Greek New Testament

Scrivener 1894
Textus Receptus
(With Morphological Data)

Bibles.org.uk, London.
 c 2001–2005 Bibles.org.uk
All rights reserved. Copyright ˆ
Typeset with pdfLaTEX under Linux Thu 17th Nov, 2005
Permission for personal use only is hereby given.
 iii
Tables of Morphological Symbols
 iv

Noun/Article Case Gender Number

n/d n nominative m masculine s singular
g genitive f feminine p plural
d dative n neuter
a accusative
v vocative

Pronoun Type Case Gender Numbe

r r relative n nominative m masculine s singu
e reciprocal g genitive f feminine p plura
d demonstrative d dative n neuter
c correlative a accusative
q interrogative v vocative
i indefinite
o correlative or interrogative
x reflexive
s possessive
p personal

Participle Tense Voice Case Gender Numbe

vp p present a active n nominative m masculine s singu
f future m middle g genitive f feminine p plura
a aorist p passive d dative n neuter
i imperfect e mid/passive a accusative
x perfect d mid/deponent v vocative
y pluperfect o passive deponent
n mid. or pass. de-
ponent
q impersonal active
x no voice stated

Infinitive Tense Voice

vn p present a active
f future m middle
a aorist p passive
i imperfect e mid/passive
x perfect d mid/deponent
y pluperfect o passive deponent
n mid. or pass. deponent
q impersonal active
x no voice stated
 v
Verb Mood Tense Voice Person Number
v i indicative p present a active 1 1st s singular
d imperative f future m middle 2 2nd p plural
s subjunctive a aorist p passive 3 3rd
o optative i imperfect e mid/passive
x perfect d mid/deponent
y pluperfect o passive deponent
v adverbial impera- n mid. or pass. de-
tive ponent
q impersonal active
x no voice stated

Adjective Case Gender Number Degree

a n nominative m masculine s singular c comparative
g genitive f feminine p plural s superlative
d dative n neuter n none
a accusative
v vocative

Adverb Type
b c comparative
s superlative
i interrogative
n normal

Conjunction c

Preposition p

Interjection i

Conjunction or Conjunctive Particle Type

q c contracted
o not contracted

Particle or Disjunctive Particle Type

x i interrogative
n negative
o negative

Indeclinable Type
t a Aramaic word
h Hebrew word
p proper noun
n numeral
l letter
o other noun
 The Books of the New Testament
Page

ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
ΠΡΑΞΕΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α . . . . . . . . . . . . . . 476
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β . . . . . . . . . . . . . . 512
ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ . . . . . . . . . . . . . . 561
ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570
ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α . . . . . . . . . . . . . . . 579
ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α . . . . . . . . . . . . . . . 587
ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
ΠΡΟΣ ΦΙΛΗΜΟΝΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 616
ΙΑΚΩΒΟΥ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 643
ΠΕΤΡΟΥ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
ΠΕΤΡΟΥ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
ΙΩΑΝΝΟΥ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
ΙΩΑΝΝΟΥ Β . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 681
ΙΩΑΝΝΟΥ Γ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683
ΙΟΥ∆Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ
ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ
Βίβλος γενέσεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ ∆αβὶδ, υἱοῦ ᾿Αβραάµ. 1
᾿Αβραὰµ ἐγέννησε τὸν ᾿Ισαάκ, ᾿Ισαὰκ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιακώβ, ᾿Ια- 2
κὼβ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ, ᾿Ιούδας 3
δὲ ἐγέννησε τὸν Φάρες καὶ τὸν Ζαρὰ ἐκ τῆς Θάµαρ, Φάρες δὲ
ἐγέννησε τὸν ᾿Εσρώµ, ᾿Εσρὼµ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αράµ, ᾿Αρὰµ δὲ 4
ἐγέννησε τὸν ᾿Αµιναδάβ, ᾿Αµιναδὰβ δὲ ἐγέννησε τὸν Ναασσών,
Ναασσὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Σαλµών, Σαλµὼν δὲ ἐγέννησε τὸν 5
Βοὸζ ἐκ τῆς ῾Ραχάβ, Βοὸζ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ωβὴδ ἐκ τῆς ῾Ρούθ,
᾿Ωβὴδ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιεσσαί, ᾿Ιεσσαὶ δὲ ἐγέννησε τὸν ∆αβὶδ 6
τὸν βασιλέα. ∆αβὶδ δὲ ὁ βασιλεὺς ἐγέννησε τὸν Σολοµῶντα ἐκ
τῆς τοῦ Οὐρίου, Σολοµὼν δὲ ἐγέννησε τὸν ῾Ροβοάµ, ῾Ροβοὰµ 7
δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αβιά, ᾿Αβιὰ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ασά, ᾿Ασὰ δὲ ἐγέν- 8
νησε τὸν ᾿Ιωσαφάτ, ᾿Ιωσαφὰτ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωράµ, ᾿Ιωρὰµ δὲ
ἐγέννησε τὸν ᾿Οζίαν, ᾿Οζίας δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωαθάµ, ᾿Ιωάθαµ 9
δὲ ἐγέννησε τὸν ῎Αχάζ, ῎Αχὰζ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Εζεκίαν, ᾿Εζεκίας 10
δὲ ἐγέννησε τὸν Μανασσῆ, Μανασσῆς δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αµών,
᾿Αµὼν δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωσίαν, ᾿Ιωσίας δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιεχο- 11
νίαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἐπὶ τῆς µετοικεσίας Βαβυλῶνος.
Μετὰ δὲ τὴν µετοικεσίαν Βαβυλῶνος ᾿Ιεχονίας ἐγέννησε τὸν Σα- 12

1. v.1 βίβλοςnnfs γένεσιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms υἱόςngms ∆αυίδtp υἱόςngms ᾿Αβραάµtp .

v.2 ᾿Αβραάµtp γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ισαάκtp ᾿Ισαάκtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιακώβtp ᾿Ιακώβtp
δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιούδαςnams καίc ὁdamp ἀδελφόςnamp αὐτόςrpgms . v.3 ᾿Ιούδαςnnms
δέc γεννάωviaa3s ὁdams Φάρεςtp καίc ὁdams Ζάραtp ἐκp ὁdgfs Θαµάρtp Φάρεςtp δέc
γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Εσρώµtp ᾿Εσρώµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αράµtp . v.4 ᾿Αράµtp δέc
γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αµιναδάβtp ᾿Αµιναδάβtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams Ναασσώνtp Ναασσώνtp
δέc γεννάωviaa3s ὁdams Σαλµώνtp . v.5 Σαλµώνtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams Βόεςtp ἐκp ὁdgfs
῾Ραχάβtp Βόεςtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωβήδtp ἐκp ὁdgfs ῾Ρούθtp ᾿Ιωβήδtp δέc γεννάωviaa3s
ὁdams ᾿Ιεσσαίtp . v.6 ᾿Ιεσσαίtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ∆αυίδtp ὁdams βασιλεύςnams ∆αυίδtp
δέc ὁdnms βασιλεύςnnms γεννάωviaa3s ὁdams Σολοµώνnams ἐκp ὁdgfs ὁdgms Οὐρίαςngms .
v.7 Σολοµώνnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams ῾Ροβοάµtp ῾Ροβοάµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αβιάtp
᾿Αβιάtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ασάφtp . v.8 ᾿Ασάφtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωσαφάτtp
᾿Ιωσαφάτtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωράµtp ᾿Ιωράµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Οζίαςnams .
v.9 ᾿Οζίαςnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωαθάµtp ᾿Ιωαθάµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αχάζtp
᾿Αχάζtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ῾Εζεκίαςnams . v.10 ῾Εζεκίαςnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams
Μανασσῆnams Μανασσῆnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αµώςtp ᾿Αµώςtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams
᾿Ιωσίαςnams . v.11 ᾿Ιωσίαςnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιεχονίαςnams καίc ὁdamp ἀδελφόςnamp
αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgfs µετοικεσίαngfs Βαβυλώνngfs .
 1. 13–22 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 2
13 λαθιήλ, Σαλαθιὴλ δὲ ἐγέννησε τὸν Ζοροβάβελ, Ζοροβάβελ δὲ
ἐγέννησε τὸν ᾿Αβιούδ, ᾿Αβιοὺδ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ελιακείµ, ᾿Ελι-
14 ακεὶµ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αζώρ, ᾿Αζὼρ δὲ ἐγέννησε τὸν Σαδώκ,
Σαδὼκ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αχείµ, ᾿Αχεὶµ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ελιούδ,
15 ᾿Ελιοὺδ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ελεάζαρ, ᾿Ελεάζαρ δὲ ἐγέννησε τὸν
16 Ματθάν, Ματθὰν δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιακώβ, ᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησε
τὸν ᾿Ιωσὴφ τὸν ἄνδρα Μαρίας, ἐξ ἧς ἐγεννήθη ᾿Ιησοῦς ὁ λεγό-
17 µενος Χριστός. Πᾶσαι οὖν αἱ γενεαὶ ἀπὸ ᾿Αβραὰµ ἕως ∆αβὶδ
γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ ∆αβὶδ, ἕως τῆς µετοικεσίας Βα-
βυλῶνος γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ τῆς µετοικεσίας Βαβυ-
18 λῶνος ἕως τοῦ Χριστοῦ γενεαὶ δεκατέσσαρες. Τοῦ δὲ ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ ἡ γέννησις οὕτως ἦν. µνηστευθείσης γὰρ τῆς µητρὸς
αὐτοῦ Μαρίας τῷ ᾿Ιωσήφ, πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς, εὑρέθη ἐν
19 γαστρὶ ἔχουσα ἐκ Πνεύµατος ῾Αγίου. ᾿Ιωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς
δίκαιος ὢν, καὶ µὴ θέλων αὐτὴν παραδειγµατίσαι, ἐβουλήθη
20 λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν. ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυµηθέντος, ἰδού,
ἄγγελος Κυρίου κατ΄ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ, λέγων, ᾿Ιωσήφ, υἱὸς ∆α-
βίδ, µὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαριὰµ τὴν γυναῖκά σου. τὸ γὰρ
21 ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύµατός ἐστιν ῾Αγίου, τέξεται δὲ υἱὸν
καὶ καλέσεις τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν, αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν
22 αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁµαρτιῶν αὐτῶν. τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν, ἵνα

v.12 µετάp δέc ὁdafs µετοικεσίαnafs Βαβυλώνngfs ᾿Ιεχονίαςnnms γεννάωviaa3s ὁdams Σαλαθιήλtp
Σαλαθιήλtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams Ζοροβαβέλtp . v.13 Ζοροβαβέλtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams
᾿Αβιούδtp ᾿Αβιούδtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ελιακίµtp ᾿Ελιακίµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αζώρtp .
v.14 ᾿Αζώρtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams Σαδώκtp Σαδώκtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αχίµtp ᾿Αχίµtp δέc
γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ελιούδtp . v.15 ᾿Ελιούδtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ελεάζαρtp ᾿Ελεάζαρtp δέc
γεννάωviaa3s ὁdams Ματθάνtp Ματθάνtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιακώβtp . v.16 ᾿Ιακώβtp δέc
γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωσήφtp ὁdams ἀνήρnams Μαρίαngfs ἐκp ὅςrrgfs γεννάωviap3s ᾿Ιησοῦςnnms
ὁdnms λέγωvpppnms Χριστόςnnms . v.17 πᾶςanfpn οὖνc ὁdnfp γενεάnnfp ἀπόp ᾿Αβραάµtp
ἕωςc ∆αυίδtp γενεάnnfp δεκατέσσαρεςnnfp καίc ἀπόp ∆αυίδtp ἕωςc ὁdgfs µετοικεσίαngfs
Βαβυλώνngfs γενεάnnfp δεκατέσσαρεςnnfp καίc ἀπόp ὁdgfs µετοικεσίαngfs Βαβυλώνngfs ἕωςc
ὁdgms Χριστόςngms γενεάnnfp δεκατέσσαρεςnnfp . v.18 ὁdgms δέc ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
ὁdnfs γέννησιςnnfs οὕτωbo εἰµίviix3s µνηστεύωvpapgfs γάρc ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms Μαρίαngfs
ὁddms ᾿Ιωσήφtp πρίνbo ἤxo συνέρχοµαιvnaa αὐτόςrpamp εὑρίσκωviap3s ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppanfs
ἐκp πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn . v.19 ᾿Ιωσήφtp δέc ὁdnms ἀνήρnnms αὐτόςrpgfs δίκαιοςanmsn
vppxnms c xo vppanms
εἰµί καί µή θέλω αὐτόςrpafs παραδειγµατίζωvnaa βούλοµαιviao3s λάθρᾳbo
ἀπολύωvnaa αὐτόςrpafs . v.20 οὗτοςrdanp δέc αὐτόςrpgms ἐνθυµέοµαιvpaogms ἰδούvdaa2s
ἄγγελοςnnms κύριοςngms κατάp ὄναρto φαίνωviap3s αὐτόςrpdms λέγωvppanms ᾿Ιωσήφtp υἱόςnnms
∆αυίδtp µήxo φοβέοµαιvsao2s παραλαµβάνωvnaa Μαρίαtp ὁdafs γυνήnafs σύrpg-s ὁdnns γάρc ἐνp
αὐτόςrpdfs γεννάωvpapnns ἐκp πνεῦµαngns εἰµίvipx3s ἅγιοςagnsn . v.21 τίκτωvifd3s δέc υἱόςnams
καίc καλέωvifa2s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnams αὐτόςrpnms γάρc σῴζωvifa3s ὁdams
λαόςnams αὐτόςrpgms ἀπόp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp αὐτόςrpgmp .
3 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 1. 23–2. 8
πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος,
᾿Ιδού, ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσι 23
τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Εµµανουήλ, ὅ ἐστι µεθερµηνευόµενον, Μεθ΄
ἡµῶν ὁ Θεός. διεγερθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἐποίησεν 24
ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος Κυρίου, καὶ παρέλαβε τὴν γυ-
ναῖκα αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκε τὸν υἱόν 25
αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿ΙΗΣΟΥΝ.
Τοῦ δὲ ᾿Ιησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεὲµ τῆς ᾿Ιουδαίας, ἐν ἡµέ- 2
ραις ῾Ηρώδου τοῦ βασιλέως, ἰδού, µάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγέ-
νοντο εἰς ῾Ιεροσόλυµα, λέγοντες, Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς 2
τῶν ᾿Ιουδαίων· εἴδοµεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ, καὶ
ἤλθοµεν προσκυνῆσαι αὐτῷ. ἀκούσας δὲ ῾Ηρώδης ὁ βασιλεὺς 3
ἐταράχθη, καὶ πᾶσα ῾Ιεροσόλυµα µετ΄ αὐτοῦ. καὶ συναγαγὼν 4
πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραµµατεῖς τοῦ λαοῦ, ἐπυνθάνετο
παρ΄ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται. οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ, ᾿Εν 5
Βηθλεὲµ τῆς ᾿Ιουδαίας, οὕτω γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ προφή-
του, Καὶ σύ, Βηθλεὲµ γῆ ᾿Ιούδα, οὐδαµῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς 6
ἡγεµόσιν ᾿Ιούδα, ἐκ σοῦ γὰρ ἐξελεύσεται ἡγούµενος, ὅστις ποι-
µανεῖ τὸν λαόν µου τὸν ᾿Ισραήλ. τότε ῾Ηρώδης, λάθρᾳ καλέσας 7
τοὺς µάγους, ἠκρίβωσε παρ΄ αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινοµένου
ἀστέρος. καὶ πέµψας αὐτοὺς εἰς Βηθλεὲµ εἶπε, Πορευθέντες 8

v.22 οὗτοςrdnns δέc ὅλοςannsn γίνοµαιvixa3s ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns ὑπόp ὁdgms
κύριοςngms διάp ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns . v.23 ἰδούvdaa2s ὁdnfs παρθένοςnnfs
ἐνp γαστήρndfs ἔχωvifa3s καίc τίκτωvifd3s υἱόςnams καίc καλέωvifa3p ὁdans ὄνοµαnans
αὐτόςrpgms ᾿Εµµανουήλtp ὅςrrnns εἰµίvipx3s µεθερµηνεύωvpppnns µετάp ἐγώrpg-p ὁdnms
θεόςnnms . v.24 διεγείρωvpapnms δέc ὁdnms ᾿Ιωσήφtp ἀπόp ὁdgms ὕπνοςngms ποιέωviaa3s
ὡςbo προστάσσωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ἄγγελοςnnms κύριοςngms καίc παραλαµβάνωviaa3s
ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms . v.25 καίc οὐxo γινώσκωviia3s αὐτόςrpafs ἕωςc ὅςbo τίκτωviaa3s
ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgfs ὁdams πρωτότοκοςaamsn καίc καλέωviaa3s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms
᾿Ιησοῦςnams . 2. v.1 ὁdgms δέc ᾿Ιησοῦςngms γεννάωvpapgms ἐνp Βηθλέεµtp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs
ἐνp ἡµέραndfp ῾Ηρῴδηςngms ὁdgms βασιλεύςngms ἰδούvdaa2s µάγοςnnmp ἀπόp ἀνατολήngfp
παραγίνοµαιviad3p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs . v.2 λέγωvppanmp ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnms τίκτωvpapnms
βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁράωviaa1p γάρc αὐτόςrpgms ὁdams ἀστήρnams ἐνp
ὁddfs ἀνατολήndfs καίc ἔρχοµαιviaa1p προσκυνέωvnaa αὐτόςrpdms . v.3 ἀκούωvpaanms
c nnms dnms nnms viap3s c anfsn
δέ ῾Ηρῴδης ὁ βασιλεύς ταράσσω καί πᾶς ῾Ιεροσόλυµαnnfs µετάp
αὐτόςrpgms . v.4 καίc συνάγωvpaanms πᾶςaampn ὁdamp ἀρχιερεύςnamp καίc γραµµατεύςnamp
ὁdgms λαόςngms πυνθάνοµαιviin3s παράp αὐτόςrpgmp ποῦxo ὁdnms Χριστόςnnms γεννάωvipp3s .
v.5 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἐνp Βηθλέεµtp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs οὕτωbo γάρc γράφωvixp3s
διάp ὁdgms προφήτηςngms . v.6 καίc σύrpn-s Βηθλέεµtp γῆnvfs ᾿Ιούδαςngms οὐδαµῶςbo
ἐλάχιστοςanfsn εἰµίvipx2s ἐνp ὁddmp ἡγεµώνndmp ᾿Ιούδαςngms ἐκp σύrpg-s γάρc ἐξέρχοµαιvifd3s
ἡγέοµαιvppnnms ὅστιςrrnms ποιµαίνωvifa3s ὁdams λαόςnams ἐγώrpg-s ὁdams ᾿Ισραήλtp . v.7 τότεbo
῾Ηρῴδηςnnms λάθρᾳbo καλέωvpaanms ὁdamp µάγοςnamp ἀκριβόωviaa3s παράp αὐτόςrpgmp ὁdams
χρόνοςnams ὁdgms φαίνωvppegms ἀστήρngms .
 2. 9–16 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 4
ἀκριβῶς ἐξετάσατε περὶ τοῦ παιδίου, ἐπὰν δὲ εὕρητε, ἀπαγγεί-
9 λατέ µοι, ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν προσκυνήσω αὐτῷ. οἱ δὲ ἀκού-
σαντες τοῦ βασιλέως ἐπορεύθησαν, καὶ ἰδού, ὁ ἀστὴρ, ὃν εἶδον
ἐν τῇ ἀνατολῇ, προῆγεν αὐτούς, ἕως ἐλθὼν ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν
10 τὸ παιδίον. ἰδόντες δὲ τὸν ἀστέρα ἐχάρησαν χαρὰν µεγάλην
11 σφόδρα. καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν, εἶδον τὸ παιδίον µετὰ
Μαρίας τῆς µητρὸς αὐτοῦ, καὶ πεσόντες προσεκύνησαν αὐ-
τῷ, καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ
12 δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σµύρναν. καὶ χρηµατισθέντες
κατ΄ ὄναρ µὴ ἀνακάµψαι πρὸς ῾Ηρώδην, δι΄ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώ-
13 ρησαν εἰς τὴν χώραν αὐτῶν. ᾿Αναχωρησάντων δὲ αὐτῶν, ἰδοὺ,
ἄγγελος Κυρίου φαίνεται κατ΄ ὄναρ τῷ ᾿Ιωσήφ, λέγων, ᾿Εγερ-
θεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ, καὶ φεῦγε εἰς
Αἴγυπτον, καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω σοι, µέλλει γὰρ ῾Ηρώδης
14 ζητεῖν τὸ παιδίον, τοῦ ἀπολέσαι αὐτό. ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε
τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ νυκτός καὶ ἀνεχώρησεν εἰς
15 Αἴγυπτον, καὶ ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς ῾Ηρώδου, ἵνα πλη-
ρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου, λέγοντος,
16 ᾿Εξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν µου. τότε ῾Ηρώδης, ἰδὼν ὅτι
ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν µάγων, ἐθυµώθη λίαν, καὶ ἀποστείλας ἀ-
νεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲµ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς
ὁρίοις αὐτῆς, ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω, κατὰ τὸν χρόνον ὃν

v.8 καίc πέµπωvpaanms αὐτόςrpamp εἰςp Βηθλέεµtp λέγωviaa3s πορεύοµαιvpaonmp ἀκριβῶςbo

ἐξετάζωvdaa2p περίp ὁdgns παιδίονngns ἐπάνc δέc εὑρίσκωvsaa2p ἀπαγγέλλωvdaa2p ἐγώrpd-s
ὅπωςbo κἀγώrpn-s ἔρχοµαιvpaanms προσκυνέωvsaa1s αὐτόςrpdms . v.9 ὁdnmp δέc ἀκούωvpaanmp
ὁdgms βασιλεύςngms πορεύοµαιviao3p καίc ἰδούvdaa2s ὁdnms ἀστήρnnms ὅςrrams ὁράωviaa3p ἐνp
ὁddfs ἀνατολήndfs προάγωviia3s αὐτόςrpamp ἕωςc ἔρχοµαιvpaanms ἵστηµιviaa3s ἐπάνωbo ὅςbo
εἰµίviix3s ὁdnns παιδίονnnns . v.10 ὁράωvpaanmp δέc ὁdams ἀστήρnams χαίρωviao3p χαράnafs
µέγαςaafsn σφόδραbo . v.11 καίc ἔρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs ὁράωviaa3p ὁdans
παιδίονnans µετάp Μαρίαngfs ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgns καίc πίπτωvpaanmp προσκυνέωviaa3p
αὐτόςrpdms καίc ἀνοίγωvpaanmp ὁdamp θησαυρόςnamp αὐτόςrpgmp προσφέρωviaa3p αὐτόςrpdms
δῶρονnanp χρυσόςnams καίc λίβανοςnams καίc σµύρναnafs . v.12 καίc χρηµατίζωvpapnmp κατάp
ὄναρto µήxo ἀνακάµπτωvnaa πρόςp ῾Ηρῴδηςnams διάp ἄλλοςagfsn ὁδόςngfs ἀναχωρέωviaa3p
εἰςp ὁdafs χώραnafs αὐτόςrpgmp . v.13 ἀναχωρέωvpaagmp δέc αὐτόςrpgmp ἰδούvdaa2s
ἄγγελοςnnms κύριοςngms φαίνωvipe3s κατάp ὄναρto ὁddms ᾿Ιωσήφtp λέγωvppanms ἐγείρωvpapnms
παραλαµβάνωvdaa2s ὁdans παιδίονnans καίc ὁdafs µήτηρnafs αὐτόςrpgms καίc φεύγωvdpa2s
εἰςp Αἴγυπτοςnafs καίc εἰµίvdpx2s ἐκεῖbo ἕωςc ἄνxo λέγωvsaa1s σύrpd-s µέλλωvipa3s γάρc
῾Ηρῴδηςnnms ζητέωvnpa ὁdans παιδίονnans ὁdgms ἀπόλλυµιvnaa αὐτόςrpans . v.14 ὁdnms
c vpapnms viaa3s dans nans c dafs nafs
δέ ἐγείρω παραλαµβάνω ὁ παιδίον καί ὁ µήτηρ αὐτόςrpgms
νύξngfs καίc ἀναχωρέωviaa3s εἰςp Αἴγυπτοςnafs . v.15 καίc εἰµίviix3s ἐκεῖbo ἕωςc ὁdgfs
τελευτήngfs ῾Ηρῴδηςngms ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns ὑπόp ὁdgms κύριοςngms διάp
ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns ἐκp Αἴγυπτοςngfs καλέωviaa1s ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s .
5 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 2. 17–3. 3
ἠκρίβωσε παρὰ τῶν µάγων. τότε ἐπληρώθη τὸ ῥηθὲν ὑπὸ ᾿Ι- 17
ερεµίου τοῦ προφήτου, λέγοντος, Φωνὴ ἐν ῾Ραµᾶ ἠκούσθη, 18
θρῆνος καὶ κλαυθµὸς καὶ ὀδυρµὸς πολύς, ῾Ραχὴλ κλαίουσα τὰ
τέκνα αὐτῆς, καὶ οὐκ ἤθελε παρακληθῆναι, ὅτι οὐκ εἰσί. τε- 19
λευτήσαντος δὲ τοῦ ῾Ηρώδου, ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ΄ ὄναρ
φαίνεται τῷ ᾿Ιωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ, λέγων, ᾿Εγερθεὶς παράλαβε τὸ 20
παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ, καὶ πορεύου εἰς γῆν ᾿Ισραήλ,
τεθνήκασι γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου. ὁ δὲ ἐ- 21
γερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ καὶ ἦλθεν
εἰς γῆν ᾿Ισραήλ. ἀκούσας δὲ ὅτι ᾿Αρχέλαος βασιλεύει ἐπὶ τῆς 22
᾿Ιουδαίας ἀντὶ ῾Ηρώδου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελ-
θεῖν, χρηµατισθεὶς δὲ κατ΄ ὄναρ, ἀνεχώρησεν εἰς τὰ µέρη τῆς
Γαλιλαίας, καὶ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς πόλιν λεγοµένην Ναζα- 23
ρέθ, ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι Ναζωραῖος
κληθήσεται.
᾿Εν δὲ ταῖς ἡµέραις ἐκείναις παραγίνεται ᾿Ιωάννης ὁ βαπτι- 3
στὴς, κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήµῳ τῆς ᾿Ιουδαίας. καὶ λέγων, Μετα- 2
νοεῖτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. οὗτος γάρ ἐστιν 3
ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου, λέγοντος, Φωνὴ βοῶντος
ἐν τῇ ἐρήµῳ, ῾Ετοιµάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς

v.16 τότεbo ῾Ηρῴδηςnnms ὁράωvpaanms ὅτιc ἐµπαίζωviap3s ὑπόp ὁdgmp µάγοςngmp θυµόωviap3s
λίανbo καίc ἀποστέλλωvpaanms ἀναιρέωviaa3s πᾶςaampn ὁdamp παῖςnamp ὁdamp ἐνp Βηθλέεµtp
καίc ἐνp πᾶςadnpn ὁddnp ὅριονndnp αὐτόςrpgfs ἀπόp διετήςagmsn καίc κατωτέρωbo κατάp
ὁdams χρόνοςnams ὅςrrams ἀκριβόωviaa3s παράp ὁdgmp µάγοςngmp . v.17 τότεbo πληρόωviap3s
ὁdnns λέγωvpapnns ὑπόp ᾿Ιερεµίαςngms ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns . v.18 φωνήnnfs
ἐνp ῾Ραµάtp ἀκούωviap3s θρῆνοςnnms καίc κλαυθµόςnnms καίc ὀδυρµόςnnms πολύςanmsn
῾Ραχήλtp κλαίωvppanfs ὁdanp τέκνονnanp αὐτόςrpgfs καίc οὐxo θέλωviia3s παρακαλέωvnap ὅτιc
οὐxo εἰµίvipx3p . v.19 τελευτάωvpaagms δέc ὁdgms ῾Ηρῴδηςngms ἰδούvdaa2s ἄγγελοςnnms
κύριοςngms κατάp ὄναρto φαίνωvipe3s ὁddms ᾿Ιωσήφtp ἐνp Αἴγυπτοςndfs . v.20 λέγωvppanms
vpapnms vdaa2s dans nans c dafs nafs
ἐγείρω παραλαµβάνω ὁ παιδίον καί ὁ µήτηρ αὐτόςrpgms καίc
πορεύοµαιvdpn2s εἰςp γῆnafs ᾿Ισραήλtp θνῄσκωvixa3p γάρc ὁdnmp ζητέωvppanmp ὁdafs ψυχήnafs
ὁdgns παιδίονngns . v.21 ὁdnms δέc ἐγείρωvpapnms παραλαµβάνωviaa3s ὁdans παιδίονnans καίc
ὁdafs µήτηρnafs αὐτόςrpgms καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp γῆnafs ᾿Ισραήλtp . v.22 ἀκούωvpaanms
c c nnms vipa3s p dgfs ngfs
δέ ὅτι ᾿Αρχέλαος βασιλεύω ἐπί ὁ ᾿Ιουδαία ἀντί ῾Ηρῴδηςngms ὁdgms
p

πατήρngms αὐτόςrpgms φοβέοµαιviao3s ἐκεῖbo ἀπέρχοµαιvnaa χρηµατίζωvpapnms δέc κατάp

ὄναρto ἀναχωρέωviaa3s εἰςp ὁdanp µέροςnanp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . v.23 καίc ἔρχοµαιvpaanms
κατοικέωviaa3s εἰςp πόλιςnafs λέγωvpppafs Ναζαράtp ὅπωςbo πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns
διάp ὁdgmp προφήτηςngmp ὅτιc Ναζωραῖοςnnms καλέωvifp3s . 3. v.1 ἐνp δέc ὁddfp ἡµέραndfp
ἐκεῖνοςrddfp παραγίνοµαιvipn3s ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms βαπτιστήςnnms κηρύσσωvppanms ἐνp ὁddfs
ἔρηµοςadfsn ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs . v.2 καίc λέγωvppanms µετανοέωvdpa2p ἐγγίζωvixa3s γάρc ὁdnfs
βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp .
 3. 4–13 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 6
4 τρίβους αὐτοῦ. αὐτὸς δὲ ὁ ᾿Ιωάννης εἶχε τὸ ἔνδυµα αὐτοῦ ἀπὸ
τριχῶν καµήλου, καὶ ζώνην δερµατίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ,
5 ἡ δὲ τροφὴ αὐτοῦ ἦν ἀκρίδες καὶ µέλι ἄγριον. τότε ἐξεπορεύ-
ετο πρὸς αὐτὸν ῾Ιεροσόλυµα καὶ πᾶσα ἡ ᾿Ιουδαία καὶ πᾶσα ἡ
6 περίχωρος τοῦ ᾿Ιορδάνου, καὶ ἐβαπτίζοντο ἐν τῷ ᾿Ιορδάνῃ ὑπ΄
7 αὐτοῦ ἐξοµολογούµενοι τὰς ἁµαρτίας αὐτῶν. ἰδὼν δὲ πολλοὺς
τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων ἐρχοµένους ἐπὶ τὸ βάπτισµα
αὐτοῦ, εἶπεν αὐτοῖς, Γεννήµατα ἐχιδνῶν, τίς ὑπέδειξεν ὑµῖν
8 φυγεῖν ἀπὸ τῆς µελλούσης ὀργῆς· ποιήσατε οὖν καρποὺς ἀ-
9 ξίους τῆς µετανοίας, καὶ µὴ δόξητε λέγειν ἐν ἑαυτοῖς, Πατέρα
ἔχοµεν τὸν ᾿Αβραάµ, λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι δύναται ὁ Θεὸς ἐκ τῶν
10 λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ ᾿Αβραάµ. ἤδη δὲ καὶ ἡ ἀξίνη
πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται, πᾶν οὖν δένδρον µὴ ποιοῦν
11 καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται. ἐγὼ µὲν βα-
πτίζω ὑµᾶς ἐν ὕδατι εἰς µετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω µου ἐρχόµενος
ἰσχυρότερός µού ἐστιν, οὗ οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς τὰ ὑποδήµατα βα-
12 στάσαι, αὐτὸς ὑµᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ καὶ πυρί, οὗ
τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ, καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ,
καὶ συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην, τὸ δὲ ἄχυρον
13 κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ. Τότε παραγίνεται ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπὸ

v.3 οὗτοςrdnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms λέγωvpapnms ὑπόp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms
λέγωvppagms φωνήnnfs βοάωvppagms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ἑτοιµάζωvdaa2p ὁdafs ὁδόςnafs
κύριοςngms εὐθύςaafpn ποιέωvdpa2p ὁdafp τρίβοςnafp αὐτόςrpgms . v.4 αὐτόςrpnms δέc
ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ἔχωviia3s ὁdans ἔνδυµαnans αὐτόςrpgms ἀπόp θρίξngfp κάµηλοςngms καίc
ζώνηnafs δερµάτινοςaafsn περίp ὁdafs ὀσφύςnafs αὐτόςrpgms ὁdnfs δέc τροφήnnfs αὐτόςrpgms
εἰµίviix3s ἀκρίςnnfp καίc µέλιnnns ἄγριοςannsn . v.5 τότεbo ἐκπορεύοµαιviin3s πρόςp
rpams nnfs c anfsn dnfs nnfs
αὐτός ῾Ιεροσόλυµα καί πᾶς ὁ ᾿Ιουδαία καίc πᾶςanfsn ὁdnfs περίχωροςanmsn
ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms . v.6 καίc βαπτίζωviip3p ἐνp ὁddms ᾿Ιορδάνηςndms ὑπόp αὐτόςrpgms
ἐξοµολογέωvppmnmp ὁdafp ἁµαρτίαnafp αὐτόςrpgmp . v.7 ὁράωvpaanms δέc πολύςaampn ὁdgmp
Φαρισαῖοςngmp καίc Σαδδουκαῖοςngmp ἔρχοµαιvppnamp ἐπίp ὁdans βάπτισµαnans αὐτόςrpgms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp γέννηµαnvnp ἔχιδναngfp τίςrqnms ὑποδείκνυµιviaa3s σύrpd-p φεύγωvnaa
ἀπόp ὁdgfs µέλλωvppagfs ὀργήngfs . v.8 ποιέωvdaa2p οὖνc καρπόςnamp ἄξιοςaampn ὁdgfs
µετάνοιαngfs . v.9 καίc µήxo δοκέωvsaa2p λέγωvnpa ἐνp ἑαυτοῦrxdmp πατήρnams ἔχωvipa1p
ὁdams ᾿Αβραάµtp λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc δύναµαιvipn3s ὁdnms θεόςnnms ἐκp ὁdgmp λίθοςngmp
οὗτοςrdgmp ἐγείρωvnaa τέκνονnanp ὁddms ᾿Αβραάµtp . v.10 ἤδηbo δέc καίc ὁdnfs ἀξίνηnnfs πρόςp
ὁdafs ῥίζαnafs ὁdgnp δένδρονngnp κεῖµαιvipn3s πᾶςannsn οὖνc δένδρονnnns µήxo ποιέωvppanns
καρπόςnams καλόςaamsn ἐκκόπτωvipp3s καίc εἰςp πῦρnans βάλλωvipp3s . v.11 ἐγώrpn-s
µένxo βαπτίζωvipa1s σύrpa-p ἐνp ὕδωρndns εἰςp µετάνοιαnafs ὁdnms δέc ὀπίσωbo ἐγώrpg-s
ἔρχοµαιvppnnms ἰσχυρόςanmsc ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὅςrrgms οὐxo εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn ὁdanp
ὑπόδηµαnanp βαστάζωvnaa αὐτόςrpnms σύrpa-p βαπτίζωvifa3s ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn καίc
πῦρndns . v.12 ὅςrrgms ὁdnns πτύονnnns ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms καίc διακαθαρίζωvifa3s
ὁdafs ἅλωνnafs αὐτόςrpgms καίc συνάγωvifa3s ὁdams σῖτοςnams αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafs ἀποθήκηnafs
ὁdans δέc ἄχυρονnans κατακαίωvifa3s πῦρndns ἄσβεστοςadnsn .
7 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 3. 14–4. 6
τῆς Γαλιλαίας ἐπὶ τὸν ᾿Ιορδάνην πρὸς τὸν ᾿Ιωάννην, τοῦ βαπτι-
σθῆναι ὑπ΄ αὐτοῦ. ὁ δὲ ᾿Ιωάννης διεκώλυεν αὐτὸν λέγων, ᾿Εγὼ 14
χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχῃ πρός µε· ἀ- 15
ποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε πρὸς αὐτόν, ῎Αφες ἄρτι, οὕτω γὰρ
πρέπον ἐστὶν ἡµῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην. τότε ἀφίησιν
αὐτόν. καὶ βαπτισθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὕδατος, 16
καὶ ἰδοὺ, ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί, καὶ εἶδε τὸ Πνεῦµα
τοῦ θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόµενον ἐπ΄ αὐτόν.
καὶ ἰδοὺ, φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν, λέγουσα, Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός 17
µου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα.
Τότε ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρηµον ὑπὸ τοῦ Πνεύµατος, 4
πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου. καὶ νηστεύσας ἡµέρας τεσ- 2
σαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα, ὕστερον ἐπείνασε. καὶ 3
προσελθὼν αὐτῷ ὁ πειράζων εἶπεν, Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, εἰπὲ
ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε, Γέ- 4
γραπται, Οὐκ ἐπ΄ ἄρτῳ µόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ΄ ἐπὶ παντὶ
ῥήµατι ἐκπορευοµένῳ διὰ στόµατος Θεοῦ. Τότε παραλαµβά- 5
νει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν, καὶ ἵστησιν αὐτὸν
ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ, καὶ λέγει αὐτῷ, Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ 6
Θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω, γέγραπται γὰρ ὅτι Τοῖς ἀγγέλοις
αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ καὶ ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσί σε, µήποτε

v.13 τότεbo παραγίνοµαιvipn3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἐπίp ὁdams
᾿Ιορδάνηςnams πρόςp ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ὁdgms βαπτίζωvnap ὑπόp αὐτόςrpgms . v.14 ὁdnms
δέc ᾿Ιωάννηςnnms διακωλύωviia3s αὐτόςrpams λέγωvppanms ἐγώrpn-s χρείαnafs ἔχωvipa1s ὑπόp
σύrpg-s βαπτίζωvnap καίc σύrpn-s ἔρχοµαιvipn2s πρόςp ἐγώrpa-s . v.15 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams ἀφίηµιvdaa2s ἄρτιbo οὕτωbo γάρc πρέπωvppqnns
εἰµίvipx3s ἐγώrpd-p πληρόωvnaa πᾶςaafsn δικαιοσύνηnafs τότεbo ἀφίηµιvipa3s αὐτόςrpams .
v.16 καίc βαπτίζωvpapnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀναβαίνωviaa3s εὐθύςbo ἀπόp ὁdgns ὕδωρngns
καίc ἰδούvdaa2s ἀνοίγωviap3p αὐτόςrpdms ὁdnmp οὐρανόςnnmp καίc ὁράωviaa3s ὁdans πνεῦµαnans
ὁdgms θεόςngms καταβαίνωvppaans ὡσείbo περιστεράnafs καίc ἔρχοµαιvppnans ἐπίp αὐτόςrpams .
v.17 καίc ἰδούvdaa2s φωνήnnfs ἐκp ὁdgmp οὐρανόςngmp λέγωvppanfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐνp ὅςrrdms εὐδοκέωviaa1s . 4. v.1 τότεbo ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἀνάγωviap3s εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn ὑπόp ὁdgns πνεῦµαngns πειράζωvnap ὑπόp
ὁdgms διάβολοςagmsn . v.2 καίc νηστεύωvpaanms ἡµέραnafp τεσσεράκονταtn καίc νύξnafp
τεσσεράκονταtn ὕστεροςbo πεινάωviaa3s . v.3 καίc προσέρχοµαιvpaanms αὐτόςrpdms ὁdnms
πειράζωvppanms λέγωviaa3s εἰqo υἱόςnnms εἰµίvipx2s ὁdgms θεόςngms λέγωvdaa2s ἵναc ὁdnmp
λίθοςnnmp οὗτοςrdnmp ἄρτοςnnmp γίνοµαιvsad3p . v.4 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s
γράφωvixp3s οὐxo ἐπίp ἄρτοςndms µόνοςadmsn ζάωvifd3s ἄνθρωποςnnms ἀλλάc ἐπίp πᾶςadnsn
ῥῆµαndns ἐκπορεύοµαιvppndns διάp στόµαngns θεόςngms . v.5 τότεbo παραλαµβάνωvipa3s
rpams dnms anmsn p dafs aafsn nafs
αὐτός ὁ διάβολος εἰς ὁ ἅγιος πόλις καίc ἵστηµιvipa3s αὐτόςrpams
ἐπίp ὁdans πτερύγιονnans ὁdgns ἱερόνngns .
 4. 7–18 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 8
7 προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σοῦ. ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς,
8 Πάλιν γέγραπται, Οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου. πά-
λιν παραλαµβάνει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλὸν λίαν, καὶ
δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τοῦ κόσµου καὶ τὴν δό-
9 ξαν αὐτῶν, καὶ λέγει αὐτῷ, Ταῦτά πάντα σοι δώσω, ἐὰν πεσὼν
10 προσκυνήσῃς µοι. τότε λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῞Υπαγε, Σατα-
νᾶ. γέγραπται γάρ, Κύριον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις, καὶ
11 αὐτῷ µόνῳ λατρεύσεις. τότε ἀφίησιν αὐτὸν ὁ διάβολος, καὶ
12 ἰδού, ἄγγελοι προσῆλθον καὶ διηκόνουν αὐτῷ. ᾿Ακούσας δὲ ὁ
᾿Ιησοῦς ὅτι ᾿Ιωάννης παρεδόθη, ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν,
13 καὶ καταλιπὼν τὴν Ναζαρέθ, ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς Καπερνα-
οὺµ τὴν παραθαλασσίαν, ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν καὶ Νεφθαλείµ,
14 ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου, λέγοντος,
15 Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείµ, ὁδὸν θαλάσσης, πέραν τοῦ
16 ᾿Ιορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ὁ λαὸς ὁ καθήµενος ἐν σκότει
εἶδε φῶς µέγα, καὶ τοῖς καθηµένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου
17 φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς. ᾿Απὸ τότε ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς κηρύσσειν
καὶ λέγειν, Μετανοεῖτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
18 Περιπατῶν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας εἶδε
δύο ἀδελφούς, Σίµωνα τὸν λεγόµενον Πέτρον, καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν
ἀδελφὸν αὐτοῦ, βάλλοντας ἀµφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν,

v.6 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms εἰqo υἱόςnnms εἰµίvipx2s ὁdgms θεόςngms βάλλωvdaa2s
σεαυτοῦrxams κάτωp γράφωvixp3s γάρc ὅτιc ὁddmp ἄγγελοςndmp αὐτόςrpgms ἐντέλλοµαιvifn3s
περίp σύrpg-s καίc ἐπίp χείρngfp αἴρωvifa3p σύrpa-s µήποτεbo προσκόπτωvsaa2s πρόςp
λίθοςnams ὁdams πούςnams σύrpg-s . v.7 φηµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πάλινbo
vixp3s xo vifa2s
γράφω οὐ ἐκπειράζω κύριοςnams ὁdams θεόςnams σύrpg-s . v.8 πάλινbo
παραλαµβάνωvipa3s αὐτόςrpams ὁdnms διάβολοςanmsn εἰςp ὄροςnans ὑψηλόςaansn λίανbo καίc
δείκνυµιvipa3s αὐτόςrpdms πᾶςaafpn ὁdafp βασιλείαnafp ὁdgms κόσµοςngms καίc ὁdafs δόξαnafs
αὐτόςrpgfp . v.9 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms οὗτοςrdanp πᾶςaanpn σύrpd-s δίδωµιvifa1s
qo vpaanms
ἐάν πίπτω προσκυνέωvsaa2s ἐγώrpd-s . v.10 τότεbo λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὑπάγωvdpa2s Σατανᾶςnvms γράφωvixp3s γάρc κύριοςnams ὁdams θεόςnams σύrpg-s
προσκυνέωvifa2s καίc αὐτόςrpdms µόνοςadmsn λατρεύωvifa2s . v.11 τότεbo ἀφίηµιvipa3s
αὐτόςrpams ὁdnms διάβολοςanmsn καίc ἰδούvdaa2s ἄγγελοςnnmp προσέρχοµαιviaa3p καίc
διακονέωviia3p αὐτόςrpdms . v.12 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms
παραδίδωµιviap3s ἀναχωρέωviaa3s εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs . v.13 καίc καταλείπωvpaanms
dafs tp vpaanms viaa3s
ὁ Ναζαρά ἔρχοµαι κατοικέω εἰς Καπερναούµtp ὁdafs παραθαλάσσιοςaafsn
p

ἐνp ὅριονndnp Ζαβουλώνtp καίc Νεφθαλίµtp . v.14 ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns
p ngms dgms ngms vppagns
διά ᾿Ησαΐας ὁ προφήτης λέγω . v.15 γῆnnfs Ζαβουλώνtp καίc γῆnnfs
Νεφθαλίµtp ὁδόςnafs θάλασσαngfs πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms Γαλιλαίαnnfs ὁdgnp ἔθνοςngnp .
v.16 ὁdnms λαόςnnms ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐνp σκότοςndns οἶδαviaa3s φῶςnans µέγαςaansn
καίc ὁddmp κάθηµαιvppndmp ἐνp χώραndfs καίc σκιάndfs θάνατοςngms φῶςnnns ἀνατέλλωviaa3s
αὐτόςrpdmp . v.17 ἀπόp τότεbo ἄρχωviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms κηρύσσωvnpa καίc λέγωvnpa
µετανοέωvdpa2p ἐγγίζωvixa3s γάρc ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp .
9 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 4. 19–5. 3
ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς. καὶ λέγει αὐτοῖς, ∆εῦτε ὀπίσω µου, καὶ ποι- 19
ήσω ὑµᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων. οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα 20
ἠκολούθησαν αὐτῷ. καὶ προβὰς ἐκεῖθεν, εἶδεν ἄλλους δύο 21
ἀδελφούς, ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάννην τὸν ἀδελ-
φὸν αὐτοῦ, ἐν τῷ πλοίῳ µετὰ Ζεβεδαίου τοῦ πατρὸς αὐτῶν,
καταρτίζοντας τὰ δίκτυα αὐτῶν, καὶ ἐκάλεσεν αὐτούς. οἱ δὲ 22
εὐθέως ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ τὸν πατέρα αὐτῶν ἠκολούθησαν
αὐτῷ. Καὶ περιῆγεν ὅλην τὴν Γαλιλαίᾳ ὁ ᾿Ιησοῦς, διδάσκων 23
ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν, καὶ κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς
βασιλείας, καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν µαλακίαν
ἐν τῷ λαῷ. καὶ ἀπῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εἰς ὅλην τὴν Συρίαν, 24
καὶ προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας, ποικίλαις
νόσοις καὶ βασάνοις συνεχοµένους, καὶ δαιµονιζοµένους, καὶ
σεληνιαζοµένους, καὶ παραλυτικούς, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς.
καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ 25
∆εκαπόλεως καὶ ῾Ιεροσολύµων καὶ ᾿Ιουδαίας καὶ πέραν τοῦ ᾿Ι-
ορδάνου.
᾿Ιδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος. καὶ καθίσαντος αὐ- 5
τοῦ, προσῆλθον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἀνοίξας τὸ στόµα 2
αὐτοῦ, ἐδίδασκεν αὐτοὺς, λέγων, Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύ- 3

v.18 περιπατέωvppanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms παράp ὁdafs θάλασσαnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs
ὁράωviaa3s δύοtn ἀδελφόςnamp Σίµωνnams ὁdams λέγωvpppams Πέτροςnams καίc ᾿Ανδρέαςnams
ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms βάλλωvppaamp ἀµφίβληστρονnans εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs
εἰµίviix3p γάρc ἁλιεύςnnmp . v.19 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp δεῦτεvdvx2p ὀπίσωbo ἐγώrpg-s
c vifa1s rpa-p namp
καί ποιέω σύ ἁλιεύς ἄνθρωποςngmp . v.20 ὁdnmp δέc εὐθέωςbo ἀφίηµιvpaanmp
ὁdanp δίκτυονnanp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.21 καίc προβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo
ὁράωviaa3s ἄλλοςaampn δύοtn ἀδελφόςnamp ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ὁdgms Ζεβεδαῖοςngms καίc
᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ἐνp ὁddns πλοῖονndns µετάp Ζεβεδαῖοςngms
ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgmp καταρτίζωvppaamp ὁdanp δίκτυονnanp αὐτόςrpgmp καίc καλέωviaa3s
αὐτόςrpamp . v.22 ὁdnmp δέc εὐθέωςbo ἀφίηµιvpaanmp ὁdans πλοῖονnans καίc ὁdams
πατήρnams αὐτόςrpgmp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.23 καίc περιάγωviia3s ὅλοςaafsn
ὁdafs Γαλιλαίαnafs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms διδάσκωvppanms ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp αὐτόςrpgmp
καίc κηρύσσωvppanms ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs βασιλείαngfs καίc θεραπεύωvppanms πᾶςaafsn
νόσοςnafs καίc πᾶςaafsn µαλακίαnafs ἐνp ὁddms λαόςndms . v.24 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnfs
nnfs rpgms p aafsn dafs nafs
ἀκοή αὐτός εἰς ὅλος ὁ Συρία καί προσφέρωviaa3p αὐτόςrpdms πᾶςaampn
c

ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp ποικίλοςadfpn νόσοςndfp καίc βάσανοςndfp συνέχωvpppamp καίc

δαιµονίζοµαιvppnamp καίc σεληνιάζοµαιvppnamp καίc παραλυτικόςaampn καίc θεραπεύωviaa3s
αὐτόςrpamp . v.25 καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms ὄχλοςnnmp πολύςanmpn ἀπόp ὁdgfs
Γαλιλαίαngfs καίc ∆εκάπολιςngfs καίc ῾Ιεροσόλυµαngnp καίc ᾿Ιουδαίαngfs καίc πέρανbo ὁdgms
᾿Ιορδάνηςngms . 5. v.1 ὁράωvpaanms δέc ὁdamp ὄχλοςnamp ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans
καίc καθίζωvpaagms αὐτόςrpgms προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms .
v.2 καίc ἀνοίγωvpaanms ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgms διδάσκωviia3s αὐτόςrpamp λέγωvppanms .
 5. 4–17 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 10
4 µατι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Μακάριοι οἱ
5 πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται. Μακάριοι οἱ πρᾳ-
6 εῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονοµήσουσι τὴν γῆν. Μακάριοι οἱ πεινῶν-
τες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται.
7, 8 Μακάριοι οἱ ἐλεήµονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται. Μακάριοι οἱ
9 καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται. Μακάριοι οἱ
10 εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται. Μακάριοι οἱ
δεδιωγµένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν
11 οὐρανῶν. Μακάριοί ἐστε, ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑµᾶς καὶ διώξωσι,
καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ῥῆµα καθ΄ ὑµῶν ψευδόµενοι, ἕνεκεν
12 ἐµοῦ, χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ µισθὸς ὑµῶν πολὺς ἐν
τοῖς οὐρανοῖς, οὕτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺς πρὸ ὑ-
13 µῶν. ῾Υµεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς, ἐὰν δὲ τὸ ἅλας µωρανθῇ, ἐν
τίνι ἁλισθήσεται· εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι, εἰ µὴ βληθῆναι ἔξω καὶ
14 καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων. ὑµεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κό-
15 σµου, οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειµένη, οὐδὲ
καίουσι λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν µόδιον, ἀλλ΄ ἐπὶ τὴν
16 λυχνίαν, καὶ λάµπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. οὕτω λαµψάτω τὸ
φῶς ὑµῶν ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑµῶν τὰ κα-
λὰ ἔργα, καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑµῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
17 Μὴ νοµίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόµον ἢ τοὺς προφήτας,

v.3 µακάριοςanmpn ὁdnmp πτωχόςanmpn ὁddns πνεῦµαndns ὅτιc αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s ὁdnfs
βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.4 µακάριοςanmpn ὁdnmp πενθέωvppanmp ὅτιc αὐτόςrpnmp
παρακαλέωvifp3p . v.5 µακάριοςanmpn ὁdnmp πραΰςanmpn ὅτιc αὐτόςrpnmp κληρονοµέωvifa3p
ὁdafs γῆnafs . v.6 µακάριοςanmpn ὁdnmp πεινάωvppanmp καίc διψάωvppanmp ὁdafs δικαιοσύνηnafs
ὅτιc αὐτόςrpnmp χορτάζωvifp3p . v.7 µακάριοςanmpn ὁdnmp ἐλεήµωνanmpn ὅτιc αὐτόςrpnmp
ἐλεέωvifp3p . v.8 µακάριοςanmpn ὁdnmp καθαρόςanmpn ὁddfs καρδίαndfs ὅτιc αὐτόςrpnmp ὁdams
θεόςnams ὁράωvifd3p . v.9 µακάριοςanmpn ὁdnmp εἰρηνοποιόςanmpn ὅτιc αὐτόςrpnmp υἱόςnnmp
θεόςngms καλέωvifp3p . v.10 µακάριοςanmpn ὁdnmp διώκωvpxpnmp ἕνεκαbo δικαιοσύνηngfs ὅτιc
αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.11 µακάριοςanmpn εἰµίvipx2p
ὅτανc ὀνειδίζωvsaa3p σύrpa-p καίc διώκωvsaa3p καίc λέγωvsaa3p πᾶςaansn πονηρόςaansn ῥῆµαnans
κατάp σύrpg-p ψεύδοµαιvppenmp ἕνεκαbo ἐγώrpg-s . v.12 χαίρωvdpa2p καίc ἀγαλλιάωvdpn2p ὅτιc
ὁdnms µισθόςnnms σύrpg-p πολύςanmsn ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp οὕτωbo γάρc διώκωviaa3p ὁdamp
προφήτηςnamp ὁdamp πρόp σύrpg-p . v.13 σύrpn-p εἰµίvipx2p ὁdnns ἅλαςnnns ὁdgfs γῆngfs ἐάνqo
δέc ὁdnns ἅλαςnnns µωραίνωvsap3s ἐνp τίςrqdns ἁλίζωvifp3s εἰςp οὐδείςaansn ἰσχύωvipa3s ἔτιbo εἰqo
µήxo βάλλωvnap ἔξωbo καίc καταπατέωvnpp ὑπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.14 σύrpn-p εἰµίvipx2p
ὁdnns φῶςnnns ὁdgms κόσµοςngms οὐxo δύναµαιvipn3s πόλιςnnfs κρύπτωvnap ἐπάνωbo ὄροςngns
κεῖµαιvppnnfs . v.15 οὐδέbo καίωvipa3p λύχνοςnafs καίc τίθηµιvipa3p αὐτόςrpams ὑπόp ὁdams
nams
µόδιος ἀλλά ἐπίp ὁdafs λυχνίαnafs καίc λάµπωvipa3s πᾶςadmpn ὁddmp ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs .
c

v.16 οὕτωbo λάµπωvdaa3s ὁdnns φῶςnnns σύrpg-p ἔµπροσθενp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὅπωςbo
ὁράωvsaa3p σύrpg-p ὁdanp καλόςaanpn ἔργονnanp καίc δοξάζωvsaa3p ὁdams πατήρnams σύrpg-p
ὁdams ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp .
11 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 5. 18–25
οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι. ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν, 18
ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ µία κεραία οὐ
µὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόµου ἕως ἂν πάντα γένηται. ὃς ἐὰν οὖν 19
λύσῃ µίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων, καὶ διδάξῃ οὕτω
τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐ-
ρανῶν, ὃς δ΄ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος µέγας κληθήσεται ἐν
τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι ἐὰν µὴ περισσεύ- 20
σῃ ἡ δικαιοσύνη ὑµῶν πλεῖον τῶν γραµµατέων καὶ Φαρισαίων,
οὐ µὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. ᾿Ηκούσατε 21
ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις, Οὐ φονεύσεις, ὃς δ΄ ἂν φονεύσῃ, ἔν-
οχος ἔσται τῇ κρίσει, ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόµενος 22
τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει, ὃς δ΄ ἂν εἴπῃ
τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ, ῥακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ, ὃς δ΄ ἂν
εἴπῃ, Μωρέ, ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός. ἐὰν οὖν 23
προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον, κἀκεῖ µνησθῇς
ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ, ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου 24
ἔµπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ὕπαγε, πρῶτον διαλλάγηθι
τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου. ἴσθι 25
εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ, ἕως ὅτου εἶ ἐν τῇ ὁδῷ µετ΄ αὐ-
τοῦ, µήποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος τῷ κριτῇ, καὶ ὁ κριτὴς σε

v.17 µήxo νοµίζωvsaa2p ὅτιc ἔρχοµαιviaa1s καταλύωvnaa ὁdams νόµοςnams ἤxo ὁdamp
προφήτηςnamp οὐxo ἔρχοµαιviaa1s καταλύωvnaa ἀλλάc πληρόωvnaa . v.18 ἀµήνth γάρc
vipa1s rpd-p c xo vsaa3s dnms nnms
λέγω σύ ἕως ἄν παρέρχοµαι ὁ οὐρανός καί ὁdnfs γῆnnfs ἰῶταtl
c

εἷςnnns ἤxo εἷςnnfs κεραίαnnfs οὐxo µήxo παρέρχοµαιvsaa3s ἀπόp ὁdgms νόµοςngms ἕωςc
ἄνxo πᾶςannpn γίνοµαιvsad3s . v.19 ὅςrrnms ἐάνqo οὖνc λύωvsaa3s εἷςnafs ὁdgfp ἐντολήngfp
οὗτοςrdgfp ὁdgfp ἐλάχιστοςagfpn καίc διδάσκωvsaa3s οὕτωbo ὁdamp ἄνθρωποςnamp ἐλάχιστοςanmsn
καλέωvifp3s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ὅςrrnms δέc ἄνxo ποιέωvsaa3s καίc
διδάσκωvsaa3s οὗτοςrdnms µέγαςanmsn καλέωvifp3s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp .
v.20 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc ἐάνqo µήxo περισσεύωvsaa3s ὁdnfs δικαιοσύνηnnfs σύrpg-p
πολύςaansc ὁdgmp γραµµατεύςngmp καίc Φαρισαῖοςngmp οὐxo µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp ὁdafs
βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.21 ἀκούωviaa2p ὅτιc λέγωviap3s ὁddmp ἀρχαῖοςadmpn
xo vifa2s rrnms c xo
οὐ φονεύω ὅς δέ ἄν φονεύωvsaa3s ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s ὁddfs κρίσιςndfs .
v.22 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ὀργίζωvpppnms ὁddms ἀδελφόςndms
αὐτόςrpgms εἰκῇbo ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s ὁddfs κρίσιςndfs ὅςrrnms δέc ἄνxo λέγωvsaa3s ὁddms
ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms ῥακάta ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s ὁddns συνέδριονndns ὅςrrnms δέc
ἄνxo λέγωvsaa3s µωρόςavmsn ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s εἰςp ὁdafs γέενναnafs ὁdgns πῦρngns .
v.23 ἐάνqo οὖνc προσφέρωvspa2s ὁdans δῶρονnans σύrpg-s ἐπίp ὁdans θυσιαστήριονnans
κἀκεῖbo µιµνῄσκοµαιvsap2s ὅτιc ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s ἔχωvipa3s τι-σριανσ κατάp σύrpg-s .
v.24 ἀφίηµιvdaa2s ἐκεῖbo ὁdans δῶρονnans σύrpg-s ἔµπροσθενp ὁdgns θυσιαστήριονngns καίc
ὑπάγωvdpa2s πρῶτοςbo διαλλάσσωvdap2s ὁddms ἀδελφόςndms σύrpg-s καίc τότεbo ἔρχοµαιvpaanms
προσφέρωvdpa2s ὁdans δῶρονnans σύrpg-s .
 5. 26–36 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 12
26 παραδῷ τῷ ὑπηρέτῃ, καὶ εἰς φυλακὴν βληθήσῃ. ἀµὴν λέγω
σοι, οὐ µὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν, ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κο-
27 δράντην. ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις, Οὐ µοιχεύσεις.
28 ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν, ὅτι πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυµῆ-
29 σαι αὐτῆς ἤδη ἐµοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ. εἰ δὲ
ὁ ὀφθαλµός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε
ἀπὸ σοῦ, συµφέρει γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν µελῶν σου,
30 καὶ µὴ ὅλον τὸ σῶµά σου βληθῇ εἰς γέενναν. καὶ εἰ ἡ δεξιά
σου χεὶρ σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὴν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ,
συµφέρει γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν µελῶν σου, καὶ µὴ ὅλον
31 τὸ σῶµά σου βληθῇ εἰς γέενναν. ἐρρέθη δὲ ὅτι ῝Ος ἂν ἀπο-
32 λύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον, ἐγὼ δὲ λέγω
ὑµῖν, ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, παρεκτὸς λόγου
πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν µοιχᾶσθαι, καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυµένην
33 γαµήσῃ µοιχᾶται, Πάλιν ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις,
Οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου.
34 ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν µὴ ὀµόσαι ὅλως, µήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι
35 θρόνος ἐστὶ τοῦ Θεοῦ, µήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστι τῶν
ποδῶν αὐτοῦ, µήτε εἰς ῾Ιεροσόλυµα, ὅτι πόλις ἐστὶ τοῦ µεγά-
36 λου βασιλέως, µήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀµόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι

v.25 εἰµίvdpx2s εὐνοέωvppanms ὁddms ἀντίδικοςndms σύrpg-s ταχύςbo ἕωςc ὅστιςrrgns εἰµίvipx2s
ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs µετάp αὐτόςrpgms µήποτεbo σύrpa-s παραδίδωµιvsaa3s ὁdnms ἀντίδικοςnnms
ὁddms κριτήςndms καίc ὁdnms κριτήςnnms σύrpa-s παραδίδωµιvsaa3s ὁddms ὑπηρέτηςndms καίc
εἰςp φυλακήnafs βάλλωvifp2s . v.26 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s οὐxo µήxo ἐξέρχοµαιvsaa2s
bo c xo vsaa2s dams
ἐκεῖθεν ἕως ἄν ἀποδίδωµι ὁ ἔσχατοςaamsn κοδράντηςnams . v.27 ἀκούωviaa2p
ὅτιc λέγωviap3s ὁddmp ἀρχαῖοςadmpn οὐxo µοιχεύωvifa2s . v.28 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p
ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms βλέπωvppanms γυνήnafs πρόςp ὁdans ἐπιθυµέωvnaa αὐτόςrpgfs ἤδηbo
µοιχεύωviaa3s αὐτόςrpafs ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgms . v.29 εἰqo δέc ὁdnms ὀφθαλµόςnnms
σύrpg-s ὁdnms δεξιόςanmsn σκανδαλίζωvipa3s σύrpa-s ἐξαιρέωvdaa2s αὐτόςrpams καίc βάλλωvdaa2s
ἀπόp σύrpg-s συµφέρωvipa3s γάρc σύrpd-s ἵναc ἀπόλλυµιvsam3s εἷςnans ὁdgnp µέλοςngnp σύrpg-s
καίc µήxo ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s βάλλωvsap3s εἰςp γέενναnafs . v.30 καίc εἰqo ὁdnfs
δεξιόςanfsn σύrpg-s χείρnnfs σκανδαλίζωvipa3s σύrpa-s ἐκκόπτωvdaa2s αὐτόςrpafs καίc βάλλωvdaa2s
ἀπόp σύrpg-s συµφέρωvipa3s γάρc σύrpd-s ἵναc ἀπόλλυµιvsam3s εἷςnans ὁdgnp µέλοςngnp σύrpg-s
καίc µήxo ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s βάλλωvsap3s εἰςp γέενναnafs . v.31 λέγωviap3s
c c rrnms xo vsaa3s dafs nafs rpgms vdaa3s
δέ ὅτι ὅς ἄν ἀπολύω ὁ γυνή αὐτός δίδωµι αὐτόςrpdfs
ἀποστάσιονnans . v.32 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὅςrrnms ἄνxo ἀπολύωvsaa3s ὁdafs
γυνήnafs αὐτόςrpgms παρεκτόςbo λόγοςngms πορνείαngfs ποιέωvipa3s αὐτόςrpafs µοιχάοµαιvnpn
καίc ὅςrrnms ἐάνqo ἀπολύωvpxpafs γαµέωvsaa3s µοιχάοµαιvipn3s . v.33 πάλινbo ἀκούωviaa2p
c viap3s ddmp admpn xo vifa2s vifa2s
ὅτι λέγω ὁ ἀρχαῖος οὐ ἐπιορκέω ἀποδίδωµι δέc ὁddms κύριοςndms
ὁdamp ὅρκοςnamp σύrpg-s . v.34 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p µήxo ὀµνύωvnaa ὅλωςbo µήτεc
ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ὅτιc θρόνοςnnms εἰµίvipx3s ὁdgms θεόςngms . v.35 µήτεc ἐνp ὁddfs
γῆndfs ὅτιc ὑποπόδιονnnns εἰµίvipx3s ὁdgmp πούςngmp αὐτόςrpgms µήτεc εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs
ὅτιc πόλιςnnfs εἰµίvipx3s ὁdgms µέγαςagmsn βασιλεύςngms .
13 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 5. 37–48
µίαν τρίχα λευκὴν ἢ µέλαιναν ποιῆσαι. ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑµῶν, 37
ναὶ ναί, οὒ οὔ, τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν.
᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη, ᾿Οφθαλµὸν ἀντὶ ὀφθαλµοῦ, καὶ ὀδόντα 38
ἀντὶ ὀδόντος, ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν µὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ, ἀλλ΄ 39
ὅστις σε ῥαπίσει ἐπί τὴν δεξιάν σου σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ καὶ
τὴν ἄλλην, καὶ τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου 40
λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱµάτιον, καὶ ὅστις σε ἀγγαρεύσει µί- 41
λιον ἕν, ὕπαγε µετ΄ αὐτοῦ δύο. τῷ αἰτοῦντί σε δίδου, καὶ τὸν 42
θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανείσασθαι µὴ ἀποστραφῇς. ᾿Ηκούσατε ὅτι 43
ἐρρέθη, ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον σου, καὶ µισήσεις τὸν ἐχθρόν
σου, ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑµῶν, εὐλογειτε 44
τοὺς καταρωµένους ὑµᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοὺς µισοῦντας ὑµᾶς,
καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑµᾶς, καὶ διωκόντων
ὑµᾶς, ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑµῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, 45
ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθούς, καὶ
βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους. ἐὰν γὰρ ἀγαπήσητε τοὺς 46
ἀγαπῶντας ὑµᾶς, τίνα µισθὸν ἔχετε· οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐ-
τὸ ποιοῦσι· καὶ ἐὰν ἀσπάσησθε τοὺς ἀδελφοὺς ὑµῶν µόνον, 47
τί περισσὸν ποιεῖτε· οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι οὕτω ποιοῦσιν· ἔσε- 48
σθε οὖν ὑµεῖς τέλειοι, ὡσπερ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
τέλειός ἐστι.

v.36 µήτεc ἐνp ὁddfs κεφαλήndfs σύrpg-s ὀµνύωvsaa2s ὅτιc οὐxo δύναµαιvipn2s εἷςnafs θρίξnafs
λευκόςaafsn ἤxo µέλαςaafsn ποιέωvnaa . v.37 εἰµίvdpx3s δέc ὁdnms λόγοςnnms σύrpg-p ναίxo
ναίxo οὐxo οὐxo ὁdnns δέc περισσόςannsn οὗτοςrdgmp ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn εἰµίvipx3s .
v.38 ἀκούωviaa2p ὅτιc λέγωviap3s ὀφθαλµόςnams ἀντίp ὀφθαλµόςngms καίc ὀδούςnams ἀντίp
ὀδούςngms . v.39 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p µήxo ἀνθίστηµιvnaa ὁddms πονηρόςadmsn
ἀλλάc ὅστιςrrnms σύrpa-s ῥαπίζωvifa3s ἐπίp ὁdafs δεξιόςaafsn σύrpg-s σιαγώνnafs στρέφωvdaa2s
αὐτόςrpdms καίc ὁdafs ἄλλοςaafsn . v.40 καίc ὁddms θέλωvppadms σύrpd-s κρίνωvnap καίc
ὁdams χιτώνnams σύrpg-s λαµβάνωvnaa ἀφίηµιvdaa2s αὐτόςrpdms καίc ὁdans ἱµάτιονnans .
v.41 καίc ὅστιςrrnms σύrpa-s ἀγγαρεύωvifa3s µίλιονnans εἷςnans ὑπάγωvdpa2s µετάp αὐτόςrpgms
δύοtn . v.42 ὁddms αἰτέωvppadms σύrpa-s δίδωµιvdpa2s καίc ὁdams θέλωvppaams ἀπόp σύrpg-s
vnam
δανίζω µήxo ἀποστρέφωvsap2s . v.43 ἀκούωviaa2p ὅτιc λέγωviap3s ἀγαπάωvifa2s ὁdams
πλησίονbo σύrpg-s καίc µισέωvifa2s ὁdams ἐχθρόςaamsn σύrpg-s . v.44 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s
rpd-p vdpa2p damp aampn rpg-p vdpa2p
σύ ἀγαπάω ὁ ἐχθρός σύ εὐλογέω ὁdamp καταράοµαιvppnamp
σύrpa-p καλῶςbo ποιέωvdpa2p ὁdamp µισέωvppaamp σύrpa-p καίc προσεύχοµαιvdpn2p ὑπέρp
ὁdgmp ἐπηρεάζωvppagmp σύrpa-p καίc διώκωvppagmp σύrpa-p . v.45 ὅπωςbo γίνοµαιvsad2p
υἱόςnnmp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp ὅτιc ὁdams ἥλιοςnams αὐτόςrpgms
ἀνατέλλωvipa3s ἐπίp πονηρόςaampn καίc ἀγαθόςaampn καίc βρέχωvipa3s ἐπίp δίκαιοςaampn
καίc ἄδικοςaampn . v.46 ἐάνqo γάρc ἀγαπάωvsaa2p ὁdamp ἀγαπάωvppaamp σύrpa-p τίςrqams
µισθόςnams ἔχωvipa2p οὐχίxo καίc ὁdnmp τελώνηςnnmp ὁdans αὐτόςrpans ποιέωvipa3p . v.47 καίc
ἐάνqo ἀσπάζοµαιvsad2p ὁdamp ἀδελφόςnamp σύrpg-p µόνοςbo τίςrqans περισσόςaansn ποιέωvipa2p
οὐχίxo καίc ὁdnmp τελώνηςnnmp οὕτωbo ποιέωvipa3p . v.48 εἰµίvifx2p οὖνc σύrpn-p τέλειοςanmpn
ὥσπερbo ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp τέλειοςanmsn εἰµίvipx3s .
 6. 1–9 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 14
6 Προσέχετε τὴν ἐλεηµοσύνην ὑµῶν µὴ ποιεῖν ἔµπροσθεν τῶν
ἀνθρώπων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς, εἰ δὲ µήγε, µισθὸν οὐκ
2 ἔχετε παρὰ τῷ πατρὶ ὑµῶν τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. ῞Οταν οὖν
ποιῇς ἐλεηµοσύνην, µὴ σαλπίσῃς ἔµπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ ὑ-
ποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύµαις, ὅπως
δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ἀπέχουσι τὸν
3 µισθὸν αὐτῶν. σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεηµοσύνην µὴ γνώτω ἡ
4 ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου, ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεηµοσύνη
ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ αὐτὸς
5 ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Καὶ ὅταν προσεύχῃ, οὐκ ἔσῃ ὥσ-
περ οἱ ὑποκριταί, ὅτι φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς
γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι, ὅπως ἂν φανῶσι
τοῖς ἀνθρώποις, ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν µισθὸν αὐ-
6 τῶν. σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ, εἴσελθε εἰς τὸ ταµιεῖόν σου, καὶ
κλείσας τὴν θύραν σου, Πρόσευξαι τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυ-
πτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν
7 τῷ φανερῷ. Προσευχόµενοι δὲ µὴ βαττολογήσητε, ὥσπερ οἱ
ἐθνικοί, δοκοῦσι γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθή-
8 σονται. µὴ οὖν ὁµοιωθῆτε αὐτοῖς, οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὧν
9 χρείαν ἔχετε, πρὸ τοῦ ὑµᾶς αἰτῆσαι αὐτόν. οὕτως οὖν προσ-
εύχεσθε ὑµεῖς, Πάτερ ἡµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ

6. v.1 προσέχωvdpa2p ὁdafs ἐλεηµοσύνηnafs σύrpg-p µήxo ποιέωvnpa ἔµπροσθενp ὁdgmp

ἄνθρωποςngmp πρόςp ὁdans θεάοµαιvnap αὐτόςrpdmp εἰqo δέc µήxo µισθόςnams οὐxo ἔχωvipa2p
παράp ὁddms πατήρndms σύrpg-p ὁddms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.2 ὅτανc οὖνc ποιέωvspa2s
ἐλεηµοσύνηnafs µήxo σαλπίζωvsaa2s ἔµπροσθενp σύrpg-s ὥσπερbo ὁdnmp ὑποκριτήςnnmp
ποιέωvipa3p ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp καίc ἐνp ὁddfp ῥύµηndfp ὅπωςbo δοξάζωvsap3p ὑπόp
ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἀπέχωvipa3p ὁdams µισθόςnams αὐτόςrpgmp .
v.3 σύrpg-s δέc ποιέωvppagms ἐλεηµοσύνηnafs µήxo γινώσκωvdaa3s ὁdnfs ἀριστερόςanfsn
σύrpg-s τίςrqans ποιέωvipa3s ὁdnfs δεξιόςanfsn σύrpg-s . v.4 ὅπωςbo εἰµίvspx3s σύrpg-s ὁdnfs
nnfs p ddns adnsn c dnms
ἐλεηµοσύνη ἐν ὁ κρυπτός καί ὁ πατήρnnms σύrpg-s ὁdnms βλέπωvppanms
ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn αὐτόςrpnms ἀποδίδωµιvifa3s σύrpd-s ἐνp ὁddns φανερόςadnsn . v.5 καίc
ὅτανc προσεύχοµαιvspn2s οὐxo εἰµίvifx2s ὥσπερbo ὁdnmp ὑποκριτήςnnmp ὅτιc φιλέωvipa3p ἐνp
ὁddfp συναγωγήndfp καίc ἐνp ὁddfp γωνίαndfp ὁdgfp πλατύςngfp ἵστηµιvpxanmp προσεύχοµαιvnpn
ὅπωςbo ἄνxo φαίνωvsap3p ὁddmp ἄνθρωποςndmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἀπέχωvipa3p
ὁdams µισθόςnams αὐτόςrpgmp . v.6 σύrpn-s δέc ὅτανc προσεύχοµαιvspn2s εἰσέρχοµαιvdaa2s
p dans nnns rpg-s
εἰς ὁ ταµεῖον σύ καίc κλείωvpaanms ὁdafs θύραnafs σύrpg-s προσεύχοµαιvdad2s
ὁddms πατήρndms σύrpg-s ὁddms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-s
ὁdnms βλέπωvppanms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn ἀποδίδωµιvifa3s σύrpd-s ἐνp ὁddns φανερόςadnsn .
v.7 προσεύχοµαιvppnnmp δέc µήxo βατταλογέωvsaa2p ὥσπερbo ὁdnmp ἐθνικόςanmpn δοκέωvipa3p
γάρc ὅτιc ἐνp ὁddfs πολυλογίαndfs αὐτόςrpgmp εἰσακούωvifp3p . v.8 µήxo οὖνc ὁµοιόωvsap2p
αὐτόςrpdmp οἶδαvixa3s γάρc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὅςrrgnp χρείαnafs ἔχωvipa2p πρόp ὁdgms
σύrpa-p αἰτέωvnaa αὐτόςrpams .
15 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 6. 10–20
ὄνοµά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέληµά σου, 10
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς, τὸν ἄρτον ἡµῶν τὸν ἐπιούσιον 11
δὸς ἡµῖν σήµερον, καὶ ἄφες ἡµῖν τὰ ὀφειλήµατα ἡµῶν, ὡς 12
καὶ ἡµεῖς ἀφίεµεν τοῖς ὀφειλέταις ἡµῶν, καὶ µὴ εἰσενέγκῃς 13
ἡµᾶς εἰς πειρασµόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡµᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. ὅτι
σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναµις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας.
ἀµήν. ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώµατα αὐτῶν, 14
ἀφήσει καὶ ὑµῖν ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ οὐράνιος, ἐὰν δὲ µὴ ἀφῆτε 15
τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώµατα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑµῶν ἀ-
φήσει τὰ παραπτώµατα ὑµῶν. ῞Οταν δὲ νηστεύητε, µὴ γίνεσθε 16
ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί, ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα
αὐτῶν, ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες, ἀµὴν λέγω
ὑµῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν µισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί 17
σου τὴν κεφαλὴν, καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως µὴ φανῇς 18
τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ,
καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ
φανερῷ. Μὴ θησαυρίζετε ὑµῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου 19
σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ
κλέπτουσι, θησαυρίζετε δὲ ὑµῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου 20
οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσ-

v.9 οὕτωbo οὖνc προσεύχοµαιvdpn2p σύrpn-p πατήρnvms ἐγώrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp
ἁγιάζωvdap3s ὁdnns ὄνοµαnnns σύrpg-s . v.10 ἔρχοµαιvdaa3s ὁdnfs βασιλείαnnfs σύrpg-s
vdao3s dnns nnns rpg-s
γίνοµαι ὁ θέληµα σύ ὡςbo ἐνp οὐρανόςndms καίc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
v.11 ὁdams ἄρτοςnams ἐγώrpg-p ὁdams ἐπιούσιοςaamsn δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-p σήµερονbo .
v.12 καίc ἀφίηµιvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdanp ὀφείληµαnanp ἐγώrpg-p ὡςbo καίc ἐγώrpn-p ἀφίηµιvipa1p
ὁddmp ὀφειλέτηςndmp ἐγώrpg-p . v.13 καίc µήxo εἰσφέρωvsaa2s ἐγώrpa-p εἰςp πειρασµόςnams
ἀλλάc ῥύοµαιvdad2s ἐγώrpa-p ἀπόp ὁdgms πονηρόςagmsn ὅτιc σύrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs
καίc ὁdnfs δύναµιςnnfs καίc ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth . v.14 ἐάνqo γάρc
ἀφίηµιvsaa2p ὁddmp ἄνθρωποςndmp ὁdanp παράπτωµαnanp αὐτόςrpgmp ἀφίηµιvifa3s καίc σύrpd-p
ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms οὐράνιοςanmsn . v.15 ἐάνqo δέc µήxo ἀφίηµιvsaa2p ὁddmp
ἄνθρωποςndmp ὁdanp παράπτωµαnanp αὐτόςrpgmp οὐδέbo ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ἀφίηµιvifa3s
ὁdanp παράπτωµαnanp σύrpg-p . v.16 ὅτανc δέc νηστεύωvspa2p µήxo γίνοµαιvdpn2p ὥσπερbo
ὁdnmp ὑποκριτήςnnmp σκυθρωπόςanmpn ἀφανίζωvipa3p γάρc ὁdanp πρόσωπονnanp αὐτόςrpgmp
ὅπωςbo φαίνωvsap3p ὁddmp ἄνθρωποςndmp νηστεύωvppanmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc
ἀπέχωvipa3p ὁdams µισθόςnams αὐτόςrpgmp . v.17 σύrpn-s δέc νηστεύωvppanms ἀλείφωvdam2s
σύrpg-s ὁdafs κεφαλήnafs καίc ὁdans πρόσωπονnans σύrpg-s νίπτωvdam2s . v.18 ὅπωςbo µήxo
φαίνωvsap2s ὁddmp ἄνθρωποςndmp νηστεύωvppanms ἀλλάc ὁddms πατήρndms σύrpg-s ὁddms ἐνp
ὁddns κρυπτόςadnsn καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-s ὁdnms βλέπωvppanms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn
ἀποδίδωµιvifa3s σύrpd-s ἐνp ὁddns φανερόςadnsn . v.19 µήxo θησαυρίζωvdpa2p σύrpd-p
namp p dgfs ngfs bo nnms
θησαυρός ἐπί ὁ γῆ ὅπου σής καί βρῶσιςnnfs ἀφανίζωvipa3s καίc ὅπουbo
c

κλέπτηςnnmp διορύσσωvipa3p καίc κλέπτωvipa3p .

 6. 21–30 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 16
21 σουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν. ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑµῶν,
22 ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑµων. ὁ λύχνος τοῦ σώµατός ἐστιν ὁ
ὀφθαλµός, ἐὰν οὖν ὁ ὀφθαλµός σου ἁπλοῦς ᾖ, ὅλον τὸ σῶµά
23 σου φωτεινὸν ἔσται, ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλµός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον
τὸ σῶµά σου σκοτεινὸν ἔσται. εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος
24 ἐστί, τὸ σκότος πόσον· οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύ-
ειν, ἢ γὰρ τὸν ἕνα µισήσει, καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς
ἀνθέξεται, καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει οὐ δύνασθε Θεῷ δου-
25 λεύειν καὶ µαµµωνᾷ. διὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν, µὴ µεριµνᾶτε τῇ
ψυχῇ ὑµῶν, τί φάγητε καὶ τί πίητε, µηδὲ τῷ σώµατι ὑµῶν, τί
ἐνδύσησθε. οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς, καὶ τὸ σῶµα
26 τοῦ ἐνδύµατος· ἐµβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ
σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν, οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας,
καὶ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά, οὐχ ὑµεῖς µᾶλλον
27 διαφέρετε αὐτῶν· τίς δὲ ἐξ ὑµῶν µεριµνῶν δύναται προσθεῖ-
28 ναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα· καὶ περὶ ἐνδύµατος τί
µεριµνᾶτε· καταµάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ, πῶς αὐξάνει, οὐ
29 κοπιᾷ, οὐδὲ νήθει, λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι οὐδὲ Σολοµὼν ἐν πάσῃ
30 τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων. εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ
ἀγροῦ, σήµερον ὄντα, καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόµενον, ὁ

v.20 θησαυρίζωvdpa2p δέc σύrpd-p θησαυρόςnamp ἐνp οὐρανόςndms ὅπουbo οὔτεc σήςnnms οὔτεc
βρῶσιςnnfs ἀφανίζωvipa3s καίc ὅπουbo κλέπτηςnnmp οὐxo διορύσσωvipa3p οὐδέbo κλέπτωvipa3p .
v.21 ὅπουbo γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms θησαυρόςnnms σύrpg-p ἐκεῖbo εἰµίvifx3s καίc ὁdnfs καρδίαnnfs
σύrpg-p . v.22 ὁdnms λύχνοςnnms ὁdgns σῶµαngns εἰµίvipx3s ὁdnms ὀφθαλµόςnnms ἐάνqo
οὖνc ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s ἁπλοῦςanmsn εἰµίvspx3s ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s
φωτεινόςannsn εἰµίvifx3s . v.23 ἐάνqo δέc ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s πονηρόςanmsn
εἰµίvspx3s ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s σκοτεινόςannsn εἰµίvifx3s εἰqo οὖνc ὁdnns φῶςnnns
ὁdnns ἐνp σύrpd-s σκότοςnnns εἰµίvipx3s ὁdnns σκότοςnnns πόσοςronns . v.24 οὐδείςanfsn
δύναµαιvipn3s δύοndmp κύριοςndmp δουλεύωvnpa ἤxo γάρc ὁdams εἷςnams µισέωvifa3s καίc ὁdams
ἕτεροςaamsn ἀγαπάωvifa3s ἤxo εἷςngms ἀντέχωvifd3s καίc ὁdgms ἕτεροςagmsn καταφρονέωvifa3s
οὐxo δύναµαιvipn2p θεόςndms δουλεύωvnpa καίc µαµωνᾶςndns . v.25 διάp οὗτοςrdans
vipa1s rpd-p xo vdpa2p ddfs ndfs rpg-p rqans
λέγω σύ µή µεριµνάω ὁ ψυχή σύ τίς ἐσθίωvsaa2p καίc τίςrqans
πίνωvsaa2p µηδέc ὁddns σῶµαndns σύrpg-p τίςrqans ἐνδύωvsam2p οὐχίxo ἤdnfs ψυχήnnfs πολύςannsc
εἰµίvipx3s ὁdgfs τροφήngfs καίc ὁdnns σῶµαnnns ὁdgns ἔνδυµαngns . v.26 ἐµβλέπωvdaa2p
εἰςp ὁdanp πετεινόςnanp ὁdgms οὐρανόςngms ὅτιc οὐxo σπείρωvipa3p οὐδέbo θερίζωvipa3p
οὐδέbo συνάγωvipa3p εἰςp ἀποθήκηnafp καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms οὐράνιοςanmsn
τρέφωvipa3s αὐτόςrpanp οὐxo σύrpn-p µᾶλλονbo διαφέρωvipa2p αὐτόςrpgnp . v.27 τίςrqnms δέc
ἐκp σύrpg-p µεριµνάωvppanms δύναµαιvipn3s προστίθηµιvnaa ἐπίp ὁdafs ἡλικίαnafs αὐτόςrpgms
πῆχυςnams εἷςnams . v.28 καίc περίp ἔνδυµαngns τίςrqans µεριµνάωvdpa2p καταµανθάνωvdaa2p
ὁdanp κρίνονnanp ὁdgms ἀγρόςngms πῶςbo αὐξάνωvipa3s οὐxo κοπιάωvipa3s οὐδέbo νήθωvipa3s .
v.29 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc οὐδέbo Σολοµώνnnms ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs δόξαndfs αὐτόςrpgms
περιβάλλωviam3s ὡςbo εἷςnans οὗτοςrdgnp .
17 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 6. 31–7. 8
Θεὸς οὕτως ἀµφιέννυσιν, οὐ πολλῷ µᾶλλον ὑµᾶς, ὀλιγόπιστοι·
µὴ οὖν µεριµνήσητε, λέγοντες, Τί φάγωµεν, ἤ τί πίωµεν, ἤ τί 31
περιβαλώµεθα· πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ, οἶδε γὰρ ὁ 32
πατὴρ ὑµῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων. ζητεῖτε 33
δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ,
καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑµῖν. µὴ οὖν µεριµνήσητε 34
εἰς τὴν αὔριον, ἡ γὰρ αὔριον µεριµνήσει τὰ ἑαυτῆς ἀρκετὸν τῇ
ἡµέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς.
Μὴ κρίνετε, ἵνα µὴ κριθῆτε, ἐν ᾧ γὰρ κρίµατι κρίνετε κρι- 7, 2
θήσεσθε, καὶ ἐν ᾧ µέτρῳ µετρεῖτε, ἀντιµετρηθήσεται ὑµῖν. τί 3
δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλµῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου,
τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλµῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς· ἢ πῶς ἐρεῖς 4
τῷ ἀδελφῷ σου, ῎Αφες ἐκβάλω τὸ κάρφος ἀπὸ τοῦ ὀφθαλµοῦ
σου, καὶ ἰδοὺ ἡ δοκὸς ἐν τῷ ὀφθαλµῷ σοῦ· ὑποκριτά, ἔκβαλε 5
πρῶτον τὴν δοκόν ἐκ τοῦ ὀφθαλµοῦ σοῦ, καὶ τότε διαβλέψεις
ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλµοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου. Μὴ 6
δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσί, µηδὲ βάλητε τοὺς µαργαρίτας ὑµῶν
ἔµπροσθεν τῶν χοίρων, µήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς
ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑµᾶς. Αἰτεῖτε, καὶ δο- 7
θήσεται ὑµῖν, ζητεῖτε, καὶ εὑρήσετε, κρούετε, καὶ ἀνοιγήσεται
ὑµῖν. πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαµβάνει, καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει, καὶ τῷ 8

v.30 εἰqo δέc ὁdams χόρτοςnams ὁdgms ἀγρόςngms σήµερονbo εἰµίvppxams καίc αὔριονbo
εἰςp κλίβανοςnams βάλλωvpppams ὁdnms θεόςnnms οὕτωbo ἀµφιέννυµιvipa3s οὐxo πολύςadnsn
µᾶλλονbo σύrpa-p ὀλιγόπιστοςavmpn . v.31 µήxo οὖνc µεριµνάωvsaa2p λέγωvppanmp τίςrqans
ἐσθίωvsaa1p ἤxo τίςrqans πίνωvsaa1p ἤxo τίςrqans περιβάλλωvsam1p . v.32 πᾶςaanpn γάρc
οὗτοςrdanp ὁdnnp ἔθνοςnnnp ἐπιζητέωvipa3s οἶδαvixa3s γάρc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms
οὐράνιοςanmsn ὅτιc χρῄζωvipa2p οὗτοςrdgnp ἅπαςagnpn . v.33 ζητέωvdpa2p δέc πρῶτοςbo ὁdafs
βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms καίc ὁdafs δικαιοσύνηnafs αὐτόςrpgms καίc οὗτοςrdnnp πᾶςannpn
προστίθηµιvifp3s σύrpd-p . v.34 µήxo οὖνc µεριµνάωvsaa2p εἰςp ὁdafs αὔριονbo ὁdnfs γάρc
αὔριονbo µεριµνάωvifa3s ὁdanp ἑαυτοῦrxgfs ἀρκετόςannsn ὁddfs ἡµέραndfs ὁdnfs κακίαnnfs
αὐτόςrpgfs . 7. v.1 µήxo κρίνωvdpa2p ἵναc µήxo κρίνωvsap2p . v.2 ἐνp ὅςrrdns γάρc
κρίµαndns κρίνωvipa2p κρίνωvifp2p καίc ἐνp ὅςrrdns µέτρονndns µετρέωvipa2p ἀντιµετρέωvifp3s
σύrpd-p . v.3 τίςrqans δέc βλέπωvipa2s ὁdans κάρφοςnans ὁdans ἐνp ὁddms ὀφθαλµόςndms ὁdgms
ἀδελφόςngms σύrpg-s ὁdafs δέc ἐνp ὁddms σόςrsdms ὀφθαλµόςndms δοκόςnafs οὐxo κατανοέωvipa2s .
v.4 ἤxo πῶςbo λέγωvifa2s ὁddms ἀδελφόςndms σύrpg-s ἀφίηµιvdaa2s ἐκβάλλωvsaa1s ὁdans
κάρφοςnans ἀπόp ὁdgms ὀφθαλµόςngms σύrpg-s καίc ἰδούvdaa2s ὁdnfs δοκόςnnfs ἐνp ὁddms
ὀφθαλµόςndms σύrpg-s . v.5 ὑποκριτήςnvms ἐκβάλλωvdaa2s πρῶτοςbo ὁdafs δοκόςnafs ἐκp ὁdgms
ὀφθαλµόςngms σύrpg-s καίc τότεbo διαβλέπωvifa2s ἐκβάλλωvnaa ὁdans κάρφοςnans ἐκp ὁdgms
ὀφθαλµόςngms ὁdgms ἀδελφόςngms σύrpg-s . v.6 µήxo δίδωµιvsaa2p ὁdans ἅγιοςaansn ὁddmp
κύωνndmp µηδέc βάλλωvsaa2p ὁdamp µαργαρίτηςnamp σύrpg-p ἔµπροσθενp ὁdgmp χοῖροςngmp
µήποτεbo καταπατέωvsaa3p αὐτόςrpamp ἐνp ὁddmp πούςndmp αὐτόςrpgmp καίc στρέφωvpapnmp
ῥήγνυµιvsaa3p σύrpa-p . v.7 αἰτέωvdpa2p καίc δίδωµιvifp3s σύrpd-p ζητέωvdpa2p καίc εὑρίσκωvifa2p
κρούωvdpa2p καίc ἀνοίγωvifp3s σύrpd-p .
 7. 9–20 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 18
9 κρούοντι ἀνοιγήσεται. ἢ τίς ἐστιν ἐξ ὑµῶν ἄνθρωπος, ὃν ἐὰν
10 αἰτήσῃ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ἄρτον, µὴ λίθον ἐπιδώσει αὐτῷ· καὶ ἐὰν
11 ἰχθὺν αἰτήσῃ, µὴ ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ· εἰ οὖν ὑµεῖς, πονηροὶ
ὄντες, οἴδατε δόµατα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις ὑµῶν, πόσῳ
µᾶλλον ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς δώσει ἀγαθὰ τοῖς αἰ-
12 τοῦσιν αὐτόν· πάντα οὖν ὅσα ἂν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑµῖν οἱ
ἄνθρωποι, οὕτω καὶ ὑµεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς, οὗτος γάρ ἐστιν ὁ
13 νόµος καὶ οἱ προφῆται. Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενῆς πύλης, ὅτι
πλατεῖα ἡ πύλη, καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν
14 ἀπώλειαν, καὶ πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόµενοι δι΄ αὐτῆς, ὅτί στε-
νὴ ἡ πύλη, καὶ τεθλιµµένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν,
15 καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν. Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν
ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑµᾶς ἐν ἐνδύµασι προ-
16 βάτων, ἔσωθεν δέ εἰσι λύκοι ἅρπαγες. ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν
ἐπιγνώσεσθε αὐτούς, µήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυ-
17 λὴν, ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα· οὕτω πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρ-
ποὺς καλοὺς ποιεῖ, τὸ δὲ σαπρὸν δένδρον καρποὺς πονηροὺς
18 ποιεῖ, οὐ δύναται δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς πονηροὺς ποιεῖν,
19 οὐδὲ δένδρον σαπρὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖν. πᾶν δένδρον
20 µὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται. ἄ-

v.8 πᾶςanmsn γάρc ὁdnms αἰτέωvppanms λαµβάνωvipa3s καίc ὁdnms ζητέωvppanms εὑρίσκωvipa3s
καίc ὁddms κρούωvppadms ἀνοίγωvifp3s . v.9 ἤxo τίςrqnms εἰµίvipx3s ἐκp σύrpg-p ἄνθρωποςnnms
ὅςrrams ἐάνqo αἰτέωvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms αὐτόςrpgms ἄρτοςnams µήxo λίθοςnams ἐπιδίδωµιvifa3s
αὐτόςrpdms . v.10 καίc ἐάνqo ἰχθύςnams αἰτέωvsaa3s µήxo ὄφιςnams ἐπιδίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms .
v.11 εἰqo οὖνc σύrpn-p πονηρόςanmpn εἰµίvppxnmp οἶδαvixa2p δόµαnanp ἀγαθόςaanpn δίδωµιvnpa
ὁddnp τέκνονndnp σύrpg-p πόσοςrodns µᾶλλονbo ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp
οὐρανόςndmp δίδωµιvifa3s ἀγαθόςaanpn ὁddmp αἰτέωvppadmp αὐτόςrpams . v.12 πᾶςaanpn οὖνc
ὅσοςrcanp ἄνxo θέλωvspa2p ἵναc ποιέωvspa3p σύrpd-p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp οὕτωbo καίc σύrpn-p
ποιέωvdpa2p αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms νόµοςnnms καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp .
v.13 εἰσέρχοµαιvdaa2p διάp ὁdgfs στενόςagfsn πύληngfs ὅτιc πλατύςanfsn ὁdnfs πύληnnfs καίc
εὐρύχωροςnnfs ὁdnfs ὁδόςnnfs ὁdnfs ἀπάγωvppanfs εἰςp ὁdafs ἀπώλειαnafs καίc πολύςanmpn
εἰµίvipx3p ὁdnmp εἰσέρχοµαιvppnnmp διάp αὐτόςrpgfs . v.14 ὅτιc στενόςanfsn ὁdnfs πύληnnfs καίc
θλίβωvpxpnfs ὁdnfs ὁδόςnnfs ὁdnfs ἀπάγωvppanfs εἰςp ὁdafs ζωήnafs καίc ὀλίγοςanmpn εἰµίvipx3p
ὁdnmp εὑρίσκωvppanmp αὐτόςrpafs . v.15 προσέχωvdpa2p δέc ἀπόp ὁdgmp ψευδοπροφήτηςngmp
ὅστιςrrnmp ἔρχοµαιvipn3p πρόςp σύrpa-p ἐνp ἔνδυµαndnp πρόβατονngnp ἔσωθενbo δέc εἰµίvipx3p
λύκοςnnmp ἅρπαξanmpn . v.16 ἀπόp ὁdgmp κάρποςngmp αὐτόςrpgmp ἐπιγινώσκωvifd2p
αὐτόςrpamp µήτιxo συλλέγωvipa3p ἀπόp ἄκανθαngfp σταφυλήnafs ἤxo ἀπόp τρίβολοςngmp
σῦκονnanp . v.17 οὕτωbo πᾶςannsn δένδρονnnns ἀγαθόςannsn καρπόςnamp καλόςaampn
ποιέωvipa3s ὁdnns δέc σαπρόςannsn δένδρονnnns καρπόςnamp πονηρόςaampn ποιέωvipa3s .
v.18 οὐxo δύναµαιvipn3s δένδρονnnns ἀγαθόςannsn καρπόςnamp πονηρόςaampn ποιέωvnpa
οὐδέbo δένδρονnnns σαπρόςannsn καρπόςnamp καλόςaampn ποιέωvnpa . v.19 πᾶςannsn
δένδρονnnns µήxo ποιέωvppanns καρπόςnams καλόςaamsn ἐκκόπτωvipp3s καίc εἰςp πῦρnans
βάλλωvipp3s .
19 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 7. 21–29
ραγε ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς. οὐ πᾶς ὁ 21
λέγων µοι, Κύριε, Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν
οὐρανῶν, ἀλλ΄ ὁ ποιῶν τὸ θέληµα τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρα-
νοῖς. πολλοὶ ἐροῦσί µοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ, Κύριε Κύριε, οὐ 22
τῷ σῷ ὀνόµατι προεφητεύσαµεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόµατι δαιµόνια
ἐξεβάλοµεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόµατι δυνάµεις πολλὰς ἐποιήσαµεν·
καὶ τότε ὁµολογήσω αὐτοῖς, ὅτι οὐδέποτε ἔγνων ὑµᾶς, ἀποχω- 23
ρεῖτε ἀπ΄ ἐµοῦ οἱ ἐργαζόµενοι τὴν ἀνοµίαν. πᾶς οὖν ὅστις 24
ἀκούει µου τοὺς λόγους τούτους καὶ ποιεῖ αὐτοὺς, ὁµοιώσω
αὐτὸν ἀνδρὶ φρονίµῳ, ὅστις ᾠκοδόµησε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ
τὴν πέτραν, καὶ κατέβη ἡ βροχὴ καὶ ἦλθον οἱ ποταµοὶ καὶ ἔ- 25
πνευσαν οἱ ἄνεµοι, καὶ προσέπεσον τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ
ἔπεσε, τεθεµελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν. καὶ πᾶς ὁ ἀκούων 26
µου τοὺς λόγους τούτους καὶ µὴ ποιῶν αὐτοὺς, ὁµοιωθήσεται
ἀνδρὶ µωρῷ, ὅστις ᾠκοδόµησε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ τὴν ἄµµον,
καὶ κατέβη ἡ βροχὴ καὶ ἦλθον οἱ ποταµοὶ καὶ ἔπνευσαν οἱ ἄ- 27
νεµοι, καὶ προσέκοψαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ ἔπεσε, καὶ ἦν ἡ
πτῶσις αὐτῆς µεγάλη. Καὶ ἐγένετο ὅτε συνετέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς 28
τοὺς λόγους τούτους ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐ-
τοῦ, ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων, καὶ οὐχ ὡς οἱ 29
γραµµατεῖς.

v.20 ἀράxo ἀπόp ὁdgmp κάρποςngmp αὐτόςrpgmp ἐπιγινώσκωvifd2p αὐτόςrpamp . v.21 οὐxo
anmsn dnms vppanms rpd-s nvms nvms vifd3s
πᾶς ὁ λέγω ἐγώ κύριος κύριος εἰσέρχοµαι εἰςp ὁdafs
βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἀλλάc ὁdnms ποιέωvppanms ὁdans θέληµαnans ὁdgms πατήρngms
ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp . v.22 πολύςanmpn λέγωvifa3p ἐγώrpd-s ἐνp ἐκεῖνοςrddfs
ὁddfs ἡµέραndfs κύριοςnvms κύριοςnvms οὐxo ὁddms σόςrsdms ὄνοµαndns προφητεύωviaa1p
καίc ὁddms σόςrsdms ὄνοµαndns δαιµόνιονnanp ἐκβάλλωviaa1p καίc ὁddms σόςrsdms ὄνοµαndns
δύναµιςnafp πολύςaafpn ποιέωviaa1p . v.23 καίc τότεbo ὁµολογέωvifa1s αὐτόςrpdmp ὅτιc
οὐδέποτεbo γινώσκωviaa1s σύrpa-p ἀποχωρέωvdpa2p ἀπόp ἐγώrpg-s ὁdnmp ἐργάζοµαιvppnnmp ὁdafs
ἀνοµίαnafs . v.24 πᾶςanmsn οὖνc ὅστιςrrnms ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-s ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp
καίc ποιέωvipa3s αὐτόςrpamp ὁµοιόωvifa1s αὐτόςrpams ἀνήρndms φρόνιµοςadmsn ὅστιςrrnms
οἰκοδοµέωviaa3s ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdafs πέτραnafs . v.25 καίc καταβαίνωviaa3s
ὁdnfs βροχήnnfs καίc ἔρχοµαιviaa3p ὁdnmp ποταµόςnnmp καίc πνέωviaa3p ὁdnmp ἄνεµοςnnmp
καίc προσπίπτωviaa3p ὁddfs οἰκίαndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc οὐxo πίπτωviaa3s θεµελιόωviyp3s γάρc
ἐπίp ὁdafs πέτραnafs . v.26 καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἀκούωvppanms ἐγώrpg-s ὁdamp λόγοςnamp
οὗτοςrdamp καίc µήxo ποιέωvppanms αὐτόςrpamp ὁµοιόωvifp3s ἀνήρndms µωρόςadmsn ὅστιςrrnms
οἰκοδοµέωviaa3s ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdafs ἄµµοςnafs . v.27 καίc καταβαίνωviaa3s
ὁdnfs βροχήnnfs καίc ἔρχοµαιviaa3p ὁdnmp ποταµόςnnmp καίc πνέωviaa3p ὁdnmp ἄνεµοςnnmp καίc
προσκόπτωviaa3p ὁddfs οἰκίαndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc πίπτωviaa3s καίc εἰµίviix3s ὁdnfs πτῶσιςnnfs
αὐτόςrpgfs µέγαςanfsn . v.28 καίc γίνοµαιviad3s ὅτεbo συντελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp
λόγοςnamp οὗτοςrdamp ἐκπλήσσωviip3p ὁdnmp ὄχλοςnnmp ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms .
v.29 εἰµίviix3s γάρc διδάσκωvppanms αὐτόςrpamp ὡςbo ἐξουσίαnafs ἔχωvppanms καίc οὐxo ὡςbo
ὁdnmp γραµµατεύςnnmp .
 8. 1–12 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 20
8 Καταβάντι δὲ αὐτῷ ἀπὸ τοῦ ὄρους, ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι
2 πολλοί, καὶ ἰδού, λεπρὸς ἐλθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων, Κύ-
3 ριε, ἐὰν θέλῃς δύνασαί µε καθαρίσαι. καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα,
ἥψατο αὐτοῦ ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων, Θέλω, καθαρίσθητι. καὶ εὐθέως
4 ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα. καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῞Ορα
µηδενὶ εἴπῃς, ἀλλ΄ ὕπαγε, σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖ, καὶ προσ-
ένεγκε τὸ δῶρον ὃ προσέταξε Μωσῆς, εἰς µαρτύριον αὐτοῖς.
5 Εἰσελθόντι δὲ τῷ ᾿Ιησοῦ εἰς Καπερναούµ, προσῆλθεν αὐτῷ ἑ-
6 κατόνταρχος παρακαλῶν αὐτὸν, καὶ λέγων, Κύριε, ὁ παῖς µου
7 βέβληται ἐν τῇ οἰκίᾳ παραλυτικός, δεινῶς βασανιζόµενος. καὶ
8 λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγὼ ἐλθὼν θεραπεύσω αὐτόν. καὶ ἀπο-
κριθεὶς ὁ ἑκατόνταρχος ἔφη, Κύριε, οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς ἵνα µου
ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς, ἀλλὰ µόνον εἰπὲ λόγον, καὶ ἰαθήσε-
9 ται ὁ παῖς µου. καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰµι ὑπὸ ἐξουσίαν,
ἔχων ὑπ΄ ἐµαυτὸν στρατιώτας, καὶ λέγω τούτῳ, Πορεύθητι, καὶ
πορεύεται, καὶ ἄλλῳ, ῎Ερχου, καὶ ἔρχεται, καὶ τῷ δούλῳ µου,
10 Ποίησον τοῦτο, καὶ ποιεῖ. ἀκούσας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐθαύµασε,
καὶ εἶπε τοῖς ἀκολουθοῦσιν, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, οὐδὲ ἐν τῷ ᾿Ισ-
11 ραὴλ τοσαύτην πίστιν εὗρον. λέγω δὲ ὑµῖν, ὅτι πολλοὶ ἀπὸ
ἀνατολῶν καὶ δυσµῶν ἥξουσι, καὶ ἀνακλιθήσονται µετὰ ᾿Αβρα-
12 ὰµ καὶ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ, ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, οἱ δὲ

8. v.1 καταβαίνωvpaadms δέc αὐτόςrpdms ἀπόp ὁdgns ὄροςngns ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms

ὄχλοςnnmp πολύςanmpn . v.2 καίc ἰδούvdaa2s λεπρόςanmsn ἔρχοµαιvpaanms προσκυνέωviia3s
αὐτόςrpdms λέγωvppanms κύριοςnvms ἐάνqo θέλωvspa2s δύναµαιvipn2s ἐγώrpa-s καθαρίζωvnaa .
v.3 καίc ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs ἅπτωviad3s αὐτόςrpgms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms
θέλωvipa1s καθαρίζωvdap2s καίc εὐθέωςbo καθαρίζωviap3s αὐτόςrpgms ὁdnfs λέπραnnfs .
v.4 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωvdpa2s µηδείςadmsn λέγωvsaa2s
ἀλλάc ὑπάγωvdpa2s σεαυτοῦrxams δείκνυµιvdaa2s ὁddms ἱερεύςndms καίc προσφέρωvdaa2s
ὁdans δῶρονnans ὅςrrans προστάσσωviaa3s Μωϋσῆςnnms εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp .
v.5 εἰσέρχοµαιvpaadms δέc ὁddms ᾿Ιησοῦςndms εἰςp Καπερναούµtp προσέρχοµαιviaa3s
αὐτόςrpdms ἑκατοντάρχηςnnms παρακαλέωvppanms αὐτόςrpams . v.6 καίc λέγωvppanms
nvms dnms nnms rpg-s vixp3s p ddfs ndfs
κύριος ὁ παῖς ἐγώ βάλλω ἐν ὁ οἰκία παραλυτικόςanmsn δεινῶςbo
βασανίζωvpppnms . v.7 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s ἔρχοµαιvpaanms
θεραπεύωvifa1s αὐτόςrpams . v.8 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms φηµίviix3s
κύριοςnvms οὐxo εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn ἵναc ἐγώrpg-s ὑπόp ὁdafs στέγηnafs εἰσέρχοµαιvsaa2s
ἀλλάc µόνοςbo λέγωvdaa2s λόγοςnams καίc ἰάοµαιvifp3s ὁdnms παῖςnnms ἐγώrpg-s . v.9 καίc
γάρc ἐγώrpn-s ἄνθρωποςnnms εἰµίvipx1s ὑπόp ἐξουσίαnafs ἔχωvppanms ὑπόp ἐµαυτοῦrxams
στρατιώτηςnamp καίc λέγωvipa1s οὗτοςrddms πορεύοµαιvdao2s καίc πορεύοµαιvipn3s καίc
ἄλλοςadmsn ἔρχοµαιvipn2s καίc ἔρχοµαιvipn3s καίc ὁddms δοῦλοςndms ἐγώrpg-s ποιέωvdaa2s
οὗτοςrdans καίc ποιέωvipa3s . v.10 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms θαυµάζωviaa3s καίc
λέγωviaa3s ὁddmp ἀκολουθέωvppadmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐδέbo ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp
τοσοῦτοςrdafs πίστιςnafs εὑρίσκωviaa1s . v.11 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc πολύςanmpn ἀπόp
ἀνατολήngfp καίc δυσµήngfp ἥκωvifa3p καίc ἀνακλίνωvifp3p µετάp ᾿Αβραάµtp καίc ᾿Ισαάκtp καίc
᾿Ιακώβtp ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp .
21 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 8. 13–23
υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον, ἐ-
κεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγµὸς τῶν ὀδόντων. καὶ εἶπεν ὁ 13
᾿Ιησοῦς τῷ ἑκατοντάρχῳ, ῞Υπαγε, καὶ ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω
σοι. καὶ ἰάθη ὁ παῖς αὐτοῦ ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ. Καὶ ἐλθὼν 14
ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὴν οἰκίαν Πέτρου, εἶδε τὴν πενθερὰν αὐτοῦ βε-
βληµένην καὶ πυρέσσουσαν, καὶ ἥψατο τῆς χειρὸς αὐτῆς, καὶ 15
ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός, καὶ ἠγέρθη, καὶ διηκόνει αὐτοῖς.
ὀψίας δὲ γενοµένης προσήνεγκαν αὐτῷ δαιµονιζοµένους πολ- 16
λούς, καὶ ἐξέβαλε τὰ πνεύµατα λόγῳ, καὶ πάντας τοὺς κακῶς
ἔχοντας ἐθεράπευσεν, ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ᾿Ησαΐου 17
τοῦ προφήτου, λέγοντος, Αὐτὸς τὰς ἀσθενείας ἡµῶν ἔλαβε, καὶ
τὰς νόσους ἐβάστασεν. ᾿Ιδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς πολλοὺς ὄχλους πε- 18
ρὶ αὐτὸν, ἐκέλευσεν ἀπελθεῖν εἰς τὸ πέραν. καὶ προσελθὼν 19
εἷς γραµµατεὺς εἶπεν αὐτῷ, ∆ιδάσκαλε, ἀκολουθήσω σοι ὅπου
ἐὰν ἀπέρχῃ. καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς 20
ἔχουσι, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δὲ υἱὸς
τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. ἕτερος δὲ 21
τῶν µαθητῶν αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ, Κύριε, ἐπίτρεψόν µοι πρῶτον
ἀπελθεῖν καὶ θάψαι τὸν πατέρα µου. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐ- 22
τῷ, ᾿Ακολούθει µοι, καὶ ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν
νεκρούς. Καὶ ἐµβάντι αὐτῷ εἰς τὸ πλοῖον, ἠκολούθησαν αὐ- 23

v.12 ὁdnmp δέc υἱόςnnmp ὁdgfs βασιλείαngfs ἐκβάλλωvifp3p εἰςp ὁdans σκότοςnans ὁdans
ἐξώτεροςaansn ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp
ὀδούςngmp . v.13 καίc λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddms ἑκατοντάρχηςndms ὑπάγωvdpa2s
καίc ὡςbo πιστεύωviaa2s γίνοµαιvdao3s σύrpd-s καίc ἰάοµαιviap3s ὁdnms παῖςnnms αὐτόςrpgms
ἐνp ὁddfs ὥραndfs ἐκεῖνοςrddfs . v.14 καίc ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp
ὁdafs οἰκίαnafs Πέτροςngms ὁράωviaa3s ὁdafs πενθεράnafs αὐτόςrpgms βάλλωvpxpafs καίc
πυρέσσωvppaafs . v.15 καίc ἅπτωviad3s ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgfs καίc ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpafs
ὁdnms πυρετόςnnms καίc ἐγείρωviap3s καίc διακονέωviia3s αὐτόςrpdmp . v.16 ὄψιοςagfsn δέc
vpadgfs viaa3p rpdms vppnamp aampn
γίνοµαι προσφέρω αὐτός δαιµονίζοµαι πολύς καίc ἐκβάλλωviaa3s
ὁdanp πνεῦµαnanp λόγοςndms καίc πᾶςaampn ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp θεραπεύωviaa3s .
v.17 ὅπωςbo πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms
λέγωvppagns αὐτόςrpnms ὁdafp ἀσθένειαnafp ἐγώrpg-p λαµβάνωviaa3s καίc ὁdafp νόσοςnafp
βαστάζωviaa3s . v.18 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πολύςaampn ὄχλοςnamp περίp
αὐτόςrpams κελεύωviaa3s ἀπέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdans πέρανbo . v.19 καίc προσέρχοµαιvpaanms
εἷςnnms γραµµατεύςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms ἀκολουθέωvifa1s σύrpd-s
ὅπουbo ἐάνqo ἀπέρχοµαιvspn2s . v.20 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
dnfp nnfp namp vipa3p
ὁ ἀλώπηξ φωλεός ἔχω καίc ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms
κατασκήνωσιςnafp ὁdnms δέc υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms οὐxo ἔχωvipa3s ποῦxo ὁdafs
κεφαλήnafs κλίνωvspa3s . v.21 ἕτεροςanmsn δέc ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms κύριοςnvms ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-s πρῶτοςbo ἀπέρχοµαιvnaa καίc θάπτωvnaa ὁdams
πατήρnams ἐγώrpg-s . v.22 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s
ἐγώrpd-s καίc ἀφίηµιvdaa2s ὁdamp νεκρόςaampn θάπτωvnaa ὁdamp ἑαυτοῦrxgmp νεκρόςaampn .
 8. 24–34 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 22
24 τῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. καὶ ἰδοὺ, σεισµὸς µέγας ἐγένετο ἐν τῇ
θαλάσσῃ, ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυµάτων, αὐ-
25 τὸς δὲ ἐκάθευδε. καὶ προσελθόντες οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἤγειραν
26 αὐτόν, λέγοντες, Κύριε, σῶσον ἡµᾶς, ἀπολλύµεθα. καὶ λέ-
γει αὐτοῖς, Τί δειλοί ἐστε, ὀλιγόπιστοι· τότε ἐγερθεὶς ἐπετίµησε
27 τοῖς ἀνέµοις καὶ τῇ θαλάσσῃ, καὶ ἐγένετο γαλήνη µεγάλη. οἱ
δὲ ἄνθρωποι ἐθαύµασαν, λέγοντες, Ποταπός ἐστιν οὗτος, ὅτι
28 καὶ οἱ ἄνεµοι καὶ ἡ θάλασσα ὑπακούουσιν αὐτῷ· Καὶ ἐλθόντι
αὐτῷ εἰς τὸ πέραν εἰς τὴν χώραν τῶν Γεργεσηνῶν, ὑπήντησαν
αὐτῷ δύο δαιµονιζόµενοι ἐκ τῶν µνηµείων ἐξερχόµενοι, χαλε-
ποὶ λίαν, ὥστε µὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης,
29 καὶ ἰδοὺ, ἔκραξαν λέγοντες, Τί ἡµῖν καὶ σοί, ᾿Ιησουι υἱὲ τοῦ Θε-
30 οῦ· ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡµᾶς· ἦν δὲ µακρὰν ἀπ΄
31 αὐτῶν ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκοµένη. οἱ δὲ δαίµονες πα-
ρεκάλουν αὐτὸν, λέγοντες, Εἰ ἐκβάλλεις ἡµᾶς, ἐπίτρεψον ἡµῖν
32 ἀπελθεῖν εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων. καὶ εἶπεν αὐτοῖς, ῾Υπά-
γετε. οἱ δὲ ἐξελθόντες ἀπῆλθον εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων, καὶ
ἰδού, ὥρµησε πᾶσα ἡ ἀγέλη τῶν χοίρων κατὰ τοῦ κρηµνοῦ εἰς
33 τὴν θάλασσαν, καὶ ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν. οἱ δὲ βόσκοντες
ἔφυγον, καὶ ἀπελθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν πάντα, καὶ
34 τὰ τῶν δαιµονιζοµένων. καὶ ἰδοὺ, πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς

v.23 καίc ἐµβαίνωvpaadms αὐτόςrpdms εἰςp ὁdans πλοῖονnans ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.24 καίc ἰδούvdaa2s σεισµόςnnms µέγαςanmsn γίνοµαιviad3s ἐνp
ὁddfs θάλασσαndfs ὥστεc ὁdnns πλοῖονnnns καλύπτωvnpp ὑπόp ὁdgnp κῦµαngnp αὐτόςrpnms δέc
καθεύδωviia3s . v.25 καίc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐγείρωviaa3p
αὐτόςrpams λέγωvppanmp κύριοςnvms σῴζωvdaa2s ἐγώrpa-p ἀπόλλυµιvipm1p . v.26 καίc
vipa3s rpdmp rqnns anmpn vipx2p avmpn
λέγω αὐτός τίς δειλός εἰµί ὀλιγόπιστος τότε ἐγείρωvpapnms
bo

ἐπιτιµάωviaa3s ὁddmp ἄνεµοςndmp καίc ὁddfs θάλασσαndfs καίc γίνοµαιviad3s γαλήνηnnfs

µέγαςanfsn . v.27 ὁdnmp δέc ἄνθρωποςnnmp θαυµάζωviaa3p λέγωvppanmp ποταπόςanmsn
εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὅτιc καίc ὁdnmp ἄνεµοςnnmp καίc ὁdnfs θάλασσαnnfs ὑπακούωvipa3p
αὐτόςrpdms . v.28 καίc ἔρχοµαιvpaadms αὐτόςrpdms εἰςp ὁdans πέρανbo εἰςp ὁdafs χώραnafs ὁdgmp
Γερασηνόςngmp ὑπαντάωviaa3p αὐτόςrpdms δύοtn δαιµονίζοµαιvppnnmp ἐκp ὁdgnp µνηµεῖονngnp
ἐξέρχοµαιvppnnmp χαλεπόςanmpn λίανbo ὥστεc µήxo ἰσχύωvnpa τι-σριαµσ παρέρχοµαιvnaa διάp
ὁdgfs ὁδόςngfs ἐκεῖνοςrdgfs . v.29 καίc ἰδούvdaa2s κράζωviaa3p λέγωvppanmp τίςrqnns ἐγώrpd-p
καίc σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms υἱόςnvms ὁdgms θεόςngms ἔρχοµαιviaa2s ὧδεbo πρόp καιρόςngms
βασανίζωvnaa ἐγώrpa-p . v.30 εἰµίviix3s δέc µακράνbo ἀπόp αὐτόςrpgmp ἀγέληnnfs χοῖροςngmp
πολύςagmpn βόσκωvpppnfs . v.31 ὁdnmp δέc δαίµωνnnmp παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams
vppanmp qo vipa2s
λέγω εἰ ἐκβάλλω ἐγώrpa-p ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-p ἀπέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs
ἀγέληnafs ὁdgmp χοῖροςngmp . v.32 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὑπάγωvdpa2p ὁdnmp δέc
vpaanmp viaa3p
ἐξέρχοµαι ἀπέρχοµαι εἰςp ὁdafs ἀγέληnafs ὁdgmp χοῖροςngmp καίc ἰδούvdaa2s
ὁρµάωviaa3s πᾶςanfsn ὁdnfs ἀγέληnnfs ὁdgmp χοῖροςngmp κατάp ὁdgms κρηµνόςngms εἰςp ὁdafs
θάλασσαnafs καίc ἀποθνῄσκωviaa3p ἐνp ὁddnp ὕδωρndnp . v.33 ὁdnmp δέc βόσκωvppanmp
φεύγωviaa3p καίc ἀπέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafs πόλιςnafs ἀπαγγέλλωviaa3p πᾶςaanpn καίc ὁdanp
ὁdgmp δαιµονίζοµαιvppngmp .
23 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 9. 1–11
συνάντησιν τῷ ᾿Ιησοῦ, καὶ ἰδόντες αὐτὸν, παρεκάλεσαν ὅπως
µεταβῇ ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν.
Καὶ ἐµβὰς εἰς τὸ πλοῖον διεπέρασε καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν 9
πόλιν. καὶ ἰδού, προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης 2
βεβληµένον, καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ πα-
ραλυτικῷ, Θάρσει, τέκνον, ἀφέωνταί σοί αἱ ἁµαρτίαι σου. καὶ 3
ἰδού, τινὲς τῶν γραµµατέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς, Οὗτος βλασφη-
µεῖ. καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς ἐνθυµήσεις αὐτῶν εἶπεν, ῾Ινατί 4
ὑµεῖς ἐνθυµεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑµῶν· τί γάρ ἐστιν 5
εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ᾿Αφέωνταί σοι αἱ ἁµαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ῎Εγει-
ραι καὶ περιπάτει· ἵνα δὲ εἰδῆτε, ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ 6
ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁµαρτίας τότε λέγει τῷ παραλυ-
τικῷ, ᾿Εγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην, καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν
σου. καὶ ἐγερθεὶς ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. ἰδόντες δὲ 7, 8
οἱ ὄχλοι ἐθαύµασαν, καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν, τὸν δόντα ἐξου-
σίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις. Καὶ παράγων ὁ ᾿Ιησοῦς ἐκεῖθεν 9
εἶδεν ἄνθρωπον καθήµενον ἐπὶ τὸ τελώνιον, Ματθαῖον λεγόµε-
νον, καὶ λέγει αὐτῷ, ᾿Ακολούθει µοι. καὶ ἀναστὰς ἠκολούθησεν
αὐτῷ. Καὶ ἐγένετο αὐτοῦ ἀνακειµένου ἐν τῇ οἰκίᾳ, καὶ ἰδού, 10
πολλοὶ τελῶναι καὶ ἁµαρτωλοὶ ἐλθόντες συνανέκειντο τῷ ᾿Ιη-
σοῦ καὶ τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ. καὶ ἰδόντες οἱ Φαρισαῖοι εἶπον 11

v.34 καίc ἰδούvdaa2s πᾶςanfsn ὁdnfs πόλιςnnfs ἐξέρχοµαιviaa3s εἰςp συνάντησιςnafs ὁddms
᾿Ιησοῦςndms καίc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams παρακαλέωviaa3p ὅπωςbo µεταβαίνωvsaa3s ἀπόp ὁdgnp
ὅριονngnp αὐτόςrpgmp . 9. v.1 καίc ἐµβαίνωvpaanms εἰςp ὁdans πλοῖονnans διαπεράωviaa3s καίc
ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs ἴδιοςaafsn πόλιςnafs . v.2 καίc ἰδούvdaa2s προσφέρωviia3p αὐτόςrpdms
παραλυτικόςaamsn ἐπίp κλίνηngfs βάλλωvpxpams καίc ὁράωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs
πίστιςnafs αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s ὁddms παραλυτικόςadmsn θαρσέωvdpa2s τέκνονnvns ἀφίηµιvixp3p
σύrpd-s ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp σύrpg-s . v.3 καίc ἰδούvdaa2s τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp
λέγωviaa3p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp οὗτοςrdnms βλασφηµέωvipa3s . v.4 καίc ὁράωvpaanms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὁdafp ἐνθύµησιςnafp αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s ἵναc τίςrqnns σύrpn-p ἐνθυµέοµαιvipn2p
πονηρόςaanpn ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p . v.5 τίςrqnns γάρc εἰµίvipx3s εὔκοποςannsc λέγωvnaa
ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp ἤxo λέγωvnaa ἐγείρωvdam2s καίc περιπατέωvdpa2s .
v.6 ἵναc δέc οἶδαvsxa2p ὅτιc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐπίp
ὁdgfs γῆngfs ἀφίηµιvnpa ἁµαρτίαnafp τότεbo λέγωvipa3s ὁddms παραλυτικόςadmsn ἐγείρωvpapnms
αἴρωvdaa2s σύrpg-s ὁdafs κλίνηnafs καίc ὑπάγωvdpa2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s . v.7 καίc
ἐγείρωvpapnms ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms . v.8 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp
ὄχλοςnnmp θαυµάζωviaa3p καίc δοξάζωviaa3p ὁdams θεόςnams ὁdams δίδωµιvpaaams ἐξουσίαnafs
τοιοῦτοςrdafs ὁddmp ἄνθρωποςndmp . v.9 καίc παράγωvppanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐκεῖθενbo
ὁράωviaa3s ἄνθρωποςnams κάθηµαιvppnams ἐπίp ὁdans τελώνιονnans Μαθχαῖοςnams λέγωvpppams
καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s καίc ἀνίστηµιvpaanms ἀκολουθέωviaa3s
αὐτόςrpdms . v.10 καίc γίνοµαιviad3s αὐτόςrpgms ἀνάκειµαιvppngms ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs καίc
ἰδούvdaa2s πολύςanmpn τελώνηςnnmp καίc ἁµαρτωλόςanmpn ἔρχοµαιvpaanmp συνανάκειµαιviin3p
ὁddms ᾿Ιησοῦςndms καίc ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms .
 9. 12–20 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 24
τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, ∆ιατί µετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁµαρτωλῶν
12 ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑµῶν· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀκούσας εἶπεν αὐτοῖς,
Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ, ἀλλ΄ οἱ κακῶς ἔχοντες.
13 πορευθέντες δὲ µάθετε τί ἐστιν, ῎Ελεον θέλω, καὶ οὐ θυσίαν, οὐ
γὰρ ἦλθον καλέσαι δικαίους, ἀλλ΄ ἁµαρτωλοὺς εἰς µετάνοιαν.
14 Τότε προσέρχονται αὐτῷ οἱ µαθηταὶ ᾿Ιωάννου, λέγοντες, ∆ιατί
ἡµεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύοµεν πολλά, οἱ δὲ µαθηταί σου
15 οὐ νηστεύουσι· καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Μὴ δύνανται οἱ
υἱοὶ τοῦ νυµφῶνος πενθεῖν, ἐφ΄ ὅσον µετ΄ αὐτῶν ἐστιν ὁ νυµ-
φίος· ἐλεύσονται δὲ ἡµέραι ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ΄ αὐτῶν ὁ νυµφίος,
16 καὶ τότε νηστεύσουσιν. Οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβληµα ῥάκους
ἀγνάφου ἐπὶ ἱµατίῳ παλαιῷ. αἴρει γὰρ τὸ πλήρωµα αὐτοῦ ἀπὸ
17 τοῦ ἱµατίου, καὶ χεῖρον σχίσµα γίνεται. οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον
νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς, εἰ δὲ µήγε, ῥήγνυνται οἱ ἀσκοί, καὶ ὁ
οἶνος ἐκχεῖται, καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπολοῦνται, ἀλλὰ βάλλουσιν οἶνον
18 νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς, καὶ ἀµφότερα συντηροῦνται. Ταῦτα
αὐτοῦ λαλοῦντος αὐτοῖς, ἰδού, ἄρχων εἷς ἐλθὼν προσεκύνει
αὐτῷ, λέγων ὅτι ῾Η θυγάτηρ µου ἄρτι ἐτελεύτησεν, ἀλλὰ ἐλθὼν
19 ἐπίθες τὴν χεῖρά σου ἐπ΄ αὐτήν, καὶ ζήσεται. καὶ ἐγερθεὶς ὁ
20 ᾿Ιησοῦς ἠκολούθησεν αὐτῷ καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. καὶ ἰδού,
γυνὴ αἱµορροοῦσα δώδεκα ἔτη, προσελθοῦσα ὄπισθεν, ἥψατο

v.11 καίc ὁράωvpaanmp ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp λέγωviaa3p ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms

διά&τίςxo µετάp ὁdgmp τελώνηςngmp καίc ἁµαρτωλόςagmpn ἐσθίωvipa3s ὁdnms διδάσκαλοςnnms
σύrpg-p . v.12 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀκούωvpaanms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo
χρείαnafs ἔχωvipa3p ὁdnmp ἰσχύωvppanmp ἰατρόςngms ἀλλάc ὁdnmp κακῶςbo ἔχωvppanmp .
v.13 πορεύοµαιvpaonmp δέc µανθάνωvdaa2p τίςrqnns εἰµίvipx3s ἔλεοςnams θέλωvipa1s καίc
οὐxo θυσίαnafs οὐxo γάρc ἔρχοµαιviaa1s καλέωvnaa δίκαιοςaampn ἀλλάc ἁµαρτωλόςaampn εἰςp
µετάνοιαnafs . v.14 τότεbo προσέρχοµαιvipn3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp ᾿Ιωάννηςngms
λέγωvppanmp διά&τίςxo ἐγώrpn-p καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp νηστεύωvipa1p πολύςaanpn ὁdnmp δέc
µαθητήςnnmp σύrpg-s οὐxo νηστεύωvipa3p . v.15 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
µήxo δύναµαιvipn3p ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms νυµφώνngms πενθέωvnpa ἐπίp ὅσοςrcans µετάp
αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s ὁdnms νυµφίοςnnms ἔρχοµαιvifd3p δέc ἡµέραnnfp ὅτανc ἀπαίρωvsap3s
ἀπόp αὐτόςrpgmp ὁdnms νυµφίοςnnms καίc τότεbo νηστεύωvifa3p . v.16 οὐδείςanfsn δέc
ἐπιβάλλωvipa3s ἐπίβληµαnans ῥάκοςngns ἄγναφοςagnsn ἐπίp ἱµάτιονndns παλαιόςadnsn αἴρωvipa3s
γάρc ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgns ἀπόp ὁdgns ἱµάτιονngns καίc χείρωνannsn σχίσµαnnns
γίνοµαιvipn3s . v.17 οὐδέbo βάλλωvipa3p οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp παλαιόςaampn
εἰqo δέc µήxo ῥήγνυµιvipp3p ὁdnmp ἀσκόςnnmp καίc ὁdnms οἶνοςnnms ἐκχέωvipp3s καίc ὁdnmp
ἀσκόςnnmp ἀπόλλυµιvifm3p ἀλλάc βάλλωvipa3p οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp καινόςaampn
καίc ἀµφότεροιaanpn συντηρέωvipp3p . v.18 οὗτοςrdanp αὐτόςrpgms λαλέωvppagms αὐτόςrpdmp
ἰδούvdaa2s ἄρχωνnnms εἷςnnms ἔρχοµαιvpaanms προσκυνέωviia3s αὐτόςrpdms λέγωvppanms ὅτιc
ὁdnfs θυγάτηρnnfs ἐγώrpg-s ἄρτιbo τελευτάωviaa3s ἀλλάc ἔρχοµαιvpaanms ἐπιτίθηµιvdaa2s ὁdafs
χείρnafs σύrpg-s ἐπίp αὐτόςrpafs καίc ζάωvifd3s . v.19 καίc ἐγείρωvpapnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms .
25 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 9. 21–33
τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱµατίου αὐτοῦ. ἔλεγε γὰρ ἐν ἑαυτῇ, ᾿Εὰν 21
µόνον ἅψωµαι τοῦ ἱµατίου αὐτοῦ, σωθήσοµαι. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς 22
ἐπιστραφεὶς καὶ ἰδὼν αὐτὴν, εἶπε, Θάρσει, θύγατερ, ἡ πίστις
σου σέσωκέ σε. καὶ ἐσώθη ἡ γυνὴ ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης. καὶ 23
ἐλθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἄρχοντος, καὶ ἰδὼν τοὺς αὐ-
λητὰς καὶ τὸν ὄχλον θορυβούµενον, λέγει αὐτοῖς, ᾿Αναχωρεῖτε, 24
οὐ γὰρ ἀπέθανε τὸ κοράσιον, ἀλλὰ καθεύδει. καὶ κατεγέλων
αὐτοῦ. ὅτε δὲ ἐξεβλήθη ὁ ὄχλος, εἰσελθὼν ἐκράτησε τῆς χειρὸς 25
αὐτῆς, καὶ ἠγέρθη τὸ κοράσιον. καὶ ἐξῆλθεν ἡ φήµη αὕτη εἰς 26
ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην. Καὶ παράγοντι ἐκεῖθεν τῷ ᾿Ιησοῦ, ἠκο- 27
λούθησαν αὐτῷ δύο τυφλοὶ, κράζοντες καὶ λέγοντες, ᾿Ελέησον
ἡµᾶς, υἱὲ ∆αβίδ. ἐλθόντι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν, προσῆλθον αὐτῷ 28
οἱ τυφλοί, καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Πιστεύετε ὅτι δύναµαι
τοῦτο ποιῆσαι· λέγουσιν αὐτῷ, Ναί, Κύριε. τότε ἥψατο τῶν ὀ- 29
φθαλµῶν αὐτῶν, λέγων, Κατὰ τὴν πίστιν ὑµῶν γενηθήτω ὑµῖν.
καὶ ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλµοί, καὶ ἐνεβριµήσατο αὐτοῖς 30
ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων, ῾Ορᾶτε µηδεὶς γινωσκέτω. οἱ δὲ ἐξελθόντες 31
διεφήµισαν αὐτὸν ἐν ὅλῃ τῇ γῇ ἐκείνῃ. Αὐτῶν δὲ ἐξερχοµέ- 32
νων, ἰδού, προσήνεγκαν αὐτῷ ἄνθρωπον κωφὸν δαιµονιζόµε-
νον, καὶ ἐκβληθέντος τοῦ δαιµονίου, ἐλάλησεν ὁ κωφός, καὶ 33
ἐθαύµασαν οἱ ὄχλοι, λέγοντες, Οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως ἐν τῷ

v.20 καίc ἰδούvdaa2s γυνήnnfs αἱµορροέωvppanfs δώδεκαtn ἔτοςnnnp προσέρχοµαιvpaanfs

ὄπισθενbo ἅπτωviad3s ὁdgns κράσπεδονngns ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms . v.21 λέγωviia3s γάρc
ἐνp ἑαυτοῦrxdfs ἐάνqo µόνοςbo ἅπτωvsam1s ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms σῴζωvifp1s . v.22 ὁdnms
δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἐπιστρέφωvpapnms καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpafs λέγωviaa3s θαρσέωvdpa2s
θυγάτηρnvfs ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s καίc σῴζωviap3s ὁdnfs γυνήnnfs ἀπόp
ὁdgfs ὥραngfs ἐκεῖνοςrdgfs . v.23 καίc ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs
ὁdgms ἄρχωνngms καίc ὁράωvpaanms ὁdamp αὐλητήςnamp καίc ὁdams ὄχλοςnams θορυβέωvpppams .
v.24 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἀναχωρέωvdpa2p οὐxo γάρc ἀποθνῄσκωviaa3s ὁdnns κοράσιονnnns
ἀλλάc καθεύδωvipa3s καίc καταγελάωviia3p αὐτόςrpgms . v.25 ὅτεbo δέc ἐκβάλλωviap3s ὁdnms
ὄχλοςnnms εἰσέρχοµαιvpaanms κρατέωviaa3s ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgfs καίc ἐγείρωviap3s ὁdnns
κοράσιονnnns . v.26 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnfs φήµηnnfs οὗτοςrdnfs εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs
γῆnafs ἐκεῖνοςrdafs . v.27 καίc παράγωvppadms ἐκεῖθενbo ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ἀκολουθέωviaa3p
αὐτόςrpdms δύοtn τυφλόςanmpn κράζωvppanmp καίc λέγωvppanmp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-p υἱόςnvms
∆αυίδtp . v.28 ἔρχοµαιvpaadms δέc εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
τυφλόςanmpn καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πιστεύωvdpa2p ὅτιc δύναµαιvipn1s
οὗτοςrdans ποιέωvnaa λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ναίxo κύριοςnvms . v.29 τότεbo ἅπτωviad3s ὁdgmp
ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp λέγωvppanms κατάp ὁdafs πίστιςnafs σύrpg-p γίνοµαιvdao3s σύrpd-p .
v.30 καίc ἀνοίγωviap3p αὐτόςrpgmp ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp καίc ἐµβριµάοµαιviad3s αὐτόςrpdmp
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms ὁράωvdpa2p µηδείςanmsn γινώσκωvdpa3s . v.31 ὁdnmp
c vpaanmp viaa3p rpams p adfsn ddfs ndfs
δέ ἐξέρχοµαι διαφηµίζω αὐτός ἐν ὅλος ὁ γῆ ἐκεῖνοςrddfs .
v.32 αὐτόςrpgmp δέc ἐξέρχοµαιvppngmp ἰδούvdaa2s προσφέρωviaa3p αὐτόςrpdms ἄνθρωποςnams
κωφόςaamsn δαιµονίζοµαιvppnams .
 9. 34–10. 5 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 26
34 ᾿Ισραήλ. οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἔλεγον, ᾿Εν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιµο-
35 νίων ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια. Καὶ περιῆγεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς πόλεις
πάσας καὶ τὰς κώµας, διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν, καὶ
κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας, καὶ θεραπεύων πᾶσαν
36 νόσον καὶ πᾶσαν µαλακίαν ἐν τῷ λαῷ. ἰδὼν δὲ τοὺς ὄχλους,
ἐσπλαγχνίσθη περὶ αὐτῶν, ὅτι ἦσαν ἐκλελυµένοι καὶ ἐρριµµέ-
37 νοι ὡσεὶ πρόβατα µὴ ἔχοντα ποιµένα. τότε λέγει τοῖς µαθηταῖς
38 αὐτοῦ, ῾Ο µὲν θερισµὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι, δεήθητε
οὖν τοῦ Κυρίου τοῦ θερισµοῦ, ὅπως ἐκβάλῃ ἐργάτας εἰς τὸν
θερισµὸν αὐτοῦ.
10 καὶ προσκαλεσάµενος τοὺς δώδεκα µαθητὰς αὐτοῦ, ἔδωκεν
αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευµάτων ἀκαθάρτων, ὥστε ἐκβάλλειν αὐ-
2 τά, καὶ θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν µαλακίαν. Τῶν
δὲ δώδεκα ἀποστόλων τὰ ὀνόµατά ἐστι ταῦτα, πρῶτος Σίµων
ὁ λεγόµενος Πέτρος, καὶ ᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ, ᾿Ιάκωβος
3 ὁ τοῦ Ζεβεδαίου, καὶ ᾿Ιωάννης ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ, Φίλιππος,
καὶ Βαρθολοµαῖος, Θωµᾶς, καὶ Ματθαῖος ὁ τελώνης, ᾿Ιάκωβος
4 ὁ τοῦ ᾿Αλφαίου, καὶ Λεββαῖος ὁ ἐπικληθεὶς Θαδδαῖος, Σίµων
ὁ Κανανίτης, καὶ ᾿Ιούδας ᾿Ισκαριώτης ὁ καὶ παραδοὺς αὐτόν.
5 τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ ᾿Ιησοῦς, παραγγείλας αὐ-
τοῖς, λέγων, Εἰς ὁδὸν ἐθνῶν µὴ ἀπέλθητε, καὶ εἰς πόλιν Σαµα-

v.33 καίc ἐκβάλλωvpapgns ὁdgns δαιµόνιονngns λαλέωviaa3s ὁdnms κωφόςanmsn καίc

θαυµάζωviaa3p ὁdnmp ὄχλοςnnmp λέγωvppanmp οὐδέποτεbo φαίνωviap3s οὕτωbo ἐνp ὁddms
᾿Ισραήλtp . v.34 ὁdnmp δέc Φαρισαῖοςnnmp λέγωviia3p ἐνp ὁddms ἄρχωνndms ὁdgnp
δαιµόνιονngnp ἐκβάλλωvipa3s ὁdanp δαιµόνιονnanp . v.35 καίc περιάγωviia3s ὁdnms
nnms dafp nafp aafpn c dafp
᾿Ιησοῦς ὁ πόλις πᾶς καί ὁ κώµηnafp διδάσκωvppanms ἐνp ὁddfp
συναγωγήndfp αὐτόςrpgmp καίc κηρύσσωvppanms ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs βασιλείαngfs
καίc θεραπεύωvppanms πᾶςaafsn νόσοςnafs καίc πᾶςaafsn µαλακίαnafs ἐνp ὁddms λαόςndms .
v.36 ὁράωvpaanms δέc ὁdamp ὄχλοςnamp σπλαγχνίζοµαιviao3s περίp αὐτόςrpgmp ὅτιc εἰµίviix3p
ἐκλύωvpxpnmp καίc ῥίπτωvpxpnmp ὡσείbo πρόβατονnanp µήxo ἔχωvppannp ποιµήνnams .
v.37 τότεbo λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὁdnms µένxo θερισµόςnnms πολύςanmsn
ὁdnmp δέc ἐργάτηςnnmp ὀλίγοςanmpn . v.38 δέοµαιvdao2p οὖνc ὁdgms κύριοςngms ὁdgms
θερισµόςngms ὅπωςbo ἐκβάλλωvsaa3s ἐργάτηςnamp εἰςp ὁdams θερισµόςnams αὐτόςrpgms .
10. v.1 καίc προσκαλέοµαιvpadnms ὁdamp δώδεκαtn µαθητήςnamp αὐτόςrpgms δίδωµιviaa3s
αὐτόςrpdmp ἐξουσίαnafs πνεῦµαngnp ἀκάθαρτοςagnpn ὥστεc ἐκβάλλωvnpa αὐτόςrpanp καίc
θεραπεύωvnpa πᾶςaafsn νόσοςnafs καίc πᾶςaafsn µαλακίαnafs . v.2 ὁdgmp δέc δώδεκαtn
ἀπόστολοςngmp ὁdnnp ὄνοµαnnnp εἰµίvipx3s οὗτοςrdnnp πρῶτοςanmsn Σίµωνnnms ὁdnms
λέγωvpppnms Πέτροςnnms καίc ᾿Ανδρέαςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms ᾿Ιάκωβοςnnms ὁdnms
ὁdgms Ζεβεδαῖοςngms καίc ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms . v.3 Φίλιπποςnnms
καίc Βαρθολοµαῖοςnnms Θωµᾶςnnms καίc Μαθχαῖοςnnms ὁdnms τελώνηςnnms ᾿Ιάκωβοςnnms
ὁdnms ὁdgms ᾿Αλφαῖοςngms καίc Λεββαῖοςnnms ὁdnms ἐπικαλέωvpapnms Θαδδαῖοςnnms .
v.4 Σίµωνnnms ὁdnms Καναναῖοςnnms καίc ᾿Ιούδαςnnms ᾿Ισκαριώθnnms ὁdnms καίc
παραδίδωµιvpaanms αὐτόςrpams .
27 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 10. 6–17
ρειτῶν µὴ εἰσέλθητε, πορεύεσθε δὲ µᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα 6
τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾿Ισραήλ. πορευόµενοι δὲ κηρύσσετε, λέ- 7
γοντες ὅτι ῎Ηγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. ἀσθενοῦντας 8
θεραπεύετε, λεπροὺς καθαρίζετε, νεκροὺς ἐγείρετε, δαιµόνια
ἐκβάλλετε. δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε. µὴ κτήσησθε χρυ- 9
σὸν, µηδὲ ἄργυρον, µηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑµῶν, µὴ 10
πήραν εἰς ὁδὸν, µηδὲ δύο χιτῶνας, µηδὲ ὑποδήµατα, µηδὲ ῥά-
βδους, ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τῆς τροφῆς αὐτοῦ ἐστιν. εἰς ἣν δ΄ 11
ἂν πόλιν ἢ κώµην εἰσέλθητε, ἐξετάσατε τίς ἐν αὐτῇ ἄξιός ἐστι,
κἀκεῖ µείνατε, ἕως ἂν ἐξέλθητε. εἰσερχόµενοι δὲ εἰς τὴν οἰ- 12
κίαν, ἀσπάσασθε αὐτήν. καὶ ἐὰν µὲν ᾖ ἡ οἰκία ἀξία, ἐλθέτω ἡ 13
εἰρήνη ὑµῶν ἐπ΄ αὐτήν, ἐὰν δὲ µὴ ᾖ ἀξία, ἡ εἰρήνη ὑµῶν πρὸς
ὑµᾶς ἐπιστραφήτω. καὶ ὃς ἐὰν µὴ δέξηται ὑµᾶς µηδὲ ἀκούσῃ 14
τοὺς λόγους ὑµῶν, ἐξερχόµενοι τῆς οἰκίας ἢ τῆς πόλεως ἐκεί-
νης, ἐκτινάξατε τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ὑµῶν. ἀµὴν λέγω 15
ὑµῖν, ἀνεκτότερον ἔσται γῇ Σοδόµων καὶ Γοµόρρων ἐν ἡµέρᾳ
κρίσεως, ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ. ᾿Ιδοὺ, ἐγὼ ἀποστέλλω ὑµᾶς ὡς 16
πρόβατα ἐν µέσῳ λύκων, γίνεσθε οὖν φρόνιµοι ὡς οἱ ὄφεις, καὶ
ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί. προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων, 17
παραδώσουσι γὰρ ὑµᾶς εἰς συνέδρια, καὶ ἐν ταῖς συναγωγαῖς

v.5 οὗτοςrdamp ὁdamp δώδεκαtn ἀποστέλλωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms παραγγέλλωvpaanms

αὐτόςrpdmp λέγωvppanms εἰςp ὁδόςnafs ἔθνοςngnp µήxo ἀπέρχοµαιvsaa2p καίc εἰςp πόλιςnafs
Σαµαρίτηςngmp µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p . v.6 πορεύοµαιvdpn2p δέc µᾶλλονbo πρόςp
ὁdanp πρόβατονnanp ὁdanp ἀπόλλυµιvpxaanp οἶκοςngms ᾿Ισραήλtp . v.7 πορεύοµαιvppnnmp
δέc κηρύσσωvdpa2p λέγωvppanmp ὅτιc ἐγγίζωvixa3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp .
v.8 ἀσθενέωvppaamp θεραπεύωvdpa2p λεπρόςaampn καθαρίζωvdpa2p νεκρόςaampn ἐγείρωvdpa2p
δαιµόνιονnanp ἐκβάλλωvdpa2p δωρεάνbo λαµβάνωviaa2p δωρεάνbo δίδωµιvdaa2p . v.9 µήxo
vsad2p nams c nams c nams p dafp nafp
κτάοµαι χρυσός µηδέ ἄργυρος µηδέ χαλκός εἰς ὁ ζώνη σύrpg-p .
v.10 µήxo πήραnafs εἰςp ὁδόςnafs µηδέc δύοtn χιτώνnamp µηδέc ὑπόδηµαnanp µηδέc ῥάβδοςnafp
ἄξιοςanmsn γάρc ὁdnms ἐργάτηςnnms ὁdgfs τροφήngfs αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.11 εἰςp ὅςrrafs δέc
ἄνxo πόλιςnafs ἤxo κώµηnafs εἰσέρχοµαιvsaa2p ἐξετάζωvdaa2p τίςrqnms ἐνp αὐτόςrpdfs ἄξιοςanmsn
εἰµίvipx3s κἀκεῖbo µένωvdaa2p ἕωςc ἄνxo ἐξέρχοµαιvsaa2p . v.12 εἰσέρχοµαιvppnnmp δέc εἰςp
ὁdafs οἰκίαnafs ἀσπάζοµαιvdad2p αὐτόςrpafs . v.13 καίc ἐάνqo µένxo εἰµίvspx3s ὁdnfs οἰκίαnnfs
ἄξιοςanfsn ἔρχοµαιvdaa3s ὁdnfs εἰρήνηnnfs σύrpg-p ἐπίp αὐτόςrpafs ἐάνqo δέc µήxo εἰµίvspx3s
ἄξιοςanfsn ὁdnfs εἰρήνηnnfs σύrpg-p πρόςp σύrpa-p ἐπιστρέφωvdap3s . v.14 καίc ὅςrrnms ἐάνqo
µήxo δέχοµαιvsad3s σύrpa-p µηδέc ἀκούωvsaa3s ὁdamp λόγοςnamp σύrpg-p ἐξέρχοµαιvppnnmp
ὁdgfs οἰκίαngfs ἤxo ὁdgfs πόλιςngfs ἐκεῖνοςrdgfs ἐκτινάσσωvdaa2p ὁdams κονιορτόςnams ὁdgmp
πούςngmp σύrpg-p . v.15 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s γῆndfs Σόδοµαngnp
καίc Γόµορραngnp ἐνp ἡµέραndfs κρίσιςngfs ἤxo ὁddfs πόλιςndfs ἐκεῖνοςrddfs . v.16 ἰδούvdaa2s
ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s σύrpa-p ὡςbo πρόβατονnnnp ἐνp µέσοςadnsn λύκοςngmp γίνοµαιvdpn2p
οὖνc φρόνιµοςanmpn ὡςbo ὁdnmp ὄφιςnnmp καίc ἀκέραιοςanmpn ὡςbo ὁdnfp περιστεράnnfp .
 10. 18–28 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 28
18 αὐτῶν µαστιγώσουσιν ὑµᾶς, καὶ ἐπὶ ἡγεµόνας δὲ καὶ βασιλεῖς
ἀχθήσεσθε ἕνεκεν ἐµοῦ, εἰς µαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν.
19 ὅταν δὲ παραδιδῶσιν ὑµᾶς, µὴ µεριµνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε,
20 δοθήσεται γὰρ ὑµῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε, οὐ γὰρ ὑµεῖς
ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦµα τοῦ πατρὸς ὑµῶν τὸ λαλοῦν
21 ἐν ὑµῖν. παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον, καὶ
πατὴρ τέκνον, καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς, καὶ θανα-
22 τώσουσιν αὐτούς. καὶ ἔσεσθε µισούµενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ
23 ὄνοµά µου, ὁ δὲ ὑποµείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται. ὅταν
δὲ διώκωσιν ὑµᾶς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ, φεύγετε εἰς τὴν ἄλλην,
ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν, οὐ µὴ τελέσητε τὰς πόλεις τοῦ ᾿Ισραήλ,
24 ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. Οὐκ ἔστι µαθητὴς ὑπὲρ τὸν
25 διδάσκαλον, οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον αὐτοῦ. ἀρκετὸν τῷ
µαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ, καὶ ὁ δοῦλος ὡς ὁ
κύριος αὐτοῦ. εἰ τὸν οἰκοδεσπότην Βεελζεβοὺβ ἐκάλεσαν, πό-
26 σῳ µᾶλλον τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ· µὴ οὖν φοβηθῆτε αὐτούς,
οὐδὲν γάρ ἐστι κεκαλυµµένον, ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται, καὶ
27 κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται. ὃ λέγω ὑµῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ, εἴπατε
ἐν τῷ φωτί, καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε, κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωµά-
28 των. καὶ µὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόντων τὸ σῶµα, τὴν
δὲ ψυχὴν µὴ δυναµένων ἀποκτεῖναι. φοβηθήτε δὲ µᾶλλον τὸν

v.17 προσέχωvdpa2p δέc ἀπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp παραδίδωµιvifa3p γάρc σύrpa-p εἰςp
συνέδριονnanp καίc ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp αὐτόςrpgmp µαστιγόωvifa3p σύrpa-p . v.18 καίc ἐπίp
ἡγεµώνnamp δέc καίc βασιλεύςnamp ἄγωvifp2p ἕνεκαbo ἐγώrpg-s εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp
καίc ὁddnp ἔθνοςndnp . v.19 ὅτανc δέc παραδίδωµιvspa3p σύrpa-p µήxo µεριµνάωvsaa2p
πῶςbo ἤxo τίςrqans λαλέωvsaa2p δίδωµιvifp3s γάρc σύrpd-p ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs τίςrqans
λαλέωvifa2p . v.20 οὐxo γάρc σύrpn-p εἰµίvipx2p ὁdnmp λαλέωvppanmp ἀλλάc ὁdnns πνεῦµαnnns
ὁdgms πατήρngms σύrpg-p ὁdnns λαλέωvppanns ἐνp σύrpd-p . v.21 παραδίδωµιvifa3s δέc
nnms nams p nams c nnms
ἀδελφός ἀδελφός εἰς θάνατος καί πατήρ τέκνονnans καίc ἐπανίστηµιvifd3p
τέκνονnnnp ἐπίp γονεύςnamp καίc θανατόωvifa3p αὐτόςrpamp . v.22 καίc εἰµίvifx2p µισέωvpppnmp
ὑπόp πᾶςagmpn διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s ὁdnms δέc ὑποµένωvpaanms εἰςp τέλοςnans
οὗτοςrdnms σῴζωvifp3s . v.23 ὅτανc δέc διώκωvspa3p σύrpa-p ἐνp ὁddfs πόλιςndfs οὗτοςrddfs
φεύγωvdpa2p εἰςp ὁdafs ἄλλοςaafsn ἀµήνth γάρc λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo τελέωvsaa2p
ὁdafp πόλιςnafp ὁdgms ᾿Ισραήλtp ἕωςc ἄνxo ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms .
v.24 οὐxo εἰµίvipx3s µαθητήςnnms ὑπέρp ὁdams διδάσκαλοςnams οὐδέbo δοῦλοςnnms ὑπέρp
ὁdams κύριοςnams αὐτόςrpgms . v.25 ἀρκετόςannsn ὁddms µαθητήςndms ἵναc γίνοµαιvsad3s
ὡςbo ὁdnms διδάσκαλοςnnms αὐτόςrpgms καίc ὁdnms δοῦλοςnnms ὡςbo ὁdnms κύριοςnnms
αὐτόςrpgms εἰqo ὁdams οἰκοδεσπότηςnams Βεελζεβούλtp καλέωviaa3p πόσοςrodns µᾶλλονbo ὁdamp
οἰκιακόςnamp αὐτόςrpgms . v.26 µήxo οὖνc φοβέοµαιvdao2p αὐτόςrpamp οὐδείςannsn γάρc
vipx3s vpxpnns rrnns
εἰµί καλύπτω ὅς οὐxo ἀποκαλύπτωvifp3s καίc κρυπτόςannsn ὅςrrnns οὐxo
γινώσκωvifp3s . v.27 ὅςrrans λέγωvipa1s σύrpd-p ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs λέγωvdaa2p ἐνp ὁddns
φῶςndns καίc ὅςrrans εἰςp ὁdans οὖςnans ἀκούωvipa2p κηρύσσωvdaa2p ἐπίp ὁdgnp δῶµαngnp .
29 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 10. 29–41
δυνάµενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶµα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ. οὐχὶ 29
δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται· καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται
ἐπὶ τὴν γῆν, ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑµῶν, ὑµῶν δὲ καὶ αἱ τρίχες τῆς 30
κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθµηµέναι εἰσί. µὴ οὖν φοβηθῆτε, πολλῶν 31
στρουθίων διαφέρετε ὑµεῖς. πᾶς οὖν ὅστις ὁµολογήσει ἐν ἐµοὶ 32
ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁµολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ, ἔµπρο-
σθεν τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. ὅστις δ΄ ἂν ἀρνήσηταί 33
µε ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσοµαι αὐτὸν κἀγὼ ἔµπρο-
σθεν τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. Μὴ νοµίσητε ὅτι ἦλθον 34
βαλεῖν εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν, οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην, ἀλλὰ
µάχαιραν. ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐ- 35
τοῦ, καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς µητρὸς αὐτῆς, καὶ νύµφην κατὰ
τῆς πενθερᾶς αὐτῆς, καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐ- 36
τοῦ. ὁ φιλῶν πατέρα ἢ µητέρα ὑπὲρ ἐµὲ οὐκ ἔστι µου ἄξιος, 37
καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ ἐµέ, οὐκ ἔστι µου ἄξιος.
καὶ ὃς οὐ λαµβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω 38
µου, οὐκ ἔστι µου ἄξιος. ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει 39
αὐτήν, καὶ ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐµοῦ εὑρήσει
αὐτήν. ῾Ο δεχόµενος ὑµᾶς ἐµὲ δέχεται, καὶ ὁ ἐµὲ δεχόµενος 40
δέχεται τὸν ἀποστείλαντά µε. ὁ δεχόµενος προφήτην εἰς ὄ- 41

v.28 καίc µήxo φοβέοµαιvdao2p ἀπόp ὁdgmp ἀποκτείνωvppagmp ὁdans σῶµαnans ὁdafs
δέc ψυχήnafs µήxo δύναµαιvppngmp ἀποκτείνωvnaa φοβέοµαιvdao2p δέc µᾶλλονbo ὁdams
δύναµαιvppnams καίc ψυχήnafs καίc σῶµαnans ἀπόλλυµιvnaa ἐνp γέενναndfs . v.29 οὐχίxo
δύοtn στρουθίονnnnp ἀσσάριονngns πωλέωvipp3s καίc εἷςnnns ἐκp αὐτόςrpgnp οὐxo πίπτωvifd3s
ἐπίp ὁdafs γῆnafs ἄνευp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p . v.30 σύrpg-p δέc καίc ὁdnfp θρίξnnfp ὁdgfs
κεφαλήngfs πᾶςanfpn ἀριθµέωvpxpnfp εἰµίvipx3p . v.31 µήxo οὖνc φοβέοµαιvdao2p πολύςagnpn
στρουθίονngnp διαφέρωvipa2p σύrpn-p . v.32 πᾶςanmsn οὖνc ὅστιςrrnms ὁµολογέωvifa3s
p rpd-s p dgmp
ἐν ἐγώ ἔµπροσθεν ὁ ἄνθρωποςngmp ὁµολογέωvifa1s κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdms
ἔµπροσθενp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp . v.33 ὅστιςrrnms δέc
xo vsad3s rpa-s p dgmp ngmp
ἄν ἀρνέοµαι ἐγώ ἔµπροσθεν ὁ ἄνθρωπος ἀρνέοµαιvifd1s αὐτόςrpams
κἀγώrpn-s ἔµπροσθενp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp . v.34 µήxo
vsaa2p c viaa1s vnaa nafs p dafs nafs xo
νοµίζω ὅτι ἔρχοµαι βάλλω εἰρήνη ἐπί ὁ γῆ οὐ ἔρχοµαιviaa1s
βάλλωvnaa εἰρήνηnafs ἀλλάc µάχαιραnafs . v.35 ἔρχοµαιviaa1s γάρc διχάζωvnaa ἄνθρωποςnams
κατάp ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms καίc θυγάτηρnafs κατάp ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgfs καίc
νύµφηnafs κατάp ὁdgfs πενθεράngfs αὐτόςrpgfs . v.36 καίc ἐχθρόςanmpn ὁdgms ἄνθρωποςngms
ὁdnmp οἰκιακόςnnmp αὐτόςrpgms . v.37 ὁdnms φιλέωvppanms πατήρnams ἤxo µήτηρnafs
ὑπέρp ἐγώrpa-s οὐxo εἰµίvipx3s ἐγώrpg-s ἄξιοςanmsn καίc ὁdnms φιλέωvppanms υἱόςnams ἤxo
θυγάτηρnafs ὑπέρp ἐγώrpa-s οὐxo εἰµίvipx3s ἐγώrpg-s ἄξιοςanmsn . v.38 καίc ὅςrrnms οὐxo
λαµβάνωvipa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms καίc ἀκολουθέωvipa3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s οὐxo
εἰµίvipx3s ἐγώrpg-s ἄξιοςanmsn . v.39 ὁdnms εὑρίσκωvpaanms ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms
ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpafs καίc ὁdnms ἀπόλλυµιvpaanms ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἕνεκαbo
ἐγώrpg-s εὑρίσκωvifa3s αὐτόςrpafs . v.40 ὁdnms δέχοµαιvppnnms σύrpa-p ἐγώrpa-s δέχοµαιvipn3s
καίc ὁdnms ἐγώrpa-s δέχοµαιvppnnms δέχοµαιvipn3s ὁdams ἀποστέλλωvpaaams ἐγώrpa-s .
 10. 42–11. 10 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 30
νοµα προφήτου µισθὸν προφήτου λήψεται, καὶ ὁ δεχόµενος
42 δίκαιον εἰς ὄνοµα δικαίου µισθὸν δικαίου λήψεται. καὶ ὃς
ἐὰν ποτίσῃ ἕνα τῶν µικρῶν τούτων ποτήριον ψυχροῦ µόνον εἰς
ὄνοµα µαθητοῦ, ἀµὴν λέγω ὑµῖν, οὐ µὴ ἀπολέσῃ τὸν µισθὸν
αὐτοῦ.
11 Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς διατάσσων τοῖς δώδεκα
µαθηταῖς αὐτοῦ, µετέβη ἐκεῖθεν τοῦ διδάσκειν καὶ κηρύσσειν
2 ἐν ταῖς πόλεσιν αὐτῶν. ῾Ο δὲ ᾿Ιωάννης ἀκούσας ἐν τῷ δεσµω-
τηρίῳ τὰ ἔργα τοῦ Χριστοῦ, πέµψας δύο τῶν µαθητῶν αὐτοῦ,
3, 4 εἶπεν αὐτῷ, Σὺ εἶ ὁ ἐρχόµενος, ἢ ἕτερον προσδοκῶµεν· καὶ
ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες ἀπαγγείλατε
5 ᾿Ιωάννῃ ἃ ἀκούετε καὶ βλέπετε, τυφλοὶ ἀναβλέπουσι, καὶ χω-
λοὶ περιπατοῦσι, λεπροὶ καθαρίζονται, καὶ κωφοὶ ἀκούουσι,
6 νεκροὶ ἐγείρονται, καὶ πτωχοὶ εὐαγγελίζονται, καὶ µακάριός
7 ἐστιν ὃς ἐὰν µὴ σκανδαλισθῇ ἐν ἐµοί. τούτων δὲ πορευοµένων
ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς λέγειν τοῖς ὄχλοις περὶ ᾿Ιωάννου, Τί ἐξήλθετε
εἰς τὴν ἔρηµον θεάσασθαι· κάλαµον ὑπὸ ἀνέµου σαλευόµε-
8 νον· ἀλλὰ τί ἐξήλθετε ἰδεῖν· ἄνθρωπον ἐν µαλακοῖς ἱµατίοις
ἠµφιεσµένον· ἰδού, οἱ τὰ µαλακὰ φοροῦντες ἐν τοῖς οἴκοις
9 τῶν βασιλέων εἰσίν. ἀλλὰ τί ἐξήλθετε ἰδεῖν· προφήτην· ναί,
10 λέγω ὑµῖν, καὶ περισσότερον προφήτου, οὗτός γὰρ ἐστι πε-

v.41 ὁdnms δέχοµαιvppnnms προφήτηςnams εἰςp ὄνοµαnans προφήτηςngms µισθόςnams

προφήτηςngms λαµβάνωvifd3s καίc ὁdnms δέχοµαιvppnnms δίκαιοςaamsn εἰςp ὄνοµαnans
δίκαιοςagmsn µισθόςnams δίκαιοςagmsn λαµβάνωvifd3s . v.42 καίc ὅςrrnms ἐάνqo ποτίζωvsaa3s
εἷςnams ὁdgmp µικρόςagmpn οὗτοςrdgmp ποτήριονnans ψυχρόςagnsn µόνοςbo εἰςp ὄνοµαnans
µαθητήςngms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdams µισθόςnams
αὐτόςrpgms . 11. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ὅτεbo τελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms διατάσσωvppanms
ὁddmp δώδεκαtn µαθητήςndmp αὐτόςrpgms µεταβαίνωviaa3s ἐκεῖθενbo ὁdgms διδάσκωvnpa καίc
κηρύσσωvnpa ἐνp ὁddfp πόλιςndfp αὐτόςrpgmp . v.2 ὁdnms δέc ᾿Ιωάννηςnnms ἀκούωvpaanms
ἐνp ὁddns δεσµωτήριονndns ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms Χριστόςngms πέµπωvpaanms δύοtn ὁdgmp
µαθητήςngmp αὐτόςrpgms . v.3 λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
ἤxo ἕτεροςaamsn προσδοκάωvipa1p . v.4 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp ἀπαγγέλλωvdaa2p ᾿Ιωάννηςndms ὅςrranp ἀκούωvipa2p
καίc βλέπωvipa2p . v.5 τυφλόςanmpn ἀναβλέπωvipa3p καίc χωλόςanmpn περιπατέωvipa3p
λεπρόςanmpn καθαρίζωvipp3p καίc κωφόςanmpn ἀκούωvipa3p νεκρόςanmpn ἐγείρωvipp3p καίc
πτωχόςanmpn εὐαγγελίζωvipp3p . v.6 καίc µακάριοςanmsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἐάνqo µήxo
vsap3s p rpd-s
σκανδαλίζω ἐν ἐγώ . v.7 οὗτοςrdgmp δέc πορεύοµαιvppngmp ἄρχωviad3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωvnpa ὁddmp ὄχλοςndmp περίp ᾿Ιωάννηςngms τίςrqans ἐξέρχοµαιviaa2p εἰςp ὁdafs
ἔρηµοςaafsn θεάοµαιvnad κάλαµοςnams ὑπόp ἄνεµοςngms σαλεύωvpppams . v.8 ἀλλάc τίςrqans
ἐξέρχοµαιviaa2p ὁράωvnaa ἄνθρωποςnams ἐνp µαλακόςadnpn ἱµάτιονndnp ἀµφιέννυµιvpxpams
ἰδούvdaa2s ὁdnmp ὁdanp µαλακόςaanpn φορέωvppanmp ἐνp ὁddmp οἶκοςndmp ὁdgmp βασιλεύςngmp
εἰµίvipx3p . v.9 ἀλλάc τίςrqans ἐξέρχοµαιviaa2p ὁράωvnaa προφήτηςnams ναίxo λέγωvipa1s σύrpd-p
καίc περισσόςannsc προφήτηςngms .
31 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 11. 11–22
ρὶ οὗ γέγραπται, ᾿Ιδού, ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν µου πρὸ
προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔµπροσθέν σου.
ἀµὴν λέγω ὑµῖν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν µείζων 11
᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ. ὁ δὲ µικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν
οὐρανῶν µείζων αὐτοῦ ἐστιν. ἀπὸ δὲ τῶν ἡµερῶν ᾿Ιωάννου τοῦ 12
βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βια-
σταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν. πάντες γὰρ οἱ προφῆται καὶ ὁ νόµος 13
ἕως ᾿Ιωάννου προεφήτευσαν, καὶ εἰ θέλετε δέξασθαι, αὐτός ἐ- 14
στιν ᾿Ηλίας ὁ µέλλων ἔρχεσθαι. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω. 15
τίνι δὲ ὁµοιώσω τὴν γενεὰν ταύτην· ὁµοία ἐστὶ παιδαρίοις ἐν ἀ- 16
γοραῖς καθηµένοις, καὶ προσφωνοῦσι τοῖς ἑταίροις αὐτῶν, καὶ 17
λέγουσιν, Ηὐλήσαµεν ὑµῖν, καὶ οὐκ ὠρχήσασθε, ἐθρηνήσαµεν
ὑµῖν, καὶ οὐκ ἐκόψασθε. ἦλθε γὰρ ᾿Ιωάννης µήτε ἐσθίων µήτε 18
πίνων, καὶ λέγουσι, ∆αιµόνιον ἔχει. ἦλθεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώ- 19
που ἐσθίων καὶ πίνων, καὶ λέγουσιν, ᾿Ιδού, ἄνθρωπος φάγος
καὶ οἰνοπότης, τελωνῶν φίλος καὶ ἁµαρτωλῶν. καὶ ἐδικαιώθη
ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς. Τότε ἤρξατο ὀνειδίζειν τὰς 20
πόλεις ἐν αἷς ἐγένοντο αἱ πλεῖσται δυνάµεις αὐτοῦ, ὅτι οὐ µε-
τενόησαν. Οὐαί σοι, Χοραζίν, οὐαί σοι, Βηθσαϊδά, ὅτι εἰ ἐν 21
Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγένοντο αἱ δυνάµεις αἱ γενόµεναι ἐν ὑµῖν,
πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ µετενόησαν. πλὴν λέγω ὑµῖν, 22

v.10 οὗτοςrdnms γάρc εἰµίvipx3s περίp ὅςrrgms γράφωvixp3s ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s
ὁdams ἄγγελοςnams ἐγώrpg-s πρόp πρόσωπονngns σύrpg-s ὅςrrnms κατασκευάζωvifa3s ὁdafs
ὁδόςnafs σύrpg-s ἔµπροσθενp σύrpg-s . v.11 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo ἐγείρωvixp3s ἐνp
γεννητόςadmpn γυνήngfp µέγαςanmsc ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms ὁdnms δέc µικρόςanmsc
ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp µέγαςanmsc αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.12 ἀπόp
δέc ὁdgfp ἡµέραngfp ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms ἕωςc ἄρτιbo ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp
οὐρανόςngmp βιάζοµαιvipm3s καίc βιαστήςnnmp ἁρπάζωvipa3p αὐτόςrpafs . v.13 πᾶςanmpn γάρc
ὁdnmp προφήτηςnnmp καίc ὁdnms νόµοςnnms ἕωςc ᾿Ιωάννηςngms προφητεύωviaa3p . v.14 καίc
εἰqo θέλωvipa2p δέχοµαιvnad αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ᾿Ηλίαςnnms ὁdnms µέλλωvppanms ἔρχοµαιvnpn .
v.15 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . v.16 τίςrqdns δέc ὁµοιόωvifa1s ὁdafs
γενεάnafs οὗτοςrdafs ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s παιδάριονndnp ἐνp ἀγοράndfp κάθηµαιvppndmp καίc
προσφωνέωvppadmp ὁddmp ἑταῖροςndmp αὐτόςrpgnp . v.17 καίc λέγωvppadmp αὐλέωviaa1p σύrpd-p
καίc οὐxo ὀρχέοµαιviad2p θρηνέωviaa1p σύrpd-p καίc οὐxo κόπτωviam2p . v.18 ἔρχοµαιviaa3s
γάρc ᾿Ιωάννηςnnms µήτεc ἐσθίωvppanms µήτεc πίνωvppanms καίc λέγωvipa3p δαιµόνιονnans
ἔχωvipa3s . v.19 ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐσθίωvppanms καίc
πίνωvppanms καίc λέγωvipa3p ἰδούvdaa2s ἄνθρωποςnnms φάγοςnnms καίc οἰνοπότηςnnms
τελώνηςngmp φίλοςanmsn καίc ἁµαρτωλόςagmpn καίc δικαιόωviap3s ὁdnfs σοφίαnnfs ἀπόp ὁdgnp
τέκνονngnp αὐτόςrpgfs . v.20 τότεbo ἄρχωviad3s ὀνειδίζωvnpa ὁdafp πόλιςnafp ἐνp ὅςrrdfp
γίνοµαιviad3p ὁdnfp πολύςanfpn δύναµιςnnfp αὐτόςrpgms ὅτιc οὐxo µετανοέωviaa3p . v.21 οὐαίi
σύrpd-s Χοραζίνtp οὐαίi σύrpd-s Βηθσαϊδάtp ὅτιc εἰqo ἐνp Τύροςndfs καίc Σιδώνndfs γίνοµαιviad3p
ὁdnfp δύναµιςnnfp ὁdnfp γίνοµαιvpadnfp ἐνp σύrpd-p πάλαιbo ἄνxo ἐνp σάκκοςndms καίc
σποδόςndms µετανοέωviaa3p .
 11. 23–12. 2 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 32
Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως ἢ ὑµῖν.
23 καὶ σύ, Καπερναούµ, ἡ ἕως τοῦ οὐρανοῦ ὑψωθεῖσα, ἕως ᾅδου
καταβιβασθήσῃ, ὅτι εἰ ἐν Σοδόµοις ἐγένοντο αἱ δυνάµεις αἱ γε-
24 νόµεναι ἐν σοί, ἔµειναν ἂν µέχρι τῆς σήµερον. πλὴν λέγω
ὑµῖν, ὅτι γῇ Σοδόµων ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως, ἢ
25 σοί. ᾿Εν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ᾿Εξοµο-
λογοῦµαί σοι, πάτερ, κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ὅτι απέ-
κρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν, καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ
26 νηπίοις, ναί ὁ πατήρ, ὅτι οὕτως ἐγένετο εὐδοκία ἔµπροσθέν
27 σου. πάντα µοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πατρός µου, καὶ οὐδεὶς
ἐπιγινώσκει τὸν υἱὸν, εἰ µὴ ὁ πατήρ, οὐδὲ τὸν πατέρα τις ἐπι-
γινώσκει εἰ µὴ ὁ υἱὸς, καὶ ᾧ ἐὰν βούληται ὁ υἱὸς ἀποκαλύψαι.
28 δεῦτε πρός µε πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισµένοι, κἀγὼ
29 ἀναπαύσω ὑµᾶς. ἄρατε τὸν ζυγόν µου ἐφ΄ ὑµᾶς καὶ µάθετε
ἀπ΄ ἐµοῦ, ὅτι πρᾷός εἰµι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε
30 ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑµῶν, ὁ γὰρ ζυγός µου χρηστός, καὶ
τὸ φορτίον µου ἐλαφρόν ἐστιν.
12 ᾿Εν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἐπορεύθη ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς σάββασι διὰ τῶν
σπορίµων, οἱ δὲ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐπείνασαν, καὶ ἤρξαντο τίλλειν
2 στάχυας καὶ ἐσθίειν. οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἰδόντες εἶπον αὐτῷ, ᾿Ι-
δού, οἱ µαθηταί σου ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστι ποιεῖν ἐν σαββάτῳ.

v.22 πλήνbo λέγωvipa1s σύrpd-p Τύροςndfs καίc Σιδώνndfs ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s ἐνp ἡµέραndfs
κρίσιςngfs ἤxo σύrpd-p . v.23 καίc σύrpn-s Καπερναούµtp ὁdnfs ἕωςc ὁdgms οὐρανόςngms
ὑψόωvpapnfs ἕωςc ᾅδηςngms καταβιβάζωvifp2s ὅτιc εἰqo ἐνp Σόδοµαndnp γίνοµαιviad3p ὁdnfp
δύναµιςnnfp ὁdnfp γίνοµαιvpadnfp ἐνp σύrpd-s µένωviaa3p ἄνxo µέχριbo ὁdgfs σήµερονbo .
v.24 πλήνbo λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc γῆndfs Σόδοµαngnp ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s ἐνp ἡµέραndfs
κρίσιςngfs ἤxo σύrpd-s . v.25 ἐνp ἐκεῖνοςrddms ὁddms καιρόςndms ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἐξοµολογέωvipm1s σύrpd-s πατήρnvms κύριοςnvms ὁdgms οὐρανόςngms
καίc ὁdgfs γῆngfs ὅτιc ἀποκρύπτωviaa2s οὗτοςrdanp ἀπόp σοφόςagmpn καίc συνετόςagmpn καίc
ἀποκαλύπτωviaa2s αὐτόςrpanp νήπιοςadmpn . v.26 ναίxo ὁdnms πατήρnnms ὅτιc οὕτωbo
γίνοµαιviad3s εὐδοκίαnnfs ἔµπροσθενp σύrpg-s . v.27 πᾶςannpn ἐγώrpd-s παραδίδωµιviap3s
ὑπόp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc οὐδείςanfsn ἐπιγινώσκωvipa3s ὁdams υἱόςnams εἰqo µήxo
ὁdnms πατήρnnms οὐδέbo ὁdams πατήρnams τι-σρινµσ ἐπιγινώσκωvipa3s εἰqo µήxo ὁdnms υἱόςnnms
καίc ὅςrrdms ἐάνqo βούλοµαιvspn3s ὁdnms υἱόςnnms ἀποκαλύπτωvnaa . v.28 δεῦτεvdvx2p
πρόςp ἐγώrpa-s πᾶςanmpn ὁdnmp κοπιάωvppanmp καίc φορτίζωvpxpnmp κἀγώrpn-s ἀναπαύωvifa1s
σύrpa-p . v.29 αἴρωvdaa2p ὁdams ζυγόςnams ἐγώrpg-s ἐπίp σύrpa-p καίc µανθάνωvdaa2p ἀπόp
ἐγώrpg-s ὅτιc πραΰςnnms εἰµίvipx1s καίc ταπεινόςanmsn ὁddfs καρδίαndfs καίc εὑρίσκωvifa2p
ἀνάπαυσιςnafs ὁddfp ψυχήndfp σύrpg-p . v.30 ὁdnms γάρc ζυγόςnnms ἐγώrpg-s χρηστόςanmsn
καίc ὁdnns φορτίονnnns ἐγώrpg-s ἐλαφρόςannsn εἰµίvipx3s . 12. v.1 ἐνp ἐκεῖνοςrddms ὁddms
καιρόςndms πορεύοµαιviao3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddnp σάββατονndnp διάp ὁdgmp σπόριµοςagmpn
ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms πεινάωviaa3p καίc ἄρχωviad3p τίλλωvnpa στάχυςnamp καίc
ἐσθίωvnpa . v.2 ὁdnmp δέc Φαρισαῖοςnnmp ὁράωvpaanmp λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ὁdnmp
µαθητήςnnmp σύrpg-s ποιέωvipa3p ὅςrrans οὐxo ἔξεστιvipq3s ποιέωvnpa ἐνp σάββατονndns .
33 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 12. 3–16
ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Οὐκ ἀνέγνωτε τί ἐποίησε ∆αβὶδ, ὅτε ἐπείνα- 3
σεν αὐτὸς καὶ οἱ µετ΄ αὐτοῦ, πῶς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ 4
Θεοῦ, καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔφαγεν, ὃυς οὐκ ἐξὸν ἦν
αὐτῷ φαγεῖν, οὐδὲ τοῖς µετ΄ αὐτοῦ, εἰ µὴ τοῖς ἱερεῦσι µόνοις· ἢ 5
οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῷ νόµῳ, ὅτι τοῖς σάββασιν οἱ ἱερεῖς ἐν τῷ ἱερῷ
τὸ σάββατον βεβηλοῦσι, καὶ ἀναίτιοί εἰσι· λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι τοῦ 6
ἱεροῦ µείζων ἐστιν ὧδε. εἰ δὲ ἐγνώκειτε τί ἐστιν, ῎Ελεον θέλω 7
καὶ οὐ θυσίαν, οὐκ ἂν κατεδικάσατε τοὺς ἀναιτίους. κύριος 8
γάρ ἐστι καί τοῦ σαββάτου ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ µεταβὰς 9
ἐκεῖθεν ἦλθεν εἰς τὴν συναγωγὴν αὐτῶν, καὶ ἰδού, ἄνθρωπος 10
ἦν τὴν χεῖρα ἔχων ξηράν, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν, λέγοντες, Εἰ
ἔξεστι τοῖς σάββασι θεραπεύειν· ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ. ὁ 11
δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Τίς ἔσται ἐξ ὑµῶν ἄνθρωπος, ὃς ἕξει πρόβα-
τον ἕν, καὶ ἐὰν ἐµπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον, οὐχὶ
κρατήσει αὐτὸ καὶ ἐγερεῖ· πόσῳ οὖν διαφέρει ἄνθρωπος προ- 12
βάτου. ὥστε ἔξεστι τοῖς σάββασι καλῶς ποιεῖν. τότε λέγει τῷ 13
ἀνθρώπῳ, ῎Εκτεινόν τὴν χεῖρα σου. καὶ ἐξέτεινε, καὶ ἀποκατε-
στάθη ὑγιὴς ὡς ἡ ἄλλη. οἱ δὲ Φαρισαῖοι συµβούλιον ἔλαβον 14
κατ΄ αὐτοῦ ἐξελθόντες, ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς 15
γνοὺς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν, καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολ-
λοί, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς πάντας, καὶ ἐπετίµησεν αὐτοῖς, 16

v.3 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo ἀναγινώσκωviaa2p τίςrqans ποιέωviaa3s ∆αυίδtp ὅτεbo
πεινάωviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms . v.4 πῶςbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams
οἶκοςnams ὁdgms θεόςngms καίc ὁdamp ἄρτοςnamp ὁdgfs πρόθεσιςngfs ἐσθίωviaa3s ὅςrramp οὐxo
ἔξεστιvppqnns εἰµίviix3s αὐτόςrpdms ἐσθίωvnaa οὐδέbo ὁddmp µετάp αὐτόςrpgms εἰqo µήxo ὁddmp
ἱερεύςndmp µόνοςadmpn . v.5 ἤxo οὐxo ἀναγινώσκωviaa2p ἐνp ὁddms νόµοςndms ὅτιc ὁddnp
σάββατονndnp ὁdnmp ἱερεύςnnmp ἐνp ὁddns ἱερόνndns ὁdans σάββατονnans βεβηλόωvipa3p καίc
ἀναίτιοςanmpn εἰµίvipx3p . v.6 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc ὁdgns ἱερόνngns µέγαςanmsc εἰµίvipx3s
ὧδεbo . v.7 εἰqo δέc γινώσκωviya2p τίςrqnns εἰµίvipx3s ἔλεοςnams θέλωvipa1s καίc οὐxo θυσίαnafs
οὐxo ἄνxo καταδικάζωviaa2p ὁdamp ἀναίτιοςaampn . v.8 κύριοςnnms γάρc εἰµίvipx3s καίc ὁdgns
σάββατονngns ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.9 καίc µεταβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo
ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs αὐτόςrpgmp . v.10 καίc ἰδούvdaa2s ἄνθρωποςnnms
εἰµίviix3s ὁdafs χείρnafs ἔχωvppanms ξηρόςnafs καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp εἰqo
ἔξεστιvipq3s ὁddnp σάββατονndnp θεραπεύωvnpa ἵναc κατηγορέωvsaa3p αὐτόςrpgms . v.11 ὁdnms
δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqnms εἰµίvifx3s ἐκp σύrpg-p ἄνθρωποςnnms ὅςrrnms ἔχωvifa3s
πρόβατονnans εἷςnans καίc ἐάνqo ἐµπίπτωvsaa3s οὗτοςrdnns ὁddnp σάββατονndnp εἰςp βόθυνοςnams
οὐχίxo κρατέωvifa3s αὐτόςrpans καίc ἐγείρωvifa3s . v.12 πόσοςrodns οὖνc διαφέρωvipa3s
nnms ngns c vipq3s ddnp
ἄνθρωπος πρόβατον ὥστε ἔξεστι ὁ σάββατονndnp καλῶςbo ποιέωvnpa .
v.13 τότεbo λέγωvipa3s ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκτείνωvdaa2s ὁdafs χείρnafs σύrpg-s καίc
ἐκτείνωviaa3s καίc ἀποκαθιστάνωviap3s ὑγιήςanfsn ὡςbo ὁdnfs ἄλλοςanfsn . v.14 ὁdnmp δέc
Φαρισαῖοςnnmp συµβούλιονnans λαµβάνωviaa3p κατάp αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιvpaanmp ὅπωςbo
αὐτόςrpams ἀπόλλυµιvsaa3p . v.15 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms γινώσκωvpaanms ἀναχωρέωviaa3s
ἐκεῖθενbo καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms ὄχλοςnnmp πολύςanmpn καίc θεραπεύωviaa3s
αὐτόςrpamp πᾶςaampn .
 12. 17–29 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 34
17 ἵνα µὴ φανερὸν αὐτὸν ποιήσωσιν, ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν
18 διὰ ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου, λέγοντος, ᾿Ιδού, ὁ παῖς µου ὃν ᾑ-
ρέτισα, ὁ ἀγαπητός µου εἰς ὃν εὐδόκησεν ἡ ψυχή µου, θήσω
τὸ πνεῦµά µου ἐπ΄ αὐτόν, καὶ κρίσιν τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγελεῖ.
19 οὐκ ἐρίσει, οὐδὲ κραυγάσει οὐδὲ ἀκούσει τις ἐν ταῖς πλατείαις
20 τὴν φωνὴν αὐτοῦ. κάλαµον συντετριµµένον οὐ κατεάξει, καὶ
λίνον τυφόµενον οὐ σβέσει, ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν.
21, 22 καὶ ἐν τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ ἔθνη ἐλπιοῦσι. Τότε προσηνέχθη
αὐτῷ δαιµονιζόµενος, τυφλὸς καὶ κωφός, καὶ ἐθεράπευσεν αὐ-
23 τόν, ὥστε τὸν τυφλὸν καὶ κωφὸν καὶ λαλεῖν καὶ βλέπειν. καὶ
ἐξίσταντο πάντες οἱ ὄχλοι καὶ ἔλεγον, Μήτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς
24 ∆αβίδ· οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες εἶπον, Οὗτος οὐκ ἐκβάλ-
λει τὰ δαιµόνια, εἰ µὴ ἐν τῷ Βεελζεβοὺλ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων.
25 εἰδὼς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς ἐνθυµήσεις αὐτῶν εἶπεν αὐτοῖς, Πᾶσα
βασιλεία µερισθεῖσα καθ΄ ἑαυτῆς ἐρηµοῦται, καὶ πᾶσα πόλις ἢ
26 οἰκία µερισθεῖσα καθ΄ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται. καὶ εἰ ὁ Σατανᾶς
τὸν Σατανᾶν ἐκβάλλει, ἐφ΄ ἑαυτὸν ἐµερίσθη, πῶς οὖν σταθήσε-
27 ται ἡ βασιλεία αὐτοῦ· καὶ εἰ ἐγὼ ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ
δαιµόνια, οἱ υἱοὶ ὑµῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσι· διὰ τοῦτο αὐτοὶ ὑ-
28 µῶν ἔσονται κριταὶ. εἰ δὲ ἐγω ἐν Πνεύµατι Θεοῦ ἐκβάλλω τὰ
29 δαιµόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ΄ ὑµᾶς ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. ἢ πῶς

v.16 καίc ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdmp ἵναc µήxo φανερόςaamsn αὐτόςrpams ποιέωvsaa3p .

v.17 ὅπωςbo πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms
λέγωvppagns . v.18 ἰδούvdaa2s ὁdnms παῖςnnms ἐγώrpg-s ὅςrrams αἱρετίζωviaa1s ὁdnms
ἀγαπητόςanmsn ἐγώrpg-s εἰςp ὅςrrams εὐδοκέωviaa3s ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s τίθηµιvifa1s ὁdans
πνεῦµαnans ἐγώrpg-s ἐπίp αὐτόςrpams καίc κρίσιςnafs ὁddnp ἔθνοςndnp ἀπαγγέλλωvifa3s .
v.19 οὐxo ἐρίζωvifa3s οὐδέbo κραυγάζωvifa3s οὐδέbo ἀκούωvifa3s τι-σρινµσ ἐνp ὁddfp πλατύςndfp
ὁdafs φωνήnafs αὐτόςrpgms . v.20 κάλαµοςnams συντρίβωvpxpams οὐxo κατάγνυµιvifa3s
καίc λίνονnans τύφωvpppans οὐxo σβέννυµιvifa3s ἕωςc ἄνxo ἐκβάλλωvsaa3s εἰςp νῖκοςnans
ὁdafs κρίσιςnafs . v.21 καίc ἐνp ὁddns ὄνοµαndns αὐτόςrpgms ἔθνοςnnnp ἐλπίζωvifa3p .
v.22 τότεbo προσφέρωviap3s αὐτόςrpdms δαιµονίζοµαιvppnnms τυφλόςanmsn καίc κωφόςanmsn
καίc θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpams ὥστεc ὁdams τυφλόςaamsn καίc κωφόςaamsn καίc λαλέωvnpa
καίc βλέπωvnpa . v.23 καίc ἐξίστηµιviim3p πᾶςanmpn ὁdnmp ὄχλοςnnmp καίc λέγωviia3p µήτιxo
οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ∆αυίδtp . v.24 ὁdnmp δέc Φαρισαῖοςnnmp ἀκούωvpaanmp
λέγωviaa3p οὗτοςrdnms οὐxo ἐκβάλλωvipa3s ὁdanp δαιµόνιονnanp εἰqo µήxo ἐνp ὁddms Βεελζεβούλtp
ἄρχωνndms ὁdgnp δαιµόνιονngnp . v.25 οἶδαvpxanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafp ἐνθύµησιςnafp
αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πᾶςanfsn βασιλείαnnfs µερίζωvpapnfs κατάp ἑαυτοῦrxgfs
ἐρηµόωvipp3s καίc πᾶςanfsn πόλιςnnfs ἤxo οἰκίαnnfs µερίζωvpapnfs κατάp ἑαυτοῦrxgfs οὐxo
ἵστηµιvifp3s . v.26 καίc εἰqo ὁdnms Σατανᾶςnnms ὁdams Σατανᾶςnams ἐκβάλλωvipa3s ἐπίp
ἑαυτοῦrxams µερίζωviap3s πῶςbo οὖνc ἵστηµιvifp3s ὁdnfs βασιλείαnnfs αὐτόςrpgms . v.27 καίc
εἰqo ἐγώrpn-s ἐνp Βεελζεβούλtp ἐκβάλλωvipa1s ὁdanp δαιµόνιονnanp ὁdnmp υἱόςnnmp σύrpg-p ἐνp
τίςrqdms ἐκβάλλωvipa3p διάp οὗτοςrdans αὐτόςrpnmp σύrpg-p εἰµίvifx3p κριτήςnnmp . v.28 εἰqo
δέc ἐγώrpn-s ἐνp πνεῦµαndns θεόςngms ἐκβάλλωvipa1s ὁdanp δαιµόνιονnanp ἄραxo φθάνωviaa3s
ἐπίp σύrpa-p ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms .
35 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 12. 30–38
δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη
αὐτοῦ διἁρπάσαι, ἐὰν µὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν· καὶ τότε
τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει. ὁ µὴ ὢν µετ΄ ἐµοῦ, κατ΄ ἐµοῦ ἐστι, 30
καὶ ὁ µὴ συνάγων µετ΄ ἐµοῦ, σκορπίζει. διὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν, 31
Πᾶσα ἁµαρτία καὶ βλασφηµία ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις, ἡ
δὲ τοῦ Πνεύµατος βλασφηµία οὐκ ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις.
καὶ ὃς ἂν εἴπῃ λόγον κατὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἀφεθήσε- 32
ται αὐτῷ, ὃς δ΄ ἂν εἴπῃ κατὰ τοῦ Πνεύµατος τοῦ ῾Αγίου, οὐκ
ἀφεθήσεται αὐτῷ, οὔτε ἐν τούτῳ τῷ αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ µέλλοντι.
ἢ ποιήσατε τὸ δένδρον καλὸν, καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ καλόν, ἢ 33
ποιήσατε τὸ δένδρον σαπρὸν, καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ σαπρόν,
ἐκ γὰρ τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον γινώσκεται. γεννήµατα ἐχι- 34
δνῶν, πῶς δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν, πονηροὶ ὄντες· ἐκ γὰρ τοῦ
περισσεύµατος τῆς καρδίας τὸ στόµα λαλεῖ. ὁ ἀγαθὸς ἄνθρω- 35
πος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας ἐκβάλλει τά ἀγαθά,
καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει
πονηρά. λέγω δὲ ὑµῖν, ὅτι πᾶν ῥῆµα ἀργόν ὃ ἐὰν λαλήσωσιν 36
οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσι περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως.
ἐκ γὰρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃ, καὶ ἐκ τῶν λόγων σου κα- 37
ταδικασθήσῃ. Τότε ἀπεκρίθησάν τινες τῶν γραµµατέων καὶ 38
Φαρισαίων, λέγοντες, ∆ιδάσκαλε, θέλοµεν ἀπὸ σοῦ σηµεῖον

v.29 ἤxo πῶςbo δύναµαιvipn3s τι-σρινµσ εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs ὁdgms ἰσχυρόςagmsn
καίc ὁdanp σκεῦοςnanp αὐτόςrpgms διαρπάζωvnaa ἐάνqo µήxo πρῶτοςbo δέωvsaa3s ὁdams
ἰσχυρόςaamsn καίc τότεbo ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms διαρπάζωvifa3s . v.30 ὁdnms µήxo
εἰµίvppxnms µετάp ἐγώrpg-s κατάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s καίc ὁdnms µήxo συνάγωvppanms µετάp
ἐγώrpg-s σκορπίζωvipa3s . v.31 διάp οὗτοςrdans λέγωvipa1s σύrpd-p πᾶςanfsn ἁµαρτίαnnfs καίc
βλασφηµίαnnfs ἀφίηµιvifp3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp ὁdnfs δέc ὁdgns πνεῦµαngns βλασφηµίαnnfs
οὐxo ἀφίηµιvifp3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp . v.32 καίc ὅςrrnms ἄνxo λέγωvsaa3s λόγοςnams κατάp
ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἀφίηµιvifp3s αὐτόςrpdms ὅςrrnms δέc ἄνxo λέγωvsaa3s κατάp
ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns ἅγιοςagnsn οὐxo ἀφίηµιvifp3s αὐτόςrpdms οὔτεc ἐνp οὗτοςrddms ὁddms
αἰώνndms οὔτεc ἐνp ὁddms µέλλωvppadms . v.33 ἤxo ποιέωvdaa2p ὁdans δένδρονnans καλόςaansn
καίc ὁdams καρπόςnams αὐτόςrpgns καλόςaamsn ἤxo ποιέωvdaa2p ὁdans δένδρονnans σαπρόςaansn
καίc ὁdams καρπόςnams αὐτόςrpgns σαπρόςaamsn ἐκp γάρc ὁdgms καρπόςngms ὁdnns δένδρονnnns
γινώσκωvipp3s . v.34 γέννηµαnvnp ἔχιδναngfp πῶςbo δύναµαιvipn2p ἀγαθόςaanpn λαλέωvnpa
anmpn
πονηρός εἰµίvppxnmp ἐκp γάρc ὁdgns περίσσευµαngns ὁdgfs καρδίαngfs ὁdnns στόµαnnns
λαλέωvipa3s . v.35 ὁdnms ἀγαθόςanmsn ἄνθρωποςnnms ἐκp ὁdgms ἀγαθόςagmsn θησαυρόςngms
ὁdgfs καρδίαngfs ἐκβάλλωvipa3s ὁdanp ἀγαθόςaanpn καίc ὁdnms πονηρόςanmsn ἄνθρωποςnnms
ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn θησαυρόςngms ἐκβάλλωvipa3s πονηρόςaanpn . v.36 λέγωvipa1s δέc
σύrpd-p ὅτιc πᾶςannsn ῥῆµαnnns ἀργόςannsn ὅςrrans ἐάνqo λαλέωvsaa3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp
ἀποδίδωµιvifa3p περίp αὐτόςrpgns λόγοςnams ἐνp ἡµέραndfs κρίσιςngfs . v.37 ἐκp γάρc ὁdgmp
λόγοςngmp σύrpg-s δικαιόωvifp2s καίc ἐκp ὁdgmp λόγοςngmp σύrpg-s καταδικάζωvifp2s .
 12. 39–46 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 36
39 ἰδεῖν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Γενεὰ πονηρὰ καὶ µοι-
χαλὶς σηµεῖον ἐπιζητεῖ, καὶ σηµεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ, εἰ µὴ
40 τὸ σηµεῖον ᾿Ιωνᾶ τοῦ προφήτου. ὥσπερ γὰρ ἦν ᾿Ιωνᾶς ἐν τῇ
κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡµέρας καὶ τρεῖς νύκτας, οὕτως ἔσται
ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡµέρας καὶ
41 τρεῖς νύκτας. ἄνδρες Νινευῖται ἀναστήσονται ἐν τῇ κρίσει µετὰ
τῆς γενεᾶς ταύτης, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτήν, ὅτι µετενόησαν
42 εἰς τὸ κήρυγµα ᾿Ιωνᾶ, καὶ ἰδοὺ, πλεῖον ᾿Ιωνᾶ ὧδε. βασίλισσα
νότου ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κα-
τακρινεῖ αὐτήν, ὅτι ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν
43 σοφίαν Σολοµῶντος, καὶ ἰδού, πλεῖον Σολοµῶντος ὧδε. ὅταν
δὲ τὸ ἀκάθαρτον πνεῦµα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, διέρχεται
44 δι΄ ἀνύδρων τόπων, ζητοῦν ἀνάπαυσιν, καὶ οὐχ εὑρίσκει. τότε
λέγει, ᾿Επιστρέψω εἰς τὸν οἶκόν µου ὅθεν ἐξῆλθον, καὶ ἐλθὸν
45 εὑρίσκει σχολάζοντα, σεσαρωµένον, καὶ κεκοσµηµένον. τότε
πορεύεται καὶ παραλαµβάνει µεθ΄ ἑαυτοῦ ἑπτὰ ἕτερα πνεύµατα
πονηρότερα ἑαυτοῦ, καὶ εἰσελθόντα κατοικεῖ ἐκεῖ, καὶ γίνεται
τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων. οὕτως
46 ἔσται καὶ τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ πονηρᾷ. ῎Ετι δὲ αὐτοῦ λαλοῦντος
τοῖς ὄχλοις, ἰδού, ἡ µήτηρ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ εἱστήκεισαν

v.38 τότεbo ἀποκρίνοµαιviad3p τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp καίc Φαρισαῖοςngmp

λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms θέλωvipa1p ἀπόp σύrpg-s σηµεῖονnans ὁράωvnaa . v.39 ὁdnms
c vpaonms viaa3s rpdmp nnfs anfsn
δέ ἀποκρίνοµαι λέγω αὐτός γενεά πονηρός καί µοιχαλίςnnfs
c

σηµεῖονnans ἐπιζητέωvipa3s καίc σηµεῖονnnns οὐxo δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdfs εἰqo µήxo ὁdans
σηµεῖονnans ᾿Ιωνᾶςngms ὁdgms προφήτηςngms . v.40 ὥσπερbo γάρc εἰµίviix3s ᾿Ιωνᾶςnnms ἐνp
ὁddfs κοιλίαndfs ὁdgns κῆτοςngns τρεῖςnafp ἡµέραnafp καίc τρεῖςnafp νύξnafp οὕτωbo εἰµίvifx3s
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐνp ὁddfs καρδίαndfs ὁdgfs γῆngfs τρεῖςnafp ἡµέραnafp
καίc τρεῖςnafp νύξnafp . v.41 ἀνήρnnmp Νινευίτηςnnmp ἀνίστηµιvifm3p ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs
µετάp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs καίc κατακρίνωvifa3p αὐτόςrpafs ὅτιc µετανοέωviaa3p εἰςp ὁdans
κήρυγµαnans ᾿Ιωνᾶςngms καίc ἰδούvdaa2s πολύςannsc ᾿Ιωνᾶςngms ὧδεbo . v.42 βασίλισσαnnfs
νότοςngms ἐγείρωvifp3s ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs µετάp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs καίc κατακρίνωvifa3s
αὐτόςrpafs ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgnp πέραςngnp ὁdgfs γῆngfs ἀκούωvnaa ὁdafs σοφίαnafs
Σολοµώνngms καίc ἰδούvdaa2s πολύςannsc Σολοµώνngms ὧδεbo . v.43 ὅτανc δέc ὁdnns
ἀκάθαρτοςannsn πνεῦµαnnns ἐξέρχοµαιvsaa3s ἀπόp ὁdgms ἄνθρωποςngms διέρχοµαιvipn3s διάp
ἄνυδροςagmpn τόποςngmp ζητέωvppanns ἀνάπαυσιςnafs καίc οὐxo εὑρίσκωvipa3s . v.44 τότεbo
λέγωvipa3s ἐπιστρέφωvifa1s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ἐγώrpg-s ὅθενbo ἐξέρχοµαιviaa1s καίc
ἔρχοµαιvpaanns εὑρίσκωvipa3s σχολάζωvppaams σαρόωvpxpams καίc κοσµέωvpxpams . v.45 τότεbo
πορεύοµαιvipn3s καίc παραλαµβάνωvipa3s µετάp ἑαυτοῦrxgms ἑπτάtn ἕτεροςaanpn πνεῦµαnanp
πονηρόςaanpc ἑαυτοῦrxgms καίc εἰσέρχοµαιvpaannp κατοικέωvipa3s ἐκεῖbo καίc γίνοµαιvipn3s
ὁdnnp ἔσχατοςannpn ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκεῖνοςrdgms χείρωνannpn ὁdgnp πρῶτοςagnpn οὕτωbo
εἰµίvifx3s καίc ὁddfs γενεάndfs οὗτοςrddfs ὁddfs πονηρόςadfsn .
37 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 12. 47–13. 9
ἔξω, ζητοῦντες αὐτῷ λαλῆσαι. εἶπε δέ τις αὐτῷ, ᾿Ιδού, ἡ µήτηρ 47
σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ἑστήκασι, ζητοῦντές σοι λαλῆσαι.
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ εἰπόντι αὐτῷ, Τίς ἐστιν ἡ µήτηρ µου· 48
καὶ τίνες εἰσὶν οἱ ἀδελφοί µου· καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα αὐτοῦ 49
ἐπὶ τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν, ᾿Ιδού, ἡ µήτηρ µου καὶ οἱ ἀδελ-
φοί µου. ὅστις γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέληµα τοῦ πατρός µου τοῦ 50
ἐν οὐρανοῖς, αὐτός µου ἀδελφὸς καὶ ἀδελφὴ καὶ µήτηρ ἐστίν.
᾿Εν δὲ τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπὸ τῆς οἰκίας 13
ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν. καὶ συνήχθησαν πρὸς αὐτὸν 2
ὄχλοι πολλοί, ὥστε αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον ἐµβάντα καθῆσθαι, καὶ
πᾶς ὁ ὄχλος ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν εἱστήκει. καὶ ἐλάλησεν αὐ- 3
τοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς, λέγων, ᾿Ιδού, ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ
σπείρειν. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν, ἃ µὲν ἔπεσε παρὰ τὴν 4
ὁδόν, καὶ ἦλθε τὰ πετεινὰ, καὶ κατέφαγεν αὐτά. ἄλλα δὲ ἔ- 5
πεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη, ὅπου οὐκ εἶχε γῆν πολλήν, καὶ εὐθέως
ἐξανέτειλε, διὰ τὸ µὴ ἔχειν βάθος γῆς, ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος 6
ἐκαυµατίσθη, καὶ διὰ τὸ µὴ ἔχειν ῥίζαν, ἐξηράνθη. ἄλλα δὲ 7
ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ ἀπέπνι-
ξαν αὐτά. ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν, καὶ ἐδίδου 8
καρπόν, ὃ µὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα. ὁ ἔχων 9

v.46 ἔτιbo δέc αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ὁddmp ὄχλοςndmp ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs καίc
ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms ἵστηµιviya3p ἔξωbo ζητέωvppanmp αὐτόςrpdms λαλέωvnaa .
v.47 λέγωviaa3s δέc τι-σρινµσ αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs σύrpg-s καίc ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp σύrpg-s ἔξωbo ἵστηµιvixa3p ζητέωvppanmp σύrpd-s λαλέωvnaa . v.48 ὁdnms
δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s ὁddms εἶπονvpaadms αὐτόςrpdms τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnfs
µήτηρnnfs ἐγώrpg-s καίc τίςrqnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-s . v.49 καίc
ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s
ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs ἐγώrpg-s καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-s . v.50 ὅστιςrrnms
γάρc ἄνxo ποιέωvsaa3s ὁdans θέληµαnans ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp
αὐτόςrpnms ἐγώrpg-s ἀδελφόςnnms καίc ἀδελφήnnfs καίc µήτηρnnfs εἰµίvipx3s . 13. v.1 ἐνp
c ddfs ndfs rddfs vpaanms dnms nnms p dgfs
δέ ὁ ἡµέρα ἐκεῖνος ἐξέρχοµαι ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπό ὁ οἰκίαngfs
κάθηµαιviin3s παράp ὁdafs θάλασσαnafs . v.2 καίc συνάγωviap3p πρόςp αὐτόςrpams ὄχλοςnnmp
πολύςanmpn ὥστεc αὐτόςrpams εἰςp ὁdans πλοῖονnans ἐµβαίνωvpaaams κάθηµαιvnpn καίc
πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ἐπίp ὁdams αἰγιαλόςnams ἵστηµιviya3s . v.3 καίc λαλέωviaa3s
rpdmp aanpn p ndfp vppanms vdaa2s
αὐτός πολύς ἐν παραβολή λέγω ἰδού ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms
σπείρωvppanms ὁdgms σπείρωvnpa . v.4 καίc ἐνp ὁddns σπείρωvnpa αὐτόςrpams ὅςrrnnp µένxo
πίπτωviaa3s παράp ὁdafs ὁδόςnafs καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnnp πετεινόςnnnp καίc κατεσθίωviaa3s
αὐτόςrpanp . v.5 ἄλλοςannpn δέc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdanp πετρώδηςaanpn ὅπουbo οὐxo ἔχωviia3s
γῆnafs πολύςaafsn καίc εὐθέωςbo ἐξανατέλλωviaa3s διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa βάθοςnans γῆngfs .
v.6 ἥλιοςngms δέc ἀνατέλλωvpaagms καυµατίζωviap3s καίc διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa ῥίζαnafs
ξηραίνωviap3s . v.7 ἄλλοςannpn δέc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdafp ἄκανθαnafp καίc ἀναβαίνωviaa3p ὁdnfp
ἄκανθαnnfp καίc ἀποπνίγωviaa3p αὐτόςrpanp . v.8 ἄλλοςannpn δέc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdafs γῆnafs
ὁdafs καλόςaafsn καίc δίδωµιviia3s καρπόςnams ὅςrrans µένxo ἑκατόνtn ὅςrrans δέc ἑξήκονταtn
ὅςrrans δέc τριάκονταtn .
 13. 10–20 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 38
10 ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω. Καὶ προσελθόντες οἱ µαθηταὶ εἶπον
11 αὐτῷ, ∆ιατί ἐν παραβολαῖς λαλεῖς αὐτοῖς· ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶ-
πεν αὐτοῖς, ὅτι ῾Υµῖν δέδοται γνῶναι τὰ µυστήρια τῆς βασιλείας
12 τῶν οὐρανῶν, ἐκείνοις δὲ οὐ δέδοται. ὅστις γὰρ ἔχει, δοθή-
σεται αὐτῷ καὶ περισσευθήσεται, ὅστις δὲ οὐκ ἔχει, καὶ ὃ ἔχει,
13 ἀρθήσεται ἀπ΄ αὐτοῦ. διὰ τοῦτο ἐν παραβολαῖς αὐτοῖς λαλῶ,
ὅτι βλέποντες οὐ βλέπουσι, καὶ ἀκούοντες οὐκ ἀκούουσιν, οὐδὲ
14 συνίουσι. καὶ ἀναπληροῦται ἐπ΄ αὐτοῖς ἡ προφητεία ᾿Ησαΐου,
ἡ λέγουσα, ᾿Ακοῇ ἀκούσετε, καὶ οὐ µὴ συνῆτε, καὶ βλέποντες
15 βλέψετε, καὶ οὐ µὴ ἴδητε. ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λα-
οῦ τούτου, καὶ τοῖς ὠσὶ βαρέως ἤκουσαν, καὶ τοὺς ὀφθαλµοὺς
αὐτῶν ἐκάµµυσαν, µήποτε ἴδωσι τοῖς ὀφθαλµοῖς, καὶ τοῖς ὠσὶν
ἀκούσωσι, καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσι, καὶ ἐπιστρέψωσι, καὶ ἰάσω-
16 µαι αὐτούς. ὑµῶν δὲ µακάριοι οἱ ὀφθαλµοὶ, ὅτι βλέπουσι, καὶ
17 τὰ ὦτα ὑµῶν, ὅτι ἀκούει. ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν ὅτι πολλοὶ προ-
φῆται καὶ δίκαιοι ἐπεθύµησαν ἰδεῖν ἃ βλέπετε, καὶ οὐκ εἶδον,
18 καὶ ἀκοῦσαι ἃ ἀκούετε καὶ οὐκ ἤκουσαν. ὑµεῖς οὖν ἀκούσατε
19 τὴν παραβολὴν τοῦ σπείροντος. παντὸς ἀκούοντος τὸν λόγον
τῆς βασιλείας καὶ µὴ συνιέντος, ἔρχεται ὁ πονηρός, καὶ ἁρπά-
ζει τὸ ἐσπαρµένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ. οὗτός ἐστιν ὁ παρὰ τὴν
20 ὁδὸν σπαρείς. ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν

v.9 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . v.10 καίc προσέρχοµαιvpaanmp

ὁdnmp µαθητήςnnmp λέγωviaa3p αὐτόςrpdms διά&τίςxo ἐνp παραβολήndfp λαλέωvipa2s αὐτόςrpdmp .
v.11 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc σύrpd-p δίδωµιvixp3s
γινώσκωvnaa ὁdanp µυστήριονnanp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἐκεῖνοςrddmp δέc οὐxo
δίδωµιvixp3s . v.12 ὅστιςrrnms γάρc ἔχωvipa3s δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms καίc περισσεύωvifp3s
ὅστιςrrnms δέc οὐxo ἔχωvipa3s καίc ὅςrrans ἔχωvipa3s αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.13 διάp
οὗτοςrdans ἐνp παραβολήndfp αὐτόςrpdmp λαλέωvipa1s ὅτιc βλέπωvppanmp οὐxo βλέπωvipa3p
καίc ἀκούωvppanmp οὐxo ἀκούωvipa3p οὐδέbo συνίηµιvipa3p . v.14 καίc ἀναπληρόωvipp3s
p rpdmp dnfs nnfs ngms dnfs vppanfs
ἐπί αὐτός ὁ προφητεία ᾿Ησαΐας ὁ λέγω ἀκοήndfs ἀκούωvifa2p
καίc οὐxo µήxo συνίηµιvsax2p καίc βλέπωvppanmp βλέπωvifa2p καίc οὐxo µήxo ὁράωvsaa2p .
v.15 παχύνωviap3s γάρc ὁdnfs καρδίαnnfs ὁdgms λαόςngms οὗτοςrdgms καίc ὁddnp οὖςndnp
βαρέωςbo ἀκούωviaa3p καίc ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgmp καµµύωviaa3p µήποτεbo
ὁράωvsaa3p ὁddmp ὀφθαλµόςndmp καίc ὁddnp οὖςndnp ἀκούωvsaa3p καίc ὁddfs καρδίαndfs
συνίηµιvsaa3p καίc ἐπιστρέφωvsaa3p καίc ἰάοµαιvsad1s αὐτόςrpamp . v.16 σύrpg-p δέc
µακάριοςanmpn ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp ὅτιc βλέπωvipa3p καίc ὁdnnp οὖςnnnp σύrpg-p ὅτιc
ἀκούωvipa3s . v.17 ἀµήνth γάρc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc πολύςanmpn προφήτηςnnmp
καίc δίκαιοςanmpn ἐπιθυµέωviaa3p ὁράωvnaa ὅςrranp βλέπωvipa2p καίc οὐxo ὁράωviaa3p καίc
ἀκούωvnaa ὅςrranp ἀκούωvipa2p καίc οὐxo ἀκούωviaa3p . v.18 σύrpn-p οὖνc ἀκούωvdaa2p ὁdafs
παραβολήnafs ὁdgms σπείρωvppagms . v.19 πᾶςagmsn ἀκούωvppagms ὁdams λόγοςnams ὁdgfs
βασιλείαngfs καίc µήxo συνίηµιvppagms ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms πονηρόςanmsn καίc ἁρπάζωvipa3s
ὁdans σπείρωvpxpans ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms παράp ὁdafs
ὁδόςnafs σπείρωvpapnms .
39 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 13. 21–30
λόγον ἀκούων, καὶ εὐθὺς µετὰ χαρᾶς λαµβάνων αὐτόν, οὐκ 21
ἔχει δὲ ῥίζαν ἐν ἑαυτῷ, ἀλλὰ πρόσκαιρός ἐστι, γενοµένης δὲ
θλίψεως ἢ διωγµοῦ διὰ τὸν λόγον, εὐθὺς σκανδαλίζεται. ὁ δὲ 22
εἰς τὰς ἀκάνθας σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων, καὶ
ἡ µέριµνα τοῦ αἰῶνος τούτου καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου συµ-
πνίγει τὸν λόγον, καὶ ἄκαρπος γίνεται. ὁ δὲ ἐπὶ τὴν γῆν τὴν 23
καλὴν σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ συνιών,
ὃς δὴ καρποφορεῖ, καὶ ποιεῖ, ὃ µὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ
δὲ τριάκοντα. ῎Αλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς, λέγων, 24
῾Ωµοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ σπείραντι καλὸν
σπέρµα ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ, ἐν δὲ τῷ καθεύδειν τοὺς ἀνθρώ- 25
πους, ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἔσπειρε ζιζάνια ἀνὰ µέσον τοῦ
σίτου, καὶ ἀπῆλθεν. ὅτε δὲ ἐβλάστησεν ὁ χόρτος καὶ καρπὸν 26
ἐποίησε, τότε ἐφάνη καὶ τὰ ζιζάνια. προσελθόντες δὲ οἱ δοῦ- 27
λοι τοῦ οἰκοδεσπότου εἶπον αὐτῷ, Κύριε, οὐχὶ καλὸν σπέρµα
ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ· πόθεν οὖν ἔχει τὰ ζιζάνια· ὁ δὲ ἔφη 28
αὐτοῖς, ᾿Εχθρὸς ἄνθρωπος τοῦτο ἐποίησεν. οἱ δὲ δοῦλοι εἶπον
αὐτῷ, Θέλεις οὖν ἀπελθόντες συλλέξωµεν αὐτά· ὁ δέ ἔφη, Οὔ, 29
µήποτε, συλλέγοντες τὰ ζιζάνια, ἐκριζώσητε ἅµα αὐτοῖς τὸν σῖ-
τον. ἄφετε συναυξάνεσθαι ἀµφότερα µέχρι τοῦ θερισµοῦ, καὶ 30
ἐν τῷ καιρῷ τοῦ θερισµοῦ ἐρῶ τοῖς θερισταῖς, Συλλέξατε πρῶ-

v.20 ὁdnms δέc ἐπίp ὁdanp πετρώδηςaanpn σπείρωvpapnms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ὁdams
λόγοςnams ἀκούωvppanms καίc εὐθύςbo µετάp χαράngfs λαµβάνωvppanms αὐτόςrpams . v.21 οὐxo
ἔχωvipa3s δέc ῥίζαnafs ἐνp ἑαυτοῦrxdms ἀλλάc πρόσκαιροςanmsn εἰµίvipx3s γίνοµαιvpadgfs δέc
θλῖψιςngfs ἤxo διωγµόςngms διάp ὁdams λόγοςnams εὐθύςbo σκανδαλίζωvipp3s . v.22 ὁdnms
δέc εἰςp ὁdafp ἄκανθαnafp σπείρωvpapnms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ὁdams λόγοςnams
ἀκούωvppanms καίc ὁdnfs µέριµναnnfs ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms καίc ὁdnfs ἀπάτηnnfs ὁdgms
πλοῦτοςngms συµπνίγωvipa3s ὁdams λόγοςnams καίc ἄκαρποςanmsn γίνοµαιvipn3s . v.23 ὁdnms
δέc ἐπίp ὁdafs γῆnafs ὁdafs καλόςaafsn σπείρωvpapnms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ὁdams
λόγοςnams ἀκούωvppanms καίc συνίηµιvppanms ὅςrrnms δήxo καρποφορέωvipa3s καίc ποιέωvipa3s
ὅςrrnns µένxo ἑκατόνtn ὅςrrnns δέc ἑξήκονταtn ὅςrrnns δέc τριάκονταtn . v.24 ἄλλοςaafsn
παραβολήnafs παρατίθηµιviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ὁµοιόωviap3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp
οὐρανόςngmp ἄνθρωποςndms σπείρωvpaadms καλόςaansn σπέρµαnans ἐνp ὁddms ἀγρόςndms
αὐτόςrpgms . v.25 ἐνp δέc ὁddms καθεύδωvnpa ὁdamp ἄνθρωποςnamp ἔρχοµαιviaa3s αὐτόςrpgms
ὁdnms ἐχθρόςanmsn καίc σπείρωviaa3s ζιζάνιονnanp ἀνάp µέσοςaansn ὁdgms σῖτοςngms καίc
ἀπέρχοµαιviaa3s . v.26 ὅτεbo δέc βλαστάνωviaa3s ὁdnms χόρτοςnnms καίc καρπόςnams
ποιέωviaa3s τότεbo φαίνωviap3s καίc ὁdnnp ζιζάνιονnnnp . v.27 προσέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdnmp
δοῦλοςnnmp ὁdgms οἰκοδεσπότηςngms λέγωviaa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms οὐχίxo καλόςaansn
σπέρµαnans σπείρωviaa2s ἐνp ὁddms σόςrsdms ἀγρόςndms πόθενbo οὖνc ἔχωvipa3s ὁdanp
ζιζάνιονnanp . v.28 ὁdnms δέc φηµίviix3s αὐτόςrpdmp ἐχθρόςanmsn ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdans
ποιέωviaa3s ὁdnmp δέc δοῦλοςnnmp λέγωviaa3p αὐτόςrpdms θέλωvipa2s οὖνc ἀπέρχοµαιvpaanmp
συλλέγωvsaa1p αὐτόςrpanp . v.29 ὁdnms δέc φηµίviix3s οὐxo µήποτεbo συλλέγωvppanmp ὁdanp
ζιζάνιονnanp ἐκριζόωvsaa2p ἅµαbo αὐτόςrpdnp ὁdams σῖτοςnams .
 13. 31–39 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 40
τον τὰ ζιζάνια, καὶ δήσατε αὐτὰ εἰς δέσµας πρὸς τὸ κατακαῦσαι
31 αὐτά, τὸν δὲ σῖτον συναγάγετε εἰς τὴν ἀποθήκην µου. ῎Αλλην
παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς, λέγων, ῾Οµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία
τῶν οὐρανῶν κόκκῳ σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔσπειρεν ἐν
32 τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ, ὃ µικρότερον µέν ἐστι πάντων τῶν σπερµάτων,
ὅταν δὲ αὐξηθῇ, µεῖζον τῶν λαχάνων ἐστὶ, καὶ γίνεται δένδρον,
ὥστε ἐλθεῖν τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ κατασκηνοῦν ἐν τοῖς
33 κλάδοις αὐτοῦ. ῎Αλλην παραβολὴν ἐλάλησεν αὐτοῖς, ῾Οµοία
ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ζύµῃ, ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἐνέκρυ-
34 ψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία, ἕως οὗ ἐζυµώθη ὅλον. Ταῦτα
πάντα ἐλάλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν παραβολαῖς τοῖς ὄχλοις, καὶ χω-
35 ρὶς παραβολῆς οὐκ ἐλάλει αὐτοῖς, ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ
τοῦ προφήτου, λέγοντος, ᾿Ανοίξω ἐν παραβολαῖς τὸ στόµα µου,
36 ἐρεύξοµαι κεκρυµµένα ἀπὸ καταβολῆς κόσµου. Τότε ἀφεὶς
τοὺς ὄχλους ἦλθεν εἰς τὴν οἰκίαν ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ προσῆλθον
αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, λέγοντες, Φράσον ἡµῖν τὴν παραβολὴν
37 τῶν ζιζανίων τοῦ ἀγροῦ. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, ῾Ο σπεί-
38 ρων τὸ καλὸν σπέρµα ἐστὶν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, ὁ δὲ ἀγρός
ἐστιν ὁ κόσµος, τὸ δὲ καλὸν σπέρµα, οὗτοί εἰσιν οἱ υἱοὶ τῆς βα-
39 σιλείας, τὰ δὲ ζιζάνιά εἰσιν οἱ υἱοὶ τοῦ πονηροῦ, ὁ δὲ ἐχθρὸς ὁ

v.30 ἀφίηµιvdaa2p συναυξάνωvnpp ἀµφότεροιaanpn µέχριbo ὁdgms θερισµόςngms καίc

ἐνp ὁddms καιρόςndms ὁdgms θερισµόςngms λέγωvifa1s ὁddmp θεριστήςndmp συλλέγωvdaa2p
πρῶτοςbo ὁdanp ζιζάνιονnanp καίc δέωvdaa2p αὐτόςrpanp εἰςp δέσµηnafp πρόςp ὁdans
κατακαίωvnaa αὐτόςrpanp ὁdams δέc σῖτοςnams συνάγωvdaa2p εἰςp ὁdafs ἀποθήκηnafs ἐγώrpg-s .
v.31 ἄλλοςaafsn παραβολήnafs παρατίθηµιviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s
ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp κόκκοςndms σίναπιngns ὅςrrams λαµβάνωvpaanms
ἄνθρωποςnnms σπείρωviaa3s ἐνp ὁddms ἀγρόςndms αὐτόςrpgms . v.32 ὅςrrnns µικρόςannsc
µένxo εἰµίvipx3s πᾶςagnpn ὁdgnp σπέρµαngnp ὅτανc δέc αὐξάνωvsap3s µέγαςannsc ὁdgnp
λάχανονngnp εἰµίvipx3s καίc γίνοµαιvipn3s δένδρονnnns ὥστεc ἔρχοµαιvnaa ὁdanp πετεινόςnanp
ὁdgms οὐρανόςngms καίc κατασκηνόωvnpa ἐνp ὁddmp κλάδοςndmp αὐτόςrpgns . v.33 ἄλλοςaafsn
παραβολήnafs λαλέωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp
οὐρανόςngmp ζύµηndfs ὅςrrafs λαµβάνωvpaanfs γυνήnnfs ἐγκρύπτωviaa3s εἰςp ἄλευρονngns
σάτονnanp τρεῖςnanp ἕωςc ὅςbo ζυµόωviap3s ὅλοςaansn . v.34 οὗτοςrdanp πᾶςaanpn
viaa3s dnms nnms p ndfp ddmp ndmp
λαλέω ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν παραβολή ὁ ὄχλος καίc χωρίςbo παραβολήngfs
οὐxo λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp . v.35 ὅπωςbo πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp
ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns ἀνοίγωvifa1s ἐνp παραβολήndfp ὁdans στόµαnans ἐγώrpg-s
ἐρεύγοµαιvifd1s κρύπτωvpxpanp ἀπόp καταβολήngfs κόσµοςngms . v.36 τότεbo ἀφίηµιvpaanms
damp namp viaa3s p dafs nafs dnms nnms
ὁ ὄχλος ἔρχοµαι εἰς ὁ οἰκία ὁ ᾿Ιησοῦς καίc προσέρχοµαιviaa3p
αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωvppanmp φράζωvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdafs
παραβολήnafs ὁdgnp ζιζάνιονngnp ὁdgms ἀγρόςngms . v.37 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms σπείρωvppanms ὁdans καλόςaansn σπέρµαnans εἰµίvipx3s ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.38 ὁdnms δέc ἀγρόςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms κόσµοςnnms ὁdnns
δέc καλόςannsn σπέρµαnnns οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdnnp δέc
ζιζάνιονnnnp εἰµίvipx3p ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms πονηρόςagmsn .
41 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 13. 40–49
σπείρας αὐτά ἐστιν ὁ διάβολος, ὁ δὲ θερισµὸς συντέλεια τοῦ αἰ-
ῶνός ἐστιν, οἱ δὲ θερισταὶ ἄγγελοί εἰσιν. ὥσπερ οὖν συλλέγεται 40
τὰ ζιζάνια καὶ πυρὶ κατακαίεται, οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντελείᾳ
τοῦ αἰῶνος τούτου. ἀποστελεῖ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου τοὺς ἀγ- 41
γέλους αὐτοῦ, καὶ συλλέξουσιν ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ πάντα
τὰ σκάνδαλα καὶ τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνοµίαν, καὶ βαλοῦσιν 42
αὐτοὺς εἰς τὴν κάµινον τοῦ πυρός, ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ
βρυγµὸς τῶν ὀδόντων. τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάµψουσιν ὡς ὁ ἥλιος 43
ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
Πάλιν ὁµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν θησαυρῷ κεκρυµ- 44
µένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ, ὃν εὑρὼν ἄνθρωπος ἔκρυψε, καὶ ἀπὸ τῆς
χαρᾶς αὐτοῦ ὑπάγει, καὶ πάντα ὅσα ἔχει πωλεῖ, καὶ ἀγοράζει
τὸν ἀγρὸν ἐκεῖνον. Πάλιν ὁµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν 45
ἀνθρώπῳ ἐµπόρῳ ζητοῦντι καλοὺς µαργαρίτας, ὃς εὑρὼν ἕνα 46
πολύτιµον µαργαρίτην, ἀπελθὼν πέπρακε πάντα ὅσα εἶχε, καὶ
ἠγόρασεν αὐτόν. Πάλιν ὁµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν 47
σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ ἐκ παντὸς γένους συν-
αγαγούσῃ, ἣν, ὅτε ἐπληρώθη, ἀναβιβάσαντες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν, 48
καὶ καθίσαντες, συνέλεξαν τὰ καλὰ εἰς ἀγγεῖα, τὰ δὲ σαπρὰ ἔξω
ἔβαλον. οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντελείᾳ τοῦ αἰῶνος, ἐξελεύσονται 49
οἱ ἄγγελοι, καὶ ἀφοριοῦσι τοὺς πονηροὺς ἐκ µέσου τῶν δι-

v.39 ὁdnms δέc ἐχθρόςanmsn ὁdnms σπείρωvpaanms αὐτόςrpanp εἰµίvipx3s ὁdnms διάβολοςanmsn
ὁdnms δέc θερισµόςnnms συντέλειαnnfs ὁdgms αἰώνngms εἰµίvipx3s ὁdnmp δέc θεριστήςnnmp
ἄγγελοςnnmp εἰµίvipx3p . v.40 ὥσπερbo οὖνc συλλέγωvipp3s ὁdnnp ζιζάνιονnnnp καίc
πῦρndns κατακαίωvipp3s οὕτωbo εἰµίvifx3s ἐνp ὁddfs συντέλειαndfs ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms .
v.41 ἀποστέλλωvifa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ὁdamp ἄγγελοςnamp αὐτόςrpgms καίc
συλλέγωvifa3p ἐκp ὁdgfs βασιλείαngfs αὐτόςrpgms πᾶςaanpn ὁdanp σκάνδαλονnanp καίc ὁdamp
ποιέωvppaamp ὁdafs ἀνοµίαnafs . v.42 καίc βάλλωvifa3p αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs κάµινοςnafs
ὁdgns πῦρngns ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp .
v.43 τότεbo ὁdnmp δίκαιοςanmpn ἐκλάµπωvifa3p ὡςbo ὁdnms ἥλιοςnnms ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs
ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgmp ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . v.44 πάλινbo
ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp θησαυρόςndms κρύπτωvpxpdms ἐνp
ὁddms ἀγρόςndms ὅςrrams εὑρίσκωvpaanms ἄνθρωποςnnms κρύπτωviaa3s καίc ἀπόp ὁdgfs χαράngfs
αὐτόςrpgms ὑπάγωvipa3s καίc πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωvipa3s πωλέωvipa3s καίc ἀγοράζωvipa3s
ὁdams ἀγρόςnams ἐκεῖνοςrdams . v.45 πάλινbo ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs
dgmp ngmp ndms
ὁ οὐρανός ἄνθρωπος ἔµποροςndms ζητέωvppadms καλόςaampn µαργαρίτηςnamp .
v.46 ὅςrrnms εὑρίσκωvpaanms εἷςnams πολύτιµοςaamsn µαργαρίτηςnams ἀπέρχοµαιvpaanms
πιπράσκωvixa3s πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωviia3s καίc ἀγοράζωviaa3s αὐτόςrpams . v.47 πάλινbo
ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp σαγήνηndfs βάλλωvpapdfs εἰςp ὁdafs
θάλασσαnafs καίc ἐκp πᾶςagnsn γένοςngns συνάγωvpaadfs . v.48 ὅςrrafs ὅτεbo πληρόωviap3s
ἀναβιβάζωvpaanmp ἐπίp ὁdams αἰγιαλόςnams καίc καθίζωvpaanmp συλλέγωviaa3p ὁdanp καλόςaanpn
εἰςp ἀγγεῖονnanp ὁdanp δέc σαπρόςaanpn ἔξωbo βάλλωviaa3p .
 13. 50–14. 2 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 42
50 καίων, καὶ βαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν κάµινον τοῦ πυρός, ἐκεῖ
51 ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγµὸς τῶν ὀδόντων. Λέγει αὐτοῖς
ὁ ᾿Ιησοῦς, Συνήκατε ταῦτα πάντα· λέγουσιν αὐτῷ, Ναί, Κύριε.
52 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, ∆ιὰ τοῦτο πᾶς γραµµατεὺς µαθητευθεὶς εἰς
τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ὅµοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ,
53 ὅστις ἐκβάλλει ἐκ τοῦ θησαυροῦ αὐτοῦ καινὰ καὶ παλαιά. Καὶ
ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς παραβολὰς ταύτας, µετῆρεν
54 ἐκεῖθεν, καὶ ἐλθὼν εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτοὺς
ἐν τῇ συναγωγῇ αὐτῶν, ὥστε ἐκπλήττεσθαι αὐτοὺς καὶ λέγειν,
55 Πόθεν τούτῳ ἡ σοφία αὕτη καὶ αἱ δυνάµεις· οὐχ οὗτός ἐστιν
ὁ τοῦ τέκτονος υἱός· οὐχί ἡ µήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριάµ, καὶ
οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωσῆς καὶ Σίµων καὶ ᾿Ιούδας·
56 καὶ αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡµᾶς εἰσι· πόθεν οὖν
57 τούτῳ ταῦτα πάντα· καὶ ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐτῷ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς
εἶπεν αὐτοῖς, Οὐκ ἔστι προφήτης ἄτιµος, εἰ µὴ ἐν τῇ πατρίδι
58 αὐτοῦ καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ. καὶ οὐκ ἐποίησεν ἐκεῖ δυνάµεις
πολλάς, διὰ τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν.
14 ᾿Εν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἤκουσεν ῾Ηρώδης ὁ τετράρχης τὴν ἀ-
2 κοὴν ᾿Ιησοῦ, καὶ εἶπε τοῖς παισὶν αὐτοῦ, Οὗτός ἐστιν ᾿Ιωάν-
νης ὁ βαπτιστής, αὐτὸς ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν, καὶ διὰ τοῦτο

v.49 οὕτωbo εἰµίvifx3s ἐνp ὁddfs συντέλειαndfs ὁdgms αἰώνngms ἐξέρχοµαιvifd3p ὁdnmp
ἄγγελοςnnmp καίc ἀφορίζωvifa3p ὁdamp πονηρόςaampn ἐκp µέσοςagnsn ὁdgmp δίκαιοςagmpn .
v.50 καίc βάλλωvifa3p αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs κάµινοςnafs ὁdgns πῦρngns ἐκεῖbo εἰµίvifx3s
ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp . v.51 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms συνίηµιviaa2p οὗτοςrdanp πᾶςaanpn λέγωvipa3p αὐτόςrpdms
ναίxo κύριοςnvms . v.52 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp διάp οὗτοςrdans πᾶςanmsn
γραµµατεύςnnms µαθητεύωvpapnms εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp ὅµοιοςanmsn
εἰµίvipx3s ἄνθρωποςndms οἰκοδεσπότηςndms ὅστιςrrnms ἐκβάλλωvipa3s ἐκp ὁdgms θησαυρόςngms
αὐτόςrpgms καινόςaanpn καίc παλαιόςaanpn . v.53 καίc γίνοµαιviad3s ὅτεbo τελέωviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὁdafp παραβολήnafp οὗτοςrdafp µεταίρωviaa3s ἐκεῖθενbo . v.54 καίc ἔρχοµαιvpaanms
εἰςp ὁdafs πατρίςnafs αὐτόςrpgms διδάσκωviia3s αὐτόςrpamp ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs αὐτόςrpgmp
ὥστεc ἐκπλήσσωvnpp αὐτόςrpamp καίc λέγωvnpa πόθενbo οὗτοςrddms ὁdnfs σοφίαnnfs οὗτοςrdnfs
καίc ὁdnfp δύναµιςnnfp . v.55 οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ὁdgms τέκτωνngms υἱόςnnms
xo dnfs nnfs
οὐχί ὁ µήτηρ αὐτόςrpgms λέγωvipp3s Μαρίαtp καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms
᾿Ιάκωβοςnnms καίc ᾿Ιωσῆςnnms καίc Σίµωνnnms καίc ᾿Ιούδαςnnms . v.56 καίc ὁdnfp ἀδελφήnnfp
αὐτόςrpgms οὐχίxo πᾶςanfpn πρόςp ἐγώrpa-p εἰµίvipx3p πόθενbo οὖνc οὗτοςrddms οὗτοςrdnnp
πᾶςannpn . v.57 καίc σκανδαλίζωviip3p ἐνp αὐτόςrpdms ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
rpdmp
αὐτός οὐxo εἰµίvipx3s προφήτηςnnms ἄτιµοςanmsn εἰqo µήxo ἐνp ὁddfs πατρίςndfs αὐτόςrpgms
καίc ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms . v.58 καίc οὐxo ποιέωviaa3s ἐκεῖbo δύναµιςnafp πολύςaafpn
διάp ὁdafs ἀπιστίαnafs αὐτόςrpgmp . 14. v.1 ἐνp ἐκεῖνοςrddms ὁddms καιρόςndms ἀκούωviaa3s
῾Ηρῴδηςnnms ὁdnms τετραάρχηςnnms ὁdafs ἀκοήnafs ᾿Ιησοῦςngms .
43 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 14. 3–15
αἱ δυνάµεις ἐνεργοῦσιν ἐν αὐτῷ. ὁ γὰρ ῾Ηρώδης κρατήσας 3
τὸν ᾿Ιωάννην ἔδησεν αὐτὸν καὶ ἔθετο ἐν φυλακῇ, διὰ ῾Ηρωδι-
άδα τὴν γυναῖκα Φιλίππου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ. ἔλεγε γὰρ 4
αὐτῷ ὁ ᾿Ιωάννης, Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν αὐτήν. καὶ θέλων αὐ- 5
τὸν ἀποκτεῖναι, ἐφοβήθη τὸν ὄχλον, ὅτι ὡς προφήτην αὐτὸν
εἶχον. γενεσίων δὲ ἀγοµένων τοῦ ῾Ηρώδου, ὠρχήσατο ἡ θυ- 6
γάτηρ τῆς ῾Ηρωδιάδος ἐν τῷ µέσῳ, καὶ ἤρεσε τῷ ῾Ηρώδῃ, ὅθεν 7
µεθ΄ ὅρκου ὡµολόγησεν αὐτῇ δοῦναι ὃ ἐὰν αἰτήσηται. ἡ δέ, 8
προβιβασθεῖσα ὑπὸ τῆς µητρὸς αὐτῆς, ∆ός µοι, φησίν, ὧδε ἐπὶ
πίνακι τὴν κεφαλὴν ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ. καὶ ἐλυπήθη ὁ 9
βασιλεύς, διὰ δὲ τοὺς ὅρκους καὶ τοὺς συνανακειµένους ἐκέ-
λευσε δοθῆναι, καὶ πέµψας ἀπεκεφάλισε τὸν ᾿Ιωάννην ἐν τῇ 10
φυλακῇ. καὶ ἠνέχθη ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι, καὶ ἐδόθη 11
τῷ κορασίῳ, καὶ ἤνεγκε τῇ µητρὶ αὐτῆς. καὶ προσελθόντες οἱ 12
µαθηταὶ αὐτοῦ ἦραν τὸ σῶµα, καὶ ἔθαψαν αὐτό, καὶ ἐλθόντες
ἀπήγγειλαν τῷ ᾿Ιησοῦ. Καὶ ἀκούσας ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνεχώρησεν 13
ἐκεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρηµον τόπον κατ΄ ἰδίαν, καὶ ἀκούσαντες
οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ ἀπὸ τῶν πόλεων. καὶ ἐξελ- 14
θὼν ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδε πολὺν ὄχλον, καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ΄ αὐτούς,
καὶ ἐθεράπευσε τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν. ὀψίας δὲ γενοµένης 15
προσῆλθον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, λέγοντες, ῎Ερηµός ἐστιν ὁ

v.2 καίc λέγωviaa3s ὁddmp παῖςndmp αὐτόςrpgms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms
βαπτιστήςnnms αὐτόςrpnms ἐγείρωviap3s ἀπόp ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc διάp οὗτοςrdans ὁdnfp
δύναµιςnnfp ἐνεργέωvipa3p ἐνp αὐτόςrpdms . v.3 ὁdnms γάρc ῾Ηρῴδηςnnms κρατέωvpaanms ὁdams
᾿Ιωάννηςnams δέωviaa3s αὐτόςrpams καίc τίθηµιviam3s ἐνp φυλακήndfs διάp ῾Ηρῳδιάςnafs ὁdafs
γυνήnafs Φίλιπποςngms ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms . v.4 λέγωviia3s γάρc αὐτόςrpdms ὁdnms
᾿Ιωάννηςnnms οὐxo ἔξεστιvipq3s σύrpd-s ἔχωvnpa αὐτόςrpafs . v.5 καίc θέλωvppanms αὐτόςrpams
ἀποκτείνωvnaa φοβέοµαιviao3s ὁdams ὄχλοςnams ὅτιc ὡςbo προφήτηςnams αὐτόςrpams ἔχωviia3p .
v.6 γενέσιαngnp δέc ἄγωvpppgmp ὁdgms ῾Ηρῴδηςngms ὀρχέοµαιviad3s ὁdnfs θυγάτηρnnfs ὁdgfs
῾Ηρῳδιάςngfs ἐνp ὁddns µέσοςadnsn καίc ἀρέσκωviaa3s ὁddms ῾Ηρῴδηςndms . v.7 ὅθενbo
p ngms viaa3s rpdfs vnaa rrans qo vsam3s
µετά ὅρκος ὁµολογέω αὐτός δίδωµι ὅς ἐάν αἰτέω . v.8 ὁdnfs
δέc προβιβάζωvpapnfs ὑπόp ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgfs δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s φηµίvipx3s ὧδεbo
ἐπίp πίναξndfs ὁdafs κεφαλήnafs ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms . v.9 καίc λυπέωviap3s
ὁdnms βασιλεύςnnms διάp δέc ὁdamp ὅρκοςnamp καίc ὁdamp συνανάκειµαιvppnamp κελεύωviaa3s
δίδωµιvnap . v.10 καίc πέµπωvpaanms ἀποκεφαλίζωviaa3s ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ἐνp ὁddfs
φυλακήndfs . v.11 καίc φέρωviap3s ὁdnfs κεφαλήnnfs αὐτόςrpgms ἐπίp πίναξndfs καίc
viap3s ddns
δίδωµι ὁ κοράσιονndns καίc φέρωviaa3s ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgfs . v.12 καίc
προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms αἴρωviaa3p ὁdans σῶµαnans καίc
θάπτωviaa3p αὐτόςrpans καίc ἔρχοµαιvpaanmp ἀπαγγέλλωviaa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.13 καίc
ἀκούωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀναχωρέωviaa3s ἐκεῖθενbo ἐνp πλοῖονndns εἰςp ἔρηµοςaamsn
τόποςnams κατάp ἴδιοςaafsn καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp ὄχλοςnnmp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms
πεζῇbo ἀπόp ὁdgfp πόλιςngfp . v.14 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωviaa3s
πολύςaamsn ὄχλοςnams καίc σπλαγχνίζοµαιviao3s ἐπίp αὐτόςrpamp καίc θεραπεύωviaa3s ὁdamp
ἄρρωστοςaampn αὐτόςrpgmp .
 14. 16–26 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 44
τόπος, καὶ ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν, ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους, ἵνα
16 ἀπελθόντες εἰς τὰς κώµας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώµατα. ὁ
δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Οὐ χρείαν ἔχουσιν ἀπελθεῖν, δότε αὐ-
17 τοῖς ὑµεῖς φαγεῖν. οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ, Οὐκ ἔχοµεν ὧδε εἰ
18 µὴ πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας. ὁ δὲ εἶπε, Φέρετέ µοι αὐ-
19 τοὺς ὧδε. καὶ κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοὺς
χόρτους, καὶ λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας,
ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν, εὐλόγησε, καὶ κλάσας ἔδωκε τοῖς
20 µαθηταῖς τοὺς ἄρτους, οἱ δὲ µαθηταὶ τοῖς ὄχλοις. καὶ ἔφα-
γον πάντες, καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν
21 κλασµάτων, δώδεκα κοφίνους πλήρεις. οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν
22 ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι, χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. Καὶ
εὐθέως ἠνάγκασεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ ἐµβῆναι εἰς
τὸ πλοῖον, καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως οὗ ἀπολύσῃ
23 τοὺς ὄχλους. καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους, ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος
κατ΄ ἰδίαν προσεύξασθαι, ὀψίας δὲ γενοµένης, µόνος ἦν ἐκεῖ.
24 τὸ δὲ πλοῖον ἤδη µέσον τῆς θαλάσσης ἦν, βασανιζόµενον ὑπὸ
25 τῶν κυµάτων, ἦν γὰρ ἐναντίος ὁ ἄνεµος. τετάρτῃ δὲ φυλακῇ
τῆς νυκτὸς ἀπῆλθε πρὸς αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς, περιπατῶν ἐπὶ τῆς
26 θαλάσσης. καὶ ἰδόντες αὐτὸν οἱ µαθηταὶ ἐπὶ τήν θάλασσαν
περιπατοῦντα ἐταράχθησαν, λέγοντες ὅτι Φάντασµά ἐστι, καὶ

v.15 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp

αὐτόςrpgms λέγωvppanmp ἔρηµοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnms τόποςnnms καίc ὁdnfs ὥραnnfs
ἤδηbo παρέρχοµαιviaa3s ἀπολύωvdaa2s ὁdamp ὄχλοςnamp ἵναc ἀπέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafp
κώµηnafp ἀγοράζωvsaa3p ἑαυτοῦrxdmp βρῶµαnanp . v.16 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
rpdmp xo nafs vipa3p vnaa
αὐτός οὐ χρεία ἔχω ἀπέρχοµαι δίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdmp σύrpn-p ἐσθίωvnaa .
v.17 ὁdnmp δέc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms οὐxo ἔχωvipa1p ὧδεbo εἰqo µήxo πέντεtn ἄρτοςnamp
καίc δύοtn ἰχθύςnamp . v.18 ὁdnms δέc λέγωviaa3s φέρωvdpa2p ἐγώrpd-s αὐτόςrpamp ὧδεbo .
v.19 καίc κελεύωvpaanms ὁdamp ὄχλοςnamp ἀνακλίνωvnap ἐπίp ὁdamp χόρτοςnamp καίc
λαµβάνωvpaanms ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp καίc ὁdamp δύοtn ἰχθύςnamp ἀναβλέπωvpaanms εἰςp
ὁdams οὐρανόςnams εὐλογέωviaa3s καίc κλάωvpaanms δίδωµιviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp ὁdamp
ἄρτοςnamp ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp ὁddmp ὄχλοςndmp . v.20 καίc ἐσθίωviaa3p πᾶςanmpn καίc
χορτάζωviap3p καίc αἴρωviaa3p ὁdans περισσεύωvppaans ὁdgnp κλάσµαngnp δώδεκαtn κόφινοςnamp
πλήρηςaampn . v.21 ὁdnmp δέc ἐσθίωvppanmp εἰµίviix3p ἀνήρnnmp ὡσείbo πεντακισχίλιοιnnmp
bo ngfp
χωρίς γυνή καίc παιδίονngnp . v.22 καίc εὐθέωςbo ἀναγκάζωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms ἐµβαίνωvnaa εἰςp ὁdans πλοῖονnans καίc προάγωvnpa αὐτόςrpams
εἰςp ὁdans πέρανbo ἕωςc ὅςbo ἀπολύωvsaa3s ὁdamp ὄχλοςnamp . v.23 καίc ἀπολύωvpaanms ὁdamp
ὄχλοςnamp ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans κατάp ἴδιοςaafsn προσεύχοµαιvnad ὄψιοςagfsn δέc
γίνοµαιvpadgfs µόνοςanmsn εἰµίviix3s ἐκεῖbo . v.24 ὁdnns δέc πλοῖονnnns ἤδηbo µέσοςaansn
ὁdgfs θάλασσαngfs εἰµίviix3s βασανίζωvpppnns ὑπόp ὁdgnp κῦµαngnp εἰµίviix3s γάρc ἐναντίοςanmsn
ὁdnms ἄνεµοςnnms . v.25 τέταρτοςadfsn δέc φυλακήndfs ὁdgfs νύξngfs ἀπέρχοµαιviaa3s πρόςp
αὐτόςrpamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms περιπατέωvppanms ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs .
45 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 14. 27–15. 3
ἀπὸ τοῦ φόβου ἔκραξαν. εὐθέως δὲ ἐλάλησεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιη- 27
σοῦς, λέγων, Θαρσεῖτε, ἐγώ εἰµι, µὴ φοβεῖσθε. ἀποκριθεὶς 28
δὲ αὐτῷ ὁ Πέτρος εἶπε, Κύριε, εἰ σὺ εἶ, κέλευσόν µε πρός σε
ἐλθεῖν ἐπὶ τὰ ὕδατα. ὁ δὲ εἶπεν, ᾿Ελθέ. καὶ καταβὰς ἀπὸ τοῦ 29
πλοίου ὁ Πέτρος περιεπάτησεν ἐπὶ τὰ ὕδατα, ἐλθεῖν πρὸς τὸν
᾿Ιησοῦν. βλέπων δὲ τὸν ἄνεµον ἰσχυρὸν ἐφοβήθη, καὶ ἀρξάµε- 30
νος καταποντίζεσθαι ἔκραξε, λέγων, Κύριε, σῶσόν µε. εὐθέως 31
δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐκτείνας τὴν χεῖρα, ἐπελάβετο αὐτοῦ, καὶ λέγει
αὐτῷ, ᾿Ολιγόπιστε, εἰς τί ἐδίστασας· καὶ ἐµβάντων αὐτῶν εἰς 32
τὸ πλοῖον, ἐκόπασεν ὁ ἄνεµος, οἱ δὲ ἐν τῷ πλοίω ἐλθόντες 33
προσεκύνησαν αὐτῷ λέγοντες, ᾿Αληθῶς θεοῦ υἱὸς εἶ. Καὶ δι- 34
απεράσαντες ἦλθον εἰς τὴν γῆν Γεννησαρέτ. καὶ ἐπιγνόντες 35
αὐτὸν οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου ἐκείνου ἀπέστειλαν εἰς ὅλην τὴν
περίχωρον ἐκείνην, καὶ προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κα-
κῶς ἔχοντας, καὶ παρεκάλουν αὐτόν, ἵνα µόνον ἅψωνται τοῦ 36
κρασπέδου τοῦ ἱµατίου αὐτοῦ, καὶ ὅσοι ἥψαντο διεσώθησαν.
Τότε προσέρχονται τῷ ᾿Ιησοῦ οἱ ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων γραµµα- 15
τεῖς καὶ Φαρισαῖοι, λέγοντες, ∆ιατί οἱ µαθηταί σου παραβαί- 2
νουσι τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων· οὐ γὰρ νίπτονται τὰς
χεῖρας αὐτῶν, ὅταν ἄρτον ἐσθίωσιν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν 3
αὐτοῖς, ∆ιατί καὶ ὑµεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ

v.26 καίc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp ἐπίp ὁdafs θάλασσαnafs

περιπατέωvppaams ταράσσωviap3p λέγωvppanmp ὅτιc φάντασµαnnns εἰµίvipx3s καίc ἀπόp
ὁdgms φόβοςngms κράζωviaa3p . v.27 εὐθέωςbo δέc λαλέωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωvppanms θαρσέωvdpa2p ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s µήxo φοβέοµαιvdpn2p . v.28 ἀποκρίνοµαιvpaonms
δέc αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s κύριοςnvms εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s κελεύωvdaa2s
ἐγώrpa-s πρόςp σύrpa-s ἔρχοµαιvnaa ἐπίp ὁdanp ὕδωρnanp . v.29 ὁdnms δέc λέγωviaa3s
ἔρχοµαιvdaa2s καίc καταβαίνωvpaanms ἀπόp ὁdgns πλοῖονngns ὁdnms Πέτροςnnms περιπατέωviaa3s
ἐπίp ὁdanp ὕδωρnanp ἔρχοµαιvnaa πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.30 βλέπωvppanms δέc ὁdams
ἄνεµοςnams ἰσχυρόςaamsn φοβέοµαιviao3s καίc ἄρχωvpamnms καταποντίζωvnpp κράζωviaa3s
λέγωvppanms κύριοςnvms σῴζωvdaa2s ἐγώrpa-s . v.31 εὐθέωςbo δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs ἐπιλαµβάνοµαιviad3s αὐτόςrpgms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
ὀλιγόπιστοςavmsn εἰςp τίςrqans διστάζωviaa2s . v.32 καίc ἐµβαίνωvpaagmp αὐτόςrpgmp εἰςp
ὁdans πλοῖονnans κοπάζωviaa3s ὁdnms ἄνεµοςnnms . v.33 ὁdnmp δέc ἐνp ὁddns πλοῖονndns
ἔρχοµαιvpaanmp προσκυνέωviaa3p αὐτόςrpdms λέγωvppanmp ἀληθῶςbo θεόςngms υἱόςnnms
εἰµίvipx2s . v.34 καίc διαπεράωvpaanmp ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs γῆnafs Γεννησαρέτtp .
v.35 καίc ἐπιγινώσκωvpaanmp αὐτόςrpams ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁdgms τόποςngms ἐκεῖνοςrdgms
ἀποστέλλωviaa3p εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs περίχωροςaafsn ἐκεῖνοςrdafs καίc προσφέρωviaa3p
αὐτόςrpdms πᾶςaampn ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp . v.36 καίc παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams
ἵναc µόνοςbo ἅπτωvsam3p ὁdgns κράσπεδονngns ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms καίc ὅσοςrcnmp
ἅπτωviad3p διασῴζωviap3p . 15. v.1 τότεbo προσέρχοµαιvipn3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ὁdnmp ἀπόp
῾Ιεροσόλυµαngnp γραµµατεύςnnmp καίc Φαρισαῖοςnnmp λέγωvppanmp . v.2 διά&τίςxo ὁdnmp
µαθητήςnnmp σύrpg-s παραβαίνωvipa3p ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn οὐxo γάρc
νίπτωvipm3p ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgmp ὅτανc ἄρτοςnams ἐσθίωvspa3p .
 15. 4–16 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 46
4 τὴν παράδοσιν ὑµῶν· ὁ γὰρ Θεὸς ἐνετείλατο, λέγων, Τίµα τὸν
πατέρα σοῦ, καὶ τὴν µητέρα, καί, ῾Ο κακολογῶν πατέρα ἢ µη-
5 τέρα θανάτῳ τελευτάτω, ὑµεῖς δὲ λέγετε, ῝Ος ἂν εἴπῃ τῷ πατρὶ
6 ἢ τῇ µητρί, ∆ῶρον, ὃ ἐὰν ἐξ ἐµοῦ ὠφεληθῇς, καὶ οὐ µὴ τι-
µήσῃ τὸν πατέρα αὐτοῦ ἢ τὴν µητέρα αὐτοῦ, καὶ ἠκυρώσατε
7 τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑµῶν. ὑποκριταί,
8 καλῶς προεφήτευσε περὶ ὑµῶν ᾿Ησαΐας, λέγων, ᾿Εγγίζει µοι
ὁ λαὸς οὗτος τῷ στόµατι αὐτῶν, καὶ τοῖς χείλεσί µε τιµᾷ, ἡ δὲ
9 καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ΄ ἐµοῦ. µάτην δὲ σέβονταί µε,
10 διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλµατα ἀνθρώπων. καὶ προσκα-
11 λεσάµενος τὸν ὄχλον, εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Ακούετε καὶ συνίετε. οὐ
τὸ εἰσερχόµενον εἰς τὸ στόµα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον, ἀλλὰ τὸ
ἐκπορευόµενον ἐκ τοῦ στόµατος, τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
12 τότε προσελθόντες οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἶπον αὐτῷ, Οἶδας ὅτι οἱ
13 Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν· ὁ δὲ ἀπο-
κριθεὶς εἶπε, Πᾶσα φυτεία, ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ µου ὁ
14 οὐράνιος, ἐκριζωθήσεται. ἄφετε αὐτούς, ὁδηγοί εἰσι τυφλοὶ
τυφλῶν, τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀµφότεροι εἰς βόθυνον
15 πεσοῦνται. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ, Φράσον ἡµῖν
16 τὴν παραβολὴν ταύτην. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ᾿Ακµὴν καὶ ὑµεῖς

v.3 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp διά&τίςxo καίc σύrpn-p

παραβαίνωvipa2p ὁdafs ἐντολήnafs ὁdgms θεόςngms διάp ὁdafs παράδοσιςnafs σύrpg-p . v.4 ὁdnms
γάρc θεόςnnms ἐντέλλοµαιviad3s λέγωvppanms τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams σύrpg-s καίc
ὁdafs µήτηρnafs καίc ὁdnms κακολογέωvppanms πατήρnams ἤxo µήτηρnafs θάνατοςndms
τελευτάωvdpa3s . v.5 σύrpn-p δέc λέγωvipa2p ὅςrrnms ἄνxo λέγωvsaa3s ὁddms πατήρndms
ἤxo ὁddfs µήτηρndfs δῶρονnnns ὅςrrans ἐάνqo ἐκp ἐγώrpg-s ὠφελέωvsap2s . v.6 καίc
xo xo vsaa3s dams nams rpgms xo dafs nafs
οὐ µή τιµάω ὁ πατήρ αὐτός ἤ ὁ µήτηρ αὐτόςrpgms
καίc ἀκυρόωviaa2p ὁdafs ἐντολήnafs ὁdgms θεόςngms διάp ὁdafs παράδοσιςnafs σύrpg-p .
v.7 ὑποκριτήςnvmp καλῶςbo προφητεύωviaa3s περίp σύrpg-p ᾿Ησαΐαςnnms λέγωvppanms .
v.8 ἐγγίζωvipa3s ἐγώrpd-s ὁdnms λαόςnnms οὗτοςrdnms ὁddns στόµαndns αὐτόςrpgmp καίc
ὁddnp χεῖλοςndnp ἐγώrpa-s τιµάωvipa3s ὁdnfs δέc καρδίαnnfs αὐτόςrpgmp πόρρωbo ἀπέχωvipa3s
ἀπόp ἐγώrpg-s . v.9 µάτηνbo δέc σέβωvipn3p ἐγώrpa-s διδάσκωvppanmp διδασκαλίαnafp
ἔνταλµαnanp ἄνθρωποςngmp . v.10 καίc προσκαλέοµαιvpadnms ὁdams ὄχλοςnams λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ἀκούωvdpa2p καίc συνίηµιvdpa2p . v.11 οὐxo ὁdnns εἰσέρχοµαιvppnnns εἰςp ὁdans
στόµαnans κοινόωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams ἀλλάc ὁdnns ἐκπορεύοµαιvppnnns ἐκp ὁdgns
στόµαngns οὗτοςrdnns κοινόωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams . v.12 τότεbo προσέρχοµαιvpaanmp
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3p αὐτόςrpdms οἶδαvixa2s ὅτιc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp
ἀκούωvpaanmp ὁdams λόγοςnams σκανδαλίζωviap3p . v.13 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms
viaa3s anfsn nnfs rrafs xo viaa3s
λέγω πᾶς φυτεία ὅς οὐ φυτεύω ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὁdnms
οὐράνιοςanmsn ἐκριζόωvifp3s . v.14 ἀφίηµιvdaa2p αὐτόςrpamp ὁδηγόςnnmp εἰµίvipx3p
τυφλόςanmpn τυφλόςagmpn τυφλόςanmsn δέc τυφλόςaamsn ἐάνqo ὁδηγέωvspa3s ἀµφότεροιanmpn
εἰςp βόθυνοςnams πίπτωvifn3p . v.15 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms φράζωvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs .
47 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 15. 17–28
ἀσύνετοί ἐστε· οὔπω νοεῖτε, ὅτι πᾶν τὸ εἰσπορευόµενον εἰς τὸ 17
στόµα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ, καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται· τὰ 18
δὲ ἐκπορευόµενα ἐκ τοῦ στόµατος ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχεται,
κἀκεῖνα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχον- 19
ται διαλογισµοὶ πονηροί, φόνοι, µοιχεῖαι, πορνεῖαι, κλοπαί,
ψευδοµαρτυρίαι, βλασφηµίαι, ταῦτά ἐστι τὰ κοινοῦντα τὸν 20
ἄνθρωπον, τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶ φαγεῖν οὐ κοινοῖ τὸν ἄνθρω-
πον. Καὶ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ ᾿Ιησοῦς, ἀνεχώρησεν εἰς τὰ µέρη 21
Τύρου καὶ Σιδῶνος. καὶ ἰδού, γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁ- 22
ρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα, ἔκραύγασεν αὐτῷ λέγουσα, ᾿Ελέησόν
µε, Κύριε, υἱὲ ∆αβίδ, ἡ θυγάτηρ µου κακῶς δαιµονίζεται. ὁ 23
δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. καὶ προσελθόντες οἱ µαθηταὶ
αὐτοῦ ἠρώτων αὐτόν, λέγοντες, ᾿Απόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄ-
πισθεν ἡµῶν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐκ ἀπεστάλην εἰ µὴ 24
εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾿Ισραήλ. ἡ δὲ ἐλθοῦσα 25
προσεκύνει αὐτῷ λέγουσα, Κύριε, βοήθει µοι. ὁ δὲ ἀποκρι- 26
θεὶς εἶπεν, Οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων, καὶ
βαλεῖν τοῖς κυναρίοις. ἡ δὲ εἶπε, Ναί, Κύριε, καὶ γὰρ τὰ κυ- 27
νάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης
τῶν κυρίων αὐτῶν. τότε ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῇ, ῏Ω 28
γύναι, µεγάλη σου ἡ πίστις, γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. καὶ ἰάθη

v.16 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἀκµήνnafs καίc σύrpn-p ἀσύνετοςanmpn εἰµίvipx2p .
v.17 οὔπωbo νοέωvipa2p ὅτιc πᾶςannsn ὁdnns εἰσπορεύοµαιvppnnns εἰςp ὁdans στόµαnans
εἰςp ὁdafs κοιλίαnafs χωρέωvipa3s καίc εἰςp ἀφεδρώνnams ἐκβάλλωvipp3s . v.18 ὁdnnp
c vppnnnp p dgns ngns p dgfs ngfs
δέ ἐκπορεύοµαι ἐκ ὁ στόµα ἐκ ὁ καρδία ἐξέρχοµαιvipn3s
κἀκεῖνοςrdnnp κοινόωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams . v.19 ἐκp γάρc ὁdgfs καρδίαngfs
ἐξέρχοµαιvipn3p διαλογισµόςnnmp πονηρόςanmpn φόνοςnnmp µοιχείαnnfp πορνείαnnfp κλοπήnnfp
ψευδοµαρτυρίαnnfp βλασφηµίαnnfp . v.20 οὗτοςrdnnp εἰµίvipx3s ὁdnnp κοινόωvppannp
dams nams dnns c
ὁ ἄνθρωπος ὁ δέ ἄνιπτοςadmpn χείρndfp ἐσθίωvnaa οὐxo κοινόωvipa3s
ὁdams ἄνθρωποςnams . v.21 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ἐκεῖθενbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἀναχωρέωviaa3s εἰςp ὁdanp µέροςnanp Τύροςngfs καίc Σιδώνngfs . v.22 καίc ἰδούvdaa2s
γυνήnnfs Χαναναῖοςanfsn ἀπόp ὁdgnp ὅριονngnp ἐκεῖνοςrdgnp ἐξέρχοµαιvpaanfs κραυγάζωviaa3s
αὐτόςrpdms λέγωvppanfs ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s κύριοςnvms υἱόςnvms ∆αυίδtp ὁdnfs θυγάτηρnnfs
ἐγώrpg-s κακῶςbo δαιµονίζοµαιvipn3s . v.23 ὁdnms δέc οὐxo ἀποκρίνοµαιviad3s
rpdfs nams c vpaanmp dnmp
αὐτός λόγος καί προσέρχοµαι ὁ µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐρωτάωviia3p
αὐτόςrpams λέγωvppanmp ἀπολύωvdaa2s αὐτόςrpafs ὅτιc κράζωvipa3s ὄπισθενbo ἐγώrpg-p .
v.24 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s οὐxo ἀποστέλλωviap1s εἰqo µήxo εἰςp ὁdanp
πρόβατονnanp ὁdanp ἀπόλλυµιvpxaanp οἶκοςngms ᾿Ισραήλtp . v.25 ὁdnfs δέc ἔρχοµαιvpaanfs
viia3s rpdms vppanfs nvms vdpa2s
προσκυνέω αὐτός λέγω κύριος βοηθέω ἐγώrpd-s . v.26 ὁdnms δέc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s οὐxo εἰµίvipx3s καλόςannsn λαµβάνωvnaa ὁdams ἄρτοςnams ὁdgnp
τέκνονngnp καίc βάλλωvnaa ὁddnp κυνάριονndnp . v.27 ὁdnfs δέc λέγωviaa3s ναίxo κύριοςnvms
καίc γάρc ὁdnnp κυνάριονnnnp ἐσθίωvipa3s ἀπόp ὁdgnp ψιχίονngnp ὁdgnp πίπτωvppagnp ἀπόp ὁdgfs
τράπεζαngfs ὁdgmp κύριοςngmp αὐτόςrpgnp .
 15. 29–38 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 48
29 ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης. Καὶ µεταβὰς ἐκεῖθεν
ὁ ᾿Ιησοῦς ἦλθε παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἀναβὰς
30 εἰς τὸ ὄρος ἐκάθητο ἐκεῖ. καὶ προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολ-
λοὶ, ἔχοντες µεθ΄ ἑαυτῶν χωλούς, τυφλούς, κωφούς, κυλλούς,
καὶ ἑτέρους πολλούς, καὶ ἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας
31 τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς, ὥστε τοὺς ὄχλους θαυ-
µάσαι, βλέποντας κωφοὺς λαλοῦντας, κυλλοὺς ὑγιεῖς, χωλοὺς
περιπατοῦντας, καὶ τυφλοὺς βλέποντας, καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν
32 ᾿Ισραήλ. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάµενος τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ
εἶπε, Σπλαγχνίζοµαι ἐπὶ τὸν ὄχλον, ὅτι ἤδη ἡµέρας τρεῖς προσ-
µένουσί µοι, καὶ οὐκ ἔχουσι τί φάγωσι, καὶ ἀπολῦσαι αὐτοὺς
33 νήστεις οὐ θέλω, µήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ. καὶ λέγουσιν
αὐτῷ οἱ µαθηταί αὐτοῦ, Πόθεν ἡµῖν ἐν ἐρηµίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι,
34 ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον· καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Πό-
35 σους ἄρτους ἔχετε· οἱ δὲ εἶπον, ῾Επτά, καὶ ὀλίγα ἰχθύδια. καὶ
36 ἐκέλευσε τοῖς ὄχλοις ἀναπεσεῖν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ λαβὼν τοὺς
ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας, εὐχαριστήσας ἔκλασε, καὶ ἔδωκε
37 τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, οἱ δὲ µαθηταὶ τῷ ὄχλῷ. καὶ ἔφαγον πάν-
τες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασµάτων,
38 ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις. οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι

v.28 τότεbo ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs ὦi γυνήnvfs µέγαςanfsn

σύrpg-s ὁdnfs πίστιςnnfs γίνοµαιvdao3s σύrpd-s ὡςbo θέλωvipa2s καίc ἰάοµαιviap3s ὁdnfs θυγάτηρnnfs
αὐτόςrpgfs ἀπόp ὁdgfs ὥραngfs ἐκεῖνοςrdgfs . v.29 καίc µεταβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἔρχοµαιviaa3s παράp ὁdafs θάλασσαnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ἀναβαίνωvpaanms
εἰςp ὁdans ὄροςnans κάθηµαιviin3s ἐκεῖbo . v.30 καίc προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms
ὄχλοςnnmp πολύςanmpn ἔχωvppanmp µετάp ἑαυτοῦrxgmp χωλόςaampn τυφλόςaampn κωφόςaampn
κυλλόςaampn καίc ἕτεροςaampn πολύςaampn καίc ῥίπτωviaa3p αὐτόςrpamp παράp ὁdamp
πούςnamp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpamp . v.31 ὥστεc ὁdamp ὄχλοςnamp
θαυµάζωvnaa βλέπωvppaamp κωφόςaampn λαλέωvppaamp κυλλόςaampn ὑγιήςaampn χωλόςaampn
περιπατέωvppaamp καίc τυφλόςaampn βλέπωvppaamp καίc δοξάζωviaa3p ὁdams θεόςnams ᾿Ισραήλtp .
v.32 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms προσκαλέοµαιvpadnms ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s
σπλαγχνίζοµαιvipn1s ἐπίp ὁdams ὄχλοςnams ὅτιc ἤδηbo ἡµέραnafp τρεῖςnafp προσµένωvipa3p
ἐγώrpd-s καίc οὐxo ἔχωvipa3p τίςrqans ἐσθίωvsaa3p καίc ἀπολύωvnaa αὐτόςrpamp νῆστιςaampn οὐxo
θέλωvipa1s µήποτεbo ἐκλύωvsap3p ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs . v.33 καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms πόθενbo ἐγώrpd-p ἐνp ἐρηµίαndfs ἄρτοςnnmp τοσοῦτοςrdnmp ὥστεc
χορτάζωvnaa ὄχλοςnams τοσοῦτοςrdams . v.34 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
πόσοςroamp ἄρτοςnamp ἔχωvipa2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ἑπτάtn καίc ὀλίγοςaanpn ἰχθύδιονnanp .
v.35 καίc κελεύωviaa3s ὁddmp ὄχλοςndmp ἀναπίπτωvnaa ἐπίp ὁdafs γῆnafs . v.36 καίc
λαµβάνωvpaanms ὁdamp ἑπτάtn ἄρτοςnamp καίc ὁdamp ἰχθύςnamp εὐχαριστέωvpaanms κλάωviaa3s
καίc δίδωµιviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp ὁddms ὄχλοςndms .
v.37 καίc ἐσθίωviaa3p πᾶςanmpn καίc χορτάζωviap3p καίc αἴρωviaa3p ὁdans περισσεύωvppaans
ὁdgnp κλάσµαngnp ἑπτάtn σπυρίςnafp πλήρηςaafpn .
49 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 15. 39–16. 12
ἄνδρες, χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄ- 39
χλους ἐνέβη εἰς τὸ πλοῖον, καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια Μαγδαλά.
Καὶ προσελθόντες οἱ Φαρισαῖοι καὶ Σαδδουκαῖοι πειράζον- 16
τες ἐπηρώτησαν αὐτὸν σηµεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπιδεῖξαι αὐ-
τοῖς. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Οψίας γενοµένης λέγετε, 2
Εὐδία, πυρράζει γὰρ ὁ οὐρανός. καὶ πρωΐ, Σήµερον χειµών, 3
πυρράζει γὰρ στυγνάζων ὁ οὐρανός. ὑποκριταί, τὸ µὲν πρό-
σωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν, τὰ δὲ σηµεῖα τῶν
καιρῶν οὐ δύνασθε· γενεὰ πονηρὰ καὶ µοιχαλὶς σηµεῖον ἐπι- 4
ζητεῖ, καὶ σηµεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ, εἰ µὴ τὸ σηµεῖον ᾿Ιωνᾶ
τοῦ προφήτου. καὶ καταλιπὼν αὐτούς, ἀπῆλθε. Καὶ ἐλθόντες 5
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὸ πέραν ἐπελάθοντο ἄρτους λαβεῖν. ὁ δὲ 6
᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, ῾Ορᾶτε καὶ προσέχετε ἀπὸ τῆς ζύµης τῶν
Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων. οἱ δὲ διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς 7
λέγοντες, ὅτι ῎Αρτους οὐκ ἐλάβοµεν. γνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν 8
αὐτοῖς, Τί διαλογίζεσθε ἐν ἑαυτοῖς, ὀλιγόπιστοι, ὅτι ἄρτους οὐκ
ἐλάβετε· οὔπω νοεῖτε, οὐδὲ µνηµονεύετε τοὺς πέντε ἄρτους 9
τῶν πεντακισχιλίων, καὶ πόσους κοφίνους ἐλάβετε· οὐδὲ τοὺς 10
ἑπτὰ ἄρτους τῶν τετρακισχιλίων, καὶ πόσας σπυρίδας ἐλάβετε·
πῶς οὐ νοεῖτε, ὅτι οὐ περὶ ἄρτοῦ εἶπον ὑµῖν προσέχειν ἀπὸ τῆς 11
ζύµης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων· τότε συνῆκαν ὅτι οὐκ 12

v.38 ὁdnmp δέc ἐσθίωvppanmp εἰµίviix3p τετρακισχίλιοιnnmp ἀνήρnnmp χωρίςbo γυνήngfp καίc
παιδίονngnp . v.39 καίc ἀπολύωvpaanms ὁdamp ὄχλοςnamp ἐµβαίνωviaa3s εἰςp ὁdans πλοῖονnans
καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdanp ὅριονnanp Μαγδαλάtp . 16. v.1 καίc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp
Φαρισαῖοςnnmp καίc Σαδδουκαῖοςnnmp πειράζωvppanmp ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams σηµεῖονnans
ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἐπιδείκνυµιvnaa αὐτόςrpdmp . v.2 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms
viaa3s rpdmp agfsn vpadgfs vipa2p
λέγω αὐτός ὄψιος γίνοµαι λέγω εὐδίαnnfs πυρράζωvipa3s γάρc
ὁdnms οὐρανόςnnms . v.3 καίc πρωΐbo σήµερονbo χειµώνnnms πυρράζωvipa3s γάρc
στυγνάζωvppanms ὁdnms οὐρανόςnnms ὑποκριτήςnvmp ὁdans µένxo πρόσωπονnans ὁdgms
οὐρανόςngms γινώσκωvipa2p διακρίνωvnpa ὁdanp δέc σηµεῖονnanp ὁdgmp καιρόςngmp οὐxo
δύναµαιvipn2p . v.4 γενεάnnfs πονηρόςanfsn καίc µοιχαλίςnnfs σηµεῖονnans ἐπιζητέωvipa3s
c nnns
καί σηµεῖον οὐxo δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdfs εἰqo µήxo ὁdnns σηµεῖονnnns ᾿Ιωνᾶςngms
ὁdgms προφήτηςngms καίc καταλείπωvpaanms αὐτόςrpamp ἀπέρχοµαιviaa3s . v.5 καίc
vpaanmp dnmp nnmp rpgms p dans bo
ἔρχοµαι ὁ µαθητής αὐτός εἰς ὁ πέραν ἐπιλανθάνοµαιviad3p
ἄρτοςnamp λαµβάνωvnaa . v.6 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁράωvdpa2p καίc
προσέχωvdpa2p ἀπόp ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp καίc Σαδδουκαῖοςngmp . v.7 ὁdnmp
δέc διαλογίζοµαιviin3p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp λέγωvppanmp ὅτιc ἄρτοςnamp οὐxo λαµβάνωviaa1p .
v.8 γινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans διαλογίζοµαιvipn2p
ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ὀλιγόπιστοςavmpn ὅτιc ἄρτοςnamp οὐxo λαµβάνωviaa2p . v.9 οὔπωbo νοέωvipa2p
οὐδέbo µνηµονεύωvipa2p ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp ὁdgmp πεντακισχίλιοιngmp καίc πόσοςroamp
κόφινοςnamp λαµβάνωviaa2p . v.10 οὐδέbo ὁdamp ἑπτάtn ἄρτοςnamp ὁdgmp τετρακισχίλιοιngmp
καίc πόσοςroafp σπυρίςnafp λαµβάνωviaa2p . v.11 πῶςbo οὐxo νοέωvipa2p ὅτιc οὐxo περίp
ἄρτοςngms λέγωviaa1s σύrpd-p προσέχωvnpa ἀπόp ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp καίc
Σαδδουκαῖοςngmp .
 16. 13–22 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 50
εἶπε προσέχειν ἀπὸ τῆς ζύµης τοῦ ἄρτου, ἀλλ΄ ἀπὸ τῆς διδα-
13 χῆς τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων. ᾿Ελθὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς
τὰ µέρη Καισαρείας τῆς Φιλίππου ἠρώτα τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ,
λέγων, Τίνα µε λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι, τὸν υἱὸν τοῦ ἀν-
14 θρώπου· οἱ δὲ εἶπον, Οἱ µὲν ᾿Ιωάννην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ
15 ᾿Ηλίαν, ἕτεροι δὲ ᾿Ιερεµίαν, ἢ ἕνα τῶν προφητῶν. λέγει αὐτοῖς,
16 ῾Υµεῖς δὲ τίνα µε λέγετε εἶναι· ἀποκριθεὶς δὲ Σίµων Πέτρος
17 εἶπε, Σὺ εἶ ὁ Χριστός, ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος. καὶ ἀπο-
κριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ, Μακάριος εἶ, Σίµων Βὰρ ᾿Ιωνᾶ, ὅτι
σὰρξ καὶ αἷµα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ΄ ὁ πατήρ µου ὁ ἐν τοῖς
18 οὐρανοῖς. κἀγὼ δέ σοι λέγω, ὅτι σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ
τῇ πέτρᾳ οἰκοδοµήσω µου τὴν ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ
19 κατισχύσουσιν αὐτῆς. καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας
τῶν οὐρανῶν, καὶ ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεµένον ἐν
τοῖς οὐρανοῖς, καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυµένον
20 ἐν τοῖς οὐρανοῖς. τότε διεστείλατο τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ἵνα
21 µηδενὶ εἴπωσιν ὅτι αὐτός ἐστιν ᾿Ιησοῦς ὁ Χριστός. ᾿Απὸ τότε
ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς δεικνύειν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ὅτι δεῖ αὐτὸν
ἀπελθεῖν εἰς ῾Ιεροσόλυµα, καὶ πολλὰ παθεῖν ἀπὸ τῶν πρεσβυτέ-
ρων καὶ ἀρχιερέων καὶ γραµµατέων, καὶ ἀποκτανθῆναι, καὶ τῇ
22 τρίτῃ ἡµέρᾳ ἐγερθῆναι. καὶ προσλαβόµενος αὐτὸν ὁ Πέτρος

v.12 τότεbo συνίηµιviaa3p ὅτιc οὐxo λέγωviaa3s προσέχωvnpa ἀπόp ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgms
ἄρτοςngms ἀλλάc ἀπόp ὁdgfs διδαχήngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp καίc Σαδδουκαῖοςngmp .
v.13 ἔρχοµαιvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdanp µέροςnanp Καισάρειαngfs ὁdgfs
Φίλιπποςngms ἐρωτάωviia3s ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωvppanms τίςrqams ἐγώrpa-s
λέγωvipa3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp εἰµίvnpx ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.14 ὁdnmp
δέc λέγωviaa3p ὁdnmp µένxo ᾿Ιωάννηςnams ὁdams βαπτιστήςnams ἄλλοςanmpn δέc ᾿Ηλίαςnams
ἕτεροςanmpn δέc ᾿Ιερεµίαςnams ἤxo εἷςnams ὁdgmp προφήτηςngmp . v.15 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
σύrpn-p δέc τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa2p εἰµίvnpx . v.16 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc Σίµωνnnms
Πέτροςnnms λέγωviaa3s σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms
ὁdgms ζάωvppagms . v.17 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
anmsn vipx2s
µακάριος εἰµί Σίµωνnvms Βαριωνᾶta ᾿Ιωνᾶςta ὅτιc σάρξnnfs καίc αἷµαnnns οὐxo
ἀποκαλύπτωviaa3s σύrpd-s ἀλλάc ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp .
v.18 κἀγώrpn-s δέc σύrpd-s λέγωvipa1s ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s Πέτροςnnms καίc ἐπίp οὗτοςrddfs
ὁddfs πέτραndfs οἰκοδοµέωvifa1s ἐγώrpg-s ὁdafs ἐκκλησίαnafs καίc πύληnnfp ᾅδηςngms οὐxo
κατισχύωvifa3p αὐτόςrpgfs . v.19 καίc δίδωµιvifa1s σύrpd-s ὁdafp κλείςnafp ὁdgfs βασιλείαngfs
ὁdgmp οὐρανόςngmp καίc ὅςrrans ἐάνqo δέωvsaa2s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvifx3s δέωvpxpnns ἐνp
ὁddmp οὐρανόςndmp καίc ὅςrrans ἐάνqo λύωvsaa2s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvifx3s λύωvpxpnns ἐνp
ὁddmp οὐρανόςndmp . v.20 τότεbo διαστέλλωviam3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἵναc
µηδείςadmsn λέγωvsaa3p ὅτιc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Χριστόςnnms . v.21 ἀπόp
τότεbo ἄρχωviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms δείκνυµιvnpa ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὅτιc δεῖvipq3s
αὐτόςrpams ἀπέρχοµαιvnaa εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc πολύςaanpn πάσχωvnaa ἀπόp ὁdgmp
πρεσβύτεροςagmpn καίc ἀρχιερεύςngmp καίc γραµµατεύςngmp καίc ἀποκτείνωvnap καίc ὁddfs
τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἐγείρωvnap .
51 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 16. 23–17. 3
ἤρξατο ἐπιτιµᾷν αὐτῷ λέγων, ῞Ιλεώς σοι, Κύριε, οὐ µὴ ἔσται σοι
τοῦτο. ὁ δὲ στραφεὶς εἶπε τῷ Πέτρῳ, ῞Υπαγε ὀπίσω µου, Σα- 23
τανᾶ, σκάνδαλόν µου εἶ, ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ
τῶν ἀνθρώπων. τότε ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, Εἴ τις 24
θέλει ὀπίσω µου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν, καὶ ἀράτω τὸν
σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω µοι. ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυ- 25
χὴν αὐτοῦ σῶσαι ἀπολέσει αὐτήν, ὃς δ΄ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν
αὐτοῦ ἕνεκεν ἐµοῦ εὑρήσει αὐτήν, τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος 26
ἐὰν τὸν κόσµον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζηµιωθῇ· ἢ
τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγµα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ· µέλλει γὰρ 27
ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεσθαι ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ
µετὰ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ, καὶ τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν
πρᾶξιν αὐτοῦ. ἀµὴν λέγω ὑµῖν, εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, 28
οἵτινες οὐ µὴ γεύσωνται θανάτου, ἕως ἂν ἴδωσι τὸν υἱὸν τοῦ
ἀνθρώπου ἐρχόµενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ.
Καὶ µεθ΄ ἡµέρας ἓξ παραλαµβάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Πέτρον καὶ 17
᾿Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ ἀναφέρει αὐτοὺς
εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ΄ ἰδίαν. καὶ µετεµορφώθη ἔµπροσθεν αὐ- 2
τῶν, καὶ ἔλαµψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱµάτια
αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς. καὶ ἰδού, ὤφθησαν αὐτοῖς 3

v.22 καίc προσλαµβάνωvpamnms αὐτόςrpams ὁdnms Πέτροςnnms ἄρχωviad3s ἐπιτιµάωvnpa

αὐτόςrpdms λέγωvppanms ἵλεωςanmsa σύrpd-s κύριοςnvms οὐxo µήxo εἰµίvifx3s σύrpd-s
οὗτοςrdnns . v.23 ὁdnms δέc στρέφωvpapnms λέγωviaa3s ὁddms Πέτροςndms ὑπάγωvdpa2s
ὀπίσωbo ἐγώrpg-s Σατανᾶςnvms σκάνδαλονnans ἐγώrpg-s εἰµίvipx2s ὅτιc οὐxo φρονέωvipa2s
ὁdanp ὁdgms θεόςngms ἀλλάc ὁdanp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.24 τότεbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms εἰqo τι-σρινµσ θέλωvipa3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s
ἔρχοµαιvnaa ἀπαρνέοµαιvdad3s ἑαυτοῦrxams καίc αἴρωvdaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms
καίc ἀκολουθέωvdpa3s ἐγώrpd-s . v.25 ὅςrrnms γάρc ἄνxo θέλωvspa3s ὁdafs ψυχήnafs
rpgms vnaa vifa3s
αὐτός σῴζω ἀπόλλυµι αὐτόςrpafs ὅςrrnms δέc ἄνxo ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdafs ψυχήnafs
αὐτόςrpgms ἕνεκαbo ἐγώrpg-s εὑρίσκωvifa3s αὐτόςrpafs . v.26 τίςrqans γάρc ὠφελέωvipp3s
nnms qo dams nams aamsn
ἄνθρωπος ἐάν ὁ κόσµος ὅλος κερδαίνωvsaa3s ὁdafs δέc ψυχήnafs
αὐτόςrpgms ζηµιόωvsap3s ἤxo τίςrqans δίδωµιvifa3s ἄνθρωποςnnms ἀντάλλαγµαnans ὁdgfs ψυχήngfs
αὐτόςrpgms . v.27 µέλλωvipa3s γάρc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvnpn ἐνp
ὁddfs δόξαndfs ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms µετάp ὁdgmp ἄγγελοςngmp αὐτόςrpgms καίc τότεbo
ἀποδίδωµιvifa3s ἕκαστοςadmsn κατάp ὁdafs πρᾶξιςnafs αὐτόςrpgms . v.28 ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-p εἰµίvipx3p τι-σρινµπ ὁdgmp ὧδεbo ἵστηµιvpxagmp ὅστιςrrnmp οὐxo µήxo γεύοµαιvsad3p
θάνατοςngms ἕωςc ἄνxo ὁράωvsaa3p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvppnams ἐνp
ὁddfs βασιλείαndfs αὐτόςrpgms . 17. v.1 καίc µετάp ἡµέραnafp ἕξtn παραλαµβάνωvipa3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdams Πέτροςnams καίc ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἀδελφόςnams
αὐτόςrpgms καίc ἀναφέρωvipa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὄροςnans ὑψηλόςaansn κατάp ἴδιοςaafsn .
v.2 καίc µεταµορφόωviap3s ἔµπροσθενp αὐτόςrpgmp καίc λάµπωviaa3s ὁdnns πρόσωπονnnns
αὐτόςrpgms ὡςbo ὁdnms ἥλιοςnnms ὁdnnp δέc ἱµάτιονnnnp αὐτόςrpgms γίνοµαιviad3s λευκόςannpn
ὡςbo ὁdnns φῶςnnns .
 17. 4–14 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 52
4 Μωσῆς καὶ ᾿Ηλίας, µετ΄ αὐτοῦ συλλαλοῦντες. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ
Πέτρος εἶπε τῷ ᾿Ιησοῦ, Κύριε, καλόν ἐστιν ἡµᾶς ὧδε εἶναι, εἰ θέ-
λεις, ποιήσωµεν ὧδε τρεῖς σκηνάς, σοὶ µίαν, καὶ Μωσῆ῀ι µίαν,
5 καὶ µίαν ᾿Ηλίᾳ. ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος, ἰδού, νεφέλη φωτεινὴ
ἐπεσκίασεν αὐτούς, καὶ ἰδού, φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης, λέγουσα,
Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα, αὐτοῦ
6 ἀκούετε. καὶ ἀκούσαντες οἱ µαθηταὶ ἔπεσον ἐπὶ πρόσωπον
7 αὐτῶν, καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα. καὶ προσελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς
8 ἥψατο αὐτῶν καὶ εἶπεν, ᾿Εγέρθητε καὶ µὴ φοβεῖσθε. ἐπάραν-
τες δὲ τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτῶν, οὐδένα εἶδον, εἰ µὴ τόν ᾿Ιησοῦν
9 µόνον. Καὶ καταβαινόντων αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους, ἐνετείλατο
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων, Μηδενὶ εἴπητε τὸ ὅραµα, ἕως οὗ ὁ
10 υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ. καὶ ἐπηρώτησαν αὐ-
τὸν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες, Τί οὖν οἱ γραµµατεῖς λέγουσιν
11 ὅτι ᾿Ηλίαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς εἶπεν
αὐτοῖς, ᾿Ηλίας µὲν ἔρχεται πρῶτον, καὶ ἀποκαταστήσει πάντα,
12 λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι ᾿Ηλίας ἤδη ἦλθε, καὶ οὐκ ἐπέγνωσαν αὐτόν,
ἀλλ΄ ἐποίησαν ἐν αὐτῷ ὅσα ἠθέλησαν, οὕτω καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀν-
13 θρώπου µέλλει πάσχειν ὑπ΄ αὐτῶν. τότε συνῆκαν οἱ µαθηταὶ
14 ὅτι περὶ ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ εἶπεν αὐτοῖς. Καὶ ἐλθόντων
αὐτῶν πρὸς τὸν ὄχλον, προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρωπος γονυπετῶν

v.3 καίc ἰδούvdaa2s ὁράωviap3p αὐτόςrpdmp Μωϋσῆςnnms καίc ᾿Ηλίαςnnms µετάp αὐτόςrpgms
συλλαλέωvppanmp . v.4 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s ὁddms
᾿Ιησοῦςndms κύριοςnvms καλόςannsn εἰµίvipx3s ἐγώrpa-p ὧδεbo εἰµίvnpx εἰqo θέλωvipa2s
ποιέωvsaa1p ὧδεbo τρεῖςnafp σκηνήnafp σύrpd-s εἷςnafs καίc Μωϋσῆςndms εἷςnafs καίc εἷςnafs
᾿Ηλίαςndms . v.5 ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἰδούvdaa2s νεφέληnnfs φωτεινόςanfsn
ἐπισκιάζωviaa3s αὐτόςrpamp καίc ἰδούvdaa2s φωνήnnfs ἐκp ὁdgfs νεφέληngfs λέγωvppanfs
οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐνp ὅςrrdms εὐδοκέωviaa1s
αὐτόςrpgms ἀκούωvdpa2p . v.6 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp πίπτωviaa3p ἐπίp
πρόσωπονnans αὐτόςrpgmp καίc φοβέοµαιviao3p σφόδραbo . v.7 καίc προσέρχοµαιvpaanms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἅπτωviad3s αὐτόςrpgmp καίc λέγωviaa3s ἐγείρωvdap2p καίc µήxo
φοβέοµαιvdpn2p . v.8 ἐπαίρωvpaanmp δέc ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgmp οὐδείςaamsn
ὁράωviaa3p εἰqo µήxo ὁdams ᾿Ιησοῦςnams µόνοςaamsn . v.9 καίc καταβαίνωvppagmp αὐτόςrpgmp
ἀπόp ὁdgns ὄροςngns ἐντέλλοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms µηδείςadmsn
λέγωvsaa2p ὁdans ὅραµαnans ἕωςc ὅςbo ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκp νεκρόςagmpn
ἀνίστηµιvsaa3s . v.10 καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
λέγωvppanmp τίςrqnns οὖνc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp λέγωvipa3p ὅτιc ᾿Ηλίαςnams δεῖvipq3s
ἔρχοµαιvnaa πρῶτοςbo . v.11 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ᾿Ηλίαςnnms µένxo ἔρχοµαιvipn3s πρῶτοςbo καίc ἀποκαθιστάνωvifa3s πᾶςaanpn .
v.12 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc ᾿Ηλίαςnnms ἤδηbo ἔρχοµαιviaa3s καίc οὐxo ἐπιγινώσκωviaa3p
αὐτόςrpams ἀλλάc ποιέωviaa3p ἐνp αὐτόςrpdms ὅσοςrcanp θέλωviaa3p οὕτωbo καίc ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms ἄνθρωποςngms µέλλωvipa3s πάσχωvnpa ὑπόp αὐτόςrpgmp . v.13 τότεbo συνίηµιviaa3p
ὁdnmp µαθητήςnnmp ὅτιc περίp ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp .
53 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 17. 15–25
αὐτῷ καὶ λέγων, Κύριε, ἐλέησόν µου τὸν υἱόν, ὅτι σεληνιά- 15
ζεται καὶ κακῶς πάσχει, πολλάκις γὰρ πίπτει εἰς τὸ πῦρ, καὶ
πολλάκις εἰς τὸ ὕδωρ. καὶ προσήνεγκα αὐτὸν τοῖς µαθηταῖς 16
σου, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν αὐτὸν θεραπεῦσαι. ἀποκριθεὶς δὲ 17
ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ῏Ω γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραµµένη, ἕως πότε
ἔσοµαι µεθ΄ ὑµῶν· ἕως πότε ἀνέξοµαι ὑµῶν· φέρετέ µοι αὐτὸν
ὧδε. καὶ ἐπετίµησεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐξῆλθεν ἀπ΄ αὐτοῦ 18
τὸ δαιµόνιον, καὶ ἐθεραπεύθη ὁ παῖς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.
τότε προσελθόντες οἱ µαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ κατ΄ ἰδίαν εἶπον, ∆ια- 19
τί ἡµεῖς οὐκ ἠδυνήθηµεν ἐκβαλεῖν αὐτό· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν 20
αὐτοῖς, ∆ιὰ τὴν ἀπιστίαν ὑµῶν ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν, ἐὰν ἔχητε
πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ, Μετάβηθι
ἔντεῦθεν ἐκεῖ, καὶ µεταβήσεται, καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑµῖν.
τοῦτο δὲ τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ µὴ ἐν προσευχῇ καὶ νη- 21
στείᾳ. ᾿Αναστρεφοµένων δὲ αὐτῶν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ, εἶπεν αὐτοῖς 22
ὁ ᾿Ιησοῦς, Μέλλει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοσθαι εἰς χεῖ-
ρας ἀνθρώπων, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ 23
ἐγερθήσεται. καὶ ἐλυπήθησαν σφόδρα. ᾿Ελθόντων δὲ αὐτῶν 24
εἰς Καπερναούµ, προσῆλθον οἱ τὰ δίδραχµα λαµβάνοντες τῷ
Πέτρῳ καὶ εἶπον, ῾Ο διδάσκαλος ὑµῶν οὐ τελεῖ τὰ δίδραχµα·
λέγει, Ναί. καὶ ὅτε εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν, προέφθασεν αὐ- 25

v.14 καίc ἔρχοµαιvpaagmp αὐτόςrpgmp πρόςp ὁdams ὄχλοςnams προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdms

ἄνθρωποςnnms γονυπετέωvppanms αὐτόςrpdms καίc λέγωvppanms . v.15 κύριοςnvms ἐλεέωvdaa2s
ἐγώrpg-s ὁdams υἱόςnams ὅτιc σεληνιάζοµαιvipn3s καίc κακῶςbo πάσχωvipa3s πολλάκιςbo
γάρc πίπτωvipa3s εἰςp ὁdans πῦρnans καίc πολλάκιςbo εἰςp ὁdans ὕδωρnans . v.16 καίc
προσφέρωviaa1s αὐτόςrpams ὁddmp µαθητήςndmp σύrpg-s καίc οὐxo δύναµαιviao3p αὐτόςrpams
θεραπεύωvnaa . v.17 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ὦi γενεάnvfs
ἄπιστοςavfsn καίc διαστρέφωvpxpnfs ἕωςc πότεxo εἰµίvifx1s µετάp σύrpg-p ἕωςc πότεxo
ἀνέχωvifd1s σύrpg-p φέρωvdpa2p ἐγώrpd-s αὐτόςrpams ὧδεbo . v.18 καίc ἐπιτιµάωviaa3s
αὐτόςrpdns ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdnns δαιµόνιονnnns
καίc θεραπεύωviap3s ὁdnms παῖςnnms ἀπόp ὁdgfs ὥραngfs ἐκεῖνοςrdgfs . v.19 τότεbo
προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms κατάp ἴδιοςaafsn λέγωviaa3p
διά&τίςxo ἐγώrpn-p οὐxo δύναµαιviao1p ἐκβάλλωvnaa αὐτόςrpans . v.20 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp διάp ὁdafs ἀπιστίαnafs σύrpg-p ἀµήνth γάρc λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo
ἔχωvspa2p πίστιςnafs ὡςbo κόκκοςnams σίναπιngns λέγωvifa2p ὁddns ὄροςndns οὗτοςrddns
µεταβαίνωvdaa2s ἐντεῦθενbo ἐκεῖbo καίc µεταβαίνωvifd3s καίc οὐδείςannsn ἀδυνατέωvifa3s
σύrpd-p . v.21 οὗτοςrdnns δέc ὁdnns γένοςnnns οὐxo ἐκπορεύοµαιvipn3s εἰqo µήxo ἐνp
ndfs
προσευχή καίc νηστείαndfs . v.22 ἀναστρέφωvpppgmp δέc αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µέλλωvipa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
παραδίδωµιvnpp εἰςp χείρnafp ἄνθρωποςngmp . v.23 καίc ἀποκτείνωvifa3p αὐτόςrpams καίc
ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἐγείρωvifp3s καίc λυπέωviap3p σφόδραbo . v.24 ἔρχοµαιvpaagmp δέc
αὐτόςrpgmp εἰςp Καπερναούµtp προσέρχοµαιviaa3p ὁdnmp ὁdanp δίδραχµονnanp λαµβάνωvppanmp
ὁddms Πέτροςndms καίc λέγωviaa3p ὁdnms διδάσκαλοςnnms σύrpg-p οὐxo τελέωvipa3s ὁdanp
δίδραχµονnanp .
 17. 26–18. 7 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 54
τὸν ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων, Τί σοι δοκεῖ, Σίµων· οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς
ἀπὸ τίνων λαµβάνουσι τέλη ἢ κῆνσον· ἀπὸ τῶν υἱῶν αὐτῶ,ν ἢ
26 ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων· λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος, ᾿Απὸ τῶν ἀλλοτρίων.
27 ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῎Αραγε ἐλεύθεροί εἰσιν οἱ υἱοί. ἵνα δὲ µὴ
σκανδαλίσωµεν αὐτούς, πορευθεὶς εἰς τὴν θάλασσαν βάλε ἄγ-
κιστρον, καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον, καὶ ἀνοίξας τὸ
στόµα αὐτοῦ εὑρήσεις στατῆρα, ἐκεῖνον λαβὼν δὸς αὐτοῖς ἀντὶ
ἐµοῦ καὶ σοῦ.
18 ᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ προσῆλθον οἱ µαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ, λέγον-
2 τες, Τίς ἄρα µείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· καὶ
προσκαλεσάµενος ὁ ᾿Ιησοῦς παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν µέσῳ αὐ-
3 τῶν, καὶ εἶπεν, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, ἐὰν µὴ στραφῆτε καὶ γένησθε
ὡς τὰ παιδία, οὐ µὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.
4 ὅστις οὖν ταπεινώσῃ ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστιν ὁ
5 µείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. καὶ ὃς ἐὰν δέξηται παιδίον
6 τοιοῦτον ἕν ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου, ἐµὲ δέχεται, ὃς δ΄ ἂν σκανδα-
λίσῃ ἕνα τῶν µικρῶν τούτων τῶν πιστευόντων εἰς ἐµέ, συµφέρει
αὐτῷ ἵνα κρεµασθῇ µύλος ὀνικὸς ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ, καὶ
7 καταποντισθῇ ἐν τῷ πελάγει τῆς θαλάσσης. οὐαὶ τῷ κόσµῳ
ἀπὸ τῶν σκανδάλων, ἀνάγκη γάρ ἐστιν ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα,

v.25 λέγωvipa3s ναίxo καίc ὅτεbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs προφθάνωviaa3s
αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms τίςrqans σύrpd-s δοκέωvipa3s Σίµωνnvms ὁdnmp
βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs ἀπόp τίςrqgmp λαµβάνωvipa3p τέλοςnanp ἤxo κῆνσοςnams ἀπόp
ὁdgmp υἱόςngmp αὐτόςrpgmp ἤxo ἀπόp ὁdgmp ἀλλότριοςagmpn . v.26 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms Πέτροςnnms ἀπόp ὁdgmp ἀλλότριοςagmpn φηµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἀράxo ἐλεύθεροςanmpn εἰµίvipx3p ὁdnmp υἱόςnnmp . v.27 ἵναc δέc µήxo σκανδαλίζωvsaa1p
αὐτόςrpamp πορεύοµαιvpaonms εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs βάλλωvdaa2s ἄγκιστρονnans καίc
ὁdams ἀναβαίνωvpaaams πρῶτοςbo ἰχθύςnams αἴρωvdaa2s καίc ἀνοίγωvpaanms ὁdans στόµαnans
αὐτόςrpgms εὑρίσκωvifa2s στατήρnams ἐκεῖνοςrdams λαµβάνωvpaanms δίδωµιvdaa2s αὐτόςrpdmp
ἀντίp ἐγώrpg-s καίc σύrpg-s . 18. v.1 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs προσέρχοµαιviaa3p
dnmp nnmp ddms
ὁ µαθητής ὁ ᾿Ιησοῦςndms λέγωvppanmp τίςrqnms ἄραxo µέγαςanmsc εἰµίvipx3s ἐνp
ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.2 καίc προσκαλέοµαιvpadnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
nans viaa3s rpans
παιδίον ἵστηµι αὐτός ἐν µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp .
p
v.3 καίc λέγωviaa3s ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo µήxo στρέφωvsap2p καίc γίνοµαιvsad2p ὡςbo ὁdanp παιδίονnanp
οὐxo µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.4 ὅστιςrrnms
οὖνc ταπεινόωvsaa3s ἑαυτοῦrxams ὡςbo ὁdnns παιδίονnnns οὗτοςrdnns οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms µέγαςanmsc ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.5 καίc ὅςrrnms ἐάνqo
δέχοµαιvsad3s παιδίονnans τοιοῦτοςrdans εἷςnans ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐγώrpa-s
δέχοµαιvipn3s . v.6 ὅςrrnms δέc ἄνxo σκανδαλίζωvsaa3s εἷςnams ὁdgmp µικρόςagmpn οὗτοςrdgmp
ὁdgmp πιστεύωvppagmp εἰςp ἐγώrpa-s συµφέρωvipa3s αὐτόςrpdms ἵναc κρεµάννυµιvsap3s
µύλοςnnms ὀνικόςanmsn ἐπίp ὁdams τράχηλοςnams αὐτόςrpgms καίc καταποντίζωvsap3s ἐνp ὁddns
πέλαγοςndns ὁdgfs θάλασσαngfs .
55 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 18. 8–16
πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ, ἐκείνῳ, δι΄ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται.
εἰ δὲ ἡ χείρ σου ἢ ὁ πούς σου σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὰ 8
καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ, καλόν σοί ἐστὶν εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν χωλὸν
ἢ κυλλὸν, ἢ δύο χεῖρας ἢ δύο πόδας ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὸ
πῦρ τὸ αἰώνιον. καὶ εἰ ὁ ὀφθαλµός σου σκανδαλίζει σε, ἔξελε 9
αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ, καλόν σοί ἐστὶ µονόφθαλµον εἰς τὴν
ζωὴν εἰσελθεῖν, ἢ δύο ὀφθαλµοὺς ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὴν γέ-
ενναν τοῦ πυρός. ὁρᾶτε µὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν µικρῶν 10
τούτων, λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἐν οὐρανοῖς διὰ
παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρα-
νοῖς. ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου σῶσαι τὸ ἀπολωλός. τί 11, 12
ὑµῖν δοκεῖ· ἐὰν γένηταί τινι ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα, καὶ πλα-
νηθῇ ἓν ἐξ αὐτῶν, οὐχὶ ἀφεῖς τὰ ἐννενήκονταεννέα, ἐπὶ τὰ ὄρη
πορευθεὶς ζητεῖ τὸ πλανώµενον· καὶ ἐὰν γένηται εὑρεῖν αὐτό, 13
ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι χαίρει ἐπ΄ αὐτῷ µᾶλλον, ἢ ἐπὶ τοῖς ἐννενη-
κονταεννέα τοῖς µὴ πεπλανηµένοις. οὕτως οὐκ ἔστι θέληµα 14
ἔµπροσθεν τοῦ πατρὸς ὑµῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ἵνα ἀπόληται εἷς
τῶν µικρῶν τούτων. ᾿Εὰν δὲ ἁµαρτήσῃ εἰς σὲ ὁ ἀδελφός σου, 15
ὕπαγε καὶ ἔλεγξον αὐτὸν µεταξὺ σοῦ καὶ αὐτοῦ µόνου. ἐάν
σου ἀκούσῃ, ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου, ἐὰν δὲ µὴ ἀκούσῃ, 16
παράλαβε µετὰ σοῦ ἔτι ἕνα ἢ δύο, ἵνα ἐπὶ στόµατος δύο µαρ-

v.7 οὐαίi ὁddms κόσµοςndms ἀπόp ὁdgnp σκάνδαλονngnp ἀνάγκηnnfs γάρc εἰµίvipx3s ἔρχοµαιvnaa
ὁdanp σκάνδαλονnanp πλήνbo οὐαίi ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκεῖνοςrddms διάp ὅςrrgms ὁdnns
σκάνδαλονnnns ἔρχοµαιvipn3s . v.8 εἰqo δέc ὁdnfs χείρnnfs σύrpg-s ἤxo ὁdnms πούςnnms σύrpg-s
σκανδαλίζωvipa3s σύrpa-s ἐκκόπτωvdaa2s αὐτόςrpanp καίc βάλλωvdaa2s ἀπόp σύrpg-s καλόςannsn
σύrpd-s εἰµίvipx3s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs ζωήnafs χωλόςaamsn ἤxo κυλλόςaamsn ἤxo δύοtn
χείρnafp ἤxo δύοtn πούςnamp ἔχωvppannp βάλλωvnap εἰςp ὁdans πῦρnans ὁdans αἰώνιοςaansn .
v.9 καίc εἰqo ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s σκανδαλίζωvipa3s σύrpa-s ἐξαιρέωvdaa2s αὐτόςrpams
καίc βάλλωvdaa2s ἀπόp σύrpg-s καλόςannsn σύrpd-s εἰµίvipx3s µονόφθαλµοςaamsn εἰςp ὁdafs
ζωήnafs εἰσέρχοµαιvnaa ἤxo δύοtn ὀφθαλµόςnamp ἔχωvppannp βάλλωvnap εἰςp ὁdafs γέενναnafs
ὁdgns πῦρngns . v.10 ὁράωvdpa2p µήxo καταφρονέωvsaa2p εἷςngns ὁdgmp µικρόςagmpn
οὗτοςrdgmp λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp αὐτόςrpgmp ἐνp οὐρανόςndmp
διάp πᾶςagnsn βλέπωvipa3p ὁdans πρόσωπονnans ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp
οὐρανόςndmp . v.11 ἔρχοµαιviaa3s γάρc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms σῴζωvnaa
ὁdans ἀπόλλυµιvpxaans . v.12 τίςrqans σύrpd-p δοκέωvipa3s ἐάνqo γίνοµαιvsad3s τι-σριδµσ
ἄνθρωποςndms ἑκατόνtn πρόβατονnnnp καίc πλανάωvsap3s εἷςnnns ἐκp αὐτόςrpgnp οὐχίxo
ἀφίηµιvpaanms ὁdanp ἐνενήκονταtn ἐπίp ὁdanp ὄροςnanp πορεύοµαιvpaonms ζητέωvipa3s ὁdans
πλανάωvpppans . v.13 καίc ἐάνqo γίνοµαιvsad3s εὑρίσκωvnaa αὐτόςrpans ἀµήνth λέγωvipa1s
rpd-p c vipa3s
σύ ὅτι χαίρω ἐπίp αὐτόςrpdns µᾶλλονbo ἤxo ἐπίp ὁddnp ἐνενήκονταtn ὁddnp µήxo
πλανάωvpxpdnp . v.14 οὕτωbo οὐxo εἰµίvipx3s θέληµαnnns ἔµπροσθενp ὁdgms πατήρngms
σύrpg-p ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp ἵναc ἀπόλλυµιvsam3s εἷςnnms ὁdgmp µικρόςagmpn οὗτοςrdgmp .
v.15 ἐάνqo δέc ἁµαρτάνωvsaa3s εἰςp σύrpa-s ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s ὑπάγωvdpa2s
καίc ἐλέγχωvdaa2s αὐτόςrpams µεταξύbo σύrpg-s καίc αὐτόςrpgms µόνοςagmsn ἐάνqo σύrpg-s
ἀκούωvsaa3s κερδαίνωviaa2s ὁdams ἀδελφόςnams σύrpg-s .
 18. 17–27 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 56
17 τύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆµα, ἐὰν δὲ παρακούσῃ αὐτῶν,
εἰπὲ τῇ ἐκκλησίᾳ, ἐὰν δὲ καὶ τῆς ἐκκλησίας παρακούσῃ, ἔστω
18 σοι ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης. ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὅσα ἐὰν
δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεµένα ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ὅσα ἐὰν
19 λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυµένα ἐν τῷ οὐρανῷ. πάλιν λέγω
ὑµῖν, ὅτι ἐὰν δύο ὑµῶν συµφωνήσωσιν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς
πράγµατος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται, γενήσεται αὐτοῖς παρὰ τοῦ πα-
20 τρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. οὗ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγµένοι
21 εἰς τὸ ἐµὸν ὄνοµα, ἐκεῖ εἰµι ἐν µέσῳ αὐτῶν. Τότε προσελθὼν
αὐτῷ ὁ Πέτρος εἶπε, Κύριε, ποσάκις ἁµαρτήσει εἰς ἐµὲ ὁ ἀδελ-
22 φός µου, καὶ ἀφήσω αὐτῷ· ἕως ἑπτάκις· λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς,
23 Οὐ λέγω σοι ἕως ἑπτάκις, ἀλλ΄ ἕως ἑβδοµηκοντάκις ἑπτά. διὰ
τοῦτο ὡµοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὃς
24 ἠθέλησε συνᾶραι λόγον µετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ. ἀρξαµένου
δὲ αὐτοῦ συναίρειν, προσηνέχθη αὐτῷ εἷς ὀφειλέτης µυρίων
25 ταλάντων. µὴ ἔχοντος δὲ αὐτοῦ ἀποδοῦναι ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ
κύριος αὐτοῦ πραθῆναι, καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ τὰ τέκνα,
26 καὶ πάντα ὅσα εἶχε, καὶ ἀποδοθῆναι. πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος
προσεκύνει αὐτῷ, λέγων, Κύριε, µακροθύµησον ἐπ΄ ἐµοί, καὶ
27 πάντα σοι ἀποδώσω. σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ κύριος τοῦ δούλου

v.16 ἐάνqo δέc µήxo ἀκούωvsaa3s παραλαµβάνωvdaa2s µετάp σύrpg-s ἔτιbo εἷςnams ἤxo δύοtn ἵναc
ἐπίp στόµαngns δύοtn µάρτυςngmp ἤxo τρεῖςngmp ἵστηµιvsap3s πᾶςannsn ῥῆµαnnns . v.17 ἐάνqo
δέc παρακούωvsaa3s αὐτόςrpgmp λέγωvdaa2s ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἐάνqo δέc καίc ὁdgfs ἐκκλησίαngfs
παρακούωvsaa3s εἰµίvdpx3s σύrpd-s ὥσπερbo ὁdnms ἐθνικόςanmsn καίc ὁdnms τελώνηςnnms .
v.18 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅσοςrcanp ἐάνqo δέωvsaa2p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvifx3s δέωvpxpnnp
ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ὅσοςrcanp ἐάνqo λύωvsaa2p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvifx3s λύωvpxpnnp ἐνp
ὁddms οὐρανόςndms . v.19 πάλινbo λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐάνqo δύοtn σύrpg-p συµφωνέωvsaa3p
ἐπίp ὁdgfs γῆngfs περίp πᾶςagnsn πρᾶγµαngns ὅςrrgns ἐάνqo αἰτέωvsam3p γίνοµαιvifd3s αὐτόςrpdmp
παράp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp . v.20 ὅςbo γάρc εἰµίvipx3p
δύοtn ἤxo τρεῖςnnmp συνάγωvpxpnmp εἰςp ὁdans ἐµόςrsans ὄνοµαnans ἐκεῖbo εἰµίvipx1s ἐνp
µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp . v.21 τότεbo προσέρχοµαιvpaanms αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms
λέγωviaa3s κύριοςnvms ποσάκιςbo ἁµαρτάνωvifa3s εἰςp ἐγώrpa-s ὁdnms ἀδελφόςnnms ἐγώrpg-s καίc
ἀφίηµιvifa1s αὐτόςrpdms ἕωςc ἑπτάκιςbo . v.22 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo
λέγωvipa1s σύrpd-s ἕωςc ἑπτάκιςbo ἀλλάc ἕωςc ἑβδοµηκοντάκιςbo ἑπτάtn . v.23 διάp οὗτοςrdans
ὁµοιόωviap3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἄνθρωποςndms βασιλεύςndms ὅςrrnms
θέλωviaa3s συναίρωvnaa λόγοςnams µετάp ὁdgmp δοῦλοςngmp αὐτόςrpgms . v.24 ἄρχωvpamgms
δέc αὐτόςrpgms συναίρωvnpa προσφέρωviap3s αὐτόςrpdms εἷςnnms ὀφειλέτηςnnms µύριοιagmpn
τάλαντονngnp . v.25 µήxo ἔχωvppagms δέc αὐτόςrpgms ἀποδίδωµιvnaa κελεύωviaa3s αὐτόςrpams
ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms πιπράσκωvnap καίc ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms καίc ὁdanp
τέκνονnanp καίc πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωviia3s καίc ἀποδίδωµιvnap . v.26 πίπτωvpaanms οὖνc
dnms nnms viia3s rpdms vppanms nvms
ὁ δοῦλος προσκυνέω αὐτός λέγω κύριος µακροθυµέωvdaa2s
ἐπίp ἐγώrpd-s καίc πᾶςaanpn σύrpd-s ἀποδίδωµιvifa1s .
57 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 18. 28–19. 2
ἐκείνου ἀπέλυσεν αὐτόν, καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. ἐξελ- 28
θὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ, ὃς
ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια, καὶ κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγε, λέ-
γων, ᾿Απόδος µοι ὅ τι ὀφείλεις. πεσὼν οὖν ὁ σύνδουλος αὐτοῦ 29
εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ παρεκάλει αὐτὸν, λέγων, Μακροθύµη-
σον ἐπ΄ ἐµοί, καὶ πάντα ἀποδώσω σοι. ὁ δὲ οὐκ ἤθελεν, ἀλλ΄ 30
ἀπελθὼν ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν, ἕως οὗ ἀποδῷ τὸ ὀφειλό-
µενον. ἰδόντες δὲ οἱ σύνδουλοι αὐτοῦ τὰ γενόµενα ἐλυπήθη- 31
σαν σφόδρα, καὶ ἐλθόντες διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἀυτῶν πάντα
τὰ γενόµενα. τότε προσκαλεσάµενος αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ 32
λέγει αὐτῷ, ∆οῦλε πονηρέ, πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά
σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς µε, οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύν- 33
δουλόν σου, ὡς καὶ ἐγώ σε ἠλέησα· καὶ ὀργισθεὶς ὁ κύριος 34
αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς, ἕως οὗ ἀποδῷ πᾶν
τὸ ὀφειλόµενον αὐτῷ. οὕτω καὶ ὁ πατήρ µου ὁ ἐπουράνιος 35
ποιήσει ὑµῖν, ἐὰν µὴ ἀφῆτε ἕκαστος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν
καρδιῶν ὑµῶν τὰ παραπτώµατα αὐτῶν.
Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς λόγους τούτους, µε- 19
τῆρεν ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια τῆς ᾿Ιουδαίας
πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου. καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοί, 2

v.27 σπλαγχνίζοµαιvpaonms δέc ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms δοῦλοςngms ἐκεῖνοςrdgms ἀπολύωviaa3s

αὐτόςrpams καίc ὁdans δάνειονnans ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpdms . v.28 ἐξέρχοµαιvpaanms δέc
ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms εὑρίσκωviaa3s εἷςnams ὁdgmp σύνδουλοςngmp αὐτόςrpgms ὅςrrnms
ὀφείλωviia3s αὐτόςrpdms ἑκατόνtn δηνάριονnanp καίc κρατέωvpaanms αὐτόςrpams πνίγωviia3s
λέγωvppanms ἀποδίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s ὅςrrans τι-σριανσ ὀφείλωvipa2s . v.29 πίπτωvpaanms
οὖνc ὁdnms σύνδουλοςnnms αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms παρακαλέωviia3s
αὐτόςrpams λέγωvppanms µακροθυµέωvdaa2s ἐπίp ἐγώrpd-s καίc πᾶςaamsn ἀποδίδωµιvifa1s
σύrpd-s . v.30 ὁdnms δέc οὐxo θέλωviia3s ἀλλάc ἀπέρχοµαιvpaanms βάλλωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp
φυλακήnafs ἕωςc οὐbo ἀποδίδωµιvsaa3s ὁdans ὀφείλωvpppans . v.31 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp
nnmp rpgms danp vpadanp viap3p
σύνδουλος αὐτός ὁ γίνοµαι λυπέω σφόδραbo καίc ἔρχοµαιvpaanmp
διασαφέωviaa3p ὁddms κύριοςndms αὐτόςrpgmp πᾶςaanpn ὁdanp γίνοµαιvpadanp . v.32 τότεbo
vpadnms rpams dnms nnms rpgms vipa3s
προσκαλέοµαι αὐτός ὁ κύριος αὐτός λέγω αὐτόςrpdms
δοῦλοςnvms πονηρόςavmsn πᾶςaafsn ὁdafs ὀφειλήnafs ἐκεῖνοςrdafs ἀφίηµιviaa1s σύrpd-s ἐπείc
παρακαλέωviaa2s ἐγώrpa-s . v.33 οὐxo δεῖviiq3s καίc σύrpa-s ἐλεέωvnaa ὁdams σύνδουλοςnams
σύrpg-s ὡςbo καίc ἐγώrpn-s σύrpa-s ἐλεέωviaa1s . v.34 καίc ὀργίζωvpapnms ὁdnms κύριοςnnms
rpgms viaa3s rpams ddmp
αὐτός παραδίδωµι αὐτός ὁ βασανιστήςndmp ἕωςc ὅςbo ἀποδίδωµιvsaa3s
πᾶςaansn ὁdans ὀφείλωvpppans αὐτόςrpdms . v.35 οὕτωbo καίc ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὁdnms
ἐπουράνιοςanmsn ποιέωvifa3s σύrpd-p ἐάνqo µήxo ἀφίηµιvsaa2p ἕκαστοςanmsn ὁddms ἀδελφόςndms
αὐτόςrpgms ἀπόp ὁdgfp καρδίαngfp σύrpg-p ὁdanp παράπτωµαnanp αὐτόςrpgmp . 19. v.1 καίc
γίνοµαιviad3s ὅτεbo τελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp µεταίρωviaa3s
ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdanp ὅριονnanp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs πέρανbo ὁdgms
᾿Ιορδάνηςngms .
 19. 3–12 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 58
3 καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς ἐκεῖ. Καὶ προσῆλθον αὐτῷ οἱ Φα-
ρισαῖοι πειράζοντες αὐτὸν, καὶ λέγοντες αὐτῷ, Εἰ ἔξεστιν ἀν-
4 θρώπῳ ἀπολῦσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ κατὰ πᾶσαν αἰτίαν· ὁ
δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Οὐκ ἀνέγνωτε ὅτι ὁ ποιήσας ἀπ΄
5 ἀρχῆς ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς, καὶ εἶπεν, ῞Ενεκεν
τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα καὶ τὴν µητέρα, καὶ
προσκολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς
6 σάρκα µίαν. ὥστε οὐκέτι εἰσὶ δύο, ἀλλὰ σὰρξ µία, ὃ οὖν ὁ
7 θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος µὴ χωριζέτω. λέγουσιν αὐτῷ, Τί
οὖν Μωσῆς ἐνετείλατο δοῦναι βιβλίον ἀποστασίου, καὶ ἀπολῦ-
8 σαι αὐτήν· λέγει αὐτοῖς ὅτι Μωσῆς πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν
ὑµῶν ἐπέτρεψεν ὑµῖν ἀπολῦσαι τὰς γυναῖκας ὑµῶν, ἀπ΄ ἀρ-
9 χῆς δὲ οὐ γέγονεν οὕτω. λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν
γυναῖκα αὐτοῦ, εἰ µὴ ἐπὶ πορνείᾳ καὶ γαµήσῃ ἄλλην, µοιχᾶ-
10 ται, καὶ ὁ ἀπολελυµένην γαµήσας µοιχᾶται. λέγουσιν αὐτῷ
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου µετὰ
11 τῆς γυναικός, οὐ συµφέρει γαµῆσαι. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Οὐ
12 πάντες χωροῦσι τὸν λόγον τοῦτον, ἀλλ΄ οἷς δέδοται. εἰσὶ γὰρ
εὐνοῦχοι, οἵτινες ἐκ κοιλίας µητρὸς ἐγεννήθησαν οὕτω, καὶ εἰ-
σὶν εὐνοῦχοι, οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, καὶ
εἰσὶν εὐνοῦχοι, οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν

v.2 καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms ὄχλοςnnmp πολύςanmpn καίc θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpamp

ἐκεῖbo . v.3 καίc προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp πειράζωvppanmp
αὐτόςrpams καίc λέγωvppanmp αὐτόςrpdms εἰqo ἔξεστιvipq3s ἄνθρωποςndms ἀπολύωvnaa ὁdafs
γυνήnafs αὐτόςrpgms κατάp πᾶςaafsn αἰτίαnafs . v.4 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp οὐxo ἀναγινώσκωviaa2p ὅτιc ὁdnms ποιέωvpaanms ἀπόp ἀρχήngfs ἄρσηνnans καίc
θῆλυςaansn ποιέωviaa3s αὐτόςrpamp . v.5 καίc λέγωviaa3s ἕνεκαbo οὗτοςrdgns καταλείπωvifa3s
ἄνθρωποςnnms ὁdams πατήρnams καίc ὁdafs µήτηρnafs καίc προσκολλάωvifp3s ὁddfs γυνήndfs
αὐτόςrpgms καίc εἰµίvifx3p ὁdnmp δύοtn εἰςp σάρξnafs εἷςnafs . v.6 ὥστεc οὐκέτιbo εἰµίvipx3p
δύοtn ἀλλάc σάρξnnfs εἷςnnfs ὅςrrans οὖνc ὁdnms θεόςnnms συζεύγνυµιviaa3s ἄνθρωποςnnms
µήxo χωρίζωvdpa3s . v.7 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms τίςrqans οὖνc Μωϋσῆςnnms ἐντέλλοµαιviad3s
δίδωµιvnaa βιβλίονnans ἀποστάσιονngns καίc ἀπολύωvnaa αὐτόςrpafs . v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
ὅτιc Μωϋσῆςnnms πρόςp ὁdafs σκληροκαρδίαnafs σύrpg-p ἐπιτρέπωviaa3s σύrpd-p ἀπολύωvnaa
ὁdafp γυνήnafp σύrpg-p ἀπόp ἀρχήngfs δέc οὐxo γίνοµαιvixa3s οὕτωbo . v.9 λέγωvipa1s δέc
rpd-p c rrnms xo vsaa3s dafs nafs rpgms
σύ ὅτι ὅς ἄν ἀπολύω ὁ γυνή αὐτός εἰ µή ἐπίp πορνείαndfs
qo xo

καίc γαµέωvsaa3s ἄλλοςaafsn µοιχάοµαιvipn3s καίc ὁdnms ἀπολύωvpxpafs γαµέωvpaanms

µοιχάοµαιvipn3s . v.10 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms εἰqo οὕτωbo
εἰµίvipx3s ὁdnfs αἰτίαnnfs ὁdgms ἄνθρωποςngms µετάp ὁdgfs γυνήngfs οὐxo συµφέρωvipa3s
γαµέωvnaa . v.11 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo πᾶςanmpn χωρέωvipa3p ὁdams λόγοςnams
οὗτοςrdams ἀλλάc ὅςrrdmp δίδωµιvixp3s .
59 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 19. 13–23
τῶν οὐρανῶν. ὁ δυνάµενος χωρεῖν χωρείτω. Τότε προσηνέχθη 13
αὐτῷ παιδία, ἵνα τὰς χεῖρας ἐπιθῇ αὐτοῖς, καὶ προσεύξηται, οἱ
δὲ µαθηταὶ ἐπετίµησαν αὐτοῖς. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ῎Αφετε τὰ 14
παιδία, καὶ µὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός µε, τῶν γὰρ τοιούτων
ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. καὶ ἐπιθεὶς αὐτοῖς τὰς χεῖρας 15
ἐπορεύθη ἐκεῖθεν. Καὶ ἰδού, εἷς προσελθὼν εἶπεν αὐτῷ, ∆ι- 16
δάσκαλε ἀγαθε, τὶ ἀγαθὸν ποιήσω, ἵνα ἔχω ζωὴν αἰώνιον· ὁ 17
δὲ εἶπεν αὐτῷ, Τί µε λέγεις ἀγαθόν· οὐδεὶς ἀγαθός, εἰ µὴ εἷς,
ὁ Θεός. εἰ δὲ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν, τήρησον τὰς ἐντο-
λάς. λέγει αὐτῷ, Ποίας· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπε, Τὸ οὐ φονεύσεις, 18
οὐ µοιχεύσεις, οὐ κλέψεις, οὐ ψευδοµαρτυρήσεις, τίµα τὸν 19
πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα, καί, ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου
ὡς σεαυτόν. λέγει αὐτῷ ὁ νεανίσκος, Πάντα ταῦτα ἐφυλαξά- 20
µην ἐκ νεότητός µου, τί ἔτι ὑστερῶ· ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Εἰ 21
θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς
πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο, ἀκολούθει
µοι. ἀκούσας δὲ ὁ νεανίσκος τὸν λόγον ἀπῆλθε λυπούµενος, 22
ἦν γὰρ ἔχων κτήµατα πολλά. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπε τοῖς µαθηταῖς 23
αὐτοῦ, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσελεύσεται εἰς

v.12 εἰµίvipx3p γάρc εὐνοῦχοςnnmp ὅστιςrrnmp ἐκp κοιλίαngfs µήτηρngfs γεννάωviap3p οὕτωbo
καίc εἰµίvipx3p εὐνοῦχοςnnmp ὅστιςrrnmp εὐνουχίζωviaa3p ὑπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp καίc
εἰµίvipx3p εὐνοῦχοςnnmp ὅστιςrrnmp εὐνουχίζωviaa3p ἑαυτοῦrxamp διάp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp
οὐρανόςngmp ὁdnms δύναµαιvppnnms χωρέωvnpa χωρέωvdpa3s . v.13 τότεbo προσφέρωviap3s
αὐτόςrpdms παιδίονnnnp ἵναc ὁdafp χείρnafp ἐπιτίθηµιvsaa3s αὐτόςrpdnp καίc προσεύχοµαιvsad3s
ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp ἐπιτιµάωviaa3p αὐτόςrpdmp . v.14 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
ἀφίηµιvdaa2p ὁdanp παιδίονnanp καίc µήxo κωλύωvdpa2p αὐτόςrpanp ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s
ὁdgnp γάρc τοιοῦτοςrdgnp εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.15 καίc
vpaanms rpdnp dafp nafp viao3s
ἐπιτίθηµι αὐτός ὁ χείρ πορεύοµαι ἐκεῖθεν . v.16 καί ἰδούvdaa2s
bo c

εἷςnnms προσέρχοµαιvpaanms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms ἀγαθόςavmsn τίςrqans

ἀγαθόςaansn ποιέωvsaa1s ἵναc ἔχωvspa1s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.17 ὁdnms δέc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms τίςrqans ἐγώrpa-s λέγωvipa2s ἀγαθόςaamsn οὐδείςanfsn ἀγαθόςanmsn εἰqo µήxo
εἷςnnms ὁdnms θεόςnnms εἰqo δέc θέλωvipa2s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs ζωήnafs τηρέωvdaa2s
ὁdafp ἐντολήnafp . v.18 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ποῖοςrqafp ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
ὁdans οὐxo φονεύωvifa2s οὐxo µοιχεύωvifa2s οὐxo κλέπτωvifa2s οὐxo ψευδοµαρτυρέωvifa2s .
v.19 τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams σύrpg-s καίc ὁdafs µήτηρnafs καίc ἀγαπάωvifa2s ὁdams
πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams . v.20 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms νεανίσκοςnnms
πᾶςaanpn οὗτοςrdanp φυλάσσωviam1s ἐκp νεότηςngfs ἐγώrpg-s τίςrqans ἔτιbo ὑστερέωvipa1s .
v.21 φηµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo θέλωvipa2s τέλειοςanmsn εἰµίvnpx
ὑπάγωvdpa2s πωλέωvdaa2s σύrpg-s ὁdanp ὑπάρχωvppaanp καίc δίδωµιvdaa2s πτωχόςadmpn
καίc ἔχωvifa2s θησαυρόςnams ἐνp οὐρανόςndms καίc δεῦροvdvx2s ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s .
v.22 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms νεανίσκοςnnms ὁdams λόγοςnams ἀπέρχοµαιviaa3s λυπέωvpppnms
εἰµίviix3s γάρc ἔχωvppanms κτῆµαnanp πολύςaanpn .
 19. 24–20. 3 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 60
24 τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. πάλιν δὲ λέγω ὑµῖν, εὐκοπώτερόν
ἐστι κάµηλον διὰ τρυπήµατος ῥαφίδος διελθεῖν, ἢ πλούσιον εἰς
25 τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν. ἀκούσαντες δὲ οἱ µαθηταὶ
αὐτοῦ ἐξεπλήσσοντο σφόδρα, λέγοντες, Τίς ἄρα δύναται σω-
26 θῆναι· ἐµβλέψας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Παρὰ ἀνθρώποις
27 τοῦτο ἀδύνατόν ἐστι, παρὰ δὲ Θεῷ πάντα δυνατά ἐστι. τότε
ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ, ᾿Ιδού, ἡµεῖς ἀφήκαµεν πάντα
28 καὶ ἠκολουθήσαµέν σοι, τί ἄρα ἔσται ἡµῖν· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν
αὐτοῖς, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ὑµεῖς οἱ ἀκολουθήσαντές µοι, ἐν
τῇ παλιγγενεσίᾳ ὅταν καθίσῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ θρόνου
δόξης αὐτοῦ, καθίσεσθε καὶ ὑµεῖς ἐπὶ δώδεκα θρόνους κρίνον-
29 τες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ ᾿Ισραήλ. καὶ πᾶς ὅς ἀφῆκεν οἰκίας,
ἢ ἀδελφοὺς, ἢ ἀδελφάς, ἢ πατέρα, ἢ µητέρα, ἢ γυναῖκα, ἢ
τέκνα, ἢ ἀγρούς, ἕνεκεν τοῦ ὀνόµατός µου, ἑκατονταπλασίονα
30 λήψεται, καὶ ζωὴν αἰώνιον κληρονοµήσει. πολλοὶ δὲ ἔσονται
πρῶτοι ἔσχατοι, καὶ ἔσχατοι πρῶτοι.
20 ὁµοία γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ οἰκοδε-
σπότῃ, ὅστις ἐξῆλθεν ἅµα πρωῒ µισθώσασθαι ἐργάτας εἰς τὸν
2 ἀµπελῶνα αὐτοῦ, συµφωνήσας δὲ µετὰ τῶν ἐργατῶν ἐκ δη-
ναρίου τὴν ἡµέραν, ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀµπελῶνα αὐ-
3 τοῦ. καὶ ἐξελθὼν περὶ τήν τρίτην ὥραν, εἶδεν ἄλλους ἑστῶτας

v.23 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-p ὅτιc δυσκόλωςbo πλούσιοςanmsn εἰσέρχοµαιvifd3s εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp
οὐρανόςngmp . v.24 πάλινbo δέc λέγωvipa1s σύrpd-p εὔκοποςannsc εἰµίvipx3s κάµηλοςnams διάp
τρύπηµαngns ῥαφίςngfs διέρχοµαιvnaa ἤxo πλούσιοςaamsn εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms
εἰσέρχοµαιvnaa . v.25 ἀκούωvpaanmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐκπλήσσωviip3p
σφόδραbo λέγωvppanmp τίςrqnms ἄραxo δύναµαιvipn3s σῴζωvnap . v.26 ἐµβλέπωvpaanms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp παράp ἄνθρωποςndmp οὗτοςrdnns ἀδύνατοςannsn
εἰµίvipx3s παράp δέc θεόςndms πᾶςannpn δυνατόςannpn εἰµίvipx3s . v.27 τότεbo
ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-p ἀφίηµιviaa1s
πᾶςaanpn καίc ἀκολουθέωviaa1p σύrpd-s τίςrqnns ἄραxo εἰµίvifx3s ἐγώrpd-p . v.28 ὁdnms
δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc σύrpn-p ὁdnmp
ἀκολουθέωvpaanmp ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfs παλιγγενεσίαndfs ὅτανc καθίζωvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐπίp θρόνοςngms δόξαngfs αὐτόςrpgms καθίζωvifd2p καίc σύrpn-p ἐπίp
δώδεκαtn θρόνοςnamp κρίνωvppanmp ὁdafp δώδεκαtn φυλήnafp ὁdgms ᾿Ισραήλtp . v.29 καίc
anmsn rrnms viaa3s nafp xo namp xo nafp xo
πᾶς ὅς ἀφίηµι οἰκία ἤ ἀδελφός ἤ ἀδελφή ἤ πατήρnams
ἤxo µήτηρnafs ἤxo γυνήnafs ἤxo τέκνονnanp ἤxo ἀγρόςnamp ἕνεκαbo ὁdgns ὄνοµαngns
ἐγώrpg-s ἑκατονταπλασίωνaanpn λαµβάνωvifd3s καίc ζωήnafs αἰώνιοςaafsn κληρονοµέωvifa3s .
v.30 πολύςanmpn δέc εἰµίvifx3p πρῶτοςanmpn ἔσχατοςanmpn καίc ἔσχατοςanmpn πρῶτοςanmpn .
20. v.1 ὅµοιοςanfsn γάρc εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἄνθρωποςndms
οἰκοδεσπότηςndms ὅστιςrrnms ἐξέρχοµαιviaa3s ἅµαbo πρωΐbo µισθόωvnam ἐργάτηςnamp εἰςp
ὁdams ἀµπελώνnams αὐτόςrpgms . v.2 συµφωνέωvpaanms δέc µετάp ὁdgmp ἐργάτηςngmp ἐκp
δηνάριονngns ὁdafs ἡµέραnafs ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams ἀµπελώνnams αὐτόςrpgms .
61 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 20. 4–15
ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργούς, κἀκείνοις εἶπεν, ῾Υπάγετε καὶ ὑµεῖς εἰς 4
τὸν ἀµπελῶνα, καὶ ὃ ἐὰν ᾖ δίκαιον δώσω ὑµῖν. οἱ δὲ ἀπῆλ-
θόν. πάλιν ἐξελθὼν περὶ ἕκτην καὶ ἐννάτην ὥραν, ἐποίησεν 5
ὡσαύτως. περὶ δὲ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἐξελθών, εὗρεν ἄλλους 6
ἑστῶτας ἀργούς, καὶ λέγει αὐτοῖς, Τί ὧδε ἑστήκατε ὅλην τὴν
ἡµέραν ἀργοί· λέγουσιν αὐτῷ, ῞Οτι οὐδεὶς ἡµᾶς ἐµισθώσατο. 7
λέγει αὐτοῖς, ῾Υπάγετε καὶ ὑµεῖς εἰς τὸν ἀµπελῶνα, καὶ ὃ ἐὰν
ᾕ δίκαιον λήψεσθε. ὀψίας δὲ γενοµένης λέγει ὁ κύριος τοῦ 8
ἀµπελῶνος τῷ ἐπιτρόπῳ αὐτοῦ, Κάλεσον τοὺς ἐργάτας, καὶ ἀ-
πόδος αὐτοῖς τὸν µισθόν, ἀρξάµενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν
πρώτων. καὶ ἐλθόντες οἱ περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἔλαβον ἀνὰ 9
δηνάριον. ἐλθόντες δὲ οἱ πρῶτοι ἐνόµισαν ὅτι πλεῖονα λήψον- 10
ται, καὶ ἔλαβον καὶ αὐτοὶ ἀνὰ δηνάριον. λαβόντες δὲ ἐγόγγυ- 11
ζον κατὰ τοῦ οἰκοδεσπότου, λέγοντες ὅτι Οὗτοι οἱ ἔσχατοι µίαν 12
ὥραν ἐποίησαν, καὶ ἴσους ἡµῖν αὐτοὺς ἐποίησας, τοῖς βαστά-
σασι τὸ βάρος τῆς ἡµέρας καὶ τὸν καύσωνα. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς 13
εἶπεν ἑνὶ αὐτῶν, ῾Εταῖρε, οὐκ ἀδικῶ σε, οὐχὶ δηναρίου συνεφώ-
νησάς µοι· ἆρον τὸ σὸν καὶ ὕπαγε, θέλω δὲ τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ 14
δοῦναι ὡς καὶ σοί. ἢ οὐκ ἔξεστί µοι ποιῆσαι ὃ θέλω ἐν τοῖς 15
ἐµοῖς· εἰ ὁ ὀφθαλµός σου πονηρός ἐστιν, ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰµι·

v.3 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms περίp ὁdafs τρίτοςaafsn ὥραnafs ὁράωviaa3s ἄλλοςaampn ἵστηµιvpxaamp
ἐνp ὁddfs ἀγοράndfs ἀργόςaampn . v.4 κἀκεῖνοςrddmp λέγωviaa3s ὑπάγωvdpa2p καίc σύrpn-p
p dams nams c rrnns
εἰς ὁ ἀµπελών καί ὅς ἐάνqo εἰµίvspx3s δίκαιοςaansn δίδωµιvifa1s σύrpd-p ὁdnmp
δέc ἀπέρχοµαιviaa3p . v.5 πάλινbo ἐξέρχοµαιvpaanms περίp ἕκτοςaafsn καίc ἔνατοςaafsn
ὥραnafs ποιέωviaa3s ὡσαύτωςbo . v.6 περίp δέc ὁdafs ἑνδέκατοςaafsn ὥραnafs ἐξέρχοµαιvpaanms
εὑρίσκωviaa3s ἄλλοςaampn ἵστηµιvpxaamp ἀργόςaampn καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans ὧδεbo
ἵστηµιvixa2p ὅλοςaafsn ὁdafs ἡµέραnafs ἀργόςanmpn . v.7 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὅτιc οὐδείςanfsn
ἐγώrpa-p µισθόωviam3s λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὑπάγωvdpa2p καίc σύrpn-p εἰςp ὁdams ἀµπελώνnams
καίc ὅςrrans ἐάνqo εἰµίvspx3s δίκαιοςaansn λαµβάνωvifd2p . v.8 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs
λέγωvipa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms ἀµπελώνngms ὁddms ἐπίτροποςndms αὐτόςrpgms καλέωvdaa2s
ὁdamp ἐργάτηςnamp καίc ἀποδίδωµιvdaa2s αὐτόςrpdmp ὁdams µισθόςnams ἄρχωvpamnms ἀπόp
ὁdgmp ἔσχατοςagmpn ἕωςc ὁdgmp πρῶτοςagmpn . v.9 καίc ἔρχοµαιvpaanmp ὁdnmp περίp ὁdafs
ἑνδέκατοςaafsn ὥραnafs λαµβάνωviaa3p ἀνάp δηνάριονnans . v.10 ἔρχοµαιvpaanmp δέc ὁdnmp
anmpn viaa3p c aanpc vifd3p
πρῶτος νοµίζω ὅτι πολύς λαµβάνω καί λαµβάνωviaa3p καίc αὐτόςrpnmp
c

ἀνάp δηνάριονnans . v.11 λαµβάνωvpaanmp δέc γογγύζωviia3p κατάp ὁdgms οἰκοδεσπότηςngms .

v.12 λέγωvppanmp ὅτιc οὗτοςrdnmp ὁdnmp ἔσχατοςanmpn εἷςnafs ὥραnafs ποιέωviaa3p καίc
ἴσοςaampn ἐγώrpd-p αὐτόςrpamp ποιέωviaa2s ὁddmp βαστάζωvpaadmp ὁdans βάροςnans ὁdgfs
ἡµέραngfs καίc ὁdams καύσωνnams . v.13 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s εἷςndms
αὐτόςrpgmp ἑταῖροςnvms οὐxo ἀδικέωvipa1s σύrpa-s οὐχίxo δηνάριονngns συµφωνέωviaa2s ἐγώrpd-s .
v.14 αἴρωvdaa2s ὁdans σόςrsans καίc ὑπάγωvdpa2s θέλωvipa1s δέc οὗτοςrddms ὁddms ἔσχατοςadmsn
δίδωµιvnaa ὡςbo καίc σύrpd-s . v.15 ἤxo οὐxo ἔξεστιvipq3s ἐγώrpd-s ποιέωvnaa ὅςrrans θέλωvipa1s
ἐνp ὁddnp ἐµόςrsdnp εἰqo ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s πονηρόςanmsn εἰµίvipx3s ὅτιc ἐγώrpn-s
ἀγαθόςanmsn εἰµίvipx1s .
 20. 16–25 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 62
16 οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι, καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι, πολλοὶ
17 γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοί δὲ ἐκλεκτοί. Καὶ ἀναβαίνων ὁ ᾿Ιησοῦς
εἰς ῾Ιεροσόλυµα παρέλαβε τοὺς δώδεκα µαθητὰς κατ΄ ἰδίαν ἐν
18 τῇ ὁδῷ, καὶ εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Ιδού, ἀναβαίνοµεν εἰς ῾Ιεροσόλυµα,
καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ
19 γραµµατεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ, καὶ παραδώ-
σουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν εἰς τὸ ἐµπαῖξαι καὶ µαστιγῶσαι καὶ
20 σταυρῶσαι, καὶ τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ ἀναστήσεται. Τότε προσῆλ-
θεν αὐτῷ ἡ µήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου µετὰ τῶν υἱῶν αὐτῆς,
21 προσκυνοῦσα καὶ αἰτοῦσά τι παρ΄ αὐτοῦ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ, Τί
θέλεις· λέγει αὐτῷ, Εἰπὲ ἵνα καθίσωσιν οὗτοι οἱ δύο υἱοί µου,
εἷς ἐκ δεξιῶν σου, καὶ εἷς ἐξ εὐωνύµων, ἐν τῇ βασιλείᾳ σου.
22 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε δύνασθε
πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ µέλλω πίνειν, καὶ τὸ βάπτισµα ὅ ἐγὼ
23 βαπτίζοµαι βαπτισθῆναι· λέγουσιν αὐτῷ, ∆υνάµεθα. καὶ λέγει
αὐτοῖς, Τὸ µὲν ποτήριόν µου πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισµα ὃ ἐγὼ
βαπτίζοµαι βαπτισθήσεσθε, τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν µου καὶ ἐξ
εὐωνύµων µου, οὐκ ἔστιν ἐµὸν δοῦναι, ἀλλ΄ οἷς ἡτοίµασται ὑπὸ
24 τοῦ πατρός µου. καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἠγανάκτησαν περὶ
25 τῶν δύο ἀδελφῶν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάµενος αὐτοὺς εἶ-
πεν, Οἴδατε ὅτι οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν,

v.16 οὕτωbo εἰµίvifx3p ὁdnmp ἔσχατοςanmpn πρῶτοςanmpn καίc ὁdnmp πρῶτοςanmpn ἔσχατοςanmpn
πολύςanmpn γάρc εἰµίvipx3p κλητόςanmpn ὀλίγοςanmpn δέc ἐκλεκτόςanmpn . v.17 καίc
ἀναβαίνωvppanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs παραλαµβάνωviaa3s ὁdamp δώδεκαtn
µαθητήςnamp κατάp ἴδιοςaafsn ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp . v.18 ἰδούvdaa2s
ἀναβαίνωvipa1p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvifp3s
ὁddmp ἀρχιερεύςndmp καίc γραµµατεύςndmp καίc κατακρίνωvifa3p αὐτόςrpams θάνατοςndms .
v.19 καίc παραδίδωµιvifa3p αὐτόςrpams ὁddnp ἔθνοςndnp εἰςp ὁdans ἐµπαίζωvnaa καίc
µαστιγόωvnaa καίc σταυρόωvnaa καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἀνίστηµιvifm3s . v.20 τότεbo
προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgmp υἱόςngmp Ζεβεδαῖοςngms µετάp ὁdgmp
υἱόςngmp αὐτόςrpgfs προσκυνέωvppanfs καίc αἰτέωvppanfs τι-σριανσ παράp αὐτόςrpgms .
v.21 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs τίςrqans θέλωvipa2s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms λέγωvdaa2s
ἵναc καθίζωvsaa3p οὗτοςrdnmp ὁdnmp δύοtn υἱόςnnmp ἐγώrpg-s εἷςnnms ἐκp δεξιόςagmpn σύrpg-s
καίc εἷςnnms ἐκp εὐώνυµοςagmpn ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs σύrpg-s . v.22 ἀποκρίνοµαιvpaonms
δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s οὐxo οἶδαvixa2p τίςrqans αἰτέωvipm2p δύναµαιvipn2p πίνωvnaa
ὁdans ποτήριονnans ὅςrrans ἐγώrpn-s µέλλωvipa1s πίνωvnpa καίc ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans
ἐγώrpn-s βαπτίζωvipp1s βαπτίζωvnap λέγωvipa3p αὐτόςrpdms δύναµαιvipn1p . v.23 καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdans µένxo ποτήριονnans ἐγώrpg-s πίνωvifd2p καίc ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans
ἐγώrpn-s βαπτίζωvipp1s βαπτίζωvifp2p ὁdnns δέc καθίζωvnaa ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s καίc ἐκp
εὐώνυµοςagmpn ἐγώrpg-s οὐxo εἰµίvipx3s ἐµόςrsnns δίδωµιvnaa ἀλλάc ὅςrrdmp ἑτοιµάζωvixp3s ὑπόp
ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.24 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp δέκαtn ἀγανακτέωviaa3p περίp
ὁdgmp δύοtn ἀδελφόςngmp .
63 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 20. 26–21. 3
καὶ οἱ µεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν. οὐχ οὕτως δὲ ἔσται 26
ἐν ὑµῖν, ἀλλ΄ ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑµῖν µέγας γενέσθαι ἔστω ὑµῶν
διάκονος, καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑµῖν εἶναι πρῶτος ἔστω ὑµῶν 27
δοῦλος, ὥσπερ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, 28
ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ
πολλῶν. Καὶ ἐκπορευοµένων αὐτῶν ἀπὸ ᾿Ιεριχώ, ἠκολούθη- 29
σεν αὐτῷ ὄχλος πολύς. καὶ ἰδού, δύο τυφλοὶ καθήµενοι παρὰ 30
τὴν ὁδόν, ἀκούσαντες ὅτι ᾿Ιησοῦς παράγει, ἔκραξαν, λέγοντες,
᾿Ελέησον ἡµᾶς, Κύριε, υἱὸς ∆αβίδ. ὁ δὲ ὄχλος ἐπετίµησεν αὐ- 31
τοῖς ἵνα σιωπήσωσιν οἱ δὲ µεῖζον ἔκραζον, λέγοντες, ᾿Ελέησον
ἡµᾶς, Κύριε, υἱὸς ∆αβίδ. καὶ στὰς ὁ ᾿Ιησοῦς ἐφώνησεν αὐ- 32
τούς, καὶ εἶπε, Τί θέλετε ποιήσω ὑµῖν· λέγουσιν αὐτῷ, Κύριε, 33
ἵνα ἀνοιχθῶσιν ἡµῶν οἱ ὀφθαλµοί. σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς 34
ἥψατο τῶν ὀφθαλµῶν αὐτῶν,, καὶ εὐθέως ἀνέβλεψαν αὐτῶν οἱ
ὀφθαλµοὶ, καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ.
Καὶ ὅτε ἤγγισαν εἰς ῾Ιεροσόλυµα, καὶ ἦλθον εἰς Βηθφαγῆ 21
πρὸς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν, τότε ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπέστειλε δύο µα-
θητάς, λέγων αὐτοῖς, Πορεύθητε εἰς τὴν κώµην τὴν ἀπέναντι 2
ὑµῶν, καὶ εὐθέως εὑρήσετε ὄνον δεδεµένην, καὶ πῶλον µετ΄
αὐτῆς, λύσαντες ἀγάγετέ µοι. καὶ ἐάν τις ὑµῖν εἴπῃ τι, ἐρεῖτε 3

v.25 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms προσκαλέοµαιvpadnms αὐτόςrpamp λέγωviaa3s οἶδαvixa2p ὅτιc

ὁdnmp ἄρχωνnnmp ὁdgnp ἔθνοςngnp κατακυριεύωvipa3p αὐτόςrpgnp καίc ὁdnmp µέγαςanmpn
κατεξουσιάζωvipa3p αὐτόςrpgnp . v.26 οὐxo οὕτωbo δέc εἰµίvifx3s ἐνp σύrpd-p ἀλλάc ὅςrrnms
ἐάνqo θέλωvspa3s ἐνp σύrpd-p µέγαςanmsn γίνοµαιvnad εἰµίvdpx3s σύrpg-p διάκονοςnnms .
v.27 καίc ὅςrrnms ἐάνqo θέλωvspa3s ἐνp σύrpd-p εἰµίvnpx πρῶτοςanmsn εἰµίvdpx3s σύrpg-p
δοῦλοςnnms . v.28 ὥσπερbo ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms οὐxo ἔρχοµαιviaa3s
διακονέωvnap ἀλλάc διακονέωvnaa καίc δίδωµιvnaa ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms λύτρονnans ἀντίp
πολύςagmpn . v.29 καίc ἐκπορεύοµαιvppngmp αὐτόςrpgmp ἀπόp ᾿Ιεριχώtp ἀκολουθέωviaa3s
αὐτόςrpdms ὄχλοςnnms πολύςanmsn . v.30 καίc ἰδούvdaa2s δύοtn τυφλόςanmpn κάθηµαιvppnnmp
παράp ὁdafs ὁδόςnafs ἀκούωvpaanmp ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms παράγωvipa3s κράζωviaa3p λέγωvppanmp
ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-p κύριοςnvms υἱόςnnms ∆αυίδtp . v.31 ὁdnms δέc ὄχλοςnnms ἐπιτιµάωviaa3s
αὐτόςrpdmp ἵναc σιωπάωvsaa3p ὁdnmp δέc µέγαςbo κράζωviia3p λέγωvppanmp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-p
κύριοςnvms υἱόςnnms ∆αυίδtp . v.32 καίc ἵστηµιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms φωνέωviaa3s
αὐτόςrpamp καίc λέγωviaa3s τίςrqans θέλωvipa2p ποιέωvsaa1s σύrpd-p . v.33 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms
κύριοςnvms ἵναc ἀνοίγωvsap3p ἐγώrpg-p ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp . v.34 σπλαγχνίζοµαιvpaonms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἅπτωviad3s ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp καίc εὐθέωςbo ἀναβλέπωviaa3p
αὐτόςrpgmp ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . 21. v.1 καίc ὅτεbo
viaa3p p nafs c viaa3p p tp p dans
ἐγγίζω εἰς ῾Ιεροσόλυµα καί ἔρχοµαι εἰς Βηθφαγή πρός ὁ ὄροςnans ὁdgfp
ἐλαίαngfp τότεbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀποστέλλωviaa3s δύοtn µαθητήςnamp . v.2 λέγωvppanms
αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvsao2p εἰςp ὁdafs κώµηnafs ὁdafs ἀπέναντιbo σύrpg-p καίc εὐθέωςbo
εὑρίσκωvifa2p ὄνοςnafs δέωvpxpafs καίc πῶλοςnams µετάp αὐτόςrpgfs λύωvpaanmp ἄγωvdaa2p
ἐγώrpd-s .
 21. 4–14 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 64
ὅτι ῾Ο Κύριος αὐτῶν χρείαν ἔχει, εὐθέως δὲ ἀποστελεῖ αὐτούς.
4 τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφή-
5 του, λέγοντος, Εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών, ᾿Ιδού, ὁ βασιλεύς σου
ἔρχεταί σοι, πραῢς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον καὶ πῶλον υἱὸν ὑ-
6 ποζυγίου. πορευθέντες δὲ οἱ µαθηταί, καὶ ποιήσαντες καθὼς
7 προσέταξεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ἤγαγον τὴν ὄνον καὶ τὸν πῶλον,
καὶ ἐπέθηκαν ἐπάνω αὐτῶν τὰ ἱµάτια, αὐτῶν, καὶ ἐπεκάθισαν
8 ἐπάνω αὐτῶν. ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱµά-
τια ἐν τῇ ὁδῷ, ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων,
9 καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ. οἱ δὲ ὄχλοι οἱ προάγοντες καὶ οἱ
ἀκολουθοῦντες ἔκραζον, λέγοντες, ῾Ωσαννὰ τῷ υἱῷ ∆αβίδ, εὐ-
λογηµένος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι Κυρίου, ῾Ωσαννὰ ἐν τοῖς ὑ-
10 ψίστοις. καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἐσείσθη πᾶσα
11 ἡ πόλις λέγουσα, Τίς ἐστιν οὗτος· οἱ δὲ ὄχλοι ἔλεγον, Οὗτός
12 ἐστιν ᾿Ιησοῦς ο προφήτης, ὁ ἀπὸ Ναζαρὲθ τῆς Γαλιλαίας. Καὶ
εἰσῆλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν τοῦ θεοῦ, καὶ ἐξέβαλε πάντας
τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ τὰς τραπέζας
τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψε, καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων
13 τὰς περιστεράς. καὶ λέγει αὐτοῖς, Γέγραπται, ῾Ο οἶκός µου
οἶκος προσευχῆς κληθήσεται, ὑµεῖς δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε σπή-
14 λαιον λῃστῶν. Καὶ προσῆλθον αὐτῷ τυφλοὶ καὶ χωλοὶ ἐν τῷ

v.3 καίc ἐάνqo τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s τι-σριανσ λέγωvifa2p ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms
αὐτόςrpgmp χρείαnafs ἔχωvipa3s εὐθέωςbo δέc ἀποστέλλωvifa3s αὐτόςrpamp . v.4 οὗτοςrdnns
δέc ὅλοςannsn γίνοµαιvixa3s ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp ὁdgms προφήτηςngms
λέγωvppagns . v.5 λέγωvdaa2p ὁddfs θυγάτηρndfs Σιώνtp ἰδούvdaa2s ὁdnms βασιλεύςnnms
σύrpg-s ἔρχοµαιvipn3s σύrpd-s πραΰςanmsn καίc ἐπιβαίνωvpxanms ἐπίp ὄνοςnafs καίc πῶλοςnams
υἱόςnams ὑποζύγιονngns . v.6 πορεύοµαιvpaonmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp καίc ποιέωvpaanmp
καθώςbo προστάσσωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.7 ἄγωviaa3p ὁdafs ὄνοςnafs καίc
ὁdams πῶλοςnams καίc ἐπιτίθηµιviaa3p ἐπάνωbo αὐτόςrpgmp ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp καίc
ἐπικαθίζωviaa3p ἐπάνωbo αὐτόςrpgnp . v.8 ὁdnms δέc πολύςanmsn ὄχλοςnnms στρωννύωviaa3p
ἑαυτοῦrxgmp ὁdanp ἱµάτιονnanp ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ἄλλοςanmpn δέc κόπτωviia3p κλάδοςnamp
ἀπόp ὁdgnp δένδρονngnp καίc στρωννύωviia3p ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs . v.9 ὁdnmp δέc ὄχλοςnnmp
ὁdnmp προάγωvppanmp καίc ὁdnmp ἀκολουθέωvppanmp κράζωviia3p λέγωvppanmp ὡσαννάth ὁddms
υἱόςndms ∆αυίδtp εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms ὡσαννάth
ἐνp ὁddnp ὕψιστοςadnpn . v.10 καίc εἰσέρχοµαιvpaagms αὐτόςrpgms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs
σείωviap3s πᾶςanfsn ὁdnfs πόλιςnnfs λέγωvppanfs τίςrqnms εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms . v.11 ὁdnmp
δέc ὄχλοςnnmp λέγωviia3p οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms προφήτηςnnms ὁdnms
ἀπόp Ναζαράtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . v.12 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
εἰςp ὁdans ἱερόνnans ὁdgms θεόςngms καίc ἐκβάλλωviaa3s πᾶςaampn ὁdamp πωλέωvppaamp
καίc ἀγοράζωvppaamp ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc ὁdafp τράπεζαnafp ὁdgmp κολλυβιστήςngmp
καταστρέφωviaa3s καίc ὁdafp καθέδραnafp ὁdgmp πωλέωvppagmp ὁdafp περιστεράnafp . v.13 καίc
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp γράφωvixp3s ὁdnms οἶκοςnnms ἐγώrpg-s οἶκοςnnms προσευχήngfs
καλέωvifp3s σύrpn-p δέc αὐτόςrpams ποιέωviaa2p σπήλαιονnans λῃστήςngmp .
65 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 21. 15–24
ἱερῷ, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς. ἰδόντες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ 15
γραµµατεῖς τὰ θαυµάσια ἃ ἐποίησε, καὶ τοὺς παῖδας κράζοντας
ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ λέγοντας, ῾Ωσαννὰ τῷ υἱῷ ∆αβίδ, ἠγανάκτησαν,
καὶ εἶπον αὐτῷ, ᾿Ακούεις τί οὗτοι λέγουσιν· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς λέγει 16
αὐτοῖς, Ναί, οὐδέποτε ἀνέγνωτε ὅτι ᾿Εκ στόµατος νηπίων καὶ
θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον· καὶ καταλιπὼν αὐτοὺς ἐξῆλθεν 17
ἔξω τῆς πόλεως εἰς Βηθανίαν, καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ. Πρωῒας δὲ 18
ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν, ἐπείνασε, καὶ ἰδὼν συκῆν µίαν ἐ- 19
πὶ τῆς ὁδοῦ, ἦλθεν ἐπ΄ αὐτήν, καὶ οὐδὲν εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ µὴ
φύλλα µόνον, καὶ λέγει αὐτῇ, Μηκέτι ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται
εἰς τὸν αἰῶνα. καὶ ἐξηράνθη παραχρῆµα ἡ συκῆ. καὶ ἰδόντες 20
οἱ µαθηταὶ ἐθαύµασαν, λέγοντες, Πῶς παραχρῆµα ἐξηράνθη ἡ
συκῆ· ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, 21
ἐὰν ἔχητε πίστιν, καὶ µὴ διακριθῆτε, οὐ µόνον τὸ τῆς συκῆς
ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ῎Αρθητι καὶ βλήθητι
εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται. καὶ πάντα ὅσα ἂν αἰτήσητε ἐν 22
τῇ προσευχῇ, πιστεύοντες λήψεσθε. Καὶ ἐλθόντι αὐτῷ εἰς τὸ 23
ἱερὸν, προσῆλθον αὐτῷ διδάσκοντι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύ-
τεροι τοῦ λαοῦ, λέγοντες, ᾿Εν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς· καὶ
τίς σοι ἔδωκε τὴν ἐξουσίαν ταύτην· ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶ- 24
πεν αὐτοῖς, ᾿Ερωτήσω ὑµᾶς κἀγὼ λόγον ἕνα, ὃν ἐὰν εἴπητέ µοι,

v.14 καίc προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms τυφλόςanmpn καίc χωλόςanmpn ἐνp ὁddns ἱερόνndns
καίc θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpamp . v.15 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp
γραµµατεύςnnmp ὁdanp θαυµάσιοςaanpn ὅςrranp ποιέωviaa3s καίc ὁdamp παῖςnamp κράζωvppaamp
ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc λέγωvppaamp ὡσαννάth ὁddms υἱόςndms ∆αυίδtp ἀγανακτέωviaa3p .
v.16 καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἀκούωvipa2s τίςrqans οὗτοςrdnmp λέγωvipa3p ὁdnms δέc
᾿Ιησοῦςnnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ναίxo οὐδέποτεbo ἀναγινώσκωviaa2p ὅτιc ἐκp στόµαngns
νήπιοςagmpn καίc θηλάζωvppagmp καταρτίζωviam2s αἶνοςnams . v.17 καίc καταλείπωvpaanms
αὐτόςrpamp ἐξέρχοµαιviaa3s ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs εἰςp Βηθανίαnafs καίc αὐλίζοµαιviao3s ἐκεῖbo .
v.18 πρωΐαngfs δέc ἐπανάγωvppanms εἰςp ὁdafs πόλιςnafs πεινάωviaa3s . v.19 καίc ὁράωvpaanms
συκῆnafs εἷςnafs ἐπίp ὁdgfs ὁδόςngfs ἔρχοµαιviaa3s ἐπίp αὐτόςrpafs καίc οὐδείςaansn εὑρίσκωviaa3s
ἐνp αὐτόςrpdfs εἰqo µήxo φύλλονnanp µόνοςbo καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs µηκέτιbo ἐκp
σύrpg-s καρπόςnnms γίνοµαιvsad3s εἰςp ὁdams αἰώνnams καίc ξηραίνωviap3s παραχρῆµαbo
ὁdnfs συκῆnnfs . v.20 καίc ὁράωvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp θαυµάζωviaa3p λέγωvppanmp
πῶςbo παραχρῆµαbo ξηραίνωviap3s ὁdnfs συκῆnnfs . v.21 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms
nnms viaa3s rpdmp th vipa1s
᾿Ιησοῦς λέγω αὐτός ἀµήν λέγω σύrpd-p ἐάνqo ἔχωvspa2p πίστιςnafs καίc
µήxo διακρίνωvsap2p οὐxo µόνοςbo ὁdans ὁdgfs συκῆngfs ποιέωvifa2p ἀλλάc κἄνqo ὁddns ὄροςndns
οὗτοςrddns λέγωvsaa2p αἴρωvdap2s καίc βάλλωvdap2s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs γίνοµαιvifd3s .
v.22 καίc πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἄνxo αἰτέωvsaa2p ἐνp ὁddfs προσευχήndfs πιστεύωvppanmp
λαµβάνωvifd2p . v.23 καίc ἔρχοµαιvpaadms αὐτόςrpdms εἰςp ὁdans ἱερόνnans προσέρχοµαιviaa3p
αὐτόςrpdms διδάσκωvppadms ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdgms
λαόςngms λέγωvppanmp ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s καίc τίςrqnms σύrpd-s
δίδωµιviaa3s ὁdafs ἐξουσίαnafs οὗτοςrdafs .
 21. 25–33 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 66
25 κἀγὼ ὑµῖν ἐρῶ ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ, τὸ βάπτισµα ᾿Ιω-
άννου πόθεν ἦν· ἐξ οὐρανοῦ ἢ ἐξ ἀνθρώπων· οἱ δὲ διελογίζοντο
παῤ ἑαυτοῖς, λέγοντες, ᾿Εὰν εἴπωµεν, ἐξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ ἡµῖν,
26 ∆ιατί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ· ἐὰν δὲ εἴπωµεν, ἐξ ἀνθρώ-
πων, φοβούµεθα τὸν ὄχλον, πάντες γὰρ ἔχουσι τὸν ᾿Ιωάννην ὡς
27 προφήτην. καὶ ἀποκριθέντες τῷ ᾿Ιησοῦ εἶπον, Οὐκ οἴδαµεν.
ἔφη αὐτοῖς καὶ αὐτός, Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑµῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ
28 ταῦτα ποιῶ. τί δὲ ὑµῖν δοκεῖ· ἄνθρωπος εἶχε τέκνα δύο, καὶ
προσελθὼν τῷ πρώτῳ εἶπε, Τέκνον, ὕπαγε, σήµερον ἐργάζου ἐν
29 τῷ ἀµπελῶνι µου. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐ θέλω, ὕστερον
30 δὲ µεταµεληθείς, ἀπῆλθε. καὶ προσελθὼν τῷ δευτέρῳ εἶπεν
ὡσαύτως. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, ᾿Εγώ, κύριε, καὶ οὐκ ἀπῆλθε.
31 τίς ἐκ τῶν δύο ἐποίησε τὸ θέληµα τοῦ πατρός· λέγουσιν αὐ-
τῷ, ῾Ο πρῶτος. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, ὅτι οἱ
τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑµᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ
32 θεοῦ. ἦλθε γὰρ πρὸς ὑµᾶς ᾿Ιωάννης ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης, καὶ
οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ, οἱ δὲ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι ἐπίστευσαν
αὐτῷ, ὑµεῖς δὲ ἰδόντες οὐ µετεµελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦ-
33 σαι αὐτῷ. ῎Αλλην παραβολὴν ἀκούσατε. ἄνθρωπός τις ἦν
οἰκοδεσπότης, ὅστις ἐφύτευσεν ἀµπελῶνα καὶ φραγµὸν αὐτῷ
περιέθηκε καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν καὶ ᾠκοδόµησε πύργον,

v.24 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐρωτάωvifa1s σύrpa-p

κἀγώrpn-s λόγοςnams εἷςnams ὅςrrams ἐάνqo λέγωvsaa2p ἐγώrpd-s κἀγώrpn-s σύrpd-p λέγωvifa1s
ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa1s . v.25 ὁdnns βάπτισµαnnns ᾿Ιωάννηςngms
bo viix3s p ngms xo p ngmp dnmp
πόθεν εἰµί ἐκ οὐρανός ἤ ἐκ ἄνθρωπος ὁ δέc διαλογίζοµαιviin3p παράp
ἑαυτοῦrxdmp λέγωvppanmp ἐάνqo λέγωvsaa1p ἐκp οὐρανόςngms λέγωvifa3s ἐγώrpd-p διά&τίςxo οὖνc
οὐxo πιστεύωviaa2p αὐτόςrpdms . v.26 ἐάνqo δέc λέγωvsaa1p ἐκp ἄνθρωποςngmp φοβέοµαιvipn1p
ὁdams ὄχλοςnams πᾶςanmpn γάρc ἔχωvipa3p ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ὡςbo προφήτηςnams . v.27 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonmp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms λέγωviaa3p οὐxo οἶδαvixa1p φηµίviix3s αὐτόςrpdmp
καίc αὐτόςrpnms οὐδέbo ἐγώrpn-s λέγωvipa1s σύrpd-p ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp
ποιέωvipa1s . v.28 τίςrqans δέc σύrpd-p δοκέωvipa3s ἄνθρωποςnnms ἔχωviia3s τέκνονnanp δύοtn
καίc προσέρχοµαιvpaanms ὁddns πρῶτοςadnsn λέγωviaa3s τέκνονnvns ὑπάγωvdpa2s σήµερονbo
ἐργάζοµαιvdpn2s ἐνp ὁddms ἀµπελώνndms ἐγώrpg-s . v.29 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms
viaa3s xo vipa1s bo c vpaonms
λέγω οὐ θέλω ὕστερος δέ µεταµέλοµαι ἀπέρχοµαιviaa3s . v.30 καίc
προσέρχοµαιvpaanms ὁddns δεύτεροςadnsn λέγωviaa3s ὡσαύτωςbo ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms
λέγωviaa3s ἐγώrpn-s κύριοςnvms καίc οὐxo ἀπέρχοµαιviaa3s . v.31 τίςrqnms ἐκp ὁdgmp δύοtn
ποιέωviaa3s ὁdans θέληµαnans ὁdgms πατήρngms λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnms πρῶτοςanmsn
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdnmp τελώνηςnnmp
καίc ὁdnfp πόρνηnnfp προάγωvipa3p σύrpa-p εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms .
v.32 ἔρχοµαιviaa3s γάρc πρόςp σύrpa-p ᾿Ιωάννηςnnms ἐνp ὁδόςndfs δικαιοσύνηngfs καίc οὐxo
πιστεύωviaa2p αὐτόςrpdms ὁdnmp δέc τελώνηςnnmp καίc ὁdnfp πόρνηnnfp πιστεύωviaa3p αὐτόςrpdms
σύrpn-p δέc ὁράωvpaanmp ὅςxo µεταµέλοµαιviao2p ὕστεροςbo ὁdgms πιστεύωvnaa αὐτόςrpdms .
67 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 21. 34–44
καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήµησεν. ὅτε δὲ ἤγγι- 34
σεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέστειλε τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς
τοὺς γεωργούς, λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐτοῦ, καὶ λαβόντες οἱ 35
γεωργοὶ τοὺς δούλους αὐτοῦ, ὃν µὲν ἔδειραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν,
ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν. πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλεί- 36
ονας τῶν πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὡσαύτως. ὕστερον δὲ 37
ἀπέστειλε πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, λέγων, ᾿Εντραπήσονται
τὸν υἱόν µου. οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν ἑαυ- 38
τοῖς, Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόµος, δεῦτε, ἀποκτείνωµεν αὐτὸν,
καὶ κατάσχωµεν τὴν κληρονοµίαν αὐτοῦ. καὶ λαβόντες αὐτὸν 39
ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀµπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν. ὅταν οὖν ἔλ- 40
θῃ ὁ κύριος τοῦ ἀµπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις·
λέγουσιν αὐτῷ, Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, καὶ τὸν ἀµ- 41
πελῶνα ἐκδόσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ
τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, 42
Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς, Λίθον ὃν ἀπεδοκίµασαν
οἱ οἰκοδοµοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας, παρὰ
Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστι θαυµαστὴ ἐν ὀφθαλµοῖς ἡµῶν·
διὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν ὅτι ἀρθήσεται ἀφ΄ ὑµῶν ἡ βασιλεία τοῦ Θε- 43
οῦ, καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς. καὶ ὁ 44

v.33 ἄλλοςaafsn παραβολήnafs ἀκούωvdaa2p ἄνθρωποςnnms τίςrinms εἰµίviix3s οἰκοδεσπότηςnnms

ὅστιςrrnms φυτεύωviaa3s ἀµπελώνnams καίc φραγµόςnams αὐτόςrpdms περιτίθηµιviaa3s καίc
ὀρύσσωviaa3s ἐνp αὐτόςrpdms ληνόςnafs καίc οἰκοδοµέωviaa3s πύργοςnams καίc ἐκδίδωµιviam3s
αὐτόςrpams γεωργόςndmp καίc ἀποδηµέωviaa3s . v.34 ὅτεbo δέc ἐγγίζωviaa3s ὁdnms καιρόςnnms
ὁdgmp κάρποςngmp ἀποστέλλωviaa3s ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms πρόςp ὁdamp γεωργόςnamp
λαµβάνωvnaa ὁdamp καρπόςnamp αὐτόςrpgms . v.35 καίc λαµβάνωvpaanmp ὁdnmp γεωργόςnnmp
ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms ὅςrrams µένxo δέρωviaa3p ὅςrrams δέc ἀποκτείνωviaa3p ὅςrrams
δέc λιθοβολέωviap3p . v.36 πάλινbo ἀποστέλλωviaa3s ἄλλοςaampn δοῦλοςnamp πολύςaampc
ὁdgmp πρῶτοςagmpn καίc ποιέωviaa3p αὐτόςrpdmp ὡσαύτωςbo . v.37 ὕστεροςbo δέc
ἀποστέλλωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms λέγωvppanms ἐντρέπωvifp3p ὁdams
υἱόςnams ἐγώrpg-s . v.38 ὁdnmp δέc γεωργόςnnmp ὁράωvpaanmp ὁdams υἱόςnams λέγωviaa3p
ἐνp ἑαυτοῦrxdmp οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms κληρονόµοςnnms δεῦτεvdvx2p ἀποκτείνωvspa1p
αὐτόςrpams καίc κατέχωvsaa1p ὁdafs κληρονοµίαnafs αὐτόςrpgms . v.39 καίc λαµβάνωvpaanmp
rpams viaa3p bo dgms ngms
αὐτός ἐκβάλλω ἔξω ὁ ἀµπελών καί ἀποκτείνωviaa3p . v.40 ὅτανc οὖνc
c

ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms ἀµπελώνngms τίςrqans ποιέωvifa3s ὁddmp γεωργόςndmp

ἐκεῖνοςrddmp . v.41 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms κακόςaampn κακῶςbo ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpamp
καίc ὁdams ἀµπελώνnams ἐκδίδωµιvifd3s ἄλλοςadmpn γεωργόςndmp ὅστιςrrnmp ἀποδίδωµιvifa3p
αὐτόςrpdms ὁdamp καρπόςnamp ἐνp ὁddmp καιρόςndmp αὐτόςrpgmp . v.42 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐδέποτεbo ἀναγινώσκωviaa2p ἐνp ὁddfp γραφήndfp λίθοςnams
ὅςrrams ἀποδοκιµάζωviaa3p ὁdnmp οἰκοδοµέωvppanmp οὗτοςrdnms γίνοµαιviao3s εἰςp κεφαλήnafs
γωνίαngfs παράp κύριοςngms γίνοµαιviad3s οὗτοςrdnfs καίc εἰµίvipx3s θαυµαστόςanfsn ἐνp
ὀφθαλµόςndmp ἐγώrpg-p . v.43 διάp οὗτοςrdans λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc αἴρωvifp3s ἀπόp σύrpg-p
ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms καίc δίδωµιvifp3s ἔθνοςndns ποιέωvppadns ὁdamp καρπόςnamp
αὐτόςrpgfs .
 21. 45–22. 10 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 68
πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται, ἐφ΄ ὃν δ΄ ἂν πέσῃ
45 λικµήσει αὐτόν. καὶ ἀκούσαντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρι-
46 σαῖοι τὰς παραβολὰς αὐτοῦ ἔγνωσαν ὅτι περὶ αὐτῶν λέγει. καὶ
ζητοῦντες αὐτὸν κρατῆσαι ἐφοβήθησαν τοὺς ὄχλους, ἐπειδὴ ὡς
προφήτην αὐτὸν εἶχον.
22 Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς πάλιν εἶπεν αὐτοῖς ἐν παραβολαῖς,
2 λέγων, ῾Ωµοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ,
3 ὅστις ἐποίησε γάµους τῷ υἱῷ αὐτοῦ, καὶ ἀπέστειλε τοὺς δού-
λους αὐτοῦ καλέσαι τοὺς κεκληµένους εἰς τοὺς γάµους, καὶ
4 οὐκ ἤθελον ἐλθεῖν. πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους, λέγων,
Εἴπατε τοῖς κεκληµένοις, ᾿Ιδού, τὸ ἄριστόν µου ἡτοίµασα, οἱ
ταῦροί µου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυµένα, καὶ πάντα ἕτοιµα, δεῦτε
5 εἰς τοὺς γάµους. οἱ δὲ ἀµελήσαντες ἀπῆλθον, ὁ µὲν εἰς τὸν
6 ἴδιον ἀγρόν, ὁ δὲ εἰς τὴν ἐµπορίαν αὐτοῦ, οἱ δὲ λοιποὶ κρατή-
7 σαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καὶ ἀπέκτειναν. ἀκούσας
δὲ ὁ βασιλεὺς ὠργίσθη, καὶ πέµψας τὰ στρατεύµατα αὐτοῦ ἀ-
πώλεσε τοὺς φονεῖς ἐκείνους, καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησε.
8 τότε λέγει τοῖς δούλοις αὐτοῦ, ῾Ο µὲν γάµος ἕτοιµός ἐστιν, οἱ δὲ
9 κεκληµένοι οὐκ ἦσαν ἄξιοι. πορεύεσθε οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους
10 τῶν ὁδῶν, καὶ ὅσους ἂν εὕρητε, καλέσατε εἰς τοὺς γάµους. καὶ
ἐξελθόντες οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι εἰς τὰς ὁδοὺς συνήγαγον πάντας
ὅσους εὗρον, πονηρούς τε καὶ ἀγαθούς, καὶ ἐπλήσθη ὁ γάµος

v.44 καίc ὁdnms πίπτωvpaanms ἐπίp ὁdams λίθοςnams οὗτοςrdams συνθλάωvifp3s ἐπίp
ὅςrrams δέc ἄνxo πίπτωvsaa3s λικµάωvifa3s αὐτόςrpams . v.45 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp
nnmp c dnmp nnmp dafp nafp
ἀρχιερεύς καί ὁ Φαρισαῖος ὁ παραβολή αὐτόςrpgms γινώσκωviaa3p ὅτιc
περίp αὐτόςrpgmp λέγωvipa3s . v.46 καίc ζητέωvppanmp αὐτόςrpams κρατέωvnaa φοβέοµαιviao3p
ὁdamp ὄχλοςnamp ἐπειδήc ὡςbo προφήτηςnams αὐτόςrpams ἔχωviia3p . 22. v.1 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πάλινbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐνp παραβολήndfp
λέγωvppanms . v.2 ὁµοιόωviap3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἄνθρωποςndms
βασιλεύςndms ὅστιςrrnms ποιέωviaa3s γάµοςnamp ὁddms υἱόςndms αὐτόςrpgms . v.3 καίc
ἀποστέλλωviaa3s ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms καλέωvnaa ὁdamp καλέωvpxpamp εἰςp ὁdamp
γάµοςnamp καίc οὐxo θέλωviia3p ἔρχοµαιvnaa . v.4 πάλινbo ἀποστέλλωviaa3s ἄλλοςaampn
δοῦλοςnamp λέγωvppanms λέγωvdaa2p ὁddmp καλέωvpxpdmp ἰδούvdaa2s ὁdnns ἄριστονnnns
ἐγώrpg-s ἑτοιµάζωviaa1s ὁdnmp ταῦροςnnmp ἐγώrpg-s καίc ὁdnnp σιτιστόςannpn θύωvpxpnnp καίc
πᾶςannpn ἕτοιµοςannpn δεῦτεvdvx2p εἰςp ὁdamp γάµοςnamp . v.5 ὁdnmp δέc ἀµελέωvpaanmp
ἀπέρχοµαιviaa3p ὁdnms µένxo εἰςp ὁdams ἴδιοςaamsn ἀγρόςnams ὁdnms δέc εἰςp ὁdafs ἐµπορίαnafs
αὐτόςrpgms . v.6 ὁdnmp δέc λοιπόςanmpn κρατέωvpaanmp ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms
ὑβρίζωviaa3p καίc ἀποκτείνωviaa3p . v.7 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms βασιλεύςnnms ὀργίζωviap3s
c vpaanms danp
καί πέµπω ὁ στράτευµαnanp αὐτόςrpgms ἀπόλλυµιviaa3s ὁdamp φονεύςnamp
ἐκεῖνοςrdamp καίc ὁdafs πόλιςnafs αὐτόςrpgmp ἐµπίπρηµιviaa3s . v.8 τότεbo λέγωvipa3s ὁddmp
δοῦλοςndmp αὐτόςrpgms ὁdnms µένxo γάµοςnnms ἕτοιµοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnmp δέc καλέωvpxpnmp
οὐxo εἰµίviix3p ἄξιοςanmpn . v.9 πορεύοµαιvdpn2p οὖνc ἐπίp ὁdafp διέξοδοςnafp ὁdgfp ὁδόςngfp
καίc ὅσοςrcamp ἄνxo εὑρίσκωvsaa2p καλέωvdaa2p εἰςp ὁdamp γάµοςnamp .
69 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 22. 11–23
ἀνακειµένων. εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς θεάσασθαι τοὺς ἀνακει- 11
µένους εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυµένον ἔνδυµα γάµου,
καὶ λέγει αὐτῷ, ῾Εταῖρε, πῶς εἰσῆλθες ὧδε µὴ ἔχων ἔνδυµα 12
γάµου· ὁ δὲ ἐφιµώθη. τότε εἶπεν ὁ βασιλεὺς τοῖς διακόνοις, 13
∆ήσαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας, ἄρατε αὐτὸν καὶ ἐκβάλετε
εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον, ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυ-
γµὸς τῶν ὀδόντων. πολλοὶ γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί. 14
Τότε πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συµβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν 15
παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ. καὶ ἀποστέλλουσιν αὐτῷ τοὺς µαθη- 16
τὰς αὐτῶν µετὰ τῶν ῾Ηρωδιανῶν, λέγοντες, ∆ιδάσκαλε, οἴδαµεν
ὅτι ἀληθὴς εἶ, καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις,
καὶ οὐ µέλει σοι περὶ οὐδενός, οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον
ἀνθρώπων. εἰπὲ οὖν ἡµῖν, τί σοι δοκεῖ· ἔξεστι δοῦναι κῆνσον 17
Καίσαρι, ἢ οὔ· γνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πονηρίαν αὐτῶν εἶπε, Τί 18
µε πειράζετε, ὑποκριταί· ἐπιδείξατέ µοι τὸ νόµισµα τοῦ κήν- 19
σου. οἱ δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον. καὶ λέγει αὐτοῖς, 20
Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή· λέγουσιν αὐτῷ, Καίσα- 21
ρος. τότε λέγει αὐτοῖς, ᾿Απόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι, καὶ
τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ. καὶ ἀκούσαντες ἐθαύµασαν, καὶ ἀφέν- 22
τες αὐτὸν ἀπῆλθον. ᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ προσῆλθον αὐτῷ 23

v.10 καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp δοῦλοςnnmp ἐκεῖνοςrdnmp εἰςp ὁdafp ὁδόςnafp συνάγωviaa3p
πᾶςaampn ὅσοςrcamp εὑρίσκωviaa3p πονηρόςaampn τέxo καίc ἀγαθόςaampn καίc πίµπληµιviap3s
ὁdnms γάµοςnnms ἀνάκειµαιvppngmp . v.11 εἰσέρχοµαιvpaanms δέc ὁdnms βασιλεύςnnms
θεάοµαιvnad ὁdamp ἀνάκειµαιvppnamp ὁράωviaa3s ἐκεῖbo ἄνθρωποςnams οὐxo ἐνδύωvpxmams
ἔνδυµαnans γάµοςngms . v.12 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἑταῖροςnvms πῶςbo εἰσέρχοµαιviaa2s
ὧδεbo µήxo ἔχωvppanms ἔνδυµαnans γάµοςngms ὁdnms δέc φιµόωviap3s . v.13 τότεbo λέγωviaa3s
ὁdnms βασιλεύςnnms ὁddmp διάκονοςndmp δέωvpaanmp αὐτόςrpgms πούςnamp καίc χείρnafp
αἴρωvdaa2p αὐτόςrpams καίc ἐκβάλλωvdaa2p εἰςp ὁdans σκότοςnans ὁdans ἐξώτεροςaansn ἐκεῖbo
εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp . v.14 πολύςanmpn
γάρc εἰµίvipx3p κλητόςanmpn ὀλίγοςanmpn δέc ἐκλεκτόςanmpn . v.15 τότεbo πορεύοµαιvpaonmp
ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp συµβούλιονnans λαµβάνωviaa3p ὅπωςbo αὐτόςrpams παγιδεύωvsaa3p ἐνp
λόγοςndms . v.16 καίc ἀποστέλλωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgmp µετάp
ὁdgmp ῾Ηρῳδιανοίngmp λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms οἶδαvixa1p ὅτιc ἀληθήςanmsn εἰµίvipx2s καίc
ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgms θεόςngms ἐνp ἀλήθειαndfs διδάσκωvipa2s καίc οὐxo µέλειvipq3s σύrpd-s περίp
οὐδείςagmsn οὐxo γάρc βλέπωvipa2s εἰςp πρόσωπονnans ἄνθρωποςngmp . v.17 λέγωvdaa2s
οὖνc ἐγώrpd-p τίςrqans σύrpd-s δοκέωvipa3s ἔξεστιvipq3s δίδωµιvnaa κῆνσοςnams Καῖσαρndms
ἤxo οὐxo . v.18 γινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs πονηρίαnafs αὐτόςrpgmp
λέγωviaa3s τίςrqans ἐγώrpa-s πειράζωvipa2p ὑποκριτήςnvmp . v.19 ἐπιδείκνυµιvdaa2p ἐγώrpd-s
ὁdans νόµισµαnans ὁdgms κῆνσοςngms ὁdnmp δέc προσφέρωviaa3p αὐτόςrpdms δηνάριονnans .
v.20 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqgms ὁdnfs εἰκώνnnfs οὗτοςrdnfs καίc ὁdnfs ἐπιγραφήnnfs .
v.21 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms Καῖσαρngms τότεbo λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἀποδίδωµιvdaa2p οὖνc
ὁdanp Καῖσαρngms Καῖσαρndms καίc ὁdanp ὁdgms θεόςngms ὁddms θεόςndms . v.22 καίc
ἀκούωvpaanmp θαυµάζωviaa3p καίc ἀφίηµιvpaanmp αὐτόςrpams ἀπέρχοµαιviaa3p .
 22. 24–37 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 70
Σαδδουκαῖοι, οἵ λέγοντες µὴ εἶναι ἀνάστασιν, καὶ ἐπηρώτησαν
24 αὐτὸν, λέγοντες, ∆ιδάσκαλε, Μωσῆς εἶπεν, ᾿Εάν τις ἀποθάνῃ
µὴ ἔχων τέκνα, ἐπιγαµβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα
25 αὐτοῦ, καὶ ἀναστήσει σπέρµα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ. ἦσαν δὲ παρ΄
ἡµῖν ἑπτὰ ἀδελφοί, καὶ ὁ πρῶτος γάµησας ἐτελεύτησε, καὶ µὴ
26 ἔχων σπέρµα, ἀφῆκε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ. ὁ-
27 µοίως καὶ ὁ δεύτερος, καὶ ὁ τρίτος, ἕως τῶν ἑπτά. ὕστερον δὲ
28 πάντων ἀπέθανε καὶ ἡ γυνή. ἐν τῇ οὖν ἀναστάσει, τίνος τῶν
29 ἑπτὰ ἔσται γυνή· πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιη-
σοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Πλανᾶσθε, µὴ εἰδότες τὰς γραφάς, µηδὲ τὴν
30 δύναµιν τοῦ Θεοῦ. ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαµοῦσιν, οὔτε
31 ἐκγαµίζονται, ἀλλ΄ ὡς ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι. περὶ
δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν, οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ῥηθὲν ὑµῖν ὑ-
32 πὸ τοῦ Θεοῦ, λέγοντος, ᾿Εγώ εἰµι ὁ Θεὸς ᾿Αβραὰµ, καὶ ὁ Θεὸς
᾿Ισαὰκ, καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ιακώβ· οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς Θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ
33 ζώντων. καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ
34 αὐτοῦ. Οἱ δὲ Φαρισαῖοι, ἀκούσαντες ὅτι ἐφίµωσε τοὺς Σαδ-
35 δουκαίους, συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό. καὶ ἐπηρώτησεν εἷς ἐξ
36 αὐτῶν νοµικός, πειράζων αὐτόν, καὶ λέγων, ∆ιδάσκαλε, ποία
37 ἐντολὴ µεγάλη ἐν τῷ νόµῳ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ, ᾿Αγαπή-
σεις Κύριον τὸν Θεόν σου, ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ

v.23 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms Σαδδουκαῖοςnnmp ὁdnmp

λέγωvppanmp µήxo εἰµίvnpx ἀνάστασιςnafs καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams . v.24 λέγωvppanmp
διδάσκαλοςnvms Μωϋσῆςnnms λέγωviaa3s ἐάνqo τι-σρινµσ ἀποθνῄσκωvsaa3s µήxo ἔχωvppanms
τέκνονnanp ἐπιγαµβρεύωvifa3s ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms καίc
ἀνίστηµιvifa3s σπέρµαnans ὁddms ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms . v.25 εἰµίviix3p δέc παράp
ἐγώrpd-p ἑπτάtn ἀδελφόςnnmp καίc ὁdnms πρῶτοςanmsn γαµέωvpaanms τελευτάωviaa3s καίc
µήxo ἔχωvppanms σπέρµαnans ἀφίηµιviaa3s ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms ὁddms ἀδελφόςndms
αὐτόςrpgms . v.26 ὁµοίωςbo καίc ὁdnms δεύτεροςanmsn καίc ὁdnms τρίτοςanmsn ἕωςc ὁdgmp
ἑπτάtn . v.27 ὕστεροςbo δέc πᾶςagmpn ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnfs γυνήnnfs . v.28 ἐνp ὁddfs
οὖνc ἀνάστασιςndfs τίςrqgms ὁdgmp ἑπτάtn εἰµίvifx3s γυνήnnfs πᾶςanmpn γάρc ἔχωviaa3p αὐτόςrpafs .
v.29 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πλανάωvdpp2p µήxo
οἶδαvpxanmp ὁdafp γραφήnafp µηδέc ὁdafs δύναµιςnafs ὁdgms θεόςngms . v.30 ἐνp γάρc ὁddfs
ἀνάστασιςndfs οὔτεc γαµέωvipa3p οὔτεc γαµίζωvipp3p ἀλλάc ὡςbo ἄγγελοςnnmp ὁdgms θεόςngms
ἐνp οὐρανόςndms εἰµίvipx3p . v.31 περίp δέc ὁdgfs ἀνάστασιςngfs ὁdgmp νεκρόςagmpn οὐxo
ἀναγινώσκωviaa2p ὁdans λέγωvpapans σύrpd-p ὑπόp ὁdgms θεόςngms λέγωvppagns . v.32 ἐγώrpn-s
εἰµίvipx1s ὁdnms θεόςnnms ᾿Αβραάµtp καίc ὁdnms θεόςnnms ᾿Ισαάκtp καίc ὁdnms θεόςnnms
᾿Ιακώβtp οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms θεόςnnms νεκρόςagmpn ἀλλάc ζάωvppagmp . v.33 καίc
ἀκούωvpaanmp ὁdnmp ὄχλοςnnmp ἐκπλήσσωviip3p ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms . v.34 ὁdnmp
δέc Φαρισαῖοςnnmp ἀκούωvpaanmp ὅτιc φιµόωviaa3s ὁdamp Σαδδουκαῖοςnamp συνάγωviap3p
ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans . v.35 καίc ἐπερωτάωviaa3s εἷςnnms ἐκp αὐτόςrpgmp νοµικόςanmsn
vppanms rpams
πειράζω αὐτός καίc λέγωvppanms . v.36 διδάσκαλοςnvms ποῖοςrqnfs ἐντολήnnfs
µέγαςanfsn ἐνp ὁddms νόµοςndms .
71 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 22. 38–23. 5
ψυχῇ σου, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου, αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ µε- 38
γάλη ἐντολή. δευτέρα δὲ ὁµοία αὐτῇ, ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον 39
σου ὡς σεαυτόν. ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόµος 40
καὶ οἱ προφῆται κρέµανται. Συνηγµένων δὲ τῶν Φαρισαίων, 41
ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων, Τί ὑµῖν δοκεῖ περὶ τοῦ 42
Χριστοῦ· τίνος υἱός ἐστι· λέγουσιν αὐτῷ, Τοῦ ∆αβίδ. λέγει αὐ- 43
τοῖς, Πῶς οὖν ∆αβὶδ ἐν πνεύµατι Κύριον αὐτὸν καλεῖ, λέγων,
Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ µου, Κάθου ἐκ δεξιῶν µου, ἕως ἂν 44
θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου· εἰ οὖν ∆αβὶδ 45
καλεῖ αὐτὸν Κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστι· καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο 46
αὐτῷ ἀποκριθῆναι λόγον, οὐδὲ ἐτόλµησέ τις ἀπ΄ ἐκείνης τῆς
ἡµέρας ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι.
Τότε ὁ ᾿Ιησοῦς ἐλάλησε τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, 23
λέγων, ᾿Επὶ τῆς Μωσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραµµατεῖς καὶ 2
οἱ Φαρισαῖοι, πάντα οὖν ὅσα ἂν εἴπωσιν ὑµῖν τηρεῖν, τηρεῖτε 3
καὶ ποιεῖτε, κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν µὴ ποιεῖτε, λέγουσι γὰρ καὶ
οὐ ποιοῦσι. δεσµεύουσι γὰρ φορτία βαρέα καὶ δυσβάστακτα, 4
καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤµους τῶν ἀνθρώπων, τῷ δὲ δακτύ-
λῳ αὐτῶν οὐ θέλουσι κινῆσαι αὐτά. πάντα δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν 5
ποιοῦσι πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις, πλατύνουσι δὲ τὰ
φυλακτήρια αὐτῶν, καὶ µεγαλύνουσι τὰ κράσπεδα τῶν ἱµατίων

v.37 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀγαπάωvifa2s κύριοςnams ὁdams θεόςnams
σύrpg-s ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-s καίc ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs ψυχήndfs σύrpg-s καίc ἐνp
ὅλοςadfsn ὁddfs διάνοιαndfs σύrpg-s . v.38 οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s πρῶτοςanfsn καίc µέγαςanfsn
ἐντολήnnfs . v.39 δεύτεροςanfsn δέc ὅµοιοςanfsn αὐτόςrpdfs ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo
σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams . v.40 ἐνp οὗτοςrddfp ὁddfp δύοndfp ἐντολήndfp ὅλοςanmsn ὁdnms
νόµοςnnms καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp κρεµάννυµιvipp3p . v.41 συνάγωvpxpgmp δέc ὁdgmp
Φαρισαῖοςngmp ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.42 λέγωvppanms τίςrqnns
σύrpd-p δοκέωvipa3s περίp ὁdgms Χριστόςngms τίςrqgms υἱόςnnms εἰµίvipx3s λέγωvipa3p αὐτόςrpdms
ὁdgms ∆αυίδtp . v.43 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp πῶςbo οὖνc ∆αυίδtp ἐνp πνεῦµαndns κύριοςnams
αὐτόςrpams καλέωvipa3s λέγωvppanms . v.44 λέγωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁddms κύριοςndms
ἐγώrpg-s κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s ἕωςc ἄνxo τίθηµιvsaa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn
σύrpg-s ὑποπόδιονnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s . v.45 εἰqo οὖνc ∆αυίδtp καλέωvipa3s αὐτόςrpams
κύριοςnams πῶςbo υἱόςnnms αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.46 καίc οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s
αὐτόςrpdms ἀποκρίνοµαιvnao λόγοςnams οὐδέbo τολµάωviaa3s τι-σρινµσ ἀπόp ἐκεῖνοςrdgfs
ὁdgfs ἡµέραngfs ἐπερωτάωvnaa αὐτόςrpams οὐκέτιbo . 23. v.1 τότεbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λαλέωviaa3s ὁddmp ὄχλοςndmp καίc ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms . v.2 λέγωvppanms ἐπίp ὁdgfs
Μωϋσῆςngms καθέδραngfs καθίζωviaa3p ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp .
v.3 πᾶςaanpn οὖνc ὅσοςrcanp ἄνxo λέγωvsaa3p σύrpd-p τηρέωvnpa τηρέωvdpa2p καίc ποιέωvdpa2p
κατάp δέc ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgmp µήxo ποιέωvdpa2p λέγωvipa3p γάρc καίc οὐxo ποιέωvipa3p .
v.4 δεσµεύωvipa3p γάρc φορτίονnanp βαρύςaanpn καίc δυσβάστακτοςaanpn καίc ἐπιτίθηµιvipa3p
ἐπίp ὁdamp ὦµοςnamp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὁddms δέc δάκτυλοςndms αὐτόςrpgmp οὐxo θέλωvipa3p
κινέωvnaa αὐτόςrpanp .
 23. 6–16 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 72
6 αὐτῶν, φιλοῦσι τε τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις, καὶ τὰς
7 πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς, καὶ τοὺς ἀσπασµοὺς ἐν
ταῖς ἀγοραῖς, καὶ καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, ῥαββί, ῥαββί,
8 ὑµεῖς δὲ µὴ κληθῆτε ῥαββί,, εἷς γάρ ἐστιν ὑµῶν ὁ καθηγητής,
9 ὁ Χριστός, πάντες δὲ ὑµεῖς ἀδελφοί ἐστε. καὶ πατέρα µὴ κα-
λέσητε ὑµῶν ἐπὶ τῆς γῆς, εἷς γάρ ἐστιν ὁ πατὴρ ὑµῶν, ὁ ἐν
10 τοῖς οὐρανοῖς, µηδὲ κληθῆτε καθηγηταί, εἷς γὰρ ὑµῶν ἐστιν
11 ὁ καθηγητὴς, ὁ Χριστὸς. ὁ δὲ µείζων ὑµῶν ἔσται ὑµῶν δι-
12 άκονος. ὅστις δὲ ὑψώσει ἑαυτὸν, ταπεινωθήσεται, καὶ ὅστις
13 ταπεινώσει ἑαυτόν, ὑψωθήσεται. Οὐαὶ δὲ ὑµῖν, γραµµατεῖς
καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρα-
νῶν ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὑµεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ
14 τοὺς εἰσερχοµένους ἀφίετε εἰσελθεῖν. Οὐαὶ ὑµῖν, γραµµατεῖς
καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε τὰς οἰκίας τῶν χη-
ρῶν, καὶ προφάσει µακρὰ προσευχόµενοι, διὰ τοῦτο λήψεσθε
15 περισσότερον κρίµα. Οὐαὶ ὑµῖν, γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι,
ὑποκριταί, ὅτι περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι
ἕνα προσήλυτον, καὶ ὅταν γένηται, ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέν-
16 νης διπλότερον ὑµῶν. Οὐαὶ ὑµῖν, ὁδηγοὶ τυφλοὶ, οἱ λέγοντες,
῝Ος ἂν ὀµόσῃ ἐν τῷ ναῷ, οὐδέν ἐστιν, ὃς δ΄ ἂν ὀµόσῃ ἐν τῷ

v.5 πᾶςaanpn δέc ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgmp ποιέωvipa3p πρόςp ὁdans θεάοµαιvnap ὁddmp
ἄνθρωποςndmp πλατύνωvipa3p δέc ὁdanp φυλακτήριονnanp αὐτόςrpgmp καίc µεγαλύνωvipa3p
ὁdanp κράσπεδονnanp ὁdgnp ἱµάτιονngnp αὐτόςrpgmp . v.6 φιλέωvipa3p τέxo ὁdafs πρωτοκλισίαnafs
ἐνp ὁddnp δεῖπνονndnp καίc ὁdafp πρωτοκαθεδρίαnafp ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp . v.7 καίc
damp namp p ddfp ndfp c vnpp p dgmp ngmp
ὁ ἀσπασµός ἐν ὁ ἀγορά καί καλέω ὑπό ὁ ἄνθρωπος ῥαββίth
ῥαββίth . v.8 σύrpn-p δέc µήxo καλέωvsap2p ῥαββίth εἷςnnms γάρc εἰµίvipx3s σύrpg-p ὁdnms
καθηγητήςnnms ὁdnms Χριστόςnnms πᾶςanmpn δέc σύrpn-p ἀδελφόςnnmp εἰµίvipx2p . v.9 καίc
πατήρnams µήxo καλέωvsaa2p σύrpg-p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἷςnnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms πατήρnnms
σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.10 µηδέc καλέωvsap2p καθηγητήςnnmp εἷςnnms
γάρc σύrpg-p εἰµίvipx3s ὁdnms καθηγητήςnnms ὁdnms Χριστόςnnms . v.11 ὁdnms δέc µέγαςanmsc
σύrpg-p εἰµίvifx3s σύrpg-p διάκονοςnnms . v.12 ὅστιςrrnms δέc ὑψόωvifa3s ἑαυτοῦrxams
ταπεινόωvifp3s καίc ὅστιςrrnms ταπεινόωvifa3s ἑαυτοῦrxams ὑψόωvifp3s . v.13 οὐαίi δέc σύrpd-p
γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc κλείωvipa2p ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp
οὐρανόςngmp ἔµπροσθενp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp σύrpn-p γάρc οὐxo εἰσέρχοµαιvipn2p οὐδέbo
ὁdamp εἰσέρχοµαιvppnamp ἀφίηµιvipa2p εἰσέρχοµαιvnaa . v.14 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp
καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc κατεσθίωvipa2p ὁdafp οἰκίαnafp ὁdgfp χήραngfp καίc
πρόφασιςndfs µακρόςaanpn προσεύχοµαιvppnnmp διάp οὗτοςrdans λαµβάνωvifd2p περισσόςaansc
κρίµαnans . v.15 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc
περιάγωvipa2p ὁdafs θάλασσαnafs καίc ὁdafs ξηρόςnafs ποιέωvnaa εἷςnams προσήλυτοςnams καίc
ὅτανc γίνοµαιvsad3s ποιέωvipa2p αὐτόςrpams υἱόςnams γέενναngfs διπλοῦςaamsc σύrpg-p .
73 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 23. 17–27
χρυσῷ τοῦ ναοῦ, ὀφείλει. µωροὶ καὶ τυφλοί, τίς γὰρ µείζων 17
ἐστίν, ὁ χρυσὸς, ἢ ὁ ναὸς ὁ ἁγιάζων τὸν χρυσόν· καί, ῝Ος ἐ- 18
ὰν ὀµόσῃ ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ, οὐδέν ἐστιν, ὃς δ΄ ἂν ὀµόσῃ ἐν
τῷ δώρῳ τῷ ἐπάνω αὐτοῦ, ὀφείλει. µωροὶ καὶ τυφλοί, τί γὰρ 19
µεῖζον, τὸ δῶρον, ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον· ὁ 20
οὖν ὀµόσας ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ ὀµνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς
ἐπάνω αὐτοῦ, καὶ ὁ ὀµόσας ἐν τῷ ναῷ ὀµνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν 21
τῷ κατοικοῦντι αὐτόν, καὶ ὁ ὀµόσας ἐν τῷ οὐρανῷ ὀµνύει ἐν 22
τῷ θρόνῳ τοῦ Θεοῦ καὶ ἐν τῷ καθηµένῳ ἐπάνω αὐτοῦ. Οὐαὶ 23
ὑµῖν, γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι ἀποδεκατοῦτε
τὸ ἡδύοσµον καὶ τὸ ἄνηθον καὶ τὸ κύµινον, καὶ ἀφήκατε τὰ
βαρύτερα τοῦ νόµου, τὴν κρίσιν καὶ τὸν ἔλεον καὶ τὴν πίστιν,
ταῦτα ἔδει ποιῆσαι, κἀκεῖνα µὴ ἀφιέναι. ὁδηγοὶ τυφλοί, οἱ 24
διϋλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάµηλον καταπίνοντες. Οὐαὶ 25
ὑµῖν, γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι καθαρίζετε τὸ
ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἔσωθεν δὲ γέµουσιν ἐξ
ἁρπαγῆς καὶ ἀκρασίας. Φαρισαῖε τυφλέ, καθάρισον πρῶτον 26
τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἵνα γένηται καὶ τὸ
ἐκτὸς αὐτῶν καθαρόν. Οὐαὶ ὑµῖν, γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι, 27
ὑποκριταί, ὅτι παροµοιάζετε τάφοις κεκονιαµένοις, οἵτινες ἔξ-
ωθεν µὲν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δὲ γέµουσιν ὀστέων νεκρῶν

v.16 οὐαίi σύrpd-p ὁδηγόςnvmp τυφλόςavmpn ὁdnmp λέγωvppanmp ὅςrrnms ἄνxo ὀµνύωvsaa3s ἐνp
ὁddms ναόςndms οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms δέc ἄνxo ὀµνύωvsaa3s ἐνp ὁddms χρυσόςndms
ὁdgms ναόςngms ὀφείλωvipa3s . v.17 µωρόςavmpn καίc τυφλόςavmpn τίςrqnms γάρc µέγαςanmsc
εἰµίvipx3s ὁdnms χρυσόςnnms ἤxo ὁdnms ναόςnnms ὁdnms ἁγιάζωvppanms ὁdams χρυσόςnams .
v.18 καίc ὅςrrnms ἐάνqo ὀµνύωvsaa3s ἐνp ὁddns θυσιαστήριονndns οὐδείςannsn εἰµίvipx3s
ὅςrrnms δέc ἄνxo ὀµνύωvsaa3s ἐνp ὁddns δῶρονndns ὁddns ἐπάνωbo αὐτόςrpgns ὀφείλωvipa3s .
v.19 µωρόςavmpn καίc τυφλόςavmpn τίςrqnns γάρc µέγαςannsc ὁdnns δῶρονnnns ἤxo ὁdnns
θυσιαστήριονnnns ὁdnns ἁγιάζωvppanns ὁdans δῶρονnans . v.20 ὁdnms οὖνc ὀµνύωvpaanms
ἐνp ὁddns θυσιαστήριονndns ὀµνύωvipa3s ἐνp αὐτόςrpdns καίc ἐνp πᾶςadnpn ὁddnp ἐπάνωbo
αὐτόςrpgns . v.21 καίc ὁdnms ὀµνύωvpaanms ἐνp ὁddms ναόςndms ὀµνύωvipa3s ἐνp αὐτόςrpdms
καίc ἐνp ὁddms κατοικέωvppadms αὐτόςrpams . v.22 καίc ὁdnms ὀµνύωvpaanms ἐνp ὁddms
οὐρανόςndms ὀµνύωvipa3s ἐνp ὁddms θρόνοςndms ὁdgms θεόςngms καίc ἐνp ὁddms κάθηµαιvppndms
ἐπάνωbo αὐτόςrpgms . v.23 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp
ὅτιc ἀποδεκατόωvipa2p ὁdans ἡδύοσµονnans καίc ὁdans ἄνηθονnans καίc ὁdans κύµινονnans καίc
ἀφίηµιviaa2p ὁdanp βαρύςaanpc ὁdgms νόµοςngms ὁdafs κρίσιςnafs καίc ὁdams ἔλεοςnams καίc ὁdafs
πίστιςnafs οὗτοςrdanp δεῖviiq3s ποιέωvnaa κἀκεῖνοςrdnnp µήxo ἀφίηµιvnpa . v.24 ὁδηγόςnvmp
τυφλόςavmpn ὁdnmp διϋλίζωvppanmp ὁdams κώνωψnams ὁdafs δέc κάµηλοςnams καταπίνωvppanmp .
v.25 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc καθαρίζωvipa2p
ὁdans ἔξωθενbo ὁdgns ποτήριονngns καίc ὁdgfs παροψίςngfs ἔσωθενbo δέc γέµωvipa3p ἐκp
ἁρπαγήngfs καίc ἀκρασίαngfs . v.26 Φαρισαῖοςnvms τυφλόςavmsn καθαρίζωvdaa2s πρῶτοςbo
ὁdans ἐντόςbo ὁdgns ποτήριονngns καίc ὁdgfs παροψίςngfs ἵναc γίνοµαιvsad3s καίc ὁdnns ἐκτόςbo
αὐτόςrpgmp καθαρόςannsn .
 23. 28–37 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 74
28 καὶ πάσης ἀκαθαρσίας. οὕτω καὶ ὑµεῖς ἔξωθεν µὲν φαίνεσθε
τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι, ἔσωθεν δὲ µεστοί ἐστε ὑποκρίσεως καὶ
29 ἀνοµίας. Οὐαὶ ὑµῖν, γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί,
ὅτι οἰκοδοµεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν, καὶ κοσµεῖτε τὰ
30 µνηµεῖα τῶν δικαίων, καὶ λέγετε, Εἰ ἤµεν ἐν ταῖς ἡµέραις τῶν
πατέρων ἡµῶν, οὐκ ἂν ἤµεν κοινωνοὶ αὐτῶν ἐν τῷ αἵµατι τῶν
31 προφητῶν. ὥστε µαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε τῶν φονευ-
32 σάντων τοὺς προφήτας, καὶ ὑµεῖς πληρώσατε τὸ µέτρον τῶν
33 πατέρων ὑµῶν. ὄφεις, γεννήµατα ἐχιδνῶν, πῶς φύγητε ἀπὸ
34 τῆς κρίσεως τῆς γεέννης· διὰ τοῦτο, ἰδού, ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς
ὑµᾶς προφήτας καὶ σοφοὺς καὶ γραµµατεῖς, καὶ ἐξ αὐτῶν ἀπο-
κτενεῖτε καὶ σταυρώσετε, καὶ ἐξ αὐτῶν µαστιγώσετε ἐν ταῖς συν-
35 αγωγαῖς ὑµῶν καὶ διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν, ὅπως ἔλθῃ
ἐφ΄ ὑµᾶς πᾶν αἷµα δίκαιον ἐκχυνόµενον ἐπὶ τῆς γῆς, ἀπὸ τοῦ
αἵµατος ῎Αβελ τοῦ δικαίου, ἕως τοῦ αἵµατος Ζαχαρίου υἱοῦ Βα-
ραχίου, ὃν ἐφονεύσατε µεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου.
36, 37 ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ἥξει ταῦτα πάντα ἐπὶ τὴν γενεὰν ταύτην. ᾿Ι-
ερουσαλήµ, ᾿Ιερουσαλήµ, ἡ ἀποκτείνουσα τοὺς προφήτας καὶ
λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλµένους πρὸς αὐτήν, ποσάκις ἠθέ-
λησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου, ὃν τρόπον ἐπισυνάγει ὄρνις

v.27 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc παροµοιάζωvipa2p

τάφοςndmp κονιάωvpxpdmp ὅστιςrrnmp ἔξωθενbo µένxo φαίνωvipe3p ὡραῖοςanmpn ἔσωθενbo δέc
γέµωvipa3p ὀστέονngnp νεκρόςagmpn καίc πᾶςagfsn ἀκαθαρσίαngfs . v.28 οὕτωbo καίc σύrpn-p
ἔξωθενbo µένxo φαίνωvipp2p ὁddmp ἄνθρωποςndmp δίκαιοςanmpn ἔσωθενbo δέc µεστόςanmpn
εἰµίvipx2p ὑπόκρισιςngfs καίc ἀνοµίαngfs . v.29 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc
Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc οἰκοδοµέωvipa2p ὁdamp τάφοςnamp ὁdgmp προφήτηςngmp
καίc κοσµέωvipa2p ὁdanp µνηµεῖονnanp ὁdgmp δίκαιοςagmpn . v.30 καίc λέγωvipa2p εἰqo
viix1p p ddfp ndfp dgmp ngmp rpg-p
εἰµί ἐν ὁ ἡµέρα ὁ πατήρ ἐγώ οὐ ἄν εἰµίviix1p κοινωνόςanmpn
xo xo

αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddns αἷµαndns ὁdgmp προφήτηςngmp . v.31 ὥστεc µαρτυρέωvipa2p ἑαυτοῦrxdmp
ὅτιc υἱόςnnmp εἰµίvipx2p ὁdgmp φονεύωvpaagmp ὁdamp προφήτηςnamp . v.32 καίc σύrpn-p
πληρόωvdaa2p ὁdans µέτρονnans ὁdgmp πατήρngmp σύrpg-p . v.33 ὄφιςnvmp γέννηµαnvnp
ἔχιδναngfp πῶςbo φεύγωvsaa2p ἀπόp ὁdgfs κρίσιςngfs ὁdgfs γέενναngfs . v.34 διάp οὗτοςrdans
ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s πρόςp σύrpa-p προφήτηςnamp καίc σοφόςaampn καίc
γραµµατεύςnamp καίc ἐκp αὐτόςrpgmp ἀποκτείνωvifa2p καίc σταυρόωvifa2p καίc ἐκp αὐτόςrpgmp
µαστιγόωvifa2p ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp σύrpg-p καίc διώκωvifa2p ἀπόp πόλιςngfs εἰςp πόλιςnafs .
v.35 ὅπωςbo ἔρχοµαιvsaa3s ἐπίp σύrpa-p πᾶςannsn αἷµαnnns δίκαιοςannsn ἐκχέωvpppnns
ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ἀπόp ὁdgns αἷµαngns ῞Αβελtp ὁdgms δίκαιοςagmsn ἕωςc ὁdgns αἷµαngns
Ζαχαρίαςngms υἱόςngms Βαραχίαςngms ὅςrrams φονεύωviaa2p µεταξύbo ὁdgms ναόςngms καίc ὁdgns
θυσιαστήριονngns . v.36 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἥκωvifa3s οὗτοςrdnnp πᾶςannpn ἐπίp ὁdafs
γενεάnafs οὗτοςrdafs .
75 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 23. 38–24. 9
τὰ νοσσία ἑαυτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε. ἰ- 38
δού, ἀφίεται ὑµῖν ὁ οἶκος ὑµῶν ἔρηµος. λέγω γὰρ ὑµῖν, Οὐ 39
µή µε ἴδητε ἀπ΄ ἄρτι, ἕως ἂν εἴπητε, Εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος
ἐν ὀνόµατι Κυρίου.
Καὶ ἐξελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐπορεύετο ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ, καὶ προσ- 24
ῆλθον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐπιδεῖξαι αὐτῷ τὰς οἰκοδοµὰς τοῦ ἱε-
ροῦ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Οὐ βλέπετε πάντα ταῦτα· ἀµὴν 2
λέγω ὑµῖν, οὐ µὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον, ὃς οὐ µὴ κατα-
λυθήσεται. Καθηµένου δὲ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ ὄρους τῶν ἐλαιῶν, 3
προσῆλθον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ κατ΄ ἰδίαν, λέγοντες, Εἰπὲ ἡµῖν,
πότε ταῦτα ἔσται καὶ τί τὸ σηµεῖον τῆς σῆς παρουσίας, καὶ τῆς
συντελείας τοῦ αἰῶνος. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐ- 4
τοῖς, Βλέπετε, µή τις ὑµᾶς πλανήσῃ. πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται 5
ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου, λέγοντες, ᾿Εγώ εἰµι ὁ Χριστός, καὶ πολλοὺς
πλανήσουσιν. µελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέµους καὶ ἀκοὰς πο- 6
λέµων, ὁρᾶτε, µὴ θροεῖσθε, δεῖ γὰρ πάντα γενέσθαι, ἀλλ΄ οὔπω
ἐστὶ τὸ τέλος. ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος, καὶ βασιλεία 7
ἐπὶ βασιλείαν, καὶ ἔσονται λιµοὶ καὶ λοιµοὶ καὶ σεισµοὶ κατὰ
τόπους. πάντα δὲ ταῦτα ἀρχὴ ὠδίνων. τότε παραδώσουσιν ὑ- 8, 9
µᾶς εἰς θλῖψιν, καὶ ἀποκτενοῦσιν ὑµᾶς, καὶ ἔσεσθε µισούµενοι

v.37 ᾿Ιερουσαλήµtp ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdnfs ἀποκτείνωvppanfs ὁdamp προφήτηςnamp καίc

λιθοβολέωvppanfs ὁdamp ἀποστέλλωvpxpamp πρόςp αὐτόςrpafs ποσάκιςbo θέλωviaa1s
ἐπισυνάγωvnaa ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-s ὅςrrams τρόποςnams ἐπισυνάγωvipa3s ὄρνιςnnms
ὁdanp νοσσίονnanp ἑαυτοῦrxgfs ὑπόp ὁdafp πτέρυξnafp καίc οὐxo θέλωviaa2p . v.38 ἰδούvdaa2s
ἀφίηµιvipp3s σύrpd-p ὁdnms οἶκοςnnms σύrpg-p ἔρηµοςanmsn . v.39 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p
οὐxo µήxo ἐγώrpa-s ὁράωvsaa2p ἀπόp ἄρτιbo ἕωςc ἄνxo λέγωvsaa2p εὐλογέωvpxpnms ὁdnms
ἔρχοµαιvppnnms ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms . 24. v.1 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms πορεύοµαιviin3s ἀπόp ὁdgns ἱερόνngns καίc προσέρχοµαιviaa3p ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms ἐπιδείκνυµιvnaa αὐτόςrpdms ὁdafp οἰκοδοµήnafp ὁdgns ἱερόνngns . v.2 ὁdnms
δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo βλέπωvipa2p πᾶςaanpn οὗτοςrdanp ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo ἀφίηµιvsap3s ὧδεbo λίθοςnnms ἐπίp λίθοςnams ὅςrrnms οὐxo µήxo
καταλύωvifp3s . v.3 κάθηµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgns ὄροςngns ὁdgfp ἐλαίαngfp
viaa3p
προσέρχοµαι αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp κατάp ἴδιοςaafsn λέγωvppanmp λέγωvdaa2s
ἐγώrpd-p πότεxo οὗτοςrdnnp εἰµίvifx3s καίc τίςrqans ὁdnns σηµεῖονnnns ὁdgfs σόςrsgfs παρουσίαngfs
καίc ὁdgfs συντέλειαngfs ὁdgms αἰώνngms . v.4 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp βλέπωvdpa2p µήxo τι-σρινµσ σύrpa-p πλανάωvsaa3s . v.5 πολύςanmpn
c vifd3p p ddns ndns rpg-s vppanmp rpn-s
γάρ ἔρχοµαι ἐπί ὁ ὄνοµα ἐγώ λέγω ἐγώ εἰµίvipx1s ὁdnms
Χριστόςnnms καίc πολύςaampn πλανάωvifa3p . v.6 µέλλωvifa2p δέc ἀκούωvnpa πόλεµοςnamp
καίc ἀκοήnafp πόλεµοςngmp ὁράωvdpa2p µήxo θροέωvdpp2p δεῖvipq3s γάρc πᾶςaanpn γίνοµαιvnad
ἀλλάc οὔπωbo εἰµίvipx3s ὁdnns τέλοςnnns . v.7 ἐγείρωvifp3s γάρc ἔθνοςnnns ἐπίp ἔθνοςnans καίc
βασιλείαnnfs ἐπίp βασιλείαnafs καίc εἰµίvifx3p λιµόςnnmp καίc λοιµόςnnmp καίc σεισµόςnnmp
κατάp τόποςnamp . v.8 πᾶςannpn δέc οὗτοςrdnnp ἀρχήnnfs ὠδίνngfp .
 24. 10–24 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 76
10 ὑπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν διὰ τὸ ὄνοµά µου. καὶ τότε σκανδαλι-
σθήσονται πολλοί, καὶ ἀλλήλους παραδώσουσι, καὶ µισήσου-
11 σιν ἀλλήλους. καὶ πολλοὶ ψευδοπροφῆται ἐγερθήσονται, καὶ
12 πλανήσουσι πολλούς. καὶ διὰ τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἀνοµίαν,
13 ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν, ὁ δὲ ὑποµείνας εἰς τέλος,
14 οὗτος σωθήσεται. καὶ κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς
βασιλείας ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουµένῃ εἰς µαρτύριον πᾶσι τοῖς ἔθνεσι,
15 καὶ τότε ἥξει τὸ τέλος. ῞Οταν οὖν ἴδητε τὸ βδέλυγµα τῆς ἐ-
ρηµώσεως, τὸ ῥηθὲν διὰ ∆ανιὴλ τοῦ προφήτου, ἑστὼς ἐν τόπῳ
16 ἁγίῳ, ὁ ἀναγινώσκων νοείτω, τότε οἱ ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ φευγέτω-
17 σαν ἐπί τὰ ὄρη, ὁ ἐπὶ τοῦ δώµατος µὴ καταβαινέτω ἆραι τι
18 ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ, καὶ ὁ ἐν τῷ ἀγρῷ µὴ ἐπιστρεψάτω ὀπίσω
19 ἆραι τὰ ἱµάτια αὐτοῦ. οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ
20 ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις. προσεύχεσθε δὲ
21 ἵνα µὴ γένηται ἡ φυγὴ ὑµῶν χειµῶνος, µηδὲ ἐν σαββάτῳ. ἔ-
σται γὰρ τότε θλῖψις µεγάλη, οἵα οὐ γέγονεν ἀπ΄ ἀρχῆς κόσµου
22 ἕως τοῦ νῦν, οὐδ΄ οὐ µὴ γένηται. καὶ εἰ µὴ ἐκολοβώθησαν αἱ
ἡµέραι ἐκεῖναι, οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ, διὰ δὲ τοὺς ἐκλε-
23 κτοὺς κολοβωθήσονται αἱ ἡµέραι ἐκεῖναι. τότε ἐάν τις ὑµῖν
24 εἴπῃ, ᾿Ιδού, ὧδε ὁ Χριστός, ἤ ὧδε, µὴ πιστεύσητε. ἐγερθήσον-
ται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται, καὶ δώσουσι σηµεῖα
µεγάλα καὶ τέρατα, ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλε-

v.9 τότεbo παραδίδωµιvifa3p σύrpa-p εἰςp θλῖψιςnafs καίc ἀποκτείνωvifa3p σύrpa-p καίc εἰµίvifx2p
µισέωvpppnmp ὑπόp πᾶςagnpn ὁdgnp ἔθνοςngnp διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s . v.10 καίc
bo vifp3p anmpn c reamp vifa3p
τότε σκανδαλίζω πολύς καί ἀλλήλων παραδίδωµι καί µισέωvifa3p
c

ἀλλήλωνreamp . v.11 καίc πολύςanmpn ψευδοπροφήτηςnnmp ἐγείρωvifp3p καίc πλανάωvifa3p

πολύςaampn . v.12 καίc διάp ὁdans πληθύνωvnap ὁdafs ἀνοµίαnafs ψύχωvifp3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs
ὁdgmp πολύςagmpn . v.13 ὁdnms δέc ὑποµένωvpaanms εἰςp τέλοςnans οὗτοςrdnms σῴζωvifp3s .
v.14 καίc κηρύσσωvifp3s οὗτοςrdnns ὁdnns εὐαγγέλιονnnns ὁdgfs βασιλείαngfs ἐνp ὅλοςadfsn
ὁddfs οἰκουµένηndfs εἰςp µαρτύριονnans πᾶςadnpn ὁddnp ἔθνοςndnp καίc τότεbo ἥκωvifa3s
ὁdnns τέλοςnnns . v.15 ὅτανc οὖνc ὁράωvsaa2p ὁdans βδέλυγµαnans ὁdgfs ἐρήµωσιςngfs ὁdans
λέγωvpapans διάp ∆ανιήλtp ὁdgms προφήτηςngms ἵστηµιvpxaans ἐνp τόποςndms ἅγιοςadmsn ὁdnms
ἀναγινώσκωvppanms νοέωvdpa3s . v.16 τότεbo ὁdnmp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs φεύγωvdpa3p ἐπίp
ὁdanp ὄροςnanp . v.17 ὁdnms ἐπίp ὁdgns δῶµαngns µήxo καταβαίνωvdpa3s αἴρωvnaa τίςrians
ἐκp ὁdgfs οἰκίαngfs αὐτόςrpgms . v.18 καίc ὁdnms ἐνp ὁddms ἀγρόςndms µήxo ἐπιστρέφωvdaa3s
ὀπίσωbo αἴρωvnaa ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms . v.19 οὐαίi δέc ὁddfp ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppadfp
καίc ὁddfp θηλάζωvppadfp ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp . v.20 προσεύχοµαιvdpn2p δέc ἵναc
µήxo γίνοµαιvsad3s ὁdnfs φυγήnnfs σύrpg-p χειµώνngms µηδέc ἐνp σάββατονndns . v.21 εἰµίvifx3s
γάρc τότεbo θλῖψιςnnfs µέγαςanfsn οἷοςrrnfs οὐxo γίνοµαιvixa3s ἀπόp ἀρχήngfs κόσµοςngms ἕωςc
ὁdgms νῦνbo οὐδέbo οὐxo µήxo γίνοµαιvsad3s . v.22 καίc εἰqo µήxo κολοβόωviap3p ὁdnfp
ἡµέραnnfp ἐκεῖνοςrdnfp οὐxo ἄνxo σῴζωviap3s πᾶςanfsn σάρξnnfs διάp δέc ὁdamp ἐκλεκτόςaampn
κολοβόωvifp3p ὁdnfp ἡµέραnnfp ἐκεῖνοςrdnfp . v.23 τότεbo ἐάνqo τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s
ἰδούvdaa2s ὧδεbo ὁdnms Χριστόςnnms ἤxo ὧδεbo µήxo πιστεύωvsaa2p .
77 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 24. 25–35
κτούς. ἰδού, προείρηκα ὑµῖν. ἐὰν οὖν εἴπωσιν ὑµῖν, ᾿Ιδού, 25, 26
ἐν τῇ ἐρήµῳ ἐστί, µὴ ἐξέλθητε, ᾿Ιδού, ἐν τοῖς ταµείοις, µὴ πι-
στεύσητε. ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ 27
φαίνεται ἕως δυσµῶν, οὕτως ἔσται καὶ ἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ
ἀνθρώπου. ὅπου γὰρ ἐὰν ᾖ τὸ πτῶµα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ 28
ἀετοί. Εὐθέως δὲ µετὰ τὴν θλῖψιν τῶν ἡµερῶν ἐκείνων, ὁ ἥ- 29
λιος σκοτισθήσεται, καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς,
καὶ οἱ ἀστέρες πεσοῦνται ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ αἱ δυνάµεις
τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται. καὶ τότε φανήσεται τὸ σηµεῖον 30
τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ τότε κόψονται πᾶσαι
αἱ φυλαὶ τῆς γῆς, καὶ ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχό-
µενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ µετὰ δυνάµεως καὶ δόξης
πολλῆς. καὶ ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ µετὰ σάλπιγγος 31
φωνῆς µεγάλης, καὶ ἐπισυνάξουσι τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ἐκ τῶν
τεσσάρων ἀνέµων, ἀπ΄ ἄκρων οὐρανῶν ἕως ἄκρων αὐτῶν. ᾿Απὸ 32
δὲ τῆς συκῆς µάθετε τὴν παραβολήν, ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς
γένηται ἁπαλός, καὶ τὰ φύλλα ἐκφύῃ, γινώσκετε ὅτι ἐγγὺς τὸ
θέρος, οὕτω καὶ ὑµεῖς, ὅταν ἴδητε πάντα ταῦτα, γινώσκετε ὅτι 33
ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις. ἀµὴν λέγω ὑµῖν, οὐ µὴ παρέλθῃ ἡ 34
γενεὰ αὕτη, ἕως ἂν πάντα ταῦτα γένηται. ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ 35

v.24 ἐγείρωvifp3p γάρc ψευδόχριστοςnnmp καίc ψευδοπροφήτηςnnmp καίc δίδωµιvifa3p

σηµεῖονnanp µέγαςaanpn καίc τέραςnanp ὥστεc πλανάωvnaa εἰqo δυνατόςannsn καίc ὁdamp
ἐκλεκτόςaampn . v.25 ἰδούvdaa2s προλέγωvixa1s σύrpd-p . v.26 ἐάνqo οὖνc λέγωvsaa3p
σύrpd-p ἰδούvdaa2s ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn εἰµίvipx3s µήxo ἐξέρχοµαιvsaa2p ἰδούvdaa2s ἐνp ὁddnp
ταµεῖονndnp µήxo πιστεύωvsaa2p . v.27 ὥσπερbo γάρc ὁdnfs ἀστραπήnnfs ἐξέρχοµαιvipn3s
ἀπόp ἀνατολήngfp καίc φαίνωvipe3s ἕωςc δυσµήngfp οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc ὁdnfs παρουσίαnnfs
ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.28 ὅπουbo γάρc ἐάνqo εἰµίvspx3s ὁdnns πτῶµαnnns
ἐκεῖbo συνάγωvifp3p ὁdnmp ἀετόςnnmp . v.29 εὐθέωςbo δέc µετάp ὁdafs θλῖψιςnafs ὁdgfp
ἡµέραngfp ἐκεῖνοςrdgfp ὁdnms ἥλιοςnnms σκοτίζωvifp3s καίc ὁdnfs σελήνηnnfs οὐxo δίδωµιvifa3s
ὁdans φέγγοςnans αὐτόςrpgfs καίc ὁdnmp ἀστήρnnmp πίπτωvifn3p ἀπόp ὁdgms οὐρανόςngms
καίc ὁdnfp δύναµιςnnfp ὁdgmp οὐρανόςngmp σαλεύωvifp3p . v.30 καίc τότεbo φαίνωvifp3s
ὁdnns σηµεῖονnnns ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc τότεbo
κόπτωvifd3p πᾶςanfpn ὁdnfp φυλήnnfp ὁdgfs γῆngfs καίc ὁράωvifd3p ὁdams υἱόςnams ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvppnams ἐπίp ὁdgfp νεφέληngfp ὁdgms οὐρανόςngms µετάp δύναµιςngfs
καίc δόξαngfs πολύςagfsn . v.31 καίc ἀποστέλλωvifa3s ὁdamp ἄγγελοςnamp αὐτόςrpgms µετάp
σάλπιγξngfs φωνήngfs µέγαςagfsn καίc ἐπισυνάγωvifa3p ὁdamp ἐκλεκτόςaampn αὐτόςrpgms ἐκp
ὁdgmp τέσσαρεςngmp ἄνεµοςngmp ἀπόp ἄκρονngnp οὐρανόςngmp ἕωςc ἄκρονngnp αὐτόςrpgmp .
v.32 ἀπόp δέc ὁdgfs συκῆngfs µανθάνωvdaa2p ὁdafs παραβολήnafs ὅτανc ἤδηbo ὁdnms κλάδοςnnms
αὐτόςrpgfs γίνοµαιvsad3s ἁπαλόςanmsn καίc ὁdanp φύλλονnanp ἐκφύωvspa3s γινώσκωvipa2p ὅτιc
ἐγγύςbo ὁdnns θέροςnnns . v.33 οὕτωbo καίc σύrpn-p ὅτανc ὁράωvsaa2p πᾶςaanpn οὗτοςrdanp
vipa2p
γινώσκω ὅτι ἐγγύς εἰµίvipx3s ἐπίp θύραndfp . v.34 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo
c bo

παρέρχοµαιvsaa3s ὁdnfs γενεάnnfs οὗτοςrdnfs ἕωςc ἄνxo πᾶςannpn οὗτοςrdnnp γίνοµαιvsad3s .

