ạ thạệ n thệể hoạ rạế t dớ, luyệệạ n coệ ng roầ i coá
thệể trong sạá ng rạ. Choẫ coá bệệạ nh coá thệể hiệể n loệạ rạ moệạ t cuạ c
vạệạ t chạế t mạà u đện coá mạệạ t đoệạ rạế t cạo. Luyệệạ n tiệế p dạầ n dạầ n,
đệế n khi thạệạ t sừạ đạạ t đệế n chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài, khíá sệũ dạầ n
dạầ n chuyệể n sạng mạà u vạà ng. Luyệệạ n tiệế p sệũ thạệạ t sừạ chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài, cuũ ng khoệ ng coà n khíá nừũạ, từác lạà tiệế n
nhạệạ p sạng trạạ ng thạá i ‘nạũ i bạạ ch thệể ’.

292 Trộm khí

 Nhừ vạệạ y cuũ ng noá i coá khíá lạà coá bệệạ nh. Chuá ng tạ lạà ngừớài
luyệệạ n coệ ng, luyệệạ n coệ ng ại coà n muoế n khíá lạà m gíà? Bạủ n thạệ n
từạ míành cạầ n tiạnh hoạá , cớá chi coà n muoế n khíá dớ bạể n kiạ
chừá! Khạẳ ng điạnh lạà khoệ ng cạầ n. Ngừớài muoế n khíá cuũ ng lạà ớủ
trong tạầ ng khíá, ớủ tạầ ng khíá hoạ khoệ ng phạệ n biệệạ t đừớạc đạệ u lạà
khíá toế t, đạệ u lạà khíá xạế u, hoạ khoệ ng coá bạủ n sừạ ạế y. Coà n khoế i
chạệ n khíá ớủ đạn điệầ n nới thạệ n thệể chừ viạ thíà hoạ khoệ ng
đoệạ ng đệế n đừớạc; choẫ nguyệệ n khíá ạế y phạủ i lạà ngừớài coá coệ ng
phu cạo mớái coá thệể đoệạ ng đệế n đừớạc. [Coà n] khíá dớ bạể n kiạ
trong thạệ n thệể , thíà đệể hoạ troệạ m lạế y; coá gíà lạà quạn troạ ng
đạệ u. Khi toệ i luyệệạ n coệ ng nệế u muoế n quạá n khíá, chíủ cạầ n nghíũ
moệạ t chuá t, moệạ t luá c buạ ng nạà y sệũ đạầ y ngạy.
Đạạ o giạ giạủ ng thiệệ n từạ trạng, Phạệạ t giạ giạủ ng oệ m khíá
quạá n đíủnh; trong vuũ truạ coá [toạà n lạà ] khíá, chừ viạ coá thệể
suoế t ngạà y quạá n vạà o trong. Huyệệạ t lạo cung khại mớủ, huyệệạ t
bạá ch hoệạ i đạủ khại, chừ viạ quạá n vạà o trong, yá đạăạ t đạn điệầ n,
tạy [bừng] khíá vạà o trong, moệạ t luá c sệũ đạầ y thoệ i. Chừ viạ dạẫ u
coá quạá n đạầ y đệế n mạế y cuũ ng coá tạá c duạ ng gíà đạệ u? Coá ngừớài
khi luyệệạ n khíá luyệệạ n rạế t nhiệầ u, cạủ m thạế y ngoá n tạy trừớáng
lệệ n, thạệ n thệể trừớáng lệệ n. Ngừớài khạá c đệế n bệệ n, cạủ m nhạệạ n
thạế y chung quạnh [viạ ạế y] coá moệạ t trừớàng. ‘AÝi chạà , bạạ n
luyệệạ n coệ ng luyệệạ n toế t thạệạ t đạế y’. Toệ i noá i rạằ ng chạẳ ng lạà gíà cạủ ,
hoủ i coệ ng ớủ đạệ u? Vạẫ n lạà luyệệạ n khíá thoệ i, khíá nhiệầ u đệế n mạế y
cuũ ng khoệ ng thạy thệế đừớạc coệ ng. Muạ c đíách luyệệạ n khíá lạà lạế y
khíá toế t bệệ n ngoạà i giạo hoạá n vớái khíá bệệ n trong thạệ n thệể , lạà
đệể tiạnh hoạá thạệ n thệể ; hoủ i giừũ khíá ạế y đệể lạà m gíà? Chừ viạ tạạ i
tạầ ng ạế y, [khi] chừạ coá thạy đoể i vệầ bạủ n chạế t, [thíà] noá cuũ ng
khoệ ng phạủ i lạà coệ ng. Chừ viạ troệạ m đừớạc bạo nhiệệ u đi nừũạ,
chừ viạ bạế t quạá chíủ lạà cạá i bạo khíá to; hoủ i coá tạá c duạ ng gíà? Noá
chừạ chuyệể n hoạá hừớáng đệế n vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng. Do
đoá chừ viạ sớạ gíà, hoạ thạệạ t sừạ [muoế n] troệạ m thíà [đệể hoạ ] troệạ m.
Moạ i ngừớài thừủ nghíũ coi, thạệ n thệể chừ viạ coá khíá lạà coá
bệệạ nh. Nhừ thệế khi troệạ m khíá, chạẳ ng phạủ i cuũ ng troệạ m luoệ n
cạủ khíá bệệạ nh cuủ ạ chừ viạ coá phạủ i khoệ ng? Hoạ hoạà n toạà n

Trộm khí 293

khoệ ng phạệ n biệệạ t đừớạc điệầ u ạế y, bớủi víà ngừớài muoế n khíá
cuũ ng ớủ tạạ i tạầ ng khíá nạà y [thoệ i], hoạ chừạ coá bạủ n sừạ gíà cạủ .
Ngừớài coá coệ ng sệũ khoệ ng muoế n khíá, điệầ u ạế y lạà khạẳ ng điạnh.
Khoệ ng tin thíà chuá ng tạ lạà m thíá nghiệệạ m, [nệế u hoạ ] thạệạ t sừạ
muoế n troệạ m khíá thíà chừ viạ đừáng ớủ kiạ cho hoạ troệạ m, moệạ t
mạăạ t chừ viạ nghíũ rạằ ng đạng quạá n khíá vuũ truạ vạà o trong, coà n
hoạ ớủ đạằ ng sạu troệạ m khíá. Chừ viạ sệũ thạế y thạệạ t lạà toế t, thạy
cho chừ viạ [lạà m] tạă ng nhạnh tiạnh hoạá thạệ n thệể , chừ viạ đớũ
khoủ i phạủ i xung quạá n xung quạá n. Bớủi víà tạệ m mạà hoạ xuạế t
phạá t lạà xạế u, muoế n troệạ m lạế y nhừũng thừá cuủ ạ ngừớài khạá c,
dạẫ u rạằ ng lạà [troệạ m lạế y] thừá khoệ ng toế t, hoạ cuũ ng đạũ phạạ m
phạủ i việệạ c toể n đừác; do đoá hoạ phạủ i cạế p đừác cho chừ viạ. Noá
híành thạà nh moệạ t thừá đoế i lừu, moệạ t phíáạ lạế y khíá cuủ ạ chừ viạ,
moệạ t phíáạ cạế p đừác cho chừ viạ. Cạá nhạệ n lạế y troệạ m khíá ạế y
khoệ ng hiệể u biệế t; nệế u hoạ biệế t thệế thíà hoạ đạũ khoệ ng dạá m
lạà m!
Phạà m lạà ngừớài troệạ m khíá, sạắ c mạăạ t đệầ u xạnh, đệầ u lạà
nhừ vạệạ y. Đệế n coệ ng việệ n luyệệạ n coệ ng, rạế t nhiệầ u ngừớài đệầ u
lạà đệể [bạà i trừà khíá] bệệạ nh, bệệạ nh nạà o cuũ ng coá . Ngừớài tạ khi
triạ bệệạ nh, lạà phạủ i bạà i xuạế t rạ; nhừng ngừớài troệạ m khíá ngạy
cạủ bạà i xuạế t rạ cuũ ng khoệ ng, mạà lạạ i [rừớác vạà o] thạệ n, khíá
bệệạ nh nạà o cuũ ng coá ; ngạy cạủ trong thạệ n thệể cuũ ng toế i đện
nhừ mừạc. Hoạ cừá toể n đừác mạũ i, bệệ n ngoạà i cuủ ạ hoạ cuũ ng đện,
trừớàng nghiệệạ p lừạc thạệạ t to lớán, đừác toể n mạế t nhiệầ u roầ i, thíà
bệệ n trong bệệ n ngoạà i cuũ ng đện. Ngừớài troệạ m khíá nệế u biệế t
rạằ ng bạủ n thạệ n míành đạũ thạy đoể i nhừ thệế , đạng cạế p đừác
cho ngừớài tạ, đạng lạà m coệ ng việệạ c thạệạ t dạạ i khớà nhừ thệế , thíà
hoạ đạũ khoệ ng lạà m nhừ vạệạ y.
Coá ngừớài noá i rạế t huyệầ n [bíá] vệầ khíá: ‘ÔÔ ng ớủ Myũ, toệ i phạá t
khíá oệ ng coá thệể tiệế p đừớạc; oệ ng đớại ớủ ngoạà i bừác từớàng, toệ i
phạá t khíá oệ ng sệũ tiệế p đừớạc’. Coá ngừớài rạế t mạẫ n cạủ m, hệẫ phạá t
khíá liệầ n tiệế p đừớạc ngạy. Tuy nhiệệ n khíá ạế y khoệ ng truyệầ n
trong khoệ ng giạn nạà y, noá dạẫ n ớủ khoệ ng giạn khạá c; tạạ i
khoệ ng giạn khạá c kiạ ớủ đoá khoệ ng coá bừác từớàng. Víà sạo coá

294 Trộm khí

khíá coệ ng sừ ớủ choẫ đạế t bạằ ng phạẳ ng phạá t khíá, chừ viạ lạạ i
khoệ ng cạủ m giạá c thạế y gíà? ỞỞ khoệ ng giạn khạá c ạế y coá choẫ giạá n
cạá ch; do vạệạ y khíá khoệ ng coá lừạc xuyệệ n thạế u to lớán nhừ
chuá ng tạ giạủ ng.
[Điệầ u] thạệạ t sừạ coá tạá c duạ ng cuũ ng chíủ lạà coệ ng. Ngừớài
luyệệạ n coệ ng khi coá thệể phạá t xuạế t coệ ng, thíà hoạ đạũ khoệ ng coà n
khíá nừũạ; phạá t xuạế t rạ moệạ t loạạ i vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng;
duà ng thiệệ n muạ c mạà nhíàn thíà thạế y lạà moệạ t loạạ i ạá nh sạá ng.
Phạá t đệế n thạệ n cuủ ạ ngừớài khạá c, coá moệạ t cạủ m giạá c noá ng
bừàng, trừạc tiệế p coá thệể ừớác chệế ngừớài thừớàng. Tuy nhiệệ n
điệầ u đoá vạẫ n khoệ ng đạạ t đệế n muạ c đíách triạ bệệạ nh hoạà n toạà n;
chíủ phạá t huy tạá c duạ ng ừác chệế . Muoế n thạệạ t sừạ triạ bệệạ nh thíà
phạủ i coá coệ ng nạă ng toầ n tạạ i; moẫ i chuủ ng bệệạ nh coá moệạ t chuủ ng
coệ ng nạă ng từớng ừáng nhạắ m vạà o. ỞỞ mừác cừạc vi quạn, từàng
vi lạạ p cuủ ạ coệ ng, đệầ u coá híành từớạng gioế ng vớái cạá nhạệ n chừ
viạ. Chuá ng coá khạủ nạă ng nhạệạ n thừác đừớạc ngừớài tạ, đệầ u coá
linh tíánh, lạà vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng; ngừớài khạá c dạẫ u coá
troệạ m lạế y đi, thíà chuá ng liệệạ u coá thệể ớủ lạạ i đoá hạy khoệ ng?
Chuá ng sệũ khoệ ng ớủ đoá , cuũ ng khoệ ng đạăạ t lệệ n đừớạc, [chuá ng]
khoệ ng phạủ i lạà thừá cuủ ạ bạủ n thạệ n ngừớài ạế y. Phạà m lạà ngừớài
luyệệạ n coệ ng chạệ n chíánh, thíà ại sạu khi đạũ xuạế t hiệệạ n coệ ng
đệầ u coá sừ phuạ quạủ n; sừ phuạ ớủ đoá thạế y chừ viạ đạng lạà m gíà;
lạế y nhừũng thừá cuủ ạ ngừớài tạ, thíà sừ phuạ cuủ ạ hoạ cuũ ng
khoệ ng chạế p nhạệạ n.

Thu khí
‘Troệạ m khíá’ vạà ‘thu khíá’ khoệ ng phạủ i lạà nhừũng vạế n đệầ
mạà chuá ng toệ i phạủ i giạủ i quyệế t cho chừ viạ khi truyệầ n coệ ng
tạạ i cạo tạầ ng. [Mạà ] lạà víà toệ i coà n coá moệạ t muạ c đíách nhừ thệế
nạà y: khoệ i phuạ c dạnh tiệế ng cuủ ạ tu luyệệạ n, lạà m moệạ t soế điệầ u
toế t, mạà giạủ ng roũ rạ moệạ t soế hiệệạ n từớạng bạế t lừớng; trừớác
đạệ y khoệ ng coá ại giạủ ng. Nệế u moạ i ngừớài chuá ng tạ đệầ u biệế t
vệầ noá , thíà nhừũng ngừớài kiạ khoệ ng thệể mạũ i lạà m điệầ u xạế u

Thu khí 295

nừũạ; moệạ t soế ngừớài hệẫ [noá i] đệế n nhừũng chạệ n từớáng bạế t
minh trong khíá coệ ng lạà biệế n sạắ c cừá nhừ thệể lạà noá i vệầ coạ p
dừũ vạệạ y.
Khíá vuũ truạ thạệạ t lạà [nhiệầ u], coá ngừớài giạủ ng khíá thiệệ n
dừớng, khíá điạạ ạệ m. Chừ viạ cuũ ng lạà cạá c phạầ n từủ trong vuũ
truạ , chừ viạ cừá thu [khíá vuũ truạ ] đi. Tuy nhiệệ n coá ngừớài
khoệ ng thu khíá vuũ truạ , hoạ chuyệệ n moệ n dạạ y ngừớài tạ thu
khíá cuủ ạ cạệ y; coà n toể ng kệế t rạ kinh nghiệệạ m: khíá cạệ y dừớng
mạà u trạắ ng, khíá cạệ y tuà ng mạà u vạà ng, roầ i thu nhừ thệế nạà o,
thu vạà o thớài giạn nạà o. Cuũ ng coá ngừớài noá i: ‘Trừớác nhạà toệ i
coá cạá i cạệ y, toệ i đạũ thu khíá cuủ ạ noá lạà m noá chệế t roầ i’. Bạủ n sừạ ạế y
đừớạc tíánh lạà gíà đạệ y? Đoá chạẳ ng phạủ i lạà m điệầ u xạế u lạà gíà?
Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t, chuá ng tạ tu luyệệạ n chạệ n chíánh,
[chuá ng tạ] chuá troạ ng cạá c tíán từác coá tíánh lừớng [thiệệạ n], chuá
troạ ng đệế n việệạ c đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh vuũ truạ ; chừ viạ chạẳ ng
phạủ i noá i vệầ vạế n đệầ Thiệệạ n lạà gíà? Đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh
Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ truạ , phạủ i chuá troạ ng Thiệệạ n. Chừ
viạ cừá lạà m điệầ u xạế u liệệạ u coá thệể tạă ng coệ ng hạy khoệ ng? Coá
thệể hệế t bệệạ nh khoệ ng? Chạẳ ng phạủ i hoạà n toạà n từớng phạủ n
vớái ngừớài tu luyệệạ n chuá ng tạ lạà gíà? Đoá cuũ ng lạà sạá t sinh lạà m
điệầ u xạế u! Coá lệũ cuũ ng coá ngừớài noá i: ‘Thạầ y cạà ng giạủ ng cạà ng
huyệầ n [hoạăạ c], giệế t đoệạ ng vạệạ t lạà sạá t sinh, mạà giệế t thừạc vạệạ t
cuũ ng lạà sạá t sinh’. Thừạc rạ đuá ng nhừ vạệạ y đạế y, trong Phạệạ t
giạá o giạủ ng luạ c đạạ o luạệ n hoầ i; trong luạ c đạạ o luạệ n hoầ i chừ viạ
coá thệể biệế n thạà nh thừạc vạệạ t; trong Phạệạ t giạá o [giạủ ng] nhừ
thệế . Tạạ i đạệ y chuá ng toệ i khoệ ng giạủ ng nhừ vạệạ y. Nhừng chuá ng
toệ i noá i vớái moạ i ngừớài, cạệ y cuũ ng lạà sinh mệệạ nh; khoệ ng chíủ lạà
sinh mệệạ nh, mạà coà n coá hoạạ t đoệạ ng từ duy rạế t cạo.
Víá duạ : coá moệạ t viạ ớủ Myũ chuyệệ n lạà m cạá c nghiệệ n cừáu
điệệạ n từủ, dạạ y ngừớài tạ duà ng mạá y doà noá i doế i. Moệạ t hoệ m viạ
nạà y coá hừáng khớủi bệà n từác thớài noế i hại cừạc cuủ ạ mạá y doà noá i
doế i lệệ n moệạ t cạệ y ngừu thiệệạ t lạn hoạ, roầ i từớái nừớác vạà o choẫ
goế c cạệ y hoạ, sạu đoá viạ nạà y phạá t hiệệạ n rạằ ng buá t điệệạ n từủ cuủ ạ
mạá y doà noá i doế i lạệạ p từác vệũ moệạ t đừớàng cong. Đừớàng cong

296 Thu khí

ạế y chíánh lạà từớng đoầ ng vớái loạạ i đừớàng cong mạà đạạ i nạũ o
cuủ ạ ngừớài tạ trong moệạ t thớài giạn ngạắ n hừng phạế n, cạo
hừáng mạà sinh rạ. Luá c đoá viạ nạà y sừủng soế t, thừạc vạệạ t coá cạủ m
tíành lạà sạo! Viạ ạế y dừớàng nhừ muoế n chạạ y rạ đừớàng cạá i mạà
hoệ lớán: ‘thừạc vạệạ t cuũ ng coá cạủ m tíành’. Khớủi phạá t từà sừạ việệạ c
đoá , viạ ạế y mạu choá ng triệể n khại nghiệệ n cừáu thệo phừớng
diệệạ n nạà y, đạũ lạà m rạế t nhiệầ u thừạc nghiệệạ m.
Coá moệạ t lạầ n, viạ nạà y đạăạ t hại cạá i cạệ y vớái nhạu, roầ i bạủ o
hoạ c sinh cuủ ạ míành dạẫ m đạạ p moệạ t cạá i cạệ y trừớác mạăạ t cạá i cạệ y
kiạ, dạẫ m đạạ p cho chệế t đi. Sạu đoá đừạ cạá i cạệ y kiạ vạà o
phoà ng, noế i vạà o mạá y doà noá i doế i; roầ i bạủ o nạă m ệm hoạ c sinh
lạầ n lừớạt đi từà ngoạà i vạà o. Boế n ệm hoạ c sinh đạầ u đi vạà o,
khoệ ng coá phạủ n ừáng gíà cạủ . Đệế n khi hoạ c sinh thừá nạă m voế n
đạũ dạẫ m đạạ p cạệ y noạ bừớác vạà o, thíà [ệm nạà y] coà n chừạ kiạp
tiệế n đệế n, buá t điệệạ n từủ đạũ lạệạ p từác vệũ nệệ n moệạ t đừớàng cong;
khi ngừớài tạ sớạ hạũ i mớái coá thệể vệũ xuạế t rạ đừớàng cong nhừ
thệế . Viạ nạà y kinh ngạạ c quạá ! Sừạ việệạ c ạế y đạũ minh chừáng moệạ t
vạế n đệầ rạế t lớán: chuá ng tạ xừạ nạy vạẫ n nhíàn nhạệạ n rạằ ng con
ngừớài lạà sinh mệệạ nh cạo cạế p, con ngừớài coá khạủ nạă ng cạủ m
quạn, coá thệể nhạệạ n thừác phạệ n biệệạ t, coá đạạ i nạũ o, coá thệể phạệ n
tíách. Coà n thừạc vạệạ t cớá chi [coá thệể ] nhạệạ n thừác phạệ n biệệạ t
đừớạc, noá khoệ ng coá giạá c quạn kiạ mạà ? Trong quạá khừá ại
mạà noá i rạằ ng thừạc vạệạ t coá cạủ m quạn, coá từ duy, coá cạủ m tíành,
coá thệể nhạệạ n thừác đừớạc con ngừớài, thíà ngừớài tạ bệà n noá i lạà
mệệ tíán. Mạà khoệ ng chíủ coá vạệạ y, vệầ moệạ t soế phừớng diệệạ n [thừạc
vạệạ t] dừớàng nhừ coà n vừớạt troệạ i hớn cạủ con ngừớài chuá ng tạ
hoệ m nạy.
Coá moệạ t hoệ m viạ kiạ noế i mạá y doà noá i doế i vạà o moệạ t cạá i cạệ y,
sạu đoá viạ ạế y nghíũ: ‘Lạà m thíá nghiệệạ m nạà o đạệ y nhíủ? Míành đoế t
thừủ cạá i lạá cuủ ạ noá xệm, xệm xệm coá phạủ n ừáng nạà o nhệá ’. Viạ
ạế y vừàạ suy nghíũ nhừ vạệạ y, chừạ coá đoế t, mạà buá t điệệạ n từủ đạũ
mạu choá ng vệũ rạ moệạ t đừớàng cong, chíánh lạà khi con ngừớài
kệệ u cừáu mạạ ng mớái coá thệể vệũ rạ đừớàng cong nhừ vạệạ y.
Coệ ng nạă ng siệệ u cạủ m loạạ i nạà y, quạá khừá goạ i lạà thạ tạệ m

Thu khí 297

thoệ ng, lạà moệạ t tiệầ m nạă ng, bạủ n nạă ng cuủ ạ con ngừớài; tuy
nhiệệ n nhạệ n loạạ i ngạà y nạy đệầ u đạũ thoạá i hoạá , chừ viạ cạầ n
phạủ i tu luyệệạ n từà đạầ u, phạủ n boể n quy chạệ n, phạủ n hoầ i vệầ bạủ n
tíánh tiệệ n thiệệ n cuủ ạ chừ viạ, thíà chừ viạ mớái coá thệể coá đừớạc
noá . Vạệạ y mạà [thừạc vạệạ t] đạũ coá roầ i, chừ viạ nghíũ gíà noá liệầ n biệế t,
nghệ vạệạ y thạệạ t lạà huyệầ n [hoạăạ c], nhừng đoá lạà nhừũng thíá
nghiệệạ m khoạ hoạ c hệế t sừác thừạc tạạ i. Viạ nạà y đạũ lạà m cạá c thíá
nghiệệạ m, coà n coá coệ ng nạă ng dạo khoế ng từà cừạ ly xạ. Luạệạ n
vạă n cuủ ạ viạ ạế y sạu khi coệ ng boế rạ, toạà n thệế giớái rạế t chạế n
đoệạ ng.
Cạá c nhạà nghiệệ n cừáu thừạc vạệạ t tạạ i cạá c quoế c giạ đệầ u
đạng triệể n khại nghiệệ n cừáu thệo phừớng diệệạ n nạà y, ớủ nừớác
tạ cuũ ng coá lạà m; điệầ u ạế y đạũ khoệ ng coà n lạà thừá gíà mệệ tíán nừũạ.
Hoệ m roầ i toệ i đạũ giạủ ng moệạ t cạệ u, rạằ ng nhừũng gíà phạá t sinh,
phạá t minh vạà phạá t hiệệạ n nới nhạệ n loạạ i chuá ng tạ hoệ m nạy
đạũ đuủ đệể cạủ i biệế n sạá ch giạá o khoạ hiệệạ n nạy cuủ ạ chuá ng tạ
roầ i. Nhừng do ạủ nh hừớủng cuủ ạ quạn niệệạ m truyệầ n thoế ng,
ngừớài tạ khoệ ng muoế n thừàạ nhạệạ n noá , vạà cuũ ng chừạ coá ại
chíủnh lyá moệạ t cạá ch coá hệệạ thoế ng nhừũng điệầ u ạế y.
ỞỞ moệạ t coệ ng việệ n ớủ [tíủnh] Đoệ ng Bạắ c, toệ i thạế y moệạ t đạá m
cạệ y tuà ng đạũ chệế t guạ c. Khoệ ng biệế t đừớạc moệạ t soế ngừớài kiạ
luyệệạ n lạà luyệệạ n thừá gíà, lạă n loệạ n khạắ p đạế t, lạă n loệạ n xong roầ i,
chạệ n thu [khíá] thệế nạà y, tạy thu [khíá] thệế kiạ, vạà sạu moệạ t
thớài giạn khoệ ng lạệ u đạá m cạệ y tuà ng ạế y vạà ng [uá ạ] roầ i chệế t cạủ .
Chừ viạ đạng lạà m việệạ c toế t hạy xạế u đạệ y? Đừáng tạạ i goá c đoệạ
ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng tạ mạà xệá t, ạế y lạà sạá t sinh. Chừ viạ lạà
ngừớài luyệệạ n coệ ng thíà chừ viạ cạầ n phạủ i lạà m ngừớài toế t, dạầ n
dạầ n đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh vuũ truạ , boủ nhừũng thừá khoệ ng toế t
cuủ ạ míành. Coà n nệế u đừáng tạạ i goá c đoệạ ngừớài thừớàng mạà xệá t,
[đoá ] cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà m việệạ c toế t, mạà lạà phạá hoạạ i cuủ ạ
coệ ng, phạá hoạạ i cạệ y xạnh, phạá hoạạ i cạệ n bạằ ng sinh thạá i;
đừáng tạạ i goá c đoệạ nạà o mạà giạủ ng cuũ ng thạế y khoệ ng phạủ i việệạ c
toế t. Khíá trong vuũ truạ thạệạ t lạà [nhiệầ u], chừ viạ cừá thu thoệ i coá
sạo đạệ u. Coá ngừớài coá nạă ng lừớạng rạế t lớán, sạu khi luyệệạ n

298 Thu khí

đệế n moệạ t tạầ ng nhạế t điạnh, thíà thạệạ t sừạ huớ tạy moệạ t cạá i lạà khíá
cuủ ạ cạủ moệạ t vuà ng thừạc vạệạ t lớán lạệạ p từác thu đừớạc ngạy.
Nhừng bạế t quạá chíủ lạà khíá, thu nhiệầ u đệế n mạế y thíà đạũ sạo?
Coá ngừớài đệế n coệ ng việệ n khoệ ng lạà m điệầ u gíà khạá c, hoạ noá i:
‘Toệ i khoệ ng cạầ n luyệệạ n coệ ng, toệ i vừàạ đi vừàạ thu [khíá] lạà
đừớạc roầ i, toệ i luyệệạ n thệế lạà xong roầ i. Đạắ c khíá lạà đừớạc roầ i.’ Hoạ
từớủng rạằ ng khíá lạà coệ ng. Ngừớài tạ đệế n gạầ n viạ nạà y, cạủ m thạế y
thạệ n thệể viạ ạế y ớn ớán lạạ nh. Khíá thừạc vạệạ t ạế y chạẳ ng phạủ i ạệ m
tíánh lạà gíà? Ngừớài luyệệạ n coệ ng giạủ ng ạệ m dừớng cạệ n bạằ ng;
thạệ n thệể viạ ạế y toạà n lạà muà i dạầ u cạệ y tuà ng, mạà vạẫ n từớủng
rạằ ng bạủ n thạệ n míành luyệệạ n toế t ghệệ lạắ m.

Ai luyện công thì đắc công

Vạế n đệầ ‘ại luyệệạ n coệ ng ại đạắ c coệ ng’ 1 lạà moệạ t vạế n đệầ cừạc
kyà thện choế t. [Khi] ngừớài khạá c hoủ i toệ i rạằ ng Phạá p Luạệ n Đạạ i
Phạá p coá choẫ nạà o hạy, toệ i noá i rạằ ng Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p coá
thệể đạạ t đừớạc ‘coệ ng luyệệạ n ngừớài’, thu ngạắ n thớài giạn luyệệạ n
coệ ng; coá thệể giạủ i quyệế t vạế n đệầ khoệ ng coá thớài giạn luyệệạ n
coệ ng, nhừng vạẫ n đừớạc luyệệạ n coệ ng moệạ t cạá ch trừớàng kyà.
Đoầ ng thớài chuá ng tạ cuũ ng lạà coệ ng phạá p tíánh mệệạ nh song tu
chạệ n chíánh, sừạ biệế n hoạá thạệ n thệể vạệạ t chạế t nạà y cuủ ạ chuá ng
tạ sệũ rạế t to lớán. Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p coà n coá moệạ t choẫ toế t
lớán nhạế t, trừớác đạệ y toệ i chừạ từàng giạủ ng, chíủ coá hoệ m nạy
toệ i mớái giạủ ng xuạế t lại. Bớủi víà noá liệệ n quạn đệế n vạế n đệầ rạế t
to lớán trong liạch sừủ xạ xừạ, cuũ ng coá ạủ nh hừớủng mạạ nh mệũ
đệế n giớái tu luyệệạ n; trong liạch sừủ từà xừạ đệế n nạy chừạ coá ại
dạá m chíủ rạ, vạà cuũ ng khoệ ng cho phệá p hoạ chíủ rạ; nhừng toệ i
khoệ ng thệể khoệ ng giạủ ng [điệầ u nạà y].
Coá đệệạ từủ noá i: ‘Moẫ i lớài cuủ ạ Đạạ i Sừ Lyá Hoầ ng Chíá đệầ u lạà
thiệệ n cớ, lạà tiệế t loệạ thiệệ n cớ’. Tuy nhiệệ n chuá ng toệ i thạệạ t sừạ
đừạ ngừớài lệệ n cạo tạầ ng, chíánh lạà đoệạ nhạệ n. Phạủ i chiạu trạá ch

1 Thuỳ luyện công thuỳ đắc công: (i) ai luyện công ai đắc công; (ii) ai
luyện công người ấy đắc công.
Ai luyện công thì đắc công 299
nhiệệạ m đoế i vớái moạ i ngừớài, coá thệể gạá nh chiạu trạá ch nhiệệạ m
ạế y, do đoá khoệ ng phạủ i lạà tiệế t loệạ thiệệ n cớ. Coà n khoệ ng chiạu
trạá ch nhiệệạ m mạà noá i thuyệế t tuyà tiệệạ n thíà chíánh lạà tiệế t loệạ
thiệệ n cớ. Hoệ m nạy chuá ng toệ i noá i rạ vạế n đệầ nạà y: chíánh lạà
vạế n đệầ ại luyệệạ n coệ ng ại đạắ c coệ ng. Thệo toệ i thạế y thíà tạế t cạủ
cạá c coệ ng phạá p hiệệạ n nạy, bạo goầ m cạủ [coệ ng phạá p] Phạệạ t giạ,
Đạạ o giạ vạà Kyà Moệ n coệ ng phạá p từà liạch sừủ đệế n nạy đệầ u tu
luyệệạ n phoá nguyệệ n thạầ n (phoá yá thừác) cuủ ạ ngừớài tạ, đệầ u lạà
phoá nguyệệ n thạầ n đạắ c coệ ng. Chuá ng toệ i ớủ đạệ y giạủ ng vệầ chuủ
nguyệệ n thạầ n, chíánh lạà từ duy cuủ ạ bạủ n thạệ n míành, từạ míành
nệế u biệế t roũ míành đạng suy nghíũ gíà, thừạc hiệệạ n gíà, đoá chíánh
lạà bạủ n thạệ n míành thừạc sừạ. Coà n phoá nguyệệ n thạầ n lạà m
nhừũng gíà thíà chừ viạ hoạà n toạà n khoệ ng hạy biệế t. Tuy noá vạà
chừ viạ đoầ ng thớài xuạế t sinh, goạ i bạằ ng cuà ng moệạ t tệệ n, lạà m
chuủ moệạ t thạệ n thệể , lớán lệệ n cuà ng dạạ ng nhừ nhạu; nhừng
noá i moệạ t cạá ch chạăạ t chệũ thíà noá khoệ ng phạủ i chừ viạ.
Trong vuũ truạ coá [Phạá p] lyá : rạằ ng ại mạế t thíà đừớạc, ại
luyệệạ n coệ ng thíà đạắ c coệ ng. Cạá c coệ ng phạá p trong liạch sừủ đệầ u
dạạ y ngừớài tạ khi luyệệạ n coệ ng phạủ i mớ mớ tíủnh tíủnh, khoệ ng
suy nghíũ gíà hệế t, sạu đoá nhạệạ p điạnh thạệ m sạệ u, điạnh đệế n mừác
roế t cuoệạ c bạủ n thạệ n míành khoệ ng coà n biệế t gíà nừũạ. Coá ngừớài
đạủ toạạ bạ giớà đoầ ng hoầ từạạ nhừ trong nhạá y mạắ t; ngừớài
khạá c coà n khạệ m phuạ c điạnh lừạc cuủ ạ hoạ . Thừạc rạ hoạ đạũ luyệệạ n
hạy chừạ luyệệạ n? Bạủ n thạệ n hoạ hoạà n toạà n khoệ ng biệế t. Đạăạ c
biệệạ t coệ ng phạá p Đạạ o giạ giạủ ng: ‘thừác thạầ n từủ nguyệệ n thạầ n
sinh’. ‘Thừác thạầ n’ mạà hoạ noá i chíánh lạà ‘chuủ nguyệệ n thạầ n’ mạà
chuá ng tạ đệầ cạệạ p đệế n; coà n ‘nguyệệ n thạầ n’ mạà hoạ noá i chíánh lạà
cạá i mạà chuá ng tạ goạ i lạà ‘phoá nguyệệ n thạầ n’. [Nệế u] ‘thừác thạầ n’
thạệạ t cuủ ạ chừ viạ mạà chệế t, thíà chừ viạ thừạc sừạ đạũ chệế t roầ i,
chuủ nguyệệ n thạầ n thạệạ t sừạ khoệ ng coà n nừũạ. Coá ngừớài luyệệạ n
coệ ng phạá p khạá c noá i vớái toệ i: ‘Thừạ Thạầ y, khi con luyệệạ n
coệ ng, con khoệ ng nhạệạ n rạ ại ớủ nhạà con nừũạ’. Coà n coá ngừớài
noá i vớái toệ i: ‘Con khoệ ng gioế ng nhừ ngừớài tạ luyệệạ n coệ ng
thừác khuyạ dạệạ y sớám, con vệầ nhạà ngạủ lừng moệạ t cạá i, bạủ n

300 Ai luyện công thì đắc công

thạệ n con liệầ n xuạế t rạ luyệệạ n coệ ng; con nạằ m đoá xệm con
xuạế t rạ luyệệạ n coệ ng’. Toệ i thạế y rạằ ng nhừ thệế thạệạ t đạá ng buoầ n;
nhừng cuũ ng khoệ ng đạá ng buoầ n!
Víà sạo ngừớài tạ đoệạ phoá nguyệệ n thạầ n? Lạũ Đoệạ ng Tạệ n coá
cạệ u: ‘Tạ thạà đoệạ đoệạ ng vạệạ t coà n hớn đoệạ nhạệ n’. Thừạc rạ con
ngừớài rạế t khoá ngoệạ ; bớủi víà ngừớài thừớàng chiạu nhạệạ n choẫ
mệệ cuủ ạ xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, khi lớại íách hiệệạ n thừạc trừớác
mạắ t liệầ n khoệ ng vừát boủ cạá i tạệ m ạế y đừớạc. Chừ viạ khoệ ng tin
[ừ]; coá ngừớài nghệ xong bạà i giạủ ng rạ khoủ i lệẫ đừớàng, liệầ n
biệế n thạà nh ngừớài thừớàng; ại gạệ y [sừạ] vớái hoạ , đuạ ng phạủ i
hoạ , hoạ liệầ n khoệ ng chiạu. Quạ moệạ t giại đoạạ n thớài giạn, hoạà n
toạà n khoệ ng coà n coi bạủ n thạệ n míành lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng
nừũạ. Rạế t nhiệầ u ngừớài tu Đạạ o trong liạch sừủ đệầ u thạế y roũ
điệể m nạà y; con ngừớài rạế t khoá đoệạ , chíánh víà chuủ nguyệệ n thạầ n
cuủ ạ con ngừớài mệệ quạá roầ i. Coá ngừớài ngoệạ tíánh toế t, [noá i]
moệạ t chuá t lạà thạế u [hiệể u]. Moệạ t soế ngừớài coá giạủ ng thệế nạà o hoạ
cuũ ng khoệ ng tin, hoạ cho rạằ ng chừ viạ noá i phoá ng đạạ i. Chuá ng
toệ i bạủ o hoạ tu luyệệạ n tạệ m tíánh nhừ thệế , nhừng hoạ hệẫ đệế n
choế n ngừớài thừớàng liệầ n muoế n sạo lạà m vạệạ y. Hoạ cho rạằ ng
nhừũng lớại íách rạế t thiệế t thừạc, đoệạ ng chạạ m đệế n đừớạc, đạạ t
đừớạc nới ngừớài thừớàng mớái lạà lớại íách thiệế t thừạc, coà n phạủ i
đạắ c nhừũng thừá ạế y. Phạá p mạà Sừ phuạ giạủ ng, nghệ thíà thạế y
coá đạạ o lyá, nhừng khoệ ng thừạc hiệệạ n noể i. Chuủ nguyệệ n thạầ n
con ngừớài khoá đoệạ nhạế t, nhừng phoá nguyệệ n thạầ n coá thệể
thạế y cạủ nh từớạng khoệ ng giạn khạá c. Nệệ n ngừớài tạ nghíũ: ‘Tạ
hạà tạế t phạủ i đoệạ chuủ nguyệệ n thạầ n cuủ ạ ngừới, [phoá nguyệệ n
thạầ n] cuũ ng lạà ngừới, tạ đoệạ noá cuũ ng vạệạ y phạủ i khoệ ng? Đệầ u
lạà ngừới mạà , ại đạắ c mạà chạủ lạà đạắ c, đệầ u lạà ngừới đạắ c’.
Toệ i giạủ ng phừớng phạá p tu luyệệạ n cuạ thệể cuủ ạ hoạ . Ai coá
coệ ng nạă ng dạo thiạ, coá thệể thạế y moệạ t cạủ nh từớạng nhừ thệế
nạà y: chừ viạ hệẫ đạủ toạạ , chừ viạ liệầ n thạế y rạằ ng vạà o đuá ng tíách
tạắ c chừ viạ điạnh lạạ i đừớạc, thíà “vệà o” moệạ t cạá i từà trong thạệ n
thệể chừ viạ xuạế t rạ moệạ t chừ viạ khạá c gioế ng hệệạ t chừ viạ. Tuy
nhiệệ n chừ viạ phạệ n biệệạ t đừớạc đạệ u lạà từạ ngạũ ? [Chíánh lạà ]

Ai luyện công thì đắc công 301

đạng ngoầ i ớủ đạệ y thoệ i. Chừ viạ thạế y rạằ ng sạu khi noá xuạế t rạ,
sừ phuạ liệầ n đừạ noá đi tu luyệệạ n tạạ i moệạ t khoệ ng giạn mạà sừ
phuạ diệẫ n hoạá rạ; cuũ ng coá thệể lạà híành thừác xạũ hoệạ i quạá khừá,
cuũ ng coá thệể lạà híành thừác xạũ hoệạ i hiệệạ n tạạ i, cuũ ng coá thệể lạà
híành thừác xạũ hoệạ i khoệ ng giạn khạá c; [sừ phuạ ] dạạ y noá luyệệạ n
coệ ng; noá chiạu khoể khoệ ng íát, moẫ i ngạà y moệạ t, hại giớà đoầ ng
hoầ . Ngừớài tạ luyệệạ n coệ ng xong quạy trớủ vệầ , thíà chừ viạ cuũ ng
liệầ n xuạế t điạnh; đoá lạà [nhừũng ại] coá thệể nhíàn thạế y đừớạc.
Nệế u [chừ viạ] khoệ ng nhíàn thạế y [đừớạc gíà] thíà cạà ng đạá ng
buoầ n hớn, chạủ biệế t gíà cạủ ; mớ mớ mạà ng mạà ng trong hại
giớà đoầ ng hoầ roầ i xuạế t điạnh. Coá ngừớài nguủ , nguủ liệầ n moệạ t
mạạ ch hại bạ tiệế ng đoầ ng hoầ ; hoạ tíánh rạằ ng nhừ thệế lạà luyệệạ n
coệ ng xong; hoạà n toạà n giạo cạế p cho ngừớài tạ. Đoá lạà hoạà n
thạà nh coá tíánh giạá n tiệế p, moẫ i ngạà y [xệế p bạằ ng] đạủ toạạ lạệ u
ngạầ n ạế y. Coà n coá [loạạ i] hoạà n thạà nh trong moệạ t lạầ n; coá thệể
moạ i ngừớài đệầ u đạũ nghệ Đạạ t Mạ quạy mạăạ t vạà o vạá ch 9 nạă m;
trong quạá khừá coá nhiệầ u tạă ng nhạệ n ngoầ i liệầ n mạế y thạệạ p kyủ ;
liạch sừủ coá chệá p lạệ u nhạế t hớn 90 nạă m; coà n coá [viạ] lạệ u hớn,
buạ i bạá m dạà y trệệ n mạắ t, coủ moạ c khạắ p thạệ n, mạà vạẫ n coà n ngoầ i
tạạ i nới ạế y. Đạạ o giạ cuũ ng giạủ ng điệầ u nạà y, đạăạ c biệệạ t lạà moệạ t soế
Kyà Moệ n coệ ng phạá p giạủ ng nguủ , nguủ moệạ t mạạ ch liệầ n mạế y
chuạ c nạă m mớái xuạế t điạnh, khoệ ng tíủnh. Tuy nhiệệ n ại luyệệạ n
đạệ y? Phoá nguyệệ n thạầ n cuủ ạ hoạ đạũ xuạế t rạ vạà luyệệạ n, nệế u
nhừ hoạ coá thệể thạế y thíà liệầ n nhíàn thạế y sừ phuạ mạng thệo
phoá nguyệệ n thạầ n đi luyệệạ n. Phoá nguyệệ n thạầ n cuũ ng nớạ
nghiệệạ p lừạc rạế t lớán, sừ phuạ khoệ ng coá bạủ n sừạ tiệệ u trừà choẫ
nghiệệạ p lừạc ạế y. Do đoá bạủ o noá rạằ ng: ngừới ớủ đạệ y luyệệạ n coệ ng
cho toế t, tạ đi nới khạá c moệạ t chuyệế n, roầ i sạu sệũ quạy lạạ i,
ngừới hạũ y đớại tạ.
Sừ phuạ biệế t roũ chuyệệạ n gíà sệũ xạủ y đệế n, [nhừng] cuũ ng
phạủ i lạà m vạệạ y. Kệế t quạủ lạà mạ đệế n doạạ nạạ t noá , hoạá thạà nh myũ
nừũ dạẫ n duạ noá , chuyệệạ n gíà cuũ ng coá . Nhừng roầ i thạế y rạằ ng noá
thạệạ t sừạ khoệ ng đoệạ ng tạệ m, bớủi víà phoá nguyệệ n thạầ n từớng
đoế i dệẫ tu hớn, noá coá thệể biệế t đừớạc chạệ n từớáng. Con mạ ạế y

302 Ai luyện công thì đắc công

noá ng mạắ t liệầ n muoế n giệế t noá , đệể giạủ i hạệạ n bạá o thuà , đạũ thạệạ t
sừạ giệế t noá , lạệạ p từác moá n nớạ hoạà n trạủ xong. Biạ giệế t xong phoá
nguyệệ n thạầ n liệầ n phiệệ u đạũ ng bạy rạ, nhừ moệạ t lạà n khoá i
xuạế t rạ. Roầ i chuyệể n sinh, thạá c sinh vạà o moệạ t giạ đíành bạầ n
cuà ng. Từà bệá đạũ chiạu khoể ; đệế n khi lớán đệế n luá c coá thệể hiệể u
biệế t đừớạc sừạ việệạ c thíà sừ phuạ đệế n; tạế t nhiệệ n noá khoệ ng
nhạệạ n rạ. Sừ phuạ duà ng coệ ng nạă ng khại mớủ phạầ n từ duy toầ n
trừũ trong noá , lạệạ p từác [noá nhớá] nghíũ rạ ngạy: chạẳ ng đuá ng
sừ phuạ lạà gíà? Sừ phuạ noá i vớái noá : hiệệạ n giớà toế t roầ i, coá thệể
luyệệạ n roầ i. Nhừ vạệạ y trạủ i quạ bạo nhiệệ u nạă m, sừ phuạ đệm
nhừũng điệầ u nạà y khạá c truyệầ n lạạ i cho noá .
Truyệầ n xong sừ phuạ lạạ i bạủ o noá : ngừới coà n rạế t nhiệầ u
tạệ m chạế p trừớác cạầ n phạủ i boủ , ngừới hạũ y trớủ rạ đi vạệ n du.
‘Vạệ n du’ rạế t khoể , bừớác đi ngoạà i xạũ hoệạ i, phạủ i xin ạă n, gạăạ p cạá c
loạạ i ngừớài, giệẫ u cớạt noá , nhuạ c mạạ noá , khinh nhớàn noá , cạá c
sừạ tíành đuủ loạạ i đệầ u sệũ gạăạ p phạủ i. Noá coi bạủ n thạệ n lạà ngừớài
luyệệạ n coệ ng, dạà n xệế p toế t quạn hệệạ vớái ngừớài tạ, giừũ vừũng
tạệ m tíánh, khoệ ng ngừàng đệầ cạo tạệ m tíánh, nhừũng duạ doẫ từà
cạá c loạạ i lớại íách nới ngừớài thừớàng đệầ u khoệ ng lạà m noá đoệạ ng
tạệ m; trạủ i quạ bạo nhiệệ u nạă m vạệ n du noá quạy trớủ lạạ i. Sừ
phuạ noá i: Ngừới đạũ đạắ c Đạạ o roầ i, việệ n mạũ n roầ i. Nệế u khoệ ng
coà n việệạ c gíà, thíà ngừới trớủ vệầ chuạể n biạ rớài đi; nệế u coà n việệạ c
gíà, thíà ngừới hạũ y hoạà n tạế t sừạ việệạ c ạế y nới ngừớài thừớàng đi.
Nhừ vạệạ y sạu bạo nhiệệ u nạă m, phoá yá thừác đạũ trớủ vệầ ; noá vừàạ
trớủ vệầ , thíà bệệ n nạà y chuủ nguyệệ n thạầ n cuũ ng liệầ n xuạế t điạnh,
chuủ yá thừác tíủnh nguủ .
Tuy nhiệệ n hoạ xạá c thừạc chừạ hệầ tu luyệệạ n, phoá nguyệệ n
thạầ n cuủ ạ ngừớài tạ đạũ tu luyệệạ n, do đoá phoá nguyệệ n thạầ n đạắ c
coệ ng. Tuy nhiệệ n chuủ nguyệệ n thạầ n cuũ ng khoể , duà sạo thíà
toạà n boệạ [tuoể i] thạnh xuạệ n cuủ ạ hoạ đạũ ngoầ i ớủ nới ạế y roầ i,
thớài giạn ngừớài thừớàng đạũ quạ đi roầ i. Vạệạ y giạủ i quyệế t sạo
đạệ y? Hoạ cạủ m thạế y rạằ ng khi xuạế t điạnh thíà coệ ng mạà míành
luyệệạ n đạũ đệế n, đạũ coá coệ ng nạă ng roầ i, hoạ muoế n triạ bệệạ nh,
muoế n lạà m gíà liệầ n coá thệể lạà m nạế y, phoá nguyệệ n thạầ n sệũ lạà m

Ai luyện công thì đắc công 303

hoạ thoạủ mạũ n. Bớủi víà roế t cuoệạ c thíà hoạ lạà chuủ nguyệệ n thạầ n,
chuủ nguyệệ n thạầ n lạà m chuủ thạệ n thệể , lạà [ngừớài] quyệế t điạnh.
Hớn nừũạ ớủ bệệ n nạà y hoạ đạũ ngoầ i đạệ y, moệạ t đớài đạũ troệ i quạ
roầ i. Đệế n khi trạă m tuoể i [lạệ m chung] thíà phoá nguyệệ n thạầ n
rớài đi, [đừớàng] ại nạế y đi. Thệo Phạệạ t giạá o giạủ ng, hoạ vạẫ n
phạủ i nhạệạ p luạ c đạạ o [luạệ n hoầ i]. Bớủi víà trong thạệ n cuủ ạ hoạ đạũ
tu xuạế t moệạ t Đạạ i Giạá c Giạủ , nệệ n hoạ đạũ tíách đừớạc đạạ i đừác, vạệạ y
sệũ sạo đạệ y? Coá thệể vạà o đớài tiệế p hoạ sệũ lạà m quạn lớán, phạá t
tạà i lớán. Cuũ ng chíủ coá thệể nhừ vạệạ y thoệ i, đoá chạẳ ng phạủ i tu mạà
nhừ khoệ ng ừ?
Sừạ việệạ c nạà y chuá ng toệ i giạủ ng xuạế t rạ, cuũ ng lạà phạủ i mạế t
bạo nhiệệ u phíá toể n mớái đừớạc đoầ ng yá giạủ ng. Toệ i đạũ chíủ rạ
choẫ mệệ từà thiệệ n coể , bíá mạệạ t trong nhừũng bíá mạệạ t tuyệệạ t đoế i
khoệ ng thệể giạủ ng, chíủ rạ cạă n bạủ n cuủ ạ cạá c loạạ i phừớng phạá p
tu luyệệạ n trong tu luyệệạ n liạch sừủ. Chạẳ ng phạủ i toệ i đạũ giạủ ng
rạằ ng [noá ] liệệ n quạn đệế n liạch sừủ uyệệ n nguyệệ n rạế t thạệ m sạệ u
hạy sạo? Chíánh lạà nguyệệ n nhạệ n ạế y. Chừ viạ thừủ nghíũ, hoủ i
giạ nạà o, moệ n nạà o mạà khoệ ng tu luyệệạ n nhừ thệế ? Bạủ n thạệ n
chừ viạ tu tớái tu lui mạà chừ viạ khoệ ng coá coệ ng, chừ viạ chạẳ ng
đạá ng buoầ n lạắ m ừ! Nhừng biệế t oạá n ại đạệ y? Con ngừớài mệệ
đệế n mừác nhừ thệế , khoệ ng ngoệạ , điệể m hoạá thệế nạà o cuũ ng
khoệ ng đừớạc. Noá i cạo thíà nghệ thạế y huyệầ n [hoạăạ c] quạá , noá i
thạế p thíà ngoệạ khoệ ng lệệ n đừớạc. Toệ i đạũ thuyệế t [giạủ ng] thệế
nạà y, mạà coà n coá ngừớài bạủ o toệ i triạ bệệạ nh cho hoạ , toệ i thạệạ t sừạ
khoệ ng biệế t noá i sạo. Chuá ng toệ i giạủ ng tu luyệệạ n, tu luyệệạ n lệệ n
cạo tạầ ng thíà [toệ i] mớái coá thệể quạủ n.
Phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng toệ i lạà chuủ yá thừác đạắ c coệ ng;
vạệạ y noá i lạà chuủ yá thừác đạắ c coệ ng liệầ n đừớạc chuủ yá thừác đạắ c
coệ ng? Ai cho phệá p? Khoệ ng phạủ i thệế , noá cạầ n phạủ i coá điệầ u
kiệệạ n tiệệ n quyệế t. Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t, phạá p moệ n nạà y
cuủ ạ chuá ng toệ i khoệ ng trạá nh nệá xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng [roầ i
mớái] đi tu luyệệạ n, khoệ ng trạá nh, khoệ ng troế n trạá nh mạệ u
thuạẫ n; ngạy trong hoạà n cạủ nh ngừớài thừớàng phừác tạạ p nạà y,
chừ viạ tíủnh tạá o roũ rạà ng, hệế t sừác minh bạạ ch chiạu thiệệạ t thoà i

304 Ai luyện công thì đắc công

tạạ i cạá c vạế n đệầ lớại íách vạệạ t chạế t; khi biạ ngừớài khạá c lạế y mạế t
lớại íách thiệế t thạệ n, chừ viạ khoệ ng gioế ng nhừ ngừớài tạ mạà
trạnh mạà đạế u; trong cạá c cạn nhiệẫ u tạệ m tíánh, chừ viạ chiạu
thiệệạ t thoà i; trong hoạà n cạủ nh giạn khoể nhừ thệế chừ viạ ‘mạ
luyệệạ n’ yá chíá cuủ ạ míành, đệầ cạo tạệ m tíánh cuủ ạ míành; khi coá
ạủ nh hừớủng cuủ ạ cạá c từ từớủng bạế t hạủ o cuủ ạ ngừớài thừớàng,
chừ viạ coá thệể siệệ u thoạá t xuạế t lại.
Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, [ngừớài] chiạu khoể moệạ t cạá ch
minh bạạ ch chạẳ ng đuá ng lạà chừ viạ, [ngừớài] phoá xuạế t chạẳ ng
đuá ng lạà chuủ nguyệệ n thạầ n cuủ ạ chừ viạ, khi mạế t đi nhừũng
thừá tạạ i ngừớài thừớàng, chạẳ ng phạủ i chừ viạ chiạu mạế t moệạ t
cạá ch minh bạạ ch đuá ng khoệ ng? Coệ ng ạế y nệệ n đệể chừ viạ
đừớạc, ại mạế t thíà đừớạc. Do đoá đạệ y chíánh lạà nguyệệ n nhạệ n víà
sạo phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, khoệ ng hệầ thoạá t ly hoạà n
cạủ nh phừác tạạ p nạà y nới ngừớài thừớàng đệể thừạc hạà nh tu
luyệệạ n. Víà sạo chuá ng tạ phạủ i tu luyệệạ n trong mạệ u thuạẫ n
ngừớài thừớàng? Bớủi víà chuá ng tạ muoế n bạủ n thạệ n míành đạắ c
coệ ng. Cạá c đệệạ từủ chuyệệ n tu tu luyệệạ n tạạ i cạá c chuà ạ trong
từớng lại cuũ ng phạủ i vạệ n du nới ngừớài thừớàng.
Moệạ t soế ngừớài noá i: cạá c coệ ng phạá p hiệệạ n nạy cuũ ng luyệệạ n
tạạ i ngừớài thừớàng thíà sạo? Nhừng đoá chíủ lạà phoể cạệạ p chừũạ
bệệạ nh khoệủ ngừớài thoệ i; tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng moệạ t cạá ch
chạệ n chíánh thíà ngoạà i việệạ c đớn truyệầ n rạ khoệ ng coá ại
truyệầ n coệ ng khại hệế t. [Ai] thạệạ t sừạ đừạ đoầ đệệạ [lệệ n cạo
tạầ ng], đạũ đừạ đoầ đệệạ đi roầ i, truyệầ n dạạ y riệệ ng mạà thoệ i.
Trong bạo nhiệệ u nạă m, ại giạủ ng nhừũng thừá ạế y cho quạầ n
chuá ng trệệ n diệệạ n roệạ ng? Khoệ ng ại giạủ ng cạủ . Phạá p moệ n
chuá ng toệ i giạủ ng nhừ vạệạ y, bớủi víà chuá ng tạ chíánh lạà tu luyệệạ n
nhừ thệế , chíánh lạà đạắ c coệ ng nhừ thệế . Đoầ ng thớài khoệ ng chíủ
hạà ng nghíàn hạà ng vạạ n thừá [cạầ n] đừớạc cạế p trong moệ n nạà y
cuủ ạ chuá ng toệ i, đạũ cạế p toạà n boệạ cho chuủ nguyệệ n thạầ n cuủ ạ
chừ viạ, thạệạ t sừạ đệể bạủ n thạệ n chừ viạ đạắ c coệ ng. Toệ i noá i rạằ ng
toệ i đạũ lạà m điệầ u mạà ngừớài xừạ từà trừớác đệế n nạy chừạ từàng
lạà m, đạũ mớủ cạá nh cừủạ [roệạ ng] lớán nhạế t. Nhừũng lớài nạà y cuủ ạ

Ai luyện công thì đắc công 305

toệ i coá ngừớài nghệ vạà hiệể u roũ , nhừũng điệầ u toệ i giạủ ng thạệạ t sừạ
khoệ ng huyệầ n [hoạăạ c] chuá t nạà o. Cạá nhạệ n toệ i coá thoá i quện,
nệế u toệ i coá moệạ t trừớạng, [thíà] toệ i chíủ noá i moệạ t thừớác, mạà chừ
viạ đạũ cho rạằ ng toệ i thoể i phoầ ng lệệ n quạá . Thừạc rạ đoá mớái chíủ
noá i moệạ t chuá t đoá thoệ i; víà sừạ chệệ nh lệệạ ch quạá lớán vệầ tạầ ng
nệệ n Đạạ i Phạá p cạo thạệ m hớn nừũạ toệ i khoệ ng thệể giạủ ng chuá t
gíà cho chừ viạ.
Phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng toệ i tu luyệệạ n đuá ng lạà nhừ
thệế , đệể chíánh bạủ n thạệ n chừ viạ thạệạ t sừạ đạắ c coệ ng; đạệ y lạà lạầ n
đạầ u tiệệ n từà khi khại thiệệ n tiạch điạạ; chừ viạ coá thệể trạ lạạ i
trong liạch sừủ. [Noá ] rạế t toế t lạà bạủ n thạệ n chừ viạ đạắ c coệ ng,
nhừng cuũ ng rạế t khoá khạă n. Tạạ i hoạà n cạủ nh phừác tạạ p nới
ngừớài thừớàng, trong mạ sạá t giừũạ ngừớài vớái ngừớài, chừ viạ
coá thệể thừạc sừạ vừớạt lệệ n, ạế y lạà điệầ u khoá khạă n nhạế t. Khoá lạà
khoá ớủ choẫ chừ viạ chiạu thiệệạ t thoà i moệạ t cạá ch minh bạạ ch roũ
rạà ng nới lớại íách ngừớài thừớàng, vớái lớại íách thiệế t thạệ n [bạà y]
trừớác mạắ t, chừ viạ coá bạế t đoệạ ng tạệ m hạy khoệ ng; khi đạế u
trạnh luạ c đuạ c giừũạ ngừớài vớái ngừớài, chừ viạ coá bạế t đoệạ ng
tạệ m hạy khoệ ng; khi bạạ n bệà thạệ n quyệế n gạăạ p chuyệệạ n thoế ng
khoể , chừ viạ coá bạế t đoệạ ng tạệ m hạy khoệ ng, chừ viạ nhíàn nhạệạ n
sừạ việệạ c nhừ thệế nạà o đạệ y; lạà m ngừớài luyệệạ n coệ ng khoá khạă n
nhừ vạệạ y đạế y! Coá moệạ t ngừớài noá i vớái toệ i: ‘Thừạ Sừ phuạ , lạà m
ngừớài toế t nới ngừớài thừớàng lạà đừớạc roầ i, ại tu noể i lệệ n trệệ n
đừớạc chừá?’ Toệ i nghệ thạế y thạệạ t thừớng tạệ m! Vạà khoệ ng noá i
gíà vớái viạ ạế y cạủ . Tạệ m tíánh cạá c dạạ ng đệầ u coá , hoạ coá thệể ngoệạ
cạo đệế n đạệ u thíà ngoệạ cạo đệế n đoá ; ại ngoệạ rạ thíà ngừớài ạế y đạắ c
đừớạc.
Lạũ o Từủ đạũ noá i: ‘Đạạ o, khạủ Đạạ o, phi thừớàng Đạạ o’. Nhừ
thệế [cạá i gíà] coá nhiệầ u đạầ y đạế t nhạăạ t lệệ n lạà tu thạà nh ngạy, thíà
noá khoệ ng trạệ n quyá. Phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng toệ i cho phệá p
chừ viạ đạắ c coệ ng trong mạệ u thuạẫ n; do đoá chuá ng tạ phạủ i
phuà hớạp toế i đạ vớái ngừớài thừớàng, coà n vệầ vạệạ t chạế t cuũ ng
khoệ ng thạệạ t sừạ đệể chừ viạ mạế t mạá t gíà cạủ . Tuy nhiệệ n trong
hoạà n cạủ nh vạệạ t chạế t ạế y chừ viạ phạủ i đệầ cạo tạệ m tíánh. Thuạệạ n

306 Ai luyện công thì đắc công

tiệệạ n cuũ ng lạà thuạệạ n tiệệạ n ớủ choẫ nạà y, phạá p moệ n chuá ng toệ i lạà
thuạệạ n tiệệạ n nhạế t, coá thệể tu luyệệạ n nới ngừớài thừớàng, khoệ ng
cạầ n xuạế t giạ. Vạà khoá nhạế t cuũ ng chíánh lạà khoá ớủ choẫ nạà y, tu
luyệệạ n trong hoạà n cạủ nh ngừớài thừớàng phừác tạạ p nhạế t.
Nhừng [điệể m] toế t nhạế t chíánh lạà toế t ớủ choẫ nạà y, bớủi víà noá
cho phệá p [chíánh] bạủ n thạệ n chừ viạ đạắ c coệ ng; đạệ y lạà điệể m
thện choế t bạệạ c nhạế t nới phạá p moệ n nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, hoệ m
nạy toệ i đạũ giạủ ng roũ cho moạ i ngừớài. Tạế t nhiệệ n, [khi] chuủ
nguyệệ n thạầ n đạắ c coệ ng, [thíà] phoá nguyệệ n thạầ n cuũ ng đạắ c
coệ ng; tạạ i sạo? Hệế t thạủ y cạá c tíán từác, hệế t thạủ y cạá c linh thệể
cuủ ạ thạệ n thệể chừ viạ vạà cạá c tệế bạà o cuủ ạ chừ viạ đệầ u tạă ng
coệ ng, thíà tạế t nhiệệ n [phoá nguyệệ n thạầ n] cuũ ng tạă ng coệ ng. Tuy
nhiệệ n luá c nạà o noá cuũ ng khoệ ng cạo bạằ ng chừ viạ; chừ viạ lạà
Chuủ , noá lạà hoệạ Phạá p.
Giạủ ng đệế n đạệ y, toệ i coà n muoế n noá i moệạ t cạệ u. Trong giớái
tu luyệệạ n chuá ng tạ coá khoệ ng íát ngừớài nhừ thệế nạà y: luoệ n
luoệ n mong muoế n tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng. Đi khạắ p nới cạầ u
Phạá p, tiệệ u toế n khoệ ng íát tiệầ n, nuá i Nạm bệể Bạắ c đệầ u đạũ tớái, đi
tíàm dạnh sừ mạà khoệ ng gạăạ p. Coá dạnh tiệế ng khoệ ng nhạế t
điạnh lạà coá minh bạạ ch. Kệế t quạủ phíá coệ ng chu du cạá c nới,
mệệạ t thạệ n toế n tiệầ n, khoệ ng đạắ c đừớạc gíà cạủ . Coệ ng phạá p toế t
nhừ thệế nạà y, hoệ m nạy chuá ng toệ i đạũ cạế p cho chừ viạ, chuá ng
toệ i đạũ bừng đệế n tạệạ n nới cho chừ viạ, đạăạ t đệế n coể ng nhạà cho
chừ viạ. Chíánh lạà đệể xệm chừ viạ coá thệể tu đừớạc hạy khoệ ng,
coá thệể hạà nh đừớạc hạy khoệ ng. Nệế u chừ viạ coá thệể [thừạc]
hạà nh đừớạc, thíà chừ viạ tu; coà n nệế u chừ viạ khoệ ng hạà nh
đừớạc, nệế u chừ viạ khoệ ng tu đừớạc, thíà từà giớà trớủ đi chừ viạ
chớá nghíũ đệế n tu luyệệạ n nừũạ. Ngoạạ i trừà mạ lừàạ đạủ o chừ viạ
rạ sệũ khoệ ng ại dạạ y chừ viạ nừũạ; từà nạy trớủ đi chừ viạ đừàng
tu nừũạ. Nệế u toệ i khoệ ng đoệạ đừớạc chừ viạ, thíà khoệ ng ại đoệạ chừ
viạ đừớạc đạệ u. Thừạc rạ hiệệạ n nạy muoế n tíàm sừ phuạ chíánh
Phạá p chạệ n chíánh đệể dạạ y chừ viạ, coà n khoá hớn lệệ n trớài;
hoạà n toạà n khoệ ng coà n ại quạủ n nừũạ. Vạà o thớài kyà mạạ t Phạá p,
tạạ i tạầ ng rạế t cạo đạng ớủ trong mạạ t kiệế p, cạà ng khoệ ng thệể

Ai luyện công thì đắc công 307

quạủ n ngừớài thừớàng đừớạc nừũạ. Đạệ y lạà phạá p moệ n thuạệạ n
tiệệạ n nhạế t roầ i, hớn nừũạ tu luyệệạ n trừạc tiệế p chiệể u thệo đạăạ c
tíánh vuũ truạ , tu nhạnh nhạế t tạắ t nhạế t roầ i, trừạc chíủ nhạệ n tạệ m.

Chu thiên
Trong Đạạ o giạ giạủ ng đạạ i chu thiệệ n tiệể u chu thiệệ n;
chuá ng toệ i sệũ giạủ ng moệạ t chuá t chu thiệệ n lạà gíà. Chu thiệệ n mạà
chuá ng tạ bíành thừớàng noá i đệế n lạà noế i voà ng hại mạạ ch nhạệ m
đoế c [mạà thạà nh], chu thiệệ n ạế y chíủ lạà chu thiệệ n voủ ngoạà i
noệ ng cạạ n, khoệ ng đạá ng kệể gíà cạủ , chíủ lạà thừá chừũạ bệệạ nh khoệủ
ngừớài thoệ i; goạ i lạà tiệể u chu thiệệ n. Coà n moệạ t loạạ i chu thiệệ n
nừũạ, khoệ ng goạ i lạà tiệể u chu thiệệ n cuũ ng khoệ ng goạ i lạà đạạ i chu
thiệệ n, [noá ] lạà híành thừác chu thiệệ n tu luyệệạ n trong thiệầ n
điạnh. Noá từà trong thạệ n thệể , từà nệệ hoạà n chạạ y quạnh moệạ t
voà ng roầ i đi xuoế ng, ớủ trong thạệ n thệể cho đệế n đạn điệầ n
chuyệể n quạnh moệạ t voà ng roầ i đi lệệ n; tuạầ n hoạà n noệạ i tạạ i; đoá
lạà chu thiệệ n chạệ n chíánh tu luyệệạ n khi thiệầ n điạnh. Sạu khi
chu thiệệ n loạạ i nạà y híành thạà nh roầ i cuũ ng sệũ híành thạà nh moệạ t
doà ng nạă ng lừớạng rạế t mạạ nh mệũ , sạu đoá ‘nhạế t mạạ ch đớái
bạá ch mạạ ch’, lạà m cho cạá c mạạ ch khạá c đệầ u khại mớủ thệo.
Đạạ o giạ giạủ ng chu thiệệ n, Phạệạ t giạá o khoệ ng giạủ ng chu thiệệ n.
Phạệạ t giạá o giạủ ng điệầ u gíà? Khi Thíách Cạ Mạệ u Ni truyệầ n boệạ
Phạá p cuủ ạ míành đạũ khoệ ng giạủ ng coệ ng, khoệ ng hệầ giạủ ng
coệ ng; tuy nhiệệ n coệ ng Phạá p cuủ ạ ÔÔ ng cuũ ng coá híành thừác
diệẫ n hoạá [trong] tu luyệệạ n. Mạạ ch trong Phạệạ t giạá o chạạ y thệo
hừớáng nạà o? Bạắ t đạầ u từà huyệệạ t bạá ch hoệạ i bệệ n trệệ n thoệ ng
thạế u, sạu đoá phạá t triệể n từà đíủnh đạầ u xuoế ng thạệ n thệể thệo
híành xoạá y oế c, roế t cuoệạ c cuũ ng lạà thoệ ng quạ híành thừác ạế y lạà m
cho trạă m mạạ ch khại mớủ thệo.
‘Trung mạạ ch’ trong Mạệạ t toệ ng cuũ ng coá muạ c đíách ạế y. Coá
ngừớài noá i rạằ ng khoệ ng coá trung mạạ ch; vạệạ y tạạ i sạo Mạệạ t
toệ ng coá thệể tu luyệệạ n xuạế t rạ trung mạạ ch? Thừạc rạ tạế t cạủ
cạá c mạạ ch trệệ n thạệ n thệể goệạ p hệế t cạủ lạạ i, coá trệệ n vạạ n mạạ ch,

308 Chu thiên

từớng từạ nhừ huyệế t quạủ n ngạng doạ c noế i vạà o nhạu; coà n coá
nhiệầ u hớn cạủ huyệế t quạủ n. Cạá c choẫ troế ng cuủ ạ noệạ i tạạ ng
khoệ ng coá huyệế t quạủ n, nhừng [vạẫ n] coá mạạ ch. Từà đíủnh đạầ u
cho đệế n cạá c viạ tríá trong thạệ n thệể cuũ ng coá cạá c mạạ ch lạạ c 1
ngạng doạ c giạo nhạu, tiệế p noế i tạế t cạủ chuá ng goệạ p lạạ i, bạn
đạầ u coá thệể lạà khoệ ng thạẳ ng, liệệ n kệế t lạạ i đạủ thoệ ng. Sạu đoá
dạầ n dạầ n nớái roệạ ng rạ, dạầ n dạầ n híành thạà nh moệạ t mạạ ch
thạẳ ng. Lạế y mạạ ch ạế y lạà m cạá i truạ c từạ [xoạy] chuyệể n, kệá o
thệo moệạ t soế bạá nh xệ trong yá niệệạ m xoạy chuyệể n thệo chiệầ u
ngạng; muạ c đíách cuũ ng lạà lạà m tạế t cạủ cạá c mạạ ch trong thạệ n
thệể kệá o thệo khại mớủ toạà n boệạ .
Tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng tạ trạá nh híành
thừác ‘nhạế t mạạ ch đớái bạá ch mạạ ch’ ạế y; ngạy lạệạ p từác yệệ u cạầ u
trạă m mạạ ch đoầ ng thớài khại mớủ, trạă m mạạ ch đoầ ng thớài vạệạ n
chuyệể n. Chuá ng tạ ngạy lạệạ p từác đừáng tạạ i tạầ ng rạế t cạo luyệệạ n
[coệ ng], trạá nh nhừũng thừá tạạ i [tạầ ng] rạế t thạế p. [Nệế u thệo
cạá ch] nhạế t mạạ ch đớái bạá ch mạạ ch, chừ viạ nệế u muoế n khại
mớủ tạế t cạủ , thíà coá ngừớài luyệệạ n cạủ moệạ t đớài vạẫ n coà n khoá đạạ t;
coá ngừớài phạủ i tu luyệệạ n cạủ mạế y chuạ c nạă m, rạế t khoá khạă n.
Trong rạế t nhiệầ u coệ ng phạá p giạủ ng rạằ ng moệạ t đớài vạẫ n chừạ
tu thạà nh đừớạc, coá nhiệầ u ngừớài tu luyệệạ n trong cạá c Đạạ i
Phạá p cạo thạệ m coá thệể kệá o dạà i thoạ mệệạ nh; chạẳ ng phạủ i hoạ
giạủ ng tu mệệạ nh lạà gíà? Coá thệể kệá o dạà i thoạ mệệạ nh mạà tu
luyệệạ n, tu liệệ n tuạ c thớài giạn rạế t lạệ u dạà i.
Vệầ cớ bạủ n tiệể u chu thiệệ n chíủ lạà chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài,
coà n đạạ i chu thiệệ n chíánh lạà luyệệạ n coệ ng, đạũ lạà tu luyệệạ n chạệ n
chíánh roầ i. Đạạ i chu thiệệ n mạà Đạạ o giạ noá i đệế n khoệ ng mạạ nh
mệũ nhừ cuủ ạ chuá ng tạ, trạă m mạạ ch toạà n boệạ đạá nh thoệ ng hệế t.
Cuủ ạ hoạ lạà moệạ t soế mạạ ch vạệạ n chuyệể n, bạ mạạ ch ạệ m bạ mạạ ch
dừớng nới tạy, dừớái chạệ n, hại bạắ p chạệ n đệế n đạầ u [toá c],
chạạ y khạắ p thạệ n thệể moệạ t lừớạt, vạệạ y đừớạc tíánh lạà voà ng tuạầ n
hoạà n đạạ i chu thiệệ n. Hệẫ đạạ i chu thiệệ n bạắ t đạầ u [chuyệể n] lạà
luyệệạ n coệ ng thạệạ t sừạ roầ i đoá , do vạệạ y moệạ t soế khíá coệ ng sừ
1 Nói chung về các đường mạch-kinh-lạc trong thân thể.
Chu thiên 309
khoệ ng truyệầ n [dạạ y] đạạ i chu thiệệ n; điệầ u hoạ truyệầ n chíủ lạà
nhừũng điệầ u chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài thoệ i. Moệạ t soế ngừớài
cuũ ng giạủ ng vệầ đạạ i chu thiệệ n, nhừng hoạ khoệ ng cạà i gíà cho
chừ viạ, chừ viạ từạ míành khoệ ng đạá nh thoệ ng rạ đừớạc. Khoệ ng
cạà i gíà cạủ , bạủ n thạệ n dừạạ vạà o yá niệệạ m muoế n khại mớủ, noá i sạo
dệẫ vạệạ y! Chíủ gioế ng nhừ tạệạ p thệể thạo, liệệạ u coá thệể khại mớủ
đừớạc khoệ ng? Tu tạạ i từạ kyủ, coệ ng tạạ i sừ phuạ , nhừũng “cớ chệế ”
noệạ i tạạ i cạế p hệế t roầ i cạà i cho chừ viạ thíà mớái coá thệể coá tạá c
duạ ng nhừ vạệạ y.
Xừạ nạy Đạạ o giạ vạẫ n coi thạệ n thệể con ngừớài lạà tiệể u vuũ
truạ , hoạ cho rạằ ng vuũ truạ bệệ n ngoạà i lớán ngạầ n nạà o, thíà bệệ n
trong lớán ngạầ n ạế y, bệệ n ngoạà i nhừ thệế nạà o, thíà bệệ n trong
nhừ thệế ạế y. Điệầ u nạà y giạủ ng rạ thạệạ t khoá tin quạá , khoệ ng dệẫ
mạà lyá giạủ i cho đừớạc. Vuũ truạ nạà y to lớán nhừớàng ạế y, đệm so
sạá nh vớái thạệ n thệể ngừớài lạà sạo? Chuá ng toệ i giạủ ng đạạ o lyá
nạà y: vạệạ t lyá hoạ c chuá ng tạ hiệệạ n nạy nghiệệ n cừáu cạá c thạà nh
phạầ n vạệạ t chạế t, từà phạệ n từủ, nguyệệ n từủ, điệệạ n từủ, proton,
quạrk cho đệế n nệutrino; nhừng [kíách thừớác] xuoế ng đệế n
dừớái nừũạ thíà thệế nạà o? [Mớái] đệế n đoá mạà kíánh hiệể n vi đạũ
khoệ ng thạế y đừớạc roầ i, xuoế ng nừũạ cho đệế n vi lạạ p nhoủ nhạế t
lạà gíà? Khoệ ng biệế t. Thừạc rạ moệạ t chuá t xíáu mạà vạệạ t lyá hoạ c hiệệạ n
nạy chuá ng tạ hiệể u biệế t đừớạc coà n xạ lạắ m lạắ m mớái đệế n
đừớạc vi lạạ p nhoủ nhạế t cuủ ạ vuũ truạ . Luá c con ngừớài khoệ ng
mạng troà ng mạắ t thiạt nạà y, thíà con mạắ t cuủ ạ ngừớài tạ nhíàn
moạ i thừá coá thệể coá tạá c duạ ng phoá ng đạạ i, coá thệể thạế y đừớạc
[mừác] vi quạn. Tạầ ng cạà ng cạo, thíà nhíàn thạế y đừớạc vi quạn
cạà ng lớán hớn.
Thíách Cạ Mạệ u Ni tạạ i tạầ ng ạế y, ÔÔ ng đạũ giạủ ng hoạ c thuyệế t
tạm thiệệ n đạạ i thiệệ n thệế giớái, từác lạà trong hệệạ Ngạệ n Hạà nạà y,
cuũ ng toầ n tạạ i nhừũng ngừớài coá sạắ c thạệ n gioế ng nhừ nhạệ n
loạạ i chuá ng tạ. [ÔÔ ng] coà n giạủ ng hoạ c thuyệế t rạằ ng moệạ t hạạ t
cạá t cuũ ng bạo hạà m tạm thiệệ n đạạ i thiệệ n thệế giớái, [điệầ u ạế y]
phuà hớạp vớái nhạệạ n thừác cuủ ạ vạệạ t lyá hoạ c chuá ng tạ hiệệạ n nạy.
Híành thừác chuyệể n đoệạ ng cuủ ạ điệệạ n từủ xoạy quạnh hạạ t nhạệ n

310 Chu thiên

nguyệệ n từủ vạà Trạá i Đạế t chuyệể n đoệạ ng xoạy quạnh Mạăạ t Trớài
coá gíà khạá c nhạu? Do đoá Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ giạủ ng, rạằ ng tạạ i
mừác vi quạn, trong moệạ t hạạ t cạá t coá tạm thiệệ n đạạ i thiệệ n thệế
giớái, noá cuũ ng từớng từạ nhừ moệạ t vuũ truạ nạà y, trong đoá coá
sinh mệệạ nh coá vạệạ t chạế t. Nệế u nhừ đoá lạà lớài chạệ n thạệạ t, moạ i
ngừớài thừủ nghíũ xệm thệế giớái bệệ n trong hạạ t cạá t ạế y lạạ i coá
hạạ t cạá t nừũạ phạủ i khoệ ng, nhừ thệế hạạ t cạá t ớủ bệệ n trong hạạ t
cạá t ạế y lạạ i cuũ ng coá tạm thiệệ n đạạ i thiệệ n thệế giớái coá phạủ i
khoệ ng? Nhừ vạệạ y thệế giớái bệệ n trong hạạ t cạá t ớủ bệệ n trong
hạạ t cạá t ạế y cuũ ng lạạ i coá hạạ t cạá t nừũạ phạủ i khoệ ng? Cừá truy
mạũ i xuoế ng nhừ thệế thíà voệ cuà ng voệ tạệạ n. Do đoá Thíách Cạ
Mạệ u Ni đạạ t đệế n tạầ ng Nhừ Lại nhừ vạệạ y, ÔÔ ng đạũ giạủ ng moệạ t
cạệ u nhừ thệế nạà y: “Kyà đạạ i voệ ngoạạ i, kyà tiệể u voệ noệạ i”. Đạạ i,
khoệ ng thạế y đừớạc biệệ n cuủ ạ vuũ truạ ; tiệể u, khoệ ng thạế y đừớạc
vạệạ t chạế t bạủ n nguyệệ n nhoủ bệá nhạế t roế t rạá o lạà gíà.
Coá khíá coệ ng sừ giạủ ng: trong loẫ chạệ n loệ ng coá thạà nh
phoế , trong đoá coá xệ lừủạ, xệ hới đạng chạạ y. Nghệ vạệạ y huyệầ n
[hoạăạ c] lạắ m; tuy nhiệệ n chuá ng tạ đừáng tạạ i goá c đoệạ khoạ hoạ c
mạà thừạc sừạ lyá giạủ i, mạà nghiệệ n cừáu, thíà phạá t hiệệạ n rạằ ng noá i
nhừ thệế khoệ ng coá gíà lạà huyệầ n [hoạăạ c] cạủ . Hoệ m roầ i khi toệ i
giạủ ng khại [mớủ] thiệệ n muạ c, coá rạế t nhiệầ u ngừớài khại mớủ
thiệệ n muạ c roầ i thạế y cạủ nh từớạng thệế nạà y: hoạ phạá t hiệệạ n rạằ ng
cừá chạạ y mạũ i trong đừớàng thoệ ng trong trạá n cuủ ạ míành, nhừ
thệể lạà chạạ y mạũ i khoệ ng đệế n đạầ u [bệệ n kiạ]. Moẫ i ngạà y luyệệạ n
coệ ng đệầ u chạạ y rạ thệo con đừớàng lớán ạế y, hại bệệ n coá non
coá nừớác, khi chạạ y coà n quạ nhừũng thạà nh phoế , coà n thạế y rạế t
nhiệầ u rạế t nhiệầ u ngừớài, hoạ thạế y rạằ ng đoá lạà ạủ o giạá c. Đoá lạà
chuyệệạ n gíà vạệạ y? Nhíàn thạế y rạế t roũ rạà ng, khoệ ng phạủ i ạủ o giạá c.
Toệ i giạủ ng rạằ ng tạạ i mừác vi quạn nệế u thạệ n thệể con ngừớài
thừạc sừạ to lớán đệế n thệế , thíà đoá khoệ ng phạủ i lạà ạủ o giạá c. Bớủi víà
Đạạ o giạ luyệệạ n coệ ng xừạ nạy vạẫ n nhíàn nhạệạ n rạằ ng thạệ n thệể
con ngừớài lạà moệạ t tiệể u vuũ truạ , nệế u nhừ đuá ng noá lạà moệạ t vuũ
truạ , thíà từà thệể tuà ng quạủ cho đệế n trạá n khoệ ng chíủ lạà mừớài
vạạ n tạá m nghíàn dạăạ m; chừ viạ [vạẫ n] chạạ y mạũ i rạ, rạế t xạ vạệạ y.

Chu thiên 311

 Nệế u nhừ trong quạá tríành tu luyệệạ n đạá nh thoệ ng toạà n boệạ
đạạ i chu thiệệ n xong, thíà sệũ dạẫ n đệế n cho ngừớài tu luyệệạ n moệạ t
loạạ i coệ ng nạă ng; coệ ng nạă ng gíà? Moạ i ngừớài đạũ biệế t, đạạ i chu
thiệệ n cuũ ng đừớạc goạ i lạà ‘tyá ngoạ chu thiệệ n’, cuũ ng đừớạc goạ i lạà
‘cạà n khoệ n vạệạ n chuyệể n’, cuũ ng đừớạc goạ i lạà ‘hạà xạ vạệạ n
chuyệể n’. Tạạ i moệạ t tạầ ng rạế t noệ ng, sừạ vạệạ n chuyệể n cuủ ạ đạạ i chu
thiệệ n híành thạà nh moệạ t doà ng nạă ng lừớạng, noá sệũ dạầ n dạầ n giạ
tạă ng mạệạ t đoệạ vạà chuyệể n hoạá hừớáng lệệ n tạầ ng cạo hớn, sệũ
trớủ thạà nh vạà nh đại nạă ng lừớạng coá mạệạ t đoệạ rạế t cạo. Đại
nạă ng lừớạng nạà y noá vạệạ n chuyệể n, trong quạá tríành vạệạ n
chuyệể n, chuá ng toệ i tạạ i moệạ t tạầ ng cừạc noệ ng duà ng thiệệ n muạ c
mạà nhíàn, thíà phạá t hiệệạ n rạằ ng noá coá thệể hoạá n viạ khíá ớủ bệệ n
trong thạệ n thệể : khíá ớủ tim chạạ y sạng ruoệạ t, khíá ớủ gạn chạạ y
sạng dạạ dạà y … nệế u nhừ coá thệể thạế y thíà ớủ mừác vi quạn noá
đạng vạệạ n chuyệể n nhừũng thừá rạế t to lớán; nệế u nhừ đừạ đại
nạă ng lừớạng ạế y rạ ngoạà i [thạệ n] thệể thíà đoá chíánh lạà coệ ng
nạă ng ‘bạn vạệạ n’. Ngừớài coá coệ ng rạế t mạạ nh thíà coá thệể vạệạ n
chuyệể n nhừũng thừá rạế t lớán, từác lạà ‘đạạ i bạn vạệạ n’. Ngừớài coá
coệ ng rạế t yệế u coá thệể vạệạ n chuyệể n nhừũng thừá rạế t nhoủ , từác lạà
‘tiệể u bạn vạệạ n’. Đạệ y lạà híành thừác cuủ ạ ‘bạn vạệạ n coệ ng’ vạà sừạ
híành thạà nh cuủ ạ noá .
Đạạ i chu thiệệ n [liệệ n hệệạ ] trừạc tiệế p đệế n luyệệạ n coệ ng, do
đoá sệũ dạẫ n đệế n cạá c trạạ ng thạá i khạá c nhạu vạà híành thừác cuủ ạ
coệ ng [khạá c nhạu]; noá cuũ ng đừạ đệế n cho chuá ng tạ moệạ t
trạạ ng thạá i rạế t đạăạ c thuà . Trạạ ng thạá i gíà? Moạ i ngừớài coá thệể đạũ
[xệm] trong cạá c cuoế n coể thừ nhừ «Thạầ n tiệệ n truyệệạ n» hoạăạ c
«Đạn Kinh», «Đạạ o tạạ ng», «Tíánh mệệạ nh khuệệ chíủ» đệầ u thạế y
việế t vệầ moệạ t cạệ u lạà “bạạ ch nhạệạ t phi thạă ng”, từác lạà bạn ngạà y
sạá ng toủ ngừớài kiạ bạy lệệ n. Thừạc rạ toệ i noá i vớái moạ i ngừớài,
hệẫ đạạ i chu thiệệ n [khại] thoệ ng moệạ t cạá i lạà cạá nhạệ n ạế y coá thệể
[bạy] lệệ n khoệ ng trung, đớn giạủ n vạệạ y thoệ i. Coá ngừớài nghíũ:
luyệệạ n coệ ng bạo nhiệệ u nạă m nhừ thệế , soế ngừớài thoệ ng đạạ i
chu thiệệ n khoệ ng phạủ i íát. Toệ i noá i rạằ ng cuũ ng khoệ ng coá gíà lạà
lạạ nệế u coá hạà ng vạạ n ngừớài đạũ đạạ t đệế n tríành đoệạ ạế y, bớủi víà

312 Chu thiên

đạạ i chu thiệệ n [khại thoệ ng] roế t cuoệạ c cuũ ng chíủ lạà bừớác đạầ u
trong luyệệạ n coệ ng mạà thoệ i.
Nhừ thệế tạạ i sạo khoệ ng thạế y nhừũng viạ ạế y phiệệ u [đạũ ng
bạy] lệệ n? Khoệ ng thạế y hoạ trệệ n khoệ ng trung? Trạạ ng thạá i
cuủ ạ xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng khoệ ng thệể biạ phạá hoạạ i, khoệ ng
thệể tuyà tiệệạ n phạá hoạạ i hoạăạ c cạủ i biệế n híành thừác trạạ ng thạá i xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng; con ngừớài cừá lớ lừủng hệế t ớủ trệệ n khoệ ng
coá đừớạc khoệ ng? Đoá coá coà n lạà xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng khoệ ng?
Đoá lạà mạăạ t chuủ yệế u; moệạ t mạăạ t khạá c, con ngừớài trong xạũ hoệạ i
ngừớài thừớàng khoệ ng phạủ i víà đệể lạà m ngừớài, mạà víà đệể phạủ n
boể n quy chạệ n, do đoá coà n coá vạế n đệầ ngoệạ tíánh. Hoạ thạế y coá
nhiệầ u ngừớài roũ rạà ng thừạc sừạ coá thệể bạy lệệ n, thíà hoạ cuũ ng đi
tu, từác lạà khoệ ng toầ n tạạ i vạế n đệầ ngoệạ tíánh nừũạ. Do vạệạ y nệế u
chừ viạ tu hạà nh [đừớạc nhừ thệế ] roầ i, cuũ ng khoệ ng thệể tuyà
tiệệạ n đệể ngừớài tạ thạế y, khoệ ng đừớạc phệá p thiạ hiệệạ n cho
ngừớài tạ thạế y, ngừớài tạ coà n phạủ i tu. Do đoá đạạ i chu thiệệ n
thoệ ng roầ i, chíủ cạầ n đạầ u ngoá n tạy, đạầ u ngoá n chạệ n hoạăạ c choẫ
nạà o đoá cuủ ạ chừ viạ biạ khoạá lạạ i, thíà chừ viạ khoệ ng bạy lệệ n
đừớạc.
Thoệ ng thừớàng khi chuá ng tạ sạắ p thoệ ng đạạ i chu thiệệ n,
sệũ xuạế t hiệệạ n moệạ t trạạ ng thạá i nạà y, coá ngừớài khi ngoầ i đạủ toạạ
thạệ n thệể cừá ngạủ vệầ phíáạ trừớác. Đoá lạà víà phíáạ lừng thoệ ng
đừớạc toế t, [phíáạ] lừng rạế t nhệạ nhạà ng, phíáạ trừớác cạủ m thạế y
nạăạ ng; coá ngừớài ngạủ vệầ sạu, chíánh lạà phíáạ lừng thíà nạăạ ng,
phíáạ trừớác thíà nhệạ . Nệế u nhừ chừ viạ thạệạ t sừạ thoệ ng toế t
đừớạc toạà n boệạ roầ i, nhừ thệế chừ viạ sệũ xoá c cạế t lệệ n, cạủ m thạế y
nhừ từạ míành coá thệể nạệ ng [ngừớài] lệệ n, coá cạủ m giạá c rớài khoủ i
mạăạ t đạế t. Moệạ t khi thạệạ t sừạ coá thệể [bạy] lệệ n, thíà sệũ khoệ ng cho
phệá p chừ viạ [bạy] lệệ n; tuy nhiệệ n cuũ ng khoệ ng tuyệệạ t đoế i.
Xuạế t [hiệệạ n] coệ ng nạă ng [thừớàng] ớủ hại đạầ u, trệủ ệm khoệ ng
coá chạế p trừớác, ngừớài giạà , nhạế t lạà cạá c cuạ bạà khoệ ng coá tạệ m
chạế p trừớác, dệẫ xuạế t hiệệạ n coệ ng nạă ng, dệẫ bạủ o tríà. Nạm giớái,
đạăạ c biệệạ t lạà nạm thạnh niệệ n, đệế n khi hoạ coá coệ ng nạă ng, hoạ
khoệ ng trạá nh đừớạc tạệ m lyá hiệể n thiạ; đoầ ng thớài hoạ coá thệể lạế y

Chu thiên 313

đoá lạà m moệạ t thừá coệ ng cuạ cạạ nh trạnh nới ngừớài thừớàng.
Khoệ ng cho phệá p toầ n tạạ i nhừ thệế . Luyệệạ n xuạế t đừớạc roầ i thíà
cuũ ng phạủ i khoạá kíán noá lạạ i. Khoạá kíán moệạ t choẫ nạà o đoá , thíà
ngừớài ạế y khoệ ng bạy lệệ n đừớạc. Noá i vạệạ y cuũ ng khoệ ng tuyệệạ t
đoế i lạà khoệ ng cho phệá p chừ viạ xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i ạế y, coá
thệể cho phệá p chừ viạ thừủ moệạ t chuá t, coá moệạ t soế ngừớài coá thệể
bạủ o tríà [trạạ ng thạá i] nhừ vạệạ y.
Lớáp hoạ c tạạ i cạá c nới đệầ u coá tíành huoế ng nhừ thệế . Hoầ i
toệ i dạạ y lớáp ớủ Sớn Đoệ ng, trong cạá c hoạ c việệ n ớủ Tệế Nạm, cạá c
hoạ c việệ n ớủ Bạắ c Kinh cuũ ng coá ; coá viạ noá i: ‘Bạạ ch Sừ phuạ , con
thệế nạà o ạế y, đi đừớàng cừá nhừ thệể rớài khoủ i mạăạ t đạế t, nạằ m
nguủ ớủ nhạà cuũ ng bạy lệệ n, ngạy cạủ chạă n đạắ p cuũ ng bạy lệệ n,
cừá bạy lệệ n nhừ khíá cạầ u vạệạ y’. Hoầ i toệ i dạạ y lớáp ớủ Quyá Dừớng,
coá moệạ t hoạ c việệ n cạo tuoể i tạạ i Quyá Chạệ u, moệạ t cuạ bạà , ớủ nhạà
bạà coá hại chiệế c giừớàng, moẫ i bệệ n từớàng moệạ t chiệế c. Bạà ngoầ i
đạủ toạạ trệệ n giừớàng, roầ i cuạ bạà thạế y từạ míành bạy boể ng lệệ n,
bạà mớủ to mạắ t thạế y rạằ ng [míành] đạũ bạy sạng chiệế c giừớàng
kiạ; cuạ bạà liệầ n nghíũ: ‘Míành phạủ i trớủ lạạ i chừá’, liệầ n bạy trớủ
lạạ i.
Coá moệạ t hoạ c việệ n ớủ Thạnh Đạủ o, giớà nghíủ trừạ trong
phoà ng khoệ ng coá ại, oệ ng ngoầ i trệệ n giừớàng đạủ toạạ , oệ ng vừàạ
đạủ toạạ liệầ n bạy lệệ n, bạy lệệ n xoá c rạế t ghệệ , lệệ n cạo moệạ t mệá t.
Lệệ n cạo roầ i lạạ i rớát xuoế ng, nạể y lệệ n nạể y xuoế ng từng từng,
lạà m cạủ chạă n đạắ p cuũ ng rớát xuoế ng đạế t. Vừàạ coá phạầ n hừng
phạế n, vừàạ coá phạầ n sớạ hạũ i, rung xoá c lệệ n xuoế ng trong suoế t
cạủ buoể i trừạ. Cuoế i cuà ng chuoệ ng coệ ng sớủ đoể , [oệ ng] nghíũ:
‘Khoệ ng thệể đệể ngừớài tạ thạế y đừớạc, nhừ thệế đệể lạà m gíà, lạệạ p
từác dừàng lạạ i thoệ i’. Thệế lạà thoệ i. Đoá lạà tạạ i sạo nhừũng ngừớài
giạà coá thệể giừũ [tạệ m tíánh] đừớạc vừũng vạà ng. Nệế u lạà thạnh
niệệ n, tớái khi coá tiệế ng chuoệ ng coệ ng sớủ: ‘Đệế n đạệ y [cạủ ] đi, toệ i
bạy lệệ n đạệ y nạà y’. Đạệ y lạà choẫ mạà ại khoệ ng dệẫ dạà ng giừũ
vừũng tạệ m hiệể n thiạ cuủ ạ míành: ‘Coi toệ i luyệệạ n coệ ng toế t chừạ,
toệ i coá thệể bạy lệệ n đừớạc’. Moệạ t khi hoạ hiệể n thiạ thíà sệũ mạế t,

314 Chu thiên

khoệ ng cho phệá p toầ n tạạ i nhừ vạệạ y. Sừạ việệạ c nhừ thệế rạế t
nhiệầ u, hoạ c việệ n ớủ cạá c nới đệầ u coá [hiệệạ n từớạng nạà y].
Chuá ng tạ cạầ n lạệạ p từác trạă m mạạ ch đệầ u khại [thoệ ng].
Mớái đệế n hoệ m nạy thíà 80 đệế n 90% trong chuá ng tạ bạệ y giớà
đạũ đạạ t trạạ ng thạá i thạệ n [thệể ] nhệạ nhạà ng, khoệ ng coá bệệạ nh.
Đoầ ng thớài chuá ng toệ i đạũ giạủ ng: ớủ trệệ n lớáp nạà y khoệ ng chíủ
đạể y chừ viạ lệệ n trạạ ng thạá i nhừ vạệạ y, đệể thạệ n thệể chừ viạ hoạà n
toạà n tiạnh hoạá , mạà coà n cạà i vạà o trong thạệ n thệể chừ viạ rạế t
nhiệầ u thừá, sạo cho từà sạu buoể i hoạ c nạà y chừ viạ coá thệể xuạế t
coệ ng, nhừ thệế từớng đừớng vớái việệạ c toệ i nạệ ng chừ viạ lệệ n
vạà đừạ vệầ phíáạ trừớác. Toệ i đạũ liệệ n tuạ c giạủ ng Phạá p cho chừ
viạ, tạệ m tíánh cuủ ạ chừ viạ đạũ liệệ n tuạ c phạá t sinh cạủ i biệế n.
Chuá ng tạ coá khạá nhiệầ u ngừớài sạu khi rạ khoủ i giạủ ng
đừớàng, chừ viạ sệũ cạủ m thạế y nhừ moệạ t ngừớài khạá c, đạủ m bạủ o
rạằ ng thệế giớái quạn cuủ ạ chừ viạ sệũ coá chuyệể n biệế n, chừ viạ
biệế t đừớạc từớng lại chừ viạ sệũ lạà m ngừớài nhừ thệế nạà o,
khoệ ng coà n mớ hoầ nừũạ; đạủ m bạủ o lạà nhừ vạệạ y, do đoá tạệ m
tíánh cuủ ạ chuá ng tạ sệũ lệệ n thệo [kiạp].
Bạà n vệầ đạạ i chu thiệệ n, tuy rạằ ng khoệ ng cho phệá p chừ viạ
phiệệ u [đạũ ng bạy] lệệ n, nhừng chừ viạ sệũ cạủ m thạế y thạệ n nhệạ
nhạà ng, nhừ đi trệệ n gioá vạệạ y. Trừớác đạệ y đi mạế y bừớác lạà mệệạ t,
hiệệạ n nạy đi [boệạ ] xạ mạế y cuũ ng cạủ m thạế y rạế t nhệạ nhạà ng, đạạ p
xệ đạạ p cạủ m thạế y nhừ coá ngừớài đạể y, lệo bạệạ c thạng cạo mạế y
cuũ ng khoệ ng mệệạ t; đạủ m bạủ o sệũ nhừ vạệạ y. [Ai] đoạ c sạá ch nạà y
từạ tu cuũ ng coá thệể đạạ t đệế n trạạ ng thạá i đạá ng coá đừớạc gioế ng
nhừ thệế . Cạá nhạệ n toệ i coá thệể khoệ ng noá i nhừũng gíà toệ i khoệ ng
muoế n noá i, nhừng lớài mạà toệ i noá i rạ phạủ i lạà lớài chạệ n thạệạ t.
Đạăạ c biệệạ t trong tíành huoế ng nhừ thệế nạà y, trong khi toệ i giạủ ng
Phạá p nệế u mạà toệ i khoệ ng noá i lớài chạệ n thạệạ t, ngoầ i ớủ đạệ y noá i
nhừũng lớài huyệầ n thoạạ i, ớủ đạệ y khoệ ng muạ c tiệệ u tuyà tiệệạ n
loạạ n giạủ ng, thíà toệ i chíánh lạà đạng truyệầ n tạà phạá p. Toệ i thừạc
thi coệ ng việệạ c nạà y cuũ ng khoệ ng hệầ dệẫ dạà ng gíà, trong vuũ truạ
đệầ u đạng thệo doũ i, chừ viạ mạà đi sại lệệạ ch lạà khoệ ng đừớạc.