 24. 36–48 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 78
36 παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι µου οὐ µὴ παρέλθωσι. περὶ δὲ
τῆς ἡµέρας ἐκείνης καὶ τῆς ὥρας οὐδεὶς οἶδεν, οὐδὲ οἱ ἄγγελοι
37 τῶν οὐρανῶν, εἰ µὴ ὁ πατήρ µου µόνος. ὥσπερ δὲ αἱ ἡµέραι
τοῦ Νῶε, οὕτως ἔσται καὶ ἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου.
38 ὥσπερ γὰρ ἦσαν ἐν ταῖς ἡµέραις ταῖς πρὸ τοῦ κατακλυσµοῦ
τρώγοντες καὶ πίνοντες, γαµοῦντες καὶ ἐκγαµίζοντες, ἄχρι ἧς
39 ἡµέρας εἰσῆλθε Νῶε εἰς τὴν κιβωτόν, καὶ οὐκ ἔγνωσαν, ἕως
ἦλθεν ὁ κατακλυσµὸς καὶ ἦρεν ἅπαντας, οὕτως ἔσται καὶ ἡ
40 παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. τότε δύο ἔσονται ἐν τῷ ἀ-
41 γρῷ, ὁ εἷς παραλαµβάνεται, καὶ ὁ εἷς ἀφίεται. δύο ἀλήθουσαι
42 ἐν τῷ µύλωνι, µία παραλαµβάνεται, καὶ µία ἀφίεται. γρη-
γορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε ποίᾳ ὥρᾳ ὁ Κύριος ὑµῶν ἔρχεται.
43 ἐκεῖνο δὲ γινώσκετε, ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ποίᾳ φυλακῇ
ὁ κλέπτης ἔρχεται, ἐγρηγόρησεν ἂν, καὶ οὐκ ἂν εἴασε διορυ-
44 γῆναι τὴν οἰκίαν αὐτοῦ. διὰ τοῦτο καὶ ὑµεῖς γίνεσθε ἕτοιµοι,
45 ὅτι ᾗ ὥρα οὐ δοκεῖτε, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται. τίς ἄρα
ἐστὶν ὁ πιστὸς δοῦλος καὶ φρόνιµος, ὃν κατέστησεν ὁ κύριος
αὐτοῦ ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ, τοῦ διδ῀οναι αὐτοῖς τὴν τρο-
46 φὴν ἐν καιρῷ· µακάριος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος, ὃν ἐλθὼν ὁ κύριος
47 αὐτοῦ εὑρήσει ποιοῦντα οὕτως. ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὅτι ἐπὶ πᾶσι
48 τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστήσει αὐτόν. ἐὰν δὲ εἴπῃ ὁ κα-
v.35 ὁdnms οὐρανόςnnms καίc ὁdnfs γῆnnfs παρέρχοµαιvifd3p ὁdnmp δέc λόγοςnnmp ἐγώrpg-s
οὐxo µήxo παρέρχοµαιvsaa3p . v.36 περίp δέc ὁdgfs ἡµέραngfs ἐκεῖνοςrdgfs καίc ὁdgfs
ὥραngfs οὐδείςanfsn οἶδαvixa3s οὐδέbo ὁdnmp ἄγγελοςnnmp ὁdgmp οὐρανόςngmp εἰqo µήxo ὁdnms
πατήρnnms ἐγώrpg-s µόνοςanmsn . v.37 ὥσπερbo δέc ὁdnfp ἡµέραnnfp ὁdgms Νῶεtp οὕτωbo
εἰµίvifx3s καίc ὁdnfs παρουσίαnnfs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.38 ὥσπερbo
γάρc εἰµίviix3p ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ὁddfp πρόp ὁdgms κατακλυσµόςngms τρώγωvppanmp καίc
πίνωvppanmp γαµέωvppanmp καίc γαµίζωvppanmp ἄχριp ὅςrrgfs ἡµέραngfs εἰσέρχοµαιviaa3s
Νῶεtp εἰςp ὁdafs κιβωτόςnafs . v.39 καίc οὐxo γινώσκωviaa3p ἕωςc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms
κατακλυσµόςnnms καίc αἴρωviaa3s ἅπαςaampn οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc ὁdnfs παρουσίαnnfs ὁdgms
υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.40 τότεbo δύοtn εἰµίvifx3p ἐνp ὁddms ἀγρόςndms ὁdnms
εἷςnnms παραλαµβάνωvipp3s καίc ὁdnms εἷςnnms ἀφίηµιvipp3s . v.41 δύοtn ἀλήθωvppanfp ἐνp
ὁddms µύλοςndms εἷςnnfs παραλαµβάνωvipp3s καίc εἷςnnfs ἀφίηµιvipp3s . v.42 γρηγορέωvdpa2p
οὖνc ὅτιc οὐxo οἶδαvixa2p ποῖοςrqdfs ὥραndfs ὁdnms κύριοςnnms σύrpg-p ἔρχοµαιvipn3s .
v.43 ἐκεῖνοςrdans δέc γινώσκωvipa2p ὅτιc εἰqo οἶδαviya3s ὁdnms οἰκοδεσπότηςnnms ποῖοςrqdfs
φυλακήndfs ὁdnms κλέπτηςnnms ἔρχοµαιvipn3s γρηγορέωviaa3s ἄνxo καίc οὐxo ἄνxo ἐάωviaa3s
διορύσσωvnap ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms . v.44 διάp οὗτοςrdans καίc σύrpn-p γίνοµαιvdpn2p
anmpn c rrdfs ndfs xo
ἕτοιµος ὅτι ὅς ὥρα οὐ δοκέωvipa2p ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἔρχοµαιvipn3s . v.45 τίςrqnms ἄραxo εἰµίvipx3s ὁdnms πιστόςanmsn δοῦλοςnnms καίc
φρόνιµοςanmsn ὅςrrams καθίστηµιviaa3s ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgfs θεραπείαngfs
αὐτόςrpgms ὁdgms δίδωµιvnpa αὐτόςrpdmp ὁdafs τροφήnafs ἐνp καιρόςndms . v.46 µακάριοςanmsn
ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms ὅςrrams ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms
εὑρίσκωvifa3s ποιέωvppaams οὕτωbo . v.47 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐπίp πᾶςadnpn ὁddnp
ὑπάρχωvppadnp αὐτόςrpgms καθίστηµιvifa3s αὐτόςrpams .
79 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 24. 49–25. 10
κὸς δοῦλος ἐκεῖνος ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, Χρονίζει ὁ κύριος µου
ἐλθεῖν, καὶ ἄρξηται τύπτειν τοὺς συνδούλους, ἐσθίειν δὲ καὶ 49
πίνειν µετὰ τῶν µεθυόντων, ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου 50
ἐν ἡµέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ, καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει, καὶ διχο- 51
τοµήσει αὐτὸν, καὶ τὸ µέρος αὐτοῦ µετὰ τῶν ὑποκριτῶν θήσει,
ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγµὸς τῶν ὀδόντων.
Τότε ὁµοιωθήσεται ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν δέκα παρθένοις, 25
αἵτινες λαβοῦσαι τὰς λαµπάδας ἀυτῶν ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν
τοῦ νυµφίου. πέντε δὲ ἦσαν ἐξ αὐτῶν φρόνιµοι, καὶ αἱ πέντε 2
µωραί. αἵτινες µωραί, λαβοῦσαι τὰς λαµπάδας ἑαυτῶν, οὐκ 3
ἔλαβον µεθ΄ ἑαυτῶν ἔλαιον, αἱ δὲ φρόνιµοι ἔλαβον ἔλαιον ἐν 4
τοῖς ἀγγείοις αὐτῶν µετὰ τῶν λαµπάδων ἀυτῶν. χρονίζοντος 5
δὲ τοῦ νυµφίου, ἐνύσταξαν πᾶσαι καὶ ἐκάθευδον. µέσης δὲ 6
νυκτὸς κραυγὴ γέγονεν, ᾿Ιδού, ὁ νυµφίος ἔρχεται, ἐξέρχεσθε
εἰς ἀπάντησιν αὐτοῦ. τότε ἠγέρθησαν πᾶσαι αἱ παρθένοι ἐ- 7
κεῖναι, καὶ ἐκόσµησαν τὰς λαµπάδας ἀυτῶν. αἱ δὲ µωραὶ ταῖς 8
φρονίµοις εἶπον, ∆ότε ἡµῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὑµῶν, ὅτι αἱ λαµπά-
δες ἡµῶν σβέννυνται. ἀπεκρίθησαν δὲ αἱ φρόνιµοι, λέγουσαι, 9
Μήποτε οὐκ ἀρκέσῃ ἡµῖν καὶ ὑµῖν, πορεύεσθε δὲ µᾶλλον πρὸς
τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράσατε ἑαυταῖς. ἀπερχοµένων δὲ αὐ- 10
τῶν ἀγοράσαι, ἦλθεν ὁ νυµφίος, καὶ αἱ ἕτοιµοι εἰσῆλθον µετ΄

v.48 ἐάνqo δέc λέγωvsaa3s ὁdnms κακόςanmsn δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms ἐνp ὁddfs καρδίαndfs
αὐτόςrpgms χρονίζωvipa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvnaa . v.49 καίc ἄρχωvsam3s
τύπτωvnpa ὁdamp σύνδουλοςnamp ἐσθίωvnpa δέc καίc πίνωvnpa µετάp ὁdgmp µεθύωvppagmp .
v.50 ἥκωvifa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms δοῦλοςngms ἐκεῖνοςrdgms ἐνp ἡµέραndfs ὅςrrdfs
οὐxo προσδοκάωvipa3s καίc ἐνp ὥραndfs ὅςrrdfs οὐxo γινώσκωvipa3s . v.51 καίc
διχοτοµέωvifa3s αὐτόςrpams καίc ὁdans µέροςnans αὐτόςrpgms µετάp ὁdgmp ὑποκριτήςngmp
τίθηµιvifa3s ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp .
25. v.1 τότεbo ὁµοιόωvifp3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp δέκαtn παρθένοςndfp
ὅστιςrrnfp λαµβάνωvpaanfp ὁdafp λαµπάςnafp αὐτόςrpgfp ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ἀπάντησιςnafs
ὁdgms νυµφίοςngms . v.2 πέντεtn δέc εἰµίviix3p ἐκp αὐτόςrpgfp φρόνιµοςanfpn καίc
ὁdnfp πέντεtn µωρόςanfpn . v.3 ὅστιςrrnfp µωρόςanfpn λαµβάνωvpaanfp ὁdafp λαµπάςnafp
ἑαυτοῦrxgmp οὐxo λαµβάνωviaa3p µετάp ἑαυτοῦrxgmp ἔλαιονnans . v.4 ὁdnfp δέc φρόνιµοςanfpn
λαµβάνωviaa3p ἔλαιονnans ἐνp ὁddnp ἀγγεῖονndnp αὐτόςrpgfp µετάp ὁdgfp λαµπάςngfp
αὐτόςrpgfp . v.5 χρονίζωvppagms δέc ὁdgms νυµφίοςngms νυστάζωviaa3p πᾶςanfpn καίc
καθεύδωviia3p . v.6 µέσοςagfsn δέc νύξngfs κραυγήnnfs γίνοµαιvixa3s ἰδούvdaa2s ὁdnms
nnms
νυµφίος ἔρχοµαιvipn3s ἐξέρχοµαιvdpn2p εἰςp ἀπάντησιςnafs αὐτόςrpgms . v.7 τότεbo
ἐγείρωviap3p πᾶςanfpn ὁdnfp παρθένοςnnfp ἐκεῖνοςrdnfp καίc κοσµέωviaa3p ὁdafp λαµπάςnafp
αὐτόςrpgfp . v.8 ὁdnfp δέc µωρόςanfpn ὁddfp φρόνιµοςadfpn λέγωviaa3p δίδωµιvdaa2p ἐγώrpd-p ἐκp
ὁdgns ἔλαιονngns σύrpg-p ὅτιc ὁdnfp λαµπάςnnfp ἐγώrpg-p σβέννυµιvipp3p . v.9 ἀποκρίνοµαιviad3p
δέc ὁdnfp φρόνιµοςanfpn λέγωvppanfp µήποτεbo οὐxo ἀρκέωvsaa3s ἐγώrpd-p καίc σύrpd-p
πορεύοµαιvdpn2p δέc µᾶλλονbo πρόςp ὁdamp πωλέωvppaamp καίc ἀγοράζωvdaa2p ἑαυτοῦrxdfp .
 25. 11–22 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 80
11 αὐτοῦ εἰς τοὺς γάµους, καὶ ἐκλείσθη ἡ θύρα. ὕστερον δὲ ἔρ-
χονται καὶ αἱ λοιπαὶ παρθένοι, λέγουσαι, Κύριε, κύριε, ἄνοιξον
12 ἡµῖν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, οὐκ οἶδα ὑµᾶς.
13 γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡµέραν οὐδὲ τὴν ὥραν, ἐν
14 ᾗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται. ῞Ωσπερ γὰρ ἄνθρωπος ἀπο-
δηµῶν ἐκάλεσε τοὺς ἰδίους δούλους, καὶ παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ
15 ὑπάρχοντα αὐτοῦ, καὶ ᾧ µὲν ἔδωκε πέντε τάλαντα, ᾧ δὲ δύο,
ᾧ δὲ ἕν, ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν δύναµιν, καὶ ἀπεδήµησεν εὐ-
16 θέως. πορευθεὶς δὲ ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν εἰργάσατο ἐν
17 αὐτοῖς, καὶ ἐποίησεν ἄλλα πέντε τάλαντα. ὡσαύτως καὶ ὁ τὰ
18 δύο ἐκέρδησε καὶ αὐτὸς ἄλλα δύο. ὁ δὲ τὸ ἓν λαβὼν ἀπελ-
θὼν ὤρυξεν ἐν τῇ γῇ καὶ ἀπέκρυψε τὸ ἀργύριον τοῦ κυρίου
19 αὐτοῦ. µετὰ δὲ χρόνον πολὺν ἔρχεται ὁ κύριος τῶν δούλων
20 ἐκείνων, καὶ συναίρει µετ΄ αὐτῶν λόγον. καὶ προσελθὼν ὁ τὰ
πέντε τάλαντα λαβὼν προσήνεγκεν ἄλλα πέντε τάλαντα, λέγων,
Κύριε, πέντε τάλαντά µοι παρέδωκας, ἴδε, ἄλλα πέντε τάλαντα
21 ἐκέρδησα ἐ᾿π αὐτοῖς. ἔφη δὲ αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ, Εὖ, δοῦλε
ἀγαθὲ καὶ πιστέ, ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε κατα-
22 στήσω, εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. προσελθὼν δὲ
καὶ ὁ τὰ δύο τάλαντα λαβών εἶπε, Κύριε, δύο τάλαντά µοι πα-

v.10 ἀπέρχοµαιvppngfp δέc αὐτόςrpgfp ἀγοράζωvnaa ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms νυµφίοςnnms καίc ὁdnfp
ἕτοιµοςanfpn εἰσέρχοµαιviaa3p µετάp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp γάµοςnamp καίc κλείωviap3s ὁdnfs
θύραnnfs . v.11 ὕστεροςbo δέc ἔρχοµαιvipn3p καίc ὁdnfp λοιπόςanfpn παρθένοςnnfp λέγωvppanfp
κύριοςnvms κύριοςnvms ἀνοίγωvdaa2s ἐγώrpd-p . v.12 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo οἶδαvixa1s σύrpa-p . v.13 γρηγορέωvdpa2p οὖνc ὅτιc οὐxo
οἶδαvixa2p ὁdafs ἡµέραnafs οὐδέbo ὁdafs ὥραnafs ἐνp ὅςrrnfs ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἔρχοµαιvipn3s . v.14 ὥσπερbo γάρc ἄνθρωποςnnms ἀποδηµέωvppanms καλέωviaa3s ὁdamp
ἴδιοςaampn δοῦλοςnamp καίc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdanp ὑπάρχωvppaanp αὐτόςrpgms .
v.15 καίc ὅςrrdms µένxo δίδωµιviaa3s πέντεtn τάλαντονnanp ὅςrrdms δέc δύοtn ὅςrrdms δέc
εἷςnans ἕκαστοςadmsn κατάp ὁdafs ἴδιοςaafsn δύναµιςnafs καίc ἀποδηµέωviaa3s εὐθέωςbo .
v.16 πορεύοµαιvpaonms δέc ὁdnms ὁdanp πέντεtn τάλαντονnanp λαµβάνωvpaanms ἐργάζοµαιviad3s
ἐνp αὐτόςrpdnp καίc ποιέωviaa3s ἄλλοςaanpn πέντεtn τάλαντονnanp . v.17 ὡσαύτωςbo
c dnms danp tn viaa3s c rpnms aanpn tn
καί ὁ ὁ δύο κερδαίνω καί αὐτός ἄλλος δύο . v.18 ὁdnms
δέc ὁdans εἷςnans λαµβάνωvpaanms ἀπέρχοµαιvpaanms ὀρύσσωviaa3s ἐνp ὁddfs γῆndfs καίc
ἀποκρύπτωviaa3s ὁdans ἀργύριονnans ὁdgms κύριοςngms αὐτόςrpgms . v.19 µετάp δέc
χρόνοςnams πολύςaamsn ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgmp δοῦλοςngmp ἐκεῖνοςrdgmp
καίc συναίρωvipa3s µετάp αὐτόςrpgmp λόγοςnams . v.20 καίc προσέρχοµαιvpaanms ὁdnms
ὁdanp πέντεtn τάλαντονnanp λαµβάνωvpaanms προσφέρωviaa3s ἄλλοςaanpn πέντεtn τάλαντονnanp
λέγωvppanms κύριοςnvms πέντεtn τάλαντονnanp ἐγώrpd-s παραδίδωµιviaa2s ἴδεi ἄλλοςaanpn
πέντεtn τάλαντονnanp κερδαίνωviaa1s ἐπίp αὐτόςrpdnp . v.21 φηµίviix3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms
κύριοςnnms αὐτόςrpgms εὖbo δοῦλοςnvms ἀγαθόςavmsn καίc πιστόςavmsn ἐπίp ὀλίγοςaanpn
εἰµίviix2s πιστόςanmsn ἐπίp πολύςagnpn σύrpa-s καθίστηµιvifa1s εἰσέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdafs
χαράnafs ὁdgms κύριοςngms σύrpg-s .
81 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 25. 23–32
ρέδωκας, ἴδε, ἄλλα δύο τάλαντα ἐκέρδησα ἐπ΄ αὐτοῖς. ἔφη 23
αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ, Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ, ἐπὶ ὀλίγα
ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω, εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν
τοῦ κυρίου σου. προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὸ ἓν τάλαντον εἰληφὼς 24
εἶπε, Κύριε, ἔγνων σε ὅτι σκληρὸς εἶ ἄνθρωπος, θερίζων ὅπου
οὐκ ἔσπειρας, καὶ συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπισας, καὶ φοβη- 25
θεὶς, ἀπελθὼν ἔκρυψα τὸ τάλαντόν σου ἐν τῇ γῇ, ἴδε, ἔχεις τὸ
σόν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ κύριος αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ, Πονηρὲ δοῦλε 26
καὶ ὀκνηρέ, ᾔδεις ὅτι θερίζω ὅπου οὐκ ἔσπειρα, καὶ συνάγω
ὅθεν οὐ διεσκόρπισα, ἔδει οὖν σε βαλεῖν τὸ ἀργύριόν µου τοῖς 27
τραπεζίταις, καὶ ἐλθὼν ἐγὼ ἐκοµισάµην ἂν τὸ ἐµὸν σὺν τόκῳ.
ἄρατε οὖν ἀπ΄ αὐτοῦ τὸ τάλαντον, καὶ δότε τῷ ἔχοντι τὰ δέκα 28
τάλαντα. τῷ γὰρ ἔχοντι παντὶ δοθήσεται, καὶ περισσευθήσε- 29
ται, ἀπὸ δὲ τοῦ µὴ ἔχοντος, καὶ ὃ ἔχει, ἀρθήσεται ἀπ΄ αὐτοῦ.
καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον 30
ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγµὸς τῶν ὀδόντων. ῞Οταν δὲ 31
ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ, καὶ πάντες οἱ ἅ-
γιοι ἄγγελοι µετ΄ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ,
καὶ συναχθήσεται ἔµπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφο- 32
ριεῖ αὐτοὺς ἀπ΄ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιµὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα

v.22 προσέρχοµαιvpaanms δέc καίc ὁdnms ὁdanp δύοtn τάλαντονnanp λαµβάνωvpaanms λέγωviaa3s
κύριοςnvms δύοtn τάλαντονnanp ἐγώrpd-s παραδίδωµιviaa2s ἴδεi ἄλλοςaanpn δύοtn τάλαντονnanp
κερδαίνωviaa1s ἐπίp αὐτόςrpdnp . v.23 φηµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms
εὖbo δοῦλοςnvms ἀγαθόςavmsn καίc πιστόςavmsn ἐπίp ὀλίγοςaanpn εἰµίviix2s πιστόςanmsn ἐπίp
πολύςagnpn σύrpa-s καθίστηµιvifa1s εἰσέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdafs χαράnafs ὁdgms κύριοςngms
σύrpg-s . v.24 προσέρχοµαιvpaanms δέc καίc ὁdnms ὁdans εἷςnans τάλαντονnans λαµβάνωvpxanms
λέγωviaa3s κύριοςnvms γινώσκωviaa1s σύrpa-s ὅτιc σκληρόςanmsn εἰµίvipx2s ἄνθρωποςnnms
θερίζωvppanms ὅπουbo οὐxo σπείρωviaa2s καίc συνάγωvppanms ὅθενbo οὐxo διασκορπίζωviaa2s .
v.25 καίc φοβέοµαιvpaonms ἀπέρχοµαιvpaanms κρύπτωviaa1s ὁdans τάλαντονnans σύrpg-s ἐνp
ὁddfs γῆndfs ἴδεi ἔχωvipa2s ὁdans σόςrsans . v.26 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms κύριοςnnms
αὐτόςrpgms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms πονηρόςavmsn δοῦλοςnvms καίc ὀκνηρόςavmsn οἶδαviya2s
ὅτιc θερίζωvipa1s ὅπουbo οὐxo σπείρωviaa1s καίc συνάγωvipa1s ὅθενbo οὐxo διασκορπίζωviaa1s .
v.27 δεῖviiq3s οὖνc σύrpa-s βάλλωvnaa ὁdans ἀργύριονnans ἐγώrpg-s ὁddmp τραπεζίτηςndmp καίc
ἔρχοµαιvpaanms ἐγώrpn-s κοµίζωviam1s ἄνxo ὁdans ἐµόςrsans σύνp τόκοςndms . v.28 αἴρωvdaa2p
οὖνc ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdans τάλαντονnans καίc δίδωµιvdaa2p ὁddms ἔχωvppadms ὁdanp δέκαtn
τάλαντονnanp . v.29 ὁddms γάρc ἔχωvppadms πᾶςadmsn δίδωµιvifp3s καίc περισσεύωvifp3s ἀπόp
δέc ὁdgms µήxo ἔχωvppagms καίc ὅςrrans ἔχωvipa3s αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.30 καίc
dams aamsn nams vdpa2p p dans nans dans aansn
ὁ ἀχρεῖος δοῦλος ἐκβάλλω εἰς ὁ σκότος ὁ ἐξώτερος ἐκεῖbo
εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp . v.31 ὅτανc δέc
ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐνp ὁddfs δόξαndfs αὐτόςrpgms καίc πᾶςanmpn
ὁdnmp ἅγιοςanmpn ἄγγελοςnnmp µετάp αὐτόςrpgms τότεbo καθίζωvifa3s ἐπίp θρόνοςngms δόξαngfs
αὐτόςrpgms .
 25. 33–44 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 82
33 ἀπὸ τῶν ἐρίφων, καὶ στήσει τὰ µὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ,
34 τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύµων. τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν
αὐτοῦ, ∆εῦτε, οἱ εὐλογηµένοι τοῦ πατρός µου, κληρονοµήσατε
35 τὴν ἡτοιµασµένην ὑµῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσµου. ἐ-
πείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ µοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ
36 µε, ξένος ἤµην, καὶ συνηγάγετέ µε, γυµνός, καὶ περιεβάλετέ
µε, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ µε, ἐν φυλακῇ ἤµην, καὶ ἤλ-
37 θετε πρός µε. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι, λέγοντες,
Κύριε, πότε σὲ εἴδοµεν πεινῶντα, καὶ ἐθρέψαµεν ἢ διψῶντα,
38 καὶ ἐποτίσαµεν· πότε δέ σε εἴδοµεν ξένον, καὶ συνηγάγοµεν
39 ἢ γυµνόν, καὶ περιεβάλοµεν· πότε δέ σε εἴδοµεν ἀσθενῆ, ἢ ἐν
40 φυλακῇ, καὶ ἤλθοµεν πρός σε· καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐ-
ρεῖ αὐτοῖς, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, ἐφ΄ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν
41 ἀδελφῶν µου τῶν ἐλαχίστων, ἐµοὶ ἐποιήσατε. τότε ἐρεῖ καὶ
τοῖς ἐξ εὐωνύµων, Πορεύεσθε ἀπ΄ ἐµοῦ, οἱ κατηραµένοι, εἰς τὸ
πῦρ τὸ αἰώνιον, τὸ ἡτοιµασµένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις
42 αὐτοῦ. ἐπείνασα γὰρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ µοι φαγεῖν, ἐδίψησα,
43 καὶ οὐκ ἐποτίσατέ µε, ξένος ἤµην, καὶ οὐ συνηγάγετέ µε, γυ-
µνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ µε, ἀσθενής, καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ
44 ἐπεσκέψασθέ µε. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοί, λέ-
γοντες, Κύριε, πότε σὲ εἴδοµεν πεινῶντα, ἢ διψῶντα, ἢ ξένον,

v.32 καίc συνάγωvifp3s ἔµπροσθενp αὐτόςrpgms πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp καίc ἀφορίζωvifa3s
αὐτόςrpamp ἀπόp ἀλλήλωνregnp ὥσπερbo ὁdnms ποιµήνnnms ἀφορίζωvipa3s ὁdanp πρόβατονnanp
ἀπόp ὁdgmp ἔριφοςngmp . v.33 καίc ἵστηµιvifa3s ὁdanp µένxo πρόβατονnanp ἐκp δεξιόςagmpn
αὐτόςrpgms ὁdanp δέc ἐρίφιονnanp ἐκp εὐώνυµοςagmpn . v.34 τότεbo λέγωvifa3s ὁdnms
βασιλεύςnnms ὁddnp ἐκp δεξιόςagmpn αὐτόςrpgms δεῦτεvdvx2p ὁdnmp εὐλογέωvpxpnmp ὁdgms
πατήρngms ἐγώrpg-s κληρονοµέωvdaa2p ὁdafs ἑτοιµάζωvpxpafs σύrpd-p βασιλείαnafs ἀπόp
καταβολήngfs κόσµοςngms . v.35 πεινάωviaa1s γάρc καίc δίδωµιviaa2p ἐγώrpd-s ἐσθίωvnaa
διψάωviaa1s καίc ποτίζωviaa2p ἐγώrpa-s ξένοςanmsn εἰµίviix1s καίc συνάγωviaa2p ἐγώrpa-s .
v.36 γυµνόςanmsn καίc περιβάλλωviaa2p ἐγώrpa-s ἀσθενέωviaa1s καίc ἐπισκέπτοµαιviad2p
ἐγώrpa-s ἐνp φυλακήndfs εἰµίviix1s καίc ἔρχοµαιviaa2p πρόςp ἐγώrpa-s . v.37 τότεbo
ἀποκρίνοµαιvifo3p αὐτόςrpdms ὁdnmp δίκαιοςanmpn λέγωvppanmp κύριοςnvms πότεxo σύrpa-s
ὁράωviaa1p πεινάωvppaams καίc τρέφωviaa1p ἤxo διψάωvppaams καίc ποτίζωviaa1p . v.38 πότεxo
δέc σύrpa-s ὁράωviaa1p ξένοςaamsn καίc συνάγωviaa1p ἤxo γυµνόςaamsn καίc περιβάλλωviaa1p .
v.39 πότεxo δέc σύrpa-s ὁράωviaa1p ἀσθενήςaamsn ἤxo ἐνp φυλακήndfs καίc ἔρχοµαιviaa1p
πρόςp σύrpa-s . v.40 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms βασιλεύςnnms λέγωvifa3s αὐτόςrpdmp
th vipa1s
ἀµήν λέγω σύrpd-p ἐπίp ὅσοςrcans ποιέωviaa2p εἷςndms οὗτοςrdgmp ὁdgmp ἀδελφόςngmp
ἐγώrpg-s ὁdgmp ἐλάχιστοςagmpn ἐγώrpd-s ποιέωviaa2p . v.41 τότεbo λέγωvifa3s καίc ὁddnp
ἐκp εὐώνυµοςagmpn πορεύοµαιvdpn2p ἀπόp ἐγώrpg-s ὁdnmp καταράοµαιvpxpnmp εἰςp ὁdans
πῦρnans ὁdans αἰώνιοςaansn ὁdans ἑτοιµάζωvpxpans ὁddms διάβολοςadmsn καίc ὁddmp ἄγγελοςndmp
αὐτόςrpgms . v.42 πεινάωviaa1s γάρc καίc οὐxo δίδωµιviaa2p ἐγώrpd-s ἐσθίωvnaa διψάωviaa1s
καί οὐ ποτίζωviaa2p ἐγώrpa-s .
c xo
v.43 ξένοςanmsn εἰµίviix1s καίc οὐxo συνάγωviaa2p ἐγώrpa-s
γυµνόςanmsn καίc οὐxo περιβάλλωviaa2p ἐγώrpa-s ἀσθενήςanmsn καίc ἐνp φυλακήndfs καίc οὐxo
ἐπισκέπτοµαιviad2p ἐγώrpa-s .
83 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 25. 45–26. 11
ἢ γυµνόν, ἢ ἀσθενῆ, ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐ διηκονήσαµέν σοι·
τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς, λέγων, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, ἐφ΄ ὅσον 45
οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐµοὶ ἐποιήσατε.
καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς 46
ζωὴν αἰώνιον.
Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς πάντας τοὺς λόγους τού- 26
τους, εἶπε τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, Οἴδατε ὅτι µετὰ δύο ἡµέρας 2
τὸ πάσχα γίνεται, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς τὸ
σταυρωθῆναι. τότε συνήχθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµα- 3
τεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως
τοῦ λεγοµένου Καϊάφα, καὶ συνεβουλεύσαντο ἵνα τὸν ᾿Ιησοῦν 4
κρατήσωσι δόλῳ καὶ ἀποκτείνωσιν. ἔλεγον δέ, Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ, 5
ἵνα µὴ θόρυβος γένηται ἐν τῷ λαῷ. Τοῦ δὲ ᾿Ιησοῦ γενοµένου 6
ἐν Βηθανίᾳ ἐν οἰκίᾳ Σίµωνος τοῦ λεπροῦ, προσῆλθεν αὐτῷ 7
γυνὴ ἀλάβαστρον µύρου ἔχουσα βαρυτίµου, καὶ κατέχεεν ἐπὶ
τῆν κεφαλὴν αὐτοῦ ἀνακειµένου. ἰδόντες δὲ οἱ µαθηταὶ αὐ- 8
τοῦ ἠγανάκτησαν, λέγοντες, Εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη· ἠδύνατο 9
γὰρ τοῦτο τὸ µύρον πραθῆναι πολλοῦ, καὶ δοθῆναι πτωχοῖς.
γνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Τί κόπους παρέχετε τῇ γυ- 10
ναικί· ἔργον γὰρ καλὸν εἰργάσατο εἰς ἐµέ. πάντοτε γὰρ τοὺς 11

v.44 τότεbo ἀποκρίνοµαιvifo3p αὐτόςrpdms καίc αὐτόςrpnmp λέγωvppanmp κύριοςnvms πότεxo

σύrpa-s ὁράωviaa1p πεινάωvppaams ἤxo διψάωvppaams ἤxo ξένοςaamsn ἤxo γυµνόςaamsn ἤxo
ἀσθενήςaamsn ἤxo ἐνp φυλακήndfs καίc οὐxo διακονέωviaa1p σύrpd-s . v.45 τότεbo
ἀποκρίνοµαιvifo3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἐπίp ὅσοςrcans οὐxo
ποιέωviaa2p εἷςndms οὗτοςrdgmp ὁdgmp ἐλάχιστοςagmpn οὐδέbo ἐγώrpd-s ποιέωviaa2p . v.46 καίc
ἀπέρχοµαιvifd3p οὗτοςrdnmp εἰςp κόλασιςnafs αἰώνιοςaafsn ὁdnmp δέc δίκαιοςanmpn εἰςp ζωήnafs
αἰώνιοςaafsn . 26. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ὅτεbo τελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πᾶςaampn
ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms . v.2 οἶδαvixa2p
c p tn nafp dnns ta vipn3s c dnms
ὅτι µετά δύο ἡµέρα ὁ πάσχα γίνοµαι καί ὁ υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s εἰςp ὁdans σταυρόωvnap . v.3 τότεbo συνάγωviap3p ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdgms λαόςngms
εἰςp ὁdafs αὐλήnafs ὁdgms ἀρχιερεύςngms ὁdgms λέγωvpppgms Καϊάφαςngms . v.4 καίc
συµβουλεύωviam3p ἵναc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams κρατέωvsaa3p δόλοςndms καίc ἀποκτείνωvspa3p .
v.5 λέγωviia3p δέc µήxo ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs ἵναc µήxo θόρυβοςnnms γίνοµαιvsad3s ἐνp
ὁddms λαόςndms . v.6 ὁdgms δέc ᾿Ιησοῦςngms γίνοµαιvpadgms ἐνp Βηθανίαndfs ἐνp
οἰκίαndfs Σίµωνngms ὁdgms λεπρόςagmsn . v.7 προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdms γυνήnnfs
nans ngns vppanfs
ἀλάβαστρος µύρον ἔχω βαρύτιµοςagnsn καίc καταχέωviaa3s ἐπίp ὁdafs κεφαλήnafs
αὐτόςrpgms ἀνάκειµαιvppngms . v.8 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
ἀγανακτέωviaa3p λέγωvppanmp εἰςp τίςrqans ὁdnfs ἀπώλειαnnfs οὗτοςrdnfs . v.9 δύναµαιviin3s
γάρc οὗτοςrdnns ὁdnns µύρονnnns πιπράσκωvnap πολύςagnsn καίc δίδωµιvnap πτωχόςadmpn .
v.10 γινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans κόποςnamp
παρέχωvipa2p ὁddfs γυνήndfs ἔργονnans γάρc καλόςaansn ἐργάζοµαιviad3s εἰςp ἐγώrpa-s .
 26. 12–24 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 84
12 πτωχοὺς ἔχετε µεθ΄ ἑαυτῶν, ἐµὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. βαλοῦσα
γὰρ αὕτη τὸ µύρον τοῦτο ἐπὶ τοῦ σώµατός µου, πρὸς τὸ ἐν-
13 ταφιάσαι µε ἐποίησεν. ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ
τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο ἐν ὅλῳ τῷ κόσµῳ, λαληθήσεται καὶ ὃ ἐ-
14 ποίησεν αὕτη, εἰς µνηµόσυνον αὐτῆς. Τότε πορευθεὶς εἷς τῶν
δώδεκα, ὁ λεγόµενος ᾿Ιούδας ᾿Ισκαριώτης, πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς,
15 εἶπε, Τί θέλετέ µοι δοῦναι, κἀγὼ ὑµῖν παραδώσω αὐτόν· οἱ δὲ
16 ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύρια. καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαι-
17 ρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ. Τῇ δὲ πρώτῃ τῶν ἀζύµων προσῆλθον
οἱ µαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ, λέγοντες, αὐτῷ, Ποῦ θέλεις ἑτοιµάσωµέν
18 σοι φαγεῖν τὸ πάσχα· ὁ δὲ εἶπεν, ῾Υπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς
τὸν δεῖνα, καὶ εἴπατε αὐτῷ, ῾Ο διδάσκαλος λέγει, ῾Ο καιρός
µου ἐγγύς ἐστι, πρὸς σὲ ποιῶ τὸ πάσχα µετὰ τῶν µαθητῶν µου.
19 καὶ ἐποίησαν οἱ µαθηταὶ ὡς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ
20 ἡτοίµασαν τὸ πάσχα. ᾿Οψίας δὲ γενοµένης ἀνέκειτο µετὰ τῶν
21 δώδεκα. καὶ ἐσθιόντων αὐτῶν εἶπεν, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι εἷς ἐξ
22 ὑµῶν παραδώσει µε. καὶ λυπούµενοι σφόδρα ἤρξαντο λέγειν
23 αὐτῷ ἕκαστος αὐτῶν, Μήτι ἐγώ εἰµι, Κύριε· ὁ δὲ ἀποκριθεὶς
εἶπεν, ῾Ο ἐµβάψας µετ΄ ἐµοῦ ἐν τῷ τρυβλίῳ τὴν χεῖρα, οὗτός µε
24 παραδώσει. ὁ µὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει, καθὼς γέγρα-
πται περὶ αὐτοῦ, οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ, δι΄ οὗ ὁ υἱὸς τοῦ

v.11 πάντοτεbo γάρc ὁdamp πτωχόςaampn ἔχωvipa2p µετάp ἑαυτοῦrxgmp ἐγώrpa-s δέc οὐxo
πάντοτεbo ἔχωvipa2p . v.12 βάλλωvpaanfs γάρc οὗτοςrpnfs ὁdans µύρονnans οὗτοςrdans ἐπίp ὁdgns
σῶµαngns ἐγώrpg-s πρόςp ὁdans ἐνταφιάζωvnaa ἐγώrpa-s ποιέωviaa3s . v.13 ἀµήνth λέγωvipa1s
rpd-p bo qo vsap3s dnns nnns rdnns
σύ ὅπου ἐάν κηρύσσω ὁ εὐαγγέλιον οὗτος ἐνp ὅλοςadmsn ὁddms
κόσµοςndms λαλέωvifp3s καίc ὅςrrans ποιέωviaa3s οὗτοςrpnfs εἰςp µνηµόσυνονnans αὐτόςrpgfs .
v.14 τότεbo πορεύοµαιvpaonms εἷςnnms ὁdgmp δώδεκαtn ὁdnms λέγωvpppnms ᾿Ιούδαςnnms
᾿Ισκαριώθnnms πρόςp ὁdamp ἀρχιερεύςnamp . v.15 λέγωviaa3s τίςrqans θέλωvipa2p ἐγώrpd-s
vnaa rpn-s rpd-p vifa1s
δίδωµι κἀγώ σύ παραδίδωµι αὐτόςrpams ὁdnmp δέc ἵστηµιviaa3p αὐτόςrpdms
τριάκονταtn ἀργύριονnanp . v.16 καίc ἀπόp τότεbo ζητέωviia3s εὐκαιρίαnafs ἵναc αὐτόςrpams
παραδίδωµιvsaa3s . v.17 ὁddfs δέc πρῶτοςadfsn ὁdgnp ἄζυµοςagnpn προσέρχοµαιviaa3p ὁdnmp
µαθητήςnnmp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms λέγωvppanmp αὐτόςrpdms ποῦxo θέλωvipa2s ἑτοιµάζωvsaa1p
σύrpd-s ἐσθίωvnaa ὁdans πάσχαta . v.18 ὁdnms δέc λέγωviaa3s ὑπάγωvdpa2p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs
πρόςp ὁdams δεῖναaamsn καίc λέγωvdaa2p αὐτόςrpdms ὁdnms διδάσκαλοςnnms λέγωvipa3s ὁdnms
καιρόςnnms ἐγώrpg-s ἐγγύςbo εἰµίvipx3s πρόςp σύrpa-s ποιέωvipa1s ὁdans πάσχαta µετάp ὁdgmp
µαθητήςngmp ἐγώrpg-s . v.19 καίc ποιέωviaa3p ὁdnmp µαθητήςnnmp ὡςbo συντάσσωviaa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ἑτοιµάζωviaa3p ὁdans πάσχαta . v.20 ὄψιοςagfsn δέc
γίνοµαιvpadgfs ἀνάκειµαιviin3s µετάp ὁdgmp δώδεκαtn . v.21 καίc ἐσθίωvppagmp αὐτόςrpgmp
λέγωviaa3s ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc εἷςnnms ἐκp σύrpg-p παραδίδωµιvifa3s ἐγώrpa-s .
v.22 καίc λυπέωvpppnmp σφόδραbo ἄρχωviad3p λέγωvnpa αὐτόςrpdms ἕκαστοςanmsn αὐτόςrpgmp
µήτιxo ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s κύριοςnvms . v.23 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s ὁdnms
ἐµβάπτωvpaanms µετάp ἐγώrpg-s ἐνp ὁddns τρύβλιονndns ὁdafs χείρnafs οὗτοςrdnms ἐγώrpa-s
παραδίδωµιvifa3s .
85 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 26. 25–35
ἀνθρώπου παραδίδοται, καλὸν ἦν αὐτῷ εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄν-
θρωπος ἐκεῖνος. ἀποκριθεὶς δὲ ᾿Ιούδας ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν 25
εἶπε, Μήτι ἐγώ εἰµι, ῥαββί· λέγει αὐτῷ, Σὺ εἶπας. ἐσθιόντων 26
δὲ αὐτῶν, λαβὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν ἄρτον, καὶ εὐλογήσας, ἔκλασε
καὶ ἐδίδου τοῖς µαθηταῖς, καὶ εἶπε, Λάβετε, φάγετε, τοῦτό ἐστι
τὸ σῶµά µου. καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον, καὶ εὐχαριστήσας, ἔ- 27
δωκεν αὐτοῖς, λέγων, Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτο γάρ ἐστι 28
τὸ αἷµά µου, τὸ τῆς καινῆς διαθήκης, τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνό-
µενον εἰς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν. λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ πίω ἀπ΄ 29
ἄρτι ἐκ τούτου τοῦ γεννήµατος τῆς ἀµπέλου, ἕως τῆς ἡµέρας
ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω µεθ΄ ὑµῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ
πατρός µου. Καὶ ὑµνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν. 30
Τότε λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Πάντες ὑµεῖς σκανδαλισθήσεσθε 31
ἐν ἐµοὶ ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ, γέγραπται γάρ, Πατάξω τὸν ποιµένα,
καὶ διασκορπισθήσεται τὰ πρόβατα τῆς ποίµνης. µετὰ δὲ τὸ 32
ἐγερθῆναί µε, προάξω ὑµᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ἀποκριθεὶς δὲ 33
ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ, Εἰ καὶ πάντες σκανδαλισθήσονται ἐν σοί,
ἐγὼ οὐδέποτε σκανδαλισθήσοµαι. ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν 34
λέγω σοι ὅτι ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ, πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι, τρὶς
ἀπαρνήσῃ µε. λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος, Κἂν δέῃ µε σὺν σοὶ ἀπο- 35
θανεῖν, οὐ µή σε ἀπαρνήσοµαι. ὁµοίως καὶ πάντες οἱ µαθηταὶ

v.24 ὁdnms µένxo υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ὑπάγωvipa3s καθώςbo γράφωvixp3s περίp
αὐτόςrpgms οὐαίi δέc ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκεῖνοςrddms διάp ὅςrrgms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s καλόςannsn εἰµίviix3s αὐτόςrpdms εἰqo οὐxo γεννάωviap3s
ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐκεῖνοςrdnms . v.25 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms
vppanms rpams viaa3s
παραδίδωµι αὐτός λέγω µήτιxo ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ῥαββίth λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms σύrpn-s λέγωviaa2s . v.26 ἐσθίωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp λαµβάνωvpaanms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὁdams ἄρτοςnams καίc εὐλογέωvpaanms κλάωviaa3s καίc δίδωµιviia3s ὁddmp
µαθητήςndmp καίc λέγωviaa3s λαµβάνωvdaa2p ἐσθίωvdaa2p οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns σῶµαnnns
ἐγώrpg-s . v.27 καίc λαµβάνωvpaanms ὁdans ποτήριονnans καίc εὐχαριστέωvpaanms δίδωµιviaa3s
αὐτόςrpdmp λέγωvppanms πίνωvdaa2p ἐκp αὐτόςrpgns πᾶςanmpn . v.28 οὗτοςrdnns γάρc
εἰµίvipx3s ὁdnns αἷµαnnns ἐγώrpg-s ὁdnns ὁdgfs καινόςagfsn διαθήκηngfs ὁdnns περίp πολύςagmpn
ἐκχέωvpppnns εἰςp ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp . v.29 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo
πίνωvsaa1s ἀπόp ἄρτιbo ἐκp οὗτοςrdgns ὁdgns γέννηµαngns ὁdgfs ἄµπελοςngfs ἕωςc ὁdgfs ἡµέραngfs
ἐκεῖνοςrdgfs ὅτανc αὐτόςrpans πίνωvipa1s µετάp σύrpg-p καινόςaansn ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs
ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.30 καίc ὑµνέωvpaanmp ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdans ὄροςnans
dgfp ngfp
ὁ ἐλαία . v.31 τότε λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πᾶςanmpn σύrpn-p
bo

σκανδαλίζωvifp2p ἐνp ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfs νύξndfs οὗτοςrddfs γράφωvixp3s γάρc πατάσσωvifa1s ὁdams
ποιµήνnams καίc διασκορπίζωvifp3s ὁdnnp πρόβατονnnnp ὁdgfs ποίµνηngfs . v.32 µετάp δέc ὁdans
ἐγείρωvnap ἐγώrpa-s προάγωvifa1s σύrpa-p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs . v.33 ἀποκρίνοµαιvpaonms
δέc ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms εἰqo καίc πᾶςanmpn σκανδαλίζωvifp3p ἐνp σύrpd-s
ἐγώrpn-s οὐδέποτεbo σκανδαλίζωvifp1s . v.34 φηµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-s ὅτιc ἐνp οὗτοςrddfs ὁddfs νύξndfs πρίνbo ἀλέκτωρnams φωνέωvnaa τρίςbo
ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s .
 26. 36–45 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 86
36 εἶπον. Τότε ἔρχεται µετ΄ αὐτῶν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς χωρίον λεγόµενον
Γεθσηµανῆ, καὶ λέγει τοῖς µαθηταῖς, Καθίσατε αὐτοῦ, ἕως οὗ
37 ἀπελθὼν προσεύξωµαι ἐκεῖ. καὶ παραλαβὼν τὸν Πέτρον καὶ
τοὺς δύο υἱοὺς Ζεβεδαίου, ἤρξατο λυπεῖσθαι καὶ ἀδηµονεῖν.
38 τότε λέγει αὐτοῖς, Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή µου ἕως θανάτου,
39 µείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε µετ΄ ἐµοῦ. καὶ προελθὼν µικρόν,
ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ προσευχόµενος καὶ λέγων, Πάτερ
µου, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ΄ ἐµοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο,
40 πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ΄ ὡς σύ. καὶ ἔρχεται πρὸς τοὺς µα-
θητάς, καὶ εὑρίσκει αὐτοὺς καθεύδοντας, καὶ λέγει τῷ Πέτρῳ,
41 Οὕτως οὐκ ἰσχύσατε µίαν ὥραν γρηγορῆσαι µετ΄ ἐµοῦ· γρη-
γορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα µὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασµόν, τὸ
42 µὲν πνεῦµα πρόθυµον, ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής. πάλιν ἐκ δευτέρου
ἀπελθὼν προσηύξατο, λέγων, Πάτερ µου, εἰ οὐ δύναται τοῦτο
τὸ ποτήριον παρελθεῖν ἀ᾿π ἐµοῦ, ἐὰν µὴ αὐτὸ πίω, γενηθήτω τὸ
43 θέληµά σου. καὶ ἐλθὼν εὑρίσκει αὐτοὺς πάλιν καθεύδοντας,
44 ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλµοὶ βεβαρηµένοι. καὶ ἀφεὶς αὐτοὺς
ἀπελθὼν πάλιν προσηύξατο ἐκ τρίτου, τὸν αὐτὸν λόγον εἰπών.
45 τότε ἔρχεται πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, καὶ λέγει αὐτοῖς, Κα-
θεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε, ἰδού, ἤγγικεν ἡ ὥρα, καὶ ὁ

v.35 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms κἄνqo δεῖvspq3s ἐγώrpa-s σύνp σύrpd-s
ἀποθνῄσκωvnaa οὐxo µήxo σύrpa-s ἀπαρνέοµαιvifd1s ὁµοίωςbo καίc πᾶςanmpn ὁdnmp
µαθητήςnnmp λέγωviaa3p . v.36 τότεbo ἔρχοµαιvipn3s µετάp αὐτόςrpgmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp
χωρίονnans λέγωvpppans Γεθσηµανίtp καίc λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp καθίζωvdaa2p αὐτοῦbo
ἕωςc ὅςbo ἀπέρχοµαιvpaanms προσεύχοµαιvsad1s ἐκεῖbo . v.37 καίc παραλαµβάνωvpaanms
ὁdams Πέτροςnams καίc ὁdamp δύοtn υἱόςnamp Ζεβεδαῖοςngms ἄρχωviad3s λυπέωvnpp καίc
ἀδηµονέωvnpa . v.38 τότεbo λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp περίλυποςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs
nnfs rpg-s
ψυχή ἐγώ ἕωςc θάνατοςngms µένωvdaa2p ὧδεbo καίc γρηγορέωvdpa2p µετάp ἐγώrpg-s .
v.39 καίc προέρχοµαιvpaanms µικρόςaamsn πίπτωviaa3s ἐπίp πρόσωπονnans αὐτόςrpgms
προσεύχοµαιvppnnms καίc λέγωvppanms πατήρnvms ἐγώrpg-s εἰqo δυνατόςannsn εἰµίvipx3s
παρέρχοµαιvdaa3s ἀπόp ἐγώrpg-s ὁdans ποτήριονnans οὗτοςrdans πλήνbo οὐxo ὡςbo ἐγώrpn-s
θέλωvipa1s ἀλλάc ὡςbo σύrpn-s . v.40 καίc ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp
c vipa3s rpamp
καί εὑρίσκω αὐτός καθεύδωvppaamp καίc λέγωvipa3s ὁddms Πέτροςndms οὕτωbo
οὐxo ἰσχύωviaa2p εἷςnafs ὥραnafs γρηγορέωvnaa µετάp ἐγώrpg-s . v.41 γρηγορέωvdpa2p
c vdpn2p c xo vsaa2p
καί προσεύχοµαι ἵνα µή εἰσέρχοµαι εἰς πειρασµόςnams ὁdnns µένxo
p

πνεῦµαnnns πρόθυµοςannsn ὁdnfs δέc σάρξnnfs ἀσθενήςanfsn . v.42 πάλινbo ἐκp δεύτεροςagnsn
ἀπέρχοµαιvpaanms προσεύχοµαιviad3s λέγωvppanms πατήρnvms ἐγώrpg-s εἰqo οὐxo δύναµαιvipn3s
οὗτοςrdnns ὁdnns ποτήριονnnns παρέρχοµαιvnaa ἀπόp ἐγώrpg-s ἐάνqo µήxo αὐτόςrpans πίνωvsaa1s
γίνοµαιvdao3s ὁdnns θέληµαnnns σύrpg-s . v.43 καίc ἔρχοµαιvpaanms εὑρίσκωvipa3s αὐτόςrpamp
πάλινbo καθεύδωvppaamp εἰµίviix3p γάρc αὐτόςrpgmp ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp βαρέωvpxpnmp .
v.44 καίc ἀφίηµιvpaanms αὐτόςrpamp ἀπέρχοµαιvpaanms πάλινbo προσεύχοµαιviad3s ἐκp
τρίτοςagnsn ὁdams αὐτόςrpams λόγοςnams λέγωvpaanms .
87 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 26. 46–55
υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁµαρτωλῶν. ἐγεί- 46
ρεσθε, ἄγωµεν ἰδού, ἤγγικεν ὁ παραδιδούς µε. Καὶ ἔτι αὐτοῦ 47
λαλοῦντος, ἰδού, ᾿Ιούδας εἷς τῶν δώδεκα ἦλθε, καὶ µετ΄ αὐτοῦ
ὄχλος πολὺς µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων, ἀπὸ τῶν ἀρχιερέων
καὶ πρεσβυτέρων τοῦ λαοῦ. ὁ δὲ παραδιδοὺς αὐτὸν ἔδωκεν 48
αὐτοῖς σηµεῖον, λέγων, ῝Ον ἂν φιλήσω, αὐτός ἐστι, κρατήσατε
αὐτόν. καὶ εὐθέως προσελθὼν τῷ ᾿Ιησοῦ εἶπε, Χαῖρε, ῥαββί, 49
καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ, ῾Εταῖρε, ἐφ΄ ᾧ 50
πάρει τότε προσελθόντες ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπὶ τὸν ᾿Ιησοῦν,
καὶ ἐκράτησαν αὐτόν. καὶ ἰδού, εἷς τῶν µετὰ ᾿Ιησοῦ, ἐκτεί- 51
νας τὴν χεῖρα, ἀπέσπασεν τὴν µάχαιραν αὐτοῦ, καὶ πατάξας
τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως ἀφεῖλεν αὐτοῦ τὸ ὠτίον. τότε λέγει 52
αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Απόστρεψόν σου τὴν µάχαιραν εἰς τὸν τόπον
αὐτῆς, πάντες γὰρ οἱ λαβόντες µάχαιραν ἐν µαχαίρᾳ ἀπολοῦν-
ται. ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναµαι ἄρτι παρακαλέσαι τὸν πατέρα 53
µου, καὶ παραστήσει µοι πλείους ἢ δώδεκα λεγεῶνας ἀγγέ-
λων· πῶς οὖν πληρωθῶσιν αἱ γραφαί, ὅτι οὕτω δεῖ γενέσθαι· 54
ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς ὄχλοις, ῾Ως ἐπὶ λῃστὴν 55
ἐξήλθετε µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων συλλαβεῖν µε· καθ΄ ἡµέραν
πρὸς ὑµᾶς ἐκαθεζόµην διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ οὐκ ἐκρατή-

v.45 τότεbo ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
καθεύδωvipa2p ὁdans λοιπόςaansn καίc ἀναπαύωvipm2p ἰδούvdaa2s ἐγγίζωvixa3s ὁdnfs ὥραnnfs
καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s εἰςp χείρnafp ἁµαρτωλόςagmpn .
v.46 ἐγείρωvdpe2p ἄγωvspa1p ἰδούvdaa2s ἐγγίζωvixa3s ὁdnms παραδίδωµιvppanms ἐγώrpa-s .
v.47 καίc ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἰδούvdaa2s ᾿Ιούδαςnnms εἷςnnms ὁdgmp δώδεκαtn
ἔρχοµαιviaa3s καίc µετάp αὐτόςrpgms ὄχλοςnnms πολύςanmsn µετάp µάχαιραngfp καίc ξύλονngnp
ἀπόp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp καίc πρεσβύτεροςagmpn ὁdgms λαόςngms . v.48 ὁdnms δέc
παραδίδωµιvppanms αὐτόςrpams δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp σηµεῖονnans λέγωvppanms ὅςrrams
ἄνxo φιλέωvsaa1s αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s κρατέωvdaa2p αὐτόςrpams . v.49 καίc εὐθέωςbo
προσέρχοµαιvpaanms ὁddms ᾿Ιησοῦςndms λέγωviaa3s χαίρωvdpa2s ῥαββίth καίc καταφιλέωviaa3s
αὐτόςrpams . v.50 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἑταῖροςnvms ἐπίp ὅςrrdns
πάρειµιvipx2s τότεbo προσέρχοµαιvpaanmp ἐπιβάλλωviaa3p ὁdafp χείρnafp ἐπίp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
καίc κρατέωviaa3p αὐτόςrpams . v.51 καίc ἰδούvdaa2s εἷςnnms ὁdgmp µετάp ᾿Ιησοῦςngms
ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs ἀποσπάωviaa3s ὁdafs µάχαιραnafs αὐτόςrpgms καίc πατάσσωvpaanms
ὁdams δοῦλοςnams ὁdgms ἀρχιερεύςngms ἀφαιρέωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdans ὠτίονnans . v.52 τότεbo
λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀποστρέφωvdaa2s σύrpg-s ὁdafs µάχαιραnafs εἰςp ὁdams
τόποςnams αὐτόςrpgfs πᾶςanmpn γάρc ὁdnmp λαµβάνωvpaanmp µάχαιραnafs ἐνp µάχαιραndfs
ἀπόλλυµιvifm3p . v.53 ἤxo δοκέωvipa2s ὅτιc οὐxo δύναµαιvipn1s ἄρτιbo παρακαλέωvnaa
ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s καίc παρίστηµιvifa3s ἐγώrpd-s πολύςaafpc ἤxo δώδεκαtn λεγιώνnamp
ἄγγελοςngmp . v.54 πῶςbo οὖνc πληρόωvsap3p ὁdnfp γραφήnnfp ὅτιc οὕτωbo δεῖvipq3s
γίνοµαιvnad .
 26. 56–65 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 88
56 σατέ µε. τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν, ἵνα πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ
τῶν προφητῶν. τότε οἱ µαθηταὶ πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυ-
57 γον. Οἱ δὲ κρατήσαντες τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπήγαγον πρὸς Καϊάφαν
τὸν ἀρχιερέα, ὅπου οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνή-
58 χθησαν. ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ ἀπὸ µακρόθεν, ἕως τῆς
αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως, καὶ εἰσελθὼν ἔσω ἐκάθητο µετὰ τῶν ὑπη-
59 ρετῶν, ἰδεῖν τὸ τέλος. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ
τὸ συνέδριον ὅλον ἐζήτουν ψευδοµαρτυρίαν κατὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ,
60 ὅπως αὐτὸν θανατώσωσι. καὶ οὐχ εὗρον, καὶ πολλῶν ψευδο-
µαρτύρων προσελθόντων, οὐχ εὗρον. ὕστερον δὲ προσελθόντες
61 δύο ψευδοµάρτυρες. εἶπον, Οὗτος ἔφη, ∆ύναµαι καταλῦσαι
τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ, καὶ διὰ τριῶν ἡµερῶν οἰκοδοµῆσαι αὐτόν.
62 καὶ ἀναστὰς ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ, Οὐδὲν ἀποκρίνῃ· τί οὗτοί
63 σου καταµαρτυροῦσιν· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἐσιώπα. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ
ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ, ᾿Εξορκίζω σε κατὰ τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος,
64 ἵνα ἡµῖν εἴπῃς εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστός, ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ. λέγει αὐτῷ
ὁ ᾿Ιησοῦς, Σὺ εἶπας πλὴν λέγω ὑµῖν, ἀπ΄ ἄρτι ὄψεσθε τὸν υἱὸν
τοῦ ἀνθρώπου καθήµενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάµεως καὶ ἐρχόµε-
65 νον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ. τότε ὁ ἀρχιερεὺς διέρρηξε
τὰ ἱµάτια αὐτοῦ, λέγων ὅτι ᾿Εβλασφήµησε, τί ἔτι χρείαν ἔχοµεν

v.55 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddmp ὄχλοςndmp ὡςbo
ἐπίp λῃστήςnams ἐξέρχοµαιviaa2p µετάp µάχαιραngfp καίc ξύλονngnp συλλαµβάνωvnaa ἐγώrpa-s
κατάp ἡµέραnafs πρόςp σύrpa-p καθέζοµαιviin1s διδάσκωvppanms ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc
οὐxo κρατέωviaa2p ἐγώrpa-s . v.56 οὗτοςrdnns δέc ὅλοςannsn γίνοµαιvixa3s ἵναc πληρόωvsap3p
ὁdnfp γραφήnnfp ὁdgmp προφήτηςngmp τότεbo ὁdnmp µαθητήςnnmp πᾶςanmpn ἀφίηµιvpaanmp
αὐτόςrpams φεύγωviaa3p . v.57 ὁdnmp δέc κρατέωvpaanmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἀπάγωviaa3p
πρόςp Καϊάφαςnams ὁdams ἀρχιερεύςnams ὅπουbo ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp
πρεσβύτεροςanmpn συνάγωviap3p . v.58 ὁdnms δέc Πέτροςnnms ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms
ἀπόp µακρόθενbo ἕωςc ὁdgfs αὐλήngfs ὁdgms ἀρχιερεύςngms καίc εἰσέρχοµαιvpaanms ἔσωbo
κάθηµαιviin3s µετάp ὁdgmp ὑπηρέτηςngmp ὁράωvnaa ὁdans τέλοςnans . v.59 ὁdnmp
δέc ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn καίc ὁdnns συνέδριονnnns ὅλοςannsn
ζητέωviia3p ψευδοµαρτυρίαnafs κατάp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ὅπωςbo αὐτόςrpams θανατόωvsaa3p .
v.60 καίc οὐxo εὑρίσκωviaa3p καίc πολύςagmpn ψευδόµαρτυςngmp προσέρχοµαιvpaagmp οὐxo
εὑρίσκωviaa3p ὕστεροςbo δέc προσέρχοµαιvpaanmp δύοtn ψευδόµαρτυςnnmp . v.61 λέγωviaa3p
οὗτοςrdnms φηµίviix3s δύναµαιvipn1s καταλύωvnaa ὁdams ναόςnams ὁdgms θεόςngms καίc
διάp τρεῖςngfp ἡµέραngfp οἰκοδοµέωvnaa αὐτόςrpams . v.62 καίc ἀνίστηµιvpaanms ὁdnms
ἀρχιερεύςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιvipn2s τίςrqans οὗτοςrdnmp σύrpg-s
καταµαρτυρέωvipa3p . v.63 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms σιωπάωviia3s καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms
ὁdnms ἀρχιερεύςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἐξορκίζωvipa1s σύrpa-s κατάp ὁdgms θεόςngms
ὁdgms ζάωvppagms ἵναc ἐγώrpd-p λέγωvsaa2s εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.64 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms σύrpn-s λέγωviaa2s
πλήνbo λέγωvipa1s σύrpd-p ἀπόp ἄρτιbo ὁράωvifd2p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms
κάθηµαιvppnams ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgfs δύναµιςngfs καίc ἔρχοµαιvppnams ἐπίp ὁdgfp νεφέληngfp
ὁdgms οὐρανόςngms .
89 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 26. 66–27. 2
µαρτύρων· ἴδε, νῦν ἠκούσατε τὴν βλασφηµίαν αὐτοῦ. τί ὑµῖν 66
δοκεῖ· οἱ δὲ ἀποκριθέντες εἶπον, ῎Ενοχος θανάτου ἐστί. τότε 67
ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν, οἱ δὲ
ἐρράπισαν, λέγοντες, Προφήτευσον ἡµῖν, Χριστέ, τίς ἐστιν ὁ 68
παίσας σε· ῾Ο δὲ Πέτρος ἔξω ἐκάθητο ἐν τῇ αὐλῇ, καὶ προσ- 69
ῆλθεν αὐτῷ µία παιδίσκη, λέγουσα, Καὶ σὺ ἦσθα µετὰ ᾿Ιησοῦ
τοῦ Γαλιλαίου. ὁ δὲ ἠρνήσατο ἔµπροσθεν πάντων, λέγων, Οὐκ 70
οἶδα τί λέγεις. ἐξελθόντα δὲ αὐτὸν εἰς τὸν πυλῶνα, εἶδεν αὐ- 71
τὸν ἄλλη, καὶ λέγει τοῖς ἐκεῖ, Καὶ οὗτος ἦν µετὰ ᾿Ιησοῦ τοῦ
Ναζωραίου. καὶ πάλιν ἠρνήσατο µεθ΄ ὅρκου ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν 72
ἄνθρωπον. µετὰ µικρὸν δὲ προσελθόντες οἱ ἑστῶτες εἶπον τῷ 73
Πέτρῳ, ᾿Αληθῶς καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ, καὶ γὰρ ἡ λαλιά σου δῆλόν
σε ποιεῖ. τότε ἤρξατο καταναθεµατίζειν καὶ ὀµνύειν ὅτι Οὐκ 74
οἶδα τὸν ἄνθρωπον. καὶ εὐθέως ἀλέκτωρ ἐφώνησε. καὶ ἐµνή- 75
σθη ὁ Πέτρος τοῦ ῥήµατος τοῦ ᾿Ιησοῦ εἰρηκότος αὐτῷ ὅτι Πρὶν
ἀλέκτορα φωνῆσαι, τρὶς ἀπαρνήσῃ µε καὶ ἐξελθὼν ἔξω ἔκλαυσε
πικρῶς.
Πρωΐας δὲ γενοµένης, συµβούλιον ἔλαβον πάντες οἱ ἀρχιε- 27
ρεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ κατὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ, ὥστε θανα-
τῶσαι αὐτόν, καὶ δήσαντες αὐτὸν ἀπήγαγον καὶ παρέδωκαν 2

v.65 τότεbo ὁdnms ἀρχιερεύςnnms διαρρήγνυµιviaa3s ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms λέγωvppanms

ὅτιc βλασφηµέωviaa3s τίςrqans ἔτιbo χρείαnafs ἔχωvipa1p µάρτυςngmp ἴδεi νῦνbo ἀκούωviaa2p ὁdafs
βλασφηµίαnafs αὐτόςrpgms . v.66 τίςrqans σύrpd-p δοκέωvipa3s ὁdnmp δέc ἀποκρίνοµαιvpaonmp
λέγωviaa3p ἔνοχοςanmsn θάνατοςngms εἰµίvipx3s . v.67 τότεbo ἐµπτύωviaa3p εἰςp ὁdans
πρόσωπονnans αὐτόςrpgms καίc κολαφίζωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp δέc ῥαπίζωviaa3p .
v.68 λέγωvppanmp προφητεύωvdaa2s ἐγώrpd-p Χριστόςnvms τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms παίωvpaanms
σύrpa-s . v.69 ὁdnms δέc Πέτροςnnms ἔξωbo κάθηµαιviin3s ἐνp ὁddfs αὐλήndfs καίc
προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdms εἷςnnfs παιδίσκηnnfs λέγωvppanfs καίc σύrpn-s εἰµίviix2s µετάp
᾿Ιησοῦςngms ὁdgms Γαλιλαῖοςngms . v.70 ὁdnms δέc ἀρνέοµαιviad3s ἔµπροσθενp πᾶςagmpn
λέγωvppanms οὐxo οἶδαvixa1s τίςrqans λέγωvipa2s . v.71 ἐξέρχοµαιvpaaams δέc αὐτόςrpams
εἰςp ὁdams πυλώνnams ὁράωviaa3s αὐτόςrpams ἄλλοςanfsn καίc λέγωvipa3s ὁddmp ἐκεῖbo
καίc οὗτοςrdnms εἰµίviix3s µετάp ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms . v.72 καίc πάλινbo
ἀρνέοµαιviad3s µετάp ὅρκοςngms ὅτιc οὐxo οἶδαvixa1s ὁdams ἄνθρωποςnams . v.73 µετάp
µικρόςaansn δέc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp ἵστηµιvpxanmp λέγωviaa3p ὁddms Πέτροςndms
ἀληθῶςbo καίc σύrpn-s ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx2s καίc γάρc ὁdnfs λαλιάnnfs σύrpg-s δῆλοςaamsn
σύrpa-s ποιέωvipa3s . v.74 τότεbo ἄρχωviad3s καταθεµατίζωvnpa καίc ὀµνύωvnpa ὅτιc οὐxo
οἶδαvixa1s ὁdams ἄνθρωποςnams καίc εὐθέωςbo ἀλέκτωρnnms φωνέωviaa3s . v.75 καίc
µιµνῄσκοµαιviap3s ὁdnms Πέτροςnnms ὁdgns ῥῆµαngns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms λέγωvpxagns αὐτόςrpdms
ὅτιc πρίνbo ἀλέκτωρnams φωνέωvnaa τρίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s καίc ἐξέρχοµαιvpaanms
ἔξωbo κλαίωviaa3s πικρῶςbo . 27. v.1 πρωΐαngfs δέc γίνοµαιvpadgfs συµβούλιονnans
λαµβάνωviaa3p πᾶςanmpn ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdgms λαόςngms
κατάp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ὥστεc θανατόωvnaa αὐτόςrpams .
 27. 3–15 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 90
3 αὐτὸν Ποντίῳ Πιλάτῳ τῷ ἡγεµόνι. Τότε ἰδὼν ᾿Ιούδας ὁ παρα-
διδοὺς αὐτὸν ὅτι κατεκρίθη, µεταµεληθεὶς ἀπέστρεψε τὰ τριά-
4 κοντα ἀργύρια τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ τοῖς πρεσβυτέροις, λέγων,
῞Ηµαρτον παραδοὺς αἷµα ἀθῶον. οἱ δὲ εἶπον, Τί πρὸς ἡµᾶς·
5 σὺ ὄψειι. καὶ ῥίψας τὰ ἀργύρια ἕν τῷ ναῷ, ἀνεχώρησε, καὶ ἀ-
6 πελθὼν ἀπήγξατο. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς λαβόντες τὰ ἀργύρια εἶπον,
Οὐκ ἔξεστι βαλεῖν αὐτὰ εἰς τὸν κορβανᾶν, ἐπεὶ τιµὴ αἵµατός
7 ἐστι. συµβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν
8 τοῦ κεραµέως, εἰς ταφὴν τοῖς ξένοις. διὸ ἐκλήθη ὁ ἀγρὸς ἐκεῖ-
9 νος ἀγρὸς αἵµατος, ἕως τῆς σήµερον. τότε ἐπληρώθη τὸ ῥηθὲν
διὰ ᾿Ιερεµίου τοῦ προφήτου, λέγοντος, Καὶ ἔλαβον τὰ τριάκοντα
ἀργύρια, τὴν τιµὴν τοῦ τετιµηµένου, ὃν ἐτιµήσαντο ἀπὸ υἱῶν
10 ᾿Ισραήλ, καὶ ἔδωκαν αὐτὰ εἰς τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραµέως, κα-
11 θὰ συνέταξέ µοι Κύριος. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς ἔστη ἔµπροσθεν τοῦ
ἡγεµόνος, καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ ἡγεµών, λέγων, Σὺ εἶ ὁ βα-
12 σιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἔφη αὐτῷ, Σὺ λέγεις. καὶ
ἐν τῷ κατηγορεῖσθαι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν πρε-
13 σβυτέρων, οὐδὲν ἀπεκρίνατο. τότε λέγει αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος, Οὐκ
14 ἀκούεις πόσα σοῦ καταµαρτυροῦσι· καὶ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ
15 πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆµα, ὥστε θαυµάζειν τὸν ἡγεµόνα λίαν. κατὰ
δὲ ἑορτὴν εἰώθει ὁ ἡγεµὼν ἀπολύειν ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσµιον, ὃν

v.2 καίc δέωvpaanmp αὐτόςrpams ἀπάγωviaa3p καίc παραδίδωµιviaa3p αὐτόςrpams

Πόντιοςndms Πιλᾶτοςndms ὁddms ἡγεµώνndms . v.3 τότεbo ὁράωvpaanms ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms
παραδίδωµιvppanms αὐτόςrpams ὅτιc κατακρίνωviap3s µεταµέλοµαιvpaonms ἀποστρέφωviaa3s
ὁdanp τριάκονταtn ἀργύριονnanp ὁddmp ἀρχιερεύςndmp καίc ὁddmp πρεσβύτεροςadmpn .
v.4 λέγωvppanms ἁµαρτάνωviaa1s παραδίδωµιvpaanms αἷµαnans ἀθῷοςaansn ὁdnmp δέc λέγωviaa3p
τίςrqnns πρόςp ἐγώrpa-p σύrpn-s ὀπτάνοµαιvifd2s . v.5 καίc ῥίπτωvpaanms ὁdanp ἀργύριονnanp
ἐνp ὁddms ναόςndms ἀναχωρέωviaa3s καίc ἀπέρχοµαιvpaanms ἀπάγχωviam3s . v.6 ὁdnmp δέc
ἀρχιερεύςnnmp λαµβάνωvpaanmp ὁdanp ἀργύριονnanp λέγωviaa3p οὐxo ἔξεστιvipq3s βάλλωvnaa
αὐτόςrpanp εἰςp ὁdams κορβανᾶςnams ἐπείc τιµήnnfs αἷµαngns εἰµίvipx3s . v.7 συµβούλιονnans
δέc λαµβάνωvpaanmp ἀγοράζωviaa3p ἐκp αὐτόςrpgnp ὁdams ἀγρόςnams ὁdgms κεραµεύςngms εἰςp
ταφήnafs ὁddmp ξένοςadmpn . v.8 διόc καλέωviap3s ὁdnms ἀγρόςnnms ἐκεῖνοςrdnms ἀγρόςnnms
αἷµαngns ἕωςc ὁdgfs σήµερονbo . v.9 τότεbo πληρόωviap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp ᾿Ιερεµίαςngms
ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns καίc λαµβάνωviaa3p ὁdanp τριάκονταtn ἀργύριονnanp ὁdafs
τιµήnafs ὁdgms τιµάωvpxpgms ὅςrrams τιµάωviam3p ἀπόp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp . v.10 καίc
δίδωµιviaa3p αὐτόςrpanp εἰςp ὁdams ἀγρόςnams ὁdgms κεραµεύςngms καθάbo συντάσσωviaa3s
ἐγώrpd-s κύριοςnnms . v.11 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἵστηµιviaa3s ἔµπροσθενp ὁdgms ἡγεµώνngms
καίc ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms ἡγεµώνnnms λέγωvppanms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms
βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms φηµίviix3s αὐτόςrpdms σύrpn-s
λέγωvipa2s . v.12 καίc ἐνp ὁddms κατηγορέωvnpp αὐτόςrpams ὑπόp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp καίc
ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιviad3s . v.13 τότεbo λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
dnms nnms xo vipa2s roanp rpg-s
ὁ Πιλᾶτος οὐ ἀκούω πόσος σύ καταµαρτυρέωvipa3p . v.14 καίc
οὐxo ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms πρόςp οὐδέbo εἷςnans ῥῆµαnans ὥστεc θαυµάζωvnpa ὁdams
ἡγεµώνnams λίανbo .
91 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 27. 16–27
ἤθελον. εἶχον δὲ τότε δέσµιον ἐπίσηµον, λεγόµενον Βαραβ- 16
βᾶν. συνηγµένων οὖν αὐτῶν, εἶπεν αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος, Τίνα 17
θέλετε ἀπολύσω ὑµῖν Βαραββᾶν, ἢ ᾿Ιησοῦν τὸν λεγόµενον Χρι-
στόν· ᾔδει γὰρ ὅτι διὰ φθόνον παρέδωκαν αὐτόν. καθηµένου 18, 19
δὲ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ βήµατος, ἀπέστειλε πρὸς αὐτὸν ἡ γυνὴ αὐτοῦ,
λέγουσα, Μηδέν σοι καὶ τῷ δικαίῳ ἐκείνῳ, πολλὰ γὰρ ἔπαθον
σήµερον κατ΄ ὄναρ δι΄ αὐτόν. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύ- 20
τεροι ἔπεισαν τοὺς ὄχλους ἵνα αἰτήσωνται τὸν Βαραββᾶν τὸν
δὲ ᾿Ιησοῦν ἀπολέσωσιν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἡγεµὼν εἶπεν αὐτοῖς, 21
Τίνα θέλετε ἀπὸ τῶν δύο ἀπολύσω ὑµῖν· οἱ δὲ εἶπον, Βαραββᾶν.
λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος, Τί οὖν ποιήσω ᾿Ιησοῦν τὸν λεγόµενον 22
Χριστόν· λέγουσιν αὐτῷ πάντες, Σταυρωθήτω. ὁ δὲ ἡγεµὼν 23
ἔφη, Τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν· οἱ δὲ περισσῶς ἔκραζον, λέγον-
τες, Σταυρωθήτω. ἰδὼν δὲ ὁ Πιλάτος ὅτι οὐδὲν ὠφελεῖ, ἀλλὰ 24
µᾶλλον θόρυβος γίνεται, λαβὼν ὕδωρ, ἀπενίψατο τὰς χεῖρας
ἀπέναντι τοῦ ὄχλου, λέγων, ᾿Αθῶός εἰµι ἀπὸ τοῦ αἵµατος τοῦ
δικαίου τούτου, ὑµεῖς ὄψεσθε. καὶ ἀποκριθεὶς πᾶς ὁ λαὸς 25
εἶπε, Τὸ αἷµα αὐτοῦ ἐφ΄ ἡµᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡµῶν. τότε 26
ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν, τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν φραγελλώσας
παρέδωκεν ἵνα σταυρωθῇ. Τότε οἱ στρατιῶται τοῦ ἡγεµόνος, 27
παραλαβόντες τὸν ᾿Ιησοῦν εἰς τὸ πραιτώριον, συνήγαγον ἐπ΄ αὐ-

v.15 κατάp δέc ἑορτήnafs εἴωθαviya3s ὁdnms ἡγεµώνnnms ἀπολύωvnpa εἷςnams ὁddms ὄχλοςndms
δέσµιοςnams ὅςrrams θέλωviia3p . v.16 ἔχωviia3p δέc τότεbo δέσµιοςnams ἐπίσηµοςaamsn
λέγωvpppams Βαραββᾶςnams . v.17 συνάγωvpxpgmp οὖνc αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ὁdnms Πιλᾶτοςnnms τίςrqams θέλωvipa2p ἀπολύωvsaa1s σύrpd-p Βαραββᾶςnams ἤxo ᾿Ιησοῦςnams
ὁdams λέγωvpppams Χριστόςnams . v.18 οἶδαviya3s γάρc ὅτιc διάp φθόνοςnams παραδίδωµιviaa3p
αὐτόςrpams . v.19 κάθηµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgns βῆµαngns ἀποστέλλωviaa3s
p rpams
πρός αὐτός ὁdnfs γυνήnnfs αὐτόςrpgms λέγωvppanfs µηδείςannsn σύrpd-s καίc ὁddms
δίκαιοςadmsn ἐκεῖνοςrddms πολύςaanpn γάρc πάσχωviaa1s σήµερονbo κατάp ὄναρto διάp
αὐτόςrpams . v.20 ὁdnmp δέc ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn πείθωviaa3p
ὁdamp ὄχλοςnamp ἵναc αἰτέωvsam3p ὁdams Βαραββᾶςnams ὁdams δέc ᾿Ιησοῦςnams ἀπόλλυµιvsaa3p .
v.21 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ἡγεµώνnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqams θέλωvipa2p
ἀπόp ὁdgmp δύοtn ἀπολύωvsaa1s σύrpd-p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p Βαραββᾶςnams . v.22 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms τίςrqans οὖνc ποιέωvifa1s ᾿Ιησοῦςnams ὁdams λέγωvpppams
Χριστόςnams λέγωvipa3p αὐτόςrpdms πᾶςanmpn σταυρόωvdap3s . v.23 ὁdnms δέc ἡγεµώνnnms
φηµίviix3s τίςrqans γάρc κακόςaansn ποιέωviaa3s ὁdnmp δέc περισσῶςbo κράζωviia3p λέγωvppanmp
σταυρόωvdap3s . v.24 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ὅτιc οὐδείςaansn ὠφελέωvipa3s
ἀλλάc µᾶλλονbo θόρυβοςnnms γίνοµαιvipn3s λαµβάνωvpaanms ὕδωρnans ἀπονίζωviam3s ὁdafp
χείρnafp ἀπέναντιbo ὁdgms ὄχλοςngms λέγωvppanms ἀθῷοςanmsn εἰµίvipx1s ἀπόp ὁdgns αἷµαngns
ὁdgms δίκαιοςagmsn οὗτοςrdgms σύrpn-p ὁράωvifd2p . v.25 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms πᾶςanmsn
ὁdnms λαόςnnms λέγωviaa3s ὁdnns αἷµαnnns αὐτόςrpgms ἐπίp ἐγώrpa-p καίc ἐπίp ὁdanp τέκνονnanp
ἐγώrpg-p . v.26 τότεbo ἀπολύωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdams Βαραββᾶςnams ὁdams δέc ᾿Ιησοῦςnams
φραγελλόωvpaanms παραδίδωµιviaa3s ἵναc σταυρόωvsap3s .
 27. 28–39 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 92
28 τὸν ὅλην τὴν σπεῖραν, καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν, περιέθηκαν αὐ-
29 τῷ χλαµύδα κοκκίνην. καὶ πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν,
ἐπέθηκαν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ, καὶ κάλαµον ἐπὶ τὴν δεξιὰν
αὐτοῦ, καὶ γονυπετήσαντες ἔµπροσθεν αὐτοῦ ἐνέπαιζον αὐτῷ,
30 λέγοντες, Χαῖρε, ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ ἐµπτύσαντες
εἰς αὐτὸν, ἔλαβον τὸν κάλαµον, καὶ ἔτυπτον εἰς τὴν κεφαλὴν
31 αὐτοῦ. καὶ ὅτε ἐνέπαιξαν αὐτῷ, ἐξέδυσαν αὐτὸν τὴν χλαµύδα,
καὶ ἐνέδυσαν αὐτὸν, τὰ ἱµάτια αὐτοῦ, καὶ ἀπήγαγον αὐτὸν εἰς
32 τὸ σταυρῶσαι. ᾿Εξερχόµενοι δὲ εὗρον ἄνθρωπον Κυρηναῖον
ὀνόµατι Σίµωνα, τοῦτον ἠγγάρευσαν ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐ-
33 τοῦ. καὶ ἐλθόντες εἰς τόπον λεγόµενον Γολγοθᾶ, ὅς ἐστι λε-
34 γόµενος κρανίου τόπος, ἔδωκαν αὐτῷ πιεῖν ὄξος µετὰ χολῆς
35 µεµιγµένον, καὶ γευσάµενος οὐκ ἤθελεν πιεῖν. σταυρώσαν-
τες δὲ αὐτὸν, διεµερίσαντο τὰ ἱµάτια αὐτοῦ, βάλλοντες κλῆρον,
ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ προφήτου, ∆ιεµερίσαντο τὰ ἱ-
µάτιά µου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν ἱµατισµόν µου ἔβαλον κλῆρον.
36, 37 καὶ καθήµενοι ἐτήρουν αὐτὸν ἐκεῖ. καὶ ἐπέθηκαν ἐπάνω τῆς
κεφαλῆς αὐτοῦ τὴν αἰτίαν αὐτοῦ γεγραµµένην, Οὗτός ἐστιν ᾿Ι-
38 ησοῦς ὁ βασιλεῦς τῶν ᾿Ιουδαίων. τότε σταυροῦνται σὺν αὐτῷ
39 δύο λῃσταί, εἷς ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ εὐωνύµων. οἱ δὲ παραπο-

v.27 τότεbo ὁdnmp στρατιώτηςnnmp ὁdgms ἡγεµώνngms παραλαµβάνωvpaanmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams

εἰςp ὁdans πραιτώριονnans συνάγωviaa3p ἐπίp αὐτόςrpams ὅλοςaafsn ὁdafs σπεῖραnafs .
v.28 καίc ἐκδύωvpaanmp αὐτόςrpams περιτίθηµιviaa3p αὐτόςrpdms χλαµύςnafs κόκκινοςaafsn .
v.29 καίc πλέκωvpaanmp στέφανοςnams ἐκp ἄκανθαngfp ἐπιτίθηµιviaa3p ἐπίp ὁdafs κεφαλήnafs
αὐτόςrpgms καίc κάλαµοςnams ἐπίp ὁdafs δεξιόςaafsn αὐτόςrpgms καίc γονυπετέωvpaanmp
ἔµπροσθενp αὐτόςrpgms ἐµπαίζωviia3p αὐτόςrpdms λέγωvppanmp χαίρωvdpa2s ὁdnms βασιλεύςnnms
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.30 καίc ἐµπτύωvpaanmp εἰςp αὐτόςrpams λαµβάνωviaa3p ὁdams
κάλαµοςnams καίc τύπτωviia3p εἰςp ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms . v.31 καίc ὅτεbo
ἐµπαίζωviaa3p αὐτόςrpdms ἐκδύωviaa3p αὐτόςrpams ὁdafs χλαµύςnafs καίc ἐνδύωviaa3p αὐτόςrpams
ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms καίc ἀπάγωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp ὁdans σταυρόωvnaa .
v.32 ἐξέρχοµαιvppnnmp δέc εὑρίσκωviaa3p ἄνθρωποςnams Κυρηναῖοςnams ὄνοµαndns Σίµωνnams
οὗτοςrdams ἀγγαρεύωviaa3p ἵναc αἴρωvsaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms . v.33 καίc
vpaanmp p nams vpppams nafs rrnms vipx3s
ἔρχοµαι εἰς τόπος λέγω Γολγοθᾶ ὅς εἰµί λέγωvpppnms
κρανίονngns τόποςnnms . v.34 δίδωµιviaa3p αὐτόςrpdms πίνωvnaa ὄξοςnans µετάp χολήngfs
µίγνυµιvpxpans καίc γεύοµαιvpadnms οὐxo θέλωviia3s πίνωvnaa . v.35 σταυρόωvpaanmp δέc
αὐτόςrpams διαµερίζωviam3p ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms βάλλωvppanmp κλῆροςnams ἵναc
πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns ὑπόp ὁdgms προφήτηςngms διαµερίζωviam3p ὁdanp ἱµάτιονnanp
ἐγώrpg-s ἑαυτοῦrxdmp καίc ἐπίp ὁdams ἱµατισµόςnams ἐγώrpg-s βάλλωviaa3p κλῆροςnams .
v.36 καίc κάθηµαιvppnnmp τηρέωviia3p αὐτόςrpams ἐκεῖbo . v.37 καίc ἐπιτίθηµιviaa3p ἐπάνωbo
ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgms ὁdafs αἰτίαnafs αὐτόςrpgms γράφωvpxpafs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.38 τότεbo σταυρόωvipp3p σύνp
αὐτόςrpdms δύοtn λῃστήςnnmp εἷςnnms ἐκp δεξιόςagmpn καίc εἷςnnms ἐκp εὐώνυµοςagmpn .
93 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 27. 40–52
ρευόµενοι ἐβλασφήµουν αὐτὸν, κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν,
καὶ λέγοντες, ῾Ο καταλύων τὸν ναὸν καὶ ἐν τρισὶν ἡµέραις οἰ- 40
κοδοµῶν, σῶσον σεαυτόν, εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, κατάβηθι ἀπὸ
τοῦ σταυροῦ. ὁµοίως δὲ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ἐµπαίζοντες µετὰ τῶν 41
γραµµατέων καὶ πρεσβυτέρων ἔλεγον, ῎Αλλους ἔσωσεν, ἑαυτὸν 42
οὐ δύναται σῶσαι εἰ βασιλεὺς ᾿Ισραήλ ἐστι, καταβάτω νῦν ἀπὸ
τοῦ σταυροῦ, καὶ πιστεύσοµεν αὐτῷ. πέποιθεν ἐπὶ τὸν Θεόν, 43
ῥυσάσθω νῦν αὐτόν, εἰ θέλει αὐτόν. εἶπε γὰρ ὅτι Θεοῦ εἰµι
υἱός. τὸ δ΄ αὐτὸ καὶ οἱ λῃσταὶ οἱ συσταυρωθέντες αὐτῷ ὠνεί- 44
διζον αὐτῷ. ᾿Απὸ δὲ ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν 45
γῆν ἕως ὥρας ἐννάτης, περὶ δὲ τὴν ἐννάτην ὥραν ἀνεβόησεν 46
ὁ ᾿Ιησοῦς φωνῇ µεγάλῃ, λέγων, ᾿Ηλί, ᾿Ηλί, λαµὰ σαβαχθανί·
τοῦτ΄ ἔστι, Θεέ µου, Θεέ µου, ἱνατί µε ἐγκατέλιπες· τινὲς δὲ 47
τῶν ἐκεῖ ἑστώτων ἀκούσαντες ἔλεγον ὅτι ᾿Ηλίαν φωνεῖ οὗτος.
καὶ εὐθέως δραµὼν εἷς ἐξ αὐτῶν, καὶ λαβὼν σπόγγον, πλήσας 48
τε ὄξους, καὶ περιθεὶς καλάµῳ, ἐπότιζεν αὐτόν. οἱ δὲ λοιποὶ 49
ἔλεγον, ῎Αφες ἴδωµεν εἰ ἔρχεται ᾿Ηλίας σώσων αὐτόν. ὁ δὲ 50
᾿Ιησοῦς πάλιν κράξας φωνῇ µεγάλῃ ἀφῆκε τὸ πνεῦµα. καὶ 51
ἰδού, τὸ καταπέτασµα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπὸ ἄνωθεν
ἕως κάτω, καὶ ἡ γῆ ἐσείσθη, καὶ αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν, καὶ 52
τὰ µνηµεῖα ἀνεῴχθησαν, καὶ πολλὰ σώµατα τῶν κεκοιµηµέ-

v.39 ὁdnmp δέc παραπορεύοµαιvppnnmp βλασφηµέωviia3p αὐτόςrpams κινέωvppanmp ὁdafp

κεφαλήnafp αὐτόςrpgmp . v.40 καίc λέγωvppanmp ὁdnms καταλύωvppanms ὁdams ναόςnams καίc
ἐνp τρεῖςndfp ἡµέραndfp οἰκοδοµέωvppanms σῴζωvdaa2s σεαυτοῦrxams εἰqo υἱόςnnms εἰµίvipx2s
ὁdgms θεόςngms καταβαίνωvdaa2s ἀπόp ὁdgms σταυρόςngms . v.41 ὁµοίωςbo δέc καίc
ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp ἐµπαίζωvppanmp µετάp ὁdgmp γραµµατεύςngmp καίc πρεσβύτεροςagmpn
λέγωviia3p . v.42 ἄλλοςaampn σῴζωviaa3s ἑαυτοῦrxams οὐxo δύναµαιvipn3s σῴζωvnaa εἰqo
βασιλεύςnnms ᾿Ισραήλtp εἰµίvipx3s καταβαίνωvdaa3s νῦνbo ἀπόp ὁdgms σταυρόςngms καίc
πιστεύωvifa1p αὐτόςrpdms . v.43 πείθωvixa3s ἐπίp ὁdams θεόςnams ῥύοµαιvdad3s νῦνbo
αὐτόςrpams εἰqo θέλωvipa3s αὐτόςrpams λέγωviaa3s γάρc ὅτιc θεόςngms εἰµίvipx1s υἱόςnnms .
v.44 ὁdans δέc αὐτόςrpans καίc ὁdnmp λῃστήςnnmp ὁdnmp συσταυρόωvpapnmp αὐτόςrpdms
ὀνειδίζωviia3p αὐτόςrpdms . v.45 ἀπόp δέc ἕκτοςagfsn ὥραngfs σκότοςnnns γίνοµαιviad3s
ἐπίp πᾶςaafsn ὁdafs γῆnafs ἕωςc ὥραngfs ἔνατοςagfsn . v.46 περίp δέc ὁdafs ἔνατοςaafsn
nafs viaa3s dnms nnms ndfs
ὥρα ἀναβοάω ὁ ᾿Ιησοῦς φωνή µέγαςadfsn λέγωvppanms ἠλίth ἠλίth
λεµαth σαβαχθάνιta οὗτοςrdnns εἰµίvipxqe θεόςnvms ἐγώrpg-s θεόςnvms ἐγώrpg-s ἱνατίbo ἐγώrpa-s
ἐγκαταλείπωviaa2s . v.47 τι-σρινµπ δέc ὁdgmp ἐκεῖbo ἵστηµιvpxagmp ἀκούωvpaanmp λέγωviia3p
ὅτιc ᾿Ηλίαςnams φωνέωvipa3s οὗτοςrdnms . v.48 καίc εὐθέωςbo τρέχωvpaanms εἷςnnms
ἐκp αὐτόςrpgmp καίc λαµβάνωvpaanms σπόγγοςnams πίµπληµιvpaanms τέxo ὄξοςngns καίc
περιτίθηµιvpaanms κάλαµοςndms ποτίζωviia3s αὐτόςrpams . v.49 ὁdnmp δέc λοιπόςanmpn
λέγωviia3p ἀφίηµιvdaa2s ὁράωvsaa1p εἰqo ἔρχοµαιvipn3s ᾿Ηλίαςnnms σῴζωvpfanms αὐτόςrpams .
v.50 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms πάλινbo κράζωvpaanms φωνήndfs µέγαςadfsn ἀφίηµιviaa3s ὁdans
πνεῦµαnans . v.51 καίc ἰδούvdaa2s ὁdnns καταπέτασµαnnns ὁdgms ναόςngms σχίζωviap3s εἰςp
δύοtn ἀπόp ἄνωθενbo ἕωςc κάτωbo καίc ὁdnfs γῆnnfs σείωviap3s καίc ὁdnfp πέτραnnfp σχίζωviap3p .
 27. 53–64 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 94
53 νων ἁγίων ἠγέρθη, καὶ ἐξελθόντες ἐκ τῶν µνηµείων µετὰ τὴν
ἔγερσιν αὐτοῦ εἰσῆλθον εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν, καὶ ἐνεφανίσθη-
54 σαν πολλοῖς. ὁ δὲ ἑκατόνταρχος καὶ οἱ µετ΄ αὐτοῦ τηροῦντες
τὸν ᾿Ιησοῦν, ἰδόντες τὸν σεισµὸν καὶ τὰ γενόµενα, ἐφοβήθησαν
55 σφόδρα, λέγοντες, ᾿Αληθῶς Θεοῦ υἱὸς ἦν οὗτος. ἦσαν δὲ ἐκεῖ
γυναῖκες πολλαὶ ἀπὸ µακρόθεν θεωροῦσαι, αἵτινες ἠκολούθη-
56 σαν τῷ ᾿Ιησοῦ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας, διακονοῦσαι αὐτῷ, ἐν αἷς ἦν
Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ, καὶ Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωσὴ µή-
57 τηρ, καὶ ἡ µήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου. ᾿Οψίας δὲ γενοµένης,
ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος ἀπὸ ῾Αριµαθαίας, τοὔνοµα ᾿Ιωσήφ,
58 ὃς καὶ αὐτὸς ἐµαθήτευσε τῷ ᾿Ιησοῦ, οὗτος προσελθὼν τῷ Πι-
λάτῳ, ᾐτήσατο τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. τότε ὁ Πιλᾶτος ἐκέλευσε
59 ἀποδοθῆναι τὸ σῶµα. καὶ λαβὼν τὸ σῶµα ὁ ᾿Ιωσὴφ ἐνετύλιξεν
60 αὐτὸ σινδόνι καθαρᾷ, καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν τῷ καινῷ αὐτοῦ µνη-
µείῳ, ὃ ἐλατόµησεν ἐν τῇ πέτρᾳ, καὶ προσκυλίσας λίθον µέγαν
61 τῇ θύρᾳ τοῦ µνηµείου, ἀπῆλθεν. ἦν δὲ ἐκεῖ Μαριά ἡ Μα-
γδαληνὴ, καὶ ἡ ἄλλη Μαρία, καθήµεναι ἀπέναντι τοῦ τάφου.
62 Τῇ δὲ ἐπαύριον, ἥτις ἐστὶ µετὰ τὴν Παρασκευήν, συνήχθησαν
63 οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι πρὸς Πιλᾶτον, λέγοντες, Κύριε,
ἐµνήσθηµεν ὅτι ἐκεῖνος ὁ πλάνος εἶπεν ἔτι ζῶν, Μετὰ τρεῖς ἡ-
64 µέρας ἐγείροµαι. κέλευσον οὖν ἀσφαλισθῆναι τὸν τάφον ἕως

v.52 καίc ὁdnnp µνηµεῖονnnnp ἀνοίγωviap3p καίc πολύςannpn σῶµαnnnp ὁdgmp

κοιµάοµαιvpxpgmp ἅγιοςagmpn ἐγείρωviap3s . v.53 καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp ἐκp ὁdgnp
ngnp p dafs nafs rpgms
µνηµεῖον µετά ὁ ἔγερσις αὐτός εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs ἅγιοςaafsn
πόλιςnafs καίc ἐµφανίζωviap3p πολύςadmpn . v.54 ὁdnms δέc ἑκατοντάρχηςnnms καίc ὁdnmp
µετάp αὐτόςrpgms τηρέωvppanmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ὁράωvpaanmp ὁdams σεισµόςnams καίc
ὁdanp γίνοµαιvpadanp φοβέοµαιviao3p σφόδραbo λέγωvppanmp ἀληθῶςbo θεόςngms υἱόςnnms
εἰµίviix3s οὗτοςrdnms . v.55 εἰµίviix3p δέc ἐκεῖbo γυνήnnfp πολύςanfpn ἀπόp µακρόθενbo
vppanfp rrnfp
θεωρέω ὅστις ἀκολουθέωviaa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs
διακονέωvppanfp αὐτόςrpdms . v.56 ἐνp ὅςrrdfp εἰµίviix3s Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc
Μαρίαnnfs ὁdnfs ὁdgms ᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιωσῆςngms µήτηρnnfs καίc ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgmp
υἱόςngmp Ζεβεδαῖοςngms . v.57 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs ἔρχοµαιviaa3s ἄνθρωποςnnms
πλούσιοςanmsn ἀπόp ῾Αριµαθαίαngfs ὁbo ᾿Ιωσήφtp ὅςrrnms καίc αὐτόςrpnms µαθητεύωviaa3s
ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.58 οὗτοςrdnms προσέρχοµαιvpaanms ὁddms Πιλᾶτοςndms αἰτέωviam3s
ὁdans σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms τότεbo ὁdnms Πιλᾶτοςnnms κελεύωviaa3s ἀποδίδωµιvnap
ὁdans σῶµαnans . v.59 καίc λαµβάνωvpaanms ὁdans σῶµαnans ὁdnms ᾿Ιωσήφtp ἐντυλίσσωviaa3s
αὐτόςrpans σινδώνndfs καθαρόςadfsn . v.60 καίc τίθηµιviaa3s αὐτόςrpans ἐνp ὁddns καινόςadnsn
αὐτόςrpgms µνηµεῖονndns ὅςrrans λατοµέωviaa3s ἐνp ὁddfs πέτραndfs καίc προσκυλίωvpaanms
λίθοςnams µέγαςaamsn ὁddfs θύραndfs ὁdgns µνηµεῖονngns ἀπέρχοµαιviaa3s . v.61 εἰµίviix3s
c bo nnfs dnfs nnfs c dnfs anfsn nnfs
δέ ἐκεῖ Μαρία ὁ Μαγδαληνή καί ὁ ἄλλος Μαρία κάθηµαιvppnnfp
ἀπέναντιbo ὁdgms τάφοςngms . v.62 ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s µετάp ὁdafs
παρασκευήnafs συνάγωviap3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp πρόςp
Πιλᾶτοςnams . v.63 λέγωvppanmp κύριοςnvms µιµνῄσκοµαιviap1p ὅτιc ἐκεῖνοςrdnms ὁdnms
anmsn
πλάνος λέγωviaa3s ἔτιbo ζάωvppanms µετάp τρεῖςnafp ἡµέραnafp ἐγείρωvipp1s .
95 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 27. 65–28. 9
τῆς τρίτης ἡµέρας, µήποτε ἐλθόντες οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς
κλέψωσιν αὐτὸν, καὶ εἴπωσι τῷ λαῷ, ᾿Ηγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν,
καὶ ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης. ἔφη δὲ αὐτοῖς ὁ 65
Πιλᾶτος, ῎Εχετε κουστωδίαν, ὑπάγετε, ἀσφαλίσασθε ὡς οἴδατε.
οἱ δὲ πορευθέντες ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον, σφραγίσαντες τὸν 66
λίθον, µετὰ τῆς κουστωδίας.
᾿Οψὲ δὲ σαββάτων, τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς µίαν σαββάτων, ἦλθε 28
Μαριὰ ἡ Μαγδαληνὴ, καὶ ἡ ἄλλη Μαρία, θεωρῆσαι τὸν τάφον.
καὶ ἰδού, σεισµὸς ἐγένετο µέγας, ἄγγελος γὰρ Κυρίου καταβὰς 2
ἐξ οὐρανοῦ, προσελθὼν ἀπεκύλισε τὸν λίθον ἀπὸ τῆς θύρας,
καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ. ἦν δὲ ἡ ἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπή, 3
καὶ τὸ ἔνδυµα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών. ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου 4
αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες καὶ ἐγένοντο ὡσεὶ νεκροί. ἀ- 5
ποκριθεὶς δὲ ὁ ἄγγελος εἶπε ταῖς γυναιξί, Μὴ φοβεῖσθε ὑµεῖς,
οἶδα γὰρ ὅτι ᾿Ιησοῦν τὸν ἐσταυρωµένον ζητεῖτε, οὐκ ἔστιν ὧδε, 6
ἠγέρθη γὰρ, καθὼς εἶπε δεῦτε, ἴδετε τὸν τόπον ὅπου ἔκειτο
ὁ Κύριος. καὶ ταχὺ πορευθεῖσαι εἴπατε τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ 7
ὅτι ᾿Ηγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν, καὶ ἰδού, προάγει ὑµᾶς εἰς τὴν
Γαλιλαίαν, ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, ἰδού, εἶπον ὑµῖν. καὶ ἐξελθοῦ- 8
σαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ µνηµείου µετὰ φόβου καὶ χαρᾶς µεγάλης,
ἔδραµον ἀπαγγεῖλαι τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ. ὡς δὲ ἐπορεύοντο 9

v.64 κελεύωvdaa2s οὖνc ἀσφαλίζωvnap ὁdams τάφοςnams ἕωςc ὁdgfs τρίτοςagfsn ἡµέραngfs
µήποτεbo ἔρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms νύξngfs κλέπτωvsaa3p αὐτόςrpams
καίc λέγωvsaa3p ὁddms λαόςndms ἐγείρωviap3s ἀπόp ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc εἰµίvifx3s ὁdnfs
ἔσχατοςanfsn πλάνηnnfs χείρωνanfsc ὁdgfs πρῶτοςagfsn . v.65 φηµίviix3s δέc αὐτόςrpdmp
ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ἔχωvipa2p κουστωδίαnafs ὑπάγωvdpa2p ἀσφαλίζωvdad2p ὡςbo οἶδαvixa2p .
v.66 ὁdnmp δέc πορεύοµαιvpaonmp ἀσφαλίζωviad3p ὁdams τάφοςnams σφραγίζωvpaanmp
ὁdams λίθοςnams µετάp ὁdgfs κουστωδίαngfs . 28. v.1 ὀψέbo δέc σάββατονngnp ὁddfs
vppadfs p nafs ngnp viaa3s
ἐπιφώσκω εἰς εἷς σάββατον ἔρχοµαι Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc
ὁdnfs ἄλλοςanfsn Μαρίαnnfs θεωρέωvnaa ὁdams τάφοςnams . v.2 καίc ἰδούvdaa2s σεισµόςnnms
γίνοµαιviad3s µέγαςanmsn ἄγγελοςnnms γάρc κύριοςngms καταβαίνωvpaanms ἐκp οὐρανόςngms
προσέρχοµαιvpaanms ἀποκυλίωviaa3s ὁdams λίθοςnams ἀπόp ὁdgfs θύραngfs καίc κάθηµαιviin3s
ἐπάνωbo αὐτόςrpgms . v.3 εἰµίviix3s δέc ὁdnfs εἰδέαnnfs αὐτόςrpgms ὡςbo ἀστραπήnnfs
c dnns nnns
καί ὁ ἔνδυµα αὐτόςrpgms λευκόςannsn ὡσείbo χιώνnnfs . v.4 ἀπόp δέc ὁdgms
φόβοςngms αὐτόςrpgms σείωviap3p ὁdnmp τηρέωvppanmp καίc γίνοµαιviad3p ὡσείbo νεκρόςanmpn .
v.5 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ἄγγελοςnnms λέγωviaa3s ὁddfp γυνήndfp µήxo φοβέοµαιvdpn2p
σύrpn-p οἶδαvixa1s γάρc ὅτιc ᾿Ιησοῦςnams ὁdams σταυρόωvpxpams ζητέωvipa2p . v.6 οὐxo
εἰµίvipx3s ὧδεbo ἐγείρωviap3s γάρc καθώςbo λέγωviaa3s δεῦτεvdvx2p ὁράωvdaa2p ὁdams τόποςnams
ὅπουbo κεῖµαιviin3s ὁdnms κύριοςnnms . v.7 καίc ταχύςbo πορεύοµαιvpaonfp λέγωvdaa2p
ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὅτιc ἐγείρωviap3s ἀπόp ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc ἰδούvdaa2s
προάγωvipa3s σύrpa-p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs ἐκεῖbo αὐτόςrpams ὁράωvifd2p ἰδούvdaa2s λέγωviaa1s
σύrpd-p . v.8 καίc ἐξέρχοµαιvpaanfp ταχύςbo ἀπόp ὁdgns µνηµεῖονngns µετάp φόβοςngms καίc
χαράngfs µέγαςagfsn τρέχωviaa3p ἀπαγγέλλωvnaa ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms .
 28. 10–20 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 96
ἀπαγγεῖλαι τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, καὶ ἰδού, ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπήντη-
σεν αὐταῖς, λέγων, Χαίρετε. αἱ δὲ προσελθοῦσαι ἐκράτησαν
10 αὐτοῦ τοὺς πόδας, καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ. τότε λέγει αὐταῖς
ὁ ᾿Ιησοῦς, Μὴ φοβεῖσθε, ὑπάγετε, ἀπαγγείλατε τοῖς ἀδελφοῖς
11 µου ἵνα ἀπέλθωσιν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, κἀκεῖ µε ὄψονται. Πο-
ρευοµένων δὲ αὐτῶν, ἰδού, τινὲς τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς
τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενόµενα.
12 καὶ συναχθέντες µετὰ τῶν πρεσβυτέρων, συµβούλιόν τε λαβόν-
13 τες, ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις, λέγοντες, Εἴπατε
ὅτι Οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡµῶν
14 κοιµωµένων. καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεµόνος, ἡµεῖς
15 πείσοµεν αὐτὸν, καὶ ὑµᾶς ἀµερίµνους ποιήσοµεν. οἱ δὲ λα-
βόντες τὰ ἀργύρια ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν. καὶ διεφηµίσθη
16 ὁ λόγος οὗτος παρὰ ᾿Ιουδαίοις µέχρι τῆς σήµερον. Οἱ δὲ ἕν-
δεκα µαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, εἰς τὸ ὄρος οὗ
17 ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς. καὶ ἰδόντες αὐτὸν προσεκύνησαν
18 αὐτῷ, οἱ δὲ ἐδίστασαν. καὶ προσελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐλάλησεν
αὐτοῖς, λέγων, ᾿Εδόθη µοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ
19 γῆς. πορευθέντες οὖν µαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζον-
τες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνοµα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου
20 Πνεύµατος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλά-
µην ὑµῖν, καὶ ἰδού, ἐγὼ µεθ΄ ὑµῶν εἰµι πάσας τὰς ἡµέρας ἕως

v.9 ὡςbo δέc πορεύοµαιviin3p ἀπαγγέλλωvnaa ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms καίc

ἰδούvdaa2s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀπαντάωviaa3s αὐτόςrpdfp λέγωvppanms χαίρωvdpa2p ὁdnfp
δέc προσέρχοµαιvpaanfp κρατέωviaa3p αὐτόςrpgms ὁdamp πούςnamp καίc προσκυνέωviaa3p
αὐτόςrpdms . v.10 τότεbo λέγωvipa3s αὐτόςrpdfp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo φοβέοµαιvdpn2p
ὑπάγωvdpa2p ἀπαγγέλλωvdaa2p ὁddmp ἀδελφόςndmp ἐγώrpg-s ἵναc ἀπέρχοµαιvsaa3p εἰςp
ὁdafs Γαλιλαίαnafs κἀκεῖbo ἐγώrpa-s ὁράωvifd3p . v.11 πορεύοµαιvppngfp δέc αὐτόςrpgfp
vdaa2s dgfs ngfs vpaanmp
ἰδού τι-σρινµπ ὁ κουστωδία ἔρχοµαι εἰςp ὁdafs πόλιςnafs ἀπαγγέλλωviaa3p
ὁddmp ἀρχιερεύςndmp ἅπαςaanpn ὁdanp γίνοµαιvpadanp . v.12 καίc συνάγωvpapnmp µετάp
ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn συµβούλιονnans τέxo λαµβάνωvpaanmp ἀργύριονnanp ἱκανόςaanpn
δίδωµιviaa3p ὁddmp στρατιώτηςndmp . v.13 λέγωvppanmp λέγωvdaa2p ὅτιc ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms νύξngfs ἔρχοµαιvpaanmp κλέπτωviaa3p αὐτόςrpams ἐγώrpg-p κοιµάοµαιvpppgmp .
v.14 καίc ἐάνqo ἀκούωvsap3s οὗτοςrdnns ἐπίp ὁdgms ἡγεµώνngms ἐγώrpn-p πείθωvifa1p
αὐτόςrpams καίc σύrpa-p ἀµέριµνοςaampn ποιέωvifa1p . v.15 ὁdnmp δέc λαµβάνωvpaanmp ὁdanp
ἀργύριονnanp ποιέωviaa3p ὡςbo διδάσκωviap3p καίc διαφηµίζωviap3s ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms
παράp ᾿Ιουδαῖοςadmpn µέχριbo ὁdgfs σήµερονbo . v.16 ὁdnmp δέc ἕνδεκαtn µαθητήςnnmp
πορεύοµαιviao3p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs εἰςp ὁdans ὄροςnans ὅςbo τάσσωviam3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms . v.17 καίc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams προσκυνέωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp δέc
διστάζωviaa3p . v.18 καίc προσέρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λαλέωviaa3s αὐτόςrpdmp
λέγωvppanms δίδωµιviap3s ἐγώrpd-s πᾶςanfsn ἐξουσίαnnfs ἐνp οὐρανόςndms καίc ἐπίp γῆngfs .
v.19 πορεύοµαιvpaonmp οὖνc µαθητεύωvdaa2p πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp βαπτίζωvppanmp
αὐτόςrpamp εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms πατήρngms καίc ὁdgms υἱόςngms καίc ὁdgns ἅγιοςagnsn
πνεῦµαngns .
97 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ
τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. ᾿Αµήν.

v.20 διδάσκωvppanmp αὐτόςrpamp τηρέωvnpa πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἐντέλλοµαιviad1s σύrpd-p καίc

ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s µετάp σύrpg-p εἰµίvipx1s πᾶςaafpn ὁdafp ἡµέραnafp ἕωςc ὁdgfs συντέλειαngfs
ὁdgms αἰώνngms ἀµήνth .
 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ
ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ
1, 2 ᾿Αρχὴ τοῦ εὐαγγελίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ῾Ως
γέγραπται ἐν τοῖς προφήταις, ᾿Ιδού, ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν
µου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔµπρο-
3 σθέν σου. φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήµῳ, ῾Ετοιµάσατε τὴν ὁδὸν
4 Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ. ἐγένετο ᾿Ιωάννης
βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήµῳ, καὶ κηρύσσων βάπτισµα µετανοίας εἰς
5 ἄφεσιν ἁµαρτιῶν. καὶ ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ ᾿Ιου-
δαία χώρα, καὶ οἱ ῾Ιεροσολυµῖται, καὶ ἐβαπτίζοντο πάντες ἐν
τῷ ᾿Ιορδάνῃ ποταµῷ ὑπ΄ αὐτοῦ, ἐξοµολογούµενοι τὰς ἁµαρτίας
6 αὐτῶν. ἦν δὲ ᾿Ιωάννης ἐνδεδυµένος τρίχας καµήλου, καὶ ζώ-
νην δερµατίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, καὶ ἐσθίων ἀκρίδας καὶ
7 µέλι ἄγριον. καὶ ἐκήρυσσε, λέγων, ῎Ερχεται ὁ ἰσχυρότερός
µου ὀπίσω µου, οὗ οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱµάντα τῶν
8 ὑποδηµάτων αὐτοῦ. ἐγὼ µὲν ἐβάπτισα ὑµᾶς ἐν ὕδατι, αὐτὸς
9 δὲ βαπτίσει ὑµᾶς ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ. Καὶ ἐγένετο ἐν ἐκείναις
ταῖς ἡµέραις, ἦλθεν ᾿Ιησοῦς ἀπὸ Ναζαρὲθ τῆς Γαλιλαίας, καὶ
10 ἐβαπτίσθη ὑπὸ ᾿Ιωάννου εἰς τὸν ᾿Ιορδάνην. καὶ εὐθὲως ἀνα-
βαίνων ἀπὸ τοῦ ὕδατος, εἶδε σχιζοµένους τοὺς οὐρανούς, καὶ
11 τὸ Πνεῦµα ὡσεὶ περιστερὰν καταβαῖνον ἐπ΄ αὐτόν, καὶ φωνὴ
1. v.1 ἀρχήnnfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms υἱόςngms ὁdgms θεόςngms .
v.2 ὡςbo γράφωvixp3s ἐνp ὁddmp προφήτηςndmp ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s
ὁdams ἄγγελοςnams ἐγώrpg-s πρόp πρόσωπονngns σύrpg-s ὅςrrnms κατασκευάζωvifa3s ὁdafs
ὁδόςnafs σύrpg-s ἔµπροσθενp σύrpg-s . v.3 φωνήnnfs βοάωvppagms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn
ἑτοιµάζωvdaa2p ὁdafs ὁδόςnafs κύριοςngms εὐθύςaafpn ποιέωvdpa2p ὁdafp τρίβοςnafp αὐτόςrpgms .
v.4 γίνοµαιviad3s ᾿Ιωάννηςnnms βαπτίζωvppanms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn καίc κηρύσσωvppanms
βάπτισµαnans µετάνοιαngfs εἰςp ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp . v.5 καίc ἐκπορεύοµαιviin3s
p rpams anfsn dnfs nnfs nnfs
πρός αὐτός πᾶς ὁ ᾿Ιουδαῖος χώρα καί ὁdnmp ῾Ιεροσολυµίτηςnnmp
c

καίc βαπτίζωviip3p πᾶςanmpn ἐνp ὁddms ᾿Ιορδάνηςndms ποταµόςndms ὑπόp αὐτόςrpgms

ἐξοµολογέωvppmnmp ὁdafp ἁµαρτίαnafp αὐτόςrpgmp . v.6 εἰµίviix3s δέc ᾿Ιωάννηςnnms
ἐνδύωvpxmnms θρίξnafp κάµηλοςngms καίc ζώνηnafs δερµάτινοςaafsn περίp ὁdafs ὀσφύςnafs
αὐτόςrpgms καίc ἐσθίωvppanms ἀκρίςnafp καίc µέλιnans ἄγριοςaansn . v.7 καίc κηρύσσωviia3s
λέγωvppanms ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms ἰσχυρόςanmsc ἐγώrpg-s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s ὅςrrgms οὐxo
εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn κύπτωvpaanms λύωvnaa ὁdams ἱµάςnams ὁdgnp ὑπόδηµαngnp αὐτόςrpgms .
v.8 ἐγώrpn-s µένxo βαπτίζωviaa1s σύrpa-p ἐνp ὕδωρndns αὐτόςrpnms δέc βαπτίζωvifa3s σύrpa-p ἐνp
πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.9 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp ἔρχοµαιviaa3s
᾿Ιησοῦςnnms ἀπόp Ναζαράtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc βαπτίζωviap3s ὑπόp ᾿Ιωάννηςngms εἰςp
ὁdams ᾿Ιορδάνηςnams . v.10 καίc εὐθέωςbo ἀναβαίνωvppanms ἀπόp ὁdgns ὕδωρngns ὁράωviaa3s
σχίζωvpppamp ὁdamp οὐρανόςnamp καίc ὁdans πνεῦµαnans ὡσείbo περιστεράnafs καταβαίνωvppaans
ἐπίp αὐτόςrpams .
99 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 1. 12–23
ἐγένετο ἐκ τῶν οὐρανῶν, Σὺ εἶ ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐ-
δόκησα. Καὶ εὐθὺς τὸ Πνεῦµα αὐτὸν ἐκβάλλει εἰς τὴν ἔρηµον. 12
καὶ ἦν ἐκεῖ ἐν τῇ ἐρήµῳ ἡµέρας τεσσαράκοντα πειραζόµενος 13
ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ, καὶ ἦν µετὰ τῶν θηρίων, καὶ οἱ ἄγγελοι διηκό-
νουν αὐτῷ. Μετὰ δὲ τὸ παραδοθῆναι τὸν ᾿Ιωάννην, ἦλθεν ὁ ᾿Ιη- 14
σοῦς εἰς τὴν Γαλιλαίαν, κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας
τοῦ Θεοῦ, καὶ λέγων ὅτι Πεπλήρωται ὁ καιρός, καὶ ἤγγικεν ἡ 15
βασιλεία τοῦ Θεοῦ, µετανοεῖτε, καὶ πιστεύετε ἐν τῷ εὐαγγελίῳ.
Περιπατῶν δὲ παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας εἶδε Σίµωνα 16
καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, βάλλοντας ἀµφίβληστρον ἐν
τῇ θαλάσσῃ, ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς. καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, 17
∆εῦτε ὀπίσω µου, καὶ ποιήσω ὑµᾶς γενέσθαι ἁλιεῖς ἀνθρώπων.
καὶ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα αὐτῶν, ἠκολούθησαν αὐτῷ. καὶ 18, 19
προβὰς ἐκεῖθεν ὀλίγον, εἶδεν ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου, καὶ
᾿Ιωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ αὐτοὺς ἐν τῷ πλοίῳ καταρτί-
ζοντας τὰ δίκτυα. καὶ εὐθέως ἐκάλεσεν αὐτούς, καὶ ἀφέντες 20
τὸν πατέρα αὐτῶν Ζεβεδαῖον ἐν τῷ πλοίῳ µετὰ τῶν µισθωτῶν
ἀπῆλθον ὀπίσω αὐτοῦ. Καὶ εἰσπορεύονται εἰς Καπερναούµ, 21
καὶ εὐθεὼς τοῖς σάββασιν εἰσελθὼν εἰς τὴν συναγωγήν, ἐδίδα-
σκε. καὶ ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, ἦν γὰρ διδάσκων 22
αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων, καὶ οὐχ ὡς οἱ γραµµατεῖς. καὶ ἦν 23

v.11 καίc φωνήnnfs γίνοµαιviad3s ἐκp ὁdgmp οὐρανόςngmp σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms υἱόςnnms
ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐνp ὅςrrdms εὐδοκέωviaa1s . v.12 καίc εὐθύςbo ὁdnns
πνεῦµαnnns αὐτόςrpams ἐκβάλλωvipa3s εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn . v.13 καίc εἰµίviix3s ἐκεῖbo
p ddfs adfsn nafp tn vpppnms
ἐν ὁ ἔρηµος ἡµέρα τεσσεράκοντα πειράζω ὑπόp ὁdgms Σατανᾶςngms
καίc εἰµίviix3s µετάp ὁdgnp θηρίονngnp καίc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp διακονέωviia3p αὐτόςrpdms .
v.14 µετάp δέc ὁdans παραδίδωµιvnap ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs κηρύσσωvppanms ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms
θεόςngms . v.15 καίc λέγωvppanms ὅτιc πληρόωvixp3s ὁdnms καιρόςnnms καίc ἐγγίζωvixa3s
dnfs
ὁ βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms µετανοέωvdpa2p καίc πιστεύωvdpa2p ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns .
v.16 περιπατέωvppanms δέc παράp ὁdafs θάλασσαnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὁράωviaa3s Σίµωνnams
καίc ᾿Ανδρέαςnams ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms βάλλωvppaamp ἀµφίβληστρονnans ἐνp ὁddfs
θάλασσαndfs εἰµίviix3p γάρc ἁλιεύςnnmp . v.17 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
δεῦτεvdvx2p ὀπίσωbo ἐγώrpg-s καίc ποιέωvifa1s σύrpa-p γίνοµαιvnad ἁλιεύςnamp ἄνθρωποςngmp .
v.18 καίc εὐθέωςbo ἀφίηµιvpaanmp ὁdanp δίκτυονnanp αὐτόςrpgmp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms .
v.19 καίc προβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo ὀλίγοςbo ὁράωviaa3s ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ὁdgms
Ζεβεδαῖοςngms καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpamp ἐνp ὁddns
πλοῖονndns καταρτίζωvppaamp ὁdanp δίκτυονnanp . v.20 καίc εὐθέωςbo καλέωviaa3s αὐτόςrpamp
καίc ἀφίηµιvpaanmp ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgmp Ζεβεδαῖοςnams ἐνp ὁddns πλοῖονndns µετάp
ὁdgmp µισθωτόςngmp ἀπέρχοµαιviaa3p ὀπίσωbo αὐτόςrpgms . v.21 καίc εἰσπορεύοµαιvipn3p εἰςp
Καπερναούµtp καίc εὐθέωςbo ὁddnp σάββατονndnp εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs
διδάσκωviia3s . v.22 καίc ἐκπλήσσωviip3p ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms εἰµίviix3s
γάρc διδάσκωvppanms αὐτόςrpamp ὡςbo ἐξουσίαnafs ἔχωvppanms καίc οὐxo ὡςbo ὁdnmp
γραµµατεύςnnmp .
 1. 24–35 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 100
ἐν τῇ συναγωγῇ αὐτῶν ἄνθρωπος ἐν πνεύµατι ἀκαθάρτῳ, καὶ
24 ἀνέκραξε, λέγων, ῎Εα, τί ἡµῖν καὶ σοί, ᾿Ιησοῦ Ναζαρηνέ· ἦλθες
25 ἀπολέσαι ἡµᾶς· οἶδά σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ. καὶ ἐπετί-
µησεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων, Φιµώθητι, καὶ ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ.
26 καὶ σπαράξαν αὐτὸν τὸ πνεῦµα τὸ ἀκάθαρτον καὶ κράξαν φωνῇ
27 µεγάλῃ, ἐξῆλθεν ἐξ αὐτοῦ. καὶ ἐθαµβήθησαν πάντες, ὥστε συ-
ζητεῖν πρὸς αὐτούς, λέγοντας, Τί ἐστι τοῦτο· τίς ἡ διδαχὴ ἡ και-
νὴ αὕτη, ὅτι κατ΄ ἐξουσίαν καὶ τοῖς πνεύµασι τοῖς ἀκαθάρτοις
28 ἐπιτάσσει, καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ. ἐξῆλθεν δὲ ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ
29 εὐθὺς εἰς ὅλην τὴν περίχωρον τῆς Γαλιλαίας. Καὶ εὐθέως ἐκ
τῆς συναγωγῆς ἐξελθόντες, ἦλθον εἰς τὴν οἰκίαν Σίµωνος καὶ
30 ᾿Ανδρέου, µετὰ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου. ἡ δὲ πενθερὰ Σίµωνος
κατέκειτο πυρέσσουσα, καὶ εὐθὲως λέγουσιν αὐτῷ περὶ αὐτῆς,
31 καὶ προσελθὼν ἤγειρεν αὐτήν, κρατήσας τῆς χειρὸς αὐτῆς, καὶ
32 ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετὸς εὐθέως, καὶ διηκόνει αὐτοῖς. ᾿Οψίας
δὲ γενοµένης, ὅτε ἔδυ ὁ ἥλιος, ἔφερον πρὸς αὐτὸν πάντας τοὺς
33 κακῶς ἔχοντας καὶ τοὺς δαιµονιζοµένους, καὶ ἡ πόλις ὅλη ἐ-
34 πισυνηγµένη ἦν πρὸς τὴν θύραν. καὶ ἐθεράπευσε πολλοὺς
κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις, καὶ δαιµόνια πολλὰ ἐξέβαλε,
35 καὶ οὐκ ἤφιε λαλεῖν τὰ δαιµόνια, ὅτι ᾔδεισαν αὐτόν. Καὶ πρωῒ
ἔννυχον λίαν ἀναστὰς ἐξῆλθε, καὶ ἀπῆλθεν εἰς ἔρηµον τόπον,

v.23 καίc εἰµίviix3s ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs αὐτόςrpgmp ἄνθρωποςnnms ἐνp πνεῦµαndns
ἀκάθαρτοςadnsn καίc ἀνακράζωviaa3s . v.24 λέγωvppanms ἔαi τίςrqnns ἐγώrpd-p καίc σύrpd-s
᾿Ιησοῦςnvms Ναζαρηνόςnvms ἔρχοµαιviaa2s ἀπόλλυµιvnaa ἐγώrpa-p οἶδαvixa1s σύrpa-s τίςrqnms
εἰµίvipx2s ὁdnms ἅγιοςanmsn ὁdgms θεόςngms . v.25 καίc ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
nnms vppanms vdap2s
᾿Ιησοῦς λέγω φιµόω καί ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐκp αὐτόςrpgms .
c
v.26 καίc
σπαράσσωvpaanns αὐτόςrpams ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἀκάθαρτοςannsn καίc κράζωvpaanns
φωνήndfs µέγαςadfsn ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp αὐτόςrpgms . v.27 καίc θαµβέωviap3p πᾶςanmpn
ὥστεc συζητέωvnpa πρόςp αὐτόςrpamp λέγωvppaamp τίςrqnns εἰµίvipx3s οὗτοςrdnns τίςrqnms ὁdnfs
διδαχήnnfs ὁdnfs καινόςanfsn οὗτοςrdnfs ὅτιc κατάp ἐξουσίαnafs καίc ὁddnp πνεῦµαndnp ὁddnp
ἀκάθαρτοςadnpn ἐπιτάσσωvipa3s καίc ὑπακούωvipa3p αὐτόςrpdms . v.28 ἐξέρχοµαιviaa3s δέc
ὁdnfs ἀκοήnnfs αὐτόςrpgms εὐθύςbo εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs περίχωροςaafsn ὁdgfs Γαλιλαίαngfs .
v.29 καίc εὐθέωςbo ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs ἐξέρχοµαιvpaanmp ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs
Σίµωνngms καίc ᾿Ανδρέαςngms µετάp ᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιωάννηςngms . v.30 ὁdnfs δέc
πενθεράnnfs Σίµωνngms κατάκειµαιviin3s πυρέσσωvppanfs καίc εὐθέωςbo λέγωvipa3p αὐτόςrpdms
περίp αὐτόςrpgfs . v.31 καίc προσέρχοµαιvpaanms ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpafs κρατέωvpaanms ὁdgfs
χείρngfs αὐτόςrpgfs καίc ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpafs ὁdnms πυρετόςnnms εὐθέωςbo καίc διακονέωviia3s
αὐτόςrpdmp . v.32 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs ὅτεbo δύνωviaa3s ὁdnms ἥλιοςnnms φέρωviia3p
πρόςp αὐτόςrpams πᾶςaampn ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp καίc ὁdamp δαιµονίζοµαιvppnamp .
v.33 καίc ὁdnfs πόλιςnnfs ὅλοςanfsn ἐπισυνάγωvpxpnfs εἰµίviix3s πρόςp ὁdafs θύραnafs . v.34 καίc
θεραπεύωviaa3s πολύςaampn κακῶςbo ἔχωvppaamp ποικίλοςadfpn νόσοςndfp καίc δαιµόνιονnanp
πολύςaanpn ἐκβάλλωviaa3s καίc οὐxo ἀφίηµιviia3s λαλέωvnpa ὁdanp δαιµόνιονnanp ὅτιc οἶδαviya3p
αὐτόςrpams .
101 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 1. 36–2. 3
κἀκεῖ προσηύχετο. καὶ κατεδίωξαν αὐτὸν ὁ Σίµων καὶ οἱ µετ΄ 36
αὐτοῦ, καὶ εὗροντες αὐτὸν λέγουσιν αὐτῷ ὅτι Πάντες ζητοῦσί 37
σε. καὶ λέγει αὐτοῖς, ῎Αγωµεν εἰς τὰς ἐχοµένας κωµοπόλεις, 38
ἵνα κἀκεῖ κηρύξω, εἰς τοῦτο γὰρ ἐξελήλυθα. καὶ ἦν κηρύσσων 39
ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν εἰς ὅλην τὴν Γαλιλαίαν, καὶ τὰ δαι-
µόνια ἐκβάλλων. Καὶ ἔρχεται πρὸς αὐτὸν λεπρός, παρακαλῶν 40
αὐτὸν καὶ γονυπετῶν αὐτόν, καὶ λέγων αὐτῷ ὅτι ᾿Εὰν θέλῃς,
δύνασαί µε καθαρίσαι. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς σπλαγχνισθείς, ἐκτείνας 41
τὴν χεῖρα, ἥψατο αὐτοῦ, καὶ λέγει αὐτῷ, Θέλω, καθαρίσθητι,
καὶ εἰπόντος αὐτοῦ εὐθέως ἀπῆλθεν ἀπ΄ αὐτοῦ ἡ λέπρα, καὶ 42
ἐκαθαρίσθη. καὶ ἐµβριµησάµενος αὐτῷ, εὐθέως ἐξέβαλεν αὐ- 43
τόν, καὶ λέγει αὐτῷ, ῞Ορα, µηδενὶ µηδὲν εἴπῃς, ἀλλ΄ ὕπαγε, 44
σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖ, καὶ προσένεγκε περὶ τοῦ καθαρισµοῦ
σου ἃ προσέταξε Μωσῆς, εἰς µαρτύριον αὐτοῖς. ὁ δὲ ἐξελθὼν 45
ἤρξατο κηρύσσειν πολλὰ καὶ διαφηµίζειν τὸν λόγον, ὥστε µη-
κέτι αὐτὸν δύνασθαι φανερῶς εἰς πόλιν εἰσελθεῖν, ἀλλ΄ ἔξω ἐν
ἐρήµοις τόποις ἦν, καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτὸν πανταχόθεν.
Καὶ πάλιν εἰσῆλθεν εἰς Καπερναοὺµ δι΄ ἡµερῶν, καὶ ἠκού- 2
σθη ὅτι εἰς οἶκόν ἐστι. καὶ εὐθέως συνήχθησαν πολλοί, ὥστε 2
µηκέτι χωρεῖν µηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν, καὶ ἐλάλει αὐτοῖς τὸν
λόγον. καὶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν, παραλυτικὸν φέροντες, αἰρό- 3

v.35 καίc πρωΐbo ἔννυχοςbo λίανbo ἀνίστηµιvpaanms ἐξέρχοµαιviaa3s καίc ἀπέρχοµαιviaa3s

εἰςp ἔρηµοςaamsn τόποςnams κἀκεῖbo προσεύχοµαιviin3s . v.36 καίc καταδιώκωviaa3p
αὐτόςrpams ὁdnms Σίµωνnnms καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms . v.37 καίc εὑρίσκωvpaanmp
αὐτόςrpams λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὅτιc πᾶςanmpn ζητέωvipa3p σύrpa-s . v.38 καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ἄγωvspa1p εἰςp ὁdafp ἔχωvpppafp κωµόπολιςnafp ἵναc κἀκεῖbo κηρύσσωvsaa1s εἰςp
οὗτοςrdans γάρc ἐξέρχοµαιvixa1s . v.39 καίc εἰµίviix3s κηρύσσωvppanms ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp
αὐτόςrpgmp εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs Γαλιλαίαnafs καίc ὁdanp δαιµόνιονnanp ἐκβάλλωvppanms .
v.40 καίc ἔρχοµαιvipn3s πρόςp αὐτόςrpams λεπρόςanmsn παρακαλέωvppanms αὐτόςrpams καίc
γονυπετέωvppanms αὐτόςrpams καίc λέγωvppanms αὐτόςrpdms ὅτιc ἐάνqo θέλωvspa2s δύναµαιvipn2s
ἐγώrpa-s καθαρίζωvnaa . v.41 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms σπλαγχνίζοµαιvpaonms ἐκτείνωvpaanfs
ὁdafs χείρnafs ἅπτωviad3s αὐτόςrpgms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms θέλωvipa1s καθαρίζωvdap2s .
v.42 καίc λέγωvpaagms αὐτόςrpgms εὐθέωςbo ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdnfs λέπραnnfs
καίc καθαρίζωviap3s . v.43 καίc ἐµβριµάοµαιvpadnms αὐτόςrpdms εὐθέωςbo ἐκβάλλωviaa3s
αὐτόςrpams . v.44 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁράωvdpa2s µηδείςadmsn µηδείςaansn λέγωvsaa2s
ἀλλάc ὑπάγωvdpa2s σεαυτοῦrxams δείκνυµιvdaa2s ὁddms ἱερεύςndms καίc προσφέρωvdaa2s περίp
ὁdgms καθαρισµόςngms σύrpg-s ὅςrranp προστάσσωviaa3s Μωϋσῆςnnms εἰςp µαρτύριονnans
αὐτόςrpdmp . v.45 ὁdnms δέc ἐξέρχοµαιvpaanms ἄρχωviad3s κηρύσσωvnpa πολύςaanpn καίc
διαφηµίζωvnpa ὁdams λόγοςnams ὥστεc µηκέτιbo αὐτόςrpams δύναµαιvnpn φανερῶςbo εἰςp
πόλιςnafs εἰσέρχοµαιvnaa ἀλλάc ἔξωbo ἐνp ἔρηµοςadmpn τόποςndmp εἰµίviix3s καίc ἔρχοµαιviin3p
πρόςp αὐτόςrpams πάντοθενbo . 2. v.1 καίc πάλινbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp Καπερναούµtp διάp
ἡµέραngfp καίc ἀκούωviap3s ὅτιc εἰςp οἶκοςnams εἰµίvipx3s . v.2 καίc εὐθέωςbo συνάγωviap3p
πολύςanmpn ὥστεc µηκέτιbo χωρέωvnpa µηδέc ὁdanp πρόςp ὁdafs θύραnafs καίc λαλέωviia3s
αὐτόςrpdmp ὁdams λόγοςnams .
 2. 4–14 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 102
4 µενον ὑπὸ τεσσάρων. καὶ µὴ δυνάµενοι προσεγγίσαι αὐτῷ διὰ
τὸν ὄχλον, ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν, καὶ ἐξορύξαντες
5 χαλῶσι τὸν κράββατον ἐφ΄ ᾧ ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο. ἰδὼν
δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ, Τέκνον,
6 ἀφέωνται σοι αἱ ἁµαρτίαι σου. ἦσαν δέ τινες τῶν γραµµατέων
ἐκεῖ καθήµενοι, καὶ διαλογιζόµενοι ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν,
7 Τί οὗτος οὕτω λαλεῖ βλασφηµίας· τίς δύναται ἀφιέναι ἁµαρτίας
8 εἰ µὴ εἷς, ὁ Θεός· καὶ εὐθέως ἐπιγνοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς τῷ πνεύ-
µατι αὐτοῦ ὅτι οὕτως διαλογίζονται ἐν ἑαυτοῖς, εἶπεν αὐτοῖς,
9 Τί ταῦτα διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑµῶν· τί ἐστιν εὐκο-
πώτερον, εἰπεῖν τῷ παραλυτικῷ, ᾿Αφέωνταί σοι αἱ ἁµαρτίαι, ἢ
εἰπεῖν, ῎Εγειραι, καὶ ἆρόν σου τὸν κράββατον, καὶ περιπάτει·
10 ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀφιέναι
11 ἐπὶ τῆς γῆς ἁµαρτίας λέγει τῷ παραλυτικῷ, Σοὶ λέγω, ἔγει-
ραι καὶ ἆρον τὸν κράββατον σου, καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου.
12 καὶ ἠγέρθη εὐθέως, καὶ ἄρας τὸν κράββατον, ἐξῆλθεν ἐναντίον
πάντων, ὥστε ἐξίστασθαι πάντας, καὶ δοξάζειν τὸν Θεόν, λέγον-
13 τας ὅτι Οὐδέποτε οὕτως εἴδοµεν. Καὶ ἐξῆλθε πάλιν παρὰ τὴν
θάλασσαν, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἤρχετο πρὸς αὐτόν, καὶ ἐδίδασκεν
14 αὐτούς. καὶ παράγων εἶδε Λευῒν τὸν τοῦ ᾿Αλφαίου καθήµενον
ἐπὶ τὸ τελώνιον, καὶ λέγει αὐτῷ, ᾿Ακολούθει µοι. καὶ ἀναστὰς

v.3 καίc ἔρχοµαιvipn3p πρόςp αὐτόςrpams παραλυτικόςaamsn φέρωvppanmp αἴρωvpppams

ὑπόp τέσσαρεςngmp . v.4 καίc µήxo δύναµαιvppnnmp προσεγγίζωvnaa αὐτόςrpdms διάp
ὁdams ὄχλοςnams ἀποστεγάζωviaa3p ὁdafs στέγηnafs ὅπουbo εἰµίviix3s καίc ἐξορύσσωvpaanmp
χαλάωvipa3p ὁdams κράβαττοςnams ἐπίp ὅςrrdms ὁdnms παραλυτικόςanmsn κατάκειµαιviin3s .
v.5 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs πίστιςnafs αὐτόςrpgmp λέγωvipa3s ὁddms
παραλυτικόςadmsn τέκνονnvns ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp σύrpg-s . v.6 εἰµίviix3p
δέc τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp ἐκεῖbo κάθηµαιvppnnmp καίc διαλογίζοµαιvppnnmp ἐνp
ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp . v.7 τίςrqans οὗτοςrdnms οὕτωbo λαλέωvipa3s βλασφηµίαnafp
τίςrqnms δύναµαιvipn3s ἀφίηµιvnpa ἁµαρτίαnafp εἰqo µήxo εἷςnnms ὁdnms θεόςnnms .
v.8 καίc εὐθέωςbo ἐπιγινώσκωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddns πνεῦµαndns αὐτόςrpgms
ὅτιc οὕτωbo διαλογίζοµαιvipn3p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans οὗτοςrdanp
διαλογίζοµαιvipn2p ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p . v.9 τίςrqnns εἰµίvipx3s εὔκοποςannsc λέγωvnaa
ὁddms παραλυτικόςadmsn ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp ἤxo λέγωvnaa ἐγείρωvdam2s
καίc αἴρωvdaa2s σύrpg-s ὁdams κράβαττοςnams καίc περιπατέωvdpa2s . v.10 ἵναc δέc οἶδαvsxa2p
ὅτιc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἀφίηµιvnpa ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
ἁµαρτίαnafp λέγωvipa3s ὁddms παραλυτικόςadmsn . v.11 σύrpd-s λέγωvipa1s ἐγείρωvdam2s
καίc αἴρωvdaa2s ὁdams κράβαττοςnams σύrpg-s καίc ὑπάγωvdpa2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s .
v.12 καίc ἐγείρωviap3s εὐθέωςbo καίc αἴρωvpaanms ὁdams κράβαττοςnams ἐξέρχοµαιviaa3s
ἐναντίονbo πᾶςagmpn ὥστεc ἐξίστηµιvnpm πᾶςaampn καίc δοξάζωvnpa ὁdams θεόςnams λέγωvppaamp
ὅτιc οὐδέποτεbo οὕτωbo ὁράωviaa1p . v.13 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s πάλινbo παράp ὁdafs
θάλασσαnafs καίc πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ἔρχοµαιviin3s πρόςp αὐτόςrpams καίc διδάσκωviia3s
αὐτόςrpamp .
103 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 2. 15–22
ἠκολούθησεν αὐτῷ. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ κατακεῖσθαι αὐτὸν ἐν τῇ 15
οἰκίᾳ αὐτοῦ, καὶ πολλοὶ τελῶναι καὶ ἁµαρτωλοὶ συνανέκειντο
τῷ ᾿Ιησοῦ καὶ τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, ἦσαν γὰρ πολλοί, καὶ ἠκο-
λούθησαν αὐτῷ. καὶ οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι, ἰδόντες 16
αὐτὸν ἐσθίοντα µετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁµαρτωλῶν, ἔλεγον τοῖς
µαθηταῖς αὐτοῦ, Τί ὅτι µετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁµαρτωλῶν ἐσθίει
καὶ πίνει· καὶ ἀκούσας ὁ ᾿Ιησοῦς λέγει αὐτοῖς, Οὐ χρείαν ἔ- 17
χουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ, ἀλλ΄ οἱ κακῶς ἔχοντες. οὐκ ἦλθον
καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁµαρτωλοὺς εἰς µετάνοιαν. Καὶ ἦσαν 18
οἱ µαθηταὶ ᾿Ιωάννου καὶ οἱ τῶν Φαρισαίων νηστεύοντες, καὶ
ἔρχονται καὶ λέγουσιν αὐτῷ, ∆ιατί οἱ µαθηταὶ ᾿Ιωάννου καὶ οἱ
τῶν Φαρισαίων νηστεύουσιν, οἱ δὲ σοὶ µαθηταὶ οὐ νηστεύουσι·
καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυµφῶ- 19
νος, ἐν ᾧ ὁ νυµφίος µετ΄ αὐτῶν ἐστι, νηστεύειν· ὅσον χρόνον
µεθ΄ ἑαυτῶν ἔχουσι τὸν νυµφίον, οὐ δύνανται νηστεύειν, ἐλεύ- 20
σονται δὲ ἡµέραι ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ΄ αὐτῶν ὁ νυµφίος, καὶ τότε
νηστεύσουσιν ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραῖς. καὶ οὐδεὶς ἐπίβληµα 21
ῥάκους ἀγνάφου ἐπιρράπτει ἐπὶ ἱµατίῳ παλαιῷ, εἰ δὲ µή, αἴρει
τὸ πλήρωµα αὐτοῦ τὸ καινὸν τοῦ παλαιοῦ, καὶ χεῖρον σχίσµα
γίνεται. καὶ οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς, εἰ 22
δὲ µή, ῥήσσει ὁ οἶνος ὁ νέος τοὺς ἀσκούς, καὶ ὁ οἶνος ἐκχεῖται

v.14 καίc παράγωvppanms ὁράωviaa3s Λευίnams ὁdams ὁdgms ᾿Αλφαῖοςngms κάθηµαιvppnams ἐπίp
ὁdans τελώνιονnans καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s καίc ἀνίστηµιvpaanms
ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms . v.15 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms κατάκειµαιvnpn αὐτόςrpams
ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms καίc πολύςanmpn τελώνηςnnmp καίc ἁµαρτωλόςanmpn
συνανάκειµαιviin3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms καίc ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms εἰµίviix3p γάρc
πολύςanmpn καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.16 καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc
dnmp nnmp vpaanmp rpams
ὁ Φαρισαῖος ὁράω αὐτός ἐσθίωvppaams µετάp ὁdgmp τελώνηςngmp
καίc ἁµαρτωλόςagmpn λέγωviia3p ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms τίςrqnns ὅτιc µετάp ὁdgmp
τελώνηςngmp καίc ἁµαρτωλόςagmpn ἐσθίωvipa3s καίc πίνωvipa3s . v.17 καίc ἀκούωvpaanms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa3p ὁdnmp ἰσχύωvppanmp
ἰατρόςngms ἀλλάc ὁdnmp κακῶςbo ἔχωvppanmp οὐxo ἔρχοµαιviaa1s καλέωvnaa δίκαιοςaampn ἀλλάc
ἁµαρτωλόςaampn εἰςp µετάνοιαnafs . v.18 καίc εἰµίviix3p ὁdnmp µαθητήςnnmp ᾿Ιωάννηςngms καίc
ὁdnmp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp νηστεύωvppanmp καίc ἔρχοµαιvipn3p καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms
διά&τίςxo ὁdnmp µαθητήςnnmp ᾿Ιωάννηςngms καίc ὁdnmp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp νηστεύωvipa3p
ὁdnmp δέc σύrsnmp µαθητήςnnmp οὐxo νηστεύωvipa3p . v.19 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo δύναµαιvipn3p ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms νυµφώνngms ἐνp ὅςrrdms ὁdnms
νυµφίοςnnms µετάp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s νηστεύωvnpa ὅσοςrcams χρόνοςnams µετάp ἑαυτοῦrxgmp
ἔχωvipa3p ὁdams νυµφίοςnams οὐxo δύναµαιvipn3p νηστεύωvnpa . v.20 ἔρχοµαιvifd3p δέc
ἡµέραnnfp ὅτανc ἀπαίρωvsap3s ἀπόp αὐτόςrpgmp ὁdnms νυµφίοςnnms καίc τότεbo νηστεύωvifa3p
ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp . v.21 καίc οὐδείςanfsn ἐπίβληµαnans ῥάκοςngns ἄγναφοςagnsn
ἐπιράπτωvipa3s ἐπίp ἱµάτιονndns παλαιόςadnsn εἰqo δέc µήxo αἴρωvipa3s ὁdnns πλήρωµαnnns
αὐτόςrpgns ὁdans καινόςaansn ὁdgns παλαιόςagnsn καίc χείρωνannsn σχίσµαnnns γίνοµαιvipn3s .
 2. 23–3. 5 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 104
καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπολοῦνται, ἀλλὰ οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινοὺς
23 βλητέον. Καὶ ἐγένετο παραπορεύεσθαι αὐτὸν ἐν τοῖς σάββασιν
διὰ τῶν σπορίµων, καὶ ἤρξαντο οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ὁδὸν ποιεῖν
24 τίλλοντες τοὺς στάχυας. καὶ οἱ Φαρισαῖοι ἔλεγον αὐτῷ, ῎Ιδε, τί
25 ποιοῦσιν ἐν τοῖς σάββασιν ὃ οὐκ ἔξεστι· καὶ αὐτὸς ἔλεγεν αὐ-
τοῖς, Οὐδέποτε ἀνέγνωτε τί ἐποίησε ∆αβίδ, ὅτε χρείαν ἔσχε καὶ
26 ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ µετ΄ αὐτοῦ· πῶς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον
τοῦ Θεοῦ ἐπὶ ᾿Αβιάθαρ τοῦ ἀρχιερέως, καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προ-
θέσεως ἔφαγεν, οὓς οὐκ ἔξεστι φαγεῖν εἰ µὴ τοῖς ἱερεῦσι, καὶ
27 ἔδωκε καὶ τοῖς σὺν αὐτῷ οὖσι· καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Τὸ σάββατον
διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο, οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ σάββατον,
28 ὥστε Κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου.
3 Καὶ εἰσῆλθε πάλιν εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἦν ἐκεῖ ἄνθρωπος
2 ἐξηραµµένην ἔχων τὴν χεῖρα. καὶ παρετήρουν αὐτὸν εἰ τοῖς
3 σάββασι θεραπεύσει αὐτόν, ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ. καὶ
λέγει τῷ ἀνθρώπῳ τῷ ἐξηραµµένην ἔχοντι τὴν χεῖρα, ῎Εγειραι
4 εἰς τὸ µέσον. καὶ λέγει αὐτοῖς, ῎Εξεστι τοῖς σάββασιν ἀγαθο-
ποιῆσαι, ἢ κακοποιῆσαι· ψυχὴν σῶσαι, ἢ ἀποκτεῖναι· Οἱ δὲ
5 ἐσιώπων. καὶ περιβλεψάµενος αὐτοὺς µετ΄ ὀργῆς, συλλυπού-
µενος ἐπὶ τῇ πωρώσει τῆς καρδίας αὐτῶν, λέγει τῷ ἀνθρώπῳ,
῎Εκτεινον τὴν χεῖρα σου. καὶ ἐξέτεινε, καὶ ἀποκατεστάθη ἡ

v.22 καίc οὐδείςanfsn βάλλωvipa3s οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp παλαιόςaampn εἰqo δέc
µήxo ῥήγνυµιvipa3s ὁdnms οἶνοςnnms ὁdnms νέοςanmsn ὁdamp ἀσκόςnamp καίc ὁdnms οἶνοςnnms
ἐκχέωvipp3s καίc ὁdnmp ἀσκόςnnmp ἀπόλλυµιvifm3p ἀλλάc οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp
καινόςaampn βλητέοςannsn . v.23 καίc γίνοµαιviad3s παραπορεύοµαιvnpn αὐτόςrpams ἐνp
ddnp ndnp p dgmp
ὁ σάββατον διά ὁ σπόριµοςagmpn καίc ἄρχωviad3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
ὁδόςnafs ποιέωvnpa τίλλωvppanmp ὁdamp στάχυςnamp . v.24 καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp
λέγωviia3p αὐτόςrpdms ἴδεi τίςrqans ποιέωvipa3p ἐνp ὁddnp σάββατονndnp ὅςrrans οὐxo ἔξεστιvipq3s .
v.25 καίc αὐτόςrpnms λέγωviia3s αὐτόςrpdmp οὐδέποτεbo ἀναγινώσκωviaa2p τίςrqans ποιέωviaa3s
∆αυίδtp ὅτεbo χρείαnafs ἔχωviaa3s καίc πεινάωviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms .
v.26 πῶςbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms θεόςngms ἐπίp ᾿Αβιαθάρtp ὁdgms
ἀρχιερεύςngms καίc ὁdamp ἄρτοςnamp ὁdgfs πρόθεσιςngfs ἐσθίωviaa3s ὅςrramp οὐxo ἔξεστιvipq3s
ἐσθίωvnaa εἰqo µήxo ὁddmp ἱερεύςndmp καίc δίδωµιviaa3s καίc ὁddmp σύνp αὐτόςrpdms εἰµίvppxdmp .
v.27 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ὁdnns σάββατονnnns διάp ὁdams ἄνθρωποςnams γίνοµαιviad3s
οὐxo ὁdnms ἄνθρωποςnnms διάp ὁdans σάββατονnans . v.28 ὥστεc κύριοςnnms εἰµίvipx3s
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms καίc ὁdgns σάββατονngns . 3. v.1 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s
πάλινbo εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs καίc εἰµίviix3s ἐκεῖbo ἄνθρωποςnnms ξηραίνωvpxpafs ἔχωvppanms
ὁdafs χείρnafs . v.2 καίc παρατηρέωviia3p αὐτόςrpams εἰqo ὁddnp σάββατονndnp θεραπεύωvifa3s
αὐτόςrpams ἵναc κατηγορέωvsaa3p αὐτόςrpgms . v.3 καίc λέγωvipa3s ὁddms ἄνθρωποςndms
ddms vpxpafs vppadms dafs nafs
ὁ ξηραίνω ἔχω ὁ χείρ ἐγείρωvdam2s εἰςp ὁdans µέσοςaansn . v.4 καίc
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἔξεστιvipq3s ὁddnp σάββατονndnp ἀγαθοποιέωvnaa ἤxo κακοποιέωvnaa
ψυχήnafs σῴζωvnaa ἤxo ἀποκτείνωvnaa ὁdnmp δέc σιωπάωviia3p .
105 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 3. 6–17
χεὶρ αὐτοῦ ὑγιὴς ὡς ἡ ἄλλη. καὶ ἐξελθόντες οἱ Φαρισαῖοι 6
εὐθὲως µετὰ τῶν ῾Ηρῳδιανῶν συµβούλιον ἐποίουν κατ΄ αὐτοῦ,
ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσι. Καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνεχώρησεν µετὰ τῶν 7
µαθητῶν αὐτοῦ πρὸς τὴν θάλασσαν, καὶ πολὺ πλῆθος ἀπὸ τῆς
Γαλιλαίας ἠκολούθησαν αὐτῷ, καὶ ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας, καὶ ἀπὸ 8
῾Ιεροσολύµων, καὶ ἀπὸ τῆς ᾿Ιδουµαίας, καὶ πέραν τοῦ ᾿Ιορδά-
νου, καὶ οἱ περὶ Τύρον καὶ Σιδῶνα, πλῆθος πολύ, ἀκούσαντες
ὅσα ἐποίει, ἦλθον πρὸς αὐτόν. καὶ εἶπε τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ 9
ἵνα πλοιάριον προσκαρτερῇ αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον, ἵνα µὴ θλίβω-
σιν αὐτόν. πολλοὺς γὰρ ἐθεράπευσεν, ὥστε ἐπιπίπτειν αὐτῷ, 10
ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται, ὅσοι εἶχον µάστιγας. καὶ τὰ πνεύµατα 11
τὰ ἀκάθαρτα, ὅταν αὐτὸν ἐθεώρει, προσέπιπτεν αὐτῷ, καὶ ἔ-
κραζε, λέγοντα ὅτι Σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ. καὶ πολλὰ ἐπετίµα 12
αὐτοῖς ἵνα µὴ αὐτὸν φανερὸν ποιήσωσι. Καὶ ἀναβαίνει εἰς τὸ 13
ὄρος, καὶ προσκαλεῖται οὓς ἤθελεν αὐτός, καὶ ἀπῆλθον πρὸς
αὐτόν. καὶ ἐποίησε δώδεκα, ἵνα ὦσι µετ΄ αὐτοῦ, καὶ ἵνα ἀπο- 14
στέλλῃ αὐτοὺς κηρύσσειν. καὶ ἔχειν ἐξουσίαν θεραπεύειν τὰς 15
νόσους, καὶ ἐκβάλλειν τὰ δαιµόνια, καὶ ἐπέθηκε τῷ Σίµωνι 16
ὄνοµα Πέτρον, καὶ ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου, καὶ ᾿Ιωάννην 17
τὸν ἀδελφὸν τοῦ ᾿Ιακώβου, καὶ ἐπέθηκεν αὐτοῖς ὀνόµατα Βοα-

v.5 καίc περιβλέπωvpamnms αὐτόςrpamp µετάp ὀργήngfs συλλυπέοµαιvppnnms ἐπίp ὁddfs

πώρωσιςndfs ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgmp λέγωvipa3s ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκτείνωvdaa2s
ὁdafs χείρnafs σύrpg-s καίc ἐκτείνωviaa3s καίc ἀποκαθιστάνωviap3s ὁdnfs χείρnnfs αὐτόςrpgms
ὑγιήςanfsn ὡςbo ὁdnfs ἄλλοςanfsn . v.6 καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp
εὐθέωςbo µετάp ὁdgmp ῾Ηρῳδιανοίngmp συµβούλιονnans ποιέωviia3p κατάp αὐτόςrpgms ὅπωςbo
αὐτόςrpams ἀπόλλυµιvsaa3p . v.7 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀναχωρέωviaa3s µετάp ὁdgmp
µαθητήςngmp αὐτόςrpgms πρόςp ὁdafs θάλασσαnafs καίc πολύςannsn πλῆθοςnnns ἀπόp ὁdgfs
Γαλιλαίαngfs ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms καίc ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs . v.8 καίc ἀπόp
῾Ιεροσόλυµαngnp καίc ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιδουµαίαngfs καίc πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms καίc ὁdnmp
περίp Τύροςnafs καίc Σιδώνnafs πλῆθοςnnns πολύςannsn ἀκούωvpaanmp ὅσοςrcanp ποιέωviia3s
ἔρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams . v.9 καίc λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἵναc
πλοιάριονnnns προσκαρτερέωvspa3s αὐτόςrpdms διάp ὁdams ὄχλοςnams ἵναc µήxo θλίβωvspa3p
αὐτόςrpams . v.10 πολύςaampn γάρc θεραπεύωviaa3s ὥστεc ἐπιπίπτωvnpa αὐτόςrpdms ἵναc
αὐτόςrpgms ἅπτωvsam3p ὅσοςrcnmp ἔχωviia3p µάστιξnafp . v.11 καίc ὁdnnp πνεῦµαnnnp ὁdnnp
ἀκάθαρτοςannpn ὅτανc αὐτόςrpams θεωρέωviia3s προσπίπτωviia3s αὐτόςrpdms καίc κράζωviia3s
λέγωvppannp ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.12 καίc πολύςaanpn
viia3s rpdmp c xo rpams aamsn
ἐπιτιµάω αὐτός ἵνα µή αὐτός φανερός ποιέωvsaa3p . v.13 καίc
ἀναβαίνωvipa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans καίc προσκαλέοµαιvipn3s ὅςrramp θέλωviia3s αὐτόςrpnms
καίc ἀπέρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams . v.14 καίc ποιέωviaa3s δώδεκαtn ἵναc εἰµίvspx3p
µετάp αὐτόςrpgms καίc ἵναc ἀποστέλλωvspa3s αὐτόςrpamp κηρύσσωvnpa . v.15 καίc ἔχωvnpa
ἐξουσίαnafs θεραπεύωvnpa ὁdafp νόσοςnafp καίc ἐκβάλλωvnpa ὁdanp δαιµόνιονnanp . v.16 καίc
ἐπιτίθηµιviaa3s ὁddms Σίµωνndms ὄνοµαnans Πέτροςnams .
 3. 18–29 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 106
18 νεργές, ὅ ἐστιν, Υἱοὶ Βροντῆς, καὶ ᾿Ανδρέαν, καὶ Φίλιππον, καὶ
Βαρθολοµαῖον, καὶ Ματθαῖον, καὶ Θωµᾶν, καὶ ᾿Ιάκωβον τὸν
19 τοῦ ᾿Αλφαίου, καὶ Θαδδαῖον, καὶ Σίµωνα τὸν Κανανίτην, καὶ
᾿Ιούδαν ᾿Ισκαριώτην, ὃς καὶ παρέδωκεν αὐτόν. Καὶ ἔρχονται εἰς
20 οἶκον, καὶ συνέρχεται πάλιν ὄχλος, ὥστε µὴ δύνασθαι αὐτοὺς
21 µήτε ἄρτον φαγεῖν. καὶ ἀκούσαντες οἱ παρ΄ αὐτοῦ ἐξῆλθον
22 κρατῆσαι αὐτόν, ἔλεγον γὰρ ὅτι ᾿Εξέστη. καὶ οἱ γραµµατεῖς οἱ
ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων καταβάντες ἔλεγον ὅτι Βεελζεβοὺλ ἔχει, καὶ
23 ὅτι ᾿Εν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια. καὶ
προσκαλεσάµενος αὐτούς, ἐν παραβολαῖς ἔλεγεν αὐτοῖς, Πῶς
24 δύναται Σατανᾶς Σατανᾶν ἐκβάλλειν· καὶ ἐὰν βασιλεία ἐφ΄ ἑαυ-
25 τὴν µερισθῇ, οὐ δύναται σταθῆναι ἡ βασιλεία ἐκείνη. καὶ ἐὰν
οἰκία ἐφ΄ ἑαυτὴν µερισθῇ, οὐ δύναται σταθῆναι ἡ οἰκία ἐκείνη.
26 καὶ εἰ ὁ Σατανᾶς ἀνέστη ἐφ΄ ἑαυτὸν καὶ µεµέρισται, οὐ δύναται
27 σταθῆναι, ἀλλὰ τέλος ἔχει. οὐ δύναται οὐδεὶς τὰ σκεύη τοῦ
ἰσχυροῦ, εἰσελθὼν εἰς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ, διαρπάσαι, ἐὰν µὴ
πρῶτον τὸν ἰσχυρὸν δήσῃ, καὶ τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπά-
28 σει. ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὅτι πάντα ἀφεθήσεται τὰ ἁµαρτήµατα
τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων, καὶ βλασφηµίαι ὅσας ἂν βλασφηµή-
29 σωσιν, ὃς δ΄ ἂν βλασφηµήσῃ εἰς τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον, οὐκ ἔχει

v.17 καίc ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ὁdgms Ζεβεδαῖοςngms καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἀδελφόςnams
ὁdgms ᾿Ιάκωβοςngms καίc ἐπιτίθηµιviaa3s αὐτόςrpdmp ὄνοµαnanp Βοανηργέςtp ὅςrrnns εἰµίvipx3s
υἱόςnnmp βροντήngfs . v.18 καίc ᾿Ανδρέαςnams καίc Φίλιπποςnams καίc Βαρθολοµαῖοςnams
καίc Μαθχαῖοςnams καίc Θωµᾶςnams καίc ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ὁdgms ᾿Αλφαῖοςngms καίc
Θαδδαῖοςnams καίc Σίµωνnams ὁdams Καναναῖοςnams . v.19 καίc ᾿Ιούδαςnams ᾿Ισκαριώθnams
ὅςrrnms καίc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpams καίc ἔρχοµαιvipn3p εἰςp οἶκοςnams . v.20 καίc
συνέρχοµαιvipn3s πάλινbo ὄχλοςnnms ὥστεc µήxo δύναµαιvnpn αὐτόςrpamp µήτεc ἄρτοςnams
ἐσθίωvnaa . v.21 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp παράp αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιviaa3p κρατέωvnaa
αὐτόςrpams λέγωviia3p γάρc ὅτιc ἐξίστηµιviaa3s . v.22 καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὁdnmp
p ngnp vpaanmp viia3p
ἀπό ῾Ιεροσόλυµα καταβαίνω λέγω ὅτιc Βεελζεβούλtp ἔχωvipa3s καίc ὅτιc
ἐνp ὁddms ἄρχωνndms ὁdgnp δαιµόνιονngnp ἐκβάλλωvipa3s ὁdanp δαιµόνιονnanp . v.23 καίc
vpadnms rpamp p ndfp viia3s rpdmp
προσκαλέοµαι αὐτός ἐν παραβολή λέγω αὐτός πῶς δύναµαιvipn3s
bo

Σατανᾶςnnms Σατανᾶςnams ἐκβάλλωvnpa . v.24 καίc ἐάνqo βασιλείαnnfs ἐπίp ἑαυτοῦrxafs

µερίζωvsap3s οὐxo δύναµαιvipn3s ἵστηµιvnap ὁdnfs βασιλείαnnfs ἐκεῖνοςrdnfs . v.25 καίc
ἐάνqo οἰκίαnnfs ἐπίp ἑαυτοῦrxafs µερίζωvsap3s οὐxo δύναµαιvipn3s ἵστηµιvnap ὁdnfs οἰκίαnnfs
ἐκεῖνοςrdnfs . v.26 καίc εἰqo ὁdnms Σατανᾶςnnms ἀνίστηµιviaa3s ἐπίp ἑαυτοῦrxams καίc
µερίζωvixp3s οὐxo δύναµαιvipn3s ἵστηµιvnap ἀλλάc τέλοςnans ἔχωvipa3s . v.27 οὐxo
vipn3s anfsn danp nanp dgms agmsn vpaanms
δύναµαι οὐδείς ὁ σκεῦος ὁ ἰσχυρός εἰσέρχοµαι εἰςp ὁdafs
οἰκίαnafs αὐτόςrpgms διαρπάζωvnaa ἐάνqo µήxo πρῶτοςbo ὁdams ἰσχυρόςaamsn δέωvsaa3s καίc
τότεbo ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms διαρπάζωvifa3s . v.28 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc πᾶςannpn
ἀφίηµιvifp3s ὁdnnp ἁµάρτηµαnnnp ὁddmp υἱόςndmp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp καίc βλασφηµίαnnfp
ὅσοςrcafp ἄνxo βλασφηµέωvsaa3p .
107 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 3. 30–4. 7
ἄφεσιν εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλ΄ ἔνοχός ἐστιν αἰωνίου κρίσεως. ὅτι ἔ- 30
λεγον, Πνεῦµα ἀκάθαρτον ἔχει. ῎Ερχονται οῦν οἱ ἀδελφοὶ καὶ 31
ἡ µήτηρ αὐτοῦ, καὶ ἔξω ἑστῶτες ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν, φω-
νοῦντες αὐτόν. καὶ ἐκάθητο ὄχλος περὶ αὐτόν, εἶπον δὲ αὐτῷ, 32
᾿Ιδού, ἡ µήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ζητοῦσί σε. καὶ ἀ- 33
πεκρίθη αὐτοῖς λέγων, Τίς ἐστιν ἡ µήτηρ µου ἤ οἱ ἀδελφοί µου·
καὶ περιβλεψάµενος κύκλῷ τοὺς περὶ αὐτὸν καθηµένους, λέ- 34
γει, ῎Ιδε ἡ µήτηρ µου καὶ οἱ ἀδελφοί µου. ὃς γὰρ ἂν ποιήσῃ 35
τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ, οὗτος ἀδελφός µου καὶ ἀδελφή µου καὶ
µήτηρ ἐστί.
Καὶ πάλιν ἤρξατο διδάσκειν παρὰ τὴν θάλασσαν καὶ συνή- 4
χθη πρὸς αὐτὸν ὄχλος πολύς, ὥστε αὐτὸν ἐµβάντα εἰς τὸ πλοῖον
καθῆσθαι ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος πρὸς τὴν θάλασσαν
ἐπὶ τῆς γῆς ἦν. καὶ ἐδίδασκεν αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς πολλά, 2
καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, ᾿Ακούετε, ἰδού, ἐξῆλ- 3
θεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ σπείρειν, ὃ µὲν 4
ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἦλθε τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ
κατέφαγεν αὐτό. ἄλλο δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὸ πετρῶδες, ὅπου οὐκ 5
εἶχε γῆν πολλήν, καὶ εὐθέως ἐξανέτειλε, διὰ τὸ µὴ ἔχειν βά-
θος γῆς, ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυµατίσθη, καὶ διὰ τὸ µὴ 6
ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη. καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὰς ἀκάνθας, καὶ 7

v.29 ὅςrrnms δέc ἄνxo βλασφηµέωvsaa3s εἰςp ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn οὐxo
ἔχωvipa3s ἄφεσιςnafs εἰςp ὁdams αἰώνnams ἀλλάc ἔνοχοςanmsn εἰµίvipx3s αἰώνιοςagfsn κρίσιςngfs .
v.30 ὅτιc λέγωviia3p πνεῦµαnans ἀκάθαρτοςaansn ἔχωvipa3s . v.31 ἔρχοµαιvipn3p οὖνc ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp καίc ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms καίc ἔξωbo ἵστηµιvpxanmp ἀποστέλλωviaa3p πρόςp
αὐτόςrpams φωνέωvppanmp αὐτόςrpams . v.32 καίc κάθηµαιviin3s ὄχλοςnnms περίp αὐτόςrpams
λέγωviaa3p δέc αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs σύrpg-s καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
σύrpg-s ἔξωbo ζητέωvipa3p σύrpa-s . v.33 καίc ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms
τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnfs µήτηρnnfs ἐγώrpg-s ἤxo ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-s . v.34 καίc
vpamnms ndms damp p rpams vppnamp vipa3s
περιβλέπω κύκλῳ ὁ περί αὐτός κάθηµαι λέγω ἴδεi ὁdnfs
µήτηρnnfs ἐγώrpg-s καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-s . v.35 ὅςrrnms γάρc ἄνxo ποιέωvsaa3s
ὁdans θέληµαnans ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdnms ἀδελφόςnnms ἐγώrpg-s καίc ἀδελφήnnfs ἐγώrpg-s
καίc µήτηρnnfs εἰµίvipx3s . 4. v.1 καίc πάλινbo ἄρχωviad3s διδάσκωvnpa παράp ὁdafs
nafs c viap3s
θάλασσα καί συνάγω πρόςp αὐτόςrpams ὄχλοςnnms πολύςanmsn ὥστεc αὐτόςrpams
ἐµβαίνωvpaaams εἰςp ὁdans πλοῖονnans κάθηµαιvnpn ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs καίc πᾶςanmsn ὁdnms
ὄχλοςnnms πρόςp ὁdafs θάλασσαnafs ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίviix3s . v.2 καίc διδάσκωviia3s
αὐτόςrpamp ἐνp παραβολήndfp πολύςaanpn καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἐνp ὁddfs διδαχήndfs
αὐτόςrpgms . v.3 ἀκούωvdpa2p ἰδούvdaa2s ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms σπείρωvppanms ὁdgms
σπείρωvnaa . v.4 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms σπείρωvnpa ὅςrrnns µένxo πίπτωviaa3s παράp
ὁdafs ὁδόςnafs καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms καίc κατεσθίωviaa3s
αὐτόςrpans . v.5 ἄλλοςannsn δέc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdans πετρώδηςaansn ὅπουbo οὐxo ἔχωviia3s
γῆnafs πολύςaafsn καίc εὐθέωςbo ἐξανατέλλωviaa3s διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa βάθοςnans γῆngfs .
v.6 ἥλιοςngms δέc ἀνατέλλωvpaagms καυµατίζωviap3s καίc διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa ῥίζαnafs
ξηραίνωviap3s .
 4. 8–19 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 108
ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι, καὶ συνέπνιξαν αὐτό, καὶ καρπὸν οὐκ
8 ἔδωκε. καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν καλήν, καὶ ἐδίδου
καρπὸν ἀναβαίνοντα καὶ αὐξάνοντα, καὶ ἔφερεν ἓν τριάκοντα,
9 καὶ ἓν ἑξήκοντα, καὶ ἓν ἑκατόν. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, ῾Ο ἔχων
10 ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω. ῞Οτε δὲ ἐγένετο καταµόνας, ἠρώτησαν
11 αὐτὸν οἱ περὶ αὐτὸν σὺν τοῖς δώδεκα τὴν παραβολήν. καὶ ἔ-
λεγεν αὐτοῖς, ῾Υµῖν δέδοται γνῶναι τὸ µυστήριον τῆς βασιλείας
τοῦ Θεοῦ, ἐκείνοις δὲ τοῖς ἔξω, ἐν παραβολαῖς τὰ πάντα γίνεται,
12 ἵνα βλέποντες βλέπωσι, καὶ µὴ ἴδωσι, καὶ ἀκούοντες ἀκούωσι,
καὶ µὴ συνιῶσι, µήποτε ἐπιστρέψωσι, καὶ ἀφεθῇ αὐτοῖς τὰ ἁ-
13 µαρτήµατα. καὶ λέγει αὐτοῖς, Οὐκ οἴδατε τὴν παραβολὴν ταύ-
14 την· καὶ πῶς πάσας τὰς παραβολὰς γνώσεσθε· ὁ σπείρων τὸν
15 λόγον σπείρει. οὗτοι δέ εἰσιν οἱ παρὰ τὴν ὁδόν, ὅπου σπεί-
ρεται ὁ λόγος, καὶ ὅταν ἀκούσωσιν, εὐθέως ἔρχεται ὁ Σατανᾶς
καὶ αἴρει τὸν λόγον τὸν ἐσπαρµένον ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν.
16 καὶ οὗτοί εἰσιν ὁµοίως οἱ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπειρόµενοι, οἳ, ὅταν
ἀκούσωσι τὸν λόγον, εὐθὲως µετὰ χαρᾶς λαµβάνουσιν αὐτόν,
17 καὶ οὐκ ἔχουσι ῥίζαν ἐν ἑαυτοῖς, ἀλλὰ πρόσκαιροί εἰσιν, εἶτα
γενοµένης θλίψεως ἢ διωγµοῦ διὰ τὸν λόγον, εὐθέως σκανδαλί-
18 ζονται. καὶ οὑτοί εἰσὶν οἱ εἰς τὰς ἀκάνθας σπειρόµενοι, οἱ τὸν
19 λόγον ἀκούοντες, καὶ αἱ µέριµναι τοῦ αἰῶνος τούτου, καὶ ἡ

v.7 καίc ἄλλοςannsn πίπτωviaa3s εἰςp ὁdafp ἄκανθαnafp καίc ἀναβαίνωviaa3p ὁdnfp ἄκανθαnnfp
καίc συµπνίγωviaa3p αὐτόςrpans καίc καρπόςnams οὐxo δίδωµιviaa3s . v.8 καίc ἄλλοςannsn
viaa3s p dafs nafs dafs aafsn c viia3s nams
πίπτω εἰς ὁ γῆ ὁ καλός καί δίδωµι καρπός ἀναβαίνωvppaams
καίc αὐξάνωvppaams καίc φέρωviia3s εἷςp τριάκονταtn καίc εἷςp ἑξήκονταtn καίc εἷςp
ἑκατόνtn . v.9 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s .
v.10 ὅτεbo δέc γίνοµαιviad3s κατά&µόνοςbo ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp περίp αὐτόςrpams
σύνp ὁddmp δώδεκαtn ὁdafs παραβολήnafs . v.11 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp σύrpd-p
δίδωµιvixp3s γινώσκωvnaa ὁdans µυστήριονnans ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms ἐκεῖνοςrddmp
δέc ὁddmp ἔξωbo ἐνp παραβολήndfp ὁdnnp πᾶςannpn γίνοµαιvipn3s . v.12 ἵναc βλέπωvppanmp
βλέπωvspa3p καίc µήxo ὁράωvsaa3p καίc ἀκούωvppanmp ἀκούωvspa3p καίc µήxo συνίηµιvspa3p
µήποτεbo ἐπιστρέφωvsaa3p καίc ἀφίηµιvsap3s αὐτόςrpdmp ὁdnnp ἁµάρτηµαnnnp . v.13 καίc
vipa3s rpdmp xo vixa2p dafs nafs rdafs
λέγω αὐτός οὐ οἶδα ὁ παραβολή οὗτος καί πῶς πᾶςaafpn ὁdafp
c bo

παραβολήnafp γινώσκωvifd2p . v.14 ὁdnms σπείρωvppanms ὁdams λόγοςnams σπείρωvipa3s .

v.15 οὗτοςrdnmp δέc εἰµίvipx3p ὁdnmp παράp ὁdafs ὁδόςnafs ὅπουbo σπείρωvipp3s ὁdnms
λόγοςnnms καίc ὅτανc ἀκούωvsaa3p εὐθέωςbo ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms Σατανᾶςnnms καίc αἴρωvipa3s
ὁdams λόγοςnams ὁdams σπείρωvpxpams ἐνp ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp . v.16 καίc οὗτοςrdnmp
εἰµίvipx3p ὁµοίωςbo ὁdnmp ἐπίp ὁdanp πετρώδηςaanpn σπείρωvpppnmp ὅςrrnmp ὅτανc ἀκούωvsaa3p
ὁdams λόγοςnams εὐθέωςbo µετάp χαράngfs λαµβάνωvipa3p αὐτόςrpams . v.17 καίc οὐxo
ἔχωvipa3p ῥίζαnafs ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ἀλλάc πρόσκαιροςanmpn εἰµίvipx3p εἶταbo γίνοµαιvpadgfs
θλῖψιςngfs ἤxo διωγµόςngms διάp ὁdams λόγοςnams εὐθέωςbo σκανδαλίζωvipp3p . v.18 καίc
οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp εἰςp ὁdafp ἄκανθαnafp σπείρωvpppnmp ὁdnmp ὁdams λόγοςnams
ἀκούωvppanmp .
109 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 4. 20–31
ἀπάτη τοῦ πλούτου, καὶ αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυµίαι εἰσπορευό-
µεναι συµπνίγουσι τὸν λόγον, καὶ ἄκαρπος γίνεται. καὶ οὗτοί 20
εἰσιν οἱ ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν σπαρέντες, οἵτινες ἀκούουσι τὸν
λόγον, καὶ παραδέχονται, καὶ καρποφοροῦσιν, ἓν τριάκοντα,
καὶ ἓν ἑξήκοντα, καὶ ἓν ἑκατόν. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Μήτι ὁ 21
λύχνος ἔρχεται ἵνα ὑπὸ τὸν µόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην· οὐχ
ἵνα ἐπὶ τὴν λυχνίαν ἐπιτεθῇ· οὐ γάρ ἐστι τί κρυπτόν, ὃ ἐὰν 22
µὴ φανερωθῇ, οὐδὲ ἐγένετο ἀπόκρυφον, ἀλλ΄ ἵνα εἰς φανερὸν
ἔλθῃ. εἰ τις ἔχει ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, 23, 24
Βλέπετε τί ἀκούετε. ἐν ᾧ µέτρῳ µετρεῖτε µετρηθήσεται ὑµῖν,
καὶ προστεθήσεται ὑµῖν τοῖς ἀκούουσιν. ὃς γὰρ ἂν ἔχῃ, δο- 25
θήσεται αὐτῷ, καὶ ὃς οὐκ ἔχει, καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ΄ αὐτοῦ.
Καὶ ἔλεγεν, Οὕτως ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὡς ἐάν ἄνθρω- 26
πος βάλῃ τὸν σπόρον ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ καθεύδῃ καὶ ἐγείρηται 27
νύκτα καὶ ἡµέραν, καὶ ὁ σπόρος βλαστάνῃ καὶ µηκύνηται ὡς
οὐκ οἶδεν αὐτός. αὐτοµάτη γὰρ ἡ γῆ καρποφορεῖ, πρῶτον 28
χόρτον, εἶτα στάχυν, εἶτα πλήρη σῖτον ἐν τῷ στάχυϊ. ὅταν δὲ 29
παραδῷ ὁ καρπός, εὐθέως ἀποστέλλει τὸ δρέπανον, ὅτι παρέ-
στηκεν ὁ θερισµός. Καὶ ἔλεγε, Τίνι ὁµοιώσωµεν τὴν βασιλείαν 30
τοῦ Θεοῦ· ἢ ἐν ποὶᾳ παραβολῇ παραβάλωµεν αὐτήν· ὡς κόκ- 31
κῳ σινάπεως, ὃς, ὅταν σπαρῇ ἐπὶ τῆς γῆς, µικρότερος πάντων

v.19 καίc ὁdnfp µέριµναnnfp ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms καίc ὁdnfs ἀπάτηnnfs ὁdgms πλοῦτοςngms
καίc ὁdnfp περίp ὁdanp λοιπόςaanpn ἐπιθυµίαnnfp εἰσπορεύοµαιvppnnfp συµπνίγωvipa3p ὁdams
λόγοςnams καίc ἄκαρποςanmsn γίνοµαιvipn3s . v.20 καίc οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp
p dafs nafs dafs aafsn vpapnmp
ἐπί ὁ γῆ ὁ καλός σπείρω ὅστιςrrnmp ἀκούωvipa3p ὁdams λόγοςnams
καίc παραδέχοµαιvipn3p καίc καρποφορέωvipa3p εἷςp τριάκονταtn καίc εἷςp ἑξήκονταtn καίc
εἷςp ἑκατόνtn . v.21 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp µήτιxo ὁdnms λύχνοςnnms ἔρχοµαιvipn3s
ἵναc ὑπόp ὁdams µόδιοςnams τίθηµιvsap3s ἤxo ὑπόp ὁdafs κλίνηnafs οὐxo ἵναc ἐπίp ὁdafs
λυχνίαnafs ἐπιτίθηµιvsap3s . v.22 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s τίςrinns κρυπτόςannsn ὅςrrnns ἐάνqo
µήxo φανερόωvsap3s οὐδέbo γίνοµαιviad3s ἀπόκρυφοςannsn ἀλλάc ἵναc εἰςp φανερόςaamsn
ἔρχοµαιvsaa3s . v.23 εἰqo τι-σρινµσ ἔχωvipa3s οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . v.24 καίc
λέγωviia3s αὐτόςrpdmp βλέπωvdpa2p τίςrqans ἀκούωvipa2p ἐνp ὅςrrdns µέτρονndns µετρέωvipa2p
µετρέωvifp3s σύrpd-p καίc προστίθηµιvifp3s σύrpd-p ὁddmp ἀκούωvppadmp . v.25 ὅςrrnms γάρc
xo vspa3s vifp3s rpdms c rrnms xo vipa3s
ἄν ἔχω δίδωµι αὐτός καί ὅς οὐ ἔχω καί ὅςrrans ἔχωvipa3s
c

αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.26 καίc λέγωviia3s οὕτωbo εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgms θεόςngms ὡςbo ἐάνqo ἄνθρωποςnnms βάλλωvsaa3s ὁdams σπόροςnams ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
v.27 καίc καθεύδωvspa3s καίc ἐγείρωvspp3s νύξnafs καίc ἡµέραnafs καίc ὁdnms σπόροςnnms
βλαστάνωvspa3s καίc µηκύνωvspp3s ὡςbo οὐxo οἶδαvixa3s αὐτόςrpnms . v.28 αὐτόµατοςanfsn γάρc
ὁdnfs γῆnnfs καρποφορέωvipa3s πρῶτοςbo χόρτοςnams εἶταbo στάχυςnams εἶταbo πλήρηςaamsn
σῖτοςnams ἐνp ὁddms στάχυςndms . v.29 ὅτανc δέc παραδίδωµιvsaa3s ὁdnms καρπόςnnms
εὐθέωςbo ἀποστέλλωvipa3s ὁdans δρέπανονnans ὅτιc παρίστηµιvixa3s ὁdnms θερισµόςnnms .
v.30 καίc λέγωviia3s τίςrqdms ὁµοιόωvsaa1p ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ἤxo ἐνp ποῖοςrqdfs
παραβολήndfs παραβάλλωvsaa1p αὐτόςrpafs .
 4. 32–5. 2 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 110
32 τῶν σπερµάτων ἐστὶ τῶν ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ ὅταν σπαρῇ, ἀναβαί-
νει, καὶ γίνεται πάντων τῶν λαχάνων µείζων, καὶ ποιεῖ κλάδους
µεγάλους, ὥστε δύνασθαι ὑπὸ τὴν σκιὰν αὐτοῦ τὰ πετεινὰ τοῦ
33 οὐρανοῦ κατασκηνοῦν. Καὶ τοιαύταις παραβολαῖς πολλαῖς ἐ-
34 λάλει αὐτοῖς τὸν λόγον, καθὼς ἠδύναντο ἀκούειν, χωρὶς δὲ
παραβολῆς οὐκ ἐλάλει αὐτοῖς, κατ΄ ἰδίαν δὲ τοῖς µαθηταῖς αὐ-
35 τοῦ ἐπέλυε πάντα. Καὶ λέγει αὐτοῖς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ, ὀψίας
36 γενοµένης, ∆ιέλθωµεν εἰς τὸ πέραν. καὶ ἀφέντες τὸν ὄχλον,
παραλαµβάνουσιν αὐτὸν ὡς ἦν ἐν τῷ πλοίῳ. καὶ ἄλλα δὲ πλοι-
37 άρια ἦν µετ΄ αὐτοῦ. καὶ γίνεται λαῖλαψ ἀνέµου µεγάλη, τὰ
δὲ κύµατα ἐπέβαλλεν εἰς τὸ πλοῖον, ὥστε αὐτὸ ἤδη γεµίζεσθαι.
38 καὶ ἦν αὐτὸς ἐπὶ τῇ πρύµνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων,
καὶ διεγείρουσιν αὐτόν, καὶ λέγουσιν αὐτῷ, ∆ιδάσκαλε, οὐ µέ-
39 λει σοι ὅτι ἀπολλύµεθα· καὶ διεγερθεὶς ἐπετίµησε τῷ ἀνέµῳ,
καὶ εἶπε τῇ θαλάσσῃ, Σιώπα, πεφίµωσο. καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνε-
40 µος, καὶ ἐγένετο γαλήνη µεγάλη. καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Τί δειλοί
41 ἐστε· οὔτω· πῶς οὐκ ἔχετε πίστιν· καὶ ἐφοβήθησαν φόβον µέ-
γαν, καὶ ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους, Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν, ὅτι καὶ ὁ
ἄνεµος καὶ ἡ θάλασσα ὑπακούουσιν αὐτῷ·
5 Καὶ ἦλθον εἰς τὸ πέραν τῆς θαλάσσης, εἰς τὴν χώραν τῶν
2 Γαδαρηνῶν. καὶ ἐξελθόντι αὐτῷ ἐκ τοῦ πλοίου, εὐθέως ἀπήν-

v.31 ὡςbo κόκκοςndms σίναπιngns ὅςrrnms ὅτανc σπείρωvsap3s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs µικρόςanmsc
πᾶςagnpn ὁdgnp σπέρµαngnp εἰµίvipx3s ὁdgnp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.32 καίc ὅτανc σπείρωvsap3s
ἀναβαίνωvipa3s καίc γίνοµαιvipn3s πᾶςagnpn ὁdgnp λάχανονngnp µέγαςanmsc καίc ποιέωvipa3s
κλάδοςnamp µέγαςaampn ὥστεc δύναµαιvnpn ὑπόp ὁdafs σκιάnafs αὐτόςrpgms ὁdanp πετεινόςnanp
ὁdgms οὐρανόςngms κατασκηνόωvnpa . v.33 καίc τοιοῦτοςrddfp παραβολήndfp πολύςadfpn
viia3s rpdmp dams nams
λαλέω αὐτός ὁ λόγος καθώςbo δύναµαιviin3p ἀκούωvnpa . v.34 χωρίςbo δέc
παραβολήngfs οὐxo λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp κατάp ἴδιοςaafsn δέc ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms
ἐπιλύωviia3s πᾶςaanpn . v.35 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs
ὄψιοςagfsn γίνοµαιvpadgfs διέρχοµαιvsaa1p εἰςp ὁdans πέρανbo . v.36 καίc ἀφίηµιvpaanmp
ὁdams ὄχλοςnams παραλαµβάνωvipa3p αὐτόςrpams ὡςbo εἰµίviix3s ἐνp ὁddns πλοῖονndns καίc
ἄλλοςannpn δέc πλοιάριονnnnp εἰµίviix3s µετάp αὐτόςrpgms . v.37 καίc γίνοµαιvipn3s λαῖλαψnnfs
ἄνεµοςngms µέγαςanfsn ὁdnnp δέc κῦµαnnnp ἐπιβάλλωviia3s εἰςp ὁdans πλοῖονnans ὥστεc
αὐτόςrpnns ἤδηbo γεµίζωvnpp . v.38 καίc εἰµίviix3s αὐτόςrpnms ἐπίp ὁddfs πρύµναndfs ἐπίp ὁdans
προσκεφάλαιονnans καθεύδωvppanms καίc διεγείρωvipa3p αὐτόςrpams καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms
διδάσκαλοςnvms οὐxo µέλειvipq3s σύrpd-s ὅτιc ἀπόλλυµιvipm1p . v.39 καίc διεγείρωvpapnms
viaa3s ddms ndms c viaa3s ddfs ndfs
ἐπιτιµάω ὁ ἄνεµος καί λέγω ὁ θάλασσα σιωπάωvdpa2s φιµόωvdxp2s
καίc κοπάζωviaa3s ὁdnms ἄνεµοςnnms καίc γίνοµαιviad3s γαλήνηnnfs µέγαςanfsn . v.40 καίc
viaa3s rpdmp rqnns anmpn vipx2p bo bo xo vipa2p
λέγω αὐτός τίς δειλός εἰµί οὕτω πῶς οὐ ἔχω πίστιςnafs .
v.41 καίc φοβέοµαιviao3p φόβοςnams µέγαςaamsn καίc λέγωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp τίςrqnms
ἄραxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὅτιc καίc ὁdnms ἄνεµοςnnms καίc ὁdnfs θάλασσαnnfs ὑπακούωvipa3p
αὐτόςrpdms . 5. v.1 καίc ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdans πέρανbo ὁdgfs θάλασσαngfs εἰςp ὁdafs
χώραnafs ὁdgmp Γαδαρηνόςagmpn .
111 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 5. 3–14
τησεν αὐτῷ ἐκ τῶν µνηµείων ἄνθρωπος ἐν πνεύµατι ἀκαθάρτῳ,
ὃς τὴν κατοίκησιν εἶχεν ἐν τοῖς µνηµείοις, καὶ οὒτε ἁλύσεσιν 3
οὐδεὶς ἠδύνατο αὐτὸν δῆσαι, διὰ τὸ αὐτὸν πολλάκις πέδαις 4
καὶ ἁλύσεσι δεδέσθαι, καὶ διεσπᾶσθαι ὑπ΄ αὐτοῦ τὰς ἁλύσεις,
καὶ τὰς πέδας συντετρῖφθαι, καὶ οὐδεὶς αὐτὸν ἴσχυε δαµάσαι,
καὶ διὰ παντός, νυκτὸς καὶ ἡµέρας, ἐν τοῖς ὄρεσι καὶ ἐν τοῖς 5
µνήµασιν ἦν κράζων καὶ κατακόπτων ἑαυτὸν λίθοις. ἰδὼν δὲ 6
τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπὸ µακρόθεν, ἔδραµε καὶ προσεκύνησεν αὐτῷ,
καὶ κράξας φωνῇ µεγάλῃ εἶπε, Τί ἐµοὶ καὶ σοί, ᾿Ιησοῦ, υἱὲ 7
τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου· ὁρκίζω σε τὸν Θεόν. µή µε βασανίσῃς.
ἔλεγε γὰρ αὐτῷ, ῎Εξελθε, τὸ πνεῦµα τὸ ἀκάθαρτον, ἐκ τοῦ ἀν- 8
θρώπου. καὶ ἐπηρώτα αὐτόν, Τί σοι ὄνοµα· καὶ ἀπεκρίθη, 9
λέγων, Λεγεὼν ὄνοµά µοι, ὅτι πολλοί ἐσµεν. καὶ παρεκάλει 10
αὐτὸν πολλὰ, ἵνα µὴ αὐτοὺς ἀποστείλῃ ἔξω τῆς χώρας. ἦν δὲ 11
ἐκεῖ πρὸς τὰ ὄρη ἀγέλη χοίρων µεγάλη βοσκοµένη, καὶ πα- 12
ρεκάλεσαν αὐτὸν πάντες οἱ δαίµονες, λέγοντες, Πέµψον ἡµᾶς
εἰς τοὺς χοίρους, ἵνα εἰς αὐτοὺς εἰσέλθωµεν. καὶ ἐπέτρεψεν 13
αὐτοῖς εὐθέως ὁ ᾿Ιησοῦς. καὶ ἐξελθόντα τὰ πνεύµατα τὰ ἀκά-
θαρτα εἰσῆλθον εἰς τοὺς χοίρους, καὶ ὥρµησεν ἡ ἀγέλη κατὰ
τοῦ κρηµνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν, ἦσαν δὲ ὡς δισχίλιοι, καὶ ἐπνί-
γοντο ἐν τῇ θαλάσσῃ. οἱ δὲ βόσκοντες τοὺς χοίρους ἔφυγον, 14

v.2 καίc ἐξέρχοµαιvpaadms αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgns πλοῖονngns εὐθέωςbo ἀπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms
ἐκp ὁdgnp µνηµεῖονngnp ἄνθρωποςnnms ἐνp πνεῦµαndns ἀκάθαρτοςadnsn . v.3 ὅςrrnms
dafs nafs viia3s p ddnp ndnp c c ndfp
ὁ κατοίκησις ἔχω ἐν ὁ µνηµεῖον καί οὔτε ἅλυσις οὐδείςanfsn
δύναµαιviin3s αὐτόςrpams δέωvnaa . v.4 διάp ὁdans αὐτόςrpams πολλάκιςbo πέδηndfp καίc
ἅλυσιςndfp δέωvnxp καίc διασπάωvnxp ὑπόp αὐτόςrpgms ὁdafp ἅλυσιςnafp καίc ὁdafp πέδηnafp
συντρίβωvnxp καίc οὐδείςanfsn αὐτόςrpams ἰσχύωviia3s δαµάζωvnaa . v.5 καίc διάp πᾶςbo
ngfs c ngfs p ddnp ndnp c p ddnp ndnp
νύξ καί ἡµέρα ἐν ὁ ὄρος καί ἐν ὁ µνῆµα εἰµίviix3s κράζωvppanms
καίc κατακόπτωvppanms ἑαυτοῦrxams λίθοςndmp . v.6 ὁράωvpaanms δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
ἀπόp µακρόθενbo τρέχωviaa3s καίc προσκυνέωviaa3s αὐτόςrpdms . v.7 καίc κράζωvpaanms
φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωviaa3s τίςrqnns ἐγώrpd-s καίc σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms υἱόςnvms ὁdgms
θεόςngms ὁdgms ὕψιστοςagmsn ὁρκίζωvipa1s σύrpa-s ὁdams θεόςnams µήxo ἐγώrpa-s βασανίζωvsaa2s .
v.8 λέγωviia3s γάρc αὐτόςrpdms ἐξέρχοµαιvdaa2s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἀκάθαρτοςannsn ἐκp
ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.9 καίc ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpams τίςrqnns σύrpd-s ὄνοµαnnns καίc
ἀποκρίνοµαιviad3s λέγωvppanms λεγιώνnnms ὄνοµαnnns ἐγώrpd-s ὅτιc πολύςanmpn εἰµίvipx1p .
v.10 καίc παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams πολύςaanpn ἵναc µήxo αὐτόςrpamp ἀποστέλλωvsaa3s
ἔξωbo ὁdgfs χώραngfs . v.11 εἰµίviix3s δέc ἐκεῖbo πρόςp ὁdanp ὄροςnanp ἀγέληnnfs
χοῖροςngmp µέγαςanfsn βόσκωvpppnfs . v.12 καίc παρακαλέωviaa3p αὐτόςrpams πᾶςanmpn ὁdnmp
δαίµωνnnmp λέγωvppanmp πέµπωvdaa2s ἐγώrpa-p εἰςp ὁdamp χοῖροςnamp ἵναc εἰςp αὐτόςrpamp
εἰσέρχοµαιvsaa1p . v.13 καίc ἐπιτρέπωviaa3s αὐτόςrpdmp εὐθέωςbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc ἐξέρχοµαιvpaannp ὁdnnp πνεῦµαnnnp ὁdnnp ἀκάθαρτοςannpn εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdamp
χοῖροςnamp καίc ὁρµάωviaa3s ὁdnfs ἀγέληnnfs κατάp ὁdgms κρηµνόςngms εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs
εἰµίviix3p δέc ὡςbo δισχίλιοιnnmp καίc πνίγωviip3p ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs .
 5. 15–26 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 112
καὶ ἀνήγγειλαν εἰς τὴν πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς. καὶ ἐξῆλ-
15 θον ἰδεῖν τί ἐστι τὸ γεγονός, καὶ ἔρχονται πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν,
καὶ θεωροῦσι τὸν δαιµονιζόµενον καθήµενον καὶ ἱµατισµένον
καὶ σωφρονοῦντα, τὸν ἐσχηκότα τὸν λεγεῶνα, καὶ ἐφοβήθησαν.
16 καὶ διηγήσαντο αὐτοῖς οἱ ἰδόντες πῶς ἐγένετο τῷ δαιµονιζοµέ-
17 νῳ, καὶ περὶ τῶν χοίρων. καὶ ἤρξαντο παρακαλεῖν αὐτὸν ἀπελ-
18 θεῖν ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. καὶ ἐµβάντος αὐτοῦ εἰς τὸ πλοῖον,
19 παρεκάλει αὐτὸν ὁ δαιµονισθείς, ἵνα ᾖ µετ΄ αὐτοῦ. ὁ δὲ ᾿Ιη-
σοῦς οὐκ ἀφῆκεν αὐτόν, ἀλλὰ λέγει αὐτῷ, ῞Υπαγε εἰς τὸν οἶκόν
σου πρὸς τοὺς σούς, καὶ ἀνάγγειλον αὐτοῖς ὅσα σοι ὁ Κύριός
20 εποίησε, καὶ ἠλέησέ σε. καὶ ἀπῆλθε καὶ ἤρξατο κηρύσσειν ἐν
τῇ ∆εκαπόλει ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ πάντες ἐθαύ-
21 µαζον. Καὶ διαπεράσαντος τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ πλοίῳ πάλιν εἰς
τὸ πέραν, συνήχθη ὄχλος πολὺς ἐπ΄ αὐτόν, καὶ ἦν παρὰ τὴν
22 θάλασσαν. καὶ ἰδού, ἔρχεται εἷς τῶν ἀρχισυναγώγων, ὀνόµατι
23 ᾿Ιάειρος, καὶ ἰδὼν αὐτὸν, πίπτει πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ, καὶ
παρεκάλει αὐτὸν πολλά, λέγων ὅτι Τὸ θυγάτριόν µου ἐσχάτως
ἔχει, ἵνα ἐλθὼν ἐπιθῇς αὐτῇ τὰς χεῖρας, ὅπως σωθῇ καὶ ζήσεται.
24 καὶ ἀπῆλθε µετ΄ αὐτοῦ, καὶ ἠκολούθει αὐτῷ ὄχλος πολύς, καὶ
25 συνέθλιβον αὐτόν. Καὶ γυνὴ τις οὖσα ἐν ῥύσει αἵµατος ἔτη
26 δώδεκα, καὶ πολλὰ παθοῦσα ὑπὸ πολλῶν ἰατρῶν, καὶ δαπα-

v.14 ὁdnmp δέc βόσκωvppanmp ὁdamp χοῖροςnamp φεύγωviaa3p καίc ἀναγγέλλωviaa3p εἰςp
ὁdafs πόλιςnafs καίc εἰςp ὁdamp ἀγρόςnamp καίc ἐξέρχοµαιviaa3p ὁράωvnaa τίςrqnns εἰµίvipx3s
ὁdnns γίνοµαιvpxanns . v.15 καίc ἔρχοµαιvipn3p πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc θεωρέωvipa3p
ὁdams δαιµονίζοµαιvppnams κάθηµαιvppnams καίc ἱµατίζωvpxpams καίc σωφρονέωvppaams
ὁdams ἔχωvpxaams ὁdams λεγιώνnams καίc φοβέοµαιviao3p . v.16 καίc διηγέοµαιviad3p
rpdmp dnmp vpaanmp bo viad3s ddms
αὐτός ὁ ὁράω πῶς γίνοµαι ὁ δαιµονίζοµαιvppndms καίc περίp
ὁdgmp χοῖροςngmp . v.17 καίc ἄρχωviad3p παρακαλέωvnpa αὐτόςrpams ἀπέρχοµαιvnaa ἀπόp
ὁdgnp ὅριονngnp αὐτόςrpgmp . v.18 καίc ἐµβαίνωvpaagms αὐτόςrpgms εἰςp ὁdans πλοῖονnans
παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams ὁdnms δαιµονίζοµαιvpaonms ἵναc εἰµίvspx3s µετάp αὐτόςrpgms .
v.19 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpams ἀλλάc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
ὑπάγωvdpa2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s πρόςp ὁdamp σόςrsamp καίc ἀναγγέλλωvdaa2s
αὐτόςrpdmp ὅσοςrcanp σύrpd-s ὁdnms κύριοςnnms ποιέωviaa3s καίc ἐλεέωviaa3s σύrpa-s . v.20 καίc
ἀπέρχοµαιviaa3s καίc ἄρχωviad3s κηρύσσωvnpa ἐνp ὁddfs ∆εκάπολιςndfs ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s
αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc πᾶςanmpn θαυµάζωviia3p . v.21 καίc διαπεράωvpaagms
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddns πλοῖονndns πάλινbo εἰςp ὁdans πέρανbo συνάγωviap3s ὄχλοςnnms
πολύςanmsn ἐπίp αὐτόςrpams καίc εἰµίviix3s παράp ὁdafs θάλασσαnafs . v.22 καίc ἰδούvdaa2s
ἔρχοµαιvipn3s εἷςnnms ὁdgmp ἀρχισυνάγωγοςngmp ὄνοµαndns ᾿Ιάϊροςnnms καίc ὁράωvpaanms
αὐτόςrpams πίπτωvipa3s πρόςp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms . v.23 καίc παρακαλέωviia3s
αὐτόςrpams πολύςaanpn λέγωvppanms ὅτιc ὁdnns θυγάτριονnnns ἐγώrpg-s ἐσχάτωςbo ἔχωvipa3s
ἵναc ἔρχοµαιvpaanms ἐπιτίθηµιvsaa2s αὐτόςrpdfs ὁdafp χείρnafp ὅπωςbo σῴζωvsap3s καίc ζάωvifd3s .
v.24 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s µετάp αὐτόςrpgms καίc ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms ὄχλοςnnms
πολύςanmsn καίc συνθλίβωviia3p αὐτόςrpams . v.25 καίc γυνήnnfs τίςrinfs εἰµίvppxnfs ἐνp
ῥύσιςndfs αἷµαngns ἔτοςnnnp δώδεκαtn .
113 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 5. 27–38
νήσασα τὰ παρ΄ ἑαυτῆς πάντα, καὶ µηδὲν ὠφεληθεῖσα, ἀλλὰ
µᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα, ἀκούσασα περὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ, ἐλ- 27
θοῦσα ἐν τῷ ὄχλῳ ὄπισθεν, ἥψατο τοῦ ἱµατίου αὐτοῦ, ἔλεγε 28
γὰρ ὅτι Κἂν τῶν ἱµατίων αὐτοῦ ἅψωµαι, σωθήσοµαι. καὶ εὐ- 29
θὲως ἐξηράνθη ἡ πηγὴ τοῦ αἵµατος αὐτῆς, καὶ ἔγνω τῷ σώµατι
ὅτι ἴαται ἀπὸ τῆς µάστιγος. καὶ εὐθέως ὁ ᾿Ιησοῦς ἐπιγνοὺς 30
ἐν ἑαυτῷ τὴν ἐξ αὐτοῦ δύναµιν ἐξελθοῦσαν, ἐπιστραφεὶς ἐν τῷ
ὄχλῳ, ἔλεγε, Τίς µου ἥψατο τῶν ἱµατίων· καὶ ἔλεγον αὐτῷ οἱ 31
µαθηταὶ αὐτοῦ, Βλέπεις τὸν ὄχλον συνθλίβοντά σε, καὶ λέγεις,
Τίς µου ἥψατο· καὶ περιεβλέπετο ἰδεῖν τὴν τοῦτο ποιήσασαν. 32
ἡ δὲ γυνὴ φοβηθεῖσα καὶ τρέµουσα, εἰδυῖα ὃ γέγονεν ἐπ΄ αὐτῇ, 33
ἦλθε καὶ προσέπεσεν αὐτῷ, καὶ εἶπεν αὐτῷ πᾶσαν τὴν ἀλή-
θειαν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ, θύγατερ, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε, 34
ὕπαγε εἰς εἰρήνην, καὶ ἴσθι ὑγιὴς ἀπὸ τῆς µάστιγός σου. ῎Ετι 35
αὐτοῦ λαλοῦντος, ἔρχονται ἀπὸ τοῦ ἀρχισυναγώγου, λέγοντες
ὅτι ῾Η θυγάτηρ σου ἀπέθανε, τί ἔτι σκύλλεις τὸν διδάσκαλον·
ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εὐθέως ἀκούσας τὸν λόγον λαλούµενον λέγει τῷ 36
ἀρχισυναγώγῳ, Μὴ φοβοῦ, µόνον πίστευε. καὶ οὐκ ἀφῆκεν 37
οὐδένα αὐτῷ συνακολουθῆσαι, εἰ µὴ Πέτρον καὶ ᾿Ιάκωβον καὶ
᾿Ιωάννην τὸν ἀδελφὸν ᾿Ιακώβου. καὶ ἔρχεται εἰς τὸν οἶκον τοῦ 38
ἀρχισυναγώγου, καὶ θεωρεῖ θόρυβον, καὶ κλαίοντας καὶ ἀλα-

v.26 καίc πολύςaanpn πάσχωvpaanfs ὑπόp πολύςagmpn ἰατρόςngmp καίc δαπανάωvpaanfs ὁdanp
παράp ἑαυτοῦrxgfs πᾶςaanpn καίc µηδείςaansn ὠφελέωvpapnfs ἀλλάc µᾶλλονbo εἰςp ὁdans
χείρωνaansn ἔρχοµαιvpaanfs . v.27 ἀκούωvpaanfs περίp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἔρχοµαιvpaanfs
ἐνp ὁddms ὄχλοςndms ὄπισθενbo ἅπτωviad3s ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms . v.28 λέγωviia3s
γάρc ὅτιc κἄνqo ὁdgnp ἱµάτιονngnp αὐτόςrpgms ἅπτωvsam1s σῴζωvifp1s . v.29 καίc
bo viap3s dnfs nnfs dgns ngns rpgfs c viaa3s
εὐθέως ξηραίνω ὁ πηγή ὁ αἷµα αὐτός καί γινώσκω ὁddns
σῶµαndns ὅτιc ἰάοµαιvixp3s ἀπόp ὁdgfs µάστιξngfs . v.30 καίc εὐθέωςbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἐπιγινώσκωvpaanms ἐνp ἑαυτοῦrxdms ὁdafs ἐκp αὐτόςrpgms δύναµιςnafs ἐξέρχοµαιvpaaafs
ἐπιστρέφωvpapnms ἐνp ὁddms ὄχλοςndms λέγωviia3s τίςrqnms ἐγώrpg-s ἅπτωviad3s ὁdgnp
ἱµάτιονngnp . v.31 καίc λέγωviia3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms βλέπωvipa2s
ὁdams ὄχλοςnams συνθλίβωvppaams σύrpa-s καίc λέγωvipa2s τίςrqnms ἐγώrpg-s ἅπτωviad3s .
v.32 καίc περιβλέπωviim3s ὁράωvnaa ὁdafs οὗτοςrdans ποιέωvpaaafs . v.33 ὁdnfs δέc γυνήnnfs
φοβέοµαιvpaonfs καίc τρέµωvppanfs οἶδαvpxanfs ὅςrrnns γίνοµαιvixa3s ἐπίp αὐτόςrpdfs ἔρχοµαιviaa3s
καίc προσπίπτωviaa3s αὐτόςrpdms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms πᾶςaafsn ὁdafs ἀλήθειαnafs .
v.34 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs θυγάτηρnvfs ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s
ὑπάγωvdpa2s εἰςp εἰρήνηnafs καίc εἰµίvdpx2s ὑγιήςanfsn ἀπόp ὁdgfs µάστιξngfs σύrpg-s . v.35 ἔτιbo
αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἔρχοµαιvipn3p ἀπόp ὁdgms ἀρχισυνάγωγοςngms λέγωvppanmp ὅτιc
ὁdnfs θυγάτηρnnfs σύrpg-s ἀποθνῄσκωviaa3s τίςrqans ἔτιbo σκύλλωvipa2s ὁdams διδάσκαλοςnams .
v.36 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms εὐθέωςbo ἀκούωvpaanms ὁdams λόγοςnams λαλέωvpppams λέγωvipa3s
ὁddms ἀρχισυνάγωγοςndms µήxo φοβέοµαιvdpm2s µόνοςbo πιστεύωvdpa2s . v.37 καίc
οὐxo ἀφίηµιviaa3s οὐδείςaamsn αὐτόςrpdms συνακολουθέωvnaa εἰqo µήxo Πέτροςnams καίc
᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἀδελφόςnams ᾿Ιάκωβοςngms .
 5. 39–6. 5 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 114
39 λάζοντας πολλά. καὶ εἰσελθὼν λέγει αὐτοῖς, Τί θορυβεῖσθε
40 καὶ κλαίετε· τὸ παιδίον οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλὰ καθεύδει. καὶ
κατεγέλων αὐτοῦ. ὁ δὲ, ἐκβαλὼν ἅπαντας, παραλαµβάνει τὸν
πατέρα τοῦ παιδίου καὶ τὴν µητέρα καὶ τοὺς µετ΄ αὐτοῦ, καὶ
41 εἰσπορεύεται ὅπου ἦν τὸ παιδίον ἀνακείµενον. καὶ κρατήσας
τῆς χειρὸς τοῦ παιδίου, λέγει αὐτῇ, Ταλιθα, κοῦµι, ὅ ἐστι µε-
42 θερµηνευόµενον, Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω ἔγειραι. καὶ εὐθέως
ἀνέστη τὸ κοράσιον, καὶ περιεπάτει, ἦν γὰρ ἐτῶν δώδεκα, καὶ
43 ἐξέστησαν ἐκστάσει µεγάλῃ. καὶ διεστείλατο αὐτοῖς πολλὰ ἵνα
µηδεὶς γνῷ τοῦτο, καὶ εἶπε δοθῆναι αὐτῇ φαγεῖν.
6 Καὶ ἐξῆλθεν ἐκεῖθεν, καὶ ἦλθεν εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ, καὶ
2 ἀκολουθοῦσιν αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. καὶ γενοµένου σαββά-
του, ἤρξατο ἐν τῇ συναγωγῇ διδάσκειν, καὶ πολλοὶ ἀκούοντες
ἐξεπλήσσοντο, λέγοντες, Πόθεν τούτῳ ταῦτα καὶ τίς ἡ σοφία ἡ
δοθεῖσα αὐτῷ, ὅτι καὶ δυνάµεις τοιαῦται διὰ τῶν χειρῶν αὐτοῦ
3 γίνονται· οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τέκτων, ὁ υἱὸς Μαρίας, ἀδελφὸς
δὲ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωσῆ καὶ ᾿Ιούδα καὶ Σίµωνος· καὶ οὐκ εἰσὶν
αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ ὧδε πρὸς ἡµᾶς· καὶ ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐ-
4 τῷ. ἔλεγε δὲ αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Οὐκ ἔστι προφήτης ἄτιµος,
εἰ µὴ ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ, καὶ ἐν τοῖς συγγενέσιν καὶ ἐν τῇ
5 οἰκίᾳ αὐτοῦ. καὶ οὐκ ἠδύνατο ἐκεῖ οὐδεµίαν δύναµιν ποιῆ-

v.38 καίc ἔρχοµαιvipn3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms ἀρχισυνάγωγοςngms καίc θεωρέωvipa3s
θόρυβοςnams καίc κλαίωvppaamp καίc ἀλαλάζωvppaamp πολύςaanpn . v.39 καίc
εἰσέρχοµαιvpaanms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans θορυβέωvipp2p καίc κλαίωvipa2p ὁdnns
παιδίονnnns οὐxo ἀποθνῄσκωviaa3s ἀλλάc καθεύδωvipa3s . v.40 καίc καταγελάωviia3p
αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ἐκβάλλωvpaanms ἅπαςaampn παραλαµβάνωvipa3s ὁdams πατήρnams ὁdgns
παιδίονngns καίc ὁdafs µήτηρnafs καίc ὁdamp µετάp αὐτόςrpgms καίc εἰσπορεύοµαιvipn3s ὅπουbo
εἰµίviix3s ὁdnns παιδίονnnns ἀνάκειµαιvppnnns . v.41 καίc κρατέωvpaanms ὁdgfs χείρngfs ὁdgns
παιδίονngns λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ταλιθάta κουµta ὅςrrnns εἰµίvipx3s µεθερµηνεύωvpppnns
ὁdnns κοράσιονnnns σύrpd-s λέγωvipa1s ἐγείρωvdam2s . v.42 καίc εὐθέωςbo ἀνίστηµιviaa3s
ὁdnns κοράσιονnnns καίc περιπατέωviia3s εἰµίviix3s γάρc ἔτοςngnp δώδεκαtn καίc ἐξίστηµιviaa3p
ἔκστασιςndfs µέγαςadfsn . v.43 καίc διαστέλλωviam3s αὐτόςrpdmp πολύςaanpn ἵναc
µηδείςanmsn γινώσκωvsaa3s οὗτοςrdans καίc λέγωviaa3s δίδωµιvnap αὐτόςrpdfs ἐσθίωvnaa .
6. v.1 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκεῖθενbo καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs πατρίςnafs αὐτόςrpgms
καίc ἀκολουθέωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.2 καίc γίνοµαιvpadgns
ngns viad3s p ddfs ndfs vnpa
σάββατον ἄρχω ἐν ὁ συναγωγή διδάσκω καί πολύςanmpn ἀκούωvppanmp
c

ἐκπλήσσωviip3p λέγωvppanmp πόθενbo οὗτοςrddms οὗτοςrdnnp καίc τίςrqnfs ὁdnfs σοφίαnnfs ὁdnfs
δίδωµιvpapnfs αὐτόςrpdms ὅτιc καίc δύναµιςnnfp τοιοῦτοςrdnfp διάp ὁdgfp χείρngfp αὐτόςrpgms
γίνοµαιvipn3p . v.3 οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms τέκτωνnnms ὁdnms υἱόςnnms Μαρίαngfs
ἀδελφόςnnms δέc ᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιωσῆςngms καίc ᾿Ιούδαςngms καίc Σίµωνngms καίc
οὐxo εἰµίvipx3p ὁdnfp ἀδελφήnnfp αὐτόςrpgms ὧδεbo πρόςp ἐγώrpa-p καίc σκανδαλίζωviip3p
ἐνp αὐτόςrpdms . v.4 λέγωviia3s δέc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s
nnms
προφήτης ἄτιµοςanmsn εἰqo µήxo ἐνp ὁddfs πατρίςndfs αὐτόςrpgms καίc ἐνp ὁddmp
συγγενήςadmpn καίc ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms .
115 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 6. 6–16
σαι, εἰ µὴ ὀλίγοις ἀρρώστοις ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας, ἐθεράπευσε.
καὶ ἐθαύµαζε διὰ τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν. Καὶ περιῆγε τὰς κώ- 6
µας κύκλῳ διδάσκων. Καὶ προσκαλεῖται τοὺς δώδεκα, καὶ 7
ἤρξατο αὐτοὺς ἀποστέλλειν δύο δύο, καὶ ἐδίδου αὐτοῖς ἐξου-
σίαν τῶν πνευµάτων τῶν ἀκαθάρτων. καὶ παρήγγειλεν αὐτοῖς 8
ἵνα µηδὲν αἴρωσιν εἰς ὁδόν, εἰ µὴ ῥάβδον µόνον, µὴ πήραν,
µὴ ἄρτον, µὴ εἰς τὴν ζώνην χαλκόν, ἀλλ΄ ὑποδεδεµένους σαν- 9
δάλια, καὶ µὴ ἐνδύσασθαι δύο χιτῶνας. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, 10
῞Οπου ἐὰν εἰσέλθητε εἰς οἰκίαν, ἐκεῖ µένετε ἕως ἂν ἐξέλθητε
ἐκεῖθεν. καὶ ὃσοι ἂν µὴ δέξωνταί ὑµᾶς, µηδὲ ἀκούσωσιν ὑ- 11
µῶν, ἐκπορευόµενοι ἐκεῖθεν, ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω
τῶν ποδῶν ὑµῶν εἰς µαρτύριον αὐτοῖς. ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ἀ-
νεκτότερον ἔσται Σοδόµοις ἤ Γοµόρροις ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως, ἤ
τῇ πόλει ἐκείνη. καὶ ἐξελθόντες ἐκήρυσσον ἵνα µετανοήσωσι, 12
καὶ δαιµόνια πολλὰ ἐξέβαλλον, καὶ ἤλειφον ἐλαίῳ πολλοὺς ἀρ- 13
ρώστους καὶ ἐθεράπευον. Καὶ ἤκουσεν ὁ βασιλεὺς ῾Ηρώδης, 14
φανερὸν γὰρ ἐγένετο τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, καὶ ἔλεγεν ὅτι ᾿Ιωάννης
ὁ βαπτίζων ἐκ νεκρῶν ἠγέρθη, καὶ διὰ τοῦτο ἐνεργοῦσιν αἱ δυ-
νάµεις ἐν αὐτῷ. ἄλλοι ἔλεγον ὅτι ᾿Ηλίας ἐστίν, ἄλλοι δὲ ἔλεγον 15
ὅτι Προφήτης ἐστίν, ἢ ὡς εἷς τῶν προφητῶν. ἀκούσας δὲ ὁ 16
῾Ηρώδης εἶπεν ὅτι ῝Ον ἐγὼ ἀπεκεφάλισα ᾿Ιωάννην, οὗτος ἐστιν,

v.5 καίc οὐxo δύναµαιviin3s ἐκεῖbo οὐδείςaafsn δύναµιςnafs ποιέωvnaa εἰqo µήxo ὀλίγοςadmpn
ἄρρωστοςadmpn ἐπιτίθηµιvpaanms ὁdafp χείρnafp θεραπεύωviaa3s . v.6 καίc θαυµάζωviia3s διάp
ὁdafs ἀπιστίαnafs αὐτόςrpgmp καίc περιάγωviia3s ὁdafp κώµηnafp κύκλῳndms διδάσκωvppanms .
v.7 καίc προσκαλέοµαιvipn3s ὁdamp δώδεκαtn καίc ἄρχωviad3s αὐτόςrpamp ἀποστέλλωvnpa
δύοtn δύοtn καίc δίδωµιviia3s αὐτόςrpdmp ἐξουσίαnafs ὁdgnp πνεῦµαngnp ὁdgnp ἀκάθαρτοςagnpn .
v.8 καίc παραγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdmp ἵναc µηδείςaansn αἴρωvspa3p εἰςp ὁδόςnafs εἰqo µήxo
ῥάβδοςnafs µόνοςbo µήxo πήραnafs µήxo ἄρτοςnams µήxo εἰςp ὁdafs ζώνηnafs χαλκόςnams .
v.9 ἀλλάc ὑποδέωvpxpamp σανδάλιονnanp καίc µήxo ἐνδύωvnam δύοtn χιτώνnamp . v.10 καίc
λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ὅπουbo ἐάνqo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp οἰκίαnafs ἐκεῖbo µένωvdpa2p ἕωςc
ἄνxo ἐξέρχοµαιvsaa2p ἐκεῖθενbo . v.11 καίc ὅσοςrcnmp ἄνxo µήxo δέχοµαιvsad3p σύrpa-p
µηδέc ἀκούωvsaa3p σύrpg-p ἐκπορεύοµαιvppnnmp ἐκεῖθενbo ἐκτινάσσωvdaa2p ὁdams χοῦςnams
ὁdams ὑποκάτωbo ὁdgmp πούςngmp σύrpg-p εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-p ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s Σόδοµαndnp ἤxo Γόµορραndnp ἐνp ἡµέραndfs κρίσιςngfs ἤxo
ὁddfs πόλιςndfs ἐκεῖνοςrddfs . v.12 καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp κηρύσσωviia3p ἵναc µετανοέωvsaa3p .
v.13 καίc δαιµόνιονnanp πολύςaanpn ἐκβάλλωviia3p καίc ἀλείφωviia3p ἔλαιονndns πολύςaampn
ἄρρωστοςaampn καίc θεραπεύωviia3p . v.14 καίc ἀκούωviaa3s ὁdnms βασιλεύςnnms ῾Ηρῴδηςnnms
φανερόςannsn γάρc γίνοµαιviad3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms καίc λέγωviia3s ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms
ὁdnms βαπτίζωvppanms ἐκp νεκρόςagmpn ἐγείρωviap3s καίc διάp οὗτοςrdans ἐνεργέωvipa3p ὁdnfp
δύναµιςnnfp ἐνp αὐτόςrpdms . v.15 ἄλλοςanmpn λέγωviia3p ὅτιc ᾿Ηλίαςnnms εἰµίvipx3s ἄλλοςanmpn
δέc λέγωviia3p ὅτιc προφήτηςnnms εἰµίvipx3s ἤxo ὡςbo εἷςnnms ὁdgmp προφήτηςngmp .
 6. 17–26 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 116
17 αὐτὸς ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν. αὐτὸς γὰρ ὁ ῾Ηρώδης ἀποστείλας
ἐκράτησε τὸν ᾿Ιωάννην, καὶ ἔδησεν αὐτὸν ἐν τῇ φυλακῇ, διὰ
῾Ηρωδιάδα τὴν γυναῖκα Φιλίππου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, ὅτι αὐ-
18 τὴν ἐγάµησεν. ἔλεγε γὰρ ὁ ᾿Ιωάννης τῷ ῾Ηρώδῃ ὅτι Οὐκ ἔξεστί
19 σοι ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου. ἡ δὲ ῾Ηρωδιὰς ἐνεῖχεν
20 αὐτῷ, καὶ ἤθελεν αὐτὸν ἀποκτεῖναι, καὶ οὐκ ἠδύνατο, ὁ γὰρ
῾Ηρώδης ἐφοβεῖτο τὸν ᾿Ιωάννην, εἰδὼς αὐτὸν ἄνδρα δίκαιον καὶ
ἅγιον, καὶ συνετήρει αὐτόν, καὶ ἀκούσας αὐτοῦ, πολλὰ ἐποίει,
21 καὶ ἡδέως αὐτοῦ ἤκουε. καὶ γενοµένης ἡµέρας εὐκαίρου,
ὅτε ῾Ηρώδης τοῖς γενεσίοις αὐτοῦ δεῖπνον ἐποίει τοῖς µεγιστᾶ-
σιν αὐτοῦ καὶ τοῖς χιλιάρχοις καὶ τοῖς πρώτοις τῆς Γαλιλαίας,
22 καὶ εἰσελθούσης τῆς θυγατρὸς αὐτῆς τῆς ῾Ηρωδιάδος καὶ ὀρχη-
σαµένης, καὶ ἄρεσασης τῷ ῾Ηρώδῃ καὶ τοῖς συνανακειµένοις,
εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῷ κορασίῳ, Αἴτησόν µε ὃ ἐὰν θέλῃς, καὶ
23 δώσω σοί, καὶ ὤµοσεν αὐτῇ ὅτι, ῞Ο ἐάν µε αἰτήσῃς, δώσω σοί,
24 ἕως ἡµίσους τῆς βασιλείας µου. ἡ δὲ ἐξελθοῦσα εἶπε τῇ µη-
τρὶ αὐτῆς, Τί αἰτήσοµαι· ἡ δὲ εἶπε, Τὴν κεφαλὴν ᾿Ιωάννου τοῦ
25 βαπτίστου. καὶ εἰσελθοῦσα εὐθέως µετὰ σπουδῆς πρὸς τὸν βα-
σιλέα, ἠτήσατο, λέγουσα, Θέλω ἵνα µοι δῷς ἐξαυτῆς ἐπὶ πίνακι
26 τὴν κεφαλὴν ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ. καὶ περίλυπος γενό-
µενος ὁ βασιλεὺς, διὰ τοὺς ὅρκους καὶ τοὺς συνανακειµένους

v.16 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms λέγωviaa3s ὅτιc ὅςrrams ἐγώrpn-s ἀποκεφαλίζωviaa1s
᾿Ιωάννηςnams οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s αὐτόςrpnms ἐγείρωviap3s ἐκp νεκρόςagmpn . v.17 αὐτόςrpnms
γάρc ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms ἀποστέλλωvpaanms κρατέωviaa3s ὁdams ᾿Ιωάννηςnams καίc δέωviaa3s
αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs φυλακήndfs διάp ῾Ηρῳδιάςnafs ὁdafs γυνήnafs Φίλιπποςngms ὁdgms
ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms ὅτιc αὐτόςrpafs γαµέωviaa3s . v.18 λέγωviia3s γάρc ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms
ὁddms ῾Ηρῴδηςndms ὅτιc οὐxo ἔξεστιvipq3s σύrpd-s ἔχωvnpa ὁdafs γυνήnafs ὁdgms ἀδελφόςngms
σύrpg-s . v.19 ὁdnfs δέc ῾Ηρῳδιάςnnfs ἐνέχωviia3s αὐτόςrpdms καίc θέλωviia3s αὐτόςrpams
ἀποκτείνωvnaa καίc οὐxo δύναµαιviin3s . v.20 ὁdnms γάρc ῾Ηρῴδηςnnms φοβέοµαιviin3s
ὁdams ᾿Ιωάννηςnams οἶδαvpxanms αὐτόςrpams ἀνήρnams δίκαιοςaamsn καίc ἅγιοςaamsn καίc
συντηρέωviia3s αὐτόςrpams καίc ἀκούωvpaanms αὐτόςrpgms πολύςaanpn ποιέωviia3s καίc ἡδέωςbo
αὐτόςrpgms ἀκούωviia3s . v.21 καίc γίνοµαιvpadgfs ἡµέραngfs εὔκαιροςagfsn ὅτεbo ῾Ηρῴδηςnnms
ὁddnp γενέσιαndnp αὐτόςrpgms δεῖπνονnans ποιέωviia3s ὁddmp µεγιστάνndmp αὐτόςrpgms καίc
ὁddmp χιλίαρξοςndmp καίc ὁddmp πρῶτοςadmpn ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . v.22 καίc εἰσέρχοµαιvpaagfs
ὁdgfs θυγάτηρngfs αὐτόςrpgfs ὁdgfs ῾Ηρῳδιάςngfs καίc ὀρχέοµαιvpadgfs καίc ἀρέσκωvpaagfs
ὁddms ῾Ηρῴδηςndms καίc ὁddmp συνανάκειµαιvppndmp λέγωviaa3s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁddns
κοράσιονndns αἰτέωvdaa2s ἐγώrpa-s ὅςrrans ἐάνqo θέλωvspa2s καίc δίδωµιvifa1s σύrpd-s . v.23 καίc
ὀµνύωviaa3s αὐτόςrpdfs ὅτιc ὅςrrans ἐάνqo ἐγώrpa-s αἰτέωvsaa2s δίδωµιvifa1s σύrpd-s ἕωςc
ἥµισυςagnsn ὁdgfs βασιλείαngfs ἐγώrpg-s . v.24 ὁdnfs δέc ἐξέρχοµαιvpaanfs λέγωviaa3s ὁddfs
ndfs rpgfs rqans vifm1s dnfs
µήτηρ αὐτός τίς αἰτέω ὁ δέc λέγωviaa3s ὁdafs κεφαλήnafs ᾿Ιωάννηςngms
ὁdgms βαπτιστήςngms . v.25 καίc εἰσέρχοµαιvpaanfs εὐθέωςbo µετάp σπουδήngfs πρόςp ὁdams
βασιλεύςnams αἰτέωviam3s λέγωvppanfs θέλωvipa1s ἵναc ἐγώrpd-s δίδωµιvsaa2s ἐκp αὐτόςrpgfs ἐπίp
πίναξndfs ὁdafs κεφαλήnafs ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms .
117 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 6. 27–36
οὐκ ἠθέλησεν αὐτὴν ἀθετῆσαι. καὶ εὐθέως ἀποστείλας ὁ βα- 27
σιλεὺς σπεκουλάτωρα ἐπέταξεν ἐνεχθῆναι τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ.
ὁ δὲ ἀπελθὼν ἀπεκεφάλισεν αὐτὸν ἐν τῇ φυλακῇ, καὶ ἤνεγκε 28
τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι, καὶ ἔδωκεν αὐτὴν τῷ κορασίῳ,
καὶ τὸ κοράσιον ἔδωκεν αὐτὴν τῇ µητρὶ αὐτῆς. καὶ ἀκούσαν- 29
τες οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθον, καὶ ἦραν τὸ πτῶµα αὐτοῦ, καὶ
ἔθηκαν αὐτὸ ἐν µνηµείῳ. Καὶ συνάγονται οἱ ἀπόστολοι πρὸς 30
τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἀπήγγειλαν αὐτῷ πάντα, καὶ ὅσα ἐποίησαν καὶ
ὅσα ἐδίδαξαν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς, ∆εῦτε ὑµεῖς αὐτοὶ κατ΄ ἰδίαν 31
εἰς ἔρηµον τόπον, καὶ ἀναπαύεσθε ὀλίγον. ἦσαν γὰρ οἱ ἐρχό-
µενοι καὶ οἱ ὑπάγοντες πολλοί, καὶ οὐδὲ φαγεῖν ηὐκαίρουν.
καὶ ἀπῆλθον εἰς ἔρηµον τόπον τῷ πλοίῳ κατ΄ ἰδίαν. καὶ εἶ- 32, 33
δον αὐτοὺς ὑπάγοντας οἱ ὄχλοι, καὶ ἐπέγνωσαν αὐτὸν πολλοί,
καὶ πεζῇ ἀπὸ πασῶν τῶν πόλεων συνέδραµον ἐκεῖ, καὶ προ-
ῆλθον αὐτούς, καὶ συνῆλθον πρὸς αὐτὸν. καὶ ἐξελθὼν εἶδεν 34
ὁ ᾿Ιησοῦς πολὺν ὄχλον, καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ αὐτοῖς, ὅτι ἦσαν
ὡς πρόβατα µὴ ἔχοντα ποιµένα, καὶ ἤρξατο διδάσκειν αὐτοὺς
πολλά. καὶ ἤδη ὥρας πολλῆς γενοµένης, προσελθόντες αὐτῷ 35
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ λέγουσιν ὅτι ῎Ερηµός ἐστιν ὁ τόπος, καὶ ἤδη
ὥρα πολλή, ἀπόλυσον αὐτούς, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τοὺς κύκλῳ 36
ἀγροὺς καὶ κώµας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς ἄρτους. τὶ γὰρ φάγωσιν

v.26 καίc περίλυποςanmsn γίνοµαιvpadnms ὁdnms βασιλεύςnnms διάp ὁdamp ὅρκοςnamp

καίc ὁdamp συνανάκειµαιvppnamp οὐxo θέλωviaa3s αὐτόςrpafs ἀθετέωvnaa . v.27 καίc
εὐθέωςbo ἀποστέλλωvpaanms ὁdnms βασιλεύςnnms σπεκουλάτωρnams ἐπιτάσσωviaa3s φέρωvnap
ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ἀπέρχοµαιvpaanms ἀποκεφαλίζωviaa3s αὐτόςrpams
ἐνp ὁddfs φυλακήndfs . v.28 καίc φέρωviaa3s ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms ἐπίp πίναξndfs
καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpafs ὁddns κοράσιονndns καίc ὁdnns κοράσιονnnns δίδωµιviaa3s
αὐτόςrpafs ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgfs . v.29 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms ἔρχοµαιviaa3p καίc αἴρωviaa3p ὁdans πτῶµαnans αὐτόςrpgms καίc τίθηµιviaa3p
αὐτόςrpans ἐνp µνηµεῖονndns . v.30 καίc συνάγωvipp3p ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp πρόςp
ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἀπαγγέλλωviaa3p αὐτόςrpdms πᾶςaanpn καίc ὅσοςrcanp ποιέωviaa3p
καίc ὅσοςrcanp διδάσκωviaa3p . v.31 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp δεῦτεvdvx2p σύrpn-p
αὐτόςrpnmp κατάp ἴδιοςaafsn εἰςp ἔρηµοςaamsn τόποςnams καίc ἀναπαύωvdpm2p ὀλίγοςbo
εἰµίviix3p γάρc ὁdnmp ἔρχοµαιvppnnmp καίc ὁdnmp ὑπάγωvppanmp πολύςanmpn καίc οὐδέbo
ἐσθίωvnaa εὐκαιρέωviia3p . v.32 καίc ἀπέρχοµαιviaa3p εἰςp ἔρηµοςaamsn τόποςnams ὁddns
πλοῖονndns κατάp ἴδιοςaafsn . v.33 καίc ὁράωviaa3p αὐτόςrpamp ὑπάγωvppaamp ὁdnmp
ὄχλοςnnmp καίc ἐπιγινώσκωviaa3p αὐτόςrpams πολύςanmpn καίc πεζῇbo ἀπόp πᾶςagfpn ὁdgfp
πόλιςngfp συντρέχωviaa3p ἐκεῖbo καίc προέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpamp καίc συνέρχοµαιviaa3p πρόςp
αὐτόςrpams . v.34 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ὁράωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πολύςaamsn ὄχλοςnams
καίc σπλαγχνίζοµαιviao3s ἐπίp αὐτόςrpdmp ὅτιc εἰµίviix3p ὡςbo πρόβατονnnnp µήxo ἔχωvppannp
ποιµήνnams καίc ἄρχωviad3s διδάσκωvnpa αὐτόςrpamp πολύςaanpn . v.35 καίc ἤδηbo ὥραngfs
πολύςagfsn γίνοµαιvpadgfs προσέρχοµαιvpaanmp αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
λέγωvipa3p ὅτιc ἔρηµοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnms τόποςnnms καίc ἤδηbo ὥραnnfs πολύςanfsn .
 6. 37–48 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 118
37 οὐκ ἔχουσιν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, ∆ότε αὐτοῖς ὑµεῖς
φαγεῖν. καὶ λέγουσιν αὐτῷ, ᾿Απελθόντες ἀγοράσωµεν διακο-
38 σίων δηναρίων ἄρτους, καὶ δῶµεν αὐτοῖς φαγεῖν· ὁ δὲ λέγει
αὐτοῖς, Πόσους ἄρτους ἔχετε· ὑπάγετε καὶ ἴδετε καὶ γνόντες
39 λέγουσιν, Πέντε, καὶ δύο ἰχθύας. καὶ ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνα-
40 κλῖναι πάντας συµπόσια συµπόσια ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ. καὶ
ἀνέπεσον πρασιαὶ πρασιαί, ἀνὰ ἑκατὸν καὶ ἀνὰ πεντήκοντα.
41 καὶ λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας
εἰς τὸν οὐρανόν, εὐλόγησε, καὶ κατέκλασε τοὺς ἄρτους, καὶ
ἐδίδου τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ἵνα παραθῶσιν αὐτοῖς, καὶ τοὺς
42 δύο ἰχθύας ἐµέρισε πᾶσι. καὶ ἔφαγον πάντες, καὶ ἐχορτάσθη-
43 σαν, καὶ ἦραν κλασµάτων δώδεκα κοφίνους πληρεις, καὶ ἀπὸ
44 τῶν ἰχθύων. καὶ ἦσαν οἱ φαγόντες τοὺς ἄρτους, ὡσεὶ πεντα-
45 κισχίλιοι ἄνδρες. Καὶ εὐθὲως ἠνάγκασε τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ
ἐµβῆναι εἰς τὸ πλοῖον, καὶ προάγειν εἰς τὸ πέραν πρὸς Βηθσα-
46 ϊδά, ἕως αὐτὸς ἀπολύσῃ τὸν ὄχλον. καὶ ἀποταξάµενος αὐτοῖς,
47 ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι. καὶ ὀψίας γενοµένης, ἦν
τὸ πλοῖον ἐν µέσῳ τῆς θαλάσσης, καὶ αὐτὸς µόνος ἐπὶ τῆς γῆς.
48 καὶ εἶδεν αὐτοὺς βασανιζοµένους ἐν τῷ ἐλαύνειν, ἦν γὰρ ὁ ἄ-
νεµος ἐναντίος αὐτοῖς, καὶ περὶ τετάρτην φυλακὴν τῆς νυκτὸς
ἔρχεται πρὸς αὐτούς, περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης, καὶ ἤθελε

v.36 ἀπολύωvdaa2s αὐτόςrpamp ἵναc ἀπέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdamp κύκλῳndms ἀγρόςnamp

καίc κώµηnafp ἀγοράζωvsaa3p ἑαυτοῦrxdmp ἄρτοςnamp τίςrqans γάρc ἐσθίωvsaa3p οὐxo
ἔχωvipa3p . v.37 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp δίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdmp
σύrpn-p ἐσθίωvnaa καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ἀπέρχοµαιvpaanmp ἀγοράζωvsaa1p διακόσιοιngnp
δηνάριονngnp ἄρτοςnamp καίc δίδωµιvsaa1p αὐτόςrpdmp ἐσθίωvnaa . v.38 ὁdnms δέc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp πόσοςroamp ἄρτοςnamp ἔχωvipa2p ὑπάγωvdpa2p καίc ὁράωvdaa2p καίc γινώσκωvpaanmp
λέγωvipa3p πέντεtn καίc δύοtn ἰχθύςnamp . v.39 καίc ἐπιτάσσωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀνακλίνωvnaa
πᾶςaampn συµπόσιονnanp συµπόσιονnanp ἐπίp ὁddms χλωρόςadmsn χόρτοςndms . v.40 καίc
ἀναπίπτωviaa3p πρασιάnnfp πρασιάnnfp ἀνάp ἑκατόνtn καίc ἀνάp πεντήκονταtn . v.41 καίc
λαµβάνωvpaanms ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp καίc ὁdamp δύοtn ἰχθύςnamp ἀναβλέπωvpaanms εἰςp
ὁdams οὐρανόςnams εὐλογέωviaa3s καίc κατακλάωviaa3s ὁdamp ἄρτοςnamp καίc δίδωµιviia3s
ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἵναc παρατίθηµιvsaa3p αὐτόςrpdmp καίc ὁdamp δύοtn ἰχθύςnamp
µερίζωviaa3s πᾶςadmpn . v.42 καίc ἐσθίωviaa3p πᾶςanmpn καίc χορτάζωviap3p . v.43 καίc
αἴρωviaa3p κλάσµαngnp δώδεκαtn κόφινοςnamp πλήρηςaampn καίc ἀπόp ὁdgmp ἰχθύςngmp .
v.44 καίc εἰµίviix3p ὁdnmp ἐσθίωvpaanmp ὁdamp ἄρτοςnamp ὡσείbo πεντακισχίλιοιnnmp ἀνήρnnmp .
v.45 καίc εὐθέωςbo ἀναγκάζωviaa3s ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms ἐµβαίνωvnaa εἰςp ὁdans
πλοῖονnans καίc προάγωvnpa εἰςp ὁdans πέρανbo πρόςp Βηθσαϊδάtp ἕωςc αὐτόςrpnms
ἀπολύωvsaa3s ὁdams ὄχλοςnams . v.46 καίc ἀποτάσσωvpamnms αὐτόςrpdmp ἀπέρχοµαιviaa3s
p dans nans vnad
εἰς ὁ ὄρος προσεύχοµαι . v.47 καίc ὄψιοςagfsn γίνοµαιvpadgfs εἰµίviix3s ὁdnns
πλοῖονnnns ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfs θάλασσαngfs καίc αὐτόςrpnms µόνοςanmsn ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
119 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 6. 49–7. 3
παρελθεῖν αὐτούς. οἱ δέ, ἰδόντες αὐτὸν περιπατοῦντα ἐπὶ τῆς 49
θαλάσσης, ἔδοξαν φάντασµά εἶναι, καὶ ἀνέκραξαν, πάντες γὰρ 50
αὐτὸν εἶδον, καὶ ἐταράχθησαν. καὶ εὐθέως ἐλάλησε µετ΄ αὐ-
τῶν, καὶ λέγει αὐτοῖς, Θαρσεῖτε, ἐγώ εἰµι, µὴ φοβεῖσθε. καὶ 51
ἀνέβη πρὸς αὐτοὺς εἰς τὸ πλοῖον, καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεµος, καὶ
λίαν ἐκ περισσοῦ ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο, καὶ ἐθαύµαζον. οὐ 52
γὰρ συνῆκαν ἐπὶ τοῖς ἄρτοις, ἦν γὰρ ἡ καρδία αὐτῶν πεπω-
ρωµένη. Καὶ διαπεράσαντες ἦλθον ἐπὶ τὴν γῆν Γεννησαρέτ, 53
καὶ προσωρµίσθησαν. καὶ ἐξελθόντων αὐτῶν ἐκ τοῦ πλοίου, 54
εὐθέως ἐπιγνόντες αὐτὸν, περιδραµόντες ὅλην τὴν περίχωρον 55
ἐκείνην, ἤρξαντο ἐπὶ τοῖς κραββάτοις τοὺς κακῶς ἔχοντας περι-
φέρειν, ὅπου ἤκουον ὅτι ἐκεῖ ἐστι. καὶ ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο 56
εἰς κώµας ἢ πόλεις, ἢ ἀγρούς, ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἐτίθουν τοὺς ἀ-
σθενοῦντας, καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα κἂν τοῦ κρασπέδου τοῦ
ἱµατίου αὐτοῦ ἅψωνται, καὶ ὅσοι ἂν ἤπτοντο αὐτοῦ ἐσώζοντο.
Καὶ συνάγονται πρὸς αὐτὸν οἱ Φαρισαῖοι, καί τινες τῶν γραµ- 7
µατέων, ἐλθόντες ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων, καὶ ἰδόντες τινὰς τῶν µα- 2
θητῶν αὐτοῦ κοιναῖς χερσί, τοῦτ΄ ἔστιν ἀνίπτοις, ἐσθίοντας ἄρ-
τους ἐµέµψαντο. οἱ γὰρ Φαρισαῖοι καὶ πάντες οἱ ᾿Ιουδαῖοι, 3
ἐὰν µὴ πυγµῇ νίψωνται τὰς χεῖρας, οὐκ ἐσθίουσι, κρατοῦντες

v.48 καίc ὁράωviaa3s αὐτόςrpamp βασανίζωvpppamp ἐνp ὁddms ἐλαύνωvnpa εἰµίviix3s γάρc ὁdnms
ἄνεµοςnnms ἐναντίοςanmsn αὐτόςrpdmp καίc περίp τέταρτοςaafsn φυλακήnafs ὁdgfs νύξngfs
ἔρχοµαιvipn3s πρόςp αὐτόςrpamp περιπατέωvppanms ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs καίc θέλωviia3s
παρέρχοµαιvnaa αὐτόςrpamp . v.49 ὁdnmp δέc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams περιπατέωvppaams ἐπίp
ὁdgfs θάλασσαngfs δοκέωviaa3p φάντασµαnnns εἰµίvnpx καίc ἀνακράζωviaa3p . v.50 πᾶςanmpn
γάρc αὐτόςrpams ὁράωviaa3p καίc ταράσσωviap3p καίc εὐθέωςbo λαλέωviaa3s µετάp αὐτόςrpgmp
καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp θαρσέωvdpa2p ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s µήxo φοβέοµαιvdpn2p . v.51 καίc
ἀναβαίνωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp εἰςp ὁdans πλοῖονnans καίc κοπάζωviaa3s ὁdnms ἄνεµοςnnms
καίc λίανbo ἐκp περισσόςagnsn ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ἐξίστηµιviim3p καίc θαυµάζωviia3p . v.52 οὐxo
γάρc συνίηµιviaa3p ἐπίp ὁddmp ἄρτοςndmp εἰµίviix3s γάρc ὁdnfs καρδίαnnfs αὐτόςrpgmp
πωρόωvpxpnfs . v.53 καίc διαπεράωvpaanmp ἔρχοµαιviaa3p ἐπίp ὁdafs γῆnafs Γεννησαρέτtp καίc
προσορµίζωviap3p . v.54 καίc ἐξέρχοµαιvpaagmp αὐτόςrpgmp ἐκp ὁdgns πλοῖονngns εὐθέωςbo
ἐπιγινώσκωvpaanmp αὐτόςrpams . v.55 περιτρέχωvpaanmp ὅλοςaafsn ὁdafs περίχωροςaafsn
ἐκεῖνοςrdafs ἄρχωviad3p ἐπίp ὁddmp κράβαττοςndmp ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp περιφέρωvnpa
ὅπουbo ἀκούωviia3p ὅτιc ἐκεῖbo εἰµίvipx3s . v.56 καίc ὅπουbo ἄνxo εἰσπορεύοµαιviin3s εἰςp
κώµηnafp ἤxo πόλιςnafp ἤxo ἀγρόςnamp ἐνp ὁddfp ἀγοράndfp τίθηµιviia3p ὁdamp ἀσθενέωvppaamp
καίc παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams ἵναc κἄνqo ὁdgns κράσπεδονngns ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms
ἅπτωvsam3p καίc ὅσοςrcnmp ἄνxo ἅπτωviin3p αὐτόςrpgms σῴζωviip3p . 7. v.1 καίc συνάγωvipp3p
πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp ἔρχοµαιvpaanmp
ἀπόp ῾Ιεροσόλυµαngnp . v.2 καίc ὁράωvpaanmp τι-σριαµπ ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms
κοινόςadfpn χείρndfp οὗτοςrdnns εἰµίvipxa ἄνιπτοςadmpn ἐσθίωvppaamp ἄρτοςnamp µέµφοµαιviad3p .
 7. 4–13 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 120
4 τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων, καὶ ἀπό ἀγορᾶς, ἐὰν µὴ βα-
πτίσωνται, οὐκ ἐσθίουσι, καὶ ἄλλα πολλά ἐστιν ἃ παρέλαβον
κρατεῖν, βαπτισµοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν καὶ χαλκίων καὶ κλι-
5 νῶν. ἔπειτα ἐπερωτῶσιν αὐτὸν οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ γραµµατεῖς,
∆ιὰτι οἱ µαθηταί σού οὐ περιπατοῦσιν κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν
6 πρεσβυτέρων, ἀλλὰ ἀνίπτοις χερσὶν ἐσθίουσι τὸν ἄρτον· ὁ δὲ
ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς ὅτι Καλῶς προεφήτευσεν ᾿Ησαΐας περὶ
ὑµῶν τῶν ὑποκριτῶν, ὡς γέγραπται, Οὗτος ὁ λαὸς τοῖς χείλεσί
7 µε τιµᾷ, ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ΄ ἐµοῦ. µάτην δὲ
σέβονταί µε, διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλµατα ἀνθρώπων.
8 ἀφέντες γὰρ τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, κρατεῖτε τὴν παράδοσιν
τῶν ἀνθρώπων, βαπτισµοὺς ξεστῶν καὶ ποτηρίων, καὶ ἄλλα πα-
9 ρόµοια τοιαῦτα πολλὰ ποιεῖτε. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Καλῶς ἀθε-
τεῖτε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, ἵνα τὴν παράδοσιν ὑµῶν τηρήσητε.
10 Μωσῆς γὰρ εἶπε, Τίµα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα σου,
11 καί, ῾Ο κακολογῶν πατέρα ἢ µητέρα θανάτῳ τελευτάτω, ὑµεῖς
δὲ λέγετε, ᾿Εὰν εἴπῃ ἄνθρωπος τῷ πατρὶ ἢ τῇ µητρί, Κορβᾶν,
12 ὅ ἐστι, δῶρον, ὃ ἐὰν ἐξ ἐµοῦ ὠφεληθῇς, καὶ οὐκέτι ἀφίετε
13 αὐτὸν οὐδὲν ποιῆσαι τῷ πατρὶ αὐτοῦ ἢ τῇ µητρὶ αὐτοῦ, ἀκυ-
ροῦντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ τῇ παραδόσει ὑµῶν ᾗ παρεδώκατε,

v.3 ὁdnmp γάρc Φαρισαῖοςnnmp καίc πᾶςanmpn ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐάνqo µήxo
πυγµήndfs νίπτωvsam3p ὁdafp χείρnafp οὐxo ἐσθίωvipa3p κρατέωvppanmp ὁdafs παράδοσιςnafs
ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn . v.4 καίc ἀπόp ἀγοράngfs ἐάνqo µήxo βαπτίζωvsam3p οὐxo
ἐσθίωvipa3p καίc ἄλλοςannpn πολύςannpn εἰµίvipx3s ὅςrranp παραλαµβάνωviaa3p κρατέωvnpa
βαπτισµόςnamp ποτήριονngnp καίc ξέστηςngmp καίc χαλκίονngnp καίc κλίνηngfp . v.5 ἔπειταbo
ἐπερωτάωvipa3p αὐτόςrpams ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp διά&τίςxo
ὁdnmp µαθητήςnnmp σύrpg-s οὐxo περιπατέωvipa3p κατάp ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp
πρεσβύτεροςagmpn ἀλλάc ἄνιπτοςadmpn χείρndfp ἐσθίωvipa3p ὁdams ἄρτοςnams . v.6 ὁdnms
c vpaonms viaa3s rpdmp c bo viaa3s
δέ ἀποκρίνοµαι λέγω αὐτός ὅτι καλῶς προφητεύω ᾿Ησαΐαςnnms
περίp σύrpg-p ὁdgmp ὑποκριτήςngmp ὡςbo γράφωvixp3s οὗτοςrdnms ὁdnms λαόςnnms ὁddnp
χεῖλοςndnp ἐγώrpa-s τιµάωvipa3s ὁdnfs δέc καρδίαnnfs αὐτόςrpgmp πόρρωbo ἀπέχωvipa3s ἀπόp
ἐγώrpg-s . v.7 µάτηνbo δέc σέβωvipn3p ἐγώrpa-s διδάσκωvppanmp διδασκαλίαnafp ἔνταλµαnanp
ngmp
ἄνθρωπος . v.8 ἀφίηµιvpaanmp γάρc ὁdafs ἐντολήnafs ὁdgms θεόςngms κρατέωvipa2p
ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp βαπτισµόςnamp ξέστηςngmp καίc ποτήριονngnp καίc
ἄλλοςaanpn παρόµοιοςaanpn τοιοῦτοςrdanp πολύςaanpn ποιέωvipa2p . v.9 καίc λέγωviia3s
αὐτόςrpdmp καλῶςbo ἀθετέωvipa2p ὁdafs ἐντολήnafs ὁdgms θεόςngms ἵναc ὁdafs παράδοσιςnafs
σύrpg-p τηρέωvsaa2p . v.10 Μωϋσῆςnnms γάρc λέγωviaa3s τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams
σύrpg-s καίc ὁdafs µήτηρnafs σύrpg-s καίc ὁdnms κακολογέωvppanms πατήρnams ἤxo µήτηρnafs
θάνατοςndms τελευτάωvdpa3s . v.11 σύrpn-p δέc λέγωvipa2p ἐάνqo λέγωvsaa3s ἄνθρωποςnnms
ὁddms πατήρndms ἤxo ὁddfs µήτηρndfs κορβᾶνth ὅςrrnns εἰµίvipx3s δῶρονnnns ὅςrrans ἐάνqo ἐκp
ἐγώrpg-s ὠφελέωvsap2s . v.12 καίc οὐκέτιbo ἀφίηµιvipa2p αὐτόςrpams οὐδείςaansn ποιέωvnaa
ὁddms πατήρndms αὐτόςrpgms ἤxo ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgms .
121 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 7. 14–25
καὶ παρόµοια τοιαῦτα πολλὰ ποιεῖτε. καὶ προσκαλεσάµενος 14
πάντα τὸν ὄχλον, ἔλεγεν αὐτοῖς, ᾿Ακούετέ µου πάντες, καὶ συν-
ίετε. οὐδέν ἐστιν ἔξωθεν τοῦ ἀνθρώπου εἰσπορευόµενον εἰς 15
αὐτόν, ὃ δύναται αὐτὸν κοινῶσαι, ἀλλὰ τὰ ἐκπορευόµενα ἀπ΄
αὐτοῦ, ἐκεῖνά ἐστι τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον. εἴ τις ἔχει ὦτα 16
ἀκούειν ἀκουέτω. καὶ ὅτε εἰσῆλθεν εἰς οἶκον ἀπὸ τοῦ ὄχλου, 17
ἐπηρώτων αὐτὸν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ περὶ τῆς παραβολῆς. καὶ 18
λέγει αὐτοῖς, Οὕτω καὶ ὑµεῖς ἀσύνετοί ἐστε· οὐ νοεῖτε ὅτι πᾶν
τὸ ἔξωθεν εἰσπορευόµενον εἰς τὸν ἄνθρωπον οὐ δύναται αὐτὸν
κοινῶσαι, ὅτι οὐκ εἰσπορεύεται αὐτοῦ εἰς τὴν καρδίαν, ἀλλ΄ 19
εἰς τὴν κοιλίαν, καὶ εἰς τὸν ἀφεδρῶνα ἐκπορεύεται, καθαρίζον
πάντα τὰ βρώµατα. ἔλεγε δὲ ὅτι Τὸ ἐκ τοῦ ἀνθρώπου ἐκπο- 20
ρευόµενον, ἐκεῖνο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. ἔσωθεν γάρ, ἐκ τῆς 21
καρδίας τῶν ἀνθρώπων οἱ διαλογισµοὶ οἱ κακοὶ ἐκπορεύονται,
µοιχεῖαι, πορνεῖαι, φόνοι, κλοπαί πλεονεξίαι, πονηρίαι, δό- 22
λος, ἀσέλγεια, ὀφθαλµὸς πονηρός, βλασφηµία, ὑπερηφανία,
ἀφροσύνη, πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται, καὶ 23
κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. Καὶ ἐκεῖθεν ἀναστὰς ἀπῆλθεν εἰς τὰ µε- 24
θόρια Τύρου καὶ Σιδῶνος. καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν οἰκίαν, οὐδένα
ἤθελε γνῶναι, καὶ οὐκ ἠδυνήθη λαθεῖν. ἀκούσασα γα`῀ρ γυ- 25
νὴ περὶ αὐτοῦ, ἧς εἶχε τὸ θυγάτριον αὐτῆς πνεῦµα ἀκάθαρτον,

v.13 ἀκυρόωvppanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ὁddfs παράδοσιςndfs σύrpg-p ὅςrrdfs
παραδίδωµιviaa2p καίc παρόµοιοςaanpn τοιοῦτοςrdanp πολύςaanpn ποιέωvipa2p . v.14 καίc
προσκαλέοµαιvpadnms πᾶςaamsn ὁdams ὄχλοςnams λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἀκούωvdpa2p ἐγώrpg-s
πᾶςanmpn καίc συνίηµιvdpa2p . v.15 οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ἔξωθενbo ὁdgms ἄνθρωποςngms
vppnnns p rpams
εἰσπορεύοµαι εἰς αὐτός ὅςrrnns δύναµαιvipn3s αὐτόςrpams κοινόωvnaa ἀλλάc
ὁdnnp ἐκπορεύοµαιvppnnnp ἀπόp αὐτόςrpgms ἐκεῖνοςrdnnp εἰµίvipx3s ὁdnnp κοινόωvppannp ὁdams
ἄνθρωποςnams . v.16 εἰqo τίςrinms ἔχωvipa3s οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . v.17 καίc
ὅτεbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp οἶκοςnams ἀπόp ὁdgms ὄχλοςngms ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms περίp ὁdgfs παραβολήngfs . v.18 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
οὕτωbo καίc σύrpn-p ἀσύνετοςanmpn εἰµίvipx2p οὐxo νοέωvipa2p ὅτιc πᾶςannsn ὁdnns ἔξωθενbo
εἰσπορεύοµαιvppnnns εἰςp ὁdams ἄνθρωποςnams οὐxo δύναµαιvipn3s αὐτόςrpams κοινόωvnaa .
v.19 ὅτιc οὐxo εἰσπορεύοµαιvipn3s αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafs καρδίαnafs ἀλλάc εἰςp ὁdafs κοιλίαnafs
καίc εἰςp ὁdams ἀφεδρώνnams ἐκπορεύοµαιvipn3s καθαρίζωvppanns πᾶςaanpn ὁdanp βρῶµαnanp .
v.20 λέγωviia3s δέc ὅτιc ὁdnns ἐκp ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκπορεύοµαιvppnnns ἐκεῖνοςrdnns
κοινόωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams . v.21 ἔσωθενbo γάρc ἐκp ὁdgfs καρδίαngfs ὁdgmp
ngmp dnmp nnmp
ἄνθρωπος ὁ διαλογισµός ὁdnmp κακόςanmpn ἐκπορεύοµαιvipn3p µοιχείαnnfp
πορνείαnnfp φόνοςnnmp . v.22 κλοπήnnfp πλεονεξίαnnfp πονηρίαnnfp δόλοςnnms ἀσέλγειαnnfs
ὀφθαλµόςnnms πονηρόςanmsn βλασφηµίαnnfs ὑπερηφανίαnnfs ἀφροσύνηnnfs . v.23 πᾶςannpn
οὗτοςrdnnp ὁdnnp πονηρόςannpn ἔσωθενbo ἐκπορεύοµαιvipn3s καίc κοινόωvipa3s ὁdams
ἄνθρωποςnams . v.24 καίc ἐκεῖθενbo ἀνίστηµιvpaanms ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdanp µεθόριονnanp
Τύροςngfs καίc Σιδώνngfs καίc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs οὐδείςaamsn θέλωviia3s
γινώσκωvnaa καίc οὐxo δύναµαιviao3s λανθάνωvnaa .
 7. 26–36 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 122
26 ἐλθοῦσα προσέπεσε πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ, ἦν δὲ ἡ γυνὴ
῾Ελληνίς, Συροφοινίσσα τῷ γένει, καὶ ἠρώτα αὐτὸν ἵνα τὸ δαι-
27 µόνιον ἐκβάλλῃ ἐκ τῆς θυγατρὸς αὐτῆς. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν
αὐτῇ, ῎Αφες πρῶτον χορτασθῆναι τὰ τέκνα, οὐ γὰρ καλόν ἐστι
28 λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις. ἡ δὲ
ἀπεκρίθη καὶ λέγει αὐτῷ, Ναὶ, Κύριε, καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ὑ-
29 ποκάτω τῆς τραπέζης ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν παιδίων. καὶ
εἶπεν αὐτῇ, ∆ιὰ τοῦτον τὸν λόγον ὕπαγε, ἐξελήλυθε τὸ δαιµό-
30 νιον ἐκ τῆς θυγατρός σου. καὶ ἀπελθοῦσα εἰς τὸν οἶκον αὐτῆς,
εὗρε τὸ δαιµόνιον ἐξεληλυθός, καὶ τὴν θυγατέρα βεβληµένην
31 ἐπὶ τής κλίνης. Καὶ πάλιν ἐξελθὼν ἐκ τῶν ὁρίων Τύρου καὶ Σι-
δῶνος, ἦλθε πρὸς τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας, ἀνὰ µέσον τῶν
32 ὁρίων ∆εκαπόλεως. καὶ φέρουσιν αὐτῷ κωφὸν µογιλάλον, καὶ
33 παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα ἐπιθῇ αὐτῷ τὴν χεῖρα. καὶ ἀπολαβό-
µενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου κατ΄ ἰδίαν, ἔβαλε τοὺς δακτύλους
αὐτοῦ εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ, καὶ πτύσας ἥψατο τῆς γλώσσης αὐτοῦ,
34 καὶ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν, ἐστέναξε, καὶ λέγει αὐτῷ, ᾿Εφ-
35 φαθά, ὅ ἐστι, ∆ιανοίχθητι. καὶ εὐθέως διηνοίχθησαν αὐτοῦ αἱ
ἀκοαί, καὶ ἐλύθη ὁ δεσµὸς τῆς γλώσσης αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει ὀρ-
36 θῶς. καὶ διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα µηδενὶ εἴπωσιν, ὅσον δὲ αὐτὸς

v.25 ἀκούωvpaanfs γάρc γυνήnnfs περίp αὐτόςrpgms ὅςrrgfs ἔχωviia3s ὁdnns θυγάτριονnnns
αὐτόςrpgfs πνεῦµαnans ἀκάθαρτοςaansn ἔρχοµαιvpaanfs προσπίπτωviaa3s πρόςp ὁdamp πούςnamp
αὐτόςrpgms . v.26 εἰµίviix3s δέc ὁdnfs γυνήnnfs ῾Ελληνίςnnfs Συροφοινίκισσαnnfs ὁddns γένοςndns
καίc ἐρωτάωviia3s αὐτόςrpams ἵναc ὁdans δαιµόνιονnans ἐκβάλλωvspa3s ἐκp ὁdgfs θυγάτηρngfs
αὐτόςrpgfs . v.27 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs ἀφίηµιvdaa2s πρῶτοςbo
χορτάζωvnap ὁdanp τέκνονnanp οὐxo γάρc καλόςannsn εἰµίvipx3s λαµβάνωvnaa ὁdams ἄρτοςnams
ὁdgnp τέκνονngnp καίc βάλλωvnaa ὁddnp κυνάριονndnp . v.28 ὁdnfs δέc ἀποκρίνοµαιviad3s
καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ναίxo κύριοςnvms καίc γάρc ὁdnnp κυνάριονnnnp ὑποκάτωbo ὁdgfs
τράπεζαngfs ἐσθίωvipa3s ἀπόp ὁdgnp ψιχίονngnp ὁdgnp παιδίονngnp . v.29 καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdfs διάp οὗτοςrdams ὁdams λόγοςnams ὑπάγωvdpa2s ἐξέρχοµαιvixa3s ὁdnns δαιµόνιονnnns
ἐκp ὁdgfs θυγάτηρngfs σύrpg-s . v.30 καίc ἀπέρχοµαιvpaanfs εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgfs
εὑρίσκωviaa3s ὁdnns δαιµόνιονnnns ἐξέρχοµαιvpxaans καίc ὁdafs θυγάτηρnafs βάλλωvpxpafs ἐπίp
ὁdgfs κλίνηngfs . v.31 καίc πάλινbo ἐξέρχοµαιvpaanms ἐκp ὁdgnp ὅριονngnp Τύροςngfs καίc
Σιδώνngfs ἔρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdafs θάλασσαnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἀνάp µέσοςaansn ὁdgnp
ὅριονngnp ∆εκάπολιςngfs . v.32 καίc φέρωvipa3p αὐτόςrpdms κωφόςaamsn µογιλάλοςaamsn
καίc παρακαλέωvipa3p αὐτόςrpams ἵναc ἐπιτίθηµιvsaa3s αὐτόςrpdms ὁdafs χείρnafs . v.33 καίc
vpamnms rpams p dgms ngms p aafsn viaa3s
ἀπολαµβάνω αὐτός ἀπό ὁ ὄχλος κατά ἴδιος βάλλω ὁdamp
δάκτυλοςnamp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdanp οὖςnanp αὐτόςrpgms καίc πτύωvpaanms ἅπτωviad3s ὁdgfs
γλῶσσαngfs αὐτόςrpgms . v.34 καίc ἀναβλέπωvpaanms εἰςp ὁdams οὐρανόςnams στενάζωviaa3s
καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἐφφαθάta ὅςrrnns εἰµίvipx3s διανοίγωvdap2s . v.35 καίc εὐθέωςbo
viap3p rpgms dnfp nnfp c viap3s dnms nnms dgfs
διανοίγω αὐτός ὁ ἀκοή καί λύω ὁ δεσµός ὁ γλῶσσαngfs
αὐτόςrpgms καίc λαλέωviia3s ὀρθῶςbo .
123 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 7. 37–8. 11
αὐτοῖς διεστέλλετο, µᾶλλον περισσότερον ἐκήρυσσον. καὶ ὑ- 37
περπερισσῶς ἐξεπλήσσοντο, λέγοντες, Καλῶς πάντα πεποίηκε,
καὶ τοὺς κωφοὺς ποιεῖ ἀκούειν, καὶ τοὺς ἀλάλους λαλεῖν.
᾿Εν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις παµπόλλου ὄχλου ὄντος, καὶ µὴ 8
ἐχόντων τί φάγωσι, προσκαλεσάµενος ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς µαθητὰς
αὐτοῦ λέγει αὐτοῖς, Σπλαγχνίζοµαι ἐπὶ τὸν ὄχλον, ὅτι ἤδη ἡ- 2
µέρας τρεῖς προσµένουσί µοι, καὶ οὐκ ἔχουσι τί φάγωσι, καὶ 3
ἐὰν ἀπολύσω αὐτοὺς νήστεις εἰς οἶκον αὐτῶν, ἐκλυθήσονται ἐν
τῇ ὁδῷ, τινὲς γὰρ αὐτῶν µακρόθεν ἥκασι. καὶ ἀπεκρίθησαν 4
αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, Πόθεν τούτους δυνήσεταί τις ὧδε χορ-
τάσαι ἄρτων ἐπ΄ ἐρηµίας· καὶ ἐπηρώτα αὐτούς, Πόσους ἔχετε 5
ἄρτους· Οἱ δὲ εἶπον, ῾Επτά. καὶ παρήγγειλεν τῷ ὄχλῳ ἀναπε- 6
σεῖν ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ λαβὼν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους, εὐχαριστήσας
ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, ἵνα παραθῶσι, καὶ
παρέθηκαν τῷ ὄχλῳ. καὶ εἶχον ἰχθύδια ὀλίγα, καὶ εὐλογήσας 7
εἶπε παραθεῖναι καὶ αὐτά. ἔφαγον δέ, καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ 8
ἦραν περισσεύµατα κλασµάτων ἑπτὰ σπυρίδας. ἦσαν δὲ οἱ 9
φαγόντες ὡς τετρακισχίλιοι, καὶ ἀπέλυσεν αὐτούς. καὶ εὐ- 10
θέως ἐµβὰς εἰς τὸ πλοῖον µετὰ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ, ἦλθεν εἰς
τὰ µέρη ∆αλµανουθά. Καὶ ἐξῆλθον οἱ Φαρισαῖοι, καὶ ἤρξαντο 11
συζητεῖν αὐτῷ, ζητοῦντες παρ΄ αὐτοῦ σηµεῖον ἀπὸ τοῦ οὐρα-

v.36 καίc διαστέλλωviam3s αὐτόςrpdmp ἵναc µηδείςadmsn λέγωvsaa3p ὅσοςrcans δέc

αὐτόςrpnms αὐτόςrpdmp διαστέλλωviim3s µᾶλλονbo περισσόςaansc κηρύσσωviia3p . v.37 καίc
ὑπερπερισσῶςbo ἐκπλήσσωviip3p λέγωvppanmp καλῶςbo πᾶςaanpn ποιέωvixa3s καίc ὁdamp
κωφόςaampn ποιέωvipa3s ἀκούωvnpa καίc ὁdamp ἄλαλοςaampn λαλέωvnpa . 8. v.1 ἐνp
ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp πάµπολυςagmsn ὄχλοςngms εἰµίvppxgms καίc µήxo ἔχωvppagmp
τίςrqans ἐσθίωvsaa3p προσκαλέοµαιvpadnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp . v.2 σπλαγχνίζοµαιvipn1s ἐπίp ὁdams ὄχλοςnams ὅτιc ἤδηbo ἡµέραnafp
τρεῖςnafp προσµένωvipa3p ἐγώrpd-s καίc οὐxo ἔχωvipa3p τίςrqans ἐσθίωvsaa3p . v.3 καίc
ἐάνqo ἀπολύωvsaa1s αὐτόςrpamp νῆστιςaampn εἰςp οἶκοςnams αὐτόςrpgmp ἐκλύωvifp3p ἐνp ὁddfs
ὁδόςndfs τι-σρινµπ γάρc αὐτόςrpgmp µακρόθενbo ἥκωvixa3p . v.4 καίc ἀποκρίνοµαιviad3p
αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms πόθενbo οὗτοςrdamp δύναµαιvifd3s τι-σρινµσ
ὧδεbo χορτάζωvnaa ἄρτοςngmp ἐπίp ἐρηµίαngfs . v.5 καίc ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpamp
πόσοςroamp ἔχωvipa2p ἄρτοςnamp ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ἑπτάtn . v.6 καίc παραγγέλλωviaa3s
ddms ndms vnaa p dgfs ngfs
ὁ ὄχλος ἀναπίπτω ἐπί ὁ γῆ καί λαµβάνωvpaanms ὁdamp ἑπτάtn
c

ἄρτοςnamp εὐχαριστέωvpaanms κλάωviaa3s καίc δίδωµιviia3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἵναc

παρατίθηµιvsaa3p καίc παρατίθηµιviaa3p ὁddms ὄχλοςndms . v.7 καίc ἔχωviia3p ἰχθύδιονnanp
ὀλίγοςaanpn καίc εὐλογέωvpaanms λέγωviaa3s παρατίθηµιvnaa καίc αὐτόςrpanp . v.8 ἐσθίωviaa3p
δέc καίc χορτάζωviap3p καίc αἴρωviaa3p περίσσευµαnanp κλάσµαngnp ἑπτάtn σπυρίςnafp .
v.9 εἰµίviix3p δέc ὁdnmp ἐσθίωvpaanmp ὡςbo τετρακισχίλιοιnnmp καίc ἀπολύωviaa3s αὐτόςrpamp .
v.10 καίc εὐθέωςbo ἐµβαίνωvpaanms εἰςp ὁdans πλοῖονnans µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms
ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdanp µέροςnanp ∆αλµανουθάtp .
 8. 12–23 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 124
12 νοῦ, πειράζοντες αὐτόν. καὶ ἀναστενάξας τῷ πνεύµατι αὐτοῦ
λέγει, Τί ἡ γενεὰ αὕτη σηµεῖον ἐπιζητεῖ· ἀµὴν λέγω ὑµῖν, εἰ
13 δοθήσεται τῇ γενεᾷ ταύτῃ σηµεῖον. καὶ ἀφεὶς αὐτούς, ἐµβὰς
14 πάλιν εἰς τὸ πλοῖον, ἀπῆλθεν εἰς τὸ πέραν. Καὶ ἐπελάθοντο
οἱ µαθηταὶ λαβεῖν ἄρτους, καὶ εἰ µὴ ἕνα ἄρτον οὐκ εἶχον µεθ΄
15 ἑαυτῶν ἐν τῷ πλοίῳ. καὶ διεστέλλετο αὐτοῖς, λέγων, ῾Ορᾶτε,
βλέπετε ἀπὸ τῆς ζύµης τῶν Φαρισαίων καὶ τῆς ζύµης ῾Ηρώδου.
16 καὶ διελογίζοντο πρὸς ἀλλήλους, λέγοντες ὅτι ῎Αρτους οὐκ ἔ-
17 χοµεν. καὶ γνοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς λέγει αὐτοῖς, Τί διαλογίζεσθε ὅτι
ἄρτους οὐκ ἔχετε· οὔπω νοεῖτε, οὐδὲ συνίετε· ἔτι πεπωρωµέ-
18 νην ἔχετε τὴν καρδίαν ὑµῶν· ὀφθαλµοὺς ἔχοντες οὐ βλέπετε·
19 καὶ ὦτα ἔχοντες οὐκ ἀκούετε· καὶ οὐ µνηµονεύετε· ὅτε τοὺς
πέντε ἄρτους ἔκλασα εἰς τοὺς πεντακισχιλίους, πόσους κοφί-
20 νους πλήρεις κλασµάτων ἤρατε· λέγουσιν αὐτῷ, ∆ώδεκα. ῞Οτε
δὲ τοὺς ἑπτὰ εἰς τοὺς τετρακισχιλίους, πόσων σπυρίδων πλη-
21 ρώµατα κλασµάτων ἤρατε· Οἱ δὲ εἶπον, ῾Επτά. καὶ ἔλεγεν
22 αὐτοῖς, Πῶς οὐ συνίετε· Καὶ ἔρχεταί εἰς Βηθσαϊδά. καὶ φέρου-
σιν αὐτῷ τυφλόν, καὶ παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα αὐτοῦ ἅψηται.
23 καὶ ἐπιλαβόµενος τῆς χειρὸς τοῦ τυφλοῦ, ἐξήγαγεν αὐτὸν ἔξω
τῆς κώµης, καὶ πτύσας εἰς τὰ ὄµµατα αὐτοῦ, ἐπιθεὶς τὰς χεῖ-

v.11 καίc ἐξέρχοµαιviaa3p ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc ἄρχωviad3p συζητέωvnpa αὐτόςrpdms

ζητέωvppanmp παράp αὐτόςrpgms σηµεῖονnans ἀπόp ὁdgms οὐρανόςngms πειράζωvppanmp
αὐτόςrpams . v.12 καίc ἀναστενάζωvpaanms ὁddns πνεῦµαndns αὐτόςrpgms λέγωvipa3s
τίςrqnns ὁdnfs γενεάnnfs οὗτοςrdnfs σηµεῖονnans ἐπιζητέωvipa3s ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p εἰqo
δίδωµιvifp3s ὁddfs γενεάndfs οὗτοςrddfs σηµεῖονnans . v.13 καίc ἀφίηµιvpaanms αὐτόςrpamp
ἐµβαίνωvpaanms πάλινbo εἰςp ὁdans πλοῖονnans ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans πέρανbo . v.14 καίc
ἐπιλανθάνοµαιviad3p ὁdnmp µαθητήςnnmp λαµβάνωvnaa ἄρτοςnamp καίc εἰqo µήxo εἷςnams
ἄρτοςnams οὐxo ἔχωviia3p µετάp ἑαυτοῦrxgmp ἐνp ὁddns πλοῖονndns . v.15 καίc διαστέλλωviim3s
αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ὁράωvdpa2p βλέπωvdpa2p ἀπόp ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp
καίc ὁdgfs ζύµηngfs ῾Ηρῴδηςngms . v.16 καίc διαλογίζοµαιviin3p πρόςp ἀλλήλωνreamp
λέγωvppanmp ὅτιc ἄρτοςnamp οὐxo ἔχωvipa1p . v.17 καίc γινώσκωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
vipa3s rpdmp rqans vipn2p
λέγω αὐτός τίς διαλογίζοµαι ὅτιc ἄρτοςnamp οὐxo ἔχωvipa2p οὔπωbo
νοέωvipa2p οὐδέbo συνίηµιvipa2p ἔτιbo πωρόωvpxpafs ἔχωvipa2p ὁdafs καρδίαnafs σύrpg-p .
v.18 ὀφθαλµόςnamp ἔχωvppanmp οὐxo βλέπωvipa2p καίc οὖςnanp ἔχωvppanmp οὐxo ἀκούωvipa2p
καίc οὐxo µνηµονεύωvipa2p . v.19 ὅτεbo ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp κλάωviaa1s εἰςp ὁdamp
πεντακισχίλιοιnamp πόσοςroamp κόφινοςnamp πλήρηςaampn κλάσµαngnp αἴρωviaa2p λέγωvipa3p
αὐτόςrpdms δώδεκαtn . v.20 ὅτεbo δέc ὁdamp ἑπτάtn εἰςp ὁdamp τετρακισχίλιοιnamp πόσοςrognp
σπυρίςngfp πλήρωµαnanp κλάσµαngnp αἴρωviaa2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ἑπτάtn . v.21 καίc
viia3s rpdmp bo xo vipa2p c vipn3s
λέγω αὐτός πῶς ὅς συνίηµι . v.22 καί ἔρχοµαι εἰς Βηθσαϊδάtp
p

καίc φέρωvipa3p αὐτόςrpdms τυφλόςaamsn καίc παρακαλέωvipa3p αὐτόςrpams ἵναc αὐτόςrpgms

ἅπτωvsam3s .
125 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 8. 24–33
ρας αὐτῷ, ἐπηρώτα αὐτὸν εἴ τι βλέπει· καὶ ἀναβλέψας ἔλεγε, 24
Βλέπω τοὺς ἀνθρώπους ὡς δένδρα περιπατοῦντας. εἶτα πάλιν 25
ἐπέθηκε τὰς χεῖρας ἐπὶ τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ, καὶ ἐποίησεν
αὐτὸν αναβλέψαι καὶ ἀποκατεστάθη, καὶ ἐνέβλεψε τηλαυγῶς
ἅπαντας. καὶ ἀπέστειλεν αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, λέγων, 26
Μηδὲ εἰς τὴν κώµην εἰσέλθῃς, µηδὲ εἴπῃς τινὶ ἐν τῇ κώµῃ.
Καὶ ἐξῆλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὰς κώµας Και- 27
σαρείας τῆς Φιλίππου, καὶ ἐν τῇ ὁδῷ ἐπηρώτα τοὺς µαθητὰς
αὐτοῦ, λέγων αὐτοῖς, Τίνα µε λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι· οἱ 28
δὲ ἀπεκρίθησαν, ᾿Ιωάννην τὸν βαπτιστήν, καὶ ἄλλοι ᾿Ηλίαν, ἄλ-
λοι δὲ ἕνα τῶν προφητῶν. καὶ αὐτὸς λέγει αὐτοῖς, ῾Υµεῖς δὲ 29
τίνα µε λέγετε εἶναι· ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος λέγει αὐτῷ, Σὺ
εἶ ὁ Χριστός. καὶ ἐπετίµησεν αὐτοῖς, ἵνα µηδενὶ λέγωσι περὶ 30
αὐτοῦ. καὶ ἤρξατο διδάσκειν αὐτούς, ὅτι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀν- 31
θρώπου πολλὰ παθεῖν, καὶ ἀποδοκιµασθῆναι ἀπὸ τῶν πρεσβυ-
τέρων καὶ ἀρχιερέων καὶ γραµµατέων, καὶ ἀποκτανθῆναι, καὶ
µετὰ τρεῖς ἡµέρας ἀναστῆναι, καὶ παρρησίᾳ τὸν λόγον ἐλάλει. 32
καὶ προσλαβόµενος αὐτὸν ὁ Πέτρος ἤρξατο ἐπιτιµᾷν αὐτῷ. ὁ 33
δὲ ἐπιστραφείς, καὶ ἰδὼν τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, ἐπετίµησε τῷ
Πέτρῳ, λέγων, ῞Υπαγε ὀπίσω µου, Σατανᾶ, ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ

v.23 καίc ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms ὁdgfs χείρngfs ὁdgms τυφλόςagmsn ἐξάγωviaa3s αὐτόςrpams ἔξωbo
ὁdgfs κώµηngfs καίc πτύωvpaanms εἰςp ὁdanp ὄµµαnanp αὐτόςrpgms ἐπιτίθηµιvpaanms ὁdafp χείρnafp
αὐτόςrpdms ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpams εἰqo τι-σριανσ βλέπωvipa3s . v.24 καίc ἀναβλέπωvpaanms
λέγωviia3s βλέπωvipa1s ὁdamp ἄνθρωποςnamp ὡςbo δένδρονnnnp περιπατέωvppaamp . v.25 εἶταbo
πάλινbo ἐπιτίθηµιviaa3s ὁdafp χείρnafp ἐπίp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgms καίc ποιέωviaa3s
αὐτόςrpams ἀναβλέπωvnaa καίc ἀποκαθιστάνωviap3s καίc ἐµβλέπωviaa3s τηλαυγῶςbo ἅπαςaampn .
v.26 καίc ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms λέγωvppanms
µηδέc εἰςp ὁdafs κώµηnafs εἰσέρχοµαιvsaa2s µηδέc λέγωvsaa2s τίςridms ἐνp ὁddfs κώµηndfs .
v.27 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms εἰςp
ὁdafp κώµηnafp Καισάρειαngfs ὁdgfs Φίλιπποςngms καίc ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ἐπερωτάωviia3s
ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωvppanms αὐτόςrpdmp τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa3p
ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp εἰµίvnpx . v.28 ὁdnmp δέc ἀποκρίνοµαιviad3p ᾿Ιωάννηςnams ὁdams
βαπτιστήςnams καίc ἄλλοςanmpn ᾿Ηλίαςnams ἄλλοςanmpn δέc εἷςnams ὁdgmp προφήτηςngmp .
v.29 καίc αὐτόςrpnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp σύrpn-p δέc τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa2p
εἰµίvnpx ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s
ὁdnms Χριστόςnnms . v.30 καίc ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdmp ἵναc µηδείςadmsn λέγωvspa3p
περίp αὐτόςrpgms . v.31 καίc ἄρχωviad3s διδάσκωvnpa αὐτόςrpamp ὅτιc δεῖvipq3s ὁdams
υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms πολύςaanpn πάσχωvnaa καίc ἀποδοκιµάζωvnap ἀπόp ὁdgmp
πρεσβύτεροςagmpn καίc ἀρχιερεύςngmp καίc γραµµατεύςngmp καίc ἀποκτείνωvnap καίc µετάp
τρεῖςnafp ἡµέραnafp ἀνίστηµιvnaa . v.32 καίc παρρησίαndfs ὁdams λόγοςnams λαλέωviia3s καίc
προσλαµβάνωvpamnms αὐτόςrpams ὁdnms Πέτροςnnms ἄρχωviad3s ἐπιτιµάωvnpa αὐτόςrpdms .
 8. 34–9. 4 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 126
34 τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων. καὶ προσκαλεσάµενος τὸν
ὄχλον σὺν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, εἶπεν αὐτοῖς, ῞Οστις θέλει ὀ-
πίσω µου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν, καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν
35 αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω µοι. ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐ-
τοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν, ὃς δ΄ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ
36 ἕνεκεν ἐµοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν. τί γὰρ
ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσµον ὅλον, καὶ ζηµι-
37 ωθῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ· ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγµα τῆς
38 ψυχῆς αὐτοῦ· ὃς γὰρ ἂν ἐπαισχυνθῇ µε καὶ τοὺς ἐµοὺς λό-
γους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ µοιχαλίδι καὶ ἁµαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς
τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν, ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ
τοῦ πατρὸς αὐτοῦ µετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων.
9 καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε
ἑστηκότων, οἵτινες οὐ µὴ γεύσωνται θανάτου, ἕως ἂν ἴδωσι τὴν
2 βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάµει. Καὶ µεθ΄ ἡµέρας
ἓξ παραλαµβάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Πέτρον καὶ τὸν ᾿Ιάκωβον καὶ
τὸν ᾿Ιωάννην, καὶ ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ΄ ἰδίαν
3 µόνους, καὶ µετεµορφώθη ἔµπροσθεν αὐτῶν, καὶ τὰ ἱµάτια
αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα, λευκὰ λίαν ὡς χιὼν, οἷα γναφεὺς ἐπὶ
4 τῆς γῆς οὐ δύναται λευκᾶναι. καὶ ὤφθη αὐτοῖς ᾿Ηλίας σὺν

v.33 ὁdnms δέc ἐπιστρέφωvpapnms καίc ὁράωvpaanms ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms

ἐπιτιµάωviaa3s ὁddms Πέτροςndms λέγωvppanms ὑπάγωvdpa2s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s Σατανᾶςnvms ὅτιc
οὐxo φρονέωvipa2s ὁdanp ὁdgms θεόςngms ἀλλάc ὁdanp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.34 καίc
προσκαλέοµαιvpadnms ὁdams ὄχλοςnams σύνp ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ὅστιςrrnms θέλωvipa3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvnaa ἀπαρνέοµαιvdad3s ἑαυτοῦrxams
καίc αἴρωvdaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms καίc ἀκολουθέωvdpa3s ἐγώrpd-s . v.35 ὅςrrnms
γάρc ἄνxo θέλωvspa3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms σῴζωvnaa ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpafs ὅςrrnms δέc
ἄνxo ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἕνεκαbo ἐγώrpg-s καίc ὁdgns εὐαγγέλιονngns
οὗτοςrdnms σῴζωvifa3s αὐτόςrpafs . v.36 τίςrqans γάρc ὠφελέωvifa3s ἄνθρωποςnams ἐάνqo
vsaa3s dams nams
κερδαίνω ὁ κόσµος ὅλοςaamsn καίc ζηµιόωvsap3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms .
v.37 ἤxo τίςrqans δίδωµιvifa3s ἄνθρωποςnnms ἀντάλλαγµαnans ὁdgfs ψυχήngfs αὐτόςrpgms .
v.38 ὅςrrnms γάρc ἄνxo ἐπαισχύνοµαιvsao3s ἐγώrpa-s καίc ὁdamp ἐµόςrsamp λόγοςnamp ἐνp
ὁddfs γενεάndfs οὗτοςrddfs ὁddfs µοιχαλίςndfs καίc ἁµαρτωλόςadfsn καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἐπαισχύνοµαιvifo3s αὐτόςrpams ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ἐνp ὁddfs δόξαndfs ὁdgms
πατήρngms αὐτόςrpgms µετάp ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὁdgmp ἅγιοςagmpn . 9. v.1 καίc λέγωviia3s
rpdmp th vipa1s rpd-p c vipx3p dgmp
αὐτός ἀµήν λέγω σύ ὅτι εἰµί τι-σρινµπ ὁ ὧδεbo ἵστηµιvpxagmp
ὅστιςrrnmp οὐxo µήxo γεύοµαιvsad3p θάνατοςngms ἕωςc ἄνxo ὁράωvsaa3p ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms
θεόςngms ἔρχοµαιvpxaafs ἐνp δύναµιςndfs . v.2 καίc µετάp ἡµέραnafp ἕξtn παραλαµβάνωvipa3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdams Πέτροςnams καίc ὁdams ᾿Ιάκωβοςnams καίc ὁdams ᾿Ιωάννηςnams
καίc ἀναφέρωvipa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὄροςnans ὑψηλόςaansn κατάp ἴδιοςaafsn µόνοςaampn
καίc µεταµορφόωviap3s ἔµπροσθενp αὐτόςrpgmp . v.3 καίc ὁdnnp ἱµάτιονnnnp αὐτόςrpgms
γίνοµαιviad3s στίλβωvppannp λευκόςannpn λίανbo ὡςbo χιώνnnfs οἷοςrrnnp γναφεύςnnms ἐπίp ὁdgfs
γῆngfs οὐxo δύναµαιvipn3s λευκαίνωvnaa .
127 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 9. 5–16
Μωσεῖ, καὶ ἦσαν συλλαλοῦντες τῷ ᾿Ιησοῦ. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ 5
Πέτρος λέγει τῷ ᾿Ιησοῦ, ῾Ραββί, καλόν ἐστιν ἡµᾶς ὧδε εἶναι, καὶ
ποιήσωµεν σκηνὰς τρεῖς, σοὶ µίαν, καὶ Μωσεῖ µίαν, καὶ ᾿Ηλίᾳ
µίαν. οὐ γὰρ ᾔδει τί λαλήσῃ, ἦσαν γὰρ ἔκφοβοι. καὶ ἐγένετο 6, 7
νεφέλη ἐπισκιάζουσα αὐτοῖς, καὶ ἦλθε φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης,
λέγουσα, Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός, αὐτοῦ ἀκού-
ετε. καὶ ἐξάπινα περιβλεψάµενοι, οὐκέτι οὐδένα εἶδον, ἀλλὰ 8
τὸν ᾿Ιησοῦν µόνον µεθ΄ ἑαυτῶν. Καταβαινόντων δὲ αὐτῶν ἀπὸ 9
τοῦ ὄρους, διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα µηδενὶ διηγήσωνται ἃ εἶδον,
εἰ µὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ. καὶ τὸν 10
λόγον ἐκράτησαν πρὸς ἑαυτούς, συζητοῦντες τί ἐστι τὸ ἐκ νε-
κρῶν ἀναστῆναι. καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν, λέγοντες ὅτι Λέγουσιν 11
οἱ γραµµατεῖς ὅτι ᾿Ηλίαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον· ὁ δὲ ἀποκριθείς, 12
εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Ηλίας µὲν ἐλθὼν πρῶτον, ἀποκαθιστᾳ πάντα, καὶ
πῶς γέγραπται ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα πολλὰ πάθῃ καὶ
ἐξουδενώθη. ἀλλὰ λέγω ὑµῖν ὅτι καὶ ᾿Ηλίας ἐλήλυθε, καὶ ἐ- 13
ποίησαν αὐτῷ ὅσα ἠθέλησαν, καθὼς γέγραπται ἐπ΄ αὐτόν. Καὶ 14
ἐλθὼν πρὸς τοὺς µαθητάς, εἶδεν ὄχλον πολὺν περὶ αὐτούς, καὶ
γραµµατεῖς συζητοῦντας αὐτοῖς. καὶ εὐθέως πᾶς ὁ ὄχλος ἰδὼν 15
αὐτὸν ἐξεθαµβήθη, καὶ προστρέχοντες ἠσπάζοντο αὐτόν. καὶ 16

v.4 καίc ὁράωviap3s αὐτόςrpdmp ᾿Ηλίαςnnms σύνp Μωϋσῆςndms καίc εἰµίviix3p συλλαλέωvppanmp
ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.5 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvipa3s ὁddms
᾿Ιησοῦςndms ῥαββίth καλόςannsn εἰµίvipx3s ἐγώrpa-p ὧδεbo εἰµίvnpx καίc ποιέωvsaa1p σκηνήnafp
τρεῖςnafp σύrpd-s εἷςnafs καίc Μωϋσῆςndms εἷςnafs καίc ᾿Ηλίαςndms εἷςnafs . v.6 οὐxo
γάρc οἶδαviya3s τίςrqans λαλέωvsaa3s εἰµίviix3p γάρc ἔκφοβοςanmpn . v.7 καίc γίνοµαιviad3s
νεφέληnnfs ἐπισκιάζωvppanfs αὐτόςrpdmp καίc ἔρχοµαιviaa3s φωνήnnfs ἐκp ὁdgfs νεφέληngfs
λέγωvppanfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn αὐτόςrpgms
ἀκούωvdpa2p . v.8 καίc ἐξάπιναbo περιβλέπωvpamnmp οὐκέτιbo οὐδείςaamsn ὁράωviaa3p
ἀλλάc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams µόνοςaamsn µετάp ἑαυτοῦrxgmp . v.9 καταβαίνωvppagmp δέc
αὐτόςrpgmp ἀπόp ὁdgns ὄροςngns διαστέλλωviam3s αὐτόςrpdmp ἵναc µηδείςadmsn διηγέοµαιvsad3p
ὅςrranp ὁράωviaa3p εἰqo µήxo ὅτανc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκp νεκρόςagmpn
ἀνίστηµιvsaa3s . v.10 καίc ὁdams λόγοςnams κρατέωviaa3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp συζητέωvppanmp
τίςrqnns εἰµίvipx3s ὁdnns ἐκp νεκρόςagmpn ἀνίστηµιvnaa . v.11 καίc ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams
λέγωvppanmp ὅτιc λέγωvipa3p ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὅτιc ᾿Ηλίαςnams δεῖvipq3s ἔρχοµαιvnaa
πρῶτοςbo . v.12 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ᾿Ηλίαςnnms µένxo
ἔρχοµαιvpaanms πρῶτοςbo ἀποκαθιστάνωvipa3s πᾶςaanpn καίc πῶςbo γράφωvixp3s ἐπίp ὁdams
υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ἵναc πολύςaanpn πάσχωvsaa3s καίc ἐξουδενέωvsap3s . v.13 ἀλλάc
λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc καίc ᾿Ηλίαςnnms ἔρχοµαιvixa3s καίc ποιέωviaa3p αὐτόςrpdms ὅσοςrcanp
θέλωviaa3p καθώςbo γράφωvixp3s ἐπίp αὐτόςrpams . v.14 καίc ἔρχοµαιvpaanms πρόςp ὁdamp
µαθητήςnamp ὁράωviaa3s ὄχλοςnams πολύςaamsn περίp αὐτόςrpamp καίc γραµµατεύςnamp
συζητέωvppaamp αὐτόςrpdmp . v.15 καίc εὐθέωςbo πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ὁράωvpaanms
rpams viap3s
αὐτός ἐκθαµβέω καί προστρέχωvppanmp ἀσπάζοµαιviin3p αὐτόςrpams .
c
 9. 17–26 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 128
17 ἐπηρώτησε τούς γραµµατεῖς, Τί συζητεῖτε πρὸς αὐτούς· καὶ
ἀποκριθεὶς εἷς ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπε, ∆ιδάσκαλε, ἤνεγκα τὸν υἱ-
18 όν µου πρός σε, ἔχοντα πνεῦµα ἄλαλον. καὶ ὅπου ἂν αὐτὸν
καταλάβῃ, ῥήσσει αὐτόν, καὶ ἀφρίζει, καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας
αὐτοῦ, καὶ ξηραίνεται, καὶ εἶπον τοῖς µαθηταῖς σου ἵνα αὐτὸ
19 ἐκβάλωσι, καὶ οὐκ ἴσχυσαν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ λέγει, ῏Ω
γενεὰ ἄπιστος, ἕως πότε πρὸς ὑµᾶς ἔσοµαι· ἕως πότε ἀνέξο-
20 µαι ὑµῶν· φέρετε αὐτὸν πρός µε. καὶ ἤνεγκαν αὐτὸν πρὸς
αὐτόν, καὶ ἰδὼν αὐτόν, εὐθέως τὸ πνεῦµα εσπάραξεν αὐτόν,
21 καὶ πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς, ἐκυλίετο ἀφρίζων. καὶ ἐπηρώτησε τὸν
πατέρα αὐτοῦ, Πόσος χρόνος ἐστίν, ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ· ὁ
22 δὲ εἶπε, Παιδιόθεν. καὶ πολλάκις αὐτὸν καὶ εἰς πῦρ ἔβαλε
καὶ εἰς ὕδατα, ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν, ἀλλ΄ εἴ τι δύνασαι, βοήθη-
23 σον ἡµῖν, σπλαγχνισθεὶς ἐφ΄ ἡµᾶς. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ
24 τό, Εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι. καὶ
εὐθὲως κράξας ὁ πατὴρ τοῦ παιδίου, µετὰ δακρύων ἔλεγε, Πι-
25 στεύω, Κύριε, βοήθει µου τῇ ἀπιστίᾳ. ἰδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι
ἐπισυντρέχει ὄχλος, ἐπετίµησε τῷ πνεύµατι τῷ ἀκαθάρτῳ, λέ-
γων αὐτῷ, Τὸ πνεῦµα τὸ ἄλαλον καὶ κωφόν, ἐγώ σοι ἐπιτάσσω,
26 ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ, καὶ µηκέτι εἰσέλθῃς εἰς αὐτόν. καὶ κράξαν,
καὶ πολλὰ σπαράξαν αὐτόν, ἐξῆλθε, καὶ ἐγένετο ὡσεὶ νεκρός,

v.16 καίc ἐπερωτάωviaa3s ὁdamp γραµµατεύςnamp τίςrqans συζητέωvipa2p πρόςp αὐτόςrpamp .

v.17 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms εἷςnnms ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms λέγωviaa3s διδάσκαλοςnvms
φέρωviaa1s ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s πρόςp σύrpa-s ἔχωvppaams πνεῦµαnans ἄλαλοςaansn .
v.18 καίc ὅπουbo ἄνxo αὐτόςrpams καταλαµβάνωvsaa3s ῥήγνυµιvipa3s αὐτόςrpams καίc
ἀφρίζωvipa3s καίc τρίζωvipa3s ὁdamp ὀδούςnamp αὐτόςrpgms καίc ξηραίνωvipp3s καίc λέγωviaa1s
ὁddmp µαθητήςndmp σύrpg-s ἵναc αὐτόςrpans ἐκβάλλωvsaa3p καίc οὐxo ἰσχύωviaa3p . v.19 ὁdnms
δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms αὐτόςrpdms λέγωvipa3s ὦi γενεάnvfs ἄπιστοςavfsn ἕωςc πότεxo
πρόςp σύrpa-p εἰµίvifx1s ἕωςc πότεxo ἀνέχωvifd1s σύrpg-p φέρωvdpa2p αὐτόςrpams πρόςp
ἐγώrpa-s . v.20 καίc φέρωviaa3p αὐτόςrpams πρόςp αὐτόςrpams καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpams
εὐθέωςbo ὁdnns πνεῦµαnnns σπαράσσωviaa3s αὐτόςrpams καίc πίπτωvpaanms ἐπίp ὁdgfs
γῆngfs κυλίωviie3s ἀφρίζωvppanms . v.21 καίc ἐπερωτάωviaa3s ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms
πόσοςronms χρόνοςnnms εἰµίvipx3s ὡςbo οὗτοςrdnns γίνοµαιvixa3s αὐτόςrpdms ὁdnms δέc
λέγωviaa3s παιδιόθενbo . v.22 καίc πολλάκιςbo αὐτόςrpams καίc εἰςp πῦρnans βάλλωviaa3s
καίc εἰςp ὕδωρnanp ἵναc ἀπόλλυµιvsaa3s αὐτόςrpams ἀλλάc εἰqo τι-σριανσ δύναµαιvipn2s
βοηθέωvdaa2s ἐγώrpd-p σπλαγχνίζοµαιvpaonms ἐπίp ἐγώrpa-p . v.23 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnns εἰqo δύναµαιvipn2s πιστεύωvnaa πᾶςannpn δυνατόςannpn ὁddms
πιστεύωvppadms . v.24 καίc εὐθέωςbo κράζωvpaanms ὁdnms πατήρnnms ὁdgns παιδίονngns
p ngnp
µετά δάκρυον λέγωviia3s πιστεύωvipa1s κύριοςnvms βοηθέωvdpa2s ἐγώrpg-s ὁddfs ἀπιστίαndfs .
v.25 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc ἐπισυντρέχωvipa3s ὄχλοςnnms ἐπιτιµάωviaa3s ὁddns
πνεῦµαndns ὁddns ἀκάθαρτοςadnsn λέγωvppanms αὐτόςrpdns ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἄλαλοςannsn
καίc κωφόςannsn ἐγώrpn-s σύrpd-s ἐπιτάσσωvipa1s ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐκp αὐτόςrpgms καίc µηκέτιbo
εἰσέρχοµαιvsaa2s εἰςp αὐτόςrpams .
129 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 9. 27–38
ὥστε πολλοὺς λέγειν ὅτι ἀπέθανεν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς κρατήσας 27
αὐτὸν τῆς χειρός, ἤγειρεν αὐτόν, καὶ ἀνέστη. καὶ εἰσελθόντα 28
αὐτὸν εἰς οἶκον, οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐπηρώτων αὐτὸν κατ΄ ἰδίαν
ὅτι ῾Ηµεῖς οὐκ ἠδυνήθηµεν ἐκβαλεῖν αὐτό· καὶ εἶπεν αὐτοῖς, 29
Τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν, εἰ µὴ ἐν προσευχῇ
καὶ νηστείᾳ. Καὶ ἐκεῖθεν ἐξελθόντες παρεπορεύοντο διὰ τῆς 30
Γαλιλαίας, καὶ οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνῷ. ἐδίδασκε γὰρ τοὺς 31
µαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι ῾Ο υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν,
καὶ ἀποκτανθείς, τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ ἀναστήσεται. οἱ δὲ ἠγνόουν 32
τὸ ῥῆµα, καὶ ἐφοβοῦντο αὐτὸν ἐπερωτῆσαι. Καὶ ἦλθεν εἰς Κα- 33
περναούµ, καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ γενόµενος ἐπηρώτα αὐτούς, Τί ἐν
τῇ ὁδῷ πρὸς ἑαυτοὺς διελογίζεσθε· οἱ δὲ ἐσιώπων, πρὸς ἀλ- 34
λήλους γὰρ διελέχθησαν ἐν τῇ ὁδῷ, τίς µείζων. καὶ καθίσας 35
ἐφώνησε τοὺς δώδεκα, καὶ λέγει αὐτοῖς, Εἴ τις θέλει πρῶτος
εἶναι, ἔσται πάντων ἔσχατος, καὶ πάντων διάκονος. καὶ λαβὼν 36
παιδίον, ἔστησεν αὐτὸ ἐν µέσῳ αὐτῶν, καὶ ἐναγκαλισάµενος
αὐτὸ, εἶπεν αὐτοῖς, ῝Ος ἐὰν ἓν τῶν τοιούτων παιδίων δέξηται 37
ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου, ἐµὲ δέχεται, καὶ ὃς ἐὰν ἐµὲ δέξηται, οὐκ
ἐµὲ δέχεται, ἀλλὰ τὸν ἀποστείλαντά µε. ᾿Απεκρίθη δὲ αὐτῷ 38
ὁ ᾿Ιωάννης, λέγων, ∆ιδάσκαλε, εἴδοµέν τινα ἐν τῷ ὀνόµατί σου

v.26 καίc κράζωvpaanns καίc πολύςannpn σπαράσσωvpaanns αὐτόςrpams ἐξέρχοµαιviaa3s

καίc γίνοµαιviad3s ὡσείbo νεκρόςanmsn ὥστεc πολύςaampn λέγωvnpa ὅτιc ἀποθνῄσκωviaa3s .
v.27 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms κρατέωvpaanms αὐτόςrpams ὁdgfs χείρngfs ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpams
καίc ἀνίστηµιviaa3s . v.28 καίc εἰσέρχοµαιvpaaams αὐτόςrpams εἰςp οἶκοςnams ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams κατάp ἴδιοςaafsn ὅτιc ἐγώrpn-p οὐxo
δύναµαιviao1p ἐκβάλλωvnaa αὐτόςrpans . v.29 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnns ὁdnns
γένοςnnns ἐνp οὐδείςadnsn δύναµαιvipn3s ἐξέρχοµαιvnaa εἰqo µήxo ἐνp προσευχήndfs καίc
νηστείαndfs . v.30 καίc ἐκεῖθενbo ἐξέρχοµαιvpaanmp παραπορεύοµαιviin3p διάp ὁdgfs
Γαλιλαίαngfs καίc οὐxo θέλωviia3s ἵναc τι-σρινµσ γινώσκωvsaa3s . v.31 διδάσκωviia3s
γάρc ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ὅτιc ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s εἰςp χείρnafp ἄνθρωποςngmp καίc ἀποκτείνωvifa3p
αὐτόςrpams καίc ἀποκτείνωvpapnms ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἀνίστηµιvifm3s . v.32 ὁdnmp
δέc ἀγνοέωviia3p ὁdans ῥῆµαnans καίc φοβέοµαιviin3p αὐτόςrpams ἐπερωτάωvnaa . v.33 καίc
ἔρχοµαιviaa3s εἰςp Καπερναούµtp καίc ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs γίνοµαιvpadnms ἐπερωτάωviia3s
αὐτόςrpamp τίςrqans ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs πρόςp ἑαυτοῦrxamp διαλογίζοµαιviin2p . v.34 ὁdnmp δέc
σιωπάωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp γάρc διαλέγοµαιviao3p ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs τίςrqnms µέγαςanmsc .
v.35 καίc καθίζωvpaanms φωνέωviaa3s ὁdamp δώδεκαtn καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp εἰqo τι-
-σρινµσ θέλωvipa3s πρῶτοςanmsn εἰµίvnpx εἰµίvifx3s πᾶςagmpn ἔσχατοςanmsn καίc πᾶςagmpn
διάκονοςnnms . v.36 καίc λαµβάνωvpaanms παιδίονnans ἵστηµιviaa3s αὐτόςrpans ἐνp µέσοςadnsn
αὐτόςrpgmp καίc ἐναγκαλίζοµαιvpadnms αὐτόςrpans λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp . v.37 ὅςrrnms ἐάνqo
εἷςnans ὁdgnp τοιοῦτοςrdgnp παιδίονngnp δέχοµαιvsad3s ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐγώrpa-s
δέχοµαιvipn3s καίc ὅςrrnms ἐάνqo ἐγώrpa-s δέχοµαιvsad3s οὐxo ἐγώrpa-s δέχοµαιvipn3s ἀλλάc
ὁdams ἀποστέλλωvpaaams ἐγώrpa-s .
 9. 39–47 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 130
ἐκβάλλοντα δαιµόνια, ὃς οὐκ ἀκολουθεῖ ἡµῖν, καὶ ἐκωλύσαµεν
39 αὐτόν, ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ ἡµῖν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπε, Μὴ κωλύ-
ετε αὐτόν, οὐδεὶς γάρ ἐστιν ὃς ποιήσει δύναµιν ἐπὶ τῷ ὀνόµατί
40 µου, καὶ δυνήσεται ταχὺ κακολογῆσαί µε, ὃς γὰρ οὐκ ἔστι
41 καθ΄ ἡµῶν, ὑπὲρ ἡµῶν ἐστιν. ὃς γὰρ ἂν ποτίσῃ ὑµᾶς ποτήριον
ὕδατος ἐν τῷ ὀνόµατι µου, ὅτι Χριστοῦ ἐστέ, ἀµὴν λέγω ὑµῖν,
42 οὐ µὴ ἀπολέσῃ τὸν µισθὸν αὐτοῦ. καὶ ὃς ἂν σκανδαλίσῃ ἕνα
τῶν µικρῶν τούτων τῶν πιστευόντων εἰς ἐµέ, καλόν ἐστιν αὐτῷ
µᾶλλον εἰ περίκειται λίθος µυλικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ,
43 καὶ βέβληται εἰς τὴν θάλασσαν. καὶ ἐὰν σκανδαλίζῃ σε ἡ χείρ
σου, ἀπόκοψον αὐτήν, καλόν σοι ἐστὶ κυλλὸν εἰς τὴν ζωὴν εἰσ-
ελθεῖν, ἢ τὰς δύο χεῖρας ἔχοντα ἀπελθεῖν εἰς τὴν γέενναν, εἰς
44 τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον, ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ, καὶ τὸ
45 πῦρ οὐ σβέννυται. καὶ ἐὰν ὁ πούς σου σκανδαλίζῃ σε, ἀπό-
κοψον αὐτόν, καλόν ἐστί σοι εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν χωλόν, ἢ
τοὺς δύο πόδας ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὴν γέενναν, εἰς τὸ πῦρ
46 τὸ ἄσβεστον, ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ, καὶ τὸ πῦρ οὐ
47 σβέννυται. καὶ ἐὰν ὁ ὀφθαλµός σου σκανδαλίζῃ σε, ἔκβαλε
αὐτόν, καλόν σοι ἐστὶ µονόφθαλµον εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν
τοῦ Θεοῦ, ἢ δύο ὀφθαλµοὺς ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὴν γέενναν

v.38 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms λέγωvppanms διδάσκαλοςnvms

ὁράωviaa1p τι-σριαµσ ἐνp ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ἐκβάλλωvppaams δαιµόνιονnanp ὅςrrnms οὐxo
ἀκολουθέωvipa3s ἐγώrpd-p καίc κωλύωviaa1p αὐτόςrpams ὅτιc οὐxo ἀκολουθέωvipa3s ἐγώrpd-p .
v.39 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s µήxo κωλύωvdpa2p αὐτόςrpams οὐδείςanfsn γάρc
εἰµίvipx3s ὅςrrnms ποιέωvifa3s δύναµιςnafs ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s καίc δύναµαιvifd3s
ταχύςbo κακολογέωvnaa ἐγώrpa-s . v.40 ὅςrrnms γάρc οὐxo εἰµίvipx3s κατάp ἐγώrpg-p ὑπέρp
ἐγώrpg-p εἰµίvipx3s . v.41 ὅςrrnms γάρc ἄνxo ποτίζωvsaa3s σύrpa-p ποτήριονnans ὕδωρngns ἐνp
ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ὅτιc Χριστόςngms εἰµίvipx2p ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo
ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdams µισθόςnams αὐτόςrpgms . v.42 καίc ὅςrrnms ἄνxo σκανδαλίζωvsaa3s
εἷςnams ὁdgmp µικρόςagmpn οὗτοςrdgmp ὁdgmp πιστεύωvppagmp εἰςp ἐγώrpa-s καλόςannsn εἰµίvipx3s
αὐτόςrpdms µᾶλλονbo εἰqo περίκειµαιvipn3s λίθοςnnms µυλικόςanmsn περίp ὁdams τράχηλοςnams
αὐτόςrpgms καίc βάλλωvixp3s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs . v.43 καίc ἐάνqo σκανδαλίζωvspa3s σύrpa-s
ὁdnfs χείρnnfs σύrpg-s ἀποκόπτωvdaa2s αὐτόςrpafs καλόςannsn σύrpd-s εἰµίvipx3s κυλλόςaamsn
εἰςp ὁdafs ζωήnafs εἰσέρχοµαιvnaa ἤxo ὁdafp δύοtn χείρnafp ἔχωvppaams ἀπέρχοµαιvnaa εἰςp
ὁdafs γέενναnafs εἰςp ὁdans πῦρnans ὁdans ἄσβεστοςaansn . v.44 ὅπουbo ὁdnms σκώληξnnms
αὐτόςrpgmp ὅςxo τελευτάωvipa3s καίc ὁdnns πῦρnnns ὅςxo σβέννυµιvipp3s . v.45 καίc ἐάνqo ὁdnms
πούςnnms σύrpg-s σκανδαλίζωvspa3s σύrpa-s ἀποκόπτωvdaa2s αὐτόςrpams καλόςannsn εἰµίvipx3s
σύrpd-s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs ζωήnafs χωλόςaamsn ἤxo ὁdamp δύοtn πούςnamp ἔχωvppaams
βάλλωvnap εἰςp ὁdafs γέενναnafs εἰςp ὁdans πῦρnans ὁdans ἄσβεστοςaansn . v.46 ὅπουbo ὁdnms
σκώληξnnms αὐτόςrpgmp ὅςxo τελευτάωvipa3s καίc ὁdnns πῦρnnns ὅςxo σβέννυµιvipp3s .
131 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 9. 48–10. 11
τοῦ πυρός, ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ, καὶ τὸ πῦρ οὐ 48
σβέννυται. πᾶς γὰρ πυρὶ ἁλισθήσεται, καὶ πᾶσα θυσία ἀλὶ 49
ἁλισθήσεται. καλὸν τὸ ἅλας, ἐὰν δὲ τὸ ἅλας ἄναλον γένηται, 50
ἐν τίνι αὐτὸ ἀρτύσετε· ἔχετε ἐν ἑαυτοῖς ἅλας, καὶ εἰρηνεύετε ἐν
ἀλλήλοις.
Κἀκεῖθεν ἀναστὰς ἔρχεται εἰς τὰ ὅρια τῆς ᾿Ιουδαίας διὰ τοῦ 10
πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, καὶ συµπορεύονται πάλιν ὄχλοι πρὸς αὐ-
τόν, καί, ὡς εἰώθει, πάλιν ἐδίδασκεν αὐτούς. καὶ προσελθόν- 2
τες οἱ Φαρισαῖοι ἐπηρώτησαν αὐτόν, Εἰ ἔξεστιν ἀνδρὶ γυναῖκα
ἀπολῦσαι, πειράζοντες αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, 3
Τί ὑµῖν ἐνετείλατο Μωσῆς· οἱ δὲ εἶπον, Μωσῆς ἐπέτρεψε βι- 4
βλίον ἀποστασίου γράψαι, καὶ ἀπολῦσαι. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ 5
᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑµῶν ἔγραψεν
ὑµῖν τὴν ἐντολὴν ταύτην, ἀπὸ δὲ ἀρχῆς κτίσεως, ἄρσεν καὶ 6
θῆλυ ἐποίησεν αὐτοὺς ὁ Θεός. ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄν- 7
θρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν µητέρα, καὶ προσκολληθή-
σεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα 8
µίαν. ὥστε οὐκέτι εἰσὶ δύο, ἀλλὰ µία σάρξ. ὃ οὖν ὁ Θεὸς 9
συνέζευξεν, ἄνθρωπος µὴ χωριζέτω. καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ πάλιν οἱ 10
µαθηταὶ αὐτοῦ περὶ τοῦ αὐτοῦ ἐπηρώτησαν αὐτόν. καὶ λέ- 11

v.47 καίc ἐάνqo ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s σκανδαλίζωvspa3s σύrpa-s ἐκβάλλωvdaa2s

αὐτόςrpams καλόςannsn σύrpd-s εἰµίvipx3s µονόφθαλµοςaamsn εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs
βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ἤxo δύοtn ὀφθαλµόςnamp ἔχωvppaams βάλλωvnap εἰςp ὁdafs
γέενναnafs ὁdgns πῦρngns . v.48 ὅπουbo ὁdnms σκώληξnnms αὐτόςrpgmp οὐxo τελευτάωvipa3s
c dnns nnns
καί ὁ πῦρ οὐ σβέννυµιvipp3s .
xo
v.49 πᾶςanmsn γάρc πῦρndns ἁλίζωvifp3s καίc
πᾶςanfsn θυσίαnnfs ἅλαςndms ἁλίζωvifp3s . v.50 καλόςannsn ὁdnns ἅλαςnnns ἐάνqo δέc
ὁdnns ἅλαςnnns ἄναλοςannsn γίνοµαιvsad3s ἐνp τίςrqdns αὐτόςrpans ἀρτύωvifa2p ἔχωvdpa2p
ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ἅλαςnans καίc εἰρηνεύωvdpa2p ἐνp ἀλλήλωνredmp . 10. v.1 κἀκεῖθενbo
ἀνίστηµιvpaanms ἔρχοµαιvipn3s εἰςp ὁdanp ὅριονnanp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs διάp ὁdgms πέρανbo
ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms καίc συµπορεύοµαιvipn3p πάλινbo ὄχλοςnnmp πρόςp αὐτόςrpams καίc
ὡςbo εἴωθαviya3s πάλινbo διδάσκωviia3s αὐτόςrpamp . v.2 καίc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp
Φαρισαῖοςnnmp ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams εἰqo ἔξεστιvipq3s ἀνήρndms γυνήnafs ἀπολύωvnaa
πειράζωvppanmp αὐτόςrpams . v.3 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans
σύrpd-p ἐντέλλοµαιviad3s Μωϋσῆςnnms . v.4 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p Μωϋσῆςnnms ἐπιτρέπωviaa3s
βιβλίονnans ἀποστάσιονngns γράφωvnaa καίc ἀπολύωvnaa . v.5 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πρόςp ὁdafs σκληροκαρδίαnafs σύrpg-p γράφωviaa3s
σύrpd-p ὁdafs ἐντολήnafs οὗτοςrdafs . v.6 ἀπόp δέc ἀρχήngfs κτίσιςngfs ἄρσηνnans καίc
θῆλυςaansn ποιέωviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms θεόςnnms . v.7 ἕνεκαbo οὗτοςrdgns καταλείπωvifa3s
ἄνθρωποςnnms ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms καίc ὁdafs µήτηρnafs καίc προσκολλάωvifp3s πρόςp
ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms . v.8 καίc εἰµίvifx3p ὁdnmp δύοtn εἰςp σάρξnafs εἷςnafs ὥστεc οὐκέτιbo
εἰµίvipx3p δύοtn ἀλλάc εἷςnnfs σάρξnnfs . v.9 ὅςrrans οὖνc ὁdnms θεόςnnms συζεύγνυµιviaa3s
ἄνθρωποςnnms µήxo χωρίζωvdpa3s . v.10 καίc ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs πάλινbo ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms περίp ὁdgns αὐτόςrpgns ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams .
 10. 12–22 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 132
γει αὐτοῖς, ῝Ος ἐὰν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ γαµήσῃ
12 ἄλλην, µοιχᾶται ἐπ΄ αὐτήν, καὶ ἐὰν γυνὴ ἀπολύσῃ τὸν ἄνδρα
13 αὐτῆς καὶ γαµηθῇ ἄλλῳ, µοιχᾶται. Καὶ προσέφερον αὐτῷ
παιδία ἵνα ἅψηται αὐτῶν, οἱ δὲ µαθηταὶ ἐπετίµων τοῖς προσ-
14 φέρουσιν. ἰδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἠγανάκτησε, καὶ εἶπεν αὐτοῖς,
῎Αφετε τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρός µε, καὶ µὴ κωλύετε αὐτά. τῶν
15 γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. ἀµὴν λέγω ὑµῖν,
ὃς ἐὰν µὴ δέξηται τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ὡς παιδίον, οὐ µὴ
16 εἰσέλθῃ εἰς αὐτήν. καὶ ἐναγκαλισάµενος αὐτά, τιθεὶς τὰς χεῖ-
17 ρας ἐπ΄ αὐτά, ηὐλόγει αὐτά. Καὶ ἐκπορευοµένου αὐτοῦ εἰς
ὁδόν, προσδραµὼν εἷς καὶ γονυπετήσας αὐτὸν ἐπηρώτα αὐτόν,
∆ιδάσκαλε ἀγαθέ, τί ποιήσω ἵνα ζωὴν αἰώνιον κληρονοµήσω·
18 ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ, Τί µε λέγεις ἀγαθόν· οὐδεὶς ἀγαθός,
19 εἰ µὴ εἷς, ὁ Θεός. τὰς ἐντολὰς οἶδας, Μὴ µοιχεύσῃς, µὴ φο-
νεύσῃς, µὴ κλέψῃς, µὴ ψευδοµαρτυρήσῃς, µὴ ἀποστερήσῃς,
20 τίµα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν
αὐτῷ, ∆ιδάσκαλε, ταῦτα πάντα ἐφυλαξάµην ἐκ νεότητός µου.
21 ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἐµβλέψας αὐτῷ ἠγάπησεν αὐτόν, καὶ εἶπεν αὐ-
τῷ, ῞Εν σοί ὑστερεῖ, ὕπαγε, ὅσα ἔχεις πώλησον, καὶ δὸς τοῖς
πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο, ἀκολούθει
22 µοι, ἄρας τὸν σταυρόν. ὁ δὲ στυγνάσας ἐπὶ τῷ λόγῳ ἀπῆλθε

v.11 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὅςrrnms ἐάνqo ἀπολύωvsaa3s ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms
καίc γαµέωvsaa3s ἄλλοςaafsn µοιχάοµαιvipn3s ἐπίp αὐτόςrpafs . v.12 καίc ἐάνqo γυνήnnfs
vsaa3s dams nams rpgfs c vsap3s
ἀπολύω ὁ ἀνήρ αὐτός καί γαµέω ἄλλοςadmsn µοιχάοµαιvipn3s .
v.13 καίc προσφέρωviia3p αὐτόςrpdms παιδίονnanp ἵναc ἅπτωvsam3s αὐτόςrpgmp ὁdnmp δέc
µαθητήςnnmp ἐπιτιµάωviia3p ὁddmp προσφέρωvppadmp . v.14 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἀγανακτέωviaa3s καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀφίηµιvdaa2p ὁdanp παιδίονnanp
ἔρχοµαιvnpn πρόςp ἐγώrpa-s καίc µήxo κωλύωvdpa2p αὐτόςrpanp ὁdgnp γάρc τοιοῦτοςrdgnp
εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.15 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅςrrnms
ἐάνqo µήxo δέχοµαιvsad3s ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ὡςbo παιδίονnnns οὐxo µήxo
εἰσέρχοµαιvsaa3s εἰςp αὐτόςrpafs . v.16 καίc ἐναγκαλίζοµαιvpadnms αὐτόςrpanp τίθηµιvppanms
ὁdafp χείρnafp ἐπίp αὐτόςrpanp εὐλογέωviia3s αὐτόςrpanp . v.17 καίc ἐκπορεύοµαιvppngms
rpgms p nafs vpaanms nnms
αὐτός εἰς ὁδός προστρέχω εἷς καί γονυπετέωvpaanms αὐτόςrpams
c

ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpams διδάσκαλοςnvms ἀγαθόςavmsn τίςrqans ποιέωvsaa1s ἵναc ζωήnafs

αἰώνιοςaafsn κληρονοµέωvsaa1s . v.18 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms τίςrqans
ἐγώrpa-s λέγωvipa2s ἀγαθόςaamsn οὐδείςanfsn ἀγαθόςanmsn εἰqo µήxo εἷςnnms ὁdnms θεόςnnms .
v.19 ὁdafp ἐντολήnafp οἶδαvixa2s µήxo µοιχεύωvsaa2s µήxo φονεύωvsaa2s µήxo κλέπτωvsaa2s
µήxo ψευδοµαρτυρέωvsaa2s µήxo ἀποστερέωvsaa2s τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams σύrpg-s καίc
ὁdafs µήτηρnafs . v.20 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms
οὗτοςrdanp πᾶςaanpn φυλάσσωviam1s ἐκp νεότηςngfs ἐγώrpg-s . v.21 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
ἐµβλέπωvpaanms αὐτόςrpdms ἀγαπάωviaa3s αὐτόςrpams καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms εἷςnnns
σύrpd-s ὑστερέωvipa3s ὑπάγωvdpa2s ὅσοςrcanp ἔχωvipa2s πωλέωvdaa2s καίc δίδωµιvdaa2s ὁddmp
πτωχόςadmpn καίc ἔχωvifa2s θησαυρόςnams ἐνp οὐρανόςndms καίc δεῦροvdvx2s ἀκολουθέωvdpa2s
ἐγώrpd-s αἴρωvpaanms ὁdams σταυρόςnams .
133 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 10. 23–32
λυπούµενος, ἦν γὰρ ἔχων κτήµατα πολλά. Καὶ περιβλεψά- 23
µενος ὁ ᾿Ιησοῦς λέγει τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, Πῶς δυσκόλως οἱ
τὰ χρήµατα ἔχοντες εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελεύσον-
ται. οἱ δὲ µαθηταὶ ἐθαµβοῦντο ἐπὶ τοῖς λόγοις αὐτοῦ. ὁ δὲ 24
᾿Ιησοῦς πάλιν ἀποκριθεὶς λέγει αὐτοῖς, Τέκνα, πῶς δύσκολόν
ἐστι τοὺς πεποιθότας ἐπι τοῖς χρήµασιν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ
Θεοῦ εἰσελθεῖν. εὐκοπώτερόν ἐστι κάµηλον διὰ τῆς τρυµαλιᾶς 25
τῆς ῥαφίδος διελθεῖν, ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ
εἰσελθεῖν. οἱ δὲ περισσῶς ἐξεπλήσσοντο, λέγοντες πρὸς ἑαυ- 26
τούς, Καὶ τίς δύναται σωθῆναι· ἐµβλέψας δὲ αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς 27
λέγει, Παρὰ ἀνθρώποις ἀδύνατον, ἀλλ΄ οὐ παρὰ τῷ Θεῷ, πάντα
γὰρ δυνατά ἐστι παρὰ τῷ Θεῷ. καὶ ἤρξατο ὁ Πέτρος λέγειν 28
αὐτῷ, ᾿Ιδού, ἡµεῖς ἀφήκαµεν πάντα, καὶ ἠκολουθήσαµέν σοι.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, οὐδείς ἐστιν ὃς 29
ἀφῆκεν οἰκίαν, ἢ ἀδελφούς, ἢ ἀδελφάς, ἢ πατέρα, ἢ µητέρα,
ἢ γυναῖκα, ἢ τέκνα, ἢ ἀγρούς, ἕνεκεν ἐµοῦ καὶ τοῦ εὐαγγε-
λίου, ἐὰν µὴ λάβῃ ἑκατονταπλασίονα νῦν ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ, 30
οἰκίας καὶ ἀδελφοὺς καὶ ἀδελφὰς καὶ µητέρας καὶ τέκνα καὶ
ἀγρούς, µετὰ διωγµῶν, καὶ ἐν τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχοµένῳ ζωὴν αἰώ-
νιον. πολλοὶ δὲ ἔσονται πρῶτοι ἔσχατοι, καὶ οἱ ἔσχατοι πρῶτοι. 31
῏Ησαν δὲ ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες εἰς ῾Ιεροσόλυµα, καὶ ἦν προ- 32

v.22 ὁdnms δέc στυγνάζωvpaanms ἐπίp ὁddms λόγοςndms ἀπέρχοµαιviaa3s λυπέωvpppnms

εἰµίviix3s γάρc ἔχωvppanms κτῆµαnanp πολύςaanpn . v.23 καίc περιβλέπωvpamnms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms πῶςbo δυσκόλωςbo ὁdnmp ὁdanp
χρῆµαnanp ἔχωvppanmp εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms εἰσέρχοµαιvifd3p . v.24 ὁdnmp
δέc µαθητήςnnmp θαµβέωviip3p ἐπίp ὁddmp λόγοςndmp αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
πάλινbo ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τέκνονnvnp πῶςbo δύσκολοςannsn εἰµίvipx3s
ὁdamp πείθωvpxaamp ἐπίp ὁddnp χρῆµαndnp εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms
εἰσέρχοµαιvnaa . v.25 εὔκοποςannsc εἰµίvipx3s κάµηλοςnams διάp ὁdgfs τρυµαλιάngfs
ὁdgfs ῥαφίςngfs διέρχοµαιvnaa ἤxo πλούσιοςaamsn εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms
εἰσέρχοµαιvnaa . v.26 ὁdnmp δέc περισσῶςbo ἐκπλήσσωviip3p λέγωvppanmp πρόςp ἑαυτοῦrxamp
καίc τίςrqnms δύναµαιvipn3s σῴζωvnap . v.27 ἐµβλέπωvpaanms δέc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωvipa3s παράp ἄνθρωποςndmp ἀδύνατοςannsn ἀλλάc οὐxo παράp ὁddms θεόςndms πᾶςannpn
γάρc δυνατόςannpn εἰµίvipx3s παράp ὁddms θεόςndms . v.28 καίc ἄρχωviad3s ὁdnms Πέτροςnnms
λέγωvnpa αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-p ἀφίηµιviaa1s πᾶςaanpn καίc ἀκολουθέωviaa1p σύrpd-s .
v.29 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
οὐδείςanfsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἀφίηµιviaa3s οἰκίαnafs ἤxo ἀδελφόςnamp ἤxo ἀδελφήnafp ἤxo
πατήρnams ἤxo µήτηρnafs ἤxo γυνήnafs ἤxo τέκνονnanp ἤxo ἀγρόςnamp ἕνεκαbo ἐγώrpg-s καίc
ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.30 ἐάνqo µήxo λαµβάνωvsaa3s ἑκατονταπλασίωνaanpn νῦνbo ἐνp
ὁddms καιρόςndms οὗτοςrddms οἰκίαnafp καίc ἀδελφόςnamp καίc ἀδελφήnafp καίc µήτηρnafp καίc
τέκνονnanp καίc ἀγρόςnamp µετάp διωγµόςngmp καίc ἐνp ὁddms αἰώνndms ὁddms ἔρχοµαιvppndms
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.31 πολύςanmpn δέc εἰµίvifx3p πρῶτοςanmpn ἔσχατοςanmpn καίc ὁdnmp
ἔσχατοςanmpn πρῶτοςanmpn .
 10. 33–42 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 134
άγων αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐθαµβοῦντο, καὶ ἀκολουθοῦντες
ἐφοβοῦντο. καὶ παραλαβὼν πάλιν τοὺς δώδεκα, ἤρξατο αὐτοῖς
33 λέγειν τὰ µέλλοντα αὐτῷ συµβαίνειν. ὅτι ᾿Ιδού, ἀναβαίνοµεν
εἰς ῾Ιεροσόλυµα, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς
ἀρχιερεῦσι καὶ τοῖς γραµµατεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θα-
34 νάτῳ, καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι, καὶ ἐµπαίξουσιν
αὐτῷ, καὶ µαστιγώσουσιν αὐτὸν, καὶ ἐµπτύσουσιν αὐτῷ, καὶ
35 ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ ἀναστήσεται. Καὶ
προσπορεύονται αὐτῷ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης οἱ υἱοὶ Ζεβεδαίου,
λέγοντες, ∆ιδάσκαλε, θέλοµεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωµέν, ποιήσῃς ἡ-
36, 37 µῖν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Τί θέλετε ποιῆσαί µε ὑµῖν· οἱ δὲ εἶπον
αὐτῷ, ∆ὸς ἡµῖν, ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύµῶν σου
38 καθίσωµεν ἐν τῇ δόξῃ σου. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Οὐκ
οἴδατε τί αἰτεῖσθε. δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ
39 τὸ βάπτισµα ὃ ἐγὼ βαπτίζοµαι βαπτισθῆναι· οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ,
∆υνάµεθα. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Τὸ µὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ
πίνω πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισµα ὃ ἐγὼ βαπτίζοµαι βαπτισθήσεσθε,
40 τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν µου καὶ ἐξ εὐωνύµων µου οὐκ ἔστιν
41 ἐµὸν δοῦναι, ἀλλ΄ οἷς ἡτοίµασται. καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα
42 ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς
προσκαλεσάµενος αὐτοὺς λέγει αὐτοῖς, Οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦν-

v.32 εἰµίviix3p δέc ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ἀναβαίνωvppanmp εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc εἰµίviix3s
προάγωvppanms αὐτόςrpamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc θαµβέωviip3p καίc ἀκολουθέωvppanmp
φοβέοµαιviin3p καίc παραλαµβάνωvpaanms πάλινbo ὁdamp δώδεκαtn ἄρχωviad3s αὐτόςrpdmp
λέγωvnpa ὁdanp µέλλωvppaanp αὐτόςrpdms συµβαίνωvnpa . v.33 ὅτιc ἰδούvdaa2s ἀναβαίνωvipa1p
εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvifp3s ὁddmp
ἀρχιερεύςndmp καίc ὁddmp γραµµατεύςndmp καίc κατακρίνωvifa3p αὐτόςrpams θάνατοςndms
καίc παραδίδωµιvifa3p αὐτόςrpams ὁddnp ἔθνοςndnp . v.34 καίc ἐµπαίζωvifa3p αὐτόςrpdms
καίc µαστιγόωvifa3p αὐτόςrpams καίc ἐµπτύωvifa3p αὐτόςrpdms καίc ἀποκτείνωvifa3p αὐτόςrpams
καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἀνίστηµιvifm3s . v.35 καίc προσπορεύοµαιvipn3p αὐτόςrpdms
᾿Ιάκωβοςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnmp υἱόςnnmp Ζεβεδαῖοςngms λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms
θέλωvipa1p ἵναc ὅςrrans ἐάνqo αἰτέωvsaa1p ποιέωvsaa2s ἐγώrpd-p . v.36 ὁdnms δέc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp τίςrqans θέλωvipa2p ποιέωvnaa ἐγώrpa-s σύrpd-p . v.37 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p
αὐτόςrpdms δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-p ἵναc εἷςnnms ἐκp δεξιόςagmpn σύrpg-s καίc εἷςnnms ἐκp
εὐώνυµοςagmpn σύrpg-s καθίζωvsaa1p ἐνp ὁddfs δόξαndfs σύrpg-s . v.38 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo οἶδαvixa2p τίςrqans αἰτέωvipm2p δύναµαιvipn2p πίνωvnaa ὁdans
ποτήριονnans ὅςrrans ἐγώrpn-s πίνωvipa1s καίc ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans ἐγώrpn-s βαπτίζωvipp1s
βαπτίζωvnap . v.39 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms δύναµαιvipn1p ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdans µένxo ποτήριονnans ὅςrrans ἐγώrpn-s πίνωvipa1s πίνωvifd2p
καίc ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans ἐγώrpn-s βαπτίζωvipp1s βαπτίζωvifp2p . v.40 ὁdnns δέc
καθίζωvnaa ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s καίc ἐκp εὐώνυµοςagmpn ἐγώrpg-s οὐxo εἰµίvipx3s ἐµόςrsnns
δίδωµιvnaa ἀλλάc ὅςrrdmp ἑτοιµάζωvixp3s . v.41 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp δέκαtn ἄρχωviad3p
ἀγανακτέωvnpa περίp ᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιωάννηςngms .
135 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 10. 43–11. 1
τες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν, καὶ οἱ µεγάλοι
αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν. οὐχ οὕτω δὲ ἔσται ἐν ὑµῖν, 43
ἀλλ΄ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι µέγας ἐν ὑµῖν, ἔσται διάκονος ὑµῶν,
καὶ ὃς ἂν θέλῃ ὑµῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος. 44
καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ 45
διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.
Καὶ ἔρχονται εἰς ᾿Ιεριχώ, καὶ ἐκπορευοµένου αὐτοῦ ἀπὸ ᾿Ιερι- 46
χώ, καὶ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ, καὶ ὄχλου ἱκανοῦ, υἱὸς Τιµαίου
Βαρτιµαῖος ὁ τυφλὸς ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν προσαιτῶν. καὶ 47
ἀκούσας ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖός ἐστιν, ἤρξατο κράζειν καὶ λέ-
γειν, ῾Ο ὑιὸς ∆αβίδ ᾿Ιησοῦ, ἐλέησόν µε. καὶ ἐπετίµων αὐτῷ 48
πολλοί, ἵνα σιωπήσῃ, ὁ δὲ πολλῷ µᾶλλον ἔκραζεν, Υἱὲ ∆αβίδ,
ἐλέησόν µε. καὶ στὰς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτὸν, φωνηθῆναι, καὶ 49
φωνοῦσι τὸν τυφλόν, λέγοντες αὐτῷ, Θάρσει, ἔγειραι, φωνεῖ σε.
ὁ δὲ ἀποβαλὼν τὸ ἱµάτιον αὐτοῦ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν ᾿Ιη- 50
σοῦν. καὶ ἀποκριθεὶς λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Τί θέλεις ποιήσω 51
σοί· ὁ δὲ τυφλὸς εἶπεν αὐτῷ, ῾Ραββονί, ἵνα ἀναβλέψω. ὁ δὲ ᾿Ιη- 52
σοῦς εἶπεν αὐτῷ, ῞Υπαγε, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε. καὶ εὐθέως
ἀνέβλεψε, καὶ ἠκολούθει τῷ ᾿Ιησοῦ ἐν τῇ ὁδῷ.
Καὶ ὅτε ἐγγίζουσιν εἰς ῾Ιερουσαλήµ, εἰς Βηθφαγὴ καὶ Βη- 11
θανίαν, πρὸς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν, ἀποστέλλει δύο τῶν µαθητῶν

v.42 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms προσκαλέοµαιvpadnms αὐτόςrpamp λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp οἶδαvixa2p

ὅτιc ὁdnmp δοκέωvppanmp ἄρχωvnpa ὁdgnp ἔθνοςngnp κατακυριεύωvipa3p αὐτόςrpgmp καίc
ὁdnmp µέγαςanmpn αὐτόςrpgmp κατεξουσιάζωvipa3p αὐτόςrpgmp . v.43 οὐxo οὕτωbo δέc
εἰµίvifx3s ἐνp σύrpd-p ἀλλάc ὅςrrnms ἐάνqo θέλωvspa3s γίνοµαιvnad µέγαςanmsn ἐνp σύrpd-p
εἰµίvifx3s διάκονοςnnms σύrpg-p . v.44 καίc ὅςrrnms ἄνxo θέλωvspa3s σύrpg-p γίνοµαιvnad
πρῶτοςanmsn εἰµίvifx3s πᾶςagmpn δοῦλοςnnms . v.45 καίc γάρc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms οὐxo ἔρχοµαιviaa3s διακονέωvnap ἀλλάc διακονέωvnaa καίc δίδωµιvnaa ὁdafs
ψυχήnafs αὐτόςrpgms λύτρονnans ἀντίp πολύςagmpn . v.46 καίc ἔρχοµαιvipn3p εἰςp
᾿Ιεριχώtp καίc ἐκπορεύοµαιvppngms αὐτόςrpgms ἀπόp ᾿Ιεριχώtp καίc ὁdgmp µαθητήςngmp
αὐτόςrpgms καίc ὄχλοςngms ἱκανόςagmsn υἱόςnnms Τιµαῖοςngms Βαρτιµαῖοςnnms ὁdnms
τυφλόςanmsn κάθηµαιviin3s παράp ὁdafs ὁδόςnafs προσαιτέωvppanms . v.47 καίc ἀκούωvpaanms
ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Ναζωραῖοςnnms εἰµίvipx3s ἄρχωviad3s κράζωvnpa καίc λέγωvnpa
ὁdnms υἱόςnnms ∆αυίδtp ᾿Ιησοῦςnvms ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s . v.48 καίc ἐπιτιµάωviia3p
αὐτόςrpdms πολύςanmpn ἵναc σιωπάωvsaa3s ὁdnms δέc πολύςadnsn µᾶλλονbo κράζωviia3s
υἱόςnvms ∆αυίδtp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s . v.49 καίc ἵστηµιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s αὐτόςrpams φωνέωvnap καίc φωνέωvipa3p ὁdams τυφλόςaamsn λέγωvppanmp αὐτόςrpdms
θαρσέωvdpa2s ἐγείρωvdam2s φωνέωvipa3s σύrpa-s . v.50 ὁdnms δέc ἀποβάλλωvpaanms ὁdans
ἱµάτιονnans αὐτόςrpgms ἀνίστηµιvpaanms ἔρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.51 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqans θέλωvipa2s ποιέωvsaa1s
σύrpd-s ὁdnms δέc τυφλόςanmsn λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ῥαββουνίta ἵναc ἀναβλέπωvsaa1s .
v.52 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὑπάγωvdpa2s ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s
σῴζωvixa3s σύrpa-s καίc εὐθέωςbo ἀναβλέπωviaa3s καίc ἀκολουθέωviia3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ἐνp
ὁddfs ὁδόςndfs .
 11. 2–13 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 136
2 αὐτοῦ, καὶ λέγει αὐτοῖς, ῾Υπάγετε εἰς τὴν κώµην τὴν κατέναντι
ὑµῶν, καὶ εὐθέως εἰσπορευόµενοι εἰς αὐτὴν εὑρήσετε πῶλον
δεδεµένον, ἐφ΄ ὃν οὐδεὶς ἀνθρώπων κεκάθικε, λύσαντες αὐτὸν
3 ἀγάγετε. καὶ ἐάν τις ὑµῖν εἴπῃ, Τί ποιεῖτε τοῦτο· εἴπατε, ὅτι
῾Ο Κύριος αὐτοῦ χρείαν ἔχει, καὶ εὐθέως αὐτὸν ἀποστελεῖ ὧδε.
4 ἀπῆλθον δὲ καὶ εὗρον τὸν πῶλον δεδεµένον πρὸς τὴν θύραν
5 ἔξω ἐπὶ τοῦ ἀµφόδου, καὶ λύουσιν αὐτόν. καί τινες τῶν ἐκεῖ
6 ἑστηκότων ἔλεγον αὐτοῖς, Τί ποιεῖτε λύοντες τὸν πῶλον· οἱ δὲ
εἶπον αὐτοῖς καθὼς ἐνετείλατο ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἀφῆκαν αὐτούς.
7 καὶ ἤγαγον τὸν πῶλον πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἐπέβαλον αὐτῷ
8 τὰ ἱµάτια αὐτῶν, καὶ ἐκάθισεν ἐπ΄ αὐτῷ. πολλοὶ δὲ τὰ ἱµάτια
αὐτῶν ἔστρωσαν εἰς τὴν ὁδόν, ἄλλοι δὲ στοιβάδας ἔκοπτον ἐκ
9 τῶν δένδρων, καὶ ἐστρώννυον εἰς τὴν ὁδόν. καὶ οἱ προάγοντες
καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον, λέγοντες, ῾Ωσαννά, εὐλογηµέ-
10 νος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι Κυρίου, εὐλογηµένη ἡ ἐρχοµένη
βασιλεία ἐν ὀνόµατι Κυρίου τοῦ πατρὸς ἡµῶν ∆αβίδ, ῾Ωσαν-
11 νὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις. Καὶ εἰσῆλθεν εἰς ῾Ιεροσόλυµα ὁ ᾿Ιησοῦς,
καὶ εἰς τὸ ἱερόν, καὶ περιβλεψάµενος πάντα, ὀψίας ἤδη οὔσης
12 τῆς ὥρας, ἐξῆλθεν εἰς Βηθανίαν µετὰ τῶν δώδεκα. Καὶ τῇ ἐ-
13 παύριον ἐξελθόντων αὐτῶν ἀπὸ Βηθανίας, ἐπείνασε. καὶ ἰδὼν
συκῆν µακρόθεν, ἔχουσαν φύλλα, ἦλθεν εἰ ἄρα εὑρήσει τι ἐν

11. v.1 καίc ὅτεbo ἐγγίζωvipa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp εἰςp Βηθφαγήtp καίc Βηθανίαnafs
πρόςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp ἀποστέλλωvipa3s δύοtn ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms .
v.2 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὑπάγωvdpa2p εἰςp ὁdafs κώµηnafs ὁdafs κατέναντιbo σύrpg-p
καίc εὐθέωςbo εἰσπορεύοµαιvppnnmp εἰςp αὐτόςrpafs εὑρίσκωvifa2p πῶλοςnams δέωvpxpams
ἐπίp ὅςrrams οὐδείςanfsn ἄνθρωποςngmp καθίζωvixa3s λύωvpaanmp αὐτόςrpams ἄγωvdaa2p .
v.3 καίc ἐάνqo τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s τίςrqans ποιέωvipa2p οὗτοςrdans λέγωvdaa2p ὅτιc
ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms χρείαnafs ἔχωvipa3s καίc εὐθέωςbo αὐτόςrpams ἀποστέλλωvifa3s
ὧδεbo . v.4 ἀπέρχοµαιviaa3p δέc καίc εὑρίσκωviaa3p ὁdams πῶλοςnams δέωvpxpams πρόςp
dafs
ὁ θύραnafs ἔξωbo ἐπίp ὁdgns ἀµφόδονngns καίc λύωvipa3p αὐτόςrpams . v.5 καίc τι-
-σρινµπ ὁdgmp ἐκεῖbo ἵστηµιvpxagmp λέγωviia3p αὐτόςrpdmp τίςrqans ποιέωvipa2p λύωvppanmp
ὁdams πῶλοςnams . v.6 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdmp καθώςbo ἐντέλλοµαιviad3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms καίc ἀφίηµιviaa3p αὐτόςrpamp . v.7 καίc ἄγωviaa3p ὁdams πῶλοςnams πρόςp ὁdams
᾿Ιησοῦςnams καίc ἐπιβάλλωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp καίc καθίζωviaa3s
ἐπίp αὐτόςrpdms . v.8 πολύςanmpn δέc ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp στρωννύωviaa3p εἰςp ὁdafs
ὁδόςnafs ἄλλοςanmpn δέc στιβάςnafp κόπτωviia3p ἐκp ὁdgnp δένδρονngnp καίc στρωννύωviia3p εἰςp
ὁdafs ὁδόςnafs . v.9 καίc ὁdnmp προάγωvppanmp καίc ὁdnmp ἀκολουθέωvppanmp κράζωviia3p
λέγωvppanmp ὡσαννάth εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms .
v.10 εὐλογέωvpxpnfs ὁdnfs ἔρχοµαιvppnnfs βασιλείαnnfs ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms ὁdgms
πατήρngms ἐγώrpg-p ∆αυίδtp ὡσαννάth ἐνp ὁddnp ὕψιστοςadnpn . v.11 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s
εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc εἰςp ὁdans ἱερόνnans καίc περιβλέπωvpamnms
πᾶςaanpn ὄψιοςagfsn ἤδηbo εἰµίvppxgfs ὁdgfs ὥραngfs ἐξέρχοµαιviaa3s εἰςp Βηθανίαnafs µετάp
ὁdgmp δώδεκαtn . v.12 καίc ὁddfs ἐπαύριονbo ἐξέρχοµαιvpaagmp αὐτόςrpgmp ἀπόp Βηθανίαngfs
πεινάωviaa3s .
137 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 11. 14–23
αὐτῇ, καὶ ἐλθὼν ἐπ΄ αὐτήν, οὐδὲν εὗρεν εἰ µὴ φύλλα, οὐ γὰρ
ἦν καιρὸς σύκων. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῇ, Μη- 14
κέτι ἐκ σοῦ εἰς τὸν αἰῶνα µηδεὶς καρπὸν φάγοι. καὶ ἤκουον οἱ
µαθηταὶ αὐτοῦ. Καὶ ἔρχονται εἰς ῾Ιεροσόλυµα, καὶ εἰσελθὼν 15
ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν ἤρξατο ἐκβάλλειν τοὺς πωλοῦντας καὶ
ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν,
καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστερὰς κατέστρεψε,
καὶ οὐκ ἤφιεν ἵνα τις διενέγκῃ σκεῦος διὰ τοῦ ἱεροῦ. καὶ ἐ- 16, 17
δίδασκε, λέγων αὐτοῖς, Οὐ γέγραπται ὅτι ῾Ο οἶκός µου οἶκος
προσευχῆς κληθήσεται πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν· ὑµεῖς δὲ εποιήσατε
αὐτὸν σπήλαιον λῃστῶν. καὶ ἤκουσαν οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ 18
ἀρχιερεῖς, καὶ ἐζήτουν πῶς αὐτὸν ἀπολέσουσιν, ἐφοβοῦντο γὰρ
αὐτόν, ὅτι πᾶς ὁ ὄχλος ἐξεπλήσσετο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ. Καὶ 19
ὅτε ὀψὲ ἐγένετο, ἐξεπορεύετο ἔξω τῆς πόλεως. Καὶ πρωῒ πα- 20
ραπορευόµενοι, εἶδον τὴν συκῆν ἐξηραµµένην ἐκ ῥιζῶν. καὶ 21
ἀναµνησθεὶς ὁ Πέτρος λέγει αὐτῷ, ῾Ραββί, ἴδε, ἡ συκῆ ἣν κατη-
ράσω ἐξήρανται. καὶ ἀποκριθεὶς ᾿Ιησοῦς λέγει αὐτοῖς, ῎Εχετε 22
πίστιν Θεοῦ. ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν ὅτι ὃς ἂν εἴπῃ τῷ ὄρει τούτῳ, 23
῎Αρθητι, καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ µὴ διακριθῇ ἐν τῇ
καρδίᾳ αὐτοῦ, ἀλλὰ πιστεύσῃ ὅτι ἃ λέγεῖ γίνεται, ἔσται αὐτῷ ὃ

v.13 καίc ὁράωvpaanms συκῆnafs µακρόθενbo ἔχωvppaafs φύλλονnanp ἔρχοµαιviaa3s εἰqo

ἄραxo εὑρίσκωvifa3s τι-σριανσ ἐνp αὐτόςrpdfs καίc ἔρχοµαιvpaanms ἐπίp αὐτόςrpafs οὐδείςaansn
εὑρίσκωviaa3s εἰqo µήxo φύλλονnanp ὅςxo γάρc εἰµίviix3s καιρόςnnms σῦκονngnp . v.14 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs µηκέτιbo ἐκp σύrpg-s εἰςp
ὁdams αἰώνnams µηδείςanmsn καρπόςnams ἐσθίωvoaa3s καίc ἀκούωviia3p ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms . v.15 καίc ἔρχοµαιvipn3p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc εἰσέρχοµαιvpaanms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdans ἱερόνnans ἄρχωviad3s ἐκβάλλωvnpa ὁdamp πωλέωvppaamp καίc
ἀγοράζωvppaamp ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc ὁdafp τράπεζαnafp ὁdgmp κολλυβιστήςngmp καίc ὁdafp
καθέδραnafp ὁdgmp πωλέωvppagmp ὁdafp περιστεράnafp καταστρέφωviaa3s . v.16 καίc οὐxo
ἀφίηµιviia3s ἵναc τι-σρινµσ διαφέρωvsaa3s σκεῦοςnans διάp ὁdgns ἱερόνngns . v.17 καίc
διδάσκωviia3s λέγωvppanms αὐτόςrpdmp οὐxo γράφωvixp3s ὅτιc ὁdnms οἶκοςnnms ἐγώrpg-s
οἶκοςnnms προσευχήngfs καλέωvifp3s πᾶςadnpn ὁddnp ἔθνοςndnp σύrpn-p δέc ποιέωviaa2p
αὐτόςrpams σπήλαιονnans λῃστήςngmp . v.18 καίc ἀκούωviaa3p ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc
ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ζητέωviia3p πῶςbo αὐτόςrpams ἀπόλλυµιvifa3p φοβέοµαιviin3p γάρc
αὐτόςrpams ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ἐκπλήσσωviip3s ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms .
v.19 καίc ὅτεbo ὀψέbo γίνοµαιviad3s ἐκπορεύοµαιviin3s ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs . v.20 καίc πρωΐbo
παραπορεύοµαιvppnnmp ὁράωviaa3p ὁdafs συκῆnafs ξηραίνωvpxpafs ἐκp ῥίζαngfp . v.21 καίc
ἀναµιµνῄσκωvpaonms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ῥαββίth ἴδεi ὁdnfs συκῆnnfs
ὅςrrafs καταράοµαιviad2s ξηραίνωvixp3s . v.22 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ἔχωvdpa2p πίστιςnafs θεόςngms .
 11. 24–12. 1 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 138
24 ἐὰν εἴπῃ. διὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν, Πάντα ὅσα ἄν προσεύχοµενοι
25 αἰτεῖσθε, πιστεύετε ὅτι λαµβάνετε, καὶ ἔσται ὑµῖν. καὶ ὅταν
στήκητε προσευχόµενοι, ἀφίετε εἴ τι ἔχετε κατά τινος, ἵνα καὶ
ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἀφῇ ὑµῖν τὰ παραπτώµατα
26 ὑµῶν. εἰ δὲ ὑµεῖς οὖκ ἀφίετε, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς
27 οὐρανοῖς ἀφήσεὶ τὰ παραπτώµατα ὑµῶν. Καὶ ἔρχονται πάλιν
εἰς ῾Ιεροσόλυµα, καὶ ἐν τῷ ἱερῷ περιπατοῦντος αὐτοῦ, ἔρχονται
πρὸς αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι,
28 καὶ λε΄γουσιν αὐτῷ, ᾿Εν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς· καὶ τίς σοι
29 τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἔδωκεν ἵνα ταῦτα ποιῇς· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀ-
ποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Επερωτήσω ὑµᾶς κἀγὼ ἕνα λόγον, καὶ
30 ἀποκρίθητέ µοι, καὶ ἐρῶ ὑµῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ. τὸ
βάπτισµα ᾿Ιωάννου ἐξ οὐρανοῦ ἦν, ἢ ἐξ ἀνθρώπων· ἀποκρίθητέ
31 µοι. καὶ ἐλογίζοντο πρὸς ἑαυτούς, λέγοντες, ᾿Εὰν εἴπωµεν, ᾿Εξ
32 οὐρανοῦ, ἐρεῖ, ∆ιατί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ· ἀλλ΄ ἐὰν εἴ-
πωµεν, ᾿Εξ ἀνθρώπων, ἐφοβοῦντο τὸν λαόν, ἅπαντες γὰρ εἶχον
33 τὸν ᾿Ιωάννην, ὅτι ὄντως προφήτης ἦν. καὶ ἀποκριθέντες λέ-
γουσι τῷ ᾿Ιησοῦ, Οὐκ οἴδαµεν. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς λέγει
αὐτοῖς, Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑµῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ.
12 Καὶ ἤρξατο αὐτοῖς ἐν παραβολαῖς λέγεῖν, ᾿Αµπελῶνα ἐφύτευ-

v.23 ἀµήνth γάρc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὅςrrnms ἄνxo λέγωvsaa3s ὁddns ὄροςndns οὗτοςrddns
αἴρωvdap2s καίc βάλλωvdap2s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs καίc µήxo διακρίνωvsap3s ἐνp ὁddfs
καρδίαndfs αὐτόςrpgms ἀλλάc πιστεύωvsaa3s ὅτιc ὅςrrnnp λέγωvipa3s γίνοµαιvipn3s εἰµίvifx3s
αὐτόςrpdms ὅςrrans ἐάνqo λέγωvsaa3s . v.24 διάp οὗτοςrdans λέγωvipa1s σύrpd-p πᾶςaanpn
ὅσοςrcanp ἄνxo προσεύχοµαιvppnnmp αἰτέωvipm2p πιστεύωvdpa2p ὅτιc λαµβάνωvipa2p καίc
εἰµίvifx3s σύrpd-p . v.25 καίc ὅτανc στήκωvspa2p προσεύχοµαιvppnnmp ἀφίηµιvdpa2p εἰqo
τι-σριανσ ἔχωvipa2p κατάp τι-σριγµσ ἵναc καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp
οὐρανόςndmp ἀφίηµιvsaa3s σύrpd-p ὁdanp παράπτωµαnanp σύrpg-p . v.26 εἰqo δέc σύrpn-p
οὐxo ἀφίηµιvipa2p οὐδέbo ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp ἀφίηµιvifa3s
ὁdanp παράπτωµαnanp σύrpg-p . v.27 καίc ἔρχοµαιvipn3p πάλινbo εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc
ἐνp ὁddns ἱερόνndns περιπατέωvppagms αὐτόςrpgms ἔρχοµαιvipn3p πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn . v.28 καίc
λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s καίc τίςrqnms σύrpd-s
ὁdafs ἐξουσίαnafs οὗτοςrdafs δίδωµιviaa3s ἵναc οὗτοςrdanp ποιέωvspa2s . v.29 ὁdnms δέc
᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐπερωτάωvifa1s σύrpa-p κἀγώrpn-s
εἷςnams λόγοςnams καίc ἀποκρίνοµαιvdao2p ἐγώrpd-s καίc λέγωvifa1s σύrpd-p ἐνp ποῖοςrqdfs
ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa1s . v.30 ὁdnns βάπτισµαnnns ᾿Ιωάννηςngms ἐκp οὐρανόςngms
εἰµίviix3s ἤxo ἐκp ἄνθρωποςngmp ἀποκρίνοµαιvdao2p ἐγώrpd-s . v.31 καίc λογίζοµαιviin3p πρόςp
ἑαυτοῦrxamp λέγωvppanmp ἐάνqo λέγωvsaa1p ἐκp οὐρανόςngms λέγωvifa3s διά&τίςxo οὖνc οὐxo
πιστεύωviaa2p αὐτόςrpdms . v.32 ἀλλάc ἐάνqo λέγωvsaa1p ἐκp ἄνθρωποςngmp φοβέοµαιviin3p
dams nams anmpn
ὁ λαός ἅπας γάρc ἔχωviia3p ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ὅτιc ὄντωςbo προφήτηςnnms
εἰµίviix3s . v.33 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonmp λέγωvipa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms οὐxo οἶδαvixa1p
καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp οὐδέbo ἐγώrpn-s λέγωvipa1s
σύrpd-p ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa1s .
139 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 12. 2–12
σεν ἄνθρωπος, καὶ περιέθηκε φραγµόν, καὶ ὤρυξεν ὑπολήνιον,
καὶ ᾠκοδόµησε πύργον, καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπε-
δήµησε. καὶ ἀπέστειλε πρὸς τοὺς γεωργοὺς τῷ καιρῷ δοῦλον, 2
ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ τοῦ καρποῦ τοῦ ἀµπελῶνος.
οἱ δὲ λαβόντες αὐτὸν ἔδειραν, καὶ ἀπέστειλαν κενόν. καὶ πάλιν 3, 4
ἀπέστειλε πρὸς αὐτοὺς ἄλλον δοῦλον, κἀκεῖνον λιθοβολήσαν-
τες ἐκεφαλαίωσαν, καὶ ἀπέστειλαν ἠτιµωµένον. καὶ πάλιν ἄλ- 5
λον ἀπέστειλε, κἀκεῖνον ἀπέκτειναν, καὶ πολλοὺς ἄλλους, τοὓς
µὲν δέροντες, τοὺς δὲ ἀποκτείνοντες. ἔτι οὖν ἕνα υἱὸν ἔχων 6
ἀγαπητὸν αὐτοῦ, ἀπέστειλε καὶ αὐτὸν πρὸς αὐτοὺς ἔσχατον,
λέγων ὅτι ᾿Εντραπήσονται τὸν υἱόν µου. ἐκεῖνοι δὲ οἱ γεωρ- 7
γοὶ εἶπον πρὸς ἑαυτοὺς ὅτι Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόµος, δεῦτε,
ἀποκτείνωµεν αὐτόν, καὶ ἡµῶν ἔσται ἡ κληρονοµία. καὶ λα- 8
βόντες αὐτόν ἀπέκτειναν, καὶ ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀµπελῶνος. τί 9
οὖν ποιήσει ὁ κύριος τοῦ ἀµπελῶνος· ἐλεύσεται καὶ ἀπολέσει
τοὺς γεωργούς, καὶ δώσει τὸν ἀµπελῶνα ἄλλοις. οὐδὲ τὴν 10
γραφὴν ταύτην ἀνέγνωτε, Λίθον ὃν ἀπεδοκίµασαν οἱ οἰκοδο-
µοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας, παρὰ Κυρίου 11
ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστι θαυµαστὴ ἐν ὀφθαλµοῖς ἡµῶν· καὶ ἐ- 12
ζήτουν αὐτὸν κρατῆσαι, καὶ ἐφοβήθησαν τὸν ὄχλον, ἔγνωσαν
γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν εἶπε, καὶ ἀφέντες αὐτὸν

12. v.1 καίc ἄρχωviad3s αὐτόςrpdmp ἐνp παραβολήndfp λέγωvnpa ἀµπελώνnams φυτεύωviaa3s
ἄνθρωποςnnms καίc περιτίθηµιviaa3s φραγµόςnams καίc ὀρύσσωviaa3s ὑπολήνιονnans
καίc οἰκοδοµέωviaa3s πύργοςnams καίc ἐκδίδωµιviam3s αὐτόςrpams γεωργόςndmp καίc
ἀποδηµέωviaa3s . v.2 καίc ἀποστέλλωviaa3s πρόςp ὁdamp γεωργόςnamp ὁddms καιρόςndms
nams
δοῦλος ἵνα παράp ὁdgmp γεωργόςngmp λαµβάνωvsaa3s ἀπόp ὁdgms καρπόςngms ὁdgms
c

ἀµπελώνngms . v.3 ὁdnmp δέc λαµβάνωvpaanmp αὐτόςrpams δέρωviaa3p καίc ἀποστέλλωviaa3p

aamsn
κενός . v.4 καίc πάλινbo ἀποστέλλωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ἄλλοςaamsn δοῦλοςnams
κἀκεῖνοςrdams λιθοβολέωvpaanmp κεφαλιόωviaa3p καίc ἀποστέλλωviaa3p ἀτιµάζωvpxpams .
v.5 καίc πάλινbo ἄλλοςaamsn ἀποστέλλωviaa3s κἀκεῖνοςrdams ἀποκτείνωviaa3p καίc πολύςaampn
ἄλλοςaampn ὁdamp µένxo δέρωvppanmp ὁdamp δέc ἀποκτείνωvppanmp . v.6 ἔτιbo οὖνc
εἷςnams υἱόςnams ἔχωvppanms ἀγαπητόςaamsn αὐτόςrpgms ἀποστέλλωviaa3s καίc αὐτόςrpams
πρόςp αὐτόςrpamp ἔσχατοςaamsn λέγωvppanms ὅτιc ἐντρέπωvifp3p ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s .
v.7 ἐκεῖνοςrdnmp δέc ὁdnmp γεωργόςnnmp λέγωviaa3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp ὅτιc οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms κληρονόµοςnnms δεῦτεvdvx2p ἀποκτείνωvspa1p αὐτόςrpams καίc ἐγώrpg-p
εἰµίvifx3s ὁdnfs κληρονοµίαnnfs . v.8 καίc λαµβάνωvpaanmp αὐτόςrpams ἀποκτείνωviaa3p καίc
ἐκβάλλωviaa3p ἔξωbo ὁdgms ἀµπελώνngms . v.9 τίςrqans οὖνc ποιέωvifa3s ὁdnms κύριοςnnms
ὁdgms ἀµπελώνngms ἔρχοµαιvifd3s καίc ἀπόλλυµιvifa3s ὁdamp γεωργόςnamp καίc δίδωµιvifa3s
ὁdams ἀµπελώνnams ἄλλοςadmpn . v.10 οὐδέbo ὁdafs γραφήnafs οὗτοςrdafs ἀναγινώσκωviaa2p
λίθοςnams ὅςrrams ἀποδοκιµάζωviaa3p ὁdnmp οἰκοδοµέωvppanmp οὗτοςrdnms γίνοµαιviao3s εἰςp
κεφαλήnafs γωνίαngfs . v.11 παράp κύριοςngms γίνοµαιviad3s οὗτοςrdnfs καίc εἰµίvipx3s
anfsn
θαυµαστός ἐν ὀφθαλµόςndmp ἐγώrpg-p .
p
 12. 13–22 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 140
13 ἀπῆλθον. Καὶ ἀποστέλλουσι πρὸς αὐτόν τινας τῶν Φαρισαίων
14 καὶ τῶν ῾Ηρωδιανῶν, ἵνα αὐτὸν ἀγρεύσωσι λόγῳ. οἱ δὲ ἐλ-
θόντες λέγουσιν αὐτῷ, ∆ιδάσκαλε, οἴδαµεν ὅτι ἀληθὴς εἶ, καὶ
οὐ µέλει σοι περὶ οὐδενός, οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀν-
θρώπων, ἀλλ΄ ἐπ΄ ἀληθείας τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ διδάσκεις, ἔξεστι
15 κῆνσον Καίσαρι δοῦναι ἢ οὔ· δῶµεν, ἥ µὴ δῶµεν ὁ δὲ εἰδὼς
αὐτῶν τὴν ὑπόκρισιν εἶπεν αὐτοῖς, Τί µε πειράζετε φέρετέ µοι
16 δηνάριον, ἵνα ἴδω. οἱ δὲ ἤνεγκαν. καὶ λέγει αὐτοῖς, Τίνος
ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή· οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ, Καίσαρος.
17 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Απόδοτε τὰ Καίσαρος
Καίσαρι, καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ. Καὶ ἐθαύµασαν ἐπ΄ αὐτῷ.
18 Καὶ ἔρχονται Σαδδουκαῖοι πρὸς αὐτόν, οἵτινες λέγουσιν ἀνά-
19 στασιν µὴ εἶναι, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτόν, λέγοντες, ∆ιδάσκαλε,
Μωσῆς ἔγραψεν ἡµῖν, ὅτι ἐάν τινος ἀδελφὸς ἀποθάνῃ, καὶ κα-
ταλίπῃ γυναῖκα, καὶ τέκνα µὴ ἀφῇ, ἵνα λάβῃ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ
τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἐξαναστήσῃ σπέρµα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ,
20 ἑπτὰ οὖν ἀδελφοὶ ἦσαν, καὶ ὁ πρῶτος ἔλαβε γυναῖκα, καὶ ἀ-
21 ποθνήσκων οὐκ ἀφῆκε σπέρµα, καὶ ὁ δεύτερος ἔλαβεν αὐτήν,
καὶ ἀπέθανε, καὶ οὐδὲ αὐτὸς ἀφη῀κε σπέρµα, καὶ ὁ τρίτος ὡσ-
22 αύτως. καὶ ἔλαβον αὐτὴν οἱ ἑπτὰ, καὶ οὐκ ἀφῆκαν σπέρµα.

v.12 καίc ζητέωviia3p αὐτόςrpams κρατέωvnaa καίc φοβέοµαιviao3p ὁdams ὄχλοςnams

γινώσκωviaa3p γάρc ὅτιc πρόςp αὐτόςrpamp ὁdafs παραβολήnafs λέγωviaa3s καίc ἀφίηµιvpaanmp
αὐτόςrpams ἀπέρχοµαιviaa3p . v.13 καίc ἀποστέλλωvipa3p πρόςp αὐτόςrpams τι-σριαµπ
ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp καίc ὁdgmp ῾Ηρῳδιανοίngmp ἵναc αὐτόςrpams ἀγρεύωvsaa3p λόγοςndms .
v.14 ὁdnmp δέc ἔρχοµαιvpaanmp λέγωvipa3p αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms οἶδαvixa1p ὅτιc
ἀληθήςanmsn εἰµίvipx2s καίc οὐxo µέλειvipq3s σύrpd-s περίp οὐδείςagmsn οὐxo γάρc βλέπωvipa2s
εἰςp πρόσωπονnans ἄνθρωποςngmp ἀλλάc ἐπίp ἀλήθειαngfs ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgms θεόςngms
διδάσκωvipa2s ἔξεστιvipq3s κῆνσοςnams Καῖσαρndms δίδωµιvnaa ἤxo οὐxo . v.15 δίδωµιvsaa1p ἤxo
µήxo δίδωµιvsaa1p ὁdnms δέc οἶδαvpxanms αὐτόςrpgmp ὁdafs ὑπόκρισιςnafs λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
τίςrqans ἐγώrpa-s πειράζωvipa2p φέρωvdpa2p ἐγώrpd-s δηνάριονnans ἵναc ὁράωvsaa1s . v.16 ὁdnmp
δέc φέρωviaa3p καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqgms ὁdnfs εἰκώνnnfs οὗτοςrdnfs καίc ὁdnfs
ἐπιγραφήnnfs ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms Καῖσαρngms . v.17 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀποδίδωµιvdaa2p ὁdanp Καῖσαρngms Καῖσαρndms καίc
ὁdanp ὁdgms θεόςngms ὁddms θεόςndms καίc θαυµάζωviaa3p ἐπίp αὐτόςrpdms . v.18 καίc
ἔρχοµαιvipn3p Σαδδουκαῖοςnnmp πρόςp αὐτόςrpams ὅστιςrrnmp λέγωvipa3p ἀνάστασιςnafs µήxo
εἰµίvnpx καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp . v.19 διδάσκαλοςnvms Μωϋσῆςnnms
γράφωviaa3s ἐγώrpd-p ὅτιc ἐάνqo τι-σριγµσ ἀδελφόςnnms ἀποθνῄσκωvsaa3s καίc καταλείπωvsaa3s
γυνήnafs καίc τέκνονnanp µήxo ἀφίηµιvsaa3s ἵναc λαµβάνωvsaa3s ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms
ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms καίc ἐξανίστηµιvsaa3s σπέρµαnans ὁddms ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms .
v.20 ἑπτάtn οὖνc ἀδελφόςnnmp εἰµίviix3p καίc ὁdnms πρῶτοςanmsn λαµβάνωviaa3s γυνήnafs
καίc ἀποθνῄσκωvppanms οὐxo ἀφίηµιviaa3s σπέρµαnans . v.21 καίc ὁdnms δεύτεροςanmsn
λαµβάνωviaa3s αὐτόςrpafs καίc ἀποθνῄσκωviaa3s καίc οὐδέbo αὐτόςrpnms ἀφίηµιviaa3s
σπέρµαnans καίc ὁdnms τρίτοςanmsn ὡσαύτωςbo .
141 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 12. 23–32
ἔσχάτη πάντων ἀπέθανε καὶ ἡ γυνή. ἐν τῇ οὖν ἀναστάσει, ὅ- 23
ταν ἀναστῶσι, τίνος αὐτῶν ἔσται γυνή· οἱ γὰρ ἑπτὰ ἔσχον αὐτὴν
γυναῖκα. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Οὐ διὰ τοῦτο 24
πλανᾶσθε, µὴ εἰδότες τὰς γραφάς, µηδὲ τὴν δύναµιν τοῦ Θεοῦ·
ὅταν γὰρ ἐκ νεκρῶν ἀναστῶσιν, οὔτε γαµοῦσιν, οὔτε γαµίσκον- 25
ται, ἀλλ΄ εἰσὶν ὡς ἄγγελοι οἱ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. περὶ δὲ τῶν 26
νεκρῶν, ὅτι ἐγείρονται, οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῇ βίβλῳ Μωσέως, ἐπὶ
τῆς βάτου, ὡς εἶπεν αὐτῷ ὁ Θεός, λέγων, ᾿Εγὼ ὁ Θεὸς ᾿Αβρα-
άµ, καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ισαάκ, καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ιακώβ· οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς 27
νεκρῶν, ἀλλὰ Θεὸς ζώντων, ὑµεῖς οὖν πολὺ πλανᾶσθε. Καὶ 28
προσελθὼν εἷς τῶν γραµµατέων, ἀκούσας αὐτῶν συζητούντων,
εἰδὼς ὅτι καλῶς αὐτοῖς ἀπεκρίθη, ἐπηρώτησεν αὐτόν, Ποία ἐστὶ
πρώτη πασῶν ἐντολή· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπεκρίθη αὐτῷ ὅτι Πρώτη 29
πασῶν τῶν ἐντολῶν, ῎Ακουε, ᾿Ισραήλ, Κύριος ὁ Θεὸς ἡµῶν, Κύ-
ριος εἷς ἐστί, καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς 30
καρδίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς δι-
ανοίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου. αὕτη πρώτη ἐντολή.
καὶ δευτέρα ὁµοία αὕτη, ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυ- 31
τόν. µείζων τούτων ἄλλη ἐντολὴ οὐκ ἔστι. καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ 32
γραµµατεύς, Καλῶς, διδάσκαλε, ἐπ΄ ἀληθείας εἶπας ὅτι εἷς ἐστι

v.22 καίc λαµβάνωviaa3p αὐτόςrpafs ὁdnmp ἑπτάtn καίc οὐxo ἀφίηµιviaa3p σπέρµαnans
ἔσχατοςanfsn πᾶςagnpn ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnfs γυνήnnfs . v.23 ἐνp ὁddfs οὖνc ἀνάστασιςndfs
ὅτανc ἀνίστηµιvsaa3p τίςrqgms αὐτόςrpgmp εἰµίvifx3s γυνήnnfs ὁdnmp γάρc ἑπτάtn ἔχωviaa3p
αὐτόςrpafs γυνήnafs . v.24 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
οὐxo διάp οὗτοςrdans πλανάωvipp2p µήxo οἶδαvpxanmp ὁdafp γραφήnafp µηδέc ὁdafs δύναµιςnafs
ὁdgms θεόςngms . v.25 ὅτανc γάρc ἐκp νεκρόςagmpn ἀνίστηµιvsaa3p οὔτεc γαµέωvipa3p
c vipp3p
οὔτε γαµίσκω ἀλλάc εἰµίvipx3p ὡςbo ἄγγελοςnnmp ὁdnmp ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp .
v.26 περίp δέc ὁdgmp νεκρόςagmpn ὅτιc ἐγείρωvipp3p οὐxo ἀναγινώσκωviaa2p ἐνp ὁddfs
βίβλοςndfs Μωϋσῆςngms ἐπίp ὁdgfs βάτοςngms ὡςbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms θεόςnnms
λέγωvppanms ἐγώrpn-s ὁdnms θεόςnnms ᾿Αβραάµtp καίc ὁdnms θεόςnnms ᾿Ισαάκtp καίc ὁdnms
θεόςnnms ᾿Ιακώβtp . v.27 οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms νεκρόςagmpn ἀλλάc θεόςnnms
ζάωvppagmp σύrpn-p οὖνc πολύςaansn πλανάωvipp2p . v.28 καίc προσέρχοµαιvpaanms εἷςnnms
ὁdgmp γραµµατεύςngmp ἀκούωvpaanms αὐτόςrpgmp συζητέωvppagmp οἶδαvpxanms ὅτιc καλῶςbo
αὐτόςrpdmp ἀποκρίνοµαιviad3s ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams ποῖοςrqnfs εἰµίvipx3s πρῶτοςanfsn
πᾶςagfpn ἐντολήnnfs . v.29 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὅτιc
anfsn agfpn dgfp
πρῶτος πᾶς ὁ ἐντολήngfp ἀκούωvdpa2s ᾿Ισραήλtp κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms
ἐγώrpg-p κύριοςnnms εἷςnnms εἰµίvipx3s . v.30 καίc ἀγαπάωvifa2s κύριοςnams ὁdams θεόςnams
rpg-s p agfsn dgfs ngfs rpg-s
σύ ἐκ ὅλος ὁ καρδία σύ καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ψυχήngfs σύrpg-s καίc
ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs διάνοιαngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ἰσχύςngfs σύrpg-s οὗτοςrdnfs
πρῶτοςanfsn ἐντολήnnfs . v.31 καίc δεύτεροςanfsn ὅµοιοςanfsn οὗτοςrpdfs ἀγαπάωvifa2s
ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams µέγαςanfsc οὗτοςrdgfp ἄλλοςanfsn ἐντολήnnfs οὐxo
εἰµίvipx3s .
 12. 33–41 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 142
33 Θεος, καὶ οὐκ ἔστιν ἄλλος πλὴν αὐτοῦ, καὶ τὸ ἀγαπᾷν αὐτὸν
ἐξ ὅλης τῆς καρδίας, καὶ ἐξ ὅλης τῆς συνέσεως, καὶ ἐξ ὅλης τῆς
ψυχῆς, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος, καὶ τὸ ἀγαπᾷν τὸν πλησίον ὡς
ἑαυτόν, πλεῖόν ἐστι πάντων τῶν ὁλοκαυτωµάτων καὶ τῶν θυσι-
34 ῶν. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς ἰδὼν αὐτὸν ὅτι νουνεχῶς ἀπεκρίθη, εἶπεν
αὐτῷ, Οὐ µακρὰν εἶ ἀπὸ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. καὶ οὐδεὶς
35 οὐκέτι ἐτόλµα αὐτὸν ἐπερωτῆσαι. Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς
ἔλεγε, διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ, Πῶς λέγουσιν οἱ γραµµατεῖς ὅτι ὁ
36 Χριστὸς, υἱός ἐστι ∆αβίδ· αὐτὸς γὰρ ∆αβὶδ εἶπεν ἐν τῷ Πνεύ-
µατι τῷ ῾Αγίῳ, Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ µου, Κάθου ἐκ δεξιῶν
µου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου.
37 Αὐτὸς οὖν ∆αβὶδ λέγει αὐτὸν Κύριον, καὶ πόθεν υἱός αὐτοῦ ἐστι·
38 καὶ ὁ πολὺς ὄχλος ἤκουεν αὐτοῦ ἡδέως. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν
τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, Βλέπετε ἀπὸ τῶν γραµµατέων, τῶν θελόντων
39 ἐν στολαῖς περιπατεῖν, καὶ ἀσπασµοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς, καὶ
πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς, καὶ πρωτοκλισίας ἐν τοῖς
40 δείπνοις, οἱ κατεσθίοντες τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν, καὶ προφάσει
µακρὰ προσευχόµενοι, οὗτοι λήψονται περισσότερον κρίµα.
41 Καὶ καθίσας ὁ ᾿Ιησοῦς κατέναντι τοῦ γαζοφυλακίου ἐθεώρει
πῶς ὁ ὄχλος βάλλει χαλκὸν εἰς τὸ γαζοφυλάκιον, καὶ πολλοὶ

v.32 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms γραµµατεύςnnms καλῶςbo διδάσκαλοςnvms ἐπίp

ἀλήθειαngfs λέγωviaa2s ὅτιc εἷςnnms εἰµίvipx3s θεόςnnms καίc οὐxo εἰµίvipx3s ἄλλοςanmsn πλήνbo
αὐτόςrpgms . v.33 καίc ὁdnns ἀγαπάωvnpa αὐτόςrpams ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs καρδίαngfs καίc ἐκp
ὅλοςagfsn ὁdgfs σύνεσιςngfs καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ψυχήngfs καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ἰσχύςngfs
καίc ὁdnns ἀγαπάωvnpa ὁdams πλησίονbo ὡςbo ἑαυτοῦrxams πολύςannsc εἰµίvipx3s πᾶςagnpn
ὁdgnp ὁλοκαύτωµαngnp καίc ὁdgfp θυσίαngfp . v.34 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωvpaanms
αὐτόςrpams ὅτιc νουνεχῶςbo ἀποκρίνοµαιviad3s λέγωviaa3s αὐτόςrpdms οὐxo µακράνbo εἰµίvipx2s
ἀπόp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms καίc οὐδείςanfsn οὐκέτιbo τολµάωviia3s αὐτόςrpams
ἐπερωτάωvnaa . v.35 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviia3s διδάσκωvppanms
ἐνp ὁddns ἱερόνndns πῶςbo λέγωvipa3p ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὅτιc ὁdnms Χριστόςnnms υἱόςnnms
εἰµίvipx3s ∆αυίδtp . v.36 αὐτόςrpnms γάρc ∆αυίδtp λέγωviaa3s ἐνp ὁddns πνεῦµαndns
ὁddns ἅγιοςadnsn λέγωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s κάθηµαιvdpn2s
ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s ἕωςc ἄνxo τίθηµιvsaa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-s ὑποπόδιονnans
ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s . v.37 αὐτόςrpnms οὖνc ∆αυίδtp λέγωvipa3s αὐτόςrpams κύριοςnams
c bo nnms
καί πόθεν υἱός αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s καίc ὁdnms πολύςanmsn ὄχλοςnnms ἀκούωviia3s
αὐτόςrpgms ἡδέωςbo . v.38 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἐνp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms
vdpa2p p dgmp
βλέπω ἀπό ὁ γραµµατεύςngmp ὁdgmp θέλωvppagmp ἐνp στολήndfp περιπατέωvnpa καίc
ἀσπασµόςnamp ἐνp ὁddfp ἀγοράndfp . v.39 καίc πρωτοκαθεδρίαnafp ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp
c nafp p ddnp
καί πρωτοκλισία ἐν ὁ δεῖπνονndnp . v.40 ὁdnmp κατεσθίωvppanmp ὁdafp οἰκίαnafp
ὁdgfp χήραngfp καίc πρόφασιςndfs µακρόςaanpn προσεύχοµαιvppnnmp οὗτοςrdnmp λαµβάνωvifd3p
περισσόςaansc κρίµαnans .
143 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 12. 42–13. 8
πλούσιοι ἔβαλλον πολλά. καὶ ἐλθοῦσα µία χήρα πτωχὴ ἔβαλε 42
λεπτὰ δύο, ὅ ἐστι κοδράντης. καὶ προσκαλεσάµενος τοὺς µα- 43
θητὰς αὐτοῦ, λέγει αὐτοῖς, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἡ χήρα αὕτη ἡ
πτωχὴ πλεῖον πάντων βέβληκε τῶν βαλόντων εἰς τὸ γαζοφυλά-
κιον, πάντες γὰρ ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον, αὕτη 44
δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν, ὅλον τὸν
βίον αὐτῆς.
Καὶ ἐκπορευοµένου αὐτοῦ ἐκ τοῦ ἱεροῦ, λέγει αὐτῷ εἷς τῶν 13
µαθητῶν αὐτοῦ, ∆ιδάσκαλε, ἴδε, ποταποὶ λίθοι καὶ ποταπαὶ οἰ-
κοδοµαί. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ, Βλέπεις ταύ- 2
τας τὰς µεγάλας οἰκοδοµάς· οὐ µὴ ἀφεθῇ λίθος ἐπὶ λίθῷ, ὃς οὐ
µὴ καταλυθῇ. Καὶ καθηµένου αὐτοῦ εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν 3
κατέναντι τοῦ ἱεροῦ, ἐπηρώτων αὐτὸν κατ΄ ἰδίαν Πέτρος καὶ ᾿Ιά-
κωβος καὶ ᾿Ιωάννης καὶ ᾿Ανδρέας, Εἰπὲ ἡµῖν, πότε ταῦτα ἔσται· 4
καὶ τί τὸ σηµεῖον ὅταν µέλλῃ πάντα ταῦτα συντελεῖσθαι· ὁ δὲ 5
᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς αὐτοῖς ἤρξατο λέγειν, Βλέπετε µή τις ὑµᾶς
πλανήσῃ. πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου, λέγον- 6
τες ὅτι ᾿Εγώ εἰµι, καὶ πολλοὺς πλανήσουσιν. ὅταν δὲ ἀκούσητε 7
πολέµους καὶ ἀκοὰς πολέµων, µὴ θροεῖσθε, δεῖ γὰρ γενέσθαι,
ἀλλ΄ οὔπω τὸ τέλος. ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος, καὶ 8
βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν, καὶ ἔσονται σεισµοὶ κατὰ τόπους, καὶ

v.41 καίc καθίζωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms κατέναντιbo ὁdgns γαζοφυλάκιονngns θεωρέωviia3s

πῶςbo ὁdnms ὄχλοςnnms βάλλωvipa3s χαλκόςnams εἰςp ὁdans γαζοφυλάκιονnans καίc πολύςanmpn
πλούσιοςanmpn βάλλωviia3p πολύςaanpn . v.42 καίc ἔρχοµαιvpaanfs εἷςnnfs χήραnnfs
πτωχόςanfsn βάλλωviaa3s λεπτόςnanp δύοtn ὅςrrnns εἰµίvipx3s κοδράντηςnnms . v.43 καίc
προσκαλέοµαιvpadnms ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-p ὅτιc ὁdnfs χήραnnfs οὗτοςrdnfs ὁdnfs πτωχόςanfsn πολύςaansc πᾶςagmpn βάλλωvixa3s ὁdgmp
βάλλωvpaagmp εἰςp ὁdans γαζοφυλάκιονnans . v.44 πᾶςanmpn γάρc ἐκp ὁdgns περισσεύωvppagns
αὐτόςrpdmp βάλλωviaa3p οὗτοςrpnfs δέc ἐκp ὁdgfs ὑστέρησιςngfs αὐτόςrpgfs πᾶςaanpn ὅσοςrcanp
ἔχωviia3s βάλλωviaa3s ὅλοςaamsn ὁdams βίοςnams αὐτόςrpgfs . 13. v.1 καίc ἐκπορεύοµαιvppngms
αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgns ἱερόνngns λέγωvipa3s αὐτόςrpdms εἷςnnms ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms
διδάσκαλοςnvms ἴδεi ποταπόςanmpn λίθοςnnmp καίc ποταπόςanfpn οἰκοδοµήnnfp . v.2 καίc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms βλέπωvipa2s οὗτοςrdafp ὁdafp
µέγαςaafpn οἰκοδοµήnafp οὐxo µήxo ἀφίηµιvsap3s λίθοςnnms ἐπίp λίθοςndms ὅςrrnms οὐxo µήxo
καταλύωvsap3s . v.3 καίc κάθηµαιvppngms αὐτόςrpgms εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp
bo dgns
κατέναντι ὁ ἱερόνngns ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams κατάp ἴδιοςaafsn Πέτροςnnms καίc
᾿Ιάκωβοςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms καίc ᾿Ανδρέαςnnms . v.4 λέγωvdaa2s ἐγώrpd-p πότεxo οὗτοςrdnnp
εἰµίvifx3s καίc τίςrqnns ὁdnns σηµεῖονnnns ὅτανc µέλλωvspa3s πᾶςaanpn οὗτοςrdanp συντελέωvnpp .
v.5 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms αὐτόςrpdmp ἄρχωviad3s λέγωvnpa βλέπωvdpa2p
µήxo τι-σρινµσ σύrpa-p πλανάωvsaa3s . v.6 πολύςanmpn γάρc ἔρχοµαιvifd3p ἐπίp ὁddns
ὄνοµαndns ἐγώrpg-s λέγωvppanmp ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s καίc πολύςaampn πλανάωvifa3p .
v.7 ὅτανc δέc ἀκούωvsaa2p πόλεµοςnamp καίc ἀκοήnafp πόλεµοςngmp µήxo θροέωvdpp2p δεῖvipq3s
γάρc γίνοµαιvnad ἀλλάc οὔπωbo ὁdnns τέλοςnnns .
 13. 9–19 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 144
9 ἔσονται λιµοὶ καὶ ταραχαί, ἀρχαὶ ὠδίνων ταῦτα. Βλέπετε δὲ
ὑµεῖς ἑαυτούς, παραδώσουσι γὰρ ὑµᾶς εἰς συνέδρια, καὶ εἰς
συναγωγὰς δαρήσεσθε, καὶ ἐπὶ ἡγεµόνων καὶ βασιλέων ἀχθή-
10 σεσθε ἕνεκεν ἐµοῦ, εἰς µαρτύριον αὐτοῖς. καὶ εἰς πάντα τὰ
11 ἔθνη δεῖ πρῶτον κηρυχθῆναι τὸ εὐαγγέλιον. ὅταν δὲ ἀγάγω-
σιν ὑµᾶς παραδιδόντες, µὴ προµεριµνᾶτε τί λαλήσητε, µηδὲ
µελετᾶτε, ἀλλ΄ ὃ ἐὰν δοθῇ ὑµῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ, τοῦτο λαλεῖτε,
12 οὐ γάρ ἐστε ὑµεῖς οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον. πα-
ραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον, καὶ πατὴρ τέκνον,
καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς, καὶ θανατώσουσιν αὐ-
13 τούς, καὶ ἔσεσθε µισούµενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνοµά µου,
14 ὁ δὲ ὑποµείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται. ῞Οταν δὲ ἴδητε τὸ
βδέλυγµα τῆς ἐρηµώσεως, τὸ ῥηθὲν ὑπὸ ∆ανιὴλ τοῦ προφήτου,
ἑστὼς ὅπου οὐ δεῖ ὁ ἀναγινώσκων νοείτω, τότε οἱ ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ
15 φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη, ὁ δὲ ἐπὶ τοῦ δώµατος µὴ καταβάτω εἰς
16 τὴν οἰκίαν, µηδὲ εἰσελθέτω ἆραί τι ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ, καὶ ὁ
εἰς τὸν ἀγρὸν ὢν µὴ ἐπιστρεψάτω εἰς τὰ ὀπίσω, ἆραι τὸ ἱµάτιον
17 αὐτοῦ. οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις
18 ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις. προσεύχεσθε δὲ ἵνα µὴ γένηται ἡ
19 φυγὴ ὑµῶν χειµῶνος. ἔσονται γὰρ αἱ ἡµέραι ἐκεῖναι θλῖψις,
οἵα οὐ γέγονε τοιαύτη ἀπ΄ ἀρχῆς κτίσεως ἣς ἔκτισεν ὁ Θεὸς ἕως

v.8 ἐγείρωvifp3s γάρc ἔθνοςnnns ἐπίp ἔθνοςnans καίc βασιλείαnnfs ἐπίp βασιλείαnafs καίc
εἰµίvifx3p σεισµόςnnmp κατάp τόποςnamp καίc εἰµίvifx3p λιµόςnnmp καίc ταραχήnnfp ἀρχήnnfp
ὠδίνngfp οὗτοςrdnnp . v.9 βλέπωvdpa2p δέc σύrpn-p ἑαυτοῦrxamp παραδίδωµιvifa3p γάρc
σύrpa-p εἰςp συνέδριονnanp καίc εἰςp συναγωγήnafp δέρωvifp2p καίc ἐπίp ἡγεµώνngmp καίc
βασιλεύςngmp ἄγωvifp2p ἕνεκαbo ἐγώrpg-s εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp . v.10 καίc εἰςp
πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp δεῖvipq3s πρῶτοςbo κηρύσσωvnap ὁdnns εὐαγγέλιονnnns . v.11 ὅτανc
δέc ἄγωvsaa3p σύrpa-p παραδίδωµιvppanmp µήxo προµεριµνάωvdpa2p τίςrqans λαλέωvsaa2p µηδέc
µελετάωvdpa2p ἀλλάc ὅςrrans ἐάνqo δίδωµιvsap3s σύrpd-p ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs οὗτοςrdans
λαλέωvdpa2p οὐxo γάρc εἰµίvipx2p σύrpn-p ὁdnmp λαλέωvppanmp ἀλλάc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns
ἅγιοςannsn . v.12 παραδίδωµιvifa3s δέc ἀδελφόςnnms ἀδελφόςnams εἰςp θάνατοςnams καίc
nnms
πατήρ τέκνονnans καίc ἐπανίστηµιvifd3p τέκνονnnnp ἐπίp γονεύςnamp καίc θανατόωvifa3p
αὐτόςrpamp . v.13 καίc εἰµίvifx2p µισέωvpppnmp ὑπόp πᾶςagmpn διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s
ὁdnms δέc ὑποµένωvpaanms εἰςp τέλοςnans οὗτοςrdnms σῴζωvifp3s . v.14 ὅτανc δέc ὁράωvsaa2p
ὁdans βδέλυγµαnans ὁdgfs ἐρήµωσιςngfs ὁdans λέγωvpapans ὑπόp ∆ανιήλtp ὁdgms προφήτηςngms
ἵστηµιvpxaans ὅπουbo οὐxo δεῖvipq3s ὁdnms ἀναγινώσκωvppanms νοέωvdpa3s τότεbo ὁdnmp ἐνp
ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs φεύγωvdpa3p εἰςp ὁdanp ὄροςnanp . v.15 ὁdnms δέc ἐπίp ὁdgns δῶµαngns
xo vdaa3s p dafs nafs
µή καταβαίνω εἰς ὁ οἰκία µηδέ εἰσέρχοµαιvdaa3s αἴρωvnaa τι-σριανσ ἐκp ὁdgfs
c

οἰκίαngfs αὐτόςrpgms . v.16 καίc ὁdnms εἰςp ὁdams ἀγρόςnams εἰµίvppxnms µήxo ἐπιστρέφωvdaa3s
εἰςp ὁdanp ὀπίσωbo αἴρωvnaa ὁdans ἱµάτιονnans αὐτόςrpgms . v.17 οὐαίi δέc ὁddfp ἐνp γαστήρndfs
ἔχωvppadfp καίc ὁddfp θηλάζωvppadfp ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp . v.18 προσεύχοµαιvdpn2p
δέc ἵναc µήxo γίνοµαιvsad3s ὁdnfs φυγήnnfs σύrpg-p χειµώνngms .
145 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 13. 20–31
τοῦ νῦν, καὶ οὐ µὴ γένηται. καὶ εἰ µὴ Κύριος ἐκολόβωσε τὰς 20
ἡµέρας, οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ, ἀλλὰ διὰ τοὺς ἐκλεκτούς,
οὓς ἐξελέξατο, ἐκολόβωσε τὰς ἡµέρας. καὶ τότε ἐάν τις ὑµῖν 21
εἴπῃ, ῎Ιδού, ὧδε ὁ Χριστός, ἢ ᾿Ιδού, ἐκεῖ, µὴ πιστεύσητε. ἐγερ- 22
θήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται, καὶ δώσουσι
σηµεῖα καὶ τέρατα, πρὸς τὸ ἀποπλανᾷν, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς
ἐκλεκτούς. ὑµεῖς δὲ βλέπετε, ἰδού, προείρηκα ὑµῖν πάντα. 23
᾿Αλλ΄ ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις, µετὰ τὴν θλῖψιν ἐκείνην, ὁ ἥλιος 24
σκοτισθήσεται, καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς, καὶ οἱ 25
ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ ἔσονται ἐκπίπτοντες, καὶ αἱ δυνάµεις αἱ
ἐν τοῖς οὐρανοῖς σαλευθήσονται. καὶ τότε ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ 26
ἀνθρώπου ἐρχόµενον ἐν νεφέλαις µετὰ δυνάµεως πολλῆς καὶ
δόξης. καὶ τότε ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ, καὶ ἐπισυνά- 27
ξει τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέµων, ἀπ΄ ἄκρου
γῆς ἕως ἄκρου οὐρανοῦ. ᾿Απὸ δὲ τῆς συκῆς µάθετε τὴν παρα- 28
βολήν, ὅταν αὐτῆς ἤδη ὁ κλάδος ἁπαλὸς γένηται καὶ ἐκφύῃ τὰ
φύλλα, γινώσκετε ὅτι ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν, οὕτω καὶ ὑµεῖς, ὅ- 29
ταν ταῦτα ἴδητε γινόµενα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις.
ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη, µέχρις οὗ 30
πάντα ταῦτα γένηται. ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ 31

v.19 εἰµίvifx3p γάρc ὁdnfp ἡµέραnnfp ἐκεῖνοςrdnfp θλῖψιςnnfs οἷοςrrnfs οὐxo γίνοµαιvixa3s
τοιοῦτοςrdnfs ἀπόp ἀρχήngfs κτίσιςngfs ὅςrrgfs κτίζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ἕωςc ὁdgms νῦνbo καίc
οὐxo µήxo γίνοµαιvsad3s . v.20 καίc εἰqo µήxo κύριοςnnms κολοβόωviaa3s ὁdafp ἡµέραnafp
οὐxo ἄνxo σῴζωviap3s πᾶςanfsn σάρξnnfs ἀλλάc διάp ὁdamp ἐκλεκτόςaampn ὅςrramp ἐκλέγωviam3s
κολοβόωviaa3s ὁdafp ἡµέραnafp . v.21 καίc τότεbo ἐάνqo τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s ἰδούvdaa2s
ὧδεbo ὁdnms Χριστόςnnms ἤxo ἰδούvdaa2s ἐκεῖbo µήxo πιστεύωvsaa2p . v.22 ἐγείρωvifp3p γάρc
ψευδόχριστοςnnmp καίc ψευδοπροφήτηςnnmp καίc δίδωµιvifa3p σηµεῖονnanp καίc τέραςnanp
πρόςp ὁdans ἀποπλανάωvnpa εἰqo δυνατόςannsn καίc ὁdamp ἐκλεκτόςaampn . v.23 σύrpn-p
δέc βλέπωvdpa2p ἰδούvdaa2s προεῖπονvixa1s σύrpd-p πᾶςaanpn . v.24 ἀλλάc ἐνp ἐκεῖνοςrddfp
ὁddfp ἡµέραndfp µετάp ὁdafs θλῖψιςnafs ἐκεῖνοςrdafs ὁdnms ἥλιοςnnms σκοτίζωvifp3s καίc ὁdnfs
σελήνηnnfs οὐxo δίδωµιvifa3s ὁdans φέγγοςnans αὐτόςrpgfs . v.25 καίc ὁdnmp ἀστήρnnmp
dgms ngms vifx3p vppanmp c dnfp
ὁ οὐρανός εἰµί ἐκπίπτω καί ὁ δύναµιςnnfp ὁdnfp ἐνp ὁddmp
οὐρανόςndmp σαλεύωvifp3p . v.26 καίc τότεbo ὁράωvifd3p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἔρχοµαιvppnams ἐνp νεφέληndfp µετάp δύναµιςngfs πολύςagfsn καίc δόξαngfs . v.27 καίc τότεbo
ἀποστέλλωvifa3s ὁdamp ἄγγελοςnamp αὐτόςrpgms καίc ἐπισυνάγωvifa3s ὁdamp ἐκλεκτόςaampn
αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgmp τέσσαρεςngmp ἄνεµοςngmp ἀπόp ἄκρονngns γῆngfs ἕωςc ἄκρονngns
οὐρανόςngms . v.28 ἀπόp δέc ὁdgfs συκῆngfs µανθάνωvdaa2p ὁdafs παραβολήnafs ὅτανc
rpgfs bo
αὐτός ἤδη ὁdnms κλάδοςnnms ἁπαλόςanmsn γίνοµαιvsad3s καίc ἐκφύωvspa3s ὁdanp
φύλλονnanp γινώσκωvipa2p ὅτιc ἐγγύςbo ὁdnns θέροςnnns εἰµίvipx3s . v.29 οὕτωbo καίc
rpn-p c rdanp vsaa2p vppnanp vdpa2p
σύ ὅταν οὗτος ὁράω γίνοµαι γινώσκω ὅτι ἐγγύςbo εἰµίvipx3s ἐπίp
c

θύραndfp . v.30 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo παρέρχοµαιvsaa3s ὁdnfs γενεάnnfs
οὗτοςrdnfs µέχριbo ὅςrrgms πᾶςannpn οὗτοςrdnnp γίνοµαιvsad3s .
 13. 32–14. 6 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 146
32 δὲ λόγοι µου οὐ µὴ παρέλθωσι. περὶ δὲ τῆς ἡµέρας ἐκείνης
καὶ τῆς ὥρας οὐδεὶς οἶδεν, οὐδὲ οἱ ἄγγελοι οἱ ἐν οὐρανῷ, οὐδὲ
33 ὁ υἱός, εἰ µὴ ὁ πατήρ. βλέπετε, ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεσθε,
34 οὐκ οἴδατε γὰρ πότε ὁ καιρός ἐστιν. ὡς ἄνθρωπος ἀπόδηµος
ἀφεὶς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ, καὶ δοὺς τοῖς δούλοις αὐτοῦ τὴν ἐξ-
ουσίαν, καὶ ἑκάστῳ τὸ ἔργον αὐτοῦ, καὶ τῷ θυρωρῷ ἐνετείλατο
35 ἵνα γρηγορῇ. γρηγορεῖτε οὖν, οὐκ οἴδατε γὰρ πότε ὁ κύριος
τῆς οἰκίας ἔρχεται, ὀψέ, ἢ µεσονυκτίου, ἢ ἀλεκτοροφωνίας, ἢ
36, 37 πρωΐ, µὴ ἐλθὼν ἐξαίφνης εὕρῃ ὑµᾶς καθεύδοντας. ἃ δὲ ὑµῖν
λέγω πᾶσι λέγω, Γρηγορεῖτε.
14 ῏Ην δὲ τὸ πάσχα καὶ τὰ ἄζυµα µετὰ δύο ἡµέρας, καὶ ἐζή-
τουν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς πῶς αὐτὸν ἐν δόλῳ κρα-
2 τήσαντες ἀποκτείνωσιν, ἔλεγον δέ, Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ, µήποτε
3 θόρυβος ἔσται τοῦ λαοῦ. Καὶ ὄντος αὐτοῦ ἐν Βηθανίᾳ, ἐν τῇ
οἰκίᾳ Σίµωνος τοῦ λεπροῦ, κατακειµένου αὐτοῦ, ἦλθε γυνὴ
ἔχουσα ἀλάβαστρον µύρου νάρδου πιστικῆς πολυτελοῦς, καὶ
συντρίψασα τὸ ἀλάβαστρον, κατέχεεν αὐτοῦ κατὰ τῆς κεφαλῆς.
4 ἦσαν δέ τινες ἀγανακτοῦντες πρὸς ἑαυτούς, καὶ λέγοντες, Εἰς τί
5 ἡ ἀπώλεια αὕτη τοῦ µύρου γέγονεν· ἠδύνατο γὰρ τοῦτο πρα-
θῆναι ἐπάνω τριακοσίων δηναρίων, καὶ δοθῆναι τοῖς πτωχοῖς.
6 καὶ ἐνεβριµῶντο αὐτῇ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ῎Αφετε αὐτήν, τί αὐ-

v.31 ὁdnms οὐρανόςnnms καίc ὁdnfs γῆnnfs παρέρχοµαιvifd3p ὁdnmp δέc λόγοςnnmp ἐγώrpg-s
οὐxo µήxo παρέρχοµαιvsaa3p . v.32 περίp δέc ὁdgfs ἡµέραngfs ἐκεῖνοςrdgfs καίc ὁdgfs
ngfs anfsn vixa3s
ὥρα οὐδείς οἶδα οὐδέbo ὁdnmp ἄγγελοςnnmp ὁdnmp ἐνp οὐρανόςndms οὐδέbo
ὁdnms υἱόςnnms εἰqo µήxo ὁdnms πατήρnnms . v.33 βλέπωvdpa2p ἀγρυπνέωvdpa2p καίc
vdpn2p xo vixa2p c xo dnms
προσεύχοµαι οὐ οἶδα γάρ πότε ὁ καιρόςnnms εἰµίvipx3s . v.34 ὡςbo
ἄνθρωποςnnms ἀπόδηµοςanmsn ἀφίηµιvpaanms ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms καίc δίδωµιvpaanms
ὁddmp δοῦλοςndmp αὐτόςrpgms ὁdafs ἐξουσίαnafs καίc ἕκαστοςadmsn ὁdans ἔργονnans αὐτόςrpgms
καίc ὁddms θυρωρόςndms ἐντέλλοµαιviad3s ἵναc γρηγορέωvspa3s . v.35 γρηγορέωvdpa2p
c xo vixa2p c xo dnms nnms dgfs ngfs
οὖν οὐ οἶδα γάρ πότε ὁ κύριος ὁ οἰκία ἔρχοµαιvipn3s ὀψέbo
ἤxo µεσονύκτιονngns ἤxo ἀλεκτοροφωνίαngfs ἤxo πρωΐbo . v.36 µήxo ἔρχοµαιvpaanms
ἐξαίφνηςbo εὑρίσκωvsaa3s σύrpa-p καθεύδωvppaamp . v.37 ὅςrranp δέc σύrpd-p λέγωvipa1s
πᾶςadmpn λέγωvipa1s γρηγορέωvdpa2p . 14. v.1 εἰµίviix3s δέc ὁdnns πάσχαta καίc
ὁdnnp ἄζυµοςannpn µετάp δύοtn ἡµέραnafp καίc ζητέωviia3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc
ὁdnmp γραµµατεύςnnmp πῶςbo αὐτόςrpams ἐνp δόλοςndms κρατέωvpaanmp ἀποκτείνωvspa3p .
v.2 λέγωviia3p δέc µήxo ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs µήποτεbo θόρυβοςnnms εἰµίvifx3s ὁdgms
λαόςngms . v.3 καίc εἰµίvppxgms αὐτόςrpgms ἐνp Βηθανίαndfs ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs
ngms dgms
Σίµων ὁ λεπρόςagmsn κατάκειµαιvppngms αὐτόςrpgms ἔρχοµαιviaa3s γυνήnnfs ἔχωvppanfs
ἀλάβαστροςnans µύρονngns νάρδοςngfs πιστικόςagfsn πολυτελήςagfsn καίc συντρίβωvpaanfs
ὁdans ἀλάβαστροςnans καταχέωviaa3s αὐτόςrpgms κατάp ὁdgfs κεφαλήngfs . v.4 εἰµίviix3p
δέc τι-σρινµπ ἀγανακτέωvppanmp πρόςp ἑαυτοῦrxamp καίc λέγωvppanmp εἰςp τίςrqans ὁdnfs
ἀπώλειαnnfs οὗτοςrdnfs ὁdgns µύρονngns γίνοµαιvixa3s . v.5 δύναµαιviin3s γάρc οὗτοςrdans
πιπράσκωvnap ἐπάνωbo τριακόσιοιngmp δηνάριονngnp καίc δίδωµιvnap ὁddmp πτωχόςadmpn καίc
ἐµβριµάοµαιviin3p αὐτόςrpdfs .
147 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 14. 7–17
τῇ κόπους παρέχετε· καλὸν ἔργον εἰργάσατο εἰς ἐµέ. πάντοτε 7
γὰρ τοὺς πτωχοὺς ἔχετε µεθ΄ ἑαυτῶν, καὶ ὅταν θέλητε δύνασθε
αὐτοὺς εὖ ποιῆσαι, ἐµὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. ὃ εἶχεν αὕτη 8
ἐποίησε, προέλαβε µυρίσαι µου τὸ σῶµά εἰς τὸν ἐνταφιασµόν.
ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὅπου ἂν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο εἰς ὅλον 9
τὸν κόσµον, καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη λαληθήσεται εἰς µνηµόσυνον
αὐτῆς. Καὶ ὁ ᾿Ιούδας ὁ ᾿Ισκαριώτης, εἷς τῶν δώδεκα, ἀπῆλθε 10
πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς, ἵνα παραδῷ αὐτὸν αὐτοῖς. οἱ δὲ ἀκού- 11
σαντες ἐχάρησαν, καὶ ἐπηγγείλαντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι, καὶ
ἐζήτει πῶς εὐκαίρως αὐτὸν παραδῷ. Καὶ τῇ πρώτῃ ἡµέρᾳ τῶν 12
ἀζύµων, ὅτε τὸ πάσχα ἔθυον, λέγουσιν αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ,
Ποῦ θέλεις ἀπελθόντες ἑτοιµάσωµεν ἵνα φάγῃς τὸ πάσχα· καὶ 13
ἀποστέλλει δύο τῶν µαθητῶν αὐτοῦ, καὶ λέγει αὐτοῖς, ῾Υπάγετε
εἰς τὴν πόλιν, καὶ ἀπαντήσει ὑµῖν ἄνθρωπος κεράµιον ὕδατος
βαστάζων, ἀκολουθήσατε αὐτῷ, καὶ ὅπου ἐὰν εἰσέλθῃ, εἴπατε 14
τῷ οἰκοδεσπότῃ, ὅτι ῾Ο διδάσκαλος λέγει, Ποῦ ἐστι τὸ κατάλυ-
µά, ὅπου τὸ πάσχα µετὰ τῶν µαθητῶν µου φάγω· καὶ αὐτὸς 15
ὑµῖν δείξει ἀνώγεον µέγα ἐστρωµένον ἕτοιµον, ἐκεῖ ἑτοιµάσατε
ἡµῖν. καὶ ἐξῆλθον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἦλθον εἰς τὴν πόλιν, 16
καὶ εὗρον καθὼς εἶπεν αὐτοῖς, καὶ ἡτοίµασαν τὸ πάσχα. Καὶ 17

v.6 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἀφίηµιvdaa2p αὐτόςrpafs τίςrqans αὐτόςrpdfs κόποςnamp
παρέχωvipa2p καλόςaansn ἔργονnans ἐργάζοµαιviad3s εἰςp ἐγώrpa-s . v.7 πάντοτεbo γάρc ὁdamp
πτωχόςaampn ἔχωvipa2p µετάp ἑαυτοῦrxgmp καίc ὅτανc θέλωvspa2p δύναµαιvipn2p αὐτόςrpamp
εὖbo ποιέωvnaa ἐγώrpa-s δέc οὐxo πάντοτεbo ἔχωvipa2p . v.8 ὅςrrans ἔχωviia3s αὐτόςrpnfs
ποιέωviaa3s προλαµβάνωviaa3s µυρίζωvnaa ἐγώrpg-s ὁdans σῶµαnans εἰςp ὁdams ἐνταφιασµόςnams .
v.9 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅπουbo ἄνxo κηρύσσωvsap3s ὁdnns εὐαγγέλιονnnns οὗτοςrdnns
εἰςp ὅλοςaamsn ὁdams κόσµοςnams καίc ὅςrrans ποιέωviaa3s οὗτοςrpnfs λαλέωvifp3s εἰςp
µνηµόσυνονnans αὐτόςrpgfs . v.10 καίc ὁdnms ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms ᾿Ισκαριώθnnms εἷςnnms
ὁdgmp δώδεκαtn ἀπέρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdamp ἀρχιερεύςnamp ἵναc παραδίδωµιvsaa3s αὐτόςrpams
αὐτόςrpdmp . v.11 ὁdnmp δέc ἀκούωvpaanmp χαίρωviao3p καίc ἐπαγγέλλοµαιvian3p αὐτόςrpdms
ἀργύριονnans δίδωµιvnaa καίc ζητέωviia3s πῶςbo εὐκαίρωςbo αὐτόςrpams παραδίδωµιvsaa3s .
v.12 καίc ὁddfs πρῶτοςadfsn ἡµέραndfs ὁdgnp ἄζυµοςagnpn ὅτεbo ὁdans πάσχαta θύωviia3p
λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ποῦxo θέλωvipa2s ἀπέρχοµαιvpaanmp
ἑτοιµάζωvsaa1p ἵναc ἐσθίωvsaa2s ὁdans πάσχαta . v.13 καίc ἀποστέλλωvipa3s δύοtn ὁdgmp
µαθητήςngmp αὐτόςrpgms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὑπάγωvdpa2p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs καίc
ἀπαντάωvifa3s σύrpd-p ἄνθρωποςnnms κεράµιονnans ὕδωρngns βαστάζωvppanms ἀκολουθέωvdaa2p
αὐτόςrpdms . v.14 καίc ὅπουbo ἐάνqo εἰσέρχοµαιvsaa3s λέγωvdaa2p ὁddms οἰκοδεσπότηςndms
c dnms
ὅτι ὁ διδάσκαλοςnnms λέγωvipa3s ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnns κατάλυµαnnns ὅπουbo ὁdans
πάσχαta µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp ἐγώrpg-s ἐσθίωvsaa1s . v.15 καίc αὐτόςrpnms σύrpd-p
vifa3s nans aansn vpxpans
δείκνυµι ἀνάγαιον µέγας στρωννύω ἕτοιµοςaansn ἐκεῖbo ἑτοιµάζωvdaa2p
ἐγώrpd-p . v.16 καίc ἐξέρχοµαιviaa3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc ἔρχοµαιviaa3p εἰςp
ὁdafs πόλιςnafs καίc εὑρίσκωviaa3p καθώςbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp καίc ἑτοιµάζωviaa3p ὁdans
πάσχαta .
 14. 18–29 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 148
18 ὀψίας γενοµένης ἔρχεται µετὰ τῶν δώδεκα. καὶ ἀνακειµένων
αὐτῶν καὶ ἐσθιόντων, εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν, ὅτι εἷς ἐξ
19 ὑµῶν παραδώσει µε, ὁ ἐσθίων µετ΄ ἐµοῦ. οἱ δὲ ἤρξαντο λυπεῖ-
σθαι, καὶ λέγειν αὐτῷ εἷς καθ΄ εἷς, Μή τι ἐγώ· καὶ ἄλλος, Μή τι
20 ἐγώ· ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ ἐµβα-
21 πτόµενος µετ΄ ἐµοῦ εἰς τὸ τρύβλιον. ὁ µὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
ὑπάγει, καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ, οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐ-
κείνῳ δι΄ οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται, καλὸν ἦν αὐτῷ
22 εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος. Καὶ ἐσθιόντων αὐτῶν,
λαβὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἄρτον, εὐλογήσας ἔκλασε, καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς,
23 καὶ εἶπε, Λάβετε, φάγετε, τοῦτό ἐστι τὸ σῶµά µου. καὶ λαβὼν
τὸ ποτήριον, εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς, καὶ ἔπιον ἐξ αὐτοῦ
24 πάντες. καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Τοῦτό ἐστι τὸ αἷµά µου, τὸ τῆς και-
25 νῆς διαθήκης, τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόµενον. ἀµὴν λέγω ὑµῖν
ὅτι οὐκέτι οὐ µὴ πίω ἐκ τοῦ γεννήµατος τῆς ἀµπέλου, ἕως τῆς
ἡµέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ.
26, 27 Καὶ ὑµνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν. Καὶ λέγει αὐ-
τοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Πάντες σκανδαλισθήσεσθε ἐν ἐµοὶ ἐν τῇ νυκτὶ
ταύτῃ, ὅτι γέγραπται, Πατάξω τὸν ποιµένα, καὶ διασκορπισθή-
28 σεται τὰ πρόβατα. ἀλλὰ µετὰ τὸ ἐγερθῆναί µε, προάξω ὑµᾶς
29 εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ὁ δὲ Πέτρος ἔφη αὐτῷ, Καὶ εἰ πάντες σκαν-

v.17 καίc ὄψιοςagfsn γίνοµαιvpadgfs ἔρχοµαιvipn3s µετάp ὁdgmp δώδεκαtn . v.18 καίc
ἀνάκειµαιvppngmp αὐτόςrpgmp καίc ἐσθίωvppagmp λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc εἷςnnms ἐκp σύrpg-p παραδίδωµιvifa3s ἐγώrpa-s ὁdnms ἐσθίωvppanms
µετάp ἐγώrpg-s . v.19 ὁdnmp δέc ἄρχωviad3p λυπέωvnpp καίc λέγωvnpa αὐτόςrpdms εἷςnnms
κατάp εἷςnnms µήxo τιrians ἐγώrpn-s καίc ἄλλοςanmsn µήxo τιrians ἐγώrpn-s . v.20 ὁdnms δέc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp εἷςnnms ἐκp ὁdgmp δώδεκαtn ὁdnms ἐµβάπτωvppmnms
µετάp ἐγώrpg-s εἰςp ὁdans τρύβλιονnans . v.21 ὁdnms µένxo υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
vipa3s bo vixp3s
ὑπάγω καθώς γράφω περί αὐτόςrpgms οὐαίi δέc ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκεῖνοςrddms
p

διάp ὅςrrgms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s καλόςannsn εἰµίviix3s

αὐτόςrpdms εἰqo οὐxo γεννάωviap3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐκεῖνοςrdnms . v.22 καίc ἐσθίωvppagmp
αὐτόςrpgmp λαµβάνωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἄρτοςnams εὐλογέωvpaanms κλάωviaa3s καίc
δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp καίc λέγωviaa3s λαµβάνωvdaa2p ἐσθίωvdaa2p οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns
σῶµαnnns ἐγώrpg-s . v.23 καίc λαµβάνωvpaanms ὁdans ποτήριονnans εὐχαριστέωvpaanms
δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp καίc πίνωviaa3p ἐκp αὐτόςrpgns πᾶςanmpn . v.24 καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns αἷµαnnns ἐγώrpg-s ὁdnns ὁdgfs καινόςagfsn διαθήκηngfs
ὁdnns περίp πολύςagmpn ἐκχέωvpppnns . v.25 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὐκέτιbo οὐxo
µήxo πίνωvsaa1s ἐκp ὁdgns γέννηµαngns ὁdgfs ἄµπελοςngfs ἕωςc ὁdgfs ἡµέραngfs ἐκεῖνοςrdgfs
ὅτανc αὐτόςrpans πίνωvspa1s καινόςaansn ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms . v.26 καίc
ὑµνέωvpaanmp ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp . v.27 καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc πᾶςanmpn σκανδαλίζωvifp2p ἐνp ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfs νύξndfs
οὗτοςrddfs ὅτιc γράφωvixp3s πατάσσωvifa1s ὁdams ποιµήνnams καίc διασκορπίζωvifp3s ὁdnnp
πρόβατονnnnp . v.28 ἀλλάc µετάp ὁdans ἐγείρωvnap ἐγώrpa-s προάγωvifa1s σύrpa-p εἰςp ὁdafs
Γαλιλαίαnafs .
149 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 14. 30–41
δαλισθήσονται, ἀλλ΄ οὐκ ἐγώ. καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν 30
λέγω σοι, ὅτι σήµερον ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ, πρὶν ἢ δὶς ἀλέκτορα
φωνῆσαι, τρὶς ἀπαρνήσῃ µε. ὁ δὲ ἐκ περισσοῦ ἔλεγε µᾶλλον, 31
᾿Εάν µε δέῃ συναποθανεῖν σοι, οὐ µή σε ἀπαρνήσοµαι. ὡσ-
αύτως δὲ καὶ πάντες ἔλεγον. Καὶ ἔρχονται εἰς χωρίον οὗ τὸ 32
ὄνοµα Γεθσηµανῆ, καὶ λέγει τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, Καθίσατε
ὧδε, ἕως προσεύξωµαι. καὶ παραλαµβάνει τὸν Πέτρον καὶ τὸν 33
᾿Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάννην µεθ΄ ἑαυτοῦ, καὶ ἤρξατο ἐκθαµβεῖσθαι
καὶ ἀδηµονεῖν. καὶ λέγει αὐτοῖς, Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή 34
µου ἕως θανάτου, µείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε. καὶ προελθὼν 35
µικρόν, ἔπεσεν ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ προσηύχετο ἵνα, εἰ δυνατόν
ἐστι, παρέλθῃ ἀπ΄ αὐτοῦ ἡ ὥρα. καὶ ἔλεγεν, ᾿Αββᾶ, ὁ πατήρ, 36
πάντα δυνατά σοι. παρένεγκε τὸ ποτήριον ἀπ΄ ἐµοῦ τοῦτο, ἀλλ΄
οὐ τί ἐγὼ θέλω, ἀλλὰ τί σύ. καὶ ἔρχεται, καὶ εὑρίσκει αὐτοὺς 37
καθεύδοντας, καὶ λέγει τῷ Πέτρῳ, Σίµων, καθεύδεις· οὐκ ἴσχυ-
σας µίαν ὥραν γρηγορῆσαι· γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα 38
µὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασµόν. τὸ µὲν πνεῦµα πρόθυµον, ἡ δὲ
σὰρξ ἀσθενής. καὶ πάλιν ἀπελθὼν προσηύξατο, τὸν αὐτὸν λό- 39
γον εἰπών. καὶ ὑποστρέψας εὗρεν αὐτοὺς πάλιν καθεύδοντας, 40
ἦσαν γὰρ οἱ ὀφθαλµοὶ αὐτῶν βεβαρηµένοι, καὶ οὐκ ᾔδεισαν τί
αὐτῷ ἀποκριθῶσι. καὶ ἔρχεται τὸ τρίτον, καὶ λέγει αὐτοῖς, Κα- 41

v.29 ὁdnms δέc Πέτροςnnms φηµίviix3s αὐτόςrpdms καίc εἰqo πᾶςanmpn σκανδαλίζωvifp3p ἀλλάc
οὐxo ἐγώrpn-s . v.30 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth λέγωvipa1s
rpd-s
σύ ὅτι σήµερονbo ἐνp ὁddfs νύξndfs οὗτοςrddfs πρίνbo ἤxo δίςbo ἀλέκτωρnams φωνέωvnaa
c

τρίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s . v.31 ὁdnms δέc ἐκp περισσόςagnsn λέγωviia3s µᾶλλονbo
qo rpa-s vspq3s
ἐάν ἐγώ δεῖ συναποθνῄσκωvnaa σύrpd-s οὐxo µήxo σύrpa-s ἀπαρνέοµαιvifd1s
ὡσαύτωςbo δέc καίc πᾶςanmpn λέγωviia3p . v.32 καίc ἔρχοµαιvipn3p εἰςp χωρίονnans ὅςrrgns
ὁdnns ὄνοµαnnns Γεθσηµανίtp καίc λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms καθίζωvdaa2p
ὧδεbo ἕωςc προσεύχοµαιvsad1s . v.33 καίc παραλαµβάνωvipa3s ὁdams Πέτροςnams καίc
ὁdams ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams µετάp ἑαυτοῦrxgms καίc ἄρχωviad3s ἐκθαµβέωvnpp
καίc ἀδηµονέωvnpa . v.34 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp περίλυποςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs
ψυχήnnfs ἐγώrpg-s ἕωςc θάνατοςngms µένωvdaa2p ὧδεbo καίc γρηγορέωvdpa2p . v.35 καίc
vpaanms aansn viaa3s p dgfs ngfs c viin3s
προέρχοµαι µικρός πίπτω ἐπί ὁ γῆ καί προσεύχοµαι ἵναc εἰqo
δυνατόςannsn εἰµίvipx3s παρέρχοµαιvsaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdnfs ὥραnnfs . v.36 καίc λέγωviia3s
ἀββάtp ὁdnms πατήρnnms πᾶςannpn δυνατόςannpn σύrpd-s παραφέρωvdaa2s ὁdans ποτήριονnans
ἀπόp ἐγώrpg-s οὗτοςrdans ἀλλάc οὐxo τίςrqans ἐγώrpn-s θέλωvipa1s ἀλλάc τίςrqans σύrpn-s .
v.37 καίc ἔρχοµαιvipn3s καίc εὑρίσκωvipa3s αὐτόςrpamp καθεύδωvppaamp καίc λέγωvipa3s
ὁddms Πέτροςndms Σίµωνnvms καθεύδωvipa2s οὐxo ἰσχύωviaa2s εἷςnafs ὥραnafs γρηγορέωvnaa .
v.38 γρηγορέωvdpa2p καίc προσεύχοµαιvdpn2p ἵναc µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp πειρασµόςnams
ὁdnns µένxo πνεῦµαnnns πρόθυµοςannsn ὁdnfs δέc σάρξnnfs ἀσθενήςanfsn . v.39 καίc
bo vpaanms viad3s dams rpams nams
πάλιν ἀπέρχοµαι προσεύχοµαι ὁ αὐτός λόγος λέγωvpaanms .
v.40 καίc ὑποστρέφωvpaanms εὑρίσκωviaa3s αὐτόςrpamp πάλινbo καθεύδωvppaamp εἰµίviix3p
γάρc ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp αὐτόςrpgmp βαρέωvpxpnmp καίc οὐxo οἶδαviya3p τίςrqans αὐτόςrpdms
ἀποκρίνοµαιvsao3p .
 14. 42–53 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 150
θεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε. ἀπέχει, ἦλθεν ἡ ὥρα, ἰδού,
παραδίδοται ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου εἰς τὰς χεῖρας τῶν ἁµαρτω-
42, 43 λῶν. ἐγείρεσθε, ἄγωµεν, ἰδού, ὁ παραδιδούς µε ἤγγικε. Καὶ
εὐθέως, ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος, παραγίνεται ᾿Ιούδας, εἷς ὢν τῶν
δώδεκα, καὶ µετ΄ αὐτοῦ ὄχλος πολὺς µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων,
παρὰ τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν γραµµατέων καὶ τῶν πρεσβυτέρων.
44 δεδώκει δὲ ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν σύσσηµον αὐτοῖς, λέγων, ῝Ον
ἂν φιλήσω, αὐτός ἐστι, κρατήσατε αὐτόν, καὶ ἀπαγάγετε ἀσφα-
45 λῶς. καὶ ἐλθών, εὐθέως προσελθὼν αὐτῷ λέγει, ῾Ραββί, ῥαββί,
46 καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. οἱ δὲ ἐπέβαλον ἐπ΄ αὐτὸν τὰς χεῖρας
47 αὑτῶν, καὶ ἐκράτησαν αὐτόν. εἷς δέ τις τῶν παρεστηκότων
σπασάµενος τὴν µάχαιραν ἔπαισε τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως,
48 καὶ ἀφεῖλεν αὐτοῦ τὸ ὠτίον. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν
αὐτοῖς, ῾Ως ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθετε µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων συλ-
49 λαβεῖν µε· καθ΄ ἡµέραν ἤµην πρὸς ὑµᾶς ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων,
50 καὶ οὐκ ἐκρατήσατέ µε, ἀλλ΄ ἵνα πληρωθῶσιν αἱ γραφαί. καὶ
51 ἀφέντες αὐτὸν πάντες ἔφυγον. Καὶ εἰς τις νεανίσκος ἠκολού-
θει αὐτῷ, περιβεβληµένος σινδόνα ἐπὶ γυµνοῦ. καὶ κρατοῦσιν
52 αὐτὸν οἱ νεανίσκοι, ὁ δὲ καταλιπὼν τὴν σινδόνα γυµνὸς ἔφυ-
53 γεν ἀπ΄ αὐτῶν. Καὶ ἀπήγαγον τὸν ᾿Ιησοῦν πρὸς τὸν ἀρχιερέα,
καὶ συνέρχονται αὐτῷ πάντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι

v.41 καίc ἔρχοµαιvipn3s ὁdans τρίτοςaansn καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp καθεύδωvipa2p

ὁdans λοιπόςaansn καίc ἀναπαύωvipm2p ἀπέχωvipa3s ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ὥραnnfs ἰδούvdaa2s
παραδίδωµιvipp3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms εἰςp ὁdafp χείρnafp ὁdgmp
ἁµαρτωλόςagmpn . v.42 ἐγείρωvdpe2p ἄγωvspa1p ἰδούvdaa2s ὁdnms παραδίδωµιvppanms
ἐγώrpa-s ἐγγίζωvixa3s . v.43 καίc εὐθέωςbo ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms παραγίνοµαιvipn3s
᾿Ιούδαςnnms εἷςnnms εἰµίvppxnms ὁdgmp δώδεκαtn καίc µετάp αὐτόςrpgms ὄχλοςnnms πολύςanmsn
µετάp µάχαιραngfp καίc ξύλονngnp παράp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp καίc ὁdgmp γραµµατεύςngmp
καίc ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn . v.44 δίδωµιviya3s δέc ὁdnms παραδίδωµιvppanms αὐτόςrpams
σύσσηµονnans αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ὅςrrams ἄνxo φιλέωvsaa1s αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s
κρατέωvdaa2p αὐτόςrpams καίc ἀπάγωvdaa2p ἀσφαλῶςbo . v.45 καίc ἔρχοµαιvpaanms εὐθέωςbo
προσέρχοµαιvpaanms αὐτόςrpdms λέγωvipa3s ῥαββίth ῥαββίth καίc καταφιλέωviaa3s αὐτόςrpams .
v.46 ὁdnmp δέc ἐπιβάλλωviaa3p ἐπίp αὐτόςrpams ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgmp καίc κρατέωviaa3p
αὐτόςrpams . v.47 εἷςnnms δέc τι-σρινµσ ὁdgmp παρίστηµιvpxagmp σπάωvpamnms ὁdafs
µάχαιραnafs παίωviaa3s ὁdams δοῦλοςnams ὁdgms ἀρχιερεύςngms καίc ἀφαιρέωviaa3s αὐτόςrpgms
ὁdans ὠτίονnans . v.48 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ὡςbo ἐπίp λῃστήςnams ἐξέρχοµαιviaa2p µετάp µάχαιραngfp καίc ξύλονngnp συλλαµβάνωvnaa
ἐγώrpa-s . v.49 κατάp ἡµέραnafs εἰµίviix1s πρόςp σύrpa-p ἐνp ὁddns ἱερόνndns διδάσκωvppanms
καίc οὐxo κρατέωviaa2p ἐγώrpa-s ἀλλάc ἵναc πληρόωvsap3p ὁdnfp γραφήnnfp . v.50 καίc
ἀφίηµιvpaanmp αὐτόςrpams πᾶςanmpn φεύγωviaa3p . v.51 καίc εἷςnnms τι-σρινµσ νεανίσκοςnnms
ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms περιβάλλωvpxpnms σινδώνnafs ἐπίp γυµνόςagnsn καίc κρατέωvipa3p
αὐτόςrpams ὁdnmp νεανίσκοςnnmp . v.52 ὁdnms δέc καταλείπωvpaanms ὁdafs σινδώνnafs
γυµνόςanmsn φεύγωviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgmp .
151 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 14. 54–65
καὶ οἱ γραµµατεῖς. καὶ ὁ Πέτρος ἀπὸ µακρόθεν ἠκολούθησεν 54
αὐτῷ ἕως ἔσω εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως, καὶ ἦν συγκαθήµε-
νος µετὰ τῶν ὑπηρετῶν, καὶ θερµαινόµενος πρὸς τὸ φῶς. οἱ 55
δὲ ἀρχιερεῖς καὶ ὅλον τὸ συνέδριον ἐζήτουν κατὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ
µαρτυρίαν, εἰς τὸ θανατῶσαι αὐτόν, καὶ οὐχ εὕρισκον. πολ- 56
λοὶ γὰρ ἐψευδοµαρτύρουν κατ΄ αὐτοῦ, καὶ ἴσαι αἱ µαρτυρίαι
οὐκ ἦσαν. καί τινες ἀναστάντες ἐψευδοµαρτύρουν κατ΄ αὐ- 57
τοῦ λέγοντες. ὅτι ῾Ηµεῖς ἠκούσαµεν αὐτοῦ λέγοντος ὅτι ᾿Εγὼ 58
καταλύσω τὸν ναὸν τοῦτον τὸν χειροποίητον, καὶ διὰ τριῶν ἡ-
µερῶν ἄλλον ἀχειροποίητον οἰκοδοµήσω. καὶ οὐδὲ οὕτως ἴση 59
ἦν ἡ µαρτυρία αὐτῶν. καὶ ἀναστὰς ὁ ἀρχιερεὺς εἰς τὸ µέσον 60
ἐπηρώτησε τὸν ᾿Ιησοῦν, λέγων, Οὐκ ἀποκρίνῃ οὐδέν· τί οὗτοί
σου καταµαρτυροῦσιν· ὁ δὲ ἐσιώπα, καὶ οὐδὲν ἀπεκρίνατο. 61
πάλιν ὁ ἀρχιερεὺς ἐπηρώτα αὐτόν, καὶ λέγει αὐτῷ, Σὺ εἶ ὁ Χρι-
στός, ὁ υἱὸς τοῦ εὐλογητοῦ· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ᾿Εγώ εἰµι. καὶ 62
ὄψεσθε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου καθήµενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυ-
νάµεως, καὶ ἐρχόµενον µετὰ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ. ὁ δὲ 63
ἀρχιερεὺς διαρρήξας τοὺς χιτῶνας αὐτοῦ λέγει, Τί ἔτι χρείαν
ἔχοµεν µαρτύρων· ἠκούσατε τῆς βλασφηµίας, τί ὑµῖν φαίνε- 64
ται· οἱ δὲ πάντες κατέκριναν αὐτὸν εἶναι ἔνοχον θανάτου. καὶ 65

v.53 καίc ἀπάγωviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams πρόςp ὁdams ἀρχιερεύςnams καίc συνέρχοµαιvipn3p
αὐτόςrpdms πᾶςanmpn ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn καίc ὁdnmp
γραµµατεύςnnmp . v.54 καίc ὁdnms Πέτροςnnms ἀπόp µακρόθενbo ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms
ἕωςc ἔσωbo εἰςp ὁdafs αὐλήnafs ὁdgms ἀρχιερεύςngms καίc εἰµίviix3s συγκάθηµαιvppnnms
µετάp ὁdgmp ὑπηρέτηςngmp καίc θερµαίνοµαιvppmnms πρόςp ὁdans φῶςnans . v.55 ὁdnmp
δέc ἀρχιερεύςnnmp καίc ὅλοςannsn ὁdnns συνέδριονnnns ζητέωviia3p κατάp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms
µαρτυρίαnafs εἰςp ὁdans θανατόωvnaa αὐτόςrpams καίc οὐxo εὑρίσκωviia3p . v.56 πολύςanmpn
γάρc ψευδοµαρτυρέωviia3p κατάp αὐτόςrpgms καίc ἴσοςanfpn ὁdnfp µαρτυρίαnnfp οὐxo εἰµίviix3p .
v.57 καίc τι-σρινµπ ἀνίστηµιvpaanmp ψευδοµαρτυρέωviia3p κατάp αὐτόςrpgms λέγωvppanmp .
v.58 ὅτιc ἐγώrpn-p ἀκούωviaa1p αὐτόςrpgms λέγωvppagms ὅτιc ἐγώrpn-s καταλύωvifa1s ὁdams
ναόςnams οὗτοςrdams ὁdams χειροποίητοςaamsn καίc διάp τρεῖςngfp ἡµέραngfp ἄλλοςaamsn
ἀχειροποίητοςaamsn οἰκοδοµέωvifa1s . v.59 καίc οὐδέbo οὕτωbo ἴσοςanfsn εἰµίviix3s ὁdnfs
µαρτυρίαnnfs αὐτόςrpgmp . v.60 καίc ἀνίστηµιvpaanms ὁdnms ἀρχιερεύςnnms εἰςp ὁdans
µέσοςaansn ἐπερωτάωviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams λέγωvppanms οὐxo ἀποκρίνοµαιvipn2s οὐδείςaansn
τίςrqans οὗτοςrdnmp σύrpg-s καταµαρτυρέωvipa3p . v.61 ὁdnms δέc σιωπάωviia3s καίc οὐδείςaansn
ἀποκρίνοµαιviad3s πάλινbo ὁdnms ἀρχιερεύςnnms ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpams καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms εὐλογητόςagmsn .
v.62 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s καίc ὁράωvifd2p ὁdams υἱόςnams ὁdgms
ἄνθρωποςngms κάθηµαιvppnams ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgfs δύναµιςngfs καίc ἔρχοµαιvppnams µετάp
ὁdgfp νεφέληngfp ὁdgms οὐρανόςngms . v.63 ὁdnms δέc ἀρχιερεύςnnms διαρρήγνυµιvpaanms
ὁdamp χιτώνnamp αὐτόςrpgms λέγωvipa3s τίςrqans ἔτιbo χρείαnafs ἔχωvipa1p µάρτυςngmp .
v.64 ἀκούωviaa2p ὁdgfs βλασφηµίαngfs τίςrqans σύrpd-p φαίνωvipe3s ὁdnmp δέc πᾶςanmpn
κατακρίνωviaa3p αὐτόςrpams εἰµίvnpx ἔνοχοςaamsn θάνατοςngms .
 14. 66–15. 3 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 152
ἤρξαντό τινες ἐµπτύειν αὐτῷ, καὶ περικαλύπτειν τὸ πρόσωπον
αὐτοῦ, καὶ κολαφίζειν αὐτόν, καὶ λέγειν αὐτῷ, Προφήτευσον,
66 καὶ οἱ ὑπηρέται ῥαπίσµασιν αὐτὸν ἔβαλλον. Καὶ ὄντος τοῦ
Πέτρου ἐν τῇ αὐλῇ κάτω, ἔρχεται µία τῶν παιδισκῶν τοῦ ἀρ-
67 χιερέως, καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον θερµαινόµενον, ἐµβλέψασα
68 αὐτῷ λέγει, Καὶ σὺ µετὰ τοῦ Ναζαρηνοῦ ᾿Ιησοῦ ἦσθα. ὁ δὲ
ἠρνήσατο, λέγων, Οὐκ οἶδα, οὐδὲ ἐπίσταµαι τί σὺ λέγεις. καὶ
69 ἐξῆλθεν ἔξω εἰς τὸ προαύλιον, καὶ ἀλέκτωρ ἐφώνησε. καὶ ἡ
παιδίσκη ἰδοῦσα αὐτὸν πάλιν ἤρξατο λέγειν τοῖς παρεστηκόσιν
70 ὅτι Οὗτος ἐξ αὐτῶν ἐστίν. ὁ δὲ πάλιν ἠρνεῖτο. καὶ µετὰ µικρὸν
πάλιν οἱ παρεστῶτες ἔλεγον τῷ Πέτρῳ, ᾿Αληθῶς ἐξ αὐτῶν εἶ, καὶ
71 γὰρ Γαλιλαῖος εἶ, καὶ ἡ λαλιά σου ὁµοιάζει. ὁ δὲ ἤρξατο ἀνα-
θεµατίζειν καὶ ὀµνύειν ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὃν
72 λέγετε. καὶ ἐκ δευτέρου ἀλέκτωρ ἐφώνησε. καὶ ἀνεµνήσθη ὁ
Πέτρος τοῦ ῥήµατος οὖ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Πρὶν ἀλέκτορα
φωνῆσαι δίς, ἀπαρνήσῃ µε τρίς. καὶ ἐπιβαλὼν ἔκλαιε.
15 Καὶ εὐθέως ἐπὶ τὸ πρωῒ συµβούλιον ποιήσαντες οἱ ἀρχιερεῖς
µετὰ τῶν πρεσβυτέρων καὶ γραµµατέων, καὶ ὅλον τὸ συνέδριον,
δήσαντες τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπήνεγκαν καὶ παρέδωκαν τῷ Πιλάτῳ.
2 καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ Πιλάτος, Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιου-
3 δαίων· ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ, Σὺ λέγεις. καὶ κατηγό-

v.65 καίc ἄρχωviad3p τι-σρινµπ ἐµπτύωvnpa αὐτόςrpdms καίc περικαλύπτωvnpa ὁdans

πρόσωπονnans αὐτόςrpgms καίc κολαφίζωvnpa αὐτόςrpams καίc λέγωvnpa αὐτόςrpdms
προφητεύωvdaa2s καίc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp ῥάπισµαndnp αὐτόςrpams βάλλωviia3p . v.66 καίc
εἰµίvppxgms ὁdgms Πέτροςngms ἐνp ὁddfs αὐλήndfs κάτωbo ἔρχοµαιvipn3s εἷςnnfs ὁdgfp παιδίσκηngfp
ὁdgms ἀρχιερεύςngms . v.67 καίc ὁράωvpaanfs ὁdams Πέτροςnams θερµαίνοµαιvppmams
ἐµβλέπωvpaanfs αὐτόςrpdms λέγωvipa3s καίc σύrpn-s µετάp ὁdgms Ναζαρηνόςngms ᾿Ιησοῦςngms
εἰµίviix2s . v.68 ὁdnms δέc ἀρνέοµαιviad3s λέγωvppanms οὐxo οἶδαvixa1s οὐδέbo ἐπίσταµαιvipn1s
τίςrqans σύrpn-s λέγωvipa2s καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἔξωbo εἰςp ὁdans προαύλιονnans καίc
ἀλέκτωρnnms φωνέωviaa3s . v.69 καίc ὁdnfs παιδίσκηnnfs ὁράωvpaanfs αὐτόςrpams
πάλινbo ἄρχωviad3s λέγωvnpa ὁddmp παρίστηµιvpxadmp ὅτιc οὗτοςrdnms ἐκp αὐτόςrpgmp
εἰµίvipx3s . v.70 ὁdnms δέc πάλινbo ἀρνέοµαιviin3s καίc µετάp µικρόςaamsn πάλινbo ὁdnmp
παρίστηµιvpxanmp λέγωviia3p ὁddms Πέτροςndms ἀληθῶςbo ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx2s καίc γάρc
Γαλιλαῖοςnnms εἰµίvipx2s καίc ὁdnfs λαλιάnnfs σύrpg-s ὁµοιάζωvipa3s . v.71 ὁdnms δέc ἄρχωviad3s
ἀναθεµατίζωvnpa καίc ὀµνύωvnpa ὅτιc οὐxo οἶδαvixa1s ὁdams ἄνθρωποςnams οὗτοςrdams ὅςrrams
λέγωvipa2p . v.72 καίc ἐκp δεύτεροςagnsn ἀλέκτωρnnms φωνέωviaa3s καίc ἀναµιµνῄσκωviap3s
ὁdnms Πέτροςnnms ὁdgns ῥῆµαngns ὅςrrgns λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc
πρίνbo ἀλέκτωρnams φωνέωvnaa δίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s τρίςbo καίc ἐπιβάλλωvpaanms
κλαίωviia3s . 15. v.1 καίc εὐθέωςbo ἐπίp ὁdans πρωΐbo συµβούλιονnans ποιέωvpaanmp ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp µετάp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc γραµµατεύςngmp καίc ὅλοςannsn ὁdnns
συνέδριονnnns δέωvpaanmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἀποφέρωviaa3p καίc παραδίδωµιviaa3p ὁddms
Πιλᾶτοςndms . v.2 καίc ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms Πιλᾶτοςnnms σύrpn-s εἰµίvipx2s
dnms nnms dgmp
ὁ βασιλεύς ὁ ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
σύrpn-s λέγωvipa2s .
153 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 15. 4–17
ρουν αὐτοῦ οἱ ἀρχιερεῖς πολλά, αὐτὸς δὲ οὐδὲν ἀπεκρίνατο.
ὁ δὲ Πιλάτος πάλιν ἐπηρώτησεν αὐτόν, λέγων, Οὐκ ἀποκρίνῃ 4
οὐδέν· ἴδε, πόσα σου καταµαρτυροῦσιν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς οὐκέτι 5
οὐδὲν ἀπεκρίθη, ὥστε θαυµάζειν τὸν Πιλάτον. Κατὰ δὲ ἑορτὴν 6
ἀπέλυεν αὐτοῖς ἕνα δέσµιον, ὅνπερ ᾐτοῦντο. ἦν δὲ ὁ λεγόµε- 7
νος Βαραββᾶς µετὰ τῶν συστασιαστῶν δεδεµένος, οἵτινες ἐν τῇ
στάσει φόνον πεποιήκεισαν. καὶ ἀναβοήσας ὁ ὄχλος ἤρξατο 8
αἰτεῖσθαι καθὼς ἀεί ἐποίει αὐτοῖς. ὁ δὲ Πιλάτος ἀπεκρίθη αὐ- 9
τοῖς, λέγων, Θέλετε ἀπολύσω ὑµῖν τὸν βασιλέα τῶν ᾿Ιουδαίων·
ἐγίνωσκε γὰρ ὅτι διὰ φθόνον παραδεδώκεισαν αὐτὸν οἱ ἀρχι- 10
ερεῖς. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς ἀνέσεισαν τὸν ὄχλον, ἵνα µᾶλλον τὸν 11
Βαραββᾶν ἀπολύσῃ αὐτοῖς. ὁ δὲ Πιλάτος ἀποκριθεὶς πάλιν 12
εἶπεν αὐτοῖς, Τί οὖν θέλετε ποιήσω ὃν λέγετε βασιλέα τῶν ᾿Ιου-
δαίων· οἱ δὲ πάλιν ἔκραξαν, Σταύρωσον αὐτόν. ὁ δὲ Πιλά- 13, 14
τος ἔλεγεν αὐτοῖς, Τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν· οἱ δὲ περισσοτέρως
ἔκραξαν, Σταύρωσον αὐτόν. ὁ δὲ Πιλάτος βουλόµενος τῷ ὄ- 15
χλῳ τὸ ἱκανὸν ποιῆσαι, ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν, καὶ
παρέδωκε τὸν ᾿Ιησοῦν, φραγελλώσας, ἵνα σταυρωθῇ. Οἱ δὲ 16
στρατιῶται ἀπήγαγον αὐτὸν ἔσω τῆς αὐλῆς, ὅ ἐστι πραιτώριον,
καὶ συγκαλοῦσιν ὅλην τὴν σπεῖραν, καὶ ἐνδύουσιν αὐτὸν πορ- 17
φύραν, καὶ περιτιθέασιν αὐτῷ πλέξαντες ἀκάνθινον στέφανον,

v.3 καίc κατηγορέωviia3p αὐτόςrpgms ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp πολύςaanpn αὐτόςrpnms δέc

οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιviad3s . v.4 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms πάλινbo ἐπερωτάωviaa3s
αὐτόςrpams λέγωvppanms οὐxo ἀποκρίνοµαιvipn2s οὐδείςaansn ἴδεi πόσοςroanp σύrpg-s
καταµαρτυρέωvipa3p . v.5 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms οὐκέτιbo οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιviad3s
ὥστεc θαυµάζωvnpa ὁdams Πιλᾶτοςnams . v.6 κατάp δέc ἑορτήnafs ἀπολύωviia3s αὐτόςrpdmp
εἷςnams δέσµιοςnams ὅσπερrrams αἰτέωviim3p . v.7 εἰµίviix3s δέc ὁdnms λέγωvpppnms
Βαραββᾶςnnms µετάp ὁdgmp συστασιαστήςngmp δέωvpxpnms ὅστιςrrnmp ἐνp ὁddfs στάσιςndfs
φόνοςnams ποιέωviya3p . v.8 καίc ἀναβοάωvpaanms ὁdnms ὄχλοςnnms ἄρχωviad3s αἰτέωvnpm
καθώςbo ἀείbo ποιέωviia3s αὐτόςrpdmp . v.9 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s
αὐτόςrpdmp λέγωvppanms θέλωvipa2p ἀπολύωvsaa1s σύrpd-p ὁdams βασιλεύςnams ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.10 γινώσκωviia3s γάρc ὅτιc διάp φθόνοςnams παραδίδωµιviya3p αὐτόςrpams
ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp . v.11 ὁdnmp δέc ἀρχιερεύςnnmp ἀνασείωviaa3p ὁdams ὄχλοςnams ἵναc
bo dams
µᾶλλον ὁ Βαραββᾶςnams ἀπολύωvsaa3s αὐτόςrpdmp . v.12 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms
ἀποκρίνοµαιvpaonms πάλινbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans οὖνc θέλωvipa2p ποιέωvsaa1s ὅςrrams
λέγωvipa2p βασιλεύςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.13 ὁdnmp δέc πάλινbo κράζωviaa3p
σταυρόωvdaa2s αὐτόςrpams . v.14 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms λέγωviia3s αὐτόςrpdmp τίςrqans
γάρc κακόςaansn ποιέωviaa3s ὁdnmp δέc περισσοτέρωςbo κράζωviaa3p σταυρόωvdaa2s αὐτόςrpams .
v.15 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms βούλοµαιvppnnms ὁddms ὄχλοςndms ὁdans ἱκανόςaansn ποιέωvnaa
ἀπολύωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdams Βαραββᾶςnams καίc παραδίδωµιviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
φραγελλόωvpaanms ἵναc σταυρόωvsap3s . v.16 ὁdnmp δέc στρατιώτηςnnmp ἀπάγωviaa3p
αὐτόςrpams ἔσωbo ὁdgfs αὐλήngfs ὅςrrnns εἰµίvipx3s πραιτώριονnnns καίc συγκαλέωvipa3p ὅλοςaafsn
ὁdafs σπεῖραnafs . v.17 καίc ἐνδύωvipa3p αὐτόςrpams πορφύραnafs καίc περιτίθηµιvipa3s
αὐτόςrpdms πλέκωvpaanmp ἀκάνθινοςaamsn στέφανοςnams .
 15. 18–31 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 154
18 καὶ ἤρξαντο ἀσπάζεσθαι αὐτόν, Χαῖρε, βασιλεῦ τῶν ᾿Ιουδαίων,
19 καὶ ἔτυπτον αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν καλάµῳ, καὶ ἐνέπτυον αὐτῷ,
20 καὶ τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ. καὶ ὅτε ἐνέπαιξαν
αὐτῷ, ἐξέδυσαν αὐτὸν τὴν πορφύραν, καὶ ἐνέδυσαν αὐτὸν τὰ
ἱµάτια τὰ ἴδια. Καὶ ἐξάγουσιν αὐτὸν ἵνα σταυρώσωσιν αὐτόν.
21 καὶ ἀγγαρεύουσι παράγοντά τινα Σίµωνα Κυρηναῖον, ἐρχόµε-
νον ἀπ΄ ἀγροῦ, τὸν πατέρα ᾿Αλεξάνδρου καὶ ῾Ρούφου, ἵνα ἄρῃ
22 τὸν σταυρὸν αὐτοῦ. καὶ φέρουσιν αὐτὸν ἐπὶ Γολγοθᾶ τόπον,
23 ὅ ἐστι µεθερµηνευόµενον, κρανίου τόπος. καὶ ἐδίδουν αὐτῷ
24 πιεῖν ἐσµυρνισµένον οἶνον, ὁ δὲ οὐκ ἔλαβε. καὶ σταυρώσαντες
αὐτόν, διεµερίζον τὰ ἱµάτια αὐτοῦ, βάλλοντες κλῆρον ἐπ΄ αὐ-
25, 26 τά, τίς τί ἄρῃ. ἦν δὲ ὥρα τρίτη, καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν. καὶ
ἦν ἡ ἐπιγραφὴ τῆς αἰτίας αὐτοῦ ἐπιγεγραµµένη, ῾Ο Βασιλεὺς
27 τῶν ᾿Ιουδαίων. καὶ σὺν αὐτῷ σταυροῦσι δύο λῃστάς, ἕνα ἐκ
28 δεξιῶν καὶ ἕνα ἐξ εὐωνύµων αὐτοῦ. καὶ ἐπληρώθη ἡ γραφὴ
29 ἡ λέγουσα, Καὶ µετὰ ἀνόµων ἐλογίσθη. καὶ οἱ παραπορευό-
µενοι ἐβλασφήµουν αὐτόν, κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν, καὶ
λέγοντες, Οὐά, ὁ καταλύων τὸν ναόν, καὶ ἐν τρισὶν ἡµέραις
30, 31 οἰκοδοµῶν, σῶσον σεαυτόν, καὶ κατάβα ἀπὸ τοῦ σταυροῦ. ὁ-
µοίως δὲ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ἐµπαίζοντες πρὸς ἀλλήλους µετὰ τῶν
γραµµατέων ἔλεγον, ῎Αλλους ἔσωσεν, ἑαυτὸν οὐ δύναται σῶ-

v.18 καίc ἄρχωviad3p ἀσπάζοµαιvnpn αὐτόςrpams χαίρωvdpa2s βασιλεύςnvms ὁdgmp

᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.19 καίc τύπτωviia3p αὐτόςrpgms ὁdafs κεφαλήnafs κάλαµοςndms καίc
ἐµπτύωviia3p αὐτόςrpdms καίc τίθηµιvppanmp ὁdanp γόνυnanp προσκυνέωviia3p αὐτόςrpdms .
v.20 καίc ὅτεbo ἐµπαίζωviaa3p αὐτόςrpdms ἐκδύωviaa3p αὐτόςrpams ὁdafs πορφύραnafs καίc
ἐνδύωviaa3p αὐτόςrpams ὁdanp ἱµάτιονnanp ὁdanp ἴδιοςaanpn καίc ἐξάγωvipa3p αὐτόςrpams
ἵναc σταυρόωvsaa3p αὐτόςrpams . v.21 καίc ἀγγαρεύωvipa3p παράγωvppaams τι-σριαµσ
nams nams vppnams
Σίµων Κυρηναῖος ἔρχοµαι ἀπόp ἀγρόςngms ὁdams πατήρnams ᾿Αλέξανδροςngms
καίc ῾Ροῦφοςngms ἵναc αἴρωvsaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms . v.22 καίc φέρωvipa3p
rpams p nafs nams rrnns vipx3s
αὐτός ἐπί Γολγοθᾶ τόπος ὅς εἰµί µεθερµηνεύωvpppnns κρανίονngns
τόποςnnms . v.23 καίc δίδωµιviia3p αὐτόςrpdms πίνωvnaa σµυρνίζωvpxpams οἶνοςnams ὁdnms
δέc οὐxo λαµβάνωviaa3s . v.24 καίc σταυρόωvpaanmp αὐτόςrpams διαµερίζωviia3p ὁdanp
ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms βάλλωvppanmp κλῆροςnams ἐπίp αὐτόςrpanp τίςrqnms τίςrqans αἴρωvsaa3s .
v.25 εἰµίviix3s δέc ὥραnnfs τρίτοςanfsn καίc σταυρόωviaa3p αὐτόςrpams . v.26 καίc εἰµίviix3s
ὁdnfs ἐπιγραφήnnfs ὁdgfs αἰτίαngfs αὐτόςrpgms ἐπιγράφωvpxpnfs ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.27 καίc σύνp αὐτόςrpdms σταυρόωvipa3p δύοtn λῃστήςnamp εἷςnams
ἐκp δεξιόςagmpn καίc εἷςnams ἐκp εὐώνυµοςagmpn αὐτόςrpgms . v.28 καίc πληρόωviap3s
ὁdnfs γραφήnnfs ὁdnfs λέγωvppanfs καίc µετάp ἄνοµοςagmpn λογίζοµαιviap3s . v.29 καίc
ὁdnmp παραπορεύοµαιvppnnmp βλασφηµέωviia3p αὐτόςrpams κινέωvppanmp ὁdafp κεφαλήnafp
αὐτόςrpgmp καίc λέγωvppanmp οὐάi ὁdnms καταλύωvppanms ὁdams ναόςnams καίc ἐνp τρεῖςndfp
ἡµέραndfp οἰκοδοµέωvppanms . v.30 σῴζωvdaa2s σεαυτοῦrxams καίc καταβαίνωvdaa2s ἀπόp
ὁdgms σταυρόςngms .
155 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 15. 32–43
σαι. ὁ Χριστὸς ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραὴλ καταβάτω νῦν ἀπὸ τοῦ 32
σταυροῦ, ἵνα ἴδωµεν καὶ πιστεύσωµεν. καὶ οἱ συνεσταυρωµέ-
νοι αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν. Γενοµένης δὲ ὥρας ἕκτης, σκότος 33
ἐγένετο ἐφ΄ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐννάτης. καὶ τῇ ὥρᾳ τῇ 34
ἐννάτῃ ἐβόησεν ὁ ᾿Ιησοῦς φωνῇ µεγάλῃ, λέγων, ᾿Ελωῒ ᾿Ελωῒ,
λαµµᾶ σαβαχθανί· ὅ ἐστι µεθερµηνευόµενον, ῾Ο Θεός µου, ὁ
Θεός µου, εἰς τί µε ἐγκατέλιπες· καί τινες τῶν παρεστηκότων 35
ἀκούσαντες ἔλεγον, ᾿Ιδού, ᾿Ηλίαν φωνεῖ. δραµὼν δέ εἶς, καὶ 36
γεµίσας σπόγγον ὄξους, περιθείς τε καλάµῳ, ἐπότιζεν αὐτόν,
λέγων, ῎Αφετε, ἴδωµεν εἰ ἔρχεται ᾿Ηλίας καθελεῖν αὐτόν. ὁ δὲ 37
᾿Ιησοῦς ἀφεὶς φωνὴν µεγάλην ἐξέπνευσε. καὶ τὸ καταπέτα- 38
σµα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπὸ ἄνωθεν ἕως κάτω. ἰδὼν 39
δὲ ὁ κεντυρίων ὁ παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ ὅτι οὕτω κρά-
ξας ἐξέπνευσεν, εἶπεν, ᾿Αληθῶς ὁ ἄνθρωπος οὗτος υἱὸς ἦν Θε-
οῦ. ἦσαν δὲ καὶ γυναῖκες ἀπὸ µακρόθεν θεωροῦσαι, ἐν αἷς 40
ἦν καὶ Μαρία ἡ Μαγδαληνή, καὶ Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου τοῦ
µικροῦ καὶ ᾿Ιωσῆ µήτηρ, καὶ Σαλώµη, αἳ καί, ὅτε ἦν ἐν τῇ 41
Γαλιλαίᾳ, ἠκολούθουν αὐτῷ, καὶ διηκόνουν αὐτῷ, καὶ ἄλλαι
πολλαὶ αἱ συναναβᾶσαι αὐτῷ εἰς ῾Ιεροσόλυµα. Καὶ ἤδη ὀψίας 42
γενοµένης, ἐπεὶ ἦν Παρασκευή, ὅ ἐστι προσάββατον, ἦλθεν 43

v.31 ὁµοίωςbo δέc καίc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp ἐµπαίζωvppanmp πρόςp ἀλλήλωνreamp µετάp ὁdgmp
γραµµατεύςngmp λέγωviia3p ἄλλοςaampn σῴζωviaa3s ἑαυτοῦrxams οὐxo δύναµαιvipn3s σῴζωvnaa .
v.32 ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgms ᾿Ισραήλtp καταβαίνωvdaa3s νῦνbo ἀπόp ὁdgms
σταυρόςngms ἵναc ὁράωvsaa1p καίc πιστεύωvsaa1p καίc ὁdnmp συσταυρόωvpxpnmp αὐτόςrpdms
ὀνειδίζωviia3p αὐτόςrpams . v.33 γίνοµαιvpadgfs δέc ὥραngfs ἕκτοςagfsn σκότοςnnns γίνοµαιviad3s
ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs γῆnafs ἕωςc ὥραngfs ἔνατοςagfsn . v.34 καίc ὁddfs ὥραndfs ὁddfs
ἔνατοςadfsn βοάωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanms ελωιta ελωιta λεµαth
σαβαχθάνιta ὅςrrnns εἰµίvipx3s µεθερµηνεύωvpppnns ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms θεόςnnms
ἐγώrpg-s εἰςp τίςrqans ἐγώrpa-s ἐγκαταλείπωviaa2s . v.35 καίc τι-σρινµπ ὁdgmp παρίστηµιvpxagmp
ἀκούωvpaanmp λέγωviia3p ἰδούvdaa2s ᾿Ηλίαςnams φωνέωvipa3s . v.36 τρέχωvpaanms δέc εἷςnnms
καίc γεµίζωvpaanms σπόγγοςnams ὄξοςngns περιτίθηµιvpaanms τέxo κάλαµοςndms ποτίζωviia3s
αὐτόςrpams λέγωvppanms ἀφίηµιvdaa2p ὁράωvsaa1p εἰqo ἔρχοµαιvipn3s ᾿Ηλίαςnnms καθαιρέωvnaa
αὐτόςrpams . v.37 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀφίηµιvpaanms φωνήnafs µέγαςaafsn ἐκπνέωviaa3s .
v.38 καίc ὁdnns καταπέτασµαnnns ὁdgms ναόςngms σχίζωviap3s εἰςp δύοtn ἀπόp ἄνωθενbo ἕωςc
κάτωbo . v.39 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms κεντυρίωνnnms ὁdnms παρίστηµιvpxanms ἐκp ἐναντίοςagfsn
αὐτόςrpgms ὅτιc οὕτωbo κράζωvpaanms ἐκπνέωviaa3s λέγωviaa3s ἀληθῶςbo ὁdnms ἄνθρωποςnnms
οὗτοςrdnms υἱόςnnms εἰµίviix3s θεόςngms . v.40 εἰµίviix3p δέc καίc γυνήnnfp ἀπόp µακρόθενbo
θεωρέωvppanfp ἐνp ὅςrrdfp εἰµίviix3s καίc Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc Μαρίαnnfs
ὁdnfs ὁdgms ᾿Ιάκωβοςngms ὁdgms µικρόςagmsn καίc ᾿Ιωσῆςngms µήτηρnnfs καίc Σαλώµηnnfs .
v.41 ὅςrrnfp καίc ὅτεbo εἰµίviix3s ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs ἀκολουθέωviia3p αὐτόςrpdms καίc
διακονέωviia3p αὐτόςrpdms καίc ἄλλοςanfpn πολύςanfpn ὁdnfp συναναβαίνωvpaanfp αὐτόςrpdms εἰςp
῾Ιεροσόλυµαnafs . v.42 καίc ἤδηbo ὄψιοςagfsn γίνοµαιvpadgfs ἐπείc εἰµίviix3s παρασκευήnnfs
ὅςrrnns εἰµίvipx3s προσάββατονnnns .
 15. 44–16. 6 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 156
᾿Ιωσὴφ ὁ ἀπὸ ῾Αριµαθαίας, εὐσχήµων βουλευτής, ὃς καὶ αὐτὸς
ἦν προσδεχόµενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, τολµήσας εἰσῆλθε
44 πρὸς Πιλᾶτον, καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. ὁ δὲ Πιλάτος
ἐθαύµασεν εἰ ἤδη τέθνηκε, καὶ προσκαλεσάµενος τὸν κεντυρί-
45 ωνα, ἐπηρώτησεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέθανε. καὶ γνοὺς ἀπὸ τοῦ
46 κεντυρίωνος, ἐδωρήσατο τὸ σῶµα τῷ ᾿Ιωσήφ. καὶ ἀγοράσας
σινδόνα, καὶ καθελὼν αὐτὸν, ἐνείλησε τῇ σινδόνι, καὶ κατέ-
θηκεν αὐτὸν ἐν µνηµείῳ, ὃ ἦν λελατοµηµένον ἐκ πέτρας, καὶ
47 προσεκύλισε λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ µνηµείου. ἡ δὲ Μαρία
ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ᾿Ιωσῆ ἐθεώρουν ποῦ τίθεται.
16 Καὶ διαγενοµένου τοῦ σαββάτου, Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ
Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου καὶ Σαλώµη ἠγόρασαν ἀρώµατα, ἵνα ἐλ-
2 θοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν. καὶ λίαν πρωῒ τῆς µιᾶς σαββάτων
3 ἔρχονται ἐπὶ τὸ µνηµεῖον, ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου. καὶ ἔλε-
γον πρὸς ἑαυτάς, Τίς ἀποκυλίσει ἡµῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας
4 τοῦ µνηµείου· καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται
5 ὁ λίθος, ἦν γὰρ µέγας σφόδρα. καὶ εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ µνη-
µεῖον, εἶδον νεανίσκον καθήµενον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περιβεβλη-
6 µένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαµβήθησαν. ὁ δὲ λέγει αὐταῖς,
Μὴ ἐκθαµβεῖσθε, ᾿Ιησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρω-
µένον, ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε, ἴδε, ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐ-

v.43 ἔρχοµαιviaa3s ᾿Ιωσήφtp ὁdnms ἀπόp ῾Αριµαθαίαngfs εὐσχήµωνanmsn βουλευτήςnnms

ὅςrrnms καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s προσδέχοµαιvppnnms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms
τολµάωvpaanms εἰσέρχοµαιviaa3s πρόςp Πιλᾶτοςnams καίc αἰτέωviam3s ὁdans σῶµαnans ὁdgms
᾿Ιησοῦςngms . v.44 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms θαυµάζωviaa3s εἰqo ἤδηbo θνῄσκωvixa3s
καί προσκαλέοµαιvpadnms ὁdams κεντυρίωνnams ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams εἰqo πάλαιbo
c

ἀποθνῄσκωviaa3s . v.45 καίc γινώσκωvpaanms ἀπόp ὁdgms κεντυρίωνngms δωρέοµαιviad3s

dans nans ddms
ὁ σῶµα ὁ ᾿Ιωσήφtp . v.46 καίc ἀγοράζωvpaanms σινδώνnafs καίc καθαιρέωvpaanms
αὐτόςrpams ἐνειλέωviaa3s ὁddfs σινδώνndfs καίc κατατίθηµιviaa3s αὐτόςrpams ἐνp µνηµεῖονndns
ὅςrrnns εἰµίviix3s λατοµέωvpxpnns ἐκp πέτραngfs καίc προσκυλίωviaa3s λίθοςnams ἐπίp ὁdafs
θύραnafs ὁdgns µνηµεῖονngns . v.47 ὁdnfs δέc Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc
Μαρίαnnfs ᾿Ιωσῆςngms θεωρέωviia3p ποῦxo τίθηµιvipp3s . 16. v.1 καίc διαγίνοµαιvpadgns
ὁdgns σάββατονngns Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc Μαρίαnnfs ὁdnfs ὁdgms ᾿Ιάκωβοςngms
καίc Σαλώµηnnfs ἀγοράζωviaa3p ἄρωµαnanp ἵναc ἔρχοµαιvpaanfp ἀλείφωvsaa3p αὐτόςrpams .
v.2 καίc λίανbo πρωΐbo ὁdgfs εἷςngfs σάββατονngnp ἔρχοµαιvipn3p ἐπίp ὁdans µνηµεῖονnans
ἀνατέλλωvpaagms ὁdgms ἥλιοςngms . v.3 καίc λέγωviia3p πρόςp ἑαυτοῦrxafp τίςrqnms
ἀποκυλίωvifa3s ἐγώrpd-p ὁdams λίθοςnams ἐκp ὁdgfs θύραngfs ὁdgns µνηµεῖονngns . v.4 καίc
ἀναβλέπωvpaanfp θεωρέωvipa3p ὅτιc ἀποκυλίωvixp3s ὁdnms λίθοςnnms εἰµίviix3s γάρc µέγαςanmsn
σφόδραbo . v.5 καίc εἰσέρχοµαιvpaanfp εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans ὁράωviaa3p νεανίσκοςnams
κάθηµαιvppnams ἐνp ὁddnp δεξιόςadnpn περιβάλλωvpxpams στολήnafs λευκόςaafsn καίc
ἐκθαµβέωviap3p .
157 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 16. 7–18
τόν. ἀλλ΄ ὑπάγετε, εἴπατε τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ 7
ὅτι Προάγει ὑµᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν, ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς
εἶπεν ὑµῖν. καὶ ἐξελθοῦσαι ταχὺ ἔφυγον ἀπὸ τοῦ µνηµείου, 8
εἶχε δὲ αὐτὰς τρόµος καὶ ἔκστασις, καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπον, ἐ-
φοβοῦντο γάρ. ᾿Αναστὰς δὲ πρωῒ πρώτῃ σαββάτου ἐφάνη πρῶ- 9
τον Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ, ἀφ΄ ἧς ἐκβεβλήκει ἑπτὰ δαιµόνια.
ἐκείνη πορευθεῖσα ἀπήγγειλε τοῖς µετ΄ αὐτοῦ γενοµένοις, πεν- 10
θοῦσι καὶ κλαίουσι. κἀκεῖνοι ἀκούσαντες ὅτι ζῇ καὶ ἐθεάθη 11
ὑπ΄ αὐτῆς ἠπίστησαν. Μετὰ δὲ ταῦτα δυσὶν ἐξ αὐτῶν περιπα- 12
τοῦσιν ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ µορφῇ, πορευοµένοις εἰς ἀγρόν.
κἀκεῖνοι ἀπελθόντες ἀπήγγειλαν τοῖς λοιποῖς, οὐδὲ ἐκείνοις 13
ἐπίστευσαν. ῞Υστερον, ἀνακειµένοις αὐτοῖς τοῖς ἕνδεκα ἐφα- 14
νερώθη, καὶ ὠνείδισε τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν καὶ σκληροκαρδίαν,
ὅτι τοῖς θεασαµένοις αὐτὸν ἐγηγερµένον οὐκ ἐπίστευσαν. καὶ 15
εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες εἰς τὸν κόσµον ἅπαντα, κηρύξατε τὸ
εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει. ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σω- 16
θήσεται, ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται. σηµεῖα δὲ τοῖς πι- 17
στεύσασι ταῦτα παρακολουθήσει, ἐν τῷ ὀνόµατί µου δαιµόνια
ἐκβαλοῦσι, γλώσσαις λαλήσουσι καιναῖς, ὄφεις ἀροῦσι, κἂν 18
θανάσιµόν τι πίωσιν, οὐ µὴ αὐτοὺς βλάψει, ἐπὶ ἀρρώστους χεῖ-

v.6 ὁdnms δέc λέγωvipa3s αὐτόςrpdfp µήxo ἐκθαµβέωvdpp2p ᾿Ιησοῦςnams ζητέωvipa2p ὁdams
Ναζαρηνόςnams ὁdams σταυρόωvpxpams ἐγείρωviap3s οὐxo εἰµίvipx3s ὧδεbo ἴδεi ὁdnms
τόποςnnms ὅπουbo τίθηµιviaa3p αὐτόςrpams . v.7 ἀλλάc ὑπάγωvdpa2p λέγωvdaa2p ὁddmp
µαθητήςndmp αὐτόςrpgms καίc ὁddms Πέτροςndms ὅτιc προάγωvipa3s σύrpa-p εἰςp ὁdafs
Γαλιλαίαnafs ἐκεῖbo αὐτόςrpams ὁράωvifd2p καθώςbo λέγωviaa3s σύrpd-p . v.8 καίc
ἐξέρχοµαιvpaanfp ταχύςbo φεύγωviaa3p ἀπόp ὁdgns µνηµεῖονngns ἔχωviia3s δέc αὐτόςrpafp
τρόµοςnnms καίc ἔκστασιςnnfs καίc οὐδείςadmsn οὐδείςaansn λέγωviaa3p φοβέοµαιviin3p γάρc .
v.9 ἀνίστηµιvpaanms δέc πρωΐbo πρῶτοςadfsn σάββατονngns φαίνωviap3s πρῶτοςbo Μαρίαndfs
ὁddfs Μαγδαληνήndfs ἀπόp ὅςrrgfs ἐκβάλλωviya3s ἑπτάtn δαιµόνιονnanp . v.10 ἐκεῖνοςrdnfs
πορεύοµαιvpaonfs ἀπαγγέλλωviaa3s ὁddmp µετάp αὐτόςrpgms γίνοµαιvpaddmp πενθέωvppadmp
καίc κλαίωvppadmp . v.11 κἀκεῖνοςrdnmp ἀκούωvpaanmp ὅτιc ζάωvipa3s καίc θεάοµαιviap3s
ὑπόp αὐτόςrpgfs ἀπιστέωviaa3p . v.12 µετάp δέc οὗτοςrdanp δύοndmp ἐκp αὐτόςrpgmp
vppadmp viap3s
περιπατέω φανερόω ἐν ἕτεροςadfsn µορφήndfs πορεύοµαιvppndmp εἰςp ἀγρόςnams .
p

v.13 κἀκεῖνοςrdnmp ἀπέρχοµαιvpaanmp ἀπαγγέλλωviaa3p ὁddmp λοιπόςadmpn οὐδέbo

ἐκεῖνοςrddmp πιστεύωviaa3p . v.14 ὕστεροςbo ἀνάκειµαιvppndmp αὐτόςrpdmp ὁddmp ἕνδεκαtn
φανερόωviap3s καίc ὀνειδίζωviaa3s ὁdafs ἀπιστίαnafs αὐτόςrpgmp καίc σκληροκαρδίαnafs ὅτιc
ὁddmp θεάοµαιvpaddmp αὐτόςrpams ἐγείρωvpxpams οὐxo πιστεύωviaa3p . v.15 καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἅπαςaamsn κηρύσσωvdaa2p ὁdans
εὐαγγέλιονnans πᾶςadfsn ὁddfs κτίσιςndfs . v.16 ὁdnms πιστεύωvpaanms καίc βαπτίζωvpapnms
σῴζωvifp3s ὁdnms δέc ἀπιστέωvpaanms κατακρίνωvifp3s . v.17 σηµεῖονnnnp δέc ὁddmp
vpaadmp rdnnp vifa3s p ddns
πιστεύω οὗτος παρακολουθέω ἐν ὁ ὄνοµαndns ἐγώrpg-s δαιµόνιονnanp
ἐκβάλλωvifa3p γλῶσσαndfp λαλέωvifa3p καινόςadfpn .
 16. 19–20 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 158
19 ρας ἐπιθήσουσι, καὶ καλῶς ἕξουσιν. ῾Ο µὲν οὖν Κύριος, µετὰ
τὸ λαλῆσαι αὐτοῖς, ἀνελήφθη εἰς τὸν οὐρανόν, καὶ ἐκάθισεν ἐκ
20 δεξιῶν τοῦ Θεοῦ. ἐκεῖνοι δὲ ἐξελθόντες ἐκήρυξαν πανταχοῦ,
τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος, καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος διὰ τῶν
ἐπακολουθούντων σηµείων. ᾿Αµήν.

v.18 ὄφιςnamp αἴρωvifa3p κἄνqo θανάσιµοςaansn τι-σριανσ πίνωvsaa3p οὐxo µήxo αὐτόςrpamp
βλάπτωvifa3s ἐπίp ἄρρωστοςaampn χείρnafp ἐπιτίθηµιvifa3p καίc καλῶςbo ἔχωvifa3p . v.19 ὁdnms
µένxo οὖνc κύριοςnnms µετάp ὁdans λαλέωvnaa αὐτόςrpdmp ἀναλαµβάνωviap3s εἰςp ὁdams
οὐρανόςnams καίc καθίζωviaa3s ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgms θεόςngms . v.20 ἐκεῖνοςrdnmp δέc
ἐξέρχοµαιvpaanmp κηρύσσωviaa3p πανταχοῦbo ὁdgms κύριοςngms συνεργέωvppagms καίc ὁdams
λόγοςnams βεβαιόωvppagms διάp ὁdgnp ἐπακολουθέωvppagnp σηµεῖονngnp ἀµήνth .
 ΤΟ ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ
ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ
᾿Επειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν πε- 1
ρὶ τῶν πεπληροφορηµένων ἐν ἡµῖν πραγµάτων, καθὼς πα- 2
ρέδοσαν ἡµῖν οἱ ἀπ΄ ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέται γενόµενοι
τοῦ λόγου, ἔδοξε κἀµοί, παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν ἀ- 3
κριβῶς, καθεξῆς σοι γράψαι, κράτιστε Θεόφιλε, ἵνα ἐπιγνῷς 4
περὶ ὧν κατηχήθης λόγων τὴν ἀσφάλειαν. ᾿Εγένετο ἐν ταῖς 5
ἡµέραις ῾Ηρώδου τοῦ βασιλέως τῆς ᾿Ιουδαίας ἱερεύς τις ὀνό-
µατι Ζαχαρίας, ἐξ ἐφηµερίας ᾿Αβιά, καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἐκ τῶν
θυγατέρων ᾿Ααρών, καὶ τὸ ὄνοµα αὐτῆς ᾿Ελισάβετ. ἦσαν δὲ 6
δίκαιοι ἀµφότεροι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, πορευόµενοι ἐν πάσαις
ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώµασι τοῦ Κυρίου ἄµεµπτοι. καὶ οὐκ 7
ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι ἡ ᾿Ελισάβετ ἦν στεῖρα, καὶ ἀµφότεροι
προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡµέραις αὐτῶν ἦσαν. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ 8
ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφηµερίας αὐτοῦ ἔναντι τοῦ
Θεοῦ, κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἱερατείας, ἔλαχε τοῦ θυµιᾶσαι εἰσελ- 9
θὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Κυρίου. καὶ πᾶν τὸ πλῆθος τοῦ λαοῦ ἦν 10
προσευχόµενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυµιάµατος. ὤφθη δὲ αὐτῷ 11
ἄγγελος Κυρίου, ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυµι-
άµατος. καὶ ἐταράχθη Ζαχαρίας ἰδών, καὶ φόβος ἐπέπεσεν 12

1. v.1 ἐπειδήπερc πολύςanmpn ἐπιχειρέωviaa3p ἀνατάσσοµαιvnad διήγησιςnafs περίp

ὁdgnp πληροφορέωvpxpgnp ἐνp ἐγώrpd-p πρᾶγµαngnp . v.2 καθώςbo παραδίδωµιviaa3p
ἐγώrpd-p ὁdnmp ἀπόp ἀρχήngfs αὐτόπτηςanmpn καίc ὑπηρέτηςnnmp γίνοµαιvpadnmp ὁdgms
λόγοςngms . v.3 δοκέωviaa3s κἀγώrpd-s παρακολουθέωvpxadms ἄνωθενbo πᾶςadnpn ἀκριβῶςbo
καθεξῆςbo σύrpd-s γράφωvnaa κράτιστοςavmsn Θεόφιλοςnvms . v.4 ἵναc ἐπιγινώσκωvsaa2s
p rrgmp viap2s ngmp dafs nafs
περί ὅς κατηχέω λόγος ὁ ἀσφάλεια . v.5 γίνοµαιviad3s ἐνp
ὁddfp ἡµέραndfp ῾Ηρῴδηςngms ὁdgms βασιλεύςngms ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs ἱερεύςnnms τι-σρινµσ
ὄνοµαndns Ζαχαρίαςnnms ἐκp ἐφηµερίαngfs ᾿Αβιάtp καίc ὁdnfs γυνήnnfs αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgfp
θυγάτηρngfp ᾿Ααρώνtp καίc ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgfs ᾿Ελισάβετtp . v.6 εἰµίviix3p δέc
anmpn anmpn bo dgms ngms vppnnmp
δίκαιος ἀµφότεροι ἐνώπιον ὁ θεός πορεύοµαι ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp
ἐντολήndfp καίc δικαίωµαndnp ὁdgms κύριοςngms ἄµεµπτοςanmpn . v.7 καίc οὐxo εἰµίviix3s
αὐτόςrpdmp τέκνονnnns καθότιbo ὁdnfs ᾿Ελισάβετtp εἰµίviix3s στεῖραnnfs καίc ἀµφότεροιanmpn
προβαίνωvpxanmp ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp αὐτόςrpgmp εἰµίviix3p . v.8 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp
ddms vnpa rpams p ddfs ndfs dgfs
ὁ ἱερατεύω αὐτός ἐν ὁ τάξις ὁ ἐφηµερίαngfs αὐτόςrpgms ἔναντιbo
ὁdgms θεόςngms . v.9 κατάp ὁdans ἔθοςnans ὁdgfs ἱερατείαngfs λαγχάνωviaa3s ὁdgms
θυµιάωvnaa εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdams ναόςnams ὁdgms κύριοςngms . v.10 καίc πᾶςannsn
ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgms λαόςngms εἰµίviix3s προσεύχοµαιvppnnns ἔξωbo ὁddfs ὥραndfs ὁdgns
θυµίαµαngns . v.11 ὁράωviap3s δέc αὐτόςrpdms ἄγγελοςnnms κύριοςngms ἵστηµιvpxanms ἐκp
δεξιόςagmpn ὁdgns θυσιαστήριονngns ὁdgns θυµίαµαngns .
 1. 13–22 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 160
13 ἐπ΄ αὐτόν. εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος, Μὴ φοβοῦ Ζαχα-
ρία, διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου, καὶ ἡ γυνή σου ᾿Ελισάβετ
14 γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιωάννην. καὶ
ἔσται χαρά σοι καὶ ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐ-
15 τοῦ χαρήσονται. ἔσται γὰρ µέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ
οἶνον καὶ σίκερα οὐ µὴ πίῃ, καὶ Πνεύµατος ῾Αγίου πλησθήσε-
16 ται ἔτι ἐκ κοιλίας µητρὸς αὐτοῦ. καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ
17 ἐπιστρέψει ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν αὐτῶν, καὶ αὐτὸς προελεύσε-
ται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύµατι καὶ δυνάµει ᾿Ηλίου, ἐπιστρέψαι
καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα, καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων,
18 ἑτοιµάσαι Κυρίῳ λαὸν κατεσκευασµένον. καὶ εἶπε Ζαχαρίας
πρὸς τὸν ἄγγελον, Κατὰ τί γνώσοµαι τοῦτο· ἐγὼ γάρ εἰµι πρε-
σβύτης, καὶ ἡ γυνή µου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡµέραις αὐτῆς.
19 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῷ, ᾿Εγώ εἰµι Γαβριὴλ ὁ πα-
ρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀπεστάλην λαλῆσαι πρός σε,
20 καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα. καὶ ἰδού, ἔσῃ σιωπῶν καὶ µὴ
δυνάµενος λαλῆσαι, ἄχρι ἧς ἡµέρας γένηται ταῦτα, ἀνθ΄ ὧν
οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις µου, οἵτινες πληρωθήσονται εἰς τὸν
21 καιρὸν αὐτῶν. καὶ ἦν ὁ λαὸς προσδοκῶν τὸν Ζαχαρίαν, καὶ
22 ἐθαύµαζον ἐν τῷ χρονίζειν αὐτόν ἐν τῷ ναῷ. ἐξελθὼν δὲ οὐκ
ἠδύνατο λαλῆσαι αὐτοῖς, καὶ ἐπέγνωσαν ὅτι ὀπτασίαν ἑώρακεν

v.12 καίc ταράσσωviap3s Ζαχαρίαςnnms ὁράωvpaanms καίc φόβοςnnms ἐπιπίπτωviaa3s ἐπίp

αὐτόςrpams . v.13 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms ἄγγελοςnnms µήxo φοβέοµαιvdpm2s
Ζαχαρίαςnvms διότιc εἰσακούωviap3s ὁdnfs δέησιςnnfs σύrpg-s καίc ὁdnfs γυνήnnfs σύrpg-s
᾿Ελισάβετtp γεννάωvifa3s υἱόςnams σύrpd-s καίc καλέωvifa2s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms
᾿Ιωάννηςnams . v.14 καίc εἰµίvifx3s χαράnnfs σύrpd-s καίc ἀγαλλίασιςnnfs καίc πολύςanmpn
ἐπίp ὁddfs γεννάωndfs αὐτόςrpgms χαίρωvifo3p . v.15 εἰµίvifx3s γάρc µέγαςanmsn ἐνώπιονbo
ὁdgms κύριοςngms καίc οἶνοςnams καίc σίκεραto οὐxo µήxo πίνωvsaa3s καίc πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn πίµπληµιvifp3s ἔτιbo ἐκp κοιλίαngfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms . v.16 καίc πολύςaampn
ὁdgmp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp ἐπιστρέφωvifa3s ἐπίp κύριοςnams ὁdams θεόςnams αὐτόςrpgmp .
v.17 καίc αὐτόςrpnms προέρχοµαιvifd3s ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms ἐνp πνεῦµαndns καίc δύναµιςndfs
᾿Ηλίαςngms ἐπιστρέφωvnaa καρδίαnafp πατήρngmp ἐπίp τέκνονnanp καίc ἀπειθήςaampn
ἐνp φρόνησιςndfs δίκαιοςagmpn ἑτοιµάζωvnaa κύριοςndms λαόςnams κατασκευάζωvpxpams .
v.18 καίc λέγωviaa3s Ζαχαρίαςnnms πρόςp ὁdams ἄγγελοςnams κατάp τίςrqans γινώσκωvifd1s
οὗτοςrdans ἐγώrpn-s γάρc εἰµίvipx1s πρεσβύτηςnnms καίc ὁdnfs γυνήnnfs ἐγώrpg-s προβαίνωvpxanfs
ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp αὐτόςrpgfs . v.19 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ἄγγελοςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s Γαβριήλtp ὁdnms παρίστηµιvpxanms ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms
καίc ἀποστέλλωviap1s λαλέωvnaa πρόςp σύrpa-s καίc εὐαγγελίζωvnam σύrpd-s οὗτοςrdanp .
v.20 καίc ἰδούvdaa2s εἰµίvifx2s σιωπάωvppanms καίc µήxo δύναµαιvppnnms λαλέωvnaa ἄχριp
ὅςrrgfs ἡµέραngfs γίνοµαιvsad3s οὗτοςrdnnp ἀντίp ὅςrrgmp οὐxo πιστεύωviaa2s ὁddmp λόγοςndmp
ἐγώrpg-s ὅστιςrrnmp πληρόωvifp3p εἰςp ὁdams καιρόςnams αὐτόςrpgmp . v.21 καίc εἰµίviix3s ὁdnms
λαόςnnms προσδοκάωvppanms ὁdams Ζαχαρίαςnams καίc θαυµάζωviia3p ἐνp ὁddms χρονίζωvnpa
αὐτόςrpams ἐνp ὁddms ναόςndms .
161 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 1. 23–34
ἐν τῷ ναῷ, καὶ αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς, καὶ διέµενε κωφός.
καὶ ἐγένετο, ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡµέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ, 23
ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡµέρας συν- 24
έλαβεν ᾿Ελισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ, καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν µῆνας
πέντε, λέγουσα. ὅτι Οὕτω µοι πεποίηκεν ὁ Κύριος ἐν ἡµέραις 25
αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τὸ ὄνειδός µου ἐν ἀνθρώποις. ᾿Εν δὲ τῷ 26
µηνὶ τῷ ἕκτῳ ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς
πόλιν τῆς Γαλιλαίας ᾗ ὄνοµα Ναζαρέθ, πρὸς παρθένον µεµνη- 27
στευµένην ἀνδρί, ᾧ ὄνοµα ᾿Ιωσήφ, ἐξ οἴκου ∆αβίδ, καὶ τὸ ὄνοµα
τῆς παρθένου, Μαριάµ. καὶ εἰσελθὼν ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτὴν 28
εἶπε, Χαῖρε, κεχαριτωµένη, ὁ Κύριος µετά σοῦ, εὐλογηµένη σὺ
ἐν γυναιξίν. ἡ δὲ ἰδοῦσα διεταράχθη ἐπὶ τῷ λόγῳ αὐτοῦ, καὶ 29
διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασµὸς οὗτος. καὶ εἶπεν ὁ ἄγγε- 30
λος αὐτῇ, Μὴ φοβοῦ, Μαριάµ, εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ.
καὶ ἰδού, συλλήψῃ ἐν γαστρί, καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ 31
ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν. οὗτος ἔσται µέγας, καὶ υἱὸς ὑψίστου 32
κληθήσεται, καὶ δώσει αὐτῷ Κύριος ὁ Θεὸς τὸν θρόνον ∆αβὶδ
τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν οἶκον ᾿Ιακὼβ εἰς 33
τοὺς αἰῶνας, καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος. εἶπε δὲ 34
Μαριὰµ πρὸς τὸν ἄγγελον, Πῶς ἔσται τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γι-

v.22 ἐξέρχοµαιvpaanms δέc οὐxo δύναµαιviin3s λαλέωvnaa αὐτόςrpdmp καίc ἐπιγινώσκωviaa3p

ὅτιc ὀπτασίαnafs ὁράωvixa3s ἐνp ὁddms ναόςndms καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s διανεύωvppanms
αὐτόςrpdmp καίc διαµένωviia3s κωφόςanmsn . v.23 καίc γίνοµαιviad3s ὡςbo πίµπληµιviap3p
ὁdnfp ἡµέραnnfp ὁdgfs λειτουργίαngfs αὐτόςrpgms ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams
αὐτόςrpgms . v.24 µετάp δέc οὗτοςrdafp ὁdafp ἡµέραnafp συλλαµβάνωviaa3s ᾿Ελισάβετtp
ὁdnfs γυνήnnfs αὐτόςrpgms καίc περικρύβωviia3s ἑαυτοῦrxafs µήνnamp πέντεtn λέγωvppanfs .
v.25 ὅτιc οὕτωbo ἐγώrpd-s ποιέωvixa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐνp ἡµέραndfp ὅςrrdfp ἐφοράωviaa3s
ἀφαιρέωvnaa ὁdans ὄνειδοςnans ἐγώrpg-s ἐνp ἄνθρωποςndmp . v.26 ἐνp δέc ὁddms µήνndms
ὁddms ἕκτοςadmsn ἀποστέλλωviap3s ὁdnms ἄγγελοςnnms Γαβριήλtp ὑπόp ὁdgms θεόςngms
εἰςp πόλιςnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὅςrrdfs ὄνοµαnnns Ναζαράtp . v.27 πρόςp παρθένοςnafs
µνηστεύωvpxpafs ἀνήρndms ὅςrrdms ὄνοµαnnns ᾿Ιωσήφtp ἐκp οἶκοςngms ∆αυίδtp καίc ὁdnns
ὄνοµαnnns ὁdgfs παρθένοςngfs Μαρίαtp . v.28 καίc εἰσέρχοµαιvpaanms ὁdnms ἄγγελοςnnms
πρόςp αὐτόςrpafs λέγωviaa3s χαίρωvdpa2s χαριτόωvpxpnfs ὁdnms κύριοςnnms µετάp σύrpg-s
εὐλογέωvpxpnfs σύrpn-s ἐνp γυνήndfp . v.29 ὁdnfs δέc ὁράωvpaanfs διαταράσσωviap3s ἐπίp ὁddms
λόγοςndms αὐτόςrpgms καίc διαλογίζοµαιviin3s ποταπόςanmsn εἰµίvopx3s ὁdnms ἀσπασµόςnnms
οὗτοςrdnms . v.30 καίc λέγωviaa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms αὐτόςrpdfs µήxo φοβέοµαιvdpm2s
Μαρίαtp εὑρίσκωviaa2s γάρc χάριςnafs παράp ὁddms θεόςndms . v.31 καίc ἰδούvdaa2s
vifd2s p ndfs c vifd2s nams
συλλαµβάνω ἐν γαστήρ καί τίκτω υἱός καί καλέωvifa2s ὁdans ὄνοµαnans
c

αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnams . v.32 οὗτοςrdnms εἰµίvifx3s µέγαςanmsn καίc υἱόςnnms ὕψιστοςagmsn

καλέωvifp3s καίc δίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ὁdams θρόνοςnams ∆αυίδtp
ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms . v.33 καίc βασιλεύωvifa3s ἐπίp ὁdams οἶκοςnams ᾿Ιακώβtp εἰςp
damp namp c dgfs
ὁ αἰών καί ὁ βασιλείαngfs αὐτόςrpgms οὐxo εἰµίvifx3s τέλοςnnns .
 1. 35–46 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 162
35 νώσκω· καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ, Πνεῦµα ῞Αγιον
ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ, καὶ δύναµις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι, διὸ
36 καὶ τὸ γεννώµενον ἐκ σοῦ ἅγιον κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ. καὶ
ἰδού, ᾿Ελισάβετ ἡ συγγενής σου, καὶ αὐτὴ συνειληφυῖα υἱὸν
ἐν γήρᾳ αὐτῆς, καὶ οὗτος µὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουµένῃ
37, 38 στείρᾳ. ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ θεῷ πᾶν ῥῆµα. εἶπε δὲ
Μαριάµ, ᾿Ιδού, ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό µοι κατὰ τὸ ῥῆµά σου.
39 καὶ ἀπῆλθεν ἀπ΄ αὐτῆς ὁ ἄγγελος. ᾿Αναστᾶσα δὲ Μαριὰµ ἐν
ταῖς ἡµέραις ταύταις ἐπορεύθη εἰς τὴν ὀρεινὴν µετὰ σπουδῆς,
40 εἰς πόλιν ᾿Ιούδα, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον Ζαχαρίου, καὶ ἠ-
41 σπάσατο τὴν ᾿Ελισάβετ. καὶ ἐγένετο ὡς ἤκουσεν ἡ ᾿Ελισάβετ
τὸν ἀσπασµὸν τῆς Μαρίας, ἐσκίρτησε τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ
42 αὐτῆς, καὶ ἐπλήσθη Πνεύµατος ῾Αγίου ἡ ᾿Ελισάβετ, καὶ ἀνε-
φώνησε φωνῇ µεγάλῃ, καὶ εἶπεν, Εὐλογηµένη σὺ ἐν γυναιξί,
43 καὶ εὐλογηµένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου. καὶ πόθεν µοι
44 τοῦτο, ἵνα ἔλθῃ ἡ µήτηρ τοῦ Κυρίου µου πρός µε· ἰδοὺ γάρ,
ὡς ἐγένετο ἡ φωνὴ τοῦ ἀσπασµοῦ σου εἰς τὰ ὦτά µου, ἐσκίρτη-
45 σεν ἐν ἀγαλλιάσει τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ µου. καὶ µακαρία ἡ
πιστεύσασα, ὅτι ἔσται τελείωσις τοῖς λελαληµένοις αὐτῇ παρὰ
46 Κυρίου. καὶ εἶπε Μαριάµ, Μεγαλύνει ἥ ψυχή µου τὸν Κύριον,

v.34 λέγωviaa3s δέc Μαρίαtp πρόςp ὁdams ἄγγελοςnams πῶςbo εἰµίvifx3s οὗτοςrdnns ἐπείc
ἀνήρnams οὐxo γινώσκωvipa1s . v.35 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ἄγγελοςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdfs πνεῦµαnnns ἅγιοςannsn ἐπέρχοµαιvifd3s ἐπίp σύrpa-s καίc δύναµιςnnfs ὕψιστοςagmsn
ἐπισκιάζωvifa3s σύrpd-s διόc καίc ὁdnns γεννάωvpppnns ἐκp σύrpg-s ἅγιοςannsn καλέωvifp3s
υἱόςnnms θεόςngms . v.36 καίc ἰδούvdaa2s ᾿Ελισάβετtp ὁdnfs συγγενήςanfsn σύrpg-s καίc
αὐτόςrpnfs συλλαµβάνωvpxanfs υἱόςnams ἐνp γῆραςndns αὐτόςrpgfs καίc οὗτοςrdnms µήνxo
ἕκτοςanmsn εἰµίvipx3s αὐτόςrpdfs ὁddfs καλέωvpppdfs στεῖραndfs . v.37 ὅτιc οὐxo ἀδυνατέωvifa3s
παράp ὁddms θεόςndms πᾶςannsn ῥῆµαnnns . v.38 λέγωviaa3s δέc Μαρίαtp ἰδούvdaa2s
dnfs nnfs ngms voad3s rpd-s
ὁ δούλη κύριος γίνοµαι ἐγώ κατάp ὁdans ῥῆµαnans σύrpg-s καίc
ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgfs ὁdnms ἄγγελοςnnms . v.39 ἀνίστηµιvpaanfs δέc Μαρίαtp
p ddfp ndfp rddfp viao3s p dafs
ἐν ὁ ἡµέρα οὗτος πορεύοµαι εἰς ὁ ὀρεινόςaafsn µετάp σπουδήngfs εἰςp
πόλιςnafs ᾿Ιούδαςngms . v.40 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams Ζαχαρίαςngms
καίc ἀσπάζοµαιviad3s ὁdafs ᾿Ελισάβετtp . v.41 καίc γίνοµαιviad3s ὡςbo ἀκούωviaa3s ὁdnfs
᾿Ελισάβετtp ὁdams ἀσπασµόςnams ὁdgfs Μαρίαngfs σκιρτάωviaa3s ὁdnns βρέφοςnnns ἐνp ὁddfs
κοιλίαndfs αὐτόςrpgfs καίc πίµπληµιviap3s πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn ὁdnfs ᾿Ελισάβετtp . v.42 καίc
ἀναφωνέωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn καίc λέγωviaa3s εὐλογέωvpxpnfs σύrpn-s ἐνp γυνήndfp καίc
εὐλογέωvpxpnms ὁdnms καρπόςnnms ὁdgfs κοιλίαngfs σύrpg-s . v.43 καίc πόθενbo ἐγώrpd-s
οὗτοςrdnns ἵναc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-s πρόςp ἐγώrpa-s .
v.44 ἰδούvdaa2s γάρc ὡςbo γίνοµαιviad3s ὁdnfs φωνήnnfs ὁdgms ἀσπασµόςngms σύrpg-s εἰςp
ὁdanp οὖςnanp ἐγώrpg-s σκιρτάωviaa3s ἐνp ἀγαλλίασιςndfs ὁdnns βρέφοςnnns ἐνp ὁddfs κοιλίαndfs
ἐγώrpg-s . v.45 καίc µακάριοςanfsn ὁdnfs πιστεύωvpaanfs ὅτιc εἰµίvifx3s τελείωσιςnnfs ὁddnp
λαλέωvpxpdnp αὐτόςrpdfs παράp κύριοςngms . v.46 καίc λέγωviaa3s Μαρίαtp µεγαλύνωvipa3s
ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s ὁdams κύριοςnams .
163 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 1. 47–62
καὶ ἠγαλλίασεν τὸ πνεῦµά µου ἐπὶ τῷ θεῷ τῷ σωτῆρί µου. ὅτι 47, 48
ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ. ἰδοὺ γάρ, ἀ-
πὸ τοῦ νῦν µακαριοῦσί µε πᾶσαι αἱ γενεαί. ὅτι ἐποίησέ µοι 49
µεγάλεῖα ὁ δυνατός, καὶ ἅγιον τὸ ὄνοµα αὐτοῦ. καὶ τὸ ἔλεος 50
αὐτοῦ εἰς γενεὰς γενεῶν τοῖς φοβουµένοις αὐτόν. ἐποίησε 51
κράτος ἐν βραχίονι αὐτοῦ, διεσκόρπισεν ὑπερηφάνους διανοίᾳ
καρδίας αὐτῶν. καθεῖλε δυνάστας ἀπὸ θρόνων, καὶ ὕψωσε 52
ταπεινούς. πεινῶντας ἐνέπλησεν ἀγαθῶν, καὶ πλουτοῦντας 53
ἐξαπέστειλε κενούς. ἀντελάβετο ᾿Ισραὴλ παιδὸς αὐτοῦ, µνη- 54
σθῆναι ἐλέους. καθὼς ἐλάλησε πρὸς τοὺς πατέρας ἡµῶν τῷ 55
᾿Αβραὰµ καὶ τῷ σπέρµατι αὐτοῦ εἰς τὸν αἰῶνα. ῎Εµεινε δὲ Μα- 56
ριὰµ σὺν αὐτῇ ὡσεὶ µῆνας τρεῖς, καὶ ὑπέστρεψεν εἰς τὸν οἶκον
αὐτῆς. Τῇ δὲ ᾿Ελισάβετ ἐπλήσθη ὁ χρόνος τοῦ τεκεῖν αὐτήν, 57
καὶ ἐγέννησεν υἱόν. καὶ ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγγε- 58
νεῖς αὐτῆς ὅτι ἐµεγάλυνε Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ µετ΄ αὐτῆς,
καὶ συνέχαιρον αὐτῇ. καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ὀγδόῃ ἡµέρᾳ, ἦλθον 59
περιτεµεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκάλουν αὐτὸ ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τοῦ
πατρὸς αὐτοῦ Ζαχαρίαν. καὶ ἀποκριθεῖσα ἡ µήτηρ αὐτοῦ εἶ- 60
πεν, Οὐχί, ἀλλὰ κληθήσεται ᾿Ιωάννης. καὶ εἶπον πρὸς αὐτὴν 61
ὅτι Οὐδείς ἐστιν ἐν τῇ συγγενείᾳ σου ὃς καλεῖται τῷ ὀνόµατι
τούτῳ. ἐνένευον δὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ, τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι 62

v.47 καίc ἀγαλλιάωviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ἐγώrpg-s ἐπίp ὁddms θεόςndms ὁddms
σωτήρndms ἐγώrpg-s . v.48 ὅτιc ἐπιβλέπωviaa3s ἐπίp ὁdafs ταπείνωσιςnafs ὁdgfs δούληngfs
αὐτόςrpgms ἰδούvdaa2s γάρc ἀπόp ὁdgms νῦνbo µακαρίζωvifa3p ἐγώrpa-s πᾶςanfpn ὁdnfp
γενεάnnfp . v.49 ὅτιc ποιέωviaa3s ἐγώrpd-s µεγαλεῖοςaanpn ὁdnms δυνατόςanmsn καίc
ἅγιοςaansn ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms . v.50 καίc ὁdnns ἔλεοςnnms αὐτόςrpgms εἰςp
γενεάnafp γενεάngfp ὁddmp φοβέοµαιvppndmp αὐτόςrpams . v.51 ποιέωviaa3s κράτοςnans
ἐνp βραχίωνndms αὐτόςrpgms διασκορπίζωviaa3s ὑπερήφανοςaampn διάνοιαndfs καρδίαngfs
αὐτόςrpgmp . v.52 καθαιρέωviaa3s δυνάστηςnamp ἀπόp θρόνοςngmp καίc ὑψόωviaa3s
ταπεινόςaampn . v.53 πεινάωvppaamp ἐµπίπληµιviaa3s ἀγαθόςagmpn καίc πλουτέωvppaamp
ἐξαποστέλλωviaa3s κενόςaampn . v.54 ἀντιλαµβάνοµαιviad3s ᾿Ισραήλtp παῖςngms αὐτόςrpgms
µιµνῄσκοµαιvnap ἔλεοςngns . v.55 καθώςbo λαλέωviaa3s πρόςp ὁdamp πατήρnamp ἐγώrpg-p
ὁddms ᾿Αβραάµtp καίc ὁddns σπέρµαndns αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.56 µένωviaa3s δέc
Μαρίαtp σύνp αὐτόςrpdfs ὡσείbo µήνnamp τρεῖςnamp καίc ὑποστρέφωviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams
αὐτόςrpgfs . v.57 ὁddfs δέc ᾿Ελισάβετtp πίµπληµιviap3s ὁdnms χρόνοςnnms ὁdgms τίκτωvnaa
αὐτόςrpafs καίc γεννάωviaa3s υἱόςnams . v.58 καίc ἀκούωviaa3p ὁdnmp περίοικοςanmpn καίc
ὁdnmp συγγενήςanmpn αὐτόςrpgfs ὅτιc µεγαλύνωviia3s κύριοςnnms ὁdans ἔλεοςnans αὐτόςrpgms
µετάp αὐτόςrpgfs καίc συγχαίρωviia3p αὐτόςrpdfs . v.59 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddfs ὄγδοοςadfsn
ἡµέραndfs ἔρχοµαιviaa3p περιτέµνωvnaa ὁdans παιδίονnans καίc καλέωviia3p αὐτόςrpans ἐπίp
ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms Ζαχαρίαςnams . v.60 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonfs
ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms λέγωviaa3s οὐχίxo ἀλλάc καλέωvifp3s ᾿Ιωάννηςnnms . v.61 καίc
viaa3p p rpafs c anfsn vipx3s p ddfs ndfs rpg-s
λέγω πρός αὐτός ὅτι οὐδείς εἰµί ἐν ὁ συγγένεια σύ ὅςrrnms
καλέωvipp3s ὁddns ὄνοµαndns οὗτοςrddns .
 1. 63–77 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 164
63 αὐτόν. καὶ αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψε, λέγων, ᾿Ιωάννης ἐστὶ
64 τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, καὶ ἐθαύµασαν πάντες. ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόµα
αὐτοῦ παραχρῆµα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει εὐλογῶν τὸν
65 Θεόν. καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας αὐ-
τούς, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ὀρεινῇ τῆς ᾿Ιουδαίας διελαλεῖτο πάντα τὰ
66 ῥήµατα ταῦτα. καὶ ἔθεντο πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν τῇ καρ-
δίᾳ αὐτῶν, λέγοντες, Τί ἄρα τὸ παιδίον τοῦτο ἔσται· καὶ χεὶρ
67 Κυρίου ἦν µετ΄ αὐτοῦ. Καὶ Ζαχαρίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐπλήσθη
68 Πνεύµατος ῾Αγίου, καὶ προεφήτευσε, λέγων, Εὐλογητὸς Κύ-
ριος ὁ Θεὸς τοῦ ᾿Ισραήλ, ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν
69 τῷ λαῷ αὐτοῦ, καὶ ἤγειρε κέρας σωτηρίας ἡµῖν ἐν τῷ οἴκῳ
70 ∆αβὶδ τοῦ παιδὸς αὐτοῦ. καθὼς ἐλάλησε διὰ στόµατος τῶν
71 ἁγίων τῶν ἀπ΄ αἰῶνος προφητῶν αὐτοῦ, σωτηρίαν ἐξ ἐχθρῶν
72 ἡµῶν, καὶ ἐκ χειρὸς πάντων τῶν µισούντων ἡµᾶς, ποιῆσαι ἔ-
λεος µετὰ τῶν πατέρων ἡµῶν, καὶ µνησθῆναι διαθήκης ἁγίας
73, 74 αὐτοῦ, ὅρκον ὃν ὤµοσε πρὸς ᾿Αβραὰµ τὸν πατέρα ἡµῶν, τοῦ
δοῦναί ἡµῖν, ἀφόβως, ἐκ χειρὸς τῶν ἐχθρῶν ἡµῶν ῥυσθέντας,
75 λατρεύειν αὐτῷ. ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ ἐνώπιον αὐτοῦ
76 πάσας τὰς ἡµέρας τῆς ζωῆς ἡµῶν. καὶ σύ, παιδίον, προφήτης
ὑψίστου κληθήσῃ, προπορεύσῃ γὰρ πρὸ προσώπου Κυρίου ἑ-
77 τοιµάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ, τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ
v.62 ἐννεύωviia3p δέc ὁddms πατήρndms αὐτόςrpgms ὁdans τίςrqans ἄνxo θέλωvopa3s καλέωvnpp
αὐτόςrpams . v.63 καίc αἰτέωvpaanms πινακίδιονnans γράφωviaa3s λέγωvppanms ᾿Ιωάννηςnnms
εἰµίvipx3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms καίc θαυµάζωviaa3p πᾶςanmpn . v.64 ἀνοίγωviap3s
c dnns nnns rpgms bo c dnfs nnfs
δέ ὁ στόµα αὐτός παραχρῆµα καί ὁ γλῶσσα αὐτόςrpgms καίc
λαλέωviia3s εὐλογέωvppanms ὁdams θεόςnams . v.65 καίc γίνοµαιviad3s ἐπίp πᾶςaampn
φόβοςnnms ὁdamp περιοικέωvppaamp αὐτόςrpamp καίc ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs ὀρεινόςadfsn ὁdgfs
᾿Ιουδαίαngfs διαλαλέωviip3s πᾶςannpn ὁdnnp ῥῆµαnnnp οὗτοςrdnnp . v.66 καίc τίθηµιviam3p
anmpn dnmp vpaanmp p ddfs ndfs rpgmp
πᾶς ὁ ἀκούω ἐν ὁ καρδία αὐτός λέγωvppanmp τίςrqnns ἄραxo
ὁdnns παιδίονnnns οὗτοςrdnns εἰµίvifx3s καίc χείρnnfs κύριοςngms εἰµίviix3s µετάp αὐτόςrpgms .
v.67 καίc Ζαχαρίαςnnms ὁdnms πατήρnnms αὐτόςrpgms πίµπληµιviap3s πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn
καίc προφητεύωviaa3s λέγωvppanms . v.68 εὐλογητόςanmsn κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms
ὁdgms ᾿Ισραήλtp ὅτιc ἐπισκέπτοµαιviad3s καίc ποιέωviaa3s λύτρωσιςnafs ὁddms λαόςndms
αὐτόςrpgms . v.69 καίc ἐγείρωviaa3s κέραςnans σωτηρίαngfs ἐγώrpd-p ἐνp ὁddms οἶκοςndms
∆αυίδtp ὁdgms παῖςngms αὐτόςrpgms . v.70 καθώςbo λαλέωviaa3s διάp στόµαngns ὁdgmp
ἅγιοςagmpn ὁdgmp ἀπόp αἰώνngms προφήτηςngmp αὐτόςrpgms . v.71 σωτηρίαnafs ἐκp
agmpn rpg-p c p ngfs agmpn dgmp vppagmp
ἐχθρός ἐγώ καί ἐκ χείρ πᾶς ὁ µισέω ἐγώrpa-p . v.72 ποιέωvnaa
ἔλεοςnans µετάp ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p καίc µιµνῄσκοµαιvnap διαθήκηngfs ἅγιοςagfsn
αὐτόςrpgms . v.73 ὅρκοςnams ὅςrrams ὀµνύωviaa3s πρόςp ᾿Αβραάµtp ὁdams πατήρnams
ἐγώrpg-p . v.74 ὁdgms δίδωµιvnaa ἐγώrpd-p ἀφόβωςbo ἐκp χείρngfs ὁdgmp ἐχθρόςagmpn ἐγώrpg-p
ῥύοµαιvpapamp λατρεύωvnpa αὐτόςrpdms . v.75 ἐνp ὁσιότηςndfs καίc δικαιοσύνηndfs ἐνώπιονbo
αὐτόςrpgms πᾶςaafpn ὁdafp ἡµέραnafp ὁdgfs ζωήngfs ἐγώrpg-p . v.76 καίc σύrpn-s παιδίονnvns
προφήτηςnnms ὕψιστοςagmsn καλέωvifp2s προπορεύοµαιvifd2s γάρc πρόp πρόσωπονngns
κύριοςngms ἑτοιµάζωvnaa ὁδόςnafp αὐτόςrpgms .
165 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 1. 78–2. 9
αὐτοῦ ἐν ἀφέσει ἁµαρτιῶν αὐτῶν, διὰ σπλάγχνα ἐλέους Θεοῦ 78
ἡµῶν, ἐν οἷς ἐπεσκέψατο ἡµᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους, ἐπιφᾶναι 79
τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθηµένοις, τοῦ κατευθῦναι
τοὺς πόδας ἡµῶν εἰς ὁδὸν εἰρήνης. Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε 80
καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύµατι, καὶ ἦν ἐν ταῖς ἐρήµοις ἕως ἡµέρας
ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν ᾿Ισραήλ.
᾿Εγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις, ἐξῆλθε δόγµα παρὰ 2
Καίσαρος Αὐγούστου, ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν οἰκουµένην.
αὕτη ἡ ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο ἡγεµονεύοντος τῆς Συρίας 2
Κυρηνίου. καὶ ἐπορεύοντο πάντες ἀπογράφεσθαι, ἕκαστος 3
εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν. ἀνέβη δὲ καὶ ᾿Ιωσὴφ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας, 4
ἐκ πόλεως Ναζαρέθ, εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν, εἰς πόλιν ∆αβίδ, ἥτις κα-
λεῖται Βηθλέεµ, διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς ∆αβίδ,
ἀπογράψασθαι σὺν Μαριὰµ τῇ µεµνηστευµένῃ αὐτῷ γυναικί, 5
οὔσῃ ἐγκύῳ. ἐγένετο δὲ ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἐκεῖ, ἐπλήσθη- 6
σαν αἱ ἡµέραι τοῦ τεκεῖν αὐτήν. καὶ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν 7
πρωτότοκον, καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτόν, καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν
τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύµατι. Καὶ 8
ποιµένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες καὶ φυλάσ-
σοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίµνην αὐτῶν. καὶ ἰδού, 9
ἄγγελος Κυρίου ἐπέστη αὐτοῖς, καὶ δόξα Κυρίου περιέλαµψεν

v.77 ὁdgms δίδωµιvnaa γνῶσιςnafs σωτηρίαngfs ὁddms λαόςndms αὐτόςrpgms ἐνp ἄφεσιςndfs
ἁµαρτίαngfp αὐτόςrpgmp . v.78 διάp σπλάγχνονnanp ἔλεοςngns θεόςngms ἐγώrpg-p ἐνp
ὅςrrdnp ἐπισκέπτοµαιviad3s ἐγώrpa-p ἀνατολήnnfs ἐκp ὕψοςngns . v.79 ἐπιφαίνωvnaa ὁddmp
p ndns c ndfs ngms vppndmp dgms
ἐν σκότος καί σκιά θάνατος κάθηµαι ὁ κατευθύνωvnaa ὁdamp
πούςnamp ἐγώrpg-p εἰςp ὁδόςnafs εἰρήνηngfs . v.80 ὁdnns δέc παιδίονnnns αὐξάνωviia3s καίc
κραταιόωviip3s πνεῦµαndns καίc εἰµίviix3s ἐνp ὁddfp ἔρηµοςadfpn ἕωςc ἡµέραngfs ἀνάδειξιςngfs
αὐτόςrpgms πρόςp ὁdams ᾿Ισραήλtp . 2. v.1 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp
rddfp viaa3s nnns
ἐκεῖνος ἐξέρχοµαι δόγµα παράp Καῖσαρngms Αὐγοῦστοςngms ἀπογράφωvnpe
πᾶςaafsn ὁdafs οἰκουµένηnafs . v.2 οὗτοςrdnfs ὁdnfs ἀπογραφήnnfs πρῶτοςanfsn γίνοµαιviad3s
ἡγεµονεύωvppagms ὁdgfs Συρίαngfs Κυρήνιοςngms . v.3 καίc πορεύοµαιviin3p πᾶςanmpn
ἀπογράφωvnpp ἕκαστοςanmsn εἰςp ὁdafs ἴδιοςaafsn πόλιςnafs . v.4 ἀναβαίνωviaa3s δέc καίc
᾿Ιωσήφtp ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἐκp πόλιςngfs Ναζαράtp εἰςp ὁdafs ᾿Ιουδαίαnafs εἰςp πόλιςnafs
∆αυίδtp ὅστιςrrnfs καλέωvipp3s Βηθλέεµtp διάp ὁdans εἰµίvnpx αὐτόςrpams ἐκp οἶκοςngms καίc
πατριάngfs ∆αυίδtp . v.5 ἀπογράφωvnam σύνp Μαρίαtp ὁddfs µνηστεύωvpxpdfs αὐτόςrpdms
γυνήndfs εἰµίvppxdfs ἔγκυοςndfs . v.6 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms εἰµίvnpx αὐτόςrpamp
ἐκεῖbo πίµπληµιviap3p ὁdnfp ἡµέραnnfp ὁdgms τίκτωvnaa αὐτόςrpafs . v.7 καίc τίκτωviaa3s
dams nams rpgfs dams aamsn c viaa3s
ὁ υἱός αὐτός ὁ πρωτότοκος καί σπαργανόω αὐτόςrpams καίc
ἀνακλίνωviaa3s αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs φάτνηndfs διότιc οὐxo εἰµίviix3s αὐτόςrpdmp τόποςnnms ἐνp
ὁddns κατάλυµαndns . v.8 καίc ποιµήνnnmp εἰµίviix3p ἐνp ὁddfs χώραndfs ὁddfs αὐτόςrpdfs
ἀγραυλέωvppanmp καίc φυλάσσωvppanmp φυλακήnamp ὁdgfs νύξngfs ἐπίp ὁdafs ποίµνηnafs
αὐτόςrpgmp .
 2. 10–21 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 166
10 αὐτούς, καὶ ἐφοβήθησαν φόβον µέγαν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ
ἄγγελος, Μὴ φοβεῖσθε, ἰδοὺ γὰρ, εὐαγγελίζοµαι ὑµῖν χαρὰν
11 µεγάλην, ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ὑµῖν σήµερον
12 Σωτὴρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος, ἐν πόλει ∆αβίδ. καὶ τοῦτο ὑ-
µῖν τὸ σηµεῖον, εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωµένον, κείµενον
13 ἐν τῇ φάτνῃ. καὶ ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος
14 στρατιᾶς οὐρανίου, αἰνούντων τὸν Θεὸν, καὶ λεγόντων, ∆όξα
ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία.
15 Καὶ ἐγένετο, ὡς ἀπῆλθον ἀπ΄ αὐτῶν εἰς τὸν οὐρανὸν οἱ ἄγγελοι,
καὶ οἱ ἀνθρωποι οἱ ποιµένες εἶπον πρὸς ἀλλήλους, ∆ιέλθωµεν
δὴ ἕως Βηθλεέµ, καὶ ἴδωµεν τὸ ῥῆµα τοῦτο τὸ γεγονός, ὃ ὁ Κύ-
16 ριος ἐγνώρισεν ἡµῖν. καὶ ἦλθον σπεύσαντες, καὶ ἀνεῦρον τήν
τε Μαριὰµ καὶ τὸν ᾿Ιωσήφ, καὶ τὸ βρέφος κείµενον ἐν τῇ φάτνῃ.
17 ἰδόντες δὲ διεγνώρισαν περὶ τοῦ ῥήµατος τοῦ λαληθέντος αὐτοῖς
18 περὶ τοῦ παιδίου τούτου. καὶ πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐθαύµα-
19 σαν περὶ τῶν λαληθέντων ὑπὸ τῶν ποιµένων πρὸς αὐτούς. ἡ
δὲ Μαριὰµ πάντα συνετήρει τὰ ῥήµατα ταῦτα, συµβάλλουσα
20 ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς. καὶ ἐπέστρεψαν οἱ ποιµένες, δοξάζοντες
καὶ αἰνοῦντες τὸν Θεὸν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἤκουσαν καὶ εἶδον, κα-
21 θὼς ἐλαλήθη πρὸς αὐτούς. Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν ἡµέραι ὀκτὼ
τοῦ περιτεµεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦς,

v.9 καίc ἰδούvdaa2s ἄγγελοςnnms κύριοςngms ἐφίστηµιviaa3s αὐτόςrpdmp καίc δόξαnnfs

κύριοςngms περιλάµπωviaa3s αὐτόςrpamp καίc φοβέοµαιviao3p φόβοςnams µέγαςaamsn .
v.10 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ἄγγελοςnnms µήxo φοβέοµαιvdpn2p ἰδούvdaa2s γάρc
εὐαγγελίζωvipm1s σύrpd-p χαράnafs µέγαςaafsn ὅστιςrrnfs εἰµίvifx3s πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms .
v.11 ὅτιc τίκτωviap3s σύrpd-p σήµερονbo σωτήρnnms ὅςrrnms εἰµίvipx3s Χριστόςnnms κύριοςnnms
ἐνp πόλιςndfs ∆αυίδtp . v.12 καίc οὗτοςrdnns σύrpd-p ὁdnns σηµεῖονnnns εὑρίσκωvifa2p
nans vpxpans
βρέφος σπαργανόω κεῖµαιvppnans ἐνp ὁddfs φάτνηndfs . v.13 καίc ἐξαίφνηςbo
γίνοµαιviad3s σύνp ὁddms ἄγγελοςndms πλῆθοςnnns στρατιάngfs οὐράνιοςagfsn αἰνέωvppagmp
ὁdams θεόςnams καίc λέγωvppagmp . v.14 δόξαnnfs ἐνp ὕψιστοςadnpn θεόςndms καίc ἐπίp γῆngfs
εἰρήνηnnfs ἐνp ἄνθρωποςndmp εὐδοκίαnnfs . v.15 καίc γίνοµαιviad3s ὡςbo ἀπέρχοµαιviaa3p
ἀπόp αὐτόςrpgmp εἰςp ὁdams οὐρανόςnams ὁdnmp ἄγγελοςnnmp καίc ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp
ὁdnmp ποιµήνnnmp λέγωviaa3p πρόςp ἀλλήλωνreamp διέρχοµαιvsaa1p δήxo ἕωςc Βηθλέεµtp
καίc ὁράωvsaa1p ὁdans ῥῆµαnans οὗτοςrdans ὁdans γίνοµαιvpxaans ὅςrrans ὁdnms κύριοςnnms
γνωρίζωviaa3s ἐγώrpd-p . v.16 καίc ἔρχοµαιviaa3p σπεύδωvpaanmp καίc ἀνευρίσκωviaa3p ὁdafs
xo tp c dams
τέ Μαρία καί ὁ ᾿Ιωσήφtp καίc ὁdans βρέφοςnans κεῖµαιvppnans ἐνp ὁddfs φάτνηndfs .
v.17 ὁράωvpaanmp δέc διαγνωρίζωviaa3p περίp ὁdgns ῥῆµαngns ὁdgns λαλέωvpapgns αὐτόςrpdmp
περίp ὁdgns παιδίονngns οὗτοςrdgns . v.18 καίc πᾶςanmpn ὁdnmp ἀκούωvpaanmp θαυµάζωviaa3p
περίp ὁdgnp λαλέωvpapgnp ὑπόp ὁdgmp ποιµήνngmp πρόςp αὐτόςrpamp . v.19 ὁdnfs δέc Μαρίαtp
πᾶςaanpn συντηρέωviia3s ὁdanp ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp συµβάλλωvppanfs ἐνp ὁddfs καρδίαndfs
αὐτόςrpgfs . v.20 καίc ἐπιστρέφωviaa3p ὁdnmp ποιµήνnnmp δοξάζωvppanmp καίc αἰνέωvppanmp
dams nams
ὁ θεός ἐπίp πᾶςadnpn ὅςrrdnp ἀκούωviaa3p καίc ὁράωviaa3p καθώςbo λαλέωviap3s πρόςp
αὐτόςrpamp .
167 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 2. 22–33
τὸ κληθὲν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ
κοιλίᾳ. Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡµέραι τοῦ καθαρισµοῦ αὐ- 22
τῆς κατὰ τὸν νόµον Μωσέως, ἀνήγαγον αὐτὸν εἰς ῾Ιεροσόλυµα,
παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ, καθὼς γέγραπται ἐν νόµῳ Κυρίου ὅτι 23
Πᾶν ἄρσεν διανοῖγον µήτραν ἅγιον τῷ Κυρίῳ κληθήσεται, καὶ 24
τοῦ δοῦναι θυσίαν κατὰ τὸ εἰρηµένον ἐν νόµῳ Κυρίου, Ζεῦγος
τρυγόνων ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν. καὶ ἰδού, ἦν ἄνθρω- 25
πος ἐν ᾿Ιερουσαλήµ, ᾧ ὄνοµα Σιµεὼν, καὶ ὁ ἄνθρωπος οὗτος
δίκαιος καὶ εὐλαβής, προσδεχόµενος παράκλησιν τοῦ ᾿Ισραήλ,
καὶ Πνεῦµα ῞Αγιον ἦν ἐπ΄ αὐτόν. καὶ ἦν αὐτῷ κεχρηµατισµέ- 26
νον ὑπὸ τοῦ Πνεύµατος τοῦ ῾Αγίου, µὴ ἰδεῖν θάνατον πρὶν ἢ ἴδῃ
τὸν Χριστὸν Κυρίου. καὶ ἦλθεν ἐν τῷ Πνεύµατι εἰς τὸ ἱερόν, 27
καὶ ἐν τῷ εἰσαγαγεῖν τοὺς γονεῖς τὸ παιδίον ᾿Ιησοῦν, τοῦ ποι-
ῆσαι αὐτοὺς κατὰ τὸ εἰθισµένον τοῦ νόµου περὶ αὐτοῦ, καὶ 28
αὐτὸς ἐδέξατο αὐτὸ εἰς τὰς ἀγκάλας αὐτοῦ, καὶ εὐλόγησε τὸν
Θεόν, καὶ εἶπε, Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα, κατὰ 29
τὸ ῥῆµά σου, ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλµοί µου τὸ σωτήριόν 30
σου, ὃ ἡτοίµασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, φῶς εἰς 31, 32
ἀποκάλυψιν ἐθνῶν, καὶ δόξαν λαοῦ σου ᾿Ισραήλ. καὶ ἦν ᾿Ιω- 33
σὴφ καὶ ἡ µήτηρ αὐτοῦ θαυµάζοντες ἐπὶ τοῖς λαλουµένοις περὶ

v.21 καίc ὅτεbo πίµπληµιviap3p ἡµέραnnfp ὀκτώtn ὁdgms περιτέµνωvnaa ὁdans παιδίονnans
καίc καλέωviap3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnns καλέωvpapnns ὑπόp ὁdgms
ἄγγελοςngms πρόp ὁdgms συλλαµβάνωvnap αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs κοιλίαndfs . v.22 καίc
ὅτεbo πίµπληµιviap3p ὁdnfp ἡµέραnnfp ὁdgms καθαρισµόςngms αὐτόςrpgfs κατάp ὁdams
νόµοςnams Μωϋσῆςngms ἀνάγωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs παρίστηµιvnaa ὁddms
κύριοςndms . v.23 καθώςbo γράφωvixp3s ἐνp νόµοςndms κύριοςngms ὅτιc πᾶςannsn ἄρσηνnnns
διανοίγωvppanns µήτραnafs ἅγιοςaansn ὁddms κύριοςndms καλέωvifp3s . v.24 καίc ὁdgms
δίδωµιvnaa θυσίαnafs κατάp ὁdans λέγωvpxpans ἐνp νόµοςndms κύριοςngms ζεῦγοςnnns τρυγώνngfp
ἤxo δύοtn νοσσόςnamp περιστεράngfp . v.25 καίc ἰδούvdaa2s εἰµίviix3s ἄνθρωποςnnms ἐνp
᾿Ιερουσαλήµtp ὅςrrdms ὄνοµαnnns Συµεώνtp καίc ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms δίκαιοςanmsn
καίc εὐλαβήςanmsn προσδέχοµαιvppnnms παράκλησιςnafs ὁdgms ᾿Ισραήλtp καίc πνεῦµαnnns
ἅγιοςaansn εἰµίviix3s ἐπίp αὐτόςrpams . v.26 καίc εἰµίviix3s αὐτόςrpdms χρηµατίζωvpxpnns ὑπόp
ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns ἅγιοςagnsn µήxo ὁράωvnaa θάνατοςnams πρίνbo ἤxo ὁράωvsaa3s ὁdams
Χριστόςnams κύριοςngms . v.27 καίc ἔρχοµαιviaa3s ἐνp ὁddns πνεῦµαndns εἰςp ὁdans ἱερόνnans
καίc ἐνp ὁddms εἰσάγωvnaa ὁdamp γονεύςnamp ὁdans παιδίονnans ᾿Ιησοῦςnams ὁdgms ποιέωvnaa
αὐτόςrpamp κατάp ὁdans ἐθίζωvpxpans ὁdgms νόµοςngms περίp αὐτόςrpgms . v.28 καίc αὐτόςrpnms
δέχοµαιviad3s αὐτόςrpans εἰςp ὁdafp ἀγκάληnafp αὐτόςrpgms καίc εὐλογέωviaa3s ὁdams θεόςnams
καίc λέγωviaa3s . v.29 νῦνbo ἀπολύωvipa2s ὁdams δοῦλοςnams σύrpg-s δεσπότηςnvms κατάp
dans nans rpg-s
ὁ ῥῆµα σύ ἐνp εἰρήνηndfs . v.30 ὅτιc ὁράωviaa3p ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp ἐγώrpg-s
ὁdans σωτήριονaansn σύrpg-s . v.31 ὅςrrans ἑτοιµάζωviaa2s κατάp πρόσωπονnans πᾶςagmpn ὁdgmp
λαόςngmp . v.32 φῶςnnns εἰςp ἀποκάλυψιςnafs ἔθνοςngnp καίc δόξαnafs λαόςngms σύrpg-s
᾿Ισραήλtp .
 2. 34–44 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 168
34 αὐτοῦ. καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς Σιµεών, καὶ εἶπε πρὸς Μαριὰµ
τὴν µητέρα αὐτοῦ, ᾿Ιδού, οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν
35 πολλῶν ἐν τῷ ᾿Ισραήλ, καὶ εἰς σηµεῖον ἀντιλεγόµενον, καὶ σοῦ
δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥοµφαία, ὅπως ἂν ἀποκαλυ-
36 φθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισµοί. καὶ ἦν ῞Αννα προφῆ-
τις, θυγάτηρ Φανουήλ, ἐκ φυλῆς ᾿Ασήρ αὕτη προβεβηκυῖα ἐν
ἡµέραις πολλαῖς, ζήσασα ἔτη µετὰ ἀνδρὸς ἑπτὰ ἀπὸ τῆς παρ-
37 θενίας αὐτῆς, καὶ αὐτὴ χήρα ὡς ἐτῶν ὀγδοηκοντατεσσάρων, ἣ
οὐκ ἀφίστατο ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ, νηστείαις καὶ δεήσεσι λατρεύουσα
38 νύκτα καὶ ἡµέραν. καὶ αὕτη αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἐπιστᾶσα ἀνθωµο-
λογεῖτο τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐλάλει περὶ αὐτοῦ πᾶσι τοῖς προσδεχο-
39 µένοις λύτρωσιν ἐν ᾿Ιερουσαλήµ. καὶ ὡς ἐτέλεσαν ἅπαντα τὰ
κατὰ τὸν νόµον Κυρίου, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, εἰς τὴν
40 πόλιν αὐτῶν Ναζαρέθ. Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε, καὶ ἐκραταιοῦτο
πνεύµατι, πληρούµενον σοφίας, καὶ χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ΄ αὐτό.
41 Καὶ ἐπορεύοντο οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατ΄ ἔτος εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ τῇ
42 ἑορτῇ τοῦ πάσχα. καὶ ὅτε ἐγένετο ἐτῶν δώδεκα, ἀναβάντων
43 αὐτῶν εἰς ᾿Ιεροσόλυµα κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἑορτῆς, καὶ τελειω-
σάντων τὰς ἡµέρας, ἐν τῷ ὑποστρέφειν αὐτούς, ὑπέµεινεν ᾿Ιη-
σοῦς ὁ παῖς ἐν ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ οὐκ ἔγνω ᾿Ιωσὴφ καὶ ἡ µήτηρ
44 αὐτοῦ, νοµίσαντες δὲ αὐτὸν ἐν τῇ συνοδίᾳ εἶναι, ἦλθον ἡµέ-
ρας ὁδόν, καὶ ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενέσι καὶ ἐν τοῖς
v.33 καίc εἰµίviix3s ᾿Ιωσήφtp καίc ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms θαυµάζωvppanmp ἐπίp ὁddnp
λαλέωvpppdnp περίp αὐτόςrpgms . v.34 καίc εὐλογέωviaa3s αὐτόςrpamp Συµεώνtp καίc
λέγωviaa3s πρόςp Μαρίαtp ὁdafs µήτηρnafs αὐτόςrpgms ἰδούvdaa2s οὗτοςrdnms κεῖµαιvipn3s
εἰςp πτῶσιςnafs καίc ἀνάστασιςnafs πολύςagmpn ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp καίc εἰςp σηµεῖονnans
ἀντιλέγωvpppans . v.35 καίc σύrpg-s δέc αὐτόςrpgfs ὁdafs ψυχήnafs διέρχοµαιvifd3s ῥοµφαίαnnfs
ὅπωςbo ἄνxo ἀποκαλύπτωvsap3p ἐκp πολύςagfpn καρδίαngfp διαλογισµόςnnmp . v.36 καίc
εἰµίviix3s ῞Ανναnnfs προφῆτιςnnfs θυγάτηρnnfs Φανουήλtp ἐκp φυλήngfs ᾿Ασήρtp οὗτοςrpnfs
προβαίνωvpxanfs ἐνp ἡµέραndfp πολύςadfpn ζάωvpaanfs ἔτοςnanp µετάp ἀνήρngms ἑπτάtn ἀπόp
ὁdgfs παρθενίαngfs αὐτόςrpgfs . v.37 καίc αὐτόςrpnfs χήραnnfs ὡςbo ἔτοςngnp ὀγδοήκονταngnp
ὅςrrnfs οὐxo ἀφίστηµιviin3s ἀπόp ὁdgns ἱερόνngns νηστείαndfp καίc δέησιςndfp λατρεύωvppanfs
νύξnafs καίc ἡµέραnafs . v.38 καίc αὐτόςrpnfs αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs ἐφίστηµιvpaanfs
ἀνθοµολογέοµαιviin3s ὁddms κύριοςndms καίc λαλέωviia3s περίp αὐτόςrpgms πᾶςadmpn ὁddmp
προσδέχοµαιvppndmp λύτρωσιςnafs ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.39 καίc ὡςbo τελέωviaa3p ἅπαςaanpn
ὁdanp κατάp ὁdams νόµοςnams κύριοςngms ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs εἰςp
ὁdafs πόλιςnafs αὐτόςrpgmp Ναζαράtp . v.40 ὁdnns δέc παιδίονnnns αὐξάνωviia3s καίc
viip3s ndns vpppnns
κραταιόω πνεῦµα πληρόω σοφίαngfs καίc χάριςnnfs θεόςngms εἰµίviix3s ἐπίp
αὐτόςrpans . v.41 καίc πορεύοµαιviin3p ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgms κατάp ἔτοςnans εἰςp
᾿Ιερουσαλήµtp ὁddfs ἑορτήndfs ὁdgms πάσχαta . v.42 καίc ὅτεbo γίνοµαιviad3s ἔτοςngnp δώδεκαtn
ἀναβαίνωvpaagmp αὐτόςrpgmp εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs κατάp ὁdans ἔθοςnans ὁdgfs ἑορτήngfs .
v.43 καίc τελειόωvpaagmp ὁdafp ἡµέραnafp ἐνp ὁddms ὑποστρέφωvnpa αὐτόςrpamp ὑποµένωviaa3s
᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms παῖςnnms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc οὐxo γινώσκωviaa3s ᾿Ιωσήφtp καίc ὁdnfs
µήτηρnnfs αὐτόςrpgms .
169 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 2. 45–3. 2
γνωστοῖς, καὶ µὴ εὑρόντες αὐτόν, ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Ιερουσα- 45
λήµ, ζητοῦντες αὐτόν. καὶ ἐγένετο, µεθ΄ ἡµέρας τρεῖς εὗρον 46
αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ, καθεζόµενον ἐν µέσῳ τῶν διδασκάλων, καὶ
ἀκούοντα αὐτῶν, καὶ ἐπερωτῶντα αὐτούς. ἐξίσταντο δὲ πάντες 47
οἱ ἀκούοντες αὐτοῦ ἐπὶ τῇ συνέσει καὶ ταῖς ἀποκρίσεσιν αὐτοῦ.
καὶ ἰδόντες αὐτὸν ἐξεπλάγησαν, καὶ πρὸς αὐτὸν ἡ µήτηρ αὐ- 48
τοῦ εἶπε, Τέκνον, τί ἐποίησας ἡµῖν οὕτως· ἰδού, ὁ πατήρ σου
κἀγὼ ὀδυνώµενοι ἐζητοῦµέν σε. καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς, Τί ὅτι 49
ἐζητεῖτέ µε· οὐκ ᾔδειτε ὅτι ἐν τοῖς τοῦ πατρός µου δεῖ εἶναί µε·
καὶ αὐτοὶ οὐ συνῆκαν τὸ ῥῆµα ὃ ἐλάλησεν αὐτοῖς. καὶ κατέβη 50, 51
µετ΄ αὐτῶν, καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρέθ, καὶ ἦν ὑποτασσόµενος αὐ-
τοῖς. καὶ ἡ µήτηρ αὐτοῦ διετήρει πάντα τὰ ῥήµατα ταῦτα ἐν τῇ
καρδίᾳ αὐτῆς. Καὶ ᾿Ιησοῦς προέκοπτε σοφίᾳ καὶ ἡλικίᾳ, καὶ 52
χάριτι παρὰ Θεῷ καὶ ἀνθρώποις.
᾿Εν ἔτει δὲ πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεµονίας Τιβερίου Καίσα- 3
ρος, ἡγεµονεύοντος Ποντίου Πιλάτου τῆς ᾿Ιουδαίας, καὶ τε-
τραρχοῦντος τῆς Γαλιλαίας ῾Ηρώδου, Φιλίππου δὲ τοῦ ἀδελ-
φοῦ αὐτοῦ τετραρχοῦντος τῆς ᾿Ιτουραίας καὶ Τραχωνίτιδος χώ-
ρας, καὶ Λυσανίου τῆς ᾿Αβιληνῆς τετραρχοῦντος, ἐπ΄ ἀρχιε- 2
ρέων ῞Αννα καὶ Καϊάφα, ἐγένετο ῥῆµα Θεοῦ ἐπὶ ᾿Ιωάννην τὸν

v.44 νοµίζωvpaanmp δέc αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs συνοδίαndfs εἰµίvnpx ἔρχοµαιviaa3p ἡµέραngfs
ὁδόςnafs καίc ἀναζητέωviia3p αὐτόςrpams ἐνp ὁddmp συγγενήςadmpn καίc ἐνp ὁddmp
γνωστόςadmpn . v.45 καίc µήxo εὑρίσκωvpaanmp αὐτόςrpams ὑποστρέφωviaa3p εἰςp
᾿Ιερουσαλήµtp ζητέωvppanmp αὐτόςrpams . v.46 καίc γίνοµαιviad3s µετάp ἡµέραnafp
nafp viaa3p rpams p ddns
τρεῖς εὑρίσκω αὐτός ἐν ὁ ἱερόνndns καθέζοµαιvppnams ἐνp µέσοςadnsn
ὁdgmp διδάσκαλοςngmp καίc ἀκούωvppaams αὐτόςrpgmp καίc ἐπερωτάωvppaams αὐτόςrpamp .
v.47 ἐξίστηµιviim3p δέc πᾶςanmpn ὁdnmp ἀκούωvppanmp αὐτόςrpgms ἐπίp ὁddfs σύνεσιςndfs καίc
ὁddfp ἀπόκρισιςndfp αὐτόςrpgms . v.48 καίc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams ἐκπλήσσωviap3p καίc
p rpams dnfs nnfs
πρός αὐτός ὁ µήτηρ αὐτόςrpgms λέγωviaa3s τέκνονnvns τίςrqans ποιέωviaa2s ἐγώrpd-p
οὕτωbo ἰδούvdaa2s ὁdnms πατήρnnms σύrpg-s κἀγώrpn-s ὀδυνάοµαιvpppnmp ζητέωviia1p σύrpa-s .
v.49 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqnns ὅτιc ζητέωviia2p ἐγώrpa-s οὐxo οἶδαviya2p ὅτιc
ἐνp ὁddnp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s δεῖvipq3s εἰµίvnpx ἐγώrpa-s . v.50 καίc αὐτόςrpnmp οὐxo
συνίηµιviaa3p ὁdans ῥῆµαnans ὅςrrans λαλέωviaa3s αὐτόςrpdmp . v.51 καίc καταβαίνωviaa3s
µετάp αὐτόςrpgmp καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp Ναζαράtp καίc εἰµίviix3s ὑποτάσσωvpppnms αὐτόςrpdmp
καίc ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms διατηρέωviia3s πᾶςaanpn ὁdanp ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp ἐνp ὁddfs
καρδίαndfs αὐτόςrpgfs . v.52 καίc ᾿Ιησοῦςnnms προκόπτωviia3s σοφίαndfs καίc ἡλικίαndfs καίc
χάριςndfs παράp θεόςndms καίc ἄνθρωποςndmp . 3. v.1 ἐνp ἔτοςndns δέc πεντεκαιδέκατοςadnsn
ὁdgfs ἡγεµονίαngfs Τιβέριοςngms Καῖσαρngms ἡγεµονεύωvppagms Πόντιοςngms Πιλᾶτοςngms ὁdgfs
᾿Ιουδαίαngfs καίc τετρααρχέωvppagms ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ῾Ηρῴδηςngms Φίλιπποςngms δέc ὁdgms
ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms τετρααρχέωvppagms ὁdgfs ᾿Ιτουραῖοςagfsn καίc Τραχωνῖτιςngfs χώραngfs
καίc Λυσανίαςngms ὁdgfs ᾿Αβιληνήngfs τετρααρχέωvppagms .
 3. 3–14 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 170
3 τοῦ Ζαχαρίου υἱὸν ἐν τῇ ἐρήµῳ. καὶ ἦλθεν εἰς πᾶσαν τὴν
περίχωρον τοῦ ᾿Ιορδάνου, κηρύσσων βάπτισµα µετανοίας εἰς
4 ἄφεσιν ἁµαρτιῶν, ὡς γέγραπται ἐν βίβλῳ λόγων ᾿Ησαΐου τοῦ
προφήτου, λέγοντος, Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήµῳ, ῾Ετοιµάσατε
5 τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ. πᾶσα
φάραγξ πληρωθήσεται, καὶ πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσε-
ται, καὶ ἔσται τὰ σκολιὰ εἰς εὐθείαν, καὶ αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδοὺς
6, 7 λείας, καὶ ὄψεται πᾶσα σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ. ῎Ελεγεν
οὖν τοῖς ἐκπορευοµένοις ὄχλοις βαπτισθῆναι ὑπ΄ αὐτοῦ, Γεν-
νήµατα ἐχιδνῶν, τίς ὑπέδειξεν ὑµῖν φυγεῖν ἀπὸ τῆς µελλούσης
8 ὀργῆς· ποιήσατε οὖν καρποὺς ἀξίους τῆς µετανοίας, καὶ µὴ
ἄρξησθε λέγειν ἐν ἑαυτοῖς, Πατέρα ἔχοµεν τὸν ᾿Αβραάµ, λέγω
γὰρ ὑµῖν ὅτι δύναται ὁ Θεὸς ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα
9 τῷ ᾿Αβραάµ. ἤδη δὲ καὶ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων
κεῖται, πᾶν οὖν δένδρον µὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται
10 καὶ εἰς πῦρ βάλλεται. καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν οἱ ὄχλοι, λέγοντες,
11 Τί οὖν ποιήσοµεν· ἀποκριθεὶς δὲ λέγει αὐτοῖς, ῾Ο ἔχων δύο
χιτῶνας, µεταδότω τῷ µὴ ἔχοντι, καὶ ὁ ἔχων βρώµατα ὁµοίως
12 ποιείτω. ἦλθον δὲ καὶ τελῶναι βαπτισθῆναι, καὶ εἶπον πρὸς
13 αὐτόν, ∆ιδάσκαλε, τί ποιήσοµεν· ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτούς, Μη-
14 δὲν πλέον παρὰ τὸ διατεταγµένον ὑµῖν πράσσετε. ἐπηρώτων

v.2 ἐπίp ἀρχιερεύςngmp ῞Ανναςngms καίc Καϊάφαςngms γίνοµαιviad3s ῥῆµαnnns θεόςngms

ἐπίp ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ὁdgms Ζαχαρίαςngms υἱόςnams ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.3 καίc
ἔρχοµαιviaa3s εἰςp πᾶςaafsn ὁdafs περίχωροςaafsn ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms κηρύσσωvppanms
βάπτισµαnans µετάνοιαngfs εἰςp ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp . v.4 ὡςbo γράφωvixp3s ἐνp βίβλοςndfs
λόγοςngmp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns φωνήnnfs βοάωvppagms ἐνp ὁddfs
ἔρηµοςadfsn ἑτοιµάζωvdaa2p ὁdafs ὁδόςnafs κύριοςngms εὐθύςaafpn ποιέωvdpa2p ὁdafp τρίβοςnafp
αὐτόςrpgms . v.5 πᾶςanfsn φάραγξnnfs πληρόωvifp3s καίc πᾶςannsn ὄροςnnns καίc βουνόςnnms
ταπεινόωvifp3s καίc εἰµίvifx3s ὁdnnp σκολιόςannpn εἰςp εὐθύςaafsn καίc ὁdnfp τραχύςanfpn εἰςp
ὁδόςnafp λεῖοςaafpn . v.6 καίc ὁράωvifd3s πᾶςanfsn σάρξnnfs ὁdans σωτήριονaansn ὁdgms
θεόςngms . v.7 λέγωviia3s οὖνc ὁddmp ἐκπορεύοµαιvppndmp ὄχλοςndmp βαπτίζωvnap ὑπόp
αὐτόςrpgms γέννηµαnvnp ἔχιδναngfp τίςrqnms ὑποδείκνυµιviaa3s σύrpd-p φεύγωvnaa ἀπόp ὁdgfs
µέλλωvppagfs ὀργήngfs . v.8 ποιέωvdaa2p οὖνc καρπόςnamp ἄξιοςaampn ὁdgfs µετάνοιαngfs καίc
µήxo ἄρχωvsam2p λέγωvnpa ἐνp ἑαυτοῦrxdmp πατήρnams ἔχωvipa1p ὁdams ᾿Αβραάµtp λέγωvipa1s
γάρc σύrpd-p ὅτιc δύναµαιvipn3s ὁdnms θεόςnnms ἐκp ὁdgmp λίθοςngmp οὗτοςrdgmp ἐγείρωvnaa
τέκνονnanp ὁddms ᾿Αβραάµtp . v.9 ἤδηbo δέc καίc ὁdnfs ἀξίνηnnfs πρόςp ὁdafs ῥίζαnafs
ὁdgnp δένδρονngnp κεῖµαιvipn3s πᾶςannsn οὖνc δένδρονnnns µήxo ποιέωvppanns καρπόςnams
καλόςaamsn ἐκκόπτωvipp3s καίc εἰςp πῦρnans βάλλωvipp3s . v.10 καίc ἐπερωτάωviia3p
αὐτόςrpams ὁdnmp ὄχλοςnnmp λέγωvppanmp τίςrqans οὖνc ποιέωvifa1p . v.11 ἀποκρίνοµαιvpaonms
δέc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ἔχωvppanms δύοtn χιτώνnamp µεταδίδωµιvdaa3s ὁddms µήxo
ἔχωvppadms καίc ὁdnms ἔχωvppanms βρῶµαnanp ὁµοίωςbo ποιέωvdpa3s . v.12 ἔρχοµαιviaa3p
δέc καίc τελώνηςnnmp βαπτίζωvnap καίc λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams διδάσκαλοςnvms τίςrqans
ποιέωvifa1p . v.13 ὁdnms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp µηδείςaansn πολύςaansc παράp ὁdans
διατάσσωvpxpans σύrpd-p πράσσωvipa2p .
171 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 3. 15–23
δὲ αὐτὸν καὶ στρατευόµενοι, λέγοντες, Καὶ ἡµεῖς τί ποιήσοµεν·
καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς, Μηδένα διασείσητε, µηδὲ συκοφαντή-
σητε, καὶ ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑµῶν. Προσδοκῶντος δὲ τοῦ 15
λαοῦ, καὶ διαλογιζοµένων πάντων ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν πε-
ρὶ τοῦ ᾿Ιωάννου, µήποτε αὐτὸς εἴη ὁ Χριστός, ἀπεκρίνατο ὁ 16
᾿Ιωάννης, ἅπασι λέγων, ᾿Εγὼ µὲν ὕδατι βαπτίζω ὑµᾶς, ἔρχεται
δὲ ὁ ἰσχυρότερός µου, οὗ οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς λῦσαι τὸν ἱµάντα
τῶν ὑποδηµάτων αὐτοῦ, αὐτὸς ὑµᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύµατι ῾Α-
γίῳ καὶ πυρί, οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ, καὶ διακαθᾶρι- 17
εῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ, καὶ συνάξει τὸν σῖτον εἰς τὴν ἀποθήκην
αὐτοῦ, τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ. Πολλὰ µὲν 18
οὖν καὶ ἕτερα παρακαλῶν εὐηγγελίζετο τὸν λαόν, ὁ δὲ ῾Ηρώ- 19
δης ὁ τετράρχης, ἐλεγχόµενος ὑπ΄ αὐτοῦ περὶ ῾Ηρωδιάδος τῆς
γυναικὸς φιλίππου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, καὶ περὶ πάντων ὧν
ἐποίησε πονηρῶν ὁ ῾Ηρώδης, προσέθηκε καὶ τοῦτο ἐπὶ πᾶσι, 20
καὶ κατέκλεισε τὸν ᾿Ιωάννην ἐν τῇ φυλακῇ. ᾿Εγένετο δὲ ἐν 21
τῷ βαπτισθῆναι ἅπαντα τὸν λαὸν, καὶ ᾿Ιησοῦ βαπτισθέντος, καὶ
προσευχοµένου, ἀνεῳχθῆναι τὸν οὐρανόν, καὶ καταβῆναι τὸ 22
Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον σωµατικῷ εἴδει ὡσεὶ περιστερὰν ἐπ΄ αὐτόν,
καὶ φωνὴν ἐξ οὐρανοῦ γενέσθαι, λέγουσαν, Σὺ εἶ ὁ υἱός µου
ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ ἠυδόκησα. Καὶ αὐτὸς ἦν ὁ ᾿Ιησοῦς ὡσεὶ 23
ἐτῶν τριάκοντα ἀρχόµενος, ὢν ὡς ἐνοµίζετο υἱός ᾿Ιωσήφ, τοῦ

v.14 ἐπερωτάωviia3p δέc αὐτόςrpams καίc στρατεύωvppmnmp λέγωvppanmp καίc ἐγώrpn-p

τίςrqans ποιέωvifa1p καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp µηδείςaamsn διασείωvsaa2p µηδέc
συκοφαντέωvsaa2p καίc ἀρκέωvdpp2p ὁddnp ὀψώνιονndnp σύrpg-p . v.15 προσδοκάωvppagms δέc
ὁdgms λαόςngms καίc διαλογίζοµαιvppngmp πᾶςagmpn ἐνp ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp
περίp ὁdgms ᾿Ιωάννηςngms µήποτεbo αὐτόςrpnms εἰµίvopx3s ὁdnms Χριστόςnnms .
v.16 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ἅπαςadmpn λέγωvppanms ἐγώrpn-s µένxo
ὕδωρndns βαπτίζωvipa1s σύrpa-p ἔρχοµαιvipn3s δέc ὁdnms ἰσχυρόςanmsc ἐγώrpg-s ὅςrrgms οὐxo
εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn λύωvnaa ὁdams ἱµάςnams ὁdgnp ὑπόδηµαngnp αὐτόςrpgms αὐτόςrpnms
σύrpa-p βαπτίζωvifa3s ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn καίc πῦρndns . v.17 ὅςrrgms ὁdnns
πτύονnnns ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms καίc διακαθαρίζωvifa3s ὁdafs ἅλωνnafs αὐτόςrpgms
καίc συνάγωvifa3s ὁdams σῖτοςnams εἰςp ὁdafs ἀποθήκηnafs αὐτόςrpgms ὁdans δέc ἄχυρονnans
κατακαίωvifa3s πῦρndns ἄσβεστοςadnsn . v.18 πολύςaanpn µένxo οὖνc καίc ἕτεροςaanpn
παρακαλέωvppanms εὐαγγελίζωviim3s ὁdams λαόςnams . v.19 ὁdnms δέc ῾Ηρῴδηςnnms
ὁdnms τετραάρχηςnnms ἐλέγχωvpppnms ὑπόp αὐτόςrpgms περίp ῾Ηρῳδιάςngfs ὁdgfs γυνήngfs
Φίλιπποςngms ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms καίc περίp πᾶςagnpn ὅςrrgnp ποιέωviaa3s
πονηρόςagnpn ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms . v.20 προστίθηµιviaa3s καίc οὗτοςrdans ἐπίp πᾶςadnpn
καίc κατακλείωviaa3s ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ἐνp ὁddfs φυλακήndfs . v.21 γίνοµαιviad3s δέc
ἐνp ὁddms βαπτίζωvnap ἅπαςaamsn ὁdams λαόςnams καίc ᾿Ιησοῦςngms βαπτίζωvpapgms καίc
προσεύχοµαιvppngms ἀνοίγωvnap ὁdams οὐρανόςnams . v.22 καίc καταβαίνωvnaa ὁdnns
nnns dnns annsn adnsn ndns
πνεῦµα ὁ ἅγιος σωµατικός εἶδος ὡσείbo περιστεράnafs ἐπίp αὐτόςrpams
καίc φωνήnafs ἐκp οὐρανόςngms γίνοµαιvnad λέγωvppaafs σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms υἱόςnnms
ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐνp σύrpd-s εὐδοκέωviaa1s .
 3. 24–4. 4 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 172
24 ᾿Ηλὶ, τοῦ Ματθατ, τοῦ Λευΐ, τοῦ Μελχί, τοῦ ᾿Ιαννά, τοῦ ᾿Ιωσήφ,
25 τοῦ Ματταθίου, τοῦ ᾿Αµώς, τοῦ Ναούµ, τοῦ ᾿Εσλί, τοῦ Ναγγαί,
26 τοῦ Μαάθ, τοῦ Ματταθίου, τοῦ Σεµεῒ, τοῦ ᾿Ιωσήφ, τοῦ ᾿Ιούδα,
27 τοῦ ᾿Ιωαννᾶ, τοῦ ῾Ρησά, τοῦ Ζοροβάβελ, τοῦ Σαλαθιήλ, τοῦ Νη-
28 ρί, τοῦ Μελχί, τοῦ ᾿Αδδί, τοῦ Κωσάµ, τοῦ ᾿Ελµωδάµ, τοῦ ῎Ηρ,
29, 30 τοῦ ᾿Ιωσή, τοῦ ᾿Ελιέζερ, τοῦ ᾿Ιωρείµ, τοῦ Ματθάτ, τοῦ Λευΐ, τοῦ
31 Σιµεών, τοῦ ᾿Ιούδα, τοῦ ᾿Ιωσήφ, τοῦ ᾿Ιωνάν, τοῦ ᾿Ελιακείµ, τοῦ
32 Μελεᾶ, τοῦ Μενάµ, τοῦ Ματταθά, τοῦ Ναθάν, τοῦ ∆αβίδ, τοῦ
33 ᾿Ιεσσαί, τοῦ ᾿Ωβήδ, τοῦ Βοόζ, τοῦ Σαλµών, τοῦ Ναασσών, τοῦ
34 ᾿Αµιναδάβ, τοῦ ᾿Αράµ, τοῦ ᾿Εσρώµ, τοῦ Φαρές, τοῦ ᾿Ιούδα, τοῦ
35 ᾿Ιακώβ, τοῦ ᾿Ισαάκ, τοῦ ᾿Αβραάµ, τοῦ Θάρα, τοῦ Ναχώρ, τοῦ
36 Σαρούχ, τοῦ ῾Ραγαῦ, τοῦ Φαλέκ, τοῦ ῾Εβέρ, τοῦ Σαλά, τοῦ
37 Καϊνάν, τοῦ ᾿Αρφαξάδ, τοῦ Σήµ, τοῦ Νῶε, τοῦ Λάµεχ, τοῦ Μα-
θουσάλα, τοῦ ᾿Ενώχ, τοῦ ᾿Ιαρέδ, τοῦ Μαλελεήλ, τοῦ Καϊνάν,
38 τοῦ ᾿Ενώς, τοῦ Σήθ, τοῦ ᾿Αδάµ, τοῦ Θεοῦ.
4 ᾿Ιησοῦς δὲ Πνεύµατος ῾Αγίου πλήρης ὑπέστρεψεν ἀπὸ τοῦ
2 ᾿Ιορδάνου, καὶ ἤγετο ἐν τῷ Πνεύµατι εἰς τὴν ἔρηµον, ἡµέρας
τεσσαράκοντα πειραζόµενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου. καὶ οὐκ ἔφα-
γεν οὐδὲν ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις, καὶ συντελεσθεισῶν αὐτῶν,
3 ὕστερον ἐπείνασε. καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ διάβολος, Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ
4 Θεοῦ, εἰπὲ τῷ λίθῳ τούτῳ ἵνα γένηται ἄρτος. καὶ ἀπεκρίθη

v.23 καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὡσείbo ἔτοςngnp τριάκονταtn ἄρχωvppmnms
εἰµίvppxnms ὡςbo νοµίζωviip3s υἱόςnnms ᾿Ιωσήφtp ὁdgms ᾿Ηλίtp . v.24 ὁdgms Μαθχάτtp ὁdgms
Λευίtp ὁdgms Μελχίtp ὁdgms ᾿Ιανναίtp ὁdgms ᾿Ιωσήφtp . v.25 ὁdgms Ματταθίαςngms ὁdgms ᾿Αµώςtp
ὁdgms Ναούµtp ὁdgms ῾Εσλίtp ὁdgms Ναγγαίtp . v.26 ὁdgms Μάαθtp ὁdgms Ματταθίαςngms
ὁdgms Σεµεΐνtp ὁdgms ᾿Ιωσήφtp ὁdgms ᾿Ιούδαςngms . v.27 ὁdgms ᾿Ιωάνναngms ὁdgms ῾Ρησάtp
ὁdgms Ζοροβαβέλtp ὁdgms Σαλαθιήλtp ὁdgms Νηρίtp . v.28 ὁdgms Μελχίtp ὁdgms ᾿Αδδίtp ὁdgms
Κωσάµtp ὁdgms ᾿Ελµαδάµtp ὁdgms ῎Ηρtp . v.29 ὁdgms ᾿Ιωσῆςngms ὁdgms ᾿Ελιέζερtp ὁdgms
᾿Ιωρίµtp ὁdgms Μαθχάτtp ὁdgms Λευίtp . v.30 ὁdgms Συµεώνtp ὁdgms ᾿Ιούδαςngms ὁdgms ᾿Ιωσήφtp
ὁdgms ᾿Ιωνάµtp ὁdgms ᾿Ελιακίµtp . v.31 ὁdgms Μελεάtp ὁdgms Μεννάtp ὁdgms Ματταθάtp ὁdgms
Ναθάµtp ὁdgms ∆αυίδtp . v.32 ὁdgms ᾿Ιεσσαίtp ὁdgms ᾿Ιωβήδtp ὁdgms Βόεςtp ὁdgms Σαλµώνtp
ὁdgms Ναασσώνtp . v.33 ὁdgms ᾿Αµιναδάβtp ὁdgms ᾿Αράµtp ὁdgms ᾿Εσρώµtp ὁdgms Φάρεςtp
ὁdgms ᾿Ιούδαςngms . v.34 ὁdgms ᾿Ιακώβtp ὁdgms ᾿Ισαάκtp ὁdgms ᾿Αβραάµtp ὁdgms Θάραtp ὁdgms
Ναχώρtp . v.35 ὁdgms Σερούχtp ὁdgms ῾Ραγαύtp ὁdgms Φάλεκtp ὁdgms ῎Εβερtp ὁdgms Σαλάtp .
v.36 ὁdgms Καϊνάµtp ὁdgms ᾿Αρφαξάδtp ὁdgms Σήµtp ὁdgms Νῶεtp ὁdgms Λάµεχtp . v.37 ὁdgms
Μαθουσαλάtp ὁdgms ῾Ενώχtp ὁdgms ᾿Ιάρετtp ὁdgms Μαλελεήλtp ὁdgms Καϊνάµtp . v.38 ὁdgms
᾿Ενώςtp ὁdgms Σήθtp ὁdgms ᾿Αδάµtp ὁdgms θεόςngms . 4. v.1 ᾿Ιησοῦςnnms δέc πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn πλήρηςanmsn ὑποστρέφωviaa3s ἀπόp ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms καίc ἄγωviip3s ἐνp ὁddns
πνεῦµαndns εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn . v.2 ἡµέραnafp τεσσεράκονταtn πειράζωvpppnms ὑπόp
ὁdgms διάβολοςagmsn καίc οὐxo ἐσθίωviaa3s οὐδείςaansn ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp καίc
συντελέωvpapgfp αὐτόςrpgfp ὕστεροςbo πεινάωviaa3s . v.3 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
διάβολοςanmsn εἰqo υἱόςnnms εἰµίvipx2s ὁdgms θεόςngms λέγωvdaa2s ὁddms λίθοςndms οὗτοςrddms
ἵναc γίνοµαιvsad3s ἄρτοςnnms .
173 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 4. 5–16
᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτόν, λέγων, Γέγραπται ὅτι Οὐκ ἐπ΄ ἄρτῳ µόνῳ
ζήσεται ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ΄ ἐπὶ παντὶ ῥήµατι Θεοῦ. καὶ ἀναγα- 5
γὼν αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλὸν ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς
βασιλείας τῆς οἰκουµένης ἐν στιγµῇ χρόνου. καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ 6
διάβολος, Σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν καὶ τὴν δόξαν
αὐτῶν, ὅτι ἐµοὶ παραδέδοται, καὶ ᾧ ἐὰν θέλω δίδωµι αὐτήν.
σὺ οὖν ἐὰν προσκυνήσῃς ἐνώπιόν µου, ἔσται σου πάντα. καὶ 7, 8
ἀποκριθεὶς αὐτῷ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς, ῾Υπαγε ὀπίσω µου, Σατανᾶ,
γέγραπται γάρ, Προσκυνήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου, καὶ αὐτῷ
µόνῳ λατρεύσεις. καὶ ἤγαγεν αὐτὸν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ ἔ- 9
στησεν αὐτὸν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ, καὶ εἶπεν αὐτῷ, Εἰ ὁ
υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, βάλε σεαυτὸν ἐντεῦθεν κάτω, γέγραπται γὰρ 10
ὅτι Τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ, τοῦ διαφυλάξαι
σε, καὶ ὅτι ᾿Επὶ χειρῶν ἀροῦσί σε, µήποτε προσκόψῃς πρὸς 11
λίθον τὸν πόδα σου. καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι 12
Εἴρηται, Οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου. καὶ συντελέ- 13
σας πάντα πειρασµὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ΄ αὐτοῦ ἄχρι και-
ροῦ. Καὶ ὑπέστρεψεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῇ δυνάµει τοῦ Πνεύµατος 14
εἰς τὴν Γαλιλαίαν, καὶ φήµη ἐξῆλθε καθ΄ ὅλης τῆς περιχώρου
περὶ αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς ἐδίδασκεν ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν, 15
δοξαζόµενος ὑπὸ πάντων. Καὶ ἦλθεν εἰς τὴν Ναζαρέθ, οὗ ἦν 16

v.4 καίc ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp αὐτόςrpams λέγωvppanms γράφωvixp3s ὅτιc οὐxo
ἐπίp ἄρτοςndms µόνοςadmsn ζάωvifd3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἀλλάc ἐπίp πᾶςadnsn ῥῆµαndns
θεόςngms . v.5 καίc ἀνάγωvpaanms αὐτόςrpams ὁdnms διάβολοςanmsn εἰςp ὄροςnans ὑψηλόςaansn
δείκνυµιviaa3s αὐτόςrpdms πᾶςaafpn ὁdafp βασιλείαnafp ὁdgfs οἰκουµένηngfs ἐνp στιγµήndfs
χρόνοςngms . v.6 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms διάβολοςanmsn σύrpd-s δίδωµιvifa1s ὁdafs
ἐξουσίαnafs οὗτοςrdafs ἅπαςaafsn καίc ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgfp ὅτιc ἐγώrpd-s παραδίδωµιvixp3s
καίc ὅςrrdms ἐάνqo θέλωvspa1s δίδωµιvipa1s αὐτόςrpafs . v.7 σύrpn-s οὖνc ἐάνqo προσκυνέωvsaa2s
ἐνώπιονbo ἐγώrpg-s εἰµίvifx3s σύrpg-s πᾶςannpn . v.8 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms αὐτόςrpdms
viaa3s dnms nnms vdpa2s
λέγω ὁ ᾿Ιησοῦς ὑπάγω ὀπίσω ἐγώrpg-s Σατανᾶςnvms γράφωvixp3s γάρc
bo

προσκυνέωvifa2s κύριοςnams ὁdams θεόςnams σύrpg-s καίc αὐτόςrpdms µόνοςadmsn λατρεύωvifa2s .

v.9 καίc ἄγωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc ἵστηµιviaa3s αὐτόςrpams ἐπίp ὁdans
πτερύγιονnans ὁdgns ἱερόνngns καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms εἰqo ὁdnms υἱόςnnms εἰµίvipx2s
ὁdgms θεόςngms βάλλωvdaa2s σεαυτοῦrxams ἐντεῦθενbo κάτωbo . v.10 γράφωvixp3s γάρc
c ddmp ndmp rpgms vifn3s p rpg-s
ὅτι ὁ ἄγγελος αὐτός ἐντέλλοµαι περί σύ ὁdgms διαφυλάσσωvnaa
σύrpa-s . v.11 καίc ὅτιc ἐπίp χείρngfp αἴρωvifa3p σύrpa-s µήποτεbo προσκόπτωvsaa2s πρόςp
λίθοςnams ὁdams πούςnams σύrpg-s . v.12 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc λέγωvixp3s οὐxo ἐκπειράζωvifa2s κύριοςnams ὁdams θεόςnams σύrpg-s .
v.13 καίc συντελέωvpaanms πᾶςaamsn πειρασµόςnams ὁdnms διάβολοςanmsn ἀφίστηµιviaa3s ἀπόp
αὐτόςrpgms ἄχριp καιρόςngms . v.14 καίc ὑποστρέφωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ὁddfs
δύναµιςndfs ὁdgns πνεῦµαngns εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs καίc φήµηnnfs ἐξέρχοµαιviaa3s κατάp
ὅλοςagfsn ὁdgfs περίχωροςagfsn περίp αὐτόςrpgms . v.15 καίc αὐτόςrpnms διδάσκωviia3s ἐνp
ὁddfp συναγωγήndfp αὐτόςrpgmp δοξάζωvpppnms ὑπόp πᾶςagmpn .
 4. 17–25 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 174
τεθραµµένος, καὶ εἰσῆλθε, κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ, ἐν τῇ ἡµέ-
ρᾳ τῶν σαββάτων εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἀνέστη ἀναγνῶναι.
17 καὶ ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου. καὶ ἀναπτύ-
18 ξας τὸ βιβλίον, εὗρε τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραµµένον, Πνεῦµα
Κυρίου ἐπ΄ ἐµέ, οὗ ἕνεκεν ἔχρισέ µε εὐαγγελίζεσθαι πτωχοῖς,
ἀπέσταλκέ µε ἰάσασθαι τοὺς συντετριµµένους τὴν καρδίαν, κη-
ρύξαι αἰχµαλώτοις ἄφεσιν, καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, ἀποστεῖλαι
19 τεθραυσµένους ἐν ἀφέσει, κηρύξαι ἐνιαυτὸν Κυρίου δεκτόν.
20 καὶ πτύξας τὸ βιβλίον, ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ, ἐκάθισε, καὶ πάν-
21 των ἐν τῇ συναγωγῇ οἱ ὀφθαλµοὶ ἦσαν ἀτενίζοντες αὐτῷ. ἤρ-
ξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Σήµερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ
22 αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑµῶν. καὶ πάντες ἐµαρτύρουν αὐτῷ, καὶ
ἐθαύµαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευοµένοις ἐκ
τοῦ στόµατος αὐτοῦ, καὶ ἔλεγον, Οὐχ οὗτος ἐστιν ὁ υἱός ᾿Ιωσήφ·
23 καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς, Πάντως ἐρεῖτέ µοι τὴν παραβολὴν ταύ-
την, ᾿Ιατρέ, θεράπευσον σεαυτόν, ὅσα ἠκούσαµεν γενόµενα ἐν
24 τῇ Καπερναούµ, ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου. εἶπε δέ,
᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι
25 αὐτοῦ. ἐπ΄ ἀληθείας δὲ λέγω ὑµῖν, πολλαὶ χῆραι ἦσαν ἐν ταῖς
ἡµέραις ᾿Ηλίου ἐν τῷ ᾿Ισραήλ, ὅτε ἐκλείσθη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ ἔτη
τρία καὶ µῆνας ἕξ, ὡς ἐγένετο λιµὸς µέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν,

v.16 καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs Ναζαράtp ὅςbo εἰµίviix3s τρέφωvpxpnms καίc εἰσέρχοµαιviaa3s
κατάp ὁdans εἴωθαvpxaans αὐτόςrpdms ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgnp σάββατονngnp εἰςp ὁdafs
συναγωγήnafs καίc ἀνίστηµιviaa3s ἀναγινώσκωvnaa . v.17 καίc ἐπιδίδωµιviap3s αὐτόςrpdms
βιβλίονnnns ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms καίc ἀναπτύσσωvpaanms ὁdans βιβλίονnans
εὑρίσκωviaa3s ὁdams τόποςnams ὅςbo εἰµίviix3s γράφωvpxpnns . v.18 πνεῦµαnnns κύριοςngms
ἐπίp ἐγώrpa-s ὅςrrgns ἕνεκαbo χρίωviaa3s ἐγώrpa-s εὐαγγελίζωvnpm πτωχόςadmpn ἀποστέλλωvixa3s
ἐγώrpa-s ἰάοµαιvnad ὁdamp συντρίβωvpxpamp ὁdafs καρδίαnafs κηρύσσωvnaa αἰχµάλωτοςndmp
ἄφεσιςnafs καίc τυφλόςadmpn ἀνάβλεψιςnafs ἀποστέλλωvnaa θραύωvpxpamp ἐνp ἄφεσιςndfs .
v.19 κηρύσσωvnaa ἐνιαυτόςnams κύριοςngms δεκτόςaamsn . v.20 καίc πτύσσωvpaanms ὁdans
βιβλίονnans ἀποδίδωµιvpaanms ὁddms ὑπηρέτηςndms καθίζωviaa3s καίc πᾶςagmpn ἐνp ὁddfs
συναγωγήndfs ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp εἰµίviix3p ἀτενίζωvppanmp αὐτόςrpdms . v.21 ἄρχωviad3s δέc
λέγωvnpa πρόςp αὐτόςrpamp ὅτιc σήµερονbo πληρόωvixp3s ὁdnfs γραφήnnfs οὗτοςrdnfs ἐνp ὁddnp
οὖςndnp σύrpg-p . v.22 καίc πᾶςanmpn µαρτυρέωviia3p αὐτόςrpdms καίc θαυµάζωviia3p ἐπίp
ὁddmp λόγοςndmp ὁdgfs χάριςngfs ὁddmp ἐκπορεύοµαιvppndmp ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms
καίc λέγωviia3p οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ᾿Ιωσήφtp . v.23 καίc λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp πάντωςbo λέγωvifa2p ἐγώrpd-s ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs ἰατρόςnvms
θεραπεύωvdaa2s σεαυτοῦrxams ὅσοςrcanp ἀκούωviaa1p γίνοµαιvpadanp ἐνp ὁddfs Καπερναούµtp
ποιέωvdaa2s καίc ὧδεbo ἐνp ὁddfs πατρίςndfs σύrpg-s . v.24 λέγωviaa3s δέc ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-p ὅτιc οὐδείςanfsn προφήτηςnnms δεκτόςanmsn εἰµίvipx3s ἐνp ὁddfs πατρίςndfs αὐτόςrpgms .
v.25 ἐπίp ἀλήθειαngfs δέc λέγωvipa1s σύrpd-p πολύςanfpn χήραnnfp εἰµίviix3p ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp
᾿Ηλίαςngms ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp ὅτεbo κλείωviap3s ὁdnms οὐρανόςnnms ἐπίp ἔτοςnanp τρεῖςnanp
καίc µήνnamp ἕξtn ὡςbo γίνοµαιviad3s λιµόςnnms µέγαςanmsn ἐπίp πᾶςaafsn ὁdafs γῆnafs .
175 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 4. 26–38
καὶ πρὸς οὐδεµίαν αὐτῶν ἐπέµφθη ᾿Ηλίας, εἰ µὴ εἰς Σάρεπτα 26
τῆς Σιδῶνος πρὸς γυναῖκα χήραν. καὶ πολλοὶ λεπροὶ ἦσαν 27
ἐπὶ ᾿Ελισσαίου τοῦ προφήτου ἐν τῷ ᾿Ισραήλ, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν
ἐκαθαρίσθη, εἰ µὴ Νεεµὰν ὁ Σύρος. καὶ ἐπλήσθησαν πάντες 28
θυµοῦ ἐν τῇ συναγωγῇ, ἀκούοντες ταῦτα, καὶ ἀναστάντες ἐξέ- 29
βαλον αὐτὸν ἔξω τῆς πόλεως, καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἕως τὴς ὀφρύος
τοῦ ὄρους, ἐφ΄ οὗ ἡ πόλις αὐτῶν ᾠκοδόµητο, εἰς τὸ κατακρη-
µνίσαι αὐτόν. αὐτὸς δὲ διελθὼν διὰ µέσου αὐτῶν ἐπορεύετο. 30
Καὶ κατῆλθεν εἰς Καπερναοὺµ πόλιν τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἦν 31
διδάσκων αὐτοὺς ἐν τοῖς σάββασι. καὶ ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ 32
διδαχῇ αὐτοῦ, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ ἦν ὁ λόγος αὐτοῦ. καὶ ἐν τῇ 33
συναγωγῇ ἦν ἄνθρωπος ἔχων πνεῦµα δαιµονίου ἀκαθάρτου,
καὶ ἀνέκραξε φωνῇ µεγάλῃ, λέγων, ῎Εα, τί ἡµῖν καὶ σοί, ᾿Ιη- 34
σοῦ Ναζαρηνέ· ἦλθες ἀπολέσαι ἡµᾶς· οἶδά σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος
τοῦ Θεοῦ. καὶ ἐπετίµησεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων, Φιµώθητι, 35
καὶ ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ. καὶ ῥίψαν αὐτὸν τὸ δαιµόνιον εἰς τὸ µέσον
ἐξῆλθεν ἀπ΄ αὐτοῦ, µηδὲν βλάψαν αὐτόν. καὶ ἐγένετο θάµβος 36
ἐπὶ πάντας, καὶ συνελάλουν πρὸς ἀλλήλους, λέγοντες, Τίς ὁ
λόγος οὗτος, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ καὶ δυνάµει ἐπιτάσσει τοῖς ἀκα-
θάρτοις πνεύµασι, καὶ ἐξέρχονται· καὶ ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ 37
αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου. ᾿Αναστὰς δὲ ἐκ τῆς 38

v.26 καίc πρόςp οὐδείςaafsn αὐτόςrpgfp πέµπωviap3s ᾿Ηλίαςnnms εἰqo µήxo εἰςp Σάρεπταnnnp
ὁdgfs Σιδώνngfs πρόςp γυνήnafs χήραnafs . v.27 καίc πολύςanmpn λεπρόςanmpn εἰµίviix3p
p ngms dgms ngms
ἐπί ᾿Ελισαῖος ὁ προφήτης ἐν ὁddms ᾿Ισραήλtp καίc οὐδείςanfsn αὐτόςrpgmp
p

καθαρίζωviap3s εἰqo µήxo Ναιµάνtp ὁdnms Σύροςnnms . v.28 καίc πίµπληµιviap3p πᾶςanmpn
ngms p ddfs ndfs vppanmp rdanp
θυµός ἐν ὁ συναγωγή ἀκούω οὗτος . v.29 καίc ἀνίστηµιvpaanmp
ἐκβάλλωviaa3p αὐτόςrpams ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἄγωviaa3p αὐτόςrpams ἕωςc ὁdgfs
ὀφρύςngfs ὁdgns ὄροςngns ἐπίp ὅςrrgns ὁdnfs πόλιςnnfs αὐτόςrpgmp οἰκοδοµέωviyp3s εἰςp ὁdans
κατακρηµνίζωvnaa αὐτόςrpams . v.30 αὐτόςrpnms δέc διέρχοµαιvpaanms διάp µέσοςagnsn
rpgmp viin3s
αὐτός πορεύοµαι . v.31 καίc κατέρχοµαιviaa3s εἰςp Καπερναούµtp πόλιςnafs ὁdgfs
Γαλιλαίαngfs καίc εἰµίviix3s διδάσκωvppanms αὐτόςrpamp ἐνp ὁddnp σάββατονndnp . v.32 καίc
viip3p p ddfs ndfs rpgms c p ndfs viix3s dnms
ἐκπλήσσω ἐπί ὁ διδαχή αὐτός ὅτι ἐν ἐξουσία εἰµί ὁ λόγοςnnms
αὐτόςrpgms . v.33 καίc ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs εἰµίviix3s ἄνθρωποςnnms ἔχωvppanms πνεῦµαnans
δαιµόνιονngns ἀκάθαρτοςagnsn καίc ἀνακράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn . v.34 λέγωvppanms
ἔαi τίςrqnns ἐγώrpd-p καίc σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms Ναζαρηνόςnvms ἔρχοµαιviaa2s ἀπόλλυµιvnaa
ἐγώrpa-p οἶδαvixa1s σύrpa-s τίςrqnms εἰµίvipx2s ὁdnms ἅγιοςanmsn ὁdgms θεόςngms . v.35 καίc
ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdns ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms φιµόωvdap2s καίc ἐξέρχοµαιvdaa2s
ἐκp αὐτόςrpgms καίc ῥίπτωvpaanns αὐτόςrpams ὁdnns δαιµόνιονnnns εἰςp ὁdans µέσοςaansn
ἐξέρχοµαιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms µηδείςaansn βλάπτωvpaanns αὐτόςrpams . v.36 καίc
γίνοµαιviad3s θάµβοςnnns ἐπίp πᾶςaampn καίc συλλαλέωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp λέγωvppanmp
τίςrqnms ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms ὅτιc ἐνp ἐξουσίαndfs καίc δύναµιςndfs ἐπιτάσσωvipa3s ὁddnp
ἀκάθαρτοςadnpn πνεῦµαndnp καίc ἐξέρχοµαιvipn3p . v.37 καίc ἐκπορεύοµαιviin3s ἦχοςnnms
περίp αὐτόςrpgms εἰςp πᾶςaamsn τόποςnams ὁdgfs περίχωροςagfsn .
 4. 39–5. 3 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 176
συναγωγῆς, εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν Σίµωνος, ἡ πενθερὰ δὲ τοῦ
Σίµωνος ἦν συνεχοµένη πυρετῷ µεγάλῳ, καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν
39 περὶ αὐτῆς. καὶ ἐπιστὰς ἐπάνω αὐτῆς, ἐπετίµησε τῷ πυρετῷ,
καὶ ἀφῆκεν αὐτήν, παραχρῆµα δὲ ἀναστᾶσα διηκόνει αὐτοῖς.
40 ∆ύνοντος δὲ τοῦ ἡλίου, πάντες ὅσοι εἶχον ἀσθενοῦντας νόσοις
ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν, ὁ δὲ ἑνὶ ἑκάστῳ αὐτῶν
41 τὰς χεῖρας ἐπιθεὶς ἐθεράπευσεν αὐτούς. ᾿Εξήρχετο δὲ καὶ δαι-
µόνια ἀπὸ πολλῶν, κράζοντα καὶ λέγοντα ὅτι Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ
υἱὸς τοῦ Θεοῦ. καὶ ἐπιτιµῶν οὐκ εἴα αὐτὰ λαλεῖν, ὅτι ᾔδεισαν
42 τὸν Χριστὸν αὐτὸν εἶναι. Γενοµένης δὲ ἡµέρας, ἐξελθὼν ἐπο-
ρεύθη εἰς ἔρηµον τόπον, καὶ οἱ ὄχλοι ἐζήτουν αὐτόν, καὶ ἦλθον
ἕως αὐτοῦ, καὶ κατεῖχον αὐτὸν τοῦ µὴ πορεύεσθαι ἀπ΄ αὐτῶν.
43 ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτοὺς ὅτι Καὶ ταῖς ἑτέραις πόλεσιν εὐαγγελίσα-
σθαί µε δεῖ τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, ὅτι εἰς τοῦτο ἀπεστάλµαι.
44 Καὶ ἦν κηρύσσων ἐν ταῖς συναγωγαῖς τῆς Γαλιλαίας.
5 ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν ὄχλον ἐπικεῖσθαι αὐτῷ τοῦ ἀκούειν τὸν
λόγον τοῦ Θεοῦ, καὶ αὐτὸς ἦν ἑστὼς παρὰ τὴν λίµνην Γεννησα-
2 ρέτ, καὶ εἶδε δύο πλοῖα ἑστῶτα παρὰ τὴν λίµνην, οἱ δὲ ἁλιεῖς
3 ἀποβάντες ἀπ΄ αὐτῶν ἀπέπλυναν τὰ δίκτυα. ἐµβὰς δὲ εἰς ἓν
τῶν πλοίων, ὃ ἦν τοῦ Σίµωνος, ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐ-
παναγαγεῖν ὀλίγον. καὶ καθίσας ἐδίδασκεν ἐκ τοῦ πλοίου τοὺς

v.38 ἀνίστηµιvpaanms δέc ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs
Σίµωνngms ὁdnfs πενθεράnnfs δέc ὁdgms Σίµωνngms εἰµίviix3s συνέχωvpppnfs πυρετόςndms
µέγαςadmsn καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams περίp αὐτόςrpgfs . v.39 καίc ἐφίστηµιvpaanms
ἐπάνωbo αὐτόςrpgfs ἐπιτιµάωviaa3s ὁddms πυρετόςndms καίc ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpafs
παραχρῆµαbo δέc ἀνίστηµιvpaanfs διακονέωviia3s αὐτόςrpdmp . v.40 δύνωvppagms δέc ὁdgms
ἥλιοςngms πᾶςanmpn ὅσοςrcnmp ἔχωviia3p ἀσθενέωvppaamp νόσοςndfp ποικίλοςadfpn ἄγωviaa3p
αὐτόςrpamp πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms δέc εἷςndms ἕκαστοςadmsn αὐτόςrpgmp ὁdafp χείρnafp
ἐπιτίθηµιvpaanms θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpamp . v.41 ἐξέρχοµαιviin3s δέc καίc δαιµόνιονnnnp
p agmpn vppannp c vppannp
ἀπό πολύς κράζω καί λέγω ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms καίc ἐπιτιµάωvppanms οὐxo ἐάωviia3s αὐτόςrpanp λαλέωvnpa
ὅτιc οἶδαviya3p ὁdams Χριστόςnams αὐτόςrpams εἰµίvnpx . v.42 γίνοµαιvpadgfs δέc ἡµέραngfs
ἐξέρχοµαιvpaanms πορεύοµαιviao3s εἰςp ἔρηµοςaamsn τόποςnams καίc ὁdnmp ὄχλοςnnmp
ζητέωviia3p αὐτόςrpams καίc ἔρχοµαιviaa3p ἕωςc αὐτόςrpgms καίc κατέχωviia3p αὐτόςrpams ὁdgms
µήxo πορεύοµαιvnpn ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.43 ὁdnms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ὅτιc
καίc ὁddfp ἕτεροςadfpn πόλιςndfp εὐαγγελίζωvnam ἐγώrpa-s δεῖvipq3s ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms
θεόςngms ὅτιc εἰςp οὗτοςrdans ἀποστέλλωvixp1s . v.44 καίc εἰµίviix3s κηρύσσωvppanms ἐνp
ὁddfp συναγωγήndfp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . 5. v.1 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms ὁdams ὄχλοςnams
ἐπίκειµαιvnpn αὐτόςrpdms ὁdgms ἀκούωvnpa ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc αὐτόςrpnms
εἰµίviix3s ἵστηµιvpxanms παράp ὁdafs λίµνηnafs Γεννησαρέτtp . v.2 καίc ὁράωviaa3s δύοtn
πλοῖονnanp ἵστηµιvpxaanp παράp ὁdafs λίµνηnafs ὁdnmp δέc ἁλιεύςnnmp ἀποβαίνωvpaanmp ἀπόp
αὐτόςrpgnp ἀποπλύνωviaa3p ὁdanp δίκτυονnanp .
177 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 5. 4–13
ὄχλους. ὡς δὲ ἐπαύσατο λαλῶν, εἶπε πρὸς τὸν Σίµωνα, ᾿Επα- 4
νάγαγε εἰς τὸ βάθος, καὶ χαλάσατε τὰ δίκτυα ὑµῶν εἰς ἄγραν.
καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Σίµων εἶπεν αὐτῷ, ᾿Επιστάτα, δι΄ ὅλης τῆς 5
νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβοµεν, ἐπὶ δὲ τῷ ῥήµατί σου χα-
λάσω τὸ δίκτυον. καὶ τοῦτο ποιήσαντες, συνέκλεισαν ἰχθύων 6
πλῆθος πολύ. διερρήγνυτο δὲ τὸ δίκτυον αὐτῶν, καὶ κατένευ- 7
σαν τοῖς µετόχοις τοῖς ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ, τοῦ ἐλθόντας συλ-
λαβέσθαι αὐτοῖς, καὶ ἦλθον καὶ ἔπλησαν ἀµφότερα τὰ πλοῖα,
ὥστε βυθίζεσθαι αὐτά. ἰδὼν δὲ Σίµων Πέτρος προσέπεσε τοῖς 8
γόνασι τοῦ ᾿Ιησοῦ, λέγων, ῎Εξελθε ἀπ΄ ἐµοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁµαρτω-
λός εἰµι, Κύριε. θάµβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν καὶ πάντας τοὺς 9
σὺν αὐτῷ, ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων ᾗ συνέλαβον, ὁµοίως δὲ καὶ 10
᾿Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάννην, υἱοὺς Ζεβεδαίου, οἳ ἦσαν κοινωνοὶ τῷ
Σίµωνι. καὶ εἶπε πρὸς τὸν Σίµωνα ὁ ᾿Ιησοῦς, Μὴ φοβοῦ, ἀπὸ
τοῦ νῦν ἀνθρώπους ἔσῃ ζωγρῶν. καὶ καταγαγόντες τὰ πλοῖα ἐ- 11
πὶ τὴν γῆν, ἀφέντες ἅπαντα, ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ ἐγένετο, 12
ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν µιᾷ τῶν πόλεων, καὶ ἰδού, ἀνὴρ πλήρης
λέπρας, καὶ ἰδὼν τὸν ᾿Ιησοῦν, πεσὼν ἐπὶ πρόσωπον, ἐδεήθη
αὐτοῦ, λέγων, Κύριε, ἐὰν θέλῃς, δύνασαί µε καθαρίσαι. καὶ 13
ἐκτείνας τὴν χεῖρα, ἥψατο αὐτοῦ, εἰπὼν, Θέλω, καθαρίσθητι.

v.3 ἐµβαίνωvpaanms δέc εἰςp εἷςnans ὁdgnp πλοῖονngnp ὅςrrnns εἰµίviix3s ὁdgms Σίµωνngms
ἐρωτάωviaa3s αὐτόςrpams ἀπόp ὁdgfs γῆngfs ἐπανάγωvnaa ὀλίγοςaamsn καίc καθίζωvpaanms
διδάσκωviia3s ἐκp ὁdgns πλοῖονngns ὁdamp ὄχλοςnamp . v.4 ὡςbo δέc παύωviam3s λαλέωvppanms
λέγωviaa3s πρόςp ὁdams Σίµωνnams ἐπανάγωvdaa2s εἰςp ὁdans βάθοςnans καίc χαλάωvdaa2p
ὁdanp δίκτυονnanp σύrpg-p εἰςp ἄγραnafs . v.5 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms Σίµωνnnms
viaa3s rpdms nvms
λέγω αὐτός ἐπιστάτης διά ὅλοςagfsn ὁdgfs νύξngfs κοπιάωvpaanmp οὐδείςaansn
p

λαµβάνωviaa1p ἐπίp δέc ὁddns ῥῆµαndns σύrpg-s χαλάωvifa1s ὁdans δίκτυονnans . v.6 καίc
οὗτοςrdans ποιέωvpaanmp συγκλείωviaa3p ἰχθύςngmp πλῆθοςnans πολύςaansn διαρρήγνυµιviip3s
δέc ὁdnns δίκτυονnnns αὐτόςrpgmp . v.7 καίc κατανεύωviaa3p ὁddmp µέτοχοςadmpn ὁddmp
ἐνp ὁddns ἕτεροςadnsn πλοῖονndns ὁdgms ἔρχοµαιvpaaamp συλλαµβάνωvnam αὐτόςrpdmp καίc
ἔρχοµαιviaa3p καίc πίµπληµιviaa3p ἀµφότεροιaanpn ὁdanp πλοῖονnanp ὥστεc βυθίζωvnpp
αὐτόςrpnnp . v.8 ὁράωvpaanms δέc Σίµωνnnms Πέτροςnnms προσπίπτωviaa3s ὁddnp γόνυndnp
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms λέγωvppanms ἐξέρχοµαιvdaa2s ἀπόp ἐγώrpg-s ὅτιc ἀνήρnnms ἁµαρτωλόςanmsn
εἰµίvipx1s κύριοςnvms . v.9 θάµβοςnnns γάρc περιέχωviaa3s αὐτόςrpams καίc πᾶςaampn
ὁdamp σύνp αὐτόςrpdms ἐπίp ὁddfs ἄγραndfs ὁdgmp ἰχθύςngmp ὅςrrdfs συλλαµβάνωviaa3p .
v.10 ὁµοίωςbo δέc καίc ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams υἱόςnamp Ζεβεδαῖοςngms ὅςrrnmp
εἰµίviix3p κοινωνόςanmpn ὁddms Σίµωνndms καίc λέγωviaa3s πρόςp ὁdams Σίµωνnams ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms µήxo φοβέοµαιvdpm2s ἀπόp ὁdgms νῦνbo ἄνθρωποςnamp εἰµίvifx2s ζωγρέωvppanms .
v.11 καίc κατάγωvpaanmp ὁdanp πλοῖονnanp ἐπίp ὁdafs γῆnafs ἀφίηµιvpaanmp ἅπαςaanpn
ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.12 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms εἰµίvnpx αὐτόςrpams ἐνp εἷςndfs
ὁdgfp πόλιςngfp καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms πλήρηςanmsn λέπραngfs καίc ὁράωvpaanms ὁdams
᾿Ιησοῦςnams πίπτωvpaanms ἐπίp πρόσωπονnans δέοµαιviap3s αὐτόςrpgms λέγωvppanms κύριοςnvms
ἐάνqo θέλωvspa2s δύναµαιvipn2s ἐγώrpa-s καθαρίζωvnaa .
 5. 14–22 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 178
14 καὶ εὐθέως ἡ λέπρα ἀπῆλθεν ἀπ΄ αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς παρήγγει-
λεν αὐτῷ µηδενὶ εἰπεῖν, ἀλλὰ ἀπελθὼν δεῖξον σεαυτὸν τῷ ἱερεῖ,
καὶ προσένεγκε περὶ τοῦ καθαρισµοῦ σου, καθὼς προσέταξε
15 Μωσῆς, εἰς µαρτύριον αὐτοῖς. διήρχετο δὲ µᾶλλον ὁ λόγος
περὶ αὐτοῦ, καὶ συνήρχοντο ὄχλοι πολλοὶ ἀκούειν, καὶ θερα-
16 πεύεσθαι ὑπ΄ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἀσθενειῶν αὐτῶν. αὐτὸς δὲ ἦν
17 ὑποχωρῶν ἐν ταῖς ἐρήµοις καὶ προσευχόµενος. Καὶ ἐγένετο
ἐν µιᾷ τῶν ἡµερῶν, καὶ αὐτὸς ἦν διδάσκων, καὶ ἦσαν καθή-
µενοι Φαρισαῖοι καὶ νοµοδιδάσκαλοι, οἳ ἦσαν ἐληλυθότες ἐκ
πάσης κώµης τῆς Γαλιλαίας καὶ ᾿Ιουδαίας καὶ ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ
18 δύναµις Κυρίου ἦν εἰς τὸ ἰᾶσθαι αὐτούς. καὶ ἰδού, ἄνδρες φέ-
ροντες ἐπὶ κλίνης ἄνθρωπον ὃς ἦν παραλελυµένος, καὶ ἐζήτουν
19 αὐτὸν εἰσενεγκεῖν καὶ θεῖναι ἐνώπιον αὐτοῦ, καὶ µὴ εὑρόντες
διὰ ποίας εἰσενέγκωσιν αὐτὸν διὰ τὸν ὄχλον, ἀναβάντες ἐπὶ τὸ
δῶµα, διὰ τῶν κεράµων καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ
20 µέσον ἔµπροσθεν τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ ἰδὼν τὴν πίστιν αὐτῶν, εἶπεν
21 αὐτῷ, ῎Ανθρωπε, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁµαρτίαι σου. καὶ ἤρξαντο
διαλογίζεσθαι οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι, λέγοντες, Τίς ἐ-
στιν οὗτος ὃς λαλεῖ βλασφηµίας· τίς δύναται ἀφιέναι ἁµαρτίας,
22 εἰ µὴ µόνος ὁ Θεός· ἐπιγνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς διαλογισµοὺς
αὐτῶν ἀποκριθεὶς εἶπε πρὸς αὐτούς, Τί διαλογίζεσθε ἐν ταῖς

v.13 καίc ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs ἅπτωviad3s αὐτόςrpgms λέγωvpaanms θέλωvipa1s

καθαρίζωvdap2s καίc εὐθέωςbo ὁdnfs λέπραnnfs ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.14 καίc
αὐτόςrpnms παραγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdms µηδείςadmsn λέγωvnaa ἀλλάc ἀπέρχοµαιvpaanms
δείκνυµιvdaa2s σεαυτοῦrxams ὁddms ἱερεύςndms καίc προσφέρωvdaa2s περίp ὁdgms
καθαρισµόςngms σύrpg-s καθώςbo προστάσσωviaa3s Μωϋσῆςnnms εἰςp µαρτύριονnans
αὐτόςrpdmp . v.15 διέρχοµαιviin3s δέc µᾶλλονbo ὁdnms λόγοςnnms περίp αὐτόςrpgms καίc
συνέρχοµαιviin3p ὄχλοςnnmp πολύςanmpn ἀκούωvnpa καίc θεραπεύωvnpp ὑπόp αὐτόςrpgms ἀπόp
ὁdgfp ἀσθένειαngfp αὐτόςrpgmp . v.16 αὐτόςrpnms δέc εἰµίviix3s ὑποχωρέωvppanms ἐνp ὁddfp
ἔρηµοςadfpn καίc προσεύχοµαιvppnnms . v.17 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp εἷςndfs ὁdgfp ἡµέραngfp
καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s διδάσκωvppanms καίc εἰµίviix3p κάθηµαιvppnnmp Φαρισαῖοςnnmp
καίc νοµοδιδάσκαλοςnnmp ὅςrrnmp εἰµίviix3p ἔρχοµαιvpxanmp ἐκp πᾶςagfsn κώµηngfs ὁdgfs
Γαλιλαίαngfs καίc ᾿Ιουδαίαngfs καίc ᾿Ιερουσαλήµtp καίc δύναµιςnnfs κύριοςngms εἰµίviix3s εἰςp
ὁdans ἰάοµαιvnpn αὐτόςrpamp . v.18 καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnmp φέρωvppanmp ἐπίp κλίνηngfs
ἄνθρωποςnams ὅςrrnms εἰµίviix3s παραλύωvpxpnms καίc ζητέωviia3p αὐτόςrpams εἰσφέρωvnaa
καίc τίθηµιvnaa ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms . v.19 καίc µήxo εὑρίσκωvpaanmp διάp ποῖοςrqgfs
εἰσφέρωvsaa3p αὐτόςrpams διάp ὁdams ὄχλοςnams ἀναβαίνωvpaanmp ἐπίp ὁdans δῶµαnans διάp
ὁdgmp κέραµοςngmp καθίηµιviaa3p αὐτόςrpams σύνp ὁddns κλινίδιονndns εἰςp ὁdans µέσοςaansn
ἔµπροσθενp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.20 καίc ὁράωvpaanms ὁdafs πίστιςnafs αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms ἄνθρωποςnvms ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp σύrpg-s . v.21 καίc
ἄρχωviad3p διαλογίζοµαιvnpn ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp λέγωvppanmp
τίςrqnms εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὅςrrnms λαλέωvipa3s βλασφηµίαnafp τίςrqnms δύναµαιvipn3s
ἀφίηµιvnpa ἁµαρτίαnafp εἰqo µήxo µόνοςanmsn ὁdnms θεόςnnms .
179 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 5. 23–33
καρδίαις ὑµῶν· τί ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ᾿Αφέωνταί σοι αἱ 23
ἁµαρτίαι σου, ἢ εἰπεῖν, ῎Εγειραι καὶ περιπάτει· ἵνα δὲ εἰδῆτε 24
ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁ-
µαρτίας εἶπε τῷ παραλελυµένῳ, Σοὶ λέγω, ἔγειραι, καὶ ἄρας τὸ
κλινίδιόν σου, πορεύου εἰς τὸν οἶκόν σου. καὶ παραχρῆµα 25
ἀναστὰς ἐνώπιον αὐτῶν, ἄρας ἐφ΄ ᾧ κατέκειτο, ἀπῆλθεν εἰς τὸν
οἶκον αὐτοῦ, δοξάζων τὸν Θεόν. καὶ ἔκστασις ἔλαβεν ἅπαντας, 26
καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεόν, καὶ ἐπλήσθησαν φόβου, λέγοντες, ὅτι
Εἴδοµεν παράδοξα σήµερον. Καὶ µετὰ ταῦτα ἐξῆλθε, καὶ ἐθε- 27
άσατο τελώνην, ὀνόµατι Λευῒν, καθήµενον ἐπὶ τὸ τελώνιον, καὶ
εἶπεν αὐτῷ, ᾿Ακολούθει µοι. καὶ καταλιπὼν ἅπαντα, ἀναστὰς 28
ἠκολούθησεν αὐτῷ. καὶ ἐποίησε δοχὴν µεγάλην ὁ Λευῒς αὐτῷ 29
ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ, καὶ ἦν ὄχλος τελωνῶν πολύς, καὶ ἄλλων οἳ
ἦσαν µετ΄ αὐτῶν κατακείµενοι. καὶ ἐγόγγυζον οἱ γραµµατεῖς 30
αὐτῶν καὶ οἱ Φαρισαῖοι πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, λέγοντες,
∆ιατί µετὰ τελωνῶν καὶ ἁµαρτωλῶν ἐσθίετε καὶ πίνετε· καὶ ἀ- 31
ποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε πρὸς αὐτούς, Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ
ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ΄ οἱ κακῶς ἔχοντες. οὐκ ἐλήλυθα κα- 32
λέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁµαρτωλοὺς εἰς µετάνοιαν. οἱ δὲ εἶπον 33
πρὸς αὐτόν, ∆ιατί οἱ µαθηταὶ ᾿Ιωάννου νηστεύουσιν πυκνὰ, καὶ
δεήσεις ποιοῦνται, ὁµοίως καὶ οἱ τῶν Φαρισαίων, οἱ δὲ σοὶ ἐ-

v.22 ἐπιγινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp διαλογισµόςnamp αὐτόςrpgmp

ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqans διαλογίζοµαιvipn2p ἐνp ὁddfp
καρδίαndfp σύrpg-p . v.23 τίςrqnns εἰµίvipx3s εὔκοποςannsc λέγωvnaa ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s
ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp σύrpg-s ἤxo λέγωvnaa ἐγείρωvdam2s καίc περιπατέωvdpa2s . v.24 ἵναc δέc
οἶδαvsxa2p ὅτιc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
ἀφίηµιvnpa ἁµαρτίαnafp λέγωviaa3s ὁddms παραλύωvpxpdms σύrpd-s λέγωvipa1s ἐγείρωvdam2s
καίc αἴρωvpaanms ὁdans κλινίδιονnans σύrpg-s πορεύοµαιvdpn2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s .
v.25 καίc παραχρῆµαbo ἀνίστηµιvpaanms ἐνώπιονbo αὐτόςrpgmp αἴρωvpaanms ἐπίp ὅςrrdns
κατάκειµαιviin3s ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms δοξάζωvppanms ὁdams
θεόςnams . v.26 καίc ἔκστασιςnnfs λαµβάνωviaa3s ἅπαςaampn καίc δοξάζωviia3p ὁdams θεόςnams
καίc πίµπληµιviap3p φόβοςngms λέγωvppanmp ὅτιc ὁράωviaa1p παράδοξοςaanpn σήµερονbo .
v.27 καίc µετάp οὗτοςrdanp ἐξέρχοµαιviaa3s καίc θεάοµαιviad3s τελώνηςnams ὄνοµαndns
Λευίnams κάθηµαιvppnams ἐπίp ὁdans τελώνιονnans καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s
ἐγώrpd-s . v.28 καίc καταλείπωvpaanms ἅπαςaanpn ἀνίστηµιvpaanms ἀκολουθέωviaa3s
rpdms
αὐτός . v.29 καίc ποιέωviaa3s δοχήnafs µέγαςaafsn ὁdnms Λευίnnms αὐτόςrpdms ἐνp
ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms καίc εἰµίviix3s ὄχλοςnnms τελώνηςngmp πολύςanmsn καίc ἄλλοςagmpn
ὅςrrnmp εἰµίviix3p µετάp αὐτόςrpgmp κατάκειµαιvppnnmp . v.30 καίc γογγύζωviia3p ὁdnmp
γραµµατεύςnnmp αὐτόςrpgmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms
λέγωvppanmp διά&τίςxo µετάp τελώνηςngmp καίc ἁµαρτωλόςagmpn ἐσθίωvipa2p καίc πίνωvipa2p .
v.31 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp οὐxo χρείαnafs
ἔχωvipa3p ὁdnmp ὑγιαίνωvppanmp ἰατρόςngms ἀλλάc ὁdnmp κακῶςbo ἔχωvppanmp . v.32 οὐxo
ἔρχοµαιvixa1s καλέωvnaa δίκαιοςaampn ἀλλάc ἁµαρτωλόςaampn εἰςp µετάνοιαnafs .
 5. 34–6. 4 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 180
34 σθίουσι καὶ πίνουσιν· ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτούς, Μὴ δύνασθε
τοὺς υἱοὺς τοῦ νυµφῶνος, ἐν ᾧ ὁ νυµφίος µετ΄ αὐτῶν ἐστι, ποι-
35 ῆσαι νηστεύειν. ἐλεύσονται δὲ ἡµέραι, καὶ ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ΄
αὐτῶν ὁ νυµφίος, τότε νηστεύσουσιν ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις.
36 ἔλεγε δὲ καὶ παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Οὐδεὶς ἐπίβληµα ἱ-
µατίου καινοῦ ἐπιβάλλει ἐπὶ ἱµάτιον παλαιόν, εἰ δὲ µήγε, καὶ
τὸ καινὸν σχίζει, καὶ τῷ παλαιῷ οὐ συµφωνει ἐπίβληµα τὸ ἀπὸ
37 τοῦ καινοῦ. καὶ οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαι-
ούς, εἰ δὲ µήγε, ῥήξει ὁ νέος οἶνος τοὺς ἀσκούς, καὶ αὐτὸς
38 ἐκχυθήσεται, καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπολοῦνται. ἀλλὰ οἶνον νέον εἰς
39 ἀσκοὺς καινοὺς βλητέον, καὶ ἀµφότεροι συντηροῦνται. καὶ
οὐδεὶς πιὼν παλαιὸν εὐθέως θέλει νέον, λέγει γάρ, ῾Ο παλαιὸς
χρηστότερός ἐστιν.
6 ᾿Εγένετο δὲ ἐν σαββάτῳ δευτεροπρώτῳ διαπορεύεσθαι αὐτὸν
διὰ τῶν σπορίµων, καὶ ἔτιλλον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ τοὺς στάχυας,
2 καὶ ἤσθιον, ψώχοντες ταῖς χερσί. τινὲς δὲ τῶν Φαρισαίων εἶπον
3 αὐτοῖς, Τί ποιεῖτε ὃ οὐκ ἔξεστι ποιεῖν ἐν τοῖς σάββασι· καὶ ἀπο-
κριθεὶς πρὸς αὐτοὺς, εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς, Οὐδὲ τοῦτο ἀνέγνωτε, ὃ
ἐποίησε ∆αβίδ, ὅπότε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ µετ΄ αὐτοῦ ὄντες·
4 ὡς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ, καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέ-
σεως ἔλαβε, καὶ ἔφαγε, καὶ ἔδωκε καὶ τοῖς µετ΄ αὐτοῦ, οὓς οὐκ

v.33 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams διά&τίςxo ὁdnmp µαθητήςnnmp ᾿Ιωάννηςngms
νηστεύωvipa3p πυκνόςaanpn καίc δέησιςnafp ποιέωvipm3p ὁµοίωςbo καίc ὁdnmp ὁdgmp
Φαρισαῖοςngmp ὁdnmp δέc σόςrsnmp ἐσθίωvipa3p καίc πίνωvipa3p . v.34 ὁdnms δέc λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp µήxo δύναµαιvipn2p ὁdamp υἱόςnamp ὁdgms νυµφώνngms ἐνp ὅςrrdms ὁdnms
νυµφίοςnnms µετάp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s ποιέωvnaa νηστεύωvnpa . v.35 ἔρχοµαιvifd3p
δέc ἡµέραnnfp καίc ὅτανc ἀπαίρωvsap3s ἀπόp αὐτόςrpgmp ὁdnms νυµφίοςnnms τότεbo
νηστεύωvifa3p ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp . v.36 λέγωviia3s δέc καίc παραβολήnafs
πρόςp αὐτόςrpamp ὅτιc οὐδείςanfsn ἐπίβληµαnans ἱµάτιονngns καινόςagnsn ἐπιβάλλωvipa3s
ἐπίp ἱµάτιονnans παλαιόςaansn εἰqo δέc µήxo καίc ὁdans καινόςaansn σχίζωvipa3s καίc ὁddns
παλαιόςadnsn οὐxo συµφωνέωvipa3s ἐπίβληµαnans ὁdans ἀπόp ὁdgns καινόςagnsn . v.37 καίc
anfsn vipa3s nams aamsn p namp aampn qo
οὐδείς βάλλω οἶνος νέος εἰς ἀσκός παλαιός εἰ δέc µήxo
ῥήγνυµιvifa3s ὁdnms νέοςanmsn οἶνοςnnms ὁdamp ἀσκόςnamp καίc αὐτόςrpnms ἐκχέωvifp3s
καίc ὁdnmp ἀσκόςnnmp ἀπόλλυµιvifm3p . v.38 ἀλλάc οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp
καινόςaampn βλητέοςannsn καίc ἀµφότεροιanmpn συντηρέωvipp3p . v.39 καίc οὐδείςanfsn
vpaanms aamsn bo vipa3s aamsn vipa3s
πίνω παλαιός εὐθέως θέλω νέος λέγω γάρc ὁdnms παλαιόςanmsn
χρηστόςanmsc εἰµίvipx3s . 6. v.1 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp σάββατονndns δευτερόπρωτοςadnsn
διαπορεύοµαιvnpn αὐτόςrpams διάp ὁdgmp σπόριµοςagmpn καίc τίλλωviia3p ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms ὁdamp στάχυςnamp καίc ἐσθίωviia3p ψώχωvppanmp ὁddfp χείρndfp . v.2 τι-σρινµπ
δέc ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp λέγωviaa3p αὐτόςrpdmp τίςrqans ποιέωvipa2p ὅςrrnns οὐxo ἔξεστιvipq3s
ποιέωvnpa ἐνp ὁddnp σάββατονndnp . v.3 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms πρόςp αὐτόςrpamp λέγωviaa3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐδέbo οὗτοςrdans ἀναγινώσκωviaa2p ὅςrrans ποιέωviaa3s ∆αυίδtp ὁπότεbo
πεινάωviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms εἰµίvppxnmp .
181 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 6. 5–14
ἔξεστι φαγεῖν εἰ µὴ µόνους τοὺς ἱερεῖς· καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι 5
Κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου. ᾿Εγένετο 6
δὲ καὶ ἐν ἑτέρῳ σαββάτῳ εἰσελθεῖν αὐτὸν εἰς τὴν συναγωγὴν,
καὶ διδάσκειν, καὶ ἦν ἐκεῖ ἄνθρωπος, καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ ἡ δεξιὰ
ἦν ξηρά. παρετήρουν δὲ αὐτὸν οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ Φαρι- 7
σαῖοι, εἰ ἐν τῷ σαββάτῳ θεραπεύσει, ἵνα εὕρωσι κατηγορίαν
αὐτοῦ. αὐτὸς δὲ ᾔδει τοὺς διαλογισµοὺς αὐτῶν, καὶ εἶπε τῷ 8
ἀνθρώπῳ τῷ ξηρὰν ἔχοντι τὴν χεῖρα, ῎Εγειραι, καὶ στῆθι εἰς τὸ
µέσον. ὁ δὲ ἀναστὰς ἔστη. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτούς, 9
᾿Επερωτήσω ὑµᾶς τί, ῎Εξεστι τοῖς σάββασιν, ἀγαθοποιῆσαι ἢ
κακοποιῆσαι· ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀπολέσαι· καὶ περιβλεψάµενος 10
πάντας αὐτούς, εἶπε τῷ ἀνθρώπῳ, ῎Εκτεινον τὴν χεῖρά σου. ὁ
δὲ ἐποίησεν οὕτω. καὶ ἀποκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ ὑγιὴς ὡς
ἡ ἄλλη. αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας, καὶ διελάλουν πρὸς 11
ἀλλήλους, τί ἂν ποιήσειαν τῷ ᾿Ιησοῦ. ᾿Εγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡµέ- 12
ραις ταύταις ἐξῆλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι, καὶ ἦν διανυ-
κτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ Θεοῦ. καὶ ὅτε ἐγένετο ἡµέρα, 13
προσεφώνησε τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάµενος ἀπ΄ αὐτῶν
δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόµασε, Σίµωνα ὃν καὶ ὠνό- 14
µασε Πέτρον, καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, ᾿Ιάκωβον καὶ

v.4 ὡςbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms θεόςngms καίc ὁdamp ἄρτοςnamp ὁdgfs
πρόθεσιςngfs λαµβάνωviaa3s καίc ἐσθίωviaa3s καίc δίδωµιviaa3s καίc ὁddmp µετάp αὐτόςrpgms
ὅςrramp οὐxo ἔξεστιvipq3s ἐσθίωvnaa εἰqo µήxo µόνοςaampn ὁdamp ἱερεύςnamp . v.5 καίc
λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ὅτιc κύριοςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms καίc
ὁdgns σάββατονngns . v.6 γίνοµαιviad3s δέc καίc ἐνp ἕτεροςadnsn σάββατονndns εἰσέρχοµαιvnaa
αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs καίc διδάσκωvnpa καίc εἰµίviix3s ἐκεῖbo ἄνθρωποςnnms καίc
ὁdnfs χείρnnfs αὐτόςrpgms ὁdnfs δεξιόςanfsn εἰµίviix3s ξηρόςanfsn . v.7 παρατηρέωviia3p δέc
αὐτόςrpams ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp εἰqo ἐνp ὁddns σάββατονndns
θεραπεύωvifa3s ἵναc εὑρίσκωviaa3p κατηγορίαnafs αὐτόςrpgms . v.8 αὐτόςrpnms δέc
οἶδαviya3s ὁdamp διαλογισµόςnamp αὐτόςrpgmp καίc λέγωviaa3s ὁddms ἄνθρωποςndms ὁddms
ξηρόςnafs ἔχωvppadms ὁdafs χείρnafs ἐγείρωvdam2s καίc ἵστηµιvdaa2s εἰςp ὁdans µέσοςaansn
ὁdnms δέc ἀνίστηµιvpaanms ἵστηµιviaa3s . v.9 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp
rpamp vifa1s rpa-p rqnns
αὐτός ἐπερωτάω σύ τίς ἔξεστιvipq3s ὁddnp σάββατονndnp ἀγαθοποιέωvnaa
ἤxo κακοποιέωvnaa ψυχήnafs σῴζωvnaa ἤxo ἀπόλλυµιvnaa . v.10 καίc περιβλέπωvpamnms
aampn rpamp viaa3s ddms ndms
πᾶς αὐτός λέγω ὁ ἄνθρωπος ἐκτείνωvdaa2s ὁdafs χείρnafs σύrpg-s
ὁdnms δέc ποιέωviaa3s οὕτωbo καίc ἀποκαθιστάνωviap3s ὁdnfs χείρnnfs αὐτόςrpgms ὑγιήςanfsn
ὡςbo ὁdnfs ἄλλοςanfsn . v.11 αὐτόςrpnmp δέc πίµπληµιviap3p ἄνοιαngfs καίc διαλαλέωviia3p
πρόςp ἀλλήλωνreamp τίςrqans ἄνxo ποιέωvoaa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.12 γίνοµαιviad3s δέc
ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp οὗτοςrddfp ἐξέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans προσεύχοµαιvnad καίc
εἰµίviix3s διανυκτερεύωvppanms ἐνp ὁddfs προσευχήndfs ὁdgms θεόςngms . v.13 καίc ὅτεbo
γίνοµαιviad3s ἡµέραnnfs προσφωνέωviaa3s ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms καίc ἐκλέγωvpamnms
ἀπόp αὐτόςrpgmp δώδεκαtn ὅςrramp καίc ἀπόστολοςnamp ὀνοµάζωviaa3s .
 6. 15–25 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 182
15 ᾿Ιωάννην, Φίλιππον καὶ Βαρθολοµαῖον, Ματθαῖον καὶ Θωµᾶν,
᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ ᾿Αλφαίου, καὶ Σίµωνα τὸν καλούµενον Ζηλω-
16 τήν, ᾿Ιούδαν ᾿Ιακώβου, καὶ ᾿Ιούδαν ᾿Ισκαριώτην, ὃς καὶ ἐγένετο
17 προδότης, καὶ καταβὰς µετ΄ αὐτῶν, ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ,
καὶ ὄχλος µαθητῶν αὐτοῦ, καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πά-
σης τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ τῆς παραλίου Τύρου
καὶ Σιδῶνος, οἵ ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ, καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν
18 νόσων αὐτῶν, καὶ οἳ ὀχλούµενοι ὑπὸ πνευµάτων ἀκαθάρτων,
19 καὶ ἐθεραπεύοντο. καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐζήτει ἅπτεσθαι αὐτοῦ,
20 ὅτι δύναµις παρ΄ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας. Καὶ αὐτὸς
ἐπάρας τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγε,
Μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑµετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
21 µακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν, ὅτι χορτασθήσεσθε. µακάριοι οἱ
22 κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε. µακάριοί ἐστε, ὅταν µισήσωσιν
ὑµᾶς οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑµᾶς, καὶ ὀνειδίσωσι,
καὶ ἐκβάλωσι τὸ ὄνοµα ὑµῶν ὡς πονηρόν, ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ
23 ἀνθρώπου. χαίρετε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ καὶ σκιρτήσατε, ἰδοὺ
γάρ, ὁ µισθὸς ὑµῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ, κατὰ ταῦτα γὰρ ἐ-
24 ποίουν τοῖς προφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν. πλὴν οὐαὶ ὑµῖν τοῖς
25 πλουσίοις, ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν ὑµῶν. οὐαὶ ὑµῖν, οἱ
ἐµπεπλησµένοι, ὅτι πεινάσετε. οὐαί ὑµῖν, οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι

v.14 Σίµωνnams ὅςrrams καίc ὀνοµάζωviaa3s Πέτροςnams καίc ᾿Ανδρέαςnams ὁdams ἀδελφόςnams
αὐτόςrpgms ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams Φίλιπποςnams καίc Βαρθολοµαῖοςnams .
v.15 Μαθχαῖοςnams καίc Θωµᾶςnams ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ὁdgms ᾿Αλφαῖοςngms καίc Σίµωνnams
ὁdams καλέωvpppams ζηλωτήςnams . v.16 ᾿Ιούδαςnams ᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιούδαςnams
nams rrnms c viad3s
᾿Ισκαριώθ ὅς καί γίνοµαι προδότηςnnms . v.17 καίc καταβαίνωvpaanms
µετάp αὐτόςrpgmp ἵστηµιviaa3s ἐπίp τόποςngms πεδινόςagmsn καίc ὄχλοςnnms µαθητήςngmp
αὐτόςrpgms καίc πλῆθοςnnns πολύςannsn ὁdgms λαόςngms ἀπόp πᾶςagfsn ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs
καίc ᾿Ιερουσαλήµtp καίc ὁdgfs παράλιοςagfsn Τύροςngfs καίc Σιδώνngfs ὅςrrnmp ἔρχοµαιviaa3p
ἀκούωvnaa αὐτόςrpgms καίc ἰάοµαιvnap ἀπόp ὁdgfp νόσοςngfp αὐτόςrpgmp . v.18 καίc
ὅςdnmp ὀχλέωvpppnmp ὑπόp πνεῦµαngnp ἀκάθαρτοςagnpn καίc θεραπεύωviip3p . v.19 καίc
πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ζητέωviia3s ἅπτωvnpm αὐτόςrpgms ὅτιc δύναµιςnnfs παράp αὐτόςrpgms
ἐξέρχοµαιviin3s καίc ἰάοµαιviin3s πᾶςaampn . v.20 καίc αὐτόςrpnms ἐπαίρωvpaanms ὁdamp
ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωviia3s µακάριοςanmpn
ὁdnmp πτωχόςanmpn ὅτιc ὑµέτεροςrsnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms .
v.21 µακάριοςanmpn ὁdnmp πεινάωvppanmp νῦνbo ὅτιc χορτάζωvifp2p µακάριοςanmpn ὁdnmp
κλαίωvppanmp νῦνbo ὅτιc γελάωvifa2p . v.22 µακάριοςanmpn εἰµίvipx2p ὅτανc µισέωvsaa3p σύrpa-p
ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp καίc ὅτανc ἀφορίζωvsaa3p σύrpa-p καίc ὀνειδίζωvsaa3p καίc ἐκβάλλωvsaa3p
ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-p ὡςbo πονηρόςaansn ἕνεκαbo ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms .
v.23 χαίρωvdpa2p ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs καίc σκιρτάωvdaa2p ἰδούvdaa2s γάρc ὁdnms
µισθόςnnms σύrpg-p πολύςanmsn ἐνp ὁddms οὐρανόςndms κατάp οὗτοςnanp γάρc ποιέωviia3p ὁddmp
προφήτηςndmp ὁdnmp πατήρnnmp αὐτόςrpgmp . v.24 πλήνbo οὐαίi σύrpd-p ὁddmp πλούσιοςadmpn
ὅτιc ἀπέχωvipa2p ὁdafs παράκλησιςnafs σύrpg-p .
183 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 6. 26–37
πενθήσετε καὶ κλαύσετε. οὐαὶ ὑµῖν, ὅταν καλῶς ὑµᾶς εἴπωσι 26
πάντες οἱ ἄνθρωποι, κατὰ ταῦτα γὰρ ἐποίουν τοῖς ψευδοπρο-
φήταις οἱ πατέρες αὐτῶν. ᾿Αλλ΄ ὑµῖν λέγω τοῖς ἀκούουσιν, ᾿Α- 27
γαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑµῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς µισοῦσιν ὑµᾶς,
εὐλογεῖτε τοὺς καταρωµένους ὑµῖν, καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν 28
ἐπηρεαζόντων ὑµᾶς. τῷ τύπτοντί σε ἐπὶ τὴν σιαγόνα, πάρεχε 29
καὶ τὴν ἄλλην, καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντός σου τὸ ἱµάτιον, καὶ τὸν χι-
τῶνα µὴ κωλύσῃς. παντὶ δὲ τῷ αἰτοῦντί σε δίδου, καὶ ἀπὸ τοῦ 30
αἴροντος τὰ σὰ µὴ ἀπαίτει. καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑµῖν 31
οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑµεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁµοίως. καὶ εἰ ἀγαπᾶτε 32
τοὺς ἀγαπῶντας ὑµᾶς, ποία ὑµῖν χάρις ἐστί· καὶ γὰρ οἱ ἁµαρ-
τωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε 33
τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑµᾶς, ποία ὑµῖν χάρις ἐστί· καὶ γὰρ οἱ
ἁµαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι. καὶ ἐὰν δανείζητε παρ΄ ὧν ἐλ- 34
πίζητε ἀπολαβεῖν, ποία ὑµῖν χάρις ἐστί· καὶ γὰρ οἱ ἁµαρτωλοὶ
ἁµαρτωλοῖς δανείζουσιν, ἵνα ἀπολάβωσι τὰ ἴσα. πλὴν ἀγαπᾶτε 35
τοὺς ἐχθροὺς ὑµῶν, καὶ ἀγαθοποιεῖτε, καὶ δανείζετε, µηδὲν ἀ-
πελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ µισθὸς ὑµῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ
τοῦ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ
πονηρούς. γίνεσθε οὖν οἰκτίρµονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑµῶν 36
οἰκτίρµων ἐστί. µὴ κρίνετε, καὶ οὐ µὴ κριθῆτε. µὴ καταδικά- 37

v.25 οὐαίi σύrpd-p ὁdnmp ἐµπίπληµιvpxpnmp ὅτιc πεινάωvifa2p οὐαίi σύrpd-p ὁdnmp γελάωvppanmp
νῦνbo ὅτιc πενθέωvifa2p καίc κλαίωvifa2p . v.26 οὐαίi σύrpd-p ὅτανc καλῶςbo σύrpa-p λέγωvsaa3p
πᾶςanmpn ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp κατάp οὗτοςnanp γάρc ποιέωviia3p ὁddmp ψευδοπροφήτηςndmp
ὁdnmp πατήρnnmp αὐτόςrpgmp . v.27 ἀλλάc σύrpd-p λέγωvipa1s ὁddmp ἀκούωvppadmp
ἀγαπάωvdpa2p ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-p καλῶςbo ποιέωvdpa2p ὁddmp µισέωvppadmp σύrpa-p .
v.28 εὐλογέωvdpa2p ὁdamp καταράοµαιvppnamp σύrpd-p καίc προσεύχοµαιvdpn2p ὑπέρp ὁdgmp
ἐπηρεάζωvppagmp σύrpa-p . v.29 ὁddms τύπτωvppadms σύrpa-s ἐπίp ὁdafs σιαγώνnafs παρέχωvdpa2s
καίc ὁdafs ἄλλοςaafsn καίc ἀπόp ὁdgms αἴρωvppagms σύrpg-s ὁdans ἱµάτιονnans καίc ὁdams
χιτώνnams µήxo κωλύωvsaa2s . v.30 πᾶςadmsn δέc ὁddms αἰτέωvppadms σύrpa-s δίδωµιvdpa2s
c p dgms vppagms
καί ἀπό ὁ αἴρω ὁdanp σόςrsanp µήxo ἀπαιτέωvdpa2s . v.31 καίc καθώςbo
θέλωvipa2p ἵναc ποιέωvspa3p σύrpd-p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp καίc σύrpn-p ποιέωvdpa2p αὐτόςrpdmp
ὁµοίωςbo . v.32 καίc εἰqo ἀγαπάωvipa2p ὁdamp ἀγαπάωvppaamp σύrpa-p ποῖοςrqnfs σύrpd-p
χάριςnnfs εἰµίvipx3s καίc γάρc ὁdnmp ἁµαρτωλόςanmpn ὁdamp ἀγαπάωvppaamp αὐτόςrpamp
ἀγαπάωvipa3p . v.33 καίc ἐάνqo ἀγαθοποιέωvspa2p ὁdamp ἀγαθοποιέωvppaamp σύrpa-p ποῖοςrqnfs
σύrpd-p χάριςnnfs εἰµίvipx3s καίc γάρc ὁdnmp ἁµαρτωλόςanmpn ὁdans αὐτόςrpans ποιέωvipa3p .
v.34 καίc ἐάνqo δανίζωvspa2p παράp ὅςrrgmp ἐλπίζωvspa2p ἀπολαµβάνωvnaa ποῖοςrqnfs σύrpd-p
χάριςnnfs εἰµίvipx3s καίc γάρc ὁdnmp ἁµαρτωλόςanmpn ἁµαρτωλόςadmpn δανίζωvipa3p ἵναc
ἀπολαµβάνωvsaa3p ὁdanp ἴσοςaanpn . v.35 πλήνbo ἀγαπάωvdpa2p ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-p
καίc ἀγαθοποιέωvdpa2p καίc δανίζωvdpa2p µηδείςaansn ἀπελπίζωvppanmp καίc εἰµίvifx3s ὁdnms
µισθόςnnms σύrpg-p πολύςanmsn καίc εἰµίvifx2p υἱόςnnmp ὁdgms ὕψιστοςagmsn ὅτιc αὐτόςrpnms
χρηστόςanmsn εἰµίvipx3s ἐπίp ὁdamp ἀχάριστοςaampn καίc πονηρόςaampn . v.36 γίνοµαιvdpn2p
οὖνc οἰκτίρµωνanmpn καθώςbo καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p οἰκτίρµωνanmsn εἰµίvipx3s .
 6. 38–45 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 184
ζετε, καὶ οὐ µὴ καταδικασθῆτε, ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε,
38 δίδοτε, καὶ δοθήσεται ὑµῖν, µέτρον καλόν, πεπιεσµένον καὶ
σεσαλευµένον καὶ ὑπερεκχυνόµενον δώσουσιν εἰς τὸν κόλπον
ὑµῶν. τᾧ γὰρ αὐτῷ µέτρῳ ᾧ µετρεῖτε ἀντιµετρηθήσεται ὑµῖν.
39 Εἶπε δὲ παραβολὴν αὐτοῖς, Μήτι δύναται τυφλὸς τυφλὸν ὁδη-
40 γεῖν· οὐχὶ ἀµφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται· οὐκ ἔστι µαθητὴς
ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον αὐτοῦ, κατηρτισµένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ
41 διδάσκαλος αὐτοῦ. τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλ-
µῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλµῷ
42 οὐ κατανοεῖς· ἤ πῶς δύνασαι λέγειν τῷ ἀδελφῷ σου, ᾿Αδελφέ,
ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλµῷ σου, αὐτὸς τὴν ἐν
τῷ ὀφθαλµῷ σοῦ δοκὸν οὐ βλέπων· ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον
τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλµοῦ σοῦ, καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν
43 τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλµῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου. οὐ γάρ ἐστι
δένδρον καλὸν ποιοῦν καρπὸν σαπρόν, οὐδὲ δένδρον σαπρὸν
44 ποιοῦν καρπὸν καλόν. ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρ-
ποῦ γινώσκεται. οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσι σῦκα, οὐδὲ ἐκ
45 βάτου τρυγῶσιν σταφυλήν. ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ
θησαυροῦ τῆς καρδίας αὐτοῦ προφέρει τὸ ἀγαθόν, καὶ ὁ πο-
νηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὐτοῦ
προφέρει τὸ πονηρόν, ἐκ γὰρ τοῦ περισσεύµατος τῆς καρδίας

v.37 µήxo κρίνωvdpa2p καίc οὐxo µήxo κρίνωvsap2p µήxo καταδικάζωvdpa2p καίc οὐxo µήxo
καταδικάζωvsap2p ἀπολύωvdpa2p καίc ἀπολύωvifp2p . v.38 δίδωµιvdpa2p καίc δίδωµιvifp3s
σύrpd-p µέτρονnans καλόςaansn πιέζωvpxpans καίc σαλεύωvpxpans καίc ὑπερεκχύννωvpppans
δίδωµιvifa3p εἰςp ὁdams κόλποςnams σύrpg-p ὁddns γάρc αὐτόςrpdns µέτρονndns ὅςrrdns
µετρέωvipa2p ἀντιµετρέωvifp3s σύrpd-p . v.39 λέγωviaa3s δέc παραβολήnafs αὐτόςrpdmp
µήτιxo δύναµαιvipn3s τυφλόςanmsn τυφλόςaamsn ὁδηγέωvnpa οὐχίxo ἀµφότεροιanmpn εἰςp
βόθυνοςnams πίπτωvifn3p . v.40 οὐxo εἰµίvipx3s µαθητήςnnms ὑπέρp ὁdams διδάσκαλοςnams
αὐτόςrpgms καταρτίζωvpxpnms δέc πᾶςanmsn εἰµίvifx3s ὡςbo ὁdnms διδάσκαλοςnnms αὐτόςrpgms .
v.41 τίςrqans δέc βλέπωvipa2s ὁdans κάρφοςnans ὁdans ἐνp ὁddms ὀφθαλµόςndms ὁdgms
ἀδελφόςngms σύrpg-s ὁdafs δέc δοκόςnafs ὁdafs ἐνp ὁddms ἴδιοςadmsn ὀφθαλµόςndms οὐxo
κατανοέωvipa2s . v.42 ἤxo πῶςbo δύναµαιvipn2s λέγωvnpa ὁddms ἀδελφόςndms σύrpg-s
ἀδελφόςnvms ἀφίηµιvdaa2s ἐκβάλλωvsaa1s ὁdans κάρφοςnans ὁdans ἐνp ὁddms ὀφθαλµόςndms
σύrpg-s αὐτόςrpnms ὁdafs ἐνp ὁddms ὀφθαλµόςndms σύrpg-s δοκόςnafs οὐxo βλέπωvppanms
ὑποκριτήςnvms ἐκβάλλωvdaa2s πρῶτοςbo ὁdafs δοκόςnafs ἐκp ὁdgms ὀφθαλµόςngms σύrpg-s
καίc τότεbo διαβλέπωvifa2s ἐκβάλλωvnaa ὁdans κάρφοςnans ὁdans ἐνp ὁddms ὀφθαλµόςndms
ὁdgms ἀδελφόςngms σύrpg-s . v.43 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s δένδρονnnns καλόςannsn ποιέωvppanns
καρπόςnams σαπρόςaamsn οὐδέbo δένδρονnnns σαπρόςannsn ποιέωvppanns καρπόςnams
καλόςaamsn . v.44 ἕκαστοςannsn γάρc δένδρονnnns ἐκp ὁdgms ἴδιοςagmsn καρπόςngms
γινώσκωvipp3s οὐxo γάρc ἐκp ἄκανθαngfp συλλέγωvipa3p σῦκονnanp οὐδέbo ἐκp βάτοςngms
τρυγάωvipa3p σταφυλήnafs .
185 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 6. 46–7. 6
λαλεῖ τὸ στόµα αὐτοῦ. Τί δέ µε καλεῖτε, Κύριε, Κύριε, καὶ 46
οὐ ποιεῖτε ἃ λέγω· πᾶς ὁ ἐρχόµενος πρός µε καὶ ἀκούων µου 47
τῶν λόγων καὶ ποιῶν αὐτούς, ὑποδείξω ὑµῖν τίνι ἐστὶν ὅµοιος,
ὅµοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδοµοῦντι οἰκίαν, ὃς ἔσκαψε καὶ ἐ- 48
βάθυνε, καὶ ἔθηκε θεµέλιον ἐπὶ τὴν πέτραν, πληµµύρας δὲ
γενοµένης, προσέρρηξεν ὁ ποταµὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ
ἴσχυσε σαλεῦσαι αὐτήν, τεθεµελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν. ὁ δὲ 49
ἀκούσας καὶ µὴ ποιήσας ὅµοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδοµήσαντι
οἰκίαν ἐπὶ τὴν γῆν χωρὶς θεµελίου, ᾗ προσέρρηξεν ὁ ποταµός,
καὶ εὐθέως έπεσε, καὶ ἐγένετο τὸ ῥῆγµα τῆς οἰκίας ἐκείνης
µέγα.
᾿Επεὶ δὲ ἐπλήρωσε πάντα τὰ ῥήµατα αὐτοῦ εἰς τὰς ἀκοὰς 7
τοῦ λαοῦ, εἰσῆλθεν εἰς Καπερναούµ. ῾Εκατοντάρχου δέ τι- 2
νος δοῦλος κακῶς ἔχων ἤµελλε τελευτᾷν, ὃς ἦν αὐτῷ ἔντιµος.
ἀκούσας δὲ περὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ, ἀπέστειλε πρὸς αὐτὸν πρεσβυτέ- 3
ρους τῶν ᾿Ιουδαίων, ἐρωτῶν αὐτόν, ὅπως ἐλθὼν διασώσῃ τὸν
δοῦλον αὐτοῦ. οἱ δέ, παραγενόµενοι πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, πα- 4
ρεκάλουν αὐτὸν σπουδαίως, λέγοντες ὅτι ἄξιός ἐστιν ᾧ παρέξει
τοῦτο, ἀγαπᾷ γὰρ τὸ ἔθνος ἡµῶν, καὶ τὴν συναγωγὴν αὐτὸς 5
ᾠκοδόµησεν ἡµῖν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἐπορεύετο σὺν αὐτοῖς. ἤδη 6

v.45 ὁdnms ἀγαθόςanmsn ἄνθρωποςnnms ἐκp ὁdgms ἀγαθόςagmsn θησαυρόςngms ὁdgfs καρδίαngfs
αὐτόςrpgms προφέρωvipa3s ὁdans ἀγαθόςaansn καίc ὁdnms πονηρόςanmsn ἄνθρωποςnnms
ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn θησαυρόςngms ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgms προφέρωvipa3s ὁdans
πονηρόςaansn ἐκp γάρc ὁdgns περίσσευµαngns ὁdgfs καρδίαngfs λαλέωvipa3s ὁdnns στόµαnnns
αὐτόςrpgms . v.46 τίςrqnns δέc ἐγώrpa-s καλέωvipa2p κύριοςnvms κύριοςnvms καίc οὐxo
ποιέωvipa2p ὅςrranp λέγωvipa1s . v.47 πᾶςanmsn ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms πρόςp ἐγώrpa-s καίc
ἀκούωvppanms ἐγώrpg-s ὁdgmp λόγοςngmp καίc ποιέωvppanms αὐτόςrpamp ὑποδείκνυµιvifa1s
σύrpd-p τίςrqdms εἰµίvipx3s ὅµοιοςanmsn . v.48 ὅµοιοςanmsn εἰµίvipx3s ἄνθρωποςndms
οἰκοδοµέωvppadms οἰκίαnafs ὅςrrnms σκάπτωviaa3s καίc βαθύνωviaa3s καίc τίθηµιviaa3s
θεµέλιοςnams ἐπίp ὁdafs πέτραnafs πλήµµυραngfs δέc γίνοµαιvpadgfs προσρήσσωviaa3s ὁdnms
ποταµόςnnms ὁddfs οἰκίαndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc οὐxo ἰσχύωviaa3s σαλεύωvnaa αὐτόςrpafs
θεµελιόωviyp3s γάρc ἐπίp ὁdafs πέτραnafs . v.49 ὁdnms δέc ἀκούωvpaanms καίc µήxo
ποιέωvpaanms ὅµοιοςanmsn εἰµίvipx3s ἄνθρωποςndms οἰκοδοµέωvpaadms οἰκίαnafs ἐπίp ὁdafs
γῆnafs χωρίςbo θεµέλιονngms ὅςrrdfs προσρήσσωviaa3s ὁdnms ποταµόςnnms καίc εὐθέωςbo
πίπτωviaa3s καίc γίνοµαιviad3s ὁdnns ῥῆγµαnnns ὁdgfs οἰκίαngfs ἐκεῖνοςrdgfs µέγαςannsn .
7. v.1 ἐπείc δέc πληρόωviaa3s πᾶςaanpn ὁdanp ῥῆµαnanp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafp ἀκοήnafp
ὁdgms λαόςngms εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp Καπερναούµtp . v.2 ἑκατοντάρχηςngms δέc τι-
nnms bo vppanms viia3s
-σριγµσ δοῦλος κακῶς ἔχω µέλλω τελευτάωvnpa ὅςrrnms εἰµίviix3s
αὐτόςrpdms ἔντιµοςanmsn . v.3 ἀκούωvpaanms δέc περίp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἀποστέλλωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpams πρεσβύτεροςaampn ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἐρωτάωvppanms αὐτόςrpams
ὅπωςbo ἔρχοµαιvpaanms διασῴζωvsaa3s ὁdams δοῦλοςnams αὐτόςrpgms . v.4 ὁdnmp δέc
παραγίνοµαιvpadnmp πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams σπουδαίωςbo
λέγωvppanmp ὅτιc ἄξιοςanmsn εἰµίvipx3s ὅςrrdms παρέχωvifa3s οὗτοςrdans . v.5 ἀγαπάωvipa3s
γάρc ὁdans ἔθνοςnans ἐγώrpg-p καίc ὁdafs συναγωγήnafs αὐτόςrpnms οἰκοδοµέωviaa3s ἐγώrpd-p .
 7. 7–15 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 186
δὲ αὐτοῦ οὐ µακρὰν ἀπέχοντος ἀπὸ τῆς οἰκίας, ἔπεµψε πρὸς
αὐτὸν ὁ ἑκατόνταρχος φίλους, λέγων αὐτῷ, Κύριε, µὴ σκύλ-
7 λου, οὐ γάρ εἰµι ἱκανὸς ἵνα ὑπὸ τὴν στέγην µου εἰσέλθῃς, διὸ
οὐδὲ ἐµαυτὸν ἠξίωσα πρός σὲ ἐλθεῖν, ἀλλὰ εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰα-
8 θήσεται ὁ παῖς µου. καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰµι ὑπὸ ἐξουσίαν
τασσόµενος, ἔχων ὑπ΄ ἐµαυτὸν στρατιώτας, καὶ λέγω τούτῳ, Πο-
ρεύθητι, καὶ πορεύεται, καὶ ἄλλῳ, ῎Ερχου, καὶ ἔρχεται, καὶ τῷ
9 δούλῳ µου, Ποίησον τοῦτο, καὶ ποιεῖ. ἀκούσας δὲ ταῦτα ὁ
᾿Ιησοῦς ἐθαύµασεν αὐτόν, καὶ στραφεὶς, τῷ ἀκολουθοῦντι αὐ-
τῷ ὄχλῳ εἶπε, Λέγω ὑµῖν, οὐδὲ ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ τοσαύτην πίστιν
10 εὗρον. καὶ ὑποστρέψαντες οἱ πεµφθέντες εἰς τὸν οἶκον εὗ-
11 ρον τὸν ἀσθενοῦντα δοῦλον ὑγιαίνοντα. Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ
ἑξῆς, ἐπορεύετο εἰς πόλιν καλουµένην Ναΐν, καὶ συνεπορεύ-
12 οντο αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἱκανοί, καὶ ὄχλος πολύς. ὡς δὲ
ἤγγισε τῇ πύλῃ τῆς πόλεως, καὶ ἰδού, ἐξεκοµίζετο τεθνηκώς
υἱὸς µονογενὴς τῇ µητρὶ αὐτοῦ, καὶ αὐτὴ ἦν χήρα, καὶ ὄχλος
13 τῆς πόλεως ἱκανὸς ἦν σὺν αὐτῇ. καὶ ἰδὼν αὐτὴν ὁ Κύριος
14 ἐσπλαγχνίσθη ἐπ΄ αὐτῇ, καὶ εἶπεν αὐτῇ, Μὴ κλαῖε. καὶ προσ-
ελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ, οἱ δὲ βαστάζοντες ἔστησαν. καὶ εἶπε,
15 Νεανίσκε, σοὶ λέγω, ἐγέρθητι. καὶ ἀνεκάθισεν ὁ νεκρός καὶ

v.6 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms πορεύοµαιviin3s σύνp αὐτόςrpdmp ἤδηbo δέc αὐτόςrpgms
οὐxo µακράνbo ἀπέχωvppagms ἀπόp ὁdgfs οἰκίαngfs πέµπωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms
ἑκατοντάρχηςnnms φίλοςaampn λέγωvppanms αὐτόςrpdms κύριοςnvms µήxo σκύλλωvdpp2s οὐxo
γάρc εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn ἵναc ὑπόp ὁdafs στέγηnafs ἐγώrpg-s εἰσέρχοµαιvsaa2s . v.7 διόc
bo rxams viaa1s p rpa-s vnaa c vdaa2s
οὐδέ ἐµαυτοῦ ἀξιόω πρός σύ ἔρχοµαι ἀλλά λέγω λόγοςndms
καίc ἰάοµαιvifp3s ὁdnms παῖςnnms ἐγώrpg-s . v.8 καίc γάρc ἐγώrpn-s ἄνθρωποςnnms
εἰµίvipx1s ὑπόp ἐξουσίαnafs τάσσωvpppnms ἔχωvppanms ὑπόp ἐµαυτοῦrxams στρατιώτηςnamp
καίc λέγωvipa1s οὗτοςrddms πορεύοµαιvdao2s καίc πορεύοµαιvipn3s καίc ἄλλοςadmsn
ἔρχοµαιvipn2s καίc ἔρχοµαιvipn3s καίc ὁddms δοῦλοςndms ἐγώrpg-s ποιέωvdaa2s οὗτοςrdans
καίc ποιέωvipa3s . v.9 ἀκούωvpaanms δέc οὗτοςrdanp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms θαυµάζωviaa3s
αὐτόςrpams καίc στρέφωvpapnms ὁddms ἀκολουθέωvppadms αὐτόςrpdms ὄχλοςndms λέγωviaa3s
λέγωvipa1s σύrpd-p οὐδέbo ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp τοσοῦτοςrdafs πίστιςnafs εὑρίσκωviaa1s .
v.10 καίc ὑποστρέφωvpaanmp ὁdnmp πέµπωvpapnmp εἰςp ὁdams οἶκοςnams εὑρίσκωviaa3p ὁdams
ἀσθενέωvppaams δοῦλοςnams ὑγιαίνωvppaams . v.11 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddfs ἑξῆςbo
πορεύοµαιviin3s εἰςp πόλιςnafs καλέωvpppafs Ναΐνtp καίc συµπορεύοµαιviin3p αὐτόςrpdms
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἱκανόςanmpn καίc ὄχλοςnnms πολύςanmsn . v.12 ὡςbo
δέc ἐγγίζωviaa3s ὁddfs πύληndfs ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἰδούvdaa2s ἐκκοµίζωviip3s θνῄσκωvpxanms
υἱόςnnms µονογενήςanmsn ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpnfs εἰµίviix3s χήραnnfs καίc
ὄχλοςnnms ὁdgfs πόλιςngfs ἱκανόςanmsn εἰµίviix3s σύνp αὐτόςrpdfs . v.13 καίc ὁράωvpaanms
αὐτόςrpafs ὁdnms κύριοςnnms σπλαγχνίζοµαιviao3s ἐπίp αὐτόςrpdfs καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs
µήxo κλαίωvdpa2s . v.14 καίc προσέρχοµαιvpaanms ἅπτωviad3s ὁdgfs σορόςngfs ὁdnmp δέc
βαστάζωvppanmp ἵστηµιviaa3p καίc λέγωviaa3s νεανίσκοςnvms σύrpd-s λέγωvipa1s ἐγείρωvdap2s .
187 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 7. 16–25
ἤρξατο λαλεῖν. καὶ ἔδωκεν αὐτὸν τῇ µητρὶ αὐτοῦ. ἔλαβε δὲ 16
φόβος ἅπαντας, καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεόν, λέγοντες, ὅτι Προφήτης
µέγας ἐγήγερται ἐν ἡµῖν, καὶ ὅτι ᾿Επεσκέψατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν
αὐτοῦ. καὶ ἐξῆλθεν ὁ λόγος οὗτος ἐν ὅλῃ τῇ ᾿Ιουδαίᾳ περὶ 17
αὐτοῦ, καὶ ἐν πάσῃ τῇ περιχώρῳ. Καὶ ἀπήγγειλαν ᾿Ιωάννῃ 18
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ περὶ πάντων τούτων. καί προσκαλεσάµε- 19
νος δύο τινὰς τῶν µαθητῶν αὐτοῦ ὁ ᾿Ιωάννης ἔπεµψεν πρὸς
τὸν ᾿Ιησοῦν, λέγων Σὺ εἶ ὁ ἐρχόµενος, ἢ ἄλλον προσδοκῶµεν.
παραγενόµενοι δὲ πρὸς αὐτὸν οἱ ἄνδρες εἶπον, ᾿Ιωάννης ὁ βα- 20
πτιστὴς ἀπέσταλκεν ἡµᾶς πρός σε, λέγων, Σὺ εἶ ὁ ἐρχόµενος,
ἢ ἄλλον προσδοκῶµεν· ἐν αὐτῇ δὲ τῇ ὥρᾳ ἐθεράπευσε πολ- 21
λοὺς ἀπὸ νόσων καὶ µαστίγων καὶ πνευµάτων πονηρῶν, καὶ
τυφλοῖς πολλοῖς ἐχαρίσατο τὸ βλέπειν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιη- 22
σοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες ἀπαγγείλατε ᾿Ιωάννῃ ἃ εἴδετε
καὶ ἠκούσατε, ὅτι τυφλοὶ ἀναβλέπουσι, χωλοὶ περιπατοῦσι, λε-
προὶ καθαρίζονται, κωφοὶ ἀκούουσι, νεκροὶ ἐγείρονται, πτωχοὶ
εὐαγγελίζονται, καὶ µακάριός ἐστιν, ὃς ἐὰν µὴ σκανδαλισθῇ 23
ἐν ἐµοί. ᾿Απελθόντων δὲ τῶν ἀγγέλων ᾿Ιωάννου, ἤρξατο λέγειν 24
πρὸς τοὺς ὄχλους περὶ ᾿Ιωάννου, Τί ἐξεληλύθατε εἰς τὴν ἔρη-
µον θεάσασθαι· κάλαµον ὑπὸ ἀνέµου σαλευόµενον· ἀλλὰ τί 25
ἐξεληλύθατε ἰδεῖν· ἄνθρωπον ἐν µαλακοῖς ἱµατίοις ἠµφιεσµέ-
νον· ἰδού, οἱ ἐν ἱµατισµῷ ἐνδόξῳ καὶ τρυφῇ ὑπάρχοντες ἐν τοῖς

v.15 καίc ἀνακαθίζωviaa3s ὁdnms νεκρόςanmsn καίc ἄρχωviad3s λαλέωvnpa καίc δίδωµιviaa3s
αὐτόςrpams ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgms . v.16 λαµβάνωviaa3s δέc φόβοςnnms ἅπαςaampn
καίc δοξάζωviia3p ὁdams θεόςnams λέγωvppanmp ὅτιc προφήτηςnnms µέγαςanmsn ἐγείρωvixp3s
ἐνp ἐγώrpd-p καίc ὅτιc ἐπισκέπτοµαιviad3s ὁdnms θεόςnnms ὁdams λαόςnams αὐτόςrpgms .
v.17 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs
περίp αὐτόςrpgms καίc ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs περίχωροςadfsn . v.18 καίc ἀπαγγέλλωviaa3p
᾿Ιωάννηςndms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms περίp πᾶςagnpn οὗτοςrdgnp . v.19 καίc
προσκαλέοµαιvpadnms δύοtn τίςriamp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms
πέµπωviaa3s πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams λέγωvppanms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
ἤxo ἄλλοςaamsn προσδοκάωvipa1p . v.20 παραγίνοµαιvpadnmp δέc πρόςp αὐτόςrpams
dnmp nnmp viaa3p nnms
ὁ ἀνήρ λέγω ᾿Ιωάννης ὁdnms βαπτιστήςnnms ἀποστέλλωvixa3s ἐγώrpa-p
πρόςp σύrpa-s λέγωvppanms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἤxo ἄλλοςaamsn
προσδοκάωvipa1p . v.21 ἐνp αὐτόςrpdfs δέc ὁddfs ὥραndfs θεραπεύωviaa3s πολύςaampn
ἀπόp νόσοςngfp καίc µάστιξngfp καίc πνεῦµαngnp πονηρόςagnpn καίc τυφλόςadmpn
πολύςadmpn χαρίζοµαιviad3s ὁdans βλέπωvnpa . v.22 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp ἀπαγγέλλωvdaa2p ᾿Ιωάννηςndms ὅςrranp
ὁράωviaa2p καίc ἀκούωviaa2p ὅτιc τυφλόςanmpn ἀναβλέπωvipa3p χωλόςanmpn περιπατέωvipa3p
λεπρόςanmpn καθαρίζωvipp3p κωφόςanmpn ἀκούωvipa3p νεκρόςanmpn ἐγείρωvipp3p πτωχόςanmpn
εὐαγγελίζωvipp3p . v.23 καίc µακάριοςanmsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἐάνqo µήxo σκανδαλίζωvsap3s
ἐνp ἐγώrpd-s . v.24 ἀπέρχοµαιvpaagmp δέc ὁdgmp ἄγγελοςngmp ᾿Ιωάννηςngms ἄρχωviad3s
vnpa
λέγω πρός ὁdamp ὄχλοςnamp περίp ᾿Ιωάννηςngms τίςrqans ἐξέρχοµαιvixa2p εἰςp ὁdafs
p

ἔρηµοςaafsn θεάοµαιvnad κάλαµοςnams ὑπόp ἄνεµοςngms σαλεύωvpppams .

 7. 26–36 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 188
26 βασιλείοις εἰσίν. ἀλλὰ τί ἐξεληλύθατε ἰδεῖν· προφήτην· ναί,
27 λέγω ὑµῖν, καὶ περισσότερον προφήτου. οὗτός ἐστι περὶ οὗ
γέγραπται, ᾿Ιδού, ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν µου πρὸ προσώ-
28 που σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔµπροσθέν σου. λέγω
γὰρ ὑµῖν, µείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν προφήτης ᾿Ιωάννου τοῦ
βαπτιστοῦ οὐδείς ἐστιν, ὁ δὲ µικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θε-
29 οῦ µείζων αὐτοῦ ἐστι. καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἀκούσας καὶ οἱ τελῶναι
30 ἐδικαίωσαν τὸν Θεόν, βαπτισθέντες τὸ βάπτισµα ᾿Ιωάννου, οἱ
δὲ Φαρισαῖοι καὶ οἱ νοµικοὶ τὴν βουλὴν τοῦ Θεοῦ ἠθέτησαν εἰς
31 ἑαυτούς, µὴ βαπτισθέντες ὑπ΄ αὐτοῦ. εἶπε δὲ ὁ Κύριος, Τίνι
οὖν ὁµοιώσω τοὺς ἀνθρώπους τῆς γενεᾶς ταύτης, καὶ τίνι εἰσὶν
32 ὅµοιοι· ὅµοιοί εἰσι παιδίοις τοῖς ἐν ἀγορᾷ καθηµένοις, καὶ
προσφωνοῦσιν ἀλλήλοις, καὶ λέγουσιν, Ηὐλήσαµεν ὑµῖν, καὶ
33 οὐκ ὠρχήσασθε, ἐθρηνήσαµεν ὑµῖν, καὶ οὐκ ἐκλαύσατε. ἐλή-
λυθε γὰρ ᾿Ιωάννης ὁ βαπτιστὴς µήτε ἄρτον ἐσθίων µήτε οἶνον
34 πίνων, καὶ λέγετε, ∆αιµόνιον ἔχει, ἐλήλυθεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώ-
που ἐσθίων καὶ πίνων, καὶ λέγετε, ᾿Ιδου, ἄνθρωπος φάγος καὶ
35 οἰνοπότης, τελωνῶν φίλος καὶ ἁµαρτωλῶν. καὶ ἐδικαιώθη ἡ
36 σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς πάντων. ᾿Ηρώτα δέ τις αὐτὸν τῶν
Φαρισαίων ἵνα φάγῃ µετ΄ αὐτοῦ, καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν οἰκίαν

v.25 ἀλλάc τίςrqans ἐξέρχοµαιvixa2p ὁράωvnaa ἄνθρωποςnams ἐνp µαλακόςadnpn ἱµάτιονndnp

ἀµφιέννυµιvpxpams ἰδούvdaa2s ὁdnmp ἐνp ἱµατισµόςndms ἔνδοξοςadmsn καίc τρυφήndfs
ὑπάρχωvppanmp ἐνp ὁddmp βασίλειοςadmpn εἰµίvipx3p . v.26 ἀλλάc τίςrqans ἐξέρχοµαιvixa2p
ὁράωvnaa προφήτηςnams ναίxo λέγωvipa1s σύrpd-p καίc περισσόςaamsc προφήτηςngms .
v.27 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s περίp ὅςrrgms γράφωvixp3s ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s
ὁdams ἄγγελοςnams ἐγώrpg-s πρόp πρόσωπονngns σύrpg-s ὅςrrnms κατασκευάζωvifa3s ὁdafs
ὁδόςnafs σύrpg-s ἔµπροσθενp σύrpg-s . v.28 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p µέγαςanmsc ἐνp
γεννητόςadmpn γυνήngfp προφήτηςnnms ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms οὐδείςanfsn εἰµίvipx3s
ὁdnms δέc µικρόςanmsc ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms µέγαςanmsc αὐτόςrpgms
εἰµίvipx3s . v.29 καίc πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms ἀκούωvpaanms καίc ὁdnmp τελώνηςnnmp
viaa3p dams
δικαιόω ὁ θεόςnams βαπτίζωvpapnmp ὁdans βάπτισµαnans ᾿Ιωάννηςngms . v.30 ὁdnmp
δέc Φαρισαῖοςnnmp καίc ὁdnmp νοµικόςanmpn ὁdafs βουλήnafs ὁdgms θεόςngms ἀθετέωviaa3p
εἰςp ἑαυτοῦrxamp µήxo βαπτίζωvpapnmp ὑπόp αὐτόςrpgms . v.31 λέγωviaa3s δέc ὁdnms
κύριοςnnms τίςrqdns οὖνc ὁµοιόωvifa1s ὁdamp ἄνθρωποςnamp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs καίc
τίςrqdns εἰµίvipx3p ὅµοιοςanmpn . v.32 ὅµοιοςanmpn εἰµίvipx3p παιδίονndnp ὁddnp ἐνp ἀγοράndfs
κάθηµαιvppndnp καίc προσφωνέωvipa3p ἀλλήλωνredmp καίc λέγωvipa3p αὐλέωviaa1p σύrpd-p
καίc οὐxo ὀρχέοµαιviad2p θρηνέωviaa1p σύrpd-p καίc οὐxo κλαίωviaa2p . v.33 ἔρχοµαιvixa3s
γάρc ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms βαπτιστήςnnms µήτεc ἄρτοςnams ἐσθίωvppanms µήτεc οἶνοςnams
πίνωvppanms καίc λέγωvipa2p δαιµόνιονnans ἔχωvipa3s . v.34 ἔρχοµαιvixa3s ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐσθίωvppanms καίc πίνωvppanms καίc λέγωvipa2p ἰδούvdaa2s ἄνθρωποςnnms
φάγοςnnms καίc οἰνοπότηςnnms τελώνηςngmp φίλοςanmsn καίc ἁµαρτωλόςagmpn . v.35 καίc
δικαιόωviap3s ὁdnfs σοφίαnnfs ἀπόp ὁdgnp τέκνονngnp αὐτόςrpgfs πᾶςagnpn .
189 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 7. 37–45
τοῦ Φαρισαίου ἀνεκλίθη. καὶ ἰδού, γυνὴ ἐν τῇ πόλει, ἥτις 37
ἦν ἁµαρτωλός, ἐπιγνοῦσα ὅτι ἀνάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φα-
ρισαίου, κοµίσασα ἀλάβαστρον µύρου, καὶ στᾶσα παρὰ τοὺς 38
πόδας αὐτοῦ ὀπίσω κλαίουσα, ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐ-
τοῦ τοῖς δάκρυσι, καὶ ταῖς θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέµασσε,
καὶ κατεφίλει τοὺς πόδας αὐτοῦ, καὶ ἤλειφε τῷ µύρῳ. ἰδὼν δὲ 39
ὁ Φαρισαῖος ὁ καλέσας αὐτὸν εἶπεν ἐν ἑαυτῷ λέγων, Οὗτος, εἰ
ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἥτις ἅπτε-
ται αὐτοῦ, ὅτι ἁµαρτωλός ἐστι. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε 40
πρὸς αὐτόν, Σίµων, ἔχω σοί τι εἰπεῖν. ὁ δέ φησι, ∆ιδάσκαλε,
εἰπέ. ∆ύο χρεωφειλέται ἦσαν δανειστῇ τινί, ὁ εἷς ὤφειλε δηνά- 41
ρια πεντακόσια, ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα. µὴ ἐχόντων δὲ αὐτῶν 42
ἀποδοῦναι, ἀµφοτέροις ἐχαρίσατο. τίς οὖν αὐτῶν, εἶπέ, πλεῖον
αὐτὸν ἀγαπήσει· ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Σίµων εἶπεν, ῾Υπολαµβάνω 43
ὅτι ᾧ τὸ πλεῖον ἐχαρίσατο. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, ᾿Ορθῶς ἔκρινας.
καὶ στραφεὶς πρὸς τὴν γυναῖκα, τῷ Σίµωνι ἔφη, Βλέπεις ταύ- 44
την τὴν γυναῖκα· εἰσῆλθόν σου εἰς τὴν οἰκίαν, ὕδωρ ἐπὶ τοὺς
πόδας µου οὐκ ἔδωκας, αὕτη δὲ τοῖς δάκρυσιν ἔβρεξέ µου τοὺς
πόδας, καὶ ταῖς θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέµαξε. φίληµά µοι 45
οὐκ ἔδωκας, αὕτη δέ, ἀφ΄ ἧς εἰσῆλθον, οὐ διέλιπε καταφιλοῦ-

v.36 ἐρωτάωviia3s δέc τι-σρινµσ αὐτόςrpams ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp ἵναc ἐσθίωvsaa3s µετάp
αὐτόςrpgms καίc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs ὁdgms Φαρισαῖοςngms ἀνακλίνωviap3s .
v.37 καίc ἰδούvdaa2s γυνήnnfs ἐνp ὁddfs πόλιςndfs ὅστιςrrnfs εἰµίviix3s ἁµαρτωλόςanfsn
ἐπιγινώσκωvpaanfs ὅτιc ἀνάκειµαιvipn3s ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs ὁdgms Φαρισαῖοςngms κοµίζωvpaanfs
ἀλάβαστροςnans µύρονngns . v.38 καίc ἵστηµιvpaanfs παράp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms
ὀπίσωbo κλαίωvppanfs ἄρχωviad3s βρέχωvnpa ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms ὁddnp δάκρυονndnp καίc
ὁddfp θρίξndfp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgfs ἐκµάσσωviia3s καίc καταφιλέωviia3s ὁdamp πούςnamp
αὐτόςrpgms καίc ἀλείφωviia3s ὁddns µύρονndns . v.39 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms Φαρισαῖοςnnms
ὁdnms καλέωvpaanms αὐτόςrpams λέγωviaa3s ἐνp ἑαυτοῦrxdms λέγωvppanms οὗτοςrdnms εἰqo
εἰµίviix3s προφήτηςnnms γινώσκωviia3s ἄνxo τίςrqnms καίc ποταπόςanfsn ὁdnfs γυνήnnfs ὅστιςrrnfs
ἅπτωvipm3s αὐτόςrpgms ὅτιc ἁµαρτωλόςanfsn εἰµίvipx3s . v.40 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams Σίµωνnvms ἔχωvipa1s σύrpd-s τι-σριανσ λέγωvnaa
ὁdnms δέc φηµίvipx3s διδάσκαλοςnvms λέγωvdaa2s . v.41 δύοtn χρεοφειλέτηςnnmp εἰµίviix3p
δανιστήςndms τι-σριδµσ ὁdnms εἷςnnms ὀφείλωviia3s δηνάριονnanp πεντακόσιοιnanp ὁdnms
δέc ἕτεροςanmsn πεντήκονταtn . v.42 µήxo ἔχωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp ἀποδίδωµιvnaa
ἀµφότεροιadmpn χαρίζοµαιviad3s τίςrqnms οὖνc αὐτόςrpgmp λέγωvdaa2s πολύςaansc αὐτόςrpams
ἀγαπάωvifa3s . v.43 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Σίµωνnnms λέγωviaa3s ὑπολαµβάνωvipa1s
ὅτιc ὅςrrdms ὁdans πολύςaansc χαρίζοµαιviad3s ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὀρθῶςbo
κρίνωviaa2s . v.44 καίc στρέφωvpapnms πρόςp ὁdafs γυνήnafs ὁddms Σίµωνndms φηµίviix3s
vipa2s
βλέπω οὗτοςrdafs ὁdafs γυνήnafs εἰσέρχοµαιviaa1s σύrpg-s εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs ὕδωρnans
ἐπίp ὁdamp πούςnamp ἐγώrpg-s οὐxo δίδωµιviaa2s οὗτοςrpnfs δέc ὁddnp δάκρυονndnp βρέχωviaa3s
ἐγώrpg-s ὁdamp πούςnamp καίc ὁddfp θρίξndfp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgfs ἐκµάσσωviaa3s .
 7. 46–8. 7 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 190
46 σά µου τοὺς πόδας. ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν µου οὐκ ἤλειψας,
47 αὕτη δὲ µύρῳ ἤλειψέ µου τοὺς πόδας. οὗ χάριν, λέγω σοι,
ἀφέωνται αἱ ἁµαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ, ᾧ δὲ
48 ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ. εἶπε δὲ αὐτῇ, ᾿Αφέωνταί σου αἱ
49 ἁµαρτίαι. καὶ ἤρξαντο οἱ συνανακείµενοι λέγειν ἐν ἑαυτοῖς,
50 Τίς οὗτός ἐστιν ὃς καὶ ἁµαρτίας ἀφίησιν· εἶπε δὲ πρὸς τὴν
γυναῖκα, ῾Η πίστις σου σέσωκέ σε, πορεύου εἰς εἰρήνην.
8 Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ καθεξῆς, καὶ αὐτὸς διώδευε κατὰ πόλιν
καὶ κώµην, κηρύσσων καὶ εὐαγγελιζόµενος τὴν βασιλείαν τοῦ
2 Θεοῦ, καὶ οἱ δώδεκα σὺν αὐτῷ, καὶ γυναῖκές τινες αἳ ἦσαν τε-
θεραπευµέναι ἀπὸ πνευµάτων πονηρῶν καὶ ἀσθενειῶν, Μαρία
ἡ καλουµένη Μαγδαληνή, ἀφ΄ ἧς δαιµόνια ἑπτὰ ἐξεληλύθει,
3 καὶ ᾿Ιωάννα γυνὴ Χουζᾶ ἐπιτρόπου ῾Ηρώδου, καὶ Σουσάννα,
καὶ ἕτεραι πολλαί, αἵτινες διηκόνουν αὐτῷ ἀπὸ τῶν ὑπαρχόν-
4 των αὐταῖς. Συνιόντος δὲ ὄχλου πολλοῦ, καὶ τῶν κατὰ πόλιν
5 ἐπιπορευοµένων πρὸς αὐτόν, εἶπε διὰ παραβολῆς, ᾿Εξῆλθεν
ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ, καὶ ἐν τῷ σπείρειν
αὐτόν, ὃ µὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ
6 πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό. καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐ-
πὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη, διὰ τὸ µὴ ἔχειν ἰκµάδα.
7 καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν µέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συµφυεῖσαι αἱ

v.45 φίληµαnans ἐγώrpd-s οὐxo δίδωµιviaa2s οὗτοςrpnfs δέc ἀπόp ὅςrrgfs εἰσέρχοµαιviaa1s
οὐxo διαλείπωviaa3s καταφιλέωvppanfs ἐγώrpg-s ὁdamp πούςnamp . v.46 ἔλαιονndns ὁdafs
nafs rpg-s xo viaa2s rpnfs c ndns
κεφαλή ἐγώ οὐ ἀλείφω οὗτος δέ µύρον ἀλείφωviaa3s ἐγώrpg-s
ὁdamp πούςnamp . v.47 ὅςrrgns χάρινbo λέγωvipa1s σύrpd-s ἀφίηµιvixp3p ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp
αὐτόςrpgfs ὁdnfp πολύςanfpn ὅτιc ἀγαπάωviaa3s πολύςaansn ὅςrrdms δέc ὀλίγοςaansn ἀφίηµιvipp3s
ὀλίγοςaansn ἀγαπάωvipa3s . v.48 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdfs ἀφίηµιvixp3p σύrpg-s ὁdnfp
nnfp
ἁµαρτία . v.49 καί ἄρχωviad3p ὁdnmp συνανάκειµαιvppnnmp λέγωvnpa ἐνp ἑαυτοῦrxdmp
c

τίςrqnms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὅςrrnms καίc ἁµαρτίαnafp ἀφίηµιvipa3s . v.50 λέγωviaa3s

c p dafs nafs dnfs nnfs rpg-s vixa3s rpa-s
δέ πρός ὁ γυνή ὁ πίστις σύ σῴζω σύ πορεύοµαιvdpn2s εἰςp
εἰρήνηnafs . 8. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms καθεξῆςbo καίc αὐτόςrpnms διοδεύωviia3s
κατάp πόλιςnafs καίc κώµηnafs κηρύσσωvppanms καίc εὐαγγελίζωvppmnms ὁdafs βασιλείαnafs
ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnmp δώδεκαtn σύνp αὐτόςrpdms . v.2 καίc γυνήnnfp τι-σρινφπ
rrnfp viix3p vpxpnfp p ngnp agnpn
ὅς εἰµί θεραπεύω ἀπό πνεῦµα πονηρός καίc ἀσθένειαngfp Μαρίαnnfs
ὁdnfs καλέωvpppnfs Μαγδαληνήnnfs ἀπόp ὅςrrgfs δαιµόνιονnnnp ἑπτάtn ἐξέρχοµαιviya3s .
v.3 καίc ᾿Ιωάνναngfs γυνήnnfs Χουζᾶςngms ἐπίτροποςngms ῾Ηρῴδηςngms καίc Σουσάνναnnfs
καίc ἕτεροςanfpn πολύςanfpn ὅστιςrrnfp διακονέωviia3p αὐτόςrpdms ἀπόp ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp
αὐτόςrpdfp . v.4 σύνειµιvppxgms δέc ὄχλοςngms πολύςagmsn καίc ὁdgmp κατάp πόλιςnafs
ἐπιπορεύοµαιvppngmp πρόςp αὐτόςrpams λέγωviaa3s διάp παραβολήngfs . v.5 ἐξέρχοµαιviaa3s
dnms vppanms dgms vnaa dams nams rpgms
ὁ σπείρω ὁ σπείρω ὁ σπόρος αὐτός καί ἐνp ὁddms σπείρωvnpa
c

αὐτόςrpams ὅςrrnns µένxo πίπτωviaa3s παράp ὁdafs ὁδόςnafs καίc καταπατέωviap3s καίc ὁdnnp
πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms κατεσθίωviaa3s αὐτόςrpans . v.6 καίc ἕτεροςannsn πίπτωviaa3s
ἐπίp ὁdafs πέτραnafs καίc φύωvpapnns ξηραίνωviap3s διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa ἰκµάςnafs .
191 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 8. 8–17
ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό. καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν 8
ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. ταῦτα
λέγων ἐφώνει, ῾Ο ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. ᾿Επηρώτων δὲ 9
αὐτὸν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, λέγοντες, Τίς εἴη ἡ παραβολὴ αὕτη.
ὁ δὲ εἶπεν, ῾Υµῖν δέδοται γνῶναι τὰ µυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ 10
Θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς, ἵνα βλέποντες µὴ βλέ-
πωσι, καὶ ἀκούοντες µὴ συνιῶσιν. ἔστι δὲ αὕτη ἡ παραβολή, 11
ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδὸν εἰσὶν 12
οἱ ἀκούοντες, εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ
τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα µὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν. οἱ δὲ ἐπὶ 13
τῆς πέτρας οἳ, ὅταν ἀκούσωσι, µετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον,
καὶ οὗτοι ῥίζαν οὐκ ἔχουσιν, οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι, καὶ ἐν
καιρῷ πειρασµοῦ ἀφίστανται. τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πεσόν, 14
οὗτοί εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ µεριµνῶν καὶ πλούτου καὶ
ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόµενοι συµπνίγονται, καὶ οὐ τελεσφο-
ροῦσι. τὸ δὲ ἐν τῇ καλῇ γῇ, οὗτοί εἰσιν οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ 15
καὶ ἀγαθῇ, ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσι, καὶ καρποφο-
ροῦσιν ἐν ὑποµονῇ. Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας, καλύπτει αὐτὸν 16
σκεύει, ἢ ὑποκάτω κλίνης τίθησιν, ἀλλ΄ ἐπὶ λυχνίας ἐπιτίθησιν,
ἵνα οἱ εἰσπορευόµενοι βλέπωσι τὸ φῶς. οὐ γάρ ἐστι κρυπτόν, 17
ὃ οὐ φανερὸν γενήσεται, οὐδὲ ἀπόκρυφον, ὃ οὐ γνωσθήσεται

v.7 καίc ἕτεροςannsn πίπτωviaa3s ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfp ἄκανθαngfp καίc συµφύωvpapnfp
ὁdnfp ἄκανθαnnfp ἀποπνίγωviaa3p αὐτόςrpans . v.8 καίc ἕτεροςannsn πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdafs
γῆnafs ὁdafs ἀγαθόςaafsn καίc φύωvpapnns ποιέωviaa3s καρπόςnams ἑκατονταπλασίωνaamsn
οὗτοςrdanp λέγωvppanms φωνέωviia3s ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s .
v.9 ἐπερωτάωviia3p δέc αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωvppanmp τίςrqnfs
εἰµίvopx3s ὁdnfs παραβολήnnfs οὗτοςrdnfs . v.10 ὁdnms δέc λέγωviaa3s σύrpd-p δίδωµιvixp3s
γινώσκωvnaa ὁdanp µυστήριονnanp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms ὁddmp δέc λοιπόςadmpn
ἐνp παραβολήndfp ἵναc βλέπωvppanmp µήxo βλέπωvspa3p καίc ἀκούωvppanmp µήxo συνίηµιvspa3p .
v.11 εἰµίvipx3s δέc οὗτοςrdnfs ὁdnfs παραβολήnnfs ὁdnms σπόροςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms λόγοςnnms
ὁdgms θεόςngms . v.12 ὁdnmp δέc παράp ὁdafs ὁδόςnafs εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀκούωvppanmp
εἶταbo ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms διάβολοςanmsn καίc αἴρωvipa3s ὁdams λόγοςnams ἀπόp ὁdgfs
καρδίαngfs αὐτόςrpgmp ἵναc µήxo πιστεύωvpaanmp σῴζωvsap3p . v.13 ὁdnmp δέc ἐπίp ὁdgfs
πέτραngfs ὅςrrnmp ὅτανc ἀκούωvsaa3p µετάp χαράngfs δέχοµαιvipn3p ὁdams λόγοςnams καίc
οὗτοςrdnmp ῥίζαnafs οὐxo ἔχωvipa3p ὅςrrnmp πρόςp καιρόςnams πιστεύωvipa3p καίc ἐνp καιρόςndms
πειρασµόςngms ἀφίστηµιvipn3p . v.14 ὁdnns δέc εἰςp ὁdafp ἄκανθαnafp πίπτωvpaanns οὗτοςrdnmp
εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀκούωvpaanmp καίc ὑπόp µέριµναngfp καίc πλοῦτοςngms καίc ἡδονήngfp
ὁdgms βίοςngms πορεύοµαιvppnnmp συµπνίγωvipp3p καίc οὐxo τελεσφορέωvipa3p . v.15 ὁdnns
c p ddfs adfsn ndfs rdnmp vipx3p rrnmp p ndfs
δέ ἐν ὁ καλός γῆ οὗτος εἰµί ὅστις ἐν καρδία καλόςadfsn
καίc ἀγαθόςadfsn ἀκούωvpaanmp ὁdams λόγοςnams κατέχωvipa3p καίc καρποφορέωvipa3p ἐνp
ὑποµονήndfs . v.16 οὐδείςanfsn δέc λύχνοςnafs ἅπτωvpaanms καλύπτωvipa3s αὐτόςrpams
σκεῦοςndns ἤxo ὑποκάτωbo κλίνηngfs τίθηµιvipa3s ἀλλάc ἐπίp λυχνίαngfs ἐπιτίθηµιvipa3s ἵναc
ὁdnmp εἰσπορεύοµαιvppnnmp βλέπωvspa3p ὁdans φῶςnans .
 8. 18–27 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 192
18 καὶ εἰς φανερὸν ἔλθῃ. βλέπετε οὖν πῶς ἀκούετε, ὃς γὰρ ἂν
ἔχῃ, δοθήσεται αὐτῷ, καὶ ὃς ἂν µὴ ἔχῃ, καὶ ὃ δοκεῖ ἔχειν ἀρ-
19 θήσεται ἀπ΄ αὐτοῦ. Παρεγένοντο δὲ πρὸς αὐτὸν ἡ µήτηρ καὶ
οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἠδύναντο συντυχεῖν αὐτῷ διὰ τὸν
20 ὄχλον. καὶ ἀπηγγέλη αὐτῷ, λεγόντων, ῾Η µήτηρ σου καὶ οἱ ἀ-
21 δελφοί σου ἑστήκασιν ἔξω, ἰδεῖν σε θέλοντες. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς
εἶπε πρὸς αὐτούς, Μήτηρ µου καὶ ἀδελφοί µου οὗτοί εἰσιν,
22 οἱ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες αὐτόν. Καὶ
ἐγένετο ἐν µιᾷ τῶν ἡµερῶν, καὶ αὐτὸς ἐνέβη εἰς πλοῖον καὶ οἱ
µαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς, ∆ιέλθωµεν εἰς τὸ πέραν
23 τῆς λίµνης, καὶ ἀνήχθησαν. πλεόντων δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσε,
καὶ κατέβη λαῖλαψ ἀνέµου εἰς τὴν λίµνην, καὶ συνεπληροῦντο,
24 καὶ ἐκινδύνευον. προσελθόντες δὲ διήγειραν αὐτόν, λέγοντες,
᾿Επιστάτα, ἐπιστάτα, ἀπολλύµεθα. ὁ δὲ ἐγερθεὶς ἐπετίµησε τῷ
ἀνέµῳ καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος, καὶ ἐπαύσαντο, καὶ ἐγένετο
25 γαλήνη. εἶπε δὲ αὐτοῖς, Ποῦ ἐστιν ἡ πίστις ὑµῶν· φοβηθέντες
δὲ ἐθαύµασαν, λέγοντες πρὸς ἀλλήλους, Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν,
ὅτι καὶ τοῖς ἀνέµοις ἐπιτάσσει καὶ τῷ ὕδατι, καὶ ὑπακούου-
26 σιν αὐτῷ· Καὶ κατέπλευσαν εἰς τὴν χώραν τῶν Γαδαρηνῶν,
27 ἥτις ἐστὶν ἀντιπέραν τῆς Γαλιλαίας. ἐξελθόντι δὲ αὐτῷ ἐπὶ τὴν
γῆν, ὑπήντησεν αὐτῷ ἀνήρ τις ἐκ τῆς πόλεως, ὅς εἶχε δαιµό-

v.17 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s κρυπτόςannsn ὅςrrnns οὐxo φανερόςannsn γίνοµαιvifd3s οὐδέbo
ἀπόκρυφοςannsn ὅςrrnns οὐxo γινώσκωvifp3s καίc εἰςp φανερόςaansn ἔρχοµαιvsaa3s .
v.18 βλέπωvdpa2p οὖνc πῶςbo ἀκούωvipa2p ὅςrrnms γάρc ἄνxo ἔχωvspa3s δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms
καίc ὅςrrnms ἄνxo µήxo ἔχωvspa3s καίc ὅςrrans δοκέωvipa3s ἔχωvnpa αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms .
v.19 παραγίνοµαιviad3p δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnfs µήτηρnnfs καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
αὐτόςrpgms καίc οὐxo δύναµαιviin3p συντυγχάνωvnaa αὐτόςrpdms διάp ὁdams ὄχλοςnams .
v.20 καίc ἀπαγγέλλωviap3s αὐτόςrpdms λέγωvppagmp ὁdnfs µήτηρnnfs σύrpg-s καίc ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp σύrpg-s ἵστηµιvixa3p ἔξωbo ὁράωvnaa σύrpa-s θέλωvppanmp . v.21 ὁdnms δέc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp µήτηρnnfs ἐγώrpg-s καίc ἀδελφόςnnmp
ἐγώrpg-s οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ἀκούωvppanmp καίc
ποιέωvppanmp αὐτόςrpams . v.22 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp εἷςndfs ὁdgfp ἡµέραngfp καίc
αὐτόςrpnms ἐµβαίνωviaa3s εἰςp πλοῖονnans καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp διέρχοµαιvsaa1p εἰςp ὁdans πέρανbo ὁdgfs λίµνηngfs καίc ἀνάγωviap3p .
v.23 πλέωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp ἀφυπνόωviaa3s καίc καταβαίνωviaa3s λαῖλαψnnfs ἄνεµοςngms
εἰςp ὁdafs λίµνηnafs καίc συµπληρόωviip3p καίc κινδυνεύωviia3p . v.24 προσέρχοµαιvpaanmp δέc
διεγείρωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp ἐπιστάτηςnvms ἐπιστάτηςnvms ἀπόλλυµιvipm1p ὁdnms δέc
ἐγείρωvpapnms ἐπιτιµάωviaa3s ὁddms ἄνεµοςndms καίc ὁddms κλύδωνndms ὁdgns ὕδωρngns καίc
παύωviam3p καίc γίνοµαιviad3s γαλήνηnnfs . v.25 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp ποῦxo εἰµίvipx3s
ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p φοβέοµαιvpaonmp δέc θαυµάζωviaa3p λέγωvppanmp πρόςp ἀλλήλωνreamp
τίςrqnms ἄραxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὅτιc καίc ὁddmp ἄνεµοςndmp ἐπιτάσσωvipa3s καίc ὁddns
ὕδωρndns καίc ὑπακούωvipa3p αὐτόςrpdms . v.26 καίc καταπλέωviaa3p εἰςp ὁdafs χώραnafs
dgmp agmpn rrnfs vipx3s
ὁ Γαδαρηνός ὅστις εἰµί ἀντιπέραbo ὁdgfs Γαλιλαίαngfs .
193 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 8. 28–35
νια ἐκ χρόνων ἱκανων, καὶ ἱµάτιον οὐκ ἐνεδιδύσκετο, καὶ ἐν
οἰκίᾳ οὐκ ἔµενεν, ἀλλ΄ ἐν τοῖς µνήµασιν. ἰδὼν δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν, 28
καὶ ἀνακράξας, προσέπεσεν αὐτῷ, καὶ φωνῇ µεγάλῃ εἶπε, Τί
ἐµοὶ καὶ σοί, ᾿Ιησοῦ, υἱὲ τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου· δέοµαί σου,
µή µε βασανίσῃς. παρήγγειλε γὰρ τῷ πνεύµατι τῷ ἀκαθάρτῳ 29
ἐξελθεῖν ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, πολλοῖς γὰρ χρόνοις συνηρπάκει
αὐτόν, καὶ ἐδεσµεῖτο ἁλύσεσι καὶ πέδαις φυλασσόµενος, καὶ
διαρρήσσων τὰ δεσµὰ ἠλαύνετο ὑπὸ τοῦ δαίµονος εἰς τὰς ἐ-
ρήµους. ἐπηρώτησε δὲ αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων, Τί σοι ἐστιν 30
ὄνοµά· ὁ δὲ εἶπε, Λεγεών, ὅτι δαιµόνια πολλὰ εἰσῆλθεν εἰς αὐ-
τόν. καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα µὴ ἐπιτάξῃ αὐτοῖς εἰς τὴν 31
ἄβυσσον ἀπελθεῖν. ἦν δὲ ἐκεῖ ἀγέλη χοίρων ἱκανῶν βοσκο- 32
µένων ἐν τῷ ὄρει, καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα ἐπιτρέψῃ αὐτοῖς
εἰς ἐκείνους εἰσελθεῖν. καὶ ἐπέτρεψεν αὐτοῖς. ἐξελθόντα δὲ 33
τὰ δαιµόνια ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου εἰσῆλθεν εἰς τοὺς χοίρους, καὶ
ὥρµησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρηµνοῦ εἰς τὴν λίµνην, καὶ ἀπε-
πνίγη. ἰδόντες δὲ οἱ βόσκοντες τὸ γεγενηµένον ἔφυγον, καὶ 34
ἀπελθόντες ἀπήγγειλαν εἰς τὴν πόλιν, καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς.
ἐξῆλθον δὲ ἰδεῖν τὸ γεγονός, καὶ ἦλθον πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ 35
εὗρον καθήµενον τὸν ἄνθρωπον ἀφ΄ οὗ τὰ δαιµόνια ἐξεληλύθει,
ἱµατισµένον καὶ σωφρονοῦντα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ, καὶ

v.27 ἐξέρχοµαιvpaadms δέc αὐτόςrpdms ἐπίp ὁdafs γῆnafs ὑπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms ἀνήρnnms
τι-σρινµσ ἐκp ὁdgfs πόλιςngfs ὅςrrnms ἔχωviia3s δαιµόνιονnanp ἐκp χρόνοςngmp ἱκανόςagmpn
καίc ἱµάτιονnans οὐxo ἐνδιδύσκωviim3s καίc ἐνp οἰκίαndfs οὐxo µένωviia3s ἀλλάc ἐνp
ὁddnp µνῆµαndnp . v.28 ὁράωvpaanms δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἀνακράζωvpaanms
viaa3s rpdms
προσπίπτω αὐτός καίc φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωviaa3s τίςrqnns ἐγώrpd-s καίc
σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms υἱόςnvms ὁdgms θεόςngms ὁdgms ὕψιστοςagmsn δέοµαιvipn1s σύrpg-s
µήxo ἐγώrpa-s βασανίζωvsaa2s . v.29 παραγγέλλωviaa3s γάρc ὁddns πνεῦµαndns ὁddns
ἀκάθαρτοςadnsn ἐξέρχοµαιvnaa ἀπόp ὁdgms ἄνθρωποςngms πολύςadmpn γάρc χρόνοςndmp
συναρπάζωviya3s αὐτόςrpams καίc δεσµεύωviip3s ἅλυσιςndfp καίc πέδηndfp φυλάσσωvpppnms
καίc διαρρήγνυµιvppanms ὁdanp δεσµόςnanp ἐλαύνωviip3s ὑπόp ὁdgms δαίµωνngms εἰςp
ὁdafp ἔρηµοςaafpn . v.30 ἐπερωτάωviaa3s δέc αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms
τίςrqnns σύrpd-s εἰµίvipx3s ὄνοµαnnns ὁdnms δέc λέγωviaa3s λεγιώνnnms ὅτιc δαιµόνιονnnnp
πολύςannpn εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp αὐτόςrpams . v.31 καίc παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams ἵναc
µήxo ἐπιτάσσωvsaa3s αὐτόςrpdnp εἰςp ὁdafs ἄβυσσοςnafs ἀπέρχοµαιvnaa . v.32 εἰµίviix3s
δέc ἐκεῖbo ἀγέληnnfs χοῖροςngmp ἱκανόςagmpn βόσκωvpppgmp ἐνp ὁddns ὄροςndns καίc
παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams ἵναc ἐπιτρέπωvsaa3s αὐτόςrpdnp εἰςp ἐκεῖνοςrdamp εἰσέρχοµαιvnaa
καίc ἐπιτρέπωviaa3s αὐτόςrpdnp . v.33 ἐξέρχοµαιvpaannp δέc ὁdnnp δαιµόνιονnnnp ἀπόp ὁdgms
ἄνθρωποςngms εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdamp χοῖροςnamp καίc ὁρµάωviaa3s ὁdnfs ἀγέληnnfs κατάp
ὁdgms κρηµνόςngms εἰςp ὁdafs λίµνηnafs καίc ἀποπνίγωviap3s . v.34 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp
βόσκωvppanmp ὁdans γίνοµαιvpxpans φεύγωviaa3p καίc ἀπέρχοµαιvpaanmp ἀπαγγέλλωviaa3p εἰςp
ὁdafs πόλιςnafs καίc εἰςp ὁdamp ἀγρόςnamp .
 8. 36–45 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 194
36 ἐφοβήθησαν. ἀπήγγειλαν δὲ αὐτοῖς καὶ οἱ ἰδόντες πῶς ἐσώθη
37 ὁ δαιµονισθείς. καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν ἅπαν τὸ πλῆθος τῆς πε-
ριχώρου τῶν Γαδαρηνῶν ἀπελθεῖν ἀπ΄ αὐτῶν, ὅτι φόβῳ µεγάλῳ
38 συνείχοντο, αὐτὸς δὲ ἐµβὰς εἰς τὸ πλοῖον ὑπέστρεψεν. ἐδέετο
δὲ αὐτοῦ ὁ ἀνὴρ ἀφ΄ οὗ ἐξεληλύθει τὰ δαιµόνια εἶναι σὺν αὐτῷ.
39 ἀπέλυσε δὲ αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων, ῾Υπόστρεφε εἰς τὸν οἶκόν
σου, καὶ διηγοῦ ὅσα ἐποίησέ σοι ὁ Θεός. καὶ ἀπῆλθε, καθ΄
40 ὅλην τὴν πόλιν κηρύσσων ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς. ᾿Εγέ-
νετο δὲ ἐν τῷ ὑποστρέψαι τὸν ᾿Ιησοῦν, ἀπεδέξατο αὐτὸν ὁ ὄχλος,
41 ἦσαν γὰρ πάντες προσδοκῶντες αὐτόν. καὶ ἰδού, ἦλθεν ἀνὴρ
ᾧ ὄνοµα ᾿Ιάειρος, καὶ αὐτὸς ἄρχων τῆς συναγωγῆς ὑπῆρχε, καὶ
πεσὼν παρὰ τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ παρεκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν
42 εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, ὅτι θυγάτηρ µονογενὴς ἦν αὐτῷ ὡς ἐτῶν
δώδεκα, καὶ αὐτὴ ἀπέθνησκεν. ἐν δὲ τῷ ὑπάγειν αὐτὸν οἱ ὄχλοι
43 συνέπνιγον αὐτόν. Καὶ γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵµατος ἀπὸ ἐτῶν
δώδεκα, ἥτις εἰς ἰατροὺς προσαναλώσασα ὅλον τὸν βίον οὐκ
44 ἴσχυσεν ὑπ΄ οὐδενὸς θεραπευθῆναι, προσελθοῦσα ὄπισθεν, ἥ-
ψατο τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱµατίου αὐτοῦ, καὶ παραχρῆµα ἔστη
45 ἡ ῥύσις τοῦ αἵµατος αὐτῆς. καὶ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς, Τίς ὁ ἁψά-
µενός µου· ἀρνουµένων δὲ πάντων, εἶπεν ὁ Πέτρος καὶ οἱ µετ΄

v.35 ἐξέρχοµαιviaa3p δέc ὁράωvnaa ὁdans γίνοµαιvpxaans καίc ἔρχοµαιviaa3p πρόςp ὁdams
᾿Ιησοῦςnams καίc εὑρίσκωviaa3p κάθηµαιvppnams ὁdams ἄνθρωποςnams ἀπόp ὅςrrgms ὁdnnp
δαιµόνιονnnnp ἐξέρχοµαιviya3s ἱµατίζωvpxpams καίc σωφρονέωvppaams παράp ὁdamp πούςnamp
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc φοβέοµαιviao3p . v.36 ἀπαγγέλλωviaa3p δέc αὐτόςrpdmp καίc ὁdnmp
ὁράωvpaanmp πῶςbo σῴζωviap3s ὁdnms δαιµονίζοµαιvpaonms . v.37 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams
ἅπαςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgfs περίχωροςagfsn ὁdgmp Γαδαρηνόςagmpn ἀπέρχοµαιvnaa
ἀπόp αὐτόςrpgnp ὅτιc φόβοςndms µέγαςadmsn συνέχωviip3p αὐτόςrpnms δέc ἐµβαίνωvpaanms
εἰςp ὁdans πλοῖονnans ὑποστρέφωviaa3s . v.38 δέοµαιviin3s δέc αὐτόςrpgms ὁdnms ἀνήρnnms
ἀπόp ὅςrrgms ἐξέρχοµαιviya3s ὁdnnp δαιµόνιονnnnp εἰµίvnpx σύνp αὐτόςrpdms ἀπολύωviaa3s δέc
αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms . v.39 ὑποστρέφωvdpa2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams
σύrpg-s καίc διηγέοµαιvdpn2s ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s σύrpd-s ὁdnms θεόςnnms καίc ἀπέρχοµαιviaa3s
κατάp ὅλοςaafsn ὁdafs πόλιςnafs κηρύσσωvppanms ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms . v.40 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms ὑποστρέφωvnaa ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
ἀποδέχοµαιviad3s αὐτόςrpams ὁdnms ὄχλοςnnms εἰµίviix3p γάρc πᾶςanmpn προσδοκάωvppanmp
αὐτόςrpams . v.41 καίc ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιviaa3s ἀνήρnnms ὅςrrdms ὄνοµαnnns ᾿Ιάϊροςnnms
καίc αὐτόςrpnms ἄρχωνnnms ὁdgfs συναγωγήngfs ὑπάρχωviia3s καίc πίπτωvpaanms παράp
ὁdamp πούςnamp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdams
οἶκοςnams αὐτόςrpgms . v.42 ὅτιc θυγάτηρnnfs µονογενήςanfsn εἰµίviix3s αὐτόςrpdms ὡςbo
ἔτοςngnp δώδεκαtn καίc αὐτόςrpnfs ἀποθνῄσκωviia3s ἐνp δέc ὁddms ὑπάγωvnpa αὐτόςrpams
ὁdnmp ὄχλοςnnmp συµπνίγωviia3p αὐτόςrpams . v.43 καίc γυνήnnfs εἰµίvppxnfs ἐνp ῥύσιςndfs
αἷµαngns ἀπόp ἔτοςngnp δώδεκαtn ὅστιςrrnfs εἰςp ἰατρόςnamp προσαναλίσκωvpaanfs ὅλοςaamsn
ὁdams βίοςnams οὐxo ἰσχύωviaa3s ὑπόp οὐδείςagmsn θεραπεύωvnap . v.44 προσέρχοµαιvpaanfs
ὄπισθενbo ἅπτωviad3s ὁdgns κράσπεδονngns ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms καίc παραχρῆµαbo
ἵστηµιviaa3s ὁdnfs ῥύσιςnnfs ὁdgns αἷµαngns αὐτόςrpgfs .
195 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 8. 46–56
αὐτοῦ, ᾿Επιστάτα, οἱ ὄχλοι συνέχουσί σε καὶ ἀποθλίβουσι, καὶ
λέγεις, Τίς ὁ ἁψάµενος µου· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ῞Ηψατό µού 46
τις, ἐγὼ γὰρ ἔγνων δύναµιν ἐξελθοῦσαν ἀπ΄ ἐµοῦ. ἰδοῦσα δὲ 47
ἡ γυνὴ ὅτι οὐκ ἔλαθε, τρέµουσα ἦλθε, καὶ προσπεσοῦσα αὐ-
τῷ, δι΄ ἣν αἰτίαν ἥψατο αὐτοῦ ἀπήγγειλεν αὐτῷ ἐνώπιον παντὸς
τοῦ λαοῦ, καὶ ὡς ἰάθη παραχρῆµα. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ, Θάρσει, 48
θύγατερ, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε, πορεύου εἰς εἰρήνην. ῎Ετι 49
αὐτοῦ λαλοῦντος, ἔρχεταί τις παρὰ τοῦ ἀρχισυναγώγου, λέγων
αὐτῷ ὅτι Τέθνηκεν ἡ θυγάτηρ σου, µὴ σκύλλε τὸν διδάσκαλον.
ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀκούσας ἀπεκρίθη αὐτῷ, λέγων, Μὴ φοβοῦ. µόνον 50
πίστευε, καὶ σωθήσεται. εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν οἰκίαν, οὐκ ἀφῆ- 51
κεν εἰσελθεῖν οὐδένα, εἰ µὴ Πέτρον καὶ ᾿Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάννην,
καὶ τὸν πατέρα τῆς παιδὸς καὶ τὴν µητέρα. ἔκλαιον δὲ πάντες, 52
καὶ ἐκόπτοντο αὐτήν. ὁ δὲ εἶπε, Μὴ κλαίετε, οὐκ ἀπέθανεν,
ἀλλὰ καθεύδει. καὶ κατεγέλων αὐτοῦ, εἰδότες ὅτι ἀπέθανεν. 53
αὐτὸς δὲ ἐκβαλὼν ἔξω πάντας, καὶ κρατήσας τῆς χειρὸς αὐτῆς, 54
ἐφώνησε, λέγων, ῾Η παῖς ἐγείρου. καὶ ἐπέστρεψε τὸ πνεῦµα 55
αὐτῆς, καὶ ἀνέστη παραχρῆµα, καὶ διέταξεν αὐτῇ δοθῆναι φα-
γεῖν. καὶ ἐξέστησαν οἱ γονεῖς αὐτῆς, ὁ δὲ παρήγγειλεν αὐτοῖς 56
µηδενὶ εἰπεῖν τὸ γεγονός.

v.45 καίc λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqnfs ὁdnms ἅπτωvpamnms ἐγώrpg-s ἀρνέοµαιvppngmp
δέc πᾶςagmpn λέγωviaa3s ὁdnms Πέτροςnnms καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms ἐπιστάτηςnvms
ὁdnmp ὄχλοςnnmp συνέχωvipa3p σύrpa-s καίc ἀποθλίβωvipa3p καίc λέγωvipa2s τίςrqnfs ὁdnms
ἅπτωvpamnms ἐγώrpg-s . v.46 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἅπτωviad3s ἐγώrpg-s τι-σρινφσ
ἐγώrpn-s γάρc γινώσκωviaa1s δύναµιςnafs ἐξέρχοµαιvpaaafs ἀπόp ἐγώrpg-s . v.47 ὁράωvpaanfs
δέc ὁdnfs γυνήnnfs ὅτιc οὐxo λανθάνωviaa3s τρέµωvppanfs ἔρχοµαιviaa3s καίc προσπίπτωvpaanfs
αὐτόςrpdms διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs ἅπτωviad3s αὐτόςrpgms ἀπαγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdms ἐνώπιονbo
πᾶςagmsn ὁdgms λαόςngms καίc ὡςbo ἰάοµαιviap3s παραχρῆµαbo . v.48 ὁdnms δέc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdfs θαρσέωvdpa2s θυγάτηρnvfs ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s πορεύοµαιvdpn2s
εἰςp εἰρήνηnafs . v.49 ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἔρχοµαιvipn3s τι-σρινµσ παράp ὁdgms
ἀρχισυνάγωγοςngms λέγωvppanms αὐτόςrpdms ὅτιc θνῄσκωvixa3s ὁdnfs θυγάτηρnnfs σύrpg-s
µήxo σκύλλωvdpa2s ὁdams διδάσκαλοςnams . v.50 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀκούωvpaanms
ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms λέγωvppanms µήxo φοβέοµαιvdpm2s µόνοςbo πιστεύωvdpa2s καίc
σῴζωvifp3s . v.51 εἰσέρχοµαιvpaanms δέc εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs οὐxo ἀφίηµιviaa3s εἰσέρχοµαιvnaa
οὐδείςaamsn εἰqo µήxo Πέτροςnams καίc ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams καίc ὁdams πατήρnams
ὁdgfs παῖςngfs καίc ὁdafs µήτηρnafs . v.52 κλαίωviia3p δέc πᾶςanmpn καίc κόπτωviim3p
αὐτόςrpafs ὁdnms δέc λέγωviaa3s µήxo κλαίωvdpa2p οὐxo ἀποθνῄσκωviaa3s ἀλλάc καθεύδωvipa3s .
v.53 καίc καταγελάωviia3p αὐτόςrpgms οἶδαvpxanmp ὅτιc ἀποθνῄσκωviaa3s . v.54 αὐτόςrpnms
δέc ἐκβάλλωvpaanms ἔξωbo πᾶςaampn καίc κρατέωvpaanms ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgfs φωνέωviaa3s
λέγωvppanms ὁdnfs παῖςnnfs ἐγείρωvdpe2s . v.55 καίc ἐπιστρέφωviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns
αὐτόςrpgfs καίc ἀνίστηµιviaa3s παραχρῆµαbo καίc διατάσσωviaa3s αὐτόςrpdfs δίδωµιvnap
ἐσθίωvnaa . v.56 καίc ἐξίστηµιviaa3p ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgfs ὁdnms δέc παραγγέλλωviaa3s
αὐτόςrpdmp µηδείςadmsn λέγωvnaa ὁdans γίνοµαιvpxaans .
 9. 1–11 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 196
9 Συγκαλεσάµενος δὲ τοὺς δώδεκα µαθητὰς αὐτοῦ, ἔδωκεν
αὐτοῖς δύναµιν καὶ ἐξουσίαν ἐπὶ πάντα τὰ δαιµόνια, καὶ νό-
2 σους θεραπεύειν. καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς κηρύσσειν τὴν βασι-
3 λείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἰᾶσθαι τοὺς ἀσθενοῦντας. καὶ εἶπε πρὸς
αὐτούς, Μηδὲν αἴρετε εἰς τὴν ὁδόν, µήτε ῥάβδους, µήτε πή-
ραν, µήτε ἄρτον, µήτε ἀργύριον, µήτε ἀνὰ δύο χιτῶνας ἔχειν.
4 καὶ εἰς ἣν ἂν οἰκίαν εἰσέλθητε, ἐκεῖ µένετε, καὶ ἐκεῖθεν ἐξέρ-
5 χεσθε. καὶ ὅσοι ἂν µὴ δέξωνται ὑµᾶς, ἐξερχόµενοι ἀπὸ τῆς
πόλεως ἐκείνης, καὶ τὸν κονιορτὸν ἀπὸ τῶν ποδῶν ὑµῶν ἀπο-
6 τινάξατε εἰς µαρτύριον ἐπ΄ αὐτούς. ἐξερχόµενοι δὲ διήρχοντο
κατὰ τὰς κώµας, εὐαγγελιζόµενοι καὶ θεραπεύοντες πανταχοῦ.
7 ῎Ηκουσε δὲ ῾Ηρώδης ὁ τετράρχης τὰ γινόµενα ὑπ΄ αὐτοῦ πάντα,
καὶ διηπόρει, διὰ τὸ λέγεσθαι ὑπό τινων ὅτι ᾿Ιωάννης ἐγήγερ-
8 ται ἐκ νεκρῶν, ὑπό τινων δὲ ὅτι ᾿Ηλίας ἐφάνη, ἄλλων δὲ ὅτι
9 προφήτης εἷς τῶν ἀρχαίων ἀνέστη. καὶ εἶπεν ὁ ῾Ηρώδης, ᾿Ιω-
άννην ἐγὼ ἀπεκεφάλισα, τίς δέ ἐστιν οὗτος, περὶ οὗ ἐγὼ ἀκούω
10 τοιαῦτα· καὶ ἐζήτει ἰδεῖν αὐτόν. Καὶ ὑποστρέψαντες οἱ ἀπόστο-
λοι διηγήσαντο αὐτῷ ὅσα ἐποίησαν. καὶ παραλαβὼν αὐτούς,
ὑπεχώρησε κατ΄ ἰδίαν εἰς τόπον ἔρηµον πόλεως καλουµένης
11 Βηθσαϊδά. οἱ δὲ ὄχλοι γνόντες, ἠκολούθησαν αὐτῷ, καὶ δε-
ξάµενος αὐτούς, ἐλάλει αὐτοῖς περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ,

9. v.1 συγκαλέωvpamnms δέc ὁdamp δώδεκαtn µαθητήςnamp αὐτόςrpgms δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp

δύναµιςnafs καίc ἐξουσίαnafs ἐπίp πᾶςaanpn ὁdanp δαιµόνιονnanp καίc νόσοςnafp θεραπεύωvnpa .
v.2 καίc ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpamp κηρύσσωvnpa ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms καίc
ἰάοµαιvnpn ὁdamp ἀσθενέωvppaamp . v.3 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp µηδείςaansn
αἴρωvdpa2p εἰςp ὁdafs ὁδόςnafs µήτεc ῥάβδοςnafp µήτεc πήραnafs µήτεc ἄρτοςnams µήτεc
ἀργύριονnans µήτεc ἀνάp δύοtn χιτώνnamp ἔχωvnpa . v.4 καίc εἰςp ὅςrrafs ἄνxo οἰκίαnafs
εἰσέρχοµαιvsaa2p ἐκεῖbo µένωvdpa2p καίc ἐκεῖθενbo ἐξέρχοµαιvdpn2p . v.5 καίc ὅσοςrcnmp
xo xo vsad3p rpa-p vppnnmp p dgfs ngfs
ἄν µή δέχοµαι σύ ἐξέρχοµαι ἀπό ὁ πόλις ἐκεῖνοςrdgfs καίc
ὁdams κονιορτόςnams ἀπόp ὁdgmp πούςngmp σύrpg-p ἀποτινάσσωvdaa2p εἰςp µαρτύριονnans
ἐπίp αὐτόςrpamp . v.6 ἐξέρχοµαιvppnnmp δέc διέρχοµαιviin3p κατάp ὁdafp κώµηnafp
εὐαγγελίζωvppmnmp καίc θεραπεύωvppanmp πανταχοῦbo . v.7 ἀκούωviaa3s δέc ῾Ηρῴδηςnnms
ὁdnms τετραάρχηςnnms ὁdanp γίνοµαιvppnanp ὑπόp αὐτόςrpgms πᾶςaanpn καίc διαπορέωviia3s διάp
ὁdans λέγωvnpp ὑπόp τι-σριγµπ ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms ἐγείρωvixp3s ἐκp νεκρόςagmpn . v.8 ὑπόp τι-
-σριγµπ δέc ὅτιc ᾿Ηλίαςnnms φαίνωviap3s ἄλλοςagmpn δέc ὅτιc προφήτηςnnms εἷςnnms ὁdgmp
ἀρχαῖοςagmpn ἀνίστηµιviaa3s . v.9 καίc λέγωviaa3s ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms ᾿Ιωάννηςnams ἐγώrpn-s
ἀποκεφαλίζωviaa1s τίςrqnms δέc εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms περίp ὅςrrgms ἐγώrpn-s ἀκούωvipa1s
τοιοῦτοςrdanp καίc ζητέωviia3s ὁράωvnaa αὐτόςrpams . v.10 καίc ὑποστρέφωvpaanmp ὁdnmp
ἀπόστολοςnnmp διηγέοµαιviad3p αὐτόςrpdms ὅσοςrcanp ποιέωviaa3p καίc παραλαµβάνωvpaanms
αὐτόςrpamp ὑποχωρέωviaa3s κατάp ἴδιοςaafsn εἰςp τόποςnams ἔρηµοςaamsn πόλιςngfs καλέωvpppgfs
Βηθσαϊδάtp .
197 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 9. 12–20
καὶ τοὺς χρείαν ἔχοντας θεραπείας ἰᾶτο. ἡ δὲ ἡµέρα ἤρξατο 12
κλίνειν, προσελθόντες δὲ οἱ δώδεκα εἶπον αὐτῷ, ᾿Απόλυσον τὸν
ὄχλον, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τὰς κύκλῳ κώµας καὶ τοῦς ἀγροὺς
καταλύσωσι, καὶ εὕρωσιν ἐπισιτισµόν, ὅτι ὧδε ἐν ἐρήµῳ τόπῳ
ἐσµέν. εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς, ∆ότε αὐτοῖς ὑµεῖς φαγεῖν. οἱ δὲ 13
εἶπον, Οὐκ εἰσὶν ἡµῖν πλεῖον ἢ πέντε ἄρτοι καὶ δύο ἰχθύες, εἰ
µήτι πορευθέντες ἡµεῖς ἀγοράσωµεν εἰς πάντα τὸν λαὸν τοῦ-
τον βρώµατα. ἦσαν γὰρ ὡσεὶ ἄνδρες πεντακισχίλιοι. εἶπε 14
δὲ πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, Κατακλίνατε αὐτοὺς κλισίας ἀ-
νὰ πεντήκοντα. καὶ ἐποίησαν οὕτω, καὶ ἀνέκλιναν ἅπαντας. 15
λαβὼν δὲ τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας 16
εἰς τὸν οὐρανόν, εὐλόγησεν αὐτούς, καὶ κατέκλασε, καὶ ἐδίδου
τοῖς µαθηταῖς παρατιθέναι τῷ ὄχλῳ. καὶ ἔφαγον καὶ ἐχορτά- 17
σθησαν πάντες, καὶ ἤρθη τὸ περισσεῦσαν αὐτοῖς κλασµάτων,
κόφινοι δώδεκα. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν προσευχό- 18
µενον καταµόνας, συνῆσαν αὐτῷ οἱ µαθηταί, καὶ ἐπηρώτησεν
αὐτούς, λέγων, Τίνα µε λέγουσιν οἱ ὄχλοι εἶναι· οἱ δὲ ἀποκρι- 19
θέντες εἶπον, ᾿Ιωάννην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ ᾿Ηλίαν, ἄλλοι
δέ, ὅτι προφήτης τις τῶν ἀρχαίων ἀνέστη. εἶπε δὲ αὐτοῖς, ῾Υ- 20
µεῖς δὲ τίνα µε λέγετε εἶναι· ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπε, Τὸν

v.11 ὁdnmp δέc ὄχλοςnnmp γινώσκωvpaanmp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms καίc δέχοµαιvpadnms

αὐτόςrpamp λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp περίp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms καίc ὁdamp χρείαnafs
ἔχωvppaamp θεραπείαngfs ἰάοµαιviin3s . v.12 ὁdnfs δέc ἡµέραnnfs ἄρχωviad3s κλίνωvnpa
προσέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdnmp δώδεκαtn λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἀπολύωvdaa2s ὁdams ὄχλοςnams
ἵναc ἀπέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafp κύκλῳndms κώµηnafp καίc ὁdamp ἀγρόςnamp καταλύωvsaa3p
καίc εὑρίσκωviaa3p ἐπισιτισµόςnams ὅτιc ὧδεbo ἐνp ἔρηµοςadmsn τόποςndms εἰµίvipx1p .
v.13 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp δίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdmp σύrpn-p ἐσθίωvnaa ὁdnmp δέc
λέγωviaa3p οὐxo εἰµίvipx3p ἐγώrpd-p πολύςannsc ἤxo πέντεtn ἄρτοςnnmp καίc δύοtn ἰχθύςnnmp
εἰqo µήτιxo πορεύοµαιvpaonmp ἐγώrpn-p ἀγοράζωvsaa1p εἰςp πᾶςaamsn ὁdams λαόςnams οὗτοςrdams
βρῶµαnanp . v.14 εἰµίviix3p γάρc ὡσείbo ἀνήρnnmp πεντακισχίλιοιnnmp λέγωviaa3s δέc πρόςp
ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms κατακλίνωvdaa2p αὐτόςrpamp κλισίαnafp ἀνάp πεντήκονταtn .
v.15 καίc ποιέωviaa3p οὕτωbo καίc ἀνακλίνωviaa3p ἅπαςaampn . v.16 λαµβάνωvpaanms δέc
damp tn namp c damp tn namp vpaanms
ὁ πέντε ἄρτος καί ὁ δύο ἰχθύς ἀναβλέπω εἰςp ὁdams οὐρανόςnams
εὐλογέωviaa3s αὐτόςrpamp καίc κατακλάωviaa3s καίc δίδωµιviia3s ὁddmp µαθητήςndmp
παρατίθηµιvnap ὁddms ὄχλοςndms . v.17 καίc ἐσθίωviaa3p καίc χορτάζωviap3p πᾶςanmpn
καίc αἴρωviap3s ὁdnns περισσεύωvpaanns αὐτόςrpdmp κλάσµαngnp κόφινοςnnmp δώδεκαtn .
v.18 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms εἰµίvnpx αὐτόςrpams προσεύχοµαιvppnams κατά&µόνοςbo
σύνειµιviix3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp καίc ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpamp λέγωvppanms
τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa3p ὁdnmp ὄχλοςnnmp εἰµίvnpx . v.19 ὁdnmp δέc ἀποκρίνοµαιvpaonmp
λέγωviaa3p ᾿Ιωάννηςnams ὁdams βαπτιστήςnams ἄλλοςanmpn δέc ᾿Ηλίαςnams ἄλλοςanmpn δέc ὅτιc
προφήτηςnnms τι-σρινµσ ὁdgmp ἀρχαῖοςagmpn ἀνίστηµιviaa3s .
 9. 21–30 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 198
21 Χριστὸν τοῦ Θεοῦ. ὁ δὲ ἐπιτιµήσας αὐτοῖς παρήγγειλε µηδε-
22 νὶ εἰπεῖν τοῦτο, εἰπὼν ὅτι ∆εῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ
παθεῖν, καὶ ἀποδοκιµασθῆναι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων καὶ ἀρχι-
ερέων καὶ γραµµατέων, καὶ ἀποκτανθῆναι, καὶ τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ
23 ἐγερθῆναι. ἔλεγε δὲ πρὸς πάντας, Εἴ τις θέλει ὀπίσω µου ἐλ-
θεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν, καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καθ΄
24 ἡµέραν, καὶ ἀκολουθείτω µοι. ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐ-
τοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν, ὃς δ΄ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ
25 ἕνεκεν ἐµοῦ, οὗτος σώσει αὐτήν. τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος,
κερδήσας τὸν κόσµον ὅλον, ἑαυτὸν δὲ ἀπολέσας ἢ ζηµιωθείς·
26 ὃς γὰρ ἂν ἐπαισχυνθῇ µε καὶ τοὺς ἐµοὺς λόγους, τοῦτον ὁ υἱὸς
τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται, ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ
27 καὶ τοῦ πατρὸς καὶ τῶν ἁγίων ἀγγέλων. λέγω δὲ ὑµῖν ἀληθῶς,
εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἳ οὐ µὴ γεύσονται θανάτου, ἕως
28 ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. ᾿Εγένετο δὲ µετὰ τοὺς λό-
γους τούτους ὡσεὶ ἡµέραι ὀκτώ, καὶ παραλαβὼν τὸν Πέτρον
καὶ ᾿Ιωάννην καὶ ᾿Ιάκωβον, ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι.
29 καὶ ἐγένετο, ἐν τῷ προσεύχεσθαι αὐτόν, τὸ εἶδος τοῦ προσώ-
που αὐτοῦ ἕτερον, καὶ ὁ ἱµατισµὸς αὐτοῦ λευκὸς ἐξαστράπτων.
30 καὶ ἰδού, ἄνδρες δύο συνελάλουν αὐτῷ, οἵτινες ἦσαν Μωσῆς

v.20 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp σύrpn-p δέc τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa2p εἰµίvnpx
ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s ὁdams Χριστόςnams ὁdgms θεόςngms .
v.21 ὁdnms δέc ἐπιτιµάωvpaanms αὐτόςrpdmp παραγγέλλωviaa3s µηδείςadmsn λέγωvnaa
οὗτοςrdans . v.22 λέγωvpaanms ὅτιc δεῖvipq3s ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms πολύςaanpn
πάσχωvnaa καίc ἀποδοκιµάζωvnap ἀπόp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc ἀρχιερεύςngmp
καίc γραµµατεύςngmp καίc ἀποκτείνωvnap καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἐγείρωvnap .
v.23 λέγωviia3s δέc πρόςp πᾶςaampn εἰqo τι-σρινµσ θέλωvipa3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvnaa
ἀπαρνέοµαιvdad3s ἑαυτοῦrxams καίc αἴρωvdaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms κατάp ἡµέραnafs
καίc ἀκολουθέωvdpa3s ἐγώrpd-s . v.24 ὅςrrnms γάρc ἄνxo θέλωvspa3s ὁdafs ψυχήnafs
rpgms vnaa vifa3s
αὐτός σῴζω ἀπόλλυµι αὐτόςrpafs ὅςrrnms δέc ἄνxo ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdafs
ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἕνεκαbo ἐγώrpg-s οὗτοςrdnms σῴζωvifa3s αὐτόςrpafs . v.25 τίςrqans γάρc
vipp3s nnms vpaanms dams nams aamsn
ὠφελέω ἄνθρωπος κερδαίνω ὁ κόσµος ὅλος ἑαυτοῦrxams δέc
ἀπόλλυµιvpaanms ἤxo ζηµιόωvpapnms . v.26 ὅςrrnms γάρc ἄνxo ἐπαισχύνοµαιvsao3s ἐγώrpa-s καίc
ὁdamp ἐµόςrsamp λόγοςnamp οὗτοςrdams ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐπαισχύνοµαιvifo3s
ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ἐνp ὁddfs δόξαndfs αὐτόςrpgms καίc ὁdgms πατήρngms καίc ὁdgmp ἅγιοςagmpn
ἄγγελοςngmp . v.27 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ἀληθῶςbo εἰµίvipx3p τι-σρινµπ ὁdgmp ὧδεbo
ἵστηµιvpxagmp ὅςrrnmp οὐxo µήxo γεύοµαιvifd3p θάνατοςngms ἕωςc ἄνxo ὁράωvsaa3p ὁdafs
βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.28 γίνοµαιviad3s δέc µετάp ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp
ὡσείbo ἡµέραnnfp ὀκτώtn καίc παραλαµβάνωvpaanms ὁdams Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams καίc
᾿Ιάκωβοςnams ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans προσεύχοµαιvnad . v.29 καίc γίνοµαιviad3s
ἐνp ὁddms προσεύχοµαιvnpn αὐτόςrpams ὁdnns εἶδοςnnns ὁdgns πρόσωπονngns αὐτόςrpgms
ἕτεροςannsn καίc ὁdnms ἱµατισµόςnnms αὐτόςrpgms λευκόςanmsn ἐξαστράπτωvppanms .
199 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 9. 31–40
καὶ ᾿Ηλίας, οἳ ὀφθέντες ἐν δόξῃ ἔλεγον τὴν ἔξοδον αὐτοῦ ἣν 31
ἔµελλε πληροῦν ἐν ᾿Ιερουσαλήµ. ὁ δὲ Πέτρος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ 32
ἦσαν βεβαρηµένοι ὕπνῳ, διαγρηγορήσαντες δὲ εἶδον τὴν δό-
ξαν αὐτοῦ, καὶ τοὺς δύο ἄνδρας τοὺς συνεστῶτας αὐτῷ. καὶ 33
ἐγένετο, ἐν τῷ διαχωρίζεσθαι αὐτοὺς ἀπ΄ αὐτοῦ, εἶπεν ὁ Πέτρος
πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, ᾿Επιστάτα, καλόν ἐστιν ἡµᾶς ὧδε εἶναι, καὶ
ποιήσωµεν σκηνὰς τρεῖς, µίαν σοὶ, καὶ Μωσεῖ µίαν, καὶ µίαν
᾿Ηλίᾳ, µὴ εἰδὼς ὃ λέγει. ταῦτα δὲ αὐτοῦ λέγοντος, ἐγένετο 34
νεφέλη καὶ ἐπεσκίασεν αὐτούς, ἐφοβήθησαν δὲ ἐν τῷ ἐκείνους
εἰσελθεῖν εἰς τὴν νεφέλην. καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῆς νεφέλης, 35
λέγουσα, Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός, αὐτοῦ ἀκούετε.
καὶ ἐν τῷ γενέσθαι τὴν φωνήν, εὑρέθη ὁ ᾿Ιησοῦς µόνος. καὶ αὐ- 36
τοὶ ἐσίγησαν, καὶ οὐδενὶ ἀπήγγειλαν ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις
οὐδὲν ὧν ἑωράκασιν. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῇ ἑξῆς ἡµέρᾳ, κατελθόν- 37
των αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους, συνήντησεν αὐτῷ ὄχλος πολύς. καὶ 38
ἰδού, ἀνὴρ ἀπὸ τοῦ ὄχλου ἀνεβόησε, λέγων, ∆ιδάσκαλε, δέο-
µαί σου, ἐπίβλεψον ἐπὶ τὸν υἱόν µου, ὅτι µονογενής ἐστί µοι,
καὶ ἰδού, πνεῦµα λαµβάνει αὐτόν, καὶ ἐξαίφνης κράζει, καὶ 39
σπαράσσει αὐτὸν µετὰ ἀφροῦ, καὶ µόγις ἀποχωρεῖ ἀπ΄ αὐτοῦ,
συντρῖβον αὐτόν. καὶ ἐδεήθην τῶν µαθητῶν σου ἵνα ἐκβάλ- 40

v.30 καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnmp δύοtn συλλαλέωviia3p αὐτόςrpdms ὅστιςrrnmp εἰµίviix3p

Μωϋσῆςnnms καίc ᾿Ηλίαςnnms . v.31 ὅςrrnmp ὁράωvpapnmp ἐνp δόξαndfs λέγωviia3p ὁdafs
ἔξοδοςnafs αὐτόςrpgms ὅςrrafs µέλλωviia3s πληρόωvnpa ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.32 ὁdnms
δέc Πέτροςnnms καίc ὁdnmp σύνp αὐτόςrpdms εἰµίviix3p βαρέωvpxpnmp ὕπνοςndms
διαγρηγορέωvpaanmp δέc ὁράωviaa3p ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgms καίc ὁdamp δύοtn ἀνήρnamp ὁdamp
συνίστηµιvpxaamp αὐτόςrpdms . v.33 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms διαχωρίζωvnpn αὐτόςrpamp
ἀπόp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s ὁdnms Πέτροςnnms πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἐπιστάτηςnvms
καλόςannsn εἰµίvipx3s ἐγώrpa-p ὧδεbo εἰµίvnpx καίc ποιέωvsaa1p σκηνήnafp τρεῖςnafp εἷςnafs
σύrpd-s καίc Μωϋσῆςndms εἷςnafs καίc εἷςnafs ᾿Ηλίαςndms µήxo οἶδαvpxanms ὅςrrans λέγωvipa3s .
v.34 οὗτοςrdanp δέc αὐτόςrpgms λέγωvppagms γίνοµαιviad3s νεφέληnnfs καίc ἐπισκιάζωviaa3s
αὐτόςrpamp φοβέοµαιviao3p δέc ἐνp ὁddms ἐκεῖνοςrdamp εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs νεφέληnafs .
v.35 καίc φωνήnnfs γίνοµαιviad3s ἐκp ὁdgfs νεφέληngfs λέγωvppanfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn αὐτόςrpgms ἀκούωvdpa2p . v.36 καίc ἐνp ὁddms
γίνοµαιvnad ὁdafs φωνήnafs εὑρίσκωviap3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µόνοςanmsn καίc αὐτόςrpnmp
σιγάωviaa3p καίc οὐδείςadmsn ἀπαγγέλλωviaa3p ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp οὐδείςaansn
ὅςrrgmp ὁράωvixa3p . v.37 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddfs ἑξῆςbo ἡµέραndfs κατέρχοµαιvpaagmp
αὐτόςrpgmp ἀπόp ὁdgns ὄροςngns συναντάωviaa3s αὐτόςrpdms ὄχλοςnnms πολύςanmsn . v.38 καίc
ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms ἀπόp ὁdgms ὄχλοςngms ἀναβοάωviaa3s λέγωvppanms διδάσκαλοςnvms
δέοµαιvipn1s σύrpg-s ἐπιβλέπωvdaa2s ἐπίp ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s ὅτιc µονογενήςanmsn εἰµίvipx3s
ἐγώrpd-s . v.39 καίc ἰδούvdaa2s πνεῦµαnnns λαµβάνωvipa3s αὐτόςrpams καίc ἐξαίφνηςbo
vipa3s
κράζω καίc σπαράσσωvipa3s αὐτόςrpams µετάp ἀφρόςngms καίc µόγιςbo ἀποχωρέωvipa3s
ἀπόp αὐτόςrpgms συντρίβωvppanns αὐτόςrpams .
 9. 41–49 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 200
41 λωσιν αὐτό, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς
εἶπεν, ῏Ω γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραµµένη, ἕως πότε ἔσοµαι
πρὸς ὑµᾶς, καὶ ἀνέξοµαι ὑµῶν· προσάγαγε ὧδε τὸν υἱόν σου.
42 ἔτι δὲ προσερχοµένου αὐτοῦ, ἔρρηξεν αὐτὸν τὸ δαιµόνιον καὶ
συνεσπάραξεν, ἐπετίµησε δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τῷ πνεύµατι τῷ ἀκαθάρ-
τῳ, καὶ ἰάσατο τὸν παῖδα, καὶ ἀπέδωκεν αὐτὸν τῷ πατρὶ αὐτοῦ.
43 ἐξεπλήσσοντο δὲ πάντες ἐπὶ τῇ µεγαλειότητι τοῦ Θεοῦ. Πάντων
δὲ θαυµαζόντων ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς, εἶπε πρὸς
44 τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, Θέσθε ὑµεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑµῶν τοὺς λό-
γους τούτους, ὁ γὰρ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου µέλλει παραδίδοσθαι
45 εἰς χεῖρας ἀνθρώπων. οἱ δὲ ἠγνόουν τὸ ῥῆµα τοῦτο, καὶ ἦν
παρακεκαλυµµένον ἀπ΄ αὐτῶν, ἵνα µὴ αἴσθωνται αὐτό, καὶ ἐ-
46 φοβοῦντο ἐρωτῆσαι αὐτὸν περὶ τοῦ ῥήµατος τούτου. Εἰσῆλθε
47 δὲ διαλογισµὸς ἐν αὐτοῖς, τὸ τίς ἂν εἴη µείζων αὐτῶν. ὁ δὲ ᾿Ι-
ησοῦς ἰδὼν τὸν διαλογισµὸν τῆς καρδίας αὐτῶν, ἐπιλαβόµενος
48 παιδίου, ἔστησεν αὐτὸ παρ΄ ἑαυτῷ, καὶ εἶπεν αὐτοῖς, ῝Ος ἐὰν
δέξηται τοῦτο τὸ παιδίον ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου ἐµὲ δέχεται, καὶ
ὃς ἐὰν ἐµὲ δέξηται δέχεται τὸν ἀποστείλαντά µε, ὁ γὰρ µικρό-
49 τερος ἐν πᾶσιν ὑµῖν ὑπάρχων οὗτός ἐσται µέγας. ᾿Αποκριθεὶς
δὲ ὁ ᾿Ιωάννης εἶπεν, ᾿Επιστάτα, εἴδοµέν τινα ἐπὶ τῷ ὀνόµατί
σου ἐκβάλλοντα τὰ δαιµόνια, καὶ ἐκωλύσαµεν αὐτόν, ὅτι οὐκ

v.40 καίc δέοµαιviap1s ὁdgmp µαθητήςngmp σύrpg-s ἵναc ἐκβάλλωvspa3p αὐτόςrpans καίc οὐxo
δύναµαιviao3p . v.41 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ὦi γενεάnvfs
ἄπιστοςanfsn καίc διαστρέφωvpxpnfs ἕωςc πότεxo εἰµίvifx1s πρόςp σύrpa-p καίc ἀνέχωvifd1s σύrpg-p
προσάγωvdaa2s ὧδεbo ὁdams υἱόςnams σύrpg-s . v.42 ἔτιbo δέc προσέρχοµαιvppngms αὐτόςrpgms
ῥήγνυµιviaa3s αὐτόςrpams ὁdnns δαιµόνιονnnns καίc συσπαράσσωviaa3s ἐπιτιµάωviaa3s δέc ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὁddns πνεῦµαndns ὁddns ἀκάθαρτοςadnsn καίc ἰάοµαιviad3s ὁdams παῖςnams καίc
ἀποδίδωµιviaa3s αὐτόςrpams ὁddms πατήρndms αὐτόςrpgms . v.43 ἐκπλήσσωviip3p δέc πᾶςanmpn
ἐπίp ὁddfs µεγαλειότηςndfs ὁdgms θεόςngms πᾶςagmpn δέc θαυµάζωvppagmp ἐπίp πᾶςadnpn
ὅςrrdnp ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms .
v.44 τίθηµιvdam2p σύrpn-p εἰςp ὁdanp οὖςnanp σύrpg-p ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp ὁdnms
γάρc υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms µέλλωvipa3s παραδίδωµιvnpp εἰςp χείρnafp ἄνθρωποςngmp .
v.45 ὁdnmp δέc ἀγνοέωviia3p ὁdans ῥῆµαnans οὗτοςrdans καίc εἰµίviix3s παρακαλύπτωvpxpnns
ἀπόp αὐτόςrpgmp ἵναc µήxo αἰσθάνοµαιvsad3p αὐτόςrpans καίc φοβέοµαιviin3p ἐρωτάωvnaa
αὐτόςrpams περίp ὁdgns ῥῆµαngns οὗτοςrdgns . v.46 εἰσέρχοµαιviaa3s δέc διαλογισµόςnnms ἐνp
αὐτόςrpdmp ὁdnns τίςrqnms ἄνxo εἰµίvopx3s µέγαςanmsc αὐτόςrpgmp . v.47 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
ὁράωvpaanms ὁdams διαλογισµόςnams ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgmp ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms
παιδίονngns ἵστηµιviaa3s αὐτόςrpans παράp ἑαυτοῦrxdms . v.48 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ὅςrrnms ἐάνqo δέχοµαιvsad3s οὗτοςrdans ὁdans παιδίονnans ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐγώrpa-s
δέχοµαιvipn3s καίc ὅςrrnms ἐάνqo ἐγώrpa-s δέχοµαιvsad3s δέχοµαιvipn3s ὁdams ἀποστέλλωvpaaams
ἐγώrpa-s ὁdnms γάρc µικρόςanmsc ἐνp πᾶςadmpn σύrpd-p ὑπάρχωvppanms οὗτοςrdnms εἰµίvifx3s
µέγαςanmsn .
201 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 9. 50–60
ἀκολουθεῖ µεθ΄ ἡµῶν. καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς, Μὴ κω- 50
λύετε, ὃς γὰρ οὐκ ἔστι καθ΄ ἡµῶν ὑπὲρ ἡµῶν ἐστιν. ᾿Εγένετο 51
δὲ ἐν τῷ συµπληροῦσθαι τὰς ἡµέρας τῆς ἀναλήψεως αὐτοῦ,
καὶ αὐτὸς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἐστήριξε τοῦ πορεύεσθαι εἰς ᾿Ι-
ερουσαλήµ, καὶ ἀπέστειλεν ἀγγέλους πρὸ προσώπου αὐτοῦ, 52
καὶ πορευθέντες εἰσῆλθον εἰς κώµην Σαµαρειτῶν, ὡστε ἑτοιµά-
σαι αὐτῷ. καὶ οὐκ ἐδέξαντο αὐτόν, ὅτι τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἦν 53
πορευόµενον εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. ἰδόντες δὲ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ 54
᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης εἶπον, Κύριε, θέλεις εἴπωµεν πῦρ κατα-
βῆναι ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἀναλῶσαι αὐτούς, ὡς καὶ ᾿Ηλίας
ἐποίησε· στραφεὶς δὲ ἐπετίµησεν αὐτοῖς, καὶ εἶπεν, Οὐκ οἰ- 55
δατε οἵου πνεύµατός ἐστε ὑµεῖς, ὁ γὰρ ὑιὸς τοῦ ἀνθρώπου 56
οὐκ ἦλθε ψυχὰς ἀνθρώπων ἀπολέσαι, ἀλλὰ σῶσαι. καὶ ἐπο-
ρεύθησαν εἰς ἑτέραν κώµην. ᾿Εγένετο δὲ πορευοµένων αὐτῶν 57
ἐν τῇ ὁδῷ, εἶπέ τις πρὸς αὐτόν, ᾿Ακολουθήσω σοι ὅπου ἂν ἀπέρ-
χῃ, Κύριε. καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς 58
ἔχουσι, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δὲ υἱὸς
τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. εἶπε δὲ πρὸς 59
ἕτερον, ᾿Ακολούθει µοι. ὁ δὲ εἶπε, Κύριε, ἐπίτρεψόν µοι ἀπελ-
θόντι πρῶτον θάψαι τὸν πατέρα µου. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, 60

v.49 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms λέγωviaa3s ἐπιστάτηςnvms ὁράωviaa1p τι-σ-

ριαµσ ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ἐκβάλλωvppaams ὁdanp δαιµόνιονnanp καίc κωλύωviaa1p
αὐτόςrpams ὅτιc οὐxo ἀκολουθέωvipa3s µετάp ἐγώrpg-p . v.50 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo κωλύωvdpa2p ὅςrrnms γάρc οὐxo εἰµίvipx3s κατάp ἐγώrpg-p ὑπέρp
ἐγώrpg-p εἰµίvipx3s . v.51 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms συµπληρόωvnpp ὁdafp ἡµέραnafp
ὁdgfs ἀνάληµψιςngfs αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpnms ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms στηρίζωviaa3s
ὁdgms πορεύοµαιvnpn εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.52 καίc ἀποστέλλωviaa3s ἄγγελοςnamp
πρόp πρόσωπονngns αὐτόςrpgms καίc πορεύοµαιvpaonmp εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp κώµηnafs
Σαµαρίτηςngmp ὥστεc ἑτοιµάζωvnaa αὐτόςrpdms . v.53 καίc οὐxo δέχοµαιviad3p αὐτόςrpams
ὅτιc ὁdnns πρόσωπονnnns αὐτόςrpgms εἰµίviix3s πορεύοµαιvppnnns εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp .
v.54 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ᾿Ιάκωβοςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms
λέγωviaa3p κύριοςnvms θέλωvipa2s λέγωvsaa1p πῦρnans καταβαίνωvnaa ἀπόp ὁdgms οὐρανόςngms
καίc ἀναλίσκωvnaa αὐτόςrpamp ὡςbo καίc ᾿Ηλίαςnnms ποιέωviaa3s . v.55 στρέφωvpapnms δέc
ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdmp καίc λέγωviaa3s οὐxo οἶδαvixa2p οἷοςrcgns πνεῦµαngns εἰµίvipx2p
σύrpn-p . v.56 ὁdnms γάρc υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms οὐxo ἔρχοµαιviaa3s ψυχήnafp
ἄνθρωποςngmp ἀπόλλυµιvnaa ἀλλάc σῴζωvnaa καίc πορεύοµαιviao3p εἰςp ἕτεροςaafsn κώµηnafs .
v.57 γίνοµαιviad3s δέc πορεύοµαιvppngmp αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs λέγωviaa3s τι-σ-
ρινµσ πρόςp αὐτόςrpams ἀκολουθέωvifa1s σύrpd-s ὅπουbo ἄνxo ἀπέρχοµαιvspn2s κύριοςnvms .
v.58 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnfp ἀλώπηξnnfp φωλεόςnamp ἔχωvipa3p
καίc ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms κατασκήνωσιςnafp ὁdnms δέc υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms οὐxo ἔχωvipa3s ποῦxo ὁdafs κεφαλήnafs κλίνωvspa3s . v.59 λέγωviaa3s δέc πρόςp
ἕτεροςaamsn ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s ὁdnms δέc λέγωviaa3s κύριοςnvms ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-s
ἀπέρχοµαιvpaadms πρῶτοςbo θάπτωvnaa ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s .
 9. 61–10. 9 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 202
῎Αφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς, σὺ δὲ ἀπελ-
61 θὼν διάγγελλε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. εἶπε δὲ καὶ ἕτερος,
᾿Ακολουθήσω σοι, Κύριε, πρῶτον δὲ ἐπίτρεψόν µοι ἀποτάξα-
62 σθαι τοῖς εἰς τὸν οἶκόν µου. εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς,
Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ΄ ἄροτρον, καὶ βλέπων εἰς
τὰ ὀπίσω, εὔθετός ἐστιν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.
10 Μετὰ δὲ ταῦτα ἀνέδειξεν ὁ Κύριος καὶ ἑτέρους ἑβδοµήκοντα,
καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς ἀνὰ δύο πρὸ προσώπου αὐτοῦ εἰς πᾶσαν
2 πόλιν καὶ τόπον οὗ ἔµελλεν αὐτὸς ἔρχεσθαι. ἔλεγεν οὖν πρὸς
αὐτούς, ῾Ο µὲν θερισµὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι. δεήθητε
οὖν τοῦ Κυρίου τοῦ θερισµοῦ, ὅπως ἐκβάλλῃ ἐργάτας εἰς τὸν
3 θερισµὸν αὐτοῦ. ὑπάγετε, ἰδού, ἐγὼ ἀποστέλλω ὑµᾶς ὡς ἄρ-
4 νας ἐν µέσῳ λύκων. µὴ βαστάζετε βαλάντιον, µὴ πήραν, µηδὲ
5 ὑποδήµατα, καὶ µηδένα κατὰ τὴν ὁδὸν ἀσπάσησθε. εἰς ἣν δ΄
ἂν οἰκίαν εἰσέρχησθε, πρῶτον λέγετε, Εἰρήνη τῷ οἴκῳ τούτῳ.
6 καὶ ἐὰν µὲν ᾖ ἐκεῖ ὁ υἱὸς εἰρήνης, ἐπαναπαύσεται ἐπ΄ αὐτὸν ἡ
7 εἰρήνη ὑµῶν, εἰ δὲ µήγε, ἐφ΄ ὑµᾶς ἀνακάµψει. ἐν αὐτῇ δὲ τῇ
οἰκίᾳ µένετε, ἐσθίοντες καὶ πίνοντες τὰ παρ΄ αὐτῶν, ἄξιος γὰρ
ὁ ἐργάτης τοῦ µισθοῦ αὐτοῦ ἐστι. µὴ µεταβαίνετε ἐξ οἰκίας εἰς
8 οἰκίαν. καὶ εἰς ἣν δ΄ ἂν πόλιν εἰσέρχησθε, καὶ δέχωνται ὑµᾶς,
9 ἐσθίετε τὰ παρατιθέµενα ὑµῖν, καὶ θεραπεύετε τοὺς ἐν αὐτῇ

v.60 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀφίηµιvdaa2s ὁdamp νεκρόςaampn

θάπτωvnaa ὁdamp ἑαυτοῦrxgmp νεκρόςaampn σύrpn-s δέc ἀπέρχοµαιvpaanms διαγγέλλωvdpa2s
ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.61 λέγωviaa3s δέc καίc ἕτεροςanmsn ἀκολουθέωvifa1s
σύrpd-s κύριοςnvms πρῶτοςbo δέc ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-s ἀποτάσσωvnam ὁddmp εἰςp ὁdams
οἶκοςnams ἐγώrpg-s . v.62 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐδείςanfsn
ἐπιβάλλωvpaanms ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ἄροτρονnans καίc βλέπωvppanms εἰςp ὁdanp
ὀπίσωbo εὔθετοςanmsn εἰµίvipx3s εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . 10. v.1 µετάp
δέc οὗτοςrdanp ἀναδείκνυµιviaa3s ὁdnms κύριοςnnms καίc ἕτεροςaampn ἑβδοµήκονταtn καίc
ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpamp ἀνάp δύοtn πρόp πρόσωπονngns αὐτόςrpgms εἰςp πᾶςaafsn πόλιςnafs
καίc τόποςnams ὅςrrgms µέλλωviia3s αὐτόςrpnms ἔρχοµαιvnpn . v.2 λέγωviia3s οὖνc πρόςp
αὐτόςrpamp ὁdnms µένxo θερισµόςnnms πολύςanmsn ὁdnmp δέc ἐργάτηςnnmp ὀλίγοςanmpn
δέοµαιvdao2p οὖνc ὁdgms κύριοςngms ὁdgms θερισµόςngms ὅπωςbo ἐκβάλλωvspa3s ἐργάτηςnamp
εἰςp ὁdams θερισµόςnams αὐτόςrpgms . v.3 ὑπάγωvdpa2p ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s
σύrpa-p ὡςbo ἀρήνnamp ἐνp µέσοςadnsn λύκοςngmp . v.4 µήxo βαστάζωvdpa2p βαλλάντιονnans
xo nafs c nanp c aamsn
µή πήρα µηδέ ὑπόδηµα καί µηδείς κατάp ὁdafs ὁδόςnafs ἀσπάζοµαιvsad2p .
v.5 εἰςp ὅςrrafs δέc ἄνxo οἰκίαnafs εἰσέρχοµαιvspn2p πρῶτοςbo λέγωvdpa2p εἰρήνηnnfs ὁddms
οἶκοςndms οὗτοςrddms . v.6 καίc ἐάνqo µένxo εἰµίvspx3s ἐκεῖbo ὁdnms υἱόςnnms εἰρήνηngfs
ἐπαναπαύοµαιvifd3s ἐπίp αὐτόςrpams ὁdnfs εἰρήνηnnfs σύrpg-p εἰqo δέc µήxo ἐπίp σύrpa-p
ἀνακάµπτωvifa3s . v.7 ἐνp αὐτόςrpdfs δέc ὁddfs οἰκίαndfs µένωvdpa2p ἐσθίωvppanmp καίc
πίνωvppanmp ὁdanp παράp αὐτόςrpgmp ἄξιοςanmsn γάρc ὁdnms ἐργάτηςnnms ὁdgms µισθόςngms
αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s µήxo µεταβαίνωvdpa2p ἐκp οἰκίαngfs εἰςp οἰκίαnafs . v.8 καίc εἰςp
ὅςrrafs δέc ἄνxo πόλιςnafs εἰσέρχοµαιvspn2p καίc δέχοµαιvspn3p σύrpa-p ἐσθίωvdpa2p ὁdanp
παρατίθηµιvpppanp σύrpd-p .
203 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 10. 10–20
ἀσθενεῖς, καὶ λέγετε αὐτοῖς, ῎Ηγγικεν ἐφ΄ ὑµᾶς ἡ βασιλεία τοῦ
Θεοῦ. εἰς ἣν δ΄ ἂν πόλιν εἰσέρχησθε, καὶ µὴ δέχωνται ὑµᾶς, 10
ἐξελθόντες εἰς τὰς πλατείας αὐτῆς, εἴπατε, Καὶ τὸν κονιορτὸν 11
τὸν κολληθέντα ἡµῖν ἐκ τῆς πόλεως ὑµῶν ἀποµασσόµεθα ὑ-
µῖν, πλὴν τοῦτο γινώσκετε, ὅτι ἤγγικεν ἐφ΄ ὑµᾶς ἡ βασιλεία τοῦ
Θεοῦ. λέγω δὲ ὑµῖν, ὅτι Σοδόµοις ἐν τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ ἀνε- 12
κτότερον ἔσται, ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ. οὐαί σοι, Χωραζίν, οὐαί 13
σοι, Βηθσαϊδά, ὅτι εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγε΄νοντο αἱ δυνάµεις
αἱ γενόµεναι ἐν ὑµῖν, πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ καθήµε-
ναι µετενόησαν. πλὴν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν 14
τῇ κρίσει, ἢ ὑµῖν. καὶ σύ, Καπερναούµ, ἡ ἕως τοῦ οὐρανοῦ 15
ὑψωθεῖσα, ἕως ᾅδου καταβιβασθήσῃ. ὁ ἀκούων ὑµῶν ἐµοῦ 16
ἀκούει, καὶ ὁ ἀθετῶν ὑµᾶς ἐµὲ ἀθετεῖ, ὁ δὲ ἐµὲ ἀθετῶν ἀθετεῖ
τὸν ἀποστείλαντά µε. ῾Υπέστρεψαν δὲ οἱ ἑβδοµήκοντα µετὰ 17
χαρᾶς, λέγοντες, Κύριε, καὶ τὰ δαιµόνια ὑποτάσσεται ἡµῖν ἐν
τῷ ὀνόµατί σου. εἶπε δὲ αὐτοῖς, ᾿Εθεώρουν τὸν Σατανᾶν ὡς 18
ἀστραπὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντα. ἰδού, δίδωµι ὑµῖν τὴν 19
ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων, καὶ ἐπὶ πᾶ-
σαν τὴν δύναµιν τοῦ ἐχθροῦ, καὶ οὐδὲν ὑµᾶς οὐ µὴ ἀδικήσει.
πλὴν ἐν τούτῳ µὴ χαίρετε ὅτι τὰ πνεύµατα ὑµῖν ὑποτάσσεται, 20
χαίρετε δὲ µᾶλλον ὅτι τὰ ὀνόµατα ὑµῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρα-

v.9 καίc θεραπεύωvdpa2p ὁdamp ἐνp αὐτόςrpdfs ἀσθενήςaampn καίc λέγωvdpa2p αὐτόςrpdmp
ἐγγίζωvixa3s ἐπίp σύrpa-p ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.10 εἰςp ὅςrrafs δέc ἄνxo
πόλιςnafs εἰσέρχοµαιvspn2p καίc µήxo δέχοµαιvspn3p σύrpa-p ἐξέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafp
πλατύςnafp αὐτόςrpgfs λέγωvdaa2p . v.11 καίc ὁdams κονιορτόςnams ὁdams κολλάωvpapams
ἐγώrpd-p ἐκp ὁdgfs πόλιςngfs σύrpg-p ἀποµάσσωvipm1p σύrpd-p πλήνbo οὗτοςrdans γινώσκωvdpa2p
ὅτιc ἐγγίζωvixa3s ἐπίp σύrpa-p ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.12 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p
ὅτιc Σόδοµαndnp ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ἐκεῖνοςrddfs ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s ἤxo ὁddfs πόλιςndfs
ἐκεῖνοςrddfs . v.13 οὐαίi σύrpd-s Χοραζίνtp οὐαίi σύrpd-s Βηθσαϊδάtp ὅτιc εἰqo ἐνp Τύροςndfs
καίc Σιδώνndfs γίνοµαιviad3p ὁdnfp δύναµιςnnfp ὁdnfp γίνοµαιvpadnfp ἐνp σύrpd-p πάλαιbo ἄνxo
ἐνp σάκκοςndms καίc σποδόςndms κάθηµαιvppnnfp µετανοέωviaa3p . v.14 πλήνbo Τύροςndfs
καίc Σιδώνndfs ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs ἤxo σύrpd-p . v.15 καίc σύrpn-s
tp dnfs c dgms ngms vpapnfs c ngms
Καπερναούµ ὁ ἕως ὁ οὐρανός ὑψόω ἕως ᾅδης καταβιβάζωvifp2s .
v.16 ὁdnms ἀκούωvppanms σύrpg-p ἐγώrpg-s ἀκούωvipa3s καίc ὁdnms ἀθετέωvppanms σύrpa-p
ἐγώrpa-s ἀθετέωvipa3s ὁdnms δέc ἐγώrpa-s ἀθετέωvppanms ἀθετέωvipa3s ὁdams ἀποστέλλωvpaaams
ἐγώrpa-s . v.17 ὑποστρέφωviaa3p δέc ὁdnmp ἑβδοµήκονταtn µετάp χαράngfs λέγωvppanmp
κύριοςnvms καίc ὁdnnp δαιµόνιονnnnp ὑποτάσσωvipp3s ἐγώrpd-p ἐνp ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s .
v.18 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp θεωρέωviia1p ὁdams Σατανᾶςnams ὡςbo ἀστραπήnafs ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms πίπτωvpaaams . v.19 ἰδούvdaa2s δίδωµιvipa1s σύrpd-p ὁdafs ἐξουσίαnafs ὁdgms
πατέωvnpa ἐπάνωbo ὄφιςngmp καίc σκορπίοςngmp καίc ἐπίp πᾶςaafsn ὁdafs δύναµιςnafs ὁdgms
ἐχθρόςagmsn καίc οὐδείςaansn σύrpa-p οὐxo µήxo ἀδικέωvifa3s .
 10. 21–30 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 204
21 νοῖς. ᾿Εν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἠγαλλιάσατο τῷ πνεύµατι ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ
εἶπεν, ᾿Εξοµολογοῦµαί σοι, πάτερ, Κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς
γῆς, ὅτι ἀπέκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν, καὶ ἀπεκά-
λυψας αὐτὰ νηπίοις, ναί, ὁ πατήρ, ὅτι οὕτως ἐγένετο εὐδοκία
22 ἔµπροσθέν σου. πάντα παρεδόθη µοι ὑπὸ τοῦ πατρός µου,
καὶ οὐδεὶς γινώσκει τίς ἐστιν ὁ υἱός, εἰ µὴ ὁ πατήρ, καὶ τίς ἐστιν
ὁ πατήρ, εἰ µὴ ὁ υἱὸς, καὶ ᾧ ἐὰν βούληται ὁ υἱὸς ἀποκαλύψαι.
23 καὶ στραφεὶς πρὸς τοὺς µαθητὰς κατ΄ ἰδίαν εἶπε, Μακάριοι οἱ
24 ὀφθαλµοὶ οἱ βλέποντες ἃ βλέπετε. λέγω γὰρ ὑµῖν, ὅτι πολλοὶ
προφῆται καὶ βασιλεῖς ἠθέλησαν ἰδεῖν ἃ ὑµεῖς βλέπετε, καὶ οὐκ
25 εἶδον, καὶ ἀκοῦσαι ἃ ἀκούετε, καὶ οὐκ ἤκουσαν. Καὶ ἰδού,
νοµικός τις ἀνέστη, ἐκπειράζων αὐτόν, καὶ λέγων, ∆ιδάσκαλε,
26 τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονοµήσω· ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν,
27 ᾿Εν τῷ νόµῳ τί γέγραπται· πῶς ἀναγινώσκεις· ὁ δὲ ἀποκριθεὶς
εἶπεν, ᾿Αγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου, ἐξ ὅλης τῆς καρδίας
σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου,
καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν.
28, 29 εἶπε δὲ αὐτῷ, ᾿Ορθῶς ἀπεκρίθης, τοῦτο ποίει, καὶ ζήσῃ. ὁ δὲ
θέλων δικαιοῦν ἑαυτὸν εἶπε πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, Καὶ τίς ἐστί µου
30 πλησίον· ὑπολαβὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ῎Ανθρωπός τις κατέ-

v.20 πλήνbo ἐνp οὗτοςrddns µήxo χαίρωvdpa2p ὅτιc ὁdnnp πνεῦµαnnnp σύrpd-p ὑποτάσσωvipp3s
χαίρωvdpa2p δέc µᾶλλονbo ὅτιc ὁdnnp ὄνοµαnnnp σύrpg-p γράφωviap3s ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp .
v.21 ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs ἀγαλλιάωviad3s ὁddns πνεῦµαndns ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc λέγωviaa3s ἐξοµολογέωvipm1s σύrpd-s πατήρnvms κύριοςnvms ὁdgms οὐρανόςngms καίc
ὁdgfs γῆngfs ὅτιc ἀποκρύπτωviaa2s οὗτοςrdanp ἀπόp σοφόςagmpn καίc συνετόςagmpn καίc
ἀποκαλύπτωviaa2s αὐτόςrpanp νήπιοςadmpn ναίxo ὁdnms πατήρnnms ὅτιc οὕτωbo γίνοµαιviad3s
εὐδοκίαnnfs ἔµπροσθενp σύrpg-s . v.22 πᾶςannpn παραδίδωµιviap3s ἐγώrpd-s ὑπόp ὁdgms
πατήρngms ἐγώrpg-s καίc οὐδείςanfsn γινώσκωvipa3s τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms
εἰqo µήxo ὁdnms πατήρnnms καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms πατήρnnms εἰqo µήxo ὁdnms
υἱόςnnms καίc ὅςrrdms ἐάνqo βούλοµαιvspn3s ὁdnms υἱόςnnms ἀποκαλύπτωvnaa . v.23 καίc
στρέφωvpapnms πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp κατάp ἴδιοςaafsn λέγωviaa3s µακάριοςanmpn ὁdnmp
ὀφθαλµόςnnmp ὁdnmp βλέπωvppanmp ὅςrranp βλέπωvipa2p . v.24 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p
ὅτιc πολύςanmpn προφήτηςnnmp καίc βασιλεύςnnmp θέλωviaa3p ὁράωvnaa ὅςrranp σύrpn-p
βλέπωvipa2p καίc οὐxo ὁράωviaa3p καίc ἀκούωvnaa ὅςrranp ἀκούωvipa2p καίc οὐxo ἀκούωviaa3p .
v.25 καίc ἰδούvdaa2s νοµικόςanmsn τι-σρινµσ ἀνίστηµιviaa3s ἐκπειράζωvppanms αὐτόςrpams
καίc λέγωvppanms διδάσκαλοςnvms τίςrqans ποιέωvpaanms ζωήnafs αἰώνιοςaafsn κληρονοµέωvifa1s .
v.26 ὁdnms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams ἐνp ὁddms νόµοςndms τίςrqans γράφωvixp3s πῶςbo
ἀναγινώσκωvipa2s . v.27 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s ἀγαπάωvifa2s κύριοςnams
ὁdams θεόςnams σύrpg-s ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs καρδίαngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ψυχήngfs
σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ἰσχύςngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs διάνοιαngfs σύrpg-s
καίc ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams . v.28 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὀρθῶςbo
ἀποκρίνοµαιviad2s οὗτοςrdans ποιέωvdpa2s καίc ζάωvifa2s . v.29 ὁdnms δέc θέλωvppanms
δικαιόωvnpa ἑαυτοῦrxams λέγωviaa3s πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ἐγώrpg-s
πλησίονbo .
205 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 10. 31–40
βαινεν ἀπὸ ᾿Ιερουσαλὴµ εἰς ᾿Ιεριχώ, καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν, οἳ
καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν καὶ πληγὰς ἐπιθέντες ἀπῆλθον, ἀφέντες
ἡµιθανῆ τυγχάνοντα. κατὰ συγκυρίαν δὲ ἱερεύς τις κατέβαι- 31
νεν ἐν τῇ ὁδῷ ἐκείνῃ, καὶ ἰδὼν αὐτὸν, ἀντιπαρῆλθεν. ὁµοίως 32
δὲ καὶ Λευΐτης γενόµενος κατὰ τὸν τόπον ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ἀν-
τιπαρῆλθε. Σαµαρείτης δέ τις ὁδεύων ἦλθε κατ΄ αὐτόν, καὶ 33
ἰδὼν αὐτὸν ἐσπλαγχνίσθη, καὶ προσελθὼν κατέδησε τὰ τραύ- 34
µατα αὐτοῦ, ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον, ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ
τὸ ἴδιον κτῆνος, ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον, καὶ ἐπεµελήθη
αὐτοῦ. καὶ ἐπὶ τὴν αὔριον ἐξελθών, ἐκβαλὼν δύο δηνάρια ἔ- 35
δωκε τῷ πανδοχεῖ, καὶ εἶπεν αὐτῷ, ᾿Επιµελήθητι αὐτοῦ, καὶ
ὅ τι ἂν προσδαπανήσῃς, ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί µε ἀποδώσω
σοι. τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν δοκεῖ σοι πλησίον γεγονέναι τοῦ 36
ἐµπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς· ὁ δὲ εἶπεν, ῾Ο ποιήσας τὸ ἔλεος 37
µετ΄ αὐτοῦ. εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Πορεύου, καὶ σὺ ποίει
ὁµοίως. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτούς, καὶ αὐτὸς εἰσ- 38
ῆλθεν εἰς κώµην τινά, γυνὴ δέ τις ὀνόµατι Μάρθα ὑπεδέξατο
αὐτόν εἰς τὸν οἶκον αὐτῆς. καὶ τῇδε ἦν ἀδελφὴ καλουµένη 39
Μαριά, ἣ καὶ παρακαθίσασα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ, ἤ-
κουε τὸν λόγον αὐτοῦ. ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν 40
διακονίαν, ἐπιστᾶσα δὲ εἶπε, Κύριε, οὐ µέλει σοι ὅτι ἡ ἀδελ-

v.30 ὑπολαµβάνωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ

καταβαίνωviia3s ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp εἰςp ᾿Ιεριχώtp καίc λῃστήςndmp περιπίπτωviaa3s
ὅςrrnmp καίc ἐκδύωvpaanmp αὐτόςrpams καίc πληγήnafp ἐπιτίθηµιvpaanmp ἀπέρχοµαιviaa3p
ἀφίηµιvpaanmp ἡµιθανήςaamsn τυγχάνωvppaams . v.31 κατάp συγκυρίαnafs δέc ἱερεύςnnms
viia3s p ddfs ndfs
τι-σρινµσ καταβαίνω ἐν ὁ ὁδός ἐκεῖνοςrddfs καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpams
ἀντιπαρέρχοµαιviaa3s . v.32 ὁµοίωςbo δέc καίc Λευίτηςnnms γίνοµαιvpadnms κατάp ὁdams
τόποςnams ἔρχοµαιvpaanms καίc ὁράωvpaanms ἀντιπαρέρχοµαιviaa3s . v.33 Σαµαρίτηςnnms
δέc τι-σρινµσ ὁδεύωvppanms ἔρχοµαιviaa3s κατάp αὐτόςrpams καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpams
σπλαγχνίζοµαιviao3s . v.34 καίc προσέρχοµαιvpaanms καταδέωviaa3s ὁdanp τραῦµαnanp
αὐτόςrpgms ἐπιχέωvppanms ἔλαιονnans καίc οἶνοςnams ἐπιβιβάζωvpaanms δέc αὐτόςrpams ἐπίp
ὁdans ἴδιοςaansn κτῆνοςnans ἄγωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp πανδοχεῖονnans καίc ἐπιµελέοµαιviao3s
αὐτόςrpgms . v.35 καίc ἐπίp ὁdafs αὔριονbo ἐξέρχοµαιvpaanms ἐκβάλλωvpaanms δύοtn
δηνάριονnanp δίδωµιviaa3s ὁddms πανδοχεύςndms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἐπιµελέοµαιvdap2s
αὐτόςrpgms καίc ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo προσδαπανάωvsaa2s ἐγώrpn-s ἐνp ὁddms ἐπανέρχοµαιvnpn
ἐγώrpa-s ἀποδίδωµιvifa1s σύrpd-s . v.36 τίςrqnms οὖνc οὗτοςrdgmp ὁdgmp τρεῖςngmp δοκέωvipa3s
σύrpd-s πλησίονbo γίνοµαιvnxa ὁdgms ἐµπίπτωvpaagms εἰςp ὁdamp λῃστήςnamp . v.37 ὁdnms δέc
λέγωviaa3s ὁdnms ποιέωvpaanms ὁdans ἔλεοςnans µετάp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πορεύοµαιvdpn2s καίc σύrpn-s ποιέωvdpa2s ὁµοίωςbo . v.38 γίνοµαιviad3s
δέc ἐνp ὁddms πορεύοµαιvnpn αὐτόςrpamp καίc αὐτόςrpnms εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp κώµηnafs τι-
-σριαφσ γυνήnnfs δέc τι-σρινφσ ὄνοµαndns Μάρθαnnfs ὑποδέχοµαιviad3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdams
οἶκοςnams αὐτόςrpgfs . v.39 καίc ὅδεrddfs εἰµίviix3s ἀδελφήnnfs καλέωvpppnfs Μαρίαnnfs ὅςrrnfs
καίc παρακαθίζωvpaanfs παράp ὁdamp πούςnamp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἀκούωviia3s ὁdams λόγοςnams
αὐτόςrpgms .
 10. 41–11. 7 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 206
φή µου µόνην µε κατέλιπε διακονεῖν· εἰπὲ οὖν αὐτῇ ἵνα µοι
41 συναντιλάβηται. ἀποκριθεὶς δὲ εἶπεν αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, Μάρθα,
42 Μάρθα, µεριµνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά, ἑνὸς δέ ἐστι χρεία,
Μαριά δὲ τὴν ἀγαθὴν µερίδα ἐξελέξατο, ἥτις οὐκ ἀφαιρεθήσε-
ται ἀπ΄ αὐτῆς.
11 Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ προσευχόµενον,
ὡς ἐπαύσατο, εἶπέ τις τῶν µαθητῶν αὐτοῦ πρὸς αὐτόν, Κύριε,
δίδαξον ἡµᾶς προσεύχεσθαι, καθὼς καὶ ᾿Ιωάννης ἐδίδαξε τοὺς
2 µαθητὰς αὐτοῦ. εἷπε δὲ αὐτοῖς, ῞Οταν προσεύχησθε, λέγετε,
Πάτερ ἡµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοις, ἁγιασθήτω τὸ ὄνοµά σου. ἐλ-
θέτω ἡ βασιλεία σου γενηθήτω τὸ θέληµά σου, ὡς ἐν οὐρανῳ,
3 καὶ ἐπὶ τὴς γὴς. τὸν ἄρτον ἡµῶν τὸν ἐπιούσιον δίδου ἡµῖν τὸ
4 καθ΄ ἡµέραν. καὶ ἄφες ἡµῖν τὰς ἁµαρτίας ἡµῶν, καὶ γὰρ αὐτοὶ
ἀφίεµεν παντὶ ὀφείλοντι ἡµῖν. καὶ µὴ εἰσενέγκῃς ἡµᾶς εἰς πει-
5 ρασµόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡµᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Καὶ εἶπε πρὸς
αὐτούς, Τίς ἐξ ὑµῶν ἕξει φίλον, καὶ πορεύσεται πρὸς αὐτὸν
µεσονυκτίου, καὶ εἴπῃ αὐτῷ, Φίλε, χρῆσόν µοι τρεῖς ἄρτους,
6 ἐπειδὴ φίλος µου παρεγένετο ἐξ ὁδοῦ πρός µε, καὶ οὐκ ἔχω ὃ
7 παραθήσω αὐτῷ, κἀκεῖνος ἔσωθεν ἀποκριθεὶς εἴπῃ, Μή µοι
κόπους πάρεχε, ἤδη ἡ θύρα κέκλεισται, καὶ τὰ παιδία µου

v.40 ὁdnfs δέc Μάρθαnnfs περισπάωviip3s περίp πολύςaafsn διακονίαnafs ἐφίστηµιvpaanfs

δέc λέγωviaa3s κύριοςnvms οὐxo µέλειvipq3s σύrpd-s ὅτιc ὁdnfs ἀδελφήnnfs ἐγώrpg-s
µόνοςaafsn ἐγώrpa-s καταλείπωviaa3s διακονέωvnpa λέγωvdaa2s οὖνc αὐτόςrpdfs ἵναc ἐγώrpd-s
συναντιλαµβάνοµαιvsad3s . v.41 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms Μάρθαnvfs Μάρθαnvfs µεριµνάωvipa2s καίc τυρβάζωvipp2s περίp πολύςaanpn .
v.42 εἷςngns δέc εἰµίvipx3s χρείαnnfs Μαρίαnnfs δέc ὁdafs ἀγαθόςaafsn µερίςnafs ἐκλέγωviam3s
ὅστιςrrnfs οὐxo ἀφαιρέωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgfs . 11. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms εἰµίvnpx
αὐτόςrpams ἐνp τόποςndms τι-σριδµσ προσεύχοµαιvppnams ὡςbo παύωviam3s λέγωviaa3s τι-σ-
ρινµσ ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms πρόςp αὐτόςrpams κύριοςnvms διδάσκωvdaa2s ἐγώrpa-p
προσεύχοµαιvnpn καθώςbo καίc ᾿Ιωάννηςnnms διδάσκωviaa3s ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms .
v.2 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp ὅτανc προσεύχοµαιvspn2p λέγωvdpa2p πατήρnvms ἐγώrpg-p
ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp ἁγιάζωvdap3s ὁdnns ὄνοµαnnns σύrpg-s ἔρχοµαιvdaa3s ὁdnfs
βασιλείαnnfs σύrpg-s γίνοµαιvdao3s ὁdnns θέληµαnnns σύrpg-s ὡςbo ἐνp οὐρανόςndms καίc ἐπίp
ὁdgfs γῆngfs . v.3 ὁdams ἄρτοςnams ἐγώrpg-p ὁdams ἐπιούσιοςaamsn δίδωµιvdpa2s ἐγώrpd-p ὁdans
κατάp ἡµέραnafs . v.4 καίc ἀφίηµιvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdafp ἁµαρτίαnafp ἐγώrpg-p καίc γάρc
αὐτόςrpnmp ἀφίηµιvipa1p πᾶςadmsn ὀφείλωvppadms ἐγώrpd-p καίc µήxo εἰσφέρωvsaa2s ἐγώrpa-p
εἰςp πειρασµόςnams ἀλλάc ῥύοµαιvdad2s ἐγώrpa-p ἀπόp ὁdgms πονηρόςagmsn . v.5 καίc
λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqnms ἐκp σύrpg-p ἔχωvifa3s φίλοςaamsn καίc πορεύοµαιvifd3s
πρόςp αὐτόςrpams µεσονύκτιονngns καίc λέγωvsaa3s αὐτόςrpdms φίλοςnvms κίχρηµιvdaa2s
ἐγώrpd-s τρεῖςnamp ἄρτοςnamp . v.6 ἐπειδήc φίλοςanmsn ἐγώrpg-s παραγίνοµαιviad3s ἐκp
ngfs p rpa-s
ὁδός πρός ἐγώ καί οὐ ἔχωvipa1s ὅςrrans παρατίθηµιvifa1s αὐτόςrpdms .
c xo
207 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 11. 8–18
µετ΄ ἐµοῦ εἰς τὴν κοίτην εἰσίν, οὐ δύναµαι ἀναστὰς δοῦναί σοι.
λέγω ὑµῖν, εἰ καὶ οὐ δώσει αὐτῷ ἀναστάς, διὰ τὸ εἶναι αὐτοῦ 8
φίλον, διά γε τὴν ἀναίδειαν αὐτοῦ ἐγερθεὶς δώσει αὐτῷ ὅσων
χρῄζει. κἀγὼ ὑµῖν λέγω, Αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑµῖν, ζητεῖτε, 9
καὶ εὑρήσετε, κρούετε, καὶ ἀνοιγήσεται ὑµῖν. πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν 10
λαµβάνει, καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει, καὶ τῷ κρούοντι ἀνοιγήσεται.
τίνα δὲ ὑµῶν τὸν πατέρα αἰτήσει ὁ υἱὸς ἄρτον, µὴ λὶθον ἐπιδώ- 11
σει αὐτῷ· εἰ καὶ ἰχθύν, µὴ ἀντὶ ἰχθύος ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ· ἢ 12
καὶ ἐὰν αἰτήσῃ ὠόν, µὴ ἐπιδώσει αὐτῷ σκορπίον· εἰ οὖν ὑµεῖς 13
πονηροὶ ὑπάρχοντες οἴδατε ἀγαθὰ δόµατα διδόναι τοῖς τέκνοις
ὑµῶν, πόσῳ µᾶλλον ὁ πατὴρ ὁ ἐξ οὐρανοῦ δώσει Πνεῦµα ῞Αγιον
τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν. Καὶ ἦν ἐκβάλλων δαιµόνιον, καὶ αὐτὸ ἦν 14
κωφόν. ἐγένετο δέ, τοῦ δαιµονίου ἐξελθόντος, ἐλάλησεν ὁ κω-
φός, καὶ ἐθαύµασαν οἱ ὄχλοι. τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν εἶπον, ᾿Εν Βε- 15
ελζεβοὺλ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια. ἕτεροι 16
δὲ πειράζοντες σηµεῖον παρ΄ αὐτοῦ ἐζήτουν ἐξ οὐρανοῦ. αὐτὸς 17
δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὰ διανοήµατα εἶπεν αὐτοῖς, Πᾶσα βασιλεία ἐφ΄
ἑαυτὴν διαµερισθεῖσα ἐρηµοῦται, καὶ οἶκος ἐπὶ οἶκον, πίπτει.
εἰ δὲ καὶ ὁ Σατανᾶς ἐφ΄ ἑαυτὸν διεµερίσθη, πῶς σταθήσεται ἡ 18
βασιλεία αὐτοῦ· ὅτι λέγετε, ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλειν µε τὰ δαι-

v.7 κἀκεῖνοςrdnms ἔσωθενbo ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvsaa3s µήxo ἐγώrpd-s κόποςnamp

παρέχωvdpa2s ἤδηbo ὁdnfs θύραnnfs κλείωvixp3s καίc ὁdnnp παιδίονnnnp ἐγώrpg-s µετάp
ἐγώrpg-s εἰςp ὁdafs κοίτηnafs εἰµίvipx3p οὐxo δύναµαιvipn1s ἀνίστηµιvpaanms δίδωµιvnaa σύrpd-s .
v.8 λέγωvipa1s σύrpd-p εἰqo καίc οὐxo δίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms ἀνίστηµιvpaanms διάp ὁdans εἰµίvnpx
αὐτόςrpgms φίλοςaamsn διάp γέxo ὁdafs ἀναίδειαnafs αὐτόςrpgms ἐγείρωvpapnms δίδωµιvifa3s
αὐτόςrpdms ὅσοςrcgmp χρῄζωvipa3s . v.9 κἀγώrpn-s σύrpd-p λέγωvipa1s αἰτέωvdpa2p καίc
δίδωµιvifp3s σύrpd-p ζητέωvdpa2p καίc εὑρίσκωvifa2p κρούωvdpa2p καίc ἀνοίγωvifp3s σύrpd-p .
v.10 πᾶςanmsn γάρc ὁdnms αἰτέωvppanms λαµβάνωvipa3s καίc ὁdnms ζητέωvppanms εὑρίσκωvipa3s
καίc ὁddms κρούωvppadms ἀνοίγωvifp3s . v.11 τίςrqams δέc σύrpg-p ὁdams πατήρnams
vifa3s dnms nnms nams
αἰτέω ὁ υἱός ἄρτος µή λίθοςnams ἐπιδίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms εἰqo καίc
xo

ἰχθύςnams µήxo ἀντίp ἰχθύςngms ὄφιςnams ἐπιδίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms . v.12 ἤxo καίc
qo vsaa3s nans xo vifa3s rpdms nams
ἐάν αἰτέω ᾠόν µή ἐπιδίδωµι αὐτός σκορπίος . v.13 εἰqo
οὖνc σύrpn-p πονηρόςanmpn ὑπάρχωvppanmp οἶδαvixa2p ἀγαθόςaanpn δόµαnanp δίδωµιvnpa
ὁddnp τέκνονndnp σύrpg-p πόσοςrodns µᾶλλονbo ὁdnms πατήρnnms ὁdnms ἐκp οὐρανόςngms
δίδωµιvifa3s πνεῦµαnans ἅγιοςaansn ὁddmp αἰτέωvppadmp αὐτόςrpams . v.14 καίc εἰµίviix3s
ἐκβάλλωvppanms δαιµόνιονnans καίc αὐτόςrpnns εἰµίviix3s κωφόςannsn γίνοµαιviad3s δέc ὁdgns
δαιµόνιονngns ἐξέρχοµαιvpaagns λαλέωviaa3s ὁdnms κωφόςanmsn καίc θαυµάζωviaa3p ὁdnmp
ὄχλοςnnmp . v.15 τι-σρινµπ δέc ἐκp αὐτόςrpgmp λέγωviaa3p ἐνp Βεελζεβούλtp ἄρχωνndms ὁdgnp
δαιµόνιονngnp ἐκβάλλωvipa3s ὁdanp δαιµόνιονnanp . v.16 ἕτεροςanmpn δέc πειράζωvppanmp
σηµεῖονnans παράp αὐτόςrpgms ζητέωviia3p ἐκp οὐρανόςngms . v.17 αὐτόςrpnms δέc οἶδαvpxanms
αὐτόςrpgmp ὁdanp διανόηµαnanp λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πᾶςanfsn βασιλείαnnfs ἐπίp ἑαυτοῦrxafs
διαµερίζωvpapnfs ἐρηµόωvipp3s καίc οἶκοςnnms ἐπίp οἶκοςnams πίπτωvipa3s .
 11. 19–29 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 208
19 µόνια. εἰ δὲ ἐγὼ ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια, οἱ υἱοὶ
ὑµῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσι· διὰ τοῦτο κριταὶ ὑµῶν αὐτοὶ ἔσονται.
20 εἰ δὲ ἐν δακτύλῳ Θεοῦ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ΄
21 ὑµᾶς ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισµένος
φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν, ἐν εἰρήνῃ ἐστὶ τὰ ὑπάρχοντα αὐ-
22 τοῦ, ἐπὰν δὲ ὁ ἰσχυρότερος αὐτοῦ ἐπελθὼν νικήσῃ αὐτόν, τὴν
πανοπλίαν αὐτοῦ αἴρει ἐφ΄ ᾗ ἐπεποίθει, καὶ τὰ σκῦλα αὐτοῦ δι-
23 αδίδωσιν. ὁ µὴ ὢν µετ΄ ἐµοῦ, κατ΄ ἐµοῦ ἐστι, καὶ ὁ µὴ συνάγων
24 µετ΄ ἐµοῦ σκορπίζει. ὅταν τὸ ἀκάθαρτον πνεῦµα ἐξέλθῃ ἀπὸ
τοῦ ἀνθρώπου, διέρχεται δι΄ ἀνύδρων τόπων, ζητοῦν ἀνάπαυ-
σιν, καὶ µὴ εὑρίσκον λέγει, ῾Υποστρέψω εἰς τὸν οἶκόν µου ὅθεν
25 ἐξῆλθον. καὶ ἐλθὸν εὑρίσκει σεσαρωµένον καὶ κεκοσµηµέ-
26 νον. τότε πορεύεται καὶ παραλαµβάνει ἑπτὰ ἕτερα πνεύµατα
πονηρότερα ἑαυτοῦ, καὶ εἰσελθόντα κατοικεῖ ἐκεῖ, καὶ γίνεται
27 τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων. ᾿Εγέ-
νετο δὲ ἐν τῷ λέγειν αὐτὸν ταῦτα, ἐπάρασά τις γυνὴ φωνὴν ἐκ
τοῦ ὄχλου εἶπεν αὐτῷ, Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε, καὶ
28 µαστοὶ οὓς ἐθήλασας. αὐτὸς δὲ εἶπε, Μενοῦνγε µακάριοι οἱ
29 ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ φυλάσσοντες αὐτόν. Τῶν
δὲ ὄχλων ἐπαθροιζοµένων ἤρξατο λέγειν, ῾Η γενεὰ αὕτη πονηρά
ἐστι, σηµεῖον ἐπιζητεῖ, καὶ σηµεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ, εἰ µὴ

v.18 εἰqo δέc καίc ὁdnms Σατανᾶςnnms ἐπίp ἑαυτοῦrxams διαµερίζωviap3s πῶςbo ἵστηµιvifp3s
ὁdnfs βασιλείαnnfs αὐτόςrpgms ὅτιc λέγωvipa2p ἐνp Βεελζεβούλtp ἐκβάλλωvnpa ἐγώrpa-s ὁdanp
δαιµόνιονnanp . v.19 εἰqo δέc ἐγώrpn-s ἐνp Βεελζεβούλtp ἐκβάλλωvipa1s ὁdanp δαιµόνιονnanp
ὁdnmp υἱόςnnmp σύrpg-p ἐνp τίςrqdms ἐκβάλλωvipa3p διάp οὗτοςrdans κριτήςnnmp σύrpg-p
αὐτόςrpnmp εἰµίvifx3p . v.20 εἰqo δέc ἐνp δάκτυλοςndms θεόςngms ἐκβάλλωvipa1s ὁdanp
δαιµόνιονnanp ἄραxo φθάνωviaa3s ἐπίp σύrpa-p ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.21 ὅτανc
ὁdnms ἰσχυρόςanmsn καθοπλίζωvpxpnms φυλάσσωvspa3s ὁdafs ἑαυτοῦrxgms αὐλήnafs ἐνp
εἰρήνηndfs εἰµίvipx3s ὁdnnp ὑπάρχωvppannp αὐτόςrpgms . v.22 ἐπάνc δέc ὁdnms ἰσχυρόςanmsc
rpgms vpaanms vsaa3s rpams dafs
αὐτός ἐπέρχοµαι νικάω αὐτός ὁ πανοπλίαnafs αὐτόςrpgms αἴρωvipa3s
ἐπίp ὅςrrdfs πείθωviya3s καίc ὁdanp σκῦλονnanp αὐτόςrpgms διαδίδωµιvipa3s . v.23 ὁdnms µήxo
εἰµίvppxnms µετάp ἐγώrpg-s κατάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s καίc ὁdnms µήxo συνάγωvppanms µετάp
ἐγώrpg-s σκορπίζωvipa3s . v.24 ὅτανc ὁdnns ἀκάθαρτοςannsn πνεῦµαnnns ἐξέρχοµαιvsaa3s ἀπόp
ὁdgms ἄνθρωποςngms διέρχοµαιvipn3s διάp ἄνυδροςagmpn τόποςngmp ζητέωvppanns ἀνάπαυσιςnafs
καίc µήxo εὑρίσκωvppanns λέγωvipa3s ὑποστρέφωvifa1s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ἐγώrpg-s ὅθενbo
ἐξέρχοµαιviaa1s . v.25 καίc ἔρχοµαιvpaanns εὑρίσκωvipa3s σαρόωvpxpams καίc κοσµέωvpxpams .
v.26 τότεbo πορεύοµαιvipn3s καίc παραλαµβάνωvipa3s ἑπτάtn ἕτεροςaanpn πνεῦµαnanp
πονηρόςaanpc ἑαυτοῦrxgms καίc εἰσέρχοµαιvpaannp κατοικέωvipa3s ἐκεῖbo καίc γίνοµαιvipn3s
ὁdnnp ἔσχατοςannpn ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκεῖνοςrdgms χείρωνannpn ὁdgnp πρῶτοςagnpn .
v.27 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms λέγωvnpa αὐτόςrpams οὗτοςrdanp ἐπαίρωvpaanfs τι-σρινφσ
γυνήnnfs φωνήnafs ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms µακάριοςanfsn ὁdnfs κοιλίαnnfs
ὁdnfs βαστάζωvpaanfs σύrpa-s καίc µαστόςnnmp ὅςrramp θηλάζωviaa2s . v.28 αὐτόςrpnms δέc
λέγωviaa3s µενοῦνγεxo µακάριοςanmpn ὁdnmp ἀκούωvppanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms
καίc φυλάσσωvppanmp αὐτόςrpams .
209 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 11. 30–39
τὸ σηµεῖον ᾿Ιωνᾶ τοῦ προφήτου. καθὼς γὰρ ἐγένετο ᾿Ιωνᾶς ση- 30
µεῖον τοῖς Νινευΐταις, οὕτως ἔσται καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου τῇ
γενεᾷ ταύτῃ. Βασίλισσα νότου ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει µετὰ 31
τῶν ἀνδρῶν τῆς γενεᾶς ταύτης, καὶ κατακρινεῖ αὐτούς, ὅτι ἦλ-
θεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σολοµῶντος,
καὶ ἰδού, πλεῖον Σολοµῶντος ὧδε. ἄνδρες Νινευῒ ἀναστήσον- 32
ται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης, καὶ κατακρινοῦσιν
αὐτήν, ὅτι µετενόησαν εἰς τὸ κήρυγµα ᾿Ιωνᾶ, καὶ ἰδού, πλεῖον
᾿Ιωνᾶ ὧδε. Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας εἰς κρυπτὸν τίθησιν, οὐδὲ 33
ὑπὸ τὸν µόδιον, ἀλλ΄ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, ἵνα οἱ εἰσπορευόµενοι τὸ
φέγγος βλέπωσιν. ὁ λύχνος τοῦ σώµατός ἐστιν ὁ ὀφθαλµός, 34
ὅταν οὖν ὁ ὀφθαλµός σου ἁπλοῦς ᾖ, καὶ ὅλον τὸ σῶµά σου
φωτεινόν ἐστιν, ἐπὰν δὲ πονηρὸς ᾖ, καὶ τὸ σῶµά σου σκοτει-
νόν. σκόπει οὖν µὴ τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστίν. εἰ οὖν 35, 36
τὸ σῶµά σου ὅλον φωτεινόν, µὴ ἔχον τι µέρος σκοτεινόν, ἔσται
φωτεινὸν ὅλον, ὡς ὅταν ὁ λύχνος τῇ ἀστραπῇ φωτίζῃ σε. ᾿Εν 37
δὲ τῷ λαλῆσαι, ἠρώτα αὐτὸν Φαρισαῖος τις ὅπως ἀριστήσῃ παρ΄
αὐτῷ, εἰσελθὼν δὲ ἀνέπεσεν. ὁ δὲ Φαρισαῖος ἰδὼν ἐθαύµασεν 38
ὅτι οὐ πρῶτον ἐβαπτίσθη πρὸ τοῦ ἀρίστου. εἶπε δὲ ὁ Κύριος 39
πρὸς αὐτόν, Νῦν ὑµεῖς οἱ Φαρισαῖοι τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου
καὶ τοῦ πίνακος καθαρίζετε, τὸ δὲ ἔσωθεν ὑµῶν γέµει ἁρπα-

v.29 ὁdgmp δέc ὄχλοςngmp ἐπαθροίζωvpppgmp ἄρχωviad3s λέγωvnpa ὁdnfs γενεάnnfs οὗτοςrdnfs
πονηρόςanfsn εἰµίvipx3s σηµεῖονnans ἐπιζητέωvipa3s καίc σηµεῖονnnns οὐxo δίδωµιvifp3s
αὐτόςrpdfs εἰqo µήxo ὁdnns σηµεῖονnnns ᾿Ιωνᾶςngms ὁdgms προφήτηςngms . v.30 καθώςbo
γάρc γίνοµαιviad3s ᾿Ιωνᾶςnnms σηµεῖονnnns ὁddmp Νινευίτηςndmp οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ὁddfs γενεάndfs οὗτοςrddfs . v.31 βασίλισσαnnfs
νότοςngms ἐγείρωvifp3s ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs µετάp ὁdgmp ἀνήρngmp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs
καίc κατακρίνωvifa3s αὐτόςrpamp ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgnp πέραςngnp ὁdgfs γῆngfs
ἀκούωvnaa ὁdafs σοφίαnafs Σολοµώνngms καίc ἰδούvdaa2s πολύςannsc Σολοµώνngms ὧδεbo .
v.32 ἀνήρnnmp Νινευίτηςtp ἀνίστηµιvifm3p ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs µετάp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs
καίc κατακρίνωvifa3p αὐτόςrpafs ὅτιc µετανοέωviaa3p εἰςp ὁdans κήρυγµαnans ᾿Ιωνᾶςngms καίc
ἰδούvdaa2s πολύςannsc ᾿Ιωνᾶςngms ὧδεbo . v.33 οὐδείςanfsn δέc λύχνοςnafs ἅπτωvpaanms
εἰςp κρυπτόςaansn τίθηµιvipa3s οὐδέbo ὑπόp ὁdams µόδιοςnams ἀλλάc ἐπίp ὁdafs λυχνίαnafs
ἵναc ὁdnmp εἰσπορεύοµαιvppnnmp ὁdans φέγγοςnans βλέπωvspa3p . v.34 ὁdnms λύχνοςnnms
ὁdgns σῶµαngns εἰµίvipx3s ὁdnms ὀφθαλµόςnnms ὅτανc οὖνc ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s
ἁπλοῦςanmsn εἰµίvspx3s καίc ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s φωτεινόςannsn εἰµίvipx3s ἐπάνc
δέc πονηρόςanmsn εἰµίvspx3s καίc ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s σκοτεινόςannsn . v.35 σκοπέωvdpa2s
οὖνc µήxo ὁdnns φῶςnnns ὁdnns ἐνp σύrpd-s σκότοςnnns εἰµίvipx3s . v.36 εἰqo οὖνc ὁdnns
σῶµαnnns σύrpg-s ὅλοςannsn φωτεινόςannsn µήxo ἔχωvppanns τι-σριανσ µέροςnans σκοτεινόςaansn
εἰµίvifx3s φωτεινόςannsn ὅλοςannsn ὡςbo ὅτανc ὁdnms λύχνοςnnms ὁddfs ἀστραπήndfs φωτίζωvspa3s
σύrpa-s . v.37 ἐνp δέc ὁddms λαλέωvnaa ἐρωτάωviia3s αὐτόςrpams Φαρισαῖοςnnms τίςrinms
ὅπως ἀριστάωvsaa3s παράp αὐτόςrpdms εἰσέρχοµαιvpaanms δέc ἀναπίπτωviaa3s . v.38 ὁdnms
bo