Chu thiên 315

 Ngừớài bíành thừớàng biệế t đệế n chu thiệệ n nhừ vạệạ y lạà hệế t;
thừạc rạ nhừ vạệạ y vạẫ n chừạ [đuủ ]. Muoế n đạạ t đệế n thạệ n thệể
đừớạc vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng hoạà n toạà n thạy thệế vạà
chuyệể n hoạá mạu lệạ nhạế t [coá thệể ], coà n coá moệạ t vạệạ n chuyệể n
coá hừớáng vớái híành thừác chu thiệệ n, kệá o thệo tạế t cạủ cạá c
mạạ ch cuủ ạ thạệ n thệể chừ viạ vạệạ n chuyệể n thệo hừớáng; noá goạ i
lạà ‘mạũ o dạệạ u chu thiệệ n’; coá thệể coá moệạ t soế rạế t íát ngừớài biệế t
đệế n. Trong sạá ch cuũ ng coá luá c đệầ cạệạ p đệế n dạnh từà nạà y,
nhừng khoệ ng ại giạủ ng đệế n noá cạủ , khoệ ng noá i cho chừ viạ
[biệế t]. Đệầ u chíủ loạnh quạnh nới lyá luạệạ n; [víà] đạệ y lạà bíá mạệạ t
cuủ ạ nhừũng bíá mạệạ t. Tạạ i đạệ y chuá ng toệ i noá i roũ hệế t cho chừ viạ:
coá thệể bạắ t đạầ u từà huyệệạ t bạá ch hoệạ i (cuũ ng coá thệể xuạế t phạá t
từà huyệệạ t hoệạ i ạệ m), chạạ y doạ c thệo choẫ giạo giớái cuủ ạ hại mạăạ t
ạệ m dừớng, quạ biệệ n cuủ ạ tại đi xuoế ng, roầ i thệo vại đi
xuoế ng. Chạạ y mện thệo từàng ngoá n tạy từàng kệũ ngoá n tạy.
Sạu đoá chạạ y thệo moệạ t bệệ n thạệ n thệể , đi xuoế ng bạà n chạệ n,
roầ i lệệ n trệệ n hạá ng. Roầ i lạạ i xuoế ng phíáạ bệệ n kiạ, lạạ i xuoế ng
đệế n [bạà n] chạệ n, lệệ n thệo phíáạ bệệ n thạệ n thệể . Chạạ y mện
thệo từàng ngoá n tạy từàng ngoá n tạy, đi troạ n moệạ t voà ng lạà
quạy vệầ đệế n đíủnh đạầ u; đoá lạà mạũ o dạệạ u chu thiệệ n. Ngừớài tạ
coá thệể việế t cạủ moệạ t cuoế n sạá ch, toệ i chíủ noá i mạế y lớài ạế y lạà đuủ .
Toệ i cho rạằ ng noá khoệ ng coá gíà đạá ng kệể lạà thiệệ n cớ nạà o cạủ ,
nhừng ngừớài khạá c coá thệể cho rạằ ng noá lạà rạế t trạệ n quyá,
hoạà n toạà n khoệ ng giạủ ng; lạà đoầ đệệạ chạệ n truyệầ n mớái giạủ ng
vệầ mạũ o dạệạ u chu thiệệ n. Tuy rạằ ng toệ i đạũ giạủ ng roũ rạ, nhừng
khoệ ng ại đừớạc duà ng yá niệệạ m dạẫ n đạạ o vạà khoế ng chệế đệể
luyệệạ n, chừ viạ mạà luyệệạ n thíà khoệ ng coà n [thuoệạ c vệầ ] Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i nừũạ. Tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng
moệạ t cạá ch chạệ n chíánh lạà voệ vi, khoệ ng coá hoạạ t đoệạ ng yá niệệạ m
nạà o hệế t; toạà n boệạ đạũ cạế p hệế t cho chừ viạ [nhừũng gíà] híành
thạà nh cạủ roầ i. Chuá ng đệầ u từạ đoệạ ng híành thạà nh, nhừũng cớ
[chệế ] noệạ i tạạ i ạế y đạng diệẫ n luyệệạ n chừ viạ; đệế n thớài thíà
chuá ng sệũ từạ chuyệể n. Moệạ t hoệ m khi chừ viạ luyệệạ n coệ ng sệũ lạắ c
đạầ u; nệế u đạầ u lạắ c sạng bệệ n nạà y, thíà noá chuyệể n thệế nạà y; nệế u

316 Chu thiên

đạầ u lạắ c sạng bệệ n kiạ, thíà lạà chuyệể n thệế kiạ; cạầ n chuyệể n cạủ
hại bệệ n.
Đạạ i chu thiệệ n, tiệể u chu thiệệ n thoệ ng roầ i, thíà khi ngoầ i đạủ
toạạ sệũ gạệạ t đạầ u; đoá lạà hiệệạ n từớạng nạă ng lừớạng thoệ ng quạ.
‘Phạá p Luạệ n chu thiệệ n phạá p’ mạà chuá ng tạ luyệệạ n cuũ ng gioế ng
nhừ thệế , chuá ng tạ sệũ luyệệạ n nhừ thệế ; thừạc rạ khi chừ viạ
khoệ ng luyệệạ n noá [vạẫ n] từạ chuyệể n. Bíành thừớàng víũnh việẫ n
[vạệạ n] chuyệể n mạũ i; luá c chừ viạ luyệệạ n lạà đệể giạ cừớàng nhừũng
[khíá] cớ ạế y. Chuá ng toệ i vạẫ n giạủ ng ‘Phạá p luyệệạ n ngừớài’ phạủ i
khoệ ng? Chừ viạ [sệũ ] phạá t hiệệạ n rạằ ng luá c bíành thừớàng thíà
chu thiệệ n ạế y vạẫ n liệệ n tuạ c tuạầ n hoạà n; [luá c] chừ viạ khoệ ng
luyệệạ n, thíà khíá cớ đừớạc gạắ n ớủ bệệ n ngoạà i, từác lạà moệạ t tạầ ng
cạá c mạạ ch lớán bệệ n ngoạà i đạng kệá o thạệ n thệể chừ viạ luyệệạ n
thệo, đệầ u lạà từạ đoệạ ng. Noá cuũ ng [vạệạ n] chuyệể n ngừớạc lạạ i,
[vạệạ n] chuyệể n cạủ hại chiệầ u xuoệ i ngừớạc, vạà o moạ i thớài khạắ c
đệầ u đạng thoệ ng mạạ ch cho chừ viạ.
Nhừ vạệạ y muạ c đíách thoệ ng chu thiệệ n lạà gíà? Bạủ n thạệ n
việệạ c thoệ ng chu thiệệ n khoệ ng phạủ i lạà muạ c đíách luyệệạ n coệ ng.
Chừ viạ thoệ ng chu thiệệ n roầ i, toệ i noá i vạẫ n khoệ ng lạà gíà cạủ . Vạẫ n
coà n tu tiệế p nừũạ; muạ c đíách lạà thoệ ng quạ híành thừác chu
thiệệ n ‘nhạế t mạạ ch đớái bạá ch mạạ ch’, đệể lạà m cho cạá c mạạ ch
cuủ ạ thạệ n thệể , tạế t cạủ cạá c mạạ ch toạà n boệạ khại [mớủ]. Chuá ng tạ
đạũ đạng lạà m coệ ng việệạ c ạế y roầ i. Luyệệạ n tiệế p nừũạ, coá ngừớài
khi đạạ i chu thiệệ n đạng chạạ y liệầ n phạá t hiệệạ n rạằ ng, mạạ ch
luyệệạ n đừớạc rạế t roệạ ng, gioế ng nhừ đạầ u ngoá n tạy, bệệ n trong
rạế t roệạ ng. Bớủi víà nạă ng lừớạng cuũ ng rạế t mạạ nh mệũ , nệệ n doà ng
nạă ng lừớạng sạu khi híành thạà nh roầ i cuũ ng sệũ rạế t roệạ ng, noá
cuũ ng rạế t sạá ng. Nhừ thệế vạẫ n chừạ gíà đạá ng kệể ; hoủ i [cạầ n]
luyệệạ n đệế n mừác đoệạ nạà o? Cạầ n lạà m cho bạá ch mạạ ch cuủ ạ thạệ n
thệể ngừớài tạ dạầ n dạầ n roệạ ng rạ, nạă ng lừớạng cạà ng ngạà y cạà ng
mạạ nh, trớủ nệệ n cạà ng ngạà y cạà ng sạá ng. Cuoế i cuà ng lạà m cho
hớn vạạ n mạạ ch liệệ n [kệế t] thạà nh moệạ t khoế i, đạạ t đệế n moệạ t
cạủ nh giớái khoệ ng mạạ ch khoệ ng huyệệạ t, toạà n boệạ thạệ n thệể liệệ n
[kệế t] lạạ i thạà nh moệạ t khoế i; ạế y lạà khi đạũ đạạ t đừớạc muạ c đíách

Chu thiên 317

cuoế i cuà ng cuủ ạ việệạ c thoệ ng mạạ ch. Muạ c đíách cuủ ạ noá lạà lạà m
cho toạà n boệạ thạệ n thệể đừớạc chuyệể n hoạá [thạà nh] vạệạ t chạế t
cạo nạă ng lừớạng.
Khi luyệệạ n đệế n bừớác nạà y, thạệ n thệể ngừớài tạ cớ bạủ n đạũ
đừớạc chuyệể n hoạá [thạà nh] vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng; từác lạà
luyệệạ n lệệ n đệế n tạầ ng toế i cạo trong tu luyệệạ n thệế giạn phạá p,
nhuạ c thạệ n cuủ ạ [thạệ n] thệể ngừớài tạ đạũ tu luyệệạ n đệế n đíủnh
điệể m nhạế t roầ i. Khi đạũ đệế n bừớác nạà y, cuũ ng sệũ đừạ đệế n cho
hoạ moệạ t trạạ ng thạá i; trạạ ng thạá i nạà o vạệạ y? Coệ ng cuủ ạ hoạ đạũ
xuạế t rạ voệ cuà ng phong phuá . Tạế t cạủ cạá c coệ ng nạă ng đạăạ c diạ
(tiệầ m nạă ng) cuủ ạ ngừớài tạ [khi] tu luyệệạ n thạệ n thệể ngừớài
thừớàng, từác lạà trong quạá tríành tu luyệệạ n thệế giạn phạá p, tạế t
cạủ moạ i thừá đệầ u xuạế t lại; tuy nhiệệ n [khi] tu [luyệệạ n] trong
ngừớài thừớàng thíà đạạ i boệạ phạệạ n đệầ u biạ khoạá lạạ i. Ngoạà i rạ
coệ ng truạ cuủ ạ hoạ đạũ vừớn lệệ n rạế t cạo, hệế t thạủ y cạá c híành
thừác cuủ ạ coệ ng, đệầ u đạũ đừớạc coệ ng mạạ nh mệũ giạ tríà đệế n
mừác rạế t mạạ nh. Nhừng chuá ng chíủ coá tạá c duạ ng tạạ i khoệ ng
giạn hiệệạ n hừũu nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, chừá khoệ ng thệể ừớác chệế
cạá c khoệ ng giạn khạá c, bớủi víà chuá ng chíủ lạà coệ ng nạă ng đừớạc
luyệệạ n rạ từà nhuạ c thệể ngừớài thừớàng chuá ng tạ. Tuy nhiệệ n
[chuá ng] đạũ rạế t phong phuá . Tạạ i cạá c híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ
thạệ n thệể ớủ trong từàng khoệ ng giạn, [ớủ] nhừũng khoệ ng giạn
khạá c nhạu, đệầ u đạũ coá biệế n đoể i khạá to lớán. Nhừũng thừá
đừớạc mạng thệo thạệ n thệể , nhừũng thừá tạạ i moẫ i tạầ ng đừớạc
mạng thệo thạệ n thệể đệầ u đạũ rạế t phong phuá , troệ ng cuũ ng rạế t
ghệệ gớám. Coá ngừớài khạắ p thạệ n thệể đệầ u lạà nhừũng con mạắ t,
cạá c loẫ chạệ n loệ ng ớủ khạắ p thạệ n [thệể ] đệầ u lạà con mạắ t, trong
phạạ m vi khạắ p cạủ trừớàng khoệ ng giạn cuủ ạ viạ ạế y đệầ u coá con
mạắ t. Víà đạệ y lạà coệ ng [phạá p] Phạệạ t giạ, nệệ n coá ngừớài khạắ p
thạệ n thệể đạầ y nhừũng híành từớạng Boầ Tạá t, Phạệạ t. Cạá c híành
thạá i cạá c loạạ i coệ ng đệầ u đạũ đạạ t đệế n mừác đoệạ cừạc kyà phong
phuá ; ngoạà i rạ coà n coá rạế t nhiệầ u cạá c sinh mệệạ nh thệể đạũ hiệể n
hiệệạ n xuạế t lại.

318 Chu thiên

 Khi [đạạ t] đệế n bừớác nạà y, thíà noá coà n xuạế t hiệệạ n moệạ t
trạạ ng thạá i, goạ i lạà “tạm hoạ tuạ đíủnh”. Đạệ y lạà moệạ t trạạ ng thạá i
hệế t sừác [roũ rạà ng] minh hiệể n, hệế t sừác dệẫ thạế y; ngừớài coá
thiệệ n muạ c ớủ tạầ ng khoệ ng cạo cuũ ng coá thệể nhíàn thạế y đừớạc.
Trệệ n đạầ u coá bạ đoạá hoạ, [trong ạế y] moệạ t đoạá lạà hoạ sện,
nhừng khoệ ng phạủ i lạà hoạ sện trong khoệ ng giạn vạệạ t chạế t
nạà y cuủ ạ chuá ng tạ1; coà n coá hại đoạá [hoạ] nừũạ cuũ ng lạà hoạ ớủ
khoệ ng giạn khạá c, myũ diệệạ u khoệ n cuà ng. Bạ đoạá hoạ luạệ n
phiệệ n [xoạy] chuyệể n trệệ n đíủnh đạầ u, [xoạy] chuyệể n xuoệ i,
[xoạy] chuyệể n ngừớạc; bạ đoạá hoạ cuũ ng từạ [xoạy] chuyệể n.
Moẫ i đoạá hoạ coá moệạ t coệạ t truạ , to bạằ ng đừớàng kíánh cuủ ạ hoạ.
Bạ chiệế c coệạ t truạ lớán ạế y thoệ ng thạẳ ng lệệ n đíủnh trớài, nhừng
đoá khoệ ng phạủ i lạà coệ ng truạ ; chuá ng coá híành thừác nhừ thệế ;
huyệầ n diệệạ u phi thừớàng; [khi] bạủ n thạệ n chừ viạ nhíàn thạế y
cuũ ng sệũ giạệạ t míành kinh sớạ. Luá c tu luyệệạ n đệế n bừớác nạà y,
thạệ n thệể rạế t trạắ ng rạế t tiạnh, dạ dệủ cuũ ng rạế t mệầ m. Khi đạũ
đệế n bừớác nạà y, thíà cuũ ng lạà đạũ đệế n híành thừác cạo nhạế t trong
tu luyệệạ n thệế giạn phạá p. Nhừng đạệ y chừạ phạủ i đíủnh điệể m,
coà n cạầ n tu tiệế p nừũạ, cạầ n tiệế n tiệế p lệệ n nừũạ.
Tiệế n tiệế p lệệ n nừũạ, lạà tiệế n nhạệạ p vạà o tạầ ng quạá đoệạ giừũạ
thệế giạn phạá p vạà xuạế t thệế giạn phạá p, goạ i lạà trạạ ng thạá i ‘tiạnh
bạạ ch thệể ’ (cuũ ng goạ i lạà ‘tinh bạạ ch thệể ’). Bớủi víà thạệ n thệể tu
luyệệạ n đệế n híành thừác cạo nhạế t trong thệế giạn phạá p, cuũ ng
bạế t quạá chíủ lạà nhuạ c thạệ n đạũ chuyệể n hoạá đệế n híành thừác cạo
nhạế t. Khi thạệạ t sừạ tiệế n nhạệạ p vạà o híành thừác ạế y, thíà toạà n boệạ
thạệ n thệể đạũ hoạà n toạà n đừớạc cạế u thạà nh từà vạệạ t chạế t cạo
nạă ng lừớạng roầ i. Víà sạo goạ i lạà tiạnh bạạ ch thệể ? Lạà víà noá đạũ đạạ t
đệế n thuạầ n tiạnh cạo đoệạ ớủ mừác tuyệệạ t đoế i roầ i. Duà ng thiệệ n
muạ c mạà nhíàn, thíà toạà n boệạ thạệ n thệể lạà trong suoế t, gioế ng
nhừ phạ lệệ trong suoế t, nhíàn vạà o khoệ ng thạế y gíà cạủ ; sệũ thệể
hiệệạ n rạ trạạ ng thạá i nhừ thệế ; noá i thạẳ ng rạ, noá đạũ lạà Phạệạ t thệể
roầ i. Bớủi víà thạệ n thệể cạế u thạà nh từà vạệạ t chạế t cạo nạă ng lừớạng

1 Liên hoa, hà hoa: đều dịch là hoa sen. Chữ liên [ 莲 ] là để chỉ bông sen
trong tam hoa tụ đỉnh; còn chữ hà [荷] là hoa sen bình thường.
Chu thiên 319
ạế y đạũ khạá c vớái thạệ n thệể bạủ n thệể cuủ ạ chuá ng tạ. Khi đệế n
bừớác nạà y, thíà hệế t thạủ y nhừũng coệ ng nạă ng vạà nhừũng thừá
thuạệạ t loạạ i đạũ xuạế t hiệệạ n trệệ n thạệ n thệể sệũ lạệạ p từác phạủ i toạà n
boệạ vừát boủ xuoế ng, gớũ chuá ng xuoế ng cho vạà o moệạ t khoệ ng giạn
rạế t thạệ m sạệ u; [chuá ng] khoệ ng coà n [tạá c] duạ ng gíà nừũạ, từà đoá
trớủ đi lạà voệ duạ ng. Chíủ bạế t quạá vạà o moệạ t hoệ m nạà o đoá sạu
nạà y khi chừ viạ đạũ tu thạà nh đạắ c Đạạ o roầ i, chừ viạ quạy đạầ u
xệm xệm quạá tríành tu luyệệạ n cuủ ạ míành, bệà n lạế y chuá ng rạ
xệm xệm moệạ t chuá t. Luá c nạà y chíủ coá hại thừá toầ n tạạ i: coệ ng
truạ vạẫ n coà n, nguyệệ n ạnh tu luyệệạ n đừớạc cuũ ng đạũ trớủ nệệ n
rạế t lớán. Tuy nhiệệ n hại thừá ạế y đệầ u ớủ moệạ t khoệ ng giạn rạế t
thạệ m sạệ u, ngừớài bíành thừớàng thiệệ n muạ c khoệ ng cạo sệũ
khoệ ng nhíàn thạế y đừớạc, hoạ chíủ thạế y đừớạc thạệ n thệể cạá nhạệ n
ạế y lạà moệạ t [thạệ n] thệể trong suoế t.
Bớủi víà trạạ ng thạá i tiạnh bạạ ch thệể lạà tạầ ng quạá đoệạ , khi tu
luyệệạ n tiệế p nừũạ, thíà thạệạ t sừạ đạũ tiệế n nhạệạ p sạng tu luyệệạ n xuạế t
thệế giạn phạá p, cuũ ng goạ i lạà ‘tu luyệệạ n Phạệạ t thệể ’. Toạà n boệạ
thạệ n thệể lạà do coệ ng cạế u thạà nh; khi ạế y tạệ m tíánh ngừớài tạ
đạũ oể n điạnh roầ i. Bạắ t đạầ u tu luyệệạ n lạạ i từà đạầ u, coệ ng nạă ng bạắ t
đạầ u xuạế t hiệệạ n lạạ i từà đạầ u; cuũ ng khoệ ng goạ i lạà coệ ng nạă ng
nừũạ, [mạà ] goạ i lạà “Phạệạ t Phạá p thạầ n thoệ ng”, chuá ng ừớác chệế
tạế t cạủ cạá c khoệ ng giạn, uy lừạc voệ tyủ. Từớng lại thuạệạ n thệo
việệạ c bạủ n thạệ n chừ viạ khoệ ng ngừàng tu luyệệạ n, thíà [vệầ ]
nhừũng thừá ớủ tạầ ng cạo hớn nừũạ, từạ [chừ viạ] sệũ biệế t đừớạc
tu luyệệạ n nhừ thệế nạà o vạà híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ tu luyệệạ n.

Tâm hoan hỷ
[Chuá ng tạ] noá i vệầ vạế n đệầ nạà y, đoá cuũ ng thuoệạ c vệầ ‘tạệ m
hoạn hyủ ’. Rạế t nhiệầ u ngừớài đạũ trạủ i quạ luyệệạ n coệ ng lạệ u
[nạă m], cuũ ng coá ngừớài chừạ từàng luyệệạ n coệ ng, nhừng hoạ
đạng tíàm kiệế m nhừũng chạệ n lyá vạà yá nghíũạ nhạệ n sinh voế n đạũ
truy cạầ u cạủ moệạ t đớài cuủ ạ míành. Đệế n khi hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i
Phạá p cuủ ạ chuá ng toệ i, hoạ liệầ n lạệạ p từác hiệể u roũ rạ rạế t nhiệầ u

320 Tâm hoan hỷ

vạế n đệầ mạà cạủ đớài hoạ mong muoế n biệế t roũ nhừng lạạ i khoệ ng
giạủ i đừớạc. Tuy nhiệệ n cuà ng vớái sừạ thạă ng hoạ từ từớủng cuủ ạ
hoạ , thíà tạệ m tíành cuủ ạ hoạ cuũ ng voệ cuà ng kíách đoệạ ng; điệể m nạà y
lạà khạẳ ng điạnh. Toệ i hiệể u rạằ ng, nhừũng ại tu luyệệạ n chạệ n
chíánh sệũ biệế t sừác nạăạ ng cuủ ạ noá , hoạ sệũ biệế t trạệ n quyá [noá ].
Nhừng thừớàng hạy xuạế t hiệệạ n vạế n đệầ nhừ thệế nạà y: víà sừạ
cạo hừáng cuủ ạ con ngừớài, nạủ y sinh rạ tạệ m hoạn hyủ khoệ ng
cạầ n thiệế t, cho nệệ n hoạ coá biệể u hiệệạ n thạế t thừớàng trệệ n híành
thừác trong nhừũng giạo tiệế p giừũạ ngừớài vớái ngừớài nới xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng, trong hoạà n cạủ nh xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng;
toệ i noá i rạằ ng nhừ thệế lạà khoệ ng đừớạc.
Phạầ n lớán [ngừớài hoạ c] boệạ coệ ng phạá p nạà y cuủ ạ chuá ng tạ
lạà tu luyệệạ n trong xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng, chừ viạ khoệ ng đừớạc
lạà m cho míành thoạá t ly khoủ i xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng; chừ viạ
cạầ n tu luyệệạ n moệạ t cạá ch roũ rạà ng minh bạạ ch. Quạn hệệạ giừũạ
ngừớài vớái ngừớài vạẫ n bíành thừớàng; tạế t nhiệệ n tạệ m tíánh rạế t
cạo, tạệ m thạá i rạế t chíánh, đệầ cạo tạệ m tíánh bạủ n thạệ n, đệầ cạo
tạầ ng cuủ ạ míành, khoệ ng lạà m chuyệệạ n xạế u [chíủ] lạà m điệầ u toế t;
chíủ coá biệể u hiệệạ n nhừ thệế . Coá ngừớài biệể u hiệệạ n nhừ thệể lạà
tinh thạầ n khoệ ng bíành thừớàng, nhừ thệể đạũ coi chạá n coũ i
hoầ ng trạầ n roầ i, lớài noá i rạ ngừớài tạ khoệ ng lyá giạủ i noể i. Ngừớài
tạ noá i, ‘ÔÔ ng nạà y hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p roầ i lạà thạà nh vạệạ y
ừ? Từạạ nhừ mạắ c bệệạ nh tạệ m thạầ n ạế y’. Thừạc rạ khoệ ng phạủ i,
mạà lạà hoạ quạá kíách đoệạ ng thoệ i, khoệ ng lyá tríá, khoệ ng thệo cạá i
lyá thoệ ng thừớàng. Moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, chừ viạ lạà m thệế
cuũ ng khoệ ng đuá ng, chừ viạ đạũ lạạ i quạy sạng cừạc đoạn mạế t
roầ i; cuũ ng lạà tạệ m chạế p trừớác. Chừ viạ cạầ n vừát boủ noá , sinh
hoạạ t vạà tu luyệệạ n moệạ t cạá ch bíành thừớàng nhừ moạ i ngừớài. ỞỞ
nới ngừớài thừớàng, [nệế u] moạ i ngừớài đệầ u cho rạằ ng chừ viạ
thạầ n hoầ n điệệ n đạủ o, moạ i ngừớài đệầ u khoệ ng nhíàn nhạệạ n chừ
viạ nhừ bíành thừớàng, trạá nh xạ chừ viạ, khoệ ng ại cung cạế p
cho chừ viạ cớ hoệạ i đệầ cạo tạệ m tíánh, khoệ ng ại coi chừ viạ nhừ
ngừớài bíành thừớàng, thíà toệ i noá i nhừ vạệạ y khoệ ng đừớạc! Do

Tâm hoan hỷ 321

đoá moạ i ngừớài nhạế t điạnh phạủ i chuá yá vạế n đệầ nạà y, chừ viạ
nhạế t điạnh phạủ i giừũ bạủ n thạệ n míành cho đuá ng đạắ n.
Coệ ng phạá p cuủ ạ chuá ng tạ khoệ ng gioế ng cạá c coệ ng phạá p
bíành thừớàng khạá c, voế n mớ mớ mạà ng mạà ng, nừủạ mớ nừủạ
tíủnh, thạầ n hoầ n điệệ n đạủ o. Coệ ng phạá p chuá ng tạ yệệ u cạầ u chừ
viạ tu luyệệạ n bạủ n thạệ n míành moệạ t cạá ch tíủnh tạá o minh bạạ ch.
Coá ngừớài cừá noá i: ‘Thừạ Sừ phuạ , con cừá nhạắ m mạắ t lạạ i lạà lạắ c
đoệạ ng’. Toệ i noá i rạằ ng khoệ ng phạủ i thệế , chừ viạ đạũ híành thạà nh
thoá i quện vừát boủ chuủ yá thừác cuủ ạ míành, hệẫ chừ viạ nhạắ m
mạắ t liệầ n buoệ ng lới chuủ yá thừác cuủ ạ míành, đạũ mạế t roầ i; chừ
viạ đạũ híành thạà nh thoá i quện nhừ thệế mạế t roầ i. Chừ viạ ngoầ i
đạệ y tạạ i sạo khoệ ng lạắ c đoệạ ng? Chừ viạ vạẫ n bạủ o tríà trạạ ng thạá i
mớủ mạắ t, hới hới nhạắ m khệũ mạắ t lạạ i thíà hoủ i chừ viạ coá lạắ c
đoệạ ng khoệ ng? Tuyệệạ t đoế i khoệ ng. Chừ viạ cho rạằ ng luyệệạ n khíá
coệ ng lạà phạủ i nhừ thệế , chừ viạ đạũ híành thạà nh khạá i niệệạ m nhừ
thệế , hệẫ nhạắ m mạắ t lạạ i liệầ n mạế t, chạẳ ng coà n biệế t đạũ đệế n đạệ u
nừũạ. Chuá ng toệ i giạủ ng rạằ ng chuủ yá thừác cuủ ạ chừ viạ nhạế t
điạnh phạủ i thạnh tíủnh, bớủi víà boệạ coệ ng phạá p nạà y lạà tu luyệệạ n
bạủ n thạệ n chừ viạ, chừ viạ cạầ n đệầ cạo moệạ t cạá ch tíủnh tạá o minh
bạạ ch. Chuá ng tạ cuũ ng coá tíũnh coệ ng, boệạ coệ ng phạá p ạế y chuá ng
tạ luyệệạ n nhừ thệế nạà o? Chuá ng toệ i yệệ u cạầ u moạ i ngừớài, chừ
viạ dạẫ u coá [nhạệạ p] điạnh thạệ m sạệ u đệế n mạế y cuũ ng phạủ i biệế t
rạằ ng bạủ n thạệ n míành đạng luyệệạ n coệ ng ớủ đoá , tuyệệạ t đoế i
khoệ ng cho phệá p tiệế n nhạệạ p vạà o trạạ ng thạá i khoệ ng coà n biệế t
gíà cạủ . Nhừ vạệạ y cuạ thệể sệũ xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i nạà o? Sệũ xuạế t
hiệệạ n lạà luá c ngoầ i ớủ đoá , cạủ m giạá c bạủ n thạệ n míành myũ diệệạ u hệệạ t
nhừ đạng ngoầ i trong voủ trừáng gạà , cạủ m giạá c thoạủ i mạá i phi
thừớàng, biệế t rạằ ng míành đạng luyệệạ n coệ ng tạạ i đoá , cạủ m giạá c
toạà n thạệ n bạế t đoệạ ng. Đoá lạà điệầ u coệ ng phạá p nạà y cuủ ạ chuá ng
tạ nhạế t điạnh sệũ xuạế t hiệệạ n. Coà n moệạ t trạạ ng thạá i nừũạ: ngoầ i
tớái ngoầ i lui phạá t hiệệạ n chạệ n [biệế n] mạế t, khoệ ng biệế t roũ chạệ n
đạũ đi đạệ u mạế t, thạệ n thệể cuũ ng [biệế n] mạế t, cạá nh tạy cuũ ng
[biệế n] mạế t, bạà n tạy cuũ ng [biệế n] mạế t, chíủ coà n moẫ i cạá i đạầ u
nạũ o. Luyệệạ n tiệế p nừũạ thíà thạế y đạầ u nạũ o cuũ ng [biệế n] mạế t, chíủ

322 Tâm hoan hỷ

coà n [moẫ i] từ duy cuủ ạ bạủ n thạệ n, moệạ t chuá t yá niệệạ m biệế t rạằ ng
bạủ n thạệ n đạng luyệệạ n coệ ng nới ạế y. Nệế u chuá ng tạ đạạ t đệế n
mừác đoệạ ạế y lạà đuủ roầ i. Víà sạo? Ngừớài tạ luyệệạ n coệ ng trong
trạạ ng thạá i ạế y thíà thạệ n thệể đạạ t đệế n trạạ ng thạá i diệẫ n hoạá đạầ y
đuủ nhạế t, trạạ ng thạá i toế t đệạ p nhạế t, do đoá chuá ng toệ i yệệ u cạầ u
chừ viạ nhạệạ p tíũnh vạà o trạạ ng thạá i ạế y. Nhừng chừ viạ khoệ ng
đừớạc nguủ [hạy] mệệ mớà đi mạế t; nhừ thệế coá thệể nhừũng thừá
toế t sệũ đệể ngừớài khạá c luyệệạ n mạế t.
Tạế t cạủ nhừũng ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng tạ phạủ i hệế t sừác
chuá yá khoệ ng đừớạc biệể u hiệệạ n quạá thạế t thừớàng ớủ nới ngừớài
thừớàng. Chừ viạ khớủi tạá c duạ ng khoệ ng toế t ớủ nới ngừớài
thừớàng, ngừớài tạ liệầ n noá i rạằ ng, hoạ c Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p
roầ i đệầ u thạà nh rạ nhừ thệế cạủ ; vạệạ y cuũ ng từớng đừớng vớái
phạá hoạạ i dạnh dừạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p; phạủ i nhạế t điạnh
chuá yá việệạ c nạà y. Tạạ i cạá c phừớng diệệạ n khạá c vạà quạá tríành tu
luyệệạ n cuũ ng phạủ i chuá yá khoệ ng đừớạc sinh tạệ m hoạn hyủ ; loạạ i
tạệ m nạà y rạế t dệẫ biạ mạ lớại duạ ng.

Tu khẩu
Vệầ ‘tu khạể u’, toệ n giạá o quạá khừá cuũ ng giạủ ng. Tuy nhiệệ n
tu khạể u mạà hoạ noá i đệế n đạăạ t troạ ng điệể m vạà o nhừũng ngừớài
tu luyệệạ n chuyệệ n nghiệệạ p—tạă ng nhạệ n vạà đạạ o syũ —[hoạ ]
ngạệạ m miệệạ ng khoệ ng noá i. Víà lạà ngừớài tu luyệệạ n chuyệệ n
nghiệệạ p, muạ c đíách lạà vừát boủ [ớủ] mừác đoệạ lớán hớn cạá c tạệ m
chạế p trừớác cuủ ạ con ngừớài; hoạ cho rạằ ng ngừớài tạ moệạ t khi
đoệạ ng niệệạ m liệầ n lạà nghiệệạ p. Trong toệ n giạá o [ngừớài tạ] phạệ n
nghiệệạ p thạà nh hại loạạ i nghiệệạ p thiệệạ n vạà nghiệệạ p ạá c; dạẫ u lạà
nghiệệạ p thiệệạ n cuũ ng vạệạ y, nghiệệạ p ạá c cuũ ng vạệạ y, duà ng cạá i
‘khoệ ng’ cuủ ạ Phạệạ t giạ, cạá i ‘voệ ’ cuủ ạ Đạạ o giạ mạà xệá t thíà đệầ u
khoệ ng nệệ n lạà m; do vạệạ y hoạ noá i: ‘Toệ i khoệ ng lạà m gíà cạủ ’. Víà
khoệ ng thạế y đừớạc quạn hệệạ nhạệ n duyệệ n cuủ ạ sừạ vạệạ t, rạằ ng sừạ
việệạ c kiạ roế t rạá o lạà việệạ c toế t hạy việệạ c xạế u, coà n coá quạn hệệạ
nhạệ n duyệệ n ớủ đoá . Ngừớài tu luyệệạ n bíành thừớàng chừạ

Tu khẩu 323
[đừớạc] cạo tạầ ng đệế n choẫ ạế y, khoệ ng thạế y đừớạc điệầ u nạà y; do
đoá hoạ lo sớạ rạằ ng bệầ mạăạ t lạà việệạ c toế t, nhừng thừạc hiệệạ n roầ i
coá khi lạạ i lạà việệạ c xạế u. Vạệạ y nệệ n hoạ gạắ ng sừác giạủ ng ‘voệ vi’, hoạ
khoệ ng lạà m gíà cạủ ; nhừ thệế hoạ trạá nh đừớạc việệạ c tạạ o nghiệệạ p
thệệ m nừũạ. Bớủi víà tạạ o nghiệệạ p sệũ phạủ i tiệệ u nghiệệạ p, phạủ i chiạu
khoể . Víá nhừ ngừớài tu luyệệạ n chuá ng tạ, đạũ điạnh roũ lạà đệế n
moệạ t bừớác nạà o đoá sệũ khại coệ ng, chừ viạ đừạ vạà o đoá nhừũng
thừá khoệ ng cạầ n thiệế t, noá đệầ u sệũ thạà nh khoá nạạ n cho toạà n
thệể việệạ c tu luyệệạ n; do đoá hoạ giạủ ng voệ vi.
Tu khạể u đừớạc giạủ ng trong Phạệạ t giạ, ạế y lạà , con ngừớài
tạ [luá c] noá i đệầ u do yá thừác từ từớủng cuủ ạ míành chi phoế i;
nhừ vạệạ y yá thừác từ từớủng kiạ chíánh lạà ‘hừũu vi’. Nệế u bạủ n
thạệ n yá thừác từ từớủng ngừớài tạ vừàạ đoệạ ng niệệạ m, noá i moệạ t
[lớài] nạà o đoá , lạà m moệạ t [điệầ u] nạà o đoá , chi phoế i giạá c quạn
hạy từá chi cuủ ạ con ngừớài, thíà coá thệể lạà chạế p trừớác nới
ngừớài thừớàng. Víá nhừ chừ viạ noá i, [khi coá ] mạệ u thuạẫ n giừũạ
ngừớài vớái ngừớài: ‘ạnh toế t đạế y, noá khoệ ng toế t, ạnh tu luyệệạ n
đừớạc toế t đạế y, coà n noá tu luyệệạ n khoệ ng coá toế t’, bạủ n thạệ n
nhừũng thừá ạế y chíánh lạà mạệ u thuạẫ n. Chuá ng tạ chíủ noá i bíành
thừớàng thoệ i: ‘toệ i nệệ n lạà m việệạ c nạà y hạy việệạ c noạ , hiệệạ n nạy
việệạ c nạà y nệệ n thừạc hiệệạ n nhừ thệế nạà y hạy nhừ thệế kiạ’,
nhừng cuũ ng coá thệể voệ yá lạà m toể n thừớng ại đoá . Bớủi víà mạệ u
thuạẫ n giừũạ ngừớài vớái ngừớài rạế t lạà phừác tạạ p; coá thệể voệ yá
tạạ o nghiệệạ p. Thệế lạà , hoạ giạủ ng rạằ ng tuyệệạ t đoế i ngạệạ m miệệạ ng
khoệ ng noá i nạă ng gíà nừũạ. Quạá khừá trong toệ n giạá o vạẫ n luoệ n
luoệ n coi việệạ c ‘tu khạể u’ rạế t [quạn] troạ ng; đoá lạà điệầ u giạủ ng
trong toệ n giạá o.
Ngừớài tu luyệệạ n Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p chuá ng tạ tuyệệạ t
đạạ i đạ soế lạà tu luyệệạ n trong ngừớài thừớàng (trừà nhừũng đệệạ
từủ tu luyệệạ n chuyệệ n nghiệệạ p), nhừ vạệạ y khoệ ng thệể trạá nh
khoủ i [cuoệạ c soế ng] sinh hoạạ t bíành thừớàng nới xạũ hoệạ i ngừớài
thừớàng vạà giạo tiệế p ngoạà i xạũ hoệạ i. Ai cuũ ng coá coệ ng tạá c nạà o
đoá , hớn nừũạ cuũ ng cạầ n lạà m coệ ng tạá c cho toế t; coá ngừớài thừạc
hiệệạ n coệ ng tạá c cuủ ạ míành chíánh lạà thoệ ng quạ việệạ c thuyệế t

324 Tu khẩu
noá i; nhừ vạệạ y coá phạủ i lạà mạệ u thuạẫ n khoệ ng? Cuũ ng khoệ ng
mạệ u thuạẫ n. Khoệ ng mạệ u thuạẫ n ớủ choẫ nạà o? ‘Tu khạể u’ mạà
chuá ng tạ giạủ ng, khạá c hạẳ n vớái [tu khạể u] mạà hoạ [giạủ ng]. Víà
phạá p moệ n khạá c nhạu, nệệ n yệệ u cạầ u cuũ ng khạá c nhạu.
Chuá ng tạ mớủ miệệạ ng noá i, đệầ u [cạầ n] chiệể u thệo tạệ m tíánh
cuủ ạ ngừớài luyệệạ n coệ ng mạà noá i, khoệ ng noá i nhừũng loệạ ng ngừũ
thiạ phi, khoệ ng noá i nhừũng lớài bạế t hạủ o. Lạà ngừớài tu luyệệạ n
cạầ n chiệể u thệo tiệệ u chuạể n cuủ ạ Phạá p mạà nhạệạ n điạnh bạủ n
thạệ n míành, [lớài] nạà o nệệ n noá i [lớài] nạà o khoệ ng. [Lớài] nạà o
nệệ n noá i, duà ng Phạá p nhạệạ n điạnh thạế y phuà hớạp vớái tiệệ u
chuạể n tạệ m tíánh ngừớài luyệệạ n coệ ng thíà khoệ ng thạà nh vạế n đệầ ;
vạủ lạạ i chuá ng tạ coà n phạủ i giạủ ng Phạá p, tuyệệ n truyệầ n Phạá p,
do đoá khoệ ng noá i nừũạ cuũ ng khoệ ng đừớạc. Chuá ng tạ giạủ ng tu
khạể u, ạế y lạà nhừũng dạnh lớại chừạ vừát boủ đừớạc nới ngừớài
thừớàng vạà nhừũng gíà khoệ ng liệệ n quạn gíà đệế n coệ ng tạá c thừạc
tệế ngoạà i xạũ hoệạ i cuủ ạ ngừớài tu luyệệạ n; hoạăạ c chuyệệạ n phiệế m voệ
duạ ng giừũạ cạá c đệệạ từủ đoầ ng moệ n; hoạăạ c muoế n hiệể n thiạ xuạế t
phạá t từà tạệ m chạế p trừớác; hoạăạ c nhừũng điệầ u nghệ ngoạà i
đừớàng hạy tin đoầ n lừu truyệầ n; hoạăạ c moệạ t soế việệạ c ngoạà i xạũ
hoệạ i hệẫ đạà m luạệạ n đệế n liệầ n thạế y hừng phạế n, thíách noá i [vệầ
chuá ng]; toệ i nghíũ rạằ ng chuá ng đệầ u lạà tạệ m chạế p trừớác cuủ ạ
ngừớài thừớàng. Tạạ i nhừũng phừớng diệệạ n nạà y toệ i cho rạằ ng
chuá ng tạ cạầ n tu cạá i miệệạ ng ạế y lạạ i, đạệ y lạà ‘tu khạể u’ mạà
chuá ng toệ i giạủ ng. Cạá c tạă ng nhạệ n trong quạá khừá coi việệạ c nạà y
rạế t [quạn] troạ ng, bớủi víà hệẫ đoệạ ng niệệạ m lạà hoạ đạng tạạ o
nghiệệạ p. Do đoá hoạ giạủ ng “thạệ n khạể u yá ”. ‘Tu thạệ n’ mạà hoạ
giạủ ng ạế y, chíánh lạà khoệ ng lạà m điệầ u xạế u. ‘Tu khạể u’ chíánh lạà
khoệ ng noá i. ‘Tu yá ’ chíánh lạà luoệ n cạủ nghíũ thíà cuũ ng khoệ ng
nghíũ nừũạ. Ýệệ u cạầ u nhừũng việệạ c nạà y cuủ ạ ngừớài tu luyệệạ n
chuyệệ n nghiệệạ p trong cạá c chuà ạ quạá khừá rạế t nghiệệ m khạắ c.
Chuá ng tạ chiệể u thệo tiệệ u chuạể n tạệ m tíánh cuủ ạ ngừớài tu
luyệệạ n đệể yệệ u cạầ u bạủ n thạệ n míành, dạà n xệế p cho toế t nhừũng gíà
nệệ n noá i nhừũng gíà khoệ ng nệệ n noá i lạà đừớạc roầ i.

Tu khẩu 325
 Bài giảng thứ chín
Khí công và thể dục
ỞỞ tạầ ng bíành thừớàng, ngừớài tạ dệẫ nhíàn nhạệạ n rạằ ng khíá
coệ ng coá quạn hệệạ trừạc tiệế p vớái rệà n luyệệạ n thệể duạ c. Tạế t nhiệệ n
ớủ tạầ ng thạế p mạà giạủ ng, từà phừớng diệệạ n chừũạ bệệạ nh khoệủ
ngừớài mạà xệá t, thíà khíá coệ ng vạà rệà n luyệệạ n thệể duạ c lạà đệầ u
cuà ng muạ c đíách. Tuy nhiệệ n phừớng phạá p rệà n luyệệạ n cuạ thệể
cuủ ạ noá , phừớng tiệệạ n [noá ] sừủ duạ ng lạà khạá c hạẳ n vớái thệể duạ c.
Muoế n rệà n luyệệạ n thệể duạ c đệể đạạ t [đừớạc] thạệ n thệể ngừớài
khoệủ mạạ nh, thíà cạầ n tạă ng cừớàng lừớạng vạệạ n đoệạ ng cuủ ạ con
ngừớài, tạă ng cừớàng huạế n luyệệạ n thạệ n thệể cuủ ạ con ngừớài;
coà n tu luyệệạ n khíá coệ ng lạạ i hoạà n toạà n trạá i lạạ i, khoệ ng yệệ u cạầ u
ngừớài tạ [cừủ] đoệạ ng, nệế u coá [cừủ] đoệạ ng thíà cuũ ng lạà ‘hoạũ n
mạạ n việệ n’, thạệạ m chíá coà n bạế t đoệạ ng, tíũnh chíủ. Điệầ u ạế y khạá c
hạẳ n so vớái híành thừác rệà n luyệệạ n thệể duạ c. Coà n nệế u từà tạầ ng
cạo mạà xệá t, thíà khíá coệ ng khoệ ng chíủ lạà chừũạ bệệạ nh khoệủ
ngừớài, noá coá nhừũng thừá ớủ tạầ ng cạo hớn, coá noệạ i hạà m thạệ m
sạệ u hớn. Khíá coệ ng khoệ ng phạủ i [chíủ] lạà moệạ t đoệ i điệầ u ớủ tạầ ng
ngừớài thừớàng, noá lạà siệệ u thừớàng; hớn nừũạ tạạ i cạá c tạầ ng
khạá c nhạu noá đệầ u coá hiệể n hiệệạ n khạá c nhạu; noá lạà nhừũng gíà
vừớạt rạế t xạ ngừớài thừớàng.
Xệá t thệo bạủ n chạế t [phừớng phạá p] rệà n luyệệạ n, chuá ng
khạá c nhạu rạế t nhiệầ u. Vạệạ n đoệạ ng việệ n cạầ n phạủ i tạă ng cừớàng
vạệạ n đoệạ ng, nhạế t lạà cạá c vạệạ n đoệạ ng việệ n hiệệạ n nạy, đệể thạệ n thệể
thíách ừáng cho đừớạc vớái mừác đoệạ cạạ nh trạnh hiệệạ n đạạ i, đệể
đạạ t đừớạc tiệệ u chuạể n nhừ thệế , hoạ cạầ n phạủ i lạà m sạo cho
thạệ n thệể luoệ n luoệ n ớủ trạạ ng thạá i toế t nhạế t. Đệể đạạ t muạ c tiệệ u
ạế y, cạầ n tạă ng cừớàng vạệạ n đoệạ ng, sạo cho thạệ n thệể ngừớài tạ coá
đừớạc tuạầ n hoạà n mạá u đạầ y đuủ nhạế t, từà đoá tạă ng cừớàng nạă ng
lừạc [tạệ n trạầ n] đạạ i tạạ , lạà m cho thạệ n thệể luoệ n luoệ n bạủ o tríà ớủ
trạạ ng thạá i hừớáng lệệ n. Tạạ i sạo cạầ n tạă ng cừớàng nạă ng lừạc

326 Khí công và thể dục

[tạệ n trạầ n] đạạ i tạạ ? Bớủi víà thạệ n thệể vạệạ n đoệạ ng việệ n cạầ n phạủ i
luoệ n luoệ n thệể hiệệạ n rạ trạạ ng thạá i hừớáng lệệ n toế t nhạế t cho
cạạ nh trạnh. Thạệ n thệể ngừớài tạ do voệ soế tệế bạà o toể hớạp tạạ o
thạà nh; nhừũng tệế bạà o ạế y đệầ u coá moệạ t quạá tríành: tệế bạà o mớái
phạệ n tạá ch coá sinh mệệạ nh [soế ng] rạế t mạạ nh mệũ , thệể hiệệạ n rạ
[sừạ] phạá t triệể n lệệ n trệệ n. Khi đạạ t đệế n hạạ n đoệạ cừạc [điệể m]
roầ i, thíà noá khoệ ng thệể tiệế p tuạ c phạá t triệể n [lệệ n trệệ n] đừớạc
nừũạ, chíủ coá thệể giạá ng hạạ xuoế ng, moệạ t mạạ ch cho đệế n cừạc
điệể m, roầ i sệũ lạạ i coá tệế bạà o mớái thạy thệế noá . Chạẳ ng hạạ n, lạế y
víá duạ mừớài hại giớà đoầ ng hoầ [trong] moệạ t ngạà y; từà luá c 6 giớà
sạá ng tệế bạà o [mớái đừớạc] phạệ n tạá ch rạ, liệệ n tuạ c thệể hiệệạ n rạ
[trạạ ng thạá i] hừớáng lệệ n, hừớáng lệệ n, đệế n 8, 9 giớà, cho đệế n
10 giớà vạẫ n lạà thớài kyà coà n rạế t toế t. Cho đệế n luá c 12 giớà, noá
khoệ ng lệệ n tiệế p đừớạc nừũạ, chíủ coá thệể rớát xuoế ng. Đệế n luá c ạế y
tệế bạà o vạẫ n coà n moệạ t nừủạ lừạc soế ng, chíánh nừủạ lừạc sinh
mệệạ nh ạế y lạà khoệ ng thíách hớạp vớái trạạ ng thạá i cạạ nh trạnh cuủ ạ
vạệạ n đoệạ ng việệ n.
Vạệạ y lạà m sạo đạệ y? Hoạ cạầ n tạă ng cừớàng huạế n luyệệạ n, giạ
tạă ng tuạầ n hoạà n mạá u, sạu đoá cạá c tệế bạà o mớái đừớạc sinh rạ
thạy thệế tệế bạà o cuũ ; hoạ [choạ n] đi con đừớàng ạế y. Nghíũạ lạà ,
quạá tríành toạà n boệạ cuủ ạ tệế bạà o chừạ đi hệế t, mớái đi hệế t moệạ t
nừủạ tiệế n tríành sinh mệệạ nh thoệ i, thíà chuá ng đạũ biạ bạà i tiệế t roầ i;
do vạệạ y thạệ n thệể vạẫ n bạủ o tríà đừớạc trạạ ng thạá i cừớàng trạá ng,
hừớáng lệệ n trệệ n. Tuy nhiệệ n tệế bạà o cuủ ạ con ngừớài khoệ ng
thệể phạệ n tạá ch voệ hạạ n [lạầ n] đừớạc nhừ thệế , soế lạầ n tệế bạà o
phạệ n tạá ch lạà coá giớái hạạ n. Chạẳ ng hạạ n trong moệạ t đớài ngừớài
coá thệể phạệ n tạá ch moệạ t trạă m lạầ n; thừạc rạ coà n hớn cạủ trạă m
vạạ n lạầ n. Víá nhừ tệế bạà o cuủ ạ ngừớài tạ bíành thừớàng phạệ n
tạá ch 100 lạầ n [vạà hoạ ] coá thệể soế ng 100 tuoể i, nhừng hiệệạ n nạy
tệế bạà o chíủ soế ng coá moệạ t nừủạ đớài cuủ ạ noá , do vạệạ y hoạ chíủ coá
thệể soế ng đừớạc 50 tuoể i thoệ i. Nhừng chuá ng tạ khoệ ng thạế y
vạệạ n đoệạ ng việệ n nạà o coá vạế n đệầ nghiệệ m troạ ng cạủ ; bớủi víà cạá c
vạệạ n đoệạ ng việệ n hiệệạ n nạy chừạ đệế n 30 tuoể i đạũ biạ đạà o thạủ i;
nhạế t lạà mừác đoệạ cạạ nh trạnh bạệ y giớà rạế t cạo, soế lừớạng vạệạ n

Khí công và thể dục 327

đoệạ ng việệ n biạ đạà o thạủ i cuũ ng lớán; do đoá hoạ khoệ i phuạ c trớủ lạạ i
cuoệạ c soế ng sinh hoạạ t bíành thừớàng, nhíàn bệầ ngoạà i khoệ ng
thạế y hoạ chiạu ạủ nh hừớủng gíà. Từà lyá luạệạ n mạà xệá t thừạc chạế t lạà
nhừ vạệạ y, coá thệể lạà m cho thạệ n thệể cuủ ạ hoạ bạủ o tríà moệạ t cớ
thệể khoệủ mạạ nh, nhừng lạạ i ruá t ngạắ n sinh mệệạ nh cuủ ạ hoạ lạạ i.
Từà bệệ n ngoạà i mạà nhíàn, thíà vạệạ n đoệạ ng việệ n mừớài mạế y tuoể i
sệũ troệ ng nhừ hại mạế y tuoể i; vạệạ n đoệạ ng việệ n hại mạế y tuoể i sệũ
troệ ng nhừ bạ mạế y tuoể i. Thoệ ng thừớàng cạá c vạệạ n đoệạ ng việệ n
lạà m cho ngừớài tạ [coá ] cạủ m giạá c lớán sớám vạà troệ ng giạà hớn
tuoể i; coá lớại coá hạạ i; nhíàn nhạệạ n moệạ t cạá ch biệệạ n chừáng; thừạc
rạ lạà [hoạ ] choạ n con đừớàng ạế y.
Tu luyệệạ n khíá coệ ng trạá i ngừớạc hạẳ n vớái rệà n luyệệạ n thệể
duạ c; vệầ đoệạ ng tạá c khoệ ng yệệ u cạầ u vạệạ n đoệạ ng mạạ nh mệũ , nệế u
coá đoệạ ng tạá c cuũ ng lạà ‘hoạũ n mạạ n việệ n’, chạệạ m rạũ i voệ cuà ng,
thạệạ m chíá bạế t đoệạ ng, tíũnh chíủ hạẳ n lạạ i. Nhừ moạ i ngừớài đạũ
biệế t phừớng phạá p thiệầ n điạnh, tíũnh chíủ hạẳ n lạạ i, toế c đoệạ nhiạp
tim cuũ ng chạệạ m lạạ i, tuạầ n hoạà n mạá u cuũ ng nhừ hệế t thạủ y moạ i
thừá đệầ u giạủ m xuoế ng chạệạ m lạạ i. AẤ n Đoệạ coá rạế t nhiệầ u thạầ y
yogạ, coá thệể ngoầ i toạạ trong nừớác hạà ng mạế y ngạà y liệầ n,
choệ n xuoế ng đạế t mạế y ngạà y liệầ n, hoạà n toạà n lạà m cho bạủ n
thạệ n hoạ tíũnh chíủ hạẳ n lạạ i, thạệạ m chíá cạủ nhiạp tim cuũ ng đừớạc
khoế ng chệế vừũng chạắ c. Chạẳ ng hạạ n tệế bạà o ngừớài tạ moệạ t
ngạà y phạệ n tạá ch moệạ t lạầ n, thíà nhừũng ngừớài tu luyệệạ n ạế y lạà m
cho tệế bạà o thạệ n thệể ngừớài tạ hại ngạà y phạệ n tạá ch moệạ t lạầ n,
moệạ t tuạầ n phạệ n tạá ch moệạ t lạầ n, nừủạ thạá ng phạệ n tạá ch moệạ t
lạầ n, thạệạ m chíá thớài giạn lạệ u hớn nừũạ, nhừ thệế hoạ đạũ kệá o
dạà i sinh mệệạ nh cuủ ạ hoạ . Đạệ y lạà coệ ng phạá p chíủ tu tíánh khoệ ng
tu mệệạ nh, noá cuũ ng coá thệể đạạ t đệế n điệể m nạà y, cuũ ng coá thệể
kệá o dạà i sinh mệệạ nh bạủ n thạệ n. Coá ngừớài nghíũ: sinh mệệạ nh
cuủ ạ ngừớài tạ, đớài cuủ ạ ngừớài tạ chạẳ ng phạủ i đạũ điạnh [trừớác]
roầ i ừ? [Ai] khoệ ng tu mệệạ nh thíà lạà m sạo soế ng [lạệ u hớn]
đừớạc? Đuá ng thệế , víà tạầ ng cuủ ạ ngừớài tu luyệệạ n đạũ đoệạ t phạá
tạm giớái nệệ n [mớái] coá thệể kệá o dạà i [sinh mệệạ nh] đừớạc,
nhừng từà bệầ ngoạà i mạà nhíàn thíà troệ ng giạà coẫ i phi thừớàng.

328 Khí công và thể dục

 Coệ ng phạá p tu mệệạ nh thạệạ t sừạ, cạầ n liệệ n tuạ c đừạ vạệạ t chạế t
cạo nạă ng lừớạng đạũ thạệ u thạệạ p đừớạc toầ n trừũ vạà o tệế bạà o cuủ ạ
thạệ n thệể ngừớài tạ; khi liệệ n tuạ c giạ tạă ng mạệạ t đoệạ , thíà cuũ ng
dạầ n dạầ n ừác chệế vừũng tệế bạà o ngừớài thừớàng, dạầ n dạầ n thạy
thệế tệế bạà o ngừớài thừớàng. Đệế n luá c ạế y liệầ n phạá t sinh biệế n
hoạá vệầ chạế t, cạá nhạệ n ạế y sệũ mạũ i thạnh xuạệ n. Tạế t nhiệệ n quạá
tríành tu luyệệạ n lạà moệạ t quạá tríành rạế t chạệạ m, phạủ i phoá xuạế t
rạế t lớán. Nhoạ c cạá i gạệ n coế t, khoể cạá i tạệ m chíá, khoệ ng dệẫ dạà ng
chuá t nạà o. ỞỞ trong vạ chạạ m giừũạ ngừớài vớái ngừớài thíà tạệ m
ạế y coá thệể bạế t đoệạ ng hạy khoệ ng? Trừớác nhừũng lớại íách thiệế t
thạệ n cuủ ạ cạá nhạệ n thíà cạá i tạệ m ạế y coá bạế t đoệạ ng hạy khoệ ng?
Nhừũng sừạ việệạ c ạế y lạà m đừớạc rạế t khoá ; do đoá khoệ ng phạủ i
muoế n đạạ t đừớạc muạ c đíách ạế y liệầ n coá thệể đạạ t đừớạc đạệ u.
Tạệ m tíánh cuủ ạ ngừớài tạ, đừác cuủ ạ ngừớài tạ đệầ u cạầ n phạủ i tu
lệệ n trệệ n mớái coá thệể đạạ t đừớạc muạ c đíách nhừ vạệạ y.
Xừạ nạy rạế t nhiệầ u ngừớài coi khíá coệ ng lạẫ n loệạ n cuà ng vớái
rệà n luyệệạ n thệể duạ c thoệ ng thừớàng, thừạc rạ sừạ khạá c biệệạ t rạế t
to lớán, lạà moệạ t việệạ c hoạà n toạà n khạá c hạẳ n. Chíủ khi luyệệạ n khíá
tạạ i tạầ ng thạế p nhạế t, [chíủ] chuá troạ ng chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớài,
đệể đạạ t moệạ t thạệ n thệể khoệủ mạạ nh, thíà muạ c đíách ớủ tạầ ng thạế p
nhạế t [đoế i] vớái rệà n luyệệạ n thệể duạ c lạà cuà ng moệạ t tíánh. Nhừng
lệệ n đệế n tạầ ng cạo, thíà hoạà n toạà n lạà việệạ c khạá c. Tiạnh hoạá
thạệ n thệể trong khíá coệ ng cuũ ng coá muạ c đíách, coà n phạủ i duà ng
[Phạá p] lyá siệệ u thừớàng đệể yệệ u cạầ u ngừớài luyệệạ n coệ ng,
khoệ ng thệể duà ng [đạạ o] lyá cuủ ạ ngừớài thừớàng đệể yệệ u cạầ u.
Rệà n luyệệạ n thệể duạ c chíủ lạà việệạ c cuủ ạ ngừớài thừớàng.

Ý niệm
Bạà n vệầ yá niệệạ m, cuũ ng chíánh lạà hoạạ t đoệạ ng từ duy cuủ ạ từ
từớủng con ngừớài chuá ng tạ. Giớái tu luyệệạ n nhíàn nhạệạ n yá
niệệạ m con ngừớài trong hoạạ t đoệạ ng từ duy đạạ i nạũ o nhừ thệế
nạà o? Xệá t cạá c híành thừác khạá c nhạu cuủ ạ từ duy (yá niệệạ m)
con ngừớài rạ sạo? Thệể hiệệạ n rạ nhừ thệế nạà o? Ý hoạ c hiệệạ n

Ý niệm 329
đạạ i nghiệệ n cừáu đạạ i nạũ o con ngừớài vạẫ n coà n rạế t nhiệầ u vạế n
đệầ nạn giạủ i, bớủi víà noá khoệ ng dệẫ nhừ nhừũng thừá bệầ mạăạ t
thạệ n thệể chuá ng tạ. Tạạ i tạầ ng thạệ m sạệ u, ớủ cạá c tạầ ng khạá c
nhạu đệầ u coá híành thừác khạá c nhạu. Tuy nhiệệ n cuũ ng khoệ ng
gioế ng nhừ moệạ t soế khíá coệ ng sừ giạủ ng. Moệạ t soế khíá coệ ng sừ
bạủ n thạệ n hoạ khoệ ng biệế t điệầ u ạế y lạà gíà, hoạ noá i khoệ ng roũ
rạà ng. Hoạ cho rạằ ng đạạ i nạũ o cuủ ạ bạủ n thạệ n míành hệẫ đoệạ ng
[niệệạ m], hệẫ sạủ n sinh yá niệệạ m liệầ n coá thệể thừạc hiệệạ n sừạ việệạ c,
nệệ n hoạ noá i rạằ ng từ từớủng cuủ ạ hoạ thừạc hiệệạ n, yá niệệạ m cuủ ạ hoạ
thừạc hiệệạ n; kyà thừạc hoạà n toạà n khoệ ng phạủ i lạà yá niệệạ m cuủ ạ hoạ
thừạc hiệệạ n.
Trừớác hệế t chuá ng tạ giạủ ng vệầ [nguoầ n] nguyệệ n lại cuủ ạ
từ duy con ngừớài. Trung Quoế c coể đạạ i coá moệạ t cạá ch noá i:
“tạệ m từớủng”. Tạạ i sạo lạạ i noá i ‘tim suy nghíũ’? Khoạ hoạ c
Trung Quoế c coể đạạ i đạũ voệ cuà ng phạá t triệể n, bớủi víà hoạ nghiệệ n
cừáu trừạc tiệế p nhạắ m thạẳ ng vạà o nhừũng điệầ u nhừ thạệ n thệể
ngừớài, sinh mệệạ nh vạà vuũ truạ . Coá ngừớài thừạc sừạ cạủ m giạá c
thạế y ‘tim’ đạng suy nghíũ vạế n đệầ , nhừng coá ngừớài cạủ m thạế y
nhừ đạạ i nạũ o suy nghíũ vạế n đệầ . Víà sạo xuạế t hiệệạ n tíành huoế ng
ạế y? Hoạ giạủ ng ‘tạệ m từớủng’ cuũ ng rạế t coá đạạ o lyá, bớủi víà chuá ng
toệ i thạế y nguyệệ n thạầ n cuủ ạ ngừớài thừớàng rạế t bệá , tíán từác
chạệ n chíánh phạá t xuạế t rạ trong đạạ i nạũ o ngừớài khoệ ng phạủ i
lạà bạủ n thạệ n đạạ i nạũ o ngừớài tạ phạá t huy tạá c duạ ng, khoệ ng
phạủ i bạủ n thạệ n đạạ i nạũ o phạá t xuạế t rạ, mạà lạà nguyệệ n thạầ n
cuủ ạ ngừớài tạ phạá t xuạế t rạ. Nguyệệ n thạầ n con ngừớài khoệ ng
chíủ lừu truá tạạ i nệệ hoạà n cung. Nệệ hoạà n cung mạà Đạạ o giạ
noá i đệế n chíánh lạà thệể tuà ng quạủ mạà y hoạ c hiệệạ n đạạ i chuá ng tạ
vạẫ n nhíàn nhạệạ n. Nệế u nguyệệ n thạầ n ớủ nệệ hoạà n cung, thíà
chuá ng tạ thừạc sừạ cạủ m thạế y nhừ đạạ i nạũ o đạng suy xệá t vạế n
đệầ , đạng phạá t xuạế t rạ tíán từác; nệế u nhừ noá ớủ tim, thíà thừạc
sừạ cạủ m thạế y tim đạng suy xệá t vạế n đệầ .
[Thạệ n] thệể ngừớài lạà moệạ t tiệể u vuũ truạ , rạế t nhiệầ u thệể
sinh mệệạ nh cuủ ạ ngừớài luyệệạ n coệ ng đệầ u coá khạủ nạă ng coá tạá c
duạ ng hoạá n viạ. Nệế u nguyệệ n thạầ n coá sừạ hoạá n viạ, [vạà ] noá

330 Ý niệm
chạạ y vạà o buạ ng, thíà sệũ thừạc sừạ cạủ m thạế y nhừ buạ ng đạng
suy nghíũ vạế n đệầ ; nệế u nguyệệ n thạầ n chạạ y sạng bạắ p chạệ n hạy
goá t chạệ n, thíà sệũ cạủ m thạế y nhừ bạắ p chạệ n hạy goá t chạệ n đạng
suy xệá t vạế n đệầ , đạủ m bạủ o lạà nhừ vạệạ y; nghệ vạệạ y rạế t huyệầ n
[hoạăạ c]. Khi chừ viạ tu luyệệạ n tạạ i tạầ ng khoệ ng cạo quạá , chừ viạ
sệũ cạủ m nhạệạ n thạế y toầ n tạạ i hiệệạ n từớạng nạà y. Thạệ n thệể ngừớài
tạ nệế u khoệ ng coá nguyệệ n thạầ n cuủ ạ míành, khoệ ng coá tíánh khíá
tíánh cạá ch, đạăạ c tíánh, khoệ ng coá nhừũng thừá ạế y, thíà chíánh lạà
moệạ t tạủ ng thiạt; noá khoệ ng thệể lạà moệạ t con ngừớài hoạà n chíủnh,
coá mạng thệo cạá tíánh từạ ngạũ đoệạ c lạệạ p. Nhừ vạệạ y đạạ i nạũ o cuủ ạ
con ngừớài khớủi tạá c duạ ng gíà? Nệế u yệệ u cạầ u toệ i giạủ ng, thíà đạạ i
nạũ o con ngừớài vớái híành thừác trong khoệ ng giạn vạệạ t chạế t
nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, noá chíủ lạà moệạ t [nhạà mạá y] coệ ng xừớủng giạ
coệ ng. Tíán từác thạệạ t sừạ lạà do nguyệệ n thạầ n phạá t xuạế t rạ;
nhừng thừá mạà noá phạá t xuạế t rạ khoệ ng phạủ i lạà ngoệ n ngừũ;
noá phạá t xuạế t rạ moệạ t chuủ ng tíán từác vuũ truạ , đạạ i biệể u cho
moệạ t yá nghíũạ nạà o đoá . Đạạ i nạũ o cuủ ạ chuá ng tạ sạu khi tiệế p thuạ
chíủ lệệạ nh ạế y, liệầ n biệế n đoể i noá thạà nh ngoệ n ngừũ hiệệạ n nạy,
híành thừác biệể u đạạ t nhừ thệế . Chuá ng tạ thoệ ng quạ từ thệế
tạy, ạá nh mạắ t, hạy cạá c đoệạ ng tạá c đuủ loạạ i đệể biệể u đạạ t noá rạ;
đạạ i nạũ o lạà coá tạá c duạ ng ạế y. [Coà n] chíủ lệệạ nh chạệ n chíánh, từ
duy thạệạ t sừạ lạà do nguyệệ n thạầ n cuủ ạ con ngừớài phạá t xuạế t rạ.
Ngừớài tạ thừớàng vạẫ n từớủng rạằ ng đạệ y lạà tạá c duạ ng đoệạ c lạệạ p
trừạc tiệế p cuủ ạ đạạ i nạũ o; thừạc rạ coá nhừũng luá c nguyệệ n thạầ n
nguạ tạạ i tim, coá ngừớài thừạc sừạ cạủ m thạế y rạằ ng tạệ m đạng suy
nghíũ.
Hiệệạ n nạy nhừũng viạ nghiệệ n cừáu thạệ n thệể ngừớài cho
rạằ ng, đạạ i nạũ o phạá t xuạế t rạ moệạ t thừá coá híành thừác từớng từạ
nhừ soá ng điệệạ n; thừạc chạế t noá phạá t xuạế t rạ cạá i gíà thíà chuá ng
toệ i khoệ ng giạủ ng trừớác, tuy nhiệệ n hoạ đạũ thừàạ nhạệạ n rạằ ng đoá
lạà moệạ t loạạ i vạệạ t chạế t toầ n tạạ i; nhừ vạệạ y đạệ y khoệ ng phạủ i lạà mệệ
tíán. Nhừũng gíà phạá t xuạế t rạ ạế y coá tạá c duạ ng nhừ thệế nạà o? Coá
khíá coệ ng sừ giạủ ng: ‘Toệ i duà ng yá niệệạ m đệể bạn vạệạ n, duà ng yá
niệệạ m khại [mớủ] thiệệ n muạ c cho cạá c viạ, duà ng yá niệệạ m triạ

Ý niệm 331
bệệạ nh cho cạá c viạ v.v.’ Thừạc rạ coá nhừũng khíá coệ ng sừ khoệ ng
hiệể u biệế t rạằ ng bạủ n thạệ n hoạ coá nhừũng coệ ng nạă ng gíà, cuũ ng
khoệ ng [biệế t] rạà nh mạạ ch roũ rạà ng. Hoạ chíủ biệế t rạằ ng hoạ
muoế n lạà m gíà thíà nghíũ lạà đừớạc roầ i. Kyà thừạc khi yá niệệạ m cuủ ạ
hoạ hoạạ t đoệạ ng, thíà coệ ng nạă ng tiệế p nhạệạ n khoế ng chệế từà yá
niệệạ m [cuủ ạ] đạạ i nạũ o, đạũ thừạc hiệệạ n nhừũng việệạ c cuạ thệể dừớái
sừạ chíủ huy cuủ ạ yá niệệạ m; coà n bạủ n thạệ n yá niệệạ m cuủ ạ hoạ khoệ ng
coá khạủ nạă ng lạà m gíà cạủ . Khi moệạ t ngừớài luyệệạ n coệ ng lạà m moệạ t
việệạ c cuạ thệể nạà o đoá , thíà ạế y lạà coệ ng nạă ng cuủ ạ hoạ khớủi tạá c
duạ ng.
Coệ ng nạă ng lạà tiệầ m nạă ng cuủ ạ thạệ n thệể ngừớài, tuyà thệo
sừạ phạá t triệể n cuủ ạ xạũ hoệạ i chuá ng tạ, từ duy cuủ ạ đạạ i nạũ o con
ngừớài cạà ng ngạà y cạà ng trớủ nệệ n phừác tạạ p, cạà ng ngạà y cạà ng
coi troạ ng ‘hiệệạ n thừạc’, cạà ng ngạà y cạà ng trớủ nệệ n yủ lạạ i vạà o
coệ ng cuạ hiệệạ n đạạ i hoạá ; nhừ vạệạ y, bạủ n nạă ng con ngừớài cạà ng
ngạà y cạà ng thoạá i hoạá . Đạạ o giạ giạủ ng phạủ n boể n quy chạệ n,
trong quạá tríành tu luyệệạ n, chừ viạ phạủ i ‘chạệ n’, cuoế i cuà ng
phạủ n boể n quy chạệ n, quạy trớủ vệầ bạủ n tíánh nguyệệ n thuyủ cuủ ạ
chừ viạ, roầ i chừ viạ mớái coá thệể hiệể n loệạ nhừũng bạủ n nạă ng ạế y
cuủ ạ chừ viạ. Cạá i mạà chuá ng tạ hiệệạ n nạy goạ i lạà coệ ng nạă ng đạăạ c
diạ, thừạc rạ chíánh lạà bạủ n nạă ng cuủ ạ ngừớài tạ. Xạũ hoệạ i nhạệ n
loạạ i dừớàng nhừ đạng tiệế n boệạ , nhừng kyà thừạc lạà thoạá i luà i,
cạà ng ngạà y cạà ng rớài xạ đạăạ c tíánh vuũ truạ chuá ng tạ. Hoệ m roầ i
toệ i giạủ ng Trừớng Quạủ Lạũ o cừớũi lừàạ ngừớạc, [ngừớài tạ]
khoệ ng lyá giạủ i đừớạc yá nghíũạ đoá lạà gíà. ÔÔ ng thạế y rạằ ng tiệế n lệệ n
lạạ i chíánh lạà thuạ t luà i, con ngừớài cạà ng ngạà y cạà ng rớài xạ đạăạ c
tíánh vuũ truạ . Trong quạá tríành diệẫ n hoạá cuủ ạ vuũ truạ , nhạế t lạà
hiệệạ n nạy từà khi tiệế n nhạệạ p vạà o trạà o lừu kinh tệế hạà ng hoạá
mạạ nh mệũ ạế y, rạế t nhiệầ u ngừớài đạạ o đừác đạũ trớủ nệệ n bạạ i hoạạ i,
cạà ng ngạà y cạà ng xạ rớài đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ
truạ ; nhừũng ngừớài ớủ coũ i ngừớài thừớàng trong trạà o lừu ạế y
cuũ ng troệ i thệo mạà khoệ ng cạủ m nhạệạ n đừớạc mừác đoệạ đạạ o đừác
bạạ i hoạạ i đệế n đạệ u; do vạệạ y coá ngừớài coà n cho rạằ ng nhừ thệế
lạà toế t; chíủ ại coá tạệ m tíánh tu luyệệạ n lệệ n trệệ n roầ i sạu đoá

332 Ý niệm
ngoạủ nh lạạ i nhíàn, mớái coá thệể nhạệạ n rạ rạằ ng đạạ o đừác cuủ ạ
nhạệ n loạạ i đạũ bạạ i hoạạ i đệế n mừác đoệạ đạá ng sớạ nhừ thệế nạà o.
Coá khíá coệ ng sừ giạủ ng: ‘Toệ i khại phạá t coệ ng nạă ng cho
cạá c viạ’. Khại phạá t coệ ng nạă ng nạà o đạệ y? Coệ ng nạă ng cuủ ạ hoạ
nệế u khoệ ng coá nạă ng lừớạng thíà khoệ ng duà ng đừớạc, [chuá ng]
chừạ xuạế t lại thíà chừ viạ coá thệể khại phạá t cho xuạế t lại đừớạc
khoệ ng? Coệ ng nạă ng cuủ ạ ngừớài kiạ chừạ đừớạc nạă ng lừớạng
giạ tríà cho thạà nh híành thíà chừ viạ coá thệể khại phạá t cho
chuá ng xuạế t lại đừớạc khoệ ng? Hoạà n toạà n khoệ ng đừớạc. Cạá i
mạà hoạ noá i lạà ‘khại phạá t coệ ng nạă ng’, chạẳ ng quạ chíủ lạà lạệạ p rạ
liệệ n hệệạ giừũạ coệ ng nạă ng đạũ thạà nh híành cuủ ạ chừ viạ vớái đạạ i
nạũ o cuủ ạ chừ viạ, chiạu nhạệạ n sừạ chíủ huy cuủ ạ yá niệệạ m chừ viạ
mạà khớủi tạá c duạ ng; thệế lạà đừớạc tíánh lạà ‘khại phạá t coệ ng
nạă ng’; thừạc rạ hoạ chừạ hệầ khại phạá t coệ ng nạă ng nạà o hệế t,
chíủ lạà m chuá t việệạ c ạế y mạà thoệ i.
Đoế i vớái ngừớài luyệệạ n coệ ng mạà xệá t, thíà yá niệệạ m chíủ huy
coệ ng nạă ng ngừớài tạ đệể thừạc hiệệạ n cạá c việệạ c; coà n đoế i vớái
ngừớài thừớàng mạà xệá t, thíà yá niệệạ m chíủ huy từá chi, cạá c giạá c
quạn đệể lạà m cạá c việệạ c; từớng từạ nhừ phoà ng sạủ n xuạế t cuủ ạ
nhạà mạá y: bạn giạá m đoế c rạ cạá c chíủ lệệạ nh, vạà cuạ thệể [lạà do]
cạá c boệạ phạệạ n chừác nạă ng thừạc hiệệạ n coệ ng việệạ c. Cuũ ng gioế ng
nhừ boệạ phạệạ n chíủ huy trong quạệ n đoệạ i: từ lệệạ nh rạ cạá c mệệạ nh
lệệạ nh chíủ huy toạà n boệạ quạệ n đoệạ i hoạà n thạà nh nhiệệạ m vuạ . Khi
toệ i đi cạá c nới mớủ lớáp [giạủ ng bạà i] thừớàng hạy đạà m luạệạ n vệầ
vạế n đệầ nạà y vớái nhừũng lạũ nh đạạ o Hoệạ i Nghiệệ n cừáu khíá coệ ng
vuà ng sớủ tạạ i. Hoạ sừủng soế t lạắ m: ‘Chuá ng toệ i vạẫ n luoệ n nghiệệ n
cừáu rạằ ng từ duy con ngừớài coá nạă ng lừớạng tiệầ m tạà ng vạà yá
thừác tiệầ m tạà ng thạệạ t to lớán’. Thừạc rạ khoệ ng phạủ i vạệạ y, hoạ từà
đạầ u đạũ trệệạ ch roầ i. Chuá ng toệ i noá i rạằ ng khoạ hoạ c vệầ [thạệ n]
thệể ngừớài, cạầ n coá sừạ thạy đoể i lớán vệầ từ duy [quạn niệệạ m]
cuủ ạ ngừớài tạ, chừá khoệ ng thệể duà ng phừớng phạá p suy lyá vạà
phừớng phạá p nhạệạ n thừác vạế n đệầ cuủ ạ ngừớài thừớàng đệể
nhạệạ n thừác nhừũng điệầ u siệệ u thừớàng nhừ vạệạ y đừớạc.

Ý niệm 333
 Noá i vệầ yá niệệạ m, coà n coá moệạ t soế híành thừác yá niệệạ m. Víá
nhừ coá ngừớài noá i vệầ tiệầ m yá thừác, hạạ yá thừác, linh cạủ m, giạế c
moệạ ng, v.v. Noá i vệầ giạế c moệạ ng, khoệ ng coá khíá coệ ng sừ nạà o
muoế n giạủ i thíách vệầ noá . Bớủi víà luá c chừ viạ giạá ng sinh, thíà
trong rạế t nhiệầ u khoệ ng giạn vuũ truạ đệầ u coá moệạ t chừ viạ đoầ ng
thớài giạá ng sinh, cuà ng vớái chừ viạ trớủ thạà nh moệạ t thệể hoạà n
chíủnh, đệầ u coá moế i liệệ n hệệạ từớng hoẫ , đệầ u coá quạn hệệạ liệệ n
đớái vệầ từ duy. Ngoạà i rạ chừ viạ coà n coá chuủ nguyệệ n thạầ n,
phoá nguyệệ n thạầ n, coà n coá híành từớạng cuủ ạ cạá c loạạ i thệể sinh
mệệạ nh khạá c toầ n tạạ i trong [thạệ n] thệể ; moẫ i tệế bạà o, luạ c phuủ
nguũ tạạ ng đệầ u lạà tíán từác híành từớạng cuủ ạ chừ viạ vớái híành
thừác toầ n tạạ i ớủ khoệ ng giạn khạá c; do đoá voệ cuà ng phừác tạạ p.
Khi chừ viạ mệệ nguủ luá c thíà thệế nạà y luá c lạạ i thệế khạá c, roế t cuoệạ c
lạà từà đạệ u đệế n? Trong y hoạ c, [ngừớài tạ] noá i rạằ ng coá [xạủ y rạ]
sừạ biệế n đoể i ớủ voủ nạũ o cuủ ạ chuá ng tạ. AẤ y lạà biệể u hiệệạ n phạủ n
ạá nh tạạ i híành thừác vạệạ t chạế t lạà nhừ vạệạ y, thừạc rạ lạà noá đạũ
chiạu tạá c duạ ng cuủ ạ tíán từác từà khoệ ng giạn khạá c. Do vạệạ y khi
chừ viạ ớủ trong giạế c moệạ ng mạà chừ viạ cạủ m thạế y mớ mớ
mạà ng mạà ng, thíà noá khoệ ng coá quạn hệệạ gíà vớái chừ viạ, chừ viạ
cuũ ng khoệ ng cạầ n quạn tạệ m đệế n noá . Coá moệạ t loạạ i giạế c moệạ ng
coá quạn hệệạ trừạc tiệế p vớái chừ viạ, vớái loạạ i giạế c moệạ ng nạà y
chuá ng tạ khoệ ng thệể goạ i đoá lạà giạế c moệạ ng đừớạc. Chuủ yá thừác
cuủ ạ chừ viạ, noá cuũ ng chíánh lạà chuủ nguyệệ n thạầ n, ớủ trong
giạế c moệạ ng moệạ ng thạế y gạăạ p thạệ n quyệế n; hoạăạ c cạủ m thạế y moệạ t
sừạ việệạ c hệế t sừác xạá c thừạc; đạũ thạế y gíà đoá hoạăạ c thừạc hiệệạ n
việệạ c nạà o đoá . AẤ y chíánh lạà chuủ nguyệệ n thạầ n cuủ ạ chừ viạ thạệạ t
sừạ ớủ moệạ t khoệ ng giạn khạá c đạũ thừạc thi moệạ t việệạ c nạà o đoá ,
gạăạ p moệạ t chuyệệạ n gíà đoá , cuũ ng thừạc thi roầ i, yá thừác roũ rạà ng,
chạệ n thừạc; sừạ việệạ c kiạ thừạc sừạ coá toầ n tạạ i, chạẳ ng quạ [noá ]
ớủ trong moệạ t khoệ ng giạn vạệạ t chạế t khạá c, thừạc thi tạạ i moệạ t
thớài-khoệ ng khạá c. Liệệạ u chừ viạ coá thệể goạ i đoá lạà giạế c moệạ ng
đừớạc khoệ ng? Khoệ ng đừớạc. Thạệ n thệể cuủ ạ chừ viạ ớủ phíáạ
bệệ n nạà y đuá ng lạà đạng nạằ m nguủ tạạ i nới đạệ y, nệệ n cuũ ng đạà nh

334 Ý niệm
goạ i noá lạà giạế c moệạ ng vạệạ y; chíủ coá loạạ i giạế c moệạ ng ạế y lạà coá
quạn hệệạ trừạc tiệế p vớái chừ viạ.
Noá i vệầ nhừũng thừá nhừ linh cạủ m, hạạ yá thừác, tiệầ m yá
thừác cuủ ạ ngừớài tạ, toệ i noá i rạằ ng nhừũng dạnh từà ạế y khoệ ng
phạủ i do cạá c nhạà khoạ hoạ c đừạ rạ, mạà lạà cạá c dạnh từà do
nhạà vạă n đừạ rạ dừạạ vạà o trạạ ng thạá i tạệạ p quạá n quện duà ng
nới ngừớài thừớàng; chuá ng khoệ ng coá tíánh khoạ hoạ c. ‘Tiệầ m yá
thừác’ mạà ngừớài tạ noá i đệế n roế t cuoệạ c lạà gíà? Rạế t khoá noá i roũ
rạà ng, rạế t chung chung, bớủi víà cạá c chuủ ng tíán từác quạá phừác
tạạ p, [noá ] gioế ng nhừ moệạ t chuá t kyá ừác mớà nhạạ t nạà o đoá . Coà n
nhừ điệầ u mạà hoạ goạ i lạà ‘hạạ yá thừác’, thíà chuá ng toệ i coá thệể giạủ i
thíách roũ . Cạă n cừá thệo điạnh nghíũạ vệầ trạạ ng thạá i hạạ yá thừác:
thoệ ng thừớàng khi noá i vệầ moệạ t ngừớài luá c đạng mớ mớ
mạà ng mạà ng mạà lạà m moệạ t điệầ u gíà đoá , thíà thừớàng ngừớài tạ
noá i rạằ ng viạ ạế y thừạc hiệệạ n moệạ t cạá ch ‘hạạ yá thừác’, khoệ ng phạủ i
‘hừũu yá ’ thừạc hiệệạ n. Hạạ yá thừác ạế y chíánh lạà điệầ u mạà chuá ng tạ
goạ i lạà ‘phoá yá thừác’. Bớủi víà sạu khi chuủ yá thừác lới loủ ng rạ,
khi khoệ ng coà n khoế ng chệế đạạ i nạũ o, mớ mớ mạà ng mạà ng
gioế ng nhừ nguủ vạệạ y, hoạăạ c lạà khi đạng trong giạế c moệạ ng, ớủ
trong trạạ ng thạá i voệ yá thừác thíà dệẫ biạ phoá yá thừác, cuũ ng chíánh
lạà phoá nguyệệ n thạầ n lạà m chuủ . Vạà o luá c ạế y phoá yá thừác coá thệể
thừạc hiệệạ n moệạ t soế sừạ việệạ c; từác lạà bạủ n thạệ n chừ viạ đạng
trong trạạ ng thạá i mớ mớ mạà ng mạà ng mạà thừạc hiệệạ n moệạ t
[soế sừạ việệạ c]. Tuy nhiệệ n, thoệ ng thừớàng nhừũng sừạ việệạ c
đừớạc thừạc hiệệạ n ạế y khoệ ng dệẫ mạà thừạc hiệệạ n khoệ ng toế t, bớủi
víà phoá yá thừác ớủ khoệ ng giạn khạá c coá thệể thạế y đừớạc bạủ n
chạế t cuủ ạ sừạ vạệạ t, khoệ ng thuạ nhạệạ n choẫ mệệ cuủ ạ xạũ hoệạ i ngừớài
thừớàng. Do đoá nhừũng sừạ việệạ c đừớạc lạà m, đệế n luá c tíủnh lạạ i
roầ i xệá t: ‘Việệạ c nạà y sạo mạà thừạc hiệệạ n dớủ quạá , luá c míành tíủnh
tạá o minh bạạ ch đạũ khoệ ng lạà m thệế ’. Nhừng hiệệạ n nạy chừ viạ
noá i lạà khoệ ng toế t, đớại mừới hoệ m hạy nừủạ thạá ng sạu xệá t lạạ i:
‘AÝi chạà , việệạ c ạế y thừạc hiệệạ n sạo tuyệệạ t vớài đệế n vạệạ y! Luá c ạế y sạo
mạà míành lạà m đừớạc thệế khoệ ng biệế t?’ Vạế n đệầ nạà y thừớàng
hạy xuạế t hiệệạ n. Bớủi víà phoá yá thừác khoệ ng quạn tạệ m rạằ ng luá c

Ý niệm 335
ạế y sừạ việệạ c coá tạá c duạ ng gíà, mạà đệế n từớng lại mớái coá tạá c
duạ ng toế t đệạ p. Cuũ ng coá nhừũng việệạ c [sệũ ] khoệ ng coá kệế t quạủ
gíà, chíánh lạà luá c ạế y đạũ coá tạá c duạ ng [roầ i]; tuy nhiệệ n sừạ việệạ c
đừớạc phoá yá thừác thừạc thi vạà o luá c ạế y hệế t sừác toế t đệạ p.
Coà n coá moệạ t híành thừác nừũạ, thoệ ng thừớàng chuá ng tạ coá
nhừũng ngừớài cạă n cớ rạế t toế t, dệẫ chiạu nhạệạ n sừạ khoế ng chệế
cuủ ạ sinh mệệạ nh cạo cạế p đệể thừạc hiệệạ n moệạ t soế coệ ng việệạ c. Tạế t
nhiệệ n đoá lạà chuyệệạ n khạá c, ớủ đạệ y chuá ng tạ khoệ ng giạủ ng, chuủ
yệế u lạà giạủ ng vệầ loạạ i yá thừác đệế n từà từạ thạệ n con ngừớài
chuá ng tạ.
Coà n noá i vệầ ‘linh cạủ m’, noá cuũ ng lạà dạnh từà do cạá c nhạà
vạă n đừạ rạ. Nhừũng ngừớài bíành thừớàng nhíàn nhạệạ n nhừ thệế
nạà y: ‘linh cạủ m chíánh lạà tri thừác tíách luyũ trong đớài cuủ ạ
ngừớài tạ, vạà trong moệạ t tíách tạắ c noá vuạ t loệá lệệ n xuạế t rạ’. Toệ i
noá i rạằ ng nệế u chiệể u thệo chuủ nghíũạ duy vạệạ t mạà xệá t, thíà tri
thừác tíách luyũ trong đớài cuủ ạ con ngừớài ạế y, nệế u tri thừác tíách
luyũ cạà ng nhiệầ u, đạạ i nạũ o cuủ ạ con ngừớài cạà ng duà ng nhiệầ u
thíà cạà ng linh hoạạ t. Đệế n khi sừủ duạ ng noá lệũ rạ phạủ i tuoệ n
trạà o nhừ nguoầ n [nừớác]; vạệạ y khoệ ng thệể noá i lạà vạế n đệầ linh
cạủ m đừớạc. Hệẫ linh cạủ m thừạc sừạ xuạế t hiệệạ n, hoạăạ c khi mạà
linh cạủ m đệế n, thíà noá khoệ ng phạủ i trạạ ng thạá i ạế y. Thoệ ng
thừớàng lạà khi ngừớài tạ sừủ duạ ng đạạ i nạũ o, liệệ n tuạ c sừủ duạ ng,
cho đệế n luá c cạủ m thạế y nhừ tri thừác khoệ kiệệạ t roầ i, hệệạ t nhừ lạà
khoệ ng coà n duà ng đừớạc nừũạ; việế t bạà i vạă n đệế n choẫ đoá lạà
khoệ ng coá hạạ buá t [việế t tiệế p] đừớạc nừũạ; sạá ng tạá c moệạ t bạà i
hạá t đệế n choẫ đoá lạà khoệ ng coá nghíũ thệệ m đừớạc nừũạ; lạà m
nghiệệ n cừáu khoạ hoạ c đệế n choẫ đoá lạà khoệ ng coá lạà m tiệế p
đừớạc nừũạ. Thoệ ng thừớàng luá c ạế y mệệạ t moủ i lạắ m khoệ ng chiạu
đừớạc, đạầ u thuoế c lạá vừát đạầ y mạăạ t đạế t, bíá bạá ch đạu đạầ u, mạà
khoệ ng nghíũ đừớạc gíà. Roế t cuoệạ c linh cạủ m đệế n trong trạạ ng
thạá i nạà o? Chạẳ ng hạạ n luá c mệệạ t quạá bệà n nghíũ: “Mạăạ c kệệạ noá ,
nghíủ moệạ t lạá t”. Bớủi víà chuủ yá thừác cạà ng khoế ng chệế vừũng chạắ c
đạạ i nạũ o, thíà sinh mệệạ nh khạá c cạà ng khoệ ng sạá p nhạệạ p vạà o
đừớạc. Hệẫ hoạ vừàạ nghíủ ngới moệạ t cạá i, từ từớủng cuủ ạ hoạ vừàạ

336 Ý niệm
buoệ ng lới moệạ t cạá i, khoệ ng nghíũ đệế n noá nừũạ, thíà đuá ng trong
luá c voệ yá ạế y liệầ n suy nghíũ rạ đừớạc, từà trong đạạ i nạũ o liệầ n
nghíũ rạ. Linh cạủ m đệầ u đệế n nhừ vạệạ y.
Vạệạ y hoủ i tạạ i sạo luá c ạế y linh cạủ m đệế n? Bớủi víà luá c đạạ i nạũ o
con ngừớài đạng đừớạc chuủ yá thừác khoế ng chệế , cạà ng duà ng
đạạ i nạũ o nhiệầ u thíà noá khoế ng chệế cạà ng chạăạ t, phoá yá thừác
cạà ng khoệ ng tiệế n nhạệạ p vạà o đừớạc. Khi hoạ suy nghíũ đệế n mừác
nhừác đạầ u, suy nghíũ đệế n luá c cạủ m thạế y khoá chiạu, thíà phoá yá
thừác ạế y cuũ ng lạà moệạ t boệạ phạệạ n cuủ ạ thạệ n thệể , cuà ng từà thại
mệạ đoầ ng thớài giạá ng sinh mạà rạ, noá cuũ ng lạà m chuủ moệạ t boệạ
phạệạ n thạệ n thệể , noá cuũ ng rạế t khoá chiạu; khi [hoạ ] nhừác đạầ u,
noá cuũ ng đạu nhừác khoệ ng chiạu đừớạc. Nhừng khi chuủ yá
thừác vừàạ buoệ ng lới rạ, phoá yá thừác liệầ n đừạ nhừũng gíà noá
biệế t phạủ n ạá nh lệệ n đạạ i nạũ o, bớủi víà luá c ớủ khoệ ng giạn khạá c noá
coá thệể nhíàn thạế y bạủ n chạế t sừạ vạệạ t, nhừ vạệạ y liệầ n lạà m [tiệế p]
đừớạc, việế t [tiệế p] đừớạc, sạá ng tạá c rạ đừớạc.
Coá ngừớài noá i: ‘Vạệạ y thíà chuá ng tạ sệũ vạệạ n duạ ng phoá yá
thừác’. Gioế ng nhừ coá ngừớài vừàạ việế t mạế y chừũ [đừạ toệ i]:
‘Lạà m thệế nạà o nạắ m đừớạc liệệ n hệệạ vớái phoá yá thừác?’ Chừ viạ
khoệ ng liệệ n hệệạ đừớạc, bớủi víà chừ viạ lạà ngừớài mớái bạắ t đạầ u
luyệệạ n coệ ng thoệ i, lạà ngừớài chừạ coá bạủ n sừạ gíà cạủ ; chừ viạ
cuũ ng đừàng liệệ n hệệạ , muạ c đíách chạắ c chạắ n lạà chạế p trừớác. Coá
ngừớài nghíũ: ‘Chuá ng tạ vạệạ n duạ ng phoá yá thừác đệể sạá ng tạạ o rạ
nhừũng giạá triạ [vạệạ t chạế t] cho chuá ng tạ, đừạ xạũ hoệạ i nhạệ n
loạạ i phạá t triệể n; thệế coá đừớạc khoệ ng?’ Khoệ ng đừớạc! Tạạ i sạo?
Bớủi víà nhừũng sừạ việệạ c mạà phoá yá thừác biệế t đừớạc cuũ ng rạế t coá
hạạ n. Khoệ ng giạn phừác tạạ p nhừớàng ạế y, tạầ ng thừá nhiệầ u nhừ
thệế , kệế t cạế u cuủ ạ vuũ truạ nạà y hệế t sừác phừác tạạ p, mạà noá cuũ ng
chíủ coá thệể biệế t đừớạc nhừũng gíà trong khoệ ng giạn sớủ tạạ i cuủ ạ
noá thoệ i; nhừũng gíà vừớạt rạ ngoạà i khoệ ng giạn sớủ tạạ i cuủ ạ noá ,
thíà noá cuũ ng khoệ ng biệế t. Ngoạà i rạ coà n coá rạế t nhiệầ u khoệ ng
giạn ngạng doạ c khạá c nhạu; sừạ phạá t triệể n cuủ ạ nhạệ n loạạ i
phạủ i do sinh mệệạ nh cạo cạế p tạạ i tạầ ng rạế t cạo mớái coá thệể

Ý niệm 337
khoế ng chệế đừớạc, [noá ] đạng đừớạc tiệế n hạà nh chiệể u thệo
quy luạệạ t phạá t triệể n.
Xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i chuá ng tạ đạng phạá t triệể n chiệể u thệo
quy luạệạ t liạch sừủ; chừ viạ nghíũ rạằ ng phạá t triệể n thệế nạà y, đạạ t
muạ c tiệệ u thệế kiạ; tuy nhiệệ n sinh mệệạ nh cạo cạế p kiạ lạạ i
khoệ ng nghíũ thệế . Con ngừớài coể đạạ i ạế y, hoạ coá nghíũ đệế n mạá y
bạy, tạầ u hoạủ , xệ đạạ p cuủ ạ ngạà y hoệ m nạy khoệ ng? Toệ i noá i
rạằ ng khoệ ng nhạế t điạnh lạà khoệ ng nghíũ đệế n. Lạà víà liạch sừủ
chừạ phạá t triệể n đệế n quạá tríành ạế y, hoạ cuũ ng chừạ sạá ng tạạ o
rạ. Trệệ n bệầ mạăạ t thệo nhạệạ n thừác lyá luạệạ n truyệầ n thoế ng cuủ ạ
ngừớài thừớàng chuá ng tạ [mạà xệá t], từà goá c đoệạ cuủ ạ tri thừác
hiệệạ n hừũu cuủ ạ nhạệ n loạạ i mạà xệá t, thíà lạà víà khoạ hoạ c nhạệ n
loạạ i chừạ đạạ t đệế n tríành đoệạ ạế y, nệệ n chừạ sạá ng tạạ o rạ đừớạc.
Thừạc rạ khoạ hoạ c nhạệ n loạạ i dạẫ u phạá t triệể n nhừ thệế nạà o đi
nừũạ, thíà cuũ ng đạng chiệể u thệo ạn bạà i trong liạch sừủ mạà
phạá t triệể n thoệ i; chừ viạ víà [thệo noẫ lừạc cuủ ạ] con ngừớài mạà
muoế n đạạ t đừớạc muạ c đíách nạà o đoá , thíà cuũ ng khoệ ng đạạ t
đừớạc. Tạế t nhiệệ n cuũ ng coá ngừớài coá phoá yá thừác dệẫ khớủi tạá c
duạ ng; coá tạá c giạủ noá i: ‘Moệạ t ngạà y toệ i coá thệể việế t hạà ng vạạ n
chừũ, khoệ ng mệệạ t moủ i chuá t nạà o; muoế n việế t thạệạ t mạu liệầ n
việế t đừớạc ngạy; ngừớài khạá c đoạ c sạá ch cuũ ng thạế y [việế t] hạy
lạắ m’. Tạạ i sạo nhừ vạệạ y? Bớủi víà đoá lạà kệế t quạủ sừạ chung sừác
giừũạ chuủ yá thừác vạà phoá yá thừác cuủ ạ hoạ ; phoá yá thừác cuủ ạ hoạ
cuũ ng coá thệể phạá t huy phạệ n nừủạ tạá c duạ ng. Tuy nhiệệ n
khoệ ng phạủ i [ại cuũ ng] đệầ u nhừ vạệạ y. Tuyệệạ t đạạ i đạ soế phoá yá
thừác đệầ u khoệ ng quạn tạệ m; chừ viạ muoế n hoạ thừạc hiệệạ n
coệ ng việệạ c, coá khi trạá i lạạ i coà n tệệạ hớn, kệế t quạủ trạá i lạạ i.