δέc Φαρισαῖοςnnms ὁράωvpaanms θαυµάζωviaa3s ὅτιc οὐxo πρῶτοςbo βαπτίζωviap3s πρόp ὁdgns
ἄριστονngns .
 11. 40–50 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 210
40 γῆς καὶ πονηρίας. ἄφρονες, οὐχ ὁ ποιήσας τὸ ἔξωθεν καὶ τὸ
41 ἔσωθεν ἐποίησε· πλὴν τὰ ἐνόντα δότε ἐλεηµοσύνην, καὶ ἰδού,
42 πάντα καθαρὰ ὑµῖν ἐστιν. ᾿Αλλ΄ οὐαὶ ὑµῖν τοῖς Φαρισαίοις, ὅτι
ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσµον καὶ τὸ πήγανον καὶ πᾶν λάχανον,
καὶ παρέρχεσθε τὴν κρίσιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ, ταῦτα
43 ἔδει ποιῆσαι, κἀκεῖνα µὴ ἀφιέναι. οὐαὶ ὑµῖν τοῖς Φαρισαί-
οις, ὅτι ἀγαπᾶτε τὴν πρωτοκαθεδρίαν ἐν ταῖς συναγωγαῖς, καὶ
44 τοὺς ἀσπασµοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς. οὐαὶ ὑµῖν, γραµµατεῖς καὶ
φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι ἐστὲ ὡς τὰ µνηµεῖα τὰ ἄδηλα, καὶ
45 οἱ ἄνθρωποι οἱ περιπατοῦντες ἐπάνω οὐκ οἴδασιν. ᾿Αποκρι-
θεὶς δέ τις τῶν νοµικῶν λέγει αὐτῷ, ∆ιδάσκαλε, ταῦτα λέγων
46 καὶ ἡµᾶς ὑβρίζεις. ὁ δὲ εἶπε, Καὶ ὑµῖν τοῖς νοµικοῖς οὐαί, ὅτι
φορτίζετε τοὺς ἀνθρώπους φορτία δυσβάστακτα, καὶ αὐτοὶ ἑνὶ
47 τῶν δακτύλων ὑµῶν οὐ προσψαύετε τοῖς φορτίοις. οὐαὶ ὑµῖν,
ὅτι οἰκοδοµεῖτε τὰ µνηµεῖα τῶν προφητῶν, οἱ δὲ πατέρες ὑµῶν
48 ἀπέκτειναν αὐτούς. ἄρα µάρτυρεῖτε καὶ συνευδοκεῖτε τοῖς ἔρ-
γοις τῶν πατέρων ὑµῶν, ὅτι αὐτοὶ µὲν ἀπέκτειναν αὐτούς, ὑµεῖς
49 δὲ οἰκοδοµεῖτε αὐτῶν τὰ µνηµεῖα. διὰ τοῦτο καὶ ἡ σοφία τοῦ
Θεοῦ εἶπεν, ᾿Αποστελῶ εἰς αὐτοὺς προφήτας καὶ ἀποστόλους,
50 καὶ ἐξ αὐτῶν ἀποκτενοῦσι καὶ ἐκδιώξουσιν, ἵνα ἐκζητηθῇ τὸ
αἷµα πάντων τῶν προφητῶν τὸ ἐκχυνόµενον ἀπὸ καταβολῆς κό-

v.39 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms πρόςp αὐτόςrpams νῦνbo σύrpn-p ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp
ὁdans ἔξωθενbo ὁdgns ποτήριονngns καίc ὁdgms πίναξngms καθαρίζωvipa2p ὁdnns δέc ἔσωθενbo
σύrpg-p γέµωvipa3s ἁρπαγήngfs καίc πονηρίαngfs . v.40 ἄφρωνavmpn οὐxo ὁdnms ποιέωvpaanms
ὁdans ἔξωθενbo καίc ὁdans ἔσωθενbo ποιέωviaa3s . v.41 πλήνbo ὁdanp ἔνειµιvppxanp δίδωµιvdaa2p
ἐλεηµοσύνηnafs καίc ἰδούvdaa2s πᾶςannpn καθαρόςannpn σύrpd-p εἰµίvipx3s . v.42 ἀλλάc
οὐαίi σύrpd-p ὁddmp Φαρισαῖοςndmp ὅτιc ἀποδεκατόωvipa2p ὁdans ἡδύοσµονnans καίc ὁdans
πήγανονnans καίc πᾶςaansn λάχανονnans καίc παρέρχοµαιvipn2p ὁdafs κρίσιςnafs καίc ὁdafs
ἀγάπηnafs ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdanp δεῖviiq3s ποιέωvnaa κἀκεῖνοςrdnnp µήxo ἀφίηµιvnpa .
v.43 οὐαίi σύrpd-p ὁddmp Φαρισαῖοςndmp ὅτιc ἀγαπάωvipa2p ὁdafs πρωτοκαθεδρίαnafs ἐνp
ὁddfp συναγωγήndfp καίc ὁdamp ἀσπασµόςnamp ἐνp ὁddfp ἀγοράndfp . v.44 οὐαίi σύrpd-p
nvmp c nvmp nvmp c vipx2p bo dnnp
γραµµατεύς καί Φαρισαῖος ὑποκριτής ὅτι εἰµί ὡς ὁ µνηµεῖονnnnp
ὁdnnp ἄδηλοςannpn καίc ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp ὁdnmp περιπατέωvppanmp ἐπάνωbo οὐxo
οἶδαvixa3p . v.45 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc τι-σρινµσ ὁdgmp νοµικόςagmpn λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
διδάσκαλοςnvms οὗτοςrdanp λέγωvppanms καίc ἐγώrpa-p ὑβρίζωvipa2s . v.46 ὁdnms δέc
λέγωviaa3s καίc σύrpd-p ὁddmp νοµικόςadmpn οὐαίi ὅτιc φορτίζωvipa2p ὁdamp ἄνθρωποςnamp
φορτίονnanp δυσβάστακτοςaanpn καίc αὐτόςrpnmp εἷςndms ὁdgmp δάκτυλοςngmp σύrpg-p οὐxo
προσψαύωvipa2p ὁddnp φορτίονndnp . v.47 οὐαίi σύrpd-p ὅτιc οἰκοδοµέωvipa2p ὁdanp
µνηµεῖονnanp ὁdgmp προφήτηςngmp ὁdnmp δέc πατήρnnmp σύrpg-p ἀποκτείνωviaa3p αὐτόςrpamp .
v.48 ἄραxo µαρτυρέωvipa2p καίc συνευδοκέωvipa2p ὁddnp ἔργονndnp ὁdgmp πατήρngmp σύrpg-p
ὅτιc αὐτόςrpnmp µένxo ἀποκτείνωviaa3p αὐτόςrpamp σύrpn-p δέc οἰκοδοµέωvipa2p αὐτόςrpgmp
ὁdanp µνηµεῖονnanp . v.49 διάp οὗτοςrdans καίc ὁdnfs σοφίαnnfs ὁdgms θεόςngms λέγωviaa3s
ἀποστέλλωvifa1s εἰςp αὐτόςrpamp προφήτηςnamp καίc ἀπόστολοςnamp καίc ἐκp αὐτόςrpgmp
ἀποκτείνωvifa3p καίc ἐκδιώκωvifa3p .
211 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 11. 51–12. 6
σµου ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης, ἀπὸ τοῦ αἵµατος ῞Αβελ ἕως τοῦ 51
αἵµατος Ζαχαρίου τοῦ ἀπολοµένου µεταξὺ τοῦ θυσιαστηρίου
καὶ τοῦ οἴκου, ναί, λέγω ὑµῖν, ἐκζητηθήσεται ἀπὸ τῆς γενεᾶς
ταύτης. οὐαὶ ὑµῖν τοῖς νοµικοῖς, ὅτι ᾔρατε τὴν κλεῖδα τῆς γνώ- 52
σεως, αὐτοὶ οὐκ εἰσήλθετε, καὶ τοὺς εἰσερχοµένους ἐκωλύσατε.
Λέγοντος δὲ αὐτοῦ ταῦτα πρὸς αὐτούς, ἤρξαντο οἱ γραµµατεῖς 53
καὶ οἱ Φαρισαῖοι δεινῶς ἐνέχειν, καὶ ἀποστοµατίζειν αὐτὸν περὶ
πλειόνων, ἐνεδρεύοντες αὐτόν, καὶ ζητοῦντες θηρεῦσαί τι ἐκ 54
τοῦ στόµατος αὐτοῦ, ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ.
᾿Εν οἷς ἐπισυναχθεισῶν τῶν µυριάδων τοῦ ὄχλου, ὥστε κα- 12
ταπατεῖν ἀλλήλους, ἤρξατο λέγειν πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ
πρῶτον, Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύµης τῶν Φαρισαίων, ἥ-
τις ἐστὶν ὑπόκρισις. οὐδὲν δὲ συγκεκαλυµµένον ἐστίν, ὃ οὐκ 2
ἀποκαλυφθήσεται, καὶ κρυπτόν, ὃ οὐ γνωσθήσεται. ἀνθ΄ ὧν 3
ὅσα ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε, ἐν τῷ φωτὶ ἀκουσθήσεται, καὶ ὃ πρὸς
τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταµείοις, κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δω-
µάτων. λέγω δὲ ὑµῖν τοῖς φίλοις µου, Μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν 4
ἀποκτεινόντων τὸ σῶµα, καὶ µετὰ ταῦτα µὴ ἐχόντων περισσότε-
ρόν τι ποιῆσαι. ὑποδείξω δὲ ὑµῖν τίνα φοβηθῆτε, φοβήθητε τὸν 5
µετὰ τὸ ἀποκτεῖναι ἐξουσίαν ἔχοντα ἐµβαλεῖν εἰς τὴν γέενναν,
ναί, λέγω ὑµῖν, τοῦτον φοβήθητε. οὐχὶ πέντε στρουθία πωλεῖ- 6
ται ἀσσαρίων δύο· καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐκ ἔστιν ἐπιλελησµένον ἐν-
v.50 ἵναc ἐκζητέωvsap3s ὁdnns αἷµαnnns πᾶςagmpn ὁdgmp προφήτηςngmp ὁdnns ἐκχέωvpppnns
ἀπόp καταβολήngfs κόσµοςngms ἀπόp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs . v.51 ἀπόp ὁdgns
αἷµαngns ῞Αβελtp ἕωςc ὁdgns αἷµαngns Ζαχαρίαςngms ὁdgms ἀπόλλυµιvpamgms µεταξύbo
ὁdgns θυσιαστήριονngns καίc ὁdgms οἶκοςngms ναίxo λέγωvipa1s σύrpd-p ἐκζητέωvifp3s ἀπόp
ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs . v.52 οὐαίi σύrpd-p ὁddmp νοµικόςadmpn ὅτιc αἴρωviaa2p ὁdafs
κλείςnafs ὁdgfs γνῶσιςngfs αὐτόςrpnmp οὐxo εἰσέρχοµαιviaa2p καίc ὁdamp εἰσέρχοµαιvppnamp
κωλύωviaa2p . v.53 λέγωvppagms δέc αὐτόςrpgms οὗτοςrdanp πρόςp αὐτόςrpamp ἄρχωviad3p
ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp δεινῶςbo ἐνέχωvnpa καίc ἀποστοµατίζωvnpa
αὐτόςrpams περίp πολύςagnpc . v.54 ἐνεδρεύωvppanmp αὐτόςrpams καίc ζητέωvppanmp
θηρεύωvnaa τι-σριανσ ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms ἵναc κατηγορέωvsaa3p αὐτόςrpgms .
12. v.1 ἐνp ὅςrrdmp ἐπισυνάγωvpapgfp ὁdgmp µυριάςngmp ὁdgms ὄχλοςngms ὥστεc
καταπατέωvnpa ἀλλήλωνreamp ἄρχωviad3s λέγωvnpa πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms
πρῶτοςbo προσέχωvdpa2p ἑαυτοῦrxdmp ἀπόp ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp ὅστιςrrnfs
εἰµίvipx3s ὑπόκρισιςnnfs . v.2 οὐδείςannsn δέc συγκαλύπτωvpxpnns εἰµίvipx3s ὅςrrnns οὐxo
ἀποκαλύπτωvifp3s καίc κρυπτόςannsn ὅςrrnns οὐxo γινώσκωvifp3s . v.3 ἀντίp ὅςrrgnp ὅσοςrcanp
ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs λέγωviaa2p ἐνp ὁddns φῶςndns ἀκούωvifp3s καίc ὅςrrans πρόςp ὁdans οὖςnans
λαλέωviaa2p ἐνp ὁddnp ταµεῖονndnp κηρύσσωvifp3s ἐπίp ὁdgnp δῶµαngnp . v.4 λέγωvipa1s
δέc σύrpd-p ὁddmp φίλοςadmpn ἐγώrpg-s µήxo φοβέοµαιvdao2p ἀπόp ὁdgmp ἀποκτείνωvppagmp
ὁdans σῶµαnans καίc µετάp οὗτοςrdanp µήxo ἔχωvppagmp περισσόςaansc τι-σριανσ ποιέωvnaa .
v.5 ὑποδείκνυµιvifa1s δέc σύrpd-p τίςrqams φοβέοµαιvsao2p φοβέοµαιvdao2p ὁdams µετάp ὁdans
ἀποκτείνωvnaa ἐξουσίαnafs ἔχωvppaams ἐµβάλλωvnaa εἰςp ὁdafs γέενναnafs ναίxo λέγωvipa1s σύrpd-p
οὗτοςrdams φοβέοµαιvdao2p .
 12. 7–18 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 212
7 ώπιον τοῦ Θεοῦ. ἀλλὰ καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑµῶν πᾶσαι
ἠρίθµηνται. µὴ οὖν φοβεῖσθε, πολλῶν στρουθίων διαφέρετε.
8 λέγω δὲ ὑµῖν, Πᾶς ὃς ἂν ὁµολογήσῃ ἐν ἐµοὶ ἔµπροσθεν τῶν
ἀνθρώπων, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁµολογήσει ἐν αὐτῷ ἔµ-
9 προσθεν τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ, ὁ δὲ ἀρνησάµενός µε ἐνώπιον
τῶν ἀνθρώπων ἀπαρνηθήσεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ.
10 καὶ πᾶς ὃς ἐρεῖ λόγον εἰς τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, ἀφεθήσεται
αὐτῷ, τῷ δὲ εἰς τὸ ῞Αγιον Πνεῦµα βλασφηµήσαντι οὐκ ἀφεθή-
11 σεται. ὅταν δὲ προσφέρωσιν ὑµᾶς ἐπὶ τὰς συναγωγὰς καὶ τὰς
ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, µὴ µεριµνᾶτε πῶς ἢ τί ἀπολογήσησθε,
12 ἢ τί εἴπητε, τὸ γὰρ ῞Αγιον Πνεῦµα διδάξει ὑµᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥ-
13 ρᾳ, ἃ δεῖ εἰπεῖν. Εἶπε δέ τις αὐτῷ ἐκ τοῦ ὄχλου, ∆ιδάσκαλε,
εἰπὲ τῷ ἀδελφῷ µου µερίσασθαι µετ΄ ἐµοῦ τὴν κληρονοµίαν.
14 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, ῎Ανθρωπε, τίς µε κατέστησε δικαστὴν ἢ µερι-
15 στὴν ἐφ΄ ὑµᾶς· εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς, ῾Ορᾶτε καὶ φυλάσσεσθε
ἀπὸ τῆς πλεονεξίας, ὅτι οὐκ ἐν τῷ περισσεύειν τινὶ ἡ ζωὴ αὐ-
16 τοῦ ἐστὶν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ. εἶπε δὲ παραβολὴν πρὸς
αὐτούς, λέγων, ᾿Ανθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα,
17 καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ, λέγων, Τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ
18 συνάξω τοὺς καρπούς µου· καὶ εἶπε, Τοῦτο ποιήσω, καθελῶ
µου τὰς ἀποθήκας, καὶ µείζονας οἰκοδοµήσω, καὶ συνάξω ἐκεῖ

v.6 οὐχίxo πέντεtn στρουθίονnnnp πωλέωvipp3s ἀσσάριονngnp δύοtn καίc εἷςnnns ἐκp
αὐτόςrpgnp οὐxo εἰµίvipx3s ἐπιλανθάνοµαιvpxpnns ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.7 ἀλλάc καίc
ὁdnfp θρίξnnfp ὁdgfs κεφαλήngfs σύrpg-p πᾶςanfpn ἀριθµέωvixp3p µήxo οὖνc φοβέοµαιvdpn2p
πολύςagnpn στρουθίονngnp διαφέρωvipa2p . v.8 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p πᾶςanmsn ὅςrrnms ἄνxo
ὁµολογέωvsaa3s ἐνp ἐγώrpd-s ἔµπροσθενp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ὁµολογέωvifa3s ἐνp αὐτόςrpdms ἔµπροσθενp ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὁdgms θεόςngms .
v.9 ὁdnms δέc ἀρνέοµαιvpadnms ἐγώrpa-s ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἀπαρνέοµαιvifp3s
ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὁdgms θεόςngms . v.10 καίc πᾶςanmsn ὅςrrnms λέγωvifa3s
nams p dams nams dgms ngms
λόγος εἰς ὁ υἱός ὁ ἄνθρωπος ἀφίηµιvifp3s αὐτόςrpdms ὁddms δέc
εἰςp ὁdans ἅγιοςaansn πνεῦµαnans βλασφηµέωvpaadms οὐxo ἀφίηµιvifp3s . v.11 ὅτανc δέc
vspa3p rpa-p p dafp nafp c dafp nafp c dafp
προσφέρω σύ ἐπί ὁ συναγωγή καί ὁ ἀρχή καί ὁ ἐξουσίαnafp
µήxo µεριµνάωvdpa2p πῶςbo ἤxo τίςrqans ἀπολογέοµαιvsad2p ἤxo τίςrqans λέγωvsaa2p . v.12 ὁdnns
γάρc ἅγιοςannsn πνεῦµαnnns διδάσκωvifa3s σύrpa-p ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs ὅςrranp δεῖvipq3s
λέγωvnaa . v.13 λέγωviaa3s δέc τι-σρινµσ αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms διδάσκαλοςnvms
vdaa2s
λέγω ὁddms ἀδελφόςndms ἐγώrpg-s µερίζωvnam µετάp ἐγώrpg-s ὁdafs κληρονοµίαnafs .
v.14 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἄνθρωποςnvms τίςrqnms ἐγώrpa-s καθίστηµιviaa3s
δικαστήςnafs ἤxo µεριστήςnams ἐπίp σύrpa-p . v.15 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp ὁράωvdpa2p
καίc φυλάσσωvdpm2p ἀπόp ὁdgfs πλεονεξίαngfs ὅτιc οὐxo ἐνp ὁddms περισσεύωvnpa τι-σριδµσ
ὁdnfs ζωήnnfs αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp αὐτόςrpgms . v.16 λέγωviaa3s
δέc παραβολήnafs πρόςp αὐτόςrpamp λέγωvppanms ἄνθρωποςngms τι-σριγµσ πλούσιοςagmsn
εὐφορέωviaa3s ὁdnfs χώραnnfs . v.17 καίc διαλογίζοµαιviin3s ἐνp ἑαυτοῦrxdms λέγωvppanms
τίςrqans ποιέωvsaa1s ὅτιc οὐxo ἔχωvipa1s ποῦxo συνάγωvifa1s ὁdamp καρπόςnamp ἐγώrpg-s .
213 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 12. 19–30
πάντα τὰ γενήµατά µου καὶ τὰ ἀγαθά µου. καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ 19
µου, Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείµενα εἰς ἔτη πολλά, ἀνα-
παύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός, ῎Αφρον, 20
ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ, ἃ δὲ ἡτοί-
µασας, τίνι ἔσται· οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ, καὶ µὴ εἰς Θεὸν 21
πλουτῶν. Εἶπε δὲ πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, ∆ιὰ τοῦτο ὑµῖν 22
λέγω, µὴ µεριµνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑµῶν, τί φάγητε, µηδὲ τῷ σώµατι,
τί ἐνδύσησθε. ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς, καὶ τὸ σῶµα 23
τοῦ ἐνδύµατος. κατανοήσατε τοὺς κόρακας, ὅτι οὐ σπείρου- 24
σιν, οὐδὲ θερίζουσιν, οἷς οὐκ ἔστι ταµεῖον οὐδὲ ἀποθήκη, καὶ
ὁ Θεὸς τρέφει αὐτούς, πόσῳ µᾶλλον ὑµεῖς διαφέρετε τῶν πε-
τεινῶν· τίς δὲ ἐξ ὑµῶν µεριµνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν 25
ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα· εἰ οὖν οὔτε ἐλάχιστον δύνασθε, τί 26
περὶ τῶν λοιπῶν µεριµνᾶτε· κατανοήσατε τὰ κρίνα πῶς αὐξά- 27
νει, οὐ κοπιᾷ, οὐδὲ νήθει, λέγω δὲ ὑµῖν, οὐδὲ Σολοµὼν ἐν πάσῃ
τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων. εἰ δὲ τὸν χόρτον ἐν 28
τῷ ἀγρῷ σήµερον ὄντα, καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόµενον, ὁ
Θεὸς οὕτως ἀµφιέννυσι, πόσῳ µᾶλλον ὑµᾶς, ὀλιγόπιστοι· καὶ 29
ὑµεῖς µὴ ζητεῖτε τί φάγητε, ἢ τί πίητε, καὶ µὴ µετεωρίζεσθε.
ταῦτα γὰρ πάντα τὰ ἔθνη τοῦ κόσµου ἐπιζητεῖ, ὑµῶν δὲ ὁ πα- 30

v.18 καίc λέγωviaa3s οὗτοςrdans ποιέωvifa1s καθαιρέωvifa1s ἐγώrpg-s ὁdafp ἀποθήκηnafp καίc
µέγαςaafpc οἰκοδοµέωvifa1s καίc συνάγωvifa1s ἐκεῖbo πᾶςaanpn ὁdanp γένηµαnanp ἐγώrpg-s καίc
ὁdanp ἀγαθόςaanpn ἐγώrpg-s . v.19 καίc λέγωvifa1s ὁddfs ψυχήndfs ἐγώrpg-s ψυχήnvfs ἔχωvipa2s
πολύςaanpn ἀγαθόςaanpn κεῖµαιvppnanp εἰςp ἔτοςnanp πολύςaanpn ἀναπαύωvdpm2s ἐσθίωvdaa2s
πίνωvdaa2s εὐφραίνωvdpp2s . v.20 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms θεόςnnms ἄφρωνavmsn
οὗτοςrddfs ὁddfs νύξndfs ὁdafs ψυχήnafs σύrpg-s ἀπαιτέωvipa3p ἀπόp σύrpg-s ὅςrrnnp δέc
ἑτοιµάζωviaa2s τίςrqdms εἰµίvifx3s . v.21 οὕτωbo ὁdnms θησαυρίζωvppanms ἑαυτοῦrxdms καίc µήxo
εἰςp θεόςnams πλουτέωvppanms . v.22 λέγωviaa3s δέc πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms διάp
οὗτοςrdans σύrpd-p λέγωvipa1s µήxo µεριµνάωvdpa2p ὁddfs ψυχήndfs σύrpg-p τίςrqans ἐσθίωvsaa2p
µηδέc ὁddns σῶµαndns τίςrqans ἐνδύωvsam2p . v.23 ὁdnfs ψυχήnnfs πολύςannsc εἰµίvipx3s ὁdgfs
τροφήngfs καίc ὁdnns σῶµαnnns ὁdgns ἔνδυµαngns . v.24 κατανοέωvdaa2p ὁdamp κόραξnamp ὅτιc
οὐxo σπείρωvipa3p οὐδέbo θερίζωvipa3p ὅςrrdmp οὐxo εἰµίvipx3s ταµεῖονnnns οὐδέbo ἀποθήκηnnfs
καίc ὁdnms θεόςnnms τρέφωvipa3s αὐτόςrpamp πόσοςrodns µᾶλλονbo σύrpn-p διαφέρωvipa2p ὁdgnp
πετεινόςngnp . v.25 τίςrqnms δέc ἐκp σύrpg-p µεριµνάωngfp δύναµαιvipn3s προστίθηµιvnaa
p dafs
ἐπί ὁ ἡλικίαnafs αὐτόςrpgms πῆχυςnams εἷςnams . v.26 εἰqo οὖνc οὔτεc ἐλάχιστοςaansn
δύναµαιvipn2p τίςrqans περίp ὁdgnp λοιπόςagnpn µεριµνάωvipa2p . v.27 κατανοέωvdaa2p ὁdanp
nanp bo vipa3s xo vipa3s bo vipa3s
κρίνον πῶς αὐξάνω οὐ κοπιάω οὐδέ νήθω λέγωvipa1s δέc σύrpd-p
οὐδέbo Σολοµώνnnms ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs δόξαndfs αὐτόςrpgms περιβάλλωviam3s ὡςbo εἷςnans
οὗτοςrdgnp . v.28 εἰqo δέc ὁdams χόρτοςnams ἐνp ὁddms ἀγρόςndms σήµερονbo εἰµίvppxams καίc
αὔριονbo εἰςp κλίβανοςnams βάλλωvpppams ὁdnms θεόςnnms οὕτωbo ἀµφιέννυµιvipa3s πόσοςrodns
µᾶλλονbo σύrpa-p ὀλιγόπιστοςavmpn . v.29 καίc σύrpn-p µήxo ζητέωvdpa2p τίςrqans ἐσθίωvsaa2p
ἤxo τίςrqans πίνωvsaa2p καίc µήxo µετεωρίζοµαιvdpp2p .
 12. 31–41 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 214
31 τὴρ οἶδεν ὅτι χρῄζετε τούτων. πλὴν ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ
32 Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑµῖν. µὴ φοβοῦ, τὸ
µικρὸν ποίµνιον, ὅτι εὐδόκησεν ὁ πατὴρ ὑµῶν δοῦναι ὑµῖν τὴν
33 βασιλείαν. πωλήσατε τὰ ὑπάρχοντα ὑµῶν καὶ δότε ἐλεηµοσύ-
νην. ποιήσατε ἑαυτοῖς βαλάντια µὴ παλαιούµενα, θησαυρὸν
ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ὅπου κλέπτης οὐκ ἐγγίζει, οὐδὲ
34 σὴς διαφθείρει, ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑµῶν, ἐκεῖ καὶ ἡ
35 καρδία ὑµῶν ἔσται. ῎Εστωσαν ὑµῶν αἱ ὀσφύες περιεζωσµέναι,
36 καὶ οἱ λύχνοι καιόµενοι, καὶ ὑµεῖς ὅµοιοι ἀνθρώποις προσδε-
χοµένοις τὸν κύριον ἑαυτῶν, πότε ἀναλύσει ἐκ τῶν γάµων, ἵνα,
37 ἐλθόντος καὶ κρούσαντος, εὐθέως ἀνοίξωσιν αὐτῷ. µακάριοι
οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι, οὓς ἐλθὼν ὁ κύριος εὑρήσει γρηγοροῦντας,
ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι περιζώσεται καὶ ἀνακλινεῖ αὐτούς, καὶ πα-
38 ρελθὼν διακονήσει αὐτοῖς. καὶ ἐὰν ἔλθῃ ἐν τῇ δευτέρᾳ φυ-
λακῇ, καὶ ἐν τῇ τρίτῃ φυλακῇ ἔλθῃ, καὶ εὕρῃ οὕτω, µακάριοί
39 εἰσιν οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι. τοῦτο δὲ γινώσκετε, ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰ-
κοδεσπότης ποίᾳ ὥρᾳ ὁ κλέπτης ἔρχεται, ἐγρηγόρησεν ἄν, καὶ
40 οὐκ ἂν ἀφῆκε διορυγῆναι τὸν οἶκον αὐτοῦ. καὶ ὑµεῖς οὖν
γίνεσθε ἕτοιµοι, ὅτι ᾗ ὥρᾳ οὐ δοκεῖτε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
41 ἔρχεται. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Πέτρος, Κύριε, πρὸς ἡµᾶς τὴν παρα-

v.30 οὗτοςrdanp γάρc πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp ὁdgms κόσµοςngms ἐπιζητέωvipa3s σύrpg-p
δέc ὁdnms πατήρnnms οἶδαvixa3s ὅτιc χρῄζωvipa2p οὗτοςrdgnp . v.31 πλήνbo ζητέωvdpa2p
ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms καίc οὗτοςrdnnp πᾶςannpn προστίθηµιvifp3s σύrpd-p .
v.32 µήxo φοβέοµαιvdpm2s ὁdnns µικρόςannsn ποίµνιονnnns ὅτιc εὐδοκέωviaa3s ὁdnms πατήρnnms
σύrpg-p δίδωµιvnaa σύrpd-p ὁdafs βασιλείαnafs . v.33 πωλέωvdaa2p ὁdanp ὑπάρχωvppaanp
σύrpg-p καίc δίδωµιvdaa2p ἐλεηµοσύνηnafs ποιέωvdaa2p ἑαυτοῦrxdmp βαλλάντιονnanp µήxo
παλαιόωvpppanp θησαυρόςnams ἀνέκλειπτοςaamsn ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp ὅπουbo κλέπτηςnnms
οὐxo ἐγγίζωvipa3s οὐδέbo σήςnnms διαφθείρωvipa3s . v.34 ὅπουbo γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms
nnms rpg-p bo c dnfs nnfs
θησαυρός σύ ἐκεῖ καί ὁ καρδία σύrpg-p εἰµίvifx3s . v.35 εἰµίvdpx3p
σύrpg-p ὁdnfp ὀσφύςnnfp περιζώννυµιvpxpnfp καίc ὁdnmp λύχνοςnnmp καίωvpppnfp . v.36 καίc
σύrpn-p ὅµοιοςanmpn ἄνθρωποςndmp προσδέχοµαιvppndmp ὁdams κύριοςnams ἑαυτοῦrxgmp
πότεxo ἀναλύωvifa3s ἐκp ὁdgmp γάµοςngmp ἵναc ἔρχοµαιvpaagms καίc κρούωvpaagms εὐθέωςbo
ἀνοίγωvsaa3p αὐτόςrpdms . v.37 µακάριοςanmpn ὁdnmp δοῦλοςnnmp ἐκεῖνοςrdnmp ὅςrramp
ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms κύριοςnnms εὑρίσκωvifa3s γρηγορέωvppaamp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
ὅτιc περιζώννυµιvifm3s καίc ἀνακλίνωvifa3s αὐτόςrpamp καίc παρέρχοµαιvpaanms διακονέωvifa3s
αὐτόςrpdmp . v.38 καίc ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa3s ἐνp ὁddfs δεύτεροςadfsn φυλακήndfs καίc ἐνp
ὁddfs τρίτοςadfsn φυλακήndfs ἔρχοµαιvsaa3s καίc εὑρίσκωvsaa3s οὕτωbo µακάριοςanmpn εἰµίvipx3p
ὁdnmp δοῦλοςnnmp ἐκεῖνοςrdnmp . v.39 οὗτοςrdans δέc γινώσκωvdpa2p ὅτιc εἰqo οἶδαviya3s ὁdnms
οἰκοδεσπότηςnnms ποῖοςrqdfs ὥραndfs ὁdnms κλέπτηςnnms ἔρχοµαιvipn3s γρηγορέωviaa3s ἄνxo
καίc οὐxo ἄνxo ἀφίηµιviaa3s διορύσσωvnap ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms . v.40 καίc σύrpn-p
c vdpn2p anmpn c rrdfs ndfs xo vipa2p dnms
οὖν γίνοµαι ἕτοιµος ὅτι ὅς ὥρα οὐ δοκέω ὁ υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvipn3s .
215 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 12. 42–52
βολὴν ταύτην λέγεις, ἢ καὶ πρὸς πάντας· εἶπε δὲ ὁ Κύριος, Τίς 42
ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς οἰκονόµος καὶ φρόνιµος, ὃν καταστήσει ὁ
κύριος ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ, τοῦ διδόναι ἐν καιρῷ τὸ σιτο-
µέτριον· µακάριος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος, ὃν ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτοῦ 43
εὑρήσει ποιοῦντα οὕτως. ἀληθῶς λέγω ὑµῖν ὅτι ἐπὶ πᾶσι τοῖς 44
ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστήσει αὐτόν. ἐὰν δὲ εἴπῃ ὁ δοῦλος 45
ἐκεῖνος ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, Χρονίζει ὁ κύριός µου ἔρχεσθαι,
καὶ ἄρξηται τύπτειν τοὺς παῖδας καὶ τὰς παιδίσκας, ἐσθίειν τε
καὶ πίνειν καὶ µεθύσκεσθαι, ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου 46
ἐν ἡµέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ, καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει, καὶ δι-
χοτοµήσει αὐτόν, καὶ τὸ µέρος αὐτοῦ µετὰ τῶν ἀπίστων θήσει.
ἐκεῖνος δὲ ὁ δοῦλος ὁ γνοὺς τὸ θέληµα τοῦ κυρίου ἑαυτοῦ, καὶ 47
µὴ ἑτοιµάσας µηδὲ ποιήσας πρὸς τὸ θέληµα αὐτοῦ, δαρήσεται
πολλάς, ὁ δὲ µὴ γνούς, ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν, δαρήσεται 48
ὀλίγας. παντὶ δὲ ᾧ ἐδόθη πολύ, πολὺ ζητηθήσεται παρ΄ αὐτοῦ,
καὶ ᾧ παρέθεντο πολύ, περισσότερον αἰτήσουσιν αὐτόν. Πῦρ 49
ἦλθον βαλεῖν εἰς τὴν γῆν, καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη· βάπτι- 50
σµα δὲ ἔχω βαπτισθῆναι, καὶ πῶς συνέχοµαι ἕως οὖ τελεσθῇ.
δοκεῖτε ὅτι εἰρήνην παρεγενόµην δοῦναι ἐν τῇ γῇ· οὐχί, λέγω 51
ὑµῖν, ἀλλ΄ ἢ διαµερισµόν. ἔσονται γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν πέντε ἐν 52

v.41 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms κύριοςnvms πρόςp ἐγώrpa-p ὁdafs
παραβολήnafs οὗτοςrdafs λέγωvipa2s ἤxo καίc πρόςp πᾶςaampn . v.42 λέγωviaa3s δέc ὁdnms
κύριοςnnms τίςrqnms ἄραxo εἰµίvipx3s ὁdnms πιστόςanmsn οἰκονόµοςnnms καίc φρόνιµοςanmsn
ὅςrrams καθίστηµιvifa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐπίp ὁdgfs θεραπείαngfs αὐτόςrpgms ὁdgms δίδωµιvnpa
ἐνp καιρόςndms ὁdans σιτοµέτριονnans . v.43 µακάριοςanmsn ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms
ὅςrrams ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms εὑρίσκωvifa3s ποιέωvppaams οὕτωbo .
v.44 ἀληθῶςbo λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐπίp πᾶςadnpn ὁddnp ὑπάρχωvppadnp αὐτόςrpgms
καθίστηµιvifa3s αὐτόςrpams . v.45 ἐάνqo δέc λέγωvsaa3s ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms
p ddfs ndfs rpgms
ἐν ὁ καρδία αὐτός χρονίζωvipa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvnpn καίc
ἄρχωvsam3s τύπτωvnpa ὁdamp παῖςnamp καίc ὁdafp παιδίσκηnafp ἐσθίωvnpa τέxo καίc πίνωvnpa
καίc µεθύσκωvnpp . v.46 ἥκωvifa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms δοῦλοςngms ἐκεῖνοςrdgms
ἐνp ἡµέραndfs ὅςrrdfs οὐxo προσδοκάωvipa3s καίc ἐνp ὥραndfs ὅςrrdfs οὐxo γινώσκωvipa3s
καίc διχοτοµέωvifa3s αὐτόςrpams καίc ὁdans µέροςnans αὐτόςrpgms µετάp ὁdgmp ἄπιστοςagmpn
τίθηµιvifa3s . v.47 ἐκεῖνοςrdnms δέc ὁdnms δοῦλοςnnms ὁdnms γινώσκωvpaanms ὁdans θέληµαnans
ὁdgms κύριοςngms ἑαυτοῦrxgms καίc µήxo ἑτοιµάζωvpaanms µηδέc ποιέωvpaanms πρόςp ὁdans
θέληµαnans αὐτόςrpgms δέρωvifp3s πολύςaafpn . v.48 ὁdnms δέc µήxo γινώσκωvpaanms
ποιέωvpaanms δέc ἄξιοςaanpn πληγήngfp δέρωvifp3s ὀλίγοςaafpn πᾶςadmsn δέc ὅςrrdms δίδωµιviap3s
πολύςaansn πολύςannsn ζητέωvifp3s παράp αὐτόςrpgms καίc ὅςrrdms παρατίθηµιviam3p πολύςaansn
περισσόςaansc αἰτέωvifa3p αὐτόςrpams . v.49 πῦρnans ἔρχοµαιviaa1s βάλλωvnaa εἰςp ὁdafs
nafs c rqans vipa1s
γῆ καί τίς θέλω εἰ ἤδη ἀνάπτωviap3s .
qo bo
v.50 βάπτισµαnans δέc ἔχωvipa1s
βαπτίζωvnap καίc πῶςbo συνέχωvipp1s ἕωςc οὐbo τελέωvsap3s . v.51 δοκέωvipa2p ὅτιc
εἰρήνηnafs παραγίνοµαιviad1s δίδωµιvnaa ἐνp ὁddfs γῆndfs οὐχίxo λέγωvipa1s σύrpd-p ἀλλάc ἤxo
διαµερισµόςnams .
 12. 53–13. 4 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 216
οἴκῳ ἑνὶ διαµεµερισµένοι, τρεῖς ἐπὶ δυσί, καὶ δύο ἐπὶ τρισί.
53 διαµερισθήσεται πατὴρ ἐφ΄ υἱῷ, καὶ υἱὸς ἐπὶ πατρί, µήτηρ ἐπὶ
θυγατρί, καὶ θυγάτηρ ἐπὶ µητρί, πενθερὰ ἐπὶ τὴν νύµφην αὐ-
54 τῆς, καὶ νύµφη ἐπὶ τὴν πενθερὰν αὑτῆς. ῎Ελεγε δὲ καὶ τοῖς
ὄχλοις, ῞Οταν ἴδητε τὴν νεφέλην ἀνατέλλουσαν ἀπὸ δυσµῶν,
55 εὐθέως λέγετε, ῎Οµβρος ἔρχεται, καὶ γίνεται οὕτω. καὶ ὅταν
56 νότον πνέοντα, λέγετε, ὅτι Καύσων ἔσται, καὶ γίνεται. ὑποκρι-
ταί, τὸ πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς οἴδατε δοκιµάζειν,
57 τὸν δὲ καιρὸν τοῦτον πῶς οὐ δοκιµάζετε· τί δὲ καὶ ἀφ΄ ἑαυτῶν
58 οὐ κρίνετε τὸ δίκαιον· ὡς γὰρ ὑπάγεις µετὰ τοῦ ἀντιδίκου σου
ἐπ΄ ἄρχοντα, ἐν τῇ ὁδῷ δὸς ἐργασίαν ἀπηλλάχθαι ἀπ΄ αὐτοῦ,
µήποτε κατασύρῃ σε πρὸς τὸν κριτήν, καὶ ὁ κριτής σε παραδῷ
59 τῷ πράκτορι, καὶ ὁ πράκτωρ σε βάλλῃ εἰς φυλακήν. λέγω σοι,
οὐ µὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν, ἕως οὖ καὶ τὸ ἔσχατον λεπτὸν ἀποδῷς.
13 Παρῆσαν δέ τινες ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ ἀπαγγέλλοντες αὐτῷ
περὶ τῶν Γαλιλαίων, ὧν τὸ αἷµα Πιλᾶτος ἔµιξε µετὰ τῶν θυσιῶν
2 αὐτῶν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, ∆οκεῖτε ὅτι οἱ
Γαλιλαῖοι οὗτοι ἁµαρτωλοὶ παρὰ πάντας τοὺς Γαλιλαίους ἐγέ-
3 νοντο, ὅτι τοιαῦτα πεπόνθασιν· οὐχί, λέγω ὑµῖν, ἀλλ΄ ἐὰν µὴ
4 µετανοῆτε, πάντες ὡσαύτως ἀπολεῖσθε. ἢ ἐκεῖνοι οἱ δέκα καὶ
οκτώ, ἐφ΄ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος ἐν τῷ Σιλωὰµ καὶ ἀπέκτεινεν
αὐτούς, δοκεῖτε ὅτι οὗτοι ὀφειλέται ἐγένοντο παρὰ πάντας ἀν-
v.52 εἰµίvifx3p γάρc ἀπόp ὁdgms νῦνbo πέντεtn ἐνp οἶκοςndms εἷςndms διαµερίζωvpxpnmp
τρεῖςnnmp ἐπίp δύοndmp καίc δύοtn ἐπίp τρεῖςndmp . v.53 διαµερίζωvifp3s πατήρnnms
ἐπίp υἱόςndms καίc υἱόςnnms ἐπίp πατήρndms µήτηρnnfs ἐπίp θυγάτηρndfs καίc θυγάτηρnnfs
ἐπίp µήτηρndfs πενθεράnnfs ἐπίp ὁdafs νύµφηnafs αὐτόςrpgfs καίc νύµφηnnfs ἐπίp ὁdafs
πενθεράnafs αὐτόςrpgfs . v.54 λέγωviia3s δέc καίc ὁddmp ὄχλοςndmp ὅτανc ὁράωvsaa2p ὁdafs
νεφέληnafs ἀνατέλλωvppaafs ἀπόp δυσµήngfp εὐθέωςbo λέγωvipa2p ὄµβροςnnms ἔρχοµαιvipn3s
καίc γίνοµαιvipn3s οὕτωbo . v.55 καίc ὅτανc νότοςnams πνέωvppaams λέγωvipa2p ὅτιc
καύσωνnnms εἰµίvifx3s καίc γίνοµαιvipn3s . v.56 ὑποκριτήςnvmp ὁdans πρόσωπονnans ὁdgms
οὐρανόςngms καίc ὁdgfs γῆngfs οἶδαvixa2p δοκιµάζωvnpa ὁdams δέc καιρόςnams οὗτοςrdams
πῶςbo ὅςxo δοκιµάζωvipa2p . v.57 τίςrqans δέc καίc ἀπόp ἑαυτοῦrxgmp οὐxo κρίνωvipa2p
ὁdans δίκαιοςaansn . v.58 ὡςbo γάρc ὑπάγωvipa2s µετάp ὁdgms ἀντίδικοςngms σύrpg-s ἐπίp
ἄρχωνnams ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs δίδωµιvdaa2s ἐργασίαnafs ἀπαλλάσσωvnxp ἀπόp αὐτόςrpgms
µήποτεbo κατασύρωvsaa3s σύrpa-s πρόςp ὁdams κριτήςnams καίc ὁdnms κριτήςnnms σύrpa-s
παραδίδωµιvsaa3s ὁddms πράκτωρndms καίc ὁdnms πράκτωρnnms σύrpa-s βάλλωvspa3s εἰςp
φυλακήnafs . v.59 λέγωvipa1s σύrpd-s οὐxo µήxo ἐξέρχοµαιvsaa2s ἐκεῖθενbo ἕωςc οὐbo
καίc ὁdans ἔσχατοςaansn λεπτόςnans ἀποδίδωµιvsaa2s . 13. v.1 πάρειµιviix3p δέc τι-
-σρινµπ ἐνp αὐτόςrpdms ὁddms καιρόςndms ἀπαγγέλλωvppanmp αὐτόςrpdms περίp ὁdgmp
Γαλιλαῖοςngmp ὅςrrgmp ὁdans αἷµαnans Πιλᾶτοςnnms µίγνυµιviaa3s µετάp ὁdgfp θυσίαngfp
αὐτόςrpgmp . v.2 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
vipa2p
δοκέω ὅτι ὁdnmp Γαλιλαῖοςnnmp οὗτοςrdnmp ἁµαρτωλόςanmpn παράp πᾶςaampn ὁdamp
c

Γαλιλαῖοςnamp γίνοµαιviad3p ὅτιc τοιοῦτοςrdanp πάσχωvixa3p . v.3 οὐχίxo λέγωvipa1s σύrpd-p

c qo xo vspa2p anmpn
ἀλλά ἐάν µή µετανοέω πᾶς ὡσαύτως ἀπόλλυµιvifm2p .
bo
217 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 13. 5–15
θρώπους τοὺς κατοικοῦντας ἐν ᾿Ιερουσαλήµ· οὐχί, λέγω ὑµῖν, 5
ἀλλ΄ ἐὰν µὴ µετανοῆτε, πάντες ὁµοίως ἀπολεῖσθε. ἔλεγε δὲ 6
ταύτην τὴν παραβολήν, Συκῆν εἶχέ τις ἐν τῷ ἀµπελῶνι αὐτοῦ
πεφυτευµένην, καὶ ἦλθε καρπὸν ζητῶν ἐν αὐτῇ, καὶ οὐχ εὗρεν.
εἶπε δὲ πρὸς τὸν ἀµπελουργόν, ᾿Ιδού, τρία ἔτη ἔρχοµαι ζητῶν 7
καρπὸν ἐν τῇ συκῇ ταύτῃ, καὶ οὐχ εὑρίσκω, ἔκκοψον αὐτήν, ἱ-
νατί καὶ τὴν γῆν καταργεῖ· ὁ δὲ ἀποκριθεὶς λέγει αὐτῷ, Κύριε, 8
ἄφες αὐτὴν καὶ τοῦτο τὸ ἔτος, ἕως ὅτου σκάψω περὶ αὐτήν, καὶ
βάλω κοπρίαν, κἂν µὲν ποιήσῃ καρπὸν, εἰ δὲ µήγε, εἰς τὸ µέλ- 9
λον ἐκκόψεις αὐτήν. ῏Ην δὲ διδάσκων ἐν µιᾷ τῶν συναγωγῶν 10
ἐν τοῖς σάββασι, καὶ ἰδού, γυνὴ ἦν πνεῦµα ἔχουσα ἀσθενείας 11
ἔτη δέκα καὶ ὀκτώ, καὶ ἦν συγκύπτουσα, καὶ µὴ δυναµένη
ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές. ἰδὼν δὲ αὐτὴν ὁ ᾿Ιησοῦς προσεφώ- 12
νησε, καὶ εἶπεν αὐτῇ, Γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου.
καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὰς χεῖρας, καὶ παραχρῆµα ἀνωρθώθη, καὶ 13
ἐδόξαζε τὸν Θεόν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανα- 14
κτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ ᾿Ιησοῦς, ἔλεγε τῷ ὄχλῳ, ῝Εξ
ἡµέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι, ἐν ταύταις οὖν ἐρχόµενοι
θεραπεύεσθε, καὶ µὴ τῇ ἡµέρᾳ τοῦ σαββάτου. ἀπεκρίθη οὖν 15
αὐτῷ ὁ Κύριος, καὶ εἶπεν, ῾Υποκριτά, ἕκαστος ὑµῶν τῷ σαββάτῳ
οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης, καὶ ἀπαγα-

v.4 ἤxo ἐκεῖνοςrdnmp ὁdnmp δέκαtn καίc ὀκτώtn ἐπίp ὅςrramp πίπτωviaa3s ὁdnms πύργοςnnms ἐνp
ὁddms Σιλωάµtp καίc ἀποκτείνωviaa3s αὐτόςrpamp δοκέωvipa2p ὅτιc οὗτοςrdnmp ὀφειλέτηςnnmp
γίνοµαιviad3p παράp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp .
v.5 οὐχίxo λέγωvipa1s σύrpd-p ἀλλάc ἐάνqo µήxo µετανοέωvspa2p πᾶςanmpn ὁµοίωςbo
ἀπόλλυµιvifm2p . v.6 λέγωviia3s δέc οὗτοςrdafs ὁdafs παραβολήnafs συκῆnafs ἔχωviia3s τι-
-σρινµσ ἐνp ὁddms ἀµπελώνndms αὐτόςrpgms φυτεύωvpxpafs καίc ἔρχοµαιviaa3s καρπόςnams
ζητέωvppanms ἐνp αὐτόςrpdfs καίc οὐxo εὑρίσκωviaa3s . v.7 λέγωviaa3s δέc πρόςp ὁdams
ἀµπελουργόςaamsn ἰδούvdaa2s τρεῖςnanp ἔτοςnanp ἔρχοµαιvipn1s ζητέωvppanms καρπόςnams ἐνp
ὁddfs συκῆndfs οὗτοςrddfs καίc οὐxo εὑρίσκωvipa1s ἐκκόπτωvdaa2s αὐτόςrpafs ἱνατίbo καίc ὁdafs
γῆnafs καταργέωvipa3s . v.8 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms κύριοςnvms
ἀφίηµιvdaa2s αὐτόςrpafs καίc οὗτοςrdans ὁdans ἔτοςnans ἕωςc ὅστιςrrgns σκάπτωvsaa1s περίp
αὐτόςrpafs καίc βάλλωvsaa1s κοπρίαnafs . v.9 κἄνqo µένxo ποιέωvsaa3s καρπόςnams εἰqo δέc
xo p dans vppaans vifa2s
µή εἰς ὁ µέλλω ἐκκόπτω αὐτόςrpafs . v.10 εἰµίviix3s δέc διδάσκωvppanms ἐνp
εἷςndfs ὁdgfp συναγωγήngfp ἐνp ὁddnp σάββατονndnp . v.11 καίc ἰδούvdaa2s γυνήnnfs εἰµίviix3s
πνεῦµαnans ἔχωvppanfs ἀσθένειαngfs ἔτοςnanp δέκαtn καίc ὀκτώtn καίc εἰµίviix3s συγκύπτωvppanfs
καίc µήxo δύναµαιvppnnfs ἀνακύπτωvnaa εἰςp ὁdans παντελήςaansn . v.12 ὁράωvpaanms δέc
rpafs dnms nnms viaa3s c viaa3s rpdfs
αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦς προσφωνέω καί λέγω αὐτός γυνήnvfs ἀπολύωvixp2s
ὁdgfs ἀσθένειαngfs σύrpg-s . v.13 καίc ἐπιτίθηµιviaa3s αὐτόςrpdfs ὁdafp χείρnafp καίc
παραχρῆµαbo ἀνορθόωviap3s καίc δοξάζωviia3s ὁdams θεόςnams . v.14 ἀποκρίνοµαιvpaonms
δέc ὁdnms ἀρχισυνάγωγοςnnms ἀγανακτέωvppanms ὅτιc ὁddns σάββατονndns θεραπεύωviaa3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviia3s ὁddms ὄχλοςndms ἕξtn ἡµέραnnfp εἰµίvipx3p ἐνp ὅςrrdfp δεῖvipq3s
ἐργάζοµαιvnpn ἐνp οὗτοςrddfp οὖνc ἔρχοµαιvppnnmp θεραπεύωvdpp2p καίc µήxo ὁddfs ἡµέραndfs
ὁdgns σάββατονngns .
 13. 16–26 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 218
16 γὼν ποτίζει· ταύτην δέ, θυγατέρα ᾿Αβραὰµ οὖσαν, ἣν ἔδησεν ὁ
Σατανᾶς, ἰδού, δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ
17 δεσµοῦ τούτου τῇ ἡµέρᾳ τοῦ σαββάτου· καὶ ταῦτα λέγοντος
αὐτοῦ, κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείµενοι αὐτῷ, καὶ πᾶς ὁ
ὄχλος ἔχαιρεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἐνδόξοις τοῖς γινοµένοις ὑπ΄ αὐτοῦ.
18 ῎Ελεγε δέ, Τίνι ὁµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ· καὶ τίνι ὁµοι-
19 ώσω αὐτήν· ὁµοία ἐστὶ κόκκῳ σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος
ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυτοῦ, καὶ ηὔξησε, καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον
µέγα, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατεσκήνωσεν ἐν τοῖς κλά-
20 δοις αὐτοῦ. καὶ πάλιν εἶπε, Τίνι ὁµοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ
21 Θεοῦ· ὁµοία ἐστὶ ζύµῃ, ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύ-
22 ρου σάτα τρία, ἕως οὗ ἐζυµώθη ὅλον. Καὶ διεπορεύετο κατὰ
πόλεις καὶ κώµας διδάσκων, καὶ πορείαν ποιούµενος εἰς ῾Ιε-
23 ρουσαλήµ. εἶπε δέ τις αὐτῷ, Κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σωζόµενοι·
24 ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτούς, ᾿Αγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς
πύλης, ὅτι πολλοί, λέγω ὑµῖν, ζητήσουσιν εἰσελθεῖν, καὶ οὐκ
25 ἰσχύσουσιν. ἀφ΄ οὗ ἂν ἐγερθῇ ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἀποκλείσῃ
τὴν θύραν, καὶ ἄρξησθε ἔξω ἑστάναι καὶ κρούειν τὴν θύραν, λέ-
γοντες, Κύριε, Κύριε, ἄνοιξον ἡµῖν, καὶ ἀποκριθεὶς ἐρεῖ ὑµῖν,
26 Οὐκ οἶδα ὑµᾶς, πόθεν ἐστέ, τότε ἄρξεσθε λέγειν, ᾿Εφάγοµεν

v.15 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms καίc λέγωviaa3s ὑποκριτήςnvms

ἕκαστοςanmsn σύrpg-p ὁddns σάββατονndns οὐxo λύωvipa3s ὁdams βοῦςnams αὐτόςrpgms ἤxo
ὁdams ὄνοςnams ἀπόp ὁdgfs φάτνηngfs καίc ἀπάγωvpaanms ποτίζωvipa3s . v.16 οὗτοςrdafs
δέc θυγάτηρnafs ᾿Αβραάµtp εἰµίvppxafs ὅςrrafs δέωviaa3s ὁdnms Σατανᾶςnnms ἰδούvdaa2s δέκαtn
καίc ὀκτώtn ἔτοςnanp οὐxo δεῖviiq3s λύωvnap ἀπόp ὁdgms δεσµόςngms οὗτοςrdgms ὁddfs
ἡµέραndfs ὁdgns σάββατονngns . v.17 καίc οὗτοςrdanp λέγωvppagms αὐτόςrpgms καταισχύνωviip3p
πᾶςanmpn ὁdnmp ἀντίκειµαιvppnnmp αὐτόςrpdms καίc πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms χαίρωviia3s
ἐπίp πᾶςadnpn ὁddnp ἔνδοξοςadnpn ὁddnp γίνοµαιvppndnp ὑπόp αὐτόςrpgms . v.18 λέγωviia3s
δέc τίςrqdms ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms καίc τίςrqdms ὁµοιόωvifa1s
αὐτόςrpafs . v.19 ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s κόκκοςndms σίναπιngns ὅςrrams λαµβάνωvpaanms
ἄνθρωποςnnms βάλλωviaa3s εἰςp κῆποςnams ἑαυτοῦrxgms καίc αὐξάνωviaa3s καίc γίνοµαιviad3s
εἰςp δένδρονnans µέγαςaansn καίc ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms κατασκηνόωviaa3s
ἐνp ὁddmp κλάδοςndmp αὐτόςrpgns . v.20 καίc πάλινbo λέγωviaa3s τίςrqdns ὁµοιόωvifa1s ὁdafs
nafs dgms ngms
βασιλεία ὁ θεός . v.21 ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ζύµηndfs ὅςrrafs λαµβάνωvpaanfs
γυνήnnfs ἐγκρύπτωviaa3s εἰςp ἄλευρονngns σάτονnanp τρεῖςnanp ἕωςc ὅςbo ζυµόωviap3s
ὅλοςaansn . v.22 καίc διαπορεύοµαιviin3s κατάp πόλιςnafp καίc κώµηnafp διδάσκωvppanms
καίc πορείαnafs ποιέωvppmnms εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.23 λέγωviaa3s δέc τι-σρινµσ αὐτόςrpdms
κύριοςnvms εἰqo ὀλίγοςanmpn ὁdnmp σῴζωvpppnmp ὁdnms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp .
v.24 ἀγωνίζοµαιvdpn2p εἰσέρχοµαιvnaa διάp ὁdgfs στενόςagfsn πύληngfs ὅτιc πολύςanmpn
λέγωvipa1s σύrpd-p ζητέωvifa3p εἰσέρχοµαιvnaa καίc οὐxo ἰσχύωvifa3p . v.25 ἀπόp ὅςrrgms ἄνxo
ἐγείρωvsap3s ὁdnms οἰκοδεσπότηςnnms καίc ἀποκλείωvsaa3s ὁdafs θύραnafs καίc ἄρχωvsam2p
ἔξωbo ἵστηµιvnxa καίc κρούωvnpa ὁdafs θύραnafs λέγωvppanmp κύριοςnvms κύριοςnvms
ἀνοίγωvdaa2s ἐγώrpd-p καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvifa3s σύrpd-p οὐxo οἶδαvixa1s σύrpa-p
πόθενbo εἰµίvipx2p .
219 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 13. 27–35
ἐνώπιόν σου καὶ ἐπίοµεν, καὶ ἐν ταῖς πλατείαις ἡµῶν ἐδίδαξας.
καὶ ἐρεῖ, Λέγω ὑµῖν, οὐκ οἶδα ὑµᾶς πόθεν ἐστέ, ἀπόστητε ἀπ΄ 27
ἐµοῦ πάντες οἱ ἐργάται τῆς ἀδικίας. ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς 28
καὶ ὁ βρυγµὸς τῶν ὀδόντων, ὅταν ὄψησθε ᾿Αβραὰµ καὶ ᾿Ισαὰκ
καὶ ᾿Ιακὼβ καὶ πάντας τοὺς προφήτας ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ,
ὑµᾶς δὲ ἐκβαλλοµένους ἔξω. καὶ ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ 29
δυσµῶν, καὶ ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου, καὶ ἀνακλιθήσονται ἐν τῇ
βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ. καὶ ἰδού, εἰσὶν ἔσχατοι οἳ ἔσονται πρῶ- 30
τοι, καὶ εἰσὶ πρῶτοι οἳ ἔσονται ἔσχατοι. ᾿Εν αὐτῇ τῇ ἡµέρᾳ 31
προσῆλθόν τινες Φαρισαῖοι, λέγοντες αὐτῷ, ῎Εξελθε καὶ πο-
ρεύου ἐντεῦθεν, ὅτι ῾Ηρώδης θέλει σε ἀποκτεῖναι. καὶ εἶπεν 32
αὐτοῖς, Πορευθέντες εἴπατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ, ᾿Ιδού, ἐκβάλλω
δαιµόνια καὶ ἰάσεις ἐπιτελῶ σήµερον καὶ αὔριον, καὶ τῇ τρίτῃ
τελειοῦµαι. πλὴν δεῖ µε σήµερον καὶ αὔριον καὶ τῇ ἐχοµένῃ 33
πορεύεσθαι, ὅτι οὐκ ἐνδέχεται προφήτην ἀπολέσθαι ἔξω ᾿Ιε-
ρουσαλήµ. ᾿Ιερουσαλήµ, ᾿Ιερουσαλήµ, ἡ ἀποκτείνουσα τοὺς 34
προφήτας, καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλµένους πρὸς αὐτήν,
ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυνάξαι τὰ τέκνα σου, ὃν τρόπον ὄρνις τὴν
ἑαυτῆς νοσσιὰν ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε. ἰδού, 35
ἀφίεται ὑµῖν ὁ οἶκος ὑµῶν ἔρηµος, ἀµὴν δὲ λέγω ὑµῖν ὅτι Οὐ
µή µε ἴδητε ἕως ἄν ἥξῃ, ὅτε εἴπητε, Εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος

v.26 τότεbo ἄρχωvifm2p λέγωvnpa ἐσθίωviaa1p ἐνώπιονbo σύrpg-s καίc πίνωviaa1p καίc
ἐνp ὁddfp πλατύςndfp ἐγώrpg-p διδάσκωviaa2s . v.27 καίc λέγωvifa3s λέγωvipa1s σύrpd-p
οὐxo οἶδαvixa1s σύrpa-p πόθενbo εἰµίvipx2p ἀφίστηµιvdaa2p ἀπόp ἐγώrpg-s πᾶςanmpn ὁdnmp
ἐργάτηςnnmp ὁdgfs ἀδικίαngfs . v.28 ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms
βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp ὅτανc ὀπτάνοµαιvsad2p ᾿Αβραάµtp καίc ᾿Ισαάκtp καίc ᾿Ιακώβtp
καίc πᾶςaampn ὁdamp προφήτηςnamp ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms σύrpa-p δέc
ἐκβάλλωvpppamp ἔξωbo . v.29 καίc ἥκωvifa3p ἀπόp ἀνατολήngfp καίc δυσµήngfp καίc ἀπόp
βορρᾶςngms καίc νότοςngms καίc ἀνακλίνωvifp3p ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms .
v.30 καίc ἰδούvdaa2s εἰµίvipx3p ἔσχατοςanmpn ὅςrrnmp εἰµίvifx3p πρῶτοςanmpn καίc εἰµίvipx3p
πρῶτοςanmpn ὅςrrnmp εἰµίvifx3p ἔσχατοςanmpn . v.31 ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs ἡµέραndfs
προσέρχοµαιviaa3p τι-σρινµπ Φαρισαῖοςnnmp λέγωvppanmp αὐτόςrpdms ἐξέρχοµαιvdaa2s καίc
πορεύοµαιvdpn2s ἐντεῦθενbo ὅτιc ῾Ηρῴδηςnnms θέλωvipa3s σύrpa-s ἀποκτείνωvnaa . v.32 καίc
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp λέγωvdaa2p ὁddfs ἀλώπηξndfs οὗτοςrddfs ἰδούvdaa2s
ἐκβάλλωvipa1s δαιµόνιονnanp καίc ἴασιςnafp ἐπιτελέωvipa1s σήµερονbo καίc αὔριονbo καίc
ὁddfs τρίτοςadfsn τελειόωvipp1s . v.33 πλήνbo δεῖvipq3s ἐγώrpa-s σήµερονbo καίc αὔριονbo
καίc ὁddfs ἔχωvpppdfs πορεύοµαιvnpn ὅτιc οὐxo ἐνδέχοµαιvipn3s προφήτηςnams ἀπόλλυµιvnam
ἔξωbo ᾿Ιερουσαλήµtp . v.34 ᾿Ιερουσαλήµtp ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdnfs ἀποκτείνωvppanfs ὁdamp
προφήτηςnamp καίc λιθοβολέωvppanfs ὁdamp ἀποστέλλωvpxpamp πρόςp αὐτόςrpafs ποσάκιςbo
θέλωviaa1s ἐπισυνάγωvnaa ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-s ὅςrrams τρόποςnams ὄρνιςnnms ὁdafs
ἑαυτοῦrxgfs νοσσίαnafs ὑπόp ὁdafp πτέρυξnafp καίc οὐxo θέλωviaa2p .
 14. 1–11 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 220
ἐν ὀνόµατι Κυρίου.
14 Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς οἶκόν τινος τῶν ἀρχόν-
των τῶν Φαρισαίων σαββάτῳ φαγεῖν ἄρτον, καὶ αὐτοὶ ἦσαν πα-
2 ρατηρούµενοι αὐτόν. καὶ ἰδού, ἄνθρωπός τις ἦν ὑδρωπικὸς
3 ἔµπροσθεν αὐτοῦ. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε πρὸς τοὺς
νοµικοὺς καὶ Φαρισαίους, λέγων, Εἰ ἔξεστι τῷ σαββάτῳ θερα-
4 πεύειν· οἱ δὲ ἡσύχασαν. καὶ ἐπιλαβόµενος ἰάσατο αὐτόν καὶ
5 ἀπέλυσε. καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπε, Τίνος ὑµῶν ὄνος
ἢ βοῦς εἰς φρέαρ ἐµπεσεῖται, καὶ οὐκ εὐθέως ἀνασπάσει αὐτὸν
6 ἐν τη῀ι ἡµέρᾳ τοῦ σαββάτου· καὶ οὐκ ἴσχυσαν ἀνταποκριθῆναι
7 αὐτῷ πρὸς ταῦτα. ῎Ελεγε δὲ πρὸς τοὺς κεκληµένους παρα-
βολήν, ἐπέχων πῶς τὰς πρωτοκλισίας ἐξελέγοντο, λέγων πρὸς
8 αὐτούς, ῞Οταν κληθῇς ὑπό τινος εἰς γάµους, µὴ κατακλιθῇς
εἰς τὴν πρωτοκλισίαν, µήποτε ἐντιµότερός σου ᾖ κεκληµένος
9 ὑπ΄ αὐτοῦ, καὶ ἐλθὼν ὁ σὲ καὶ αὐτὸν καλέσας ἐρεῖ σοι, ∆ὸς
τούτῳ τόπον, καὶ τότε ἄρξῃ µετ΄ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον
10 κατέχειν. ἀλλ΄ ὅταν κληθῇς, πορευθεὶς ἀνάπεσον εἰς τὸν ἔ-
σχατον τόπον, ἵνα, ὅταν ἔλθῃ ὁ κεκληκώς σε, εἴπῃ σοι, Φίλε,
προσανάβηθι ἀνώτερον, τότε ἔσται σοι δόξα ἐνώπιον τῶν συνα-
11 νακειµένων σοι. ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, καὶ

v.35 ἰδούvdaa2s ἀφίηµιvipp3s σύrpd-p ὁdnms οἶκοςnnms σύrpg-p ἔρηµοςanmsn ἀµήνth δέc
λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo ἐγώrpa-s ὁράωvsaa2p ἕωςc ἄνxo ἥκωvsaa3s ὅτεbo λέγωvsaa2p
εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms . 14. v.1 καίc
γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms ἔρχοµαιvnaa αὐτόςrpams εἰςp οἶκοςnams τι-σριγµσ ὁdgmp ἄρχωνngmp
ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp σάββατονndns ἐσθίωvnaa ἄρτοςnams καίc αὐτόςrpnmp εἰµίviix3p
παρατηρέωvppmnmp αὐτόςrpams . v.2 καίc ἰδούvdaa2s ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ εἰµίviix3s
ὑδρωπικόςanmsn ἔµπροσθενp αὐτόςrpgms . v.3 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s πρόςp ὁdamp νοµικόςaampn καίc Φαρισαῖοςnamp λέγωvppanms εἰqo ἔξεστιvipq3s ὁddns
σάββατονndns θεραπεύωvnpa . v.4 ὁdnmp δέc ἡσυχάζωviaa3p καίc ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms
ἰάοµαιviad3s αὐτόςrpams καίc ἀπολύωviaa3s . v.5 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms πρόςp αὐτόςrpamp
λέγωviaa3s τίςrqgms σύrpg-p ὄνοςnnms ἤxo βοῦςnnms εἰςp φρέαρnans ἐµπίπτωvifd3s καίc οὐxo
εὐθέωςbo ἀνασπάωvifa3s αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgns σάββατονngns . v.6 καίc οὐxo
ἰσχύωviaa3p ἀνταποκρίνοµαιvnao αὐτόςrpdms πρόςp οὗτοςrdanp . v.7 λέγωviia3s δέc πρόςp
ὁdamp καλέωvpxpamp παραβολήnafs ἐπέχωvppanms πῶςbo ὁdafp πρωτοκλισίαnafp ἐκλέγωviim3p
λέγωvppanms πρόςp αὐτόςrpamp . v.8 ὅτανc καλέωvsap2s ὑπόp τι-σριγµσ εἰςp γάµοςnamp
µήxo κατακλίνωvsap2s εἰςp ὁdafs πρωτοκλισίαnafs µήποτεbo ἔντιµοςanmsc σύrpg-s εἰµίvspx3s
καλέωvpxpnms ὑπόp αὐτόςrpgms . v.9 καίc ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms σύrpa-s καίc αὐτόςrpams
καλέωvpaanms λέγωvifa3s σύrpd-s δίδωµιvdaa2s οὗτοςrddms τόποςnams καίc τότεbo ἄρχωvsam2s
µετάp αἰσχύνηngfs ὁdams ἔσχατοςaamsn τόποςnams κατέχωvnpa . v.10 ἀλλάc ὅτανc καλέωvsap2s
πορεύοµαιvpaonms ἀναπίπτωvdaa2s εἰςp ὁdams ἔσχατοςaamsn τόποςnams ἵναc ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s
ὁdnms καλέωvpxanms σύrpa-s λέγωvsaa3s σύrpd-s φίλοςnvms προσαναβαίνωvdaa2s ἀνώτεροςaansn
τότεbo εἰµίvifx3s σύrpd-s δόξαnnfs ἐνώπιονbo ὁdgmp συνανάκειµαιvppngmp σύrpd-s .
221 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 14. 12–21
ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. ῎Ελεγε δὲ καὶ τῷ κεκληκότι 12
αὐτόν, ῞Οταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον, µὴ φώνει τοὺς φίλους
σου, µηδὲ τοὺς ἀδελφούς σου, µηδὲ τοὺς συγγενεῖς σου, µη-
δὲ γείτονας πλουσίους, µήποτε καὶ αὐτοί σε ἀντικαλέσωσι, καὶ
γένηταί σοι ἀνταπόδοµα. ἀλλ΄ ὅταν ποιῇς δοχήν, κάλει πτω- 13
χούς, ἀναπήρους, χωλούς, τυφλούς, καὶ µακάριος ἔσῃ, ὅτι 14
οὐκ ἔχουσιν ἀνταποδοῦναί σοι, ἀνταποδοθήσεται γάρ σοι ἐν τῇ
ἀναστάσει τῶν δικαίων. ᾿Ακούσας δέ τις τῶν συνανακειµένων 15
ταῦτα εἶπεν αὐτῷ, Μακάριος, ὃς φάγεται ἄρτον ἐν τῇ βασιλείᾳ
τοῦ Θεοῦ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, ῎Ανθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον 16
µέγα, καὶ ἐκάλεσε πολλούς, καὶ ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐ- 17
τοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκληµένοις, ῎Ερχεσθε, ὅτι
ἤδη ἕτοιµά ἐστι πάντα. καὶ ἤρξαντο ἀπὸ µιᾶς παραιτεῖσθαι 18
πάντες. ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ, ᾿Αγρὸν ἠγόρασα, καὶ ἔχω ἀνάγ-
κην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν, ἐρωτῶ σε, ἔχε µε παρῃτηµένον.
καὶ ἕτερος εἶπε, Ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε, καὶ πορεύοµαι 19
δοκιµάσαι αὐτά, ἐρωτῶ σε, ἔχε µε παρῃτηµένον. καὶ ἕτερος 20
εἶπε, Γυναῖκα ἔγηµα, καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναµαι ἐλθεῖν. καὶ 21
παραγενόµενος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἀπήγγειλε τῷ κυρίῳ αὐτοῦ
ταῦτα. τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπε τῷ δούλῳ αὐτοῦ,
῎Εξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ῥύµας τῆς πόλεως, καὶ
τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπήρους καὶ χωλοὺς καὶ τυφλοὺς εἰσά-

v.11 ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ὑψόωvppanms ἑαυτοῦrxams ταπεινόωvifp3s καίc ὁdnms ταπεινόωvppanms
ἑαυτοῦrxams ὑψόωvifp3s . v.12 λέγωviia3s δέc καίc ὁddms καλέωvpxadms αὐτόςrpams ὅτανc
ποιέωvspa2s ἄριστονnnns ἤxo δεῖπνονnans µήxo φωνέωvdpa2s ὁdamp φίλοςaampn σύrpg-s
µηδέc ὁdamp ἀδελφόςnamp σύrpg-s µηδέc ὁdamp συγγενήςaampn σύrpg-s µηδέc γείτωνnamp
πλούσιοςaampn µήποτεbo καίc αὐτόςrpnmp σύrpa-s ἀντικαλέωvsaa3p καίc γίνοµαιvsad3s σύrpd-s
ἀνταπόδοµαnans . v.13 ἀλλάc ὅτανc ποιέωvspa2s δοχήnafs καλέωvdpa2s πτωχόςaampn
ἀνάπειροςaampn χωλόςaampn τυφλόςaampn . v.14 καίc µακάριοςanmsn εἰµίvifx2s ὅτιc οὐxo
vipa3p vnaa rpd-s
ἔχω ἀνταποδίδωµι σύ ἀνταποδίδωµιvifp3s γάρc σύrpd-s ἐνp ὁddfs ἀνάστασιςndfs
ὁdgmp δίκαιοςagmpn . v.15 ἀκούωvpaanms δέc τι-σρινµσ ὁdgmp συνανάκειµαιvppngmp οὗτοςrdanp
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms µακάριοςanmsn ὅςrrnms ἐσθίωvifd3s ἄρτοςnams ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs
ὁdgms θεόςngms . v.16 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ ποιέωviaa3s
δεῖπνονnans µέγαςaansn καίc καλέωviaa3s πολύςaampn . v.17 καίc ἀποστέλλωviaa3s ὁdams
δοῦλοςnams αὐτόςrpgms ὁddfs ὥραndfs ὁdgns δεῖπνονngns λέγωvnaa ὁddmp καλέωvpxpdmp
ἔρχοµαιvdpn2p ὅτιc ἤδηbo ἕτοιµοςannpn εἰµίvipx3s πᾶςannpn . v.18 καίc ἄρχωviad3p ἀπόp εἷςngfs
παραιτέοµαιvnpn πᾶςanmpn ὁdnms πρῶτοςanmsn λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀγρόςnams ἀγοράζωviaa1s
καίc ἔχωvipa1s ἀνάγκηnafs ἐξέρχοµαιvnaa καίc ὁράωvnaa αὐτόςrpams ἐρωτάωvipa1s σύrpa-s
ἔχωvdpa2s ἐγώrpa-s παραιτέοµαιvpxpams . v.19 καίc ἕτεροςanmsn λέγωviaa3s ζεῦγοςnanp
βοῦςngmp ἀγοράζωviaa1s πέντεtn καίc πορεύοµαιvipn1s δοκιµάζωvnaa αὐτόςrpanp ἐρωτάωvipa1s
σύrpa-s ἔχωvdpa2s ἐγώrpa-s παραιτέοµαιvpxpams . v.20 καίc ἕτεροςanmsn λέγωviaa3s γυνήnafs
γαµέωviaa1s καίc διάp οὗτοςrdans οὐxo δύναµαιvipn1s ἔρχοµαιvnaa .
 14. 22–31 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 222
22 γαγε ὧδε. καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος, Κύριε, γέγονεν ὡς ἐπέταξας,
23 καὶ ἔτι τόπος ἐστί. καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον, ῎Εξ-
ελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγµούς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα
24 γεµισθῇ ὁ οἶκος µου. λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν
25 ἐκείνων τῶν κεκληµένων γεύσεταί µου τοῦ δείπνου. Συνεπο-
ρεύοντο δὲ αὐτῷ ὄχλοι πολλοί, καὶ στραφεὶς εἶπε πρὸς αὐτούς,
26 Εἴ τις ἔρχεται πρός µε, καὶ οὐ µισεῖ τὸν πατέρα ἑαυτοῦ, καὶ
τὴν µητέρα, καὶ τὴν γυναῖκα, καὶ τὰ τέκνα, καὶ τοὺς ἀδελφούς,
καὶ τὰς ἀδελφάς, ἔτι δὲ καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν, οὐ δυναταί µου
27 µαθητὴς εἶναι. καὶ ὅστις οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ
28 ἔρχεται ὀπίσω µου, οὐ δύναταί µου εἶναί µαθητής. τίς γὰρ ἐξ
ὑµῶν, θέλων πύργον οἰκοδοµῆσαι, οὐχὶ πρῶτον καθίσας ψη-
29 φίζει τὴν δαπάνην, εἰ ἔχει τὰ πρὸς ἀπαρτισµόν· ἵνα µήποτε,
θέντος αὐτοῦ θεµέλιον καὶ µὴ ἰσχύοντος ἐκτελέσαι, πάντες οἱ
30 θεωροῦντες ἄρξωνται ἐµπαίζειν αὐτῷ, λέγοντες, ὅτι Οὗτος ὁ
31 ἄνθρωπος ἤρξατο οἰκοδοµεῖν, καὶ οὐκ ἴσχυσεν ἐκτελέσαι. ἢ
τίς βασιλεὺς πορευόµενος συµβαλεῖν ἑτέρῳ βασιλεῖ εἰς πόλε-
µον οὐχὶ καθίσας πρῶτον βουλεύεται εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα
χιλιάσιν ἀπαντῆσαι τῷ µετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχοµένῳ ἐπ΄ αὐ-

v.21 καίc παραγίνοµαιvpadnms ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms ἀπαγγέλλωviaa3s ὁddms

κύριοςndms αὐτόςrpgms οὗτοςrdanp τότεbo ὀργίζωvpapnms ὁdnms οἰκοδεσπότηςnnms λέγωviaa3s
ὁddms δοῦλοςndms αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιvdaa2s ταχέωςbo εἰςp ὁdafp πλατύςnafp καίc ῥύµηnafp
ὁdgfs πόλιςngfs καίc ὁdamp πτωχόςaampn καίc ἀνάπειροςaampn καίc χωλόςaampn καίc
τυφλόςaampn εἰσάγωvdaa2s ὧδεbo . v.22 καίc λέγωviaa3s ὁdnms δοῦλοςnnms κύριοςnvms
γίνοµαιvixa3s ὡςbo ἐπιτάσσωviaa2s καίc ἔτιbo τόποςnnms εἰµίvipx3s . v.23 καίc λέγωviaa3s
ὁdnms κύριοςnnms πρόςp ὁdams δοῦλοςnams ἐξέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdafp ὁδόςnafp καίc
φραγµόςnamp καίc ἀναγκάζωvdaa2s εἰσέρχοµαιvnaa ἵναc γεµίζωvsap3s ὁdnms οἶκοςnnms ἐγώrpg-s .
v.24 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc οὐδείςanfsn ὁdgmp ἀνήρngmp ἐκεῖνοςrdgmp ὁdgmp καλέωvpxpgmp
γεύοµαιvifd3s ἐγώrpg-s ὁdgns δεῖπνονngns . v.25 συµπορεύοµαιviin3p δέc αὐτόςrpdms ὄχλοςnnmp
πολύςanmpn καίc στρέφωvpapnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp . v.26 εἰqo τι-σρινµσ
ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ἐγώrpa-s καίc οὐxo µισέωvipa3s ὁdams πατήρnams ἑαυτοῦrxgms καίc
ὁdafs µήτηρnafs καίc ὁdafs γυνήnafs καίc ὁdanp τέκνονnanp καίc ὁdamp ἀδελφόςnamp καίc
ὁdafp ἀδελφήnafp ἔτιbo δέc καίc ὁdafs ἑαυτοῦrxgms ψυχήnafs οὐxo δύναµαιvipn3s ἐγώrpg-s
µαθητήςnnms εἰµίvnpx . v.27 καίc ὅστιςrrnms οὐxo βαστάζωvipa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms
καίc ἔρχοµαιvipn3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s οὐxo δύναµαιvipn3s ἐγώrpg-s εἰµίvnpx µαθητήςnnms .
v.28 τίςrqnms γάρc ἐκp σύrpg-p θέλωvppanms πύργοςnams οἰκοδοµέωvnaa οὐχίxo πρῶτοςbo
καθίζωvpaanms ψηφίζωvipa3s ὁdafs δαπάνηnafs εἰqo ἔχωvipa3s ὁdanp πρόςp ἀπαρτισµόςnams .
v.29 ἵναc µήποτεbo τίθηµιvpaagms αὐτόςrpgms θεµέλιοςnams καίc µήxo ἰσχύωvppagms ἐκτελέωvnaa
πᾶςanmpn ὁdnmp θεωρέωvppanmp ἄρχωvsam3p ἐµπαίζωvnpa αὐτόςrpdms . v.30 λέγωvppanmp ὅτιc
οὗτοςrdnms ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἄρχωviad3s οἰκοδοµέωvnpa καίc οὐxo ἰσχύωviaa3s ἐκτελέωvnaa .
223 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 14. 32–15. 8
τόν· εἰ δὲ µήγε, ἔτι αὐτοῦ πόρρω ὄντος, πρεσβείαν ἀποστείλας 32
ἐρωτᾷ τὰ πρὸς εἰρήνην. οὕτως οὖν πᾶς ἐξ ὑµῶν ὃς οὐκ ἀπο- 33
τάσσεται πᾶσι τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρχουσιν, οὐ δύναταί µου εἶναι
µαθητής. καλὸν τὸ ἅλας, ἐὰν δὲ τὸ ἅλας µωρανθῇ, ἐν τίνι 34
ἀρτυθήσεται· οὔτε εἰς γῆν οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν, ἔξω 35
βάλλουσιν αὐτό. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω.
῏Ησαν δὲ ἐγγίζοντες αὐτῷ πάντες οἱ τελῶναι καὶ οἱ ἁµαρ- 15
τωλοί, ἀκούειν αὐτοῦ. καὶ διεγόγγυζον οἵ Φαρισαῖοι καὶ οἱ 2
γραµµατεῖς λέγοντες ὅτι Οὗτος ἁµαρτωλοὺς προσδέχεται, καὶ
συνεσθίει αὐτοῖς. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν ταύ- 3
την, λέγων, Τίς ἄνθρωπος ἐξ ὑµῶν ἔχων ἑκατὸν πρόβατα, καὶ 4
ἀπολέσας ἓν ἐξ αὐτῶν, οὐ καταλείπει τὰ ἐννενηκονταεννέα ἐν
τῇ ἐρήµῳ, καὶ πορεύεται ἐπὶ τὸ ἀπολωλός, ἕως εὕρῃ αὐτό. καὶ 5
εὑρὼν ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς ὤµους ἑαυτοῦ χαίρων. καὶ ἐλθὼν 6
εἰς τὸν οἶκον, συγκαλεῖ τοὺς φίλους καὶ τοὺς γείτονας, λέγων
αὐτοῖς, Συγχάρητέ µοι, ὅτι εὗρον τὸ πρόβατόν µου τὸ ἀπολω-
λός. λέγω ὑµῖν ὅτι οὕτω χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁµαρ- 7
τωλῷ µετανοοῦντι, ἢ ἐπὶ ἐννενήκονταεννέα δικαίοις, οἵτινες οὐ
χρείαν ἔχουσι µετανοίας. `᾿Η τίς γυνὴ δραχµὰς ἔχουσα δέκα, 8
ἐὰν ἀπολέσῃ δραχµὴν µίαν, οὐχὶ ἅπτει λύχνον, καὶ σαροῖ τὴν

v.31 ἤxo τίςrqnms βασιλεύςnnms πορεύοµαιvppnnms συµβάλλωvnaa ἕτεροςadmsn βασιλεύςndms

εἰςp πόλεµοςnams οὐχίxo καθίζωvpaanms πρῶτοςbo βουλεύοµαιvipn3s εἰqo δυνατόςanmsn εἰµίvipx3s
ἐνp δέκαtn χιλιάςndfp ἀπαντάωvnaa ὁddms µετάp εἴκοσιnnmp χιλιάςnnfp ἔρχοµαιvppndms ἐπίp
αὐτόςrpams . v.32 εἰqo δέc µήxo ἔτιbo αὐτόςrpgms πόρρωbo εἰµίvppxgms πρεσβείαnafs
ἀποστέλλωvpaanms ἐρωτάωvipa3s ὁdanp πρόςp εἰρήνηnafs . v.33 οὕτωbo οὖνc πᾶςanmsn
ἐκp σύrpg-p ὅςrrnms οὐxo ἀποτάσσωvipm3s πᾶςadnpn ὁddnp ἑαυτοῦrxgms ὑπάρχωvppadnp οὐxo
δύναµαιvipn3s ἐγώrpg-s εἰµίvnpx µαθητήςnnms . v.34 καλόςannsn ὁdnns ἅλαςnnns ἐάνqo δέc ὁdnns
ἅλαςnnns µωραίνωvsap3s ἐνp τίςrqdns ἀρτύωvifp3s . v.35 οὔτεc εἰςp γῆnafs οὔτεc εἰςp κοπρίαnafs
εὔθετοςannsn εἰµίvipx3s ἔξωbo βάλλωvipa3p αὐτόςrpans ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa
ἀκούωvdpa3s . 15. v.1 εἰµίviix3p δέc ἐγγίζωvppanmp αὐτόςrpdms πᾶςanmpn ὁdnmp τελώνηςnnmp
καίc ὁdnmp ἁµαρτωλόςanmpn ἀκούωvnpa αὐτόςrpgms . v.2 καίc διαγογγύζωviia3p ὁdnmp
Φαρισαῖοςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp λέγωvppanmp ὅτιc οὗτοςrdnms ἁµαρτωλόςaampn
προσδέχοµαιvipn3s καίc συνεσθίωvipa3s αὐτόςrpdmp . v.3 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp ὁdafs
παραβολήnafs οὗτοςrdafs λέγωvppanms . v.4 τίςrqnms ἄνθρωποςnnms ἐκp σύrpg-p ἔχωvppanms
ἑκατόνtn πρόβατονnanp καίc ἀπόλλυµιvpaanms εἷςnans ἐκp αὐτόςrpgnp οὐxo καταλείπωvipa3s
ὁdanp ἐνενήκονταtn ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn καίc πορεύοµαιvipn3s ἐπίp ὁdans ἀπόλλυµιvpxaans
ἕωςc εὑρίσκωvsaa3s αὐτόςrpans . v.5 καίc εὑρίσκωvpaanms ἐπιτίθηµιvipa3s ἐπίp ὁdamp ὦµοςnamp
ἑαυτοῦrxgms χαίρωvppanms . v.6 καίc ἔρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdams οἶκοςnams συγκαλέωvipa3s
ὁdamp φίλοςaampn καίc ὁdamp γείτωνnamp λέγωvppanms αὐτόςrpdmp συγχαίρωvdao2p ἐγώrpd-s
ὅτιc εὑρίσκωviaa1s ὁdans πρόβατονnans ἐγώrpg-s ὁdans ἀπόλλυµιvpxaans . v.7 λέγωvipa1s
σύrpd-p ὅτιc οὕτωbo χαράnnfs εἰµίvifx3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ἐπίp εἷςndms ἁµαρτωλόςadmsn
µετανοέωvppadms ἤxo ἐπίp ἐνενήκονταtn δίκαιοςadmpn ὅστιςrrnmp οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa3p
µετάνοιαngfs .
 15. 9–20 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 224
9 οἰκίαν, καὶ ζητεῖ ἐπιµελῶς ἕως ὅτου εὕρῃ· καὶ εὑροῦσα συγ-
καλεῖται τὰς φίλας καὶ τὰς γείτονας, λέγουσα, Συγχάρητέ µοι,
10 ὅτι εὗρον τὴν δραχµὴν ἣν ἀπώλεσα. οὕτω, λέγω ὑµῖν, χαρὰ
γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπὶ ἑνὶ ἁµαρτωλῷ µετα-
11, 12 νοοῦντι. Εἶπε δέ, ῎Ανθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς, καὶ εἶπεν ὁ
νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί, Πάτερ, δός µοι τὸ ἐπιβάλλον µέρος
13 τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. καὶ µετ΄ οὐ πολλὰς
ἡµέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήµησεν εἰς
χώραν µακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ, ζῶν ἀ-
14 σώτως. δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα, ἐγένετο λιµὸς ἰσχυρὸς
15 κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. καὶ
πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ
16 ἔπεµψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. καὶ
ἐπεθύµει γεµίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤ-
17 σθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν
εἶπε, Πόσοι µίσθιοι τοῦ πατρός µου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐ-
18 γὼ δὲ λιµῷ ἀπόλλυµαι, ἀναστὰς πορεύσοµαι πρὸς τὸν πατέρα
µου, καὶ ἐρῶ αὐτῷ, Πάτερ, ἥµαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν, καὶ ἐνώ-
19 πιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰµὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου, ποίησόν
20 µε ὡς ἕνα τῶν µισθίων σου. καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πα-
τέρα ἑαυτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ µακρὰν ἀπέχοντος, εἶδεν αὐτὸν ὁ

v.8 ἤxo τίςrqnfs γυνήnnfs δραχµήnafp ἔχωvppanfs δέκαtn ἐάνqo ἀπόλλυµιvsaa3s δραχµήnafs
εἷςnafs οὐχίxo ἅπτωvipa3s λύχνοςnafs καίc σαρόωvipa3s ὁdafs οἰκίαnafs καίc ζητέωvipa3s
ἐπιµελῶςbo ἕωςc ὅστιςrrgns εὑρίσκωvsaa3s . v.9 καίc εὑρίσκωvpaanfs συγκαλέωvipm3s ὁdafp
φίλοςnafp καίc ὁdafp γείτωνnafp λέγωvppanfs συγχαίρωvdao2p ἐγώrpd-s ὅτιc εὑρίσκωviaa1s
ὁdafs δραχµήnafs ὅςrrafs ἀπόλλυµιviaa1s . v.10 οὕτωbo λέγωvipa1s σύrpd-p χαράnnfs
γίνοµαιvipn3s ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὁdgms θεόςngms ἐπίp εἷςndms ἁµαρτωλόςadmsn
µετανοέωvppadms . v.11 λέγωviaa3s δέc ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ ἔχωviia3s δύοtn υἱόςnamp .
v.12 καίc λέγωviaa3s ὁdnms νέοςanmsc αὐτόςrpgmp ὁddms πατήρndms πατήρnvms δίδωµιvdaa2s
ἐγώrpd-s ὁdans ἐπιβάλλωvppaans µέροςnans ὁdgfs οὐσίαngfs καίc διαιρέωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdams
βίοςnams . v.13 καίc µετάp οὐxo πολύςaafpn ἡµέραnafp συνάγωvpaanms ἅπαςaanpn ὁdnms
anmsc
νέος υἱόςnnms ἀποδηµέωviaa3s εἰςp χώραnafs µακρόςaafsn καίc ἐκεῖbo διασκορπίζωviaa3s
ὁdafs οὐσίαnafs αὐτόςrpgms ζάωvppanms ἀσώτωςbo . v.14 δαπανάωvpaagms δέc αὐτόςrpgms
aanpn viad3s nnms anmsn
πᾶς γίνοµαι λιµός ἰσχυρός κατάp ὁdafs χώραnafs ἐκεῖνοςrdafs καίc
αὐτόςrpnms ἄρχωviad3s ὑστερέωvnpp . v.15 καίc πορεύοµαιvpaonms κολλάωviap3s εἷςndms ὁdgmp
πολίτηςngmp ὁdgfs χώραngfs ἐκεῖνοςrdgfs καίc πέµπωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdamp ἀγρόςnamp
αὐτόςrpgms βόσκωvnpa χοῖροςnamp . v.16 καίc ἐπιθυµέωviia3s γεµίζωvnaa ὁdafs κοιλίαnafs
rpgms p dgnp ngnp
αὐτός ἀπό ὁ κεράτιον ὅςrrgnp ἐσθίωviia3p ὁdnmp χοῖροςnnmp καίc οὐδείςanfsn
δίδωµιviia3s αὐτόςrpdms . v.17 εἰςp ἑαυτοῦrxams δέc ἔρχοµαιvpaanms λέγωviaa3s πόσοςronmp
µίσθιοςanmpn ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s περισσεύωvipa3p ἄρτοςngmp ἐγώrpn-s δέc λιµόςndms
ἀπόλλυµιvipm1s . v.18 ἀνίστηµιvpaanms πορεύοµαιvifd1s πρόςp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s
καίc λέγωvifa1s αὐτόςrpdms πατήρnvms ἁµαρτάνωviaa1s εἰςp ὁdams οὐρανόςnams καίc ἐνώπιονbo
σύrpg-s . v.19 καίc οὐκέτιbo εἰµίvipx1s ἄξιοςanmsn καλέωvnap υἱόςnnms σύrpg-s ποιέωvdaa2s
ἐγώrpa-s ὡςbo εἷςnams ὁdgmp µίσθιοςagmpn σύrpg-s .
225 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 15. 21–30
πατὴρ αὐτοῦ, καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραµὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν
τράχηλον αὐτοῦ, καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱὸς, 21
Πάτερ, ἥµαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι
εἰµὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δού- 22
λους αὐτοῦ, ᾿Εξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε
αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ, καὶ ὑποδήµατα
εἰς τοὺς πόδας, καὶ ἐνέγκαντες τὸν µόσχον τὸν σιτευτὸν θύ- 23
σατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶµεν, ὅτι οὗτος ὁ υἱός µου νεκρὸς 24
ἦν, καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν, καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο
εὐφραίνεσθαι. ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ, 25
καὶ ὡς ἐρχόµενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ, ἤκουσε συµφωνίας καὶ χο-
ρῶν. καὶ προσκαλεσάµενος ἕνα τῶν παίδων, ἐπυνθάνετο τί 26
εἴη ταῦτα. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ῾Ο ἀδελφός σου ἥκει, καὶ ἔθυ- 27
σεν ὁ πατήρ σου τὸν µόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν
ἀπέλαβεν. ὠργίσθη δέ, καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν, ὁ οὖν πα- 28
τὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ 29
πατρί, ᾿Ιδού, τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι, καὶ οὐδέποτε ἐντολήν
σου παρῆλθον, καὶ ἐµοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον, ἵνα µετὰ τῶν
φίλων µου εὐφρανθῶ. ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος ὁ καταφαγών 30
σου τὸν βίον µετὰ πορνῶν ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν µόσχον τὸν

v.20 καίc ἀνίστηµιvpaanms ἔρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdams πατήρnams ἑαυτοῦrxgms ἔτιbo δέc
αὐτόςrpgms µακράνbo ἀπέχωvppagms ὁράωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms πατήρnnms αὐτόςrpgms καίc
σπλαγχνίζοµαιviao3s καίc τρέχωvpaanms ἐπιπίπτωviaa3s ἐπίp ὁdams τράχηλοςnams αὐτόςrpgms
καίc καταφιλέωviaa3s αὐτόςrpams . v.21 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms υἱόςnnms
πατήρnvms ἁµαρτάνωviaa1s εἰςp ὁdams οὐρανόςnams καίc ἐνώπιονbo σύrpg-s καίc οὐκέτιbo
εἰµίvipx1s ἄξιοςanmsn καλέωvnap υἱόςnnms σύrpg-s . v.22 λέγωviaa3s δέc ὁdnms πατήρnnms
πρόςp ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms ἐκφέρωvdaa2p ὁdafs στολήnafs ὁdafs πρῶτοςaafsn καίc
ἐνδύωvdaa2p αὐτόςrpams καίc δίδωµιvdaa2p δακτύλιοςnams εἰςp ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms καίc
ὑπόδηµαnanp εἰςp ὁdamp πούςnamp . v.23 καίc φέρωvpaanmp ὁdams µόσχοςaamsn ὁdams
σιτευτόςaamsn θύωvdaa2p καίc ἐσθίωvpaanmp εὐφραίνωvsap1p . v.24 ὅτιc οὗτοςrdnms ὁdnms
υἱόςnnms ἐγώrpg-s νεκρόςanmsn εἰµίviix3s καίc ἀναζάωviaa3s καίc ἀπόλλυµιvpxanms εἰµίviix3s
καίc εὑρίσκωviap3s καίc ἄρχωviad3p εὐφραίνωvnpp . v.25 εἰµίviix3s δέc ὁdnms υἱόςnnms
αὐτόςrpgms ὁdnms πρεσβύτεροςanmsn ἐνp ἀγρόςndms καίc ὡςbo ἔρχοµαιvppnnms ἐγγίζωviaa3s
ὁddfs οἰκίαndfs ἀκούωviaa3s συµφωνίαngfs καίc χορόςngmp . v.26 καίc προσκαλέοµαιvpadnms
εἷςnams ὁdgmp παῖςngmp πυνθάνοµαιviin3s τίςrqnns εἰµίvopx3s οὗτοςrdnnp . v.27 ὁdnms
δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὅτιc ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s ἥκωvipa3s καίc θύωviaa3s ὁdnms
πατήρnnms σύrpg-s ὁdams µόσχοςaamsn ὁdams σιτευτόςaamsn ὅτιc ὑγιαίνωvppaams αὐτόςrpams
ἀπολαµβάνωviaa3s . v.28 ὀργίζωviap3s δέc καίc οὐxo θέλωviia3s εἰσέρχοµαιvnaa ὁdnms
οὖνc πατήρnnms αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιvpaanms παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams . v.29 ὁdnms
δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s ὁddms πατήρndms ἰδούvdaa2s τοσοῦτοςrdanp ἔτοςnanp
δουλεύωvipa1s σύrpd-s καίc οὐδέποτεbo ἐντολήnafs σύrpg-s παρέρχοµαιviaa1s καίc ἐγώrpd-s
οὐδέποτεbo δίδωµιviaa2s ἔριφοςnams ἵναc µετάp ὁdgmp φίλοςagmpn ἐγώrpg-s εὐφραίνωvsap1s .
 15. 31–16. 8 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 226
31 σιτευτόν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, Τέκνον, σὺ πάντοτε µετ΄ ἐµοῦ εἶ,
32 καὶ πάντα τὰ ἐµὰ σά ἐστιν, εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει,
ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν, καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς
ἦν, καὶ εὑρέθη.
16 ῎Ελεγε δὲ καὶ πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, ῎Ανθρωπός τις ἦν
πλούσιος, ὃς εἶχεν οἰκονόµον, καὶ οὗτος διεβλήθη αὐτῷ ὡς δι-
2 ασκορπίζων τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ. καὶ φωνήσας αὐτὸν εἶπεν
αὐτῷ, Τί τοῦτο ἀκούω περὶ σοῦ· ἀπόδος τὸν λόγον τῆς οἰκο-
3 νοµίας σου, οὐ γὰρ δύνήσῃ ἔτι οἰκονοµεῖν. εἶπε δὲ ἐν ἑαυτῷ
ὁ οἰκονόµος, Τί ποιήσω, ὅτι ὁ κύριός µου ἀφαιρεῖται τὴν οἰ-
κονοµίαν ἀπ΄ ἐµοῦ· σκάπτειν οὐκ ἰσχύω, ἐπαιτεῖν αἰσχύνοµαι.
4 ἔγνων τί ποιήσω, ἵνα ὅταν µετασταθῶ τῆς οἰκονοµίας, δέξωνταί
5 µε εἰς τοὺς οἴκους αὐτῶν. καὶ προσκαλεσάµενος ἕνα ἕκαστον
τῶν χρεωφειλετῶν τοῦ κυρίου ἑαυτοῦ, ἔλεγε τῷ πρώτῳ, Πόσον
6 ὀφείλεις τῷ κυρίῳ µου· ὁ δὲ εἶπεν, ῾Εκατὸν βάτους ἐλαίου. καὶ
εἶπεν αὐτῷ, ∆έξαι σου τὸ γράµµα, καὶ καθίσας ταχέως γράψον
7 πεντήκοντα. ἔπειτα ἑτέρῳ εἶπε, Σὺ δὲ πόσον ὀφείλεις· ὁ δὲ
εἶπεν, ῾Εκατὸν κόρους σίτου. καὶ λέγει αὐτῷ, ∆έξαι σου τὸ
8 γράµµα, καὶ γράψον ὀγδοήκοντα. καὶ ἐπῄνεσεν ὁ κύριος τὸν
οἰκονόµον τῆς ἀδικίας ὅτι φρονίµως ἐποίησεν, ὅτι οἱ υἱοὶ τοῦ
αἰῶνος τούτου φρονιµώτεροι ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τοῦ φωτὸς εἰς τὴν

v.30 ὅτεbo δέc ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-s οὗτοςrdnms ὁdnms κατεσθίωvpaanms σύrpg-s ὁdams βίοςnams
µετάp πόρνηngfp ἔρχοµαιviaa3s θύωviaa2s αὐτόςrpdms ὁdams µόσχοςaamsn ὁdams σιτευτόςaamsn .
v.31 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms τέκνονnvns σύrpn-s πάντοτεbo µετάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx2s
καίc πᾶςannpn ὁdnnp ἐµόςrsnnp σόςrsnnp εἰµίvipx3s . v.32 εὐφραίνωvnap δέc καίc χαίρωvnao
δεῖviiq3s ὅτιc ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s οὗτοςrdnms νεκρόςanmsn εἰµίviix3s καίc ἀναζάωviaa3s
καίc ἀπόλλυµιvpxanms εἰµίviix3s καίc εὑρίσκωviap3s . 16. v.1 λέγωviia3s δέc καίc πρόςp ὁdamp
µαθητήςnamp αὐτόςrpgms ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ εἰµίviix3s πλούσιοςanmsn ὅςrrnms ἔχωviia3s
οἰκονόµοςnams καίc οὗτοςrdnms διαβάλλωviap3s αὐτόςrpdms ὡςbo διασκορπίζωvppanms ὁdanp
ὑπάρχωvppaanp αὐτόςrpgms . v.2 καίc φωνέωvpaanms αὐτόςrpams λέγωviaa3s αὐτόςrpdms τίςrqnns
οὗτοςrdnns ἀκούωvipa1s περίp σύrpg-s ἀποδίδωµιvdaa2s ὁdams λόγοςnams ὁdgfs οἰκονοµίαngfs
σύrpg-s οὐxo γάρc δύναµαιvifd2s ἔτιbo οἰκονοµέωvnpa . v.3 λέγωviaa3s δέc ἐνp ἑαυτοῦrxdms
ὁdnms οἰκονόµοςnnms τίςrqans ποιέωvsaa1s ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-s ἀφαιρέωvipm3s
ὁdafs οἰκονοµίαnafs ἀπόp ἐγώrpg-s σκάπτωvnpa οὐxo ἰσχύωvipa1s ἐπαιτέωvnpa αἰσχύνωvipe1s .
v.4 γινώσκωviaa1s τίςrqans ποιέωvifa1s ἵναc ὅτανc µεθίστηµιvsap1s ὁdgfs οἰκονοµίαngfs
δέχοµαιvsad3p ἐγώrpa-s εἰςp ὁdamp οἶκοςnamp αὐτόςrpgmp . v.5 καίc προσκαλέοµαιvpadnms
εἷςnams ἕκαστοςaamsn ὁdgmp χρεοφειλέτηςngmp ὁdgms κύριοςngms ἑαυτοῦrxgms λέγωviia3s
ὁddms πρῶτοςadmsn πόσοςroans ὀφείλωvipa2s ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s . v.6 ὁdnms δέc
λέγωviaa3s ἑκατόνtn βάτοςnamp ἔλαιονngns καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms δέχοµαιvdad2s σύrpg-s
ὁdans γράµµαnans καίc καθίζωvpaanms ταχέωςbo γράφωvdaa2s πεντήκονταtn . v.7 ἔπειταbo
ἕτεροςadmsn λέγωviaa3s σύrpn-s δέc πόσοςroans ὀφείλωvipa2s ὁdnms δέc λέγωviaa3s ἑκατόνtn
κόροςnamp σῖτοςngms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms δέχοµαιvdad2s σύrpg-s ὁdans γράµµαnans καίc
γράφωvdaa2s ὀγδοήκονταtn .
227 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 16. 9–19
γενεὰν ἑαυτῶν εἰσί. κἀγὼ ὑµῖν λέγω, Ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους 9
ἐκ τοῦ µαµωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα, ὅταν ἐκλίπητε, δέξωνται ὑµᾶς
εἰς τὰς αἰωνίους σκηνάς. ὁ πιστὸς ἐν ἐλαχίστῳ, καὶ ἐν πολ- 10
λῷ πιστός ἐστι, καὶ ὁ ἐν ἐλαχίστῳ ἄδικος καὶ ἐν πολλῷ ἄδικός
ἐστιν. εἰ οὖν ἐν τῷ ἀδίκῳ µαµωνᾷ πιστοὶ οὐκ ἐγένεσθε, τὸ 11
ἀληθινὸν τίς ὑµῖν πιστεύσει· καὶ εἰ ἐν τῷ ἀλλοτρίῳ πιστοὶ οὐκ 12
ἐγένεσθε, τὸ ὑµέτερον τίς ὑµῖν δώσει· οὐδεὶς οἰκέτης δύναται 13
δυσὶ κυρίοις δουλεύειν, ἢ γὰρ τὸν ἕνα µισήσει, καὶ τὸν ἕτε-
ρον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται, καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει.
οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ µαµωνᾷ. ῎Ηκουον δὲ ταῦτα 14
πάντα καὶ οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι ὑπάρχοντες, καὶ ἐξεµυ-
κτήριζον αὐτόν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς, ῾Υµεῖς ἐστε οἱ δικαιοῦντες 15
ἑαυτοὺς ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, ὁ δὲ Θεὸς γινώσκει τὰς καρ-
δίας ὑµῶν, ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγµα ἐνώπιον τοῦ
Θεοῦ ἐστὶν. ὁ νόµος καὶ οἱ προφῆται ἕως ᾿Ιωάννου, ἀπὸ τότε 16
ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εὐαγγελίζεται, καὶ πᾶς εἰς αὐτὴν βιάζεται.
εὐκοπώτερον δέ ἐστι τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν παρελθεῖν, ἢ 17
τοῦ νόµου µίαν κεραίαν πεσεῖν. πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα 18
αὐτοῦ καὶ γαµῶν ἑτέραν µοιχεύει, καὶ πᾶς ὁ ἀπολελυµένην
ἀπὸ ἀνδρὸς γαµῶν µοιχεύει. ῎Ανθρωπος δέ τις ἦν πλούσιος, 19

v.8 καίc ἐπαινέωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdams οἰκονόµοςnams ὁdgfs ἀδικίαngfs ὅτιc φρονίµωςbo
ποιέωviaa3s ὅτιc ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms φρόνιµοςanmpc ὑπέρp ὁdamp
υἱόςnamp ὁdgns φῶςngns εἰςp ὁdafs γενεάnafs ἑαυτοῦrxgmp εἰµίvipx3p . v.9 κἀγώrpn-s σύrpd-p
λέγωvipa1s ποιέωvdaa2p ἑαυτοῦrxdmp φίλοςaampn ἐκp ὁdgns µαµωνᾶςngns ὁdgfs ἀδικίαngfs ἵναc
ὅτανc ἐκλείπωvsaa2p δέχοµαιvsad3p σύrpa-p εἰςp ὁdafp αἰώνιοςaafpn σκηνήnafp . v.10 ὁdnms
πιστόςanmsn ἐνp ἐλάχιστοςadnsn καίc ἐνp πολύςadnsn πιστόςanmsn εἰµίvipx3s καίc ὁdnms ἐνp
ἐλάχιστοςadnsn ἄδικοςanmsn καίc ἐνp πολύςadnsn ἄδικοςanmsn εἰµίvipx3s . v.11 εἰqo οὖνc
ἐνp ὁddns ἄδικοςadnsn µαµωνᾶςndns πιστόςanfpn οὐxo γίνοµαιviad2p ὁdans ἀληθινόςaansn
τίςrqnms σύrpd-p πιστεύωvifa3s . v.12 καίc εἰqo ἐνp ὁddms ἀλλότριοςadmsn πιστόςanfpn οὐxo
γίνοµαιviad2p ὁdans ὑµέτεροςrsans τίςrqnms σύrpd-p δίδωµιvifa3s . v.13 οὐδείςanfsn οἰκέτηςnnms
δύναµαιvipn3s δύοndmp κύριοςndmp δουλεύωvnpa ἤxo γάρc ὁdams εἷςnams µισέωvifa3s καίc ὁdams
ἕτεροςaamsn ἀγαπάωvifa3s ἤxo εἷςngms ἀντέχωvifd3s καίc ὁdgms ἕτεροςagmsn καταφρονέωvifa3s
οὐxo δύναµαιvipn2p θεόςndms δουλεύωvnpa καίc µαµωνᾶςndns . v.14 ἀκούωviia3p δέc
οὗτοςrdanp πᾶςaanpn καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp φιλάργυροςanmpn ὑπάρχωvppanmp καίc
ἐκµυκτηρίζωviia3p αὐτόςrpams . v.15 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp σύrpn-p εἰµίvipx2p ὁdnmp
δικαιόωvppanmp ἑαυτοῦrxamp ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὁdnms δέc θεόςnnms γινώσκωvipa3s
ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p ὅτιc ὁdnns ἐνp ἄνθρωποςndmp ὑψηλόςannsn βδέλυγµαnnns ἐνώπιονbo
ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s . v.16 ὁdnms νόµοςnnms καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp ἕωςc
᾿Ιωάννηςngms ἀπόp τότεbo ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms εὐαγγελίζωvipp3s καίc πᾶςanmsn
εἰςp αὐτόςrpafs βιάζοµαιvipm3s . v.17 εὔκοποςannsc δέc εἰµίvipx3s ὁdams οὐρανόςnams καίc
ὁdafs γῆnafs παρέρχοµαιvnaa ἤxo ὁdgms νόµοςngms εἷςnafs κεραίαnafs πίπτωvnaa . v.18 πᾶςanmsn
ὁdnms ἀπολύωvppanms ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms καίc γαµέωvppanms ἕτεροςaafsn µοιχεύωvipa3s
καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἀπολύωvpxpafs ἀπόp ἀνήρngms γαµέωvppanms µοιχεύωvipa3s .
 16. 20–28 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 228
καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον, εὐφραινόµενος καθ΄
20 ἡµέραν λαµπρῶς. πτωχὸς δέ τις ἦν ὀνόµατι Λάζαρος, ὃς ἐ-
21 βέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωµένος. καὶ ἐπιθυµῶν
χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης
τοῦ πλουσίου, ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόµενοι ἀπέλειχον τὰ ἕλκη
22 αὐτοῦ. ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχόν, καὶ ἀπενεχθῆναι
αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον τοῦ ᾿Αβραάµ, ἀπέθανε
23 δὲ καὶ ὁ πλούσιος, καὶ ἐτάφη. καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς
ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις, ὁρᾷ τὸν ᾿Αβραὰµ ἀπὸ
24 µακρόθεν, καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς φω-
νήσας εἶπε, Πάτερ ᾿Αβραάµ, ἐλέησόν µε, καὶ πέµψον Λάζαρον,
ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος, καὶ καταψύξῃ
25 τὴν γλῶσσάν µου, ὅτι ὀδυνῶµαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ. εἶπε δὲ
᾿Αβραάµ, Τέκνον, µνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν
τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁµοίως τὰ κακά, νῦν δὲ ὅδε παρα-
26 καλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι. καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις µεταξὺ ἡµῶν
καὶ ὑµῶν χάσµα µέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι
ἐντεῦθεν πρὸς ὑµᾶς µὴ δύνωνται, µηδὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡµᾶς
27 διαπερῶσιν. εἶπε δέ, ᾿Ερωτῶ οὖν σε, πάτερ, ἵνα πέµψῃς αὐτὸν
28 εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός µου, ἔχω γὰρ πέντε ἀδελφούς, ὅπως
διαµαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα µὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον

v.19 ἄνθρωποςnnms δέc τι-σρινµσ εἰµίviix3s πλούσιοςanmsn καίc ἐνδιδύσκωviim3s πορφύραnafs

καίc βύσσοςnafs εὐφραίνωvpppnms κατάp ἡµέραnafs λαµπρῶςbo . v.20 πτωχόςanmsn δέc
τι-σρινµσ εἰµίviix3s ὄνοµαndns Λάζαροςnnms ὅςrrnms βάλλωviyp3s πρόςp ὁdams πυλώνnams
αὐτόςrpgms ἑλκόωvpxpnms . v.21 καίc ἐπιθυµέωvppanms χορτάζωvnap ἀπόp ὁdgnp ψιχίονngnp
dgnp vppagnp p dgfs
ὁ πίπτω ἀπό ὁ τράπεζαngfs ὁdgms πλούσιοςagmsn ἀλλάc καίc ὁdnmp κύωνnnmp
ἔρχοµαιvppnnmp ἀπολείχωviia3p ὁdanp ἕλκοςnanp αὐτόςrpgms . v.22 γίνοµαιviad3s δέc
vnaa dams aamsn c vnap rpams
ἀποθνῄσκω ὁ πτωχός καί ἀποφέρω αὐτός ὑπόp ὁdgmp ἄγγελοςngmp
εἰςp ὁdams κόλποςnams ὁdgms ᾿Αβραάµtp ἀποθνῄσκωviaa3s δέc καίc ὁdnms πλούσιοςanmsn
καίc θάπτωviap3s . v.23 καίc ἐνp ὁddms ᾅδηςndms ἐπαίρωvpaanms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp
αὐτόςrpgms ὑπάρχωvppanms ἐνp βάσανοςndfp ὁράωvipa3s ὁdams ᾿Αβραάµtp ἀπόp µακρόθενbo
καίc Λάζαροςnams ἐνp ὁddmp κόλποςndmp αὐτόςrpgms . v.24 καίc αὐτόςrpnms φωνέωvpaanms
λέγωviaa3s πατήρnvms ᾿Αβραάµtp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s καίc πέµπωvdaa2s Λάζαροςnams ἵναc
βάπτωvsaa3s ὁdans ἄκρονnans ὁdgms δάκτυλοςngms αὐτόςrpgms ὕδωρngns καίc καταψύχωvsaa3s
ὁdafs γλῶσσαnafs ἐγώrpg-s ὅτιc ὀδυνάοµαιvipp1s ἐνp ὁddfs φλόξndfs οὗτοςrddfs . v.25 λέγωviaa3s
δέc ᾿Αβραάµtp τέκνονnvns µιµνῄσκοµαιvdap2s ὅτιc ἀπολαµβάνωviaa2s σύrpn-s ὁdanp ἀγαθόςaanpn
σύrpg-s ἐνp ὁddfs ζωήndfs σύrpg-s καίc Λάζαροςnnms ὁµοίωςbo ὁdanp κακόςaanpn νῦνbo δέc
ὅδεrdnms παρακαλέωvipp3s σύrpn-s δέc ὀδυνάοµαιvipp2s . v.26 καίc ἐπίp πᾶςadnpn οὗτοςrddnp
µεταξύbo ἐγώrpg-p καίc σύrpg-p χάσµαnans µέγαςaansn στηρίζωvixp3s ὅπωςbo ὁdnmp θέλωvppanmp
διαβαίνωvnaa ἐντεῦθενbo πρόςp σύrpa-p µήxo δύναµαιvspn3p µηδέc ὁdnmp ἐκεῖθενbo πρόςp
ἐγώrpa-p διαπεράωvspa3p . v.27 λέγωviaa3s δέc ἐρωτάωvipa1s οὖνc σύrpa-s πατήρnvms ἵναc
πέµπωvsaa2s αὐτόςrpams εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s .
229 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 16. 29–17. 8
τοῦτον τῆς βασάνου. λέγει αὐτῷ ᾿Αβραάµ, ῎Εχουσι Μωσέα καὶ 29
τοὺς προφήτας, ἀκουσάτωσαν αὐτῶν. ὁ δὲ εἶπεν, Οὐχί, πάτερ 30
᾿Αβραάµ, ἀλλ΄ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτούς, µετα-
νοήσουσιν. εἶπε δὲ αὐτῷ, Εἰ Μωσέως καὶ τῶν προφητῶν οὐκ 31
ἀκούουσιν, οὐδέ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ, πεισθήσονται.
Εἶπε δὲ πρὸς τοὺς µαθητάς, ᾿Ανένδεκτόν ἐστι τοῦ µὴ ἐλθεῖν 17
τὰ σκάνδαλα, οὐαὶ δὲ δι΄ οὗ ἔρχεται. λυσιτελεῖ αὐτῷ εἰ µύλος 2
ὀνικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ, καὶ ἔρριπται εἰς τὴν
θάλασσαν, ἢ ἵνα σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν µικρῶν τούτων. προσέ- 3
χετε ἑαυτοῖς. ἐὰν δὲ ἁµάρτῃ εἰς σὲ ὁ ἀδελφός σου, ἐπιτίµησον
αὐτῷ, καὶ ἐὰν µετανοήσῃ, ἄφες αὐτῷ. καὶ ἐὰν ἑπτάκις τῆς 4
ἡµέρας ἁµάρτῃ εἰς σέ, καὶ ἑπτάκις τῆς ἡµέρας ἐπιστρέψῃ ἐπί
σε, λέγων, Μετανοῶ, ἀφήσεις αὐτῷ. Καὶ εἶπον οἱ ἀπόστολοι 5
τῷ Κυρίῳ, Πρόσθες ἡµῖν πίστιν. εἶπε δὲ ὁ Κύριος, Εἰ εἴχετε 6
πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐλέγετε ἂν τῇ συκαµίνῳ ταύτῃ,
᾿Εκριζώθητι, καὶ φυτεύθητι ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ ὑπήκουσεν ἂν
ὑµῖν. τίς δὲ ἐξ ὑµῶν δοῦλον ἔχων ἀροτριῶντα ἢ ποιµαίνοντα, 7
ὃς εἰσελθόντι ἐκ τοῦ ἀγροῦ ἐρεῖ εὐθέως, Παρελθὼν ἀνάπεσαι,
ἀλλ΄ οὐχὶ ἐρεῖ αὐτῷ, ῾Ετοίµασον τί δειπνήσω, καὶ περιζωσάµε- 8
νος διακόνει µοι, ἕως φάγω καὶ πίω, καὶ µετὰ ταῦτα φάγεσαι

v.28 ἔχωvipa1s γάρc πέντεtn ἀδελφόςnamp ὅπωςbo διαµαρτύροµαιvspn3s αὐτόςrpdmp ἵναc

µήxo καίc αὐτόςrpnmp ἔρχοµαιvsaa3p εἰςp ὁdams τόποςnams οὗτοςrdams ὁdgfs βάσανοςngfs .
v.29 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ᾿Αβραάµtp ἔχωvipa3p Μωϋσῆςnams καίc ὁdamp προφήτηςnamp
ἀκούωvdaa3p αὐτόςrpgmp . v.30 ὁdnms δέc λέγωviaa3s οὐχίxo πατήρnvms ᾿Αβραάµtp ἀλλάc
ἐάνqo τι-σρινµσ ἀπόp νεκρόςagmpn πορεύοµαιvsao3s πρόςp αὐτόςrpamp µετανοέωvifa3p .
v.31 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms εἰqo Μωϋσῆςngms καίc ὁdgmp προφήτηςngmp οὐxo ἀκούωvipa3p
οὐδέbo ἐάνqo τι-σρινµσ ἐκp νεκρόςagmpn ἀνίστηµιvsaa3s πείθωvifp3p . 17. v.1 λέγωviaa3s
δέc πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp ἀνένδεκτοςannsn εἰµίvipx3s ὁdgms µήxo ἔρχοµαιvnaa ὁdanp
σκάνδαλονnanp οὐαίi δέc διάp ὅςrrgms ἔρχοµαιvipn3s . v.2 λυσιτελέωvipa3s αὐτόςrpdms εἰqo
µύλοςnnms ὀνικόςanmsn περίκειµαιvipn3s περίp ὁdams τράχηλοςnams αὐτόςrpgms καίc ῥίπτωvixp3s
εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs ἤxo ἵναc σκανδαλίζωvsaa3s εἷςnams ὁdgmp µικρόςagmpn οὗτοςrdgmp .
v.3 προσέχωvdpa2p ἑαυτοῦrxdmp ἐάνqo δέc ἁµαρτάνωvsaa3s εἰςp σύrpa-s ὁdnms ἀδελφόςnnms
σύrpg-s ἐπιτιµάωvdaa2s αὐτόςrpdms καίc ἐάνqo µετανοέωvsaa3s ἀφίηµιvdaa2s αὐτόςrpdms .
v.4 καίc ἐάνqo ἑπτάκιςbo ὁdgfs ἡµέραngfs ἁµαρτάνωvsaa3s εἰςp σύrpa-s καίc ἑπτάκιςbo ὁdgfs
ἡµέραngfs ἐπιστρέφωvsaa3s ἐπίp σύrpa-s λέγωvppanms µετανοέωvipa1s ἀφίηµιvifa2s αὐτόςrpdms .
v.5 καίc λέγωviaa3p ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp ὁddms κύριοςndms προστίθηµιvdaa2s ἐγώrpd-p
πίστιςnafs . v.6 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms εἰqo ἔχωviia2p πίστιςnafs ὡςbo κόκκοςnams
ngns
σίναπι λέγωviia2p ἄνxo ὁddfs συκάµινοςadmsn οὗτοςrddfs ἐκριζόωvdap2s καίc φυτεύωvdap2s
ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs καίc ὑπακούωviaa3s ἄνxo σύrpd-p . v.7 τίςrqnms δέc ἐκp σύrpg-p
δοῦλοςnams ἔχωvppanms ἀροτριάωvppaams ἤxo ποιµαίνωvppaams ὅςrrnms εἰσέρχοµαιvpaadms ἐκp
ὁdgms ἀγρόςngms λέγωvifa3s εὐθέωςbo παρέρχοµαιvpaanms ἀναπίπτωvdam2s .
 17. 9–21 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 230
9 καὶ πίεσαι σύ· µὴ χάριν ἔχει τῷ δούλῳ ἐκείνῳ, ὅτι ἐποίησε
10 τὰ διαταχθέντα αὐτῷ· οὐ δοκῶ. οὕτω καὶ ὑµεῖς, ὅταν ποι-
ήσητε πάντα τὰ διαταχθέντα ὑµῖν, λέγετε ὅτι δοῦλοι ἀχρεῖοί
11 ἐσµεν, ὅτι ὃ ὠφείλοµεν ποιῆσαι πεποιήκαµεν. Καὶ ἐγένετο ἐν
τῷ πορεύεσθαι αὐτὸν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ αὐτὸς διήρχετο διὰ
12 µέσου Σαµαρείας καὶ Γαλιλαίας. καὶ εἰσερχοµένου αὐτοῦ εἴς
τινα κώµην, ἀπήντησαν αὐτῷ δέκα λεπροὶ ἄνδρες, οἳ ἔστησαν
13 πόρρωθεν, καὶ αὐτοὶ ἦραν φωνήν, λέγοντες, ᾿Ιησοῦ, ἐπιστάτα,
14 ἐλέησον ἡµᾶς. καὶ ἰδὼν εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες ἐπιδεί-
ξατε ἑαυτοὺς τοῖς ἱερεῦσι. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὑπάγειν αὐτούς,
15 ἐκαθαρίσθησαν. εἷς δὲ ἐξ αὐτῶν, ἰδὼν ὅτι ἰάθη, ὑπέστρεψε,
16 µετὰ φωνῆς µεγάλης δοξάζων τὸν Θεόν, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρό-
σωπον παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ, εὐχαριστῶν αὐτῷ, καὶ αὐτὸς ἦν
17 Σαµαρείτης. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, Οὐχὶ οἱ δέκα ἐκα-
18 θαρίσθησαν· οἱ δὲ ἐννέα ποῦ· οὐχ εὑρέθησαν ὑποστρέψαντες
19 δοῦναι δόξαν τῷ Θεῷ, εἰ µὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος, καὶ εἶπεν αὐ-
20 τῷ, ᾿Αναστὰς πορεύου, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε. ᾿Επερωτηθεὶς
δὲ ὑπὸ τῶν Φαρισαίων, πότε ἔρχεται ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀπε-
κρίθη αὐτοῖς καὶ εἶπεν, Οὐκ ἔρχεται ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ µετὰ
21 παρατηρήσεως, οὐδὲ ἐροῦσιν, ᾿Ιδοὺ ὧδε, ἤ, ᾿Ιδοὺ ἐκεῖ. ἰδοὺ

v.8 ἀλλάc οὐχίxo λέγωvifa3s αὐτόςrpdms ἑτοιµάζωvdaa2s τίςrqans δειπνέωvsaa1s καίc

περιζώννυµιvpamnms διακονέωvdpa2s ἐγώrpd-s ἕωςc ἐσθίωvsaa1s καίc πίνωvsaa1s καίc µετάp
οὗτοςrdanp ἐσθίωvifd2s καίc πίνωvifd2s σύrpn-s . v.9 µήxo χάριςnafs ἔχωvipa3s ὁddms
δοῦλοςndms ἐκεῖνοςrddms ὅτιc ποιέωviaa3s ὁdanp διατάσσωvpapanp αὐτόςrpdms ὅςxo δοκέωvipa1s .
v.10 οὕτωbo καίc σύrpn-p ὅτανc ποιέωvsaa2p πᾶςaanpn ὁdanp διατάσσωvpapanp σύrpd-p λέγωvdpa2p
ὅτιc δοῦλοςnnmp ἀχρεῖοςanmpn εἰµίvipx1p ὅτιc ὅςrrans ὀφείλωviia1p ποιέωvnaa ποιέωvixa1p .
v.11 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms πορεύοµαιvnpn αὐτόςrpams εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc
αὐτόςrpnms διέρχοµαιviin3s διάp µέσοςagnsn Σαµάρειαngfs καίc Γαλιλαίαngfs . v.12 καίc
εἰσέρχοµαιvppngms αὐτόςrpgms εἰςp τι-σριαφσ κώµηnafs ἀπαντάωviaa3p αὐτόςrpdms δέκαtn
λεπρόςanmpn ἀνήρnnmp ὅςrrnmp ἵστηµιviaa3p πόρρωθενbo . v.13 καίc αὐτόςrpnmp αἴρωviaa3p
φωνήnafs λέγωvppanmp ᾿Ιησοῦςnvms ἐπιστάτηςnvms ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-p . v.14 καίc
ὁράωvpaanms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp ἐπιδείκνυµιvdaa2p ἑαυτοῦrxamp ὁddmp
ἱερεύςndmp καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms ὑπάγωvnpa αὐτόςrpamp καθαρίζωviap3p . v.15 εἷςnnms
δέc ἐκp αὐτόςrpgmp ὁράωvpaanms ὅτιc ἰάοµαιviap3s ὑποστρέφωviaa3s µετάp φωνήngfs µέγαςagfsn
δοξάζωvppanms ὁdams θεόςnams . v.16 καίc πίπτωviaa3s ἐπίp πρόσωπονnans παράp ὁdamp
πούςnamp αὐτόςrpgms εὐχαριστέωvppanms αὐτόςrpdms καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s Σαµαρίτηςnnms .
v.17 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s οὐχίxo ὁdnmp δέκαtn καθαρίζωviap3p
ὁdnmp δέc ἐννέαtn ποῦxo . v.18 οὐxo εὑρίσκωviap3p ὑποστρέφωvpaanmp δίδωµιvnaa δόξαnafs
ὁddms θεόςndms εἰqo µήxo ὁdnms ἀλλογενήςanmsn οὗτοςrdnms . v.19 καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms ἀνίστηµιvpaanms πορεύοµαιvdpn2s ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s .
v.20 ἐπερωτάωvpapnms δέc ὑπόp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp πότεxo ἔρχοµαιvipn3s ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgms θεόςngms ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp καίc λέγωviaa3s οὐxo ἔρχοµαιvipn3s ὁdnfs
βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms µετάp παρατήρησιςngfs .
231 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 17. 22–34
γάρ, ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ὑµῶν ἐστιν. Εἶπε δὲ πρὸς τοὺς 22
µαθητάς, ᾿Ελεύσονται ἡµέραι ὅτε ἐπιθυµήσετε µίαν τῶν ἡµε-
ρῶν τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἰδεῖν, καὶ οὐκ ὄψεσθε. καὶ ἐροῦ- 23
σιν ὑµῖν, ᾿Ιδοὺ ὧδε, ἤ, ᾿Ιδοὺ ἐκεῖ, µὴ ἀπέλθητε, µηδὲ διώξητε.
ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἡ ἀστράπτουσα ἐκ τῆς ὑπ οὐρανὸν εἰς 24
τὴν ὑπ΄ οὐρανὸν λάµπει, οὕτως ἔσται καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
ἐν τῇ ἡµέρᾳ αὐτοῦ. πρῶτον δὲ δεῖ αὐτὸν πολλὰ παθεῖν καὶ ἀ- 25
ποδοκιµασθῆναι ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης. καὶ καθὼς ἐγένετο ἐν 26
ταῖς ἡµέραις τοῦ Νῶε, οὕτως ἔσται καὶ ἐν ταῖς ἡµέραις τοῦ υἱοῦ
τοῦ ἀνθρώπου. ἤσθιον, ἔπινον, ἐγάµουν, ἐξεγαµίζοντο, ἄχρι 27
ἧς ἡµέρας εἰσῆλθε Νῶε εἰς τὴν κιβωτόν, καὶ ἦλθεν ὁ κατακλυ-
σµός, καὶ ἀπώλεσεν ἅπαντας. ὁµοίως καὶ ὼς ἐγένετο ἐν ταῖς 28
ἡµέραις Λώτ, ἤσθιον, ἔπινον, ἠγόραζον, ἐπώλουν, ἐφύτευον,
ᾠκοδόµουν, ᾗ δὲ ἡµέρᾳ ἐξῆλθε Λὼτ ἀπὸ Σοδόµων, ἔβρεξε πῦρ 29
καὶ θεῖον ἀπ΄ οὐρανοῦ, καὶ ἀπώλεσεν ἅπαντας, κατὰ ταῦτα ἔ- 30
σται ᾗ ἡµέρᾳ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀποκαλύπτεται. ἐν ἐκείνῃ 31
τῇ ἡµέρᾳ, ὃς ἔσται ἐπὶ τοῦ δώµατος, καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἐν τῇ
οἰκίᾳ, µὴ καταβάτω ἆραι αὐτά, καὶ ὁ ἐν τῷ ἀγρῷ ὁµοίως µὴ ἐ-
πιστρεψάτω εἰς τὰ ὀπίσω. µνηµονεύετε τῆς γυναικὸς Λώτ. ὃς 32, 33
ἐὰν ζητήσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι ἀπολέσει αὐτήν, καὶ ὃς ἐὰν
ἀπολέσῃ αὐτὴν ζωογονήσει αὐτήν. λέγω ὑµῖν, ταύτῃ τῇ νυκτὶ 34

v.21 οὐδέbo λέγωvifa3p ἰδούvdaa2s ὧδεbo ἤxo ἰδούvdaa2s ἐκεῖbo ἰδούvdaa2s γάρc ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgms θεόςngms ἐντόςbo σύrpg-p εἰµίvipx3s . v.22 λέγωviaa3s δέc πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp
vifd3p nnfp bo vifa2p
ἔρχοµαι ἡµέρα ὅτε ἐπιθυµέω εἷςnafs ὁdgfp ἡµέραngfp ὁdgms υἱόςngms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ὁράωvnaa καίc οὐxo ὁράωvifd2p . v.23 καίc λέγωvifa3p σύrpd-p ἰδούvdaa2s
bo xo vdaa2s bo xo vsaa2p
ὧδε ἤ ἰδού ἐκεῖ µή ἀπέρχοµαι µηδέc διώκωvsaa2p . v.24 ὥσπερbo
γάρc ὁdnfs ἀστραπήnnfs ὁdnfs ἀστράπτωvppanfs ἐκp ὁdgfs ὑπόp οὐρανόςnams εἰςp ὁdafs ὑπόp
οὐρανόςnams λάµπωvipa3s οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐνp ὁddfs
ἡµέραndfs αὐτόςrpgms . v.25 πρῶτοςbo δέc δεῖvipq3s αὐτόςrpams πολύςaanpn πάσχωvnaa καίc
vnap
ἀποδοκιµάζω ἀπό ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs .
p
v.26 καίc καθώςbo γίνοµαιviad3s ἐνp
ὁddfp ἡµέραndfp ὁdgms Νῶεtp οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ὁdgms υἱόςngms ὁdgms
ἄνθρωποςngms . v.27 ἐσθίωviia3p πίνωviia3p γαµέωviia3p γαµίζωviip3p ἄχριp ὅςrrgfs ἡµέραngfs
εἰσέρχοµαιviaa3s Νῶεtp εἰςp ὁdafs κιβωτόςnafs καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms κατακλυσµόςnnms καίc
ἀπόλλυµιviaa3s ἅπαςaampn . v.28 ὁµοίωςbo καίc ὡςbo γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp Λώτtp
ἐσθίωviia3p πίνωviia3p ἀγοράζωviia3p πωλέωviia3p φυτεύωviia3p οἰκοδοµέωviia3p . v.29 ὅςrrdfs
c ndfs viaa3s tp p ngnp viaa3s nans
δέ ἡµέρα ἐξέρχοµαι Λώτ ἀπό Σόδοµα βρέχω πῦρ καίc θεῖονnans
ἀπόp οὐρανόςngms καίc ἀπόλλυµιviaa3s ἅπαςaampn . v.30 κατάp οὗτοςnanp εἰµίvifx3s ὅςrrdfs
ἡµέραndfs ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἀποκαλύπτωvipp3s . v.31 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs
ὁddfs ἡµέραndfs ὅςrrnms εἰµίvifx3s ἐπίp ὁdgns δῶµαngns καίc ὁdnnp σκεῦοςnnnp αὐτόςrpgms ἐνp
ὁddfs οἰκίαndfs µήxo καταβαίνωvdaa3s αἴρωvnaa αὐτόςrpanp καίc ὁdnms ἐνp ὁddms ἀγρόςndms
ὁµοίωςbo µήxo ἐπιστρέφωvdaa3s εἰςp ὁdanp ὀπίσωbo . v.32 µνηµονεύωvdpa2p ὁdgfs γυνήngfs
tp rrnms qo vsaa3s dafs nafs
Λώτ . v.33 ὅς ἐάν ζητέω ὁ ψυχή αὐτόςrpgms σῴζωvnaa ἀπόλλυµιvifa3s
αὐτόςrpafs καίc ὅςrrnms ἐάνqo ἀπόλλυµιvsaa3s αὐτόςrpafs ζῳογονέωvifa3s αὐτόςrpafs .
 17. 35–18. 9 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 232
ἔσονται δύο ἐπὶ κλίνης µιᾶς, ὁ εἷς παραληφθήσεται, καὶ ὁ ἕ-
35 τερος ἀφεθήσεται. δύο ἔσονται ἀλήθουσαι ἐπὶ τὸ αὐτό, ἡ µία
36 παραληφθήσεται, καὶ ἡ ἑτέρα ἀφεθήσεται. δύο ἔσονται ἐν τῷ
37 ἀγρῷ, ὁ εἷς παραληφθήσεται, καὶ ὁ ἕτερος ἀφεθήσεται. καὶ
ἀποκριθέντες λέγουσιν αὐτῷ, Ποῦ, Κύριε· ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς,
῞Οπου τὸ σῶµα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοὶ.
18 ῎Ελεγε δὲ καὶ παραβολὴν αὐτοῖς πρὸς τὸ δεῖν πάντοτε προσ-
2 εύχεσθαι, καὶ µὴ ἐκκακεῖν, λέγων, Κριτής τις ἦν ἔν τινι πό-
λει, τὸν Θεὸν µὴ φοβούµενος, καὶ ἄνθρωπον µὴ ἐντρεπόµε-
3 νος, χήρα δὲ ἦν ἐν τῇ πόλει ἐκείνῃ, καὶ ἤρχετο πρὸς αὐτόν,
4 λέγουσα, ᾿Εκδίκησόν µε ἀπὸ τοῦ ἀντιδίκου µου. καὶ οὐκ ἠ-
θέλησεν ἐπὶ χρόνον, µετὰ δὲ ταῦτα εἶπεν ἐν ἑαυτῷ, Εἰ καὶ τὸν
5 Θεὸν οὐ φοβοῦµαι, καὶ ἄνθρωπον οὐκ ἐντρέποµαι, διά γε τὸ
παρέχειν µοι κόπον τὴν χήραν ταύτην, ἐκδικήσω αὐτήν, ἵνα µὴ
6 εἰς τέλος ἐρχοµένη ὑπωπιάζῃ µε. εἶπε δὲ ὁ Κύριος, ᾿Ακούσατε
7 τί ὁ κριτὴς τῆς ἀδικίας λέγει. ὁ δὲ Θεὸς οὐ µὴ ποιήσει τὴν
ἐκδίκησιν τῶν ἐκλεκτῶν αὐτοῦ τῶν βοώντων πρὸς αὐτὸν ἡµέ-
8 ρας καὶ νυκτός, καὶ µακροθυµῶν ἐπ΄ αὐτοῖς· λέγω ὑµῖν ὅτι
ποιήσει τὴν ἐκδίκησιν αὐτῶν ἐν τάχει. πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀν-
9 θρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς· Εἶπε δὲ
καὶ πρός τινας τοὺς πεποιθότας ἐφ΄ ἑαυτοῖς ὅτι εἰσὶ δίκαιοι, καὶ

v.34 λέγωvipa1s σύrpd-p οὗτοςrddfs ὁddfs νύξndfs εἰµίvifx3p δύοtn ἐπίp κλίνηngfs εἷςngfs ὁdnms
εἷςnnms παραλαµβάνωvifp3s καίc ὁdnms ἕτεροςanmsn ἀφίηµιvifp3s . v.35 δύοtn εἰµίvifx3p
ἀλήθωvppanfp ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans ὁdnfs εἷςnnfs παραλαµβάνωvifp3s καίc ὁdnfs ἕτεροςanfsn
ἀφίηµιvifp3s . v.36 δύοtn εἰµίvifx3p ἐνp ὁddms ἀγρόςndms ὁdnms εἷςnnms παραλαµβάνωvifp3s
καίc ὁdnms ἕτεροςanmsn ἀφίηµιvifp3s . v.37 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonmp λέγωvipa3p αὐτόςrpdms
xo nvms dnms c viaa3s
ποῦ κύριος ὁ δέ λέγω αὐτόςrpdmp ὅπουbo ὁdnns σῶµαnnns ἐκεῖbo συνάγωvifp3p
ὁdnmp ἀετόςnnmp . 18. v.1 λέγωviia3s δέc καίc παραβολήnafs αὐτόςrpdmp πρόςp ὁdans
δεῖvnpq πάντοτεbo προσεύχοµαιvnpn καίc µήxo ἐγκακέωvnpa . v.2 λέγωvppanms κριτήςnnms
τι-σρινµσ εἰµίviix3s ἐνp τι-σριδφσ πόλιςndfs ὁdams θεόςnams µήxo φοβέοµαιvppnnms καίc
ἄνθρωποςnams µήxo ἐντρέπωvpppnms . v.3 χήραnnfs δέc εἰµίviix3s ἐνp ὁddfs πόλιςndfs
ἐκεῖνοςrddfs καίc ἔρχοµαιviin3s πρόςp αὐτόςrpams λέγωvppanfs ἐκδικέωvdaa2s ἐγώrpa-s ἀπόp
ὁdgms ἀντίδικοςngms ἐγώrpg-s . v.4 καίc οὐxo θέλωviaa3s ἐπίp χρόνοςnams µετάp δέc
οὗτοςrdanp λέγωviaa3s ἐνp ἑαυτοῦrxdms εἰqo καίc ὁdams θεόςnams οὐxo φοβέοµαιvipn1s καίc
ἄνθρωποςnams οὐxo ἐντρέπωvipp1s . v.5 διάp γέxo ὁdans παρέχωvnpa ἐγώrpd-s κόποςnams
ὁdafs χήραnafs οὗτοςrdafs ἐκδικέωvifa1s αὐτόςrpafs ἵναc µήxo εἰςp τέλοςnans ἔρχοµαιvppnnfs
ὑπωπιάζωvspa3s ἐγώrpa-s . v.6 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms ἀκούωvdaa2p τίςrqans ὁdnms
κριτήςnnms ὁdgfs ἀδικίαngfs λέγωvipa3s . v.7 ὁdnms δέc θεόςnnms οὐxo µήxo ποιέωvifa3s ὁdafs
nafs dgmp agmpn rpgms dgmp
ἐκδίκησις ὁ ἐκλεκτός αὐτός ὁ βοάωvppagmp πρόςp αὐτόςrpams ἡµέραngfs
καίc νύξngfs καίc µακροθυµέωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdmp . v.8 λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ποιέωvifa3s
ὁdafs ἐκδίκησιςnafs αὐτόςrpgmp ἐνp τάχοςndns πλήνbo ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἔρχοµαιvpaanms ἆραxo εὑρίσκωvifa3s ὁdafs πίστιςnafs ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
233 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 18. 10–20
ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιπούς, τὴν παραβολὴν ταύτην, ῎Ανθρω- 10
ποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος,
καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα 11
προσηύχετο, ῾Ο Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰµὶ ὥσπερ οἱ λοι-
ποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, µοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος
ὁ τελώνης. νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα 12
κτῶµαι. καὶ ὁ τελώνης µακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς 13
ὀφθαλµοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ΄ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος
αὐτοῦ, λέγων, ῾Ο Θεός, ἱλάσθητί µοι τῷ ἁµαρτωλῷ. λέγω ὑ- 14
µῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωµένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ ἐκεῖνος,
ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν
ὑψωθήσεται. Προσέφερον δὲ αὐτῷ καὶ τὰ βρέφη, ἵνα αὐτῶν ἅ- 15
πτηται, ἰδόντες δὲ οἱ µαθηταὶ ἐπετίµησαν αὐτοῖς. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς 16
προσκαλεσάµενος αὐτὰ εἶπεν, ῎Αφετε τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρός
µε, καὶ µὴ κωλύετε αὐτά, τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία
τοῦ Θεοῦ. ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὃς ἐὰν µὴ δέξηται τὴν βασιλείαν 17
τοῦ Θεοῦ ὡς παιδίον, οὐ µὴ εἰσέλθῃ εἰς αὐτήν. Καὶ ἐπηρώτη- 18
σέ τις αὐτὸν ἄρχων, λέγων, ∆ιδάσκαλε ἀγαθέ, τί ποιήσας ζωὴν
αἰώνιον κληρονοµήσω· εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Τί µε λέγεις 19
ἀγαθόν· οὐδεὶς ἀγαθός, εἰ µὴ εἷς, ὁ Θεός. τὰς ἐντολὰς οἶδας, 20

v.9 λέγωviaa3s δέc καίc πρόςp τι-σριαµπ ὁdamp πείθωvpxaamp ἐπίp ἑαυτοῦrxdmp ὅτιc
εἰµίvipx3p δίκαιοςanmpn καίc ἐξουθενέωvppaamp ὁdamp λοιπόςaampn ὁdafs παραβολήnafs
οὗτοςrdafs . v.10 ἄνθρωποςnnmp δύοtn ἀναβαίνωviaa3p εἰςp ὁdans ἱερόνnans προσεύχοµαιvnad
ὁdnms εἷςnnms Φαρισαῖοςnnms καίc ὁdnms ἕτεροςanmsn τελώνηςnnms . v.11 ὁdnms
Φαρισαῖοςnnms ἵστηµιvpapnms πρόςp ἑαυτοῦrxams οὗτοςrdanp προσεύχοµαιviin3s ὁdnms
θεόςnnms εὐχαριστέωvipa1s σύrpd-s ὅτιc οὐxo εἰµίvipx1s ὥσπερbo ὁdnmp λοιπόςanmpn ὁdgmp
ἄνθρωποςngmp ἅρπαξanmpn ἄδικοςanmpn µοιχόςnnmp ἤxo καίc ὡςbo οὗτοςrdnms ὁdnms
τελώνηςnnms . v.12 νηστεύωvipa1s δίςbo ὁdgns σάββατονngns ἀποδεκατόωvipa1s πᾶςaanpn
ὅσοςrcanp κτάοµαιvipn1s . v.13 καίc ὁdnms τελώνηςnnms µακρόθενbo ἵστηµιvpxanms οὐxo
viia3s bo damp
θέλω οὐδέ ὁ ὀφθαλµόςnamp εἰςp ὁdams οὐρανόςnams ἐπαίρωvnaa ἀλλάc τύπτωviia3s
εἰςp ὁdans στῆθοςnans αὐτόςrpgms λέγωvppanms ὁdnms θεόςnnms ἱλάσκοµαιvdap2s ἐγώrpd-s ὁddms
ἁµαρτωλόςadmsn . v.14 λέγωvipa1s σύrpd-p καταβαίνωviaa3s οὗτοςrdnms δικαιόωvpxpnms εἰςp
ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms ἤxo ἐκεῖνοςrdnms ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ὑψόωvppanms ἑαυτοῦrxams
ταπεινόωvifp3s ὁdnms δέc ταπεινόωvppanms ἑαυτοῦrxams ὑψόωvifp3s . v.15 προσφέρωviia3p
δέc αὐτόςrpdms καίc ὁdanp βρέφοςnanp ἵναc αὐτόςrpgnp ἅπτωvspm3s ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp
µαθητήςnnmp ἐπιτιµάωviaa3p αὐτόςrpdmp . v.16 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms προσκαλέοµαιvpadnms
αὐτόςrpanp λέγωviaa3s ἀφίηµιvdaa2p ὁdanp παιδίονnanp ἔρχοµαιvnpn πρόςp ἐγώrpa-s καίc
µήxo κωλύωvdpa2p αὐτόςrpanp ὁdgnp γάρc τοιοῦτοςrdgnp εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms
θεόςngms . v.17 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅςrrnms ἐάνqo µήxo δέχοµαιvsad3s ὁdafs βασιλείαnafs
ὁdgms θεόςngms ὡςbo παιδίονnnns οὐxo µήxo εἰσέρχοµαιvsaa3s εἰςp αὐτόςrpafs . v.18 καίc
ἐπερωτάωviaa3s τι-σρινµσ αὐτόςrpams ἄρχωνnnms λέγωvppanms διδάσκαλοςnvms ἀγαθόςavmsn
τίςrqans ποιέωvpaanms ζωήnafs αἰώνιοςaafsn κληρονοµέωvifa1s . v.19 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqans ἐγώrpa-s λέγωvipa2s ἀγαθόςaamsn οὐδείςanfsn ἀγαθόςanmsn εἰqo µήxo
εἷςnnms ὁdnms θεόςnnms .
 18. 21–32 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 234
Μὴ µοιχεύσῃς, µὴ φονεύσῃς, µὴ κλέψῃς, µὴ ψευδοµαρτυ-
21 ρήσῃς, τίµα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα σου. ὁ δὲ εἶπε,
22 Ταῦτα πάντα ἐφυλαξάµην ἐκ νεότητος µου. ἀκούσας δὲ ταῦτα
ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ, ῎Ετι ἕν σοι λείπει, πάντα ὅσα ἔχεις πώ-
λησον, καὶ διάδος πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ
23 δεῦρο ἀκολούθει µοι. ὁ δὲ ἀκούσας ταῦτα περίλυπος ἐγένετο,
24 ἦν γὰρ πλούσιος σφόδρα. ἰδὼν δὲ αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς περίλυπον
γενόµενον εἶπε, Πῶς δυσκόλως οἱ τὰ χρήµατα ἔχοντες εἰσε-
25 λεύσονται εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. εὐκοπώτερον γάρ ἐστι
κάµηλον διὰ τρυµαλιᾶς ῥαφίδος εἰσελθεῖν, ἢ πλούσιον εἰς τὴν
26 βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν. εἶπον δὲ οἱ ἀκούσαντες, Καὶ
27 τίς δύναται σωθῆναι· ὁ δὲ εἶπε, Τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις
28 δυνατά ἐστι παρὰ τῷ Θεῷ. εἶπε δὲ ὁ Πέτρος, ᾿Ιδού, ἡµεῖς ἀ-
29 φήκαµεν πάντα, καὶ ἠκολουθήσαµέν σοι. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς,
᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι οὐδείς ἐστιν ὃς ἀφῆκεν οἰκίαν, ἢ γονεῖς, ἢ
ἀδελφούς, ἢ γυναῖκα, ἢ τέκνα, ἕνεκεν τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ,
30 ὃς οὐ µὴ ἀπολάβῃ πολλαπλασίονα ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ, καὶ ἐν τῷ
31 αἰῶνι τῷ ἐρχοµένῳ ζωὴν αἰώνιον. Παραλαβὼν δὲ τοὺς δώδεκα,
εἶπε πρὸς αὐτούς, ᾿Ιδού, ἀναβαίνοµεν εἰς ῾Ιεροσόλυµα, καὶ τε-
λεσθήσεται πάντα τὰ γεγραµµένα διὰ τῶν προφητῶν τῷ υἱῷ τοῦ
32 ἀνθρώπου. παραδοθήσεται γὰρ τοῖς ἔθνεσι, καὶ ἐµπαιχθήσε-

v.20 ὁdafp ἐντολήnafp οἶδαvixa2s µήxo µοιχεύωvsaa2s µήxo φονεύωvsaa2s µήxo κλέπτωvsaa2s
µήxo ψευδοµαρτυρέωvsaa2s τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams σύrpg-s καίc ὁdafs µήτηρnafs
σύrpg-s . v.21 ὁdnms δέc λέγωviaa3s οὗτοςrdanp πᾶςaanpn φυλάσσωviam1s ἐκp νεότηςngfs
ἐγώrpg-s . v.22 ἀκούωvpaanms δέc οὗτοςrdanp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἔτιbo
εἷςnans σύrpd-s λείπωvipa3s πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωvipa2s πωλέωvdaa2s καίc διαδίδωµιvdaa2s
πτωχόςadmpn καίc ἔχωvifa2s θησαυρόςnams ἐνp οὐρανόςndms καίc δεῦροvdvx2s ἀκολουθέωvdpa2s
ἐγώrpd-s . v.23 ὁdnms δέc ἀκούωvpaanms οὗτοςrdanp περίλυποςanmsn γίνοµαιviad3s εἰµίviix3s
γάρ πλούσιοςanmsn σφόδραbo .
c
v.24 ὁράωvpaanms δέc αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
περίλυποςaamsn γίνοµαιvpadams λέγωviaa3s πῶςbo δυσκόλωςbo ὁdnmp ὁdanp χρῆµαnanp
ἔχωvppanmp εἰσέρχοµαιvifd3p εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.25 εὔκοποςannsc γάρc
εἰµίvipx3s κάµηλοςnams διάp τρυµαλιάngfs ῥαφίςngfs εἰσέρχοµαιvnaa ἤxo πλούσιοςaamsn εἰςp
ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms εἰσέρχοµαιvnaa . v.26 λέγωviaa3p δέc ὁdnmp ἀκούωvpaanmp
καίc τίςrqnms δύναµαιvipn3s σῴζωvnap . v.27 ὁdnms δέc λέγωviaa3s ὁdnnp ἀδύνατοςannpn
παράp ἄνθρωποςndmp δυνατόςannpn εἰµίvipx3s παράp ὁddms θεόςndms . v.28 λέγωviaa3s δέc
ὁdnms Πέτροςnnms ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-p ἀφίηµιviaa1s πᾶςaanpn καίc ἀκολουθέωviaa1p σύrpd-s .
v.29 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὐδείςanfsn εἰµίvipx3s
ὅςrrnms ἀφίηµιviaa3s οἰκίαnafs ἤxo γονεύςnamp ἤxo ἀδελφόςnamp ἤxo γυνήnafs ἤxo τέκνονnanp
ἕνεκαbo ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms . v.30 ὅςrrnms ὅςxo µήxo ἀπολαµβάνωvsaa3s
πολλαπλασίωνaanpn ἐνp ὁddms καιρόςndms οὗτοςrddms καίc ἐνp ὁddms αἰώνndms ὁddms
ἔρχοµαιvppndms ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.31 παραλαµβάνωvpaanms δέc ὁdamp δώδεκαtn
λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ἰδούvdaa2s ἀναβαίνωvipa1p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc τελέωvifp3s
πᾶςannpn ὁdnnp γράφωvpxpnnp διάp ὁdgmp προφήτηςngmp ὁddms υἱόςndms ὁdgms ἄνθρωποςngms .
235 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 18. 33–19. 4
ται, καὶ ὑβρισθήσεται, καὶ ἐµπτυσθήσεται, καὶ µαστιγώσαντες 33
ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ ἡµέρᾳ τῇ τρίτῃ ἀναστήσεται. καὶ 34
αὐτοὶ οὐδὲν τούτων συνῆκαν, καὶ ἦν τὸ ῥῆµα τοῦτο κεκρυµµέ-
νον ἀπ΄ αὐτῶν, καὶ οὐκ ἐγίνωσκον τὰ λεγόµενα. ᾿Εγένετο δὲ ἐν 35
τῷ ἐγγίζειν αὐτὸν εἰς ᾿Ιεριχώ, τυφλός τις ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν
προσαιτῶν, ἀκούσας δὲ ὄχλου διαπορευοµένου, ἐπυνθάνετο 36
τί εἴη τοῦτο. ἀπήγγειλαν δὲ αὐτῷ ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος 37
παρέρχεται. καὶ ἐβόησε, λέγων, ᾿Ιησοῦ, υἱὲ ∆αβίδ, ἐλέησόν 38
µε. καὶ οἱ προάγοντες ἐπετίµων αὐτῷ ἵνα σιωπήσῃ, αὐτὸς δὲ 39
πολλῷ µᾶλλον ἔκραζεν, Υἱὲ ∆αβίδ, ἐλέησόν µε. σταθεὶς δὲ ὁ 40
᾿Ιησοῦς ἐκέλευσεν αὐτὸν ἀχθῆναι πρὸς αὐτόν, ἐγγίσαντος δὲ
αὐτοῦ ἐπηρώτησεν αὐτόν, λέγων Τί σοι θέλεις ποιήσω· ὁ δὲ 41
εἶπε, Κύριε, ἵνα ἀναβλέψω. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ, ᾿Ανά- 42
βλεψον, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε. καὶ παραχρῆµα ἀνέβλεψε, 43
καὶ ἠκολούθει αὐτῷ, δοξάζων τὸν Θεόν, καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἰδὼν
ἔδωκεν αἶνον τῷ Θεῷ.
Καὶ εἰσελθὼν διήρχετο τὴν ᾿Ιεριχώ. καὶ ἰδού, ἀνὴρ ὀνόµατι 19, 2
καλούµενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος
ἦν πλούσιος. καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν ᾿Ιησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ 3
ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ µικρὸς ἦν. καὶ προ- 4
δραµὼν ἔµπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκοµωραίαν ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι

v.32 παραδίδωµιvifp3s γάρc ὁddnp ἔθνοςndnp καίc ἐµπαίζωvifp3s καίc ὑβρίζωvifp3s καίc
ἐµπτύωvifp3s . v.33 καίc µαστιγόωvpaanmp ἀποκτείνωvifa3p αὐτόςrpams καίc ὁddfs ἡµέραndfs
ὁddfs τρίτοςadfsn ἀνίστηµιvifm3s . v.34 καίc αὐτόςrpnmp οὐδείςaansn οὗτοςrdgnp συνίηµιviaa3p
καίc εἰµίviix3s ὁdnns ῥῆµαnnns οὗτοςrdnns κρύπτωvpxpnns ἀπόp αὐτόςrpgmp καίc οὐxo
γινώσκωviia3p ὁdanp λέγωvpppanp . v.35 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms ἐγγίζωvnpa αὐτόςrpams
εἰςp ᾿Ιεριχώtp τυφλόςanmsn τι-σρινµσ κάθηµαιviin3s παράp ὁdafs ὁδόςnafs προσαιτέωvppanms .
v.36 ἀκούωvpaanms δέc ὄχλοςngms διαπορεύοµαιvppngms πυνθάνοµαιviin3s τίςrqnns εἰµίvopx3s
οὗτοςrdnns . v.37 ἀπαγγέλλωviaa3p δέc αὐτόςrpdms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Ναζωραῖοςnnms
vipn3s
παρέρχοµαι . v.38 καίc βοάωviaa3s λέγωvppanms ᾿Ιησοῦςnvms υἱόςnvms ∆αυίδtp
ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s . v.39 καίc ὁdnmp προάγωvppanmp ἐπιτιµάωviia3p αὐτόςrpdms ἵναc
vsaa3s rpnms
σιωπάω αὐτός δέc πολύςadnsn µᾶλλονbo κράζωviia3s υἱόςnvms ∆αυίδtp ἐλεέωvdaa2s
ἐγώrpa-s . v.40 ἵστηµιvpapnms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms κελεύωviaa3s αὐτόςrpams ἄγωvnap πρόςp
αὐτόςrpams ἐγγίζωvpaagms δέc αὐτόςrpgms ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams . v.41 λέγωvppanms
τίςrqans σύrpd-s θέλωvipa2s ποιέωvsaa1s ὁdnms δέc λέγωviaa3s κύριοςnvms ἵναc ἀναβλέπωvsaa1s .
v.42 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀναβλέπωvdaa2s ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s
σῴζωvixa3s σύrpa-s . v.43 καίc παραχρῆµαbo ἀναβλέπωviaa3s καίc ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms
δοξάζωvppanms ὁdams θεόςnams καίc πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms ὁράωvpaanms δίδωµιviaa3s
αἶνοςnams ὁddms θεόςndms . 19. v.1 καίc εἰσέρχοµαιvpaanms διέρχοµαιviin3s ὁdafs ᾿Ιεριχώtp .
v.2 καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms ὄνοµαndns καλέωvpppnms Ζακχαῖοςnnms καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s
ἀρχιτελώνηςnnms καίc οὗτοςrdnms εἰµίviix3s πλούσιοςanmsn . v.3 καίc ζητέωviia3s ὁράωvnaa
dams nams rqnms vipx3s c xo viin3s
ὁ ᾿Ιησοῦς τίς εἰµί καί οὐ δύναµαι ἀπόp ὁdgms ὄχλοςngms ὅτιc ὁddfs
ἡλικίαndfs µικρόςanmsn εἰµίviix3s .
 19. 5–15 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 236
5 δι΄ ἐκείνης ἤµελλε διέρχεσθαι. καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον,
ἀναβλέψας ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδεν αὐτόν, καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν, Ζακ-
χαῖε, σπεύσας κατάβηθι, σήµερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ µε
6 µεῖναι. καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων.
7 καὶ ἰδόντες ἅπαντες διεγόγγυζον, λέγοντες ὅτι Παρὰ ἁµαρτωλῷ
8 ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν
Κύριον, ᾿Ιδού, τὰ ἡµίση τῶν ὑπαρχόντων µου, Κύριε, δίδωµι
τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωµι τετρα-
9 πλοῦν. εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Σήµερον σωτηρία
τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς ᾿Αβραάµ ἐστιν.
10 ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολω-
11 λός. ᾿Ακουόντων δὲ αὐτῶν ταῦτα, προσθεὶς εἶπε παραβολήν,
διὰ τὸ ἐγγὺς αὐτὸν εἶναι ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ δοκεῖν αὐτοὺς ὅτι
12 παραχρῆµα µέλλει ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀναφαίνεσθαι. εἶ-
πεν οὖν, ῎Ανθρωπός τις εὐγενὴς ἐπορεύθη εἰς χώραν µακράν,
13 λαβεῖν ἑαυτῷ βασιλείαν, καὶ ὑποστρέψαι. καλέσας δὲ δέκα
δούλους ἑαυτοῦ, ἔδωκεν αὐτοῖς δέκα µνᾶς, καὶ εἶπε πρὸς αὐ-
14 τούς, Πραγµατεύσασθε ἕως ἔρχοµαι. οἱ δὲ πολῖται αὐτοῦ ἐµί-
σουν αὐτόν, καὶ ἀπέστειλαν πρεσβείαν ὀπίσω αὐτοῦ, λέγοντες,
15 Οὐ θέλοµεν τοῦτον βασιλεῦσαι ἐφ΄ ἡµᾶς. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ
ἐπανελθεῖν αὐτὸν λαβόντα τὴν βασιλείαν, καὶ εἶπε φωνηθῆναι

v.4 καίc προτρέχωvpaanms ἔµπροσθενbo ἀναβαίνωviaa3s ἐπίp συκοµορέαnafs ἵναc ὁράωvsaa3s

αὐτόςrpams ὅτιc διάp ἐκεῖνοςrdgfs µέλλωviia3s διέρχοµαιvnpn . v.5 καίc ὡςbo ἔρχοµαιviaa3s ἐπίp
ὁdams τόποςnams ἀναβλέπωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωviaa3s αὐτόςrpams καίc λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpams Ζακχαῖοςnvms σπεύδωvpaanms καταβαίνωvdaa2s σήµερονbo γάρc ἐνp ὁddms
οἶκοςndms σύrpg-s δεῖvipq3s ἐγώrpa-s µένωvnaa . v.6 καίc σπεύδωvpaanms καταβαίνωviaa3s
καίc ὑποδέχοµαιviad3s αὐτόςrpams χαίρωvppanms . v.7 καίc ὁράωvpaanmp ἅπαςanmpn
διαγογγύζωviia3p λέγωvppanmp ὅτιc παράp ἁµαρτωλόςadmsn ἀνήρndms εἰσέρχοµαιviaa3s
καταλύωvnaa . v.8 ἵστηµιvpapnms δέc Ζακχαῖοςnnms λέγωviaa3s πρόςp ὁdams κύριοςnams
ἰδούvdaa2s ὁdanp ἥµισυςaanpn ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp ἐγώrpg-s κύριοςnvms δίδωµιvipa1s ὁddmp
πτωχόςadmpn καίc εἰqo τι-σριγµσ τι-σριανσ συκοφαντέωviaa1s ἀποδίδωµιvipa1s τετραπλοῦςaansn .
v.9 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc σήµερονbo σωτηρίαnnfs ὁddms
οἶκοςndms οὗτοςrddms γίνοµαιviad3s καθότιbo καίc αὐτόςrpnms υἱόςnnms ᾿Αβραάµtp εἰµίvipx3s .
v.10 ἔρχοµαιviaa3s γάρc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ζητέωvnaa καίc σῴζωvnaa
ὁdans ἀπόλλυµιvpxaans . v.11 ἀκούωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp οὗτοςrdanp προστίθηµιvpaanms
viaa3s nafs
λέγω παραβολή διάp ὁdans ἐγγύςbo αὐτόςrpams εἰµίvnpx ᾿Ιερουσαλήµtp καίc δοκέωvnpa
αὐτόςrpamp ὅτιc παραχρῆµαbo µέλλωvipa3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms ἀναφαίνωvnpp .
v.12 λέγωviaa3s οὖνc ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ εὐγενήςanmsn πορεύοµαιviao3s εἰςp χώραnafs
µακρόςaafsn λαµβάνωvnaa ἑαυτοῦrxdms βασιλείαnafs καίc ὑποστρέφωvnaa . v.13 καλέωvpaanms
δέc δέκαtn δοῦλοςnamp ἑαυτοῦrxgms δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp δέκαtn µνᾶnafp καίc λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp πραγµατεύοµαιvdad2p ἕωςc ἔρχοµαιvipn1s . v.14 ὁdnmp δέc πολίτηςnnmp
rpgms viia3p rpams c viaa3p
αὐτός µισέω αὐτός καί ἀποστέλλω πρεσβείαnafs ὀπίσωbo αὐτόςrpgms
λέγωvppanmp οὐxo θέλωvipa1p οὗτοςrdams βασιλεύωvnaa ἐπίp ἐγώrpa-p .
237 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 19. 16–28
αὐτῷ τοὺς δούλους τούτους, οἷς ἔδωκε τὸ ἀργύριον, ἵνα γνῷ τίς
τί διεπραγµατεύσατο. παρεγένετο δὲ ὁ πρῶτος, λέγων, Κύριε, 16
ἡ µνᾶ σου προσειργάσατο δέκα µνᾶς. καὶ εἶπεν αὐτῷ, Εὖ, 17
ἀγαθὲ δοῦλε, ὅτι ἐν ἐλαχίστῳ πιστὸς ἐγένου, ἴσθι ἐξουσίαν ἔ-
χων ἐπάνω δέκα πόλεων. καὶ ἦλθεν ὁ δεύτερος, λέγων, Κύριε, 18
ἡ µνᾶ σου, ἐποίησε πέντε µνᾶς. εἶπε δὲ καὶ τούτῳ, Καὶ σὺ 19
γίνου ἐπάνω πέντε πόλεων. καὶ ἕτερος ἦλθε, λέγων, Κύριε, 20
ἰδού, ἡ µνᾶ σου, ἣν εἶχον ἀποκειµένην ἐν σουδαρίῳ, ἐφοβού- 21
µην γάρ σε, ὅτι ἄνθρωπος αὐστηρὸς εἶ, αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας,
καὶ θερίζεις ὃ οὐκ ἔσπειρας. λέγει δὲ αὐτῷ, ᾿Εκ τοῦ στόµατός 22
σου κρινῶ σε, πονηρὲ δοῦλε. ᾔδεις ὅτι ἐγὼ ἄνθρωπος αὐστη-
ρός εἰµι, αἴρων ὃ οὐκ ἔθηκα, καὶ θερίζων ὃ οὐκ ἔσπειρα, καὶ 23
διατί οὐκ ἔδωκας τὸ ἀργύριόν µου ἐπὶ τὴν τράπεζαν, καὶ ἐγὼ
ἐλθὼν σὺν τόκῳ ἂν ἔπραξα αὐτὸ· καὶ τοῖς παρεστῶσιν εἶπεν, 24
῎Αρατε ἀπ΄ αὐτοῦ τὴν µνᾶν, καὶ δότε τῷ τὰς δέκα µνᾶς ἔχοντι.
καὶ εἶπον αὐτῷ, Κύριε, ἔχει δέκα µνᾶς. λέγω γὰρ ὑµῖν, ὅτι 25, 26
παντὶ τῷ ἔχοντι δοθήσεται, ἀπὸ δὲ τοῦ µὴ ἔχοντος, καὶ ὃ ἔχει
ἀρθήσεται ἀπ΄ αὐτοῦ. πλὴν τοὺς ἐχθρούς µου ἐκείνους, τοὺς 27
µὴ θελήσαντάς µε βασιλεῦσαι ἐπ΄ αὐτούς, ἀγάγετε ὧδε, καὶ
κατασφάξατε ἔµπροσθέν µου. Καὶ εἰπὼν ταῦτα, ἐπορεύετο 28

v.15 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms ἐπανέρχοµαιvnaa αὐτόςrpams λαµβάνωvpaaams ὁdafs

βασιλείαnafs καίc λέγωviaa3s φωνέωvnap αὐτόςrpdms ὁdamp δοῦλοςnamp οὗτοςrdamp ὅςrrdmp
δίδωµιviaa3s ὁdans ἀργύριονnans ἵναc γινώσκωvsaa3s τίςrqnms τίςrqans διαπραγµατεύοµαιviad3s .
v.16 παραγίνοµαιviad3s δέc ὁdnms πρῶτοςanmsn λέγωvppanms κύριοςnvms ὁdnfs µνᾶnnfs σύrpg-s
προσεργάζοµαιviad3s δέκαtn µνᾶnafp . v.17 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms εὖbo ἀγαθόςavmsn
δοῦλοςnvms ὅτιc ἐνp ἐλάχιστοςadnsn πιστόςanmsn γίνοµαιviad2s εἰµίvdpx2s ἐξουσίαnafs ἔχωvppanms
ἐπάνωbo δέκαtn πόλιςngfp . v.18 καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms δεύτεροςanmsn λέγωvppanms
κύριοςnvms ὁdnfs µνᾶnnfs σύrpg-s ποιέωviaa3s πέντεtn µνᾶnafp . v.19 λέγωviaa3s δέc καίc
οὗτοςrddms καίc σύrpn-s γίνοµαιvdpn2s ἐπάνωbo πέντεtn πόλιςngfp . v.20 καίc ἕτεροςanmsn
viaa3s vppanms nvms vdaa2s dnfs nnfs
ἔρχοµαι λέγω κύριος ἰδού ὁ µνᾶ σύrpg-s ὅςrrafs ἔχωviia1s
ἀπόκειµαιvppnafs ἐνp σουδάριονndns . v.21 φοβέοµαιviin1s γάρc σύrpa-s ὅτιc ἄνθρωποςnnms
αὐστηρόςanmsn εἰµίvipx2s αἴρωvipa2s ὅςrrans οὐxo τίθηµιviaa2s καίc θερίζωvipa2s ὅςrrans οὐxo
σπείρωviaa2s . v.22 λέγωvipa3s δέc αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgns στόµαngns σύrpg-s κρίνωvifa1s
σύrpa-s πονηρόςavmsn δοῦλοςnvms οἶδαviya2s ὅτιc ἐγώrpn-s ἄνθρωποςnnms αὐστηρόςanmsn
εἰµίvipx1s αἴρωvppanms ὅςrrans οὐxo τίθηµιviaa1s καίc θερίζωvppanms ὅςrrans οὐxo σπείρωviaa1s .
v.23 καίc διά&τίςxo οὐxo δίδωµιviaa2s ὁdans ἀργύριονnans ἐγώrpg-s ἐπίp ὁdafs τράπεζαnafs καίc
ἐγώrpn-s ἔρχοµαιvpaanms σύνp τόκοςndms ἄνxo πράσσωviaa1s αὐτόςrpans . v.24 καίc ὁddmp
παρίστηµιvpxadmp λέγωviaa3s αἴρωvdaa2p ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdafs µνᾶnafs καίc δίδωµιvdaa2p ὁddms
ὁdafp δέκαtn µνᾶnafp ἔχωvppadms . v.25 καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms ἔχωvipa3s δέκαtn
µνᾶnafp . v.26 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc πᾶςadmsn ὁddms ἔχωvppadms δίδωµιvifp3s ἀπόp
c dgms
δέ ὁ µήxo ἔχωvppagms καίc ὅςrrnns ἔχωvipa3s αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.27 πλήνbo
ὁdamp ἐχθρόςaampn ἐγώrpg-s ἐκεῖνοςrdamp ὁdamp µήxo θέλωvpaaamp ἐγώrpa-s βασιλεύωvnaa ἐπίp
αὐτόςrpamp ἄγωvdaa2p ὧδεbo καίc κατασφάζωvdaa2p ἔµπροσθενp ἐγώrpg-s .
 19. 29–41 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 238
29 ἔµπροσθεν, ἀναβαίνων εἰς ῾Ιεροσόλυµα. Καὶ ἐγένετο ὡς ἤγ-
γισεν εἰς Βηθφαγὴ καὶ Βηθανίαν πρὸς τὸ ὄρος τὸ καλούµενον
30 ἐλαιῶν, ἀπέστειλε δύο τῶν µαθητῶν αὐτοῦ, εἰπών, ῾Υπάγετε
εἰς τὴν κατέναντι κώµην, ἐν ᾗ εἰσπορευόµενοι εὑρήσετε πῶλον
δεδεµένον, ἐφ΄ ὃν οὐδεὶς πώποτε ἀνθρώπων ἐκάθισε, λύσαντες
31 αὐτὸν ἀγάγετε. καὶ ἐάν τις ὑµᾶς ἐρωτᾷ, ∆ιατί λύετε· οὕτως
32 ἐρεῖτε αὐτῷ ὅτι ῾Ο Κύριος αὐτοῦ χρείαν ἔχει. ἀπελθόντες δὲ
33 οἱ ἀπεσταλµένοι εὗρον καθὼς εἶπεν αὐτοῖς. λυόντων δὲ αὐτῶν
τὸν πῶλον, εἶπον οἱ κύριοι αὐτοῦ πρὸς αὐτούς, Τί λύετε τὸν
34, 35 πῶλον· οἱ δὲ εἶπον, ῾Ο Κύριος αὐτοῦ χρείαν ἔχει. καὶ ἤγαγον
αὐτὸν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἐπιρρίψαντες ἑαυτῶν τὰ ἱµάτια ἐπὶ
36 τὸν πῶλον, ἐπεβίβασαν τὸν ᾿Ιησοῦν. πορευοµένου δὲ αὐτοῦ,
37 ὑπεστρώννυον τὰ ἱµάτια αὐτῶν ἐν τῇ ὁδῷ. ἐγγίζοντος δὲ αὐτοῦ
ἤδη πρὸς τῇ καταβάσει τοῦ ὄρους τῶν ἐλαιῶν, ἤρξαντο ἅπαν τὸ
πλῆθος τῶν µαθητῶν χαίροντες αἰνεῖν τὸν Θεὸν φωνῇ µεγάλῃ
38 περὶ πασῶν ὧν εἶδον δυνάµεων, λέγοντες, Εὐλογηµένος ὁ ἐρ-
χόµενος βασιλεὺς ἐν ὀνόµατι Κυρίου, εἰρήνη ἐν οὐρανῷ, καὶ
39 δόξα ἐν ὑψίστοις. Καί τινες τῶν Φαρισαίων ἀπὸ τοῦ ὄχλου
εἶπον πρὸς αὐτόν, ∆ιδάσκαλε, ἐπιτίµησον τοῖς µαθηταῖς σου.
40 καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Λέγω ὑµῖν ὅτι, ἐὰν οὗτοι σιωπή-
41 σωσιν, οἱ λίθοι κεκράξονται. Καὶ ὡς ἤγγισεν, ἰδὼν τὴν πόλιν,

v.28 καίc λέγωvpaanms οὗτοςrdanp πορεύοµαιviin3s ἔµπροσθενbo ἀναβαίνωvppanms εἰςp

῾Ιεροσόλυµαnafs . v.29 καίc γίνοµαιviad3s ὡςbo ἐγγίζωviaa3s εἰςp Βηθφαγήtp καίc Βηθανίαnafs
πρόςp ὁdans ὄροςnans ὁdans καλέωvpppans ἐλαίαngfp ἀποστέλλωviaa3s δύοtn ὁdgmp µαθητήςngmp
αὐτόςrpgms . v.30 λέγωvpaanms ὑπάγωvdpa2p εἰςp ὁdafs κατέναντιbo κώµηnafs ἐνp ὅςrrdfs
vppnnmp
εἰσπορεύοµαι εὑρίσκωvifa2p πῶλοςnams δέωvpxpams ἐπίp ὅςrrams οὐδείςanfsn πώποτεbo
ἄνθρωποςngmp καθίζωviaa3s λύωvpaanmp αὐτόςrpams ἄγωvdaa2p . v.31 καίc ἐάνqo τι-σρινµσ
rpa-p vspa3s xo vipa2p bo vifa2p rpdms
σύ ἐρωτάω διά&τίς λύω οὕτω λέγω αὐτός ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms
αὐτόςrpgms χρείαnafs ἔχωvipa3s . v.32 ἀπέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdnmp ἀποστέλλωvpxpnmp
εὑρίσκωviaa3p καθώςbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp . v.33 λύωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp ὁdams
πῶλοςnams λέγωviaa3p ὁdnmp κύριοςnnmp αὐτόςrpgms πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqans λύωvipa2p
ὁdams πῶλοςnams . v.34 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms χρείαnafs
ἔχωvipa3s . v.35 καίc ἄγωviaa3p αὐτόςrpams πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἐπιρίπτωvpaanmp
ἑαυτοῦrxgmp ὁdanp ἱµάτιονnanp ἐπίp ὁdams πῶλοςnams ἐπιβιβάζωviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams .
v.36 πορεύοµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms ὑποστρωννύωviia3p ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp
ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs . v.37 ἐγγίζωvppagms δέc αὐτόςrpgms ἤδηbo πρόςp ὁddfs κατάβασιςndfs
ὁdgns ὄροςngns ὁdgfp ἐλαίαngfp ἄρχωviad3p ἅπαςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgmp µαθητήςngmp
χαίρωvppanmp αἰνέωvnpa ὁdams θεόςnams φωνήndfs µέγαςadfsn περίp πᾶςagfpn ὅςrrgfp ὁράωviaa3p
δύναµιςngfp . v.38 λέγωvppanmp εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms βασιλεύςnnms
p ndns
ἐν ὄνοµα κύριοςngms εἰρήνηnnfs ἐνp οὐρανόςndms καίc δόξαnnfs ἐνp ὕψιστοςadnpn .
v.39 καίc τι-σρινµπ ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp ἀπόp ὁdgms ὄχλοςngms λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams
διδάσκαλοςnvms ἐπιτιµάωvdaa2s ὁddmp µαθητήςndmp σύrpg-s . v.40 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐάνqo οὗτοςrdnmp σιωπάωvsaa3p ὁdnmp λίθοςnnmp
κράζωvifd3p .
239 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 19. 42–20. 5
ἔκλαυσεν ἐπ΄ αὐτῇ, λέγων ὅτι Εἰ ἔγνως καὶ σύ, καί γε ἐν τῇ 42
ἡµέρᾳ σου ταύτῃ, τὰ πρὸς εἰρήνην σου, νῦν δὲ ἐκρύβη ἀπὸ ὀ-
φθαλµῶν σου. ὅτι ἥξουσιν ἡµέραι ἐπὶ σέ, καὶ περιβαλοῦσιν οἱ 43
ἐχθροί σου χάρακά σοι, καὶ περικυκλώσουσί σε, καὶ συνέξουσί
σε πάντοθεν, καὶ ἐδαφιοῦσί σε καὶ τὰ τέκνα σου ἐν σοί, καὶ 44
οὐκ ἀφήσουσιν ἐν σοί λίθον ἐπὶ λίθῳ, ἀνθ΄ ὧν οὐκ ἔγνως τὸν
καιρὸν τῆς ἐπισκοπῆς σου. Καὶ εἰσελθὼν εἰς τὸ ἱερόν, ἤρξατο 45
ἐκβάλλειν τοὺς πωλοῦντας ἐν αὐτῷ καὶ ἀγοράζοντας, λέγων 46
αὐτοῖς, Γέγραπται, ῾Ο οἶκός µου οἶκος προσευχῆς ἐστίν, ὑµεῖς
δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε σπήλαιον λῃστῶν. καὶ ἦν διδάσκων τὸ καθ΄ 47
ἡµέραν ἐν τῷ ἱερῷ, οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς ἐζήτουν
αὐτὸν ἀπολέσαι, καὶ οἱ πρῶτοι τοῦ λαοῦ, καὶ οὐχ εὕρισκον τὸ 48
τί ποιήσωσιν, ὁ λαὸς γὰρ ἅπας ἐξεκρέµατο αὐτοῦ ἀκούων.
Καὶ ἐγένετο ἐν µιᾷ τῶν ἡµερῶν ἐκείνων, διδάσκοντος αὐτοῦ 20
τὸν λαὸν ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εὐαγγελιζοµένου, ἐπέστησαν οἱ ἀρ-
χιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς σὺν τοῖς πρεσβυτέροις, καὶ εἶπον 2
πρὸς αὐτόν, λέγοντες, Εἰπὲ ἡµῖν, ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποι-
εῖς, ἢ τίς ἐστιν ὁ δούς σοι τὴν ἐξουσίαν ταύτην· ἀποκριθεὶς δὲ 3
εἶπε πρὸς αὐτούς, ᾿Ερωτήσω ὑµᾶς κἀγὼ ἕνα λόγον, καὶ εἴπατέ
µοι, Τὸ βάπτισµα ᾿Ιωάννου ἐξ οὐρανοῦ ἦν, ἢ ἐξ ἀνθρώπων· 4
οἱ δὲ συνελογίσαντο πρὸς ἑαυτούς, λέγοντες ὅτι ᾿Εὰν εἴπωµεν, 5

v.41 καίc ὡςbo ἐγγίζωviaa3s ὁράωvpaanms ὁdafs πόλιςnafs κλαίωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpdfs .
v.42 λέγωvppanms ὅτιc εἰqo γινώσκωviaa2s καίc σύrpn-s καίc γέxo ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs σύrpg-s
οὗτοςrddfs ὁdanp πρόςp εἰρήνηnafs σύrpg-s νῦνbo δέc κρύπτωviap3s ἀπόp ὀφθαλµόςngmp
σύrpg-s . v.43 ὅτιc ἥκωvifa3p ἡµέραnnfp ἐπίp σύrpa-s καίc περιβάλλωvifa3p ὁdnmp ἐχθρόςanmpn
σύrpg-s χάραξnams σύrpd-s καίc περικυκλόωvifa3p σύrpa-s καίc συνέχωvifa3p σύrpa-s πάντοθενbo .
v.44 καίc ἐδαφίζωvifa3p σύrpa-s καίc ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-s ἐνp σύrpd-s καίc οὐxo
ἀφίηµιvifa3p ἐνp σύrpd-s λίθοςnams ἐπίp λίθοςndms ἀντίp ὅςrrgmp οὐxo γινώσκωviaa2s
ὁdams καιρόςnams ὁdgfs ἐπισκοπήngfs σύrpg-s . v.45 καίc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdans
ἱερόνnans ἄρχωviad3s ἐκβάλλωvnpa ὁdamp πωλέωvppaamp ἐνp αὐτόςrpdns καίc ἀγοράζωvppaamp .
v.46 λέγωvppanms αὐτόςrpdmp γράφωvixp3s ὁdnms οἶκοςnnms ἐγώrpg-s οἶκοςnnms προσευχήngfs
εἰµίvipx3s σύrpn-p δέc αὐτόςrpams ποιέωviaa2p σπήλαιονnans λῃστήςngmp . v.47 καίc εἰµίviix3s
διδάσκωvppanms ὁdans κατάp ἡµέραnafs ἐνp ὁddns ἱερόνndns ὁdnmp δέc ἀρχιερεύςnnmp καίc
ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ζητέωviia3p αὐτόςrpams ἀπόλλυµιvnaa καίc ὁdnmp πρῶτοςanmpn ὁdgms
λαόςngms . v.48 καίc οὐxo εὑρίσκωviia3p ὁdans τίςrqans ποιέωvsaa3p ὁdnms λαόςnnms γάρc
ἅπαςanmsn ἐκκρεµάννυµιviim3s αὐτόςrpgms ἀκούωvppanms . 20. v.1 καίc γίνοµαιviad3s
ἐνp εἷςndfs ὁdgfp ἡµέραngfp ἐκεῖνοςrdgfp διδάσκωvppagms αὐτόςrpgms ὁdams λαόςnams ἐνp
ὁddns ἱερόνndns καίc εὐαγγελίζωvppmgms ἐφίστηµιviaa3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp
γραµµατεύςnnmp σύνp ὁddmp πρεσβύτεροςadmpn . v.2 καίc λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams
vppanmp vdaa2s rpd-p p rqdfs
λέγω λέγω ἐγώ ἐν ποῖος ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s ἤxo τίςrqnms
εἰµίvipx3s ὁdnms δίδωµιvpaanms σύrpd-s ὁdafs ἐξουσίαnafs οὗτοςrdafs . v.3 ἀποκρίνοµαιvpaonms
δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ἐρωτάωvifa1s σύrpa-p κἀγώrpn-s εἷςnams λόγοςnams καίc
λέγωvdaa2p ἐγώrpd-s . v.4 ὁdnns βάπτισµαnnns ᾿Ιωάννηςngms ἐκp οὐρανόςngms εἰµίviix3s ἤxo
p ngmp
ἐκ ἄνθρωπος .
 20. 6–17 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 240
6 ᾿Εξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ, ∆ιατί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ· ἐὰν δὲ
εἴπωµεν, ᾿Εξ ἀνθρώπων, πᾶς ὁ λαὸς καταλιθάσει ἡµᾶς, πεπει-
7 σµένος γάρ ἐστιν ᾿Ιωάννην προφήτην εἶναι. καὶ ἀπεκρίθησαν
8 µὴ εἰδέναι πόθεν. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Οὐδὲ ἐγὼ λέγω
9 ὑµῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ. ῎Ηρξατο δὲ πρὸς τὸν λαὸν
λέγειν τὴν παραβολὴν ταύτην, ῎Ανθρωπός τις ἐφύτευσεν ἀµ-
πελῶνα, καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήµησε χρόνους
10 ἱκανούς, καὶ ἐν καιρῷ ἀπέστειλε πρὸς τοὺς γεωργοὺς δοῦλον,
ἵνα ἀπὸ τοῦ καρποῦ τοῦ ἀµπελῶνος δῶσιν αὐτῷ, οἱ δὲ γεωργοὶ
11 δείραντες αὐτὸν ἐξαπέστειλαν κενόν. καὶ προσέθετο πέµψαι
ἕτερον δοῦλον, οἱ δὲ κἀκεῖνον δείραντες καὶ ἀτιµάσαντες, ἐξ-
12 απέστειλαν κενόν. καὶ προσέθετο πέµψαι τρίτον, οἱ δὲ καὶ
13 τοῦτον τραυµατίσαντες ἐξέβαλον. εἶπε δὲ ὁ κύριος τοῦ ἀµ-
πελῶνος, Τί ποιήσω· πέµψω τὸν υἱόν µου τὸν ἀγαπητόν, ἴσως
14 τοῦτον ἰδόντες ἐντραπήσονται. ἰδόντες δὲ αὐτὸν οἱ γεωργοὶ δι-
ελογίζοντο πρὸς ἑαυτούς, λέγοντες, Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόµος,
δεῦτε, ἀποκτείνωµεν αὐτόν, ἵνα ἡµῶν γένηται ἡ κληρονοµία.
15 καὶ ἐκβαλόντες αὐτὸν ἔξω τοῦ ἀµπελῶνος, ἀπέκτειναν. τί οὖν
16 ποιήσει αὐτοῖς ὁ κύριος τοῦ ἀµπελῶνος· ἐλεύσεται καὶ ἀπο-
λέσει τοὺς γεωργοὺς τούτους, καὶ δώσει τὸν ἀµπελῶνα ἄλλοις.
17 ἀκούσαντες δὲ εἶπον, Μὴ γένοιτο. ὁ δὲ ἐµβλέψας αὐτοῖς εἶπε,

v.5 ὁdnmp δέc συλλογίζοµαιviad3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp λέγωvppanmp ὅτιc ἐάνqo λέγωvsaa1p
ἐκp οὐρανόςngms λέγωvifa3s διά&τίςxo οὖνc οὐxo πιστεύωviaa2p αὐτόςrpdms . v.6 ἐάνqo
δέc λέγωvsaa1p ἐκp ἄνθρωποςngmp πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms καταλιθάζωvifa3s ἐγώrpa-p
πείθωvpxpnms γάρc εἰµίvipx3s ᾿Ιωάννηςnams προφήτηςnams εἰµίvnpx . v.7 καίc
ἀποκρίνοµαιviad3p µήxo οἶδαvnxa πόθενbo . v.8 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp οὐδέbo ἐγώrpn-s λέγωvipa1s σύrpd-p ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp
ποιέωvipa1s . v.9 ἄρχωviad3s δέc πρόςp ὁdams λαόςnams λέγωvnpa ὁdafs παραβολήnafs
οὗτοςrdafs ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ φυτεύωviaa3s ἀµπελώνnams καίc ἐκδίδωµιviam3s αὐτόςrpams
γεωργόςndmp καίc ἀποδηµέωviaa3s χρόνοςnamp ἱκανόςaampn . v.10 καίc ἐνp καιρόςndms
ἀποστέλλωviaa3s πρόςp ὁdamp γεωργόςnamp δοῦλοςnams ἵναc ἀπόp ὁdgms καρπόςngms ὁdgms
ἀµπελώνngms δίδωµιvsaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp δέc γεωργόςnnmp δέρωvpaanmp αὐτόςrpams
ἐξαποστέλλωviaa3p κενόςaamsn . v.11 καίc προστίθηµιviam3s πέµπωvnaa ἕτεροςaamsn
δοῦλοςnams ὁdnmp δέc κἀκεῖνοςrdams δέρωvpaanmp καίc ἀτιµάζωvpaanmp ἐξαποστέλλωviaa3p
κενόςaamsn . v.12 καίc προστίθηµιviam3s πέµπωvnaa τρίτοςaamsn ὁdnmp δέc καίc
οὗτοςrdams τραυµατίζωvpaanmp ἐκβάλλωviaa3p . v.13 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms
ἀµπελώνngms τίςrqans ποιέωvsaa1s πέµπωvifa1s ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s ὁdams ἀγαπητόςaamsn
ἴσωςbo οὗτοςrdams ὁράωvpaanmp ἐντρέπωvifp3p . v.14 ὁράωvpaanmp δέc αὐτόςrpams ὁdnmp
γεωργόςnnmp διαλογίζοµαιviin3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp λέγωvppanmp οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms κληρονόµοςnnms δεῦτεvdvx2p ἀποκτείνωvspa1p αὐτόςrpams ἵναc ἐγώrpg-p γίνοµαιvsad3s
ὁdnfs κληρονοµίαnnfs . v.15 καίc ἐκβάλλωvpaanmp αὐτόςrpams ἔξωbo ὁdgms ἀµπελώνngms
ἀποκτείνωviaa3p τίςrqans οὖνc ποιέωvifa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms ἀµπελώνngms .
v.16 ἔρχοµαιvifd3s καίc ἀπόλλυµιvifa3s ὁdamp γεωργόςnamp οὗτοςrdamp καίc δίδωµιvifa3s ὁdams
ἀµπελώνnams ἄλλοςadmpn ἀκούωvpaanmp δέc λέγωviaa3p µήxo γίνοµαιvoad3s .
241 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 20. 18–28
Τί οὖν ἐστι τὸ γεγραµµένον τοῦτο, Λίθον ὃν ἀπεδοκίµασαν οἱ
οἰκοδοµοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας· πᾶς ὁ πε- 18
σὼν ἐπ΄ ἐκεῖνον τὸν λίθον, συνθλασθήσεται, ἐφ΄ ὃν δ΄ ἂν πέσῃ,
λικµήσει αὐτόν. Καὶ ἐζήτησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς 19
ἐπιβαλεῖν ἐπ΄ αὐτὸν τὰς χεῖρας ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ, καὶ ἐφοβήθησαν
τὸν λαόν, ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν ταύτην
εἶπε. καὶ παρατηρήσαντες ἀπέστειλαν ἐγκαθέτους, ὑποκρινο- 20
µένους ἑαυτοὺς δικαίους εἶναι, ἵνα ἐπιλάβωνται αὐτοῦ λόγου,
εἰς τὸ παραδοῦναι αὐτὸν τῇ ἀρχῇ καὶ τῇ ἐξουσίᾳ τοῦ ἡγεµόνος.
καὶ ἐπηρώτησαν αὐτόν, λέγοντες, ∆ιδάσκαλε, οἴδαµεν ὅτι ὀρ- 21
θῶς λέγεις καὶ διδάσκεις, καὶ οὐ λαµβάνεις πρόσωπον, ἀλλ΄ ἐπ΄
ἀληθείας τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ διδάσκεις. ἔξεστιν ἡµῖν Καίσαρι 22
φόρον δοῦναι, ἢ οὔ· κατανοήσας δὲ αὐτῶν τὴν πανουργίαν, 23
εἶπε πρὸς αὐτούς, Τί µε πειράζετε. ἐπιδείξατέ µοι δηνάριον, 24
τίνος ἔχει εἰκόνα καὶ ἐπιγραφήν ἀποκριθέντες δὲ εἶπον, Καίσα-
ρος. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Απόδοτε τοίνυν τὰ Καίσαρος Καίσαρι, 25
καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ. καὶ οὐκ ἴσχυσαν ἐπιλαβέσθαι αὐτοῦ 26
ῥήµατος ἐναντίον τοῦ λαοῦ, καὶ θαυµάσαντες ἐπὶ τῇ ἀποκρίσει
αὐτοῦ, ἐσίγησαν. Προσελθόντες δέ τινες τῶν Σαδδουκαίων, 27
οἱ ἀντιλέγοντες ἀνάστασιν µὴ εἶναι, ἐπηρώτησαν αὐτόν, λέ- 28
γοντες, ∆ιδάσκαλε, Μωσῆς ἔγραψεν ἡµῖν, ἐάν τινος ἀδελφὸς

v.17 ὁdnms δέc ἐµβλέπωvpaanms αὐτόςrpdmp λέγωviaa3s τίςrqnns οὖνc εἰµίvipx3s ὁdnns
γράφωvpxpnns οὗτοςrdnns λίθοςnams ὅςrrams ἀποδοκιµάζωviaa3p ὁdnmp οἰκοδοµέωvppanmp
οὗτοςrdnms γίνοµαιviao3s εἰςp κεφαλήnafs γωνίαngfs . v.18 πᾶςanmsn ὁdnms πίπτωvpaanms
ἐπίp ἐκεῖνοςrdams ὁdams λίθοςnams συνθλάωvifp3s ἐπίp ὅςrrams δέc ἄνxo πίπτωvsaa3s
λικµάωvifa3s αὐτόςrpams . v.19 καίc ζητέωviaa3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp
γραµµατεύςnnmp ἐπιβάλλωvnaa ἐπίp αὐτόςrpams ὁdafp χείρnafp ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs καίc
φοβέοµαιviao3p ὁdams λαόςnams γινώσκωviaa3p γάρc ὅτιc πρόςp αὐτόςrpamp ὁdafs παραβολήnafs
οὗτοςrdafs λέγωviaa3s . v.20 καίc παρατηρέωvpaanmp ἀποστέλλωviaa3p ἐγκάθετοςaampn
vppnamp
ὑποκρίνοµαι ἑαυτοῦrxamp δίκαιοςaampn εἰµίvnpx ἵναc ἐπιλαµβάνοµαιvsad3p αὐτόςrpgms
λόγοςngms εἰςp ὁdans παραδίδωµιvnaa αὐτόςrpams ὁddfs ἀρχήndfs καίc ὁddfs ἐξουσίαndfs
ὁdgms ἡγεµώνngms . v.21 καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms
οἶδαvixa1p ὅτιc ὀρθῶςbo λέγωvipa2s καίc διδάσκωvipa2s καίc οὐxo λαµβάνωvipa2s πρόσωπονnans
ἀλλάc ἐπίp ἀλήθειαngfs ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgms θεόςngms διδάσκωvipa2s . v.22 ἔξεστιvipq3s
ἐγώrpd-p Καῖσαρndms φόροςnams δίδωµιvnaa ἤxo οὐxo . v.23 κατανοέωvpaanms δέc
αὐτόςrpgmp ὁdafs πανουργίαnafs λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqans ἐγώrpa-s πειράζωvipa2p .
v.24 ἐπιδείκνυµιvdaa2p ἐγώrpd-s δηνάριονnans τίςrqgms ἔχωvipa3s εἰκώνnafs καίc ἐπιγραφήnafs
ἀποκρίνοµαιvpaonmp δέc λέγωviaa3p Καῖσαρngms . v.25 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ἀποδίδωµιvdaa2p τοίνυνxo ὁdanp Καῖσαρngms Καῖσαρndms καίc ὁdanp ὁdgms θεόςngms ὁddms
θεόςndms . v.26 καίc οὐxo ἰσχύωviaa3p ἐπιλαµβάνοµαιvnad αὐτόςrpgms ῥῆµαngns ἐναντίονbo
dgms ngms
ὁ λαός καίc θαυµάζωvpaanmp ἐπίp ὁddfs ἀπόκρισιςndfs αὐτόςrpgms σιγάωviaa3p .
v.27 προσέρχοµαιvpaanmp δέc τι-σρινµπ ὁdgmp Σαδδουκαῖοςngmp ὁdnmp ἀντιλέγωvppanmp
ἀνάστασιςnafs µήxo εἰµίvnpx ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams .
 20. 29–42 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 242
ἀποθάνῃ ἔχων γυναῖκα, καὶ οὗτος ἄτεκνος ἀποθάνῃ, ἵνα λά-
βῃ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα, καὶ ἐξαναστήσῃ σπέρµα τῷ
29 ἀδελφῷ αὐτοῦ. ἑπτὰ οὖν ἀδελφοὶ ἦσαν, καὶ ὁ πρῶτος λα-
30 βὼν γυναῖκα, ἀπέθανεν ἄτεκνος, καὶ ἔλαβεν ὁ δεύτερος τὴν
31 γυναῖκα, καὶ οὗτος απέθανεν ἄτεκνος. καὶ ὁ τρίτος ἔλαβεν
αὐτήν. ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ ἑπτά, καὶ οὐ κατέλιπον τέκνα, καὶ
32, 33 ἀπέθανον. ὕστερον πάντων ἀπέθανε καὶ ἡ γυνή. ἐν τῇ οὖν
ἀναστάσει, τίνος αὐτῶν γίνεται γυνή· οἱ γὰρ ἑπτὰ ἔσχον αὐ-
34 τὴν γυναῖκα. καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Οἱ υἱοὶ
35 τοῦ αἰῶνος τούτου γαµοῦσι καὶ ἐκγαµίσκονται, οἱ δὲ καταξι-
ωθέντες τοῦ αἰῶνος ἐκείνου τυχεῖν καὶ τῆς ἀναστάσεως τῆς ἐκ
36 νεκρῶν οὔτε γαµοῦσιν οὔτε ἐκγαµίσκονται, οὔτε γὰρ ἀποθα-
νεῖν ἔτι δύνανται, ἰσάγγελοι γάρ εἰσι, καὶ υἱοί εἰσι τοῦ θεοῦ, τῆς
37 ἀναστάσεως υἱοὶ ὄντες. ὅτι δὲ ἐγείρονται οἱ νεκροὶ, καὶ Μω-
σῆς ἐµήνυσεν ἐπὶ τῆς βάτου, ὡς λέγει Κύριον τὸν Θεὸν ᾿Αβραὰµ
38 καὶ τὸν Θεὸν ᾿Ισαὰκ καὶ τὸν Θεὸν ᾿Ιακώβ. Θεὸς δὲ οὐκ ἔστι
39 νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων, πάντες γὰρ αὐτῷ ζῶσιν. ἀποκριθέντες
40 δέ τινες τῶν γραµµατέων εἶπον, ∆ιδάσκαλε, καλῶς εἶπας. Οὐ-
41 κέτι δὲ ἐτόλµων ἐπερωτᾷν αὐτὸν οὐδέν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς,
42 Πῶς λέγουσιν τὸν Χριστὸν υἱόν ∆αβὶδ εἶναι· καὶ αὐτὸς ∆αβὶδ
λέγει ἐν βίβλῳ ψαλµῶν, Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ µου, Κάθου

v.28 λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms Μωϋσῆςnnms γράφωviaa3s ἐγώrpd-p ἐάνqo τι-σρι-

γµσ ἀδελφόςnnms ἀποθνῄσκωvsaa3s ἔχωvppanms γυνήnafs καίc οὗτοςrdnms ἄτεκνοςanmsn
ἀποθνῄσκωvsaa3s ἵναc λαµβάνωvsaa3s ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms ὁdafs γυνήnafs καίc
ἐξανίστηµιvsaa3s σπέρµαnans ὁddms ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms . v.29 ἑπτάtn οὖνc ἀδελφόςnnmp
εἰµίviix3p καίc ὁdnms πρῶτοςanmsn λαµβάνωvpaanms γυνήnafs ἀποθνῄσκωviaa3s ἄτεκνοςanmsn .
v.30 καίc λαµβάνωviaa3s ὁdnms δεύτεροςanmsn ὁdafs γυνήnafs καίc οὗτοςrdnms ἀποθνῄσκωviaa3s
ἄτεκνοςanmsn . v.31 καίc ὁdnms τρίτοςanmsn λαµβάνωviaa3s αὐτόςrpafs ὡσαύτωςbo δέc καίc
ὁdnmp ἑπτάtn καίc οὐxo καταλείπωviaa3p τέκνονnanp καίc ἀποθνῄσκωviaa3p . v.32 ὕστεροςbo
πᾶςagnpn ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnfs γυνήnnfs . v.33 ἐνp ὁddfs οὖνc ἀνάστασιςndfs
rqgms rpgmp vipn3s nnfs dnmp
τίς αὐτός γίνοµαι γυνή ὁ γάρ ἑπτάtn ἔχωviaa3p αὐτόςrpafs γυνήnafs .
c

v.34 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms
αἰώνngms οὗτοςrdgms γαµέωvipa3p καίc ἐκ&γαµίσκωvipp3p . v.35 ὁdnmp δέc καταξιόωvpapnmp
ὁdgms αἰώνngms ἐκεῖνοςrdgms τυγχάνωvnaa καίc ὁdgfs ἀνάστασιςngfs ὁdgfs ἐκp νεκρόςagmpn
οὔτεc γαµέωvipa3p οὔτεc ἐκ&γαµίσκωvipp3p . v.36 οὔτεc γάρc ἀποθνῄσκωvnaa ἔτιbo
δύναµαιvipn3p ἰσάγγελοςanmpn γάρc εἰµίvipx3p καίc υἱόςnnmp εἰµίvipx3p ὁdgms θεόςngms ὁdgfs
ἀνάστασιςngfs υἱόςnnmp εἰµίvppxnmp . v.37 ὅτιc δέc ἐγείρωvipp3p ὁdnmp νεκρόςanmpn καίc
Μωϋσῆςnnms µηνύωviaa3s ἐπίp ὁdgfs βάτοςngms ὡςbo λέγωvipa3s κύριοςnams ὁdams θεόςnams
᾿Αβραάµtp καίc ὁdams θεόςnams ᾿Ισαάκtp καίc ὁdams θεόςnams ᾿Ιακώβtp . v.38 θεόςnnms
δέc οὐxo εἰµίvipx3s νεκρόςagmpn ἀλλάc ζάωvppagmp πᾶςanmpn γάρc αὐτόςrpdms ζάωvipa3p .
v.39 ἀποκρίνοµαιvpaonmp δέc τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp λέγωviaa3p διδάσκαλοςnvms
καλῶςbo λέγωviaa2s . v.40 οὐκέτιbo δέc τολµάωviia3p ἐπερωτάωvnpa αὐτόςrpams οὐδείςaansn .
v.41 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp πῶςbo λέγωvipa3p ὁdams Χριστόςnams υἱόςnams ∆αυίδtp
εἰµίvnpx .
243 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 20. 43–21. 8
ἐκ δεξιῶν µου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν 43
ποδῶν σου. ∆αβὶδ οὖν Κύριον αὐτὸν καλεῖ, καὶ πῶς υἱὸς αὐ- 44
τοῦ ἐστιν· ᾿Ακούοντος δὲ παντὸς τοῦ λαοῦ, εἶπε τοῖς µαθηταῖς 45
αὐτοῦ, Προσέχετε ἀπὸ τῶν γραµµατέων τῶν θελόντων περιπα- 46
τεῖν ἐν στολαῖς, καὶ φιλούντων ἀσπασµοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς, καὶ
πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς, καὶ πρωτοκλισίας ἐν τοῖς
δείπνοις, οἳ κατεσθίουσι τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν, καὶ προφάσει 47
µακρὰ προσεύχονται. οὗτοι λήψονται περισσότερον κρίµα.
᾿Αναβλέψας δὲ εἶδε τοὺς βάλλοντας τὰ δῶρα αὐτῶν εἰς τὸ 21
γαζοφυλάκιον πλουσίους, εἶδε δὲ καὶ τινα χήραν πενιχρὰν 2
βάλλουσαν ἐκεῖ δύο λεπτά, καὶ εἶπεν, ᾿Αληθῶς λέγω ὑµῖν, ὅτι 3
ἡ χήρα ἡ πτωχὴ αὕτη πλεῖον πάντων ἔβαλεν, ἅπαντες γὰρ οὗ- 4
τοι ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον εἰς τὰ δῶρα τοῦ Θεοῦ,
αὕτη δὲ ἐκ τοῦ ὑστερήµατος αὐτῆς ἅπαντα τὸν βίον ὃν εἶχεν ἔ-
βαλε. Καί τινων λεγόντων περὶ τοῦ ἱεροῦ, ὅτι λίθοις καλοῖς καὶ 5
ἀναθήµασι κεκόσµηται, εἶπε, Ταῦτα ἃ θεωρεῖτε, ἐλεύσονται 6
ἡµέραι ἐν αἷς οὐκ ἀφεθήσεται λίθος ἐπὶ λίθῳ, ὃς οὐ καταλυθή-
σεται. ἐπηρώτησαν δὲ αὐτόν, λέγοντες, ∆ιδάσκαλε, πότε οὖν 7
ταῦτα ἔσται· καὶ τί τὸ σηµεῖον, ὅταν µέλλῃ ταῦτα γίνεσθαι· ὁ 8
δὲ εἶπε, Βλέπετε µὴ πλανηθῆτε, πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ
ὀνόµατί µου, λέγοντες ὃτι ᾿Εγώ εἰµι, καί, ῾Ο καιρὸς ἤγγικε µὴ

v.42 καίc αὐτόςrpnms ∆αυίδtp λέγωvipa3s ἐνp βίβλοςndfs ψαλµόςngmp λέγωviaa3s ὁdnms
κύριοςnnms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s . v.43 ἕωςc
ἄνxo τίθηµιvsaa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-s ὑποπόδιονnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s .
v.44 ∆αυίδtp οὖνc κύριοςnams αὐτόςrpams καλέωvipa3s καίc πῶςbo υἱόςnnms αὐτόςrpgms
εἰµίvipx3s . v.45 ἀκούωvppagms δέc πᾶςagmsn ὁdgms λαόςngms λέγωviaa3s ὁddmp
µαθητήςndmp αὐτόςrpgms . v.46 προσέχωvdpa2p ἀπόp ὁdgmp γραµµατεύςngmp ὁdgmp
vppagmp vnpa
θέλω περιπατέω ἐνp στολήndfp καίc φιλέωvppagmp ἀσπασµόςnamp ἐνp ὁddfp
ἀγοράndfp καίc πρωτοκαθεδρίαnafp ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp καίc πρωτοκλισίαnafp ἐνp
ὁddnp δεῖπνονndnp . v.47 ὅςrrnmp κατεσθίωvipa3p ὁdafp οἰκίαnafp ὁdgfp χήραngfp καίc
πρόφασιςndfs µακρόςaanpn προσεύχοµαιvipn3p οὗτοςrdnmp λαµβάνωvifd3p περισσόςaansc
κρίµαnans . 21. v.1 ἀναβλέπωvpaanms δέc ὁράωviaa3s ὁdamp βάλλωvppaamp ὁdanp δῶρονnanp
αὐτόςrpgmp εἰςp ὁdans γαζοφυλάκιονnans πλούσιοςaampn . v.2 ὁράωviaa3s δέc καίc τι-σριαφσ
χήραnafs πενιχρόςaafsn βάλλωvppaafs ἐκεῖbo δύοtn λεπτόςnanp . v.3 καίc λέγωviaa3s ἀληθῶςbo
λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdnfs χήραnnfs ὁdnfs πτωχόςanfsn οὗτοςrdnfs πολύςaansc πᾶςagmpn
βάλλωviaa3s . v.4 ἅπαςanmpn γάρc οὗτοςrdnmp ἐκp ὁdgns περισσεύωvppagns αὐτόςrpdmp
βάλλωviaa3p εἰςp ὁdanp δῶρονnanp ὁdgms θεόςngms οὗτοςrpnfs δέc ἐκp ὁdgns ὑστέρηµαngns
αὐτόςrpgfs ἅπαςaamsn ὁdams βίοςnams ὅςrrams ἔχωviia3s βάλλωviaa3s . v.5 καίc τι-σριγµπ
λέγωvppagmp περίp ὁdgns ἱερόνngns ὅτιc λίθοςndmp καλόςadmpn καίc ἀνάθηµαndnp κοσµέωvixp3s
λέγωviaa3s . v.6 οὗτοςrdanp ὅςrranp θεωρέωvipa2p ἔρχοµαιvifd3p ἡµέραnnfp ἐνp ὅςrrdfp οὐxo
ἀφίηµιvifp3s λίθοςnnms ἐπίp λίθοςndms ὅςrrnms οὐxo καταλύωvifp3s . v.7 ἐπερωτάωviaa3p δέc
rpams vppanmp nvms xo c rdnnp vifx3s
αὐτός λέγω διδάσκαλος πότε οὖν οὗτος εἰµί καίc τίςrqnns ὁdnns
σηµεῖονnnns ὅτανc µέλλωvspa3s οὗτοςrdnnp γίνοµαιvnpn .
 21. 9–22 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 244
9 οὖν πορευθῆτε ὀπίσω αὐτῶν. ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέµους καὶ
ἀκαταστασίας, µὴ πτοηθῆτε, δεῖ γὰρ ταῦτα γενέσθαι πρῶτον,
10 ἀλλ΄ οὐκ εὐθέως τὸ τέλος. Τότε ἔλεγεν αὐτοῖς, ᾿Εγερθήσεται
11 ἔθνος ἐπὶ ἔθνος, καὶ βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν, σεισµοί τε µεγά-
λοι κατὰ τόπους καὶ λιµοὶ καὶ λοιµοὶ ἔσονται, φόβητρά τε καὶ
12 σηµεῖα ἀπ΄ οὐρανοῦ µεγάλα ἔσται. πρὸ δὲ τούτων ἁπάντων
ἐπιβαλοῦσιν ἐφ΄ ὑµᾶς τὰς χεῖρας αὐτῶν, καὶ διώξουσι, παρα-
διδόντες εἰς συναγωγὰς καὶ φυλακάς, ἀγοµένους ἐπὶ βασιλεῖς
13 καὶ ἡγεµόνας, ἕνεκεν τοῦ ὀνόµατός µου. ἀποβήσεται δὲ ὑµῖν
14 εἰς µαρτύριον. θέσθε οὖν εἰς τὰς καρδίας ὑµῶν µὴ προµε-
15 λετᾷν ἀπολογηθῆναι, ἐγὼ γὰρ δώσω ὑµῖν στόµα καὶ σοφίαν,
ᾗ οὐ δυνήσονται ἀντειπεῖν οὐδὲ ἀντιστῆναι πάντες οἱ ἀντικεί-
16 µενοι ὑµῖν. παραδοθήσεσθε δὲ καὶ ὑπὸ γονέων καὶ ἀδελφῶν
17 καὶ συγγενῶν καὶ φίλων, καὶ θανατώσουσιν ἐξ ὑµῶν. καὶ ἔ-
18 σεσθε µισούµενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνοµά µου. καὶ θρὶξ
19 ἐκ τῆς κεφαλῆς ὑµῶν οὐ µὴ ἀπόληται. ἐν τῇ ὑποµονῇ ὑµῶν
20 κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑµῶν. ῞Οταν δὲ ἴδητε κυκλουµένην ὑπὸ
στρατοπέδων τὴν ᾿Ιερουσαλήµ, τότε γνῶτε ὅτι ἤγγικεν ἡ ἐρή-
21 µωσις αὐτῆς. τότε οἱ ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη,
καὶ οἱ ἐν µέσῳ αὐτῆς ἐκχωρείτωσαν, καὶ οἱ ἐν ταῖς χώραις µὴ
22 εἰσερχέσθωσαν εἰς αὐτήν. ὅτι ἡµέραι ἐκδικήσεως αὗταί εἰσι,

v.8 ὁdnms δέc λέγωviaa3s βλέπωvdpa2p µήxo πλανάωvsap2p πολύςanmpn γάρc ἔρχοµαιvifd3p
ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s λέγωvppanmp ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s καίc ὁdnms καιρόςnnms
ἐγγίζωvixa3s µήxo οὖνc πορεύοµαιvsao2p ὀπίσωbo αὐτόςrpgmp . v.9 ὅτανc δέc ἀκούωvsaa2p
πόλεµοςnamp καίc ἀκαταστασίαnafp µήxo πτοέωvsap2p δεῖvipq3s γάρc οὗτοςrdnnp γίνοµαιvnad
πρῶτοςbo ἀλλάc οὐxo εὐθέωςbo ὁdnns τέλοςnnns . v.10 τότεbo λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἐγείρωvifp3s
ἔθνοςnnns ἐπίp ἔθνοςnans καίc βασιλείαnnfs ἐπίp βασιλείαnafs . v.11 σεισµόςnnmp τέxo
anmpn p namp c nnmp c nnmp vifx3p
µέγας κατά τόπος καί λιµός καί λοιµός εἰµί φόβητρονnnnp τέxo καίc
σηµεῖονnnnp ἀπόp οὐρανόςngms µέγαςannpn εἰµίvifx3s . v.12 πρόp δέc οὗτοςrdgnp ἅπαςagnpn
ἐπιβάλλωvifa3p ἐπίp σύrpa-p ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgmp καίc διώκωvifa3p παραδίδωµιvppanmp εἰςp
συναγωγήnafp καίc φυλακήnafp ἄγωvpppamp ἐπίp βασιλεύςnamp καίc ἡγεµώνnamp ἕνεκαbo ὁdgns
ὄνοµαngns ἐγώrpg-s . v.13 ἀποβαίνωvifd3s δέc σύrpd-p εἰςp µαρτύριονnans . v.14 τίθηµιvdam2p
οὖνc εἰςp ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p µήxo προµελετάωvnpa ἀπολογέοµαιvnao . v.15 ἐγώrpn-s γάρc
δίδωµιvifa1s σύrpd-p στόµαnans καίc σοφίαnafs ὅςrrdfs οὐxo δύναµαιvifd3p ἀντιλέγωvnaa οὐδέbo
ἀνθίστηµιvnaa πᾶςanmpn ὁdnmp ἀντίκειµαιvppnnmp σύrpd-p . v.16 παραδίδωµιvifp2p δέc καίc
p ngmp c ngmp c agmpn
ὑπό γονεύς καί ἀδελφός καί συγγενής καί φίλοςagmpn καίc θανατόωvifa3p
c

ἐκp σύrpg-p . v.17 καίc εἰµίvifx2p µισέωvpppnmp ὑπόp πᾶςagmpn διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s .
v.18 καίc θρίξnnfs ἐκp ὁdgfs κεφαλήngfs σύrpg-p οὐxo µήxo ἀπόλλυµιvsam3s . v.19 ἐνp ὁddfs
ὑποµονήndfs σύrpg-p κτάοµαιvdad2p ὁdafp ψυχήnafp σύrpg-p . v.20 ὅτανc δέc ὁράωvsaa2p
κυκλόωvpppafs ὑπόp στρατόπεδονngnp ὁdafs ᾿Ιερουσαλήµtp τότεbo γινώσκωvdaa2p ὅτιc ἐγγίζωvixa3s
ὁdnfs ἐρήµωσιςnnfs αὐτόςrpgfs . v.21 τότεbo ὁdnmp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs φεύγωvdpa3p εἰςp ὁdanp
ὄροςnanp καίc ὁdnmp ἐνp µέσοςadnsn αὐτόςrpgfs ἐκχωρέωvdpa3p καίc ὁdnmp ἐνp ὁddfp χώραndfp
µήxo εἰσέρχοµαιvdpn3p εἰςp αὐτόςrpafs .
245 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 21. 23–34
τοῦ πληρωθῆναι πάντα τὰ γεγραµµένα. οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ 23
ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις, ἔσται
γὰρ ἀνάγκη µεγάλη ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ ὀργὴ ἐν τῷ λαῷ τούτῳ.
καὶ πεσοῦνται στόµατι µαχαίρας, καὶ αἰχµαλωτισθήσονται εἰς 24
πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ᾿Ιερουσαλὴµ ἔσται πατουµένη ὑπὸ ἐθνῶν,
ἄχρι πληρωθῶσι καιροὶ ἐθνῶν. καὶ ἔσται σηµεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ 25
σελήνῃ καὶ ἄστροις, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ,
ἠχούσης, θαλάσσης καὶ σάλου, ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ 26
φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχοµένων τῇ οἰκουµένῃ, αἱ γὰρ
δυνάµεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται. καὶ τότε ὄψονται τὸν 27
υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόµενον ἐν νεφέλῃ µετὰ δυνάµεως καὶ
δόξης πολλῆς. ἀρχοµένων δὲ τούτων γίνεσθαι, ἀνακύψατε καὶ 28
ἐπάρατε τὰς κεφαλὰς ὑµῶν, διότι ἐγγίζει ἡ ἀπολύτρωσις ὑµῶν.
Καὶ εἶπε παραβολὴν αὐτοῖς, ῎Ιδετε τὴν συκῆν καὶ πάντα τὰ δέν- 29
δρα, ὅταν προβάλωσιν ἤδη, βλέποντες ἀφ΄ ἑαυτῶν γινώσκετε 30
ὅτι ἤδη ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν. οὕτω καὶ ὑµεῖς, ὅταν ἴδητε ταῦτα 31
γινόµενα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. ἀ- 32
µὴν λέγω ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη, ἕως ἂν πάντα
γένηται. ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι µου 33
οὐ µὴ παρέλθωσι. Προσέχετε δὲ ἑαυτοῖς, µήποτε βαρυνθῶσιν 34
ὑµῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καὶ µέθῃ καὶ µερίµναις βιωτι-

v.22 ὅτιc ἡµέραnnfp ἐκδίκησιςngfs οὗτοςrdnfp εἰµίvipx3p ὁdgms πληρόωvnap πᾶςaanpn ὁdanp
γράφωvpxpanp . v.23 οὐαίi δέc ὁddfp ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppadfp καίc ὁddfp θηλάζωvppadfp
ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp εἰµίvifx3s γάρc ἀνάγκηnnfs µέγαςanfsn ἐπίp ὁdgfs γῆngfs καίc
ὀργήnnfs ἐνp ὁddms λαόςndms οὗτοςrddms . v.24 καίc πίπτωvifn3p στόµαndns µάχαιραngfs καίc
αἰχµαλωτίζωvifp3p εἰςp πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp καίc ᾿Ιερουσαλήµtp εἰµίvifx3s πατέωvpppnms
ὑπόp ἔθνοςngnp ἄχριp πληρόωvsap3p καιρόςnnmp ἔθνοςngnp . v.25 καίc εἰµίvifx3s σηµεῖονnnnp
ἐνp ἥλιοςndms καίc σελήνηndfs καίc ἄστρονndnp καίc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs συνοχήnnfs ἔθνοςngnp ἐνp
ἀπορίαndfs ἠχέωvppagfs θάλασσαngfs καίc σάλοςngms . v.26 ἀποψύχωvppagmp ἄνθρωποςngmp
ἀπόp φόβοςngms καίc προσδοκίαngfs ὁdgmp ἐπέρχοµαιvppngmp ὁddfs οἰκουµένηndfs ὁdnfp
γάρc δύναµιςnnfp ὁdgmp οὐρανόςngmp σαλεύωvifp3p . v.27 καίc τότεbo ὁράωvifd3p ὁdams
υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvppnams ἐνp νεφέληndfs µετάp δύναµιςngfs καίc
δόξαngfs πολύςagfsn . v.28 ἄρχωvppmgmp δέc οὗτοςrdgmp γίνοµαιvnpn ἀνακύπτωvdaa2p καίc
ἐπαίρωvdaa2p ὁdafp κεφαλήnafp σύrpg-p διότιc ἐγγίζωvipa3s ὁdnfs ἀπολύτρωσιςnnfs σύrpg-p .
v.29 καίc λέγωviaa3s παραβολήnafs αὐτόςrpdmp ὁράωvdaa2p ὁdafs συκῆnafs καίc πᾶςaanpn
ὁdanp δένδρονnanp . v.30 ὅτανc προβάλλωvsaa3p ἤδηbo βλέπωvppanmp ἀπόp ἑαυτοῦrxgmp
vipa2p
γινώσκω ὅτι ἤδη ἐγγύςbo ὁdnns θέροςnnns εἰµίvipx3s . v.31 οὕτωbo καίc σύrpn-p ὅτανc
c bo

ὁράωvsaa2p οὗτοςrdanp γίνοµαιvppnanp γινώσκωvdpa2p ὅτιc ἐγγύςbo εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs

ὁdgms θεόςngms . v.32 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo παρέρχοµαιvsaa3s ὁdnfs
γενεάnnfs οὗτοςrdnfs ἕωςc ἄνxo πᾶςaanpn γίνοµαιvsad3s . v.33 ὁdnms οὐρανόςnnms καίc ὁdnfs
γῆnnfs παρέρχοµαιvifd3p ὁdnmp δέc λόγοςnnmp ἐγώrpg-s οὐxo µήxo παρέρχοµαιvsaa3p .
 21. 35–22. 10 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 246
35 καῖς, καὶ αἰφνίδιος ἐφ΄ ὑµᾶς ἐπιστῇ ἡ ἡµέρα ἐκείνη, ὡς παγὶς
γὰρ ἐπελεύσεται ἐπὶ πάντας τοὺς καθηµένους ἐπὶ πρόσωπον
36 πάσης τῆς γῆς. ἀγρυπνεῖτε οὖν ἐν παντὶ καιρῷ δεόµενοι, ἵνα
καταξιωθῆτε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ µέλλοντα γίνεσθαι, καὶ
37 σταθῆναι ἔµπροσθεν τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. ῏Ην δὲ τὰς ἡµέ-
ρας ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων, τὰς δὲ νύκτας ἐξερχόµενος ηὐλίζετο
38 εἰς τὸ ὄρος τὸ καλούµενον ἐλαιῶν. καὶ πᾶς ὁ λαὸς ὤρθριζε
πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ ἀκούειν αὐτοῦ.
22, 2 ῎Ηγγιζε δὲ ἡ ἑορτὴ τῶν ἀζύµων, ἡ λεγοµένη πάσχα. καὶ
ἐζήτουν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς τὸ πῶς ἀνέλωσιν αὐτόν,
3 ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν λαόν. Εἰσῆλθε δὲ ὁ Σατανᾶς εἰς ᾿Ιούδαν τὸν
ἐπικαλούµενον ᾿Ισκαριώτην, ὄντα ἐκ τοῦ ἀριθµοῦ τῶν δώδεκα.
4 καὶ ἀπελθὼν συνελάλησε τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ τοῖς στρατηγοῖς τὸ
5 πῶς αὐτὸν παραδῷ αὐτοῖς. καὶ ἐχάρησαν, καὶ συνέθεντο αὐτῷ
6 ἀργύριον δοῦναι. καὶ ἐξωµολόγησε, καὶ ἐζήτει εὐκαιρίαν τοῦ
7 παραδοῦναι αὐτὸν αὐτοῖς ἄτερ ὄχλου. ῏Ηλθε δὲ ἡ ἡµέρα τῶν
8 ἀζύµων, ἐν ᾗ ἔδει θύεσθαι τὸ πάσχα. καὶ ἀπέστειλε Πέτρον
καὶ ᾿Ιωάννην, εἰπών, Πορευθέντες ἑτοιµάσατε ἡµῖν τὸ πάσχα,
9, 10 ἵνα φάγωµεν. οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ, Ποῦ θέλεις ἑτοιµάσωµεν· ὁ δὲ
εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Ιδού, εἰσελθόντων ὑµῶν εἰς τὴν πόλιν, συναντή-
σει ὑµῖν ἄνθρωπος κεράµιον ὕδατος βαστάζων, ἀκολουθήσατε

v.34 προσέχωvdpa2p δέc ἑαυτοῦrxdmp µήποτεbo βαρύνωvsap3p σύrpg-p ὁdnfp καρδίαnnfp

ἐνp κραιπάληndfs καίc µέθηndfs καίc µέριµναndfp βιωτικόςadfpn καίc αἰφνίδιοςanmsn
ἐπίp σύrpa-p ἐφίστηµιvsaa3s ὁdnfs ἡµέραnnfs ἐκεῖνοςrdnfs . v.35 ὡςbo παγίςnnfs γάρc
ἐπέρχοµαιvifd3s ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp κάθηµαιvppnamp ἐπίp πρόσωπονnans πᾶςagfsn ὁdgfs γῆngfs .
v.36 ἀγρυπνέωvdpa2p οὖνc ἐνp πᾶςadmsn καιρόςndms δέοµαιvppnnmp ἵναc καταξιόωvsap2p
ἐκφεύγωvnaa οὗτοςrdanp πᾶςaanpn ὁdanp µέλλωvppaanp γίνοµαιvnpn καίc ἵστηµιvnap ἔµπροσθενp
ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.37 εἰµίviix3s δέc ὁdafp ἡµέραnafp ἐνp ὁddns ἱερόνndns
διδάσκωvppanms ὁdafp δέc νύξnafp ἐξέρχοµαιvppnnms αὐλίζοµαιviin3s εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdans
καλέωvpppans ἐλαίαngfp . v.38 καίc πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms ὀρθρίζωviia3s πρόςp αὐτόςrpams
ἐνp ὁddns ἱερόνndns ἀκούωvnpa αὐτόςrpgms . 22. v.1 ἐγγίζωviia3s δέc ὁdnfs ἑορτήnnfs
dgnp agnpn dnfs vpppnfs ta
ὁ ἄζυµος ὁ λέγω πάσχα . v.2 καίc ζητέωviia3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp
καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὁdans πῶςbo ἀναιρέωvsaa3p αὐτόςrpams φοβέοµαιviin3p γάρc
ὁdams λαόςnams . v.3 εἰσέρχοµαιviaa3s δέc ὁdnms Σατανᾶςnnms εἰςp ᾿Ιούδαςnams ὁdams
ἐπικαλέωvpppams ᾿Ισκαριώθnams εἰµίvppxams ἐκp ὁdgms ἀριθµόςngms ὁdgmp δώδεκαtn . v.4 καίc
ἀπέρχοµαιvpaanms συλλαλέωviaa3s ὁddmp ἀρχιερεύςndmp καίc ὁddmp στρατηγόςndmp ὁdans
πῶςbo αὐτόςrpams παραδίδωµιvsaa3s αὐτόςrpdmp . v.5 καίc χαίρωviao3p καίc συντίθηµιviam3p
αὐτόςrpdms ἀργύριονnans δίδωµιvnaa . v.6 καίc ἐξοµολογέωviaa3s καίc ζητέωviia3s εὐκαιρίαnafs
ὁdgms παραδίδωµιvnaa αὐτόςrpams αὐτόςrpdmp ἄτερp ὄχλοςngms . v.7 ἔρχοµαιviaa3s δέc
dnfs nnfs dgnp agnpn p rrdfs viiq3s vnpp dnns
ὁ ἡµέρα ὁ ἄζυµος ἐν ὅς δεῖ θύω ὁ πάσχαta . v.8 καίc
ἀποστέλλωviaa3s Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams λέγωvpaanms πορεύοµαιvpaonmp ἑτοιµάζωvdaa2p
ἐγώrpd-p ὁdans πάσχαta ἵναc ἐσθίωvsaa1p . v.9 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ποῦxo θέλωvipa2s
ἑτοιµάζωvsaa1p .
247 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 22. 11–23
αὐτῷ εἰς τὴν οἰκίαν οὗ εἰσπορεύεται. καὶ ἐρεῖτε τῷ οἰκοδεσπό- 11
τῃ τῆς οἰκίας, Λέγει σοι ὁ διδάσκαλος, Ποῦ ἐστι τὸ κατάλυµα,
ὅπου τὸ πάσχα µετὰ τῶν µαθητῶν µου φάγω· κἀκεῖνος ὑµῖν 12
δείξει ἀνώγεον µέγα ἐστρωµένον, ἐκεῖ ἑτοιµάσατε. ἀπελθόντες 13
δὲ εὗρον καθὼς εἴρηκεν αὐτοῖς, καὶ ἡτοίµασαν τὸ πάσχα. Καὶ 14
ὅτε ἐγένετο ἡ ὥρα, ἀνέπεσε, καὶ οἱ δώδεκα ἀπόστολοι σὺν αὐτῷ.
καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς, ᾿Επιθυµίᾳ ἐπεθύµησα τοῦτο τὸ πάσχα 15
φαγεῖν µεθ΄ ὑµῶν πρὸ τοῦ µε παθεῖν, λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι οὐκέτι 16
οὐ µὴ φάγω ἐξ αὐτοῦ, ἕως ὅτου πληρωθῇ ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ
Θεοῦ. καὶ δεξάµενος ποτήριον, εὐχαριστήσας εἶπε, Λάβετε 17
τοῦτο, καὶ διαµερίσατε ἑαυτοῖς, λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ πίω 18
ἀπὸ τοῦ γεννήµατος τῆς ἀµπέλου, ἕως ὅτου ἡ βασιλεία τοῦ Θε-
οῦ ἔλθῃ. καὶ λαβὼν ἄρτον, εὐχαριστήσας ἔκλασε, καὶ ἔδωκεν 19
αὐτοῖς, λέγων, Τοῦτό ἐστι τὸ σῶµά µου, τὸ ὑπὲρ ὑµῶν διδόµε-
νον, τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐµὴν ἀνάµνησιν. ὡσαύτως καὶ τὸ 20
ποτήριον µετὰ τὸ δειπνῆσαι, λέγων, Τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ
διαθήκη ἐν τῷ αἵµατί µου, τὸ ὑπὲρ ὑµῶν ἐκχυνόµενον. πλὴν 21
ἰδού, ἡ χεὶρ τοῦ παραδιδόντος µε µετ΄ ἐµοῦ ἐπὶ τῆς τραπέζης.
καὶ ὁ µὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου πορεύεται κατὰ τὸ ὡρισµένον, 22
πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι΄ οὗ παραδίδοται. καὶ αὐτοὶ 23

v.10 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἰδούvdaa2s εἰσέρχοµαιvpaagmp σύrpg-p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs
συναντάωvifa3s σύrpd-p ἄνθρωποςnnms κεράµιονnans ὕδωρngns βαστάζωvppanms ἀκολουθέωvdaa2p
αὐτόςrpdms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs οὐbo εἰσπορεύοµαιvipn3s . v.11 καίc λέγωvifa2p ὁddms
οἰκοδεσπότηςndms ὁdgfs οἰκίαngfs λέγωvipa3s σύrpd-s ὁdnms διδάσκαλοςnnms ποῦxo εἰµίvipx3s
ὁdnns κατάλυµαnnns ὅπουbo ὁdans πάσχαta µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp ἐγώrpg-s ἐσθίωvsaa1s .
v.12 κἀκεῖνοςrdnms σύrpd-p δείκνυµιvifa3s ἀνάγαιονnans µέγαςaansn στρωννύωvpxpans ἐκεῖbo
ἑτοιµάζωvdaa2p . v.13 ἀπέρχοµαιvpaanmp δέc εὑρίσκωviaa3p καθώςbo λέγωvixa3s αὐτόςrpdmp
καίc ἑτοιµάζωviaa3p ὁdans πάσχαta . v.14 καίc ὅτεbo γίνοµαιviad3s ὁdnfs ὥραnnfs ἀναπίπτωviaa3s
καίc ὁdnmp δώδεκαtn ἀπόστολοςnnmp σύνp αὐτόςrpdms . v.15 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp
ἐπιθυµίαndfs ἐπιθυµέωviaa1s οὗτοςrdans ὁdans πάσχαta ἐσθίωvnaa µετάp σύrpg-p πρόp ὁdgms
ἐγώrpa-s πάσχωvnaa . v.16 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc οὐκέτιbo οὐxo µήxo ἐσθίωvsaa1s ἐκp
αὐτόςrpgns ἕωςc ὅστιςrrgns πληρόωvsap3s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms . v.17 καίc
δέχοµαιvpadnms ποτήριονnans εὐχαριστέωvpaanms λέγωviaa3s λαµβάνωvdaa2p οὗτοςrdans καίc
διαµερίζωvdaa2p ἑαυτοῦrxdmp . v.18 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo πίνωvsaa1s
p dgns ngns dgfs
ἀπό ὁ γέννηµα ὁ ἄµπελοςngfs ἕωςc ὅστιςrrgns ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms
ἔρχοµαιvsaa3s . v.19 καίc λαµβάνωvpaanms ἄρτοςnams εὐχαριστέωvpaanms κλάωviaa3s καίc
δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns σῶµαnnns ἐγώrpg-s ὁdnns
ὑπέρp σύrpg-p δίδωµιvpppnns οὗτοςrdans ποιέωvdpa2p εἰςp ὁdafs ἐµόςrsafs ἀνάµνησιςnafs .
v.20 ὡσαύτωςbo καίc ὁdnns ποτήριονnnns µετάp ὁdans δειπνέωvnaa λέγωvppanms οὗτοςrdnns
ὁdnns ποτήριονnnns ὁdnfs καινόςanfsn διαθήκηnnfs ἐνp ὁddns αἷµαndns ἐγώrpg-s ὁdnns ὑπέρp
σύrpg-p ἐκχέωvpppnns . v.21 πλήνbo ἰδούvdaa2s ὁdnfs χείρnnfs ὁdgms παραδίδωµιvppagms ἐγώrpa-s
µετάp ἐγώrpg-s ἐπίp ὁdgfs τράπεζαngfs . v.22 καίc ὁdnms µένxo υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
πορεύοµαιvipn3s κατάp ὁdans ὁρίζωvpxpans πλήνbo οὐαίi ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκεῖνοςrddms διάp
ὅςrrgms παραδίδωµιvipp3s .
 22. 24–36 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 248
ἤρξαντο συζητεῖν πρὸς ἑαυτοὺς τὸ τίς ἄρα εἴη ἐξ αὐτῶν ὁ τοῦτο
24 µέλλων πράσσειν. ᾿Εγένετο δὲ καὶ φιλονεικία ἐν αὐτοῖς τὸ τίς
25 αὐτῶν δοκεῖ εἶναι µείζων. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Οἱ βασιλεῖς τῶν ἐ-
θνῶν κυριεύουσιν αὐτῶν, καὶ οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται
26 καλοῦνται. ὑµεῖς δὲ οὐχ οὕτως, ἀλλ΄ ὁ µείζων ἐν ὑµῖν γενέ-
27 σθω ὡς ὁ νεώτερος, καὶ ὁ ἡγούµενος ὡς ὁ διακονῶν. τίς γὰρ
µείζων, ὁ ἀνακείµενος ἢ ὁ διακονῶν· οὐχὶ ὁ ἀνακείµενος· ἐγὼ
28 δέ εἰµι ἐν µέσῳ ὑµῶν ὡς ὁ διακονῶν. ὑµεῖς δέ ἐστε οἱ διαµε-
29 µενηκότες µετ΄ ἐµοῦ ἐν τοῖς πειρασµοῖς µου, κἀγὼ διατίθεµαι
30 ὑµῖν, καθὼς διέθετό µοι ὁ πατήρ µου, βασιλείαν, ἵνα ἐσθίητε
καὶ πίνητε ἐπὶ τῆς τραπέζης µου ἐν τῇ βασιλείᾳ µου, καὶ κα-
θίσησθε ἐπὶ θρόνων, κρίνοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ ᾿Ισραήλ.
31 εἶπε δὲ ὁ Κύριος, Σίµων Σίµων, ἰδού, ὁ Σατανᾶς ἐξῃτήσατο ὑ-
32 µᾶς, τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον, ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ, ἵνα
µὴ ἐκλείπῃ ἡ πίστις σου, καὶ σύ ποτε ἐπιστρέψας στήριξον τοὺς
33 ἀδελφούς σου. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, Κύριε, µετὰ σοῦ ἕτοιµός εἰµι
34 καὶ εἰς φυλακὴν καὶ εἰς θάνατον πορεύεσθαι. ὁ δὲ εἶπε, Λέγω
σοι, Πέτρε, οὐ µή φωνήσει σήµερον ἀλέκτωρ, πρὶν ἢ τρὶς ἀπαρ-
35 νήσῃ µή εἰδέναι µε. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς, ῞Οτε ἀπέστειλα ὑµᾶς
ἄτερ βαλαντίου καὶ πήρας καὶ ὑποδηµάτων, µή τινος ὑστερή-
36 σατε· οἱ δὲ εἶπον, Οὐδενός. εἶπεν οὖν αὐτοῖς, ᾿Αλλὰ νῦν ὁ ἔχων

v.23 καίc αὐτόςrpnmp ἄρχωviad3p συζητέωvnpa πρόςp ἑαυτοῦrxamp ὁdans τίςrqnms ἄραxo
εἰµίvopx3s ἐκp αὐτόςrpgmp ὁdnms οὗτοςrdans µέλλωvppanms πράσσωvnpa . v.24 γίνοµαιviad3s
δέc καίc φιλονεικίαnnfs ἐνp αὐτόςrpdmp ὁdnns τίςrqnms αὐτόςrpgmp δοκέωvipa3s εἰµίvnpx
µέγαςanmsc . v.25 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgnp ἔθνοςngnp
κυριεύωvipa3p αὐτόςrpgnp καίc ὁdnmp ἐξουσιάζωvppanmp αὐτόςrpgnp εὐεργέτηςnnmp καλέωvipp3p .
v.26 σύrpn-p δέc οὐxo οὕτωbo ἀλλάc ὁdnms µέγαςanmsc ἐνp σύrpd-p γίνοµαιvdad3s ὡςbo ὁdnms
νέοςanmsc καίc ὁdnms ἡγέοµαιvppnnms ὡςbo ὁdnms διακονέωvppanms . v.27 τίςrqnms γάρc
µέγαςanmsc ὁdnms ἀνάκειµαιvppnnms ἤxo ὁdnms διακονέωvppanms οὐχίxo ὁdnms ἀνάκειµαιvppnnms
ἐγώrpn-s δέc εἰµίvipx1s ἐνp µέσοςadnsn σύrpg-p ὡςbo ὁdnms διακονέωvppanms . v.28 σύrpn-p
δέc εἰµίvipx2p ὁdnmp διαµένωvpxanmp µετάp ἐγώrpg-s ἐνp ὁddmp πειρασµόςndmp ἐγώrpg-s .
v.29 κἀγώrpn-s διατίθηµιvipm1s σύrpd-p καθώςbo διατίθηµιviam3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms
ἐγώrpg-s βασιλείαnafs . v.30 ἵναc ἐσθίωvspa2p καίc πίνωvspa2p ἐπίp ὁdgfs τράπεζαngfs ἐγώrpg-s
ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ἐγώrpg-s καίc καθίζωvsad2p ἐπίp θρόνοςngmp κρίνωvppanmp ὁdafp δώδεκαtn
φυλήnafp ὁdgms ᾿Ισραήλtp . v.31 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms Σίµωνnvms Σίµωνnvms
ἰδούvdaa2s ὁdnms Σατανᾶςnnms ἐξαιτέωviam3s σύrpa-p ὁdgms σινιάζωvnaa ὡςbo ὁdams σῖτοςnams .
v.32 ἐγώrpn-s δέc δέοµαιviap1s περίp σύrpg-s ἵναc µήxo ἐκλείπωvspa3s ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s καίc
σύrpn-s ποτέxo ἐπιστρέφωvpaanms στηρίζωvdaa2s ὁdamp ἀδελφόςnamp σύrpg-s . v.33 ὁdnms δέc
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms κύριοςnvms µετάp σύrpg-s ἕτοιµοςanmsn εἰµίvipx1s καίc εἰςp φυλακήnafs
καίc εἰςp θάνατοςnams πορεύοµαιvnpn . v.34 ὁdnms δέc λέγωviaa3s λέγωvipa1s σύrpd-s
Πέτροςnvms οὐxo µήxo φωνέωvifa3s σήµερονbo ἀλέκτωρnnms πρίνbo ἤxo τρίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s
µήxo οἶδαvnxa ἐγώrpa-s . v.35 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅτεbo ἀποστέλλωviaa1s σύrpa-p
ἄτερp βαλλάντιονngns καίc πήραngfs καίc ὑπόδηµαngnp µήxo τι-σριγνσ ὑστερέωviaa2p ὁdnmp
δέc λέγωviaa3p οὐδείςagnsn .
249 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 22. 37–48
βαλάντιον ἀράτω, ὁµοίως καὶ πήραν, καὶ ὁ µὴ ἔχων, πωλησάτω
τὸ ἱµάτιον αὐτοῦ, καὶ ἀγορασάτω µάχαιραν. λέγω γὰρ ὑµῖν 37
ὅτι ἔτι τοῦτο τὸ γεγραµµένον δεῖ τελεσθῆναι ἐν ἐµοί, τὸ Καὶ
µετὰ ἀνόµων ἐλογίσθη, καὶ γὰρ τὰ περὶ ἐµοῦ τέλος ἔχει. οἱ δὲ 38
εἶπον, Κύριε, ἰδού, µάχαιραι ὧδε δύο. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, ῾Ικα-
νόν ἐστι. Καὶ ἐξελθὼν ἐπορεύθη κατὰ τὸ ἔθος εἰς τὸ ὄρος τῶν 39
ἐλαιῶν, ἠκολούθησαν δὲ αὐτῷ καὶ οἱ µαθηταί αὐτοῦ. γενόµε- 40
νος δὲ ἐπὶ τοῦ τόπου, εἶπεν αὐτοῖς, Προσεύχεσθε µὴ εἰσελθεῖν
εἰς πειρασµόν. καὶ αὐτὸς ἀπεσπάσθη ἀπ΄ αὐτῶν ὡσεὶ λίθου 41
βολήν, καὶ θεὶς τὰ γόνατα προσηύχετο, λέγων, Πάτερ, εἰ βού- 42
λει παρένεγκε τὸ ποτήριον τοῦτο ἀπ΄ ἐµοῦ, πλὴν µὴ τὸ θέληµά
µου, ἀλλὰ τὸ σὸν γενέσθω. ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος ἀπ΄ οὐρα- 43
νοῦ ἐνισχύων αὐτόν. καὶ γενόµενος ἐν ἀγωνίᾳ, ἐκτενέστερον 44
προσηύχετο. ἐγένετο δὲ ὁ ἱδρὼς αὐτοῦ ὡσεὶ θρόµβοι αἵµατος
καταβαίνοντες ἐπὶ τὴν γῆν. καὶ ἀναστὰς ἀπὸ τῆς προσευχῆς, 45
ἐλθὼν πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ, εὗρεν αὐτοὺς κοιµωµένους
ἀπὸ τῆς λύπης, καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Τί καθεύδετε· ἀναστάντες 46
προσεύχεσθε, ἵνα µὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασµόν. ῎Ετι δέ αὐτοῦ 47
λαλοῦντος, ἰδού, ὄχλος, καὶ ὁ λεγόµενος ᾿Ιούδας, εἷς τῶν δώ-
δεκα, προήρχετο αὐτῶν, καὶ ἤγγισε τῷ ᾿Ιησοῦ φιλῆσαι αὐτόν.
ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ, ᾿Ιούδα, φιλήµατι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώ- 48

v.36 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ἀλλάc νῦνbo ὁdnms ἔχωvppanms βαλλάντιονnans αἴρωvdaa3s
ὁµοίωςbo καίc πήραnafs καίc ὁdnms µήxo ἔχωvppanms πωλέωvdaa3s ὁdans ἱµάτιονnans
αὐτόςrpgms καίc ἀγοράζωvdaa3s µάχαιραnafs . v.37 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc ἔτιbo
οὗτοςrdans ὁdans γράφωvpxpans δεῖvipq3s τελέωvnap ἐνp ἐγώrpd-s ὁdans καίc µετάp ἄνοµοςagmpn
λογίζοµαιviap3s καίc γάρc ὁdnnp περίp ἐγώrpg-s τέλοςnans ἔχωvipa3s . v.38 ὁdnmp δέc
viaa3p nvms vdaa2s nnfp bo tn dnms c viaa3s
λέγω κύριος ἰδού µάχαιρα ὧδε δύο ὁ δέ λέγω αὐτόςrpdmp
ἱκανόςannsn εἰµίvipx3s . v.39 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms πορεύοµαιviao3s κατάp ὁdans ἔθοςnans
εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp ἀκολουθέωviaa3p δέc αὐτόςrpdms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms . v.40 γίνοµαιvpadnms δέc ἐπίp ὁdgms τόποςngms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
προσεύχοµαιvdpn2p µήxo εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp πειρασµόςnams . v.41 καίc αὐτόςrpnms
ἀποσπάωviap3s ἀπόp αὐτόςrpgmp ὡσείbo λίθοςngms βολήnafs καίc τίθηµιvpaanms ὁdanp γόνυnanp
προσεύχοµαιviin3s . v.42 λέγωvppanms πατήρnvms εἰqo βούλοµαιvipn2s παραφέρωvdaa2s
ὁdans ποτήριονnans οὗτοςrdans ἀπόp ἐγώrpg-s πλήνbo µήxo ὁdnns θέληµαnnns ἐγώrpg-s
ἀλλάc ὁdnns σόςrsnns γίνοµαιvdad3s . v.43 ὁράωviap3s δέc αὐτόςrpdms ἄγγελοςnnms ἀπόp
οὐρανόςngms ἐνισχύωvppanms αὐτόςrpams . v.44 καίc γίνοµαιvpadnms ἐνp ἀγωνίαndfs ἐκτενήςbo
προσεύχοµαιviin3s γίνοµαιviad3s δέc ὁdnms ἱδρώςnnms αὐτόςrpgms ὡσείbo θρόµβοςnnmp
αἷµαngns καταβαίνωvppanmp ἐπίp ὁdafs γῆnafs . v.45 καίc ἀνίστηµιvpaanms ἀπόp
dgfs ngfs vpaanms p damp
ὁ προσευχή ἔρχοµαι πρός ὁ µαθητήςnamp αὐτόςrpgms εὑρίσκωviaa3s
αὐτόςrpamp κοιµάοµαιvpppamp ἀπόp ὁdgfs λύπηngfs . v.46 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
τίςrqans καθεύδωvipa2p ἀνίστηµιvpaanmp προσεύχοµαιvdpn2p ἵναc µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp
πειρασµόςnams . v.47 ἔτιbo δέc αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἰδούvdaa2s ὄχλοςnnms καίc ὁdnms
λέγωvpppnms ᾿Ιούδαςnnms εἷςnnms ὁdgmp δώδεκαtn προέρχοµαιviin3s αὐτόςrpgmp καίc ἐγγίζωviaa3s
ὁddms ᾿Ιησοῦςndms φιλέωvnaa αὐτόςrpams .
 22. 49–60 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 250
49 που παραδίδως· ἰδόντες δὲ οἱ περὶ αὐτὸν τὸ ἐσόµενον εἶπον
50 αὐτῷ, Κύριε, εἰ πατάξοµεν ἐν µαχαίρᾳ· καὶ ἐπάταξεν εἷς τις ἐξ
αὐτῶν τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως, καὶ ἀφεῖλεν αὐτοῦ τὸ οὖς τὸ
51 δεξιόν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, ᾿Εᾶτε ἕως τούτου. καὶ
52 ἁψάµενος τοῦ ὠτίου, αὐτοῦ, ἰάσατο αὐτόν. εἶπε δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς
πρὸς τοὺς παραγενοµένους ἐπ΄ αὐτὸν ἀρχιερεῖς καὶ στρατηγοὺς
τοῦ ἱεροῦ καὶ πρεσβυτέρους, ῾Ως ἐπὶ λῃστὴν ἐξεληλύθατε µετὰ
53 µαχαιρῶν καὶ ξύλων· καθ΄ ἡµέραν ὄντος µου µεθ΄ ὑµῶν ἐν τῷ
ἱερῷ, οὐκ ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ΄ ἐµέ. ἀλλ΄ αὕτη ὑµῶν ἐστιν
54 ἡ ὥρα, καὶ ἡ ἐξουσία τοῦ σκότους. Συλλαβόντες δὲ αὐτὸν ἤ-
γαγον, καὶ εἰσήγαγον αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ ἀρχιερέως. ὁ δὲ
55 Πέτρος ἠκολούθει µακρόθεν. ἀψάντων δὲ πῦρ ἐν µέσῳ τῆς
αὐλῆς, καὶ συγκαθισάντων αὐτῶν, ἐκάθητο ὁ Πέτρος ἐν µέσῳ
56 αὐτῶν. ἰδοῦσα δὲ αὐτὸν παιδίσκη τις καθήµενον πρὸς τὸ φῶς,
57 καὶ ἀτενίσασα αὐτῷ, εἶπε, Καὶ οὗτος σὺν αὐτῷ ἦν. ὁ δὲ ἠρ-
58 νήσατο αὐτόν, λέγων, Γύναι, οὐκ οἶδα αὐτόν. καὶ µετὰ βραχὺ
ἕτερος ἰδὼν αὐτὸν ἔφη, Καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ. ὁ δὲ Πέτρος εἴπεν,
59 ῎Ανθρωπε, οὐκ εἰµί. καὶ διαστάσης ὡσεὶ ὥρας µιᾶς, ἄλλος
τις διϊσχυρίζετο, λέγων, ᾿Επ΄ ἀληθείας καὶ οὗτος µετ΄ αὐτοῦ ἦν,
60 καὶ γὰρ Γαλιλαῖός ἐστιν. εἶπε δὲ ὁ Πέτρος, ῎Ανθρωπε, οὐκ
οἶδα ὃ λέγεις. καὶ παραχρῆµα, ἔτι λαλοῦντος αὐτοῦ, ἐφώνη-

v.48 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ᾿Ιούδαςnvms φίληµαndns ὁdams υἱόςnams
ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipa2s . v.49 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp περίp αὐτόςrpams ὁdans
εἰµίvpfxans λέγωviaa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms εἰqo πατάσσωvifa1p ἐνp µάχαιραndfs . v.50 καίc
πατάσσωviaa3s εἷςnnms τι-σρινµσ ἐκp αὐτόςrpgmp ὁdams δοῦλοςnams ὁdgms ἀρχιερεύςngms καίc
ἀφαιρέωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdans οὖςnans ὁdans δεξιόςaansn . v.51 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἐάωvdpa2p ἕωςc οὗτοςrdgns καίc ἅπτωvpamnms ὁdgns ὠτίονngns
αὐτόςrpgms ἰάοµαιviad3s αὐτόςrpams . v.52 λέγωviaa3s δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp ὁdamp
παραγίνοµαιvpadamp ἐπίp αὐτόςrpams ἀρχιερεύςnamp καίc στρατηγόςnamp ὁdgns ἱερόνngns
καίc πρεσβύτεροςaampn ὡςbo ἐπίp λῃστήςnams ἐξέρχοµαιvixa2p µετάp µάχαιραngfp καίc
ξύλονngnp . v.53 κατάp ἡµέραnafs εἰµίvppxgms ἐγώrpg-s µετάp σύrpg-p ἐνp ὁddns ἱερόνndns
οὐxo ἐκτείνωviaa2p ὁdafp χείρnafp ἐπίp ἐγώrpa-s ἀλλάc οὗτοςrdnfs σύrpg-p εἰµίvipx3s ὁdnfs
ὥραnnfs καίc ὁdnfs ἐξουσίαnnfs ὁdgns σκότοςngns . v.54 συλλαµβάνωvpaanmp δέc αὐτόςrpams
ἄγωviaa3p καίc εἰσάγωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms ἀρχιερεύςngms ὁdnms δέc
Πέτροςnnms ἀκολουθέωviia3s µακρόθενbo . v.55 ἅπτωvpaagmp δέc πῦρnans ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfs
αὐλήngfs καίc συγκαθίζωvpaagmp αὐτόςrpgmp κάθηµαιviin3s ὁdnms Πέτροςnnms ἐνp µέσοςadnsn
αὐτόςrpgmp . v.56 ὁράωvpaanfs δέc αὐτόςrpams παιδίσκηnnfs τι-σρινφσ κάθηµαιvppnams πρόςp
ὁdans φῶςnans καίc ἀτενίζωvpaanfs αὐτόςrpdms λέγωviaa3s καίc οὗτοςrdnms σύνp αὐτόςrpdms
εἰµίviix3s . v.57 ὁdnms δέc ἀρνέοµαιviad3s αὐτόςrpams λέγωvppanms γυνήnvfs οὐxo οἶδαvixa1s
αὐτόςrpams . v.58 καίc µετάp βραχύςaansn ἕτεροςanmsn ὁράωvpaanms αὐτόςrpams φηµίviix3s
καίc σύrpn-s ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx2s ὁdnms δέc Πέτροςnnms λέγωviaa3s ἄνθρωποςnvms
οὐxo εἰµίvipx1s . v.59 καίc διΐστηµιvpaagfs ὡσείbo ὥραngfs εἷςngfs ἄλλοςanmsn τι-σρινµσ
διϊσχυρίζοµαιviin3s λέγωvppanms ἐπίp ἀλήθειαngfs καίc οὗτοςrdnms µετάp αὐτόςrpgms εἰµίviix3s
καίc γάρc Γαλιλαῖοςnnms εἰµίvipx3s .
251 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 22. 61–23. 2
σεν ὁ ἀλέκτωρ. καὶ στραφεὶς ὁ Κύριος ἐνέβλεψε τῷ Πέτρῳ. 61
καὶ ὑπεµνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ λόγου τοῦ Κυρίου, ὡς εἶπεν αὐτῷ
ὅτι Πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι, ἀπαρνήσῃ µε τρίς. καὶ ἐξελθὼν 62
ἔξω ὁ Πέτρος ἔκλαυσε πικρῶς. Καὶ οἱ ἄνδρες οἱ συνέχοντες 63
τὸν ᾿Ιησοῦν ἐνέπαιζον αὐτῷ, δέροντες. καὶ περικαλύψαντες 64
αὐτόν, ἔτυπτον αὐτοῦ τὸ πρόσωπον, καὶ ἐπηρώτων αὐτόν, λέ-
γοντες, Προφήτευσον, τίς ἐστιν ὁ παίσας σε· καὶ ἕτερα πολλὰ 65
βλασφηµοῦντες ἔλεγον εἰς αὐτόν. Καὶ ὡς ἐγένετο ἡµέρα, συν- 66
ήχθη τὸ πρεσβυτέριον τοῦ λαοῦ, ἀρχιερεῖς τε καὶ γραµµατεῖς,
καὶ ἀνήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ συνέδριον ἑαυτῶν, λέγοντες, Εἰ σὺ 67
εἶ ὁ Χριστός, εἰπὲ ἡµῖν. εἶπε δὲ αὐτοῖς, ᾿Εὰν ὑµῖν εἴπω, οὐ µὴ
πιστεύσητε, ἐὰν δὲ καὶ ἐρωτήσω, οὐ µὴ ἀποκριθῆτέ µοι, ἢ ἀ- 68
πολύσητε. ἀπὸ τοῦ νῦν ἔσται ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καθήµενος 69
ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάµεως τοῦ Θεοῦ. εἶπον δὲ πάντες, Σὺ οὖν εἶ 70
ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ· ὁ δὲ πρὸς αὐτοὺς ἔφη, ῾Υµεῖς λέγετε ὅτι ἐγώ
εἰµι. οἱ δὲ εἶπον, Τί ἔτι χρείαν ἔχοµεν µαρτυρίας· αὐτοὶ γὰρ 71
ἠκούσαµεν ἀπὸ τοῦ στόµατος αὐτοῦ.
Καὶ ἀναστὰν ἅπαν τὸ πλῆθος αὐτῶν, ἤγαγεν αὐτὸν ἐπὶ τὸν 23
Πιλάτον. ἤρξαντο δὲ κατηγορεῖν αὐτοῦ, λέγοντες, Τοῦτον εὕ- 2
ροµεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος, καὶ κωλύοντα Καίσαρι φόρους

v.60 λέγωviaa3s δέc ὁdnms Πέτροςnnms ἄνθρωποςnvms οὐxo οἶδαvixa1s ὅςrrans λέγωvipa2s καίc
παραχρῆµαbo ἔτιbo λαλέωvppagms αὐτόςrpgms φωνέωviaa3s ὁdnms ἀλέκτωρnnms . v.61 καίc
στρέφωvpapnms ὁdnms κύριοςnnms ἐµβλέπωviaa3s ὁddms Πέτροςndms καίc ὑποµιµνῄσκωviaa3s
ὁdnms Πέτροςnnms ὁdgms λόγοςngms ὁdgms κύριοςngms ὡςbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὅτιc πρίνbo
ἀλέκτωρnams φωνέωvnaa ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s τρίςbo . v.62 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ἔξωbo
ὁdnms Πέτροςnnms κλαίωviaa3s πικρῶςbo . v.63 καίc ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁdnmp συνέχωvppanmp
ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἐµπαίζωviia3p αὐτόςrpdms δέρωvppanmp . v.64 καίc περικαλύπτωvpaanmp
αὐτόςrpams τύπτωviia3p αὐτόςrpgms ὁdans πρόσωπονnans καίc ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams
λέγωvppanmp προφητεύωvdaa2s τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms παίωvpaanms σύrpa-s . v.65 καίc
ἕτεροςaanpn πολύςaanpn βλασφηµέωvppanmp λέγωviia3p εἰςp αὐτόςrpams . v.66 καίc ὡςbo
γίνοµαιviad3s ἡµέραnnfs συνάγωviap3s ὁdnns πρεσβυτέριονnnns ὁdgms λαόςngms ἀρχιερεύςnnmp
τέxo καίc γραµµατεύςnnmp καίc ἀνάγωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp ὁdans συνέδριονnans ἑαυτοῦrxgmp
λέγωvppanmp . v.67 εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms λέγωvdaa2s ἐγώrpd-p λέγωviaa3s
δέc αὐτόςrpdmp ἐάνqo σύrpd-p λέγωvsaa1s οὐxo µήxo πιστεύωvsaa2p . v.68 ἐάνqo δέc
c vsaa1s xo xo vdao2p rpd-s xo vsaa2p
καί ἐρωτάω οὐ µή ἀποκρίνοµαι ἐγώ ἤ ἀπολύω . v.69 ἀπόp
ὁdgms νῦνbo εἰµίvifx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms κάθηµαιvppnnms ἐκp δεξιόςagmpn
ὁdgfs δύναµιςngfs ὁdgms θεόςngms . v.70 λέγωviaa3p δέc πᾶςanmpn σύrpn-s οὖνc εἰµίvipx2s
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdnms δέc πρόςp αὐτόςrpamp φηµίviix3s σύrpn-p λέγωvipa2p
ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s . v.71 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p τίςrqans ἔτιbo χρείαnafs ἔχωvipa1p
µαρτυρίαngfs αὐτόςrpnmp γάρc ἀκούωviaa1p ἀπόp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms . 23. v.1 καίc
ἀνίστηµιvpaanns ἅπαςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns αὐτόςrpgmp ἄγωviaa3s αὐτόςrpams ἐπίp ὁdams
Πιλᾶτοςnams .
 23. 3–13 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 252
3 διδόναι, λέγοντα ἑαυτὸν Χριστὸν βασιλέα εἶναι. ὁ δὲ Πιλάτος
ἐπηρώτησεν αὐτόν, λέγων, Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων· ὁ
4 δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ ἔφη, Σὺ λέγεις. ὁ δὲ Πιλάτος εἶπε πρὸς
τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ὄχλους, Οὐδὲν εὑρίσκω αἴτιον ἐν τῷ
5 ἀνθρώπῳ τούτῳ. οἱ δὲ ἐπίσχυον, λέγοντες ὅτι ᾿Ανασείει τὸν
λαόν, διδάσκων καθ΄ ὅλης τῆς ᾿Ιουδαίας, ἀρξάµενος ἀπὸ τῆς
6 Γαλιλαίας ἕως ὧδε. Πιλάτος δὲ ἀκούσας Γαλιλαίαν ἐπηρώ-
7 τησεν εἰ ὁ ἄνθρωπος Γαλιλαῖός ἐστι. καὶ ἐπιγνοὺς ὅτι ἐκ τῆς
ἐξουσίας ῾Ηρώδου ἐστὶν, ἀνέπεµψεν αὐτὸν πρὸς ῾Ηρώδην, ὄντα
8 καὶ αὐτὸν ἐν ῾Ιεροσολύµοις ἐν ταύταις ταῖς ἡµέραις. ῾Ο δὲ
῾Ηρώδης ἰδὼν τὸν ᾿Ιησοῦν ἐχάρη λίαν, ἦν γὰρ θέλων ἐξ ἱκανοῦ
ἰδεῖν αὐτόν, διὰ τὸ ἀκούειν πολλὰ περὶ αὐτοῦ, καὶ ἤλπιζέ τι
9 σηµεῖον ἰδεῖν ὑπ΄ αὐτοῦ γινόµενον. ἐπηρώτα δὲ αὐτὸν ἐν λό-
10 γοις ἱκανοῖς, αὐτὸς δὲ οὐδὲν ἀπεκρίνατο αὐτῷ. εἱστήκεισαν
δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς, εὐτόνως κατηγοροῦντες αὐ-
11 τοῦ. ἐξουθενήσας δὲ αὐτὸν ὁ ῾Ηρώδης σὺν τοῖς στρατεύµασιν
αὐτοῦ, καὶ ἐµπαίξας, περιβαλὼν αὐτὸν ἐσθῆτα λαµπράν, ἀνέ-
12 πεµψεν αὐτὸν τῷ Πιλάτῳ. ἐγένοντο δὲ φίλοι ὅ τε Πιλάτος καὶ
ὁ ῾Ηρώδης ἐν αὐτῇ τῇ ἡµέρᾳ µετ΄ ἀλλήλων, προϋπῆρχον γὰρ ἐν
13 ἔχθρᾳ ὄντες πρὸς ἑαυτούς. Πιλᾶτος δὲ συγκαλεσάµενος τοὺς

v.2 ἄρχωviad3p δέc κατηγορέωvnpa αὐτόςrpgms λέγωvppanmp οὗτοςrdams εὑρίσκωviaa1p

διαστρέφωvppaams ὁdans ἔθνοςnans καίc κωλύωvppaams Καῖσαρndms φόροςnamp δίδωµιvnpa
λέγωvppaams ἑαυτοῦrxams Χριστόςnams βασιλεύςnams εἰµίvnpx . v.3 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms
ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams λέγωvppanms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms αὐτόςrpdms φηµίviix3s σύrpn-s λέγωvipa2s .
v.4 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms λέγωviaa3s πρόςp ὁdamp ἀρχιερεύςnamp καίc ὁdamp ὄχλοςnamp
οὐδείςaansn εὑρίσκωvipa1s αἴτιοςaansn ἐνp ὁddms ἄνθρωποςndms οὗτοςrddms . v.5 ὁdnmp δέc
viia3p vppanmp c vipa3s dams nams vppanms
ἐπισχύω λέγω ὅτι ἀνασείω ὁ λαός διδάσκω κατάp ὅλοςagfsn
ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs ἄρχωvpamnms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἕωςc ὧδεbo . v.6 Πιλᾶτοςnnms δέc
ἀκούωvpaanms Γαλιλαίαnafs ἐπερωτάωviaa3s εἰqo ὁdnms ἄνθρωποςnnms Γαλιλαῖοςnnms εἰµίvipx3s .
v.7 καίc ἐπιγινώσκωvpaanms ὅτιc ἐκp ὁdgfs ἐξουσίαngfs ῾Ηρῴδηςngms εἰµίvipx3s ἀναπέµπωviaa3s
αὐτόςrpams πρόςp ῾Ηρῴδηςnams εἰµίvppxams καίc αὐτόςrpams ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp ἐνp οὗτοςrddfp
ὁddfp ἡµέραndfp . v.8 ὁdnms δέc ῾Ηρῴδηςnnms ὁράωvpaanms ὁdams ᾿Ιησοῦςnams χαίρωviao3s
λίανbo εἰµίviix3s γάρc θέλωvppanms ἐκp ἱκανόςagmsn ὁράωvnaa αὐτόςrpams διάp ὁdans ἀκούωvnpa
πολύςaanpn περίp αὐτόςrpgms καίc ἐλπίζωviia3s τι-σριανσ σηµεῖονnans ὁράωvnaa ὑπόp αὐτόςrpgms
γίνοµαιvppnans . v.9 ἐπερωτάωviia3s δέc αὐτόςrpams ἐνp λόγοςndmp ἱκανόςadmpn αὐτόςrpnms δέc
οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms . v.10 ἵστηµιviya3p δέc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc
ὁdnmp γραµµατεύςnnmp εὐτόνωςbo κατηγορέωvppanmp αὐτόςrpgms . v.11 ἐξουθενέωvpaanms
δέc αὐτόςrpams ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms σύνp ὁddnp στράτευµαndnp αὐτόςrpgms καίc ἐµπαίζωvpaanms
περιβάλλωvpaanms αὐτόςrpams ἐσθήςnafs λαµπρόςaafsn ἀναπέµπωviaa3s αὐτόςrpams ὁddms
Πιλᾶτοςndms . v.12 γίνοµαιviad3p δέc φίλοςanmpn ὁdnms τέxo Πιλᾶτοςnnms καίc ὁdnms
῾Ηρῴδηςnnms ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs ἡµέραndfs µετάp ἀλλήλωνregmp προϋπάρχωviia3p γάρc ἐνp
ἔχθραndfs εἰµίvppxnmp πρόςp ἑαυτοῦrxamp .
253 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 23. 14–26
ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ἄρχοντας καὶ τὸν λαόν, εἶπε πρὸς αὐτούς, 14
Προσηνέγκατέ µοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον, ὡς ἀποστρέφοντα τὸν
λαόν, καὶ ἰδού, ἐγὼ ἐνώπιον ὑµῶν ἀνακρίνας οὐδὲν εὗρον ἐν
τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ αἴτιον, ὧν κατηγορεῖτε κατ΄ αὐτοῦ, ἀλλ΄ οὐ- 15
δὲ ῾Ηρώδης, ἀνέπεµψα γὰρ ὑµᾶς πρὸς αὐτόν, καὶ ἰδού, οὐδὲν,
ἄξιον θανάτου ἐστὶ πεπραγµένον αὐτῷ. παιδεύσας οὖν αὐ- 16
τὸν ἀπολύσω. ἀνάγκην δὲ εἶχεν ἀπολύειν αὐτοῖς κατὰ ἑορτὴν 17
ἕνα. ἀνέκραξαν δὲ παµπληθεί λέγοντες, Αἶρε τοῦτον, ἀπόλυ- 18
σον δὲ ἡµῖν τὸν Βαραββᾶν, ὅστις ἦν διὰ στάσιν τινὰ γενοµένην 19
ἐν τῇ πόλει καὶ φόνον, βεβληµένος εἰς φυλακήν. πάλιν οὖν 20
ὁ Πιλᾶτος προσεφώνησε, θέλων ἀπολῦσαι τὸν ᾿Ιησοῦν. οἱ δὲ 21
ἐπεφώνουν, λέγοντες, Σταύρωσον, σταύρωσον αὐτόν. ὁ δὲ τρί- 22
τον εἶπε πρὸς αὐτούς, Τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν οὗτος· οὐδὲν
αἴτιον θανάτου εὗρον ἐν αὐτῷ, παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω.
οἱ δὲ ἐπέκειντο φωναῖς µεγάλαις, αἰτούµενοι αὐτὸν σταυρωθῆ- 23
ναι, καὶ κατίσχυον αἱ φωναὶ αὐτῶν καὶ τῶν ᾿ἁρχιερέων. ὁ δὲ 24
Πιλᾶτος ἐπέκρινε γενέσθαι τὸ αἴτηµα αὐτῶν. ἀπέλυσε δὲ αὐ- 25
τοῖς τὸν διὰ στάσιν καὶ φόνον βεβληµένον εἰς τὴν φυλακήν, ὃν
ᾐτοῦντο, τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν παρέδωκε τῷ θελήµατι αὐτῶν. Καὶ ὡς 26
ἀπήγαγον αὐτόν, ἐπιλαβόµενοι Σίµωνος τινος Κυρηναίου τοῦ
ἐρχοµένου ἀπ΄ ἀγροῦ, ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρόν, φέρειν ὄπι-

v.13 Πιλᾶτοςnnms δέc συγκαλέωvpamnms ὁdamp ἀρχιερεύςnamp καίc ὁdamp ἄρχωνnamp καίc
ὁdams λαόςnams . v.14 λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp προσφέρωviaa2p ἐγώrpd-s ὁdams
ἄνθρωποςnams οὗτοςrdams ὡςbo ἀποστρέφωvppaamp ὁdams λαόςnams καίc ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s
ἐνώπιονbo σύrpg-p ἀνακρίνωvpaanms οὐδείςaansn εὑρίσκωviaa1s ἐνp ὁddms ἄνθρωποςndms
οὗτοςrddms αἴτιοςaansn ὅςrrgnp κατηγορέωvipa2p κατάp αὐτόςrpgms . v.15 ἀλλάc οὐδέbo
῾Ηρῴδηςnnms ἀναπέµπωviaa1s γάρc σύrpa-p πρόςp αὐτόςrpams καίc ἰδούvdaa2s οὐδείςannsn
ἄξιοςannsn θάνατοςngms εἰµίvipx3s πράσσωvpxpnns αὐτόςrpdms . v.16 παιδεύωvpaanms οὖνc
αὐτόςrpams ἀπολύωvifa1s . v.17 ἀνάγκηnafs δέc ἔχωviia3s ἀπολύωvnpa αὐτόςrpdmp κατάp
ἑορτήnafs εἷςnams . v.18 ἀνακράζωviaa3p δέc παµπληθείbo λέγωvppanmp αἴρωvdpa2s οὗτοςrdams
ἀπολύωvdaa2s δέc ἐγώrpd-p ὁdams Βαραββᾶςnams . v.19 ὅστιςrrnms εἰµίviix3s διάp στάσιςnafs
τι-σριαφσ γίνοµαιvpadafs ἐνp ὁddfs πόλιςndfs καίc φόνοςnams βάλλωvpxpnms εἰςp φυλακήnafs .
v.20 πάλινbo οὖνc ὁdnms Πιλᾶτοςnnms προσφωνέωviaa3s θέλωvppanms ἀπολύωvnaa ὁdams
᾿Ιησοῦςnams . v.21 ὁdnmp δέc ἐπιφωνέωviia3p λέγωvppanmp σταυρόωvdaa2s σταυρόωvdaa2s
rpams
αὐτός . v.22 ὁdnms δέc τρίτοςaansn λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqans γάρc
κακόςaansn ποιέωviaa3s οὗτοςrdnms οὐδείςaansn αἴτιοςaansn θάνατοςngms εὑρίσκωviaa1s ἐνp
αὐτόςrpdms παιδεύωvpaanms οὖνc αὐτόςrpams ἀπολύωvifa1s . v.23 ὁdnmp δέc ἐπίκειµαιviin3p
φωνήndfp µέγαςadfpn αἰτέωvppmnmp αὐτόςrpams σταυρόωvnap καίc κατισχύωviia3p ὁdnfp φωνήnnfp
αὐτόςrpgmp καίc ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp . v.24 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms ἐπικρίνωviaa3s
γίνοµαιvnad ὁdnns αἴτηµαnnns αὐτόςrpgmp . v.25 ἀπολύωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp ὁdams διάp
στάσιςnafs καίc φόνοςnams βάλλωvpxpams εἰςp ὁdafs φυλακήnafs ὅςrrams αἰτέωviim3p ὁdams δέc
᾿Ιησοῦςnams παραδίδωµιviaa3s ὁddns θέληµαndns αὐτόςrpgmp .
 23. 27–38 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 254
27 σθεν τοῦ ᾿Ιησοῦ. ᾿Ηκολούθει δὲ αὐτῷ πολὺ πλῆθος τοῦ λαοῦ,
28 καὶ γυναικῶν αἳ καὶ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν. στρα-
φεὶς δὲ πρὸς αὐτὰς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε, Θυγατέρες ᾿Ιερουσαλήµ, µὴ
κλαίετε ἐπ΄ ἐµέ, πλὴν ἐφ΄ ἑαυτὰς κλαίετε καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ὑ-
29 µῶν. ὅτι ἰδού, ἔρχονται ἡµέραι ἐν αἷς ἐροῦσι, Μακάριαι αἱ
στεῖραι, καὶ κοιλίαι αἳ οὐκ ἐγέννησαν, καὶ µαστοὶ οἳ οὐκ ἔθή-
30 λασαν. τότε ἄρξονται λέγειν τοῖς ὄρεσι, Πέσετε ἐφ΄ ἡµᾶς, καὶ
31 τοῖς βουνοῖς, Καλύψατε ἡµᾶς. ὅτι εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα
32 ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται· ῎Ηγοντο δὲ καὶ ἕτεροι δύο
33 κακοῦργοι σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι. Καὶ ὅτε ἀπῆλθον ἐπὶ τὸν
τόπον τὸν καλούµενον Κρανίον, ἐκεῖ ἐσταύρωσαν αὐτόν, καὶ
34 τοὺς κακούργους, ὃν µὲν ἐκ δεξιῶν, ὃν δὲ ἐξ ἀριστερῶν. ὁ δὲ
᾿Ιησοῦς ἔλεγε, Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς, οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι.
35 διαµεριζόµενοι δὲ τὰ ἱµάτια αὐτοῦ, ἔβαλον κλῆρον. καὶ εἱ-
στήκει ὁ λαὸς θεωρῶν. ἐξεµυκτήριζον δὲ καὶ οἱ ἄρχοντες σὺν
αὐτοῖς, λέγοντες, ῎Αλλους ἔσωσε, σωσάτω ἑαυτόν, εἰ οὗτός ἐστιν
36 ὁ Χριστός, ὁ τοῦ Θεοῦ ἐκλεκτός. ἐνέπαιζον δὲ αὐτῷ καὶ οἱ
37 στρατιῶται, προσερχόµενοι καὶ ὄξος προσφέροντες αὐτῷ, καὶ
λέγοντες, Εἰ σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων, σῶσον σεαυτόν.
38 ἦν δὲ καὶ ἐπιγραφὴ γεγραµµένη ἐπ΄ αὐτῷ γράµµασιν ῾Ελληνι-
κοῖς καὶ Ρωµαϊκοῖς καὶ ῾Εβραϊκοῖς, Οὗτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῶν

v.26 καίc ὡςbo ἀπάγωviaa3p αὐτόςrpams ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp Σίµωνngms τίςrigms

Κυρηναῖοςngms ὁdgms ἔρχοµαιvppngms ἀπόp ἀγρόςngms ἐπιτίθηµιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdams
σταυρόςnams φέρωvnpa ὄπισθενbo ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.27 ἀκολουθέωviia3s δέc αὐτόςrpdms
πολύςannsn πλῆθοςnnns ὁdgms λαόςngms καίc γυνήngfp ὅςrrnfp καίc κόπτωviim3p καίc
θρηνέωviia3p αὐτόςrpams . v.28 στρέφωvpapnms δέc πρόςp αὐτόςrpafp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s θυγάτηρnvfp ᾿Ιερουσαλήµtp µήxo κλαίωvdpa2p ἐπίp ἐγώrpa-s πλήνbo ἐπίp ἑαυτοῦrxafp
κλαίωvdpa2p καίc ἐπίp ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-p . v.29 ὅτιc ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3p ἡµέραnnfp
ἐνp ὅςrrdfp λέγωvifa3p µακάριοςanfpn ὁdnfp στεῖραnnfp καίc κοιλίαnnfp ὁrrnfp οὐxo γεννάωviaa3p
καίc µαστόςnnmp ὅςrrnmp οὐxo θηλάζωviaa3p . v.30 τότεbo ἄρχωvifm3p λέγωvnpa ὁddnp ὄροςndnp
πίπτωvdaa2p ἐπίp ἐγώrpa-p καίc ὁddmp βουνόςndmp καλύπτωvdaa2p ἐγώrpa-p . v.31 ὅτιc εἰqo ἐνp
ὁddns ὑγρόςadnsn ξύλονndns οὗτοςrdanp ποιέωvipa3p ἐνp ὁddns ξηρόςadnsn τίςrqnns γίνοµαιvsad3s .
v.32 ἄγωviip3p δέc καίc ἕτεροςanmpn δύοtn κακοῦργοςanmpn σύνp αὐτόςrpdms ἀναιρέωvnap .
v.33 καίc ὅτεbo ἀπέρχοµαιviaa3p ἐπίp ὁdams τόποςnams ὁdams καλέωvpppams κρανίονnans ἐκεῖbo
σταυρόωviaa3p αὐτόςrpams καίc ὁdamp κακοῦργοςaampn ὅςrrams µένxo ἐκp δεξιόςagmpn ὅςrrams
δέc ἐκp ἀριστερόςagmpn . v.34 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviia3s πατήρnvms ἀφίηµιvdaa2s
αὐτόςrpdmp οὐxo γάρc οἶδαvixa3p τίςrqans ποιέωvipa3p διαµερίζωvppmnmp δέc ὁdanp ἱµάτιονnanp
αὐτόςrpgms βάλλωviaa3p κλῆροςnams . v.35 καίc ἵστηµιviya3s ὁdnms λαόςnnms θεωρέωvppanms
ἐκµυκτηρίζωviia3p δέc καίc ὁdnmp ἄρχωνnnmp σύνp αὐτόςrpdmp λέγωvppanmp ἄλλοςaampn
σῴζωviaa3s σῴζωvdaa3s ἑαυτοῦrxams εἰqo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms ὁdgms
θεόςngms ἐκλεκτόςanmsn . v.36 ἐµπαίζωviia3p δέc αὐτόςrpdms καίc ὁdnmp στρατιώτηςnnmp
προσέρχοµαιvppnnmp καίc ὄξοςnans προσφέρωvppanmp αὐτόςrpdms . v.37 καίc λέγωvppanmp
εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn σῴζωvdaa2s σεαυτοῦrxams .
255 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 23. 39–51
᾿Ιουδαίων. Εἷς δὲ τῶν κρεµασθέντων κακούργων ἐβλασφήµει 39
αὐτόν, λέγων, Εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστός, σῶσον σεαυτὸν καὶ ἡµᾶς. ἀ- 40
ποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπετίµα αὐτῷ, λέγων, Οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν
Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίµατι εἶ· καὶ ἡµεῖς µὲν δικαίως, ἄξια 41
γὰρ ὧν ἐπράξαµεν ἀπολαµβάνοµεν, οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔ-
πραξε. καὶ ἔλεγε τᾠ ᾿Ιησοῦ, Μνήσθητί µου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς 42
ἐν τη῀ι βασιλείᾳ σου. καὶ εἶπεν αὐτῷ, ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν λέγω 43
σοι, σήµερον µετ΄ ἐµοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ. ῏Ην δὲ ὡσεὶ ὥρα 44
ἕκτη, καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐννάτης.
καὶ ἐσκοτίσθη ὁ ἥλιος, καί ἐσχίσθη τὸ καταπέτασµα τοῦ ναοῦ 45
µέσον. καὶ φωνήσας φωνῇ µεγάλῃ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε, Πάτερ, εἰς 46
χεῖράς σου παραθήσοµαι τὸ πνεῦµά µου, καὶ ταῦτα εἰπὼν ἐξέ-
πνευσεν. ἰδὼν δὲ ὁ ἑκατόνταρχος τὸ γενόµενον, ἐδόξασεν τὸν 47
Θεόν, λέγων, ῎Οντως ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος ἦν. καὶ πάντες 48
οἱ συµπαραγενόµενοι ὄχλοι ἐπὶ τὴν θεωρίαν ταύτην, θεωροῦν-
τες τὰ γενόµενα, τύπτοντες ἑαυτῶν τὰ στήθη ὑπέστρεφον. εἱ- 49
στήκεισαν δὲ πάντες οἱ γνωστοὶ αὐτοῦ µακρόθεν, καὶ γυναῖκες
αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας, ὁρῶσαι ταῦτα.
Καὶ ἰδού, ἀνὴρ ὀνόµατι ᾿Ιωσήφ, βουλευτὴς ὑπάρχων, ἀνὴρ ἀ- 50
γαθὸς καὶ δίκαιος. οὗτος οὐκ ἦν συγκατατεθειµένος τῇ βουλῇ 51

v.38 εἰµίviix3s δέc καίc ἐπιγραφήnnfs γράφωvpxpnfs ἐπίp αὐτόςrpdms γράµµαndnp

῾Ελληνικόςadnpn καίc ῾Ρωµαϊκόςadnpn καίc ῾Εβραϊκόςadnpn οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.39 εἷςnnms δέc ὁdgmp κρεµάννυµιvpapgmp
κακοῦργοςagmpn βλασφηµέωviia3s αὐτόςrpams λέγωvppanms εἰµίqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms
Χριστόςnnms σῴζωvdaa2s σεαυτοῦrxams καίc ἐγώrpa-p . v.40 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms
ἕτεροςanmsn ἐπιτιµάωviia3s αὐτόςrpdms λέγωvppanms οὐδέbo φοβέοµαιvipn2s σύrpn-s ὁdams
θεόςnams ὅτιc ἐνp ὁddns αὐτόςrpdns κρίµαndns εἰµίvipx2s . v.41 καίc ἐγώrpn-p µένxo
δικαίωςbo ἄξιοςaanpn γάρc ὅςrrgnp πράσσωviaa1p ἀπολαµβάνωvipa1p οὗτοςrdnms δέc οὐδείςaansn
ἄτοποςaansn πράσσωviaa3s . v.42 καίc λέγωviia3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms µιµνῄσκοµαιvdap2s
ἐγώrpg-s κύριοςnvms ὅτανc ἔρχοµαιvsaa2s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs σύrpg-s . v.43 καίc
viaa3s rpdms dnms nnms th vipa1s rpd-s
λέγω αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦς ἀµήν λέγω σύ σήµερονbo µετάp
ἐγώrpg-s εἰµίvifx2s ἐνp ὁddms παράδεισοςndms . v.44 εἰµίviix3s δέc ὡσείbo ὥραnnfs
ἕκτοςanfsn καίc σκότοςnnns γίνοµαιviad3s ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs γῆnafs ἕωςc ὥραngfs ἔνατοςagfsn .
v.45 καίc σκοτίζωviap3s ὁdnms ἥλιοςnnms καίc σχίζωviap3s ὁdnns καταπέτασµαnnns ὁdgms
ναόςngms µέσοςaansn . v.46 καίc φωνέωvpaanms φωνήndfs µέγαςadfsn ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s πατήρnvms εἰςp χείρnafp σύrpg-s παρατίθηµιvifd1s ὁdans πνεῦµαnans ἐγώrpg-s καίc
οὗτοςrdanp λέγωvpaanms ἐκπνέωviaa3s . v.47 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms
ὁdans γίνοµαιvpadans δοξάζωviaa3s ὁdams θεόςnams λέγωvppanms ὄντωςbo ὁdnms ἄνθρωποςnnms
οὗτοςrdnms δίκαιοςanmsn εἰµίviix3s . v.48 καίc πᾶςanmpn ὁdnmp συµπαραγίνοµαιvpadnmp
ὄχλοςnnmp ἐπίp ὁdafs θεωρίαnafs οὗτοςrdafs θεωρέωvppanmp ὁdanp γίνοµαιvpadanp τύπτωvppanmp
ἑαυτοῦrxgmp ὁdanp στῆθοςnanp ὑποστρέφωviia3p . v.49 ἵστηµιviya3p δέc πᾶςanmpn ὁdnmp
γνωστόςanmpn αὐτόςrpgms µακρόθενbo καίc γυνήnnfp ὁdnfp συνακολουθέωvpaanfp αὐτόςrpdms
ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὁράωvppanfp οὗτοςrdanp . v.50 καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms ὄνοµαndns
᾿Ιωσήφtp βουλευτήςnnms ὑπάρχωvppanms ἀνήρnnms ἀγαθόςanmsn καίc δίκαιοςanmsn .
 23. 52–24. 7 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 256
καὶ τῇ πράξει αὐτῶν, ἀπὸ ῾Αριµαθαίας πόλεως τῶν ᾿Ιουδαίων,
52 ὃς καὶ προσεδέχετο καὶ αὐτὸς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, οὗτος
53 προσελθὼν τῷ Πιλάτῳ ᾐτήσατο τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ καθε-
λὼν αὐτὸ ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι, καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν µνήµατι
54 λαξευτῷ, οὗ οὐκ ἦν οὐδέπω οὐδεὶς κείµενος. καὶ ἡµέρα ἦν
55 Παρασκευή, καὶ σάββατον ἐπέφωσκε. κατακολουθήσασαι δὲ
καὶ γυναῖκες, αἵτινες ἦσαν συνεληλυθυῖαι αὐτῷ ἐκ τῆς Γαλι-
λαίας, ἐθεάσαντο τὸ µνηµεῖον, καὶ ὡς ἐτέθη τὸ σῶµα αὐτοῦ.
56 ὑποστρέψασαι δὲ ἡτοίµασαν ἀρώµατα καὶ µύρα. Καὶ τὸ µὲν
σάββατον ἡσύχασαν κατὰ τὴν ἐντολήν.
24 τῇ δὲ µιᾷ τῶν σαββάτων, ὄρθρου βαθέος, ἦλθον ἐπὶ τὸ µνῆµα,
2 φέρουσαι ἃ ἡτοίµασαν ἀρώµατα, καί τινες σὺν αὐταῖς. εὗρον
3 δὲ τὸν λίθον ἀποκεκυλισµένον ἀπὸ τοῦ µνηµείου. καὶ εἰσελ-
4 θοῦσαι οὐχ εὗρον τὸ σῶµα τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ. καὶ ἐγένετο
ἐν τῷ διαπορεῖσθαι αὐτὰς περὶ τούτου, καὶ ἰδού, δύο ἄνδρες
5 ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθήσεσιν ἀστραπτούσαις, ἐµφόβων δὲ
γενοµένων αὐτῶν, καὶ κλινουσῶν τὸ πρόσωπον εἰς τὴν γῆν, εἶ-
6 πον πρὸς αὐτάς, Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα µετὰ τῶν νεκρῶν· οὐκ
ἔστιν ὧδε, ἀλλ΄ ἠγέρθη, µνήσθητε ὡς ἐλάλησεν ὑµῖν, ἔτι ὢν ἐν
7 τῇ Γαλιλαίᾳ, λέγων, ὅτι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου παραδοθῆ-
ναι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων ἁµαρτωλῶν, καὶ σταυρωθῆναι, καὶ τῇ

v.51 οὗτοςrdnms οὐxo εἰµίviix3s συγκατατίθεµαιvpxnnms ὁddfs βουλήndfs καίc ὁddfs πρᾶξιςndfs
αὐτόςrpgmp ἀπόp ῾Αριµαθαίαngfs πόλιςngfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὅςrrnms καίc προσδέχοµαιviin3s
καίc αὐτόςrpnms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.52 οὗτοςrdnms προσέρχοµαιvpaanms
ὁddms Πιλᾶτοςndms αἰτέωviam3s ὁdans σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.53 καίc καθαιρέωvpaanms
αὐτόςrpans ἐντυλίσσωviaa3s αὐτόςrpans σινδώνndfs καίc τίθηµιviaa3s αὐτόςrpans ἐνp µνῆµαndns
λαξευτόςadnsn ὅςrrgns οὐxo εἰµίviix3s οὐδέπωbo οὐδείςanfsn κεῖµαιvppnnms . v.54 καίc ἡµέραnnfs
εἰµίviix3s παρασκευήnnfs καίc σάββατονnnns ἐπιφώσκωviia3s . v.55 κατακολουθέωvpaanfp
δέc καίc γυνήnnfp ὅστιςrrnfp εἰµίviix3p συνέρχοµαιvpxanfp αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs
θεάοµαιviad3p ὁdans µνηµεῖονnans καίc ὡςbo τίθηµιviap3s ὁdnns σῶµαnnns αὐτόςrpgms .
v.56 ὑποστρέφωvpaanfp δέc ἑτοιµάζωviaa3p ἄρωµαnanp καίc µύρονnanp καίc ὁdans µένxo
σάββατονnans ἡσυχάζωviaa3p κατάp ὁdafs ἐντολήnafs . 24. v.1 ὁddfs δέc εἷςndfs ὁdgnp
σάββατονngnp ὄρθροςngms βαθύςagmsn ἔρχοµαιviaa3p ἐπίp ὁdans µνῆµαnans φέρωvppanfp ὅςrranp
ἑτοιµάζωviaa3p ἄρωµαnanp καίc τίςrinfp σύνp αὐτόςrpdfp . v.2 εὑρίσκωviaa3p δέc ὁdams λίθοςnams
ἀποκυλίωvpxpams ἀπόp ὁdgns µνηµεῖονngns . v.3 καίc εἰσέρχοµαιvpaanfp οὐxo εὑρίσκωviaa3p
ὁdans σῶµαnans ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.4 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms διαπορέωvnpp
αὐτόςrpafp περίp οὗτοςrdgns καίc ἰδούvdaa2s δύοtn ἀνήρnnmp ἐφίστηµιviaa3p αὐτόςrpdfp ἐνp
ἐσθήςndfp ἀστράπτωvppadfp . v.5 ἔµφοβοςagmpn δέc γίνοµαιvpadgfp αὐτόςrpgfp καίc κλίνωvppagfp
ὁdans πρόσωπονnans εἰςp ὁdafs γῆnafs λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpafp τίςrqans ζητέωvipa2p ὁdams
ζάωvppaams µετάp ὁdgmp νεκρόςagmpn . v.6 οὐxo εἰµίvipx3s ὧδεbo ἀλλάc ἐγείρωviap3s
vdap2p bo viaa3s rpd-p
µιµνῄσκοµαι ὡς λαλέω σύ ἔτιbo εἰµίvppxnms ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs .
257 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 24. 8–19
τρίτῃ ἡµέρᾳ ἀναστῆναι. καὶ ἐµνήσθησαν τῶν ῥηµάτων αὐτοῦ, 8
καὶ ὑποστρέψασαι ἀπὸ τοῦ µνηµείου, ἀπήγγειλαν ταῦτα πάντα 9
τοῖς ἕνδεκα καὶ πᾶσι τοῖς λοιποῖς. ἦσαν δὲ ἡ Μαγδαληνὴ Μα- 10
ρία καὶ ᾿Ιωάννα καὶ Μαρία ᾿Ιακώβου, καὶ αἱ λοιπαὶ σὺν αὐταῖς,
αἵ ἔλεγον πρὸς τοὺς ἀποστόλους ταῦτα. καὶ ἐφάνησαν ἐνώ- 11
πιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήµατα αὐτῶν, καὶ ἠπίστουν αὐταῖς.
ὁ δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραµεν ἐπὶ τὸ µνηµεῖον, καὶ παρακύψας 12
βλέπει τὰ ὀθόνια κείµενα µόνα, καὶ ἀπῆλθε, πρὸς ἑαυτὸν θαυ-
µάζων τὸ γεγονός. Καὶ ἰδού, δύο ἐξ αὐτῶν ἦσαν πορευόµενοι 13
ἐν αὐτῇ τῇ ἡµέρᾳ εἰς κώµην ἀπέχουσαν σταδίους ἑξήκοντα ἀ-
πὸ ᾿Ιερουσαλήµ, ᾗ ὄνοµα ᾿Εµµαούς. καὶ αὐτοὶ ὡµίλουν πρὸς 14
ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συµβεβηκότων τούτων. καὶ ἐγέ- 15
νετο ἐν τῷ ὁµιλεῖν αὐτοὺς καὶ συζητεῖν, καὶ αὐτὸς ὁ ᾿Ιησοῦς
ἐγγίσας συνεπορεύετο αὐτοῖς. οἱ δὲ ὀφθαλµοὶ αὐτῶν ἐκρα- 16
τοῦντο τοῦ µὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν. εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς, Τίνες 17
οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλλήλους περιπατοῦντες,
καὶ ἐστὲ σκυθρωποί· ἀποκριθεὶς δὲ ὁ εἷς ᾧ ὄνοµα Κλεόπας, 18
εἶπε πρὸς αὐτόν, Σὺ µόνος παροικεῖς ἐν ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ οὐκ
ἔγνως τὰ γενόµενα ἐν αὐτῇ ἐν ταῖς ἡµέραις ταύταις· καὶ εἶ- 19
πεν αὐτοῖς, Ποῖα· οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ, Τὰ περὶ ᾿Ιησοῦ τοῦ Ναζω-
ραίου, ὃς ἐγένετο ἀνὴρ προφήτης δυνατὸς ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ

v.7 λέγωvppanms ὅτιc δεῖvipq3s ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvnap εἰςp
χείρnafp ἄνθρωποςngmp ἁµαρτωλόςagmpn καίc σταυρόωvnap καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs
ἀνίστηµιvnaa . v.8 καίc µιµνῄσκοµαιviap3p ὁdgnp ῥῆµαngnp αὐτόςrpgms . v.9 καίc
ὑποστρέφωvpaanfp ἀπόp ὁdgns µνηµεῖονngns ἀπαγγέλλωviaa3p οὗτοςrdanp πᾶςaanpn ὁddmp
ἕνδεκαtn καίc πᾶςadmpn ὁddmp λοιπόςadmpn . v.10 εἰµίviix3p δέc ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs
Μαρίαnnfs καίc ᾿Ιωάνναnnfs καίc Μαρίαnnfs ᾿Ιάκωβοςngms καίc ὁdnfp λοιπόςanfpn σύνp
αὐτόςrpdfp ὅςrrnfp λέγωviia3p πρόςp ὁdamp ἀπόστολοςnamp οὗτοςrdanp . v.11 καίc φαίνωviap3p
ἐνώπιονbo αὐτόςrpgmp ὡσείbo λῆροςnnms ὁdnnp ῥῆµαnnnp αὐτόςrpgfp καίc ἀπιστέωviia3p
αὐτόςrpdfp . v.12 ὁdnms δέc Πέτροςnnms ἀνίστηµιvpaanms τρέχωviaa3s ἐπίp ὁdans µνηµεῖονnans
καίc παρακύπτωvpaanms βλέπωvipa3s ὁdanp ὀθόνιονnanp κεῖµαιvppnanp µόνοςaanpn καίc
ἀπέρχοµαιviaa3s πρόςp ἑαυτοῦrxams θαυµάζωvppanms ὁdans γίνοµαιvpxaans . v.13 καίc
ἰδούvdaa2s δύοtn ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίviix3p πορεύοµαιvppnnmp ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs ἡµέραndfs
εἰςp κώµηnafs ἀπέχωvppaafs στάδιοςnanp ἑξήκονταtn ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp ὅςrrdfs ὄνοµαnnns
᾿Εµµαοῦςtp . v.14 καίc αὐτόςrpnmp ὁµιλέωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp περίp πᾶςagnpn ὁdgnp
συµβαίνωvpxagnp οὗτοςrdgnp . v.15 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms ὁµιλέωvnpa αὐτόςrpamp καίc
συζητέωvnpa καίc αὐτόςrpnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγγίζωvpaanms συµπορεύοµαιviin3s αὐτόςrpdmp .
v.16 ὁdnmp δέc ὀφθαλµόςnnmp αὐτόςrpgmp κρατέωviip3p ὁdgms µήxo ἐπιγινώσκωvnaa αὐτόςrpams .
v.17 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqnmp ὁdnmp λόγοςnnmp οὗτοςrdnmp ὅςrramp
ἀντιβάλλωvipa2p πρόςp ἀλλήλωνreamp περιπατέωvppanmp καίc εἰµίvipx2p σκυθρωπόςanmpn .
v.18 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms εἷςnnms ὅςrrdms ὄνοµαnnns Κλεοπᾶςnnms λέγωviaa3s πρόςp
αὐτόςrpams σύrpn-s µόνοςanmsn παροικέωvipa2s ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc οὐxo γινώσκωviaa2s ὁdanp
γίνοµαιvpadanp ἐνp αὐτόςrpdfs ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp οὗτοςrddfp .
 24. 20–30 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 258
20 ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ, ὅπως τε παρέδωκαν
αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡµῶν εἰς κρίµα θανάτου,
21 καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν. ἡµεῖς δὲ ἠλπίζοµεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ
µέλλων λυτροῦσθαι τὸν ᾿Ισραήλ. ἀλλά γε σὺν πᾶσι τούτοις τρί-
22 την ταύτην ἡµέραν ἄγει σήµερον ἀφ΄ οὗ ταῦτα ἐγένετο. ἀλλὰ
καὶ γυναῖκές τινες ἐξ ἡµῶν ἐξέστησαν ἡµᾶς, γενόµεναι ὀρθρι-
23 αὶ ἐπὶ τὸ µνηµεῖον, καὶ µὴ εὑροῦσαι τὸ σῶµα αὐτοῦ, ἦλθον
λέγουσαι καὶ ὀπτασίαν ἀγγέλων ἑωρακέναι, οἳ λέγουσιν αὐ-
24 τὸν ζῇν. καὶ ἀπῆλθόν τινες τῶν σὺν ἡµῖν ἐπὶ τὸ µνηµεῖον,
καὶ εὗρον οὕτω καθὼς καὶ αἱ γυναῖκες εἶπον, αὐτὸν δὲ οὐκ
25 εἶδον. καὶ αὐτὸς εἶπε πρὸς αὐτούς, ῏Ω ἀνόητοι καὶ βραδεῖς
τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται,
26 οὐχὶ ταῦτα ἔδει παθεῖν τὸν Χριστόν, καὶ εἰσελθεῖν εἰς τὴν δό-
27 ξαν αὐτοῦ· καὶ ἀρξάµενος ἀπὸ Μωσέως καὶ ἀπὸ πάντων τῶν
προφητῶν, διηρµήνευεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ
28 ἑαυτοῦ. καὶ ἤγγισαν εἰς τὴν κώµην οὗ ἐπορεύοντο, καὶ αὐ-
29 τὸς προσεποιεῖτο πορρωτέρω πορεύεσθαι. καὶ παρεβιάσαντο
αὐτόν, λέγοντες, Μεῖνον µεθ΄ ἡµῶν, ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστί, καὶ
30 κέκλικεν ἡ ἡµέρα. καὶ εἰσῆλθε τοῦ µεῖναι σὺν αὐτοῖς. καὶ
ἐγένετο ἐν τῷ κατακλιθῆναι αὐτὸν µετ΄ αὐτῶν, λαβὼν τὸν ἄρτον

v.19 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ποῖοςrqnfs ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdanp περίp
᾿Ιησοῦςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms ὅςrrnms γίνοµαιviad3s ἀνήρnnms προφήτηςnnms δυνατόςanmsn
ἐνp ἔργονndns καίc λόγοςndms ἐναντίονbo ὁdgms θεόςngms καίc πᾶςagmsn ὁdgms λαόςngms .
v.20 ὅπωςbo τέxo παραδίδωµιviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp ἄρχωνnnmp
ἐγώrpg-p εἰςp κρίµαnans θάνατοςngms καίc σταυρόωviaa3p αὐτόςrpams . v.21 ἐγώrpn-p δέc
ἐλπίζωviia1p ὅτιc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ὁdnms µέλλωvppanms λυτρόωvnpm ὁdams ᾿Ισραήλtp
ἀλλάc γέxo σύνp πᾶςadnpn οὗτοςrddnp τρίτοςaafsn οὗτοςrdafs ἡµέραnafs ἄγωvipa3s σήµερονbo
ἀπόp ὅςrrgms οὗτοςrdnnp γίνοµαιviad3s . v.22 ἀλλάc καίc γυνήnnfp τι-σρινφπ ἐκp ἐγώrpg-p
ἐξίστηµιviaa3p ἐγώrpa-p γίνοµαιvpadnfp ὀρθρινόςanfpn ἐπίp ὁdans µνηµεῖονnans . v.23 καίc
xo vpaanfp dans nans rpgms viaa3p vppanfp
µή εὑρίσκω ὁ σῶµα αὐτός ἔρχοµαι λέγω καί ὀπτασίαnafs
c

ἄγγελοςngmp ὁράωvnxa ὅςrrnmp λέγωvipa3p αὐτόςrpams ζάωvnpa . v.24 καίc ἀπέρχοµαιviaa3p τι-
-σρινµπ ὁdgmp σύνp ἐγώrpd-p ἐπίp ὁdans µνηµεῖονnans καίc εὑρίσκωviaa3p οὕτωbo καθώςbo καίc
ὁdnfp γυνήnnfp λέγωviaa3p αὐτόςrpams δέc οὐxo ὁράωviaa3p . v.25 καίc αὐτόςrpnms λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp ὦi ἀνόητοςavmpn καίc βραδύςanmpn ὁddfs καρδίαndfs ὁdgms πιστεύωvnpa
ἐπίp πᾶςadnpn ὅςrrdnp λαλέωviaa3p ὁdnmp προφήτηςnnmp . v.26 οὐχίxo οὗτοςrdanp δεῖviiq3s
vnaa dams nams c vnaa p dafs
πάσχω ὁ Χριστός καί εἰσέρχοµαι εἰς ὁ δόξαnafs αὐτόςrpgms . v.27 καίc
ἄρχωvpamnms ἀπόp Μωϋσῆςngms καίc ἀπόp πᾶςagmpn ὁdgmp προφήτηςngmp διερµηνεύωviia3s
αὐτόςrpdmp ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp γραφήndfp ὁdanp περίp ἑαυτοῦrxgms . v.28 καίc ἐγγίζωviaa3p εἰςp
ὁdafs κώµηnafs ὅςbo πορεύοµαιviin3p καίc αὐτόςrpnms προσποιέωviim3s πόρρωbo πορεύοµαιvnpn .
v.29 καίc παραβιάζοµαιviad3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp µένωvdaa2s µετάp ἐγώrpg-p ὅτιc πρόςp
ἑσπέραnafs εἰµίvipx3s καίc κλίνωvixa3s ὁdnfs ἡµέραnnfs καίc εἰσέρχοµαιviaa3s ὁdgms µένωvnaa
σύνp αὐτόςrpdmp .
259 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 24. 31–44
εὐλόγησε, καὶ κλάσας ἐπεδίδου αὐτοῖς. αὐτῶν δὲ διηνοίχθη- 31
σαν οἱ ὀφθαλµοί, καὶ ἐπέγνωσαν αὐτόν, καὶ αὐτὸς ἄφαντος
ἐγένετο ἀπ΄ αὐτῶν. καὶ εἶπον πρὸς ἀλλήλους, Οὐχὶ ἡ καρδία 32
ἡµῶν καιοµένη ἦν ἐν ἡµῖν, ὡς ἐλάλει ἡµῖν ἐν τῇ ὁδῷ, καὶ ὡς
διήνοιγεν ἡµῖν τὰς γραφάς· καὶ ἀναστάντες αὐτῇ τῇ ὥρᾳ, ὑ- 33
πέστρεψαν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ εὗρον συνηθροισµένους τοὺς
ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς, λέγοντας, ὅτι ᾿Ηγέρθη ὀ Κύριος 34
ὄντως, καὶ ὤφθη Σίµωνι. καὶ αὐτοὶ ἐξηγοῦντο τὰ ἐν τῇ ὁδῷ, 35
καὶ ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου. Ταῦτα δὲ αὐ- 36
τῶν λαλούντων, αὐτὸς ὁ ᾿Ιησοῦς ἔστη ἐν µέσῳ αὐτῶν, καὶ λέγει
αὐτοῖς, Εἰρήνη ὑµῖν. πτοηθέντες δὲ καὶ ἔµφοβοι γενόµενοι 37
ἐδόκουν πνεῦµα θεωρεῖν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Τί τεταραγµένοι 38
ἐστέ, καὶ διατί διαλογισµοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν ταῖς καρδίαις ὑ-
µῶν· ἴδετε τὰς χεῖράς µου καὶ τοὺς πόδας µου, ὅτι αὐτὸς ἐγώ 39
εἰµι, ψηλαφήσατέ µε καὶ ἴδετε, ὅτι πνεῦµα σάρκα καὶ ὀστέα
οὐκ ἔχει, καθὼς ἐµὲ θεωρεῖτε ἔχοντα. καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐπέ- 40
δειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας. ἔτι δὲ ἀπιστούντων 41
αὐτῶν ἀπὸ τῆς χαρᾶς καὶ θαυµαζόντων, εἶπεν αὐτοῖς, ῎Εχετέ τι
βρώσιµον ἐνθάδε· οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ µέρος, 42
καὶ ἀπὸ µελισσίου κηρίου. καὶ λαβὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφα- 43
γεν. Εἶπε δὲ αὐτοῖς, Οὗτοι οἱ λόγοι, οὓς ἐλάλησα πρὸς ὑµᾶς 44

v.30 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms κατακλίνωvnap αὐτόςrpams µετάp αὐτόςrpgmp λαµβάνωvpaanms
ὁdams ἄρτοςnams εὐλογέωviaa3s καίc κλάωvpaanms ἐπιδίδωµιviia3s αὐτόςrpdmp . v.31 αὐτόςrpgmp
δέc διανοίγωviap3p ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp καίc ἐπιγινώσκωviaa3p αὐτόςrpams καίc αὐτόςrpnms
ἄφαντοςanmsn γίνοµαιviad3s ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.32 καίc λέγωviaa3p πρόςp ἀλλήλωνreamp
xo dnfs nnfs rpg-p vpppnfs viix3s
οὐχί ὁ καρδία ἐγώ καίω εἰµί ἐνp ἐγώrpd-p ὡςbo λαλέωviia3s ἐγώrpd-p ἐνp
ὁddfs ὁδόςndfs καίc ὡςbo διανοίγωviia3s ἐγώrpd-p ὁdafp γραφήnafp . v.33 καίc ἀνίστηµιvpaanmp
αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc εὑρίσκωviaa3p
συναθροίζωvpxpamp ὁdamp ἕνδεκαtn καίc ὁdamp σύνp αὐτόςrpdmp . v.34 λέγωvppaamp
c viap3s dnms nnms bo c viap3s ndms
ὅτι ἐγείρω ὁ κύριος ὄντως καί ὁράω Σίµων . v.35 καίc
αὐτόςrpnmp ἐξηγέοµαιviin3p ὁdanp ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs καίc ὡςbo γινώσκωviap3s αὐτόςrpdmp ἐνp
ὁddfs κλάσιςndfs ὁdgms ἄρτοςngms . v.36 οὗτοςrdanp δέc αὐτόςrpgmp λαλέωvppagmp αὐτόςrpnms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἵστηµιviaa3s ἐνp µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
εἰρήνηnnfs σύrpd-p . v.37 πτοέωvpapnmp δέc καίc ἔµφοβοςanmpn γίνοµαιvpadnmp δοκέωviia3p
πνεῦµαnans θεωρέωvnpa . v.38 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans ταράσσωvpxpnmp
εἰµίvipx2p καίc διά&τίςxo διαλογισµόςnnmp ἀναβαίνωvipa3p ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p .
v.39 ὁράωvdaa2p ὁdafp χείρnafp ἐγώrpg-s καίc ὁdamp πούςnamp ἐγώrpg-s ὅτιc αὐτόςrpnms
ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ψηλαφάωvdaa2p ἐγώrpa-s καίc ὁράωvdaa2p ὅτιc πνεῦµαnnns σάρξnafs
καίc ὀστέονnanp οὐxo ἔχωvipa3s καθώςbo ἐγώrpa-s θεωρέωvipa2p ἔχωvppaams . v.40 καίc
rdans vpaanms viaa3s rpdmp dafp nafp c damp
οὗτος λέγω ἐπιδείκνυµι αὐτός ὁ χείρ καί ὁ πούςnamp .
v.41 ἔτιbo δέc ἀπιστέωvppagmp αὐτόςrpgmp ἀπόp ὁdgfs χαράngfs καίc θαυµάζωvppagmp λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ἔχωvipa2p τι-σριανσ βρώσιµοςaansn ἐνθάδεbo . v.42 ὁdnmp δέc ἐπιδίδωµιviaa3p
αὐτόςrpdms ἰχθύςngms ὀπτόςagmsn µέροςnans καίc ἀπόp µελίσσιοςagnsn κηρίονngns . v.43 καίc
λαµβάνωvpaanms ἐνώπιονbo αὐτόςrpgmp ἐσθίωviaa3s .
 24. 45–53 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 260
ἔτι ὢν σὺν ὑµῖν, ὅτι δεῖ πληρωθῆναι πάντα τὰ γεγραµµένα ἐν
45 τῷ νόµῳ Μωσέως καὶ προφήταις καὶ ψαλµοῖς περὶ ἐµοῦ. τότε
46 διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν, τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς, καὶ εἶπεν
αὐτοῖς ὅτι Οὕτω γέγραπται, καὶ οὕτως ἔδει παθεῖν τὸν Χριστόν,
47 καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ, καὶ κηρυχθῆναι ἐπὶ
τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ µετάνοιαν καὶ ἄφεσιν ἁµαρτιῶν εἰς πάντα τὰ
48 ἔθνη, ἀρξάµενον ἀπὸ ᾿Ιερουσαλήµ. ὑµεῖς δὲ ἐστε µάρτυρες
49 τούτων. καὶ ἰδού, ἐγὼ ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός
µου ἐφ΄ ὑµᾶς, ὑµεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει ᾿Ιερουσαλήµ, ἕως
50 οὗ ἐνδύσησθε δύναµιν ἐξ ὕψους. ᾿Εξήγαγε δὲ αὐτοὺς ἔξω ἕως
εἰς Βηθανίαν, καὶ ἐπάρας τὰς χεῖρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς.
51 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτούς, διέστη ἀπ΄ αὐτῶν, καὶ
52 ἀνεφέρετο εἰς τὸν οὐρανόν. καὶ αὐτοὶ προσκυνήσαντες αὐτόν,
53 ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ µετὰ χαρᾶς µεγάλης, καὶ ἦσαν
δια παντὸς ἐν τῷ ἱερῷ, αἰνοῦντες καὶ εὐλογοῦντες τὸν Θεόν.
᾿Αµήν.

v.44 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnmp ὁdnmp λόγοςnnmp ὅςrramp λαλέωviaa1s πρόςp
σύrpa-p ἔτιbo εἰµίvppxnms σύνp σύrpd-p ὅτιc δεῖvipq3s πληρόωvnap πᾶςaanpn ὁdanp γράφωvpxpanp
ἐνp ὁddms νόµοςndms Μωϋσῆςngms καίc προφήτηςndmp καίc ψαλµόςndmp περίp ἐγώrpg-s .
v.45 τότεbo διανοίγωviaa3s αὐτόςrpgmp ὁdams νοῦςnams ὁdgms συνίηµιvnpa ὁdafp γραφήnafp .
v.46 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc οὕτωbo γράφωvixp3s καίc οὕτωbo δεῖviiq3s πάσχωvnaa
ὁdams Χριστόςnams καίc ἀνίστηµιvnaa ἐκp νεκρόςagmpn ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs . v.47 καίc
κηρύσσωvnap ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns αὐτόςrpgms µετάνοιαnafs καίc ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp
εἰςp πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp ἄρχωvpamnns ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.48 σύrpn-p δέc
vipx2p nnmp rdgnp c vdaa2s rpn-s
εἰµί µάρτυς οὗτος . v.49 καί ἰδού ἐγώ ἀποστέλλωvipa1s ὁdafs
ἐπαγγελίαnafs ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ἐπίp σύrpa-p σύrpn-p δέc καθίζωvdaa2p ἐνp ὁddfs
πόλιςndfs ᾿Ιερουσαλήµtp ἕωςc ὅςbo ἐνδύωvsam2p δύναµιςnafs ἐκp ὕψοςngns . v.50 ἐξάγωviaa3s
δέc αὐτόςrpamp ἔξωbo ἕωςc εἰςp Βηθανίαnafs καίc ἐπαίρωvpaanms ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgms
εὐλογέωviaa3s αὐτόςrpamp . v.51 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms εὐλογέωvnpa αὐτόςrpams
αὐτόςrpamp διΐστηµιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgmp καίc ἀναφέρωviip3s εἰςp ὁdams οὐρανόςnams .
v.52 καίc αὐτόςrpnmp προσκυνέωvpaanmp αὐτόςrpams ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
µετάp χαράngfs µέγαςagfsn . v.53 καίc εἰµίviix3p διάp πᾶςbo ἐνp ὁddns ἱερόνndns αἰνέωvppanmp
καίc εὐλογέωvppanmp ὁdams θεόςnams ἀµήνth .
 ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ
ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ
᾿Εν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος, καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ 1
Θεὸς ἦν ὁ λόγος. οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν. πάντα δι΄ 2, 3
αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἕν ὃ γέγονεν. ἐν 4
αὐτῷ ζωὴ ἦν, καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων, καὶ τὸ φῶς ἐν 5
τῇ σκοτίᾳ φαίνει, καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν. ἐγένετο ἄν- 6
θρωπος ἀπεσταλµένος παρὰ Θεοῦ, ὄνοµα αὐτῷ ᾿Ιωάννης. οὗ- 7
τος ἦλθεν εἰς µαρτυρίαν, ἵνα µαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός, ἵνα
πάντες πιστεύσωσι δι΄ αὐτοῦ. οὐκ ἦν ἐκεῖνος τὸ φῶς, ἀλλ΄ ἵνα 8
µαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός. ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει 9
πάντα ἄνθρωπον ἐρχόµενον εἰς τὸν κόσµον. ἐν τῷ κόσµῳ ἦν, 10
καὶ ὁ κόσµος δι΄ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσµος αὐτὸν οὐκ ἔγνω.
εἰς τὰ ἴδια ἦλθε, καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον. ὅσοι δὲ 11, 12
ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι,
τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, οἳ οὐκ ἐξ αἱµάτων, οὐ- 13
δὲ ἐκ θελήµατος σαρκός, οὐδὲ ἐκ θελήµατος ἀνδρός, ἀλλ΄ ἐκ
Θεοῦ ἐγεννήθησαν. καὶ ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο, καὶ ἐσκήνωσεν 14
ἐν ἡµῖν, καὶ ἐθεασάµεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς µονογε-
νοῦς παρὰ πατρός, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας. ᾿Ιωάννης 15

1. v.1 ἐνp ἀρχήndfs εἰµίviix3s ὁdnms λόγοςnnms καίc ὁdnms λόγοςnnms εἰµίviix3s πρόςp ὁdams
θεόςnams καίc θεόςnnms εἰµίviix3s ὁdnms λόγοςnnms . v.2 οὗτοςrdnms εἰµίviix3s ἐνp ἀρχήndfs
πρόςp ὁdams θεόςnams . v.3 πᾶςannpn διάp αὐτόςrpgms γίνοµαιviad3s καίc χωρίςbo αὐτόςrpgms
γίνοµαιviad3s οὐδέbo εἷςnnns ὅςrrnns γίνοµαιvixa3s . v.4 ἐνp αὐτόςrpdms ζωήnnfs εἰµίviix3s
c dnfs nnfs viix3s dnns nnns dgmp
καί ὁ ζωή εἰµί ὁ φῶς ὁ ἄνθρωποςngmp . v.5 καίc ὁdnns φῶςnnns
ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs φαίνωvipa3s καίc ὁdnfs σκοτίαnnfs αὐτόςrpans οὐxo καταλαµβάνωviaa3s .
v.6 γίνοµαιviad3s ἄνθρωποςnnms ἀποστέλλωvpxpnms παράp θεόςngms ὄνοµαnnns αὐτόςrpdms
᾿Ιωάννηςnnms . v.7 οὗτοςrdnms ἔρχοµαιviaa3s εἰςp µαρτυρίαnafs ἵναc µαρτυρέωvsaa3s περίp
ὁdgns φῶςngns ἵναc πᾶςanmpn πιστεύωvsaa3p διάp αὐτόςrpgms . v.8 οὐxo εἰµίviix3s ἐκεῖνοςrdnms
ὁdnns φῶςnnns ἀλλάc ἵναc µαρτυρέωvsaa3s περίp ὁdgns φῶςngns . v.9 εἰµίviix3s ὁdnns
φῶςnnns ὁdnns ἀληθινόςannsn ὅςrrnns φωτίζωvipa3s πᾶςaamsn ἄνθρωποςnams ἔρχοµαιvppnams
εἰςp ὁdams κόσµοςnams . v.10 ἐνp ὁddms κόσµοςndms εἰµίviix3s καίc ὁdnms κόσµοςnnms διάp
αὐτόςrpgms γίνοµαιviad3s καίc ὁdnms κόσµοςnnms αὐτόςrpams οὐxo γινώσκωviaa3s . v.11 εἰςp
ὁdanp ἴδιοςaanpn ἔρχοµαιviaa3s καίc ὁdnmp ἴδιοςanmpn αὐτόςrpams οὐxo παραλαµβάνωviaa3p .
v.12 ὅσοςrcnmp δέc λαµβάνωviaa3p αὐτόςrpams δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ἐξουσίαnafs τέκνονnnnp
θεόςngms γίνοµαιvnad ὁddmp πιστεύωvppadmp εἰςp ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms . v.13 ὅςrrnmp
οὐxo ἐκp αἷµαngnp οὐδέbo ἐκp θέληµαngns σάρξngfs οὐδέbo ἐκp θέληµαngns ἀνήρngms ἀλλάc ἐκp
θεόςngms γεννάωviap3p . v.14 καίc ὁdnms λόγοςnnms σάρξnnfs γίνοµαιviad3s καίc σκηνόωviaa3s
ἐνp ἐγώrpd-p καίc θεάοµαιviad1p ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgms δόξαnafs ὡςbo µονογενήςagmsn παράp
πατήρngms πλήρηςanfsn χάριςngfs καίc ἀλήθειαngfs .
 1. 16–27 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 262
µαρτυρεῖ περὶ αὐτοῦ, καὶ κέκραγε λέγων, Οὗτος ἦν ὃν εἶπον,
῾Ο ὀπίσω µου ἐρχόµενος ἔµπροσθέν µου γέγονεν, ὅτι πρῶτός
16 µου ἦν. καὶ ἐκ τοῦ πληρώµατος αὐτοῦ ἡµεῖς πάντες ἐλάβο-
17 µεν, καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος. ὅτι ὁ νόµος διὰ Μωσέως ἐδόθη, ἡ
18 χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο. Θεὸν οὐδεὶς
ἑώρακε πώποτε, ὁ µονογενὴς υἱός, ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ
19 πατρός ἐκεῖνος ἐξηγήσατο. Καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ µαρτυρία τοῦ ᾿Ι-
ωάννου, ὅτε ἀπέστειλαν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἐξ ῾Ιεροσολύµων ἱερεῖς καὶ
20 Λευΐτας ἵνα ἐρωτήσωσιν αὐτόν, Σὺ τίς εἶ· καὶ ὡµολόγησε, καὶ
οὐκ ἠρνήσατο, καὶ ὡµολόγησεν ὅτι Οὐκ εἰµὶ ἐγὼ ὁ Χριστός.
21 καὶ ἠρώτησαν αὐτόν, Τί οὖν· ᾿Ηλίας εἶ σύ· καὶ λέγει, Οὐκ εἰµί.
22 ῾Ο προφήτης εἶ σύ· καὶ ἀπεκρίθη, Οὔ. εἶπον οὖν αὐτῷ, Τίς εἶ·
ἵνα ἀπόκρισιν δῶµεν τοῖς πέµψασιν ἡµᾶς τί λέγεις περὶ σεαυ-
23 τοῦ· ἔφη, ᾿Εγὼ φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήµῳ, Εὐθύνατε τὴν ὁδὸν
24 Κυρίου, καθὼς εἶπεν ᾿Ησαΐας ὁ προφήτης. καὶ οἱ ἀπεσταλµέ-
25 νοι ἦσαν ἐκ τῶν Φαρισαίων. καὶ ἠρώτησαν αὐτόν, καὶ εἶπον
αὐτῷ, Τί οὖν βαπτίζεις, εἰ σὺ οὐκ εἶ ὁ Χριστός, οὔτε ᾿Ηλίας, οὔτε
26 ὁ προφήτης· ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιωάννης, λέγων, ᾿Εγὼ βαπτίζω
27 ἐν ὕδατι, µέσος δὲ ὑµῶν ἕστηκεν ὃν ὑµεῖς οὐκ οἴδατε. αὐτός
ἐστιν ὁ ὀπίσω µου ἐρχόµενος, ὃς ἔµπροσθέν µου γέγονεν, οὗ
ἐγὼ οὐκ εἰµὶ ἄξιος ἵνα λύσω αὐτοῦ τὸν ἱµάντα τοῦ ὑποδήµα-

v.15 ᾿Ιωάννηςnnms µαρτυρέωvipa3s περίp αὐτόςrpgms καίc κράζωvixa3s λέγωvppanms οὗτοςrdnms

εἰµίviix3s ὅςrrams λέγωviaa1s ὁdnms ὀπίσωbo ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvppnnms ἔµπροσθενp ἐγώrpg-s
γίνοµαιvixa3s ὅτιc πρῶτοςanmsn ἐγώrpg-s εἰµίviix3s . v.16 καίc ἐκp ὁdgns πλήρωµαngns
αὐτόςrpgms ἐγώrpn-p πᾶςanmpn λαµβάνωviaa1p καίc χάριςnafs ἀντίp χάριςngfs . v.17 ὅτιc
ὁdnms νόµοςnnms διάp Μωϋσῆςngms δίδωµιviap3s ὁdnfs χάριςnnfs καίc ὁdnfs ἀλήθειαnnfs διάp
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms γίνοµαιviad3s . v.18 θεόςnams οὐδείςanfsn ὁράωvixa3s πώποτεbo
ὁdnms µονογενήςanmsn υἱόςnnms ὁdnms εἰµίvppxnms εἰςp ὁdams κόλποςnams ὁdgms πατήρngms
ἐκεῖνοςrdnms ἐξηγέοµαιviad3s . v.19 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ὁdgms
ngms bo viaa3p
᾿Ιωάννης ὅτε ἀποστέλλω ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐκp ῾Ιεροσόλυµαngnp ἱερεύςnamp
καίc Λευίτηςnamp ἵναc ἐρωτάωvsaa3p αὐτόςrpams σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s . v.20 καίc
viaa3s c xo viad3s c viaa3s c xo vipx1s rpn-s dnms
ὁµολογέω καί οὐ ἀρνέοµαι καί ὁµολογέω ὅτι οὐ εἰµί ἐγώ ὁ
Χριστόςnnms . v.21 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams τίςrqnns οὖνc ᾿Ηλίαςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s
καίc λέγωvipa3s οὐxo εἰµίvipx1s ὁdnms προφήτηςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s καίc ἀποκρίνοµαιviad3s
οὐxo . v.22 λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms τίςrqnms εἰµίvipx2s ἵναc ἀπόκρισιςnafs δίδωµιvsaa1p
ὁddmp πέµπωvpaadmp ἐγώrpa-p τίςrqnns λέγωvipa2s περίp σεαυτοῦrxgms . v.23 φηµίviix3s ἐγώrpn-s
φωνήnnfs βοάωvppagms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn εὐθύνωvdaa2p ὁdafs ὁδόςnafs κύριοςngms καθώςbo
λέγωviaa3s ᾿Ησαΐαςnnms ὁdnms προφήτηςnnms . v.24 καίc ὁdnmp ἀποστέλλωvpxpnmp εἰµίviix3p
ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp . v.25 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms
τίςrqnns οὖνc βαπτίζωvipa2s εἰqo σύrpn-s οὐxo εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms οὔτεc ᾿Ηλίαςnnms οὔτεc
ὁdnms προφήτηςnnms . v.26 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms λέγωvppanms
ἐγώrpn-s βαπτίζωvipa1s ἐνp ὕδωρndns µέσοςanmsn δέc σύrpg-p ἵστηµιvixa3s ὅςrrams σύrpn-p οὐxo
οἶδαvixa2p .
263 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 1. 28–39
τος. ταῦτα ἐν Βηθαβαρᾶ ἐγένετο πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, ὅπου 28
ἦν ᾿Ιωάννης βαπτίζων. Τῇ ἐπαύριον βλέπει ὁ ᾿Ιωάννης τὸν ᾿Ιη- 29
σοῦν ἐρχόµενον πρὸς αὐτόν, καὶ λέγει, ῎Ιδε ὁ ἀµνὸς τοῦ Θεοῦ,
ὁ αἴρων τὴν ἁµαρτίαν τοῦ κόσµου. οὗτός ἐστι περὶ οὗ ἐγὼ 30
εἶπον, ᾿Οπίσω µου ἔρχεται ἀνὴρ, ὃς ἔµπροσθέν µου γέγονεν,
ὅτι πρῶτός µου ἦν. κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν, ἀλλ΄ ἵνα φανερω- 31
θῇ τῷ ᾿Ισραήλ, διὰ τοῦτο ἦλθον ἐγὼ ἐν τῷ ὕδατι βαπτίζων. καὶ 32
ἐµαρτύρησεν ᾿Ιωάννης, λέγων ὅτι Τεθέαµαι τὸ Πνεῦµα καταβαῖ-
νον ὡσεὶ περιστερὰν ἐξ οὐρανοῦ, καὶ ἔµεινεν ἐπ΄ αὐτόν. κἀγὼ 33
οὐκ ᾔδειν αὐτόν, ἀλλ΄ ὁ πέµψας µε βαπτίζειν ἐν ὕδατι, ἐκεῖνός
µοι εἶπεν, ᾿Εφ΄ ὃν ἂν ἴδῃς τὸ Πνεῦµα καταβαῖνον καὶ µένον ἐπ΄
αὐτόν, οὗτός ἐστιν ὁ βαπτίζων ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ. κἀγὼ ἑώ- 34
ρακα, καὶ µεµαρτύρηκα ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Τῇ 35
ἐπαύριον πάλιν εἱστήκει ὁ ᾿Ιωάννης, καὶ ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ
δύο, καὶ ἐµβλέψας τῷ ᾿Ιησοῦ περιπατοῦντι, λέγει, ῎Ιδε ὁ ἀµνὸς 36
τοῦ Θεοῦ. καὶ ἤκουσαν αὐτοῦ οἱ δύο µαθηταὶ λαλοῦντος, καὶ 37
ἠκολούθησαν τῷ ᾿Ιησοῦ. στραφεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ θεασά- 38
µενος αὐτοὺς ἀκολουθοῦντας, λέγει αὐτοῖς, Τί ζητεῖτε· οἱ δὲ
εἶπον αὐτῷ, ῾Ραββί ὃ λέγεται ἑρµηνευόµενον, ∆ιδάσκαλε, ποῦ
µένεις· λέγει αὐτοῖς, ῎Ερχεσθε καὶ ἴδετε. ἦλθον καὶ εἶδον ποῦ 39

v.27 αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ὁdnms ὀπίσωbo ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvppnnms ὅςrrnms ἔµπροσθενp ἐγώrpg-s
γίνοµαιvixa3s ὅςrrgms ἐγώrpn-s οὐxo εἰµίvipx1s ἄξιοςanmsn ἵναc λύωvsaa1s αὐτόςrpgms ὁdams
ἱµάςnams ὁdgns ὑπόδηµαngns . v.28 οὗτοςrdnnp ἐνp Βηθαβαράndfs γίνοµαιviad3s πέρανbo
ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms ὅπουbo εἰµίviix3s ᾿Ιωάννηςnnms βαπτίζωvppanms . v.29 ὁddfs ἐπαύριονbo
βλέπωvipa3s ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἔρχοµαιvppnams πρόςp αὐτόςrpams καίc
λέγωvipa3s ἴδεi ὁdnms ἀµνόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdnms αἴρωvppanms ὁdafs ἁµαρτίαnafs
ὁdgms κόσµοςngms . v.30 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s περίp ὅςrrgms ἐγώrpn-s λέγωviaa1s ὀπίσωbo
ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvipn3s ἀνήρnnms ὅςrrnms ἔµπροσθενp ἐγώrpg-s γίνοµαιvixa3s ὅτιc πρῶτοςanmsn
ἐγώrpg-s εἰµίviix3s . v.31 κἀγώrpn-s οὐxo οἶδαviya1s αὐτόςrpams ἀλλάc ἵναc φανερόωvsap3s
ὁddms ᾿Ισραήλtp διάp οὗτοςrdans ἔρχοµαιviaa1s ἐγώrpn-s ἐνp ὁddns ὕδωρndns βαπτίζωvppanms .
v.32 καίc µαρτυρέωviaa3s ᾿Ιωάννηςnnms λέγωvppanms ὅτιc θεάοµαιvixn1s ὁdans πνεῦµαnans
καταβαίνωvppaans ὡσείbo περιστεράnafs ἐκp οὐρανόςngms καίc µένωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpams .
v.33 κἀγώrpn-s οὐxo οἶδαviya1s αὐτόςrpams ἀλλάc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s βαπτίζωvnpa
ἐνp ὕδωρndns ἐκεῖνοςrdnms ἐγώrpd-s λέγωviaa3s ἐπίp ὅςrrams ἄνxo ὁράωvsaa2s ὁdans πνεῦµαnans
καταβαίνωvppaans καίc µένωvppaans ἐπίp αὐτόςrpams οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms βαπτίζωvppanms
ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.34 κἀγώrpn-s ὁράωvixa1s καίc µαρτυρέωvixa1s ὅτιc οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.35 ὁddfs ἐπαύριονbo πάλινbo ἵστηµιviya3s ὁdnms
᾿Ιωάννηςnnms καίc ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms δύοtn . v.36 καίc ἐµβλέπωvpaanms ὁddms
᾿Ιησοῦςndms περιπατέωvppadms λέγωvipa3s ἴδεi ὁdnms ἀµνόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.37 καίc
viaa3p rpgms dnmp tn nnmp vppagms c viaa3p ddms
ἀκούω αὐτός ὁ δύο µαθητής λαλέω καί ἀκολουθέω ὁ
᾿Ιησοῦςndms . v.38 στρέφωvpapnms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc θεάοµαιvpadnms αὐτόςrpamp
ἀκολουθέωvppaamp λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans ζητέωvipa2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms
ῥαββίth ὅςrrnns λέγωvipp3s ἑρµηνεύωvpppnns διδάσκαλοςnvms ποῦxo µένωvipa2s .
 1. 40–49 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 264
µένει, καὶ παρ΄ αὐτῷ ἔµειναν τὴν ἡµέραν ἐκείνην, ὥρα δὲ ἦν
40 ὡς δεκάτη. ἦν ᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίµωνος Πέτρου εἷς ἐκ τῶν
δύο τῶν ἀκουσάντων παρὰ ᾿Ιωάννου καὶ ἀκολουθησάντων αὐ-
41 τῷ. εὑρίσκει οὗτος πρῶτος τὸν ἀδελφὸν τὸν ἴδιον Σίµωνα, καὶ
λέγει αὐτῷ, Εὑρήκαµεν τὸν Μεσσίαν, ὅ ἐστι µεθερµηνευόµε-
42 νον, ὁ Χριστός. καὶ ἤγαγεν αὐτὸν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν. ἐµβλέψας
δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε, Σὺ εἶ Σίµων ὁ υἱὸς ᾿Ιωνᾶ, σὺ κληθή-
43 σῃ Κηφᾶς, ὃ ἑρµηνεύεται Πέτρος. Τῇ ἐπαύριον ἠθέλησεν ὁ
᾿Ιησοῦς ἐξελθεῖν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, καὶ εὑρίσκει Φίλιππον, καὶ
44 λέγει αὐτῷ, ᾿Ακολούθει µοι. ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά,
45 ἐκ τῆς πόλεως ᾿Ανδρέου καὶ Πέτρου. εὑρίσκει Φίλιππος τὸν
Ναθαναήλ, καὶ λέγει αὐτῷ, ῝Ον ἔγραψε Μωσῆς ἐν τῷ νόµῳ καὶ
οἱ προφῆται εὑρήκαµεν, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ ᾿Ιωσὴφ τὸν ἀπὸ
46 Ναζαρέθ. καὶ εἶπεν αὐτῷ Ναθαναήλ, ᾿Εκ Ναζαρὲθ δύναταί τι
47 ἀγαθὸν εἶναι· λέγει αὐτῷ Φίλιππος, ῎Ερχου καὶ ἴδε. εἶδεν ὁ
᾿Ιησοῦς τὸν Ναθαναὴλ ἐρχόµενον πρὸς αὐτὸν, καὶ λέγει περὶ
48 αὐτοῦ, ῎Ιδε ἀληθῶς ᾿Ισραηλίτης, ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστι. λέγει
αὐτῷ Ναθαναήλ, Πόθεν µε γινώσκεις· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ
εἶπεν αὐτῷ, Πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι, ὄντα ὑπὸ τὴν συ-
49 κῆν, εἶδόν σε. ἀπεκρίθη Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ, ῾Ραββί, σὺ

v.39 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἔρχοµαιvdpn2p καίc ὁράωvdaa2p ἔρχοµαιviaa3p καίc ὁράωviaa3p

ποῦxo µένωvipa3s καίc παράp αὐτόςrpdms µένωviaa3p ὁdafs ἡµέραnafs ἐκεῖνοςrdafs ὥραnnfs
δέc εἰµίviix3s ὡςbo δέκατοςnnfs . v.40 εἰµίviix3s ᾿Ανδρέαςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms
Σίµωνngms Πέτροςngms εἷςnnms ἐκp ὁdgmp δύοtn ὁdgmp ἀκούωvpaagmp παράp ᾿Ιωάννηςngms
καίc ἀκολουθέωvpaagmp αὐτόςrpdms . v.41 εὑρίσκωvipa3s οὗτοςrdnms πρῶτοςanmsn ὁdams
ἀδελφόςnams ὁdams ἴδιοςaamsn Σίµωνnams καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms εὑρίσκωvixa1p ὁdams
Μεσσίαςnams ὅςrrnns εἰµίvipx3s µεθερµηνεύωvpppnns ὁdnms Χριστόςnnms . v.42 καίc
viaa3s rpams p dams nams vpaanms c rpdms
ἄγω αὐτός πρός ὁ ᾿Ιησοῦς ἐµβλέπω δέ αὐτός ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s σύrpn-s εἰµίvipx2s Σίµωνnnms ὁdnms υἱόςnnms ᾿Ιωνᾶςngms σύrpn-s
καλέωvifp2s Κηφᾶςnnms ὅςrrnns ἑρµηνεύωvipp3s Πέτροςnnms . v.43 ὁddfs ἐπαύριονbo
θέλωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐξέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs καίc εὑρίσκωvipa3s
Φίλιπποςnams καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s . v.44 εἰµίviix3s δέc
ὁdnms Φίλιπποςnnms ἀπόp Βηθσαϊδάtp ἐκp ὁdgfs πόλιςngfs ᾿Ανδρέαςngms καίc Πέτροςngms .
v.45 εὑρίσκωvipa3s Φίλιπποςnnms ὁdams Ναθαναήλtp καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὅςrrams
γράφωviaa3s Μωϋσῆςnnms ἐνp ὁddms νόµοςndms καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp εὑρίσκωvixa1p
᾿Ιησοῦςnams ὁdams υἱόςnams ὁdgms ᾿Ιωσήφtp ὁdams ἀπόp Ναζαράtp . v.46 καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms Ναθαναήλtp ἐκp Ναζαράtp δύναµαιvipn3s τι-σρχννσ ἀγαθόςannsn εἰµίvnpx λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms Φίλιπποςnnms ἔρχοµαιvipn2s καίc ὁράωvdaa2s . v.47 ὁράωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὁdams Ναθαναήλtp ἔρχοµαιvppnams πρόςp αὐτόςrpams καίc λέγωvipa3s περίp αὐτόςrpgms
ἴδεi ἀληθῶςbo ᾿Ισραηλίτηςnnms ἐνp ὅςrrdms δόλοςnnms οὐxo εἰµίvipx3s . v.48 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms Ναθαναήλtp πόθενbo ἐγώrpa-s γινώσκωvipa2s ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms πρόp ὁdgms σύrpa-s Φίλιπποςnams φωνέωvnaa εἰµίvppxams ὑπόp ὁdafs
συκῆnafs ὁράωviaa1s σύrpa-s .
265 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 1. 50–2. 10
εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. ἀπεκρίθη 50
᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ, ῞Οτι εἶπόν σοι, εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς
συκῆς, πιστεύεις· µείζω τούτων ὄψει. καὶ λέγει αὐτῷ, ᾿Αµὴν 51
ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ἀ᾿π ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα, καὶ
τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ
τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου.
Καὶ τῇ ἡµέρᾳ τῇ τρίτῃ γάµος ἐγένετο ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας, 2
καὶ ἦν ἡ µήτηρ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐκεῖ, ἐκλήθη δὲ καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ 2
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὸν γάµον. καὶ ὑστερήσαντος οἴνου, 3
λέγει ἡ µήτηρ τοῦ ᾿Ιησοῦ πρὸς αὐτόν, Οἶνον οὐκ ἔχουσι. λέ- 4
γει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, Τί ἐµοὶ καὶ σοί, γύναι· οὔπω ἥκει ἡ ὥρα
µου. λέγει ἡ µήτηρ αὐτοῦ τοῖς διακόνοις, ῞Ο τι ἂν λέγῃ ὑ- 5
µῖν, ποιήσατε. ἦσαν δὲ ἐκεῖ ὑδρίαι λίθιναι ἓξ κείµεναι κατὰ 6
τὸν καθαρισµὸν τῶν ᾿Ιουδαίων, χωροῦσαι ἀνὰ µετρητὰς δύο ἢ
τρεῖς. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Γεµίσατε τὰς ὑδρίας ὕδατος. καὶ 7
ἐγέµισαν αὐτὰς ἕως ἄνω. καὶ λέγει αὐτοῖς, ᾿Αντλήσατε νῦν, καὶ 8
φέρετε τῷ ἀρχιτρικλίνῳ. καὶ ἤνεγκαν. ὡς δὲ ἐγεύσατο ὁ ἀρχι- 9
τρίκλινος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγενηµένον, καὶ οὐκ ᾔδει πόθεν ἐστίν
οἱ δὲ διάκονοι ᾔδεισαν οἱ ἠντληκότες τὸ ὕδωρ, φωνεῖ τὸν νυµ-
φίον ὁ ἀρχιτρίκλινος, καὶ λέγει αὐτῷ, Πᾶς ἄνθρωπος πρῶτον 10
τὸν καλὸν οἶνον τίθησι, καὶ ὅταν µεθυσθῶσι, τότε τὸν ἐλάσσω,

v.49 ἀποκρίνοµαιviad3s Ναθαναήλtp καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ῥαββίth σύrpn-s εἰµίvipx2s

ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgms ᾿Ισραήλtp .
v.50 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὅτιc λέγωviaa1s σύrpd-s
ὁράωviaa1s σύrpa-s ὑποκάτωbo ὁdgfs συκῆngfs πιστεύωvipa2s µέγαςaanpc οὗτοςrdgnp
ὀπτάνοµαιvifd2s . v.51 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
ἀπόp ἄρτιbo ὁράωvifd2p ὁdams οὐρανόςnams ἀνοίγωvpxpams καίc ὁdamp ἄγγελοςnamp ὁdgms
θεόςngms ἀναβαίνωvppaamp καίc καταβαίνωvppaamp ἐπίp ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms .
2. v.1 καίc ὁddfs ἡµέραndfs ὁddfs τρίτοςadfsn γάµοςnnms γίνοµαιviad3s ἐνp Κανάtp ὁdgfs
Γαλιλαίαngfs καίc εἰµίviix3s ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἐκεῖbo . v.2 καλέωviap3s
δέc καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams γάµοςnams .
v.3 καίc ὑστερέωvpaagms οἶνοςngms λέγωvipa3s ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms πρόςp
αὐτόςrpams οἶνοςnams οὐxo ἔχωvipa3p . v.4 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqnns
rpd-s c rpd-s nvfs bo
ἐγώ καί σύ γυνή οὔπω ἥκωvipa3s ὁdnfs ὥραnnfs ἐγώrpg-s . v.5 λέγωvipa3s
ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms ὁddmp διάκονοςndmp ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo λέγωvspa3s σύrpd-p
ποιέωvdaa2p . v.6 εἰµίviix3p δέc ἐκεῖbo ὑδρίαnnfp λίθινοςanfpn ἕξtn κεῖµαιvppnnfp κατάp ὁdams
καθαρισµόςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn χωρέωvppanfp ἀνάp µετρητήςnamp δύοtn ἤxo τρεῖςnamp .
v.7 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms γεµίζωvdaa2p ὁdafp ὑδρίαnafp ὕδωρngns καίc
γεµίζωviaa3p αὐτόςrpafp ἕωςc ἄνωbo . v.8 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἀντλέωvdaa2p νῦνbo καίc
φέρωvdpa2p ὁddms ἀρχιτρίκλινοςndms καίc φέρωviaa3p . v.9 ὡςbo δέc γεύοµαιviad3s ὁdnms
ἀρχιτρίκλινοςnnms ὁdans ὕδωρnans οἶνοςnams γίνοµαιvpxpans καίc οὐxo οἶδαviya3s πόθενbo
εἰµίvipx3s ὁdnmp δέc διάκονοςnnmp οἶδαviya3p ὁdnmp ἀντλέωvpxanmp ὁdans ὕδωρnans φωνέωvipa3s
ὁdams νυµφίοςnams ὁdnms ἀρχιτρίκλινοςnnms .
 2. 11–21 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 266
11 σὺ τετήρηκας τὸν καλὸν οἶνον ἕως ἄρτι. ταύτην ἐποίησε τὴν
ἀρχὴν τῶν σηµείων ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐφα-
νέρωσε τὴν δόξαν αὐτοῦ, καὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν οἱ µαθηταὶ
12 αὐτοῦ. Μετὰ τοῦτο κατέβη εἰς Καπερναούµ, αὐτὸς καὶ ἡ µή-
τηρ αὐτοῦ, καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ
13 ἐκεῖ ἔµειναν οὐ πολλὰς ἡµέρας. Καὶ ἐγγὺς ἦν τὸ πάσχα τῶν
14 ᾿Ιουδαίων, καὶ ἀνέβη εἰς ῾Ιεροσόλυµα ὁ ᾿Ιησοῦς. καὶ εὗρεν ἐν
τῷ ἱερῷ τοὺς πωλοῦντας βόας καὶ πρόβατα καὶ περιστεράς, καὶ
15 τοὺς κερµατιστὰς καθηµένους. καὶ ποιήσας φραγέλλιον ἐκ
σχοινίων πάντας ἐξέβαλεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ, τά τε πρόβατα καὶ τοὺς
βόας, καὶ τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεε τὸ κέρµα, καὶ τὰς τραπέζας
16 ἀνέστρεψεν, καὶ τοῖς τὰς περιστερὰς πωλοῦσιν εἶπεν, ῎Αρατε
ταῦτα ἐντεῦθεν, µὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ πατρός µου οἶκον
17 ἐµπορίου. ἐµνήσθησαν δὲ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ὅτι γεγραµµέ-
18 νον ἐστίν, ῾Ο ζῆλος τοῦ οἴκου σου κατέφάγέ µε. ἀπεκρίθησαν
οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ εἶπον αὐτῷ, Τί σηµεῖον δεικνύεις ἡµῖν, ὅτι
19 ταῦτα ποιεῖς· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Λύσατε τὸν
20 ναὸν τοῦτον, καὶ ἐν τρισὶν ἡµέραις ἐγερῶ αὐτόν. εἶπον οὖν οἱ
᾿Ιουδαῖοι, Τεσσαράκοντα καὶ ἕξ ἔτεσιν ᾠκοδοµήθη ὁ ναὸς οὗ-
21 τος, καὶ σὺ ἐν τρισὶν ἡµέραις ἐγερεῖς αὐτόν· ἐκεῖνος δὲ ἔλεγε

v.10 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms πᾶςanmsn ἄνθρωποςnnms πρῶτοςbo ὁdams καλόςaamsn

οἶνοςnams τίθηµιvipa3s καίc ὅτανc µεθύσκωvsap3p τότεbo ὁdams ἐλάσσωνaamsc σύrpn-s τηρέωvixa2s
ὁdams καλόςaamsn οἶνοςnams ἕωςc ἄρτιbo . v.11 οὗτοςrdafs ποιέωviaa3s ὁdafs ἀρχήnafs ὁdgnp
σηµεῖονngnp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp Κανάtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc φανερόωviaa3s ὁdafs δόξαnafs
αὐτόςrpgms καίc πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.12 µετάp
οὗτοςrdans καταβαίνωviaa3s εἰςp Καπερναούµtp αὐτόςrpnms καίc ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms καίc
ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc ἐκεῖbo µένωviaa3p
οὐxo πολύςaafpn ἡµέραnafp . v.13 καίc ἐγγύςbo εἰµίviix3s ὁdnns πάσχαta ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
καίc ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.14 καίc εὑρίσκωviaa3s
ἐνp ὁddns ἱερόνndns ὁdamp πωλέωvppaamp βοῦςnamp καίc πρόβατονnanp καίc περιστεράnafp
καίc ὁdamp κερµατιστήςnamp κάθηµαιvppnamp . v.15 καίc ποιέωvpaanms φραγέλλιονnans
ἐκp σχοινίονngnp πᾶςaampn ἐκβάλλωviaa3s ἐκp ὁdgns ἱερόνngns ὁdanp τέxo πρόβατονnanp
καίc ὁdamp βοῦςnamp καίc ὁdgmp κολλυβιστήςngmp ἐκχέωviaa3s ὁdnns κέρµαnnns καίc ὁdafp
τράπεζαnafp ἀναστρέφωviaa3s . v.16 καίc ὁddmp ὁdafp περιστεράnafp πωλέωvppadmp λέγωviaa3s
αἴρωvdaa2p οὗτοςrdanp ἐντεῦθενbo µήxo ποιέωvdpa2p ὁdams οἶκοςnams ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s
οἶκοςnams ἐµπόριονngns . v.17 µιµνῄσκοµαιviap3p δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ὅτιc
γράφωvpxpnns εἰµίvipx3s ὁdnms ζῆλοςnnms ὁdgms οἶκοςngms σύrpg-s κατεσθίωviaa3s ἐγώrpa-s .
v.18 ἀποκρίνοµαιviad3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms τίςrqans
σηµεῖονnans δείκνυµιvipa2s ἐγώrpd-p ὅτιc οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s . v.19 ἀποκρίνοµαιviad3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp λύωvdaa2p ὁdams ναόςnams οὗτοςrdams καίc ἐνp
τρεῖςndfp ἡµέραndfp ἐγείρωvifa1s αὐτόςrpams . v.20 λέγωviaa3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn
τεσσεράκονταtn καίc ἕξtn ἔτοςndnp οἰκοδοµέωviap3s ὁdnms ναόςnnms οὗτοςrdnms καίc σύrpn-s
ἐνp τρεῖςndfp ἡµέραndfp ἐγείρωvifa2s αὐτόςrpams .
267 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 2. 22–3. 6
περὶ τοῦ ναοῦ τοῦ σώµατος αὐτοῦ. ὅτε οὖν ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν, 22
ἐµνήσθησαν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ὅτι τοῦτο ἔλεγεν αὐτοῖς, καὶ ἐ-
πίστευσαν τῇ γραφῇ, καὶ τῷ λόγῳ ᾧ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς. ῾Ως δὲ 23
ἦν ἐν ῾Ιεροσολύµοις ἐν τῷ πάσχα, ἐν τῇ ἑορτῇ, πολλοὶ ἐπίστευ-
σαν εἰς τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, θεωροῦντες αὐτοῦ τὰ σηµεῖα ἃ ἐποίει.
αὐτὸς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς οὐκ ἐπίστευεν ἑαυτὸν αὐτοῖς, διὰ τὸ αὐτὸν 24
γινώσκειν πάντας, καὶ ὅτι οὐ χρείαν εἶχεν ἵνα τις µαρτυρήσῃ 25
περὶ τοῦ ἀνθρώπου, αὐτὸς γὰρ ἐγίνωσκε τί ἦν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ.
῏Ην δὲ ἄνθρωπος ἐκ τῶν Φαρισαίων, Νικόδηµος ὄνοµα αὐ- 3
τῷ, ἄρχων τῶν ᾿Ιουδαίων, οὗτος ἦλθε πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν νυκτός, 2
καὶ εἶπεν αὐτῷ, ῾Ραββί, οἴδαµεν ὅτι ἀπὸ Θεοῦ ἐλήλυθας δι-
δάσκαλος, οὐδεὶς γὰρ ταῦτα τὰ σηµεῖα δύναται ποιεῖν ἃ σὺ
ποιεῖς, ἐὰν µὴ ᾖ ὁ Θεὸς µετ΄ αὐτοῦ. ᾿Απεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ 3
εἶπεν αὐτῷ, ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω σοι, ἐὰν µή τις γεννηθῇ ἄνωθεν,
οὐ δύναται ἰδεῖν τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ 4
Νικόδηµος, Πῶς δύναται ἄνθρωπος γεννηθῆναι γέρων ὤν· µὴ
δύναται εἰς τὴν κοιλίαν τῆς µητρὸς αὐτοῦ δεύτερον εἰσελθεῖν
καὶ γεννηθῆναι· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω σοι, ἐὰν 5
µή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύµατος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν
εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. τὸ γεγεννηµένον ἐκ τῆς σαρκὸς 6

v.21 ἐκεῖνοςrdnms δέc λέγωviia3s περίp ὁdgms ναόςngms ὁdgns σῶµαngns αὐτόςrpgms . v.22 ὅτεbo
οὖνc ἐγείρωviap3s ἐκp νεκρόςagmpn µιµνῄσκοµαιviap3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ὅτιc
οὗτοςrdans λέγωviia3s αὐτόςrpdmp καίc πιστεύωviaa3p ὁddfs γραφήndfs καίc ὁddms λόγοςndms
ὅςrrdms λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.23 ὡςbo δέc εἰµίviix3s ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp ἐνp
ddms ta p ddfs ndfs anmpn
ὁ πάσχα ἐν ὁ ἑορτή πολύς πιστεύωviaa3p εἰςp ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms
θεωρέωvppanmp αὐτόςrpgms ὁdanp σηµεῖονnanp ὅςrranp ποιέωviia3s . v.24 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms οὐxo πιστεύωviia3s ἑαυτοῦrxams αὐτόςrpdmp διάp ὁdans αὐτόςrpams γινώσκωvnpa
πᾶςaampn . v.25 καίc ὅτιc οὐxo χρείαnafs ἔχωviia3s ἵναc τι-σρινµσ µαρτυρέωvsaa3s περίp
ὁdgms ἄνθρωποςngms αὐτόςrpnms γάρc γινώσκωviia3s τίςrqnns εἰµίviix3s ἐνp ὁddms ἄνθρωποςndms .
3. v.1 εἰµίviix3s δέc ἄνθρωποςnnms ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp Νικόδηµοςnnms ὄνοµαnnns
αὐτόςrpdms ἄρχωνnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.2 οὗτοςrdnms ἔρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdams
nams ngfs c viaa3s rpdms
᾿Ιησοῦς νύξ καί λέγω αὐτός ῥαββίth οἶδαvixa1p ὅτιc ἀπόp θεόςngms
ἔρχοµαιvixa2s διδάσκαλοςnnms οὐδείςanfsn γάρc οὗτοςrdanp ὁdanp σηµεῖονnanp δύναµαιvipn3s
ποιέωvnpa ὅςrranp σύrpn-s ποιέωvipa2s ἐάνqo µήxo εἰµίvspx3s ὁdnms θεόςnnms µετάp αὐτόςrpgms .
v.3 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-s ἐάνqo µήxo τι-σρινµσ γεννάωvsap3s ἄνωθενbo οὐxo δύναµαιvipn3s ὁράωvnaa ὁdafs
βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.4 λέγωvipa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms Νικόδηµοςnnms
πῶςbo δύναµαιvipn3s ἄνθρωποςnnms γεννάωvnap γέρωνnnms εἰµίvppxnms µήxo δύναµαιvipn3s
εἰςp ὁdafs κοιλίαnafs ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms δεύτεροςbo εἰσέρχοµαιvnaa καίc γεννάωvnap .
v.5 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s ἐάνqo µήxo τι-σ-
ρινµσ γεννάωvsap3s ἐκp ὕδωρngns καίc πνεῦµαngns οὐxo δύναµαιvipn3s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp
ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms .
 3. 7–18 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 268
σάρξ ἐστι, καὶ τὸ γεγεννηµένον ἐκ τοῦ πνεύµατος πνεῦµά ἐστι.
7, 8 µὴ θαυµάσῃς ὅτι εἶπόν σοι, ∆εῖ ὑµᾶς γεννηθῆναι ἄνωθεν. τὸ
πνεῦµα ὅπου θέλει πνεῖ, καὶ τὴν φωνὴν αὐτοῦ ἀκούεις, ἀλλ΄
οὐκ οἶδας πόθεν ἔρχεται καὶ ποῦ ὑπάγει, οὕτως ἐστὶ πᾶς ὁ
9 γεγεννηµένος ἐκ τοῦ πνεύµατος. ἀπεκρίθη Νικόδηµος καὶ
10 εἶπεν αὐτῷ, Πῶς δύναται ταῦτα γενέσθαι· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς
καὶ εἶπεν αὐτῷ, Σὺ εἶ ὁ διδάσκαλος τοῦ ᾿Ισραήλ, καὶ ταῦτα οὐ
11 γινώσκεις· ἀµὴν ἀµὴν λέγω σοι ὅτι ὃ οἴδαµεν λαλοῦµεν, καὶ
ὃ ἑωράκαµεν µαρτυροῦµεν, καὶ τὴν µαρτυρίαν ἡµῶν οὐ λαµ-
12 βάνετε. εἰ τὰ ἐπίγεια εἶπον ὑµῖν καὶ οὐ πιστεύετε, πῶς, ἐὰν
13 εἴπω ὑµῖν τὰ ἐπουράνια, πιστεύσετε· καὶ οὐδεὶς ἀναβέβηκεν
εἰς τὸν οὐρανόν, εἰ µὴ ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, ὁ υἱὸς τοῦ
14 ἀνθρώπου ὁ ὤν ἐν τῷ οὐρανῷ. καὶ καθὼς Μωσῆς ὕψωσε τὸν
ὄφιν ἐν τῇ ἐρήµῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου,
15 ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν µὴ ἀπόληται, ἀλλ΄ ἔχῃ ζωὴν αἰώ-
16 νιον. Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσµον, ὥστε τὸν υἱὸν
αὐτοῦ τὸν µονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν µὴ
17 ἀπόληται, ἀλλ΄ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ Θεὸς
τὸν υἱὸν αὐτοῦ εἰς τὸν κόσµον ἵνα κρίνῃ τὸν κόσµον, ἀλλ΄ ἵνα
18 σωθῇ ὁ κόσµος δι΄ αὐτοῦ. ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν οὐ κρίνεται, ὁ
δὲ µὴ πιστεύων ἤδη κέκριται, ὅτι µὴ πεπίστευκεν εἰς τὸ ὄνοµα

v.6 ὁdnns γεννάωvpxpnns ἐκp ὁdgfs σάρξngfs σάρξnnfs εἰµίvipx3s καίc ὁdnns γεννάωvpxpnns
ἐκp ὁdgns πνεῦµαngns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s . v.7 µήxo θαυµάζωvsaa2s ὅτιc λέγωviaa1s
σύrpd-s δεῖvipq3s σύrpa-p γεννάωvnap ἄνωθενbo . v.8 ὁdnns πνεῦµαnnns ὅπουbo θέλωvipa3s
πνέωvipa3s καίc ὁdafs φωνήnafs αὐτόςrpgns ἀκούωvipa2s ἀλλάc οὐxo οἶδαvixa2s πόθενbo
ἔρχοµαιvipn3s καίc ποῦxo ὑπάγωvipa3s οὕτωbo εἰµίvipx3s πᾶςanmsn ὁdnms γεννάωvpxpnms ἐκp
ὁdgns πνεῦµαngns . v.9 ἀποκρίνοµαιviad3s Νικόδηµοςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms πῶςbo
δύναµαιvipn3s οὗτοςrdnnp γίνοµαιvnad . v.10 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms διδάσκαλοςnnms ὁdgms ᾿Ισραήλtp καίc οὗτοςrdanp
οὐxo γινώσκωvipa2s . v.11 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s ὅτιc ὅςrrans οἶδαvixa1p λαλέωvipa1p
καίc ὅςrrans ὁράωvixa1p µαρτυρέωvipa1p καίc ὁdafs µαρτυρίαnafs ἐγώrpg-p οὐxo λαµβάνωvipa2p .
v.12 εἰqo ὁdanp ἐπίγειοςaanpn λέγωviaa1s σύrpd-p καίc οὐxo πιστεύωvipa2p πῶςbo ἐάνqo λέγωvsaa1s
σύrpd-p ὁdanp ἐπουράνιοςaanpn πιστεύωvifa2p . v.13 καίc οὐδείςanfsn ἀναβαίνωvixa3s εἰςp ὁdams
οὐρανόςnams εἰqo µήxo ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καταβαίνωvpaanms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ὁdnms εἰµίvppxnms ἐνp ὁddms οὐρανόςndms . v.14 καίc καθώςbo Μωϋσῆςnnms
ὑψόωviaa3s ὁdams ὄφιςnams ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn οὕτωbo ὑψόωvnap δεῖvipq3s ὁdams υἱόςnams
ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.15 ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp αὐτόςrpams µήxo
vsam3s
ἀπόλλυµι ἀλλά ἔχωvspa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn .
c
v.16 οὕτωbo γάρc ἀγαπάωviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdams κόσµοςnams ὥστεc ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms ὁdams µονογενήςaamsn
δίδωµιviaa3s ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp αὐτόςrpams µήxo ἀπόλλυµιvsam3s ἀλλάc
ἔχωvspa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.17 οὐxo γάρc ἀποστέλλωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdams
υἱόςnams αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἵναc κρίνωvspa3s ὁdams κόσµοςnams ἀλλάc ἵναc
σῴζωvsap3s ὁdnms κόσµοςnnms διάp αὐτόςrpgms .
269 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 3. 19–29
τοῦ µονογενοῦς υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις, ὅτι 19
τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσµον, καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι
µᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς, ἦν γὰρ πονηρὰ αὐτῶν τὰ ἔργα.
πᾶς γὰρ ὁ φαῦλα πράσσων µισεῖ τὸ φῶς, καὶ οὐκ ἔρχεται πρὸς 20
τὸ φῶς, ἵνα µὴ ἐλεγχθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ. ὁ δὲ ποιῶν τὴν ἀλή- 21
θειαν ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα φανερωθῇ αὐτοῦ τὰ ἔργα, ὅτι
ἐν Θεῷ ἐστιν εἰργασµένα. Μετὰ ταῦτα ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ 22
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν γῆν, καὶ ἐκεῖ διέτριβε µετ΄
αὐτῶν καὶ ἐβάπτιζεν. ἦν δὲ καὶ ᾿Ιωάννης βαπτίζων ἐν Αἰνὼν 23
ἐγγὺς τοῦ Σαλείµ, ὅτι ὕδατα πολλὰ ἦν ἐκεῖ, καὶ παρεγίνοντο
καὶ ἐβαπτίζοντο. οὔπω γὰρ ἦν βεβληµένος εἰς τὴν φυλακὴν ὁ 24
᾿Ιωάννης. ἐγένετο οὖν ζήτησις ἐκ τῶν µαθητῶν ᾿Ιωάννου µετὰ 25
᾿Ιουδαίων περὶ καθαρισµοῦ. καὶ ἦλθον πρὸς τὸν ᾿Ιωάννην καὶ 26
εἶπον αὐτῷ, ῾Ραββί, ὃς ἦν µετὰ σοῦ πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, ᾧ σὺ
µεµαρτύρηκας, ἴδε οὗτος βαπτίζει, καὶ πάντες ἔρχονται πρὸς
αὐτόν. ἀπεκρίθη ᾿Ιωάννης καὶ εἶπεν, Οὐ δύναται ἄνθρωπος 27
λαµβάνειν οὐδέν, ἐὰν µὴ ᾖ δεδοµένον αὐτῷ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ.
αὐτοὶ ὑµεῖς µοι µαρτυρεῖτε ὅτι εἶπον, Οὐκ εἰµὶ ἐγὼ ὁ Χριστός, 28
ἀλλ΄ ὅτι ἀπεσταλµένος εἰµὶ ἔµπροσθεν ἐκείνου. ὁ ἔχων τὴν 29
νύµφην, νυµφίος ἐστίν, ὁ δὲ φίλος τοῦ νυµφίου, ὁ ἑστηκὼς καὶ
ἀκούων αὐτοῦ, χαρᾷ χαίρει διὰ τὴν φωνὴν τοῦ νυµφίου, αὕτη

v.18 ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp αὐτόςrpams οὐxo κρίνωvipp3s ὁdnms δέc µήxo πιστεύωvppanms
ἤδηbo κρίνωvixp3s ὅτιc µήxo πιστεύωvixa3s εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms µονογενήςagmsn
υἱόςngms ὁdgms θεόςngms . v.19 οὗτοςrdnfs δέc εἰµίvipx3s ὁdnfs κρίσιςnnfs ὅτιc ὁdnns φῶςnnns
ἔρχοµαιvixa3s εἰςp ὁdams κόσµοςnams καίc ἀγαπάωviaa3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp µᾶλλονbo ὁdans
σκότοςnans ἤxo ὁdans φῶςnans εἰµίviix3s γάρc πονηρόςannpn αὐτόςrpgmp ὁdnnp ἔργονnnnp .
v.20 πᾶςanmsn γάρc ὁdnms φαῦλοςaanpn πράσσωvppanms µισέωvipa3s ὁdans φῶςnans καίc οὐxo
ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ὁdans φῶςnans ἵναc µήxo ἐλέγχωvsap3s ὁdnnp ἔργονnnnp αὐτόςrpgms .
v.21 ὁdnms δέc ποιέωvppanms ὁdafs ἀλήθειαnafs ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ὁdans φῶςnans ἵναc
φανερόωvsap3s αὐτόςrpgms ὁdnnp ἔργονnnnp ὅτιc ἐνp θεόςndms εἰµίvipx3s ἐργάζοµαιvpxpnnp .
v.22 µετάp οὗτοςrdanp ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
εἰςp ὁdafs ᾿Ιουδαῖοςaafsn γῆnafs καίc ἐκεῖbo διατρίβωviia3s µετάp αὐτόςrpgmp καίc βαπτίζωviia3s .
v.23 εἰµίviix3s δέc καίc ᾿Ιωάννηςnnms βαπτίζωvppanms ἐνp Αἰνώνtp ἐγγύςbo ὁdgms Σαλείµtp
ὅτιc ὕδωρnnnp πολύςannpn εἰµίviix3s ἐκεῖbo καίc παραγίνοµαιviid3p καίc βαπτίζωviip3p .
v.24 οὔπωbo γάρc εἰµίviix3s βάλλωvpxpnms εἰςp ὁdafs φυλακήnafs ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms .
v.25 γίνοµαιviad3s οὖνc ζήτησιςnnfs ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp ᾿Ιωάννηςngms µετάp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
περίp καθαρισµόςngms . v.26 καίc ἔρχοµαιviaa3p πρόςp ὁdams ᾿Ιωάννηςnams καίc λέγωviaa3p
αὐτόςrpdms ῥαββίth ὅςrrnms εἰµίviix3s µετάp σύrpg-s πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms ὅςrrdms
σύrpn-s µαρτυρέωvixa2s ἴδεi οὗτοςrdnms βαπτίζωvipa3s καίc πᾶςanmpn ἔρχοµαιvipn3p πρόςp
αὐτόςrpams . v.27 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιωάννηςnnms καίc λέγωviaa3s οὐxo δύναµαιvipn3s
ἄνθρωποςnnms λαµβάνωvnpa οὐδείςaansn ἐάνqo µήxo εἰµίvspx3s δίδωµιvpxpnns αὐτόςrpdms ἐκp
ὁdgms οὐρανόςngms . v.28 αὐτόςrpnmp σύrpn-p ἐγώrpd-s µαρτυρέωvipa2p ὅτιc λέγωviaa1s οὐxo
εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ὁdnms Χριστόςnnms ἀλλάc ὅτιc ἀποστέλλωvpxpnms εἰµίvipx1s ἔµπροσθενp
ἐκεῖνοςrdgms .
 3. 30–4. 7 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 270
30 οὖν ἡ χαρὰ ἡ ἐµὴ πεπλήρωται. ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐµὲ δὲ
31 ἐλαττοῦσθαι. ῾Ο ἄνωθεν ἐρχόµενος ἐπάνω πάντων ἐστίν. ὁ ὢν
ἐκ τῆς γῆς, ἐκ τῆς γῆς ἐστι, καὶ ἐκ τῆς γῆς λαλεῖ, ὁ ἐκ τοῦ οὐρα-
32 νοῦ ἐρχόµενος ἐπάνω πάντων ἐστί. καὶ ὃ ἑώρακε καὶ ἤκουσε,
33 τοῦτο µαρτυρεῖ, καὶ τὴν µαρτυρίαν αὐτοῦ οὐδεὶς λαµβάνει. ὁ
λαβὼν αὐτοῦ τὴν µαρτυρίαν ἐσφράγισεν ὅτι ὁ Θεὸς ἀληθής ἐ-
34 στιν. ὃν γὰρ ἀπέστειλεν ὁ Θεός, τὰ ῥήµατα τοῦ Θεοῦ λαλεῖ,
35 οὐ γὰρ ἐκ µέτρου δίδωσιν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦµα. ὁ πατὴρ ἀγαπᾷ
36 τὸν υἱόν, καὶ πάντα δέδωκεν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ. ὁ πιστεύων εἰς
τὸν υἱὸν ἔχει ζωὴν αἰώνιον, ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ υἱῷ, οὐκ ὄψεται
ζωήν, ἀλλ΄ ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ µένει ἐπ΄ αὐτόν.
4 ῾Ως οὖν ἔγνω ὁ Κύριος ὅτι ἤκουσαν οἱ Φαρισαῖοι ὅτι ᾿Ιησοῦς
2 πλείονας µαθητὰς ποιεῖ καὶ βαπτίζει ἢ ᾿Ιωάννης. καίτοιγε ᾿Ι-
3 ησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν, ἀλλ΄ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, ἀφῆκε
4 τὴν ᾿Ιουδαίαν, καὶ ἀπῆλθε πάλιν εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ἔδει δὲ
5 αὐτὸν διέρχεσθαι διὰ τῆς Σαµαρείας. ἔρχεται οὖν εἰς πόλιν
τῆς Σαµαρείας λεγοµένην Συχάρ, πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδω-
6 κεν ᾿Ιακὼβ ᾿Ιωσὴφ τῷ υἱῷ αὐτοῦ, ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ ᾿Ιακώβ.
ὁ οὖν ᾿Ιησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως
7 ἐπὶ τῇ πηγῇ ὥρα ἦν ὡσεὶ ἕκτη. ἔρχεται γυνὴ ἐκ τῆς Σαµα-

v.29 ὁdnms ἔχωvppanms ὁdafs νύµφηnafs νυµφίοςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms δέc φίλοςanmsn
ὁdgms νυµφίοςngms ὁdnms ἵστηµιvpxanms καίc ἀκούωvppanms αὐτόςrpgms χαράndfs χαίρωvipa3s
διάp ὁdafs φωνήnafs ὁdgms νυµφίοςngms οὗτοςrdnfs οὖνc ὁdnfs χαράnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs
πληρόωvixp3s . v.30 ἐκεῖνοςrdams δεῖvipq3s αὐξάνωvnpa ἐγώrpa-s δέc ἐλαττόωvnpp . v.31 ὁdnms
ἄνωθενbo ἔρχοµαιvppnnms ἐπάνωbo πᾶςagnpn εἰµίvipx3s ὁdnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgfs γῆngfs
ἐκp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvipx3s καίc ἐκp ὁdgfs γῆngfs λαλέωvipa3s ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms
ἔρχοµαιvppnnms ἐπάνωbo πᾶςagnpn εἰµίvipx3s . v.32 καίc ὅςrrans ὁράωvixa3s καίc ἀκούωviaa3s
οὗτοςrdans µαρτυρέωvipa3s καίc ὁdafs µαρτυρίαnafs αὐτόςrpgms οὐδείςanfsn λαµβάνωvipa3s .
v.33 ὁdnms λαµβάνωvpaanms αὐτόςrpgms ὁdafs µαρτυρίαnafs σφραγίζωviaa3s ὅτιc ὁdnms θεόςnnms
ἀληθήςanmsn εἰµίvipx3s . v.34 ὅςrrams γάρc ἀποστέλλωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdanp ῥῆµαnanp
ὁdgms θεόςngms λαλέωvipa3s οὐxo γάρc ἐκp µέτρονngns δίδωµιvipa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdans
πνεῦµαnans . v.35 ὁdnms πατήρnnms ἀγαπάωvipa3s ὁdams υἱόςnams καίc πᾶςaanpn δίδωµιvixa3s
ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms . v.36 ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ὁdams υἱόςnams ἔχωvipa3s
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ὁdnms δέc ἀπειθέωvppanms ὁddms υἱόςndms οὐxo ὁράωvifd3s ζωήnafs ἀλλάc
ὁdnfs ὀργήnnfs ὁdgms θεόςngms µένωvipa3s ἐπίp αὐτόςrpams . 4. v.1 ὡςbo οὖνc γινώσκωviaa3s
ὁdnms κύριοςnnms ὅτιc ἀκούωviaa3p ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms πολύςaampc
µαθητήςnamp ποιέωvipa3s καίc βαπτίζωvipa3s ἤxo ᾿Ιωάννηςnnms . v.2 καίτοιγεc ᾿Ιησοῦςnnms
αὐτόςrpnms οὐxo βαπτίζωviia3s ἀλλάc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.3 ἀφίηµιviaa3s
ὁdafs ᾿Ιουδαίαnafs καίc ἀπέρχοµαιviaa3s πάλινbo εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs . v.4 δεῖviiq3s δέc
αὐτόςrpams διέρχοµαιvnpn διάp ὁdgfs Σαµάρειαngfs . v.5 ἔρχοµαιvipn3s οὖνc εἰςp πόλιςnafs
ὁdgfs Σαµάρειαngfs λέγωvpppafs Συχάρtp πλησίονbo ὁdgns χωρίονngns ὅςrrans δίδωµιviaa3s ᾿Ιακώβtp
᾿Ιωσήφtp ὁddms υἱόςndms αὐτόςrpgms . v.6 εἰµίviix3s δέc ἐκεῖbo πηγήnnfs ὁdgms ᾿Ιακώβtp ὁdnms
οὖνc ᾿Ιησοῦςnnms κοπιάωvpxanms ἐκp ὁdgfs ὁδοιπορίαngfs καθέζοµαιviin3s οὕτωbo ἐπίp ὁddfs
πηγήndfs ὥραnnfs εἰµίviix3s ὡσείbo ἕκτοςanfsn .
271 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 4. 8–18
ρείας ἀντλῆσαι ὕδωρ, λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, ∆ός µοι πιεῖν. οἱ 8
γὰρ µαθηταὶ αὐτοῦ ἀπεληλύθεισαν εἰς τὴν πόλιν, ἵνα τροφὰς
ἀγοράσωσι. λέγει οὖν αὐτῷ ἡ γυνὴ ἡ Σαµαρεῖτις, Πῶς σὺ ᾿Ιου- 9
δαῖος ὢν παρ΄ ἐµοῦ πιεῖν αἰτεῖς, οὔσης γυναικὸς Σαµαρείτιδος·
οὐ γὰρ συγχρῶνται ᾿Ιουδαῖοι Σαµαρείταις. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς 10
καὶ εἶπεν αὐτῇ, Εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ
λέγων σοι, ∆ός µοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν
σοι ὕδωρ ζῶν. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή, Κύριε, οὔτε ἄντληµα ἔχεις, 11
καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶ βαθύ, πόθεν οὖν ἔχεις τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν· µὴ 12
σὺ µείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡµῶν ᾿Ιακώβ, ὃς ἔδωκεν ἡµῖν τὸ φρέαρ,
καὶ αὐτὸς ἐξ αὐτοῦ ἔπιε, καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ, καὶ τὰ θρέµµατα
αὐτοῦ· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ, Πᾶς ὁ πίνων ἐκ 13
τοῦ ὕδατος τούτου, διψήσει πάλιν, ὃς δ΄ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος 14
οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ µὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ ὕδωρ
ὃ δώσω αὐτῷ γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλοµένου εἰς
ζωὴν αἰώνιον. λέγει πρὸς αὐτὸν ἡ γυνή, Κύριε, δός µοι τοῦτο 15
τὸ ὕδωρ, ἵνα µὴ διψῶ, µηδὲ ἔρχωµαι ἐνθάδε ἀντλεῖν. λέγει 16
αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῞Υπαγε, φώνησον τὸν ἄνδρα σου, καὶ ἐλθὲ ἐν-
θάδε. ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν, Οὐκ ἔχω ἄνδρα. λέγει αὐτῇ 17
ὁ ᾿Ιησοῦς, Καλῶς εἶπας ὅτι ῎Ανδρα οὐκ ἔχω, πέντε γὰρ ἄνδρας 18

v.7 ἔρχοµαιvipn3s γυνήnnfs ἐκp ὁdgfs Σαµάρειαngfs ἀντλέωvnaa ὕδωρnans λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s πίνωvnaa . v.8 ὁdnmp γάρc µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
ἀπέρχοµαιviya3p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs ἵναc τροφήnafp ἀγοράζωvsaa3p . v.9 λέγωvipa3s οὖνc
rpdms dnfs nnfs dnfs nnfs bo rpn-s anmsn
αὐτός ὁ γυνή ὁ Σαµαρῖτις πῶς σύ ᾿Ιουδαῖος εἰµίvppxnms παράp
ἐγώrpg-s πίνωvnaa αἰτέωvipa2s εἰµίvppxgfs γυνήngfs Σαµαρῖτιςngfs οὐxo γάρc συγχράοµαιvipn3p
᾿Ιουδαῖοςanmpn Σαµαρίτηςndmp . v.10 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdfs εἰqo οἶδαviya2s ὁdafs δωρεάnafs ὁdgms θεόςngms καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms
λέγωvppanms σύrpd-s δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s πίνωvnaa σύrpn-s ἄνxo αἰτέωviaa2s αὐτόςrpams καίc
δίδωµιviaa3s ἄνxo σύrpd-s ὕδωρnans ζάωvppaans . v.11 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs γυνήnnfs
κύριοςnvms οὔτεc ἄντληµαnans ἔχωvipa2s καίc ὁdnns φρέαρnnns εἰµίvipx3s βαθύςannsn πόθενbo
οὖνc ἔχωvipa2s ὁdans ὕδωρnans ὁdans ζάωvppaans . v.12 µήxo σύrpn-s µέγαςanmsc εἰµίvipx2s
ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-p ᾿Ιακώβtp ὅςrrnms δίδωµιviaa3s ἐγώrpd-p ὁdans φρέαρnans καίc
αὐτόςrpnms ἐκp αὐτόςrpgns πίνωviaa3s καίc ὁdnmp υἱόςnnmp αὐτόςrpgms καίc ὁdnnp θρέµµαnnnp
αὐτόςrpgms . v.13 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs πᾶςanmsn
ὁdnms πίνωvppanms ἐκp ὁdgns ὕδωρngns οὗτοςrdgns διψάωvifa3s πάλινbo . v.14 ὅςrrnms δέc ἄνxo
πίνωvsaa3s ἐκp ὁdgns ὕδωρngns ὅςrrgns ἐγώrpn-s δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms οὐxo µήxo διψάωvsaa3s
εἰςp ὁdams αἰώνnams ἀλλάc ὁdnns ὕδωρnnns ὅςrrans δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms γίνοµαιvifd3s ἐνp
αὐτόςrpdms πηγήnnfs ὕδωρngns ἅλλοµαιvppngns εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.15 λέγωvipa3s
p rpams dnfs nnfs nvms vdaa2s rpd-s rdans dans
πρός αὐτός ὁ γυνή κύριος δίδωµι ἐγώ οὗτος ὁ ὕδωρnans
ἵναc µήxo διψάωvspa1s µηδέc ἔρχοµαιvspn1s ἐνθάδεbo ἀντλέωvnpa . v.16 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὑπάγωvdpa2s φωνέωvdaa2s ὁdams ἀνήρnams σύrpg-s καίc ἔρχοµαιvdaa2s
ἐνθάδεbo . v.17 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnfs γυνήnnfs καίc λέγωviaa3s οὐxo ἔχωvipa1s ἀνήρnams
λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καλῶςbo λέγωviaa2s ὅτιc ἀνήρnams οὐxo ἔχωvipa1s .
 4. 19–30 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 272
ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ, τοῦτο ἀληθὲς εἴρη-
19 κας. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή, Κύριε, θεωρῶ ὅτι προφήτης εἶ σύ.
20 οἱ πατέρες ἡµῶν ἐν τούτῳ τῷ ὄρει προσεκύνησαν, καὶ ὑµεῖς
λέγετε ὅτι ἐν ῾Ιεροσολύµοις ἐστὶν ὁ τόπος ὅπου δεὶ προσκυνεῖν.
21 λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, Γύναι, πίστευσόν µοι, ὅτι ἔρχεται ὥρα,
ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ, οὔτε ἐν ῾Ιεροσολύµοις προσκυνήσετε
22 τῷ πατρί. ὑµεῖς προσκυνεῖτε ὃ οὐκ οἴδατε, ἡµεῖς προσκυ-
23 νοῦµεν ὃ οἴδαµεν, ὅτι ἡ σωτηρία ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ἐστίν. ἀλλ΄
ἔρχεται ὥρα καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσ-
κυνήσουσι τῷ πατρὶ ἐν πνεύµατι καὶ ἀληθείᾳ, καὶ γὰρ ὁ πατὴρ
24 τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν. Πνεῦµα ὁ Θεός,
καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν, ἐν πνεύµατι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ
25 προσκυνεῖν. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή, Οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ
λεγόµενος Χριστός, ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡµῖν πάντα.
26, 27 λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγώ εἰµι, ὁ λαλῶν σοι. Καὶ ἐπὶ τού-
τῳ ἦλθον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐθαύµασαν ὅτι µετὰ γυναικὸς
ἐλάλει, οὐδεὶς µέντοι εἶπε, Τί ζητεῖς· ἤ, Τί λαλεῖς µετ΄ αὐτῆς·
28 ἀφῆκεν οὖν τὴν ὑδρίαν αὐτῆς ἡ γυνή, καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν πό-
29 λιν, καὶ λέγει τοῖς ἀνθρώποις, ∆εῦτε, ἴδετε ἄνθρωπον, ὃς εἶπέ
30 µοι πάντα ὅσα ἐποίησα, µήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός· ἐξῆλθον

v.18 πέντεtn γάρc ἀνήρnamp ἔχωviaa2s καίc νῦνbo ὅςrrams ἔχωvipa2s οὐxo εἰµίvipx3s σύrpg-s
ἀνήρnnms οὗτοςrdans ἀληθήςaansn λέγωvixa2s . v.19 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs γυνήnnfs
κύριοςnvms θεωρέωvipa1s ὅτιc προφήτηςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s . v.20 ὁdnmp πατήρnnmp
ἐγώrpg-p ἐνp οὗτοςrddns ὁddns ὄροςndns προσκυνέωviaa3p καίc σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc ἐνp
῾Ιεροσόλυµαndnp εἰµίvipx3s ὁdnms τόποςnnms ὅπουbo δεῖvipq3s προσκυνέωvnpa . v.21 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms γυνήnvfs πιστεύωvdaa2s ἐγώrpd-s ὅτιc ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs
ὅτεbo οὔτεc ἐνp ὁddns ὄροςndns οὗτοςrddns οὔτεc ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp προσκυνέωvifa2p ὁddms
πατήρndms . v.22 σύrpn-p προσκυνέωvipa2p ὅςrrans οὐxo οἶδαvixa2p ἐγώrpn-p προσκυνέωvipa1p
ὅςrrans οἶδαvixa1p ὅτιc ὁdnfs σωτηρίαnnfs ἐκp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn εἰµίvipx3s . v.23 ἀλλάc
ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs καίc νῦνbo εἰµίvipx3s ὅτεbo ὁdnmp ἀληθινόςanmpn προσκυνητήςnnmp
προσκυνέωvifa3p ὁddms πατήρndms ἐνp πνεῦµαndns καίc ἀλήθειαndfs καίc γάρc ὁdnms
πατήρnnms τοιοῦτοςrdamp ζητέωvipa3s ὁdamp προσκυνέωvppaamp αὐτόςrpams . v.24 πνεῦµαnnns
ὁdnms θεόςnnms καίc ὁdamp προσκυνέωvppaamp αὐτόςrpams ἐνp πνεῦµαndns καίc ἀλήθειαndfs
δεῖvipq3s προσκυνέωvnpa . v.25 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs γυνήnnfs οἶδαvixa1s ὅτιc
Μεσσίαςnnms ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms λέγωvpppnms Χριστόςnnms ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ἐκεῖνοςrdnms
ἀναγγέλλωvifa3s ἐγώrpd-p πᾶςaanpn . v.26 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms λαλέωvppanms σύrpd-s . v.27 καίc ἐπίp οὗτοςrddms ἔρχοµαιviaa3p
dnmp nnmp rpgms c viaa3p
ὁ µαθητής αὐτός καί θαυµάζω ὅτιc µετάp γυνήngfs λαλέωviia3s
οὐδείςanfsn µέντοιc λέγωviaa3s τίςrqans ζητέωvipa2s ἤxo τίςrqans λαλέωvipa2s µετάp αὐτόςrpgfs .
v.28 ἀφίηµιviaa3s οὖνc ὁdafs ὑδρίαnafs αὐτόςrpgfs ὁdnfs γυνήnnfs καίc ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs
πόλιςnafs καίc λέγωvipa3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp . v.29 δεῦτεvdvx2p ὁράωvdaa2p ἄνθρωποςnams
ὅςrrnms λέγωviaa3s ἐγώrpd-s πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ποιέωviaa1s µήτιxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
Χριστόςnnms .
273 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 4. 31–42
οὖν ἐκ τῆς πόλεως, καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτόν. ἐν δὲ τῷ µεταξὺ 31
ἠρώτων αὐτὸν οἱ µαθηταὶ λέγοντες, ῾Ραββί, φάγε. ὁ δὲ εἶπεν 32
αὐτοῖς, ᾿Εγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν ἣν ὑµεῖς οὐκ οἴδατε. ἔλεγον 33
οὖν οἱ µαθηταὶ πρὸς ἀλλήλους, Μήτις ἤνεγκεν αὐτῷ φαγεῖν·
λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εµὸν βρῶµά ἐστιν, ἵνα ποιῶ τὸ θέληµα 34
τοῦ πέµψαντός µε, καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον. οὐχ ὑµεῖς 35
λέγετε ὅτι ῎Ετι τετράµηνόν ἐστι, καὶ ὁ θερισµὸς ἔρχεται· ἰδού,
λέγω ὑµῖν, ᾿Επάρατε τοὺς ὀφθαλµοὺς ὑµῶν, καὶ θεάσασθε τὰς
χώρας, ὅτι λευκαί εἰσι πρὸς θερισµόν ἤδη. καὶ ὁ θερίζων µι- 36
σθὸν λαµβάνει, καὶ συνάγει καρπὸν εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἵνα καὶ ὁ
σπείρων ὁµοῦ χαίρῃ καὶ ὁ θερίζων. ἐν γὰρ τούτῳ ὁ λόγος ἐστὶν 37
ἀληθινός, ὅτι ἄλλος ἐστὶν ὁ σπείρων, καὶ ἄλλος ὁ θερίζων. ἐγὼ 38
ἀπέστειλα ὑµᾶς θερίζειν ὃ οὐχ ὑµεῖς κεκοπιάκατε, ἄλλοι κε-
κοπιάκασι, καὶ ὑµεῖς εἰς τὸν κόπον αὐτῶν εἰσεληλύθατε. ᾿Εκ 39
δὲ τῆς πόλεως ἐκείνης πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν τῶν Σαµα-
ρειτῶν διὰ τὸν λόγον τῆς γυναικὸς, µαρτυρούσης ὅτι Εἶπέ µοι
πάντα ὅσα ἐποίησα. ὡς οὖν ἦλθον πρὸς αὐτὸν οἱ Σαµαρεῖται, 40
ἠρώτων αὐτὸν µεῖναι παρ΄ αὐτοῖς, καὶ ἔµεινεν ἐκεῖ δύο ἡµέρας.
καὶ πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ, τῇ τε γυ- 41, 42
ναικὶ ἔλεγον ὅτι Οὐκέτι διὰ τὴν σὴν λαλιὰν πιστεύοµεν, αὐτοὶ
γὰρ ἀκηκόαµεν, καὶ οἴδαµεν ὅτι οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ Σωτὴρ

v.30 ἐξέρχοµαιviaa3p οὖνc ἐκp ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἔρχοµαιviin3p πρόςp αὐτόςrpams .
v.31 ἐνp δέc ὁddms µεταξύbo ἐρωτάωviia3p αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp λέγωvppanmp
ῥαββίth ἐσθίωvdaa2s . v.32 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐγώrpn-s βρῶσιςnafs ἔχωvipa1s
vnaa rrafs rpn-p
ἐσθίω ὅς σύ οὐxo οἶδαvixa2p . v.33 λέγωviia3p οὖνc ὁdnmp µαθητήςnnmp πρόςp
ἀλλήλωνreamp µήxo τι-σρινµσ φέρωviaa3s αὐτόςrpdms ἐσθίωvnaa . v.34 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐµόςrsnns βρῶµαnnns εἰµίvipx3s ἵναc ποιέωvspa1s ὁdans θέληµαnans ὁdgms
πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s καίc τελειόωvsaa1s αὐτόςrpgms ὁdans ἔργονnans . v.35 οὐxo σύrpn-p
λέγωvipa2p ὅτιc ἔτιbo τετράµηνοςannsn εἰµίvipx3s καίc ὁdnms θερισµόςnnms ἔρχοµαιvipn3s
ἰδούvdaa2s λέγωvipa1s σύrpd-p ἐπαίρωvdaa2p ὁdamp ὀφθαλµόςnamp σύrpg-p καίc θεάοµαιvdad2p
ὁdafp χώραnafp ὅτιc λευκόςanfpn εἰµίvipx3p πρόςp θερισµόςnams ἤδηbo . v.36 καίc
ὁdnms θερίζωvppanms µισθόςnams λαµβάνωvipa3s καίc συνάγωvipa3s καρπόςnams εἰςp ζωήnafs
αἰώνιοςaafsn ἵναc καίc ὁdnms σπείρωvppanms ὁµοῦbo χαίρωvspa3s καίc ὁdnms θερίζωvppanms .
v.37 ἐνp γάρc οὗτοςrddms ὁdnms λόγοςnnms εἰµίvipx3s ἀληθινόςanmsn ὅτιc ἄλλοςanmsn εἰµίvipx3s
ὁdnms σπείρωvppanms καίc ἄλλοςanmsn ὁdnms θερίζωvppanms . v.38 ἐγώrpn-s ἀποστέλλωviaa1s
σύrpa-p θερίζωvnpa ὅςrrans οὐxo σύrpn-p κοπιάωvixa2p ἄλλοςanmpn κοπιάωvixa3p καίc σύrpn-p
εἰςp ὁdams κόποςnams αὐτόςrpgmp εἰσέρχοµαιvixa2p . v.39 ἐκp δέc ὁdgfs πόλιςngfs ἐκεῖνοςrdgfs
πολύςanmpn πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams ὁdgmp Σαµαρίτηςngmp διάp ὁdams λόγοςnams ὁdgfs
γυνήngfs µαρτυρέωvppagfs ὅτιc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ποιέωviaa1s . v.40 ὡςbo
οὖνc ἔρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp Σαµαρίτηςnnmp ἐρωτάωviia3p αὐτόςrpams µένωvnaa
παράp αὐτόςrpdmp καίc µένωviaa3s ἐκεῖbo δύοtn ἡµέραnafp . v.41 καίc πολύςadmsn πολύςanmpc
πιστεύωviaa3p διάp ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms .
 4. 43–53 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 274
43 τοῦ κόσµου, ὁ Χριστός. Μετὰ δὲ τὰς δύο ἡµέρας ἐξῆλθεν ἐ-
44 κεῖθεν, καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν. αὐτὸς γὰρ ὁ ᾿Ιησοῦς
ἐµαρτύρησεν ὅτι προφήτης ἐν τῇ ἰδίᾳ πατρίδι τιµὴν οὐκ ἔχει.
45 ὅτε οὖν ἦλθεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, ἐδέξαντο αὐτὸν οἱ Γαλιλαῖοι,
πάντα ἑωρακότες ἃ ἐποίησεν ἐν ῾Ιεροσολύµοις ἐν τῇ ἑορτῇ, καὶ
46 αὐτοὶ γὰρ ἦλθον εἰς τὴν ἑορτήν. ῏Ηλθεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς πάλιν
εἰς τὴν Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας, ὅπου ἐποίησε τὸ ὕδωρ οἶνον. καὶ
47 ἦν τις βασιλικός, οὗ ὁ υἱὸς ἠσθένει ἐν Καπερναούµ. οὗτος
ἀκούσας ὅτι ᾿Ιησοῦς ἥκει ἐκ τῆς ᾿Ιουδαίας εἰς τὴν Γαλιλαίαν,
ἀπῆλθε πρὸς αὐτόν, καὶ ἠρώτα αὐτὸν ἵνα καταβῇ καὶ ἰάσηται
48 αὐτοῦ τὸν υἱόν, ἤµελλε γὰρ ἀποθνήσκειν. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς
πρὸς αὐτόν, ᾿Εὰν µὴ σηµεῖα καὶ τέρατα ἴδητε, οὐ µὴ πιστεύ-
49 σητε. λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ βασιλικός, Κύριε, κατάβηθι πρὶν
50 ἀποθανεῖν τὸ παιδίον µου. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Πορεύου,
ὁ υἱός σου ζῇ. καὶ ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ ᾧ εἶπεν
51 αὐτῷ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐπορεύετο. ἤδη δὲ αὐτοῦ καταβαίνοντος, οἱ
δοῦλοι αὐτοῦ ἀπήντησαν αὐτῷ, καὶ ἀπήγγειλαν λέγοντες ὅτι ῾Ο
52 παῖς σου ζῇ. ἐπύθετο οὖν παρ΄ αὐτῶν τὴν ὥραν ἐν ᾗ κοµψότε-
ρον ἔσχε. καὶ εἶπον αὐτῷ ὅτι Χθὲς ὥραν ἑβδόµην ἀφῆκεν αὐτὸν
53 ὁ πυρετός. ἔγνω οὖν ὁ πατὴρ ὅτι ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ, ἐν ᾗ εἶπεν

v.42 ὁddfs τέxo γυνήndfs λέγωviia3p ὅτιc οὐκέτιbo διάp ὁdafs σόςrsafs λαλιάnafs πιστεύωvipa1p
αὐτόςrpnmp γάρc ἀκούωvixa1p καίc οἶδαvixa1p ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ἀληθῶςbo ὁdnms
σωτήρnnms ὁdgms κόσµοςngms ὁdnms Χριστόςnnms . v.43 µετάp δέc ὁdafp δύοtn ἡµέραnafp
ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκεῖθενbo καίc ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs . v.44 αὐτόςrpnms γάρc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µαρτυρέωviaa3s ὅτιc προφήτηςnnms ἐνp ὁddfs ἴδιοςadfsn πατρίςndfs τιµήnafs
οὐxo ἔχωvipa3s . v.45 ὅτεbo οὖνc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs δέχοµαιviad3p αὐτόςrpams
ὁdnmp Γαλιλαῖοςnnmp πᾶςaanpn ὁράωvpxanmp ὅςrranp ποιέωviaa3s ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp ἐνp ὁddfs
ἑορτήndfs καίc αὐτόςrpnmp γάρc ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs . v.46 ἔρχοµαιviaa3s
οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πάλινbo εἰςp ὁdafs Κανάtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὅπουbo ποιέωviaa3s
ὁdans ὕδωρnans οἶνοςnams καίc εἰµίviix3s τι-σρινµσ βασιλικόςanmsn ὅςrrgms ὁdnms υἱόςnnms
ἀσθενέωviia3s ἐνp Καπερναούµtp . v.47 οὗτοςrdnms ἀκούωvpaanms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms
ἥκωvipa3s ἐκp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs ἀπέρχοµαιviaa3s πρόςp αὐτόςrpams
καίc ἐρωτάωviia3s αὐτόςrpams ἵναc καταβαίνωvsaa3s καίc ἰάοµαιvsad3s αὐτόςrpgms ὁdams
υἱόςnams µέλλωviia3s γάρc ἀποθνῄσκωvnpa . v.48 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp
rpams qo xo nanp
αὐτός ἐάν µή σηµεῖον καί τέραςnanp ὁράωvsaa2p οὐxo µήxo πιστεύωvsaa2p .
c

v.49 λέγωvipa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms βασιλικόςanmsn κύριοςnvms καταβαίνωvdaa2s πρίνbo

ἀποθνῄσκωvnaa ὁdans παιδίονnans ἐγώrpg-s . v.50 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
πορεύοµαιvdpn2s ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-s ζάωvipa3s καίc πιστεύωviaa3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms
ὁddms λόγοςndms ὅςrrdms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ᾿Ιησοῦςnnms καίc πορεύοµαιviin3s . v.51 ἤδηbo
δέc αὐτόςrpgms καταβαίνωvppagms ὁdnmp δοῦλοςnnmp αὐτόςrpgms ἀπαντάωviaa3p αὐτόςrpdms καίc
ἀπαγγέλλωviaa3p λέγωvppanmp ὅτιc ὁdnms παῖςnnms σύrpg-s ζάωvipa3s . v.52 πυνθάνοµαιviad3s
οὖνc παράp αὐτόςrpgmp ὁdafs ὥραnafs ἐνp ὅςrrdfs κοµψότερονbo ἔχωviaa3s καίc λέγωviaa3p
αὐτόςrpdms ὅτιc ἐχθέςbo ὥραnafs ἕβδοµοςaafsn ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms πυρετόςnnms .
275 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 4. 54–5. 10
αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ὅτι ῾Ο υἱός σου ζῇ, καὶ ἐπίστευσεν αὐτὸς καὶ
ἡ οἰκία αὐτοῦ ὅλη. τοῦτο πάλιν δεύτερον σηµεῖον ἐποίησεν ὁ 54
᾿Ιησοῦς, ἐλθὼν ἐκ τῆς ᾿Ιουδαίας εἰς τὴν Γαλιλαίαν.
Μετὰ ταῦτα ἦν ἑορτὴ τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ ἀνέβη ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς 5
῾Ιεροσόλυµα. ῎Εστι δὲ ἐν τοῖς ῾Ιεροσολύµοις ἐπὶ τῇ προβατικῇ 2
κολυµβήθρα, ἡ ἐπιλεγοµένη ῾Εβραϊστὶ Βηθεσδά, πέντε στοὰς
ἔχουσα. ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθενούντων, 3
τυφλῶν, χωλῶν, ξηρῶν, ἐκδεχοµένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν.
ἄγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυµβήθρᾳ, καὶ 4
ἐτάρασσεν τὸ ὕδωρ, ὁ οὖν πρῶτος ἐµβὰς µετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ
ὕδατος, ὑγιὴς ἐγίνετο, ᾧ δήποτε κατειχετο νοσήµατι. ἦν δέ 5
τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα καὶ ὀκτὼ ἔτη ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ.
τοῦτον ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς κατακείµενον, καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη 6
χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ, Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι· ἀπεκρίθη αὐ- 7
τῷ ὁ ἀσθενῶν, Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω ἵνα, ὅταν ταραχθῇ τὸ
ὕδωρ, βάλλῃ µε εἰς τὴν κολυµβήθραν, ἐν ᾧ δὲ ἔρχοµαι ἐγώ,
ἄλλος πρὸ ἐµοῦ καταβαίνει. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῎Εγεῖραι, 8
ἆρον τὸν κράββατόν σου, καὶ περιπάτει. καὶ εὐθέως ἐγένετο 9
ὑγιὴς ὁ ἄνθρωπος, καὶ ἦρε τὸν κράββατον αὐτοῦ καὶ περιε-
πάτει. ῏Ην δὲ σάββατον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ. ἔλεγον οὖν οἱ 10
᾿Ιουδαῖοι τῷ τεθεραπευµένῳ, Σάββατόν ἐστιν, οὐκ ἔξεστί σοι ἆ-

v.53 γινώσκωviaa3s οὖνc ὁdnms πατήρnnms ὅτιc ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs ἐνp ὅςrrdfs
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-s ζάωvipa3s καίc
πιστεύωviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnfs οἰκίαnnfs αὐτόςrpgms ὅλοςanfsn . v.54 οὗτοςrdans πάλινbo
δεύτεροςaansn σηµεῖονnans ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔρχοµαιvpaanms ἐκp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs
εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs . 5. v.1 µετάp οὗτοςrdanp εἰµίviix3s ἑορτήnnfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
c viaa3s dnms
καί ἀναβαίνω ὁ ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs . v.2 εἰµίvipx3s δέc ἐνp ὁddnp
῾Ιεροσόλυµαndnp ἐπίp ὁddfs προβατικόςadfsn κολυµβήθραnnfs ὁdnfs ἐπιλέγωvpppnfs ῾Εβραϊστίbo
Βηθζαχάtp πέντεtn στοάnafp ἔχωvppanfs . v.3 ἐνp οὗτοςrddfp κατάκειµαιviin3s πλῆθοςnnns
πολύςannsn ὁdgmp ἀσθενέωvppagmp τυφλόςagmpn χωλόςagmpn ξηρόςagmpn ἐκδέχοµαιvppngmp ὁdafs
ὁdgns ὕδωρngns κίνησιςnafs . v.4 ἄγγελοςnnms γάρc κατάp καιρόςnams καταβαίνωviia3s ἐνp ὁddfs
κολυµβήθραndfs καίc ταράσσωviia3s ὁdans ὕδωρnans ὁdnms οὖνc πρῶτοςanmsn ἐµβαίνωvpaanms
µετάp ὁdafs ταραχήnafs ὁdgns ὕδωρngns ὑγιήςanmsn γίνοµαιviin3s ὅςrrdns δήποτεxo κατέχωviip3s
νόσηµαndns . v.5 εἰµίviix3s δέc τι-σρινµσ ἄνθρωποςnnms ἐκεῖbo τριάκονταtn καίc ὀκτώtn
nanp vppanms
ἔτος ἔχω ἐνp ὁddfs ἀσθένειαndfs . v.6 οὗτοςrdams ὁράωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
κατάκειµαιvppnams καίc γινώσκωvpaanms ὅτιc πολύςaamsn ἤδηbo χρόνοςnams ἔχωvipa3s
λέγωvipa3s αὐτόςrpdms θέλωvipa2s ὑγιήςanmsn γίνοµαιvnad . v.7 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ἀσθενέωvppanms κύριοςnvms ἄνθρωποςnams οὐxo ἔχωvipa1s ἵναc ὅτανc ταράσσωvsap3s ὁdnns
ὕδωρnnns βάλλωvspa3s ἐγώrpa-s εἰςp ὁdafs κολυµβήθραnafs ἐνp ὅςrrdms δέc ἔρχοµαιvipn1s ἐγώrpn-s
ἄλλοςanmsn πρόp ἐγώrpg-s καταβαίνωvipa3s . v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἐγείρωvdam2s αἴρωvdaa2s ὁdams κράβαττοςnams σύrpg-s καίc περιπατέωvdpa2s . v.9 καίc
bo viad3s anmsn dnms nnms c viaa3s dams
εὐθέως γίνοµαι ὑγιής ὁ ἄνθρωπος καί αἴρω ὁ κράβαττοςnams
αὐτόςrpgms καίc περιπατέωviia3s εἰµίviix3s δέc σάββατονnnns ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs .
 5. 11–21 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 276
11 ραι τὸν κράββατον. ἀπεκρίθη αὐτοῖς, ῾Ο ποιήσας µε ὑγιῆ,
12 ἐκεῖνός µοι εἶπεν, ῏Αρον τὸν κράββατόν σου καὶ περιπάτει. ἠ-
ρώτησαν οὖν αὐτόν, Τίς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὁ εἰπών σοι, ῏Αρον
13 τὸν κράββατόν σου καὶ περιπάτει· ὁ δὲ ἰαθεὶς οὐκ ᾔδει τίς
14 ἐστιν, ὁ γὰρ ᾿Ιησοῦς ἐξένευσεν, ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ. µε-
τὰ ταῦτα εὑρίσκει αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ εἶπεν αὐτῷ,
῎Ιδε ὑγιὴς γέγονας, µηκέτι ἁµάρτανε, ἵνα µὴ χεῖρόν τί σοι γέ-
15 νηται. ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρωπος, καὶ ἀνήγγειλε τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὅτι
16 ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ ποιήσας αὐτὸν ὑγιῆ. καὶ διὰ τοῦτο ἐδίωκον τὸν
᾿Ιησοῦν οἱ ᾿Ιουδαῖοι, καὶ ἐζήτουν αὐτὸν ἀποκτεῖναι, ὅτι ταῦτα
17 ἐποίει ἐν σαββάτῳ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπεκρίνατο αὐτοῖς, ῾Ο πατήρ
18 µου ἕως ἄρτι ἐργάζεται, κἀγὼ ἐργάζοµαι. διὰ τοῦτο οὖν µᾶλ-
λον ἐζήτουν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἀποκτεῖναι, ὅτι οὐ µόνον ἔλυε τὸ
σάββατον, ἀλλὰ καὶ πατέρα ἴδιον ἔλεγε τὸν Θεόν, ἴσον ἑαυτὸν
19 ποιῶν τῷ Θεῷ. ᾿Απεκρίνατο οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς,
᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, οὐ δύναται ὁ υἱὸς ποιεῖν ἀφ΄ ἑαυτοῦ
οὐδέν, ἐὰν µή τι βλέπῃ τὸν πατέρα ποιοῦντα, ἃ γὰρ ἂν ἐκεῖνος
20 ποιῇ, ταῦτα καὶ ὁ υἱὸς ὁµοίως ποιεῖ. ὁ γὰρ πατὴρ φιλεῖ τὸν υἱ-
όν, καὶ πάντα δείκνυσιν αὐτῷ ἃ αὐτὸς ποιεῖ, καὶ µείζονα τούτων
21 δείξει αὐτῷ ἔργα, ἵνα ὑµεῖς θαυµάζητε. ὥσπερ γὰρ ὁ πατὴρ

v.10 λέγωviia3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὁddms θεραπεύωvpxpdms σάββατονnnns εἰµίvipx3s

οὐxo ἔξεστιvipq3s σύrpd-s αἴρωvnaa ὁdams κράβαττοςnams . v.11 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp
ὁdnms ποιέωvpaanms ἐγώrpa-s ὑγιήςaamsn ἐκεῖνοςrdnms ἐγώrpd-s λέγωviaa3s αἴρωvdaa2s ὁdams
κράβαττοςnams σύrpg-s καίc περιπατέωvdpa2s . v.12 ἐρωτάωviaa3p οὖνc αὐτόςrpams τίςrqnms
εἰµίvipx3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ὁdnms λέγωvpaanms σύrpd-s αἴρωvdaa2s ὁdams κράβαττοςnams
σύrpg-s καίc περιπατέωvdpa2s . v.13 ὁdnms δέc ἰάοµαιvpapnms οὐxo οἶδαviya3s τίςrqnms
εἰµίvipx3s ὁdnms γάρc ᾿Ιησοῦςnnms ἐκνεύωviaa3s ὄχλοςngms εἰµίvppxgms ἐνp ὁddms τόποςndms .
v.14 µετάp οὗτοςrdanp εὑρίσκωvipa3s αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ὁddns ἱερόνndns
καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἴδεi ὑγιήςanmsn γίνοµαιvixa2s µηκέτιbo ἁµαρτάνωvdpa2s ἵναc µήxo
χείρωνannsn τι-σριννσ σύrpd-s γίνοµαιvsad3s . v.15 ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms
καίc ἀναγγέλλωviaa3s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms ποιέωvpaanms
αὐτόςrpams ὑγιήςaamsn . v.16 καίc διάp οὗτοςrdans διώκωviia3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ὁdnmp
᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc ζητέωviia3p αὐτόςrpams ἀποκτείνωvnaa ὅτιc οὗτοςrdanp ποιέωviia3s ἐνp
σάββατονndns . v.17 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms πατήρnnms
ἐγώrpg-s ἕωςc ἄρτιbo ἐργάζοµαιvipn3s κἀγώrpn-s ἐργάζοµαιvipn1s . v.18 διάp οὗτοςrdans
οὖνc µᾶλλονbo ζητέωviia3p αὐτόςrpams ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἀποκτείνωvnaa ὅτιc οὐxo µόνοςbo
λύωviia3s ὁdans σάββατονnans ἀλλάc καίc πατήρnams ἴδιοςaamsn λέγωviia3s ὁdams θεόςnams
ἴσοςaamsn ἑαυτοῦrxams ποιέωvppanms ὁddms θεόςndms . v.19 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo δύναµαιvipn3s
ὁdnms υἱόςnnms ποιέωvnpa ἀπόp ἑαυτοῦrxgms οὐδείςaansn ἐάνqo µήxo τι-σριανσ βλέπωvspa3s
ὁdams πατήρnams ποιέωvppaams ὅςrranp γάρc ἄνxo ἐκεῖνοςrdnms ποιέωvspa3s οὗτοςrdanp καίc
ὁdnms υἱόςnnms ὁµοίωςbo ποιέωvipa3s . v.20 ὁdnms γάρc πατήρnnms φιλέωvipa3s ὁdams υἱόςnams
καίc πᾶςaanpn δείκνυµιvipa3s αὐτόςrpdms ὅςrranp αὐτόςrpnms ποιέωvipa3s καίc µέγαςaanpc
οὗτοςrdgnp δείκνυµιvifa3s αὐτόςrpdms ἔργονnanp ἵναc σύrpn-p θαυµάζωvspa2p .
277 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 5. 22–32
ἐγείρει τοὺς νεκροὺς καὶ ζωοποιεῖ, οὕτω καὶ ὁ υἱὸς οὓς θέλει
ζωοποιεῖ. οὐδὲ γὰρ ὁ πατὴρ κρίνει οὐδένα, ἀλλὰ τὴν κρίσιν 22
πᾶσαν δέδωκε τῷ υἱῷ, ἵνα πάντες τιµῶσι τὸν υἱόν, καθὼς, τι- 23
µῶσι τὸν πατέρα. ὁ µὴ τιµῶν τὸν υἱόν, οὐ τιµᾷ τὸν πατέρα
τὸν πέµψαντα αὐτόν. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ὁ τὸν λόγον 24
µου ἀκούων, καὶ πιστεύων τῷ πέµψαντί µε, ἔχει ζωὴν αἰώνιον,
καὶ εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται, ἀλλὰ µεταβέβηκεν ἐκ τοῦ θανάτου
εἰς τὴν ζωήν. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἔρχεται ὥρα καὶ νῦν 25
ἐστιν, ὅτε οἱ νεκροὶ ἀκούσονται τῆς φωνῆς τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ,
καὶ οἱ ἀκούσαντες ζήσονται. ὥσπερ γὰρ ὁ πατὴρ ἔχει ζωὴν ἐν 26
ἑαυτῷ, οὕτως ἔδωκε καὶ τῷ υἱῷ ζωὴν ἔχειν ἐν ἑαυτῷ, καὶ ἐξ- 27
ουσίαν ἔδωκεν αὐτῷ καὶ κρίσιν ποιεῖν, ὅτι υἱὸς ἀνθρώπου ἐστί.
µὴ θαυµάζετε τοῦτο, ὅτι ἔρχεται ὥρα, ἐν ᾗ πάντες οἱ ἐν τοῖς 28
µνηµείοις ἀκούσονται τῆς φωνῆς αὐτοῦ, καὶ ἐκπορεύσονται, 29
οἱ τὰ ἀγαθὰ ποιήσαντες, εἰς ἀνάστασιν ζωῆς, οἱ δὲ τὰ φαῦλα
πράξαντες, εἰς ἀνάστασιν κρίσεως. Οὐ δύναµαι ἐγὼ ποιεῖν 30
ἀπ΄ ἐµαυτοῦ οὐδέν, καθὼς ἀκούω, κρίνω, καὶ ἡ κρίσις ἡ ἐµὴ
δικαία ἐστίν, ὅτι οὐ ζητῶ τὸ θέληµα τὸ ἐµὸν, ἀλλὰ τὸ θέληµα
τοῦ πέµψαντός µε πατρός. ἐὰν ἐγὼ µαρτυρῶ περὶ ἐµαυτοῦ, ἡ 31
µαρτυρία µου οὐκ ἔστιν ἀληθής. ἄλλος ἐστὶν ὁ µαρτυρῶν περὶ 32
ἐµοῦ, καὶ οἶδα ὅτι ἀληθής ἐστιν ἡ µαρτυρία ἣν µαρτυρεῖ περὶ

v.21 ὥσπερbo γάρc ὁdnms πατήρnnms ἐγείρωvipa3s ὁdamp νεκρόςaampn καίc ζῳοποιέωvipa3s
οὕτωbo καίc ὁdnms υἱόςnnms ὅςrramp θέλωvipa3s ζῳοποιέωvipa3s . v.22 οὐδέbo γάρc ὁdnms
πατήρnnms κρίνωvipa3s οὐδείςaamsn ἀλλάc ὁdafs κρίσιςnafs πᾶςaafsn δίδωµιvixa3s ὁddms υἱόςndms .
v.23 ἵναc πᾶςanmpn τιµάωvspa3p ὁdams υἱόςnams καθώςbo τιµάωvipa3p ὁdams πατήρnams ὁdnms
µήxo τιµάωvppanms ὁdams υἱόςnams οὐxo τιµάωvipa3s ὁdams πατήρnams ὁdams πέµπωvpaaams
αὐτόςrpams . v.24 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdnms ὁdams λόγοςnams ἐγώrpg-s
ἀκούωvppanms καίc πιστεύωvppanms ὁddms πέµπωvpaadms ἐγώrpa-s ἔχωvipa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn
καίc εἰςp κρίσιςnafs οὐxo ἔρχοµαιvipn3s ἀλλάc µεταβαίνωvixa3s ἐκp ὁdgms θάνατοςngms εἰςp
ὁdafs ζωήnafs . v.25 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs καίc νῦνbo
εἰµίvipx3s ὅτεbo ὁdnmp νεκρόςanmpn ἀκούωvifd3p ὁdgfs φωνήngfs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms θεόςngms
καίc ὁdnmp ἀκούωvpaanmp ζάωvifd3p . v.26 ὥσπερbo γάρc ὁdnms πατήρnnms ἔχωvipa3s ζωήnafs
ἐνp ἑαυτοῦrxdms οὕτωbo δίδωµιviaa3s καίc ὁddms υἱόςndms ζωήnafs ἔχωvnpa ἐνp ἑαυτοῦrxdms .
v.27 καίc ἐξουσίαnafs δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms καίc κρίσιςnafs ποιέωvnpa ὅτιc υἱόςnnms
ἄνθρωποςngms εἰµίvipx3s . v.28 µήxo θαυµάζωvdpa2p οὗτοςrdans ὅτιc ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs
ἐνp ὅςrrdfs πᾶςanmpn ὁdnmp ἐνp ὁddnp µνηµεῖονndnp ἀκούωvifd3p ὁdgfs φωνήngfs αὐτόςrpgms .
v.29 καίc ἐκπορεύοµαιvifd3p ὁdnmp ὁdanp ἀγαθόςaanpn ποιέωvpaanmp εἰςp ἀνάστασιςnafs ζωήngfs
ὁdnmp δέc ὁdanp φαῦλοςaanpn πράσσωvpaanmp εἰςp ἀνάστασιςnafs κρίσιςngfs . v.30 οὐxo
vipn1s rpn-s vnpa p rxgms aansn bo
δύναµαι ἐγώ ποιέω ἀπό ἐµαυτοῦ οὐδείς καθώς ἀκούωvipa1s
κρίνωvipa1s καίc ὁdnfs κρίσιςnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs δίκαιοςanfsn εἰµίvipx3s ὅτιc οὐxo ζητέωvipa1s ὁdans
θέληµαnans ὁdans ἐµόςrsans ἀλλάc ὁdans θέληµαnans ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s πατήρngms .
v.31 ἐάνqo ἐγώrpn-s µαρτυρέωvspa1s περίp ἐµαυτοῦrxgms ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ἐγώrpg-s οὐxo
εἰµίvipx3s ἀληθήςanfsn .
 5. 33–45 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 278
33 ἐµοῦ. ὑµεῖς ἀπεστάλκατε πρὸς ᾿Ιωάννην, καὶ µεµαρτύρηκε τῇ
34 ἀληθείᾳ. ἐγὼ δὲ οὐ παρὰ ἀνθρώπου τὴν µαρτυρίαν λαµβάνω,
35 ἀλλὰ ταῦτα λέγω ἵνα ὑµεῖς σωθῆτε. ἐκεῖνος ἦν ὁ λύχνος ὁ και-
όµενος καὶ φαίνων, ὑµεῖς δὲ ἠθελήσατε αγαλλιασθῆναι πρὸς
36 ὥραν ἐν τῷ φωτὶ αὐτοῦ. ἐγὼ δὲ ἔχω τὴν µαρτυρίαν µείζω τοῦ
᾿Ιωάννου, τὰ γὰρ ἔργα ἃ ἔδωκέ µοι ὁ πατὴρ ἵνα τελειώσω αὐτά,
αὐτὰ τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ, µαρτυρεῖ περὶ ἐµοῦ ὅτι ὁ πατήρ µε
37 ἀπέσταλκε. καὶ ὁ πέµψας µε πατήρ, αὐτὸς µεµαρτύρηκε περὶ
ἐµοῦ. οὔτε φωνὴν αὐτοῦ ἀκηκόατε πώποτε, οὔτε εἶδος αὐτοῦ
38 ἑωράκατε. καὶ τὸν λόγον αὐτοῦ οὐκ ἔχετε µένοντα ἐν ὑµῖν,
39 ὅτι ὃν ἀπέστειλεν ἐκεῖνος, τούτῳ ὑµεῖς οὐ πιστεύετε. ἐρευνᾶτε
τὰς γραφάς, ὅτι ὑµεῖς δοκεῖτε ἐν αὐταῖς ζωὴν αἰώνιον ἔχειν, καὶ
40 ἐκεῖναί εἰσιν αἱ µαρτυροῦσαι περὶ ἐµοῦ, καὶ οὐ θέλετε ἐλθεῖν
41 πρός µε, ἵνα ζωὴν ἔχητε. δόξαν παρὰ ἀνθρώπων οὐ λαµβάνω,
42 ἀλλ΄ ἔγνωκα ὑµᾶς, ὅτι τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔχετε ἐν ἑ-
43 αυτοῖς. ἐγὼ ἐλήλυθα ἐν τῷ ὀνόµατι τοῦ πατρός µου, καὶ οὐ
λαµβάνετέ µε, ἐὰν ἄλλος ἔλθῃ ἐν τῷ ὀνόµατι τῷ ἰδίῳ, ἐκεῖνον
44 λήψεσθε. πῶς δύνασθε ὑµεῖς πιστεῦσαι, δόξαν παρὰ ἀλλήλων
λαµβάνοντες, καὶ τὴν δόξαν τὴν παρὰ τοῦ µόνου Θεοῦ οὐ ζη-
45 τεῖτε· µὴ δοκεῖτε ὅτι ἐγὼ κατηγορήσω ὑµῶν πρὸς τὸν πατέρα,

v.32 ἄλλοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnms µαρτυρέωvppanms περίp ἐγώrpg-s καίc οἶδαvixa1s ὅτιc
ἀληθήςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ὅςrrafs µαρτυρέωvipa3s περίp ἐγώrpg-s . v.33 σύrpn-p
ἀποστέλλωvixa2p πρόςp ᾿Ιωάννηςnams καίc µαρτυρέωvixa3s ὁddfs ἀλήθειαndfs . v.34 ἐγώrpn-s
c xo p ngms dafs nafs vipa1s c rdanp
δέ οὐ παρά ἄνθρωπος ὁ µαρτυρία λαµβάνω ἀλλά οὗτος λέγωvipa1s
ἵναc σύrpn-p σῴζωvsap2p . v.35 ἐκεῖνοςrdnms εἰµίviix3s ὁdnms λύχνοςnnms ὁdnms καίωvpppnms
καίc φαίνωvppanms σύrpn-p δέc θέλωviaa2p ἀγαλλιάωvnao πρόςp ὥραnafs ἐνp ὁddns φῶςndns
αὐτόςrpgms . v.36 ἐγώrpn-s δέc ἔχωvipa1s ὁdafs µαρτυρίαnafs µέγαςaafsc ὁdgms ᾿Ιωάννηςngms
ὁdnnp γάρc ἔργονnnnp ὅςrranp δίδωµιviaa3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms ἵναc τελειόωvsaa1s
αὐτόςrpanp αὐτόςrpnnp ὁdnnp ἔργονnnnp ὅςrranp ἐγώrpn-s ποιέωvipa1s µαρτυρέωvipa3s περίp
ἐγώrpg-s ὅτιc ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpa-s ἀποστέλλωvixa3s . v.37 καίc ὁdnms πέµπωvpaanms
rpa-s nnms rpnms vixa3s p rpg-s
ἐγώ πατήρ αὐτός µαρτυρέω περί ἐγώ οὔτεc φωνήnafs αὐτόςrpgms
ἀκούωvixa2p πώποτεbo οὔτεc εἶδοςnans αὐτόςrpgms ὁράωvixa2p . v.38 καίc ὁdams λόγοςnams
αὐτόςrpgms οὐxo ἔχωvipa2p µένωvppaams ἐνp σύrpd-p ὅτιc ὅςrrams ἀποστέλλωviaa3s ἐκεῖνοςrdnms
οὗτοςrddms σύrpn-p οὐxo πιστεύωvipa2p . v.39 ἐραυνάωvipa2p ὁdafp γραφήnafp ὅτιc σύrpn-p
δοκέωvipa2p ἐνp αὐτόςrpdfp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ἔχωvnpa καίc ἐκεῖνοςrdnfp εἰµίvipx3p ὁdnfp
µαρτυρέωvppanfp περίp ἐγώrpg-s . v.40 καίc οὐxo θέλωvipa2p ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s ἵναc
ζωήnafs ἔχωvspa2p . v.41 δόξαnafs παράp ἄνθρωποςngmp οὐxo λαµβάνωvipa1s . v.42 ἀλλάc
γινώσκωvixa1s σύrpa-p ὅτιc ὁdafs ἀγάπηnafs ὁdgms θεόςngms οὐxo ἔχωvipa2p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp .
v.43 ἐγώrpn-s ἔρχοµαιvixa1s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc οὐxo
λαµβάνωvipa2p ἐγώrpa-s ἐάνqo ἄλλοςanmsn ἔρχοµαιvsaa3s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁddns ἴδιοςadnsn
ἐκεῖνοςrdams λαµβάνωvifd2p . v.44 πῶςbo δύναµαιvipn2p σύrpn-p πιστεύωvnaa δόξαnafs παράp
ἀλλήλωνregmp λαµβάνωvppanmp καίc ὁdafs δόξαnafs ὁdafs παράp ὁdgms µόνοςagmsn θεόςngms οὐxo
ζητέωvipa2p .
279 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 5. 46–6. 11
ἔστιν ὁ κατηγορῶν ὑµῶν, Μωσῆς, εἰς ὃν ὑµεῖς ἠλπίκατε. εἰ 46
γὰρ ἐπιστεύετε Μωσῇ, ἐπιστεύετε ἂν ἐµοί, περὶ γὰρ ἐµοῦ ἐκεῖ-
νος ἔγραψεν. εἰ δὲ τοῖς ἐκείνου γράµµασιν οὐ πιστεύετε, πῶς 47
τοῖς ἐµοῖς ῥήµασι πιστεύσετε·
Μετὰ ταῦτα ἀπῆλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς πέραν τῆς θαλάσσης τῆς Γα- 6
λιλαίας, τῆς Τιβεριάδος. καὶ ἠκολούθει αὐτῷ ὄχλος πολύς, ὅτι 2
ἑώρων αὐτοῦ τὰ σηµεῖα ἃ ἐποίει ἐπὶ τῶν ἀσθενούντων. ἀνῆλθε 3
δὲ εἰς τὸ ὄρος ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐκεῖ ἐκάθητο µετὰ τῶν µαθητῶν
αὐτοῦ. ἦν δὲ ἐγγὺς τὸ πάσχα, ἡ ἑορτὴ τῶν ᾿Ιουδαίων. ἐπά- 4, 5
ρας οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς ὀφθαλµούς, καὶ θεασάµενος ὅτι πολὺς
ὄχλος ἔρχεται πρὸς αὐτόν, λέγει πρὸς τὸν Φίλιππον, Πόθεν
ἀγοράσοµεν ἄρτους, ἵνα φάγωσιν οὗτοι· τοῦτο δὲ ἔλεγε πει- 6
ράζων αὐτόν, αὐτὸς γὰρ ᾔδει τί ἔµελλε ποιεῖν. ἀπεκρίθη αὐτῷ 7
Φίλιππος, ∆ιακοσίων δηναρίων ἄρτοι οὐκ ἀρκοῦσιν αὐτοῖς, ἵνα
ἕκαστος αὐτῶν βραχύ τι λάβῃ. λέγει αὐτῷ εἷς ἐκ τῶν µαθητῶν 8
αὐτοῦ, ᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίµωνος Πέτρου, ῎Εστι παιδάριον 9
ἓν ὧδε, ὃ ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους καὶ δύο ὀψάρια, ἀλλὰ
ταῦτα τί ἐστιν εἰς τοσούτους· εἶπε δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς, Ποιήσατε τοὺς 10
ἀνθρώπους ἀναπεσεῖν. ἦν δὲ χόρτος πολὺς ἐν τῷ τόπῳ. ἀνέ-
πεσον οὖν οἱ ἄνδρες τὸν ἀριθµὸν ὡσεὶ πεντακισχίλιοι. ἔλαβε 11
δὲ τοὺς ἄρτους ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ εὐχαριστήσας διέδωκε τοῖς µα-

v.45 µήxo δοκέωvdpa2p ὅτιc ἐγώrpn-s κατηγορέωvifa1s σύrpg-p πρόςp ὁdams πατήρnams εἰµίvipx3s
ὁdnms κατηγορέωvppanms σύrpg-p Μωϋσῆςnnms εἰςp ὅςrrams σύrpn-p ἐλπίζωvixa2p . v.46 εἰqo
γάρc πιστεύωviia2p Μωϋσῆςndms πιστεύωviia2p ἄνxo ἐγώrpd-s περίp γάρc ἐγώrpg-s ἐκεῖνοςrdnms
γράφωviaa3s . v.47 εἰqo δέc ὁddnp ἐκεῖνοςrdgms γράµµαndnp οὐxo πιστεύωvipa2p πῶςbo
ddnp rsdnp
ὁ ἐµός ῥῆµαndnp πιστεύωvifa2p . 6. v.1 µετάp οὗτοςrdanp ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms πέρανbo ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὁdgfs Τιβεριάςngfs . v.2 καίc
ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms ὄχλοςnnms πολύςanmsn ὅτιc ὁράωviia3p αὐτόςrpgms ὁdanp
σηµεῖονnanp ὅςrranp ποιέωviia3s ἐπίp ὁdgmp ἀσθενέωvppagmp . v.3 ἀνέρχοµαιviaa3s δέc εἰςp
dans nans dnms nnms c bo viin3s
ὁ ὄρος ὁ ᾿Ιησοῦς καί ἐκεῖ κάθηµαι µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp
αὐτόςrpgms . v.4 εἰµίviix3s δέc ἐγγύςbo ὁdnns πάσχαta ὁdnfs ἑορτήnnfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn .
v.5 ἐπαίρωvpaanms οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp καίc θεάοµαιvpadnms ὅτιc
πολύςanmsn ὄχλοςnnms ἔρχοµαιvipn3s πρόςp αὐτόςrpams λέγωvipa3s πρόςp ὁdams Φίλιπποςnams
πόθενbo ἀγοράζωvifa1p ἄρτοςnamp ἵναc ἐσθίωvsaa3p οὗτοςrdnmp . v.6 οὗτοςrdans δέc
λέγωviia3s πειράζωvppanms αὐτόςrpams αὐτόςrpnms γάρc οἶδαviya3s τίςrqans µέλλωviia3s ποιέωvnpa .
v.7 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms Φίλιπποςnnms διακόσιοιngnp δηνάριονngnp ἄρτοςnnmp οὐxo
ἀρκέωvipa3p αὐτόςrpdmp ἵναc ἕκαστοςanmsn αὐτόςrpgmp βραχύςaansn τι-σριανσ λαµβάνωvsaa3s .
v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms εἷςnnms ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ᾿Ανδρέαςnnms ὁdnms
ἀδελφόςnnms Σίµωνngms Πέτροςngms . v.9 εἰµίvipx3s παιδάριονnnns εἷςnnns ὧδεbo ὅςrrnns
ἔχωvipa3s πέντεtn ἄρτοςnamp κρίθινοςaampn καίc δύοtn ὀψάριονnanp ἀλλάc οὗτοςrdnnp τίςrqnns
εἰµίvipx3s εἰςp τοσοῦτοςrdamp . v.10 λέγωviaa3s δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ποιέωvdaa2p ὁdamp
ἄνθρωποςnamp ἀναπίπτωvnaa εἰµίviix3s δέc χόρτοςnnms πολύςanmsn ἐνp ὁddms τόποςndms
ἀναπίπτωviaa3p οὖνc ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁdams ἀριθµόςnams ὡσείbo πεντακισχίλιοιnnmp .
 6. 12–22 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 280
θηταῖς, οἱ δὲ µαθηταὶ τοῖς ἀνακειµένοις, ὁµοίως καὶ ἐκ τῶν
12 ὀψαρίων ὅσον ἤθελον. ὡς δὲ ἐνεπλήσθησαν, λέγει τοῖς µαθη-
ταῖς αὐτοῦ, Συναγάγετε τὰ περισσεύσαντα κλάσµατα, ἵνα µή
13 τι ἀπόληται. συνήγαγον οὖν, καὶ ἐγέµισαν δώδεκα κοφίνους
κλασµάτων ἐκ τῶν πέντε ἄρτων τῶν κριθίνων, ἃ ἐπερίσσευσε
14 τοῖς βεβρωκόσιν. οἱ οὖν ἄνθρωποι ἰδόντες ὃ ἐποίησε σηµεῖον
ὁ ᾿Ιησοῦς, ἔλεγον ὅτι Οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ προφήτης ὁ ἐρχόµε-
15 νος εἰς τὸν κόσµον. ᾿Ιησοῦς οὖν γνοὺς ὅτι µέλλουσιν ἔρχεσθαι
καὶ ἁρπάζειν αὐτόν, ἵνα ποιήσωσιν αὐτὸν βασιλέα, ἀνεχώρησε
16 πάλιν εἰς τὸ ὄρος αὐτὸς µόνος. ῾Ως δὲ ὀψία ἐγένετο, κατέ-
17 βησαν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐπὶ τὴν θάλασσαν, καὶ ἐµβάντες εἰς
τὸ πλοῖον, ἤρχοντο πέραν τῆς θαλάσσης εἰς Καπερναούµ. καὶ
σκοτία ἤδη ἐγεγόνει, καὶ οὐκ ἐληλύθει πρὸς αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς.
18, 19 ἥ τε θάλασσα ἀνέµου µεγάλου πνέοντος διηγείρετο. ἐληλα-
κότες οὖν ὡς σταδίους εἰκοσιπέντε ἢ τριάκοντα, θεωροῦσι τὸν
᾿Ιησοῦν περιπατοῦντα ἐπὶ τῆς θαλάσσης, καὶ ἐγγὺς τοῦ πλοίου
20 γινόµενον, καὶ ἐφοβήθησαν. ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς, ᾿Εγώ εἰµι, µὴ
21 φοβεῖσθε. ἤθελον οὖν λαβεῖν αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον, καὶ εὐθέως
22 τὸ πλοῖον ἐγένετο ἐπὶ τῆς γῆς εἰς ἣν ὑπῆγον. Τῇ ἐπαύριον
ὁ ὄχλος ὁ ἑστηκὼς πέραν τῆς θαλάσσης, ἰδὼν ὅτι πλοιάριον
ἄλλο οὐκ ἦν ἐκεῖ εἰ µὴ ἕν ἐκεῖνο εἰς ὃ ἐνέβησαν οἱ µαθηταὶ
αὐτοῦ, καὶ ὅτι οὐ συνεισῆλθε τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς

v.11 λαµβάνωviaa3s δέc ὁdamp ἄρτοςnamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc εὐχαριστέωvpaanms

διαδίδωµιviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp ὁddmp ἀνάκειµαιvppndmp ὁµοίωςbo
καίc ἐκp ὁdgnp ὀψάριονngnp ὅσοςrcans θέλωviia3p . v.12 ὡςbo δέc ἐµπίπληµιviap3p λέγωvipa3s
ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms συνάγωvdaa2p ὁdanp περισσεύωvpaaanp κλάσµαnanp ἵναc µήxo
τι-σριανσ ἀπόλλυµιvsam3s . v.13 συνάγωviaa3p οὖνc καίc γεµίζωviaa3p δώδεκαtn κόφινοςnamp
κλάσµαngnp ἐκp ὁdgmp πέντεtn ἄρτοςngmp ὁdgmp κρίθινοςagmpn ὅςrranp περισσεύωviaa3s
ὁddmp βιβρώσκωvpxadmp . v.14 ὁdnmp οὖνc ἄνθρωποςnnmp ὁράωvpaanmp ὅςrrans ποιέωviaa3s
σηµεῖονnans ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviia3p ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ἀληθῶςbo ὁdnms
προφήτηςnnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms εἰςp ὁdams κόσµοςnams . v.15 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc
γινώσκωvpaanms ὅτιc µέλλωvipa3p ἔρχοµαιvnpn καίc ἁρπάζωvnpa αὐτόςrpams ἵναc ποιέωvsaa3p
αὐτόςrpams βασιλεύςnams ἀναχωρέωviaa3s πάλινbo εἰςp ὁdans ὄροςnans αὐτόςrpnms µόνοςanmsn .
v.16 ὡςbo δέc ὄψιοςanfsn γίνοµαιviad3s καταβαίνωviaa3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
ἐπίp ὁdafs θάλασσαnafs . v.17 καίc ἐµβαίνωvpaanmp εἰςp ὁdans πλοῖονnans ἔρχοµαιviin3p
πέρανbo ὁdgfs θάλασσαngfs εἰςp Καπερναούµtp καίc σκοτίαnnfs ἤδηbo γίνοµαιviya3s καίc οὐxo
ἔρχοµαιviya3s πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.18 ὁdnfs τέxo θάλασσαnnfs ἄνεµοςngms
µέγαςagmsn πνέωvppagms διεγείρωviip3s . v.19 ἐλαύνωvpxanmp οὖνc ὡςbo στάδιοςnanp εἴκοσιtn
ἤxo τριάκονταtn θεωρέωvipa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams περιπατέωvppaams ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs καίc
ἐγγύςbo ὁdgns πλοῖονngns γίνοµαιvppnams καίc φοβέοµαιviao3p . v.20 ὁdnms δέc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s µήxo φοβέοµαιvdpn2p . v.21 θέλωviia3p οὖνc λαµβάνωvnaa
αὐτόςrpams εἰςp ὁdans πλοῖονnans καίc εὐθέωςbo ὁdnns πλοῖονnnns γίνοµαιviad3s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
εἰςp ὅςrrafs ὑπάγωviia3p .
281 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 6. 23–32
τὸ πλοιάριον, ἀλλὰ µόνοι οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἀπῆλθον, ἄλλα 23
δὲ ἦλθε πλοιάρια ἐκ Τιβεριάδος ἐγγὺς τοῦ τόπου ὅπου ἔφαγον
τὸν ἄρτον, εὐχαριστήσαντος τοῦ Κυρίου, ὅτε οὖν εἶδεν ὁ ὄχλος 24
ὅτι ᾿Ιησοῦς οὐκ ἔστιν ἐκεῖ οὐδὲ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, ἐνέβησαν καὶ
αὐτοὶ εἰς τὰ πλοῖα, καὶ ἦλθον εἰς Καπερναούµ, ζητοῦντες τὸν
᾿Ιησοῦν. καὶ εὑρόντες αὐτὸν πέραν τῆς θαλάσσης, εἶπον αὐ- 25
τῷ, ῾Ραββί, πότε ὧδε γέγονας· ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ 26
εἶπεν, ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ζητεῖτέ µε, οὐχ ὅτι εἴδετε σηµεῖα,
ἀλλ΄ ὅτι ἐφάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχορτάσθητε. ἐργάζεσθε µὴ 27
τὴν βρῶσιν τὴν ἀπολλυµένην, ἀλλὰ τὴν βρῶσιν τὴν µένουσαν
εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἣν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑµῖν δώσει, τοῦ-
τον γὰρ ὁ πατὴρ ἐσφράγισεν, ὁ Θεός. εἶπον οὖν πρὸς αὐτόν, 28
Τί ποιῶµεν, ἵνα ἐργαζώµεθα τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ· ἀπεκρίθη ὁ 29
᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Τοῦτό ἐστι τὸ ἔργον τοῦ Θεοῦ, ἵνα
πιστεύσητε εἰς ὃν ἀπέστειλεν ἐκεῖνος. εἶπον οὖν αὐτῷ, Τί οὖν 30
ποιεῖς σὺ σηµεῖον, ἵνα ἴδωµεν καὶ πιστεύσωµέν σοι· τί ἐργά-
ζῃ· οἱ πατέρες ἡµῶν τὸ µάννα ἔφαγον ἐν τῇ ἐρήµῳ, καθώς 31
ἐστι γεγραµµένον, ῎Αρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς φα-
γεῖν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, Οὐ 32
Μωσῆς δέδωκεν ὑµῖν τὸν ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ἀλλ΄ ὁ πατήρ

v.22 ὁddfs ἐπαύριονbo ὁdnms ὄχλοςnnms ὁdnms ἵστηµιvpxanms πέρανbo ὁdgfs θάλασσαngfs
ὁράωvpaanms ὅτιc πλοιάριονnnns ἄλλοςannsn οὐxo εἰµίviix3s ἐκεῖbo εἰqo µήxo εἷςnnns ἐκεῖνοςrdnns
εἰςp ὁrrans ἐµβαίνωviaa3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc ὅτιc οὐxo συνεισέρχοµαιviaa3s
ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdans πλοιάριονnans ἀλλάc µόνοςanmpn
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἀπέρχοµαιviaa3p . v.23 ἄλλοςannpn δέc ἔρχοµαιviaa3s
nnnp p ngfs bo dgms ngms
πλοιάριον ἐκ Τιβεριάς ἐγγύς ὁ τόπος ὅπουbo ἐσθίωviaa3p ὁdams ἄρτοςnams
εὐχαριστέωvpaagms ὁdgms κύριοςngms . v.24 ὅτεbo οὖνc ὁράωviaa3s ὁdnms ὄχλοςnnms ὅτιc
᾿Ιησοῦςnnms οὐxo εἰµίvipx3s ἐκεῖbo οὐδέbo ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐµβαίνωviaa3p καίc
αὐτόςrpnmp εἰςp ὁdanp πλοῖονnanp καίc ἔρχοµαιviaa3p εἰςp Καπερναούµtp ζητέωvppanmp ὁdams
᾿Ιησοῦςnams . v.25 καίc εὑρίσκωvpaanmp αὐτόςrpams πέρανbo ὁdgfs θάλασσαngfs λέγωviaa3p
αὐτόςrpdms ῥαββίth πότεxo ὧδεbo γίνοµαιvixa2s . v.26 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
nnms c viaa3s th th vipa1s
᾿Ιησοῦς καί λέγω ἀµήν ἀµήν λέγω σύrpd-p ζητέωvipa2p ἐγώrpa-s οὐxo ὅτιc
ὁράωviaa2p σηµεῖονnanp ἀλλάc ὅτιc ἐσθίωviaa2p ἐκp ὁdgmp ἄρτοςngmp καίc χορτάζωviap2p .
v.27 ἐργάζοµαιvdpn2p µήxo ὁdafs βρῶσιςnafs ὁdafs ἀπόλλυµιvppmafs ἀλλάc ὁdafs βρῶσιςnafs
ὁdafs µένωvppaafs εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ὅςrrafs ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
σύrpd-p δίδωµιvifa3s οὗτοςrdams γάρc ὁdnms πατήρnnms σφραγίζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms .
v.28 λέγωviaa3p οὖνc πρόςp αὐτόςrpams τίςrqans ποιέωvspa1p ἵναc ἐργάζοµαιvspn1p ὁdanp
ἔργονnanp ὁdgms θεόςngms . v.29 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s
rpdmp rdnns vipx3s dnns
αὐτός οὗτος εἰµί ὁ ἔργονnnns ὁdgms θεόςngms ἵναc πιστεύωvsaa2p εἰςp ὅςrrams
ἀποστέλλωviaa3s ἐκεῖνοςrdnms . v.30 λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms τίςrqans οὖνc ποιέωvipa2s
σύrpn-s σηµεῖονnans ἵναc ὁράωvsaa1p καίc πιστεύωvsaa1p σύrpd-s τίςrqans ἐργάζοµαιvipn2s .
v.31 ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p ὁdans µάνναth ἐσθίωviaa3p ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn καθώςbo
εἰµίvipx3s γράφωvpxpnns ἄρτοςnams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ἐσθίωvnaa .
 6. 33–43 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 282
33 µου δίδωσιν ὑµῖν τὸν ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τὸν ἀληθινόν. ὁ
γὰρ ἄρτος τοῦ Θεοῦ ἐστιν ὁ καταβαίνων ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ
34 ζωὴν διδοὺς τῷ κόσµῳ. εἶπον οὖν πρὸς αὐτόν, Κύριε, πάντοτε
35 δὸς ἡµῖν τὸν ἄρτον τοῦτον. εἶπε δὲ αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγώ εἰµι
ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς, ὁ ἐρχόµενος πρός µε, οὐ µὴ πεινάσῃ, καὶ
36 ὁ πιστεύων εἰς ἐµὲ οὐ µὴ διψήσῃ πώποτε. ἀλλ΄ εἶπον ὑµῖν
37 ὅτι καὶ ἑωράκατέ µε, καὶ οὐ πιστεύετε. πᾶν ὃ δίδωσί µοι ὁ
πατὴρ πρὸς ἐµὲ ἥξει, καὶ τὸν ἐρχόµενον πρός µε οὐ µὴ ἐκ-
38 βάλω ἔξω. ὅτι καταβέβηκα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, οὐχ ἵνα ποιῶ τὸ
39 θέληµα τὸ ἐµόν, ἀλλὰ τὸ θέληµα τοῦ πέµψαντός µε. τοῦτο
δέ ἐστι τὸ θέληµα τοῦ πέµψαντός µε πατρός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκέ
µοι, µὴ ἀπολέσω ἐξ αὐτοῦ, ἀλλὰ ἀναστήσω αὐτὸ ἐν τῇ ἐσχάτῃ
40 ἡµέρᾳ. τοῦτο δὲ ἐστι τὸ θέληµα τοῦ πέµψαντός µε, ἵνα πᾶς
ὁ θεωρῶν τὸν υἱὸν καὶ πιστεύων εἰς αὐτόν, ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον,
41 καὶ ἀναστήσω αὐτὸν ἐγὼ τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. ᾿Εγόγγυζον οὖν
οἱ ᾿Ιουδαῖοι περὶ αὐτοῦ, ὅτι εἶπεν, ᾿Εγώ εἰµι ὁ ἄρτος ὁ καταβὰς
42 ἐκ τοῦ οὐρανοῦ. καὶ ἔλεγον, Οὐχ οὗτός ἐστιν ᾿Ιησοῦς ὁ υἱὸς
᾿Ιωσήφ, οὗ ἡµεῖς οἴδαµεν τὸν πατέρα καὶ τὴν µητέρα· πῶς οὖν
43 λέγει οὖτος ὅτι ᾿Εκ τοῦ οὐρανοῦ καταβέβηκα· ἀπεκρίθη οὖν ὁ

v.32 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo
Μωϋσῆςnnms δίδωµιvixa3s σύrpd-p ὁdams ἄρτοςnams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀλλάc ὁdnms
πατήρnnms ἐγώrpg-s δίδωµιvipa3s σύrpd-p ὁdams ἄρτοςnams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ὁdams
ἀληθινόςaamsn . v.33 ὁdnms γάρc ἄρτοςnnms ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ὁdnms καταβαίνωvppanms
ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καίc ζωήnafs δίδωµιvppanms ὁddms κόσµοςndms . v.34 λέγωviaa3p οὖνc
πρόςp αὐτόςrpams κύριοςnvms πάντοτεbo δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdams ἄρτοςnams οὗτοςrdams .
v.35 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ἄρτοςnnms
ὁdgfs ζωήngfs ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms πρόςp ἐγώrpa-s οὐxo µήxo πεινάωvsaa3s καίc ὁdnms
πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s οὐxo µήxo διψάωvsaa3s πώποτεbo . v.36 ἀλλάc λέγωviaa1s σύrpd-p
ὅτιc καίc ὁράωvixa2p ἐγώrpa-s καίc οὐxo πιστεύωvipa2p . v.37 πᾶςaansn ὅςrrans δίδωµιvipa3s
ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms πρόςp ἐγώrpa-s ἥκωvifa3s καίc ὁdams ἔρχοµαιvppnams πρόςp ἐγώrpa-s
οὐxo µήxo ἐκβάλλωvsaa1s ἔξωbo . v.38 ὅτιc καταβαίνωvixa1s ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms οὐxo ἵναc
ποιέωvspa1s ὁdans θέληµαnans ὁdans ἐµόςrsans ἀλλάc ὁdans θέληµαnans ὁdgms πέµπωvpaagms
ἐγώrpa-s . v.39 οὗτοςrdnns δέc εἰµίvipx3s ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s
πατήρngms ἵναc πᾶςaansn ὅςrrans δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-s µήxo ἀπόλλυµιvsaa1s ἐκp αὐτόςrpgns
ἀλλάc ἀνίστηµιvifa1s αὐτόςrpans ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.40 οὗτοςrdnns δέc
εἰµίvipx3s ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms θεωρέωvppanms
ὁdams υἱόςnams καίc πιστεύωvppanms εἰςp αὐτόςrpams ἔχωvspa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn καίc
ἀνίστηµιvifa1s αὐτόςrpams ἐγώrpn-s ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.41 γογγύζωviia3p οὖνc
ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn περίp αὐτόςrpgms ὅτιc λέγωviaa3s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ἄρτοςnnms
ὁdnms καταβαίνωvpaanms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms . v.42 καίc λέγωviia3p οὐxo οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms υἱόςnnms ᾿Ιωσήφtp ὅςrrgms ἐγώrpn-p οἶδαvixa1p ὁdams πατήρnams
καίc ὁdafs µήτηρnafs πῶςbo οὖνc λέγωvipa3s οὗτοςrdnms ὅτιc ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms
καταβαίνωvixa1s .
283 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 6. 44–55
᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Μὴ γογγύζετε µετ΄ ἀλλήλων. οὐδεὶς 44
δύναται ἐλθεῖν πρός µε, ἐὰν µὴ ὁ πατὴρ ὁ πέµψας µε ἑλκύσῃ
αὐτόν, καὶ ἐγὼ ἀναστήσω αὐτὸν τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. ἔστι γε- 45
γραµµένον ἐν τοῖς προφήταις, Καὶ ἔσονται πάντες διδακτοὶ τοῦ
Θεοῦ. πᾶς οὖν ὁ ἀκούσας παρὰ τοῦ πατρὸς καὶ µαθών, ἔρχεται
πρός µε. οὐχ ὅτι τὸν πατέρα τις ἑώρακέν, εἰ µὴ ὁ ὢν παρὰ τοῦ 46
Θεοῦ, οὗτος ἑώρακε τὸν πατέρα. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὁ πι- 47
στεύων εἰς ἐµὲ, ἔχει ζωὴν αἰώνιον. ἐγώ εἰµι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς. 48
οἱ πατέρες ὑµῶν ἔφαγον τὸ µάννα ἐν τῇ ἐρήµῳ, καὶ ἀπέθανον. 49
οὗτός ἐστιν ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβαίνων, ἵνα τις ἐξ 50
αὐτοῦ φάγῃ καὶ µὴ ἀποθάνῃ. ἐγώ εἰµι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν, ὁ ἐκ τοῦ 51
οὐρανοῦ καταβάς, ἐάν τις φάγῃ ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου, ζήσεται
εἰς τὸν αἰῶνα. καὶ ὁ ἄρτος δὲ ὃν ἐγὼ δώσω, ἡ σάρξ µου ἐστίν,
ἣν ἐγὼ δώσω ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσµου ζωῆς. ᾿Εµάχοντο οὖν πρὸς 52
ἀλλήλους οἱ ᾿Ιουδαῖοι λέγοντες, Πῶς δύναται οὗτος ἡµῖν δοῦ-
ναι τὴν σάρκα φαγεῖν· εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν ἀµὴν 53
λέγω ὑµῖν, ἐὰν µὴ φάγητε τὴν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου
καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷµα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς. ὁ τρώγων 54
µου τὴν σάρκα καὶ πίνων µου τὸ αἷµα, ἔχει ζωὴν αἰώνιον, καὶ
ἐγὼ ἀναστήσω αὐτὸν τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. ἡ γὰρ σάρξ µου ἀλη- 55

v.43 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp µήxo γογγύζωvdpa2p
µετάp ἀλλήλωνregmp . v.44 οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s ἐάνqo
µήxo ὁdnms πατήρnnms ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s ἕλκωvsaa3s αὐτόςrpams καίc ἐγώrpn-s
ἀνίστηµιvifa1s αὐτόςrpams ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.45 εἰµίvipx3s γράφωvpxpnns ἐνp
ddmp ndmp c vifx3p anmpn anmpn
ὁ προφήτης καί εἰµί πᾶς διδακτός ὁdgms θεόςngms πᾶςanmsn
οὖνc ὁdnms ἀκούωvpaanms παράp ὁdgms πατήρngms καίc µανθάνωvpaanms ἔρχοµαιvipn3s
πρόςp ἐγώrpa-s . v.46 οὐxo ὅτιc ὁdams πατήρnams τι-σρινµσ ὁράωvixa3s εἰqo µήxo ὁdnms
εἰµίvppxnms παράp ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdnms ὁράωvixa3s ὁdams πατήρnams . v.47 ἀµήνth
th vipa1s rpd-p dnms vppanms p rpa-s vipa3s nafs
ἀµήν λέγω σύ ὁ πιστεύω εἰς ἐγώ ἔχω ζωή αἰώνιοςaafsn .
v.48 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ἄρτοςnnms ὁdgfs ζωήngfs . v.49 ὁdnmp πατήρnnmp σύrpg-p
ἐσθίωviaa3p ὁdans µάνναth ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn καίc ἀποθνῄσκωviaa3p . v.50 οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms ἄρτοςnnms ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καταβαίνωvppanms ἵναc τι-σρινµσ
ἐκp αὐτόςrpgms ἐσθίωvsaa3s καίc µήxo ἀποθνῄσκωvsaa3s . v.51 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms
ἄρτοςnnms ὁdnms ζάωvppanms ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καταβαίνωvpaanms ἐάνqo τι-σρινµσ
ἐσθίωvsaa3s ἐκp οὗτοςrdgms ὁdgms ἄρτοςngms ζάωvifd3s εἰςp ὁdams αἰώνnams καίc ὁdnms ἄρτοςnnms
δέc ὅςrrams ἐγώrpn-s δίδωµιvifa1s ὁdnfs σάρξnnfs ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὅςrrafs ἐγώrpn-s δίδωµιvifa1s
ὑπέρp ὁdgfs ὁdgms κόσµοςngms ζωήngfs . v.52 µάχοµαιviin3p οὖνc πρόςp ἀλλήλωνreamp
ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn λέγωvppanmp πῶςbo δύναµαιvipn3s οὗτοςrdnms ἐγώrpd-p δίδωµιvnaa ὁdafs
σάρξnafs ἐσθίωvnaa . v.53 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo µήxo ἐσθίωvsaa2p ὁdafs σάρξnafs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms
καίc πίνωvsaa2p αὐτόςrpgms ὁdans αἷµαnans οὐxo ἔχωvipa2p ζωήnafs ἐνp ἑαυτοῦrxdmp . v.54 ὁdnms
τρώγωvppanms ἐγώrpg-s ὁdafs σάρξnafs καίc πίνωvppanms ἐγώrpg-s ὁdans αἷµαnans ἔχωvipa3s ζωήnafs
αἰώνιοςaafsn καίc ἐγώrpn-s ἀνίστηµιvifa1s αὐτόςrpams ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs .
 6. 56–67 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 284
56 θῶς ἐστι βρῶσις, καὶ τὸ αἷµά µου ἀληθῶς ἐστι πόσις. ὁ τρώγων
µου τὴν σάρκα καὶ πίνων µου τὸ αἷµα, ἐν ἐµοὶ µένει, κἀγὼ ἐν
57 αὐτῷ. καθὼς ἀπέστειλέ µε ὁ ζῶν πατήρ, κἀγὼ ζῶ διὰ τὸν πα-
58 τέρα, καὶ ὁ τρώγων µε, κἀκεῖνος ζήσεται δι΄ ἐµέ. οὗτός ἐστιν
ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, οὐ καθὼς ἔφαγον οἱ πατέ-
ρες ὑµῶν τὸ µάννα, καὶ ἀπέθανον, ὁ τρώγων τοῦτον τὸν ἄρτον,
59 ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα. ταῦτα εἶπεν ἐν συναγωγῇ διδάσκων ἐν
60 Καπερναούµ. Πολλοὶ οὖν ἀκούσαντες ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ
εἶπον, Σκληρός ἐστιν οὗτος ὁ λόγος, τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν·
61 εἰδὼς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν ἑαυτῷ ὅτι γογγύζουσι περὶ τούτου οἱ µα-
62 θηταὶ αὐτοῦ, εἶπεν αὐτοῖς, Τοῦτο ὑµᾶς σκανδαλίζει· ἐὰν οὖν
θεωρῆτε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἀναβαίνοντα ὅπου ἦν τὸ πρό-
63 τερον. τὸ πνεῦµά ἐστι τὸ ζωοποιοῦν, ἡ σὰρξ οὐκ ὠφελεῖ οὐδέν,
64 τὰ ῥήµατα ἃ ἐγὼ λαλῶ ὑµῖν, πνεῦµά ἐστι καὶ ζωή ἐστιν. ἀλλ΄
εἰσὶν ἐξ ὑµῶν τινες οἳ οὐ πιστεύουσιν. ᾔδει γὰρ ἐξ ἀρχῆς ὁ ᾿Ιη-
σοῦς, τίνες εἰσὶν οἱ µὴ πιστεύοντες, καὶ τίς ἐστιν ὁ παραδώσων
65 αὐτόν. καὶ ἔλεγε, ∆ιὰ τοῦτο εἴρηκα ὑµῖν, ὅτι οὐδεὶς δύναται
ἐλθεῖν πρός µε, ἐὰν µὴ ᾖ δεδοµένον αὐτῷ ἐκ τοῦ πατρός µου.
66 ᾿Εκ τούτου πολλοὶ ἀπῆλθον τῶν µαθητῶν αὐτοῦ εἰς τὰ ὀπίσω,
67 καὶ οὐκέτι µετ΄ αὐτοῦ περιεπάτουν. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς

v.55 ὁdnfs γάρc σάρξnnfs ἐγώrpg-s ἀληθῶςbo εἰµίvipx3s βρῶσιςnnfs καίc ὁdnns αἷµαnnns
ἐγώrpg-s ἀληθῶςbo εἰµίvipx3s πόσιςnnfs . v.56 ὁdnms τρώγωvppanms ἐγώrpg-s ὁdafs σάρξnafs
καίc πίνωvppanms ἐγώrpg-s ὁdans αἷµαnans ἐνp ἐγώrpd-s µένωvipa3s κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdms .
v.57 καθώςbo ἀποστέλλωviaa3s ἐγώrpa-s ὁdnms ζάωvppanms πατήρnnms κἀγώrpn-s ζάωvipa1s διάp
ὁdams πατήρnams καίc ὁdnms τρώγωvppanms ἐγώrpa-s κἀκεῖνοςrdnms ζάωvifd3s διάp ἐγώrpa-s .
v.58 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἄρτοςnnms ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καταβαίνωvpaanms
οὐxo καθώςbo ἐσθίωviaa3p ὁdnmp πατήρnnmp σύrpg-p ὁdans µάνναth καίc ἀποθνῄσκωviaa3p ὁdnms
τρώγωvppanms οὗτοςrdams ὁdams ἄρτοςnams ζάωvifd3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.59 οὗτοςrdanp
λέγωviaa3s ἐνp συναγωγήndfs διδάσκωvppanms ἐνp Καπερναούµtp . v.60 πολύςanmpn
οὖνc ἀκούωvpaanmp ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3p σκληρόςanmsn εἰµίvipx3s
οὗτοςrdnms ὁdnms λόγοςnnms τίςrqnms δύναµαιvipn3s αὐτόςrpgms ἀκούωvnpa . v.61 οἶδαvpxanms
δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ἑαυτοῦrxdms ὅτιc γογγύζωvipa3p περίp οὗτοςrdgms ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnns σύrpa-p σκανδαλίζωvipa3s . v.62 ἐάνqo οὖνc
vspa2p dams nams dgms ngms vppaams
θεωρέω ὁ υἱός ὁ ἄνθρωπος ἀναβαίνω ὅπου εἰµίviix3s ὁdnns
bo

πρότεροςannsn . v.63 ὁdnns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s ὁdnns ζῳοποιέωvppanns ὁdnfs σάρξnnfs οὐxo
ὠφελέωvipa3s οὐδείςaansn ὁdnnp ῥῆµαnnnp ὅςrranp ἐγώrpn-s λαλέωvipa1s σύrpd-p πνεῦµαnnns
εἰµίvipx3s καίc ζωήnnfs εἰµίvipx3s . v.64 ἀλλάc εἰµίvipx3p ἐκp σύrpg-p τι-σρινµπ ὅςrrnmp οὐxo
πιστεύωvipa3p οἶδαviya3s γάρc ἐκp ἀρχήngfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp µήxo
πιστεύωvppanmp καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms παραδίδωµιvpfanms αὐτόςrpams . v.65 καίc
λέγωviia3s διάp οὗτοςrdans λέγωvixa1s σύrpd-p ὅτιc οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s ἔρχοµαιvnaa
πρόςp ἐγώrpa-s ἐάνqo µήxo εἰµίvspx3s δίδωµιvpxpnns αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s .
v.66 ἐκp οὗτοςrdgms πολύςanmpn ἀπέρχοµαιviaa3p ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdanp
ὀπίσωbo καίc οὐκέτιbo µετάp αὐτόςrpgms περιπατέωviia3p .
285 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 6. 68–7. 8
δώδεκα, Μὴ καὶ ὑµεῖς θέλετε ὑπάγειν· ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ 68
Σίµων Πέτρος, Κύριε, πρὸς τίνα ἀπελευσόµεθα· ῥήµατα ζωῆς
αἰωνίου ἔχεις. καὶ ἡµεῖς πεπιστεύκαµεν καὶ ἐγνώκαµεν ὅτι 69
σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος. ἀπεκρίθη αὐτοῖς 70
ὁ ᾿Ιησοῦς, Οὐκ ἐγὼ ὑµᾶς τοὺς δώδεκα ἐξελεξάµην, καὶ ἐξ ὑµῶν
εἷς διάβολός ἐστιν· ἔλεγε δὲ τὸν ᾿Ιούδαν Σίµωνος ᾿Ισκαριώτην, 71
οὗτος γὰρ ἤµελλεν αὐτὸν παραδιδόναι, εἷς ὢν ἐκ τῶν δώδεκα.
Καὶ περιεπάτει ὁ ᾿Ιησοῦς µετὰ ταῦτα ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ, οὐ γὰρ 7
ἤθελεν ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ περιπατεῖν, ὅτι ἐζήτουν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι
ἀποκτεῖναι. ἦν δὲ ἐγγὺς ἡ ἑορτὴ τῶν ᾿Ιουδαίων ἡ σκηνοπηγία. 2
εἶπον οὖν πρὸς αὐτὸν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, Μετάβηθι ἐντεῦθεν, 3
καὶ ὕπαγε εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν, ἵνα καὶ οἱ µαθηταί σου θεωρήσωσι
τὰ ἔργα σου ἃ ποιεῖς. οὐδεὶς γὰρ ἐν κρυπτῷ τι ποιεῖ, καὶ ζητεῖ 4
αὐτὸς ἐν παρρησίᾳ εἶναι. εἰ ταῦτα ποιεῖς, φανέρωσον σεαυτὸν
τῷ κόσµῳ. οὐδὲ γὰρ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ἐπίστευον εἰς αὐτόν. 5
λέγει οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ῾Ο καιρὸς ὁ ἐµὸς οὔπω πάρεστιν, 6
ὁ δὲ καιρὸς ὁ ὑµέτερος πάντοτέ ἐστιν ἕτοιµος. οὐ δύναται ὁ 7
κόσµος µισεῖν ὑµᾶς, ἐµὲ δὲ µισεῖ, ὅτι ἐγὼ µαρτυρῶ περὶ αὐ-
τοῦ, ὅτι τὰ ἔργα αὐτοῦ πονηρά ἐστιν. ὑµεῖς ἀνάβητε εἰς τὴν 8
ἑορτὴν ταύτην, ἐγὼ οὔπω ἀναβαίνω εἰς τὴν ἑορτὴν ταύτην, ὅτι

v.67 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddmp δώδεκαtn µήxo καίc σύrpn-p θέλωvipa2p
ὑπάγωvnpa . v.68 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc αὐτόςrpdms Σίµωνnnms Πέτροςnnms κύριοςnvms
p rqams
πρός τίς ἀπέρχοµαιvifd1p ῥῆµαnanp ζωήngfs αἰώνιοςagfsn ἔχωvipa2s . v.69 καίc
ἐγώrpn-p πιστεύωvixa1p καίc γινώσκωvixa1p ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdgms ζάωvppagms . v.70 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms οὐxo ἐγώrpn-s σύrpa-p ὁdamp δώδεκαtn ἐκλέγωviam1s καίc ἐκp σύrpg-p εἷςnnms
διάβολοςanmsn εἰµίvipx3s . v.71 λέγωviia3s δέc ὁdams ᾿Ιούδαςnams Σίµωνngms ᾿Ισκαριώθnams
οὗτοςrdnms γάρc µέλλωviia3s αὐτόςrpams παραδίδωµιvnpa εἷςnnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgmp
δώδεκαtn . 7. v.1 καίc περιπατέωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µετάp οὗτοςrdanp ἐνp ὁddfs
Γαλιλαίαndfs οὐxo γάρc θέλωviia3s ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs περιπατέωvnpa ὅτιc ζητέωviia3p
αὐτόςrpams ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἀποκτείνωvnaa . v.2 εἰµίviix3s δέc ἐγγύςbo ὁdnfs ἑορτήnnfs
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnfs σκηνοπηγίαnnfs . v.3 λέγωviaa3p οὖνc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms µεταβαίνωvdaa2s ἐντεῦθενbo καίc ὑπάγωvdpa2s εἰςp ὁdafs ᾿Ιουδαίαnafs
ἵναc καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp σύrpg-s θεωρέωvsaa3p ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-s ὅςrranp ποιέωvipa2s .
v.4 οὐδείςanfsn γάρc ἐνp κρυπτόςadnsn τι-σριανσ ποιέωvipa3s καίc ζητέωvipa3s αὐτόςrpnms
ἐνp παρρησίαndfs εἰµίvnpx εἰqo οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s φανερόωvdaa2s σεαυτοῦrxams ὁddms
κόσµοςndms . v.5 οὐδέbo γάρc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms πιστεύωviia3p εἰςp αὐτόςrpams .
v.6 λέγωvipa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms καιρόςnnms ὁdnms ἐµόςrsnms οὔπωbo
πάρειµιvipx3s ὁdnms δέc καιρόςnnms ὁdnms ὑµέτεροςrsnms πάντοτεbo εἰµίvipx3s ἕτοιµοςanmsn .
v.7 οὐxo δύναµαιvipn3s ὁdnms κόσµοςnnms µισέωvnpa σύrpa-p ἐγώrpa-s δέc µισέωvipa3s ὅτιc
ἐγώrpn-s µαρτυρέωvipa1s περίp αὐτόςrpgms ὅτιc ὁdnnp ἔργονnnnp αὐτόςrpgms πονηρόςannpn
εἰµίvipx3s .
 7. 9–21 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 286
9 ὁ καιρὸς ὁ ἐµὸς οὔπω πεπλήρωται. ταῦτα δὲ εἰπὼν αὐτοῖς,
10 ἔµεινεν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ. ῾Ως δὲ ἀνέβησαν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ,
τότε καὶ αὐτὸς ἀνέβη εἰς τὴν ἑορτήν, οὐ φανερῶς, ἀλλ΄ ὡς ἐν
11 κρυπτῷ. οἱ οὖν ᾿Ιουδαῖοι ἐζήτουν αὐτὸν ἐν τῇ ἑορτῇ, καὶ ἔλε-
12 γον, Ποῦ ἐστιν ἐκεῖνος· καὶ γογγυσµὸς πολὺς περὶ αὐτοῦ ἦν
ἐν τοῖς ὄχλοις, οἱ µὲν ἔλεγον ὅτι ᾿Αγαθός ἐστιν, ἄλλοι δὲ ἔλεγον,
13 Οὔ, ἀλλὰ πλανᾷ τὸν ὄχλον. οὐδεὶς µέντοι παρρησίᾳ ἐλάλει
14 περὶ αὐτοῦ διὰ τὸν φόβον τῶν ᾿Ιουδαίων. ῎Ηδη δὲ τῆς ἑορτῆς
15 µεσούσης, ἀνέβη ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὸ ἱερόν, καὶ ἐδίδασκε. καὶ ἐ-
θαύµαζον οἱ ᾿Ιουδαῖοι λέγοντες, Πῶς οὗτος γράµµατα οἶδε, µὴ
16 µεµαθηκώς· ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν, ῾Η ἐµὴ δι-
17 δαχὴ οὐκ ἔστιν ἐµή, ἀλλὰ τοῦ πέµψαντός µε. ἐάν τις θέλῃ τὸ
θέληµα αὐτοῦ ποιεῖν, γνώσεται περὶ τῆς διδαχῆς, πότερον ἐκ
18 τοῦ Θεοῦ ἐστιν, ἢ ἐγὼ ἀπ΄ ἐµαυτοῦ λαλῶ. ὁ ἀφ΄ ἑαυτοῦ λαλῶν,
τὴν δόξαν τὴν ἰδίαν ζητεῖ, ὁ δὲ ζητῶν τὴν δόξαν τοῦ πέµψαντος
19 αὐτόν, οὗτος ἀληθής ἐστι, καὶ ἀδικία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν. οὐ
Μωσῆς δέδωκεν ὑµῖν τὸν νόµον, καὶ οὐδεὶς ἐξ ὑµῶν ποιεῖ τὸν
20 νόµον· τί µε ζητεῖτε ἀποκτεῖναι· ἀπεκρίθη ὁ ὄχλος καὶ εἶπε,
21 ∆αιµόνιον ἔχεις, τίς σε ζητεῖ ἀποκτεῖναι· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς
καὶ εἶπεν αὐτοῖς, ῝Εν ἔργον ἐποίησα, καὶ πάντες θαυµάζετε.

v.8 σύrpn-p ἀναβαίνωvdaa2p εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs οὗτοςrdafs ἐγώrpn-s οὔπωbo ἀναβαίνωvipa1s
εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs οὗτοςrdafs ὅτιc ὁdnms καιρόςnnms ὁdnms ἐµόςrsnms οὔπωbo πληρόωvixp3s .
v.9 οὗτοςrdanp δέc λέγωvpaanms αὐτόςrpdmp µένωviaa3s ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs . v.10 ὡςbo δέc
ἀναβαίνωviaa3p ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms τότεbo καίc αὐτόςrpnms ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdafs
ἑορτήnafs οὐxo φανερῶςbo ἀλλάc ὡςbo ἐνp κρυπτόςadnsn . v.11 ὁdnmp οὖνc ᾿Ιουδαῖοςanmpn
ζητέωviia3p αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs καίc λέγωviia3p ποῦxo εἰµίvipx3s ἐκεῖνοςrdnms .
v.12 καίc γογγυσµόςnnms πολύςanmsn περίp αὐτόςrpgms εἰµίviix3s ἐνp ὁddmp ὄχλοςndmp ὁdnmp
µένxo λέγωviia3p ὅτιc ἀγαθόςanmsn εἰµίvipx3s ἄλλοςanmpn δέc λέγωviia3p οὐxo ἀλλάc πλανάωvipa3s
ὁdams ὄχλοςnams . v.13 οὐδείςanfsn µέντοιc παρρησίαndfs λαλέωviia3s περίp αὐτόςrpgms
διάp ὁdams φόβοςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.14 ἤδηbo δέc ὁdgfs ἑορτήngfs µεσόωvppagfs
ἀναβαίνωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdans ἱερόνnans καίc διδάσκωviia3s . v.15 καίc
θαυµάζωviia3p ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn λέγωvppanmp πῶςbo οὗτοςrdnms γράµµαnanp οἶδαvixa3s µήxo
µανθάνωvpxanms . v.16 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s
ὁdnfs ἐµόςrsnfs διδαχήnnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐµόςrsnfs ἀλλάc ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s .
v.17 ἐάνqo τι-σρινµσ θέλωvspa3s ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms ποιέωvnpa γινώσκωvifd3s περίp
ὁdgfs διδαχήngfs πότερονbo ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ἤxo ἐγώrpn-s ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms
λαλέωvipa1s . v.18 ὁdnms ἀπόp ἑαυτοῦrxgms λαλέωvppanms ὁdafs δόξαnafs ὁdafs ἴδιοςaafsn
ζητέωvipa3s ὁdnms δέc ζητέωvppanms ὁdafs δόξαnafs ὁdgms πέµπωvpaagms αὐτόςrpams οὗτοςrdnms
ἀληθήςanmsn εἰµίvipx3s καίc ἀδικίαnnfs ἐνp αὐτόςrpdms οὐxo εἰµίvipx3s . v.19 οὐxo
Μωϋσῆςnnms δίδωµιvixa3s σύrpd-p ὁdams νόµοςnams καίc οὐδείςanfsn ἐκp σύrpg-p ποιέωvipa3s
ὁdams νόµοςnams τίςrqans ἐγώrpa-s ζητέωvipa2p ἀποκτείνωvnaa . v.20 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms
ὄχλοςnnms καίc λέγωviaa3s δαιµόνιονnans ἔχωvipa2s τίςrqnms σύrpa-s ζητέωvipa3s ἀποκτείνωvnaa .
v.21 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp εἷςnans ἔργονnans
ποιέωviaa1s καίc πᾶςanmpn θαυµάζωvipa2p .
287 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 7. 22–33
διὰ τοῦτο Μωσῆς δέδωκεν ὑµῖν τὴν περιτοµήν οὐχ ὅτι ἐκ τοῦ 22
Μωσέως ἐστίν, ἀλλ΄ ἐκ τῶν πατέρων, καὶ ἐν σαββάτῳ περιτέµνετε
ἄνθρωπον. εἰ περιτοµὴν λαµβάνει ἄνθρωπος ἐν σαββάτῳ, ἵνα 23
µὴ λυθῇ ὁ νόµος Μωσέως, ἐµοὶ χολᾶτε ὅτι ὅλον ἄνθρωπον ὑγιῆ
ἐποίησα ἐν σαββάτῳ· µὴ κρίνετε κατ΄ ὄψιν, ἀλλὰ τὴν δικαίαν 24
κρίσιν κρίνατε. ῎Ελεγον οὖν τινες ἐκ τῶν ῾Ιεροσολυµιτῶν, Οὐχ 25
οὗτός ἐστιν ὃν ζητοῦσιν ἀποκτεῖναι· καὶ ἴδε παρρησίᾳ λαλεῖ, 26
καὶ οὐδὲν αὐτῷ λέγουσι µήποτε ἀληθῶς ἔγνωσαν οἱ ἄρχοντες
ὅτι οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ Χριστός· ἀλλὰ τοῦτον οἴδαµεν πό- 27
θεν ἐστίν, ὁ δὲ Χριστὸς ὅταν ἔρχηται, οὐδεὶς γινώσκει πόθεν
ἐστίν. ἔκραξεν οὖν ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ λέ- 28
γων, Κἀµὲ οἴδατε, καὶ οἴδατε πόθεν εἰµί, καὶ ἀπ΄ ἐµαυτοῦ οὐκ
ἐλήλυθα, ἀλλ΄ ἔστιν ἀληθινὸς ὁ πέµψας µε, ὃν ὑµεῖς οὐκ οἴ-
δατε. ἐγὼ δὲ οἶδα αὐτόν, ὅτι παρ΄ αὐτοῦ εἰµι, κἀκεῖνός µε 29
ἀπέστειλεν. ἐζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι καὶ οὐδεὶς ἐπέβαλεν 30
ἐπ΄ αὐτὸν τὴν χεῖρα, ὅτι οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ. πολλοὶ 31
δὲ ἐκ τοῦ ὄχλου ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν, καὶ ἔλεγον ὅτι ῾Ο Χρι-
στὸς ὅταν ἔλθῃ, µήτι πλείονα σηµεῖα τούτων ποιήσει ὧν οὗτος
ἐποίησεν· ἤκουσαν οἱ Φαρισαῖοι τοῦ ὄχλου γογγύζοντος περὶ 32
αὐτοῦ ταῦτα, καὶ ἀπέστειλαν οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ὑ-
πηρέτας ἵνα πιάσωσιν αὐτόν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ῎Ετι 33

v.22 διάp οὗτοςrdans Μωϋσῆςnnms δίδωµιvixa3s σύrpd-p ὁdafs περιτοµήnafs οὐxo ὅτιc ἐκp ὁdgms
Μωϋσῆςngms εἰµίvipx3s ἀλλάc ἐκp ὁdgmp πατήρngmp καίc ἐνp σάββατονndns περιτέµνωvipa2p
ἄνθρωποςnams . v.23 εἰqo περιτοµήnafs λαµβάνωvipa3s ἄνθρωποςnnms ἐνp σάββατονndns
ἵναc µήxo λύωvsap3s ὁdnms νόµοςnnms Μωϋσῆςngms ἐγώrpd-s χολάωvipa2p ὅτιc ὅλοςaamsn
ἄνθρωποςnams ὑγιήςaamsn ποιέωviaa1s ἐνp σάββατονndns . v.24 µήxo κρίνωvdpa2p κατάp
nafs c dafs aafsn nafs vdaa2p
ὄψις ἀλλά ὁ δίκαιος κρίσις κρίνω . v.25 λέγωviia3p οὖνc τι-σρινµπ
ἐκp ὁdgmp ῾Ιεροσολυµίτηςngmp οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὅςrrams ζητέωvipa3p ἀποκτείνωvnaa .
v.26 καίc ἴδεi παρρησίαndfs λαλέωvipa3s καίc οὐδείςaansn αὐτόςrpdms λέγωvipa3p µήποτεbo
ἀληθῶςbo γινώσκωviaa3p ὁdnmp ἄρχωνnnmp ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ἀληθῶςbo ὁdnms
Χριστόςnnms . v.27 ἀλλάc οὗτοςrdams οἶδαvixa1p πόθενbo εἰµίvipx3s ὁdnms δέc Χριστόςnnms
ὅτανc ἔρχοµαιvspn3s οὐδείςanfsn γινώσκωvipa3s πόθενbo εἰµίvipx3s . v.28 κράζωviaa3s οὖνc
ἐνp ὁddns ἱερόνndns διδάσκωvppanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωvppanms κἀγώrpa-s οἶδαvixa2p
καίc οἶδαvixa2p πόθενbo εἰµίvipx1s καίc ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms οὐxo ἔρχοµαιvixa1s ἀλλάc εἰµίvipx3s
ἀληθινόςanmsn ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s ὅςrrams σύrpn-p οὐxo οἶδαvixa2p . v.29 ἐγώrpn-s δέc
οἶδαvixa1s αὐτόςrpams ὅτιc παράp αὐτόςrpgms εἰµίvipx1s κἀκεῖνοςrdnms ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa3s .
v.30 ζητέωviia3p οὖνc αὐτόςrpams πιάζωvnaa καίc οὐδείςanfsn ἐπιβάλλωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpams
ὁdafs χείρnafs ὅτιc οὔπωbo ἔρχοµαιviya3s ὁdnfs ὥραnnfs αὐτόςrpgms . v.31 πολύςanmpn δέc
ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams καίc λέγωviia3p ὅτιc ὁdnms Χριστόςnnms
ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s µήτιxo πολύςaanpc σηµεῖονnanp οὗτοςrdgnp ποιέωvifa3s ὅςrrgnp οὗτοςrdnms
ποιέωviaa3s . v.32 ἀκούωviaa3p ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ὁdgms ὄχλοςngms γογγύζωvppagms περίp
αὐτόςrpgms οὗτοςrdanp καίc ἀποστέλλωviaa3p ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp
ὑπηρέτηςnamp ἵναc πιάζωvsaa3p αὐτόςrpams .
 7. 34–45 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 288
µικρὸν χρόνον µεθ΄ ὑµῶν εἰµι, καὶ ὑπάγω πρὸς τὸν πέµψαντά
34 µε. ζητήσετέ µε, καὶ οὐχ εὑρήσετε, καὶ ὅπου εἰµὶ ἐγώ, ὑµεῖς
35 οὐ δύνασθε ἐλθεῖν. εἶπον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι πρὸς ἑαυτούς, Ποῦ
οὗτος µέλλει πορεύεσθαι ὅτι ἡµεῖς οὐχ εὑρήσοµεν αὐτόν· µὴ
εἰς τὴν διασπορὰν τῶν ῾Ελλήνων µέλλει πορεύεσθαι, καὶ διδά-
36 σκειν τοὺς ῞Ελληνας· τίς ἐστιν οὗτος ὁ λόγος ὃν εἶπε, Ζητήσετέ
µε, καὶ οὐχ εὑρήσετέ, καὶ ὅπου εἰµὶ ἐγὼ, ὑµεῖς οὐ δύνασθε ἐλ-
37 θεῖν· ᾿Εν δὲ τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ τῇ µεγάλῃ τῆς ἑορτῆς εἱστήκει
ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἔκραξε, λέγων, ᾿Εάν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρός µε
38 καὶ πινέτω. ὁ πιστεύων εἰς ἐµέ, καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποτα-
39 µοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος. Τοῦτο δὲ
εἶπε περὶ τοῦ Πνεύµατος οὗ ἔµελλον λαµβάνειν οἱ πιστεύοντες
εἰς αὐτόν, οὔπω γὰρ ἦν Πνεῦµα ῞Αγιον, ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς οὐδέπω
40 ἐδοξάσθη. πολλοὶ οὖν ἐκ τοῦ ὄχλου ἀκούσαντες τὸν λόγον
41 ἔλεγον, Οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ προφήτης. ἄλλοι ἔλεγον, Οὗ-
τός ἐστιν ὁ Χριστός ἄλλοι δὲ ἔλεγον, Μὴ γὰρ ἐκ τῆς Γαλιλαίας
42 ὁ Χριστὸς ἔρχεται· οὐχὶ ἡ γραφὴ εἶπεν ὅτι ἐκ τοῦ σπέρµατος
∆αβίδ, καὶ ἀπὸ Βηθλεέµ, τῆς κώµης ὅπου ἦν ∆αβίδ, ὁ Χριστὸς
43, 44 ἔρχεται· Σχίσµα οὖν ἐν τῷ ὄχλῳ ἐγένετο δι΄ αὐτόν. τινὲς δὲ
ἤθελον ἐξ αὐτῶν πιάσαι αὐτόν, ἀλλ΄ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ΄ αὐ-
45 τὸν τὰς χεῖρας. ῏Ηλθον οὖν οἱ ὑπηρέται πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς

v.33 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔτιbo µικρόςaamsn χρόνοςnams µετάp
σύrpg-p εἰµίvipx1s καίc ὑπάγωvipa1s πρόςp ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s . v.34 ζητέωvifa2p
ἐγώrpa-s καίc οὐxo εὑρίσκωvifa2p καίc ὅπουbo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s σύrpn-p οὐxo δύναµαιvipn2p
ἔρχοµαιvnaa . v.35 λέγωviaa3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn πρόςp ἑαυτοῦrxamp ποῦxo
οὗτοςrdnms µέλλωvipa3s πορεύοµαιvnpn ὅτιc ἐγώrpn-p οὐxo εὑρίσκωvifa1p αὐτόςrpams µήxo
εἰςp ὁdafs διασποράnafs ὁdgmp ῞Ελληνngmp µέλλωvipa3s πορεύοµαιvnpn καίc διδάσκωvnpa
ὁdamp ῞Ελληνnamp . v.36 τίςrqnms εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὁdnms λόγοςnnms ὅςrrams λέγωviaa3s
ζητέωvifa2p ἐγώrpa-s καίc οὐxo εὑρίσκωvifa2p καίc ὅπουbo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s σύrpn-p οὐxo
δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa . v.37 ἐνp δέc ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs ὁddfs µέγαςadfsn
ὁdgfs ἑορτήngfs ἵστηµιviya3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc κράζωviaa3s λέγωvppanms ἐάνqo τι-σρινµσ
διψάωvspa3s ἔρχοµαιvdpn3s πρόςp ἐγώrpa-s καίc πίνωvdpa3s . v.38 ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp
ἐγώrpa-s καθώςbo λέγωviaa3s ὁdnfs γραφήnnfs ποταµόςnnmp ἐκp ὁdgfs κοιλίαngfs αὐτόςrpgms
ῥέωvifa3p ὕδωρngns ζάωvppagns . v.39 οὗτοςrdans δέc λέγωviaa3s περίp ὁdgns πνεῦµαngns
ὅςrrgns µέλλωviia3p λαµβάνωvnpa ὁdnmp πιστεύωvppanmp εἰςp αὐτόςrpams οὔπωbo γάρc εἰµίviix3s
πνεῦµαnnns ἅγιοςannsn ὅτιc ὅςdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐδέπωbo δοξάζωviap3s . v.40 πολύςanmpn
οὖνc ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms ἀκούωvpaanmp ὁdams λόγοςnams λέγωviia3p οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ἀληθῶςbo ὁdnms προφήτηςnnms . v.41 ἄλλοςanmpn λέγωviia3p οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
Χριστόςnnms ἄλλοςanmpn δέc λέγωviia3p µήxo γάρc ἐκp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὁdnms Χριστόςnnms
ἔρχοµαιvipn3s . v.42 οὐχίxo ὁdnfs γραφήnnfs λέγωviaa3s ὅτιc ἐκp ὁdgns σπέρµαngns ∆αυίδtp
καίc ἀπόp Βηθλέεµtp ὁdgfs κώµηngfs ὅπουbo εἰµίviix3s ∆αυίδtp ὁdnms Χριστόςnnms ἔρχοµαιvipn3s .
v.43 σχίσµαnnns οὖνc ἐνp ὁddms ὄχλοςndms γίνοµαιviad3s διάp αὐτόςrpams . v.44 τι-σρινµπ
δέc θέλωviia3p ἐκp αὐτόςrpgmp πιάζωvnaa αὐτόςrpams ἀλλάc οὐδείςanfsn ἐπιβάλλωviaa3s ἐπίp
αὐτόςrpams ὁdafp χείρnafp .
289 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 7. 46–8. 6
καὶ Φαρισαίους, καὶ εἶπον αὐτοῖς ἐκεῖνοι, ∆ιατί οὐκ ἠγάγετε
αὐτόν· ἀπεκρίθησαν οἱ ὑπηρέται, Οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν 46
ἄνθρωπος, ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος. ἀπεκρίθησαν οὖν αὐτοῖς οἱ 47
Φαρισαῖοι, Μὴ καὶ ὑµεῖς πεπλάνησθε· µή τις ἐκ τῶν ἀρχόντων 48
ἐπίστευσεν εἰς αὐτόν, ἢ ἐκ τῶν Φαρισαίων· ἀλλ΄ ὁ ὄχλος οὗτος 49
ὁ µὴ γινώσκων τὸν νόµον ἐπικατάρατοι εἰσι. λέγει Νικόδηµος 50
πρὸς αὐτούς ὁ ἐλθὼν νυκτὸς πρὸς αὐτόν, εἷς ὢν ἐξ αὐτῶν, Μὴ 51
ὁ νόµος ἡµῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον, ἐὰν µὴ ἀκούσῃ παρ΄ αὐτοῦ
πρότερον καὶ γνῷ τί ποιεῖ· ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ, Μὴ 52
καὶ σὺ ἐκ τῆς Γαλιλαίας εἶ· ἐρεύνησον καὶ ἴδε ὅτι προφήτης ἐκ
τῆς Γαλιλαίας οὐκ ἐγήγερται. Καὶ ἐπορεύθη ἕκαστος εἰς τὸν 53
οἶκον αὐτοῦ,
᾿Ιησοῦς δὲ ἐπορεύθη εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν. ὄρθρου δὲ 8, 2
πάλιν παρεγένετο εἰς τὸ ἱερόν, καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἤρχετο πρὸς αὐ-
τόν, καὶ καθίσας ἐδίδασκεν αὐτούς. ἄγουσιν δὲ οἱ γραµµατεῖς 3
καὶ οἱ Φαρισαῖοι πρὸς αὐτὸν γυναῖκα ἐν µοιχείᾳ κατειληµµέ-
νην, καὶ στήσαντες αὐτὴν ἐν µέσῳ, λέγουσιν αὐτῷ, ∆ιδάσκαλε, 4
αὕτη ἡ γυνὴ κατειλήφθη ἐπαυτοφώρῳ µοιχευοµένη. ἐν δὲ τῷ 5
νόµῳ Μωσῆς ἡµῖν ἐνετείλατο τὰς τοιαύτας λιθοβολεῖσθαι, σὺ
οὖν τί λέγεις· τοῦτο δὲ ἔλεγον πειράζοντες αὐτόν, ἵνα ἔχωσι 6
κατηγορεῖν αὐτοῦ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς κάτω κύψας, τῷ δακτύλῳ ἔ-

v.45 ἔρχοµαιviaa3p οὖνc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp πρόςp ὁdamp ἀρχιερεύςnamp καίc

Φαρισαῖοςnamp καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdmp ἐκεῖνοςrdnmp διά&τίςxo οὐxo ἄγωviaa2p αὐτόςrpams .
v.46 ἀποκρίνοµαιviad3p ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp οὐδέποτεbo οὕτωbo λαλέωviaa3s ἄνθρωποςnnms
ὡςbo οὗτοςrdnms ὁdnms ἄνθρωποςnnms . v.47 ἀποκρίνοµαιviad3p οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnmp
Φαρισαῖοςnnmp µήxo καίc σύrpn-p πλανάωvixp2p . v.48 µήxo τι-σρινµσ ἐκp ὁdgmp ἄρχωνngmp
πιστεύωviaa3s εἰςp αὐτόςrpams ἤxo ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp . v.49 ἀλλάc ὁdnms ὄχλοςnnms
οὗτοςrdnms ὁdnms µήxo γινώσκωvppanms ὁdams νόµοςnams ἐπικατάρατοςanmpn εἰµίvipx3p .
v.50 λέγωvipa3s Νικόδηµοςnnms πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms νύξngfs πρόςp
αὐτόςrpams εἷςnnms εἰµίvppxnms ἐκp αὐτόςrpgmp . v.51 µήxo ὁdnms νόµοςnnms ἐγώrpg-p
κρίνωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams ἐάνqo µήxo ἀκούωvsaa3s παράp αὐτόςrpgms πρότεροςbo καίc
γινώσκωvsaa3s τίςrqans ποιέωvipa3s . v.52 ἀποκρίνοµαιviad3p καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms µήxo
καίc σύrpn-s ἐκp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs εἰµίvipx2s ἐραυνάωvdaa2s καίc ὁράωvdaa2s ὅτιc προφήτηςnnms
ἐκp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs οὐxo ἐγείρωvixp3s . v.53 καίc πορεύοµαιviao3s ἕκαστοςanmsn εἰςp
ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms . 8. v.1 ᾿Ιησοῦςnnms δέc πορεύοµαιviao3s εἰςp ὁdans ὄροςnans
ὁdgfp ἐλαίαngfp . v.2 ὄρθροςngms δέc πάλινbo παραγίνοµαιviad3s εἰςp ὁdans ἱερόνnans καίc
πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms ἔρχοµαιviin3s πρόςp αὐτόςrpams καίc καθίζωvpaanms διδάσκωviia3s
αὐτόςrpamp . v.3 ἄγωvipa3p δέc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp πρόςp
αὐτόςrpams γυνήnafs ἐνp µοιχείαndfs καταλαµβάνωvpxpafs καίc ἵστηµιvpaanmp αὐτόςrpafs
ἐνp µέσοςadnsn . v.4 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms οὗτοςrdnfs ὁdnfs γυνήnnfs
καταλαµβάνωviap3s αὐτόφωροςbo µοιχεύωvpppnfs . v.5 ἐνp δέc ὁddms νόµοςndms Μωϋσῆςnnms
ἐγώrpd-p ἐντέλλοµαιviad3s ὁdafp τοιοῦτοςrdafp λιθοβολέωvnpp σύrpn-s οὖνc τίςrqans λέγωvipa2s .
 8. 7–16 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 290
7 γραφεν εἰς τὴν γῆν, µὴ προσποιούµενος. ὡς δὲ ἐπέµενον
ἐρωτῶντες αὐτόν, ἀνακύψας εἶπε πρὸς αὐτούς, ῾Ο ἀναµάρτη-
8 τος ὑµῶν, πρῶτος τὸν λίθον ἐπ΄ αὐτῇ βαλέτω. καὶ πάλιν κάτω
9 κύψας ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν. οἱ δέ, ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ τῆς
συνειδήσεως ἐλεγχόµενοι, ἐξήρχοντο εἷς καθ΄ εἷς ἀρξάµενοι ἀ-
πὸ τῶν πρεσβυτέρων ἕως τῶν ἐσχάτων, καὶ κατελείφθη µόνος ὁ
10 ᾿Ιησοῦς, καὶ ἡ γυνὴ ἐν µέσῳ ἑστῶσα. ἀνακύψας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς,
καὶ µηδένα θεασάµενος πλὴν τὴς γυναικός, εἶπεν αὐτῇ, ῾Η γυ-
νή, ποῦ εἰσιν ἐκεῖνοι οἱ κατήγοροί σου· οὐδείς σε κατέκρινεν·
11 ἡ δὲ εἶπεν, Οὐδείς, Κύριε. εἶπε δὲ αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, Οὐδὲ ἐγώ
12 σε κατακρίνω, πορεύου καὶ µηκέτι ἁµάρτανε. Πάλιν οὖν ὁ
᾿Ιησοῦς αὐτοῖς ἐλάλησε λέγων, ᾿Εγώ εἰµι τὸ φῶς τοῦ κόσµου, ὁ
ἀκολουθῶν ἐµοὶ, οὐ µὴ περιπατήσει ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ΄ ἕξει τὸ
13 φῶς τῆς ζωῆς. εἶπον οὖν αὐτῷ οἱ Φαρισαῖοι, Σὺ περὶ σεαυ-
14 τοῦ µαρτυρεῖς, ἡ µαρτυρία σου οὐκ ἔστιν ἀληθής. ἀπεκρίθη
᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Κἂν ἐγὼ µαρτυρῶ περὶ ἐµαυτοῦ, ἀ-
ληθής ἐστιν ἡ µαρτυρία µου, ὅτι οἶδα πόθεν ἦλθον, καὶ ποῦ
ὑπάγω, ὑµεῖς δὲ οὐκ οἴδατε πόθεν ἔρχοµαι, καὶ ποῦ ὑπάγω.
15, 16 ὑµεῖς κατὰ τὴν σάρκα κρίνετε, ἐγὼ οὐ κρίνω οὐδένα. καὶ ἐὰν
κρίνω δὲ ἐγώ, ἡ κρίσις ἡ ἐµὴ ἀληθής ἐστιν, ὅτι µόνος οὐκ εἰµί,

v.6 οὗτοςrdans δέc λέγωviia3p πειράζωvppanmp αὐτόςrpams ἵναc ἔχωvspa3p κατηγορέωvnpa

αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms κάτωp κύπτωvpaanms ὁddms δάκτυλοςndms γράφωviia3s
εἰςp ὁdafs γῆnafs µήxo προσποιέωvppnnms . v.7 ὡςbo δέc ἐπιµένωviia3p ἐρωτάωvppanmp
αὐτόςrpams ἀνακύπτωvpaanms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnms ἀναµάρτητοςanmsn σύrpg-p
πρῶτοςanmsn ὁdams λίθοςnams ἐπίp αὐτόςrpdfs βάλλωvdaa3s . v.8 καίc πάλινbo κάτωp
vpaanms viia3s p dafs nafs dnmp
κύπτω γράφω εἰς ὁ γῆ . v.9 ὁ δέ ἀκούωvpaanmp καίc ὑπόp
c

ὁdgfs συνείδησιςngfs ἐλέγχωvpppnmp ἐξέρχοµαιviin3p εἷςnnms κατάp εἷςnnms ἄρχωvpamnmp ἀπόp

ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn ἕωςc ὁdgmp ἔσχατοςagmpn καίc καταλείπωviap3s µόνοςanmsn ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms καίc ὁdnfs γυνήnnfs ἐνp µέσοςadnsn ἵστηµιvpxanfs . v.10 ἀνακύπτωvpaanms
c dnms nnms c aamsn vpadnms bo dgfs
δέ ὁ ᾿Ιησοῦς καί µηδείς θεάοµαι πλήν ὁ γυνήngfs λέγωviaa3s
αὐτόςrpdfs ὁdnfs γυνήnnfs ποῦxo εἰµίvipx3p ἐκεῖνοςrdnmp ὁdnmp κατήγοροςnnmp σύrpg-s
οὐδείςanfsn σύrpa-s κατακρίνωviaa3s . v.11 ὁdnfs δέc λέγωviaa3s οὐδείςanfsn κύριοςnvms
λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐδέbo ἐγώrpn-s σύrpa-s κατακρίνωvipa1s
πορεύοµαιvdpn2s καίc µηκέτιbo ἁµαρτάνωvdpa2s . v.12 πάλινbo οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
αὐτόςrpdmp λαλέωviaa3s λέγωvppanms ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnns φῶςnnns ὁdgms κόσµοςngms ὁdnms
ἀκολουθέωvppanms ἐγώrpd-s οὐxo µήxo περιπατέωvifa3s ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs ἀλλάc ἔχωvifa3s
ὁdans φῶςnans ὁdgfs ζωήngfs . v.13 λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp σύrpn-s
περίp σεαυτοῦrxgms µαρτυρέωvipa2s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs σύrpg-s οὐxo εἰµίvipx3s ἀληθήςanfsn .
v.14 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp κἄνqo ἐγώrpn-s µαρτυρέωvspa1s
περίp ἐµαυτοῦrxgms ἀληθήςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ἐγώrpg-s ὅτιc οἶδαvixa1s πόθενbo
ἔρχοµαιviaa1s καίc ποῦxo ὑπάγωvipa1s σύrpn-p δέc οὐxo οἶδαvixa2p πόθενbo ἔρχοµαιvipn1s καίc
ποῦxo ὑπάγωvipa1s . v.15 σύrpn-p κατάp ὁdafs σάρξnafs κρίνωvipa2p ἐγώrpn-s οὐxo κρίνωvipa1s
οὐδείςaamsn .
291 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 8. 17–26
ἀλλ΄ ἐγὼ καὶ ὁ πέµψας µε πατήρ. καὶ ἐν τῷ νόµῳ δὲ τῷ ὑµε- 17
τέρῳ γέγραπται ὅτι δύο ἀνθρώπων ἡ µαρτυρία ἀληθής ἐστιν.
ἐγώ εἰµι ὁ µαρτυρῶν περὶ ἐµαυτοῦ, καὶ µαρτυρεῖ περὶ ἐµοῦ ὁ 18
πέµψας µε πατήρ. ἔλεγον οὖν αὐτῷ, Ποῦ ἐστιν ὁ πατήρ σου· 19
ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς, Οὔτε ἐµὲ οἴδατε, οὔτε τὸν πατέρα µου, εἰ
ἐµὲ ᾔδειτε, καὶ τὸν πατέρα µου ᾔδειτε ἂν. ταῦτα τὰ ῥήµατα 20
ἐλάλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ γαζοφυλακίῳ, διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ,
καὶ οὐδεὶς ἐπίασεν αὐτόν, ὅτι οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ.
Εἶπεν οὖν πάλιν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγὼ ὑπάγω, καὶ ζητήσετέ 21
µε, καὶ ἐν τῇ ἁµαρτίᾳ ὑµῶν ἀποθανεῖσθε, ὅπου ἐγὼ ὑπάγω,
ὑµεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν. ἔλεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι, Μήτι ἀπο- 22
κτενεῖ ἑαυτόν, ὅτι λέγει, ῞Οπου ἐγὼ ὑπάγω, ὑµεῖς οὐ δύνασθε
ἐλθεῖν· καὶ εἴπεν αὐτοῖς, ῾Υµεῖς ἐκ τῶν κάτω ἐστέ, ἐγὼ ἐκ τῶν 23
ἄνω εἰµί, ὑµεῖς ἐκ τοῦ κόσµου τούτου ἐστέ, ἐγὼ οὐκ εἰµὶ ἐκ
τοῦ κόσµου τούτου. εἶπον οὖν ὑµῖν ὅτι ἀποθανεῖσθε ἐν ταῖς 24
ἁµαρτίαις ὑµῶν, ἐὰν γὰρ µὴ πιστεύσητε ὅτι ἐγώ εἰµι, ἀποθα-
νεῖσθε ἐν ταῖς ἁµαρτίαις ὑµῶν. ἔλεγον οὖν αὐτῷ, Σὺ τίς εἶ· καὶ 25
εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Τὴν ἀρχὴν ὅ τι καὶ λαλῶ ὑµῖν. πολλὰ 26
ἔχω περὶ ὑµῶν λαλεῖν καὶ κρίνειν, ἀλλ΄ ὁ πέµψας µε ἀληθής
ἐστι, κἀγὼ ἃ ἤκουσα παρ΄ αὐτοῦ ταῦτα λέγω εἰς τὸν κόσµον.

v.16 καίc ἐάνqo κρίνωvspa1s δέc ἐγώrpn-s ὁdnfs κρίσιςnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs ἀληθήςanfsn εἰµίvipx3s
ὅτιc µόνοςanmsn οὐxo εἰµίvipx1s ἀλλάc ἐγώrpn-s καίc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s πατήρnnms .
v.17 καίc ἐνp ὁddms νόµοςndms δέc ὁddms ὑµέτεροςrsdms γράφωvixp3s ὅτιc δύοtn ἄνθρωποςngmp
ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ἀληθήςanfsn εἰµίvipx3s . v.18 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms µαρτυρέωvppanms
περίp ἐµαυτοῦrxgms καίc µαρτυρέωvipa3s περίp ἐγώrpg-s ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s
πατήρnnms . v.19 λέγωviia3p οὖνc αὐτόςrpdms ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnms πατήρnnms σύrpg-s
ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὔτεc ἐγώrpa-s οἶδαvixa2p οὔτεc ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s
εἰqo ἐγώrpa-s οἶδαviya2p καίc ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s οἶδαviya2p ἄνxo . v.20 οὗτοςrdanp
danp nanp viaa3s dnms nnms p ddns ndns
ὁ ῥῆµα λαλέω ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν ὁ γαζοφυλάκιον διδάσκωvppanms
ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc οὐδείςanfsn πιάζωviaa3s αὐτόςrpams ὅτιc οὔπωbo ἔρχοµαιviya3s ὁdnfs
ὥραnnfs αὐτόςrpgms . v.21 λέγωviaa3s οὖνc πάλινbo αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s
ὑπάγωvipa1s καίc ζητέωvifa2p ἐγώrpa-s καίc ἐνp ὁddfs ἁµαρτίαndfs σύrpg-p ἀποθνῄσκωvifd2p
ὅπουbo ἐγώrpn-s ὑπάγωvipa1s σύrpn-p οὐxo δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa . v.22 λέγωviia3p οὖνc
ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn µήτιxo ἀποκτείνωvifa3s ἑαυτοῦrxams ὅτιc λέγωvipa3s ὅπουbo ἐγώrpn-s
ὑπάγωvipa1s σύrpn-p οὐxo δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa . v.23 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
σύrpn-p ἐκp ὁdgmp κάτωbo εἰµίvipx2p ἐγώrpn-s ἐκp ὁdgmp ἄνωbo εἰµίvipx1s σύrpn-p ἐκp ὁdgms
κόσµοςngms οὗτοςrdgms εἰµίvipx2p ἐγώrpn-s οὐxo εἰµίvipx1s ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms .
v.24 λέγωviaa1s οὖνc σύrpd-p ὅτιc ἀποθνῄσκωvifd2p ἐνp ὁddfp ἁµαρτίαndfp σύrpg-p ἐάνqo γάρc
µήxo πιστεύωvsaa2p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ἀποθνῄσκωvifd2p ἐνp ὁddfp ἁµαρτίαndfp σύrpg-p .
v.25 λέγωviia3p οὖνc αὐτόςrpdms σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs ἀρχήnafs ὅςrrans τι-σριννσ καίc λαλέωvipa1s σύrpd-p . v.26 πολύςaanpn
ἔχωvipa1s περίp σύrpg-p λαλέωvnpa καίc κρίνωvnpa ἀλλάc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s
ἀληθήςanmsn εἰµίvipx3s κἀγώrpn-s ὅςrranp ἀκούωviaa1s παράp αὐτόςrpgms οὗτοςrdanp λέγωvipa1s
εἰςp ὁdams κόσµοςnams .
 8. 27–39 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 292
27, 28 οὐκ ἔγνωσαν ὅτι τὸν πατέρα αὐτοῖς ἔλεγεν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ
᾿Ιησοῦς, ῞Οταν ὑψώσητε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, τότε γνώσεσθε
ὅτι ἐγώ εἰµι, καὶ ἀπ΄ ἐµαυτοῦ ποιῶ οὐδέν, ἀλλὰ καθὼς ἐδίδα-
29 ξέ µε ὁ πατήρ µου, ταῦτα λαλῶ, καὶ ὁ πέµψας µε µετ΄ ἐµοῦ
ἐστιν, οὐκ ἀφῆκέ µε µόνον ὁ πατὴρ, ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ
30 ποιῶ πάντοτε. ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς
31 αὐτόν. ῎Ελεγεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς τοὺς πεπιστευκότας αὐ-
τῷ ᾿Ιουδαίους, ᾿Εὰν ὑµεῖς µείνητε ἐν τῷ λόγῳ τῷ ἐµῷ, ἀληθῶς
32 µαθηταί µου ἐστέ, καὶ γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλή-
33 θεια ἐλευθερώσει ὑµᾶς. ἀπεκρίθησαν αὐτῷ, Σπέρµα ᾿Αβραάµ
ἐσµεν, καὶ οὐδενὶ δεδουλεύκαµεν πώποτε, πῶς σὺ λέγεις ὅτι
34 ᾿Ελεύθεροι γενήσεσθε· ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν ἀ-
µὴν λέγω ὑµῖν, ὅτι πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁµαρτίαν δοῦλός ἐστι τῆς
35 ἁµαρτίας. ὁ δὲ δοῦλος οὐ µένει ἐν τῇ οἰκίᾳ εἰς τὸν αἰῶνα,
36 ὁ υἱὸς µένει εἰς τὸν αἰῶνα. ἐὰν οὖν ὁ υἱὸς ὑµᾶς ἐλευθερώ-
37 σῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε. οἶδα ὅτι σπέρµα ᾿Αβραάµ ἐστε,
ἀλλὰ ζητεῖτέ µε ἀποκτεῖναι, ὅτι ὁ λόγος ὁ ἐµὸς οὐ χωρεῖ ἐν ὑ-
38 µῖν. ἐγὼ ὃ ἑώρακα παρὰ τῷ πατρί µου, λαλῶ, καὶ ὑµεῖς οὖν
39 ὃ ἑωράκατε παρὰ τῷ πατρὶ ὑµῶν, ποιεῖτε. ἀπεκρίθησαν καὶ
εἶπον αὐτῷ, ῾Ο πατὴρ ἡµῶν ᾿Αβραάµ ἐστι. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιη-
σοῦς, Εἰ τέκνα τοῦ ᾿Αβραὰµ ἦτε, τὰ ἔργα τοῦ ᾿Αβραὰµ ἐποιεῖτε

v.27 οὐxo γινώσκωviaa3p ὅτιc ὁdams πατήρnams αὐτόςrpdmp λέγωviia3s . v.28 λέγωviaa3s
οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτανc ὑψόωvsaa2p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms
τότεbo γινώσκωvifd2p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s καίc ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms ποιέωvipa1s οὐδείςaansn
ἀλλάc καθώςbo διδάσκωviaa3s ἐγώrpa-s ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s οὗτοςrdanp λαλέωvipa1s .
v.29 καίc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s µετάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s οὐxo ἀφίηµιviaa3s ἐγώrpa-s
µόνοςaamsn ὁdnms πατήρnnms ὅτιc ἐγώrpn-s ὁdanp ἀρεστόςaanpn αὐτόςrpdms ποιέωvipa1s
πάντοτεbo . v.30 οὗτοςrdanp αὐτόςrpgms λαλέωvppagms πολύςanmpn πιστεύωviaa3p εἰςp
αὐτόςrpams . v.31 λέγωviia3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp ὁdamp πιστεύωvpxaamp αὐτόςrpdms
᾿Ιουδαῖοςaampn ἐάνqo σύrpn-p µένωvsaa2p ἐνp ὁddms λόγοςndms ὁddms ἐµόςrsdms ἀληθῶςbo
µαθητήςnnmp ἐγώrpg-s εἰµίvipx2p . v.32 καίc γινώσκωvifd2p ὁdafs ἀλήθειαnafs καίc ὁdnfs
ἀλήθειαnnfs ἐλευθερόωvifa3s σύrpa-p . v.33 ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms σπέρµαnnns
᾿Αβραάµtp εἰµίvipx1p καίc οὐδείςadmsn δουλεύωvixa1p πώποτεbo πῶςbo σύrpn-s λέγωvipa2s ὅτιc
ἐλεύθεροςanmpn γίνοµαιvifd2p . v.34 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ποιέωvppanms ὁdafs ἁµαρτίαnafs δοῦλοςnnms
εἰµίvipx3s ὁdgfs ἁµαρτίαngfs . v.35 ὁdnms δέc δοῦλοςnnms οὐxo µένωvipa3s ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs
εἰςp ὁdams αἰώνnams ὁdnms υἱόςnnms µένωvipa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.36 ἐάνqo οὖνc ὁdnms
υἱόςnnms σύrpa-p ἐλευθερόωvsaa3s ὄντωςbo ἐλεύθεροςanmpn εἰµίvifx2p . v.37 οἶδαvixa1s ὅτιc
σπέρµαnnns ᾿Αβραάµtp εἰµίvipx2p ἀλλάc ζητέωvipa2p ἐγώrpa-s ἀποκτείνωvnaa ὅτιc ὁdnms λόγοςnnms
ὁdnms ἐµόςrsnms οὐxo χωρέωvipa3s ἐνp σύrpd-p . v.38 ἐγώrpn-s ὅςrrans ὁράωvixa1s παράp ὁddms
πατήρndms ἐγώrpg-s λαλέωvipa1s καίc σύrpn-p οὖνc ὅςrrans ὁράωvixa2p παράp ὁddms πατήρndms
σύrpg-p ποιέωvipa2p .
293 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 8. 40–49
ἄν. νῦν δὲ ζητεῖτέ µε ἀποκτεῖναι, ἄνθρωπον ὃς τὴν ἀλήθειαν 40
ὑµῖν λελάληκα, ἣν ἤκουσα παρὰ τοῦ Θεοῦ, τοῦτο ᾿Αβραὰµ οὐκ
ἐποίησεν. ὑµεῖς ποιεῖτε τὰ ἔργα τοῦ πατρὸς ὑµῶν. εἶπον οὖν 41
αὐτῷ, ῾Ηµεῖς ἐκ πορνείας οὐ γεγεννήµεθα, ἕνα πατέρα ἔχοµεν,
τὸν Θεόν. εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Εἰ ὁ Θεὸς πατὴρ ὑµῶν ἦν, 42
ἠγαπᾶτε ἂν ἐµέ, ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω, οὐδὲ
γὰρ ἀπ΄ ἐµαυτοῦ ἐλήλυθα, ἀλλ΄ ἐκεῖνός µε ἀπέστειλε. δια- 43
τί τὴν λαλιὰν τὴν ἐµὴν οὐ γινώσκετε· ὅτι οὐ δύνασθε ἀκούειν
τὸν λόγον τὸν ἐµόν. ὑµεῖς ἐκ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστέ, καὶ 44
τὰς ἐπιθυµίας τοῦ πατρὸς ὑµῶν θέλετε ποιεῖν. ἐκεῖνος ἀνθρω-
ποκτόνος ἦν ἀπ΄ ἀρχῆς, καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐχ ἔστηκεν, ὅτι
οὐκ ἔστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ. ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν ἰ-
δίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ. ἐγὼ δὲ ὅτι 45
τὴν ἀλήθειαν λέγω, οὐ πιστεύετέ µοι. τίς ἐξ ὑµῶν ἐλέγχει µε 46
περὶ ἁµαρτίας· εἰ δὲ ἀλήθειαν λέγω, διατί ὑµεῖς οὐ πιστεύετέ
µοι· ὁ ὢν ἐκ τοῦ Θεοῦ τὰ ῥήµατα τοῦ Θεοῦ ἀκούει, διὰ τοῦτο 47
ὑµεῖς οὐκ ἀκούετε, ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἐστέ. ἀπεκρίθησαν 48
οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ εἶπον αὐτῷ, Οὐ καλῶς λέγοµεν ἡµεῖς ὅτι
Σαµαρείτης εἶ σύ, καὶ δαιµόνιον ἔχεις· ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς, ᾿Ε- 49
γὼ δαιµόνιον οὐκ ἔχω, ἀλλὰ τιµῶ τὸν πατέρα µου, καὶ ὑµεῖς

v.39 ἀποκρίνοµαιviad3p καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-p ᾿Αβραάµtp

εἰµίvipx3s λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo τέκνονnnnp ὁdgms ᾿Αβραάµtp εἰµίviix2p
ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms ᾿Αβραάµtp ποιέωviia2p ἄνxo . v.40 νῦνbo δέc ζητέωvipa2p ἐγώrpa-s
ἀποκτείνωvnaa ἄνθρωποςnams ὅςrrnms ὁdafs ἀλήθειαnafs σύrpd-p λαλέωvixa1s ὅςrrafs ἀκούωviaa1s
παράp ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdans ᾿Αβραάµtp οὐxo ποιέωviaa3s . v.41 σύrpn-p ποιέωvipa2p
ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms ἐγώrpn-p ἐκp πορνείαngfs
οὐxo γεννάωvixp1p εἷςnams πατήρnams ἔχωvipa1p ὁdams θεόςnams . v.42 λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo ὁdnms θεόςnnms πατήρnnms σύrpg-p εἰµίviix3s ἀγαπάωviia2p ἄνxo
ἐγώrpa-s ἐγώrpn-s γάρc ἐκp ὁdgms θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa1s καίc ἥκωvipa1s οὐδέbo γάρc ἀπόp
ἐµαυτοῦrxgms ἔρχοµαιvixa1s ἀλλάc ἐκεῖνοςrdnms ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa3s . v.43 διά&τίςxo
ὁdafs λαλιάnafs ὁdafs ἐµόςrsafs οὐxo γινώσκωvipa2p ὅτιc οὐxo δύναµαιvipn2p ἀκούωvnpa
ὁdams λόγοςnams ὁdams ἐµόςrsams . v.44 σύrpn-p ἐκp πατήρngms ὁdgms διάβολοςagmsn
εἰµίvipx2p καίc ὁdafp ἐπιθυµίαnafp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p θέλωvipa2p ποιέωvnpa ἐκεῖνοςrdnms
ἀνθρωποκτόνοςanmsn εἰµίviix3s ἀπόp ἀρχήngfs καίc ἐνp ὁddfs ἀλήθειαndfs οὐxo στήκωviia3s
ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s ἀλήθειαnnfs ἐνp αὐτόςrpdms ὅτανc λαλέωvspa3s ὁdans ψεῦδοςnans ἐκp
ὁdgnp ἴδιοςagnpn λαλέωvipa3s ὅτιc ψεύστηςnnms εἰµίvipx3s καίc ὁdnms πατήρnnms αὐτόςrpgms .
v.45 ἐγώrpn-s δέc ὅτιc ὁdafs ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s οὐxo πιστεύωvipa2p ἐγώrpd-s . v.46 τίςrqnms
ἐκp σύrpg-p ἐλέγχωvipa3s ἐγώrpa-s περίp ἁµαρτίαngfs εἰqo δέc ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s διά&τίςxo
σύrpn-p οὐxo πιστεύωvipa2p ἐγώrpd-s . v.47 ὁdnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgms θεόςngms ὁdanp
ῥῆµαnanp ὁdgms θεόςngms ἀκούωvipa3s διάp οὗτοςrdans σύrpn-p οὐxo ἀκούωvipa2p ὅτιc ἐκp
ὁdgms θεόςngms οὐxo εἰµίvipx2p . v.48 ἀποκρίνοµαιviad3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc
λέγωviaa3p αὐτόςrpdms οὐxo καλῶςbo λέγωvipa1p ἐγώrpn-p ὅτιc Σαµαρίτηςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s
καίc δαιµόνιονnans ἔχωvipa2s .
 8. 50–9. 2 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 294
50 ἀτιµάζετέ µε. ἐγὼ δὲ οὐ ζητῶ τὴν δόξαν µου, ἔστιν ὁ ζητῶν
51 καὶ κρίνων. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ἐάν τις τὸν λόγον τὸν ἐµὸν
52 τηρήσῃ, θάνατον οὐ µὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα. εἶπον οὖν
αὐτῷ οἱ ᾿Ιουδαῖοι, Νῦν ἐγνώκαµεν ὅτι δαιµόνιον ἔχεις ᾿Αβραὰµ
ἀπέθανε καὶ οἱ προφῆται, καὶ σὺ λέγεις, ᾿Εάν τις τὸν λόγον µου
53 τηρήσῃ, οὐ µὴ γεύσεται θανάτου εἰς τὸν αἰῶνα. µὴ σὺ µείζων
εἶ τοῦ πατρὸς ἡµῶν ᾿Αβραάµ, ὅστις ἀπέθανε· καὶ οἱ προφῆται
54 ἀπέθανον, τίνα σεαυτὸν σὺ ποιεῖς· ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς, ᾿Εὰν ἐ-
γὼ δοξάζω ἐµαυτόν, ἡ δόξα µου οὐδέν ἐστιν, ἔστιν ὁ πατήρ µου
55 ὁ δοξάζων µε, ὃν ὑµεῖς λέγετε ὅτι Θεὸς ὑµῶν ἐστι, καὶ οὐκ
ἐγνώκατε αὐτόν, ἐγὼ δὲ οἶδα αὐτόν, καὶ ἐὰν εἴπω ὅτι οὐκ οἶδα
αὐτόν, ἔσοµαι ὅµοιος ὑµῶν, ψεύστης, ἀλλ΄ οἶδα αὐτόν, καὶ τὸν
56 λόγον αὐτοῦ τηρῶ. ᾿Αβραὰµ ὁ πατὴρ ὑµῶν ἠγαλλιάσατο ἵνα
57 ἴδῃ τὴν ἡµέραν τὴν ἐµήν, καὶ εἶδε καὶ ἐχάρη. εἶπον οὖν οἱ
᾿Ιουδαῖοι πρὸς αὐτόν, Πεντήκοντα ἔτη οὔπω ἔχεις, καὶ ᾿Αβραὰµ
58 ἑώρακας· εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, πρὶν
59 ᾿Αβραὰµ γενέσθαι, ἐγώ εἰµι. ἦραν οὖν λίθους ἵνα βάλωσιν ἐπ΄
αὐτόν, ᾿Ιησοῦς δὲ ἐκρύβη, καὶ ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ, διελθὼν
διὰ µέσου αὐτῶν, καὶ παρῆγεν οὕτως.
9, 2 Καὶ παράγων εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς. καὶ ἠ-

v.49 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s δαιµόνιονnans οὐxo ἔχωvipa1s ἀλλάc τιµάωvipa1s

ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s καίc σύrpn-p ἀτιµάζωvipa2p ἐγώrpa-s . v.50 ἐγώrpn-s δέc
οὐxo ζητέωvipa1s ὁdafs δόξαnafs ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnms ζητέωvppanms καίc κρίνωvppanms .
v.51 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo τι-σρινµσ ὁdams λόγοςnams ὁdams ἐµόςrsams
τηρέωvsaa3s θάνατοςnams οὐxo µήxo θεωρέωvsaa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.52 λέγωviaa3p οὖνc
αὐτόςrpdms ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn νῦνbo γινώσκωvixa1p ὅτιc δαιµόνιονnans ἔχωvipa2s ᾿Αβραάµtp
ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp καίc σύrpn-s λέγωvipa2s ἐάνqo τι-σρινµσ ὁdams
λόγοςnams ἐγώrpg-s τηρέωvsaa3s οὐxo µήxo γεύοµαιvifd3s θάνατοςngms εἰςp ὁdams αἰώνnams .
v.53 µήxo σύrpn-s µέγαςanmsc εἰµίvipx2s ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-p ᾿Αβραάµtp ὅστιςrrnms
ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp ἀποθνῄσκωviaa3p τίςrqams σεαυτοῦrxams σύrpn-s
ποιέωvipa2s . v.54 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms ἐάνqo ἐγώrpn-s δοξάζωvipa1s ἐµαυτοῦrxams
ὁdnfs δόξαnnfs ἐγώrpg-s οὐδείςannsn εἰµίvipx3s εἰµίvipx3s ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὁdnms
δοξάζωvppanms ἐγώrpa-s ὅςrrams σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc θεόςnnms σύrpg-p εἰµίvipx3s . v.55 καίc
οὐxo γινώσκωvixa2p αὐτόςrpams ἐγώrpn-s δέc οἶδαvixa1s αὐτόςrpams καίc ἐάνqo λέγωvsaa1s
ὅτιc οὐxo οἶδαvixa1s αὐτόςrpams εἰµίvifx1s ὅµοιοςanmsn σύrpg-p ψεύστηςnnms ἀλλάc οἶδαvixa1s
αὐτόςrpams καίc ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms τηρέωvipa1s . v.56 ᾿Αβραάµtp ὁdnms πατήρnnms
σύrpg-p ἀγαλλιάωviad3s ἵναc ὁράωvsaa3s ὁdafs ἡµέραnafs ὁdafs ἐµόςrsafs καίc ὁράωviaa3s καίc
χαίρωviao3s . v.57 λέγωviaa3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn πρόςp αὐτόςrpams πεντήκονταtn
ἔτοςnanp οὔπωbo ἔχωvipa2s καίc ᾿Αβραάµtp ὁράωvixa2s . v.58 λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p πρίνbo ᾿Αβραάµtp γίνοµαιvnad ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s .
v.59 αἴρωviaa3p οὖνc λίθοςnamp ἵναc βάλλωvsaa3p ἐπίp αὐτόςrpams ᾿Ιησοῦςnnms δέc κρύπτωviap3s
καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgns ἱερόνngns διέρχοµαιvpaanms διάp µέσοςagnsn αὐτόςrpgmp καίc
παράγωviia3s οὕτωbo . 9. v.1 καίc παράγωvppanms ὁράωviaa3s ἄνθρωποςnams τυφλόςaamsn
p ngfs
ἐκ γενετή .
295 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 9. 3–14
ρώτησαν αὐτὸν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες, ῾Ραββί, τίς ἥµαρτεν,
οὗτος ἢ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ· ἀπεκρίθη ὁ 3
᾿Ιησοῦς, Οὔτε οὗτος ἥµαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἀλλ΄ ἵνα φα-
νερωθῇ τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῷ. ἐµὲ δεῖ ἐργάζεσθαι τὰ ἔργα 4
τοῦ πέµψαντός µε ἕως ἡµέρα ἐστίν, ἔρχεται νύξ, ὅτε οὐδεὶς δύ-
ναται ἐργάζεσθαι. ὅταν ἐν τῷ κόσµῳ ὦ, φῶς εἰµι τοῦ κόσµου. 5
ταῦτα εἰπών, ἔπτυσε χαµαί, καὶ ἐποίησε πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσµα- 6
τος, καὶ ἐπέχρισε τὸν πηλὸν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλµοὺς τοῦ τυφλοῦ,
καὶ εἶπεν αὐτῷ, ῞Υπαγε νίψαι εἰς τὴν κολυµβήθραν τοῦ Σιλω- 7
άµ ὃ ἑρµηνεύεται, ἀπεσταλµένος. ἀπῆλθεν οὖν καὶ ἐνίψατο,
καὶ ἦλθε βλέπων. οἱ οὖν γείτονες καὶ οἱ θεωροῦντες αὐτὸν τὸ 8
πρότερον ὅτι τυφλὸς ἦν, ἔλεγον, Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ καθήµενος
καὶ προσαιτῶν· ἄλλοι ἔλεγον ὅτι Οὗτός ἐστιν, ἄλλοι δὲ ὅτι ῞Ο- 9
µοιος αὐτῷ ἐστιν. ἐκεῖνος ἔλεγεν ὅτι ᾿Εγώ εἰµι. ἔλεγον οὖν 10
αὐτῷ, Πῶς ἀνεῴχθησάν σου οἱ ὀφθαλµοί· ἀπεκρίθη ἐκεῖνος 11
καὶ εἶπεν, ῎Ανθρωπος λεγόµενος ᾿Ιησοῦς πηλὸν ἐποίησε, καὶ
ἐπέχρισέ µου τοὺς ὀφθαλµούς, καὶ εἶπέ µοι, ῞Υπαγε εἰς τὴν
κολυµβήθραν τοῦ Σιλωάµ, καὶ νίψαι. ἀπελθὼν δὲ καὶ νιψάµε-
νος, ἀνέβλεψα. εἶπον οὖν αὐτῷ, Ποῦ ἐστιν ἐκεῖνος· λέγει, Οὐκ 12
οἶδα. ῎Αγουσιν αὐτὸν πρὸς τοὺς Φαρισαίους, τόν ποτε τυφλόν. 13
ἦν δὲ σάββατον ὅτε τὸν πηλὸν ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἀνέῳξεν 14

v.2 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωvppanmp ῥαββίth τίςrqnms
ἁµαρτάνωviaa3s οὗτοςrdnms ἤxo ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgms ἵναc τυφλόςanmsn γεννάωvsap3s .
v.3 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὔτεc οὗτοςrdnms ἁµαρτάνωviaa3s οὔτεc ὁdnmp
γονεύςnnmp αὐτόςrpgms ἀλλάc ἵναc φανερόωvsap3s ὁdnnp ἔργονnnnp ὁdgms θεόςngms ἐνp
αὐτόςrpdms . v.4 ἐγώrpa-s δεῖvipq3s ἐργάζοµαιvnpn ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms πέµπωvpaagms
rpa-s
ἐγώ ἕως ἡµέραnnfs εἰµίvipx3s ἔρχοµαιvipn3s νύξnnfs ὅτεbo οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s
c

ἐργάζοµαιvnpn . v.5 ὅτανc ἐνp ὁddms κόσµοςndms εἰµίvspx1s φῶςnnns εἰµίvipx1s ὁdgms
ngms
κόσµος . v.6 οὗτοςrdanp λέγωvpaanms πτύωviaa3s χαµαίbo καίc ποιέωviaa3s πηλόςnams
ἐκp ὁdgns πτύσµαngns καίc ἐπιχρίωviaa3s ὁdams πηλόςnams ἐπίp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp
ὁdgms τυφλόςagmsn . v.7 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὑπάγωvdpa2s νίπτωvdam2s εἰςp ὁdafs
κολυµβήθραnafs ὁdgms Σιλωάµtp ὅςrrnns ἑρµηνεύωvipp3s ἀποστέλλωvpxpnms ἀπέρχοµαιviaa3s
οὖνc καίc νίπτωviam3s καίc ἔρχοµαιviaa3s βλέπωvppanms . v.8 ὁdnmp οὖνc γείτωνnnmp καίc
ὁdnmp θεωρέωvppanmp αὐτόςrpams ὁdans πρότεροςaansn ὅτιc τυφλόςanmsn εἰµίviix3s λέγωviia3p
οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms κάθηµαιvppnnms καίc προσαιτέωvppanms . v.9 ἄλλοςanmpn
λέγωviia3p ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ἄλλοςanmpn δέc ὅτιc ὅµοιοςanmsn αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s
ἐκεῖνοςrdnms λέγωviia3s ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s . v.10 λέγωviia3p οὖνc αὐτόςrpdms πῶςbo
ἀνοίγωviap3p σύrpg-s ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp . v.11 ἀποκρίνοµαιviad3s ἐκεῖνοςrdnms καίc
λέγωviaa3s ἄνθρωποςnnms λέγωvpppnms ᾿Ιησοῦςnnms πηλόςnams ποιέωviaa3s καίc ἐπιχρίωviaa3s
ἐγώrpg-s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp καίc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s ὑπάγωvdpa2s εἰςp ὁdafs κολυµβήθραnafs
ὁdgms Σιλωάµtp καίc νίπτωvdam2s ἀπέρχοµαιvpaanms δέc καίc νίπτωvpamnms ἀναβλέπωviaa1s .
v.12 λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms ποῦxo εἰµίvipx3s ἐκεῖνοςrdnms λέγωvipa3s οὐxo οἶδαvixa1s .
v.13 ἄγωvipa3p αὐτόςrpams πρόςp ὁdamp Φαρισαῖοςnamp ὁdams ποτέxo τυφλόςaamsn .
 9. 15–24 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 296
15 αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλµούς. πάλιν οὖν ἠρώτων αὐτὸν καὶ οἱ Φα-
ρισαῖοι, πῶς ἀνέβλεψεν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Πηλὸν ἐπέθηκεν
16 ἐπὶ τοὺς ὀφθαλµούς µου, καὶ ἐνιψάµην, καὶ βλέπω. ἔλεγον
οὖν ἐκ τῶν Φαρισαίων τινές, Οὗτος ὁ ἄνθρωπος οὐκ ἔστι παρὰ
τοῦ Θεοῦ, ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ. ἄλλοι ἔλεγον, Πῶς δύνα-
ται ἄνθρωπος ἁµαρτωλὸς τοιαῦτα σηµεῖα ποιεῖν· καὶ σχίσµα
17 ἦν ἐν αὐτοῖς. λέγουσι τῷ τυφλῷ πάλιν, Σὺ τί λέγεις περὶ αὐ-
τοῦ, ὅτι ἠνοιξέ σου τοὺς ὀφθαλµούς· ὁ δὲ εἶπεν ὅτι Προφήτης
18 ἐστίν. οὐκ ἐπίστευσαν οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι περὶ αὐτοῦ, ὅτι τυφλὸς
ἦν καὶ ἀνέβλεψεν, ἕως ὅτου ἐφώνησαν τοὺς γονεῖς αὐτοῦ τοῦ
19 ἀναβλέψαντος, καὶ ἠρώτησαν αὐτοὺς λέγοντες, Οὗτός ἐστιν ὁ
υἱὸς ὑµῶν, ὃν ὑµεῖς λέγετε ὅτι τυφλὸς ἐγεννήθη· πῶς οὖν ἄρτι
20 βλέπει· ἀπεκρίθησαν αὐτοῖς οἱ γονεῖς αὐτοῦ καὶ εἶπον, Οἴδα-
21 µεν ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ἡµῶν, καὶ ὅτι τυφλὸς ἐγεννήθη, πῶς
δὲ νῦν βλέπει, οὐκ οἴδαµεν, ἢ τίς ἤνοιξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλ-
µούς, ἡµεῖς οὐκ οἴδαµεν, αὐτὸς ἡλικίαν ἔχει, αὐτὸν ἐρωτήσατε,
22 αὐτὸς περὶ αὐτοῦ λαλήσει. ταῦτα εἶπον οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ὅτι
ἐφοβοῦντο τοὺς ᾿Ιουδαίους, ἤδη γὰρ συνετέθειντο οἱ ᾿Ιουδαῖοι,
ἵνα ἐάν τις αὐτὸν ὁµολογήσῃ Χριστόν, ἀποσυνάγωγος γένηται.
23 διὰ τοῦτο οἱ γονεῖς αὐτοῦ εἶπον ὅτι ῾Ηλικίαν ἔχει, αὐτὸν ἐρωτή-
24 σατε. ἐφώνησαν οὖν ἐκ δευτέρου τὸν ἄνθρωπον ὃς ἦν τυφλός,

v.14 εἰµίviix3s δέc σάββατονnnns ὅτεbo ὁdams πηλόςnams ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc
ἀνοίγωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp . v.15 πάλινbo οὖνc ἐρωτάωviia3p αὐτόςrpams
c dnmp nnmp bo viaa3s dnms
καί ὁ Φαρισαῖος πῶς ἀναβλέπω ὁ δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πηλόςnams
ἐπιτίθηµιviaa3s ἐπίp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ἐγώrpg-s καίc νίπτωviam1s καίc βλέπωvipa1s .
v.16 λέγωviia3p οὖνc ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp τι-σρινµπ οὗτοςrdnms ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὐxo
εἰµίvipx3s παράp ὁdgms θεόςngms ὅτιc ὁdans σάββατονnans οὐxo τηρέωvipa3s ἄλλοςanmpn λέγωviia3p
πῶςbo δύναµαιvipn3s ἄνθρωποςnnms ἁµαρτωλόςanmsn τοιοῦτοςrdanp σηµεῖονnanp ποιέωvnpa
καίc σχίσµαnnns εἰµίviix3s ἐνp αὐτόςrpdmp . v.17 λέγωvipa3p ὁddms τυφλόςadmsn πάλινbo
σύrpn-s τίςrqans λέγωvipa2s περίp αὐτόςrpgms ὅτιc ἀνοίγωviaa3s σύrpg-s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp
ὁdnms δέc λέγωviaa3s ὅτιc προφήτηςnnms εἰµίvipx3s . v.18 οὐxo πιστεύωviaa3p οὖνc ὁdnmp
᾿Ιουδαῖοςanmpn περίp αὐτόςrpgms ὅτιc τυφλόςanmsn εἰµίviix3s καίc ἀναβλέπωviaa3s ἕωςc ὅστιςrrgns
φωνέωviaa3p ὁdamp γονεύςnamp αὐτόςrpgms ὁdgms ἀναβλέπωvpaagms . v.19 καίc ἐρωτάωviaa3p
αὐτόςrpamp λέγωvppanmp οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-p ὅςrrams σύrpn-p λέγωvipa2p
ὅτιc τυφλόςanmsn γεννάωviap3s πῶςbo οὖνc ἄρτιbo βλέπωvipa3s . v.20 ἀποκρίνοµαιviad3p
αὐτόςrpdmp ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgms καίc λέγωviaa3p οἶδαvixa1p ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-p καίc ὅτιc τυφλόςanmsn γεννάωviap3s . v.21 πῶςbo δέc νῦνbo
βλέπωvipa3s οὐxo οἶδαvixa1p ἤxo τίςrqnms ἀνοίγωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ἐγώrpn-p
οὐxo οἶδαvixa1p αὐτόςrpnms ἡλικίαnafs ἔχωvipa3s αὐτόςrpams ἐρωτάωvdaa2p αὐτόςrpnms περίp
αὐτόςrpgms λαλέωvifa3s . v.22 οὗτοςrdanp λέγωviaa3p ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgms ὅτιc
φοβέοµαιviin3p ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn ἤδηbo γάρc συντίθηµιviym3p ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἵναc
ἐάνqo τι-σρινµσ αὐτόςrpams ὁµολογέωvsaa3s Χριστόςnams ἀποσυνάγωγοςanmsn γίνοµαιvsad3s .
v.23 διάp οὗτοςrdans ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3p ὅτιc ἡλικίαnafs ἔχωvipa3s
αὐτόςrpams ἐρωτάωvdaa2p .
297 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 9. 25–36
καὶ εἶπον αὐτῷ, ∆ὸς δόξαν τῷ θεῷ, ἡµεῖς οἴδαµεν ὅτι ὁ ἄνθρω-
πος οὗτος ἁµαρτωλός ἐστιν. ἀπεκρίθη οὖν ἐκεῖνος καὶ εἶπεν, 25
Εἰ ἁµαρτωλός ἐστιν, οὐκ οἶδα, ἓν οἶδα, ὅτι τυφλὸς ὢν, ἄρτι
βλέπω. εἶπον δὲ αὐτῷ πάλιν, Τί ἐποίησέ σοι· πῶς ἤνοιξέ σου 26
τοὺς ὀφθαλµούς· ἀπεκρίθη αὐτοῖς, Εἶπον ὑµῖν ἤδη, καὶ οὐκ 27
ἠκούσατε, τί πάλιν θέλετε ἀκούειν· µὴ καὶ ὑµεῖς θέλετε αὐτοῦ
µαθηταὶ γενέσθαι· ἐλοιδόρησαν οὖν αὐτόν, καὶ εἶπον, Σὺ εἶ 28
µαθητὴς ἐκείνου, ἡµεῖς δὲ τοῦ Μωσέως ἐσµὲν µαθηταί. ἡµεῖς 29
οἴδαµεν ὅτι Μωση῀ι λελάληκεν ὁ Θεός, τοῦτον δὲ οὐκ οἴδαµεν
πόθεν ἐστίν. ἀπεκρίθη ὁ ἄνθρωπος καὶ εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Εν γὰρ 30
τούτῳ θαυµαστόν ἐστιν, ὅτι ὑµεῖς οὐκ οἴδατε πόθεν ἐστί, καὶ ἀ-
νέῳξέ µου τοὺς ὀφθαλµούς. οἴδαµεν δὲ ὅτι ἁµαρτωλῶν ὁ Θεὸς 31
οὐκ ἀκούει, ἀλλ΄ ἐάν τις θεοσεβὴς ᾖ, καὶ τὸ θέληµα αὐτοῦ ποι-
ῇ, τούτου ἀκούει. ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἤνοιξέ τις 32
ὀφθαλµοὺς τυφλοῦ γεγεννηµένου. εἰ µὴ ἦν οὗτος παρὰ Θε- 33
οῦ, οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν. ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ, 34
᾿Εν ἁµαρτίαις σὺ ἐγεννήθης ὅλος, καὶ σὺ διδάσκεις ἡµᾶς· καὶ
ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω. ῎Ηκουσεν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἐξέβαλον αὐτὸν 35
ἔξω, καὶ εὑρὼν αὐτόν, εἶπεν, αὐτῷ Σὺ πιστεύεις εἰς τὸν υἱὸν
τοῦ Θεοῦ· ἀπεκρίθη ἐκεῖνος καὶ εἶπε, Τίς ἐστι, Κύριε, ἵνα πι- 36

v.24 φωνέωviaa3p οὖνc ἐκp δεύτεροςagnsn ὁdams ἄνθρωποςnams ὅςrrnms εἰµίviix3s τυφλόςanmsn
καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms δίδωµιvdaa2s δόξαnafs ὁddms θεόςndms ἐγώrpn-p οἶδαvixa1p ὅτιc
ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms ἁµαρτωλόςanmsn εἰµίvipx3s . v.25 ἀποκρίνοµαιviad3s
οὖνc ἐκεῖνοςrdnms καίc λέγωviaa3s εἰqo ἁµαρτωλόςanmsn εἰµίvipx3s οὐxo οἶδαvixa1s εἷςnans
οἶδαvixa1s ὅτιc τυφλόςanmsn εἰµίvppxnms ἄρτιbo βλέπωvipa1s . v.26 λέγωviaa3p δέc αὐτόςrpdms
πάλινbo τίςrqans ποιέωviaa3s σύrpd-s πῶςbo ἀνοίγωviaa3s σύrpg-s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp .
v.27 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp λέγωviaa1s σύrpd-p ἤδηbo καίc οὐxo ἀκούωviaa2p τίςrqans
πάλινbo θέλωvipa2p ἀκούωvnpa µήxo καίc σύrpn-p θέλωvipa2p αὐτόςrpgms µαθητήςnnmp
γίνοµαιvnad . v.28 λοιδορέωviaa3p οὖνc αὐτόςrpams καίc λέγωviaa3p σύrpn-s εἰµίvipx2s
µαθητήςnnms ἐκεῖνοςrdgms ἐγώrpn-p δέc ὁdgms Μωϋσῆςngms εἰµίvipx1p µαθητήςnnmp .
v.29 ἐγώrpn-p οἶδαvixa1p ὅτιc Μωϋσῆςndms λαλέωvixa3s ὁdnms θεόςnnms οὗτοςrdams δέc οὐxo
οἶδαvixa1p πόθενbo εἰµίvipx3s . v.30 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ἐνp γάρc οὗτοςrddns θαυµαστόςannsn εἰµίvipx3s ὅτιc σύrpn-p οὐxo οἶδαvixa2p
πόθενbo εἰµίvipx3s καίc ἀνοίγωviaa3s ἐγώrpg-s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp . v.31 οἶδαvixa1p δέc
ὅτιc ἁµαρτωλόςagmpn ὁdnms θεόςnnms οὐxo ἀκούωvipa3s ἀλλάc ἐάνqo τι-σρινµσ θεοσεβήςanmsn
εἰµίvspx3s καίc ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms ποιέωvspa3s οὗτοςrdgms ἀκούωvipa3s . v.32 ἐκp
ὁdgms αἰώνngms οὐxo ἀκούωviap3s ὅτιc ἀνοίγωviaa3s τι-σρινµσ ὀφθαλµόςnamp τυφλόςagmsn
γεννάωvpxpgms . v.33 εἰqo µήxo εἰµίviix3s οὗτοςrdnms παράp θεόςngms οὐxo δύναµαιviin3s
ποιέωvnpa οὐδείςaansn . v.34 ἀποκρίνοµαιviad3p καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἐνp ἁµαρτίαndfp
σύrpn-s γεννάωviap2s ὅλοςanmsn καίc σύrpn-s διδάσκωvipa2s ἐγώrpa-p καίc ἐκβάλλωviaa3p
αὐτόςrpams ἔξωbo . v.35 ἀκούωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc ἐκβάλλωviaa3p αὐτόςrpams
bo c vpaanms
ἔξω καί εὑρίσκω αὐτόςrpams λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s πιστεύωvipa2s εἰςp ὁdams
υἱόςnams ὁdgms θεόςngms .
 9. 37–10. 7 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 298
37 στεύσω εἰς αὐτόν· εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Καὶ ἑώρακας αὐτόν,
38 καὶ ὁ λαλῶν µετὰ σοῦ ἐκεῖνός ἐστιν. ὁ δὲ ἔφη, Πιστεύω, Κύ-
39 ριε, καὶ προσεκύνησεν αὐτῷ. καὶ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς, Εἰς κρίµα
ἐγὼ εἰς τὸν κόσµον τοῦτον ἦλθον, ἵνα οἱ µὴ βλέποντες βλέπωσι,
40 καὶ οἱ βλέποντες τυφλοὶ γένωνται. καὶ ἤκουσαν ἐκ τῶν Φαρι-
σαίων ταῦτα οἱ ὄντες µετ΄ αὐτοῦ, καὶ εἶπον αὐτῷ, Μὴ καὶ ἡµεῖς
41 τυφλοί ἐσµεν· εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Εἰ τυφλοὶ ἦτε, οὐκ ἂν
εἴχετε ἁµαρτίαν, νῦν δὲ λέγετε ὅτι Βλέποµεν, ἡ οὖν ἁµαρτία
ὑµῶν µένει.
10 ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὁ µὴ εἰσερχόµενος διὰ τῆς θύρας εἰς
τὴν αὐλὴν τῶν προβάτων, ἀλλὰ ἀναβαίνων ἀλλαχόθεν, ἐκεῖνος
2 κλέπτης ἐστὶ καὶ λῃστής. ὁ δὲ εἰσερχόµενος διὰ τῆς θύρας
3 ποιµήν ἐστι τῶν προβάτων. τούτῳ ὁ θυρωρὸς ἀνοίγει, καὶ τὰ
πρόβατα τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούει, καὶ τὰ ἴδια πρόβατα καλεῖ
4 κατ΄ ὄνοµα, καὶ ἐξάγει αὐτά. καὶ ὅταν τὰ ἴδια πρόβατα ἐκβάλῃ,
ἔµπροσθεν αὐτῶν πορεύεται, καὶ τὰ πρόβατα αὐτῷ ἀκολουθεῖ,
5 ὅτι οἴδασι τὴν φωνὴν αὐτοῦ. ἀλλοτρίῳ δὲ οὐ µὴ ἀκολουθήσω-
σιν, ἀλλὰ φεύξονται ἀπ΄ αὐτοῦ, ὅτι οὐκ οἴδασι τῶν ἀλλοτρίων
6 τὴν φωνήν. ταύτην τὴν παροιµίαν εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ἐ-
7 κεῖνοι δὲ οὐκ ἔγνωσαν τίνα ἦν ἃ ἐλάλει αὐτοῖς. Εἶπεν οὖν
πάλιν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ᾿Εγώ εἰµι ἡ

v.36 ἀποκρίνοµαιviad3s ἐκεῖνοςrdnms καίc λέγωviaa3s τίςrqnms εἰµίvipx3s κύριοςnvms ἵναc

πιστεύωvsaa1s εἰςp αὐτόςrpams . v.37 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc
ὁράωvixa2s αὐτόςrpams καίc ὁdnms λαλέωvppanms µετάp σύrpg-s ἐκεῖνοςrdnms εἰµίvipx3s .
v.38 ὁdnms δέc φηµίviix3s πιστεύωvipa1s κύριοςnvms καίc προσκυνέωviaa3s αὐτόςrpdms .
v.39 καίc λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp κρίµαnans ἐγώrpn-s εἰςp ὁdams κόσµοςnams
οὗτοςrdams ἔρχοµαιviaa1s ἵναc ὁdnmp µήxo βλέπωvppanmp βλέπωvspa3p καίc ὁdnmp βλέπωvppanmp
τυφλόςanmpn γίνοµαιvsad3p . v.40 καίc ἀκούωviaa3p ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp οὗτοςrdanp
ὁdnmp εἰµίvppxnmp µετάp αὐτόςrpgms καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms µήxo καίc ἐγώrpn-p τυφλόςanmpn
εἰµίvipx1p . v.41 λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo τυφλόςanmpn εἰµίviix2p οὐxo
xo viia2p
ἄν ἔχω ἁµαρτίαnafs νῦνbo δέc λέγωvipa2p ὅτιc βλέπωvipa1p ὁdnfs οὖνc ἁµαρτίαnnfs σύrpg-p
µένωvipa3s . 10. v.1 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὁdnms µήxo εἰσέρχοµαιvppnnms διάp
ὁdgfs θύραngfs εἰςp ὁdafs αὐλήnafs ὁdgnp πρόβατονngnp ἀλλάc ἀναβαίνωvppanms ἀλλαχόθενbo
ἐκεῖνοςrdnms κλέπτηςnnms εἰµίvipx3s καίc λῃστήςnnms . v.2 ὁdnms δέc εἰσέρχοµαιvppnnms διάp
ὁdgfs θύραngfs ποιµήνnnms εἰµίvipx3s ὁdgnp πρόβατονngnp . v.3 οὗτοςrddms ὁdnms θυρωρόςnnms
ἀνοίγωvipa3s καίc ὁdnnp πρόβατονnnnp ὁdgfs φωνήngfs αὐτόςrpgms ἀκούωvipa3s καίc ὁdanp
ἴδιοςaanpn πρόβατονnanp καλέωvipa3s κατάp ὄνοµαnans καίc ἐξάγωvipa3s αὐτόςrpanp . v.4 καίc
ὅτανc ὁdanp ἴδιοςaanpn πρόβατονnanp ἐκβάλλωvsaa3s ἔµπροσθενp αὐτόςrpgnp πορεύοµαιvipn3s
καίc ὁdnnp πρόβατονnnnp αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvipa3s ὅτιc οἶδαvixa3p ὁdafs φωνήnafs αὐτόςrpgms .
v.5 ἀλλότριοςadmsn δέc οὐxo µήxo ἀκολουθέωvsaa3p ἀλλάc φεύγωvifd3p ἀπόp αὐτόςrpgms ὅτιc
οὐxo οἶδαvixa3p ὁdgmp ἀλλότριοςagmpn ὁdafs φωνήnafs . v.6 οὗτοςrdafs ὁdafs παροιµίαnafs
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐκεῖνοςrdnmp δέc οὐxo γινώσκωviaa3p τίςrqnnp εἰµίviix3s
ὅςrranp λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp .
299 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 10. 8–18
θύρα τῶν προβάτων. πάντες ὅσοι πρὸ ἐµοῦ ἦλθον κλέπται εἰ- 8
σὶ καὶ λῃσταί, ἀλλ΄ οὐκ ἤκουσαν αὐτῶν τὰ πρόβατα. ἐγώ εἰµι 9
ἡ θύρα, δι΄ ἐµοῦ ἐάν τις εἰσέλθῃ, σωθήσεται, καὶ εἰσελεύσεται
καὶ ἐξελεύσεται, καὶ νοµὴν εὑρήσει. ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται 10
εἰ µὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ, ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν
ἔχωσι, καὶ περισσὸν ἔχωσιν. ἐγώ εἰµι ὁ ποιµὴν ὁ καλός, ὁ 11
ποιµὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων.
ὁ µισθωτὸς δέ, καὶ οὐκ ὢν ποιµήν, οὗ οὐκ εἰσὶ τὰ πρόβατα 12
ἴδια, θεωρεῖ τὸν λύκον ἐρχόµενον, καὶ ἀφίησι τὰ πρόβατα, καὶ
φεύγει, καὶ ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτά, καὶ σκορπίζει τὰ πρόβατα.
ὁ δὲ µισθωτὸς φεύγει, ὅτι µισθωτός ἐστι, καὶ οὐ µέλει αὐτῷ 13
περὶ τῶν προβάτων. ἐγώ εἰµι ὁ ποιµὴν ὁ καλός, καὶ γινώσκω 14
τὰ ἐµά, καὶ γινώσκοµαι ὑπὸ τῶν ἐµῶν. καθὼς γινώσκει µε ὁ 15
πατήρ, κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα, καὶ τὴν ψυχήν µου τίθηµι
ὑπὲρ τῶν προβάτων. καὶ ἄλλα πρόβατα ἔχω, ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ 16
τῆς αὐλῆς ταύτης, κἀκεῖνά µε δεῖ ἀγαγεῖν, καὶ τῆς φωνῆς µου
ἀκούσουσι, καὶ γενήσεται µία ποίµνη, εἷς ποιµήν. διὰ τοῦτο 17
ὁ πατήρ µε ἀγαπᾷ, ὅτι ἐγὼ τίθηµι τὴν ψυχήν µου, ἵνα πάλιν
λάβω αὐτήν. οὐδεὶς αἴρει αὐτὴν ἀπ΄ ἐµοῦ, ἀλλ΄ ἐγὼ τίθηµι αὐ- 18
τὴν ἀπ΄ ἐµαυτοῦ. ἐξουσίαν ἔχω θεῖναι αὐτήν, καὶ ἐξουσίαν ἔχω
πάλιν λαβεῖν αὐτήν. ταύτην τὴν ἐντολὴν ἔλαβον παρὰ τοῦ πα-

v.7 λέγωviaa3s οὖνc πάλινbo αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs θύραnnfs ὁdgnp πρόβατονngnp . v.8 πᾶςanmpn ὅσοςrcnmp πρόp
ἐγώrpg-s ἔρχοµαιviaa3p κλέπτηςnnmp εἰµίvipx3p καίc λῃστήςnnmp ἀλλάc οὐxo ἀκούωviaa3p
αὐτόςrpgmp ὁdnnp πρόβατονnnnp . v.9 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs θύραnnfs διάp ἐγώrpg-s ἐάνqo
vsaa3s vifp3s
τι-σρινµσ εἰσέρχοµαι σῴζω καίc εἰσέρχοµαιvifd3s καίc ἐξέρχοµαιvifd3s καίc νοµήnafs
εὑρίσκωvifa3s . v.10 ὁdnms κλέπτηςnnms οὐxo ἔρχοµαιvipn3s εἰqo µήxo ἵναc κλέπτωvsaa3s
καίc θύωvsaa3s καίc ἀπόλλυµιvsaa3s ἐγώrpn-s ἔρχοµαιviaa1s ἵναc ζωήnafs ἔχωvspa3p καίc
περισσόςaansn ἔχωvspa3p . v.11 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ποιµήνnnms ὁdnms καλόςanmsn
dnms nnms dnms
ὁ ποιµήν ὁ καλόςanmsn ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms τίθηµιvipa3s ὑπέρp ὁdgnp
πρόβατονngnp . v.12 ὁdnms µισθωτόςnnms δέc καίc οὐxo εἰµίvppxnms ποιµήνnnms ὅςrrgms
οὐxo εἰµίvipx3p ὁdnnp πρόβατονnnnp ἴδιοςannpn θεωρέωvipa3s ὁdams λύκοςnams ἔρχοµαιvppnams
καίc ἀφίηµιvipa3s ὁdanp πρόβατονnanp καίc φεύγωvipa3s καίc ὁdnms λύκοςnnms ἁρπάζωvipa3s
αὐτόςrpanp καίc σκορπίζωvipa3s ὁdanp πρόβατονnanp . v.13 ὁdnms δέc µισθωτόςnnms
φεύγωvipa3s ὅτιc µισθωτόςnnms εἰµίvipx3s καίc οὐxo µέλειvipq3s αὐτόςrpdms περίp ὁdgnp
πρόβατονngnp . v.14 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ποιµήνnnms ὁdnms καλόςanmsn καίc
vipa1s danp
γινώσκω ὁ ἐµόςrsanp καίc γινώσκωvipp1s ὑπόp ὁdgnp ἐµόςrsgnp . v.15 καθώςbo
γινώσκωvipa3s ἐγώrpa-s ὁdnms πατήρnnms κἀγώrpn-s γινώσκωvipa1s ὁdams πατήρnams καίc ὁdafs
ψυχήnafs ἐγώrpg-s τίθηµιvipa1s ὑπέρp ὁdgnp πρόβατονngnp . v.16 καίc ἄλλοςaanpn πρόβατονnanp
ἔχωvipa1s ὅςrrnnp οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgfs αὐλήngfs οὗτοςrdgfs κἀκεῖνοςrdnnp ἐγώrpa-s δεῖvipq3s
ἄγωvnaa καίc ὁdgfs φωνήngfs ἐγώrpg-s ἀκούωvifa3p καίc γίνοµαιvifd3s εἷςnnfs ποίµνηnnfs εἷςnnms
ποιµήνnnms . v.17 διάp οὗτοςrdans ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpa-s ἀγαπάωvipa3s ὅτιc ἐγώrpn-s
vipa1s dafs
τίθηµι ὁ ψυχήnafs ἐγώrpg-s ἵναc πάλινbo λαµβάνωvsaa1s αὐτόςrpafs .
 10. 19–32 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 300
19 τρός µου. Σχίσµα οὖν πάλιν ἐγένετο ἐν τοῖς ᾿Ιουδαίοις διὰ τοὺς
20 λόγους τούτους. ἔλεγον δὲ πολλοὶ ἐξ αὐτῶν, ∆αιµόνιον ἔχει
21 καὶ µαίνεται, τί αὐτοῦ ἀκούετε· ἄλλοι ἔλεγον, Ταῦτα τὰ ῥή-
µατα οὐκ ἔστι δαιµονιζοµένου, µὴ δαιµόνιον δύναται τυφλῶν
22 ὀφθαλµοὺς ἀνοίγειν· ᾿Εγένετο δὲ τὰ ἐγκαίνια ἐν τοῖς ῾Ιεροσο-
23 λύµοις, καὶ χειµὼν ἦν, καὶ περιεπάτει ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ ἐν
24 τῇ στοᾷ τοῦ Σολοµῶντος. ἐκύκλωσαν οὖν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι,
καὶ ἔλεγον αὐτῷ, ῞Εως πότε τὴν ψυχὴν ἡµῶν αἴρεις· εἰ σὺ εἶ
25 ὁ Χριστός, εἰπὲ ἡµῖν παρρησίᾳ. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς,
Εἶπον ὑµῖν, καὶ οὐ πιστεύετε, τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ ἐν τῷ ὀνόµατι
26 τοῦ πατρός µου, ταῦτα µαρτυρεῖ περὶ ἐµοῦ, ἀλλ΄ ὑµεῖς οὐ πι-
στεύετε, οὐ γάρ ἐστε ἐκ τῶν προβάτων τῶν ἐµῶν, καθὼς εἶπον
27 ὑµῖν. τὰ πρόβατα τὰ ἐµὰ τῆς φωνῆς µου ἀκούει, κἀγὼ γινώ-
28 σκω αὐτά, καὶ ἀκολουθοῦσί µοι, κἀγὼ ζωὴν αἰώνιον δίδωµι
αὐτοῖς, καὶ οὐ µὴ ἀπόλωνται εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ οὐχ ἁρπάσει
29 τις αὐτὰ ἐκ τῆς χειρός µου. ὁ πατήρ µου ὃς δέδωκέ µοι, µεῖ-
ζών πάντων ἐστί, καὶ οὐδεὶς δύναται ἁρπάζειν ἐκ τῆς χειρὸς τοῦ
30, 31 πατρός µου. ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσµεν. ἐβάστασαν οὖν πά-
32 λιν λίθους οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἵνα λιθάσωσιν αὐτόν. ἀπεκρίθη αὐτοῖς
ὁ ᾿Ιησοῦς, Πολλὰ καλὰ ἔργα ἔδειξα ὑµῖν ἐκ τοῦ πατρός µου,

v.18 οὐδείςanfsn αἴρωvipa3s αὐτόςrpafs ἀπόp ἐγώrpg-s ἀλλάc ἐγώrpn-s τίθηµιvipa1s αὐτόςrpafs ἀπόp
ἐµαυτοῦrxgms ἐξουσίαnafs ἔχωvipa1s τίθηµιvnaa αὐτόςrpafs καίc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa1s πάλινbo
λαµβάνωvnaa αὐτόςrpafs οὗτοςrdafs ὁdafs ἐντολήnafs λαµβάνωviaa1s παράp ὁdgms πατήρngms
ἐγώrpg-s . v.19 σχίσµαnnns οὖνc πάλινbo γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn διάp ὁdamp
λόγοςnamp οὗτοςrdamp . v.20 λέγωviia3p δέc πολύςanmpn ἐκp αὐτόςrpgmp δαιµόνιονnans
ἔχωvipa3s καίc µαίνοµαιvipn3s τίςrqans αὐτόςrpgms ἀκούωvipa2p . v.21 ἄλλοςanmpn
λέγωviia3p οὗτοςrdnnp ὁdnnp ῥῆµαnnnp οὐxo εἰµίvipx3s δαιµονίζοµαιvppngms µήxo δαιµόνιονnnns
δύναµαιvipn3s τυφλόςagmpn ὀφθαλµόςnamp ἀνοίγωvnpa . v.22 γίνοµαιviad3s δέc ὁdnnp
nnnp p ddnp ndnp c nnms
ἐγκαίνια ἐν ὁ ῾Ιεροσόλυµα καί χειµών εἰµίviix3s . v.23 καίc
περιπατέωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ὁddns ἱερόνndns ἐνp ὁddfs στοάndfs ὁdgms Σολοµώνngms .
v.24 κυκλόωviaa3p οὖνc αὐτόςrpams ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc λέγωviia3p αὐτόςrpdms ἕωςc
πότεxo ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-p αἴρωvipa2s εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms λέγωvdaa2s
ἐγώrpd-p παρρησίαndfs . v.25 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa1s
σύrpd-p καίc οὐxo πιστεύωvipa2p ὁdnnp ἔργονnnnp ὅςrranp ἐγώrpn-s ποιέωvipa1s ἐνp ὁddns
ὄνοµαndns ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s οὗτοςrdnnp µαρτυρέωvipa3s περίp ἐγώrpg-s . v.26 ἀλλάc
σύrpn-p οὐxo πιστεύωvipa2p ὅςxo γάρc εἰµίvipx2p ἐκp ὁdgnp πρόβατονngnp ὁdgnp ἐµόςrsgnp
καθώςbo λέγωviaa1s σύrpd-p . v.27 ὁdnnp πρόβατονnnnp ὁdnnp ἐµόςrsnnp ὁdgfs φωνήngfs
ἐγώrpg-s ἀκούωvipa3s κἀγώrpn-s γινώσκωvipa1s αὐτόςrpanp καίc ἀκολουθέωvipa3p ἐγώrpd-s .
v.28 κἀγώrpn-s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn δίδωµιvipa1s αὐτόςrpdmp καίc οὐxo µήxo ἀπόλλυµιvsam3p
εἰςp ὁdams αἰώνnams καίc οὐxo ἁρπάζωvifa3s τι-σρινµσ αὐτόςrpanp ἐκp ὁdgfs χείρngfs ἐγώrpg-s .
v.29 ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὅςrrnms δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-s µέγαςanmsc πᾶςagmpn εἰµίvipx3s
καίc οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s ἁρπάζωvnpa ἐκp ὁdgfs χείρngfs ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s .
v.30 ἐγώrpn-s καίc ὁdnms πατήρnnms εἷςnnns εἰµίvipx1p . v.31 βαστάζωviaa3p οὖνc πάλινbo
λίθοςnamp ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἵναc λιθάζωvsaa3p αὐτόςrpams .
301 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 10. 33–11. 2
διὰ ποῖον αὐτῶν ἔργον λιθάζετέ µε· ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ ᾿Ιου- 33
δαῖοι λέγοντες, Περὶ καλοῦ ἔργου οὐ λιθάζοµέν σε, ἀλλὰ περὶ
βλασφηµίας, καὶ ὅτι σὺ ἄνθρωπος ὢν ποιεῖς σεαυτὸν Θεόν. ἀ- 34
πεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Οὐκ ἔστι γεγραµµένον ἐν τῷ νόµῳ
ὑµῶν, ᾿Εγὼ εἶπα, θεοί ἐστε· εἰ ἐκείνους εἶπε θεούς, πρὸς οὓς 35
ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἐγένετο καὶ οὐ δύναται λυθῆναι ἡ γραφή,
ὃν ὁ πατὴρ ἡγίασε καὶ ἀπέστειλεν εἰς τὸν κόσµον, ὑµεῖς λέγετε 36
ὅτι Βλασφηµεῖς, ὅτι εἶπον, Υἱὸς τοῦ Θεοῦ εἰµι· εἰ οὐ ποιῶ τὰ 37
ἔργα τοῦ πατρός µου, µὴ πιστεύετέ µοι, εἰ δὲ ποιῶ, κἂν ἐµοὶ 38
µὴ πιστεύητε, τοῖς ἔργοις πιστεύσατε, ἵνα γνῶτε καὶ πιστεύσητε
ὅτι ἐν ἐµοὶ ὁ πατήρ, κἀγὼ ἐν αὐτῷ. ἐζήτουν οὖν πάλιν αὐτὸν 39
πιάσαι, καὶ ἐξῆλθεν ἐκ τῆς χειρὸς αὐτῶν. Καὶ ἀπῆλθε πάλιν 40
πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου εἰς τὸν τόπον ὅπου ἦν ᾿Ιωάννης τὸ πρῶτον
βαπτίζων, καὶ ἔµεινεν ἐκεῖ. καὶ πολλοὶ ἦλθον πρὸς αὐτόν, καὶ 41
ἔλεγον ὅτι ᾿Ιωάννης µὲν σηµεῖον ἐποίησεν οὐδέν, πάντα δὲ ὅσα
εἶπεν ᾿Ιωάννης περὶ τούτου, ἀληθῆ ἦν. καὶ ἐπίστευσαν πολλοὶ 42
ἐκεῖ εἰς αὐτόν.
῏Ην δέ τις ἀσθενῶν Λάζαρος ἀπὸ Βηθανίας, ἐκ τῆς κώµης 11
Μαρίας καὶ Μάρθας τῆς ἀδελφῆς αὐτῆς. ἦν δὲ Μαρία ἡ ἀλεί- 2
ψασα τὸν Κύριον µύρῳ, καὶ ἐκµάξασα τοὺς πόδας αὐτοῦ ταῖς

v.32 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πολύςaanpn καλόςaanpn ἔργονnanp

δείκνυµιviaa1s σύrpd-p ἐκp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s διάp ποῖοςrqans αὐτόςrpgnp ἔργονnans
λιθάζωvipa2p ἐγώrpa-s . v.33 ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn λέγωvppanmp
περίp καλόςagnsn ἔργονngns οὐxo λιθάζωvipa1p σύrpa-s ἀλλάc περίp βλασφηµίαngfs
καίc ὅτιc σύrpn-s ἄνθρωποςnnms εἰµίvppxnms ποιέωvipa2s σεαυτοῦrxams θεόςnams .
v.34 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo εἰµίvipx3s γράφωvpxpnns
ἐνp ὁddms νόµοςndms σύrpg-p ἐγώrpn-s λέγωviaa1s θεόςnnmp εἰµίvipx2p . v.35 εἰqo ἐκεῖνοςrdamp
λέγωviaa3s θεόςnamp πρόςp ὅςrramp ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms γίνοµαιviad3s καίc
οὐxo δύναµαιvipn3s λύωvnap ὁdnfs γραφήnnfs . v.36 ὅςrrams ὁdnms πατήρnnms ἁγιάζωviaa3s
καίc ἀποστέλλωviaa3s εἰςp ὁdams κόσµοςnams σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc βλασφηµέωvipa2s
ὅτιc λέγωviaa1s υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx1s . v.37 εἰqo οὐxo ποιέωvipa1s ὁdanp
ἔργονnanp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s µήxo πιστεύωvdpa2p ἐγώrpd-s . v.38 εἰqo δέc ποιέωvipa1s
κἄνqo ἐγώrpd-s µήxo πιστεύωvspa2p ὁddnp ἔργονndnp πιστεύωvdaa2p ἵναc γινώσκωvsaa2p καίc
πιστεύωvsaa2p ὅτιc ἐνp ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdms . v.39 ζητέωviia3p
οὖνc πάλινbo αὐτόςrpams πιάζωvnaa καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgmp .
v.40 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s πάλινbo πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms εἰςp ὁdams τόποςnams
ὅπουbo εἰµίviix3s ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnns πρῶτοςannsn βαπτίζωvppanms καίc µένωviaa3s ἐκεῖbo .
v.41 καίc πολύςanmpn ἔρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams καίc λέγωviia3p ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms
µένxo σηµεῖονnans ποιέωviaa3s οὐδείςaansn πᾶςannpn δέc ὅσοςrcanp λέγωviaa3s ᾿Ιωάννηςnnms
περίp οὗτοςrdgms ἀληθήςannpn εἰµίviix3s . v.42 καίc πιστεύωviaa3p πολύςanmpn ἐκεῖbo εἰςp
αὐτόςrpams . 11. v.1 εἰµίviix3s δέc τι-σρινµσ ἀσθενέωvppanms Λάζαροςnnms ἀπόp Βηθανίαngfs
ἐκp ὁdgfs κώµηngfs Μαρίαngfs καίc Μάρθαngfs ὁdgfs ἀδελφήngfs αὐτόςrpgfs .
 11. 3–16 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 302
3 θριξὶν αὐτῆς, ἧς ὁ ἀδελφὸς Λάζαρος ἠσθένει. ἀπέστειλαν οὖν
αἱ ἀδελφαὶ πρὸς αὐτὸν λέγουσαι, Κύριε, ἴδε ὃν φιλεῖς ἀσθενεῖ.
4 ἀκούσας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν, Αὕτη ἡ ἀσθένεια οὐκ ἔστι πρὸς θά-
νατον, ἀλλ΄ ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ
5 Θεοῦ δι΄ αὐτῆς. ἠγάπα δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν Μάρθαν καὶ τὴν ἀδελ-
6 φὴν αὐτῆς καὶ τὸν Λάζαρον. ὡς οὖν ἤκουσεν ὅτι ἀσθενεῖ, τότε
7 µὲν ἔµεινεν ἐν ᾧ ἦν τόπῳ δύο ἡµέρας. ἔπειτα µετὰ τοῦτο λέγει
8 τοῖς µαθηταῖς, ῎Αγωµεν εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν πάλιν. λέγουσιν αὐ-
τῷ οἱ µαθηταί, ῾Ραββί, νῦν ἐζήτουν σε λιθάσαι οἱ ᾿Ιουδαῖοι, καὶ
9 πάλιν ὑπάγεις ἐκεῖ· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς, Οὐχὶ δώδεκα εἰσιν ὧ-
ραι τῆς ἡµέρας· ἐάν τις περιπατῇ ἐν τῇ ἡµέρᾳ, οὐ προσκόπτει,
10 ὅτι τὸ φῶς τοῦ κόσµου τούτου βλέπει. ἐὰν δέ τις περιπατῇ ἐν
11 τῇ νυκτί, προσκόπτει, ὅτι τὸ φῶς οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ. ταῦτα
εἶπε, καὶ µετὰ τοῦτο λέγει αὐτοῖς, Λάζαρος ὁ φίλος ἡµῶν κε-
12 κοίµηται, ἀλλὰ πορεύοµαι ἵνα ἐξυπνίσω αὐτόν. εἶπον οὖν οἱ
13 µαθηταὶ αὐτοῦ, Κύριε, εἰ κεκοίµηται, σωθήσεται. εἰρήκει δὲ ὁ
᾿Ιησοῦς περὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἐκεῖνοι δὲ ἔδοξαν ὅτι περὶ τῆς
14 κοιµήσεως τοῦ ὕπνου λέγει. τότε οὖν εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς
15 παρρησίᾳ, Λάζαρος ἀπέθανε. καὶ χαίρω δι΄ ὑµᾶς, ἵνα πιστεύ-
16 σητε, ὅτι οὐκ ἤµην ἐκεῖ, ἀλλ΄ ἄγωµεν πρὸς αὐτόν. εἶπεν οὖν

v.2 εἰµίviix3s δέc Μαρίαnnfs ὁdnfs ἀλείφωvpaanfs ὁdams κύριοςnams µύρονndns καίc
ἐκµάσσωvpaanfs ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms ὁddfp θρίξndfp αὐτόςrpgfs ὅςrrgfs ὁdnms ἀδελφόςnnms
Λάζαροςnnms ἀσθενέωviia3s . v.3 ἀποστέλλωviaa3p οὖνc ὁdnfp ἀδελφήnnfp πρόςp αὐτόςrpams
λέγωvppanfp κύριοςnvms ἴδεi ὅςrrams φιλέωvipa2s ἀσθενέωvipa3s . v.4 ἀκούωvpaanms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s οὗτοςrdnfs ὁdnfs ἀσθένειαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s πρόςp θάνατοςnams
ἀλλάc ὑπέρp ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms θεόςngms ἵναc δοξάζωvsap3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms
διάp αὐτόςrpgfs . v.5 ἀγαπάωviia3s δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs Μάρθαnafs καίc ὁdafs
ἀδελφήnafs αὐτόςrpgfs καίc ὁdams Λάζαροςnams . v.6 ὡςbo οὖνc ἀκούωviaa3s ὅτιc ἀσθενέωvipa3s
τότεbo µένxo µένωviaa3s ἐνp ὅςrrdms εἰµίviix3s τόποςndms δύοtn ἡµέραnafp . v.7 ἔπειταbo
p rdans vipa3s ddmp ndmp vspa1p p dafs nafs
µετά οὗτος λέγω ὁ µαθητής ἄγω εἰς ὁ ᾿Ιουδαία πάλινbo .
v.8 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp ῥαββίth νῦνbo ζητέωviia3p σύrpa-s λιθάζωvnaa
ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc πάλινbo ὑπάγωvipa2s ἐκεῖbo . v.9 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms οὐχίxo δώδεκαtn εἰµίvipx3p ὥραnnfp ὁdgfs ἡµέραngfs ἐάνqo τι-σρινµσ περιπατέωvspa3s
ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs οὐxo προσκόπτωvipa3s ὅτιc ὁdans φῶςnans ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms
βλέπωvipa3s . v.10 ἐάνqo δέc τι-σρινµσ περιπατέωvspa3s ἐνp ὁddfs νύξndfs προσκόπτωvipa3s
ὅτιc ὁdnns φῶςnnns οὐxo εἰµίvipx3s ἐνp αὐτόςrpdms . v.11 οὗτοςrdanp λέγωviaa3s καίc µετάp
οὗτοςrdans λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp Λάζαροςnnms ὁdnms φίλοςanmsn ἐγώrpg-p κοιµάοµαιvixp3s
ἀλλάc πορεύοµαιvipn1s ἵναc ἐξυπνίζωvsaa1s αὐτόςrpams . v.12 λέγωviaa3p οὖνc ὁdnmp
nnmp rpgms nvms qo vixp3s
µαθητής αὐτός κύριος εἰ κοιµάοµαι σῴζωvifp3s . v.13 λέγωviya3s δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms περίp ὁdgms θάνατοςngms αὐτόςrpgms ἐκεῖνοςrdnmp δέc δοκέωviaa3p ὅτιc περίp
ὁdgfs κοίµησιςngfs ὁdgms ὕπνοςngms λέγωvipa3s . v.14 τότεbo οὖνc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms παρρησίαndfs Λάζαροςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s . v.15 καίc χαίρωvipa1s διάp σύrpa-p
ἵναc πιστεύωvsaa2p ὅτιc οὐxo εἰµίviix1s ἐκεῖbo ἀλλάc ἄγωvspa1p πρόςp αὐτόςrpams .
303 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 11. 17–30
Θωµᾶς, ὁ λεγόµενος ∆ίδυµος, τοῖς συµµαθηταῖς, ῎Αγωµεν καὶ
ἡµεῖς, ἵνα ἀποθάνωµεν µετ΄ αὐτοῦ. ᾿Ελθὼν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς εὗ- 17
ρεν αὐτὸν τέσσαρας ἡµέρας ἤδη ἔχοντα ἐν τῷ µνηµείῳ. ἦν δὲ 18
ἡ Βηθανία ἐγγὺς τῶν ῾Ιεροσολύµων, ὡς ἀπὸ σταδίων δεκαπέντε,
καὶ πολλοὶ ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ἐληλύθεισαν πρὸς τὰς περὶ Μάρ- 19
θαν καὶ Μαρίαν, ἵνα παραµυθήσωνται αὐτὰς περὶ τοῦ ἀδελφοῦ
αὐτῶν. ἡ οὖν Μάρθα, ὡς ἤκουσεν ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς ἔρχεται, ὑ- 20
πήντησεν αὐτῷ, Μαρία δὲ ἐν τῷ οἴκῳ ἐκαθέζετο. εἶπεν οὖν 21
ἡ Μάρθα πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, Κύριε, εἰ ἦς ὧδε, ὁ ἀδελφός µου
οὐκ ἂν ἐτεθνήκει. ἀλλὰ καὶ νῦν οἶδα ὅτι ὅσα ἂν αἰτήσῃ τὸν 22
Θεόν, δώσει σοι ὁ Θεός. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αναστήσεται 23
ὁ ἀδελφός σου. λέγει αὐτῷ Μάρθα, Οἶδα ὅτι ἀναστήσεται ἐν 24
τῇ ἀναστάσει ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. εἶπεν αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγώ 25
εἰµι ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή, ὁ πιστεύων εἰς ἐµέ, κἂν ἀποθάνῃ,
ζήσεται, καὶ πᾶς ὁ ζῶν καὶ πιστεύων εἰς ἐµέ, οὐ µὴ ἀποθάνῃ 26
εἰς τὸν αἰῶνα. πιστεύεις τοῦτο· λέγει αὐτῷ, Ναί, Κύριε, ἐγὼ 27
πεπίστευκα, ὅτι σὺ εἶ ὁ Χριστός, ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ εἰς τὸν
κόσµον ἐρχόµενος. καὶ ταῦτά εἰποῦσα ἀπῆλθε, καὶ ἐφώνησε 28
Μαρίαν τὴν ἀδελφὴν αὐτῆς λάθρα, εἰποῦσα, ῾Ο διδάσκαλος
πάρεστι καὶ φωνεῖ σε. ἐκείνη ὡς ἤκουσεν, ἐγείρεται ταχὺ καὶ 29
ἔρχεται πρὸς αὐτόν. οὔπω δὲ ἐληλύθει ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὴν κώ- 30

v.16 λέγωviaa3s οὖνc Θωµᾶςnnms ὁdnms λέγωvpppnms ∆ίδυµοςnnms ὁddmp συµµαθητήςndmp

ἄγωvspa1p καίc ἐγώrpn-p ἵναc ἀποθνῄσκωvsaa1p µετάp αὐτόςrpgms . v.17 ἔρχοµαιvpaanms οὖνc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εὑρίσκωviaa3s αὐτόςrpams τέσσαρεςnafp ἡµέραnafp ἤδηbo ἔχωvppaams ἐνp
ὁddns µνηµεῖονndns . v.18 εἰµίviix3s δέc ὁdnfs Βηθανίαnnfs ἐγγύςbo ὁdgnp ῾Ιεροσόλυµαngnp
ὡςbo ἀπόp στάδιοςngnp δεκαπέντεtn . v.19 καίc πολύςanmpn ἐκp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
ἔρχοµαιviya3p πρόςp ὁdafp περίp Μάρθαnafs καίc Μαρίαnafs ἵναc παραµυθέοµαιvsad3p αὐτόςrpafp
περίp ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgfp . v.20 ὁdnfs οὖνc Μάρθαnnfs ὡςbo ἀκούωviaa3s ὅτιc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔρχοµαιvipn3s ὑπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms Μαρίαnnfs δέc ἐνp ὁddms οἶκοςndms
καθέζοµαιviin3s . v.21 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnfs Μάρθαnnfs πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams κύριοςnvms
εἰqo εἰµίviix2s ὧδεbo ὁdnms ἀδελφόςnnms ἐγώrpg-s οὐxo ἄνxo θνῄσκωviya3s . v.22 ἀλλάc καίc
bo vixa1s c rcanp xo vsam2s dams nams vifa3s
νῦν οἶδα ὅτι ὅσος ἄν αἰτέω ὁ θεός δίδωµι σύrpd-s ὁdnms
θεόςnnms . v.23 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀνίστηµιvifm3s ὁdnms ἀδελφόςnnms
σύrpg-s . v.24 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Μάρθαnnfs οἶδαvixa1s ὅτιc ἀνίστηµιvifm3s ἐνp ὁddfs
ἀνάστασιςndfs ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.25 λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ἀνάστασιςnnfs καίc ὁdnfs ζωήnnfs ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s
κἄνqo ἀποθνῄσκωvsaa3s ζάωvifd3s . v.26 καίc πᾶςanmsn ὁdnms ζάωvppanms καίc πιστεύωvppanms
εἰςp ἐγώrpa-s οὐxo µήxo ἀποθνῄσκωvsaa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams πιστεύωvipa2s οὗτοςrdans .
v.27 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ναίxo κύριοςnvms ἐγώrpn-s πιστεύωvixa1s ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms
Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdnms εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἔρχοµαιvppnnms .
v.28 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanfs ἀπέρχοµαιviaa3s καίc φωνέωviaa3s Μαρίαnafs ὁdafs ἀδελφήnafs
αὐτόςrpgfs λάθρᾳbo λέγωvpaanfs ὁdnms διδάσκαλοςnnms πάρειµιvipx3s καίc φωνέωvipa3s σύrpa-s .
v.29 ἐκεῖνοςrdnfs ὡςbo ἀκούωviaa3s ἐγείρωvipp3s ταχύςbo καίc ἔρχοµαιvipn3s πρόςp αὐτόςrpams .
 11. 31–41 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 304
31 µην, ἀλλ΄ ἦν ἐν τῷ τόπῳ ὅπου ὑπήντησεν αὐτῷ ἡ Μάρθα. οἱ
οὖν ᾿Ιουδαῖοι οἱ ὄντες µετ΄ αὐτῆς ἐν τῇ οἰκίᾳ καὶ παραµυθούµε-
νοι αὐτήν, ἰδόντες τὴν Μαρίαν ὅτι ταχέως ἀνέστη καὶ ἐξῆλθεν,
ἠκολούθησαν αὐτῇ, λέγοντες ὅτι ὑπάγει εἰς τὸ µνηµεῖον, ἵνα
32 κλαύσῃ ἐκεῖ. ἡ οὖν Μαρία, ὡς ἦλθεν ὅπου ἦν ὁ ᾿Ιησοῦς,
ἰδοῦσα αὐτόν, ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ, λέγουσα αὐτῷ,
33 Κύριε, εἰ ἦς ὧδε, οὐκ ἄν ἀπέθανέ µου ὁ ἀδελφός. ᾿Ιησοῦς
οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν, καὶ τοὺς συνελθόντας αὐτῇ ᾿Ι-
ουδαίους κλαίοντας, ἐνεβριµήσατο τῷ πνεύµατι, καὶ ἐτάραξεν
34 ἑαυτόν, καὶ εἶπε, Ποῦ τεθείκατε αὐτόν· λέγουσιν αὐτῷ, Κύριε,
35, 36 ἔρχου καὶ ἴδε. ἐδάκρυσεν ὁ ᾿Ιησοῦς. ἔλεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι,
37 ῎Ιδε πῶς ἐφίλει αὐτόν. τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν εἶπον, Οὐκ ἠδύνατο
οὗτος, ὁ ἀνοίξας τοὺς ὀφθαλµοὺς τοῦ τυφλοῦ, ποιῆσαι ἵνα καὶ
38 οὗτος µὴ ἀποθάνῃ· ᾿Ιησοῦς οὖν πάλιν ἐµβριµώµενος ἐν ἑαυτῷ
ἔρχεται εἰς τὸ µνηµεῖον. ἦν δὲ σπήλαιον, καὶ λίθος ἐπέκειτο
39 ἐπ΄ αὐτῷ. λέγει ὁ ᾿Ιησοῦς, ῎Αρατε τὸν λίθον. λέγει αὐτῷ ἡ ἀ-
δελφὴ τοῦ τεθνηκότος Μάρθα, Κύριε, ἤδη ὄζει, τεταρταῖος γάρ
40 ἐστι. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, Οὐκ εἶπόν σοι, ὅτι ἐὰν πιστεύσῃς,
41 ὄψει τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ· ἦραν οὖν τὸν λίθον, οὗ ἦν ὁ τεθνη-
κὼς κειµένος. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἦρε τοὺς ὀφθαλµοὺς ἄνω, καὶ εἶπε,

v.30 οὔπωbo δέc ἔρχοµαιviya3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdafs κώµηnafs ἀλλάc εἰµίviix3s
ἐνp ὁddms τόποςndms ὅπουbo ὑπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs Μάρθαnnfs . v.31 ὁdnmp
c anmpn dnmp vppxnmp p rpgfs p ddfs
οὖν ᾿Ιουδαῖος ὁ εἰµί µετά αὐτός ἐν ὁ οἰκίαndfs καίc
παραµυθέοµαιvppnnmp αὐτόςrpafs ὁράωvpaanmp ὁdafs Μαρίαnafs ὅτιc ταχέωςbo ἀνίστηµιviaa3s
καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdfs λέγωvppanmp ὅτιc ὑπάγωvipa3s εἰςp ὁdans
µνηµεῖονnans ἵναc κλαίωvsaa3s ἐκεῖbo . v.32 ὁdnfs οὖνc Μαρίαnnfs ὡςbo ἔρχοµαιviaa3s
ὅπουbo εἰµίviix3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωvpaanfs αὐτόςrpams πίπτωviaa3s εἰςp ὁdamp πούςnamp
αὐτόςrpgms λέγωvppanfs αὐτόςrpdms κύριοςnvms εἰqo εἰµίviix2s ὧδεbo οὐxo ἄνxo ἀποθνῄσκωviaa3s
ἐγώrpg-s ὁdnms ἀδελφόςnnms . v.33 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc ὡςbo ὁράωviaa3s αὐτόςrpafs κλαίωvppaafs
καίc ὁdamp συνέρχοµαιvpaaamp αὐτόςrpdfs ᾿Ιουδαῖοςaampn κλαίωvppaamp ἐµβριµάοµαιviad3s
ὁddns πνεῦµαndns καίc ταράσσωviaa3s ἑαυτοῦrxams . v.34 καίc λέγωviaa3s ποῦxo
τίθηµιvixa2p αὐτόςrpams λέγωvipa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms ἔρχοµαιvipn2s καίc ὁράωvdaa2s .
v.35 δακρύωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.36 λέγωviia3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἴδεi πῶςbo
φιλέωviia3s αὐτόςrpams . v.37 τι-σρινµπ δέc ἐκp αὐτόςrpgmp λέγωviaa3p οὐxo δύναµαιviin3s
οὗτοςrdnms ὁdnms ἀνοίγωvpaanms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ὁdgms τυφλόςagmsn ποιέωvnaa ἵναc καίc
οὗτοςrdnms µήxo ἀποθνῄσκωvsaa3s . v.38 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc πάλινbo ἐµβριµάοµαιvppnnms
p rxdms vipn3s p dans
ἐν ἑαυτοῦ ἔρχοµαι εἰς ὁ µνηµεῖονnans εἰµίviix3s δέc σπήλαιονnnns καίc
λίθοςnnms ἐπίκειµαιviin3s ἐπίp αὐτόςrpdns . v.39 λέγωvipa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms αἴρωvdaa2p
dams nams vipa3s rpdms dnfs
ὁ λίθος λέγω αὐτός ὁ ἀδελφήnnfs ὁdgms θνῄσκωvpxagms Μάρθαnnfs
κύριοςnvms ἤδηbo ὄζωvipa3s τεταρταῖοςanmsn γάρc εἰµίvipx3s . v.40 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms οὐxo λέγωviaa1s σύrpd-s ὅτιc ἐάνqo πιστεύωvsaa2s ὀπτάνοµαιvifd2s ὁdafs δόξαnafs
ὁdgms θεόςngms .
305 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 11. 42–52
Πάτερ, εὐχαριστῶ σοι ὅτι ἤκουσάς µου. ἐγὼ δὲ ᾔδειν ὅτι πάν- 42
τοτέ µου ἀκούεις, ἀλλὰ διὰ τὸν ὄχλον τὸν περιεστῶτα εἶπον,
ἵνα πιστεύσωσιν ὅτι σύ µε ἀπέστειλας. καὶ ταῦτα εἰπών, φωνῇ 43
µεγάλῃ ἐκραύγασε, Λάζαρε, δεῦρο ἔξω. καὶ ἐξῆλθεν ὁ τεθνη- 44
κώς, δεδεµένος τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας κειρίαις, καὶ ἡ ὄψις
αὐτοῦ σουδαρίῳ περιεδέδετο. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Λύσατε
αὐτόν, καὶ ἄφετε ὑπάγειν. Πολλοὶ οὖν ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων, οἱ ἐλ- 45
θόντες πρὸς τὴν Μαρίαν καὶ θεασάµενοι ἃ ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησο῀ὺς,
ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν. τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν ἀπῆλθον πρὸς τοὺς 46
Φαρισαίους, καὶ εἶπον αὐτοῖς ἃ ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς. Συνήγα- 47
γον οὖν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι συνέδριον, καὶ ἔλεγον,
Τί ποιοῦµεν· ὅτι οὗτος ὁ ἄνθρωπος πολλὰ σηµεῖα ποιεῖ. ἐὰν 48
ἀφῶµεν αὐτὸν οὕτω, πάντες πιστεύσουσιν εἰς αὐτόν, καὶ ἐλεύ-
σονται οἱ ῾Ρωµαῖοι καὶ ἀροῦσιν ἡµῶν καὶ τὸν τόπον καὶ τὸ ἔθνος.
εἷς δέ τις ἐξ αὐτῶν Καϊάφας, ἀρχιερεὺς ὢν τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκεί- 49
νου, εἶπεν αὐτοῖς, ῾Υµεῖς οὐκ οἴδατε οὐδέν, οὐδὲ διαλογίζεσθε 50
ὅτι συµφέρει ἡµῖν ἵνα εἷς ἄνθρωπος ἀποθάνῃ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ,
καὶ µὴ ὅλον τὸ ἔθνος ἀπόληται. τοῦτο δὲ ἀφ΄ ἑαυτοῦ οὐκ εἶ- 51
πεν, ἀλλὰ ἀρχιερεὺς ὢν τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου, προεφήτευσεν
ὅτι ἔµελλεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἀποθνῄσκειν ὑπὲρ τοῦ ἔθνους, καὶ οὐχ 52

v.41 αἴρωviaa3p οὖνc ὁdams λίθοςnams οὐbo εἰµίviix3s ὁdnms θνῄσκωvpxanms κεῖµαιvppnnms
ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms αἴρωviaa3s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ἄνωbo καίc λέγωviaa3s πατήρnvms
εὐχαριστέωvipa1s σύrpd-s ὅτιc ἀκούωviaa2s ἐγώrpg-s . v.42 ἐγώrpn-s δέc οἶδαviya1s ὅτιc πάντοτεbo
ἐγώrpg-s ἀκούωvipa2s ἀλλάc διάp ὁdams ὄχλοςnams ὁdams περιΐστηµιvpxaams λέγωviaa1s ἵναc
πιστεύωvsaa3p ὅτιc σύrpn-s ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s . v.43 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanms
φωνήndfs µέγαςadfsn κραυγάζωviaa3s Λάζαροςnvms δεῦροbo ἔξωbo . v.44 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s
ὁdnms θνῄσκωvpxanms δέωvpxpnms ὁdamp πούςnamp καίc ὁdafp χείρnafp κειρίαndfp καίc ὁdnfs
ὄψιςnnfs αὐτόςrpgms σουδάριονndns περιδέωviyp3s λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λύωvdaa2p αὐτόςrpams καίc ἀφίηµιvdaa2p ὑπάγωvnpa . v.45 πολύςanmpn οὖνc ἐκp ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnmp ἔρχοµαιvpaanmp πρόςp ὁdafs Μαρίαnafs καίc θεάοµαιvpadnmp ὅςrranp
ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams . v.46 τι-σρινµπ δέc ἐκp
αὐτόςrpgmp ἀπέρχοµαιviaa3p πρόςp ὁdamp Φαρισαῖοςnamp καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdmp ὅςrranp
ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.47 συνάγωviaa3p οὖνc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp
Φαρισαῖοςnnmp συνέδριονnans καίc λέγωviia3p τίςrqans ποιέωvipa1p ὅτιc οὗτοςrdnms ὁdnms
ἄνθρωποςnnms πολύςaanpn σηµεῖονnanp ποιέωvipa3s . v.48 ἐάνqo ἀφίηµιvsaa1p αὐτόςrpams
bo anmpn vifa3p p rpams
οὕτω πᾶς πιστεύω εἰς αὐτός καί ἔρχοµαιvifd3p ὁdnmp ῾Ρωµαῖοςanmpn καίc
c

αἴρωvifa3p ἐγώrpg-p καίc ὁdams τόποςnams καίc ὁdans ἔθνοςnans . v.49 εἷςnnms δέc τι-σ-
ρινµσ ἐκp αὐτόςrpgmp Καϊάφαςnnms ἀρχιερεύςnnms εἰµίvppxnms ὁdgms ἐνιαυτόςngms ἐκεῖνοςrdgms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp σύrpn-p οὐxo οἶδαvixa2p οὐδείςaansn . v.50 οὐδέbo διαλογίζοµαιvipn2p
ὅτιc συµφέρωvipa3s ἐγώrpd-p ἵναc εἷςnnms ἄνθρωποςnnms ἀποθνῄσκωvsaa3s ὑπέρp ὁdgms
λαόςngms καίc µήxo ὅλοςannsn ὁdnns ἔθνοςnnns ἀπόλλυµιvsam3s . v.51 οὗτοςrdans δέc ἀπόp
ἑαυτοῦrxgms οὐxo λέγωviaa3s ἀλλάc ἀρχιερεύςnnms εἰµίvppxnms ὁdgms ἐνιαυτόςngms ἐκεῖνοςrdgms
προφητεύωviaa3s ὅτιc µέλλωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀποθνῄσκωvnpa ὑπέρp ὁdgns ἔθνοςngns .
 11. 53–12. 5 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 306
ὑπὲρ τοῦ ἔθνους µόνον, ἀλλ΄ ἵνα καὶ τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ τὰ δι-
53 εσκορπισµένα συναγάγῃ εἰς ἕν. ἀπ΄ ἐκείνης οὖν τῆς ἡµέρας
54 συνεβουλεύσαντο ἵνα ἀποκτείνωσιν αὐτόν. ᾿Ιησοῦς οὖν οὐκ
ἔτι παρρησίᾳ περιεπάτει ἐν τοῖς ᾿Ιουδαίοις, ἀλλὰ ἀπῆλθεν ἐκεῖ-
θεν εἰς τὴν χώραν, ἐγγὺς τῆς ἐρήµου, εἰς ᾿Εφραῒµ λεγοµένην
55 πόλιν, κἀκεῖ διέτριβε µετὰ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ. ἦν δὲ ἐγγὺς
τὸ πάσχα τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ ἀνέβησαν πολλοὶ εἰς ῾Ιεροσόλυµα
56 ἐκ τῆς χώρας πρὸ τοῦ πάσχα, ἵνα ἁγνίσωσιν ἑαυτούς. ἐζήτουν
οὖν τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἔλεγον µετ΄ ἀλλήλων ἐν τῷ ἱερῷ ἑστηκότες,
57 Τί δοκεῖ ὑµῖν· ὅτι οὐ µὴ ἔλθῃ εἰς τὴν ἑορτήν· δεδώκεισαν δὲ
καὶ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι ἐντολήν, ἵνα ἐάν τις γνῷ ποῦ
ἐστι, µηνύσῃ, ὅπως πιάσωσιν αὐτόν.
12 ῾Ο οὖν ᾿Ιησοῦς πρὸ ἓξ ἡµερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν εἰς Βη-
θανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν.
2 ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει, ὁ δὲ
3 Λάζαρος εἷς ἦν τῶν συνανακειµένων αὐτῷ. ἡ οὖν Μαρία λα-
βοῦσα λίτραν µύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίµου, ἤλειψε τοὺς
πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ, καὶ ἐξέµαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας
4 αὐτοῦ, ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσµῆς τοῦ µύρου. λέγει
οὖν εἷς ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ, ᾿Ιούδας Σίµωνος ᾿Ισκαριώτης, ὁ
5 µέλλων αὐτὸν παραδιδόναι, ∆ιατί τοῦτο τὸ µύρον οὐκ ἐπράθη

v.52 καίc οὐxo ὑπέρp ὁdgns ἔθνοςngns µόνοςbo ἀλλάc ἵναc καίc ὁdanp τέκνονnanp ὁdgms θεόςngms
ὁdanp διασκορπίζωvpxpanp συνάγωvsaa3s εἰςp εἷςnans . v.53 ἀπόp ἐκεῖνοςrdgfs οὖνc ὁdgfs
ngfs viam3p c vspa3p rpams
ἡµέρα συµβουλεύω ἵνα ἀποκτείνω αὐτός . v.54 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc οὐxo
ἔτιbo παρρησίαndfs περιπατέωviia3s ἐνp ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ἀλλάc ἀπέρχοµαιviaa3s ἐκεῖθενbo
εἰςp ὁdafs χώραnafs ἐγγύςbo ὁdgfs ἔρηµοςagfsn εἰςp ᾿Εφραίµtp λέγωvpppafs πόλιςnafs κἀκεῖbo
διατρίβωviia3s µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms . v.55 εἰµίviix3s δέc ἐγγύςbo ὁdnns πάσχαta
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc ἀναβαίνωviaa3p πολύςanmpn εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἐκp ὁdgfs χώραngfs
πρόp ὁdgms πάσχαta ἵναc ἁγνίζωvsaa3p ἑαυτοῦrxamp . v.56 ζητέωviia3p οὖνc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
καίc λέγωviia3p µετάp ἀλλήλωνregmp ἐνp ὁddns ἱερόνndns ἵστηµιvpxanmp τίςrqans δοκέωvipa3s
σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo ἔρχοµαιvsaa3s εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs . v.57 δίδωµιviya3p δέc καίc ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ἐντολήnafs ἵναc ἐάνqo τι-σρινµσ γινώσκωvsaa3s ποῦxo
εἰµίvipx3s µηνύωvsaa3s ὅπωςbo πιάζωvsaa3p αὐτόςrpams . 12. v.1 ὁdnms οὖνc ᾿Ιησοῦςnnms πρόp
ἕξtn ἡµέραngfp ὁdgms πάσχαta ἔρχοµαιviaa3s εἰςp Βηθανίαnafs ὅπουbo εἰµίviix3s Λάζαροςnnms
ὁdnms θνῄσκωvpxanms ὅςrrams ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn . v.2 ποιέωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms
δεῖπνονnans ἐκεῖbo καίc ὁdnfs Μάρθαnnfs διακονέωviia3s ὁdnms δέc Λάζαροςnnms εἷςnnms
εἰµίviix3s ὁdgmp συνανάκειµαιvppngmp αὐτόςrpdms . v.3 ὁdnfs οὖνc Μαρίαnnfs λαµβάνωvpaanfs
λίτραnafs µύρονngns νάρδοςngfs πιστικόςagfsn πολύτιµοςagfsn ἀλείφωviaa3s ὁdamp πούςnamp
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc ἐκµάσσωviaa3s ὁddfp θρίξndfp αὐτόςrpgfs ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms ὁdnfs
δέc οἰκίαnnfs πληρόωviap3s ἐκp ὁdgfs ὀσµήngfs ὁdgns µύρονngns . v.4 λέγωvipa3s οὖνc εἷςnnms
ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ᾿Ιούδαςnnms Σίµωνngms ᾿Ισκαριώθnnms ὁdnms µέλλωvppanms
αὐτόςrpams παραδίδωµιvnpa .
307 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 12. 6–17
τριακοσίων δηναρίων, καὶ ἐδόθη πτωχοῖς· εἶπε δὲ τοῦτο, οὐχ 6
ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔµελεν αὐτῷ, ἀλλὰ ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ
τὸ γλωσσόκοµον εἶχε, καὶ τὰ βαλλόµενα ἐβάσταζεν. εἶπεν οὖν 7
ὁ ᾿Ιησοῦς, ῎Αφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡµέραν τοῦ ἐνταφιασµοῦ µου
τετήρηκεν αὐτό. τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε µεθ΄ ἑαυτῶν, 8
ἐµὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. ῎Εγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν ᾿Ιου- 9
δαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστι, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν ᾿Ιησοῦν µόνον, ἀλλ΄
ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐβουλεύ- 10
σαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν, ὅτι 11
πολλοὶ δι΄ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν
᾿Ιησοῦν. Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, 12
ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυµα, ἔλαβον τὰ 13
βαΐα τῶν φοινίκων, καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἔκρα-
ζον, ῾Ωσαννα, εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι Κυρίου, ὁ
βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. ἑυρὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὀνάριον, ἐκάθισεν 14
ἐπ΄ αὐτό, καθώς ἐστι γεγραµµένον, Μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σι- 15
ών, ἰδού, ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται, καθήµενος ἐπὶ πῶλον ὄνου.
ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ΄ ὅτε 16
ἐδοξάσθη ὁ ᾿Ιησοῦς, τότε ἐµνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ΄ αὐτῷ γε-
γραµµένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ. ἐµαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος 17
ὁ ὢν µετ΄ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ µνηµείου,

v.5 διά&τίςxo οὗτοςrdnns ὁdnns µύρονnnns οὐxo πιπράσκωviap3s τριακόσιοιngmp δηνάριονngnp

καίc δίδωµιviap3s πτωχόςadmpn . v.6 λέγωviaa3s δέc οὗτοςrdans οὐxo ὅτιc περίp
ὁdgmp πτωχόςagmpn µέλειviia3s αὐτόςrpdms ἀλλάc ὅτιc κλέπτηςnnms εἰµίviix3s καίc ὁdans
γλωσσόκοµονnans ἔχωviia3s καίc ὁdanp βάλλωvpppanp βαστάζωviia3s . v.7 λέγωviaa3s οὖνc
dnms nnms vdaa2s rpafs p dafs nafs dgms
ὁ ᾿Ιησοῦς ἀφίηµι αὐτός εἰς ὁ ἡµέρα ὁ ἐνταφιασµόςngms ἐγώrpg-s
τηρέωvixa3s αὐτόςrpans . v.8 ὁdamp πτωχόςaampn γάρc πάντοτεbo ἔχωvipa2p µετάp ἑαυτοῦrxgmp
ἐγώrpa-s δέc οὐxo πάντοτεbo ἔχωvipa2p . v.9 γινώσκωviaa3s οὖνc ὄχλοςnnms πολύςanmsn ἐκp
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὅτιc ἐκεῖbo εἰµίvipx3s καίc ἔρχοµαιviaa3p οὐxo διάp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
µόνοςbo ἀλλάc ἵναc καίc ὁdams Λάζαροςnams ὁράωvsaa3p ὅςrrams ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn .
v.10 βουλεύοµαιviad3p δέc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp ἵναc καίc ὁdams Λάζαροςnams ἀποκτείνωvspa3p .
v.11 ὅτιc πολύςanmpn διάp αὐτόςrpams ὑπάγωviia3p ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc πιστεύωviia3p
εἰςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.12 ὁddfs ἐπαύριονbo ὄχλοςnnms πολύςanmsn ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms
εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs ἀκούωvpaanmp ὅτιc ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs .
v.13 λαµβάνωviaa3p ὁdanp βάϊονnanp ὁdgmp φοῖνιξngmp καίc ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ὑπάντησιςnafs
αὐτόςrpdms καίc κράζωviia3p ὡσαννάth εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἐνp ὄνοµαndns
κύριοςngms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgms ᾿Ισραήλtp . v.14 εὑρίσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὀνάριονnans καθίζωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpans καθώςbo εἰµίvipx3s γράφωvpxpnns . v.15 µήxo
φοβέοµαιvdpm2s θυγάτηρnvfs Σιώνtp ἰδούvdaa2s ὁdnms βασιλεύςnnms σύrpg-s ἔρχοµαιvipn3s
κάθηµαιvppnnms ἐπίp πῶλοςnams ὄνοςngfs . v.16 οὗτοςrdanp δέc οὐxo γινώσκωviaa3p ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ὁdans πρῶτοςaansn ἀλλάc ὅτεbo δοξάζωviap3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τότεbo
µιµνῄσκοµαιviap3p ὅτιc οὗτοςrdnnp εἰµίviix3s ἐπίp αὐτόςrpdms γράφωvpxpnnp καίc οὗτοςrdanp
ποιέωviaa3p αὐτόςrpdms .
 12. 18–28 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 308
18 καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ
19 ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσε τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σηµεῖον. οἱ
οὖν Φαρισαῖοι εἶπον πρὸς ἑαυτούς, Θεωρεῖτε ὅτι οὐκ ὠφελεῖτε
20 οὐδέν, ἴδε ὁ κόσµος ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν. ῏Ησαν δέ τινες
῞Ελληνες ἐκ τῶν ἀναβαινόντων ἵνα προσκυνήσωσιν ἐν τῇ ἑορτῇ,
21 οὗτοι οὖν προσῆλθον Φιλίππῳ τῷ ἀπὸ Βηθσαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας,
καὶ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες, Κύριε, θέλοµεν τὸν ᾿Ιησοῦν ἰδεῖν.
22 ἔρχεται Φίλιππος καὶ λέγει τῷ ᾿Ανδρέᾳ, καὶ πάλιν ᾿Ανδρέας καὶ
23 Φίλιππος λέγουσι τῷ ᾿Ιησοῦ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπεκρίνατο αὐτοῖς
λέγων, ᾿Ελήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.
24 ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ἐὰν µὴ ὁ κόκκος τοῦ σίτου πεσὼν εἰς
τὴν γῆν ἀποθάνῃ, αὐτὸς µόνος µένει, ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν
25 καρπὸν φέρει. ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν, καὶ
ὁ µισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσµῳ τούτῳ εἰς ζωὴν αἰώνιον
26 φυλάξει αὐτήν. ἐὰν ἐµοὶ διακονῇ τις, ἐµοὶ ἀκολουθείτω, καὶ
ὅπου εἰµὶ ἐγώ, ἐκεῖ καὶ ὁ διάκονος ὁ ἐµὸς ἔσται, καὶ ἐάν τις
27 ἐµοὶ διακονῇ, τιµήσει αὐτὸν ὁ πατήρ. νῦν ἡ ψυχή µου τετά-
ρακται, καὶ τί εἴπω· πάτερ, σῶσόν µε ἐκ τῆς ὥρας ταύτης. ἀλλὰ
28 διὰ τοῦτο ἦλθον εἰς τὴν ὥραν ταύτην. πάτερ, δόξασόν σου τὸ
ὄνοµα. ἦλθεν οὖν φωνὴ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, Καὶ ἐδόξασα, καὶ πά-

v.17 µαρτυρέωviia3s οὖνc ὁdnms ὄχλοςnnms ὁdnms εἰµίvppxnms µετάp αὐτόςrpgms ὅτεbo
ὁdams Λάζαροςnams φωνέωviaa3s ἐκp ὁdgns µνηµεῖονngns καίc ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpams ἐκp
νεκρόςagmpn . v.18 διάp οὗτοςrdans καίc ὑπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ὄχλοςnnms
ὅτιc ἀκούωviaa3s οὗτοςrdans αὐτόςrpams ποιέωvnxa ὁdans σηµεῖονnans . v.19 ὁdnmp
οὖνc Φαρισαῖοςnnmp λέγωviaa3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp θεωρέωvipa2p ὅτιc οὐxo ὠφελέωvipa2p
οὐδείςaansn ἴδεi ὁdnms κόσµοςnnms ὀπίσωbo αὐτόςrpgms ἀπέρχοµαιviaa3s . v.20 εἰµίviix3p
δέc τι-σρινµπ ῞Ελληνnnmp ἐκp ὁdgmp ἀναβαίνωvppagmp ἵναc προσκυνέωvsaa3p ἐνp ὁddfs
ἑορτήndfs . v.21 οὗτοςrdnmp οὖνc προσέρχοµαιviaa3p Φίλιπποςndms ὁddms ἀπόp Βηθσαϊδάtp
ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ἐρωτάωviia3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp κύριοςnvms θέλωvipa1p ὁdams
᾿Ιησοῦςnams ὁράωvnaa . v.22 ἔρχοµαιvipn3s Φίλιπποςnnms καίc λέγωvipa3s ὁddms ᾿Ανδρέαςndms
καίc πάλινbo ᾿Ανδρέαςnnms καίc Φίλιπποςnnms λέγωvipa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.23 ὁdnms
c nnms viad3s rpdmp vppanms vixa3s dnfs
δέ ᾿Ιησοῦς ἀποκρίνοµαι αὐτός λέγω ἔρχοµαι ὁ ὥραnnfs ἵναc
δοξάζωvsap3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.24 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
ἐάνqo µήxo ὁdnms κόκκοςnnms ὁdgms σῖτοςngms πίπτωvpaanms εἰςp ὁdafs γῆnafs ἀποθνῄσκωvsaa3s
αὐτόςrpnms µόνοςanmsn µένωvipa3s ἐάνqo δέc ἀποθνῄσκωvsaa3s πολύςaamsn καρπόςnams
φέρωvipa3s . v.25 ὁdnms φιλέωvppanms ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpafs
καίc ὁdnms µισέωvppanms ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἐνp ὁddms κόσµοςndms οὗτοςrddms εἰςp
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn φυλάσσωvifa3s αὐτόςrpafs . v.26 ἐάνqo ἐγώrpd-s διακονέωvspa3s τι-σρινµσ
ἐγώrpd-s ἀκολουθέωvdpa3s καίc ὅπουbo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ἐκεῖbo καίc ὁdnms διάκονοςnnms
ὁdnms ἐµόςrsnms εἰµίvifx3s καίc ἐάνqo τι-σρινµσ ἐγώrpd-s διακονέωvspa3s τιµάωvifa3s αὐτόςrpams
ὁdnms πατήρnnms . v.27 νῦνbo ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s ταράσσωvixp3s καίc τίςrqans λέγωvsaa1s
πατήρnvms σῴζωvdaa2s ἐγώrpa-s ἐκp ὁdgfs ὥραngfs οὗτοςrdgfs ἀλλάc διάp οὗτοςrdans ἔρχοµαιviaa1s
εἰςp ὁdafs ὥραnafs οὗτοςrdafs .
309 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 12. 29–40
λιν δοξάσω. ὁ οὖν ὄχλος ὁ ἑστὼς καὶ ἀκούσας ἔλεγε βροντὴν 29
γεγονέναι, ἄλλοι ἔλεγον, ῎Αγγελος αὐτῷ λελάληκεν. ἀπεκρίθη 30
ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν, Οὐ δι΄ ἐµὲ αὕτη ἡ φωνὴ γέγονεν, ἀλλὰ δι΄
ὑµᾶς. νῦν κρίσις ἐστὶ τοῦ κόσµου τούτου, νῦν ὁ ἄρχων τοῦ 31
κόσµου τούτου ἐκβληθήσεται ἔξω. κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ ἐκ τῆς 32
γῆς, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐµαυτόν. τοῦτο δὲ ἔλεγε, σηµαίνων 33
ποίῳ θανάτῳ ἤµελλεν ἀποθνῄσκειν. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ὄχλος, 34
῾Ηµεῖς ἠκούσαµεν ἐκ τοῦ νόµου ὅτι ὁ Χριστὸς µένει εἰς τὸν
αἰῶνα, καὶ πῶς σὺ λέγεις ὅτι ∆εῖ ὑψωθῆναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώ-
που· τίς ἐστιν οὗτος ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου· εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ 35
᾿Ιησοῦς, ῎Ετι µικρὸν χρόνον τὸ φῶς µεθ΄ ὑµῶν ἐστι. περιπατεῖτε
ἕως τὸ φῶς ἔχετε, ἵνα µὴ σκοτία ὑµᾶς καταλάβῃ, καὶ ὁ περι-
πατῶν ἐν τῇ σκοτίᾳ, οὐκ οἶδε ποῦ ὑπάγει. ἕως τὸ φῶς ἔχετε, 36
πιστεύετε εἰς τὸ φῶς, ἵνα υἱοὶ φωτὸς γένησθε. Ταῦτα ἐλάλη-
σεν ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἀπελθὼν ἐκρύβη ἀπ΄ αὐτῶν. τοσαῦτα δὲ 37
αὐτοῦ σηµεῖα πεποιηκότος ἔµπροσθεν αὐτῶν, οὐκ ἐπίστευον
εἰς αὐτόν, ἵνα ὁ λόγος ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου πληρωθῇ, ὃν 38
εἶπε, Κύριε, τίς ἐπίστευσε τῇ ἀκοῇ ἡµῶν· καὶ ὁ βραχίων Κυ-
ρίου τίνι ἀπεκαλύφθη· διὰ τοῦτο οὐκ ἠδύναντο πιστεύειν, ὅτι 39
πάλιν εἶπεν ᾿Ησαΐας, Τετύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλµούς, καὶ 40
πεπώρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν, ἵνα µὴ ἴδωσι τοῖς ὀφθαλµοῖς,

v.28 πατήρnvms δοξάζωvdaa2s σύrpg-s ὁdans ὄνοµαnans ἔρχοµαιviaa3s οὖνc φωνήnnfs ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms καίc δοξάζωviaa1s καίc πάλινbo δοξάζωvifa1s . v.29 ὁdnms οὖνc ὄχλοςnnms
ὁdnms ἵστηµιvpxanms καίc ἀκούωvpaanms λέγωviia3s βροντήnafs γίνοµαιvnxa ἄλλοςanmpn λέγωviia3p
ἄγγελοςnnms αὐτόςrpdms λαλέωvixa3s . v.30 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc
λέγωviaa3s οὐxo διάp ἐγώrpa-s οὗτοςrdnfs ὁdnfs φωνήnnfs γίνοµαιvixa3s ἀλλάc διάp σύrpa-p .
v.31 νῦνbo κρίσιςnnfs εἰµίvipx3s ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms νῦνbo ὁdnms ἄρχωνnnms ὁdgms
κόσµοςngms οὗτοςrdgms ἐκβάλλωvifp3s ἔξωbo . v.32 κἀγώrpn-s ἐάνqo ὑψόωvsap1s ἐκp ὁdgfs γῆngfs
πᾶςaampn ἕλκωvifa1s πρόςp ἐµαυτοῦrxams . v.33 οὗτοςrdans δέc λέγωviia3s σηµαίνωvppanms
ποῖοςrqdms θάνατοςndms µέλλωviia3s ἀποθνῄσκωvnpa . v.34 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ὄχλοςnnms ἐγώrpn-p ἀκούωviaa1p ἐκp ὁdgms νόµοςngms ὅτιc ὁdnms Χριστόςnnms µένωvipa3s
εἰςp ὁdams αἰώνnams καίc πῶςbo σύrpn-s λέγωvipa2s ὅτιc δεῖvipq3s ὑψόωvnap ὁdams υἱόςnams
ὁdgms ἄνθρωποςngms τίςrqnms εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms .
v.35 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔτιbo µικρόςaamsn χρόνοςnams ὁdnns
φῶςnnns µετάp σύrpg-p εἰµίvipx3s περιπατέωvdpa2p ἕωςc ὁdans φῶςnans ἔχωvipa2p ἵναc µήxo
σκοτίαnnfs σύrpa-p καταλαµβάνωvsaa3s καίc ὁdnms περιπατέωvppanms ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs
οὐxo οἶδαvixa3s ποῦxo ὑπάγωvipa3s . v.36 ἕωςc ὁdans φῶςnans ἔχωvipa2p πιστεύωvdpa2p
εἰςp ὁdans φῶςnans ἵναc υἱόςnnmp φῶςngns γίνοµαιvsad2p οὗτοςrdanp λαλέωviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms καίc ἀπέρχοµαιvpaanms κρύπτωviap3s ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.37 τοσοῦτοςrdanp
δέc αὐτόςrpgms σηµεῖονnanp ποιέωvpxagms ἔµπροσθενp αὐτόςrpgmp οὐxo πιστεύωviia3p εἰςp
αὐτόςrpams . v.38 ἵναc ὁdnms λόγοςnnms ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms πληρόωvsap3s
ὅςrrams λέγωviaa3s κύριοςnvms τίςrqnms πιστεύωviaa3s ὁddfs ἀκοήndfs ἐγώrpg-p καίc ὁdnms
βραχίωνnnms κύριοςngms τίςrqdms ἀποκαλύπτωviap3s . v.39 διάp οὗτοςrdans οὐxo δύναµαιviin3p
πιστεύωvnpa ὅτιc πάλινbo λέγωviaa3s ᾿Ησαΐαςnnms .
 12. 41–13. 1 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 310
καὶ νοήσωσι τῇ καρδίᾳ, καὶ ἐπιστραφῶσι, καὶ ἰάσωµαι αὐτούς.
41 ταῦτα εἶπεν ᾿Ησαΐας, ὅτε εἶδε τὴν δόξαν αὐτοῦ, καὶ ἐλάλησε
42 περὶ αὐτοῦ. ὅµως µέντοι καὶ ἐκ τῶν ἀρχόντων πολλοὶ ἐπί-
στευσαν εἰς αὐτόν, ἀλλὰ διὰ τοὺς Φαρισαίους οὐχ ὡµολόγουν,
43 ἵνα µὴ ἀποσυνάγωγοι γένωνται. ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν
44 ἀνθρώπων µᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ. ᾿Ιησοῦς δὲ ἔκ-
ραξε καὶ εἶπεν, ῾Ο πιστεύων εἰς ἐµέ, οὐ πιστεύει εἰς ἐµέ, ἀλλ΄ εἰς
45 τὸν πέµψαντά µε, καὶ ὁ θεωρῶν ἐµέ, θεωρεῖ τὸν πέµψαντά µε.
46 ἐγὼ φῶς εἰς τὸν κόσµον ἐλήλυθα, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς ἐµέ,
47 ἐν τῇ σκοτίᾳ µὴ µείνῃ. καὶ ἐάν τις µου ἀκούσῃ τῶν ῥηµάτων
καὶ µὴ πιστεύσῃ, ἐγὼ οὐ κρίνω αὐτόν, οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω
48 τὸν κόσµον, ἀλλ΄ ἵνα σώσω τὸν κόσµον. ὁ ἀθετῶν ἐµὲ καὶ µὴ
λαµβάνων τὰ ῥήµατά µου, ἔχει τὸν κρίνοντα αὐτόν, ὁ λόγος ὃν
49 ἐλάλησα, ἐκεῖνος κρινεῖ αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. ὅτι ἐγὼ
ἐξ ἐµαυτοῦ οὐκ ἐλάλησα, ἀλλ΄ ὁ πέµψας µε πατήρ, αὐτός µοι
50 ἐντολὴν ἔδωκε, τί εἴπω καὶ τί λαλήσω. καὶ οἶδα ὅτι ἡ ἐντολὴ
αὐτοῦ ζωὴ αἰώνιός ἐστιν, ἃ οὖν λαλῶ ἐγώ, καθὼς εἴρηκέ µοι ὁ
πατήρ, οὕτω λαλῶ.
13 Πρὸ δὲ τῆς ἑορτῆς τοῦ πάσχα, εἰδὼς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἐλήλυ-
θεν αὐτοῦ ἡ ὥρα ἵνα µεταβῇ ἐκ τοῦ κόσµου τούτου πρὸς τὸν
πατέρα, ἀγαπήσας τοὺς ἰδίους τοὺς ἐν τῷ κόσµῳ, εἰς τέλος ἠ-

v.40 τυφλόωvixa3s αὐτόςrpgmp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp καίc πωρόωvixa3s αὐτόςrpgmp ὁdafs

καρδίαnafs ἵναc µήxo ὁράωvsaa3p ὁddmp ὀφθαλµόςndmp καίc νοέωvsaa3p ὁddfs καρδίαndfs καίc
ἐπιστρέφωvsap3p καίc ἰάοµαιvsad1s αὐτόςrpamp . v.41 οὗτοςrdanp λέγωviaa3s ᾿Ησαΐαςnnms
bo viaa3s dafs nafs rpgms
ὅτε ὁράω ὁ δόξα αὐτός καί λαλέωviaa3s περίp αὐτόςrpgms .
c
v.42 ὅµωςc
µέντοιc καίc ἐκp ὁdgmp ἄρχωνngmp πολύςanmpn πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams ἀλλάc διάp
ὁdamp Φαρισαῖοςnamp οὐxo ὁµολογέωviia3p ἵναc µήxo ἀποσυνάγωγοςanmpn γίνοµαιvsad3p .
v.43 ἀγαπάωviaa3p γάρc ὁdafs δόξαnafs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp µᾶλλονbo ἤπερxo ὁdafs δόξαnafs
ὁdgms θεόςngms . v.44 ᾿Ιησοῦςnnms δέc κράζωviaa3s καίc λέγωviaa3s ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp
ἐγώrpa-s οὐxo πιστεύωvipa3s εἰςp ἐγώrpa-s ἀλλάc εἰςp ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s . v.45 καίc
ὁdnms θεωρέωvppanms ἐγώrpa-s θεωρέωvipa3s ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s . v.46 ἐγώrpn-s
φῶςnans εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἔρχοµαιvixa1s ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp
ἐγώrpa-s ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs µήxo µένωvsaa3s . v.47 καίc ἐάνqo τίςrinms ἐγώrpg-s ἀκούωvsaa3s
ὁdgnp ῥῆµαngnp καίc µήxo πιστεύωvsaa3s ἐγώrpn-s οὐxo κρίνωvifa1s αὐτόςrpams οὐxo γάρc
ἔρχοµαιviaa1s ἵναc κρίνωvspa1s ὁdams κόσµοςnams ἀλλάc ἵναc σῴζωvsaa1s ὁdams κόσµοςnams .
v.48 ὁdnms ἀθετέωvppanms ἐγώrpa-s καίc µήxo λαµβάνωvppanms ὁdanp ῥῆµαnanp ἐγώrpg-s
ἔχωvipa3s ὁdams κρίνωvppaams αὐτόςrpams ὁdnms λόγοςnnms ὅςrrams λαλέωviaa1s ἐκεῖνοςrdnms
κρίνωvifa3s αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.49 ὅτιc ἐγώrpn-s ἐκp ἐµαυτοῦrxgms
οὐxo λαλέωviaa1s ἀλλάc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s πατήρnnms αὐτόςrpnms ἐγώrpd-s ἐντολήnafs
δίδωµιviaa3s τίςrqans λέγωvsaa1s καίc τίςrqans λαλέωvsaa1s . v.50 καίc οἶδαvixa1s ὅτιc ὁdnfs
ἐντολήnnfs αὐτόςrpgms ζωήnnfs αἰώνιοςanfsn εἰµίvipx3s ὅςrranp οὖνc λαλέωvipa1s ἐγώrpn-s καθώςbo
λέγωvixa3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms οὕτωbo λαλέωvipa1s .
311 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 13. 2–12
γάπησεν αὐτούς. καὶ δείπνου γενοµένου, τοῦ διαβόλου ἤδη 2
βεβληκότος εἰς τὴν καρδίαν ᾿Ιούδα Σίµωνος ᾿Ισκαριώτου ἵνα αὐ-
τὸν παραδῷ, εἰδὼς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι πάντα δέδωκεν αὐτῷ ὁ πατὴρ 3
εἰς τὰς χεῖρας, καὶ ὅτι ἀπὸ Θεοῦ ἐξῆλθε καὶ πρὸς τὸν Θεὸν ὑπά-
γει, ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου, καὶ τίθησι τὰ ἱµάτια, καὶ λαβὼν 4
λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν. εἶτα βάλλει ὕδωρ εἰς τὸν νιπτῆρα, καὶ 5
ἤρξατο νίπτειν τοὺς πόδας τῶν µαθητῶν, καὶ ἐκµάσσειν τῷ λεν-
τίῳ ᾧ ἦν διεζωσµένος. ἔρχεται οὖν πρὸς Σίµωνα Πέτρον, καὶ 6
λέγει αὐτῷ ἐκεῖνος, Κύριε, σύ µου νίπτεις τοὺς πόδας· ἀπε- 7
κρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ, ῝Ο ἐγὼ ποιῶ, σὺ οὐκ οἶδας ἄρτι,
γνώσῃ δὲ µετὰ ταῦτα. λέγει αὐτῷ Πέτρος, Οὐ µὴ νίψῃς τοὺς 8
πόδας µου εἰς τὸν αἰῶνα. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εὰν µὴ
νίψω σε, οὐκ ἔχεις µέρος µετ΄ ἐµοῦ. λέγει αὐτῷ Σίµων Πέτρος, 9
Κύριε, µὴ τοὺς πόδας µου µόνον, ἀλλὰ καὶ τὰς χεῖρας καὶ τὴν
κεφαλήν. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῾Ο λελουµένος οὐ χρείαν ἔ- 10
χει ἢ τοὺς πόδας νίψασθαι, ἀλλ΄ ἔστι καθαρὸς ὅλος, καὶ ὑµεῖς
καθαροί ἐστε, ἀλλ΄ οὐχὶ πάντες. ᾔδει γὰρ τὸν παραδιδόντα 11
αὐτόν, διὰ τοῦτο εἶπεν, Οὐχὶ πάντες καθαροί ἐστε. ῞Οτε οὖν 12
ἔνιψε τοὺς πόδας αὐτῶν, καὶ ἔλαβε τὰ ἱµάτια αὐτοῦ, ἀναπε-

13. v.1 πρόp δέc ὁdgfs ἑορτήngfs ὁdgms πάσχαta οἶδαvpxanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc
ἔρχοµαιvixa3s αὐτόςrpgms ὁdnfs ὥραnnfs ἵναc µεταβαίνωvsaa3s ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms
πρόςp ὁdams πατήρnams ἀγαπάωvpaanms ὁdamp ἴδιοςaampn ὁdamp ἐνp ὁddms κόσµοςndms εἰςp
τέλοςnans ἀγαπάωviaa3s αὐτόςrpamp . v.2 καίc δεῖπνονngns γίνοµαιvpadgns ὁdgms διάβολοςagmsn
ἤδηbo βάλλωvpxagms εἰςp ὁdafs καρδίαnafs ᾿Ιούδαςngms Σίµωνngms ᾿Ισκαριώθngms ἵναc αὐτόςrpams
παραδίδωµιvsaa3s . v.3 οἶδαvpxanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc πᾶςaanpn δίδωµιvixa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms πατήρnnms εἰςp ὁdafp χείρnafp καίc ὅτιc ἀπόp θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa3s καίc πρόςp
ὁdams θεόςnams ὑπάγωvipa3s . v.4 ἐγείρωvipp3s ἐκp ὁdgns δεῖπνονngns καίc τίθηµιvipa3s ὁdanp
ἱµάτιονnanp καίc λαµβάνωvpaanms λέντιονnans διαζώννυµιviaa3s ἑαυτοῦrxams . v.5 εἶταbo
βάλλωvipa3s ὕδωρnans εἰςp ὁdams νιπτήρnams καίc ἄρχωviad3s νίπτωvnpa ὁdamp πούςnamp
ὁdgmp µαθητήςngmp καίc ἐκµάσσωvnpa ὁddns λέντιονndns ὅςrrdns εἰµίviix3s διαζώννυµιvpxpnms .
v.6 ἔρχοµαιvipn3s οὖνc πρόςp Σίµωνnams Πέτροςnams καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἐκεῖνοςrdnms
κύριοςnvms σύrpn-s ἐγώrpg-s νίπτωvipa2s ὁdamp πούςnamp . v.7 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms
καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὅςrrans ἐγώrpn-s ποιέωvipa1s σύrpn-s οὐxo οἶδαvixa2s ἄρτιbo
γινώσκωvifd2s δέc µετάp οὗτοςrdanp . v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Πέτροςnnms οὐxo µήxo
νίπτωvsaa2s ὁdamp πούςnamp ἐγώrpg-s εἰςp ὁdams αἰώνnams ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐάνqo µήxo νίπτωvsaa1s σύrpa-s οὐxo ἔχωvipa2s µέροςnans µετάp ἐγώrpg-s .
v.9 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Σίµωνnnms Πέτροςnnms κύριοςnvms µήxo ὁdamp πούςnamp ἐγώrpg-s
µόνοςbo ἀλλάc καίc ὁdafp χείρnafp καίc ὁdafs κεφαλήnafs . v.10 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms λούωvpxpnms ὅςxo χρείαnafs ἔχωvipa3s ἤxo ὁdamp πούςnamp νίπτωvnam
ἀλλάc εἰµίvipx3s καθαρόςanmsn ὅλοςanmsn καίc σύrpn-p καθαρόςanmpn εἰµίvipx2p ἀλλάc οὐχίxo
πᾶςanmpn . v.11 οἶδαviya3s γάρc ὁdams παραδίδωµιvppaams αὐτόςrpams διάp οὗτοςrdans
viaa3s
λέγω οὐχίxo πᾶςanmpn καθαρόςanmpn εἰµίvipx2p .
 13. 13–25 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 312
13 σὼν πάλιν, εἶπεν αὐτοῖς, Γινώσκετε τί πεποίηκα ὑµῖν· ὑµεῖς
φωνεῖτέ µε, ῾Ο διδάσκαλος, καὶ ῾Ο κύριος, καὶ καλῶς λέγετε,
14 εἰµὶ γάρ. εἰ οὖν ἐγὼ ἔνιψα ὑµῶν τοὺς πόδας, ὁ κύριος καὶ ὁ
διδάσκαλος, καὶ ὑµεῖς ὀφείλετε ἀλλήλων νίπτειν τοὺς πόδας.
15 ὑπόδειγµα γὰρ ἔδωκα ὑµῖν, ἵνα καθὼς ἐγὼ ἐποίησα ὑµῖν καὶ
16 ὑµεῖς ποιῆτε. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, Οὐκ ἔστι δοῦλος µείζων
τοῦ κυρίου αὐτοῦ, οὐδὲ ἀπόστολος µείζων τοῦ πέµψαντος αὐ-
17, 18 τόν. εἰ ταῦτα οἴδατε, µακάριοί ἐστε ἐὰν ποιῆτε αὐτά. οὐ περὶ
πάντων ὑµῶν λέγω, ἐγὼ οἶδα οὕς ἐξελεξάµην, ἀλλ΄ ἵνα ἡ γραφὴ
πληρωθῇ, ῾Ο τρώγων µετ΄ ἐµοῦ τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ΄ ἐµὲ τὴν
19 πτέρναν αὐτοῦ. ἀπ΄ ἄρτι λέγω ὑµῖν πρὸ τοῦ γενέσθαι, ἵνα, ὅ-
20 ταν γένηται, πιστεύσητε ὅτι ἐγώ εἰµι. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ῾Ο
λαµβάνων ἐάν τινα πέµψω, ἐµὲ λαµβάνει, ὁ δὲ ἐµὲ λαµβάνων,
21 λαµβάνει τὸν πέµψαντά µε. Ταῦτα εἰπὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐταράχθη
τῷ πνεύµατι, καὶ ἐµαρτύρησε καὶ εἶπεν, ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν
22 ὅτι εἷς ἐξ ὑµῶν παραδώσει µε. ἔβλεπον οὖν εἰς ἀλλήλους οἱ
23 µαθηταί, ἀπορούµενοι περὶ τίνος λέγει. ἦν δέ ἀνακείµενος
εἷς τῶν µαθητῶν αὐτοῦ ἐν τῷ κόλπῳ τοῦ ᾿Ιησοῦ, ὃν ἠγάπα ὁ ᾿Ιη-
24 σοῦς, νεύει οὖν τούτῳ Σίµων Πέτρος πυθέσθαι τίς ἂν εἴη περὶ
25 οὗ λέγει. ἐπιπεσὼν δὲ ἐκεῖνος ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ ᾿Ιησοῦ, λέγει

v.12 ὅτεbo οὖνc νίπτωviaa3s ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgmp καίc λαµβάνωviaa3s ὁdanp ἱµάτιονnanp
αὐτόςrpgms ἀναπίπτωvpaanms πάλινbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp γινώσκωvipa2p τίςrqans ποιέωvixa1s
σύrpd-p . v.13 σύrpn-p φωνέωvipa2p ἐγώrpa-s ὁdnms διδάσκαλοςnnms καίc ὁdnms κύριοςnnms
καίc καλῶςbo λέγωvipa2p εἰµίvipx1s γάρc . v.14 εἰqo οὖνc ἐγώrpn-s νίπτωviaa1s σύrpg-p
ὁdamp πούςnamp ὁdnms κύριοςnnms καίc ὁdnms διδάσκαλοςnnms καίc σύrpn-p ὀφείλωvipa2p
ἀλλήλωνregmp νίπτωvnpa ὁdamp πούςnamp . v.15 ὑπόδειγµαnans γάρc δίδωµιviaa1s σύrpd-p
c bo rpn-s viaa1s rpd-p
ἵνα καθώς ἐγώ ποιέω σύ καίc σύrpn-p ποιέωvspa2p . v.16 ἀµήνth ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo εἰµίvipx3s δοῦλοςnnms µέγαςanmsc ὁdgms κύριοςngms αὐτόςrpgms οὐδέbo
ἀπόστολοςnnms µέγαςanmsc ὁdgms πέµπωvpaagms αὐτόςrpams . v.17 εἰqo οὗτοςrdanp οἶδαvixa2p
µακάριοςanmpn εἰµίvipx2p ἐάνqo ποιέωvspa2p αὐτόςrpanp . v.18 οὐxo περίp πᾶςagmpn σύrpg-p
vipa1s rpn-s vixa1s rramp viam1s
λέγω ἐγώ οἶδα ὅς ἐκλέγω ἀλλά ἵναc ὁdnfs γραφήnnfs πληρόωvsap3s
c

ὁdnms τρώγωvppanms µετάp ἐγώrpg-s ὁdams ἄρτοςnams ἐπαίρωviaa3s ἐπίp ἐγώrpa-s ὁdafs πτέρναnafs
αὐτόςrpgms . v.19 ἀπόp ἄρτιbo λέγωvipa1s σύrpd-p πρόp ὁdgms γίνοµαιvnad ἵναc ὅτανc
γίνοµαιvsad3s πιστεύωvsaa2p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s . v.20 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s
rpd-p dnms vppanms qo vsaa1s
σύ ὁ λαµβάνω ἐάν τι-σριαµσ πέµπω ἐγώrpa-s λαµβάνωvipa3s ὁdnms
δέc ἐγώrpa-s λαµβάνωvppanms λαµβάνωvipa3s ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s . v.21 οὗτοςrdanp
λέγωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ταράσσωviap3s ὁddns πνεῦµαndns καίc µαρτυρέωviaa3s καίc
λέγωviaa3s ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc εἷςnnms ἐκp σύrpg-p παραδίδωµιvifa3s ἐγώrpa-s .
v.22 βλέπωviia3p οὖνc εἰςp ἀλλήλωνreamp ὁdnmp µαθητήςnnmp ἀπορέωvppmnmp περίp τίςrqgms
λέγωvipa3s . v.23 εἰµίviix3s δέc ἀνάκειµαιvppnnms εἷςnnms ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ἐνp
ὁddms κόλποςndms ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ὅςrrams ἀγαπάωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.24 νεύωvipa3s
οὖνc οὗτοςrddms Σίµωνnnms Πέτροςnnms πυνθάνοµαιvnad τίςrqnms ἄνxo εἰµίvopx3s περίp ὅςrrgms
λέγωvipa3s .
313 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 13. 26–36
αὐτῷ, Κύριε, τίς ἐστιν· ἀποκρίνεται ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εκεῖνός ἐστιν 26
ᾧ ἐγὼ βάψας τὸ ψωµίον ἐπιδώσω. καὶ ἐµβάψας τὸ ψωµίον,
δίδωσιν ᾿Ιούδα Σίµωνος ᾿Ισκαριώτη. καὶ µετὰ τὸ ψωµίον, τότε 27
εἰσῆλθεν εἰς ἐκεῖνον ὁ Σατανᾶς. λέγει οὖν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῝Ο
ποιεῖς, ποίησον τάχιον. τοῦτο δὲ οὐδεὶς ἔγνω τῶν ἀνακειµένων 28
πρὸς τί εἶπεν αὐτῷ. τινὲς γὰρ ἐδόκουν, ἐπεὶ τὸ γλωσσόκοµον 29
εἶχεν ὁ ᾿Ιούδας, ὅτι λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αγόρασον ὧν χρείαν
ἔχοµεν εἰς τὴν ἑορτήν, ἢ τοῖς πτωχοῖς ἵνα τι δῷ. λαβὼν οὖν 30
τὸ ψωµίον ἐκεῖνος, εὐθέως ἐξῆλθεν, ἦν δὲ νύξ. ῞Οτε οὖν ἐξ- 31
ῆλθε. λέγει ὁ ᾿Ιησοῦς, Νῦν ἐδοξάσθη ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, καὶ
ὁ Θεὸς ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ. εἰ ὁ Θεὸς ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ, καὶ 32
ὁ Θεὸς δοξάσει αὐτὸν ἐν ἑαυτῷ, καὶ εὐθὺς δοξάσει αὐτόν. τε- 33
κνία, ἔτι µικρὸν µεθ΄ ὑµῶν εἰµι. ζητήσετέ µε, καὶ καθὼς εἶπον
τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὅτι ῞Οπου ὑπάγω ἐγώ, ὑµεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν,
καὶ ὑµῖν λέγω ἄρτι. ἐντολὴν καινὴν δίδωµι ὑµῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε 34
ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα ὑµᾶς, ἵνα καὶ ὑµεῖς ἀγαπᾶτε ἀλ-
λήλους. ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐµοὶ µαθηταί ἐστε, ἐὰν 35
ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις. Λέγει αὐτῷ Σίµων Πέτρος, Κύ- 36
ριε, ποῦ ὑπάγεις· ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῞Οπου ὑπάγω, οὐ
δύνασαί µοι νῦν ἀκολουθῆσαι, ὕστερον δὲ ἀκολουθήσεις µοι.

v.25 ἐπιπίπτωvpaanms δέc ἐκεῖνοςrdnms ἐπίp ὁdans στῆθοςnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms κύριοςnvms τίςrqnms εἰµίvipx3s . v.26 ἀποκρίνοµαιvipn3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
rdnms vipx3s rrdms rpn-s
ἐκεῖνος εἰµί ὅς ἐγώ βάπτωvpaanms ὁdans ψωµίονnans ἐπιδίδωµιvifa1s
καίc ἐµβάπτωvpaanms ὁdans ψωµίονnans δίδωµιvipa3s ᾿Ιούδαςndms Σίµωνngms ᾿Ισκαριώθndms .
v.27 καίc µετάp ὁdans ψωµίονnans τότεbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ἐκεῖνοςrdams ὁdnms Σατανᾶςnnms
λέγωvipa3s οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅςrrans ποιέωvipa2s ποιέωvdaa2s ταχύςbo .
v.28 οὗτοςrdans δέc οὐδείςanfsn γινώσκωviaa3s ὁdgmp ἀνάκειµαιvppngmp πρόςp τίςrqans λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms . v.29 τι-σρινµπ γάρc δοκέωviia3p ἐπείc ὁdans γλωσσόκοµονnans ἔχωviia3s
ὁdnms ᾿Ιούδαςnnms ὅτιc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀγοράζωvdaa2s ὅςrrgnp
χρείαnafs ἔχωvipa1p εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs ἤxo ὁddmp πτωχόςadmpn ἵναc τι-σριανσ δίδωµιvsaa3s .
v.30 λαµβάνωvpaanms οὖνc ὁdans ψωµίονnans ἐκεῖνοςrdnms εὐθέωςbo ἐξέρχοµαιviaa3s εἰµίviix3s
δέc νύξnnfs . v.31 ὅτεbo οὖνc ἐξέρχοµαιviaa3s λέγωvipa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms νῦνbo δοξάζωviap3s
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms καίc ὁdnms θεόςnnms δοξάζωviap3s ἐνp αὐτόςrpdms .
v.32 εἰqo ὁdnms θεόςnnms δοξάζωviap3s ἐνp αὐτόςrpdms καίc ὁdnms θεόςnnms δοξάζωvifa3s
αὐτόςrpams ἐνp ἑαυτοῦrxdms καίc εὐθύςbo δοξάζωvifa3s αὐτόςrpams . v.33 τεκνίονnvnp ἔτιbo
aansn p rpg-p vipx1s vifa2p rpa-s
µικρός µετά σύ εἰµί ζητέω ἐγώ καί καθώςbo λέγωviaa1s ὁddmp
c

᾿Ιουδαῖοςadmpn ὅτιc ὅπουbo ὑπάγωvipa1s ἐγώrpn-s σύrpn-p οὐxo δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa καίc
σύrpd-p λέγωvipa1s ἄρτιbo . v.34 ἐντολήnafs καινόςaafsn δίδωµιvipa1s σύrpd-p ἵναc ἀγαπάωvspa2p
ἀλλήλωνreamp καθώςbo ἀγαπάωviaa1s σύrpa-p ἵναc καίc σύrpn-p ἀγαπάωvspa2p ἀλλήλωνreamp .
v.35 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvifd3p πᾶςanmpn ὅτιc ἐγώrpd-s µαθητήςnnmp εἰµίvipx2p ἐάνqo
ἀγάπηnafs ἔχωvspa2p ἐνp ἀλλήλωνredmp . v.36 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Σίµωνnnms Πέτροςnnms
κύριοςnvms ποῦxo ὑπάγωvipa2s ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅπουbo
ὑπάγωvipa1s οὐxo δύναµαιvipn2s ἐγώrpd-s νῦνbo ἀκολουθέωvnaa ὕστεροςbo δέc ἀκολουθέωvifa2s
ἐγώrpd-s .
 13. 37–14. 10 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 314
37 λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος, Κύριε, διατί οὐ δύναµαί σοι ἀκολουθῆ-
38 σαι ἄρτι· τὴν ψυχήν µου ὑπὲρ σοῦ θήσω. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ
᾿Ιησοῦς, Τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ ἐµοῦ θήσεις· ἀµὴν ἀµὴν λέγω
σοι, οὐ µὴ ἀλέκτωρ φωνήσει ἕως οὗ ἀπαρνήσῃ µε τρίς.
14 Μὴ ταρασσέσθω ὑµῶν ἡ καρδία, πιστεύετε εἰς τὸν Θεόν, καὶ
2 εἰς ἐµὲ πιστεύετε. ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ πατρός µου µοναὶ πολλαί
εἰσιν, εἰ δὲ µή, εἶπον ἂν ὑµῖν· πορεύοµαι ἑτοιµάσαι τόπον ὑµῖν.
3 καὶ ἐὰν πορευθῶ καὶ ἑτοιµάσω ὑµῖν τόπον, πάλιν ἔρχοµαι καὶ
παραλήψοµαι ὑµᾶς πρὸς ἐµαυτόν, ἵνα ὅπου εἰµὶ ἐγώ, καὶ ὑ-
4 µεῖς ἦτε. καὶ ὅπου ἐγὼ ὑπάγω οἴδατε, καὶ τὴν ὁδὸν οἴδατε.
5 λέγει αὐτῷ Θωµᾶς, Κύριε, οὐκ οἴδαµεν ποῦ ὑπάγεις, καὶ πῶς
6 δυνάµεθα τὴν ὁδὸν εἰδέναι· λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγώ εἰµι ἡ
ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή, οὐδεὶς ἔρχεται πρὸς τὸν πατέρα,
7 εἰ µὴ δι΄ ἐµοῦ. εἰ ἐγνώκειτέ µε· καὶ τὸν πατέρα µου ἐγνώκειτε
8 ἂν, καὶ ἀπ΄ ἄρτι γινώσκετε αὐτόν, καὶ ἑωράκατε αὐτόν. λέγει
αὐτῷ Φίλιππος, Κύριε, δεῖξον ἡµῖν τὸν πατέρα, καὶ ἀρκεῖ ἡµῖν.
9 λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Τοσοῦτον χρόνον µεθ΄ ὑµῶν εἰµι, καὶ οὐκ
ἔγνωκάς µε, Φίλιππε· ὁ ἑωρακὼς ἐµέ, ἑώρακε τὸν πατέρα, καὶ
10 πῶς σὺ λέγεις, ∆εῖξον ἡµῖν τὸν πατέρα· οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ
ἐν τῷ πατρί, καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐµοί ἐστι· τὰ ῥήµατα ἃ ἐγὼ λαλῶ
ὑµῖν, ἀπ΄ ἐµαυτοῦ οὐ λαλῶ, ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐµοὶ µένων, αὐτὸς

v.37 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms κύριοςnvms διά&τίςxo οὐxo δύναµαιvipn1s

σύrpd-s ἀκολουθέωvnaa ἄρτιbo ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s ὑπέρp σύrpg-s τίθηµιvifa1s .
v.38 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs ψυχήnafs σύrpg-s ὑπέρp ἐγώrpg-s
τίθηµιvifa2s ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s οὐxo µήxo ἀλέκτωρnnms φωνέωvifa3s ἕωςc ὅςbo
ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s τρίςbo . 14. v.1 µήxo ταράσσωvdpp3s σύrpg-p ὁdnfs καρδίαnnfs
πιστεύωvipa2p εἰςp ὁdams θεόςnams καίc εἰςp ἐγώrpa-s πιστεύωvdpa2p . v.2 ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs
ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s µονήanfpn πολύςanfpn εἰµίvipx3p εἰqo δέc µήxo λέγωviaa1s ἄνxo σύrpd-p
πορεύοµαιvipn1s ἑτοιµάζωvnaa τόποςnams σύrpd-p . v.3 καίc ἐάνqo πορεύοµαιvsao1s καίc
ἑτοιµάζωvsaa1s σύrpd-p τόποςnams πάλινbo ἔρχοµαιvipn1s καίc παραλαµβάνωvifd1s σύrpa-p πρόςp
ἐµαυτοῦrxams ἵναc ὅπουbo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s καίc σύrpn-p εἰµίvspx2p . v.4 καίc ὅπουbo ἐγώrpn-s
ὑπάγωvipa1s οἶδαvixa2p καίc ὁdafs ὁδόςnafs οἶδαvixa2p . v.5 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Θωµᾶςnnms
κύριοςnvms οὐxo οἶδαvixa1p ποῦxo ὑπάγωvipa2s καίc πῶςbo δύναµαιvipn1p ὁdafs ὁδόςnafs
οἶδαvnxa . v.6 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ὁδόςnnfs
c dnfs
καί ὁ ἀλήθειαnnfs καίc ὁdnfs ζωήnnfs οὐδείςanfsn ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ὁdams πατήρnams
εἰqo µήxo διάp ἐγώrpg-s . v.7 εἰqo γινώσκωviya2p ἐγώrpa-s καίc ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s
viya2p
γινώσκω ἄν καί ἀπόp ἄρτιbo γινώσκωvipa2p αὐτόςrpams καίc ὁράωvixa2p αὐτόςrpams .
xo c

v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Φίλιπποςnnms κύριοςnvms δείκνυµιvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdams πατήρnams

καίc ἀρκέωvipa3s ἐγώrpd-p . v.9 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τοσοῦτοςrdams
χρόνοςnams µετάp σύrpg-p εἰµίvipx1s καίc οὐxo γινώσκωvixa2s ἐγώrpa-s Φίλιπποςnvms ὁdnms
ὁράωvpxanms ἐγώrpa-s ὁράωvixa3s ὁdams πατήρnams καίc πῶςbo σύrpn-s λέγωvipa2s δείκνυµιvdaa2s
ἐγώrpd-p ὁdams πατήρnams .
315 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 14. 11–22
ποιεῖ τὰ ἔργα. πιστεύετέ µοι ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρί, καὶ ὁ πατὴρ 11
ἐν ἐµοί, εἰ δὲ µή, διὰ τὰ ἔργα αὐτὰ πιστεύετέ µοι. ἀµὴν ἀµὴν 12
λέγω ὑµῖν, ὁ πιστεύων εἰς ἐµέ, τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ κἀκεῖνος
ποιήσει, καὶ µείζονα τούτων ποιήσει, ὅτι ἐγὼ πρὸς τὸν πατέρα
µου πορεύοµαι. καὶ ὅ τι ἂν αἰτήσητε ἐν τῷ ὀνόµατί µου, τοῦτο 13
ποιήσω, ἵνα δοξασθῇ ὁ πατὴρ ἐν τῷ υἱῷ. ἐάν τι αἰτήσητε ἐν 14
τῷ ὀνόµατί µου, ἐγὼ ποιήσω. ἐὰν ἀγαπᾶτέ µε, τὰς ἐντολὰς 15
τὰς ἐµὰς τηρήσατε. καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα, καὶ ἄλλον 16
παράκλητον δώσει ὑµῖν, ἵνα µένῃ µεθ΄ ὑµῶν εἰς τὸν αἰῶνα, τὸ 17
πνεῦµα τῆς ἀληθείας, ὃ ὁ κόσµος οὐ δύναται λαβεῖν, ὅτι οὐ
θεωρεῖ αὐτό, οὐδὲ γινώσκει αὐτό. ὑµεῖς δὲ γινώσκετε αὐτό, ὅτι
παρ΄ ὑµῖν µένει, καὶ ἐν ὑµῖν ἔσται. οὐκ ἀφήσω ὑµᾶς ὀρφα- 18
νούς, ἔρχοµαι πρὸς ὑµᾶς. ἔτι µικρὸν καὶ ὁ κόσµος µε οὐκ 19
ἔτι θεωρεῖ, ὑµεῖς δὲ θεωρεῖτέ µε, ὅτι ἐγὼ ζῶ, καὶ ὑµεῖς ζήσε-
σθε. ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ γνώσεσθε ὑµεῖς ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρί 20
µου, καὶ ὑµεῖς ἐν ἐµοί, κἀγὼ ἐν ὑµῖν. ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς µου 21
καὶ τηρῶν αὐτάς, ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν µε, ὁ δὲ ἀγαπῶν µε,
ἀγαπηθήσεται ὑπὸ τοῦ πατρός µου, καὶ ἐγὼ ἀγαπήσω αὐτόν,
καὶ ἐµφανίσω αὐτῷ ἐµαυτόν. λέγει αὐτῷ ᾿Ιούδας, οὐχ ὁ ᾿Ισκα- 22
ριώτης, Κύριε, τί γέγονεν ὅτι ἡµῖν µέλλεις ἐµφανίζειν σεαυτόν,

v.10 οὐxo πιστεύωvipa2s ὅτιc ἐγώrpn-s ἐνp ὁddms πατήρndms καίc ὁdnms πατήρnnms ἐνp
ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s ὁdanp ῥῆµαnanp ὅςrranp ἐγώrpn-s λαλέωvipa1s σύrpd-p ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms
οὐxo λαλέωvipa1s ὁdnms δέc πατήρnnms ὁdnms ἐνp ἐγώrpd-s µένωvppanms αὐτόςrpnms ποιέωvipa3s
ὁdanp ἔργονnanp . v.11 πιστεύωvdpa2p ἐγώrpd-s ὅτιc ἐγώrpn-s ἐνp ὁddms πατήρndms καίc
ὁdnms πατήρnnms ἐνp ἐγώrpd-s εἰqo δέc µήxo διάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpanp πιστεύωvdpa2p
ἐγώrpd-s . v.12 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s ὁdanp
ἔργονnanp ὅςrranp ἐγώrpn-s ποιέωvipa1s κἀκεῖνοςrdnms ποιέωvifa3s καίc µέγαςaanpc οὗτοςrdgnp
ποιέωvifa3s ὅτιc ἐγώrpn-s πρόςp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s πορεύοµαιvipn1s . v.13 καίc
ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo αἰτέωvsaa2p ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s οὗτοςrdans ποιέωvifa1s ἵναc
δοξάζωvsap3s ὁdnms πατήρnnms ἐνp ὁddms υἱόςndms . v.14 ἐάνqo τι-σριανσ αἰτέωvsaa2p ἐνp
ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐγώrpn-s ποιέωvifa1s . v.15 ἐάνqo ἀγαπάωvspa2p ἐγώrpa-s ὁdafp
ἐντολήnafp ὁdafp ἐµόςrsafp τηρέωvdaa2p . v.16 καίc ἐγώrpn-s ἐρωτάωvifa1s ὁdams πατήρnams
καίc ἄλλοςaamsn παράκλητοςnams δίδωµιvifa3s σύrpd-p ἵναc µένωvspa3s µετάp σύrpg-p εἰςp
ὁdams αἰώνnams . v.17 ὁdans πνεῦµαnans ὁdgfs ἀλήθειαngfs ὅςrrans ὁdnms κόσµοςnnms οὐxo
δύναµαιvipn3s λαµβάνωvnaa ὅτιc οὐxo θεωρέωvipa3s αὐτόςrpans οὐδέbo γινώσκωvipa3s αὐτόςrpans
σύrpn-p δέc γινώσκωvipa2p αὐτόςrpans ὅτιc παράp σύrpd-p µένωvipa3s καίc ἐνp σύrpd-p εἰµίvifx3s .
v.18 οὐxo ἀφίηµιvifa1s σύrpa-p ὀρφανόςaampn ἔρχοµαιvipn1s πρόςp σύrpa-p . v.19 ἔτιbo
µικρόςaansn καίc ὁdnms κόσµοςnnms ἐγώrpa-s οὐxo ἔτιbo θεωρέωvipa3s σύrpn-p δέc θεωρέωvipa2p
ἐγώrpa-s ὅτιc ἐγώrpn-s ζάωvipa1s καίc σύrpn-p ζάωvifd2p . v.20 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs
γινώσκωvifd2p σύrpn-p ὅτιc ἐγώrpn-s ἐνp ὁddms πατήρndms ἐγώrpg-s καίc σύrpn-p ἐνp ἐγώrpd-s
κἀγώrpn-s ἐνp σύrpd-p . v.21 ὁdnms ἔχωvppanms ὁdafp ἐντολήnafp ἐγώrpg-s καίc τηρέωvppanms
αὐτόςrpafp ἐκεῖνοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἀγαπάωvppanms ἐγώrpa-s ὁdnms δέc ἀγαπάωvppanms
ἐγώrpa-s ἀγαπάωvifp3s ὑπόp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc ἐγώrpn-s ἀγαπάωvifa1s αὐτόςrpams
καίc ἐµφανίζωvifa1s αὐτόςrpdms ἐµαυτοῦrxams .
 14. 23–15. 1 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 316
23 καὶ οὐχὶ τῷ κόσµῳ· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ, ᾿Εάν
τις ἀγαπᾷ µε, τὸν λόγον µου τηρήσει, καὶ ὁ πατήρ µου ἀγαπή-
σει αὐτόν, καὶ πρὸς αὐτὸν ἐλευσόµεθα, καὶ µονὴν παρ΄ αὐτῷ
24 ποιήσοµεν. ὁ µὴ ἀγαπῶν µε, τοὺς λόγους µου οὐ τηρεῖ, καὶ
ὁ λόγος ὃν ἀκούετε οὐκ ἔστιν ἐµός, ἀλλὰ τοῦ πέµψαντός µε
25, 26 πατρός. Ταῦτα λελάληκα ὑµῖν παρ΄ ὑµῖν µένων. ὁ δὲ παρά-
κλητος, τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον, ὃ πέµψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόµατί
µου, ἐκεῖνος ὑµᾶς διδάξει πάντα, καὶ ὑποµνήσει ὑµᾶς πάντα
27 ἃ εἶπον ὑµῖν. εἰρήνην ἀφίηµι ὑµῖν, εἰρήνην τὴν ἐµὴν δίδωµι
ὑµῖν, οὐ καθὼς ὁ κόσµος δίδωσιν, ἐγὼ δίδωµι ὑµῖν. µὴ τα-
28 ρασσέσθω ὑµῶν ἡ καρδία, µηδὲ δειλιάτω. ἠκούσατε ὅτι ἐγὼ
εἶπον ὑµῖν, ῾Υπάγω καὶ ἔρχοµαι πρὸς ὑµᾶς. εἰ ἠγαπᾶτέ µε,
ἐχάρητε ἄν ὅτι εἶπον, Πορεύοµαι πρὸς τὸν πατέρα, ὅτι ὁ πατήρ
29 µου µείζων µού ἐστι. καὶ νῦν εἴρηκα ὑµῖν πρὶν γενέσθαι, ἵνα,
30 ὅταν γένηται, πιστεύσητε. οὐκ ἔτι πολλὰ λαλήσω µεθ΄ ὑµῶν,
ἔρχεται γὰρ ὁ τοῦ κόσµου τούτου ἄρχων, καὶ ἐν ἐµοὶ οὐκ ἔ-
31 χει οὐδέν, ἀλλ΄ ἵνα γνῷ ὁ κόσµος ὅτι ἀγαπῶ τὸν πατέρα, καὶ
καθὼς ἐνετείλατό µοι ὁ πατήρ, οὕτω ποιῶ. ἐγείρεσθε, ἄγωµεν
ἐντεῦθεν.
15 ᾿Εγώ εἰµι ἡ ἄµπελος ἡ ἀληθινή, καὶ ὁ πατήρ µου ὁ γεωργός

v.22 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ᾿Ιούδαςnnms οὐxo ὁdnms ᾿Ισκαριώθnnms κύριοςnvms τίςrqnns

γίνοµαιvixa3s ὅτιc ἐγώrpd-p µέλλωvipa2s ἐµφανίζωvnpa σεαυτοῦrxams καίc οὐχίxo ὁddms
κόσµοςndms . v.23 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἐάνqo
τι-σρινµσ ἀγαπάωvspa3s ἐγώrpa-s ὁdams λόγοςnams ἐγώrpg-s τηρέωvifa3s καίc ὁdnms πατήρnnms
ἐγώrpg-s ἀγαπάωvifa3s αὐτόςrpams καίc πρόςp αὐτόςrpams ἔρχοµαιvifd1p καίc µονήnafs παράp
αὐτόςrpdms ποιέωvifa1p . v.24 ὁdnms µήxo ἀγαπάωvppanms ἐγώrpa-s ὁdamp λόγοςnamp ἐγώrpg-s
οὐxo τηρέωvipa3s καίc ὁdnms λόγοςnnms ὅςrrams ἀκούωvipa2p οὐxo εἰµίvipx3s ἐµόςrsnms ἀλλάc
ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s πατήρngms . v.25 οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p παράp
σύrpd-p µένωvppanms . v.26 ὁdnms δέc παράκλητοςnnms ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn
ὅςrrans πέµπωvifa3s ὁdnms πατήρnnms ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐκεῖνοςrdnms σύrpa-p
διδάσκωvifa3s πᾶςaanpn καίc ὑποµιµνῄσκωvifa3s σύrpa-p πᾶςaanpn ὅςrranp λέγωviaa1s σύrpd-p .
v.27 εἰρήνηnafs ἀφίηµιvipa1s σύrpd-p εἰρήνηnafs ὁdafs ἐµόςrsafs δίδωµιvipa1s σύrpd-p οὐxo
καθώςbo ὁdnms κόσµοςnnms δίδωµιvipa3s ἐγώrpn-s δίδωµιvipa1s σύrpd-p µήxo ταράσσωvdpp3s
σύrpg-p ὁdnfs καρδίαnnfs µηδέc δειλιάωvdpa3s . v.28 ἀκούωviaa2p ὅτιc ἐγώrpn-s λέγωviaa1s
σύrpd-p ὑπάγωvipa1s καίc ἔρχοµαιvipn1s πρόςp σύrpa-p εἰqo ἀγαπάωviia2p ἐγώrpa-s χαίρωviao2p
ἄνxo ὅτιc λέγωviaa1s πορεύοµαιvipn1s πρόςp ὁdams πατήρnams ὅτιc ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s
µέγαςanmsc ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s . v.29 καίc νῦνbo λέγωvixa1s σύrpd-p πρίνbo γίνοµαιvnad ἵναc
ὅτανc γίνοµαιvsad3s πιστεύωvsaa2p . v.30 οὐxo ἔτιbo πολύςaanpn λαλέωvifa1s µετάp σύrpg-p
ἔρχοµαιvipn3s γάρc ὁdnms ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms ἄρχωνnnms καίc ἐνp ἐγώrpd-s οὐxo
ἔχωvipa3s οὐδείςaansn . v.31 ἀλλάc ἵναc γινώσκωvsaa3s ὁdnms κόσµοςnnms ὅτιc ἀγαπάωvipa1s
ὁdams πατήρnams καίc καθώςbo ἐντέλλοµαιviad3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms οὕτωbo ποιέωvipa1s
ἐγείρωvdpe2p ἄγωvspa1p ἐντεῦθενbo .
317 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 15. 2–13
ἐστι. πᾶν κλῆµα ἐν ἐµοὶ µὴ φέρον καρπόν, αἴρει αὐτό, καὶ 2
πᾶν τὸ καρπὸν φέρον, καθαίρει αὐτό, ἵνα πλείονα καρπὸν φέ-
ρῃ. ἤδη ὑµεῖς καθαροί ἐστε διὰ τὸν λόγον ὃν λελάληκα ὑµῖν. 3
µείνατε ἐν ἐµοί, κἀγὼ ἐν ὑµῖν. καθὼς τὸ κλῆµα οὐ δύναται 4
καρπὸν φέρειν ἀφ΄ ἑαυτοῦ, ἐὰν µὴ µείνῃ ἐν τῇ ἀµπέλῳ, οὕτως
οὐδὲ ὑµεῖς, ἐὰν µὴ ἐν ἐµοὶ µείνητε. ἐγώ εἰµι ἡ ἄµπελος, ὑµεῖς 5
τὰ κλήµατα. ὁ µένων ἐν ἐµοί, κἀγὼ ἐν αὐτῷ, οὗτος φέρει καρ-
πὸν πολύν, ὅτι χωρὶς ἐµοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν. ἐὰν µή 6
τις µείνῃ ἐν ἐµοί, ἐβλήθη ἔξω ὡς τὸ κλῆµα, καὶ ἐξηράνθη, καὶ
συνάγουσιν αὐτὰ καὶ εἰς πῦρ βάλλουσι, καὶ καίεται. ἐὰν µεί- 7
νητε ἐν ἐµοί, καὶ τὰ ῥήµατά µου ἐν ὑµῖν µείνῃ, ὃ ἐὰν θέλητε
αἰτήσεσθε, καὶ γενήσεται ὑµῖν. ἐν τούτῳ ἐδοξάσθη ὁ πατήρ 8
µου, ἵνα καρπὸν πολὺν φέρητε, καὶ γενήσεσθε ἐµοὶ µαθηταί.
καθὼς ἠγάπησέ µε ὁ πατήρ, κἀγὼ ἠγάπησα ὑµᾶς, µείνατε ἐν 9
τῇ ἀγάπῃ τῇ ἐµῇ. ἐὰν τὰς ἐντολάς µου τηρήσητε, µενεῖτε ἐν τῇ 10
ἀγάπῃ µου, καθὼς ἐγὼ τὰς ἐντολὰς τοῦ πατρός µου τετήρηκα,
καὶ µένω αὐτοῦ ἐν τῇ ἀγάπῃ. ταῦτα λελάληκα ὑµῖν, ἵνα ἡ 11
χαρὰ ἡ ἐµὴ ἐν ὑµῖν µείνῃ, καὶ ἡ χαρὰ ὑµῶν πληρωθῇ. αὕτη 12
ἐστὶν ἡ ἐντολὴ ἡ ἐµή, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα
ὑµᾶς. µείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν 13

15. v.1 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ἄµπελοςnnfs ὁdnfs ἀληθινόςanfsn καίc ὁdnms πατήρnnms
ἐγώrpg-s ὁdnms γεωργόςnnms εἰµίvipx3s . v.2 πᾶςaansn κλῆµαnans ἐνp ἐγώrpd-s µήxo φέρωvppaans
καρπόςnams αἴρωvipa3s αὐτόςrpans καίc πᾶςaansn ὁdans καρπόςnams φέρωvppaans καθαίρωvipa3s
αὐτόςrpans ἵναc πολύςaamsc καρπόςnams φέρωvspa3s . v.3 ἤδηbo σύrpn-p καθαρόςanmpn
εἰµίvipx2p διάp ὁdams λόγοςnams ὅςrrams λαλέωvixa1s σύrpd-p . v.4 µένωvdaa2p ἐνp ἐγώrpd-s
κἀγώrpn-s ἐνp σύrpd-p καθώςbo ὁdnns κλῆµαnnns οὐxo δύναµαιvipn3s καρπόςnams φέρωvnpa
ἀπόp ἑαυτοῦrxgms ἐάνqo µήxo µένωvsaa3s ἐνp ὁddfs ἄµπελοςndfs οὕτωbo οὐδέbo σύrpn-p ἐάνqo
µήxo ἐνp ἐγώrpd-s µένωvsaa2p . v.5 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ἄµπελοςnnfs σύrpn-p ὁdnnp
κλῆµαnnnp ὁdnms µένωvppanms ἐνp ἐγώrpd-s κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdms οὗτοςrdnms φέρωvipa3s
καρπόςnams πολύςaamsn ὅτιc χωρίςbo ἐγώrpg-s οὐxo δύναµαιvipn2p ποιέωvnpa οὐδείςaansn .
v.6 ἐάνqo µήxo τι-σρινµσ µένωvsaa3s ἐνp ἐγώrpd-s βάλλωviap3s ἔξωbo ὡςbo ὁdnns κλῆµαnnns
καίc ξηραίνωviap3s καίc συνάγωvipa3p αὐτόςrpanp καίc εἰςp πῦρnans βάλλωvipa3p καίc καίωvipp3s .
v.7 ἐάνqo µένωvsaa2p ἐνp ἐγώrpd-s καίc ὁdnnp ῥῆµαnnnp ἐγώrpg-s ἐνp σύrpd-p µένωvsaa3s ὅςrrans
ἐάνqo θέλωvspa2p αἰτέωvifm2p καίc γίνοµαιvifd3s σύrpd-p . v.8 ἐνp οὗτοςrddns δοξάζωviap3s
ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ἵναc καρπόςnams πολύςaamsn φέρωvspa2p καίc γίνοµαιvifd2p ἐγώrpd-s
µαθητήςnnmp . v.9 καθώςbo ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-s ὁdnms πατήρnnms κἀγώrpn-s ἀγαπάωviaa1s
σύrpa-p µένωvdaa2p ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs ὁddfs ἐµόςrsdfs . v.10 ἐάνqo ὁdafp ἐντολήnafp
rpg-s vsaa2p vifa2p p ddfs ndfs rpg-s
ἐγώ τηρέω µένω ἐν ὁ ἀγάπη ἐγώ καθώςbo ἐγώrpn-s ὁdafp ἐντολήnafp
ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s τηρέωvixa1s καίc µένωvipa1s αὐτόςrpgms ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs .
v.11 οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p ἵναc ὁdnfs χαράnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs ἐνp σύrpd-p µένωvsaa3s
καίc εἰµίdnfs χαράnnfs σύrpg-p πληρόωvsap3s . v.12 οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐντολήnnfs ὁdnfs
ἐµόςrsnfs ἵναc ἀγαπάωvspa2p ἀλλήλωνreamp καθώςbo ἀγαπάωviaa1s σύrpa-p .
 15. 14–24 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 318
14 αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ. ὑµεῖς φίλοι µου ἐστέ, ἐὰν
15 ποιῆτε ὅσα ἐγὼ ἐντέλλοµαι ὑµῖν. οὐκέτι ὑµᾶς λέγω δούλους,
ὅτι ὁ δοῦλος οὐκ οἶδε τί ποιεῖ αὐτοῦ ὁ κύριος, ὑµᾶς δὲ εἴρηκα
φίλους, ὅτι πάντα ἃ ἤκουσα παρὰ τοῦ πατρός µου ἐγνώρισα ὑ-
16 µῖν. οὐχ ὑµεῖς µε ἐξελέξασθε, ἀλλ΄ ἐγὼ ἐξελεξάµην ὑµᾶς, καὶ
ἔθηκα ὑµᾶς, ἵνα ὑµεῖς ὑπάγητε καὶ καρπὸν φέρητε, καὶ ὁ καρ-
πὸς ὑµῶν µένῃ, ἵνα ὅ τι ἂν αἰτήσητε τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόµατί
17 µου, δῷ ὑµῖν. ταῦτα ἐντέλλοµαι ὑµῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους.
18 εἰ ὁ κόσµος ὑµᾶς µισεῖ, γινώσκετε ὅτι ἐµὲ πρῶτον ὑµῶν µε-
19 µίσηκεν. εἰ ἐκ τοῦ κόσµου ἦτε, ὁ κόσµος ἂν τὸ ἴδιον ἐφίλει,
ὅτι δὲ ἐκ τοῦ κόσµου οὐκ ἐστέ, ἀλλ΄ ἐγὼ ἐξελεξάµην ὑµᾶς ἐκ
20 τοῦ κόσµου, διὰ τοῦτο µισεῖ ὑµᾶς ὁ κόσµος. µνηµονεύετε τοῦ
λόγου οὗ ἐγὼ εἶπον ὑµῖν, Οὐκ ἔστι δοῦλος µείζων τοῦ κυρίου
αὐτοῦ. εἰ ἐµὲ ἐδίωξαν, καὶ ὑµᾶς διώξουσιν, εἰ τὸν λόγον µου
21 ἐτήρησαν, καὶ τὸν ὑµέτερον τηρήσουσιν. ἀλλὰ ταῦτα πάντα
ποιήσουσιν ὑµῖν διὰ τὸ ὄνοµά µου, ὅτι οὐκ οἴδασι τὸν πέµ-
22 ψαντά µε. εἰ µὴ ἦλθον καὶ ἐλάλησα αὐτοῖς, ἁµαρτίαν οὐκ
εἴχον, νῦν δὲ πρόφασιν οὐκ ἔχουσι περὶ τῆς ἁµαρτίας αὐτῶν.
23, 24 ὁ ἐµὲ µισῶν, καὶ τὸν πατέρα µου µισεῖ. εἰ τὰ ἔργα µὴ ἐποίησα
ἐν αὐτοῖς ἃ οὐδεὶς ἄλλος πεποίηκεν, ἁµαρτίαν οὐκ εἴχον, νῦν

v.13 µέγαςaafsc οὗτοςrdgfs ἀγάπηnafs οὐδείςanfsn ἔχωvipa3s ἵναc τι-σρινµσ ὁdafs ψυχήnafs
αὐτόςrpgms τίθηµιvsaa3s ὑπέρp ὁdgmp φίλοςagmpn αὐτόςrpgms . v.14 σύrpn-p φίλοςanmpn ἐγώrpg-s
εἰµίvipx2p ἐάνqo ποιέωvspa2p ὅσοςrcanp ἐγώrpn-s ἐντέλλοµαιvipn1s σύrpd-p . v.15 οὐκέτιbo σύrpa-p
λέγωvipa1s δοῦλοςnamp ὅτιc ὁdnms δοῦλοςnnms οὐxo οἶδαvixa3s τίςrqans ποιέωvipa3s αὐτόςrpgms
ὁdnms κύριοςnnms σύrpa-p δέc λέγωvixa1s φίλοςaampn ὅτιc πᾶςaanpn ὅςrranp ἀκούωviaa1s παράp
ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s γνωρίζωviaa1s σύrpd-p . v.16 οὐxo σύrpn-p ἐγώrpa-s ἐκλέγωviam2p
ἀλλάc ἐγώrpn-s ἐκλέγωviam1s σύrpa-p καίc τίθηµιviaa1s σύrpa-p ἵναc σύrpn-p ὑπάγωvspa2p
καίc καρπόςnams φέρωvspa2p καίc ὁdnms καρπόςnnms σύrpg-p µένωvspa3s ἵναc ὅςrrans τι-σ-
ριανσ ἄνxo αἰτέωvsaa2p ὁdams πατήρnams ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s δίδωµιvsaa3s σύrpd-p .
v.17 οὗτοςrdanp ἐντέλλοµαιvipn1s σύrpd-p ἵναc ἀγαπάωvspa2p ἀλλήλωνreamp . v.18 εἰqo ὁdnms
κόσµοςnnms σύrpa-p µισέωvipa3s γινώσκωvipa2p ὅτιc ἐγώrpa-s πρῶτοςbo σύrpg-p µισέωvixa3s .
v.19 εἰqo ἐκp ὁdgms κόσµοςngms εἰµίviix2p ὁdnms κόσµοςnnms ἄνxo ὁdans ἴδιοςaansn φιλέωviia3s
ὅτιc δέc ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὐxo εἰµίvipx2p ἀλλάc ἐγώrpn-s ἐκλέγωviam1s σύrpa-p ἐκp ὁdgms
κόσµοςngms διάp οὗτοςrdans µισέωvipa3s σύrpa-p ὁdnms κόσµοςnnms . v.20 µνηµονεύωvdpa2p
ὁdgms λόγοςngms ὅςrrgms ἐγώrpn-s λέγωviaa1s σύrpd-p οὐxo εἰµίvipx3s δοῦλοςnnms µέγαςanmsc
ὁdgms κύριοςngms αὐτόςrpgms εἰqo ἐγώrpa-s διώκωviaa3p καίc σύrpa-p διώκωvifa3p εἰqo ὁdams
λόγοςnams ἐγώrpg-s τηρέωviaa3p καίc ὁdams ὑµέτεροςrsams τηρέωvifa3p . v.21 ἀλλάc οὗτοςrdanp
πᾶςaanpn ποιέωvifa3p σύrpd-p διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s ὅτιc οὐxo οἶδαvixa3p ὁdams
πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s . v.22 εἰqo µήxo ἔρχοµαιviaa1s καίc λαλέωviaa1s αὐτόςrpdmp ἁµαρτίαnafs
οὐxo ἔχωviia3p νῦνbo δέc πρόφασιςnafs οὐxo ἔχωvipa3p περίp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs αὐτόςrpgmp .
v.23 ὁdnms ἐγώrpa-s µισέωvppanms καίc ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s µισέωvipa3s .
319 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 15. 25–16. 10
δὲ καὶ ἑωράκασι καὶ µεµισήκασι καὶ ἐµὲ καὶ τὸν πατέρα µου.
ἀλλ΄ ἵνα πληρωθῇ ὁ λόγος ὁ γεγραµµένος ἐν τῷ νόµῳ αὐτῶν 25
ὅτι ᾿Εµίσησάν µε δωρεάν. ῞Οταν δὲ ἔλθῃ ὁ παράκλητος, ὃν 26
ἐγὼ πέµψω ὑµῖν παρὰ τοῦ πατρός, τὸ πνεῦµα τῆς ἀληθείας, ὃ
παρὰ τοῦ πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος µαρτυρήσει περὶ ἐµοῦ,
καὶ ὑµεῖς δὲ µαρτυρεῖτε, ὅτι ἀπ΄ ἀρχῆς µετ΄ ἐµοῦ ἐστε. 27
Ταῦτα λελάληκα ὑµῖν, ἵνα µὴ σκανδαλισθῆτε. ἀποσυναγώ- 16, 2
γους ποιήσουσιν ὑµᾶς, ἀλλ΄ ἔρχεται ὥρα, ἵνα πᾶς ὁ ἀποκτείνας
ὑµᾶς δόξῃ λατρείαν προσφέρειν τῷ Θεῷ. καὶ ταῦτα ποιήσου- 3
σιν ὑµῖν, ὅτι οὐκ ἔγνωσαν τὸν πατέρα οὐδὲ ἐµέ. ἀλλὰ ταῦτα 4
λελάληκα ὑµῖν, ἵνα ὅταν ἔλθῃ ἡ ὥρα, µνηµονεύητε αὐτῶν, ὅτι
ἐγὼ εἶπον ὑµῖν. ταῦτα δὲ ὑµῖν ἐξ ἀρχῆς οὐκ εἶπον, ὅτι µεθ΄
ὑµῶν ἤµην. νῦν δὲ ὑπάγω πρὸς τὸν πέµψαντά µε, καὶ οὐ- 5
δεὶς ἐξ ὑµῶν ἐρωτᾷ µε, Ποῦ ὑπάγεις· ἀλλ΄ ὅτι ταῦτα λελάληκα 6
ὑµῖν, ἡ λύπη πεπλήρωκεν ὑµῶν τὴν καρδίαν. ἀλλ΄ ἐγὼ τὴν 7
ἀλήθειαν λέγω ὑµῖν, συµφέρει ὑµῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω, ἐὰν γὰρ
µὴ ἀπέλθω, ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑµᾶς, ἐὰν δὲ
πορευθῶ, πέµψω αὐτὸν πρὸς ὑµᾶς. καὶ ἐλθὼν ἐκεῖνος ἐλέγ- 8
ξει τὸν κόσµον περὶ ἁµαρτίας καὶ περὶ δικαιοσύνης καὶ περὶ
κρίσεως, περὶ ἁµαρτίας µέν, ὅτι οὐ πιστεύουσιν εἰς ἐµέ, περὶ 9, 10
δικαιοσύνης δέ, ὅτι πρὸς τὸν πατέρα µου ὑπάγω, καὶ οὐκ έτι

v.24 εἰqo ὁdanp ἔργονnanp µήxo ποιέωviaa1s ἐνp αὐτόςrpdmp ὅςrranp οὐδείςanfsn ἄλλοςanmsn
ποιέωvixa3s ἁµαρτίαnafs οὐxo ἔχωviia3p νῦνbo δέc καίc ὁράωvixa3p καίc µισέωvixa3p καίc
ἐγώrpa-s καίc ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s . v.25 ἀλλάc ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnms λόγοςnnms
ὁdnms γράφωvpxpnms ἐνp ὁddms νόµοςndms αὐτόςrpgmp ὅτιc µισέωviaa3p ἐγώrpa-s δωρεάνbo .
v.26 ὅτανc δέc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms παράκλητοςnnms ὅςrrams ἐγώrpn-s πέµπωvifa1s σύrpd-p
παράp ὁdgms πατήρngms ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgfs ἀλήθειαngfs ὅςrrnns παράp ὁdgms πατήρngms
ἐκπορεύοµαιvipn3s ἐκεῖνοςrdnms µαρτυρέωvifa3s περίp ἐγώrpg-s . v.27 καίc σύrpn-p δέc
µαρτυρέωvipa2p ὅτιc ἀπόp ἀρχήngfs µετάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx2p . 16. v.1 οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s
σύrpd-p ἵναc µήxo σκανδαλίζωvsap2p . v.2 ἀποσυνάγωγοςaampn ποιέωvifa3p σύrpa-p ἀλλάc
vipn3s nnfs c anmsn dnms
ἔρχοµαι ὥρα ἵνα πᾶς ὁ ἀποκτείνωvpaanms σύrpa-p δοκέωvsaa3s λατρείαnafs
προσφέρωvnpa ὁddms θεόςndms . v.3 καίc οὗτοςrdanp ποιέωvifa3p σύrpd-p ὅτιc οὐxo γινώσκωviaa3p
ὁdams πατήρnams οὐδέbo ἐγώrpa-s . v.4 ἀλλάc οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p ἵναc ὅτανc
ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnfs ὥραnnfs µνηµονεύωvspa2p αὐτόςrpgnp ὅτιc ἐγώrpn-s λέγωviaa1s σύrpd-p
οὗτοςrdanp δέc σύrpd-p ἐκp ἀρχήngfs οὐxo λέγωviaa1s ὅτιc µετάp σύrpg-p εἰµίviix1s . v.5 νῦνbo
δέc ὑπάγωvipa1s πρόςp ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s καίc οὐδείςanfsn ἐκp σύrpg-p ἐρωτάωvipa3s
ἐγώrpa-s ποῦxo ὑπάγωvipa2s . v.6 ἀλλάc ὅτιc οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p ὁdnfs λύπηnnfs
πληρόωvixa3s σύrpg-p ὁdafs καρδίαnafs . v.7 ἀλλάc ἐγώrpn-s ὁdafs ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s σύrpd-p
συµφέρωvipa3s σύrpd-p ἵναc ἐγώrpn-s ἀπέρχοµαιvsaa1s ἐάνqo γάρc µήxo ἀπέρχοµαιvsaa1s ὁdnms
παράκλητοςnnms οὐxo ἔρχοµαιvifd3s πρόςp σύrpa-p ἐάνqo δέc πορεύοµαιvsao1s πέµπωvifa1s
αὐτόςrpams πρόςp σύrpa-p . v.8 καίc ἔρχοµαιvpaanms ἐκεῖνοςrdnms ἐλέγχωvifa3s ὁdams
κόσµοςnams περίp ἁµαρτίαngfs καίc περίp δικαιοσύνηngfs καίc περίp κρίσιςngfs . v.9 περίp
ngfs xo c xo vipa3p p rpa-s
ἁµαρτία µέν ὅτι οὐ πιστεύω εἰς ἐγώ .
 16. 11–21 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 320
11 θεωρεῖτέ µε, περὶ δὲ κρίσεως, ὅτι ὁ ἄρχων τοῦ κόσµου τούτου
12 κέκριται. ἔτι πολλὰ ἔχω λέγειν ὑµῖν, ἀλλ΄ οὐ δύνασθε βα-
13 στάζειν ἄρτι. ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκεῖνος, τὸ πνεῦµα τῆς ἀληθείας,
ὁδηγήσει ὑµᾶς εἰς πάσαν τὴν ἀλήθειαν, οὐ γὰρ λαλήσει ἀφ΄
ἑαυτοῦ, ἀλλ΄ ὅσα ἂν ἀκούσῃ λαλήσει, καὶ τὰ ἐρχόµενα ἀναγ-
14 γελεῖ ὑµῖν. ἐκεῖνος ἐµὲ δοξάσει, ὅτι ἐκ τοῦ ἐµοῦ λήψεται, καὶ
15 ἀναγγελεῖ ὑµῖν. πάντα ὅσα ἔχει ὁ πατὴρ, ἐµά ἐστι, διὰ τοῦτο
16 εἶπον, ὅτι ἐκ τοῦ ἐµοῦ λήψεται, καὶ ἀναγγελεῖ ὑµῖν. µικρὸν
καὶ οὐ θεωρεῖτέ µε, καὶ πάλιν µικρὸν καὶ ὄψεσθέ µε, ὅτι ἐγὼ
17 ὑπάγω πρὸς τὸν πατέρα. εἶπον οὖν ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ
πρὸς ἀλλήλους, Τί ἐστι τοῦτο ὃ λέγει ἡµῖν, Μικρὸν καὶ οὐ θεω-
ρεῖτέ µε, καὶ πάλιν µικρὸν καὶ ὄψεσθέ µε· καὶ ὅτι ᾿Εγὼ ὑπάγω
18 πρὸς τὸν πατέρα· ἔλεγον οὖν, Τοῦτο τί ἐστιν ὃ λέγει, τὸ µι-
19 κρόν· οὐκ οἴδαµεν τί λαλεῖ. ἔγνω οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἤθελον
αὐτὸν ἐρωτᾷν, καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Περὶ τούτου ζητεῖτε µετ΄ ἀλλή-
λων, ὅτι εἶπον, Μικρὸν καὶ οὐ θεωρεῖτέ µε, καὶ πάλιν µικρὸν
20 καὶ ὄψεσθέ µε· ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι κλαύσετε καὶ θρη-
νήσετε ὑµεῖς, ὁ δὲ κόσµος χαρήσεται, ὑµεῖς δὲ λυπηθήσεσθε,
21 ἀλλ΄ ἡ λύπη ὑµῶν εἰς χαρὰν γενήσεται. ἡ γυνὴ ὅταν τίκτῃ λύ-
πην ἔχει, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα αὐτῆς, ὅταν δὲ γεννήσῃ τὸ παιδίον,
οὐκ έτι µνηµονεύει τῆς θλίψεως, διὰ τὴν χαρὰν ὅτι ἐγεννήθη

v.10 περίp δικαιοσύνηngfs δέc ὅτιc πρόςp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s ὑπάγωvipa1s καίc
οὐxo ἔτιbo θεωρέωvipa2p ἐγώrpa-s . v.11 περίp δέc κρίσιςngfs ὅτιc ὁdnms ἄρχωνnnms ὁdgms
κόσµοςngms οὗτοςrdgms κρίνωvixp3s . v.12 ἔτιbo πολύςaanpn ἔχωvipa1s λέγωvnpa σύrpd-p
c xo vipn2p vnpa
ἀλλά οὐ δύναµαι βαστάζω ἄρτιbo . v.13 ὅτανc δέc ἔρχοµαιvsaa3s ἐκεῖνοςrdnms
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgfs ἀλήθειαngfs ὁδηγέωvifa3s σύrpa-p εἰςp πᾶςaafsn ὁdafs ἀλήθειαnafs οὐxo
γάρc λαλέωvifa3s ἀπόp ἑαυτοῦrxgms ἀλλάc ὅσοςrcanp ἄνxo ἀκούωvsaa3s λαλέωvifa3s καίc ὁdanp
ἔρχοµαιvppnanp ἀναγγέλλωvifa3s σύrpd-p . v.14 ἐκεῖνοςrdnms ἐγώrpa-s δοξάζωvifa3s ὅτιc ἐκp
dgms rpg-s vifd3s
ὁ ἐµός λαµβάνω καί ἀναγγέλλωvifa3s σύrpd-p . v.15 πᾶςannpn ὅσοςrcanp ἔχωvipa3s
c

ὁdnms πατήρnnms ἐµόςrsnnp εἰµίvipx3s διάp οὗτοςrdans λέγωviaa1s ὅτιc ἐκp ὁdgms ἐµόςrpg-s
λαµβάνωvifd3s καίc ἀναγγέλλωvifa3s σύrpd-p . v.16 µικρόςaansn καίc ὅςxo θεωρέωvipa2p ἐγώrpa-s
καίc πάλινbo µικρόςaansn καίc ὁράωvifd2p ἐγώrpa-s ὅτιc ἐγώrpn-s ὑπάγωvipa1s πρόςp ὁdams
πατήρnams . v.17 λέγωviaa3p οὖνc ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms πρόςp ἀλλήλωνreamp
τίςrqnns εἰµίvipx3s οὗτοςrdnns ὅςrrans λέγωvipa3s ἐγώrpd-p µικρόςaansn καίc οὐxo θεωρέωvipa2p
ἐγώrpa-s καίc πάλινbo µικρόςaansn καίc ὁράωvifd2p ἐγώrpa-s καίc ὅτιc ἐγώrpn-s ὑπάγωvipa1s πρόςp
ὁdams πατήρnams . v.18 λέγωviia3p οὖνc οὗτοςrdnns τίςrqnns εἰµίvipx3s ὅςrrans λέγωvipa3s ὁdans
µικρόςaansn οὐxo οἶδαvixa1p τίςrqans λαλέωvipa3s . v.19 γινώσκωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὅτιc θέλωviia3p αὐτόςrpams ἐρωτάωvnpa καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp περίp οὗτοςrdgms ζητέωvipa2p
µετάp ἀλλήλωνregmp ὅτιc λέγωviaa1s µικρόςaansn καίc οὐxo θεωρέωvipa2p ἐγώrpa-s καίc πάλινbo
µικρόςaansn καίc ὁράωvifd2p ἐγώrpa-s . v.20 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc κλαίωvifa2p
καίc θρηνέωvifa2p σύrpn-p ὁdnms δέc κόσµοςnnms χαίρωvifo3s σύrpn-p δέc λυπέωvifp2p ἀλλάc ὁdnfs
λύπηnnfs σύrpg-p εἰςp χαράnafs γίνοµαιvifd3s .
321 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 16. 22–32
ἄνθρωπος εἰς τὸν κόσµον. καὶ ὑµεῖς οὖν λύπην µὲν νῦν ἔχετε, 22
πάλιν δὲ ὄψοµαι ὑµᾶς, καὶ χαρήσεται ὑµῶν ἡ καρδία, καὶ τὴν
χαρὰν ὑµῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ΄ ὑµῶν. καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ 23
ἐµὲ οὐκ ἐρωτήσετε οὐδέν. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ὅσα ἄν
αἰτήσητε τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόµατί µου, δώσει ὑµῖν. ἕως ἄρτι 24
οὐκ ᾐτήσατε οὐδὲν ἐν τῷ ὀνόµατί µου, αἰτεῖτε, καὶ λήψεσθε,
ἵνα ἡ χαρὰ ὑµῶν ᾖ πεπληρωµένη. Ταῦτα ἐν παροιµίαις λε- 25
λάληκα ὑµῖν, ἔρχεται ὥρα ὅτε οὐκ έτι ἐν παροιµίαις λαλήσω
ὑµῖν, ἀλλὰ παρρησίᾳ περὶ τοῦ πατρὸς ἀναγγελῶ ὑµῖν. ἐν ἐ- 26
κείνῃ τῇ ἡµέρᾳ ἐν τῷ ὀνόµατί µου αἰτήσεσθε, καὶ οὐ λέγω ὑµῖν
ὅτι ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα περὶ ὑµῶν, αὐτὸς γὰρ ὁ πατὴρ 27
φιλεῖ ὑµᾶς, ὅτι ὑµεῖς ἐµὲ πεφιλήκατε, καὶ πεπιστεύκατε ὅτι
ἐγὼ παρὰ τοῦ Θεοῦ ἐξῆλθον. ἐξῆλθον παρὰ τοῦ πατρός, καὶ 28
ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσµον, πάλιν ἀφίηµι τὸν κόσµον, καὶ πορεύ-
οµαι πρὸς τὸν πατέρα. λέγουσιν αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, ῎Ιδε 29
νῦν παρρησίᾳ λαλεῖς, καὶ παροιµίαν οὐδεµίαν λέγεις. νῦν οἴ- 30
δαµεν ὅτι οἶδας πάντα, καὶ οὐ χρείαν ἔχεις ἵνα τίς σε ἐρωτᾷ, ἐν
τούτῳ πιστεύοµεν ὅτι ἀπὸ Θεοῦ ἐξῆλθες. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ 31
᾿Ιησοῦς, ῎Αρτι πιστεύετε· ἰδού, ἔρχεται ὥρα καὶ νῦν ἐλήλυθεν, 32
ἵνα σκορπισθῆτε ἕκαστος εἰς τὰ ἴδια, καὶ ἐµὲ µόνον ἀφῆτε, καὶ

v.21 ὁdnfs γυνήnnfs ὅτανc τίκτωvspa3s λύπηnafs ἔχωvipa3s ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ὥραnnfs
αὐτόςrpgfs ὅτανc δέc γεννάωvsaa3s ὁdans παιδίονnans οὐxo ἔτιbo µνηµονεύωvipa3s ὁdgfs θλῖψιςngfs
διάp ὁdafs χαράnafs ὅτιc γεννάωviap3s ἄνθρωποςnnms εἰςp ὁdams κόσµοςnams . v.22 καίc
σύrpn-p οὖνc λύπηnafs µένxo νῦνbo ἔχωvipa2p πάλινbo δέc ὁράωvifd1s σύrpa-p καίc χαίρωvifo3s
σύrpg-p ὁdnfs καρδίαnnfs καίc ὁdafs χαράnafs σύrpg-p οὐδείςanfsn αἴρωvipa3s ἀπόp σύrpg-p .
v.23 καίc ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs ἐγώrpa-s οὐxo ἐρωτάωvifa2p οὐδείςaansn ἀµήνth ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὅσοςrcanp ἄνxo αἰτέωvsaa2p ὁdams πατήρnams ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s
δίδωµιvifa3s σύrpd-p . v.24 ἕωςc ἄρτιbo οὐxo αἰτέωviaa2p οὐδείςaansn ἐνp ὁddns ὄνοµαndns
ἐγώrpg-s αἰτέωvdpa2p καίc λαµβάνωvifd2p ἵναc ὁdnfs χαράnnfs σύrpg-p εἰµίvspx3s πληρόωvpxpnfs .
v.25 οὗτοςrdanp ἐνp παροιµίαndfp λαλέωvixa1s σύrpd-p ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs ὅτεbo οὐxo ἔτιbo ἐνp
παροιµίαndfp λαλέωvifa1s σύrpd-p ἀλλάc παρρησίαndfs περίp ὁdgms πατήρngms ἀναγγέλλωvifa1s
σύrpd-p . v.26 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s αἰτέωvifm2p
καίc οὐxo λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐγώrpn-s ἐρωτάωvifa1s ὁdams πατήρnams περίp σύrpg-p .
v.27 αὐτόςrpnms γάρc ὁdnms πατήρnnms φιλέωvipa3s σύrpa-p ὅτιc σύrpn-p ἐγώrpa-s φιλέωvixa2p
καίc πιστεύωvixa2p ὅτιc ἐγώrpn-s παράp ὁdgms θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa1s . v.28 ἐξέρχοµαιviaa1s
παράp ὁdgms πατήρngms καίc ἔρχοµαιvixa1s εἰςp ὁdams κόσµοςnams πάλινbo ἀφίηµιvipa1s ὁdams
κόσµοςnams καίc πορεύοµαιvipn1s πρόςp ὁdams πατήρnams . v.29 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἴδεi νῦνbo παρρησίαndfs λαλέωvipa2s καίc παροιµίαnafs οὐδείςaafsn
λέγωvipa2s . v.30 νῦνbo οἶδαvixa1p ὅτιc οἶδαvixa2s πᾶςaanpn καίc οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa2s ἵναc
τίςrinms σύrpa-s ἐρωτάωvspa3s ἐνp οὗτοςrddns πιστεύωvipa1p ὅτιc ἀπόp θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa2s .
v.31 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἄρτιbo πιστεύωvipa2p .
 16. 33–17. 10 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 322
33 οὐκ εἰµὶ µόνος, ὅτι ὁ πατὴρ µετ΄ ἐµοῦ ἐστι. ταῦτα λελάληκα
ὑµῖν, ἵνα ἐν ἐµοὶ εἰρήνην ἔχητε. ἐν τῷ κόσµῳ θλῖψιν ἕξετε,
ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσµον.
17 Ταῦτα ἐλάλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐπῆρε τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ
εἰς τὸν οὐρανόν, καὶ εἶπε, Πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ ὥρα, δόξασόν σου
2 τὸν υἱόν, ἵνα καὶ ὁ υἱός σου δοξάσῃ σε, καθὼς ἔδωκας αὐτῷ
ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ, δώσῃ αὐτοῖς
3 ζωὴν αἰώνιον. αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε
τὸν µόνον ἀληθινὸν Θεόν, καὶ ὃν ἀπέστειλας ᾿Ιησοῦν Χριστόν.
4 ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς, τὸ ἔργον ετελείωσα ὃ δέδωκάς µοι
5 ἵνα ποιήσω. καὶ νῦν δόξασόν µε σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ
6 δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσµον εἶναι παρὰ σοί. ἐφανέρωσά
σου τὸ ὄνοµα τοῖς ἀνθρώποις οὓς δέδωκάς µοι ἐκ τοῦ κόσµου,
σοὶ ἦσαν, καὶ ἐµοὶ αὐτοὺς δέδωκας, καὶ τὸν λόγον σου τετή-
7 ρηκασι. νῦν ἔγνωκαν ὅτι πάντα ὅσα δέδωκάς µοι, παρὰ σοῦ
8 ἐστίν, ὅτι τὰ ῥήµατα ἃ δέδωκάς µοι, δέδωκα αὐτοῖς, καὶ αὐτοὶ
ἔλαβον, καὶ ἔγνωσαν ἀληθῶς ὅτι παρὰ σοῦ ἐξῆλθον, καὶ ἐπί-
9 στευσαν ὅτι σύ µε ἀπέστειλας. ἐγὼ περὶ αὐτῶν ἐρωτῶ, οὐ περὶ
τοῦ κόσµου ἐρωτῶ, ἀλλὰ περὶ ὧν δέδωκάς µοι, ὅτι σοί εἰσι,
10 καὶ τὰ ἐµὰ πάντα σά ἐστι, καὶ τὰ σὰ ἐµά, καὶ δεδόξασµαι ἐν

v.32 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs καίc νῦνbo ἔρχοµαιvixa3s ἵναc σκορπίζωvsap2p

ἕκαστοςanmsn εἰςp ὁdanp ἴδιοςaanpn καίc ἐγώrpa-s µόνοςaamsn ἀφίηµιvsaa2p καίc οὐxo εἰµίvipx1s
µόνοςanmsn ὅτιc ὁdnms πατήρnnms µετάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s . v.33 οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s
σύrpd-p ἵναc ἐνp ἐγώrpd-s εἰρήνηnafs ἔχωvspa2p ἐνp ὁddms κόσµοςndms θλῖψιςnafs ἔχωvifa2p ἀλλάc
θαρσέωvdpa2p ἐγώrpn-s νικάωvixa1s ὁdams κόσµοςnams . 17. v.1 οὗτοςrdanp λαλέωviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms καίc ἐπαίρωviaa3s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams οὐρανόςnams καίc
λέγωviaa3s πατήρnvms ἔρχοµαιvixa3s ὁdnfs ὥραnnfs δοξάζωvdaa2s σύrpg-s ὁdams υἱόςnams ἵναc καίc
ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-s δοξάζωvsaa3s σύrpa-s . v.2 καθώςbo δίδωµιviaa2s αὐτόςrpdms ἐξουσίαnafs
πᾶςagfsn σάρξngfs ἵναc πᾶςaansn ὅςrrans δίδωµιvixa2s αὐτόςrpdms δίδωµιvsaa3s αὐτόςrpdmp ζωήnafs
αἰώνιοςaafsn . v.3 οὗτοςrdnfs δέc εἰµίvipx3s ὁdnfs αἰώνιοςanfsn ζωήnnfs ἵναc γινώσκωvspa3p
σύrpa-s ὁdams µόνοςaamsn ἀληθινόςaamsn θεόςnams καίc ὅςrrams ἀποστέλλωviaa2s ᾿Ιησοῦςnams
Χριστόςnams . v.4 ἐγώrpn-s σύrpa-s δοξάζωviaa1s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ὁdans ἔργονnans τελειόωviaa1s
ὅςrrans δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s ἵναc ποιέωvsaa1s . v.5 καίc νῦνbo δοξάζωvdaa2s ἐγώrpa-s σύrpn-s
πατήρnvms παράp σεαυτοῦrxdms ὁddfs δόξαndfs ὅςrrdfs ἔχωviia1s πρόp ὁdgms ὁdams κόσµοςnams
εἰµίvnpx παράp σύrpd-s . v.6 φανερόωviaa1s σύrpg-s ὁdans ὄνοµαnans ὁddmp ἄνθρωποςndmp
ὅςrramp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s ἐκp ὁdgms κόσµοςngms σύrsnmp εἰµίviix3p καίc ἐγώrpd-s αὐτόςrpamp
δίδωµιvixa2s καίc ὁdams λόγοςnams σύrpg-s τηρέωvixa3p . v.7 νῦνbo γινώσκωvixa3p ὅτιc
πᾶςannpn ὅσοςrcanp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s παράp σύrpg-s εἰµίvipx3s . v.8 ὅτιc ὁdanp ῥῆµαnanp
ὅςrranp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s δίδωµιvixa1s αὐτόςrpdmp καίc αὐτόςrpnmp λαµβάνωviaa3p καίc
γινώσκωviaa3p ἀληθῶςbo ὅτιc παράp σύrpg-s ἐξέρχοµαιviaa1s καίc πιστεύωviaa3p ὅτιc σύrpn-s
ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s . v.9 ἐγώrpn-s περίp αὐτόςrpgmp ἐρωτάωvipa1s οὐxo περίp ὁdgms
κόσµοςngms ἐρωτάωvipa1s ἀλλάc περίp ὅςrrgmp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s ὅτιc σύrpd-s εἰµίvipx3p .
323 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 17. 11–22
αὐτοῖς. καὶ οὐκ έτι εἰµὶ ἐν τῷ κόσµῳ, καὶ οὗτοι ἐν τῷ κόσµῳ 11
εἰσί, και ἐγὼ πρός σε ἔρχοµαι. πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν
τῷ ὀνόµατί σου, οὕς δέδωκάς µοι, ἵνα ὦσιν ἓν, καθὼς ἡµεῖς.
ὅτε ἤµην µετ΄ αὐτῶν ἐν τῷ κόσµῳ, ἐγὼ ἐτήρουν αὐτοὺς ἐν τῷ 12
ὀνόµατί σου, οὓς δέδωκάς µοι, ἐφύλαξα, καὶ οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν
ἀπώλετο, εἰ µὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ.
νῦν δὲ πρός σε ἔρχοµαι, καὶ ταῦτα λαλῶ ἐν τῷ κόσµῳ, ἵνα 13
ἔχωσι τὴν χαρὰν τὴν ἐµὴν πεπληρωµένην ἐν αὐτοῖς. ἐγὼ δέ- 14
δωκα αὐτοῖς τὸν λόγον σου, καὶ ὁ κόσµος ἐµίσησεν αὐτούς, ὅτι
οὐκ εἰσὶν ἐκ τοῦ κόσµου, καθὼς ἐγὼ οὐκ εἰµὶ ἐκ τοῦ κόσµου.
οὐκ ἐρωτῶ ἵνα ἄρῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ κόσµου, ἀλλ΄ ἵνα τηρήσῃς 15
αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ. ἐκ τοῦ κόσµου οὐκ εἰσί, καθὼς ἐγὼ 16
ἐκ τοῦ κόσµου οὐκ εἰµί. ἁγίασον αὐτοὺς ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου, 17
ὁ λόγος ὁ σὸς ἀλήθειά ἐστι. καθὼς ἐµὲ ἀπέστειλας εἰς τὸν 18
κόσµον, κἀγὼ ἀπέστειλα αὐτοὺς εἰς τὸν κόσµον. καὶ ὑπὲρ 19
αὐτῶν ἐγὼ ἁγιάζω ἐµαυτόν, ἵνα καὶ αὐτοὶ ὦσιν ἡγιασµένοι ἐν
ἀληθείᾳ. οὐ περὶ τούτων δὲ ἐρωτῶ µόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν 20
πιστευσόντων διὰ τοῦ λόγου αὐτῶν εἰς ἐµέ, ἵνα πάντες ἓν ὦσι, 21
καθὼς σύ, πάτερ, ἐν ἐµοί, κἀγὼ ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡµῖν
ἓν ὦσιν, ἵνα ὁ κόσµος πιστεύσῃ ὅτι σύ µε ἀπέστειλας. καὶ ἐγὼ 22

v.10 καίc ὁdnnp ἐµόςrsnnp πᾶςannpn σόςrsnnp εἰµίvipx3s καίc ὁdnnp σόςrsnnp ἐµόςrsnnp καίc
δοξάζωvixp1s ἐνp αὐτόςrpdmp . v.11 καίc οὐxo ἔτιbo εἰµίvipx1s ἐνp ὁddms κόσµοςndms
καίc οὗτοςrdnmp ἐνp ὁddms κόσµοςndms εἰµίvipx3p καίc ἐγώrpn-s πρόςp σύrpa-s ἔρχοµαιvipn1s
πατήρnvms ἅγιοςavmsn τηρέωvdaa2s αὐτόςrpamp ἐνp ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ὅςrramp δίδωµιvixa2s
ἐγώrpd-s ἵναc εἰµίvspx3p εἷςnnns καθώςbo ἐγώrpn-p . v.12 ὅτεbo εἰµίviix1s µετάp αὐτόςrpgmp
ἐνp ὁddms κόσµοςndms ἐγώrpn-s τηρέωviia1s αὐτόςrpamp ἐνp ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ὅςrramp
δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s φυλάσσωviaa1s καίc οὐδείςanfsn ἐκp αὐτόςrpgmp ἀπόλλυµιviam3s εἰqo µήxo
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgfs ἀπώλειαngfs ἵναc ὁdnfs γραφήnnfs πληρόωvsap3s . v.13 νῦνbo δέc πρόςp
σύrpa-s ἔρχοµαιvipn1s καίc οὗτοςrdanp λαλέωvipa1s ἐνp ὁddms κόσµοςndms ἵναc ἔχωvspa3p ὁdafs
χαράnafs ὁdafs ἐµόςrsafs πληρόωvpxpafs ἐνp αὐτόςrpdmp . v.14 ἐγώrpn-s δίδωµιvixa1s αὐτόςrpdmp
ὁdams λόγοςnams σύrpg-s καίc ὁdnms κόσµοςnnms µισέωviaa3s αὐτόςrpamp ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3p
ἐκp ὁdgms κόσµοςngms καθώςbo ἐγώrpn-s οὐxo εἰµίvipx1s ἐκp ὁdgms κόσµοςngms . v.15 οὐxo
ἐρωτάωvipa1s ἵναc αἴρωvsaa2s αὐτόςrpamp ἐκp ὁdgms κόσµοςngms ἀλλάc ἵναc τηρέωvsaa2s
αὐτόςrpamp ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn . v.16 ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὐxo εἰµίvipx3p καθώςbo
rpn-s p dgms ngms
ἐγώ ἐκ ὁ κόσµος οὐ εἰµίvipx1s .
xo
v.17 ἁγιάζωvdaa2s αὐτόςrpamp ἐνp ὁddfs
ἀλήθειαndfs σύrpg-s ὁdnms λόγοςnnms ὁdnms σόςrsnms ἀλήθειαnnfs εἰµίvipx3s . v.18 καθώςbo
ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s εἰςp ὁdams κόσµοςnams κἀγώrpn-s ἀποστέλλωviaa1s αὐτόςrpamp εἰςp
ὁdams κόσµοςnams . v.19 καίc ὑπέρp αὐτόςrpgmp ἐγώrpn-s ἁγιάζωvipa1s ἐµαυτοῦrxams ἵναc
c rpnmp vspx3p
καί αὐτός εἰµί ἁγιάζωvpxpnmp ἐνp ἀλήθειαndfs . v.20 οὐxo περίp οὗτοςrdgmp
δέc ἐρωτάωvipa1s µόνοςbo ἀλλάc καίc περίp ὁdgmp πιστεύωvpfagmp διάp ὁdgms λόγοςngms
αὐτόςrpgmp εἰςp ἐγώrpa-s . v.21 ἵναc πᾶςanmpn εἷςnnns εἰµίvspx3p καθώςbo σύrpn-s πατήρnvms
ἐνp ἐγώrpd-s κἀγώrpn-s ἐνp σύrpd-s ἵναc καίc αὐτόςrpnmp ἐνp ἐγώrpd-p εἷςnnns εἰµίvspx3p ἵναc
ὁdnms κόσµοςnnms πιστεύωvsaa3s ὅτιc σύrpn-s ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s .
 17. 23–18. 6 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 324
τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς µοι, δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν, καθὼς
23 ἡµεῖς ἕν ἐσµεν. ἐγὼ ἐν αὐτοῖς, καὶ σὺ ἐν ἐµοί, ἵνα ὦσι τετελει-
ωµένοι εἰς ἕν, καὶ ἵνα γινώσκῃ ὁ κόσµος ὅτι σύ µε ἀπέστειλας,
24 καὶ ἠγάπησας αὐτούς, καθὼς ἐµὲ ἠγάπησας. πάτερ, οὕς δέ-
δωκάς µοι, θέλω ἵνα ὅπου εἰµὶ ἐγώ, κἀκεῖνοι ὦσι µετ΄ ἐµοῦ, ἵνα
θεωρῶσι τὴν δόξαν τὴν ἐµήν, ἣν ἔδωκάς µοι, ὅτι ἠγάπησάς µε
25 πρὸ καταβολῆς κόσµου. πάτερ δίκαιε, καὶ ὁ κόσµος σε οὐκ
ἔγνω, ἐγὼ δέ σε ἔγνων, καὶ οὗτοι ἔγνωσαν ὅτι σύ µε ἀπέστειλας,
26 καὶ ἐγνώρισα αὐτοῖς τὸ ὄνοµά σου, καὶ γνωρίσω, ἵνα ἡ ἀγάπη,
ἣν ἠγάπησάς µε, ἐν αὐτοῖς ᾖ, κἀγὼ ἐν αὐτοῖς.
18 Ταῦτα εἰπὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐξῆλθε σὺν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ πέ-
ραν τοῦ χειµάρρου τῶν Κέδρων, ὅπου ἦν κῆπος, εἰς ὃν εἰσῆλθεν
2 αὐτὸς καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. ᾔδει δὲ καὶ ᾿Ιούδας, ὁ παραδι-
δοὺς αὐτόν, τὸν τόπον, ὅτι πολλάκις συνήχθη ὁ ᾿Ιησοῦς ἐκεῖ
3 µετὰ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ. ὁ οὖν ᾿Ιούδας, λαβὼν τὴν σπεῖραν,
καὶ ἐκ τῶν ἀρχιερέων καὶ Φαρισαίων ὑπηρέτας, ἔρχεται ἐκεῖ
4 µετὰ φανῶν καὶ λαµπάδων καὶ ὅπλων. ᾿Ιησοῦς οὖν, εἰδὼς
πάντα τὰ ἐρχόµενα ἐπ΄ αὐτόν, ἐξελθὼν εἶπεν αὐτοῖς, Τίνα ζη-
5 τεῖτε· ἀπεκρίθησαν αὐτῷ, ᾿Ιησοῦν τὸν Ναζωραῖον. λέγει αὐτοῖς
ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγώ εἰµι. εἱστήκει δὲ καὶ ᾿Ιούδας ὁ παραδιδοὺς αὐ-
6 τὸν µετ΄ αὐτῶν. ὡς οὖν εἶπεν αὐτοῖς ὅτι ᾿Εγώ εἰµι, ἀπῆλθον εἰς

v.22 καίc ἐγώrpn-s ὁdafs δόξαnafs ὅςrrafs δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s δίδωµιvixa1s αὐτόςrpdmp ἵναc
εἰµίvspx3p εἷςnnns καθώςbo ἐγώrpn-p εἷςnnns εἰµίvipx1p . v.23 ἐγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdmp καίc
σύrpn-s ἐνp ἐγώrpd-s ἵναc εἰµίvspx3p τελειόωvpxpnmp εἰςp εἷςnans καίc ἵναc γινώσκωvspa3s
ὁdnms κόσµοςnnms ὅτιc σύrpn-s ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s καίc ἀγαπάωviaa2s αὐτόςrpamp
καθώςbo ἐγώrpa-s ἀγαπάωviaa2s . v.24 πατήρnvms ὅςrramp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s θέλωvipa1s
c bo vipx1s rpn-s
ἵνα ὅπου εἰµί ἐγώ κἀκεῖνοςrdnmp εἰµίvspx3p µετάp ἐγώrpg-s ἵναc θεωρέωvspa3p
ὁdafs δόξαnafs ὁdafs ἐµόςrsafs ὅςrrafs δίδωµιviaa2s ἐγώrpd-s ὅτιc ἀγαπάωviaa2s ἐγώrpa-s πρόp
καταβολήngfs κόσµοςngms . v.25 πατήρnvms δίκαιοςavmsn καίc ὁdnms κόσµοςnnms σύrpa-s
οὐxo γινώσκωviaa3s ἐγώrpn-s δέc σύrpa-s γινώσκωviaa1s καίc οὗτοςrdnmp γινώσκωviaa3p ὅτιc
σύrpn-s ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s . v.26 καίc γνωρίζωviaa1s αὐτόςrpdmp ὁdans ὄνοµαnans
rpg-s c vifa1s c dnfs
σύ καί γνωρίζω ἵνα ὁ ἀγάπηnnfs ὅςrrafs ἀγαπάωviaa2s ἐγώrpa-s ἐνp αὐτόςrpdmp
εἰµίvspx3s κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdmp . 18. v.1 οὗτοςrdanp λέγωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
viaa3s p ddmp ndmp
ἐξέρχοµαι σύν ὁ µαθητής αὐτόςrpgms πέρανbo ὁdgms χείµαρροςngms ὁdgmp
Κεδρώνtp ὅπουbo εἰµίviix3s κῆποςnnms εἰςp ὅςrrams εἰσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.2 οἶδαviya3s δέc καίc ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms παραδίδωµιvppanms
αὐτόςrpams ὁdams τόποςnams ὅτιc πολλάκιςbo συνάγωviap3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐκεῖbo µετάp
ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms . v.3 ὁdnms οὖνc ᾿Ιούδαςnnms λαµβάνωvpaanms ὁdafs σπεῖραnafs
καίc ἐκp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp καίc Φαρισαῖοςngmp ὑπηρέτηςnamp ἔρχοµαιvipn3s ἐκεῖbo
µετάp φανόςngmp καίc λαµπάςngfp καίc ὅπλονngnp . v.4 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc οἶδαvpxanms
πᾶςaanpn ὁdanp ἔρχοµαιvppnanp ἐπίp αὐτόςrpams ἐξέρχοµαιvpaanms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
τίςrqams ζητέωvipa2p . v.5 ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms ᾿Ιησοῦςnams ὁdams Ναζωραῖοςnams
vipa3s rpdmp dnms
λέγω αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ἵστηµιviya3s δέc καίc ᾿Ιούδαςnnms
ὁdnms παραδίδωµιvppanms αὐτόςrpams µετάp αὐτόςrpgmp .
325 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 18. 7–17
τὰ ὀπίσω, καὶ ἔπεσον χαµαί. πάλιν οὖν αὐτοὺς ἐπηρώτησε, 7
Τίνα ζητεῖτε· οἱ δὲ εἶπον, ᾿Ιησοῦν τὸν Ναζωραῖον. ἀπεκρίθη 8
ὁ ᾿Ιησοῦς, Εἶπον ὑµῖν ὅτι ἐγώ εἰµι, εἰ οὖν ἐµὲ ζητεῖτε, ἄφετε
τούτους ὑπάγειν, ἵνα πληρωθῇ ὁ λόγος ὃν εἶπεν ὅτι Οὓς δέ- 9
δωκάς µοι, οὐκ ἀπώλεσα ἐξ αὐτῶν οὐδένα. Σίµων οὖν Πέτρος 10
ἔχων µάχαιραν εἵλκυσεν αὐτήν, καὶ ἔπαισε τὸν τοῦ ἀρχιερέως
δοῦλον, καὶ ἀπέκοψεν αὐτοῦ τὸ ὠτίον τὸ δεξιόν ἦν δὲ ὄνοµα τῷ
δούλῳ Μάλχος. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς τῷ Πέτρῳ, Βάλε τὴν µά- 11
χαιράν σου εἰς τὴν θήκην, τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέ µοι ὁ πατήρ,
οὐ µὴ πίω αὐτό· ῾Η οὖν σπεῖρα καὶ ὁ χιλίαρχος καὶ οἱ ὑπη- 12
ρέται τῶν ᾿Ιουδαίων συνέλαβον τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἔδησαν αὐτόν,
καὶ ἀπήγαγον αὐτὸν πρὸς ῞Ανναν πρῶτον, ἦν γὰρ πενθερὸς 13
τοῦ Καϊάφα, ὃς ἦν ἀρχιερεὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου. ἦν δὲ 14
Καϊάφας ὁ συµβουλεύσας τοῖς ᾿Ιουδαίοις, ὅτι συµφέρει ἕνα ἄν-
θρωπον ἀπολέσθαι ὑπὲρ τοῦ λαοῦ. ᾿Ηκολούθει δὲ τῷ ᾿Ιησοῦ 15
Σίµων Πέτρος, καὶ ἄλλος µαθητής. ὁ δὲ µαθητὴς ἐκεῖνος ἦν
γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ, καὶ συνεισῆλθε τῷ ᾿Ιησοῦ εἰς τὴν αὐλὴν
τοῦ ἀρχιερέως, ὁ δὲ Πέτρος εἱστήκει πρὸς τῇ θύρᾳ ἔξω. ἐξῆλ- 16
θεν οὖν ὁ µαθητὴς ὁ ἄλλος ὅς ἦν γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ, καὶ εἶπε
τῇ θυρωρῷ, καὶ εἰσήγαγε τὸν Πέτρον. λέγει οὖν ἡ παιδίσκη ἡ 17

v.6 ὡςbo οὖνc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ἀπέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdanp
ὀπίσωbo καίc πίπτωviaa3p χαµαίbo . v.7 πάλινbo οὖνc αὐτόςrpamp ἐπερωτάωviaa3s τίςrqams
ζητέωvipa2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ᾿Ιησοῦςnams ὁdams Ναζωραῖοςnams . v.8 ἀποκρίνοµαιviad3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa1s σύrpd-p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s εἰqo οὖνc ἐγώrpa-s ζητέωvipa2p
ἀφίηµιvdaa2p οὗτοςrdamp ὑπάγωvnpa . v.9 ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnms λόγοςnnms ὅςrrams
λέγωviaa3s ὅτιc ὅςrramp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s οὐxo ἀπόλλυµιviaa1s ἐκp αὐτόςrpgmp οὐδείςaamsn .
v.10 Σίµωνnnms οὖνc Πέτροςnnms ἔχωvppanms µάχαιραnafs ἕλκωviaa3s αὐτόςrpafs καίc παίωviaa3s
ὁdams ὁdgms ἀρχιερεύςngms δοῦλοςnams καίc ἀποκόπτωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdans ὠτίονnans
ὁdans δεξιόςaansn εἰµίviix3s δέc ὄνοµαnnns ὁddms δοῦλοςndms Μάλχοςnnms . v.11 λέγωviaa3s
οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddms Πέτροςndms βάλλωvdaa2s ὁdafs µάχαιραnafs σύrpg-s εἰςp
ὁdafs θήκηnafs ὁdans ποτήριονnans ὅςrrans δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms οὐxo
µήxo πίνωvsaa1s αὐτόςrpans . v.12 ὁdnfs οὖνc σπεῖραnnfs καίc ὁdnms χιλίαρξοςnnms
καίc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn συλλαµβάνωviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc
δέωviaa3p αὐτόςrpams . v.13 καίc ἀπάγωviaa3p αὐτόςrpams πρόςp ῞Ανναςnams πρῶτοςbo
εἰµίviix3s γάρc πενθερόςnnms ὁdgms Καϊάφαςngms ὅςrrnms εἰµίviix3s ἀρχιερεύςnnms ὁdgms
ἐνιαυτόςngms ἐκεῖνοςrdgms . v.14 εἰµίviix3s δέc Καϊάφαςnnms ὁdnms συµβουλεύωvpaanms
ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὅτιc συµφέρωvipa3s εἷςnams ἄνθρωποςnams ἀπόλλυµιvnam ὑπέρp ὁdgms
λαόςngms . v.15 ἀκολουθέωviia3s δέc ὁddms ᾿Ιησοῦςndms Σίµωνnnms Πέτροςnnms καίc
ἄλλοςanmsn µαθητήςnnms ὁdnms δέc µαθητήςnnms ἐκεῖνοςrdnms εἰµίviix3s γνωστόςanmsn
ὁddms ἀρχιερεύςndms καίc συνεισέρχοµαιviaa3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms εἰςp ὁdafs αὐλήnafs ὁdgms
ἀρχιερεύςngms . v.16 ὁdnms δέc Πέτροςnnms ἵστηµιviya3s πρόςp ὁddfs θύραndfs ἔξωbo
ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc ὁdnms µαθητήςnnms ὁdnms ἄλλοςanmsn ὅςrrnms εἰµίviix3s γνωστόςanmsn
ὁddms ἀρχιερεύςndms καίc λέγωviaa3s ὁddfs θυρωρόςndfs καίc εἰσάγωviaa3s ὁdams Πέτροςnams .
 18. 18–27 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 326
θυρωρὸς τῷ Πέτρῳ, Μὴ καὶ σὺ ἐκ τῶν µαθητῶν εἶ τοῦ ἀνθρώπου
18 τούτου· λέγει ἐκεῖνος, Οὐκ εἰµί. εἱστήκεισαν δὲ οἱ δοῦλοι καὶ
οἱ ὑπηρέται ἀνθρακιὰν πεποιηκότες, ὅτι ψύχος ἦν, καὶ ἐθερ-
µαίνοντο, ἦν δὲ µετ΄ αὐτῶν ὁ Πέτρος ἑστὼς καὶ θερµαινόµενος.
19 ῾Ο οὖν ἀρχιερεὺς ἠρώτησε τὸν ᾿Ιησοῦν περὶ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ,
20 καὶ περὶ τῆς διδαχῆς αὐτοῦ. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγὼ
παρρησίᾳ ἐλάλησα τῷ κόσµῳ, ἐγὼ πάντοτε ἐδίδαξα ἐν τῇ συν-
αγωγῇ καὶ ἐν τῷ ἱερῷ, ὅπου πάντοτε οἱ ᾿Ιουδαῖοι συνέρχονται,
21 καὶ ἐν κρυπτῷ ἐλάλησα οὐδέν. τί µε ἐπερωτᾷς· ἐπερώτησον
τοὺς ἀκηκοότας, τί ἐλάλησα αὐτοῖς, ἴδε, οὗτοι οἴδασιν ἃ εἶπον
22 ἐγώ. ταῦτα δὲ αὐτοῦ εἰπόντος, εἷς τῶν ὑπηρετῶν παρεστηκὼς
ἔδωκε ῥάπισµα τῷ ᾿Ιησοῦ, εἰπών, Οὕτως ἀποκρίνῃ τῷ ἀρχιερεῖ·
23 ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Εἰ κακῶς ἐλάλησα, µαρτύρησον περὶ
24 τοῦ κακοῦ, εἰ δὲ καλῶς, τί µε δέρεις· ἀπέστειλεν οὖν αὐτὸν ὁ
25 ῎Αννας δεδεµένον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα. ῏Ην δὲ Σίµων
Πέτρος ἑστὼς καὶ θερµαινόµενος, εἶπον οὖν αὐτῷ, Μὴ καὶ σὺ
ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ εἶ· ἠρνήσατο ἐκεῖνος, καὶ εἶπεν, Οὐκ
26 εἰµί. λέγει εἷς ἐκ τῶν δούλων τοῦ ἀρχιερέως, συγγενὴς ὢν οὗ
ἀπέκοψε Πέτρος τὸ ὠτίον, Οὐκ ἐγώ σε εἶδον ἐν τῷ κήπῳ µετ΄
27 αὐτοῦ· πάλιν οὖν ἠρνήσατο ὁ Πέτρος, καὶ εὐθέως ἀλέκτωρ

v.17 λέγωvipa3s οὖνc ὁdnfs παιδίσκηnnfs ὁdnfs θυρωρόςnnfs ὁddms Πέτροςndms µήxo καίc σύrpn-s
ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp εἰµίvipx2s ὁdgms ἄνθρωποςngms οὗτοςrdgms λέγωvipa3s ἐκεῖνοςrdnms
οὐxo εἰµίvipx1s . v.18 ἵστηµιviya3p δέc ὁdnmp δοῦλοςnnmp καίc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp
ἀνθρακιάnafs ποιέωvpxanmp ὅτιc ψῦχοςnnns εἰµίviix3s καίc θερµαίνοµαιviin3p εἰµίviix3s δέc µετάp
αὐτόςrpgmp ὁdnms Πέτροςnnms ἵστηµιvpxanms καίc θερµαίνοµαιvppmnms . v.19 ὁdnms οὖνc
ἀρχιερεύςnnms ἐρωτάωviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams περίp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms καίc
περίp ὁdgfs διδαχήngfs αὐτόςrpgms . v.20 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἐγώrpn-s παρρησίαndfs λαλέωviaa1s ὁddms κόσµοςndms ἐγώrpn-s πάντοτεbo διδάσκωviaa1s
ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs καίc ἐνp ὁddns ἱερόνndns ὅπουbo πάντοτεbo ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn
συνέρχοµαιvipn3p καίc ἐνp κρυπτόςadnsn λαλέωviaa1s οὐδείςaansn . v.21 τίςrqnns ἐγώrpa-s
ἐπερωτάωvipa2s ἐπερωτάωvdaa2s ὁdamp ἀκούωvpxaamp τίςrqans λαλέωviaa1s αὐτόςrpdmp ἴδεi
οὗτοςrdnmp οἶδαvixa3p ὅςrranp λέγωviaa1s ἐγώrpn-s . v.22 οὗτοςrdanp δέc αὐτόςrpgms λέγωvpaagms
εἷςnnms ὁdgmp ὑπηρέτηςngmp παρίστηµιvpxanms δίδωµιviaa3s ῥάπισµαnans ὁddms ᾿Ιησοῦςndms
λέγωvpaanms οὕτωbo ἀποκρίνοµαιvipn2s ὁddms ἀρχιερεύςndms . v.23 ἀποκρίνοµαιviad3s
αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo κακῶςbo λαλέωviaa1s µαρτυρέωvdaa2s περίp ὁdgns κακόςagnsn
εἰqo δέc καλῶςbo τίςrqans ἐγώrpa-s δέρωvipa2s . v.24 ἀποστέλλωviaa3s οὖνc αὐτόςrpams
ὁdnms ῞Ανναςnnms δέωvpxpams πρόςp Καϊάφαςnams ὁdams ἀρχιερεύςnams . v.25 εἰµίviix3s δέc
Σίµωνnnms Πέτροςnnms ἵστηµιvpxanms καίc θερµαίνοµαιvppmnms λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms
µήxo καίc σύrpn-s ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms εἰµίvipx2s ἀρνέοµαιviad3s ἐκεῖνοςrdnms
καίc λέγωviaa3s οὐxo εἰµίvipx1s . v.26 λέγωvipa3s εἷςnnms ἐκp ὁdgmp δοῦλοςngmp ὁdgms
ἀρχιερεύςngms συγγενήςanmsn εἰµίvppxnms ὅςrrgms ἀποκόπτωviaa3s Πέτροςnnms ὁdans ὠτίονnans
οὐxo ἐγώrpn-s σύrpa-s ὁράωviaa1s ἐνp ὁddms κῆποςndms µετάp αὐτόςrpgms .
327 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 18. 28–37
ἐφώνησεν. ῎Αγουσιν οὖν τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπὸ τοῦ Καϊάφα εἰς τὸ 28
πραιτώριον, ἦν δὲ πρωΐᾳ, καὶ αὐτοὶ οὐκ εἰσῆλθον εἰς τὸ πραι-
τώριον, ἵνα µὴ µιανθῶσιν, ἀλλ΄ ἵνα φάγωσι τὸ πάσχα. ἐξῆλθεν 29
οὖν ὁ Πιλάτος πρὸς αὐτούς, καὶ εἶπε, Τίνα κατηγορίαν φέρετε
κατὰ τοῦ ἀνθρώπου τούτου· ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ, Εἰ 30
µὴ ἦν οὗτος κακὸποιός, οὐκ ἄν σοι παρεδώκαµεν αὐτόν. εἶ- 31
πεν οὖν αὐτοῖς ὁ Πιλάτος, Λάβετε αὐτὸν ὑµεῖς, καὶ κατὰ τὸν
νόµον ὑµῶν κρίνατε αὐτόν. εἶπον οὖν αὐτῷ οἱ ᾿Ιουδαῖοι, ῾Ηµῖν
οὐκ ἔξεστιν ἀποκτεῖναι οὐδένα, ἵνα ὁ λόγος τοῦ ᾿Ιησοῦ πλη- 32
ρωθῇ, ὃν εἶπε, σηµαίνων ποίῳ θανάτῳ ἤµελλεν ἀποθνήσκειν.
Εἰσῆλθεν οὖν εἰς τὸ πραιτώριον πάλιν ὁ Πιλάτος, καὶ ἐφώνησε 33
τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ εἶπεν αὐτῷ, Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων·
ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αφ΄ ἑαυτοῦ σὺ τοῦτο λέγεις, ἢ ἄλλοι 34
σοι εἶπον περὶ ἐµοῦ· ἀπεκρίθη ὁ Πιλάτος, Μήτι ἐγὼ ᾿Ιουδαῖός 35
εἰµι· τὸ ἔθνος τὸ σὸν καὶ οἱ ἀρχιερεῖς παρέδωκάν σε ἐµοί, τί
ἐποίησας· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς, ῾Η βασιλεία ἡ ἐµὴ οὐκ ἔστιν 36
ἐκ τοῦ κόσµου τούτου, εἰ ἐκ τοῦ κόσµου τούτου ἦν ἡ βασιλεία
ἡ ἐµή, οἱ ὑπηρέται ἄν οἱ ἐµοὶ ἠγωνίζοντο, ἵνα µὴ παραδοθῶ
τοῖς ᾿Ιουδαίοις, νῦν δὲ ἡ βασιλεία ἡ ἐµὴ οὐκ ἔστιν ἐντεῦθεν.
εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Πιλάτος, Οὐκοῦν βασιλεὺς εἶ σύ· ἀπεκρίθη ὁ 37
᾿Ιησοῦς, Σὺ λέγεις, ὅτι βασιλεύς εἰµι ἐγώ. ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέν-

v.27 πάλινbo οὖνc ἀρνέοµαιviad3s ὁdnms Πέτροςnnms καίc εὐθέωςbo ἀλέκτωρnnms φωνέωviaa3s .
v.28 ἄγωvipa3p οὖνc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἀπόp ὁdgms Καϊάφαςngms εἰςp ὁdans πραιτώριονnans
εἰµίviix3s δέc πρωΐαnnfs καίc αὐτόςrpnmp οὐxo εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdans πραιτώριονnans
ἵναc µήxo µιαίνωvsap3p ἀλλάc ἵναc ἐσθίωvsaa3p ὁdans πάσχαta . v.29 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc
dnms nnms p rpamp c viaa3s rqafs
ὁ Πιλᾶτος πρός αὐτός καί λέγω τίς κατηγορίαnafs φέρωvipa2p κατάp
ὁdgms ἄνθρωποςngms οὗτοςrdgms . v.30 ἀποκρίνοµαιviad3p καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms εἰqo
µήxo εἰµίviix3s οὗτοςrdnms κακοποιόςanmsn οὐxo ἄνxo σύrpd-s παραδίδωµιviaa1p αὐτόςrpams .
v.31 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms λαµβάνωvdaa2p αὐτόςrpams σύrpn-p
καίc κατάp ὁdams νόµοςnams σύrpg-p κρίνωvdaa2p αὐτόςrpams λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms
ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐγώrpd-p οὐxo ἔξεστιvipq3s ἀποκτείνωvnaa οὐδείςaamsn . v.32 ἵναc
ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms πληρόωvsap3s ὅςrrams λέγωviaa3s σηµαίνωvppanms
ποῖοςrqdms θάνατοςndms µέλλωviia3s ἀποθνῄσκωvnpa . v.33 εἰσέρχοµαιviaa3s οὖνc εἰςp
ὁdans πραιτώριονnans πάλινbo ὁdnms Πιλᾶτοςnnms καίc φωνέωviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn .
v.34 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀπόp ἑαυτοῦrxgms σύrpn-s οὗτοςrdans
λέγωvipa2s ἤxo ἄλλοςanmpn σύrpd-s λέγωviaa3p περίp ἐγώrpg-s . v.35 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms
Πιλᾶτοςnnms µήτιxo ἐγώrpn-s ᾿Ιουδαῖοςanmsn εἰµίvipx1s ὁdnns ἔθνοςnnns ὁdnns σόςrsnns καίc ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp παραδίδωµιviaa3p σύrpa-s ἐγώrpd-s τίςrqans ποιέωviaa2s . v.36 ἀποκρίνοµαιviad3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgms κόσµοςngms
οὗτοςrdgms εἰqo ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms εἰµίviix3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs
ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp ἄνxo ὁdnmp ἐµόςrpd-s ἀγωνίζοµαιviin3p ἵναc µήxo παραδίδωµιvsap1s ὁddmp
᾿Ιουδαῖοςadmpn νῦνbo δέc ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐντεῦθενbo .
 18. 38–19. 7 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 328
νηµαι, καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσµον, ἵνα µαρτυρήσω
τῇ ἀληθείᾳ. πᾶς ὁ ὢν ἐκ τῆς ἀληθείας ἀκούει µου τῆς φωνῆς.
38 λέγει αὐτῷ ὁ Πιλάτος, Τί ἐστιν ἀλήθεια· Καὶ τοῦτο εἰπών, πάλιν
ἐξῆλθε πρὸς τοὺς ᾿Ιουδαίους, καὶ λέγει αὐτοῖς, ᾿Εγὼ οὐδεµίαν
39 αἰτίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ. ἔστι δὲ συνήθεια ὑµῖν, ἵνα ἕνα ὑµῖν
ἀπολύσω ἐν τῷ πάσχα, βούλεσθε οὖν ὑµῖν ἀπολύσω τὸν βασι-
40 λέα τῶν ᾿Ιουδαίων· ἐκραύγασαν οὖν πάλιν πάντες, λέγοντες,
Μὴ τοῦτον, ἀλλὰ τὸν Βαραββᾶν, ἦν δὲ ὁ Βαραββᾶς λῃστής.
19, 2 Τότε οὖν ἔλαβεν ὁ Πιλάτος τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἐµαστίγωσε. καὶ
οἱ στρατιῶται πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν ἐπέθηκαν αὐτοῦ
3 τῇ κεφαλῇ, καὶ ἱµάτιον πορφυροῦν περιέβαλον αὐτόν, καὶ
ἔλεγον, Χαῖρε, ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ ἐδίδουν αὐτῷ ῥα-
4 πίσµατα. ἐξῆλθεν οὖν πάλιν ἔξω ὁ Πιλάτος, καὶ λέγει αὐτοῖς,
῎Ιδε, ἄγω ὑµῖν αὐτὸν ἔξω, ἵνα γνῶτε ὅτι ἐν αὐτῷ οὐδεµίαν αἰ-
5 τίαν εὑρίσκω. ἐξῆλθεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ἔξω, φορῶν τὸν ἀκάνθινον
στέφανον καὶ τὸ πορφυροῦν ἱµάτιον. καὶ λέγει αὐτοῖς, ῎Ιδε, ὁ
6 ἄνθρωπος. ὅτε οὖν εἶδον αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ὑπηρέται,
ἐκραύγασαν λέγοντες, Σταύρωσον, σταύρωσον. λέγει αὐτοῖς ὁ
Πιλάτος, Λάβετε αὐτὸν ὑµεῖς καὶ σταυρώσατε, ἐγὼ γὰρ οὐχ εὑ-
7 ρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν. ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ ᾿Ιουδαῖοι, ῾Ηµεῖς

v.37 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnms Πιλᾶτοςnnms οὐκοῦνbo βασιλεύςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s
ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms σύrpn-s λέγωvipa2s ὅτιc βασιλεύςnnms εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s
ἐγώrpn-s εἰςp οὗτοςrdans γεννάωvixp1s καίc εἰςp οὗτοςrdans ἔρχοµαιvixa1s εἰςp ὁdams κόσµοςnams
ἵναc µαρτυρέωvsaa1s ὁddfs ἀλήθειαndfs πᾶςanmsn ὁdnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgfs ἀλήθειαngfs
ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-s ὁdgfs φωνήngfs . v.38 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms Πιλᾶτοςnnms τίςrqnns
εἰµίvipx3s ἀλήθειαnnfs καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms πάλινbo ἐξέρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdamp
᾿Ιουδαῖοςaampn καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἐγώrpn-s οὐδείςaafsn αἰτίαnafs εὑρίσκωvipa1s ἐνp
αὐτόςrpdms . v.39 εἰµίvipx3s δέc συνήθειαnnfs σύrpd-p ἵναc εἷςnams σύrpd-p ἀπολύωvsaa1s
ἐνp ὁddms πάσχαta βούλοµαιvipn2p οὖνc σύrpd-p ἀπολύωvsaa1s ὁdams βασιλεύςnams ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.40 κραυγάζωviaa3p οὖνc πάλινbo πᾶςanmpn λέγωvppanmp µήxo οὗτοςrdams
ἀλλάc ὁdams Βαραββᾶςnams εἰµίviix3s δέc ὁdnms Βαραββᾶςnnms λῃστήςnnms . 19. v.1 τότεbo
οὖνc λαµβάνωviaa3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc µαστιγόωviaa3s . v.2 καίc
ὁdnmp στρατιώτηςnnmp πλέκωvpaanmp στέφανοςnams ἐκp ἄκανθαngfp ἐπιτίθηµιviaa3p αὐτόςrpgms
ὁddfs κεφαλήndfs καίc ἱµάτιονnans πορφυροῦςaansn περιβάλλωviaa3p αὐτόςrpams . v.3 καίc
λέγωviia3p χαίρωvdpa2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc δίδωµιviia3p αὐτόςrpdms
ῥάπισµαnanp . v.4 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc πάλινbo ἔξωbo ὁdnms Πιλᾶτοςnnms καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ἴδεi ἄγωvipa1s σύrpd-p αὐτόςrpams ἔξωbo ἵναc γινώσκωvsaa2p ὅτιc ἐνp αὐτόςrpdms
οὐδείςaafsn αἰτίαnafs εὑρίσκωvipa1s . v.5 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔξωbo
φορέωvppanms ὁdams ἀκάνθινοςaamsn στέφανοςnams καίc ὁdans πορφυροῦςaansn ἱµάτιονnans
καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἴδεi ὁdnms ἄνθρωποςnnms . v.6 ὅτεbo οὖνc ὁράωviaa3p αὐτόςrpams
ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp κραυγάζωviaa3p λέγωvppanmp σταυρόωvdaa2s
σταυρόωvdaa2s λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms λαµβάνωvdaa2p αὐτόςrpams σύrpn-p
καίc σταυρόωvdaa2p ἐγώrpn-s γάρc οὐxo εὑρίσκωvipa1s ἐνp αὐτόςrpdms αἰτίαnafs .
329 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 19. 8–17
νόµον ἔχοµεν, καὶ κατὰ τὸν νόµον ἡµῶν ὀφείλει ἀποθανεῖν, ὅτι
ἑαυτὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ ἐποίησεν. ὅτε οὖν ἤκουσεν ὁ Πιλᾶτος 8
τοῦτον τὸν λόγον, µᾶλλον ἐφοβήθη, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ πραι- 9
τώριον πάλιν, καὶ λέγει τῷ ᾿Ιησοῦ, Πόθεν εἶ σύ· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς
ἀπόκρισιν οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ. λέγει οὖν αὐτῷ ὁ Πιλάτος, ᾿Ε- 10
µοὶ οὐ λαλεῖς· οὐκ οἶδας ὅτι ἐξουσίαν ἔχω σταυρῶσαί σε, καὶ
ἐξουσίαν ἔχω ἀπολῦσαι σε· ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς, Οὐκ εἶχες ἐξ- 11
ουσίαν οὐδεµίαν κατ΄ ἐµοῦ, εἰ µὴ ἦν σοι δεδοµένον ἄνωθεν,
διὰ τοῦτο ὁ παραδιδούς µέ σοι µείζονα ἁµαρτίαν ἔχει. ἐκ τού- 12
του ἐζήτει ὁ Πιλάτος ἀπολῦσαι αὐτόν. οἱ δὲ ᾿Ιουδαῖοι ἔκραζον
λέγοντες, ᾿Εὰν τοῦτον ἀπολύσῃς, οὐκ εἶ φίλος τοῦ Καίσαρος,
πᾶς ὁ βασιλέα αὑτὸν ποιῶν, ἀντιλέγει τῷ Καίσαρι. ὁ οὖν Πι- 13
λάτος ἀκούσας τοῦτον τὸν λόγον ἤγαγεν ἔξω τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ
ἐκάθισεν ἐπὶ τοῦ βήµατος, εἰς τόπον λεγόµενον Λιθόστρωτον,
῾Εβραϊστὶ δὲ Γαββαθα, ἦν δὲ Παρασκευὴ τοῦ πάσχα, ὥρα δὲ 14
ὡσεὶ ἕκτη, καὶ λέγει τοῖς ᾿Ιουδαίοις, ῎Ιδε, ὁ βασιλεὺς ὑµῶν. οἱ 15
δὲ ἐκραύγασαν, ῏Αρον, ἆρον, σταύρωσον αὐτόν. λέγει αὐτοῖς ὁ
Πιλάτος, Τὸν βασιλέα ὑµῶν σταυρώσω· ἀπεκρίθησαν οἱ ἀρχιε-
ρεῖς, Οὐκ ἔχοµεν βασιλέα εἰ µὴ Καίσαρα. τότε οὖν παρέδωκεν 16
αὐτὸν αὐτοῖς, ἵνα σταυρωθῇ. Παρέλαβον δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἀ-
πήγαγον, καὶ βαστάζων τὸν σταυρὸν αὐτοῦ ἐξῆλθεν εἰς τὸν λε- 17

v.7 ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐγώrpn-p νόµοςnams ἔχωvipa1p καίc

κατάp ὁdams νόµοςnams ἐγώrpg-p ὀφείλωvipa3s ἀποθνῄσκωvnaa ὅτιc ἑαυτοῦrxams υἱόςnams ὁdgms
θεόςngms ποιέωviaa3s . v.8 ὅτεbo οὖνc ἀκούωviaa3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms οὗτοςrdams ὁdams
λόγοςnams µᾶλλονbo φοβέοµαιviao3s . v.9 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans πραιτώριονnans
πάλινbo καίc λέγωvipa3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms πόθενbo εἰµίvipx2s σύrpn-s ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
ἀπόκρισιςnafs οὐxo δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms . v.10 λέγωvipa3s οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnms
Πιλᾶτοςnnms ἐγώrpd-s οὐxo λαλέωvipa2s οὐxo οἶδαvixa2s ὅτιc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa1s σταυρόωvnaa
σύrpa-s καίc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa1s ἀπολύωvnaa σύrpa-s . v.11 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms
nnms xo viia2s nafs aafsn p rpg-s
᾿Ιησοῦς οὐ ἔχω ἐξουσία οὐδείς κατά ἐγώ εἰqo µήxo εἰµίviix3s σύrpd-s
δίδωµιvpxpnns ἄνωθενbo διάp οὗτοςrdans ὁdnms παραδίδωµιvppanms ἐγώrpa-s σύrpd-s µέγαςaafsc
ἁµαρτίαnafs ἔχωvipa3s . v.12 ἐκp οὗτοςrdgns ζητέωviia3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ἀπολύωvnaa
αὐτόςrpams ὁdnmp δέc ᾿Ιουδαῖοςanmpn κράζωviia3p λέγωvppanmp ἐάνqo οὗτοςrdams ἀπολύωvsaa2s
οὐxo εἰµίvipx2s φίλοςanmsn ὁdgms Καῖσαρngms πᾶςanmsn ὁdnms βασιλεύςnams αὐτόςrpams
ποιέωvppanms ἀντιλέγωvipa3s ὁddms Καῖσαρndms . v.13 ὁdnms οὖνc Πιλᾶτοςnnms ἀκούωvpaanms
οὗτοςrdams ὁdams λόγοςnams ἄγωviaa3s ἔξωbo ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc καθίζωviaa3s ἐπίp
ὁdgns βῆµαngns εἰςp τόποςnams λέγωvpppams λιθόστρωτοςaansn ῾Εβραϊστίbo δέc Γαββαθάtp .
v.14 εἰµίviix3s δέc παρασκευήnnfs ὁdgms πάσχαta ὥραnnfs δέc ὡσείbo ἕκτοςanfsn καίc λέγωvipa3s
ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ἴδεi ὁdnms βασιλεύςnnms σύrpg-p . v.15 ὁdnmp δέc κραυγάζωviaa3p
αἴρωvdaa2s αἴρωvdaa2s σταυρόωvdaa2s αὐτόςrpams λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms
ὁdams βασιλεύςnams σύrpg-p σταυρόωvifa1s ἀποκρίνοµαιviad3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp οὐxo
ἔχωvipa1p βασιλεύςnams εἰqo µήxo Καῖσαρnams . v.16 τότεbo οὖνc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpams
αὐτόςrpdmp ἵναc σταυρόωvsap3s παραλαµβάνωviaa3p δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἀπάγωviaa3p .
 19. 18–26 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 330
18 γόµενον Κρανίου τόπον, ὃς λέγεται ῾Εβραϊστὶ Γολγοθα, ὅπου
αὐτὸν ἐσταύρωσαν, καὶ µετ΄ αὐτοῦ ἄλλους δύο, ἐντεῦθεν καὶ
19 ἐντεῦθεν, µέσον δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν. ἔγραψε δὲ καὶ τίτλον ὁ Πιλά-
τος, καὶ ἔθηκεν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, ἦν δὲ γεγραµµένον, ᾿Ιησοῦς
20 ὁ Ναζωραῖος ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων. τοῦτον οὖν τὸν τίτλον
πολλοὶ ἀνέγνωσαν τῶν ᾿Ιουδαίων, ὅτι ἐγγὺς ἦν τῆς πόλεως ὁ τό-
πος ὅπου ἐσταυρώθη ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἦν γεγραµµένον ῾Εβραϊστί,
21 ῾Ελληνιστί, ῾Ρωµαϊστί. ἔλεγον οὖν τῷ Πιλάτῳ οἱ ἀρχιερεῖς τῶν
᾿Ιουδαίων, Μὴ γράφε, ῾Ο βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων, αλλ΄ ὅτι ἐκεῖ-
22 νος εἶπε, Βασιλεύς εἰµι τῶν ᾿Ιουδαίων. ἀπεκρίθη ὁ Πιλάτος,
23 ῝Ο γέγραφα, γέγραφα. Οἱ οὖν στρατιῶται, ὅτε ἐσταύρωσαν
τὸν ᾿Ιησοῦν, ἔλαβον τὰ ἱµάτια αὐτοῦ, καὶ ἐποίησαν τέσσαρα
µέρη, ἑκάστῳ στρατιώτῃ µέρος, καὶ τὸν χιτῶνα, ἦν δὲ ὁ χιτὼν
24 ἄρραφος, ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι΄ ὅλου. εἶπον οὖν πρὸς ἀλ-
λήλους, Μὴ σχίσωµεν αὐτόν, ἀλλὰ λάχωµεν περὶ αὐτοῦ, τίνος
ἔσται, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ ἡ λέγουσα, ∆ιεµερίσαντο τὰ ἱµάτιά
µου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν ἱµατισµόν µου ἔβαλον κλῆρον. οἱ µὲν
25 οὖν στρατιῶται ταῦτα ἐποίησαν. εἱστήκεισαν δὲ παρὰ τῷ σταυ-
ρῷ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἡ µήτηρ αὐτοῦ, καὶ ἡ ἀδελφὴ τῆς µητρὸς αὐτοῦ,
26 Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ, καὶ Μαρία ἡ Μαγδαληνή. ᾿Ιησοῦς οὖν
ἰδὼν τὴν µητέρα, καὶ τὸν µαθητὴν παρεστῶτα ὃν ἠγάπα, λέγει

v.17 καίc βαστάζωvppanms ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams

λέγωvpppams κρανίονngns τόποςnams ὅςrrnms λέγωvipp3s ῾Εβραϊστίbo Γολγοθᾶnafs . v.18 ὅπουbo
αὐτόςrpams σταυρόωviaa3p καίc µετάp αὐτόςrpgms ἄλλοςaampn δύοtn ἐντεῦθενbo καίc ἐντεῦθενbo
µέσοςaansn δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.19 γράφωviaa3s δέc καίc τίτλοςnams ὁdnms
Πιλᾶτοςnnms καίc τίθηµιviaa3s ἐπίp ὁdgms σταυρόςngms εἰµίviix3s δέc γράφωvpxpnns ᾿Ιησοῦςnnms
ὁdnms Ναζωραῖοςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.20 οὗτοςrdams
c dams nams anmpn viaa3p dgmp agmpn
οὖν ὁ τίτλος πολύς ἀναγινώσκω ὁ ᾿Ιουδαῖος ὅτιc ἐγγύςbo
εἰµίviix3s ὁdgfs πόλιςngfs ὁdnms τόποςnnms ὅπουbo σταυρόωviap3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc
εἰµίviix3s γράφωvpxpnns ῾Εβραϊστίbo ῾Ελληνιστίbo ῾Ρωµαϊστίbo . v.21 λέγωviia3p οὖνc ὁddms
Πιλᾶτοςndms ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn µήxo γράφωvdpa2s ὁdnms βασιλεύςnnms
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἀλλάc ὅτιc ἐκεῖνοςrdnms λέγωviaa3s βασιλεύςnnms εἰµίvipx1s ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.22 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ὅςrrans γράφωvixa1s γράφωvixa1s .
v.23 ὁdnmp οὖνc στρατιώτηςnnmp ὅτεbo σταυρόωviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams λαµβάνωviaa3p ὁdanp
ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms καίc ποιέωviaa3p τέσσαρεςnanp µέροςnanp ἕκαστοςadmsn στρατιώτηςndms
µέροςnnns καίc ὁdams χιτώνnams εἰµίviix3s δέc ὁdnms χιτώνnnms ἄραφοςanmsn ἐκp ὁdgmp
ἄνωθενbo ὑφαντόςanmsn διάp ὅλοςagmsn . v.24 λέγωviaa3p οὖνc πρόςp ἀλλήλωνreamp
µήxo σχίζωvsaa1p αὐτόςrpams ἀλλάc λαγχάνωvsaa1p περίp αὐτόςrpgms τίςrqgms εἰµίvifx3s ἵναc
ὁdnfs γραφήnnfs πληρόωvsap3s ὁdnfs λέγωvppanfs διαµερίζωviam3p ὁdanp ἱµάτιονnanp ἐγώrpg-s
ἑαυτοῦrxdmp καίc ἐπίp ὁdams ἱµατισµόςnams ἐγώrpg-s βάλλωviaa3p κλῆροςnams ὁdnmp µένxo οὖνc
στρατιώτηςnnmp οὗτοςrdanp ποιέωviaa3p . v.25 ἵστηµιviya3p δέc παράp ὁddms σταυρόςndms
dgms ngms dnfs nnfs rpgms
ὁ ᾿Ιησοῦς ὁ µήτηρ αὐτός καίc ὁdnfs ἀδελφήnnfs ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms
Μαρίαnnfs ὁdnfs ὁdgms Κλωπᾶςngms καίc Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs .
331 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 19. 27–38
τῇ µητρί αὐτοῦ, Γύναι, ἰδοὺ ὁ υἱός σου. εἶτα λέγει τῷ µαθητῇ, 27
᾿Ιδοὺ ἡ µήτηρ σου. καὶ ἀπ΄ ἐκείνης τῆς ὥρας ἔλαβεν αὐτὴν ὁ
µαθητὴς εἰς τὰ ἴδια. Μετὰ τοῦτο εἰδὼς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι πάντα 28
ἤδη τετέλεσται, ἵνα τελειωθῇ ἡ γραφή, λέγει, ∆ιψῶ. σκεῦος 29
οὖν ἔκειτο ὄξους µεστόν, οἱ δέ, πλήσαντες σπόγγον ὄξους, καὶ
ὑσσώπῳ περιθέντες, προσήνεγκαν αὐτοῦ τῷ στόµατι. ὅτε οὖν 30
ἔλαβε τὸ ὄξος ὁ ᾿Ιησοῦς, εἶπε, Τετέλεσται, καὶ κλίνας τὴν κεφα-
λήν, παρέδωκε τὸ πνεῦµα. Οἱ οὖν ᾿Ιουδαῖοι, ἐπεὶ Παρασκευὴ 31
ἦν, ἵνα µὴ µείνῃ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὰ σώµατα ἐν τῷ σαββάτῳ ἦν
γὰρ µεγάλη ἡ ἡµέρα ἐκείνου τοῦ σαββάτου ἠρώτησαν τὸν Πιλά-
τον ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη, καὶ ἀρθῶσιν. ἦλθον οὖν 32
οἱ στρατιῶται, καὶ τοῦ µὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ
ἄλλου τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ, ἐπὶ δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν ἐλθόντες, 33
ὡς εἶδον αὐτὸν ἤδη τεθνηκότα, οὐ κατέαξαν αὐτοῦ τὰ σκέλη,
ἀλλ΄ εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξε, καὶ 34
εὐθὺς ἐξῆλθεν αἷµα καὶ ὕδωρ. καὶ ὁ ἑωρακὼς µεµαρτύρηκε, 35
καὶ ἀληθινὴ αὐτοῦ ἐστιν ἡ µαρτυρία, κἀκεῖνος οἶδεν ὅτι ἀληθῆ
λέγει, ἵνα ὑµεῖς πιστεύσητε. ἐγένετο γὰρ ταῦτα ἵνα ἡ γραφὴ 36
πληρωθῇ, ᾿Οστοῦν οὐ συντριβήσεται αὐτοῦ. καὶ πάλιν ἑτέρα 37
γραφὴ λέγει, ῎Οψονται εἰς ὃν ἐξεκέντησαν. Μετὰ δὲ ταῦτα ἠ- 38

v.26 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc ὁράωvpaanms ὁdafs µήτηρnafs καίc ὁdams µαθητήςnams παρίστηµιvpxaams
ὅςrrams ἀγαπάωviia3s λέγωvipa3s ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgms γυνήnvfs ἰδούvdaa2s ὁdnms υἱόςnnms
σύrpg-s . v.27 εἶταbo λέγωvipa3s ὁddms µαθητήςndms ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs σύrpg-s
καίc ἀπόp ἐκεῖνοςrdgfs ὁdgfs ὥραngfs λαµβάνωviaa3s αὐτόςrpafs ὁdnms µαθητήςnnms εἰςp ὁdanp
ἴδιοςaanpn . v.28 µετάp οὗτοςrdans οἶδαvpxanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc πᾶςannpn ἤδηbo
τελέωvixp3s ἵναc τελειόωvsap3s ὁdnfs γραφήnnfs λέγωvipa3s διψάωvipa1s . v.29 σκεῦοςnnns
οὖνc κεῖµαιviin3s ὄξοςngns µεστόςannsn ὁdnmp δέc πίµπληµιvpaanmp σπόγγοςnams ὄξοςngns καίc
ὕσσωποςndms περιτίθηµιvpaanmp προσφέρωviaa3p αὐτόςrpgms ὁddns στόµαndns . v.30 ὅτεbo
οὖνc λαµβάνωviaa3s ὁdans ὄξοςnans ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s τελέωvixp3s καίc κλίνωvpaanms
ὁdafs κεφαλήnafs παραδίδωµιviaa3s ὁdans πνεῦµαnans . v.31 ὁdnmp οὖνc ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐπείc
παρασκευήnnfs εἰµίviix3s ἵναc µήxo µένωvsaa3s ἐπίp ὁdgms σταυρόςngms ὁdnnp σῶµαnnnp ἐνp
ὁddns σάββατονndns εἰµίviix3s γάρc µέγαςanfsn ὁdnfs ἡµέραnnfs ἐκεῖνοςrdgns ὁdgns σάββατονngns
ἐρωτάωviaa3p ὁdams Πιλᾶτοςnams ἵναc κατάγνυµιvsap3p αὐτόςrpgmp ὁdnnp σκέλοςnnnp καίc
αἴρωvsap3p . v.32 ἔρχοµαιviaa3p οὖνc ὁdnmp στρατιώτηςnnmp καίc ὁdgms µένxo πρῶτοςagmsn
κατάγνυµιviaa3p ὁdanp σκέλοςnanp καίc ὁdgms ἄλλοςagmsn ὁdgms συσταυρόωvpapgms αὐτόςrpdms .
v.33 ἐπίp δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἔρχοµαιvpaanmp ὡςbo ὁράωviaa3p αὐτόςrpams ἤδηbo
θνῄσκωvpxaams οὐxo κατάγνυµιviaa3p αὐτόςrpgms ὁdanp σκέλοςnanp . v.34 ἀλλάc εἷςnnms
dgmp ngmp ndfs rpgms dafs nafs viaa3s
ὁ στρατιώτης λόγχη αὐτός ὁ πλευρά νύσσω καίc εὐθύςbo
ἐξέρχοµαιviaa3s αἷµαnnns καίc ὕδωρnnns . v.35 καίc ὁdnms ὁράωvpxanms µαρτυρέωvixa3s
καίc ἀληθινόςanfsn αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs κἀκεῖνοςrdnms οἶδαvixa3s ὅτιc
ἀληθήςaanpn λέγωvipa3s ἵναc σύrpn-p πιστεύωvsaa2p . v.36 γίνοµαιviad3s γάρc οὗτοςrdnnp ἵναc
ὁdnfs γραφήnnfs πληρόωvsap3s ὀστέονnnns οὐxo συντρίβωvifp3s αὐτόςrpgms . v.37 καίc πάλινbo
ἕτεροςanfsn γραφήnnfs λέγωvipa3s ὁράωvifd3p εἰςp ὅςrrams ἐκκεντέωviaa3p .
 19. 39–20. 6 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 332
ρώτησε τὸν Πιλάτον ὁ ᾿Ιωσὴφ ὁ ἀπὸ ῾Αριµαθαίας, ὢν µαθητὴς
τοῦ ᾿Ιησοῦ, κεκρυµµένος δὲ διὰ τὸν φόβον τῶν ᾿Ιουδαίων, ἵνα
ἄρῃ τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ, καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλάτος. ἦλθεν οὖν
39 καὶ ἦρε τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. ἦλθε δὲ καὶ Νικόδηµος, ὁ ἐλθὼν
πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν νυκτὸς τὸ πρῶτον, φέρων µίγµα σµύρνης καὶ
40 ἀλόης ὡσεὶ λίτρας ἑκατόν. ἔλαβον οὖν τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ,
καὶ ἔδησαν αὐτὸ ὀθονίοις µετὰ τῶν ἀρωµάτων, καθὼς ἔθος ἐστὶ
41 τοῖς ᾿Ιουδαίοις ἐνταφιάζειν. ἦν δὲ ἐν τῷ τόπῳ ὅπου ἐσταυρώθη
κῆπος, καὶ ἐν τῷ κήπῳ µνηµεῖον καινόν, ἐν ᾧ οὐδέπω οὐδεὶς
42 ἐτέθη. ἐκεῖ οὖν διὰ τὴν παρασκευὴν τῶν ᾿Ιουδαίων, ὅτι ἐγγὺς
ἦν τὸ µνηµεῖον, ἔθηκαν τὸν ᾿Ιησοῦν.
20 Τῇ δὲ µιᾷ τῶν σαββάτων Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωῒ,
σκοτίας ἔτι οὔσης, εἰς τὸ µνηµεῖον, καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρ-
2 µένον ἐκ τοῦ µνηµείου. τρέχει οὖν καὶ ἔρχεται πρὸς Σίµωνα
Πέτρον καὶ πρὸς τὸν ἄλλον µαθητὴν ὃν ἐφίλει ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ
λέγει αὐτοῖς, ῏Ηραν τὸν Κύριον ἐκ τοῦ µνηµείου, καὶ οὐκ οἴ-
3 δαµεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος
4 µαθητής, καὶ ἤρχοντο εἰς τὸ µνηµεῖον. ἔτρεχον δὲ οἱ δύο ὁ-
µοῦ, καὶ ὁ ἄλλος µαθητὴς προέδραµε τάχιον τοῦ Πέτρου, καὶ
5 ἦλθε πρῶτος εἰς τὸ µνηµεῖον, καὶ παρακύψας βλέπει κείµενα
6 τὰ ὀθόνια, οὐ µέντοι εἰσῆλθεν. ἔρχεται οὖν Σίµων Πέτρος ἀ-

v.38 µετάp δέc οὗτοςrdanp ἐρωτάωviaa3s ὁdams Πιλᾶτοςnams ὁdnms ᾿Ιωσήφtp ὁdnms ἀπόp
῾Αριµαθαίαngfs εἰµίvppxnms µαθητήςnnms ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms κρύπτωvpxpnms δέc διάp ὁdams
φόβοςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἵναc αἴρωvsaa3s ὁdans σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc
ἐπιτρέπωviaa3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ἔρχοµαιviaa3s οὖνc καίc αἴρωviaa3s ὁdans σῶµαnans ὁdgms
᾿Ιησοῦςngms . v.39 ἔρχοµαιviaa3s δέc καίc Νικόδηµοςnnms ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms πρόςp
dams nams
ὁ ᾿Ιησοῦς νύξngfs ὁdans πρῶτοςaansn φέρωvppanms µίγµαnans σµύρναngfs καίc ἀλόηngfs
ὡσείbo λίτραnafp ἑκατόνtn . v.40 λαµβάνωviaa3p οὖνc ὁdans σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc
δέωviaa3p αὐτόςrpans ὀθόνιονndnp µετάp ὁdgnp ἄρωµαngnp καθώςbo ἔθοςnnns εἰµίvipx3s ὁddmp
᾿Ιουδαῖοςadmpn ἐνταφιάζωvnpa . v.41 εἰµίviix3s δέc ἐνp ὁddms τόποςndms ὅπουbo σταυρόωviap3s
κῆποςnnms καίc ἐνp ὁddms κῆποςndms µνηµεῖονnnns καινόςannsn ἐνp ὅςrrdns οὐδέπωbo
οὐδείςanfsn τίθηµιviap3s . v.42 ἐκεῖbo οὖνc διάp ὁdafs παρασκευήnafs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
c bo viix3s dnns
ὅτι ἐγγύς εἰµί ὁ µνηµεῖονnnns τίθηµιviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . 20. v.1 ὁddfs
δέc εἷςndfs ὁdgnp σάββατονngnp Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs ἔρχοµαιvipn3s πρωΐbo σκοτίαngfs
ἔτιbo εἰµίvppxgfs εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans καίc βλέπωvipa3s ὁdams λίθοςnams αἴρωvpxpams ἐκp ὁdgns
µνηµεῖονngns . v.2 τρέχωvipa3s οὖνc καίc ἔρχοµαιvipn3s πρόςp Σίµωνnams Πέτροςnams καίc
πρόςp ὁdams ἄλλοςaamsn µαθητήςnams ὅςrrams φιλέωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp αἴρωviaa3p ὁdams κύριοςnams ἐκp ὁdgns µνηµεῖονngns καίc οὐxo οἶδαvixa1p ποῦxo
τίθηµιviaa3p αὐτόςrpams . v.3 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc ὁdnms Πέτροςnnms καίc ὁdnms ἄλλοςanmsn
µαθητήςnnms καίc ἔρχοµαιviin3p εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans . v.4 τρέχωviia3p δέc ὁdnmp δύοtn
ὁµοῦbo καίc ὁdnms ἄλλοςanmsn µαθητήςnnms προτρέχωviaa3s ταχύςbo ὁdgms Πέτροςngms καίc
ἔρχοµαιviaa3s πρῶτοςanmsn εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans . v.5 καίc παρακύπτωvpaanms βλέπωvipa3s
κεῖµαιvppnanp ὁdanp ὀθόνιονnanp οὐxo µέντοιc εἰσέρχοµαιviaa3s .
333 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 20. 7–17
κολουθῶν αὐτῷ, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ µνηµεῖον, καὶ θεωρεῖ τὰ
ὀθόνια κείµενα, καὶ τὸ σουδάριον ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐ- 7
τοῦ, οὐ µετὰ τῶν ὀθονίων κείµενον, ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγµένον
εἰς ἕνα τόπον. τότε οὖν εἰσῆλθε καὶ ὁ ἄλλος µαθητὴς ὁ ἐλ- 8
θὼν πρῶτος εἰς τὸ µνηµεῖον, καὶ εἶδε, καὶ ἐπίστευσεν, οὐδέπω 9
γὰρ ᾔδεισαν τὴν γραφήν, ὅτι δεῖ αὐτὸν ἐκ νεκρῶν ἀναστῆναι.
ἀπῆλθον οὖν πάλιν πρὸς ἑαυτοὺς οἱ µαθηταί. Μαρία δὲ εἱστή- 10, 11
κει πρὸς τὸ µνηµεῖον κλαίουσα ἔξω, ὡς οὖν ἔκλαιε, παρέκυψεν
εἰς τὸ µνηµεῖον, καὶ θεωρεῖ δύο ἀγγέλους ἐν λευκοῖς καθεζο- 12
µένους, ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ, καὶ ἕνα πρὸς τοῖς ποσίν, ὅπου
ἔκειτο τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ λέγουσιν αὐτῇ ἐκεῖνοι, Γύ- 13
ναι, τί κλαίεις· λέγει αὐτοῖς, ῞Οτι ἦραν τὸν Κύριόν µου, καὶ
οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. καὶ ταῦτα εἰποῦσα ἐστράφη εἰς 14
τὰ ὀπίσω, καὶ θεωρεῖ τὸν ᾿Ιησοῦν ἑστῶτα, καὶ οὐκ ᾔδει ὅτι ὁ
᾿Ιησοῦς ἐστι. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, Γύναι, τί κλαίεις· τίνα ζη- 15
τεῖς· ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός ἐστι, λέγει αὐτῷ, Κύριε, εἰ
σὺ ἐβάστασας αὐτόν, εἰπέ µοι ποῦ αὐτὸν ἔθηκας, κἀγὼ αὐτὸν
ἀρῶ. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, Μαρία. στραφεῖσα ἐκείνη λέγει 16
αὐτῷ, Ραββουνί, ὃ λέγεται, ∆ιδάσκαλε. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, 17
Μή µου ἅπτου, οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα µου,
πορεύου δὲ πρὸς τοὺς ἀδελφούς µου, καὶ εἰπὲ αὐτοῖς, ᾿Ανα-
βαίνω πρὸς τὸν πατέρα µου καὶ πατέρα ὑµῶν, καὶ Θεόν µου

v.6 ἔρχοµαιvipn3s οὖνc Σίµωνnnms Πέτροςnnms ἀκολουθέωvppanms αὐτόςrpdms καίc

εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans καίc θεωρέωvipa3s ὁdanp ὀθόνιονnanp κεῖµαιvppnanp .
v.7 καίc ὁdans σουδάριονnans ὅςrrnns εἰµίviix3s ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgms οὐxo µετάp
ὁdgnp ὀθόνιονngnp κεῖµαιvppnans ἀλλάc χωρίςbo ἐντυλίσσωvpxpans εἰςp εἷςnams τόποςnams .
v.8 τότεbo οὖνc εἰσέρχοµαιviaa3s καίc ὁdnms ἄλλοςanmsn µαθητήςnnms ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms
πρῶτοςanmsn εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans καίc ὁράωviaa3s καίc πιστεύωviaa3s . v.9 οὐδέπωbo
c viya3p dafs nafs c vipq3s rpams p agmpn
γάρ οἶδα ὁ γραφή ὅτι δεῖ αὐτός ἐκ νεκρός ἀνίστηµιvnaa .
v.10 ἀπέρχοµαιviaa3p οὖνc πάλινbo πρόςp ἑαυτοῦrxamp ὁdnmp µαθητήςnnmp . v.11 Μαρίαnnfs
δέc ἵστηµιviya3s πρόςp ὁdans µνηµεῖονnans κλαίωvppanfs ἔξωbo ὡςbo οὖνc κλαίωviia3s
παρακύπτωviaa3s εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans . v.12 καίc θεωρέωvipa3s δύοtn ἄγγελοςnamp ἐνp
adnpn vppnamp nams
λευκός καθέζοµαι εἷς πρός ὁddfs κεφαλήndfs καίc εἷςnams πρόςp ὁddmp
p

πούςndmp ὅπουbo κεῖµαιviin3s ὁdnns σῶµαnnns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.13 καίc λέγωvipa3p
αὐτόςrpdfs ἐκεῖνοςrdnmp γυνήnvfs τίςrqans κλαίωvipa2s λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc αἴρωviaa3p
ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-s καίc οὐxo οἶδαvixa1s ποῦxo τίθηµιviaa3p αὐτόςrpams . v.14 καίc
οὗτοςrdanp λέγωvpaanfs στρέφωviap3s εἰςp ὁdanp ὀπίσωbo καίc θεωρέωvipa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
ἵστηµιvpxaams καίc οὐxo οἶδαviya3s ὅτιc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s . v.15 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms γυνήnvfs τίςrqnns κλαίωvipa2s τίςrqams ζητέωvipa2s ἐκεῖνοςrdnfs δοκέωvppanfs
ὅτιc ὁdnms κηπουρόςnnms εἰµίvipx3s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms κύριοςnvms εἰqo σύrpn-s βαστάζωviaa2s
αὐτόςrpams λέγωvdaa2s ἐγώrpd-s ποῦxo αὐτόςrpams τίθηµιviaa2s κἀγώrpn-s αὐτόςrpams αἴρωvifa1s .
v.16 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὅςdnms ᾿Ιησοῦςnnms Μαρίαnvfs στρέφωvpapnfs ἐκεῖνοςrdnfs λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms ῥαββουνίta ὅςrrnns λέγωvipp3s διδάσκαλοςnvms .
 20. 18–26 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 334
18 καὶ Θεὸν ὑµῶν. ἔρχεται Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἀπαγγέλλουσα
τοῖς µαθηταῖς ὅτι ἑώρακε τὸν Κύριον, καὶ ταῦτα εἶπεν αὐτῇ.
19 Οὔσης οὖν ὀψίας, τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ τῇ µιᾷ τῶν σαββάτων, καὶ
τῶν θυρῶν κεκλεισµένων ὅπου ἦσαν οἱ µαθηταὶ συνηγµένοι,
διὰ τὸν φόβον τῶν ᾿Ιουδαίων, ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ
20 µέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς, Εἰρήνη ὑµῖν. καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν
αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. ἐχάρησαν οὖν οἱ
21 µαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς πά-
λιν, Εἰρήνη ὑµῖν, καθὼς ἀπέσταλκέ µε ὁ πατήρ, κἀγὼ πέµπω
22 ὑµᾶς. καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς, Λάβετε
23 Πνεῦµα ῞Αγιον. ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁµαρτίας, ἀφιένται αὐ-
24 τοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται. Θωµᾶς δέ, εἷς ἐκ τῶν
δώδεκα, ὁ λεγόµενος ∆ίδυµος, οὐκ ἦν µετ΄ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ
25 ᾿Ιησοῦς. ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι µαθηταί, ῾Εωράκαµεν τὸν
Κύριον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, ᾿Εὰν µὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν
τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν µου εἰς τὸν τύπον τῶν
ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά µου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ µὴ
26 πιστεύσω. Καὶ µεθ΄ ἡµέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ µαθηταὶ
αὐτοῦ, καὶ Θωµᾶς µετ΄ αὐτῶν. ἔρχεται ὁ ᾿Ιησοῦς, τῶν θυρῶν

v.17 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo ἐγώrpg-s ἅπτωvdpm2s οὔπωbo γάρc
ἀναβαίνωvixa1s πρόςp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s πορεύοµαιvdpn2s δέc πρόςp ὁdamp ἀδελφόςnamp
ἐγώrpg-s καίc λέγωvdaa2s αὐτόςrpdmp ἀναβαίνωvipa1s πρόςp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s καίc
πατήρnams σύrpg-p καίc θεόςnams ἐγώrpg-s καίc θεόςnams σύrpg-p . v.18 ἔρχοµαιvipn3s
nnfs dnfs nnfs vppanfs ddmp ndmp
Μαρία ὁ Μαγδαληνή ἀπαγγέλλω ὁ µαθητής ὅτιc ὁράωvixa3s ὁdams
κύριοςnams καίc οὗτοςrdanp λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs . v.19 εἰµίvppxgfs οὖνc ὄψιοςagfsn ὁddfs
ἡµέραndfs ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs εἷςndfs ὁdgnp σάββατονngnp καίc ὁdgfp θύραngfp κλείωvpxpgmp ὅπουbo
εἰµίviix3p ὁdnmp µαθητήςnnmp συνάγωvpxpnmp διάp ὁdams φόβοςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ἵστηµιviaa3s εἰςp ὁdans µέσοςaansn καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp εἰρήνηnnfs σύrpd-p . v.20 καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms δείκνυµιviaa3s αὐτόςrpdmp
ὁdafp χείρnafp καίc ὁdafs πλευράnafs αὐτόςrpgms χαίρωviao3p οὖνc ὁdnmp µαθητήςnnmp
ὁράωvpaanmp ὁdams κύριοςnams . v.21 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πάλινbo
εἰρήνηnnfs σύrpd-p καθώςbo ἀποστέλλωvixa3s ἐγώrpa-s ὁdnms πατήρnnms κἀγώrpn-s πέµπωvipa1s
σύrpa-p . v.22 καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms ἐµφυσάωviaa3s καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
vdaa2p
λαµβάνω πνεῦµαnans ἅγιοςaansn . v.23 ἄνxo τι-σριγµπ ἀφίηµιvsaa2p ὁdafp ἁµαρτίαnafp
ἀφίηµιvipp3p αὐτόςrpdmp ἄνxo τι-σριγµπ κρατέωvspa2p κρατέωvixp3p . v.24 Θωµᾶςnnms δέc
εἷςnnms ἐκp ὁdgmp δώδεκαtn ὁdnms λέγωvpppnms ∆ίδυµοςnnms οὐxo εἰµίviix3s µετάp αὐτόςrpgmp
ὅτεbo ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.25 λέγωviia3p οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnmp ἄλλοςanmpn
µαθητήςnnmp ὁράωvixa1p ὁdams κύριοςnams ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐάνqo µήxo
ὁράωvsaa1s ἐνp ὁddfp χείρndfp αὐτόςrpgms ὁdams τύποςnams ὁdgmp ἧλοςngmp καίc βάλλωvsaa1s
ὁdams δάκτυλοςnams ἐγώrpg-s εἰςp ὁdams τύποςnams ὁdgmp ἧλοςngmp καίc βάλλωvsaa1s ὁdafs
χείρnafs ἐγώrpg-s εἰςp ὁdafs πλευράnafs αὐτόςrpgms οὐxo µήxo πιστεύωvifa1s .
335 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 20. 27–21. 4
κεκλεισµένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ µέσον καὶ εἶπεν, Εἰρήνη ὑµῖν.
εἶτα λέγει τῷ Θωµᾷ, Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε, καὶ ἴδε τὰς 27
χεῖράς µου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου, καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν
µου, καὶ µὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός. καὶ ἀπεκρίθη ὁ Θω- 28
µᾶς, καὶ εἶπεν αὐτῷ, ῾Ο Κύριός µου καὶ ὁ Θεός µου. λέγει 29
αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῞Οτι ἑώρακάς µε, Θωµᾶ, πεπίστευκας, µακά-
ριοι οἱ µὴ ἰδόντες, καὶ πιστεύσαντες. Πολλὰ µὲν οὖν καὶ ἄλλα 30
σηµεῖα ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐνώπιον τῶν µαθητῶν αὐτοῦ, ἃ οὐκ
ἔστιν γεγραµµένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ. ταῦτα δὲ γέγραπται, ἵνα 31
πιστεύσητε ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ
ἵνα πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ.
Μετὰ ταῦτα ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς µα- 21
θηταῖς ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος, ἐφανέρωσε δὲ οὕτως.
ἦσαν ὁµοῦ Σίµων Πέτρος, καὶ Θωµᾶς ὁ λεγόµενος ∆ίδυµος, καὶ 2
Ναθαναὴλ ὁ ἀπὸ Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας, καὶ οἱ τοῦ Ζεβεδαίου, καὶ
ἄλλοι ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ δύο. λέγει αὐτοῖς Σίµων Πέτρος, 3
῾Υπάγω ἁλιεύειν. λέγουσιν αὐτῷ, ᾿Ερχόµεθα καὶ ἡµεῖς σὺν σοί.
ἐξῆλθον καὶ ἀνέβησαν εἰς τὸ πλοῖον εὐθύς, καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ νυ-
κτὶ ἐπίασαν οὐδέν. πρωΐας δὲ ἤδη γενοµένης ἔστη ὁ ᾿Ιησοῦς 4
εἰς τὸν αἰγιαλόν, οὐ µέντοι ᾔδεισαν οἱ µαθηταὶ ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστι.

v.26 καίc µετάp ἡµέραnafp ὀκτώtn πάλινbo εἰµίviix3p ἔσωbo ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc
Θωµᾶςnnms µετάp αὐτόςrpgmp ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdgfp θύραngfp κλείωvpxpgmp
καίc ἵστηµιviaa3s εἰςp ὁdans µέσοςaansn καίc λέγωviaa3s εἰρήνηnnfs σύrpd-p . v.27 εἶταbo
λέγωvipa3s ὁddms Θωµᾶςndms φέρωvdpa2s ὁdams δάκτυλοςnams σύrpg-s ὧδεbo καίc ὁράωvdaa2s
ὁdafp χείρnafp ἐγώrpg-s καίc φέρωvdpa2s ὁdafs χείρnafs σύrpg-s καίc βάλλωvdaa2s εἰςp ὁdafs
πλευράnafs ἐγώrpg-s καίc µήxo γίνοµαιvdpn2s ἄπιστοςanmsn ἀλλάc πιστόςanmsn . v.28 καίc
ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms Θωµᾶςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-s
καίc ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-s . v.29 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc
ὁράωvixa2s ἐγώrpa-s Θωµᾶςnvms πιστεύωvixa2s µακάριοςanmpn ὁdnmp µήxo ὁράωvpaanmp καίc
πιστεύωvpaanmp . v.30 πολύςaanpn µένxo οὖνc καίc ἄλλοςaanpn σηµεῖονnanp ποιέωviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἐνώπιονbo ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ὅςrrnnp οὐxo εἰµίvipx3s γράφωvpxpnnp
ἐνp ὁddns βιβλίονndns οὗτοςrddns . v.31 οὗτοςrdnnp δέc γράφωvixp3s ἵναc πιστεύωvsaa2p
c dnms nnms vipx3s dnms
ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς εἰµί ὁ Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms καίc
ἵναc πιστεύωvppanmp ζωήnafs ἔχωvspa2p ἐνp ὁddns ὄνοµαndns αὐτόςrpgms . 21. v.1 µετάp
rdanp viaa3s rxams bo dnms nnms ddmp
οὗτος φανερόω ἑαυτοῦ πάλιν ὁ ᾿Ιησοῦς ὁ µαθητήςndmp ἐπίp
ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdgfs Τιβεριάςngfs φανερόωviaa3s δέc οὕτωbo . v.2 εἰµίviix3p ὁµοῦbo
Σίµωνnnms Πέτροςnnms καίc Θωµᾶςnnms ὁdnms λέγωvpppnms ∆ίδυµοςnnms καίc Ναθαναήλtp
ὁdnms ἀπόp Κανάtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ὁdnmp ὁdgms Ζεβεδαῖοςngms καίc ἄλλοςanmpn ἐκp
ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms δύοtn . v.3 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp Σίµωνnnms Πέτροςnnms
ὑπάγωvipa1s ἁλιεύωvnpa λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ἔρχοµαιvipn1p καίc ἐγώrpn-p σύνp σύrpd-s
ἐξέρχοµαιviaa3p καίc ἀναβαίνωviaa3p εἰςp ὁdans πλοῖονnans εὐθύςbo καίc ἐνp ἐκεῖνοςrddfs
ὁddfs νύξndfs πιάζωviaa3p οὐδείςaansn . v.4 πρωΐαngfs δέc ἤδηbo γίνοµαιvpadgfs ἵστηµιviaa3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdams αἰγιαλόςnams οὐxo µέντοιc οἶδαviya3p ὁdnmp µαθητήςnnmp ὅτιc
᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s .
 21. 5–15 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 336
5 λέγει οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Παιδία, µή τι προσφάγιον ἔχετε·
6 ἀπεκρίθησαν αὐτῷ, Οὔ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ
µέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον, καὶ εὑρήσετε. ἔβαλον οὖν, καὶ
οὐκ έτι αὐτὸ ἑλκύσαι ἴσχυσαν ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἰχθύων.
7 λέγει οὖν ὁ µαθητὴς ἐκεῖνος ὃν ἠγάπα ὁ ᾿Ιησοῦς τῷ Πέτρῳ, ῾Ο
Κύριός ἐστι. Σίµων οὖν Πέτρος, ἀκούσας ὅτι ὁ Κύριός ἐστι, τὸν
ἐπενδύτην διεζώσατο ἦν γὰρ γυµνός, καὶ ἔβαλεν ἑαυτὸν εἰς τὴν
8 θάλασσαν. οἱ δὲ ἄλλοι µαθηταὶ τῷ πλοιαρίῳ ἦλθον οὐ γὰρ
ἦσαν µακρὰν ἀπὸ τῆς γῆς, ἀλλ΄ ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων, σύ-
9 ροντες τὸ δίκτυον τῶν ἰχθύων. ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν,
βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειµένην καὶ ὀψάριον ἐπικείµενον, καὶ
10 ἄρτον. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Ενέγκατε ἀπὸ τῶν ὀψαρίων ὧν
11 ἐπιάσατε νῦν. ἀνέβη Σίµων Πέτρος, καὶ εἵλκυσε τὸ δίκτυον
ἐπὶ τῆς γῆς, µεστὸν ἰχθύων µεγάλων ἑκατὸν πεντηκοντατριῶν,
12 καὶ τοσούτων ὄντων, οὐκ ἐσχίσθη τὸ δίκτυον. λέγει αὐτοῖς ὁ
᾿Ιησοῦς, ∆εῦτε ἀριστήσατε. οὐδεὶς δὲ ἐτόλµα τῶν µαθητῶν ἐξε-
13 τάσαι αὐτόν, Σὺ τίς εἶ· εἰδότες ὅτι ὁ Κύριός ἐστιν. ἔρχεται οὖν
ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ λαµβάνει τὸν ἄρτον, καὶ δίδωσιν αὐτοῖς, καὶ τὸ
14 ὀψάριον ὁµοίως. τοῦτο ἤδη τρίτον ἐφανερώθη ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς
15 µαθηταῖς αὐτοῦ, ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν. ῞Οτε οὖν ἠρίστησαν, λέ-
γει τῷ Σίµωνι Πέτρῳ ὁ ᾿Ιησοῦς, Σίµων ᾿Ιωνᾶ, ἀγαπᾷς µε πλεῖόν
τούτων· λέγει αὐτῷ, Ναὶ Κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε. λέγει
v.5 λέγωvipa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms παιδίονnvnp µήxo τι-σριανσ προσφάγιονnans
ἔχωvipa2p ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms οὐxo . v.6 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
βάλλωvdaa2p εἰςp ὁdanp δεξιόςaanpn µέροςnanp ὁdgns πλοῖονngns ὁdans δίκτυονnans καίc
εὑρίσκωvifa2p βάλλωviaa3p οὖνc καίc οὐxo ἔτιbo αὐτόςrpans ἕλκωvnaa ἰσχύωviaa3p ἀπόp ὁdgns
πλῆθοςngns ὁdgmp ἰχθύςngmp . v.7 λέγωvipa3s οὖνc ὁdnms µαθητήςnnms ἐκεῖνοςrdnms ὅςrrams
ἀγαπάωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddms Πέτροςndms ὁdnms κύριοςnnms εἰµίvipx3s Σίµωνnnms
οὖνc Πέτροςnnms ἀκούωvpaanms ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms εἰµίvipx3s ὁdams ἐπενδύτηςnafs
διαζώννυµιviam3s εἰµίviix3s γάρc γυµνόςanmsn καίc βάλλωviaa3s ἑαυτοῦrxams εἰςp ὁdafs
θάλασσαnafs . v.8 ὁdnmp δέc ἄλλοςanmpn µαθητήςnnmp ὁddns πλοιάριονndns ἔρχοµαιviaa3p
οὐxo γάρc εἰµίviix3p µακράνbo ἀπόp ὁdgfs γῆngfs ἀλλάc ὡςbo ἀπόp πῆχυςngmp διακόσιοιngmp
σύρωvppanms ὁdans δίκτυονnans ὁdgmp ἰχθύςngmp . v.9 ὡςbo οὖνc ἀποβαίνωviaa3p εἰςp
ὁdafs γῆnafs βλέπωvipa3p ἀνθρακιάnafs κεῖµαιvppnafs καίc ὀψάριονnans ἐπίκειµαιvppnans
καίc ἄρτοςnams . v.10 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms φέρωvdaa2p ἀπόp ὁdgnp
ὀψάριονngnp ὅςrrgnp πιάζωviaa2p νῦνbo . v.11 ἀναβαίνωviaa3s Σίµωνnnms Πέτροςnnms
καίc ἕλκωviaa3s ὁdans δίκτυονnans ἐπίp ὁdgfs γῆngfs µεστόςaansn ἰχθύςngmp µέγαςagmpn
ἑκατόνtn πεντήκονταngmp καίc τοσοῦτοςrdgmp εἰµίvppxgmp οὐxo σχίζωviap3s ὁdnns δίκτυονnnns .
v.12 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms δεῦτεvdvx2p ἀριστάωvdaa2p οὐδείςanfsn δέc
τολµάωviia3s ὁdgmp µαθητήςngmp ἐξετάζωvnaa αὐτόςrpams σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s οἶδαvpxanmp
ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms εἰµίvipx3s . v.13 ἔρχοµαιvipn3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc
vipa3s dams nams
λαµβάνω ὁ ἄρτος καί δίδωµιvipa3s αὐτόςrpdmp καίc ὁdans ὀψάριονnans ὁµοίωςbo .
c

v.14 οὗτοςrdnns ἤδηbo τρίτοςaansn φανερόωviap3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddmp µαθητήςndmp

αὐτόςrpgms ἐγείρωvpapnms ἐκp νεκρόςagmpn .
337 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 21. 16–23
αὐτῷ, Βόσκε τὰ ἀρνία µου. λέγει αὐτῷ πάλιν δεύτερον, Σίµων 16
᾿Ιωνᾶ, ἀγαπᾷς µε· λέγει αὐτῷ, Ναὶ Κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε.
λέγει αὐτῷ, Ποίµαινε τὰ πρόβατά µου. λέγει αὐτῷ τὸ τρίτον, 17
Σίµων ᾿Ιωνᾶ, φιλεῖς µε· ἐλυπήθη ὁ Πέτρος ὅτι εἶπεν αὐτῷ τὸ
τρίτον, φιλεῖς µε· καὶ εἶπεν αὐτῷ, Κύριε, σὺ πάντα οἶδας, σὺ
γινώσκεις ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, Βόσκε τὰ πρόβατά
µου. ἀµὴν ἀµὴν λέγω σοι, ὅτε ἦς νεώτερος, ἐζώννυες σεαυ- 18
τόν, καὶ περιεπάτεις ὅπου ἤθελες, ὅταν δὲ γηράσῃς, ἐκτενεῖς
τὰς χεῖράς σου, καὶ ἄλλος σε ζώσει, καὶ οἴσει ὅπου οὐ θέλεις.
τοῦτο δὲ εἶπε, σηµαίνων ποίῳ θανάτῳ δοξάσει τὸν Θεόν. καὶ 19
τοῦτο εἰπὼν λέγει αὐτῷ, ᾿Ακολούθει µοι. ἐπιστραφεὶς δὲ ὁ Πέ- 20
τρος βλέπει τὸν µαθητὴν ὃν ἠγάπα ὁ ᾿Ιησοῦς ἀκολουθοῦντα, ὃς
καὶ ἀνέπεσεν ἐν τῷ δείπνῳ ἐπὶ τὸ στῆθος αὐτοῦ καὶ εἶπε, Κύριε,
τίς ἐστιν ὁ παραδιδούς σε· τοῦτον ἰδὼν ὁ Πέτρος λέγει τῷ ᾿Ιη- 21
σοῦ, Κύριε, οὗτος δὲ τί· λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εὰν αὐτὸν θέλω 22
µένειν ἕως ἔρχοµαι, τί πρός σε· σὺ ἀκολούθει µοι. ἐξῆλθεν 23
οὖν ὁ λόγος οὗτος εἰς τοὺς ἀδελφούς, ὅτι ὁ µαθητὴς ἐκεῖνος
οὐκ ἀποθνῄσκει, καὶ οὐκ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ὅτι οὐκ ἀπο-
θνήσκει, ἀλ᾿λ, ᾿Εὰν αὐτὸν θέλω µένειν ἕως ἔρχοµαι, τί πρός σε·

v.15 ὅτεbo οὖνc ἀριστάωviaa3p λέγωvipa3s ὁddms Σίµωνndms Πέτροςndms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
Σίµωνnvms ᾿Ιωνᾶςngms ἀγαπάωvipa2s ἐγώrpa-s πολύςaansc οὗτοςrdgmp λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ναίxo
κύριοςnvms σύrpn-s οἶδαvixa2s ὅτιc φιλέωvipa1s σύrpa-s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms βόσκωvdpa2s ὁdanp
ἀρνίονnanp ἐγώrpg-s . v.16 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms πάλινbo δεύτεροςbo Σίµωνnvms ᾿Ιωνᾶςngms
vipa2s rpa-s
ἀγαπάω ἐγώ λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ναίxo κύριοςnvms σύrpn-s οἶδαvixa2s ὅτιc φιλέωvipa1s
σύrpa-s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ποιµαίνωvdpa2s ὁdanp πρόβατονnanp ἐγώrpg-s . v.17 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms ὁdans τρίτοςaansn Σίµωνnvms ᾿Ιωνᾶςngms φιλέωvipa2s ἐγώrpa-s λυπέωviap3s ὁdnms
Πέτροςnnms ὅτιc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdans τρίτοςaansn φιλέωvipa2s ἐγώrpa-s καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms κύριοςnvms σύrpn-s πᾶςaanpn οἶδαvixa2s σύrpn-s γινώσκωvipa2s ὅτιc φιλέωvipa1s
σύrpa-s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms βόσκωvdpa2s ὁdanp πρόβατονnanp ἐγώrpg-s .
v.18 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s ὅτεbo εἰµίviix2s νέοςanmsc ζωννύωviia2s σεαυτοῦrxams
καίc περιπατέωviia2s ὅπουbo θέλωviia2s ὅτανc δέc γηράσκωvsaa2s ἐκτείνωvifa2s ὁdafp χείρnafp
σύrpg-s καίc ἄλλοςanmsn σύrpa-s ζωννύωvifa3s καίc φέρωvifa3s ὅπουbo οὐxo θέλωvipa2s .
v.19 οὗτοςrdans δέc λέγωviaa3s σηµαίνωvppanms ποῖοςrqdms θάνατοςndms δοξάζωvifa3s ὁdams
θεόςnams καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s .
v.20 ἐπιστρέφωvpapnms δέc ὁdnms Πέτροςnnms βλέπωvipa3s ὁdams µαθητήςnams ὅςrrams
ἀγαπάωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀκολουθέωvppaams ὅςrrnms καίc ἀναπίπτωviaa3s ἐνp ὁddns
δεῖπνονndns ἐπίp ὁdans στῆθοςnans αὐτόςrpgms καίc λέγωviaa3s κύριοςnvms τίςrqnms εἰµίvipx3s
ὁdnms παραδίδωµιvppanms σύrpa-s . v.21 οὗτοςrdams ὁράωvpaanms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvipa3s
ὁddms ᾿Ιησοῦςndms κύριοςnvms οὗτοςrdnms δέc τίςrqnns . v.22 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἐάνqo αὐτόςrpams θέλωvspa1s µένωvnpa ἕωςc ἔρχοµαιvipn1s τίςrqnns πρόςp σύrpa-s
σύrpn-s ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s . v.23 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms
εἰςp ὁdamp ἀδελφόςnamp ὅτιc ὁdnms µαθητήςnnms ἐκεῖνοςrdnms οὐxo ἀποθνῄσκωvipa3s καίc οὐxo
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc οὐxo ἀποθνῄσκωvipa3s ἀλλάc ἐάνqo αὐτόςrpams
θέλωvspa1s µένωvnpa ἕωςc ἔρχοµαιvipn1s τίςrqnns πρόςp σύrpa-s .
 21. 24–25 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 338
24 Οὗτός ἐστιν ὁ µαθητὴς ὁ µαρτυρῶν περὶ τούτων, καὶ γράψας
25 ταῦτα, καὶ οἴδαµεν ὅτι ἀληθής ἐστιν ἡ µαρτυρία αὐτοῦ. ῎Εστι
δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ ὃσα ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς, ἅτινα ἐὰν γράφηται
καθ΄ ἕν, οὐδὲ αὐτὸν οἶµαι τὸν κόσµον χωρῆσαι τὰ γραφόµενα
βιβλία. ᾿Αµήν.

v.24 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms µαθητήςnnms ὁdnms µαρτυρέωvppanms περίp οὗτοςrdgnp

καίc γράφωvpaanms οὗτοςrdanp καίc οἶδαvixa1p ὅτιc ἀληθήςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs
αὐτόςrpgms . v.25 εἰµίvipx3s δέc καίc ἄλλοςannpn πολύςannpn ὅσοςrcnnp ποιέωviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὅστιςrrnnp ἐάνqo γράφωvspp3s κατάp εἷςnans οὐδέbo αὐτόςrpams οἴοµαιvipn1s ὁdams
κόσµοςnams χωρέωvnaa ὁdanp γράφωvpppanp βιβλίονnanp ἀµήνth .
 ΠΡΑΞΕΙΣ
ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
Τὸν µὲν πρῶτον λόγον ἐποιησάµην περὶ πάντων, ὦ Θεόφιλε, 1
ὧν ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς ποιεῖν τε καὶ διδάσκειν, ἄχρι ἧς ἡµέρας, 2
ἐντειλάµενος τοῖς ἀποστόλοις διὰ Πνεύµατος ῾Αγιου οὓς ἐξε-
λέξατο, ἀνελήφθη, οἷς καὶ παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα µετὰ τὸ 3
παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τεκµηρίοις, δι΄ ἡµερῶν τεσσαράκοντα
ὀπτανόµενος αὐτοῖς, καὶ λέγων τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θε-
οῦ. καὶ συναλιζόµενος µε᾿τ αὐτῶν παρήγγειλεν αὐτοῖς ἀπὸ 4
῾Ιεροσολύµων µὴ χωρίζεσθαι, ἀλλὰ περιµένειν τὴν ἐπαγγελίαν
τοῦ πατρός, ἣν ἠκούσατέ µου, ὅτι ᾿Ιωάννης µὲν ἐβάπτισεν ὕ- 5
δατι, ὑµεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ οὐ µετὰ πολ-
λὰς ταύτας ἡµέρας. Οἱ µὲν οὖν συνελθόντες ἐπἠρώτων αὐτὸν 6
λέγοντες, Κύριε, εἰ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ ἀποκαθιστάνεις τὴν βασι-
λείαν τῷ ᾿Ισραήλ· εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς, Οὐχ ὑµῶν ἐστι γνῶναι 7
χρόνους ἢ καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ. ἀλλὰ 8
λήψεσθε δύναµιν, ἐπελθόντος τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος ἐφ΄ ὑµᾶς,
καὶ ἔσεσθέ µοι µάρτυρες ἔν τε ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ ἐν πάσῃ τῇ
᾿Ιουδαίᾳ καὶ Σαµαρείᾳ, καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς. καὶ ταῦτα 9
εἰπών, βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη, καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν
ἀπὸ τῶν ὀφθαλµῶν αὐτῶν. καὶ ὡς ἀτενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν οὐ- 10

1. v.1 ὁdams µένxo πρῶτοςaamsn λόγοςnams ποιέωviam1s περίp πᾶςagnpn ὦi Θεόφιλοςnvms

ὅςrrgnp ἄρχωviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ποιέωvnpa τέxo καίc διδάσκωvnpa . v.2 ἄχριp
ὅςrrgfs ἡµέραngfs ἐντέλλοµαιvpannms ὁddmp ἀπόστολοςndmp διάp πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn
ὅςrramp ἐκλέγωviam3s ἀναλαµβάνωviap3s . v.3 ὅςrrdmp καίc παρίστηµιviaa3s ἑαυτοῦrxams
ζάωvppaams µετάp ὁdans πάσχωvnaa αὐτόςrpams ἐνp πολύςadnpn τεκµήριονndnp διάp ἡµέραngfp
τεσσεράκονταtn ὀπτάνοµαιvppnnms αὐτόςrpdmp καίc λέγωvppanms ὁdanp περίp ὁdgfs βασιλείαngfs
ὁdgms θεόςngms . v.4 καίc συναλίζοµαιvppnnms µετάp αὐτόςrpgmp παραγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdmp
ἀπόp ῾Ιεροσόλυµαngnp µήxo χωρίζωvnpp ἀλλάc περιµένωvnpa ὁdafs ἐπαγγελίαnafs ὁdgms
πατήρngms ὅςrrafs ἀκούωviaa2p ἐγώrpg-s . v.5 ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms µένxo βαπτίζωviaa3s ὕδωρndns
σύrpn-p δέc βαπτίζωvifp2p ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn οὐxo µετάp πολύςaafpn οὗτοςrdafp
ἡµέραnafp . v.6 ὁdnmp µένxo οὖνc συνέρχοµαιvpaanmp ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp
κύριοςnvms εἰqo ἐνp ὁddms χρόνοςndms οὗτοςrddms ἀποκαθιστάνωvipa2s ὁdafs βασιλείαnafs
ὁddms ᾿Ισραήλtp . v.7 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp οὐxo σύrpg-p εἰµίvipx3s γινώσκωvnaa
χρόνοςnamp ἤxo καιρόςnamp ὅςrramp ὁdnms πατήρnnms τίθηµιviam3s ἐνp ὁddfs ἴδιοςadfsn
ἐξουσίαndfs . v.8 ἀλλάc λαµβάνωvifd2p δύναµιςnafs ἐπέρχοµαιvpaagns ὁdgns ἅγιοςagnsn
πνεῦµαngns ἐπίp σύrpa-p καίc εἰµίvifx2p ἐγώrpd-s µάρτυςnnmp ἐνp τέxo ᾿Ιερουσαλήµtp καίc
ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs καίc Σαµάρειαndfs καίc ἕωςc ἔσχατοςagmsn ὁdgfs γῆngfs .
v.9 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanms βλέπωvppagmp αὐτόςrpgmp ἐπαίρωviap3s καίc νεφέληnnfs
ὑπολαµβάνωviaa3s αὐτόςrpams ἀπόp ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp .
 1. 11–18 ΠΡΑΞΕΙΣ 340
ρανόν, πορευοµένου αὐτοῦ, καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο παρειστήκει-
11 σαν αὐτοῖς ἐν ἐσθῆτι λευκῇ, οἳ καὶ εἶπον, ῎Ανδρες Γαλιλαῖοι, τί
ἑστήκατε ἐµβλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν· οὗτος ὁ ᾿Ιησοῦς, ὁ ἀνα-
ληφθεὶς ἀφ΄ ὑµῶν εἰς τὸν οὐρανόν, οὕτως ἐλεύσεται ὃν τρόπον
12 ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόµενον εἰς τὸν οὐρανόν. Τοτε ὑπέστρε-
ψαν εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουµένου ᾿Ελαιῶνος, ὅ
13 ἐστιν ἐγγὺς ᾿Ιερουσαλήµ, σαββάτου ἔχον ὁδόν. καὶ ὅτε εἰσ-
ῆλθον, ἀνέβησαν εἰς τὸ ὑπερῷον οὗ ἦσαν καταµένοντες, ὅ τε
Πέτρος καὶ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης καὶ ᾿Ανδρέας, Φίλιππος καὶ
Θωµᾶς, Βαρθολοµαῖος καὶ Ματθαῖος, ᾿Ιάκωβος ᾿Αλφαίου καὶ
14 Σίµων ὁ ζηλωτής, καὶ ᾿Ιούδας ᾿Ιακώβου. οὗτοι πάντες ἦσαν
προσκαρτεροῦντες ὁµοθυµαδὸν τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει,
σὺν γυναιξὶ καὶ Μαρίᾳ τῇ µητρὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ, καὶ σὺν τοῖς ἀ-
15 δελφοῖς αὐτοῦ. Καὶ ἐν ταῖς ἡµέραις ταύταις ἀναστὰς Πέτρος
ἐν µέσῳ τῶν µαθητῶν εἶπεν ἦν τε ὄχλος ὀνοµάτων ἐπὶ τὸ αὐ-
16 τὸ ὡς ἑκατὸν εἴκοσιν, ῎Ανδρες ἀδελφοί, ἔδει πληρωθῆναι τὴν
γραφὴν ταύτην, ἣν προεῖπε τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον διὰ στόµατος
∆αβὶδ περὶ ᾿Ιούδα, τοῦ γενοµένου ὁδηγοῦ τοῖς συλλαβοῦσι τὸν
17 ᾿Ιησοῦν. ὅτι κατηριθµηµένος ἦν σὺν ἡµῖν, καὶ ἔλαχε τὸν κλῆ-
18 ρον τῆς διακονίας ταύτης. οὗτος µὲν οὖν ἐκτήσατο χωρίον ἐκ
τοῦ µισθοῦ τῆς ἀδικίας, καὶ πρηνὴς γενόµενος ἐλάκησε µέσος,

v.10 καίc ὡςbo ἀτενίζωvppanmp εἰµίviix3p εἰςp ὁdams οὐρανόςnams πορεύοµαιvppngms αὐτόςrpgms
καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnmp δύοtn παρίστηµιviya3p αὐτόςrpdmp ἐνp ἐσθήςndfs λευκόςadfsn .
v.11 ὅςrrnmp καίc λέγωviaa3p ἀνήρnvmp Γαλιλαῖοςnvmp τίςrqans ἵστηµιvixa2p ἐµβλέπωvppanmp
εἰςp ὁdams οὐρανόςnams οὗτοςrdnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms ἀναλαµβάνωvpapnms ἀπόp σύrpg-p
εἰςp ὁdams οὐρανόςnams οὕτωbo ἔρχοµαιvifd3s ὅςrrams τρόποςnams θεάοµαιviad2p αὐτόςrpams
πορεύοµαιvppnams εἰςp ὁdams οὐρανόςnams . v.12 τότεbo ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
ἀπόp ὄροςngns ὁdgns καλέωvpppgns ἐλαιώνngms ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἐγγύςbo ᾿Ιερουσαλήµtp
σάββατονngns ἔχωvppaans ὁδόςnafs . v.13 καίc ὅτεbo εἰσέρχοµαιviaa3p ἀναβαίνωviaa3p εἰςp
dans nans bo viix3p
ὁ ὑπερῷον ὅς εἰµί καταµένωvppanmp ὁdnms τέxo Πέτροςnnms καίc ᾿Ιάκωβοςnnms
καίc ᾿Ιωάννηςnnms καίc ᾿Ανδρέαςnnms Φίλιπποςnnms καίc Θωµᾶςnnms Βαρθολοµαῖοςnnms καίc
Μαθχαῖοςnnms ᾿Ιάκωβοςnnms ᾿Αλφαῖοςngms καίc Σίµωνnnms ὁdnms ζηλωτήςnnms καίc ᾿Ιούδαςnnms
᾿Ιάκωβοςngms . v.14 οὗτοςrdnmp πᾶςanmpn εἰµίviix3p προσκαρτερέωvppanmp ὁµοθυµαδόνbo
ὁddfs προσευχήndfs καίc ὁddfs δέησιςndfs σύνp γυνήndfp καίc Μαρίαndfs ὁddfs µήτηρndfs ὁdgms
᾿Ιησοῦςngms καίc σύνp ὁddmp ἀδελφόςndmp αὐτόςrpgms . v.15 καίc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp
οὗτοςrddfp ἀνίστηµιvpaanms Πέτροςnnms ἐνp µέσοςadnsn ὁdgmp µαθητήςngmp λέγωviaa3s εἰµίviix3s
τέxo ὄχλοςnnms ὄνοµαngnp ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans ὡςbo ἑκατόνtn εἴκοσιnnmp . v.16 ἀνήρnvmp
ἀδελφόςnvmp δεῖviiq3s πληρόωvnap ὁdafs γραφήnafs οὗτοςrdafs ὅςrrafs προλέγωviaa3s ὁdnns
πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn διάp στόµαngns ∆αυίδtp περίp ᾿Ιούδαςngms ὁdgms γίνοµαιvpadgms
ὁδηγόςngms ὁddmp συλλαµβάνωvpaadmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.17 ὅτιc καταριθµέωvpxpnms
viix3s p rpd-p c viaa3s dams nams dgfs
εἰµί σύν ἐγώ καί λαγχάνω ὁ κλῆρος ὁ διακονίαngfs οὗτοςrdgfs .
341 ΠΡΑΞΕΙΣ 1. 19–2. 2
καὶ ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ. καὶ γνωστὸν ἐγένετο 19
πᾶσι τοῖς κατοικοῦσιν ᾿Ιερουσαλήµ, ὥστε κληθῆναι τὸ χωρίον
ἐκεῖνο τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ αὐτῶν ῾Ακελδαµά, τοῦτ΄ ἔστιν Χωρίον
αἵµατος. γέγραπται γὰρ ἐν βίβλῳ Ψαλµῶν, Γενηθήτω ἡ ἔπαυ- 20
λις αὐτοῦ ἔρηµος, καὶ µὴ ἔστω ὁ κατοικῶν ἐν αὐτῇ, καί, Τὴν
ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λάβοι ἕτερος. δεῖ οὖν τῶν συνελθόντων ἡ- 21
µῖν ἀνδρῶν ἐν παντὶ χρόνῳ ἐν ᾧ εἰσῆλθε καὶ ἐξῆλθεν ἐφ΄ ἡµᾶς
ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς, ἀρξάµενος ἀπὸ τοῦ βαπτίσµατος ᾿Ιωάννου, 22
ἕως τῆς ἡµέρας ἧς ἀνελήφθη ἀφ΄ ἡµῶν, µάρτυρα τῆς ἀναστά-
σεως αὐτοῦ γενέσθαι σὺν ἡµῖν ἕνα τούτων. καὶ ἔστησαν δύο, 23
᾿Ιωσὴφ τὸν καλούµενον Βαρσαβᾶν, ὃς ἐπεκλήθη ᾿Ιοῦστος, καὶ
Ματθίαν. καὶ προσευξάµενοι εἶπον, Σὺ Κύριε, καρδιογνῶστα 24
πάντων, ἀνάδειξον ἐκ τούτων τῶν δύο ὃν ἕνα, ἐξελέξω, λα- 25
βεῖν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς, ἐξ ἧς
παρέβη ᾿Ιούδας, πορευθῆναι εἰς τὸν τόπον τὸν ἴδιον. καὶ ἔ- 26
δωκαν κλήρους αὐτῶν, καὶ ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ Ματθίαν, καὶ
συγκατεψηφίσθη µετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων.
Καὶ ἐν τῷ συµπληροῦσθαι τὴν ἡµέραν τῆς πεντηκοστῆς, ἦ- 2
σαν ἅπαντες ὁµοθυµαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό. καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ 2
τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φεροµένης πνοῆς βιαίας, καὶ ἐπλή-

v.18 οὗτοςrdnms µένxo οὖνc κτάοµαιviad3s χωρίονnans ἐκp ὁdgms µισθόςngms ὁdgfs ἀδικίαngfs
καίc πρηνήςanmsn γίνοµαιvpadnms λακάωviaa3s µέσοςanmsn καίc ἐκχέωviap3s πᾶςannpn
ὁdnnp σπλάγχνονnnnp αὐτόςrpgms . v.19 καίc γνωστόςannsn γίνοµαιviad3s πᾶςadmpn
ὁddmp κατοικέωvppadmp ᾿Ιερουσαλήµtp ὥστεc καλέωvnap ὁdans χωρίονnans ἐκεῖνοςrdans ὁddfs
ἴδιοςadfsn διάλεκτοςndfs αὐτόςrpgmp ῾Ακελδαµάχtp οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s χωρίονnans αἷµαngns .
v.20 γράφωvixp3s γάρc ἐνp βίβλοςndfs ψαλµόςngmp γίνοµαιvdao3s ὁdnfs ἔπαυλιςnnfs αὐτόςrpgms
ἔρηµοςanfsn καίc µήxo εἰµίvdpx3s ὁdnms κατοικέωvppanms ἐνp αὐτόςrpdfs καίc ὁdafs ἐπισκοπήnafs
αὐτόςrpgms λαµβάνωvoaa3s ἕτεροςanmsn . v.21 δεῖvipq3s οὖνc ὁdgmp συνέρχοµαιvpaagmp ἐγώrpd-p
ἀνήρngmp ἐνp πᾶςadmsn χρόνοςndms ἐνp ὅςrrdms εἰσέρχοµαιviaa3s καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἐπίp
ἐγώrpa-p ὁdnms κύριοςnnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.22 ἄρχωvpamnms ἀπόp ὁdgns βάπτισµαngns
᾿Ιωάννηςngms ἕωςc ὁdgfs ἡµέραngfs ὅςrrgfs ἀναλαµβάνωviap3s ἀπόp ἐγώrpg-p µάρτυςnams
ὁdgfs ἀνάστασιςngfs αὐτόςrpgms γίνοµαιvnad σύνp ἐγώrpd-p εἷςnams οὗτοςrdgmp . v.23 καίc
ἵστηµιviaa3p δύοtn ᾿Ιωσήφtp ὁdams καλέωvpppams Βαρσαββᾶςnams ὅςrrnms ἐπικαλέωviap3s
᾿Ιοῦστοςnnms καίc Ματταθίαςnams . v.24 καίc προσεύχοµαιvpadnmp λέγωviaa3p σύrpn-s
nvms nvms agmpn
κύριος καρδιογνώστης πᾶς ἀναδείκνυµιvdaa2s ἐκp οὗτοςrdgmp ὁdgmp δύοtn
ὅςrrams εἷςnams ἐκλέγωviam2s . v.25 λαµβάνωvnaa ὁdams κλῆροςnams ὁdgfs διακονίαngfs
οὗτοςrdgfs καίc ἀποστολήngfs ἐκp ὅςrrgfs παραβαίνωviaa3s ᾿Ιούδαςnnms πορεύοµαιvnao εἰςp ὁdams
τόποςnams ὁdams ἴδιοςaamsn . v.26 καίc δίδωµιviaa3p κλῆροςnamp αὐτόςrpgmp καίc πίπτωviaa3s
ὁdnms κλῆροςnnms ἐπίp Ματταθίαςnams καίc συγκαταψηφίζοµαιviap3s µετάp ὁdgmp ἕνδεκαtn
ἀπόστολοςngmp . 2. v.1 καίc ἐνp ὁddms συµπληρόωvnpp ὁdafs ἡµέραnafs ὁdgfs πεντηκοστήngfs
εἰµίviix3p ἅπαςanmpn ὁµοθυµαδόνbo ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans .
 2. 3–14 ΠΡΑΞΕΙΣ 342
3 ρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήµενοι. καὶ ὤφθησαν αὐ-
τοῖς διαµεριζόµεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ΄ ἕνα
4 ἕκαστον αὐτῶν. καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύµατος ῾Αγίου,
καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις, καθὼς τὸ Πνεῦµα ἐδίδου
5 αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι. ῏Ησαν δὲ ἐν ᾿Ιερουσαλὴµ κατοικοῦν-
τες ᾿Ιουδαῖοι, ἄνδρες εὐλαβεῖς, ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν
6 οὐρανόν. γενοµένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης, συνῆλθε τὸ πλῆ-
θος καὶ συνεχύθη, ὅτι ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ
7 λαλούντων αὐτῶν. ἐξίσταντο δὲ πάντες καὶ ἐθαύµαζον, λέγον-
τες πρὸς ἀλλήλους, Οὐκ ἰδοὺ πάντες οὗτοί εἰσιν οἱ λαλοῦντες
8 Γαλιλαῖοι· καὶ πῶς ἡµεῖς ἀκούοµεν ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ
9 ἡµῶν ἐν ᾗ ἐγεννήθηµεν· Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ ᾿Ελαµῖται,
καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν Μεσοποταµίαν, ᾿Ιουδαίαν τε καὶ Καπ-
10 παδοκίαν, Πόντον καὶ τὴν ᾿Ασίαν, Φρυγίαν τε καὶ Παµφυλίαν,
Αἴγυπτον καὶ τὰ µέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην, καὶ οἱ ἐπι-
11 δηµοῦντες ῾Ρωµαῖοι, ᾿Ιουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι, Κρῆτες καὶ
῎Αραβες ἀκούοµεν λαλούντων αὐτῶν ταῖς ἡµετέραις γλώσσαις
12 τὰ µεγαλεῖα τοῦ θεοῦ. ἐξίσταντο δὲ πάντες καὶ διηπόρουν,
13 ἄλλος πρὸς ἄλλον λέγοντες, Τί ἄν θέλοι τοῦτο εἶναι· ἕτεροι
14 δὲ χλευάζοντες ἔλεγον ὅτι Γλεύκους µεµεστωµένοι εἰσί. Στα-
θεὶς δὲ Πέτρος σὺν τοῖς ἕνδεκα, ἐπῆρε τὴν φωνὴν αὐτοῦ, καὶ
ἀπεφθέγξατο αὐτοῖς, ῎Ανδρες ᾿Ιουδαῖοι, καὶ οἱ κατοικοῦντες ᾿Ι-

v.2 καίc γίνοµαιviad3s ἄφνωbo ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἦχοςnnms ὥσπερbo φέρωvppegfs πνοήngfs
βίαιοςagfsn καίc πληρόωviaa3s ὅλοςaamsn ὁdams οἶκοςnams ὅςbo εἰµίviix3p κάθηµαιvppnnmp .
v.3 καίc ὁράωviap3p αὐτόςrpdmp διαµερίζωvppenfp γλῶσσαnnfp ὡσείbo πῦρngns καθίζωviaa3s
τέxo ἐπίp εἷςnams ἕκαστοςaamsn αὐτόςrpgmp . v.4 καίc πίµπληµιviap3p ἅπαςanmpn
ngns agnsn c viad3p vnpa
πνεῦµα ἅγιος καί ἄρχω λαλέω ἕτεροςadfpn γλῶσσαndfp καθώςbo ὁdnns
πνεῦµαnnns δίδωµιviia3s αὐτόςrpdmp ἀποφθέγγοµαιvnpn . v.5 εἰµίviix3p δέc ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp
κατοικέωvppanmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἀνήρnnmp εὐλαβήςanmpn ἀπόp πᾶςagnsn ἔθνοςngns ὁdgnp ὑπόp
ὁdams οὐρανόςnams . v.6 γίνοµαιvpadgfs δέc ὁdgfs φωνήngfs οὗτοςrdgfs συνέρχοµαιviaa3s
ὁdnns πλῆθοςnnns καίc συγχέωviap3s ὅτιc ἀκούωviia3p εἷςnnms ἕκαστοςanmsn ὁddfs ἴδιοςadfsn
διάλεκτοςndfs λαλέωvppagmp αὐτόςrpgmp . v.7 ἐξίστηµιviim3p δέc πᾶςanmpn καίc θαυµάζωviia3p
λέγωvppanmp πρόςp ἀλλήλωνreamp οὐxo ἰδούvdaa2s πᾶςanmpn οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp
λαλέωvppanmp Γαλιλαῖοςnnmp . v.8 καίc πῶςbo ἐγώrpn-p ἀκούωvipa1p ἕκαστοςanmsn ὁddfs
ἴδιοςadfsn διάλεκτοςndfs ἐγώrpg-p ἐνp ὅςrrdfs γεννάωviap1p . v.9 Πάρθοςnnmp καίc Μῆδοςnnmp
καίc ᾿Ελαµίτηςnnmp καίc ὁdnmp κατοικέωvppanmp ὁdafs Μεσοποταµίαnafs ᾿Ιουδαίαnafs τέxo καίc
Καππαδοκίαnafs Πόντοςnams καίc ὁdafs ᾿Ασίαnafs . v.10 Φρυγίαnafs τέxo καίc Παµφυλίαnafs
nafs c danp nanp dgfs ngfs
Αἴγυπτος καί ὁ µέρος ὁ Λιβύη ὁdgfs κατάp Κυρήνηnafs καίc ὁdnmp
ἐπιδηµέωvppanmp ῾Ρωµαῖοςanmpn ᾿Ιουδαῖοςanmpn τέxo καίc προσήλυτοςnnmp . v.11 Κρήςnnmp
καίc ῎Αραψnnmp ἀκούωvipa1p λαλέωvppagmp αὐτόςrpgmp ὁddfp ἡµέτεροςrsdfp γλῶσσαndfp ὁdanp
µεγαλεῖοςaanpn ὁdgms θεόςngms . v.12 ἐξίστηµιviim3p δέc πᾶςanmpn καίc διαπορέωviia3p
ἄλλοςanmsn πρόςp ἄλλοςaamsn λέγωvppanmp τίςrqans ἄνxo θέλωvopa3s οὗτοςrdans εἰµίvnpx .
v.13 ἕτεροςanmpn δέc χλευάζωvppanmp λέγωviia3p ὅτιc γλεῦκοςngns µεστόωvpxpnmp εἰµίvipx3p .
343 ΠΡΑΞΕΙΣ 2. 15–24
ερουσαλὴµ ἅπαντες, τοῦτο ὑµῖν γνωστὸν ἔστω, καὶ ἐνωτίσασθε
τὰ ῥήµατά µου. οὐ γάρ, ὡς ὑµεῖς ὑπολαµβάνετε, οὗτοι µε- 15
θύουσιν, ἔστι γὰρ ὥρα τρίτη τῆς ἡµέρας, ἀλλὰ τοῦτό ἐστι τὸ 16
εἰρηµένον διὰ τοῦ προφήτου ᾿Ιωήλ, Καὶ ἔσται ἐν ταῖς ἐσχάταις 17
ἡµέραις, λέγει ὁ Θεός, ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύµατός µου ἐπὶ πᾶ-
σαν σάρκα, καὶ προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὑµῶν καὶ αἱ θυγατέρες
ὑµῶν, καὶ οἱ νεανίσκοι ὑµῶν ὁράσεις ὄψονται, καὶ οἱ πρεσβύτε-
ροι ὑµῶν ἐνύπνια ἐνυπνιασθήσονται, καί γε ἐπὶ τοὺς δούλους 18
µου καὶ ἐπὶ τὰς δούλας µου ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις ἐκχεῶ
ἀπὸ τοῦ πνεύµατός µου, καὶ προφητεύσουσι. καὶ δώσω τέ- 19
ρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω, καὶ σηµεῖα ἐπὶ τῆς γῆς κάτω, αἷµα καὶ
πῦρ καὶ ἀτµίδα καπνοῦ, ὁ ἥλιος µεταστραφήσεται εἰς σκότος, 20
καὶ ἡ σελήνη εἰς αἷµα, πρὶν ἡ ἐλθεῖν τὴν ἡµέραν Κυρίου τὴν
µεγάλην καὶ ἐπιφανῆ, καὶ ἔσται, πᾶς ὃς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ 21
ὄνοµα Κυρίου σωθήσεται. ἄνδρες ᾿Ισραηλῖται, ἀκούσατε τοὺς 22
λόγους τούτους, ᾿Ιησοῦν τὸν Ναζωραῖον, ἄνδρα ἀπὸ τοῦ Θεοῦ
ἀποδεδειγµένον εἰς ὑµᾶς δυνάµεσι καὶ τέρασι καὶ σηµείοις,
οἷς ἐποίησε δι΄ αὐτοῦ ὁ Θεὸς ἐν µέσῳ ὑµῶν, καθὼς καὶ αὐτοὶ
οἴδατε, τοῦτον τῇ ὡρισµένῃ βουλῇ καὶ προγνώσει τοῦ Θεοῦ 23
ἔκδοτον λαβόντες, διὰ χειρῶν ἀνόµων προσπήξαντες ἀνείλετε,
ὃν ὁ Θεὸς ἀνέστησε, λύσας τὰς ὠδῖνας τοῦ θανάτου, καθότι 24

v.14 ἵστηµιvpapnms δέc Πέτροςnnms σύνp ὁddmp ἕνδεκαtn ἐπαίρωviaa3s ὁdafs φωνήnafs αὐτόςrpgms
καίc ἀποφθέγγοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ἀνήρnvmp ᾿Ιουδαῖοςavmpn καίc ὁdnmp κατοικέωvppanmp
᾿Ιερουσαλήµtp ἅπαςanmpn οὗτοςrdnns σύrpd-p γνωστόςannsn εἰµίvdpx3s καίc ἐνωτίζοµαιvdad2p
ὁdanp ῥῆµαnanp ἐγώrpg-s . v.15 οὐxo γάρc ὡςbo σύrpn-p ὑπολαµβάνωvipa2p οὗτοςrdnmp
µεθύωvipa3p εἰµίvipx3s γάρc ὥραnnfs τρίτοςanfsn ὁdgfs ἡµέραngfs . v.16 ἀλλάc οὗτοςrdnns
vipx3s dnns vpxpnns p dgms ngms tp
εἰµί ὁ λέγω διά ὁ προφήτης ᾿Ιωήλ . v.17 καίc εἰµίvifx3s ἐνp
ὁddfp ἔσχατοςadfpn ἡµέραndfp λέγωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ἐκχέωvifa1s ἀπόp ὁdgns πνεῦµαngns
ἐγώrpg-s ἐπίp πᾶςaafsn σάρξnafs καίc προφητεύωvifa3p ὁdnmp υἱόςnnmp σύrpg-p καίc ὁdnfp
θυγάτηρnnfp σύrpg-p καίc ὁdnmp νεανίσκοςnnmp σύrpg-p ὅρασιςnafp ὁράωvifd3p καίc ὁdnmp
πρεσβύτεροςanmpn σύrpg-p ἐνύπνιονnanp ἐνυπνιάζοµαιvifp3p . v.18 καίc γέxo ἐπίp ὁdamp
δοῦλοςnamp ἐγώrpg-s καίc ἐπίp ὁdafp δούληnafp ἐγώrpg-s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp
ἐκχέωvifa1s ἀπόp ὁdgns πνεῦµαngns ἐγώrpg-s καίc προφητεύωvifa3p . v.19 καίc δίδωµιvifa1s
τέραςnanp ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ἄνωbo καίc σηµεῖονnanp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs κάτωbo αἷµαnans
καίc πῦρnans καίc ἀτµίςnafs καπνόςngms . v.20 ὁdnms ἥλιοςnnms µεταστρέφωvifp3s εἰςp
σκότοςnans καίc ὁdnfs σελήνηnnfs εἰςp αἷµαnans πρίνbo ἤxo ἔρχοµαιvnaa ὁdafs ἡµέραnafs
κύριοςngms ὁdafs µέγαςaafsn καίc ἐπιφανήςaafsn . v.21 καίc εἰµίvifx3s πᾶςanmsn ὅςrrnms ἄνxo
ἐπικαλέωvsam3s ὁdans ὄνοµαnans κύριοςngms σῴζωvifp3s . v.22 ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp
ἀκούωvdaa2p ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp ᾿Ιησοῦςnams ὁdams Ναζωραῖοςnams ἀνήρnams ἀπόp
ὁdgms θεόςngms ἀποδείκνυµιvpxpams εἰςp σύrpa-p δύναµιςndfp καίc τέραςndnp καίc σηµεῖονndnp
ὅςrrdnp ποιέωviaa3s διάp αὐτόςrpgms ὁdnms θεόςnnms ἐνp µέσοςadnsn σύrpg-p καθώςbo καίc
αὐτόςrpnmp οἶδαvixa2p . v.23 οὗτοςrdams ὁddfs ὁρίζωvpxpdfs βουλήndfs καίc πρόγνωσιςndfs
ὁdgms θεόςngms ἔκδοτοςaamsn λαµβάνωvpaanmp διάp χείρngfp ἄνοµοςagmpn προσπήγνυµιvpaanmp
ἀναιρέωviaa2p .
 2. 25–34 ΠΡΑΞΕΙΣ 344
25 οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ΄ αὐτοῦ. ∆αβὶδ γὰρ λέ-
γει εἰς αὐτόν, Προωρώµην τὸν Κύριον ἐνώπιόν µου διὰ παντός,
26 ὅτι ἐκ δεξιῶν µού ἐστίν, ἵνα µὴ σαλευθῶ, διὰ τοῦτο εὐφράνθη
ἡ καρδία µου, καὶ ἠγαλλιάσατο ἡ γλῶσσά µου, ἔτι δὲ καὶ ἡ
27 σάρξ µου κατασκηνώσει ἐπ΄ ἐλπίδι, ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν
ψυχήν µου εἰς ᾅδου, οὐδὲ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθο-
28 ράν. ἐγνώρισάς µοι ὁδοὺς ζωῆς, πληρώσεις µε εὐφροσύνης
29 µετὰ τοῦ προσώπου σου. ἄνδρες ἀδελφοί, ἐξὸν εἰπεῖν µετὰ
παρρησίας πρὸς ὑµᾶς περὶ τοῦ πατριάρχου ∆αβίδ, ὅτι καὶ ἐτε-
λεύτησε καὶ ἐτάφη, καὶ τὸ µνῆµα αὐτοῦ ἐστιν ἐν ἡµῖν ἄχρι τῆς
30 ἡµέρας ταύτης. προφήτης οὖν ὑπάρχων, καὶ εἰδὼς ὅτι ὅρκῳ
ὤµοσεν αὐτῷ ὁ Θεός, ἐκ καρποῦ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ τὸ κατὰ
σάρκα ἀναστήσειν τὸν Χριστόν, καθίσαι ἐπὶ τοῦ θρόνου αὐ-
31 τοῦ, προϊδὼν ἐλάλησε περὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ὅτι
οὐ κατελείφθη ἡ ψυχὴ αὐτοῦ εἰς ᾅδου, οὐδὲ ἡ σὰρξ αὐτοῦ εἶδε
32 διαφθοράν. τοῦτον τὸν ᾿Ιησοῦν ἀνέστησεν ὁ Θεός, οὗ πάντες
33 ἡµεῖς ἐσµεν µάρτυρες. τῇ δεξιᾷ οὖν τοῦ Θεοῦ ὑψωθείς, τήν
τε ἐπαγγελίαν τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος λαβὼν παρὰ τοῦ πατρός,
34 ἐξέχεε τοῦτο ὃ νῦν ὑµεῖς βλέπετε καὶ ἀκούετε. οὐ γὰρ ∆αβὶδ
ἀνέβη εἰς τοὺς οὐρανούς, λέγει δὲ αὐτός, Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ

v.24 ὅςrrams ὁdnms θεόςnnms ἀνίστηµιviaa3s λύωvpaanms ὁdafp ὠδίνnafp ὁdgms θάνατοςngms
καθότιbo οὐxo εἰµίviix3s δυνατόςannsn κρατέωvnpp αὐτόςrpams ὑπόp αὐτόςrpgms . v.25 ∆αυίδtp
γάρc λέγωvipa3s εἰςp αὐτόςrpams προοράωviim1s ὁdams κύριοςnams ἐνώπιονbo ἐγώrpg-s διάp
πᾶςagmsn ὅτιc ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ἵναc µήxo σαλεύωvsap1s . v.26 διάp
rdans viap3s dnfs nnfs rpg-s c viad3s dnfs
οὗτος εὐφραίνω ὁ καρδία ἐγώ καί ἀγαλλιάω ὁ γλῶσσαnnfs
ἐγώrpg-s ἔτιbo δέc καίc ὁdnfs σάρξnnfs ἐγώrpg-s κατασκηνόωvifa3s ἐπίp ἐλπίςndfs . v.27 ὅτιc οὐxo
ἐγκαταλείπωvifa2s ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s εἰςp ᾅδηςngms οὐδέbo δίδωµιvifa2s ὁdams ὅσιοςaamsn
σύrpg-s ὁράωvnaa διαφθοράnafs . v.28 γνωρίζωviaa2s ἐγώrpd-s ὁδόςnafp ζωήngfs πληρόωvifa2s
rpa-s ngfs p dgns
ἐγώ εὐφροσύνη µετά ὁ πρόσωπονngns σύrpg-s . v.29 ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp
ἔξεστιvppqnns λέγωvnaa µετάp παρρησίαngfs πρόςp σύrpa-p περίp ὁdgms πατριάρχηςngms ∆αυίδtp
ὅτιc καίc τελευτάωviaa3s καίc θάπτωviap3s καίc ὁdnns µνῆµαnnns αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s ἐνp
ἐγώrpd-p ἄχριp ὁdgfs ἡµέραngfs οὗτοςrdgfs . v.30 προφήτηςnnms οὖνc ὑπάρχωvppanms καίc
vpxanms c ndms viaa3s
οἶδα ὅτι ὅρκος ὀµνύω αὐτόςrpdms ὁdnms θεόςnnms ἐκp καρπόςngms ὁdgfs
ὀσφύςngfs αὐτόςrpgms ὁdans κατάp σάρξnafs ἀνίστηµιvnfa ὁdams Χριστόςnams καθίζωvnaa ἐπίp
ὁdgms θρόνοςngms αὐτόςrpgms . v.31 προοράωvpaanms λαλέωviaa3s περίp ὁdgfs ἀνάστασιςngfs
ὁdgms Χριστόςngms ὅτιc ὅςxo καταλείπωviap3s ὁdnfs ψυχήnnfs αὐτόςrpgms εἰςp ᾅδηςngms οὐδέbo
ὁdnfs σάρξnnfs αὐτόςrpgms ὁράωviaa3s διαφθοράnafs . v.32 οὗτοςrdams ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
ἀνίστηµιviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὅςrrgms πᾶςanmpn ἐγώrpn-p εἰµίvipx1p µάρτυςnnmp . v.33 ὁddfs
δεξιόςadfsn οὖνc ὁdgms θεόςngms ὑψόωvpapnms ὁdafs τέxo ἐπαγγελίαnafs ὁdgns ἅγιοςagnsn
πνεῦµαngns λαµβάνωvpaanms παράp ὁdgms πατήρngms ἐκχέωviaa3s οὗτοςrdans ὅςrrans νῦνbo
σύrpn-p βλέπωvipa2p καίc ἀκούωvipa2p .
345 ΠΡΑΞΕΙΣ 2. 35–46
Κυρίῳ µου, Κάθου ἐκ δεξιῶν µου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς 35
σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου. ἀσφαλῶς οὖν γινωσκέτω πᾶς 36
οἶκος ᾿Ισραήλ, ὅτι καὶ Κύριον καὶ Χριστὸν αὐτὸν ὁ Θεὸς ἐποί-
ησε, τοῦτον τὸν ᾿Ιησοῦν ὃν ὑµεῖς ἐσταυρώσατε. ᾿Ακούσαντες δὲ 37
κατενύγησαν τη῀ι καρδίᾳ, εἶπόν τε πρὸς τὸν Πέτρον καὶ τοὺς
λοιποὺς ἀποστόλους, Τί ποιήσοµεν, ἄνδρες ἀδελφοί· Πέτρος 38
δὲ ἔφη πρὸς αὐτούς, Μετανοήσατε, καὶ βαπτισθήτω ἕκαστος
ὑµῶν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν, καὶ
λήψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος. ὑµῖν γάρ ἐστιν ἡ 39
ἐπαγγελία, καὶ τοῖς τέκνοις ὑµῶν, καὶ πᾶσι τοῖς εἰς µακράν,
ὅσους ἂν προσκαλέσηται Κύριος ὁ Θεὸς ἡµῶν. ἑτέροις τε λό- 40
γοις πλείοσι διεµαρτύρετο καὶ παρεκάλει λέγων, Σώθητε ἀπὸ
τῆς γενεᾶς τῆς σκολιᾶς ταύτης. οἱ µὲν οὖν ἀσµένως ἀποδε- 41
ξάµενοι τὸν λόγον αὐτοῦ ἐβαπτίσθησαν, καὶ προσετέθησαν τῇ
ἡµέρᾳ ἐκείνῃ ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι. ἦσαν δὲ προσκαρτεροῦν- 42
τες τῇ διδαχῇ τῶν ἀποστόλων καὶ τῇ κοινωνίᾳ, καὶ τῇ κλάσει
τοῦ ἄρτου καὶ ταῖς προσευχαῖς. ᾿Εγένετο δὲ πάσῃ ψυχῇ φό- 43
βος, πολλά τε τέρατα καὶ σηµεῖα διὰ τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο.
πάντες δὲ οἱ πιστεύοντες ἦσαν ἐπὶ τὸ αὐτό, καὶ εἶχον ἅπαντα 44
κοινά, καὶ τὰ κτήµατα καὶ τὰς ὑπάρξεις ἐπίπρασκον, καὶ διε- 45
µέριζον αὐτὰ πᾶσι, καθότι ἄν τις χρείαν εἶχε. καθ΄ ἡµέραν τε 46

v.34 οὐxo γάρc ∆αυίδtp ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdamp οὐρανόςnamp λέγωvipa3s δέc αὐτόςrpnms
λέγωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn
ἐγώrpg-s . v.35 ἕωςc ἄνxo τίθηµιvsaa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-s ὑποπόδιονnans ὁdgmp
πούςngmp σύrpg-s . v.36 ἀσφαλῶςbo οὖνc γινώσκωvdpa3s πᾶςanmsn οἶκοςnnms ᾿Ισραήλtp ὅτιc
καίc κύριοςnams καίc Χριστόςnams αὐτόςrpams ὁdnms θεόςnnms ποιέωviaa3s οὗτοςrdams ὁdams
᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams σύrpn-p σταυρόωviaa2p . v.37 ἀκούωvpaanmp δέc κατανύσσοµαιviap3p ὁddfs
καρδίαndfs λέγωviaa3p τέxo πρόςp ὁdams Πέτροςnams καίc ὁdamp λοιπόςaampn ἀπόστολοςnamp
τίςrqans ποιέωvifa1p ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp . v.38 Πέτροςnnms δέc φηµίviix3s πρόςp
αὐτόςrpamp µετανοέωvdaa2p καίc βαπτίζωvdap3s ἕκαστοςanmsn σύrpg-p ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp καίc λαµβάνωvifd2p ὁdafs δωρεάnafs
ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns . v.39 σύrpd-p γάρc εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs καίc ὁddnp
τέκνονndnp σύrpg-p καίc πᾶςadmpn ὁddmp εἰςp µακρόςbo ὅσοςrcamp ἄνxo προσκαλέοµαιvsad3s
κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-p . v.40 ἕτεροςadmpn τέxo λόγοςndmp πολύςadmpc
διαµαρτύροµαιviin3s καίc παρακαλέωviia3s λέγωvppanms σῴζωvdap2p ἀπόp ὁdgfs γενεάngfs
ὁdgfs σκολιόςagfsn οὗτοςrdgfs . v.41 ὁdnmp µένxo οὖνc ἀσµένωςbo ἀποδέχοµαιvpadnmp
ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms βαπτίζωviap3p καίc προστίθηµιviap3p ὁddfs ἡµέραndfs ἐκεῖνοςrddfs
ψυχήnnfp ὡσείbo τρισχίλιοιnnfp . v.42 εἰµίviix3p δέc προσκαρτερέωvppanmp ὁddfs διδαχήndfs
ὁdgmp ἀπόστολοςngmp καίc ὁddfs κοινωνίαndfs καίc ὁddfs κλάσιςndfs ὁdgms ἄρτοςngms καίc
ὁddfp προσευχήndfp . v.43 γίνοµαιviad3s δέc πᾶςadfsn ψυχήndfs φόβοςnnms πολύςannpn τέxo
τέραςnnnp καίc σηµεῖονnnnp διάp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp γίνοµαιviin3s . v.44 πᾶςanmpn δέc
ὁdnmp πιστεύωvppanmp εἰµίviix3p ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans καίc ἔχωviia3p ἅπαςaanpn κοινόςaanpn .
v.45 καίc ὁdanp κτῆµαnanp καίc ὁdafp ὕπαρξιςnafp πιπράσκωviia3p καίc διαµερίζωviia3p
αὐτόςrpanp πᾶςadmpn καθότιbo ἄνxo τι-σρινµσ χρείαnafs ἔχωviia3s .
 2. 47–3. 10 ΠΡΑΞΕΙΣ 346
προσκαρτεροῦντες ὁµοθυµαδὸν ἐν τῷ ἱερῷ, κλῶντές τε κατ΄ οἶ-
κον ἄρτον, µετελάµβανον τροφῆς ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι
47 καρδίας, αἰνοῦντες τὸν Θεόν, καὶ ἔχοντες χάριν πρὸς ὅλον τὸν
λαόν. ὁ δὲ Κύριος προσετίθει τοὺς σωζοµένους καθ΄ ἡµέραν τῇ
ἐκκλησίᾳ.
3 ᾿Επὶ τὸ αὐτὸ δὲ Πέτρος καὶ ᾿Ιωάννης ἀνέβαινον εἰς τὸ ἱερὸν
2 ἐπὶ τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς τὴν ἐννάτην. καί τις ἀνὴρ χωλὸς
ἐκ κοιλίας µητρὸς αὐτοῦ ὑπάρχων ἐβαστάζετο, ὃν ἐτίθουν καθ΄
ἡµέραν πρὸς τὴν θύραν τοῦ ἱεροῦ τὴν λεγοµένην ῾Ωραίαν, τοῦ
3 αἰτεῖν ἐλεηµοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευοµένων εἰς τὸ ἱερόν. ὃς
ἰδὼν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην µέλλοντας εἰσιέναι εἰς τὸ ἱερόν, ἠρώτα
4 ἐλεηµοσύνην. ἀτενίσας δὲ Πέτρος εἰς αὐτὸν σὺν τῷ ᾿Ιωάννῃ,
5 εἶπε, Βλέψον εἰς ἡµᾶς. ὁ δὲ ἐπεῖχεν αὐτοῖς, προσδοκῶν τι
6 παρ΄ αὐτῶν λαβεῖν. εἶπε δὲ Πέτρος, ᾿Αργύριον καὶ χρυσίον οὐχ
ὑπάρχει µοι, ὃ δὲ ἔχω, τοῦτό σοι δίδωµι. ἐν τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ
7 Χριστοῦ τοῦ Ναζωραίου, ἔγειραι καὶ περιπάτει. καὶ πιάσας
αὐτὸν τῆς δεξιᾶς χειρὸς ἤγειρε, παραχρῆµα δὲ ἐστερεώθησαν
8 αὐτοῦ αἱ βάσεις καὶ τὰ σφυρά. καὶ ἐξαλλόµενος ἔστη καὶ πε-
ριεπάτει, καὶ εἰσῆλθε σὺν αὐτοῖς εἰς τὸ ἱερόν, περιπατῶν καὶ
9 ἁλλόµενος καὶ αἰνῶν τὸν Θεόν. καὶ εἶδεν αὐτὸν πᾶς ὁ λαὸς
10 περιπατοῦντα καὶ αἰνοῦντα τὸν Θεόν, ἐπεγίνωσκόν τε αὐτὸν

v.46 κατάp ἡµέραnafs τέxo προσκαρτερέωvppanmp ὁµοθυµαδόνbo ἐνp ὁddns ἱερόνndns

κλάωvppanmp τέxo κατάp οἶκοςnams ἄρτοςnams µεταλαµβάνωviia3p τροφήngfs ἐνp ἀγαλλίασιςndfs
καίc ἀφελότηςndfs καρδίαngfs . v.47 αἰνέωvppanmp ὁdams θεόςnams καίc ἔχωvppanmp χάριςnafs
πρόςp ὅλοςaamsn ὁdams λαόςnams ὁdnms δέc κύριοςnnms προστίθηµιviia3s ὁdamp σῴζωvpppamp
κατάp ἡµέραnafs ὁddfs ἐκκλησίαndfs . 3. v.1 ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans δέc Πέτροςnnms
c nnms viia3p p dans
καί ᾿Ιωάννης ἀναβαίνω εἰς ὁ ἱερόνnans ἐπίp ὁdafs ὥραnafs ὁdgfs προσευχήngfs
ὁdafs ἔνατοςaafsn . v.2 καίc τι-σρινµσ ἀνήρnnms χωλόςanmsn ἐκp κοιλίαngfs µήτηρngfs
αὐτόςrpgms ὑπάρχωvppanms βαστάζωviip3s ὅςrrams τίθηµιviia3p κατάp ἡµέραnafs πρόςp ὁdafs
θύραnafs ὁdgns ἱερόνngns ὁdafs λέγωvpppafs ὡραῖοςaafsn ὁdgms αἰτέωvnpa ἐλεηµοσύνηnafs παράp
ὁdgmp εἰσπορεύοµαιvppngmp εἰςp ὁdans ἱερόνnans . v.3 ὅςrrnms ὁράωvpaanms Πέτροςnams
καίc ᾿Ιωάννηςnams µέλλωvppaamp εἴσειµιvnpx εἰςp ὁdans ἱερόνnans ἐρωτάωviia3s ἐλεηµοσύνηnafs .
v.4 ἀτενίζωvpaanms δέc Πέτροςnnms εἰςp αὐτόςrpams σύνp ὁddms ᾿Ιωάννηςndms λέγωviaa3s
βλέπωvdaa2s εἰςp ἐγώrpa-p . v.5 ὁdnms δέc ἐπέχωviia3s αὐτόςrpdmp προσδοκάωvppanms τι-σ-
ριανσ παράp αὐτόςrpgmp λαµβάνωvnaa . v.6 λέγωviaa3s δέc Πέτροςnnms ἀργύριονnans καίc
χρυσίονnans οὐxo ὑπάρχωvipa3s ἐγώrpd-s ὅςrrans δέc ἔχωvipa1s οὗτοςrdans σύrpd-s δίδωµιvipa1s
ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms ἐγείρωvdam2s καίc
περιπατέωvdpa2s . v.7 καίc πιάζωvpaanms αὐτόςrpams ὁdgfs δεξιόςagfsn χείρngfs ἐγείρωviaa3s
παραχρῆµα δέ στερεόωviap3p αὐτόςrpgms ὁdnfp βάσιςnnfp καίc ὁdnnp σφυρόνnnnp . v.8 καίc
bo c