Tâm thanh tịnh

Coá nhiệầ u ngừớài [khi] luyệệạ n coệ ng khoệ ng nhạệạ p tíũnh
đừớạc, đệế n khạắ p nới tíàm hoủ i khíá coệ ng sừ: ‘Thừạ thạầ y, tạạ i
sạo con luyệệạ n coệ ng khoệ ng nhạệạ p tíũnh đừớạc, hệẫ nhạệạ p tíũnh
liệầ n suy nghíũ đuủ thừá, từ từớủng hoẫ n loạạ n’. Đuá ng lạà soệ ng

338 Tâm thanh tịnh

biệể n quạy loệạ n, cạá i gíà cuũ ng xuạế t hiệệạ n, chừ viạ hoạà n toạà n
khoệ ng nhạệạ p tíũnh đừớạc. Víà sạo khoệ ng tíũnh lạạ i đừớạc? Coá
ngừớài khoệ ng hiệể u, [hoạ ] cho rạằ ng coá bíá quyệế t nạà o đoá ; hoạ
bệà n tíàm đệế n dạnh sừ: ‘Xin dạạ y con chiệệ u thuạệạ t cạo siệệ u,
đệể con tíũnh lạạ i đừớạc’. Thệo toệ i thạế y, đoá lạà hừớáng ngoạạ i mạà
cạầ u. Nệế u chừ viạ muoế n đệầ cạo bạủ n thạệ n, thíà chừ viạ phạủ i
hừớáng noệạ i mạà tíàm, đạăạ t coệ ng phu vạà o cạá i tạệ m ạế y. Chừ viạ
mớái coá thệể thạệạ t sừạ đệầ cạo lệệ n trệệ n. Khi ngoầ i đạủ toạạ chừ viạ
mớái coá thệể tíũnh lạạ i đừớạc; coá thệể tíũnh lạạ i đừớạc chíánh lạà
coệ ng; điạnh lừạc thạệ m sạệ u ngạầ n nạà o [cuũ ng] lạà thệể hiệệạ n cuủ ạ
tạầ ng.
Ngừớài thừớàng coá thệể từạ nhiệệ n tíũnh lạạ i đừớạc khoệ ng?
Hoạà n toạà n khoệ ng tíũnh lạạ i đừớạc, trừà nhừũng ngừớài coá cạă n
cớ rạế t toế t. Cuũ ng noá i, nguyệệ n nhạệ n cạă n bạủ n lạà m ngừớài tạ
khoệ ng tíũnh lạạ i đừớạc, khoệ ng phạủ i lạà vạế n đệầ thuủ phạá p,
khoệ ng phạủ i víà coá tuyệệạ t chiệệ u nạà o đoá , mạà lạà víà từ từớủng
cuủ ạ chừ viạ, cạá i tạệ m cuủ ạ chừ viạ khoệ ng tiạnh. Chừ viạ ớủ nới xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng, ớủ trong mạệ u thuạẫ n giừũạ ngừớài vớái
ngừớài, chíủ víà lớại íách cạá nhạệ n, thạế t tíành luạ c duạ c cuũ ng nhừ
cạá c chuủ ng chạế p trừớác duạ c voạ ng, chừ viạ đạế u trạnh vớái
ngừớài tạ, nhừũng thừá ạế y chừ viạ chừạ vừát boủ đừớạc, chừạ coá
thệể coi nhệạ chuá ng đừớạc, vạệạ y mạà chừ viạ muoế n tíũnh lạạ i
ngạy, noá i sạo dệẫ vạệạ y? Coá ngừớài khi luyệệạ n coệ ng noá i: ‘Toệ i
khoệ ng tin, toệ i tíũnh đừớạc ngạy thoệ i, khoệ ng nghíũ loạạ n nừũạ’.
Vừàạ noá i dừát, liệầ n đạủ o loệạ n trớủ lạạ i; cạá i tạệ m ạế y cuủ ạ chừ viạ bạế t
tiạnh, do đoá chừ viạ khoệ ng tíũnh lạạ i đừớạc.
Coá thệể coá ngừớài khoệ ng đoầ ng yá vớái quạn điệể m cuủ ạ toệ i:
‘Chạẳ ng phạủ i coá khíá coệ ng sừ dạạ y ngừớài tạ sừủ duạ ng cạá c thuủ
phạá p nạà o đoá hạy sạo? Coá thệể đạăạ t tạệ m vạà o moệạ t thừá, quạá n
từớủng, đạăạ t yá đạn điệầ n, nhíàn vạà o trong nới đạn điệầ n, hoạăạ c
niệệạ m Phạệạ t, v.v.’ Đoá lạà moệạ t loạạ i phừớng phạá p, tuy nhiệệ n noá
khoệ ng chíủ lạà phừớng phạá p, noá lạà thệể hiệệạ n cuủ ạ coệ ng phu.
Coệ ng phu ạế y coá quạn hệệạ trừạc tiệế p vớái tạệ m tíánh tu luyệệạ n
đừớạc cuủ ạ chuá ng tạ, [vớái] sừạ đệầ cạo tạầ ng cuủ ạ chuá ng tạ; noá

Tâm thanh tịnh 339

cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà moệạ t phừớng phạá p đừớạc sừủ duạ ng
chuyệệ n nhạế t đệể cho tíũnh lạạ i. Nệế u khoệ ng tin chừ viạ hạũ y thừủ
đi, khi cạá c chuủ ng duạ c voạ ng vạà tạệ m thạá i chạế p trừớác quạá
cừớàng thiạnh, chừạ vừát boủ đừớạc gíà cạủ , chừ viạ thừủ xệm chừ
viạ coá thệể tíũnh lạạ i đừớạc khoệ ng. Coá ngừớài noá i ‘niệệạ m Phạệạ t
hiệệạ u’ lạà đừớạc đạế y; niệệạ m Phạệạ t hiệệạ u hoủ i chừ viạ coá thệể đạạ t
đệế n nhạệạ p tíũnh đừớạc khoệ ng? Coá ngừớài noá i: ‘Phạá p moệ n cuủ ạ
Phạệạ t A Di Đạà dệẫ luyệệạ n, niệệạ m Phạệạ t hiệệạ u lạà đừớạc roầ i.’ Chừ viạ
đạũ thừủ niệệạ m chừạ? Toệ i noá i rạằ ng đoá cuũ ng lạà coệ ng phu; chừ
viạ noá i dệẫ , coà n toệ i noá i khoệ ng dệẫ ; khoệ ng coá phạá p moệ n nạà o
dệẫ dạà ng cạủ .
Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t Thíách Cạ Mạệ u Ni giạủ ng “điạnh”;
hoủ i trừớác khi “điạnh” thíà ÔÔ ng giạủ ng gíà? ÔÔ ng giạủ ng “giớái”,
giớái cạế m hạẳ n hệế t thạủ y cạá c duạ c voạ ng, thệà m muoế n, khoệ ng
coà n gíà nừũạ, roầ i mớái điạnh lạạ i đừớạc. Đạạ o lyá lạà vạệạ y phạủ i
khoệ ng? Vạủ lạạ i “điạnh” cuũ ng lạà coệ ng phu, chừ viạ khoệ ng thệể
lạệạ p từác đạạ t đệế n mừác đoệạ ‘giớái’ tạế t cạủ ngạy đừớạc; thuạệạ n thệo
việệạ c hệế t thạủ y nhừũng thừá bạế t hạủ o dạầ n dạầ n biạ giớái cạế m, thíà
điạnh lừạc cuũ ng đi từà noệ ng cạạ n đệế n thạệ m sạệ u. Niệệạ m Phạệạ t
hiệệạ u thíà ngừớài tạ phạủ i niệệạ m moệạ t cạá ch nhạế t tạệ m bạế t loạạ n,
trong tạệ m khoệ ng suy nghíũ gíà cạủ , niệệạ m đệế n mừác cạá c boệạ
phạệạ n khạá c trong đạạ i nạũ o đệầ u tệệ liệệạ t, khoệ ng coà n biệế t gíà
nừũạ, moệạ t niệệạ m thạy vạạ n niệệạ m; từàng chừũ từàng chừũ “A Di
Đạà Phạệạ t” đệầ u coá thệể hiệể n hiệệạ n trừớác mạắ t. Đoá chạẳ ng phạủ i
coệ ng phu lạà gíà? Lạệạ p từác coá đạạ t đừớạc vạệạ y khoệ ng? Khoệ ng
đạạ t đừớạc; chừạ đạạ t đừớạc thệế thíà khạẳ ng điạnh lạà chừạ nhạệạ p
tíũnh đừớạc; nệế u khoệ ng tin thíà chừ viạ hạũ y thừủ đi. Ngoạà i
miệệạ ng niệệạ m hệế t lừớạt nạà y lừớạt khạá c, nhừng trong tạệ m thíà
cạá i gíà cuũ ng nghíũ đệế n: ‘Tạạ i sạo lạũ nh đạạ o đớn viạ coệ ng tạá c choẫ
míành khoệ ng coi troạ ng míành nhíủ, thừớủng thạá ng nạà y sạo íát
quạá vạệạ y’. Cạà ng nghíũ cạà ng bừạc míành, bừạc khoệ ng chiạu đừớạc,
miệệạ ng vạẫ n coà n đạng niệệạ m Phạệạ t hiệệạ u; chừ viạ noá i xệm nhừ
thệế luyệệạ n coệ ng đừớạc khoệ ng? Đoá chạẳ ng phạủ i vạế n đệầ coệ ng
phu hạy sạo? Đoá chạẳ ng phạủ i vạế n đệầ bạủ n thạệ n chừ viạ tạệ m

340 Tâm thanh tịnh

bạế t tiạnh hạy sạo? Coá ngừớài khại thiệệ n muạ c roầ i, coá thệể nhíàn
vạà o đạn điệầ n. Bớủi víà đạn tíách tuạ lạạ i ớủ nới buạ ng dừớái cuủ ạ
ngừớài tạ, vạệạ t chạế t nạă ng lừớạng ạế y cạà ng thuạầ n thíà cạà ng
sạá ng, cạà ng bạế t thuạầ n thíà cạà ng toế i, cạà ng đện. Nhíàn vạà o đạn
điệầ n hoủ i coá thệể nhạệạ p tíũnh khoệ ng? Khoệ ng nhạệạ p tíũnh đừớạc,
khoệ ng phạủ i do bạủ n thạệ n phừớng phạá p; thện choế t lạà ớủ từ
từớủng vạà yá niệệạ m cuủ ạ ngừớài tạ khoệ ng thạnh tiạnh. Chừ viạ
nhíàn vạà o đạn điệầ n, thạế y cạá i đạn ạế y sạá ng tinh ạnh rạế t đệạ p,
moệạ t luá c cạá i đạn ạế y biệế n hoạá , biệế n thạà nh cạă n hoệạ . “Phoà ng
nạà y đệể con trại lạế y vớạ roầ i sệũ duà ng, phoà ng nạà y đệể cho con
gạá i, hại vớạ choầ ng míành lạà ớủ phoà ng nạà y, ớủ giừũạ lạà phoà ng
khạá ch, tuyệệạ t quạá ! Cạă n hoệạ nạà y coá thệể cạế p cho míành khoệ ng?
Míành phạủ i nghíũ rạ cạá ch nạà o đệể coá thoệ i, lạà m thệế nạà o đạệ y?”
Con ngừớài cừá chạế p trừớác vạà o nhừũng thừá ạế y, chừ viạ noá i
xệm thệế coá tíũnh lạạ i đừớạc khoệ ng? Ngừớài tạ noá i: ‘Tạ đệế n xạũ
hoệạ i ngừớài thừớàng, gioế ng nhừ đệế n khạá ch sạạ n, tạá tuá c vạà i
ngạà y, roầ i voệạ i rớài đi’. Moệạ t soế ngừớài cừá lừu luyệế n nới nạà y
mạũ i, quệệ n cạủ nhạà cuủ ạ bạủ n thạệ n míành.
Tu luyệệạ n chạệ n chíánh, cạầ n phạủ i hừớáng tạệ m mạà tu,
hừớáng noệạ i mạà tu, hừớáng noệạ i mạà tíàm, chừá khoệ ng hừớáng
ngoạạ i mạà tíàm. Coá phạá p moệ n giạủ ng rạằ ng ‘Phạệạ t tạạ i tạệ m
trung’, cuũ ng coá đạạ o lyá. Coá ngừớài lyá giạủ i cạệ u nạà y khoệ ng
đuá ng, noá i rạằ ng Phạệạ t ớủ trong tim, cừá nhừ thệể bạủ n thạệ n hoạ
đạũ lạà Phạệạ t roầ i, cừá nhừ thệể trong quạủ tim đạũ coá oệ ng Phạệạ t
roầ i. Hoạ lyá giạủ i nhừ thệế , vạệạ y chạẳ ng phạủ i sại hạy sạo? Lyá giạủ i
vạệạ y sạo đừớạc. ÝÝ nghíũạ chíánh lạà chừ viạ phạủ i hừớáng tạệ m mạà
tu, thíà chừ viạ mớái coá thệể tu thạà nh; đạạ o lyá chíánh lạà ớủ choẫ ạế y.
Trong thạệ n chừ viạ hoủ i ớủ đạệ u coá oệ ng Phạệạ t? Chừ viạ phạủ i tu
thíà mớái tu thạà nh đừớạc.
Nguyệệ n nhạệ n chừ viạ chừạ tíũnh lạạ i đừớạc, lạà víà từ từớủng
cuủ ạ chừ viạ chừạ phạủ i lạà ‘khoệ ng’, chừ viạ chừạ coá tạầ ng cạo
đệế n thệế ; nhừ vạệạ y [nhạệạ p tíũnh] từà noệ ng cạạ n vạà o thạệ m sạệ u
coá quạn hệệạ từớng phuạ từớng thạà nh vớái việệạ c đệầ cạo tạầ ng.
Chừ viạ vừát boủ tạệ m chạế p trừớác, tạầ ng chừ viạ mớái nạệ ng lệệ n,

Tâm thanh tịnh 341

thíà điạnh lừạc cuủ ạ chừ viạ cuũ ng thạệ m sạệ u hớn. [Nệế u] chừ viạ
muoế n thoệ ng quạ thuủ phạá p hạy phừớng phạá p nạà o đoá mạà
[nhạệạ p] tíũnh, thíà toệ i noá i rạằ ng ạế y đệầ u lạà hừớáng ngoạạ i mạà
cạầ u. Mạà ‘luyệệạ n coệ ng thiệệ n sại’, ‘lệệạ ch sạng tạà đạạ o’, chíánh lạà
đệể noá i vệầ ngừớài hừớáng ngoạạ i mạà cạầ u. Nhạế t lạà trong Phạệạ t
giạá o, nệế u chừ viạ hừớáng ngoạạ i mạà cạầ u, thíà hoạ noá i chừ viạ ‘đi
sạng mạ đạạ o’. Coà n tu luyệệạ n chạệ n chíánh phạủ i tu cạá i tạệ m ạế y;
chíủ khi chừ viạ đệầ cạo tạệ m tíánh, thíà tạệ m chừ viạ mớái coá thệể
đạạ t đừớạc voệ vi thạnh tiạnh; chíủ khi chừ viạ đệầ cạo tạệ m tíánh,
thíà mớái đoầ ng hoạá vớái đạăạ c tíánh vuũ truạ chuá ng tạ; vừát boủ cạá c
chuủ ng duạ c voạ ng, tạệ m chạế p trừớác vạà nhừũng thừá bạế t hạủ o
cuủ ạ con ngừớài, thíà chừ viạ mớái bạà i xuạế t khoủ i thạệ n thệể chừ
viạ nhừũng thừá khoệ ng toế t, chừ viạ mớái coá thệể noể i lệệ n trệệ n.
Khoệ ng chiạu ừớác chệế cuủ ạ đạăạ c tíánh vuũ truạ nừũạ, thíà loạạ i vạệạ t
chạế t đừác cuủ ạ chừ viạ mớái coá thệể chuyệể n hoạá thạà nh coệ ng,
noá chạẳ ng phạủ i từớng phuạ từớng thạà nh lạà gíà? Đạệ y chíánh lạà
đạạ o lyá !
AẤ y lạà nguyệệ n nhạệ n chuủ quạn víà bạủ n thạệ n khoệ ng đạạ t
đừớạc yệệ u cạầ u vệầ tiệệ u chuạể n ngừớài tu luyệệạ n nệệ n mớái
khoệ ng tíũnh lạạ i đừớạc. Hiệệạ n nạy vệầ mạăạ t khạá ch quạn cuũ ng
toầ n tạạ i moệạ t tíành huoế ng nạà y, đạng cạn nhiệẫ u nghiệệ m troạ ng
lạà m chừ viạ khoệ ng tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng đừớạc, ạủ nh hừớủng
nghiệệ m troạ ng đệế n nhừũng ngừớài luyệệạ n coệ ng. Nhừ moạ i
ngừớài đạũ biệế t, thuạệạ n thệo [trạà o lừu] khại mớủ cạủ i cạá ch,
nạă ng đoệạ ng kinh tệế , thíà chíánh sạá ch cuũ ng nớái roệạ ng. Coá nhiệầ u
khoạ hoạ c kyũ thuạệạ t mớái cuũ ng đừớạc tiệế n nhạệạ p vạà o, mừác
soế ng ngừớài tạ cuũ ng nạệ ng cạo, ngừớài thừớàng ại cuũ ng cho
rạằ ng thệế lạà toế t. Tuy nhiệệ n cạầ n xệá t thệo cạủ hại mạăạ t, [cạầ n]
nhíàn nhạệạ n moệạ t cạá ch biệệạ n chừáng; nhừũng thừá bạế t hạủ o cuũ ng
thuạệạ n thệo sừạ khại mớủ mạà tiệế n nhạệạ p vạà o, đuủ thừá đuủ loạạ i.
Trong tạá c phạể m vạă n hoạá nệế u khoệ ng coá choẫ việế t vệầ tíành
duạ c, thíà dừớàng nhừ cuoế n sạá ch đoá khoệ ng bạá n đừớạc, bớủi víà
phạủ i xệá t đệế n vạế n đệầ soế lừớạng [sạủ n phạể m] tiệệ u thuạ ; trệệ n
truyệầ n híành hạy điệệạ n ạủ nh nệế u thiệế u mạế y cạủ nh chạă n goế i,

342 Tâm thanh tịnh

thíà dừớàng nhừ [chừớng tríành] truyệầ n híành điệệạ n ạủ nh ạế y sệũ
khoệ ng coá ngừớài xệm, víà phạủ i xệá t đệế n vạế n đệầ tyủ lệệạ khạá n
giạủ ; coà n trong tạá c phạể m myũ thuạệạ t, thíà khoệ ng ại biệế t noể i
rạằ ng đoá lạà nghệệạ thuạệạ t chạệ n chíánh hạy lạà moệạ t cạá i gíà đoá ; nệầ n
nghệệạ thuạệạ t dạệ n toệạ c coể xừạ cuủ ạ Trung Quoế c chuá ng tạ voế n
khoệ ng hệầ coá nhừũng thừá ạế y. Mạà truyệầ n thoế ng dạệ n toệạ c
Trung Hoạ cuủ ạ chuá ng tạ cuũ ng khoệ ng phạủ i lạà do ại phạá t
minh, ại sạá ng tạá c rạ cạủ . Khi giạủ ng vệầ vạă n hoạá tiệầ n sừủ toệ i đạũ
noá i roầ i, hệế t thạủ y moạ i thừá đệầ u coá cạă n nguyệệ n cuủ ạ noá .
Chuạể n mừạc đạạ o đừác cuủ ạ nhạệ n loạạ i đạũ mệá o moá hạẳ n roầ i, đạũ
thạy đoể i roầ i; tiệệ u chuạể n nhạệạ n điạnh toế t vạà xạế u đệầ u đạũ thạy
đoể i roầ i; ạế y lạà việệạ c tạạ i coũ i ngừớài thừớàng; coà n tiệệ u chuạể n
đạăạ c tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ truạ lạà tiệệ u chuạể n duy
nhạế t nhạệạ n điạnh ngừớài toế t vạà xạế u, noá khoệ ng thệể thạy đoể i.
Lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, chừ viạ nệế u muoế n nhạủ y xuạế t rạ, thíà
chừ viạ phạủ i duà ng tiệệ u chuạể n ạế y mạà nhạệạ n điạnh, chừ viạ
khoệ ng đừớạc duà ng tiệệ u chuạể n cuủ ạ ngừớài thừớàng mạà nhạệạ n
điạnh; do đoá vệầ khạá ch quạn cuũ ng toầ n tạạ i cạn nhiệẫ u nhừ
thệế . Mạà khoệ ng chíủ coá vạệạ y, điệầ u gíà cuũ ng đạũ thạy đoể i roầ i, nạà o
lạà đoầ ng tíánh luyệế n ạá i, giạủ i phoá ng tíành duạ c, huá t híát mạ tuyá,
đuủ thừá loạạ n bạệạ y đệầ u đạũ xuạế t hiệệạ n.
Ngạà y nạy xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i đạũ phạá t triệể n đệế n bừớác nạà y,
moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm, phạá t triệể n tiệế p nhừ thệế nừũạ sệũ
rạ sạo? Coá cho phệá p noá toầ n tạạ i mạũ i nhừ vạệạ y hạy khoệ ng?
Ngừớài khoệ ng triạ thíà trớài triạ. Moẫ i khi phạá t sinh kiệế p nạạ n thíà
nhạệ n loạạ i đệầ u ớủ trong trạạ ng thạá i nhừ thệế . Quạ nhiệầ u khoạá
hoạ c roầ i, toệ i chừạ bạà n vệầ vạế n đệầ đạạ i kiệế p nạạ n cuủ ạ nhạệ n loạạ i.
Toệ n giạá o cuũ ng giạủ ng vệầ noá , rạế t nhiệầ u ngừớài cuũ ng giạủ ng vệầ
đệầ tạà i noá ng boủ ng ạế y. Toệ i đạăạ t vạế n đệầ nạà y rạ cho moạ i ngừớài,
moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm: tạạ i xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng chuá ng
tạ, chuạể n mừạc đạạ o đừác con ngừớài đạũ thạy đoể i đệế n mừác
nhừ thệế ! Mừác đoệạ cạă ng thạẳ ng giừũạ ngừớài vớái ngừớài đạũ đệế n
mừác đoệạ nhừ thệế ! Chừ viạ coá nghíũ rạằ ng noá chạẳ ng phạủ i đạũ
đệế n hoạà n cạủ nh cừạc kyà nguy hiệể m hạy sạo? Do đoá nhừũng

Tâm thanh tịnh 343

hoạà n cạủ nh toầ n tạạ i khạá ch quạn ạế y, cuũ ng đạng cạn nhiệẫ u
nghiệệ m troạ ng đệế n nhừũng ngừớài luyệệạ n coệ ng chuá ng tạ đạng
tu luyệệạ n lệệ n cạo tạầ ng. Trạnh ạủ nh khoạủ thạệ n bạà y ngạy ớủ
đạằ ng kiạ, trệo ngạy choẫ đạạ i loệạ , hệẫ ngạể ng đạầ u lệệ n liệầ n nhíàn
thạế y.
Lạũ o Từủ từàng giạủ ng cạệ u: ‘Thừớạng syũ vạă n đạạ o, cạầ n nhi
hạà nh chi’. Kệủ syũ bạệạ c thừớạng đừớạc nghệ Đạạ o, [hiệể u rạ] đạắ c
chíánh Phạá p khoệ ng hệầ dệẫ dạà ng gíà, hoệ m nạy khoệ ng tu thíà
đớại bạo giớà nừũạ? Hoạà n cạủ nh phừác tạạ p, toệ i nghíũ rạằ ng trạá i
lạạ i lạạ i lạà điệầ u hạy; cạà ng phừác tạạ p thíà cạà ng coá khạủ nạă ng
xuạế t hiệệạ n cạo nhạệ n; nệế u từà nới đạệ y mạà voạ t troệạ i lệệ n đừớạc
thíà mớái tu đừớạc chạắ c chạắ n nhạế t.
Ngừớài nạà o coá thệể thạệạ t sừạ hạạ quyệế t tạệ m tu luyệệạ n, toệ i
noá i rạằ ng trạá i lạạ i [hoạà n cạủ nh nạà y] lạạ i lạà điệầ u toế t. Nệế u khoệ ng
coá mạệ u thuạẫ n nạủ y sinh, khoệ ng tạạ o rạ cớ hoệạ i đệầ cạo tạệ m
tíánh cho chừ viạ, thíà chừ viạ khoệ ng lệệ n đừớạc. Chừ viạ toế t toệ i
cuũ ng toế t, hoủ i tu luyệệạ n lạà m sạo? Lạà moệạ t ngừớài tu luyệệạ n
bíành thừớàng, thuoệạ c hạạ ng “trung syũ vạă n Đạạ o”, luyệệạ n cuũ ng
đừớạc chạẳ ng luyệệạ n cuũ ng xong, kiệể u ngừớài nhừ thệế roầ i coá lệũ
sệũ khoệ ng thạà nh. Coá ngừớài ngoầ i đạệ y nghệ Sừ phuạ giạủ ng
thạế y rạế t coá đạạ o lyá, [nhừng] quạy vệầ xạũ hoệạ i ngừớài thừớàng,
lạạ i [thạế y] lớại íách hiệệạ n thừạc mớái lạà thừạc tạạ i. Đuá ng lạà thừạc
tạạ i ghệệ lạắ m, khoệ ng chíủ chừ viạ, coá rạế t nhiệầ u triệệạ u phuá vạà
nhừũng ngừớài giạà u coá bệệ n Tạệ y phừớng, đệế n khi trạă m tuoể i
[lạệ m chung] hoạ liệầ n thạế y hoạ chạẳ ng coà n gíà; nhừũng cuủ ạ cạủ i
vạệạ t chạế t khi sinh khoệ ng mạng thệo đệế n, khi từủ khoệ ng
mạng thệo đi, rạế t [troế ng roẫ ng] hừ khoệ ng. Vạệạ y coệ ng kiạ víà
lệũ gíà mạà trạệ n quyá nhừ thệế ? Bớủi víà noá trừạc tiệế p đệo bệệ n
thạệ n nguyệệ n thạầ n cuủ ạ chừ viạ, khi sinh mạng thệo đệế n, khi
từủ mạng thệo đi. Chuá ng toệ i giạủ ng nguyệệ n thạầ n bạế t diệệạ t,
điệầ u ạế y cuũ ng khoệ ng phạủ i mệệ tíán. Khi nhừũng tệế bạà o cuủ ạ
chuá ng tạ truá t rạ roầ i, thíà nhừũng thạà nh phạầ n phạầ n từủ nhoủ
bệá hớn toầ n tạạ i ớủ khoệ ng giạn vạệạ t chạế t khạá c khoệ ng hệầ diệệạ t
mạế t, noá chíủ truá t khoủ i cạá i xạá c kiạ mạà thoệ i.

344 Tâm thanh tịnh

 Điệầ u toệ i vừàạ giạủ ng đệầ u thuoệạ c vệầ vạế n đệầ tạệ m tíánh cuủ ạ
con ngừớài. Thíách Cạ Mạệ u Ni đạũ giạủ ng cạệ u nạà y, Đạạ t Mạ
cuũ ng giạủ ng thệế : ‘Vuà ng Trung Quoế c đoệ ng thoể ạế y lạà nới xuạế t
rạ nhừũng kệủ syũ đạạ i đừác’. Trong liạch sừủ Trung Quoế c chuá ng
tạ coá rạế t nhiệầ u tạă ng nhạệ n, coá nhiệầ u ngừớài Trung Quoế c rạế t
từạ hạà o. ÝÝ nghíũạ [cạệ u trệệ n] lạà coá thệể tu lệệ n cạo coệ ng, do vạệạ y
coá nhiệầ u viạ cạo hừáng lạắ m, từạ míành vinh hạạ nh lạắ m: ‘Chạẳ ng
phạủ i ngừớài Trung Quoế c chuá ng tạ, ớủ vuà ng đạế t Trung Quoế c
xuạế t hiệệạ n nhừũng ngừớài đạạ i cạă n khíá, xuạế t hiệệạ n nhừũng kệủ syũ
đạạ i đừác’. Thừạc rạ rạế t nhiệầ u ngừớài khoệ ng hiệể u roũ yá nghíũạ
trong cạệ u ạế y; víà sạo tạạ i vuà ng đạế t Trung Quoế c coá thệể xuạế t
hiệệạ n nhừũng kệủ syũ đạạ i đừác, tạạ i sạo coá thệể xuạế t đừớạc cạo
coệ ng? Rạế t nhiệầ u ngừớài khoệ ng biệế t đừớạc hạà m nghíũạ chạệ n
chíánh cuủ ạ nhừũng lớài mạà ngừớài tạạ i cạo tạầ ng giạủ ng thuyệế t,
cuũ ng khoệ ng biệế t đừớạc cạủ nh giớái cuũ ng nhừ trạạ ng thạá i từ
từớủng cuủ ạ ngừớài tạạ i cạo tạầ ng tạạ i cạủ nh giớái cạo đạng ớủ. Tạế t
nhiệệ n chuá ng toệ i giạủ ng roầ i, [nạy] khoệ ng noá i vệầ yá nghíũạ cuủ ạ
noá lạà gíà; [mạà ] moạ i ngừớài nghíũ xệm, chíủ coá ớủ choẫ quạầ n thệể
con ngừớài phừác tạạ p đệế n thệế , ớủ hoạà n cạủ nh phừác tạạ p nhạế t
mớái coá thệể tu lệệ n cạo coệ ng; lạà coá yá nhừ thệế .

Căn cơ
Cạă n cớ đừớạc quyệế t điạnh thệo lừớạng nhiệầ u íát cuủ ạ chạế t
đừác mạà ngừớài tạ mạng thệo thạệ n thệể ớủ moệạ t khoệ ng giạn
khạá c. Đừác íát, vạệạ t chạế t mạà u đện nhiệầ u, thíà trừớàng nghiệệạ p
lừạc lớán, nhừ thệế lạà thuoệạ c loạạ i cạă n cớ khoệ ng toế t; đừác nhiệầ u,
vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng nhiệầ u, thíà trừớàng nghiệệạ p lừạc nhoủ , nhừ
thệế lạà thuoệạ c loạạ i cạă n cớ toế t. Hại loạạ i vạệạ t chạế t lạà vạệạ t chạế t
mạà u trạắ ng vạà vạệạ t chạế t mạà u đện cuủ ạ ngừớài tạ coá thệể
chuyệể n hoạá từớng hoẫ vớái nhạu; chuyệể n hoạá thệế nạà o? Lạà m
điệầ u toế t sệũ sinh rạ vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng; vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng
lạà khi chiạu khoể , chiạu đừạng điệầ u thoế ng khoể roầ i, [hạy] lạà m
điệầ u toế t roầ i mạà đừớạc. Coà n vạệạ t chạế t mạà u đện lạà khi lạà m

Căn cơ 345
điệầ u xạế u, lạà m điệầ u bạế t hạủ o mạà sinh rạ; noá lạà nghiệệạ p lừạc.
Noá coá moệạ t quạá tríành chuyệể n hoạá nhừ vạệạ y; đoầ ng thớài noá
coà n coá quạn hệệạ mạng thệo. Bớủi víà noá trừạc tiệế p đi thệo
nguyệệ n thạầ n, [noá ] khoệ ng phạủ i lạà thừá chíủ thuoệạ c vệầ moệạ t đớài,
mạà đạũ đừớạc tíách luyũ từà nhừũng niệệ n đạạ i rạế t xạ xừạ. Do đoá
mớái giạủ ng ‘tíách nghiệệạ p’, ‘tíách đừác’, ngoạà i rạ toể tiệệ n cuũ ng coá
thệể tíách lạạ i cho đớài sạu. Coá nhừũng luá c toệ i nhớá rạằ ng ngừớài
xừạ Trung Quoế c hoạăạ c ngừớài giạà hạy noá i: ‘toể tiệệ n tíách đừác’
hoạăạ c ‘tíách đừác’, ‘khuyệế t đừác’; nhừũng lớài ạế y hệế t sừác đuá ng
đạắ n, đuá ng đạắ n phi thừớàng.
Cạă n cớ toế t hạy xạế u coá thệể quyệế t điạnh ngoệạ tíánh cạá nhạệ n
ạế y lạà toế t hạy dớủ. Ngừớài cạă n cớ khoệ ng toế t coá thệể lạà m cho
ngoệạ tíánh ngừớài tạ trớủ nệệ n rạế t kệá m. Víà sạo? Víà ngừớài coá cạă n
cớ toế t coá nhiệầ u vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng; vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng ạế y
dung hiệệạ p vớái vuũ truạ cuủ ạ chuá ng tạ, dung hiệệạ p vớái đạăạ c tíánh
Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n, khoệ ng coá phạệ n cạá ch. Vạệạ y nệệ n đạăạ c tíánh
vuũ truạ phạủ n ạá nh trừạc tiệế p lệệ n thạệ n thệể cuủ ạ chừ viạ, trừạc
tiệế p cạệ u thoệ ng vớái thạệ n thệể cuủ ạ chừ viạ. Coà n chuủ ng vạệạ t
chạế t mạà u đện lạà từớng phạủ n hạẳ n lạạ i, lạà khi lạà m điệầ u xạế u
mạà nhạệạ n phạủ i, [noá ] trạá i ngừớạc vớái đạăạ c tíánh cuủ ạ vuũ truạ cuủ ạ
chuá ng tạ; do vạệạ y phạá t sinh moệạ t sừạ cạá ch ly giừũạ chuủ ng vạệạ t
chạế t mạà u đện ạế y vớái đạăạ c tíánh vuũ truạ cuủ ạ chuá ng tạ. Khi
chuủ ng vạệạ t chạế t mạà u đện ạế y coá nhiệầ u, thíà noá híành thạà nh
moệạ t trừớàng bạo quạnh thạệ n thệể con ngừớài lạạ i, bạo con
ngừớài vạà o trong. Mạà trừớàng nạà y cạà ng lớán, thíà mạệạ t đoệạ cuủ ạ
noá cạà ng lớán, cạà ng dạà y, nệệ n lạà m cho ngoệạ tíánh cuủ ạ cạá nhạệ n
cạà ng khoệ ng toế t. Bớủi víà hoạ khoệ ng thệể tiệế p thu chuủ ng đạăạ c
tíánh Chạệ n-Thiệệạ n-Nhạẫ n cuủ ạ vuũ truạ ; cuũ ng lạà víà hoạ đạũ lạà m
điệầ u xạế u mớái sinh rạ vạệạ t chạế t mạà u đện nhừ thệế . Thoệ ng
thừớàng nhừũng ngừớài nạà y đạũ nhừ thệế lạạ i cạà ng khoệ ng tin
vạà o tu luyệệạ n; ngoệạ tíánh cạà ng khoệ ng toế t, thíà cạà ng tiệế p thuạ
trớủ ngạạ i cuủ ạ nghiệệạ p lừạc; chiạu khoể cạà ng nhiệầ u, thíà lạạ i cạà ng
khoệ ng tin, nệế u [hoạ ] tu luyệệạ n thíà cạà ng khoá khạă n.

346 Căn cơ
 Ngừớài coá nhiệầ u vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng tu luyệệạ n sệũ dệẫ
dạà ng hớn; bớủi víà trong quạá tríành tu luyệệạ n hoạ chíủ cạầ n đoầ ng
hoạá vớái đạăạ c tíánh vuũ truạ , tạệ m tíánh cuủ ạ hoạ coá thệể đệầ cạo lệệ n
trệệ n, thíà chạế t đừác cuủ ạ hoạ sệũ trừạc tiệế p diệẫ n hoạá [trớủ] thạà nh
coệ ng. Coà n ngừớài coá nhiệầ u vạệạ t chạế t mạà u đện, thíà gioế ng nhừ
sạủ n xuạế t rạ sạủ n phạể m ớủ nhạà mạá y vạệạ y, phạủ i thệệ m moệạ t thuủ
tuạ c nừũạ; ngừớài tạ đạũ [coá vạệạ t] liệệạ u sạẵ n sạà ng roầ i, coà n hoạ mớái
[coá nguyệệ n] liệệạ u thoệ , cạầ n phạủ i giạ coệ ng thệệ m moệạ t lừớạt
nừũạ, phạủ i quạ moệạ t quạá tríành ạế y. Do vạệạ y trừớác tiệệ n hoạ phạủ i
chiạu khoể , đệể hạạ boủ nghiệệạ p lừạc cuủ ạ hoạ , chuyệể n thạà nh vạệạ t
chạế t mạà u trạắ ng; sạu khi híành thạà nh chạế t đừác ạế y roầ i mớái
coá thệể tạă ng coệ ng lệệ n cạo. Tuy nhiệệ n loạạ i ngừớài nạà y bạủ n
thạệ n hoạ ngoệạ tíánh khoệ ng toế t, chừ viạ bạủ o hoạ chiạu thệệ m chuá t
khoể nừũạ, thíà hoạ cạà ng khoệ ng tin, cạà ng khoệ ng chiạu đừớạc; do
đoá ngừớài coá nhiệầ u vạệạ t chạế t mạà u đện khoá tu luyệệạ n. Đạạ o giạ
hoạăạ c cạá c phạá p moệ n đớn truyệầ n trong quạá khừá đệầ u giạủ ng
rạằ ng sừ phuạ tíàm choạ n đoầ đệệạ , chừá khoệ ng phạủ i đoầ đệệạ tíàm sừ
phuạ , cuũ ng lạà đệể xệm nhừũng thừá mạng thệo nhiệầ u [hạy] íát
trệệ n thạệ n thệể [đoầ đệệạ ] mạà quyệế t điạnh.
Cạă n cớ quyệế t điạnh ngoệạ tíánh cuủ ạ ngừớài tạ, tuy nhiệệ n
cuũ ng khoệ ng tuyệệạ t đoế i. Coá ngừớài cạă n cớ rạế t dớủ, nhừng
hoạà n cạủ nh giạ đíành rạế t toế t, rạế t nhiệầ u ngừớài đệầ u luyệệạ n
coệ ng, cuũ ng coá moệạ t soế ngừớài lạà cừ syũ trong toệ n giạá o, rạế t tin
vạà o nhừũng chuyệệạ n tu luyệệạ n. Trong hoạà n cạủ nh nhừ thệế ,
cuũ ng coá thệể lạà m cho hoạ trớủ nệệ n tin từớủng hớn, ngoệạ tíánh
trớủ nệệ n toế t; do vạệạ y noá khoệ ng tuyệệạ t đoế i. Cuũ ng coá ngừớài cạă n
cớ rạế t toế t, nhừng thừớàng hạy chiạu nhạệạ n sừạ giạá o duạ c tri
thừác nhoủ bệá cuủ ạ xạũ hoệạ i hiệệạ n hừũu nạà y, nhạế t lạà phừớng
phạá p giạá o duạ c từ từớủng tuyệệạ t đoế i hoạá ớủ mạế y nạă m trừớác
đạệ y, lạà m cho từ từớủng con ngừớài tạ trớủ nệệ n voệ cuà ng chạệạ t
hệạ p, hệế t thạủ y nhừũng gíà vừớạt khoủ i phạạ m vi mạà hoạ đạũ biệế t
thíà hoạ đệầ u khoệ ng chiạu tin, nệệ n cuũ ng coá thệể lạà m cho ngoệạ
tíánh cuủ ạ hoạ chiạu cạn nhiệẫ u nghiệệ m troạ ng.

Căn cơ 347
 Lạế y moệạ t thíá duạ , khi toệ i mớủ lớáp giạủ ng dạạ y, ngạà y thừá hại
giạủ ng khại [mớủ] thiệệ n muạ c. Coá moệạ t viạ cạă n cớ rạế t toế t, nệệ n
lạệạ p từác mớủ thiệệ n muạ c cho viạ ạế y tạạ i tạầ ng rạế t cạo, viạ nạà y
nhíàn thạế y đừớạc rạế t nhiệầ u cạủ nh từớạng mạà ngừớài khạá c
khoệ ng nhíàn thạế y. Viạ ạế y noá i vớái moạ i ngừớài: ‘AÝi chạà , toệ i thạế y
toạà n boệạ trừớàng truyệầ n Phạá p đệầ u coá Phạá p Luạệ n giạă ng nhừ
hoạ tuyệế t rới lệệ n thạệ n thệể cuủ ạ moạ i ngừớài; toệ i thạế y chạệ n
thệể cuủ ạ Sừ phuạ Lyá Hoầ ng Chíá nhừ thệế nạà y thệế nạà y, toệ i nhíàn
thạế y voà ng hạà o quạng cuủ ạ Sừ phuạ Lyá Hoầ ng Chíá, thạế y đừớạc
Phạá p Luạệ n lạà nhừ thệế nhừ thệế , coá bạo nhiệệ u Phạá p thạệ n.
Thạế y tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu đệầ u coá Sừ phuạ Lyá Hoầ ng Chíá
đạng giạủ ng Phạá p, Phạá p Luạệ n đạng điệầ u chíủnh thạệ n thệể
cho hoạ c việệ n nhừ thệế nạà o. Coà n thạế y rạằ ng khi Sừ phuạ giạủ ng
bạà i thíà từàng tạầ ng từàng tạầ ng tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu đệầ u coá
coệ ng thạệ n cuủ ạ Sừ phuạ đạng giạủ ng; ngoạà i rạ coà n thạế y cạá c
thiệệ n nừũ trạủ i hoạ, v.v.’ Viạ ạế y đệầ u nhíàn thạế y đừớạc nhừũng
điệầ u myũ diệệạ u nhừ thệế , điệầ u ạế y noá i lệệ n rạằ ng cạă n cớ cuủ ạ cạá
nhạệ n nạà y rạế t khạá . Viạ ạế y noá i tớái noá i lui, cuoế i cuà ng noá i moệạ t
cạệ u: ‘Toệ i khoệ ng tin nhừũng điệầ u nạà y’. Coá rạế t nhiệầ u điệầ u đạũ
đừớạc khoạ hoạ c hiệệạ n hừũu nạà y chừáng thừạc roầ i, coá rạế t nhiệầ u
điệầ u coá thệể lyá giạủ i từà khoạ hoạ c hiệệạ n hừũu nạà y, coá nhiệầ u
điệầ u mạà chuá ng tạ cuũ ng luạệạ n [giạủ i] đừớạc roầ i. Bớủi víà choẫ
nhạệạ n thừác cuủ ạ khíá coệ ng thạệạ t sừạ vừớạt trệệ n nhạệạ n thừác cuủ ạ
khoạ hoạ c; điệầ u nạà y lạà khạẳ ng điạnh. Nhừ vạệạ y coá thệể thạế y
rạằ ng cạă n cớ khoệ ng hoạà n toạà n ừớác chệế ngoệạ tíánh.

Ngộ
“Ngoệạ ” lạà gíà? Dạnh từà “ngoệạ ” xuạế t phạá t bạn đạầ u trong
toệ n giạá o. Trong Phạệạ t giạá o lạà noá i vệầ việệạ c ngừớài tu luyệệạ n lyá
giạủ i đoế i vớái Phạệạ t Phạá p thệế nạà o, ngoệạ trệệ n nhạệạ n thừác vạà ngoệạ
cuoế i cuà ng, lạà yá noá i vệầ ‘huệệạ ngoệạ ’. Tuy nhiệệ n hiệệạ n nạy đạũ đừạ
vạà o ừáng duạ ng ớủ ngừớài thừớàng, noá i rạằ ng cạá nhạệ n ạế y rạế t
thoệ ng minh, biệế t đừớạc trong tạệ m cuủ ạ lạũ nh đạạ o đạng nghíũ

348 Ngộ
gíà, lạệạ p từác coá thệể líũnh hoệạ i đừớạc ngạy, khi lạũ nh đạạ o coá mạăạ t
liệầ n coá thệể lạà m vừàạ loà ng. Ngừớài tạ giạủ ng rạằ ng nhừ thệế lạà
ngoệạ tíánh toế t; [hoạ ] thừớàng lyá giạủ i nhừ vạệạ y. Tuy nhiệệ n [khi]
chừ viạ vừớạt quạ tạầ ng cuủ ạ ngừớài thừớàng, đệế n tạầ ng cạo
hớn moệạ t chuá t, thíà chừ viạ liệầ n phạá t hiệệạ n rạằ ng, [đạạ o] lyá ớủ
choẫ nhạệạ n thừác cuủ ạ ngừớài thừớàng, thoệ ng thừớàng lạà sại.
‘Ngoệạ ’ mạà chuá ng toệ i noá i đệế n hoạà n toạà n khoệ ng phạủ i lạà cạá i
‘ngoệạ ’ ạế y. Ngoệạ tíánh cuủ ạ kệủ khoệ n khệá o quạá trạá i lạạ i lạà khoệ ng
toế t; bớủi víà kệủ thoệ ng minh thạá i quạá sệũ thừạc hiệệạ n hớài hớạt bệầ
mạăạ t, lạế y loà ng lạũ nh đạạ o vừàạ yá thừớạng cạế p. Coệ ng việệạ c thạệạ t
sừạ chạẳ ng phạủ i đệể ngừớài khạá c lạà m hạy sạo? Nhừ vạệạ y hoạ sệũ
mạắ c nớạ nhừũng thừá cuủ ạ ngừớài khạá c; bớủi víà hoạ khoệ n, hoạ sệũ
biệế t lạế y loà ng ngừớài, hoạ coá thệể đừớạc nhiệầ u thừá toế t, ngừớài
khạá c do vạệạ y sệũ phạủ i nhạệạ n nhiệầ u thừá xạế u; bớủi víà hoạ khoệ n,
nệệ n hoạ cuũ ng khoệ ng thệể chiạu thiệệạ t, hoạ khoệ ng dệẫ chiạu thiệệạ t,
vạà ngừớài khạá c phạủ i chiạu thiệệạ t. Hoạ ngạà y cạà ng coi troạ ng
nhừũng lớại íách thừạc tiệẫ n nhoủ nhoi ạế y, nhừ vạệạ y buạ ng dạạ cuủ ạ
hoạ ngạà y cạà ng hệạ p hoà i, hoạ ngạà y cạà ng cho rạằ ng lớại íách vạệạ t
chạế t coá đừớạc ớủ nới ngừớài thừớàng mớái lạà nhừũng thừá
khoệ ng thệể buoệ ng boủ đừớạc, hoạ cuũ ng nhạệạ n rạằ ng bạủ n thạệ n
hoạ coi troạ ng hiệệạ n thừạc, hoạ cuũ ng khoệ ng chiạu thiệệạ t thoà i.
Coá ngừớài coà n ngừớũng moệạ [kệủ ạế y]! Toệ i noá i vớái chừ viạ
rạằ ng, chớá coá ngừớũng moệạ hoạ . Chừ viạ đạệ u biệế t rạằ ng hoạ soế ng
mệệạ t moủ i rạ sạo, hoạ ạă n khoệ ng ngon nguủ khoệ ng yệệ n, trong
mớ cuũ ng lo lớại íách cuủ ạ míành biạ toể n thạế t. Đoế i vớái lớại íách cạá
nhạệ n, hoạ cừá duà i mạũ i vạà o sừàng boà , chừ viạ noá i xệm hoạ soế ng
vạệạ y coá mệệạ t moủ i khoệ ng; cạủ moệạ t đớài hoạ cừá soế ng víà điệầ u đoá .
Chuá ng tạ noá i rạằ ng khi gạăạ p mạệ u thuạẫ n trừớác mạăạ t, luà i moệạ t
bừớác biệể n roệạ ng trớài cạo, đạủ m bạủ o sệũ lạà moệạ t cạủ nh từớạng
khạá c. Nhừng loạạ i ngừớài kiạ sệũ khoệ ng chiạu luà i, hoạ soế ng
moệạ t cạá ch mệệạ t moủ i nhạế t, chừ viạ khoệ ng đừớạc hoạ c thệo hoạ .
Trong giớái tu luyệệạ n giạủ ng rạằ ng: nhừũng ngừớài nạà y lạà mệệ
nhạế t, chíủ víà lớại íách vạệạ t chạế t mạà đạũ hoạà n toạà n mệệ tạạ i coũ i
ngừớài thừớàng. Bạủ o hoạ thuủ đừác ừ, khoệ ng dệẫ đạệ u! [Nệế u]

Ngộ 349
chừ viạ bạủ o hoạ luyệệạ n coệ ng, hoạ coá thệể khoệ ng tin: ‘Luyệệạ n
coệ ng sạo? Ngừớài luyệệạ n coệ ng cạá c viạ đạủ bạế t hoạà n thuủ , mạạ
bạế t hoạà n khạể u. Ngừớài tạ bạắ t nạạ t cạá c viạ thạệạ t tệệạ hạạ i mạà
trong tạệ m cạá c viạ khoệ ng đừớạc đoế i xừủ vớái ngừớài tạ nhừ thệế ,
mạà trạá i lạạ i phạủ i cạủ m tạạ ngừớài tạ. Cạá c viạ đệầ u lạà A-Q mạế t roầ i!
Ai ại cuũ ng biạ tạệ m thạầ n hệế t cạủ !’ Ngừớài nhừ thệế , hoạ khoệ ng
cạá ch nạà o lyá giạủ i đừớạc tu luyệệạ n. Hoạ noá i rạằ ng chừ viạ thạệạ t
khoá hiệể u lạắ m lạắ m, hoạ bạủ o chừ viạ mớái lạà ngoế c. Chừ viạ noá i
xệm hoạá đoệạ hoạ coá khoá khoệ ng?
‘Ngoệạ ’ mạà chuá ng toệ i noá i khoệ ng phạủ i lạà cạá i ‘ngoệạ ’ ạế y.
Chíánh cạá i mạà hoạ noá i lạà ‘ngoế c’ vệầ lớại íách vạệạ t chạế t cuủ ạ chuá ng
tạ; ‘ngoệạ ’ mạà chuá ng toệ i giạủ ng lạà cạá i ‘ngoệạ ’ ạế y. Tạế t nhiệệ n,
khoệ ng phạủ i lạà ngoế c thạệạ t, chuá ng tạ chíủ lạà coi nhệạ vạế n đệầ lớại
íách thiệế t thạệ n thoệ i, coà n tạạ i cạá c phừớng diệệạ n khạá c, thíà
chuá ng tạ đệầ u rạế t sạá ng suoế t. Cạá c coệ ng tríành khoạ hoạ c
nghiệệ n cừáu mạà chuá ng tạ lạà m, lạũ nh đạạ o giạo nhiệệạ m vuạ nạà o,
hoạà n thạà nh coệ ng tạá c nạà o, chuá ng tạ đệầ u tíủnh tạá o minh
bạạ ch lạà m cho thạệạ t toế t. Nhừng chíánh ớủ điệể m lớại íách cạá
nhạệ n cuủ ạ bạủ n thạệ n chuá ng tạ, [hoạăạ c] khi gạăạ p mạệ u thuạẫ n
giừũạ ngừớài vớái ngừớài, [thíà] chuá ng tạ coi [chuá ng] rạế t nhệạ .
Ai noá i chừ viạ lạà ngoế c? Khoệ ng ại noá i chừ viạ ngoế c cạủ ; đạủ m
bạủ o lạà nhừ vạệạ y.
Chuá ng tạ hạũ y noá i vệầ kệủ ngoế c trong nhừũng kệủ ngoế c; cạá i
lyá ớủ trệệ n cạo tạầ ng đệầ u phạủ n đạủ o lạạ i. Moệạ t kệủ ngoế c kiạ ớủ nới
ngừớài thừớàng khoệ ng thệể lạà m điệầ u xạế u gíà lớán, khoệ ng thệể
đạế u trạnh chíủ víà lớại íách cạá nhạệ n, khoệ ng cạầ u dạnh, vạà viạ ạế y
khoệ ng toể n đừác. Nhừng ngừớài khạá c lạạ i cạế p đừác cho viạ ạế y;
đạá nh viạ ạế y, [nhuạ c] mạạ viạ ạế y đệầ u lạà cạế p đừác cho viạ ạế y; mạà
chuủ ng vạệạ t chạế t nạà y cừạc kyà trạệ n quyá. Trong vuũ truạ nạà y cuủ ạ
chuá ng tạ coá [Phạá p] lyá thệế nạà y: bạế t thạế t giạủ bạế t đạắ c, đạắ c
từạu đạắ c thạế t. Ngừớài tạ nhíàn thạế y kệủ đạạ i ngoế c, ại đệầ u lạă ng
mạạ : ‘Mi lạà đoầ ngoế c’. Thuạệạ n thệo lớài [nhuạ c] mạạ tuoệ n rạ từà
cạá i moầ m kiạ, thíà moệạ t khoế i đừác đạũ bạy sạng. Chừ viạ chiệế m
tiệệạ n nghi nệệ n thuoệạ c vệầ bệệ n đừớạc, nhừ vạệạ y chừ viạ phạủ i

350 Ngộ
mạế t. Đi quạ đạá cho viạ ạế y moệạ t cừớác: ‘Đoầ đạạ i ngoế c nhạà mi’.
Toế t thoệ i, moệạ t khoế i đừác lạạ i bạy sạng. Ai nạạ t doế i viạ ạế y, ại đạá
viạ ạế y, viạ ạế y cuũ ng đệầ u khoạn khoạá i: ‘Cạá c ngừới cừá đệế n đi,
thệế nạà o cuũ ng cạế p đừác cho tạ mạà , tạ khoệ ng đạể y rạ chuá t nạà o
hệế t đạệ u!’ Nhừ vạệạ y nệế u chiệể u thệo [Phạá p] lyá tạạ i cạo tạầ ng,
thíà moạ i ngừớài nghíũ xệm, hoủ i ại khoệ n? Chạẳ ng phạủ i viạ ạế y
khoệ n lạà gíà? Viạ ạế y lạà khoệ n nhạế t. Viạ ạế y khoệ ng rới rớát chuá t
đừác nạà o hệế t, coà n chừ viạ cạế p đừác cho viạ ạế y, viạ ạế y cuũ ng
khoệ ng đạể y trớủ lạạ i moệạ t chuá t nạà o, đệầ u nhạệạ n hệế t, nhạệạ n moệạ t
cạá ch rạế t khoạn khoạá i. Đớài nạà y ngoế c đớài sạu khoệ ng ngoế c,
nguyệệ n thạầ n khoệ ng ngoế c. Trong toệ n giạá o giạủ ng rạằ ng,
ngừớài kiạ nệế u nhiệầ u đừác, thíà đớài sạu lạà m quạn lớán, phạá t
tạà i lớán, đệầ u duà ng đừác mạà giạo hoạá n.
Chuá ng toệ i giạủ ng, đừác coá thệể trừạc tiệế p diệẫ n hoạá [trớủ]
thạà nh coệ ng. Chừ viạ tu cạo đừớạc đệế n đạệ u, chạẳ ng phạủ i
chíánh lạà đừác kiạ diệẫ n hoạá mạà thạà nh? Noá trừạc tiệế p coá thệể
diệẫ n hoạá [trớủ] thạà nh coệ ng. Quyệế t điạnh tạầ ng cuủ ạ ngừớài tạ
cạo thạế p rạ sạo, coệ ng lừạc lớán nhoủ thệế nạà o, chạẳ ng phạủ i
chíánh lạà do chuủ ng vạệạ t chạế t ạế y diệẫ n hoạá mạà thạà nh? Chừ viạ
noá i xệm noá coá trạệ n quyá khoệ ng? Noá quạủ lạà mạng thệo đệế n
khi sinh, mạng thệo đi khi chệế t. Trong Phạệạ t giạá o giạủ ng
rạằ ng chừ viạ tu luyệệạ n cạo đệế n đạệ u, đoá lạà quạủ viạ cuủ ạ chừ viạ.
Chừ viạ phoá xuạế t nhiệầ u đệế n đạệ u, thíà sệũ đạắ c đừớạc nhiệầ u đệế n
đoá ; đạế y chíánh lạà đạạ o lyá. Trong toệ n giạá o giạủ ng rạằ ng, coá đừác
mạà đệế n đớài sạu thíà sệũ lạà m quạn lớán, phạá t tạà i lớán. ÍÝ t đừác
thíà coá xin ạă n cuũ ng khoệ ng đừớạc [ại cho], bớủi víà khoệ ng coá
đừác giạo hoạá n; bạế t thạế t bạế t đạắ c! Khoệ ng moệạ t chuá t đừác, thíà
sệũ híành thạầ n toạà n diệệạ t, sệũ chệế t thạệạ t sừạ.
Quạá khừá coá moệạ t khíá coệ ng sừ, khi mớái xuạế t sớn coá
tạầ ng khạá cạo; khíá coệ ng sừ nạà y vệầ sạu đạũ rớát ớủ nới dạnh
lớại. Sừ phuạ ạnh tạ đạũ mạng phoá nguyệệ n thạầ n cuủ ạ ạnh tạ
đi, bớủi víà ạnh tạ cuũ ng thuoệạ c vệầ [moệ n] tu luyệệạ n phoá nguyệệ n
thạầ n. Khi coà n phoá nguyệệ n thạầ n tạạ i đoá , thíà [ạnh tạ] chiạu sừạ
khoế ng chệế cuủ ạ phoá nguyệệ n thạầ n. Lạế y moệạ t víá duạ ; moệạ t hoệ m

Ngộ 351
đớn viạ [coệ ng tạá c] phạệ n nhạà , lạũ nh đạạ o noá i: ‘Ai thiệế u nhạà ớủ
hạũ y quạ đạệ y, tríành bạà y hoạà n cạủ nh, noá i xệm cạá nhạệ n cạầ n
nhạà ớủ nhừ thệế nạà o’. Moẫ i ngừớài đệầ u noá i vệầ míành, riệệ ng ạnh
kiạ khoệ ng noá i gíà cạủ . Cuoế i cuà ng lạũ nh đạạ o xệá t quạ liệầ n thạế y
rạằ ng ạnh nạà y khoá khạă n hớn moạ i ngừớài khạá c, cạầ n cạế p nhạà
cho ạnh tạ. Ngừớài khạá c noá i: ‘Khoệ ng đừớạc, nhạà ạế y khoệ ng
thệể cạế p cho ạnh tạ, cạầ n cạế p cho toệ i, toệ i cạầ n cạă n hoệạ nhừ thệế
nhừ thệế ’. Anh tạ noá i: ‘Thệế thíà oệ ng lạế y đi’. Nệế u ngừớài
thừớàng xệá t, thíà cạá nhạệ n kiạ thạệạ t ngoế c. Coá ngừớài biệế t rạằ ng
ạnh tạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, bệà n hoủ i ạnh tạ: ‘Ngừớài luyệệạ n
coệ ng cạá c ạnh khoệ ng muoế n gíà cạủ ; hoủ i ạnh muoế n gíà?’ Anh tạ
noá i: ‘Điệầ u ngừớài khạá c khoệ ng muoế n, toệ i muoế n’. Thừạc rạ
ạnh tạ khoệ ng ngoế c chuá t nạà o hệế t, rạế t tinh minh. Chíánh vệầ
mạăạ t lớại íách thiệế t thạệ n cuủ ạ cạá nhạệ n, thíà đoế i đạũ i nhừ vạệạ y;
ạnh tạ giạủ ng tuyà kyà từạ nhiệệ n. Ngừớài kiạ lạạ i hoủ i: ‘Hiệệạ n nạy
coá gíà mạà ngừớài tạ khoệ ng muoế n?’ Anh tạ noá i: ‘Cạá i cuạ c đạá biạ
đạá đi đạá lạạ i trệệ n mạăạ t đạế t kiạ lạà khoệ ng ại cạầ n cạủ ; vạệạ y toệ i
nhạăạ t cuạ c đạá ạế y’. Ngừớài thừớàng thạế y vạệạ y thạệạ t khoệ ng thệể
hiệể u noể i; ngừớài thừớàng khoệ ng thệể lyá giạủ i đừớạc ngừớài
luyệệạ n coệ ng, khoệ ng cạá ch nạà o lyá giạủ i đừớạc; cạủ nh giớái từ
từớủng khạá c nhạu quạá xạ, cạá ch biệệạ t vệầ tạầ ng quạá to lớán. Tạế t
nhiệệ n ạnh tạ sệũ khoệ ng nhạăạ t cuạ c đạá ạế y đạệ u, ạnh tạ noá i rạ
[Phạá p] lyá mạà ngừớài thừớàng khoệ ng ngoệạ rạ đừớạc: ‘Toệ i
khoệ ng cạầ u nhừũng thừá cuủ ạ ngừớài thừớàng’. Hạũ y noá i vệầ cuạ c
đạá ạế y; moạ i ngừớài đệầ u biệế t trong kinh Phạệạ t việế t: [ớủ] thệế
giớái Cừạc Lạạ c cạệ y cuũ ng lạà vạà ng, đạế t cuũ ng lạà vạà ng, chim
cuũ ng lạà vạà ng, hoạ cuũ ng lạà vạà ng, nhạà cuũ ng lạà vạà ng, ngạy cạủ
Phạệạ t thệể cuũ ng lạế p lạá nh ạá nh vạà ng kim. Đệế n đoá sệũ khoệ ng
tíàm đạệ u đừớạc moệạ t cuạ c đạá ; nghệ noá i tiệầ n đệể tiệệ u ớủ đoá
chíánh lạà đạá ; ạnh tạ roầ i sệũ khoệ ng mạng đừớạc cuạ c đạá lệệ n
trệệ n đoá đạệ u, nhừng ạnh tạ đạũ noá i lệệ n đừớạc moệạ t [Phạá p] lyá
mạà ngừớài thừớàng khoệ ng lyá giạủ i đừớạc. Ngừớài luyệệạ n coệ ng
thạệạ t sừạ giạủ ng rạằ ng: nhừũng cạá i mạà ngừớài thừớàng vạẫ n truy
cạầ u thíà chuá ng toệ i khoệ ng truy cạầ u; thừá mạà ngừớài thừớàng

352 Ngộ
coá thíà chuá ng toệ i cuũ ng khoệ ng quạn tạệ m; nhừng thừá mạà
chuá ng toệ i coá thíà ngừớài thừớàng coá muoế n cuũ ng khoệ ng đừớạc.
Thừạc rạ, ‘ngoệạ ’ mạà chuá ng toệ i vừàạ giạủ ng, noá vạẫ n coà n
thuoệạ c vệầ loạạ i ‘ngoệạ ’ trong quạá tríành tu luyệệạ n, noá hoạà n toạà n
từớng phạủ n vớái cạá i ‘ngoệạ ’ ớủ nới ngừớài thừớàng. ‘Ngoệạ ’ chạệ n
chíánh cuủ ạ chuá ng tạ, chíánh lạà noá i vệầ Phạá p mạà sừ phuạ giạủ ng
trong quạá tríành chuá ng tạ luyệệạ n coệ ng, Đạạ o mạà sừ phuạ
trong Đạạ o giạ giạủ ng, trừớác nhừũng mạ nạạ n bạủ n thạệ n gạăạ p
phạủ i trong quạá tríành tu luyệệạ n, thíà coá thệể ngoệạ đừớạc rạằ ng
bạủ n thạệ n lạà ngừớài tu luyệệạ n hạy khoệ ng, coá thệể lyá giạủ i [thệo
Phạá p] hạy khoệ ng, coá thệể tiệế p thuạ [Phạá p] hạy khoệ ng, trong
quạá tríành tu luyệệạ n coá thệể chiệể u thệo Phạá p mạà hạà nh xừủ
hạy khoệ ng. Coá ngừớài coá lạà m thệế nạà o mạà giạủ ng hoạ cuũ ng
khoệ ng tin, vạẫ n [chíủ tin vạà o] nhừũng lớại íách thiệế t thừạc nới
ngừớài thừớàng. Hoạ vạẫ n oệ m giừũ nhừũng quạn niệệạ m coế hừũu
mạà khoệ ng boủ , lạà m cho [hoạ ] khoệ ng thệể tin [vạà o Phạá p]. Coá
ngừớài muoế n triạ bệệạ nh, ớủ đạệ y toệ i giạủ ng khíá coệ ng hoạà n toạà n
khoệ ng phạủ i duà ng đệể triạ bệệạ nh, từ từớủng cuủ ạ hoạ liệầ n cạủ m
thạế y phạủ n đoế i, từà đoá khoệ ng tin vạà o nhừũng điệầ u giạủ ng sạu
đoá nừũạ.
Coá ngừớài khoệ ng nạệ ng ngoệạ tíánh lệệ n đừớạc; coá ngừớài lạế y
cuoế n sạá ch nạà y cuủ ạ toệ i mạà tuyà tiệệạ n vệũ vệũ vạạ ch vạạ ch vạà o đoá .
Nhừũng ại đạũ khại [mớủ] thiệệ n muạ c trong chuá ng tạ đệầ u thạế y
rạằ ng, cuoế n sạá ch nạà y nhíàn lạà thạế y nguũ quạng thạệạ p sạắ c, lạế p
lạá nh ạá nh vạà ng kim, moẫ i chừũ đệầ u lạà híành từớạng Phạá p thạệ n
cuủ ạ toệ i. Nệế u toệ i noá i lớài giạủ thíà chíánh lạà lừàạ đạủ o moạ i ngừớài;
đừớàng vệũ kiạ từà buá t cuủ ạ chừ viạ lạà đện thui, chừ viạ dạá m
tuyà tiệệạ n vệũ lệệ n đoá lạà sạo? Chuá ng toệ i đạng lạà m gíà tạạ i nới
đạệ y? Chạẳ ng phạủ i đừạ chừ viạ tu lệệ n trệệ n lạà gíà? Coá nhừũng sừạ
việệạ c chừ viạ cuũ ng cạầ n suy nghíũ moệạ t chuá t; cuoế n sạá ch nạà y coá
thệể chíủ đạạ o chừ viạ tu luyệệạ n; chừ viạ coá nghíũ rạằ ng noá trạệ n
quyá hạy khoệ ng? Chừ viạ bạá i Phạệạ t coá thệể lạà m cho chừ viạ tu
luyệệạ n chạệ n chíánh khoệ ng? Chừ viạ rạế t thạà nh kíánh, chạẳ ng
dạá m chạạ m khệũ vạà o từớạng Phạệạ t, hạà ng ngạà y đoế t hừớng cho

Ngộ 353
từớạng; vạệạ y mạà chừ viạ dạá m lạà m hừ hạạ i Đạạ i Phạá p voế n thạệạ t
sừạ coá thệể chíủ đạạ o chừ viạ tu luyệệạ n.
Giạủ ng vệầ vạế n đệầ ngoệạ tíánh cuủ ạ con ngừớài, đạệ y mớái chíủ
lạà trong quạá tríành tu luyệệạ n, vớái nhừũng điệầ u nạà o đoá hạy
Phạá p nạà o đoá xuạế t hiệệạ n tạạ i cạá c tạầ ng hoạăạ c trong nhừũng gíà
sừ phuạ giạủ ng, thíà chừ viạ lyá giạủ i chuá ng đệế n mừác đoệạ nạà o.
Tuy nhiệệ n vạẫ n chừạ phạủ i lạà ‘ngoệạ cạă n bạủ n’ mạà chuá ng toệ i
noá i đệế n; ‘ngoệạ cạă n bạủ n’ chuá ng toệ i noá i đệế n chíánh lạà trong
nhừũng nạă m thạá ng cuoệạ c đớài cuủ ạ hoạ , từà khi bạắ t đạầ u tu
luyệệạ n, khoệ ng ngừàng thạă ng hoạ lệệ n trệệ n, khoệ ng ngừàng vừát
boủ cạá c tạệ m chạế p trừớác cạá c chuủ ng duạ c voạ ng cuủ ạ con ngừớài,
coệ ng cuũ ng khoệ ng ngừàng tạă ng trừớủng lệệ n trệệ n, cuoế i cuà ng
đạũ liệệ n tuạ c đi cho đệế n bừớác cuoế i cuà ng con đừớàng tu luyệệạ n
cuủ ạ míành. Toạà n boệạ chuủ ng vạệạ t chạế t đừác cuũ ng đạũ diệẫ n hoạá
[trớủ] thạà nh coệ ng, con đừớàng tu luyệệạ n mạà sừ phuạ ạn bạà i
cho cuũ ng đạũ đi đệế n đạầ u choá t roầ i; tạạ i đuá ng tíách tạắ c ạế y, noể
“pạă ng” moệạ t cạá i lạà mớủ tung cạá c khoạá . Thiệệ n muạ c đạạ t đệế n
điệể m cạo nhạế t trong tạầ ng sớủ tạạ i cuủ ạ hoạ , thạế y đừớạc chạệ n
từớáng trong cạá c khoệ ng giạn trong tạầ ng sớủ tạạ i cuủ ạ hoạ , híành
thừác toầ n tạạ i cuủ ạ cạá c thệể sinh mệệạ nh cuủ ạ cạá c thớài-khoệ ng,
híành thừác toầ n tạạ i cuủ ạ vạệạ t chạế t trong cạá c thớài-khoệ ng, nhíàn
thạế y đừớạc chạệ n lyá trong vuũ truạ chuá ng tạ. Thạầ n thoệ ng đạạ i
hiệể n, đệầ u coá thệể cạệ u thoệ ng vớái cạá c loạạ i thệể sinh mệệạ nh.
Đệế n bừớác đoá thíà chạẳ ng phạủ i đạũ lạà Đạạ i Giạá c Giạủ lạà gíà?
Ngừớài đạũ tu luyệệạ n giạá c ngoệạ roầ i đuá ng khoệ ng? Phiệệ n [diạch]
sạng tiệế ng AẤ n Đoệạ coể thíà chíánh lạà Phạệạ t {Buddhạ}.
Ngoệạ mạà chuá ng toệ i giạủ ng ạế y, ngoệạ cạă n bạủ n ạế y vạẫ n thuoệạ c
vệầ híành thừác ‘đoế n ngoệạ ’. ‘Đoế n ngoệạ ’ từác lạà trong nhừũng nạă m
thạá ng cuoệạ c đớài thíà hoạ biạ khoạá , khoệ ng biệế t coệ ng cuủ ạ míành
cạo đệế n đạệ u, khoệ ng biệế t híành thạá i mạà coệ ng míành luyệệạ n
đừớạc lạà gíà, hoạà n toạà n khoệ ng coá phạủ n ừáng gíà, thạệạ m chíá cạá c
tệế bạà o cuủ ạ thạệ n thệể bạủ n thạệ n míành đệầ u biạ khoạá , coệ ng
luyệệạ n xuạế t rạ đừớạc đệầ u biạ khoạá ; liệệ n tuạ c tu luyệệạ n cho đệế n
bừớác cuoế i cuà ng roầ i mớái đừớạc mớủ tung rạ. Đạệ y phạủ i lạà

354 Ngộ
ngừớài đạạ i cạă n khíá mớái coá thệể lạà m vạệạ y, tu luyệệạ n rạế t khoể .
Bạắ t đạầ u từà choẫ lạà m con ngừớài toế t [roầ i tu] lệệ n, moệạ t mừạc đệầ
cạo tạệ m tíánh bạủ n thạệ n míành, moệạ t mừạc chiạu khoể , moệạ t mừạc
tu lệệ n trệệ n, moệạ t mừạc yệệ u cạầ u đệầ cạo tạệ m tíánh, nhừng lạạ i
khoệ ng thạế y đừớạc coệ ng cuủ ạ bạủ n thạệ n míành. Loạạ i ngừớài nạà y
tu khoá khạă n nhạế t, đạệ y phạủ i lạà ngừớài đạạ i cạă n khíá; tu biệế t
bạo nhiệệ u nạă m, mạà khoệ ng biệế t đừớạc gíà.
Coà n moệạ t loạạ i nừũạ goạ i lạà ‘tiệệạ m ngoệạ ’. Ngạy từà đạầ u coá rạế t
nhiệầ u ngừớài đệầ u cạủ m thạế y Phạá p Luạệ n đạng xoạy chuyệể n,
đoầ ng thớài toệ i cuũ ng giuá p moạ i ngừớài khại [mớủ] thiệệ n muạ c.
Coá ngừớài víà nguyệệ n nhạệ n nạà y khạá c, sệũ từà choẫ nhíàn khoệ ng
thạế y cho đệế n choẫ nhíàn thạế y đừớạc, từà choẫ nhíàn khoệ ng roũ
cho đệế n choẫ nhíàn đừớạc roũ , từà choẫ khoệ ng duà ng đừớạc đệế n
choẫ sừủ duạ ng đừớạc, khoệ ng ngừàng đệầ cạo tạầ ng. Thuạệạ n thệo
việệạ c tạệ m tíánh chừ viạ đệầ cạo lệệ n vạà tạệ m chạế p trừớác vừát boủ
đi, cạá c chuủ ng coệ ng nạă ng đệầ u xuạế t rạ ngoạà i. Sừạ diệẫ n biệế n
cuủ ạ toạà n boệạ quạá tríành tu luyệệạ n, quạá tríành chuyệể n hoạá thạệ n
thệể đệầ u xạủ y rạ nhừũng biệế n đoể i trong trạạ ng thạá i mạà bạủ n
thạệ n chừ viạ coá thệể thạế y hoạăạ c cạủ m nhạệạ n đừớạc. Cừá nhừ thệế
mạà cho đệế n bừớác cuoế i cuà ng, hoạà n toạà n nhạệạ n thừác đừớạc
chạệ n lyá cuủ ạ vuũ truạ , tạầ ng đạũ đạạ t đệế n đíủnh điệể m cạo nhạế t
mạà chừ viạ nệệ n phạủ i tu luyệệạ n đệế n đừớạc. Sừạ biệế n hoạá cuủ ạ
bạủ n thệể , giạ tríà cuủ ạ coệ ng nạă ng đệầ u đạũ đạạ t đệế n moệạ t mừác đoệạ
nhạế t điạnh, dạầ n dạầ n cuũ ng đạạ t muạ c đíách ạế y. Điệầ u nạà y thuoệạ c
vệầ tiệệạ m ngoệạ . Phừớng phạá p tu luyệệạ n thệo loạạ i tiệệạ m ngoệạ
cuũ ng khoệ ng dệẫ dạà ng gíà, đạũ coá coệ ng nạă ng roầ i, coá nhừũng
ngừớài tạệ m chạế p trừớác chừạ vừát boủ , nệệ n rạế t dệẫ hiệể n thiạ,
nệệ n dệẫ phạạ m phạủ i điệầ u xạế u. Nhừ vạệạ y chừ viạ sệũ mạế t coệ ng,
chừ viạ sệũ tu mạà nhừ khoệ ng, cuoế i cuà ng sệũ huyủ [hoạạ i]. Coá
ngừớài coá thệể nhíàn, coá thệể thạế y sừạ thệể hiệệạ n cuủ ạ cạá c chuủ ng
sinh mệệạ nh tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu, hoạ coá thệể bạủ o chừ viạ
lạà m điệầ u nạà y điệầ u noạ , hoạ coá thệể bạủ o chừ viạ luyệệạ n nhừũng
thừá cuủ ạ hoạ , thu chừ viạ lạà m đoầ đệệạ , nhừng bạủ n thạệ n hoạ lạạ i

Ngộ 355
khoệ ng thệể [giuá p] chừ viạ đạắ c chíánh quạủ , bớủi víà hoạ cuũ ng
khoệ ng đạắ c chíánh quạủ .
Ngoạà i rạ, ngừớài ớủ cạo tạầ ng đệầ u lạà Thạầ n, biệế n thạà nh
rạế t to lớán, thạầ n thoệ ng đạạ i hiệể n, hệẫ tạệ m bạế t chíánh, chừ viạ
liệầ n đi thệo hoạ phạủ i khoệ ng? Moệạ t khi chừ viạ đi thệo hoạ , thíà
đạũ tu lạạ i nhừ khoệ ng. Dạẫ u hoạ lạà Phạệạ t thạệạ t, lạà Đạạ o thạệạ t, thíà
chừ viạ cuũ ng phạủ i tu luyệệạ n lạạ i từà đạầ u. Ngừớài ớủ biệế t bạo
nhiệệ u tạầ ng trớài, đoá chạẳ ng phạủ i Thạầ n Tiệệ n lạà gíà? Chíủ coá tu
luyệệạ n đệế n tạầ ng cừạc cạo, sạu khi đạạ t đừớạc muạ c đíách roầ i, thíà
mớái coá thệể hoạà n toạà n nhạủ y vừớạt rạ. Tuy nhiệệ n, trừớác mạắ t
moệạ t con ngừớài bíành thừớàng thíà Thạầ n Tiệệ n ạế y thừạc sừạ
hiệể n thiạ vừàạ cạo vừàạ lớán, bạủ n sừạ cuũ ng rạế t to lớán; nhừng
coá thệể hoạ chừạ hệầ đạắ c chíánh quạủ . Khi chiạu cạn nhiệẫ u cuủ ạ
cạá c chuủ ng tíán từác, trong cạá c cạủ nh từớạng duạ doẫ mệệ hoạăạ c,
chừ viạ coá thệể bạế t đoệạ ng tạệ m đừớạc hạy khoệ ng? Vạệạ y mớái noá i
khại mớủ thiệệ n muạ c tu cuũ ng khoá , giừũ vừũng tạệ m tíánh cạà ng
khoá hớn. Tuy nhiệệ n rạế t nhiệầ u ngừớài trong chuá ng tạ sệũ
giừũạ chừàng đừớạc đạủ khại coệ ng nạă ng cho chừ viạ, tiệế n nhạệạ p
vạà o trạạ ng thạá i tiệệạ m ngoệạ . Thiệệ n muạ c cuủ ạ ại cuũ ng đừớạc khại
[mớủ], rạế t nhiệầ u ngừớài coá coệ ng nạă ng [nhừng] khoệ ng cho
phệá p chừ viạ đừớạc xuạế t rạ. Khi tạệ m tíánh chừ viạ dạầ n dạầ n đệầ
cạo đệế n moệạ t tạầ ng nhạế t điạnh, khi tạệ m thạá i oể n điạnh vạà coá
thệể giừũ vừũng bạủ n thạệ n, thíà sệũ lạệạ p từác khại noể cho chừ viạ.
Đệế n tạầ ng ạế y sệũ cho phệá p chừ viạ xuạế t hiệệạ n trạạ ng thạá i tiệệạ m
ngoệạ ; luá c đoá đạũ dệẫ dạà ng giừũ vừũng bạủ n thạệ n roầ i, cạá c chuủ ng
coệ ng nạă ng đệầ u đạũ xuạế t hiệệạ n roầ i, bạủ n thạệ n tu lệệ n trệệ n, cho
đệế n cuoế i cuà ng hoạà n toạà n khại [mớủ]. Đệế n giừũạ chừàng quạá
tríành tu luyệệạ n sệũ cho phệá p chừ viạ xuạế t hiệệạ n [coệ ng nạă ng],
chuá ng tạ coá rạế t nhiệầ u ngừớài thuoệạ c loạạ i nạà y; do đoá moạ i
ngừớài đừàng soế t ruoệạ t [mong] nhíàn thạế y đừớạc.
Coá thệể moạ i ngừớài đạũ nghệ quạ thuyệế t Thiệầ n toệ ng
cuũ ng giạủ ng vệầ phạệ n biệệạ t ‘đoế n’ vạà ‘tiệệạ m’. Luạ c toể Huệệạ Nạă ng
cuủ ạ Thiệầ n toệ ng giạủ ng đoế n ngoệạ , Thạầ n Tuá ớủ Bạắ c Phạá i giạủ ng
tiệệạ m ngoệạ . Tạạ i liạch sừủ giừũạ hại viạ nạà y đạũ phạá t sinh cuoệạ c

356 Ngộ
trạnh luạệạ n rạế t lạệ u dạà i trong Phạệạ t hoạ c, trạnh luạệạ n tớái lui
mạũ i. Toệ i noá i rạằ ng thạệạ t voệ nghíũạ; tạạ i sạo? Bớủi víà [ngoệạ mạà ]
hoạ noá i chạẳ ng quạ lạà vệầ nhạệạ n thừác đoế i vớái [Phạá p] lyá trong
quạá tríành tu luyệệạ n. Vệầ [Phạá p] lyá ạế y, coá ngừớài lạệạ p từác nhạệạ n
thừác rạ ngạy; coá ngừớài ngoệạ rạ, nhạệạ n thừác rạ moệạ t cạá ch từà
từà. Ngoệạ thệế nạà o lạà khoệ ng đừớạc? Lạệạ p từác nhạệạ n thừác rạ thíà
toế t hớn, ngoệạ rạ moệạ t cạá ch từà từà thíà cuũ ng đừớạc; chạẳ ng phạủ i
cuà ng lạà ngoệạ ? Đệầ u lạà ngoệạ cạủ thoệ i; do đoá khoệ ng [ại] sại cạủ .

Người đại căn khí

Thệế nạà o lạà ngừớài đạạ i cạă n khíá? Ngừớài đạạ i cạă n khíá coá
choẫ khạá c biệệạ t vớái [ngừớài coá ] cạă n cớ toế t hạy dớủ. Ngừớài đạạ i
cạă n khíá kiạ voệ cuà ng khoá tíàm; đệầ u phạủ i trạủ i quạ moệạ t thớài
kyà liạch sừủ rạế t lạệ u dạà i, mớái coá thệể xuạế t sinh moệạ t ngừớài
[nhừ vạệạ y]. Tạế t nhiệệ n ngừớài đạạ i cạă n khíá trừớác tiệệ n cạầ n
phạủ i coá đừác rạế t lớán, trừớàng cuủ ạ chuủ ng vạệạ t chạế t mạà u trạắ ng
ạế y rạế t to lớán; điệể m nạà y lạà khạẳ ng điạnh. Đoầ ng thớài hoạ phạủ i
coá thệể chiạu cạá i khoể trong nhừũng cạá i khoể , coà n phạủ i coá tạệ m
Đạạ i Nhạẫ n, coà n phạủ i coá thệể xạủ , coà n phạủ i coá thệể thuủ đừác, coà n
phạủ i coá ngoệạ tíánh toế t, v.v.
Thệế nạà o lạà ‘cạá i khoể trong nhừũng cạá i khoể ’? Trong Phạệạ t
giạá o nhạệạ n thừác rạằ ng lạà m ngừớài lạà khoể ; hệẫ chừ viạ lạà m
ngừớài, thíà phạủ i chiạu khoể . Noá cho rạằ ng sinh mệệạ nh cuủ ạ tạế t
cạủ cạá c khoệ ng giạn đệầ u khoệ ng coá cạá i thạệ n thệể ngừớài
thừớàng nạà y cuủ ạ chuá ng tạ, nệệ n sệũ khoệ ng mạắ c bệệạ nh, cuũ ng
khoệ ng toầ n tạạ i vạế n đệầ sinh lạũ o bệệạ nh từủ, nệệ n cuũ ng khoệ ng
toầ n tạạ i loạạ i thoế ng khoể nhừ thệế . Ngừớài tạạ i khoệ ng giạn khạá c
coá thệể phiệệ u [đạũ ng bạy] lệệ n, khoệ ng coá [troạ ng lừớạng] nạăạ ng
nhệạ , myũ diệệạ u phi thừớàng. Ngừớài thừớàng chíánh lạà víà coá cạá i
thạệ n thệể nạà y, nệệ n xuạế t hiệệạ n moệạ t vạế n đệầ : lạạ nh khoệ ng chiạu
đừớạc, noá ng khoệ ng chiạu đừớạc, khạá t khoệ ng chiạu đừớạc, đoá i
khoệ ng chiạu đừớạc, mệệạ t khoệ ng chiạu đừớạc, lạạ i coà n coá sinh
lạũ o bệệạ nh từủ; thệế nạà o thíà chừ viạ cuũ ng khoệ ng thệể thoạủ i mạá i.

Người đại căn khí 357

 Toệ i đạũ từàng xệm moệạ t tớà bạá o đạă ng rạằ ng khi coá điạạ
chạế n ớủ Đừớàng Sớn, đạũ coá rạế t nhiệầ u ngừớài từủ vong trong
trạệạ n đoệạ ng đạế t ạế y; nhừng coá moệạ t soế ngừớài đừớạc cừáu soế ng
lạạ i. Moệạ t cuoệạ c điệầ u trạ xạũ hoệạ i đạăạ c biệệạ t đạũ đừớạc thừạc hiệệạ n
dạà nh cho boệạ phạệạ n nhừũng ngừớài nạà y: hoủ i xệm hoạ coá cạủ m
giạá c gíà khi ớủ trong trạạ ng thạá i từủ vong? Nhừng bạế t ngớà lạà
nhừũng ngừớài đoá đệầ u noá i vệầ moệạ t tíành huoế ng đạăạ c thuà , hớn
nừũạ đệầ u gioế ng nhạu; chíánh lạà khi ngừớài tạ vạà o đuá ng tíách
tạắ c đạng chệế t ạế y khoệ ng coá cạủ m giạá c sớạ hạũ i, mạà hoạà n toạà n
trạá i lạạ i đoệạ t nhiệệ n cạủ m thạế y moệạ t loạạ i cạủ m [giạá c] giạủ i thoạá t,
coá moệạ t loạạ i cạủ m [giạá c] hừng phạế n tiệầ m tạạ i; coá ngừớài cạủ m
thạế y lạệạ p từác khoệ ng coà n sừạ cạệ u thuá c cuủ ạ thạệ n thệể nừũạ, nhệạ
nhạà ng phiệệ u đạũ ng bạy lệệ n moệạ t cạá ch rạế t tuyệệạ t đệạ p, coà n
nhíàn thạế y đừớạc thạệ n thệể cuủ ạ míành; coá ngừớài coà n thạế y
đừớạc cạá c thệể sinh mệệạ nh ớủ khoệ ng giạn khạá c; coá ngừớài coà n
đệế n cạá c điạạ phừớng nạà o đoá . Tạế t cạủ moạ i ngừớài đệầ u noá i
rạằ ng vạà o đuá ng tíách tạắ c ạế y cạủ m giạá c thạế y moệạ t loạạ i cạủ m giạá c
hừng phạế n giạủ i thoạá t tiệầ m tạạ i, khoệ ng coá cạủ m giạá c thoế ng
khoể . Nghíũạ lạà chuá ng tạ coá nhuạ c thạệ n cuủ ạ con ngừớài chíánh
lạà khoể ; tuy nhiệệ n moạ i ngừớài đệầ u từà thại mệạ mạà rạ nhừ thệế
cạủ , nệệ n cuũ ng khoệ ng biệế t [thệế lạà ] khoể .
Toệ i noá i rạằ ng con ngừớài phạủ i chiạu khoể trong nhừũng cạá i
khoể . Hoệ m roầ i toệ i đạũ noá i, khạá i niệệạ m khoệ ng giạn thớài-khoệ ng
ớủ nhạệ n loạạ i vạà cuủ ạ thớài-khoệ ng lớán hớn khạá c lạà khạá c nhạu;
ớủ đạệ y moệạ t thớài thạầ n cuủ ạ chuá ng tạ lạà hại giớà đoầ ng hoầ , thíà
lạạ i lạà moệạ t nạă m ớủ khoệ ng giạn cuủ ạ hoạ . Nệế u cạá nhạệ n kiạ ớủ
hoạà n cạủ nh khoể thệế nạà y mạà luyệệạ n coệ ng, thíà thạệạ t khạá lạắ m;
nệế u cạá nhạệ n kiạ coá tạệ m cạầ u Đạạ o, mong muoế n tu luyệệạ n, thíà
cạá nhạệ n ạế y quạủ thạệạ t xuạế t sạắ c. Khoể đệế n nhừ thệế mạà viạ ạế y
vạẫ n chừạ rới mạế t bạủ n tíánh cuủ ạ míành, viạ ạế y vạẫ n coà n muoế n
tu luyệệạ n quạy trớủ vệầ . Víà sạo coá thệể giuá p đớũ ngừớài tu luyệệạ n
moệạ t cạá ch voệ điệầ u kiệệạ n? Chíánh lạà nhừ vạệạ y đoá . Nệế u cạá nhạệ n
kiạ ớủ trong khoệ ng giạn ngừớài thừớàng ngoầ i đạủ toạạ moệạ t
đệệ m, ngừớài tạ hệẫ nhíàn thạế y, liệầ n noá i rạằ ng cạá nhạệ n ạế y quạủ

358 Người đại căn khí

thừạc lạà xuạế t sạắ c, ạnh tạ đạũ ngoầ i ớủ nới ạế y sạá u nạă m roầ i. Bớủi
víà moệạ t thớài thạầ n cuủ ạ chuá ng tạ lạà moệạ t nạă m ớủ nới đoá .
[Khoệ ng giạn cuủ ạ] nhạệ n loạạ i chuá ng tạ lạà moệạ t khoệ ng giạn
cừạc kyà đạăạ c thuà .
Thệế nạà o lạà chiạu khoể trong nhừũng cạá i khoể ? Lạế y thíá duạ ;
cạá nhạệ n kiạ moệạ t hoệ m đi lạà m. Đớn viạ [coệ ng tạá c] lạà m ạă n
khoệ ng khạá , tíành cạủ nh ngừớài nhiệầ u việệạ c íát thệế mạũ i lạà khoệ ng
đừớạc; đớn viạ cạầ n cạủ i cạá ch, nhạệạ n [nhạệ n việệ n] hớạp đoầ ng;
cạá c nhạệ n việệ n dừ rạ đệầ u [biạ] sạ thạủ i. Cạá nhạệ n ạế y nạằ m
trong soế đoá , đoệạ t nhiệệ n biạ mạế t miệế ng cớm. Cạủ m thạế y thệế
nạà o? Khoệ ng coà n choẫ khạá c đệể kiệế m tiệầ n nừũạ, vạệạ y soế ng sạo
bạệ y giớà? Khoệ ng coà n kyũ nạă ng khạá c nừũạ nệệ n đạà nh buoầ n bạũ
trớủ vệầ nhạà . Vừàạ vệầ đệế n nhạà , cuạ giạà ớủ nhạà ngạũ bệệạ nh rạế t
nạăạ ng, bệà n voệạ i voệạ i vạà ng vạà ng đừạ đệế n bệệạ nh việệạ n; thạệạ t cuũ ng
khoệ ng hệầ dệẫ gíà mạà vạy đừớạc tiệầ n nhạệạ p việệạ n. Roầ i quạy vệầ
nhạà chuạể n biạ đoầ cho cuạ giạà ; vừàạ mớái vệầ nhạà , thíà thạầ y giạá o
ớủ trừớàng đệế n bạủ o: ‘Con oệ ng đạá nh ngừớài tạ ghệệ lạắ m, oệ ng
lạệạ p từác đệế n coi đi’. Xừủ lyá việệạ c đoá xong roầ i trớủ vệầ nhạà , vừàạ
ngoầ i xuoế ng điệệạ n thoạạ i liệầ n rệo: ‘Vớạ oệ ng ngoạạ i tíành roầ i’. Tạế t
nhiệệ n moạ i ngừớài khoệ ng gạăạ p phạủ i sừạ việệạ c nhừ vạệạ y. Moệạ t
ngừớài bíành thừớàng khoệ ng chiạu noể i noẫ i khoể ạế y, liệầ n nghíũ:
‘Soế ng nừũạ lạà m gíà, kiệế m cạá i dạệ y trệo lệệ n cho roầ i, khoủ i soế ng
nừũạ! Moệạ t cạá i lạà xong hệế t!’ Toệ i noá i rạằ ng con ngừớài phạủ i
chiạu khoể trong nhừũng cạá i khoể ; tạế t nhiệệ n khoệ ng phạủ i nhạế t
điạnh đệầ u lạà dừớái híành thừác ạế y. Khi luạ c đuạ c đạế u đạá giừũạ
ngừớài vớái ngừớài, mạ sạá t vệầ tạệ m tíánh, trong khi trạnh đoạạ t
vệầ lớại íách cạá nhạệ n thíà noá cuũ ng khoệ ng kệá m điệầ u đoá đạệ u. Coá
bạo nhiệệ u ngừớài chíủ víà moệạ t khạể u khíá mạà soế ng, chiạu khoệ ng
noể i liệầ n trệo lệệ n mạà chệế t. Do đoá chuá ng tạ phạủ i ớủ trong
hoạà n cạủ nh phừác tạạ p nhừ vạệạ y mạà tu luyệệạ n, cạầ n chiạu khoể
trong nhừũng cạá i khoể ; đoầ ng thớài coà n phạủ i coá tạệ m Đạạ i
Nhạẫ n.
Thệế nạà o lạà tạệ m Đạạ i Nhạẫ n? Đạũ lạà m ngừớài luyệệạ n coệ ng
thíà trừớác hệế t phạủ i lạà m đừớạc ‘đạủ bạế t hoạà n thuủ , mạạ bạế t

Người đại căn khí 359

hoạà n khạể u’, phạủ i Nhạẫ n. Nệế u khoệ ng, thíà chừ viạ lạà ngừớài
luyệệạ n coệ ng [loạạ i] gíà vạệạ y? Coá ngừớài noá i: ‘Nhạẫ n đệế n nhừ thệế
khoá lạà m lạắ m, tíánh toệ i voế n noá ng nạủ y’. Noá ng tíánh thíà phạủ i
sừủạ; ngừớài luyệệạ n coệ ng nhạế t điạnh phạủ i Nhạẫ n. Coá ngừớài khi
quạủ n giạá o con cạá i cuũ ng noá ng giạệạ n, noể i cớn tạm bạà nh; khi
quạủ n giạá o con cạá i thíà chừ viạ đừàng lạà m thệế , chừ viạ khoệ ng
đừớạc thạệạ t sừạ noá ng giạệạ n; chừ viạ cạầ n giạá o duạ c con cạá i moệạ t
cạá ch coá lyá tríá, nhừ thệế mớái coá thệể thạệạ t sừạ giạá o duạ c chuá ng
đừớạc toế t. Việệạ c nhoủ khoệ ng nhiạn đừớạc, đạũ voệạ i noá ng, mạà lạạ i
muoế n tạă ng coệ ng lạà sạo. Coá ngừớài noá i: ‘Đi ngoạà i đừớàng, biạ
ngừớài tạ đạá moệạ t cừớác, nhừng khoệ ng ại biệế t míành lạà ại, thíà
cuũ ng coá thệể Nhạẫ n đừớạc’. Toệ i noá i rạằ ng vạệạ y khoệ ng đuủ ; trong
từớng lại coá khi đạng ớủ trừớác mạăạ t ngừớài mạà chừ viạ khoệ ng
muoế n mạế t mạăạ t nhạế t thíà chừ viạ biạ ngừớài tạ tạá t cho hại cạá i,
khoệ ng cạế t đạầ u lệệ n noể i; chừ viạ đoế i đạũ i vạế n đệầ ạế y nhừ thệế
nạà o, xệm chừ viạ coá thệể Nhạẫ n đừớạc hạy khoệ ng. Nệế u chừ viạ
coá thệể Nhạẫ n đừớạc vừũng, nhừng trong tạệ m vạẫ n khoệ ng dừát
boủ , thíà nhừ thệế vạẫ n chừạ đừớạc. Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t,
[khi đạũ ] đạạ t đệế n tạầ ng Lạ Hạá n, [thíà] gạăạ p sừạ việệạ c gíà cuũ ng
khoệ ng đệể trong tạệ m, hệế t thạủ y nhừũng sừạ việệạ c nới ngừớài
thừớàng đệầ u hoạà n toạà n khoệ ng đệể tạệ m, đệầ u lạà vui vệủ thoạủ i
mạá i; chiạu thiệệạ t thoà i lớán đệế n mạế y, vạẫ n cừá vui vệủ thoạủ i mạá i.
[Nệế u] thạệạ t sừạ coá thệể lạà m đừớạc vạệạ y, thíà chừ viạ đạũ đạạ t đệế n
quạủ viạ sớ cạế p cuủ ạ Lạ Hạá n.
Coá ngừớài noá i: ‘Nhạẫ n kiạ phạủ i đệế n mừác đoệạ ạế y thíà ngừớài
thừớàng sệũ noá i chuá ng tạ quạá nhu nhừớạc, quạá dệẫ biạ bạắ t nạạ t’.
Toệ i noá i rạằ ng, đoá khoệ ng phạủ i lạà nhu nhừớạc. Moạ i ngừớài thừủ
nghíũ xệm, nhừũng ngừớài cạo tuoể i vạà ngừớài coá vạă n hoạá ớủ
nới ngừớài thừớàng cuũ ng giạủ ng vệầ hạà m dừớũng nhừ thệế ,
khoệ ng so đo vớái ngừớài khạá c. Huoế ng nừũạ lạà ngừớài luyệệạ n
coệ ng? Nhừ vạệạ y đạệ u phạủ i lạà nhu nhừớạc? Toệ i noá i đoá lạà thệể
hiệệạ n cuủ ạ tạệ m Đạạ i Nhạẫ n, lạà thệể hiệệạ n cuủ ạ yá chíá kiệệ n cừớàng;
chíủ ngừớài luyệệạ n coệ ng mớái coá thệể coá tạệ m Đạạ i Nhạẫ n nhừ
vạệạ y. Coá cạệ u rạằ ng: ‘Thạế t phu biạ nhuạ c, tuoế t kiệế m từớng đạế u’.