ἐξάλλοµαιvppnnms ἵστηµιviaa3s καίc περιπατέωviia3s καίc εἰσέρχοµαιviaa3s σύνp αὐτόςrpdmp εἰςp

ὁdans ἱερόνnans περιπατέωvppanms καίc ἅλλοµαιvppnnms καίc αἰνέωvppanms ὁdams θεόςnams .
v.9 καίc ὁράωviaa3s αὐτόςrpams πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms περιπατέωvppaams καίc αἰνέωvppaams
ὁdams θεόςnams .
347 ΠΡΑΞΕΙΣ 3. 11–19
ὅτι οὗτος ἦν ὁ πρὸς τὴν ἐλεηµοσύνην καθήµενος ἐπὶ τῇ ῾Ωραίᾳ
πύλῃ τοῦ ἱεροῦ, καὶ ἐπλήσθησαν θάµβους καὶ ἐκστάσεως ἐπὶ
τῷ συµβεβηκότι αὐτῷ. Κρατοῦντος δὲ τοῦ ἰαθἐντος χωλοῦ τὸν 11
Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην, συνέδραµε πρὸς αὐτοὺς πᾶς ὁ λαὸς ἐπὶ
τῇ στοᾷ τῇ καλουµένῃ Σολοµῶντος, ἔκθαµβοι. ἰδὼν δὲ Πέτρος 12
ἀπεκρίνατο πρὸς τὸν λαόν, ῎Ανδρες ᾿Ισραηλῖται, τί θαυµάζετε
ἐπὶ τούτῳ, ἢ ἡµῖν τί ἀτενίζετε, ὡς ἰδίᾳ δυνάµει ἢ εὐσεβείᾳ πε-
ποιηκόσι τοῦ περιπατεῖν αὐτόν· ὁ Θεὸς ᾿Αβραὰµ καὶ ᾿Ισαὰκ 13
καὶ ᾿Ιακώβ, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡµῶν, ἐδόξασε τὸν παῖδα αὐ-
τοῦ ᾿Ιησοῦν, ὃν ὑµεῖς παρεδώκατε, καὶ ἠρνήσασθε αὐτὸν κατὰ
πρόσωπον Πιλάτου, κρίναντος ἐκείνου ἀπολύειν. ὑµεῖς δὲ 14
τὸν ἅγιον καὶ δίκαιον ἠρνήσασθε, καὶ ᾐτήσασθε ἄνδρα φονέα
χαρισθῆναι ὑµῖν, τὸν δὲ ἀρχηγὸν τῆς ζωῆς ἀπεκτείνατε, ὃν ὁ 15
Θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, οὗ ἡµεῖς µάρτυρές ἐσµεν. καὶ ἐπὶ 16
τῇ πίστει τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ, τοῦτον ὃν θεωρεῖτε καὶ οἴδατε
ἐστερέωσε τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, καὶ ἡ πίστις ἡ δι΄ αὐτοῦ ἔδωκεν αὐ-
τῷ τὴν ὁλοκληρίαν ταύτην ἀπέναντι πάντων ὑµῶν. καὶ νῦν, 17
ἀδελφοί, οἶδα ὅτι κατὰ ἄγνοιαν ἐπράξατε, ὥσπερ καὶ οἱ ἄρχον-
τες ὑµῶν. ὁ δὲ Θεὸς ἃ προκατήγγειλε διὰ στόµατος πάντων 18
τῶν προφητῶν αὐτοῦ, παθεῖν τὸν Χριστόν, ἐπλήρωσεν οὕτω.
µετανοήσατε οὖν καὶ ἐπιστρέψατε, εἰς τὸ ἐξαλειφθῆναι ὑµῶν 19
τὰς ἁµαρτίας, ὅπως ἄν ἔλθωσι καιροὶ ἀναψύξεως ἀπὸ προσώ-

v.10 ἐπιγινώσκωviia3p τέxo αὐτόςrpams ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίviix3s ὁdnms πρόςp ὁdafs
ἐλεηµοσύνηnafs κάθηµαιvppnnms ἐπίp ὁddfs ὡραῖοςadfsn πύληndfs ὁdgns ἱερόνngns καίc
πίµπληµιviap3p θάµβοςngns καίc ἔκστασιςngfs ἐπίp ὁddns συµβαίνωvpxadns αὐτόςrpdms .
v.11 κρατέωvppagms δέc ὁdgms ἰάοµαιvpapgms χωλόςagmpn ὁdams Πέτροςnams καίc
᾿Ιωάννηςnams συντρέχωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms ἐπίp ὁddfs στοάndfs
ὁddfs καλέωvpppdfs Σολοµώνngms ἔκθαµβοςanmpn . v.12 ὁράωvpaanms δέc Πέτροςnnms
ἀποκρίνοµαιviad3s πρόςp ὁdams λαόςnams ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp τίςrqans θαυµάζωvipa2p
ἐπίp οὗτοςrddns ἤxo ἐγώrpd-p τίςrqans ἀτενίζωvipa2p ὡςbo ἴδιοςadfsn δύναµιςndfs ἤxo εὐσέβειαndfs
ποιέωvpxadmp ὁdgms περιπατέωvnpa αὐτόςrpams . v.13 ὁdnms θεόςnnms ᾿Αβραάµtp καίc
᾿Ισαάκtp καίc ᾿Ιακώβtp ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p δοξάζωviaa3s ὁdams παῖςnams
αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams σύrpn-p παραδίδωµιviaa2p καίc ἀρνέοµαιviad2p αὐτόςrpams
κατάp πρόσωπονnans Πιλᾶτοςngms κρίνωvpaagms ἐκεῖνοςrdgms ἀπολύωvnpa . v.14 σύrpn-p δέc
ὁdams ἅγιοςaamsn καίc δίκαιοςaamsn ἀρνέοµαιviad2p καίc αἰτέωviam2p ἀνήρnams φονεύςnams
χαρίζοµαιvnap σύrpd-p . v.15 ὁdams δέc ἀρχηγόςnams ὁdgfs ζωήngfs ἀποκτείνωviaa2p ὅςrrams
ὁdnms θεόςnnms ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn ὅςrrgms ἐγώrpn-p µάρτυςnnmp εἰµίvipx1p .
v.16 καίc ἐπίp ὁddfs πίστιςndfs ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms οὗτοςrdams ὅςrrams θεωρέωvipa2p
καίc οἶδαvixa2p στερεόωviaa3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms καίc ὁdnfs πίστιςnnfs ὁdnfs διάp
αὐτόςrpgms δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms ὁdafs ὁλοκληρίαnafs οὗτοςrdafs ἀπέναντιbo πᾶςagmpn
σύrpg-p . v.17 καίc νῦνbo ἀδελφόςnvmp οἶδαvixa1s ὅτιc κατάp ἄγνοιαnafs πράσσωviaa2p ὥσπερbo
καίc ὁdnmp ἄρχωνnnmp σύrpg-p . v.18 ὁdnms δέc θεόςnnms ὅςrranp προκαταγγέλλωviaa3s
διάp στόµαngns πᾶςagmpn ὁdgmp προφήτηςngmp αὐτόςrpgms πάσχωvnaa ὁdams Χριστόςnams
πληρόωviaa3s οὕτωbo .
 3. 20–4. 3 ΠΡΑΞΕΙΣ 348
20 που τοῦ Κυρίου, καὶ ἀποστείλῃ τὸν προκεκηρυγµένον ὑµῖν
21 ᾿Ιησοῦν Χριστόν, ὃν δεῖ οὐρανὸν µὲν δέξασθαι ἄχρι χρόνων
ἀποκαταστάσεως πάντων, ὧν ἐλάλησεν ὁ Θεὸς διὰ στόµατος
22 πάντων ἁγίων αὐτοῦ προφητῶν ἀπ΄ αἰῶνος. Μωσῆς µὲν γὰρ
πρὸς τούς πατέρας εἶπεν ὅτι Προφήτην ὑµῖν ἀναστήσει Κύριος
ὁ Θεὸς ὑµῶν ἐκ τῶν ἀδελφῶν ὑµῶν ὡς ἐµέ, αὐτοῦ ἀκούσεσθε
23 κατὰ πάντα ὅσα ἂν λαλήσῃ πρὸς ὑµᾶς. ἔσται δέ, πᾶσα ψυχή,
ἥτις ἂν µὴ ἀκούσῃ τοῦ προφήτου ἐκείνου, ἐξολοθρευθήσεται
24 ἐκ τοῦ λαοῦ. καὶ πάντες δὲ οἱ προφῆται ἀπὸ Σαµουὴλ καὶ
τῶν καθεξῆς, ὅσοι ἐλάλησαν, καὶ προκατήγγειλαν τὰς ἡµέρας
25 ταύτας. ὑµεῖς ἐστε υἱοὶ τῶν προφητῶν, καὶ τῆς διαθήκης ἧς
διέθετο ὁ Θεὸς πρὸς τοὺς πατέρας ἡµῶν, λέγων πρὸς ᾿Αβραάµ,
Καὶ τῷ σπέρµατί σου ἐνευλογηθήσονται πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῆς
26 γῆς. ὑµῖν πρῶτον ὁ Θεός, ἀναστήσας τὸν παῖδα αὐτοῦ ᾿Ιη-
σοῦν, ἀπέστειλεν αὐτὸν εὐλογοῦντα ὑµᾶς, ἐν τῷ ἀποστρέφειν
ἕκαστον ἀπὸ τῶν πονηριῶν ὑµῶν.
4 Λαλούντων δὲ αὐτῶν πρὸς τὸν λαόν, ἐπέστησαν αὐτοῖς οἱ ἱε-
2 ρεῖς καὶ ὁ στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ Σαδδουκαῖοι, διαπονού-
µενοι διὰ τὸ διδάσκειν αὐτοὺς τὸν λαόν, καὶ καταγγέλλειν ἐν τῷ
3 ᾿Ιησοῦ τὴν ἀνάστασιν τὴν ἐκ νεκρῶν. καὶ ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς
χεῖρας, καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον, ἦν γὰρ ἑσπέρα

v.19 µετανοέωvdaa2p οὖνc καίc ἐπιστρέφωvdaa2p εἰςp ὁdans ἐξαλείφωvnap σύrpg-p ὁdafp
ἁµαρτίαnafp ὅπωςbo ἄνxo ἔρχοµαιvsaa3p καιρόςnnmp ἀνάψυξιςngfs ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgms
κύριοςngms . v.20 καίc ἀποστέλλωvsaa3s ὁdams προκηρύσσωvpxpams σύrpd-p ᾿Ιησοῦςnams
Χριστόςnams . v.21 ὅςrrams δεῖvipq3s οὐρανόςnams µένxo δέχοµαιvnad ἄχριp χρόνοςngmp
ngfs
ἀποκατάστασις πᾶςagnpn ὅςrrgnp λαλέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms διάp στόµαngns πᾶςagmpn
ἅγιοςagmpn αὐτόςrpgms προφήτηςngmp ἀπόp αἰώνngms . v.22 Μωϋσῆςnnms µένxo γάρc
p damp namp viaa3s c nams
πρός ὁ πατήρ λέγω ὅτι προφήτης σύrpd-p ἀνίστηµιvifa3s κύριοςnnms
ὁdnms θεόςnnms σύrpg-p ἐκp ὁdgmp ἀδελφόςngmp σύrpg-p ὡςbo ἐγώrpa-s αὐτόςrpgms ἀκούωvifd2p
κατάp πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἄνxo λαλέωvsaa3s πρόςp σύrpa-p . v.23 εἰµίvifx3s δέc πᾶςanfsn
ψυχήnnfs ὅστιςrrnfs ἄνxo µήxo ἀκούωvsaa3s ὁdgms προφήτηςngms ἐκεῖνοςrdgms ἐξολεθρεύωvifp3s
ἐκp ὁdgms λαόςngms . v.24 καίc πᾶςanmpn δέc ὁdnmp προφήτηςnnmp ἀπόp Σαµουήλtp
καίc ὁdgmp καθεξῆςbo ὅσοςrcnmp λαλέωviaa3p καίc προκαταγγέλλωviaa3p ὁdafp ἡµέραnafp
οὗτοςrdafp . v.25 σύrpn-p εἰµίvipx2p υἱόςnnmp ὁdgmp προφήτηςngmp καίc ὁdgfs διαθήκηngfs
ὅςrrgfs διατίθηµιviam3s ὁdnms θεόςnnms πρόςp ὁdamp πατήρnamp ἐγώrpg-p λέγωvppanms πρόςp
᾿Αβραάµtp καίc ὁddns σπέρµαndns σύrpg-s ἐνευλογέωvifp3p πᾶςanfpn ὁdnfp πατριάnnfp ὁdgfs
γῆngfs . v.26 σύrpd-p πρῶτοςbo ὁdnms θεόςnnms ἀνίστηµιvpaanms ὁdams παῖςnams αὐτόςrpgms
᾿Ιησοῦςnams ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpams εὐλογέωvppaams σύrpa-p ἐνp ὁddms ἀποστρέφωvnpa
ἕκαστοςaamsn ἀπόp ὁdgfp πονηρίαngfp σύrpg-p . 4. v.1 λαλέωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp πρόςp
ὁdams λαόςnams ἐφίστηµιviaa3p αὐτόςrpdmp ὁdnmp ἱερεύςnnmp καίc ὁdnms στρατηγόςnnms ὁdgns
ἱερόνngns καίc ὁdnmp Σαδδουκαῖοςnnmp . v.2 διαπονέοµαιvppnnmp διάp ὁdans διδάσκωvnpa
αὐτόςrpamp ὁdams λαόςnams καίc καταγγέλλωvnpa ἐνp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ὁdafs ἀνάστασιςnafs
ὁdafs ἐκp νεκρόςagmpn .
349 ΠΡΑΞΕΙΣ 4. 4–14
ἤδη. πολλοὶ δὲ τῶν ἀκουσάντων τὸν λόγον ἐπίστευσαν, καὶ 4
ἐγενήθη ὁ ἀριθµὸς τῶν ἀνδρῶν ὡσεὶ χιλιάδες πέντε. ᾿Εγένετο 5
δὲ ἐπὶ τὴν αὔριον συναχθῆναι αὐτῶν τοὺς ἄρχοντας καὶ πρε-
σβυτέρους καὶ γραµµατεῖς. εἰς ῾Ιερουσαλήµ, καὶ ῎Ανναν τὸν 6
ἀρχιερέα, καὶ Καϊάφαν, καὶ ᾿Ιωάννην, καὶ ᾿Αλέξανδρον, καὶ ὅ-
σοι ἦσαν ἐκ γένους ἀρχιερατικοῦ. καὶ στήσαντες αὐτοὺς ἐν τῷ 7
µέσῳ, ἐπυνθάνοντο, ᾿Εν ποίᾳ δυνάµει ἢ ἐν ποίῳ ὀνόµατι ἐποιή-
σατε τοῦτο ὑµεῖς· τότε Πέτρος πλησθεὶς Πνεύµατος ῾Αγίου εἶπε 8
πρὸς αὐτούς, ῎Αρχοντες τοῦ λαοῦ καὶ πρεσβύτεροι τοῦ ᾿Ισραήλ,
εἰ ἡµεῖς σήµερον ἀνακρινόµεθα ἐπὶ εὐεργεσίᾳ ἀνθρώπου ἀ- 9
σθενοῦς, ἐν τίνι οὗτος σέσωσται, γνωστὸν ἔστω πᾶσιν ὑµῖν καὶ 10
παντὶ τῷ λαῷ ᾿Ισραήλ, ὅτι ἐν τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ Να-
ζωραίου, ὃν ὑµεῖς ἐσταυρώσατε, ὃν ὁ Θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν,
ἐν τούτῳ οὗτος παρέστηκεν ἐνώπιον ὑµῶν ὑγιής. οὗτός ἐστιν ὁ 11
λίθος ὁ ἐξουθενηθεὶς ὑφ΄ ὑµῶν τῶν οἰκοδοµούντων, ὁ γενόµενος
εἰς κεφαλὴν γωνίας. καὶ οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία, 12
οὔτε γὰρ ὄνοµά ἐστιν ἕτερον ὑπὸ τὸν οὐρανὸν τὸ δεδοµένον ἐν
ἀνθρώποις, ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡµᾶς. Θεωροῦντες δὲ τὴν τοῦ 13
Πέτρου παρρησίαν καὶ ᾿Ιωάννου, καὶ καταλαβόµενοι ὅτι ἄν-
θρωποι ἀγράµµατοί εἰσι καὶ ἰδιῶται, ἐθαύµαζον, ἐπεγίνωσκόν
τε αὐτοὺς ὅτι σὺν τῷ ᾿Ιησοῦ ἦσαν. τὸν δὲ ἄνθρωπον βλέποντες 14

v.3 καίc ἐπιβάλλωviaa3p αὐτόςrpdmp ὁdafp χείρnafp καίc τίθηµιviam3p εἰςp τήρησιςnafs εἰςp
ὁdafs αὔριονbo εἰµίviix3s γάρc ἑσπέραnnfs ἤδηbo . v.4 πολύςanmpn δέc ὁdgmp ἀκούωvpaagmp
dams nams viaa3p c viao3s dnms
ὁ λόγος πιστεύω καί γίνοµαι ὁ ἀριθµόςnnms ὁdgmp ἀνήρngmp ὡσείbo
χιλιάςnnfp πέντεtn . v.5 γίνοµαιviad3s δέc ἐπίp ὁdafs αὔριονbo συνάγωvnap αὐτόςrpgmp ὁdamp
ἄρχωνnamp καίc πρεσβύτεροςaampn καίc γραµµατεύςnamp . v.6 εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc
῞Ανναςnams ὁdams ἀρχιερεύςnams καίc Καϊάφαςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams καίc ᾿Αλέξανδροςnams
καίc ὅσοςrcnmp εἰµίviix3p ἐκp γένοςngns ἀρχιερατικόςagnsn . v.7 καίc ἵστηµιvpaanmp αὐτόςrpamp
ἐνp ὁddns µέσοςadnsn πυνθάνοµαιviin3p ἐνp ποῖοςrqdfs δύναµιςndfs ἤxo ἐνp ποῖοςrqdns ὄνοµαndns
ποιέωviaa2p οὗτοςrdans σύrpn-p . v.8 τότεbo Πέτροςnnms πίµπληµιvpapnms πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ἄρχωνnvmp ὁdgms λαόςngms καίc πρεσβύτεροςavmpn
ὁdgms ᾿Ισραήλtp . v.9 εἰqo ἐγώrpn-p σήµερονbo ἀνακρίνωvipp1p ἐπίp εὐεργεσίαndfs
ἄνθρωποςngms ἀσθενήςagmsn ἐνp τίςrqdms οὗτοςrdnms σῴζωvixp3s . v.10 γνωστόςannsn εἰµίvdpx3s
πᾶςadmpn σύrpd-p καίc πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms ᾿Ισραήλtp ὅτιc ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms ὅςrrams σύrpn-p σταυρόωviaa2p ὅςrrams ὁdnms θεόςnnms
ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn ἐνp οὗτοςrddns οὗτοςrdnms παρίστηµιvixa3s ἐνώπιονbo σύrpg-p
ὑγιήςanmsn . v.11 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms λίθοςnnms ὁdnms ἐξουθενέωvpapnms ὑπόp
σύrpg-p ὁdgmp οἰκοδοµέωvppagmp ὁdnms γίνοµαιvpadnms εἰςp κεφαλήnafs γωνίαngfs . v.12 καίc
οὐxo εἰµίvipx3s ἐνp ἄλλοςadmsn οὐδείςadmsn ὁdnfs σωτηρίαnnfs οὔτεc γάρc ὄνοµαnnns εἰµίvipx3s
ἕτεροςannsn ὑπόp ὁdams οὐρανόςnams ὁdnns δίδωµιvpxpnns ἐνp ἄνθρωποςndmp ἐνp ὅςrrdns
δεῖvipq3s σῴζωvnap ἐγώrpa-p . v.13 θεωρέωvppanmp δέc ὁdafs ὁdgms Πέτροςngms παρρησίαnafs
καίc ᾿Ιωάννηςngms καίc καταλαµβάνωvpamnmp ὅτιc ἄνθρωποςnnmp ἀγράµµατοςanmpn εἰµίvipx3p
καίc ἰδιώτηςnnmp θαυµάζωviia3p ἐπιγινώσκωviia3p τέxo αὐτόςrpamp ὅτιc σύνp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms
εἰµίviix3p .
 4. 15–24 ΠΡΑΞΕΙΣ 350
σὺν αὐτοῖς ἑστῶτα τὸν τεθεραπευµένον, οὐδὲν εἶχον ἀντειπεῖν.
15 κελεύσαντες δὲ αὐτοὺς ἔξω τοῦ συνεδρίου ἀπελθεῖν, συνέβαλον
16 πρὸς ἀλλήλους, λέγοντες, Τί ποιήσοµεν τοῖς ἀνθρώποις τού-
τοις· ὅτι µὲν γὰρ γνωστὸν σηµεῖον γέγονε δι΄ αὐτῶν, πᾶσι τοῖς
κατοικοῦσιν ᾿Ιερουσαλὴµ φανερόν, καὶ οὐ δυνάµεθα ἀρνήσα-
17 σθαι. ἀλλ΄ ἵνα µὴ ἐπὶ πλεῖον διανεµηθῇ εἰς τὸν λαόν, ἀπειλῇ
ἀπειλησώµεθα αὐτοῖς µηκέτι λαλεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τούτῳ µη-
18 δενὶ ἀνθρώπων. καὶ καλέσαντες αὐτούς, παρήγγειλαν αὐτοῖς
τὸ καθόλου µὴ φθέγγεσθαι µηδὲ διδάσκειν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τοῦ
19 ᾿Ιησοῦ. ὁ δὲ Πέτρος καὶ ᾿Ιωάννης ἀποκριθέντες πρὸς αὐτοὺς
εἶπον, Εἰ δίκαιόν ἐστιν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ὑµῶν ἀκούειν µᾶλ-
20 λον ἢ τοῦ Θεοῦ, κρίνατε. οὐ δυνάµεθα γὰρ ἡµεῖς, ἃ εἴδοµεν
21 καὶ ἠκούσαµεν, µὴ λαλεῖν. οἱ δὲ προσαπειλησάµενοι ἀπέ-
λυσαν αὐτούς, µηδὲν εὑρίσκοντες τὸ πῶς κολάσωνται αὐτούς,
διὰ τὸν λαόν, ὅτι πάντες ἐδόξαζον τὸν Θεὸν ἐπὶ τῷ γεγονότι.
22 ἐτῶν γὰρ ἦν πλειόνων τεσσαράκοντα ὁ ἄνθρωπος ἐφ΄ ὃν ἐγεγό-
23 νει τὸ σηµεῖον τοῦτο τῆς ἰάσεως. ᾿Απολυθέντες δὲ ἦλθον πρὸς
τοὺς ἰδίους, καὶ ἀπήγγειλαν ὅσα πρὸς αὐτοὺς οἱ ἀρχιερεῖς καὶ
24 οἱ πρεσβύτεροι εἶπον. οἱ δὲ ἀκούσαντες ὁµοθυµαδὸν ἦραν
φωνὴν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ εἶπον, ∆έσποτα, σὺ ὁ Θεὸς ὁ ποι-
ήσας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα

v.14 ὁdams δέc ἄνθρωποςnams βλέπωvppanmp σύνp αὐτόςrpdmp ἵστηµιvpxaams ὁdams

θεραπεύωvpxpams οὐδείςaansn ἔχωviia3p ἀντεῖπονvnaa . v.15 κελεύωvpaanmp δέc
αὐτόςrpamp ἔξωbo ὁdgns συνέδριονngns ἀπέρχοµαιvnaa συµβάλλωviaa3p πρόςp ἀλλήλωνreamp .
v.16 λέγωvppanmp τίςrqans ποιέωvifa1p ὁddmp ἄνθρωποςndmp οὗτοςrddmp ὅτιc µένxo γάρc
γνωστόςannsn σηµεῖονnnns γίνοµαιvixa3s διάp αὐτόςrpgmp πᾶςadmpn ὁddmp κατοικέωvppadmp
᾿Ιερουσαλήµtp φανερόςannsn καίc οὐxo δύναµαιvipn1p ἀρνέοµαιvnad . v.17 ἀλλάc ἵναc µήxo
ἐπίp πολύςaansc διανέµωvsap3s εἰςp ὁdams λαόςnams ἀπειλήndfs ἀπειλέωvsam1p αὐτόςrpdmp
µηκέτιbo λαλέωvnpa ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns οὗτοςrddns µηδείςadmsn ἄνθρωποςngmp . v.18 καίc
καλέωvpaanmp αὐτόςrpamp παραγγέλλωviaa3p αὐτόςrpdmp ὁdans καθόλουbo µήxo φθέγγοµαιvnpn
µηδέc διδάσκωvnpa ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.19 ὁdnms δέc Πέτροςnnms καίc
᾿Ιωάννηςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonmp πρόςp αὐτόςrpamp λέγωviaa3p εἰqo δίκαιοςannsn εἰµίvipx3s
ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms σύrpg-p ἀκούωvnpa µᾶλλονbo ἤxo ὁdgms θεόςngms κρίνωvdaa2p .
v.20 οὐxo δύναµαιvipn1p γάρc ἐγώrpn-p ὅςrranp ὁράωviaa1p καίc ἀκούωviaa1p µήxo λαλέωvnpa .
v.21 ὁdnmp δέc προσαπειλέωvpamnmp ἀπολύωviaa3p αὐτόςrpamp µηδείςaansn εὑρίσκωvppanmp
ὁdans πῶςbo κολάζωvsam3p αὐτόςrpamp διάp ὁdams λαόςnams ὅτιc πᾶςanmpn δοξάζωviia3p ὁdams
θεόςnams ἐπίp ὁddns γίνοµαιvpxadns . v.22 ἔτοςngnp γάρc εἰµίviix3s πολύςagnpc τεσσεράκονταtn
ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐπίp ὅςrrams γίνοµαιviya3s ὁdnns σηµεῖονnnns οὗτοςrdnns ὁdgfs ἴασιςngfs .
v.23 ἀπολύωvpapnmp δέc ἔρχοµαιviaa3p πρόςp ὁdamp ἴδιοςaampn καίc ἀπαγγέλλωviaa3p
ὅσοςrcanp πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn λέγωviaa3p .
351 ΠΡΑΞΕΙΣ 4. 25–34
τὰ ἐν αὐτοῖς, ὁ διὰ στόµατος ∆αβὶδ τοῦ παιδός σου εἰπών, ῾Ι- 25
νατί ἐφρύαξαν ἔθνη, καὶ λαοὶ ἐµελέτησαν κενά. παρέστησαν 26
οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ
κατὰ τοῦ Κυρίου, καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ, συνήχθησαν 27
γὰρ ἐπ΄ ἀληθείας ἐπὶ τὸν ἅγιον παῖδά σου ᾿Ιησοῦν, ὃν ἔχρισας,
῾Ηρῴδης τε καὶ Πόντιος Πιλάτος, σὺν ἔθνεσι καὶ λαοῖς ᾿Ισραήλ,
ποιῆσαι ὅσα ἡ χείρ σου καὶ ἡ βουλή σου προώρισε γενέσθαι. 28
καὶ τὰ νῦν, Κύριε, ἔπιδε ἐπὶ τὰς ἀπειλὰς αὐτῶν, καὶ δὸς τοῖς 29
δούλοις σου µετὰ παρρησίας πάσης λαλεῖν τὸν λόγον σου, ἐν 30
τῷ τὴν χεῖρά σου ἐκτείνειν σε εἰς ἴασιν, καὶ σηµεῖα καὶ τέρατα
γίνεσθαι διὰ τοῦ ὀνόµατος τοῦ ἁγίου παιδός σου ᾿Ιησοῦ. καὶ 31
δεηθέντων αὐτῶν ἐσαλεύθη ὁ τόπος ἐν ᾧ ἦσαν συνηγµένοι, καὶ
ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύµατος ῾Αγίου, καὶ ἐλάλουν τὸν λόγον
τοῦ Θεοῦ µετὰ παρρησίας. Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων 32
ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ µία, καὶ οὐδ΄ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων
αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι, ἀλλ΄ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά. καὶ 33
µεγάλῃ δυνάµει ἀπεδίδουν τὸ µαρτύριον οἱ ἀπόστολοι τῆς ἀ-
ναστάσεως τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, χάρις τε µεγάλη ἦν ἐπὶ πάντας
αὐτούς. οὐδὲ γὰρ ἐνδεής τις ὑπῆρχεν ἐν αὐτοῖς, ὅσοι γὰρ κτή- 34
τορες χωρίων ἢ οἰκιῶν ὑπῆρχον, πωλοῦντες ἔφερον τὰς τιµὰς

v.24 ὁdnmp δέc ἀκούωvpaanmp ὁµοθυµαδόνbo αἴρωviaa3p φωνήnafs πρόςp ὁdams θεόςnams καίc
λέγωviaa3p δεσπότηςnvms σύrpn-s ὁdnms θεόςnnms ὁdnms ποιέωvpaanms ὁdams οὐρανόςnams καίc
ὁdafs γῆnafs καίc ὁdafs θάλασσαnafs καίc πᾶςaanpn ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdnp . v.25 ὁdnms διάp
στόµαngns ∆αυίδtp ὁdgms παῖςngms σύrpg-s λέγωvpaanms ἱνατίbo φρυάσσωviaa3p ἔθνοςnnnp καίc
λαόςnnmp µελετάωviaa3p κενόςaanpn . v.26 παρίστηµιviaa3p ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs
καίc ὁdnmp ἄρχωνnnmp συνάγωviap3p ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans κατάp ὁdgms κύριοςngms καίc
κατάp ὁdgms Χριστόςngms αὐτόςrpgms . v.27 συνάγωviap3p γάρc ἐπίp ἀλήθειαngfs ἐπίp ὁdams
ἅγιοςaamsn παῖςnams σύrpg-s ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams χρίωviaa2s ῾Ηρῴδηςnnms τέxo καίc Πόντιοςnnms
Πιλᾶτοςnnms σύνp ἔθνοςndnp καίc λαόςndmp ᾿Ισραήλtp . v.28 ποιέωvnaa ὅσοςrcanp ὁdnfs
χείρnnfs σύrpg-s καίc ὁdnfs βουλήnnfs σύrpg-s προορίζωviaa3s γίνοµαιvnad . v.29 καίc ὁdanp
νῦνbo κύριοςnvms ἐφοράωvdaa2s ἐπίp ὁdafp ἀπειλήnafp αὐτόςrpgmp καίc δίδωµιvdaa2s ὁddmp
δοῦλοςndmp σύrpg-s µετάp παρρησίαngfs πᾶςagfsn λαλέωvnpa ὁdams λόγοςnams σύrpg-s . v.30 ἐνp
ὁddms ὁdafs χείρnafs σύrpg-s ἐκτείνωvnpa σύrpa-s εἰςp ἴασιςnafs καίc σηµεῖονnnnp καίc τέραςnnnp
γίνοµαιvnpn διάp ὁdgns ὄνοµαngns ὁdgms ἅγιοςagmsn παῖςngms σύrpg-s ᾿Ιησοῦςngms . v.31 καίc
δέοµαιvpaogmp αὐτόςrpgmp σαλεύωviap3s ὁdnms τόποςnnms ἐνp ὅςrrdms εἰµίviix3p συνάγωvpxpnmp
καίc πίµπληµιviap3p ἅπαςanmpn πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn καίc λαλέωviia3p ὁdams λόγοςnams ὁdgms
θεόςngms µετάp παρρησίαngfs . v.32 ὁdgns δέc πλῆθοςngns ὁdgmp πιστεύωvpaagmp εἰµίviix3s
ὁdnfs καρδίαnnfs καίc ὁdnfs ψυχήnnfs εἷςnnfs καίc οὐδέbo εἷςnnms τι-σριανσ ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp
αὐτόςrpdms λέγωviia3s ἴδιοςaamsn εἰµίvnpx ἀλλάc εἰµίviix3s αὐτόςrpdmp ἅπαςannpn κοινόςannpn .
v.33 καίc µέγαςadfsn δύναµιςndfs ἀποδίδωµιviia3p ὁdans µαρτύριονnans ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp
ὁdgfs ἀνάστασιςngfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms χάριςnnfs τέxo µέγαςanfsn εἰµίviix3s ἐπίp
πᾶςaampn αὐτόςrpamp .
 4. 35–5. 8 ΠΡΑΞΕΙΣ 352
35 τῶν πιπρασκοµένων, καὶ ἐτίθουν παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀπο-
36 στόλων, διεδίδοτο δὲ ἑκάστῳ καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν. ᾿Ιωσῆς
δέ, ὁ ἐπικληθεὶς Βαρνάβᾶς ὑπὸ τῶν ἀποστόλων ὅ ἐστι, µεθερ-
µηνευόµενον, υἱὸς παρακλήσεως, Λευΐτης, Κύπριος τῷ γένει,
37 ὑπάρχοντος αὐτῷ ἀγροῦ, πωλήσας ἤνεγκε τὸ χρῆµα, καὶ ἔθηκε
παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων.
5 ᾿Ανὴρ δέ τις ᾿Ανανίας ὀνόµατι, σὺν Σαπφείρῃ τῇ γυναικὶ αὐ-
2 τοῦ, ἐπώλησε κτῆµα, καὶ ἐνοσφίσατο ἀπὸ τῆς τιµῆς, συνει-
δυίας καὶ τῆς γυναικὸς αὐτοῦ, καὶ ἐνέγκας µέρος τι παρὰ τοὺς
3 πόδας τῶν ἀποστόλων ἔθηκεν. εἶπε δὲ Πέτρος, ᾿Ανανία, δι-
ατί ἐπλήρωσεν ὁ Σατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ
Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον, καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ τῆς τιµῆς τοῦ χωρίου·
4 οὐχὶ µένον σοὶ ἔµενε, καὶ πραθὲν ἐν τῇ σῇ ἐξουσίᾳ ὑπῆρχε·
τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὸ πρᾶγµα τοῦτο· οὐκ ἐψεύσω
5 ἀνθρώποις ἀλλὰ τῷ Θεῷ. ἀκούων δὲ ᾿Ανανίας τοὺς λόγους
τούτους, πεσὼν ἐξέψυξε, καὶ ἐγένετο φόβος µέγας ἐπὶ πάντας
6 τοὺς ἀκούοντας ταῦτα. ἀναστάντες δὲ οἱ νεώτεροι συνέστειλαν
7 αὐτόν καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν. ᾿Εγένετο δὲ ὡς ὡρῶν τριῶν
διάστηµα, καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ µὴ εἰδυῖα τὸ γεγονὸς εἰσῆλθεν.
8 ἀπεκρίθη δὲ αὐτη῀ι ὁ Πέτρος, Εἰπέ µοι, εἰ τοσούτου τὸ χωρίον

v.34 οὐδέbo γάρc ἐνδεήςanmsn τι-σρινµσ ὑπάρχωviia3s ἐνp αὐτόςrpdmp ὅσοςrcnmp γάρc
κτήτωρnnmp χωρίονngnp ἤxo οἰκίαngfp ὑπάρχωviia3p πωλέωvppanmp φέρωviia3p ὁdafp τιµήnafp
ὁdgmp πιπράσκωvpppgmp . v.35 καίc τίθηµιviia3p παράp ὁdamp πούςnamp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp
διαδίδωµιviip3s δέc ἕκαστοςadmsn καθότιbo ἄνxo τι-σρινµσ χρείαnafs ἔχωviia3s . v.36 ᾿Ιωσῆςnnms
δέc ὁdnms ἐπικαλέωvpapnms Βαρναβᾶςnnms ὑπόp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp ὅςrrnns εἰµίvipx3s
µεθερµηνεύωvpppnns υἱόςnnms παράκλησιςngfs Λευίτηςnnms Κύπριοςnnms ὁddns γένοςndns .
v.37 ὑπάρχωvppagms αὐτόςrpdms ἀγρόςngms πωλέωvpaanms φέρωviaa3s ὁdans χρῆµαnans καίc
τίθηµιviaa3s παράp ὁdamp πούςnamp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp . 5. v.1 ἀνήρnnms δέc τι-
-σρινµσ ᾿Ανανίαςnnms ὄνοµαndns σύνp Σάπφιραndfs ὁddfs γυνήndfs αὐτόςrpgms πωλέωviaa3s
κτῆµαnans . v.2 καίc νοσφίζωviam3s ἀπόp ὁdgfs τιµήngfs συνοράωvpxagfs καίc ὁdgfs γυνήngfs
αὐτόςrpgms καίc φέρωvpaanms µέροςnans τι-σριανσ παράp ὁdamp πούςnamp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp
τίθηµιviaa3s . v.3 λέγωviaa3s δέc Πέτροςnnms ᾿Ανανίαςnvms διά&τίςxo πληρόωviaa3s ὁdnms
Σατανᾶςnnms ὁdafs καρδίαnafs σύrpg-s ψεύδοµαιvnad σύrpa-s ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn
καίc νοσφίζωvnam ἀπόp ὁdgfs τιµήngfs ὁdgns χωρίονngns . v.4 οὐχίxo µένωvppanns σύrpd-s
µένωviia3s καίc πιπράσκωvpapnns ἐνp ὁddfs σόςrsdfs ἐξουσίαndfs ὑπάρχωviia3s τίςrqans ὅτιc
τίθηµιviam2s ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-s ὁdans πρᾶγµαnans οὗτοςrdans οὐxo ψεύδοµαιviad2s
ἄνθρωποςndmp ἀλλάc ὁddms θεόςndms . v.5 ἀκούωvppanms δέc ᾿Ανανίαςnnms ὁdamp λόγοςnamp
οὗτοςrdamp πίπτωvpaanms ἐκψύχωviaa3s καίc γίνοµαιviad3s φόβοςnnms µέγαςanmsn ἐπίp
πᾶςaampn ὁdamp ἀκούωvppaamp οὗτοςrdanp . v.6 ἀνίστηµιvpaanmp δέc ὁdnmp νέοςanmpc
συστέλλωviaa3p αὐτόςrpams καίc ἐκφέρωvpaanmp θάπτωviaa3p . v.7 γίνοµαιviad3s δέc ὡςbo
ὥραngfp τρεῖςngfp διάστηµαnnns καίc ὁdnfs γυνήnnfs αὐτόςrpgms µήxo οἶδαvpxanfs ὁdans
γίνοµαιvpxaans εἰσέρχοµαιviaa3s .
353 ΠΡΑΞΕΙΣ 5. 9–19
ἀπέδοσθε. ἡ δὲ εἶπε, Ναί, τοσούτου. ὁ δὲ Πέτρος εἰπε πρὸς 9
αὐτήν, Τί ὅτι συνεφωνήθη ὑµῖν πειράσαι τὸ Πνεῦµα Κυρίου·
ἰδού, οἱ πόδες τῶν θαψάντων τὸν ἄνδρα σου ἐπὶ τῇ θύρᾳ, καὶ
ἐξοίσουσί σε. ἔπεσε δὲ παραχρῆµα παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ, 10
καὶ ἐξέψυξεν, εἰσελθόντες δὲ οἱ νεανίσκοι εὗρον αὐτὴν νεκράν,
καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν πρὸς τὸν ἄνδρα αὐτῆς. καὶ ἐγένετο 11
φόβος µέγας ἐφ΄ ὅλην τὴν ἐκκλησίαν, καὶ ἐπὶ πάντας τοὺς ἀ-
κούοντας ταῦτα. ∆ιὰ δὲ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο 12
σηµεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ πολλά, καὶ ἦσαν ὁµοθυµαδὸν ἅ-
παντες ἐν τῇ στοᾷ Σολοµῶντος. τῶν δὲ λοιπῶν οὐδεὶς ἐτόλµα 13
κολλᾶσθαι αὐτοῖς, ἀλλ΄ ἐµεγάλυνεν αὐτοὺς ὁ λαός, µᾶλλον δὲ 14
προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ Κυρίῳ, πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ γυ-
ναικῶν, ὥστε κατὰ τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς, καὶ 15
τιθέναι ἐπὶ κλινῶν καὶ κραββάτων, ἵνα ἐρχοµένου Πέτρου κἂν
ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν. συνήρχετο δὲ καὶ τὸ πλῆθος τῶν 16
πέριξ πόλεων εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, φέροντες ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουµέ-
νους ὑπὸ πνευµάτων ἀκαθάρτων, οἵτινες ἐθεραπεύοντο ἅπαν-
τες. ᾿Αναστὰς δὲ ὁ ἀρχιερεὺς καὶ πάντες οἱ σὺν αὐτῷ ἡ οὖσα 17
αἵρεσις τῶν Σαδδουκαίων, ἐπλήσθησαν ζήλου, καὶ ἐπέβαλον 18
τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τοὺς ἀποστόλους, καὶ ἔθεντο αὐτοὺς ἐν
τηρήσει δηµοσίᾳ. ἄγγελος δὲ Κυρίου διὰ τῆς νυκτὸς ἤνοιξε 19

v.8 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc αὐτόςrpdfs ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvdaa2s ἐγώrpd-s εἰqo τοσοῦτοςrdgns
ὁdans χωρίονnans ἀποδίδωµιviam2p ὁdnfs δέc λέγωviaa3s ναίxo τοσοῦτοςrdgns . v.9 ὁdnms δέc
nnms viaa3s p rpafs rqnns c viap3s rpd-p
Πέτρος λέγω πρός αὐτός τίς ὅτι συµφωνέω σύ πειράζωvnaa ὁdans
πνεῦµαnans κύριοςngms ἰδούvdaa2s ὁdnmp πούςnnmp ὁdgmp θάπτωvpaagmp ὁdams ἀνήρnams σύrpg-s
ἐπίp ὁddfs θύραndfs καίc ἐκφέρωvifa3p σύrpa-s . v.10 πίπτωviaa3s δέc παραχρῆµαbo παράp
ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms καίc ἐκψύχωviaa3s εἰσέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdnmp νεανίσκοςnnmp
εὑρίσκωviaa3p αὐτόςrpafs νεκρόςaafsn καίc ἐκφέρωvpaanmp θάπτωviaa3p πρόςp ὁdams ἀνήρnams
αὐτόςrpgfs . v.11 καίc γίνοµαιviad3s φόβοςnnms µέγαςanmsn ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs ἐκκλησίαnafs
καίc ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp ἀκούωvppaamp οὗτοςrdanp . v.12 διάp δέc ὁdgfp χείρngfp ὁdgmp
ἀπόστολοςngmp γίνοµαιviin3s σηµεῖονnnnp καίc τέραςnnnp ἐνp ὁddms λαόςndms πολύςannpn
καίc εἰµίviix3p ὁµοθυµαδόνbo ἅπαςanmpn ἐνp ὁddfs στοάndfs Σολοµώνngms . v.13 ὁdgmp
δέc λοιπόςagmpn οὐδείςanfsn τολµάωviia3s κολλάωvnpp αὐτόςrpdmp ἀλλάc µεγαλύνωviia3s
αὐτόςrpamp ὁdnms λαόςnnms . v.14 µᾶλλονbo δέc προστίθηµιviip3p πιστεύωvppanmp ὁddms
κύριοςndms πλῆθοςnnnp ἀνήρngmp τέxo καίc γυνήngfp . v.15 ὥστεc κατάp ὁdafp πλατύςnafp
ἐκφέρωvnpa ὁdamp ἀσθενήςaampn καίc τίθηµιvnpa ἐπίp κλίνηngfp καίc κράβαττοςngmp ἵναc
ἔρχοµαιvppngms Πέτροςngms κἄνqo ὁdnfs σκιάnnfs ἐπισκιάζωvsaa3s τι-σριδµσ αὐτόςrpgmp .
v.16 συνέρχοµαιviin3s δέc καίc ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgfp πέριξbo πόλιςngfp εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
φέρωvppanmp ἀσθενήςaampn καίc ὀχλέωvpppamp ὑπόp πνεῦµαngnp ἀκάθαρτοςagnpn ὅστιςrrnmp
θεραπεύωviip3p ἅπαςanmpn . v.17 ἀνίστηµιvpaanms δέc ὁdnms ἀρχιερεύςnnms καίc πᾶςanmpn
ὁdnmp σύνp αὐτόςrpdms ὁdnfs εἰµίvppxnfs αἵρεσιςnnfs ὁdgmp Σαδδουκαῖοςngmp πίµπληµιviap3p
ζῆλοςngms . v.18 καίc ἐπιβάλλωviaa3p ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgmp ἐπίp ὁdamp ἀπόστολοςnamp
καίc τίθηµιviam3p αὐτόςrpamp ἐνp τήρησιςndfs δηµόσιοςadfsn .
 5. 20–28 ΠΡΑΞΕΙΣ 354
20 τὰς θύρας τῆς φυλακῆς, ἐξαγαγών τε αὐτοὺς εἶπε, Πορεύεσθε,
καὶ σταθέντες λαλεῖτε ἐν τῷ ἱερῷ τῷ λαῷ πάντα τὰ ῥήµατα τῆς
21 ζωῆς ταύτης. ἀκούσαντες δὲ εἰσῆλθον ὑπὸ τὸν ὄρθρον εἰς τὸ
ἱερόν, καὶ ἐδίδασκον. παραγενόµενος δὲ ὁ ἀρχιερεὺς καὶ οἱ
σὺν αὐτῷ, συνεκάλεσαν τὸ συνέδριον καὶ πᾶσαν τὴν γερουσίαν
τῶν υἱῶν ᾿Ισραήλ, καὶ ἀπέστειλαν εἰς τὸ δεσµωτήριον, ἀχθῆ-
22 ναι αὐτούς. οἱ δὲ ὑπηρέται παραγενόµενοι οὐχ εὗρον αὐτοὺς
23 ἐν τῇ φυλακῇ, ἀναστρέψαντες δὲ ἀπήγγειλαν, λέγοντες, ὅτι
Τὸ µὲν δεσµωτήριον εὕροµεν κεκλεισµένον ἐν πάσῃ ἀσφαλείᾳ,
καὶ τοὺς φύλακας ἔξω ἑστῶτας πρὸ τῶν θυρῶν, ἀνοίξαντες δέ,
24 ἔσω οὐδένα εὕροµεν. ὡς δὲ ἤκουσαν τοὺς λόγους τούτους
ὅ τε ἱερεὺς καὶ ὁ στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς, διη-
25 πόρουν περὶ αὐτῶν, τί ἂν γένοιτο τοῦτο. παραγενόµενος δέ
τις ἀπήγγειλεν αὐτοῖς λέγων ὅτι ᾿Ιδού, οἱ ἄνδρες οὓς ἔθεσθε ἐν
τῇ φυλακῇ εἰσὶν ἐν τῷ ἱερῷ ἑστῶτες καὶ διδάσκοντες τὸν λαόν.
26 τότε ἀπελθὼν ὁ στρατηγὸς σὺν τοῖς ὑπηρέταις ἤγαγεν αὐτούς,
27 οὐ µετὰ βίας, ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν λαόν, ἵνα µὴ λιθασθῶσιν. ἀ-
γαγόντες δὲ αὐτοὺς ἔστησαν ἐν τῷ συνεδρίῳ. καὶ ἐπηρώτησεν
28 αὐτοὺς ὁ ἀρχιερεύς, λέγων, Οὐ παραγγελίᾳ παρηγγείλαµεν ὑ-
µῖν µὴ διδάσκειν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τούτῳ· καὶ ἰδοὺ πεπληρώκατε
τὴν ᾿Ιερουσαλὴµ τῆς διδαχῆς ὑµῶν, καὶ βούλεσθε ἐπαγαγεῖν ἐφ΄

v.19 ἄγγελοςnnms δέc κύριοςngms διάp ὁdgfs νύξngfs ἀνοίγωviaa3s ὁdafp θύραnafp ὁdgfs
φυλακήngfs ἐξάγωvpaanms τέxo αὐτόςrpamp λέγωviaa3s . v.20 πορεύοµαιvdpn2p καίc
ἵστηµιvpapnmp λαλέωvdpa2p ἐνp ὁddns ἱερόνndns ὁddms λαόςndms πᾶςaanpn ὁdanp ῥῆµαnanp ὁdgfs
ζωήngfs οὗτοςrdgfs . v.21 ἀκούωvpaanmp δέc εἰσέρχοµαιviaa3p ὑπόp ὁdams ὄρθροςnams εἰςp
ὁdans ἱερόνnans καίc διδάσκωviia3p παραγίνοµαιvpadnms δέc ὁdnms ἀρχιερεύςnnms καίc ὁdnmp
σύνp αὐτόςrpdms συγκαλέωviaa3p ὁdans συνέδριονnans καίc πᾶςaafsn ὁdafs γερουσίαnafs ὁdgmp
υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp καίc ἀποστέλλωviaa3p εἰςp ὁdans δεσµωτήριονnans ἄγωvnap αὐτόςrpamp .
v.22 ὁdnmp δέc ὑπηρέτηςnnmp παραγίνοµαιvpadnmp οὐxo εὑρίσκωviaa3p αὐτόςrpamp ἐνp
ὁddfs φυλακήndfs ἀναστρέφωvpaanmp δέc ἀπαγγέλλωviaa3p . v.23 λέγωvppanmp ὅτιc ὁdans
µένxo δεσµωτήριονnans εὑρίσκωviaa1p κλείωvpxpans ἐνp πᾶςadfsn ἀσφάλειαndfs καίc ὁdamp
φύλαξnamp ἔξωbo ἵστηµιvpxaamp πρόp ὁdgfp θύραngfp ἀνοίγωvpaanmp δέc ἔσωbo οὐδείςaamsn
εὑρίσκωviaa1p . v.24 ὡςbo δέc ἀκούωviaa3p ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp ὁdnms τέxo ἱερεύςnnms
καίc ὁdnms στρατηγόςnnms ὁdgns ἱερόνngns καίc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp διαπορέωviia3p περίp
αὐτόςrpgmp τίςrqnns ἄνxo γίνοµαιvoad3s οὗτοςrdnns . v.25 παραγίνοµαιvpadnms δέc τι-σρινµσ
ἀπαγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ὅτιc ἰδούvdaa2s ὁdnmp ἀνήρnnmp ὅςrramp τίθηµιviam2p
ἐνp ὁddfs φυλακήndfs εἰµίvipx3p ἐνp ὁddns ἱερόνndns ἵστηµιvpxanmp καίc διδάσκωvppanmp ὁdams
λαόςnams . v.26 τότεbo ἀπέρχοµαιvpaanms ὁdnms στρατηγόςnnms σύνp ὁddmp ὑπηρέτηςndmp
ἄγωviaa3s αὐτόςrpamp οὐxo µετάp βίαngfs φοβέοµαιviin3p γάρc ὁdams λαόςnams ἵναc µήxo
λιθάζωvsap3p . v.27 ἄγωvpaanmp δέc αὐτόςrpamp ἵστηµιviaa3p ἐνp ὁddns συνέδριονndns καίc
ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms ἀρχιερεύςnnms .
355 ΠΡΑΞΕΙΣ 5. 29–38
ἡµᾶς τὸ αἷµα τοῦ ἀνθρώπου τούτου. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος 29
καὶ οἱ ἀπόστολοι εἶπον, Πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ µᾶλλον ἢ ἀνθρώ-
ποις. ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡµῶν ἤγειρεν ᾿Ιησοῦν, ὃν ὑµεῖς 30
διεχειρίσασθε, κρεµάσαντες ἐπὶ ξύλου. τοῦτον ὁ Θεὸς ἀρχη- 31
γὸν καὶ σωτῆρα ὕψωσε τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ, δοῦναι µετάνοιαν τῷ
᾿Ισραὴλ καὶ ἄφεσιν ἁµαρτιῶν. καὶ ἡµεῖς ἐσµεν αὐτοῦ µάρτυ- 32
ρες τῶν ῥηµάτων τούτων, καὶ τὸ Πνεῦµα δὲ τὸ ῞Αγιον, ὃ ἔδωκεν
ὁ Θεὸς τοῖς πειθαρχοῦσιν αὐτῷ. Οἱ δὲ ἀκούσαντες διεπρίοντο, 33
καὶ ἐβουλεύοντο ἀνελεῖν αὐτούς. ἀναστὰς δέ τις ἐν τῷ συνε- 34
δρίῳ Φαρισαῖος, ὀνόµατι Γαµαλιήλ, νοµοδιδάσκαλος, τίµιος
παντὶ τῷ λαῷ, ἐκέλευσεν ἔξω βραχύ τί τοὺς ἀποστόλους ποιῆ-
σαι. εἶπέ τε πρὸς αὐτούς, ῎Ανδρες ᾿Ισραηλῖται, προσέχετε ἑαυ- 35
τοῖς ἐπὶ τοῖς ἀνθρώποις τούτοις, τί µέλλετε πράσσειν. πρὸ γὰρ 36
τούτων τῶν ἡµερῶν ἀνέστη Θευδᾶς, λέγων εἶναί τινα ἑαυτόν, ᾧ
προσεκολλήθη ἀριθµὸς ἀνδρῶν ὡσεὶ τετρακοσίων, ὃς ἀνῃρέθη,
καὶ πάντες ὅσοι ἐπείθοντο αὐτῷ διελύθησα῀ν καὶ ἐγένοντο εἰς
οὐδέν. µετὰ τοῦτον ἀνέστη ᾿Ιούδας ὁ Γαλιλαῖος ἐν ταῖς ἡµέ- 37
ραις τῆς ἀπογραφῆς, καὶ ἀπέστησε λαὸν ἱκανὸν ὀπίσω αὐτοῦ,
κἀκεῖνος ἀπώλετο, καὶ πάντες ὅσοι ἐπείθοντο αὐτῷ διεσκορπί-
σθησαν. καὶ τὰ νῦν λέγω ὑµῖν, ἀπόστητε ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων 38
τούτων, καὶ ἐάσατε αὐτούς, ὅτι ἐὰν ᾖ ἐξ ἀνθρώπων ἡ βουλὴ

v.28 λέγωvppanms οὐxo παραγγελίαndfs παραγγέλλωviaa1p σύrpd-p µήxo διδάσκωvnpa ἐπίp

ὁddns ὄνοµαndns οὗτοςrddns καίc ἰδούvdaa2s πληρόωvixa2p ὁdafs ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdgfs διδαχήngfs
σύrpg-p καίc βούλοµαιvipn2p ἐπάγωvnaa ἐπίp ἐγώrpa-p ὁdans αἷµαnans ὁdgms ἄνθρωποςngms
οὗτοςrdgms . v.29 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Πέτροςnnms καίc ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp
viaa3p
λέγω πειθαρχέωvnpa δεῖvipq3s θεόςndms µᾶλλονbo ἤxo ἄνθρωποςndmp . v.30 ὁdnms
θεόςnnms ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p ἐγείρωviaa3s ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams σύrpn-p διαχειρίζωviam2p
κρεµάννυµιvpaanmp ἐπίp ξύλονngns . v.31 οὗτοςrdams ὁdnms θεόςnnms ἀρχηγόςnams καίc
σωτήρnams ὑψόωviaa3s ὁddfs δεξιόςadfsn αὐτόςrpgms δίδωµιvnaa µετάνοιαnafs ὁddms ᾿Ισραήλtp
καίc ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp . v.32 καίc ἐγώrpn-p εἰµίvipx1p αὐτόςrpgms µάρτυςnnmp ὁdgnp
ῥῆµαngnp οὗτοςrdgnp καίc ὁdans πνεῦµαnans δέc ὁdans ἅγιοςaansn ὅςrrans δίδωµιviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁddmp πειθαρχέωvppadmp αὐτόςrpdms . v.33 ὁdnmp δέc ἀκούωvpaanmp
διαπρίωviip3p καίc βουλεύοµαιviin3p ἀναιρέωvnaa αὐτόςrpamp . v.34 ἀνίστηµιvpaanms δέc τι-
-σρινµσ ἐνp ὁddns συνέδριονndns Φαρισαῖοςnnms ὄνοµαndns Γαµαλιήλtp νοµοδιδάσκαλοςnnms
τίµιοςanmsn πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms κελεύωviaa3s ἔξωbo βραχύςaansn τίςrians ὁdamp
ἀπόστολοςnamp ποιέωvnaa . v.35 λέγωviaa3s τέxo πρόςp αὐτόςrpamp ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp
προσέχωvdpa2p ἑαυτοῦrxdmp ἐπίp ὁddmp ἄνθρωποςndmp οὗτοςrddmp τίςrqans µέλλωvipa2p
πράσσωvnpa . v.36 πρόp γάρc οὗτοςrdgfp ὁdgfp ἡµέραngfp ἀνίστηµιviaa3s Θευδᾶςnnms
λέγωvppanms εἰµίvnpx τι-σριαµσ ἑαυτοῦrxams ὅςrrdms προσκολλάωviap3s ἀριθµόςnnms ἀνήρngmp
ὡσείbo τετρακόσιοιngnp ὅςrrnms ἀναιρέωviap3s καίc πᾶςanmpn ὅσοςrcnmp πείθωviip3p αὐτόςrpdms
διαλύωviap3p καίc γίνοµαιviad3p εἰςp οὐδείςaansn . v.37 µετάp οὗτοςrdams ἀνίστηµιviaa3s
᾿Ιούδαςnnms ὁdnms Γαλιλαῖοςnnms ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ὁdgfs ἀπογραφήngfs καίc ἀφίστηµιviaa3s
λαόςnams ἱκανόςaamsn ὀπίσωbo αὐτόςrpgms κἀκεῖνοςrdnms ἀπόλλυµιviam3s καίc πᾶςanmpn
ὅσοςrcnmp πείθωviip3p αὐτόςrpdms διασκορπίζωviap3p .
 5. 39–6. 5 ΠΡΑΞΕΙΣ 356
39 αὕτη ἢ τὸ ἔργον τοῦτο, καταλυθήσεται, εἰ δὲ ἐκ Θεοῦ ἐστιν,
οὐ δύνασθε καταλῦσαι αὐτό, µήποτε καὶ θεοµάχοι εὑρεθῆτε.
40 ἐπείσθησαν δὲ αὐτῷ, καὶ προσκαλεσάµενοι τοὺς ἀποστόλους
δείραντες παρήγγειλαν µὴ λαλεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τοῦ ᾿Ιησοῦ,
41 καὶ ἀπέλυσαν αὐτούς. οἱ µὲν οὖν ἐπορεύοντο χαίροντες ἀπὸ
προσώπου τοῦ συνεδρίου, ὅτι ὑπὲρ τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ κατη-
42 ξιώθησαν ἀτιµασθῆναι. πᾶσάν τε ἡµέραν, ἐν τῷ ἱερῷ καὶ κατ΄
οἶκον, οὐκ ἐπαύοντο διδάσκοντες καὶ εὐαγγελιζόµενοι ᾿Ιησοῦν
τὸν Χριστόν.
6 ᾿Εν δὲ ταῖς ἡµέραις ταύταις, πληθυνόντων τῶν µαθητῶν, ἐ-
γένετο γογγυσµὸς τῶν ῾Ελληνιστῶν πρὸς τοὺς ῾Εβραίους, ὅτι
παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθηµερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν.
2 προσκαλεσάµενοι δὲ οἱ δώδεκα τὸ πλῆθος τῶν µαθητῶν, εἶπον,
Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡµᾶς, καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ Θε-
3 οῦ, διακονεῖν τραπέζαις. ἐπισκέψασθε οὖν, ἀδελφοί, ἄνδρας
ἐξ ὑµῶν µαρτυρουµένους ἑπτά, πλήρεις Πνεύµατος ῾Αγίου καὶ
4 σοφίας, οὓς καταστήσοµεν ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης. ἡµεῖς δὲ
τῇ προσευχῇ καὶ τῇ διακονίᾳ τοῦ λόγου προσκαρτερήσοµεν.
5 καὶ ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον παντὸς τοῦ πλήθους, καὶ ἐξελέ-
ξαντο Στέφανον, ἄνδρα πλήρη πίστεως καὶ Πνεύµατος ῾Αγίου,
καὶ Φίλιππον, καὶ Πρόχορον, καὶ Νικάνορα, καὶ Τίµωνα, καὶ

v.38 καίc ὁdanp νῦνbo λέγωvipa1s σύrpd-p ἀφίστηµιvdaa2p ἀπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp οὗτοςrdgmp
καίc ἐάωvdaa2p αὐτόςrpamp ὅτιc ἐάνqo εἰµίvspx3s ἐκp ἄνθρωποςngmp ὁdnfs βουλήnnfs οὗτοςrdnfs
ἤxo ὁdnns ἔργονnnns οὗτοςrdnns καταλύωvifp3s . v.39 εἰqo δέc ἐκp θεόςngms εἰµίvipx3s
οὐxo δύναµαιvipn2p καταλύωvnaa αὐτόςrpans µήποτεbo καίc θεοµάχοςanmpn εὑρίσκωvsap2p .
v.40 πείθωviap3p δέc αὐτόςrpdms καίc προσκαλέοµαιvpadnmp ὁdamp ἀπόστολοςnamp δέρωvpaanmp
παραγγέλλωviaa3p µήxo λαλέωvnpa ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc ἀπολύωviaa3p
αὐτόςrpamp . v.41 ὁdnmp µένxo οὖνc πορεύοµαιviin3p χαίρωvppanmp ἀπόp πρόσωπονngns
ὁdgns συνέδριονngns ὅτιc ὑπέρp ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms καταξιόωviap3p ἀτιµάζωvnap .
v.42 πᾶςaafsn τέxo ἡµέραnafs ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc κατάp οἶκοςnams οὐxo παύωviim3p
διδάσκωvppanmp καίc εὐαγγελίζωvppmnmp ᾿Ιησοῦςnams ὁdams Χριστόςnams . 6. v.1 ἐνp δέc ὁddfp
ἡµέραndfp οὗτοςrddfp πληθύνωvppagmp ὁdgmp µαθητήςngmp γίνοµαιviad3s γογγυσµόςnnms ὁdgmp
῾Ελληνιστήςngmp πρόςp ὁdamp ῾Εβραῖοςaampn ὅτιc παραθεωρέωviip3p ἐνp ὁddfs διακονίαndfs
ὁddfs καθηµερινόςadfsn ὁdnfp χήραnnfp αὐτόςrpgmp . v.2 προσκαλέοµαιvpadnmp δέc ὁdnmp
δώδεκαtn ὁdans πλῆθοςnans ὁdgmp µαθητήςngmp λέγωviaa3p οὐxo ἀρεστόςannsn εἰµίvipx3s
ἐγώrpa-p καταλείπωvpaaamp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms διακονέωvnpa τράπεζαndfp .
v.3 ἐπισκέπτοµαιvdad2p οὖνc ἀδελφόςnvmp ἀνήρnamp ἐκp σύrpg-p µαρτυρέωvpppamp ἑπτάtn
πλήρηςaampn πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn καίc σοφίαngfs ὅςrramp καθίστηµιvifa1p ἐπίp ὁdgfs χρείαngfs
οὗτοςrdgfs . v.4 ἐγώrpn-p δέc ὁddfs προσευχήndfs καίc ὁddfs διακονίαndfs ὁdgms λόγοςngms
προσκαρτερέωvifa1p .
357 ΠΡΑΞΕΙΣ 6. 6–15
Παρµενᾶν, καὶ Νικόλαον προσήλυτον ᾿Αντιοχέα, οὓς ἔστησαν 6
ἐνώπιον τῶν ἀποστόλων, καὶ προσευξάµενοι ἐπέθηκαν αὐτοῖς
τὰς χεῖρας. Καὶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ηὔξανε, καὶ ἐπληθύνετο ὁ 7
ἀριθµὸς τῶν µαθητῶν ἐν ᾿Ιερουσαλὴµ σφόδρα, πολύς τε ὄχλος
τῶν ἱερέων ὑπήκουον τῇ πίστει. Στέφανος δὲ πλήρης πίστεως 8
καὶ δυνάµεως ἐποίει τέρατα καὶ σηµεῖα µεγάλα ἐν τῷ λαῷ. ἀ- 9
νέστησαν δέ τινες τῶν ἐκ τῆς συναγωγῆς τῆς λεγοµένης Λιβερ-
τίνων, καὶ Κυρηναίων, καὶ ᾿Αλεξανδρέων, καὶ τῶν ἀπὸ Κιλικίας
καὶ ᾿Ασίας, συζητοῦντες τῷ Στεφάνῳ. καὶ οὐκ ἴσχυον ἀντιστῆ- 10
ναι τῇ σοφίᾳ καὶ τῷ πνεύµατι ᾧ ἐλάλει. τότε ὑπέβαλον ἄνδρας 11
λέγοντας ὅτι ᾿Ακηκόαµεν αὐτοῦ λαλοῦντος ῥήµατα βλάσφηµα
εἰς Μωσῆν καὶ τὸν Θεόν. συνεκίνησάν τε τὸν λαὸν καὶ τοὺς 12
πρεσβυτέρους καὶ τοὺς γραµµατεῖς, καὶ ἐπιστάντες συνήρπα-
σαν αὐτόν, καὶ ἤγαγον εἰς τὸ συνέδριον, ἔστησάν τε µάρτυρας 13
ψευδεῖς λέγοντας, ῾Ο ἄνθρωπος οὗτος οὐ παύεται ῥήµατα βλά-
σφηµα λαλῶν κατὰ τοῦ τόπου τοῦ ἁγίου τούτου καὶ τοῦ νόµου,
ἀκηκόαµεν γὰρ αὐτοῦ λέγοντος ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος οὗτος 14
καταλύσει τὸν τόπον τοῦτον, καὶ ἀλλάξει τὰ ἔθη ἃ παρέδωκεν
ἡµῖν Μωϋσῆς. καὶ ἀτενίσαντες εἰς αὐτὸν ἅπαντες οἱ καθεζό- 15
µενοι ἐν τῷ συνεδρίῳ, εἶδον τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡσεὶ πρόσωπον

v.5 καίc ἀρέσκωviaa3s ὁdnms λόγοςnnms ἐνώπιονbo πᾶςagnsn ὁdgns πλῆθοςngns καίc ἐκλέγωviam3p
Στέφανοςnams ἀνήρnams πλήρηςaamsn πίστιςngfs καίc πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn καίc Φίλιπποςnams
καίc Πρόχοροςnams καίc Νικάνωρnams καίc Τίµωνnams καίc Παρµενᾶςnams καίc Νικόλαοςnams
προσήλυτοςnams ᾿Αντιοχεύςnams . v.6 ὅςrramp ἵστηµιviaa3p ἐνώπιονbo ὁdgmp ἀπόστολοςngmp
καίc προσεύχοµαιvpadnmp ἐπιτίθηµιviaa3p αὐτόςrpdmp ὁdafp χείρnafp . v.7 καίc ὁdnms λόγοςnnms
ὁdgms θεόςngms αὐξάνωviia3s καίc πληθύνωviip3s ὁdnms ἀριθµόςnnms ὁdgmp µαθητήςngmp ἐνp
᾿Ιερουσαλήµtp σφόδραbo πολύςanmsn τέxo ὄχλοςnnms ὁdgmp ἱερεύςngmp ὑπακούωviia3p ὁddfs
πίστιςndfs . v.8 Στέφανοςnnms δέc πλήρηςanmsn πίστιςngfs καίc δύναµιςngfs ποιέωviia3s
τέραςnanp καίc σηµεῖονnanp µέγαςaanpn ἐνp ὁddms λαόςndms . v.9 ἀνίστηµιviaa3p δέc τι-σ-
ρινµπ ὁdgmp ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs ὁdgfs λέγωvpppgfs Λιβερτῖνοςngmp καίc Κυρηναῖοςngmp
καίc ᾿Αλεξανδρεύςngmp καίc ὁdgmp ἀπόp Κιλικίαngfs καίc ᾿Ασίαngfs συζητέωvppanmp ὁddms
Στέφανοςndms . v.10 καίc οὐxo ἰσχύωviia3p ἀνθίστηµιvnaa ὁddfs σοφίαndfs καίc ὁddns
πνεῦµαndns ὅςrrdns λαλέωviia3s . v.11 τότεbo ὑποβάλλωviaa3p ἀνήρnamp λέγωvppaamp ὅτιc
ἀκούωvixa1p αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ῥῆµαnanp βλάσφηµοςaanpn εἰςp Μωϋσῆςnams καίc ὁdams
θεόςnams . v.12 συγκινέωviaa3p τέxo ὁdams λαόςnams καίc ὁdamp πρεσβύτεροςaampn καίc
ὁdamp γραµµατεύςnamp καίc ἐφίστηµιvpaanmp συναρπάζωviaa3p αὐτόςrpams καίc ἄγωviaa3p εἰςp
ὁdans συνέδριονnans . v.13 ἵστηµιviaa3p τέxo µάρτυςnamp ψευδήςaampn λέγωvppaamp ὁdnms
ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms οὐxo παύωvipm3s ῥῆµαnanp βλάσφηµοςaanpn λαλέωvppanms κατάp
ὁdgms τόποςngms ὁdgms ἅγιοςagmsn οὗτοςrdgms καίc ὁdgms νόµοςngms . v.14 ἀκούωvixa1p γάρc
αὐτόςrpgms λέγωvppagms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Ναζωραῖοςnnms οὗτοςrdnms καταλύωvifa3s ὁdams
τόποςnams οὗτοςrdams καίc ἀλλάσσωvifa3s ὁdanp ἔθοςnanp ὅςrranp παραδίδωµιviaa3s ἐγώrpd-p
Μωϋσῆςnnms .
 7. 1–10 ΠΡΑΞΕΙΣ 358
ἀγγέλου.
7, 2 Εἶπε δὲ ὁ ἀρχιερεύς, Εἰ ἄρα ταῦτα οὕτως ἔχει· ὁ δὲ ἔφη,
῎Ανδρες ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατε. ὁ Θεὸς τῆς δόξης ὤ-
φθη τῷ πατρὶ ἡµῶν ᾿Αβραὰµ ὄντι ἐν τῇ Μεσοποταµίᾳ, πρὶν ἢ
3 κατοικῆσαι αὐτὸν ἐν Χαρράν, καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν, ῎Εξελθε
ἐκ τῆς γῆς σου καὶ ἐκ τῆς συγγενείας σου, καὶ δεῦρο εἰς γῆν
4 ἣν ἄν σοι δείξω. τότε ἐξελθὼν ἐκ γῆς Χαλδαίων κατῴκησεν ἐν
Χαρράν, κἀκεῖθεν, µετὰ τὸ ἀποθανεῖν τὸν πατέρα αὐτοῦ, µε-
τῴκισεν αὐτὸν εἰς τὴν γῆν ταύτην εἰς ἣν ὑµεῖς νῦν κατοικεῖτε,
5 καὶ οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ κληρονοµίαν ἐν αὐτῇ, οὐδὲ βῆµα πο-
δός, καὶ ἐπηγγείλατο αὐτῷ δοῦναι εἰς κατάσχεσιν αὐτήν, καὶ
6 τῷ σπέρµατι αὐτοῦ µετ΄ αὐτόν, οὐκ ὄντος αὐτῷ τέκνου. ἐλά-
λησε δὲ οὕτως ὁ Θεός ὅτι ἔσται τὸ σπέρµα αὐτοῦ πάροικον ἐν
γῇ ἀλλοτρίᾳ, καὶ δουλώσουσιν αὐτὸ καὶ κακώσουσιν, ἔτη τε-
7 τρακόσια. καὶ τὸ ἔθνος, ᾧ ἐὰν δουλεύσωσι, κρινῶ ἐγώ, εἶπεν ὁ
Θεός, καὶ µετὰ ταῦτα ἐξελεύσονται, καὶ λατρεύσουσί µοι ἐν τῷ
8 τόπῳ τούτῳ. καὶ ἔδωκεν αὐτῷ διαθήκην περιτοµῆς, καὶ οὕτως
ἐγέννησε τὸν ᾿Ισαάκ, καὶ περιέτεµεν αὐτὸν τῇ ἡµέρᾳ τῇ ὀγδόῃ,
καὶ ὁ ᾿Ισαὰκ τὸν ᾿Ιακώβ, καὶ ὁ ᾿Ιακὼβ τοὺς δώδεκα πατριάρχας.
9 καὶ οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν ᾿Ιωσὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυ-
10 πτον, καὶ ἦν ὁ Θεὸς µετ΄ αὐτοῦ, καὶ ἐξείλετο αὐτὸν ἐκ πασῶν

v.15 καίc ἀτενίζωvpaanmp εἰςp αὐτόςrpams ἅπαςanmpn ὁdnmp καθέζοµαιvppnnmp ἐνp ὁddns
συνέδριονndns ὁράωviaa3p ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms ὡσείbo πρόσωπονnans ἄγγελοςngms .
7. v.1 λέγωviaa3s δέc ὁdnms ἀρχιερεύςnnms εἰqo ἄραxo οὗτοςrdnnp οὕτωbo ἔχωvipa3s . v.2 ὁdnms
δέc φηµίviix3s ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp καίc πατήρnvmp ἀκούωvdaa2p ὁdnms θεόςnnms ὁdgfs
δόξαngfs ὁράωviap3s ὁddms πατήρndms ἐγώrpg-p ᾿Αβραάµtp εἰµίvppxdms ἐνp ὁddfs Μεσοποταµίαndfs
πρίνbo ἤxo κατοικέωvnaa αὐτόςrpams ἐνp Χαρράνtp . v.3 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams
ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐκp ὁdgfs γῆngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὁdgfs συγγένειαngfs σύrpg-s καίc δεῦροvdvx2s
εἰςp γῆnafs ὅςrrafs ἄνxo σύrpd-s δείκνυµιvifa1s . v.4 τότεbo ἐξέρχοµαιvpaanms ἐκp γῆngfs
Χαλδαῖοςngmp κατοικέωviaa3s ἐνp Χαρράνtp κἀκεῖθενbo µετάp ὁdans ἀποθνῄσκωvnaa ὁdams
πατήρnams αὐτόςrpgms µετοικίζωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs γῆnafs οὗτοςrdafs εἰςp ὅςrrafs
σύrpn-p νῦνbo κατοικέωvipa2p . v.5 καίc οὐxo δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms κληρονοµίαnafs
ἐνp αὐτόςrpdfs οὐδέbo βῆµαnans πούςngms καίc ἐπαγγέλλοµαιviad3s αὐτόςrpdms δίδωµιvnaa
εἰςp κατάσχεσιςnafs αὐτόςrpafs καίc ὁddns σπέρµαndns αὐτόςrpgms µετάp αὐτόςrpams οὐxo
εἰµίvppxgns αὐτόςrpdms τέκνονngns . v.6 λαλέωviaa3s δέc οὕτωbo ὁdnms θεόςnnms ὅτιc εἰµίvifx3s
ὁdnns σπέρµαnnns αὐτόςrpgms πάροικοςannsn ἐνp γῆndfs ἀλλότριοςadfsn καίc δουλόωvifa3p
αὐτόςrpans καίc κακόωvifa3p ἔτοςnanp τετρακόσιοιnanp . v.7 καίc ὁdans ἔθνοςnans ὅςrrdms
qo vsaa3p vifa1s rpn-s viaa3s dnms
ἐάν δουλεύω κρίνω ἐγώ λέγω ὁ θεόςnnms καίc µετάp οὗτοςrdanp
ἐξέρχοµαιvifd3p καίc λατρεύωvifa3p ἐγώrpd-s ἐνp ὁddms τόποςndms οὗτοςrddms . v.8 καίc
viaa3s rpdms nafs ngfs c bo viaa3s dams
δίδωµι αὐτός διαθήκη περιτοµή καί οὕτω γεννάω ὁ ᾿Ισαάκtp καίc
περιτέµνωviaa3s αὐτόςrpams ὁddfs ἡµέραndfs ὁddfs ὄγδοοςadfsn καίc ὁdnms ᾿Ισαάκtp ὁdams ᾿Ιακώβtp
καίc ὁdnms ᾿Ιακώβtp ὁdamp δώδεκαtn πατριάρχηςnamp . v.9 καίc ὁdnmp πατριάρχηςnnmp
ζηλόωvpaanmp ὁdams ᾿Ιωσήφtp ἀποδίδωµιviam3p εἰςp Αἴγυπτοςnafs καίc εἰµίviix3s ὁdnms θεόςnnms
µετάp αὐτόςrpgms .
359 ΠΡΑΞΕΙΣ 7. 11–21
τῶν θλίψεων αὐτοῦ, καὶ ἔδωκεν αὐτῷ χάριν καὶ σοφίαν ἐναντίον
Φαραὼ βασιλέως Αἰγύπτου, καὶ κατέστησεν αὐτὸν ἡγούµενον
ἐπ΄ Αἴγυπτον καὶ ὅλον τὸν οἶκον αὐτοῦ. ἦλθε δὲ λιµὸς ἐφ΄ ὅλην 11
τὴν γῆν Αἰγύπτου καὶ Χαναάν, καὶ θλίψις µεγάλη, καὶ οὐχ εὕ-
ρισκον χορτάσµατα οἱ πατέρες ἡµῶν. ἀκούσας δὲ ᾿Ιακὼβ ὄντα 12
σῖτα ἐν Αἰγύπτῳ, ἐξαπέστειλε τοὺς πατέρας ἡµῶν πρῶτον. καὶ 13
ἐν τῷ δευτέρῳ ἀνεγνωρίσθη ᾿Ιωσὴφ τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ, καὶ
φανερὸν ἐγένετο τῷ Φαραὼ τὸ γένος τοῦ ᾿Ιωσήφ. ἀποστείλας 14
δὲ ᾿Ιωσὴφ µετεκαλέσατο τὸν πατέρα αὐτοῦ ᾿Ιακώβ, καὶ πᾶσαν
τὴν συγγένειαν αὐτοῦ, ἐν ψυχαῖς ἑβδοµήκοντα πέντε. κατέβη 15
δὲ ᾿Ιακὼβ εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἐτελεύτησεν αὐτὸς καὶ οἱ πατέρες
ἡµῶν, καὶ µετετέθησαν εἰς Σιχέµ, καὶ ἐτέθησαν ἐν τῷ µνή- 16
µατι ὅ ὠνήσατο ᾿Αβραὰµ τιµῆς ἀργυρίου παρὰ τῶν υἱῶν ᾿Εµὸρ
τοῦ Σιχέµ. καθὼς δὲ ἤγγιζεν ὁ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας ἧς ὤ- 17
µοσεν ὁ Θεὸς τῷ ᾿Αβραάµ, ηὔξησεν ὁ λαὸς καὶ ἐπληθύνθη ἐν
Αἰγύπτῳ, ἄχρις οὗ ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος, ὃς οὐκ ᾔδει τὸν ᾿Ι- 18
ωσήφ. οὗτος κατασοφισάµενος τὸ γένος ἡµῶν, ἐκάκωσε τοὺς 19
πατέρας ἡµῶν, τοῦ ποιεῖν ἔκθετα τὰ βρέφη αὐτῶν, εἰς τὸ µὴ
ζωογονεῖσθαι. ἐν ᾧ καιρῷ ἐγεννήθη Μωσῆς, καὶ ἦν ἀστεῖος 20
τῷ Θεῷ, ὃς ἀνετράφη µῆνας τρεῖς ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ πατρὸς αὐ-
τοῦ. ἐκτεθέντα δὲ αὐτόν, ἀνείλετο αὐτὸν ἡ θυγάτηρ Φαραώ, 21

v.10 καίc ἐξαιρέωviam3s αὐτόςrpams ἐκp πᾶςagfpn ὁdgfp θλῖψιςngfp αὐτόςrpgms καίc δίδωµιviaa3s
αὐτόςrpdms χάριςnafs καίc σοφίαnafs ἐναντίονbo Φαραώtp βασιλεύςngms Αἴγυπτοςngfs καίc
καθίστηµιviaa3s αὐτόςrpams ἡγέοµαιvppnams ἐπίp Αἴγυπτοςnafs καίc ὅλοςaamsn ὁdams οἶκοςnams
αὐτόςrpgms . v.11 ἔρχοµαιviaa3s δέc λιµόςnnms ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs γῆnafs Αἴγυπτοςngfs
καίc Χανάανtp καίc θλῖψιςnnfs µέγαςanfsn καίc οὐxo εὑρίσκωviia3p χόρτασµαnanp ὁdnmp
πατήρnnmp ἐγώrpg-p . v.12 ἀκούωvpaanms δέc ᾿Ιακώβtp εἰµίvppxanp σῖτοςnamp ἐνp
Αἴγυπτοςndfs ἐξαποστέλλωviaa3s ὁdamp πατήρnamp ἐγώrpg-p πρῶτοςbo . v.13 καίc ἐνp ὁddms
δεύτεροςadmsn ἀναγνωρίζοµαιviap3s ᾿Ιωσήφtp ὁddmp ἀδελφόςndmp αὐτόςrpgms καίc φανερόςannsn
γίνοµαιviad3s ὁddms Φαραώtp ὁdnns γένοςnnns ὁdgms ᾿Ιωσήφtp . v.14 ἀποστέλλωvpaanms
c tp viam3s dams nams rpgms
δέ ᾿Ιωσήφ µετακαλέω ὁ πατήρ αὐτός ᾿Ιακώβtp καίc πᾶςaafsn ὁdafs
συγγένειαnafs αὐτόςrpgms ἐνp ψυχήndfp ἑβδοµήκονταtn πέντεtn . v.15 καταβαίνωviaa3s δέc
tp p nafs c viaa3s rpnms c dnmp
᾿Ιακώβ εἰς Αἴγυπτος καί τελευτάω αὐτός καί ὁ πατήρnnmp ἐγώrpg-p .
v.16 καίc µετατίθηµιviap3p εἰςp Συχέµtp καίc τίθηµιviap3p ἐνp ὁddns µνῆµαndns ὅςrrans
ὠνέοµαιviad3s ᾿Αβραάµtp τιµήngfs ἀργύριονngns παράp ὁdgmp υἱόςngmp ῾Εµµώρtp ὁdgms Συχέµtp .
v.17 καθώςbo δέc ἐγγίζωviia3s ὁdnms χρόνοςnnms ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὅςrrgfs ὀµνύωviaa3s ὁdnms
θεόςnnms ὁddms ᾿Αβραάµtp αὐξάνωviaa3s ὁdnms λαόςnnms καίc πληθύνωviap3s ἐνp Αἴγυπτοςndfs .
v.18 ἄχριp ὅςbo ἀνίστηµιviaa3s βασιλεύςnnms ἕτεροςanmsn ὅςrrnms οὐxo οἶδαviya3s ὁdams
᾿Ιωσήφtp . v.19 οὗτοςrdnms κατασοφίζοµαιvpadnms ὁdans γένοςnans ἐγώrpg-p κακόωviaa3s ὁdamp
πατήρnamp ἐγώrpg-p ὁdgms ποιέωvnpa ἔκθετοςaanpn ὁdanp βρέφοςnanp αὐτόςrpgmp εἰςp ὁdans
µήxo ζῳογονέωvnpp . v.20 ἐνp ὅςrrdms καιρόςndms γεννάωviap3s Μωϋσῆςnnms καίc εἰµίviix3s
ἀστεῖοςanmsn ὁddms θεόςndms ὅςrrnms ἀνατρέφωviap3s µήνnamp τρεῖςnamp ἐνp ὁddms οἶκοςndms
ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms .
 7. 22–32 ΠΡΑΞΕΙΣ 360
22 καὶ ἀνεθρέψατο αὐτὸν ἑαυτῇ εἰς υἱόν. καὶ ἐπαιδεύθη Μωσῆς
πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων, ἦν δὲ δυνατὸς ἐν λόγοις καὶ ἐν ἔργοις.
23 ὡς δὲ ἐπληροῦτο αὐτῷ τεσσαρακονταετὴς χρόνος, ἀνέβη ἐπὶ
τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπισκέψασθαι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ τοὺς
24 υἱοὺς ᾿Ισραήλ. καὶ ἰδών τινα ἀδικούµενον, ἠµύνατο καὶ ἐ-
ποίησεν ἐκδίκησιν τῷ καταπονουµένῳ, πατάξας τὸν Αἰγύπτιον,
25 ἐνόµιζε δὲ συνιέναι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ὅτι ὁ Θεὸς διὰ χει-
26 ρὸς αὐτοῦ δίδωσιν αὐτοῖς σωτηρίαν, οἱ δὲ οὐ συνῆκαν. τῇ
δὲ ἐπιούσῃ ἡµέρᾳ ὤφθη αὐτοῖς µαχοµένοις, καὶ συνήλασεν
αὐτοὺς εἰς εἰρήνην, εἰπών, ῎Ανδρες, ἀδελφοί ἐστε ὑµεῖς, ἱνατί
27 ἀδικεῖτε ἀλλήλους· ὁ δὲ ἀδικῶν τὸν πλησίον ἀπώσατο αὐτόν,
28 εἰπών, Τίς σε κατέστησεν ἄρχοντα καὶ δικαστὴν ἐφ΄ ἡµᾶς· µὴ
ἀνελεῖν µε σὺ θέλεις, ὃν τρόπον ἀνεῖλες χθὲς τὸν Αἰγύπτιον·
29 ἔφυγεν δὲ Μωσῆς ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ, καὶ ἐγένετο πάροικος ἐν
30 γῇ Μαδιάµ, οὗ ἐγέννησεν υἱοὺς δύο. καὶ πληρωθέντων ἐτῶν
τεσσαράκοντα, ὤφθη αὐτῷ ἐν τῇ ἐρήµῳ τοῦ ὄρους Σινᾶ ἄγγελος
31 Κυρίου ἐν φλογὶ πυρὸς βάτου. ὁ δὲ Μωσῆς ἰδὼν ἐθαύµασεν
τὸ ὅραµα, προσερχοµένου δὲ αὐτοῦ κατανοῆσαι, ἐγένετο φωνὴ
32 Κυρίου πρὸς αὐτόν, ᾿Εγὼ ὁ Θεὸς τῶν πατέρων σου, ὁ Θεὸς
᾿Αβραὰµ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ισαὰκ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ιακώβ. ἔντροµος δὲ

v.21 ἐκτίθηµιvpapams δέc αὐτόςrpams ἀναιρέωviam3s αὐτόςrpams ὁdnfs θυγάτηρnnfs Φαραώtp

καίc ἀνατρέφωviam3s αὐτόςrpams ἑαυτοῦrxdfs εἰςp υἱόςnams . v.22 καίc παιδεύωviap3s
nnms adfsn ndfs agmpn viix3s
Μωϋσῆς πᾶς σοφία Αἰγύπτιος εἰµί δέ δυνατόςanmsn ἐνp λόγοςndmp καίc
c

ἐνp ἔργονndnp . v.23 ὡςbo δέc πληρόωviip3s αὐτόςrpdms τεσσερακονταετήςanmsn χρόνοςnnms

ἀναβαίνωviaa3s ἐπίp ὁdafs καρδίαnafs αὐτόςrpgms ἐπισκέπτοµαιvnad ὁdamp ἀδελφόςnamp
αὐτόςrpgms ὁdamp υἱόςnamp ᾿Ισραήλtp . v.24 καίc ὁράωvpaanms τι-σριαµσ ἀδικέωvpppams
viad3s c viaa3s nafs ddms
ἀµύνοµαι καί ποιέω ἐκδίκησις ὁ καταπονέωvpppdms πατάσσωvpaanms ὁdams
Αἰγύπτιοςaamsn . v.25 νοµίζωviia3s δέc συνίηµιvnpa ὁdamp ἀδελφόςnamp αὐτόςrpgms ὅτιc
ὁdnms θεόςnnms διάp χείρngfs αὐτόςrpgms δίδωµιvipa3s αὐτόςrpdmp σωτηρίαnafs ὁdnmp δέc οὐxo
συνίηµιviaa3p . v.26 ὁddfs δέc ἔπειµιvppxdfs ἡµέραndfs ὁράωviap3s αὐτόςrpdmp µάχοµαιvppndmp
καίc συνελαύνωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp εἰρήνηnafs λέγωvpaanms ἀνήρnvmp ἀδελφόςnnmp εἰµίvipx2p
σύrpn-p ἱνατίbo ἀδικέωvipa2p ἀλλήλωνreamp . v.27 ὁdnms δέc ἀδικέωvppanms ὁdams πλησίονbo
ἀπωθέοµαιviad3s αὐτόςrpams λέγωvpaanms τίςrqnms σύrpa-s καθίστηµιviaa3s ἄρχωνnams καίc
δικαστήςnafs ἐπίp ἐγώrpa-p . v.28 µήxo ἀναιρέωvnaa ἐγώrpa-s σύrpn-s θέλωvipa2s ὅςrrams
τρόποςnams ἀναιρέωviaa2s ἐχθέςbo ὁdams Αἰγύπτιοςaamsn . v.29 φεύγωviaa3s δέc Μωϋσῆςnnms
ἐνp ὁddms λόγοςndms οὗτοςrddms καίc γίνοµαιviad3s πάροικοςanmsn ἐνp γῆndfs Μαδιάµtp ὅςbo
γεννάωviaa3s υἱόςnamp δύοtn . v.30 καίc πληρόωvpapgnp ἔτοςngnp τεσσεράκονταtn ὁράωviap3s
αὐτόςrpdms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ὁdgns ὄροςngns Σινᾶtp ἄγγελοςnnms κύριοςngms ἐνp φλόξndfs
πῦρngns βάτοςngms . v.31 ὁdnms δέc Μωϋσῆςnnms ὁράωvpaanms θαυµάζωviaa3s ὁdans ὅραµαnans
προσέρχοµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms κατανοέωvnaa γίνοµαιviad3s φωνήnnfs κύριοςngms πρόςp
αὐτόςrpams .
361 ΠΡΑΞΕΙΣ 7. 33–41
γενόµενος Μωσῆς οὐκ ἐτόλµα κατανοῆσαι. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ 33
Κύριος, Λῦσον τὸ ὑπόδηµα τῶν ποδῶν σου, ὁ γὰρ τόπος ἐν
ᾧ ἕστηκας γῆ ἁγία ἐστίν. ἰδὼν εἶδον τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ 34
µου τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ, καὶ τοῦ στεναγµοῦ αὐτῶν ἤκουσα, καὶ
κατέβην ἐξελέσθαι αὐτούς, καὶ νῦν δεῦρο, ἀποστελῶ σε εἰς Αἴ-
γυπτον. τοῦτον τὸν Μωϋσῆν ὃν ἠρνήσαντο εἰπόντες, Τίς σε 35
κατέστησεν ἄρχοντα καὶ δικαστήν· τοῦτον ὁ Θεὸς ἄρχοντα καὶ
λυτρωτὴν ἀπέστειλεν ἐν χειρὶ ἀγγέλου τοῦ ὀφθέντος αὐτῷ ἐν τῇ
βάτῳ. οὗτος ἐξήγαγεν αὐτούς, ποιήσας τέρατα καὶ σηµεῖα ἐν 36
γῇ Αἰγύπτου καὶ ἐν ᾿Ερυθρᾷ θαλάσσῃ, καὶ ἐν τῇ ἐρήµῳ ἔτη τεσ-
σαράκοντα. οὗτός ἐστιν ὁ Μωϋσῆς ὁ εἰπὼν τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραήλ, 37
Προφήτην ὑµῖν ἀναστήσει Κύριος ὁ Θεὸς ὑµῶν ἐκ τῶν ἀδελφῶν
ὑµῶν ὡς ἐµέ, αὐτοῦ ἀκούσεσθε. οὗτός ἐστιν ὁ γενόµενος ἐν τῇ 38
ἐκκλησίᾳ ἐν τῇ ἐρήµῳ, µετὰ τοῦ ἀγγέλου τοῦ λαλοῦντος αὐτῷ
ἐν τῷ ὄρει Σινᾶ καὶ τῶν πατέρων ἡµῶν, ὃς ἐδέξατο λόγια ζῶντα
δοῦναι ἡµῖν, ᾧ οὐκ ἠθέλησαν ὑπήκοοι γενέσθαι οἱ πατέρες 39
ἡµῶν, ἀλλ΄ ἀπώσαντο, καὶ ἐστράφησαν ταῖς καρδίαις αὐτῶν εἰς
Αἴγυπτον, εἰπόντες τῷ ᾿Ααρών, Ποίησον ἡµῖν θεοὺς οἳ προπο- 40
ρεύσονται ἡµῶν, ὁ γὰρ Μωσῆς οὗτος, ὃς ἐξήγαγεν ἡµᾶς ἐκ γῆς
Αἰγύπτου, οὐκ οἴδαµεν τί γέγονεν αὐτῷ. καὶ ἐµοσχοποίησαν 41

v.32 ἐγώrpn-s ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp πατήρngmp σύrpg-s ὁdnms θεόςnnms ᾿Αβραάµtp καίc
ὁdnms θεόςnnms ᾿Ισαάκtp καίc ὁdnms θεόςnnms ᾿Ιακώβtp ἔντροµοςanmsn δέc γίνοµαιvpadnms
Μωϋσῆςnnms οὐxo τολµάωviia3s κατανοέωvnaa . v.33 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms
κύριοςnnms λύωvdaa2s ὁdans ὑπόδηµαnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s ὁdnms γάρc τόποςnnms
ἐνp ὅςrrdms ἵστηµιvixa2s γῆnnfs ἅγιοςanfsn εἰµίvipx3s . v.34 ὁράωvpaanms ὁράωviaa1s ὁdafs
κάκωσιςnafs ὁdgms λαόςngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp Αἴγυπτοςndfs καίc ὁdgms στεναγµόςngms
αὐτόςrpgmp ἀκούωviaa1s καίc καταβαίνωviaa1s ἐξαιρέωvnam αὐτόςrpamp καίc νῦνbo δεῦροvdvx2s
ἀποστέλλωvifa1s σύrpa-s εἰςp Αἴγυπτοςnafs . v.35 οὗτοςrdams ὁdams Μωϋσῆςnams ὅςrrams
ἀρνέοµαιviad3p λέγωvpaanmp τίςrqnms σύrpa-s καθίστηµιviaa3s ἄρχωνnams καίc δικαστήςnafs
οὗτοςrdams ὁdnms θεόςnnms ἄρχωνnams καίc λυτρωτήςnams ἀποστέλλωviaa3s ἐνp χείρndfs
ἄγγελοςngms ὁdgms ὁράωvpapgms αὐτόςrpdms ἐνp ὁddfs βάτοςndms . v.36 οὗτοςrdnms
viaa3s rpamp vpaanms nanp c nanp
ἐξάγω αὐτός ποιέω τέρας καί σηµεῖον ἐν γῆndfs Αἴγυπτοςngfs
p

καίc ἐνp ἐρυθρόςadfsn θάλασσαndfs καίc ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ἔτοςnnnp τεσσεράκονταtn .
v.37 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms Μωϋσῆςnnms ὁdnms λέγωvpaanms ὁddmp υἱόςndmp ᾿Ισραήλtp
προφήτηςnams σύrpd-p ἀνίστηµιvifa3s κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms σύrpg-p ἐκp ὁdgmp
ἀδελφόςngmp σύrpg-p ὡςbo ἐγώrpa-s αὐτόςrpgms ἀκούωvifd2p . v.38 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms γίνοµαιvpadnms ἐνp ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn µετάp ὁdgms ἄγγελοςngms
ὁdgms λαλέωvppagms αὐτόςrpdms ἐνp ὁddns ὄροςndns Σινᾶtp καίc ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p
ὅςrrnms δέχοµαιviad3s λόγιονnanp ζάωvppaanp δίδωµιvnaa ἐγώrpd-p . v.39 ὅςrrdms οὐxo
θέλωviaa3p ὑπήκοοςanmpn γίνοµαιvnad ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p ἀλλάc ἀπωθέοµαιviad3p καίc
στρέφωviap3p ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp εἰςp Αἴγυπτοςnafs . v.40 λέγωvpaanmp ὁddms ᾿Ααρώνtp
ποιέωvdaa2s ἐγώrpd-p θεόςnamp ὅςrrnmp προπορεύοµαιvifd3p ἐγώrpg-p ὁdnms γάρc Μωϋσῆςnnms
οὗτοςrdnms ὅςrrnms ἐξάγωviaa3s ἐγώrpa-p ἐκp γῆngfs Αἴγυπτοςngfs οὐxo οἶδαvixa1p τίςrqnns
γίνοµαιvixa3s αὐτόςrpdms .
 7. 42–51 ΠΡΑΞΕΙΣ 362
ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις, καὶ ἀνήγαγον θυσίαν τῷ εἰδώλῳ, καὶ
42 εὐφραίνοντο ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν. ἔστρεψε δὲ ὁ
Θεός, καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρα-
νοῦ, καθὼς γέγραπται ἐν βίβλῳ τῶν προφητῶν, Μὴ σφάγια καὶ
θυσίας προσηνέγκατέ µοι ἔτη τεσσαράκοντα ἐν τῇ ἐρήµῳ, οἶκος
43 ᾿Ισραήλ· καὶ ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μολόχ καὶ τὸ ἄστρον
τοῦ θεοῦ ὑµῶν ῾Ρεµφάν, τοὺς τύπους οὓς ἐποιήσατε προσκυ-
44 νεῖν αὐτοῖς, καὶ µετοικιῶ ὑµᾶς ἐπέκεινα Βαβυλῶνος. ἡ σκηνὴ
τοῦ µαρτυρίου ἦν τοῖς πατράσιν ἡµῶν ἐν τῇ ἐρήµῳ, καθὼς δι-
ετάξατο ὁ λαλῶν τῷ Μωσῇ, ποιῆσαι αὐτὴν κατὰ τὸν τύπον ὃν
45 ἑωράκει. ἣν καὶ εἰσήγαγον διαδεξάµενοι οἱ πατέρες ἡµῶν µε-
τὰ ᾿Ιησοῦ ἐν τῇ κατασχέσει τῶν ἐθνῶν, ὧν ἐξῶσεν ὁ Θεὸς ἀπὸ
46 προσώπου τῶν πατέρων ἡµῶν, ἕως τῶν ἡµερῶν ∆αβίδ, ὃς εὗρε
χάριν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ ᾐτήσατο εὑρεῖν σκήνωµα τῷ Θε-
47, 48 ῷ ᾿Ιακώβ. Σολοµῶν δὲ ὠκοδόµησεν αὐτῷ οἶκον. ἀλλ΄ οὐχ ὁ
ὕψιστος ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ, καθὼς ὁ προφήτης
49 λέγει, ῾Ο οὐρανός µοι θρόνος, ἡ δὲ γῆ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν
µου, ποῖον οἶκον οἰκοδοµήσετέ µοι λέγει Κύριος, ἢ τίς τόπος
50 τῆς καταπαύσεώς µου· οὐχὶ ἡ χείρ µου ἐποίησε ταῦτα πάντα·
51 Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτµητοι τῇ καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν, ὑ-
µεῖς ἀεὶ τῷ Πνεύµατι τῷ ῾Αγίῳ ἀντιπίπτετε, ὡς οἱ πατέρες ὑµῶν,

v.41 καίc µοσχοποιέωviaa3p ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp καίc ἀνάγωviaa3p θυσίαnafs
ὁddns εἴδωλονndns καίc εὐφραίνωviip3p ἐνp ὁddnp ἔργονndnp ὁdgfp χείρngfp αὐτόςrpgmp .
v.42 στρέφωviaa3s δέc ὁdnms θεόςnnms καίc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpamp λατρεύωvnpa ὁddfs
στρατιάndfs ὁdgms οὐρανόςngms καθώςbo γράφωvixp3s ἐνp βίβλοςndfs ὁdgmp προφήτηςngmp
µήxo σφάγιονnanp καίc θυσίαnafp προσφέρωviaa2p ἐγώrpd-s ἔτοςnanp τεσσεράκονταtn ἐνp ὁddfs
ἔρηµοςadfsn οἶκοςnnms ᾿Ισραήλtp . v.43 καίc ἀναλαµβάνωviaa2p ὁdafs σκηνήnafs ὁdgms Μολόχtp
καίc ὁdans ἄστρονnans ὁdgms θεόςngms σύrpg-p ῾Ραιφάνtp ὁdamp τύποςnamp ὅςrramp ποιέωviaa2p
προσκυνέωvnpa αὐτόςrpdmp καίc µετοικίζωvifa1s σύrpa-p ἐπέκειναbo Βαβυλώνngfs . v.44 ὁdnfs
σκηνήnnfs ὁdgns µαρτύριονngns εἰµίviix3s ὁddmp πατήρndmp ἐγώrpg-p ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn
καθώςbo διατάσσωviam3s ὁdnms λαλέωvppanms ὁddms Μωϋσῆςndms ποιέωvnaa αὐτόςrpafs κατάp
ὁdams τύποςnams ὅςrrams ὁράωviya3s . v.45 ὅςrrafs καίc εἰσάγωviaa3p διαδέχοµαιvpadnmp
ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p µετάp ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddfs κατάσχεσιςndfs ὁdgnp ἔθνοςngnp
ὅςrrgnp ἐξωθέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p ἕωςc
ὁdgfp ἡµέραngfp ∆αυίδtp . v.46 ὅςrrnms εὑρίσκωviaa3s χάριςnafs ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms
καίc αἰτέωviam3s εὑρίσκωvnaa σκήνωµαnans ὁddms θεόςndms ᾿Ιακώβtp . v.47 Σολοµώνnnms
δέc οἰκοδοµέωviaa3s αὐτόςrpdms οἶκοςnams . v.48 ἀλλάc οὐxo ὁdnms ὕψιστοςanmsn
ἐνp χειροποίητοςadmpn ναόςndmp κατοικέωvipa3s καθώςbo ὁdnms προφήτηςnnms λέγωvipa3s .
v.49 ὁdnms οὐρανόςnnms ἐγώrpd-s θρόνοςnnms ὁdnfs δέc γῆnnfs ὑποπόδιονnnns ὁdgmp πούςngmp
ἐγώrpg-s ποῖοςrqams οἶκοςnams οἰκοδοµέωvifa2p ἐγώrpd-s λέγωvipa3s κύριοςnnms ἤxo τίςrqnms
τόποςnnms ὁdgfs κατάπαυσιςngfs ἐγώrpg-s . v.50 οὐχίxo ὁdnfs χείρnnfs ἐγώrpg-s ποιέωviaa3s
οὗτοςrdanp πᾶςaanpn .
363 ΠΡΑΞΕΙΣ 7. 52–8. 1
καὶ ὑµεῖς. τίνα τῶν προφητῶν οὐκ ἐδίωξαν οἱ πατέρες ὑµῶν· 52
καὶ ἀπέκτειναν τοὺς προκαταγγείλαντας περὶ τῆς ἐλεύσεως τοῦ
δικαίου, οὗ νῦν ὑµεῖς προδόται καὶ φονεῖς γεγένησθε, οἵτινες 53
ἐλάβετε τὸν νόµον εἰς διαταγὰς ἀγγέλων, καὶ οὐκ ἐφυλάξατε.
᾿Ακούοντες δὲ ταῦτα, διεπρίοντο ταῖς καρδίαις αὐτῶν, καὶ ἔβρυ- 54
χον τοὺς ὀδόντας ἐπ΄ αὐτόν. ὑπάρχων δὲ πλήρης Πνεύµατος 55
῾Αγίου, ἀτενίσας εἰς τὸν οὐρανόν, εἶδε δόξαν Θεοῦ, καὶ ᾿Ιησοῦν
ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ εἶπεν, ᾿Ιδού, θεωρῶ τοὺς οὐρα- 56
νοὺς ἀνεῳγµένους, καὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐκ δεξιῶν ἑστῶτα
τοῦ Θεοῦ. κράξαντες δὲ φωνῇ µεγάλῃ, συνέσχον τὰ ὦτα αὐ- 57
τῶν, καὶ ὥρµησαν ὁµοθυµαδὸν ἐπ΄ αὐτόν, καὶ ἐκβαλόντες ἔξω 58
τῆς πόλεως, ἐλιθοβόλουν, καὶ οἱ µάρτυρες ἀπέθεντο τὰ ἱµάτια
αὐτῶν παρὰ τοὺς πόδας νεανίου καλουµένου Σαύλου. καὶ 59
ἐλιθοβόλουν τὸν Στέφανον, ἐπικαλούµενον καὶ λέγοντα, Κύριε
᾿Ιησοῦ, δέξαι τὸ πνεῦµά µου. θεὶς δὲ τὰ γόνατα, ἔκραξε φωνῇ 60
µεγάλῃ, Κύριε, µὴ στήσῃς αὐτοῖς τὴν ἁµαρτίαν ταύτην. καὶ
τοῦτο εἰπὼν ἐκοιµήθη.
Σαῦλος δὲ ἦν συνευδοκῶν τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ. ᾿Εγένετο δὲ 8
ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ διωγµὸς µέγας ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν τὴν ἐν
῾Ιεροσολύµοις, πάντες τε διεσπάρησαν κατὰ τὰς χώρας τῆς ᾿Ι-

v.51 σκληροτράχηλοςavmpn καίc ἀπερίτµητοςavmpn ὁddfs καρδίαndfs καίc ὁddnp οὖςndnp

σύrpn-p ἀείbo ὁddns πνεῦµαndns ὁddns ἅγιοςadnsn ἀντιπίπτωvipa2p ὡςbo ὁdnmp πατήρnnmp
σύrpg-p καίc σύrpn-p . v.52 τίςrqams ὁdgmp προφήτηςngmp οὐxo διώκωviaa3p ὁdnmp
πατήρnnmp σύrpg-p καίc ἀποκτείνωviaa3p ὁdamp προκαταγγέλλωvpaaamp περίp ὁdgfs ἔλευσιςngfs
ὁdgms δίκαιοςagmsn ὅςrrgms νῦνbo σύrpn-p προδότηςnnmp καίc φονεύςnnmp γίνοµαιvixp2p .
v.53 ὅστιςrrnmp λαµβάνωviaa2p ὁdams νόµοςnams εἰςp διαταγήnafp ἄγγελοςngmp καίc οὐxo
φυλάσσωviaa2p . v.54 ἀκούωvppanmp δέc οὗτοςrdanp διαπρίωviip3p ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp
καίc βρύχωviia3p ὁdamp ὀδούςnamp ἐπίp αὐτόςrpams . v.55 ὑπάρχωvppanms δέc πλήρηςanmsn
πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn ἀτενίζωvpaanms εἰςp ὁdams οὐρανόςnams ὁράωviaa3s δόξαnafs θεόςngms
καίc ᾿Ιησοῦςnams ἵστηµιvpxaams ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgms θεόςngms . v.56 καίc λέγωviaa3s
ἰδούvdaa2s θεωρέωvipa1s ὁdamp οὐρανόςnamp ἀνοίγωvpxpamp καίc ὁdams υἱόςnams ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἐκp δεξιόςagmpn ἵστηµιvpxaams ὁdgms θεόςngms . v.57 κράζωvpaanmp δέc
φωνήndfs µέγαςadfsn συνέχωviaa3p ὁdanp οὖςnanp αὐτόςrpgmp καίc ὁρµάωviaa3p ὁµοθυµαδόνbo
ἐπίp αὐτόςrpams . v.58 καίc ἐκβάλλωvpaanmp ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs λιθοβολέωviia3p καίc
ὁdnmp µάρτυςnnmp ἀποτίθηµιviam3p ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp παράp ὁdamp πούςnamp
νεανίαςngms καλέωvpppgms Σαῦλοςngms . v.59 καίc λιθοβολέωviia3p ὁdams Στέφανοςnams
vppmams c vppaams nvms
ἐπικαλέω καί λέγω κύριος ᾿Ιησοῦςnvms δέχοµαιvdad2s ὁdans πνεῦµαnans
ἐγώrpg-s . v.60 τίθηµιvpaanms δέc ὁdanp γόνυnanp κράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn κύριοςnvms
µήxo ἵστηµιvsaa2s αὐτόςrpdmp ὁdafs ἁµαρτίαnafs οὗτοςrdafs καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms
κοιµάοµαιviap3s .
 8. 2–13 ΠΡΑΞΕΙΣ 364
2 ουδαίας καὶ Σαµαρείας, πλὴν τῶν ἀποστόλων. συνεκόµισαν
δὲ τὸν Στέφανον ἄνδρες εὐλαβεῖς, καὶ ἐποιήσαντο κοπετὸν µέ-
3 γαν ἐπ΄ αὐτῷ. Σαῦλος δὲ ἐλυµαίνετο τὴν ἐκκλησίαν, κατὰ
τοὺς οἴκους εἰσπορευόµενος, σύρων τε ἄνδρας καὶ γυναῖκας
4 παρεδίδου εἰς φυλακήν. Οἱ µὲν οὖν διασπαρέντες διῆλθον,
5 εὐαγγελιζόµενοι τὸν λόγον. Φίλιππος δὲ κατελθὼν εἰς πόλιν
6 τῆς Σαµαρείας, ἐκήρυσσεν αὐτοῖς τὸν Χριστόν. προσεῖχον τε
οἱ ὄχλοι τοῖς λεγοµένοις ὑπὸ τοῦ Φιλίππου ὁµοθυµαδόν, ἐν
7 τῷ ἀκούειν αὐτοὺς καὶ βλέπειν τὰ σηµεῖα ἃ ἐποίει. πολλῶν
γὰρ τῶν ἐχόντων πνεύµατα ἀκάθαρτα, βοῶντα µεγάλῃ φωνῇ ἐ-
ξήρχετο, πολλοὶ δὲ παραλελυµένοι καὶ χωλοὶ ἐθεραπεύθησαν.
8, 9 καὶ ἐγένετο χαρὰ µεγάλη ἐν τῇ πόλει ἐκείνῃ. ᾿Ανὴρ δέ τις ὀ-
νόµατι Σίµων προϋπῆρχεν ἐν τῇ πόλει µαγεύων καὶ ἐξιστῶν τὸ
10 ἔθνος τῆς Σαµαρείας, λέγων εἶναί τινα ἑαυτὸν µέγαν, ᾧ προσ-
εῖχον πάντες ἀπὸ µικροῦ ἕως µεγάλου, λέγοντες, Οὗτός ἐστιν
11 ἡ δύναµις τοῦ Θεοῦ ἡ µεγάλη. προσεῖχον δὲ αὐτῷ, διὰ τὸ
12 ἱκανῷ χρόνῳ ταῖς µαγείαις ἐξεστακέναι αὐτούς. ὅτε δὲ ἐπί-
στευσαν τῷ Φιλίππῳ εὐαγγελιζοµένῳ τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ
Θεοῦ καὶ τοῦ ὀνόµατος τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐβαπτίζοντο ἄν-
13 δρες τε καὶ γυναῖκες. ὁ δὲ Σίµων καὶ αὐτὸς ἐπίστευσε, καὶ
βαπτισθεὶς ἦν προσκαρτερῶν τῷ Φιλίππῳ, θεωρῶν τε δυνάµεις

8. v.1 Σαῦλοςnnms δέc εἰµίviix3s συνευδοκέωvppanms ὁddfs ἀναίρεσιςndfs αὐτόςrpgms

γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs διωγµόςnnms µέγαςanmsn ἐπίp ὁdafs
ἐκκλησίαnafs ὁdafs ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp πᾶςanmpn τέxo διασπείρωviap3p κατάp ὁdafp χώραnafp
ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs καίc Σαµάρειαngfs πλήνbo ὁdgmp ἀπόστολοςngmp . v.2 συγκοµίζωviaa3p
δέc ὁdams Στέφανοςnams ἀνήρnnmp εὐλαβήςanmpn καίc ποιέωviam3p κοπετόςnams µέγαςaamsn
ἐπίp αὐτόςrpdms . v.3 Σαῦλοςnnms δέc λυµαίνωviin3s ὁdafs ἐκκλησίαnafs κατάp ὁdamp
namp
οἶκος εἰσπορεύοµαιvppnnms σύρωvppanms τέxo ἀνήρnamp καίc γυνήnafp παραδίδωµιviia3s
εἰςp φυλακήnafs . v.4 ὁdnmp µένxo οὖνc διασπείρωvpapnmp διέρχοµαιviaa3s εὐαγγελίζωvppmnmp
ὁdams λόγοςnams . v.5 Φίλιπποςnnms δέc κατέρχοµαιvpaanms εἰςp πόλιςnafs ὁdgfs Σαµάρειαngfs
κηρύσσωviia3s αὐτόςrpdmp ὁdams Χριστόςnams . v.6 προσέχωviia3p τέxo ὁdnmp ὄχλοςnnmp ὁddnp
λέγωvpppdnp ὑπόp ὁdgms Φίλιπποςngms ὁµοθυµαδόνbo ἐνp ὁddms ἀκούωvnpa αὐτόςrpamp καίc
βλέπωvnpa ὁdanp σηµεῖονnanp ὅςrranp ποιέωviia3s . v.7 πολύςagmpn γάρc ὁdgmp ἔχωvppagmp
nanp aanpn vppannp adfsn
πνεῦµα ἀκάθαρτος βοάω µέγας φωνήndfs ἐξέρχοµαιviin3s πολύςanmpn
δέc παραλύωvpxpnmp καίc χωλόςanmpn θεραπεύωviap3p . v.8 καίc γίνοµαιviad3s χαράnnfs
anfsn p ddfs ndfs rddfs nnms
µέγας ἐν ὁ πόλις ἐκεῖνος . v.9 ἀνήρ δέ τι-σρινµσ ὄνοµαndns Σίµωνnnms
c

προϋπάρχωviia3s ἐνp ὁddfs πόλιςndfs µαγεύωvppanms καίc ἐξίστηµιvppanms ὁdans ἔθνοςnans

ὁdgfs Σαµάρειαngfs λέγωvppanms εἰµίvnpx τι-σριαµσ ἑαυτοῦrxams µέγαςaamsn . v.10 ὅςrrdms
προσέχωviia3p πᾶςanmpn ἀπόp µικρόςagmsn ἕωςc µέγαςagmsn λέγωvppanmp οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnfs δύναµιςnnfs ὁdgms θεόςngms ὁdnfs µέγαςanfsn . v.11 προσέχωviia3p δέc αὐτόςrpdms διάp
ὁdans ἱκανόςadmsn χρόνοςndms ὁddfp µαγείαndfp ἐξίστηµιvnxa αὐτόςrpamp . v.12 ὅτεbo δέc
viaa3p ddms ndms vppmdms danp p dgfs
πιστεύω ὁ Φίλιππος εὐαγγελίζω ὁ περί ὁ βασιλείαngfs ὁdgms
θεόςngms καίc ὁdgns ὄνοµαngns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms βαπτίζωviip3p ἀνήρnnmp τέxo
καίc γυνήnnfp .
365 ΠΡΑΞΕΙΣ 8. 14–25
καὶ σηµεῖα γινόµενα, ἐξίστατο. ᾿Ακούσαντες δὲ οἱ ἐν ῾Ιερο- 14
σολύµοις ἀπόστολοι ὅτι δέδεκται ἡ Σαµάρεια τὸν λόγον τοῦ
Θεοῦ, ἀπέστειλαν πρὸς αὐτοὺς τὸν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην, οἵτι- 15
νες καταβάντες προσηύξαντο περὶ αὐτῶν, ὅπως λάβωσι Πνεῦµα
῞Αγιον, οὔπω γὰρ ἦν ἐπ΄ οὐδενὶ αὐτῶν ἐπιπεπτωκός, µόνον δὲ 16
βεβαπτισµένοι ὑπῆρχον εἰς τὸ ὄνοµα τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ. τότε 17
ἐπετίθουν τὰς χεῖρας ἐπ΄ αὐτούς, καὶ ἐλάµβανον Πνεῦµα ῞Αγιον.
θεασάµενος δὲ ὁ Σίµων ὅτι διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν 18
ἀποστόλων δίδοται τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον, προσήνεγκεν αὐτοῖς
χρήµατα, λέγων, ∆ότε κἀµοὶ τὴν ἐξουσίαν ταύτην, ἵνα ᾧ ἐὰν 19
ἐπιθῶ τὰς χεῖρας, λαµβάνῃ Πνεῦµα ῞Αγιον. Πέτρος δὲ εἶπε 20
πρὸς αὐτόν, Τὸ ἀργύριόν σου σὺν σοὶ εἴη εἰς ἀπώλειαν, ὅτι τὴν
δωρεὰν τοῦ Θεοῦ ἐνόµισας διὰ χρηµάτων κτᾶσθαι. οὐκ ἔστι 21
σοι µερὶς οὐδὲ κλῆρος ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ. ἡ γὰρ καρδία σου
οὐκ ἔστιν εὐθεῖα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. µετανόησον οὖν ἀπὸ τῆς 22
κακίας σου ταύτης, καὶ δεήθητι τοῦ Θεοῦ, εἰ ἄρα ἀφεθήσεταί
σοι ἡ ἐπίνοια τῆς καρδίας σου. εἰς γὰρ χολὴν πικρίας καὶ 23
σύνδεσµον ἀδικίας ὁρῶ σε ὄντα. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Σίµων εἶπε, 24
∆εήθητε ὑµεῖς ὑπὲρ ἐµοῦ πρὸς τὸν Κύριον, ὅπως µηδὲν ἐπέλθῃ
ἐπ΄ ἐµὲ ὧν εἰρήκατε. Οἱ µὲν οὖν διαµαρτυράµενοι καὶ λαλή- 25
σαντες τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, ὑπέστρεψαν εἰς ῾Ιερουσαλήµ,

v.13 ὁdnms δέc Σίµωνnnms καίc αὐτόςrpnms πιστεύωviaa3s καίc βαπτίζωvpapnms εἰµίviix3s
προσκαρτερέωvppanms ὁddms Φίλιπποςndms θεωρέωvppanms τέxo δύναµιςnafp καίc σηµεῖονnanp
γίνοµαιvppnanp ἐξίστηµιviim3s . v.14 ἀκούωvpaanmp δέc ὁdnmp ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp
ἀπόστολοςnnmp ὅτιc δέχοµαιvixn3s ὁdnfs Σαµάρειαnnfs ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms
ἀποστέλλωviaa3p πρόςp αὐτόςrpamp ὁdams Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams . v.15 ὅστιςrrnmp
καταβαίνωvpaanmp προσεύχοµαιviad3p περίp αὐτόςrpgmp ὅπωςbo λαµβάνωvsaa3p πνεῦµαnans
ἅγιοςaansn . v.16 οὔπωbo γάρc εἰµίviix3s ἐπίp οὐδείςadmsn αὐτόςrpgmp ἐπιπίπτωvpxanns
µόνοςbo δέc βαπτίζωvpxpnmp ὑπάρχωviia3p εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms .
v.17 τότεbo ἐπιτίθηµιviia3p ὁdafp χείρnafp ἐπίp αὐτόςrpamp καίc λαµβάνωviia3p πνεῦµαnans
ἅγιοςaansn . v.18 θεάοµαιvpadnms δέc ὁdnms Σίµωνnnms ὅτιc διάp ὁdgfs ἐπίθεσιςngfs ὁdgfp
χείρngfp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp δίδωµιvipp3s ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn προσφέρωviaa3s
αὐτόςrpdmp χρῆµαnanp . v.19 λέγωvppanms δίδωµιvdaa2p κἀγώrpd-s ὁdafs ἐξουσίαnafs οὗτοςrdafs
ἵναc ὅςrrdms ἐάνqo ἐπιτίθηµιvsaa1s ὁdafp χείρnafp λαµβάνωvspa3s πνεῦµαnans ἅγιοςaansn .
v.20 Πέτροςnnms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnns ἀργύριονnnns σύrpg-s σύνp σύrpd-s
εἰµίvopx3s εἰςp ἀπώλειαnafs ὅτιc ὁdafs δωρεάnafs ὁdgms θεόςngms νοµίζωviaa2s διάp χρῆµαngnp
κτάοµαιvnpn . v.21 οὐxo εἰµίvipx3s σύrpd-s µερίςnnfs οὐδέbo κλῆροςnnms ἐνp ὁddms λόγοςndms
οὗτοςrddms ὁdnfs γάρc καρδίαnnfs σύrpg-s οὐxo εἰµίvipx3s εὐθύςanfsn ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms .
v.22 µετανοέωvdaa2s οὖνc ἀπόp ὁdgfs κακίαngfs σύrpg-s οὗτοςrdgfs καίc δέοµαιvdao2s ὁdgms
θεόςngms εἰqo ἄραxo ἀφίηµιvifp3s σύrpd-s ὁdnfs ἐπίνοιαnnfs ὁdgfs καρδίαngfs σύrpg-s . v.23 εἰςp
γάρc χολήnafs πικρίαngfs καίc σύνδεσµοςnams ἀδικίαngfs ὁράωvipa1s σύrpa-s εἰµίvppxams .
v.24 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Σίµωνnnms λέγωviaa3s δέοµαιvdao2p σύrpn-p ὑπέρp ἐγώrpg-s
πρόςp ὁdams κύριοςnams ὅπωςbo µηδείςannsn ἐπέρχοµαιvsaa3s ἐπίp ἐγώrpa-s ὅςrrgnp λέγωvixa2p .
 8. 26–34 ΠΡΑΞΕΙΣ 366
26 πολλάς τε κώµας τῶν Σαµαρειτῶν εὐηγγελίσαντο. ῎Αγγελος
δὲ Κυρίου ἐλάλησε πρὸς Φίλιππον, λέγων, ᾿Ανάστηθι καὶ πο-
ρεύου κατὰ µεσηµβρίαν ἐπὶ τὴν ὁδὸν τὴν καταβαίνουσαν ἀπὸ
27 ᾿Ιερουσαλὴµ εἰς Γάζαν, αὕτη ἐστὶν ἔρηµος. καὶ ἀναστὰς ἐ-
πορεύθη, καὶ ἰδού ἀνὴρ Αἰθίοψ εὐνοῦχος δυνάστης Κανδάκης
τῆς βασιλίσσης Αἰθιόπων, ὃς ἦν ἐπὶ πάσης τῆς γάζης αὐτῆς,
28 ὃς ἐληλύθει προσκυνήσων εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, ἦν τε ὑποστρέφων
καὶ καθήµενος ἐπὶ τοῦ ἅρµατος αὐτοῦ, ἀνεγίνωσκε τὸν προ-
29 φήτην ᾿Ησαΐαν. εἶπε δὲ τὸ Πνεῦµα τῷ Φιλίππῳ, Πρόσελθε
30 καὶ κολλήθητι τῷ ἅρµατι τούτῳ. προσδραµὼν δὲ ὁ Φίλιππος
ἤκουσεν αὐτοῦ ἀναγινώσκοντος τὸν προφήτην ᾿Ησαΐαν, καὶ εἶ-
31 πεν, ῏Αρά γε γινώσκεις ἃ ἀναγινώσκεις· ὁ δὲ εἶπε, Πῶς γὰρ ἂν
δυναίµην, ἐὰν µή τις ὁδηγήσῃ µε· παρεκάλεσέ τε τὸν Φίλιπ-
32 πον ἀναβάντα καθίσαι σὺν αὐτῷ. ἡ δὲ περιοχὴ τῆς γραφῆς ἣν
ἀνεγίνωσκεν ἦν αὕτη, ῾Ως πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη, καὶ ὡς
ἀµνὸς ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτὸν ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοί-
33 γει τὸ στόµα αὐτοῦ. ἐν τῇ ταπεινώσει αὐτοῦ ἡ κρίσις αὐτοῦ
ἤρθη, τὴν δὲ γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται· ὅτι αἴρεται ἀπὸ τῆς
34 γῆς ἡ ζωὴ αὐτοῦ. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ εὐνοῦχος τῷ Φιλίππῳ εἶπε,
∆έοµαί σου, περὶ τίνος ὁ προφήτης λέγει τοῦτο· περὶ ἑαυτοῦ,

v.25 ὁdnmp µένxo οὖνc διαµαρτύροµαιvpadnmp καίc λαλέωvpaanmp ὁdams λόγοςnams

ὁdgms κύριοςngms ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp πολύςaafpn τέxo κώµηnafp ὁdgmp
Σαµαρίτηςngmp εὐαγγελίζωviam3p . v.26 ἄγγελοςnnms δέc κύριοςngms λαλέωviaa3s πρόςp
Φίλιπποςnams λέγωvppanms ἀνίστηµιvdaa2s καίc πορεύοµαιvdpn2s κατάp µεσηµβρίαnafs ἐπίp
ὁdafs ὁδόςnafs ὁdafs καταβαίνωvppaafs ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp εἰςp Γάζαnafs οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s
ἔρηµοςanfsn . v.27 καίc ἀνίστηµιvpaanms πορεύοµαιviao3s καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms
Αἰθίοψnnms εὐνοῦχοςnnms δυνάστηςnnms Κανδάκηngfs ὁdgfs βασίλισσαngfs Αἰθίοψngmp ὅςrrnms
εἰµίviix3s ἐπίp πᾶςagfsn ὁdgfs γάζαngfs αὐτόςrpgfs ὅςrrnms ἔρχοµαιviya3s προσκυνέωvpfanms εἰςp
᾿Ιερουσαλήµtp . v.28 εἰµίviix3s τέxo ὑποστρέφωvppanms καίc κάθηµαιvppnnms ἐπίp ὁdgns
ἅρµαngns αὐτόςrpgms ἀναγινώσκωviia3s ὁdams προφήτηςnams ᾿Ησαΐαςnams . v.29 λέγωviaa3s δέc
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁddms Φίλιπποςndms προσέρχοµαιvdaa2s καίc κολλάωvdap2s ὁddns ἅρµαndns
οὗτοςrddns . v.30 προστρέχωvpaanms δέc ὁdnms Φίλιπποςnnms ἀκούωviaa3s αὐτόςrpgms
vppagms dams
ἀναγινώσκω ὁ προφήτηςnams ᾿Ησαΐαςnams καίc λέγωviaa3s ἆραxo γέxo γινώσκωvipa2s
ὅςrranp ἀναγινώσκωvipa2s . v.31 ὁdnms δέc λέγωviaa3s πῶςbo γάρc ἄνxo δύναµαιvopn1s
ἐάνqo µήxo τι-σρινµσ ὁδηγέωvsaa3s ἐγώrpa-s παρακαλέωviaa3s τέxo ὁdams Φίλιπποςnams
ἀναβαίνωvpaaams καθίζωvnaa σύνp αὐτόςrpdms . v.32 ὁdnfs δέc περιοχήnnfs ὁdgfs γραφήngfs
ὅςrrafs ἀναγινώσκωviia3s εἰµίviix3s οὗτοςrdnfs ὡςbo πρόβατονnnns ἐπίp σφαγήnafs ἄγωviap3s
καίc ὡςbo ἀµνόςnnms ἐναντίονbo ὁdgms κείρωvppagms αὐτόςrpams ἄφωνοςanmsn οὕτωbo οὐxo
ἀνοίγωvipa3s ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgms . v.33 ἐνp ὁddfs ταπείνωσιςndfs αὐτόςrpgms ὁdnfs
nnfs rpgms viap3s dafs
κρίσις αὐτός αἴρω ὁ δέ γενεάnafs αὐτόςrpgms τίςrqnms διηγέοµαιvifd3s ὅτιc
c

αἴρωvipp3s ἀπόp ὁdgfs γῆngfs ὁdnfs ζωήnnfs αὐτόςrpgms .

367 ΠΡΑΞΕΙΣ 8. 35–9. 4
ἢ περὶ ἑτέρου τινός· ἀνοίξας δὲ ὁ Φίλιππος τὸ στόµα αὐτοῦ, 35
καὶ ἀρξάµενος ἀπὸ τῆς γραφῆς ταύτης, εὐηγγελίσατο αὐτῷ τὸν
᾿Ιησοῦν. ὡς δὲ ἐπορεύοντο κατὰ τὴν ὁδόν, ἦλθον ἐπί τι ὕδωρ, 36
καί φησιν ὁ εὐνοῦχος, ᾿Ιδού, ὕδωρ, τί κωλύει µε βαπτισθῆναι·
εἰπε δὲ ὁ Φίλιππος, Εἰ πιστεύεις ἐξ ὅλης τὴς καρδίας, ἔξεστιν. 37
ἀποκριθεὶς δὲ εἷπε, Πιστεύω τὸν ὑιὸν τοῦ Θεοῦ ἐιναι τὸν ᾿Ιη-
σοῦν Χριστόν. καὶ ἐκέλευσε στῆναι τὸ ἅρµα, καὶ κατέβησαν 38
ἀµφότεροι εἰς τὸ ὕδωρ, ὅ τε Φίλιππος καὶ ὁ εὐνοῦχος, καὶ ἐβά-
πτισεν αὐτόν. ὅτε δὲ ἀνέβησαν ἐκ τοῦ ὕδατος, Πνεῦµα Κυρίου 39
ἥρπασε τὸν Φίλιππον, καὶ οὐκ εἶδεν αὐτὸν οὐκέτι ὁ εὐνοῦχος,
ἐπορεύετο γὰρ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ χαίρων. Φίλιππος δὲ εὑρέθη 40
εἰς ῎Αζωτον, καὶ διερχόµενος εὐηγγελίζετο τὰς πόλεις πάσας,
ἕως τοῦ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς Καισάρειαν.
῾Ο δὲ Σαῦλος, ἔτι ἐµπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνου εἰς τοὺς µαθη- 9
τὰς τοῦ Κυρίου, προσελθὼν τῷ ἀρχιερεῖ, ᾐτήσατο παρ΄ αὐτοῦ 2
ἐπιστολὰς εἰς ∆αµασκὸν πρὸς τὰς συναγωγάς, ὅπως ἐάν τινας
εὕρῃ τῆς ὁδοῦ ὄντας ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας, δεδεµένους ἀ-
γάγῃ εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. ἐν δὲ τῷ πορεύεσθαι, ἐγένετο αὐτὸν 3
ἐγγίζειν τῇ ∆αµασκῷ, καὶ ἐξαίφνης περιήστραψεν αὐτὸν φῶς
ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ πεσὼν ἐπὶ τὴν γῆν, ἤκουσε φωνὴν λέ- 4

v.34 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms εὐνοῦχοςnnms ὁddms Φίλιπποςndms λέγωviaa3s δέοµαιvipn1s

σύrpg-s περίp τίςrqgms ὁdnms προφήτηςnnms λέγωvipa3s οὗτοςrdans περίp ἑαυτοῦrxgms ἤxo
περίp ἕτεροςagmsn τι-σριγµς. v.35 ἀνοίγωvpaanms δέc ὁdnms Φίλιπποςnnms ὁdans στόµαnans
αὐτόςrpgms καίc ἄρχωvpamnms ἀπόp ὁdgfs γραφήngfs οὗτοςrdgfs εὐαγγελίζωviam3s αὐτόςrpdms
ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.36 ὡςbo δέc πορεύοµαιviin3p κατάp ὁdafs ὁδόςnafs ἔρχοµαιviaa3p
ἐπίp τι-σριανσ ὕδωρnans καίc φηµίvipx3s ὁdnms εὐνοῦχοςnnms ἰδούvdaa2s ὕδωρnnns τίςrqnns
κωλύωvipa3s ἐγώrpa-s βαπτίζωvnap . v.37 λέγωviaa3s δέc ὁdnms Φίλιπποςnnms εἰqo πιστεύωvipa2s
ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs καρδίαngfs ἔξεστιvipq3s ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc λέγωviaa3s πιστεύωvipa1s
ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms εἰµίvnpx ὁdams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams . v.38 καίc
κελεύωviaa3s ἵστηµιvnaa ὁdans ἅρµαnans καίc καταβαίνωviaa3p ἀµφότεροιanmpn εἰςp ὁdans
ὕδωρnans ὁdnms τέxo Φίλιπποςnnms καίc ὁdnms εὐνοῦχοςnnms καίc βαπτίζωviaa3s αὐτόςrpams .
v.39 ὅτεbo δέc ἀναβαίνωviaa3p ἐκp ὁdgns ὕδωρngns πνεῦµαnnns κύριοςngms ἁρπάζωviaa3s ὁdams
Φίλιπποςnams καίc οὐxo ὁράωviaa3s αὐτόςrpams οὐκέτιbo ὁdnms εὐνοῦχοςnnms πορεύοµαιviin3s
γάρc ὁdafs ὁδόςnafs αὐτόςrpgms χαίρωvppanms . v.40 Φίλιπποςnnms δέc εὑρίσκωviap3s
εἰςp ῎Αζωτοςnafs καίc διέρχοµαιvppnnms εὐαγγελίζωviim3s ὁdafp πόλιςnafp πᾶςaafpn ἕωςc
ὁdgms ἔρχοµαιvnaa αὐτόςrpams εἰςp Καισάρειαnafs . 9. v.1 ὁdnms δέc Σαῦλοςnnms
ἔτιbo ἐµπνέωvppanms ἀπειλήngfs καίc φόνοςngms εἰςp ὁdamp µαθητήςnamp ὁdgms κύριοςngms
προσέρχοµαιvpaanms ὁddms ἀρχιερεύςndms . v.2 αἰτέωviam3s παράp αὐτόςrpgms ἐπιστολήnafp
εἰςp ∆αµασκόςnafs πρόςp ὁdafp συναγωγήnafp ὅπωςbo ἐάνqo τι-σριαµπ εὑρίσκωvsaa3s ὁdgfs
ὁδόςngfs εἰµίvppxamp ἀνήρnamp τέxo καίc γυνήnafp δέωvpxpamp ἄγωvsaa3s εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp .
v.3 ἐνp δέc ὁddms πορεύοµαιvnpn γίνοµαιviad3s αὐτόςrpams ἐγγίζωvnpa ὁddfs ∆αµασκόςndfs καίc
ἐξαίφνηςbo περιαστράπτωviaa3s αὐτόςrpams φῶςnnns ἀπόp ὁdgms οὐρανόςngms .
 9. 5–15 ΠΡΑΞΕΙΣ 368
5 γουσαν αὐτῷ, Σαούλ, Σαούλ, τί µε διώκεις· εἶπε δέ, Τίς εἶ,
Κύριε· ὁ δὲ Κύριος εἶπεν, ᾿Εγώ εἰµι ᾿Ιησοῦς ὃν σὺ διώκεις,
6 σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν. τρέµων τε καὶ θαµβῶν
εἶπε, Κύριε, τί µε θέλεις ποιῆσαι καὶ ὁ Κύριος πρὸς αὐτόν, ᾿Α-
νάστηθι καὶ εἴσελθε εἰς τὴν πόλιν, καὶ λαληθήσεταί σοι τί σε
7 δεῖ ποιεῖν. οἱ δὲ ἄνδρες οἱ συνοδεύοντες αὐτῷ εἱστήκεισαν
8 ἐννεοί, ἀκούοντες µὲν τῆς φωνῆς, µηδένα δὲ θεωροῦντες. ἠ-
γέρθη δὲ ὁ Σαῦλος ἀπὸ τῆς γῆς, ἀνεῳγµένων δὲ τῶν ὀφθαλµῶν
αὐτοῦ, οὐδένα ἔβλεπε, χειραγωγοῦντες δὲ αὐτὸν εἰσήγαγον εἰς
9 ∆αµασκόν. καὶ ἦν ἡµέρας τρεῖς µὴ βλέπων, καὶ οὐκ ἔφαγεν
10 οὐδὲ ἔπιεν. ῏Ην δέ τις µαθητὴς ἐν ∆αµασκῷ ὀνόµατι ᾿Ανανίας,
καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ Κύριος ἐν ὁράµατι, ᾿Ανανία. ὁ δὲ εἶπεν,
11 ᾿Ιδοὺ ἐγώ, Κύριε. ὁ δὲ Κύριος πρὸς αὐτόν, ᾿Αναστὰς πορεύ-
θητι ἐπὶ τὴν ῥύµην τὴν καλουµένην Εὐθεῖαν, καὶ ζήτησον ἐν
οἰκίᾳ ᾿Ιούδα Σαῦλον ὀνόµατι, Ταρσέα, ἰδοὺ γὰρ προσεύχεται,
12 καὶ εἶδεν ἐν ὁράµατι ἄνδρα ὀνόµατι ᾿Ανανίαν εἰσελθόντα καὶ
13 ἐπιθέντα αὐτῷ χεῖρα, ὅπως ἀναβλέψῃ. ἀπεκρίθη δὲ ὁ ᾿Ανα-
νίας, Κύριε, ἄκήκοα ἀπὸ πολλῶν περὶ τοῦ ἀνδρὸς τούτου, ὅσα
14 κακὰ ἐποίησε τοῖς ἁγίοις σου ἐν ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ ὧδε ἔχει
ἐξουσίαν παρὰ τῶν ἀρχιερέων, δῆσαι πάντας τοὺς ἐπικαλουµέ-
15 νους τὸ ὄνοµά σου. εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Κύριος, Πορεύου,

v.4 καίc πίπτωvpaanms ἐπίp ὁdafs γῆnafs ἀκούωviaa3s φωνήnafs λέγωvppaafs αὐτόςrpdms
Σαούλtp Σαούλtp τίςrqans ἐγώrpa-s διώκωvipa2s . v.5 λέγωviaa3s δέc τίςrqnms εἰµίvipx2s
κύριοςnvms ὁdnms δέc κύριοςnnms λέγωviaa3s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ᾿Ιησοῦςnnms ὅςrrams σύrpn-s
διώκωvipa2s σκληρόςannsn σύrpd-s πρόςp κέντρονnanp λακτίζωvnpa . v.6 τρέµωvppanms τέxo
καίc θαµβέωvppanms λέγωviaa3s κύριοςnvms τίςrqans ἐγώrpa-s θέλωvipa2s ποιέωvnaa καίc ὅςdnms
κύριοςnnms πρόςp αὐτόςrpams ἀνίστηµιvdaa2s καίc εἰσέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdafs πόλιςnafs καίc
λαλέωvifp3s σύrpd-s τίςrqans σύrpa-s δεῖvipq3s ποιέωvnpa . v.7 ὁdnmp δέc ἀνήρnnmp ὁdnmp
συνοδεύωvppanmp αὐτόςrpdms ἵστηµιviya3p ἐνεόςanmpn ἀκούωvppanmp µένxo ὁdgfs φωνήngfs
µηδείςaamsn δέc θεωρέωvppanmp . v.8 ἐγείρωviap3s δέc ὁdnms Σαῦλοςnnms ἀπόp ὁdgfs γῆngfs
ἀνοίγωvpxpgmp δέc ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgms οὐδείςaamsn βλέπωviia3s χειραγωγέωvppanmp
δέc αὐτόςrpams εἰσάγωviaa3p εἰςp ∆αµασκόςnafs . v.9 καίc εἰµίviix3s ἡµέραnafp τρεῖςnafp
µήxo βλέπωvppanms καίc οὐxo ἐσθίωviaa3s οὐδέbo πίνωviaa3s . v.10 εἰµίviix3s δέc τι-
nnms p ndfs ndns nnms
-σρινµσ µαθητής ἐν ∆αµασκός ὄνοµα ᾿Ανανίας καίc λέγωviaa3s πρόςp
αὐτόςrpams ὁdnms κύριοςnnms ἐνp ὅραµαndns ᾿Ανανίαςnvms ὁdnms δέc λέγωviaa3s ἰδούvdaa2s
ἐγώrpn-s κύριοςnvms . v.11 ὁdnms δέc κύριοςnnms πρόςp αὐτόςrpams ἀνίστηµιvpaanms
πορεύοµαιvdao2s ἐπίp ὁdafs ῥύµηnafs ὁdafs καλέωvpppafs εὐθύςaafsn καίc ζητέωvdaa2s ἐνp
οἰκίαndfs ᾿Ιούδαςngms Σαῦλοςnams ὄνοµαndns Ταρσεύςnams ἰδούvdaa2s γάρc προσεύχοµαιvipn3s .
v.12 καίc ὁράωviaa3s ἐνp ὅραµαndns ἀνήρnams ὄνοµαndns ᾿Ανανίαςnams εἰσέρχοµαιvpaaams
καίc ἐπιτίθηµιvpaaams αὐτόςrpdms χείρnafs ὅπωςbo ἀναβλέπωvsaa3s . v.13 ἀποκρίνοµαιviad3s
c dnms nnms nvms vixa1s p agmpn
δέ ὁ ᾿Ανανίας κύριος ἀκούω ἀπό πολύς περίp ὁdgms ἀνήρngms
οὗτοςrdgms ὅσοςrcanp κακόςaanpn ποιέωviaa3s ὁddmp ἅγιοςadmpn σύrpg-s ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp .
v.14 καίc ὧδεbo ἔχωvipa3s ἐξουσίαnafs παράp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp δέωvnaa πᾶςaampn ὁdamp
ἐπικαλέωvppmamp ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-s .
369 ΠΡΑΞΕΙΣ 9. 16–25
ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς µοι ἐστίν οὗτος, τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνοµά
µου ἐνώπιον ἐθνῶν καὶ βασιλέων, υἱῶν τε ᾿Ισραήλ, ἐγὼ γὰρ 16
ὑποδείξω αὐτῷ ὅσα δεῖ αὐτὸν ὑπὲρ τοῦ ὀνόµατός µου παθεῖν.
ἀπῆλθε δὲ ᾿Ανανίας καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν, καὶ ἐπιθεὶς 17
ἐπ΄ αὐτὸν τὰς χεῖρας εἶπε, Σαοὺλ ἀδελφέ, ὁ Κύριος ἀπέσταλκέ
µε, ᾿Ιησοῦς ὁ ὀφθείς σοι ἐν τῇ ὁδῷ ᾗ ἤρχου, ὅπως ἀναβλέψῃς
καὶ πλησθῇς Πνεύµατος ῾Αγιου. καὶ εὐθέως ἀπέπεσον ἀπὸ 18
τῶν ὀφθαλµῶν αὐτοῦ ὡσεὶ λεπίδες, ἀνέβλεψέ τε παραχρῆµα,
καὶ ἀναστὰς ἐβαπτίσθη, καὶ λαβὼν τροφὴν ἐνίσχυσεν. ᾿Εγέ- 19
νετο δὲ ὁ Σαῦλος µετὰ τῶν ἐν ∆αµασκῷ µαθητῶν ἡµέρας τινάς.
καὶ εὐθέως ἐν ταῖς συναγωγαῖς ἐκήρυσσε τὸν Χριστόν, ὅτι οὗ- 20
τός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ. ἐξίσταντο δὲ πάντες οἱ ἀκούοντες 21
καὶ ἔλεγον, Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ πορθήσας ἕν ᾿Ιερουσαλὴµ τοὺς
ἐπικαλουµένους τὸ ὄνοµα τοῦτο, καὶ ὧδε εἰς τοῦτο ἐληλύθει
ἵνα δεδεµένους αὐτοὺς ἀγάγῃ ἐπὶ τοὺς ἀρχιερεῖς· Σαῦλος δὲ 22
µᾶλλον ἐνεδυναµοῦτο, καὶ συνέχυνε τοὺς ᾿Ιουδαίους τοὺς κα-
τοικοῦντας ἐν ∆αµασκῷ, συµβιβάζων ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός.
῾Ως δὲ ἐπληροῦντο ἡµέραι ἱκαναί, συνεβουλεύσαντο οἱ ᾿Ιου- 23
δαῖοι ἀνελεῖν αὐτόν, ἐγνώσθη δὲ τῷ Σαύλῳ ἡ ἐπιβουλὴ αὐτῶν. 24
παρετήρουν τε τὰς πύλας ἡµέρας τε καὶ νυκτός, ὅπως αὐτὸν
ἀνέλωσι, λαβόντες δὲ αὐτὸν οἱ µαθηταὶ νυκτός, καθῆκαν διὰ 25

v.15 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms κύριοςnnms πορεύοµαιvdpn2s ὅτιc σκεῦοςnnns
ἐκλογήngfs ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὁdgms βαστάζωvnaa ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s
ἐνώπιονbo ἔθνοςngnp καίc βασιλεύςngmp υἱόςngmp τέxo ᾿Ισραήλtp . v.16 ἐγώrpn-s γάρc
ὑποδείκνυµιvifa1s αὐτόςrpdms ὅσοςrcanp δεῖvipq3s αὐτόςrpams ὑπέρp ὁdgns ὄνοµαngns ἐγώrpg-s
πάσχωvnaa . v.17 ἀπέρχοµαιviaa3s δέc ᾿Ανανίαςnnms καίc εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs
οἰκίαnafs καίc ἐπιτίθηµιvpaanms ἐπίp αὐτόςrpams ὁdafp χείρnafp λέγωviaa3s Σαούλtp ἀδελφόςnvms
ὁdnms κύριοςnnms ἀποστέλλωvixa3s ἐγώrpa-s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms ὁράωvpapnms σύrpd-s ἐνp
ὁddfs ὁδόςndfs ὅςrrdfs ἔρχοµαιviin2s ὅπωςbo ἀναβλέπωvsaa2s καίc πίµπληµιvsap2s πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn . v.18 καίc εὐθέωςbo ἀποπίπτωviaa3p ἀπόp ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgms ὡσείbo
λεπίςnnfp ἀναβλέπωviaa3s τέxo παραχρῆµαbo καίc ἀνίστηµιvpaanms βαπτίζωviap3s . v.19 καίc
λαµβάνωvpaanms τροφήnafs ἐνισχύωviaa3s γίνοµαιviad3s δέc ὁdnms Σαῦλοςnnms µετάp ὁdgmp ἐνp
∆αµασκόςndfs µαθητήςngmp ἡµέραnafp τι-σριαφπ. v.20 καίc εὐθέωςbo ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp
κηρύσσωviia3s ὁdams Χριστόςnams ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms .
v.21 ἐξίστηµιviim3p δέc πᾶςanmpn ὁdnmp ἀκούωvppanmp καίc λέγωviia3p οὐxo οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms πορθέωvpaanms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdamp ἐπικαλέωvppmamp ὁdans ὄνοµαnans
οὗτοςrdans καίc ὧδεbo εἰςp οὗτοςrdans ἔρχοµαιviya3s ἵναc δέωvpxpamp αὐτόςrpamp ἄγωvsaa3s ἐπίp
ὁdamp ἀρχιερεύςnamp . v.22 Σαῦλοςnnms δέc µᾶλλονbo ἐνδυναµόωviip3s καίc συγχέωviia3s
ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐνp ∆αµασκόςndfs συµβιβάζωvppanms ὅτιc
οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms . v.23 ὡςbo δέc πληρόωviip3p ἡµέραnnfp ἱκανόςanfpn
συµβουλεύωviam3p ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἀναιρέωvnaa αὐτόςrpams . v.24 γινώσκωviap3s δέc
ὁddms Σαῦλοςndms ὁdnfs ἐπιβουλήnnfs αὐτόςrpgmp παρατηρέωviia3p τέxo ὁdafp πύληnafp ἡµέραngfs
τέxo καίc νύξngfs ὅπωςbo αὐτόςrpams ἀναιρέωvsaa3p .
 9. 26–35 ΠΡΑΞΕΙΣ 370
26 τοῦ τείχους, χαλάσαντες ἐν σπυρίδι. Παραγενόµενος δὲ ὁ
Σαῦλος εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, ἐπείρᾶτο κολλᾶσθαι τοῖς µαθηταῖς,
καὶ πάντες ἐφοβοῦντο αὐτόν, µὴ πιστεύοντες ὅτι ἐστὶ µαθητής.
27 Βαρνάβας δὲ ἐπιλαβόµενος αὐτὸν ἤγαγε πρὸς τοὺς ἀποστό-
λους, καὶ διηγήσατο αὐτοῖς πῶς ἐν τῇ ὁδῷ εἶδε τὸν Κύριον,
καὶ ὅτι ἐλάλησεν αὐτῷ, καὶ πῶς ἐν ∆αµασκῷ ἐπαρρησιάσατο
28 ἐν τῷ ὀνόµατι τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ ἦν µετ΄ αὐτῶν εἰσπορευόµενος
29 καὶ ἐκπορευόµενος ἐν ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ παρρησιαζόµενος ἐν
τῷ ὀνόµατι τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, ἐλάλει τε καὶ συνεζήτει πρὸς
30 τοὺς ῾Ελληνιστάς, οἱ δὲ ἐπεχείρουν αὐτὸν ἀνελεῖν. ἐπιγνόν-
τες δὲ οἱ ἀδελφοὶ κατήγαγον αὐτὸν εἰς Καισάρειαν, καὶ ἐξα-
31 πέστειλαν αὐτὸν εἰς Ταρσόν. αἱ µὲν οὖν ἐκκλησίαι καθ΄ ὅλης
τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ Γαλιλαίας καὶ Σαµαρείας εἶχον εἰρήνην οἰ-
κοδοµούµεναι, καὶ πορευόµεναι τῷ φόβῳ τοῦ Κυρίου καὶ τῇ
32 παρακλήσει τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος ἐπληθύνοντο. ᾿Εγένετο δὲ
Πέτρον διερχόµενον διὰ πάντων κατελθεῖν καὶ πρὸς τοὺς ἁγί-
33 ους τοὺς κατοικοῦντας Λύδδαν. εὗρε δὲ ἐκεῖ ἄνθρωπόν τινα
Αἰνέαν ὀνόµατι, ἐξ ἐτῶν ὀκτὼ κατακείµενον ἐπὶ κραββάτῳ, ὃς
34 ἦν παραλελυµένος. καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ Πέτρος, Αἰνέα, ἰᾶταί σε
᾿Ιησοῦς ὁ Χριστός, ἀνάστηθι καὶ στρῶσον σεαυτῷ. καὶ εὐθέως
35 ἀνέστη. καὶ εἶδον αὐτὸν πάντες οἱ κατοικοῦντες Λύδδαν καὶ

v.25 λαµβάνωvpaanmp δέc αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp νύξngfs καθίηµιviaa3p διάp

ὁdgns τεῖχοςngns χαλάωvpaanmp ἐνp σπυρίςndfs . v.26 παραγίνοµαιvpadnms δέc ὁdnms
Σαῦλοςnnms εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp πειράοµαιviin3s κολλάωvnpp ὁddmp µαθητήςndmp καίc
πᾶςanmpn φοβέοµαιviin3p αὐτόςrpams µήxo πιστεύωvppanmp ὅτιc εἰµίvipx3s µαθητήςnnms .
v.27 Βαρναβᾶςnnms δέc ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms αὐτόςrpams ἄγωviaa3s πρόςp ὁdamp
ἀπόστολοςnamp καίc διηγέοµαιviad3s αὐτόςrpdmp πῶςbo ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ὁράωviaa3s
ὁdams κύριοςnams καίc ὅτιc λαλέωviaa3s αὐτόςrpdms καίc πῶςbo ἐνp ∆αµασκόςndfs
παρρησιάζοµαιviad3s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.28 καίc εἰµίviix3s µετάp
αὐτόςrpgmp εἰσπορεύοµαιvppnnms καίc ἐκπορεύοµαιvppnnms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.29 καίc
παρρησιάζοµαιvppnnms ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms λαλέωviia3s τέxo
καίc συζητέωviia3s πρόςp ὁdamp ῾Ελληνιστήςnamp ὁdnmp δέc ἐπιχειρέωviia3p αὐτόςrpams
ἀναιρέωvnaa . v.30 ἐπιγινώσκωvpaanmp δέc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp κατάγωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp
Καισάρειαnafs καίc ἐξαποστέλλωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp Ταρσόςnafs . v.31 ὁdnfp µένxo οὖνc
nnfp p agfsn dgfs ngfs c ngfs
ἐκκλησία κατά ὅλος ὁ ᾿Ιουδαία καί Γαλιλαία καί Σαµάρειαngfs ἔχωviia3p
c

εἰρήνηnafs οἰκοδοµέωvpppnfp καίc πορεύοµαιvppnnfp ὁddms φόβοςndms ὁdgms κύριοςngms καίc

ὁddfs παράκλησιςndfs ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns πληθύνωviip3p . v.32 γίνοµαιviad3s δέc
Πέτροςnams διέρχοµαιvppnams διάp πᾶςagnpn κατέρχοµαιvnaa καίc πρόςp ὁdamp ἅγιοςaampn
ὁdamp κατοικέωvppaamp Λύδδαnafs . v.33 εὑρίσκωviaa3s δέc ἐκεῖbo ἄνθρωποςnams τι-σριαµσ
Αἰνέαςnams ὄνοµαndns ἐκp ἔτοςngnp ὀκτώtn κατάκειµαιvppnams ἐπίp κράβαττοςndms ὅςrrnms
εἰµίviix3s παραλύωvpxpnms . v.34 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms Αἰνέαςnvms
ἰάοµαιvipn3s σύrpa-s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Χριστόςnnms ἀνίστηµιvdaa2s καίc στρωννύωvdaa2s
σεαυτοῦrxdms καίc εὐθέωςbo ἀνίστηµιviaa3s .
371 ΠΡΑΞΕΙΣ 9. 36–10. 2
τὸν Σάρωνα, οἵτινες ἐπέστρεψαν ἐπὶ τὸν Κύριον. ᾿Εν ᾿Ιόππῃ 36
δέ τις ἦν µαθήτρια ὀνόµατι Ταβιθά, ἣ διερµηνευοµένη λέγεται
∆ορκάς, αὕτη ἦν πλήρης ἀγαθῶν ἔργων καὶ ἐλεηµοσυνῶν ὧν
ἐποίει. ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις ἀσθενήσασαν αὐ- 37
τὴν ἀποθανεῖν, λούσαντες δὲ αὐτὴν ἔθηκαν ἐν ὑπερῴῳ. ἐγγὺς 38
δὲ οὔσης Λύδδης τῇ ᾿Ιόππῃ, οἱ µαθηταὶ ἀκούσαντες ὅτι Πέτρος
ἐστὶν ἐν αὐτῇ, ἀπέστειλαν δύο ἄνδρας πρὸς αὐτόν, παρακα-
λοῦντες µὴ ὀκνήσαι διελθεῖν ἕως αὐτῶν. ἀναστὰς δὲ Πέτρος 39
συνῆλθεν αὐτοῖς, ὃν παραγενόµενον ἀνήγαγον εἰς τὸ ὑπερῷον,
καὶ παρέστησαν αὐτῷ πᾶσαι αἱ χῆραι κλαίουσαι καὶ ἐπιδεικνύ-
µεναι χιτῶνας καὶ ἱµάτια ὅσα ἐποίει µετ΄ αὐτῶν οὖσα ἡ ∆ορκάς.
ἐκβαλὼν δὲ ἔξω πάντας ὁ Πέτρος θεὶς τὰ γόνατα προσηύξατο, 40
καὶ ἐπιστρέψας πρὸς τὸ σῶµα, εἶπε, Ταβιθά, ἀνάστηθι. ἡ δὲ
ἤνοιξε τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτῆς, καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον, ἀνεκά-
θισε. δοὺς δὲ αὐτῇ χεῖρα, ἀνέστησεν αὐτήν, φωνήσας δὲ τοὺς 41
ἁγίους καὶ τὰς χήρας, παρέστησεν αὐτὴν ζῶσαν. γνωστὸν δὲ 42
ἐγένετο καθ΄ ὅλης τῆς ᾿Ιόππης, καὶ πολλοὶ ἐπίστευσαν ἐπὶ τὸν
Κύριον. ἐγένετο δὲ ἡµέρας ἱκανὰς µεῖναι αὐτὸν ἐν ᾿Ιόππῃ 43
παρά τινι Σίµωνι βυρσεῖ.
᾿Ανὴρ δέ τις ἦν ἐν Καισαρείᾳ ὀνόµατι Κορνήλιος, ἑκατοντάρ- 10
χης ἐκ σπείρης τῆς καλουµένης ᾿Ιταλικῆς, εὐσεβὴς καὶ φοβού- 2

v.35 καίc ὁράωviaa3p αὐτόςrpams πᾶςanmpn ὁdnmp κατοικέωvppanmp Λύδδαnafs καίc ὁdams
Σαρώνnams ὅστιςrrnmp ἐπιστρέφωviaa3p ἐπίp ὁdams κύριοςnams . v.36 ἐνp ᾿Ιόππηndfs δέc
viix3s nnfs ndns tp rrnfs
τι-σρινµσ εἰµί µαθήτρια ὄνοµα Ταβιθά ὅς διερµηνεύωvpppnfs λέγωvipp3s
∆ορκάςnnfs οὗτοςrpnfs εἰµίviix3s πλήρηςanfsn ἀγαθόςagnpn ἔργονngnp καίc ἐλεηµοσύνηngfp ὅςrrgfp
ποιέωviia3s . v.37 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp ἀσθενέωvpaaafs αὐτόςrpafs
ἀποθνῄσκωvnaa λούωvpaanmp δέc αὐτόςrpafs τίθηµιviaa3p ἐνp ὑπερῷονndns . v.38 ἐγγύςbo
c vppxgfs ngfs ddfs ndfs dnmp nnmp vpaanmp
δέ εἰµί Λύδδα ὁ ᾿Ιόππη ὁ µαθητής ἀκούω ὅτιc Πέτροςnnms
εἰµίvipx3s ἐνp αὐτόςrpdfs ἀποστέλλωviaa3p δύοtn ἀνήρnamp πρόςp αὐτόςrpams παρακαλέωvppanmp
µήxo ὀκνέωvnaa διέρχοµαιvnaa ἕωςc αὐτόςrpgmp . v.39 ἀνίστηµιvpaanms δέc Πέτροςnnms
συνέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdmp ὅςrrams παραγίνοµαιvpadams ἀνάγωviaa3p εἰςp ὁdans ὑπερῷονnans
καίc παρίστηµιviaa3p αὐτόςrpdms πᾶςanfpn ὁdnfp χήραnnfp κλαίωvppanfp καίc ἐπιδείκνυµιvppmnfp
χιτώνnamp καίc ἱµάτιονnanp ὅσοςrcanp ποιέωviia3s µετάp αὐτόςrpgfp εἰµίvppxnfs ὁdnfs ∆ορκάςnnfs .
v.40 ἐκβάλλωvpaanms δέc ἔξωbo πᾶςaampn ὁdnms Πέτροςnnms τίθηµιvpaanms ὁdanp γόνυnanp
προσεύχοµαιviad3s καίc ἐπιστρέφωvpaanms πρόςp ὁdans σῶµαnans λέγωviaa3s Ταβιθάtp
ἀνίστηµιvdaa2s ὁdnfs δέc ἀνοίγωviaa3s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgfs καίc ὁράωvpaanfs ὁdams
Πέτροςnams ἀνακαθίζωviaa3s . v.41 δίδωµιvpaanms δέc αὐτόςrpdfs χείρnafs ἀνίστηµιviaa3s
rpafs vpaanms c damp
αὐτός φωνέω δέ ὁ ἅγιοςaampn καίc ὁdafp χήραnafp παρίστηµιviaa3s αὐτόςrpafs
ζάωvppaafs . v.42 γνωστόςannsn δέc γίνοµαιviad3s κατάp ὅλοςagfsn ὁdgfs ᾿Ιόππηngfs καίc
πολύςanmpn πιστεύωviaa3p ἐπίp ὁdams κύριοςnams . v.43 γίνοµαιviad3s δέc ἡµέραnafp
ἱκανόςaafpn µένωvnaa αὐτόςrpams ἐνp ᾿Ιόππηndfs παράp τι-σριδµσ Σίµωνndms βυρσεύςndms .
10. v.1 ἀνήρnnms δέc τι-σρινµσ εἰµίviix3s ἐνp Καισάρειαndfs ὄνοµαndns Κορνήλιοςnnms
ἑκατοντάρχηςnnms ἐκp σπεῖραngfs ὁdgfs καλέωvpppgfs ᾿Ιταλικόςagfsn .
 10. 3–12 ΠΡΑΞΕΙΣ 372
µενος τὸν Θεὸν σὺν παντὶ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ, ποιῶν τε ἐλεηµοσύνας
3 πολλὰς τῷ λαῷ, καὶ δεόµενος τοῦ Θεοῦ διὰ παντός. εἶδεν ἐν
ὁράµατι φανερῶς, ὡσεὶ ὥραν ἐννάτην τῆς ἡµέρας, ἄγγελον τοῦ
4 Θεοῦ εἰσελθόντα πρὸς αὐτὸν, καὶ εἰπόντα αὐτῷ, Κορνήλιε. ὁ
δὲ ἀτενίσας αὐτῷ καὶ ἔµφοβος γενόµενος εἶπε, Τί ἐστι, Κύριε·
εἶπε δὲ αὐτῷ, Αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεηµοσύναι σου ἀνέ-
5 βησαν εἰς µνηµόσυνον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. καὶ νῦν πέµψον εἰς
᾿Ιόππην ἄνδρας, καὶ µετάπεµψαι Σίµωνα ὃς ἐπικαλεῖται Πέ-
6 τρος, οὗτος ξενίζεται παρά τινι Σίµωνι βυρσεῖ, ᾧ ἐστιν οἰκία
7 παρὰ θάλασσαν, οὗτος λαλήσει σοι τί σε δεῖ ποιεῖν. ὡς δὲ
ἀπῆλθεν ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν τῷ Κορνηλίῳ, φωνήσας δύο τῶν
οἰκετῶν αὐτοῦ, καὶ στρατιώτην εὐσεβῆ τῶν προσκαρτερούντων
8 αὐτῷ, καὶ ἐξηγησάµενος αὐτοῖς ἅπαντα, ἀπέστειλεν αὐτοὺς
9 εἰς τὴν ᾿Ιόππην. Τῇ δὲ ἐπαύριον ὁδοιπορούντων ἐκείνων καὶ
τῇ πόλει ἐγγιζόντων, ἀνέβη Πέτρος ἐπὶ τὸ δῶµα προσεύξασθαι,
10 περὶ ὥραν ἕκτην, ἐγένετο δὲ πρόσπεινος, καὶ ἤθελε γεύσα-
σθαι, παρασκευαζόντων δὲ ἐκείνων, ἐπέπεσεν ἐπ΄ αὐτὸν ἔκστα-
11 σις, καὶ θεωρεῖ τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγµένον, καὶ καταβαῖνον ἐπ
αὐτὸν σκεῦός τι ὡς ὀθόνην µεγάλην, τέσσαρσιν ἀρχαῖς δεδε-
12 µένον, καὶ καθιέµενον ἐπὶ τῆς γῆς, ἐν ᾧ ὑπῆρχε πάντα τὰ
τετράποδα τῆς γῆς καὶ τὰ θηρία καὶ τὰ ἑρπετὰ καὶ τὰ πετεινὰ

v.2 εὐσεβήςanmsn καίc φοβέοµαιvppnnms ὁdams θεόςnams σύνp πᾶςadmsn ὁddms οἶκοςndms
αὐτόςrpgms ποιέωvppanms τέxo ἐλεηµοσύνηnafp πολύςaafpn ὁddms λαόςndms καίc δέοµαιvppnnms
ὁdgms θεόςngms διάp πᾶςbo . v.3 ὁράωviaa3s ἐνp ὅραµαndns φανερῶςbo ὡσείbo ὥραnafs
ἔνατοςaafsn ὁdgfs ἡµέραngfs ἄγγελοςnams ὁdgms θεόςngms εἰσέρχοµαιvpaaams πρόςp αὐτόςrpams
καίc λέγωvpaaams αὐτόςrpdms Κορνήλιοςnvms . v.4 ὁdnms δέc ἀτενίζωvpaanms αὐτόςrpdms
καίc ἔµφοβοςanmsn γίνοµαιvpadnms λέγωviaa3s τίςrqnns εἰµίvipx3s κύριοςnvms λέγωviaa3s δέc
αὐτόςrpdms ὁdnfp προσευχήnnfp σύrpg-s καίc ὁdnfp ἐλεηµοσύνηnnfp σύrpg-s ἀναβαίνωviaa3p
εἰςp µνηµόσυνονnans ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.5 καίc νῦνbo πέµπωvdaa2s εἰςp
nafs namp c vdad2s nams
᾿Ιόππη ἀνήρ καί µεταπέµποµαι Σίµων ὅςrrnms ἐπικαλέωvipp3s Πέτροςnnms .
v.6 οὗτοςrdnms ξενίζωvipp3s παράp τι-σριδµσ Σίµωνndms βυρσεύςndms ὅςrrdms εἰµίvipx3s
οἰκίαnnfs παράp θάλασσαnafs οὗτοςrdnms λαλέωvifa3s σύrpd-s τίςrqans σύrpa-s δεῖvipq3s ποιέωvnpa .
v.7 ὡςbo δέc ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms ὁdnms λαλέωvppanms ὁddms Κορνήλιοςndms
φωνέωvpaanms δύοtn ὁdgmp οἰκέτηςngmp αὐτόςrpgms καίc στρατιώτηςnams εὐσεβήςaamsn ὁdgmp
προσκαρτερέωvppagmp αὐτόςrpdms . v.8 καίc ἐξηγέοµαιvpadnms αὐτόςrpdmp ἅπαςaanpn
ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs ᾿Ιόππηnafs . v.9 ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ὁδοιπορέωvppagmp
ἐκεῖνοςrdgmp καίc ὁddfs πόλιςndfs ἐγγίζωvppagmp ἀναβαίνωviaa3s Πέτροςnnms ἐπίp ὁdans δῶµαnans
προσεύχοµαιvnad περίp ὥραnafs ἕκτοςaafsn . v.10 γίνοµαιviad3s δέc πρόσπεινοςanmsn
καίc θέλωviia3s γεύοµαιvnad παρασκευάζωvppagmp δέc ἐκεῖνοςrdgmp ἐπιπίπτωviaa3s ἐπίp
αὐτόςrpams ἔκστασιςnnfs . v.11 καίc θεωρέωvipa3s ὁdams οὐρανόςnams ἀνοίγωvpxpams καίc
vppaans p rpams
καταβαίνω ἐπί αὐτός σκεῦοςnans τι-σριανσ ὡςbo ὀθόνηnafs µέγαςaafsn τέσσαρεςndfp
ἀρχήndfp δέωvpxpams καίc καθίηµιvpppans ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
373 ΠΡΑΞΕΙΣ 10. 13–23
τοῦ οὐρανοῦ. καὶ ἐγένετο φωνὴ πρὸς αὐτόν, ᾿Αναστάς, Πέ- 13
τρε, θῦσον καὶ φάγε. ὁ δὲ Πέτρος εἶπε, Μηδαµῶς, Κύριε, ὅτι 14
οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον. καὶ φωνὴ πάλιν 15
ἐκ δευτέρου πρὸς αὐτόν, ῝Α ὁ Θεὸς ἐκαθάρισε, σὺ µὴ κοίνου.
τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ τρίς, καὶ πάλιν ἀνελήφθη τὸ σκεῦος εἰς 16
τὸν οὐρανόν. ῾Ως δὲ ἐν ἑαυτῷ διηπόρει ὁ Πέτρος τί ἂν εἴη τὸ 17
ὅραµα ὃ εἶδε, καὶ ἰδού, οἱ ἄνδρες οἱ ἀπεσταλµένοι ἀπὸ τοῦ Κορ-
νηλίου, διερωτήσαντες τὴν οἰκίαν Σίµωνος, ἐπέστησαν ἐπὶ τὸν
πυλῶνα, καὶ φωνήσαντες ἐπυνθάνοντο εἰ Σίµων, ὁ ἐπικαλού- 18
µενος Πέτρος, ἐνθάδε ξενίζεται. τοῦ δὲ Πέτρου ἐνθυµουµένου 19
περὶ τοῦ ὁράµατος, εἶπεν αὐτῷ τὸ Πνεῦµα, ᾿Ιδού, ἄνδρες τρεῖς
ζητοῦσί σε. ἀλλὰ ἀναστὰς κατάβηθι, καὶ πορεύου σὺν αὐτοῖς, 20
µηδὲν διακρινόµενος, διότι ἐγὼ ἀπέσταλκα αὐτούς. κατα- 21
βὰς δὲ Πέτρος πρὸς τοὺς ἄνδρας τοῦς ἀπεσταλµένους ἀπὸ τοῦ
Κορνηλίου πρὸς αὐτόν, εἶπεν, ᾿Ιδού, ἐγώ εἰµι ὃν ζητεῖτε, τίς ἡ
αἰτία δι΄ ἣν πάρεστε· οἱ δὲ εἶπον, Κορνήλιος ἑκατοντάρχης, 22
ἀνὴρ δίκαιος καὶ φοβούµενος τὸν Θεόν, µαρτυρούµενός τε ὑ-
πὸ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν ᾿Ιουδαίων, ἐχρηµατίσθη ὑπὸ ἀγγέλου
ἁγίου µεταπέµψασθαί σε εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, καὶ ἀκοῦσαι ῥή-
µατα παρὰ σοῦ. εἰσκαλεσάµενος οὖν αὐτοὺς ἐξένισε. Τῇ δὲ 23
ἐπαύριον ὁ Πέτρος ἐξῆλθε σὺν αὐτοῖς, καί τινες τῶν ἀδελφῶν

v.12 ἐνp ὅςrrdns ὑπάρχωviia3s πᾶςannpn ὁdnnp τετράπουςannpn ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdnnp
θηρίονnnnp καίc ὁdnnp ἑρπετόνnnnp καίc ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms . v.13 καίc
γίνοµαιviad3s φωνήnnfs πρόςp αὐτόςrpams ἀνίστηµιvpaanms Πέτροςnvms θύωvdaa2s καίc
ἐσθίωvdaa2s . v.14 ὁdnms δέc Πέτροςnnms λέγωviaa3s µηδαµῶςbo κύριοςnvms ὅτιc οὐδέποτεbo
ἐσθίωviaa1s πᾶςaansn κοινόςaansn ἤxo ἀκάθαρτοςaansn . v.15 καίc φωνήnnfs πάλινbo
ἐκp δεύτεροςagnsn πρόςp αὐτόςrpams ὅςrranp ὁdnms θεόςnnms καθαρίζωviaa3s σύrpn-s µήxo
κοινόωvdpa2s . v.16 οὗτοςrdnns δέc γίνοµαιviad3s ἐπίp τρίςbo καίc πάλινbo ἀναλαµβάνωviap3s
ὁdnns σκεῦοςnnns εἰςp ὁdams οὐρανόςnams . v.17 ὡςbo δέc ἐνp ἑαυτοῦrxdms διαπορέωviia3s
ὁdnms Πέτροςnnms τίςrqnns ἄνxo εἰµίvopx3s ὁdnns ὅραµαnnns ὅςrrans ὁράωviaa3s καίc ἰδούvdaa2s
ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁdnmp ἀποστέλλωvpxpnmp ἀπόp ὁdgms Κορνήλιοςngms διερωτάωvpaanmp ὁdafs
οἰκίαnafs Σίµωνngms ἐφίστηµιviaa3p ἐπίp ὁdams πυλώνnams . v.18 καίc φωνέωvpaanmp
πυνθάνοµαιviin3p εἰqo Σίµωνnnms ὁdnms ἐπικαλέωvpppnms Πέτροςnnms ἐνθάδεbo ξενίζωvipp3s .
v.19 ὁdgms δέc Πέτροςngms ἐνθυµέοµαιvppngms περίp ὁdgns ὅραµαngns λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
ὁdnns πνεῦµαnnns ἰδούvdaa2s ἀνήρnnmp τρεῖςnnmp ζητέωvipa3p σύrpa-s . v.20 ἀλλάc
ἀνίστηµιvpaanms καταβαίνωvdaa2s καίc πορεύοµαιvdpn2s σύνp αὐτόςrpdmp µηδείςaansn
διακρίνωvppmnms διότιc ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvixa1s αὐτόςrpamp . v.21 καταβαίνωvpaanms δέc
Πέτροςnnms πρόςp ὁdamp ἀνήρnamp ὁdamp ἀποστέλλωvpxpamp ἀπόp ὁdgms Κορνήλιοςngms πρόςp
αὐτόςrpams λέγωviaa3s ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὅςrrams ζητέωvipa2p τίςrqnfs ὁdnfs αἰτίαnnfs
διάp ὅςrrafs πάρειµιvipx2p . v.22 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p Κορνήλιοςnnms ἑκατοντάρχηςnnms
ἀνήρnnms δίκαιοςanmsn καίc φοβέοµαιvppnnms ὁdams θεόςnams µαρτυρέωvpppnms τέxo ὑπόp
ὅλοςagnsn ὁdgns ἔθνοςngns ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn χρηµατίζωviap3s ὑπόp ἄγγελοςngms ἅγιοςagmsn
µεταπέµποµαιvnad σύrpa-s εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms καίc ἀκούωvnaa ῥῆµαnanp παράp
σύrpg-s .
 10. 24–33 ΠΡΑΞΕΙΣ 374
24 τῶν ἀπὸ τὴς ᾿Ιόππης συνῆλθον αὐτῷ. καὶ τῇ ἐπαύριον εἰσῆλ-
θον εἰς τὴν Καισάρειαν. ὁ δὲ Κορνήλιος ἦν προσδοκῶν αὐτούς,
συγκαλεσάµενος τοὺς συγγενεῖς αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀναγκαίους
25 φίλους. ὡς δὲ ἐγένετο εἰσελθεῖν τὸν Πέτρον, συναντήσας αὐ-
26 τῷ ὁ Κορνήλιος, πεσὼν ἐπὶ τοὺς πόδας, προσεκύνησεν. ὁ δὲ
Πέτρος αὐτὸν ἤγειρε, λέγων, ᾿Ανάστηθι, κἀγὼ αὐτὸς ἄνθρωπός
27 εἰµι. καὶ συνοµιλῶν αὐτῷ εἰσῆλθε, καὶ εὑρίσκει συνεληλυθό-
28 τας πολλούς, ἔφη τε πρὸς αὐτούς, ῾Υµεῖς ἐπίστασθε ὡς ἀθέµι-
τόν ἐστιν ἀνδρὶ ᾿Ιουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχεσθαι ἀλλοφύ-
λῳ, καὶ ἐµοὶ ὁ Θεὸς ἔδειξε µηδένα κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον λέγειν
29 ἄνθρωπον, διὸ καὶ ἀναντιρρήτως ἦλθον µεταπεµφθείς. πυν-
30 θάνοµαι οὖν, τίνι λόγῳ µετεπέµψασθέ µε. καὶ ὁ Κορνήλιος
ἔφη, ᾿Απὸ τετάρτης ἡµέρας µέχρι ταύτης τῆς ὥρας ἤµην νη-
στεύων, καὶ τὴν ἐννάτην ὥραν προσευχόµενος ἐν τῷ οἴκῳ µου,
31 καὶ ἰδού, ἀνὴρ ἔστη ἐνώπιόν µου ἐν ἐσθῆτι λαµπρᾷ, καὶ φησι,
Κορνήλιε, εἰσηκούσθη σου ἡ προσευχή, καὶ αἱ ἐλεηµοσύναι
32 σου ἐµνήσθησαν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. πέµψον οὖν εἰς ᾿Ιόππην,
καὶ µετακάλεσαι Σίµωνα ὃς ἐπικαλεῖται Πέτρος, οὗτος ξενίζεται
ἐν οἰκίᾳ Σίµωνος βυρσέως παρὰ θάλασσαν, ὃς παραγενόµενος
33 λαλήσει σοι. ᾿Εξαυτῆς οὖν ἔπεµψα πρός σε, σύ τε καλῶς ἐ-
ποίησας παραγενόµενος. νῦν οὖν πάντες ἡµεῖς ἐνώπιον τοῦ

v.23 εἰσκαλέοµαιvpadnms οὖνc αὐτόςrpamp ξενίζωviaa3s ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ὁdnms Πέτροςnnms
ἐξέρχοµαιviaa3s σύνp αὐτόςrpdmp καίc τι-σρινµπ ὁdgmp ἀδελφόςngmp ὁdgmp ἀπόp ὁdgfs
᾿Ιόππηngfs συνέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms . v.24 καίc ὁddfs ἐπαύριονbo εἰσέρχοµαιviaa3p
εἰςp ὁdafs Καισάρειαnafs ὁdnms δέc Κορνήλιοςnnms εἰµίviix3s προσδοκάωvppanms αὐτόςrpamp
συγκαλέωvpamnms ὁdamp συγγενήςaampn αὐτόςrpgms καίc ὁdamp ἀναγκαῖοςaampn φίλοςaampn .
v.25 ὡςbo δέc γίνοµαιviad3s εἰσέρχοµαιvnaa ὁdams Πέτροςnams συναντάωvpaanms αὐτόςrpdms
ὁdnms Κορνήλιοςnnms πίπτωvpaanms ἐπίp ὁdamp πούςnamp προσκυνέωviaa3s . v.26 ὁdnms
δέc Πέτροςnnms αὐτόςrpams ἐγείρωviaa3s λέγωvppanms ἀνίστηµιvdaa2s κἀγώrpn-s αὐτόςrpnms
ἄνθρωποςnnms εἰµίvipx1s . v.27 καίc συνοµιλέωvppanms αὐτόςrpdms εἰσέρχοµαιviaa3s καίc
εὑρίσκωvipa3s συνέρχοµαιvpxaamp πολύςaampn . v.28 φηµίviix3s τέxo πρόςp αὐτόςrpamp
rpn-p vipn2p bo annsn vipx3s
σύ ἐπίσταµαι ὡς ἀθέµιτος εἰµί ἀνήρndms ᾿Ιουδαῖοςadmsn κολλάωvnpp
ἤxo προσέρχοµαιvnpn ἀλλόφυλοςadmsn καίc ἐγώrpd-s ὁdnms θεόςnnms δείκνυµιviaa3s
µηδείςaamsn κοινόςaamsn ἤxo ἀκάθαρτοςaamsn λέγωvnpa ἄνθρωποςnams . v.29 διόc
καίc ἀναντιρρήτωςbo ἔρχοµαιviaa1s µεταπέµποµαιvpapnms πυνθάνοµαιvipn1s οὖνc τίςrqdms
λόγοςndms µεταπέµποµαιviad2p ἐγώrpa-s . v.30 καίc ὁdnms Κορνήλιοςnnms φηµίviix3s ἀπόp
τέταρτοςagfsn ἡµέραngfs µέχριbo οὗτοςrdgfs ὁdgfs ὥραngfs εἰµίviix1s νηστεύωvppanms καίc ὁdafs
ἔνατοςaafsn ὥραnafs προσεύχοµαιvppnnms ἐνp ὁddms οἶκοςndms ἐγώrpg-s καίc ἰδούvdaa2s
ἀνήρnnms ἵστηµιviaa3s ἐνώπιονbo ἐγώrpg-s ἐνp ἐσθήςndfs λαµπρόςadfsn . v.31 καίc φηµίvipx3s
Κορνήλιοςnvms εἰσακούωviap3s σύrpg-s ὁdnfs προσευχήnnfs καίc ὁdnfp ἐλεηµοσύνηnnfp σύrpg-s
µιµνῄσκοµαιviap3p ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.32 πέµπωvdaa2s οὖνc εἰςp ᾿Ιόππηnafs καίc
µετακαλέωvdam2s Σίµωνnams ὅςrrnms ἐπικαλέωvipp3s Πέτροςnnms οὗτοςrdnms ξενίζωvipp3s ἐνp
οἰκίαndfs Σίµωνngms βυρσεύςngms παράp θάλασσαnafs ὅςrrnms παραγίνοµαιvpadnms λαλέωvifa3s
σύrpd-s .
375 ΠΡΑΞΕΙΣ 10. 34–43
Θεοῦ πάρεσµεν ἀκοῦσαι πάντα τὰ προστεταγµένα σοι ὑπὸ τοῦ
Θεοῦ. ἀνοίξας δὲ Πέτρος τὸ στόµα, εἶπεν, ᾿Επ΄ ἀληθείας κα- 34
ταλαµβάνοµαι ὅτι οὐκ ἔστι προσωπολήπτης ὁ Θεός, ἀλλ΄ ἐν 35
παντὶ ἔθνει ὁ φοβούµενος αὐτὸν καὶ ἐργαζόµενος δικαιοσύνην,
δεκτὸς αὐτῷ ἐστι. τὸν λόγον ὃν ἀπέστειλε τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραήλ, 36
εὐαγγελιζόµενος εἰρήνην διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ οὗτός ἐστι πάν-
των Κύριο῟ς. ὑµεῖς οἴδατε τὸ γενόµενον ῥῆµα καθ΄ ὅλης τῆς 37
᾿Ιουδαίας, ἀρξάµενον ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας, µετὰ τὸ βάπτισµα ὃ ἐ-
κήρυξεν ᾿Ιωάννης, ᾿Ιησοῦν τὸν ἀπὸ Ναζαρέθ, ὡς ἔχρισεν αὐτὸν 38
ὁ Θεὸς Πνεύµατι ῾Αγίῳ καὶ δυνάµει, ὃς διῆλθεν εὐεργετῶν καὶ
ἰώµενος πάντας τοὺς καταδυναστευοµένους ὑπὸ τοῦ διαβόλου,
ὅτι ὁ Θεὸς ἦν µετ΄ αὐτοῦ. καὶ ἡµεῖς ἐσµεν µάρτυρες πάντων 39
ὧν ἐποίησεν ἔν τε τῇ χώρᾳ τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ ἐν ᾿Ιερουσαλήµ,
ὃν ἀνεῖλον κρεµάσαντες ἐπὶ ξύλου. τοῦτον ὁ Θεὸς ἤγειρε τῇ 40
τρίτῃ ἡµέρᾳ, καὶ ἔδωκεν αὐτὸν ἐµφανῆ γενέσθαι, οὐ παντὶ τῷ 41
λαῷ, ἀλλὰ µάρτυσι τοῖς προκεχειροτονηµένοις ὑπὸ τοῦ θεοῦ,
ἡµῖν, οἵτινες συνεφάγοµεν καὶ συνεπίοµεν αὐτῷ µετὰ τὸ ἀνα-
στῆναι αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. καὶ παρήγγειλεν ἡµῖν κηρύξαι τῷ 42
λαῷ, καὶ διαµαρτύρασθαι ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ ὡρισµένος ὑπὸ τοῦ
Θεοῦ κριτὴς ζώντων καὶ νεκρῶν. τούτῳ πάντες οἱ προφῆται 43
µαρτυροῦσιν, ἄφεσιν ἁµαρτιῶν λαβεῖν διὰ τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ

v.33 ἐξαυτῆςbo οὖνc πέµπωviaa1s πρόςp σύrpa-s σύrpn-s τέxo καλῶςbo ποιέωviaa2s
παραγίνοµαιvpadnms νῦνbo οὖνc πᾶςanmpn ἐγώrpn-p ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms
πάρειµιvipx1p ἀκούωvnaa πᾶςaanpn ὁdanp προστάσσωvpxpanp σύrpd-s ὑπόp ὁdgms
θεόςngms . v.34 ἀνοίγωvpaanms δέc Πέτροςnnms ὁdans στόµαnans λέγωviaa3s ἐπίp
ngfs
ἀλήθεια καταλαµβάνωvipm1s ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s προσωπολήµπτηςnnms ὁdnms θεόςnnms .
v.35 ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn ἔθνοςndns ὁdnms φοβέοµαιvppnnms αὐτόςrpams καίc ἐργάζοµαιvppnnms
δικαιοσύνηnafs δεκτόςanmsn αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s . v.36 ὁdams λόγοςnams ὅςrrams
ἀποστέλλωviaa3s ὁddmp υἱόςndmp ᾿Ισραήλtp εὐαγγελίζωvppmnms εἰρήνηnafs διάp ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s πᾶςagmpn κύριοςnnms . v.37 σύrpn-p οἶδαvixa2p ὁdans
γίνοµαιvpadans ῥῆµαnans κατάp ὅλοςagfsn ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs ἄρχωvpamans ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs
µετάp ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans κηρύσσωviaa3s ᾿Ιωάννηςnnms . v.38 ᾿Ιησοῦςnams ὁdams
ἀπόp Ναζαράtp ὡςbo χρίωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms θεόςnnms πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn καίc
δύναµιςndfs ὅςrrnms διέρχοµαιviaa3s εὐεργετέωvppanms καίc ἰάοµαιvppnnms πᾶςaampn ὁdamp
καταδυναστεύωvpppamp ὑπόp ὁdgms διάβολοςagmsn ὅτιc ὁdnms θεόςnnms εἰµίviix3s µετάp
αὐτόςrpgms . v.39 καίc ἐγώrpn-p εἰµίvipx1p µάρτυςnnmp πᾶςagnpn ὅςrrgnp ποιέωviaa3s ἐνp
τέxo ὁddfs χώραndfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp ὅςrrams ἀναιρέωviaa3p
κρεµάννυµιvpaanmp ἐπίp ξύλονngns . v.40 οὗτοςrdams ὁdnms θεόςnnms ἐγείρωviaa3s ὁddfs
τρίτοςadfsn ἡµέραndfs καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpams ἐµφανήςaamsn γίνοµαιvnad . v.41 οὐxo
πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms ἀλλάc µάρτυςndmp ὁddmp προχειροτονέωvpxpdmp ὑπόp ὁdgms
θεόςngms ἐγώrpd-p ὅστιςrrnmp συνεσθίωviaa1p καίc συµπίνωviaa1p αὐτόςrpdms µετάp ὁdans
ἀνίστηµιvnaa αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn . v.42 καίc παραγγέλλωviaa3s ἐγώrpd-p
κηρύσσωvnaa ὁddms λαόςndms καίc διαµαρτύροµαιvnad ὅτιc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ὁdnms
ὁρίζωvpxpnms ὑπόp ὁdgms θεόςngms κριτήςnnms ζάωvppagmp καίc νεκρόςagmpn .
 10. 44–11. 7 ΠΡΑΞΕΙΣ 376
44 πάντα τὸν πιστεύοντα εἰς αὐτόν. ῎Ετι λαλοῦντος τοῦ Πέτρου
τὰ ῥήµατα ταῦτα, ἐπέπεσε τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον ἐπὶ πάντας τοὺς
45 ἀκούοντας τὸν λόγον. καὶ ἐξέστησαν οἱ ἐκ περιτοµῆς πιστοί,
ὅσοι συνῆλθον τῷ Πέτρῳ, ὅτι καὶ ἐπὶ τὰ ἔθνη ἡ δωρεὰ τοῦ ῾Α-
46 γίου Πνεύµατος ἐκκέχυται. ἤκουον γὰρ αὐτῶν λαλούντων
γλώσσαις, καὶ µεγαλυνόντων τὸν Θεόν. τότε ἀπεκρίθη ὁ Πέ-
47 τρος, Μήτι τὸ ὕδωρ κωλῦσαι δύναταί τις, τοῦ µὴ βαπτισθῆναι
τούτους, οἵτινες τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον ἔλαβον καθὼς καὶ ἡµεῖς·
48 προσέταξέ τε αὐτοὺς βαπτισθῆναι ἐν τῷ ὀνόµατι τοῦ Κυρίου.
τότε ἠρώτησαν αὐτὸν ἐπιµεῖναι ἡµέρας τινάς.
11 ῎Ηκουσαν δὲ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἀδελφοὶ οἱ ὄντες κατὰ τὴν
2 ᾿Ιουδαίαν ὅτι καὶ τὰ ἔθνη ἐδέξαντο τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ. καὶ
ὅτε ἀνέβη Πέτρος εἰς ῾Ιεροσόλυµα, διεκρίνοντο πρὸς αὐτὸν οἱ
3 ἐκ περιτοµῆς, λέγοντες, ὅτι Πρὸς ἄνδρας ἀκροβυστίαν ἔχοντας
4 εἰσῆλθες, καὶ συνέφαγες αὐτοῖς. ἀρξάµενος δὲ ὁ Πέτρος ἐξετί-
5 θετο αὐτοῖς καθεξῆς λέγων, ᾿Εγὼ ἤµην ἐν πόλει ᾿Ιόππῃ προσ-
ευχόµενος, καὶ εἶδον ἐν ἐκστάσει ὅραµα, καταβαῖνον σκεῦός τι,
ὡς ὀθόνην µεγάλην τέσσαρσιν ἀρχαῖς καθιεµένην ἐκ τοῦ οὐ-
6 ρανοῦ, καὶ ἦλθεν ἄχρις ἐµοῦ, εἰς ἣν ἀτενίσας κατενόουν, καὶ
εἶδον τὰ τετράποδα τῆς γῆς καὶ τὰ θηρία καὶ τὰ ἑρπετὰ καὶ τὰ
7 πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ. ἤκουσα δὲ φωνῆς λεγούσης µοι, ᾿Ανα-

v.43 οὗτοςrddms πᾶςanmpn ὁdnmp προφήτηςnnmp µαρτυρέωvipa3p ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp

λαµβάνωvnaa διάp ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms πᾶςaamsn ὁdams πιστεύωvppaams εἰςp αὐτόςrpams .
v.44 ἔτιbo λαλέωvppagms ὁdgms Πέτροςngms ὁdanp ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp ἐπιπίπτωviaa3s
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp ἀκούωvppaamp ὁdams λόγοςnams .
v.45 καίc ἐξίστηµιviaa3p ὁdnmp ἐκp περιτοµήngfs πιστόςanfpn ὅσοςrcnmp συνέρχοµαιviaa3p
ὁddms Πέτροςndms ὅτιc καίc ἐπίp ὁdanp ἔθνοςnanp ὁdnfs δωρεάnnfs ὁdgns ἅγιοςagnsn
πνεῦµαngns ἐκχέωvixp3s . v.46 ἀκούωviia3p γάρc αὐτόςrpgmp λαλέωvppagmp γλῶσσαndfp καίc
µεγαλύνωvppagmp ὁdams θεόςnams τότεbo ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms Πέτροςnnms . v.47 µήτιxo
ὁdans ὕδωρnans κωλύωvnaa δύναµαιvipn3s τι-σρινµσ ὁdgms µήxo βαπτίζωvnap οὗτοςrdamp
ὅστιςrrnmp ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn λαµβάνωviaa3p καθώςbo καίc ἐγώrpn-p .
v.48 προστάσσωviaa3s τέxo αὐτόςrpamp βαπτίζωvnap ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms τότεbo
ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams ἐπιµένωvnaa ἡµέραnafp τι-σριαφπ. 11. v.1 ἀκούωviaa3p δέc ὁdnmp
ἀπόστολοςnnmp καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ὁdnmp εἰµίvppxnmp κατάp ὁdafs ᾿Ιουδαίαnafs ὅτιc καίc
ὁdnnp ἔθνοςnnnp δέχοµαιviad3p ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms . v.2 καίc ὅτεbo ἀναβαίνωviaa3s
Πέτροςnnms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs διακρίνωviim3p πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp ἐκp περιτοµήngfs .
v.3 λέγωvppanmp ὅτιc πρόςp ἀνήρnamp ἀκροβυστίαnafs ἔχωvppaamp εἰσέρχοµαιviaa2s καίc
συνεσθίωviaa2s αὐτόςrpdmp . v.4 ἄρχωvpamnms δέc ὁdnms Πέτροςnnms ἐκτίθηµιviim3s αὐτόςrpdmp
καθεξῆςbo λέγωvppanms . v.5 ἐγώrpn-s εἰµίviix1s ἐνp πόλιςndfs ᾿Ιόππηndfs προσεύχοµαιvppnnms
καίc ὁράωviaa1s ἐνp ἔκστασιςndfs ὅραµαnans καταβαίνωvppaans σκεῦοςnnns τι-σριννσ ὡςbo
ὀθόνηnafs µέγαςaafsn τέσσαρεςndfp ἀρχήndfp καθίηµιvpppafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καίc
ἔρχοµαιviaa3s ἄχριp ἐγώrpg-s . v.6 εἰςp ὅςrrafs ἀτενίζωvpaanms κατανοέωviia1s καίc ὁράωviaa1s
ὁdanp τετράπουςaanpn ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdanp θηρίονnanp καίc ὁdanp ἑρπετόνnanp καίc ὁdanp
πετεινόςnanp ὁdgms οὐρανόςngms .
377 ΠΡΑΞΕΙΣ 11. 8–18
στάς, Πέτρε, θῦσον καὶ φάγε. εἶπον δέ, Μηδαµῶς Κύριε, ὅτι 8
πᾶν κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον οὐδέποτε εἰσῆλθεν εἰς τὸ στόµα µου.
ἀπεκρίθη δὲ µοι φωνὴ ἐκ δευτέρου ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ῝Α ὁ Θεὸς 9
ἐκαθάρισε, σὺ µὴ κοίνου. τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ τρίς, καὶ πάλιν 10
ἀνεσπάσθη ἅπαντα εἰς τὸν οὐρανόν. καὶ ἰδού, ἐξαυτῆς τρεῖς 11
ἄνδρες ἐπέστησαν ἐπὶ τὴν οἰκίαν ἐν ᾗ ἤµην, ἀπεσταλµένοι ἀπὸ
Καισαρείας πρός µε. εἶπε δὲ µοι τὸ Πνεῦµα συνελθεῖν αὐτοῖς, 12
µηδὲν διακρινόµενον. ἦλθον δὲ σὺν ἐµοὶ καὶ οἱ ἓξ ἀδελφοὶ
οὗτοι, καὶ εἰσήλθοµεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ ἀνδρός, ἀπήγγειλέ 13
τε ἡµῖν πῶς εἶδε τὸν ἄγγελον ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ σταθέντα, καὶ
εἰπόντα αὐτῷ, ᾿Απόστειλον εἰς ᾿Ιόππην ἄνδρας, καὶ µετάπεµψαι
Σίµωνα, τὸν ἐπικαλούµενον Πέτρον, ὃς λαλήσει ῥήµατα πρός 14
σε, ἐν οἷς σωθήσῃ σὺ καὶ πᾶς ὁ οἶκός σου. ἐν δὲ τῷ ἄρξασθαί 15
µε λαλεῖν, ἐπέπεσε τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον ἐπ΄ αὐτούς, ὥσπερ καὶ
ἐφ΄ ἡµᾶς ἐν ἀρχῇ. ἐµνήσθην δὲ τοῦ ῥήµατος Κυρίου, ὡς ἔ- 16
λεγεν, ᾿Ιωάννης µὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑµεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε
ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ. εἰ οὖν τὴν ἴσην δωρεὰν ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ 17
Θεὸς ὡς καὶ ἡµῖν, πιστεύσασιν ἐπὶ τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν,
ἐγὼ δὲ τίς ἤµην δυνατὸς κωλῦσαι τὸν Θεόν· ἀκούσαντες δὲ 18
ταῦτα ἡσύχασαν, καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεόν, λέγοντες, ῎Αραγε καὶ

v.7 ἀκούωviaa1s δέc φωνήngfs λέγωvppagfs ἐγώrpd-s ἀνίστηµιvpaanms Πέτροςnvms θύωvdaa2s καίc
ἐσθίωvdaa2s . v.8 λέγωviaa1s δέc µηδαµῶςbo κύριοςnvms ὅτιc πᾶςaansn κοινόςaansn
xo aansn
ἤ ἀκάθαρτος οὐδέποτεbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans στόµαnans ἐγώrpg-s .
v.9 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc ἐγώrpd-s φωνήnnfs ἐκp δεύτεροςagnsn ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms
ὅςrranp ὁdnms θεόςnnms καθαρίζωviaa3s σύrpn-s µήxo κοινόωvdpa2s . v.10 οὗτοςrdnns δέc
γίνοµαιviad3s ἐπίp τρίςbo καίc πάλινbo ἀνασπάωviap3s ἅπαςannpn εἰςp ὁdams οὐρανόςnams .
v.11 καίc ἰδούvdaa2s ἐξαυτῆςbo τρεῖςnnmp ἀνήρnnmp ἐφίστηµιviaa3p ἐπίp ὁdafs οἰκίαnafs ἐνp
ὅςrrdfs εἰµίviix1s ἀποστέλλωvpxpnmp ἀπόp Καισάρειαngfs πρόςp ἐγώrpa-s . v.12 λέγωviaa3s
δέc ἐγώrpd-s ὁdnns πνεῦµαnnns συνέρχοµαιvnaa αὐτόςrpdmp µηδείςaansn διακρίνωvppmams
ἔρχοµαιviaa3p δέc σύνp ἐγώrpd-s καίc ὁdnmp ἕξtn ἀδελφόςnnmp οὗτοςrdnmp καίc εἰσέρχοµαιviaa1p
εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms ἀνήρngms . v.13 ἀπαγγέλλωviaa3s τέxo ἐγώrpd-p πῶςbo ὁράωviaa3s
ὁdams ἄγγελοςnams ἐνp ὁddms οἶκοςndms αὐτόςrpgms ἵστηµιvpapams καίc λέγωvpaaams αὐτόςrpdms
ἀποστέλλωvdaa2s εἰςp ᾿Ιόππηnafs ἀνήρnamp καίc µεταπέµποµαιvdad2s Σίµωνnams ὁdams
ἐπικαλέωvpppams Πέτροςnams . v.14 ὅςrrnms λαλέωvifa3s ῥῆµαnanp πρόςp σύrpa-s ἐνp ὅςrrdnp
σῴζωvifp2s σύrpn-s καίc πᾶςanmsn ὁdnms οἶκοςnnms σύrpg-s . v.15 ἐνp δέc ὁddms ἄρχωvnam
rpa-s vnpa viaa3s dnns nnns dnns
ἐγώ λαλέω ἐπιπίπτω ὁ πνεῦµα ὁ ἅγιοςannsn ἐπίp αὐτόςrpamp ὥσπερbo
καίc ἐπίp ἐγώrpa-p ἐνp ἀρχήndfs . v.16 µιµνῄσκοµαιviap1s δέc ὁdgns ῥῆµαngns κύριοςngms ὡςbo
λέγωviia3s ᾿Ιωάννηςnnms µένxo βαπτίζωviaa3s ὕδωρndns σύrpn-p δέc βαπτίζωvifp2p ἐνp πνεῦµαndns
ἅγιοςadnsn . v.17 εἰqo οὖνc ὁdafs ἴσοςaafsn δωρεάnafs δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms θεόςnnms
ὡςbo καίc ἐγώrpd-p πιστεύωvpaadmp ἐπίp ὁdams κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐγώrpn-s
δέc τίςrqnms εἰµίviix1s δυνατόςanmsn κωλύωvnaa ὁdams θεόςnams .
 11. 19–28 ΠΡΑΞΕΙΣ 378
19 τοῖς ἔθνεσιν ὁ Θεὸς τὴν µετάνοιαν ἔδωκεν εἰς ζωήν. Οἱ µὲν
οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενοµένης ἐπὶ Στεφά-
νῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ ᾿Αντιοχείας, µηδενὶ
20 λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ µὴ µόνον ᾿Ιουδαίοις. ἦσαν δέ τινες ἐξ
αὐτῶν ἄνδρες Κύπριοι καὶ Κυρηναῖοι, οἵτινες εἰσελθόντες εἰς
᾿Αντιόχειαν, ἐλάλουν πρὸς τοὺς ῾Ελληνιστάς, εὐαγγελιζόµενοι
21 τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν. καὶ ἦν χεὶρ Κυρίου µετ΄ αὐτῶν, πολύς τε
22 ἀριθµὸς πιστεύσας ἐπέστρεψεν ἐπὶ τὸν Κύριον. ἠκούσθη δὲ ὁ
λόγος εἰς τὰ ὦτα τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν ῾Ιεροσολύµοις περὶ αὐ-
23 τῶν, καὶ ἐξαπέστειλαν Βαρνάβαν διελθεῖν ἕως ᾿Αντιοχείας, ὃς
παραγενόµενος καὶ ἰδὼν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐχάρη, καὶ παρε-
κάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσµένειν τῷ Κυρίῳ,
24 ὅτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης Πνεύµατος ῾Αγίου καὶ πίστεως,
25 καὶ προσετέθη ὄχλος ἱκανὸς τῷ Κυρίῳ. ἐξῆλθε δὲ εἰς Ταρσὸν ὁ
26 Βαρνάβας ἀναζητῆσαι Σαῦλον, καὶ εὑρὼν αὐτὸν ἤγαγεν αὐτὸν
εἰς ᾿Αντιόχειαν. ἐγένετο δὲ αὐτοὺς ἐνιαυτὸν ὅλον συναχθῆναι
ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ διδάξαι ὄχλον ἱκανόν, χρηµατίσαι τε πρῶ-
27 τον ἐν ᾿Αντιοχείᾳ τοὺς µαθητὰς Χριστιανούς. ᾿Εν ταύταις δὲ
ταῖς ἡµέραις κατῆλθον ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων προφῆται εἰς ᾿Αντι-
28 όχειαν. ἀναστὰς δὲ εἷς ἐξ αὐτῶν ὀνόµατι ῞Αγαβος, ἐσήµανε
διὰ τοῦ Πνεύµατος λιµὸν µέγαν µέλλειν ἔσεσθαι ἐφ΄ ὅλην τὴν

v.18 ἀκούωvpaanmp δέc οὗτοςrdanp ἡσυχάζωviaa3p καίc δοξάζωviia3p ὁdams θεόςnams λέγωvppanmp
ἀράxo καίc ὁddnp ἔθνοςndnp ὁdnms θεόςnnms ὁdafs µετάνοιαnafs δίδωµιviaa3s εἰςp ζωήnafs .
v.19 ὁdnmp µένxo οὖνc διασπείρωvpapnmp ἀπόp ὁdgfs θλῖψιςngfs ὁdgfs γίνοµαιvpadgfs ἐπίp
Στέφανοςndms διέρχοµαιviaa3s ἕωςc Φοινίκηngfs καίc Κύπροςngfs καίc ᾿Αντιόχειαngfs µηδείςadmsn
λαλέωvppanmp ὁdams λόγοςnams εἰqo µήxo µόνοςbo ᾿Ιουδαῖοςadmpn . v.20 εἰµίviix3p δέc τι-σρινµπ
ἐκp αὐτόςrpgmp ἀνήρnnmp Κύπριοςnnmp καίc Κυρηναῖοςnnmp ὅστιςrrnmp εἰσέρχοµαιvpaanmp εἰςp
᾿Αντιόχειαnafs λαλέωviia3p πρόςp ὁdamp ῾Ελληνιστήςnamp εὐαγγελίζωvppmnmp ὁdams κύριοςnams
᾿Ιησοῦςnams . v.21 καίc εἰµίviix3s χείρnnfs κύριοςngms µετάp αὐτόςrpgmp πολύςanmsn τέxo
ἀριθµόςnnms πιστεύωvpaanms ἐπιστρέφωviaa3s ἐπίp ὁdams κύριοςnams . v.22 ἀκούωviap3s
δέc ὁdnms λόγοςnnms εἰςp ὁdanp οὖςnanp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὁdgfs ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp
περίp αὐτόςrpgmp καίc ἐξαποστέλλωviaa3p Βαρναβᾶςnams διέρχοµαιvnaa ἕωςc ᾿Αντιόχειαngfs .
v.23 ὅςrrnms παραγίνοµαιvpadnms καίc ὁράωvpaanms ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms χαίρωviao3s
καίc παρακαλέωviia3s πᾶςaampn ὁddfs πρόθεσιςndfs ὁdgfs καρδίαngfs προσµένωvnpa ὁddms
κύριοςndms . v.24 ὅτιc εἰµίviix3s ἀνήρnnms ἀγαθόςanmsn καίc πλήρηςanmsn πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn καίc πίστιςngfs καίc προστίθηµιviap3s ὄχλοςnnms ἱκανόςanmsn ὁddms κύριοςndms .
v.25 ἐξέρχοµαιviaa3s δέc εἰςp Ταρσόςnafs ὁdnms Βαρναβᾶςnnms ἀναζητέωvnaa Σαῦλοςnams .
v.26 καίc εὑρίσκωvpaanms αὐτόςrpams ἄγωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs γίνοµαιviad3s
δέc αὐτόςrpamp ἐνιαυτόςnams ὅλοςaamsn συνάγωvnap ἐνp ὁddfs ἐκκλησίαndfs καίc διδάσκωvnaa
ὄχλοςnams ἱκανόςaamsn χρηµατίζωvnaa τέxo πρῶτοςbo ἐνp ᾿Αντιόχειαndfs ὁdamp µαθητήςnamp
Χριστιανόςnamp . v.27 ἐνp οὗτοςrddfp δέc ὁddfp ἡµέραndfp κατέρχοµαιviaa3p ἀπόp
῾Ιεροσόλυµαngnp προφήτηςnnmp εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs .
379 ΠΡΑΞΕΙΣ 11. 29–12. 8
οἰκουµένην, ὅστις καὶ ἐγένετο ἐπὶ Κλαυδίου Καίσαρος. τῶν 29
δὲ µαθητῶν καθὼς ηὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς
διακονίαν πέµψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ ἀδελφοῖς,
ὃ καὶ ἐποίησαν, ἀποστείλαντες πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους διὰ 30
χειρὸς Βαρνάβα καὶ Σαύλου.
Κατ΄ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν ἐπέβαλεν ῾Ηρώδης ὁ βασιλεὺς τὰς 12
χεῖρας κακῶσαί τινας τῶν ἀπὸ τῆς ἐκκλησίας. ἀνεῖλε δὲ ᾿Ιάκω- 2
βον τὸν ἀδελφὸν ᾿Ιωάννου µαχαίρᾳ. καὶ ἰδὼν ὅτι ἀρεστόν ἐστι 3
τοῖς ᾿Ιουδαίοις, προσέθετο συλλαβεῖν καὶ Πέτρον, ἦσαν δὲ ἡµέ-
ραι τῶν ἀζύµων, ὃν καὶ πιάσας ἔθετο εἰς φυλακήν, παραδοὺς 4
τέσσαρσι τετραδίοις στρατιωτῶν φυλάσσειν αὐτόν, βουλόµενος
µετὰ τὸ πάσχα ἀναγαγεῖν αὐτὸν τῷ λαῷ. ὁ µὲν οὖν Πέτρος ἐτη- 5
ρεῖτο ἐν τῇ φυλακῇ, προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτενὴς γινοµένη ὑπὸ τῆς
ἐκκλησίας πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὲρ αὐτοῦ. ὅτε δὲ ἔµελλεν αὐτὸν 6
προάγειν ὁ ῾Ηρώδης, τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ ἦν ὁ Πέτρος κοιµώµενος
µεταξὺ δύο στρατιωτῶν, δεδεµένος ἁλύσεσι δυσί, φύλακές τε
πρὸ τῆς θύρας ἐτήρουν τὴν φυλακήν. καὶ ἰδού, ἄγγελος Κυ- 7
ρίου ἐπέστη, καὶ φῶς ἔλαµψεν ἐν τῷ οἰκήµατι, πατάξας δὲ τὴν
πλευρὰν τοῦ Πέτρου, ἤγειρεν αὐτὸν λέγων, ᾿Ανάστα ἐν τάχει.
καὶ ἐξέπεσον αὐτοῦ αἱ ἁλύσεις ἐκ τῶν χειρῶν. εἶπέ τε ὁ ἄγ- 8
γελος πρὸς αὐτόν, Περίζῶσαι καὶ ὑπόδησαι τὰ σανδάλιά σου.

v.28 ἀνίστηµιvpaanms δέc εἷςnnms ἐκp αὐτόςrpgmp ὄνοµαndns ῞Αγαβοςnnms σηµαίνωviaa3s

διάp ὁdgns πνεῦµαngns λιµόςnams µέγαςaamsn µέλλωvnpa εἰµίvnfx ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs
οἰκουµένηnafs ὅστιςrrnms καίc γίνοµαιviad3s ἐπίp Κλαύδιοςngms Καῖσαρngms . v.29 ὁdgmp
δέc µαθητήςngmp καθώςbo εὐπορέωviin3s τι-σρινµσ ὁρίζωviaa3p ἕκαστοςanmsn αὐτόςrpgmp
εἰςp διακονίαnafs πέµπωvnaa ὁddmp κατοικέωvppadmp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs ἀδελφόςndmp .
v.30 ὅςrrans καίc ποιέωviaa3p ἀποστέλλωvpaanmp πρόςp ὁdamp πρεσβύτεροςaampn διάp χείρngfs
Βαρναβᾶςngms καίc Σαῦλοςngms . 12. v.1 κατάp ἐκεῖνοςrdams δέc ὁdams καιρόςnams
ἐπιβάλλωviaa3s ῾Ηρῴδηςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdafp χείρnafp κακόωvnaa τι-σριαµπ ὁdgmp
ἀπόp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs . v.2 ἀναιρέωviaa3s δέc ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ἀδελφόςnams ᾿Ιωάννηςngms
µάχαιραndfs . v.3 καίc ὁράωvpaanms ὅτιc ἀρεστόςannsn εἰµίvipx3s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn
προστίθηµιviam3s συλλαµβάνωvnaa καίc Πέτροςnams εἰµίviix3p δέc ἡµέραnnfp ὁdgnp ἄζυµοςagnpn .
v.4 ὅςrrams καίc πιάζωvpaanms τίθηµιviam3s εἰςp φυλακήnafs παραδίδωµιvpaanms τέσσαρεςndnp
τετράδιονndnp στρατιώτηςngmp φυλάσσωvnpa αὐτόςrpams βούλοµαιvppnnms µετάp ὁdans πάσχαta
ἀνάγωvnaa αὐτόςrpams ὁddms λαόςndms . v.5 ὁdnms µένxo οὖνc Πέτροςnnms τηρέωviip3s ἐνp ὁddfs
φυλακήndfs προσευχήnnfs δέc εἰµίviix3s ἐκτενήςanfsn γίνοµαιvppnnfs ὑπόp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs
πρόςp ὁdams θεόςnams ὑπέρp αὐτόςrpgms . v.6 ὅτεbo δέc µέλλωviia3s αὐτόςrpams προάγωvnpa
ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms ὁddfs νύξndfs ἐκεῖνοςrddfs εἰµίviix3s ὁdnms Πέτροςnnms κοιµάοµαιvpppnms
µεταξύbo δύοtn στρατιώτηςngmp δέωvpxpnms ἅλυσιςndfp δύοndfp φύλαξnnmp τέxo πρόp ὁdgfs
θύραngfs τηρέωviia3p ὁdafs φυλακήnafs . v.7 καίc ἰδούvdaa2s ἄγγελοςnnms κύριοςngms
ἐφίστηµιviaa3s καίc φῶςnnns λάµπωviaa3s ἐνp ὁddns οἴκηµαndns πατάσσωvpaanms δέc ὁdafs
πλευράnafs ὁdgms Πέτροςngms ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpams λέγωvppanms ἀνίστηµιvdaa2s ἐνp τάχοςndns
καίc ἐκπίπτωviaa3p αὐτόςrpgms ὁdnfp ἅλυσιςnnfp ἐκp ὁdgfp χείρngfp .
 12. 9–17 ΠΡΑΞΕΙΣ 380
ἐποίησε δὲ οὕτω. καὶ λέγει αὐτῷ, Περιβαλοῦ τὸ ἱµάτιόν σου,
9 καὶ ἀκολούθει µοι. καὶ ἐξελθὼν ἠκολούθει αὐτῷ, καὶ οὐκ
ᾔδει ὅτι ἀληθές ἐστι τὸ γινόµενον διὰ τοῦ ἀγγέλου, ἐδόκει δὲ
10 ὅραµα βλέπειν. διελθόντες δὲ πρώτην φυλακὴν καὶ δευτέραν,
ἦλθον ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν, τὴν φέρουσαν εἰς τὴν πό-
λιν, ἥτις αὐτοµάτη ἠνοίχθη αὐτοῖς, καὶ ἐξελθόντες προῆλθον
11 ῥύµην µίαν, καὶ εὐθέως ἀπέστη ὁ ἄγγελος ἀπ΄ αὐτοῦ. καὶ ὁ
Πέτρος, γενόµενος ἐν ἑαυτῷ, εἶπε, Νῦν οἶδα ἀληθῶς ὅτι ἐξα-
πέστειλε Κύριος τὸν ἄγγελον αὐτοῦ, καὶ ἐξείλετό µε ἐκ χειρὸς
῾Ηρώδου καὶ πάσης τῆς προσδοκίας τοῦ λαοῦ τῶν ᾿Ιουδαίων.
12 συνιδών τε ἦλθεν ἐπὶ τὴν οἰκίαν Μαρίας τῆς µητρὸς ᾿Ιωάννου
τοῦ ἐπικαλουµένου Μάρκου, οὗ ἦσαν ἱκανοὶ συνηθροισµένοι
13 καὶ προσευχόµενοι. κρούσαντος δὲ τοῦ Πέτρου τὴν θύραν τοῦ
14 πυλῶνος, προσῆλθε παιδίσκη ὑπακοῦσαι, ὀνόµατι ῾Ρόδη. καὶ
ἐπιγνοῦσα τὴν φωνὴν τοῦ Πέτρου, ἀπὸ τῆς χαρᾶς οὐκ ἤνοιξε
τὸν πυλῶνα, εἰσδραµοῦσα δὲ ἀπήγγειλεν ἑστάναι τὸν Πέτρον
15 πρὸ τοῦ πυλῶνος. οἱ δὲ πρὸς αὐτὴν εἶπον, Μαίνῃ. ἡ δὲ δι-
ϊσχυρίζετο οὕτως ἔχειν. οἱ δ΄ ἔλεγον, ῾Ο ἄγγελος αὐτοῦ ἐστιν.
16 ὁ δὲ Πέτρος ἐπέµενε κρούων, ἀνοίξαντες δὲ εἶδον αὐτόν, καὶ
17 ἐξέστησαν. κατασείσας δὲ αὐτοῖς τῇ χειρὶ σιγᾷν, διηγήσατο
αὐτοῖς πῶς ὁ Κύριος αὐτὸν ἐξήγαγεν ἐκ τῆς φυλακῆς εἶπέ δέ,
᾿Απαγγείλατε ᾿Ιακώβῳ καὶ τοῖς ἀδελφοῖς ταῦτα. καὶ ἐξελθὼν ἐ-

v.8 λέγωviaa3s τέxo ὁdnms ἄγγελοςnnms πρόςp αὐτόςrpams περιζώννυµιvdam2s καίc

ὑποδέωvdam2s ὁdanp σανδάλιονnanp σύrpg-s ποιέωviaa3s δέc οὕτωbo καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
περιβάλλωvdam2s ὁdans ἱµάτιονnans σύrpg-s καίc ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s . v.9 καίc
ἐξέρχοµαιvpaanms ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms καίc οὐxo οἶδαviya3s ὅτιc ἀληθήςannsn εἰµίvipx3s
ὁdnns γίνοµαιvppnnns διάp ὁdgms ἄγγελοςngms δοκέωviia3s δέc ὅραµαnans βλέπωvnpa .
v.10 διέρχοµαιvpaanmp δέc πρῶτοςaafsn φυλακήnafs καίc δεύτεροςaafsn ἔρχοµαιviaa3p
ἐπίp ὁdafs πύληnafs ὁdafs σιδηροῦςaafsn ὁdafs φέρωvppaafs εἰςp ὁdafs πόλιςnafs ὅστιςrrnfs
αὐτόµατοςanfsn ἀνοίγωviap3s αὐτόςrpdmp καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp προέρχοµαιviaa3p ῥύµηnafs
εἷςnafs καίc εὐθέωςbo ἀφίστηµιviaa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms ἀπόp αὐτόςrpgms . v.11 καίc
ὁdnms Πέτροςnnms γίνοµαιvpadnms ἐνp ἑαυτοῦrxdms λέγωviaa3s νῦνbo οἶδαvixa1s ἀληθῶςbo
ὅτιc ἐξαποστέλλωviaa3s κύριοςnnms ὁdams ἄγγελοςnams αὐτόςrpgms καίc ἐξαιρέωviam3s
ἐγώrpa-s ἐκp χείρngfs ῾Ηρῴδηςngms καίc πᾶςagfsn ὁdgfs προσδοκίαngfs ὁdgms λαόςngms ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.12 συνοράωvpaanms τέxo ἔρχοµαιviaa3s ἐπίp ὁdafs οἰκίαnafs Μαρίαngfs
dgfs ngfs
ὁ µήτηρ ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms ἐπικαλέωvpppgms Μᾶρκοςngms ὅςbo εἰµίviix3p ἱκανόςanmpn
συναθροίζωvpxpnmp καίc προσεύχοµαιvppnnmp . v.13 κρούωvpaagms δέc ὁdgms Πέτροςngms
dafs nafs dgms ngms viaa3s
ὁ θύρα ὁ πυλών προσέρχοµαι παιδίσκηnnfs ὑπακούωvnaa ὄνοµαndns
῾Ρόδηnnfs . v.14 καίc ἐπιγινώσκωvpaanfs ὁdafs φωνήnafs ὁdgms Πέτροςngms ἀπόp ὁdgfs
χαράngfs οὐxo ἀνοίγωviaa3s ὁdams πυλώνnams εἰστρέχωvpaanfs δέc ἀπαγγέλλωviaa3s ἵστηµιvnxa
ὁdams Πέτροςnams πρόp ὁdgms πυλώνngms . v.15 ὁdnmp δέc πρόςp αὐτόςrpafs λέγωviaa3p
vipn2s dnfs c viin3s
µαίνοµαι ὁ δέ διϊσχυρίζοµαι οὕτωbo ἔχωvnpa ὁdnmp δέc λέγωviia3p ὁdnms
ἄγγελοςnnms αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.16 ὁdnms δέc Πέτροςnnms ἐπιµένωviia3s κρούωvppanms
ἀνοίγωvpaanmp δέc ὁράωviaa3p αὐτόςrpams καίc ἐξίστηµιviaa3p .
381 ΠΡΑΞΕΙΣ 12. 18–13. 2
πορεύθη εἰς ἕτερον τόπον. γενοµένης δὲ ἡµέρας, ἦν τάραχος 18
οὐκ ὀλίγος ἐν τοῖς στρατιώταις, τί ἄρα ὁ Πέτρος ἐγένετο. ῾Ηρώ- 19
δης δὲ ἐπιζητήσας αὐτὸν καὶ µὴ εὑρών, ἀνακρίνας τοὺς φύλα-
κας, ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι. καὶ κατελθὼν ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας εἰς
τὴν Καισάρειαν διέτριβεν. ῏Ην δὲ ὁ ῾Ηρώδης θυµοµαχῶν Τυ- 20
ρίοις καὶ Σιδωνίοις, ὁµοθυµαδὸν δὲ παρῆσαν πρὸς αὐτόν, καὶ
πείσαντες Βλάστον τὸν ἐπὶ τοῦ κοιτῶνος τοῦ βασιλέως, ᾐτοῦντο
εἰρήνην, διὰ τὸ τρέφεσθαι αὐτῶν τὴν χώραν ἀπὸ τῆς βασιλικῆς.
τακτῇ δὲ ἡµέρᾳ ὁ ῾Ηρώδης ἐνδυσάµενος ἐσθῆτα βασιλικήν, καὶ 21
καθίσας ἐπὶ τοῦ βήµατος, ἐδηµηγόρει πρὸς αὐτούς. ὁ δὲ δῆ- 22
µος ἐπεφώνει, Θεοῦ φωνὴ καὶ οὐκ ἀνθρώπου. παραχρῆµα δὲ 23
ἐπάταξεν αὐτὸν ἄγγελος Κυρίου, ἀνθ΄ ὧν οὐκ ἔδωκε τὴν δόξαν
τῷ Θεῷ, καὶ γενόµενος σκωληκόβρωτος, ἐξέψυξεν. ῾Ο δὲ λόγος 24
τοῦ Θεοῦ ηὔξανε καὶ ἐπληθύνετο. Βαρνάβας δὲ καὶ Σαῦλος 25
ὑπέστρεψαν ἐξ ᾿Ιερουσαλήµ, πληρώσαντες τὴν διακονίαν, συµ-
παραλαβόντες καὶ ᾿Ιωάννην τὸν ἐπικληθέντα Μάρκον.
῏Ησαν δὲ τινες ἐν ᾿Αντιοχείᾳ κατὰ τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν προ- 13
φῆται καὶ διδάσκαλοι, ὅ τε Βαρνάβας καὶ Συµεὼν ὁ καλού-
µενος Νίγερ, καὶ Λούκιος ὁ Κυρηναῖος, Μαναήν τε ῾Ηρώδου
τοῦ τετράρχου σύντροφος, καὶ Σαῦλος. λειτουργούντων δὲ 2

v.17 κατασείωvpaanms δέc αὐτόςrpdmp ὁddfs χείρndfs σιγάωvnpa διηγέοµαιviad3s αὐτόςrpdmp

πῶςbo ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpams ἐξάγωviaa3s ἐκp ὁdgfs φυλακήngfs λέγωviaa3s δέc
ἀπαγγέλλωvdaa2p ᾿Ιάκωβοςndms καίc ὁddmp ἀδελφόςndmp οὗτοςrdanp καίc ἐξέρχοµαιvpaanms
πορεύοµαιviao3s εἰςp ἕτεροςaamsn τόποςnams . v.18 γίνοµαιvpadgfs δέc ἡµέραngfs εἰµίviix3s
τάραχοςnnms οὐxo ὀλίγοςanmsn ἐνp ὁddmp στρατιώτηςndmp τίςrqnns ἄραxo ὁdnms Πέτροςnnms
γίνοµαιviad3s . v.19 ῾Ηρῴδηςnnms δέc ἐπιζητέωvpaanms αὐτόςrpams καίc µήxo εὑρίσκωvpaanms
ἀνακρίνωvpaanms ὁdamp φύλαξnamp κελεύωviaa3s ἀπάγωvnap καίc κατέρχοµαιvpaanms ἀπόp ὁdgfs
᾿Ιουδαίαngfs εἰςp ὁdafs Καισάρειαnafs διατρίβωviia3s . v.20 εἰµίviix3s δέc ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms
θυµοµαχέωvppanms Τύριοςndmp καίc Σιδώνιοςadfpn ὁµοθυµαδόνbo δέc πάρειµιviix3p πρόςp
αὐτόςrpams καίc πείθωvpaanmp Βλάστοςnams ὁdams ἐπίp ὁdgms κοιτώνngms ὁdgms βασιλεύςngms
αἰτέωviim3p εἰρήνηnafs διάp ὁdans τρέφωvnpp αὐτόςrpgmp ὁdafs χώραnafs ἀπόp ὁdgfs
βασιλικόςagfsn . v.21 τακτόςadfsn δέc ἡµέραndfs ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms ἐνδύωvpamnms ἐσθήςnafs
βασιλικόςaafsn καίc καθίζωvpaanms ἐπίp ὁdgns βῆµαngns δηµηγορέωviia3s πρόςp αὐτόςrpamp .
v.22 ὁdnms δέc δῆµοςnnms ἐπιφωνέωviia3s θεόςngms φωνήnnfs καίc οὐxo ἄνθρωποςngms .
v.23 παραχρῆµαbo δέc πατάσσωviaa3s αὐτόςrpams ἄγγελοςnnms κύριοςngms ἀντίp ὅςrrgnp
οὐxo δίδωµιviaa3s ὁdafs δόξαnafs ὁddms θεόςndms καίc γίνοµαιvpadnms σκωληκόβρωτοςanmsn
ἐκψύχωviaa3s . v.24 ὁdnms δέc λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms αὐξάνωviia3s καίc πληθύνωviip3s .
v.25 Βαρναβᾶςnnms δέc καίc Σαῦλοςnnms ὑποστρέφωviaa3p ἐκp ᾿Ιερουσαλήµtp πληρόωvpaanmp
ὁdafs διακονίαnafs συµπαραλαµβάνωvpaanmp καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἐπικαλέωvpapams
Μᾶρκοςnams . 13. v.1 εἰµίviix3p δέc τίςrinmp ἐνp ᾿Αντιόχειαndfs κατάp ὁdafs εἰµίvppxafs
ἐκκλησίαnafs προφήτηςnnmp καίc διδάσκαλοςnnmp ὁdnms τέxo Βαρναβᾶςnnms καίc Συµεώνtp
ὁdnms καλέωvpppnms Νίγερtp καίc Λούκιοςnnms ὁdnms Κυρηναῖοςnnms Μαναήνtp τέxo
῾Ηρῴδηςngms ὁdgms τετραάρχηςngms σύντροφοςanmsn καίc Σαῦλοςnnms .
 13. 3–11 ΠΡΑΞΕΙΣ 382
αὐτῶν τῷ Κυρίῳ καὶ νηστευόντων, εἶπε τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον,
᾿Αφορίσατε δή µοι τόν τε Βαρνάβαν καὶ τὸν Σαῦλον εἰς τὸ ἔργον
3 ὃ προσκέκληµαι αὐτούς. τότε νηστεύσαντες καὶ προσευξά-
4 µενοι καὶ ἐπιθέντες τὰς χεῖρας αὐτοῖς, ἀπέλυσαν. Οὗτοὶ µὲν
οὖν ἐκπεµφθέντες ὑπὸ τοῦ Πνεύµατος τοῦ ῾Αγίου, κατῆλθον εἰς
5 τὴν Σελεύκειαν, ἐκεῖθέν τε ἀπέπλευσαν εἰς τὴν Κύπρον. καὶ
γενόµενοι ἐν Σαλαµῖνι, κατήγγελλον τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ ἐν
ταῖς συναγωγαῖς τῶν ᾿Ιουδαίων, εἶχον δὲ καὶ ᾿Ιωάννην ὑπηρέ-
6 την. διελθόντες δὲ τὴν νῆσον ἄχρι Πάφου, εὗρον τινα µάγον
7 ψευδοπροφήτην ᾿Ιουδαῖον, ᾧ ὄνοµα Βαρϊησοῦς, ὃς ἦν σὺν τῷ
ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ Παύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ. οὗτος προσκαλεσά-
µενος Βαρνάβαν καὶ Σαῦλον ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ
8 Θεοῦ. ἀνθίστατο δὲ αὐτοῖς ᾿Ελύµας, ὁ µάγος οὕτω γὰρ µεθερ-
µηνεύεται τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, ζητῶν διαστρέψαι τὸν ἀνθύπατον
9 ἀπὸ τῆς πίστεως. Σαῦλος δέ, ὁ καὶ Παῦλος, πλησθεὶς Πνεύ-
10 µατος ῾Αγίου, καὶ ἀτενίσας εἰς αὐτὸν. εἶπεν, ῏Ω πλήρης παν-
τὸς δόλου καὶ πάσης ῥᾳδιουργίας, υἱὲ διαβόλου, ἐχθρὲ πάσης
δικαιοσύνης, οὐ παύσῃ διαστρέφων τὰς ὁδοὺς Κυρίου τὰς εὐ-
11 θείας· καὶ νῦν ἰδού, χεὶρ τοῦ Κυρίου ἐπὶ σέ, καὶ ἔσῃ τυφλός,
µὴ βλέπων τὸν ἥλιον ἄχρι καιροῦ. παραχρῆµα δὲ ἐπέπεσεν
ἐπ΄ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος, καὶ περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς.

v.2 λειτουργέωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp ὁddms κύριοςndms καίc νηστεύωvppagmp λέγωviaa3s ὁdnns
πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn ἀφορίζωvdaa2p δήxo ἐγώrpd-s ὁdams τέxo Βαρναβᾶςnams καίc
ὁdams Σαῦλοςnams εἰςp ὁdans ἔργονnans ὅςrrans προσκαλέοµαιvixn1s αὐτόςrpamp . v.3 τότεbo
νηστεύωvpaanmp καίc προσεύχοµαιvpadnmp καίc ἐπιτίθηµιvpaanmp ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpdmp
ἀπολύωviaa3p . v.4 οὗτοςrdnmp µένxo οὖνc ἐκπέµπωvpapnmp ὑπόp ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns
ἅγιοςagnsn κατέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs Σελεύκειαnafs ἐκεῖθενbo τέxo ἀποπλέωviaa3p εἰςp ὁdafs
Κύπροςnafs . v.5 καίc γίνοµαιvpadnmp ἐνp Σαλαµίςndfs καταγγέλλωviia3p ὁdams λόγοςnams
ὁdgms θεόςngms ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἔχωviia3p δέc καίc ᾿Ιωάννηςnams
ὑπηρέτηςnams . v.6 διέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdafs νῆσοςnafs ἄχριp Πάφοςngfs εὑρίσκωviaa3p τι-
-σριαµσ µάγοςnams ψευδοπροφήτηςnams ᾿Ιουδαῖοςaamsn ὅςrrdms ὄνοµαnnns Βαριησοῦςnnms .
v.7 ὅςrrnms εἰµίviix3s σύνp ὁddms ἀνθύπατοςndms Σέργιοςndms Παῦλοςndms ἀνήρndms
συνετόςadmsn οὗτοςrdnms προσκαλέοµαιvpadnms Βαρναβᾶςnams καίc Σαῦλοςnams ἐπιζητέωviaa3s
ἀκούωvnaa ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms . v.8 ἀνθίστηµιviim3s δέc αὐτόςrpdmp ᾿Ελύµαςnnms
ὁdnms µάγοςnnms οὕτωbo γάρc µεθερµηνεύωvipp3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms ζητέωvppanms
διαστρέφωvnaa ὁdams ἀνθύπατοςnams ἀπόp ὁdgfs πίστιςngfs . v.9 Σαῦλοςnnms δέc ὁdnms καίc
Παῦλοςnnms πίµπληµιvpapnms πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn καίc ἀτενίζωvpaanms εἰςp αὐτόςrpams .
v.10 λέγωviaa3s ὦi πλήρηςanmsn πᾶςagmsn δόλοςngms καίc πᾶςagfsn ῥᾳδιουργίαngfs υἱόςnvms
διάβολοςagmsn ἐχθρόςavmsn πᾶςagfsn δικαιοσύνηngfs οὐxo παύωvifd2s διαστρέφωvppanms ὁdafp
ὁδόςnafp κύριοςngms ὁdafp εὐθύςaafpn . v.11 καίc νῦνbo ἰδούvdaa2s χείρnnfs ὁdgms
ngms p rpa-s c vifx2s anmsn
κύριος ἐπί σύ καί εἰµί τυφλός µήxo βλέπωvppanms ὁdams ἥλιοςnams ἄχριp
καιρόςngms παραχρῆµαbo δέc ἐπιπίπτωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpams ἀχλύςnnfs καίc σκότοςnnns καίc
περιάγωvppanms ζητέωviia3s χειραγωγόςnamp .
383 ΠΡΑΞΕΙΣ 13. 12–22
τότε ἰδὼν ὁ ἀνθύπατος τὸ γεγονὸς ἐπίστευσεν, ἐκπλησσόµενος 12
ἐπὶ τῇ διδαχῇ τοῦ Κυρίου. ᾿Αναχθέντες δὲ ἀπὸ τῆς Πάφου οἱ 13
περὶ τὸν Παῦλον ἦλθον εἰς Πέργην τῆς Παµφυλίας. ᾿Ιωάννης
δὲ ἀποχωρήσας ἀπ΄ αὐτῶν ὑπέστρεψεν εἰς ῾Ιεροσόλυµα. αὐτοὶ 14
δὲ διελθόντες ἀπὸ τῆς Πέργης, παρεγένοντο εἰς ᾿Αντιόχειαν τῆς
Πισιδίας, καὶ εἰσελθόντες εἰς τὴν συναγωγὴν τῇ ἡµέρᾳ τῶν σαβ-
βάτων, ἐκάθισαν. µετὰ δὲ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ νόµου καὶ τῶν 15
προφητῶν, ἀπέστειλαν οἱ ἀρχισυνάγωγοι πρὸς αὐτούς, λέγον-
τες, ῎Ανδρες ἀδελφοί, εἴ ἐστι λόγος ἐν ὑµῖν παρακλήσεως πρὸς
τὸν λαόν, λέγετε. ἀναστὰς δὲ Παῦλος, καὶ κατασείσας τῇ χειρὶ, 16
εἶπεν, ῎Ανδρες ᾿Ισραηλῖται, καὶ οἱ φοβούµενοι τὸν Θεόν, ἀκού-
σατε. ὁ Θεὸς τοῦ λαοῦ τούτου ᾿Ισραὴλ ἐξελέξατο τοὺς πατέρας 17
ἡµῶν, καὶ τὸν λαὸν ὕψωσεν ἐν τῇ παροικίᾳ ἐν γῇ Αἰγύπτῳ, καὶ
µετὰ βραχίονος ὑψηλοῦ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐξ αὐτῆς. καὶ ὡς 18
τεσσαρακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήµῳ.
καὶ καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χαναάν, κατεκληροδότησεν αὐ- 19
τοῖς τὴν γῆν αὐτῶν. καὶ µετὰ ταῦτα, ὡς ἔτεσι τετρακοσίοις καὶ 20
πεντήκοντα, ἔδωκε κριτὰς ἕως Σαµουὴλ τοῦ προφήτου. κἀ- 21
κεῖθεν ᾐτήσαντο βασιλέα, καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ Θεὸς τὸν Σαοὺλ
υἱὸν Κίς, ἄνδρα ἐκ φυλῆς Βενιαµίν, ἔτη τεσσαράκοντα. καὶ 22
µεταστήσας αὐτόν, ἤγειρεν αὐτοῖς τὸν ∆αβὶδ εἰς βασιλέα, ᾧ καὶ
εἶπε µαρτυρήσας, Εὗρον ∆αβὶδ τὸν τοῦ ᾿Ιεσσαί, ἄνδρα κατὰ τὴν

v.12 τότεbo ὁράωvpaanms ὁdnms ἀνθύπατοςnnms ὁdans γίνοµαιvpxaans πιστεύωviaa3s

ἐκπλήσσωvpppnms ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs ὁdgms κύριοςngms . v.13 ἀνάγωvpapnmp δέc ἀπόp ὁdgfs
Πάφοςngfs ὁdnmp περίp ὁdams Παῦλοςnams ἔρχοµαιviaa3p εἰςp Πέργηnafs ὁdgfs Παµφυλίαngfs
᾿Ιωάννηςnnms δέc ἀποχωρέωvpaanms ἀπόp αὐτόςrpgmp ὑποστρέφωviaa3s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs .
v.14 αὐτόςrpnmp δέc διέρχοµαιvpaanmp ἀπόp ὁdgfs Πέργηngfs παραγίνοµαιviad3p εἰςp
᾿Αντιόχειαnafs ὁdgfs Πισιδίαngfs καίc εἰσέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs ὁddfs
ἡµέραndfs ὁdgnp σάββατονngnp καθίζωviaa3p . v.15 µετάp δέc ὁdafs ἀνάγνωσιςnafs ὁdgms
νόµοςngms καίc ὁdgmp προφήτηςngmp ἀποστέλλωviaa3p ὁdnmp ἀρχισυνάγωγοςnnmp πρόςp
αὐτόςrpamp λέγωvppanmp ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp εἰqo εἰµίvipx3s λόγοςnnms ἐνp σύrpd-p
παράκλησιςngfs πρόςp ὁdams λαόςnams λέγωvdpa2p . v.16 ἀνίστηµιvpaanms δέc Παῦλοςnnms
καίc κατασείωvpaanms ὁddfs χείρndfs λέγωviaa3s ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp καίc ὁdnmp
φοβέοµαιvppnnmp ὁdams θεόςnams ἀκούωvdaa2p . v.17 ὁdnms θεόςnnms ὁdgms λαόςngms
οὗτοςrdgms ᾿Ισραήλtp ἐκλέγωviam3s ὁdamp πατήρnamp ἐγώrpg-p καίc ὁdams λαόςnams ὑψόωviaa3s
ἐνp ὁddfs παροικίαndfs ἐνp γῆndfs Αἴγυπτοςndfs καίc µετάp βραχίωνngms ὑψηλόςagmsn
ἐξάγωviaa3s αὐτόςrpamp ἐκp αὐτόςrpgfs . v.18 καίc ὡςbo τεσσερακονταετήςaamsn χρόνοςnams
τροποφορέωviaa3s αὐτόςrpamp ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.19 καίc καθαιρέωvpaanms ἔθνοςnanp
tn p ndfs tp viaa3s
ἑπτά ἐν γῆ Χανάαν κατακληρονοµέω αὐτόςrpdmp ὁdafs γῆnafs αὐτόςrpgmp .
v.20 καίc µετάp οὗτοςrdanp ὡςbo ἔτοςndnp τετρακόσιοιndnp καίc πεντήκονταtn δίδωµιviaa3s
κριτήςnamp ἕωςc Σαµουήλtp ὁdgms προφήτηςngms . v.21 κἀκεῖθενbo αἰτέωviam3p βασιλεύςnams
καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms θεόςnnms ὁdams Σαούλtp υἱόςnams Κίςtp ἀνήρnams ἐκp
φυλήngfs Βενιαµίνtp ἔτοςnanp τεσσεράκονταtn .
 13. 23–33 ΠΡΑΞΕΙΣ 384
23 καρδίαν µου, ὃς ποιήσει πάντα τὰ θελήµατά µου. τούτου ὁ
Θεὸς ἀπὸ τοῦ σπέρµατος κατ΄ ἐπαγγελίαν ἤγειρε τῷ ᾿Ισραὴλ
24 σωτῆρα ᾿Ιησοῦν, προκηρύξαντος ᾿Ιωάννου πρὸ προσώπου τῆς
25 εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισµα µετανοίας παντὶ τῷ λαῷ ᾿Ισραήλ. ὡς
δὲ ἐπλήρου ὁ ᾿Ιωάννης τὸν δρόµον, ἔλεγε, Τίνα µε ὑπονοεῖτε εἶ-
ναι· οὐκ εἰµὶ ἐγώ. ἀλλ΄ ἰδού, ἔρχεται µετ΄ ἐµέ, οὗ οὐκ εἰµὶ ἄξιος
26 τὸ ὑπόδηµα τῶν ποδῶν λῦσαι. ἄνδρες ἀδελφοί, υἱοὶ γένους
᾿Αβραάµ, καὶ οἱ ἐν ὑµῖν φοβούµενοι τὸν Θεόν, ὑµῖν ὁ λόγος τῆς
27 σωτηρίας ταύτης ἀπεστάλη. οἱ γὰρ κατοικοῦντες ἐν ᾿Ιερουσα-
λὴµ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν, τοῦτον ἀγνοήσαντες, καὶ τὰς φωνὰς
τῶν προφητῶν τὰς κατὰ πᾶν σάββατον ἀναγινωσκοµένας, κρί-
28 ναντες ἐπλήρωσαν. καὶ µηδεµίαν αἰτίαν θανάτου εὑρόντες,
29 ᾐτήσαντο Πιλάτον ἀναιρεθῆναι αὐτόν. ὡς δὲ ἐτέλεσαν ἅπαντα
τὰ περὶ αὐτοῦ γεγραµµένα, καθελόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου, ἔθη-
30, 31 καν εἰς µνηµεῖον. ὁ δὲ Θεὸς ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, ὃς
ὤφθη ἐπὶ ἡµέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γα-
λιλαίας εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, οἵτινες εἰσι µάρτυρες αὐτοῦ πρὸς τὸν
32 λαόν. καὶ ἡµεῖς ὑµᾶς εὐαγγελιζόµεθα τὴν πρὸς τοὺς πατέρας
33 ἐπαγγελίαν γενοµένην, ὅτι ταύτην ὁ Θεὸς ἐκπεπλήρωκε τοῖς
τέκνοις αὐτῶν ἡµῖν, ἀναστήσας ᾿Ιησοῦν, ὡς καὶ ἐν τῷ ψαλµῷ
τῷ δευτέρῳ γέγραπται, Υἱός µου εἶ σύ, ἐγὼ σήµερον γεγέννη-

v.22 καίc µεθίστηµιvpaanms αὐτόςrpams ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdams ∆αυίδtp εἰςp

βασιλεύςnams ὅςrrdms καίc λέγωviaa3s µαρτυρέωvpaanms εὑρίσκωviaa1s ∆αυίδtp ὁdams ὁdgms
᾿Ιεσσαίtp ἀνήρnams κατάp ὁdafs καρδίαnafs ἐγώrpg-s ὅςrrnms ποιέωvifa3s πᾶςaanpn ὁdanp
θέληµαnanp ἐγώrpg-s . v.23 οὗτοςrdgms ὁdnms θεόςnnms ἀπόp ὁdgns σπέρµαngns κατάp
ἐπαγγελίαnafs ἐγείρωviaa3s ὁddms ᾿Ισραήλtp σωτήρnams ᾿Ιησοῦςnams . v.24 προκηρύσσωvpaagms
᾿Ιωάννηςngms πρόp πρόσωπονngns ὁdgfs εἴσοδοςngfs αὐτόςrpgms βάπτισµαnans µετάνοιαngfs
πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms ᾿Ισραήλtp . v.25 ὡςbo δέc πληρόωviia3s ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ὁdams
δρόµοςnams λέγωviia3s τίςrqams ἐγώrpa-s ὑπονοέωvipa2p εἰµίvnpx οὐxo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ἀλλάc
ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s µετάp ἐγώrpa-s ὅςrrgms οὐxo εἰµίvipx1s ἄξιοςanmsn ὁdans ὑπόδηµαnans
ὁdgmp πούςngmp λύωvnaa . v.26 ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp υἱόςnvmp γένοςngns ᾿Αβραάµtp καίc
dnmp p rpd-p vppnnmp dams
ὁ ἐν σύ φοβέοµαι ὁ θεόςnams σύrpd-p ὁdnms λόγοςnnms ὁdgfs σωτηρίαngfs
οὗτοςrdgfs ἀποστέλλωviap3s . v.27 ὁdnmp γάρc κατοικέωvppanmp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc ὁdnmp
ἄρχωνnnmp αὐτόςrpgmp οὗτοςrdams ἀγνοέωvpaanmp καίc ὁdafp φωνήnafp ὁdgmp προφήτηςngmp
ὁdafp κατάp πᾶςaansn σάββατονnans ἀναγινώσκωvpppafp κρίνωvpaanmp πληρόωviaa3p . v.28 καίc
µηδείςaafsn αἰτίαnafs θάνατοςngms εὑρίσκωvpaanmp αἰτέωviam3p Πιλᾶτοςnams ἀναιρέωvnap
αὐτόςrpams . v.29 ὡςbo δέc τελέωviaa3p ἅπαςaanpn ὁdanp περίp αὐτόςrpgms γράφωvpxpanp
καθαιρέωvpaanmp ἀπόp ὁdgns ξύλονngns τίθηµιviaa3p εἰςp µνηµεῖονnans . v.30 ὁdnms δέc
θεόςnnms ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn . v.31 ὅςrrnms ὁράωviap3s ἐπίp ἡµέραnafp
πολύςaafpc ὁddmp συναναβαίνωvpaadmp αὐτόςrpdms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
ὅστιςrrnmp εἰµίvipx3p µάρτυςnnmp αὐτόςrpgms πρόςp ὁdams λαόςnams . v.32 καίc ἐγώrpn-p
rpa-p vipm1p dafs p damp namp nafs
σύ εὐαγγελίζω ὁ πρός ὁ πατήρ ἐπαγγελία γίνοµαιvpadafs .
385 ΠΡΑΞΕΙΣ 13. 34–44
κά σε. ὅτι δὲ ἀνέστησεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, µηκέτι µέλλοντα 34
ὑποστρέφειν εἰς διαφθοράν, οὕτως εἴρηκεν ὅτι ∆ώσω ὑµῖν τὰ
ὅσια ∆αβὶδ τὰ πιστά. διὸ καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει, Οὐ δώσεις τὸν 35
ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν, ∆αβὶδ µὲν γὰρ ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπηρε- 36
τήσας τῇ τοῦ Θεοῦ βουλῇ ἐκοιµήθη, καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς
πατέρας αὐτοῦ, καὶ εἶδε διαφθοράν, ὃν δὲ ὁ Θεὸς ἤγειρεν, 37
οὐκ εἶδε διαφθοράν. γνωστὸν οὖν ἔστω ὑµῖν, ἄνδρες ἀδελφοί, 38
ὅτι διὰ τούτου ὑµῖν ἄφεσις ἁµαρτιῶν καταγγέλλεται, καί ἀπό 39
πάντων ὧν οὐκ ἠδυνήθητε ἐν τῷ νόµῳ Μωσέως δικαιωθῆναι, ἐν
τούτῳ πᾶς ὁ πιστεύων δικαιοῦται. βλέπετε οὖν µὴ ἐπέλθῃ ἐφ΄ 40
ὑµᾶς τὸ εἰρηµένον ἐν τοῖς προφήταις, ῎Ιδετε, οἱ καταφρονη- 41
ταί, καὶ θαυµάσατε, καὶ ἀφανίσθητε, ὅτι ἔργον ἐγὼ ἐργάζοµαι
ἐν ταῖς ἡµέραις ὑµῶν, ἔργον ᾧ οὐ µὴ πιστεύσητε, ἐάν τις ἐκ-
διηγῆται ὑµῖν. ᾿Εξιόντων δὲ ἐκ τῆς συναγωγῆς τῶν ᾿Ιουδαίων, 42
παρεκάλουν τὰ ἔθνη εἰς τὸ µεταξὺ σάββατον λαληθῆναι αὐτοῖς
τὰ ῥήµατα ταῦτα. λυθείσης δὲ τῆς συναγωγῆς, ἠκολούθησαν 43
πολλοὶ τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ τῶν σεβοµένων προσηλύτων τῷ Παύ-
λῳ καὶ τῷ Βαρνάβᾳ, οἵτινες προσλαλοῦντες αὐτοῖς, ἔπειθον αὐ-
τοὺς ἐπιµένειν τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ. Τῷ δὲ ἐρχοµένῳ σαββάτῳ 44
σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ.

v.33 ὅτιc οὗτοςrdafs ὁdnms θεόςnnms ἐκπληρόωvixa3s ὁddnp τέκνονndnp αὐτόςrpgmp ἐγώrpd-p
ἀνίστηµιvpaanms ᾿Ιησοῦςnams ὡςbo καίc ἐνp ὁddms ψαλµόςndms ὁddms δεύτεροςadmsn γράφωvixp3s
υἱόςnnms ἐγώrpg-s εἰµίvipx2s σύrpn-s ἐγώrpn-s σήµερονbo γεννάωvixa1s σύrpa-s . v.34 ὅτιc
δέc ἀνίστηµιviaa3s αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn µηκέτιbo µέλλωvppaams ὑποστρέφωvnpa εἰςp
διαφθοράnafs οὕτωbo λέγωvixa3s ὅτιc δίδωµιvifa1s σύrpd-p ὁdanp ὅσιοςaanpn ∆αυίδtp ὁdanp
πιστόςaanpn . v.35 διόc καίc ἐνp ἕτεροςadmsn λέγωvipa3s οὐxo δίδωµιvifa2s ὁdams ὅσιοςaamsn
σύrpg-s ὁράωvnaa διαφθοράnafs . v.36 ∆αυίδtp µένxo γάρc ἴδιοςadfsn γενεάndfs ὑπηρετέωvpaanms
ὁddfs ὁdgms θεόςngms βουλήndfs κοιµάοµαιviap3s καίc προστίθηµιviap3s πρόςp ὁdamp πατήρnamp
αὐτόςrpgms καίc ὁράωviaa3s διαφθοράnafs . v.37 ὅςrrams δέc ὁdnms θεόςnnms ἐγείρωviaa3s οὐxo
ὁράωviaa3s διαφθοράnafs . v.38 γνωστόςannsn οὖνc εἰµίvdpx3s σύrpd-p ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp
ὅτιc διάp οὗτοςrdgms σύrpd-p ἄφεσιςnnfs ἁµαρτίαngfp καταγγέλλωvipp3s . v.39 καίc ἀπόp
πᾶςagnpn ὅςrrgnp οὐxo δύναµαιviao2p ἐνp ὁddms νόµοςndms Μωϋσῆςngms δικαιόωvnap ἐνp
οὗτοςrddms πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms δικαιόωvipp3s . v.40 βλέπωvdpa2p οὖνc µήxo
ἐπέρχοµαιvsaa3s ἐπίp σύrpa-p ὁdans λέγωvpxpans ἐνp ὁddmp προφήτηςndmp . v.41 ὁράωvdaa2p
ὁdnmp καταφρονητήςnnmp καίc θαυµάζωvdaa2p καίc ἀφανίζωvdap2p ὅτιc ἔργονnans ἐγώrpn-s
ἐργάζοµαιvipn1s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp σύrpg-p ἔργονnans ὅςrrdns οὐxo µήxo πιστεύωvsaa2p
ἐάνqo τι-σρινµσ ἐκδιηγέοµαιvspn3s σύrpd-p . v.42 ἔξειµιvpaxgmp δέc ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn παρακαλέωviia3p ὁdnnp ἔθνοςnnnp εἰςp ὁdans µεταξύbo σάββατονnans
λαλέωvnap αὐτόςrpdmp ὁdanp ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp . v.43 λύωvpapgfs δέc ὁdgfs συναγωγήngfs
ἀκολουθέωviaa3p πολύςanmpn ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc ὁdgmp σέβωvppngmp προσήλυτοςngmp
ὁddms Παῦλοςndms καίc ὁddms Βαρναβᾶςndms ὅστιςrrnmp προσλαλέωvppanmp αὐτόςrpdmp
πείθωviia3p αὐτόςrpamp ἐπιµένωvnpa ὁddfs χάριςndfs ὁdgms θεόςngms . v.44 ὁddns δέc
vppndns ndns bo anfsn dnfs nnfs viap3s
ἔρχοµαι σάββατον σχεδόν πᾶς ὁ πόλις συνάγω ἀκούωvnaa ὁdams
λόγοςnams ὁdgms θεόςngms .
 13. 45–14. 3 ΠΡΑΞΕΙΣ 386
45 ἰδόντες δὲ οἱ ᾿Ιουδαῖοι τοὺς ὄχλους ἐπλήσθησαν ζήλου, καὶ
ἀντέλεγον τοῖς ὑπὸ τοῦ Παύλου λεγοµένοις, ἀντιλέγοντες καὶ
46 βλασφηµοῦντες. παρρησιασάµενοι δὲ ὁ Παῦλος καὶ ὁ Βαρ-
ναβᾶς εἶπον, ῾Υµῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον
τοῦ Θεοῦ. ἐπειδὴ δὲ ἀπωθεῖσθε αὐτόν, καὶ οὐκ ἀξίους κρίνετε
47 ἑαυτοὺς τῆς αἰωνίου ζωῆς, ἰδοὺ στρεφόµεθα εἰς τὰ ἔθνη. οὕτω
γὰρ ἐντέταλται ἡµῖν ὁ Κύριος, Τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν, τοῦ
48 εἶναί σε εἰς σωτηρίαν ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς. ἀκούοντα δὲ τὰ
ἔθνη ἔχαιρον, καὶ ἐδόξαζον τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, καὶ ἐπίστευ-
49 σαν ὅσοι ἦσαν τεταγµένοι εἰς ζωὴν αἰώνιον. διεφέρετο δὲ ὁ
50 λόγος τοῦ Κυρίου δι΄ ὅλης τῆς χώρας. οἱ δὲ ᾿Ιουδαῖοι παρώ-
τρυναν τὰς σεβοµένας γυναῖκας καὶ τὰς εὐσχήµονας καὶ τοὺς
πρώτους τῆς πόλεως, καὶ ἐπήγειραν διωγµὸν ἐπὶ τὸν Παῦλον
καὶ τὸν Βαρνάβαν, καὶ ἐξέβαλον αὐτοὺς ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν.
51 οἱ δὲ ἐκτιναξάµενοι τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν αὐτῶν ἐπ΄ αὐ-
52 τούς, ἦλθον εἰς ᾿Ικόνιον. οἵ δὲ µαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς καὶ
Πνεύµατος ῾Αγίου.
14 ᾿Εγένετο δὲ ἐν ᾿Ικονίῳ, κατὰ τὸ αὐτὸ εἰσελθεῖν αὐτοὺς εἰς τὴν
συναγωγὴν τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ λαλῆσαι οὕτως ὥστε πιστεῦσαι
2 ᾿Ιουδαίων τε καὶ ῾Ελλήνων πολὺ πλῆθος. οἱ δὲ ἀπειθοῦντες
᾿Ιουδαῖοι ἐπήγειραν καὶ ἐκάκωσαν τὰς ψυχὰς τῶν ἐθνῶν κατὰ
3 τῶν ἀδελφῶν. ἱκανὸν µὲν οὖν χρόνον διέτριψαν παρρησιαζό-

v.45 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὁdamp ὄχλοςnamp πίµπληµιviap3p ζῆλοςngms

καίc ἀντιλέγωviia3p ὁddnp ὑπόp ὁdgms Παῦλοςngms λέγωvpppdnp ἀντιλέγωvppanmp καίc
βλασφηµέωvppanmp . v.46 παρρησιάζοµαιvpadnmp δέc ὁdnms Παῦλοςnnms καίc ὁdnms
Βαρναβᾶςnnms λέγωviaa3p σύrpd-p εἰµίviix3s ἀναγκαῖοςannsn πρῶτοςbo λαλέωvnap ὁdams
λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ἐπειδήc δέc ἀπωθέοµαιvipn2p αὐτόςrpams καίc οὐxo ἄξιοςaampn
κρίνωvipa2p ἑαυτοῦrxamp ὁdgfs αἰώνιοςagfsn ζωήngfs ἰδούvdaa2s στρέφωvipp1p εἰςp ὁdanp ἔθνοςnanp .
v.47 οὕτωbo γάρc ἐντέλλοµαιvixp3s ἐγώrpd-p ὁdnms κύριοςnnms τίθηµιvixa1s σύrpa-s εἰςp
φῶςnans ἔθνοςngnp ὁdgms εἰµίvnpx σύrpa-s εἰςp σωτηρίαnafs ἕωςc ἔσχατοςagnsn ὁdgfs γῆngfs .
v.48 ἀκούωvppannp δέc ὁdnnp ἔθνοςnnnp χαίρωviia3p καίc δοξάζωviia3p ὁdams λόγοςnams ὁdgms
κύριοςngms καίc πιστεύωviaa3p ὅσοςrcnmp εἰµίviix3p τάσσωvpxpnmp εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn .
v.49 διαφέρωviip3s δέc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms κύριοςngms διάp ὅλοςagfsn ὁdgfs χώραngfs .
v.50 ὁdnmp δέc ᾿Ιουδαῖοςanmpn παροτρύνωviaa3p ὁdafp σέβωvppnafp γυνήnafp καίc ὁdafp
εὐσχήµωνaampn καίc ὁdamp πρῶτοςaampn ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἐπεγείρωviaa3p διωγµόςnams
ἐπίp ὁdams Παῦλοςnams καίc ὁdams Βαρναβᾶςnams καίc ἐκβάλλωviaa3p αὐτόςrpamp ἀπόp
ὁdgnp ὅριονngnp αὐτόςrpgmp . v.51 ὁdnmp δέc ἐκτινάσσωvpamnmp ὁdams κονιορτόςnams ὁdgmp
ngmp rpgmp
πούς αὐτός ἐπί αὐτόςrpamp ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ᾿Ικόνιονnans .
p
v.52 ὁdnmp δέc
µαθητήςnnmp πληρόωviip3p χαράngfs καίc πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn . 14. v.1 γίνοµαιviad3s δέc
ἐνp ᾿Ικόνιονndns κατάp ὁdans αὐτόςrpans εἰσέρχοµαιvnaa αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc λαλέωvnaa οὕτωbo ὥστεc πιστεύωvnaa ᾿Ιουδαῖοςagmpn τέxo καίc
῞Ελληνngmp πολύςaansn πλῆθοςnans . v.2 ὁdnmp δέc ἀπειθέωvppanmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn
ἐπεγείρωviaa3p καίc κακόωviaa3p ὁdafp ψυχήnafp ὁdgnp ἔθνοςngnp κατάp ὁdgmp ἀδελφόςngmp .
387 ΠΡΑΞΕΙΣ 14. 4–15
µενοι ἐπὶ τῷ Κυρίῳ τῷ µαρτυροῦντι τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ,
καὶ διδόντι σηµεῖα καὶ τέρατα γίνεσθαι διὰ τῶν χειρῶν αὐτῶν.
ἐσχίσθη δὲ τὸ πλῆθος τῆς πόλεως, καὶ οἱ µὲν ἦσαν σὺν τοῖς 4
᾿Ιουδαίοις, οἱ δὲ σὺν τοῖς ἀποστόλοις. ὡς δὲ ἐγένετο ὁρµὴ τῶν 5
ἐθνῶν τε καὶ ᾿Ιουδαίων σὺν τοῖς ἄρχουσιν αὐτῶν, ὑβρίσαι καὶ
λιθοβολῆσαι αὐτούς, συνιδόντες κατέφυγον εἰς τὰς πόλεις τῆς 6
Λυκαονίας, Λύστραν καὶ ∆έρβην, καὶ τὴν περίχωρον, κἀκεῖ ἦ- 7
σαν εὐαγγελιζόµενοι. Καί τις ἀνὴρ ἐν Λύστροις ἀδύνατος τοῖς 8
ποσὶν ἐκάθητο, χωλὸς ἐκ κοιλίας µητρὸς αὐτοῦ ὑπάρχων, ὃς
οὐδέποτε περιεπεπατήκει. οὗτος ἤκουε τοῦ Παύλου λαλοῦν- 9
τος, ὃς ἀτενίσας αὐτῷ, καὶ ἰδὼν ὅτι πίστιν ἔχει τοῦ σωθῆναι,
εἶπε µεγάλῃ τῇ φωνῇ, ᾿Ανάστηθι ἐπὶ τοὺς πόδας σου ὀρθός. 10
καὶ ἥλλετο καὶ περιεπάτει. οἱ δὲ ὄχλοι, ἰδόντες ὃ ἐποίησεν ὁ 11
Παῦλος, ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν Λυκαονιστὶ λέγοντες, Οἱ θεοὶ
ὁµοιωθέντες ἀνθρώποις κατέβησαν πρὸς ἡµᾶς. ἐκάλουν τε τὸν 12
µὲν Βαρνάβαν, ∆ία, τὸν δὲ Παῦλον, ῾Ερµῆν, ἐπειδὴ αὐτὸς ἦν
ὁ ἡγούµενος τοῦ λόγου. ὁ δὲ ἱερεὺς τοῦ ∆ιὸς τοῦ ὄντος πρὸ 13
τῆς πόλεως αὐτῶν, ταύρους καὶ στέµµατα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας
ἐνέγκας, σὺν τοῖς ὄχλοις ἤθελε θύειν. ἀκούσαντες δὲ οἱ ἀπό- 14
στολοι Βαρνάβας καὶ Παῦλος, διαρρήξαντες τὰ ἱµάτια αὐτῶν,
εἰσεπήδησαν εἰς τὸν ὄχλον, κράζοντες. καὶ λέγοντες, ῎Ανδρες, 15

v.3 ἱκανόςaamsn µένxo οὖνc χρόνοςnams διατρίβωviaa3p παρρησιάζοµαιvppnnmp ἐπίp ὁddms

κύριοςndms ὁddms µαρτυρέωvppadms ὁddms λόγοςndms ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms καίc
δίδωµιvppadms σηµεῖονnanp καίc τέραςnanp γίνοµαιvnpn διάp ὁdgfp χείρngfp αὐτόςrpgmp .
v.4 σχίζωviap3s δέc ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgfs πόλιςngfs καίc ὁdnmp µένxo εἰµίviix3p σύνp
ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὁdnmp δέc σύνp ὁddmp ἀπόστολοςndmp . v.5 ὡςbo δέc γίνοµαιviad3s
ὁρµήnnfs ὁdgnp ἔθνοςngnp τέxo καίc ᾿Ιουδαῖοςagmpn σύνp ὁddmp ἄρχωνndmp αὐτόςrpgmp
ὑβρίζωvnaa καίc λιθοβολέωvnaa αὐτόςrpamp . v.6 συνοράωvpaanmp καταφεύγωviaa3p εἰςp
ὁdafp πόλιςnafp ὁdgfs Λυκαονίαngfs Λύστραnafs καίc ∆έρβηnafs καίc ὁdafs περίχωροςaafsn .
v.7 κἀκεῖbo εἰµίviix3p εὐαγγελίζωvppmnmp . v.8 καίc τι-σρινµσ ἀνήρnnms ἐνp Λύστραndnp
ἀδύνατοςanmsn ὁddmp πούςndmp κάθηµαιviin3s χωλόςanmsn ἐκp κοιλίαngfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms
ὑπάρχωvppanms ὅςrrnms οὐδέποτεbo περιπατέωviya3s . v.9 οὗτοςrdnms ἀκούωviia3s ὁdgms
Παῦλοςngms λαλέωvppagms ὅςrrnms ἀτενίζωvpaanms αὐτόςrpdms καίc ὁράωvpaanms ὅτιc πίστιςnafs
ἔχωvipa3s ὁdgms σῴζωvnap . v.10 λέγωviaa3s µέγαςadfsn ὁddfs φωνήndfs ἀνίστηµιvdaa2s ἐπίp
ὁdamp πούςnamp σύrpg-s ὀρθόςanmsn καίc ἅλλοµαιviin3s καίc περιπατέωviia3s . v.11 ὁdnmp
c nnmp vpaanmp rrans viaa3s dnms nnms viaa3p
δέ ὄχλος ὁράω ὅς ποιέω ὁ Παῦλος ἐπαίρω ὁdafs
φωνήnafs αὐτόςrpgmp Λυκαονιστίbo λέγωvppanmp ὁdnmp θεόςnnmp ὁµοιόωvpapnmp ἄνθρωποςndmp
καταβαίνωviaa3p πρόςp ἐγώrpa-p . v.12 καλέωviia3p τέxo ὁdams µένxo Βαρναβᾶςnams Ζεύςnams
ὁdams δέc Παῦλοςnams ῾Ερµῆςnams ἐπειδήc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s ὁdnms ἡγέοµαιvppnnms ὁdgms
λόγοςngms . v.13 ὁdnms δέc ἱερεύςnnms ὁdgms Ζεύςngms ὁdgms εἰµίvppxgms πρόp ὁdgfs πόλιςngfs
αὐτόςrpgmp ταῦροςnamp καίc στέµµαnanp ἐπίp ὁdamp πυλώνnamp φέρωvpaanms σύνp ὁddmp
ὄχλοςndmp θέλωviia3s θύωvnpa . v.14 ἀκούωvpaanmp δέc ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp Βαρναβᾶςnnms
καίc Παῦλοςnnms διαρρήγνυµιvpaanmp ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp εἰσπηδάωviaa3p εἰςp ὁdams
ὄχλοςnams κράζωvppanmp .
 14. 16–24 ΠΡΑΞΕΙΣ 388
τί ταῦτα ποιεῖτε· καὶ ἡµεῖς ὁµοιοπαθεῖς ἐσµεν ὑµῖν ἄνθρωποι,
εὐαγγελιζόµενοι ὑµᾶς ἀπὸ τούτων τῶν µαταίων ἐπιστρέφειν ἐ-
πὶ τὸν Θεὸν τὸν ζῶντα, ὃς ἐποίησε τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν
16 καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς, ὃς ἐν ταῖς παρῳ-
χηµέναις γενεαῖς εἴασε πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς
17 αὐτῶν. καί τοι γε οὐκ ἀµάρτυρον ἑαυτὸν ἀφῆκεν ἀγαθοποιῶν,
οὐρανόθεν ἡµῖν ὑετοὺς διδοὺς καὶ καιροὺς καρποφόρους, ἐµ-
18 πιπλῶν τροφῆς καὶ εὐφροσύνης τὰς καρδίας ἡµῶν. καὶ ταῦτα
λέγοντες, µόλις κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους τοῦ µὴ θύειν αὐτοῖς.
19 ᾿Επῆλθον δὲ ἀπὸ ᾿Αντιοχείας καὶ ᾿Ικονίου ᾿Ιουδαῖοι, καὶ πείσαν-
τες τοὺς ὄχλους, καὶ λιθάσαντες τὸν Παῦλον, ἔσυρον ἔξω τῆς
20 πόλεως, νοµίσαντες αὐτὸν τεθνάναι. κυκλωσάντων δὲ αὐτὸν
τῶν µαθητῶν, ἀναστὰς εἰσῆλθεν εἰς τὴν πόλιν, καὶ τῇ ἐπαύριον
21 ἐξῆλθε σὺν τῷ Βαρνάβᾳ εἰς ∆έρβην. εὐαγγελισάµενοί τε τὴν
πόλιν ἐκείνην, καὶ µαθητεύσαντες ἱκανούς, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν
22 Λύστραν καὶ ᾿Ικόνιον καὶ ᾿Αντιόχειαν, ἐπιστηρίζοντες τὰς ψυ-
χὰς τῶν µαθητῶν, παρακαλοῦντες ἐµµένειν τῇ πίστει, καὶ ὅτι
διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡµᾶς εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ
23 Θεοῦ. χειροτονήσαντες δὲ αὐτοῖς πρεσβυτέρους κατ΄ ἐκκλη-
σίαν, προσευξάµενοι µετὰ νηστειῶν, παρέθεντο αὐτοὺς τῷ Κυ-
24 ρίῳ εἰς ὃν πεπιστεύκεισαν. καὶ διελθόντες τὴν Πισιδίαν ἦλθον

v.15 καίc λέγωvppanmp ἀνήρnvmp τίςrqans οὗτοςrdanp ποιέωvipa2p καίc ἐγώrpn-p

ὁµοιοπαθήςanmpn εἰµίvipx1p σύrpd-p ἄνθρωποςnnmp εὐαγγελίζωvppmnmp σύrpa-p ἀπόp
οὗτοςrdgmp ὁdgmp µάταιοςagmpn ἐπιστρέφωvnpa ἐπίp ὁdams θεόςnams ὁdams ζάωvppaams ὅςrrnms
ποιέωviaa3s ὁdams οὐρανόςnams καίc ὁdafs γῆnafs καίc ὁdafs θάλασσαnafs καίc πᾶςaanpn ὁdanp
ἐνp αὐτόςrpdmp . v.16 ὅςrrnms ἐνp ὁddfp παροίχοµαιvpxndfp γενεάndfp ἐάωviaa3s πᾶςaanpn
danp nanp
ὁ ἔθνος πορεύοµαιvnpn ὁddfp ὁδόςndfp αὐτόςrpgmp . v.17 καίc καίτοιγεxo γέxo
οὐxo ἀµάρτυροςaamsn ἑαυτοῦrxams ἀφίηµιviaa3s ἀγαθοποιέωvppanms οὐρανόθενbo ἐγώrpd-p
ὑετόςnamp δίδωµιvppanms καίc καιρόςnamp καρποφόροςaampn ἐµπίπληµιvppanms τροφήngfs
καίc εὐφροσύνηngfs ὁdafp καρδίαnafp ἐγώrpg-p . v.18 καίc οὗτοςrdanp λέγωvppanmp µόλιςbo
καταπαύωviaa3p ὁdamp ὄχλοςnamp ὁdgms µήxo θύωvnpa αὐτόςrpdmp . v.19 ἐπέρχοµαιviaa3p
δέc ἀπόp ᾿Αντιόχειαngfs καίc ᾿Ικόνιονngns ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc πείθωvpaanmp ὁdamp ὄχλοςnamp
καίc λιθάζωvpaanmp ὁdams Παῦλοςnams σύρωviia3p ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs νοµίζωvpaanmp
αὐτόςrpams θνῄσκωvnxa . v.20 κυκλόωvpaagmp δέc αὐτόςrpams ὁdgmp µαθητήςngmp
ἀνίστηµιvpaanms εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs πόλιςnafs καίc ὁddfs ἐπαύριονbo ἐξέρχοµαιviaa3s
σύνp ὁddms Βαρναβᾶςndms εἰςp ∆έρβηnafs . v.21 εὐαγγελίζωvpamnmp τέxo ὁdafs πόλιςnafs
ἐκεῖνοςrdafs καίc µαθητεύωvpaanmp ἱκανόςaampn ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ὁdafs Λύστραnafs καίc
᾿Ικόνιονnans καίc ᾿Αντιόχειαnafs . v.22 ἐπιστηρίζωvppanmp ὁdafp ψυχήnafp ὁdgmp µαθητήςngmp
παρακαλέωvppanmp ἐµµένωvnpa ὁddfs πίστιςndfs καίc ὅτιc διάp πολύςagfpn θλῖψιςngfp δεῖvipq3s
ἐγώrpa-p εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.23 χειροτονέωvpaanmp δέc
αὐτόςrpdmp πρεσβύτεροςaampn κατάp ἐκκλησίαnafs προσεύχοµαιvpadnmp µετάp νηστείαngfp
παρατίθηµιviam3p αὐτόςrpamp ὁddms κύριοςndms εἰςp ὅςrrams πιστεύωviya3p .
389 ΠΡΑΞΕΙΣ 14. 25–15. 6
εἰς Παµφυλίαν. καὶ λαλήσαντες ἐν Πέργῃ τὸν λόγον, κατέβη- 25
σαν εἰς ᾿Αττάλειαν, κἀκεῖθεν ἀπέπλευσαν εἰς ᾿Αντιόχειαν, ὅθεν 26
ἦσαν παραδεδοµένοι τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ εἰς τὸ ἔργον ὃ ἐπλή-
ρωσαν. παραγενόµενοι δὲ καὶ συναγαγόντες τὴν ἐκκλησίαν, 27
ἀνήγγειλαν ὅσα ἐποίησεν ὁ Θεὸς µετ΄ αὐτῶν, καὶ ὅτι ἤνοιξε τοῖς
ἔθνεσι θύραν πίστεως. διέτριβον δὲ ἐκεῖ χρόνον οὐκ ὀλίγον 28
σὺν τοῖς µαθηταῖς.
Καί τινες κατελθόντες ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας, ἐδίδασκον τοὺς 15
ἀδελφοὺς ὅτι ᾿Εὰν µὴ περιτέµνησθε τῷ ἔθει Μωϋσέως, οὐ δύ-
νασθε σωθῆναι. γενοµένης οὖν στάσεως καὶ συζητήσεως οὐκ 2
ὀλίγης τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Βαρνάβᾳ πρὸς αὐτούς, ἔταξαν ἀναβαί-
νειν Παῦλον καὶ Βαρνάβαν καί τινας ἄλλους ἐξ αὐτῶν πρὸς τοὺς
ἀποστόλους καὶ πρεσβυτέρους εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ, περὶ τοῦ ζητή-
µατος τούτου. οἱ µὲν οὖν, προπεµφθέντες ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας, 3
διήρχοντο τὴν Φοινίκην καὶ Σαµάρειαν, ἐκδιηγούµενοι τὴν ἐ-
πιστροφὴν τῶν ἐθνῶν, καὶ ἐποίουν χαρὰν µεγάλην πᾶσι τοῖς
ἀδελφοῖς. παραγενόµενοι δὲ εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, ἀπεδέχθησαν 4
ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας καὶ τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν πρεσβυτέρων,
ἀνήγγειλάν τε ὅσα ὁ Θεὸς ἐποίησε µετ΄ αὐτῶν. ἐξανέστησαν 5
δέ τινες τῶν ἀπὸ τῆς αἱρέσεως τῶν Φαρισαίων πεπιστευκότες,
λέγοντες ὅτι ∆εῖ περιτέµνειν αὐτούς, παραγγέλλειν τε τηρεῖν
τὸν νόµον Μωϋσέως. Συνήχθησάν δὲ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ πρε- 6

v.24 καίc διέρχοµαιvpaanmp ὁdafs Πισιδίαnafs ἔρχοµαιviaa3p εἰςp Παµφυλίαnafs . v.25 καίc
vpaanmp p ndfs dams nams viaa3p p
λαλέω ἐν Πέργη ὁ λόγος καταβαίνω εἰς ᾿Αττάλειαnafs .
v.26 κἀκεῖθενbo ἀποπλέωviaa3p εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs ὅθενbo εἰµίviix3p παραδίδωµιvpxpnmp ὁddfs
χάριςndfs ὁdgms θεόςngms εἰςp ὁdans ἔργονnans ὅςrrans πληρόωviaa3p . v.27 παραγίνοµαιvpadnmp
δέc καίc συνάγωvpaanmp ὁdafs ἐκκλησίαnafs ἀναγγέλλωviaa3p ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s ὁdnms
θεόςnnms µετάp αὐτόςrpgmp καίc ὅτιc ἀνοίγωviaa3s ὁddnp ἔθνοςndnp θύραnafs πίστιςngfs .
v.28 διατρίβωviia3p δέc ἐκεῖbo χρόνοςnams οὐxo ὀλίγοςaamsn σύνp ὁddmp µαθητήςndmp .
15. v.1 καίc τι-σρινµπ κατέρχοµαιvpaanmp ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs διδάσκωviia3p ὁdamp
ἀδελφόςnamp ὅτιc ἐάνqo µήxo περιτέµνωvspp2p ὁddns ἔθοςndns Μωϋσῆςngms οὐxo δύναµαιvipn2p
σῴζωvnap . v.2 γίνοµαιvpadgfs οὖνc στάσιςngfs καίc συζήτησιςngfs οὐxo ὀλίγοςagfsn ὁddms
Παῦλοςndms καίc ὁddms Βαρναβᾶςndms πρόςp αὐτόςrpamp τάσσωviaa3p ἀναβαίνωvnpa
Παῦλοςnams καίc Βαρναβᾶςnams καίc τι-σριαµπ ἄλλοςaampn ἐκp αὐτόςrpgmp πρόςp ὁdamp
ἀπόστολοςnamp καίc πρεσβύτεροςaampn εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp περίp ὁdgns ζήτηµαngns οὗτοςrdgns .
v.3 ὁdnmp µένxo οὖνc προπέµπωvpapnmp ὑπόp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs διέρχοµαιviin3p ὁdafs
Φοινίκηnafs καίc Σαµάρειαnafs ἐκδιηγέοµαιvppnnmp ὁdafs ἐπιστροφήnafs ὁdgnp ἔθνοςngnp καίc
ποιέωviia3p χαράnafs µέγαςaafsn πᾶςadmpn ὁddmp ἀδελφόςndmp . v.4 παραγίνοµαιvpadnmp
c p tp viap3p p dgfs ngfs
δέ εἰς ᾿Ιερουσαλήµ ἀποδέχοµαι ὑπό ὁ ἐκκλησία καίc ὁdgmp ἀπόστολοςngmp
καίc ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn ἀναγγέλλωviaa3p τέxo ὅσοςrcanp ὁdnms θεόςnnms ποιέωviaa3s
µετάp αὐτόςrpgmp . v.5 ἐξανίστηµιviaa3p δέc τι-σρινµπ ὁdgmp ἀπόp ὁdgfs αἵρεσιςngfs
ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp πιστεύωvpxanmp λέγωvppanmp ὅτιc δεῖvipq3s περιτέµνωvnpa αὐτόςrpamp
παραγγέλλωvnpa τέxo τηρέωvnpa ὁdams νόµοςnams Μωϋσῆςngms .
 15. 7–17 ΠΡΑΞΕΙΣ 390
7 σβύτεροι ἰδεῖν περὶ τοῦ λόγου τούτου. πολλῆς δὲ συζητήσεως
γενοµένης, ἀναστὰς Πέτρος εἶπε πρὸς αὐτούς, ῎Ανδρες ἀδελ-
φοί, ὑµεῖς ἐπίστασθε ὅτι ἀφ΄ ἡµερῶν ἀρχαίων ὁ Θεὸς ἐν ἡµῖν
ἐξελέξατο, διὰ τοῦ στόµατός µου ἀκοῦσαι τὰ ἔθνη τὸν λόγον
8 τοῦ εὐαγγελίου, καὶ πιστεῦσαι. καὶ ὁ καρδιογνώστης Θεὸς
ἐµαρτύρησεν αὐτοῖς, δοὺς αὐτοῖς τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον, καθὼς
9 καὶ ἡµῖν, καὶ οὐδὲν διέκρινε µεταξὺ ἡµῶν τε καὶ αὐτῶν, τῇ
10 πίστει καθαρίσας τὰς καρδίας αὐτῶν. νῦν οὖν τί πειράζετε
τὸν Θεόν, ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν µαθητῶν, ὃν
11 οὔτε οἱ πατέρες ἡµῶν οὔτε ἡµεῖς ἰσχύσαµεν βαστάσαι· ἀλ-
λὰ διὰ τῆς χάριτος Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ πιστεύοµεν σωθῆ-
12 ναι, καθ΄ ὃν τρόπον κἀκεῖνοι. ᾿Εσίγησε δὲ πᾶν τὸ πλῆθος,
καὶ ἤκουον Βαρνάβα καὶ Παύλου ἐξηγουµένων ὅσα ἐποίησεν
13 ὁ Θεὸς σηµεῖα καὶ τέρατα ἐν τοῖς ἔθνεσι δι΄ αὐτῶν. µετὰ δὲ
τὸ σιγῆσαι αὐτούς, ἀπεκρίθη ᾿Ιάκωβος λέγων, ῎Ανδρες ἀδελφοί
14 ἀκούσατέ µου, Συµεὼν ἐξηγήσατο καθὼς πρῶτον ὁ Θεὸς ἐ-
15 πεσκέψατο λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν λαὸν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ. καὶ
τούτῳ συµφωνοῦσιν οἱ λόγοι τῶν προφητῶν, καθὼς γέγραπται,
16 Μετὰ ταῦτα ἀναστρέψω, καὶ ἀνοικοδοµήσω τὴν σκηνὴν ∆αβὶδ
τὴν πεπτωκυῖαν, καὶ τὰ κατεσκαµµένα αὐτῆς ἀνοικοδοµήσω,
17 καὶ ἀνορθώσω αὐτήν, ὅπως ἂν ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν

v.6 συνάγωviap3p δέc ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁράωvnaa περίp
ὁdgms λόγοςngms οὗτοςrdgms . v.7 πολύςagfsn δέc συζήτησιςngfs γίνοµαιvpadgfs ἀνίστηµιvpaanms
Πέτροςnnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp σύrpn-p ἐπίσταµαιvipn2p
ὅτιc ἀπόp ἡµέραngfp ἀρχαῖοςagfpn ὁdnms θεόςnnms ἐνp ἐγώrpd-p ἐκλέγωviam3s διάp ὁdgns
στόµαngns ἐγώrpg-s ἀκούωvnaa ὁdanp ἔθνοςnanp ὁdams λόγοςnams ὁdgns εὐαγγέλιονngns καίc
πιστεύωvnaa . v.8 καίc ὁdnms καρδιογνώστηςnnms θεόςnnms µαρτυρέωviaa3s αὐτόςrpdmp
δίδωµιvpaanms αὐτόςrpdmp ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn καθώςbo καίc ἐγώrpd-p .
v.9 καίc οὐδείςaansn διακρίνωviaa3s µεταξύbo ἐγώrpg-p τέxo καίc αὐτόςrpgmp ὁddfs πίστιςndfs
καθαρίζωvpaanms ὁdafp καρδίαnafp αὐτόςrpgmp . v.10 νῦνbo οὖνc τίςrqans πειράζωvipa2p
ὁdams θεόςnams ἐπιτίθηµιvnaa ζυγόςnams ἐπίp ὁdams τράχηλοςnams ὁdgmp µαθητήςngmp ὅςrrams
οὔτεc ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p οὔτεc ἐγώrpn-p ἰσχύωviaa1p βαστάζωvnaa . v.11 ἀλλάc διάp
ὁdgfs χάριςngfs κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms πιστεύωvipa1p σῴζωvnap κατάp ὅςrrams
τρόποςnams κἀκεῖνοςrdnmp . v.12 σιγάωviaa3s δέc πᾶςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns καίc ἀκούωviia3p
Βαρναβᾶςngms καίc Παῦλοςngms ἐξηγέοµαιvppngmp ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms
σηµεῖονnanp καίc τέραςnanp ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp διάp αὐτόςrpgmp . v.13 µετάp δέc ὁdans
σιγάωvnaa αὐτόςrpamp ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιάκωβοςnnms λέγωvppanms ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp
ἀκούωvdaa2p ἐγώrpg-s . v.14 Συµεώνtp ἐξηγέοµαιviad3s καθώςbo πρῶτοςbo ὁdnms θεόςnnms
viad3s
ἐπισκέπτοµαι λαµβάνωvnaa ἐκp ἔθνοςngnp λαόςnams ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns αὐτόςrpgms .
v.15 καίc οὗτοςrddns συµφωνέωvipa3p ὁdnmp λόγοςnnmp ὁdgmp προφήτηςngmp καθώςbo
γράφωvixp3s . v.16 µετάp οὗτοςrdanp ἀναστρέφωvifa1s καίc ἀνοικοδοµέωvifa1s ὁdafs σκηνήnafs
∆αυίδtp ὁdafs πίπτωvpxaafs καίc ὁdanp κατασκάπτωvpxpanp αὐτόςrpgfs ἀνοικοδοµέωvifa1s καίc
ἀνορθόωvifa1s αὐτόςrpafs .
391 ΠΡΑΞΕΙΣ 15. 18–26
ἀνθρώπων τὸν Κύριον, καὶ πάντα τὰ ἔθνη, ἐφ΄ οὓς ἐπικέκληται
τὸ ὄνοµά µου ἐπ΄ αὐτούς, λέγει Κύριος ὁ ποιῶν ταῦτα πα΄ντα.
γνωστὰ ἀπ΄ αἰῶνός ἐστι τῷ Θεῷ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ. διὸ 18, 19
ἐγὼ κρίνω µὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέφου-
σιν ἐπὶ τὸν Θεόν, ἀλλὰ ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι ἀπὸ 20
τῶν ἀλισγηµάτων τῶν εἰδώλων καὶ τῆς πορνείας καὶ τοῦ πνι-
κτοῦ καὶ τοῦ αἵµατος. Μωσῆς γὰρ ἐκ γενεῶν ἀρχαίων κατὰ 21
πόλιν τοὺς κηρύσσοντας αὐτὸν ἔχει, ἐν ταῖς συναγωγαῖς κατὰ
πᾶν σάββατον ἀναγινωσκόµενος. Τότε ἔδοξε τοῖς ἀποστόλοις 22
καὶ τοῖς πρεσβυτέροις σὺν ὅλῃ τῇ ἐκκλησίᾳ, ἐκλεξαµένους ἄν-
δρας ἐξ αὐτῶν πέµψαι εἰς ᾿Αντιόχειαν σὺν τῷ Παύλῳ καὶ Βαρνά-
βᾳ, ᾿Ιούδαν τὸν ἐπικαλούµενον Βαρσαβᾶν, καὶ Σιλᾶν, ἄνδρας
ἡγουµένους ἐν τοῖς ἀδελφοῖς, γράψαντες διὰ χειρὸς αὐτῶν 23
τάδε, Οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ οἱ ἀδελφοὶ τοῖς κα-
τὰ τὴν ᾿Αντιόχειαν καὶ Συρίαν καὶ Κιλικίαν ἀδελφοῖς τοῖς ἐξ
ἐθνῶν, χαίρειν, ᾿Επειδὴ ἠκούσαµεν ὅτι τινὲς ἐξ ἡµῶν ἐξελθόν- 24
τες ἐτάραξαν ὑµᾶς λόγοις, ἀνασκευάζοντες τὰς ψυχὰς ὑµῶν,
λέγοντες περιτέµνεσθαι καὶ τηρεῖν τὸν νόµον, οἷς οὐ διεστει-
λάµεθα, ἔδοξεν ἡµῖν γενοµένοις ὁµοθυµαδόν, ἐκλεξαµένους 25
ἄνδρας πέµψαι πρὸς ὑµᾶς, σὺν τοῖς ἀγαπητοῖς ἡµῶν Βαρνάβᾳ
καὶ Παύλῳ, ἀνθρώποις παραδεδωκόσι τὰς ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ 26

v.17 ὅπωςbo ἄνxo ἐκζητέωvsaa3p ὁdnmp κατάλοιποςanmpn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὁdams

κύριοςnams καίc πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp ἐπίp ὅςrramp ἐπικαλέωvixp3s ὁdans ὄνοµαnans
ἐγώrpg-s ἐπίp αὐτόςrpamp λέγωvipa3s κύριοςnnms ὁdnms ποιέωvppanms οὗτοςrdanp πᾶςaanpn .
v.18 γνωστόςannpn ἀπόp αἰώνngms εἰµίvipx3s ὁddms θεόςndms πᾶςannpn ὁdnnp ἔργονnnnp
αὐτόςrpgms . v.19 διόc ἐγώrpn-s κρίνωvipa1s µήxo παρενοχλέωvnpa ὁddmp ἀπόp ὁdgnp ἔθνοςngnp
ἐπιστρέφωvppadmp ἐπίp ὁdams θεόςnams . v.20 ἀλλάc ἐπιστέλλωvnaa αὐτόςrpdmp ὁdgms
ἀπέχωvnpm ἀπόp ὁdgnp ἀλίσγηµαngnp ὁdgnp εἴδωλονngnp καίc ὁdgfs πορνείαngfs καίc ὁdgns
πνικτόςagnsn καίc ὁdgns αἷµαngns . v.21 Μωϋσῆςnnms γάρc ἐκp γενεάngfp ἀρχαῖοςagfpn
κατάp πόλιςnafs ὁdamp κηρύσσωvppaamp αὐτόςrpams ἔχωvipa3s ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp κατάp
πᾶςaansn σάββατονnans ἀναγινώσκωvpppnms . v.22 τότεbo δοκέωviaa3s ὁddmp ἀπόστολοςndmp
καίc ὁddmp πρεσβύτεροςadmpn σύνp ὅλοςadfsn ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἐκλέγωvpamamp ἀνήρnamp
ἐκp αὐτόςrpgmp πέµπωvnaa εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs σύνp ὁddms Παῦλοςndms καίc Βαρναβᾶςndms
᾿Ιούδαςnams ὁdams ἐπικαλέωvpppams Βαρσαββᾶςnams καίc Σιλᾶςnams ἀνήρnamp ἡγέοµαιvppnamp
ἐνp ὁddmp ἀδελφόςndmp . v.23 γράφωvpaanmp διάp χείρngfs αὐτόςrpgmp ὅδεrdanp ὁdnmp
nnmp c dnmp
ἀπόστολος καί ὁ πρεσβύτεροςanmpn καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ὁddmp κατάp ὁdafs
᾿Αντιόχειαnafs καίc Συρίαnafs καίc Κιλικίαnafs ἀδελφόςndmp ὁddmp ἐκp ἔθνοςngnp χαίρωvnpa .
v.24 ἐπειδήc ἀκούωviaa1p ὅτιc τι-σρινµπ ἐκp ἐγώrpg-p ἐξέρχοµαιvpaanmp ταράσσωviaa3p
σύrpa-p λόγοςndmp ἀνασκευάζωvppanmp ὁdafp ψυχήnafp σύrpg-p λέγωvppanmp περιτέµνωvnpp
καίc τηρέωvnpa ὁdams νόµοςnams ὅςrrdmp οὐxo διαστέλλωviam1p . v.25 δοκέωviaa3s ἐγώrpd-p
vpaddmp bo vpamamp namp vnaa
γίνοµαι ὁµοθυµαδόν ἐκλέγω ἀνήρ πέµπω πρόςp σύrpa-p σύνp ὁddmp
ἀγαπητόςadmpn ἐγώrpg-p Βαρναβᾶςndms καίc Παῦλοςndms .
 15. 27–39 ΠΡΑΞΕΙΣ 392
27 τοῦ ὀνόµατος τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ἀπεστάλκα-
µεν οὖν ᾿Ιούδαν καὶ Σίλαν, καὶ αὐτοὺς διὰ λόγου ἀπαγγέλλον-
28 τας τὰ αὐτά. ἔδοξε γὰρ τῷ ῾Αγίῳ Πνεύµατι, καὶ ἡµῖν, µηδὲν
29 πλέον ἐπιτίθεσθαι ὑµῖν βάρος, πλὴν τῶν ἐπάναγκες τούτων, ἀ-
πέχεσθαι εἰδωλοθύτων καὶ αἵµατος καὶ πνικτοῦ καὶ πορνείας,
30 ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτούς, εὖ πράξετε. ἔρρωσθε. Οἱ µὲν οὖν
ἀπολυθέντες ἦλθον εἰς ᾿Αντιόχειαν, καὶ συναγαγόντες τὸ πλῆ-
31 θος, ἐπέδωκαν τὴν ἐπιστολήν. ἀναγνόντες δέ, ἐχάρησαν ἐπὶ τῇ
32 παρακλήσει. ᾿Ιούδας δὲ καὶ Σίλας, καὶ αὐτοὶ προφῆται ὄντες,
διὰ λόγου πολλοῦ παρεκάλεσαν τοὺς ἀδελφούς, καὶ ἐπεστήρι-
33 ξαν. ποιήσαντες δὲ χρόνον, ἀπελύθησαν µετ΄ εἰρήνης ἀπὸ τῶν
34 ἀδελφῶν πρὸς τοὺς ἀποστόλους. ἔδοξε δὲ τῷ Σίλᾳ ἐπιµεῖναι
35 αὐτοῦ. Παῦλος δὲ καὶ Βαρνάβας διέτριβον ἐν ᾿Αντιοχείᾳ δι-
δάσκοντες καὶ εὐαγγελιζόµενοι, µετὰ καὶ ἑτέρων πολλῶν, τὸν
36 λόγον τοῦ Κυρίου. Μετὰ δέ τινας ἡµέρας εἶπε Παῦλος πρὸς
Βαρνάβαν, ᾿Επιστρέψαντες δὴ ἐπισκεψώµεθα τοὺς ἀδελφοὺς
ἡµῶν κατὰ πᾶσαν πόλιν, ἐν αἷς κατηγγείλαµεν τὸν λόγον τοῦ
37 Κυρίου, πῶς ἔχουσι. Βαρνάβας δὲ ἐβουλεύσατο συµπαραλα-
38 βεῖν τὸν ᾿Ιωάννην, τὸν καλούµενον Μάρκον. Παῦλος δὲ ἠξίου,
τὸν ἀποστάντα ἀπ΄ αὐτῶν ἀπὸ Παµφυλίας, καὶ µὴ συνελθόντα
39 αὐτοῖς εἰς τὸ ἔργον, µὴ συµπαραλαβεῖν τοῦτον. ἐγένετο οὖν

v.26 ἄνθρωποςndmp παραδίδωµιvpxadmp ὁdafp ψυχήnafp αὐτόςrpgmp ὑπέρp ὁdgns ὄνοµαngns

ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.27 ἀποστέλλωvixa1p οὖνc
᾿Ιούδαςnams καίc Σιλᾶςnams καίc αὐτόςrpamp διάp λόγοςngms ἀπαγγέλλωvppaamp ὁdanp
αὐτόςrpanp . v.28 δοκέωviaa3s γάρc ὁddns ἅγιοςadnsn πνεῦµαndns καίc ἐγώrpd-p
aansn
µηδείς πολύςaansc ἐπιτίθηµιvnpm σύrpd-p βάροςnans πλήνbo ὁdgnp ἐπάναγκεςbo
οὗτοςrdgnp . v.29 ἀπέχωvnpm εἰδωλόθυτοςagnpn καίc αἷµαngns καίc πνικτόςagnsn καίc
ngfs
πορνεία ἐκ ὅςrrgnp διατηρέωvppanmp ἑαυτοῦrxamp εὖbo πράσσωvifa2p ῥώννυµαιvdxp2p .
p

v.30 ὁdnmp µένxo οὖνc ἀπολύωvpapnmp ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs καίc συνάγωvpaanmp
ὁdans πλῆθοςnans ἐπιδίδωµιviaa3p ὁdafs ἐπιστολήnafs . v.31 ἀναγινώσκωvpaanmp δέc
χαίρωviao3p ἐπίp ὁddfs παράκλησιςndfs . v.32 ᾿Ιούδαςnnms δέc καίc Σιλᾶςnnms καίc
αὐτόςrpnmp προφήτηςnnmp εἰµίvppxnmp διάp λόγοςngms πολύςagmsn παρακαλέωviaa3p ὁdamp
ἀδελφόςnamp καίc ἐπιστηρίζωviaa3p . v.33 ποιέωvpaanmp δέc χρόνοςnams ἀπολύωviap3p
p ngfs p dgmp ngmp
µετά εἰρήνη ἀπό ὁ ἀδελφός πρόςp ὁdamp ἀπόστολοςnamp . v.34 δοκέωviaa3s
δέc ὁddms Σιλᾶςndms ἐπιµένωvnaa αὐτοῦbo . v.35 Παῦλοςnnms δέc καίc Βαρναβᾶςnnms
διατρίβωviia3p ἐνp ᾿Αντιόχειαndfs διδάσκωvppanmp καίc εὐαγγελίζωvppmnmp µετάp καίc
ἕτεροςagmpn πολύςagmpn ὁdams λόγοςnams ὁdgms κύριοςngms . v.36 µετάp δέc τι-σ-
ριαφπ ἡµέραnafp λέγωviaa3s Παῦλοςnnms πρόςp Βαρναβᾶςnams ἐπιστρέφωvpaanmp δήxo
ἐπισκέπτοµαιvsad1p ὁdamp ἀδελφόςnamp ἐγώrpg-p κατάp πᾶςaafsn πόλιςnafs ἐνp ὅςrrdfp
καταγγέλλωviaa1p ὁdams λόγοςnams ὁdgms κύριοςngms πῶςbo ἔχωvipa3p . v.37 Βαρναβᾶςnnms
δέc βουλεύοµαιviad3s συµπαραλαµβάνωvnaa ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ὁdams καλέωvpppams
Μᾶρκοςnams . v.38 Παῦλοςnnms δέc ἀξιόωviia3s ὁdams ἀφίστηµιvpaaams ἀπόp αὐτόςrpgmp
ἀπόp Παµφυλίαngfs καίc µήxo συνέρχοµαιvpaaams αὐτόςrpdmp εἰςp ὁdans ἔργονnans µήxo
συµπαραλαµβάνωvnaa οὗτοςrdams .
393 ΠΡΑΞΕΙΣ 15. 40–16. 9
παροξυσµός, ὥστε ἀποχωρισθῆναι αὐτοὺς ἀπ΄ ἀλλήλων, τόν τε
Βαρνάβαν παραλαβόντα τὸν Μάρκον, ἐκπλεῦσαι εἰς Κύπρον,
Παῦλος δὲ ἐπιλεξάµενος Σίλαν ἐξῆλθε, παραδοθεὶς τῇ χάριτι 40
τοῦ Θεοῦ ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν. διήρχετο δὲ τὴν Συρίαν καὶ Κιλι- 41
κίαν, ἐπιστηρίζων τὰς ἐκκλησίας.
Κατήντησε δὲ εἰς ∆έρβην καὶ Λύστραν, καὶ ἰδού, µαθητής 16
τις ἦν ἐκεῖ, ὀνόµατι Τιµόθεος, υἱὸς γυναικός τινος ᾿Ιουδαίας
πιστῆς, πατρὸς δὲ ῞Ελληνος, ὃς ἐµαρτυρεῖτο ὑπὸ τῶν ἐν Λύ- 2
στροις καὶ ᾿Ικονίῳ ἀδελφῶν. τοῦτον ἠθέλησεν ὁ Παῦλος σὺν 3
αὐτῷ ἐξελθεῖν, καὶ λαβὼν περιέτεµεν αὐτόν, διὰ τοὺς ᾿Ιουδαί-
ους τοὺς ὄντας ἐν τοῖς τόποις ἐκείνοις, ᾔδεισαν γὰρ ἅπαντες τὸν
πατέρα αὐτοῦ, ὅτι ῞Ελλην ὑπῆρχεν. ὡς δὲ διεπορεύοντο τὰς 4
πόλεις, παρεδίδουν αὐτοῖς φυλάσσειν τὰ δόγµατα τὰ κεκριµένα
ὑπὸ τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐν ῾Ιερουσαλήµ.
αἱ µὲν οὖν ἐκκλησίαι ἐστερεοῦντο τῇ πίστει, καὶ ἐπερίσσευον τῷ 5
ἀριθµῷ καθ΄ ἡµέραν. ∆ιελθόντες δὲ τὴν Φρυγίαν καὶ τὴν Γα- 6
λατικὴν χώραν, κωλυθέντες ὑπὸ τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος λαλῆσαι
τὸν λόγον ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, ἐλθόντες κατὰ τὴν Μυσίαν ἐπείραζον κα- 7
τὰ τὴν Βιθυνίαν πορεύεσθαι, καὶ οὐκ εἴασεν αὐτοὺς τὸ Πνεῦµα,
παρελθόντες δὲ τὴν Μυσίαν κατέβησαν εἰς Τρωάδα. καὶ ὅ- 8, 9
ραµα διὰ τῆς νυκτὸς ὤφθη τῷ Παύλῳ, ἀνήρ τις ἦν Μακεδὼν
ἑστώς, παρακαλῶν αὐτὸν καὶ λέγων, ∆ιαβὰς εἰς Μακεδονίαν,

v.39 γίνοµαιviad3s οὖνc παροξυσµόςnnms ὥστεc ἀποχωρίζωvnap αὐτόςrpamp ἀπόp

ἀλλήλωνregmp ὁdams τέxo Βαρναβᾶςnams παραλαµβάνωvpaaams ὁdams Μᾶρκοςnams
ἐκπλέωvnaa εἰςp Κύπροςnafs . v.40 Παῦλοςnnms δέc ἐπιλέγωvpamnms Σιλᾶςnams
ἐξέρχοµαιviaa3s παραδίδωµιvpapnms ὁddfs χάριςndfs ὁdgms θεόςngms ὑπόp ὁdgmp ἀδελφόςngmp .
v.41 διέρχοµαιviin3s δέc ὁdafs Συρίαnafs καίc Κιλικίαnafs ἐπιστηρίζωvppanms ὁdafp ἐκκλησίαnafp .
16. v.1 καταντάωviaa3s δέc εἰςp ∆έρβηnafs καίc Λύστραnafs καίc ἰδούvdaa2s µαθητήςnnms
τι-σρινµσ εἰµίviix3s ἐκεῖbo ὄνοµαndns Τιµόθεοςnnms υἱόςnnms γυνήngfs τίςrigfs ᾿Ιουδαῖοςagfsn
πιστόςagfsn πατήρngms δέc ῞Ελληνngms . v.2 ὅςrrnms µαρτυρέωviip3s ὑπόp ὁdgmp ἐνp
Λύστραndnp καίc ᾿Ικόνιονndns ἀδελφόςngmp . v.3 οὗτοςrdams θέλωviaa3s ὁdnms Παῦλοςnnms
σύνp αὐτόςrpdms ἐξέρχοµαιvnaa καίc λαµβάνωvpaanms περιτέµνωviaa3s αὐτόςrpams διάp
ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn ὁdamp εἰµίvppxamp ἐνp ὁddmp τόποςndmp ἐκεῖνοςrddmp οἶδαviya3p
γάρc ἅπαςanmpn ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms ὅτιc ῞Ελληνnnms ὑπάρχωviia3s . v.4 ὡςbo
δέc διαπορεύοµαιviin3p ὁdafp πόλιςnafp παραδίδωµιviia3p αὐτόςrpdmp φυλάσσωvnpa ὁdanp
δόγµαnanp ὁdanp κρίνωvpxpanp ὑπόp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp καίc ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn
ὁdgmp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.5 ὁdnfp µένxo οὖνc ἐκκλησίαnnfp στερεόωviip3p ὁddfs πίστιςndfs
καίc περισσεύωviia3p ὁddms ἀριθµόςndms κατάp ἡµέραnafs . v.6 διέρχοµαιvpaanmp δέc
ὁdafs Φρυγίαnafs καίc ὁdafs Γαλατικόςaafsn χώραnafs κωλύωvpapnmp ὑπόp ὁdgns ἅγιοςagnsn
πνεῦµαngns λαλέωvnaa ὁdams λόγοςnams ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs . v.7 ἔρχοµαιvpaanmp κατάp
ὁdafs Μυσίαnafs πειράζωviia3p κατάp ὁdafs Βιθυνίαnafs πορεύοµαιvnpn καίc οὐxo ἐάωviaa3s
αὐτόςrpamp ὁdnns πνεῦµαnnns . v.8 παρέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdafs Μυσίαnafs καταβαίνωviaa3p
εἰςp Τρῳάςnafs .
 16. 10–18 ΠΡΑΞΕΙΣ 394
10 βοήθησον ἡµῖν. ὡς δὲ τὸ ὅραµα εἶδεν, εὐθέως ἐζητήσαµεν
ἐξελθεῖν εἰς τὴν Μακεδονίαν, συµβιβάζοντες ὅτι προσκέκληται
11 ἡµᾶς ὁ Κύριος εὐαγγελίσασθαι αὐτούς. ᾿Αναχθέντες οὖν ἀπὸ
τῆς Τρωάδος, εὐθυδροµήσαµεν εἰς Σαµοθρᾴκην, τῇ τε ἐπιούσῃ
12 εἰς Νεάπολιν, ἐκεῖθέν τε εἰς Φιλίππους, ἥτις ἐστὶ πρώτη τὴς
µερίδος τῆς Μακεδονίας πόλις, κολωνία, ἦµεν δὲ ἐν ταύτῃ τῇ
13 πόλει διατρίβοντες ἡµέρας τινάς. τῇ τε ἡµέρᾳ τῶν σαββάτων ἐξ-
ήλθοµεν ἔξω τῆς πόλεως παρὰ ποταµόν, οὗ ἐνοµίζετο προσευ-
χὴ εἶναι, καὶ καθίσαντες ἐλαλοῦµεν ταῖς συνελθούσαις γυναιξί.
14 καί τις γυνὴ ὀνόµατι Λυδία, πορφυρόπωλις πόλεως Θυατείρων,
σεβοµένη τὸν Θεόν, ἤκουεν, ἧς ὁ Κύριος διήνοιξε τὴν καρδίαν,
15 προσέχειν τοῖς λαλουµένοις ὑπὸ τοῦ Παύλου. ὡς δὲ ἐβαπτί-
σθη, καὶ ὁ οἶκος αὐτῆς, παρεκάλεσε λέγουσα, Εἰ κεκρίκατέ µε
πιστὴν τῷ Κυρίῳ εἶναι, εἰσελθόντες εἰς τὸν οἶκόν µου, µείνατε.
16 καὶ παρεβιάσατο ἡµᾶς. ᾿Εγένετο δὲ πορευοµένων ἡµῶν εἰς
προσευχήν, παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦµα Πύθωνος ἀπαν-
τῆσαι ἡµῖν, ἥτις ἐργασίαν πολλὴν παρεῖχε τοῖς κυρίοις αὐτῆς,
17 µαντευοµένη. αὕτη κατακολουθήσασα τῷ Παύλῳ καὶ ἡµῖν,
ἔκραζε λέγουσα, Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψί-
18 στου εἰσίν, οἵτινες καταγγέλλουσιν ἡµῖν ὁδὸν σωτηρίας. τοῦτο
δὲ ἐποίει ἐπὶ πολλὰς ἡµέρας. διαπονηθεὶς δὲ ὁ Παῦλος, καὶ

v.9 καίc ὅραµαnnns διάp ὁdgfs νύξngfs ὁράωviap3s ὁddms Παῦλοςndms ἀνήρnnms τι-σ-
ρινµσ εἰµίviix3s Μακεδώνnnms ἵστηµιvpxanms παρακαλέωvppanms αὐτόςrpams καίc λέγωvppanms
διαβαίνωvpaanms εἰςp Μακεδονίαnafs βοηθέωvdaa2s ἐγώrpd-p . v.10 ὡςbo δέc ὁdans
ὅραµαnans ὁράωviaa3s εὐθέωςbo ζητέωviaa1p ἐξέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs Μακεδονίαnafs
συµβιβάζωvppanmp ὅτιc προσκαλέοµαιvixn3s ἐγώrpa-p ὁdnms κύριοςnnms εὐαγγελίζωvnam
αὐτόςrpamp . v.11 ἀνάγωvpapnmp οὖνc ἀπόp ὁdgfs Τρῳάςngfs εὐθυδροµέωviaa1p εἰςp
nafs
Σαµοθρᾴκη ὁddfs τέxo ἔπειµιvppxdfs εἰςp Νεάπολιςnafs . v.12 ἐκεῖθενbo τέxo εἰςp
Φίλιπποιnams ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s πρῶτοςanfsn ὁdgfs µερίςngfs ὁdgfs Μακεδονίαngfs πόλιςnnfs
κολωνίαnnfs εἰµίviix1p δέc ἐνp οὗτοςrddfs ὁddfs πόλιςndfs διατρίβωvppanmp ἡµέραnafp τι-σριαφπ.
v.13 ὁddfs τέxo ἡµέραndfs ὁdgnp σάββατονngnp ἐξέρχοµαιviaa1p ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs
παράp ποταµόςnams ὅςbo νοµίζωviip3s προσευχήnnfs εἰµίvnpx καίc καθίζωvpaanmp λαλέωviia1p
ὁddfp συνέρχοµαιvpaadfp γυνήndfp . v.14 καίc τι-σρινφσ γυνήnnfs ὄνοµαndns Λυδίαnnfs
nnfs ngfs ngnp
πορφυρόπωλις πόλις Θυάτειρα σέβωvppnnfs ὁdams θεόςnams ἀκούωviia3s ὅςrrgfs
ὁdnms κύριοςnnms διανοίγωviaa3s ὁdafs καρδίαnafs προσέχωvnpa ὁddnp λαλέωvpppdnp ὑπόp
ὁdgms Παῦλοςngms . v.15 ὡςbo δέc βαπτίζωviap3s καίc ὁdnms οἶκοςnnms αὐτόςrpgfs
παρακαλέωviaa3s λέγωvppanfs εἰqo κρίνωvixa2p ἐγώrpa-s πιστόςaafsn ὁddms κύριοςndms εἰµίvnpx
εἰσέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdams οἶκοςnams ἐγώrpg-s µένωvdaa2p καίc παραβιάζοµαιviad3s ἐγώrpa-p .
v.16 γίνοµαιviad3s δέc πορεύοµαιvppngmp ἐγώrpg-p εἰςp προσευχήnafs παιδίσκηnafs τι-
-σριαφσ ἔχωvppaafs πνεῦµαnans πύθωνngms ἀπαντάωvnaa ἐγώrpd-p ὅστιςrrnfs ἐργασίαnafs
πολύςaafsn παρέχωviia3s ὁddmp κύριοςndmp αὐτόςrpgfs µαντεύοµαιvppnnfs . v.17 οὗτοςrdnfs
vpaanfs ddms ndms c rpd-p viia3s vppanfs
κατακολουθέω ὁ Παῦλος καί ἐγώ κράζω λέγω οὗτοςrdnmp
ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp δοῦλοςnnmp ὁdgms θεόςngms ὁdgms ὕψιστοςagmsn εἰµίvipx3p ὅστιςrrnmp
καταγγέλλωvipa3p ἐγώrpd-p ὁδόςnafs σωτηρίαngfs .
395 ΠΡΑΞΕΙΣ 16. 19–28
ἐπιστρέψας, τῷ πνεύµατι εἶπε, Παραγγέλλω σοι ἐν τῷ ὀνόµατι
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐξελθεῖν ἀπ΄ αὐτῆς. καὶ ἐξῆλθεν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ.
ἰδόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας αὐ- 19
τῶν, ἐπιλαβόµενοι τὸν Παῦλον καὶ τὸν Σίλαν, εἵλκυσαν εἰς τὴν
ἀγορὰν ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας, καὶ προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς 20
στρατηγοῖς εἶπον, Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡµῶν τὴν
πόλιν, ᾿Ιουδαῖοι ὑπάρχοντες, καὶ καταγγέλλουσιν ἔθη ἃ οὐκ 21
ἔξεστιν ἡµῖν παραδέχεσθαι οὐδὲ ποιεῖν, ῾Ρωµαίοις οὖσι. καὶ 22
συνεπέστη ὁ ὄχλος κατ΄ αὐτῶν, καὶ οἱ στρατηγοὶ περιρρήξαν-
τες αὐτῶν τὰ ἱµάτια ἐκέλευον ῥαβδίζειν. πολλάς τε ἐπιθέντες 23
αὐτοῖς πληγὰς ἔβαλον εἰς φυλακήν, παραγγείλαντες τῷ δεσµο-
φύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς, ὅς, παραγγελίαν τοιαύτην 24
εἰληφώς, ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν ἐσωτέραν φυλακήν, καὶ τοὺς
πόδας αὐτῶν ἠσφαλίσατο εἰς τὸ ξύλον. κατὰ δὲ τὸ µεσονύ- 25
κτιον Παῦλος καὶ Σίλας προσευχόµενοι ὕµνουν τὸν Θεόν, ἐπη-
κροῶντο δὲ αὐτῶν οἱ δέσµιοι, ἄφνω δὲ σεισµὸς ἐγένετο µέγας, 26
ὥστε σαλευθῆναι τὰ θεµέλια τοῦ δεσµωτηρίου, ἀνεῴχθησάν τε
παραχρῆµα αἱ θύραι πᾶσαι, καὶ πάντων τὰ δεσµὰ ἀνέθη. ἔξ- 27
υπνος δὲ γενόµενος ὁ δεσµοφύλαξ, καὶ ἰδὼν ἀνεῳγµένας τὰς
θύρας τῆς φυλακῆς, σπασάµενος µάχαιραν, ἔµελλεν ἑαυτὸν
ἀναιρεῖν, νοµίζων ἐκπεφευγέναι τοὺς δεσµίους. ἐφώνησε δὲ 28

v.18 οὗτοςrdans δέc ποιέωviia3s ἐπίp πολύςaafpn ἡµέραnafp διαπονέοµαιvpadnms δέc ὁdnms
Παῦλοςnnms καίc ἐπιστρέφωvpaanms ὁddns πνεῦµαndns λέγωviaa3s παραγγέλλωvipa1s σύrpd-s ἐνp
ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐξέρχοµαιvnaa ἀπόp αὐτόςrpgfs καίc ἐξέρχοµαιviaa3s
αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs . v.19 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp κύριοςnnmp αὐτόςrpgfs ὅτιc
ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnfs ἐλπίςnnfs ὁdgfs ἐργασίαngfs αὐτόςrpgmp ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp ὁdams
Παῦλοςnams καίc ὁdams Σιλᾶςnams ἕλκωviaa3p εἰςp ὁdafs ἀγοράnafs ἐπίp ὁdamp ἄρχωνnamp .
v.20 καίc προσάγωvpaanmp αὐτόςrpamp ὁddmp στρατηγόςndmp λέγωviaa3p οὗτοςrdnmp ὁdnmp
ἄνθρωποςnnmp ἐκταράσσωvipa3p ἐγώrpg-p ὁdafs πόλιςnafs ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὑπάρχωvppanmp .
v.21 καίc καταγγέλλωvipa3p ἔθοςnanp ὅςrranp οὐxo ἔξεστιvipq3s ἐγώrpd-p παραδέχοµαιvnpn
οὐδέbo ποιέωvnpa ῾Ρωµαῖοςadmpn εἰµίvppxdmp . v.22 καίc συνεφίστηµιviaa3s ὁdnms
ὄχλοςnnms κατάp αὐτόςrpgmp καίc ὁdnmp στρατηγόςnnmp περιρήγνυµιvpaanmp αὐτόςrpgmp
ὁdanp ἱµάτιονnanp κελεύωviia3p ῥαβδίζωvnpa . v.23 πολύςaafpn τέxo ἐπιτίθηµιvpaanmp
αὐτόςrpdmp πληγήnafp βάλλωviaa3p εἰςp φυλακήnafs παραγγέλλωvpaanmp ὁddms δεσµοφύλαξndms
ἀσφαλῶςbo τηρέωvnpa αὐτόςrpamp . v.24 ὅςrrnms παραγγελίαnafs τοιοῦτοςrdafs λαµβάνωvpxanms
βάλλωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs ἐσώτεροςaafsn φυλακήnafs καίc ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgmp
ἀσφαλίζωviad3s εἰςp ὁdans ξύλονnans . v.25 κατάp δέc ὁdans µεσονύκτιονnans Παῦλοςnnms
καίc Σιλᾶςnnms προσεύχοµαιvppnnmp ὑµνέωviia3p ὁdams θεόςnams ἐπακροάοµαιviin3p δέc
αὐτόςrpgmp ὁdnmp δέσµιοςnnmp . v.26 ἄφνωbo δέc σεισµόςnnms γίνοµαιviad3s µέγαςanmsn
ὥστεc σαλεύωvnap ὁdanp θεµέλιονnanp ὁdgns δεσµωτήριονngns ἀνοίγωviap3p τέxo παραχρῆµαbo
ὁdnfp θύραnnfp πᾶςanfpn καίc πᾶςagmpn ὁdnnp δεσµόςnnnp ἀνίηµιviap3s . v.27 ἔξυπνοςanmsn
δέc γίνοµαιvpadnms ὁdnms δεσµοφύλαξnnms καίc ὁράωvpaanms ἀνοίγωvpxpafp ὁdafp θύραnafp
ὁdgfs φυλακήngfs σπάωvpamnms µάχαιραnafs µέλλωviia3s ἑαυτοῦrxams ἀναιρέωvnpa νοµίζωvppanms
ἐκφεύγωvnxa ὁdamp δέσµιοςnamp .
 16. 29–39 ΠΡΑΞΕΙΣ 396
φωνῇ µεγάλῃ ὁ Παῦλος λέγων, Μηδὲν πράξῃς σεαυτῷ κακόν,
29 ἅπαντες γάρ ἐσµεν ἐνθάδε. αἰτήσας δὲ φῶτα εἰσεπήδησε, καὶ
30 ἔντροµος γενόµενος προσέπεσε τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ, καὶ
προαγαγὼν αὐτοὺς ἔξω ἔφη, Κύριοι, τί µε δεῖ ποιεῖν ἵνα σωθῶ·
31 οἱ δὲ εἶπον, Πίστευσον ἐπὶ τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ
32 σωθήσῃ σὺ καὶ ὁ οἶκός σου. καὶ ἐλάλησαν αὐτῷ τὸν λόγον
33 τοῦ Κυρίου, καὶ πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ. καὶ παραλαβὼν
αὐτοὺς ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τῆς νυκτὸς ἔλουσεν ἀπὸ τῶν πληγῶν,
34 καὶ ἐβαπτίσθη αὐτὸς καὶ οἱ αὐτοῦ πάντες παραχρῆµα. ἀνα-
γαγών τε αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ παρέθηκε τράπεζαν, καὶ
35 ἠγαλλιάσατο πανοικὶ πεπιστευκὼς τῷ Θεῷ. ῾Ηµέρας δὲ γε-
νοµένης ἀπέστειλαν οἱ στρατηγοὶ τοὺς ῥαβδούχους λέγοντες,
36 ᾿Απόλυσον τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους. ἀπήγγειλε δὲ ὁ δεσµο-
φύλαξ τοὺς λόγους τούτους πρὸς τὸν Παῦλον ὅτι ᾿Απεστάλκασιν
οἱ στρατηγοί, ἵνα ἀπολυθῆτε, νῦν οὖν ἐξελθόντες πορεύεσθε ἐν
37 εἰρήνῃ. ὁ δὲ Παῦλος ἔφη πρὸς αὐτούς, ∆είραντες ἡµᾶς δηµο-
σίᾳ, ἀκατακρίτους, ἀνθρώπους ῾Ρωµαίους ὑπάρχοντας, ἔβαλον
εἰς φυλακήν, καὶ νῦν λάθρα ἡµᾶς ἐκβάλλουσιν· οὐ γάρ, ἀλ-
38 λὰ ἐλθόντες αὐτοὶ ἡµᾶς ἐξαγαγέτωσαν. ἀνήγγειλαν δὲ τοῖς
στρατηγοῖς οἱ ῥαβδοῦχοι τὰ ῥήµατα ταῦτα, καὶ ἐφοβήθησαν
39 ἀκούσαντες ὅτι ῾Ρωµαῖοί εἰσι, καὶ ἐλθόντες παρεκάλεσαν αὐ-

v.28 φωνέωviaa3s δέc φωνήndfs µέγαςadfsn ὁdnms Παῦλοςnnms λέγωvppanms µηδείςaansn

πράσσωvsaa2s σεαυτοῦrxdms κακόςaansn ἅπαςanmpn γάρc εἰµίvipx1p ἐνθάδεbo .
v.29 αἰτέωvpaanms δέc φῶςnanp εἰσπηδάωviaa3s καίc ἔντροµοςanmsn γίνοµαιvpadnms
προσπίπτωviaa3s ὁddms Παῦλοςndms καίc ὁddms Σιλᾶςndms . v.30 καίc προάγωvpaanms
αὐτόςrpamp ἔξωbo φηµίviix3s κύριοςnvmp τίςrqans ἐγώrpa-s δεῖvipq3s ποιέωvnpa ἵναc σῴζωvsap1s .
v.31 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p πιστεύωvdaa2s ἐπίp ὁdams κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams καίc
σῴζωvifp2s σύrpn-s καίc ὁdnms οἶκοςnnms σύrpg-s . v.32 καίc λαλέωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdams
nams dgms ngms c admpn ddmp
λόγος ὁ κύριος καί πᾶς ὁ ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms . v.33 καίc
παραλαµβάνωvpaanms αὐτόςrpamp ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs ὁdgfs νύξngfs λούωviaa3s ἀπόp
ὁdgfp πληγήngfp καίc βαπτίζωviap3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp αὐτόςrpgms πᾶςanmpn παραχρῆµαbo .
v.34 ἀνάγωvpaanms τέxo αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms παρατίθηµιviaa3s
τράπεζαnafs καίc ἀγαλλιάωviad3s πανοικείbo πιστεύωvpxanms ὁddms θεόςndms . v.35 ἡµέραngfs
δέc γίνοµαιvpadgfs ἀποστέλλωviaa3p ὁdnmp στρατηγόςnnmp ὁdamp ῥαβδοῦχοςnamp λέγωvppanmp
ἀπολύωvdaa2s ὁdamp ἄνθρωποςnamp ἐκεῖνοςrdamp . v.36 ἀπαγγέλλωviaa3s δέc ὁdnms
δεσµοφύλαξnnms ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp πρόςp ὁdams Παῦλοςnams ὅτιc ἀποστέλλωvixa3p
ὁdnmp στρατηγόςnnmp ἵναc ἀπολύωvsap2p νῦνbo οὖνc ἐξέρχοµαιvpaanmp πορεύοµαιvdpn2p ἐνp
εἰρήνηndfs . v.37 ὁdnms δέc Παῦλοςnnms φηµίviix3s πρόςp αὐτόςrpamp δέρωvpaanmp ἐγώrpa-p
δηµόσιοςadfsn ἀκατάκριτοςaampn ἄνθρωποςnamp ῾Ρωµαῖοςaampn ὑπάρχωvppaamp βάλλωviaa3p
εἰςp φυλακήnafs καίc νῦνbo λάθρᾳbo ἐγώrpa-p ἐκβάλλωvipa3p οὐxo γάρc ἀλλάc ἔρχοµαιvpaanmp
αὐτόςrpnmp ἐγώrpa-p ἐξάγωvdaa3p . v.38 ἀναγγέλλωviaa3p δέc ὁddmp στρατηγόςndmp
ὁdnmp ῥαβδοῦχοςnnmp ὁdanp ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp καίc φοβέοµαιviao3p ἀκούωvpaanmp ὅτιc
῾Ρωµαῖοςanmpn εἰµίvipx3p .
397 ΠΡΑΞΕΙΣ 16. 40–17. 9
τούς, καὶ ἐξαγαγόντες ἠρώτων ἐξελθεῖν τῆς πόλεως. ἐξελθόντες 40
δὲ ἐκ τῆς φυλακῆς εἰσῆλθον εἰς τὴν Λυδίαν, καὶ ἰδόντες τοὺς
ἀδελφούς, παρεκάλεσαν αὐτούς, καὶ ἐξῆλθον.
∆ιοδεύσαντες δὲ τὴν ᾿Αµφίπολιν καὶ ᾿Απολλωνίαν, ἦλθον εἰς 17
Θεσσαλονίκην, ὅπου ἦν ἥ συναγωγὴ τῶν ᾿Ιουδαίων, κατὰ δὲ τὸ 2
εἰωθὸς τῷ Παύλῳ εἰσῆλθε πρὸς αὐτούς, καὶ ἐπὶ σάββατα τρία
διελέγετο αὐτοῖς ἀπὸ τῶν γραφῶν, διανοίγων καὶ παρατιθέ- 3
µενος, ὅτι τὸν Χριστὸν ἔδει παθεῖν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν,
καὶ ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστὸς ᾿Ιησοῦς, ὃν ἐγὼ καταγγέλλω ὑ-
µῖν. καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν, καὶ προσεκληρώθησαν 4
τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ, τῶν τε σεβοµένων ῾Ελλήνων πολὺ πλῆ-
θος, γυναικῶν τε τῶν πρώτων οὐκ ὀλίγαι. ζηλώσαντες δὲ οἱ 5
ἀπειθοῦντες ᾿Ιουδαῖοι, καὶ προσλαβόµενοι τῶν ἀγοραίων τινὰς
ἄνδρας πονηρούς, καὶ ὀχλοποιήσαντες, ἐθορύβουν τὴν πόλιν,
ἐπιστάντες τε τῇ οἰκίᾳ ᾿Ιάσονος, ἐζήτουν αὐτοὺς ἀγαγεῖν εἰς τὸν
δῆµον. µὴ εὑρόντες δὲ αὐτούς, ἔσυρον τὸν ᾿Ιάσονα καί τινας 6
ἀδελφοὺς ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας, βοῶντες ὅτι Οἱ τὴν οἰκουµέ-
νην ἀναστατώσαντες, οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν, οὓς ὑποδέδε- 7
κται ᾿Ιάσων, καὶ οὗτοι πάντες ἀπέναντι τῶν δογµάτων Καίσαρος
πράττουσιν, βασιλέα λέγοντες ἕτερον εἶναι, ᾿Ιησοῦν. ἐτάραξαν 8
δὲ τὸν ὄχλον καὶ τοὺς πολιτάρχας ἀκούοντας ταῦτα. καὶ λα- 9
βόντες τὸ ἱκανὸν παρὰ τοῦ ᾿Ιάσονος καὶ τῶν λοιπῶν, ἀπέλυσαν

v.39 καίc ἔρχοµαιvpaanmp παρακαλέωviaa3p αὐτόςrpamp καίc ἐξάγωvpaanmp ἐρωτάωviia3p

ἐξέρχοµαιvnaa ὁdgfs πόλιςngfs . v.40 ἐξέρχοµαιvpaanmp δέc ἐκp ὁdgfs φυλακήngfs
viaa3p p dafs nafs
εἰσέρχοµαι εἰς ὁ Λυδία καίc ὁράωvpaanmp ὁdamp ἀδελφόςnamp παρακαλέωviaa3p
αὐτόςrpamp καίc ἐξέρχοµαιviaa3p . 17. v.1 διοδεύωvpaanmp δέc ὁdafs ᾿Αµφίπολιςnafs καίc
᾿Απολλωνίαnafs ἔρχοµαιviaa3p εἰςp Θεσσαλονίκηnafs ὅπουbo εἰµίviix3s ὁdnfs συναγωγήnnfs ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.2 κατάp δέc ὁdans εἴωθαvpxaans ὁddms Παῦλοςndms εἰσέρχοµαιviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp καίc ἐπίp σάββατονnanp τρεῖςnanp διαλέγοµαιviin3s αὐτόςrpdmp ἀπόp
ὁdgfp γραφήngfp . v.3 διανοίγωvppanms καίc παρατίθηµιvppmnms ὅτιc ὁdams Χριστόςnams
δεῖviiq3s πάσχωvnaa καίc ἀνίστηµιvnaa ἐκp νεκρόςagmpn καίc ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms Χριστόςnnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅςrrams ἐγώrpn-s καταγγέλλωvipa1s σύrpd-p . v.4 καίc τι-
-σρινµπ ἐκp αὐτόςrpgmp πείθωviap3p καίc προσκληρόωviap3p ὁddms Παῦλοςndms καίc ὁddms
Σιλᾶςndms ὁdgmp τέxo σέβωvppngmp ῞Ελληνngmp πολύςannsn πλῆθοςnnns γυνήngfp τέxo ὁdgfp
πρῶτοςagfpn οὐxo ὀλίγοςanfpn . v.5 ζηλόωvpaanmp δέc ὁdnmp ἀπειθέωvppanmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn
καίc προσλαµβάνωvpamnmp ὁdgmp ἀγοραῖοςagmpn τι-σριαµπ ἀνήρnamp πονηρόςaampn καίc
ὀχλοποιέωvpaanmp θορυβέωviia3p ὁdafs πόλιςnafs ἐφίστηµιvpaanmp τέxo ὁddfs οἰκίαndfs ᾿Ιάσωνngms
ζητέωviia3p αὐτόςrpamp ἄγωvnaa εἰςp ὁdams δῆµοςnams . v.6 µήxo εὑρίσκωvpaanmp
δέc αὐτόςrpamp σύρωviia3p ὁdams ᾿Ιάσωνnams καίc τι-σριαµπ ἀδελφόςnamp ἐπίp ὁdamp
πολιτάρχηςnamp βοάωvppanmp ὅτιc ὁdnmp ὁdafs οἰκουµένηnafs ἀναστατόωvpaanmp οὗτοςrdnmp
καίc ἐνθάδεbo πάρειµιvipx3p . v.7 ὅςrramp ὑποδέχοµαιvixn3s ᾿Ιάσωνnnms καίc οὗτοςrdnmp
πᾶςanmpn ἀπέναντιbo ὁdgnp δόγµαngnp Καῖσαρngms πράσσωvipa3p βασιλεύςnams λέγωvppanmp
ἕτεροςaamsn εἰµίvnpx ᾿Ιησοῦςnams . v.8 ταράσσωviaa3p δέc ὁdams ὄχλοςnams καίc ὁdamp
πολιτάρχηςnamp ἀκούωvppaamp οὗτοςrdanp .
 17. 10–18 ΠΡΑΞΕΙΣ 398
10 αὐτούς. Οἱ δὲ ἀδελφοὶ εὐθέως διὰ τῆς νυκτὸς ἐξέπεµψαν τόν
τε Παῦλον καὶ τὸν Σιλᾶν εἰς Βέροιαν, οἵτινες παραγενόµενοι εἰς
11 τὴν συναγωγὴν τῶν ᾿Ιουδαίων ἀπῄεσαν. οὗτοι δὲ ἦσαν εὐγε-
νέστεροι τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ, οἵτινες ἐδέξαντο τὸν λόγον µετὰ
πάσης προθυµίας, τὸ καθ΄ ἡµέραν ἀνακρίνοντες τὰς γραφάς,
12 εἰ ἔχοι ταῦτα οὕτως. πολλοὶ µὲν οὖν ἐξ αὐτῶν ἐπίστευσαν,
καὶ τῶν ῾Ελληνίδων γυναικῶν τῶν εὐσχηµόνων καὶ ἀνδρῶν οὐκ
13 ὀλίγοι. ὡς δὲ ἔγνωσαν οἱ ἀπὸ τῆς Θεσσαλονίκης ᾿Ιουδαῖοι ὅτι
καὶ ἐν τῇ Βεροίᾳ κατηγγέλη ὑπὸ τοῦ Παύλου ὁ λόγος τοῦ Θε-
14 οῦ, ἦλθον κἀκεῖ σαλεύοντες τοὺς ὄχλους. εὐθέως δὲ τότε τὸν
Παῦλον ἐξαπέστειλαν οἱ ἀδελφοὶ πορεύεσθαι ὡς ἐπὶ τὴν θά-
15 λασσαν, ὑπέµενον δὲ ὅ τε Σίλας καὶ ὁ Τιµόθεος ἐκεῖ. οἱ δὲ
καθιστῶντες τὸν Παῦλον, ἤγαγον αὐτὸν ἕως ᾿Αθηνῶν, καὶ λα-
βόντες ἐντολὴν πρὸς τὸν Σίλαν καὶ Τιµόθεον, ἵνα ὡς τάχιστα
16 ἔλθωσι πρὸς αὐτόν, ἐξῄεσαν. ᾿Εν δὲ ταῖς ᾿Αθήναις ἐκδεχοµέ-
νου αὐτοὺς τοῦ Παύλου, παρωξύνετο τὸ πνεῦµα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ,
17 θεωροῦντι κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν. διελέγετο µὲν οὖν ἐν
τῇ συναγωγῇ τοῖς ᾿Ιουδαίοις καὶ τοῖς σεβοµένοις, καὶ ἐν τῇ ἀγο-
18 ρᾷ κατὰ πᾶσαν ἡµέραν πρὸς τοὺς παρατυγχάνοντας. τινὲς δὲ
τῶν ᾿Επικουρείων καὶ τῶν Στωϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐ-
τῷ. καί τινες ἔλεγον, Τί ἂν θέλοι ὁ σπερµολόγος οὗτος λέγειν·
οἱ δέ, Ξένων δαιµονίων δοκεῖ καταγγελεὺς εἶναι, ὅτι τὸν ᾿Ιησοῦν

v.9 καίc λαµβάνωvpaanmp ὁdans ἱκανόςaansn παράp ὁdgms ᾿Ιάσωνngms καίc ὁdgmp
λοιπόςagmpn ἀπολύωviaa3p αὐτόςrpamp . v.10 ὁdnmp δέc ἀδελφόςnnmp εὐθέωςbo διάp
dgfs ngfs viaa3p dams
ὁ νύξ ἐκπέµπω ὁ τέ Παῦλοςnams καίc ὁdams Σιλᾶςnams εἰςp Βέροιαnafs
xo

ὅστιςrrnmp παραγίνοµαιvpadnmp εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἄπειµιviix3p .

v.11 οὗτοςrdnmp δέc εἰµίviix3p εὐγενήςanmpc ὁdgmp ἐνp Θεσσαλονίκηndfs ὅστιςrrnmp
δέχοµαιviad3p ὁdams λόγοςnams µετάp πᾶςagfsn προθυµίαngfs ὁdans κατάp ἡµέραnafs
ἀνακρίνωvppanmp ὁdafp γραφήnafp εἰqo ἔχωvopa3s οὗτοςrdnnp οὕτωbo . v.12 πολύςanmpn µένxo
οὖνc ἐκp αὐτόςrpgmp πιστεύωviaa3p καίc ὁdgfp ῾Ελληνίςngfp γυνήngfp ὁdgmp εὐσχήµωνagmpn
καίc ἀνήρngmp οὐxo ὀλίγοςanmpn . v.13 ὡςbo δέc γινώσκωviaa3p ὁdnmp ἀπόp ὁdgfs
Θεσσαλονίκηngfs ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὅτιc καίc ἐνp ὁddfs Βέροιαndfs καταγγέλλωviap3s ὑπόp
ὁdgms Παῦλοςngms ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms ἔρχοµαιviaa3p κἀκεῖbo σαλεύωvppanmp
ὁdamp ὄχλοςnamp . v.14 εὐθέωςbo δέc τότεbo ὁdams Παῦλοςnams ἐξαποστέλλωviaa3p ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp πορεύοµαιvnpn ὡςbo ἐπίp ὁdafs θάλασσαnafs ὑποµένωviia3p δέc ὁdnms τέxo
Σιλᾶςnnms καίc ὁdnms Τιµόθεοςnnms ἐκεῖbo . v.15 ὁdnmp δέc καθίστηµιvppanmp ὁdams
Παῦλοςnams ἄγωviaa3p αὐτόςrpams ἕωςc ᾿Αθῆναιngfp καίc λαµβάνωvpaanmp ἐντολήnafs πρόςp
ὁdams Σιλᾶςnams καίc Τιµόθεοςnams ἵναc ὡςbo ταχύςbo ἔρχοµαιvsaa3p πρόςp αὐτόςrpams
ἔξειµιviix3p . v.16 ἐνp δέc ὁddfp ᾿Αθῆναιndfp ἐκδέχοµαιvppngms αὐτόςrpamp ὁdgms Παῦλοςngms
παροξύνωviip3s ὁdnns πνεῦµαnnns αὐτόςrpgms ἐνp αὐτόςrpdms θεωρέωvppadms κατείδωλοςaafsn
εἰµίvppxafs ὁdafs πόλιςnafs . v.17 διαλέγοµαιviin3s µένxo οὖνc ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs ὁddmp
admpn c ddmp
᾿Ιουδαῖος καί ὁ σέβωvppndmp καίc ἐνp ὁddfs ἀγοράndfs κατάp πᾶςaafsn ἡµέραnafs
πρόςp ὁdamp παρατυγχάνωvppaamp .
399 ΠΡΑΞΕΙΣ 17. 19–28
καὶ τὴν ἀνάστασιν αὐτοῖς εὐηγγελίζετο. ἐπιλαβόµενοί τε αὐ- 19
τοῦ, ἐπὶ τὸν ῎Αρειον πάγον ἤγαγον λέγοντες, ∆υνάµεθα γνῶναι,
τίς ἡ καινὴ αὕτη ἡ ὑπὸ σοῦ λαλουµένη διδαχή· ξενίζοντα γάρ 20
τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡµῶν, βουλόµεθα οὖν γνῶναι, τί
ἂν θέλοι ταῦτα εἶναι. ᾿Αθηναῖοι δὲ πάντες καὶ οἱ ἐπιδηµοῦν- 21
τες ξένοι εἰς οὐδὲν ἕτερον εὐκαίρουν, ἢ λέγειν τι καὶ ἀκούειν
καινότερον. Σταθεὶς δὲ ὁ Παῦλος ἐν µέσῳ τοῦ ᾿Αρείου πάγου, 22
ἔφη, ῎Ανδρες ᾿Αθηναῖοι, κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιµονεστέρους ὑ-
µᾶς θεωρῶ. διερχόµενος γὰρ καὶ ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσµατα 23
ὑµῶν, εὗρον καὶ βωµὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, ᾿Αγνώστῳ Θεῷ. ὃν
οὖν ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτον ἐγὼ καταγγέλλω ὑµῖν. ὁ Θε- 24
ὸς ὁ ποιήσας τὸν κόσµον καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ, οὗτος, οὐρανοῦ
καὶ γῆς κύριος ὑπάρχων, οὐκ ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ,
οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρώπων θεραπεύεται, προσδεόµενός τινος, 25
αὐτὸς διδοὺς πᾶσι ζωὴν καὶ πνοὴν καὶ τὰ πάντα, ἐποίησέ τε 26
ἐξ ἑνὸς αἵµατός πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων, κατοικεῖν ἐπὶ πᾶν τὸ
πρόσωπον τῆς γῆς, ὁρίσας προτεταγµένους καιροὺς καὶ τὰς ὁ-
ροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν, ζητεῖν τὸν Κύριον, εἰ ἄρα γε 27
ψηλαφήσειαν αὐτὸν καὶ εὕροιεν, καίτοιγε οὐ µακρὰν ἀπὸ ἑνὸς
ἑκάστου ἡµῶν ὑπάρχοντα. ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶµεν καὶ κινούµεθα 28

v.18 τι-σρινµπ δέc ὁdgmp ᾿Επικούρειοςngmp καίc ὁdgmp Στοϊκόςagmpn φιλόσοφοςngmp

συµβάλλωviia3p αὐτόςrpdms καίc τι-σρινµπ λέγωviia3p τίςrqans ἄνxo θέλωvopa3s ὁdnms
σπερµολόγοςanmsn οὗτοςrdnms λέγωvnpa ὁdnmp δέc ξένοςagnpn δαιµόνιονngnp δοκέωvipa3s
καταγγελεύςnnms εἰµίvnpx ὅτιc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ὁdafs ἀνάστασιςnafs αὐτόςrpdmp
εὐαγγελίζωviim3s . v.19 ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp τέxo αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdams ῎Αρειοςnams
Πάγοςnams ἄγωviaa3p λέγωvppanmp δύναµαιvipn1p γινώσκωvnaa τίςrqnms ὁdnfs καινόςanfsn
οὗτοςrdnfs ὁdnfs ὑπόp σύrpg-s λαλέωvpppnfs διδαχήnnfs . v.20 ξενίζωvppaanp γάρc τι-σρι-
ανπ εἰσφέρωvipa2s εἰςp ὁdafp ἀκοήnafp ἐγώrpg-p βούλοµαιvipn1p οὖνc γινώσκωvnaa τίςrqans
ἄνxo θέλωvopa3s οὗτοςrdnnp εἰµίvnpx . v.21 ᾿Αθηναῖοςanmpn δέc πᾶςanmpn καίc ὁdnmp
ἐπιδηµέωvppanmp ξένοςanmpn εἰςp οὐδείςaansn ἕτεροςaansn εὐκαιρέωviia3p ἤxo λέγωvnpa τι-σρι-
ανσ καίc ἀκούωvnpa καινόςaansn . v.22 ἵστηµιvpapnms δέc ὁdnms Παῦλοςnnms ἐνp µέσοςadnsn
ὁdgms ῎Αρειοςngms Πάγοςngms φηµίviix3s ἀνήρnvmp ᾿Αθηναῖοςavmpn κατάp πᾶςaanpn ὡςbo
δεισιδαίµωνaampc σύrpa-p θεωρέωvipa1s . v.23 διέρχοµαιvppnnms γάρc καίc ἀναθεωρέωvppanms
ὁdanp σέβασµαnanp σύrpg-p εὑρίσκωviaa1s καίc βωµόςnams ἐνp ὅςrrdms ἐπιγράφωviyp3s
ἄγνωστοςadmsn θεόςndms ὅςrrams οὖνc ἀγνοέωvppanmp εὐσεβέωvipa2p οὗτοςrdams ἐγώrpn-s
καταγγέλλωvipa1s σύrpd-p . v.24 ὁdnms θεόςnnms ὁdnms ποιέωvpaanms ὁdams κόσµοςnams
καίc πᾶςaanpn ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdms οὗτοςrdnms οὐρανόςngms καίc γῆngfs κύριοςnnms
ὑπάρχωvppanms οὐxo ἐνp χειροποίητοςadmpn ναόςndmp κατοικέωvipa3s . v.25 οὐδέbo ὑπόp
χείρngfp ἄνθρωποςngmp θεραπεύωvipp3s προσδέοµαιvppnnms τι-σριγνσ αὐτόςrpnms δίδωµιvppanms
πᾶςadnpn ζωήnafs καίc πνοήnafs καίc ὁdanp πᾶςaanpn . v.26 ποιέωviaa3s τέxo ἐκp εἷςngns
αἷµαngns πᾶςaansn ἔθνοςnans ἄνθρωποςngmp κατοικέωvnpa ἐπίp πᾶςaansn ὁdans πρόσωπονnans
ὁdgfs γῆngfs ὁρίζωvpaanms προτάσσωvpxpamp καιρόςnamp καίc ὁdafp ὁροθεσίαnafp ὁdgfs
κατοικίαngfs αὐτόςrpgmp . v.27 ζητέωvnpa ὁdams κύριοςnams εἰqo ἄραxo γέxo ψηλαφάωvoaa3p
αὐτόςrpams καίc εὑρίσκωvoaa3p καίτοιγεc οὐxo µακράνbo ἀπόp εἷςngms ἕκαστοςagmsn ἐγώrpg-p
ὑπάρχωvppaams .
 17. 29–18. 5 ΠΡΑΞΕΙΣ 400
καὶ ἐσµεν, ὡς καί τινες τῶν καθ΄ ὑµᾶς ποιητῶν εἰρήκασι, Τοῦ
29 γὰρ καὶ γένος ἐσµέν. γένος οὖν ὑπάρχοντες τοῦ Θεοῦ, οὐκ
ὀφείλοµεν νοµίζειν χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ἢ λίθῳ, χαράγµατι τέχνης
30 καὶ ἐνθυµήσεως ἀνθρώπου, τὸ θεῖον εἶναι ὅµοιον. τοὺς µὲν
οὖν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν ὁ Θεός, τὰ νῦν παραγγέλ-
31 λει τοῖς ἀνθρώποις πᾶσι πανταχοῦ µετανοεῖν, διότι ἔστησεν
ἡµέραν, ἐν ᾗ µέλλει κρίνειν τὴν οἰκουµένην ἐν δικαιοσύνῃ, ἐν
ἀνδρὶ ᾧ ὥρισε, πίστιν παρασχὼν πᾶσιν, ἀναστήσας αὐτὸν ἐκ
32 νεκρῶν. ᾿Ακούσαντες δὲ ἀνάστασιν νεκρῶν, οἱ µὲν ἐχλεύαζον,
33 οἱ δὲ εἶπον, ᾿Ακουσόµεθά σου πάλιν περὶ τούτου. καὶ οὕτως ὁ
34 Παῦλος ἐξῆλθεν ἐκ µέσου αὐτῶν. τινὲς δὲ ἄνδρες κολληθέν-
τες αὐτῷ, ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καὶ ∆ιονύσιος ὁ ᾿Αρεοπαγίτης, καὶ
γυνὴ ὀνόµατι ∆άµαρις, καὶ ἕτεροι σὺν αὐτοῖς.
18 Μετὰ δὲ ταῦτα χωρισθεὶς ὁ Παῦλος ἐκ τῶν ᾿Αθηνῶν ἦλθεν εἰς
2 Κόρινθον. καὶ εὑρών τινα ᾿Ιουδαῖον ὀνόµατι ᾿Ακύλαν, Ποντικὸν
τῷ γένει, προσφάτως ἐληλυθότα ἀπὸ τῆς ᾿Ιταλίας, καὶ Πρίσκιλ-
λαν γυναῖκα αὐτοῦ, διὰ τὸ διατεταχέναι Κλαύδιον χωρίζεσθαι
3 πάντας τοὺς ᾿Ιουδαίους ἐκ τῆς ῾Ρώµης, προσῆλθεν αὐτοῖς, καὶ
διὰ τὸ ὁµότεχνον εἶναι, ἔµενε παρ΄ αὐτοῖς καὶ εἰργάζετο, ἦσαν
4 γὰρ σκηνοποιοὶ τὴν τέχνην. διελέγετο δὲ ἐν τῇ συναγωγῇ κα-
5 τὰ πᾶν σάββατον, ἔπειθέ τε ᾿Ιουδαίους καὶ ῞Ελληνας. ῾Ως δὲ

v.28 ἐνp αὐτόςrpdms γάρc ζάωvipa1p καίc κινέωvipp1p καίc εἰµίvipx1p ὡςbo καίc τι-σ-
ρινµπ ὁdgmp κατάp σύrpa-p ποιητήςngmp λέγωvixa3p ὁdgms γάρc καίc γένοςnnns εἰµίvipx1p .
v.29 γένοςnnns οὖνc ὑπάρχωvppanmp ὁdgms θεόςngms οὐxo ὀφείλωvipa1p νοµίζωvnpa χρυσόςndms
ἤxo ἄργυροςndms ἤxo λίθοςndms χάραγµαndns τέχνηngfs καίc ἐνθύµησιςngfs ἄνθρωποςngms
ὁdans θεῖοςaansn εἰµίvnpx ὅµοιοςaamsn . v.30 ὁdamp µένxo οὖνc χρόνοςnamp ὁdgfs ἄγνοιαngfs
vpaanms dnms nnms danp
ὑπεροράω ὁ θεός ὁ νῦνbo παραγγέλλωvipa3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp
πᾶςadmpn πανταχοῦbo µετανοέωvnpa . v.31 διότιc ἵστηµιviaa3s ἡµέραnafs ἐνp ὅςrrdfs µέλλωvipa3s
κρίνωvnpa ὁdafs οἰκουµένηnafs ἐνp δικαιοσύνηndfs ἐνp ἀνήρndms ὅςrrdms ὁρίζωviaa3s πίστιςnafs
παρέχωvpaanms πᾶςadmpn ἀνίστηµιvpaanms αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn . v.32 ἀκούωvpaanmp
δέc ἀνάστασιςnafs νεκρόςagmpn ὁdnmp µένxo χλευάζωviia3p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ἀκούωvifd1p
σύrpg-s πάλινbo περίp οὗτοςrdgns . v.33 καίc οὕτωbo ὁdnms Παῦλοςnnms ἐξέρχοµαιviaa3s
ἐκp µέσοςagnsn αὐτόςrpgmp . v.34 τι-σρινµπ δέc ἀνήρnnmp κολλάωvpapnmp αὐτόςrpdms
πιστεύωviaa3p ἐνp ὅςrrdmp καίc ∆ιονύσιοςnnms ὁdnms ᾿Αρεοπαγίτηςnnms καίc γυνήnnfs
ὄνοµαndns ∆άµαριςnnfs καίc ἕτεροςanmpn σύνp αὐτόςrpdmp . 18. v.1 µετάp δέc οὗτοςrdanp
χωρίζωvpapnms ὁdnms Παῦλοςnnms ἐκp ὁdgnp ᾿Αθῆναιngfp ἔρχοµαιviaa3s εἰςp Κόρινθοςnafs .
v.2 καίc εὑρίσκωvpaanms τι-σριαµσ ᾿Ιουδαῖοςaamsn ὄνοµαndns ᾿Ακύλαςnams Ποντικόςaamsn
ὁddns γένοςndns προσφάτωςbo ἔρχοµαιvpxaams ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιταλίαngfs καίc Πρίσκαnafs γυνήnafs
αὐτόςrpgms διάp ὁdans διατάσσωvnxa Κλαύδιοςnams χωρίζωvnpp πᾶςaampn ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn
ἐκp ὁdgfs ῾Ρώµηngfs προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdmp . v.3 καίc διάp ὁdans ὁµότεχνοςaamsn
εἰµίvnpx µένωviia3s παράp αὐτόςrpdmp καίc ἐργάζοµαιviin3s εἰµίviix3p γάρc σκηνοποιόςnnmp ὁdafs
τέχνηnafs . v.4 διαλέγοµαιviin3s δέc ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs κατάp πᾶςaansn σάββατονnans
πείθωviia3s τέxo ᾿Ιουδαῖοςaampn καίc ῞Ελληνnamp .
401 ΠΡΑΞΕΙΣ 18. 6–15
κατῆλθον ἀπὸ τῆς Μακεδονίας ὅ τε Σίλας καὶ ὁ Τιµόθεος, συν-
είχετο τῷ πνεύµατι ὁ Παῦλος, διαµαρτυρόµενος τοῖς ᾿Ιουδαίοις
τὸν Χριστὸν, ᾿Ιησοῦν. ἀντιτασσοµένων δὲ αὐτῶν καὶ βλασφη- 6
µούντων, ἐκτιναξάµενος τὰ ἱµάτια, εἶπε πρὸς αὐτούς, Τὸ αἷµα
ὑµῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ὑµῶν, καθαρὸς ἐγώ, ἀπὸ τοῦ νῦν εἰς τὰ
ἔθνη πορεύσοµαι. καὶ µεταβὰς ἐκεῖθεν ἦλθεν εἰς οἰκίαν τινὸς 7
ὀνόµατι ᾿Ιούστου, σεβοµένου τὸν Θεόν, οὗ ἡ οἰκία ἦν συνοµο-
ροῦσα τῇ συναγωγῇ. Κρίσπος δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος ἐπίστευσε 8
τῷ Κυρίῳ σὺν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ, καὶ πολλοὶ τῶν Κορινθίων
ἀκούοντες ἐπίστευον καὶ ἐβαπτίζοντο. εἶπε δὲ ὁ Κύριος δι΄ 9
ὁράµατος ἐν νυκτὶ τῷ Παύλῳ, Μὴ φοβοῦ, ἀλλὰ λάλει καὶ µὴ
σιωπήσῃς, διότι ἐγώ εἰµι µετὰ σοῦ, καὶ οὐδεὶς ἐπιθήσεταί σοι 10
τοῦ κακῶσαί σε, διότι λαός ἐστί µοι πολὺς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ.
ἐκάθισέ τε ἐνιαυτὸν καὶ µῆνας ἓξ, διδάσκων ἐν αὐτοῖς τὸν λόγον 11
τοῦ Θεοῦ. Γαλλίωνος δὲ ἀνθυπατεύοντος τῆς ᾿Αχαΐας, κατεπέ- 12
στησαν ὁµοθυµαδὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι τῷ Παύλῳ, καὶ ἤγαγον αὐτὸν
ἐπὶ τὸ βῆµα, λέγοντες, ὅτι Παρὰ τὸν νόµον οὗτος ἀναπείθει 13
τοὺς ἀνθρώπους σέβεσθαι τὸν Θεόν. µέλλοντος δὲ τοῦ Παύ- 14
λου ἀνοίγειν τὸ στόµα, εἶπεν ὁ Γαλλίων πρὸς τοὺς ᾿Ιουδαίους,
Εἰ µὲν οὖν ἦν ἀδίκηµά τι ἢ ῥᾳδιούργηµα πονηρόν, ὦ ᾿Ιουδαῖοι,
κατὰ λόγον ἂν ἠνεσχόµην ὑµῶν, εἰ δὲ ζήτηµά ἐστι περὶ λόγου 15

v.5 ὡςbo δέc κατέρχοµαιviaa3p ἀπόp ὁdgfs Μακεδονίαngfs ὁdnms τέxo Σιλᾶςnnms καίc ὁdnms
Τιµόθεοςnnms συνέχωviip3s ὁddns πνεῦµαndns ὁdnms Παῦλοςnnms διαµαρτύροµαιvppnnms ὁddmp
᾿Ιουδαῖοςadmpn ὁdams Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . v.6 ἀντιτάσσωvppmgmp δέc αὐτόςrpgmp
καίc βλασφηµέωvppagmp ἐκτινάσσωvpamnms ὁdanp ἱµάτιονnanp λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp
ὁdnns αἷµαnnns σύrpg-p ἐπίp ὁdafs κεφαλήnafs σύrpg-p καθαρόςanmsn ἐγώrpn-s ἀπόp ὁdgms
νῦνbo εἰςp ὁdanp ἔθνοςnanp πορεύοµαιvifd1s . v.7 καίc µεταβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo
ἔρχοµαιviaa3s εἰςp οἰκίαnafs τι-σριγµσ ὄνοµαndns ᾿Ιοῦστοςngms σέβωvppngms ὁdams θεόςnams
ὅςrrgms ὁdnfs οἰκίαnnfs εἰµίviix3s συνοµορέωvppanfs ὁddfs συναγωγήndfs . v.8 Κρίσποςnnms
δέc ὁdnms ἀρχισυνάγωγοςnnms πιστεύωviaa3s ὁddms κύριοςndms σύνp ὅλοςadmsn ὁddms
οἶκοςndms αὐτόςrpgms καίc πολύςanmpn ὁdgmp Κορίνθιοςagmpn ἀκούωvppanmp πιστεύωviia3p
καίc βαπτίζωviip3p . v.9 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms διάp ὅραµαngns ἐνp νύξndfs ὁddms
Παῦλοςndms µήxo φοβέοµαιvdpm2s ἀλλάc λαλέωvdpa2s καίc µήxo σιωπάωvsaa2s . v.10 διότιc
ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s µετάp σύrpg-s καίc οὐδείςanfsn ἐπιτίθηµιvifm3s σύrpd-s ὁdgms κακόωvnaa
σύrpa-s διότιc λαόςnnms εἰµίvipx3s ἐγώrpd-s πολύςanmsn ἐνp ὁddfs πόλιςndfs οὗτοςrddfs .
v.11 καθίζωviaa3s τέxo ἐνιαυτόςnams καίc µήνnamp ἕξtn διδάσκωvppanms ἐνp αὐτόςrpdmp ὁdams
λόγοςnams ὁdgms θεόςngms . v.12 Γαλλίωνngms δέc ἀνθυπατεύωvppagms ὁdgfs ᾿Αχαΐαngfs
κατεφίσταµαιviaa3p ὁµοθυµαδόνbo ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὁddms Παῦλοςndms καίc ἄγωviaa3p
αὐτόςrpams ἐπίp ὁdans βῆµαnans . v.13 λέγωvppanmp ὅτιc παράp ὁdams νόµοςnams οὗτοςrdnms
ἀναπείθωvipa3s ὁdamp ἄνθρωποςnamp σέβωvnpn ὁdams θεόςnams . v.14 µέλλωvppagms δέc
ὁdgms Παῦλοςngms ἀνοίγωvnpa ὁdans στόµαnans λέγωviaa3s ὁdnms Γαλλίωνnnms πρόςp ὁdamp
᾿Ιουδαῖοςaampn εἰqo µένxo οὖνc εἰµίviix3s ἀδίκηµαnnns τι-σριννσ ἤxo ῥᾳδιούργηµαnnns
πονηρόςannsn ὦi ᾿Ιουδαῖοςavmpn κατάp λόγοςnams ἄνxo ἀνέχωviad1s σύrpg-p .
 18. 16–25 ΠΡΑΞΕΙΣ 402
καὶ ὀνοµάτων καὶ νόµου τοῦ καθ΄ ὑµᾶς, ὄψεσθε αὐτοί, κριτὴς
16 γὰρ ἐγὼ τούτων οὐ βούλοµαι εἶναι. καὶ ἀπήλασεν αὐτοὺς ἀπὸ
17 τοῦ βήµατος. ἐπιλαβόµενοι δὲ πάντες οἱ ῞Ελληνες Σωσθένην
τὸν ἀρχισυνάγωγον ἔτυπτον ἔµπροσθεν τοῦ βήµατος. καὶ οὐ-
18 δὲν τούτων τῷ Γαλλίωνι ἔµελεν. ῾Ο δὲ Παῦλος ἔτι προσµείνας
ἡµέρας ἱκανάς, τοῖς ἀδελφοῖς ἀποταξάµενος, ἐξέπλει εἰς τὴν
Συρίαν, καὶ σὺν αὐτῷ Πρίσκιλλα καὶ ᾿Ακύλας, κειράµενος τὴν
19 κεφαλὴν ἐν Κεγχρεαῖς, εἶχε γὰρ εὐχήν. κατήντησε δὲ εἰς ῎Ε-
φεσον, κἀκείνους κατέλιπεν αὐτοῦ, αὐτὸς δὲ εἰσελθὼν εἰς τὴν
20 συναγωγὴν διελέχθη τοῖς ᾿Ιουδαίοις. ἐρωτώντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ
21 πλείονα χρόνον µεῖναι παρ΄ αὐτοῖς, οὐκ ἐπένευσεν, ἀλλ΄ ἀπε-
τάξατο αὐτοῖς εἰπών, ∆εῖ µε πάντως τὴν ἑορτὴν τὴν ἐρχοµένην
ποιῆσαι εἰς ᾿Ιεροσόλυµα, πάλιν δὲ ἀνακάµψω πρὸς ὑµᾶς, τοῦ
22 Θεοῦ θέλοντος. καὶ ἀνήχθη ἀπὸ τῆς ᾿Εφέσου. καὶ κατελθὼν
εἰς Καισάρειαν, ἀναβὰς καὶ ἀσπασάµενος τὴν ἐκκλησίαν, κα-
23 τέβη εἰς ᾿Αντιόχειαν. καὶ ποιήσας χρόνον τινὰ, ἐξῆλθε, διερχό-
µενος καθεξῆς τὴν Γαλατικὴν χώραν καὶ Φρυγίαν, ἐπιστηρίζων
24 πάντας τοὺς µαθητάς. ᾿Ιουδαῖος δέ τις ᾿Απολλὼς ὀνόµατι, ᾿Αλε-
ξανδρεὺς τῷ γένει, ἀνὴρ λόγιος, κατήντησεν εἰς ῎Εφεσον, δυνα-
25 τὸς ὢν ἐν ταῖς γραφαῖς. οὗτος ἦν κατηχηµένος τὴν ὁδὸν τοῦ
Κυρίου, καὶ ζέων τῷ πνεύµατι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς

v.15 εἰqo δέc ζήτηµαnnns εἰµίvipx3s περίp λόγοςngms καίc ὄνοµαngnp καίc νόµοςngms
ὁdgms κατάp σύrpa-p ὁράωvifd2p αὐτόςrpnmp κριτήςnnms γάρc ἐγώrpn-s οὗτοςrdgnp οὐxo
βούλοµαιvipn1s εἰµίvnpx . v.16 καίc ἀπελαύνωviaa3s αὐτόςrpamp ἀπόp ὁdgns βῆµαngns .
v.17 ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp δέc πᾶςanmpn ὁdnmp ῞Ελληνnnmp Σωσθένηςnams ὁdams
ἀρχισυνάγωγοςnams τύπτωviia3p ἔµπροσθενp ὁdgns βῆµαngns καίc οὐδείςannsn οὗτοςrdgnp
ὁddms Γαλλίωνndms µέλειviia3s . v.18 ὁdnms δέc Παῦλοςnnms ἔτιbo προσµένωvpaanms
nafp aafpn ddmp
ἡµέρα ἱκανός ὁ ἀδελφόςndmp ἀποτάσσωvpamnms ἐκπλέωviia3s εἰςp ὁdafs Συρίαnafs
καίc σύνp αὐτόςrpdms Πρίσκαnnfs καίc ᾿Ακύλαςnnms κείρωvpamnms ὁdafs κεφαλήnafs ἐνp
Κεγχρεαίndfp ἔχωviia3s γάρc εὐχήnafs . v.19 καταντάωviaa3s δέc εἰςp ῎Εφεσοςnafs κἀκεῖνοςrdamp
καταλείπωviaa3s αὐτοῦbo αὐτόςrpnms δέc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs
διαλέγοµαιviao3s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn . v.20 ἐρωτάωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp ἐπίp πολύςaamsc
χρόνοςnams µένωvnaa παράp αὐτόςrpdmp οὐxo ἐπινεύωviaa3s . v.21 ἀλλάc ἀποτάσσωviad3s
αὐτόςrpdmp λέγωvpaanms δεῖvipq3s ἐγώrpa-s πάντωςbo ὁdafs ἑορτήnafs ὁdafs ἔρχοµαιvppnafs
ποιέωvnaa εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs πάλινbo δέc ἀνακάµπτωvifa1s πρόςp σύrpa-p ὁdgms θεόςngms
θέλωvppagms καίc ἀνάγωviap3s ἀπόp ὁdgfs ῎Εφεσοςngfs . v.22 καίc κατέρχοµαιvpaanms εἰςp
nafs vpaanms c vpadnms
Καισάρεια ἀναβαίνω καί ἀσπάζοµαι ὁdafs ἐκκλησίαnafs καταβαίνωviaa3s
εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs . v.23 καίc ποιέωvpaanms χρόνοςnams τι-σριαµσ ἐξέρχοµαιviaa3s
διέρχοµαιvppnnms καθεξῆςbo ὁdafs Γαλατικόςaafsn χώραnafs καίc Φρυγίαnafs ἐπιστηρίζωvppanms
πᾶςaampn ὁdamp µαθητήςnamp . v.24 ᾿Ιουδαῖοςanmsn δέc τι-σρινµσ ᾿Απολλῶςnnms ὄνοµαndns
nnms ddns ndns
᾿Αλεξανδρεύς ὁ γένος ἀνήρnnms λόγιοςanmsn καταντάωviaa3s εἰςp ῎Εφεσοςnafs
δυνατόςanmsn εἰµίvppxnms ἐνp ὁddfp γραφήndfp .
403 ΠΡΑΞΕΙΣ 18. 26–19. 7
τὰ περὶ τοῦ Κυρίου, ἐπιστάµενος µόνον τὸ βάπτισµα ᾿Ιωάννου,
οὗτός τε ἤρξατο παρρησιάζεσθαι ἐν τῇ συναγωγῇ. ἀκούσαντες 26
δὲ αὐτοῦ ᾿Ακύλας καὶ Πρίσκιλλα, προσελάβοντο αὐτόν, καὶ ἀ-
κριβέστερον αὐτῷ ἐξέθεντο τὴν τοῦ Θεοῦ ὁδόν. Βουλοµένου 27
δὲ αὐτοῦ διελθεῖν εἰς τὴν ᾿Αχαΐαν, προτρεψάµενοι οἱ ἀδελφοὶ
ἔγραψαν τοῖς µαθηταῖς ἀποδέξασθαι αὐτόν, ὃς παραγενόµενος
συνεβάλετο πολὺ τοῖς πεπιστευκόσι διὰ τῆς χάριτος, εὐτόνως 28
γὰρ τοῖς ᾿Ιουδαίοις διακατηλέγχετο δηµοσίᾳ, ἐπιδεικνὺς διὰ
τῶν γραφῶν εἶναι τὸν Χριστὸν ᾿Ιησοῦν.
᾿Εγένετο δέ, ἐν τῷ τὸν ᾿Απολλὼ εἶναι ἐν Κορίνθῳ, Παῦλον 19
διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ µέρη ἐλθεῖν εἰς ῎Εφεσον, καὶ εὑρών
τινας µαθητὰς. εἶπε πρὸς αὐτούς, Εἰ Πνεῦµα ῞Αγιον ἐλάβετε 2
πιστεύσαντες· οἱ δὲ εἷπον πρὸς αὐτόν, ᾿Αλλ΄ οὐδὲ εἰ Πνεῦµα
῞Αγιον ἐστιν, ἠκούσαµεν. εἶπέ τε πρὸς αὐτούς, Εἰς τί οὖν ἐ- 3
βαπτίσθητε· οἱ δὲ εἶπον, Εἰς τὸ ᾿Ιωάννου βάπτισµα. εἶπε δὲ 4
Παῦλος, ᾿Ιωάννης µὲν ἐβάπτισε βάπτισµα µετανοίας, τῷ λαῷ
λέγων εἰς τὸν ἐρχόµενον µετ΄ αὐτὸν ἵνα πιστεύσωσι, τοῦτ΄ ἔστιν,
εἰς τὸν Χριστὸν ᾿Ιησοῦν. ἀκούσαντες δὲ ἐβαπτίσθησαν εἰς τὸ 5
ὄνοµα τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ. καὶ ἐπιθέντος αὐτοῖς τοῦ Παύλου 6
τὰς χεῖρας, ἦλθε τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον ἐπ΄ αὐτούς, ἐλάλουν τε
γλώσσαις καὶ προεφήτευον. ἦσαν δὲ οἱ πάντες ἄνδρες ὡσεὶ 7

v.25 οὗτοςrdnms εἰµίviix3s κατηχέωvpxpnms ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgms κύριοςngms καίc ζέωvppanms
ὁddns πνεῦµαndns λαλέωviia3s καίc διδάσκωviia3s ἀκριβῶςbo ὁdanp περίp ὁdgms κύριοςngms
ἐπίσταµαιvppnnms µόνοςbo ὁdans βάπτισµαnans ᾿Ιωάννηςngms . v.26 οὗτοςrdnms τέxo ἄρχωviad3s
παρρησιάζοµαιvnpn ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs ἀκούωvpaanmp δέc αὐτόςrpgms ᾿Ακύλαςnnms καίc
Πρίσκαnnfs προσλαµβάνωviam3p αὐτόςrpams καίc ἀκριβήςbo αὐτόςrpdms ἐκτίθηµιviam3p ὁdafs
ὁdgms θεόςngms ὁδόςnafs . v.27 βούλοµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms διέρχοµαιvnaa εἰςp
ὁdafs ᾿Αχαΐαnafs προτρέπωvpamnmp ὁdnmp ἀδελφόςnnmp γράφωviaa3p ὁddmp µαθητήςndmp
ἀποδέχοµαιvnad αὐτόςrpams ὅςrrnms παραγίνοµαιvpadnms συµβάλλωviam3s πολύςaansn ὁddmp
πιστεύωvpxadmp διάp ὁdgfs χάριςngfs . v.28 εὐτόνωςbo γάρc ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn
viin3s adfsn
διακατελέγχοµαι δηµόσιος ἐπιδείκνυµιvppanms διάp ὁdgfp γραφήngfp εἰµίvnpx ὁdams
Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . 19. v.1 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms ὁdams ᾿Απολλῶςnams
εἰµίvnpx ἐνp Κόρινθοςndfs Παῦλοςnams διέρχοµαιvpaaams ὁdanp ἀνωτερικόςaanpn µέροςnanp
ἔρχοµαιvnaa εἰςp ῎Εφεσοςnafs καίc εὑρίσκωvpaanms τι-σριαµπ µαθητήςnamp . v.2 λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp εἰqo πνεῦµαnans ἅγιοςaansn λαµβάνωviaa2p πιστεύωvpaanmp ὁdnmp δέc
λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams ἀλλάc οὐδέbo εἰqo πνεῦµαnnns ἅγιοςannsn εἰµίvipx3s ἀκούωviaa1p .
v.3 λέγωviaa3s τέxo πρόςp αὐτόςrpamp εἰςp τίςrqans οὖνc βαπτίζωviap2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p
εἰςp ὁdans ᾿Ιωάννηςngms βάπτισµαnans . v.4 λέγωviaa3s δέc Παῦλοςnnms ᾿Ιωάννηςnnms
µένxo βαπτίζωviaa3s βάπτισµαnans µετάνοιαngfs ὁddms λαόςndms λέγωvppanms εἰςp ὁdams
ἔρχοµαιvppnams µετάp αὐτόςrpams ἵναc πιστεύωvsaa3p οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s εἰςp ὁdams
Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . v.5 ἀκούωvpaanmp δέc βαπτίζωviap3p εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms
κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.6 καίc ἐπιτίθηµιvpaagms αὐτόςrpdmp ὁdgms Παῦλοςngms ὁdafp
χείρnafp ἔρχοµαιviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn ἐπίp αὐτόςrpamp λαλέωviia3p τέxo
γλῶσσαndfp καίc προφητεύωviia3p .
 19. 8–16 ΠΡΑΞΕΙΣ 404
8 δεκαδύο. Εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν συναγωγὴν ἐπαρρησιάζετο, ἐ-
πὶ µῆνας τρεῖς διαλεγόµενος καὶ πείθων τὰ περὶ τῆς βασιλείας
9 τοῦ Θεοῦ. ὡς δέ τινες ἐσκληρύνοντο καὶ ἠπείθουν, κακο-
λογοῦντες τὴν ὁδὸν ἐνώπιον τοῦ πλήθους, ἀποστὰς ἀπ΄ αὐτῶν
ἀφώρισε τοὺς µαθητάς, καθ΄ ἡµέραν διαλεγόµενος ἐν τῇ σχολῇ
10 Τυράννου τινός. τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ ἔτη δύο, ὥστε πάντας
τοὺς κατοικοῦντας τὴν ᾿Ασίαν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ Κυρίου
11 ᾿Ιησοῦ, ᾿Ιουδαίους τε καὶ ῞Ελληνας. δυνάµεις τε οὐ τὰς τυ-
12 χούσας ἐποίει ὁ Θεὸς διὰ τῶν χειρῶν Παύλου, ὥστε καὶ ἐπὶ
τοὺς ἀσθενοῦντας ἐπιφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδά-
ρια ἢ σιµικίνθια, καὶ ἀπαλλάσσεσθαι ἀπ΄ αὐτῶν τὰς νόσους, τά
13 τε πνεύµατα τὰ πονηρὰ ἐξέρχεσθαι ἀπ΄ αὐτῶν. ἐπεχείρησαν δέ
τινες ἀπὸ τῶν περιερχοµένων ᾿Ιουδαίων ἐξορκιστῶν ὀνοµάζειν
ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύµατα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνοµα τοῦ Κυρίου
᾿Ιησοῦ, λέγοντες, ῾Ορκίζοµεν ὑµᾶς τὸν ᾿Ιησοῦν ὃν ὁ Παῦλος κη-
14 ρύσσει. ἦσαν δέ τινες ὑιοὶ Σκευᾶ ᾿Ιουδαίου ἀρχιερέως ἑπτὰ οἱ
15 τοῦτο ποιοῦντες. ἀποκριθὲν δὲ τὸ πνεῦµα τὸ πονηρὸν εἶπε,
Τὸν ᾿Ιησοῦν γινώσκω, καὶ τὸν Παῦλον ἐπίσταµαι, ὑµεῖς δὲ τί-
16 νες ἐστέ· καὶ ἐφαλλόµενος ἐπ΄ αὐτοὺς ὁ ἄνθρωπος ἐν ᾧ ἦν
τὸ πνεῦµα τὸ πονηρόν, καὶ κατακυριεύσας αὐτῶν, ἴσχυσε κατ΄
αὐτῶν, ὥστε γυµνοὺς καὶ τετραυµατισµένους ἐκφυγεῖν ἐκ τοῦ

v.7 εἰµίviix3p δέc ὁdnmp πᾶςanmpn ἀνήρnnmp ὡσείbo δεκαδύοtn . v.8 εἰσέρχοµαιvpaanms
c p dafs nafs viin3s p namp namp
δέ εἰς ὁ συναγωγή παρρησιάζοµαι ἐπί µήν τρεῖς διαλέγοµαιvppnnms
καίc πείθωvppanms ὁdanp περίp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms . v.9 ὡςbo δέc τι-σ-
ρινµπ σκληρύνωviip3p καίc ἀπειθέωviia3p κακολογέωvppanmp ὁdafs ὁδόςnafs ἐνώπιονbo ὁdgns
πλῆθοςngns ἀφίστηµιvpaanms ἀπόp αὐτόςrpgmp ἀφορίζωviaa3s ὁdamp µαθητήςnamp κατάp
ἡµέραnafs διαλέγοµαιvppnnms ἐνp ὁddfs σχολήndfs Τύραννοςngms τίςrigms . v.10 οὗτοςrdnns
δέc γίνοµαιviad3s ἐπίp ἔτοςnanp δύοtn ὥστεc πᾶςaampn ὁdamp κατοικέωvppaamp ὁdafs
᾿Ασίαnafs ἀκούωvnaa ὁdams λόγοςnams ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ᾿Ιουδαῖοςaampn τέxo καίc
῞Ελληνnamp . v.11 δύναµιςnafp τέxo οὐxo ὁdafp τυγχάνωvpaaafp ποιέωviia3s ὁdnms θεόςnnms
διάp ὁdgfp χείρngfp Παῦλοςngms . v.12 ὥστεc καίc ἐπίp ὁdamp ἀσθενέωvppaamp ἐπιφέρωvnpp
ἀπόp ὁdgms χρώςngms αὐτόςrpgms σουδάριονnanp ἤxo σιµικίνθιονnanp καίc ἀπαλλάσσωvnpp
ἀπόp αὐτόςrpgmp ὁdafp νόσοςnafp ὁdanp τέxo πνεῦµαnanp ὁdanp πονηρόςaanpn ἐξέρχοµαιvnpn
ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.13 ἐπιχειρέωviaa3p δέc τι-σρινµπ ἀπόp ὁdgmp περιέρχοµαιvppngmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn ἐξορκιστήςngmp ὀνοµάζωvnpa ἐπίp ὁdamp ἔχωvppaamp ὁdanp πνεῦµαnanp ὁdanp
πονηρόςaanpn ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms λέγωvppanmp ὁρκίζωvipa1p
σύrpa-p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams ὁdnms Παῦλοςnnms κηρύσσωvipa3s . v.14 εἰµίviix3p
δέc τίςrinmp υἱόςnnmp Σκευᾶςngms ᾿Ιουδαῖοςagmsn ἀρχιερεύςngms ἑπτάtn ὁdnmp οὗτοςrdans
ποιέωvppanmp . v.15 ἀποκρίνοµαιvpaonns δέc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns πονηρόςannsn λέγωviaa3s
ὁdams ᾿Ιησοῦςnams γινώσκωvipa1s καίc ὁdams Παῦλοςnams ἐπίσταµαιvipn1s σύrpn-p δέc τίςrqnmp
εἰµίvipx2p .
405 ΠΡΑΞΕΙΣ 19. 17–26
οἴκου ἐκείνου. τοῦτο δὲ ἐγένετο γνωστὸν πᾶσιν ᾿Ιουδαίοις τε 17
καὶ ῞Ελλησι τοῖς κατοικοῦσι τὴν ῎Εφεσον, καὶ ἐπέπεσε φόβος
ἐπὶ πάντας αὐτούς, καὶ ἐµεγαλύνετο τὸ ὄνοµα τοῦ Κυρίου ᾿Ιη-
σοῦ. πολλοί τε τῶν πεπιστευκότων ἤρχοντο, ἐξοµολογούµενοι, 18
καὶ ἀναγγέλλοντες τὰς πράξεις αὐτῶν. ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ περί- 19
εργα πραξάντων συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον
πάντων, καὶ συνεψήφισαν τὰς τιµὰς αὐτῶν, καὶ εὗρον ἀργυ-
ρίου µυριάδας πέντε. οὕτω κατὰ κράτος ὁ λόγος τοῦ Κυρίου 20
ηὔξανε καὶ ἴσχυεν. ῾Ως δὲ ἐπληρώθη ταῦτα, ἔθετο ὁ Παῦλος ἐν 21
τῷ πνεύµατι, διελθὼν τὴν Μακεδονίαν καὶ ᾿Αχαΐαν, πορεύεσθαι
εἰς ῾Ιερουσαλήµ, εἰπὼν ὅτι Μετὰ τὸ γενέσθαι µε ἐκεῖ, δεῖ µε καὶ
῾Ρώµην ἰδεῖν. ἀποστείλας δὲ εἰς τὴν Μακεδονίαν δύο τῶν δια- 22
κονούντων αὐτῷ, Τιµόθεον καὶ ῎Εραστον, αὐτὸς ἐπέσχε χρόνον
εἰς τὴν ᾿Ασίαν. ᾿Εγένετο δὲ κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον τάραχος 23
οὐκ ὀλίγος περὶ τῆς ὁδοῦ. ∆ηµήτριος γάρ τις ὀνόµατι, ἀρ- 24
γυροκόπος, ποιῶν ναοὺς ἀργυροῦς ᾿Αρτέµιδος, παρείχετο τοῖς
τεχνίταις ἐργασίαν οὐκ ὀλίγην, οὓς συναθροίσας, καὶ τοὺς πε- 25
ρὶ τὰ τοιαῦτα ἐργάτας, εἶπεν, ῎Ανδρες, ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης
τῆς ἐργασίας ἡ εὐπορία ἡµῶν ἐστι. καὶ θεωρεῖτε καὶ ἀκούετε 26
ὅτι οὐ µόνον ᾿Εφέσου, ἀλλὰ σχεδὸν πάσης τῆς ᾿Ασίας, ὁ Παῦλος
οὗτος πείσας µετέστησεν ἱκανὸν ὄχλον, λέγων ὅτι οὐκ εἰσὶ θεοὶ

v.16 καίc ἐφάλλοµαιvppnnms ἐπίp αὐτόςrpamp ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐνp ὅςrrdms εἰµίviix3s
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns πονηρόςannsn καίc κατακυριεύωvpaanms αὐτόςrpgmp ἰσχύωviaa3s κατάp
αὐτόςrpgmp ὥστεc γυµνόςaampn καίc τραυµατίζωvpxpamp ἐκφεύγωvnaa ἐκp ὁdgms οἶκοςngms
ἐκεῖνοςrdgms . v.17 οὗτοςrdnns δέc γίνοµαιviad3s γνωστόςannsn πᾶςadmpn ᾿Ιουδαῖοςadmpn
xo
τέ καί ῞Ελληνndmp ὁddmp κατοικέωvppadmp ὁdafs ῎Εφεσοςnafs καίc ἐπιπίπτωviaa3s
c

φόβοςnnms ἐπίp πᾶςaampn αὐτόςrpamp καίc µεγαλύνωviip3s ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms . v.18 πολύςanmpn τέxo ὁdgmp πιστεύωvpxagmp ἔρχοµαιviin3p ἐξοµολογέωvppmnmp
καίc ἀναγγέλλωvppanmp ὁdafp πρᾶξιςnafp αὐτόςrpgmp . v.19 ἱκανόςanmpn δέc ὁdgmp ὁdanp
aanpn vpaagmp vpaanmp dafp
περίεργος πράσσω συµφέρω ὁ βίβλοςnafp κατακαίωviia3p ἐνώπιονbo
πᾶςagmpn καίc συµψηφίζωviaa3p ὁdafp τιµήnafp αὐτόςrpgfp καίc εὑρίσκωviaa3p ἀργύριονngns
µυριάςnamp πέντεtn . v.20 οὕτωbo κατάp κράτοςnans ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms κύριοςngms
αὐξάνωviia3s καίc ἰσχύωviia3s . v.21 ὡςbo δέc πληρόωviap3s οὗτοςrdnnp τίθηµιviam3s
dnms nnms p ddns
ὁ Παῦλος ἐν ὁ πνεῦµαndns διέρχοµαιvpaanms ὁdafs Μακεδονίαnafs καίc
᾿Αχαΐαnafs πορεύοµαιvnpn εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp λέγωvpaanms ὅτιc µετάp ὁdans γίνοµαιvnad
ἐγώrpa-s ἐκεῖbo δεῖvipq3s ἐγώrpa-s καίc ῾Ρώµηnafs ὁράωvnaa . v.22 ἀποστέλλωvpaanms
δέc εἰςp ὁdafs Μακεδονίαnafs δύοtn ὁdgmp διακονέωvppagmp αὐτόςrpdms Τιµόθεοςnams καίc
῎Εραστοςnams αὐτόςrpnms ἐπέχωviaa3s χρόνοςnams εἰςp ὁdafs ᾿Ασίαnafs . v.23 γίνοµαιviad3s
δέc κατάp ὁdams καιρόςnams ἐκεῖνοςrdams τάραχοςnnms οὐxo ὀλίγοςanmsn περίp ὁdgfs ὁδόςngfs .
v.24 ∆ηµήτριοςnnms γάρc τι-σρινµσ ὄνοµαndns ἀργυροκόποςnnms ποιέωvppanms ναόςnamp
ἀργυροῦςaampn ῎Αρτεµιςngfs παρέχωviim3s ὁddmp τεχνίτηςndmp ἐργασίαnafs οὐxo ὀλίγοςaafsn .
v.25 ὅςrramp συναθροίζωvpaanms καίc ὁdamp περίp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp ἐργάτηςnamp λέγωviaa3s
ἀνήρnvmp ἐπίσταµαιvipn2p ὅτιc ἐκp οὗτοςrdgfs ὁdgfs ἐργασίαngfs ὁdnfs εὐπορίαnnfs ἐγώrpg-p
εἰµίvipx3s .
 19. 27–35 ΠΡΑΞΕΙΣ 406
27 οἱ διὰ χειρῶν γινόµενοι. οὐ µόνον δὲ τοῦτο κινδυνεύει ἡµῖν
τὸ µέρος εἰς ἀπελεγµὸν ἐλθεῖν, ἀλλὰ καὶ τὸ τῆς µεγάλης θεᾶς
᾿Αρτέµιδος ἱερὸν εἰς οὐδὲν λογισθῆναι, µέλλειν τε καὶ καθαιρεῖ-
σθαι τὴν µεγαλειότητα αὐτῆς, ἣν ὅλη ἡ ᾿Ασία καὶ ἡ οἰκουµένη
28 σέβεται. ἀκούσαντες δὲ καὶ γενόµενοι πλήρεις θυµοῦ, ἔκρα-
29 ζον λέγοντες, Μεγάλη ἡ ῎Αρτεµις ᾿Εφεσίων. καὶ ἐπλήσθη ἡ
πόλις ὅλη συγχύσεως, ὥρµησάν τε ὁµοθυµαδὸν εἰς τὸ θέατρον,
συναρπάσαντες Γάϊον καὶ ᾿Αρίσταρχον Μακεδόνας, συνεκδή-
30 µους τοῦ Παύλου. τοῦ δὲ Παύλου βουλοµένου εἰσελθεῖν εἰς
31 τὸν δῆµον, οὐκ εἴων αὐτὸν οἱ µαθηταί. τινὲς δὲ καὶ τῶν ᾿Ασιαρ-
χῶν, ὄντες αὐτῷ φίλοι, πέµψαντες πρὸς αὐτόν, παρεκάλουν µὴ
32 δοῦναι ἑαυτὸν εἰς τὸ θέατρον. ἄλλοι µὲν οὖν ἄλλο τι ἔκραζον,
ἦν γὰρ ἡ ἐκκλησία συγκεχυµένη, καὶ οἱ πλείους οὐκ ᾔδεισαν
33 τίνος ἕνεκεν συνεληλύθεισαν. ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου προεβίβασαν
᾿Αλέξανδρον, προβαλλόντων αὐτὸν τῶν ᾿Ιουδαίων. ὁ δὲ ᾿Αλέξαν-
δρος, κατασείσας τὴν χεῖρα, ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι τῷ δήµῳ.
34 ἐπιγνόντων δὲ ὅτι ᾿Ιουδαῖός ἐστι, φωνὴ ἐγένετο µία ἐκ πάντων
35 ὡς ἐπὶ ὥρας δύο κραζόντων, Μεγάλη ἡ ῎Αρτεµις ᾿Εφεσίων. κα-
ταστείλας δὲ ὁ γραµµατεὺς τὸν ὄχλον φησίν, ῎Ανδρες ᾿Εφέσιοι,
τίς γάρ ἐστιν ἄνθρωπος ὃς οὐ γινώσκει τὴν ᾿Εφεσίων πόλιν νε-

v.26 καίc θεωρέωvipa2p καίc ἀκούωvipa2p ὅτιc οὐxo µόνοςbo ῎Εφεσοςngfs ἀλλάc σχεδόνbo
πᾶςagfsn ὁdgfs ᾿Ασίαngfs ὁdnms Παῦλοςnnms οὗτοςrdnms πείθωvpaanms µεθίστηµιviaa3s ἱκανόςaamsn
ὄχλοςnams λέγωvppanms ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3p θεόςnnmp ὁdnmp διάp χείρngfp γίνοµαιvppnnmp .
v.27 οὐxo µόνοςbo δέc οὗτοςrdnns κινδυνεύωvipa3s ἐγώrpd-p ὁdans µέροςnans εἰςp ἀπελεγµόςnams
ἔρχοµαιvnaa ἀλλάc καίc ὁdans ὁdgfs µέγαςagfsn θεάngfs ῎Αρτεµιςngfs ἱερόνnans εἰςp οὐδείςaansn
λογίζοµαιvnap µέλλωvnpa τέxo καίc καθαιρέωvnpp ὁdafs µεγαλειότηςnafs αὐτόςrpgfs ὅςrrafs
ὅλοςanfsn ὁdnfs ᾿Ασίαnnfs καίc ὁdnfs οἰκουµένηnnfs σέβωvipn3s . v.28 ἀκούωvpaanmp δέc
c vpadnmp anmpn ngms viia3p vppanmp
καί γίνοµαι πλήρης θυµός κράζω λέγω µέγαςanfsn ὁdnfs
῎Αρτεµιςnnfs ᾿Εφέσιοςagmpn . v.29 καίc πίµπληµιviap3s ὁdnfs πόλιςnnfs ὅλοςanfsn σύγχυσιςngfs
ὁρµάωviaa3p τέxo ὁµοθυµαδόνbo εἰςp ὁdans θέατρονnans συναρπάζωvpaanmp Γάϊοςnams καίc
᾿Αρίσταρχοςnams Μακεδώνnamp συνέκδηµοςnamp ὁdgms Παῦλοςngms . v.30 ὁdgms δέc
Παῦλοςngms βούλοµαιvppngms εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdams δῆµοςnams οὐxo ἐάωviia3p αὐτόςrpams
ὁdnmp µαθητήςnnmp . v.31 τι-σρινµπ δέc καίc ὁdgmp ᾿Ασιάρχηςngmp εἰµίvppxnmp αὐτόςrpdms
φίλοςanmpn πέµπωvpaanmp πρόςp αὐτόςrpams παρακαλέωviia3p µήxo δίδωµιvnaa ἑαυτοῦrxams
εἰςp ὁdans θέατρονnans . v.32 ἄλλοςanmpn µένxo οὖνc ἄλλοςannsn τι-σριννσ κράζωviia3p
εἰµίviix3s γάρc ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs συγχέωvpxpnfs καίc ὁdnmp πολύςanmpc οὐxo οἶδαviya3p τίςrqgns
ἕνεκαbo συνέρχοµαιviya3p . v.33 ἐκp δέc ὁdgms ὄχλοςngms προβιβάζωviaa3p ᾿Αλέξανδροςnams
προβάλλωvppagmp αὐτόςrpams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms δέc ᾿Αλέξανδροςnnms κατασείωvpaanms
ὁdafs χείρnafs θέλωviia3s ἀπολογέοµαιvnpn ὁddms δῆµοςndms . v.34 ἐπιγινώσκωvpaagmp δέc ὅτιc
᾿Ιουδαῖοςanmsn εἰµίvipx3s φωνήnnfs γίνοµαιviad3s εἷςnnfs ἐκp πᾶςagmpn ὡςbo ἐπίp ὥραnafp δύοtn
κράζωvppagmp µέγαςanfsn ὁdnfs ῎Αρτεµιςnnfs ᾿Εφέσιοςagmpn .
407 ΠΡΑΞΕΙΣ 19. 36–20. 5
ωκόρον οὖσαν τῆς µεγάλης θεᾶς ᾿Αρτέµιδος καὶ τοῦ ∆ιοπετοῦς·
ἀναντιρρήτων οὖν ὄντων τούτων, δέον ἐστὶν ὑµᾶς κατεσταλµέ- 36
νους ὑπάρχειν, καὶ µηδὲν προπετὲς πράττειν. ἠγάγετε γὰρ 37
τοὺς ἄνδρας τούτους, οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφηµοῦντας
τὴν θεὰν ὑµῶν. εἰ µὲν οὖν ∆ηµήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖ- 38
ται πρός τινα λόγον ἔχουσι, ἀγοραῖοι ἄγονται, καὶ ἀνθύπατοί
εἰσιν, ἐγκαλείτωσαν ἀλλήλοις. εἰ δέ τι περὶ ἑτέρων ἐπιζητεῖτε, 39
ἐν τῇ ἐννόµῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται. καὶ γὰρ κινδυνεύοµεν 40
ἐγκαλεῖσθαι στάσεως περὶ τῆς σήµερον, µηδενὸς αἰτίου ὑπάρ-
χοντος περὶ οὗ δυνησόµεθα ἀποδοῦναι λόγον τῆς συστροφῆς
ταύτης. καί ταῦτα εἰπών, ἀπέλυσεν τὴν ἐκκλησίαν. 41
Μετὰ δὲ τὸ παύσασθαι τὸν θόρυβον, προσκαλεσάµενος ὁ 20
Παῦλος τοὺς µαθητάς, καὶ ἀσπασάµενος, ἐξῆλθε πορευθῆναι
εἰς τὴν Μακεδονίαν. διελθὼν δὲ τὰ µέρη ἐκεῖνα, καὶ παρακα- 2
λέσας αὐτοὺς λόγῳ πολλῷ, ἦλθεν εἰς τὴν ῾Ελλάδα. ποιήσας 3
τε µῆνας τρεῖς, γενοµένης αὐτῷ ἐπιβουλῆς ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων
µέλλοντι ἀνάγεσθαι εἰς τὴν Συρίαν, ἐγένετο γνώµη τοῦ ὑπο-
στρέφειν διὰ Μακεδονίας. συνείπετο δὲ αὐτῷ ἄχρι τῆς ᾿Ασίας 4
Σώπατρος Βεροιαῖος, Θεσσαλονικέων δέ, ᾿Αρίσταρχος καὶ Σε-
κοῦνδος, καὶ Γάϊος ∆ερβαῖος, καὶ Τιµόθεος, ᾿Ασιανοὶ δέ, Τυχι-
κὸς καὶ Τρόφιµος. οὗτοι προελθόντες ἔµενον ἡµᾶς ἐν Τρω- 5

v.35 καταστέλλωvpaanms δέc ὁdnms γραµµατεύςnnms ὁdams ὄχλοςnams φηµίvipx3s ἀνήρnvmp

᾿Εφέσιοςanmpn τίςrqnms γάρc εἰµίvipx3s ἄνθρωποςnnms ὅςrrnms οὐxo γινώσκωvipa3s ὁdafs
᾿Εφέσιοςagmpn πόλιςnafs νεωκόροςaafsn εἰµίvppxafs ὁdgfs µέγαςagfsn θεάngfs ῎Αρτεµιςngfs
καίc ὁdgms διοπετήςagmsn . v.36 ἀναντίρρητοςagmpn οὖνc εἰµίvppxgnp οὗτοςrdgnp
δεῖvppqnns εἰµίvipx3s σύrpa-p καταστέλλωvpxpamp ὑπάρχωvnpa καίc µηδείςaansn προπετήςaansn
πράσσωvnpa . v.37 ἄγωviaa2p γάρc ὁdamp ἀνήρnamp οὗτοςrdamp οὔτεc ἱερόσυλοςaampn
οὔτεc βλασφηµέωvppaamp ὁdafs θεάnafs σύrpg-p . v.38 εἰqo µένxo οὖνc ∆ηµήτριοςnnms καίc
ὁdnmp σύνp αὐτόςrpdms τεχνίτηςnnmp πρόςp τι-σριαµσ λόγοςnams ἔχωvipa3p ἀγοραῖοςanmpn
ἄγωvipp3p καίc ἀνθύπατοςnnmp εἰµίvipx3p ἐγκαλέωvdpa3p ἀλλήλωνredmp . v.39 εἰqo δέc τι-
-σριανσ περίp ἕτεροςagnpn ἐπιζητέωvipa2p ἐνp ὁddfs ἔννοµοςadfsn ἐκκλησίαndfs ἐπιλύωvifp3s .
v.40 καίc γάρc κινδυνεύωvipa1p ἐγκαλέωvnpp στάσιςngfs περίp ὁdgfs σήµερονbo µηδείςagnsn
αἴτιοςagnsn ὑπάρχωvppagns περίp ὅςrrgns δύναµαιvifd1p ἀποδίδωµιvnaa λόγοςnams ὁdgfs
συστροφήngfs οὗτοςrdgfs . v.41 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanms ἀπολύωviaa3s ὁdafs ἐκκλησίαnafs .
20. v.1 µετάp δέc ὁdans παύωvnam ὁdams θόρυβοςnams προσκαλέοµαιvpadnms ὁdnms
Παῦλοςnnms ὁdamp µαθητήςnamp καίc ἀσπάζοµαιvpadnms ἐξέρχοµαιviaa3s πορεύοµαιvnao
εἰςp ὁdafs Μακεδονίαnafs . v.2 διέρχοµαιvpaanms δέc ὁdanp µέροςnanp ἐκεῖνοςrdanp καίc
παρακαλέωvpaanms αὐτόςrpamp λόγοςndms πολύςadmsn ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs ῾Ελλάςnafs .
v.3 ποιέωvpaanms τέxo µήνnamp τρεῖςnamp γίνοµαιvpadgfs αὐτόςrpdms ἐπιβουλήngfs ὑπόp ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn µέλλωvppadms ἀνάγωvnpp εἰςp ὁdafs Συρίαnafs γίνοµαιviad3s γνώµηnnfs ὁdgms
ὑποστρέφωvnpa διάp Μακεδονίαngfs . v.4 συνέποµαιviin3s δέc αὐτόςrpdms ἄχριp ὁdgfs ᾿Ασίαngfs
Σώπατροςnnms Βεροιαῖοςanmsn Θεσσαλονικεύςngmp δέc ᾿Αρίσταρχοςnnms καίc Σεκοῦνδοςnnms
καίc Γάϊοςnnms ∆ερβαῖοςanmsn καίc Τιµόθεοςnnms ᾿Ασιανόςnnmp δέc Τυχικόςnnms καίc
Τρόφιµοςnnms .
 20. 6–15 ΠΡΑΞΕΙΣ 408
6 άδι. ἡµεῖς δὲ ἐξεπλεύσαµεν µετὰ τὰς ἡµέρας τῶν ἀζύµων ἀπὸ
Φιλίππων, καὶ ἤλθοµεν πρὸς αὐτοὺς εἰς τὴν Τρωάδα ἄχρις ἡ-
7 µερῶν πέντε, οὐ διετρίψαµεν ἡµέρας ἑπτά. ᾿Εν δὲ τῇ µιᾷ τῶν
σαββάτων, συνηγµένων τῶν µαθητῶν τοῦ κλάσαι ἄρτον, ὁ Παῦ-
λος διελέγετο αὐτοῖς, µέλλων ἐξιέναι τῇ ἐπαύριον, παρέτεινέ
8 τε τὸν λόγον µέχρι µεσονυκτίου. ἦσαν δὲ λαµπάδες ἱκαναὶ
9 ἐν τῷ ὑπερῴῳ οὗ ἦσαν συνηγµένοι. καθήµενος δέ τις νεα-
νίας ὀνόµατι Εὔτυχος ἐπὶ τῆς θυρίδος, καταφερόµενος ὕπνῳ
βαθεῖ, διαλεγοµένου τοῦ Παύλου ἐπὶ πλεῖον, κατενεχθεὶς ἀπὸ
τοῦ ὕπνου ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω, καὶ ἤρθη νεκρός.
10 καταβὰς δὲ ὁ Παῦλος ἐπέπεσεν αὐτῷ, καὶ συµπεριλαβὼν εἶπε,
11 Μὴ θορυβεῖσθε, ἡ γὰρ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν αὐτῷ ἐστιν. ἀναβὰς
δὲ καὶ κλάσας ἄρτον καὶ γευσάµενος, ἐφ΄ ἱκανόν τε ὁµιλήσας
12 ἄχρις αὐγῆς, οὕτως ἐξῆλθεν. ἤγαγον δὲ τὸν παῖδα ζῶντα, καὶ
13 παρεκλήθησαν οὐ µετρίως. ῾Ηµεῖς δὲ, προελθόντες ἐπὶ τὸ
πλοῖον, ἀνήχθηµεν εἰς τὴν ῎Ασσον, ἐκεῖθεν µέλλοντες ἀναλαµ-
βάνειν τὸν Παῦλον, οὕτω γὰρ ἦν διατεταγµένος, µέλλων αὐτὸς
14 πεζεύειν. ὡς δὲ συνέβαλεν ἡµῖν εἰς τὴν ῏Ασσον, ἀναλαβόντες
15 αὐτὸν ἤλθοµεν εἰς Μιτυλήνην. κἀκεῖθεν ἀποπλεύσαντες, τῇ
ἐπιούσῃ κατηντήσαµεν ἀντικρὺ Χίου, τῇ δὲ ἑτέρᾳ παρεβάλοµεν
εἰς Σάµον, καὶ µείναντες ἐν Τρωγυλλίῳ, τῇ ἐχοµένῃ ἤλθοµεν

v.5 οὗτοςrdnmp προέρχοµαιvpaanmp µένωviia3p ἐγώrpa-p ἐνp Τρῳάςndfs . v.6 ἐγώrpn-p δέc
viaa1p p dafp nafp dgnp agnpn p ngms
ἐκπλέω µετά ὁ ἡµέρα ὁ ἄζυµος ἀπό Φίλιπποι καίc ἔρχοµαιviaa1p
πρόςp αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs Τρῳάςnafs ἄχριp ἡµέραngfp πέντεtn οὐbo διατρίβωviaa1p ἡµέραnafp
ἑπτάtn . v.7 ἐνp δέc ὁddfs εἷςndfs ὁdgnp σάββατονngnp συνάγωvpxpgmp ὁdgmp µαθητήςngmp
ὁdgms κλάωvnaa ἄρτοςnams ὁdnms Παῦλοςnnms διαλέγοµαιviin3s αὐτόςrpdmp µέλλωvppanms
ἔξειµιvnpx ὁddfs ἐπαύριονbo παρατείνωviia3s τέxo ὁdams λόγοςnams µέχριbo µεσονύκτιονngns .
v.8 εἰµίviix3p δέc λαµπάςnnfp ἱκανόςanfpn ἐνp ὁddns ὑπερῷονndns ὅςbo εἰµίviix3p συνάγωvpxpnmp .
v.9 κάθηµαιvppnnms δέc τι-σρινµσ νεανίαςnnms ὄνοµαndns Εὔτυχοςnnms ἐπίp ὁdgfs
θυρίςngfs καταφέρωvpppnms ὕπνοςndms βαθύςadmsn διαλέγοµαιvppngms ὁdgms Παῦλοςngms ἐπίp
πολύςaansc καταφέρωvpapnms ἀπόp ὁdgms ὕπνοςngms πίπτωviaa3s ἀπόp ὁdgns τρίστεγονngns
κάτωbo καίc αἴρωviap3s νεκρόςanmsn . v.10 καταβαίνωvpaanms δέc ὁdnms Παῦλοςnnms
ἐπιπίπτωviaa3s αὐτόςrpdms καίc συµπεριλαµβάνωvpaanms λέγωviaa3s µήxo θορυβέωvdpp2p ὁdnfs
γάρc ψυχήnnfs αὐτόςrpgms ἐνp αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s . v.11 ἀναβαίνωvpaanms δέc καίc
κλάωvpaanms ἄρτοςnams καίc γεύοµαιvpadnms ἐπίp ἱκανόςaansn τέxo ὁµιλέωvpaanms ἄχριp
αὐγήngfs οὕτωbo ἐξέρχοµαιviaa3s . v.12 ἄγωviaa3p δέc ὁdams παῖςnams ζάωvppaams καίc
παρακαλέωviap3p οὐxo µετρίωςbo . v.13 ἐγώrpn-p δέc προέρχοµαιvpaanmp ἐπίp ὁdans πλοῖονnans
ἀνάγωviap1p εἰςp ὁdafs ῏Ασσοςnafs ἐκεῖθενbo µέλλωvppanmp ἀναλαµβάνωvnpa ὁdams Παῦλοςnams
οὕτωbo γάρc εἰµίviix3s διατάσσωvpxpnms µέλλωvppanms αὐτόςrpnms πεζεύωvnpa . v.14 ὡςbo δέc
συµβάλλωviaa3s ἐγώrpd-p εἰςp ὁdafs ῏Ασσοςnafs ἀναλαµβάνωvpaanmp αὐτόςrpams ἔρχοµαιviaa1p
εἰςp Μιτυλήνηnafs .
409 ΠΡΑΞΕΙΣ 20. 16–24
εἰς Μίλητον. ἔκρινε γὰρ ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν ῎Εφεσον, 16
ὅπως µὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, ἔσπευδε γάρ,
εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ, τὴν ἡµέραν τῆς Πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς
῾Ιεροσόλυµα. ᾿Απὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέµψας εἰς ῎Εφεσον µετε- 17
καλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας. ὡς δὲ παρεγέ- 18
νοντο πρὸς αὐτόν, εἶπεν αὐτοῖς, ῾Υµεῖς ἐπίστασθε, ἀπὸ πρώτης
ἡµέρας ἀφ΄ ἧς ἐπέβην εἰς τὴν ᾿Ασίαν, πῶς µεθ΄ ὑµῶν τὸν πάντα
χρόνον ἐγενόµην, δουλεύων τῷ Κυρίῳ µετὰ πάσης ταπεινο- 19
φροσύνης καὶ πολλῶν δακρύων καὶ πειρασµῶν τῶν συµβάντων
µοι ἐν ταῖς ἐπιβουλαῖς τῶν ᾿Ιουδαίων, ὡς οὐδὲν ὑπεστειλάµην 20
τῶν συµφερόντων, τοῦ µὴ ἀναγγεῖλαι ὑµῖν καὶ διδάξαι ὑµᾶς
δηµοσίᾳ καὶ κατ΄ οἴκους, διαµαρτυρόµενος ᾿Ιουδαίοις τε καὶ 21
῞Ελλησι τὴν εἰς τὸν Θεὸν µετάνοιαν, καὶ πίστιν τὴν εἰς τὸν Κύ-
ριον ἡµῶν ᾿Ιησοῦν Χριστόν. καὶ νῦν ἰδού, ἐγὼ δεδεµένος τῷ 22
πνεύµατι πορεύοµαι εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, τὰ ἐν αὐτῇ συναντήσον-
τά µοι µὴ εἰδώς, πλὴν ὅτι τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον κατὰ πόλιν 23
διαµαρτύρεται λέγον ὅτι δεσµά µε καὶ θλίψεις µένουσιν. ἀλλ΄ 24
οὐδενὸς λόγον ποιοῦµαι, οὐδὲ ἔχω τὴν ψυχήν µου τιµίαν ἐ-
µαυτῷ, ὡς τελειῶσαι τὸν δρόµον µου µετὰ χαρᾶς, καὶ τὴν δια-
κονίαν ἣν ἔλαβον παρὰ τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, διαµαρτύρασθαι τὸ

v.15 κἀκεῖθενbo ἀποπλέωvpaanmp ὁddfs ἔπειµιvppxdfs καταντάωviaa1p ἄντικρυςbo Χίοςngfs

ὁddfs δέc ἕτεροςadfsn παραβάλλωviaa1p εἰςp Σάµοςnafs καίc µένωvpaanmp ἐνp Τρωγύλλιονndns
ὁddfs ἔχωvpppdfs ἔρχοµαιviaa1p εἰςp Μίλητοςnafs . v.16 κρίνωviaa3s γάρc ὁdnms Παῦλοςnnms
παραπλέωvnaa ὁdafs ῎Εφεσοςnafs ὅπωςbo µήxo γίνοµαιvsad3s αὐτόςrpdms χρονοτριβέωvnaa
ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs σπεύδωviia3s γάρc εἰqo δυνατόςannsn εἰµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdafs
ἡµέραnafs ὁdgfs πεντηκοστήngfs γίνοµαιvnad εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs . v.17 ἀπόp δέc
ὁdgfs Μίλητοςngfs πέµπωvpaanms εἰςp ῎Εφεσοςnafs µετακαλέωviam3s ὁdamp πρεσβύτεροςaampn
ὁdgfs ἐκκλησίαngfs . v.18 ὡςbo δέc παραγίνοµαιviad3p πρόςp αὐτόςrpams λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp σύrpn-p ἐπίσταµαιvipn2p ἀπόp πρῶτοςagfsn ἡµέραngfs ἀπόp ὅςrrgfs ἐπιβαίνωviaa1s
εἰςp ὁdafs ᾿Ασίαnafs πῶςbo µετάp σύrpg-p ὁdams πᾶςaamsn χρόνοςnams γίνοµαιviad1s .
v.19 δουλεύωvppanms ὁddms κύριοςndms µετάp πᾶςagfsn ταπεινοφροσύνηngfs καίc πολύςagnpn
δάκρυονngnp καίc πειρασµόςngmp ὁdgmp συµβαίνωvpaagmp ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfp ἐπιβουλήndfp
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.20 ὡςbo οὐδείςaansn ὑποστέλλωviam1s ὁdgnp συµφέρωvppagnp ὁdgms
µήxo ἀναγγέλλωvnaa σύrpd-p καίc διδάσκωvnaa σύrpa-p δηµόσιοςadfsn καίc κατάp οἶκοςnamp .
v.21 διαµαρτύροµαιvppnnms ᾿Ιουδαῖοςadmpn τέxo καίc ῞Ελληνndmp ὁdafs εἰςp ὁdams θεόςnams
µετάνοιαnafs καίc πίστιςnafs ὁdafs εἰςp ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams .
v.22 καίc νῦνbo ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s δέωvpxpnms ὁddns πνεῦµαndns πορεύοµαιvipn1s εἰςp
᾿Ιερουσαλήµtp ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdfs συναντάωvpfaanp ἐγώrpd-s µήxo οἶδαvpxanms . v.23 πλήνbo
ὅτιc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn κατάp πόλιςnafs διαµαρτύροµαιvipn3s λέγωvppanns ὅτιc
δεσµόςnnnp ἐγώrpa-s καίc θλῖψιςnnfp µένωvipa3p .
 20. 25–35 ΠΡΑΞΕΙΣ 410
25 εὐαγγέλιον τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. καὶ νῦν ἰδού, ἐγὼ οἶδα ὅτι
οὐκέτι ὄψεσθε τὸ πρόσωπόν µου ὑµεῖς πάντες, ἐν οἷς διῆλθον
26 κηρύσσων τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. διὸ µαρτύροµαι ὑµῖν ἐν
τῇ σήµερον ἡµέρᾳ, ὅτι καθαρὸς ἐγὼ ἀπὸ τοῦ αἵµατος πάντων.
27 οὐ γὰρ ὑπεστειλάµην τοῦ µὴ ἀναγγεῖλαι ὑµῖν πᾶσαν τὴν βου-
28 λὴν τοῦ Θεοῦ. προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιµνίῳ,
ἐν ᾧ ὑµᾶς τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιµαίνειν
τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵ-
29 µατος. ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται µετὰ τὴν ἄφιξίν
30 µου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑµᾶς, µὴ φειδόµενοι τοῦ ποιµνίου, καὶ
ἐξ ὑµῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραµµένα,
31 τοῦ ἀποσπᾷν τοὺς µαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν. διὸ γρηγορεῖτε,
µνηµονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καὶ ἡµέραν οὐκ ἐπαυσάµην
32 µετὰ δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον. καὶ τὰ νῦν παρατίθεµαι
ὑµᾶς, ἀδελφοὶ, τῷ Θεῷ καὶ τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ, τῷ δυ-
ναµένῳ ἐποἰκοδοµῆσαι, καὶ δοῦναι ὑµῖν κληρονοµίαν ἐν τοῖς
33 ἡγιασµένοις πᾶσιν. ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱµατισµοῦ οὐδενὸς
34 ἐπεθύµησα. αὐτοὶ δὲ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις µου καὶ τοῖς
35 οὖσι µετ΄ ἐµοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται. πάντα ὑπέδειξα
ὑµῖν, ὅτι οὕτω κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαµβάνεσθαι τῶν ἀσθενούν-
των, µνηµονεύειν τε τῶν λόγων τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, ὅτι αὐτὸς

v.24 ἀλλάc οὐδείςagnsn λόγοςnams ποιέωvipm1s οὐδέbo ἔχωvipa1s ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s
τίµιοςaafsn ἐµαυτοῦrxdms ὡςbo τελειόωvnaa ὁdams δρόµοςnams ἐγώrpg-s µετάp χαράngfs καίc ὁdafs
διακονίαnafs ὅςrrafs λαµβάνωviaa1s παράp ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms διαµαρτύροµαιvnad
ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms θεόςngms . v.25 καίc νῦνbo ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s
vixa1s c bo vifd2p dans nans
οἶδα ὅτι οὐκέτι ὁράω ὁ πρόσωπον ἐγώrpg-s σύrpn-p πᾶςanmpn ἐνp
ὅςrrdmp διέρχοµαιviaa1s κηρύσσωvppanms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.26 διόc
vipn1s rpd-p p ddfs bo ndfs c anmsn rpn-s
µαρτύροµαι σύ ἐν ὁ σήµερον ἡµέρα ὅτι καθαρός ἐγώ ἀπόp
ὁdgns αἷµαngns πᾶςagmpn . v.27 οὐxo γάρc ὑποστέλλωviam1s ὁdgms µήxo ἀναγγέλλωvnaa
σύrpd-p πᾶςaafsn ὁdafs βουλήnafs ὁdgms θεόςngms . v.28 προσέχωvdpa2p οὖνc ἑαυτοῦrxdmp καίc
πᾶςadnsn ὁddns ποίµνιονndns ἐνp ὅςrrdns σύrpa-p ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn τίθηµιviam3s
ἐπίσκοποςnamp ποιµαίνωvnpa ὁdafs ἐκκλησίαnafs ὁdgms θεόςngms ὅςrrafs περιποιέωviam3s διάp
ὁdgns ἴδιοςagmsn αἷµαngns . v.29 ἐγώrpn-s γάρc οἶδαvixa1s οὗτοςrdans ὅτιc εἰσέρχοµαιvifd3p
p dafs nafs rpg-s
µετά ὁ ἄφιξις ἐγώ λύκοςnnmp βαρύςanmpn εἰςp σύrpa-p µήxo φείδοµαιvppnnmp ὁdgns
ποίµνιονngns . v.30 καίc ἐκp σύrpg-p αὐτόςrpgmp ἀνίστηµιvifm3p ἀνήρnnmp λαλέωvppanmp
διαστρέφωvpxpanp ὁdgms ἀποσπάωvnpa ὁdamp µαθητήςnamp ὀπίσωbo αὐτόςrpgmp . v.31 διόc
γρηγορέωvdpa2p µνηµονεύωvppanmp ὅτιc τριετίαnafs νύξnafs καίc ἡµέραnafs οὐxo παύωviam1s
µετάp δάκρυονngnp νουθετέωvppanms εἷςnams ἕκαστοςaamsn . v.32 καίc ὁdanp νῦνbo
παρατίθηµιvipm1s σύrpa-p ἀδελφόςnvmp ὁddms θεόςndms καίc ὁddms λόγοςndms ὁdgfs χάριςngfs
αὐτόςrpgms ὁddms δύναµαιvppndms ἐποικοδοµέωvnaa καίc δίδωµιvnaa σύrpd-p κληρονοµίαnafs
ἐνp ὁddmp ἁγιάζωvpxpdmp πᾶςadmpn . v.33 ἀργύριονngns ἤxo χρυσίονngns ἤxo ἱµατισµόςngms
agmsn viaa1s
οὐδείς ἐπιθυµέω . v.34 αὐτόςrpnmp δέc γινώσκωvipa2p ὅτιc ὁddfp χρείαndfp ἐγώrpg-s
καίc ὁddmp εἰµίvppxdmp µετάp ἐγώrpg-s ὑπηρετέωviaa3p ὁdnfp χείρnnfp οὗτοςrdnfp .
411 ΠΡΑΞΕΙΣ 20. 36–21. 7
εἶπε, Μακάριόν ἐστι διδόναι µᾶλλον ἢ λαµβάνειν. Καὶ ταῦτα 36
εἰπών, θεὶς τὰ γόνατα αὐτοῦ, σὺν πᾶσιν αὐτοῖς προσηύξατο.
ἱκανὸς δὲ ἐγένετο κλαυθµὸς πάντων, καὶ ἐπιπεσόντες ἐπὶ τὸν 37
τράχηλον τοῦ Παύλου κατεφίλουν αὐτόν, ὀδυνώµενοι µάλιστα 38
ἐπὶ τῷ λόγῳ ᾧ εἰρήκει, ὅτι οὐκέτι µέλλουσι τὸ πρόσωπον αὐτοῦ
θεωρεῖν. προέπεµπον δὲ αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον.
῾Ως δὲ ἐγένετο ἀναχθῆναι ἡµᾶς ἀποσπασθέντας ἀπ΄ αὐτῶν, 21
εὐθυδροµήσαντες ἤλθοµεν εἰς τὴν Κῶν, τῇ δὲ ἑξῆς εἰς τὴν ῾Ρό-
δον, κἀκεῖθεν εἰς Πάταρα, καὶ εὑρόντες πλοῖον διαπερῶν εἰς 2
Φοινίκην, ἐπιβάντες ἀνήχθηµεν. ἀναφάναντες δὲ τὴν Κύπρον, 3
καὶ καταλιπόντες αὐτὴν εὐώνυµον, ἐπλέοµεν εἰς Συρίαν, καὶ
κατήχθηµεν εἰς Τύρον, ἐκεῖσε γὰρ ἦν τὸ πλοῖον ἀποφορτιζό-
µενον τὸν γόµον. καὶ ἀνευρόντες µαθητάς, ἐπεµείναµεν αὐ- 4
τοῦ ἡµέρας ἑπτά, οἵτινες τῷ Παύλῳ ἔλεγον διὰ τοῦ Πνεύµατος,
µὴ ἀναβαίνειν εἰς ῾Ιερουσαλήµ. ὅτε δὲ ἐγένετο ἡµᾶς ἐξαρτί- 5
σαι τὰς ἡµέρας, ἐξελθόντες ἐπορευόµεθα, προπεµπόντων ἡµᾶς
πάντων σὺν γυναιξὶ καὶ τέκνοις ἕως ἔξω τῆς πόλεως, καὶ θέντες
τὰ γόνατα ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν προσηυξάµεθα. καὶ ἀσπασάµενοι 6
ἀλλήλους, ἐπέβηµεν εἰς τὸ πλοῖον, ἐκεῖνοι δὲ ὑπέστρεψαν εἰς
τὰ ἴδια. ῾Ηµεῖς δέ, τὸν πλοῦν διανύσαντες ἀπὸ Τύρου, κα- 7
τηντήσαµεν εἰς Πτολεµαΐδα, καὶ ἀσπασάµενοι τοὺς ἀδελφοὺς

v.35 πᾶςaanpn ὑποδείκνυµιviaa1s σύrpd-p ὅτιc οὕτωbo κοπιάωvppaamp δεῖvipq3s

ἀντιλαµβάνοµαιvnpn ὁdgmp ἀσθενέωvppagmp µνηµονεύωvnpa τέxo ὁdgmp λόγοςngmp ὁdgms
κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ὅτιc αὐτόςrpnms λέγωviaa3s µακάριοςannsn εἰµίvipx3s δίδωµιvnpa
µᾶλλονbo ἤxo λαµβάνωvnpa . v.36 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanms τίθηµιvpaanms ὁdanp γόνυnanp
αὐτόςrpgms σύνp πᾶςadmpn αὐτόςrpdmp προσεύχοµαιviad3s . v.37 ἱκανόςanmsn δέc γίνοµαιviad3s
κλαυθµόςnnms πᾶςagmpn καίc ἐπιπίπτωvpaanmp ἐπίp ὁdams τράχηλοςnams ὁdgms Παῦλοςngms
καταφιλέωviia3p αὐτόςrpams . v.38 ὀδυνάοµαιvpppnmp µάλισταbo ἐπίp ὁddms λόγοςndms
ὅςrrdms λέγωviya3s ὅτιc οὐκέτιbo µέλλωvipa3p ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms θεωρέωvnpa
προπέµπωviia3p δέc αὐτόςrpams εἰςp ὁdans πλοῖονnans . 21. v.1 ὡςbo δέc γίνοµαιviad3s
ἀνάγωvnap ἐγώrpa-p ἀποσπάωvpapamp ἀπόp αὐτόςrpgmp εὐθυδροµέωvpaanmp ἔρχοµαιviaa1p εἰςp
ὁdafs Κώςnafs ὁddfs δέc ἑξῆςbo εἰςp ὁdafs ῾Ρόδοςnafs κἀκεῖθενbo εἰςp Πάταραnanp . v.2 καίc
vpaanmp nans vppaans p nafs vpaanms
εὑρίσκω πλοῖον διαπεράω εἰς Φοινίκη ἐπιβαίνω ἀνάγωviap1p .
v.3 ἀναφαίνωvpaanmp δέc ὁdafs Κύπροςnafs καίc καταλείπωvpaanmp αὐτόςrpafs εὐώνυµοςaafsn
πλέωviia1p εἰςp Συρίαnafs καίc κατηχέωviap1s εἰςp Τύροςnafs ἐκεῖσεbo γάρc εἰµίviix3s
ὁdnns πλοῖονnnns ἀποφορτίζοµαιvppnnns ὁdams γόµοςnams . v.4 καίc ἀνευρίσκωvpaanmp
namp viaa1p bo nafp tn rrnmp ddms
µαθητής ἐπιµένω αὐτοῦ ἡµέρα ἑπτά ὅστις ὁ Παῦλοςndms λέγωviia3p
διάp ὁdgns πνεῦµαngns µήxo ἀναβαίνωvnpa εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.5 ὅτεbo δέc γίνοµαιviad3s
ἐγώrpa-p ἐξαρτίζωvnaa ὁdafp ἡµέραnafp ἐξέρχοµαιvpaanmp πορεύοµαιviin1p προπέµπωvppagmp
ἐγώrpa-p πᾶςagmpn σύνp γυνήndfp καίc τέκνονndnp ἕωςc ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs καίc τίθηµιvpaanmp
ὁdanp γόνυnanp ἐπίp ὁdams αἰγιαλόςnams προσεύχοµαιviad1p . v.6 καίc ἀσπάζοµαιvpadnmp
ἀλλήλωνreamp ἐπιβαίνωviaa1p εἰςp ὁdans πλοῖονnans ἐκεῖνοςrdnmp δέc ὑποστρέφωviaa3p εἰςp
ὁdanp ἴδιοςaanpn .
 21. 8–17 ΠΡΑΞΕΙΣ 412
8 ἐµείναµεν ἡµέραν µίαν παρ΄ αὐτοῖς. τῇ δὲ ἐπαύριον ἐξελθόν-
τες οἱ περὶ τὸν Παῦλον ἤλθοµεν εἰς Καισάρειαν, καὶ εἰσελθόντες
εἰς τὸν οἶκον Φιλίππου τοῦ εὐαγγελιστοῦ, τοῦ ὄντος ἐκ τῶν ἑ-
9 πτά, ἐµείναµεν παρ΄ αὐτῷ. τούτῳ δὲ ἦσαν θυγατέρες παρθένοι
10 τέσσαρες προφητεύουσαι. ἐπιµενόντων δὲ ἡµῶν ἡµέρας πλεί-
ους, κατῆλθέ τις ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας προφήτης ὀνόµατι ῞Αγαβος.
11 καὶ ἐλθὼν πρὸς ἡµᾶς, καὶ ἄρας τὴν ζώνην τοῦ Παύλου, δήσας
τε αὐτοῦ τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας εἶπε, Τάδε λέγει τὸ Πνεῦµα
τὸ ῞Αγιον, Τὸν ἄνδρα οὗ ἐστιν ἡ ζώνη αὕτη, οὕτω δήσουσιν ἐν
᾿Ιερουσαλὴµ οἱ ᾿Ιουδαῖοι, καὶ παραδώσουσιν εἰς χεῖρας ἐθνῶν.
12 ὡς δὲ ἠκούσαµεν ταῦτα, παρεκαλοῦµεν ἡµεῖς τε καὶ οἱ ἐν-
13 τόπιοι, τοῦ µὴ ἀναβαίνειν αὐτὸν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. ἀπεκρίθη
δὲ ὁ Παῦλος, Τί ποιεῖτε κλαίοντες καὶ συνθρύπτοντές µου τὴν
καρδίαν· ἐγὼ γὰρ οὐ µόνον δεθῆναι, ἀλλὰ καὶ ἀποθανεῖν εἰς
᾿Ιερουσαλὴµ ἑτοίµως ἔχω ὑπὲρ τοῦ ὀνόµατος τοῦ Κυρίου ᾿Ι-
14 ησοῦ. µὴ πειθοµένου δὲ αὐτοῦ, ἡσυχάσαµεν εἰπόντες, Τὸ
15 θέληµα τοῦ Κυρίου γενέσθω. Μετὰ δὲ τὰς ἡµέρας, ταύτας ἀ-
16 ποσκευασάµενοι ἀνεβαίνοµεν εἰς ῾Ιερουσαλήµ. συνῆλθον δὲ
καὶ τῶν µαθητῶν ἀπὸ Καισαρείας σὺν ἡµῖν, ἄγοντες παρ΄ ᾧ ξε-
17 νισθῶµεν, Μνάσωνί τινι Κυπρίῳ, ἀρχαίῳ µαθητῇ. Γενοµένων

v.7 ἐγώrpn-p δέc ὁdams πλόοςnams διανύωvpaanmp ἀπόp Τύροςngfs καταντάωviaa1p εἰςp
Πτολεµαΐςnafs καίc ἀσπάζοµαιvpadnmp ὁdamp ἀδελφόςnamp µένωviaa1p ἡµέραnafs εἷςnafs παράp
αὐτόςrpdmp . v.8 ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ἐξέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp περίp ὁdams Παῦλοςnams
ἔρχοµαιviaa1p εἰςp Καισάρειαnafs καίc εἰσέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdams οἶκοςnams Φίλιπποςngms
ὁdgms εὐαγγελιστήςngms ὁdgms εἰµίvppxgms ἐκp ὁdgmp ἑπτάtn µένωviaa1p παράp αὐτόςrpdms .
v.9 οὗτοςrddms δέc εἰµίviix3p θυγάτηρnnfp παρθένοςnnfp τέσσαρεςnnfp προφητεύωvppanfp .
v.10 ἐπιµένωvppagmp δέc ἐγώrpg-p ἡµέραnafp πολύςaafpc κατέρχοµαιviaa3s τι-σρινµσ ἀπόp
ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs προφήτηςnnms ὄνοµαndns ῞Αγαβοςnnms . v.11 καίc ἔρχοµαιvpaanms πρόςp
ἐγώrpa-p καίc αἴρωvpaanms ὁdafs ζώνηnafs ὁdgms Παῦλοςngms δέωvpaanms τέxo αὐτόςrpgms
ὁdafp χείρnafp καίc ὁdamp πούςnamp λέγωviaa3s ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns
ἅγιοςannsn ὁdams ἀνήρnams ὅςrrgms εἰµίvipx3s ὁdnfs ζώνηnnfs οὗτοςrdnfs οὕτωbo δέωvifa3p
ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc παραδίδωµιvifa3p εἰςp χείρnafp ἔθνοςngnp .
v.12 ὡςbo δέc ἀκούωviaa1p οὗτοςrdanp παρακαλέωviia1p ἐγώrpn-p τέxo καίc ὁdnmp ἐντόπιοςanmpn
ὁdgms µήxo ἀναβαίνωvnpa αὐτόςrpams εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.13 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc
dnms nnms rqans vipa2p vppanmp
ὁ Παῦλος τίς ποιέω κλαίω καί συνθρύπτωvppanmp ἐγώrpg-s ὁdafs
c

καρδίαnafs ἐγώrpn-s γάρc οὐxo µόνοςbo δέωvnap ἀλλάc καίc ἀποθνῄσκωvnaa εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
ἑτοίµωςbo ἔχωvipa1s ὑπέρp ὁdgns ὄνοµαngns ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.14 µήxo
πείθωvpppgms δέc αὐτόςrpgms ἡσυχάζωviaa1p λέγωvpaanmp ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms κύριοςngms
γίνοµαιvdad3s . v.15 µετάp δέc ὁdafp ἡµέραnafp οὗτοςrdafp ἀποσκευάζωvpadnmp ἀναβαίνωviia1p
εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.16 συνέρχοµαιviaa3p δέc καίc ὁdgmp µαθητήςngmp ἀπόp Καισάρειαngfs
σύνp ἐγώrpd-p ἄγωvppanmp παράp ὅςrrdms ξενίζωvsap1p Μνάσωνndms τι-σριδµσ Κύπριοςndms
ἀρχαῖοςadmsn µαθητήςndms .
413 ΠΡΑΞΕΙΣ 21. 18–26
δὲ ἡµῶν εἰς ῾Ιεροσόλυµα, ἀσµένως ἐδέξαντο ἡµᾶς οἱ ἀδελφοί.
τῇ δὲ ἐπιούσῃ εἰσῄει ὁ Παῦλος σὺν ἡµῖν πρὸς ᾿Ιάκωβον, πάν- 18
τες τε παρεγένοντο οἱ πρεσβύτεροι. καὶ ἀσπασάµενος αὐτούς, 19
ἐξηγεῖτο καθ΄ ἓν ἕκαστον ὧν ἐποίησεν ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἔθνεσι
διὰ τῆς διακονίας αὐτοῦ. οἱ δὲ ἀκούσαντες ἐδόξαζον τὸν Κύ- 20
ριον, εἶπόν τε αὐτῷ, Θεωρεῖς, ἀδελφέ, πόσαι µυριάδες εἰσὶν
᾿Ιουδαίων τῶν πεπιστευκότων, καὶ πάντες ζηλωταὶ τοῦ νόµου
ὑπάρχουσι, κατηχήθησαν δὲ περὶ σοῦ, ὅτι ἀποστασίαν διδά- 21
σκεις ἀπὸ Μωσέως τοὺς κατὰ τὰ ἔθνη πάντας ᾿Ιουδαίους, λέγων
µὴ περιτέµνειν αὐτοὺς τὰ τέκνα, µηδὲ τοῖς ἔθεσι περιπατεῖν.
τί οὖν ἐστι· πάντως δεῖ πλῆθος συνελθεῖν, ἀκούσονται γὰρ ὅτι 22
ἐλήλυθας. τοῦτο οὖν ποίησον ὅ σοι λέγοµεν, εἰσὶν ἡµῖν ἄν- 23
δρες τέσσαρες εὐχὴν ἔχοντες ἐφ΄ ἑαυτῶν, τούτους παραλαβὼν 24
ἁγνίσθητι σὺν αὐτοῖς, καὶ δαπάνησον ἐπ΄ αὐτοῖς, ἵνα ξυρήσων-
ται τὴν κεφαλήν, καὶ γνῶσι πάντες ὅτι ὧν κατήχηνται περὶ σοῦ
οὐδέν ἐστιν, ἀλλὰ στοιχεῖς καὶ αὐτὸς τὸν νόµον φυλάσσων. πε- 25
ρὶ δὲ τῶν πεπιστευκότων ἐθνῶν ἡµεῖς ἐπεστείλαµεν, κρίναντες
µηδὲν τοιοῦτον τηρεῖν αὐτούς, εἰ µὴ φυλάσσεσθαι αὐτοὺς τό
τε εἰδωλόθυτον καὶ τό αἷµα καὶ πνικτὸν καὶ πορνείαν. τότε ὁ 26
Παῦλος παραλαβὼν τοὺς ἄνδρας, τῇ ἐχοµένῃ ἡµέρᾳ σὺν αὐτοῖς
ἁγνισθεὶς εἰσῄει εἰς τὸ ἱερόν, διαγγέλλων τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν
ἡµερῶν τοῦ ἁγνισµοῦ, ἕως οὗ προσηνέχθη ὑπὲρ ἑνὸς ἑκάστου

v.17 γίνοµαιvpadgmp δέc ἐγώrpg-p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἀσµένωςbo δέχοµαιviad3p ἐγώrpa-p ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp . v.18 ὁddfs δέc ἔπειµιvppxdfs εἴσειµιviya3s ὁdnms Παῦλοςnnms σύνp ἐγώrpd-p
πρόςp ᾿Ιάκωβοςnams πᾶςanmpn τέxo παραγίνοµαιviad3p ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn . v.19 καίc
ἀσπάζοµαιvpadnms αὐτόςrpamp ἐξηγέοµαιviin3s κατάp εἷςnans ἕκαστοςaansn ὅςrrgnp ποιέωviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp διάp ὁdgfs διακονίαngfs αὐτόςrpgms . v.20 ὁdnmp
δέc ἀκούωvpaanmp δοξάζωviia3p ὁdams κύριοςnams λέγωviaa3p τέxo αὐτόςrpdms θεωρέωvipa2s
ἀδελφόςnvms πόσοςronfp µυριάςnnmp εἰµίvipx3p ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdgmp πιστεύωvpxagmp καίc
πᾶςanmpn ζηλωτήςnnmp ὁdgms νόµοςngms ὑπάρχωvipa3p . v.21 κατηχέωviap3p δέc περίp
rpg-s c nafs vipa2s p ngms
σύ ὅτι ἀποστασία διδάσκω ἀπό Μωϋσῆς ὁdamp κατάp ὁdanp ἔθνοςnanp
πᾶςaampn ᾿Ιουδαῖοςaampn λέγωvppanms µήxo περιτέµνωvnpa αὐτόςrpamp ὁdanp τέκνονnanp
µηδέc ὁddnp ἔθοςndnp περιπατέωvnpa . v.22 τίςrqnns οὖνc εἰµίvipx3s πάντωςbo δεῖvipq3s
πλῆθοςnnns συνέρχοµαιvnaa ἀκούωvifd3p γάρc ὅτιc ἔρχοµαιvixa2s . v.23 οὗτοςrdans οὖνc
vdaa2s rrans rpd-s vipa1p vipx3p rpd-p nnmp
ποιέω ὅς σύ λέγω εἰµί ἐγώ ἀνήρ τέσσαρεςnnmp εὐχήnafs
ἔχωvppanmp ἐπίp ἑαυτοῦrxgmp . v.24 οὗτοςrdamp παραλαµβάνωvpaanms ἁγνίζωvdap2s σύνp
αὐτόςrpdmp καίc δαπανάωvdaa2s ἐπίp αὐτόςrpdmp ἵναc ξυράοµαιvsad3p ὁdafs κεφαλήnafs καίc
γινώσκωvsaa3p πᾶςanmpn ὅτιc ὅςrrgnp κατηχέωvixp3p περίp σύrpg-s οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ἀλλάc
στοιχέωvipa2s καίc αὐτόςrpnms ὁdams νόµοςnams φυλάσσωvppanms . v.25 περίp δέc ὁdgmp
πιστεύωvpxagmp ἔθνοςngnp ἐγώrpn-p ἐπιστέλλωviaa1p κρίνωvpaanmp µηδείςaansn τοιοῦτοςrdans
τηρέωvnpa αὐτόςrpamp εἰqo µήxo φυλάσσωvnpm αὐτόςrpamp ὁdans τέxo εἰδωλόθυτοςaansn καίc
ὁdans αἷµαnans καίc πνικτόςaansn καίc πορνείαnafs .
 21. 27–35 ΠΡΑΞΕΙΣ 414
27 αὐτῶν ἡ προσφορά. ῾Ως δὲ ἔµελλον αἱ ἑπτὰ ἡµέραι συντε-
λεῖσθαι, οἱ ἀπὸ τῆς ᾿Ασίας ᾿Ιουδαῖοι, θεασάµενοι αὐτὸν ἐν τῷ
ἱερῷ, συνέχεον πάντα τὸν ὄχλον, καὶ ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπ΄
28 αὐτόν, κράζοντες, ῎Ανδρες ᾿Ισραηλῖται, βοηθεῖτε. οὗτός ἐστιν ὁ
ἄνθρωπος ὁ κατὰ τοῦ λαοῦ καὶ τοῦ νόµου καὶ τοῦ τόπου τού-
του πάντας πανταχοῦ διδάσκων, ἔτι τε καὶ ῞Ελληνας εἰσήγαγεν
29 εἰς τὸ ἱερόν, καὶ κεκοίνωκε τὸν ἅγιον τόπον τοῦτον. ἦσαν γὰρ
προεωρακότες Τρόφιµον τὸν ᾿Εφέσιον ἐν τῇ πόλει σὺν αὐτῷ, ὃν
30 ἐνόµιζον ὅτι εἰς τὸ ἱερὸν εἰσήγαγεν ὁ Παῦλος. ἐκινήθη τε ἡ
πόλις ὅλη, καὶ ἐγένετο συνδροµὴ τοῦ λαοῦ, καὶ ἐπιλαβόµενοι
τοῦ Παύλου εἷλκον αὐτὸν ἔξω τοῦ ἱεροῦ, καὶ εὐθέως ἐκλείσθη-
31 σαν αἱ θύραι. ζητούντων δὲ αὐτὸν ἀποκτεῖναι, ἀνέβη φάσις τῷ
32 χιλιάρχῳ τῆς σπείρης, ὅτι ὅλη συγκέχυται ᾿Ιερουσαλήµ, ὃς ἐξ-
αυτῆς παραλαβὼν στρατιώτας καὶ ἑκατοντάρχους, κατέδραµεν
ἐπ΄ αὐτούς, οἱ δέ, ἰδόντες τὸν χιλίαρχον καὶ τοὺς στρατιώτας,
33 ἐπαύσαντο τύπτοντες τὸν Παῦλον. τότε ἐγγίσας ὁ χιλίαρχος
ἐπελάβετο αὐτοῦ, καὶ ἐκέλευσε δεθῆναι ἁλύσεσι δυσί, καὶ ἐ-
34 πυνθάνετο τίς ἂν εἴη, καὶ τί ἐστι πεποιηκώς. ἄλλοι δὲ ἄλλο τι
ἐβόων ἐν τῷ ὄχλῳ, µὴ δυνάµενος δὲ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν
35 θόρυβον, ἐκέλευσεν ἄγεσθαι αὐτὸν εἰς τὴν παρεµβολήν. ὅτε

v.26 τότεbo ὁdnms Παῦλοςnnms παραλαµβάνωvpaanms ὁdamp ἀνήρnamp ὁddfs ἔχωvpppdfs

ἡµέραndfs σύνp αὐτόςrpdmp ἁγνίζωvpapnms εἴσειµιviya3s εἰςp ὁdans ἱερόνnans διαγγέλλωvppanms
ὁdafs ἐκπλήρωσιςnafs ὁdgfp ἡµέραngfp ὁdgms ἁγνισµόςngms ἕωςc ὅςbo προσφέρωviap3s ὑπέρp
εἷςngms ἕκαστοςagmsn αὐτόςrpgmp ὁdnfs προσφοράnnfs . v.27 ὡςbo δέc µέλλωviia3p ὁdnfp
tn nnfp vnpp dnmp p dgfs ngfs
ἑπτά ἡµέρα συντελέω ὁ ἀπό ὁ ᾿Ασία ᾿Ιουδαῖοςanmpn θεάοµαιvpadnmp
αὐτόςrpams ἐνp ὁddns ἱερόνndns συγχέωviia3p πᾶςaamsn ὁdams ὄχλοςnams καίc ἐπιβάλλωviaa3p
ὁdafp χείρnafp ἐπίp αὐτόςrpams . v.28 κράζωvppanmp ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp βοηθέωvdpa2p
οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ὁdnms κατάp ὁdgms λαόςngms καίc ὁdgms νόµοςngms
καίc ὁdgms τόποςngms οὗτοςrdgms πᾶςaampn πανταχοῦbo διδάσκωvppanms ἔτιbo τέxo καίc
῞Ελληνnamp εἰσάγωviaa3s εἰςp ὁdans ἱερόνnans καίc κοινόωvixa3s ὁdams ἅγιοςaamsn τόποςnams
οὗτοςrdams . v.29 εἰµίviix3p γάρc προοράωvpxanmp Τρόφιµοςnams ὁdams ᾿Εφέσιοςaamsn ἐνp
ddfs ndfs
ὁ πόλις σύνp αὐτόςrpdms ὅςrrams νοµίζωviia3p ὅτιc εἰςp ὁdans ἱερόνnans εἰσάγωviaa3s ὁdnms
Παῦλοςnnms . v.30 κινέωviap3s τέxo ὁdnfs πόλιςnnfs ὅλοςanfsn καίc γίνοµαιviad3s συνδροµήnnfs
ὁdgms λαόςngms καίc ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp ὁdgms Παῦλοςngms ἕλκωviia3p αὐτόςrpams ἔξωbo
ὁdgns ἱερόνngns καίc εὐθέωςbo κλείωviap3p ὁdnfp θύραnnfp . v.31 ζητέωvppagmp δέc αὐτόςrpams
ἀποκτείνωvnaa ἀναβαίνωviaa3s φάσιςnnfs ὁddms χιλίαρξοςndms ὁdgfs σπεῖραngfs ὅτιc ὅλοςanfsn
συγχέωvixp3s ᾿Ιερουσαλήµtp . v.32 ὅςrrnms ἐξαυτῆςbo παραλαµβάνωvpaanms στρατιώτηςnamp
καίc ἑκατοντάρχηςnamp κατατρέχωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpamp ὁdnmp δέc ὁράωvpaanmp ὁdams
χιλίαρξοςnams καίc ὁdamp στρατιώτηςnamp παύωviam3p τύπτωvppanmp ὁdams Παῦλοςnams .
v.33 τότεbo ἐγγίζωvpaanms ὁdnms χιλίαρξοςnnms ἐπιλαµβάνοµαιviad3s αὐτόςrpgms καίc
κελεύωviaa3s δέωvnap ἅλυσιςndfp δύοndfp καίc πυνθάνοµαιviin3s τίςrqnms ἄνxo εἰµίvopx3s καίc
τίςrqnns εἰµίvipx3s ποιέωvpxanms . v.34 ἄλλοςanmpn δέc ἄλλοςaansn τι-σριανσ βοάωviia3p
ἐνp ὁddms ὄχλοςndms µήxo δύναµαιvppnnms δέc γινώσκωvnaa ὁdans ἀσφαλήςaansn διάp ὁdams
θόρυβοςnams κελεύωviaa3s ἄγωvnpp αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs .
415 ΠΡΑΞΕΙΣ 21. 36–22. 4
δὲ ἐγένετο ἐπὶ τοὺς ἀναβαθµούς, συνέβη βαστάζεσθαι αὐτὸν ὑ-
πὸ τῶν στρατιωτῶν διὰ τὴν βίαν τοῦ ὄχλου. ἠκολούθει γὰρ τὸ 36
πλῆθος τοῦ λαοῦ κρᾶζον, Αἶρε αὐτόν. Μέλλων τε εἰσάγεσθαι 37
εἰς τὴν παρεµβολὴν ὁ Παῦλος λέγει τῷ χιλιάρχῳ, Εἰ ἔξεστί µοι
εἰπεῖν τι πρός σέ· ὁ δὲ ἔφη, ῾Ελληνιστὶ γινώσκεις· οὐκ ἄρα 38
σὺ εἶ ὁ Αἰγύπτιος ὁ πρὸ τούτων τῶν ἡµερῶν ἀναστατώσας καὶ
ἐξαγαγὼν εἰς τὴν ἔρηµον τοὺς τετρακισχιλίους ἄνδρας τῶν σι-
καρίων· εἶπε δὲ ὁ Παῦλος, ᾿Εγὼ ἄνθρωπος µέν εἰµι ᾿Ιουδαῖος, 39
Ταρσεὺς τῆς Κιλικίας, οὐκ ἀσήµου πόλεως πολίτης, δέοµαι δέ
σου, ἐπίτρεψόν µοι λαλῆσαι πρὸς τὸν λαόν. ἐπιτρέψαντος δὲ 40
αὐτοῦ, ὁ Παῦλος ἑστὼς ἐπὶ τῶν ἀναβαθµῶν κατέσεισε τῇ χειρὶ
τῷ λαῷ, πολλῆς δὲ σιγῆς γενοµένης, προσεφώνησε τῇ ῾Εβραΐδι
διαλέκτῳ λέγων,
῎Ανδρες ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατέ µου τῆς πρὸς ὑµᾶς 22
νῦν ἀπολογίας. ἀκούσαντες δὲ ὅτι τῇ ῾Εβραΐδι διαλέκτῳ προσ- 2
εφώνει αὐτοῖς, µᾶλλον παρέσχον ἡσυχίαν καί φησίν, ᾿Εγώ µὲν 3
εἰµι ἀνὴρ ᾿Ιουδαῖος, γεγεννηµένος ἐν Ταρσῷ τῆς Κιλικίας, ἀνα-
τεθραµµένος δὲ ἐν τῇ πόλει ταύτῃ παρὰ τοὺς πόδας Γαµαλιήλ,
πεπαιδευµένος κατὰ ἀκρίβειαν τοῦ πατρῴου νόµου, ζηλωτὴς
ὑπάρχων τοῦ Θεοῦ, καθὼς πάντες ὑµεῖς ἐστε σήµερον, ὃς 4
ταύτην τὴν ὁδὸν ἐδίωξα ἄχρι θανάτου, δεσµεύων καὶ παραδι-

v.35 ὅτεbo δέc γίνοµαιviad3s ἐπίp ὁdamp ἀναβαθµόςnamp συµβαίνωviaa3s βαστάζωvnpp αὐτόςrpams
ὑπόp ὁdgmp στρατιώτηςngmp διάp ὁdafs βίαnafs ὁdgms ὄχλοςngms . v.36 ἀκολουθέωviia3s γάρc
ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgms λαόςngms κράζωvppaans αἴρωvdpa2s αὐτόςrpams . v.37 µέλλωvppanms
τέxo εἰσάγωvnpp εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs ὁdnms Παῦλοςnnms λέγωvipa3s ὁddms χιλίαρξοςndms
εἰqo ἔξεστιvipq3s ἐγώrpd-s λέγωvnaa τι-σριανσ πρόςp σύrpa-s ὁdnms δέc φηµίviix3s ῾Ελληνιστίbo
γινώσκωvipa2s . v.38 οὐxo ἄραxo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Αἰγύπτιοςanmsn ὁdnms πρόp
rdgfp dgfp
οὗτος ὁ ἡµέραngfp ἀναστατόωvpaanms καίc ἐξάγωvpaanms εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn
ὁdamp τετρακισχίλιοιnamp ἀνήρnamp ὁdgmp σικάριοςngmp . v.39 λέγωviaa3s δέc ὁdnms
nnms rpn-s nnms xo vipx1s
Παῦλος ἐγώ ἄνθρωπος µέν εἰµί ᾿Ιουδαῖοςanmsn Ταρσεύςnnms ὁdgfs
Κιλικίαngfs οὐxo ἄσηµοςagfsn πόλιςngfs πολίτηςnnms δέοµαιvipn1s δέc σύrpg-s ἐπιτρέπωvdaa2s
ἐγώrpd-s λαλέωvnaa πρόςp ὁdams λαόςnams . v.40 ἐπιτρέπωvpaagms δέc αὐτόςrpgms
ὁdnms Παῦλοςnnms ἵστηµιvpxanms ἐπίp ὁdgmp ἀναβαθµόςngmp κατασείωviaa3s ὁddfs χείρndfs
ὁddms λαόςndms πολύςagfsn δέc σιγήngfs γίνοµαιvpadgfs προσφωνέωviaa3s ὁddfs ῾Εβραΐςndfs
διάλεκτοςndfs λέγωvppanms . 22. v.1 ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp καίc πατήρnvmp ἀκούωvdaa2p
rpg-s dgfs p rpa-p
ἐγώ ὁ πρός σύ νῦνbo ἀπολογίαngfs . v.2 ἀκούωvpaanmp δέc ὅτιc ὁddfs ῾Εβραΐςndfs
διάλεκτοςndfs προσφωνέωviia3s αὐτόςrpdmp µᾶλλονbo παρέχωviaa3p ἡσυχίαnafs καίc φηµίvipx3s .
v.3 ἐγώrpn-s µένxo εἰµίvipx1s ἀνήρnnms ᾿Ιουδαῖοςanmsn γεννάωvpxpnms ἐνp Ταρσόςndfs ὁdgfs
Κιλικίαngfs ἀνατρέφωvpxpnms δέc ἐνp ὁddfs πόλιςndfs οὗτοςrddfs παράp ὁdamp πούςnamp
Γαµαλιήλtp παιδεύωvpxpnms κατάp ἀκρίβειαnafs ὁdgms πατρῷοςagmsn νόµοςngms ζηλωτήςnnms
ὑπάρχωvppanms ὁdgms θεόςngms καθώςbo πᾶςanmpn σύrpn-p εἰµίvipx2p σήµερονbo .
 22. 5–14 ΠΡΑΞΕΙΣ 416
5 δοὺς εἰς φυλακὰς ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας. ὡς καὶ ὁ ἀρχιερεὺς
µαρτυρεῖ µοι, καὶ πᾶν τὸ πρεσβυτέριον, παρ΄ ὧν καὶ ἐπιστολὰς
δεξάµενος πρὸς τοὺς ἀδελφούς, εἰς ∆αµασκὸν ἐπορευόµην, ἄ-
ξων καὶ τοὺς ἐκεῖσε ὄντας, δεδεµένους εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, ἵνα
6 τιµωρηθῶσιν. ἐγένετο δέ µοι πορευοµένῳ καὶ ἐγγίζοντι τῇ
∆αµασκῷ, περὶ µεσηµβρίαν, ἐξαίφνης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ περια-
7 στράψαι φῶς ἱκανὸν περὶ ἐµέ. ἔπεσόν τε εἰς τὸ ἔδαφος, καὶ
ἤκουσα φωνῆς λεγούσης µοι, Σαούλ, Σαούλ, τί µε διώκεις·
8 ἐγὼ δὲ ἀπεκρίθην, Τίς εἶ, Κύριε· εἶπέ τε πρός µε, ᾿Εγώ εἰµι
9 ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος ὃν σὺ διώκεις. οἱ δὲ σὺν ἐµοὶ ὄντες τὸ
µὲν φῶς ἐθεάσαντο, καὶ ἔµφοβοι ἐγένοντο, τὴν δὲ φωνὴν οὐκ
10 ἤκουσαν τοῦ λαλοῦντός µοι. εἶπον δέ, Τί ποιήσω, Κύριε· ὁ δὲ
Κύριος εἶπε πρός µε, ᾿Αναστὰς πορεύου εἰς ∆αµασκόν, κἀκεῖ
11 σοι λαληθήσεται περὶ πάντων ὧν τέτακταί σοι ποιῆσαι. ὡς δὲ
οὐκ ἐνέβλεπον ἀπὸ τῆς δόξης τοῦ φωτὸς ἐκείνου, χειραγωγού-
12 µενος ὑπὸ τῶν συνόντων µοι, ἦλθον εἰς ∆αµασκόν. ᾿Ανανίας δέ
τις, ἀνὴρ εὐσεβὴς κατὰ τὸν νόµον, µαρτυρούµενος ὑπὸ πάντων
13 τῶν κατοικούντων ᾿Ιουδαίων, ἐλθὼν πρός µε καὶ ἐπιστὰς εἶπέ
µοι, Σαοὺλ ἀδελφέ, ἀνάβλεψον. κἀγὼ αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἀνέβλεψα
14 εἰς αὐτόν. ὁ δὲ εἶπεν, ῾Ο Θεὸς τῶν πατέρων ἡµῶν προεχει-
ρίσατό σε γνῶναι τὸ θέληµα αὐτοῦ, καὶ ἰδεῖν τὸν δίκαιον, καὶ

v.4 ὅςrrnms οὗτοςrdafs ὁdafs ὁδόςnafs διώκωviaa1s ἄχριp θάνατοςngms δεσµεύωvppanms καίc
παραδίδωµιvppanms εἰςp φυλακήnamp ἀνήρnamp τέxo καίc γυνήnafp . v.5 ὡςbo καίc
ὁdnms ἀρχιερεύςnnms µαρτυρέωvipa3s ἐγώrpd-s καίc πᾶςannsn ὁdnns πρεσβυτέριονnnns παράp
ὅςrrgmp καίc ἐπιστολήnafp δέχοµαιvpadnms πρόςp ὁdamp ἀδελφόςnamp εἰςp ∆αµασκόςnafs
πορεύοµαιviin1s ἄγωvpfanms καίc ὁdamp ἐκεῖσεbo εἰµίvppxamp δέωvpxpamp εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
ἵναc τιµωρέωvsap3p . v.6 γίνοµαιviad3s δέc ἐγώrpd-s πορεύοµαιvppndms καίc ἐγγίζωvppadms
ddfs ndfs
ὁ ∆αµασκός περίp µεσηµβρίαnafs ἐξαίφνηςbo ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms περιαστράπτωvnaa
φῶςnnns ἱκανόςannsn περίp ἐγώrpa-s . v.7 πίπτωviaa1s τέxo εἰςp ὁdans ἔδαφοςnans καίc
viaa1s ngfs vppagfs rpd-s
ἀκούω φωνή λέγω ἐγώ Σαούλtp Σαούλtp τίςrqans ἐγώrpa-s διώκωvipa2s .
v.8 ἐγώrpn-s δέc ἀποκρίνοµαιviad1s τίςrqnms εἰµίvipx2s κύριοςnvms λέγωviaa3s τέxo πρόςp
ἐγώrpa-s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Ναζωραῖοςnnms ὅςrrams σύrpn-s διώκωvipa2s .
v.9 ὁdnmp δέc σύνp ἐγώrpd-s εἰµίvppxnmp ὁdans µένxo φῶςnans θεάοµαιviad3p καίc
ἔµφοβοςanmpn γίνοµαιviad3p ὁdafs δέc φωνήnafs οὐxo ἀκούωviaa3p ὁdgms λαλέωvppagms ἐγώrpd-s .
v.10 λέγωviaa1s δέc τίςrqans ποιέωvsaa1s κύριοςnvms ὁdnms δέc κύριοςnnms λέγωviaa3s πρόςp
ἐγώrpa-s ἀνίστηµιvpaanms πορεύοµαιvdpn2s εἰςp ∆αµασκόςnafs κἀκεῖbo σύrpd-s λαλέωvifp3s περίp
πᾶςagnpn ὅςrrgnp τάσσωvixp3s σύrpd-s ποιέωvnaa . v.11 ὡςbo δέc οὐxo ἐµβλέπωviia3p ἀπόp
dgfs ngfs dgns ngns rdgns
ὁ δόξα ὁ φῶς ἐκεῖνος χειραγωγέωvpppnms ὑπόp ὁdgmp σύνειµιvppxgmp
ἐγώrpd-s ἔρχοµαιviaa1s εἰςp ∆αµασκόςnafs . v.12 ᾿Ανανίαςnnms δέc τι-σρινµσ ἀνήρnnms
εὐσεβήςanmsn κατάp ὁdams νόµοςnams µαρτυρέωvpppnms ὑπόp πᾶςagmpn ὁdgmp κατοικέωvppagmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.13 ἔρχοµαιvpaanms πρόςp ἐγώrpa-s καίc ἐφίστηµιvpaanms λέγωviaa3s ἐγώrpd-s
Σαούλtp ἀδελφόςnvms ἀναβλέπωvdaa2s κἀγώrpn-s αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs ἀναβλέπωviaa1s εἰςp
αὐτόςrpams .
417 ΠΡΑΞΕΙΣ 22. 15–25
ἀκοῦσαι φωνὴν ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ. ὅτι ἔσῃ µάρτυς αὐτῷ 15
πρὸς πάντας ἀνθρώπους ὧν ἑώρακας καὶ ἤκουσας. καὶ νῦν 16
τί µέλλεις· ἀναστὰς βάπτισαι καὶ ἀπόλουσαι τὰς ἁµαρτίας σου,
ἐπικαλεσάµενος τὸ ὄνοµα τοῦ Κυρίου. ἐγένετο δέ µοι ὑπο- 17
στρέψαντι εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ προσευχοµένου µου ἐν τῷ ἱερῷ,
γενέσθαι µε ἐν ἐκστάσει, καὶ ἰδεῖν αὐτὸν λέγοντά µοι, Σπεῦσον 18
καὶ ἔξελθε ἐν τάχει ἐξ ᾿Ιερουσαλήµ, διότι οὐ παραδέξονταί σου
τὴν µαρτυρίαν περὶ ἐµοῦ. κἀγὼ εἶπον, Κύριε, αὐτοὶ ἐπίσταν- 19
ται ὅτι ἐγὼ ἤµην φυλακίζων καὶ δέρων κατὰ τὰς συναγωγὰς
τοὺς πιστεύοντας ἐπὶ σέ, καὶ ὅτε ἐξεχεῖτο τὸ αἷµα Στεφάνου 20
τοῦ µάρτυρός σου, καὶ αὐτὸς ἤµην ἐφεστὼς καὶ συνευδοκῶν
τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ, καὶ φυλάσσων τὰ ἱµάτια τῶν ἀναιρούντων
αὐτόν. καὶ εἶπε πρός µε, Πορεύου, ὅτι ἐγὼ εἰς ἔθνη µακρὰν 21
ἐξαποστελῶ σε. ῎Ηκουον δὲ αὐτοῦ ἄχρι τούτου τοῦ λόγου, καὶ 22
ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν λέγοντες, Αἶρε ἀπὸ τῆς γῆς τὸν τοιοῦ-
τον, οὐ γὰρ καθῆκον αὐτὸν ζῇν. κραυγαζόντων δὲ αὐτῶν, καὶ 23
ῥιπτούντων τὰ ἱµάτια, καὶ κονιορτὸν βαλλόντων εἰς τὸν ἀέρα,
ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ χιλίαρχος ἄγεσθαι εἰς τὴν παρεµβολήν, εἰ- 24
πὼν µάστιξιν ἀνετάζεσθαι αὐτόν, ἵνα ἐπιγνῷ δι΄ ἣν αἰτίαν οὕτως
ἐπεφώνουν αὐτῷ. ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱµᾶσιν, εἶπε 25
πρὸς τὸν ἑστῶτα ἑκατόνταρχον ὁ Παῦλος, Εἰ ἄνθρωπον ῾Ρω-

v.14 ὁdnms δέc λέγωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p προχειρίζοµαιviad3s
σύrpa-s γινώσκωvnaa ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms καίc ὁράωvnaa ὁdams δίκαιοςaamsn
καίc ἀκούωvnaa φωνήnafs ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms . v.15 ὅτιc εἰµίvifx2s
µάρτυςnnms αὐτόςrpdms πρόςp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp ὅςrrgnp ὁράωvixa2s καίc ἀκούωviaa2s .
v.16 καίc νῦνbo τίςrqans µέλλωvipa2s ἀνίστηµιvpaanms βαπτίζωvdam2s καίc ἀπολούωvdam2s ὁdafp
ἁµαρτίαnafp σύrpg-s ἐπικαλέωvpamnms ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms . v.17 γίνοµαιviad3s
δέc ἐγώrpd-s ὑποστρέφωvpaadms εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc προσεύχοµαιvppngms ἐγώrpg-s ἐνp
ὁddns ἱερόνndns γίνοµαιvnad ἐγώrpa-s ἐνp ἔκστασιςndfs . v.18 καίc ὁράωvnaa αὐτόςrpams
λέγωvppaams ἐγώrpd-s σπεύδωvdaa2s καίc ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐνp τάχοςndns ἐκp ᾿Ιερουσαλήµtp
διότιc οὐxo παραδέχοµαιvifn3p σύrpg-s ὁdafs µαρτυρίαnafs περίp ἐγώrpg-s . v.19 κἀγώrpn-s
λέγωviaa1s κύριοςnvms αὐτόςrpnmp ἐπίσταµαιvipn3p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίviix1s φυλακίζωvppanms καίc
δέρωvppanms κατάp ὁdafp συναγωγήnafp ὁdamp πιστεύωvppaamp ἐπίp σύrpa-s . v.20 καίc ὅτεbo
ἐκχέωviip3s ὁdnns αἷµαnnns Στέφανοςngms ὁdgms µάρτυςngms σύrpg-s καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix1s
ἐφίστηµιvpxanms καίc συνευδοκέωvppanms ὁddfs ἀναίρεσιςndfs αὐτόςrpgms καίc φυλάσσωvppanms
ὁdanp ἱµάτιονnanp ὁdgmp ἀναιρέωvppagmp αὐτόςrpams . v.21 καίc λέγωviaa3s πρόςp
ἐγώrpa-s πορεύοµαιvdpn2s ὅτιc ἐγώrpn-s εἰςp ἔθνοςnanp µακράνbo ἐξαποστέλλωvifa1s σύrpa-s .
v.22 ἀκούωviia3p δέc αὐτόςrpgms ἄχριp οὗτοςrdgms ὁdgms λόγοςngms καίc ἐπαίρωviaa3p ὁdafs
φωνήnafs αὐτόςrpgmp λέγωvppanmp αἴρωvdpa2s ἀπόp ὁdgfs γῆngfs ὁdams τοιοῦτοςrdams οὐxo γάρc
καθήκωvppqnns αὐτόςrpams ζάωvnpa . v.23 κραυγάζωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp καίc ῥίπτωvppagmp
ὁdanp ἱµάτιονnanp καίc κονιορτόςnams βάλλωvppagmp εἰςp ὁdams ἀήρnams . v.24 κελεύωviaa3s
αὐτόςrpams ὁdnms χιλίαρξοςnnms ἄγωvnpp εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs λέγωvpaanms µάστιξndfp
ἀνετάζωvnpp αὐτόςrpams ἵναc ἐπιγινώσκωvsaa3s διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs οὕτωbo ἐπιφωνέωviia3p
αὐτόςrpdms .
 22. 26–23. 4 ΠΡΑΞΕΙΣ 418
26 µαῖον καὶ ἀκατάκριτον ἔξεστιν ὑµῖν µαστίζειν· ἀκούσας δὲ ὁ
ἑκατόνταρχος, προσελθὼν ἀπήγγειλε τῷ χιλιάρχῳ λέγων, ῞Ορα
27 τί µέλλεις ποιεῖν, ὁ γὰρ ἄνθρωπος οὗτος ῾Ρωµαῖός ἐστι. προσ-
ελθὼν δὲ ὁ χιλίαρχος εἶπεν αὐτῷ, Λέγε µοι, εἰ σὺ ῾Ρωµαῖος εἶ·
28 ὁ δὲ ἔφη, Ναί. ἀπεκρίθη τε ὁ χιλίαρχος, ᾿Εγὼ πολλοῦ κεφα-
λαίου τὴν πολιτείαν ταύτην ἐκτησάµην. ὁ δὲ Παῦλος ἔφη, ᾿Εγὼ
29 δὲ καὶ γεγέννηµαι. εὐθέως οὖν ἀπέστησαν ἀπ΄ αὐτοῦ οἱ µέλ-
λοντες αὐτὸν ἀνετάζειν. καὶ ὁ χιλίαρχος δὲ ἐφοβήθη, ἐπιγνοὺς
30 ὅτι ῾Ρωµαῖός ἐστι, καὶ ὅτι ἦν αὐτὸν δεδεκώς. Τῇ δὲ ἐπαύριον
βουλόµενος γνῶναι τὸ ἀσφαλές, τὸ τί κατηγορεῖται παρὰ τῶν
᾿Ιουδαίων, ἔλυσεν αὐτόν ἀπὸ τῶν δεσµῶν, καὶ ἐκέλευσεν ἐλθεῖν
τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ ὅλον τὸ συνέδριον αὐτῶν, καὶ καταγαγὼν
τὸν Παῦλον ἔστησεν εἰς αὐτούς.
23 ᾿Ατενίσας δὲ ὁ Παῦλος τῷ συνεδρίῳ εἶπεν, ῎Ανδρες ἀδελφοί,
ἐγὼ πάσῃ συνειδήσει ἀγαθῇ πεπολίτευµαι τῷ Θεῷ, ἄχρι ταύ-
2 της τῆς ἡµέρας. ὁ δὲ ἀρχιερεὺς ᾿Ανανίας ἐπέταξε τοῖς παρε-
3 στῶσιν αὐτῷ τύπτειν αὐτοῦ τὸ στόµα. τότε ὁ Παῦλος πρὸς
αὐτὸν εἶπε, Τύπτειν σε µέλλει ὁ Θεός, τοῖχε κεκονιαµένε, καὶ
σὺ κάθῃ κρίνων µε κατὰ τὸν νόµον, καὶ παρανοµῶν κελεύ-
4 εις µε τύπτεσθαι· οἱ δὲ παρεστῶτες εἶπον, Τὸν ἀρχιερέα τοῦ

v.25 ὡςbo δέc προτείνωviaa3p αὐτόςrpams ὁddmp ἱµάςndmp λέγωviaa3s πρόςp ὁdams
ἵστηµιvpxaams ἑκατοντάρχηςnams ὁdnms Παῦλοςnnms εἰqo ἄνθρωποςnams ῾Ρωµαῖοςaamsn
καίc ἀκατάκριτοςaamsn ἔξεστιvipq3s σύrpd-p µαστίζωvnpa . v.26 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms
ἑκατοντάρχηςnnms προσέρχοµαιvpaanms ἀπαγγέλλωviaa3s ὁddms χιλίαρξοςndms λέγωvppanms
ὁράωvdpa2s τίςrqans µέλλωvipa2s ποιέωvnpa ὁdnms γάρc ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms ῾Ρωµαῖοςanmsn
εἰµίvipx3s . v.27 προσέρχοµαιvpaanms δέc ὁdnms χιλίαρξοςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
λέγωvdpa2s ἐγώrpd-s εἰµίqo σύrpn-s ῾Ρωµαῖοςanmsn εἰµίvipx2s ὁdnms δέc φηµίviix3s ναίxo .
v.28 ἀποκρίνοµαιviad3s τέxo ὁdnms χιλίαρξοςnnms ἐγώrpn-s πολύςagnsn κεφάλαιονngns ὁdafs
πολιτείαnafs οὗτοςrdafs κτάοµαιviad1s ὁdnms δέc Παῦλοςnnms φηµίviix3s ἐγώrpn-s δέc καίc
γεννάωvixp1s . v.29 εὐθέωςbo οὖνc ἀφίστηµιviaa3p ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdnmp µέλλωvppanmp
αὐτόςrpams ἀνετάζωvnpa καίc ὁdnms χιλίαρξοςnnms δέc φοβέοµαιviao3s ἐπιγινώσκωvpaanms
ὅτιc ῾Ρωµαῖοςanmsn εἰµίvipx3s καίc ὅτιc εἰµίviix3s αὐτόςrpams δέωvpxanms . v.30 ὁddfs δέc
ἐπαύριονbo βούλοµαιvppnnms γινώσκωvnaa ὁdans ἀσφαλήςaansn ὁdans τίςrqans κατηγορέωvipp3s
παράp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn λύωviaa3s αὐτόςrpams ἀπόp ὁdgmp δεσµόςngmp καίc κελεύωviaa3s
ἔρχοµαιvnaa ὁdamp ἀρχιερεύςnamp καίc ὅλοςaansn ὁdans συνέδριονnans αὐτόςrpgmp καίc
κατάγωvpaanms ὁdams Παῦλοςnams ἵστηµιviaa3s εἰςp αὐτόςrpamp . 23. v.1 ἀτενίζωvpaanms δέc
ὁdnms Παῦλοςnnms ὁddns συνέδριονndns λέγωviaa3s ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp ἐγώrpn-s πᾶςadfsn
συνείδησιςndfs ἀγαθόςadfsn πολιτεύοµαιvixp1s ὁddms θεόςndms ἄχριp οὗτοςrdgfs ὁdgfs ἡµέραngfs .
v.2 ὁdnms δέc ἀρχιερεύςnnms ᾿Ανανίαςnnms ἐπιτάσσωviaa3s ὁddmp παρίστηµιvpxadmp αὐτόςrpdms
τύπτωvnpa αὐτόςrpgms ὁdans στόµαnans . v.3 τότεbo ὁdnms Παῦλοςnnms πρόςp αὐτόςrpams
λέγωviaa3s τύπτωvnpa σύrpa-s µέλλωvipa3s ὁdnms θεόςnnms τοῖχοςnvms κονιάωvpxpvms καίc
σύrpn-s κάθηµαιvipn2s κρίνωvppanms ἐγώrpa-s κατάp ὁdams νόµοςnams καίc παρανοµέωvppanms
κελεύωvipa2s ἐγώrpa-s τύπτωvnpp .
419 ΠΡΑΞΕΙΣ 23. 5–12
Θεοῦ λοιδορεῖς· ἔφη τε ὁ Παῦλος, Οὐκ ᾔδειν, ἀδελφοί, ὅτι 5
ἐστὶν ἀρχιερεύς, γέγραπται γάρ, ῎Αρχοντα τοῦ λαοῦ σου οὐκ
ἐρεῖς κακῶς. γνοὺς δὲ ὁ Παῦλος ὅτι τὸ ἓν µέρος ἐστὶ Σαδ- 6
δουκαίων, τὸ δὲ ἕτερον Φαρισαίων, ἔκραξεν ἐν τῷ συνεδρίῳ,
῎Ανδρες ἀδελφοί, ἐγὼ Φαρισαῖός εἰµι, υἱὸς Φαρισαίου, περὶ ἐλ-
πίδος καὶ ἀναστάσεως νεκρῶν ἐγὼ κρίνοµαι. τοῦτο δὲ αὐτοῦ 7
λαλήσαντος, ἐγένετο στάσις τῶν Φαρισαίων καὶ τῶν Σαδδου-
καίων, καὶ ἐσχίσθη τὸ πλῆθος. Σαδδουκαῖοι µὲν γὰρ λέγουσι 8
µὴ εἶναι ἀνάστασιν, µηδὲ ἄγγελον, µήτε πνεῦµα, Φαρισαῖοι δὲ
ὁµολογοῦσι τὰ ἀµφότερα. ἐγένετο δὲ κραυγὴ µεγάλη, καὶ ἀ- 9
ναστάντες οἱ γραµµατεῖς τοῦ µέρους τῶν Φαρισαίων διεµάχοντο
λέγοντες, Οὐδὲν κακὸν εὑρίσκοµεν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ, εἰ δὲ
πνεῦµα ἐλάλησεν αὐτῷ ἢ ἄγγελος, µὴ θεοµαχῶµεν. πολλῆς 10
δὲ γενοµένης στάσεως, εὐλαβηθεὶς ὁ χιλίαρχος µὴ διασπασθῇ
ὁ Παῦλος ὑπ΄ αὐτῶν, ἐκέλευσε τὸ στράτευµα καταβὰν ἁρπάσαι
αὐτὸν ἐκ µέσου αὐτῶν, ἄγειν τε εἰς τὴν παρεµβολήν. Τῇ δὲ 11
ἐπιούσῃ νυκτὶ ἐπιστὰς αὐτῷ ὁ Κύριος εἶπε, Θάρσει Παῦλε, ὡς
γὰρ διεµαρτύρω τὰ περὶ ἐµοῦ εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, οὕτω σε δεῖ καὶ
εἰς ῾Ρώµην µαρτυρῆσαι. Γενοµένης δὲ ἡµέρας, ποιήσαντές 12
τινες τῶν ᾿Ιουδαίων συστροφήν, ἀνεθεµάτισαν ἑαυτούς, λέγον-
τες µήτε φαγεῖν µήτε πιεῖν ἕως οὗ ἀποκτείνωσι τὸν Παῦλον.

v.4 ὁdnmp δέc παρίστηµιvpxanmp λέγωviaa3p ὁdams ἀρχιερεύςnams ὁdgms θεόςngms

λοιδορέωvipa2s . v.5 φηµίviix3s τέxo ὁdnms Παῦλοςnnms οὐxo οἶδαviya1s ἀδελφόςnvmp ὅτιc
εἰµίvipx3s ἀρχιερεύςnnms γράφωvixp3s γάρc ἄρχωνnams ὁdgms λαόςngms σύrpg-s οὐxo λέγωvifa2s
κακῶςbo . v.6 γινώσκωvpaanms δέc ὁdnms Παῦλοςnnms ὅτιc ὁdnns εἷςnnns µέροςnnns εἰµίvipx3s
Σαδδουκαῖοςngmp ὁdnns δέc ἕτεροςannsn Φαρισαῖοςngmp κράζωviaa3s ἐνp ὁddns συνέδριονndns
ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp ἐγώrpn-s Φαρισαῖοςnnms εἰµίvipx1s υἱόςnnms Φαρισαῖοςngms περίp
ἐλπίςngfs καίc ἀνάστασιςngfs νεκρόςagmpn ἐγώrpn-s κρίνωvipp1s . v.7 οὗτοςrdans δέc αὐτόςrpgms
λαλέωvpaagms γίνοµαιviad3s στάσιςnnfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp καίc ὁdgmp Σαδδουκαῖοςngmp καίc
σχίζωviap3s ὁdnns πλῆθοςnnns . v.8 Σαδδουκαῖοςnnmp µένxo γάρc λέγωvipa3p µήxo εἰµίvnpx
ἀνάστασιςnafs µηδέc ἄγγελοςnams µήτεc πνεῦµαnans Φαρισαῖοςnnmp δέc ὁµολογέωvipa3p
ὁdanp ἀµφότεροιaanpn . v.9 γίνοµαιviad3s δέc κραυγήnnfs µέγαςanfsn καίc ἀνίστηµιvpaanmp
ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὁdgns µέροςngns ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp διαµάχοµαιviin3p λέγωvppanmp
οὐδείςaansn κακόςaansn εὑρίσκωvipa1p ἐνp ὁddms ἄνθρωποςndms οὗτοςrddms εἰqo δέc πνεῦµαnnns
λαλέωviaa3s αὐτόςrpdms ἤxo ἄγγελοςnnms µήxo θεοµαχέωvspa1p . v.10 πολύςagfsn δέc
γίνοµαιvpadgfs στάσιςngfs εὐλαβέοµαιvpapnms ὁdnms χιλίαρξοςnnms µήxo διασπάωvsap3s ὁdnms
Παῦλοςnnms ὑπόp αὐτόςrpgmp κελεύωviaa3s ὁdans στράτευµαnans καταβαίνωvpaaans ἁρπάζωvnaa
αὐτόςrpams ἐκp µέσοςagnsn αὐτόςrpgmp ἄγωvnpa τέxo εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs . v.11 ὁddfs δέc
ἔπειµιvppxdfs νύξndfs ἐφίστηµιvpaanms αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms λέγωviaa3s θαρσέωvdpa2s
Παῦλοςnvms ὡςbo γάρc διαµαρτύροµαιviad2s ὁdanp περίp ἐγώrpg-s εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp οὕτωbo
σύrpa-s δεῖvipq3s καίc εἰςp ῾Ρώµηnafs µαρτυρέωvnaa . v.12 γίνοµαιvpadgfs δέc ἡµέραngfs
ποιέωvpaanmp τίςrinmp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn συστροφήnafs ἀναθεµατίζωviaa3p ἑαυτοῦrxamp
λέγωvppanmp µήτεc ἐσθίωvnaa µήτεc πίνωvnaa ἕωςc ὅςbo ἀποκτείνωvspa3p ὁdams Παῦλοςnams .
 23. 13–21 ΠΡΑΞΕΙΣ 420
13 ἦσαν δὲ πλείους τεσσαράκοντα οἱ ταύτην τὴν συνωµοσίαν πε-
14 ποιηκότες, οἵτινες προσελθόντες τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ τοῖς πρε-
σβυτέροις εἶπον, ᾿Αναθέµατι ἀνεθεµατίσαµεν ἑαυτούς, µηδενὸς
15 γεύσασθαι ἕως οὗ ἀποκτείνωµεν τὸν Παῦλον. νῦν οὖν ὑµεῖς
ἐµφανίσατε τῷ χιλιάρχῳ σὺν τῷ συνεδρίῳ, ὅπως αὔριον αὐτὸν
καταγάγῃ πρὸς ὑµᾶς, ὡς µέλλοντας διαγινώσκειν ἀκριβέστερον
τὰ περὶ αὐτοῦ, ἡµεῖς δέ, πρὸ τοῦ ἐγγίσαι αὐτόν, ἕτοιµοί ἐσµεν
16 τοῦ ἀνελεῖν αὐτόν. ἀκούσας δὲ ὁ υἱὸς τῆς ἀδελφῆς Παύλου
τὴν ἐνέδραν, παραγενόµενος καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν παρεµβολήν,
17 ἀπήγγειλε τῷ Παύλῳ. προσκαλεσάµενος δὲ ὁ Παῦλος ἕνα τῶν
ἑκατοντάρχων ἔφη, Τὸν νεανίαν τοῦτον ἀπάγαγε πρὸς τὸν χι-
18 λίαρχον, ἔχει γάρ τι ἀπαγγεῖλαί αὐτῷ. ὁ µὲν οὖν παραλαβὼν
αὐτὸν ἤγαγε πρὸς τὸν χιλίαρχον, καί φησιν, ῾Ο δέσµιος Παῦ-
λος προσκαλεσάµενός µε ἠρώτησε τοῦτον τὸν νεανίαν ἀγαγεῖν
19 πρός σε, ἔχοντά τι λαλῆσαί σοι. ἐπιλαβόµενος δὲ τῆς χειρὸς
αὐτοῦ ὁ χιλίαρχος, καὶ ἀναχωρήσας κατ΄ ἰδίαν, ἐπυνθάνετο, Τί
20 ἐστιν ὃ ἔχεις ἀπαγγεῖλαί µοι· εἶπε δὲ ὅτι Οἱ ᾿Ιουδαῖοι συνέθεντο
τοῦ ἐρωτῆσαί σε, ὅπως αὔριον εἰς τὸ συνέδριον καταγάγῃς τὸν
Παῦλον, ὡς µέλλοντές τι ἀκριβέστερον πυνθάνεσθαι περὶ αὐ-
21 τοῦ. σὺ οὖν µὴ πεισθῇς αὐτοῖς, ἐνεδρεύουσι γὰρ αὐτὸν ἐξ
αὐτῶν ἄνδρες πλείους τεσσαράκοντα, οἵτινες ἀνεθεµάτισαν ἑ-
αυτοὺς µήτε φαγεῖν µήτε πιεῖν ἕως οὗ ἀνέλωσιν αὐτόν, καὶ

v.13 εἰµίviix3p δέc πολύςanmpc τεσσεράκονταtn ὁdnmp οὗτοςrdafs ὁdafs συνωµοσίαnafs

ποιέωvpxanmp . v.14 ὅστιςrrnmp προσέρχοµαιvpaanmp ὁddmp ἀρχιερεύςndmp καίc ὁddmp
πρεσβύτεροςadmpn λέγωviaa3p ἀνάθεµαndns ἀναθεµατίζωviaa1p ἑαυτοῦrxamp µηδείςagnsn
γεύοµαιvnad ἕωςc ὅςbo ἀποκτείνωvspa1p ὁdams Παῦλοςnams . v.15 νῦνbo οὖνc σύrpn-p
ἐµφανίζωvdaa2p ὁddms χιλίαρξοςndms σύνp ὁddns συνέδριονndns ὅπωςbo αὔριονbo αὐτόςrpams
κατάγωvsaa3s πρόςp σύrpa-p ὡςbo µέλλωvppaamp διαγινώσκωvnpa ἀκριβήςbo ὁdanp περίp
αὐτόςrpgms ἐγώrpn-p δέc πρόp ὁdgms ἐγγίζωvnaa αὐτόςrpams ἕτοιµοςanmpn εἰµίvipx1p ὁdgms
ἀναιρέωvnaa αὐτόςrpams . v.16 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgfs ἀδελφήngfs Παῦλοςngms
ὁdafs ἐνέδραnafs παραγίνοµαιvpadnms καίc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs
ἀπαγγέλλωviaa3s ὁddms Παῦλοςndms . v.17 προσκαλέοµαιvpadnms δέc ὁdnms Παῦλοςnnms
εἷςnams ὁdgmp ἑκατοντάρχηςngmp φηµίviix3s ὁdams νεανίαςnams οὗτοςrdams ἀπάγωvdaa2s πρόςp
ὁdams χιλίαρξοςnams ἔχωvipa3s γάρc τι-σριανσ ἀπαγγέλλωvnaa αὐτόςrpdms . v.18 ὁdnms
xo c vpaanms rpams viaa3s p dams
µέν οὖν παραλαµβάνω αὐτός ἄγω πρός ὁ χιλίαρξοςnams καίc
φηµίvipx3s ὁdnms δέσµιοςnnms Παῦλοςnnms προσκαλέοµαιvpadnms ἐγώrpa-s ἐρωτάωviaa3s
οὗτοςrdams ὁdams νεανίαςnams ἄγωvnaa πρόςp σύrpa-s ἔχωvppaams τι-σριανσ λαλέωvnaa
σύrpd-s . v.19 ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms δέc ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgms ὁdnms χιλίαρξοςnnms
καίc ἀναχωρέωvpaanms κατάp ἴδιοςaafsn πυνθάνοµαιviin3s τίςrqnns εἰµίvipx3s ὅςrrans ἔχωvipa2s
ἀπαγγέλλωvnaa ἐγώrpd-s . v.20 λέγωviaa3s δέc ὅτιc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn συντίθηµιviam3p ὁdgms
ἐρωτάωvnaa σύrpa-s ὅπωςbo αὔριονbo εἰςp ὁdans συνέδριονnans κατάγωvsaa2s ὁdams Παῦλοςnams
ὡςbo µέλλωvppanmp τι-σριανσ ἀκριβήςbo πυνθάνοµαιvnpn περίp αὐτόςrpgms .
421 ΠΡΑΞΕΙΣ 23. 22–31
νῦν ἕτοιµοί εἰσι προσδεχόµενοι τὴν ἀπὸ σοῦ ἐπαγγελίαν. ὁ 22
µὲν οὖν χιλίαρχος ἀπέλυσε τὸν νεανίαν, παραγγείλας µηδενὶ
ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρός µε. καὶ προσκαλεσά- 23
µενος δύο τινὰς τῶν ἑκατοντάρχων, εἶπεν, ῾Ετοιµάσατε στρατι-
ώτας διακοσίους ὅπως πορευθῶσιν ἕως Καισαρείας, καὶ ἱππεῖς
ἑβδοµήκοντα, καὶ δεξιολάβους διακοσίους, ἀπὸ τρίτης ὥρας
τῆς νυκτός, κτήνη τε παραστῆσαι, ἵνα ἐπιβιβάσαντες τὸν Παῦ- 24
λον διασώσωσι πρὸς Φήλικα τὸν ἡγεµόνα, γράψας ἐπιστολὴν 25
περιέχουσαν τὸν τύπον τοῦτον, Κλαύδιος Λυσίας τῷ κρατίστῳ 26
ἡγεµόνι Φήλικι χαίρειν. τὸν ἄνδρα τοῦτον συλληφθε΄ντα ὑ- 27
πὸ τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ µέλλοντα ἀναιρεῖσθαι ὑπ΄ αὐτῶν, ἐπιστὰς
σὺν τῷ στρατεύµατι ἐξειλόµην αὐτόν, µαθὼν ὅτι ῾Ρωµαῖός ἐστι.
βουλόµενος δὲ γνῶναι τὴν αἰτίαν δι΄ ἣν ἐνεκάλουν αὐτῷ, κατή- 28
γαγον αὐτὸν εἰς τὸ συνέδριον αὐτῶν, ὃν εὗρον ἐγκαλούµενον 29
περὶ ζητηµάτων τοῦ νόµου αὐτῶν, µηδὲν δὲ ἄξιον θανάτου ἢ
δεσµῶν ἔγκληµα ἔχοντα. µηνυθείσης δέ µοι ἐπιβουλῆς εἰς 30
τὸν ἄνδρα µέλλειν ἔσεσθαι ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων, ἐξαυτῆς ἔπεµψα
πρός σε, παραγγείλας καὶ τοῖς κατηγόροις λέγειν τὰ πρὸς αὐτὸν
ἐπὶ σοῦ. ἔρρωσο. Οἱ µὲν οὖν στρατιῶται, κατὰ τὸ διατεταγµέ- 31
νον αὐτοῖς, ἀναλαβόντες τὸν Παῦλον, ἤγαγον διὰ τὴς νυκτὸς

v.21 σύrpn-s οὖνc µήxo πείθωvsap2s αὐτόςrpdmp ἐνεδρεύωvipa3p γάρc αὐτόςrpams ἐκp
αὐτόςrpgmp ἀνήρnnmp πολύςanmpc τεσσεράκονταtn ὅστιςrrnmp ἀναθεµατίζωviaa3p ἑαυτοῦrxamp
µήτεc ἐσθίωvnaa µήτεc πίνωvnaa ἕωςc ὅςbo ἀναιρέωvsaa3p αὐτόςrpams καίc νῦνbo ἕτοιµοςanmpn
εἰµίvipx3p προσδέχοµαιvppnnmp ὁdafs ἀπόp σύrpg-s ἐπαγγελίαnafs . v.22 ὁdnms µένxo οὖνc
χιλίαρξοςnnms ἀπολύωviaa3s ὁdams νεανίαςnams παραγγέλλωvpaanms µηδείςadmsn ἐκλαλέωvnaa
ὅτιc οὗτοςrdanp ἐµφανίζωviaa2s πρόςp ἐγώrpa-s . v.23 καίc προσκαλέοµαιvpadnms δύοtn τι-
-σριαµπ ὁdgmp ἑκατοντάρχηςngmp λέγωviaa3s ἑτοιµάζωvdaa2p στρατιώτηςnamp διακόσιοιnamp
ὅπωςbo πορεύοµαιvsao3p ἕωςc Καισάρειαngfs καίc ἱππεύςnamp ἑβδοµήκονταtn καίc
δεξιολάβοςnamp διακόσιοιnamp ἀπόp τρίτοςagfsn ὥραngfs ὁdgfs νύξngfs . v.24 κτῆνοςnanp
τέxo παρίστηµιvnaa ἵναc ἐπιβιβάζωvpaanmp ὁdams Παῦλοςnams διασῴζωvsaa3p πρόςp
Φῆλιξnams ὁdams ἡγεµώνnams . v.25 γράφωvpaanms ἐπιστολήnafs περιέχωvppaafs ὁdams
τύποςnams οὗτοςrdams . v.26 Κλαύδιοςnnms Λυσίαςnnms ὁddms κράτιστοςadmsn ἡγεµώνndms
Φῆλιξndms χαίρωvnpa . v.27 ὁdams ἀνήρnams οὗτοςrdams συλλαµβάνωvpapams ὑπόp ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc µέλλωvppaams ἀναιρέωvnpp ὑπόp αὐτόςrpgmp ἐφίστηµιvpaanms σύνp
ὁddns στράτευµαndns ἐξαιρέωviam1s αὐτόςrpams µανθάνωvpaanms ὅτιc ῾Ρωµαῖοςanmsn εἰµίvipx3s .
v.28 βούλοµαιvppnnms δέc γινώσκωvnaa ὁdafs αἰτίαnafs διάp ὅςrrafs ἐγκαλέωviia3p αὐτόςrpdms
κατάγωviaa1s αὐτόςrpams εἰςp ὁdans συνέδριονnans αὐτόςrpgmp . v.29 ὅςrrams εὑρίσκωviaa1s
ἐγκαλέωvpppams περίp ζήτηµαngnp ὁdgms νόµοςngms αὐτόςrpgmp µηδείςaansn δέc ἄξιοςaansn
θάνατοςngms ἤxo δεσµόςngmp ἔγκληµαnans ἔχωvppaams . v.30 µηνύωvpapgfs δέc ἐγώrpd-s
ἐπιβουλήngfs εἰςp ὁdams ἀνήρnams µέλλωvnpa εἰµίvnfx ὑπόp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἐξαυτῆςbo
πέµπωviaa1s πρόςp σύrpa-s παραγγέλλωvpaanms καίc ὁddmp κατήγοροςndmp λέγωvnpa ὁdanp
πρόςp αὐτόςrpams ἐπίp σύrpg-s ῥώννυµαιvdxp2s .
 23. 32–24. 7 ΠΡΑΞΕΙΣ 422
32 εἰς τὴν ᾿Αντιπατρίδα. τῇ δὲ ἐπαύριον ἐάσαντες τοὺς ἱππεῖς πο-
33 ρεύεσθαι σὺν αὐτῷ, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν παρεµβολήν, οἵτινες
εἰσελθόντες εἰς τὴν Καισάρειαν, καὶ ἀναδόντες τὴν ἐπιστολὴν
34 τῷ ἡγεµόνι, παρέστησαν καὶ τὸν Παῦλον αὐτῷ. ἀναγνοὺς δὲ
ὁ ἡγεµών, καὶ ἐπερωτήσας ἐκ ποίας ἐπαρχίας ἐστί, καὶ πυθό-
35 µενος ὅτι ἀπὸ Κιλικίας, ∆ιακούσοµαί σου, ἔφη, ὅταν καὶ οἱ
κατήγοροί σου παραγένωνται. ἐκέλευσέ τε αὐτὸν ἐν τῷ πραι-
τωρίῳ τοῦ ῾Ηρώδου φυλάσσεσθαι.
24 Μετὰ δὲ πέντε ἡµέρας κατέβη ὁ ἀρχιερεὺς ᾿Ανανίας µετὰ τῶν
πρεσβυτέρων καὶ ῥήτορος Τερτύλλου τινός, οἵτινες ἐνεφάνισαν
2 τῷ ἡγεµόνι κατὰ τοῦ Παύλου. κληθέντος δὲ αὐτοῦ, ἤρξατο κα-
τηγορεῖν ὁ Τέρτυλλος λέγων, Πολλῆς εἰρήνης τυγχάνοντες διὰ
σοῦ, καὶ κατορθωµάτων γινοµένων τῷ ἔθνει τούτῳ διὰ τῆς σῆς
3 προνοίας, πάντῃ τε καὶ πανταχοῦ ἀποδεχόµεθα, κράτιστε Φῆ-
4 λιξ, µετὰ πάσης εὐχαριστίας. ἵνα δὲ µὴ ἐπὶ πλεῖόν σε ἐγκόπτω,
5 παρακαλῶ ἀκοῦσαί σε ἡµῶν συντόµως τῇ σῇ ἐπιεικείᾳ. εὑ-
ρόντες γὰρ τὸν ἄνδρα τοῦτον λοιµόν, καὶ κινοῦντα στάσιν πᾶσι
τοῖς ᾿Ιουδαίοις τοῖς κατὰ τὴν οἰκουµένην, πρωτοστάτην τε τῆς
6 τῶν Ναζωραίων αἱρέσεως, ὃς καὶ τὸ ἱερὸν ἐπείρασε βεβηλῶσαι,
ὃν καὶ ἐκρατήσαµεν καὶ κατά τὸν ἡµέτερον νόµον ἠθελήσα-
7 µεν κρίνειν. παρελθὼν δὲ Λυσίας ὁ χιλιαρχος µετὰ πολλῆς

v.31 ὁdnmp µένxo οὖνc στρατιώτηςnnmp κατάp ὁdans διατάσσωvpxpans αὐτόςrpdmp

ἀναλαµβάνωvpaanmp ὁdams Παῦλοςnams ἄγωviaa3p διάp ὁdgfs νύξngfs εἰςp ὁdafs ᾿Αντιπατρίςnafs .
v.32 ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ἐάωvpaanmp ὁdamp ἱππεύςnamp πορεύοµαιvnpn σύνp αὐτόςrpdms
ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs . v.33 ὅστιςrrnmp εἰσέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafs
Καισάρειαnafs καίc ἀναδίδωµιvpaanmp ὁdafs ἐπιστολήnafs ὁddms ἡγεµώνndms παρίστηµιviaa3p
καίc ὁdams Παῦλοςnams αὐτόςrpdms . v.34 ἀναγινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ἡγεµώνnnms καίc
ἐπερωτάωvpaanms ἐκp ποῖοςrqgfs ἐπαρχείαngfs εἰµίvipx3s καίc πυνθάνοµαιvpadnms ὅτιc ἀπόp
Κιλικίαngfs . v.35 διακούωvifd1s σύrpg-s φηµίviix3s ὅτανc καίc ὁdnmp κατήγοροςnnmp σύrpg-s
παραγίνοµαιvsad3p κελεύωviaa3s τέxo αὐτόςrpams ἐνp ὁddns πραιτώριονndns ὁdgms ῾Ηρῴδηςngms
φυλάσσωvnpm . 24. v.1 µετάp δέc πέντεtn ἡµέραnafp καταβαίνωviaa3s ὁdnms ἀρχιερεύςnnms
᾿Ανανίαςnnms µετάp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc ῥήτωρngms Τέρτυλλοςngms τι-σριγµσ
ὅστιςrrnmp ἐµφανίζωviaa3p ὁddms ἡγεµώνndms κατάp ὁdgms Παῦλοςngms . v.2 καλέωvpapgms δέc
αὐτόςrpgms ἄρχωviad3s κατηγορέωvnpa ὁdnms Τέρτυλλοςnnms λέγωvppanms πολύςagfsn εἰρήνηngfs
τυγχάνωvppanmp διάp σύrpg-s καίc κατόρθωµαngnp γίνοµαιvppngnp ὁddns ἔθνοςndns οὗτοςrddns
διάp ὁdgfs σόςrsgfs πρόνοιαngfs . v.3 πάντῃbo τέxo καίc πανταχοῦbo ἀποδέχοµαιvipn1p
κράτιστοςavmsn Φῆλιξnvms µετάp πᾶςagfsn εὐχαριστίαngfs . v.4 ἵναc δέc µήxo ἐπίp πολύςaansc
σύrpa-s ἐγκόπτωvspa1s παρακαλέωvipa1s ἀκούωvnaa σύrpa-s ἐγώrpg-p συντόµωςbo ὁddfs σόςrsdfs
ἐπιείκειαndfs . v.5 εὑρίσκωvpaanmp γάρc ὁdams ἀνήρnams οὗτοςrdams λοιµόςnams καίc
κινέωvppaams στάσιςnafs πᾶςadmpn ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὁddmp κατάp ὁdafs οἰκουµένηnafs
πρωτοστάτηςnams τέxo ὁdgfs ὁdgmp Ναζωραῖοςngmp αἵρεσιςngfs . v.6 ὅςrrnms καίc ὁdans ἱερόνnans
πειράζωviia3s βεβηλόωvnaa ὅςrrams καίc κρατέωviaa1p καίc κατάp ὁdams ἡµέτεροςrsams νόµοςnams
θέλωviaa1p κρίνωvnpa .
423 ΠΡΑΞΕΙΣ 24. 8–18
βίας ἐκ τῶν χειρῶν ἡµῶν ἀπήγαγεν, κελεύσας τοὺς κατηγό- 8
ρους αὐτοῦ ἔρχεσθαι ἐπὶ σέ, παρ΄ οὗ δυνήσῃ, αὐτὸς ἀνακρίνας,
περὶ πάντων τούτων ἐπιγνῶναι ὧν ἡµεῖς κατηγοροῦµεν αὐτοῦ.
συνέθεντο δὲ καὶ οἱ ᾿Ιουδαῖοι, φάσκοντες ταῦτα οὕτως ἔχειν. 9
᾿Απεκρίθη δὲ ὁ Παῦλος, νεύσαντος αὐτῷ τοῦ ἡγεµόνος λέγειν, 10
᾿Εκ πολλῶν ἐτῶν ὄντα σε κριτὴν τῷ ἔθνει τούτῳ ἐπιστάµενος,
εὐθυµότερον τὰ περὶ ἐµαυτοῦ ἀπολογοῦµαι, δυναµένου σου 11
γνῶναι ὅτι οὐ πλείους εἰσί µοι ἡµέραι ἤ δεκαδύο, ἀφ΄ ἧς ἀνέβην
προσκυνήσων ἐν ᾿Ιερουσαλήµ, καὶ οὔτε ἐν τῷ ἱερῷ εὗρόν µε 12
πρός τινα διαλεγόµενον ἢ ἐπισύστασιν ποιοῦντα ὄχλου, οὔτε
ἐν ταῖς συναγωγαῖς, οὔτε κατὰ τὴν πόλιν. οὔτε παραστῆσαι 13
δύνανται περὶ ὧν νῦν κατηγοροῦσί µου. ὁµολογῶ δὲ τοῦ- 14
τό σοι, ὅτι κατὰ τὴν ὁδὸν ἣν λέγουσιν αἵρεσιν, οὕτω λατρεύω
τῷ πατρῴῳ Θεῷ, πιστεύων πᾶσι τοῖς κατὰ τὸν νόµον καὶ τοῖς
προφήταις γεγραµµένοις, ἐλπίδα ἔχων εἰς τὸν Θεόν, ἣν καὶ 15
αὐτοὶ οὗτοι προσδέχονται, ἀνάστασιν µέλλειν ἔσεσθαι νεκρῶν,
δικαίων τε καὶ ἀδίκων. ἐν τούτῳ δὲ αὐτὸς ἀσκῶ, ἀπρόσκοπον 16
συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους δια παν-
τός. δι΄ ἐτῶν δὲ πλειόνων παρεγενόµην ἐλεηµοσύνας ποιήσων 17
εἰς τὸ ἔθνος µου καὶ προσφοράς, ἐν οἷς εὗρόν µε ἡγνισµένον 18
ἐν τῷ ἱερῷ, οὐ µετὰ ὄχλου οὐδὲ µετὰ θορύβου, τινὲς ἀπὸ τῆς

v.7 παρέρχοµαιvpaanms δέc Λυσίαςnnms ὁdnms χιλίαρξοςnnms µετάp πολύςagfsn βίαngfs

ἐκp ὁdgfp χείρngfp ἐγώrpg-p ἀπάγωviaa3s . v.8 κελεύωvpaanms ὁdamp κατήγοροςnamp
αὐτόςrpgms ἔρχοµαιvnpn ἐπίp σύrpa-s παράp ὅςrrgms δύναµαιvifd2s αὐτόςrpnms ἀνακρίνωvpaanms
περίp πᾶςagnpn οὗτοςrdgnp ἐπιγινώσκωvnaa ὅςrrgnp ἐγώrpn-p κατηγορέωvipa1p αὐτόςrpgms .
v.9 συντίθηµιviam3p δέc καίc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn φάσκωvppanmp οὗτοςrdanp οὕτωbo
ἔχωvnpa . v.10 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc ὁdnms Παῦλοςnnms νεύωvpaagms αὐτόςrpdms ὁdgms
ἡγεµώνngms λέγωvnpa ἐκp πολύςagnpn ἔτοςngnp εἰµίvppxams σύrpa-s κριτήςnams ὁddns ἔθνοςndns
οὗτοςrddns ἐπίσταµαιvppnnms εὔθυµοςbo ὁdanp περίp ἐµαυτοῦrxgms ἀπολογέοµαιvipn1s .
v.11 δύναµαιvppngms σύrpg-s γινώσκωvnaa ὅτιc οὐxo πολύςanfpc εἰµίvipx3p ἐγώrpd-s ἡµέραnnfp
ἤxo δεκαδύοtn ἀπόp ὅςrrgfs ἀναβαίνωviaa1s προσκυνέωvpfanms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.12 καίc
οὔτεc ἐνp ὁddns ἱερόνndns εὑρίσκωviaa3p ἐγώrpa-s πρόςp τι-σριαµσ διαλέγοµαιvppnams ἤxo
ἐπισύστασιςnafs ποιέωvppaams ὄχλοςngms οὔτεc ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp οὔτεc κατάp ὁdafs
πόλιςnafs . v.13 οὔτεc παρίστηµιvnaa δύναµαιvipn3p περίp ὅςrrgnp νῦνbo κατηγορέωvipa3p
ἐγώrpg-s . v.14 ὁµολογέωvipa1s δέc οὗτοςrdans σύrpd-s ὅτιc κατάp ὁdafs ὁδόςnafs ὅςrrafs
λέγωvipa3p αἵρεσιςnafs οὕτωbo λατρεύωvipa1s ὁddms πατρῷοςadmsn θεόςndms πιστεύωvppanms
πᾶςadnpn ὁddnp κατάp ὁdams νόµοςnams καίc ὁddmp προφήτηςndmp γράφωvpxpdnp .
v.15 ἐλπίςnafs ἔχωvppanms εἰςp ὁdams θεόςnams ὅςrrafs καίc αὐτόςrpnmp οὗτοςrdnmp
προσδέχοµαιvipn3p ἀνάστασιςnafs µέλλωvnpa εἰµίvnfx νεκρόςagmpn δίκαιοςagmpn τέxo καίc
ἄδικοςagmpn . v.16 ἐνp οὗτοςrddns δέc αὐτόςrpnms ἀσκέωvipa1s ἀπρόσκοποςaafsn συνείδησιςnafs
ἔχωvnpa πρόςp ὁdams θεόςnams καίc ὁdamp ἄνθρωποςnamp διάp πᾶςbo . v.17 διάp ἔτοςngnp δέc
πολύςagnpc παραγίνοµαιviad1s ἐλεηµοσύνηnafp ποιέωvpfanms εἰςp ὁdans ἔθνοςnans ἐγώrpg-s καίc
προσφοράnafp .
 24. 19–27 ΠΡΑΞΕΙΣ 424
19 ᾿Ασίας ᾿Ιουδαῖοι, οὓς ἔδει ἐπὶ σοῦ παρεῖναι καὶ κατηγορεῖν εἴ
20 τι ἔχοιεν πρός µε. ἢ αὐτοὶ οὗτοι εἰπάτωσαν, εἴ τι εὗρον ἐν
21 ἐµοὶ ἀδίκηµα, στάντος µου ἐπὶ τοῦ συνεδρίου, ἢ περὶ µιᾶς
ταύτης φωνῆς, ἧς ἔκραξα ἑστὼς ἐν αὐτοῖς, ὅτι Περὶ ἀναστάσεως
22 νεκρῶν ἐγὼ κρίνοµαι σήµερον ὑφ΄ ὑµῶν. ᾿Ακούσας δὲ ταῦτα ὁ
Φῆλιξ ἀνεβάλετο αὐτούς, ἀκριβέστερον εἰδὼς τὰ περὶ τῆς ὁδοῦ,
εἴπων, ῞Οταν Λυσίας ὁ χιλίαρχος καταβῇ, διαγνώσοµαι τὰ καθ΄
23 ὑµᾶς, διαταξάµενος τε τῷ ἑκατοντάρχῃ τηρεῖσθαι τὸν Παῦλον,
ἔχειν τε ἄνεσιν, καὶ µηδένα κωλύειν τῶν ἰδίων αὐτοῦ ὑπηρετεῖν
24 ἢ προσέρχεσθαι αὐτῷ. Μετὰ δὲ ἡµέρας τινάς, παραγενόµε-
νος ὁ Φῆλιξ σὺν ∆ρουσίλλῃ τῇ γυναικὶ αὐτοῦ οὔσῃ ᾿Ιουδαίᾳ,
µετεπέµψατο τὸν Παῦλον, καὶ ἤκουσεν αὐτοῦ περὶ τῆς εἰς Χρι-
25 στὸν πίστεως. διαλεγοµένου δὲ αὐτοῦ περὶ δικαιοσύνης καὶ
ἐγκρατείας καὶ τοῦ κρίµατος τοῦ µέλλοντος ἔσεσθαι, ἔµφοβος
γενόµενος ὁ Φῆλιξ ἀπεκρίθη, Τὸ νῦν ἔχον πορεύου, καιρὸν δὲ
26 µεταλαβὼν µετακαλέσοµαί σε, ἅµα δὲ καὶ ἐλπίζων ὅτι χρή-
µατα δοθήσεται αὐτῷ ὑπὸ τοῦ Παύλου, ὅπως λύσῃ αὐτόν, διὸ
27 καὶ πυκνότερον αὐτὸν µεταπεµπόµενος ὡµίλει αὐτῷ. διετίας
δὲ πληρωθείσης, ἔλαβε διάδοχον ὁ Φῆλιξ Πόρκιον Φῆστον, θέ-
λων τε χάριτας καταθέσθαι τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὁ Φῆλιξ κατέλιπε τὸν

v.18 ἐνp ὅςrrdnp εὑρίσκωviaa3p ἐγώrpa-s ἁγνίζωvpxpams ἐνp ὁddns ἱερόνndns οὐxo µετάp ὄχλοςngms
οὐδέbo µετάp θόρυβοςngms τίςrinmp ἀπόp ὁdgfs ᾿Ασίαngfs ᾿Ιουδαῖοςanmpn . v.19 ὅςrramp
δεῖviiq3s ἐπίp σύrpg-s πάρειµιvnpx καίc κατηγορέωvnpa εἰqo τι-σριανσ ἔχωvopa3p πρόςp
ἐγώrpa-s . v.20 ἤxo αὐτόςrpnmp οὗτοςrdnmp λέγωvdaa3p εἰqo τίςrians εὑρίσκωviaa3p ἐνp
ἐγώrpd-s ἀδίκηµαnans ἵστηµιvpaagms ἐγώrpg-s ἐπίp ὁdgns συνέδριονngns . v.21 ἤxo περίp
ngfs rdgfs ngfs rrgfs viaa1s vpxanms p rpdmp
εἷς οὗτος φωνή ὅς κράζω ἵστηµι ἐν αὐτός ὅτιc περίp
ἀνάστασιςngfs νεκρόςagmpn ἐγώrpn-s κρίνωvipp1s σήµερονbo ὑπόp σύrpg-p . v.22 ἀκούωvpaanms
δέc οὗτοςrdanp ὁdnms Φῆλιξnnms ἀναβάλλωviam3s αὐτόςrpamp ἀκριβήςbo οἶδαvpxanms ὁdanp
περίp ὁdgfs ὁδόςngfs λέγωvpaanms ὅτανc Λυσίαςnnms ὁdnms χιλίαρξοςnnms καταβαίνωvsaa3s
διαγινώσκωvifd1s ὁdanp κατάp σύrpa-p . v.23 διατάσσωvpamnms τέxo ὁddms ἑκατοντάρχηςndms
τηρέωvnpp ὁdams Παῦλοςnams ἔχωvnpa τέxo ἄνεσιςnafs καίc µηδείςaamsn κωλύωvnpa ὁdgmp
ἴδιοςagmpn αὐτόςrpgms ὑπηρετέωvnpa ἤxo προσέρχοµαιvnpn αὐτόςrpdms . v.24 µετάp δέc
ἡµέραnafp τι-σριαφπ παραγίνοµαιvpadnms ὁdnms Φῆλιξnnms σύνp ∆ρούσιλλαndfs ὁddfs γυνήndfs
αὐτόςrpgms εἰµίvppxdfs ᾿Ιουδαῖοςadfsn µεταπέµποµαιviad3s ὁdams Παῦλοςnams καίc ἀκούωviaa3s
αὐτόςrpgms περίp ὁdgfs εἰςp Χριστόςnams πίστιςngfs . v.25 διαλέγοµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms
περίp δικαιοσύνηngfs καίc ἐγκράτειαngfs καίc ὁdgns κρίµαngns ὁdgns µέλλωvppagns εἰµίvnfx
ἔµφοβοςanmsn γίνοµαιvpadnms ὁdnms Φῆλιξnnms ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdans νῦνbo ἔχωvppaans
πορεύοµαιvdpn2s καιρόςnams δέc µεταλαµβάνωvpaanms µετακαλέωvifm1s σύrpa-s . v.26 ἅµαbo
δέc καίc ἐλπίζωvppanms ὅτιc χρῆµαnanp δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms ὑπόp ὁdgms Παῦλοςngms ὅπωςbo
λύωvsaa3s αὐτόςrpams διόc καίc πυκνόςaansc αὐτόςrpams µεταπέµποµαιvppnnms ὁµιλέωviia3s
αὐτόςrpdms .
425 ΠΡΑΞΕΙΣ 25. 1–10
Παῦλον δεδεµένον.
Φῆστος οὖν ἐπιβὰς τῇ ἐπαρχίᾳ, µετὰ τρεῖς ἡµέρας ἀνέβη 25
εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἀπὸ Καισαρείας. ἐνεφάνισαν δὲ αὐτῷ ὁ ἀρ- 2
χιερεὺς καὶ οἱ πρῶτοι τῶν ᾿Ιουδαίων κατὰ τοῦ Παύλου, καὶ
παρεκάλουν αὐτόν, αἰτούµενοι χάριν κατ΄ αὐτοῦ, ὅπως µετα- 3
πέµψηται αὐτὸν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, ἐνέδραν ποιοῦντες ἀνελεῖν
αὐτὸν κατὰ τὴν ὁδόν. ὁ µὲν οὖν Φῆστος ἀπεκρίθη, τηρεῖσθαι 4
τὸν Παῦλον ἐν Καισαρείᾳ, ἑαυτὸν δὲ µέλλειν ἐν τάχει ἐκπορεύ-
εσθαι. οἱ οὖν δυνατοὶ ἐν ὑµῖν, φησί, συγκαταβάντες, εἴ τι ἐστὶν 5
ἄτοπον ἐν τῷ ἀνδρὶ τούτῳ, κατηγορείτωσαν αὐτοῦ. ∆ιατρίψας 6
δὲ ἐν αὐτοῖς ἡµέρας πλείους ἢ δέκα, καταβὰς εἰς Καισάρειαν,
τῇ ἐπαύριον καθίσας ἐπὶ τοῦ βήµατος ἐκέλευσε τὸν Παῦλον ἀ-
χθῆναι. παραγενοµένου δὲ αὐτοῦ, περιέστησαν οἱ ἀπὸ ῾Ιερο- 7
σολύµων καταβεβηκότες ᾿Ιουδαῖοι, πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιάµατα
φέροντες κατὰ τοῦ Παύλου, ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι, ἀπολο- 8
γουµένου αὐτοῦ ὅτι Οὔτε εἰς τὸν νόµον τῶν ᾿Ιουδαίων, οὔτε εἰς
τὸ ἱερόν, οὔτε εἰς Καίσαρά τι ἥµαρτον. ὁ Φῆστος δὲ τοῖς ᾿Ι- 9
ουδαίοις θέλων χάριν καταθέσθαι, ἀποκριθεὶς τῷ Παύλῳ εἶπε,
Θέλεις εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἀναβάς, ἐκεῖ περὶ τούτων κρίνεσθαι ἐπ΄
ἐµοῦ· εἶπε δὲ ὁ Παῦλος, ᾿Επὶ τοῦ βήµατος Καίσαρος ἑστώς 10
εἰµι, οὗ µε δεῖ κρίνεσθαι, ᾿Ιουδαίους οὐδὲν ἠδίκησα, ὡς καὶ

v.27 διετίαngfs δέc πληρόωvpapgfs λαµβάνωviaa3s διάδοχοςnams ὁdnms Φῆλιξnnms Πόρκιοςnams

Φῆστοςnams θέλωvppanms τέxo χάριςnafp κατατίθηµιvnam ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὁdnms Φῆλιξnnms
καταλείπωviaa3s ὁdams Παῦλοςnams δέωvpxpams . 25. v.1 Φῆστοςnnms οὖνc ἐπιβαίνωvpaanms
ὁddfs ἐπαρχείαndfs µετάp τρεῖςnafp ἡµέραnafp ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἀπόp
Καισάρειαngfs . v.2 ἐµφανίζωviaa3p δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ἀρχιερεύςnnms καίc ὁdnmp
πρῶτοςanmpn ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn κατάp ὁdgms Παῦλοςngms καίc παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams .
v.3 αἰτέωvppmnmp χάριςnafs κατάp αὐτόςrpgms ὅπωςbo µεταπέµποµαιvsad3s αὐτόςrpams
εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp ἐνέδραnafs ποιέωvppanmp ἀναιρέωvnaa αὐτόςrpams κατάp ὁdafs ὁδόςnafs .
v.4 ὁdnms µένxo οὖνc Φῆστοςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s τηρέωvnpp ὁdams Παῦλοςnams ἐνp
Καισάρειαndfs ἑαυτοῦrxams δέc µέλλωvnpa ἐνp τάχοςndns ἐκπορεύοµαιvnpn . v.5 ὁdnmp οὖνc
δυνατόςanmpn ἐνp σύrpd-p φηµίvipx3s συγκαταβαίνωvpaanmp εἰqo τίςrinns εἰµίvipx3s ἄτοποςannsn
ἐνp ὁddms ἀνήρndms οὗτοςrddms κατηγορέωvdpa3p αὐτόςrpgms . v.6 διατρίβωvpaanms δέc
ἐνp αὐτόςrpdmp ἡµέραnafp πολύςaafpc ἤxo δέκαtn καταβαίνωvpaanms εἰςp Καισάρειαnafs ὁddfs
ἐπαύριονbo καθίζωvpaanms ἐπίp ὁdgns βῆµαngns κελεύωviaa3s ὁdams Παῦλοςnams ἄγωvnap .
v.7 παραγίνοµαιvpadgms δέc αὐτόςrpgms περιΐστηµιviaa3p ὁdnmp ἀπόp ῾Ιεροσόλυµαngnp
καταβαίνωvpxanmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn πολύςaanpn καίc βαρύςaanpn αἰτίωµαnanp φέρωvppanmp κατάp
ὁdgms Παῦλοςngms ὅςrranp οὐxo ἰσχύωviia3p ἀποδείκνυµιvnaa . v.8 ἀπολογέοµαιvppngms
αὐτόςrpgms ὅτιc οὔτεc εἰςp ὁdams νόµοςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn οὔτεc εἰςp ὁdans ἱερόνnans
οὔτεc εἰςp Καῖσαρnams τι-σριανσ ἁµαρτάνωviaa1s . v.9 ὁdnms Φῆστοςnnms δέc ὁddmp
᾿Ιουδαῖοςadmpn θέλωvppanms χάριςnafs κατατίθηµιvnam ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁddms Παῦλοςndms
λέγωviaa3s θέλωvipa2s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἀναβαίνωvpaanms ἐκεῖbo περίp οὗτοςrdgnp κρίνωvnpp
ἐπίp ἐγώrpg-s .
 25. 11–19 ΠΡΑΞΕΙΣ 426
11 σὺ κάλλιον ἐπιγινώσκεις. εἰ µὲν γὰρ ἀδικῶ καὶ ἄξιον θανάτου
πέπραχά τι, οὐ παραιτοῦµαι τὸ ἀποθανεῖν, εἰ δὲ οὐδέν ἐστιν
ὧν οὗτοι κατηγοροῦσί µου, οὐδείς µε δύναται αὐτοῖς χαρίσα-
12 σθαι. Καίσαρα ἐπικαλοῦµαι. τότε ὁ Φῆστος συλλαλήσας µετὰ
τοῦ συµβουλίου ἀπεκρίθη, Καίσαρα ἐπικέκλησαι· ἐπὶ Καίσαρα
13 πορεύσῃ. ῾Ηµερῶν δὲ διαγενοµένων τινῶν, ᾿Αγρίππας ὁ βα-
σιλεὺς καὶ Βερνίκη κατήντησαν εἰς Καισάρειαν, ἀσπασόµενοι
14 τὸν Φῆστον. ὡς δὲ πλείους ἡµέρας διέτριβον ἐκεῖ, ὁ Φῆστος τῷ
βασιλεῖ ἀνέθετο τὰ κατὰ τὸν Παῦλον, λέγων, ᾿Ανήρ τίς ἐστι κα-
15 ταλελειµµένος ὑπὸ Φήλικος δέσµιος, περὶ οὗ, γενοµένου µου
εἰς ῾Ιεροσόλυµα, ἐνεφάνισαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι
16 τῶν ᾿Ιουδαίων, αἰτούµενοι κατ΄ αὐτοῦ δίκην. πρὸς οὓς ἀπε-
κρίθην, ὅτι οὐκ ἔστιν ἔθος ῾Ρωµαίοις χαρίζεσθαί τινα ἄνθρωπον
εἰς ἀπώλειαν, πρὶν ἢ ὁ κατηγορούµενος κατὰ πρόσωπον ἔχοι
τοὺς κατηγόρους, τόπον τε ἀπολογίας λάβοι περὶ τοῦ ἐγκλή-
17 µατος. συνελθόντων οὖν αὐτῶν ἐνθάδε, ἀναβολὴν µηδεµίαν
ποιησάµενος, τῇ ἑξῆς καθίσας ἐπὶ τοῦ βήµατος, ἐκέλευσα ἀ-
18 χθῆναι τὸν ἄνδρα, περὶ οὗ σταθέντες οἱ κατήγοροι οὐδεµίαν
19 αἰτίαν ἐπέφερον ὧν ὑπενόουν ἐγώ, ζητήµατα δέ τινα περὶ τῆς
ἰδίας δεισιδαιµονίας εἶχον πρὸς αὐτόν, καὶ περί τινος ᾿Ιησοῦ

v.10 λέγωviaa3s δέc ὁdnms Παῦλοςnnms ἐπίp ὁdgns βῆµαngns Καῖσαρngms ἵστηµιvpxanms
εἰµίvipx1s ὅςbo ἐγώrpa-s δεῖvipq3s κρίνωvnpp ᾿Ιουδαῖοςaampn οὐδείςaansn ἀδικέωviaa1s ὡςbo καίc
σύrpn-s καλόςbo ἐπιγινώσκωvipa2s . v.11 εἰqo µένxo γάρc ἀδικέωvipa1s καίc ἄξιοςaansn
θάνατοςngms πράσσωvixa1s τι-σριανσ οὐxo παραιτέοµαιvipn1s ὁdans ἀποθνῄσκωvnaa εἰqo
δέc οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ὅςrrgnp οὗτοςrdnmp κατηγορέωvipa3p ἐγώrpg-s οὐδείςanfsn ἐγώrpa-s
δύναµαιvipn3s αὐτόςrpdmp χαρίζοµαιvnad Καῖσαρnams ἐπικαλέωvipm1s . v.12 τότεbo ὁdnms
Φῆστοςnnms συλλαλέωvpaanms µετάp ὁdgns συµβούλιονngns ἀποκρίνοµαιviad3s Καῖσαρnams
ἐπικαλέωvixm2s ἐπίp Καῖσαρnams πορεύοµαιvifd2s . v.13 ἡµέραngfp δέc διαγίνοµαιvpadgfp τι-σ-
ριγφπ ᾿Αγρίππαςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms καίc Βερνίκηnnfs καταντάωviaa3p εἰςp Καισάρειαnafs
ἀσπάζοµαιvpfdnmp ὁdams Φῆστοςnams . v.14 ὡςbo δέc πολύςaafpc ἡµέραnafp διατρίβωviia3p
bo dnms nnms ddms ndms
ἐκεῖ ὁ Φῆστος ὁ βασιλεύς ἀνατίθηµιviam3s ὁdanp κατάp ὁdams Παῦλοςnams
λέγωvppanms ἀνήρnnms τίςrinms εἰµίvipx3s καταλείπωvpxpnms ὑπόp Φῆλιξngms δέσµιοςnnms .
v.15 περίp ὅςrrgms γίνοµαιvpadgms ἐγώrpg-s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἐµφανίζωviaa3p ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn αἰτέωvppmnmp κατάp
αὐτόςrpgms δίκηnafs . v.16 πρόςp ὅςrramp ἀποκρίνοµαιviad1s ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s ἔθοςnnns
῾Ρωµαῖοςadmpn χαρίζοµαιvnpn τι-σριαµσ ἄνθρωποςnams εἰςp ἀπώλειαnafs πρίνbo ἤxo ὁdnms
κατηγορέωvpppnms κατάp πρόσωπονnans ἔχωvopa3s ὁdamp κατήγοροςnamp τόποςnams τέxo
ἀπολογίαngfs λαµβάνωvoaa3s περίp ὁdgns ἔγκληµαngns . v.17 συνέρχοµαιvpaagmp οὖνc
rpgmp bo nafs aafsn vpamnms ddfs
αὐτός ἐνθάδε ἀναβολή µηδείς ποιέω ὁ ἑξῆςbo καθίζωvpaanms ἐπίp
ὁdgns βῆµαngns κελεύωviaa1s ἄγωvnap ὁdams ἀνήρnams . v.18 περίp ὅςrrgms ἵστηµιvpapnmp
ὁdnmp κατήγοροςnnmp οὐδείςaafsn αἰτίαnafs ἐπιφέρωviia2p ὅςrrgnp ὑπονοέωviia1s ἐγώrpn-s .
427 ΠΡΑΞΕΙΣ 25. 20–27
τεθνηκότος, ὃν ἔφασκεν ὁ Παῦλος ζῇν. ἀπορούµενος δὲ ἐγὼ 20
εἰς τὴν περὶ τούτου ζήτησιν, ἔλεγον, εἰ βούλοιτο πορεύεσθαι εἰς
῾Ιερουσαλήµ, κἀκεῖ κρίνεσθαι περὶ τούτων. τοῦ δὲ Παύλου 21
ἐπικαλεσαµένου τηρηθῆναι αὐτὸν εἰς τὴν τοῦ Σεβαστοῦ διά-
γνωσιν, ἐκέλευσα τηρεῖσθαι αὐτόν, ἕως οὗ πέµψω αὐτὸν πρὸς
Καίσαρα. ᾿Αγρίππας δὲ πρὸς τὸν Φῆστον ἔφη, ᾿Εβουλόµην 22
καὶ αὐτὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀκοῦσαι. ὁ δέ, Αὔριον, φησίν, ἀ-
κούσῃ αὐτοῦ. Τῇ οὖν ἐπαύριον, ἐλθόντος τοῦ ᾿Αγρίππα καὶ 23
τῆς Βερνίκης µετὰ πολλῆς φαντασίας, καὶ εἰσελθόντων εἰς τὸ
ἀκροατήριον, σύν τε τοῖς χιλιάρχοις καὶ ἀνδράσι τοῖς κατ΄ ἐξ-
οχὴν οὖσι τῆς πόλεως, καὶ κελεύσαντος τοῦ Φήστου, ἤχθη ὁ
Παῦλος. καί φησιν ὁ Φῆστος, ᾿Αγρίππα βασιλεῦ, καὶ πάντες οἱ 24
συµπαρόντες ἡµῖν ἄνδρες, θεωρεῖτε τοῦτον περὶ οὗ πᾶν τὸ πλῆ-
θος τῶν ᾿Ιουδαίων ἐνέτυχόν µοι ἔν τε ῾Ιεροσολύµοις καὶ ἐνθάδε,
ἐπιβοῶντες µὴ δεῖν ζῇν αὐτὸν µηκέτι. ἐγὼ δὲ καταλαβόµενος 25
µηδὲν ἄξιον θανάτου αὐτὸν πεπραχέναι, καὶ αὐτοῦ δὲ τούτου
ἐπικαλεσαµένου τὸν Σεβαστόν, ἔκρινα πέµπειν αὐτόν. περὶ 26
οὗ ἀσφαλές τι γράψαι τῷ κυρίῳ οὐκ ἔχω. διὸ προήγαγον αὐ-
τὸν ἐφ΄ ὑµῶν, καὶ µάλιστα ἐπὶ σοῦ, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, ὅπως τῆς
ἀνακρίσεως γενοµένης σχῶ τί γράψαι. ἄλογον γάρ µοι δοκεῖ, 27
πέµποντα δέσµιον, µὴ καὶ τὰς κατ΄ αὐτοῦ αἰτίας σηµᾶναι.

v.19 ζήτηµαnanp δέc τι-σριανπ περίp ὁdgfs ἴδιοςagfsn δεισιδαιµονίαngfs ἔχωviia3p πρόςp
αὐτόςrpams καίc περίp τι-σριγµσ ᾿Ιησοῦςngms θνῄσκωvpxagms ὅςrrams φάσκωviia3s ὁdnms
Παῦλοςnnms ζάωvnpa . v.20 ἀπορέωvppmnms δέc ἐγώrpn-s εἰςp ὁdafs περίp οὗτοςrdgms
ζήτησιςnafs λέγωviia1s εἰqo βούλοµαιvopn3s πορεύοµαιvnpn εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp κἀκεῖbo κρίνωvnpp
περίp οὗτοςrdgnp . v.21 ὁdgms δέc Παῦλοςngms ἐπικαλέωvpamgms τηρέωvnap αὐτόςrpams
εἰςp ὁdafs ὁdgms σεβαστόςagmsn διάγνωσιςnafs κελεύωviaa1s τηρέωvnpp αὐτόςrpams ἕωςc ὅςbo
πέµπωvsaa1s αὐτόςrpams πρόςp Καῖσαρnams . v.22 ᾿Αγρίππαςnnms δέc πρόςp ὁdams Φῆστοςnams
φηµίviix3s βούλοµαιviin1s καίc αὐτόςrpnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἀκούωvnaa ὁdnms δέc αὔριονbo
φηµίvipx3s ἀκούωvifd2s αὐτόςrpgms . v.23 ὁddfs οὖνc ἐπαύριονbo ἔρχοµαιvpaagms ὁdgms
᾿Αγρίππαςngms καίc ὁdgfs Βερνίκηngfs µετάp πολύςagfsn φαντασίαngfs καίc εἰσέρχοµαιvpaagmp
εἰςp ὁdans ἀκροατήριονnans σύνp τέxo ὁddmp χιλίαρξοςndmp καίc ἀνήρndmp ὁddmp κατάp
ἐξοχήnafs εἰµίvppxdmp ὁdgfs πόλιςngfs καίc κελεύωvpaagms ὁdgms Φῆστοςngms ἄγωviap3s ὁdnms
Παῦλοςnnms . v.24 καίc φηµίvipx3s ὁdnms Φῆστοςnnms ᾿Αγρίππαςnvms βασιλεύςnvms καίc
πᾶςanmpn ὁdnmp συµπάρειµιvppxnmp ἐγώrpd-p ἀνήρnvmp θεωρέωvipa2p οὗτοςrdams περίp
ὅςrrgms πᾶςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἐντυγχάνωviaa3p ἐγώrpd-s ἐνp τέxo
῾Ιεροσόλυµαndnp καίc ἐνθάδεbo ἐπιβοάωvppanmp µήxo δεῖvnpq ζάωvnpa αὐτόςrpams µηκέτιbo .
v.25 ἐγώrpn-s δέc καταλαµβάνωvpamnms µηδείςaansn ἄξιοςaansn θάνατοςngms αὐτόςrpams
πράσσωvnxa καίc αὐτόςrpgms δέc οὗτοςrdgms ἐπικαλέωvpamgms ὁdams σεβαστόςaamsn κρίνωviaa1s
πέµπωvnpa αὐτόςrpams . v.26 περίp ὅςrrgms ἀσφαλήςaansn τι-σριανσ γράφωvnaa ὁddms
κύριοςndms οὐxo ἔχωvipa1s διόc προάγωviaa1s αὐτόςrpams ἐπίp σύrpg-p καίc µάλισταbo ἐπίp
σύrpg-s βασιλεύςnvms ᾿Αγρίππαςnvms ὅπωςbo ὁdgfs ἀνάκρισιςngfs γίνοµαιvpadgfs ἔχωvsaa1s τίςrians
γράφωvnaa . v.27 ἄλογοςannsn γάρc ἐγώrpd-s δοκέωvipa3s πέµπωvppaams δέσµιοςnams µήxo
c dafp
καί ὁ κατάp αὐτόςrpgms αἰτίαngfs σηµαίνωvnaa .
 26. 1–11 ΠΡΑΞΕΙΣ 428
26 ᾿Αγρίππας δὲ πρὸς τὸν Παῦλον ἔφη, ᾿Επιτρέπεταί σοι ὑπὲρ
σεαυτοῦ λέγειν. τότε ὁ Παῦλος ἀπελογεῖτο, ἐκτείνας τὴν χεῖρα,
2 Περὶ πάντων ὧν ἐγκαλοῦµαι ὑπὸ ᾿Ιουδαίων, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα,
ἥγηµαι ἐµαυτὸν µακάριον µέλλων ἀπολογεῖσθαι ἐπὶ σοῦ σή-
3 µερον, µάλιστα γνώστην ὄντα σὲ εἰδὼς πάντων τῶν κατὰ ᾿Ιου-
δαίους ἐθῶν τε καὶ ζητηµάτων, διὸ δέοµαί σου, µακροθύµως
4 ἀκοῦσαί µου. τὴν µὲν οὖν βίωσίν µου τὴν ἐκ νεότητος, τὴν
ἀπ΄ ἀρχῆς γενοµένην ἐν τῷ ἔθνει µου ἐν ῾Ιεροσολύµοις, ἴσασι
5 πάντες οἱ ᾿Ιουδαῖοι, προγινώσκοντές µε ἄνωθεν, ἐὰν θέλωσι
µαρτυρεῖν, ὅτι κατὰ τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡµετέρας
6 θρησκείας ἔζησα Φαρισαῖος. καὶ νῦν ἐπ΄ ἐλπίδι τῆς πρὸς τοὺς
πατέρας ἐπαγγελίας γενοµένης ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἕστηκα κρινόµε-
7 νος, εἰς ἣν τὸ δωδεκάφυλον ἡµῶν ἐν ἐκτενείᾳ νύκτα καὶ ἡµέ-
ραν λατρεῦον ἐλπίζει καταντῆσαι, περὶ ἧς ἐλπίδος ἐγκαλοῦµαι,
8 βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων. τί ἄπιστον κρίνεται παρ΄
9 ὑµῖν, εἰ ὁ Θεὸς νεκροὺς ἐγείρει· ἐγὼ µὲν οὖν ἔδοξα ἐµαυτῷ
πρὸς τὸ ὄνοµα ᾿Ιησοῦ τοῦ Ναζωραίου δεῖν πολλὰ ἐναντία πρᾶ-
10 ξαι, ὃ καὶ ἐποίησα ἐν ῾Ιεροσολύµοις, καὶ πολλοὺς τῶν ἁγίων
ἐγὼ φυλακαῖς κατέκλεισα, τὴν παρὰ τῶν ἀρχιερέων ἐξουσίαν
11 λαβών, ἀναιρουµένων τε αὐτῶν κατήνεγκα ψῆφον. καὶ κατὰ
πάσας τὰς συναγωγὰς πολλάκις τιµωρῶν αὐτούς, ἠνάγκαζον
βλασφηµεῖν, περισσῶς τε ἐµµαινόµενος αὐτοῖς, ἐδίωκον ἕως

26. v.1 ᾿Αγρίππαςnnms δέc πρόςp ὁdams Παῦλοςnams φηµίviix3s ἐπιτρέπωvipp3s σύrpd-s
ὑπέρp σεαυτοῦrxgms λέγωvnpa τότεbo ὁdnms Παῦλοςnnms ἀπολογέοµαιviin3s ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs
χείρnafs . v.2 περίp πᾶςagnpn ὅςrrgnp ἐγκαλέωvipp1s ὑπόp ᾿Ιουδαῖοςagmpn βασιλεύςnvms
᾿Αγρίππαςnvms ἡγέοµαιvixn1s ἐµαυτοῦrxams µακάριοςaamsn µέλλωvppanms ἀπολογέοµαιvnpn
ἐπίp σύrpg-s σήµερονbo . v.3 µάλισταbo γνώστηςnams εἰµίvppxams σύrpa-s οἶδαvpxanms
πᾶςagmpn ὁdgnp κατάp ᾿Ιουδαῖοςaampn ἔθοςngnp τέxo καίc ζήτηµαngnp διόc δέοµαιvipn1s
σύrpg-s µακροθύµωςbo ἀκούωvnaa ἐγώrpg-s . v.4 ὁdafs µένxo οὖνc βίωσιςnafs ἐγώrpg-s
ὁdafs ἐκp νεότηςngfs ὁdafs ἀπόp ἀρχήngfs γίνοµαιvpadafs ἐνp ὁddns ἔθνοςndns ἐγώrpg-s ἐνp
῾Ιεροσόλυµαndnp ἴσηµιvixa3p πᾶςanmpn ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn . v.5 προγινώσκωvppanmp
ἐγώrpa-s ἄνωθενbo ἐάνqo θέλωvspa3p µαρτυρέωvnpa ὅτιc κατάp ὁdafs ἀκριβήςaafss αἵρεσιςnafs
ὁdgfs ἡµέτεροςrsgfs θρησκείαngfs ζάωviaa1s Φαρισαῖοςnnms . v.6 καίc νῦνbo ἐπίp ἐλπίςndfs
ὁdgfs πρόςp ὁdamp πατήρnamp ἐπαγγελίαngfs γίνοµαιvpadgfs ὑπόp ὁdgms θεόςngms ἵστηµιvixa1s
κρίνωvpppnms . v.7 εἰςp ὅςrrafs ὁdnns δωδεκάφυλονnnns ἐγώrpg-p ἐνp ἐκτένειαndfs νύξnafs
καίc ἡµέραnafs λατρεύωvppanns ἐλπίζωvipa3s καταντάωvnaa περίp ὅςrrgfs ἐλπίςngfs ἐγκαλέωvipp1s
βασιλεύςnvms ᾿Αγρίππαςnvms ὑπόp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.8 τίςrqans ἄπιστοςaamsn κρίνωvipp3s
παράp σύrpd-p εἰqo ὁdnms θεόςnnms νεκρόςaampn ἐγείρωvipa3s . v.9 ἐγώrpn-s µένxo οὖνc
δοκέωviaa1s ἐµαυτοῦrxdms πρόςp ὁdans ὄνοµαnans ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms δεῖvnpq
πολύςaanpn ἐναντίοςaanpn πράσσωvnaa . v.10 ὅςrrans καίc ποιέωviaa1s ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp
καίc πολύςaampn ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἐγώrpn-s φυλακήndfp κατακλείωviaa1s ὁdafs παράp ὁdgmp
ἀρχιερεύςngmp ἐξουσίαnafs λαµβάνωvpaanms ἀναιρέωvpppgmp τέxo αὐτόςrpgmp καταφέρωviaa1s
ψῆφοςnafs .
429 ΠΡΑΞΕΙΣ 26. 12–21
καὶ εἰς τὰς ἔξω πόλεις. ἐν οἷς καὶ πορευόµενος εἰς τὴν ∆α- 12
µασκὸν µετ΄ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς παρὰ τῶν ἀρχιερέων,
ἡµέρας µέσης, κατὰ τὴν ὁδὸν εἶδον, βασιλεῦ, οὐρανόθεν ὑ- 13
πὲρ τὴν λαµπρότητα τοῦ ἡλίου, περιλάµψαν µε φῶς καὶ τοὺς
σὺν ἐµοὶ πορευοµένους. πάντων δὲ καταπεσόντων ἡµῶν εἰς 14
τὴν γῆν, ἤκουσα φωνὴν λαλοῦσαν πρός µε καὶ λέγουσαν τῇ
῾Εβραΐδι διαλέκτῳ, Σαούλ, Σαούλ, τί µε διώκεις· σκληρόν σοι
πρὸς κέντρα λακτίζειν. ἐγὼ δὲ εἶπον, Τίς εἶ, Κύριε. ὁ δὲ 15
εἶπεν, ᾿Εγώ εἰµι ᾿Ιησοῦς ὃν σὺ διώκεις. ἀλλὰ ἀνάστηθι, καὶ 16
στῆθι ἐπὶ τοὺς πόδας σου, εἰς τοῦτο γὰρ ὤφθην σοι, προχει-
ρίσασθαί σε ὑπηρέτην καὶ µάρτυρα ὧν τε εἶδες, ὧν τε ὀφθή-
σοµαί σοι, ἐξαιρούµενός σε ἐκ τοῦ λαοῦ καὶ τῶν ἐθνῶν, εἰς 17
οὓς νῦν σε ἀποστέλλω, ἀνοῖξαι ὀφθαλµοὺς αὐτῶν, καὶ ἐπι- 18
στρέψαι ἀπὸ σκότους εἰς φῶς, καὶ τῆς ἐξουσίας τοῦ Σατανᾶ ἐπὶ
τὸν Θεόν, τοῦ λαβεῖν αὐτοὺς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν, καὶ κλῆρον ἐν
τοῖς ἡγιασµένοις πίστει τῇ εἰς ἐµέ. ὅθεν, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, 19
οὐκ ἐγενόµην ἀπειθὴς τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ, ἀλλὰ τοῖς ἐν ∆α- 20
µασκῷ πρῶτον καὶ ῾Ιεροσολύµοις, εἰς πᾶσάν τε τὴν χώραν τῆς
᾿Ιουδαίας, καὶ τοῖς ἔθνεσιν, ἀπήγγελλον µετανοεῖν, καὶ ἐπι-
στρέφειν ἐπὶ τὸν Θεόν, ἄξια τῆς µετανοίας ἔργα πράσσοντας.
ἕνεκα τούτων µε οἵ ᾿Ιουδαῖοι συλλαβόµενοι ἐν τῷ ἱερῷ, ἐπει- 21

v.11 καίc κατάp πᾶςaafpn ὁdafp συναγωγήnafp πολλάκιςbo τιµωρέωvppanms αὐτόςrpamp

ἀναγκάζωviia1s βλασφηµέωvnpa περισσῶςbo τέxo ἐµµαίνοµαιvppnnms αὐτόςrpdmp διώκωviia1s
ἕωςc καίc εἰςp ὁdafp ἔξωbo πόλιςnafp . v.12 ἐνp ὅςrrdnp καίc πορεύοµαιvppnnms εἰςp
ὁdafs ∆αµασκόςnafs µετάp ἐξουσίαngfs καίc ἐπιτροπήngfs ὁdgfs παράp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp .
v.13 ἡµέραngfs µέσοςagfsn κατάp ὁdafs ὁδόςnafs ὁράωviaa1s βασιλεύςnvms οὐρανόθενbo ὑπέρp
ὁdafs λαµπρότηςnafs ὁdgms ἥλιοςngms περιλάµπωvpaaans ἐγώrpa-s φῶςnans καίc ὁdamp σύνp
ἐγώrpd-s πορεύοµαιvppnamp . v.14 πᾶςagmpn δέc καταπίπτωvpaagmp ἐγώrpg-p εἰςp ὁdafs
γῆnafs ἀκούωviaa1s φωνήnafs λαλέωvppaafs πρόςp ἐγώrpa-s καίc λέγωvppaafs ὁddfs ῾Εβραΐςndfs
διάλεκτοςndfs Σαούλtp Σαούλtp τίςrqans ἐγώrpa-s διώκωvipa2s σκληρόςannsn σύrpd-s πρόςp
κέντρονnanp λακτίζωvnpa . v.15 ἐγώrpn-s δέc λέγωviaa1s τίςrqnms εἰµίvipx2s κύριοςnvms ὁdnms
δέc λέγωviaa3s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ᾿Ιησοῦςnnms ὅςrrams σύrpn-s διώκωvipa2s . v.16 ἀλλάc
ἀνίστηµιvdaa2s καίc ἵστηµιvdaa2s ἐπίp ὁdamp πούςnamp σύrpg-s εἰςp οὗτοςrdans γάρc ὁράωviap1s
σύrpd-s προχειρίζοµαιvnad σύrpa-s ὑπηρέτηςnams καίc µάρτυςnams ὅςrrgnp τέxo ὁράωviaa2s
ὅςrrgnp τέxo ὁράωvifp1s σύrpd-s . v.17 ἐξαιρέωvppmnms σύrpa-s ἐκp ὁdgms λαόςngms καίc
dgnp ngnp p rramp
ὁ ἔθνος εἰς ὅς νῦν σύrpa-s ἀποστέλλωvipa1s . v.18 ἀνοίγωvnaa ὀφθαλµόςnamp
bo

αὐτόςrpgmp καίc ἐπιστρέφωvnaa ἀπόp σκότοςngns εἰςp φῶςnans καίc ὁdgfs ἐξουσίαngfs ὁdgms
Σατανᾶςngms ἐπίp ὁdams θεόςnams ὁdgms λαµβάνωvnaa αὐτόςrpamp ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp καίc
κλῆροςnams ἐνp ὁddmp ἁγιάζωvpxpdmp πίστιςndfs ὁddfs εἰςp ἐγώrpa-s . v.19 ὅθενbo βασιλεύςnvms
᾿Αγρίππαςnvms οὐxo γίνοµαιviad1s ἀπειθήςanmsn ὁddfs οὐράνιοςadfsn ὀπτασίαndfs . v.20 ἀλλάc
ὁddmp ἐνp ∆αµασκόςndfs πρῶτοςbo καίc ῾Ιεροσόλυµαndnp εἰςp πᾶςaafsn τέxo ὁdafs χώραnafs ὁdgfs
᾿Ιουδαίαngfs καίc ὁddnp ἔθνοςndnp ἀπαγγέλλωviia1s µετανοέωvnpa καίc ἐπιστρέφωvnpa ἐπίp ὁdams
θεόςnams ἄξιοςaanpn ὁdgfs µετάνοιαngfs ἔργονnanp πράσσωvppaamp .
 26. 22–31 ΠΡΑΞΕΙΣ 430
22 ρῶντο διαχειρίσασθαι. ἐπικουρίας οὖν τυχὼν τῆς παρὰ τοῦ
Θεοῦ, ἄχρι τῆς ἡµέρας ταύτης ἕστηκα µαρτυρούµενος µικρῷ
τε καὶ µεγάλῳ, οὐδὲν ἐκτὸς λέγων ὧν τε οἱ προφῆται ἐλάλη-
23 σαν µελλόντων γίνεσθαι καὶ Μωσῆς, εἰ παθητὸς ὁ Χριστός, εἰ
πρῶτος ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν φῶς µέλλει καταγγέλλειν τῷ λαῷ
24 καὶ τοῖς ἔθνεσι. Ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἀπολογουµένου, ὁ Φῆστος
µεγάλῃ τῇ φωνῇ ἔφη, Μαίνῃ, Παῦλε, τὰ πολλά σε γράµµατα
25 εἰς µανίαν περιτρέπει. ὁ δέ, Οὐ µαίνοµαι, φησί, κράτιστε
Φῆστε, ἀλλ΄ ἀληθείας καὶ σωφροσύνης ῥήµατα ἀποφθέγγοµαι.
26 ἐπίσταται γὰρ περὶ τούτων ὁ βασιλεύς, πρὸς ὃν καὶ παρρησι-
αζόµενος λαλῶ, λανθάνειν γὰρ αὐτόν τι τούτων οὐ πείθοµαι
27 οὐδέν, οὐ γάρ ἐστιν ἐν γωνίᾳ πεπραγµένον τοῦτο. πιστεύεις,
28 βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, τοῖς προφήταις· οἶδα ὅτι πιστεύεις. ὁ δὲ
᾿Αγρίππας πρὸς τὸν Παῦλον ἔφη, ᾿Εν ὀλίγῳ µε πείθεις Χριστια-
29 νὸν γενέσθαι. ὁ δὲ Παῦλος εἶπεν, Εὐξαίµην ἂν τῷ Θεῷ, καὶ ἐν
ὀλίγῳ καὶ ἐν πολλῷ οὐ µόνον σε, ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς ἀκού-
οντάς µου σήµερον, γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος κἀγώ εἰµι, πα-
30 ρεκτὸς τῶν δεσµῶν τούτων. Καὶ ταῦτα εἰπόντος αὐτοῦ, ἀνέστη
ὁ βασιλεὺς καὶ ὁ ἡγεµών, ἥ τε Βερνίκη, καὶ οἱ συγκαθήµενοι
31 αὐτοῖς, καὶ ἀναχωρήσαντες ἐλάλουν πρὸς ἀλλήλους, λέγοντες

v.21 ἕνεκαbo οὗτοςrdgnp ἐγώrpa-s ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn συλλαµβάνωvpamnmp ἐνp ὁddns

ἱερόνndns πειράοµαιviin3p διαχειρίζωvnam . v.22 ἐπικουρίαngfs οὖνc τυγχάνωvpaanms ὁdgfs
παράp ὁdgms θεόςngms ἄχριp ὁdgfs ἡµέραngfs οὗτοςrdgfs ἵστηµιvixa1s µαρτυρέωvpppnms
µικρόςadmsn τέxo καίc µέγαςadmsn οὐδείςaansn ἐκτόςbo λέγωvppanms ὅςrrgnp τέxo ὁdnmp
προφήτηςnnmp λαλέωviaa3p µέλλωvppagnp γίνοµαιvnpn καίc Μωϋσῆςnnms . v.23 εἰqo
παθητόςanmsn ὁdnms Χριστόςnnms εἰqo πρῶτοςanmsn ἐκp ἀνάστασιςngfs νεκρόςagmpn φῶςnans
µέλλωvipa3s καταγγέλλωvnpa ὁddms λαόςndms καίc ὁddnp ἔθνοςndnp . v.24 οὗτοςrdanp
δέc αὐτόςrpgms ἀπολογέοµαιvppngms ὁdnms Φῆστοςnnms µέγαςadfsn ὁddfs φωνήndfs
φηµίviix3s µαίνοµαιvipn2s Παῦλοςnvms ὁdnnp πολύςannpn σύrpa-s γράµµαnnnp εἰςp µανίαnafs
περιτρέπωvipa3s . v.25 ὁdnms δέc οὐxo µαίνοµαιvipn1s φηµίvipx3s κράτιστοςavmsn Φῆστοςnvms
ἀλλάc ἀλήθειαngfs καίc σωφροσύνηngfs ῥῆµαnanp ἀποφθέγγοµαιvipn1s . v.26 ἐπίσταµαιvipn3s
γάρc περίp οὗτοςrdgnp ὁdnms βασιλεύςnnms πρόςp ὅςrrams καίc παρρησιάζοµαιvppnnms
λαλέωvipa1s λανθάνωvnpa γάρc αὐτόςrpams τι-σριανσ οὗτοςrdgnp οὐxo πείθωvipp1s οὐδείςaansn
οὐxo γάρc εἰµίvipx3s ἐνp γωνίαndfs πράσσωvpxpnns οὗτοςrdnns . v.27 πιστεύωvipa2s βασιλεύςnvms
᾿Αγρίππαςnvms ὁddmp προφήτηςndmp οἶδαvixa1s ὅτιc πιστεύωvipa2s . v.28 ὁdnms δέc
᾿Αγρίππαςnnms πρόςp ὁdams Παῦλοςnams φηµίviix3s ἐνp ὀλίγοςadnsn ἐγώrpa-s πείθωvipa2s
Χριστιανόςnams γίνοµαιvnad . v.29 ὁdnms δέc Παῦλοςnnms λέγωviaa3s εὔχοµαιvoad1s ἄνxo ὁddms
θεόςndms καίc ἐνp ὀλίγοςadnsn καίc ἐνp πολύςadnsn οὐxo µόνοςbo σύrpa-s ἀλλάc καίc πᾶςaampn
ὁdamp ἀκούωvppaamp ἐγώrpg-s σήµερονbo γίνοµαιvnad τοιοῦτοςrdamp ὁποῖοςannsn κἀγώrpn-s
εἰµίvipx1s παρεκτόςbo ὁdgmp δεσµόςngmp οὗτοςrdgmp . v.30 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaagms
αὐτόςrpgms ἀνίστηµιviaa3s ὁdnms βασιλεύςnnms καίc ὁdnms ἡγεµώνnnms ὁdnfs τέxo Βερνίκηnnfs
καίc ὁdnmp συγκάθηµαιvppnnmp αὐτόςrpdmp .
431 ΠΡΑΞΕΙΣ 26. 32–27. 9
ὅτι Οὐδὲν θανάτου ἄξιον ἢ δεσµῶν πράσσει ὁ ἄνθρωπος οὗτος.
᾿Αγρίππας δὲ τῷ Φήστῳ ἔφη, ᾿Απολελύσθαι ἐδύνατο ὁ ἄνθρωπος 32
οὗτος, εἰ µὴ ἐπεκέκλητο Καίσαρα.
῾Ως δὲ ἐκρίθη τοῦ ἀποπλεῖν ἡµᾶς εἰς τὴν ᾿Ιταλίαν, παρε- 27
δίδουν τόν τε Παῦλον καί τινας ἑτέρους δεσµώτας ἑκατοντάρ-
χῃ, ὀνόµατι ᾿Ιουλίῳ, σπείρης Σεβαστῆς. ἐπιβάντες δὲ πλοίῳ 2
᾿Αδραµυττηνῷ, µέλλοντες πλεῖν τοὺς κατὰ τὴν ᾿Ασίαν τόπους,
ἀνήχθηµεν, ὄντος σὺν ἡµῖν ᾿Αριστάρχου Μακεδόνος Θεσσαλο-
νικέως. τῇ τε ἑτέρᾳ κατήχθηµεν εἰς Σιδῶνα, φιλανθρώπως τε ὁ 3
᾿Ιούλιος τῷ Παύλῳ χρησάµενος ἐπέτρεψε πρὸς τοὺς φίλους πο-
ρευθέντα ἐπιµελείας τυχεῖν. κἀκεῖθεν ἀναχθέντες ὑπεπλεύ- 4
σαµεν τὴν Κύπρον, διὰ τὸ τοὺς ἀνέµους εἶναι ἐναντίους. τό τε 5
πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ Παµφυλίαν διαπλεύσαντες,
κατήλθοµεν εἰς Μύρα τῆς Λυκίας. κἀκεῖ εὑρὼν ὁ ἑκατόν- 6
ταρχος πλοῖον ᾿Αλεξανδρῖνον πλέον εἰς τὴν ᾿Ιταλίαν, ἐνεβίβασεν
ἡµᾶς εἰς αὐτό. ἐν ἱκαναῖς δὲ ἡµέραις βραδυπλοοῦντες, καὶ 7
µόλις γενόµενοι κατὰ τὴν Κνίδον, µὴ προσεῶντος ἡµᾶς τοῦ ἀ-
νέµου, ὑπεπλεύσαµεν τὴν Κρήτην κατὰ Σαλµώνην, µόλις τε 8
παραλεγόµενοι αὐτὴν ἤλθοµεν εἰς τόπον τινὰ καλούµενον Κα-
λοὺς Λιµένας, ᾧ ἐγγὺς ἦν πόλις Λασαία. ῾Ικανοῦ δὲ χρόνου 9
διαγενοµένου, καὶ ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοός, διὰ τὸ καὶ

v.31 καίc ἀναχωρέωvpaanmp λαλέωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp λέγωvppanmp ὅτιc οὐδείςaansn

θάνατοςngms ἄξιοςaansn ἤxo δεσµόςngmp πράσσωvipa3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms .
v.32 ᾿Αγρίππαςnnms δέc ὁddms Φῆστοςndms φηµίviix3s ἀπολύωvnxp δύναµαιviin3s ὁdnms
ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms εἰqo µήxo ἐπικαλέωviyd3s Καῖσαρnams . 27. v.1 ὡςbo
c viap3s dgms vnpa rpa-p p dafs nafs
δέ κρίνω ὁ ἀποπλέω ἐγώ εἰς ὁ ᾿Ιταλία παραδίδωµιviia3p
ὁdams τέxo Παῦλοςnams καίc τι-σριαµπ ἕτεροςaampn δεσµώτηςnamp ἑκατοντάρχηςndms
ὄνοµαndns ᾿Ιούλιοςndms σπεῖραngfs σεβαστόςagfsn . v.2 ἐπιβαίνωvpaanms δέc πλοῖονndns
᾿Αδραµυττηνόςadnsn µέλλωvppanmp πλέωvnpa ὁdamp κατάp ὁdafs ᾿Ασίαnafs τόποςnamp ἀνάγωviap1p
εἰµίvppxgms σύνp ἐγώrpd-p ᾿Αρίσταρχοςngms Μακεδώνngms Θεσσαλονικεύςngms . v.3 ὁddfs
τέxo ἕτεροςadfsn κατηχέωviap1s εἰςp Σιδώνnafs φιλανθρώπωςbo τέxo ὁdnms ᾿Ιούλιοςnnms ὁddms
Παῦλοςndms χράοµαιvpadnms ἐπιτρέπωviaa3s πρόςp ὁdamp φίλοςaampn πορεύοµαιvpaoams
ἐπιµέλειαngfs τυγχάνωvnaa . v.4 κἀκεῖθενbo ἀνάγωvpapnmp ὑποπλέωviaa1p ὁdafs Κύπροςnafs
διάp ὁdans ὁdamp ἄνεµοςnamp εἰµίvnpx ἐναντίοςaampn . v.5 ὁdans τέxo πέλαγοςnans
ὁdans κατάp ὁdafs Κιλικίαnafs καίc Παµφυλίαnafs διαπλέωvpaanmp κατέρχοµαιviaa1p εἰςp
Μύραnanp ὁdgfs Λυκίαngfs . v.6 κἀκεῖbo εὑρίσκωvpaanms ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms πλοῖονnans
᾿Αλεξανδρῖνοςaansn πλέωvppaans εἰςp ὁdafs ᾿Ιταλίαnafs ἐµβιβάζωviaa3s ἐγώrpa-p εἰςp αὐτόςrpans .
v.7 ἐνp ἱκανόςadfpn δέc ἡµέραndfp βραδυπλοέωvppanmp καίc µόλιςbo γίνοµαιvpadnmp κατάp ὁdafs
Κνίδοςnafs µήxo προσεάωvppagms ἐγώrpa-p ὁdgms ἄνεµοςngms ὑποπλέωviaa1p ὁdafs Κρήτηnafs
κατάp Σαλµώνηnafs . v.8 µόλιςbo τέxo παραλέγοµαιvppnnmp αὐτόςrpafs ἔρχοµαιviaa1p εἰςp
τόποςnams τι-σριαµσ καλέωvpppams καλόςaampn λιµήνnamp ὅςrrdms ἐγγύςbo εἰµίviix3s πόλιςnnfs
Λασαίαnnfs .
 27. 10–20 ΠΡΑΞΕΙΣ 432
10 τὴν νηστείαν ἤδη παρεληλυθέναι, παρῄνει ὁ Παῦλος. λέγων
αὐτοῖς, ῎Ανδρες, θεωρῶ ὅτι µετὰ ὕβρεως καὶ πολλῆς ζηµίας, οὐ
µόνον τοῦ φόρτου καὶ τοῦ πλοίου ἀλλὰ καὶ τῶν ψυχῶν ἡµῶν,
11 µέλλειν ἔσεσθαι τὸν πλοῦν. ὁ δὲ ἑκατόνταρχος τῷ κυβερνήτῃ
καὶ τῷ ναυκλήρῳ ἐπείθετο µᾶλλον ἢ τοῖς ὑπὸ τοῦ Παύλου λεγο-
12 µένοις. ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιµένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχει-
µασίαν, οἱ πλείους ἔθεντο βουλὴν ἀναχθῆναι κἀκεῖθεν, εἴπως
δύναιντο καταντήσαντες εἰς Φοίνικα παραχειµάσαι, λιµένα τῆς
13 Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον. ὑποπνεύσαν-
τος δὲ νότου, δόξαντες τῆς προθέσεως κεκρατηκέναι, ἄραντες
14 ἆσσον παρελέγοντο τὴν Κρήτην. µετ΄ οὐ πολὺ δὲ ἔβαλε κατ΄
15 αὐτῆς ἄνεµος τυφωνικός, ὁ καλούµενος Εὐροκλύδων, συν-
αρπασθέντος δὲ τοῦ πλοίου, καὶ µὴ δυναµένου ἀντοφθαλµεῖν
16 τῷ ἀνέµῳ, ἐπιδόντες ἐφερόµεθα. νησίον δέ τι ὑποδραµόντες
καλούµενον Κλαύδην µόλις ἰσχύσαµεν περικρατεῖς γενέσθαι
17 τῆς σκάφης, ἣν ἄραντες, βοηθείαις ἐχρῶντο, ὑποζωννύντες τὸ
πλοῖον, φοβούµενοί τε µὴ εἰς τὴν σύρτιν ἐκπέσωσι, χαλάσαν-
18 τες τὸ σκεῦος, οὕτως ἐφέροντο. σφοδρῶς δὲ χειµαζοµένων
19 ἡµῶν, τῇ ἑξῆς ἐκβολὴν ἐποιοῦντο, καὶ τῇ τρίτῃ αὐτόχειρες τὴν
20 σκευὴν τοῦ πλοίου ἐρρίψαµεν. µήτε δὲ ἡλίου µήτε ἄστρων
ἐπιφαινόντων ἐπὶ πλείονας ἡµέρας, χειµῶνός τε οὐκ ὀλίγου ἐ-

v.9 ἱκανόςagmsn δέc χρόνοςngms διαγίνοµαιvpadgms καίc εἰµίvppxgms ἤδηbo ἐπισφαλήςagmsn

ὁdgms πλόοςngms διάp ὁdans καίc ὁdafs νηστείαnafs ἤδηbo παρέρχοµαιvnxa παραινέωviia3s ὁdnms
Παῦλοςnnms . v.10 λέγωvppanms αὐτόςrpdmp ἀνήρnvmp θεωρέωvipa1s ὅτιc µετάp ὕβριςngfs καίc
πολύςagfsn ζηµίαngfs οὐxo µόνοςbo ὁdgms φορτίονngms καίc ὁdgns πλοῖονngns ἀλλάc καίc ὁdgfp
ψυχήngfp ἐγώrpg-p µέλλωvnpa εἰµίvnfx ὁdams πλόοςnams . v.11 ὁdnms δέc ἑκατοντάρχηςnnms
ὁddms κυβερνήτηςndms καίc ὁddms ναύκληροςndms πείθωviip3s µᾶλλονbo ἤxo ὁddnp ὑπόp
ὁdgms Παῦλοςngms λέγωvpppdnp . v.12 ἀνεύθετοςagmsn δέc ὁdgms λιµήνngms ὑπάρχωvppagms
πρόςp παραχειµασίαnafs ὁdnmp πολύςanmpc τίθηµιviam3p βουλήnafs ἀνάγωvnap κἀκεῖθενbo εἰqo
δύναµαιvopn3p καταντάωvpaanmp εἰςp Φοῖνιξnams παραχειµάζωvnaa λιµήνnams ὁdgfs Κρήτηngfs
βλέπωvppaams κατάp λίψnams καίc κατάp χῶροςnams . v.13 ὑποπνέωvpaagms δέc νότοςngms
δοκέωvpaanmp ὁdgfs πρόθεσιςngfs κρατέωvnxa αἴρωvpaanmp ἆσσονbo παραλέγοµαιviin3p ὁdafs
Κρήτηnafs . v.14 µετάp οὐxo πολύςaansn δέc βάλλωviaa3s κατάp αὐτόςrpgfs ἄνεµοςnnms
τυφωνικόςanmsn ὁdnms καλέωvpppnms εὐροκλύδωνnnms . v.15 συναρπάζωvpapgns δέc ὁdgns
πλοῖονngns καίc µήxo δύναµαιvppngns ἀντοφθαλµέωvnpa ὁddms ἄνεµοςndms ἐπιδίδωµιvpaanmp
φέρωviip1p . v.16 νησίονnans δέc τι-σριανσ ὑποτρέχωvpaanmp καλέωvpppans Καῦδαnafs
µόλιςbo ἰσχύωviaa1p περικρατήςanmpn γίνοµαιvnad ὁdgfs σκάφηngfs . v.17 ὅςrrafs αἴρωvpaanmp
βοήθειαndfp χράοµαιviin3p ὑποζώννυµιvppanmp ὁdans πλοῖονnans φοβέοµαιvppnnmp τέxo µήxo
εἰςp ὁdafs Σύρτιςnafs ἐκπίπτωvsaa3p χαλάωvpaanmp ὁdans σκεῦοςnans οὕτωbo φέρωviip3p .
v.18 σφοδρῶςbo δέc χειµάζωvpppgmp ἐγώrpg-p ὁddfs ἑξῆςbo ἐκβολήnafs ποιέωviim3p . v.19 καίc
ὁddfs τρίτοςadfsn αὐτόχειρanmpn ὁdafs σκευήnafs ὁdgns πλοῖονngns ῥίπτωviaa1p .
433 ΠΡΑΞΕΙΣ 27. 21–31
πικειµένου, λοιπὸν περιῃρεῖτο πᾶσα ἐλπὶς τοῦ σῴζεσθαι ἡµᾶς.
πολλῆς δὲ ἀσιτίας ὑπαρχούσης, τότε σταθεὶς ὁ Παῦλος ἐν µέ- 21
σῳ αὐτῶν, εἶπεν, ῎Εδει µέν, ὦ ἄνδρες, πειθαρχήσαντάς µοι µὴ
ἀνάγεσθαι ἀπὸ τῆς Κρήτης, κερδῆσαί τε τὴν ὕβριν ταύτην καὶ
τὴν ζηµίαν. καὶ τὰ νῦν παραινῶ ὑµᾶς εὐθυµεῖν, ἀποβολὴ γὰρ 22
ψυχῆς οὐδεµία ἔσται ἐξ ὑµῶν, πλὴν τοῦ πλοίου. παρέστη γάρ 23
µοι τῇ νυκτὶ ταύτῃ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ, οὗ εἰµι, ᾧ καὶ λατρεύω,
λέγων, Μὴ φοβοῦ Παῦλε, Καίσαρί σε δεῖ παραστῆναι, καὶ ἰδού, 24
κεχάρισταί σοι ὁ Θεὸς πάντας τοὺς πλέοντας µετὰ σοῦ. διὸ 25
εὐθυµεῖτε ἄνδρες, πιστεύω γὰρ τῷ Θεῷ ὅτι οὕτως ἔσται καθ΄ ὃν
τρόπον λελάληταί µοι. εἰς νῆσον δέ τινα δεῖ ἡµᾶς ἐκπεσεῖν. 26
῾Ως δὲ τεσσαρεσκαιδεκάτη νὺξ ἐγένετο, διαφεροµένων ἡµῶν ἐν 27
τῷ ᾿Αδρίᾳ, κατὰ µέσον τῆς νυκτὸς, ὑπενόουν οἱ ναῦται προσά-
γειν τινὰ αὐτοῖς χώραν, καὶ βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς εἴκοσι, 28
βραχὺ δὲ διαστήσαντες, καὶ πάλιν βολίσαντες, εὖρον ὀργυιὰς
δεκαπέντε, φοβούµενοί τε µήπως εἰς τραχεῖς τόπους ἐκπέσω- 29
µεν, ἐκ πρύµνης ῥίψαντες ἀγκύρας τέσσαρας, ηὔχοντο ἡµέραν
γενέσθαι. τῶν δὲ ναυτῶν ζητούντων φυγεῖν ἐκ τοῦ πλοίου, καὶ 30
χαλασάντων τὴν σκάφην εἰς τὴν θάλασσαν, προφάσει ὡς ἐκ
πρώρας µελλόντων ἀγκύρας ἐκτείνειν, εἶπεν ὁ Παῦλος τῷ ἑ- 31
κατοντάρχῃ καὶ τοῖς στρατιώταις, ᾿Εὰν µὴ οὗτοι µείνωσιν ἐν τῷ

v.20 µήτεc δέc ἥλιοςngms µήτεc ἄστρονngnp ἐπιφαίνωvppagnp ἐπίp πολύςaampc ἡµέραnafp
χειµώνngms τέxo οὐxo ὀλίγοςagmsn ἐπίκειµαιvppngms λοιπόςaansn περιαιρέωviip3s πᾶςanfsn
ἐλπίςnnfs ὁdgms σῴζωvnpp ἐγώrpa-p . v.21 πολύςagfsn δέc ἀσιτίαngfs ὑπάρχωvppagfs τότεbo
ἵστηµιvpapnms ὁdnms Παῦλοςnnms ἐνp µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s δεῖviiq3s µένxo ὦi
ἀνήρnvmp πειθαρχέωvpaaamp ἐγώrpd-s µήxo ἀνάγωvnpp ἀπόp ὁdgfs Κρήτηngfs κερδαίνωvnaa
τέxo ὁdafs ὕβριςnafs οὗτοςrdafs καίc ὁdafs ζηµίαnafs . v.22 καίc ὁdanp νῦνbo παραινέωvipa1s
rpa-p vnpa nnfs c ngfs
σύ εὐθυµέω ἀποβολή γάρ ψυχή οὐδείςanfsn εἰµίvifx3s ἐκp σύrpg-p πλήνbo
ὁdgns πλοῖονngns . v.23 παρίστηµιviaa3s γάρc ἐγώrpd-s ὁddfs νύξndfs οὗτοςrddfs ἄγγελοςnnms
ὁdgms θεόςngms ὅςrrgms εἰµίvipx1s ὅςrrdms καίc λατρεύωvipa1s . v.24 λέγωvppanms µήxo
φοβέοµαιvdpm2s Παῦλοςnvms Καῖσαρndms σύrpa-s δεῖvipq3s παρίστηµιvnaa καίc ἰδούvdaa2s
χαρίζοµαιvixn3s σύrpd-s ὁdnms θεόςnnms πᾶςaampn ὁdamp πλέωvppaamp µετάp σύrpg-s .
v.25 διόc εὐθυµέωvdpa2p ἀνήρnvmp πιστεύωvipa1s γάρc ὁddms θεόςndms ὅτιc οὕτωbo
εἰµίvifx3s κατάp ὅςrrams τρόποςnams λαλέωvixp3s ἐγώrpd-s . v.26 εἰςp νῆσοςnafs δέc τι-
vipq3s rpa-p vnaa bo
-σριαφσ δεῖ ἐγώ ἐκπίπτω . v.27 ὡς δέ τεσσαρεσκαιδέκατοςanfsn νύξnnfs
c

γίνοµαιviad3s διαφέρωvpppgmp ἐγώrpg-p ἐνp ὁddms ᾿Αδρίαςndms κατάp µέσοςaansn ὁdgfs νύξngfs
ὑπονοέωviia3p ὁdnmp ναῦτηςnnmp προσάγωvnpa τι-σριαφσ αὐτόςrpdmp χώραnafs . v.28 καίc
βολίζωvpaanmp εὑρίσκωviaa3p ὀργυιάnafp εἴκοσιnnmp βραχύςaansn δέc διΐστηµιvpaanmp καίc
πάλινbo βολίζωvpaanmp εὑρίσκωviaa3p ὀργυιάnafp δεκαπέντεtn . v.29 φοβέοµαιvppnnmp τέxo
µή&πώςc εἰςp τραχύςaampn τόποςnamp ἐκπίπτωvsaa1p ἐκp πρύµναngfs ῥίπτωvpaanmp ἄγκυραnafp
τέσσαρεςnafp εὔχοµαιviin3p ἡµέραnafs γίνοµαιvnad . v.30 ὁdgmp δέc ναῦτηςngmp ζητέωvppagmp
φεύγωvnaa ἐκp ὁdgns πλοῖονngns καίc χαλάωvpaagmp ὁdafs σκάφηnafs εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs
πρόφασιςndfs ὡςbo ἐκp πρῷραngfs µέλλωvppagmp ἄγκυραnafp ἐκτείνωvnpa .
 27. 32–42 ΠΡΑΞΕΙΣ 434
32 πλοίῳ, ὑµεῖς σωθῆναι οὐ δύνασθε. τότε οἱ στρατιῶται ἀπέκο-
33 ψαν τὰ σχοινία τῆς σκάφης, καὶ εἴασαν αὐτὴν ἐκπεσεῖν. ἄχρι
δὲ οὗ ἔµελλεν ἡµέρα γίνεσθαι, παρεκάλει ὁ Παῦλος ἅπαντας
µεταλαβεῖν τροφῆς, λέγων, Τεσσαρεσκαιδεκάτην σήµερον ἡ-
µέραν προσδοκῶντες ἄσιτοι διατελεῖτε, µηδὲν προσλαβόµενοι.
34 διὸ παρακαλῶ ὑµᾶς προσλαβεῖν τροφῆς, τοῦτο γὰρ πρὸς τῆς
ὑµετέρας σωτηρίας ὑπάρχει, οὐδενὸς γὰρ ὑµῶν θρὶξ ἐκ τῆς
35 κεφαλῆς πεσεῖται. εἴπων δὲ ταῦτα, καὶ λαβὼν ἄρτον, εὐχα-
ρίστησε τῷ Θεῷ ἐνώπιον πάντων, καὶ κλάσας ἤρξατο ἐσθίειν.
36 εὔθυµοι δὲ γενόµενοι πάντες καὶ αὐτοὶ προσελάβοντο τροφῆς.
37 ἤµεν δὲ ἐν τῷ πλοίῳ αἱ πᾶσαι ψυχαί, διακόσιαι ἑβδοµηκονταέξ.
38 κορεσθέντες δὲ τροφῆς ἐκούφιζον τὸ πλοῖον, ἐκβαλλόµενοι τὸν
39 σῖτον εἰς τὴν θάλασσαν. ὅτε δε ἡµέρα ἐγένετο, τὴν γῆν οὐκ
ἐπεγίνωσκον, κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλόν, εἰς ὃν
40 ἐβουλεύσαντο, εἰ δύναιντο, ἐξῶσαι τὸ πλοῖον. καὶ τὰς ἀγκύρας
περιελόντες εἴων εἰς τὴν θάλασσαν, ἅµα ἀνέντες τὰς ζευκτηρίας
τῶν πηδαλίων, καὶ ἐπάραντες τὸν ἀρτέµονα τῇ πνεούσῃ κατεῖ-
41 χον εἰς τὸν αἰγιαλόν. περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον
ἐπώκειλαν τὴν ναῦν, καὶ ἡ µὲν πρώρα ἐρείσασα ἔµεινεν ἀσά-
42 λευτος, ἡ δὲ πρύµνα ἐλύετο ὑπὸ τῆς βίας τῶν κυµάτων. τῶν δὲ
στρατιωτῶν βουλὴ ἐγένετο ἵνα τοὺς δεσµώτας ἀποκτείνωσι, µή-

v.31 λέγωviaa3s ὁdnms Παῦλοςnnms ὁddms ἑκατοντάρχηςndms καίc ὁddmp στρατιώτηςndmp

ἐάνqo µήxo οὗτοςrdnmp µένωvsaa3p ἐνp ὁddns πλοῖονndns σύrpn-p σῴζωvnap οὐxo δύναµαιvipn2p .
v.32 τότεbo ὁdnmp στρατιώτηςnnmp ἀποκόπτωviaa3p ὁdanp σχοινίονnanp ὁdgfs σκάφηngfs καίc
ἐάωviaa3p αὐτόςrpafs ἐκπίπτωvnaa . v.33 ἄχριp δέc ὅςrrgns µέλλωviia3s ἡµέραnnfs γίνοµαιvnpn
παρακαλέωviia3s ὁdnms Παῦλοςnnms ἅπαςaampn µεταλαµβάνωvnaa τροφήngfs λέγωvppanms
τεσσαρεσκαιδέκατοςaafsn σήµερονbo ἡµέραnafs προσδοκάωvppanmp ἄσιτοςanmpn διατελέωvipa2p
µηδείςaansn προσλαµβάνωvpamnmp . v.34 διόc παρακαλέωvipa1s σύrpa-p προσλαµβάνωvnaa
τροφήngfs οὗτοςrdnns γάρc πρόςp ὁdgfs ὑµέτεροςrsgfs σωτηρίαngfs ὑπάρχωvipa3s οὐδείςagmsn
γάρc σύrpg-p θρίξnnfs ἐκp ὁdgfs κεφαλήngfs πίπτωvifd3s . v.35 λέγωvpaanms δέc οὗτοςrdanp
καίc λαµβάνωvpaanms ἄρτοςnams εὐχαριστέωviaa3s ὁddms θεόςndms ἐνώπιονbo πᾶςagmpn καίc
κλάωvpaanms ἄρχωviad3s ἐσθίωvnpa . v.36 εὔθυµοςanmpn δέc γίνοµαιvpadnmp πᾶςanmpn καίc
αὐτόςrpnmp προσλαµβάνωviam3p τροφήngfs . v.37 εἰµίviix1p δέc ἐνp ὁddns πλοῖονndns ὁdnfp
πᾶςanfpn ψυχήnnfp διακόσιοιnnfp ἑβδοµήκονταtn . v.38 κορέννυµιvpapnmp δέc τροφήngfs
viia3p dans nans vppmnmp dams
κουφίζω ὁ πλοῖον ἐκβάλλω ὁ σῖτοςnams εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs .
v.39 ὅτεbo δέc ἡµέραnnfs γίνοµαιviad3s ὁdafs γῆnafs οὐxo ἐπιγινώσκωviia3p κόλποςnams
δέc τι-σριαµσ κατανοέωviia3p ἔχωvppaams αἰγιαλόςnams εἰςp ὅςrrams βουλεύοµαιviad3p εἰqo
δύναµαιvopn3p ἐξωθέωvnaa ὁdans πλοῖονnans . v.40 καίc ὁdafp ἄγκυραnafp περιαιρέωvpaanmp
viia3p p dafs nafs bo vpaanmp dafp
ἐάω εἰς ὁ θάλασσα ἅµα ἀνίηµι ὁ ζευκτηρίαnafp ὁdgnp πηδάλιονngnp
καίc ἐπαίρωvpaanmp ὁdams ἀρτέµωνnams ὁddfs πνέωvppadfs κατέχωviia3p εἰςp ὁdams αἰγιαλόςnams .
v.41 περιπίπτωvpaanmp δέc εἰςp τόποςnams διθάλασσοςaamsn ἐποκέλλωviaa3p ὁdafs ναῦςnafs καίc
ὁdnfs µένxo πρῷραnnfs ἐρείδωvpaanfs µένωviaa3s ἀσάλευτοςanfsn ὁdnfs δέc πρύµναnnfs λύωviip3s
ὑπόp ὁdgfs βίαngfs ὁdgnp κῦµαngnp .
435 ΠΡΑΞΕΙΣ 27. 43–28. 7
τις ἐκκολυµβήσας διαφύγοι. ὁ δὲ ἑκατόνταρχος, βουλόµενος 43
διασῶσαι τὸν Παῦλον, ἐκώλυσεν αὐτοὺς τοῦ βουλήµατος, ἐκέ-
λευσέ τε τοὺς δυναµένους κολυµβᾷν ἀπορρίψαντας πρώτους
ἐπὶ τὴν γῆν ἐξιέναι, καὶ τοὺς λοιπούς, οὓς µὲν ἐπὶ σανίσιν, 44
οὓς δὲ ἐπί τινων τῶν ἀπὸ τοῦ πλοίου. καὶ οὕτως ἐγένετο πάν-
τας διασωθῆναι ἐπὶ τὴν γῆν.
Καὶ διασωθέντες, τότε ἐπέγνωσαν ὅτι Μελίτη ἡ νῆσος καλεῖ- 28
ται. οἵ δὲ βάρβαροι παρεῖχον οὐ τὴν τυχοῦσαν φιλανθρωπίαν 2
ἡµῖν, ἀνάψαντες γὰρ πυράν, προσελάβοντο πάντας ἡµᾶς, διὰ
τὸν ὑετὸν τὸν ἐφεστῶτα, καὶ διὰ τὸ ψῦχος. συστρέψαντος δὲ 3
τοῦ Παύλου φρυγάνων πλῆθος, καὶ ἐπιθέντος ἐπὶ τὴν πυράν,
ἔχιδνα ἐκ τῆς θέρµης ἐξελθοῦσα καθῆψε τῆς χειρὸς αὐτοῦ. ὡς 4
δὲ εἶδον οἱ βάρβαροι κρεµάµενον τὸ θηρίον ἐκ τῆς χειρὸς αὐ-
τοῦ, ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους, Πάντως φονεύς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος
οὗτος, ὃν διασωθέντα ἐκ τῆς θαλάσσης ἡ ∆ίκη ζῇν οὐκ εἴασεν.
ὁ µὲν οὖν, ἀποτινάξας τὸ θηρίον εἰς τὸ πῦρ, ἔπαθεν οὐδὲν 5
κακόν. οἱ δὲ προσεδόκων αὐτὸν µέλλειν πίµπρασθαι ἢ κατα- 6
πίπτειν ἄφνω νεκρόν, ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτῶν προσδοκώντων, καὶ
θεωρούντων µηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόµενον, µεταβαλλόµε-
νοι ἔλεγον θεὸν αὐτὸν εἶναι. ᾿Εν δὲ τοῖς περὶ τὸν τόπον ἐκεῖνον 7
ὑπῆρχε χωρία τῷ πρώτῳ τῆς νήσου, ὀνόµατι Ποπλίῳ, ὃς ἀναδε-

v.42 ὁdgmp δέc στρατιώτηςngmp βουλήnnfs γίνοµαιviad3s ἵναc ὁdamp δεσµώτηςnamp

ἀποκτείνωvspa3p µήxo ἐκκολυµβάωvpaanms διαφεύγωvoaa3s . v.43 ὁdnms δέc ἑκατοντάρχηςnnms
βούλοµαιvppnnms διασῴζωvnaa ὁdams Παῦλοςnams κωλύωviaa3s αὐτόςrpamp ὁdgns βούληµαngns
κελεύωviaa3s τέxo ὁdamp δύναµαιvppnamp κολυµβάωvnpa ἀπορίπτωvpaaamp πρῶτοςaampn ἐπίp
ὁdafs γῆnafs ἔξειµιvnpx . v.44 καίc ὁdamp λοιπόςaampn ὅςrramp µένxo ἐπίp σανίςndfp ὅςrramp δέc
ἐπίp τι-σριγνπ ὁdgnp ἀπόp ὁdgns πλοῖονngns καίc οὕτωbo γίνοµαιviad3s πᾶςaampn διασῴζωvnap
ἐπίp ὁdafs γῆnafs . 28. v.1 καίc διασῴζωvpapnmp τότεbo ἐπιγινώσκωviaa3p ὅτιc Μελίτηnnfs ὁdnfs
νῆσοςnnfs καλέωvipp3s . v.2 ὁdnmp δέc βάρβαροςanmpn παρέχωviia3p οὐxo ὁdafs τυγχάνωvpaaafs
φιλανθρωπίαnafs ἐγώrpd-p ἀνάπτωvpaanmp γάρc πυράnafs προσλαµβάνωviam3p πᾶςaampn ἐγώrpa-p
διάp ὁdams ὑετόςnams ὁdams ἐφίστηµιvpxaams καίc διάp ὁdans ψῦχοςnans . v.3 συστρέφωvpaagms
δέc ὁdgms Παῦλοςngms φρύγανονngnp πλῆθοςnans καίc ἐπιτίθηµιvpaagms ἐπίp ὁdafs πυράnafs
ἔχιδναnnfs ἐκp ὁdgfs θέρµηngfs ἐξέρχοµαιvpaanfs καθάπτωviaa3s ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgms .
v.4 ὡςbo δέc ὁράωviaa3p ὁdnmp βάρβαροςanmpn κρεµάννυµιvppmans ὁdans θηρίονnans ἐκp ὁdgfs
χείρngfs αὐτόςrpgms λέγωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp πάντωςbo φονεύςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms
ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms ὅςrrams διασῴζωvpapams ἐκp ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdnfs δίκηnnfs ζάωvnpa
οὐxo ἐάωviaa3s . v.5 ὁdnms µένxo οὖνc ἀποτινάσσωvpaanms ὁdans θηρίονnans εἰςp ὁdans
πῦρnans πάσχωviaa3s οὐδείςaansn κακόςaansn . v.6 ὁdnmp δέc προσδοκάωviia3p αὐτόςrpams
µέλλωvnpa πίµπρηµιvnpp ἤxo καταπίπτωvnpa ἄφνωbo νεκρόςaamsn ἐπίp πολύςaansn δέc
αὐτόςrpgmp προσδοκάωvppagmp καίc θεωρέωvppagmp µηδείςaansn ἄτοποςaansn εἰςp αὐτόςrpams
γίνοµαιvppnans µεταβάλλωvppmnmp λέγωviia3p θεόςnams αὐτόςrpams εἰµίvnpx .
 28. 8–17 ΠΡΑΞΕΙΣ 436
8 ξάµενος ἡµᾶς τρεῖς ἡµέρας φιλοφρόνως ἐξένισεν. ἐγένετο δὲ
τὸν πατέρα τοῦ Ποπλίου πυρετοῖς καὶ δυσεντερίᾳ συνεχόµενον
κατακεῖσθαι, πρὸς ὃν ὁ Παῦλος εἰσελθών, καὶ προσευξάµενος,
9 ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτῷ, ἰάσατο αὐτόν. τούτου οὖν γενοµέ-
νου, καὶ οἱ λοιποὶ οἱ ἔχοντες ἀσθενείας ἐν τῇ νήσῳ προσήρ-
10 χοντο καὶ ἐθεραπεύοντο, οἳ καὶ πολλαῖς τιµαῖς ἐτίµησαν ἡ-
11 µᾶς, καὶ ἀναγοµένοις ἐπέθεντο τὰ πρὸς τὴν χρείαν. Μετὰ δὲ
τρεῖς µῆνας ἀνήχθηµεν ἐν πλοίῳ παρακεχειµακότι ἐν τῇ νή-
12 σῳ, ᾿Αλεξανδρίνῳ, παρασήµῳ ∆ιοσκούροις. καὶ καταχθέντες
13 εἰς Συρακούσας ἐπεµείναµεν ἡµέρας τρεῖς, ὅθεν περιελθόντες
κατηντήσαµεν εἰς ῾Ρήγιον, καὶ µετὰ µίαν ἡµέραν ἐπιγενοµένου
14 νότου, δευτεραῖοι ἤλθοµεν εἰς Ποτιόλους, οὗ εὑρόντες ἀδελ-
φούς, παρεκλήθηµεν ἐπ΄ αὐτοῖς ἐπιµεῖναι ἡµέρας ἑπτά, καὶ
15 οὕτως εἰς τὴν ῾Ρώµην ἤλθοµεν. κἀκεῖθεν οἱ ἀδελφοὶ ἀκούσαν-
τες τὰ περὶ ἡµῶν, ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν ἡµῖν ἄχρις ᾿Αππίου
Φόρου καὶ Τριῶν Ταβερνῶν, οὓς ἰδὼν ὁ Παῦλος, εὐχαριστήσας
16 τῷ Θεῷ, ἔλαβε θάρσος. ῞Οτε δὲ ἤλθοµεν εἰς ῾Ρώµην, ὁ ἑκα-
τόνταρχος παρέδωκε τοὺς δεσµίους τῷ στρατοπεδάρχῃ, τῷ δὲ
Παύλῳ ἐπετράπη µένειν καθ΄ ἑαυτόν, σὺν τῷ φυλάσσοντι αὐ-
17 τὸν στρατιώτῃ. ᾿Εγένετο δὲ µετὰ ἡµέρας τρεῖς συγκαλέσασθαι
τὸν Παῦλον τοὺς ὄντας τῶν ᾿Ιουδαίων πρώτους, συνελθόντων
δὲ αὐτῶν, ἔλεγε πρὸς αὐτούς, ἄνδρες ἀδελφοί, ἐγώ οὐδὲν ἐν-
v.7 ἐνp δέc ὁddnp περίp ὁdams τόποςnams ἐκεῖνοςrdams ὑπάρχωviia3s χωρίονnnnp ὁddms
πρῶτοςadmsn ὁdgfs νῆσοςngfs ὄνοµαndns Πόπλιοςndms ὅςrrnms ἀναδέχοµαιvpadnms ἐγώrpa-p
τρεῖςnafp ἡµέραnafp φιλοφρόνωςbo ξενίζωviaa3s . v.8 γίνοµαιviad3s δέc ὁdams πατήρnams
ὁdgms Πόπλιοςngms πυρετόςndmp καίc δυσεντέριονndfs συνέχωvpppams κατάκειµαιvnpn πρόςp
ὅςrrams ὁdnms Παῦλοςnnms εἰσέρχοµαιvpaanms καίc προσεύχοµαιvpadnms ἐπιτίθηµιvpaanms ὁdafp
χείρnafp αὐτόςrpdms ἰάοµαιviad3s αὐτόςrpams . v.9 οὗτοςrdgns οὖνc γίνοµαιvpadgns καίc
ὁdnmp λοιπόςanmpn ὁdnmp ἔχωvppanmp ἀσθένειαnafp ἐνp ὁddfs νῆσοςndfs προσέρχοµαιviin3p
καίc θεραπεύωviip3p . v.10 ὅςrrnmp καίc πολύςadfpn τιµήndfp τιµάωviaa3p ἐγώrpa-p
καίc ἀνάγωvpppdmp ἐπιτίθηµιviam3p ὁdanp πρόςp ὁdafs χρείαnafs . v.11 µετάp δέc
τρεῖςnamp µήνnamp ἀνάγωviap1p ἐνp πλοῖονndns παραχειµάζωvpxadms ἐνp ὁddfs νῆσοςndfs
᾿Αλεξανδρῖνοςadnsn παράσηµοςndns ∆ιόσκουροιndmp . v.12 καίc κατάγωvpapnmp εἰςp
Συράκουσαιnafp ἐπιµένωviaa1p ἡµέραnafp τρεῖςnafp . v.13 ὅθενbo περιέρχοµαιvpaanmp
καταντάωviaa1p εἰςp ῾Ρήγιονnans καίc µετάp εἷςnafs ἡµέραnafs ἐπιγίνοµαιvpadgms νότοςngms
δευτεραῖοςanmpn ἔρχοµαιviaa1p εἰςp Ποτίολοιnamp . v.14 ὅςbo εὑρίσκωvpaanmp ἀδελφόςnamp
viap1p p rpdmp vnaa
παρακαλέω ἐπί αὐτός ἐπιµένω ἡµέραnafp ἑπτάtn καίc οὕτωbo εἰςp ὁdafs
῾Ρώµηnafs ἔρχοµαιviaa1p . v.15 κἀκεῖθενbo ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἀκούωvpaanmp ὁdanp περίp
ἐγώrpg-p ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ἀπάντησιςnafs ἐγώrpd-p ἄχριp ᾿Αππίουngms Φόρονngns καίc
τρεῖςngfp ταβέρνηngfp ὅςrramp ὁράωvpaanms ὁdnms Παῦλοςnnms εὐχαριστέωvpaanms ὁddms
θεόςndms λαµβάνωviaa3s θάρσοςnans . v.16 ὅτεbo δέc ἔρχοµαιviaa1p εἰςp ῾Ρώµηnafs ὁdnms
ἑκατοντάρχηςnnms παραδίδωµιviaa3s ὁdamp δέσµιοςnamp ὁddms στρατοπεδάρχηςndms ὁddms
δέc Παῦλοςndms ἐπιτρέπωviap3s µένωvnpa κατάp ἑαυτοῦrxams σύνp ὁddms φυλάσσωvppadms
αὐτόςrpams στρατιώτηςndms .
437 ΠΡΑΞΕΙΣ 28. 18–26
αντίον ποιήσας τῷ λαῷ ἢ τοῖς ἔθεσι τοῖς πατρῴοις, δέσµιος ἐξ
῾Ιεροσολύµων παρεδόθην εἰς τὰς χεῖρας τῶν ῾Ρωµαίων, οἵτινες 18
ἀνακρίναντές µε ἐβούλοντο ἀπολῦσαι, διὰ τὸ µηδεµίαν αἰτίαν
θανάτου ὑπάρχειν ἐν ἐµοί. ἀντιλεγόντων δὲ τῶν ᾿Ιουδαίων, ἠ- 19
ναγκάσθην ἐπικαλέσασθαι Καίσαρα, οὐχ ὡς τοῦ ἔθνους µου
ἔχων τι κατηγορῆσαι. διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα 20
ὑµᾶς ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι, ἕνεκεν γὰρ τῆς ἐλπίδος τοῦ ᾿Ισ-
ραὴλ τὴν ἅλυσιν ταύτην περίκειµαι. οἱ δὲ πρὸς αὐτὸν εἶπον, 21
῾Ηµεῖς οὔτε γράµµατα περὶ σοῦ ἐδεξάµεθα ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας,
οὔτε παραγενόµενός τις τῶν ἀδελφῶν ἀπήγγειλεν ἢ ἐλάλησέ τι
περὶ σοῦ πονηρόν. ἀξιοῦµεν δὲ παρὰ σοῦ ἀκοῦσαι ἃ φρο- 22
νεῖς, περὶ µὲν γὰρ τῆς αἱρέσεως ταύτης γνωστόν ἐστιν ἡµῖν ὅτι
πανταχοῦ ἀντιλέγεται. Ταξάµενοι δὲ αὐτῷ ἡµέραν, ἧκον πρὸς 23
αὐτὸν εἰς τὴν ξενίαν πλείονες, οἷς ἐξετίθετο διαµαρτυρόµενος
τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, πείθων τε αὐτοὺς τὰ περὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ,
ἀπό τε τοῦ νόµου Μωσέως καὶ τῶν προφητῶν, ἀπὸ πρωῒ ἕως ἑ-
σπέρας. καὶ οἱ µὲν ἐπείθοντο τοῖς λεγοµένοις, οἱ δὲ ἠπίστουν. 24
ἀσύµφωνοι δὲ ὄντες πρὸς ἀλλήλους ἀπελύοντο, εἰπόντος τοῦ 25
Παύλου ῥῆµα ἓν, ὅτι Καλῶς τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον ἐλάλησε διὰ
᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου πρὸς τοὺς πατέρας ἡµῶν, λέγον, Πο- 26
ρεύθητι πρὸς τὸν λαὸν τοῦτον καὶ εἰπὲ, ᾿Ακοῇ ἀκούσετε, καὶ

v.17 γίνοµαιviad3s δέc µετάp ἡµέραnafp τρεῖςnafp συγκαλέωvnam ὁdams Παῦλοςnams ὁdamp
εἰµίvppxamp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn πρῶτοςaampn συνέρχοµαιvpaagmp δέc αὐτόςrpgmp λέγωviia3s
πρόςp αὐτόςrpamp ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp ἐγώrpn-s οὐδείςaansn ἐναντίοςaansn ποιέωvpaanms
ὁddms λαόςndms ἤxo ὁddnp ἔθοςndnp ὁddnp πατρῷοςadnpn δέσµιοςnnms ἐκp ῾Ιεροσόλυµαngnp
παραδίδωµιviap1s εἰςp ὁdafp χείρnafp ὁdgmp ῾Ρωµαῖοςagmpn . v.18 ὅστιςrrnmp ἀνακρίνωvpaanmp
ἐγώrpa-s βούλοµαιviin3p ἀπολύωvnaa διάp ὁdans µηδείςaafsn αἰτίαnafs θάνατοςngms ὑπάρχωvnpa
ἐνp ἐγώrpd-s . v.19 ἀντιλέγωvppagmp δέc ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἀναγκάζωviap1s ἐπικαλέωvnam
Καῖσαρnams οὐxo ὡςbo ὁdgns ἔθνοςngns ἐγώrpg-s ἔχωvppanms τι-σριανσ κατηγορέωvnaa .
v.20 διάp οὗτοςrdafs οὖνc ὁdafs αἰτίαnafs παρακαλέωviaa1s σύrpa-p ὁράωvnaa καίc προσλαλέωvnaa
ἕνεκαbo γάρc ὁdgfs ἐλπίςngfs ὁdgms ᾿Ισραήλtp ὁdafs ἅλυσιςnafs οὗτοςrdafs περίκειµαιvipn1s .
v.21 ὁdnmp δέc πρόςp αὐτόςrpams λέγωviaa3p ἐγώrpn-p οὔτεc γράµµαnanp περίp σύrpg-s
δέχοµαιviad1p ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs οὔτεc παραγίνοµαιvpadnms τι-σρινµσ ὁdgmp ἀδελφόςngmp
ἀπαγγέλλωviaa3s ἤxo λαλέωviaa3s τι-σριανσ περίp σύrpg-s πονηρόςaansn . v.22 ἀξιόωvipa1p δέc
παράp σύrpg-s ἀκούωvnaa ὅςrranp φρονέωvipa2s περίp µένxo γάρc ὁdgfs αἵρεσιςngfs οὗτοςrdgfs
γνωστόςannsn εἰµίvipx3s ἐγώrpd-p ὅτιc πανταχοῦbo ἀντιλέγωvipp3s . v.23 τάσσωvpamnmp δέc
αὐτόςrpdms ἡµέραnafs ἥκωviia3p πρόςp αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs ξενίαnafs πολύςanmpc ὅςrrdmp
ἐκτίθηµιviim3s διαµαρτύροµαιvppnnms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms πείθωvppanms τέxo
αὐτόςrpamp ὁdanp περίp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἀπόp τέxo ὁdgms νόµοςngms Μωϋσῆςngms καίc
ὁdgmp προφήτηςngmp ἀπόp πρωΐbo ἕωςc ἑσπέραngfs . v.24 καίc ὁdnmp µένxo πείθωviip3p
ὁddnp λέγωvpppdnp ὁdnmp δέc ἀπιστέωviia3p . v.25 ἀσύµφωνοςanmpn δέc εἰµίvppxnmp πρόςp
ἀλλήλωνreamp ἀπολύωviim3p λέγωvpaagms ὁdgms Παῦλοςngms ῥῆµαnans εἷςnans ὅτιc καλῶςbo
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn λαλέωviaa3s διάp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms πρόςp
ὁdamp πατήρnamp ἐγώrpg-p .
 28. 27–31 ΠΡΑΞΕΙΣ 438
27 οὐ µὴ συνῆτε, καὶ βλέποντες βλέψετε, καὶ οὐ µὴ ἴδητε, ἐ-
παχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου, καὶ τοῖς ὠσὶ βαρέως
ἤκουσαν, καὶ τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτῶν ἐκάµµυσαν, µήποτε ἴ-
δωσι τοῖς ὀφθαλµοῖς, καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσι, καὶ τῇ καρδίᾳ
28 συνῶσι, καὶ ἐπιστρέψωσι, καὶ ἰάσωµαι αὐτούς. γνωστὸν οὖν
ἔστω ὑµῖν, ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ,
29 αὐτοὶ καὶ ἀκούσονται. καὶ ταῦτα αὐτοῦ εἰπόντος, ἀπῆλθον οἱ
30 ᾿Ιουδαῖοι, πολλὴν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς συζήτησιν. ῎Εµεινε δὲ ὁ
Παῦλος διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ µισθώµατι, καὶ ἀπεδέχετο πάντας
31 τοὺς εἰσπορευοµένους πρὸς αὐτόν, κηρύσσων τὴν βασιλείαν
τοῦ Θεοῦ, καὶ διδάσκων τὰ περὶ τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ,
µετὰ πάσης παρρησίας, ἀκωλύτως.

v.26 λέγωvppanns πορεύοµαιvdao2s πρόςp ὁdams λαόςnams οὗτοςrdams καίc λέγωvdaa2s ἀκοήndfs
ἀκούωvifa2p καίc οὐxo µήxo συνίηµιvsax2p καίc βλέπωvppanmp βλέπωvifa2p καίc οὐxo µήxo
ὁράωvsaa2p . v.27 παχύνωviap3s γάρc ὁdnfs καρδίαnnfs ὁdgms λαόςngms οὗτοςrdgms καίc ὁddnp
οὖςndnp βαρέωςbo ἀκούωviaa3p καίc ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgmp καµµύωviaa3p µήποτεbo
ὁράωvsaa3p ὁddmp ὀφθαλµόςndmp καίc ὁddnp οὖςndnp ἀκούωvsaa3p καίc ὁddfs καρδίαndfs
συνίηµιvsaa3p καίc ἐπιστρέφωvsaa3p καίc ἰάοµαιvsad1s αὐτόςrpamp . v.28 γνωστόςannsn οὖνc
vdpx3s rpd-p c ddnp ndnp viap3s dnns
εἰµί σύ ὅτι ὁ ἔθνος ἀποστέλλω ὁ σωτήριονannsn ὁdgms θεόςngms
αὐτόςrpnmp καίc ἀκούωvifd3p . v.29 καίc οὗτοςrdanp αὐτόςrpgms λέγωvpaagms ἀπέρχοµαιviaa3p
ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn πολύςaafsn ἔχωvppanmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp συζήτησιςnafs . v.30 µένωviaa3s
δέc ὁdnms Παῦλοςnnms διετίαnafs ὅλοςaafsn ἐνp ἴδιοςadmsn µίσθωµαndns καίc ἀποδέχοµαιviin3s
πᾶςaampn ὁdamp εἰσπορεύοµαιvppnamp πρόςp αὐτόςrpams . v.31 κηρύσσωvppanms ὁdafs
βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms καίc διδάσκωvppanms ὁdanp περίp ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms µετάp πᾶςagfsn παρρησίαngfs ἀκωλύτωςbo .
 ΠΑΥΛΟΥ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
Η ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Παῦλος, δοῦλος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, κλητὸς ἀπόστολος, ἀφωρι- 1
σµένος εἰς εὐαγγέλιον Θεοῦ, ὃ προεπηγγείλατο διὰ τῶν προ- 2
φητῶν αὐτοῦ ἐν γραφαῖς ἁγίαις, περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, τοῦ 3
γενοµένου ἐκ σπέρµατος ∆αβὶδ κατὰ σάρκα, τοῦ ὁρισθέντος 4
υἱοῦ Θεοῦ ἐν δυνάµει, κατὰ πνεῦµα ἁγιωσύνης, ἐξ ἀναστάσεως
νεκρῶν, ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡµῶν, δι΄ οὗ ἐλάβοµεν χά- 5
ριν καὶ ἀποστολὴν εἰς ὑπακοὴν πίστεως ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν,
ὑπὲρ τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ, ἐν οἷς ἐστε καὶ ὑµεῖς, κλητοὶ ᾿Ιησοῦ 6
Χριστοῦ, πᾶσι τοῖς οὖσιν ἐν ῾Ρώµῃ ἀγαπητοῖς Θεοῦ, κλητοῖς 7
ἁγίοις, χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ Κυ-
ρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Πρῶτον µὲν εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ µου διὰ 8
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ὑπὲρ πάντων ὑµῶν, ὅτι ἡ πίστις ὑµῶν καταγ-
γέλλεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσµῳ. µάρτυς γάρ µού ἐστιν ὁ θεός, 9
ᾧ λατρεύω ἐν τῷ πνεύµατί µου ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ υἱοῦ αὐ-
τοῦ, ὡς ἀδιαλείπτως µνείαν ὑµῶν ποιοῦµαι, πάντοτε ἐπὶ τῶν 10
προσευχῶν µου δεόµενος, εἴπως ἤδη ποτὲ εὐοδωθήσοµαι ἐν
τῷ θελήµατι τοῦ Θεοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς. ἐπιποθῶ γὰρ ἰδεῖν 11
ὑµᾶς, ἵνα τι µεταδῶ χάρισµα ὑµῖν πνευµατικόν, εἰς τὸ στηρι-
χθῆναι ὑµᾶς, τοῦτο δέ ἐστι, συµπαρακληθῆναι ἐν ὑµῖν διὰ τῆς 12

1. v.1 Παῦλοςnnms δοῦλοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms κλητόςanmsn ἀπόστολοςnnms

ἀφορίζωvpxpnms εἰςp εὐαγγέλιονnans θεόςngms . v.2 ὅςrrans προεπαγγέλλοµαιviad3s διάp
ὁdgmp προφήτηςngmp αὐτόςrpgms ἐνp γραφήndfp ἅγιοςadfpn . v.3 περίp ὁdgms υἱόςngms
rpgms dgms vpadgms p ngns tp
αὐτός ὁ γίνοµαι ἐκ σπέρµα ∆αυίδ κατάp σάρξnafs . v.4 ὁdgms
ὁρίζωvpapgms υἱόςngms θεόςngms ἐνp δύναµιςndfs κατάp πνεῦµαnans ἁγιωσύνηngfs ἐκp
ἀνάστασιςngfs νεκρόςagmpn ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p . v.5 διάp
ὅςrrgms λαµβάνωviaa1p χάριςnafs καίc ἀποστολήnafs εἰςp ὑπακοήnafs πίστιςngfs ἐνp πᾶςadnpn
ὁddnp ἔθνοςndnp ὑπέρp ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms . v.6 ἐνp ὅςrrdnp εἰµίvipx2p καίc σύrpn-p
κλητόςanmpn ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.7 πᾶςadmpn ὁddmp εἰµίvppxdmp ἐνp ῾Ρώµηndfs
ἀγαπητόςadmpn θεόςngms κλητόςadmpn ἅγιοςadmpn χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp
θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.8 πρῶτοςbo
xo vipa1s ddms ndms rpg-s p ngms ngms
µέν εὐχαριστέω ὁ θεός ἐγώ διά ᾿Ιησοῦς Χριστός ὑπέρp πᾶςagmpn
σύrpg-p ὅτιc ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p καταγγέλλωvipp3s ἐνp ὅλοςadmsn ὁddms κόσµοςndms .
v.9 µάρτυςnnms γάρc ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms ὅςrrdms λατρεύωvipa1s ἐνp ὁddns
πνεῦµαndns ἐγώrpg-s ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms ὡςbo ἀδιαλείπτωςbo
µνείαnafs σύrpg-p ποιέωvipm1s . v.10 πάντοτεbo ἐπίp ὁdgfp προσευχήngfp ἐγώrpg-s δέοµαιvppnnms
εἰqo ἤδηbo ποτέxo εὐοδόωvifp1s ἐνp ὁddns θέληµαndns ὁdgms θεόςngms ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p .
v.11 ἐπιποθέωvipa1s γάρc ὁράωvnaa σύrpa-p ἵναc τι-σριανσ µεταδίδωµιvsaa1s χάρισµαnans
σύrpd-p πνευµατικόςaansn εἰςp ὁdans στηρίζωvnap σύrpa-p .
 1. 13–23 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 440
13 ἐν ἀλλήλοις πίστεως ὑµῶν τε καὶ ἐµοῦ. οὐ θέλω δὲ ὑµᾶς ἀ-
γνοεῖν, ἀδελφοί, ὅτι πολλάκις προεθέµην ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς καὶ
ἐκωλύθην ἄχρι τοῦ δεῦρο, ἵνα καρπόν τινα σχῶ καὶ ἐν ὑµῖν,
14 καθὼς καὶ ἐν τοῖς λοιποῖς ἔθνεσιν. ῞Ελλησί τε καὶ βαρβά-
15 ροις, σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις ὀφειλέτης εἰµί, οὕτω τὸ κατ΄ ἐµὲ
16 πρόθυµον καὶ ὑµῖν τοῖς ἐν ῾Ρώµῃ εὐαγγελίσασθαι. οὐ γὰρ
ἐπαισχύνοµαι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, δύναµις γὰρ Θεοῦ
ἐστιν εἰς σωτηρίαν παντὶ τῷ πιστεύοντι, ᾿Ιουδαίῳ τε πρῶτον καὶ
17 ῞Ελληνι. δικαιοσύνη γὰρ Θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται ἐκ πί-
στεως εἰς πίστιν, καθὼς γέγραπται, ῾Ο δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως
18 ζήσεται. ᾿Αποκαλύπτεται γὰρ ὀργὴ Θεοῦ ἀπ΄ οὐρανοῦ ἐπὶ πᾶ-
σαν ἀσέβειαν καὶ ἀδικίαν ἀνθρώπων τῶν τὴν ἀλήθειαν ἐν ἀδικίᾳ
19 κατεχόντων, διότι τὸ γνωστὸν τοῦ Θεοῦ φανερόν ἐστιν ἐν αὐ-
20 τοῖς, ὁ γὰρ Θεὸς αὐτοῖς ἐφανέρωσε. τὰ γὰρ ἀόρατα αὐτοῦ
ἀπὸ κτίσεως κόσµου τοῖς ποιήµασι νοούµενα καθορᾶται, ἥ τε
ἀΐδιος αὐτοῦ δύναµις καὶ θειότης, εἰς τὸ εἶναι αὐτοὺς ἀναπο-
21 λογήτους, διότι γνόντες τὸν Θεόν, οὐχ ὡς Θεὸν ἐδόξασαν ἢ
εὐχαρίστησαν, ἀλλ΄ ἐµαταιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισµοῖς αὐτῶν,
22 καὶ ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία. φάσκοντες εἶναι σο-
23 φοὶ ἐµωράνθησαν, καὶ ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου Θεοῦ
ἐν ὁµοιώµατι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν καὶ τε-

v.12 οὗτοςrdnns δέc εἰµίvipx3s συµπαρακαλέωvnap ἐνp σύrpd-p διάp ὁdgfs ἐνp ἀλλήλωνredmp
πίστιςngfs σύrpg-p τέxo καίc ἐγώrpg-s . v.13 οὐxo θέλωvipa1s δέc σύrpa-p ἀγνοέωvnpa
ἀδελφόςnvmp ὅτιc πολλάκιςbo προτίθηµιviam1s ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p καίc κωλύωviap1s
ἄχριp ὁdgms δεῦροbo ἵναc καρπόςnams τι-σριαµσ ἔχωvsaa1s καίc ἐνp σύrpd-p καθώςbo καίc
ἐνp ὁddnp λοιπόςadnpn ἔθνοςndnp . v.14 ῞Ελληνndmp τέxo καίc βάρβαροςadmpn σοφόςadmpn
τέxo καίc ἀνόητοςadmpn ὀφειλέτηςnnms εἰµίvipx1s . v.15 οὕτωbo ὁdnns κατάp ἐγώrpa-s
πρόθυµοςannsn καίc σύrpd-p ὁddmp ἐνp ῾Ρώµηndfs εὐαγγελίζωvnam . v.16 οὐxo γάρc
vipn1s dans nans dgms ngms nnfs
ἐπαισχύνοµαι ὁ εὐαγγέλιον ὁ Χριστός δύναµις γάρc θεόςngms
εἰµίvipx3s εἰςp σωτηρίαnafs πᾶςadmsn ὁddms πιστεύωvppadms ᾿Ιουδαῖοςadmsn τέxo πρῶτοςbo
καίc ῞Ελληνndms . v.17 δικαιοσύνηnnfs γάρc θεόςngms ἐνp αὐτόςrpdns ἀποκαλύπτωvipp3s
ἐκp πίστιςngfs εἰςp πίστιςnafs καθώςbo γράφωvixp3s ὁdnms δέc δίκαιοςanmsn ἐκp πίστιςngfs
ζάωvifd3s . v.18 ἀποκαλύπτωvipp3s γάρc ὀργήnnfs θεόςngms ἀπόp οὐρανόςngms ἐπίp
πᾶςaafsn ἀσέβειαnafs καίc ἀδικίαnafs ἄνθρωποςngmp ὁdgmp ὁdafs ἀλήθειαnafs ἐνp ἀδικίαndfs
κατέχωvppagmp . v.19 διότιc ὁdnns γνωστόςannsn ὁdgms θεόςngms φανερόςannsn εἰµίvipx3s ἐνp
αὐτόςrpdmp ὁdnms γάρc θεόςnnms αὐτόςrpdmp φανερόωviaa3s . v.20 ὁdnnp γάρc ἀόρατοςannpn
αὐτόςrpgms ἀπόp κτίσιςngfs κόσµοςngms ὁddnp ποίηµαndnp νοέωvpppnnp καθοράωvipp3s ὁdnfs
τέxo ἀΐδιοςanmsn αὐτόςrpgms δύναµιςnnfs καίc θειότηςnnfs εἰςp ὁdans εἰµίvnpx αὐτόςrpamp
ἀναπολόγητοςaampn . v.21 διότιc γινώσκωvpaanmp ὁdams θεόςnams οὐxo ὡςbo θεόςnams
δοξάζωviaa3p ἤxo εὐχαριστέωviaa3p ἀλλάc µαταιόωviap3p ἐνp ὁddmp διαλογισµόςndmp αὐτόςrpgmp
καίc σκοτίζωviap3s ὁdnfs ἀσύνετοςanfsn αὐτόςrpgmp καρδίαnnfs . v.22 φάσκωvppanmp εἰµίvnpx
σοφόςanmpn µωραίνωviap3p .
441 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 1. 24–32
τραπόδων καὶ ἑρπετῶν. ∆ιὸ καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ Θεὸς 24
ἐν ταῖς ἐπιθυµίαις τῶν καρδιῶν αὐτῶν εἰς ἀκαθαρσίαν, τοῦ ἀ-
τιµάζεσθαι τὰ σώµατα αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς, οἵτινες µετήλλαξαν 25
τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει, καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ
ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα, ὅς ἐστιν εὐλογητὸς
εἰς τοὺς αἰῶνας. ἀµήν. ∆ιὰ τοῦτο παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ Θε- 26
ὸς εἰς πάθη ἀτιµίας, αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν µετήλλαξαν τὴν
φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν, ὁµοίως τε καὶ οἱ ἄρσενες 27
ἀφέντες τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας, ἐξεκαύθησαν ἐν τῇ ὀ-
ρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους, ἄρσενες ἐν ἄρσεσι τὴν ἀσχηµοσύνην
κατεργαζόµενοι, καὶ τὴν ἀντιµισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν
ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαµβάνοντες. Καὶ καθὼς οὐκ ἐδοκίµασαν τὸν 28
Θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει, παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ Θεὸς εἰς ἀδό-
κιµον νοῦν, ποιεῖν τὰ µὴ καθήκοντα, πεπληρωµένους πάσῃ 29
ἀδικίᾳ, πορνείᾳ, πονηρίᾳ, πλεονεξίᾳ κακίᾳ, µεστοὺς φθόνου,
φόνου, ἔριδος, δόλου, κακοηθείας, ψιθυριστάς, καταλάλους, 30
θεοστυγεῖς, ὑβριστάς, ὑπερηφάνους, ἀλαζόνας, ἐφευρετὰς κα-
κῶν, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, ἀσυνέτους, ἀσυνθέτους, ἀστόργους, 31
ἀσπόνδους, ἀνελεήµονας, οἵτινες τὸ δικαίωµα τοῦ Θεοῦ ἐπι- 32
γνόντες, ὅτι οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες ἄξιοι θανάτου εἰσίν, οὐ
µόνον αὐτὰ ποιοῦσιν, ἀλλὰ καὶ συνευδοκοῦσι τοῖς πράσσουσι.

v.23 καίc ἀλλάσσωviaa3p ὁdafs δόξαnafs ὁdgms ἄφθαρτοςagmsn θεόςngms ἐνp ὁµοίωµαndns
εἰκώνngfs φθαρτόςagmsn ἄνθρωποςngms καίc πετεινόςngnp καίc τετράπουςagnpn καίc
ἑρπετόνngnp . v.24 διόc καίc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms θεόςnnms ἐνp ὁddfp
ἐπιθυµίαndfp ὁdgfp καρδίαngfp αὐτόςrpgmp εἰςp ἀκαθαρσίαnafs ὁdgms ἀτιµάζωvnpe ὁdanp
σῶµαnanp αὐτόςrpgmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp . v.25 ὅστιςrrnmp µεταλλάσσωviaa3p ὁdafs ἀλήθειαnafs
ὁdgms θεόςngms ἐνp ὁddns ψεῦδοςndns καίc σεβάζοµαιviad3p καίc λατρεύωviaa3p ὁddfs κτίσιςndfs
παράp ὁdams κτίζωvpaaams ὅςrrnms εἰµίvipx3s εὐλογητόςanmsn εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth .
v.26 διάp οὗτοςrdans παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms θεόςnnms εἰςp πάθοςnanp ἀτιµίαngfs
ὁdnfp τέxo γάρc θῆλυςanfpn αὐτόςrpgmp µεταλλάσσωviaa3p ὁdafs φυσικόςaafsn χρῆσιςnafs εἰςp
ὁdafs παράp φύσιςnafs . v.27 ὁµοίωςbo τέxo καίc ὁdnmp ἄρσηνnnmp ἀφίηµιvpaanmp ὁdafs
aafsn nafs dgfs
φυσικός χρῆσις ὁ θῆλυςagfsn ἐκκαίωviap3p ἐνp ὁddfs ὄρεξιςndfs αὐτόςrpgmp εἰςp
ἀλλήλωνreamp ἄρσηνnnmp ἐνp ἄρσηνndmp ὁdafs ἀσχηµοσύνηnafs κατεργάζοµαιvppnnmp καίc ὁdafs
ἀντιµισθίαnafs ὅςrrafs δεῖviiq3s ὁdgfs πλάνηngfs αὐτόςrpgmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ἀπολαµβάνωvppanmp .
v.28 καίc καθώςbo οὐxo δοκιµάζωviaa3p ὁdams θεόςnams ἔχωvnpa ἐνp ἐπίγνωσιςndfs
παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms θεόςnnms εἰςp ἀδόκιµοςaamsn νοῦςnams ποιέωvnpa ὁdanp
µήxo καθήκωvppqanp . v.29 πληρόωvpxpamp πᾶςadfsn ἀδικίαndfs πορνείαndfs πονηρίαndfs
ndfs ndfs
πλεονεξία κακία µεστόςaampn φθόνοςngms φόνοςngms ἔριςngfs δόλοςngms κακοήθειαngfs
ψιθυριστήςnamp . v.30 κατάλαλοςaampn θεοστυγήςaampn ὑβριστήςnamp ὑπερήφανοςaampn
ἀλαζώνnamp ἐφευρετήςnamp κακόςagnpn γονεύςndmp ἀπειθήςaampn . v.31 ἀσύνετοςaampn
ἀσύνθετοςaampn ἄστοργοςaampn ἄσπονδοςaampn ἀνελεήµωνaampn . v.32 ὅστιςrrnmp
ὁdans δικαίωµαnans ὁdgms θεόςngms ἐπιγινώσκωvpaanmp ὅτιc ὁdnmp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp
πράσσωvppanmp ἄξιοςanmpn θάνατοςngms εἰµίvipx3p οὐxo µόνοςbo αὐτόςrpanp ποιέωvipa3p ἀλλάc
καίc συνευδοκέωvipa3p ὁddmp πράσσωvppadmp .
 2. 1–13 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 442
2 ∆ιὸ ἀναπολόγητος εἶ, ὦ ἄνθρωπε πᾶς ὁ κρίνων, ἐν ᾧ γὰρ
κρίνεις τὸν ἕτερον, σεαυτὸν κατακρίνεις, τὰ γὰρ αὐτὰ πράσ-
2 σεις ὁ κρίνων. οἴδαµεν δὲ ὅτι τὸ κρίµα τοῦ Θεοῦ ἐστι κατὰ
3 ἀλήθειαν ἐπὶ τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας. λογίζῃ δὲ τοῦτο,
ὦ ἄνθρωπε ὁ κρίνων τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας καὶ ποιῶν
4 αὐτά, ὅτι σὺ ἐκφεύξῃ τὸ κρίµα τοῦ Θεοῦ· ἢ τοῦ πλούτου τῆς
χρηστότητος αὐτοῦ καὶ τῆς ἀνοχῆς καὶ τῆς µακροθυµίας κα-
ταφρονεῖς, ἀγνοῶν ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ Θεοῦ εἰς µετάνοιάν σε
5 ἄγει· κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀµετανόητον καρδίαν
θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡµέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκαλύψεως
6 δικαιοκρισίας τοῦ Θεοῦ, ὃς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα
7 αὐτοῦ, τοῖς µὲν καθ΄ ὑποµονὴν ἔργου ἀγαθοῦ δόξαν καὶ τι-
8 µὴν καὶ ἀφθαρσίαν ζητοῦσι, ζωὴν αἰώνιον, τοῖς δὲ ἐξ ἐριθείας,
καὶ ἀπειθοῦσι µὲν τῇ ἀληθείᾳ πειθοµένοις δὲ τῇ ἀδικίᾳ, θυµὸς
9 καὶ ὀργή, θλῖψις καὶ στενοχωρία, ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώ-
που τοῦ κατεργαζοµένου τὸ κακόν, ᾿Ιουδαίου τε πρῶτον καὶ
10 ῞Ελληνος, δόξα δὲ καὶ τιµὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ ἐργαζοµέ-
11 νῳ τὸ ἀγαθόν, ᾿Ιουδαίῳ τε πρῶτον καὶ ῞Ελληνι, οὐ γάρ ἐστι
12 προσωποληψία παρὰ τῷ Θεῷ. ὅσοι γὰρ ἀνόµως ἥµαρτον, ἀ-
νόµως καὶ ἀπολοῦνται, καὶ ὅσοι ἐν νόµῳ ἥµαρτον, διὰ νόµου
13 κριθήσονται, οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ τοῦ νόµου δίκαιοι παρὰ τῷ

2. v.1 διόc ἀναπολόγητοςanmsn εἰµίvipx2s ὦi ἄνθρωποςnvms πᾶςanmsn ὁdnms κρίνωvppanms

ἐνp ὅςrrdns γάρc κρίνωvipa2s ὁdams ἕτεροςaamsn σεαυτοῦrxams κατακρίνωvipa2s ὁdanp γάρc
αὐτόςrpanp πράσσωvipa2s ὁdnms κρίνωvppanms . v.2 οἶδαvixa1p δέc ὅτιc ὁdnns κρίµαnnns
ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s κατάp ἀλήθειαnafs ἐπίp ὁdamp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp πράσσωvppaamp .
v.3 λογίζοµαιvipn2s δέc οὗτοςrdans ὦi ἄνθρωποςnvms ὁdnms κρίνωvppanms ὁdamp ὁdanp
τοιοῦτοςrdanp πράσσωvppaamp καίc ποιέωvppanms αὐτόςrpanp ὅτιc σύrpn-s ἐκφεύγωvifd2s ὁdans
κρίµαnans ὁdgms θεόςngms . v.4 ἤxo ὁdgms πλοῦτοςngms ὁdgfs χρηστότηςngfs αὐτόςrpgms
c dgfs ngfs c dgfs
καί ὁ ἀνοχή καί ὁ µακροθυµίαngfs καταφρονέωvipa2s ἀγνοέωvppanms ὅτιc
ὁdnns χρηστόςannsn ὁdgms θεόςngms εἰςp µετάνοιαnafs σύrpa-s ἄγωvipa3s . v.5 κατάp δέc
dafs nafs rpg-s c aafsn nafs vipa2s
ὁ σκληρότης σύ καί ἀµετανόητος καρδία θησαυρίζω σεαυτοῦrxdms
ὀργήnafs ἐνp ἡµέραndfs ὀργήngfs καίc ἀποκάλυψιςngfs δικαιοκρισίαngfs ὁdgms θεόςngms .
v.6 ὅςrrnms ἀποδίδωµιvifa3s ἕκαστοςadmsn κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgms . v.7 ὁddmp
µένxo κατάp ὑποµονήnafs ἔργονngns ἀγαθόςagnsn δόξαnafs καίc τιµήnafs καίc ἀφθαρσίαnafs
ζητέωvppadmp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.8 ὁddmp δέc ἐκp ἐριθείαngfs καίc ἀπειθέωvppadmp µένxo
ὁddfs ἀλήθειαndfs πείθωvppmdmp δέc ὁddfs ἀδικίαndfs θυµόςnnms καίc ὀργήnnfs . v.9 θλῖψιςnnfs
καίc στενοχωρίαnnfs ἐπίp πᾶςaafsn ψυχήnafs ἄνθρωποςngms ὁdgms κατεργάζοµαιvppngms ὁdans
κακόςaansn ᾿Ιουδαῖοςagmsn τέxo πρῶτοςbo καίc ῞Ελληνngms . v.10 δόξαnnfs δέc καίc τιµήnnfs
καίc εἰρήνηnnfs πᾶςadmsn ὁddms ἐργάζοµαιvppndms ὁdans ἀγαθόςaansn ᾿Ιουδαῖοςadmsn τέxo
πρῶτοςbo καίc ῞Ελληνndms . v.11 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s προσωποληµψίαnnfs παράp ὁddms
θεόςndms . v.12 ὅσοςrcnmp γάρc ἀνόµωςbo ἁµαρτάνωviaa3p ἀνόµωςbo καίc ἀπόλλυµιvifm3p
καίc ὅσοςrcnmp ἐνp νόµοςndms ἁµαρτάνωviaa3p διάp νόµοςngms κρίνωvifp3p .
443 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 2. 14–26
Θεῷ, ἀλλ΄ οἱ ποιηταὶ τοῦ νόµου δικαιωθήσονται. ὅταν γὰρ ἔ- 14
θνη τὰ µὴ νόµον ἔχοντα φύσει τὰ τοῦ νόµου ποιῇ, οὗτοι, νόµον
µὴ ἔχοντες, ἑαυτοῖς εἰσι νόµος, οἵτινες ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον 15
τοῦ νόµου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν, συµµαρτυρούσης
αὐτῶν τῆς συνειδήσεως, καὶ µεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισµῶν κα-
τηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουµένων, ἐν ἡµέρᾳ ὅτε κρινεῖ ὁ 16
Θεὸς τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων, κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν µου, διὰ
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῎Ιδε σὺ ᾿Ιουδαῖος ἐπονοµάζῃ, καὶ ἐπαναπαύῃ 17
τῷ νόµῳ, καὶ καυχᾶσαι ἐν Θεῷ, καὶ γινώσκεις τὸ θέληµα, καὶ 18
δοκιµάζεις τὰ διαφέροντα, κατηχούµενος ἐκ τοῦ νόµου, πέ- 19
ποιθάς τε σεαυτὸν ὁδηγὸν εἶναι τυφλῶν, φῶς τῶν ἐν σκότει,
παιδευτὴν ἀφρόνων, διδάσκαλον νηπίων, ἔχοντα τὴν µόρφωσιν 20
τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ἐν τῷ νόµῳ, ὁ οὖν διδάσκων ἕτε- 21
ρον, σεαυτὸν οὐ διδάσκεις· ὁ κηρύσσων µὴ κλέπτειν, κλέπτεις·
ὁ λέγων µὴ µοιχεύειν, µοιχεύεις· ὁ βδελυσσόµενος τὰ εἴδωλα, 22
ἱεροσυλεῖς· ὃς ἐν νόµῳ καυχᾶσαι, διὰ τῆς παραβάσεως τοῦ 23
νόµου τὸν Θεὸν ἀτιµάζεις· τὸ γὰρ ὄνοµα τοῦ Θεοῦ δι΄ ὑµᾶς 24
βλασφηµεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσι, καθὼς γέγραπται. περιτοµὴ µὲν 25
γὰρ ὠφελεῖ, ἐὰν νόµον πράσσῃς, ἐὰν δὲ παραβάτης νόµου ᾖς,
ἡ περιτοµή σου ἀκροβυστία γέγονεν. ἐὰν οὖν ἡ ἀκροβυστία τὰ 26
δικαιώµατα τοῦ νόµου φυλάσσῃ, οὐχὶ ἡ ἀκροβυστία αὐτοῦ εἰς

v.13 οὐxo γάρc ὁdnmp ἀκροατήςnnmp ὁdgms νόµοςngms δίκαιοςanmpn παράp ὁddms
θεόςndms ἀλλάc ὁdnmp ποιητήςnnmp ὁdgms νόµοςngms δικαιόωvifp3p . v.14 ὅτανc γάρc
ἔθνοςnnnp ὁdnnp µήxo νόµοςnams ἔχωvppannp φύσιςndfs ὁdanp ὁdgms νόµοςngms ποιέωvspa3s
οὗτοςrdnmp νόµοςnams µήxo ἔχωvppanmp ἑαυτοῦrxdmp εἰµίvipx3p νόµοςnnms . v.15 ὅστιςrrnmp
ἐνδείκνυµιvipm3p ὁdans ἔργονnans ὁdgms νόµοςngms γραπτόςaansn ἐνp ὁddfp καρδίαndfp
αὐτόςrpgmp συµµαρτυρέωvppagfs αὐτόςrpgmp ὁdgfs συνείδησιςngfs καίc µεταξύbo ἀλλήλωνregmp
ὁdgmp λογισµόςngmp κατηγορέωvppagmp ἤxo καίc ἀπολογέοµαιvppngmp . v.16 ἐνp ἡµέραndfs
ὅτεbo κρίνωvifa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdanp κρυπτόςaanpn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp κατάp ὁdans
εὐαγγέλιονnans ἐγώrpg-s διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.17 ἴδεi σύrpn-s ᾿Ιουδαῖοςanmsn
ἐπονοµάζωvipp2s καίc ἐπαναπαύοµαιvipn2s ὁddms νόµοςndms καίc καυχάοµαιvipn2s ἐνp
θεόςndms . v.18 καίc γινώσκωvipa2s ὁdans θέληµαnans καίc δοκιµάζωvipa2s ὁdanp
διαφέρωvppaanp κατηχέωvpppnms ἐκp ὁdgms νόµοςngms . v.19 πείθωvixa2s τέxo σεαυτοῦrxams
nams vnpx agmpn nans dgmp
ὁδηγός εἰµί τυφλός φῶς ὁ ἐν σκότοςndns .
p
v.20 παιδευτήςnafs
ἄφρωνagmpn διδάσκαλοςnams νήπιοςagmpn ἔχωvppaams ὁdafs µόρφωσιςnafs ὁdgfs γνῶσιςngfs καίc
ὁdgfs ἀλήθειαngfs ἐνp ὁddms νόµοςndms . v.21 ὁdnms οὖνc διδάσκωvppanms ἕτεροςaamsn
σεαυτοῦrxams οὐxo διδάσκωvipa2s ὁdnms κηρύσσωvppanms µήxo κλέπτωvnpa κλέπτωvipa2s .
v.22 ὁdnms λέγωvppanms µήxo µοιχεύωvnpa µοιχεύωvipa2s ὁdnms βδελύσσοµαιvppnnms ὁdanp
εἴδωλονnanp ἱεροσυλέωvipa2s . v.23 ὅςrrnms ἐνp νόµοςndms καυχάοµαιvipn2s διάp ὁdgfs
παράβασιςngfs ὁdgms νόµοςngms ὁdams θεόςnams ἀτιµάζωvipa2s . v.24 ὁdnns γάρc ὄνοµαnnns
ὁdgms θεόςngms διάp σύrpa-p βλασφηµέωvipp3s ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp καθώςbo γράφωvixp3s .
v.25 περιτοµήnnfs µένxo γάρc ὠφελέωvipa3s ἐάνqo νόµοςnams πράσσωvspa2s ἐάνqo δέc
παραβάτηςnnms νόµοςngms εἰµίvspx2s ὁdnfs περιτοµήnnfs σύrpg-s ἀκροβυστίαnnfs γίνοµαιvixa3s .
 2. 27–3. 9 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 444
27 περιτοµὴν λογισθήσεται· καὶ κρινεῖ ἡ ἐκ φύσεως ἀκροβυστία,
τὸν νόµον τελοῦσα, σὲ τὸν διὰ γράµµατος καὶ περιτοµῆς παρα-
28 βάτην νόµου· οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ φανερῷ ᾿Ιουδαῖός ἐστιν, οὐδὲ ἡ ἐν
29 τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτοµή, ἀλλ΄ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ ᾿Ιουδαῖος,
καὶ περιτοµὴ καρδίας ἐν πνεύµατι, οὐ γράµµατι, οὗ ὁ ἔπαινος
οὐκ ἐξ ἀνθρώπων, ἀλλ΄ ἐκ τοῦ Θεοῦ.
3 Τί οὖν τὸ περισσὸν τοῦ ᾿Ιουδαίου, ἢ τίς ἡ ὠφέλεια τῆς πε-
2 ριτοµῆς· πολὺ κατὰ πάντα τρόπον, πρῶτον µὲν γὰρ ὅτι ἐπι-
3 στεύθησαν τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ. τί γὰρ εἰ ἠπίστησάν τινες· µὴ
4 ἡ ἀπιστία αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ Θεοῦ καταργήσει· µὴ γένοιτο,
γινέσθω δὲ ὁ Θεὸς ἀληθής, πᾶς δὲ ἄνθρωπος ψεύστης, καθὼς
γέγραπται, ῞Οπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου, καὶ νικήσῃς
5 ἐν τῷ κρίνεσθαί σε. εἰ δὲ ἡ ἀδικία ἡµῶν Θεοῦ δικαιοσύνην
συνίστησι, τί ἐροῦµεν· µὴ ἄδικος ὁ Θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀρ-
6 γήν· κατὰ ἄνθρωπον λέγω. µὴ γένοιτο, ἐπεὶ πῶς κρινεῖ ὁ Θεὸς
7 τὸν κόσµον· εἰ γὰρ ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ἐµῷ ψεύσµατι
ἐπερίσσευσεν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ, τί ἔτι κἀγὼ ὡς ἁµαρτωλὸς
8 κρίνοµαι· καὶ µή καθὼς βλασφηµούµεθα, καὶ καθώς φασί τι-
νες ἡµᾶς λέγειν ὅτι, Ποιήσωµεν τὰ κακὰ ἵνα ἔλθῃ τὰ ἀγαθά·
9 ὧν τὸ κρίµα ἔνδικόν ἐστι. Τί οὖν· προεχόµεθα· οὐ πάντως,
προῃτιασάµεθα γὰρ ᾿Ιουδαίους τε καὶ ῞Ελληνας πάντας ὑφ΄ ἁ-

v.26 ἐάνqo οὖνc ὁdnfs ἀκροβυστίαnnfs ὁdanp δικαίωµαnanp ὁdgms νόµοςngms φυλάσσωvspa3s
οὐχίxo ὁdnfs ἀκροβυστίαnnfs αὐτόςrpgms εἰςp περιτοµήnafs λογίζοµαιvifp3s . v.27 καίc
κρίνωvifa3s ὁdnfs ἐκp φύσιςngfs ἀκροβυστίαnnfs ὁdams νόµοςnams τελέωvppanfs σύrpa-s ὁdams
διάp γράµµαngns καίc περιτοµήngfs παραβάτηςnams νόµοςngms . v.28 οὐxo γάρc ὁdnms
ἐνp ὁddns φανερόςadnsn ᾿Ιουδαῖοςanmsn εἰµίvipx3s οὐδέbo ὁdnfs ἐνp ὁddns φανερόςadnsn ἐνp
σάρξndfs περιτοµήnnfs . v.29 ἀλλάc ὁdnms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn ᾿Ιουδαῖοςanmsn καίc
περιτοµήnnfs καρδίαngfs ἐνp πνεῦµαndns οὐxo γράµµαndns ὅςrrgms ὁdnms ἔπαινοςnnms οὐxo
ἐκp ἄνθρωποςngmp ἀλλάc ἐκp ὁdgms θεόςngms . 3. v.1 τίςrqnns οὖνc ὁdnns περισσόςannsn
ὁdgms ᾿Ιουδαῖοςagmsn ἤxo τίςrqnfs ὁdnfs ὠφέλειαnnfs ὁdgfs περιτοµήngfs . v.2 πολύςannsn
p aamsn nams bo xo c c viap3p danp
κατά πᾶς τρόπος πρῶτος µέν γάρ ὅτι πιστεύω ὁ λόγιονnanp ὁdgms
θεόςngms . v.3 τίςrqnns γάρc εἰqo ἀπιστέωviaa3p τι-σρινµπ µήxo ὁdnfs ἀπιστίαnnfs αὐτόςrpgmp
ὁdafs πίστιςnafs ὁdgms θεόςngms καταργέωvifa3s . v.4 µήxo γίνοµαιvoad3s γίνοµαιvdpn3s δέc
ὁdnms θεόςnnms ἀληθήςanmsn πᾶςanmsn δέc ἄνθρωποςnnms ψεύστηςnnms καθώςbo γράφωvixp3s
ὅπωςbo ἄνxo δικαιόωvsap2s ἐνp ὁddmp λόγοςndmp σύrpg-s καίc νικάωvsaa2s ἐνp ὁddms κρίνωvnpp
σύrpa-s . v.5 εἰqo δέc ὁdnfs ἀδικίαnnfs ἐγώrpg-p θεόςngms δικαιοσύνηnafs συνίστηµιvipa3s
rqans
τίς λέγωvifa1p µήxo ἄδικοςanmsn ὁdnms θεόςnnms ὁdnms ἐπιφέρωvppanms ὁdafs ὀργήnafs
κατάp ἄνθρωποςnams λέγωvipa1s . v.6 µήxo γίνοµαιvoad3s ἐπείc πῶςbo κρίνωvifa3s ὁdnms
nnms dams nams
θεός ὁ κόσµος . v.7 εἰqo γάρc ὁdnfs ἀλήθειαnnfs ὁdgms θεόςngms ἐνp ὁddns
ἐµόςrsdns ψεῦσµαndns περισσεύωviaa3s εἰςp ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgms τίςrqans ἔτιbo κἀγώrpn-s
ὡςbo ἁµαρτωλόςanmsn κρίνωvipp1s . v.8 καίc µήxo καθώςbo βλασφηµέωvipp1p καίc καθώςbo
φηµίvipx3p τι-σρινµπ ἐγώrpa-p λέγωvnpa ὅτιc ποιέωvsaa1p ὁdanp κακόςaanpn ἵναc ἔρχοµαιvsaa3s
ὁdnnp ἀγαθόςannpn ὅςrrgmp ὁdnns κρίµαnnns ἔνδικοςannsn εἰµίvipx3s .
445 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 3. 10–25
µαρτίαν εἶναι, καθὼς γέγραπται ὅτι Οὐκ ἔστι δίκαιος οὐδὲ εἷς, 10
οὐκ ἔστιν ὁ συνίων, οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόν, πάντες ἐξ- 11, 12
έκλιναν, ἅµα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα, οὐκ
ἔστιν ἕως ἑνός, τάφος ἀνεῳγµένος ὁ λάρυγξ αὐτῶν, ταῖς γλώσ- 13
σαις αὐτῶν ἐδολιοῦσαν, ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν, ὧν 14
τὸ στόµα ἀρᾶς καὶ πικρίας γέµει, ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι 15
αἷµα, σύντριµµα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν, καὶ ὁ- 16, 17
δὸν εἰρήνης οὐκ ἔγνωσαν, οὐκ ἔστι φόβος Θεοῦ ἀπέναντι τῶν 18
ὀφθαλµῶν αὐτῶν. Οἴδαµεν δὲ ὅτι ὅσα ὁ νόµος λέγει, τοῖς ἐν 19
τῷ νόµῳ λαλεῖ, ἵνα πᾶν στόµα φραγῇ, καὶ ὑπόδικος γένηται
πᾶς ὁ κόσµος τῷ Θεῷ, διότι ἐξ ἔργων νόµου οὐ δικαιωθήσεται 20
πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον αὐτοῦ, διὰ γὰρ νόµου ἐπίγνωσις ἁµαρτίας.
νυνὶ δὲ χωρὶς νόµου δικαιοσύνη Θεοῦ πεφανέρωται, µαρτυ- 21
ρουµένη ὑπὸ τοῦ νόµου καὶ τῶν προφητῶν, δικαιοσύνη δὲ 22
Θεοῦ διὰ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς πάντας καὶ ἐπὶ πάντας
τοὺς πιστεύοντας, οὐ γάρ ἐστι διαστολή, πάντες γὰρ ἥµαρτον 23
καὶ ὑστεροῦνται τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, δικαιούµενοι δωρεὰν 24
τῇ αὐτοῦ χάριτι διὰ τῆς ἀπολυτρώσεως τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ,
ὃν προέθετο ὁ Θεὸς ἱλαστήριον, διὰ τῆς πίστεως, ἐν τῷ αὐτοῦ 25
αἵµατι, εἰς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ, διὰ τὴν πάρεσιν

v.9 τίςrqnns οὖνc προέχωvipn1p οὐxo πάντωςbo προαιτιάοµαιviad1p γάρc ᾿Ιουδαῖοςaampn τέxo
καίc ῞Ελληνnamp πᾶςaampn ὑπόp ἁµαρτίαnafs εἰµίvnpx . v.10 καθώςbo γράφωvixp3s ὅτιc
xo vipx3s anmsn bo nnms
οὐ εἰµί δίκαιος οὐδέ εἷς . v.11 οὐ εἰµίvipx3s ὁdnms συνίηµιvppanms
xo

οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms ἐκζητέωvppanms ὁdams θεόςnams . v.12 πᾶςanmpn ἐκκλίνωviaa3p

bo viap3p xo vipx3s vppanms nafs
ἅµα ἀχρειόω οὐ εἰµί ποιέω χρηστότης οὐxo εἰµίvipx3s ἕωςc εἷςngms .
v.13 τάφοςnnms ἀνοίγωvpxpnms ὁdnms λάρυγξnnms αὐτόςrpgmp ὁddfp γλῶσσαndfp αὐτόςrpgmp
δολιόωviia3p ἰόςnnms ἀσπίςngfp ὑπόp ὁdanp χεῖλοςnanp αὐτόςrpgmp . v.14 ὅςrrgmp ὁdnns
στόµαnnns ἀράngfs καίc πικρίαngfs γέµωvipa3s . v.15 ὀξύςanmpn ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgmp
ἐκχέωvnaa αἷµαnans . v.16 σύντριµµαnnns καίc ταλαιπωρίαnnfs ἐνp ὁddfp ὁδόςndfp αὐτόςrpgmp .
v.17 καίc ὁδόςnafs εἰρήνηngfs οὐxo γινώσκωviaa3p . v.18 οὐxo εἰµίvipx3s φόβοςnnms θεόςngms
ἀπέναντιbo ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp . v.19 οἶδαvixa1p δέc ὅτιc ὅσοςrcanp ὁdnms
nnms vipa3s ddmp p ddms ndms
νόµος λέγω ὁ ἐν ὁ νόµος λαλέωvipa3s ἵναc πᾶςannsn στόµαnnns
φράσσωvsap3s καίc ὑπόδικοςanmsn γίνοµαιvsad3s πᾶςanmsn ὁdnms κόσµοςnnms ὁddms θεόςndms .
v.20 διότιc ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms οὐxo δικαιόωvifp3s πᾶςanfsn σάρξnnfs ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms
διάp γάρc νόµοςngms ἐπίγνωσιςnnfs ἁµαρτίαngfs . v.21 νυνίbo δέc χωρίςbo νόµοςngms
nnfs ngms vixp3s vpppnfs
δικαιοσύνη θεός φανερόω µαρτυρέω ὑπόp ὁdgms νόµοςngms καίc ὁdgmp
προφήτηςngmp . v.22 δικαιοσύνηnnfs δέc θεόςngms διάp πίστιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
εἰςp πᾶςaampn καίc ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp πιστεύωvppaamp οὐxo γάρc εἰµίvipx3s διαστολήnnfs .
v.23 πᾶςanmpn γάρc ἁµαρτάνωviaa3p καίc ὑστερέωvipp3p ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms θεόςngms .
v.24 δικαιόωvpppnmp δωρεάνbo ὁddfs αὐτόςrpgms χάριςndfs διάp ὁdgfs ἀπολύτρωσιςngfs ὁdgfs ἐνp
Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
 3. 26–4. 9 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 446
26 τῶν προγεγονότων ἁµαρτηµάτων, ἐν τῇ ἀνοχῇ τοῦ Θεοῦ, πρὸς
ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ ἐν τῷ νῦν καιρῷ, εἰς τὸ εἶναι
27 αὐτὸν δίκαιον καὶ δικαιοῦντα τὸν ἐκ πίστεως ᾿Ιησοῦ. ποῦ οὖν
ἡ καύχησις· ἐξεκλείσθη. διὰ ποίου νόµου· τῶν ἔργων· οὐχί,
28 ἀλλὰ διὰ νόµου πίστεως. λογιζόµεθα οὖν πίστει δικαιοῦσθαι
29 ἄνθρωπον, χωρὶς ἔργων νόµου. ἢ ᾿Ιουδαίων ὁ Θεὸς µόνον·
30 οὐχὶ δὲ καὶ ἐθνῶν· ναὶ καὶ ἐθνῶν, ἐπείπερ εἷς ὁ Θεός, ὃς
δικαιώσει περιτοµὴν ἐκ πίστεως, καὶ ἀκροβυστίαν διὰ τῆς πί-
31 στεως. νόµον οὖν καταργοῦµεν διὰ τῆς πίστεως· µὴ γένοιτο,
ἀλλὰ νόµον ἱστῶµεν.
4 Τί οὖν ἐροῦµεν ᾿Αβραὰµ τὸν πατέρα ἡµῶν εὑρηκέναι κατὰ
2 σάρκα· εἰ γὰρ ᾿Αβραὰµ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη, ἔχει καύχηµα,
3 ἀλλ΄ οὐ πρὸς τὸν Θεόν. τί γὰρ ἡ γραφὴ λέγει· ᾿Επίστευσε δὲ
4 ᾿Αβραὰµ τῷ Θεῷ, καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην. τῷ δὲ
ἐργαζοµένῳ ὁ µισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν, ἀλλὰ κατὰ τὸ
5 ὀφείληµα. τῷ δὲ µὴ ἐργαζοµένῳ, πιστεύοντι δὲ ἐπὶ τὸν δι-
καιοῦντα τὸν ἀσεβῆ, λογίζεται ἡ πίστις αὐτοῦ εἰς δικαιοσύνην.
6 καθάπερ καὶ ∆αβὶδ λέγει τὸν µακαρισµὸν τοῦ ἀνθρώπου, ᾧ ὁ
7 Θεὸς λογίζεται δικαιοσύνην χωρὶς ἔργων, Μακάριοι ὧν ἀφέ-
8 θησαν αἱ ἀνοµίαι καὶ ὧν ἐπεκαλύφθησαν αἱ ἁµαρτίαι. µακά-
9 ριος ἀνὴρ ᾧ οὐ µὴ λογίσηται Κύριος ἁµαρτίαν. ὁ µακαρισµὸς

v.25 ὅςrrams προτίθηµιviam3s ὁdnms θεόςnnms ἱλαστήριοςnans διάp ὁdgfs πίστιςngfs ἐνp ὁddns
αὐτόςrpgms αἷµαndns εἰςp ἔνδειξιςnafs ὁdgfs δικαιοσύνηngfs αὐτόςrpgms διάp ὁdafs πάρεσιςnafs
ὁdgnp προγίνοµαιvpxagnp ἁµάρτηµαngnp . v.26 ἐνp ὁddfs ἀνοχήndfs ὁdgms θεόςngms πρόςp
ἔνδειξιςnafs ὁdgfs δικαιοσύνηngfs αὐτόςrpgms ἐνp ὁddms νῦνbo καιρόςndms εἰςp ὁdans εἰµίvnpx
αὐτόςrpams δίκαιοςaamsn καίc δικαιόωvppaams ὁdams ἐκp πίστιςngfs ᾿Ιησοῦςngms . v.27 ποῦxo
οὖνc ὁdnfs καύχησιςnnfs ἐκκλείωviap3s διάp ποῖοςrqgms νόµοςngms ὁdgnp ἔργονngnp οὐχίxo
ἀλλάc διάp νόµοςngms πίστιςngfs . v.28 λογίζοµαιvipn1p οὖνc πίστιςndfs δικαιόωvnpp
ἄνθρωποςnams χωρίςbo ἔργονngnp νόµοςngms . v.29 ἤxo ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms θεόςnnms
µόνοςbo οὐχίxo δέc καίc ἔθνοςngnp ναίxo καίc ἔθνοςngnp . v.30 ἐπείπερc εἷςnnms ὁdnms
nnms rrnms vifa3s nafs p ngfs
θεός ὅς δικαιόω περιτοµή ἐκ πίστις καίc ἀκροβυστίαnafs διάp ὁdgfs
πίστιςngfs . v.31 νόµοςnams οὖνc καταργέωvipa1p διάp ὁdgfs πίστιςngfs µήxo γίνοµαιvoad3s
ἀλλάc νόµοςnams ἵστηµιvipa1p . 4. v.1 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p ᾿Αβραάµtp ὁdams πατήρnams
ἐγώrpg-p εὑρίσκωvnxa κατάp σάρξnafs . v.2 εἰqo γάρc ᾿Αβραάµtp ἐκp ἔργονngnp δικαιόωviap3s
ἔχωvipa3s καύχηµαnans ἀλλάc οὐxo πρόςp ὁdams θεόςnams . v.3 τίςrqans γάρc ὁdnfs γραφήnnfs
λέγωvipa3s πιστεύωviaa3s δέc ᾿Αβραάµtp ὁddms θεόςndms καίc λογίζοµαιviap3s αὐτόςrpdms εἰςp
δικαιοσύνηnafs . v.4 ὁddms δέc ἐργάζοµαιvppndms ὁdnms µισθόςnnms οὐxo λογίζοµαιvipn3s
κατάp χάριςnafs ἀλλάc κατάp ὁdans ὀφείληµαnans . v.5 ὁddms δέc µήxo ἐργάζοµαιvppndms
πιστεύωvppadms δέc ἐπίp ὁdams δικαιόωvppaams ὁdams ἀσεβήςaamsn λογίζοµαιvipn3s ὁdnfs
πίστιςnnfs αὐτόςrpgms εἰςp δικαιοσύνηnafs . v.6 καθάπερbo καίc ∆αυίδtp λέγωvipa3s ὁdams
µακαρισµόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ὅςrrdms ὁdnms θεόςnnms λογίζοµαιvipn3s δικαιοσύνηnafs
χωρίςbo ἔργονngnp . v.7 µακάριοςanmpn ὅςrrgmp ἀφίηµιviap3p ὁdnfp ἀνοµίαnnfp καίc ὅςrrgmp
ἐπικαλύπτωviap3p ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp . v.8 µακάριοςanmsn ἀνήρnnms ὅςrrdms ὅςxo µήxo
vsad3s nnms nafs
λογίζοµαι κύριος ἁµαρτία .
447 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 4. 10–18
οὖν οὗτος ἐπὶ τὴν περιτοµήν, ἢ καὶ ἐπὶ τὴν ἀκροβυστίαν· λέ-
γοµεν γὰρ ὅτι ᾿Ελογίσθη τῷ ᾿Αβραὰµ ἡ πίστις εἰς δικαιοσύνην.
πῶς οὖν ἐλογίσθη· ἐν περιτοµῇ ὄντι, ἢ ἐν ἀκροβυστίᾳ· οὐκ ἐν 10
περιτοµῇ, ἀλλ΄ ἐν ἀκροβυστίᾳ, καὶ σηµεῖον ἔλαβε περιτοµῆς, 11
σφραγῖδα τῆς δικαιοσύνης τῆς πίστεως τῆς ἐν τῇ ἀκροβυστίᾳ,
εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πατέρα πάντων τῶν πιστευόντων δι΄ ἀκρο-
βυστίας, εἰς τὸ λογισθῆναι καὶ αὐτοῖς τὴν δικαιοσύνην, καὶ 12
πατέρα περιτοµῆς τοῖς οὐκ ἐκ περιτοµῆς µόνον, ἀλλὰ καὶ τοῖς
στοιχοῦσι τοῖς ἴχνεσι τῆς ἐν τῇ ἀκροβυστίᾳ πίστεως τοῦ πατρὸς
ἡµῶν ᾿Αβραάµ. οὐ γὰρ διὰ νόµου ἡ ἐπαγγελία τῷ ᾿Αβραὰµ ἢ τῷ 13
σπέρµατι αὐτοῦ, τὸ κληρονόµον αὐτὸν εἶναι τοῦ κόσµου, ἀλ-
λὰ διὰ δικαιοσύνης πίστεως. εἰ γὰρ οἱ ἐκ νόµου κληρονόµοι, 14
κεκένωται ἡ πίστις, καὶ κατήργηται ἡ ἐπαγγελία, ὁ γὰρ νόµος 15
ὀργὴν κατεργάζεται, οὗ γὰρ οὐκ ἔστι νόµος, οὐδὲ παράβασις.
διὰ τοῦτο ἐκ πίστεως, ἵνα κατὰ χάριν, εἰς τὸ εἶναι βεβαίαν τὴν 16
ἐπαγγελίαν παντὶ τῷ σπέρµατι, οὐ τῷ ἐκ τοῦ νόµου µόνον ἀλλὰ
καὶ τῷ ἐκ πίστεως ᾿Αβραάµ, ὅς ἐστι πατὴρ πάντων ἡµῶν. καθὼς 17
γέγραπται ὅτι Πατέρα πολλῶν ἐθνῶν τέθεικά σε κατέναντι οὗ
ἐπίστευσε Θεοῦ, τοῦ ζωοποιοῦντος τοὺς νεκροὺς, καὶ καλοῦν-
τος τὰ µὴ ὄντα ὡς ὄντα. ὃς παρ΄ ἐλπίδα ἐπ΄ ἐλπίδι ἐπίστευσεν, 18
εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸν πατέρα πολλῶν ἐθνῶν, κατὰ τὸ εἰρηµέ-

v.9 ὁdnms µακαρισµόςnnms οὖνc οὗτοςrdnms ἐπίp ὁdafs περιτοµήnafs ἤxo καίc ἐπίp ὁdafs
ἀκροβυστίαnafs λέγωvipa1p γάρc ὅτιc λογίζοµαιviap3s ὁddms ᾿Αβραάµtp ὁdnfs πίστιςnnfs εἰςp
δικαιοσύνηnafs . v.10 πῶςbo οὖνc λογίζοµαιviap3s ἐνp περιτοµήndfs εἰµίvppxdms ἤxo ἐνp
ἀκροβυστίαndfs οὐxo ἐνp περιτοµήndfs ἀλλάc ἐνp ἀκροβυστίαndfs . v.11 καίc σηµεῖονnans
λαµβάνωviaa3s περιτοµήngfs σφραγίςnafs ὁdgfs δικαιοσύνηngfs ὁdgfs πίστιςngfs ὁdgfs ἐνp ὁddfs
ἀκροβυστίαndfs εἰςp ὁdans εἰµίvnpx αὐτόςrpams πατήρnams πᾶςagmpn ὁdgmp πιστεύωvppagmp διάp
ἀκροβυστίαngfs εἰςp ὁdans λογίζοµαιvnap καίc αὐτόςrpdmp ὁdafs δικαιοσύνηnafs . v.12 καίc
πατήρnams περιτοµήngfs ὁddmp οὐxo ἐκp περιτοµήngfs µόνοςbo ἀλλάc καίc ὁddmp στοιχέωvppadmp
ὁddnp ἴχνοςndnp ὁdgfs ἐνp ὁddfs ἀκροβυστίαndfs πίστιςngfs ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-p ᾿Αβραάµtp .
v.13 οὐxo γάρc διάp νόµοςngms ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs ὁddms ᾿Αβραάµtp ἤxo ὁddns σπέρµαndns
αὐτόςrpgms ὁdnns κληρονόµοςnams αὐτόςrpams εἰµίvnpx ὁdgms κόσµοςngms ἀλλάc διάp
δικαιοσύνηngfs πίστιςngfs . v.14 εἰqo γάρc ὁdnmp ἐκp νόµοςngms κληρονόµοςnnmp κενόωvixp3s
ὁdnfs πίστιςnnfs καίc καταργέωvixp3s ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs . v.15 ὁdnms γάρc νόµοςnnms
ὀργήnafs κατεργάζοµαιvipn3s ὅςbo γάρc οὐxo εἰµίvipx3s νόµοςnnms οὐδέbo παράβασιςnnfs .
v.16 διάp οὗτοςrdans ἐκp πίστιςngfs ἵναc κατάp χάριςnafs εἰςp ὁdans εἰµίvnpx βέβαιοςaafsn ὁdafs
ἐπαγγελίαnafs πᾶςadnsn ὁddns σπέρµαndns οὐxo ὁddns ἐκp ὁdgms νόµοςngms µόνοςbo ἀλλάc καίc
ὁddns ἐκp πίστιςngfs ᾿Αβραάµtp ὅςrrnms εἰµίvipx3s πατήρnnms πᾶςagmpn ἐγώrpg-p . v.17 καθώςbo
γράφωvixp3s ὅτιc πατήρnams πολύςagnpn ἔθνοςngnp τίθηµιvixa1s σύrpa-s κατέναντιbo ὅςrrgms
πιστεύωviaa3s θεόςngms ὁdgms ζῳοποιέωvppagms ὁdamp νεκρόςaampn καίc καλέωvppagms ὁdanp
µήxo εἰµίvppxanp ὡςbo εἰµίvppxanp .
 4. 19–5. 7 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 448
19 νον, Οὕτως ἔσται τὸ σπέρµα σου. καὶ µὴ ἀσθενήσας τῇ πίστει,
οὐ κατενόησε τὸ ἑαυτοῦ σῶµα ἤδη νενεκρωµένον ἑκατονταέ-
20 της που ὑπάρχων, καὶ τὴν νέκρωσιν τῆς µήτρας Σάρρας, εἰς
δὲ τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ Θεοῦ οὐ διεκρίθη τῇ ἀπιστίᾳ, ἀλλ΄ ἐνε-
21 δυναµώθη τῇ πίστει, δοὺς δόξαν τῷ Θεῷ, καὶ πληροφορηθεὶς
22 ὅτι ὃ ἐπήγγελται, δυνατός ἐστι καὶ ποιῆσαι. διὸ καὶ ἐλογί-
23 σθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην. οὐκ ἐγράφη δὲ δι΄ αὐτὸν µόνον,
24 ὅτι ἐλογίσθη αὐτῷ, ἀλλὰ καὶ δι΄ ἡµᾶς, οἷς µέλλει λογίζεσθαι,
τοῖς πιστεύουσιν ἐπὶ τὸν ἐγείραντα ᾿Ιησοῦν τὸν Κύριον ἡµῶν ἐκ
25 νεκρῶν, ὃς παρεδόθη διὰ τὰ παραπτώµατα ἡµῶν, καὶ ἠγέρθη
διὰ τὴν δικαίωσιν ἡµῶν.
5 ∆ικαιωθέντες οὖν ἐκ πίστεως, εἰρήνην ἔχοµεν πρὸς τὸν Θεὸν
2 διὰ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, δι΄ οὗ καὶ τὴν προσαγω-
γὴν ἐσχήκαµεν τῇ πίστει εἰς τὴν χάριν ταύτην ἐν ᾗ ἑστήκαµεν,
3 καὶ καυχώµεθα ἐπ΄ ἐλπίδι τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ. οὐ µόνον δέ,
ἀλλὰ καὶ καυχώµεθα ἐν ταῖς θλίψεσιν, εἰδότες ὅτι ἡ θλίψις ὑ-
4 ποµονὴν κατεργάζεται, ἡ δὲ ὑποµονὴ δοκιµήν, ἡ δὲ δοκιµὴ
5 ἐλπίδα, ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει, ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ
ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡµῶν διὰ Πνεύµατος ῾Αγίου τοῦ
6 δοθέντος ἡµῖν. ἔτι γὰρ Χριστός, ὄντων ἡµῶν ἀσθενῶν, κατὰ
7 καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανε. µόλις γὰρ ὑπὲρ δικαίου τις

v.18 ὅςrrnms παράp ἐλπίςnafs ἐπίp ἐλπίςndfs πιστεύωviaa3s εἰςp ὁdans γίνοµαιvnad αὐτόςrpams
πατήρnams πολύςagnpn ἔθνοςngnp κατάp ὁdans λέγωvpxpans οὕτωbo εἰµίvifx3s ὁdnns σπέρµαnnns
σύrpg-s . v.19 καίc µήxo ἀσθενέωvpaanms ὁddfs πίστιςndfs ὅςxo κατανοέωviaa3s ὁdans
ἑαυτοῦrxgms σῶµαnans ἤδηbo νεκρόωvpxpans ἑκατονταετήςanmsn πούxo ὑπάρχωvppanms καίc
ὁdafs νέκρωσιςnafs ὁdgfs µήτραngfs Σάρραngfs . v.20 εἰςp δέc ὁdafs ἐπαγγελίαnafs ὁdgms
θεόςngms οὐxo διακρίνωviap3s ὁddfs ἀπιστίαndfs ἀλλάc ἐνδυναµόωviap3s ὁddfs πίστιςndfs
δίδωµιvpaanms δόξαnafs ὁddms θεόςndms . v.21 καίc πληροφορέωvpapnms ὅτιc ὅςrrans
ἐπαγγέλλοµαιvixn3s δυνατόςanmsn εἰµίvipx3s καίc ποιέωvnaa . v.22 διόc καίc λογίζοµαιviap3s
αὐτόςrpdms εἰςp δικαιοσύνηnafs . v.23 οὐxo γράφωviap3s δέc διάp αὐτόςrpams µόνοςbo ὅτιc
λογίζοµαιviap3s αὐτόςrpdms . v.24 ἀλλάc καίc διάp ἐγώrpa-p ὅςrrdmp µέλλωvipa3s λογίζοµαιvnpp
ὁddmp πιστεύωvppadmp ἐπίp ὁdams ἐγείρωvpaaams ᾿Ιησοῦςnams ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-p ἐκp
νεκρόςagmpn . v.25 ὅςrrnms παραδίδωµιviap3s διάp ὁdanp παράπτωµαnanp ἐγώrpg-p καίc
ἐγείρωviap3s διάp ὁdafs δικαίωσιςnafs ἐγώrpg-p . 5. v.1 δικαιόωvpapnmp οὖνc ἐκp πίστιςngfs
nafs vipa1p p dams nams
εἰρήνη ἔχω πρός ὁ θεός διάp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms . v.2 διάp ὅςrrgms καίc ὁdafs προσαγωγήnafs ἔχωvixa1p ὁddfs πίστιςndfs εἰςp ὁdafs
χάριςnafs οὗτοςrdafs ἐνp ὅςrrdfs ἵστηµιvixa1p καίc καυχάοµαιvipn1p ἐπίp ἐλπίςndfs ὁdgfs δόξαngfs
ὁdgms θεόςngms . v.3 οὐxo µόνοςbo δέc ἀλλάc καίc καυχάοµαιvipn1p ἐνp ὁddfp θλῖψιςndfp
vpxanmp c dnfs
οἶδα ὅτι ὁ θλῖψιςnnfs ὑποµονήnafs κατεργάζοµαιvipn3s . v.4 ὁdnfs δέc ὑποµονήnnfs
δοκιµήnafs ὁdnfs δέc δοκιµήnnfs ἐλπίςnafs . v.5 ὁdnfs δέc ἐλπίςnnfs οὐxo καταισχύνωvipa3s ὅτιc
ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms ἐκχέωvixp3s ἐνp ὁddfp καρδίαndfp ἐγώrpg-p διάp πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn ὁdgns δίδωµιvpapgns ἐγώrpd-p . v.6 ἔτιbo γάρc Χριστόςnnms εἰµίvppxgmp ἐγώrpg-p
ἀσθενήςagmpn κατάp καιρόςnams ὑπέρp ἀσεβήςagmpn ἀποθνῄσκωviaa3s .
449 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 5. 8–16
ἀποθανεῖται, ὑπὲρ γὰρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καὶ τολµᾷ ἀποθα-
νεῖν. συνίστησι δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡµᾶς ὁ Θεός, ὅτι ἔτι 8
ἁµαρτωλῶν ὄντων ἡµῶν Χριστὸς ὑπὲρ ἡµῶν ἀπέθανε. πολλῷ 9
οὖν µᾶλλον, δικαιωθέντες νῦν ἐν τῷ αἵµατι αὐτοῦ, σωθησόµεθα
δι΄ αὐτοῦ ἀπὸ τῆς ὀργῆς. εἰ γὰρ ἐχθροὶ ὄντες κατηλλάγηµεν 10
τῷ Θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, πολλῷ µᾶλλον καταλ-
λαγέντες σωθησόµεθα ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ, οὐ µόνον δέ, ἀλλὰ καὶ 11
καυχώµενοι ἐν τῷ Θεῷ διὰ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ,
δι΄ οὗ νῦν τὴν καταλλαγὴν ἐλάβοµεν. ∆ιὰ τοῦτο, ὥσπερ δι΄ ἑ- 12
νὸς ἀνθρώπου ἡ ἁµαρτία εἰς τὸν κόσµον εἰσῆλθε, καὶ διὰ τῆς
ἁµαρτίας ὁ θάνατος, καὶ οὕτως εἰς πάντας ἀνθρώπους ὁ θάνα-
τος διῆλθεν, ἐφ΄ ᾧ πάντες ἥµαρτον, ἄχρι γὰρ νόµου ἁµαρτία 13
ἦν ἐν κόσµῳ, ἁµαρτία δὲ οὐκ ἐλλογεῖται, µὴ ὄντος νόµου. ἀλλ΄ 14
ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ ᾿Αδὰµ µέχρι Μωσέως καὶ ἐπὶ τοὺς
µὴ ἁµαρτήσαντας ἐπὶ τῷ ὁµοιώµατι τῆς παραβάσεως ᾿Αδάµ, ὅς
ἐστι τύπος τοῦ µέλλοντος. ἀλλ΄ οὐχ ὡς τὸ παράπτωµα, οὕτω 15
καὶ τὸ χάρισµα. εἰ γὰρ τῷ τοῦ ἑνὸς παραπτώµατι οἱ πολλοὶ
ἀπέθανον, πολλῷ µᾶλλον ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ δωρεὰ ἐν
χάριτι τῇ τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς τοὺς πολλοὺς
ἐπερίσσευσε. καὶ οὐχ ὡς δι΄ ἑνὸς ἁµαρτήσαντος τὸ δώρηµα, 16
τὸ µὲν γὰρ κρίµα ἐξ ἑνὸς εἰς κατάκριµα, τὸ δὲ χάρισµα ἐκ

v.7 µόλιςbo γάρc ὑπέρp δίκαιοςagmsn τι-σρινµσ ἀποθνῄσκωvifd3s ὑπέρp γάρc ὁdgms
ἀγαθόςagmsn τάχαbo τι-σρινµσ καίc τολµάωvipa3s ἀποθνῄσκωvnaa . v.8 συνίστηµιvipa3s
δέc ὁdafs ἑαυτοῦrxgms ἀγάπηnafs εἰςp ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms ὅτιc ἔτιbo ἁµαρτωλόςagmpn
εἰµίvppxgmp ἐγώrpg-p Χριστόςnnms ὑπέρp ἐγώrpg-p ἀποθνῄσκωviaa3s . v.9 πολύςadmsn οὖνc
µᾶλλονbo δικαιόωvpapnmp νῦνbo ἐνp ὁddns αἷµαndns αὐτόςrpgms σῴζωvifp1p διάp αὐτόςrpgms ἀπόp
ὁdgfs ὀργήngfs . v.10 εἰqo γάρc ἐχθρόςanmpn εἰµίvppxnmp καταλλάσσωviap1p ὁddms θεόςndms
διάp ὁdgms θάνατοςngms ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms πολύςadmsn µᾶλλονbo καταλλάσσωvpapnmp
σῴζωvifp1p ἐνp ὁddfs ζωήndfs αὐτόςrpgms . v.11 οὐxo µόνοςbo δέc ἀλλάc καίc καυχάοµαιvppnnmp
ἐνp ὁddms θεόςndms διάp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp ὅςrrgms νῦνbo
ὁdafs καταλλαγήnafs λαµβάνωviaa1p . v.12 διάp οὗτοςrdans ὥσπερbo διάp εἷςngms ἄνθρωποςngms
ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs εἰςp ὁdams κόσµοςnams εἰσέρχοµαιviaa3s καίc διάp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὁdnms
θάνατοςnnms καίc οὕτωbo εἰςp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp ὁdnms θάνατοςnnms διέρχοµαιviaa3s
ἐπίp ὅςrrdns πᾶςanmpn ἁµαρτάνωviaa3p . v.13 ἄχριp γάρc νόµοςngms ἁµαρτίαnnfs εἰµίviix3s
ἐνp κόσµοςndms ἁµαρτίαnnfs δέc οὐxo ἐλλογέωvipp3s µήxo εἰµίvppxgms νόµοςngms . v.14 ἀλλάc
βασιλεύωviaa3s ὁdnms θάνατοςnnms ἀπόp ᾿Αδάµtp µέχριbo Μωϋσῆςngms καίc ἐπίp ὁdamp µήxo
ἁµαρτάνωvpaaamp ἐπίp ὁddns ὁµοίωµαndns ὁdgfs παράβασιςngfs ᾿Αδάµtp ὅςrrnms εἰµίvipx3s
τύποςnnms ὁdgms µέλλωvppagms . v.15 ἀλλάc οὐxo ὡςbo ὁdnns παράπτωµαnnns οὕτωbo
καίc ὁdnns χάρισµαnnns εἰqo γάρc ὁddns ὁdgms εἷςngms παράπτωµαndns ὁdnmp πολύςanmpn
ἀποθνῄσκωviaa3p πολύςadmsn µᾶλλονbo ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnfs δωρεάnnfs ἐνp
χάριςndfs ὁddfs ὁdgms εἷςngms ἄνθρωποςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp ὁdamp πολύςaampn
περισσεύωviaa3s .
 5. 17–6. 5 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 450
17 πολλῶν παραπτωµάτων εἰς δικαίωµα. εἰ γὰρ τῷ τοῦ ἑνὸς πα-
ραπτώµατι ὁ θάνατος ἐβασίλευσε διὰ τοῦ ἑνός, πολλῷ µᾶλλον
οἱ τὴν περισσείαν τῆς χάριτος καὶ τῆς δωρεᾶς τῆς δικαιοσύνης
λαµβάνοντες ἐν ζωῇ βασιλεύσουσι διὰ τοῦ ἑνὸς ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
18 ἄρα οὖν ὡς δι΄ ἑνὸς παραπτώµατος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς
κατάκριµα, οὕτω καὶ δι΄ ἑνὸς δικαιώµατος εἰς πάντας ἀνθρώ-
19 πους εἰς δικαίωσιν ζωῆς. ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ
ἑνὸς ἀνθρώπου ἁµαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί, οὕτω καὶ
διὰ τῆς ὑπακοῆς τοῦ ἑνὸς δίκαιοι κατασταθήσονται οἱ πολλοί.
20 νόµος δὲ παρεισῆλθεν, ἵνα πλεονάσῃ τὸ παράπτωµα, οὗ δὲ ἐ-
21 πλεόνασεν ἡ ἁµαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις, ἵνα ὥσπερ
ἐβασίλευσεν ἡ ἁµαρτία ἐν τῷ θανάτῳ, οὕτω καὶ ἡ χάρις βασι-
λεύσῃ διὰ δικαιοσύνης εἰς ζωὴν αἰώνιον, διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ
τοῦ Κυρίου ἡµῶν.
6 Τί οὖν ἐροῦµεν· ἐπιµενοῦµεν τῇ ἁµαρτίᾳ, ἵνα ἡ χάρις πλε-
2 ονάσῃ· µὴ γένοιτο. οἵτινες ἀπεθάνοµεν τῇ ἁµαρτίᾳ, πῶς ἔτι
3 ζήσοµεν ἐν αὐτῇ· ἢ ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι ἐβαπτίσθηµεν εἰς Χρι-
4 στὸν ᾿Ιησοῦν, εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθηµεν· συνετάφη-
µεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσµατος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ
ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτω
5 καὶ ἡµεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωµεν. εἰ γὰρ σύµφυ-
τοι γεγόναµεν τῷ ὁµοιώµατι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς

v.16 καίc οὐxo ὡςbo διάp εἷςngms ἁµαρτάνωvpaagms ὁdnns δώρηµαnnns ὁdnns µένxo
γάρc κρίµαnnns ἐκp εἷςngms εἰςp κατάκριµαnans ὁdnns δέc χάρισµαnnns ἐκp πολύςagnpn
παράπτωµαngnp εἰςp δικαίωµαnans . v.17 εἰqo γάρc ὁddns ὁdgms εἷςngms παράπτωµαndns ὁdnms
θάνατοςnnms βασιλεύωviaa3s διάp ὁdgms εἷςngms πολύςadmsn µᾶλλονbo ὁdnmp ὁdafs περισσείαnafs
ὁdgfs χάριςngfs καίc ὁdgfs δωρεάngfs ὁdgfs δικαιοσύνηngfs λαµβάνωvppanmp ἐνp ζωήndfs
βασιλεύωvifa3p διάp ὁdgms εἷςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.18 ἄραxo οὖνc ὡςbo διάp εἷςngms
παράπτωµαngns εἰςp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp εἰςp κατάκριµαnans οὕτωbo καίc διάp εἷςngms
δικαίωµαngns εἰςp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp εἰςp δικαίωσιςnafs ζωήngfs . v.19 ὥσπερbo γάρc
διάp ὁdgfs παρακοήngfs ὁdgms εἷςngms ἄνθρωποςngms ἁµαρτωλόςanmpn καθίστηµιviap3p ὁdnmp
πολύςanmpn οὕτωbo καίc διάp ὁdgfs ὑπακοήngfs ὁdgms εἷςngms δίκαιοςanmpn καθίστηµιvifp3p
ὁdnmp πολύςanmpn . v.20 νόµοςnnms δέc παρεισέρχοµαιviaa3s ἵναc πλεονάζωvsaa3s ὁdnns
nnns
παράπτωµα ὅς δέ πλεονάζωviaa3s ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs ὑπερπερισσεύωviaa3s ὁdnfs χάριςnnfs .
bo c

v.21 ἵναc ὥσπερbo βασιλεύωviaa3s ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs ἐνp ὁddms θάνατοςndms οὕτωbo καίc
ὁdnfs χάριςnnfs βασιλεύωvsaa3s διάp δικαιοσύνηngfs εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn διάp ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p . 6. v.1 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p ἐπιµένωvifa1p
ddfs ndfs c dnfs nnfs
ὁ ἁµαρτία ἵνα ὁ χάρις πλεονάζωvsaa3s . v.2 µήxo γίνοµαιvoad3s ὅστιςrrnmp
ἀποθνῄσκωviaa1p ὁddfs ἁµαρτίαndfs πῶςbo ἔτιbo ζάωvifa1p ἐνp αὐτόςrpdfs . v.3 ἤxo ἀγνοέωvipa2p
ὅτιc ὅσοςrcnmp βαπτίζωviap1p εἰςp Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams εἰςp ὁdams θάνατοςnams αὐτόςrpgms
βαπτίζωviap1p . v.4 συνθάπτωviap1p οὖνc αὐτόςrpdms διάp ὁdgns βάπτισµαngns εἰςp ὁdams
nams
θάνατος ἵνα ὥσπερbo ἐγείρωviap3s Χριστόςnnms ἐκp νεκρόςagmpn διάp ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms
c

πατήρngms οὕτωbo καίc ἐγώrpn-p ἐνp καινότηςndfs ζωήngfs περιπατέωvsaa1p .

451 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 6. 6–18
ἀναστάσεως ἐσόµεθα, τοῦτο γινώσκοντες, ὅτι ὁ παλαιὸς ἡµῶν 6
ἄνθρωπος συνεσταυρώθη, ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶµα τῆς ἁµαρ-
τίας, τοῦ µηκέτι δουλεύειν ἡµᾶς τῇ ἁµαρτίᾳ, ὁ γὰρ ἀποθανὼν 7
δεδικαίωται ἀπὸ τῆς ἁµαρτίας. εἰ δὲ ἀπεθάνοµεν σὺν Χρι- 8
στῷ, πιστεύοµεν ὅτι καὶ συζήσοµεν αὐτῷ, εἰδότες ὅτι Χριστὸς 9
ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνῄσκει, θάνατος αὐτοῦ οὐκέτι
κυριεύει. ὃ γὰρ ἀπέθανε, τῇ ἁµαρτίᾳ ἀπέθανεν ἐφάπαξ, ὃ 10
δὲ ζῇ, ζῇ τῷ Θεῷ. οὕτω καὶ ὑµεῖς λογίζεσθε ἑαυτοὺς νεκροὺς 11
µὲν εἶναι τῇ ἁµαρτίᾳ, ζῶντας δὲ τῷ Θεῷ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ
Κυρίῳ ἡµῶν. Μὴ οὖν βασιλευέτω ἡ ἁµαρτία ἐν τῷ θνητῷ ὑ- 12
µῶν σώµατι, εἰς τὸ ὑπακούειν αὐτη῀ι ἐν ταῖς ἐπιθυµίαις αὐτοῦ,
µηδὲ παριστάνετε τὰ µέλη ὑµῶν ὅπλα ἀδικίας τῇ ἁµαρτίᾳ, ἀλ- 13
λὰ παραστήσατε ἑαυτοὺς τῷ Θεῷ ὡς ἐκ νεκρῶν ζῶντας, καὶ τὰ
µέλη ὑµῶν ὅπλα δικαιοσύνης τῷ Θεῷ. ἁµαρτία γὰρ ὑµῶν οὐ 14
κυριεύσει, οὐ γάρ ἐστε ὑπὸ νόµον, ἀλλ΄ ὑπὸ χάριν. Τί οὖν· 15
ἁµαρτήσοµεν, ὅτι οὐκ ἐσµὲν ὑπὸ νόµον, ἀλλ΄ ὑπὸ χάριν· µὴ
γένοιτο. οὐκ οἴδατε ὅτι ᾧ παριστάνετε ἑαυτοὺς δούλους εἰς 16
ὑπακοήν, δοῦλοί ἐστε ᾧ ὑπακούετε, ἤτοι ἁµαρτίας εἰς θάνα-
τον, ἢ ὑπακοῆς εἰς δικαιοσύνην· χάρις δὲ τῷ Θεῷ, ὅτι ἦτε 17
δοῦλοι τῆς ἁµαρτίας, ὑπηκούσατε δὲ ἐκ καρδίας εἰς ὃν παρε-
δόθητε τύπον διδαχῆς, ἐλευθερωθέντες δὲ ἀπὸ τῆς ἁµαρτίας, 18

v.5 εἰqo γάρc σύµφυτοςanmpn γίνοµαιvixa1p ὁddns ὁµοίωµαndns ὁdgms θάνατοςngms αὐτόςrpgms
ἀλλάc καίc ὁdgfs ἀνάστασιςngfs εἰµίvifx1p . v.6 οὗτοςrdans γινώσκωvppanmp ὅτιc ὁdnms
παλαιόςanmsn ἐγώrpg-p ἄνθρωποςnnms συσταυρόωviap3s ἵναc καταργέωvsap3s ὁdnns σῶµαnnns
ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὁdgms µηκέτιbo δουλεύωvnpa ἐγώrpa-p ὁddfs ἁµαρτίαndfs . v.7 ὁdnms γάρc
ἀποθνῄσκωvpaanms δικαιόωvixp3s ἀπόp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs . v.8 εἰqo δέc ἀποθνῄσκωviaa1p σύνp
Χριστόςndms πιστεύωvipa1p ὅτιc καίc συζάωvifa1p αὐτόςrpdms . v.9 οἶδαvpxanmp ὅτιc Χριστόςnnms
ἐγείρωvpapnms ἐκp νεκρόςagmpn οὐκέτιbo ἀποθνῄσκωvipa3s θάνατοςnnms αὐτόςrpgms οὐκέτιbo
κυριεύωvipa3s . v.10 ὅςrrans γάρc ἀποθνῄσκωviaa3s ὁddfs ἁµαρτίαndfs ἀποθνῄσκωviaa3s
bo rrans
ἐφάπαξ ὅς δέc ζάωvipa3s ζάωvipa3s ὁddms θεόςndms . v.11 οὕτωbo καίc σύrpn-p
λογίζοµαιvdpn2p ἑαυτοῦrxamp νεκρόςaampn µένxo εἰµίvnpx ὁddfs ἁµαρτίαndfs ζάωvppaamp δέc
ὁddms θεόςndms ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p . v.12 µήxo
οὖνc βασιλεύωvdpa3s ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs ἐνp ὁddns θνητόςadnsn σύrpg-p σῶµαndns εἰςp ὁdans
ὑπακούωvnpa αὐτόςrpdfs ἐνp ὁddfp ἐπιθυµίαndfp αὐτόςrpgns . v.13 µηδέc παρίστηµιvdpa2p ὁdanp
µέλοςnanp σύrpg-p ὅπλονnanp ἀδικίαngfs ὁddfs ἁµαρτίαndfs ἀλλάc παρίστηµιvdaa2p ἑαυτοῦrxamp
ὁddms θεόςndms ὡςbo ἐκp νεκρόςagmpn ζάωvppaamp καίc ὁdanp µέλοςnanp σύrpg-p ὅπλονnanp
δικαιοσύνηngfs ὁddms θεόςndms . v.14 ἁµαρτίαnnfs γάρc σύrpg-p οὐxo κυριεύωvifa3s οὐxo γάρc
εἰµίvipx2p ὑπόp νόµοςnams ἀλλάc ὑπόp χάριςnafs . v.15 τίςrqnns οὖνc ἁµαρτάνωvifa1p ὅτιc οὐxo
εἰµίvipx1p ὑπόp νόµοςnams ἀλλάc ὑπόp χάριςnafs µήxo γίνοµαιvoad3s . v.16 οὐxo οἶδαvixa2p
c rrdns vipa2p rxamp namp p nafs
ὅτι ὅς παρίστηµι ἑαυτοῦ δοῦλος εἰς ὑπακοή δοῦλοςnnmp εἰµίvipx2p
ὅςrrdns ὑπακούωvipa2p ἤτοιc ἁµαρτίαngfs εἰςp θάνατοςnams ἤxo ὑπακοήngfs εἰςp δικαιοσύνηnafs .
v.17 χάριςnnfs δέc ὁddms θεόςndms ὅτιc εἰµίviix2p δοῦλοςnnmp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὑπακούωviaa2p
δέc ἐκp καρδίαngfs εἰςp ὅςrrams παραδίδωµιviap2p τύποςnams διδαχήngfs .
 6. 19–7. 5 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 452
19 ἐδουλώθητε τῇ δικαιοσύνῃ. ἀνθρώπινον λέγω διὰ τὴν ἀσθέ-
νειαν τῆς σαρκὸς ὑµῶν, ὥσπερ γὰρ παρεστήσατε τὰ µέλη ὑµῶν
δοῦλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ ἀνοµίᾳ εἰς τὴν ἀνοµίαν, οὕτω νῦν
παραστήσατε τὰ µέλη ὑµῶν δοῦλα τῇ δικαιοσύνῃ εἰς ἁγιασµόν.
20 ὅτε γὰρ δοῦλοι ἦτε τῆς ἁµαρτίας, ἐλεύθεροι ἦτε τῇ δικαιοσύ-
21 νῃ. τίνα οὖν καρπὸν εἴχετε τότε ἐφ΄ οἷς νῦν ἐπαισχύνεσθε· τὸ
22 γὰρ τέλος ἐκείνων θάνατος. νυνὶ δὲ ἐλευθερωθέντες ἀπὸ τῆς
ἁµαρτίας, δουλωθέντες δὲ τῷ Θεῷ, ἔχετε τὸν καρπὸν ὑµῶν εἰς
23 ἁγιασµόν, τὸ δὲ τέλος ζωὴν αἰώνιον. τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁµαρ-
τίας θάνατος, τὸ δὲ χάρισµα τοῦ Θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ
᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡµῶν.
7 `᾿Η ἀγνοεῖτε, ἀδελφοί γινώσκουσι γὰρ νόµον λαλῶ, ὅτι ὁ νό-
2 µος κυριεύει τοῦ ἀνθρώπου ἐφ΄ ὅσον χρόνον ζῇ· ἡ γὰρ ὕπαν-
δρος γυνὴ τῷ ζῶντι ἀνδρὶ δέδεται νόµῳ, ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ,
3 κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόµου τοῦ ἀνδρός. ἄρα οὖν ζῶντος τοῦ
ἀνδρὸς µοιχαλὶς χρηµατίσει, ἐὰν γένηται ἀνδρὶ ἑτέρῳ, ἐὰν δὲ
ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, ἐλευθέρα ἐστὶν ἀπὸ τοῦ νόµου, τοῦ µὴ εἶναι
4 αὐτὴν µοιχαλίδα, γενοµένην ἀνδρὶ ἑτέρῳ. ὥστε, ἀδελφοί µου,
καὶ ὑµεῖς ἐθανατώθητε τῷ νόµῳ διὰ τοῦ σώµατος τοῦ Χριστοῦ,
εἰς τὸ γενέσθαι ὑµᾶς ἑτέρῳ, τῷ ἐκ νεκρῶν ἐγερθέντι, ἵνα καρπο-
5 φορήσωµεν τῷ Θεῷ. ὅτε γὰρ ἦµεν ἐν τῇ σαρκί, τὰ παθήµατα
τῶν ἁµαρτιῶν τὰ διὰ τοῦ νόµου ἐνηργεῖτο ἐν τοῖς µέλεσιν ἡµῶν

v.18 ἐλευθερόωvpapnmp δέc ἀπόp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs δουλόωviap2p ὁddfs δικαιοσύνηndfs .

v.19 ἀνθρώπινοςaansn λέγωvipa1s διάp ὁdafs ἀσθένειαnafs ὁdgfs σάρξngfs σύrpg-p ὥσπερbo γάρc
παρίστηµιviaa2p ὁdanp µέλοςnanp σύrpg-p δοῦλοςaanpn ὁddfs ἀκαθαρσίαndfs καίc ὁddfs ἀνοµίαndfs
εἰςp ὁdafs ἀνοµίαnafs οὕτωbo νῦνbo παρίστηµιvdaa2p ὁdanp µέλοςnanp σύrpg-p δοῦλοςaanpn ὁddfs
δικαιοσύνηndfs εἰςp ἁγιασµόςnams . v.20 ὅτεbo γάρc δοῦλοςnnmp εἰµίviix2p ὁdgfs ἁµαρτίαngfs
ἐλεύθεροςanmpn εἰµίviix2p ὁddfs δικαιοσύνηndfs . v.21 τίςrqams οὖνc καρπόςnams ἔχωviia2p
bo p rrdnp bo vipn2p dnns
τότε ἐπί ὅς νῦν ἐπαισχύνοµαι ὁ γάρc τέλοςnnns ἐκεῖνοςrdgmp θάνατοςnnms .
v.22 νυνίbo δέc ἐλευθερόωvpapnmp ἀπόp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs δουλόωvpapnmp δέc ὁddms θεόςndms
ἔχωvipa2p ὁdams καρπόςnams σύrpg-p εἰςp ἁγιασµόςnams ὁdnns δέc τέλοςnnns ζωήnafs αἰώνιοςaafsn .
v.23 ὁdnnp γάρc ὀψώνιονnnnp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs θάνατοςnnms ὁdnns δέc χάρισµαnnns ὁdgms
θεόςngms ζωήnnfs αἰώνιοςanfsn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p .
7. v.1 ἤxo ἀγνοέωvipa2p ἀδελφόςnvmp γινώσκωvppadmp γάρc νόµοςnams λαλέωvipa1s ὅτιc ὁdnms
νόµοςnnms κυριεύωvipa3s ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐπίp ὅσοςrcams χρόνοςnams ζάωvipa3s . v.2 ὁdnfs
γάρc ὕπανδροςanfsn γυνήnnfs ὁddms ζάωvppadms ἀνήρndms δέωvixp3s νόµοςndms ἐάνqo δέc
ἀποθνῄσκωvsaa3s ὁdnms ἀνήρnnms καταργέωvixp3s ἀπόp ὁdgms νόµοςngms ὁdgms ἀνήρngms .
v.3 ἄραxo οὖνc ζάωvppagms ὁdgms ἀνήρngms µοιχαλίςnnfs χρηµατίζωvifa3s ἐάνqo γίνοµαιvsad3s
ἀνήρndms ἕτεροςadmsn ἐάνqo δέc ἀποθνῄσκωvsaa3s ὁdnms ἀνήρnnms ἐλεύθεροςanfsn εἰµίvipx3s
ἀπόp ὁdgms νόµοςngms ὁdgms µήxo εἰµίvnpx αὐτόςrpafs µοιχαλίςnafs γίνοµαιvpadafs ἀνήρndms
ἕτεροςadmsn . v.4 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s καίc σύrpn-p θανατόωviap2p ὁddms νόµοςndms
διάp ὁdgns σῶµαngns ὁdgms Χριστόςngms εἰςp ὁdans γίνοµαιvnad σύrpa-p ἕτεροςadmsn ὁddms ἐκp
νεκρόςagmpn ἐγείρωvpapdms ἵναc καρποφορέωvsaa1p ὁddms θεόςndms .
453 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 7. 6–16
εἰς τὸ καρποφορῆσαι τῷ θανάτῳ. νυνὶ δὲ κατηργήθηµεν ἀ- 6
πὸ τοῦ νόµου, ἀποθανόντος ἐν ᾧ κατειχόµεθα, ὥστε δουλεύειν
ἡµᾶς ἐν καινότητι πνεύµατος, καὶ οὐ παλαιότητι γράµµατος.
Τί οὖν ἐροῦµεν· ὁ νόµος ἁµαρτία· µὴ γένοιτο, ἀλλὰ τὴν ἁµαρ- 7
τίαν οὐκ ἔγνων, εἰ µὴ διὰ νόµου, τήν τε γὰρ ἐπιθυµίαν οὐκ
ᾔδειν, εἰ µὴ ὁ νόµος ἔλεγεν, Οὐκ ἐπιθυµήσεις, ἀφορµὴν δὲ 8
λαβοῦσα ἡ ἁµαρτία διὰ τῆς ἐντολῆς κατειργάσατο ἐν ἐµοὶ πᾶ-
σαν ἐπιθυµίαν, χωρὶς γὰρ νόµου ἁµαρτία νεκρά. ἐγὼ δὲ ἔζων 9
χωρὶς νόµου ποτέ, ἐλθούσης δὲ τῆς ἐντολῆς, ἡ ἁµαρτία ἀνέζη-
σεν, ἐγὼ δὲ ἀπέθανον, καὶ εὑρέθη µοι ἡ ἐντολὴ ἡ εἰς ζωήν, 10
αὕτη εἰς θάνατον, ἡ γὰρ ἁµαρτία ἀφορµὴν λαβοῦσα διὰ τῆς 11
ἐντολῆς ἐξηπάτησέ µε, καὶ δι΄ αὐτῆς ἀπέκτεινεν. ὥστε ὁ µὲν 12
νόµος ἅγιος, καὶ ἡ ἐντολὴ ἁγία καὶ δικαία καὶ ἀγαθή. τὸ οὖν 13
ἀγαθὸν ἐµοὶ γέγονε θάνατος· µὴ γένοιτο. ἀλλὰ ἡ ἁµαρτία, ἵνα
φανῇ ἁµαρτία, διὰ τοῦ ἀγαθοῦ µοι κατεργαζοµένη θάνατον·῟
ἵνα γένηται καθ΄ ὑπερβολὴν ἁµαρτωλὸς ἡ ἁµαρτία διὰ τῆς ἐν-
τολῆς. οἴδαµεν γὰρ ὅτι ὁ νόµος πνευµατικός ἐστιν, ἐγὼ δὲ 14
σαρκικός εἰµι, πεπραµένος ὑπὸ τὴν ἁµαρτίαν. ὃ γὰρ κατερ- 15
γάζοµαι, οὐ γινώσκω, οὐ γὰρ ὃ θέλω, τοῦτο πράσσω, ἀλλ΄ ὃ
µισῶ, τοῦτο ποιῶ. εἰ δὲ ὃ οὐ θέλω, τοῦτο ποιῶ, σύµφηµι τῷ 16

v.5 ὅτεbo γάρc εἰµίviix1p ἐνp ὁddfs σάρξndfs ὁdnnp πάθηµαnnnp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ὁdnnp διάp
ὁdgms νόµοςngms ἐνεργέωviim3s ἐνp ὁddnp µέλοςndnp ἐγώrpg-p εἰςp ὁdans καρποφορέωvnaa ὁddms
θάνατοςndms . v.6 νυνίbo δέc καταργέωviap1p ἀπόp ὁdgms νόµοςngms ἀποθνῄσκωvpaagms
ἐνp ὅςrrdms κατέχωviip1p ὥστεc δουλεύωvnpa ἐγώrpa-p ἐνp καινότηςndfs πνεῦµαngns καίc οὐxo
παλαιότηςndfs γράµµαngns . v.7 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p ὁdnms νόµοςnnms ἁµαρτίαnnfs
µήxo γίνοµαιvoad3s ἀλλάc ὁdafs ἁµαρτίαnafs οὐxo γινώσκωviaa1s εἰqo µήxo διάp νόµοςngms
ὁdafs τέxo γάρc ἐπιθυµίαnafs οὐxo οἶδαviya1s εἰqo µήxo ὁdnms νόµοςnnms λέγωviia3s οὐxo
ἐπιθυµέωvifa2s . v.8 ἀφορµήnafs δέc λαµβάνωvpaanfs ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs διάp ὁdgfs ἐντολήngfs
viad3s
κατεργάζοµαι ἐνp ἐγώrpd-s πᾶςaafsn ἐπιθυµίαnafs χωρίςbo γάρc νόµοςngms ἁµαρτίαnnfs
νεκρόςanfsn . v.9 ἐγώrpn-s δέc ζάωviia1s χωρίςbo νόµοςngms ποτέxo ἔρχοµαιvpaagfs δέc
ὁdgfs ἐντολήngfs ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs ἀναζάωviaa3s ἐγώrpn-s δέc ἀποθνῄσκωviaa1s . v.10 καίc
εὑρίσκωviap3s ἐγώrpd-s ὁdnfs ἐντολήnnfs ὁdnfs εἰςp ζωήnafs οὗτοςrdnfs εἰςp θάνατοςnams .
v.11 ὁdnfs γάρc ἁµαρτίαnnfs ἀφορµήnafs λαµβάνωvpaanfs διάp ὁdgfs ἐντολήngfs ἐξαπατάωviaa3s
ἐγώrpa-s καίc διάp αὐτόςrpgfs ἀποκτείνωviaa3s . v.12 ὥστεc ὁdnms µένxo νόµοςnnms ἅγιοςanmsn
καίc ὁdnfs ἐντολήnnfs ἅγιοςanfsn καίc δίκαιοςanfsn καίc ἀγαθόςanfsn . v.13 ὁdnns οὖνc
annsn rpd-s vixa3s nnms xo voad3s c dnfs
ἀγαθός ἐγώ γίνοµαι θάνατος µή γίνοµαι ἀλλά ὁ ἁµαρτίαnnfs
ἵναc φαίνωvsap3s ἁµαρτίαnnfs διάp ὁdgns ἀγαθόςagnsn ἐγώrpd-s κατεργάζοµαιvppnnfs θάνατοςnams
ἵναc γίνοµαιvsad3s κατάp ὑπερβολήnafs ἁµαρτωλόςanfsn ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs διάp ὁdgfs ἐντολήngfs .
v.14 οἶδαvixa1p γάρc ὅτιc ὁdnms νόµοςnnms πνευµατικόςanmsn εἰµίvipx3s ἐγώrpn-s δέc
σαρκικόςanmsn εἰµίvipx1s πιπράσκωvpxpnms ὑπόp ὁdafs ἁµαρτίαnafs . v.15 ὅςrrans γάρc
vipn1s xo vipa1s xo c rrans vipa1s
κατεργάζοµαι οὐ γινώσκω οὐ γάρ ὅς θέλω οὗτοςrdans πράσσωvipa1s
ἀλλάc ὅςrrans µισέωvipa1s οὗτοςrdans ποιέωvipa1s .
 7. 17–8. 3 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 454
17 νόµῳ ὅτι καλός. νυνὶ δὲ οὐκέτι ἐγὼ κατεργάζοµαι αὐτό, ἀλλ΄ ἡ
18 οἰκοῦσα ἐν ἐµοὶ ἁµαρτία. οἶδα γὰρ ὅτι οὐκ οἰκεῖ ἐν ἐµοί, τοῦτ΄
ἔστιν ἐν τῇ σαρκί µου, ἀγαθόν, τὸ γὰρ θέλειν παράκειταί µοι,
19 τὸ δὲ κατεργάζεσθαι τὸ καλὸν οὐχ εὑρίσκω. οὐ γὰρ ὃ θέλω,
20 ποιῶ ἀγαθόν, ἀλλ΄ ὃ οὐ θέλω κακόν, τοῦτο πράσσω. εἰ δὲ ὃ οὐ
θέλω ἐγώ, τοῦτο ποιῶ, οὐκέτι ἐγὼ κατεργάζοµαι αὐτό, ἀλλ΄ ἡ
21 οἰκοῦσα ἐν ἐµοὶ ἁµαρτία. εὑρίσκω ἄρα τὸν νόµον τῷ θέλοντι
22 ἐµοὶ ποιεῖν τὸ καλόν, ὅτι ἐµοὶ τὸ κακὸν παράκειται. συνή-
23 δοµαι γὰρ τῷ νόµῳ τοῦ Θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον, βλέπω
δὲ ἕτερον νόµον ἐν τοῖς µέλεσί µου ἀντιστρατευόµενον τῷ νόµῳ
τοῦ νοός µου, καὶ αἰχµαλωτίζοντά µε τῷ νόµῳ τῆς ἁµαρτίας
24 τῷ ὄντι ἐν τοῖς µέλεσί µου. ταλαίπωρος ἐγὼ ἄνθρωπος, τίς µε
25 ῥύσεται ἐκ τοῦ σώµατος τοῦ θανάτου τούτου· ἐυχάριστῶ τῷ
Θεῷ διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡµῶν. ἄρα οὖν αὐτὸς ἐγὼ
τῷ µὲν νοῒ δουλεύω νόµῳ Θεοῦ, τῇ δὲ σαρκὶ νόµῳ ἁµαρτίας.
8 Οὐδὲν ἄρα νῦν κατάκριµα τοῖς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, µὴ κατὰ
2 σάρκα περιπατοῦσιν, ἀλλὰ κατὰ πνεῦµα. ὁ γὰρ νόµος τοῦ
πνεύµατος τῆς ζωῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἠλευθέρωσέ µε ἀπὸ τοῦ
3 νόµου τῆς ἁµαρτίας καὶ τοῦ θανάτου. τὸ γὰρ ἀδύνατον τοῦ
νόµου, ἐν ᾧ ἠσθένει διὰ τῆς σαρκός, ὁ Θεὸς τὸν ἑαυτοῦ υἱ-
ὸν πέµψας ἐν ὁµοιώµατι σαρκὸς ἁµαρτίας καὶ περὶ ἁµαρτίας

v.16 εἰqo δέc ὅςrrans οὐxo θέλωvipa1s οὗτοςrdans ποιέωvipa1s σύµφηµιvipx1s ὁddms νόµοςndms
ὅτιc καλόςanmsn . v.17 νυνίbo δέc οὐκέτιbo ἐγώrpn-s κατεργάζοµαιvipn1s αὐτόςrpans ἀλλάc
ὁdnfs οἰκέωvppanfs ἐνp ἐγώrpd-s ἁµαρτίαnnfs . v.18 οἶδαvixa1s γάρc ὅτιc οὐxo οἰκέωvipa3s ἐνp
rpd-s rdnns vipx3s p ddfs ndfs
ἐγώ οὗτος εἰµί ἐν ὁ σάρξ ἐγώrpg-s ἀγαθόςaansn ὁdnns γάρc θέλωvnpa
παράκειµαιvipn3s ἐγώrpd-s ὁdans δέc κατεργάζοµαιvnpn ὁdans καλόςaansn οὐxo εὑρίσκωvipa1s .
v.19 οὐxo γάρc ὅςrrans θέλωvipa1s ποιέωvipa1s ἀγαθόςaansn ἀλλάc ὅςrrans οὐxo θέλωvipa1s
κακόςaansn οὗτοςrdans πράσσωvipa1s . v.20 εἰqo δέc ὅςrrans οὐxo θέλωvipa1s ἐγώrpn-s οὗτοςrdans
ποιέωvipa1s οὐκέτιbo ἐγώrpn-s κατεργάζοµαιvipn1s αὐτόςrpans ἀλλάc ὁdnfs οἰκέωvppanfs ἐνp
ἐγώrpd-s ἁµαρτίαnnfs . v.21 εὑρίσκωvipa1s ἄραxo ὁdams νόµοςnams ὁddms θέλωvppadms
ἐγώrpd-s ποιέωvnpa ὁdans καλόςaansn ὅτιc ἐγώrpd-s ὁdnns κακόςannsn παράκειµαιvipn3s .
v.22 συνήδοµαιvipn1s γάρc ὁddms νόµοςndms ὁdgms θεόςngms κατάp ὁdams ἔσωbo ἄνθρωποςnams .
v.23 βλέπωvipa1s δέc ἕτεροςaamsn νόµοςnams ἐνp ὁddnp µέλοςndnp ἐγώrpg-s ἀντιστρατεύωvppnams
ὁddms νόµοςndms ὁdgms νοῦςngms ἐγώrpg-s καίc αἰχµαλωτίζωvppaams ἐγώrpa-s ὁddms νόµοςndms
ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὁddms εἰµίvppxdms ἐνp ὁddnp µέλοςndnp ἐγώrpg-s . v.24 ταλαίπωροςanmsn
rpn-s nnms rqnms rpa-s vifd3s p dgns ngns dgms
ἐγώ ἄνθρωπος τίς ἐγώ ῥύοµαι ἐκ ὁ σῶµα ὁ θάνατοςngms
οὗτοςrdgms . v.25 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ἄραxo οὖνc αὐτόςrpnms ἐγώrpn-s ὁddms µένxo νοῦςndms δουλεύωvipa1s
νόµοςndms θεόςngms ὁddfs δέc σάρξndfs νόµοςndms ἁµαρτίαngfs . 8. v.1 οὐδείςannsn
ἄραxo νῦνbo κατάκριµαnnns ὁddmp ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms µήxo κατάp σάρξnafs
περιπατέωvppadmp ἀλλάc κατάp πνεῦµαnans . v.2 ὁdnms γάρc νόµοςnnms ὁdgns πνεῦµαngns
ὁdgfs ζωήngfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἐλευθερόωviaa3s ἐγώrpa-s ἀπόp ὁdgms νόµοςngms ὁdgfs
ἁµαρτίαngfs καίc ὁdgms θάνατοςngms .
455 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 8. 4–15
κατέκρινε τὴν ἁµαρτίαν ἐν τῇ σαρκί, ἵνα τὸ δικαίωµα τοῦ νό- 4
µου πληρωθῇ ἐν ἡµῖν, τοῖς µὴ κατὰ σάρκα περιπατοῦσιν, ἀλλὰ
κατὰ πνεῦµα. οἱ γὰρ κατὰ σάρκα ὄντες τὰ τῆς σαρκὸς φρο- 5
νοῦσιν, οἱ δὲ κατὰ πνεῦµα τὰ τοῦ πνεύµατος. τὸ γὰρ φρόνηµα 6
τῆς σαρκὸς θάνατος, τὸ δὲ φρόνηµα τοῦ πνεύµατος ζωὴ καὶ εἰ-
ρήνη, διότι τὸ φρόνηµα τῆς σαρκὸς ἔχθρα εἰς Θεόν, τῷ γὰρ 7
νόµῳ τοῦ Θεοῦ οὐχ ὑποτάσσεται, οὐδὲ γὰρ δύναται, οἱ δὲ ἐν 8
σαρκὶ ὄντες Θεῷ ἀρέσαι οὐ δύνανται. ὑµεῖς δὲ οὐκ ἐστὲ ἐν 9
σαρκί, ἀλλ΄ ἐν πνεύµατι, εἴπερ Πνεῦµα Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑµῖν. εἰ
δέ τις Πνεῦµα Χριστοῦ οὐκ ἔχει, οὗτος οὐκ ἔστιν αὐτοῦ. εἰ 10
δὲ Χριστὸς ἐν ὑµῖν, τὸ µὲν σῶµα νεκρὸν δι΄ ἁµαρτίαν, τὸ δὲ
πνεῦµα ζωὴ διὰ δικαιοσύνην. εἰ δὲ τὸ Πνεῦµα τοῦ ἐγείραν- 11
τος ᾿Ιησοῦν ἐκ νεκρῶν οἰκεῖ ἐν ὑµῖν, ὁ ἐγείρας τὸν Χριστὸν ἐκ
νεκρῶν ζωοποιήσει καὶ τὰ θνητὰ σώµατα ὑµῶν, διὰ τοῦ ἐνοι-
κοῦντος αὐτοῦ Πνεύµατος ἐν ὑµῖν. ῎Αρα οὖν, ἀδελφοί, ὀφει- 12
λέται ἐσµέν, οὐ τῇ σαρκί, τοῦ κατὰ σάρκα ζῆν, εἰ γὰρ κατὰ 13
σάρκα ζῆτε, µέλλετε ἀποθνήσκειν, εἰ δὲ πνεύµατι τὰς πράξεις
τοῦ σώµατος θανατοῦτε, ζήσεσθε. ὅσοι γὰρ Πνεύµατι Θεοῦ 14
ἄγονται, οὗτοι εἰσιν υἱοὶ Θεοῦ. οὐ γὰρ ἐλάβετε πνεῦµα δου- 15
λείας πάλιν εἰς φόβον, ἀλλ΄ ἐλάβετε πνεῦµα υἱοθεσίας, ἐν ᾧ

v.3 ὁdnns γάρc ἀδύνατοςannsn ὁdgms νόµοςngms ἐνp ὅςrrdns ἀσθενέωviia3s διάp ὁdgfs σάρξngfs
ὁdnms θεόςnnms ὁdams ἑαυτοῦrxgms υἱόςnams πέµπωvpaanms ἐνp ὁµοίωµαndns σάρξngfs
ἁµαρτίαngfs καίc περίp ἁµαρτίαngfs κατακρίνωviaa3s ὁdafs ἁµαρτίαnafs ἐνp ὁddfs σάρξndfs .
v.4 ἵναc ὁdans δικαίωµαnans ὁdgms νόµοςngms πληρόωvsap3s ἐνp ἐγώrpd-p ὁddmp µήxo κατάp
σάρξnafs περιπατέωvppadmp ἀλλάc κατάp πνεῦµαnans . v.5 ὁdnmp γάρc κατάp σάρξnafs
vppxnmp danp dgfs ngfs vipa3p dnmp
εἰµί ὁ ὁ σάρξ φρονέω ὁ δέ κατάp πνεῦµαnans ὁdanp ὁdgns
c

πνεῦµαngns . v.6 ὁdnns γάρc φρόνηµαnnns ὁdgfs σάρξngfs θάνατοςnnms ὁdnns δέc φρόνηµαnnns
ὁdgns πνεῦµαngns ζωήnnfs καίc εἰρήνηnnfs . v.7 διότιc ὁdnns φρόνηµαnnns ὁdgfs σάρξngfs
ἔχθραnnfs εἰςp θεόςnams ὁddms γάρc νόµοςndms ὁdgms θεόςngms οὐxo ὑποτάσσωvipp3s οὐδέbo
γάρc δύναµαιvipn3s . v.8 ὁdnmp δέc ἐνp σάρξndfs εἰµίvppxnmp θεόςndms ἀρέσκωvnaa οὐxo
δύναµαιvipn3p . v.9 σύrpn-p δέc οὐxo εἰµίvipx2p ἐνp σάρξndfs ἀλλάc ἐνp πνεῦµαndns εἴπερqo
πνεῦµαnnns θεόςngms οἰκέωvipa3s ἐνp σύrpd-p εἰqo δέc τι-σρινµσ πνεῦµαnans Χριστόςngms οὐxo
ἔχωvipa3s οὗτοςrdnms οὐxo εἰµίvipx3s αὐτόςrpgms . v.10 εἰqo δέc Χριστόςnnms ἐνp σύrpd-p
dnns xo nnns annsn p nafs
ὁ µέν σῶµα νεκρός διά ἁµαρτία ὁdnns δέc πνεῦµαnnns ζωήnnfs διάp
δικαιοσύνηnafs . v.11 εἰqo δέc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgms ἐγείρωvpaagms ᾿Ιησοῦςnams ἐκp
νεκρόςagmpn οἰκέωvipa3s ἐνp σύrpd-p ὁdnms ἐγείρωvpaanms ὁdams Χριστόςnams ἐκp νεκρόςagmpn
ζῳοποιέωvifa3s καίc ὁdanp θνητόςaanpn σῶµαnanp σύrpg-p διάp ὁdgns ἐνοικέωvppagns αὐτόςrpgms
πνεῦµαngns ἐνp σύrpd-p . v.12 ἄραxo οὖνc ἀδελφόςnvmp ὀφειλέτηςnnmp εἰµίvipx1p οὐxo ὁddfs
σάρξndfs ὁdgms κατάp σάρξnafs ζάωvnpa . v.13 εἰqo γάρc κατάp σάρξnafs ζάωvipa2p µέλλωvipa2p
ἀποθνῄσκωvnpa εἰqo δέc πνεῦµαndns ὁdafp πρᾶξιςnafp ὁdgns σῶµαngns θανατόωvipa2p ζάωvifd2p .
v.14 ὅσοςrcnmp γάρc πνεῦµαndns θεόςngms ἄγωvipp3p οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p υἱόςnnmp θεόςngms .
 8. 16–27 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 456
16 κράζοµεν, ᾿Αββᾶ, ὁ πατήρ. αὐτὸ τὸ Πνεῦµα συµµαρτυρεῖ τῷ
17 πνεύµατι ἡµῶν, ὅτι ἐσµὲν τέκνα Θεοῦ, εἰ δὲ τέκνα, καὶ κλη-
ρονόµοι, κληρονόµοι µὲν Θεοῦ, συγκληρονόµοι δὲ Χριστοῦ,
18 εἴπερ συµπάσχοµεν, ἵνα καὶ συνδοξασθῶµεν. Λογίζοµαι γὰρ
ὅτι οὐκ ἄξια τὰ παθήµατα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν µέλλουσαν
19 δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡµᾶς. ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς
20 κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ Θεοῦ ἀπεκδέχεται. τῇ
γὰρ µαταιότητι ἡ κτίσις ὑπετάγη, οὐχ ἑκοῦσα, ἀλλὰ διὰ τὸν
21 ὑποτάξαντα, ἐπ΄ ἑλπίδι, ὅτι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσε-
ται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης
22 τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. οἴδαµεν γὰρ ὅτι πᾶσα ἡ κτίσις συστενά-
23 ζει καὶ συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν. οὐ µόνον δέ, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ
τὴν ἀπαρχὴν τοῦ Πνεύµατος ἔχοντες, καὶ ἡµεῖς αὐτοὶ ἐν ἑαυ-
τοῖς στενάζοµεν, υἱοθεσίαν ἀπεκδεχόµενοι, τὴν ἀπολύτρωσιν
24 τοῦ σώµατος ἡµῶν. τῇ γὰρ ἐλπίδι ἐσώθηµεν, ἐλπὶς δὲ βλεπο-
25 µένη οὐκ ἔστιν ἐλπίς, ὃ γὰρ βλέπει τις, τί καὶ ἐλπίζει. εἰ δὲ ὃ
26 οὐ βλέποµεν ἐλπίζοµεν, δι΄ ὑποµονῆς ἀπεκδεχόµεθα. ῾Ωσαύ-
τως δὲ καὶ τὸ Πνεῦµα συναντιλαµβάνεται ταῖς ἀσθενείαις ἡµῶν,
τὸ γὰρ τί προσευξώµεθα καθὸ δεῖ, οὐκ οἴδαµεν, ἀλλ΄ αὐτὸ τὸ
27 πνεῦµα ὑπερεντυγχάνει ὑπὲρ ἡµῶν στεναγµοῖς ἀλαλήτοις, ὁ
δὲ ἐρευνῶν τὰς καρδίας οἶδε τί τὸ φρόνηµα τοῦ Πνεύµατος, ὅτι

v.15 οὐxo γάρc λαµβάνωviaa2p πνεῦµαnans δουλείαngfs πάλινbo εἰςp φόβοςnams ἀλλάc
λαµβάνωviaa2p πνεῦµαnans υἱοθεσίαngfs ἐνp ὅςrrdns κράζωvipa1p ἀββάtp ὁdnms πατήρnnms .
v.16 αὐτόςrpnns ὁdnns πνεῦµαnnns συµµαρτυρέωvipa3s ὁddns πνεῦµαndns ἐγώrpg-p ὅτιc εἰµίvipx1p
τέκνονnnnp θεόςngms . v.17 εἰqo δέc τέκνονnnnp καίc κληρονόµοςnnmp κληρονόµοςnnmp
xo ngms
µέν θεός συγκληρονόµοςanmpn δέc Χριστόςngms εἴπερqo συµπάσχωvipa1p ἵναc καίc
συνδοξάζωvsap1p . v.18 λογίζοµαιvipn1s γάρc ὅτιc οὐxo ἄξιοςannpn ὁdnnp πάθηµαnnnp ὁdgms
bo ngms
νῦν καιρός πρόςp ὁdafs µέλλωvppaafs δόξαnafs ἀποκαλύπτωvnap εἰςp ἐγώrpa-p . v.19 ὁdnfs
γάρc ἀποκαραδοκίαnnfs ὁdgfs κτίσιςngfs ὁdafs ἀποκάλυψιςnafs ὁdgmp υἱόςngmp ὁdgms θεόςngms
ἀπεκδέχοµαιvipn3s . v.20 ὁddfs γάρc µαταιότηςndfs ὁdnfs κτίσιςnnfs ὑποτάσσωviap3s οὐxo
ἑκώνanfsn ἀλλάc διάp ὁdams ὑποτάσσωvpaaams ἐπίp ἐλπίςndfs . v.21 ὅτιc καίc αὐτόςrpnfs
dnfs nnfs vifp3s p dgfs ngfs dgfs ngfs
ὁ κτίσις ἐλευθερόω ἀπό ὁ δουλεία ὁ φθορά εἰςp ὁdafs ἐλευθερίαnafs
ὁdgfs δόξαngfs ὁdgnp τέκνονngnp ὁdgms θεόςngms . v.22 οἶδαvixa1p γάρc ὅτιc πᾶςanfsn ὁdnfs
κτίσιςnnfs συστενάζωvipa3s καίc συνωδίνωvipa3s ἄχριp ὁdgms νῦνbo . v.23 οὐxo µόνοςbo δέc
ἀλλάc καίc αὐτόςrpnmp ὁdafs ἀπαρχήnafs ὁdgns πνεῦµαngns ἔχωvppanmp καίc ἐγώrpn-p αὐτόςrpnmp
ἐνp ἑαυτοῦrxdmp στενάζωvipa1p υἱοθεσίαnafs ἀπεκδέχοµαιvppnnmp ὁdafs ἀπολύτρωσιςnafs ὁdgns
σῶµαngns ἐγώrpg-p . v.24 ὁddfs γάρc ἐλπίςndfs σῴζωviap1p ἐλπίςnnfs δέc βλέπωvpppnfs οὐxo
εἰµίvipx3s ἐλπίςnnfs ὅςrrans γάρc βλέπωvipa3s τίςrinms τίςrqans καίc ἐλπίζωvipa3s . v.25 εἰqo δέc
ὅςrrans οὐxo βλέπωvipa1p ἐλπίζωvipa1p διάp ὑποµονήngfs ἀπεκδέχοµαιvipn1p . v.26 ὡσαύτωςbo
δέc καίc ὁdnns πνεῦµαnnns συναντιλαµβάνοµαιvipn3s ὁddfp ἀσθένειαndfp ἐγώrpg-p ὁdans γάρc
τίςrqans προσεύχοµαιvsad1p καθόbo δεῖvipq3s οὐxo οἶδαvixa1p ἀλλάc αὐτόςrpnns ὁdnns πνεῦµαnnns
ὑπερεντυγχάνωvipa3s ὑπέρp ἐγώrpg-p στεναγµόςndmp ἀλάλητοςadmpn .
457 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 8. 28–39
κατὰ Θεὸν ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἁγίων. οἴδαµεν δὲ ὅτι τοῖς ἀγα- 28
πῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν, τοῖς κατὰ πρόθεσιν
κλητοῖς οὖσιν. ὅτι οὓς προέγνω, καὶ προώρισε συµµόρφους 29
τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πρωτότοκον ἐν
πολλοῖς ἀδελφοῖς, οὓς δὲ προώρισε, τούτους καὶ ἐκάλεσε, καὶ 30
οὓς ἐκάλεσε, τούτους καὶ ἐδικαίωσεν, οὓς δὲ ἐδικαίωσε, τού-
τους καὶ ἐδόξασε. Τί οὖν ἐροῦµεν πρὸς ταῦτα· εἰ ὁ Θεὸς ὑπὲρ 31
ἡµῶν, τίς καθ΄ ἡµῶν· ὅς γε τοῦ ἰδίου υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο, ἀλλ΄ 32
ὑπὲρ ἡµῶν πάντων παρέδωκεν αὐτόν, πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ
τὰ πάντα ἡµῖν χαρίσεται· τίς ἐγκαλέσει κατὰ ἐκλεκτῶν Θεοῦ· 33
Θεὸς ὁ δικαιῶν, τίς ὁ κατακρίνων· Χριστὸς ὁ ἀποθανών, µᾶλ- 34
λον δὲ καὶ ἐγερθείς, ὃς καὶ ἔστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, ὃς καὶ
ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡµῶν. τίς ἡµᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ 35
Χριστοῦ· θλῖψις, ἢ στενοχωρία, ἢ διωγµός, ἢ λιµός, ἢ γυµνό-
της, ἢ κίνδυνος, ἢ µάχαιρα· καθὼς γέγραπται ὅτι ῞Ενεκά σοῦ 36
θανατούµεθα ὅλην τὴν ἡµέραν, ἐλογίσθηµεν ὡς πρόβατα σφα-
γῆς. ἀλλ΄ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶµεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος 37
ἡµᾶς. πέπεισµαι γὰρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι 38
οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάµεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε µέλλοντα. οὔτε 39
ὕψωµα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡµᾶς χωρί-
σαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ

v.27 ὁdnms δέc ἐραυνάωvppanms ὁdafp καρδίαnafp οἶδαvixa3s τίςrqnns ὁdnns φρόνηµαnnns ὁdgns
πνεῦµαngns ὅτιc κατάp θεόςnams ἐντυγχάνωvipa3s ὑπέρp ἅγιοςagmpn . v.28 οἶδαvixa1p δέc
ὅτιc ὁddmp ἀγαπάωvppadmp ὁdams θεόςnams πᾶςannpn συνεργέωvipa3s εἰςp ἀγαθόςaansn ὁddmp
κατάp πρόθεσιςnafs κλητόςadmpn εἰµίvppxdmp . v.29 ὅτιc ὅςrramp προγινώσκωviaa3s καίc
προορίζωviaa3s σύµµορφοςaampn ὁdgfs εἰκώνngfs ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms εἰςp ὁdans εἰµίvnpx
αὐτόςrpams πρωτότοκοςaamsn ἐνp πολύςadmpn ἀδελφόςndmp . v.30 ὅςrramp δέc προορίζωviaa3s
οὗτοςrdamp καίc καλέωviaa3s καίc ὅςrramp καλέωviaa3s οὗτοςrdamp καίc δικαιόωviaa3s ὅςrramp δέc
δικαιόωviaa3s οὗτοςrdamp καίc δοξάζωviaa3s . v.31 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p πρόςp οὗτοςrdanp
εἰqo ὁdnms θεόςnnms ὑπέρp ἐγώrpg-p τίςrqnms κατάp ἐγώrpg-p . v.32 ὅςrrnms γέxo ὁdgms
ἴδιοςagmsn υἱόςngms οὐxo φείδοµαιviad3s ἀλλάc ὑπέρp ἐγώrpg-p πᾶςagmpn παραδίδωµιviaa3s
αὐτόςrpams πῶςbo οὐχίxo καίc σύνp αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn ἐγώrpd-p χαρίζοµαιvifd3s .
v.33 τίςrqnms ἐγκαλέωvifa3s κατάp ἐκλεκτόςagmpn θεόςngms θεόςnnms ὁdnms δικαιόωvppanms .
v.34 τίςrqnms ὁdnms κατακρίνωvppanms Χριστόςnnms ὁdnms ἀποθνῄσκωvpaanms µᾶλλονbo δέc
καίc ἐγείρωvpapnms ὅςrrnms καίc εἰµίvipx3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgms θεόςngms ὅςrrnms καίc
ἐντυγχάνωvipa3s ὑπέρp ἐγώrpg-p . v.35 τίςrqnms ἐγώrpa-p χωρίζωvifa3s ἀπόp ὁdgfs ἀγάπηngfs
dgms ngms nnfs xo
ὁ Χριστός θλῖψις ἤ στενοχωρίαnnfs ἤxo διωγµόςnnms ἤxo λιµόςnnms ἤxo
γυµνότηςnnfs ἤxo κίνδυνοςnnms ἤxo µάχαιραnnfs . v.36 καθώςbo γράφωvixp3s ὅτιc ἕνεκαbo
rpg-s vipp1p aafsn dafs nafs
σύ θανατόω ὅλος ὁ ἡµέρα λογίζοµαιviap1p ὡςbo πρόβατονnnnp σφαγήngfs .
v.37 ἀλλάc ἐνp οὗτοςrddnp πᾶςadnpn ὑπερνικάωvipa1p διάp ὁdgms ἀγαπάωvpaagms ἐγώrpa-p .
v.38 πείθωvixp1s γάρc ὅτιc οὔτεc θάνατοςnnms οὔτεc ζωήnnfs οὔτεc ἄγγελοςnnmp οὔτεc ἀρχήnnfp
οὔτεc δύναµιςnnfp οὔτεc ἐνίστηµιvpxannp οὔτεc µέλλωvppannp .
 9. 1–13 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 458
ἡµῶν.
9 ᾿Αλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ, οὐ ψεύδοµαι, συµµαρτυρούσης
2 µοι τῆς συνειδήσεώς µου ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ, ὅτι λύπη µοι ἐστὶ
3 µεγάλη, καὶ ἀδιάλειπτος ὀδύνη τῇ καρδίᾳ µου. ηὐχόµην γὰρ
αὐτὸς ἐγὼ ἀνάθεµα εἶναι ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν
4 µου, τῶν συγγενῶν µου κατὰ σάρκα, οἵτινές εἰσιν ᾿Ισραηλῖται,
ὧν ἡ υἱοθεσία καὶ ἡ δόξα καὶ αἱ διαθῆκαι καὶ ἡ νοµοθεσία καὶ ἡ
5 λατρεία καὶ αἱ ἐπαγγελίαι, ὧν οἱ πατέρες, καὶ ἐξ ὧν ὁ Χριστὸς
τὸ κατὰ σάρκα, ὁ ὢν ἐπὶ πάντων, Θεὸς εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶ-
6 νας. ἀµήν. οὐχ οἷον δὲ ὅτι ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. οὐ
7 γὰρ πάντες οἱ ἐξ ᾿Ισραήλ, οὗτοι ᾿Ισραήλ, οὐδ΄ ὅτι εἰσὶ σπέρµα
᾿Αβραάµ, πάντες τέκνα, ἀλλ΄ ᾿Εν ᾿Ισαὰκ κληθήσεταί σοι σπέρµα.
8 τοῦτ΄ ἔστιν, οὐ τὰ τέκνα τῆς σαρκός, ταῦτα τέκνα τοῦ Θεοῦ, ἀλ-
9 λὰ τὰ τέκνα τῆς ἐπαγγελίας λογίζεται εἰς σπέρµα. ἐπαγγελίας
γὰρ ὁ λόγος οὗτος, Κατὰ τὸν καιρὸν τοῦτον ἐλεύσοµαι, καὶ ἔ-
10 σται τῇ Σάρρᾳ υἱός. οὐ µόνον δέ, ἀλλὰ καὶ ῾Ρεβέκκα ἐξ ἑνὸς
11 κοίτην ἔχουσα, ᾿Ισαὰκ τοῦ πατρὸς ἡµῶν. µήπω γὰρ γεννηθέν-
των, µηδὲ πραξάντων τι ἀγαθὸν ἢ κακόν, ἵνα ἡ κατ΄ ἐκλογὴν
τοῦ Θεοῦ πρόθεσις µένῃ, οὐκ ἐξ ἔργων, ἀλλ΄ ἐκ τοῦ καλοῦντος,
12, 13 ἐρρήθη αὐτῇ ὅτι ῾Ο µείζων δουλεύσει τῷ ἐλάσσονι. καθὼς γέ-

v.39 οὔτεc ὕψωµαnnns οὔτεc βάθοςnnns οὔτεc τι-σρινφσ κτίσιςnnfs ἕτεροςanfsn δύναµαιvifd3s
ἐγώrpa-p χωρίζωvnaa ἀπόp ὁdgfs ἀγάπηngfs ὁdgms θεόςngms ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms
ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p . 9. v.1 ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s ἐνp Χριστόςndms οὐxo
ψεύδοµαιvipn1s συµµαρτυρέωvppagfs ἐγώrpd-s ὁdgfs συνείδησιςngfs ἐγώrpg-s ἐνp πνεῦµαndns
ἅγιοςadnsn . v.2 ὅτιc λύπηnnfs ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s µέγαςanfsn καίc ἀδιάλειπτοςanfsn ὀδύνηnnfs
ὁddfs καρδίαndfs ἐγώrpg-s . v.3 εὔχοµαιviin1s γάρc αὐτόςrpnms ἐγώrpn-s ἀνάθεµαnnns εἰµίvnpx
ἀπόp ὁdgms Χριστόςngms ὑπέρp ὁdgmp ἀδελφόςngmp ἐγώrpg-s ὁdgmp συγγενήςagmpn ἐγώrpg-s
κατάp σάρξnafs . v.4 ὅστιςrrnmp εἰµίvipx3p ᾿Ισραηλίτηςnnmp ὅςrrgmp ὁdnfs υἱοθεσίαnnfs καίc
dnfs nnfs
ὁ δόξα καί ὁdnfp διαθήκηnnfp καίc ὁdnfs νοµοθεσίαnnfs καίc ὁdnfs λατρείαnnfs καίc
c

ὁdnfp ἐπαγγελίαnnfp . v.5 ὅςrrgmp ὁdnmp πατήρnnmp καίc ἐκp ὅςrrgmp ὁdnms Χριστόςnnms
dnns p nafs dnms
ὁ κατά σάρξ ὁ εἰµίvppxnms ἐπίp πᾶςagnpn θεόςnnms εὐλογητόςanmsn εἰςp ὁdamp
αἰώνnamp ἀµήνth . v.6 οὐxo οἷοςrcnns δέc ὅτιc ἐκπίπτωvixa3s ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms
θεόςngms οὐxo γάρc πᾶςanmpn ὁdnmp ἐκp ᾿Ισραήλtp οὗτοςrdnmp ᾿Ισραήλtp . v.7 οὐδέbo ὅτιc
εἰµίvipx3p σπέρµαnnns ᾿Αβραάµtp πᾶςanmpn τέκνονnnnp ἀλλάc ἐνp ᾿Ισαάκtp καλέωvifp3s σύrpd-s
σπέρµαnnns . v.8 οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s οὐxo ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgfs σάρξngfs οὗτοςrdnnp
τέκνονnnnp ὁdgms θεόςngms ἀλλάc ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs λογίζοµαιvipn3s εἰςp
σπέρµαnans . v.9 ἐπαγγελίαngfs γάρc ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms κατάp ὁdams καιρόςnams
οὗτοςrdams ἔρχοµαιvifd1s καίc εἰµίvifx3s ὁddfs Σάρραndfs υἱόςnnms . v.10 οὐxo µόνοςbo δέc
ἀλλάc καίc ῾Ρεβέκκαnnfs ἐκp εἷςngms κοίτηnafs ἔχωvppanfs ᾿Ισαάκtp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-p .
v.11 µήπωbo γάρc γεννάωvpapgmp µηδέc πράσσωvpaagmp τι-σριανσ ἀγαθόςaansn ἤxo κακόςaansn
ἵναc ὁdnfs κατάp ἐκλογήnafs ὁdgms θεόςngms πρόθεσιςnnfs µένωvspa3s οὐxo ἐκp ἔργονngnp ἀλλάc
ἐκp ὁdgms καλέωvppagms . v.12 ῥέωviap3s αὐτόςrpdfs ὅτιc ὁdnms µέγαςanmsc δουλεύωvifa3s ὁddms
ἐλάσσωνadmsn .
459 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 9. 14–27
γραπται, Τὸν ᾿Ιακὼβ ἠγάπησα, τὸν δὲ ᾿Ησαῦ ἐµίσησα. Τί οὖν 14
ἐροῦµεν· µὴ ἀδικία παρὰ τῷ Θεῷ· µὴ γένοιτο. τῷ γὰρ Μωσῇ 15
λέγει, ᾿Ελεήσω ὃν ἂν ἐλεῶ, καὶ οἰκτειρήσω ὃν ἂν οἰκτείρω. ἄρα 16
οὖν οὐ τοῦ θέλοντος, οὐδὲ τοῦ τρέχοντος, ἀλλὰ τοῦ ἐλεοῦντος
Θεοῦ. λέγει γὰρ ἡ γραφὴ τῷ Φαραὼ ὅτι Εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξή- 17
γειρά σε, ὅπως ἐνδείξωµαι ἐν σοὶ τὴν δύναµίν µου, καὶ ὅπως
διαγγελῇ τὸ ὄνοµά µου ἐν πάσῃ τῇ γῇ. ἄρα οὖν ὃν θέλει ἐλε- 18
εῖ, ὃν δὲ θέλει σκληρύνει. ᾿Ερεῖς οὖν µοι, Τί ἔτι µέµφεται· τῷ 19
γὰρ βουλήµατι αὐτοῦ τίς ἀνθέστηκε· µενοῦνγε, ὦ ἄνθρωπε, 20
σὺ τίς εἶ ὁ ἀνταποκρινόµενος τῷ Θεῷ· µὴ ἐρεῖ τὸ πλάσµα τῷ
πλάσαντι, Τί µε ἐποίησας οὕτως· ἢ οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κερα- 21
µεὺς τοῦ πηλοῦ, ἐκ τοῦ αὐτοῦ φυράµατος ποιῆσαι ὃ µὲν εἰς
τιµὴν σκεῦος, ὃ δὲ εἰς ἀτιµίαν· εἰ δὲ θέλων ὁ Θεὸς ἐνδείξασθαι 22
τὴν ὀργήν, καὶ γνωρίσαι τὸ δυνατὸν αὐτοῦ, ἤνεγκεν ἐν πολ-
λῇ µακροθυµίᾳ σκεύη ὀργῆς κατηρτισµένα εἰς ἀπώλειαν, καὶ 23
ἵνα γνωρίσῃ τὸν πλοῦτον τῆς δόξης αὐτοῦ ἐπὶ σκεύη ἐλέους,
ἃ προητοίµασεν εἰς δόξαν, οὓς καὶ ἐκάλεσεν ἡµᾶς οὐ µόνον 24
ἐξ ᾿Ιουδαίων, ἀλλὰ καὶ ἐξ ἐθνῶν· ὡς καὶ ἐν τῷ ῾Ωσηὲ λέγει, 25
Καλέσω τὸν οὐ λαόν µου λαόν µου, καὶ τὴν οὐκ ἠγαπηµένην
ἠγαπηµένην. καὶ ἔσται, ἐν τῷ τόπῳ οὗ ἐρρήθη αὐτοῖς, Οὐ 26
λαός µου ὑµεῖς, ἐκεῖ κληθήσονται υἱοὶ Θεοῦ ζῶντος. ᾿Ησαΐας 27

v.13 καθώςbo γράφωvixp3s ὁdams ᾿Ιακώβtp ἀγαπάωviaa1s ὁdams δέc ᾿Ησαῦtp µισέωviaa1s .
v.14 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p µήxo ἀδικίαnnfs παράp ὁddms θεόςndms µήxo γίνοµαιvoad3s .
v.15 ὁddms γάρc Μωϋσῆςndms λέγωvipa3s ἐλεέωvifa1s ὅςrrams ἄνxo ἐλεέωvspa1s καίc οἰκτίρωvifa1s
ὅςrrams ἄνxo οἰκτίρωvspa1s . v.16 ἄραxo οὖνc οὐxo ὁdgms θέλωvppagms οὐδέbo ὁdgms
τρέχωvppagms ἀλλάc ὁdgms ἐλεέωvppagms θεόςngms . v.17 λέγωvipa3s γάρc ὁdnfs γραφήnnfs
ὁddms Φαραώtp ὅτιc εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans ἐξεγείρωviaa1s σύrpa-s ὅπωςbo ἐνδείκνυµιvsam1s
ἐνp σύrpd-s ὁdafs δύναµιςnafs ἐγώrpg-s καίc ὅπωςbo διαγγέλλωvsap3s ὁdnns ὄνοµαnnns ἐγώrpg-s
ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs γῆndfs . v.18 ἄραxo οὖνc ὅςrrams θέλωvipa3s ἐλεέωvipa3s ὅςrrams δέc
θέλωvipa3s σκληρύνωvipa3s . v.19 λέγωvifa2s οὖνc ἐγώrpd-s τίςrqans ἔτιbo µέµφοµαιvipn3s ὁddns
γάρc βούληµαndns αὐτόςrpgms τίςrqnms ἀνθίστηµιvixa3s . v.20 µενοῦνγεxo ὦi ἄνθρωποςnvms
σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s ὁdnms ἀνταποκρίνοµαιvppnnms ὁddms θεόςndms µήxo λέγωvifa3s ὁdnns
πλάσµαnnns ὁddms πλάσσωvpaadms τίςrqans ἐγώrpa-s ποιέωviaa2s οὕτωbo . v.21 ἤxo οὐxo
ἔχωvipa3s ἐξουσίαnafs ὁdnms κεραµεύςnnms ὁdgms πηλόςngms ἐκp ὁdgns αὐτόςrpgns φύραµαngns
ποιέωvnaa ὅςrrans µένxo εἰςp τιµήnafs σκεῦοςnans ὅςrrans δέc εἰςp ἀτιµίαnafs . v.22 εἰqo
δέc θέλωvppanms ὁdnms θεόςnnms ἐνδείκνυµιvnam ὁdafs ὀργήnafs καίc γνωρίζωvnaa ὁdans
δυνατόςaansn αὐτόςrpgms φέρωviaa3s ἐνp πολύςadfsn µακροθυµίαndfs σκεῦοςnanp ὀργήngfs
καταρτίζωvpxpanp εἰςp ἀπώλειαnafs . v.23 καίc ἵναc γνωρίζωvsaa3s ὁdams πλοῦτοςnams
ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms ἐπίp σκεῦοςnanp ἔλεοςngns ὅςrranp προετοιµάζωviaa3s εἰςp δόξαnafs .
v.24 ὅςrramp καίc καλέωviaa3s ἐγώrpa-p οὐxo µόνοςbo ἐκp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἀλλάc καίc ἐκp
ἔθνοςngnp . v.25 ὡςbo καίc ἐνp ὁddms ῾Ωσηέtp λέγωvipa3s καλέωvifa1s ὁdams οὐxo λαόςnams
rpg-s nams
ἐγώ λαός ἐγώrpg-s καίc ὁdafs οὐxo ἀγαπάωvpxpafs ἀγαπάωvpxpafs . v.26 καίc εἰµίvifx3s
ἐνp ὁddms τόποςndms ὅςrrgms ῥέωviap3s αὐτόςrpdmp οὐxo λαόςnnms ἐγώrpg-s σύrpn-p ἐκεῖbo
καλέωvifp3p υἱόςnnmp θεόςngms ζάωvppagms .
 9. 28–10. 6 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 460
δὲ κράζει ὑπὲρ τοῦ ᾿Ισραήλ, ᾿Εὰν ᾖ ὁ ἀριθµὸς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ
28 ὡς ἡ ἄµµος τῆς θαλάσσης, τὸ κατάλειµµα σωθήσεται, λόγον
γὰρ συντελῶν καὶ συντέµνων ἐν δικαιοσυνῃ, ὅτι λόγον συντε-
29 τµηµένον ποιήσει Κύριος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ καθὼς προείρηκεν
᾿Ησαΐας, Εἰ µὴ Κύριος Σαβαὼθ ἐγκατέλιπεν ἡµῖν σπέρµα, ὡς
30 Σόδοµα ἂν ἐγενήθηµεν, καὶ ὡς Γόµορρα ἂν ὡµοιώθηµεν. Τί
οὖν ἐροῦµεν· ὅτι ἔθνη τὰ µὴ διώκοντα δικαιοσύνην, κατέλαβε
31 δικαιοσύνην, δικαιοσύνην δὲ τὴν ἐκ πίστεως, ᾿Ισραὴλ δέ, δι-
ώκων νόµον δικαιοσύνης, εἰς νόµον δικαιοσύνης οὐκ ἔφθασε.
32 διατί· ὅτι οὐκ ἐκ πίστεως, ἀλλ΄ ὡς ἐξ ἔργων νόµου, προσέκοψαν
33 γὰρ τῷ λίθῳ τοῦ προσκόµµατος, καθὼς γέγραπται, ᾿Ιδοὺ τί-
θηµι ἐν Σιὼν λίθον προσκόµµατος καὶ πέτραν σκανδάλου, καὶ
πᾶς ὁ πιστεύων ἐπ΄ αὐτῷ οὐ καταισχυνθήσεται.
10 ᾿Αδελφοί, ἡ µὲν εὐδοκία τῆς ἐµῆς καρδίας καὶ ἡ δέησις ἡ
2 πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὲρ τοῦ ᾿Ισραήλ ἐστιν εἰς σωτηρίαν. µαρτυ-
ρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον Θεοῦ ἔχουσιν, ἀλλ΄ οὐ κατ΄ ἐπίγνωσιν.
3 ἀγνοοῦντες γὰρ τὴν τοῦ Θεοῦ δικαιοσύνην, καὶ τὴν ἰδίαν δι-
καιοσύνην ζητοῦντες στῆσαι, τῇ δικαιοσύνῃ τοῦ Θεοῦ οὐχ ὑ-
4 πετάγησαν. τέλος γὰρ νόµου Χριστὸς εἰς δικαιοσύνην παντὶ
5 τῷ πιστεύοντι. Μωσῆς γὰρ γράφει τὴν δικαιοσύνην τὴν ἐκ τοῦ
6 νόµου, ὅτι ὁ ποιήσας αὐτὰ ἄνθρωπος ζήσεται ἐν αὐτοῖς. ἡ δὲ
ἐκ πίστεως δικαιοσύνη οὕτω λέγει, Μὴ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου,

v.27 ᾿Ησαΐαςnnms δέc κράζωvipa3s ὑπέρp ὁdgms ᾿Ισραήλtp ἐάνqo εἰµίvspx3s ὁdnms ἀριθµόςnnms
ὁdgmp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp ὡςbo ὁdnfs ἄµµοςnnfs ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdnns κατάλειµµαnnns
σῴζωvifp3s . v.28 λόγοςnams γάρc συντελέωvppanms καίc συντέµνωvppanms ἐνp δικαιοσύνηndfs
ὅτιc λόγοςnams συντέµνωvpxpams ποιέωvifa3s κύριοςnnms ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.29 καίc
bo vixa3s nnms qo xo nnms th viaa3s
καθώς προλέγω ᾿Ησαΐας εἰ µή κύριος Σαβαώθ ἐγκαταλείπω ἐγώrpd-p
σπέρµαnans ὡςbo Σόδοµαnnnp ἄνxo γίνοµαιviao1p καίc ὡςbo Γόµορραnnfs ἄνxo ὁµοιόωviap1p .
v.30 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p ὅτιc ἔθνοςnnnp ὁdnnp µήxo διώκωvppannp δικαιοσύνηnafs
καταλαµβάνωviaa3s δικαιοσύνηnafs δικαιοσύνηnafs δέc ὁdafs ἐκp πίστιςngfs . v.31 ᾿Ισραήλtp
c vppanms nams ngfs p nams ngfs
δέ διώκω νόµος δικαιοσύνη εἰς νόµος δικαιοσύνη οὐ φθάνωviaa3s .
xo

v.32 διά&τίςxo ὅτιc οὐxo ἐκp πίστιςngfs ἀλλάc ὡςbo ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms προσκόπτωviaa3p
γάρc ὁddms λίθοςndms ὁdgns πρόσκοµµαngns . v.33 καθώςbo γράφωvixp3s ἰδούvdaa2s
τίθηµιvipa1s ἐνp Σιώνtp λίθοςnams πρόσκοµµαngns καίc πέτραnafs σκάνδαλονngns καίc πᾶςanmsn
ὁdnms πιστεύωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdms οὐxo καταισχύνωvifp3s . 10. v.1 ἀδελφόςnvmp ὁdnfs
µένxo εὐδοκίαnnfs ὁdgfs ἐµόςrsgfs καρδίαngfs καίc ὁdnfs δέησιςnnfs ὁdnfs πρόςp ὁdams θεόςnams
ὑπέρp ὁdgms ᾿Ισραήλtp εἰµίvipx3s εἰςp σωτηρίαnafs . v.2 µαρτυρέωvipa1s γάρc αὐτόςrpdmp ὅτιc
ζῆλοςnams θεόςngms ἔχωvipa3p ἀλλάc οὐxo κατάp ἐπίγνωσιςnafs . v.3 ἀγνοέωvppanmp γάρc ὁdafs
ὁdgms θεόςngms δικαιοσύνηnafs καίc ὁdafs ἴδιοςaafsn δικαιοσύνηnafs ζητέωvppanmp ἵστηµιvnaa
ὁddfs δικαιοσύνηndfs ὁdgms θεόςngms οὐxo ὑποτάσσωviap3p . v.4 τέλοςnnns γάρc νόµοςngms
Χριστόςnnms εἰςp δικαιοσύνηnafs πᾶςadmsn ὁddms πιστεύωvppadms . v.5 Μωϋσῆςnnms γάρc
vipa3s dafs nafs dafs p dgms ngms c dnms
γράφω ὁ δικαιοσύνη ὁ ἐκ ὁ νόµος ὅτι ὁ ποιέωvpaanms αὐτόςrpanp
ἄνθρωποςnnms ζάωvifd3s ἐνp αὐτόςrpdnp .
461 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 10. 7–18
Τίς ἀναβήσεται εἰς τὸν οὐρανόν· τοῦτ΄ ἔστι Χριστὸν καταγαγεῖν,
ἤ, Τίς καταβήσεται εἰς τὴν ἄβυσσον· τοῦτ΄ ἔστι Χριστὸν ἐκ νε- 7
κρῶν ἀναγαγεῖν. ἀλλὰ τί λέγει· ᾿Εγγύς σου τὸ ῥῆµά ἐστιν, ἐν 8
τῷ στόµατί σου καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ σου, τοῦτ΄ ἔστι τὸ ῥῆµα τῆς
πίστεως ὃ κηρύσσοµεν, ὅτι ἐὰν ὁµολογήσῃς ἐν τῷ στόµατί σου 9
Κύριον ᾿Ιησοῦν, καὶ πιστεύσῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου ὅτι ὁ Θεὸς
αὐτὸν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, σωθήσῃ, καρδίᾳ γὰρ πιστεύεται εἰς 10
δικαιοσύνην, στόµατι δὲ ὁµολογεῖται εἰς σωτηρίαν. λέγει γὰρ 11
ἡ γραφή, Πᾶς ὁ πιστεύων ἐπ΄ αὐτῷ οὐ καταισχυνθήσεται. οὐ 12
γάρ ἐστι διαστολὴ ᾿Ιουδαίου τε καὶ ῞Ελληνος, ὁ γὰρ αὐτὸς Κύ-
ριος πάντων, πλουτῶν εἰς πάντας τοὺς ἐπικαλουµένους αὐτόν.
πᾶς γὰρ ὃς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνοµα Κυρίου σωθήσεται. πῶς 13, 14
οὖν ἐπικαλέσονται εἰς ὃν οὐκ ἐπίστευσαν· πῶς δὲ πιστεύσου-
σιν οὗ οὐκ ἤκουσαν· πῶς δὲ ἀκούσουσι χωρὶς κηρύσσοντος·
πῶς δὲ κηρύξουσιν ἐὰν µὴ ἀποσταλῶσι· καθὼς γέγραπται, ῾Ως 15
ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζοµένων εἰρήνην, τῶν εὐαγγελι-
ζοµένων τὰ ἀγαθά. ᾿Αλλ΄ οὐ πάντες ὑπήκουσαν τῷ εὐαγγελίῳ. 16
᾿Ησαΐας γὰρ λέγει, Κύριε, τίς ἐπίστευσε τῇ ἀκοῇ ἡµῶν· ἄρα ἡ 17
πίστις ἐξ ἀκοῆς, ἡ δὲ ἀκοὴ διὰ ῥήµατος Θεοῦ. ἀλλὰ λέγω, Μὴ 18
οὐκ ἤκουσαν· µενοῦνγε, εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος

v.6 ὁdnfs δέc ἐκp πίστιςngfs δικαιοσύνηnnfs οὕτωbo λέγωvipa3s µήxo λέγωvsaa2s ἐνp ὁddfs
καρδίαndfs σύrpg-s τίςrqnms ἀναβαίνωvifd3s εἰςp ὁdams οὐρανόςnams οὗτοςrdnns εἰµίvipxxr
Χριστόςnams κατάγωvnaa . v.7 ἤxo τίςrqnms καταβαίνωvifd3s εἰςp ὁdafs ἄβυσσοςnafs οὗτοςrdnns
εἰµίvipxxr Χριστόςnams ἐκp νεκρόςagmpn ἀνάγωvnaa . v.8 ἀλλάc τίςrqans λέγωvipa3s
ἐγγύςbo σύrpg-s ὁdnns ῥῆµαnnns εἰµίvipx3s ἐνp ὁddns στόµαndns σύrpg-s καίc ἐνp ὁddfs
καρδίαndfs σύrpg-s οὗτοςrdnns εἰµίvipxto ὁdnns ῥῆµαnnns ὁdgfs πίστιςngfs ὅςrrans κηρύσσωvipa1p .
v.9 ὅτιc ἐάνqo ὁµολογέωvsaa2s ἐνp ὁddns στόµαndns σύrpg-s κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams καίc
πιστεύωvsaa2s ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-s ὅτιc ὁdnms θεόςnnms αὐτόςrpams ἐγείρωviaa3s
ἐκp νεκρόςagmpn σῴζωvifp2s . v.10 καρδίαndfs γάρc πιστεύωvipp3s εἰςp δικαιοσύνηnafs
στόµαndns δέc ὁµολογέωvipp3s εἰςp σωτηρίαnafs . v.11 λέγωvipa3s γάρc ὁdnfs γραφήnnfs
πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdms οὐxo καταισχύνωvifp3s . v.12 οὐxo γάρc
vipx3s nnfs agmsn xo c ngms dnms c rpnms
εἰµί διαστολή ᾿Ιουδαῖος τέ καί ῞Ελλην ὁ γάρ αὐτός κύριοςnnms
πᾶςagmpn πλουτέωvppanms εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἐπικαλέωvppmamp αὐτόςrpams . v.13 πᾶςanmsn
γάρc ὅςrrnms ἄνxo ἐπικαλέωvsam3s ὁdans ὄνοµαnans κύριοςngms σῴζωvifp3s . v.14 πῶςbo
οὖνc ἐπικαλέωvifm3p εἰςp ὅςrrams οὐxo πιστεύωviaa3p πῶςbo δέc πιστεύωvifa3p ὅςrrgms οὐxo
ἀκούωviaa3p πῶςbo δέc ἀκούωvifa3p χωρίςbo κηρύσσωvppagms . v.15 πῶςbo δέc κηρύσσωvifa3p
ἐάνqo µήxo ἀποστέλλωvsap3p καθώςbo γράφωvixp3s ὡςbo ὡραῖοςanmpn ὁdnmp πούςnnmp ὁdgmp
εὐαγγελίζωvppmgmp εἰρήνηnafs ὁdgmp εὐαγγελίζωvppmgmp ὁdanp ἀγαθόςaanpn . v.16 ἀλλάc
οὐxo πᾶςanmpn ὑπακούωviaa3p ὁddns εὐαγγέλιονndns ᾿Ησαΐαςnnms γάρc λέγωvipa3s κύριοςnvms
τίςrqnms πιστεύωviaa3s ὁddfs ἀκοήndfs ἐγώrpg-p . v.17 ἄραxo ὁdnfs πίστιςnnfs ἐκp ἀκοήngfs ὁdnfs
δέc ἀκοήnnfs διάp ῥῆµαngns θεόςngms .
 10. 19–11. 7 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 462
αὐτῶν, καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουµένης τὰ ῥήµατα αὐτῶν.
19 ἀλλὰ λέγω, Μὴ οὐκ ἐγνω ᾿Ισραήλ· πρῶτος Μωσῆς λέγει, ᾿Εγὼ
παραζηλώσω ὑµᾶς ἐπ΄ οὐκ ἔθνει, ἐπὶ ἔθνει ἀσυνέτῳ παροργιῶ
20 ὑµᾶς. ᾿Ησαΐας δὲ ἀποτολµᾷ καὶ λέγει, Εὑρέθην τοῖς ἐµὲ µὴ
21 ζητοῦσιν, ἐµφανὴς ἐγενόµην τοῖς ἐµὲ µὴ ἐπερωτῶσι. πρὸς δὲ
τὸν ᾿Ισραὴλ λέγει, ῞Ολην τὴν ἡµέραν ἐξεπέτασα τὰς χεῖράς µου
πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ ἀντιλέγοντα.
11 Λέγω οὖν, Μὴ ἀπώσατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ· µὴ γένοιτο.
καὶ γὰρ ἐγὼ ᾿Ισραηλίτης εἰµί, ἐκ σπέρµατος ᾿Αβραάµ, φυλῆς
2 Βενϊαµίν. οὐκ ἀπώσατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ ὃν προέγνω.
ἢ οὐκ οἴδατε ἐν ᾿Ηλίᾳ τί λέγει ἡ γραφή· ὡς ἐντυγχάνει τῷ Θεῷ
3 κατὰ τοῦ ᾿Ισραήλ, λέγων, Κύριε, τοὺς προφήτας σου ἀπέκτει-
ναν, καὶ τὰ θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν, κἀγὼ ὑπελείφθην
4 µόνος, καὶ ζητοῦσι τὴν ψυχήν µου. ἀλλὰ τί λέγει αὐτῷ ὁ χρη-
µατισµός· Κατέλιπον ἐµαυτῷ ἑπτακισχιλίους ἄνδρας, οἵτινες
5 οὐκ ἔκαµψαν γόνυ τῇ Βάαλ. οὕτως οὖν καὶ ἐν τῷ νῦν καιρῷ
6 λεῖµµα κατ΄ ἐκλογὴν χάριτος γέγονεν. εἰ δὲ χάριτι, οὐκέτι ἐξ
ἔργων, ἐπεὶ ἡ χάρις οὐκέτι γίνεται χάρις. εἰ δὲ ἐξ ἔργων, οὐ-
7 κέτι ἐστὶ χάρις, ἐπεὶ τὸ ἔργον οὐκέτι ἐστὶν ἔργον. τί οὖν· ὃ
ἐπιζητεῖ ᾿Ισραήλ, τούτου οὐκ ἐπέτυχεν, ἡ δὲ ἐκλογὴ ἐπέτυχεν,

v.18 ἀλλάc λέγωvipa1s µήxo οὐxo ἀκούωviaa3p µενοῦνγεxo εἰςp πᾶςaafsn ὁdafs γῆnafs
ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms φθόγγοςnnms αὐτόςrpgmp καίc εἰςp ὁdanp πέραςnanp ὁdgfs οἰκουµένηngfs
ὁdnnp ῥῆµαnnnp αὐτόςrpgmp . v.19 ἀλλάc λέγωvipa1s µήxo οὐxo γινώσκωviaa3s ᾿Ισραήλtp
πρῶτοςanmsn Μωϋσῆςnnms λέγωvipa3s ἐγώrpn-s παραζηλόωvifa1s σύrpa-p ἐπίp οὐxo ἔθνοςndns
ἐπίp ἔθνοςndns ἀσύνετοςadnsn παροργίζωvifa1s σύrpa-p . v.20 ᾿Ησαΐαςnnms δέc ἀποτολµάωvipa3s
καίc λέγωvipa3s εὑρίσκωviap1s ὁddmp ἐγώrpa-s µήxo ζητέωvppadmp ἐµφανήςanmsn γίνοµαιviad1s
ὁddmp ἐγώrpa-s µήxo ἐπερωτάωvppadmp . v.21 πρόςp δέc ὁdams ᾿Ισραήλtp λέγωvipa3s ὅλοςaafsn
ὁdafs ἡµέραnafs ἐκπετάννυµιviaa1s ὁdafp χείρnafp ἐγώrpg-s πρόςp λαόςnams ἀπειθέωvppaams καίc
ἀντιλέγωvppaams . 11. v.1 λέγωvipa1s οὖνc µήxo ἀπωθέοµαιviad3s ὁdnms θεόςnnms ὁdams
λαόςnams αὐτόςrpgms µήxo γίνοµαιvoad3s καίc γάρc ἐγώrpn-s ᾿Ισραηλίτηςnnms εἰµίvipx1s ἐκp
σπέρµαngns ᾿Αβραάµtp φυλήngfs Βενιαµίνtp . v.2 οὐxo ἀπωθέοµαιviad3s ὁdnms θεόςnnms
ὁdams λαόςnams αὐτόςrpgms ὅςrrams προγινώσκωviaa3s ἤxo οὐxo οἶδαvixa2p ἐνp ᾿Ηλίαςndms
τίςrqans λέγωvipa3s ὁdnfs γραφήnnfs ὡςbo ἐντυγχάνωvipa3s ὁddms θεόςndms κατάp ὁdgms
᾿Ισραήλtp λέγωvppanms . v.3 κύριοςnvms ὁdamp προφήτηςnamp σύrpg-s ἀποκτείνωviaa3p καίc
ὁdanp θυσιαστήριονnanp σύrpg-s κατασκάπτωviaa3p κἀγώrpn-s ὑπολείπωviap1s µόνοςanmsn καίc
ζητέωvipa3p ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s . v.4 ἀλλάc τίςrqans λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
χρηµατισµόςnnms καταλείπωviaa1s ἐµαυτοῦrxdms ἑπτακισχίλιοιaampn ἀνήρnamp ὅστιςrrnmp οὐxo
κάµπτωviaa3p γόνυnans ὁddfs Βάαλtp . v.5 οὕτωbo οὖνc καίc ἐνp ὁddms νῦνbo καιρόςndms
λεῖµµαnnns κατάp ἐκλογήnafs χάριςngfs γίνοµαιvixa3s . v.6 εἰqo δέc χάριςndfs οὐκέτιbo ἐκp
ngnp c dnfs nnfs bo vipn3s
ἔργον ἐπεί ὁ χάρις οὐκέτι γίνοµαι χάριςnnfs εἰqo δέc ἐκp ἔργονngnp οὐκέτιbo
εἰµίvipx3s χάριςnnfs ἐπείc ὁdnns ἔργονnnns οὐκέτιbo εἰµίvipx3s ἔργονnnns .
463 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 11. 8–20
οἱ δὲ λοιποὶ ἐπωρώθησαν, καθὼς γέγραπται, ῎Εδωκεν αὐτοῖς 8
ὁ Θεὸς πνεῦµα κατανύξεως, ὀφθαλµοὺς τοῦ µὴ βλέπειν, καὶ
ὦτα τοῦ µὴ ἀκούειν, ἕως τῆς σήµερον ἡµέρας. καὶ ∆αβὶδ 9
λέγει, Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν,
καὶ εἰς σκάνδαλον, καὶ εἰς ἀνταπόδοµα αὐτοῖς, σκοτισθήτω- 10
σαν οἱ ὀφθαλµοὶ αὐτῶν τοῦ µὴ βλέπειν, καὶ τὸν νῶτον αὐτῶν
διὰ παντὸς σύγκαµψον. λέγω οὖν, µὴ ἔπταισαν ἵνα πέσωσι· 11
µὴ γένοιτο, ἀλλὰ τῷ αὐτῶν παραπτώµατι ἡ σωτηρία τοῖς ἔθνε-
σιν, εἰς τὸ παραζηλῶσαι αὐτούς. εἰ δὲ τὸ παράπτωµα αὐτῶν 12
πλοῦτος κόσµου, καὶ τὸ ἥττηµα αὐτῶν πλοῦτος ἐθνῶν, πόσῳ
µᾶλλον τὸ πλήρωµα αὐτῶν· ῾Υµῖν γὰρ λέγω τοῖς ἔθνεσιν. ἐφ΄ 13
ὅσον µέν εἰµι ἐγὼ ἐθνῶν ἀπόστολος, τὴν διακονίαν µου δοξάζω,
εἴ πως παραζηλώσω µου τὴν σάρκα, καὶ σώσω τινὰς ἐξ αὐτῶν. 14
εἰ γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καταλλαγὴ κόσµου, τίς ἡ πρόσληψις, 15
εἰ µὴ ζωὴ ἐκ νεκρῶν· εἰ δὲ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία, καὶ τὸ φύραµα, 16
καὶ εἰ ἡ ῥίζα ἁγία, καὶ οἱ κλάδοι. εἰ δέ τινες τῶν κλάδων ἐξε- 17
κλάσθησαν, σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὢν ἐνεκεντρίσθης ἐν αὐτοῖς, καὶ
συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης καὶ τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας ἐγένου, µὴ 18
κατακαυχῶ τῶν κλάδων, εἰ δὲ κατακαυχᾶσαι, οὐ σὺ τὴν ῥίζαν
βαστάζεις, ἀλλ΄ ἡ ῥίζα σέ. ἐρεῖς οὖν, ᾿Εξεκλάσθησαν οἱ κλά- 19
δοι, ἵνα ἐγὼ ἐγκεντρισθῶ. καλῶς, τῇ ἀπιστίᾳ ἐξεκλάσθησαν, 20

v.7 τίςrqnns οὖνc ὅςrrans ἐπιζητέωvipa3s ᾿Ισραήλtp οὗτοςrdgns οὐxo ἐπιτυγχάνωviaa3s ὁdnfs δέc
ἐκλογήnnfs ἐπιτυγχάνωviaa3s ὁdnmp δέc λοιπόςanmpn πωρόωviap3p . v.8 καθώςbo γράφωvixp3s
δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms θεόςnnms πνεῦµαnans κατάνυξιςngfs ὀφθαλµόςnamp ὁdgms µήxo
βλέπωvnpa καίc οὖςnanp ὁdgms µήxo ἀκούωvnpa ἕωςc ὁdgfs σήµερονbo ἡµέραngfs . v.9 καίc
∆αυίδtp λέγωvipa3s γίνοµαιvdao3s ὁdnfs τράπεζαnnfs αὐτόςrpgmp εἰςp παγίςnafs καίc εἰςp θήραnafs
καίc εἰςp σκάνδαλονnans καίc εἰςp ἀνταπόδοµαnans αὐτόςrpdmp . v.10 σκοτίζωvdap3p ὁdnmp
ὀφθαλµόςnnmp αὐτόςrpgmp ὁdgms µήxo βλέπωvnpa καίc ὁdams νῶτοςnams αὐτόςrpgmp διάp
πᾶςbo συγκάµπτωvdaa2s . v.11 λέγωvipa1s οὖνc µήxo πταίωviaa3p ἵναc πίπτωvsaa3p µήxo
voad3s c ddns
γίνοµαι ἀλλά ὁ αὐτόςrpgmp παράπτωµαndns ὁdnfs σωτηρίαnnfs ὁddnp ἔθνοςndnp
εἰςp ὁdans παραζηλόωvnaa αὐτόςrpamp . v.12 εἰqo δέc ὁdnns παράπτωµαnnns αὐτόςrpgmp
πλοῦτοςnnns κόσµοςngms καίc ὁdnns ἥττηµαnnns αὐτόςrpgmp πλοῦτοςnnns ἔθνοςngnp πόσοςrodns
µᾶλλονbo ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgmp . v.13 σύrpd-p γάρc λέγωvipa1s ὁddnp ἔθνοςndnp
ἐπίp ὅσοςrcans µένxo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ἔθνοςngnp ἀπόστολοςnnms ὁdafs διακονίαnafs ἐγώrpg-s
δοξάζωvipa1s . v.14 εἰqo πώςxo παραζηλόωvsaa1s ἐγώrpg-s ὁdafs σάρξnafs καίc σῴζωvsaa1s τι-
-σριαµπ ἐκp αὐτόςrpgmp . v.15 εἰqo γάρc ὁdnfs ἀποβολήnnfs αὐτόςrpgmp καταλλαγήnnfs
κόσµοςngms τίςrqnfs ὁdnfs πρόσληµψιςnnfs εἰqo µήxo ζωήnnfs ἐκp νεκρόςagmpn . v.16 εἰqo
c dnfs nnfs anfsn c dnns nnns c qo dnfs nnfs
δέ ὁ ἀπαρχή ἅγιος καί ὁ φύραµα καί εἰ ὁ ῥίζα ἅγιοςanfsn
καίc ὁdnmp κλάδοςnnmp . v.17 εἰqo δέc τι-σρινµπ ὁdgmp κλάδοςngmp ἐκκλάωviap3p σύrpn-s
δέc ἀγριέλαιοςnnfs εἰµίvppxnms ἐγκεντρίζωviap2s ἐνp αὐτόςrpdmp καίc συγκοινωνόςanmsn ὁdgfs
ῥίζαngfs καίc ὁdgfs πιότηςngfs ὁdgfs ἐλαίαngfs γίνοµαιviad2s . v.18 µήxo κατακαυχάοµαιvdpn2s
ὁdgmp κλάδοςngmp εἰqo δέc κατακαυχάοµαιvipn2s οὐxo σύrpn-s ὁdafs ῥίζαnafs βαστάζωvipa2s ἀλλάc
ὁdnfs ῥίζαnnfs σύrpa-s . v.19 λέγωvifa2s οὖνc ἐκκλάωviap3p ὁdnmp κλάδοςnnmp ἵναc ἐγώrpn-s
vsap1s
ἐγκεντρίζω .
 11. 21–32 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 464
21 σὺ δὲ τῇ πίστει ἕστηκας. µὴ ὑψηλοφρόνει, ἀλλὰ φοβοῦ, εἰ
γὰρ ὁ Θεὸς τῶν κατὰ φύσιν κλάδων οὐκ ἐφείσατο, µήπως οὐδέ
22 σοῦ φείσηται. ἴδε οὖν χρηστότητα καὶ ἀποτοµίαν Θεοῦ, ἐπὶ
µὲν τοὺς πεσόντας, ἀποτοµίαν, ἐπὶ δέ σε, χρηστότητα, ἐὰν ἐ-
23 πιµείνῃς τῇ χρηστότητι, ἐπεὶ καὶ σὺ ἐκκοπήσῃ. καὶ ἐκεῖνοι
δέ, ἐὰν µὴ ἐπιµείνωσιν τῇ ἀπιστίᾳ, ἐγκεντρισθήσονται, δυνα-
24 τὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς πάλιν ἐγκεντρίσαι αὐτούς. εἰ γὰρ σὺ ἐκ
τῆς κατὰ φύσιν ἐξεκόπης ἀγριελαίου, καὶ παρὰ φύσιν ἐνεκεν-
τρίσθης εἰς καλλιέλαιον, πόσῳ µᾶλλον οὗτοι, οἱ κατὰ φύσιν,
25 ἐγκεντρισθήσονται τῇ ἰδίᾳ ἐλαίᾳ· Οὐ γὰρ θέλω ὑµᾶς ἀγνοεῖν,
ἀδελφοί, τὸ µυστήριον τοῦτο, ἵνα µὴ ἦτε παρ΄ ἑαυτοῖς φρόνι-
µοι, ὅτι πώρωσις ἀπὸ µέρους τῷ ᾿Ισραὴλ γέγονεν, ἄχρις οὗ τὸ
26 πλήρωµα τῶν ἐθνῶν εἰσέλθῃ, καὶ οὕτω πᾶς ᾿Ισραὴλ σωθήσεται,
καθὼς γέγραπται, ῞Ηξει ἐκ Σιὼν ὁ ῥυόµενος, καὶ ἀποστρέψει
27 ἀσεβείας ἀπὸ ᾿Ιακώβ, καὶ αὕτη αὐτοῖς ἡ παρ΄ ἐµοῦ διαθήκη,
28 ὅταν ἀφέλωµαι τὰς ἁµαρτίας αὐτῶν. κατὰ µὲν τὸ εὐαγγέλιον,
ἐχθροὶ δι΄ ὑµᾶς, κατὰ δὲ τὴν ἐκλογήν, ἀγαπητοὶ διὰ τοὺς πατέ-
29 ρας. ἀµεταµέλητα γὰρ τὰ χαρίσµατα καὶ ἡ κλῆσις τοῦ Θεοῦ.
30 ὥσπερ γὰρ καὶ ὑµεῖς ποτὲ ἠπειθήσατε τῷ Θεῷ, νῦν δὲ ἠλεή-
31 θητε τῇ τούτων ἀπειθείᾳ, οὕτω καὶ οὗτοι νῦν ἠπείθησαν, τῷ
32 ὑµετέρῳ ἐλέει ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐλεηθῶσι, συνέκλεισε γὰρ ὁ Θεὸς

v.20 καλῶςbo ὁddfs ἀπιστίαndfs ἐκκλάωviap3p σύrpn-s δέc ὁddfs πίστιςndfs ἵστηµιvixa2s µήxo
ὑψηλοφρονέωvdpa2s ἀλλάc φοβέοµαιvdpm2s . v.21 εἰqo γάρc ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp
p nafs ngmp xo viad3s
κατά φύσις κλάδος οὐ φείδοµαι µή&πώςc οὐδέbo σύrpg-s φείδοµαιvsad3s .
v.22 ὁράωi οὖνc χρηστότηςnafs καίc ἀποτοµίαnafs θεόςngms ἐπίp µένxo ὁdamp πίπτωvpaaamp
ἀποτοµίαnafs ἐπίp δέc σύrpa-s χρηστότηςnafs ἐάνqo ἐπιµένωvsaa3s ὁddfs χρηστότηςndfs ἐπείc καίc
σύrpn-s ἐκκόπτωvifp2s . v.23 καίc ἐκεῖνοςrdnmp δέc ἐάνqo µήxo ἐπιµένωvsaa3p ὁddfs ἀπιστίαndfs
ἐγκεντρίζωvifp3p δυνατόςanmsn γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms πάλινbo ἐγκεντρίζωvnaa
αὐτόςrpamp . v.24 εἰqo γάρc σύrpn-s ἐκp ὁdgfs κατάp φύσιςnafs ἐκκόπτωviap2s ἀγριέλαιοςngfs
καί παρά φύσιςnafs ἐγκεντρίζωviap2s εἰςp καλλιέλαιοςnafs πόσοςrodns µᾶλλονbo οὗτοςrdnmp
c p

ὁdnmp κατάp φύσιςnafs ἐγκεντρίζωvifp3p ὁddfs ἴδιοςadfsn ἐλαίαndfs . v.25 οὐxo γάρc θέλωvipa1s
σύrpa-p ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp ὁdans µυστήριονnans οὗτοςrdans ἵναc µήxo εἰµίvspx2p παράp
ἑαυτοῦrxdmp φρόνιµοςanmpn ὅτιc πώρωσιςnnfs ἀπόp µέροςngns ὁddms ᾿Ισραήλtp γίνοµαιvixa3s
ἄχριp ὅςbo ὁdnns πλήρωµαnnns ὁdgnp ἔθνοςngnp εἰσέρχοµαιvsaa3s . v.26 καίc οὕτωbo πᾶςanmsn
᾿Ισραήλtp σῴζωvifp3s καθώςbo γράφωvixp3s ἥκωvifa3s ἐκp Σιώνtp ὁdnms ῥύοµαιvppnnms καίc
ἀποστρέφωvifa3s ἀσέβειαnafp ἀπόp ᾿Ιακώβtp . v.27 καίc οὗτοςrdnfs αὐτόςrpdmp ὁdnfs παράp
rpg-s nnfs c vsam1s dafp
ἐγώ διαθήκη ὅταν ἀφαιρέω ὁ ἁµαρτίαnafp αὐτόςrpgmp . v.28 κατάp µένxo
ὁdans εὐαγγέλιονnans ἐχθρόςanmpn διάp σύrpa-p κατάp δέc ὁdafs ἐκλογήnafs ἀγαπητόςanmpn διάp
ὁdamp πατήρnamp . v.29 ἀµεταµέλητοςannpn γάρc ὁdnnp χάρισµαnnnp καίc ὁdnfs κλῆσιςnnfs
ὁdgms θεόςngms . v.30 ὥσπερbo γάρc καίc σύrpn-p ποτέxo ἀπειθέωviaa2p ὁddms θεόςndms
νῦνbo δέc ἐλεέωviap2p ὁddfs οὗτοςrdgmp ἀπείθειαndfs . v.31 οὕτωbo καίc οὗτοςrdnmp νῦνbo
ἀπειθέωviaa3p ὁddns ὑµέτεροςrsdms ἔλεοςndns ἵναc καίc αὐτόςrpnmp ἐλεέωvsap3p .
465 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 11. 33–12. 8
τοὺς πάντας εἰς ἀπείθειαν, ἵνα τοὺς πάντας ἐλεήσῃ. ῏Ω βάθος 33
πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως Θεοῦ. ὡς ἀνεξερεύνητα τὰ
κρίµατα αὐτοῦ, καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ. τίς γὰρ ἔγνω 34
νοῦν Κυρίου· ἢ τίς σύµβουλος αὐτοῦ ἐγένετο· ἢ τίς προέδωκεν 35
αὐτῷ, καὶ ἀνταποδοθήσεται αὐτῷ· ὅτι ἐξ αὐτοῦ καὶ δι΄ αὐτοῦ 36
καὶ εἰς αὐτὸν τὰ πάντα, αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. ἀµήν.
Παρακαλῶ οὖν ὑµᾶς, ἀδελφοί, διὰ τῶν οἰκτιρµῶν τοῦ Θεοῦ, 12
παραστῆσαι τὰ σώµατα ὑµῶν θυσίαν ζῶσαν, ἁγίαν, εὐάρεστον
τῷ Θεῷ, τὴν λογικὴν λατρείαν ὑµῶν. καὶ µὴ συσχηµατίζε- 2
σθε τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ µεταµορφοῦσθε τῇ ἀνακαινώσει τοῦ
νοὸς ὑµῶν, εἰς τὸ δοκιµάζειν ὑµᾶς τί τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ τὸ
ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον. Λέγω γάρ, διὰ τῆς χάρι- 3
τος τῆς δοθείσης µοι, παντὶ τῷ ὄντι ἐν ὑµῖν, µὴ ὑπερφρονεῖν
παρ΄ ὃ δεῖ φρονεῖν, ἀλλὰ φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν, ἑκάστῳ ὡς
ὁ Θεὸς ἐµέρισε µέτρον πίστεως. καθάπερ γὰρ ἐν ἑνὶ σώµατι 4
µέλη πολλὰ ἔχοµεν, τὰ δὲ µέλη πάντα οὐ τὴν αὐτὴν ἔχει πρᾶ-
ξιν, οὕτως οἱ πολλοὶ ἓν σῶµά ἐσµεν ἐν Χριστῷ, ὁ δὲ καθ΄ εἷς 5
ἀλλήλων µέλη. ἔχοντες δὲ χαρίσµατα κατὰ τὴν χάριν τὴν δο- 6
θεῖσαν ἡµῖν διάφορα, εἴτε προφητείαν, κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς
πίστεως, εἴτε διακονίαν, ἐν τῇ διακονίᾳ, εἴτε ὁ διδάσκων, ἐν 7
τῇ διδασκαλίᾳ, εἴτε ὁ παρακαλῶν, ἐν τῇ παρακλήσει, ὁ µετα- 8

v.32 συγκλείωviaa3s γάρc ὁdnms θεόςnnms ὁdamp πᾶςaampn εἰςp ἀπείθειαnafs ἵναc ὁdamp
πᾶςaampn ἐλεέωvsaa3s . v.33 ὦi βάθοςnnns πλοῦτοςngms καίc σοφίαngfs καίc γνῶσιςngfs
ngms
θεός ὡς ἀνεξεραύνητοςannpn ὁdnnp κρίµαnnnp αὐτόςrpgms καίc ἀνεξιχνίαστοςanfpn ὁdnfp
bo

ὁδόςnnfp αὐτόςrpgms . v.34 τίςrqnms γάρc γινώσκωviaa3s νοῦςnams κύριοςngms ἤxo τίςrqnms
σύµβουλοςnnms αὐτόςrpgms γίνοµαιviad3s . v.35 ἤxo τίςrqnms προδίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms
καίc ἀνταποδίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms . v.36 ὅτιc ἐκp αὐτόςrpgms καίc διάp αὐτόςrpgms καίc
εἰςp αὐτόςrpams ὁdnnp πᾶςannpn αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth .
12. v.1 παρακαλέωvipa1s οὖνc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp διάp ὁdgmp οἰκτιρµόςngmp ὁdgms θεόςngms
παρίστηµιvnaa ὁdanp σῶµαnanp σύrpg-p θυσίαnafs ζάωvppaafs ἅγιοςaafsn εὐάρεστοςaafsn ὁddms
θεόςndms ὁdafs λογικόςaafsn λατρείαnafs σύrpg-p . v.2 καίc µήxo συσχηµατίζωvdpe2p ὁddms
αἰώνndms οὗτοςrddms ἀλλάc µεταµορφόωvdpp2p ὁddfs ἀνακαίνωσιςndfs ὁdgms νοῦςngms σύrpg-p
εἰςp ὁdans δοκιµάζωvnpa σύrpa-p τίςrqnns ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms θεόςngms ὁdnns ἀγαθόςannsn
καίc εὐάρεστοςannsn καίc τέλειοςannsn . v.3 λέγωvipa1s γάρc διάp ὁdgfs χάριςngfs ὁdgfs
vpapgfs rpd-s admsn ddms vppxdms
δίδωµι ἐγώ πᾶς ὁ εἰµί ἐνp σύrpd-p µήxo ὑπερφρονέωvnpa παράp
ὅςrrans δεῖvipq3s φρονέωvnpa ἀλλάc φρονέωvnpa εἰςp ὁdans σωφρονέωvnpa ἕκαστοςadmsn ὡςbo
ὁdnms θεόςnnms µερίζωviaa3s µέτρονnans πίστιςngfs . v.4 καθάπερbo γάρc ἐνp εἷςndns σῶµαndns
µέλοςnanp πολύςaanpn ἔχωvipa1p ὁdnnp δέc µέλοςnnnp πᾶςannpn οὐxo ὁdafs αὐτόςrpafs ἔχωvipa3s
πρᾶξιςnafs . v.5 οὕτωbo ὁdnmp πολύςanmpn εἷςnnns σῶµαnnns εἰµίvipx1p ἐνp Χριστόςndms
ὁdnms δέc κατάp εἷςnnms ἀλλήλωνregmp µέλοςnnnp . v.6 ἔχωvppanmp δέc χάρισµαnanp κατάp
ὁdafs χάριςnafs ὁdafs δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-p διάφοροςaanpn εἴτεc προφητείαnafs κατάp ὁdafs
ἀναλογίαnafs ὁdgfs πίστιςngfs . v.7 εἴτεc διακονίαnafs ἐνp ὁddfs διακονίαndfs εἴτεc ὁdnms
διδάσκωvppanms ἐνp ὁddfs διδασκαλίαndfs .
 12. 9–13. 1 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 466
διδούς, ἐν ἁπλότητι, ὁ προϊστάµενος, ἐν σπουδῇ, ὁ ἐλεῶν, ἐν
9 ἱλαρότητι. ἡ ἀγάπη ἀνυπόκριτος. ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν,
10 κολλώµενοι τῷ ἀγαθῷ. τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστορ-
11 γοι, τῇ τιµῇ ἀλλήλους προηγούµενοι, τῇ σπουδῇ µὴ ὀκνηροί,
12 τῷ πνεύµατι ζέοντες, τῷ Κυρίῳ δουλεύοντες, τῇ ἐλπίδι χαίρον-
τες, τῇ θλίψει ὑποµένοντες, τῇ προσευχῇ προσκαρτεροῦντες,
13 ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες.
14 εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας ὑµᾶς, εὐλογεῖτε, καὶ µὴ καταρᾶσθε.
15, 16 χαίρειν µετὰ χαιρόντων, καὶ κλαίειν µετὰ κλαιόντων. τὸ αὐτὸ
εἰς ἀλλήλους φρονοῦντες. µὴ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντες, ἀλλὰ τοῖς
ταπεινοῖς συναπαγόµενοι. µὴ γίνεσθε φρόνιµοι παρ΄ ἑαυτοῖς.
17 µηδενὶ κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἀποδιδόντες. προνοούµενοι καλὰ ἐν-
18 ώπιον πάντων ἀνθρώπων. εἰ δυνατόν, τὸ ἐξ ὑµῶν, µετὰ πάντων
19 ἀνθρώπων εἰρηνεύοντες. µὴ ἑαυτοὺς ἐκδικοῦντες, ἀγαπητοί,
ἀλλὰ δότε τόπον τῇ ὀργῇ, γέγραπται γάρ, ᾿Εµοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ
20 ἀνταποδώσω, λέγει Κύριος. ἐὰν οὖν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου, ψώ-
µιζε αὐτόν, ἐὰν διψᾷ, πότιζε αὐτόν, τοῦτο γὰρ ποιῶν, ἄνθρακας
21 πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. µὴ νικῶ ὑπὸ τοῦ
κακοῦ, ἀλλὰ νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν.
13 Πᾶσα ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτασσέσθω, οὐ γάρ
ἐστιν ἐξουσία εἰ µὴ ἀπὸ Θεοῦ, αἱ δὲ οὖσαι ἐξουσίαι ὑπὸ τοῦ Θε-

v.8 εἴτεc ὁdnms παρακαλέωvppanms ἐνp ὁddfs παράκλησιςndfs ὁdnms µεταδίδωµιvppanms ἐνp
ἁπλότηςndfs ὁdnms προΐστηµιvppmnms ἐνp σπουδήndfs ὁdnms ἐλεέωvppanms ἐνp ἱλαρότηςndfs .
v.9 ὁdnfs ἀγάπηnnfs ἀνυπόκριτοςanfsn ἀποστυγέωvppanmp ὁdans πονηρόςaansn κολλάωvpppnmp
ὁddns ἀγαθόςadnsn . v.10 ὁddfs φιλαδελφίαndfs εἰςp ἀλλήλωνreamp φιλόστοργοςanmpn ὁddfs
τιµήndfs ἀλλήλωνreamp προηγέοµαιvppnnmp . v.11 ὁddfs σπουδήndfs µήxo ὀκνηρόςanmpn
ddns ndns vppanmp ddms ndms
ὁ πνεῦµα ζέω ὁ κύριος δουλεύωvppanmp . v.12 ὁddfs ἐλπίςndfs
χαίρωvppanmp ὁddfs θλῖψιςndfs ὑποµένωvppanmp ὁddfs προσευχήndfs προσκαρτερέωvppanmp .
v.13 ὁddfp χρείαndfp ὁdgmp ἅγιοςagmpn κοινωνέωvppanmp ὁdafs φιλοξενίαnafs διώκωvppanmp .
v.14 εὐλογέωvdpa2p ὁdamp διώκωvppaamp σύrpa-p εὐλογέωvdpa2p καίc µήxo καταράοµαιvdpn2p .
v.15 χαίρωvnpa µετάp χαίρωvppagmp καίc κλαίωvnpa µετάp κλαίωvppagmp . v.16 ὁdans
αὐτόςrpans εἰςp ἀλλήλωνreamp φρονέωvppanmp µήxo ὁdanp ὑψηλόςaanpn φρονέωvppanmp
ἀλλάc ὁddmp ταπεινόςadmpn συναπάγωvppmnmp µήxo γίνοµαιvdpn2p φρόνιµοςanmpn παράp
ἑαυτοῦrxdmp . v.17 µηδείςadmsn κακόςaansn ἀντίp κακόςagnsn ἀποδίδωµιvppanmp
προνοέωvppmnmp καλόςaanpn ἐνώπιονbo πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp . v.18 εἰqo δυνατόςannsn
ὁdnns ἐκp σύrpg-p µετάp πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp εἰρηνεύωvppanmp . v.19 µήxo ἑαυτοῦrxamp
ἐκδικέωvppanmp ἀγαπητόςavmpn ἀλλάc δίδωµιvdaa2p τόποςnams ὁddfs ὀργήndfs γράφωvixp3s
γάρc ἐγώrpd-s ἐκδίκησιςnnfs ἐγώrpn-s ἀνταποδίδωµιvifa1s λέγωvipa3s κύριοςnnms . v.20 ἐάνqo
οὖνc πεινάωvspa3s ὁdnms ἐχθρόςanmsn σύrpg-s ψωµίζωvdpa2s αὐτόςrpams ἐάνqo διψάωvspa3s
ποτίζωvdpa2s αὐτόςrpams οὗτοςrdans γάρc ποιέωvppanms ἄνθραξnamp πῦρngns σωρεύωvifa2s ἐπίp
ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms . v.21 µήxo νικάωvdpp2s ὑπόp ὁdgns κακόςagnsn ἀλλάc νικάωvdpa2s
ἐνp ὁddns ἀγαθόςadnsn ὁdans κακόςaansn .
467 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 13. 2–11
οῦ τεταγµέναι εἰσίν. ὥστε ὁ ἀντιτασσόµενος τῇ ἐξουσίᾳ, τῇ τοῦ 2
Θεοῦ διαταγῇ ἀνθέστηκεν, οἱ δὲ ἀνθεστηκότες ἑαυτοῖς κρίµα
λήψονται. οἱ γὰρ ἄρχοντες οὐκ εἰσὶ φόβος τῶν ἀγαθῶν ἔργων, 3
ἀλλὰ τῶν κακῶν. θέλεις δὲ µὴ φοβεῖσθαι τὴν ἐξουσίαν· τὸ ἀ-
γαθὸν ποίει, καὶ ἕξεις ἔπαινον ἐξ αὐτῆς, Θεοῦ γὰρ διάκονός 4
ἐστί σοι εἰς τὸ ἀγαθόν. ἐὰν δὲ τὸ κακὸν ποιῇς, φοβοῦ, οὐ γὰρ
εἰκῆ τὴν µάχαιραν φορεῖ, Θεοῦ γὰρ διάκονός ἐστιν, ἔκδικος
εἰς ὀργὴν τῷ τὸ κακὸν πράσσοντι. διὸ ἀνάγκη ὑποτάσσεσθαι, 5
οὐ µόνον διὰ τὴν ὀργήν, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν συνείδησιν. διὰ 6
τοῦτο γὰρ καὶ φόρους τελεῖτε, λειτουργοὶ γὰρ Θεοῦ εἰσιν, εἰς
αὐτὸ τοῦτο προσκαρτεροῦντες. ἀπόδοτε οὖν πᾶσι τὰς ὀφει- 7
λάς, τῷ τὸν φόρον τὸν φόρον, τῷ τὸ τέλος τὸ τέλος, τῷ τὸν φόβον
τὸν φόβον, τῷ τὴν τιµὴν τὴν τιµήν. Μηδενὶ µηδὲν ὀφείλετε, εἰ 8
µὴ τὸ ἀγαπᾷν ἀλλήλους, ὁ γὰρ ἀγαπῶν τὸν ἕτερον, νόµον πε-
πλήρωκε. τὸ γάρ, Οὐ µοιχεύσεις, οὐ φονεύσεις, οὐ κλέψεις, 9
οὐ ψευδοµαρτυρήσεις, οὐκ ἐπιθυµήσεις, καὶ εἴ τις ἑτέρα ἐντο-
λή, ἐν τούτῳ τῷ λόγῳ ἀνακεφαλαιοῦται, ἐν τῷ, ᾿Αγαπήσεις τὸν
πλησίον σου ὡς ἑαυτόν. ἡ ἀγάπη τῷ πλησίον κακὸν οὐκ ἐρ- 10
γάζεται, πλήρωµα οὖν νόµου ἡ ἀγάπη. Καὶ τοῦτο, εἰδότες τὸν 11
καιρόν, ὅτι ὥρα ἡµᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι, νῦν γὰρ ἐγγύ-

13. v.1 πᾶςanfsn ψυχήnnfs ἐξουσίαndfp ὑπερέχωvppadfp ὑποτάσσωvdpm3s οὐxo γάρc εἰµίvipx3s
ἐξουσίαnnfs εἰqo µήxo ἀπόp θεόςngms ὁdnfp δέc εἰµίvppxnfp ἐξουσίαnnfp ὑπόp ὁdgms θεόςngms
τάσσωvpxpnfp εἰµίvipx3p . v.2 ὥστεc ὁdnms ἀντιτάσσωvppmnms ὁddfs ἐξουσίαndfs ὁddfs ὁdgms
θεόςngms διαταγήndfs ἀνθίστηµιvixa3s ὁdnmp δέc ἀνθίστηµιvpxanmp ἑαυτοῦrxdmp κρίµαnans
λαµβάνωvifd3p . v.3 ὁdnmp γάρc ἄρχωνnnmp οὐxo εἰµίvipx3p φόβοςnnms ὁdgnp ἀγαθόςagnpn
ἔργονngnp ἀλλάc ὁdgnp κακόςagnpn θέλωvipa2s δέc µήxo φοβέοµαιvnpn ὁdafs ἐξουσίαnafs
ὁdans ἀγαθόςaansn ποιέωvdpa2s καίc ἔχωvifa2s ἔπαινοςnams ἐκp αὐτόςrpgfs . v.4 θεόςngms
γάρc διάκονοςnnms εἰµίvipx3s σύrpd-s εἰςp ὁdans ἀγαθόςaansn ἐάνqo δέc ὁdans κακόςaansn
ποιέωvspa2s φοβέοµαιvdpm2s οὐxo γάρc εἰκῇbo ὁdafs µάχαιραnafs φορέωvipa3s θεόςngms γάρc
διάκονοςnnms εἰµίvipx3s ἔκδικοςanmsn εἰςp ὀργήnafs ὁddms ὁdans κακόςaansn πράσσωvppadms .
v.5 διόc ἀνάγκηnnfs ὑποτάσσωvnpm οὐxo µόνοςbo διάp ὁdafs ὀργήnafs ἀλλάc καίc διάp ὁdafs
συνείδησιςnafs . v.6 διάp οὗτοςrdans γάρc καίc φόροςnamp τελέωvipa2p λειτουργόςnnmp γάρc
θεόςngms εἰµίvipx3p εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans προσκαρτερέωvppanmp . v.7 ἀποδίδωµιvdaa2p
οὖνc πᾶςadmpn ὁdafp ὀφειλήnafp ὁddms ὁdams φόροςnams ὁdams φόροςnams ὁddms ὁdans τέλοςnans
ὁdans τέλοςnans ὁddms ὁdams φόβοςnams ὁdams φόβοςnams ὁddms ὁdafs τιµήnafs ὁdafs τιµήnafs .
v.8 µηδείςadmsn µηδείςaansn ὀφείλωvdpa2p εἰqo µήxo ὁdans ἀγαπάωvnpa ἀλλήλωνreamp
ὁdnms γάρc ἀγαπάωvppanms ὁdams ἕτεροςaamsn νόµοςnams πληρόωvixa3s . v.9 ὁdnns γάρc
οὐxo µοιχεύωvifa2s οὐxo φονεύωvifa2s οὐxo κλέπτωvifa2s ὅςxo ψευδοµαρτυρέωvifa2s οὐxo
ἐπιθυµέωvifa2s καίc εἰqo τι-σρινφσ ἕτεροςanfsn ἐντολήnnfs ἐνp οὗτοςrddms ὁddms λόγοςndms
ἀνακεφαλαιόωvipp3s ἐνp ὁddms ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo ἑαυτοῦrxams .
v.10 ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁddms πλησίονbo κακόςaansn οὐxo ἐργάζοµαιvipn3s πλήρωµαnnns οὖνc
νόµοςngms ὁdnfs ἀγάπηnnfs .
 13. 12–14. 8 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 468
12 τερον ἡµῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαµεν. ἡ νὺξ προέκοψεν,
ἡ δὲ ἡµέρα ἤγγικεν, ἀποθώµεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους, καὶ
13 ἐνδυσώµεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. ὡς ἐν ἡµέρᾳ, εὐσχηµόνως
περιπατήσωµεν, µὴ κώµοις καὶ µέθαις, µὴ κοίταις καὶ ἀσελ-
14 γείαις, µὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ. ἀλλ΄ ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν
Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν µὴ ποιεῖσθε, εἰς ἐπιθυµίας.
14 Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαµβάνεσθε, µὴ εἰς δι-
2 ακρίσεις διαλογισµῶν. ὃς µὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ
3 ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. ὁ ἐσθίων τὸν µὴ ἐσθίοντα µὴ ἐξου-
θενείτω, καὶ ὁ µὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα µὴ κρινέτω, ὁ Θεὸς γὰρ
4 αὐτὸν προσελάβετο. σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην· τῷ
ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει. σταθήσεται δέ, δυνατὸς γὰρ ἐστιν ὁ
5 Θεὸς στῆσαι αὐτόν. ὃς µὲν κρίνει ἡµέραν παρ΄ ἡµέραν, ὃς δὲ
κρίνει πᾶσαν ἡµέραν. ἕκαστος ἐν τῷ ἰδίῳ νοῒ πληροφορείσθω.
6 ὁ φρονῶν τὴν ἡµέραν, Κυρίῳ φρονεῖ, καὶ ὁ µὴ φρονῶν τὴν ἡ-
µέραν, Κυρίῳ οὐ φρονεῖ. ὁ ἐσθίων Κυρίῳ ἐσθίει, εὐχαριστεῖ
γὰρ τῷ Θεῷ, καὶ ὁ µὴ ἐσθίων Κυρίῳ οὐκ ἐσθίει, καὶ εὐχαρι-
7 στεῖ τῷ Θεῷ. οὐδεὶς γὰρ ἡµῶν ἑαυτῷ ζῇ, καὶ οὐδεὶς ἑαυτῷ
8 ἀποθνῄσκει. ἐάν τε γὰρ ζῶµεν, τῷ Κυρίῳ ζῶµεν, ἐάν τε ἀπο-
θνῄσκωµεν, τῷ Κυρίῳ ἀποθνῄσκοµεν, ἐάν τε οὖν ζῶµεν, ἐάν τε

v.11 καίc οὗτοςrdnns οἶδαvpxanmp ὁdams καιρόςnams ὅτιc ὥραnnfs ἐγώrpa-p ἤδηbo ἐκp ὕπνοςngms
ἐγείρωvnap νῦνbo γάρc ἐγγύςbo ἐγώrpg-p ὁdnfs σωτηρίαnnfs ἤxo ὅτεbo πιστεύωviaa1p . v.12 ὁdnfs
νύξnnfs προκόπτωviaa3s ὁdnfs δέc ἡµέραnnfs ἐγγίζωvixa3s ἀποτίθηµιvsam1p οὖνc ὁdanp ἔργονnanp
ὁdgns σκότοςngns καίc ἐνδύωvsam1p ὁdanp ὅπλονnanp ὁdgns φῶςngns . v.13 ὡςbo ἐνp
ndfs bo vsaa1p xo ndmp c ndfp
ἡµέρα εὐσχηµόνως περιπατέω µή κῶµος καί µέθη µή κοίτηndfp καίc
xo

ἀσέλγειαndfp µήxo ἔριςndfs καίc ζῆλοςndms . v.14 ἀλλάc ἐνδύωvdam2p ὁdams κύριοςnams
᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams καίc ὁdgfs σάρξngfs πρόνοιαnafs µήxo ποιέωvdpm2p εἰςp ἐπιθυµίαnafp .
14. v.1 ὁdams δέc ἀσθενέωvppaams ὁddfs πίστιςndfs προσλαµβάνωvdpm2p µήxo εἰςp διάκρισιςnafp
διαλογισµόςngmp . v.2 ὅςrrnms µένxo πιστεύωvipa3s ἐσθίωvnaa πᾶςaanpn ὁdnms δέc
ἀσθενέωvppanms λάχανονnanp ἐσθίωvipa3s . v.3 ὁdnms ἐσθίωvppanms ὁdams µήxo ἐσθίωvppaams
µήxo ἐξουθενέωvdpa3s καίc ὁdnms µήxo ἐσθίωvppanms ὁdams ἐσθίωvppaams µήxo κρίνωvdpa3s
ὁdnms θεόςnnms γάρc αὐτόςrpams προσλαµβάνωviam3s . v.4 σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s
ὁdnms κρίνωvppanms ἀλλότριοςaamsn οἰκέτηςnams ὁddms ἴδιοςadmsn κύριοςndms στήκωvipa3s ἤxo
πίπτωvipa3s ἵστηµιvifp3s δέc δυνατόςanmsn γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms ἵστηµιvnaa αὐτόςrpams .
v.5 ὅςrrnms µένxo κρίνωvipa3s ἡµέραnafs παράp ἡµέραnafs ὅςrrnms δέc κρίνωvipa3s πᾶςaafsn
ἡµέραnafs ἕκαστοςanmsn ἐνp ὁddms ἴδιοςadmsn νοῦςndms πληροφορέωvdpp3s . v.6 ὁdnms
φρονέωvppanms ὁdafs ἡµέραnafs κύριοςndms φρονέωvipa3s καίc ὁdnms µήxo φρονέωvppanms
ὁdafs ἡµέραnafs κύριοςndms ὅςxo φρονέωvipa3s ὁdnms ἐσθίωvppanms κύριοςndms ἐσθίωvipa3s
εὐχαριστέωvipa3s γάρc ὁddms θεόςndms καίc ὁdnms µήxo ἐσθίωvppanms κύριοςndms οὐxo
ἐσθίωvipa3s καίc εὐχαριστέωvipa3s ὁddms θεόςndms . v.7 οὐδείςanfsn γάρc ἐγώrpg-p ἑαυτοῦrxdms
ζάωvipa3s καίc οὐδείςanfsn ἑαυτοῦrxdms ἀποθνῄσκωvipa3s .
469 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 14. 9–20
ἀποθνῄσκωµεν, τοῦ Κυρίου ἐσµέν. εἰς τοῦτο γὰρ Χριστὸς καὶ 9
ἀπέθανε καὶ ἀνέστη καὶ ἀνέζησεν, ἵνα καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων
κυριεύσῃ. σὺ δὲ τί κρίνεις τὸν ἀδελφόν σου· ἢ καὶ σὺ τί ἐξου- 10
θενεῖς τὸν ἀδελφόν σου· πάντες γὰρ παραστησόµεθα τῷ βήµατι
τοῦ Χριστοῦ. γέγραπται γάρ, Ζῶ ἐγώ, λέγει Κύριος, ὅτι ἐµοὶ 11
κάµψει πᾶν γόνυ, καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξοµολογήσεται τῷ Θεῷ.
ἄρα οὖν ἕκαστος ἡµῶν περὶ ἑαυτοῦ λόγον δώσει τῷ Θεῷ. Μη- 12, 13
κέτι οὖν ἀλλήλους κρίνωµεν, ἀλλὰ τοῦτο κρίνατε µᾶλλον, τὸ
µὴ τιθέναι πρόσκοµµα τῷ ἀδελφῷ ἢ σκάνδαλον. οἶδα καὶ πέ- 14
πεισµαι ἐν Κυρίῳ ᾿Ιησοῦ, ὅτι οὐδὲν κοινὸν δι΄ ἑαυτοῦ, εἰ µὴ τῷ
λογιζοµένῳ τι κοινὸν εἶναι, ἐκείνῳ κοινόν. εἰ δὲ διὰ βρῶµα ὁ 15
ἀδελφός σου λυπεῖται, οὐκέτι κατὰ ἀγάπην περιπατεῖς. µὴ τῷ
βρώµατί σου ἐκεῖνον ἀπόλλυε, ὑπὲρ οὗ Χριστὸς ἀπέθανε. µὴ 16
βλασφηµείσθω οὖν ὑµῶν τὸ ἀγαθόν, οὐ γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία 17
τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ εἰρήνη καὶ
χαρὰ ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ. ὁ γὰρ ἐν τούτοις δουλεύων τῷ Χριστῷ 18
εὐάρεστος τῷ Θεῷ, καὶ δόκιµος τοῖς ἀνθρώποις. ἄρα οὖν τὰ 19
τῆς εἰρήνης διώκωµεν, καὶ τὰ τῆς οἰκοδοµῆς τῆς εἰς ἀλλήλους.
µὴ ἕνεκεν βρώµατος κατάλυε τὸ ἔργον τοῦ Θεοῦ. πάντα µὲν 20
καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόµµατος ἐσθί-

v.8 ἐάνqo τέxo γάρc ζάωvspa1p ὁddms κύριοςndms ζάωvipa1p ἐάνqo τέxo ἀποθνῄσκωvspa1p
ὁddms κύριοςndms ἀποθνῄσκωvipa1p ἐάνqo τέxo οὖνc ζάωvspa1p ἐάνqo τέxo ἀποθνῄσκωvspa1p
ὁdgms κύριοςngms εἰµίvipx1p . v.9 εἰςp οὗτοςrdans γάρc Χριστόςnnms καίc ἀποθνῄσκωviaa3s
καίc ἀνίστηµιviaa3s καίc ἀναζάωviaa3s ἵναc καίc νεκρόςagmpn καίc ζάωvppagmp κυριεύωvsaa3s .
v.10 σύrpn-s δέc τίςrqans κρίνωvipa2s ὁdams ἀδελφόςnams σύrpg-s ἤxo καίc σύrpn-s τίςrqans
ἐξουθενέωvipa2s ὁdams ἀδελφόςnams σύrpg-s πᾶςanmpn γάρc παρίστηµιvifd1p ὁddns βῆµαndns
ὁdgms Χριστόςngms . v.11 γράφωvixp3s γάρc ζάωvipa1s ἐγώrpn-s λέγωvipa3s κύριοςnnms ὅτιc
ἐγώrpd-s κάµπτωvifa3s πᾶςannsn γόνυnnns καίc πᾶςanfsn γλῶσσαnnfs ἐξοµολογέωvifm3s ὁddms
θεόςndms . v.12 ἄραxo οὖνc ἕκαστοςanmsn ἐγώrpg-p περίp ἑαυτοῦrxgms λόγοςnams δίδωµιvifa3s
ὁddms θεόςndms . v.13 µηκέτιbo οὖνc ἀλλήλωνreamp κρίνωvspa1p ἀλλάc οὗτοςrdans κρίνωvdaa2p
µᾶλλονbo ὁdans µήxo τίθηµιvnpa πρόσκοµµαnans ὁddms ἀδελφόςndms ἤxo σκάνδαλονnans .
v.14 οἶδαvixa1s καίc πείθωvixp1s ἐνp κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms ὅτιc οὐδείςannsn κοινόςannsn
διάp ἑαυτοῦrxgms εἰqo µήxo ὁddms λογίζοµαιvppndms τι-σριανσ κοινόςaansn εἰµίvnpx ἐκεῖνοςrddms
κοινόςannsn . v.15 εἰqo δέc διάp βρῶµαnans ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s λυπέωvipp3s οὐκέτιbo
κατάp ἀγάπηnafs περιπατέωvipa2s µήxo ὁddns βρῶµαndns σύrpg-s ἐκεῖνοςrdams ἀπόλλυµιvdpa2s
ὑπέρp ὅςrrgms Χριστόςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s . v.16 µήxo βλασφηµέωvdpp3s οὖνc σύrpg-p ὁdans
ἀγαθόςaansn . v.17 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms βρῶσιςnnfs καίc
πόσιςnnfs ἀλλάc δικαιοσύνηnnfs καίc εἰρήνηnnfs καίc χαράnnfs ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn .
v.18 ὁdnms γάρc ἐνp οὗτοςrddnp δουλεύωvppanms ὁddms Χριστόςndms εὐάρεστοςanmsn ὁddms
θεόςndms καίc δόκιµοςanmsn ὁddmp ἄνθρωποςndmp . v.19 ἄραxo οὖνc ὁdanp ὁdgfs εἰρήνηngfs
διώκωvspa1p καίc ὁdanp ὁdgfs οἰκοδοµήngfs ὁdgfs εἰςp ἀλλήλωνreamp .
 14. 21–15. 9 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 470
21 οντι. καλὸν τὸ µὴ φαγεῖν κρέα, µηδὲ πιεῖν οἶνον, µηδὲ ἐν ᾧ
22 ὁ ἀδελφός σου προσκόπτει ἢ σκανδαλίζεται ἤ ἀσθενεῖ. σὺ πί-
στιν ἔχεις κατὰ σαυτὸν ἔχε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. µακάριος ὁ µὴ
23 κρίνων ἑαυτὸν ἐν ᾧ δοκιµάζει. ὁ δὲ διακρινόµενος, ἐὰν φάγῃ,
κατακέκριται, ὅτι οὐκ ἐκ πίστεως, πᾶν δὲ ὃ οὐκ ἐκ πίστεως,
ἁµαρτία ἐστίν.
15 ᾿Οφείλοµεν δὲ ἡµεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήµατα τῶν ἀδυνά-
2 των βαστάζειν, καὶ µὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν. ἕκαστος γὰρ ἡµῶν
3 τῷ πλησίον ἀρεσκέτω εἰς τὸ ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδοµήν. καὶ
γὰρ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτῷ ἤρεσεν, ἀλλά, καθὼς γέγραπται, Οἱ
4 ὀνειδισµοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσον ἐπ΄ ἐµέ. ὅσα γὰρ
προεγράφη, εἰς τὴν ἡµετέραν διδασκαλίαν προεγράφη, ἵνα διὰ
τῆς ὑποµονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως τῶν γραφῶν τὴν ἐλπίδα
5 ἔχωµεν. ὁ δὲ Θεὸς τῆς ὑποµονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως δῴη
6 ὑµῖν τὸ αὐτὸ φρονεῖν ἐν ἀλλήλοις κατὰ Χριστὸν ᾿Ιησοῦν, ἵνα
ὁµοθυµαδὸν ἐν ἑνὶ στόµατι δοξάζητε τὸν Θεὸν καὶ πατέρα τοῦ
7 Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. διὸ προσλαµβάνεσθε ἀλλήλους,
8 καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς προσελάβετο ἡµᾶς, εἰς δόξαν Θεοῦ. λέγω
δέ, ᾿Ιησοῦν Χριστὸν διάκονον γεγενῆσθαι περιτοµῆς ὑπὲρ ἀλη-
9 θείας Θεοῦ, εἰς τὸ βεβαιῶσαι τὰς ἐπαγγελίας τῶν πατέρων, τὰ
δὲ ἔθνη ὑπὲρ ἐλέους δοξάσαι τὸν θεόν, καθὼς γέγραπται, ∆ιὰ

v.20 µήxo ἕνεκαbo βρῶµαngns καταλύωvdpa2s ὁdans ἔργονnans ὁdgms θεόςngms πᾶςannpn
µένxo καθαρόςannpn ἀλλάc κακόςannsn ὁddms ἄνθρωποςndms ὁddms διάp πρόσκοµµαngns
ἐσθίωvppadms . v.21 καλόςannsn ὁdnns µήxo ἐσθίωvnaa κρέαςnanp µηδέc πίνωvnaa οἶνοςnams
µηδέc ἐνp ὅςrrdns ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s προσκόπτωvipa3s ἤxo σκανδαλίζωvipp3s
ἤxo ἀσθενέωvipa3s . v.22 σύrpn-s πίστιςnafs ἔχωvipa2s κατάp σεαυτοῦrxams ἔχωvdpa2s
ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms µακάριοςanmsn ὁdnms µήxo κρίνωvppanms ἑαυτοῦrxams ἐνp ὅςrrdns
δοκιµάζωvipa3s . v.23 ὁdnms δέc διακρίνωvppmnms ἐάνqo ἐσθίωvsaa3s κατακρίνωvixp3s
ὅτιc οὐxo ἐκp πίστιςngfs πᾶςannsn δέc ὅςrrnns οὐxo ἐκp πίστιςngfs ἁµαρτίαnnfs εἰµίvipx3s .
15. v.1 ὀφείλωvipa1p δέc ἐγώrpn-p ὁdnmp δυνατόςanmpn ὁdanp ἀσθένηµαnanp ὁdgmp
ἀδύνατοςagmpn βαστάζωvnpa καίc µήxo ἑαυτοῦrxdmp ἀρέσκωvnpa . v.2 ἕκαστοςanmsn γάρc
rpg-p ddms bo vdpa3s p dans aansn
ἐγώ ὁ πλησίον ἀρέσκω εἰς ὁ ἀγαθός πρός οἰκοδοµήnafs . v.3 καίc
p

γάρc ὁdnms Χριστόςnnms οὐxo ἑαυτοῦrxdms ἀρέσκωviaa3s ἀλλάc καθώςbo γράφωvixp3s ὁdnmp
ὀνειδισµόςnnmp ὁdgmp ὀνειδίζωvppagmp σύrpa-s ἐπιπίπτωviaa3p ἐπίp ἐγώrpa-s . v.4 ὅσοςrcnnp
γάρc προγράφωviap3s εἰςp ὁdafs ἡµέτεροςrsafs διδασκαλίαnafs προγράφωviap3s ἵναc διάp ὁdgfs
ὑποµονήngfs καίc ὁdgfs παράκλησιςngfs ὁdgfp γραφήngfp ὁdafs ἐλπίςnafs ἔχωvspa1p . v.5 ὁdnms
δέc θεόςnnms ὁdgfs ὑποµονήngfs καίc ὁdgfs παράκλησιςngfs δίδωµιvoaa3s σύrpd-p ὁdans αὐτόςrpans
φρονέωvnpa ἐνp ἀλλήλωνredmp κατάp Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . v.6 ἵναc ὁµοθυµαδόνbo ἐνp
εἷςndns στόµαndns δοξάζωvspa2p ὁdams θεόςnams καίc πατήρnams ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.7 διόc προσλαµβάνωvdpm2p ἀλλήλωνreamp καθώςbo καίc ὁdnms
Χριστόςnnms προσλαµβάνωviam3s ἐγώrpa-p εἰςp δόξαnafs θεόςngms . v.8 λέγωvipa1s δέc
nams nams nams vnxp ngfs
᾿Ιησοῦς Χριστός διάκονος γίνοµαι περιτοµή ὑπέρ ἀλήθειαngfs θεόςngms
p

εἰςp ὁdans βεβαιόωvnaa ὁdafp ἐπαγγελίαnafp ὁdgmp πατήρngmp .