360 Người đại căn khí

[Đạạ o lyá ạế y] lạà đừớng nhiệệ n đoế i vớái ngừớài thừớàng: oệ ng
[nhuạ c] mạạ toệ i thíà toệ i [nhuạ c] mạạ oệ ng, oệ ng đạá nh toệ i thíà toệ i
đạá nh oệ ng. Nhừ thệế chíánh lạà ngừớài thừớàng roầ i, coá thệể noá i
hoạ lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng hạy khoệ ng? Lạà moệạ t ngừớài luyệệạ n
coệ ng, nệế u chừ viạ khoệ ng coá yá chíá kiệệ n cừớàng, nệế u chừ viạ
khoệ ng khoế ng chệế đừớạc bạủ n thạệ n, thíà chừ viạ khoệ ng thệể lạà m
đừớạc việệạ c nạà y.
Moạ i ngừớài đệầ u biệế t [Trung Quoế c] coể đạạ i coá Hạà n Tíán,
kệể rạằ ng Hạà n Tíán rạế t coá bạủ n líũnh, lạà đạạ i từớáng quạệ n cuủ ạ
Lừu Bạng, lạà bạệạ c lừớng đoế ng cuủ ạ quoế c giạ. Víà sạo coá thệể
coá nạă ng lừạc lớán vạệạ y? Kệể rạằ ng Hạà n Tíán từà tạế m bệá đạũ khạá c
ngừớài bíành thừớàng. Coá điệể n coế vệầ chuyệệạ n Hạà n Tíán chiạu
nhuạ c chui hạá ng. Thớài thiệế u niệệ n Hạà n Tíán luyệệạ n voũ ; ngừớài
luyệệạ n voũ đệầ u khoạá c bạủ o kiệế m. Moệạ t hoệ m đi ngoạà i đừớàng,
coá moệạ t kệủ voệ lạạ i tạy choế ng nạạ nh chạăạ n đừớàng ạnh tạ vạà
noá i: ‘Ngừới khoạá c kiệế m lạà m gíà? Ngừới dạá m sạá t nhạệ n
khoệ ng? Ngừới dạá m sạá t nhạệ n thíà hạũ y chạăạ t đạầ u tạ đi’. [Kệủ voệ
lạạ i] vừàạ noá i vừàạ vừớn coể rạ. Hạà n Tíán nghíũ: ‘Míành chạăạ t đạầ u
hạắ n lạà m gíà?’ Vạà o thớài ạế y nệế u chạăạ t đạầ u ngừớài tạ sệũ biạ bạá o
quạn đệầ n mạạ ng, hoủ i coá thệể tuyà tiệệạ n sạá t nhạệ n khoệ ng? Kệủ
kiạ thạế y Hạà n Tíán khoệ ng dạá m giệế t, bệà n noá i: ‘Ngừới khoệ ng
dạá m giệế t tạ, vạệạ y ngừới chui hạá ng tạ’. Hạà n Tíán thạệạ t sừạ đạũ
chui quạ hạá ng cuủ ạ kệủ kiạ. Điệầ u đoá đạũ chừáng toủ rạằ ng Hạà n
Tíán coá tạệ m Đạạ i Nhạẫ n thạệạ t phi thừớàng. ÔÔ ng tạ khoệ ng gioế ng
nhừ ngừớài bíành thừớàng khạá c, vạệạ y nệệ n oệ ng mớái lạà m đừớạc
nhừũng việệạ c to lớán. ‘Con ngừớài trạnh hớn nhạu khạể u khíá’,
ạế y lạà cạệ u noá i cuủ ạ ngừớài thừớàng. Nệế u soế ng lạà víà chuá t khạể u
khíá, moạ i ngừớài thừủ nghíũ xệm soế ng nhừ thệế coá mệệạ t moủ i
khoệ ng? Coá khoể sớủ khoệ ng? Coá đạá ng vạệạ y khoệ ng? Hạà n Tíán duà
sạo thíà cuũ ng chíủ lạà ngừớài thừớàng, chuá ng tạ lạà ngừớài tu
luyệệạ n, chuá ng tạ coà n phạủ i hớn cạủ oệ ng tạ nừũạ. Muạ c tiệệ u cuủ ạ
chuá ng tạ lạà đạạ t đệế n tạầ ng siệệ u xuạế t khoủ i ngừớài thừớàng,
hừớáng đệế n tạầ ng cạo hớn mạà tiệế n đệế n. Việệạ c nhừ [Hạà n Tíán]
thíà chuá ng tạ khoệ ng gạăạ p, [nhừng] ngừớài tu luyệệạ n tạạ i ngừớài

Người đại căn khí 361

thừớàng khi chiạu khuạế t nhuạ c, khi chiạu tuủ i nhuạ c, cuũ ng
khoệ ng nhạế t điạnh lạà thuạ kệá m. Mạ sạá t tạệ m tíánh giừũạ ngừớài
vớái ngừớài, toệ i noá i rạằ ng cuũ ng khoệ ng kệá m sừạ việệạ c trệệ n, coá
[việệạ c] coà n hớn cạủ nhừ thệế , cuũ ng rạế t khoá khạă n.
Đoầ ng thớài ngừớài tu luyệệạ n coà n phạủ i ‘xạủ ’, xạủ boủ cạá c
chuủ ng chạế p trừớác cạá c chuủ ng duạ c voạ ng cuủ ạ ngừớài thừớàng.
Khoệ ng thệể lạà m xong ngạy moệạ t luá c đừớạc, chuá ng tạ coá thệể
từà từà mạà lạà m. Hoệ m nạy chừ viạ lạệạ p từác lạà m đừớạc thệế , thíà
hoệ m nạy chừ viạ chíánh lạà Phạệạ t. Tu luyệệạ n cạầ n từà từà mạà lạà m,
nhừng chừ viạ khoệ ng đừớạc buoệ ng lới. Chừ viạ noá i: ‘Sừ phuạ
giạủ ng roầ i, tu luyệệạ n cạầ n từà từà mạà lạà m, vạệạ y nệệ n từà từà mạà
lạà m’. Khoệ ng thệể nhừ thệế đừớạc! Chừ viạ phạủ i yệệ u cạầ u moệạ t
cạá ch nghiệệ m khạắ c, tu luyệệạ n Phạệạ t Phạá p yệệ u cạầ u chừ viạ
duũ ng mạũ nh tinh tạế n.
Coà n phạủ i thuủ đừác, phạủ i giừũ tạệ m tíánh, khoệ ng thệể lạà m
bừàạ. Chừ viạ khoệ ng đừớạc tuyà tiệệạ n muoế n lạà m gíà liệầ n lạà m
nạế y, chừ viạ phạủ i coá thệể giừũ vừũng tạệ m tíánh cuủ ạ míành. Moạ i
ngừớài thừớàng nghệ cạệ u nhừ thệế nạà y trong ngừớài thừớàng:
tíách đừác lạà m việệạ c toế t. [Nhừng] ngừớài luyệệạ n coệ ng khoệ ng
giạủ ng tíách đừác, chuá ng tạ giạủ ng ‘thuủ đừác’. Tạạ i sạo giạủ ng thuủ
đừác? Bớủi víà chuá ng toệ i thạế y đừớạc tíành huoế ng nhừ thệế nạà y:
tíách đừác lạà điệầ u giạủ ng nới ngừớài thừớàng, hoạ cạầ n tíách đừác,
hạà nh Thiệệạ n, đớài sạu [soế ng] toế t. Nhừng chuá ng tạ tạạ i đạệ y
khoệ ng coá vạế n đệầ nạà y; nệế u chừ viạ tu thạà nh từác lạà đạắ c Đạạ o
xong, thíà khoệ ng coà n đớài sạu nừũạ. Tạạ i đạệ y chuá ng tạ giạủ ng
thuủ đừác; coà n coá moệạ t tạầ ng yá nghíũạ nừũạ, từác lạà , hại chuủ ng
vạệạ t chạế t mạà chuá ng tạ đệm thệo bệệ n thạệ n thệể kiạ khoệ ng
phạủ i lạà do moệạ t đớài tíách luyũ mạà thạà nh, chuá ng đạũ từà niệệ n
đạạ i xạ xừạ di lừu lạạ i. Chừ viạ đi xệ khạắ p thạà nh phoế , cuũ ng
khoệ ng nhạế t điạnh gạăạ p đừớạc việệạ c toế t mạà lạà m. Hạà ng ngạà y
chừ viạ lạà m thệế , cuũ ng khoệ ng nhạế t điạnh gạăạ p.
Coà n coá moệạ t tạầ ng yá nghíũạ nừũạ, [nệế u] đệể chừ viạ tíách
đừác, chừ viạ coi thạế y việệạ c kiạ lạà việệạ c toế t, nhừng [hệẫ ] chừ viạ
thừạc hiệệạ n, coá khi lạạ i hoạá rạ lạà việệạ c xạế u; khi mạà chừ viạ coi

362 Người đại căn khí

việệạ c nạà y lạà xạế u mạà chừ viạ lạạ i quạủ n [noá ], coá khi lạạ i hoạá rạ lạà
việệạ c toế t. Tạạ i sạo? Bớủi víà chừ viạ khoệ ng nhíàn thạế y đừớạc
quạn hệệạ nhạệ n duyệệ n ớủ trong đoá . Phạá p luạệạ t quạủ n nhừũng
việệạ c nới ngừớài thừớàng, nhừ thệế khoệ ng thạà nh vạế n đệầ . Lạà m
ngừớài luyệệạ n coệ ng đạũ lạà siệệ u thừớàng roầ i, chừ viạ đạũ lạà
ngừớài siệệ u thừớàng roầ i, nệệ n phạủ i duà ng [Phạá p] lyá siệệ u
thừớàng đệể yệệ u cạầ u chừ viạ, chừá khoệ ng thệể duà ng [đạạ o] lyá
nới ngừớài thừớàng đệể nhạệạ n điạnh. Chừ viạ khoệ ng biệế t đừớạc
quạn hệệạ nhạệ n duyệệ n cuủ ạ moệạ t sừạ việệạ c, nệệ n chừ viạ dệẫ sại
soá t nệế u thừạc hiệệạ n việệạ c đoá . Do đoá chuá ng toệ i giạủ ng ‘voệ vi’,
chừ viạ khoệ ng thệể muoế n lạà m gíà liệầ n lạà m nạế y. Coá ngừớài noá i:
‘Toệ i [chíủ] muoế n xừủ lyá nhừũng kệủ xạế u’. Toệ i noá i rạằ ng ngừớài
nạà y mạà lạà m cạủ nh sạá t lạà đừớạc đạế y. Tuy nhiệệ n chuá ng tạ
cuũ ng khoệ ng thệể khoệ ng lạà m gíà khi gạăạ p chuyệệạ n sạá t nhạệ n
phoá ng hoạủ . Toệ i giạủ ng cho moạ i ngừớài: giừũạ ngừớài vớái
ngừớài mạà phạá t sinh mạệ u thuạẫ n, viạ kiạ đạá ngừớài tạ moệạ t
cừớác, viạ nạà y đạế m ngừớài tạ moệạ t quyệầ n, thíà coá thệể lạà trừớác
đạệ y ngừớài kiạ nớạ viạ ạế y, nạy hại ngừớài tíánh soể [vớái nhạu].
Nệế u chừ viạ xừủ lyá vạà o, thíà giừũạ hoạ khoệ ng kệế t đừớạc, phạủ i
đớại đệế n sạu nạà y lạà m lạạ i. Từác lạà chừ viạ khoệ ng thạế y đừớạc
quạn hệệạ nhạệ n duyệệ n, dệẫ lạà m điệầ u xạế u, từà đoá toể n đừác.
Ngừớài thừớàng quạủ n sừạ việệạ c cuủ ạ ngừớài thừớàng thíà
khoệ ng hệầ gíà, hoạ duà ng [đạạ o] lyá cuủ ạ ngừớài thừớàng mạà nhạệạ n
điạnh. Chừ viạ phạủ i duà ng [Phạá p] lyá siệệ u thừớàng mạà nhạệạ n
điạnh; [nhừng nệế u] chừ viạ thạế y [việệạ c] sạá t nhạệ n phoá ng hoạủ
mạà khoệ ng quạủ n thíà đoá lạạ i lạà vạế n đệầ tạệ m tíánh; nệế u khoệ ng
thíà thệể hiệệạ n lạà ngừớài toế t sạo đừớạc? Sạá t nhạệ n phoá ng hoạủ
mạà chừ viạ cuũ ng chạẳ ng quạủ n, thíà hoủ i chừ viạ quạủ n việệạ c gíà
nừũạ đạệ y? Tuy nhiệệ n coá moệạ t điệể m: nhừũng việệạ c ạế y khoệ ng coá
chuá t quạn hệệạ nạà o đệế n ngừớài tu luyệệạ n chuá ng tạ. Khoệ ng
nhạế t điạnh lạà đạũ ạn bạà i cho chừ viạ nhừ thệế , khoệ ng nhạế t
điạnh đệể chừ viạ gạăạ p. Chuá ng tạ giạủ ng thuủ đừác lạà đệể chừ viạ
trạá nh phạạ m điệầ u xạế u; coá khi chừ viạ vừàạ mớái lạà m chuá t gíà
đoá , nhừ thệế đạũ lạà lạà m điệầ u xạế u roầ i, nhừ thệế chừ viạ phạủ i

Người đại căn khí 363

thạế t đừác. Hệẫ chừ viạ thạế t đừác, thíà hoủ i chừ viạ đệầ cạo lệệ n trệệ n
thệế nạà o đạệ y? Lạà m thệế nạà o đạạ t đệế n muạ c tiệệ u cuoế i cuà ng cuủ ạ
chừ viạ? Tạạ i đạệ y coá vạế n đệầ nhừ thệế . Ngoạà i việệạ c đoá rạ, coà n
phạủ i coá ngoệạ tíánh toế t, cạă n cớ toế t coá thệể coá ngoệạ tíánh toế t, ạủ nh
hừớủng cuủ ạ hoạà n cạủ nh cuũ ng coá tạá c duạ ng.
Chuá ng toệ i cuũ ng giạủ ng, nệế u ại ại trong chuá ng tạ cuũ ng
đệầ u hừớáng noệạ i mạà tu, ại ại cuũ ng tíàm trong tạệ m tíánh cuủ ạ
bạủ n thạệ n míành cho rạ nguyệệ n nhạệ n ớủ từạ míành đạũ khoệ ng
lạà m toế t, đệể lạầ n sạu lạà m cho toế t, khi thừạc thi đệầ u nghíũ đệế n
ngừớài khạá c. Nhừ thệế xạũ hoệạ i nhạệ n loạạ i sệũ biệế n đoể i thạà nh
toế t, đạạ o đừác cuũ ng thạă ng hoạ trớủ lạạ i, vạă n hoạá tinh thạầ n
cuũ ng toế t lệệ n, tíành trạạ ng triạ ạn cuũ ng toế t, coá khi cuũ ng chạẳ ng
coà n cạủ nh sạá t nừũạ. Khoệ ng cạầ n ại quạủ n, [mạà ] ại ại cuũ ng đệầ u
từạ quạủ n, hừớáng tạệ m cuủ ạ bạủ n thạệ n mạà tíàm; chừ viạ thạế y thệế
coá toế t khoệ ng. Nhừ moạ i ngừớài đạũ biệế t phạá p luạệạ t ngạà y nạy
đạng dạầ n dạầ n kiệệạ n toạà n, dạầ n dạầ n hoạà n thiệệạ n, nhừng coá
ngừớài víà sạo vạẫ n lạà m điệầ u xạế u? Coá phạá p [luạệạ t] mạà khoệ ng
[tuạệ n] thệo lạà sạo? Chíánh lạà víà chừ viạ khoệ ng quạủ n đừớạc
tạệ m cuủ ạ hoạ ; luá c khoệ ng nhíàn thạế y, hoạ vạẫ n lạà m điệầ u xạế u.
Nệế u nhừ ại ại cuũ ng đệầ u hừớáng vạà o noệạ i tạệ m mạà tu, thíà hiệể n
nhiệệ n sệũ khạá c hạẳ n. Cuũ ng khoệ ng cạầ n chừ viạ choế ng đoế i lạạ i
nhừũng điệầ u bạế t bíành nừũạ.
Phạá p chíủ coá thệể giạủ ng đệế n tạầ ng nạà y thoệ i, cạo hớn nừũạ
thíà cạầ n dừạạ vạà o bạủ n thạệ n chừ viạ tu roầ i mớái đạắ c. Coá ngừớài
hoủ i cạá c vạế n đệầ cạà ng ngạà y cạà ng cuạ thệể ; [nệế u] cạá c vạế n đệầ
sinh hoạạ t [cuạ thệể ] rạ lạà m sạo cuũ ng đệể toệ i giạủ i đạá p, thíà bạủ n
thạệ n chừ viạ tu luyệệạ n gíà nừũạ! Chừ viạ phạủ i từạ míành mạà tu, từạ
míành mạà ngoệạ ; nệế u toệ i giạủ ng hệế t cạủ rạ roầ i, thíà chừ viạ tu gíà
nừũạ. Điệầ u toế t lạà Đạạ i Phạá p đạũ truyệầ n xuạế t rạ roầ i, chừ viạ coá
thệể chiệể u thệo Đạạ i Phạá p mạà lạà m.

*********

364 Người đại căn khí

Toệ i nghíũ rạằ ng thớài toệ i truyệầ n Phạá p noá i chung sạắ p kệế t thuá c,
do đoá [toệ i] muoế n lừu lạạ i cho moạ i ngừớài nhừũng điệầ u chạệ n
chíánh, thuạệạ n tiệệạ n cho moạ i ngừớài trong khi tu luyệệạ n từà nạy
trớủ vệầ sạu, đệầ u coá Phạá p chíủ đạạ o moạ i ngừớài. Trong toạà n boệạ
quạá tríành truyệầ n Phạá p, toệ i cuũ ng chiạu trạá ch nhiệệạ m đoế i vớái
moạ i ngừớài, đoầ ng thớài cuũ ng chiạu trạá ch nhiệệạ m đoế i vớái xạũ
hoệạ i; trệệ n thừạc tệế toệ i cuũ ng thừạc thi dừạạ trệệ n nguyệệ n tạắ c đoá ;
coà n nhừ việệạ c thừạc thi ạế y hạy dớủ thệế nạà o thíà toệ i khoệ ng
giạủ ng noá i, đạũ từạ coá coệ ng luạệạ n. Nguyệệạ n voạ ng cuủ ạ toệ i lạà đừạ
Đạạ i Phạá p nạà y truyệầ n xuạế t rạ, đệể cho chuá ng tạ coá nhiệầ u
ngừớài hớn nừũạ thu đừớạc lớại íách, lạà m cho nhừũng ngừớài
thạệạ t sừạ muoế n tu luyệệạ n sệũ thệo Phạá p mạà tu luyệệạ n lệệ n trệệ n.
Đoầ ng thớài trong quạá tríành truyệầ n Phạá p, chuá ng toệ i cuũ ng
giạủ ng đạạ o lyá lạà m ngừớài; cuũ ng mong rạằ ng chừ viạ từà sạu khi
hoạ c lớáp nạà y trớủ đi, nệế u nhừ khoệ ng phạủ i lạà ngừớài coá thệể
chiệể u thệo Đạạ i Phạá p mạà tu luyệệạ n, thíà íát nhạế t cuũ ng coá thệể
lạà m ngừớài toế t; nhừ vạệạ y cuũ ng coá lớại íách đoế i vớái xạũ hoệạ i
chuá ng tạ. Thừạc rạ chừ viạ biệế t lạà m ngừớài toế t roầ i, từà nạy trớủ
đi, chừ viạ cuũ ng coá thệể lạà m ngừớài toế t.
Trong quạá tríành truyệầ n Phạá p cuũ ng coá nhừũng choẫ
khoệ ng thuạệạ n lớại, cạn nhiệẫ u đuủ moạ i phừớng diệệạ n cuũ ng rạế t
lớán. Nhớà đớn viạ chuủ quạủ n vạà giớái lạũ nh đạạ o cạá c cạế p đạũ goá p
sừác hoẫ trớạ cuũ ng nhừ noẫ lừạc cuủ ạ cạá c nhạệ n việệ n coệ ng tạá c,
lớáp hoạ c cuủ ạ chuá ng tạ đạũ việệ n mạũ n rạế t toế t đệạ p.
Tạạ i lớáp, nhừũng điệầ u toệ i giạủ ng đệầ u lạà nhừũng điệầ u chíủ
đạạ o moạ i ngừớài tu luyệệạ n lệệ n trệệ n cạo tạầ ng; trong giạủ ng
Phạá p tạạ i quạá khừá đệầ u khoệ ng coá ại giạủ ng nhừũng điệầ u ạế y.
Nhừũng điệầ u toệ i giạủ ng đạũ minh [bạạ ch] phi thừớàng, kệế t hớạp
vớái khoạ hoạ c hiệệạ n đạạ i vạà nhạệ n thệể hoạ c hiệệạ n đạạ i mạà giạủ ng,
hớn nừũạ điệầ u giạủ ng coá tạầ ng rạế t cạo. Chuủ yệế u lạà víà moạ i
ngừớài, đệể cho moạ i ngừớài sạu nạà y coá thệể đạắ c Phạá p moệạ t
cạá ch chạệ n chíánh, tu luyệệạ n lệệ n trệệ n; ạế y lạà xuạế t phạá t điệể m
cuủ ạ toệ i. Trong quạá tríành toệ i truyệầ n Phạá p truyệầ n coệ ng coá
rạế t nhiệầ u ngừớài cho rạằ ng Phạá p nạà y toế t lạắ m nhừng thừạc

Người đại căn khí 365

hiệệạ n lạạ i khoá quạá . Thừạc rạ toệ i thạế y rạằ ng khoá hạy khoệ ng
khoá ; đoế i vớái moệạ t ngừớài nạà o đoá mạà xệá t, moệạ t cạá nhạệ n hệế t
sừác phoể thoệ ng, voế n khoệ ng muoế n tu luyệệạ n, thíà viạ ạế y sệũ thạế y
tu luyệệạ n quạủ thừạc lạà khoá quạá , khoệ ng thệể nghíũ bạà n, khoệ ng
[thệể ] tu thạà nh. Hoạ lạà ngừớài thừớàng, hoạ khoệ ng muoế n tu
luyệệạ n, thíà hoạ sệũ thạế y rạế t khoá . Lạũ o từủ giạủ ng: “Thừớạng syũ
vạă n Đạạ o, cạầ n nhi hạà nh chi; trung syũ vạă n Đạạ o, nhừớạc toầ n
nhừớạc vong; hạạ syũ vạă n Đạạ o, đạạ i tiệế u chi; bạế t tiệế u bạế t tuá c
díũ vi Đạạ o.” [Đoế i vớái] ngừớài tu luyệệạ n chạệ n chíánh, toệ i noá i
rạằ ng [noá ] rạế t dệẫ , [noá ] khoệ ng phạủ i lạà cạá i gíà đoá cạo quạá
khoệ ng vớái tớái đừớạc. Thừạc rạ coá rạế t nhiệầ u hoạ c việệ n lạệ u
nạă m ngoầ i tạạ i đạệ y vạà hoạ c việệ n lạệ u nạă m khoệ ng coá mạăạ t ớủ đạệ y
đạũ tu luyệệạ n lệệ n đệế n tạầ ng rạế t cạo roầ i. Toệ i khoệ ng giạủ ng cho
chừ viạ điệầ u ạế y víà ệ rạằ ng chừ viạ sệũ sạủ n sinh tạệ m chạế p
trừớác, [sạủ n sinh] nhạệ n toế thạế y khoạn khoạá i từạ mạũ n cạá
nhạệ n v.v, sệũ ạủ nh hừớủng đệế n sừạ tạă ng trừớủng coệ ng lừạc cuủ ạ
chừ viạ. Lạà m ngừớài tu luyệệạ n chạệ n chíánh coá quyệế t tạệ m, hoạ
coá thệể Nhạẫ n đừớạc vừũng chạắ c; vớái cạá c chuủ ng lớại íách trừớác
mạắ t hoạ coá thệể vừát boủ cạá c tạệ m chạế p trừớác, coá thệể coi chuá ng
rạế t nhệạ , chíủ [nhừũng ại] coá thệể lạà m đừớạc nhừ thệế thíà mớái
thạế y khoệ ng khoá . Ngừớài nạà o mạà noá i lạà khoá , thíà chíánh lạà víà
hoạ khoệ ng vừát boủ đừớạc nhừũng thừá ạế y. Bạủ n thạệ n coệ ng phạá p
tu luyệệạ n khoệ ng hệầ khoá , bạủ n thạệ n việệạ c đệầ cạo tạầ ng cuũ ng
khoệ ng khoá gíà hệế t, mạà chíánh lạà tạệ m con ngừớài khoệ ng vừát
xuoế ng đừớạc, nệệ n hoạ mớái noá i lạà khoá . Bớủi víà đạng trong lớại
íách hiệệạ n thừạc thíà rạế t khoá vừát boủ noá đừớạc, lớại íách kiạ đạng
ớủ đoá , chừ viạ noá i xệm cạá i tạệ m ạế y vừát boủ nhừ thệế nạà o đạệ y?
Hoạ thạế y rạằ ng khoá , trệệ n thừạc tệế chíánh lạà khoá ớủ choẫ nạà y. Khi
phạá t sinh mạệ u thuạẫ n giừũạ ngừớài vớái ngừớài, chuá ng tạ
khoệ ng Nhạẫ n đừớạc cạá i khạể u khíá kiạ, thạệạ m chíá coà n khoệ ng
thệể đoế i đạũ i vớái bạủ n thạệ n míành nhừ lạà ngừớài tu luyệệạ n; [thệế
thíà] toệ i noá i rạằ ng khoệ ng đừớạc. Thớài toệ i tu luyệệạ n trong quạá
khừá, coá rạế t nhiệầ u cạo nhạệ n đạũ giạủ ng cho toệ i cạệ u nạà y, hoạ
noá i: “Nạn Nhạẫ n nạă ng Nhạẫ n, nạn hạà nh nạă ng hạà nh”. Thừạc rạ

366 Người đại căn khí

đuá ng lạà nhừ vạệạ y. Nệế u khoệ ng ngạạ i gíà thíà khi vệầ nhạà chừ viạ
hạũ y thừủ đi. Khi gạăạ p khoá khạă n kiệế p nạạ n, hoạăạ c khi vừớạt
quạn, chừ viạ hạũ y thừủ xệm: khoá Nhạẫ n, chừ viạ hạũ y cừá Nhạẫ n
xệm sạo; thạế y thạệạ t khoá lạà m, noá i lạà khoá lạà m, chừ viạ cừá lạà m
xệm cuoế i cuà ng coá lạà m đừớạc chạă ng. Nệế u chừ viạ coá thệể thạệạ t
sừạ thừạc hiệệạ n đừớạc nhừ vạệạ y, thíà chừ viạ sệũ phạá t hiệệạ n rạằ ng
‘liệẫ u ạá m hoạ minh hừạu nhạế t thoệ n’!
Bớủi víà toệ i giạủ ng đạũ nhiệầ u roầ i, giạủ ng nhiệầ u quạá chừ viạ
khoá nhớá hệế t đừớạc. Điệể m yệệ u cạầ u chuủ yệế u mạà toệ i đệầ xuạế t
lạà : mong rạằ ng moạ i ngừớài từà nạy trớủ đi trong quạá tríành tu
luyệệạ n, hạũ y thạệạ t sừạ coi míành lạà ngừớài luyệệạ n coệ ng, tiệế p tuạ c
tu luyệệạ n moệạ t cạá ch chạệ n chíánh. Toệ i mong rạằ ng cạá c hoạ c việệ n
mớái vạà cuũ đệầ u coá thệể tu luyệệạ n trong Đạạ i Phạá p, đệầ u coá thệể
coệ ng thạà nh việệ n mạũ n! Mong rạằ ng moạ i ngừớài vệầ nhạà hạũ y
trạnh thuủ thớài giạn đệể thừạc tu.

*********

Người đại căn khí 367

………

Cuoế n «Chuyệể n Phạá p Luạệ n» khoệ ng đệạ p đệũ vệầ vạă n

chừớng bệầ mạăạ t, thạệạ m chíá khoệ ng phuà hớạp vớái ngừũ phạá p
hiệệạ n đạạ i. Tuy nhiệệ n, nệế u toệ i duà ng ngừũ phạá p hiệệạ n đạạ i đệể
chíủnh lyá cuoế n [sạá ch] Đạạ i Phạá p nạà y, thíà sệũ xuạế t hiệệạ n moệạ t
vạế n đệầ nghiệệ m troạ ng: quy phạạ m kệế t cạế u cuủ ạ ngoệ n ngừũ
vạă n chừớng [dạẫ u] trạu chuoế t, nhừng sệũ khoệ ng coá noệạ i hạà m
cạo hớn vạà sạệ u hớn. Bớủi víà việệạ c sừủ duạ ng từà vừạng quy
phạạ m hiệệạ n đạạ i hoạà n toạà n khoệ ng cạá ch nạà o biệể u đạạ t đừớạc
chíủ đạạ o cuủ ạ Đạạ i Phạá p tạạ i cạá c tạầ ng khạá c nhạu ớủ cạo hớn vạà
biệể u hiệệạ n cuủ ạ Phạá p tạạ i moẫ i từàng tạầ ng, cuũ ng nhừ [khoệ ng
thệể ] dạẫ n đệế n diệẫ n hoạá [vệầ ] bạủ n thệể vạà coệ ng cuủ ạ hoạ c việệ n
cuà ng cạá c loạạ i biệế n hoạá vệầ thừạc chạế t trong đệầ cạo [tạầ ng].

………
—Lý Hồng Chí
5 tháng Giêng, 1996

368 Người đại căn khí

 Phụ lục — Tra cứu từ ngữ
Tạế t cạủ cạá c chuá thíách trong sạá ch nạà y đệầ u việế t thệo hiệể u biệế t vạà tíàm toà i chuủ
quạn cuủ ạ ngừớà i diạch khoệ ng phạủ i chíánh vạă n, đừớng nhiệệ n khoệ ng phạủ i lạà
Phạá p, chíủ coá tạá c duạ ng thạm khạủ o. Ngừớà i diạch thừạc hiệệạ n coệ ng việệạ c diạch
thuạệạ t nạà y vớá i tiệệ u chuạể n “bạủ o lừu” vạă n goế c cuủ ạ Sừ phuạ ớủ mừác toế i đạ coá
thệể đừớạ c. Tiệệ u chuạể n “vạă n diạch lừu loạá t” đừớạ c xệm lạà thừá yệế u. Do vạệạ y
vạă n diạch đoạ c lệệ n nghệ gioế ng “Hạá n Việệạ t” hớn lạà “thuạầ n Việệạ t”.
Liệệạ t kệệ trong phuạ luạ c nạà y chuủ yệế u lạà cạá c từà ngừũ mạà ngừớà i diạch đạũ
bảo lưu Hán văn, từác lạà khoệ ng diạch sạng từà ngừũ thuạầ n Việệạ t mạà vạẫ n duà ng
trừạc tiệế p từà ngừũ Hạá n Việệạ t. Coá hại loạạ i chíánh.
Thừá nhạế t, cạá c thuạệạ t ngừũ hạy cạá c từà ngừũ hạy duà ng đệể diệẫ n đạạ t cạá c
khạá i niệệạ m trong giớá i tu luyệệạ n noá i chung vạà trong boể n moệ n Phạá p Luạệ n
Đạạ i Phạá p noá i riệệ ng. Víá duạ : nguyên anh, huyền quan, công thân, thủ ấn,
chu thiên. Ngừớà i diạch nghíũ rạằ ng cạá c từà nạà y khoệ ng nệệ n diạch mạà nệệ n duà ng
trừạc tiệế p từà ngừũ Hạá n Việệạ t thíà toế t hớn. Tạạ i đạệ y ngừớà i diạch chíủ coế gạắ ng diệẫ n
giạủ i cạá c từà thệo chừũ nghíũạ bệầ mạăạ t mạà khoệ ng cạn thiệệạ p vạà o hạà m nghíũạ
thạệ m sạệ u. Xin đoạ c giạủ vui loà ng thoệ ng quạ hoạ c Phạá p tu luyệệạ n, giạo lừu tạệ m
đạắ c thệể hoệạ i mạà ngoệạ .
Thừá hại, cạá c từà hoạăạ c cạá c cuạ m từà khoá diạch cho hệế t nhệũ , thừớà ng lạà cạá c
từà liệệ n quạn chạăạ t chệũ đệế n vạă n hoạá Trung Quoế c hoạăạ c gạắ n chạăạ t vạà o cạế u
truá c ngoệ n ngừũ tiệế ng Hạá n, do vạệạ y trong từà vừạng thuạầ n Việệạ t khoệ ng coá từà
ngừũ từớng đừớng, hoạăạ c nệế u diạch rạ thíà khoá truyệầ n đạạ t đừớạ c sừác mạạ nh
ngoệ n ngừũ. Víá duạ : vật cực tất phản, đả bất hoàn thủ mạ bất hoàn khẩu,
nan nhẫn năng nhẫn nan hành năng hành, tu tại tự kỷ công tại sư phụ.
Tạạ i đạệ y ngừớà i diạch chíủ diệẫ n giạủ i ngạắ n goạ n đuủ đệể hiệể u đạạ i khạá i. Muạ c đíách
lạà đệể đoạ c giạủ ngừớà i Việệạ t vừớạ t quạ đừớạ c khoạủ ng cạá ch do vạă n hoạá vạà ngoệ n
ngừũ khạá c biệệạ t gạệ y nệệ n.
Đoế i vớá i cạá c tệệ n riệệ ng voế n coá nguoầ n goế c lạà tiệế ng nừớá c ngoạà i, khoệ ng
phạủ i tiệế ng Hạá n, ngừớà i diạch tuạệ n thệo cạá ch diạch đạũ phoể cạệạ p. Coá choẫ duà ng
từà tiệế ng Hạá n, víá duạ : Pháp, Anh, Mỹ. Coá choẫ duà ng tiệế ng Anh hoạăạ c từà goế c, víá
duạ : Darwin, Afghanistan, Galileo, neutron, neutrino. Tuy nhiệệ n riệệ ng vớá i
cạá c từà ngừũ coá goế c tiệế ng Phạạ n (Sạnskrit) thíà ngừớà i diạch giừũ nguyệệ n từà
ngừũ cuủ ạ tiệế ng Hạá n. Lyá do lạà tuy cạá c từà ạế y goế c Phạạ n, nhừng đạũ đừớạ c ngừớà i
Hạá n duà ng lạệ u roầ i, moệạ t soế từà cuũ ng coá sạắ c thạá i nghíũạ mớá i khạá c vớá i goế c
Phạạ n, hớn nừũạ ngừớà i Việệạ t đạũ quện vớá i cạá c từà tiệế ng Hạá n nạà y; víá duạ : Thích
Ca Mâu Ni, A Di Đà, niết bàn.
Trong khi diạch khoệ ng trạá nh khoủ i phạủ i chệà n nhừũng từà cuủ ạ tiệế ng Việệạ t
vạà o cho đuủ cạệ u đuủ yá vạà coá thệể đoạ c tuạ ng thạà nh tiệế ng, víá duạ : rằng thì là mà
nó tôi… Cạá c chừũ chệà n ạế y đừớạ c đạăạ t trong ngoạăạ c vuoệ ng [] (khi đoạ c thạà nh

Phụ lục i
tiệế ng thíà có đoạ c phạầ n nạà y). Cuũ ng coá phạầ n chệà n trong dạế u ngạăạ c nhoạ n {} ạế y
lạà do ngừớà i diạch từạ thệệ m vạà o nhừ cạá c chuá thíách (khi đoạ c thạà nh tiệế ng thíà
không đoạ c phạầ n nạà y). Muạ c đíách cuủ ạ việệạ c duà ng cạá c dạế u ngoạăạ c vuoệ ng [] vạà
ngoạăạ c nhoạ n {} lạà đệể ngừớà i đoạ c hiệể u rạằ ng đoá lạà do ngừớà i diạch thệệ m vạà o
thệo choẫ hiệể u cuủ ạ bạủ n thạệ n, khoệ ng chạắ c hạẳ n đoá lạà yá cuủ ạ Sừ phuạ . Cuũ ng
vạệạ y, cạá c dạế u nhạá y do ngừớà i diạch chệà n vạà o lạà cạá c dạế u nhạá y đớn ‘’ đệể khoủ i
lạẫ n vớá i cạá c dạế u nhạá y kệá p “” ớủ nguyệệ n tạá c. Sừ phuạ thừớà ng đạăạ t cạệ u dạà i, tạạ i
đạệ y ngừớà i diạch cuũ ng bạủ o lừu cạệ u dạà i, nhừng duà ng thệệ m dạế u chạế m phạể y
(;) đệể tạá ch thạà nh cạá c cạệ u con cho phuà hớạ p vớái cuá phạá p tiệế ng Việệạ t.
Đạệ y lạà kinh vạă n Phạệạ t giạ, tạế t nhiệệ n hạà m nghíũạ uyệệ n thạệ m huyệầ n
diệệạ u, ngừớà i diạch lừớạ ng sừác hạạ n hệạ p, chạắ c chạắ n coà n nhiệầ u sại soá t; kíánh
mong cạá c bạằ ng hừũu đoầ ng tu goá p sừác chíủnh lyá.

A-Q: tệệ n nhạệ n vạệạ t ‘ngu ngoế c’ trong
tiệể u thuyệế t A-Q chính truyện cuủ ạ
Trung Quoế c.
ái nhân: vớạ hoạăạ c choầ ng.
an đỉnh thiết lư, thái dược luyện
đan: đạăạ t đíủnh lạệạ p loà (lư, lô), gom
thuoế c luyệệạ n đạn.
án ma: xoạ boá p.
anh hài: anh → đừáạ bệá sớ sinh;
hài → đừáạ trệủ níát.
bách bộ xuyên dương: cạá ch trạă m
boệạ xuyệệ n quạ [lạá ] cạệ y dừớng [liệẫ u].
bách hội: huyệệạ t trệệ n đíủnh đạầ u, cạă n
từà hại loẫ tại thạẳ ng lệệ n. Khi ngoầ i đạủ
toạạ , đạệ y lạà điệể m cạo nhạế t.
bách mạch: trạă m mạạ ch; noá i khạá i
quạá t tạế t cạủ cạá c kinh mạạ ch trong
thạệ n thệể , con soế thừạc tệế vừớạ t trệệ n
100 rạế t nhiệầ u.
bạch nhật phi thăng: bạch →
trạắ ng, nhật → Mạăạ t Trớà i, bạn ngạà y,
phi thăng → bạy lệệ n.
ban vận công: coệ ng nạă ng vạệạ n
chuyệể n, vạệạ n chuyệể n vạệạ t thệể ; ban →
dớà i, doạ n đi; vận → vạệạ n chuyệể n.
bán khai công: khại coệ ng moệạ t
nừủạ, moệạ t phạầ n.
bán khai ngộ: khại ngoệạ moệạ t nừủạ,
moệạ t phạầ n.
bản lai: nguyệệ n lại bạn đạầ u lạà nhừ
thệế .
bản nguyên: bạủ n lại nguyệệ n goế c
bạn đạầ u.
bản sự: khạủ nạă ng, nạă ng lừạc.
bản thể: thạệ n thệể nguyệệ n bạủ n bạn
đạầ u (goầ m cạủ khoệ ng giạn nạà y vạà
khoệ ng giạn khạá c). Coá thệể đừớạ c
duà ng khi phạệ n biệệạ t vớá i nhừũng
phạầ n khạá c, víá nhừ, noá phạệ n biệệạ t
vớá i “nguyệệ n ạnh” lạà thạệ n đừớạ c
luyệệạ n rạ.
bát tiên: tạá m viạ Tiệệ n, tạá m oệ ng Đạạ o
trong truyệầ n thuyệế t thạầ n tiệệ n
Trung Hoạ. Trong sạá ch coá nhạắ c
đệế n Trừớng Quạủ Lạũ o vạà Lạũ Đoầ ng
Tạệ n lạà hại viạ trong đoá .

ii Phụ lục
bất khả tư nghị: khoệ ng thệể nghíũ
bạà n; (điệầ u) khoá tin, (điệầ u) phi
thừớà ng khoệ ng thệể nghíũ bạà n.
bất nhị pháp môn: khoệ ng [tu] hại
phạá p moệ n, chíủ chuyệệ n nhạế t vạà o
moệạ t phạá p moệ n thoệ i.
bất thất bất đắc: khoệ ng mạế t [thíà]
khoệ ng đừớạ c.
bất thất giả bất đắc: ại khoệ ng mạế t
thíà khoệ ng đừớạ c, hệẫ khoệ ng mạế t thíà
khoệ ng đừớạ c.
bất thất giả bất đắc, đắc tựu đắc
thất: kệủ khoệ ng mạế t thíà khoệ ng
đừớạ c, đừớạ c ạắ t phạủ i mạế t.
bất thuần: khoệ ng thuạầ n khiệế t,
khoệ ng thuạầ n tiạnh.
bế quan: đoá ng cừủạ; ngừớà i luyệệạ n
coệ ng moệạ t soế coệ ng phạá i khạá c coá
híành thừác bế quan luyệệạ n coệ ng
trong moệạ t thớà i giạn dạà i, khi ạế y hoạ
khoệ ng tiệế p xuá c vớá i bạế t kệể ại trừà
moệạ t hại ngừớà i thạệ n cạệạ n.
bệnh độc: nguyệệ n nhạệ n gạệ y bệệạ nh,
virus.
bích hoạ: trạnh trệệ n vạá ch.
cách tường khán vật: [coệ ng
nạă ng] nhíàn đừớạ c vạệạ t thệể cạá ch quạ
bừác từớà ng.
càn khôn: cạà n khoệ n vuũ truạ .
cao hứng: hạà i loà ng, vừàạ yá.
cát tường như ý: điệầ m lạà nh nhừ
yá.
căn cơ: cạá i goế c cạá i cớ sớủ, cớ sớủ
điệầ u kiệệạ n bạn đạầ u cuủ ạ ngừớà i tu
luyệệạ n (hiệể u thệo chừũ nghíũạ).
câu thông: liệệ n lạạ c, liệệ n thoệ ng, lạà m
cho hại bệệ n thoệ ng nhạu.
Phụ lục
chân: thệo ngu yá cuủ ạ ngừớà i diạch
coá moệạ t nghíũạ chung nhừ trong cạá c
từà chân thể (thạệ n thệể thạệạ t), chân
Phật (oệ ng Phạệạ t thạệạ t), chân Đạo
(Đạạ o thạệạ t), chân tu (tu thạệạ t), chân
niệm (niệệạ m thạệạ t lạà cuủ ạ míành).
chân thể: thạệ n thệể chạệ n thạệạ t.
Chân-Thiện-Nhẫn: chân → chạệ n
thừạc, chạệ n thạà nh, chạệ n chíánh, chạệ n
lyá ; thiện → lừớng thiệệạ n, hiệầ n lạà nh,
từà bi; nhẫn → nhạẫ n nạạ i, nhạẫ n nhiạn
(diệẫ n đạạ i khạá i thệo chừũ nghíũạ).
chân tướng, chân tượng: híành
ạủ nh thạệạ t, thừạc chạế t, sừạ thạệạ t, cạá i
phạủ n ạá nh đuá ng thừạc chạế t sừạ thạệạ t;
trạá i nghíũạ vớá i giả tướng, giả tượng.
chỉ lệnh: lệệạ nh chíủ huy, chíủ thiạ.
chính: moệạ t từà chính nạà y, moệạ t khạá i
niệệạ m chính nạà y coá mạế y sạắ c thạá i
khạá c nhạu; tạ thạm khạủ o cạá c từà
trạá i nghíũạ: (i) tà, oai vớá i nghíũạ lạà
bạế t chíánh, khoệ ng ngạy chíánh; víá duạ :
tà môn oai đạo; (ii) phụ vớá i nghíũạ
tiệệ u cừạc, khoệ ng chíánh diệệạ n, hoạăạ c
chíủ moệạ t trong hại chuủ ng vạệạ t chạế t
cạo tạầ ng; víá duạ : phụ diện (mạng
tíánh tiệệ u cừạc), vật chất phụ (hại
loạạ i vạệạ t chạế t chính vạà phụ); vạà (iii)
phản vớá i nghíũạ đoế i lạệạ p, trạá i vớá i lệũ
thuạệạ n; víá duạ : phản Lý; ngừớà i diạch
giừũ nguyệệ n cạá ch duà ng từà chính-tà,
chính-phụ, chính-phản nạà y; nhừ
vạệạ y, cạăạ p từà chính-phụ lạà khoệ ng coá
gioế ng nghíũạ mạà ngừớà i Việệạ t thừớà ng
hiệể u.
chính niệm: niệệạ m chạệ n chíánh,
ngạy chíánh.
chu sa chưởng: bạà n tạy [son] chu
sạ.
iii
chu thiên hoạăạ c châu thiên: thiên
→ trớà i; chu hoạăạ c châu → chíủ cạá i gíà
khệá p kíán hoạăạ c ớủ khạắ p cạủ ; víá duạ chu
trình (tríành khệá p kíán), châu thân
(khạắ p ngừớà i).
chủ nguyên thần: nguyệệ n thạầ n
chuủ .
chủ thông đạo: đừớà ng thoệ ng
chíánh.
chủ ý thức: yá thừác chuủ .
chủng tử: hạạ t gioế ng; cuũ ng coá nghíũạ
boá ng, chíủ nhừũng cạá i gíà giệo mạầ m
roầ i sạu nạà y phạá t triệể n lệệ n.
chuyên nhất: chíủ chuyệệ n vệầ moệạ t
thừá; tu luyệệạ n chíủ moệạ t coệ ng phạá i,
khoệ ng tạạ p lạẫ n mạà loạạ n tu.
chuyên tu: ngừớà i tu luyệệạ n chuyệệ n
nghiệệạ p, từác lạà nhừũng ngừớà i thệo
híành thừác tu luyệệạ n chuyệệ n nghiệệạ p:
hoạ lạệạ p từác cạắ t đừát moạ i quạn hệệạ xạũ
hoệạ i đệể chuyệệ n tạệ m vạà o tu luyệệạ n. Víá
duạ : hoạà thừớạ ng.
chuyển sinh: chuyệể n sinh vạà o nới
nạà o đoá , tạá i sinh, giạá ng sinh, đạầ u
thại.
cô hồn dã quỷ: hoầ n coệ đoệạ c quyủ
hoạng dạũ khoệ ng nhạà .
cố sự: chuyệệạ n coể .
công: (i) nạă ng lừớạ ng luyệệạ n đừớạ c;
(ii) phừớng phạá p đệể luyệệạ n nạă ng
lừớạ ng ạế y. Đạo gia công → coệ ng
phạá p Đạạ o giạ, coệ ng phạá p nhạà Đạạ o;
Phật gia công → coệ ng phạá p Phạệạ t
giạ, coệ ng phạá p nhạà Phạệạ t.
công lý, công pháp: thệo tạệạ p quạá n
truyệầ n dạạ y khíá coệ ng, coá phạầ n lyá
thuyệế t, goạ i lạà công lý, vạà coá phạầ n
iv
thừạc hạà nh đoệạ ng tạá c, goạ i lạà công
pháp.
công thân: thạệ n lạà m bạằ ng coệ ng.
Cơ Đốc giáo: cuũ ng đoạ c lạà Ki Tô
giáo, toệ n giạá o nhừũng ngừớà i tin
thệo chuá ạ Ki Toệ (Jệsus Christ).
danh lợi tình: chạế p trừớá c vạà o
dạnh lớạ i vạà tíành; noá i khạá i quạá t cạá c
chạế p trừớá c vạà duạ c voạ ng ngừớà i
thừớà ng.
danh sơn đại xuyên: nuá i dạnh
tiệế ng vạà soệ ng roệạ ng lớá n.
dao khống: [coệ ng nạă ng] khoế ng
chệế từà xạ, điệầ u khiệể n từà xạ; dao
hoạăạ c diêu → từà xạ, khống → khoế ng
chệế .
dao thị: [coệ ng nạă ng] nhíàn xạ; dao
hoạăạ c diêu → từà xạ.
dặm: moệạ t đớn viạ đo chiệầ u dạà i thớà i
xừạ, khoạủ ng 500m. Noá i ‘mừớà i vạạ n
tạá m nghíàn dạăạ m’ lạà chíủ moệạ t quạũ ng
đừớà ng rạế t dạà i.
diễn hoá: chuyệể n hoạá liệệ n tuạ c,
diệẫ n biệế n, tiệế n hoạá .
du Thần tản Tiên: [loạạ i] Thạầ n
Tiệệ n du ngoạạ n, tạủ n đi cạá c nới
khoệ ng coế điạnh.
dục vọng: cạá c hạm muoế n noá i
chung, víá duạ : ạă n thiạt, uoế ng rừớạ u,
huá t thuoế c, v.v.
dùi sừng bò: moệạ t loế i noá i cuủ ạ
ngừớà i Hoạ, nguạ yá rạằ ng chui vạà o
ngoũ cuạ t. Toàn ngưu giác tiêm → duà i
muũ i sừàng boà |trạệ u.
dung hiệp (溶洽): dung → hoạà tạn
(boệạ thuyủ ); hiệp → thuạệạ n hoạà , hớạ p
nhạu; dung hiệp nguạ yá lạà đạũ hoạà
tạn hoạà hớạ p hạẳ n nhừ tạn trong
Phụ lục
nừớá c. Lừu yá : chừũ dung coá mạế y chừũ
khạá c nhạu vớá i nghíũạ cuũ ng khạá c
nhạu.
dung hợp ( 熔 合 ): dung → noá ng
chạủ y (boệạ hoạủ ); hợp → tạệạ p hớạ p lạạ i,
toể ng lạạ i; dung hợp lạà nguạ yá noá ng
tạn thạà nh moệạ t, hớạ p nhạế t lạạ i.
duy hộ: duy tríà bạủ o hoệạ .
duy tâm, mê tín: nhừũng ngừớà i
thệo chuủ thuyệế t duy vạệạ t tin rạằ ng
khoệ ng coá Thạầ n Phạệạ t, vạà hoạ goạ i
nhừũng gíà mạà ngừớà i coá đừác tin vạà o
Thạầ n Phạệạ t tin vạà o hoạăạ c nhạệạ n thừác
đừớạ c lạà duy tâm vạà mê tín. Duy
tâm lạà yá noá i rạằ ng đoá lạà nhừũng thừá
chíủ coá trong từ duy thoệ i, chừá
khoệ ng phạủ i sừạ thạệạ t khạá ch quạn.
Ngừớà i duy vạệạ t moệ tạủ cạá c tíán
ngừớũ ng nhừ lạà mê tín; vạà mê tín
trớủ thạà nh moệạ t cạá i nhạũ n mạng tíánh
coệ ng kíách vạà bạà i xíách nhừũng ngừớà i
mạng đừác tin vạà o Thạầ n Phạệạ t. Đạệ y
lạà diệẫ n giạủ i hại từà nạà y trong boế i
cạủ nh ngoệ n ngừũ vạà vạă n hoạá Trung
Quoế c đừớng thớà i; bạủ n thạệ n từà duy
tâm vạà mê tín coà n coá nhừũng diệẫ n
giạủ i khạá c trong ngừũ cạủ nh khạá c.
duyên: liệệ n hệệạ coá yá nghíũạ thệo
nghíũạ roệạ ng, khoệ ng phạủ i thệo nghíũạ
hệạ p chíủ lạà duyệệ n vớạ choầ ng; víá nhừ
duyệệ n giừũạ thạầ y vạà troà , duyệệ n giừũạ
chạ mệạ vạà con cạá i, duyệệ n giừũạ bạạ n
bệà thạệ n quyệế n, duyệệ n tu Đạạ o, v.v.
dữ nhân vi Thiện: lạế y Thiệệạ n đạũ i
ngừớà i.
dược phương: phừớng thuoế c, bạà i
thuoế c.
dược đáo bệnh trừ: thuoế c vạà o lạà
bệệạ nh hệế t.
Phụ lục
đả bất hoàn thủ, mạ bất hoàn
khẩu: biạ đạá nh khoệ ng đạế m trạủ , biạ
nhuạ c mạạ khoệ ng noá i lạạ i.
đả toạ: ngoầ i, ngoầ i luyệệạ n coệ ng vạà |
hoạăạ c nhạệạ p điạnh.
Đại Cách mạng Văn hoá: moệạ t giại
đoạạ n trong liạch sừủ Trung Quoế c, từà
1966 đệế n 1976.
đại biểu: đạạ i diệệạ n cho, biệể u hiệệạ n
cho, thệể hiệệạ n cho.
đại đồng tiểu dị: phạầ n lớá n lạà
gioế ng, chíủ khạá c phạầ n nhoủ ; noá i
chung lạà nhừ nhạu, chíủ khạá c tiệể u
tiệế t.
đại đức: nhiệầ u chạế t đừác, đừác lớá n;
ngừớà i coá nhiệầ u đừác đừớạ c goạ i lạà
‘bạệạ c đạạ i đừác’.
đan hoạăạ c đơn: cuạ c|khoế i vạệạ t chạế t
cạo nạă ng lừớạ ng tíách tuạ từà khoệ ng
giạn khạá c.
đan điền hoạăạ c đơn điền: ‘ruoệạ ng
đạn’ nạằ m ớủ choẫ buạ ng dừớá i; điền →
ruoệạ ng.
đản trung hoạăạ c đởn trung hoạăạ c
chiên trung: huyệệạ t viạ nạằ m tạạ i viạ
tríá giừũạ ngừạc, lạế y điệể m giừũạ đoạạ n
noế i hại đạầ u vuá . Đoế i vớá i nừũ, cạầ n cạă n
ngạng điệể m xừớng sừớà n thừá từ
gạắ n vạà o xừớng ừác.
Đạo gia: nhạà Đạạ o, khạá i quạá t cạá c
coệ ng phạá p tu Đạạ o.
Đạo giáo: thừớà ng đừớạ c hiệể u vớá i
nghíũạ Lão giáo, toệ n giạá o bạắ t nguoầ n
từà Lạũ o Từủ; nghíũạ roệạ ng lạà cạá c coệ ng
phạá p tu Đạạ o mạà lạế y híành thừác toệ n
giạá o.
Đạo, khả Đạo, phi thường Đạo:
Goạ i lạà Đạạ o cuũ ng đừớạ c, nhừng lạà
v
Đạạ o phi thừớà ng; con đừớà ng ạế y coá
thệể đi nhừng lạà con đừớà ng phi
thừớà ng; (cạệ u cuủ ạ Lạũ o Từủ).
đắc tựu đắc thất: đừớạ c thíà phạủ i
mạế t.
đề cao: nạệ ng cạo lệệ n trệệ n.
địa thượng Phật: Phạệạ t trệệ n mạăạ t
đạế t.
địa thượng Đạo: Đạạ o trệệ n mạăạ t
đạế t.
điểm hoá: gớạ i yá cho ngừớà i tạ bạằ ng
cạá c cạá ch khạá c nhạu, nhừ bạá o
moệạ ng, thoệ ng quạ ngừớà i khạá c noá i,
lạà m xạủ y rạ moệạ t sừạ việệạ c nhừ lạà m
trừớạ t ngạũ , v.v.
điều tức: điệầ u-hoạà |điệầ u-khiệể n hới
thớủ.
định công: [coệ ng nạă ng] bạắ t điạnh,
khoệ ng cừủ đoệạ ng.
độ kỷ độ nhân: từạ cừáu đoệạ míành vạà
cừáu đoệạ con ngừớà i.
độ nhân: cừáu đoệạ con ngừớà i.
đốn ngộ: ngoệạ từác thớà i, trạá i vớá i
tiệm ngộ lạà ngoệạ dạầ n dạầ n (hiệể u trệệ n
chừũ nghíũạ).
đông thổ: vuà ng đạế t phíáạ Đoệ ng;
ngừớà i AẤ n Đoệạ goạ i vuà ng đạế t Trung
Quoế c lạà vuà ng đông thổ.
đồng: đoầ ng nhạệ n dạệ n tệệạ Trung
Quoế c {yuan—nguyên}. Vạà o nạă m
2001, 1 nhạệ n dạệ n tệệạ đoể i đừớạ c
1800 đoầ ng Việệạ t Nạm, hoạăạ c 0,12 ÚS
dollạr. Lừớng thạá ng moệạ t ngừớà i lạo
đoệạ ng trung bíành ớủ thạà nh thiạ Trung
Quoế c lạà 400–600 nhạệ n dạệ n tệệạ .
vi
động công: luyệệạ n coệ ng trạạ ng thạá i
đoệạ ng, coá đoệạ ng tạá c chuyệể n đoệạ ng;
trạá i lạạ i lạà tĩnh công.
đơn truyền: [moệ n tu luyệệạ n]
truyệầ n dạạ y đớn lệủ , khoệ ng mạng
híành thừác phoể cạệạ p.
đường đường chính chính: (moệạ t
cạá ch) đạà ng hoạà ng, phoá ng khoạá ng.
giả tướng: híành từớá ng giạủ , híành
ạủ nh giạủ , khoệ ng thừạc chạế t; trạá i vớá i
chân tướng hoạăạ c chân tượng lạà cạá i
thừạc chạế t, hiệệạ n từớạ ng thạệạ t, cạá i
phạủ n ạá nh đuá ng sừạ thạệạ t.
giai tầng: giại cạế p, đạẳ ng cạế p.
giảng: noá i, giạủ ng, chuá troạ ng.
giới huân: giớá i cạế m đoầ ạă n mạăạ n.
hạ ý thức: voệ thừác.
hảo hoại xuất tự nhất niệm: toế t
xạế u xuạế t từạ moệạ t niệệạ m.
hậu thiên: nhừũng gíà sạu mớá i coá lạà
hậu thiên; trạá i nghíũạ vớá i tiên thiên
lạà thừá voế n coá bạn đạầ u.
hình thần toàn diệt: híành thệể vạà
nguyệệ n thạầ n đệầ u biạ diệệạ t
hoá công: [coệ ng nạă ng] hoạá thạà nh
nừớá c.
hoãn mạn viên: hoãn → từà toế n,
mạn → chạệạ m rạũ i, viên → troà n triạạ.
hồ hoàng bạch liễu: cạá o choầ n quyủ
rạắ n. Hồ hoàng bạch liễu lạà boế n chừũ
đạầ u cuủ ạ boế n từà coá nghíũạ lạà cạá o
choầ n quyủ rạắ n (hoầ ly, hoạà ng thừủ
lạng, bạạ ch quyủ, liệẫ u xạà ), nệệ n tạạ m
diạch trệệ n nghíũạ bệầ mạăạ t lạà nhừ vạệạ y.
Bạủ n thạệ n từà hồ hoàng bạch liễu coá
nghíũạ khạá i quạá t hớn.
Phụ lục
hội âm: huyệệạ t viạ nạằ m ớủ điệể m giừũạ
đoạạ n noế i từà goế c boệạ phạệạ n sinh duạ c
đệế n hạệạ u moệ n, từác lạà ừáng vớá i đạá y
xừớng chạệạ u. Khi ngoầ i đạủ toạạ đạệ y lạà
điệể m thạế p nhạế t cuủ ạ voà ng nhạệ m
đoế c.
hồng trần: coũ i ngừớà i, trạầ n thệế nhớ
nhuoế c, ạế y lạà so vớá i thiệệ n quoế c
thạnh tiạnh; trần → buạ i.
hồng vi chí cực: xuyệệ n suoế t từà cừạc
kyà vi quạn đệế n cừạc kyà hoầ ng quạn,
từà cừạc nhoủ đệế n cừạc lớá n.
hợp cốc: huyệệạ t viạ trệệ n mu bạà n tạy,
gạầ n choẫ goế c ngoá n cạá i vạà ngoá n troủ .
huân: đoầ ạă n mạăạ n.
huyền quan: cừủạ bíá mạệạ t.
huyền quan hoán vị: huyền quan
→ cừủạ bíá mạệạ t, hoán vị → trạo đoể i viạ
tríá.
huyền quan nhất khiếu: huyền
quan → cừủạ bíá mạệạ t, nhất khiếu →
moệạ t khiệế u, moệạ t huyệệạ t.
huyền quan quy vị: huyền quan →
cừủạ bíá mạệạ t, quy vị → quy vệầ viạ tríá
bạn đạầ u.
huyền quan thiết vị: huyền quan
→ cừủạ bíá mạệạ t, thiết vị → đạăạ t viạ tríá.
huyễn tượng: híành từớạ ng, híành
ạủ nh hừ huyệẫ n, khoệ ng thạệạ t.
huyết quản: mạạ ch mạá u.
hữu sở cầu hoạăạ c hữu cầu: coá choẫ
truy cạầ u, mong cạầ u.
hữu tâm luyện công, vô tâm đắc
công: ngừớà i luyệệạ n coệ ng chíủ chuá
tạệ m vạà o luyệệạ n coệ ng mạà chạẳ ng đệể
tạệ m vạà o đạắ c coệ ng.
hữu vi: trạá i vớá i vô vi.
Phụ lục
khai công: khại [mớủ ] coệ ng, coệ ng
nạă ng.
khai ngộ: khại [mớủ ] ngoệạ , tríá huệệạ
hiệể u biệế t.
khai quang: khại [mớủ ] ạá nh sạá ng,
thíủnh mớà i Phạá p thạệ n.
khai thiên mục: khại [mớủ ] thiệệ n
muạ c.
khai thiên tịch địa: khại trớà i mớủ
đạế t, khại mớủ thiệệ n điạạ, tạạ o rạ trớà i
đạế t.
khí bào: boạ t boá ng khíá.
khí công thái: [trạạ ng] thạá i khíá
coệ ng.
khí cơ: cớ chệế khíá.
khinh công: coệ ng phu lạà m ngừớà i
tạ nhệạ ; khinh → nhệạ .
khổ kỳ tâm chí: khoể cạá i tạệ m chíá,
nhừũng cạá i khoể thuoệạ c vệầ tinh thạầ n.
không môn: cừủạ ‘khoệ ng’; cạá ch noá i
bệệ n Phạệạ t giạ; cuũ ng nhừ Đạạ o giạ noá i
vô môn, từác lạà cừủạ ‘voệ ’.
khư bệnh kiện thân: trừà bệệạ nh
khoệủ thạệ n, chừũạ bệệạ nh khoệủ ngừớà i.
kiền tịnh hoạăạ c can tịnh: sạạ ch sệũ ,
tiạnh sạạ ch, sạạ ch hệế t.
kiếp: (i) kạlpạ (tiệế ng Phạạ n), chíủ
thớà i giạn rạế t lạệ u, cho moệạ t chu kyà
diệẫ n hoạá cuủ ạ vuũ truạ ; (ii) kiệế p nạạ n,
nạạ n lớá n.
kim chung tráo: bạo boạ c [bạằ ng]
chuoệ ng vạà ng.
kim cương hoạăạ c kim cang: kim →
vạà ng, kim loạạ i; cương hoạăạ c cang →
cừáng rạắ n; kim cương hoạăạ c kim
cang coá thệể đệể noá i vệầ hộ pháp
trong nhạà Phạệạ t hoạăạ c coá nghíũạ nạà o
vii
đoá mạà khoệ ng nhạế t thiệế t lạà chạế t kim
cừớng (diạmond).
kim cương thối: chạệ n kim cừớng.
kỳ đại vô ngoại, kỳ tiểu vô nội:
thạệạ t lớá n khoệ ng ngoạà i, thạệạ t nhoủ
khoệ ng trong. Đạệ y lạà tríách dạẫ n cạệ u
cuủ ạ Phạệạ t Thíách Cạ Mạệ u Ni.
Kỳ Môn công pháp: coệ ng phạá p Kyà
Moệ n; kỳ môn → cừủạ kyà lạạ , cừủạ đạăạ c
biệệạ t.
La Hán cước: bạà n chạệ n Lạ Hạá n.
lao cung: moệạ t huyệệạ t viạ ớủ giừũạ loà ng
bạà n tạy.
lao kỳ cân cốt: nhoạ c cạá i gạệ n coế t,
nhừũng cạá i khoể thuoệạ c vệầ thệể xạá c.
lạp tử: hạạ t; chíủ cạá c hạạ t cạế u thạà nh
nệệ n vạệạ t chạế t ớủ cạá c mừác khạá c nhạu.
liễu ám hoa minh hựu nhất
thôn: quạ rạăạ ng liệẫ u toế i vừớà n hoạ
sạá ng lạà lạạ i đệế n moệạ t thoệ n trạng.
liễu giải: hiệể u, hiệể u cạăạ n kệũ , lyá giạủ i
đừớạ c thạế u đạá o.
linh cảm: cạủ m hừáng, yá nghíũ hạy
chớạ t đệế n, linh cạủ m.
Lôi Phong: tệệ n moệạ t cạá nhạệ n
gừớng mạẫ u ớủ Trung Quoế c hoầ i thạệạ p
kyủ 1960.
luyện: khi đệầ cạệạ p đệế n luyệệạ n coệ ng
cuủ ạ Phạá p Luạệ n Đạạ i Phạá p, cuủ ạ Phạệạ t
giạ, Đạạ o giạ, Kyà moệ n coệ ng phạá p thíà
duà ng chừũ luyện boệạ hoạủ ( 煉 ); coà n
khi đệầ cạệạ p đệế n cạá c khíá coệ ng khạá c,
nhừũng khíá coệ ng loạạ n bạá t nhạá o thíà
duà ng chừũ luyện boệạ miạch (練). Diạch
sạng tiệế ng Việệạ t, thíà đệầ u diạch lạà
luyện.
luận thuật: nghíũạ giạủ i, diệẫ n giạủ i.
viii
lương đống: truạ coệạ t, rừớà ng coệạ t
(cuủ ạ nừớá c nhạà ).
ma huyễn: nhừũng thừá huyệẫ n hoạăạ c
do mạ, mạ tíánh gạệ y rạ (diệẫ n trệệ n
chừũ nghíũạ); huyễn → huyệẫ n hoạăạ c,
ạủ o giạá c.
ma luyện ( 魔 煉 ): rệà n luyệệạ n, tu
luyệệạ n trong mạ nạạ n (diệẫ n trệệ n chừũ
nghíũạ); ma → ma trong từà ma tính,
ma quỷ.
ma nạn (魔难): khoá nạạ n do mạ gạệ y
rạ, khoá nạạ n mạng tíánh mạ tíánh
(diệẫ n trệệ n chừũ nghíũạ).
ma sắc: sạắ c mạ, mạ sạắ c duạ c.
mạt chược: tệệ n moệạ t troà chới coể
truyệầ n Trung Quoế c.
mạt kiếp: giớá i tu luyệệạ n tin rạằ ng vuũ
truạ diệẫ n hoạá thệo cạá c thớà i kyà, cạá c
giại đoạạ n; mạt kiếp lạà giại đoạạ n
cuoế i.
mật tu: tu bíá mạệạ t (diệẫ n trệệ n chừũ
nghíũạ).
mệnh môn: huyệệạ t viạ nạằ m ớủ giừũạ
đoạạ n cạá c đoế t xừớng thạắ t lừng, giừũạ
đoế t xừớng thạắ t lừng soế 2 vạà soế 3.
minh bạch: hiệể u biệế t roũ , tíủnh tạá o
mạạ ch lạạ c.
mô đỉnh: sớà, chạạ m vạà o đíủnh đạầ u.
mô phạm: mạẫ u mừạc lạà m gừớng
cho moạ i ngừớà i.
mỹ diệu: mỹ → đệạ p; diệu → kyà
diệệạ u.
nãi bạch thể: thạệ n sừũạ trạắ ng.
nam nữ song tu: nạm vạà nừũ hại
ngừớà i cuà ng tu luyệệạ n (diệẫ n trệệ n chừũ
nghíũạ).
Phụ lục
nan nhẫn năng nhẫn, nan hành
năng hành: nhạẫ n cạủ nhừũng điệầ u
khoá mạà nhạẫ n cho đừớạ c, lạà m nhừũng
điệầ u khoá mạà lạà m cho đừớạ c; nhạẫ n
đừớạ c điệầ u phi thừớà ng, lạà m đừớạ c
việệạ c phi thừớà ng.
năng lượng tản xạ: nạă ng lừớạ ng
toạủ rạ cạá c phíáạ, toạủ rạ xung quạnh.
nê hoàn, nê hoàn cung: thuạệạ t ngừũ
bệệ n Đạạ o giạ chíủ moệạ t nới ớủ trong
thạệ n thệể ; truà ng vớá i viạ tríá thệể tuà ng
quạủ .
ngạ quỷ: quyủ đoá i; ngạ → đoá i.
ngạnh khí công: moệ n khíá coệ ng voũ
thuạệạ t luyệệạ n cạá c coệ ng phu vệầ cừớng
ngạạ nh, coệ ng phạá .
nghi tâm: tạệ m nghi ngớà ; tệệ n moệạ t
tạệ m chạế p trừớá c.
nghiệp lực luân báo: nghiệệạ p lừạc
xoạy bạá o lạạ i.
ngọc chẩm: moệạ t huyệệạ t viạ ớủ phạầ n
sạu soạ nạũ o; chẩm lạà cạá i điệể m goế i
đạầ u khi nạằ m.
ngũ sáo công pháp: nạă m boệạ coệ ng
phạá p, nạă m bạà i tạệạ p đoệạ ng tạá c cuủ ạ
boể n moệ n.
ngũ quang thập sắc: nạă m ạá nh
sạá ng mừớà i mạà u sạắ c.
ngũ thông: nạă m thoệ ng.
nguyên anh: nguyên → chíủ cạá i gíà
đạầ u tiệệ n, thừá nhạế t; anh → đừáạ bệá
sớ sinh.
nguyên thần ly thể: nguyệệ n thạầ n
thoạá t ly khoủ i thạệ n thệể , rớà i khoủ i
thạệ n thệể .
người đại căn khí: căn → goế c, khí
→ khíá cuạ , đoầ đừạng; thệo ngu yá cuủ ạ
Phụ lục
ngừớà i diạch, chừũ căn ớủ đạệ y lạà noá i
tạắ t cuủ ạ từà căn cơ.
ngưu thiệt lan hoa: tệệ n moệạ t loạạ i
[phong] lạn (orchid), ngưu thiệt →
lừớũ i trạệ u|boà .
nhân tại mê trung: con ngừớà i
soế ng ớủ trong mệệ .
nhân thân nan đắc: thạệ n ngừớà i
khoá đừớạ c.
nhâm đốc: tệệ n hại mạạ ch chạạ y
dừớá i dạ, moệạ t mạạ ch phíáạ trừớá c doạ c
giừũạ thạệ n, moệạ t mạạ ch phíáạ sạu doạ c
giừũạ thạệ n.
nhất chính áp bách tà: moệạ t [điệầ u]
chíánh trạế n ạá p cạủ trạă m [điệầ u] tạà ,
moệạ t [niệệạ m] chíánh trạế n ạá p cạủ trạă m
[thệế lừạc] tạà ạá c.
nhất mạch đới bách mạch: moệạ t
mạạ ch kệá o thệo cạủ trạă m mạạ ch.
nhất phàm phong thuận: thuạệạ n
buoầ m xuoệ i gioá , cạá ch noá i cuủ ạ ngừớà i
Hoạ, nghíũạ lạà troệ i chạủ y khoệ ng sừạ coế
gíà.
nhiếp hồn: [coệ ng nạă ng] bạắ t
nguyệệ n thạầ n.
Nho giáo: giạá o lyá nhạà Nho, Khoể ng
giạá o.
nhục thân: thạệ n [thệể ] xạá c thiạt.
nhục thể: [thạệ n] thệể xạá c thiạt.
nội hàm: noệạ i dung, hạà m nghíũạ, cạá i
chừáạ đừạng ớủ bệệ n trong; trạá i vớá i
biểu diện lạà cạá i voủ , bệầ mạăạ t ngoạà i.
nội ngoại kiêm tu: kiệệ m tu cạủ noệạ i
vạà ngoạạ i, kiệệ m cạủ hại thừá, cạủ ngoạạ i
coệ ng vạà noệạ i coệ ng.
oai môn tà đạo: cừủạ lệệạ ch đừớà ng
tạà .
ix
ô yên chướng khí: khoá i đện khíá
nạăạ ng, lạm yệệ n chừớá ng khíá, chừớá ng
khíá muà miạt.
phản bổn quy chân: quạy vệầ coệạ i
nguoầ n, quy vệầ ‘chạệ n’ (diệẫ n trệệ n
chừũ nghíũạ); phản → quạy trớủ lạạ i.
phản tu: tu ngừớạ c; phản → phạủ n
lạạ i, ngừớạ c lạạ i.
Phật gia: nhạà Phạệạ t, khạá i quạá t cạá c
coệ ng phạá p tu Phạệạ t.
Phật giáo: noá i chung cạá c moệ n nhạà
Phạệạ t mạà truyệầ n dừớá i híành thừác toệ n
giạá o, thừớà ng đừớạ c hiệể u [moệạ t cạá ch
khoệ ng chíánh xạá c] đoầ ng nghíũạ vớá i
Thích giáo, toệ n giạá o xuạế t phạá t từà
Phạệạ t Thíách Cạ Mạệ u Ni.
Phật quang: ạá nh sạá ng cuủ ạ Phạệạ t.
Phật quang phổ chiếu, lễ nghĩa
viên minh: ạá nh sạá ng Phạệạ t chiệế u
roạ i roệạ ng khạắ p, lệẫ nghíũạ troà n đạầ y
sạá ng toủ .
Phật tại tâm trung: Phạệạ t ớủ trong
tạệ m, Phạệạ t tạạ i tạệ m.
Phật thể: [thạệ n] thệể Phạệạ t.
Phật tính nhất xuất, chấn động
thập phương thế giới: moệạ t khi
Phạệạ t tíánh xuạế t hiệệạ n, thệế giớá i mừớà i
phừớng chạế n đoệạ ng.
Phật vô xứ bất tại: Phạệạ t khoệ ng
choẫ nạà o khoệ ng coá , coá mạăạ t khạắ p
nới.
phi thiên: thiệệ n thạầ n bạy, tiệệ n nừũ
bạy lừớạ n.
phó nguyên thần: nguyệệ n thạầ n
phuạ .
phó thông đạo: đừớà ng thoệ ng phuạ .
x Phụ lục
phó xuất: chi trạủ phíá toể n, trạủ nớạ,
chiạu đừạng cho.
phó ý thức: yá thừác phuạ .
phong tăng tảo Tần: điệể n coế moệạ t
tạă ng nhạệ n ớủ chuà ạ Linh AẨ n duà ng
chiệế c choể i mạà oệ ng đạng quệá t sạệ n
đệể toế ng khừá Tạầ n Coế i rạ khoủ i chuà ạ.
Tảo lạà quệá t bạằ ng choể i. Tạầ n Coế i lạà tệể
từớá ng, moệạ t đạạ i giạn thạầ n thớà i Nạm
Toế ng. Phong tăng → hoạà thừớạ ng
điệệ n.
phong thuỷ: phệá p xệm điạạ lyá cuủ ạ
Trung Quoế c.
phổ độ chúng sinh: cừáu đoệạ chuá ng
sinh trệệ n diệệạ n roệạ ng. Đạệ y lạà cạệ u lừu
truyệầ n trong Phạệạ t giạ.
phụ thể: thệể sinh mệệạ nh bạá m thệệ m
vạà o; phụ → thệệ m vạà o, bạá m vạà o, gạắ n
vạà o.
phức nhãn: mạắ t phừác hớạ p.
quan: cừủạ, cừủạ ạủ i. Chừũ quan nạà y coá
thệể coá moệạ t soế nghíũạ boá ng tuyà ngừũ
cạủ nh, thừớà ng coá nghíũạ lạà khạủ o
nghiệệạ m, thừủ thạá ch. Quá quan nghíũạ
lạà vừớạ t quạ khạủ o nghiệệạ m, thừủ
thạá ch. Moệạ t soế huyệệạ t-viạ, khiệế u cuũ ng
đừớạ c goạ i lạà quan, víá duạ : huyệệạ t
mệệạ nh moệ n, ngoạ c chạể m.
quán đỉnh: từớá i vạà o đạầ u (diệẫ n
trệệ n chừũ nghíũạ). Quán nghíũạ lạà
từớá i vạà o, đỉnh nguạ yá lạà đíủnh đạầ u.
quản: coi soá c coá trạá ch nhiệệạ m; cại
quạủ n, quạủ n lyá.
sắc ma: mạ sạắ c, mạ sạắ c duạ c.
sắc thân: thạệ n thệể mạà ngừớà i tạ
nhíàn thạế y đừớạ c. Thệo cạá ch noá i bệệ n
Phạệạ t giạá o, nhừũng gíà cạá c giạá c quạn
tiệế p cạệạ n đừớạ c thíà đừớạ c goạ i chung
lạà thanh sắc.
Sáng Thế Chủ: cuũ ng diạch lạà Chúa
Sáng Thế; đừác Chuủ , đừác Chuá ạ sạá ng
tạạ o rạ thệế giớá i.
sinh lão bệnh tử: sinh → sinh rạ,
lão → giạà đi, bệnh → chiạu bệệạ nh, tử
→ chệế t đi.
sơn căn: huyệệạ t viạ nạằ m giừũạ hại
loệ ng mạà y.
sung mãn: đạầ y khạắ p, đạầ y đuủ .
sư phụ lĩnh tiến môn, tu hành
tại cá nhân: sừ phuạ dạẫ n vạà o coể ng,
coà n tu hạà nh lạà chuyệệạ n cuủ ạ cạá nhạệ n
ngừớà i tu luyệệạ n.
tá công: mừớạ n coệ ng; tá → vạy
mừớạ n.
tà môn oai đạo: cừủạ tạà đừớà ng
lệệạ ch, chíủ nhừũng coệ ng phạá p tạà vạạ y
lừu truyệầ n ớủ thệế giạn; oai hoạăạ c oa
→ bạế t chíánh.
tam hoa tụ đỉnh: bạ boệ ng hoạ tuạ
trệệ n đíủnh đạầ u.
tam thiên đại thiên thế giới: bạ
nghíàn nghíàn-thệế -giớá i lớá n, bạ nghíàn
đạạ i thiệệ n thệế giớá i. Đạệ y lạà cuạ m từà
voế n lừu truyệầ n trong Phạệạ t giạá o.
tải thể: [coệ ng nạă ng hoạăạ c gíà đoá lạà m]
thệể truyệầ n tạủ i.
tạo hoá vũ trụ: sạá ng tạạ o vuũ truạ
phong phuá phoầ n diệẫ n.
tâm đắc thể hội: điệầ u mạà tạệ m
hiệể u đừớạ c hoạăạ c bạủ n thệể líũnh hoệạ i;
điệầ u míành đạũ trạủ i quạ; kinh
nghiệệạ m.
Phụ lục
tâm hoan hỷ: tạệ m lyá vui mừàng
[thạá i quạá ]; đạệ y lạà tệệ n moệạ t chạế p
trừớá c.
tâm lĩnh thần hội: duà ng tạệ m mạà
líũnh hoệạ i.
tâm lý hiển thị hoạăạ c tâm hiển
thị: tạệ m lyá phoệ trừớng hiệể n thiạ;
đạệ y lạà tệệ n moệạ t chạế p trừớá c.
tâm tật đố: tạệ m đoế kyạ, gạnh tyạ,
gạnh ghệá t; đạệ y lạà tệệ n moệạ t chạế p
trừớá c.
tâm thái: [trạạ ng] thạá i tạệ m.
tâm tranh đấu: tạệ m gạnh đuạ,
cạạ nh trạnh, trạnh đạế u; đạệ y lạà tệệ n
moệạ t chạế p trừớá c.
tầng, tầng thứ: thệo ngu yá ngừớà i
diạch, cạủ hại từà nạà y đừớạ c duà ng vớá i
cuà ng nghíũạ nhừ nhạu; trong bạủ n
diạch nạà y thừớà ng đừớạ c diạch chung
lạà tầng.
tân trần đại tạ: đoể i cuũ thạy mớá i,
cuũ mớá i thạy nhạu.
tẩu đan đạo: thệo (tạể u) con
đừớà ng (đạạ o) luyệệạ n đạn (đạn), cạá i
đạạ o tu đạn.
tha tâm thông: [coệ ng nạă ng] biệế t
đừớạ c suy nghíũ ngừớà i khạá c; tha
tâm lạà tạệ m cuủ ạ ngừớà i khạá c.
thái dương: (i) huyệệạ t viạ ớủ hại bệệ n,
từà đuoệ i mạắ t diạch vệầ sạu 1 thoế n; (ii)
Mạăạ t Trớà i.
tham ngộ: thừạc hạà nh mạà ngoệạ . Chừũ
tham coá trong từà tham gia, vạà
trong cuạ m từà tham thiền nhập
định.
thanh lý: lạà m sạạ ch, lạà m trong
sạạ ch, boủ nhừũng thừá oệ uệế .
xi
thân thụ: truyệầ n thuạ trừạc tiệế p từà
thạầ y.
thần thông đại hiển: thạầ n thoệ ng
hiệể n thiạ rạế t lớá n.
thập ác bất xá: mừớà i toệạ i ạá c khoệ ng
thệể thạ.
thập phương thế giới: thệế giớá i
mừớà i phừớng.
thất phu: ngừớà i dạệ n thừớà ng.
thất tình lục dục: bạủ y thừá tíành
cạủ m sạá u thừá hạm muoế n, chíủ nhừũng
tíành cạủ m hạm muoế n noá i chung.
thấu thị nhân thể: [coệ ng nạă ng]
nhíàn đừớạ c bệệ n trong thạệ n thệể
ngừớà i.
thế nhân: ngừớà i đớà i, con ngừớà i
thệế giớá i, con ngừớà i thệế giạn.
thế phong nhật hạ: thế lạà chíủ vệầ
thệế giạn, phong lạà chíủ vệầ thuạầ n
phong myũ tuạ c, phong tuạ c tạệạ p quạá n
toế t; trong bạủ n diạch nạà y, thế phong
nhật hạ đừớạ c diạch lạà đạo đức thế
gian trượt xuống hàng ngày.
thể: chừũ nạà y coá nhiệầ u nghíũạ; thệo
ngừớà i diạch coá moệạ t nghíũạ chung
trong cạá c từà: nhân thể, Phật thể,
Thần thể, thiên thể, vật thể, phụ
thể, bản thể, tải thể, sinh mệnh thể,
nãi bạch thể, tịnh bạch thể, v.v.
Trừớà ng hớạ p ạế y, ngừớà i diạch bạủ o lừu
tiệế ng Hạá n; ngoạạ i lệệạ : nhân thể →
[thạệ n] thệể ngừớà i, sinh mệnh thể →
thệể sinh mệệạ nh. Nhừ vạệạ y từà thiên
thể khoệ ng chíủ đệể noá i vệầ các hành
tinh, các vì sao mạà khoạ hoạ c hiệệạ n
nạy vạẫ n duà ng.
thể hệ: hệệạ cạá c thệể , hệệạ thoế ng.
xii
thể nghiệm: từạ míành chừáng
nghiệệạ m đừớạ c.
thể tùng quả: cớ quạn híành quạủ
cạệ y-tuà ng|cạệ y-thoệ ng ớủ trong đạạ i
nạũ o; tuyệế n yệệ n trong nạũ o; thệo Tạệ y
Ý thíà viạ tríá nạà y ớủ vuà ng giạo tiệế p vớá i
hại bạá n cạầ u đạạ i nạũ o, tiệể u nạũ o, vạà
tuyủ soế ng đi lệệ n.
thị hiện: lạà m [biệể u thiạ] rạ cho
ngừớà i tạ thạế y.
thiên cơ: bíá mạệạ t cuủ ạ trớà i.
thiên địa: thiệệ n điạạ trớà i đạế t.
thiên định: [điệầ u] do oệ ng trớà i
điạnh rạ.
Thiên lý: đạạ o lyá cuủ ạ oệ ng trớà i.
thiên môn tiểu đạo: cừủạ lệệạ ch
đừớà ng nhoủ , chíủ nhừũng coệ ng phạá p
nhoủ bệá lừu truyệầ n ớủ thệế giạn,
khoệ ng phạủ i dạnh moệ n chíánh phạá i.
thiên quốc: nừớá c ớủ trệệ n trớà i.
thiên sai: lệệạ ch lạạ c, sại lệệạ ch.
thiên tự trang: đừáng thệo híành
chừũ ‘thiệệ n’ ( 天 ) (hiệể u trệệ n chừũ
nghíũạ).
thiện hữu thiện báo, ác hữu ác
báo: thiệệạ n coá bạá o ừáng thiệệạ n, ạá c coá
bạá o ừáng ạá c.
thiết bố sam: ạá o giạá p sạắ t.
thiết sa chưởng: bạà n tạy mạạ t sạắ t.
thỉnh Thần dung dị tống Thần
nan: mớà i Thạầ n đệế n thíà dệẫ , mớà i
Thạầ n đi thíà khoá .
thôi nã, suy nã: nạắ n khớá p.
thốn: tạế c. (i) noá i tạắ t cuủ ạ từà Anh
thốn → tạế c Anh, từác lạà inch, ≈
2,54cm; ngoạà i nghíũạ hiệệạ n đạạ i ngạà y
nạy rạ noá coà n coá nghíũạ: (ii) đớn viạ
Phụ lục
chiệầ u dạà i ngạà y xừạ, bạằ ng 1/10
thừớá c, ≈ 3,3cm. (iii) noá i tạắ t cuủ ạ từà
đồng thân thốn; moệạ t đớn vi đo
trong Trung Ý thừớà ng duà ng khi moệ
tạủ viạ tríá cạá c huyệệạ t, noá đừớạ c lạế y
thệo soế đo sinh hoạ c cuủ ạ thạệ n thệể
đừớng sừạ, nệệ n mớá i goạ i lạà đồng
thân; coá moệạ t soế cạá ch xạá c điạnh; moệạ t
cạá ch thoệ ng duạ ng lạà lạế y chiệầ u roệạ ng
ngoá n tạy cạá i choẫ roệạ ng nhạế t. Thốn
nạà y khoệ ng coá giạá triạ coế điạnh, trung
bíành lạà 2~2,2cm.
thời thần: moệạ t giớà, tíánh thệo cạá ch
chiạ giớà coể truyệầ n, moệạ t ngạà y coá 12
giớà : Tyá Sừủu Dạầ n … Hớạ i. Bạắ t đạầ u lạà
giớà Tyá từà 23h đệệ m đệế n 1h sạá ng. Moệạ t
thớà i thạầ n dạà i bạằ ng 2 giớà đoầ ng hoầ
hiệệạ n nạy.
thu công: từác lạà thu coệ ng kệế t thuá c
buoể i tạệạ p; cạá c coệ ng phạá p khạá c
thừớà ng nhừ vạệạ y; coà n trong Phạá p
Luạệ n Đạạ i Phạá p thíà khoệ ng thệể vạà
khoệ ng đừớạ c thu coệ ng nhừ thệế , víà
Phạá p Luạệ n thừớà ng chuyệể n khoệ ng
dừàng.
thủ ấn: bạắ t ạế n, bạắ t quyệế t bạằ ng tạy.
thủ đức: giừũ gíàn đừác; thủ → giừũ
gíàn, coi soá c, chạă m nom, phoà ng thuủ .
thủ pháp: đoệạ ng tạá c tạy, bạà i đoệạ ng
tạá c.
thư pháp: phệá p việế t chừũ Hạá n,
nghệệạ thuạệạ t việế t chừũ.
thường chuyển: liệệ n tuạ c chuyệể n
đoệạ ng, liệệ n tuạ c xoạy chuyệể n, khoệ ng
dừàng; cạá i gíà víũnh việẫ n lạà thường,
khoệ ng víũnh việẫ n lạà vô thường.
thượng sư: thạầ y ớủ bệệ n trệệ n, thạầ y
ớủ coũ i trệệ n.
Phụ lục
thượng sỹ văn Đạo, cần nhi
hành chi; trung sỹ văn Đạo,
nhược tồn nhược vong; hạ sỹ
văn Đạo, đại tiếu chi; bất tiếu
bất túc dĩ vi Đạo: kệủ syũ bạệạ c
thừớạ ng mạà nghệ đừớạ c Đạạ o liệầ n
chuyệệ n cạầ n thừạc hạà nh; kệủ syũ bạệạ c
trung mạà nghệ Đạạ o thíà cạá i coà n cạá i
mạế t; loạạ i ngừớà i bạệạ c hạạ mạà nghệ
Đạạ o liệầ n phạá rạ cừớà i, khoệ ng cừớà i
thíà chừạ đuủ lạà Đạạ o; đạệ y lạà cạệ u cuủ ạ
Lạũ o Từủ. Từà thượng sỹ hạy hạ sỹ
trong giớá i tu luyệệạ n cuũ ng lạà từà cạệ u
nạà y mạà rạ.
tích cổ: di tíách coể , di vạệạ t coể .
tích đức: tíách luũ y đừác, thạệ u tạệạ p
đừác.
tiềm ý thức: tiệầ m thừác.
tiệm ngộ: ngoệạ dạầ n dạầ n, trạá i vớá i
đốn ngộ lạà ngoệạ từác thớà i (hiệể u trệệ n
chừũ nghíũạ).
tiên thiên: cạá i gíà nguyệệ n từà
nguyệệ n sớ bạn đạầ u xạ xừạ thíà goạ i
lạà tiệệ n thiệệ n. Từà trạá i nghíũạ lạà hậu
thiên.
tiếp cốt: noế i xừớng.
tiểu bào: boạ t boá ng nhoủ .
tín tức: moệạ t dạạ ng nạă ng lừớạ ng,
thoệ ng tin coá thệể truyệầ n sạng ngừớà i
khạá c.
tinh bạch thể: thạệ n tinh trạắ ng; tệệ n
khạá c cuủ ạ tịnh bạch thể; chừũ tinh
nạà y ớủ trong từà tinh khiết, tinh thể.
tinh hệ: hệệạ cạá c tinh cạầ u, thiệệ n hạà .
tính bản thiện: nguyệệ n bạn đạầ u lạà
thiệệạ n tíánh, bạủ n chạế t lạà thiệệạ n.
tính mệnh song tu: vừàạ tu tính
vừàạ luyệệạ n mệnh.
xiii
tĩnh: thừớà ng lạà đệể chíủ sừạ yên lặng,
không xao động. Víá duạ : yệệ n tíũnh,
tíũnh lạăạ ng, tíũnh chíủ, ạn tíũnh, tíũnh
tạệ m, tíũnh tạạ i.
tĩnh chỉ: yệệ n tíũnh bạế t đoệạ ng.
tĩnh công: luyệệạ n coệ ng trạạ ng thạá i
tíũnh, từ thệế coế điạnh. Víá duạ : thiệầ n
điạnh. Trạá i lạạ i lạà động công.
tịnh: thừớà ng lạà chíủ sừạ trong sạch,
thuần khiết. Víá duạ : tiạnh hoạá , thạnh
tiạnh, chạy tiạnh, kiệầ n tiạnh (trong
sạạ ch), tiạnh bạạ ch thệể .
tịnh bạch thể: thạệ n tiạnh trạắ ng.
toán mệnh: boá i soế mệệạ nh.
toán quái: boá i quệủ .
toàn cơ hoạăạ c tuyền cơ: cớ [chệế ]
xoạy chuyệể n.
trạm trang: luyệệạ n coệ ng ớủ từ thệế
đừáng.
trân quý: quyá giạá lạắ m.
triển hiện: thệể hiệệạ n rạ, thi triệể n.
Trung Y: Ý hoạ c Trung Hoạ; ngừớà i
Việệạ t Nạm tạ goạ i lạà ‘Đoệ ng Ý’.
truyền thừa hoạăạ c thừa truyền:
truyệầ n tiệế p kệế thừàạ từà đớà i nạà y
sạng đớà i khạá c, thạầ y truyệầ n thừàạ
cho đoầ đệệạ quạ cạá c thệế hệệạ .
trực chỉ nhân tâm: nhạắ m thạẳ ng
vạà o tạệ m con ngừớà i.
trượng: đớn viạ đo ngạà y xừạ, ≈
330cm, bạằ ng 10 thừớá c.
tu khẩu: tu ớủ trong từà tu luyệệạ n,
khẩu → miệệạ ng.
tu tại tự kỷ, công tại sư phụ: tu ớủ
bạủ n thạệ n, coệ ng ớủ sừ phuạ ; tu lạà ớủ noẫ
lừạc bạủ n thạệ n ngừớà i tu luyệệạ n, coà n
xiv
diệẫ n hoạá coệ ng đừớạ c thừạc hiệệạ n nhớà
sừ phuạ .
túc mệnh thông: [coệ ng nạă ng]
thoệ ng suoế t soế mệệạ nh trừớá c đạệ y—
hiệể u trệệ n chừũ nghíũạ lạà nhừ vạệạ y, túc
mệnh → sinh mệệạ nh trừớá c đạệ y. Tuy
nhiệệ n ‘coệ ng nạă ng tuá c mệệạ nh thoệ ng’
coá nghíũạ roệạ ng hớn, nhừ đừớạ c chíủ
roũ trong sạá ch.
tùng tân tái xuất: tạá i xuạế t lạạ i mớá i.
tuỳ cơ nhi hành: thuạệạ n thệo cớ
[chệế ] mạà thừạc hạà nh, thuạệạ n thệo
[khíá] cớ mạà vạệạ n đoệạ ng.
tuỳ kỳ tự nhiên: [soế ng] thuạệạ n
thệo từạ nhiệệ n.
tuỳ tâm nhi hoá: tuyà thệo tạệ m mạà
biệế n hoạá .
tư tâm hoạăạ c tự tư: tạệ m íách kyủ, tệệ n
moệạ t chạế p trừớá c.
tứ chi vô lực: hại chạệ n hại tạy
khoệ ng coá lừạc, rạế t yệế u.
tự ngã hoạăạ c ngã: cạá i ‘toệ i’; ngã →
toệ i.
tự tâm sinh ma: từạ trong tạệ m
[cuủ ạ míành] sinh mạ.
tương phụ tương thành: giuá p đớũ
phuạ trớạ lạẫ n nhạu, [sinh] thạà nh rạ
nhạu, cuà ng song hạà nh.
ức kiếp: chừũ ức coá nghíũạ lạà 100
triệệạ u {108}; tuy nhiệệ n trong tiệế ng
Hạá n coể , ức lạà 10 vạạ n {105}.
vạn: chừũ vạạ n (卍).
vạn vật chi linh: ạnh linh, cạá i linh
thiệệ ng, linh hoầ n cuủ ạ vạạ n vạệạ t; ngừớà i
xừạ vạẫ n nhíàn nhạệạ n rạằ ng con ngừớà i
lạà vạn vât chi linh.
Phụ lục
văn hoá tinh thần: đạệ y lạà từà hạy
duà ng trong Trung Quoế c hiệệạ n đạạ i,
nghíũạ lạà nệầ n vạă n hoạá nạệ ng cạo giạá
triạ tinh thạầ n đạạ o đừác con ngừớà i;
nguạ yá đoế i lạệạ p vớá i văn hoá vật chất
lạà thừá chạạ y thệo giạá triạ vạệạ t chạế t bạạ c
tiệầ n.
văn vật: vạệạ t [coể ] vạă n hoạá .
vãng hồi tu: tu quạy trớủ vệầ .
vật cực tất phản: vạệạ t đệế n cuà ng
cừạc thíà phạủ n lạạ i, sừạ việệạ c đệế n cuà ng
toệạ t thíà đạủ o lạạ i, ạệ m dừớng đạủ o lạạ i.
vi lạp: vi hạạ t. Từà nạà y đừớạ c duà ng đệể
chíủ cạá c hạạ t cạế u thạà nh nệệ n vạệạ t chạế t
ớủ cạá c mừác vi quạn khạá c nhạu, víá
duạ : phạệ n từủ, nguyệệ n từủ, quạrk,
nệutrino, …
vi quan: quạn-sạá t|quạn-cạủ nh ớủ
mừác|tạầ ng vi moệ ; đoế i lạệạ p vớá i hoành
quan hoạăạ c hồng quan.
viên dung ( 圆 容 ): viên → troà n,
dung → dung nạạ p noệạ i dung bạo
hạà m, chừáạ đừạng.
viên minh: viên → troà n đạầ y, minh
→ sạá ng toủ .
viên mãn: viên → troà n, mãn → đạầ y
khạắ p.
vô ác bất tố: [nhừũng kệủ ] khoệ ng
điệầ u ạá c nạà o mạà khoệ ng lạà m.
vô biên vô tế: khoệ ng biệệ n giớá i
khoệ ng giớá i hạạ n.
vô sở bất bao, vô sở di lậu:
khoệ ng gíà lạà khoệ ng bạo hạà m, khoệ ng
gíà biạ boủ soá t.
Phụ lục
vô sở cầu hoạăạ c vô cầu: khoệ ng choẫ
truy cạầ u, khoệ ng mong cạầ u.
vô tỷ: khoệ ng [gíà] sạá nh đừớạ c, khoệ ng
thệể so sạá nh.
vô vi: khoệ ng chuủ yá, khoệ ng mong
nghíũ, khoệ ng hạà nh đoệạ ng, khoệ ng
mong cạầ u (từà nạà y rạế t khoá diệẫ n
nghíũạ); trạá i vớá i noá lạà hữu vi.
vô xứ bất đan điền: khoệ ng đạệ u lạà
khoệ ng phạủ i đạn điệầ n, đạn điệầ n
khạắ p nới; đạệ y lạà điệầ u sại lạầ m đừớạ c
lừu truyệầ n trong moệạ t soế coệ ng phạá i.
vu giáo: lệệ n đoầ ng, thạầ y mo.
vũ đạo: muá ạ, nhạủ y muá ạ.
xả: xạủ boủ , buoệ ng boủ .
xích: thừớá c, đớn viạ đo chiệầ u dạà i
ngạà y xừạ, ≈ 33cm, bạằ ng 10 tạế c
(thoế n).
xích độ: cạá i thừớá c, coà n coá nghíũạ lạà
híành thừác thệể hiệệạ n cuủ ạ tạệ m tíánh
cạo đệế n đạệ u.
xuất lai: xuạế t hiệệạ n, từà choẫ khoệ ng
coá mạà thạà nh coá lạà xuạế t lại, từà choẫ
chừạ đừớạ c mạà đừớạ c lạà xuạế t lại.
xuất sơn: (i) rạ khoủ i nuá i; (ii) rạ
coệ ng chuá ng, rạ [truyệầ n giạủ ng]
ngoạà i coệ ng chuá ng. Trong sạá ch nạà y
thừớà ng duà ng thệo nghíũạ (ii).
xung quán: ngừớà i diạch nghíũ rạằ ng
từà ‘xung quạá n’ trong sạá ch lạà noá i vệầ
đoệạ ng tạá c cuủ ạ bạà i tạệạ p coệ ng soế 3:
Quán thông lưỡng cực Pháp.
xv
Copyright © 2015 by Li Hongzhi

All Rights Rệsệrvệd

For informạtion, writệ:

(Tạiwạn)
Ýih Chyun Book Corp., Ltd
No. 229-9, Sệction 2, Chung-Ching North Roạd
Tạipệi, Tạiwạn 103

(ÚS)
Ýih Chyun Corp.
P.Ô. Box 193
Gillệttệ, NJ 07933

ISBN: 1-58613-051-X

Trạnslạtệd in Việtnạm,
Bạủ n tiệế ng Việệạ t, diạch tạạ i Việệạ t Nạm

First rệvision, Mạrch 2003

Hiệệạ u chíủnh lạầ n đạầ u, thạá ng Bạ, 2003

Sệcond rệvision, Novệmbệr 2004

Hiệệạ u chíủnh lạầ n thừá hại, thạá ng Mừớài moệạ t, 2004

Third rệvision, Junệ 2006

Hiệệạ u chíủnh lạầ n thừá bạ, thạá ng Sạá u, 2006

Minor fixệs, Fệbruạry 2008, Dệcệmbệr 2011, Novệmbệr 2013, April

2015
Chíủnh sừủạ chíánh tạủ vạà moệạ t soế hiệệạ u chíủnh rạế t nhoủ khạá c, thạá ng Hại 2008,
thạá ng Chạạ p 2011, thạá ng Mừớài Moệạ t 2013, thạá ng Từ 2015

Lun Ýu fixệs, July 2015

Chíủnh «Luạệạ n Ngừũ» vạà moệạ t soế hiệệạ u chíủnh rạế t nhoủ khạá c, thạá ng Bạủ y 2015

http://phạpluạn.org
http://vi.fạlundạfạ.org

Publishệd by Ýih Chyun Corp.