471 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 15. 10–20
τοῦτο ἐξοµολογήσοµαί σοι ἐν ἔθνεσι, καὶ τῷ ὀνοµατί σου ψα-
λῶ. καὶ πάλιν λέγει, Εὐφράνθητε, ἔθνη, µετὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ. 10
καὶ πάλιν, Αἰνεῖτε τὸν Κύριον πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἐπαινέσατε 11
αὐτὸν πάντες οἱ λαοί. καὶ πάλιν ᾿Ησαΐας λέγει, ῎Εσται ἡ ῥίζα 12
τοῦ ᾿Ιεσσαί, καὶ ὁ ἀνιστάµενος ἄρχειν ἐθνῶν, ἐπ΄ αὐτῷ ἔθνη
ἐλπιοῦσιν. ὁ δὲ Θεὸς τῆς ἐλπίδος πληρώσαι ὑµᾶς πάσης χα- 13
ρᾶς καὶ εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν, εἰς τὸ περισσεύειν ὑµᾶς ἐν
τῇ ἐλπίδι, ἐν δυνάµει Πνεύµατος ῾Αγίου. Πέπεισµαι δέ, ἀ- 14
δελφοί µου, καὶ αὐτὸς ἐγὼ περὶ ὑµῶν, ὅτι καὶ αὐτοὶ µεστοί
ἐστε ἀγαθωσύνης, πεπληρωµένοι πάσης γνώσεως, δυνάµενοι
καὶ ἀλλήλους νουθετεῖν. τολµηρότερον δὲ ἔγραψα ὑµῖν, ἀ- 15
δελφοί, ἀπὸ µέρους, ὡς ἐπαναµιµνήσκων ὑµᾶς, διὰ τὴν χάριν
τὴν δοθεῖσάν µοι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, εἰς τὸ εἶναί µε λειτουργὸν 16
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς τὰ ἔθνη, ἱερουργοῦντα τὸ εὐαγγέλιον τοῦ
Θεοῦ, ἵνα γένηται ἡ προσφορὰ τῶν ἐθνῶν εὐπρόσδεκτος, ἡγια-
σµένη ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ. ἔχω οὖν καύχησιν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ 17
τὰ πρὸς Θεόν. οὐ γὰρ τολµήσω λαλεῖν τι ὧν οὐ κατειργάσατο 18
Χριστὸς δι΄ ἐµοῦ, εἰς ὑπακοὴν ἐθνῶν, λόγῳ καὶ ἔργῳ, ἐν δυ- 19
νάµει σηµείων καὶ τεράτων, ἐν δυνάµει Πνεύµατος Θεοῦ, ὥστε
µε ἀπὸ ᾿Ιερουσαλὴµ καὶ κύκλῳ µέχρι τοῦ ᾿Ιλλυρικοῦ πεπλη-
ρωκέναι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, οὕτω δὲ φιλοτιµούµενον 20

v.9 ὁdnnp δέc ἔθνοςnnnp ὑπέρp ἔλεοςngns δοξάζωvnaa ὁdams θεόςnams καθώςbo γράφωvixp3s διάp
οὗτοςrdans ἐξοµολογέωvifm1s σύrpd-s ἐνp ἔθνοςndnp καίc ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ψάλλωvifa1s .
v.10 καίc πάλινbo λέγωvipa3s εὐφραίνωvdap2p ἔθνοςnvnp µετάp ὁdgms λαόςngms αὐτόςrpgms .
v.11 καίc πάλινbo αἰνέωvdpa2p ὁdams κύριοςnams πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp καίc ἐπαινέωvdaa2p
αὐτόςrpams πᾶςanmpn ὁdnmp λαόςnnmp . v.12 καίc πάλινbo ᾿Ησαΐαςnnms λέγωvipa3s
εἰµίvifx3s ὁdnfs ῥίζαnnfs ὁdgms ᾿Ιεσσαίtp καίc ὁdnms ἀνίστηµιvppmnms ἄρχωvnpa ἔθνοςngnp ἐπίp
αὐτόςrpdms ἔθνοςnnnp ἐλπίζωvifa3p . v.13 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs ἐλπίςngfs πληρόωvoaa3s
σύrpa-p πᾶςagfsn χαράngfs καίc εἰρήνηngfs ἐνp ὁddms πιστεύωvnpa εἰςp ὁdans περισσεύωvnpa
σύrpa-p ἐνp ὁddfs ἐλπίςndfs ἐνp δύναµιςndfs πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn . v.14 πείθωvixp1s
δέc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s καίc αὐτόςrpnms ἐγώrpn-s περίp σύrpg-p ὅτιc καίc αὐτόςrpnmp
µεστόςanmpn εἰµίvipx2p ἀγαθωσύνηngfs πληρόωvpxpnmp πᾶςagfsn γνῶσιςngfs δύναµαιvppnnmp
καίc ἀλλήλωνreamp νουθετέωvnpa . v.15 τολµηρόςbo δέc γράφωviaa1s σύrpd-p ἀδελφόςnvmp
ἀπόp µέροςngns ὡςbo ἐπαναµιµνῄσκωvppanms σύrpa-p διάp ὁdafs χάριςnafs ὁdafs δίδωµιvpapafs
ἐγώrpd-s ὑπόp ὁdgms θεόςngms . v.16 εἰςp ὁdans εἰµίvnpx ἐγώrpa-s λειτουργόςnams ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms εἰςp ὁdanp ἔθνοςnanp ἱερουργέωvppaams ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms θεόςngms
ἵναc γίνοµαιvsad3s ὁdnfs προσφοράnnfs ὁdgnp ἔθνοςngnp εὐπρόσδεκτοςanfsn ἁγιάζωvpxpnfs ἐνp
πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.17 ἔχωvipa1s οὖνc καύχησιςnafs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms
ὁdanp πρόςp θεόςnams . v.18 οὐxo γάρc τολµάωvifa1s λαλέωvnpa τι-σριανσ ὅςrrgnp οὐxo
κατεργάζοµαιviad3s Χριστόςnnms διάp ἐγώrpg-s εἰςp ὑπακοήnafs ἔθνοςngnp λόγοςndms καίc
ἔργονndns . v.19 ἐνp δύναµιςndfs σηµεῖονngnp καίc τέραςngnp ἐνp δύναµιςndfs πνεῦµαngns
θεόςngms ὥστεc ἐγώrpa-s ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc κύκλῳndms µέχριbo ὁdgns ᾿Ιλλυρικόνngns
πληρόωvnxa ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms .
 15. 21–31 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 472
εὐαγγελίζεσθαι, οὐχ ὅπου ὠνοµάσθη Χριστός, ἵνα µὴ ἐπ΄ ἀλ-
21 λότριον θεµέλιον οἰκοδοµῶ, ἀλλὰ, καθὼς γέγραπται, Οἷς οὐκ
ἀνηγγέλη περὶ αὐτοῦ, ὄψονται, καὶ οἳ οὐκ ἀκηκόασι, συνή-
22 σουσι. ∆ιὸ καὶ ἐνεκοπτόµην τὰ πολλὰ τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς,
23 νυνὶ δὲ µηκέτι τόπον ἔχων ἐν τοῖς κλίµασι τούτοις, ἐπιποθίαν
24 δὲ ἔχων τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν, ὡς ἐὰν πο-
ρεύωµαι εἰς τὴν Σπανίαν, ἐλεύσοµαι πρὸς ὑµας, ἐλπίζω γὰρ
διαπορευόµενος θεάσασθαι ὑµᾶς, καὶ ὑφ΄ ὑµῶν προπεµφθῆ-
25 ναι ἐκεῖ, ἐὰν ὑµῶν πρῶτον ἀπὸ µέρους ἐµπλησθῶ. νυνὶ δὲ
26 πορεύοµαι εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, διακονῶν τοῖς ἁγίοις. εὐδόκησαν
γὰρ Μακεδονία καὶ ᾿Αχαΐα κοινωνίαν τινὰ ποιήσασθαι εἰς τοὺς
27 πτωχοὺς τῶν ἁγίων τῶν ἐν ᾿Ιερουσαλήµ. εὐδόκησαν γάρ, καὶ
ὀφειλέται αὐτῶν εἰσιν. εἰ γὰρ τοῖς πνευµατικοῖς αὐτῶν ἐκοινώ-
νησαν τὰ ἔθνη, ὀφείλουσι καὶ ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι
28 αὐτοῖς. τοῦτο οὖν ἐπιτελέσας, καὶ σφραγισάµενος αὐτοῖς τὸν
29 καρπὸν τοῦτον, ἀπελεύσοµαι δι΄ ὑµῶν εἰς τὴν Σπανίαν. οἶδα
δὲ ὅτι ἐρχόµενος πρὸς ὑµᾶς ἐν πληρώµατι εὐλογίας τοῦ εὐαγ-
30 γελίου τοῦ Χριστοῦ ἐλεύσοµαι. Παρακαλῶ δὲ ὑµᾶς, ἀδελφοί,
διὰ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ διὰ τῆς ἀγάπης τοῦ
Πνεύµατος, συναγωνίσασθαί µοι ἐν ταῖς προσευχαῖς ὑπὲρ ἐ-
31 µοῦ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα ῥυσθῶ ἀπὸ τῶν ἀπειθούντων ἐν τῇ
᾿Ιουδαίᾳ, καὶ ἵνα ἡ διακονία µου ἡ εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ εὐπρόσ-

v.20 οὕτωbo δέc φιλοτιµέοµαιvppnams εὐαγγελίζωvnpm οὐxo ὅπουbo ὀνοµάζωviap3s Χριστόςnnms

ἵναc µήxo ἐπίp ἀλλότριοςaamsn θεµέλιοςnams οἰκοδοµέωvspa1s . v.21 ἀλλάc καθώςbo
vixp3s rrdmp xo viap3s p rpgms
γράφω ὅς οὐ ἀναγγέλλω περί αὐτός ὁράωvifd3p καίc ὅςrrnmp
οὐxo ἀκούωvixa3p συνίηµιvifx3p . v.22 διόc καίc ἐγκόπτωviip1s ὁdanp πολύςaanpn ὁdgms
ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p . v.23 νυνίbo δέc µηκέτιbo τόποςnams ἔχωvppanms ἐνp ὁddnp
κλίµαndnp οὗτοςrddnp ἐπιποθίαnafs δέc ἔχωvppanms ὁdgms ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p ἀπόp
πολύςagnpn ἔτοςngnp . v.24 ὡςbo ἐάνqo πορεύοµαιvspn1s εἰςp ὁdafs Σπανίαnafs ἔρχοµαιvifd1s
πρόςp σύrpa-p ἐλπίζωvipa1s γάρc διαπορεύοµαιvppnnms θεάοµαιvnad σύrpa-p καίc ὑπόp
σύrpg-p προπέµπωvnap ἐκεῖbo ἐάνqo σύrpg-p πρῶτοςbo ἀπόp µέροςngns ἐµπίπληµιvsap1s .
v.25 νυνίbo δέc πορεύοµαιvipn1s εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp διακονέωvppanms ὁddmp ἅγιοςadmpn .
v.26 εὐδοκέωviaa3p γάρc Μακεδονίαnnfs καίc ᾿Αχαΐαnnfs κοινωνίαnafs τι-σριαφσ ποιέωvnam
εἰςp ὁdamp πτωχόςaampn ὁdgmp ἅγιοςagmpn ὁdgmp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.27 εὐδοκέωviaa3p
γάρc καίc ὀφειλέτηςnnmp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3p εἰqo γάρc ὁddnp πνευµατικόςadnpn αὐτόςrpgmp
κοινωνέωviaa3p ὁdnnp ἔθνοςnnnp ὀφείλωvipa3p καίc ἐνp ὁddnp σαρκικόςadnpn λειτουργέωvnaa
αὐτόςrpdmp . v.28 οὗτοςrdans οὖνc ἐπιτελέωvpaanfs καίc σφραγίζωvpamnms αὐτόςrpdmp ὁdams
nams
καρπός οὗτοςrdams ἀπέρχοµαιvifd1s διάp σύrpg-p εἰςp ὁdafs Σπανίαnafs . v.29 οἶδαvixa1s
δέc ὅτιc ἔρχοµαιvppnnms πρόςp σύrpa-p ἐνp πλήρωµαndns εὐλογίαngfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns
ὁdgms Χριστόςngms ἔρχοµαιvifd1s . v.30 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp διάp ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc διάp ὁdgfs ἀγάπηngfs ὁdgns πνεῦµαngns
συναγωνίζοµαιvnad ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfp προσευχήndfp ὑπέρp ἐγώrpg-s πρόςp ὁdams θεόςnams .
473 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 15. 32–16. 11
δεκτος γένηται τοῖς ἁγίοις, ἵνα ἐν χαρᾷ ἔλθω πρὸς ὑµᾶς διὰ 32
θελήµατος Θεοῦ, καὶ συναναπαύσωµαι ὑµῖν. ὁ δὲ Θεὸς τῆς 33
εἰρήνης µετὰ πάντων ὑµῶν ἀµήν.
Συνίστηµι δὲ ὑµῖν Φοίβην τὴν ἀδελφὴν ἡµῶν, οὖσαν διάκο- 16
νον τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν Κεγχρεαῖς, ἵνα αὐτὴν προσδέξησθε 2
ἐν Κυρίῳ ἀξίως τῶν ἁγίων, καὶ παραστῆτε αὐτῇ ἐν ᾧ ἂν ὑµῶν
χρῄζῃ πράγµατι, καὶ γὰρ αὕτη προστάτις πολλῶν ἐγενήθη, καὶ
αὐτοῦ ἐµοῦ. ᾿Ασπάσασθε Πρίσκιλλαν καὶ ᾿Ακύλαν τοὺς συν- 3
εργούς µου ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς µου 4
τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν, οἷς οὐκ ἐγὼ µόνος εὐχαριστῶ,
ἀλλὰ καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν, καὶ τὴν κατ΄ οἶκον 5
αὐτῶν ἐκκλησίαν. ἀσπάσασθε ᾿Επαίνετον τὸν ἀγαπητόν µου,
ὅς ἐστιν ἀπαρχὴ τῆς ᾿Αχαΐας εἰς Χριστόν. ἀσπάσασθε Μαρι- 6
άµ, ἥτις πολλὰ ἐκοπίασεν εἰς ἡµᾶς. ἀσπάσασθε ᾿Ανδρόνικον 7
καὶ ᾿Ιουνιᾶν τοὺς συγγενεῖς µου καὶ συναιχµαλώτους µου, οἵ-
τινές εἰσιν ἐπίσηµοι ἐν τοῖς ἀποστόλοις, οἳ καὶ πρὸ ἐµοῦ γέ-
γονασιν ἐν Χριστῷ. ἀσπάσασθε ᾿Αµπλίαν τὸν ἀγαπητόν µου 8
ἐν Κυρίῳ. ἀσπάσασθε Οὐρβανὸν τὸν συνεργὸν ἡµῶν ἐν Χρι- 9
στῷ, καὶ Στάχυν τὸν ἀγαπητόν µου. ἀσπάσασθε ᾿Απελλῆν τὸν 10
δόκιµον ἐν Χριστῷ. ἀσπάσασθε τοὺς ἐκ τῶν ᾿Αριστοβούλου. ἀ- 11
σπάσασθε ῾Ηροδίωνα τὸν συγγενῆ µου. ἀσπάσασθε τοὺς ἐκ

v.31 ἵναc ῥύοµαιvsap1s ἀπόp ὁdgmp ἀπειθέωvppagmp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs καίc ἵναc
ὁdnfs διακονίαnnfs ἐγώrpg-s ὁdnfs εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp εὐπρόσδεκτοςanfsn γίνοµαιvsad3s ὁddmp
ἅγιοςadmpn . v.32 ἵναc ἐνp χαράndfs ἔρχοµαιvsaa1s πρόςp σύrpa-p διάp θέληµαngns θεόςngms
καίc συναναπαύοµαιvsad1s σύrpd-p . v.33 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs µετάp
πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth . 16. v.1 συνίστηµιvipa1s δέc σύrpd-p Φοίβηnafs ὁdafs ἀδελφήnafs
ἐγώrpg-p εἰµίvppxafs διάκονοςnafs ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὁdgfs ἐνp Κεγχρεαίndfp . v.2 ἵναc
αὐτόςrpafs προσδέχοµαιvsad2p ἐνp κύριοςndms ἀξίωςbo ὁdgmp ἅγιοςagmpn καίc παρίστηµιvsaa2p
αὐτόςrpdfs ἐνp ὅςrrdns ἄνxo σύrpg-p χρῄζωvspa3s πρᾶγµαndns καίc γάρc αὐτόςrpnfs προστάτιςnnfs
πολύςagmpn γίνοµαιviao3s καίc αὐτόςrpgms ἐγώrpg-s . v.3 ἀσπάζοµαιvdad2p Πρίσκαnafs καίc
᾿Ακύλαςnams ὁdamp συνεργόςaampn ἐγώrpg-s ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.4 ὅστιςrrnmp
ὑπέρp ὁdgfs ψυχήngfs ἐγώrpg-s ὁdams ἑαυτοῦrxgmp τράχηλοςnams ὑποτίθηµιviaa3p ὅςrrdmp
οὐxo ἐγώrpn-s µόνοςanmsn εὐχαριστέωvipa1s ἀλλάc καίc πᾶςanfpn ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp ὁdgnp
ἔθνοςngnp . v.5 καίc ὁdafs κατάp οἶκοςnams αὐτόςrpgmp ἐκκλησίαnafs ἀσπάζοµαιvdad2p
᾿Επαίνετοςnams ὁdams ἀγαπητόςaamsn ἐγώrpg-s ὅςrrnms εἰµίvipx3s ἀπαρχήnnfs ὁdgfs ᾿Αχαΐαngfs εἰςp
Χριστόςnams . v.6 ἀσπάζοµαιvdad2p Μαρίαtp ὅστιςrrnfs πολύςaanpn κοπιάωviaa3s εἰςp ἐγώrpa-p .
v.7 ἀσπάζοµαιvdad2p ᾿Ανδρόνικοςnams καίc ᾿Ιουνιᾶςnafs ὁdamp συγγενήςaampn ἐγώrpg-s καίc
συναιχµάλωτοςaampn ἐγώrpg-s ὅστιςrrnmp εἰµίvipx3p ἐπίσηµοςanmpn ἐνp ὁddmp ἀπόστολοςndmp
ὅςrrnmp καίc πρόp ἐγώrpg-s γίνοµαιvixa3p ἐνp Χριστόςndms . v.8 ἀσπάζοµαιvdad2p
᾿Αµπλιᾶτοςnams ὁdams ἀγαπητόςaamsn ἐγώrpg-s ἐνp κύριοςndms . v.9 ἀσπάζοµαιvdad2p
Οὐρβανόςnams ὁdams συνεργόςaamsn ἐγώrpg-p ἐνp Χριστόςndms καίc Στάχυςnams ὁdams
ἀγαπητόςaamsn ἐγώrpg-s . v.10 ἀσπάζοµαιvdad2p ᾿Απελλῆςnams ὁdams δόκιµοςaamsn ἐνp
Χριστόςndms ἀσπάζοµαιvdad2p ὁdamp ἐκp ὁdgmp ᾿Αριστόβουλοςngms .
 16. 12–22 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 474
12 τῶν Ναρκίσσου, τοὺς ὄντας ἐν Κυρίῳ. ἀσπάσασθε Τρύφαιναν
καὶ Τρυφῶσαν τὰς κοπιώσας ἐν Κυρίῳ. ἀσπάσασθε Περσίδα
13 τὴν ἀγαπητήν, ἥτις πολλὰ ἐκοπίασεν ἐν Κυρίῳ. ἀσπάσασθε
῾Ροῦφον τὸν ἐκλεκτὸν ἐν Κυρίῳ, καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ καὶ ἐ-
14 µοῦ. ἀσπάσασθε ᾿Ασύγκριτον, Φλέγοντα, ῾Ερµᾶν, Πατρόβαν,
15 ῾Ερµῆν, καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς ἀδελφούς. ἀσπάσασθε Φιλόλο-
γον καὶ ᾿Ιουλίαν, Νηρέα καὶ τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ, καὶ ᾿Ολυµπᾶν,
16 καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς πάντας ἁγίους. ἀσπάσασθε ἀλλήλους ἐν
φιλήµατι ἁγίῳ. ἀσπάζονται ὑµᾶς αἱ ἐκκλησίαι τοῦ Χριστοῦ.
17 Παρακαλῶ δὲ ὑµᾶς, ἀδελφοί, σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας
καὶ τὰ σκάνδαλα, παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑµεῖς ἐµάθετε, ποι-
18 οῦντας, καὶ ἐκκλίνατε ἀπ΄ αὐτῶν. οἱ γὰρ τοιοῦτοι τῷ Κυρίῳ
ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστῷ οὐ δουλεύουσιν, ἀλλὰ τῇ ἑαυτῶν κοιλίᾳ,
καὶ διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσι τὰς καρδίας
19 τῶν ἀκάκων. ἡ γὰρ ὑµῶν ὑπακοὴ εἰς πάντας ἀφίκετο. χαίρω
οὖν τὸ ἐφ΄ ὑµῖν, θέλω δὲ ὑµᾶς σοφοὺς µὲν εἶναι εἰς τὸ ἀγαθόν,
20 ἀκεραίους δὲ εἰς τὸ κακόν. ὁ δὲ Θεὸς τῆς εἰρήνης συντρί-
ψει τὸν Σατανᾶν ὑπὸ τοὺς πόδας ὑµῶν ἐν τάχει. ῾Η χάρις τοῦ
21 Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µεθ΄ ὑµῶν. ἀµήν. ᾿Ασπάζονται
ὑµᾶς Τιµόθεος ὁ συνεργός µου, καὶ Λούκιος καὶ ᾿Ιάσων καὶ
22 Σωσίπατρος οἱ συγγενεῖς µου. ἀσπάζοµαι ὑµᾶς ἐγὼ Τέρτιος,

v.11 ἀσπάζοµαιvdad2p ῾Ηρῳδίωνnams ὁdams συγγενήςaamsn ἐγώrpg-s ἀσπάζοµαιvdad2p ὁdamp ἐκp

ὁdgmp Νάρκισσοςngms ὁdamp εἰµίvppxamp ἐνp κύριοςndms . v.12 ἀσπάζοµαιvdad2p Τρύφαιναnafs
καίc Τρυφῶσαnafs ὁdafp κοπιάωvppaafp ἐνp κύριοςndms ἀσπάζοµαιvdad2p Περσίςnafs ὁdafs
ἀγαπητόςaafsn ὅστιςrrnfs πολύςaanpn κοπιάωviaa3s ἐνp κύριοςndms . v.13 ἀσπάζοµαιvdad2p
῾Ροῦφοςnams ὁdams ἐκλεκτόςaamsn ἐνp κύριοςndms καίc ὁdafs µήτηρnafs αὐτόςrpgms καίc
ἐγώrpg-s . v.14 ἀσπάζοµαιvdad2p ᾿Ασύγκριτοςnams Φλέγωνnams ῾Ερµᾶςnams Πατροβᾶςnams
῾Ερµῆςnams καίc ὁdamp σύνp αὐτόςrpdmp ἀδελφόςnamp . v.15 ἀσπάζοµαιvdad2p Φιλόλογοςnams
καίc ᾿Ιουλίαnafs Νηρεύςnams καίc ὁdafs ἀδελφήnafs αὐτόςrpgms καίc ᾿Ολυµπᾶςnams καίc
ὁdamp σύνp αὐτόςrpdmp πᾶςaampn ἅγιοςaampn . v.16 ἀσπάζοµαιvdad2p ἀλλήλωνreamp ἐνp
φίληµαndns ἅγιοςadnsn ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp ὁdgms Χριστόςngms .
v.17 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp σκοπέωvnpa ὁdamp ὁdafp διχοστασίαnafp καίc
ὁdanp σκάνδαλονnanp παράp ὁdafs διδαχήnafs ὅςrrafs σύrpn-p µανθάνωviaa2p ποιέωvppaamp καίc
ἐκκλίνωvdaa2p ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.18 ὁdnmp γάρc τοιοῦτοςrdnmp ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms οὐxo δουλεύωvipa3p ἀλλάc ὁddfs ἑαυτοῦrxgmp κοιλίαndfs καίc διάp
ὁdgfs χρηστολογίαngfs καίc εὐλογίαngfs ἐξαπατάωvipa3p ὁdafp καρδίαnafp ὁdgmp ἄκακοςagmpn .
v.19 ὁdnfs γάρc σύrpg-p ὑπακοήnnfs εἰςp πᾶςaampn ἀφικνέοµαιviad3s χαίρωvipa1s οὖνc ὁdans ἐπίp
σύrpd-p θέλωvipa1s δέc σύrpa-p σοφόςaampn µένxo εἰµίvnpx εἰςp ὁdans ἀγαθόςaansn ἀκέραιοςaampn
δέc εἰςp ὁdans κακόςaansn . v.20 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs συντρίβωvifa3s
ὁdams Σατανᾶςnams ὑπόp ὁdamp πούςnamp σύrpg-p ἐνp τάχοςndns ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp σύrpg-p ἀµήνth . v.21 ἀσπάζοµαιvipn3p
σύrpa-p Τιµόθεοςnnms ὁdnms συνεργόςanmsn ἐγώrpg-s καίc Λούκιοςnnms καίc ᾿Ιάσωνnnms καίc
Σωσίπατροςnnms ὁdnmp συγγενήςanmpn ἐγώrpg-s .
475 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 16. 23–27
ὁ γράψας τὴν ἐπιστολήν, ἐν Κυρίῳ. ἀσπάζεται ὑµᾶς Γάϊος ὁ 23
ξένος µου καὶ τῆς ἐκκλησίας ὅλης. ἀσπάζεται ὑµᾶς ῎Εραστος ὁ
οἰκονόµος τῆς πόλεως, καὶ Κούαρτος ὁ ἀδελφός. ῾Η χάρις τοῦ 24
Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ πάντων ὑµῶν. ἀµήν. Τῷ 25
δὲ δυναµένῳ ὑµᾶς στηρίξαι κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν µου καὶ τὸ κή-
ρυγµα ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, κατὰ ἀποκάλυψιν µυστηρίου χρόνοις
αἰωνίοις σεσιγηµένου, φανερωθέντος δὲ νῦν, διά τε γραφῶν 26
προφητικῶν, κατ΄ ἐπιταγὴν τοῦ αἰωνίου Θεοῦ, εἰς ὑπακοὴν πί-
στεως εἰς πάντα τὰ ἔθνη γνωρισθέντος, µόνῳ σοφῷ Θεῷ, διὰ 27
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. ἀµήν.

v.22 ἀσπάζοµαιvipn1s σύrpa-p ἐγώrpn-s Τέρτιοςnnms ὁdnms γράφωvpaanms ὁdafs ἐπιστολήnafs

ἐνp κύριοςndms . v.23 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p Γάϊοςnnms ὁdnms ξένοςanmsn ἐγώrpg-s καίc
dgfs ngfs
ὁ ἐκκλησία ὅλοςagfsn ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p ῎Εραστοςnnms ὁdnms οἰκονόµοςnnms
ὁdgfs πόλιςngfs καίc Κούαρτοςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms . v.24 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms
ngms rpg-p ngms ngms p agmpn
κύριος ἐγώ ᾿Ιησοῦς Χριστός µετά πᾶς σύrpg-p ἀµήνth . v.25 ὁddms
δέc δύναµαιvppndms σύrpa-p στηρίζωvnaa κατάp ὁdans εὐαγγέλιονnans ἐγώrpg-s καίc ὁdans
κήρυγµαnans ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms κατάp ἀποκάλυψιςnafs µυστήριονngns χρόνοςndmp
αἰώνιοςadmpn σιγάωvpxpgns . v.26 φανερόωvpapgms δέc νῦνbo διάp τέxo γραφήngfp
agmpn p nafs dgms
προφητικός κατά ἐπιταγή ὁ αἰώνιοςagmsn θεόςngms εἰςp ὑπακοήnafs πίστιςngfs
εἰςp πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp γνωρίζωvpapgns . v.27 µόνοςadmsn σοφόςadmsn θεόςndms διάp
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth .
 ΠΑΥΛΟΥ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
Η ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΩΤΗ
1 Παῦλος κλητὸς ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος
2 Θεοῦ, καὶ Σωσθένης ὁ ἀδελφός, τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ τῇ οὔ-
σῃ ἐν Κορίνθῳ, ἡγιασµένοις ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, κλητοῖς ἁγίοις,
σὺν πᾶσι τοῖς ἐπικαλουµένοις τὸ ὄνοµα τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιη-
3 σοῦ Χριστοῦ ἐν παντὶ τόπῳ, αὐτῶν τε καὶ ἡµῶν, χάρις ὑµῖν
καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
4 Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ µου πάντοτε περὶ ὑµῶν, ἐπὶ τῇ χάριτι τοῦ
5 Θεοῦ τῇ δοθείσῃ ὑµῖν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὅτι ἐν παντὶ ἐπλου-
6 τίσθητε ἐν αὐτῷ, ἐν παντὶ λόγῳ καὶ πάσῃ γνώσει, καθὼς τὸ
7 µαρτύριον τοῦ Χριστοῦ ἐβεβαιώθη ἐν ὑµῖν, ὥστε ὑµᾶς µὴ ὑ-
στερεῖσθαι ἐν µηδενὶ χαρίσµατι, ἀπεκδεχοµένους τὴν ἀποκά-
8 λυψιν τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὃς καὶ βεβαιώσει ὑµᾶς
ἕως τέλους, ἀνεγκλήτους ἐν τῇ ἡµέρᾳ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ
9 Χριστοῦ. πιστὸς ὁ Θεός, δι΄ οὗ ἐκλήθητε εἰς κοινωνίαν τοῦ
10 υἱοῦ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡµῶν. Παρακαλῶ δὲ
ὑµᾶς, ἀδελφοί, διὰ τοῦ ὀνόµατος τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χρι-
στοῦ, ἵνα τὸ αὐτὸ λέγητε πάντες, καὶ µὴ ᾖ ἐν ὑµῖν σχίσµατα,

1. v.1 Παῦλοςnnms κλητόςanmsn ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns

θεόςngms καίc Σωσθένηςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms . v.2 ὁddfs ἐκκλησίαndfs ὁdgms θεόςngms
ddfs vppxdfs p ndfs vpxpdmp
ὁ εἰµί ἐν Κόρινθος ἁγιάζω ἐν Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms κλητόςadmpn
p

ἅγιοςadmpn σύνp πᾶςadmpn ὁddmp ἐπικαλέωvppmdmp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐνp πᾶςadmsn τόποςndms αὐτόςrpgmp τέxo καίc ἐγώrpg-p . v.3 χάριςnnfs
σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms . v.4 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-s πάντοτεbo περίp σύrpg-p ἐπίp
ὁddfs χάριςndfs ὁdgms θεόςngms ὁddfs δίδωµιvpapdfs σύrpd-p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
v.5 ὅτιc ἐνp πᾶςadnsn πλουτίζωviap2p ἐνp αὐτόςrpdms ἐνp πᾶςadmsn λόγοςndms καίc πᾶςadfsn
γνῶσιςndfs . v.6 καθώςbo ὁdnns µαρτύριονnnns ὁdgms Χριστόςngms βεβαιόωviap3s ἐνp σύrpd-p .
v.7 ὥστεc σύrpa-p µήxo ὑστερέωvnpp ἐνp µηδείςadnsn χάρισµαndns ἀπεκδέχοµαιvppnamp ὁdafs
ἀποκάλυψιςnafs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.8 ὅςrrnms καίc
vifa3s rpa-p c ngns aampn p ddfs ndfs dgms
βεβαιόω σύ ἕως τέλος ἀνέγκλητος ἐν ὁ ἡµέρα ὁ κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.9 πιστόςanmsn ὁdnms θεόςnnms διάp ὅςrrgms καλέωviap2p
εἰςp κοινωνίαnafs ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p .
477 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 1. 11–23
ἦτε δὲ κατηρτισµένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοῒ καὶ ἐν τῇ αὐτῇ γνώµῃ.
ἐδηλώθη γάρ µοι περὶ ὑµῶν, ἀδελφοί µου, ὑπὸ τῶν Χλόης, ὅτι 11
ἔριδες ἐν ὑµῖν εἰσι. λέγω δὲ τοῦτο, ὅτι ἕκαστος ὑµῶν λέγει, 12
᾿Εγὼ µέν εἰµι Παύλου, ᾿Εγὼ δὲ ᾿Απολλῶ, ᾿Εγὼ δὲ Κηφᾶ, ᾿Εγὼ δὲ
Χριστοῦ. µεµέρισται ὁ Χριστός· µὴ Παῦλος ἐσταυρώθη ὑπὲρ 13
ὑµῶν, ἢ εἰς τὸ ὄνοµα Παύλου ἐβαπτίσθητε· εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ 14
ὅτι οὐδένα ὑµῶν ἐβάπτισα, εἰ µὴ Κρίσπον καὶ Γάϊον, ἵνα µή 15
τις εἴπῃ ὅτι εἰς τὸ ἐµὸν ὄνοµα ἐβαπτίσα. ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν 16
Στεφανᾶ οἶκον, λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ τινα ἄλλον ἐβάπτισα. οὐ 17
γὰρ ἀπέστειλέ µε Χριστὸς βαπτίζειν, ἀλ᾿λ εὐαγγελίζεσθαι, οὐκ
ἐν σοφίᾳ λόγου, ἵνα µὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. ῾Ο 18
λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς µὲν ἀπολλυµένοις µωρία ἐστί,
τοῖς δὲ σωζοµένοις ἡµῖν δύναµις Θεοῦ ἐστι. γέγραπται γάρ, 19
᾿Απολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν, καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν
ἀθετήσω. ποῦ σοφός· ποῦ γραµµατεύς· ποῦ συζητητὴς τοῦ 20
αἰῶνος τούτου· οὐχὶ ἐµώρανεν ὁ Θεὸς τὴν σοφίαν τοῦ κόσµου
τούτου· ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσµος 21
διὰ τῆς σοφίας τὸν Θεόν, εὐδόκησεν ὁ Θεὸς διὰ τῆς µωρίας
τοῦ κηρύγµατος σῶσαι τοὺς πιστεύοντας. ἐπειδὴ καὶ ᾿Ιου- 22
δαῖοι σηµεῖον αἰτοῦσι, καὶ ῞Ελληνες σοφίαν ζητοῦσιν, ἡµεῖς 23

v.10 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp διάp ὁdgns ὄνοµαngns ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἵναc ὁdans αὐτόςrpans λέγωvspa2p πᾶςanmpn καίc µήxo
εἰµίvspx3s ἐνp σύrpd-p σχίσµαnnnp εἰµίvspx2p δέc καταρτίζωvpxpnmp ἐνp ὁddms αὐτόςrpdms
νοῦςndms καίc ἐνp ὁddfs αὐτόςrpdfs γνώµηndfs . v.11 δηλόωviap3s γάρc ἐγώrpd-s περίp
rpg-p nvmp rpg-s p dgmp ngfs
σύ ἀδελφός ἐγώ ὑπό ὁ Χλόη ὅτιc ἔριςnnfp ἐνp σύrpd-p εἰµίvipx3p .
v.12 λέγωvipa1s δέc οὗτοςrdans ὅτιc ἕκαστοςanmsn σύrpg-p λέγωvipa3s ἐγώrpn-s µένxo εἰµίvipx1s
Παῦλοςngms ἐγώrpn-s δέc ᾿Απολλῶςngms ἐγώrpn-s δέc Κηφᾶςngms ἐγώrpn-s δέc Χριστόςngms .
v.13 µερίζωvixp3s ὁdnms Χριστόςnnms µήxo Παῦλοςnnms σταυρόωviap3s ὑπέρp σύrpg-p ἤxo εἰςp
ὁdans ὄνοµαnans Παῦλοςngms βαπτίζωviap2p . v.14 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms ὅτιc
aamsn rpg-p viaa1s
οὐδείς σύ βαπτίζω εἰ µή Κρίσποςnams καίc Γάϊοςnams .
qo xo
v.15 ἵναc µήxo
τι-σρινµσ λέγωvsaa3s ὅτιc εἰςp ὁdans ἐµόςrsans ὄνοµαnans βαπτίζωviaa1s . v.16 βαπτίζωviaa1s
δέc καίc ὁdams Στεφανᾶςngms οἶκοςnams λοιπόςaansn οὐxo οἶδαvixa1s εἰqo τι-σριαµσ ἄλλοςaamsn
βαπτίζωviaa1s . v.17 οὐxo γάρc ἀποστέλλωviaa3s ἐγώrpa-s Χριστόςnnms βαπτίζωvnpa ἀλλάc
εὐαγγελίζωvnpm οὐxo ἐνp σοφίαndfs λόγοςngms ἵναc µήxo κενόωvsap3s ὁdnms σταυρόςnnms
ὁdgms Χριστόςngms . v.18 ὁdnms λόγοςnnms γάρc ὁdnms ὁdgms σταυρόςngms ὁddmp µένxo
ἀπόλλυµιvppedmp µωρίαnnfs εἰµίvipx3s ὁddmp δέc σῴζωvpppdmp ἐγώrpd-p δύναµιςnnfs θεόςngms
εἰµίvipx3s . v.19 γράφωvixp3s γάρc ἀπόλλυµιvifa1s ὁdafs σοφίαnafs ὁdgmp σοφόςagmpn
καίc ὁdafs σύνεσιςnafs ὁdgmp συνετόςagmpn ἀθετέωvifa1s . v.20 ποῦxo σοφόςanmsn ποῦxo
γραµµατεύςnnms ποῦxo συζητητήςnnms ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms οὐχίxo µωραίνωviaa3s ὁdnms
θεόςnnms ὁdafs σοφίαnafs ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms . v.21 ἐπειδήc γάρc ἐνp ὁddfs
ndfs dgms ngms xo viaa3s dnms nnms
σοφία ὁ θεός οὐ γινώσκω ὁ κόσµος διάp ὁdgfs σοφίαngfs ὁdams
θεόςnams εὐδοκέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms διάp ὁdgfs µωρίαngfs ὁdgns κήρυγµαngns σῴζωvnaa ὁdamp
πιστεύωvppaamp . v.22 ἐπειδήc καίc ᾿Ιουδαῖοςanmpn σηµεῖονnans αἰτέωvipa3p καίc ῞Ελληνnnmp
σοφίαnafs ζητέωvipa3p .
 1. 24–2. 4 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 478
δὲ κηρύσσοµεν Χριστὸν ἐσταυρωµένον, ᾿Ιουδαίοις µὲν σκάνδα-
24 λον, ῞Ελλησι δὲ µωρίαν, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, ᾿Ιουδαίοις τε
25 καὶ ῞Ελλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναµιν καὶ Θεοῦ σοφίαν, ὅτι τὸ
µωρὸν τοῦ Θεοῦ σοφώτερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί, καὶ τὸ ἀσθενὲς
26 τοῦ Θεοῦ ἰσχυρότερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί. Βλέπετε γὰρ τὴν
κλῆσιν ὑµῶν, ἀδελφοί, ὅτι οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα, οὐ
27 πολλοὶ δυνατοί, οὐ πολλοὶ εὐγενεῖς, ἀλλὰ τὰ µωρὰ τοῦ κό-
σµου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς, ἵνα τοὺς σοφούς καταισχύνῃ, καὶ τὰ
ἀσθενῆ τοῦ κόσµου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς, ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυ-
28 ρά, καὶ τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσµου καὶ τὰ ἐξουθενηµένα ἐξελέξατο ὁ
29 Θεός, καὶ τὰ µὴ ὄντα, ἵνα τὰ ὄντα καταργήσῃ, ὅπως µὴ καυ-
30 χήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον αὐτοῦ. ἐξ αὐτοῦ δὲ ὑµεῖς ἐστε ἐν
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὃς ἐγενήθη ἡµῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ, δικαιοσύνη
31 τε καὶ ἁγιασµός, καὶ ἀπολύτρωσις, ἵνα, καθὼς γέγραπται, ῾Ο
καυχώµενος, ἐν Κυρίῳ καυχάσθω.
2 Κἀγὼ ἐλθὼν πρὸς ὑµᾶς, ἀδελφοί, ἦλθον οὐ καθ΄ ὑπεροχὴν
2 λόγου ἢ σοφίας καταγγέλλων ὑµῖν τὸ µαρτύριον τοῦ Θεοῦ. οὐ
γὰρ ἔκρινα τοῦ εἰδέναι τι ἐν ὑµῖν, εἰ µὴ ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ
3 τοῦτον ἐσταυρωµένον. καὶ ἐγὼ ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ἐν φόβῳ καὶ
4 ἐν τρόµῳ πολλῷ ἐγενόµην πρὸς ὑµᾶς. καὶ ὁ λόγος µου καὶ τὸ
κήρυγµά µου οὐκ ἐν πειθοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις, ἀλλ΄

v.23 ἐγώrpn-p δέc κηρύσσωvipa1p Χριστόςnams σταυρόωvpxpams ᾿Ιουδαῖοςadmpn µένxo

σκάνδαλονnans ῞Ελληνndmp δέc µωρίαnafs . v.24 αὐτόςrpdmp δέc ὁddmp κλητόςadmpn
᾿Ιουδαῖοςadmpn τέxo καίc ῞Ελληνndmp Χριστόςnams θεόςngms δύναµιςnafs καίc θεόςngms
σοφίαnafs . v.25 ὅτιc ὁdnns µωρόςannsn ὁdgms θεόςngms σοφόςannsc ὁdgmp ἄνθρωποςngmp
εἰµίvipx3s καίc ὁdnns ἀσθενήςannsn ὁdgms θεόςngms ἰσχυρόςannsc ὁdgmp ἄνθρωποςngmp εἰµίvipx3s .
v.26 βλέπωvipa2p γάρc ὁdafs κλῆσιςnafs σύrpg-p ἀδελφόςnvmp ὅτιc οὐxo πολύςanmpn σοφόςanmpn
κατάp σάρξnafs οὐxo πολύςanmpn δυνατόςanmpn οὐxo πολύςanmpn εὐγενήςanmpn . v.27 ἀλλάc
ὁdanp µωρόςaanpn ὁdgms κόσµοςngms ἐκλέγωviam3s ὁdnms θεόςnnms ἵναc ὁdamp σοφόςaampn
καταισχύνωvspa3s καίc ὁdanp ἀσθενήςaanpn ὁdgms κόσµοςngms ἐκλέγωviam3s ὁdnms θεόςnnms
ἵναc καταισχύνωvspa3s ὁdanp ἰσχυρόςaanpn . v.28 καίc ὁdanp ἀγενήςaanpn ὁdgms κόσµοςngms
καίc ὁdanp ἐξουθενέωvpxpanp ἐκλέγωviam3s ὁdnms θεόςnnms καίc ὁdanp µήxo εἰµίvppxanp ἵναc
ὁdanp εἰµίvppxanp καταργέωvsaa3s . v.29 ὅπωςbo µήxo καυχάοµαιvsad3s πᾶςanfsn σάρξnnfs
ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms . v.30 ἐκp αὐτόςrpgms δέc σύrpn-p εἰµίvipx2p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms
ὅςrrnms γίνοµαιviao3s ἐγώrpd-p σοφίαnnfs ἀπόp θεόςngms δικαιοσύνηnnfs τέxo καίc ἁγιασµόςnnms
καίc ἀπολύτρωσιςnnfs . v.31 ἵναc καθώςbo γράφωvixp3s ὁdnms καυχάοµαιvppnnms ἐνp
κύριοςndms καυχάοµαιvdpn3s . 2. v.1 κἀγώrpn-s ἔρχοµαιvpaanms πρόςp σύrpa-p ἀδελφόςnvmp
ἔρχοµαιviaa1s οὐxo κατάp ὑπεροχήnafs λόγοςngms ἤxo σοφίαngfs καταγγέλλωvppanms σύrpd-p
ὁdans µαρτύριονnans ὁdgms θεόςngms . v.2 οὐxo γάρc κρίνωviaa1s ὁdgms οἶδαvnxa τι-σριανσ
ἐνp σύrpd-p εἰqo µήxo ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams καίc οὗτοςrdams σταυρόωvpxpams . v.3 καίc
rpn-s p ndfs c p ndms c p ndms admsn
ἐγώ ἐν ἀσθένεια καί ἐν φόβος καί ἐν τρόµος πολύς γίνοµαιviad1s
πρόςp σύrpa-p .
479 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 2. 5–14
ἐν ἀποδείξει πνεύµατος καὶ δυνάµεως, ἵνα ἡ πίστις ὑµῶν µὴ 5
ᾖ ἐν σοφίᾳ ἀνθρώπων, ἀλλ΄ ἐν δυνάµει Θεοῦ. Σοφίαν δὲ λα- 6
λοῦµεν ἐν τοῖς τελείοις, σοφίαν δὲ οὐ τοῦ αἰῶνος τούτου, οὐδὲ
τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου, τῶν καταργουµένων, ἀλλὰ 7
λαλοῦµεν σοφίαν Θεοῦ ἐν µυστηρίῳ, τὴν ἀποκεκρυµµένην, ἣν
προώρισεν ὁ Θεὸς πρὸ τῶν αἰώνων εἰς δόξαν ἡµῶν, ἣν οὐδεὶς 8
τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου ἔγνωκεν, εἰ γὰρ ἔγνωσαν, οὐκ
ἂν τὸν Κύριον τῆς δόξης ἐσταύρωσαν. ἀλλὰ καθὼς γέγραπται, 9
῝Α ὀφθαλµὸς οὐκ εἶδε, καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε, καὶ ἐπὶ καρδίαν
ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίµασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐ-
τόν. ἡµῖν δὲ ὁ Θεὸς ἀπεκάλυψε διὰ τοῦ πνεύµατος αὐτοῦ, 10
τὸ γὰρ πνεῦµα πάντα ἐρευνᾷ, καὶ τὰ βάθη τοῦ Θεοῦ. τίς γὰρ 11
οἶδεν ἀνθρώπων τὰ τοῦ ἀνθρώπου, εἰ µὴ τὸ πνεῦµα τοῦ ἀνθρώ-
που τὸ ἐν αὐτῷ· οὕτω καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ οὐδεὶς οἶδεν, εἰ µὴ τὸ
Πνεῦµα τοῦ Θεοῦ. ἡµεῖς δὲ οὐ τὸ πνεῦµα τοῦ κόσµου ἐλάβο- 12
µεν, ἀλλὰ τὸ πνεῦµα τὸ ἐκ τοῦ Θεοῦ, ἵνα εἰδῶµεν τὰ ὑπὸ τοῦ
Θεοῦ χαρισθέντα ἡµῖν. ἃ καὶ λαλοῦµεν, οὐκ ἐν διδακτοῖς ἀν- 13
θρωπίνης σοφίας λόγοις, ἀλλ΄ ἐν διδακτοῖς Πνεύµατος ῾Αγίου,
πνευµατικοῖς πνευµατικὰ συγκρίνοντες. ψυχικὸς δὲ ἄνθρω- 14
πος οὐ δέχεται τὰ τοῦ Πνεύµατος τοῦ Θεοῦ, µωρία γὰρ αὐτῷ

v.4 καίc ὁdnms λόγοςnnms ἐγώrpg-s καίc ὁdnns κήρυγµαnnns ἐγώrpg-s οὐxo ἐνp πειθόςadmpn
ἀνθρώπινοςagfsn σοφίαngfs λόγοςndmp ἀλλάc ἐνp ἀπόδειξιςndfs πνεῦµαngns καίc δύναµιςngfs .
v.5 ἵναc ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p µήxo εἰµίvspx3s ἐνp σοφίαndfs ἄνθρωποςngmp ἀλλάc ἐνp
δύναµιςndfs θεόςngms . v.6 σοφίαnafs δέc λαλέωvipa1p ἐνp ὁddmp τέλειοςadmpn σοφίαnafs
c xo dgms ngms
δέ οὐ ὁ αἰών οὗτοςrdgms οὐδέbo ὁdgmp ἄρχωνngmp ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms
ὁdgmp καταργέωvpppgmp . v.7 ἀλλάc λαλέωvipa1p σοφίαnafs θεόςngms ἐνp µυστήριονndns
dafs vpxpafs rrafs
ὁ ἀποκρύπτω ὅς προορίζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms πρόp ὁdgmp αἰώνngmp εἰςp
δόξαnafs ἐγώrpg-p . v.8 ὅςrrafs οὐδείςanfsn ὁdgmp ἄρχωνngmp ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms
γινώσκωvixa3s εἰqo γάρc γινώσκωviaa3p οὐxo ἄνxo ὁdams κύριοςnams ὁdgfs δόξαngfs σταυρόωviaa3p .
v.9 ἀλλάc καθώςbo γράφωvixp3s ὅςrranp ὀφθαλµόςnnms οὐxo ὁράωviaa3s καίc οὖςnnns οὐxo
ἀκούωviaa3s καίc ἐπίp καρδίαnafs ἄνθρωποςngms οὐxo ἀναβαίνωviaa3s ὅςrranp ἑτοιµάζωviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁddmp ἀγαπάωvppadmp αὐτόςrpams . v.10 ἐγώrpd-p δέc ὁdnms θεόςnnms
ἀποκαλύπτωviaa3s διάp ὁdgns πνεῦµαngns αὐτόςrpgms ὁdnns γάρc πνεῦµαnnns πᾶςaanpn
ἐραυνάωvipa3s καίc ὁdanp βάθοςnanp ὁdgms θεόςngms . v.11 τίςrqnms γάρc οἶδαvixa3s
ἄνθρωποςngmp ὁdanp ὁdgms ἄνθρωποςngms εἰqo µήxo ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgms ἄνθρωποςngms
ὁdnns ἐνp αὐτόςrpdms οὕτωbo καίc ὁdanp ὁdgms θεόςngms οὐδείςanfsn οἶδαvixa3s εἰqo µήxo ὁdnns
πνεῦµαnnns ὁdgms θεόςngms . v.12 ἐγώrpn-p δέc οὐxo ὁdans πνεῦµαnans ὁdgms κόσµοςngms
λαµβάνωviaa1p ἀλλάc ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἐκp ὁdgms θεόςngms ἵναc οἶδαvsxa1p ὁdanp
ὑπόp ὁdgms θεόςngms χαρίζοµαιvpapanp ἐγώrpd-p . v.13 ὅςrranp καίc λαλέωvipa1p οὐxo ἐνp
διδακτόςadmpn ἀνθρώπινοςagfsn σοφίαngfs λόγοςndmp ἀλλάc ἐνp διδακτόςadmpn πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn πνευµατικόςadnpn πνευµατικόςaanpn συγκρίνωvppanmp .
 2. 15–3. 11 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 480
15 ἐστι, καὶ οὐ δύναται γνῶναι, ὅτι πνευµατικῶς ἀνακρίνεται, ὁ
δὲ πνευµατικὸς ἀνακρίνει µὲν πάντα, αὐτὸς δὲ ὑπ΄ οὐδενὸς ἀ-
16 νακρίνεται. τίς γὰρ ἔγνω νοῦν Κυρίου, ὃς συµβιβάσει αὐτόν·
ἡµεῖς δὲ νοῦν Χριστοῦ ἔχοµεν.
3 Καὶ ἐγώ, ἀδελφοί, οὐκ ἠδυνήθην λαλῆσαι ὑµῖν ὡς πνευµα-
2 τικοῖς, ἀλλ΄ ὡς σαρκικοῖς, ὡς νηπίοις ἐν Χριστῷ. γάλα ὑµᾶς
ἐπότισα, καὶ οὐ βρῶµα, οὔπω γὰρ ἠδύνασθε, ἀλλ΄ οὔτε ἔτι νῦν
3 δύνασθε, ἔτι γὰρ σαρκικοί ἐστε, ὅπου γὰρ ἐν ὑµῖν ζῆλος καὶ
ἔρις καὶ διχοστασίαι, οὐχὶ σαρκικοί ἐστε, καὶ κατὰ ἄνθρωπον
4 περιπατεῖτε· ὅταν γὰρ λέγῃ τις, ᾿Εγὼ µέν εἰµι Παύλου, ἕτερος
5 δέ, ᾿Εγὼ ᾿Απολλῶ, οὐχὶ σαρκικοί ἐστε· τίς οὖν ἐστι ᾿Παῦλ῀ος· τίς
δέ ᾿Απολλώς, ἀλ᾿λ ἢ διάκονοι δι΄ ὧν ἐπιστεύσατε, καὶ ἑκάστῳ ὡς
6 ὁ Κύριος ἔδωκεν. ἐγὼ ἐφύτευσα, ᾿Απολλὼς ἐπότισεν, ἀλ᾿λ ὁ Θε-
7 ὸς ηὔξανεν. ὥστε οὔτε ὁ φυτεύων ἐστί τι, οὔτε ὁ ποτίζων, ἀλλ΄
8 ὁ αὐξάνων Θεός. ὁ φυτεύων δὲ καὶ ὁ ποτίζων ἕν εἰσιν, ἕκαστος
9 δὲ τὸν ἴδιον µισθὸν λήψεται κατὰ τὸν ἴδιον κόπον. Θεοῦ γάρ
10 ἐσµεν συνεργοί, Θεοῦ γεώργιον, Θεοῦ οἰκοδοµή ἐστε. Κατὰ
τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ τὴν δοθεῖσάν µοι, ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων
θεµέλιον τέθεικα, ἄλλος δὲ ἐποικοδοµεῖ. ἕκαστος δὲ βλεπέτω
11 πῶς ἐποικοδοµεῖ. θεµέλιον γὰρ ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι

v.14 ψυχικόςanmsn δέc ἄνθρωποςnnms οὐxo δέχοµαιvipn3s ὁdanp ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgms
θεόςngms µωρίαnnfs γάρc αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s καίc οὐxo δύναµαιvipn3s γινώσκωvnaa ὅτιc
πνευµατικῶςbo ἀνακρίνωvipp3s . v.15 ὁdnms δέc πνευµατικόςanmsn ἀνακρίνωvipa3s µένxo
πᾶςaanpn αὐτόςrpnms δέc ὑπόp οὐδείςagmsn ἀνακρίνωvipp3s . v.16 τίςrqnms γάρc γινώσκωviaa3s
νοῦςnams κύριοςngms ὅςrrnms συµβιβάζωvifa3s αὐτόςrpams ἐγώrpn-p δέc νοῦςnams Χριστόςngms
ἔχωvipa1p . 3. v.1 καίc ἐγώrpn-s ἀδελφόςnvmp οὐxo δύναµαιviao1s λαλέωvnaa σύrpd-p
bo
ὡς πνευµατικόςadmpn ἀλλάc ὡςbo σαρκικόςadmpn ὡςbo νήπιοςadmpn ἐνp Χριστόςndms .
v.2 γάλαnans σύrpa-p ποτίζωviaa1s καίc οὐxo βρῶµαnans οὔπωbo γάρc δύναµαιviin2p ἀλλάc
οὔτεc ἔτιbo νῦνbo δύναµαιvipn2p . v.3 ἔτιbo γάρc σαρκικόςanmpn εἰµίvipx2p ὅπουbo γάρc
ἐνp σύrpd-p ζῆλοςnnms καίc ἔριςnnfs καίc διχοστασίαnnfp οὐχίxo σαρκικόςanmpn εἰµίvipx2p
καίc κατάp ἄνθρωποςnams περιπατέωvipa2p . v.4 ὅτανc γάρc λέγωvspa3s τι-σρινµσ ἐγώrpn-s
µένxo εἰµίvipx1s Παῦλοςngms ἕτεροςanmsn δέc ἐγώrpn-s ᾿Απολλῶςngms οὐχίxo σαρκικόςanmpn
εἰµίvipx2p . v.5 τίςrqnms οὖνc εἰµίvipx3s Παῦλοςnnms τίςrqnms δέc ᾿Απολλῶςnnms ἀλλάc
ἤxo διάκονοςnnmp διάp ὅςrrgmp πιστεύωviaa2p καίc ἕκαστοςadmsn ὡςbo ὁdnms κύριοςnnms
δίδωµιviaa3s . v.6 ἐγώrpn-s φυτεύωviaa1s ᾿Απολλῶςnnms ποτίζωviaa3s ἀλλάc ὁdnms θεόςnnms
αὐξάνωviia3s . v.7 ὥστεc οὔτεc ὁdnms φυτεύωvppanms εἰµίvipx3s τι-σριννσ οὔτεc ὁdnms
ποτίζωvppanms ἀλλάc ὁdnms αὐξάνωvppanms θεόςnnms . v.8 ὁdnms φυτεύωvppanms δέc καίc ὁdnms
ποτίζωvppanms εἷςnnns εἰµίvipx3p ἕκαστοςanmsn δέc ὁdams ἴδιοςaamsn µισθόςnams λαµβάνωvifd3s
κατάp ὁdams ἴδιοςaamsn κόποςnams . v.9 θεόςngms γάρc εἰµίvipx1p συνεργόςanmpn θεόςngms
γεώργιονnnns θεόςngms οἰκοδοµήnnfs εἰµίvipx2p . v.10 κατάp ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms
dafs vpapafs rpd-s bo anmsn
ὁ δίδωµι ἐγώ ὡς σοφός ἀρχιτέκτωνnnms θεµέλιοςnams τίθηµιvixa1s
ἄλλοςanmsn δέc ἐποικοδοµέωvipa3s ἕκαστοςanmsn δέc βλέπωvdpa3s πῶςbo ἐποικοδοµέωvipa3s .
481 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 3. 12–4. 1
παρὰ τὸν κείµενον, ὅς ἐστιν ᾿Ιησοῦς ὁ Χριστός. εἰ δέ τις ἐ- 12
ποικοδοµεῖ ἐπὶ τὸν θεµέλιον τοῦτον χρυσόν, ἄργυρον, λίθους
τιµίους, ξύλα, χόρτον, καλάµην, ἑκάστου τὸ ἔργον φανερὸν 13
γενήσεται, ἡ γὰρ ἡµέρα δηλώσει, ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεται,
καὶ ἑκάστου τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστι τὸ πῦρ δοκιµάσει. εἴ τινος τὸ 14
ἔργον µένει ὃ ἐπῳκοδόµησε, µισθὸν λήψεται. εἴ τινος τὸ ἔργον 15
κατακαήσεται, ζηµιωθήσεται, αὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὕτω δὲ ὡς
διὰ πυρός. Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς Θεοῦ ἐστε, καὶ τὸ Πνεῦµα τοῦ 16
Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑµῖν· εἴ τις τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ φθείρει, φθερεῖ 17
τοῦτον ὁ Θεός, ὁ γὰρ ναὸς τοῦ Θεοῦ ἅγιός ἐστιν, οἵτινές ἐστε
ὑµεῖς. Μηδεὶς ἑαυτὸν ἐξαπατάτω, εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι ἐν 18
ὑµῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, µωρὸς γενέσθω, ἵνα γένηται σοφός. ἡ 19
γὰρ σοφία τοῦ κόσµου τούτου µωρία παρὰ τῷ Θεῷ ἐστι. γέγρα-
πται γάρ, ῾Ο δρασσόµενος τοὺς σοφοὺς ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτῶν.
καὶ πάλιν, Κύριος γινώσκει τοὺς διαλογισµοὺς τῶν σοφῶν, ὅτι 20
εἰσὶ µάταιοι. ὥστε µηδεὶς καυχάσθω ἐν ἀνθρώποις, πάντα 21
γὰρ ὑµῶν ἐστιν, εἴτε Παῦλος, εἴτε ᾿Απολλῶς, εἴτε Κηφᾶς, εἴτε 22
κόσµος, εἴτε ζωὴ, εἴτε θάνατος, εἴτε ἐνεστῶτα, εἴτε µέλλοντα,
πάντα ὑµῶν ἐστιν, ὑµεῖς δὲ Χριστοῦ, Χριστὸς δὲ Θεοῦ. 23
Οὕτως ἡµᾶς λογιζέσθω ἄνθρωπος, ὡς ὑπηρέτας Χριστοῦ καὶ 4

v.11 θεµέλιοςnams γάρc ἄλλοςaamsn οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s τίθηµιvnaa παράp ὁdams

κεῖµαιvppnams ὅςrrnms εἰµίvipx3s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Χριστόςnnms . v.12 εἰqo δέc τι-σ-
ρινµσ ἐποικοδοµέωvipa3s ἐπίp ὁdams θεµέλιοςnams οὗτοςrdams χρυσόςnams ἄργυροςnams
λίθοςnamp τίµιοςaampn ξύλονnanp χόρτοςnams καλάµηnafs . v.13 ἕκαστοςagsmn ὁdnns
nnns annsn vifd3s dnfs c nnfs
ἔργον φανερός γίνοµαι ὁ γάρ ἡµέρα δηλόωvifa3s ὅτιc ἐνp πῦρndns
ἀποκαλύπτωvipp3s καίc ἕκαστοςagmsn ὁdnns ἔργονnnns ὁποῖοςannsn εἰµίvipx3s ὁdnns πῦρnnns
δοκιµάζωvifa3s . v.14 εἰqo τι-σριγµσ ὁdnns ἔργονnnns µένωvipa3s ὅςrrans ἐποικοδοµέωviaa3s
µισθόςnams λαµβάνωvifd3s . v.15 εἰqo τι-σριγµσ ὁdnns ἔργονnnns κατακαίωvifp3s ζηµιόωvifp3s
rpnms c vifp3s
αὐτός δέ σῴζω οὕτωbo δέc ὡςbo διάp πῦρngns . v.16 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ναόςnnms
θεόςngms εἰµίvipx2p καίc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgms θεόςngms οἰκέωvipa3s ἐνp σύrpd-p . v.17 εἰqo
τι-σρινµσ ὁdams ναόςnams ὁdgms θεόςngms φθείρωvipa3s φθείρωvifa3s οὗτοςrdams ὁdnms θεόςnnms
ὁdnms γάρc ναόςnnms ὁdgms θεόςngms ἅγιοςanmsn εἰµίvipx3s ὅστιςrrnmp εἰµίvipx2p σύrpn-p .
v.18 µηδείςanmsn ἑαυτοῦrxams ἐξαπατάωvdpa3s εἰqo τι-σρινµσ δοκέωvipa3s σοφόςanmsn εἰµίvnpx
ἐνp σύrpd-p ἐνp ὁddms αἰώνndms οὗτοςrddms µωρόςanmsn γίνοµαιvdad3s ἵναc γίνοµαιvsad3s
σοφόςanmsn . v.19 ὁdnfs γάρc σοφίαnnfs ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms µωρίαnnfs παράp
ὁddms θεόςndms εἰµίvipx3s γράφωvixp3s γάρc ὁdnms δράσσοµαιvppnnms ὁdamp σοφόςaampn
ἐνp ὁddfs πανουργίαndfs αὐτόςrpgmp . v.20 καίc πάλινbo κύριοςnnms γινώσκωvipa3s ὁdamp
διαλογισµόςnamp ὁdgmp σοφόςagmpn ὅτιc εἰµίvipx3p µάταιοςanmpn . v.21 ὥστεc µηδείςanmsn
καυχάοµαιvdpn3s ἐνp ἄνθρωποςndmp πᾶςannpn γάρc σύrpg-p εἰµίvipx3s . v.22 εἴτεc Παῦλοςnnms
εἴτεc ᾿Απολλῶςnnms εἴτεc Κηφᾶςnnms εἴτεc κόσµοςnnms εἴτεc ζωήnnfs εἴτεc θάνατοςnnms εἴτεc
ἐνίστηµιvpxannp εἴτεc µέλλωvppannp πᾶςannpn σύrpg-p εἰµίvipx3s . v.23 σύrpn-p δέc Χριστόςngms
Χριστόςnnms δέc θεόςngms .
 4. 2–12 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 482
2 οἰκονόµους µυστηρίων Θεοῦ. ὅ δὲ λοιπὸν, ζητεῖται ἐν τοῖς οἰ-
3 κονόµοις, ἵνα πιστός τις εὑρεθῇ. ἐµοὶ δὲ εἰς ἐλάχιστόν ἐστιν
ἵνα ὑφ΄ ὑµῶν ἀνακριθῶ, ἢ ὑπὸ ἀνθρωπίνης ἡµέρας, ἀλλ΄ οὐδὲ
4 ἐµαυτὸν ἀνακρίνω. οὐδὲν γὰρ ἐµαυτῷ σύνοιδα, ἀλλ΄ οὐκ ἐν
5 τούτῳ δεδικαίωµαι, ὁ δὲ ἀνακρίνων µε Κύριός ἐστιν. ὥστε µὴ
πρὸ καιροῦ τι κρίνετε, ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ Κύριος, ὃς καὶ φωτίσει τὰ
κρυπτὰ τοῦ σκότους, καὶ φανερώσει τὰς βουλὰς τῶν καρδιῶν,
6 καὶ τότε ὁ ἔπαινος γενήσεται ἑκάστῳ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. Ταῦτα
δέ, ἀδελφοί, µετεσχηµάτισα εἰς ἐµαυτὸν καὶ ᾿Απολλὼ δι΄ ὑµᾶς,
ἵνα ἐν ἡµῖν µάθητε τὸ µὴ ὑπὲρ ὃ γέγραπται φρονεῖν, ἵνα µὴ εἷς
7 ὑπὲρ τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε κατὰ τοῦ ἑτέρου. τίς γάρ σε διακρί-
νει· τί δὲ ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες· εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς
8 µὴ λαβών· ἤδη κεκορεσµένοι ἐστέ, ἤδη ἐπλουτήσατε, χωρὶς
ἡµῶν ἐβασιλεύσατε, καὶ ὄφελόν γε ἐβασιλεύσατε, ἵνα καὶ ἡ-
9 µεῖς ὑµῖν συµβασιλεύσωµεν. δοκῶ γάρ ὅτι ὁ Θεὸς ἡµᾶς τοὺς
ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν ὡς ἐπιθανατίους, ὅτι θέατρον
10 ἐγενήθηµεν τῷ κόσµῳ, καὶ ἀγγέλοις, καὶ ἀνθρώποις. ἡµεῖς
µωροὶ διὰ Χριστόν, ὑµεῖς δὲ φρόνιµοι ἐν Χριστῷ, ἡµεῖς ἀσθε-
11 νεῖς, ὑµεῖς δὲ ἰσχυροί, ὑµεῖς ἔνδοξοι, ἡµεῖς δὲ ἄτιµοι. ἄχρι
τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶµεν, καὶ διψῶµεν, καὶ γυµνητεύοµεν,
12 καὶ κολαφιζόµεθα, καὶ ἀστατοῦµεν. καὶ κοπιῶµεν ἐργαζόµε-

4. v.1 οὕτωbo ἐγώrpa-p λογίζοµαιvdpn3s ἄνθρωποςnnms ὡςbo ὑπηρέτηςnamp Χριστόςngms

καίc οἰκονόµοςnamp µυστήριονngnp θεόςngms . v.2 ὅςrrans δέc λοιπόςaansn ζητέωvipp3s
ἐνp ὁddmp οἰκονόµοςndmp ἵναc πιστόςanmsn τι-σρινµσ εὑρίσκωvsap3s . v.3 ἐγώrpd-s δέc
εἰςp ἐλάχιστοςaansn εἰµίvipx3s ἵναc ὑπόp σύrpg-p ἀνακρίνωvsap1s ἤxo ὑπόp ἀνθρώπινοςagfsn
ἡµέραngfs ἀλλάc οὐδέbo ἐµαυτοῦrxams ἀνακρίνωvipa1s . v.4 οὐδείςaansn γάρc ἐµαυτοῦrxdms
σύνοιδαvixa1s ἀλλάc οὐxo ἐνp οὗτοςrddns δικαιόωvixp1s ὁdnms δέc ἀνακρίνωvppanms ἐγώrpa-s
κύριοςnnms εἰµίvipx3s . v.5 ὥστεc µήxo πρόp καιρόςngms τι-σριανσ κρίνωvdpa2p ἕωςc ἄνxo
vsaa3s dnms
ἔρχοµαι ὁ κύριοςnnms ὅςrrnms καίc φωτίζωvifa3s ὁdanp κρυπτόςaanpn ὁdgns σκότοςngns
καίc φανερόωvifa3s ὁdafp βουλήnafp ὁdgfp καρδίαngfp καίc τότεbo ὁdnms ἔπαινοςnnms γίνοµαιvifd3s
ἕκαστοςadmsn ἀπόp ὁdgms θεόςngms . v.6 οὗτοςrdanp δέc ἀδελφόςnvmp µετασχηµατίζωviaa1s
εἰςp ἐµαυτοῦrxams καίc ᾿Απολλῶςnams διάp σύrpa-p ἵναc ἐνp ἐγώrpd-p µανθάνωvsaa2p ὁdans
µήxo ὑπέρp ὅςrrans γράφωvixp3s φρονέωvnpa ἵναc µήxo εἷςnnms ὑπέρp ὁdgms εἷςngms
φυσιόωvspp2p κατάp ὁdgms ἕτεροςagmsn . v.7 τίςrqnms γάρc σύrpa-s διακρίνωvipa3s τίςrqans
δέc ἔχωvipa2s ὅςrrans οὐxo λαµβάνωviaa2s εἰqo δέc καίc λαµβάνωviaa2s τίςrqans καυχάοµαιvipn2s
ὡςbo µήxo λαµβάνωvpaanms . v.8 ἤδηbo κορέννυµιvpxpnmp εἰµίvipx2p ἤδηbo πλουτέωviaa2p
bo rpg-p viaa2p
χωρίς ἐγώ βασιλεύω καίc ὄφελονi γέxo βασιλεύωviaa2p ἵναc καίc ἐγώrpn-p σύrpd-p
συµβασιλεύωvsaa1p . v.9 δοκέωvipa1s γάρc ὅτιc ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpa-p ὁdamp ἀπόστολοςnamp
ἔσχατοςaampn ἀποδείκνυµιviaa3s ὡςbo ἐπιθανάτιοςaampn ὅτιc θέατρονnnns γίνοµαιviao1p ὁddms
κόσµοςndms καίc ἄγγελοςndmp καίc ἄνθρωποςndmp . v.10 ἐγώrpn-p µωρόςanmpn διάp
nams rpn-p c anmpn p ndms
Χριστός σύ δέ φρόνιµος ἐν Χριστός ἐγώrpn-p ἀσθενήςanmpn σύrpn-p δέc
ἰσχυρόςanmpn σύrpn-p ἔνδοξοςanmpn ἐγώrpn-p δέc ἄτιµοςanmpn . v.11 ἄχριp ὁdgfs ἄρτιbo
ngfs c vipa1p c vspa1p c vipa1p
ὥρα καί πεινάω καί διψάω καί γυµνιτεύω καίc κολαφίζωvipp1p καίc
ἀστατέωvipa1p .
483 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 4. 13–5. 3
νοι ταῖς ἰδίαις χερσί, λοιδορούµενοι εὐλογοῦµεν, διωκόµενοι
ἀνεχόµεθα, βλασφηµούµενοι παρακαλοῦµεν, ὡς περικαθάρ- 13
µατα τοῦ κόσµου ἐγενήθηµεν, πάντων περίψηµα, ἕως ἄρτι.
Οὐκ ἐντρέπων ὑµᾶς γράφω ταῦτα, ἀλλ΄ ὡς τέκνα µου ἀγαπη- 14
τὰ νουθετῶ. ἐὰν γὰρ µυρίους παιδαγωγοὺς ἔχητε ἐν Χριστῷ, 15
ἀλλ΄ οὐ πολλοὺς πατέρας, ἐν γὰρ Χριστῷ ᾿Ιησοῦ διὰ τοῦ εὐ-
αγγελίου ἐγὼ ὑµᾶς ἐγέννησα. παρακαλῶ οὖν ὑµᾶς, µιµηταί 16
µου γίνεσθε. διὰ τοῦτο ἔπεµψα ὑµῖν Τιµόθεον, ὅς ἐστί τέκνον 17
µου ἀγαπητὸν καὶ πιστὸν ἐν Κυρίῳ, ὃς ὑµᾶς ἀναµνήσει τὰς
ὁδούς µου τὰς ἐν Χριστῷ, καθὼς πανταχοῦ ἐν πάσῃ ἐκκλησίᾳ
διδάσκω. ὡς µὴ ἐρχοµένου δέ µου πρὸς ὑµᾶς ἐφυσιώθησάν 18
τινες. ἐλεύσοµαι δὲ ταχέως πρὸς ὑµᾶς, ἐὰν ὁ Κύριος θελήσῃ, 19
καὶ γνώσοµαι οὐ τὸν λόγον τῶν πεφυσιωµένων, ἀλλὰ τὴν δύ-
ναµιν. οὐ γὰρ ἐν λόγῳ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀλλ΄ ἐν δυνάµει. 20
τί θέλετε· ἐν ῥάβδῳ ἔλθω πρὸς ὑµᾶς, ἢ ἐν ἀγάπῃ πνεύµατί τε 21
πρᾳότητος·
῞Ολως ἀκούεται ἐν ὑµῖν πορνεία, καὶ τοιαύτη πορνεία, ἥτις 5
οὐδὲ ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ὀνοµάζεται, ὥστε γυναῖκά τινα τοῦ πατρὸς
ἔχειν. καὶ ὑµεῖς πεφυσιωµένοι ἐστέ, καὶ οὐχὶ µᾶλλον ἐπεν- 2
θήσατε, ἵνα ἐξαρθῇ ἐκ µέσου ὑµῶν ὁ τὸ ἔργον τοῦτο ποιήσας.
ἐγὼ µὲν γάρ ὡς ἀπὼν τῷ σώµατι παρὼν δὲ τῷ πνεύµατι, ἤδη 3

v.12 καίc κοπιάωvipa1p ἐργάζοµαιvppnnmp ὁddfp ἴδιοςadfpn χείρndfp λοιδορέωvpppnmp

εὐλογέωvipa1p διώκωvpppnmp ἀνέχωvipn1p . v.13 βλασφηµέωvpppnmp παρακαλέωvipa1p ὡςbo
nnnp dgms ngms
περικάθαρµα ὁ κόσµος γίνοµαιviao1p πᾶςagnpn περίψηµαnnns ἕωςc ἄρτιbo .
v.14 οὐxo ἐντρέπωvppanms σύrpa-p γράφωvipa1s οὗτοςrdanp ἀλλάc ὡςbo τέκνονnnnp ἐγώrpg-s
ἀγαπητόςannpn νουθετέωvipa1s . v.15 ἐάνqo γάρc µυρίοςaampn παιδαγωγόςnamp ἔχωvspa2p
ἐνp Χριστόςndms ἀλλάc οὐxo πολύςaampn πατήρnamp ἐνp γάρc Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms διάp
ὁdgns εὐαγγέλιονngns ἐγώrpn-s σύrpa-p γεννάωviaa1s . v.16 παρακαλέωvipa1s οὖνc σύrpa-p
µιµητήςnnmp ἐγώrpg-s γίνοµαιvdpn2p . v.17 διάp οὗτοςrdans πέµπωviaa1s σύrpd-p Τιµόθεοςnams
ὅςrrnms εἰµίvipx3s τέκνονnnns ἐγώrpg-s ἀγαπητόςaansn καίc πιστόςaansn ἐνp κύριοςndms ὅςrrnms
σύrpa-p ἀναµιµνῄσκωvifa3s ὁdafp ὁδόςnafp ἐγώrpg-s ὁdafp ἐνp Χριστόςndms καθώςbo πανταχοῦbo
ἐνp πᾶςadfsn ἐκκλησίαndfs διδάσκωvipa1s . v.18 ὡςbo µήxo ἔρχοµαιvppngms δέc ἐγώrpg-s πρόςp
σύrpa-p φυσιόωviap3p τι-σρινµπ. v.19 ἔρχοµαιvifd1s δέc ταχέωςbo πρόςp σύrpa-p ἐάνqo ὁdnms
κύριοςnnms θέλωvsaa3s καίc γινώσκωvifd1s οὐxo ὁdams λόγοςnams ὁdgmp φυσιόωvpxpgmp ἀλλάc
ὁdafs δύναµιςnafs . v.20 οὐxo γάρc ἐνp λόγοςndms ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms ἀλλάc
ἐνp δύναµιςndfs . v.21 τίςrqans θέλωvipa2p ἐνp ῥάβδοςndfs ἔρχοµαιvsaa1s πρόςp σύrpa-p ἤxo ἐνp
ἀγάπηndfs πνεῦµαndns τέxo πραΰτηςngfs . 5. v.1 ὅλωςbo ἀκούωvipp3s ἐνp σύrpd-p πορνείαnnfs
καίc τοιοῦτοςrdnfs πορνείαnnfs ὅστιςrrnfs οὐδέbo ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp ὀνοµάζωvipp3s ὥστεc
γυνήnafs τι-σριαφσ ὁdgms πατήρngms ἔχωvnpa . v.2 καίc σύrpn-p φυσιόωvpxpnmp εἰµίvipx2p καίc
οὐχίxo µᾶλλονbo πενθέωviaa2p ἵναc ἐξαίρωvsap3s ἐκp µέσοςagnsn σύrpg-p ὁdnms ὁdans ἔργονnans
οὗτοςrdans ποιέωvpaanms .
 5. 4–6. 2 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 484
4 κέκρικα ὡς παρὼν, τὸν οὕτω τοῦτο κατεργασάµενον, ἐν τῷ ὀ-
νόµατι τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, συναχθέντων ὑµῶν
καὶ τοῦ ἐµοῦ πνεύµατος σὺν τῇ δυνάµει τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιη-
5 σοῦ Χριστοῦ, παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ Σατανᾷ εἰς ὄλεθρον
τῆς σαρκός, ἵνα τὸ πνεῦµα σωθῇ ἐν τῇ ἡµέρᾳ τοῦ Κυρίου ᾿Ιη-
6 σοῦ. Οὐ καλὸν τὸ καύχηµα ὑµῶν. οὐκ οἴδατε ὅτι µικρὰ ζύµη
7 ὅλον τὸ φύραµα ζυµοῖ· ἐκκαθάρατε οὖν τὴν παλαιὰν ζύµην,
ἵνα ἦτε νέον φύραµα, καθώς ἐστε ἄζυµοι. καὶ γὰρ τὸ πάσχα ἡ-
8 µῶν ὑπὲρ ἡµῶν ἐθύθη Χριστός, ὥστε ἑορτάζωµεν, µὴ ἐν ζύµῃ
παλαιᾷ, µηδὲ ἐν ζύµῃ κακίας καὶ πονηρίας, ἀλλ΄ ἐν ἀζύµοις
9 εἰλικρινείας καὶ ἀληθείας. ῎Εγραψα ὑµῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ µὴ
10 συναναµίγνυσθαι πόρνοις, καὶ οὐ πάντως τοῖς πόρνοις τοῦ κό-
σµου τούτου ἢ τοῖς πλεονέκταις, ἢ ἅρπαξιν, ἢ εἰδωλολάτραις,
11 ἐπεὶ ὀφείλετε ἄρα ἐκ τοῦ κόσµου ἐξελθεῖν. νῦνὶ δὲ ἔγραψα
ὑµῖν µὴ συναναµίγνυσθαι, ἐάν τις ἀδελφὸς ὀνοµαζόµενος ᾖ
πόρνος, ἢ πλεονέκτης, ἢ εἰδωλολάτρης, ἢ λοίδορος, ἢ µέθυσος
12 ἢ ἅρπαξ, τῷ τοιούτῳ µηδὲ συνεσθίειν. τί γάρ µοι καί τοὺς
13 ἔξω κρίνειν· οὐχὶ τοὺς ἔσω ὑµεῖς κρίνετε· τοὺς δὲ ἔξω ὁ Θεὸς
κρινεῖ. καί ἐξαρεῖτε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑµῶν αὐτῶν.
6 Τολµᾷ τις ὑµῶν, πρᾶγµα ἔχων πρὸς τὸν ἕτερον, κρίνεσθαι
2 ἐπὶ τῶν ἀδίκων, καὶ οὐχὶ ἐπὶ τῶν ἁγίων· οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ ἅ-

v.3 ἐγώrpn-s µένxo γάρc ὡςbo ἄπειµιvppxnms ὁddns σῶµαndns πάρειµιvppxnms δέc
ὁddns πνεῦµαndns ἤδηbo κρίνωvixa1s ὡςbo πάρειµιvppxnms ὁdams οὕτωbo οὗτοςrdans
κατεργάζοµαιvpadams . v.4 ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms συνάγωvpapgmp σύrpg-p καίc ὁdgns ἐµόςrpg-s πνεῦµαngns σύνp ὁddfs δύναµιςndfs
ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.5 παραδίδωµιvnaa ὁdams τοιοῦτοςrdams
ὁddms Σατανᾶςndms εἰςp ὄλεθροςnams ὁdgfs σάρξngfs ἵναc ὁdnns πνεῦµαnnns σῴζωvsap3s ἐνp
ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.6 οὐxo καλόςannsn ὁdnns καύχηµαnnns
σύrpg-p οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc µικρόςanfsn ζύµηnnfs ὅλοςaansn ὁdans φύραµαnans ζυµόωvipa3s .
v.7 ἐκκαθαίρωvdaa2p οὖνc ὁdafs παλαιόςaafsn ζύµηnafs ἵναc εἰµίvspx2p νέοςannsn φύραµαnnns
καθώςbo εἰµίvipx2p ἄζυµοςanmpn καίc γάρc ὁdnns πάσχαta ἐγώrpg-p ὑπέρp ἐγώrpg-p θύωviap3s
Χριστόςnnms . v.8 ὥστεc ἑορτάζωvspa1p µήxo ἐνp ζύµηndfs παλαιόςadfsn µηδέc ἐνp
ζύµηndfs κακίαngfs καίc πονηρίαngfs ἀλλάc ἐνp ἄζυµοςadnpn εἰλικρίνειαngfs καίc ἀλήθειαngfs .
v.9 γράφωviaa1s σύrpd-p ἐνp ὁddfs ἐπιστολήndfs µήxo συναναµίγνυµιvnpm πόρνοςndmp .
v.10 καίc οὐxo πάντωςbo ὁddmp πόρνοςndmp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms ἤxo ὁddmp
πλεονέκτηςndmp ἤxo ἅρπαξadmpn ἤxo εἰδωλολάτρηςndmp ἐπείc ὀφείλωvipa2p ἄραxo ἐκp ὁdgms
κόσµοςngms ἐξέρχοµαιvnaa . v.11 νυνίbo δέc γράφωviaa1s σύrpd-p µήxo συναναµίγνυµιvnpm
ἐάνqo τι-σρινµσ ἀδελφόςnnms ὀνοµάζωvpppnms εἰµίxo πόρνοςnnms ἤxo πλεονέκτηςnnms ἤxo
εἰδωλολάτρηςnnms ἤxo λοίδοροςanmsn ἤxo µέθυσοςnnms ἤxo ἅρπαξanmsn ὁddms τοιοῦτοςrddms
µηδέc συνεσθίωvnpa . v.12 τίςrqnns γάρc ἐγώrpd-s καίc ὁdamp ἔξωbo κρίνωvnpa οὐχίxo
ὁdamp ἔσωbo σύrpn-p κρίνωvipa2p . v.13 ὁdamp δέc ἔξωbo ὁdnms θεόςnnms κρίνωvifa3s καίc
vifa2p dams aamsn
ἐξαίρω ὁ πονηρός ἐκ σύrpg-p αὐτόςrpgmp .
p
6. v.1 τολµάωvipa3s τι-σρινµσ
σύrpg-p πρᾶγµαnans ἔχωvppanms πρόςp ὁdams ἕτεροςaamsn κρίνωvnpp ἐπίp ὁdgmp ἄδικοςagmpn
καίc οὐχίxo ἐπίp ὁdgmp ἅγιοςagmpn .
485 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 6. 3–13
γιοι τὸν κόσµον κρινοῦσι· καὶ εἰ ἐν ὑµῖν κρίνεται ὁ κόσµος,
ἀνάξιοί ἐστε κριτηρίων ἐλαχίστων· οὐκ οἴδατε ὅτι ἀγγέλους 3
κρινοῦµεν· µήτι γε βιωτικά· βιωτικὰ µὲν οὖν κριτήρια ἐὰν ἔ- 4
χητε, τοὺς ἐξουθενηµένους ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, τούτους καθίζετε.
πρὸς ἐντροπὴν ὑµῖν λέγω. οὕτως οὐκ ἔστιν ἐν ὑµῖν σοφὸς οὐ- 5
δὲ εἷς, ὃς δυνήσεται διακρῖναι ἀνὰ µέσον τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ,
ἀλλὰ ἀδελφὸς µετὰ ἀδελφοῦ κρίνεται, καὶ τοῦτο ἐπὶ ἀπίστων· 6
ἤδη µὲν οὖν ὅλως ἥττηµα ἐν ὑµῖν ἐστιν, ὅτι κρίµατα ἔχετε µεθ΄ 7
ἑαυτῶν. διὰτί οὐχὶ µᾶλλον ἀδικεῖσθε· διὰτί οὐχὶ µᾶλλον ἀ-
ποστερεῖσθε· ἀλλὰ ὑµεῖς ἀδικεῖτε καὶ ἀποστερεῖτε, καὶ ταῦτά 8
ἀδελφούς. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ἄδικοι βασιλείαν Θεοῦ οὐ κλη- 9
ρονοµήσουσι· µὴ πλανᾶσθε, οὔτε πόρνοι, οὔτε εἰδωλολάτραι,
οὔτε µοιχοὶ, οὔτε µαλακοὶ, οὔτε ἀρσενοκοῖται, οὔτε κλέπται, 10
οὔτε πλεονέκται, οὔτε µέθυσοι, οὐ λοίδοροι, οὐχ ἅρπαγες, βα-
σιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονοµήσουσι. καὶ ταῦτά τινες ἦτε, ἀλλὰ 11
ἀπελούσασθε, ἀλλὰ ἡγιάσθητε, ἀλλ΄ ἐδικαιώθητε ἐν τῷ ὀνόµατι
τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, καὶ ἐν τῷ Πνεύµατι τοῦ Θεοῦ ἡµῶν. Πάντα 12
µοι ἔξεστιν, ἀλλ΄ οὐ πάντα συµφέρει, πάντα µοι ἔξεστιν, ἀλλ΄
οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσοµαι ὑπό τινος. τὰ βρώµατα τῇ κοιλίᾳ, 13
καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώµασιν, ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα
καταργήσει. τὸ δὲ σῶµα οὐ τῇ πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ, καὶ ὁ

v.2 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnmp ἅγιοςanmpn ὁdams κόσµοςnams κρίνωvifa3p καίc εἰqo ἐνp
σύrpd-p κρίνωvipp3s ὁdnms κόσµοςnnms ἀνάξιοςanmpn εἰµίvipx2p κριτήριονngnp ἐλάχιστοςagnpn .
v.3 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ἄγγελοςnamp κρίνωvifa1p µήτιxo γέxo βιωτικόςaanpn . v.4 βιωτικόςaanpn
µένxo οὖνc κριτήριονnanp ἐάνqo ἔχωvspa2p ὁdamp ἐξουθενέωvpxpamp ἐνp ὁddfs ἐκκλησίαndfs
οὗτοςrdamp καθίζωvipa2p . v.5 πρόςp ἐντροπήnafs σύrpd-p λέγωvipa1s οὕτωbo οὐxo εἰµίvipx3s
p rpd-p anmsn
ἐν σύ σοφός οὐδέbo εἷςnnms ὅςrrnms δύναµαιvifd3s διακρίνωvnaa ἀνάp µέσοςaansn
ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms . v.6 ἀλλάc ἀδελφόςnnms µετάp ἀδελφόςngms κρίνωvipp3s καίc
οὗτοςrdnns ἐπίp ἄπιστοςagmpn . v.7 ἤδηbo µένxo οὖνc ὅλωςbo ἥττηµαnnns ἐνp σύrpd-p εἰµίvipx3s
ὅτιc κρίµαnanp ἔχωvipa2p µετάp ἑαυτοῦrxgmp διά&τίςxo οὐχίxo µᾶλλονbo ἀδικέωvipp2p διά&τίςxo
οὐχίxo µᾶλλονbo ἀποστερέωvipp2p . v.8 ἀλλάc σύrpn-p ἀδικέωvipa2p καίc ἀποστερέωvipa2p καίc
οὗτοςrdnnp ἀδελφόςnamp . v.9 ἤxo οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ἄδικοςanmpn βασιλείαnafs θεόςngms
οὐxo κληρονοµέωvifa3p µήxo πλανάωvdpp2p οὔτεc πόρνοςnnmp οὔτεc εἰδωλολάτρηςnnmp οὔτεc
µοιχόςnnmp οὔτεc µαλακόςanmpn οὔτεc ἀρσενοκοίτηςnnmp . v.10 οὔτεc κλέπτηςnnmp
οὔτεc πλεονέκτηςnnmp οὔτεc µέθυσοςnnmp οὐxo λοίδοροςanmpn οὐxo ἅρπαξanmpn βασιλείαnafs
θεόςngms οὐxo κληρονοµέωvifa3p . v.11 καίc οὗτοςrdnnp τι-σρινµπ εἰµίviix2p ἀλλάc
ἀπολούωviam2p ἀλλάc ἁγιάζωviap2p ἀλλάc δικαιόωviap2p ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms καίc ἐνp ὁddns πνεῦµαndns ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p . v.12 πᾶςannpn ἐγώrpd-s
vipq3s c xo annpn vipa3s annpn rpd-s
ἔξεστι ἀλλά οὐ πᾶς συµφέρω πᾶς ἐγώ ἔξεστιvipq3s ἀλλάc οὐxo
ἐγώrpn-s ἐξουσιάζωvifp1s ὑπόp τι-σριγνς.
 6. 14–7. 5 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 486
14 Κύριος τῷ σώµατι, ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρε καὶ ἡµᾶς
15 ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάµεως αὐτοῦ. οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώµατα
ὑµῶν µέλη Χριστοῦ ἐστιν· ἄρας οὖν τὰ µέλη τοῦ Χριστοῦ ποι-
16 ήσω πόρνης µέλη· µὴ γένοιτο. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ὁ κολλώµενος
τῇ πόρνῃ ἓν σῶµά ἐστιν· ῎Εσονται γάρ, φησίν, οἱ δύο εἰς σάρκα
17, 18 µίαν. ὁ δὲ κολλώµενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦµά ἐστι. φεύγετε
τὴν πορνείαν. πᾶν ἁµάρτηµα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς
τοῦ σώµατός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶµα ἁµαρτά-
19 νει. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶµα ὑµῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑµῖν ῾Αγίου
20 Πνεύµατός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ· καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν, ἠ-
γοράσθητε γὰρ τιµῆς, δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώµατι ὑµῶν,
καὶ ἐν τῷ πνεύµατι ὑµῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ.
7 Περὶ δὲ ὧν ἐγράψατέ µοι, καλὸν ἀνθρώπῳ γυναικὸς µὴ ἅ-
2 πτεσθαι. διὰ δὲ τὰς πορνείας ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα
3 ἐχέτω, καὶ ἑκάστη τὸν ἴδιον ἄνδρα ἐχέτω. τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ
τὴν ὀφειλοµένην εὔνοιαν ἀποδιδότω, ὁµοίως δὲ καὶ ἡ γυνὴ τῷ
4 ἀνδρί. ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώµατος οὐκ ἐξουσιάζει, ἀλ᾿λ ὁ ἀνήρ,
ὁµοίως δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ τοῦ ἰδίου σώµατος οὐκ ἐξουσιάζει, ἀλ᾿λ
5 ἡ γυνή. µὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους, εἰ µή τι ἂν ἐκ συµφώνου
πρὸς καιρὸν, ἵνα σχολάζητε τῇ νηστείᾳ καὶ τῇ προσευχῇ, καὶ
πάλιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ συνέρχησθε, ἵνα µὴ πειράζῃ ὑµᾶς ὁ Σατανᾶς

v.13 ὁdnnp βρῶµαnnnp ὁddfs κοιλίαndfs καίc ὁdnfs κοιλίαnnfs ὁddnp βρῶµαndnp ὁdnms δέc
θεόςnnms καίc οὗτοςrdafs καίc οὗτοςrdanp καταργέωvifa3s ὁdnns δέc σῶµαnnns οὐxo ὁddfs
πορνείαndfs ἀλλάc ὁddms κύριοςndms καίc ὁdnms κύριοςnnms ὁddns σῶµαndns . v.14 ὁdnms
δέc θεόςnnms καίc ὁdams κύριοςnams ἐγείρωviaa3s καίc ἐγώrpa-p ἐξεγείρωvifa3s διάp ὁdgfs
δύναµιςngfs αὐτόςrpgms . v.15 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnnp σῶµαnnnp σύrpg-p µέλοςnnnp
Χριστόςngms εἰµίvipx3s αἴρωvpaanms οὖνc ὁdanp µέλοςnanp ὁdgms Χριστόςngms ποιέωvsaa1s
πόρνηngfs µέλοςnanp µήxo γίνοµαιvoad3s . v.16 ἤxo οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnms κολλάωvpppnms
ὁddfs πόρνηndfs εἷςnnns σῶµαnnns εἰµίvipx3s εἰµίvifx3p γάρc φηµίvipx3s ὁdnmp δύοtn εἰςp
σάρξnafs εἷςnafs . v.17 ὁdnms δέc κολλάωvpppnms ὁddms κύριοςndms εἷςnnns πνεῦµαnnns
εἰµίvipx3s . v.18 φεύγωvdpa2p ὁdafs πορνείαnafs πᾶςannsn ἁµάρτηµαnnns ὅςrrans ἐάνqo
ποιέωvsaa3s ἄνθρωποςnnms ἐκτόςbo ὁdgns σῶµαngns εἰµίvipx3s ὁdnms δέc πορνεύωvppanms εἰςp
ὁdans ἴδιοςaansn σῶµαnans ἁµαρτάνωvipa3s . v.19 ἤxo οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnns σῶµαnnns
rpg-p nnms dgns p rpd-p agnsn
σύ ναός ὁ ἐν σύ ἅγιος πνεῦµαngns εἰµίvipx3s ὅςrrgns ἔχωvipa2p ἀπόp
θεόςngms καίc οὐxo εἰµίvipx2p ἑαυτοῦrxgmp . v.20 ἀγοράζωviap2p γάρc τιµήngfs δοξάζωvdaa2p
δήxo ὁdams θεόςnams ἐνp ὁddns σῶµαndns σύrpg-p καίc ἐνp ὁddns πνεῦµαndns σύrpg-p ὅστιςrrnnp
εἰµίvipx3s ὁdgms θεόςngms . 7. v.1 περίp δέc ὅςrrgnp γράφωviaa2p ἐγώrpd-s καλόςannsn
ἄνθρωποςndms γυνήngfs µήxo ἅπτωvnpm . v.2 διάp δέc ὁdafp πορνείαnafp ἕκαστοςanmsn
ὁdafs ἑαυτοῦrxgms γυνήnafs ἔχωvdpa3s καίc ἕκαστοςanfsn ὁdams ἴδιοςaamsn ἀνήρnams ἔχωvdpa3s .
v.3 ὁddfs γυνήndfs ὁdnms ἀνήρnnms ὁdafs ὀφείλωvpppafs εὔνοιαnafs ἀποδίδωµιvdpa3s ὁµοίωςbo
δέc καίc ὁdnfs γυνήnnfs ὁddms ἀνήρndms . v.4 ὁdnfs γυνήnnfs ὁdgns ἴδιοςagnsn σῶµαngns οὐxo
ἐξουσιάζωvipa3s ἀλλάc ὁdnms ἀνήρnnms ὁµοίωςbo δέc καίc ὁdnms ἀνήρnnms ὁdgns ἴδιοςagnsn
σῶµαngns οὐxo ἐξουσιάζωvipa3s ἀλλάc ὁdnfs γυνήnnfs .
487 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 7. 6–17
διὰ τὴν ἀκρασίαν ὑµῶν. τοῦτο δὲ λέγω κατὰ συγγνώµην, οὐ 6
κατ΄ ἐπιταγήν. θέλω γὰρ πάντας ἀνθρώπους εἶναι ὡς καὶ ἐ- 7
µαυτόν, ἀλλ΄ ἕκαστος ἴδιον χάρισµα ἔχει ἐκ Θεοῦ, ὃ µὲν οὕτως,
ὃς δὲ οὕτως. Λέγω δὲ τοῖς ἀγάµοις καὶ ταῖς χήραις, καλὸν 8
αὐτοῖς ἐστιν ἐὰν µείνωσιν ὡς κἀγώ. εἰ δὲ οὐκ ἐγκρατεύονται 9
γαµησάτωσαν, κρεῖσσον γάρ ἐστι γαµῆσαι ἢ πυροῦσθαι. τοῖς 10
δὲ γεγαµηκόσι παραγγέλλω, οὐκ ἐγὼ ἀλ᾿λ ὁ Κύριος, γυναῖκα
ἀπὸ ἀνδρὸς µὴ χωρισθῆναι. ἐὰν δὲ καὶ χωρισθῇ, µενέτω ἄγα- 11
µος, ἢ τῷ ἀνδρὶ καταλλαγήτω, καὶ ἄνδρα γυναῖκα µὴ ἀφιέναι.
τοῖς δὲ λοιποῖς ἐγώ λέγω, οὐχ ὁ Κύριος, εἴ τις ἀδελφὸς γυ- 12
ναῖκα ἔχει ἄπιστον, καὶ αὕτη συνευδοκεῖ οἰκεῖν µετ΄ αὐτοῦ, µὴ
ἀφιέτω αὐτήν. καὶ γυνὴ ἥτις ἔχει ἄνδρα ἄπιστον, καὶ αὑτὸς 13
συνευδοκεῖ οἰκεῖν µετ΄ αὐτῆς, µὴ ἀφιέτω αὐτόν. ἡγίασται γὰρ 14
ὁ ἀνὴρ ὁ ἄπιστος ἐν τῇ γυναικί, καὶ ἡγίασται ἡ γυνὴ ἡ ἄπιστος
ἐν τῷ ἀνδρί, ἐπεὶ ἄρα τὰ τέκνα ὑµῶν ἀκάθαρτά ἐστι, νῦν δὲ
ἅγιά ἐστιν. εἰ δὲ ὁ ἄπιστος χωρίζεται, χωριζέσθω, οὐ δεδού- 15
λωται ὁ ἀδελφὸς ἢ ἡ ἀδελφὴ ἐν τοῖς τοιούτοις, ἐν δὲ εἰρήνῃ
κέκληκεν ἡµᾶς ὁ Θεός. τί γὰρ οἶδας, γύναι, εἰ τὸν ἄνδρα σώ- 16
σεις· ἢ τί οἶδας, ἄνερ, εἰ τὴν γυναῖκα σώσεις· Εἰ µὴ ἑκάστῳ 17
ὡς ἐµέρισεν ὁ Θεός, ἕκαστον ὡς κέκληκεν ὁ Κύριος, οὕτω πε-

v.5 µήxo ἀποστερέωvdpa2p ἀλλήλωνreamp εἰqo µήxo τίςrinns ἄνxo ἐκp σύµφωνοςagnsn πρόςp
καιρόςnams ἵναc σχολάζωvspa2p ὁddfs νηστείαndfs καίc ὁddfs προσευχήndfs καίc πάλινbo ἐπίp
ὁdans αὐτόςrpans συνέρχοµαιvspn2p ἵναc µήxo πειράζωvspa3s σύrpa-p ὁdnms Σατανᾶςnnms διάp
ὁdafs ἀκρασίαnafs σύrpg-p . v.6 οὗτοςrdans δέc λέγωvipa1s κατάp συγγνώµηnafs οὐxo κατάp
ἐπιταγήnafs . v.7 θέλωvipa1s γάρc πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp εἰµίvnpx ὡςbo καίc ἐµαυτοῦrxams
ἀλλάc ἕκαστοςanmsn ἴδιοςaansn χάρισµαnans ἔχωvipa3s ἐκp θεόςngms ὅςrrnms µένxo οὕτωbo
ὅςrrnms δέc οὕτωbo . v.8 λέγωvipa1s δέc ὁddmp ἄγαµοςndmp καίc ὁddfp χήραndfp καλόςannsn
αὐτόςrpdmp εἰµίvipx3s ἐάνqo µένωvsaa3p ὡςbo κἀγώrpn-s . v.9 εἰqo δέc οὐxo ἐγκρατεύοµαιvipn3p
γαµέωvdaa3p κρείττωνannsn γάρc εἰµίvipx3s γαµέωvnaa ἤxo πυρόωvnpp . v.10 ὁddmp δέc
γαµέωvpxadmp παραγγέλλωvipa1s οὐxo ἐγώrpn-s ἀλλάc ὁdnms κύριοςnnms γυνήnafs ἀπόp
ἀνήρngms µήxo χωρίζωvnap . v.11 ἐάνqo δέc καίc χωρίζωviap3s µένωvdpa3s ἄγαµοςnnfs ἤxo
ὁddms ἀνήρndms καταλλάσσωvdap3s καίc ἀνήρnams γυνήnafs µήxo ἀφίηµιvnpa . v.12 ὁddmp δέc
λοιπόςadmpn ἐγώrpn-s λέγωvipa1s οὐxo ὁdnms κύριοςnnms εἰqo τι-σρινµσ ἀδελφόςnnms γυνήnafs
ἔχωvipa3s ἄπιστοςaafsn καίc οὗτοςrpnfs συνευδοκέωvipa3s οἰκέωvnpa µετάp αὐτόςrpgms µήxo
ἀφίηµιvdpa3s αὐτόςrpafs . v.13 καίc γυνήnnfs ὅστιςrrnfs ἔχωvipa3s ἀνήρnams ἄπιστοςaamsn
καίc αὐτόςrpnms συνευδοκέωvipa3s οἰκέωvnpa µετάp αὐτόςrpgfs µήxo ἀφίηµιvdpa3s αὐτόςrpams .
v.14 ἁγιάζωvixp3s γάρc ὁdnms ἀνήρnnms ὁdnms ἄπιστοςanmsn ἐνp ὁddfs γυνήndfs καίc ἁγιάζωvixp3s
ὁdnfs γυνήnnfs ὁdnfs ἄπιστοςanfsn ἐνp ὁddms ἀνήρndms ἐπείc ἄραxo ὁdnnp τέκνονnnnp σύrpg-p
ἀκάθαρτοςannpn εἰµίvipx3s νῦνbo δέc ἅγιοςannpn εἰµίvipx3s . v.15 εἰqo δέc ὁdnms ἄπιστοςanmsn
χωρίζωvipm3s χωρίζωvdpp3s οὐxo δουλόωvixp3s ὁdnms ἀδελφόςnnms ἤxo ὁdnfs ἀδελφήnnfs ἐνp ὁddnp
τοιοῦτοςrddnp ἐνp δέc εἰρήνηndfs καλέωvixa3s ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms . v.16 τίςrqans γάρc
οἶδαvixa2s γυνήnvfs εἰqo ὁdams ἀνήρnams σῴζωvifa2s ἤxo τίςrqans οἶδαvixa2s ἀνήρnvms εἰqo ὁdafs
γυνήnafs σῴζωvifa2s .
 7. 18–30 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 488
ριπατείτω. καὶ οὕτως ἐν ταῖς ἐκκλησίαις πάσαις διατάσσοµαι.
18 περιτετµηµένος τις ἐκλήθη· µὴ ἐπισπάσθω. ἐν ἀκροβυστίᾳ τις
19 ἐκλήθη· µὴ περιτεµνέσθω. ἡ περιτοµὴ οὐδέν ἐστι, καὶ ἡ ἀ-
20 κροβυστία οὐδέν ἐστιν, ἀλλὰ τήρησις ἐντολῶν Θεοῦ. ἕκαστος
21 ἐν τῇ κλήσει ᾗ ἐκλήθη, ἐν ταύτῃ µενέτω. δοῦλος ἐκλήθης· µή
σοι µελέτω, ἀλλ΄ εἰ καὶ δύνασαι ἐλεύθερος γενέσθαι, µᾶλλον
22 χρῆσαι. ὁ γὰρ ἐν Κυρίῳ κληθεὶς δοῦλος ἀπελεύθερος Κυρίου
ἐστίν, ὁµοίως καί ὁ ἐλεύθερος κληθεὶς, δοῦλός ἐστι Χριστοῦ.
23, 24 τιµῆς ἠγοράσθητε, µὴ γίνεσθε δοῦλοι ἀνθρώπων. ἕκαστος ἐν
25 ᾧ ἐκλήθη, ἀδελφοί, ἐν τούτῳ µενέτω παρὰ τῷ Θεῷ. Περὶ δὲ
τῶν παρθένων ἐπιταγὴν Κυρίου οὐκ ἔχω, γνώµην δὲ δίδωµι ὡς
26 ἠλεηµένος ὑπὸ Κυρίου πιστὸς εἶναι. νοµίζω οὖν τοῦτο καλὸν
ὑπάρχειν διὰ τὴν ἐνεστῶσαν ἀνάγκην, ὅτι καλὸν ἀνθρώπῳ τὸ
27 οὕτως εἶναι. δέδεσαι γυναικί· µὴ ζήτει λύσιν. λέλυσαι ἀπὸ
28 γυναικός· µὴ ζήτει γυναῖκα. ἐὰν δὲ καὶ γήµῃς, οὐχ ἥµαρτες,
καὶ ἐὰν γήµῃ ἡ παρθένος, οὐχ ἥµαρτε. θλῖψιν δὲ τῇ σαρκὶ
29 ἕξουσιν οἱ τοιοῦτοι, ἐγὼ δὲ ὑµῶν φείδοµαι. τοῦτο δέ φηµι,
ἀδελφοί, ὅτι ὁ καιρὸς συνεσταλµένος, τὸ λοιπὸν ἐστί ἵνα καὶ
30 οἱ ἔχοντες γυναῖκας ὡς µὴ ἔχοντες ὦσι, καὶ οἱ κλαίοντες, ὡς
µὴ κλαίοντες, καὶ οἱ χαίροντες, ὡς µὴ χαίροντες, καὶ οἱ ἀγο-

v.17 εἰqo µήxo ἕκαστοςadmsn ὡςbo µερίζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ἕκαστοςaamsn ὡςbo καλέωvixa3s
ὁdnms κύριοςnnms οὕτωbo περιπατέωvdpa3s καίc οὕτωbo ἐνp ὁddfp ἐκκλησίαndfp πᾶςadfpn
διατάσσωvipm1s . v.18 περιτέµνωvpxpnms τι-σρινµσ καλέωviap3s µήxo ἐπισπάοµαιvdpn3s ἐνp
ἀκροβυστίαndfs τι-σρινµσ καλέωviap3s µήxo περιτέµνωvdpp3s . v.19 ὁdnfs περιτοµήnnfs
annsn vipx3s c dnfs nnfs annsn
οὐδείς εἰµί καί ὁ ἀκροβυστία οὐδείς εἰµίvipx3s ἀλλάc τήρησιςnnfs
ἐντολήngfp θεόςngms . v.20 ἕκαστοςanmsn ἐνp ὁddfs κλῆσιςndfs ὅςrrdfs καλέωviap3s ἐνp
οὗτοςrddfs µένωvdpa3s . v.21 δοῦλοςnnms καλέωviap2s µήxo σύrpd-s µέλειvdpa3s ἀλλάc εἰqo
καίc δύναµαιvipn2s ἐλεύθεροςanmsn γίνοµαιvnad µᾶλλονbo χράοµαιvdad2s . v.22 ὁdnms γάρc
ἐνp κύριοςndms καλέωvpapnms δοῦλοςnnms ἀπελεύθεροςnnms κύριοςngms εἰµίvipx3s ὁµοίωςbo
καίc ὁdnms ἐλεύθεροςanmsn καλέωvpapnms δοῦλοςnnms εἰµίvipx3s Χριστόςngms . v.23 τιµήngfs
ἀγοράζωviap2p µήxo γίνοµαιvdpn2p δοῦλοςnnmp ἄνθρωποςngmp . v.24 ἕκαστοςanmsn ἐνp ὅςrrdns
καλέωviap3s ἀδελφόςnvmp ἐνp οὗτοςrddns µένωvdpa3s παράp ὁddms θεόςndms . v.25 περίp δέc
ὁdgfp παρθένοςngfp ἐπιταγήnafs κύριοςngms οὐxo ἔχωvipa1s γνώµηnafs δέc δίδωµιvipa1s ὡςbo
ἐλεέωvpxpnms ὑπόp κύριοςngms πιστόςanmsn εἰµίvnpx . v.26 νοµίζωvipa1s οὖνc οὗτοςrdans
aansn vnpa p dafs vpxaafs nafs
καλός ὑπάρχω διά ὁ ἐνίστηµι ἀνάγκη ὅτιc καλόςannsn ἄνθρωποςndms
ὁdnns οὕτωbo εἰµίvnpx . v.27 δέωvixp2s γυνήndfs µήxo ζητέωvdpa2s λύσιςnafs λύωvixp2s ἀπόp
γυνήngfs µήxo ζητέωvdpa2s γυνήnafs . v.28 ἐάνqo δέc καίc γαµέωvsaa2s οὐxo ἁµαρτάνωviaa2s
καίc ἐάνqo γαµέωvsaa3s ὁdnfs παρθένοςnnfs οὐxo ἁµαρτάνωviaa3s θλῖψιςnafs δέc ὁddfs σάρξndfs
ἔχωvifa3p ὁdnmp τοιοῦτοςrdnmp ἐγώrpn-s δέc σύrpg-p φείδοµαιvipn1s . v.29 οὗτοςrdans δέc
φηµίvipx1s ἀδελφόςnvmp ὅτιc ὁdnms καιρόςnnms συστέλλωvpxpnms ὁdnns λοιπόςannsn εἰµίvipx3s
ἵναc καίc ὁdnmp ἔχωvppanmp γυνήnafp ὡςbo µήxo ἔχωvppanmp εἰµίvspx3p .
489 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 7. 31–40
ράζοντες, ὡς µὴ κατέχοντες, καὶ οἱ χρώµενοι τῳ κόσµῳ τούτῳ, 31
ὡς µὴ καταχρώµενοι, παράγει γὰρ τὸ σχῆµα τοῦ κόσµου τού-
του. θέλω δὲ ὑµᾶς ἀµερίµνους εἶναι. ὁ ἄγαµος µεριµνᾷ τὰ 32
τοῦ Κυρίου, πῶς ἀρέσει τῷ Κυρίῳ, ὁ δὲ γαµήσας µεριµνᾷ τὰ 33
τοῦ κόσµου, πῶς ἀρέσει τῇ γυναικί. µεµέρισται ἡ γυνὴ καὶ 34
ἡ παρθένος. ἡ ἄγαµος µεριµνᾷ τὰ τοῦ Κυρίου, ἵνα ᾖ ἁγία καὶ
σώµατι καὶ πνεύµατι, ἡ δὲ γαµήσασα µεριµνᾷ τὰ τοῦ κόσµου,
πῶς ἀρέσει τῷ ἀνδρί. τοῦτο δὲ πρὸς τὸ ὑµῶν αὐτῶν συµφέρον 35
λέγω, οὐχ ἵνα βρόχον ὑµῖν ἐπιβάλω, ἀλλὰ πρὸς τὸ εὔσχηµον
καὶ εὐπρόσεδρον τῷ Κυρίῳ ἀπερισπάστως. Εἰ δέ τις ἀσχη- 36
µονεῖν ἐπὶ τὴν παρθένον αὐτοῦ νοµίζει, ἐὰν ᾖ ὑπέρακµος, καὶ
οὕτως ὀφείλει γίνεσθαι, ὃ θέλει ποιείτω, οὐχ ἁµαρτάνει, γαµεί-
τωσαν. ὃς δὲ ἕστηκεν ἑδραῖος ἐν τῇ καρδίᾳ, µὴ ἔχων ἀνάγκην, 37
ἐξουσίαν δὲ ἔχει περὶ τοῦ ἰδίου θελήµατος, καὶ τοῦτο κέκρικεν
ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, τοῦ τηρεῖν τὴν ἑαυτοῦ παρθένον, καλῶς
ποιεῖ, ὥστε καὶ ὁ ἐκγαµίζων καλῶς ποιεῖ, ὁ δὲ µὴ ἑκγαµίζων 38
κρεῖσσον ποιεῖ. Γυνὴ δέδεται νόµῳ ἐφ΄ ὅσον χρόνον ζῇ ὁ ἀνὴρ 39
αὐτῆς, ἐὰν δὲ κοιµηθῇ ὁ ἀνήρ αὐτῆς, ἐλευθέρα ἐστὶν ᾧ θέλει
γαµηθῆναι, µόνον ἐν Κυρίῳ. µακαριωτέρα δέ ἐστιν ἐὰν οὕτως 40
µείνῃ, κατὰ τὴν ἐµὴν γνώµην, δοκῶ δὲ κἀγὼ Πνεῦµα Θεοῦ

v.30 καίc ὁdnmp κλαίωvppanmp ὡςbo µήxo κλαίωvppanmp καίc ὁdnmp χαίρωvppanmp ὡςbo µήxo
χαίρωvppanmp καίc ὁdnmp ἀγοράζωvppanmp ὡςbo µήxo κατέχωvppanmp . v.31 καίc ὁdnmp
vppnnmp ddms ndms rddms bo xo vppnnmp
χράοµαι ὁ κόσµος οὗτος ὡς µή καταχράοµαι παράγωvipa3s
γάρc ὁdnns σχῆµαnnns ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms . v.32 θέλωvipa1s δέc σύrpa-p
ἀµέριµνοςaampn εἰµίvnpx ὁdnms ἄγαµοςnnms µεριµνάωvipa3s ὁdanp ὁdgms κύριοςngms πῶςbo
ἀρέσκωvifa3s ὁddms κύριοςndms . v.33 ὁdnms δέc γαµέωvpaanms µεριµνάωvipa3s ὁdanp ὁdgms
ngms bo vifa3s ddfs
κόσµος πῶς ἀρέσκω ὁ γυνήndfs . v.34 µερίζωvixp3s ὁdnfs γυνήnnfs καίc ὁdnfs
παρθένοςnnfs ὁdnfs ἄγαµοςnnfs µεριµνάωvipa3s ὁdanp ὁdgms κύριοςngms ἵναc εἰµίvspx3s ἅγιοςanfsn
καίc σῶµαndns καίc πνεῦµαndns ὁdnfs δέc γαµέωvpaanfs µεριµνάωvipa3s ὁdanp ὁdgms κόσµοςngms
πῶςbo ἀρέσκωvifa3s ὁddms ἀνήρndms . v.35 οὗτοςrdans δέc πρόςp ὁdans σύrpg-p αὐτόςrpgmp
συµφέρωvppaans λέγωvipa1s οὐxo ἵναc βρόχοςnams σύrpd-p ἐπιβάλλωvsaa1s ἀλλάc πρόςp ὁdans
εὐσχήµωνaansn καίc εὐπάρεδροςaansn ὁddms κύριοςndms ἀπερισπάστωςbo . v.36 εἰqo δέc
τι-σρινµσ ἀσχηµονέωvnpa ἐπίp ὁdafs παρθένοςnafs αὐτόςrpgms νοµίζωvipa3s ἐάνqo εἰµίvspx3s
ὑπέρακµοςanmsn καίc οὕτωbo ὀφείλωvipa3s γίνοµαιvnpn ὅςrrans θέλωvipa3s ποιέωvdpa3s οὐxo
ἁµαρτάνωvipa3s γαµέωvdpa3p . v.37 ὅςrrnms δέc ἵστηµιviia3s ἑδραῖοςanmsn ἐνp ὁddfs καρδίαndfs
µήxo ἔχωvppanms ἀνάγκηnafs ἐξουσίαnafs δέc ἔχωvipa3s περίp ὁdgns ἴδιοςagnsn θέληµαngns καίc
οὗτοςrdans κρίνωvixa3s ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgms ὁdgms τηρέωvnpa ὁdafs ἑαυτοῦrxgms
παρθένοςnafs καλῶςbo ποιέωvipa3s . v.38 ὥστεc καίc ὁdnms γαµίζωvppanms καλῶςbo ποιέωvipa3s
ὁdnms δέc µήxo γαµίζωvppanms κρείττωνaansn ποιέωvipa3s . v.39 γυνήnnfs δέωvixp3s νόµοςndms
ἐπίp ὅσοςrcams χρόνοςnams ζάωvipa3s ὁdnms ἀνήρnnms αὐτόςrpgfs ἐάνqo δέc κοιµάοµαιvsap3s
ὁdnms ἀνήρnnms αὐτόςrpgfs ἐλεύθεροςanfsn εἰµίvipx3s ὅςrrdms θέλωvipa3s γαµέωvnap µόνοςbo ἐνp
κύριοςndms .
 8. 1–12 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 490
ἔχειν.
8 Περὶ δὲ τῶν εἰδωλοθύτων, οἴδαµεν ὅτι πάντες γνῶσιν ἔχοµεν.
2 ἡ γνῶσις φυσιοῖ, ἡ δὲ ἀγάπη οἰκοδοµεῖ. εἴ δὲ τις δοκεῖ εἰδέναι
3 τι, οὐδέπω οὐδὲν ἔγνωκε καθὼς δεῖ γνῶναι, εἰ δέ τις ἀγαπᾷ τὸν
4 Θεόν, οὗτος ἔγνωσται ὑπ΄ αὐτοῦ. περὶ τῆς βρώσεως οὖν τῶν εἰ-
δωλοθύτων, οἴδαµεν ὅτι οὐδὲν εἴδωλον ἐν κόσµῳ, καὶ ὅτι οὐδεὶς
5 Θεὸς ἕτερος εἰ µὴ εἷς, καὶ γὰρ εἴπερ εἰσὶ λεγόµενοι θεοὶ, εἴτε
ἐν οὐρανῷ εἴτε ἐπὶ τῆς γῆς, ὥσπερ εἰσὶ θεοὶ πολλοὶ, καὶ κύριοι
6 πολλοί, ἀλλ΄ ἡµῖν εἷς Θεὸς ὁ πατήρ, ἐξ οὗ τὰ πάντα, καὶ ἡµεῖς
εἰς αὐτόν, καὶ εἷς Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστός, δι΄ οὗ τὰ πάντα, καὶ
7 ἡµεῖς δι΄ αὐτοῦ. ἀλλ΄ οὐκ ἐν πᾶσιν ἡ γνῶσις, τινὲς δὲ τῇ συν-
ειδήσει τοῦ εἰδώλου ἕως ἄρτι ὡς εἰδωλόθυτον ἐσθίουσι, καὶ ἡ
8 συνείδησις αὐτῶν ἀσθενὴς οὖσα µολύνεται. βρῶµα δὲ ἡµᾶς
οὐ παρίστησιν τῷ Θεῷ, οὔτε γὰρ ἐὰν φάγωµεν, περισσεύοµεν,
9 οὔτε ἐὰν µὴ φάγωµεν, ὑστερούµεθα. βλέπετε δὲ µήπως ἡ ἐξ-
10 ουσία ὑµῶν αὕτη πρόσκοµµα γένηται τοῖς ἀσθενοῦσιν. ἐὰν
γάρ τις ἴδῃ σὲ τὸν ἔχοντα γνῶσιν ἐν εἰδωλείῳ κατακείµενον, οὐ-
χὶ ἡ συνείδησις αὐτοῦ ἀσθενοῦς ὄντος οἰκοδοµηθήσεται εἰς τὸ
11 τὰ εἰδωλόθυτα ἐσθίειν· καὶ ἀπολεῖται ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ
12 τῇ σῇ γνώσει, δι΄ ὃν Χριστὸς ἀπέθανεν· οὕτως δὲ ἁµαρτάνοντες
εἰς τοὺς ἀδελφοὺς, καὶ τύπτοντες αὐτῶν τὴν συνείδησιν ἀσθε-

v.40 µακαρισµόςanfsc δέc εἰµίvipx3s ἐάνqo οὕτωbo µένωvsaa3s κατάp ὁdafs ἐµόςrsafs γνώµηnafs
δοκέωvipa1s δέc κἀγώrpn-s πνεῦµαnans θεόςngms ἔχωvnpa . 8. v.1 περίp δέc ὁdgnp
εἰδωλόθυτοςagnpn οἶδαvixa1p ὅτιc πᾶςanmpn γνῶσιςnafs ἔχωvipa1p ὁdnfs γνῶσιςnnfs φυσιόωvipa3s
ὁdnfs δέc ἀγάπηnnfs οἰκοδοµέωvipa3s . v.2 εἰqo δέc τι-σρινµσ δοκέωvipa3s οἶδαvnxa τι-σρι-
ανσ οὐδέπωbo οὐδείςaansn γινώσκωvixa3s καθώςbo δεῖvipq3s γινώσκωvnaa . v.3 εἰqo δέc τι-σ-
ρινµσ ἀγαπάωvipa3s ὁdams θεόςnams οὗτοςrdnms γινώσκωvixp3s ὑπόp αὐτόςrpgms . v.4 περίp
ὁdgfs βρῶσιςngfs οὖνc ὁdgnp εἰδωλόθυτοςagnpn οἶδαvixa1p ὅτιc οὐδείςannsn εἴδωλονnnns ἐνp
κόσµοςndms καίc ὅτιc οὐδείςanfsn θεόςnnms ἕτεροςanmsn εἰqo µήxo εἷςnnms . v.5 καίc γάρc
εἴπερqo εἰµίvipx3p λέγωvpppnmp θεόςnnmp εἴτεc ἐνp οὐρανόςndms εἴτεc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ὥσπερbo
εἰµίvipx3p θεόςnnmp πολύςanmpn καίc κύριοςnnmp πολύςanmpn . v.6 ἀλλάc ἐγώrpd-p εἷςnnms
θεόςnnms ὁdnms πατήρnnms ἐκp ὅςrrgms ὁdnnp πᾶςannpn καίc ἐγώrpn-p εἰςp αὐτόςrpams καίc
εἷςnnms κύριοςnnms ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms διάp ὅςrrgms ὁdnnp πᾶςannpn καίc ἐγώrpn-p
διάp αὐτόςrpgms . v.7 ἀλλάc οὐxo ἐνp πᾶςadmpn ὁdnfs γνῶσιςnnfs τι-σρινµπ δέc ὁddfs
συνείδησιςndfs ὁdgns εἴδωλονngns ἕωςc ἄρτιbo ὡςbo εἰδωλόθυτοςannsn ἐσθίωvipa3p καίc ὁdnfs
συνείδησιςnnfs αὐτόςrpgmp ἀσθενήςanfsn εἰµίvppxnfs µολύνωvipp3s . v.8 βρῶµαnnns δέc ἐγώrpa-p
οὐxo παρίστηµιvipa3s ὁddms θεόςndms οὔτεc γάρc ἐάνqo ἐσθίωvsaa1p περισσεύωvipa1p οὔτεc ἐάνqo
µήxo ἐσθίωvsaa1p ὑστερέωvipp1p . v.9 βλέπωvdpa2p δέc µή&πώςc ὁdnfs ἐξουσίαnnfs σύrpg-p
οὗτοςrdnfs πρόσκοµµαnnns γίνοµαιvsad3s ὁddmp ἀσθενέωvppadmp . v.10 ἐάνqo γάρc τι-σρινµσ
ὁράωvsaa3s σύrpa-s ὁdams ἔχωvppaams γνῶσιςnafs ἐνp εἰδωλεῖονndns κατάκειµαιvppnams οὐχίxo
ὁdnfs συνείδησιςnnfs αὐτόςrpgms ἀσθενήςagmsn εἰµίvppxgms οἰκοδοµέωvifp3s εἰςp ὁdans ὁdanp
εἰδωλόθυτοςaanpn ἐσθίωvnpa . v.11 καίc ἀπόλλυµιvifm3s ὁdnms ἀσθενέωvppanms ἀδελφόςnnms
ἐπίp ὁddfs σόςrsdfs γνῶσιςndfs διάp ὅςrrams Χριστόςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s .
491 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 8. 13–9. 12
νοῦσαν, εἰς Χριστὸν ἁµαρτάνετε. διόπερ εἰ βρῶµα σκανδαλίζει 13
τὸν ἀδελφόν µου, οὐ µὴ φάγω κρέα εἰς τὸν αἰῶνα, ἵνα µὴ τὸν
ἀδελφόν µου σκανδαλίσω.
Οὐκ εἰµὶ ἀπόστολος· οὐκ εἰµὶ ἐλεύθερος· οὐχὶ ᾿Ιησοῦν Χρι- 9
στὸν τὸν Κύριον ἡµῶν ἑώρακα· οὐ τὸ ἔργον µου ὑµεῖς ἐστε ἐν
Κυρίῳ· εἰ ἄλλοις οὐκ εἰµὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑµῖν εἰµι, ἡ 2
γὰρ σφραγίς τῆς ἐµῆς ἀποστολῆς ὑµεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ. ἡ ἐ- 3
µὴ ἀπολογία τοῖς ἐµὲ ἀνακρίνουσί αὕτη ἐστι. µὴ οὐκ ἔχοµεν 4
ἐξουσίαν φαγεῖν καὶ πιεῖν. µὴ οὐκ ἔχοµεν ἐξουσίαν ἀδελφὴν 5
γυναῖκα περιάγειν, ὡς καὶ οἱ λοιποὶ ἀπόστολοι, καὶ οἱ ἀδελ-
φοὶ τοῦ Κυρίου, καὶ Κηφᾶς· ἢ µόνος ἐγὼ καὶ Βαρναβᾶς οὐκ 6
ἔχοµεν ἐξουσίαν τοῦ µὴ ἐργάζεσθαι· τίς στρατεύεται ἰδίοις ὀ- 7
ψωνίοις ποτέ· τίς φυτεύει ἀµπελῶνα, καὶ ἐκ τοῦ καρποῦ αὐτοῦ
οὐκ ἐσθίει· ἢ τίς ποιµαίνει ποίµνην, καὶ ἐκ τοῦ γάλακτος τῆς
ποίµνης οὐκ ἐσθίει· µὴ κατὰ ἄνθρωπον ταῦτα λαλῶ· ἢ οὐχὶ 8
καὶ ὁ νόµος ταῦτα λέγει· ἐν γὰρ τῷ Μωσέως νόµῳ γέγραπται, 9
Οὐ φιµώσεις βοῦν ἀλοῶντα. µὴ τῶν βοῶν µέλει τῷ Θεῷ· ἢ 10
δι΄ ἡµᾶς πάντως λέγει· δι΄ ἡµᾶς γὰρ ἐγράφη, ὅτι ἐπ΄ ἐλπίδι ὀ-
φείλει ὁ ἀροτριῶν ἀροτρια῀ιν, καὶ ὁ ἀλοῶν τῆς ἐλπίδος αὐτοῦ
µετέχειν ἐπ΄ ἐλπίδι. εἰ ἡµεῖς ὑµῖν τὰ πνευµατικὰ ἐσπείραµεν, 11
µέγα εἰ ἡµεῖς ὑµῶν τὰ σαρκικὰ θερίσοµεν· εἰ ἄλλοι τῆς ἐξου- 12

v.12 οὕτωbo δέc ἁµαρτάνωvppanmp εἰςp ὁdamp ἀδελφόςnamp καίc τύπτωvppanmp αὐτόςrpgmp
ὁdafs συνείδησιςnafs ἀσθενέωvppaafs εἰςp Χριστόςnams ἁµαρτάνωvipa2p . v.13 διόπερc εἰqo
βρῶµαnnns σκανδαλίζωvipa3s ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-s οὐxo µήxo ἐσθίωvsaa1s κρέαςnanp
εἰςp ὁdams αἰώνnams ἵναc µήxo ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-s σκανδαλίζωvsaa1s . 9. v.1 οὐxo
εἰµίvipx1s ἀπόστολοςnnms οὐxo εἰµίvipx1s ἐλεύθεροςanmsn οὐχίxo ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ὁdams
κύριοςnams ἐγώrpg-p ὁράωvixa1s οὐxo ὁdnns ἔργονnnns ἐγώrpg-s σύrpn-p εἰµίvipx2p ἐνp κύριοςndms .
v.2 εἰqo ἄλλοςadmpn οὐxo εἰµίvipx1s ἀπόστολοςnnms ἀλλάc γέxo σύrpd-p εἰµίvipx1s ὁdnfs γάρc
σφραγίςnnfs ὁdgfs ἐµόςrsgfs ἀποστολήngfs σύrpn-p εἰµίvipx2p ἐνp κύριοςndms . v.3 ὁdnfs ἐµόςrsnfs
ἀπολογίαnnfs ὁddmp ἐγώrpa-s ἀνακρίνωvppadmp οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s . v.4 µήxo οὐxo ἔχωvipa1p
ἐξουσίαnafs ἐσθίωvnaa καίc πίνωvnaa . v.5 µήxo οὐxo ἔχωvipa1p ἐξουσίαnafs ἀδελφήnafs
γυνήnafs περιάγωvnpa ὡςbo καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ἀπόστολοςnnmp καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
ὁdgms κύριοςngms καίc Κηφᾶςnnms . v.6 ἤxo µόνοςanmsn ἐγώrpn-s καίc Βαρναβᾶςnnms οὐxo
ἔχωvipa1p ἐξουσίαnafs ὁdgms µήxo ἐργάζοµαιvnpn . v.7 τίςrqnms στρατεύωvipm3s ἴδιοςadmpn
ὀψώνιονndnp ποτέxo τίςrqnms φυτεύωvipa3s ἀµπελώνnams καίc ἐκp ὁdgms καρπόςngms αὐτόςrpgms
οὐxo ἐσθίωvipa3s ἤxo τίςrqnms ποιµαίνωvipa3s ποίµνηnafs καίc ἐκp ὁdgns γάλαngns ὁdgfs ποίµνηngfs
οὐxo ἐσθίωvipa3s . v.8 µήxo κατάp ἄνθρωποςnams οὗτοςrdanp λαλέωvipa1s ἤxo οὐχίxo καίc ὁdnms
νόµοςnnms οὗτοςrdanp λέγωvipa3s . v.9 ἐνp γάρc ὁddms Μωϋσῆςngms νόµοςndms γράφωvixp3s
οὐxo φιµόωvifa2s βοῦςnams ἀλοάωvppaams µήxo ὁdgmp βοῦςngmp µέλειvipq3s ὁddms θεόςndms .
v.10 ἤxo διάp ἐγώrpa-p πάντωςbo λέγωvipa3s διάp ἐγώrpa-p γάρc γράφωviap3s ὅτιc ἐπίp ἐλπίςndfs
ὀφείλωvipa3s ὁdnms ἀροτριάωvppanms ἀροτριάωvnpa καίc ὁdnms ἀλοάωvppanms ὁdgfs ἐλπίςngfs
αὐτόςrpgms µετέχωvnpa ἐπίp ἐλπίςndfs . v.11 εἰqo ἐγώrpn-p σύrpd-p ὁdanp πνευµατικόςaanpn
σπείρωviaa1p µέγαςannsn εἰqo ἐγώrpn-p σύrpg-p ὁdanp σαρκικόςaanpn θερίζωvifa1p .
 9. 13–22 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 492
σίας ὑµῶν µετέχουσιν, οὐ µᾶλλον ἡµεῖς· ἀλλ΄ οὐκ ἐχρησάµεθα
τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ, ἀλλὰ πάντα στέγοµεν, ἵνα µή ἐγκοπὴν τινα
13 δῶµεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ. οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ τὰ ἱερὰ
ἐργαζόµενοι ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἐσθίουσιν, οἱ τῷ θυσιαστηρίῳ προσε-
14 δρεύοντες τῷ θυσιαστηρίῳ συµµερίζονται· οὕτω καὶ ὁ Κύριος
διέταξε τοῖς τὸ εὐαγγέλιον καταγγέλλουσιν ἐκ τοῦ εὐαγγελίου
15 ζῆν. ἐγὼ δὲ οὐδενὶ ἐχρησάµην τούτων, οὐκ ἔγραψα δὲ ταῦτα
ἵνα οὕτω γένηται ἐν ἐµοί, καλὸν γάρ µοι µᾶλλον ἀποθανεῖν,
16 ἤ τὸ καύχηµά µου ἵνα τις κενώσῃ. ἐὰν γὰρ εὐαγγελίζωµαι,
οὐκ ἔστι µοι καύχηµα, ἀνάγκη γάρ µοι ἐπίκειται, οὐαὶ δέ µοί
17 ἐστιν, ἐὰν µὴ εὐαγγελίζωµαι. εἰ γὰρ ἑκὼν τοῦτο πράσσω, µι-
18 σθὸν ἔχω, εἰ δὲ ἄκων, οἰκονοµίαν πεπίστευµαι. τίς οὖν µοί
ἐστιν ὁ µισθός· ἵνα εὐαγγελιζόµενος ἀδάπανον θήσω τὸ εὐαγ-
γέλιον τοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸ µὴ καταχρήσασθαι τῇ ἐξουσίᾳ µου
19 ἐν τῷ εὐαγγελίῳ. ἐλεύθερος γὰρ ὢν ἐκ πάντων, πᾶσιν ἐµαυτὸν
20 ἐδούλωσα, ἵνα τοὺς πλείονας κερδήσω. καὶ ἐγενόµην τοῖς ᾿Ι-
ουδαίοις ὡς ᾿Ιουδαῖος, ἵνα ᾿Ιουδαίους κερδήσω, τοῖς ὑπὸ νόµον
21 ὡς ὑπὸ νόµον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόµον κερδήσω, τοῖς ἀνόµοις ὡς
ἄνοµος, µὴ ὢν ἄνοµος θεῷ ἀλλ΄ ἔννοµος Χριστῷ, ἵνα κερδήσω
22 ἀνόµους. ἐγενόµην τοῖς ἀσθενέσιν ὡς ἀσθενής, ἵνα τοὺς ἀ-
σθενεῖς κερδήσω τοῖς πᾶσι γέγονα τὰ πάντα, ἵνα πάντως τινὰς

v.12 εἰqo ἄλλοςanmpn ὁdgfs ἐξουσίαngfs σύrpg-p µετέχωvipa3p οὐxo µᾶλλονbo ἐγώrpn-p ἀλλάc οὐxo
χράοµαιviad1p ὁddfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrddfs ἀλλάc πᾶςaanpn στέγωvipa1p ἵναc µήxo ἐγκοπήnafs
τι-σριαφσ δίδωµιvsaa1p ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms Χριστόςngms . v.13 οὐxo οἶδαvixa2p
ὅτιc ὁdnmp ὁdanp ἱερόνaanpn ἐργάζοµαιvppnnmp ἐκp ὁdgns ἱερόνngns ἐσθίωvipa3p ὁdnmp ὁddns
θυσιαστήριονndns προσεδρεύωvppanmp ὁddns θυσιαστήριονndns συµµερίζωvipn3p . v.14 οὕτωbo
καίc ὁdnms κύριοςnnms διατάσσωviaa3s ὁddmp ὁdans εὐαγγέλιονnans καταγγέλλωvppadmp ἐκp
ὁdgns εὐαγγέλιονngns ζάωvnpa . v.15 ἐγώrpn-s δέc οὐδείςadnsn χράοµαιviad1s οὗτοςrdgnp
οὐxo γράφωviaa1s δέc οὗτοςrdanp ἵναc οὕτωbo γίνοµαιvsad3s ἐνp ἐγώrpd-s καλόςannsn γάρc
ἐγώrpd-s µᾶλλονbo ἀποθνῄσκωvnaa ἤxo ὁdans καύχηµαnans ἐγώrpg-s ἵναc τίςrinms κενόωvsaa3s .
v.16 ἐάνqo γάρc εὐαγγελίζωvspm1s οὐxo εἰµίvipx3s ἐγώrpd-s καύχηµαnnns ἀνάγκηnnfs
γάρc ἐγώrpd-s ἐπίκειµαιvipn3s οὐαίi δέc ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s ἐάνqo µήxo εὐαγγελίζωvspm1s .
v.17 εἰqo γάρc ἑκώνanmsn οὗτοςrdans πράσσωvipa1s µισθόςnams ἔχωvipa1s εἰqo δέc ἄκωνanmsn
οἰκονοµίαnafs πιστεύωvixp1s . v.18 τίςrqnms οὖνc ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s ὁdnms µισθόςnnms
ἵναc εὐαγγελίζωvppmnms ἀδάπανοςaansn τίθηµιvsaa1s ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms
εἰςp ὁdans µήxo καταχράοµαιvnad ὁddfs ἐξουσίαndfs ἐγώrpg-s ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns .
v.19 ἐλεύθεροςanmsn γάρc εἰµίvppxnms ἐκp πᾶςagmpn πᾶςadmpn ἐµαυτοῦrxams δουλόωviaa1s
ἵναc ὁdamp πολύςaampc κερδαίνωvsaa1s . v.20 καίc γίνοµαιviad1s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὡςbo
᾿Ιουδαῖοςanmsn ἵναc ᾿Ιουδαῖοςaampn κερδαίνωvsaa1s ὁddmp ὑπόp νόµοςnams ὡςbo ὑπόp νόµοςnams
ἵναc ὁdamp ὑπόp νόµοςnams κερδαίνωvsaa1s . v.21 ὁddmp ἄνοµοςadmpn ὡςbo ἄνοµοςanmsn
µήxo εἰµίvppxnms ἄνοµοςanmsn θεόςndms ἀλλάc ἔννοµοςanmsn Χριστόςndms ἵναc κερδαίνωvsaa1s
ἄνοµοςaampn .
493 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 9. 23–10. 8
σώσω. τοῦτο δὲ ποιῶ διὰ τὸ εὐαγγέλιον, ἵνα συγκοινωνὸς αὐ- 23
τοῦ γένωµαι. οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες µὲν 24
τρέχουσιν, εἷς δὲ λαµβάνει τὸ βραβεῖον· οὕτω τρέχετε, ἵνα κατα-
λάβητε. πᾶς δὲ ὁ ἀγωνιζόµενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι 25
µὲν οὖν ἵνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν, ἡµεῖς δὲ ἄφθαρτον.
ἐγὼ τοίνυν οὕτως τρέχω ὡς οὐκ ἀδήλως, οὕτω πυκτεύω ὡς οὐκ 26
ἀέρα δέρων, ἀλλ΄ ὑπωπιάζω µου τὸ σῶµα καὶ δουλαγωγῶ, µή- 27
πως, ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιµος γένωµαι.
Οὐ θέλω δὲ ὑµᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, ὅτι οἱ πατέρες ἡµῶν 10
πάντες ὑπὸ τὴν νεφέλην ἦσαν, καὶ πάντες διὰ τῆς θαλάσσης
διῆλθον, καὶ πάντες εἰς τὸν Μωσῆν ἐβαπτίσαντο ἐν τῇ νεφέλῃ 2
καὶ ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ πάντες τὸ αὐτὸ βρῶµα πνευµατικὸν 3
ἔφαγον, καὶ πάντες τὸ αὐτὸ πόµα πνευµατικὸν ἔπιον, ἔπινον 4
γὰρ ἐκ πνευµατικῆς ἀκολουθούσης πέτρας, ἡ δὲ πέτρα ἦν ὁ
Χριστός. ἀλλ΄ οὐκ ἐν τοῖς πλείοσιν αὐτῶν εὐδόκησεν ὁ Θε- 5
ός, κατεστρώθησαν γὰρ ἐν τῇ ἐρήµῳ. ταῦτα δὲ τύποι ἡµῶν 6
ἐγενήθησαν, εἰς τὸ µὴ εἶναι ἡµᾶς ἐπιθυµητὰς κακῶν, καθὼς
κἀκεῖνοι ἐπεθύµησαν. µηδὲ εἰδωλολάτραι γίνεσθε, καθώς τι- 7
νες αὐτῶν, ὥς γέγραπται, ᾿Εκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πιεῖν,
καὶ ἀνέστησαν παίζειν. µηδὲ πορνεύωµεν, καθώς τινες αὐτῶν 8

v.22 γίνοµαιviad1s ὁddmp ἀσθενήςadmpn ὡςbo ἀσθενήςanmsn ἵναc ὁdamp ἀσθενήςaampn

κερδαίνωvsaa1s ὁddmp πᾶςadmpn γίνοµαιvixa1s ὁdnnp πᾶςannpn ἵναc πάντωςbo τι-σρι-
αµπ σῴζωvsaa1s . v.23 οὗτοςrdans δέc ποιέωvipa1s διάp ὁdans εὐαγγέλιονnans ἵναc
συγκοινωνόςanmsn αὐτόςrpgns γίνοµαιvsad1s . v.24 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnmp ἐνp στάδιονndns
τρέχωvppanmp πᾶςanmpn µένxo τρέχωvipa3p εἷςnnms δέc λαµβάνωvipa3s ὁdans βραβεῖονnans οὕτωbo
τρέχωvdpa2p ἵναc καταλαµβάνωvsaa2p . v.25 πᾶςanmsn δέc ὁdnms ἀγωνίζοµαιvppnnms πᾶςaanpn
ἐγκρατεύοµαιvipn3s ἐκεῖνοςrdnmp µένxo οὖνc ἵναc φθαρτόςaamsn στέφανοςnams λαµβάνωvsaa3p
ἐγώrpn-p δέc ἄφθαρτοςaamsn . v.26 ἐγώrpn-s τοίνυνxo οὕτωbo τρέχωvipa1s ὡςbo οὐxo ἀδήλωςbo
οὕτωbo πυκτεύωvipa1s ὡςbo οὐxo ἀήρnams δέρωvppanms . v.27 ἀλλάc ὑπωπιάζωvipa1s ἐγώrpg-s
ὁdans σῶµαnans καίc δουλαγωγέωvipa1s µή&πώςc ἄλλοςadmpn κηρύσσωvpaanms αὐτόςrpnms
ἀδόκιµοςanmsn γίνοµαιvsad1s . 10. v.1 οὐxo θέλωvipa1s δέc σύrpa-p ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp
ὅτιc ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p πᾶςanmpn ὑπόp ὁdafs νεφέληnafs εἰµίviix3p καίc πᾶςanmpn
διάp ὁdgfs θάλασσαngfs διέρχοµαιviaa3s . v.2 καίc πᾶςanmpn εἰςp ὁdams Μωϋσῆςnams
βαπτίζωviam3p ἐνp ὁddfs νεφέληndfs καίc ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs . v.3 καίc πᾶςanmpn ὁdans
αὐτόςrpans βρῶµαnans πνευµατικόςaansn ἐσθίωviaa3p . v.4 καίc πᾶςanmpn ὁdans αὐτόςrpans
πόµαnans πνευµατικόςaansn πίνωviaa3p πίνωviia3p γάρc ἐκp πνευµατικόςagfsn ἀκολουθέωvppagfs
πέτραngfs ὁdnfs δέc πέτραnnfs εἰµίviix3s ὁdnms Χριστόςnnms . v.5 ἀλλάc οὐxo ἐνp ὁddmp
πολύςadmpc αὐτόςrpgmp εὐδοκέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms καταστρώννυµιviap3p γάρc ἐνp ὁddfs
ἔρηµοςadfsn . v.6 οὗτοςrdnnp δέc τύποςnnmp ἐγώrpg-p γίνοµαιviao3p εἰςp ὁdans µήxo εἰµίvnpx
ἐγώrpa-p ἐπιθυµητήςnamp κακόςagnpn καθώςbo κἀκεῖνοςrdnmp ἐπιθυµέωviaa3p . v.7 µηδέc
nnmp vdpn2p bo rpgmp bo vixp3s
εἰδωλολάτρης γίνοµαι καθώς τι-σρινµπ αὐτός ὡς γράφω καθίζωviaa3s
ὁdnms λαόςnnms ἐσθίωvnaa καίc πίνωvnaa καίc ἀνίστηµιviaa3p παίζωvnpa .
 10. 9–21 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 494
ἐπόρνευσαν, καὶ ἔπεσον ἕν µιᾷ ἡµέρᾳ εἰκοσιτρεῖς χιλιάδες.
9 µηδὲ ἐκπειράζωµεν τὸν Χριστόν, καθώς καὶ τινες αὐτῶν ἐπεί-
10 ρασαν, καὶ ὑπὸ τῶν ὄφεων ἀπώλοντο. µηδὲ γογγύζετε, καθὼς
καὶ τινὲς αὐτῶν ἐγόγγυσαν, καὶ ἀπώλοντο ὑπὸ τοῦ ὀλοθρευ-
11 τοῦ. ταῦτα δὲ πάντα τύποι συνέβαινον ἐκείνοις, ἐγράφη δὲ
πρὸς νουθεσίαν ἡµῶν, εἰς οὓς τὰ τέλη τῶν αἰώνων κατήντησεν.
12, 13 ὥστε ὁ δοκῶν ἑστάναι, βλεπέτω µὴ πέσῃ. πειρασµὸς ὑµᾶς οὐκ
εἴληφεν εἰ µὴ ἀνθρώπινος, πιστὸς δὲ ὁ Θεός, ὃς οὐκ ἐάσει ὑµᾶς
πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε, ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασµῷ
14 καὶ τὴν ἔκβασιν, τοῦ δύνασθαι ὑµᾶς ὑπενεγκεῖν. ∆ιόπερ, ἀ-
15 γαπητοί µου, φεύγετε ἀπὸ τῆς εἰδωλολατρείας. ὡς φρονίµοις
16 λέγω, κρίνατε ὑµεῖς ὅ φηµι. τὸ ποτήριον τῆς εὐλογίας ὃ εὐλο-
γοῦµεν, οὐχὶ κοινωνία τοῦ αἵµατος τοῦ Χριστοῦ ἐστὶ· τὸν ἄρτον
17 ὃν κλῶµεν, οὐχὶ κοινωνία τοῦ σώµατος τοῦ Χριστοῦ ἐστιν· ὅτι
εἷς ἄρτος, ἓν σῶµα, οἱ πολλοί ἐσµεν, οἱ γὰρ πάντες ἐκ τοῦ ἑνὸς
18 ἄρτου µετέχοµεν. βλέπετε τὸν ᾿Ισραὴλ κατὰ σάρκα, οὐχί οἱ
19 ἐσθίοντες τὰς θυσίας κοινωνοὶ τοῦ θυσιαστηρίου εἰσί· τί οὖν
20 φηµι· ὅτι εἰδωλόν τί ἐστιν· ἢ ὅτι εἴδωλοθυτόν τί ἐστιν· ἀλλ΄ ὅτι ἃ
θύει τά ἔθνη, δαιµονίοις θύει, καὶ οὐ Θεῷ, οὐ θέλω δὲ ὑµᾶς κοι-
21 νωνοὺς τῶν δαιµονίων γίνεσθαι. οὐ δύνασθε ποτήριον Κυρίου
πίνειν καὶ ποτήριον δαιµονίων, οὐ δύνασθε τραπέζης Κυρίου

v.8 µηδέc πορνεύωvspa1p καθώςbo τι-σρινµπ αὐτόςrpgmp πορνεύωviaa3p καίc πίπτωviaa3p

ἐνp εἷςndfs ἡµέραndfs τρεῖςtn χιλιάςnnfp . v.9 µηδέc ἐκπειράζωvspa1p ὁdams Χριστόςnams
καθώςbo καίc τι-σρινµπ αὐτόςrpgmp πειράζωviaa3p καίc ὑπόp ὁdgmp ὄφιςngmp ἀπόλλυµιviam3p .
v.10 µηδέc γογγύζωvdpa2p καθώςbo καίc τι-σρινµπ αὐτόςrpgmp γογγύζωviaa3p καίc
ἀπόλλυµιviam3p ὑπόp ὁdgms ὀλοθρευτήςngms . v.11 οὗτοςrdnnp δέc πᾶςannpn τύποςnnmp
viia3p rddmp viap3s
συµβαίνω ἐκεῖνος γράφω δέ πρόςp νουθεσίαnafs ἐγώrpg-p εἰςp ὅςrramp ὁdnnp
c

τέλοςnnnp ὁdgmp αἰώνngmp καταντάωviaa3s . v.12 ὥστεc ὁdnms δοκέωvppanms ἵστηµιvnxa

βλέπωvdpa3s µήxo πίπτωvsaa3s . v.13 πειρασµόςnnms σύrpa-p οὐxo λαµβάνωvixa3s εἰqo µήxo
ἀνθρώπινοςanmsn πιστόςanmsn δέc ὁdnms θεόςnnms ὅςrrnms οὐxo ἐάωvifa3s σύrpa-p πειράζωvnap
ὑπέρp ὅςrrans δύναµαιvipn2p ἀλλάc ποιέωvifa3s σύνp ὁddms πειρασµόςndms καίc ὁdafs ἔκβασιςnafs
ὁdgms δύναµαιvnpn σύrpa-p ὑποφέρωvnaa . v.14 διόπερc ἀγαπητόςavmpn ἐγώrpg-s φεύγωvdpa2p
ἀπόp ὁdgfs εἰδωλολατρίαngfs . v.15 ὡςbo φρόνιµοςadmpn λέγωvipa1s κρίνωvdaa2p σύrpn-p
ὅςrrans φηµίvipx1s . v.16 ὁdnns ποτήριονnnns ὁdgfs εὐλογίαngfs ὅςrrans εὐλογέωvipa1p οὐχίxo
κοινωνίαnnfs ὁdgns αἷµαngns ὁdgms Χριστόςngms εἰµίvipx3s ὁdams ἄρτοςnams ὅςrrams κλάωvipa1p
οὐχίxo κοινωνίαnnfs ὁdgns σῶµαngns ὁdgms Χριστόςngms εἰµίvipx3s . v.17 ὅτιc εἷςnnms ἄρτοςnnms
εἷςnnns σῶµαnnns ὁdnmp πολύςanmpn εἰµίvipx1p ὁdnmp γάρc πᾶςanmpn ἐκp ὁdgms εἷςngms
ἄρτοςngms µετέχωvipa1p . v.18 βλέπωvdpa2p ὁdams ᾿Ισραήλtp κατάp σάρξnafs οὐχίxo ὁdnmp
ἐσθίωvppanmp ὁdafp θυσίαnafp κοινωνόςanmpn ὁdgns θυσιαστήριονngns εἰµίvipx3p . v.19 τίςrqans
οὖνc φηµίvipx1s ὅτιc εἴδωλονnnns τίςrinns εἰµίvipx3s ἤxo ὅτιc εἰδωλόθυτοςannsn τίςrinns εἰµίvipx3s .
v.20 ἀλλάc ὅτιc ὅςrranp θύωvipa3s ὁdnnp ἔθνοςnnnp δαιµόνιονndnp θύωvipa3s καίc οὐxo θεόςndms
οὐxo θέλωvipa1s δέc σύrpa-p κοινωνόςaampn ὁdgnp δαιµόνιονngnp γίνοµαιvnpn .
495 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 10. 22–11. 2
µετέχειν καὶ τραπέζης δαιµονίων. ἢ παραζηλοῦµεν τὸν Κύ- 22
ριον· µὴ ἰσχυρότεροι αὐτοῦ ἐσµεν· Πάντα µοι ἔξεστιν, ἀλλ΄ οὐ 23
πάντα συµφέρει. πάντα µοι ἔξεστιν, ἀλλ΄ οὐ πάντα οἰκοδοµεῖ.
µηδεὶς τὸ ἑαυτοῦ ζητείτω, ἀλλὰ τὸ τοῦ ἑτέρου ἕκαστος. πᾶν τὸ 24, 25
ἐν µακέλλῳ πωλούµενον ἐσθίετε, µηδὲν ἀνακρίνοντες διὰ τὴν
συνείδησιν, τοῦ γὰρ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωµα αὐτῆς. εἴ 26, 27
δὲ τις καλεῖ ὑµᾶς τῶν ἀπίστων, καὶ θέλετε πορεύεσθαι, πᾶν τὸ
παρατιθέµενον ὑµῖν ἐσθίετε, µηδὲν ἀνακρίνοντες διὰ τὴν συν-
είδησιν. ἐὰν δέ τις ὑµῖν εἴπῃ, Τοῦτο εἰδωλόθυτόν ἐστι, µὴ 28
ἐσθίετε δι΄ ἐκεῖνον τὸν µηνύσαντα καὶ τὴν συνείδησιν, τοῦ γὰρ
Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωµα αὐτῆς. συνείδησιν δὲ λέγω οὐχὶ, 29
τὴν ἑαυτοῦ, ἀλλὰ τὴν τοῦ ἑτέρου, ἱνατί γὰρ ἡ ἐλευθερία µου
κρίνεται ὑπὸ ἄλλης συνειδήσεως· εἰ δὲ ἐγὼ χάριτι µετέχω, τί 30
βλασφηµοῦµαι ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εὐχαριστῶ· εἴτε οὖν ἐσθίετε, εἴτε 31
πίνετε, εἴτε τι ποιεῖτε, πάντα εἰς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε. ἀπρό- 32
σκοποι γίνεσθε καὶ ᾿Ιουδαίοις καὶ ῞Ελλησι καὶ τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ
Θεοῦ, καθὼς κἀγὼ πάντα πᾶσιν ἀρέσκω, µὴ ζητῶν τὸ ἐµαυτοῦ 33
σύµφερον, ἀλλὰ τὸ τῶν πολλῶν, ἵνα σωθῶσιν.
µιµηταί µου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ. ᾿Επαινῶ δὲ ὑ- 11, 2
µᾶς, ἀδελφοί, ὅτι πάντα µου µέµνησθε καὶ καθὼς παρέδωκα

v.21 οὐxo δύναµαιvipn2p ποτήριονnans κύριοςngms πίνωvnpa καίc ποτήριονnans δαιµόνιονngnp

οὐxo δύναµαιvipn2p τράπεζαngfs κύριοςngms µετέχωvnpa καίc τράπεζαngfs δαιµόνιονngnp .
v.22 ἤxo παραζηλόωvipa1p ὁdams κύριοςnams µήxo ἰσχυρόςanmpc αὐτόςrpgms εἰµίvipx1p .
v.23 πᾶςannpn ἐγώrpd-s ἔξεστιvipq3s ἀλλάc οὐxo πᾶςannpn συµφέρωvipa3s πᾶςannpn
ἐγώrpd-s ἔξεστιvipq3s ἀλλάc οὐxo πᾶςannpn οἰκοδοµέωvipa3s . v.24 µηδείςanmsn ὁdans
ἑαυτοῦrxgms ζητέωvdpa3s ἀλλάc ὁdans ὁdgms ἕτεροςagmsn ἕκαστοςanmsn . v.25 πᾶςaansn
ὁdans ἐνp µάκελλονndns πωλέωvpppans ἐσθίωvdpa2p µηδείςaansn ἀνακρίνωvppanmp διάp ὁdafs
συνείδησιςnafs . v.26 ὁdgms γάρc κύριοςngms ὁdnfs γῆnnfs καίc ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgfs .
v.27 εἰqo δέc τι-σρινµσ καλέωvipa3s σύrpa-p ὁdgmp ἄπιστοςagmpn καίc θέλωvipa2p πορεύοµαιvnpn
πᾶςaansn ὁdans παρατίθηµιvpppans σύrpd-p ἐσθίωvdpa2p µηδείςaansn ἀνακρίνωvppanmp διάp ὁdafs
συνείδησιςnafs . v.28 ἐάνqo δέc τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s οὗτοςrdnns εἰδωλόθυτοςannsn
εἰµίvipx3s µήxo ἐσθίωvdpa2p διάp ἐκεῖνοςrdams ὁdams µηνύωvpaaams καίc ὁdafs συνείδησιςnafs
ὁdgms γάρc κύριοςngms ὁdnfs γῆnnfs καίc ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgfs . v.29 συνείδησιςnafs
δέc λέγωvipa1s οὐχίxo ὁdafs ἑαυτοῦrxgms ἀλλάc ὁdafs ὁdgms ἕτεροςagmsn ἵναc τίςrqnns γάρc ὁdnfs
ἐλευθερίαnnfs ἐγώrpg-s κρίνωvipp3s ὑπόp ἄλλοςagfsn συνείδησιςngfs . v.30 εἰqo δέc ἐγώrpn-s
χάριςndfs µετέχωvipa1s τίςrqans βλασφηµέωvipp1s ὑπέρp ὅςrrgns ἐγώrpn-s εὐχαριστέωvipa1s .
v.31 εἴτεc οὖνc ἐσθίωvipa2p εἴτεc πίνωvipa2p εἴτεc τι-σριανσ ποιέωvipa2p πᾶςaanpn εἰςp δόξαnafs
θεόςngms ποιέωvdpa2p . v.32 ἀπρόσκοποςanmpn γίνοµαιvdpn2p καίc ᾿Ιουδαῖοςadmpn καίc
ndmp c ddfs
῞Ελλην καί ὁ ἐκκλησίαndfs ὁdgms θεόςngms . v.33 καθώςbo κἀγώrpn-s πᾶςaanpn
πᾶςadnpn ἀρέσκωvipa1s µήxo ζητέωvppanms ὁdans ἐµαυτοῦrxgms συµφέρωvppaans ἀλλάc ὁdans
ὁdgmp πολύςagmpn ἵναc σῴζωvsap3p . 11. v.1 µιµητήςnnmp ἐγώrpg-s γίνοµαιvdpn2p καθώςbo
κἀγώrpn-s Χριστόςngms .
 11. 3–16 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 496
3 ὑµῖν τὰς παραδόσεις κατέχετε. θέλω δὲ ὑµᾶς εἰδέναι, ὅτι παν-
τὸς ἀνδρὸς ἡ κεφαλὴ ὁ Χριστός ἐστι, κεφαλὴ δὲ γυναικὸς ὁ
4 ἀνήρ, κεφαλὴ δὲ Χριστοῦ ὁ Θεός. πᾶς ἀνὴρ προσευχόµενος
ἢ προφητεύων, κατὰ κεφαλῆς ἔχων καταισχύνει τὴν κεφαλὴν
5 αὐτοῦ. πᾶσα δὲ γυνὴ προσευχοµένη ἢ προφητεύουσα ἀκατα-
καλύπτῳ τῇ κεφαλῇ, καταισχύνει τὴν κεφαλὴν ἑαυτῆς, ἓν γάρ
6 ἐστι καὶ τὸ αὐτὸ τῇ ἐξυρηµένῃ. εἰ γὰρ οὐ κατακαλύπτεται
γυνή, καὶ κειράσθω, εἰ δὲ αἰσχρὸν γυναικὶ τὸ κείρασθαι ἢ ξυ-
7 ρᾶσθαι, κατακαλυπτέσθω. ἀνὴρ µὲν γὰρ οὐκ ὀφείλει κατακα-
λύπτεσθαι τὴν κεφαλήν, εἰκὼν καὶ δόξα Θεοῦ ὑπάρχων, γυνὴ
8 δὲ δόξα ἀνδρός ἐστιν. οὐ γάρ ἐστιν ἀνὴρ ἐκ γυναικός, ἀλλὰ
9 γυνὴ ἐξ ἀνδρός, καὶ γὰρ οὐκ ἐκτίσθη ἀνὴρ διὰ τὴν γυναῖκα,
10 ἀλλὰ γυνὴ διὰ τὸν ἄνδρα, διὰ τοῦτο ὀφείλει ἡ γυνὴ ἐξουσίαν
11 ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς διὰ τοὺς ἀγγέλους. πλὴν οὔτε ἀνὴρ
12 χωρὶς γυναικός, οὔτε γυνὴ χωρὶς ἀνδρός, ἐν Κυρίῳ. ὥσπερ
γὰρ ἡ γυνὴ ἐκ τοῦ ἀνδρός, οὕτω καὶ ὁ ἀνὴρ διὰ τῆς γυναικός,
13 τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ Θεοῦ. ἐν ὑµῖν αὐτοῖς κρίνατε, πρέπον ἐστὶ
14 γυναῖκα ἀκατακάλυπτον τῷ Θεῷ προσεύχεσθαι· ἤ οὐδὲ αὐτὴ
ἡ φύσις διδάσκει ὑµᾶς, ὅτι ἀνὴρ µὲν ἐὰν κοµᾷ, ἀτιµία αὐτῷ
15 ἐστι· γυνὴ δὲ ἐὰν κοµᾷ, δόξα αὐτῇ ἐστιν. ὅτι ἡ κόµη ἀντὶ περι-
16 βολαίου δέδοται αὐτῇ. εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι, ἡµεῖς
v.2 ἐπαινέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp ὅτιc πᾶςaanpn ἐγώrpg-s µιµνῄσκοµαιvixp2p καίc
καθώςbo παραδίδωµιviaa1s σύrpd-p ὁdafp παράδοσιςnafp κατέχωvipa2p . v.3 θέλωvipa1s
δέc σύrpa-p οἶδαvnxa ὅτιc πᾶςagmsn ἀνήρngms ὁdnfs κεφαλήnnfs ὁdnms Χριστόςnnms
εἰµίvipx3s κεφαλήnnfs δέc γυνήngfs ὁdnms ἀνήρnnms κεφαλήnnfs δέc Χριστόςngms ὁdnms
θεόςnnms . v.4 πᾶςanmsn ἀνήρnnms προσεύχοµαιvppnnms ἤxo προφητεύωvppanms κατάp
κεφαλήngfs ἔχωvppanms καταισχύνωvipa3s ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms . v.5 πᾶςanfsn δέc
γυνήnnfs προσεύχοµαιvppnnfs ἤxo προφητεύωvppanfs ἀκατακάλυπτοςadfsn ὁddfs κεφαλήndfs
καταισχύνωvipa3s ὁdafs κεφαλήnafs ἑαυτοῦrxgfs εἷςnnns γάρc εἰµίvipx3s καίc ὁdnns αὐτόςrpnns
ὁddfs ξυράοµαιvpxpdfs . v.6 εἰqo γάρc οὐxo κατακαλύπτωvipp3s γυνήnnfs καίc κείρωvdam3s
εἰqo δέc αἰσχρόςannsn γυνήndfs ὁdnns κείρωvnam ἤxo ξυράοµαιvnpp κατακαλύπτωvdpp3s .
v.7 ἀνήρnnms µένxo γάρc οὐxo ὀφείλωvipa3s κατακαλύπτωvnpp ὁdafs κεφαλήnafs εἰκώνnnfs
καίc δόξαnnfs θεόςngms ὑπάρχωvppanms γυνήnnfs δέc δόξαnnfs ἀνήρngms εἰµίvipx3s . v.8 οὐxo
γάρc εἰµίvipx3s ἀνήρnnms ἐκp γυνήngfs ἀλλάc γυνήnnfs ἐκp ἀνήρngms . v.9 καίc γάρc οὐxo
viap3s nnms p dafs nafs c nnfs p dams
κτίζω ἀνήρ διά ὁ γυνή ἀλλά γυνή διά ὁ ἀνήρnams . v.10 διάp
οὗτοςrdans ὀφείλωvipa3s ὁdnfs γυνήnnfs ἐξουσίαnafs ἔχωvnpa ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs διάp ὁdamp
ἄγγελοςnamp . v.11 πλήνbo οὔτεc ἀνήρnnms χωρίςbo γυνήngfs οὔτεc γυνήnnfs χωρίςbo ἀνήρngms
ἐνp κύριοςndms . v.12 ὥσπερbo γάρc ὁdnfs γυνήnnfs ἐκp ὁdgms ἀνήρngms οὕτωbo καίc ὁdnms
ἀνήρnnms διάp ὁdgfs γυνήngfs ὁdnnp δέc πᾶςannpn ἐκp ὁdgms θεόςngms . v.13 ἐνp σύrpd-p
rpdmp vdaa2p vppqnns vipx3s nafs aafsn ddms
αὐτός κρίνω πρέπω εἰµί γυνή ἀκατακάλυπτος ὁ θεόςndms
προσεύχοµαιvnpn . v.14 ὁxo οὐδέbo αὐτόςrpnfs ὁdnfs φύσιςnnfs διδάσκωvipa3s σύrpa-p ὅτιc
ἀνήρnnms µένxo ἐάνqo κοµάωvspa3s ἀτιµίαnnfs αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s . v.15 γυνήnnfs δέc
ἐάνqo κοµάωvspa3s δόξαnnfs αὐτόςrpdfs εἰµίvipx3s ὅτιc ὁdnfs κόµηnnfs ἀντίp περιβόλαιονngns
δίδωµιvixp3s αὐτόςrpdfs .
497 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 11. 17–27
τοιαύτην συνήθειαν οὐκ ἔχοµεν, οὐδὲ αἱ ἐκκλησίαι τοῦ Θεοῦ.
Τοῦτο δὲ παραγγέλλων οὐκ ἐπαινῶ, ὅτι οὐκ εἰς τὸ κρεῖττον ἀλ᾿λ 17
εἰς τὸ ἧττον συνέρχεσθε. πρῶτον µὲν γὰρ συνερχοµένων ὑµῶν 18
ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, ἀκούω σχίσµατα ἐν ὑµῖν ὑπάρχειν, καὶ µέρος
τι πιστεύω. δεῖ γὰρ καὶ αἱρέσεις ἐν ὑµῖν εἶναι, ἵνα οἱ δόκι- 19
µοι φανεροὶ γένωνται ἐν ὑµῖν. συνερχοµένων οὖν ὑµῶν ἐπὶ 20
τὸ αὐτὸ, οὐκ ἔστι Κυριακὸν δεῖπνον φαγεῖν. ἕκαστος γὰρ τὸ 21
ἴδιον δεῖπνον προλαµβάνει ἐν τῷ φαγεῖν, καὶ ὃς µὲν πεινᾷ, ὃς
δὲ µεθύει. µὴ γὰρ οἰκίας οὐκ ἔχετε εἰς τὸ ἐσθίειν καὶ πίνειν· ἢ 22
τῆς ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ καταφρονεῖτε, καὶ καταισχύνετε τοὺς
µὴ ἔχοντας· τί ὑµῖν εἴπω· ἐπαινέσω ὑµᾶς ἐν τούτῳ· οὐκ ἐπαι-
νῶ. ἐγὼ γὰρ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου, ὃ καὶ παρέδωκα 23
ὑµῖν, ὅτι ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς ἐν τῇ νυκτὶ ᾗ παρεδίδοτο ἔλαβεν
ἄρτον, καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε, καὶ εἶπε, Λάβετε, φαγετε, 24
τοῦτό µού ἐστι τὸ σῶµα τὸ ὑπὲρ ὑµῶν κλώµενον, τοῦτο ποιεῖτε
εἰς τὴν ἐµὴν ἀνάµνησιν. ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον, µετὰ τὸ 25
δειπνῆσαι, λέγων, Τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐστὶν ἐν
τῷ ἐµῷ αἵµατι, τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἂν πίνητε, εἰς τὴν ἐµὴν
ἀνάµνησιν. ὁσάκις γὰρ ἂν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον, καὶ τὸ 26
ποτήριον τοῦτο πίνητε, τὸν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε
ἄχρις οὗ ἂν ἔλθῃ. ὥστε ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ 27

v.16 εἰqo δέc τι-σρινµσ δοκέωvipa3s φιλόνεικοςanmsn εἰµίvnpx ἐγώrpn-p τοιοῦτοςrdafs

συνήθειαnafs οὐxo ἔχωvipa1p οὐδέbo ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp ὁdgms θεόςngms . v.17 οὗτοςrdans
δέc παραγγέλλωvppanms οὐxo ἐπαινέωvipa1s ὅτιc οὐxo εἰςp ὁdans κρείττωνaansn ἀλλάc εἰςp ὁdans
ἡττάοµαιaansn συνέρχοµαιvipn2p . v.18 πρῶτοςbo µένxo γάρc συνέρχοµαιvppngmp σύrpg-p ἐνp
ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἀκούωvipa1s σχίσµαnanp ἐνp σύrpd-p ὑπάρχωvnpa καίc µέροςnans τι-σρι-
ανσ πιστεύωvipa1s . v.19 δεῖvipq3s γάρc καίc αἵρεσιςnnfp ἐνp σύrpd-p εἰµίvnpx ἵναc ὁdnmp
δόκιµοςanmpn φανερόςanmpn γίνοµαιvsad3p ἐνp σύrpd-p . v.20 συνέρχοµαιvppngmp οὖνc σύrpg-p
ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans οὐxo εἰµίvipx3s κυριακόςaansn δεῖπνονnans ἐσθίωvnaa . v.21 ἕκαστοςanmsn
γάρc ὁdans ἴδιοςaamsn δεῖπνονnans προλαµβάνωvipa3s ἐνp ὁddms ἐσθίωvnaa καίc ὅςrrnms µένxo
πεινάωvipa3s ὅςrrnms δέc µεθύωvipa3s . v.22 µήxo γάρc οἰκίαnafp οὐxo ἔχωvipa2p εἰςp
dans vnpa c vnpa xo dgfs
ὁ ἐσθίω καί πίνω ἤ ὁ ἐκκλησίαngfs ὁdgms θεόςngms καταφρονέωvipa2p καίc
καταισχύνωvipa2p ὁdamp µήxo ἔχωvppaamp τίςrqans σύrpd-p λέγωvsaa1s ἐπαινέωvsaa1s σύrpa-p ἐνp
οὗτοςrddns οὐxo ἐπαινέωvipa1s . v.23 ἐγώrpn-s γάρc παραλαµβάνωviaa1s ἀπόp ὁdgms κύριοςngms
ὅςrrans καίc παραδίδωµιviaa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ὁddfs νύξndfs
ὅςrrdfs παραδίδωµιviip3s λαµβάνωviaa3s ἄρτοςnams . v.24 καίc εὐχαριστέωvpaanms κλάωviaa3s
καίc λέγωviaa3s λαµβάνωvdaa2p ἐσθίωvdaa2p οὗτοςrdnns ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnns σῶµαnnns
ὁdnns ὑπέρp σύrpg-p κλάωvpppnns οὗτοςrdans ποιέωvdpa2p εἰςp ὁdafs ἐµόςrsafs ἀνάµνησιςnafs .
v.25 ὡσαύτωςbo καίc ὁdnns ποτήριονnnns µετάp ὁdans δειπνέωvnaa λέγωvppanms οὗτοςrdnns ὁdnns
ποτήριονnnns ὁdnfs καινόςanfsn διαθήκηnnfs εἰµίvipx3s ἐνp ὁddns ἐµόςrsdns αἷµαndns οὗτοςrdans
ποιέωvdpa2p ὁσάκιςbo ἄνxo πίνωvspa2p εἰςp ὁdafs ἐµόςrsafs ἀνάµνησιςnafs . v.26 ὁσάκιςbo γάρc
ἄνxo ἐσθίωvspa2p ὁdams ἄρτοςnams οὗτοςrdams καίc ὁdans ποτήριονnans οὗτοςrdans πίνωvspa2p
ὁdams θάνατοςnams ὁdgms κύριοςngms καταγγέλλωvipa2p ἄχριp ὅςbo ἄνxo ἔρχοµαιvsaa3s .
 11. 28–12. 8 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 498
τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώµατος καὶ
28 αἵµατος τοῦ Κυρίου. δοκιµαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν, καὶ
29 οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω, ὁ
γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως, κρίµα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει,
30 µὴ διακρίνων τὸ σῶµα τοῦ Κυρίου. διὰ τοῦτο ἐν ὑµῖν πολλοὶ
31 ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι, καὶ κοιµῶνται ἱκανοί. εἰ γὰρ ἑαυτοὺς
32 διεκρίνοµεν, οὐκ ἂν ἐκρινόµεθα, κρινόµενοι δὲ, ὑπὸ Κυρίου
33 παιδευόµεθα, ἵνα µὴ σὺν τῷ κόσµῳ κατακριθῶµεν. ὥστε, ἀ-
δελφοί µου, συνερχόµενοι εἰς τὸ φαγεῖν, ἀλλήλους ἐκδέχεσθε.
34 εἴ δέ τις πεινᾷ, ἐν οἴκῳ ἐσθιέτω, ἵνα µὴ εἰς κρίµα συνέρχησθε.
τὰ δὲ λοιπὰ, ὡς ἂν ἔλθω, διατάξοµαι.
12 Περὶ δὲ τῶν πνευµατικῶν, ἀδελφοί, οὐ θέλω ὑµᾶς ἀγνοεῖν.
2 οἴδατε ὅτι ἔθνη ἦτε πρὸς τὰ εἴδωλα τὰ ἄφωνα, ὡς ἂν ἤγεσθε
3 ἀπαγόµενοι. διὸ γνωρίζω ὑµῖν, ὅτι οὐδεὶς ἐν Πνεύµατι Θε-
οῦ λαλῶν λέγει, ἀνάθεµα ᾿Ιησοῦν, καὶ οὐδεὶς δύναται εἰπεῖν,
4 Κύριον ᾿Ιησοῦν, εἰ µὴ ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ. ∆ιαιρέσεις δὲ χα-
5 ρισµάτων εἰσί, τὸ δὲ αὐτὸ Πνεῦµα. καὶ διαιρέσεις διακονιῶν
6 εἰσι, καὶ ὁ αὐτὸς Κύριος. καὶ διαιρέσεις ἐνεργηµάτων εἰσίν, ὁ
7 δὲ αὐτὸς ἐστι Θεός, ὁ ἐνεργῶν τὰ πάντα ἐν πᾶσιν. ἑκάστῳ δὲ
8 δίδοται ἡ φανέρωσις τοῦ Πνεύµατος πρὸς τὸ συµφέρον. ᾧ µὲν
γὰρ διὰ τοῦ Πνεύµατος δίδοται λόγος σοφίας, ἄλλῳ δὲ λόγος

v.27 ὥστεc ὅςrrnms ἄνxo ἐσθίωvspa3s ὁdams ἄρτοςnams οὗτοςrdams ἤxo πίνωvspa3s ὁdans
ποτήριονnans ὁdgms κύριοςngms ἀναξίωςbo ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s ὁdgns σῶµαngns καίc αἷµαngns
ὁdgms κύριοςngms . v.28 δοκιµάζωvdpa3s δέc ἄνθρωποςnnms ἑαυτοῦrxams καίc οὕτωbo ἐκp
ὁdgms ἄρτοςngms ἐσθίωvdpa3s καίc ἐκp ὁdgns ποτήριονngns πίνωvdpa3s . v.29 ὁdnms γάρc
ἐσθίωvppanms καίc πίνωvppanms ἀναξίωςbo κρίµαnans ἑαυτοῦrxdms ἐσθίωvipa3s καίc πίνωvipa3s
µήxo διακρίνωvppanms ὁdans σῶµαnans ὁdgms κύριοςngms . v.30 διάp οὗτοςrdans ἐνp
σύrpd-p πολύςanmpn ἀσθενήςanmpn καίc ἄρρωστοςanmpn καίc κοιµάοµαιvipp3p ἱκανόςanmpn .
v.31 εἰqo γάρc ἑαυτοῦrxamp διακρίνωviia1p οὐxo ἄνxo κρίνωviip1p . v.32 κρίνωvpppnmp
δέc ὑπόp κύριοςngms παιδεύωvipp1p ἵναc µήxo σύνp ὁddms κόσµοςndms κατακρίνωvsap1p .
v.33 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s συνέρχοµαιvppnnmp εἰςp ὁdans ἐσθίωvnaa ἀλλήλωνreamp
ἐκδέχοµαιvdpn2p . v.34 εἰqo δέc τι-σρινµσ πεινάωvipa3s ἐνp οἶκοςndms ἐσθίωvdpa3s ἵναc µήxo
εἰςp κρίµαnans συνέρχοµαιvspn2p ὁdanp δέc λοιπόςaanpn ὡςbo ἄνxo ἔρχοµαιvsaa1s διατάσσωvifd1s .
12. v.1 περίp δέc ὁdgnp πνευµατικόςagnpn ἀδελφόςnvmp οὐxo θέλωvipa1s σύrpa-p ἀγνοέωvnpa .
v.2 οἶδαvixa2p ὅτιc ἔθνοςnnnp εἰµίviix2p πρόςp ὁdanp εἴδωλονnanp ὁdanp ἄφωνοςaanpn ὡςbo ἄνxo
ἄγωviip2p ἀπάγωvpppnmp . v.3 διόc γνωρίζωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὐδείςanfsn ἐνp πνεῦµαndns
ngms vppanms
θεός λαλέω λέγωvipa3s ἀνάθεµαnnns ᾿Ιησοῦςnams καίc οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s
λέγωvnaa κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams εἰqo µήxo ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.4 διαίρεσιςnnfp δέc
χάρισµαngnp εἰµίvipx3p ὁdnns δέc αὐτόςrpnns πνεῦµαnnns . v.5 καίc διαίρεσιςnnfp διακονίαngfp
εἰµίvipx3p καίc ὁdnms αὐτόςrpnms κύριοςnnms . v.6 καίc διαίρεσιςnnfp ἐνέργηµαngnp εἰµίvipx3p
ὁdnms δέc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s θεόςnnms ὁdnms ἐνεργέωvppanms ὁdanp πᾶςaanpn ἐνp πᾶςadnpn .
v.7 ἕκαστοςadmsn δέc δίδωµιvipp3s ὁdnfs φανέρωσιςnnfs ὁdgns πνεῦµαngns πρόςp ὁdans
συµφέρωvppaans .
499 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 12. 9–21
γνώσεως, κατὰ τὸ αὐτὸ Πνεῦµα, ἑτέρῳ δὲ πίστις, ἐν τῷ αὐτῷ 9
Πνεύµατι, ἄλλῳ δὲ χαρίσµατα ἰαµάτων ἐν τῷ αὐτῷ πνεύµατι,
ἄλλῳ δὲ ἐνεργήµατα δυνάµεων, ἄλλῳ δὲ προφητεία, ἄλλῳ δὲ 10
διακρίσεις πνευµάτων, ἑτέρῳ δὲ γένη γλωσσῶν, ἄλλῳ δὲ ἑρ-
µηνεία γλωσσῶν, πάντα δὲ ταῦτα ἐνεργεῖ τὸ ἓν καὶ τὸ αὐτὸ 11
Πνεῦµα, διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθὼς βούλεται. Καθάπερ γὰρ 12
τὸ σῶµα ἕν ἐστι, καὶ µέλη ἔχει πολλὰ, πάντα δὲ τὰ µέλη τοῦ σώ-
µατος τοῦ ἑνός, πολλὰ ὄντα, ἕν ἐστι σῶµα, οὕτω καὶ ὁ Χριστός,
καὶ γὰρ ἐν ἑνὶ Πνεύµατι ἡµεῖς πάντες εἰς ἓν σῶµα ἐβαπτίσθη- 13
µεν, εἴτε ᾿Ιουδαῖοι εἴτε ῞Ελληνες, εἴτε δοῦλοι εἴτε ἐλεύθεροι,
καὶ πάντες εἰς ἓν Πνεῦµα ἐποτίσθηµεν. καὶ γὰρ τὸ σῶµα οὐκ 14
ἔστιν ἓν µέλος ἀλλὰ πολλά. ἐὰν εἴπῃ ὁ πούς, ῞Οτι οὐκ εἰµὶ 15
χείρ, οὐκ εἰµὶ ἐκ τοῦ σώµατος, οὐ παρὰ τοῦτο οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ
σώµατος, καὶ ἐὰν εἴπῃ τὸ οὖς, ῞Οτι οὐκ εἰµὶ ὀφθαλµός, οὐκ 16
εἰµὶ ἐκ τοῦ σώµατος, οὐ παρὰ τοῦτο οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ σώµα-
τος· εἰ ὅλον τὸ σῶµα ὀφθαλµός, ποῦ ἡ ἀκοή· εἰ ὅλον ἀκοή, 17
ποῦ ἡ ὄσφρησις· νυνὶ δὲ ὁ Θεὸς ἔθετο τὰ µέλη, ἓν ἕκαστον 18
αὐτῶν, ἐν τῷ σώµατι, καθὼς ἠθέλησεν. εἰ δὲ ἦν τὰ πάντα ἓν 19
µέλος, ποῦ τὸ σῶµα· νῦν δὲ πολλὰ µὲν µέλη, ἓν δὲ σῶµα. οὐ 20, 21
δύναται δὲ ὀφθαλµὸς εἰπεῖν τῇ χειρί, Χρείαν σου οὐκ ἔχω, ἢ

v.8 ὅςrrdms µένxo γάρc διάp ὁdgns πνεῦµαngns δίδωµιvipp3s λόγοςnnms σοφίαngfs ἄλλοςadmsn
δέc λόγοςnnms γνῶσιςngfs κατάp ὁdans αὐτόςrpans πνεῦµαnans . v.9 ἕτεροςadmsn δέc πίστιςnnfs
ἐνp ὁddns αὐτόςrpdns πνεῦµαndns ἄλλοςadmsn δέc χάρισµαnnnp ἴαµαngnp ἐνp ὁddns αὐτόςrpdns
πνεῦµαndns . v.10 ἄλλοςadmsn δέc ἐνέργηµαnnnp δύναµιςngfp ἄλλοςadmsn δέc προφητείαnnfs
ἄλλοςadmsn δέc διάκρισιςnnfp πνεῦµαngnp ἕτεροςadmsn δέc γένοςnnnp γλῶσσαngfp ἄλλοςadmsn
δέc ἑρµηνείαnnfs γλῶσσαngfp . v.11 πᾶςaanpn δέc οὗτοςrdanp ἐνεργέωvipa3s ὁdnns εἷςnnns καίc
ὁdnns αὐτόςrpnns πνεῦµαnnns διαιρέωvppanns ἴδιοςadfsn ἕκαστοςadmsn καθώςbo βούλοµαιvipn3s .
v.12 καθάπερbo γάρc ὁdnns σῶµαnnns εἷςnnns εἰµίvipx3s καίc µέλοςnanp ἔχωvipa3s πολύςaanpn
πᾶςannpn δέc ὁdnnp µέλοςnnnp ὁdgns σῶµαngns ὁdgns εἷςngns πολύςannpn εἰµίvppxnnp εἷςnnns
εἰµίvipx3s σῶµαnnns οὕτωbo καίc ὁdnms Χριστόςnnms . v.13 καίc γάρc ἐνp εἷςndns πνεῦµαndns
ἐγώrpn-p πᾶςanmpn εἰςp εἷςnans σῶµαnans βαπτίζωviap1p εἴτεc ᾿Ιουδαῖοςanmpn εἴτεc ῞Ελληνnnmp
εἴτεc δοῦλοςnnmp εἴτεc ἐλεύθεροςanmpn καίc πᾶςanmpn εἰςp εἷςnans πνεῦµαnans ποτίζωviap1p .
v.14 καίc γάρc ὁdnns σῶµαnnns οὐxo εἰµίvipx3s εἷςnnns µέλοςnnns ἀλλάc πολύςannpn .
v.15 ἐάνqo λέγωvsaa3s ὁdnms πούςnnms ὅτιc οὐxo εἰµίvipx1s χείρnnfs οὐxo εἰµίvipx1s ἐκp ὁdgns
σῶµαngns οὐxo παράp οὗτοςrdans οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgns σῶµαngns . v.16 καίc ἐάνqo
λέγωvsaa3s ὁdnns οὖςnnns ὅτιc οὐxo εἰµίvipx1s ὀφθαλµόςnnms οὐxo εἰµίvipx1s ἐκp ὁdgns σῶµαngns
οὐxo παράp οὗτοςrdans οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgns σῶµαngns . v.17 εἰqo ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns
ὀφθαλµόςnnms ποῦxo ὁdnfs ἀκοήnnfs εἰqo ὅλοςannsn ἀκοήnnfs ποῦxo ὁdnfs ὄσφρησιςnnfs .
v.18 νυνίbo δέc ὁdnms θεόςnnms τίθηµιviam3s ὁdanp µέλοςnanp εἷςnnns ἕκαστοςannsn αὐτόςrpgnp
ἐνp ὁddns σῶµαndns καθώςbo θέλωviaa3s . v.19 εἰqo δέc εἰµίviix3s ὁdnnp πᾶςannpn εἷςnnns
nnns xo dnns nnns
µέλος ποῦ ὁ σῶµα . v.20 νῦνbo δέc πολύςannpn µένxo µέλοςnnnp εἷςnnns δέc
σῶµαnnns .
 12. 22–13. 2 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 500
22 πάλιν ἡ κεφαλὴ τοῖς ποσί, Χρείαν ὑµῶν οὐκ ἔχω, ἀλλὰ πολλῷ
µᾶλλον τὰ δοκοῦντα µέλη τοῦ σώµατος ἀσθενέστερα ὑπάρχειν,
23 ἀναγκαῖά ἐστι, καὶ ἃ δοκοῦµεν ἀτιµότερα εἶναι τοῦ σώµατος,
τούτοις τιµὴν περισσοτέραν περιτίθεµεν, καὶ τὰ ἀσχήµονα ἡ-
24 µῶν εὐσχηµοσύνην περισσοτέραν ἔχει, τὰ δὲ εὐσχήµονα ἡµῶν
οὐ χρείαν ἔχει, ἀλ᾿λ ὁ Θεὸς συνεκέρασε τὸ σῶµα, τῷ ὑστερουντι
25 περισσοτέραν δοὺς τιµήν, ἵνα µὴ ᾖ σχίσµα ἐν τῷ σώµατι, ἀλλὰ
26 τὸ αὐτὸ ὑπὲρ ἀλλήλων µεριµνῶσι τὰ µέλη. καὶ εἴτε πάσχει ἓν
µέλος, συµπάσχει πάντα τὰ µέλη, εἴτε δοξάζεται ἓν µέλος, συγ-
27 χαίρει πάντα τὰ µέλη. ὑµεῖς δέ ἐστε σῶµα Χριστοῦ, καὶ µέλη
28 ἐκ µέρους. καὶ οὓς µὲν ἔθετο ὁ Θεὸς ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ πρῶτον
ἀποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, ἔπειτα
δυνάµεις, εἶτα χαρίσµατα ἰαµάτων, ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις,
29 γένη γλωσσῶν. µὴ πάντες ἀπόστολοι· µὴ πάντες προφῆται·
30 µὴ πάντες διδάσκαλοι· µὴ πάντες δυνάµεις· µὴ πάντες χα-
ρίσµατα ἔχουσιν ἰαµάτων· µὴ πάντες γλώσσαις λαλοῦσι· µὴ
31 πάντες διερµηνεύουσι· ζηλοῦτε δὲ τὰ χαρίσµατα τὰ κρείττονα.
καὶ ἔτι καθ΄ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑµῖν δείκνυµι.
13 ᾿Εὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων,
ἀγάπην δὲ µὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύµβαλον ἀλαλά-
2 ζον. καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν, καὶ εἰδῶ τὰ µυστήρια πάντα

v.21 οὐxo δύναµαιvipn3s δέc ὀφθαλµόςnnms λέγωvnaa ὁddfs χείρndfs χρείαnafs σύrpg-s οὐxo
ἔχωvipa1s ἤxo πάλινbo ὁdnfs κεφαλήnnfs ὁddmp πούςndmp χρείαnafs σύrpg-p οὐxo ἔχωvipa1s .
v.22 ἀλλάc πολύςadnsn µᾶλλονbo ὁdnnp δοκέωvppannp µέλοςnnnp ὁdgns σῶµαngns ἀσθενήςannpc
ὑπάρχωvnpa ἀναγκαῖοςannpn εἰµίvipx3s . v.23 καίc ὅςrranp δοκέωvipa1p ἄτιµοςaanpc εἰµίvnpx
dgns ngns rddnp nafs
ὁ σῶµα οὗτος τιµή περισσόςaafsc περιτίθηµιvipa1p καίc ὁdnnp ἀσχήµωνannpn
ἐγώrpg-p εὐσχηµοσύνηnafs περισσόςaafsc ἔχωvipa3s . v.24 ὁdnnp δέc εὐσχήµωνannpn ἐγώrpg-p
xo nafs vipa3s c dnms nnms
οὐ χρεία ἔχω ἀλλά ὁ θεός συγκεράννυµιviaa3s ὁdans σῶµαnans ὁddms
ὑστερέωvpppdms περισσόςaafsc δίδωµιvpaanms τιµήnafs . v.25 ἵναc µήxo εἰµίvspx3s σχίσµαnnns
ἐνp ὁddns σῶµαndns ἀλλάc ὁdans αὐτόςrpans ὑπέρp ἀλλήλωνregnp µεριµνάωvspa3p ὁdnnp
µέλοςnnnp . v.26 καίc εἴτεc πάσχωvipa3s εἷςnnns µέλοςnnns συµπάσχωvipa3s πᾶςannpn ὁdnnp
µέλοςnnnp εἴτεc δοξάζωvipp3s εἷςnnns µέλοςnnns συγχαίρωvipa2s πᾶςannpn ὁdnnp µέλοςnnnp .
v.27 σύrpn-p δέc εἰµίvipx2p σῶµαnnns Χριστόςngms καίc µέλοςnnnp ἐκp µέροςngns . v.28 καίc
ὅςrramp µένxo τίθηµιviam3s ὁdnms θεόςnnms ἐνp ὁddfs ἐκκλησίαndfs πρῶτοςbo ἀπόστολοςnamp
δεύτεροςbo προφήτηςnamp τρίτοςbo διδάσκαλοςnamp ἔπειταbo δύναµιςnafp εἶταbo χάρισµαnanp
ἴαµαngnp ἀντίληµψιςnafp κυβέρνησιςnafp γένοςnanp γλῶσσαngfp . v.29 µήxo πᾶςanmpn
ἀπόστολοςnnmp µήxo πᾶςanmpn προφήτηςnnmp µήxo πᾶςanmpn διδάσκαλοςnnmp µήxo πᾶςanmpn
δύναµιςnnfp . v.30 µήxo πᾶςanmpn χάρισµαnnnp ἔχωvipa3p ἴαµαngnp µήxo πᾶςanmpn γλῶσσαndfp
λαλέωvipa3p µήxo πᾶςanmpn διερµηνεύωvipa3p . v.31 ζηλόωvdpa2p δέc ὁdanp χάρισµαnanp ὁdanp
κρείττωνaanpn καίc ἔτιbo κατάp ὑπερβολήnafs ὁδόςnafs σύrpd-p δείκνυµιvipa1s . 13. v.1 ἐάνqo
ὁddfp γλῶσσαndfp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp λαλέωvspa1s καίc ὁdgmp ἄγγελοςngmp ἀγάπηnafs δέc µήxo
ἔχωvspa1s γίνοµαιvixa1s χαλκόςnnms ἠχέωvppanms ἤxo κύµβαλονnnns ἀλαλάζωvppanns .
501 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 13. 3–14. 2
καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη
µεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ µὴ ἔχω, οὐδέν εἰµι. καὶ ἐὰν ψωµίσω 3
πάντα τὰ ὑπάρχοντά µου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶµά µου ἵνα
καυθήσωµαι, ἀγάπην δὲ µὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦµαι. ἡ ἀγάπη 4
µακροθυµεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη, οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περ-
περεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχηµονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, 5
οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδι- 6
κίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ, πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, 7
πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑποµένει. ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει. 8
εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται, εἴτε γλῶσσαι, παύσον-
ται, εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται. ἐκ µέρους γὰρ γινώσκοµεν, 9
καὶ ἐκ µέρους προφητεύοµεν, ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τότε 10
τὸ ἐκ µέρους καταργηθήσεται. ὅτε ἤµην νήπιος, ὡς νήπιος 11
ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόµην, ὅτε δέ
γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. βλέποµεν γὰρ ἄρτι 12
δι΄ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγµατι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον,
ἄρτι γινώσκω ἐκ µέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσοµαι καθὼς καὶ ἐπε-
γνώσθην. νυνὶ δὲ µένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα, 13
µείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.
∆ιώκετε τὴν ἀγάπην, ζηλοῦτε δὲ τὰ πνευµατικά, µᾶλλον δὲ 14
ἵνα προφητεύητε. ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις λαλεῖ, 2

v.2 καίc ἐάνqo ἔχωvspa1s προφητείαnafs καίc οἶδαvsxa1s ὁdanp µυστήριονnanp πᾶςaanpn καίc
πᾶςaafsn ὁdafs γνῶσιςnafs καίc ἐάνqo ἔχωvspa1s πᾶςaafsn ὁdafs πίστιςnafs ὥστεc ὄροςnanp
µεθίστηµιvnpa ἀγάπηnafs δέc µήxo ἔχωvspa1s οὐδείςannsn εἰµίvipx1s . v.3 καίc ἐάνqo
ψωµίζωvsaa1s πᾶςaanpn ὁdanp ὑπάρχωvppaanp ἐγώrpg-s καίc ἐάνqo παραδίδωµιvsaa1s ὁdans
σῶµαnans ἐγώrpg-s ἵναc καίωvsfp1s ἀγάπηnafs δέc µήxo ἔχωvspa1s οὐδείςaansn ὠφελέωvipp1s .
v.4 ὁdnfs ἀγάπηnnfs µακροθυµέωvipa3s χρηστεύοµαιvipn3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs οὐxo ζηλόωvipa3s
ὁdnfs ἀγάπηnnfs οὐxo περπερεύοµαιvipn3s οὐxo φυσιόωvipp3s . v.5 οὐxo ἀσχηµονέωvipa3s
xo vipa3s danp rxgfs xo vipp3s
οὐ ζητέω ὁ ἑαυτοῦ οὐ παροξύνω οὐ λογίζοµαιvipn3s ὁdans κακόςaansn .
xo

v.6 οὐxo χαίρωvipa3s ἐπίp ὁddfs ἀδικίαndfs συγχαίρωvipa2s δέc ὁddfs ἀλήθειαndfs . v.7 πᾶςaanpn
στέγωvipa3s πᾶςaanpn πιστεύωvipa3s πᾶςaanpn ἐλπίζωvipa3s πᾶςaanpn ὑποµένωvipa3s . v.8 ὁdnfs
ἀγάπηnnfs οὐδέποτεbo ἐκπίπτωvipa3s εἴτεc δέc προφητείαnnfp καταργέωvifp3p εἴτεc γλῶσσαnnfp
παύωvifd3p εἴτεc γνῶσιςnnfs καταργέωvifp3s . v.9 ἐκp µέροςngns γάρc γινώσκωvipa1p καίc
p ngns vipa1p
ἐκ µέρος προφητεύω . v.10 ὅταν δέc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdans τέλειοςaansn τότεbo
c

ὁdnns ἐκp µέροςngns καταργέωvifp3s . v.11 ὅτεbo εἰµίviix1s νήπιοςanmsn ὡςbo νήπιοςanmsn
viia1s bo anmsn viia1s
λαλέω ὡς νήπιος φρονέω ὡςbo νήπιοςanmsn λογίζοµαιviin1s ὅτεbo δέc
γίνοµαιvixa1s ἀνήρnnms καταργέωvixa1s ὁdanp ὁdgms νήπιοςagmsn . v.12 βλέπωvipa1p γάρc
bo p ngns p ndns bo c nans
ἄρτι διά ἔσοπτρον ἐν αἴνιγµα τότε δέ πρόσωπον πρόςp πρόσωπονnans
ἄρτιbo γινώσκωvipa1s ἐκp µέροςngns τότεbo δέc ἐπιγινώσκωvifd1s καθώςbo καίc ἐπιγινώσκωviap1s .
v.13 νυνίbo δέc µένωvipa3s πίστιςnnfs ἐλπίςnnfs ἀγάπηnnfs ὁdnnp τρεῖςnnnp οὗτοςrdnnp µέγαςanfsc
δέc οὗτοςrdgfp ὁdnfs ἀγάπηnnfs . 14. v.1 διώκωvdpa2p ὁdafs ἀγάπηnafs ζηλόωvdpa2p δέc ὁdanp
πνευµατικόςaanpn µᾶλλονbo δέc ἵναc προφητεύωvspa2p .
 14. 3–14 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 502
ἀλλὰ τῶ Θεῷ, οὐδεὶς γὰρ ἀκούει, πνεύµατι δὲ λαλεῖ µυστήρια.
3 ὁ δὲ προφητεύων ἀνθρώποις λαλεῖ οἰκοδοµὴν καὶ παράκλη-
4 σιν καὶ παραµυθίαν. ὁ λαλῶν γλώσσῃ ἑαυτὸν οἰκοδοµεῖ, ὁ
5 δὲ προφητεύων ἐκκλησίαν οἰκοδοµεῖ. θέλω δὲ πάντας ὑµᾶς
λαλεῖν γλώσσαις, µᾶλλον δὲ ἵνα προφητεύητε, µείζων γὰρ ὁ
προφητεύων ἢ ὁ λαλῶν γλώσσαις, ἐκτὸς εἰ µὴ διερµηνεύῃ, ἵνα
6 ἡ ἐκκλησία οἰκοδοµὴν λάβῃ. νυνὶ δέ, ἀδελφοί, ἐὰν ἔλθω πρὸς
ὑµᾶς γλώσσαις λαλῶν, τί ὑµᾶς ὠφελήσω, ἐὰν µὴ ὑµῖν λαλήσω
ἢ ἐν ἀποκαλύψει, ἢ ἐν γνώσει, ἢ ἐν προφητείᾳ ἢ ἐν διδαχῇ·
7 ὅµως τὰ ἄψυχα φωνὴν διδόντα, εἴτε αὐλὸς, εἴτε κιθάρα, ἐὰν δι-
αστολὴν τοῖς φθόγγοις µὴ δῷ, πῶς γνωσθήσεται τὸ αὐλούµενον
8 ἢ τὸ κιθαριζόµενον· καὶ γὰρ ἐὰν ἄδηλον φωνὴν σάλπιγξ δῷ, τίς
9 παρασκευάσεται εἰς πόλεµον· οὕτω καὶ ὑµεῖς διὰ τῆς γλώσσης
ἐὰν µὴ εὔσηµον λόγον δῶτε, πῶς γνωσθήσεται τὸ λαλούµενον·
10 ἔσεσθε γὰρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες. τοσαῦτα, εἰ τύχοι γένη φωνῶν
11 ἐστιν ἐν κόσµῳ καὶ οὐδὲν ἄφωνον, ἐὰν οὖν µὴ εἰδῶ τὴν δύνα-
µιν τῆς φωνῆς, ἔσοµαι τῷ λαλοῦντι βάρβαρος, καὶ ὁ λαλῶν ἐν
12 ἐµοὶ βάρβαρος. οὕτω καὶ ὑµεῖς, ἐπεὶ ζηλωταί ἐστε πνευµάτων,
πρὸς τὴν οἰκοδοµὴν τῆς ἐκκλησίας ζητεῖτε ἵνα περισσεύητε.
13, 14 διόπερ ὁ λαλῶν γλώσσῃ προσευχέσθω ἵνα διερµηνεύῃ. ἐὰν
γὰρ προσεύχωµαι γλώσσῃ, τὸ πνεῦµά µου προσεύχεται, ὁ δὲ

v.2 ὁdnms γάρc λαλέωvppanms γλῶσσαndfs οὐxo ἄνθρωποςndmp λαλέωvipa3s ἀλλάc ὁddms
θεόςndms οὐδείςanfsn γάρc ἀκούωvipa3s πνεῦµαndns δέc λαλέωvipa3s µυστήριονnanp . v.3 ὁdnms
δέc προφητεύωvppanms ἄνθρωποςndmp λαλέωvipa3s οἰκοδοµήnafs καίc παράκλησιςnafs καίc
παραµυθίαnafs . v.4 ὁdnms λαλέωvppanms γλῶσσαndfs ἑαυτοῦrxams οἰκοδοµέωvipa3s ὁdnms
δέc προφητεύωvppanms ἐκκλησίαnafs οἰκοδοµέωvipa3s . v.5 θέλωvipa1s δέc πᾶςaampn
rpa-p vnpa ndfp
σύ λαλέω γλῶσσα µᾶλλον δέ ἵνα προφητεύωvspa2p µέγαςanmsc γάρc ὁdnms
bo c c

προφητεύωvppanms ἤxo ὁdnms λαλέωvppanms γλῶσσαndfp ἐκτόςbo εἰqo µήxo διερµηνεύωvspa3s

ἵναc ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs οἰκοδοµήnafs λαµβάνωvsaa3s . v.6 νυνίbo δέc ἀδελφόςnvmp
ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa1s πρόςp σύrpa-p γλῶσσαndfp λαλέωvppanms τίςrqans σύrpa-p ὠφελέωvifa1s
ἐάνqo µήxo σύrpd-p λαλέωvsaa1s ἤxo ἐνp ἀποκάλυψιςndfs ἤxo ἐνp γνῶσιςndfs ἤxo ἐνp
προφητείαndfs ἤxo ἐνp διδαχήndfs . v.7 ὅµωςc ὁdnnp ἄψυχοςannpn φωνήnafs δίδωµιvppannp
εἴτεc αὐλόςnnms εἴτεc κιθάραnnfs ἐάνqo διαστολήnafs ὁddmp φθόγγοςndmp µήxo δίδωµιvsaa3s
πῶςbo γινώσκωvifp3s ὁdnns αὐλέωvpppnns ἤxo ὁdnns κιθαρίζωvpppnns . v.8 καίc γάρc
ἐάνqo ἄδηλοςaafsn φωνήnafs σάλπιγξnnfs δίδωµιvsaa3s τίςrqnms παρασκευάζωvifd3s εἰςp
πόλεµοςnams . v.9 οὕτωbo καίc σύrpn-p διάp ὁdgfs γλῶσσαngfs ἐάνqo µήxo εὔσηµοςaamsn
λόγοςnams δίδωµιvsaa2p πῶςbo γινώσκωvifp3s ὁdnns λαλέωvpppnns εἰµίvifx2p γάρc εἰςp ἀήρnams
λαλέωvppanmp . v.10 τοσοῦτοςrdnnp εἰqo τυγχάνωvoaa3s γένοςnnnp φωνήngmp εἰµίvipx3s ἐνp
ndms
κόσµος καί οὐδείςannsn ἄφωνοςannsn . v.11 ἐάνqo οὖνc µήxo οἶδαvsxa1s ὁdafs δύναµιςnafs
c

ὁdgfs φωνήngfs εἰµίvifx1s ὁddms λαλέωvppadms βάρβαροςanmsn καίc ὁdnms λαλέωvppanms ἐνp
ἐγώrpd-s βάρβαροςanmsn . v.12 οὕτωbo καίc σύrpn-p ἐπείc ζηλωτήςnnmp εἰµίvipx2p πνεῦµαngnp
πρόςp ὁdafs οἰκοδοµήnafs ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ζητέωvdpa2p ἵναc περισσεύωvspa2p . v.13 διόπερc
ὁdnms λαλέωvppanms γλῶσσαndfs προσεύχοµαιvdpn3s ἵναc διερµηνεύωvspa3s .
503 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 14. 15–25
νοῦς µου ἄκαρπός ἐστι. τί οὖν ἐστι· προσεύξοµαι τῷ πνεύ- 15
µατι, προσεύξοµαι δὲ καὶ τῷ νοΐ, ψαλῶ τῷ πνεύµατι, ψαλῶ δὲ
καὶ τῷ νοΐ. ἐπεὶ ἐὰν εὐλογήσῃς τῷ πνεύµατι, ὁ ἀναπληρῶν 16
τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου πῶς ἐρεῖ τὸ ᾿Αµήν ἐπὶ τῇ σῇ εὐχαριστίᾳ,
ἐπειδὴ τί λέγεις οὐκ οἶδε· σὺ µὲν γὰρ καλῶς εὐχαριστεῖς, ἀλλ΄ 17
ὁ ἕτερος οὐκ οἰκοδοµεῖται. εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ µου, πάντων 18
ὑµῶν µᾶλλον γλώσσαις λαλῶν, ἀλ᾿λ ἐν ἐκκλησίᾳ θέλω πέντε 19
λόγους διὰ τοῦ νοός µου λαλῆσαι, ἵνα καὶ ἄλλους κατηχήσω, ἢ
µυρίους λόγους ἐν γλώσσῃ. ᾿Αδελφοί, µὴ παιδία γίνεσθε ταῖς 20
φρεσίν, ἀλλὰ τῇ κακίᾳ νηπιάζετε, ταῖς δὲ φρεσὶ τέλειοι γίνεσθε.
ἐν τῷ νόµῳ γέγραπται ὅτι ᾿Εν ἑτερογλώσσοις καὶ ἐν χείλεσιν 21
ἑτέροις λαλήσω τῷ λαῷ τούτῳ, καὶ οὐδ΄ οὕτως εἰσακούσονταί
µου, λέγει Κύριος. ὥστε αἱ γλῶσσαι εἰς σηµεῖόν εἰσιν, οὐ τοῖς 22
πιστεύουσιν, ἀλλὰ τοῖς ἀπίστοις, ἡ δὲ προφητεία, οὐ τοῖς ἀπί-
στοις, ἀλλὰ τοῖς πιστεύουσιν. ἐὰν οὖν συνέλθῃ ἡ ἐκκλησία 23
ὅλη ἐπὶ τὸ αὐτὸ, καὶ πάντες γλώσσαις λαλῶσιν, εἰσέλθωσι δὲ
ἰδιῶται ἢ ἄπιστοι. οὐκ ἐροῦσιν ὅτι µαίνεσθε· ἐὰν δὲ πάντες 24
προφητεύωσιν, εἰσέλθῃ δέ τις ἄπιστος ἢ ἰδιώτης, ἐλέγχεται ὑ-
πὸ πάντων, ἀνακρίνεται ὑπὸ πάντων, καὶ ούτω τὰ κρυπτὰ τῆς 25
καρδίας αὐτοῦ φανερὰ γίνεται, καὶ οὕτω πεσὼν ἐπὶ πρόσωπον
προσκυνήσει τῷ Θεῷ, ἀπαγγέλλων ὅτι ὁ Θεὸς ὄντως ἐν ὑµῖν

v.14 ἐάνqo γάρc προσεύχοµαιvspn1s γλῶσσαndfs ὁdnns πνεῦµαnnns ἐγώrpg-s προσεύχοµαιvipn3s

ὁdnms δέc νοῦςnnms ἐγώrpg-s ἄκαρποςanmsn εἰµίvipx3s . v.15 τίςrqnns οὖνc εἰµίvipx3s
προσεύχοµαιvifd1s ὁddns πνεῦµαndns προσεύχοµαιvifd1s δέc καίc ὁddms νοῦςndms ψάλλωvifa1s
ὁddns πνεῦµαndns ψάλλωvifa1s δέc καίc ὁddms νοῦςndms . v.16 ἐπείc ἐάνqo εὐλογέωvsaa2s
ὁddns πνεῦµαndns ὁdnms ἀναπληρόωvppanms ὁdams τόποςnams ὁdgms ἰδιώτηςngms πῶςbo
λέγωvifa3s ὁdans ἀµήνth ἐπίp ὁddfs σόςrsdfs εὐχαριστίαndfs ἐπειδήc τίςrqans λέγωvipa2s οὐxo
οἶδαvixa3s . v.17 σύrpn-s µένxo γάρc καλῶςbo εὐχαριστέωvipa2s ἀλλάc ὁdnms ἕτεροςanmsn οὐxo
οἰκοδοµέωvipp3s . v.18 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-s πᾶςagmpn σύrpg-p µᾶλλονbo
γλῶσσαndfp λαλέωvppanms . v.19 ἀλλάc ἐνp ἐκκλησίαndfs θέλωvipa1s πέντεtn λόγοςnamp διάp
ὁdgms νοῦςngms ἐγώrpg-s λαλέωvnaa ἵναc καίc ἄλλοςaampn κατηχέωvsaa1s ἤxo µυρίοςaampn
λόγοςnamp ἐνp γλῶσσαndfs . v.20 ἀδελφόςnvmp µήxo παιδίονnnnp γίνοµαιvdpn2p ὁddfp
ndfp c ddfs ndfs
φρήν ἀλλά ὁ κακία νηπιάζωvdpa2p ὁddfp δέc φρήνndfp τέλειοςanmpn γίνοµαιvdpn2p .
v.21 ἐνp ὁddms νόµοςndms γράφωvixp3s ὅτιc ἐνp ἑτερόγλωσσοςadmpn καίc ἐνp χεῖλοςndnp
ἕτεροςadnpn λαλέωvifa1s ὁddms λαόςndms οὗτοςrddms καίc οὐδέbo οὕτωbo εἰσακούωvifd3p ἐγώrpg-s
λέγωvipa3s κύριοςnnms . v.22 ὥστεc ὁdnfp γλῶσσαnnfp εἰςp σηµεῖονnans εἰµίvipx3p οὐxo ὁddmp
πιστεύωvppadmp ἀλλάc ὁddmp ἄπιστοςadmpn ὁdnfs δέc προφητείαnnfs οὐxo ὁddmp ἄπιστοςadmpn
ἀλλάc ὁddmp πιστεύωvppadmp . v.23 ἐάνqo οὖνc συνέρχοµαιvsaa3s ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs
ὅλοςanfsn ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans καίc πᾶςanmpn γλῶσσαndfp λαλέωvspa3p εἰσέρχοµαιvsaa3p δέc
ἰδιώτηςnnmp ἤxo ἄπιστοςanmpn οὐxo λέγωvifa3p ὅτιc µαίνοµαιvipn2p . v.24 ἐάνqo δέc πᾶςanmpn
προφητεύωvspa3p εἰσέρχοµαιvsaa3s δέc τι-σρινµσ ἄπιστοςanmsn ἤxo ἰδιώτηςnnma ἐλέγχωvipp3s
ὑπόp πᾶςagmpn ἀνακρίνωvipp3s ὑπόp πᾶςagmpn .
 14. 26–39 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 504
26 ἐστι. Τί οὖν ἐστιν, ἀδελφοί· ὅταν συνέρχησθε, ἕκαστος ὑµῶν
ψαλµὸν ἔχει, διδαχὴν ἔχει, γλῶσσαν ἔχει, ἀποκάλυψιν ἔχει,
27 ἑρµηνείαν ἔχει. πάντα πρὸς οἰκοδοµὴν γενέσθω. εἴτε γλώσσῃ
τις λαλεῖ, κατὰ δύο ἢ τὸ πλεῖστον τρεῖς, καὶ ἀνὰ µέρος, καὶ εἷς
28 διερµηνευέτω, ἐὰν δὲ µὴ ᾖ διερµηνευτής, σιγάτω ἐν ἐκκλη-
29 σίᾳ, ἑαυτῷ δὲ λαλείτω καὶ τῷ Θεῷ. προφῆται δὲ δύο ἢ τρεῖς
30 λαλείτωσαν, καὶ οἱ ἄλλοι διακρινέτωσαν. ἐὰν δὲ ἄλλῳ ἀπο-
31 καλυφθῇ καθηµένῳ, ὁ πρῶτος σιγάτω. δύνασθε γὰρ καθ΄ ἕνα
πάντες προφητεύειν, ἵνα πάντες µανθάνωσι, καὶ πάντες παρα-
32 καλῶνται, καὶ πνεύµατα προφητῶν προφήταις ὑποτάσσεται.
33 οὐ γάρ ἐστιν ἀκαταστασίας ὁ Θεὸς, ἀλ᾿λ εἰρήνης, ὡς ἐν πάσαις
34 ταῖς ἐκκλησίαις τῶν ἁγίων, Αἱ γυναῖκες ὑµῶν ἐν ταῖς ἐκκλη-
σίαις σιγάτωσαν, οὐ γὰρ ἐπιτέτραπται αὐταῖς λαλεῖν, ἀλ᾿λ ὑπο-
35 τάσσεσθαι, καθὼς καὶ ὁ νόµος λέγει. εἰ δέ τι µαθεῖν θέλουσιν,
ἐν οἴκῳ τοὺς ἰδίους ἄνδρας ἐπερωτάτωσαν, αἰσχρὸν γάρ ἐστι
36 γυναιξὶν ἐν ἐκκλησίᾳ λαλεῖν. ἢ ἀφ΄ ὑµῶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ
37 ἐξῆλθεν· ἢ εἰς ὑµᾶς µόνους κατήντησεν· Εἴ τις δοκεῖ προ-
φήτης εἶναι ἢ πνευµατικός, ἐπιγινωσκέτω ἃ γράφω ὑµῖν, ὅτι
38, 39 τοῦ Κυρίου εἰσὶν ἐντολαί, εἰ δέ τις ἀγνοεῖ, ἀγνοέιτω. ῞Ωστε,
ἀδελφοί, ζηλοῦτε τὸ προφητεύειν, καὶ τὸ λαλεῖν γλώσσαις µὴ

v.25 καίc οὕτωbo ὁdnnp κρυπτόςannpn ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgms φανερόςannpn

γίνοµαιvipn3s καίc οὕτωbo πίπτωvpaanms ἐπίp πρόσωπονnans προσκυνέωvifa3s ὁddms θεόςndms
ἀπαγγέλλωvppanms ὅτιc ὁdnms θεόςnnms ὄντωςbo ἐνp σύrpd-p εἰµίvipx3s . v.26 τίςrqnns
οὖνc εἰµίvipx3s ἀδελφόςnvmp ὅτανc συνέρχοµαιvspn2p ἕκαστοςanmsn σύrpg-p ψαλµόςnams
ἔχωvipa3s διδαχήnafs ἔχωvipa3s γλῶσσαnafs ἔχωvipa3s ἀποκάλυψιςnafs ἔχωvipa3s ἑρµηνείαnafs
ἔχωvipa3s πᾶςannpn πρόςp οἰκοδοµήnafs γίνοµαιvdad3s . v.27 εἴτεc γλῶσσαndfs τι-σ-
ρινµσ λαλέωvipa3s κατάp δύοtn ἤxo ὁdans πολύςaansn τρεῖςnnmp καίc ἀνάp µέροςnans
καίc εἷςnnms διερµηνεύωvdpa3s . v.28 ἐάνqo δέc µήxo εἰµίvspx3s διερµηνευτήςnnms
vdpa3s p ndfs
σιγάω ἐν ἐκκλησία ἑαυτοῦrxdms δέc λαλέωvdpa3s καίc ὁddms θεόςndms .
v.29 προφήτηςnnmp δέc δύοtn ἤxo τρεῖςnnmp λαλέωvdpa3p καίc ὁdnmp ἄλλοςanmpn
διακρίνωvdpa3p . v.30 ἐάνqo δέc ἄλλοςadmsn ἀποκαλύπτωvsap3s κάθηµαιvppndms ὁdnms
πρῶτοςanmsn σιγάωvdpa3s . v.31 δύναµαιvipn2p γάρc κατάp εἷςnams πᾶςanmpn προφητεύωvnpa
ἵναc πᾶςanmpn µανθάνωvspa3p καίc πᾶςanmpn παρακαλέωvspp3p . v.32 καίc πνεῦµαnnnp
προφήτηςngmp προφήτηςndmp ὑποτάσσωvipp3s . v.33 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s ἀκαταστασίαngfs
ὁdnms θεόςnnms ἀλλάc εἰρήνηngfs ὡςbo ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdgmp ἅγιοςagmpn .
v.34 ὁdnfp γυνήnnfp σύrpg-p ἐνp ὁddfp ἐκκλησίαndfp σιγάωvdpa3p οὐxo γάρc ἐπιτρέπωvixp3s
αὐτόςrpdfp λαλέωvnpa ἀλλάc ὑποτάσσωvnpm καθώςbo καίc ὁdnms νόµοςnnms λέγωvipa3s .
v.35 εἰqo δέc τι-σριννσ µανθάνωvnaa θέλωvipa3p ἐνp οἶκοςndms ὁdamp ἴδιοςaampn ἀνήρnamp
ἐπερωτάωvdpa3p αἰσχρόςannsn γάρc εἰµίvipx3s γυνήndfp ἐνp ἐκκλησίαndfs λαλέωvnpa .
v.36 ἤxo ἀπόp σύrpg-p ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa3s ἤxo εἰςp σύrpa-p
µόνοςaampn καταντάωviaa3s . v.37 εἰqo τι-σρινµσ δοκέωvipa3s προφήτηςnnms εἰµίvnpx
ἤxo πνευµατικόςanmsn ἐπιγινώσκωvdpa3s ὅςrranp γράφωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdgms κύριοςngms
εἰµίvipx3p ἐντολήnnfp . v.38 εἰqo δέc τι-σρινµσ ἀγνοέωvipa3s ἀγνοέωvdpa3s .
505 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 14. 40–15. 14
κωλύετε, πάντα εὐσχηµόνως καὶ κατὰ τάξιν γινέσθω. 40
Γνωρίζω δὲ ὑµῖν, ἀδελφοί, τὸ εὐαγγέλιον ὃ εὐηγγελισάµην 15
ὑµῖν, ὃ καὶ παρελάβετε, ἐν ᾧ καὶ ἑστήκατε, δι΄ οὗ καὶ σώζε- 2
σθε, τίνι λόγῳ εὐηγγελισάµην ὑµῖν, εἰ κατέχετε, ἐκτὸς εἰ µὴ
εἰκῇ ἐπιστεύσατε. παρέδωκα γὰρ ὑµῖν ἐν πρώτοις, ὃ καὶ πα- 3
ρέλαβον, ὅτι Χριστὸς ἀπέθανεν ὑπὲρ τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν κατὰ
τὰς γραφάς, καὶ ὅτι ἐτάφη, καὶ ὅτι ἐγήγερται τῇ τρίτῃ ἡµέ- 4
ρᾳ κατὰ τὰς γραφάς, καὶ ὅτι ὤφθη Κηφᾷ, εἶτα τοῖς δώδεκα, 5
ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ, ἐξ ὧν οἱ 6
πλείους µένουσιν ἕως ἄρτι, τινὲς δὲ καὶ ἐκοιµήθησαν, ἔπειτα 7
ὤφθη ᾿Ιακώβῳ, εἶτα τοῖς ἀποστόλοις πᾶσιν, ἔσχατον δὲ πάντων 8
ὡσπερεὶ τῷ ἐκτρώµατι ὤφθη κἀµοί. ἐγὼ γάρ εἰµι ὁ ἐλάχιστος 9
τῶν ἀποστόλων, ὃς οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς καλεῖσθαι ἀπόστολος, διότι
ἐδίωξα τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ. χάριτι δὲ Θεοῦ εἰµι ὅ εἰµι, 10
καὶ ἡ χάρις αὐτοῦ ἡ εἰς ἐµὲ οὐ κενὴ ἐγενήθη, ἀλλὰ περισσότε-
ρον αὐτῶν πάντων ἐκοπίασα, οὐκ ἐγὼ δὲ ἀλ᾿λ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ
ἡ σὺν ἐµοί. εἴτε οὖν ἐγὼ, εἴτε ἐκεῖνοι, οὕτω κηρύσσοµεν καὶ 11
οὕτως ἐπιστεύσατε. Εἰ δὲ Χριστὸς κηρύσσεται ὅτι ἐκ νεκρῶν 12
ἐγήγερται, πῶς λέγουσι τινες ἐν ὑµῖν ὅτι ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ
ἔστιν· εἰ δὲ ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν, οὐδὲ Χριστὸς ἐγή- 13
γερται, εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα τὸ κήρυγµα 14

v.39 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ζηλόωvdpa2p ὁdans προφητεύωvnpa καίc ὁdans λαλέωvnpa γλῶσσαndfp
µήxo κωλύωvdpa2p . v.40 πᾶςannpn εὐσχηµόνωςbo καίc κατάp τάξιςnafs γίνοµαιvdpn3s .
15. v.1 γνωρίζωvipa1s δέc σύrpd-p ἀδελφόςnvmp ὁdans εὐαγγέλιονnans ὅςrrans εὐαγγελίζωviam1s
σύrpd-p ὅςrrans καίc παραλαµβάνωviaa2p ἐνp ὅςrrdns καίc ἵστηµιvixa2p . v.2 διάp ὅςrrgns
καίc σῴζωvipp2p τίςridms λόγοςndms εὐαγγελίζωviam1s σύrpd-p εἰqo κατέχωvipa2p ἐκτόςbo εἰqo
µήxo εἰκῇbo πιστεύωviaa2p . v.3 παραδίδωµιviaa1s γάρc σύrpd-p ἐνp πρῶτοςadmpn ὅςrrans
καίc παραλαµβάνωviaa1s ὅτιc Χριστόςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s ὑπέρp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p
κατάp ὁdafp γραφήnafp . v.4 καίc ὅτιc θάπτωviap3s καίc ὅτιc ἐγείρωvixp3s ὁddfs τρίτοςadfsn
ἡµέραndfs κατάp ὁdafp γραφήnafp . v.5 καίc ὅτιc ὁράωviap3s Κηφᾶςndms εἶταbo ὁddmp δώδεκαtn .
v.6 ἔπειταbo ὁράωviap3s ἐπάνωbo πεντακόσιοιndmp ἀδελφόςndmp ἐφάπαξbo ἐκp ὅςrrgmp ὁdnmp
πολύςanmpc µένωvipa3p ἕωςc ἄρτιbo τι-σρινµπ δέc καίc κοιµάοµαιviap3p . v.7 ἔπειταbo
ὁράωviap3s ᾿Ιάκωβοςndms εἶταbo ὁddmp ἀπόστολοςndmp πᾶςadmpn . v.8 ἔσχατοςaamsn δέc
πᾶςagmpn ὡσπερείbo ὁddns ἔκτρωµαndns ὁράωviap3s κἀγώrpd-s . v.9 ἐγώrpn-s γάρc εἰµίvipx1s
ὁdnms ἐλάχιστοςanmsn ὁdgmp ἀπόστολοςngmp ὅςrrnms οὐxo εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn καλέωvnpp
ἀπόστολοςnnms διότιc διώκωviaa1s ὁdafs ἐκκλησίαnafs ὁdgms θεόςngms . v.10 χάριςndfs δέc
θεόςngms εἰµίvipx1s ὅςrrnns εἰµίvipx1s καίc ὁdnfs χάριςnnfs αὐτόςrpgms ὁdnfs εἰςp ἐγώrpa-s οὐxo
κενόςanfsn γίνοµαιviao3s ἀλλάc περισσόςaamsc αὐτόςrpgmp πᾶςagmpn κοπιάωviaa1s οὐxo ἐγώrpn-s
δέc ἀλλάc ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms θεόςngms ὁdnfs σύνp ἐγώrpd-s . v.11 εἴτεc οὖνc ἐγώrpn-s εἴτεc
ἐκεῖνοςrdnmp οὕτωbo κηρύσσωvipa1p καίc οὕτωbo πιστεύωviaa2p . v.12 εἰqo δέc Χριστόςnnms
κηρύσσωvipp3s ὅτιc ἐκp νεκρόςagmpn ἐγείρωvixp3s πῶςbo λέγωvipa3p τι-σρινµπ ἐνp σύrpd-p ὅτιc
ἀνάστασιςnnfs νεκρόςagmpn οὐxo εἰµίvipx3s . v.13 εἰqo δέc ἀνάστασιςnnfs νεκρόςagmpn οὐxo
εἰµίvipx3s οὐδέbo Χριστόςnnms ἐγείρωvixp3s .
 15. 15–28 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 506
15 ἡµῶν, κενὴ δὲ καὶ ἡ πίστις ὑµῶν, εὑρισκόµεθα δὲ καὶ ψευ-
δοµάρτυρες τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἐµαρτυρήσαµεν κατὰ τοῦ Θεοῦ ὅτι
ἤγειρε τὸν Χριστόν, ὃν οὐκ ἤγειρεν, εἴπερ ἄρα νεκροὶ οὐκ ἐγεί-
16 ρονται. εἰ γὰρ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται, οὐδὲ Χριστὸς ἐγήγερται,
17 εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, µαταία ἡ πίστις ὑµῶν, ἔτι ἐστὲ ἐν
18 ταῖς ἁµαρτίαις ὑµῶν. ἄρα καὶ οἱ κοιµηθέντες ἐν Χριστῷ ἀπώ-
19 λοντο. εἰ ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ ἠλπικότες ἐσµὲν ἐν Χριστῷ µόνον,
20 ἐλεεινότεροι πάντων ἀνθρώπων ἐσµέν. Νυνὶ δὲ Χριστὸς ἐγή-
21 γερται ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιµηµένων ἐγένετο. ἐπειδὴ
γὰρ δι΄ ἀνθρώπου ὁ θάνατος, καὶ δι΄ ἀνθρώπου ἀνάστασις νε-
22 κρῶν. ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ ᾿Αδὰµ πάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτω
23 καὶ ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται. ἕκαστος δὲ ἐν τῷ
ἰδίῳ τάγµατι, ἀπαρχὴ Χριστός, ἔπειτα οἱ Χριστοῦ ἐν τῇ πα-
24 ρουσίᾳ αὐτοῦ. εἶτα τὸ τέλος, ὅταν παραδῷ τὴν βασιλείαν τῷ
Θεῷ καὶ πατρί, ὅταν καταργήσῃ πᾶσαν ἀρχὴν καὶ πᾶσαν ἐξ-
25 ουσίαν καὶ δύναµιν. δεῖ γὰρ αὐτὸν βασιλεύειν, ἄχρις οὗ ἄν
26 θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ. ἔσχατος ἐ-
27 χθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος. Πάντα γὰρ ὑπέταξεν ὑπὸ τοὺς
πόδας αὐτοῦ. ὅταν δὲ εἴπῃ ὅτι Πάντα ὑποτέτακται, δῆλον ὅτι
28 ἐκτὸς τοῦ ὑποτάξαντος αὐτῷ τὰ πάντα. ὅταν δὲ ὑποταγῇ αὐτῷ
τὰ πάντα, τότε καὶ αὐτὸς ὁ υἱὸς ὑποταγήσεται τῷ ὑποτάξαντι

v.14 εἰqo δέc Χριστόςnnms οὐxo ἐγείρωvixp3s κενόςannsn ἄραxo ὁdnns κήρυγµαnnns ἐγώrpg-p
κενόςanfsn δέc καίc ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p . v.15 εὑρίσκωvipp1p δέc καίc ψευδόµαρτυςnnmp
ὁdgms θεόςngms ὅτιc µαρτυρέωviaa1p κατάp ὁdgms θεόςngms ὅτιc ἐγείρωviaa3s ὁdams Χριστόςnams
ὅςrrams οὐxo ἐγείρωviaa3s εἴπερqo ἄραxo νεκρόςanmpn οὐxo ἐγείρωvipp3p . v.16 εἰqo γάρc
νεκρόςanmpn οὐxo ἐγείρωvipp3p οὐδέbo Χριστόςnnms ἐγείρωvixp3s . v.17 εἰqo δέc Χριστόςnnms
οὐxo ἐγείρωvixp3s µάταιοςanfsn ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p ἔτιbo εἰµίvipx2p ἐνp ὁddfp ἁµαρτίαndfp
σύrpg-p . v.18 ἄραxo καίc ὁdnmp κοιµάοµαιvpapnmp ἐνp Χριστόςndms ἀπόλλυµιviam3p .
v.19 εἰqo ἐνp ὁddfs ζωήndfs οὗτοςrddfs ἐλπίζωvpxanmp εἰµίvipx1p ἐνp Χριστόςndms µόνοςbo
ἐλεεινόςanmpc πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp εἰµίvipx1p . v.20 νυνίbo δέc Χριστόςnnms ἐγείρωvixp3s
ἐκp νεκρόςagmpn ἀπαρχήnnfs ὁdgmp κοιµάοµαιvpxpgmp γίνοµαιviad3s . v.21 ἐπειδήc γάρc
διάp ἄνθρωποςngms ὁdnms θάνατοςnnms καίc διάp ἄνθρωποςngms ἀνάστασιςnnfs νεκρόςagmpn .
v.22 ὥσπερbo γάρc ἐνp ὁddms ᾿Αδάµtp πᾶςanmpn ἀποθνῄσκωvipa3p οὕτωbo καίc ἐνp ὁddms
Χριστόςndms πᾶςanmpn ζῳοποιέωvifp3p . v.23 ἕκαστοςanmsn δέc ἐνp ὁddns ἴδιοςadmsn τάγµαndns
ἀπαρχήnnfs Χριστόςnnms ἔπειταbo ὁdnmp Χριστόςngms ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs αὐτόςrpgms .
v.24 εἶταbo ὁdnns τέλοςnnns ὅτανc παραδίδωµιvsaa3s ὁdafs βασιλείαnafs ὁddms θεόςndms
καίc πατήρndms ὅτανc καταργέωvsaa3s πᾶςaafsn ἀρχήnafs καίc πᾶςaafsn ἐξουσίαnafs καίc
δύναµιςnafs . v.25 δεῖvipq3s γάρc αὐτόςrpams βασιλεύωvnpa ἄχριp ὅςbo ἄνxo τίθηµιvsaa3s
aampn damp
πᾶς ὁ ἐχθρόςaampn ὑπόp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms . v.26 ἔσχατοςanmsn
ἐχθρόςanmsn καταργέωvipp3s ὁdnms θάνατοςnnms . v.27 πᾶςaanpn γάρc ὑποτάσσωviaa3s ὑπόp
ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms ὅτανc δέc λέγωvsaa3s ὅτιc πᾶςannpn ὑποτάσσωvixp3s δῆλοςannsn ὅτιc
ἐκτόςbo ὁdgms ὑποτάσσωvpaagms αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn .
507 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 15. 29–41
αὐτῷ τὰ πάντα, ἵνα ᾖ ὁ Θεὸς τὰ πάντα ἐν πᾶσιν. ᾿Επεὶ τί ποι- 29
ήσουσιν οἱ βαπτιζόµενοι ὑπὲρ τῶν νεκρῶν· εἰ ὅλως νεκροὶ οὐκ
ἐγείρονται, τί καὶ βαπτίζονται ὑπὲρ τῶν νεκρῶν· τί καὶ ἡµεῖς 30
κινδυνεύοµεν πᾶσαν ὥραν· καθ΄ ἡµέραν ἀποθνήσκω, νὴ τὴν 31
ὑµετέραν καύχησιν, ἣν ἔχω ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡµῶν.
εἰ κατὰ ἄνθρωπον ἐθηριοµάχησα ἐν ᾿Εφέσῳ, τί µοι τὸ ὄφελος, 32
εἰ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται, φάγωµεν καὶ πίωµεν, αὔριον γὰρ ἀ-
ποθνήσκοµεν. µὴ πλανᾶσθε, Φθείρουσιν ἤθη χρησ᾿θ ὁµιλίαι 33
κακαί. ἐκνήψατε δικαίως καὶ µὴ ἁµαρτάνετε, ἀγνωσίαν γὰρ 34
Θεοῦ τινες ἔχουσι, πρὸς ἐντροπὴν ὑµῖν λέγω. ἀλλ΄ ἐρεῖ τις, 35
Πῶς ἐγείρονται οἱ νεκροί· ποίῳ δὲ σώµατι ἔρχονται· ῎Αφρον, 36
σὺ ὃ σπείρεις, οὐ ζωοποιεῖται ἐὰν µὴ ἀποθάνῃ, καὶ ὃ σπείρεις, 37
οὐ τὸ σῶµα τὸ γενησόµενον σπείρεις, ἀλλὰ γυµνὸν κόκκον εἰ
τύχοι, σίτου ἤ τινος τῶν λοιπῶν, ὁ δὲ Θεὸς αὐτῷ δίδωσι σῶµα 38
καθὼς ἠθέλησε, καὶ ἑκάστῳ τῶν σπερµάτων τὸ ἴδιον σῶµα. οὐ 39
πᾶσα σὰρξ ἡ αὐτὴ σάρξ, ἀλλὰ ἄλλη µὲν σὰρξ ἀνθρώπων, ἄλλη
δὲ σὰρξ κτηνῶν, ἄλλη δὲ ἰχθύων, ἄλλη δὲ πτηνῶν. καὶ σώ- 40
µατα ἐπουράνια, καὶ σώµατα ἐπίγεια, ἀλλ΄ ἑτέρα µὲν ἡ τῶν
ἐπουρανίων δόξα, ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων. ἄλλη δόξα ἡλίου, 41
καὶ ἄλλη δόξα σελήνης, καὶ ἄλλη δόξα ἀστέρων, ἀστὴρ γὰρ

v.28 ὅτανc δέc ὑποταγήvsap3s αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn τότεbo καίc αὐτόςrpnms ὁdnms
υἱόςnnms ὑποτάσσωvifp3s ὁddms ὑποτάσσωvpaadms αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn ἵναc εἰµίvspx3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdnnp πᾶςannpn ἐνp πᾶςadnpn . v.29 ἐπείc τίςrqans ποιέωvifa3p ὁdnmp
βαπτίζωvpppnmp ὑπέρp ὁdgmp νεκρόςagmpn εἰqo ὅλωςbo νεκρόςanmpn οὐxo ἐγείρωvipp3p τίςrqans
καίc βαπτίζωvipp3p ὑπέρp ὁdgmp νεκρόςagmpn . v.30 τίςrqans καίc ἐγώrpn-p κινδυνεύωvipa1p
πᾶςaafsn ὥραnafs . v.31 κατάp ἡµέραnafs ἀποθνῄσκωvipa1s νήxo ὁdafs ὑµέτεροςrsafs
καύχησιςnafs ὅςrrafs ἔχωvipa1s ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p .
v.32 εἰqo κατάp ἄνθρωποςnams θηριοµαχέωviaa1s ἐνp ῎Εφεσοςndfs τίςrqnns ἐγώrpd-s ὁdnns
ὄφελοςnnns εἰqo νεκρόςanmpn οὐxo ἐγείρωvipp3p ἐσθίωvsaa1p καίc πίνωvsaa1p αὔριονbo γάρc
ἀποθνῄσκωvipa1p . v.33 µήxo πλανάωvdpp2p φθείρωvipa3p ἦθοςnanp χρηστόςaanpn ὁµιλίαnnfp
κακόςanfpn . v.34 ἐκνήφωvdaa2p δικαίωςbo καίc µήxo ἁµαρτάνωvipa2p ἀγνωσίαnafs γάρc
θεόςngms τι-σρινµπ ἔχωvipa3p πρόςp ἐντροπήnafs σύrpd-p λέγωvipa1s . v.35 ἀλλάc λέγωvifa3s
τι-σρινµσ πῶςbo ἐγείρωvipp3p ὁdnmp νεκρόςanmpn ποῖοςrqdns δέc σῶµαndns ἔρχοµαιvipn3p .
v.36 ἄφρωνavmsn σύrpn-s ὅςrrnns σπείρωvipa2s οὐxo ζῳοποιέωvipp3s ἐάνqo µήxo ἀποθνῄσκωvsaa3s .
v.37 καίc ὅςrrnns σπείρωvipa2s οὐxo ὁdans σῶµαnans ὁdans γίνοµαιvpfdans σπείρωvipa2s ἀλλάc
γυµνόςaamsn κόκκοςnams εἰqo τυγχάνωvoaa3s σῖτοςngms ἤxo τι-σριγµσ ὁdgmp λοιπόςagmpn .
v.38 ὁdnms δέc θεόςnnms αὐτόςrpdms δίδωµιvipa3s σῶµαnans καθώςbo θέλωviaa3s καίc
ἕκαστοςadnsn ὁdgnp σπέρµαngnp ὁdans ἴδιοςaansn σῶµαnans . v.39 οὐxo πᾶςanfsn σάρξnnfs
ὁdnfs αὐτόςrpnfs σάρξnnfs ἀλλάc ἄλλοςanfsn µένxo σάρξnnfs ἄνθρωποςngmp ἄλλοςanfsn δέc
σάρξnnfs κτῆνοςngnp ἄλλοςanfsn δέc ἰχθύςngmp ἄλλοςanfsn δέc πτηνόςagnpn . v.40 καίc
σῶµαnnnp ἐπουράνιοςannpn καίc σῶµαnnnp ἐπίγειοςannpn ἀλλάc ἕτεροςanfsn µένxo ὁdnfs ὁdgnp
ἐπουράνιοςagnpn δόξαnnfs ἕτεροςanfsn δέc ὁdnfs ὁdgnp ἐπίγειοςagnpn .
 15. 42–54 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 508
42 ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ. οὕτω καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν.
43 σπείρεται ἐν φθορᾷ, ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ, σπείρεται ἐν ἀ-
τιµίᾳ, ἐγείρεται ἐν δόξῃ, σπείρεται ἐν ἀσθενείᾳ, ἐγείρεται ἐν
44 δυνάµει, σπείρεται σῶµα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶµα πνευµατι-
45 κόν. ἔστι σῶµα ψυχικόν, καὶ ἔστι σῶµα πνευµατικόν. οὕτω
καὶ γέγραπται, ᾿Εγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ᾿Αδὰµ εἰς ψυχὴν
46 ζωσαν. ὁ ἔσχατος ᾿Αδὰµ εἰς πνεῦµα ζωοποιοῦν. ἀλλ΄ οὐ πρῶ-
τον τὸ πνευµατικὸν, ἀλλὰ τὸ ψυχικόν, ἔπειτα τὸ πνευµατικόν.
47 ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύ-
48 ριος ἐξ οὐρανοῦ. οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καὶ οἱ χοϊκοί, καὶ
49 οἷος ὁ ἐπουράνιος, τοιοῦτοι καὶ οἱ ἐπουράνιοι, καὶ καθὼς ἐ-
φορέσαµεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσοµεν καὶ τὴν εἰκόνα
50 τοῦ ἐπουρανίου. Τοῦτο δέ φηµι, ἀδελφοί, ὅτι σὰρξ καὶ αἷµα
βασιλείαν Θεοῦ κληρονοµῆσαι οὐ δύνανται, οὐδὲ ἡ φθορὰ τὴν
51 ἀφθαρσίαν κληρονοµεῖ. ἰδοὺ, µυστήριον ὑµῖν λέγω, Πάντες
52 µὲν οὐ κοιµηθησόµεθα, πάντες δὲ ἀλλαγησόµεθα, ἐν ἀτόµῳ,
ἐν ῥιπῇ ὀφθαλµοῦ, ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι, σαλπίσει γάρ, καὶ οἱ
53 νεκροὶ ἐγερθήσονται ἄφθαρτοι, καὶ ἡµεῖς ἀλλαγησόµεθα. δεῖ
γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν, καὶ τὸ θνητὸν
54 τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν. ὅταν δὲ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐν-
δύσηται ἀφθαρσίαν, καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσηται ἀθανασίαν,
τότε γενήσεται ὁ λόγος ὁ γεγραµµένος, Κατεπόθη ὁ θάνατος εἰς
v.41 ἄλλοςanfsn δόξαnnfs ἥλιοςngms καίc ἄλλοςanfsn δόξαnnfs σελήνηngfs καίc ἄλλοςanfsn
δόξαnnfs ἀστήρngmp ἀστήρnnms γάρc ἀστήρngms διαφέρωvipa3s ἐνp δόξαndfs . v.42 οὕτωbo
καίc ὁdnfs ἀνάστασιςnnfs ὁdgmp νεκρόςagmpn σπείρωvipp3s ἐνp φθοράndfs ἐγείρωvipp3s ἐνp
ἀφθαρσίαndfs . v.43 σπείρωvipp3s ἐνp ἀτιµίαndfs ἐγείρωvipp3s ἐνp δόξαndfs σπείρωvipp3s
ἐνp ἀσθένειαndfs ἐγείρωvipp3s ἐνp δύναµιςndfs . v.44 σπείρωvipp3s σῶµαnnns ψυχικόςannsn
ἐγείρωvipp3s σῶµαnnns πνευµατικόςannsn εἰµίvipx3s σῶµαnnns ψυχικόςannsn καίc εἰµίvipx3s
σῶµαnnns πνευµατικόςannsn . v.45 οὕτωbo καίc γράφωvixp3s γίνοµαιviad3s ὁdnms πρῶτοςanmsn
ἄνθρωποςnnms ᾿Αδάµtp εἰςp ψυχήnafs ζάωvppaafs ὁdnms ἔσχατοςanmsn ᾿Αδάµtp εἰςp πνεῦµαnans
ζῳοποιέωvppaans . v.46 ἀλλάc οὐxo πρῶτοςbo ὁdnns πνευµατικόςannsn ἀλλάc ὁdnns
ψυχικόςannsn ἔπειταbo ὁdnns πνευµατικόςannsn . v.47 ὁdnms πρῶτοςanmsn ἄνθρωποςnnms ἐκp
γῆngfs χοϊκόςanmsn ὁdnms δεύτεροςanmsn ἄνθρωποςnnms ὁdnms κύριοςnnms ἐκp οὐρανόςngms .
v.48 οἷοςrcnms ὁdnms χοϊκόςanmsn τοιοῦτοςrdnmp καίc ὁdnmp χοϊκόςanmpn καίc οἷοςrcnms
ὁdnms ἐπουράνιοςanmsn τοιοῦτοςrdnmp καίc ὁdnmp ἐπουράνιοςanmpn . v.49 καίc καθώςbo
φορέωviaa1p ὁdafs εἰκώνnafs ὁdgms χοϊκόςagmsn φορέωvifa1p καίc ὁdafs εἰκώνnafs ὁdgms
ἐπουράνιοςagmsn . v.50 οὗτοςrdans δέc φηµίvipx1s ἀδελφόςnvmp ὅτιc σάρξnnfs καίc αἷµαnnns
nafs ngms
βασιλεία θεός κληρονοµέωvnaa οὐxo δύναµαιvipn3p οὐδέbo ὁdnfs φθοράnnfs ὁdafs
ἀφθαρσίαnafs κληρονοµέωvipa3s . v.51 ἰδούvdaa2s µυστήριονnans σύrpd-p λέγωvipa1s πᾶςanmpn
µένxo οὐxo κοιµάοµαιvifp1p πᾶςanmpn δέc ἀλλάσσωvifp1p . v.52 ἐνp ἄτοµοςadnsn ἐνp
ῥιπήndfs ὀφθαλµόςngms ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn σάλπιγξndfs σαλπίζωvifa3s γάρc καίc ὁdnmp
νεκρόςanmpn ἐγείρωvifp3p ἄφθαρτοςanmpn καίc ἐγώrpn-p ἀλλάσσωvifp1p . v.53 δεῖvipq3s γάρc
ὁdnns φθαρτόςannsn οὗτοςrdnns ἐνδύωvnam ἀφθαρσίαnafs καίc ὁdnns θνητόςannsn οὗτοςrdnns
ἐνδύωvnam ἀθανασίαnafs .
509 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 15. 55–16. 9
νῖκος. Ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον· ποῦ σου, ᾅδη, τὸ νῖκος· 55
τὸ δὲ κέντρον τοῦ θανάτου ἡ ἁµαρτία, ἡ δὲ δύναµις τῆς ἁµαρ- 56
τίας ὁ νόµος, τῷ δὲ Θεῷ χάρις τῷ διδόντι ἡµῖν τὸ νῖκος διὰ τοῦ 57
Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ὥστε, ἀδελφοί µου ἀγαπητοί, 58
ἑδραῖοι γίνεσθε, ἀµετακίνητοι, περισσεύοντες ἐν τῷ ἔργῳ τοῦ
Κυρίου πάντοτε, εἰδότες ὅτι ὁ κόπος ὑµῶν οὐκ ἔστι κενὸς ἐν
Κυρίῳ.
Περὶ δὲ τῆς λογίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους, ὥσπερ διέταξα ταῖς 16
ἐκκλησίαις τῆς Γαλατίας, οὕτω καὶ ὑµεῖς ποιήσατε. κατὰ µίαν 2
σαββάτων ἕκαστος ὑµῶν παρ΄ ἑαυτῷ τιθέτω θησαυρίζων ὅ τι ἂν
εὐοδῶται, ἵνα µὴ ὅταν ἔλθω, τότε λογίαι γίνωνται. ὅταν δὲ πα- 3
ραγένωµαι, οὓς ἐὰν δοκιµάσητε, δι΄ ἐπιστολῶν, τούτους πέµψω
ἀπενεγκεῖν τὴν χάριν ὑµῶν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, ἐὰν δὲ ᾖ ἄξιον 4
τοῦ κἀµὲ πορεύεσθαι, σὺν ἐµοὶ πορεύσονται. ἐλεύσοµαι δὲ 5
πρὸς ὑµᾶς, ὅταν Μακεδονίαν διέλθω, Μακεδονίαν γὰρ διέρ-
χοµαι, πρὸς ὑµᾶς δὲ τυχὸν παραµενῶ, ἢ καὶ παραχειµάσω, 6
ἵνα ὑµεῖς µε προπέµψητε οὗ ἐὰν πορεύωµαι. οὐ θέλω γὰρ 7
ὑµᾶς ἄρτι ἐν παρόδῳ ἰδεῖν, ἐλπίζω δὲ χρόνον τινὰ ἐπιµεῖναι
πρὸς ὑµᾶς, ἐὰν ὁ Κύριος ἐπιτρέπῃ. ἐπιµενῶ δὲ ἐν ᾿Εφέσῳ ἕως 8
τῆς Πεντηκοστῆς, θύρα γάρ µοι ἀνέῳγε µεγάλη καὶ ἐνεργής, 9

v.54 ὅτανc δέc ὁdnns φθαρτόςannsn οὗτοςrdnns ἐνδύωvsam3s ἀφθαρσίαnafs καίc ὁdnns
θνητόςannsn οὗτοςrdnns ἐνδύωvsam3s ἀθανασίαnafs τότεbo γίνοµαιvifd3s ὁdnms λόγοςnnms ὁdnms
γράφωvpxpnms καταπίνωviap3s ὁdnms θάνατοςnnms εἰςp νῖκοςnans . v.55 ποῦxo σύrpg-s
θάνατοςnvms ὁdnns κέντρονnnns ποῦxo σύrpg-s ᾅδηςnvms ὁdnns νῖκοςnnns . v.56 ὁdnns δέc
nnns dgms ngms dnfs nnfs dnfs c nnfs dgfs
κέντρον ὁ θάνατος ὁ ἁµαρτία ὁ δέ δύναµις ὁ ἁµαρτίαngfs
ὁdnms νόµοςnnms . v.57 ὁddms δέc θεόςndms χάριςnnfs ὁddms δίδωµιvppadms ἐγώrpd-p ὁdans
νῖκοςnans διάp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.58 ὥστεc ἀδελφόςnvmp
ἐγώrpg-s ἀγαπητόςavmpn ἑδραῖοςanmpn γίνοµαιvdpn2p ἀµετακίνητοςanmpn περισσεύωvppanmp
ἐνp ὁddns ἔργονndns ὁdgms κύριοςngms πάντοτεbo οἶδαvpxanmp ὅτιc ὁdnms κόποςnnms σύrpg-p
οὐxo εἰµίvipx3s κενόςanmsn ἐνp κύριοςndms . 16. v.1 περίp δέc ὁdgfs λογείαngfs ὁdgfs
εἰςp ὁdamp ἅγιοςaampn ὥσπερbo διατάσσωviaa1s ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdgfs Γαλατίαngfs οὕτωbo
καίc σύrpn-p ποιέωvdaa2p . v.2 κατάp εἷςnafs σάββατονngnp ἕκαστοςanmsn σύrpg-p παράp
ἑαυτοῦrxdms τίθηµιvdpa3s θησαυρίζωvppanms ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo εὐοδόωvspp3s ἵναc µήxo ὅτανc
ἔρχοµαιvsaa1s τότεbo λογείαnnfp γίνοµαιvspn3p . v.3 ὅτανc δέc παραγίνοµαιvsad1s ὅςrramp ἐάνqo
δοκιµάζωvsaa2p διάp ἐπιστολήngfp οὗτοςrdamp πέµπωvifa1s ἀποφέρωvnaa ὁdafs χάριςnafs σύrpg-p
εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.4 ἐάνqo δέc εἰµίvspx3s ἄξιοςannsn ὁdgms κἀγώrpa-s πορεύοµαιvnpn
σύνp ἐγώrpd-s πορεύοµαιvifd3p . v.5 ἔρχοµαιvifd1s δέc πρόςp σύrpa-p ὅτανc Μακεδονίαnafs
vsaa1s nafs
διέρχοµαι Μακεδονία γάρc διέρχοµαιvipn1s . v.6 πρόςp σύrpa-p δέc τυγχάνωvpaaans
παραµένωvifa1s ἤxo καίc παραχειµάζωvifa1s ἵναc σύrpn-p ἐγώrpa-s προπέµπωvsaa2p ὅςbo ἐάνqo
πορεύοµαιvspn1s . v.7 οὐxo θέλωvipa1s γάρc σύrpa-p ἄρτιbo ἐνp πάροδοςndfs ὁράωvnaa
ἐλπίζωvipa1s δέc χρόνοςnams τι-σριαµσ ἐπιµένωvnaa πρόςp σύrpa-p ἐάνqo ὁdnms κύριοςnnms
ἐπιτρέπωvspa3s . v.8 ἐπιµένωvifa1s δέc ἐνp ῎Εφεσοςndfs ἕωςc ὁdgfs πεντηκοστήngfs .
 16. 10–23 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 510
10 καὶ ἀντικείµενοι πολλοί. ᾿Εὰν δὲ ἔλθῃ Τιµόθεος, βλέπετε ἵνα
ἀφόβως γένηται πρὸς ὑµᾶς, τὸ γὰρ ἔργον Κυρίου ἐργάζεται ὡς
11 καὶ ἐγώ. µή τις οὖν αὐτὸν ἐξουθενήσῃ, προπέµψατε δὲ αὐτὸν
ἐν εἰρήνῃ, ἵνα ἔλθῃ πρός µε, ἐκδέχοµαι γὰρ αὐτὸν µετὰ τῶν
12 ἀδελφῶν. περὶ δὲ ᾿Απολλῶ τοῦ ἀδελφοῦ, πολλὰ παρεκάλεσα
αὐτὸν ἵνα ἔλθῃ πρὸς ὑµᾶς µετὰ τῶν ἀδελφῶν, καὶ πάντως οὐκ
13 ἦν θέληµα ἵνα νῦν ἔλθῃ, ἐλεύσεται δὲ ὅταν εὐκαιρήσῃ. Γρη-
14 γορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε. πάντα
15 ὑµῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω. Παρακαλῶ δὲ ὑµᾶς, ἀδελφοί, οἴδατε
τὴν οἰκίαν Στεφανᾶ, ὅτι ἐστὶν ἀπαρχὴ τῆς ᾿Αχαΐας, καὶ εἰς δια-
16 κονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς. ἵνα καὶ ὑµεῖς ὑποτάσσησθε
17 τοῖς τοιούτοις, καὶ παντὶ τῷ συνεργοῦντι καὶ κοπιῶντι. χαίρω
δὲ ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Στεφανᾶ καὶ φουρτουνάτου καὶ ᾿Αχαϊκοῦ,
18 ὅτι τὸ ὑµῶν ὑστέρηµα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν. ἀνέπαυσαν γὰρ
τὸ ἐµὸν πνεῦµα καὶ τὸ ὑµῶν. ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιού-
19 τους. ᾿Ασπάζονται ὑµᾶς αἱ ἐκκλησίαι τῆς ᾿Ασίας, ἀσπάζονται
ὑµᾶς ἐν Κυρίῳ πολλὰ ᾿Ακύλας καὶ Πρίσκιλλα, σὺν τῇ κατ΄ οἶ-
20 κον αὐτῶν ἐκκλησίᾳ. ἀσπάζονται ὑµᾶς οἱ ἀδελφοὶ πάντες.
21 ἀσπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήµατι ἁγίῳ. ῾Ο ἀσπασµὸς τῇ ἐµῇ
22 χειρὶ Παύλου. εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, ἤτω
23 ἀνάθεµα. Μαρὰν ἀθα. ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ

v.9 θύραnnfs γάρc ἐγώrpd-s ἀνοίγωvixa3s µέγαςanfsn καίc ἐνεργήςanfsn καίc ἀντίκειµαιvppnnmp
πολύςanmpn . v.10 ἐάνqo δέc ἔρχοµαιvsaa3s Τιµόθεοςnnms βλέπωvdpa2p ἵναc ἀφόβωςbo
vsad3s
γίνοµαι πρόςp σύrpa-p ὁdans γάρc ἔργονnans κύριοςngms ἐργάζοµαιvipn3s ὡςbo καίc
ἐγώrpn-s . v.11 µήxo τι-σρινµσ οὖνc αὐτόςrpams ἐξουθενέωvsaa3s προπέµπωvdaa2p δέc
αὐτόςrpams ἐνp εἰρήνηndfs ἵναc ἔρχοµαιvsaa3s πρόςp ἐγώrpa-s ἐκδέχοµαιvipn1s γάρc αὐτόςrpams
µετάp ὁdgmp ἀδελφόςngmp . v.12 περίp δέc ᾿Απολλῶςngms ὁdgms ἀδελφόςngms πολύςaanpn
παρακαλέωviaa1s αὐτόςrpams ἵναc ἔρχοµαιvsaa3s πρόςp σύrpa-p µετάp ὁdgmp ἀδελφόςngmp
καίc πάντωςbo οὐxo εἰµίviix3s θέληµαnnns ἵναc νῦνbo ἔρχοµαιvsaa3s ἔρχοµαιvifd3s δέc ὅτανc
εὐκαιρέωvsaa3s . v.13 γρηγορέωvdpa2p στήκωvdpa2p ἐνp ὁddfs πίστιςndfs ἀνδρίζοµαιvdpn2p
vdpp2p
κραταιόω . v.14 πᾶςannpn σύrpg-p ἐνp ἀγάπηndfs γίνοµαιvdpn3s . v.15 παρακαλέωvipa1s
δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp οἶδαvixa2p ὁdafs οἰκίαnafs Στεφανᾶςngms ὅτιc εἰµίvipx3s ἀπαρχήnnfs
ὁdgfs ᾿Αχαΐαngfs καίc εἰςp διακονίαnafs ὁddmp ἅγιοςadmpn τάσσωviaa3p ἑαυτοῦrxamp . v.16 ἵναc
καίc σύrpn-p ὑποτάσσωvspp2p ὁddmp τοιοῦτοςrddmp καίc πᾶςadmsn ὁddms συνεργέωvppadms
καίc κοπιάωvppadms . v.17 χαίρωvipa1s δέc ἐπίp ὁddfs παρουσίαndfs Στεφανᾶςngms
καίc Φορτουνᾶτοςngms καίc ᾿Αχαϊκόςngms ὅτιc ὁdans σύrpg-p ὑστέρηµαnans οὗτοςrdnmp
ἀναπληρόωviaa3p . v.18 ἀναπαύωviaa3p γάρc ὁdans ἐµόςrsans πνεῦµαnans καίc ὁdans σύrpg-p
vdpa2p
ἐπιγινώσκω οὖνc ὁdamp τοιοῦτοςrdamp . v.19 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp
ὁdgfs ᾿Ασίαngfs ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ἐνp κύριοςndms πολύςaanpn ᾿Ακύλαςnnms καίc Πρίσκαnnfs
σύνp ὁddfs κατάp οἶκοςnams αὐτόςrpgmp ἐκκλησίαndfs . v.20 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p
ὁdnmp ἀδελφόςnnmp πᾶςanmpn ἀσπάζοµαιvdad2p ἀλλήλωνreamp ἐνp φίληµαndns ἅγιοςadnsn .
v.21 ὁdnms ἀσπασµόςnnms ὁddfs ἐµόςrsdfs χείρndfs Παῦλοςngms . v.22 εἰqo τι-σρινµσ οὐxo
φιλέωvipa3s ὁdams κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams εἰµίvdpx3s ἀνάθεµαnnns µαράναta
µαράναta .
511 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 16. 24
µεθ΄ ὑµῶν. ἡ ἀγάπη µου µετὰ πάντων ὑµῶν ἐν Χριστῷ ᾿Ιη- 24
σοῦ. ἀµήν. πρός Κορινθίους πρώτη ἐγράφη ἀπό Φιλίππων διά
Στεφανᾶ καί φουρτουνάτου καί ᾿Αχαϊκοῦ καί Τιµοθέου.

v.23 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp σύrpg-p . v.24 ὁdnfs
nnfs rpg-s p agmpn rpg-p p ndms ndms
ἀγάπη ἐγώ µετά πᾶς σύ ἐν Χριστός ᾿Ιησοῦς ἀµήνth πρόςp
Κορίνθιοςaampn πρῶτοςanfsn γράφωviap3s ἀπόp Φίλιπποιngms διάp Στεφανᾶςngms καίc
Φορτουνᾶτοςngms καίc ᾿Αχαϊκόςngms καίc Τιµόθεοςngms .
 ΠΑΥΛΟΥ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
Η ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ∆ΕΥΤΕΡΑ
1 Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος Θεοῦ, καὶ
Τιµόθεος ὁ ἀδελφός, τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ τῇ οὔσῃ ἐν Κορίν-
2 θῳ, σὺν τοῖς ἁγίοις πᾶσι τοῖς οὖσιν ἐν ὅλῃ τῇ ᾿Αχαΐᾳ, χάρις ὑµῖν
καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
3 Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ,
4 ὁ πατὴρ τῶν οἰκτιρµῶν καὶ Θεὸς πάσης παρακλήσεως, ὁ πα-
ρακαλῶν ἡµᾶς ἐπὶ πάσῃ τῇ θλίψει ἡµῶν, εἰς τὸ δύνασθαι ἡµᾶς
παρακαλεῖν τοὺς ἐν πάσῃ θλίψει, διὰ τῆς παρακλήσεως ἧς πα-
5 ρακαλούµεθα αὐτοὶ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, ὅτι καθὼς περισσεύει τὰ
παθήµατα τοῦ Χριστοῦ εἰς ἡµᾶς, οὕτω διὰ Χριστοῦ περισσεύει
6 καὶ ἡ παράκλησις ἡµῶν. εἴτε δὲ θλιβόµεθα, ὑπὲρ τῆς ὑµῶν
παρακλήσεως καὶ σωτηρίας, τῆς ἐνεργουµένης ἐν ὑποµονῇ τῶν
αὐτῶν παθηµάτων ὧν καὶ ἡµεῖς πάσχοµεν, εἴτε παρακαλού-
µεθα, ὑπὲρ τῆς ὑµῶν παρακλήσεως καὶ σωτηρίας, καὶ ἥ ἐλπίς
7 ἡµῶν βεβαία ὑπὲρ ὑµῶν. εἰδότες ὅτι ὥσπερ κοινωνοί ἐστε τῶν
8 παθηµάτων οὕτως καὶ τῆς παρακλήσεως. οὐ γὰρ θέλοµεν ὑ-
µᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, ὑπὲρ τῆς θλίψεως ἡµῶν τῆς γενοµένης
ἡµῖν ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, ὅτι καθ΄ ὑπερβολὴν ἐβαρήθηµεν ὑπὲρ δύναµιν,

1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns θεόςngms

καίc Τιµόθεοςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms ὁddfs ἐκκλησίαndfs ὁdgms θεόςngms ὁddfs εἰµίvppxdfs
ἐνp Κόρινθοςndfs σύνp ὁddmp ἅγιοςadmpn πᾶςadmpn ὁddmp εἰµίvppxdmp ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs
᾿Αχαΐαndfs . v.2 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc
κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐλογητόςanmsn ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms
ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdnms πατήρnnms ὁdgmp οἰκτιρµόςngmp
καίc θεόςnnms πᾶςagfsn παράκλησιςngfs . v.4 ὁdnms παρακαλέωvppanms ἐγώrpa-p ἐπίp πᾶςadfsn
ὁddfs θλῖψιςndfs ἐγώrpg-p εἰςp ὁdans δύναµαιvnpn ἐγώrpa-p παρακαλέωvnpa ὁdamp ἐνp πᾶςadfsn
θλῖψιςndfs διάp ὁdgfs παράκλησιςngfs ὅςrrgfs παρακαλέωvipp1p αὐτόςrpnmp ὑπόp ὁdgms θεόςngms .
v.5 ὅτιc καθώςbo περισσεύωvipa3s ὁdnnp πάθηµαnnnp ὁdgms Χριστόςngms εἰςp ἐγώrpa-p
οὕτωbo διάp Χριστόςngms περισσεύωvipa3s καίc ὁdnfs παράκλησιςnnfs ἐγώrpg-p . v.6 εἴτεc
δέc θλίβωvipp1p ὑπέρp ὁdgfs σύrpg-p παράκλησιςngfs καίc σωτηρίαngfs ὁdgfs ἐνεργέωvppmgfs
ἐνp ὑποµονήndfs ὁdgnp αὐτόςrpgnp πάθηµαngnp ὅςrrgnp καίc ἐγώrpn-p πάσχωvipa1p εἴτεc
παρακαλέωvipp1p ὑπέρp ὁdgfs σύrpg-p παράκλησιςngfs καίc σωτηρίαngfs καίc ὁdnfs ἐλπίςnnfs
ἐγώrpg-p βέβαιοςanfsn ὑπέρp σύrpg-p . v.7 οἶδαvpxanmp ὅτιc ὥσπερbo κοινωνόςanmpn εἰµίvipx2p
ὁdgnp πάθηµαngnp οὕτωbo καίc ὁdgfs παράκλησιςngfs .
513 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 1. 9–18
ὥστε ἐξαπορηθῆναι ἡµᾶς καὶ τοῦ ζῆν. ἀλλὰ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς 9
τὸ ἀπόκριµα τοῦ θανάτου ἐσχήκαµεν, ἵνα µὴ πεποιθότες ὦµεν
ἐφ΄ ἑαυτοῖς ἀλλ΄ ἐπὶ τῷ Θεῷ τῷ ἐγείροντι τοὺς νεκρούς, ὃς ἐκ 10
τηλικούτου θανάτου ἐρρύσατο ἡµᾶς καὶ ῥύεται, εἰς ὃν ἠλπί-
καµεν ὅτι καὶ ἔτι ῥύσεται, συνυπουργούντων καὶ ὑµῶν ὑπὲρ 11
ἡµῶν τῇ δεήσει, ἵνα ἐκ πολλῶν προσώπων τὸ εἰς ἡµᾶς χάρισµα
διὰ πολλῶν εὐχαριστηθῇ ὑπὲρ ἡµῶν. ῾Η γὰρ καύχησις ἡµῶν 12
αὕτη ἐστί, τὸ µαρτύριον τῆς συνειδήσεως ἡµῶν, ὅτι ἐν ἁπλότητι
καὶ εἰλικρινείᾳ Θεοῦ, οὐκ ἐν σοφίᾳ σαρκικῇ ἀλλ΄ ἐν χάριτι Θε-
οῦ, ἀνεστράφηµεν ἐν τῷ κόσµῳ, περισσοτέρως δὲ πρὸς ὑµᾶς.
οὐ γὰρ ἄλλα γράφοµεν ὑµῖν, ἀλλ΄ ἢ ἃ ἀναγινώσκετε ἢ καὶ ἐπι- 13
γινώσκετε, ἐλπίζω δὲ ὅτι καὶ ἕως τέλους ἐπιγνώσεσθε, καθὼς 14
καὶ ἐπέγνωτε ἡµᾶς ἀπὸ µέρους, ὅτι καύχηµα ὑµῶν ἐσµεν κα-
θάπερ καὶ ὑµεῖς ἡµῶν, ἐν τῇ ἡµέρᾳ τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ. Καὶ 15
ταύτῃ τῇ πεποιθήσει ἐβουλόµην πρὸς ὑµᾶς ἐλθεῖν πρότερον,
ἵνα δευτέραν χάριν ἔχῆτε, καὶ δι΄ ὑµῶν διελθεῖν εἰς Μακεδο- 16
νίαν, καὶ πάλιν ἀπὸ Μακεδονίας ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς, καὶ ὑφ΄
ὑµῶν προπεµφθῆναι εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν. τοῦτο οὖν βουλευόµε- 17
νος, µή τι ἄρα τῇ ἐλαφρίᾳ ἐχρησάµην· ἢ ἃ βουλεύοµαι, κατὰ
σάρκα βουλεύοµαι, ἵνα ᾖ παρ΄ ἐµοὶ τὸ Ναὶ ναὶ καὶ τὸ Οὒ οὔ·
πιστὸς δὲ ὁ Θεὸς, ὅτι ὁ λόγος ἡµῶν ὁ πρὸς ὑµᾶς οὐκ ἐγένετο 18

v.8 οὐxo γάρc θέλωvipa1p σύrpa-p ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp ὑπέρp ὁdgfs θλῖψιςngfs ἐγώrpg-p
ὁdgfs γίνοµαιvpadgfs ἐγώrpd-p ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs ὅτιc κατάp ὑπερβολήnafs βαρέωviap1p
ὑπέρp δύναµιςnafs ὥστεc ἐξαπορέοµαιvnap ἐγώrpa-p καίc ὁdgms ζάωvnpa . v.9 ἀλλάc
αὐτόςrpnmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ὁdans ἀπόκριµαnans ὁdgms θάνατοςngms ἔχωvixa1p ἵναc µήxo
πείθωvpxanmp εἰµίvspx1p ἐπίp ἑαυτοῦrxdmp ἀλλάc ἐπίp ὁddms θεόςndms ὁddms ἐγείρωvppadms
ὁdamp νεκρόςaampn . v.10 ὅςrrnms ἐκp τηλικοῦτοςrdgms θάνατοςngms ῥύοµαιvian3s ἐγώrpa-p καίc
ῥύοµαιvipn3s εἰςp ὅςrrams ἐλπίζωvixa1p ὅτιc καίc ἔτιbo ῥύοµαιvifd3s . v.11 συνυπουργέωvppagmp
καίc σύrpg-p ὑπέρp ἐγώrpg-p ὁddfs δέησιςndfs ἵναc ἐκp πολύςagnpn πρόσωπονngnp ὁdnns εἰςp
ἐγώrpa-p χάρισµαnnns διάp πολύςagnpn εὐχαριστέωvsap3s ὑπέρp ἐγώrpg-p . v.12 ὁdnfs γάρc
nnfs rpg-p rdnfs vipx3s dnns nnns dgfs
καύχησις ἐγώ οὗτος εἰµί ὁ µαρτύριον ὁ συνείδησιςngfs ἐγώrpg-p
ὅτιc ἐνp ἁπλότηςndfs καίc εἰλικρίνειαndfs θεόςngms οὐxo ἐνp σοφίαndfs σαρκικόςadfsn ἀλλάc ἐνp
χάριςndfs θεόςngms ἀναστρέφωviap1p ἐνp ὁddms κόσµοςndms περισσοτέρωςbo δέc πρόςp σύrpa-p .
v.13 οὐxo γάρc ἄλλοςaanpn γράφωvipa1p σύrpd-p ἀλλάc ἤxo ὅςrranp ἀναγινώσκωvipa2p ἤxo καίc
ἐπιγινώσκωvipa2p ἐλπίζωvipa1s δέc ὅτιc καίc ἕωςc τέλοςngns ἐπιγινώσκωvifd2p . v.14 καθώςbo
c viaa2p rpa-p p ngns c nnns rpg-p vipx1p
καί ἐπιγινώσκω ἐγώ ἀπό µέρος ὅτι καύχηµα σύ εἰµί καθάπερbo
καίc σύrpn-p ἐγώrpg-p ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.15 καίc οὗτοςrddfs
ὁddfs πεποίθησιςndfs βούλοµαιviin1s πρόςp σύrpa-p ἔρχοµαιvnaa πρότεροςbo ἵναc δεύτεροςaafsn
χάριςnafs ἔχωvspa2p . v.16 καίc διάp σύrpg-p διέρχοµαιvnaa εἰςp Μακεδονίαnafs καίc πάλινbo
ἀπόp Μακεδονίαngfs ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p καίc ὑπόp σύrpg-p προπέµπωvnap εἰςp ὁdafs
᾿Ιουδαίαnafs . v.17 οὗτοςrdans οὖνc βουλεύοµαιvppnnms µήxo τίςrians ἄραxo ὁddfs ἐλαφρίαndfs
χράοµαιviad1s ἤxo ὅςrranp βουλεύοµαιvipn1s κατάp σάρξnafs βουλεύοµαιvipn1s ἵναc εἰµίvspx3s
παράp ἐγώrpd-s ὁdnns ναίxo ναίxo καίc ὁdnns οὐxo οὐxo .
 1. 19–2. 7 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 514
19 ναὶ καὶ οὔ. ὁ γὰρ τοῦ Θεοῦ υἱὸς ᾿Ιησοῦς Χριστὸς ὁ ἐν ὑµῖν
δι΄ ἡµῶν κηρυχθείς, δι΄ ἐµοῦ καὶ Σιλουανοῦ καὶ Τιµοθέου, οὐκ
20 ἐγένετο ναὶ καὶ οὔ, ἀλλὰ ναὶ ἐν αὐτῷ γέγονεν. ὅσαι γὰρ ἐ-
παγγελίαι Θεοῦ, ἐν αὐτῷ τὸ ναί, καὶ ἐ αὐτῷ τὸ ἀµὴν, τῷ Θεῷ
21 πρὸς δόξαν δι΄ ἡµῶν. ὁ δὲ βεβαιῶν ἡµᾶς σὺν ὑµῖν εἰς Χριστὸν,
22 καὶ χρίσας ἡµᾶς, Θεός, ὁ καὶ σφραγισάµενος ἡµᾶς, καὶ δοὺς
23 τὸν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύµατος ἐν ταῖς καρδίαις ἡµῶν. ᾿Εγὼ δὲ
µάρτυρα τὸν Θεὸν ἐπικαλοῦµαι ἐπὶ τὴν ἐµὴν ψυχήν, ὅτι φειδό-
24 µενος ὑµῶν οὐκέτι ἦλθον εἰς Κόρινθον. οὐχ ὅτι κυριεύοµεν
ὑµῶν τῆς πίστεως, ἀλλὰ συνεργοί ἐσµεν τῆς χαρᾶς ὑµῶν, τῇ
γὰρ πίστει ἑστήκατε.
2 ἔκρινα δὲ ἐµαυτῷ τοῦτο, τὸ µὴ πάλιν ἐλθειν ἐν λύπῃ πρὸς
2 ὑµᾶς. εἰ γὰρ ἐγὼ λυπῶ ὑµᾶς, καὶ τίς ἐστιν ὁ εὐφραίνων µε, εἰ
3 µὴ ὁ λυπούµενος ἐξ ἐµοῦ· καὶ ἔγραψα ὑµῖν τοῦτο αὐτὸ ἵνα µὴ
ἐλθὼν λύπην ἔχω ἀφ΄ ὧν ἔδει µε χαίρειν, πεποιθὼς ἐπὶ πάντας
4 ὑµᾶς, ὅτι ἡ ἐµὴ χαρὰ πάντων ὑµῶν ἐστιν. ἐκ γὰρ πολλῆς θλί-
ψεως καὶ συνοχῆς καρδίας ἔγραψα ὑµῖν διὰ πολλῶν δακρύων,
οὐχ ἵνα λυπηθῆτε, ἀλλὰ τὴν ἀγάπην ἵνα γνῶτε ἣν ἔχω περισσο-
5 τέρως εἰς ὑµᾶς. Εἰ δέ τις λελύπηκεν, οὐκ ἐµὲ λελύπηκεν, ἀλ᾿λ
6 ἀπὸ µέρους, ἵνα µὴ ἐπιβαρῶ πάντας ὑµᾶς. ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ
7 ἡ ἐπιτιµία αὕτη ἡ ὑπὸ τῶν πλειόνων, ὥστε τοὐναντίον µᾶλλον

v.18 πιστόςanmsn δέc ὁdnms θεόςnnms ὅτιc ὁdnms λόγοςnnms ἐγώrpg-p ὁdnms πρόςp σύrpa-p
οὐxo γίνοµαιviad3s ναίxo καίc οὐxo . v.19 ὁdnms γάρc ὁdgms θεόςngms υἱόςnnms ᾿Ιησοῦςnnms
Χριστόςnnms ὁdnms ἐνp σύrpd-p διάp ἐγώrpg-p κηρύσσωvpapnms διάp ἐγώrpg-s καίc Σιλουανόςngms
καίc Τιµόθεοςngms οὐxo γίνοµαιviad3s ναίxo καίc οὐxo ἀλλάc ναίxo ἐνp αὐτόςrpdms γίνοµαιvixa3s .
v.20 ὅσοςrcnfp γάρc ἐπαγγελίαnnfp θεόςngms ἐνp αὐτόςrpdms ὁdnns ναίxo καίc ἐνp αὐτόςrpdms
ὁdnns ἀµήνth ὁddms θεόςndms πρόςp δόξαnafs διάp ἐγώrpg-p . v.21 ὁdnms δέc βεβαιόωvppanms
ἐγώrpa-p σύνp σύrpd-p εἰςp Χριστόςnams καίc χρίωvpaanms ἐγώrpa-p θεόςnnms . v.22 ὁdnms
καίc σφραγίζωvpamnms ἐγώrpa-p καίc δίδωµιvpaanms ὁdams ἀρραβώνnams ὁdgns πνεῦµαngns ἐνp
ὁddfp καρδίαndfp ἐγώrpg-p . v.23 ἐγώrpn-s δέc µάρτυςnams ὁdams θεόςnams ἐπικαλέωvipm1s ἐπίp
ὁdafs ἐµόςrsafs ψυχήnafs ὅτιc φείδοµαιvppnnms σύrpg-p οὐκέτιbo ἔρχοµαιviaa1s εἰςp Κόρινθοςnafs .
v.24 οὐxo ὅτιc κυριεύωvipa1p σύrpg-p ὁdgfs πίστιςngfs ἀλλάc συνεργόςanmpn εἰµίvipx1p ὁdgfs
χαράngfs σύrpg-p ὁddfs γάρc πίστιςndfs ἵστηµιvixa2p . 2. v.1 κρίνωviaa1s δέc ἐµαυτοῦrxdms
οὗτοςrdans ὁdans µήxo πάλινbo ἔρχοµαιvnaa ἐνp λύπηndfs πρόςp σύrpa-p . v.2 εἰqo γάρc
ἐγώrpn-s λυπέωvipa1s σύrpa-p καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms εὐφραίνωvppanms ἐγώrpa-s εἰqo µήxo
ὁdnms λυπέωvpppnms ἐκp ἐγώrpg-s . v.3 καίc γράφωviaa1s σύrpd-p οὗτοςrdans αὐτόςrpans ἵναc
µήxo ἔρχοµαιvpaanms λύπηnafs ἔχωvspa1s ἀπόp ὅςrrgmp δεῖviiq3s ἐγώrpa-s χαίρωvnpa πείθωvpxanms
ἐπίp πᾶςaampn σύrpa-p ὅτιc ὁdnfs ἐµόςrsnfs χαράnnfs πᾶςagmpn σύrpg-p εἰµίvipx3s . v.4 ἐκp
γάρc πολύςagfsn θλῖψιςngfs καίc συνοχήngfs καρδίαngfs γράφωviaa1s σύrpd-p διάp πολύςagnpn
δάκρυονngnp οὐxo ἵναc λυπέωvsap2p ἀλλάc ὁdafs ἀγάπηnafs ἵναc γινώσκωvsaa2p ὅςrrafs ἔχωvipa1s
περισσοτέρωςbo εἰςp σύrpa-p . v.5 εἰqo δέc τι-σρινµσ λυπέωvixa3s οὐxo ἐγώrpa-s λυπέωvixa3s
ἀλλάc ἀπόp µέροςngns ἵναc µήxo ἐπιβαρέωvspa1s πᾶςaampn σύrpa-p . v.6 ἱκανόςannsn ὁddms
τοιοῦτοςrddms ὁdnfs ἐπιτιµίαnnfs οὗτοςrdnfs ὁdnfs ὑπόp ὁdgmp πολύςagmpc .
515 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 2. 8–3. 2
ὑµᾶς χαρίσασθαι καὶ παρακαλέσαι, µή πως τῇ περισσοτέρᾳ
λύπῃ καταποθῇ ὁ τοιοῦτος. διὸ παρακαλῶ ὑµᾶς κυρῶσαι εἰς 8
αὐτὸν ἀγάπην. εἰς τοῦτο γὰρ καὶ ἔγραψα, ἵνα γνῶ τὴν δοκι- 9
µὴν ὑµῶν, εἰ εἰς πάντα ὑπήκοοί ἐστε. ᾧ δέ τι χαρίζεσθε, καὶ 10
ἐγώ, καὶ γὰρ ἐγὼ εἴ τι κεχάρισµαι, ὧ κεχάρισµαι, δι΄ ὑµᾶς ἐν
προσώπῳ Χριστοῦ, ἵνα µὴ πλεονεκτηθῶµεν ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ, 11
οὐ γὰρ αὐτοῦ τὰ νοήµατα ἀγνοοῦµεν. ᾿Ελθὼν δὲ εἰς τὴν Τρῳ- 12
άδα εἰς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, καὶ θύρας µοι ἀνεῳγµένης
ἐν Κυρίῳ, οὐκ ἔσχηκα ἄνεσιν τῷ πνεύµατί µου, τῷ µὴ εὑρεῖν 13
µε Τίτον τὸν ἀδελφόν µου, ἀλλὰ ἀποταξάµενος αὐτοῖς ἐξῆλθον
εἰς Μακεδονίαν. τῷ δὲ Θεῷ χάρις τῷ πάντοτε θριαµβεύοντι 14
ἡµᾶς ἐν τῷ Χριστῷ, καὶ τὴν ὀσµὴν τῆς γνώσεως αὐτοῦ φανε-
ροῦντι δι΄ ἡµῶν ἐν παντὶ τόπῳ. ὅτι Χριστοῦ εὐωδία ἐσµὲν τῷ 15
Θεῷ ἐν τοῖς σωζοµένοις καὶ ἐν τοῖς ἀπολλυµένοις, οἷς µὲν ὀ- 16
σµὴ θανάτου εἰς θάνατον, οἷς δὲ ὀσµὴ ζωῆς εἰς ζωήν. καὶ πρὸς
ταῦτα τίς ἱκανός· οὐ γάρ ἐσµεν ὡς οἱ πολλοὶ, καπηλεύοντες 17
τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ. ἀλλ΄ ὡς ἐξ εἰλικρινείας, ἀλλ΄ ὡς ἐκ Θεοῦ
κατενώπιον τοῦ Θεοῦ, ἐν Χριστῷ λαλοῦµεν.
᾿Αρχόµεθα πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνειν· ἢ µὴ χρῄζοµεν, ὥς τι- 3
νες, συστατικῶν ἐπιστολῶν πρὸς ὑµᾶς, ἤ ἐξ ὑµῶν συστατικῶν·
ἡ ἐπιστολὴ ἡµῶν ὑµεῖς ἐστε, ἐγγεγραµµένη ἐν ταῖς καρδίαις 2
ἡµῶν, γινωσκοµένη καὶ ἀναγινωσκοµένη ὑπὸ πάντων ἀνθρώ-

v.7 ὥστεc ἐναντίονbo µᾶλλονbo σύrpa-p χαρίζοµαιvnad καίc παρακαλέωvnaa µή&πώςc ὁddfs
περισσόςadfsc λύπηndfs καταπίνωvsap3s ὁdnms τοιοῦτοςrdnms . v.8 διόc παρακαλέωvipa1s
rpa-p vnaa p rpams nafs p rdans
σύ κυρόω εἰς αὐτός ἀγάπη . v.9 εἰς οὗτος γάρc καίc γράφωviaa1s
ἵναc γινώσκωvsaa1s ὁdafs δοκιµήnafs σύrpg-p εἰqo εἰςp πᾶςaanpn ὑπήκοοςanmpn εἰµίvipx2p .
v.10 ὅςrrdms δέc τι-σριανσ χαρίζοµαιvipn2p καίc ἐγώrpn-s καίc γάρc ἐγώrpn-s εἰqo τι-σρι-
ανσ χαρίζοµαιvixn1s ὅςrrdms χαρίζοµαιvixn1s διάp σύrpa-p ἐνp πρόσωπονndns Χριστόςngms .
v.11 ἵναc µήxo πλεονεκτέωvsap1p ὑπόp ὁdgms Σατανᾶςngms οὐxo γάρc αὐτόςrpgms ὁdanp
νόηµαnanp ἀγνοέωvipa1p . v.12 ἔρχοµαιvpaanms δέc εἰςp ὁdafs Τρῳάςnafs εἰςp ὁdans
εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms καίc θύραngfs ἐγώrpd-s ἀνοίγωvpxpgfs ἐνp κύριοςndms .
v.13 οὐxo ἔχωvixa1s ἄνεσιςnafs ὁddns πνεῦµαndns ἐγώrpg-s ὁddms µήxo εὑρίσκωvnaa ἐγώrpa-s
Τίτοςnams ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-s ἀλλάc ἀποτάσσωvpamnms αὐτόςrpdmp ἐξέρχοµαιviaa1s
εἰςp Μακεδονίαnafs . v.14 ὁddms δέc θεόςndms χάριςnnfs ὁddms πάντοτεbo θριαµβεύωvppadms
ἐγώrpa-p ἐνp ὁddms Χριστόςndms καίc ὁdafs ὀσµήnafs ὁdgfs γνῶσιςngfs αὐτόςrpgms φανερόωvppadms
διάp ἐγώrpg-p ἐνp πᾶςadmsn τόποςndms . v.15 ὅτιc Χριστόςngms εὐωδίαnnfs εἰµίvipx1p ὁddms
θεόςndms ἐνp ὁddmp σῴζωvpppdmp καίc ἐνp ὁddmp ἀπόλλυµιvppedmp . v.16 ὅςrrdmp µένxo
nnfs ngms p nams rrdmp c nnfs ngfs
ὀσµή θάνατος εἰς θάνατος ὅς δέ ὀσµή ζωή εἰςp ζωήnafs καίc
πρόςp οὗτοςrdanp τίςrqnms ἱκανόςanmsn . v.17 οὐxo γάρc εἰµίvipx1p ὡςbo ὁdnmp πολύςanmpn
καπηλεύωvppanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ἀλλάc ὡςbo ἐκp εἰλικρίνειαngfs ἀλλάc ὡςbo
ἐκp θεόςngms κατενώπιονp ὁdgms θεόςngms ἐνp Χριστόςndms λαλέωvipa1p . 3. v.1 ἄρχωvipm1p
πάλινbo ἑαυτοῦrxamp συνίστηµιvnpa ἤxo µήxo χρῄζωvipa1p ὡςbo τι-σρινµπ συστατικόςagmpn
ἐπιστολήngfp πρόςp σύrpa-p ἤxo ἐκp σύrpg-p συστατικόςagmpn .
 3. 3–14 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 516
3 πων, φανερούµενοι ὅτι ἐστὲ ἐπιστολὴ Χριστοῦ διακονηθεῖσα
ὑφ΄ ἡµῶν, ἐγγεγραµµένη οὐ µέλανι, ἀλλὰ Πνεύµατι Θεοῦ ζων-
τος, οὐκ ἐν πλαξὶ λιθίναις, ἀλλ΄ ἐν πλαξὶν καρδίας σαρκίναις.
4 πεποίθησιν δὲ τοιαύτην ἔχοµεν διὰ τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν Θε-
5 όν, οὐχ ὅτι ἱκανοί ἐσµεν ἀφ΄ ἑαυτῶν λογίσασθαί τι ὡς ἐξ ἑαυ-
6 τῶν, ἀλλ΄ ἡ ἱκανότης ἡµῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ, ὃς καὶ ἱκάνωσεν ἡµᾶς
διακόνους καινῆς διαθήκης, οὐ γράµµατος ἀλλὰ πνεύµατος,
7 τὸ γὰρ γράµµα ἀποκτείνει, τὸ δὲ πνεῦµα ζωοποιεῖ. εἰ δὲ ἡ
διακονία τοῦ θανάτου ἐν γράµµασιν, ἐντετυπωµένη ἐν λίθοις,
ἐγενήθη ἐν δόξῃ, ὥστε µὴ δύνασθαι ἀτενίσαι τοὺς υἱοὺς ᾿Ισ-
ραὴλ εἰς τὸ πρόσωπον Μωσέως διὰ τὴν δόξαν τοῦ προσώπου
8 αὐτοῦ, τὴν καταργουµένην, πῶς οὐχὶ µᾶλλον ἡ διακονία τοῦ
9 πνεύµατος ἔσται ἐν δόξῃ· εἰ γὰρ ἡ διακονίᾳ τῆς κατακρίσεως
δόξα, πολλῷ µᾶλλον περισσεύει ἡ διακονία τῆς δικαιοσύνης ἐν
10 δόξῃ. καὶ γὰρ οὐδὲ δεδόξασται τὸ δεδοξασµένον ἐν τούτῳ τῷ
11 µέρει, ἕνεκεν τῆς ὑπερβαλλούσης δόξης. εἰ γὰρ τὸ καταργού-
12 µενον, διὰ δόξης, πολλῷ µᾶλλον τὸ µένον, ἐν δόξῃ. ῎Εχοντες
13 οὖν τοιαύτην ἐλπίδα, πολλῇ παρρησίᾳ χρώµεθα, καὶ οὐ κα-
θάπερ Μωσῆς ἐτίθει κάλυµµα ἐπὶ τὸ πρόσωπον ἑαυτοῦ, πρὸς
τὸ µὴ ἀτενίσαι τοὺς υἱοὺς ᾿Ισραὴλ εἰς τὸ τέλος τοῦ καταργουµέ-
14 νου, ἀλ᾿λ ἐπωρώθη τὰ νοήµατα αὐτῶν, ἄχρι γὰρ τῆς σήµερον

v.2 ὁdnfs ἐπιστολήnnfs ἐγώrpg-p σύrpn-p εἰµίvipx2p ἐγγράφωvpxpnfs ἐνp ὁddfp καρδίαndfp ἐγώrpg-p
γινώσκωvpppnfs καίc ἀναγινώσκωvpppnfs ὑπόp πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp . v.3 φανερόωvpppnmp
ὅτιc εἰµίvipx2p ἐπιστολήnnfs Χριστόςngms διακονέωvpapnfs ὑπόp ἐγώrpg-p ἐγγράφωvpxpnfs οὐxo
µέλαςadnsn ἀλλάc πνεῦµαndns θεόςngms ζάωvppagms οὐxo ἐνp πλάξndfp λίθινοςadfpn ἀλλάc ἐνp
πλάξndfp καρδίαngfs σάρκινοςadfpn . v.4 πεποίθησιςnafs δέc τοιοῦτοςrdafs ἔχωvipa1p διάp
ὁdgms Χριστόςngms πρόςp ὁdams θεόςnams . v.5 οὐxo ὅτιc ἱκανόςanmpn εἰµίvipx1p ἀπόp
ἑαυτοῦrxgmp λογίζοµαιvnad τι-σριανσ ὡςbo ἐκp ἑαυτοῦrxgmp ἀλλάc ὁdnfs ἱκανότηςnnfs ἐγώrpg-p
ἐκp ὁdgms θεόςngms . v.6 ὅςrrnms καίc ἱκανόωviaa3s ἐγώrpa-p διάκονοςnamp καινόςagfsn
διαθήκηngfs οὐxo γράµµαngns ἀλλάc πνεῦµαngns ὁdnns γάρc γράµµαnnns ἀποκτείνωvipa3s
ὁdnns δέc πνεῦµαnnns ζῳοποιέωvipa3s . v.7 εἰqo δέc ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgms θάνατοςngms
ἐνp γράµµαndnp ἐντυπόωvpxpnfs ἐνp λίθοςndmp γίνοµαιviao3s ἐνp δόξαndfs ὥστεc µήxo
δύναµαιvnpn ἀτενίζωvnaa ὁdamp υἱόςnamp ᾿Ισραήλtp εἰςp ὁdans πρόσωπονnans Μωϋσῆςngms
διάp ὁdafs δόξαnafs ὁdgns πρόσωπονngns αὐτόςrpgms ὁdafs καταργέωvpppafs . v.8 πῶςbo
xo bo dnfs nnfs dgns ngns vifx3s p ndfs
οὐχί µᾶλλον ὁ διακονία ὁ πνεῦµα εἰµί ἐν δόξα . v.9 εἰqo
γάρc ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgfs κατάκρισιςngfs δόξαnnfs πολύςadmsn µᾶλλονbo περισσεύωvipa3s
ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgfs δικαιοσύνηngfs ἐνp δόξαndfs . v.10 καίc γάρc οὐδέbo δοξάζωvixp3s
ὁdnns δοξάζωvpxpnns ἐνp οὗτοςrddns ὁddns µέροςndns ἕνεκαbo ὁdgfs ὑπερβάλλωvppagfs δόξαngfs .
v.11 εἰqo γάρc ὁdnns καταργέωvpppnns διάp δόξαngfs πολύςadmsn µᾶλλονbo ὁdnns µένωvppanns
ἐνp δόξαndfs . v.12 ἔχωvppanmp οὖνc τοιοῦτοςrdafs ἐλπίςnafs πολύςadfsn παρρησίαndfs
χράοµαιvipn1p . v.13 καίc οὐxo καθάπερbo Μωϋσῆςnnms τίθηµιviia3s κάλυµµαnans ἐπίp ὁdans
πρόσωπονnans ἑαυτοῦrxgms πρόςp ὁdans µήxo ἀτενίζωvnaa ὁdamp υἱόςnamp ᾿Ισραήλtp εἰςp ὁdans
τέλοςnans ὁdgns καταργέωvpppgns .
517 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 3. 15–4. 6
τὸ αὐτὸ κάλυµµα ἐπὶ τῇ ἀναγνώσει τῆς παλαιᾶς διαθήκης µέ-
νει µὴ ἀνακαλυπτόµενον, ὅ τι ἐν Χριστῷ καταργεῖται. ἀλλ΄ 15
ἕως σήµερον, ἡνίκα ἀναγινώσκεται Μωσῆς, κάλυµµα ἐπὶ τὴν
καρδίαν αὐτῶν κεῖται. ἡνίκα ᾿δ ἄν ἐπιστρέψῃ πρὸς κύριον, 16
περιαιρεῖται τὸ κάλυµµα. ὁ δὲ Κύριος τὸ Πνεῦµά ἐστιν, οὗ δὲ 17
τὸ Πνεῦµα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία. ἡµεῖς δὲ, πάντες ἀνακε- 18
καλυµµένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν Κυρίου κατοπτριζόµενοι, τὴν
αὐτὴν εἰκόνα µεταµορφούµεθα ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν, καθάπερ
ἀπὸ Κυρίου Πνεύµατος.
∆ιὰ τοῦτο ἔχοντες τὴν διακονίαν ταύτην, καθὼς ἠλεήθηµεν, 4
οὐκ ἐκκακοῦµεν, ἀλ᾿λ ἀπειπάµεθα τὰ κρυπτὰ τῆς αἰσχύνης, 2
µὴ περιπατοῦντες ἐν πανουργίᾳ µηδὲ δολοῦντες τὸν λόγον τοῦ
Θεοῦ, ἀλλὰ τῇ φανερώσει τῆς ἀληθείας συνιστῶντες ἑαυτοὺς
πρὸς πᾶσαν συνείδησιν ἀνθρώπων ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. εἰ δὲ 3
καὶ ἔστι κεκαλυµµένον τὸ εὐαγγέλιον ἡµῶν, ἐν τοῖς ἀπολλυ-
µένοις ἐστὶ κεκαλυµµένον, ἐν οἷς ὁ Θεὸς τοῦ αἰῶνος τούτου 4
ἐτύφλωσε τὰ νοήµατα τῶν ἀπίστων, εἰς τὸ µὴ αὐγάσαι αὐτοῖς
τὸν φωτισµὸν τοῦ εὐαγγελίου τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ, ὅς ἐστιν
εἰκὼν τοῦ Θεοῦ. οὐ γὰρ ἑαυτοὺς κηρύσσοµεν, ἀλλὰ Χριστὸν 5
᾿Ιησοῦν Κύριον, ἑαυτοὺς δὲ δούλους ὑµῶν διὰ ᾿Ιησοῦν. ὅτι 6
ὁ Θεὸς ὁ εἰπών, ἐκ σκότους φῶς λάµψαι, ὃς ἔλαµψεν ἐν ταῖς
καρδίαις ἡµῶν πρὸς φωτισµὸν τῆς γνώσεως τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ

v.14 ἀλλάc πωρόωviap3s ὁdnnp νόηµαnnnp αὐτόςrpgmp ἄχριp γάρc ὁdgfs σήµερονbo ὁdnns
αὐτόςrpnns κάλυµµαnnns ἐπίp ὁddfs ἀνάγνωσιςndfs ὁdgfs παλαιόςagfsn διαθήκηngfs µένωvipa3s
µήxo ἀνακαλύπτωvpppnns ὅςrrans τίςrinns ἐνp Χριστόςndms καταργέωvipp3s . v.15 ἀλλάc
ἕωςc σήµερονbo ἡνίκαbo ἀναγινώσκωvipp3s Μωϋσῆςnnms κάλυµµαnnns ἐπίp ὁdafs καρδίαnafs
αὐτόςrpgmp κεῖµαιvipn3s . v.16 ἡνίκαbo δέc ἄνxo ἐπιστρέφωvsaa3s πρόςp κύριοςnams
περιαιρέωvipp3s ὁdnns κάλυµµαnnns . v.17 ὁdnms δέc κύριοςnnms ὁdnns πνεῦµαnnns
εἰµίvipx3s ὅςbo δέc ὁdnns πνεῦµαnnns κύριοςngms ἐκεῖbo ἐλευθερίαnnfs . v.18 ἐγώrpn-p δέc
πᾶςanmpn ἀνακαλύπτωvpxpdns πρόσωπονndns ὁdafs δόξαnafs κύριοςngms κατοπτρίζωvppmnmp
ὁdafs αὐτόςrpafs εἰκώνnafs µεταµορφόωvipp1p ἀπόp δόξαngfs εἰςp δόξαnafs καθάπερbo ἀπόp
κύριοςngms πνεῦµαngns . 4. v.1 διάp οὗτοςrdans ἔχωvppanmp ὁdafs διακονίαnafs οὗτοςrdafs
καθώςbo ἐλεέωviap1p οὐxo ἐγκακέωvipa1p . v.2 ἀλλάc ἀπογορεύωviam1p ὁdanp κρυπτόςaanpn
ὁdgfs αἰσχύνηngfs µήxo περιπατέωvppanmp ἐνp πανουργίαndfs µηδέc δολόωvppanmp ὁdams
λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ἀλλάc ὁddfs φανέρωσιςndfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs συνίστηµιvppanmp
ἑαυτοῦrxamp πρόςp πᾶςaafsn συνείδησιςnafs ἄνθρωποςngmp ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.3 εἰqo
δέc καίc εἰµίvipx3s καλύπτωvpxpnns ὁdnns εὐαγγέλιονnnns ἐγώrpg-p ἐνp ὁddmp ἀπόλλυµιvppedmp
εἰµίvipx3s καλύπτωvpxpnns . v.4 ἐνp ὅςrrdmp ὁdnms θεόςnnms ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms
τυφλόωviaa3s ὁdanp νόηµαnanp ὁdgmp ἄπιστοςagmpn εἰςp ὁdans µήxo αὐγάζωvnaa αὐτόςrpdmp
ὁdams φωτισµόςnams ὁdgns εὐαγγέλιονngns ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms Χριστόςngms ὅςrrnms εἰµίvipx3s
εἰκώνnnfs ὁdgms θεόςngms . v.5 οὐxo γάρc ἑαυτοῦrxamp κηρύσσωvipa1p ἀλλάc Χριστόςnams
᾿Ιησοῦςnams κύριοςnams ἑαυτοῦrxamp δέc δοῦλοςnamp σύrpg-p διάp ᾿Ιησοῦςnams .
 4. 7–18 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 518
7 ἐν προσώπῳ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῎Εχοµεν δὲ τὸν θησαυρὸν τοῦτον
ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσιν, ἵνα ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάµεως ᾖ τοῦ
8 Θεοῦ, καὶ µὴ ἐξ ἡµῶν, ἐν παντὶ θλιβόµενοι, ἀλλ΄ οὐ στενοχω-
9 ρούµενοι, ἀπορούµενοι ἀλλ΄ οὐκ ἐξαπορούµενοι, διωκόµενοι,
ἀλλ΄ οὐκ ἐγκαταλειπόµενοι, καταβαλλόµενοι ἀλλ΄ οὐκ ἀπολλύ-
10 µενοι, πάντοτε τὴν νέκρωσιν τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ σώµατι
περιφέροντες, ἵνα καὶ ἡ ζωὴ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ σώµατι ἡµῶν φα-
11 νερωθῇ. ἀεὶ γὰρ ἡµεῖς οἱ ζῶντες εἰς θάνατον παραδιδόµεθα
διὰ ᾿Ιησοῦν, ἵνα καὶ ἡ ζωὴ τοῦ ᾿Ιησοῦ φανερωθῇ ἐν τῇ θνητῇ
12 σαρκὶ ἡµῶν. ὥστε ὁ µὲν θάνατος ἐν ἡµῖν ἐνεργεῖται, ἡ δὲ ζωὴ
13 ἐν ὑµῖν. ἔχοντες δὲ τὸ αὐτὸ πνεῦµα τῆς πίστεως, κατὰ τὸ γε-
γραµµένον, ᾿Επίστευσα, διὸ ἐλάλησα, καὶ ἡµεῖς πιστεύοµεν,
14 διὸ καὶ λαλοῦµεν, εἰδότες ὅτι ὁ ἐγείρας τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν
15 καὶ ἡµᾶς διὰ ᾿Ιησοῦ ἐγερεῖ, καὶ παραστήσει σὺν ὑµῖν. τὰ γὰρ
πάντα δι΄ ὑµᾶς, ἵνα ἡ χάρις πλεονάσασα διὰ τῶν πλειόνων τὴν
16 εὐχαριστίαν περισσεύσῃ εἰς τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ. ∆ιὸ οὐκ ἐκ-
κακοῦµεν, ἀλλ΄ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡµῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ΄
17 ὁ ἔσωθεν ἀνακαινοῦται ἡµέρᾳ καὶ ἡµέρᾳ. τὸ γὰρ παραυτίκα
ἐλαφρὸν τῆς θλίψεως ἡµῶν καθ΄ ὑπερβολὴν εἰς ὑπερβολὴν αἰ-
18 ώνιον βάρος δόξης κατεργάζεται ἡµῖν, µὴ σκοπούντων ἡµῶν
τὰ βλεπόµενα, ἀλλὰ τὰ µὴ βλεπόµενα, τὰ γὰρ βλεπόµενα πρό-

v.6 ὅτιc ὁdnms θεόςnnms ὁdnms λέγωvpaanms ἐκp σκότοςngns φῶςnans λάµπωvnaa ὅςrrnms
λάµπωviaa3s ἐνp ὁddfp καρδίαndfp ἐγώrpg-p πρόςp φωτισµόςnams ὁdgfs γνῶσιςngfs ὁdgfs
δόξαngfs ὁdgms θεόςngms ἐνp πρόσωπονndns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.7 ἔχωvipa1p δέc
ὁdams θησαυρόςnams οὗτοςrdams ἐνp ὀστράκινοςadnpn σκεῦοςndnp ἵναc ὁdnfs ὑπερβολήnnfs
ὁdgfs δύναµιςngfs εἰµίvspx3s ὁdgms θεόςngms καίc µήxo ἐκp ἐγώrpg-p . v.8 ἐνp πᾶςadmsn
θλίβωvpppnmp ἀλλάc οὐxo στενοχωρέωvpppnmp ἀπορέωvppmnmp ἀλλάc οὐxo ἐξαπορέοµαιvppnnmp .
v.9 διώκωvpppnmp ἀλλάc οὐxo ἐγκαταλείπωvpppnmp καταβάλλωvpppnmp ἀλλάc οὐxo
ἀπόλλυµιvppenmp . v.10 πάντοτεbo ὁdafs νέκρωσιςnafs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddns
σῶµαndns περιφέρωvppanmp ἵναc καίc ὁdnfs ζωήnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddns σῶµαndns
ἐγώrpg-p φανερόωvsap3s . v.11 ἀείbo γάρc ἐγώrpn-p ὁdnmp ζάωvppanmp εἰςp θάνατοςnams
vipp1p
παραδίδωµι διά ᾿Ιησοῦςnams ἵναc καίc ὁdnfs ζωήnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms φανερόωvsap3s
p

ἐνp ὁddfs θνητόςadfsn σάρξndfs ἐγώrpg-p . v.12 ὥστεc ὁdnms µένxo θάνατοςnnms ἐνp ἐγώrpd-p
vipm3s dnfs c nnfs p rpd-p
ἐνεργέω ὁ δέ ζωή ἐν σύ . v.13 ἔχωvppanmp δέc ὁdans αὐτόςrpans πνεῦµαnans
ὁdgfs πίστιςngfs κατάp ὁdans γράφωvpxpans πιστεύωviaa1s διόc λαλέωviaa1s καίc ἐγώrpn-p
πιστεύωvipa1p διόc καίc λαλέωvipa1p . v.14 οἶδαvpxanmp ὅτιc ὁdnms ἐγείρωvpaanms ὁdams
κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἐγώrpa-p διάp ᾿Ιησοῦςngms ἐγείρωvifa3s καίc παρίστηµιvifa3s σύνp
σύrpd-p . v.15 ὁdnnp γάρc πᾶςannpn διάp σύrpa-p ἵναc ὁdnfs χάριςnnfs πλεονάζωvpaanfs διάp ὁdgnp
πολύςagnpc ὁdafs εὐχαριστίαnafs περισσεύωvsaa3s εἰςp ὁdafs δόξαnafs ὁdgms θεόςngms . v.16 διόc
οὐxo ἐγκακέωvipa1p ἀλλάc εἰqo καίc ὁdnms ἔξωbo ἐγώrpg-p ἄνθρωποςnnms διαφθείρωvipp3s ἀλλάc
ὁdnms ἔσωθενbo ἀνακαινόωvipp3s ἡµέραndfs καίc ἡµέραndfs . v.17 ὁdnns γάρc παραυτίκαbo
ἐλαφρόςannsn ὁdgfs θλῖψιςngfs ἐγώrpg-p κατάp ὑπερβολήnafs εἰςp ὑπερβολήnafs αἰώνιοςaansn
βάροςnans δόξαngfs κατεργάζοµαιvipn3s ἐγώrpd-p .
519 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 5. 1–12
σκαιρα, τὰ δὲ µὴ βλεπόµενα αἰώνια.
Οἴδαµεν γὰρ ὅτι ἐὰν ἡ ἐπίγειος ἡµῶν οἰκία τοῦ σκήνους 5
καταλυθῇ, οἰκοδοµὴν, ἐκ Θεοῦ ἔχοµεν, οἰκίαν ἀχειροποίητον,
αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανοῖς. καὶ γὰρ ἐν τούτῳ στενάζοµεν, τὸ 2
οἰκητήριον ἡµῶν τὸ ἐξ οὐρανοῦ ἐπενδύσασθαι ἐπιποθοῦντες,
εἴ γε καὶ ἐνδυσάµενοι οὐ γυµνοὶ εὑρεθησόµεθα. καὶ γὰρ οἱ 3, 4
ὄντες ἐν τῷ σκήνει στενάζοµεν βαρούµενοι, ἐφ΄ ᾧ οὐ θέλοµεν
ἐκδύσασθαι, ἀλλ΄ ἐπενδύσασθαι, ἵνα καταποθῇ τὸ θνητὸν ὑπὸ
τῆς ζωῆς. ὁ δὲ κατεργασάµενος ἡµᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο Θεός, ὁ 5
καὶ δοὺς ἡµῖν τὸν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύµατος. θαρροῦντες οὖν 6
πάντοτε, καὶ εἰδότες ὅτι ἐνδηµοῦντες ἐν τῷ σώµατι ἐκδηµοῦ-
µεν ἀπὸ τοῦ Κυρίου, διὰ πίστεως γὰρ περιπατοῦµεν, οὐ διὰ 7
εἴδους. θαρροῦµεν δὲ, καὶ εὐδοκοῦµεν µᾶλλον ἐκδηµῆσαι ἐκ 8
τοῦ σώµατος, καὶ ἐνδηµῆσαι πρὸς τὸν Κύριον. διὸ καὶ φιλοτι- 9
µούµεθα, εἴτε ἐνδηµοῦντες, εἴτε ἐκδηµοῦντες, εὐάρεστοι αὐτῷ
εἶναι. τοὺς γὰρ πάντας ἡµᾶς φανερωθῆναι δεῖ ἔµπροσθεν τοῦ 10
βήµατος τοῦ Χριστοῦ, ἵνα κοµίσηται ἕκαστος τὰ διὰ τοῦ σώ-
µατος, πρὸς ἃ ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν. Εἰδότες οὖν 11
τὸν φόβον τοῦ Κυρίου ἀνθρώπους πείθοµεν, Θεῷ δὲ πεφανερώ-
µεθα, ἐλπίζω δὲ καὶ ἐν ταῖς συνειδήσεσιν ὑµῶν πεφανερῶσθαι.
οὐ γὰρ πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνοµεν ὑµῖν, ἀλλὰ ἀφορµὴν δι- 12
δόντες ὑµῖν καυχήµατος ὑπὲρ ἡµῶν, ἵνα ἔχητε πρὸς τοὺς ἐν

v.18 µήxo σκοπέωvppagmp ἐγώrpg-p ὁdanp βλέπωvpppanp ἀλλάc ὁdanp µήxo βλέπωvpppanp
ὁdnnp γάρc βλέπωvpppnnp πρόσκαιροςannpn ὁdnnp δέc µήxo βλέπωvpppnnp αἰώνιοςannpn .
5. v.1 οἶδαvixa1p γάρc ὅτιc ἐάνqo ὁdnfs ἐπίγειοςanfsn ἐγώrpg-p οἰκίαnnfs ὁdgns σκῆνοςngns
καταλύωvsap3s οἰκοδοµήnafs ἐκp θεόςngms ἔχωvipa1p οἰκίαnafs ἀχειροποίητοςaafsn αἰώνιοςaafsn
ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.2 καίc γάρc ἐνp οὗτοςrddns στενάζωvipa1p ὁdans οἰκητήριονnans
ἐγώrpg-p ὁdans ἐκp οὐρανόςngms ἐπενδύωvnam ἐπιποθέωvppanmp . v.3 εἴ&γεqo καίc
ἐνδύωvpamnmp οὐxo γυµνόςanmpn εὑρίσκωvifp1p . v.4 καίc γάρc ὁdnmp εἰµίvppxnmp ἐνp
ὁddns σκῆνοςndns στενάζωvipa1p βαρέωvpppnmp ἐπίp ὅςrrdns οὐxo θέλωvipa1p ἐκδύωvnam ἀλλάc
ἐπενδύωvnam ἵναc καταπίνωvsap3s ὁdnns θνητόςannsn ὑπόp ὁdgfs ζωήngfs . v.5 ὁdnms δέc
κατεργάζοµαιvpadnms ἐγώrpa-p εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans θεόςnnms ὁdnms καίc δίδωµιvpaanms
ἐγώrpd-p ὁdams ἀρραβώνnams ὁdgns πνεῦµαngns . v.6 θαρρέωvppanmp οὖνc πάντοτεbo καίc
οἶδαvpxanmp ὅτιc ἐνδηµέωvppanmp ἐνp ὁddns σῶµαndns ἐκδηµέωvipa1p ἀπόp ὁdgms κύριοςngms .
v.7 διάp πίστιςngfs γάρc περιπατέωvipa1p οὐxo διάp εἶδοςngns . v.8 θαρρέωvipa1p δέc καίc
εὐδοκέωvipa1p µᾶλλονbo ἐκδηµέωvnaa ἐκp ὁdgns σῶµαngns καίc ἐνδηµέωvnaa πρόςp ὁdams
κύριοςnams . v.9 διόc καίc φιλοτιµέοµαιvipn1p εἴτεc ἐνδηµέωvppanmp εἴτεc ἐκδηµέωvppanmp
εὐάρεστοςanmpn αὐτόςrpdms εἰµίvnpx . v.10 ὁdamp γάρc πᾶςaampn ἐγώrpa-p φανερόωvnap
δεῖvipq3s ἔµπροσθενp ὁdgns βῆµαngns ὁdgms Χριστόςngms ἵναc κοµίζωvsam3s ἕκαστοςanmsn
ὁdanp διάp ὁdgns σῶµαngns πρόςp ὅςrranp πράσσωviaa3s εἴτεc ἀγαθόςaansn εἴτεc κακόςaansn .
v.11 οἶδαvpxanmp οὖνc ὁdams φόβοςnams ὁdgms κύριοςngms ἄνθρωποςnamp πείθωvipa1p θεόςndms
δέc φανερόωvixp1p ἐλπίζωvipa1s δέc καίc ἐνp ὁddfp συνείδησιςndfp σύrpg-p φανερόωvnxp .
 5. 13–6. 2 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 520
13 προσώπῳ καυχωµένους καὶ οὐ καρδίᾳ. εἴτε γὰρ ἐξέστηµεν,
14 Θεῷ, εἴτε σωφρονοῦµεν, ὑµῖν. ἡ γὰρ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ συν-
έχει ἡµᾶς, κρίναντας τοῦτο, ὅτι εἰ εἷς ὑπὲρ πάντων ἀπέθανεν,
15 ἄρα οἱ πάντες ἀπέθανον, καὶ ὑπὲρ πάντων ἀπέθανεν ἵνα οἱ
ζῶντες µηκέτι ἑαυτοῖς ζῶσιν, ἀλλὰ τῷ ὑπὲρ αὐτῶν ἀποθανόντι
16 καὶ ἐγερθέντι. ὥστε ἡµεῖς ἀπὸ τοῦ νῦν οὐδένα οἴδαµεν κατὰ
σάρκα, εἰ δὲ καὶ ἐγνώκαµεν κατὰ σάρκα Χριστόν, ἀλλὰ νῦν
17 οὐκέτι γινώσκοµεν. ὥστε εἴ τις ἐν Χριστῷ, καινὴ κτίσις, τὰ ἀρ-
18 χαῖα παρῆλθεν, ἰδοὺ γέγονε καινά τὰ πάντα. τὰ δὲ πάντα ἐκ
τοῦ Θεοῦ, τοῦ καταλλάξαντος ἡµᾶς ἑαυτῷ διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ,
19 καὶ δόντος ἡµῖν τὴν διακονίαν τῆς καταλλαγῆς, ὡς ὅτι Θεὸς ἦν
ἐν Χριστῷ κόσµον καταλλάσσων ἑαυτῷ, µὴ λογιζόµενος αὐτοῖς
τὰ παραπτώµατα αὐτῶν, καὶ θέµενος ἐν ἡµῖν τὸν λόγον τῆς
20 καταλλαγῆς. ὑπὲρ Χριστοῦ οὖν πρεσβεύοµεν, ὡς τοῦ Θεοῦ
παρακαλοῦντος δι΄ ἡµῶν, δεόµεθα ὑπὲρ Χριστοῦ, καταλλάγητε
21 τῷ Θεῷ. τὸν γὰρ µὴ γνόντα ἁµαρτίαν ὑπὲρ ἡµῶν ἁµαρτίαν
ἐποίησεν, ἵνα ἡµεῖς γινώµεθα δικαιοσύνη Θεοῦ ἐν αὐτῷ.
6 συνεργοῦντες δὲ καὶ παρακαλοῦµεν µὴ εἰς κενὸν τὴν χάριν
2 τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑµᾶς. λέγει γάρ, Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά
σου, καὶ ἐν ἡµέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι, ἰδοὺ, νῦν καιρὸς

v.12 οὐxo γάρc πάλινbo ἑαυτοῦrxamp συνίστηµιvipa1p σύrpd-p ἀλλάc ἀφορµήnafs δίδωµιvppanmp
σύrpd-p καύχηµαngns ὑπέρp ἐγώrpg-p ἵναc ἔχωvspa2p πρόςp ὁdamp ἐνp πρόσωπονndns
καυχάοµαιvppnamp καίc ὅςxo καρδίαndfs . v.13 εἴτεc γάρc ἐξίστηµιviaa1p θεόςndms εἴτεc
σωφρονέωvipa1p σύrpd-p . v.14 ὁdnfs γάρc ἀγάπηnnfs ὁdgms Χριστόςngms συνέχωvipa3s
ἐγώrpa-p κρίνωvpaaamp οὗτοςrdans ὅτιc εἰqo εἷςnnms ὑπέρp πᾶςagmpn ἀποθνῄσκωviaa3s
ἄραxo ὁdnmp πᾶςanmpn ἀποθνῄσκωviaa3p . v.15 καίc ὑπέρp πᾶςagmpn ἀποθνῄσκωviaa3s
ἵναc ὁdnmp ζάωvppanmp µηκέτιbo ἑαυτοῦrxdmp ζάωvspa3p ἀλλάc ὁddms ὑπέρp αὐτόςrpgmp
ἀποθνῄσκωvpaadms καίc ἐγείρωvpapdms . v.16 ὥστεc ἐγώrpn-p ἀπόp ὁdgms νῦνbo οὐδείςaamsn
οἶδαvixa1p κατάp σάρξnafs εἰqo δέc καίc γινώσκωvixa1p κατάp σάρξnafs Χριστόςnams ἀλλάc
νῦνbo οὐκέτιbo γινώσκωvipa1p . v.17 ὥστεc εἰqo τι-σρινµσ ἐνp Χριστόςndms καινόςanfsn
κτίσιςnnfs ὁdnnp ἀρχαῖοςannpn παρέρχοµαιviaa3s ἰδούvdaa2s γίνοµαιvixa3s καινόςannpn ὁdnnp
πᾶςannpn . v.18 ὁdnnp δέc πᾶςannpn ἐκp ὁdgms θεόςngms ὁdgms καταλλάσσωvpaagms ἐγώrpa-p
ἑαυτοῦrxdms διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc δίδωµιvpaagms ἐγώrpd-p ὁdafs διακονίαnafs
ὁdgfs καταλλαγήngfs . v.19 ὡςbo ὅτιc θεόςnnms εἰµίviix3s ἐνp Χριστόςndms κόσµοςnams
καταλλάσσωvppanms ἑαυτοῦrxdms µήxo λογίζοµαιvppnnms αὐτόςrpdmp ὁdanp παράπτωµαnanp
αὐτόςrpgmp καίc τίθηµιvpamnms ἐνp ἐγώrpd-p ὁdams λόγοςnams ὁdgfs καταλλαγήngfs . v.20 ὑπέρp
Χριστόςngms οὖνc πρεσβεύωvipa1p ὡςbo ὁdgms θεόςngms παρακαλέωvppagms διάp ἐγώrpg-p
δέοµαιvipn1p ὑπέρp Χριστόςngms καταλλάσσωvdap2p ὁddms θεόςndms . v.21 ὁdams γάρc µήxo
γινώσκωvpaaams ἁµαρτίαnafs ὑπέρp ἐγώrpg-p ἁµαρτίαnafs ποιέωviaa3s ἵναc ἐγώrpn-p γίνοµαιvspn1p
δικαιοσύνηnnfs θεόςngms ἐνp αὐτόςrpdms . 6. v.1 συνεργέωvppanmp δέc καίc παρακαλέωvipa1p
µήxo εἰςp κενόςaansn ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms δέχοµαιvnad σύrpa-p .
521 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 6. 3–16
εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡµέρα σωτηρίας. µηδεµίαν ἐν µη- 3
δενὶ διδόντες προσκοπήν, ἵνα µὴ µωµηθῇ ἡ διακονία, ἀλλ΄ 4
ἐν παντὶ συνιστῶντες ἑαυτοὺς ὡς Θεοῦ διάκονοι, ἐν ὑποµονῇ
πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς, 5
ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν
νηστείαις, ἐν ἁγνότητι, ἐν γνώσει, ἐν µακροθυµίᾳ, ἐν χρη- 6
στότητι, ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν λόγῳ 7
ἀληθείας, ἐν δυνάµει Θεοῦ, διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης
τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν, διὰ δόξης καὶ ἀτιµίας, διὰ δυσφη- 8
µίας καὶ εὐφηµίας, ὡς πλάνοι καὶ ἀληθεῖς, ὡς ἀγνοούµενοι, 9
καὶ ἐπιγινωσκόµενοι, ὡς ἀποθνῄσκοντες, καὶ ἰδοὺ, ζῶµεν, ὡς
παιδευόµενοι, καὶ µὴ θανατούµενοι, ὡς λυπούµενοι, ἀεὶ δὲ 10
χαίροντες, ὡς πτωχοὶ, πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς µηδὲν ἔχον-
τες, καὶ πάντα κατέχοντες. Τὸ στόµα ἡµῶν ἀνέῳγε πρὸς ὑµᾶς, 11
Κορίνθιοι, ἡ καρδία ἡµῶν πεπλάτυνται. οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν 12
ἡµῖν, στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑµῶν. τὴν δὲ αὐτὴν 13
ἀντιµισθίαν, ὡς τέκνοις λέγω, πλατύνθητε καὶ ὑµεῖς. Μὴ γί- 14
νεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις, τίς γὰρ µετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ
ἀνοµίᾳ· τίς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος· τίς δὲ συµφώνησις 15
Χριστῷ πρὸς Βελιάλ· ἢ τίς µερὶς πιστῷ µετὰ ἀπίστου· τίς δὲ 16
συγκατάθεσις ναῷ Θεοῦ µετὰ εἰδώλων· ὑµεῖς γὰρ ναὸς Θεοῦ
ἐστε ζῶντος, καθὼς εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι ᾿Ενοικήσω ἐν αὐτοῖς, καὶ
v.2 λέγωvipa3s γάρc καιρόςndms δεκτόςadmsn ἐπακούωviaa1s σύrpg-s καίc ἐνp ἡµέραndfs
σωτηρίαngfs βοηθέωviaa1s σύrpd-s ἰδούvdaa2s νῦνbo καιρόςnnms εὐπρόσδεκτοςanmsn ἰδούvdaa2s
νῦνbo ἡµέραnnfs σωτηρίαngfs . v.3 µηδείςaafsn ἐνp µηδείςadnsn δίδωµιvppanmp προσκοπήnafs
ἵναc µήxo µωµάοµαιvsap3s ὁdnfs διακονίαnnfs . v.4 ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn συνίστηµιvppanmp
ἑαυτοῦrxamp ὡςbo θεόςngms διάκονοςnnmp ἐνp ὑποµονήndfs πολύςadfsn ἐνp θλῖψιςndfp ἐνp
ἀνάγκηndfp ἐνp στενοχωρίαndfp . v.5 ἐνp πληγήndfp ἐνp φυλακήndfp ἐνp ἀκαταστασίαndfp
ἐνp κόποςndmp ἐνp ἀγρυπνίαndfp ἐνp νηστείαndfp . v.6 ἐνp ἁγνότηςndfs ἐνp γνῶσιςndfs ἐνp
µακροθυµίαndfs ἐνp χρηστότηςndfs ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn ἐνp ἀγάπηndfs ἀνυπόκριτοςadfsn .
v.7 ἐνp λόγοςndms ἀλήθειαngfs ἐνp δύναµιςndfs θεόςngms διάp ὁdgnp ὅπλονngnp ὁdgfs
δικαιοσύνηngfs ὁdgmp δεξιόςagmpn καίc ἀριστερόςagmpn . v.8 διάp δόξαngfs καίc ἀτιµίαngfs
p ngfs c ngfs bo anmpn
διά δυσφηµία καί εὐφηµία ὡς πλάνος καίc ἀληθήςanmpn . v.9 ὡςbo
ἀγνοέωvpppnmp καίc ἐπιγινώσκωvpppnmp ὡςbo ἀποθνῄσκωvppanmp καίc ἰδούvdaa2s ζάωvipa1p
ὡςbo παιδεύωvpppnmp καίc µήxo θανατόωvpppnmp . v.10 ὡςbo λυπέωvpppnmp ἀείbo δέc
χαίρωvppanmp ὡςbo πτωχόςanmpn πολύςaampn δέc πλουτίζωvppanmp ὡςbo µηδείςaansn ἔχωvppanmp
καίc πᾶςaanpn κατέχωvppanmp . v.11 ὁdnns στόµαnnns ἐγώrpg-p ἀνοίγωvixa3s πρόςp σύrpa-p
Κορίνθιοςavmpn ὁdnfs καρδίαnnfs ἐγώrpg-p πλατύνωvixp3s . v.12 οὐxo στενοχωρέωvipp2p
ἐνp ἐγώrpd-p στενοχωρέωvipp2p δέc ἐνp ὁddnp σπλάγχνονndnp σύrpg-p . v.13 ὁdafs δέc
rpafs nafs bo ndnp vipa1s vdap2p c rpn-p
αὐτός ἀντιµισθία ὡς τέκνον λέγω πλατύνω καί σύ . v.14 µήxo
γίνοµαιvdpn2p ἑτεροζυγέωvppanmp ἄπιστοςadmpn τίςrqnfs γάρc µετοχήnnfs δικαιοσύνηndfs
καίc ἀνοµίαndfs τίςrqnfs δέc κοινωνίαnnfs φῶςndns πρόςp σκότοςnans . v.15 τίςrqnfs
δέc συµφώνησιςnnfs Χριστόςndms πρόςp Βελιάρtp ἤxo τίςrqnfs µερίςnnfs πιστόςadmsn µετάp
ἄπιστοςagmsn .
 6. 17–7. 8 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 522
ἐµπεριπατήσω, καὶ ἔσοµαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί µοι
17 λαός. διὸ ᾿Εξέλθετε ἐκ µέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει
Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου µὴ ἅπτεσθε, κἀγὼ εἰσδέξοµαι ὑµᾶς,
18 καὶ ἔσοµαι ὑµῖν εἰς πατέρα, καὶ ὑµεῖς ἔσεσθέ µοι εἰς υἱοὺς καὶ
θυγατέρας, λέγει Κύριος παντοκράτωρ.
7 ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί, καθαρίσωµεν
ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς µολυσµοῦ σαρκὸς καὶ πνεύµατος, ἐπιτε-
2 λοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ. Χωρήσατε ἡµᾶς, οὐδένα ἠ-
3 δικήσαµεν, οὐδένα ἐφθείραµεν, οὐδένα ἐπλεονεκτήσαµεν. οὐ
πρὸς κατάκρισιν λέγω, προείρηκα γὰρ, ὅτι ἐν ταῖς καρδίαις ἡ-
4 µῶν ἐστε εἰς τὸ συναποθανεῖν καὶ συζῆν. πολλή µοι παρρησία
πρὸς ὑµᾶς, πολλή µοι καύχησις ὑπὲρ ὑµῶν, πεπλήρωµαι τῇ
παρακλήσει, ὑπερπερισσεύοµαι τῇ χαρᾷ ἐπὶ πάσῃ τῇ θλίψει
5 ἡµῶν. Καὶ γὰρ ἐλθόντων ἡµῶν εἰς Μακεδονίαν οὐδεµίαν ἔ-
σχηκεν ἄνεσιν ἡ σὰρξ ἡµῶν, ἀλλ΄ ἐν παντὶ θλιβόµενοι, ἔξωθεν
6 µάχαι, ἔσωθεν φόβοι. ἀλλ΄ ὁ παρακαλῶν τοὺς ταπεινοὺς πα-
7 ρεκάλεσεν ἡµᾶς, ὁ Θεὸς, ἐν τῇ παρουσίᾳ Τίτου, οὐ µόνον
δὲ ἐν τῇ παρουσίᾳ αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ παρακλήσει ᾗ πα-
ρεκλήθη ἐφ΄ ὑµῖν, ἀναγγέλλων ἡµῖν τὴν ὑµῶν ἐπιπόθησιν, τὸν
ὑµῶν ὀδυρµόν, τὸν ὑµῶν ζῆλον ὑπὲρ ἐµοῦ, ὥστε µε µᾶλλον
8 χαρῆναι. ὅτι εἰ καὶ ἐλύπησα ὑµᾶς ἐν τῇ ἐπιστολῇ, οὐ µεταµέ-

v.16 τίςrqnfs δέc συγκατάθεσιςnnfs ναόςndms θεόςngms µετάp εἴδωλονngnp σύrpn-p γάρc
ναόςnnms θεόςngms εἰµίvipx2p ζάωvppagms καθώςbo λέγωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὅτιc ἐνοικέωvifa1s
ἐνp αὐτόςrpdmp καίc ἐµπεριπατέωvifa1s καίc εἰµίvifx1s αὐτόςrpgmp θεόςnnms καίc αὐτόςrpnmp
εἰµίvifx3p ἐγώrpd-s λαόςnnms . v.17 διόc ἐξέρχοµαιvdaa2p ἐκp µέσοςagnsn αὐτόςrpgmp
καίc ἀφορίζωvdap2p λέγωvipa3s κύριοςnnms καίc ἀκάθαρτοςagnsn µήxo ἅπτωvdpm2p κἀγώrpn-s
εἰσδέχοµαιvifd1s σύrpa-p . v.18 καίc εἰµίvifx1s σύrpd-p εἰςp πατήρnams καίc σύrpn-p
εἰµίvifx2p ἐγώrpd-s εἰςp υἱόςnamp καίc θυγάτηρnafp λέγωvipa3s κύριοςnnms παντοκράτωρnnms .
7. v.1 οὗτοςrdafp οὖνc ἔχωvppanmp ὁdafp ἐπαγγελίαnafp ἀγαπητόςavmpn καθαρίζωvsaa1p
ἑαυτοῦrxamp ἀπόp πᾶςagmsn µολυσµόςngms σάρξngfs καίc πνεῦµαngns ἐπιτελέωvppanmp
ἁγιωσύνηnafs ἐνp φόβοςndms θεόςngms . v.2 χωρέωvdaa2p ἐγώrpa-p οὐδείςaamsn ἀδικέωviaa1p
οὐδείςaamsn φθείρωviaa1p οὐδείςaamsn πλεονεκτέωviaa1p . v.3 οὐxo πρόςp κατάκρισιςnafs
vipa1s vixa1s c c p ddfp ndfp
λέγω προεῖπον γάρ ὅτι ἐν ὁ καρδία ἐγώrpg-p εἰµίvipx2p εἰςp ὁdans
συναποθνῄσκωvnaa καίc συζάωvnpa . v.4 πολύςanfsn ἐγώrpd-s παρρησίαnnfs πρόςp
σύrpa-p πολύςanfsn ἐγώrpd-s καύχησιςnnfs ὑπέρp σύrpg-p πληρόωvixp1s ὁddfs παράκλησιςndfs
ὑπερπερισσεύωvipm1s ὁddfs χαράndfs ἐπίp πᾶςadfsn ὁddfs θλῖψιςndfs ἐγώrpg-p . v.5 καίc γάρc
vpaagmp rpg-p p nafs aafsn vixa3s nafs
ἔρχοµαι ἐγώ εἰς Μακεδονία οὐδείς ἔχω ἄνεσις ὁdnfs σάρξnnfs
ἐγώrpg-p ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn θλίβωvpppnmp ἔξωθενbo µάχηnnfp ἔσωθενbo φόβοςnnmp . v.6 ἀλλάc
ὁdnms παρακαλέωvppanms ὁdamp ταπεινόςaampn παρακαλέωviaa3s ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms ἐνp
ὁddfs παρουσίαndfs Τίτοςngms . v.7 οὐxo µόνοςbo δέc ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs αὐτόςrpgms ἀλλάc
καίc ἐνp ὁddfs παράκλησιςndfs ὅςrrdfs παρακαλέωviap3s ἐπίp σύrpd-p ἀναγγέλλωvppanms ἐγώrpd-p
ὁdafs σύrpg-p ἐπιπόθησιςnafs ὁdams σύrpg-p ὀδυρµόςnams ὁdams σύrpg-p ζῆλοςnams ὑπέρp ἐγώrpg-s
ὥστεc ἐγώrpa-s µᾶλλονbo χαίρωvnao .
523 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 7. 9–8. 1
λοµαι, εἰ καὶ µετεµελόµην, βλέπω γὰρ ὅτι ἡ ἐπιστολὴ ἐκείνη,
εἰ καὶ πρὸς ὥραν, ἐλύπησεν ὑµᾶς. νῦν χαίρω, οὐχ ὅτι ἐλυ- 9
πήθητε, ἀλλ΄ ὅτι ἐλυπήθητε εἰς µετάνοιαν, ἐλυπήθητε γὰρ κατὰ
Θεόν, ἵνα ἐν µηδενὶ ζηµιωθῆτε ἐξ ἡµῶν. ἡ γὰρ κατὰ θεὸν λύπη 10
µετάνοιαν εἰς σωτηρίαν ἀµεταµέλητον κατἐργάζεται, ἡ δὲ τοῦ
κόσµου λύπη θάνατον κατεργάζεται. ἰδοὺ γὰρ, αὐτὸ τοῦτο, τὸ 11
κατὰ Θεὸν λυπηθῆναι ὑµᾶς, πόσην κατειργάσατο ὑµῖν σπου-
δήν, ἀλλὰ, ἀπολογίαν, ἀλλὰ ἀγανάκτησιν, ἀλλὰ φόβον, ἀλλὰ
ἐπιπόθησιν, ἀλλὰ ζῆλον, ἀλ᾿λ ἐκδίκησιν. ἐν παντὶ συνεστήσατε
ἑαυτοὺς ἁγνοὺς εἶναι ἐν τῷ πράγµατι. ἄρα εἰ καὶ ἔγραψα 12
ὑµῖν, οὐχ εἵνεκεν τοῦ ἀδικήσαντος, οὐδὲ εἵνεκεν τοῦ ἀδικη-
θέντος, ἀλλ΄ εἵνεκεν τοῦ φανερωθῆναι τὴν σπουδὴν ἡµῶν τὴν
ὑπὲρ ὑµῶν πρὸς ὑµᾶς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. διὰ τοῦτο παρα- 13
κεκλήµεθα. ἐπὶ τῇ παρακλήσει ὑµῶν περισσοτέρως δὲ µᾶλλον
ἐχάρηµεν ἐπὶ τῇ χαρᾷ Τίτου, ὅτι ἀναπέπαυται τὸ πνεῦµα αὐτοῦ
ἀπὸ πάντων ὑµῶν, ὅτι εἴ τι αὐτῷ ὑπὲρ ὑµῶν κεκαύχηµαι οὐ 14
κατῃσχύνθην, ἀλλ΄ ὡς πάντα ἐν ἀληθείᾳ ἐλαλήσαµεν ὑµῖν, οὕ-
τως καὶ ἡ καύχησις ἡµῶν ἡ ἐπὶ Τίτου ἀλήθεια ἐγενήθη. καὶ τὰ 15
σπλάγχνα αὐτοῦ περισσοτέρως εἰς ὑµᾶς ἐστιν, ἀναµιµνησκο-
µένου τὴν πάντων ὑµῶν ὑπακοήν, ὡς µετὰ φόβου καὶ τρόµου
ἐδέξασθε αὐτόν. χαίρω οὖν ὅτι ἐν παντὶ θαρρῶ ἐν ὑµῖν. 16
Γνωρίζοµεν δὲ ὑµῖν, ἀδελφοί, τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ τὴν δεδο- 8

v.8 ὅτιc εἰqo καίc λυπέωviaa1s σύrpa-p ἐνp ὁddfs ἐπιστολήndfs οὐxo µεταµέλοµαιvipn1s εἰqo καίc
µεταµέλοµαιviin1s βλέπωvipa1s γάρc ὅτιc ὁdnfs ἐπιστολήnnfs ἐκεῖνοςrdnfs εἰqo καίc πρόςp ὥραnafs
λυπέωviaa3s σύrpa-p . v.9 νῦνbo χαίρωvipa1s οὐxo ὅτιc λυπέωviap2p ἀλλάc ὅτιc λυπέωviap2p εἰςp
µετάνοιαnafs λυπέωviap2p γάρc κατάp θεόςnams ἵναc ἐνp µηδείςadnsn ζηµιόωvsap2p ἐκp ἐγώrpg-p .
v.10 ὁdnfs γάρc κατάp θεόςnams λύπηnnfs µετάνοιαnafs εἰςp σωτηρίαnafs ἀµεταµέλητοςaafsn
κατεργάζοµαιvipn3s ὁdnfs δέc ὁdgms κόσµοςngms λύπηnnfs θάνατοςnams κατεργάζοµαιvipn3s .
v.11 ἰδούvdaa2s γάρc αὐτόςrpnns οὗτοςrdnns ὁdnns κατάp θεόςnams λυπέωvnap σύrpa-p
πόσοςroafs κατεργάζοµαιviad3s σύrpd-p σπουδήnafs ἀλλάc ἀπολογίαnafs ἀλλάc ἀγανάκτησιςnafs
ἀλλάc φόβοςnams ἀλλάc ἐπιπόθησιςnafs ἀλλάc ζῆλοςnams ἀλλάc ἐκδίκησιςnafs ἐνp πᾶςadnsn
συνίστηµιviaa2p ἑαυτοῦrxamp ἁγνόςaampn εἰµίvnpx ἐνp ὁddns πρᾶγµαndns . v.12 ἄραxo
εἰqo καίc γράφωviaa1s σύrpd-p οὐxo ἕνεκαbo ὁdgms ἀδικέωvpaagms οὐδέbo ἕνεκαbo ὁdgms
ἀδικέωvpapgms ἀλλάc ἕνεκαbo ὁdgms φανερόωvnap ὁdafs σπουδήnafs ἐγώrpg-p ὁdafs ὑπέρp σύrpg-p
πρόςp σύrpa-p ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.13 διάp οὗτοςrdans παρακαλέωvixp1p ἐπίp
ὁddfs παράκλησιςndfs σύrpg-p περισσοτέρωςbo δέc µᾶλλονbo χαίρωviao1p ἐπίp ὁddfs χαράndfs
Τίτοςngms ὅτιc ἀναπαύωvixp3s ὁdnns πνεῦµαnnns αὐτόςrpgms ἀπόp πᾶςagmpn σύrpg-p . v.14 ὅτιc
εἰqo τι-σριννσ αὐτόςrpdms ὑπέρp σύrpg-p καυχάοµαιvixn1s οὐxo καταισχύνωviap1s ἀλλάc ὡςbo
πᾶςaanpn ἐνp ἀλήθειαndfs λαλέωviaa1p σύrpd-p οὕτωbo καίc ὁdnfs καύχησιςnnfs ἐγώrpg-p ὁdnfs
ἐπίp Τίτοςngms ἀλήθειαnnfs γίνοµαιviao3s . v.15 καίc ὁdnnp σπλάγχνονnnnp αὐτόςrpgms
περισσοτέρωςbo εἰςp σύrpa-p εἰµίvipx3s ἀναµιµνῄσκωvppmgms ὁdafs πᾶςagmpn σύrpg-p ὑπακοήnafs
ὡςbo µετάp φόβοςngms καίc τρόµοςngms δέχοµαιviad2p αὐτόςrpams . v.16 χαίρωvipa1s οὖνc ὅτιc
ἐνp πᾶςadnsn θαρρέωvipa1s ἐνp σύrpd-p .
 8. 2–12 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 524
2 µένην ἐν ταῖς ἐκκλησίαις τῆς Μακεδονίας, ὅτι ἐν πολλῇ δοκι-
µῇ θλίψεως ἡ περισσεία τῆς χαρᾶς αὐτῶν καὶ ἡ κατὰ βάθους
πτωχεία αὐτῶν ἐπερίσσευσεν εἰς τὸ πλοῦτον τῆς ἁπλότητος αὐ-
3 τῶν. ὅτι κατὰ δύναµιν, µαρτυρῶ, καὶ ὑπὲρ δύναµιν, αὐθαί-
4 ρετοι, µετὰ πολλῆς παρακλήσεως δεόµενοι ἡµῶν, τὴν χάριν
καὶ τὴν κοινωνίαν τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους δέξασθαι
5 ἡµᾶς, καὶ οὐ καθὼς ἠλπίσαµεν, ἀλλ΄ ἑαυτοὺς ἔδωκαν πρῶτον
6 τῷ Κυρίῳ, καὶ ἡµῖν διὰ θελήµατος Θεοῦ. εἰς τὸ παρακαλέσαι
ἡµᾶς Τίτον, ἵνα καθὼς προενήρξατο, οὕτως καὶ ἐπιτελέσῃ εἰς
7 ὑµᾶς καὶ τὴν χάριν ταύτην. ἀλλ΄ ὥσπερ ἐν παντὶ περισσεύετε,
πίστει καὶ λόγῳ, καὶ γνώσει, καὶ πάσῃ σπουδῇ, καὶ τῇ ἐξ ὑµῶν
8 ἐν ἡµῖν ἀγάπῃ, ἵνα καὶ ἐν ταύτῃ τῇ χάριτι περισσεύητε. οὐ κατ΄
ἐπιταγὴν λέγω, ἀλλὰ διὰ τῆς ἑτέρων σπουδῆς καὶ τὸ τῆς ὑµετέ-
9 ρας ἀγάπης γνήσιον δοκιµάζων. γινώσκετε γὰρ τὴν χάριν τοῦ
Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὅτι δι΄ ὑµᾶς ἐπτώχευσε, πλούσιος
10 ὤν, ἵνα ὑµεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ πλουτήσητε. καὶ γνώµην ἐν
τούτῳ δίδωµι, τοῦτο γὰρ ὑµῖν συµφέρει, οἵτινες οὐ µόνον τὸ
11 ποιῆσαι ἀλλὰ καὶ τὸ θέλειν προενήρξασθε ἀπὸ πέρυσι, νυνὶ
δὲ καὶ τὸ ποιῆσαι ἐπιτελέσατε, ὅπως, καθάπερ ἡ προθυµία τοῦ
12 θέλειν, οὕτω καὶ τὸ ἐπιτελέσαι ἐκ τοῦ ἔχειν. εἰ γὰρ ἡ προθυµία
πρόκειται, καθὸ ἐὰν ἔχῃ, τις εὐπρόσδεκτος, οὐ καθὸ οὐκ ἔχει.

8. v.1 γνωρίζωvipa1p δέc σύrpd-p ἀδελφόςnvmp ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms ὁdafs δίδωµιvpxpafs
ἐνp ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdgfs Μακεδονίαngfs . v.2 ὅτιc ἐνp πολύςadfsn δοκιµήndfs θλῖψιςngfs
ὁdnfs περισσείαnnfs ὁdgfs χαράngfs αὐτόςrpgmp καίc ὁdnfs κατάp βάθοςngns πτωχείαnnfs
αὐτόςrpgmp περισσεύωviaa3s εἰςp ὁdams πλοῦτοςnams ὁdgfs ἁπλότηςngfs αὐτόςrpgmp . v.3 ὅτιc
κατάp δύναµιςnafs µαρτυρέωvipa1s καίc ὑπέρp δύναµιςnafs αὐθαίρετοςanmpn . v.4 µετάp
πολύςagfsn παράκλησιςngfs δέοµαιvppnnmp ἐγώrpg-p ὁdafs χάριςnafs καίc ὁdafs κοινωνίαnafs ὁdgfs
διακονίαngfs ὁdgfs εἰςp ὁdamp ἅγιοςaampn δέχοµαιvnad ἐγώrpa-p . v.5 καίc οὐxo καθώςbo
viaa1p c rxamp viaa3p bo ddms ndms
ἐλπίζω ἀλλά ἑαυτοῦ δίδωµι πρῶτος ὁ κύριος καίc ἐγώrpd-p διάp
θέληµαngns θεόςngms . v.6 εἰςp ὁdans παρακαλέωvnaa ἐγώrpa-p Τίτοςnams ἵναc καθώςbo
προενάρχοµαιviad3s οὕτωbo καίc ἐπιτελέωvsaa3s εἰςp σύrpa-p καίc ὁdafs χάριςnafs οὗτοςrdafs .
v.7 ἀλλάc ὥσπερbo ἐνp πᾶςadnsn περισσεύωvipa2p πίστιςndfs καίc λόγοςndms καίc γνῶσιςndfs
καίc πᾶςadfsn σπουδήndfs καίc ὁddfs ἐκp σύrpg-p ἐνp ἐγώrpd-p ἀγάπηndfs ἵναc καίc ἐνp
οὗτοςrddfs ὁddfs χάριςndfs περισσεύωvspa2p . v.8 οὐxo κατάp ἐπιταγήnafs λέγωvipa1s ἀλλάc
p dgfs agmpn ngfs c dans
διά ὁ ἕτερος σπουδή καί ὁ ὁdgfs ὑµέτεροςrsgfs ἀγάπηngfs γνήσιοςaansn
δοκιµάζωvppanms . v.9 γινώσκωvipa2p γάρc ὁdafs χάριςnafs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅτιc διάp σύrpa-p πτωχεύωviaa3s πλούσιοςanmsn εἰµίvppxnms ἵναc
σύrpn-p ὁddfs ἐκεῖνοςrdgms πτωχείαndfs πλουτέωvsaa2p . v.10 καίc γνώµηnafs ἐνp οὗτοςrddns
δίδωµιvipa1s οὗτοςrdnns γάρc σύrpd-p συµφέρωvipa3s ὅστιςrrnmp οὐxo µόνοςbo ὁdans ποιέωvnaa
ἀλλάc καίc ὁdans θέλωvnpa προενάρχοµαιviad2p ἀπόp πέρυσιbo . v.11 νυνίbo δέc καίc ὁdans
ποιέωvnaa ἐπιτελέωvdaa2p ὅπωςbo καθάπερbo ὁdnfs προθυµίαnnfs ὁdgms θέλωvnpa οὕτωbo καίc
ὁdnns ἐπιτελέωvnaa ἐκp ὁdgms ἔχωvnpa . v.12 εἰqo γάρc ὁdnfs προθυµίαnnfs πρόκειµαιvipn3s
bo qo vspa3s rinms
καθό ἐάν ἔχω τίς εὐπρόσδεκτοςanmsn οὐxo καθόbo οὐxo ἔχωvipa3s .
525 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 8. 13–24
οὐ γὰρ ἵνα ἄλλοις ἄνεσις, ὑµῖν δὲ θλῖψις, ἀλλ΄ ἐξ ἰσότητος, ἐν τῷ 13
νῦν καιρῷ τό ὑµῶν περίσσευµα εἰς τό ἐκείνων ὑστέρηµά. ἵνα 14
καὶ τὸ ἐκείνων περίσσευµα γένηται εἰς τὸ ὑµῶν ὑστέρηµα ὅπως
γένηται ἰσότης. καθὼς γέγραπται, ῾Ο τὸ πολὺ, οὐκ ἐπλεόνασε, 15
καὶ ὁ τὸ ὀλίγον, οὐκ ἠλαττόνησε. Χάρις δὲ τῷ Θεῷ τῷ διδόντι 16
τὴν αὐτὴν σπουδὴν ὑπὲρ ὑµῶν ἐν τῇ καρδίᾳ Τίτου, ὅτι τὴν µὲν 17
παράκλησιν ἐδέξατο, σπουδαιότερος δὲ ὑπάρχων, αὐθαίρετος
ἐξῆλθε πρὸς ὑµᾶς. συνεπέµψαµεν δὲ µετ΄ αὐτοῦ τὸν ἀδελφὸν, 18
οὗ ὁ ἔπαινος ἐν τῷ εὐαγγελίῳ διὰ πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν, οὐ 19
µόνον δὲ, ἀλλὰ καὶ χειροτονηθεὶς ὑπὸ τῶν ἐκκλησιῶν συνέκ-
δηµος ἡµῶν σὺν τῇ χάριτι ταύτῃ τῇ διακονουµένῃ ὑφ΄ ἡµῶν
πρὸς τὴν αὐτοῦ τοῦ Κυρίου δόξαν καὶ προθυµίαν ὑµῶν, στελ- 20
λόµενοι τοῦτο, µή τις ἡµᾶς µωµήσηται ἐν τῇ ἁδρότητι ταύτῃ τῇ
διακονουµένῃ ὑφ΄ ἡµῶν, προνοοῦµενοι καλὰ οὐ µόνον ἐνώ- 21
πιον Κυρίου ἀλλὰ καὶ ἐνώπιον ἀνθρώπων. συνεπέµψαµεν δὲ 22
αὐτοῖς τὸν ἀδελφὸν ἡµῶν, ὃν ἐδοκιµάσαµεν ἐν πολλοῖς πολλά-
κις σπουδαῖον, ὄντα, νυνὶ δὲ πολὺ σπουδαιότερον πεποιθήσει
πολλῇ τῇ εἰς ὑµᾶς. εἴτε ὑπὲρ Τίτου, κοινωνὸς ἐµὸς καὶ εἰς ὑ- 23
µᾶς συνεργός, εἴτε ἀδελφοὶ ἡµῶν, ἀπόστολοι ἐκκλησιῶν, δόξα
Χριστοῦ. τὴν οὖν ἔνδειξιν τῆς ἀγάπης ὑµῶν καὶ ἡµῶν καυχή- 24
σεως ὑπὲρ ὑµῶν, εἰς αὐτοὺς ἐνδειξασθε καὶ εἰς πρόσωπον τῶν

v.13 οὐxo γάρc ἵναc ἄλλοςadmpn ἄνεσιςnnfs σύrpd-p δέc θλῖψιςnnfs ἀλλάc ἐκp ἰσότηςngfs
ἐνp ὁddms νῦνbo καιρόςndms ὁdnns σύrpg-p περίσσευµαnnns εἰςp ὁdans ἐκεῖνοςrdgmp
ὑστέρηµαnans . v.14 ἵναc καίc ὁdnns ἐκεῖνοςrdgmp περίσσευµαnnns γίνοµαιvsad3s εἰςp ὁdans
σύrpg-p ὑστέρηµαnans ὅπωςbo γίνοµαιvsad3s ἰσότηςnnfs . v.15 καθώςbo γράφωvixp3s ὁdnms
ὁdans πολύςaansn οὐxo πλεονάζωviaa3s καίc ὁdnms ὁdans ὀλίγοςaansn οὐxo ἐλαττονέωviaa3s .
v.16 χάριςnnfs δέc ὁddms θεόςndms ὁddms δίδωµιvppadms ὁdafs αὐτόςrpafs σπουδήnafs
ὑπέρp σύrpg-p ἐνp ὁddfs καρδίαndfs Τίτοςngms . v.17 ὅτιc ὁdafs µένxo παράκλησιςnafs
δέχοµαιviad3s σπουδαῖοςanmsc δέc ὑπάρχωvppanms αὐθαίρετοςanmsn ἐξέρχοµαιviaa3s πρόςp
σύrpa-p . v.18 συµπέµπωviaa1p δέc µετάp αὐτόςrpgms ὁdams ἀδελφόςnams ὅςrrgms ὁdnms
ἔπαινοςnnms ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns διάp πᾶςagfpn ὁdgfp ἐκκλησίαngfp . v.19 οὐxo µόνοςbo
δέc ἀλλάc καίc χειροτονέωvpapnms ὑπόp ὁdgfp ἐκκλησίαngfp συνέκδηµοςnnms ἐγώrpg-p σύνp
ὁddfs χάριςndfs οὗτοςrddfs ὁddfs διακονέωvpppdfs ὑπόp ἐγώrpg-p πρόςp ὁdafs αὐτόςrpgms ὁdgms
κύριοςngms δόξαnafs καίc προθυµίαnafs σύrpg-p . v.20 στέλλωvppmnmp οὗτοςrdans µήxo τι-σ-
ρινµσ ἐγώrpa-p µωµάοµαιvsad3s ἐνp ὁddfs ἁδρότηςndfs οὗτοςrddfs ὁddfs διακονέωvpppdfs ὑπόp
ἐγώrpg-p . v.21 προνοέωvppmnmp καλόςaanpn οὐxo µόνοςbo ἐνώπιονbo κύριοςngms ἀλλάc καίc
ἐνώπιονbo ἄνθρωποςngmp . v.22 συµπέµπωviaa1p δέc αὐτόςrpdmp ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-p
ὅςrrams δοκιµάζωviaa1p ἐνp πολύςadnpn πολλάκιςbo σπουδαῖοςaamsn εἰµίvppxams νυνίbo δέc
πολύςaansn σπουδαῖοςaamsc πεποίθησιςndfs πολύςadfsn ὁddfs εἰςp σύrpa-p . v.23 εἴτεc ὑπέρp
Τίτοςngms κοινωνόςnnms ἐµόςrsnms καίc εἰςp σύrpa-p συνεργόςanmsn εἴτεc ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-p
ἀπόστολοςnnmp ἐκκλησίαngfp δόξαnnfs Χριστόςngms .
 9. 1–10 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 526
ἐκκλησιῶν.
9 Περὶ µὲν γὰρ τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους περισσόν µοί
2 ἐστι τὸ γράφειν ὑµῖν, οἶδα γὰρ τὴν προθυµίαν ὑµῶν, ἣν ὑπὲρ
ὑµῶν καυχῶµαι Μακεδόσιν, ὅτι ᾿Αχαΐα παρεσκεύασται ἀπὸ πέ-
3 ρυσι, καὶ ὁ ἐξ ὑµῶν ζῆλος ἠρέθισε τοὺς πλείονας. ἔπεµψα δὲ
τοὺς ἀδελφούς, ἵνα µὴ τὸ καύχηµα ἡµῶν τὸ ὑπὲρ ὑµῶν κε-
νωθῇ ἐν τῷ µέρει τούτῳ, ἵνα, καθὼς ἔλεγον, παρεσκευασµένοι
4 ἦτε, µή πως, ἐὰν ἔλθωσι σὺν ἐµοὶ Μακεδόνες καὶ εὕρωσιν
ὑµᾶς ἀπαρασκευάστους, καταισχυνθῶµεν ἡµεῖς ἵνα µὴ λέγω-
5 µεν ὑµεῖς ἐν τῇ ὑποστάσει ταύτῃ τῆς καυχήσεως. ἀναγκαῖον
οὖν ἡγησάµην παρακαλέσαι τοὺς ἀδελφούς, ἵνα προέλθωσιν
εἰς ὑµᾶς, καὶ προκαταρτίσωσι τὴν προκατηγγελµένην εὐλο-
γίαν ὑµῶν, ταύτην ἑτοίµην εἶναι, οὕτως ὡς εὐλογίαν καὶ µὴ
6 ὡσπερ πλεονεξίαν. Τοῦτο δέ, ὁ σπείρων φειδοµένως, φειδο-
µένως καὶ θερίσει, καὶ ὁ σπείρων ἐπ΄ εὐλογίαις, ἐπ΄ εὐλογίαις
7 καὶ θερίσει. ἕκαστος καθὼς προαιρεῖται τῇ καρδίᾳ, µὴ ἐκ
8 λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης, ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός. δυνα-
τὸς δὲ ὁ Θεὸς πᾶσαν χάριν περισσεῦσαι εἰς ὑµᾶς, ἵνα ἐν παντὶ
πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες περισσεύητε εἰς πᾶν ἔργον
9 ἀγαθόν, καθὼς γέγραπται, ᾿Εσκόρπισεν, ἔδωκε τοῖς πένησιν,
10 ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ µένει εἰς τὸν αἰῶνα. ὁ δὲ ἐπιχορηγῶν
σπέρµα τῷ σπείροντι, καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν χορη΄γησαι, καὶ

v.24 ὁdafs οὖνc ἔνδειξιςnafs ὁdgfs ἀγάπηngfs σύrpg-p καίc ἐγώrpg-p καύχησιςngfs ὑπέρp σύrpg-p
εἰςp αὐτόςrpamp ἐνδείκνυµιvdam2p καίc εἰςp πρόσωπονnans ὁdgfp ἐκκλησίαngfp . 9. v.1 περίp
µένxo γάρc ὁdgfs διακονίαngfs ὁdgfs εἰςp ὁdamp ἅγιοςaampn περισσόςannsn ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s
ὁdnns γράφωvnpa σύrpd-p . v.2 οἶδαvixa1s γάρc ὁdafs προθυµίαnafs σύrpg-p ὅςrrafs ὑπέρp
σύrpg-p καυχάοµαιvipn1s Μακεδώνndmp ὅτιc ᾿Αχαΐαnnfs παρασκευάζωvixp3s ἀπόp πέρυσιbo
καίc ὁdnms ἐκp σύrpg-p ζῆλοςnnms ἐρεθίζωviaa3s ὁdamp πολύςaampc . v.3 πέµπωviaa1s
δέc ὁdamp ἀδελφόςnamp ἵναc µήxo ὁdnns καύχηµαnnns ἐγώrpg-p ὁdnns ὑπέρp σύrpg-p
κενόωvsap3s ἐνp ὁddns µέροςndns οὗτοςrddns ἵναc καθώςbo λέγωviia1s παρασκευάζωvpxpnmp
εἰµίvspx2p . v.4 µήxo πώςc ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa3p σύνp ἐγώrpd-s Μακεδώνnnmp καίc
εὑρίσκωviaa3p σύrpa-p ἀπαρασκεύαστοςaampn καταισχύνωvsap1p ἐγώrpn-p ἵναc µήxo λέγωvspa1p
σύrpn-p ἐνp ὁddfs ὑπόστασιςndfs οὗτοςrddfs ὁdgfs καύχησιςngfs . v.5 ἀναγκαῖοςaansn οὖνc
ἡγέοµαιviad1s παρακαλέωvnaa ὁdamp ἀδελφόςnamp ἵναc προέρχοµαιvsaa3p εἰςp σύrpa-p καίc
προκαταρτίζωvsaa3p ὁdafs προκαταγγέλλωvpxpafs εὐλογίαnafs σύrpg-p οὗτοςrdafs ἕτοιµοςaafsn
εἰµίvnpx οὕτωbo ὡςbo εὐλογίαnafs καίc µήxo ὥσπερbo πλεονεξίαnafs . v.6 οὗτοςrdnns δέc
ὁdnms σπείρωvppanms φειδοµένωςbo φειδοµένωςbo καίc θερίζωvifa3s καίc ὁdnms σπείρωvppanms
ἐπίp εὐλογίαndfp ἐπίp εὐλογίαndfp καίc θερίζωvifa3s . v.7 ἕκαστοςanmsn καθώςbo
προαιρέωvipn3s ὁddfs καρδίαndfs µήxo ἐκp λύπηngfs ἤxo ἐκp ἀνάγκηngfs ἱλαρόςaamsn γάρc
δότηςnams ἀγαπάωvipa3s ὁdnms θεόςnnms . v.8 δυνατόςanmsn δέc ὁdnms θεόςnnms πᾶςaafsn
χάριςnafs περισσεύωvnaa εἰςp σύrpa-p ἵναc ἐνp πᾶςadnsn πάντοτεbo πᾶςaafsn αὐτάρκειαnafs
ἔχωvppanmp περισσεύωvspa2p εἰςp πᾶςaansn ἔργονnans ἀγαθόςaansn . v.9 καθώςbo γράφωvixp3s
σκορπίζωviaa3s δίδωµιviaa3s ὁddmp πένηςndmp ὁdnfs δικαιοσύνηnnfs αὐτόςrpgms µένωvipa3s εἰςp
ὁdams αἰώνnams .
527 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 9. 11–10. 6
πληθυναῖ τὸν σπόρον ὑµῶν, καὶ αὐξήσαι τὰ γεννήµατα τῆς δι-
καιοσύνης ὑµῶν, ἐν παντὶ πλουτιζόµενοι εἰς πᾶσαν ἁπλότητα, 11
ἥτις κατεργάζεται δι΄ ἡµῶν εὐχαριστίαν τῷ Θεῷ. ὅτι ἡ διακο- 12
νία τῆς λειτουργίας ταύτης οὐ µόνον ἐστὶ προσαναπληροῦσα
τὰ ὑστερήµατα τῶν ἁγίων, ἀλλὰ καὶ περισσεύουσα διὰ πολλῶν
εὐχαριστιῶν τῷ Θεῷ, διὰ τῆς δοκιµῆς τῆς διακονίας ταύτης 13
δοξάζοντες τὸν Θεὸν ἐπὶ τῇ ὑποταγῇ τῆς ὁµολογίας ὑµῶν εἰς τὸ
εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἁπλότητι τῆς κοινωνίας εἰς αὐτοὺς
καὶ εἰς πάντας, καὶ αὐτῶν δεήσει ὑπὲρ ὑµῶν ἐπιποθούντων ὑ- 14
µᾶς διὰ τὴν ὑπερβάλλουσαν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐφ΄ ὑµῖν. χάρις 15
δὲ τῷ Θεῷ ἐπὶ τῇ ἀνεκδιηγήτῳ αὐτοῦ δωρεᾷ.
Αὐτὸς δὲ ἐγὼ Παῦλος παρακαλῶ ὑµᾶς διὰ τῆς πρᾳότητος 10
καὶ ἐπιεικείας τοῦ Χριστοῦ, ὃς κατὰ πρόσωπον µὲν ταπεινὸς
ἐν ὑµῖν, ἀπὼν δὲ θαρρῶ εἰς ὑµᾶς, δέοµαι δὲ τὸ µὴ παρὼν 2
θαρρῆσαι τῇ πεποιθήσει ᾗ λογίζοµαι τολµῆσαι ἐπί τινας τοὺς
λογιζοµένους ἡµᾶς ὡς κατὰ σάρκα περιπατοῦντας. ἐν σαρ- 3
κὶ γὰρ περιπατοῦντες οὐ κατὰ σάρκα στρατευόµεθα. τὰ γὰρ 4
ὅπλα τῆς στρατείας ἡµῶν οὐ σαρκικὰ, ἀλλὰ δυνατὰ τῷ Θεῷ
πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωµάτων, λογισµούς καθαιροῦντες καὶ 5
πᾶν ὕψωµα ἐπαιρόµενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ καὶ αἰ-
χµαλωτίζοντες πᾶν νόηµα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ. καὶ 6

v.10 ὁdnms δέc ἐπιχορηγέωvppanms σπέρµαnans ὁddms σπείρωvppadms καίc ἄρτοςnams εἰςp
βρῶσιςnafs χορηγέωvoaa3s καίc πληθύνωvoaa3s ὁdams σπόροςnams σύrpg-p καίc αὐξάνωvoaa3s
ὁdanp γέννηµαnanp ὁdgfs δικαιοσύνηngfs σύrpg-p . v.11 ἐνp πᾶςadnsn πλουτίζωvpppnmp
εἰςp πᾶςaafsn ἁπλότηςnafs ὅστιςrrnfs κατεργάζοµαιvipn3s διάp ἐγώrpg-p εὐχαριστίαnafs ὁddms
θεόςndms . v.12 ὅτιc ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgfs λειτουργίαngfs οὗτοςrdgfs οὐxo µόνοςbo εἰµίvipx3s
προσαναπληρόωvppanfs ὁdanp ὑστέρηµαnanp ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἀλλάc καίc περισσεύωvppanfs
διάp πολύςagfpn εὐχαριστίαngfp ὁddms θεόςndms . v.13 διάp ὁdgfs δοκιµήngfs ὁdgfs διακονίαngfs
οὗτοςrdgfs δοξάζωvppanmp ὁdams θεόςnams ἐπίp ὁddfs ὑποταγήndfs ὁdgfs ὁµολογίαngfs σύrpg-p εἰςp
ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms καίc ἁπλότηςndfs ὁdgfs κοινωνίαngfs εἰςp αὐτόςrpamp
καίc εἰςp πᾶςaampn . v.14 καίc αὐτόςrpgmp δέησιςndfs ὑπέρp σύrpg-p ἐπιποθέωvppagmp σύrpa-p
διάp ὁdafs ὑπερβάλλωvppaafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms ἐπίp σύrpd-p . v.15 χάριςnnfs δέc
ὁddms θεόςndms ἐπίp ὁddfs ἀνεκδιήγητοςadfsn αὐτόςrpgms δωρεάndfs . 10. v.1 αὐτόςrpnms
δέc ἐγώrpn-s Παῦλοςnnms παρακαλέωvipa1s σύrpa-p διάp ὁdgfs πραΰτηςngfs καίc ἐπιείκειαngfs
ὁdgms Χριστόςngms ὅςrrnms κατάp πρόσωπονnans µένxo ταπεινόςanmsn ἐνp σύrpd-p ἄπειµιvppxnms
δέc θαρρέωvipa1s εἰςp σύrpa-p . v.2 δέοµαιvipn1s δέc ὁdans µήxo πάρειµιvppxnms θαρρέωvnaa
ὁddfs πεποίθησιςndfs ὅςrrdfs λογίζοµαιvipn1s τολµάωvnaa ἐπίp τι-σριαµπ ὁdamp λογίζοµαιvppnamp
ἐγώrpa-p ὡςbo κατάp σάρξnafs περιπατέωvppaamp . v.3 ἐνp σάρξndfs γάρc περιπατέωvppanmp
οὐxo κατάp σάρξnafs στρατεύωvipm1p . v.4 ὁdnnp γάρc ὅπλονnnnp ὁdgfs στρατείαngfs ἐγώrpg-p
οὐxo σαρκικόςannpn ἀλλάc δυνατόςannpn ὁddms θεόςndms πρόςp καθαίρεσιςnafs ὀχύρωµαngnp .
v.5 λογισµόςnamp καθαιρέωvppanmp καίc πᾶςaansn ὕψωµαnans ἐπαίρωvppmans κατάp ὁdgfs
γνῶσιςngfs ὁdgms θεόςngms καίc αἰχµαλωτίζωvppanmp πᾶςaansn νόηµαnans εἰςp ὁdafs ὑπακοήnafs
ὁdgms Χριστόςngms .
 10. 7–16 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 528
ἐν ἑτοίµῳ ἔχοντες ἐκδικῆσαι πᾶσαν παρακοήν, ὅταν πληρωθῇ
7 ὑµῶν ἡ ὑπακοή. τὰ κατὰ πρόσωπον βλέπετε· εἴ τις πέποιθεν
ἑαυτῷ Χριστοῦ εἶναι, τοῦτο λογιζέσθω πάλιν ἀφ΄ ἑαυτοῦ, ὅτι
8 καθὼς αὐτὸς Χριστοῦ, οὕτω καὶ ἡµεῖς Χριστοῦ. ἐάν τε γὰρ
καὶ περισσότερόν τι καυχήσωµαι περὶ τῆς ἐξουσίας ἡµῶν, ἧς
ἔδωκεν ὁ Κύριος ἡµῖν εἰς οἰκοδοµὴν, καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν
9 ὑµῶν, οὐκ αἰσχυνθήσοµαι, ἵνα µὴ δόξω ὡς ἂν ἐκφοβεῖν ὑµᾶς
10 διὰ τῶν ἐπιστολῶν. ὅτι Αἱ µὲν ἐπιστολαὶ, φησί, βαρεῖαι καὶ
ἰσχυραί, ἡ δὲ παρουσία τοῦ σώµατος ἀσθενὴς, καὶ ὁ λόγος ἐξ-
11 ουθενηµένος. τοῦτο λογιζέσθω ὁ τοιοῦτος, ὅτι οἷοί ἐσµεν τῷ
12 λόγῳ δι΄ ἐπιστολῶν ἀπόντες, τοιοῦτοι καὶ παρόντες τῷ ἔργῳ. οὐ
γὰρ τολµῶµεν ἐγκρῖναι ἢ συγκρῖναι ἑαυτούς τισι τῶν ἑαυτοὺς
συνιστανόντων, ἀλλὰ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς ἑαυτοὺς µετροῦντες, καὶ
13 συγκρίνοντες ἑαυτοὺς ἑαυτοῖς, οὐ συνιοῦσιν. ἡµεῖς δὲ οὐχι
εἰς τὰ ἄµετρα καυχησόµεθα, ἀλλὰ κατὰ τὸ µέτρον τοῦ κανόνος
οὗ ἐµέρισεν ἡµῖν ὁ Θεὸς, µέτρου, ἐφικέσθαι ἄχρι καὶ ὑµῶν.
14 οὐ γὰρ ὡς µὴ ἐφικνούµενοι εἰς ὑµᾶς ὑπερεκτείνοµεν ἑαυτούς,
ἄχρι γὰρ καὶ ὑµῶν ἐφθάσαµεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ,
15 οὐκ εἰς τὰ ἄµετρα καυχώµενοι ἐν ἀλλοτρίοις κόποις, ἐλπίδα δὲ
ἔχοντες αὐξανοµένης τῆς πίστεως ὑµῶν, ἐν ὑµῖν µεγαλυνθῆ-
16 ναι κατὰ τὸν κανόνα ἡµῶν εἰς περισσείαν, εἰς τὰ ὑπερέκεινα
ὑµῶν εὐαγγελίσασθαι, οὐκ ἐν ἀλλοτρίῳ κανόνι εἰς τὰ ἕτοιµα

v.6 καίc ἐνp ἕτοιµοςadnsn ἔχωvppanmp ἐκδικέωvnaa πᾶςaafsn παρακοήnafs ὅτανc πληρόωvsap3s
σύrpg-p ὁdnfs ὑπακοήnnfs . v.7 ὁdanp κατάp πρόσωπονnans βλέπωvipa2p εἰqo τι-σρινµσ
vixa3s rxdms
πείθω ἑαυτοῦ Χριστόςngms εἰµίvnpx οὗτοςrdans λογίζοµαιvdpn3s πάλινbo ἀπόp
ἑαυτοῦrxgms ὅτιc καθώςbo αὐτόςrpnms Χριστόςngms οὕτωbo καίc ἐγώrpn-p Χριστόςngms .
v.8 ἐάνqo τέxo γάρc καίc περισσόςaansc τι-σριανσ καυχάοµαιvsad1s περίp ὁdgfs ἐξουσίαngfs
ἐγώrpg-p ὅςrrgfs δίδωµιviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpd-p εἰςp οἰκοδοµήnafs καίc οὐxo
εἰςp καθαίρεσιςnafs σύrpg-p οὐxo αἰσχύνωvifp1s . v.9 ἵναc µήxo δοκέωvsaa2s ὡςbo ἄνxo
ἐκφοβέωvnpa σύrpa-p διάp ὁdgfp ἐπιστολήngfp . v.10 ὅτιc ὁdnfp µένxo ἐπιστολήnnfp φηµίvipx3s
βαρύςanfpn καίc ἰσχυρόςanfpn ὁdnfs δέc παρουσίαnnfs ὁdgns σῶµαngns ἀσθενήςanfsn καίc
ὁdnms λόγοςnnms ἐξουθενέωvpxpnms . v.11 οὗτοςrdans λογίζοµαιvdpn3s ὁdnms τοιοῦτοςrdnms
c rcnmp vipx1p ddms ndms
ὅτι οἷος εἰµί ὁ λόγος διάp ἐπιστολήngfp ἄπειµιvppxnmp τοιοῦτοςrdnmp
καίc πάρειµιvppxnmp ὁddns ἔργονndns . v.12 οὐxo γάρc τολµάωvipa1p ἐγκρίνωvnaa ἤxo
συγκρίνωvnaa ἑαυτοῦrxamp τι-σριδµπ ὁdgmp ἑαυτοῦrxamp συνίστηµιvppagmp ἀλλάc αὐτόςrpnmp
ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ἑαυτοῦrxamp µετρέωvppanmp καίc συγκρίνωvppanmp ἑαυτοῦrxamp ἑαυτοῦrxdmp
οὐxo συνίηµιvipa3p . v.13 ἐγώrpn-p δέc οὐχίxo εἰςp ὁdanp ἄµετροςaanpn καυχάοµαιvifd1p
ἀλλάc κατάp ὁdans µέτρονnans ὁdgms κανώνngms ὅςrrgms µερίζωviaa3s ἐγώrpd-p ὁdnms θεόςnnms
µέτρονngns ἐφικνέοµαιvnad ἄχριp καίc σύrpg-p . v.14 οὐxo γάρc ὡςbo µήxo ἐφικνέοµαιvppnnmp
εἰςp σύrpa-p ὑπερεκτείνωvipa1p ἑαυτοῦrxamp ἄχριp γάρc καίc σύrpg-p φθάνωviaa1p ἐνp ὁddns
εὐαγγέλιονndns ὁdgms Χριστόςngms . v.15 οὐxo εἰςp ὁdanp ἄµετροςaanpn καυχάοµαιvppnnmp
ἐνp ἀλλότριοςadmpn κόποςndmp ἐλπίςnafs δέc ἔχωvppanmp αὐξάνωvpppgfs ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-p
ἐνp σύrpd-p µεγαλύνωvnap κατάp ὁdams κανώνnams ἐγώrpg-p εἰςp περισσείαnafs .
529 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 10. 17–11. 10
καυχήσασθαι. ὁ δὲ καυχώµενος, ἐν Κυρίῳ καυχάσθω. οὐ 17, 18
γὰρ ὁ ἑαυτὸν συνιστῶν, ἐκεῖνός ἐστι δόκιµος, ἀλ᾿λ ὃν ὁ Κύριος
συνίστησιν.
῎Οφελον ἀνείχεσθέ µου µικρόν τῇ ἀφροσύνῃ, ἀλλὰ καὶ ἀνέ- 11
χεσθέ µου. ζηλῶ γὰρ ὑµᾶς Θεοῦ ζήλῳ, ἡρµοσάµην γὰρ ὑµᾶς 2
ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν παραστῆσαι τῷ Χριστῷ. φοβοῦµαι 3
δὲ µή πως ὡς ὁ ὄφις Εὕαν ἐξηπάτησεν ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτοῦ,
οὕτω φθαρῇ τὰ νοήµατα ὑµῶν ἀπὸ τῆς ἁπλότητος τῆς εἰς τὸν
Χριστόν. εἰ µὲν γὰρ ὁ ἐρχόµενος ἄλλον ᾿Ιησοῦν κηρύσσει ὃν 4
οὐκ ἐκηρύξαµεν, ἢ πνεῦµα ἕτερον λαµβάνετε ὃ οὐκ ἐλάβετε,
ἢ εὐαγγέλιον ἕτερον ὃ οὐκ ἐδέξασθε, καλῶς ἠνείχεσθε. λογί- 5
ζοµαι γὰρ µηδὲν ὑστερηκέναι τῶν ὑπερ λίαν ἀποστόλων. εἰ 6
δὲ καὶ ἰδιώτης τῷ λόγῳ, ἀλλ΄ οὐ τῇ γνώσει, ἀλλ΄ ἐν παντὶ φα-
νερωθέντες ἐν πᾶσιν εἰς ὑµᾶς. ἢ ἁµαρτίαν ἐποίησα ἐµαυτὸν 7
ταπεινῶν ἵνα ὑµεῖς ὑψωθῆτε, ὅτι δωρεὰν τὸ τοῦ Θεοῦ εὐαγγέ-
λιον εὐηγγελισάµην ὑµῖν· ἄλλας ἐκκλησίας ἐσύλησα, λαβὼν 8
ὀψώνιον πρὸς τὴν ὑµῶν διακονίαν, καὶ παρὼν πρὸς ὑµᾶς καὶ 9
ὑστερηθεὶς οὐ κατενάρκησα οὐδενός, τὸ γὰρ ὑστέρηµά µου
προσανεπλήρωσαν οἱ ἀδελφοὶ, ἐλθόντες ἀπὸ Μακεδονίας, καὶ
ἐν παντὶ ἀβαρῆ ὑµῖν ἐµαυτὸν ἐτήρησα καὶ τηρήσω. ἔστιν ἀλή- 10
θεια Χριστοῦ ἐν ἐµοὶ, ὅτι ἡ καύχησις αὕτη οὐ φραγήσεται εἰς

v.16 εἰςp ὁdanp ὑπερέκειναbo σύrpg-p εὐαγγελίζωvnam οὐxo ἐνp ἀλλότριοςadmsn κανώνndms
εἰςp ὁdanp ἕτοιµοςaanpn καυχάοµαιvnad . v.17 ὁdnms δέc καυχάοµαιvppnnms ἐνp κύριοςndms
καυχάοµαιvdpn3s . v.18 οὐxo γάρc ὁdnms ἑαυτοῦrxams συνίστηµιvppanms ἐκεῖνοςrdnms εἰµίvipx3s
δόκιµοςanmsn ἀλλάc ὅςrrams ὁdnms κύριοςnnms συνίστηµιvipa3s . 11. v.1 ὄφελονi ἀνέχωviin2p
ἐγώrpg-s µικρόςaansn ὁddfs ἀφροσύνηndfs ἀλλάc καίc ἀνέχωvipn2p ἐγώrpg-s . v.2 ζηλόωvipa1s
γάρc σύrpa-p θεόςngms ζῆλοςndms ἁρµόζωviam1s γάρc σύrpa-p εἷςndms ἀνήρndms παρθένοςnafs
ἁγνόςaafsn παρίστηµιvnaa ὁddms Χριστόςndms . v.3 φοβέοµαιvipn1s δέc µή&πώςc ὡςbo ὁdnms
ὄφιςnnms Εὕαnafs ἐξαπατάωviaa3s ἐνp ὁddfs πανουργίαndfs αὐτόςrpgms οὕτωbo φθείρωvsap3s ὁdnnp
νόηµαnnnp σύrpg-p ἀπόp ὁdgfs ἁπλότηςngfs ὁdgfs εἰςp ὁdams Χριστόςnams . v.4 εἰqo µένxo
γάρc ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἄλλοςaamsn ᾿Ιησοῦςnams κηρύσσωvipa3s ὅςrrams οὐxo κηρύσσωviaa1p
ἤxo πνεῦµαnans ἕτεροςaansn λαµβάνωvipa2p ὅςrrans οὐxo λαµβάνωviaa2p ἤxo εὐαγγέλιονnans
ἕτεροςaansn ὅςrrans οὐxo δέχοµαιviad2p καλῶςbo ἀνέχωviin2p . v.5 λογίζοµαιvipn1s γάρc
aansn vnxa dgmp p bo ngmp
µηδείς ὑστερέω ὁ ὑπέρ λίαν ἀπόστολος . v.6 εἰqo δέc καίc ἰδιώτηςnnma
ὁddms λόγοςndms ἀλλάc οὐxo ὁddfs γνῶσιςndfs ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn φανερόωvpapnmp ἐνp
πᾶςadnpn εἰςp σύrpa-p . v.7 ἤxo ἁµαρτίαnafs ποιέωviaa1s ἐµαυτοῦrxams ταπεινόωvppanms ἵναc
σύrpn-p ὑψόωvsap2p ὅτιc δωρεάνbo ὁdans ὁdgms θεόςngms εὐαγγέλιονnans εὐαγγελίζωviam1s
σύrpd-p . v.8 ἄλλοςaafpn ἐκκλησίαnafp συλάωviaa1s λαµβάνωvpaanms ὀψώνιονnans πρόςp ὁdafs
σύrpg-p διακονίαnafs . v.9 καίc πάρειµιvppxnms πρόςp σύrpa-p καίc ὑστερέωvpapnms οὐxo
καταναρκάωviaa1s οὐδείςagmsn ὁdans γάρc ὑστέρηµαnans ἐγώrpg-s προσαναπληρόωviaa3p ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp ἔρχοµαιvpaanmp ἀπόp Μακεδονίαngfs καίc ἐνp πᾶςadnsn ἀβαρήςaamsn σύrpd-p
ἐµαυτοῦrxams τηρέωviaa1s καίc τηρέωvifa1s .
 11. 11–23 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 530
11 ἐµὲ ἐν τοῖς κλίµασι τῆς ᾿Αχαΐας. διατί· ὅτι οὐκ ἀγαπῶ ὑµᾶς· ὁ
12 Θεὸς οἶδεν. ὃ δὲ ποιῶ, καὶ ποιήσω, ἵνα ἐκκόψω τὴν ἀφορµὴν
τῶν θελόντων ἀφορµήν, ἵνα ἐν ᾧ καυχῶνται, εὑρεθῶσι καθὼς
13 καὶ ἡµεῖς. οἱ γὰρ τοιοῦτοι ψευδαπόστολοι, ἐργάται δόλιοι,
14 µετασχηµατιζόµενοι εἰς ἀποστόλους Χριστοῦ. καὶ οὐ θαυµα-
στόν, αὐτὸς γὰρ ὁ Σατανᾶς µετασχηµατίζεται εἰς ἄγγελον φω-
15 τός. οὐ µέγα οὖν εἰ καὶ οἱ διάκονοι αὐτοῦ µετασχηµατίζονται
ὡς διάκονοι δικαιοσύνης, ὧν τὸ τέλος ἔσται κατὰ τὰ ἔργα αὐ-
16 τῶν. Πάλιν λέγω, µή τίς µε δόξῃ ἄφρονα εἶναι, εἰ δὲ µή γε κἂν
17 ὡς ἄφρονα δέξασθέ µε, ἵνα µικρόν τι κἀγὼ καυχήσωµαι. ὃ λα-
λῶ, οὐ λαλῶ κατὰ Κύριον, ἀλλ΄ ὡς ἐν ἀφροσύνῃ, ἐν ταύτῃ τῇ
18 ὑποστάσει τῆς καυχήσεως. ἐπεὶ πολλοὶ καυχῶνται κατὰ τήν
19 σάρκα, κἀγὼ καυχήσοµαι. ἡδέως γὰρ ἀνέχεσθε τῶν ἀφρόνων
20 φρόνιµοι ὄντες. ἀνέχεσθε γὰρ, εἴ τις ὑµᾶς καταδουλοῖ, εἴ τις
κατεσθίει, εἴ τις λαµβάνει, εἴ τις ἐπαίρεται, εἴ τις ὑµᾶς εἰς πρό-
21 σωπον δέρει. κατὰ ἀτιµίαν λέγω, ὡς ὅτι ἡµεῖς ἠσθενήσαµεν,
22 ἐν ᾧ δ΄ ἄν τις τολµᾷ ἐν ἀφροσύνῃ λέγω, τολµῶ κἀγώ. ῾Ε-
βραῖοί εἰσι· κἀγώ, ᾿Ισραηλῖταί εἰσι· κἀγώ, σπέρµα ᾿Αβραάµ εἰσι·
23 κἀγώ, διάκονοι Χριστοῦ εἰσι· παραφρονῶν λαλῶ ὑπὲρ ἐγώ, ἐν
κόποις περισσοτέρως, ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως, ἐν φυλακαῖς

v.10 εἰµίvipx3s ἀλήθειαnnfs Χριστόςngms ἐνp ἐγώrpd-s ὅτιc ὁdnfs καύχησιςnnfs οὗτοςrdnfs
οὐxo φράσσωvifp3s εἰςp ἐγώrpa-s ἐνp ὁddnp κλίµαndnp ὁdgfs ᾿Αχαΐαngfs . v.11 διά&τίςxo
ὅτιc οὐxo ἀγαπάωvipa1s σύrpa-p ὁdnms θεόςnnms οἶδαvixa3s . v.12 ὅςrrans δέc ποιέωvipa1s
καίc ποιέωvifa1s ἵναc ἐκκόπτωvsaa1s ὁdafs ἀφορµήnafs ὁdgmp θέλωvppagmp ἀφορµήnafs ἵναc
ἐνp ὅςrrdns καυχάοµαιvipn3p εὑρίσκωvsap3p καθώςbo καίc ἐγώrpn-p . v.13 ὁdnmp γάρc
τοιοῦτοςrdnmp ψευδαπόστολοςnnmp ἐργάτηςnnmp δόλιοςanmpn µετασχηµατίζωvppmnmp εἰςp
ἀπόστολοςnamp Χριστόςngms . v.14 καίc οὐxo θαυµαστόςannsn αὐτόςrpnms γάρc ὁdnms
Σατανᾶςnnms µετασχηµατίζωvipm3s εἰςp ἄγγελοςnams φῶςngns . v.15 οὐxo µέγαςannsn οὖνc εἰqo
καίc ὁdnmp διάκονοςnnmp αὐτόςrpgms µετασχηµατίζωvipp3p ὡςbo διάκονοςnnmp δικαιοσύνηngfs
ὅςrrgmp ὁdnns τέλοςnnns εἰµίvifx3s κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgmp . v.16 πάλινbo λέγωvipa1s
µήxo τίςrinms ἐγώrpa-s δοκέωvsaa3s ἄφρωνaamsn εἰµίvnpx εἰqo δέc µήxo κἄνqo ὡςbo ἄφρωνaamsn
δέχοµαιvdad2p ἐγώrpa-s ἵναc µικρόςaansn τι-σριανσ κἀγώrpn-s καυχάοµαιvsad1s . v.17 ὅςrrans
λαλέωvipa1s οὐxo λαλέωvipa1s κατάp κύριοςnams ἀλλάc ὡςbo ἐνp ἀφροσύνηndfs ἐνp οὗτοςrddfs
ὁddfs ὑπόστασιςndfs ὁdgfs καύχησιςngfs . v.18 ἐπείc πολύςanmpn καυχάοµαιvipn3p κατάp ὁdafs
σάρξnafs κἀγώrpn-s καυχάοµαιvifd1s . v.19 ἡδέωςbo γάρc ἀνέχωvipn2p ὁdgmp ἄφρωνagmpn
φρόνιµοςanmpn εἰµίvppxnmp . v.20 ἀνέχωvipn2p γάρc εἰqo τι-σρινµσ σύrpa-p καταδουλόωvipa3s
εἰqo τι-σρινµσ κατεσθίωvipa3s εἰqo τι-σρινµσ λαµβάνωvipa3s εἰqo τι-σρινµσ ἐπαίρωvipm3s εἰqo τι-
-σρινµσ σύrpa-p εἰςp πρόσωπονnans δέρωvipa3s . v.21 κατάp ἀτιµίαnafs λέγωvipa1s ὡςbo ὅτιc
rpn-p viaa1p p rrdns
ἐγώ ἀσθενέω ἐν ὅς δέ ἄν τι-σρινµσ τολµάωvspa3s ἐνp ἀφροσύνηndfs λέγωvipa1s
c xo

τολµάωvipa1s κἀγώrpn-s . v.22 ῾Εβραῖοςanmpn εἰµίvipx3p κἀγώrpn-s ᾿Ισραηλίτηςnnmp εἰµίvipx3p

κἀγώrpn-s σπέρµαnnns ᾿Αβραάµtp εἰµίvipx3p κἀγώrpn-s .
531 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 11. 24–12. 2
περισσοτέρως, ἐν θανάτοις πολλάκις, ὑπὸ ᾿Ιουδαίων πεντάκις 24
τεσσαράκοντα παρὰ µίαν ἔλαβον. τρὶς ἐρραβδίσθην, ἅπαξ ἐ- 25
λιθάσθην, τρὶς ἐναυάγησα, νυχθήµερον ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα,
ὁδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταµῶν, κινδύνοις λῃστῶν, 26
κινδύνοις ἐκ γένους, κινδύνοις ἐξ ἐθνῶν, κινδύνοις ἐν πόλει,
κινδύνοις ἐν ἐρηµίᾳ, κινδύνοις ἐν θαλάσσῃ, κινδύνοις ἐν ψευ-
δαδέλφοις, ἐν κόπῳ καὶ µόχθῳ, ἐν ἀγρυπνίαις πολλάκις, ἐν 27
λιµῷ καὶ δίψει, ἐν νηστείαις πολλάκις, ἐν ψύχει καὶ γυµνό-
τητι. χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπισύστασις µου ἡ καθ΄ ἡµέραν, 28
ἡ µέριµνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν. τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθε- 29
νῶ· τίς σκανδαλίζεται, καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦµαι· εἰ καυχᾶσθαι 30
δεῖ, τὰ τῆς ἀσθενείας µου καυχήσοµαι. ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ 31
Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ ᾿Χριστοῦ οἶδεν, ὁ ὢν εὐλογητὸς εἰς τοὺς
αἰῶνας, ὅτι οὐ ψεύδοµαι. ἐν ∆αµασκῷ ὁ ἐθνάρχης ᾿Αρέτα τοῦ 32
βασιλέως ἐφρούρει τὴν ∆αµασκηνῶν πόλιν, πιάσαι µε θέλων,
καὶ διὰ θυρίδος ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην διὰ τοῦ τείχους καὶ 33
ἐξέφυγον τὰς χεῖρας αὐτοῦ.
Καυχᾶσθαι δὴ οὐ συµφέρει µοι, ἐλεύσοµαι γὰρ εἰς ὀπτασίας 12
καὶ ἀποκαλύψεις Κυρίου. οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν 2
δεκατεσσάρων εἴτε ἐν σώµατι οὐκ οἶδα, εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώµατος
οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν, ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐ-

v.23 διάκονοςnnmp Χριστόςngms εἰµίvipx3p παραφρονέωvppanms λαλέωvipa1s ὑπέρp ἐγώrpn-s ἐνp

κόποςndmp περισσοτέρωςbo ἐνp πληγήndfp ὑπερβαλλόντωςbo ἐνp φυλακήndfp περισσοτέρωςbo
ἐνp θάνατοςndmp πολλάκιςbo . v.24 ὑπόp ᾿Ιουδαῖοςagmpn πεντάκιςbo τεσσεράκονταtn
παράp εἷςnafs λαµβάνωviaa1s . v.25 τρίςbo ῥαβδίζωviap1s ἅπαξbo λιθάζωviap1s τρίςbo
ναυαγέωviaa1s νυχθήµερονnans ἐνp ὁddms βυθόςndms ποιέωvixa1s . v.26 ὁδοιπορίαndfp
bo ndmp ngmp ndmp ngmp
πολλάκις κίνδυνος ποταµός κίνδυνος λῃστής κίνδυνοςndmp ἐκp γένοςngns
κίνδυνοςndmp ἐκp ἔθνοςngnp κίνδυνοςndmp ἐνp πόλιςndfs κίνδυνοςndmp ἐνp ἐρηµίαndfs
κίνδυνοςndmp ἐνp θάλασσαndfs κίνδυνοςndmp ἐνp ψευδάδελφοςndmp . v.27 ἐνp κόποςndms
καίc µόχθοςndms ἐνp ἀγρυπνίαndfp πολλάκιςbo ἐνp λιµόςndms καίc δίψοςndns ἐνp νηστείαndfp
πολλάκιςbo ἐνp ψῦχοςndns καίc γυµνότηςndfs . v.28 χωρίςbo ὁdgnp παρεκτόςbo ὁdnfs
ἐπισύστασιςnnfs ἐγώrpg-s ὁdnfs κατάp ἡµέραnafs ὁdnfs µέριµναnnfs πᾶςagfpn ὁdgfp ἐκκλησίαngfp .
v.29 τίςrqnms ἀσθενέωvipa3s καίc οὐxo ἀσθενέωvipa1s τίςrqnms σκανδαλίζωvipp3s καίc οὐxo
ἐγώrpn-s πυρόωvipp1s . v.30 εἰqo καυχάοµαιvnpn δεῖvipq3s ὁdanp ὁdgfs ἀσθένειαngfs ἐγώrpg-s
καυχάοµαιvifd1s . v.31 ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms οἶδαvixa3s ὁdnms εἰµίvppxnms εὐλογητόςanmsn εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὅτιc οὐxo
ψεύδοµαιvipn1s . v.32 ἐνp ∆αµασκόςndfs ὁdnms ἐθνάρχηςnnms ῾Αρέταςngms ὁdgms βασιλεύςngms
φρουρέωviia3s ὁdafs ∆αµασκηνόςagmpn πόλιςnafs πιάζωvnaa ἐγώrpa-s θέλωvppanms . v.33 καίc
διάp θυρίςngfs ἐνp σαργάνηndfs χαλάωviap1s διάp ὁdgns τεῖχοςngns καίc ἐκφεύγωviaa1s ὁdafp
χείρnafp αὐτόςrpgms . 12. v.1 καυχάοµαιvnpn δήxo οὐxo συµφέρωvipa3s ἐγώrpd-s ἔρχοµαιvifd1s
γάρc εἰςp ὀπτασίαnafp καίc ἀποκάλυψιςnafp κύριοςngms .
 12. 3–12 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 532
3 ρανοῦ. καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον εἴτε ἐν σώµατι, εἴτε
4 ἐκτὸς τοῦ σώµατος, οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν. ὅτι ἡρπάγη εἰς τὸν
παράδεισον, καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ῥήµατα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ
5 λαλῆσαι. ὑπὲρ τοῦ τοιούτου καυχήσοµαι, ὑπὲρ δὲ ἐµαυτοῦ οὐ
6 καυχήσοµαι, εἰ µὴ ἐν ταῖς ἀσθενείαις µου. ἐὰν γὰρ θελήσω
καυχήσασθαι, οὐκ ἔσοµαι ἄφρων, ἀλήθειαν γὰρ ἐρῶ, φείδο-
µαι δέ, µή τις εἰς ἐµὲ λογίσηται ὑπὲρ ὃ βλέπει µε, ἢ ἀκούει
7 τι ἐξ ἐµοῦ. καὶ τῇ ὑπερβολῇ τῶν ἀποκαλύψεων ἵνα µὴ ὑπερ-
αίρωµαι, ἐδόθη µοι σκόλοψ τῇ σαρκί, ἄγγελος Σατᾶν, ἵνα µε
8 κολαφίζῃ, ἵνα µὴ ὑπεραίρωµαι. ὑπὲρ τούτου τρὶς τὸν Κύριον
9 παρεκάλεσα ἵνα ἀποστῇ ἀπ΄ ἐµοῦ. καὶ εἴρηκέ µοι, ᾿Αρκεῖ σοι ἡ
χάρις µου, ἡ γὰρ δύναµις µου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται. ἥδιστα
οὖν µᾶλλον καυχήσοµαι ἐν ταῖς ἀσθενείαις µου, ἵνα ἐπισκηνώ-
10 σῃ ἐπ΄ ἐµὲ ἡ δύναµις τοῦ Χριστοῦ. διὸ εὐδοκῶ ἐν ἀσθενείαις,
ἐν ὕβρεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν διωγµοῖς, ἐν στενοχωρίαις, ὑπὲρ
11 Χριστοῦ, ὅταν γὰρ ἀσθενῶ, τότε δυνατός εἰµι. Γέγονα ἄφρων,
καυχώµενος, ὑµεῖς µε ἠναγκάσατε, ἐγὼ γὰρ ὤφειλον ὑφ΄ ὑµῶν
συνίστασθαι, οὐδὲν γὰρ ὑστέρησα τῶν ὑπερ λίαν ἀποστόλων, εἰ
12 καὶ οὐδέν εἰµι. τὰ µὲν σηµεῖα τοῦ ἀποστόλου κατειργάσθη ἐν
ὑµῖν ἐν πάσῃ ὑποµονῇ, ἐν σηµείοις καὶ τέρασι καὶ δυνάµεσι.

v.2 οἶδαvixa1s ἄνθρωποςnams ἐνp Χριστόςndms πρόp ἔτοςngnp δεκατέσσαρεςngnp εἴτεc ἐνp
σῶµαndns οὐxo οἶδαvixa1s εἴτεc ἐκτόςbo ὁdgns σῶµαngns οὐxo οἶδαvixa1s ὁdnms θεόςnnms οἶδαvixa3s
ἁρπάζωvpapams ὁdams τοιοῦτοςrdams ἕωςc τρίτοςagmsn οὐρανόςngms . v.3 καίc οἶδαvixa1s ὁdams
τοιοῦτοςrdams ἄνθρωποςnams εἴτεc ἐνp σῶµαndns εἴτεc ἕκτοςbo ὁdgns σῶµαngns οὐxo οἶδαvixa1s
ὁdnms θεόςnnms οἶδαvixa3s . v.4 ὅτιc ἁρπάζωviap3s εἰςp ὁdams παράδεισοςnams καίc ἀκούωviaa3s
ἄρρητοςaanpn ῥῆµαnanp ὅςrranp οὐxo ἔξεστιvppqnns ἄνθρωποςndms λαλέωvnaa . v.5 ὑπέρp
ὁdgms τοιοῦτοςrdgms καυχάοµαιvifd1s ὑπέρp δέc ἐµαυτοῦrxgms οὐxo καυχάοµαιvifd1s εἰqo µήxo
ἐνp ὁddfp ἀσθένειαndfp ἐγώrpg-s . v.6 ἐάνqo γάρc θέλωvsaa1s καυχάοµαιvnad οὐxo εἰµίvifx1s
ἄφρωνanmsn ἀλήθειαnafs γάρc λέγωvifa1s φείδοµαιvipn1s δέc µήxo τι-σρινµσ εἰςp ἐγώrpa-s
λογίζοµαιvsad3s ὑπέρp ὅςrrans βλέπωvipa3s ἐγώrpa-s ἤxo ἀκούωvipa3s τι-σριανσ ἐκp ἐγώrpg-s .
v.7 καίc ὁddfs ὑπερβολήndfs ὁdgfp ἀποκάλυψιςngfp ἵναc µήxo ὑπεραίρωvspp1s δίδωµιviap3s
ἐγώrpd-s σκόλοψnnms ὁddfs σάρξndfs ἄγγελοςnnms Σατανᾶςtp ἵναc ἐγώrpa-s κολαφίζωvspa3s ἵναc
µήxo ὑπεραίρωvspp1s . v.8 ὑπέρp οὗτοςrdgms τρίςbo ὁdams κύριοςnams παρακαλέωviaa1s ἵναc
ἀφίστηµιvsaa3s ἀπόp ἐγώrpg-s . v.9 καίc λέγωvixa3s ἐγώrpd-s ἀρκέωvipa3s σύrpd-s ὁdnfs χάριςnnfs
ἐγώrpg-s ὁdnfs γάρc δύναµιςnnfs ἐγώrpg-s ἐνp ἀσθένειαndfs τελειόωvipp3s ἡδέωςbo οὖνc µᾶλλονbo
καυχάοµαιvifd1s ἐνp ὁddfp ἀσθένειαndfp ἐγώrpg-s ἵναc ἐπισκηνόωvsaa3s ἐπίp ἐγώrpa-s ὁdnfs
δύναµιςnnfs ὁdgms Χριστόςngms . v.10 διόc εὐδοκέωvipa1s ἐνp ἀσθένειαndfp ἐνp ὕβριςndfp ἐνp
ἀνάγκηndfp ἐνp διωγµόςndmp ἐνp στενοχωρίαndfp ὑπέρp Χριστόςngms ὅτανc γάρc ἀσθενέωvspa1s
τότεbo δυνατόςanmsn εἰµίvipx1s . v.11 γίνοµαιvixa1s ἄφρωνanmsn καυχάοµαιvppnnms σύrpn-p
ἐγώrpa-s ἀναγκάζωviaa2p ἐγώrpn-s γάρc ὀφείλωviia1s ὑπόp σύrpg-p συνίστηµιvnpp οὐδείςaansn
γάρc ὑστερέωviaa1s ὁdgmp ὑπέρp λίανbo ἀπόστολοςngmp εἰqo καίc οὐδείςannsn εἰµίvipx1s .
v.12 ὁdnnp µένxo σηµεῖονnnnp ὁdgms ἀπόστολοςngms κατεργάζοµαιviap3s ἐνp σύrpd-p ἐνp
πᾶςadfsn ὑποµονήndfs ἐνp σηµεῖονndnp καίc τέραςndnp καίc δύναµιςndfp .
533 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 12. 13–13. 1
τί γάρ ἐστιν ὃ ἡττήθητε ὑπὲρ τὰς λοιπὰς ἐκκλησίας, εἰ µὴ ὅτι 13
αὐτὸς ἐγὼ οὐ κατενάρκησα ὑµῶν· χαρίσασθέ µοι τὴν ἀδικίαν
ταύτην. ᾿Ιδοὺ, τρίτον ἑτοίµως ἔχω ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς, καὶ οὐ 14
καταναρκήσω, ὑµῶν, οὐ γὰρ ζητῶ τὰ ὑµῶν, ἀλ᾿λ ὑµᾶς, οὐ γὰρ
ὀφείλει τὰ τέκνα τοῖς γονεῦσι θησαυρίζειν, ἀλλ΄ οἱ γονεῖς τοῖς
τέκνοις. ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω καὶ ἐκδαπανηθήσοµαι ὑ- 15
πὲρ τῶν ψυχῶν ὑµῶν, εἰ καὶ περισσοτέρως ὑµᾶς ἀγαπῶν, ἧττον
ἀγαπῶµαι. ἔστω δέ, ἐγὼ οὐ κατεβάρησα ὑµᾶς, ἀλ᾿λ ὑπάρχων 16
πανοῦργος, δόλῳ ὑµᾶς ἔλαβον. µή τινα ὧν ἀπέσταλκα πρὸς 17
ὑµᾶς, δι΄ αὐτοῦ ἐπλεονέκτησα ὑµᾶς· παρεκάλεσα Τίτον, καὶ 18
συναπέστειλα τὸν ἀδελφόν, µή τι ἐπλεονέκτησεν ὑµᾶς Τίτος·
οὐ τῷ αὐτῷ Πνεύµατι περιεπατήσαµεν· οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσι·
Πάλιν δοκεῖτε ὅτι ὑµῖν ἀπολογούµεθα· κατένωπιον τοῦ Θεοῦ 19
ἐν Χριστῷ λαλοῦµεν, τὰ δὲ πάντα, ἀγαπητοί, ὑπὲρ τῆς ὑµῶν οἰ-
κοδοµῆς. φοβοῦµαι γὰρ µή πως ἐλθὼν οὐχ οἵους θέλω εὕρω 20
ὑµᾶς, κἀγὼ εὑρεθῶ ὑµῖν οἷον οὐ θέλετε, µή πως ἔρεις ζῆλοι,
θυµοί, ἐριθείαι, καταλαλιαί, ψιθυρισµοί, φυσιώσεις, ἀκατα-
στασίαι, µὴ πάλιν ἐλθόντα µε ταπεινώσῃ ὁ Θεός µου πρὸς 21
ὑµᾶς, καὶ πενθήσω πολλοὺς τῶν προηµαρτηκότων, καὶ µὴ µε-
τανοησάντων ἐπὶ τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ πορνείᾳ καὶ ἀσελγείᾳ ᾗ
ἔπραξαν.
Τρίτον τοῦτο ἔρχοµαι πρὸς ὑµᾶς. ἐπὶ στόµατος δύο µαρτύ- 13

v.13 τίςrqnns γάρc εἰµίvipx3s ὅςrrans ἡττάοµαιviap2p ὑπέρp ὁdafp λοιπόςaafpn ἐκκλησίαnafp
εἰqo µήxo ὅτιc αὐτόςrpnms ἐγώrpn-s οὐxo καταναρκάωviaa1s σύrpg-p χαρίζοµαιvdad2p ἐγώrpd-s
ὁdafs ἀδικίαnafs οὗτοςrdafs . v.14 ἰδούvdaa2s τρίτοςaansn ἑτοίµωςbo ἔχωvipa1s ἔρχοµαιvnaa
πρόςp σύrpa-p καίc οὐxo καταναρκάωvifa1s σύrpg-p οὐxo γάρc ζητέωvipa1s ὁdanp σύrpg-p ἀλλάc
σύrpa-p οὐxo γάρc ὀφείλωvipa3s ὁdnnp τέκνονnnnp ὁddmp γονεύςndmp θησαυρίζωvnpa ἀλλάc
ὁdnmp γονεύςnnmp ὁddnp τέκνονndnp . v.15 ἐγώrpn-s δέc ἡδέωςbo δαπανάωvifa1s καίc
vifp1s p dgfp ngfp rpg-p qo
ἐκδαπανάω ὑπέρ ὁ ψυχή σύ εἰ καίc περισσοτέρωςbo σύrpa-p ἀγαπάωvppanms
ἡττάοµαιaansn ἀγαπάωvipp1s . v.16 εἰµίvdpx3s δέc ἐγώrpn-s οὐxo καταβαρέωviaa1s σύrpa-p
ἀλλάc ὑπάρχωvppanms πανοῦργοςnnms δόλοςndms σύrpa-p λαµβάνωviaa1s . v.17 µήxo τι-
-σριαµσ ὅςrrgmp ἀποστέλλωvixa1s πρόςp σύrpa-p διάp αὐτόςrpgms πλεονεκτέωviaa1s σύrpa-p .
v.18 παρακαλέωviaa1s Τίτοςnams καίc συναποστέλλωviaa1s ὁdams ἀδελφόςnams µήxo τίςrians
πλεονεκτέωviaa3s σύrpa-p Τίτοςnnms οὐxo ὁddns αὐτόςrpdns πνεῦµαndns περιπατέωviaa1p οὐxo
ὁddnp αὐτόςrpdnp ἴχνοςndnp . v.19 πάλινbo δοκέωvipa2p ὅτιc σύrpd-p ἀπολογέοµαιvipn1p
κατενώπιονp ὁdgms θεόςngms ἐνp Χριστόςndms λαλέωvipa1p ὁdnnp δέc πᾶςannpn ἀγαπητόςavmpn
ὑπέρp ὁdgfs σύrpg-p οἰκοδοµήngfs . v.20 φοβέοµαιvipn1s γάρc µή&πώςc ἔρχοµαιvpaanms
οὐxo οἷοςrcanp θέλωvipa1s εὑρίσκωvsaa1s σύrpa-p κἀγώrpn-s εὑρίσκωvsap1s σύrpd-p οἷοςrcams
οὐxo θέλωvipa2p µή&πώςc ἔριςnnfp ζηλόωnnmp θυµόςnnmp ἐριθείαnnfp καταλαλιάnnfp
ψιθυρισµόςnnmp φυσίωσιςnnfp ἀκαταστασίαnnfp . v.21 µήxo πάλινbo ἔρχοµαιvpaaams ἐγώrpa-s
ταπεινόωvsaa3s ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-s πρόςp σύrpa-p καίc πενθέωvifa1s πολύςaampn ὁdgmp
προαµαρτάνωvpxagmp καίc µήxo µετανοέωvpaagmp ἐπίp ὁddfs ἀκαθαρσίαndfs καίc πορνείαndfs
καίc ἀσέλγειαndfs ὅςrrdfs πράσσωviaa3p .
 13. 2–12 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 534
2 ρων καὶ τριῶν σταθήσεται πᾶν ῥῆµα. προείρηκα καὶ προλέγω,
ὡς παρὼν τὸ δεύτερον καὶ ἀπὼν νῦν γράφω τοῖς προηµαρτη-
κόσι καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσιν, ὅτι ἐὰν ἔλθω εἰς τὸ πάλιν, οὐ φεί-
3 σοµαι, ἐπεὶ δοκιµὴν ζητεῖτε τοῦ ἐν ἐµοὶ λαλοῦντος Χριστοῦ, ὃς
4 εἰς ὑµᾶς οὐκ ἀσθενεῖ ἀλλὰ δυνατεῖ ἐν ὑµῖν, καὶ γὰρ εἰ ἐσταυ-
ρώθη ἐξ ἀσθενείας, ἀλλὰ ζῇ ἐκ δυνάµεως Θεοῦ. καὶ γὰρ καὶ
ἡµεῖς ἀσθενοῦµεν ἐν αὐτῷ, ἀλλὰ ζήσοµεθα σὺν αὐτῷ ἐκ δυνά-
5 µεως Θεοῦ εἰς ὑµᾶς. ἑαυτοὺς πειράζετε εἰ ἐστὲ ἐν τῇ πίστει,
ἑαυτοὺς δοκιµάζετε. ἢ οὐκ ἐπιγινώσκετε ἑαυτοὺς ὅτι ᾿Ιησοῦς
6 Χριστὸς ἐν ὑµῖν· ἐστίν εἰ µή τι ἀδόκιµοί ἐστε. ἐλπίζω δὲ ὅτι
7 γνώσεσθε ὅτι ἡµεῖς οὐκ ἐσµὲν ἀδόκιµοι. εὔχοµαι δὲ πρὸς τὸν
Θεὸν, µὴ ποιῆσαι ὑµᾶς κακὸν µηδέν, οὐχ ἵνα ἡµεῖς δόκιµοι
φανῶµεν, ἀλλ΄ ἵνα ὑµεῖς τὸ καλὸν ποιῆτε, ἡµεῖς δὲ ὡς ἀδόκιµοι
8 ὦµεν. οὐ γὰρ δυνάµεθά τι κατὰ τῆς ἀληθείας, ἀλ᾿λ ὑπὲρ τῆς
9 ἀληθείας. χαίροµεν γὰρ ὅταν ἡµεῖς ἀσθενῶµεν, ὑµεῖς δὲ δυ-
10 νατοὶ ἦτε, τοῦτο δὲ καὶ εὐχόµεθα, τὴν ὑµῶν κατάρτισιν. διὰ
τοῦτο ταῦτα ἀπὼν γράφω, ἵνα παρὼν µὴ ἀποτόµως χρήσωµαι,
κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν ἔδωκέ µοι ὁ Κύριος, εἰς οἰκοδοµὴν, καὶ
11 οὐκ εἰς καθαίρεσιν. Λοιπόν, ἀδελφοί, χαίρετε, καταρτίζεσθε,
παρακαλεῖσθε, τὸ αὐτὸ φρονεῖτε, εἰρηνεύετε, καὶ ὁ Θεὸς τῆς ἀ-
12 γάπης καὶ εἰρήνης ἔσται µεθ΄ ὑµῶν. ἀσπάσασθε ἀλλήλους ἐν

13. v.1 τρίτοςaansn οὗτοςrdans ἔρχοµαιvipn1s πρόςp σύrpa-p ἐπίp στόµαngns δύοtn µάρτυςngmp
καίc τρεῖςngmp ἵστηµιvifp3s πᾶςannsn ῥῆµαnnns . v.2 προεῖπονvixa1s καίc προλέγωvipa1s
ὡςbo πάρειµιvppxnms ὁdnns δεύτεροςannsn καίc ἄπειµιvppxnms νῦνbo γράφωvipa1s ὁddmp
προαµαρτάνωvpxadmp καίc ὁddmp λοιπόςadmpn πᾶςadmpn ὅτιc ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa1s εἰςp ὁdans
πάλινbo οὐxo φείδοµαιvifd1s . v.3 ἐπείc δοκιµήnafs ζητέωvipa2p ὁdgms ἐνp ἐγώrpd-s λαλέωvppagms
Χριστόςngms ὅςrrnms εἰςp σύrpa-p οὐxo ἀσθενέωvipa3s ἀλλάc δυνατέωvipa3s ἐνp σύrpd-p . v.4 καίc
γάρc εἰqo σταυρόωviap3s ἐκp ἀσθένειαngfs ἀλλάc ζάωvipa3s ἐκp δύναµιςngfs θεόςngms καίc
γάρc καίc ἐγώrpn-p ἀσθενέωvipa1p ἐνp αὐτόςrpdms ἀλλάc ζάωvifd1p σύνp αὐτόςrpdms ἐκp
δύναµιςngfs θεόςngms εἰςp σύrpa-p . v.5 ἑαυτοῦrxamp πειράζωvdpa2p εἰqo εἰµίvipx2p ἐνp ὁddfs
ndfs rxamp vdpa2p xo
πίστις ἑαυτοῦ δοκιµάζω ἤ οὐxo ἐπιγινώσκωvipa2p ἑαυτοῦrxamp ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms
Χριστόςnnms ἐνp σύrpd-p εἰµίvipx3s εἰqo µήxo τίςrinns ἀδόκιµοςanmpn εἰµίvipx2p . v.6 ἐλπίζωvipa1s
δέc ὅτιc γινώσκωvifd2p ὅτιc ἐγώrpn-p οὐxo εἰµίvipx1p ἀδόκιµοςanmpn . v.7 εὔχοµαιvipn1s
δέc πρόςp ὁdams θεόςnams µήxo ποιέωvnaa σύrpa-p κακόςaansn µηδείςaansn οὐxo ἵναc
ἐγώrpn-p δόκιµοςanmpn φαίνωvsap1p ἀλλάc ἵναc σύrpn-p ὁdans καλόςaansn ποιέωvspa2p ἐγώrpn-p
δέc ὡςbo ἀδόκιµοςanmpn εἰµίvspx1p . v.8 οὐxo γάρc δύναµαιvipn1p τι-σριανσ κατάp
ὁdgfs ἀλήθειαngfs ἀλλάc ὑπέρp ὁdgfs ἀλήθειαngfs . v.9 χαίρωvipa1p γάρc ὅτανc ἐγώrpn-p
ἀσθενέωvspa1p σύrpn-p δέc δυνατόςanmpn εἰµίvspx2p οὗτοςrdans δέc καίc εὔχοµαιvipn1p ὁdafs
σύrpg-p κατάρτισιςnafs . v.10 διάp οὗτοςrdans οὗτοςrdanp ἄπειµιvppxnms γράφωvipa1s ἵναc
πάρειµιvppxnms µήxo ἀποτόµωςbo χράοµαιvsad1s κατάp ὁdafs ἐξουσίαnafs ὅςrrafs δίδωµιviaa3s
ἐγώrpd-s ὁdnms κύριοςnnms εἰςp οἰκοδοµήnafs καίc οὐxo εἰςp καθαίρεσιςnafs . v.11 λοιπόςaansn
ἀδελφόςnvmp χαίρωvdpa2p καταρτίζωvdpp2p παρακαλέωvdpp2p ὁdans αὐτόςrpans φρονέωvdpa2p
εἰρηνεύωvdpa2p καίc ὁdnms θεόςnnms ὁdgfs ἀγάπηngfs καίc εἰρήνηngfs εἰµίvifx3s µετάp σύrpg-p .
535 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 13. 13–14
ἁγίῳ φιλήµατι. ᾿Ασπάζονται ὑµᾶς οἱ ἅγιοι πάντες. ῾Η χάρις 13, 14
τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ κοι-
νωνία τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος µετὰ πάντων ὑµῶν. ἀµήν. πρός
Κορινθίους δευτέρᾳ ἐγράφη ἀπό Φιλίππων τῆς Μακεδονίας διά
Τίτου καί Λουκᾶ.

v.12 ἀσπάζοµαιvdad2p ἀλλήλωνreamp ἐνp ἅγιοςadnsn φίληµαndns . v.13 ἀσπάζοµαιvipn3p

σύrpa-p ὁdnmp ἅγιοςanmpn πᾶςanmpn . v.14 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms καίc ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnfs κοινωνίαnnfs ὁdgns ἅγιοςagnsn
πνεῦµαngns µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth πρόςp Κορίνθιοςaampn δεύτεροςanfsn γράφωviap3s
ἀπόp Φίλιπποιngms ὁdgfs Μακεδονίαngfs διάp Τίτοςngms καίc Λουκᾶςngms .
 Η ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ
1 Παῦλος ἀπόστολος οὐκ ἀπ΄ ἀνθρώπων, οὐδὲ δι΄ ἀνθρώπου,
ἀλλὰ διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ Θεοῦ πατρὸς τοῦ ἐγείραντος αὐ-
2 τὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ οἱ σὺν ἐµοὶ πάντες ἀδελφοί, ταῖς ἐκκλη-
3 σίαις τῆς Γαλατίας, χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς,
4 καὶ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, τοῦ δόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ τῶν
ἁµαρτιῶν ἡµῶν, ὅπως ἐξέληται ἡµᾶς ἐκ τοῦ ἐνεστῶτος αἰῶνος
5 πονηροῦ, κατὰ τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ καὶ πατρὸς ἡµῶν, ᾧ ἡ
6 δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀµήν. Θαυµάζω ὅτι οὕτω τα-
χέως µετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑµᾶς ἐν χάριτι Χριστοῦ
7 εἰς ἕτερον εὐαγγέλιον, ὃ οὐκ ἔστιν ἄλλο, εἰ µή τινές εἰσιν οἱ
ταράσσοντες ὑµᾶς καὶ θέλοντες µεταστρέψαι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ
8 Χριστοῦ. ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡµεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγε-
9 λίζηται ὑµῖν παρ΄ ὃ εὐηγγελισάµεθα ὑµῖν, ἀνάθεµα ἔστω. ὡς
προειρήκαµεν, καὶ ἄρτι πάλιν λέγω, εἴ τις ὑµᾶς εὐαγγελίζεται
10 παρ΄ ὃ παρελάβετε, ἀνάθεµα ἔστω. ἄρτι γὰρ ἀνθρώπους πείθω
ἢ τὸν Θεόν· ἢ ζητῶ ἀνθρώποις ἀρέσκειν· εἰ γὰρ ἔτι ἀνθρώποις
11 ἤρεσκον, Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἂν ἤµην. Γνωρίζω δὲ ὑµῖν, ἀ-
δελφοί, τὸ εὐαγγέλιον τὸ εὐαγγελισθὲν ὑπ΄ ἐµοῦ, ὅτι οὐκ ἔστι
12 κατὰ ἄνθρωπον. οὐδὲ γὰρ ἐγὼ παρὰ ἀνθρώπου παρέλαβον

1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms οὐxo ἀπόp ἄνθρωποςngmp οὐδέbo διάp ἄνθρωποςngms

ἀλλάc διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc θεόςngms πατήρngms ὁdgms ἐγείρωvpaagms αὐτόςrpams
ἐκp νεκρόςagmpn . v.2 καίc ὁdnmp σύνp ἐγώrpd-s πᾶςanmpn ἀδελφόςnnmp ὁddfp ἐκκλησίαndfp
ὁdgfs Γαλατίαngfs . v.3 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms καίc
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.4 ὁdgms δίδωµιvpaagms ἑαυτοῦrxams ὑπέρp
ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p ὅπωςbo ἐξαιρέωvsam3s ἐγώrpa-p ἐκp ὁdgms ἐνίστηµιvpxagms αἰώνngms
πονηρόςagmsn κατάp ὁdans θέληµαnans ὁdgms θεόςngms καίc πατήρngms ἐγώrpg-p . v.5 ὅςrrdms
ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.6 θαυµάζωvipa1s ὅτιc
οὕτωbo ταχέωςbo µετατίθηµιvipe2p ἀπόp ὁdgms καλέωvpaagms σύrpa-p ἐνp χάριςndfs Χριστόςngms
εἰςp ἕτεροςaansn εὐαγγέλιονnans . v.7 ὅςrrnns οὐxo εἰµίvipx3s ἄλλοςannsn εἰqo µήxo τι-
-σρινµπ εἰµίvipx3p ὁdnmp ταράσσωvppanmp σύrpa-p καίc θέλωvppanmp µεταστρέφωvnaa ὁdans
εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms . v.8 ἀλλάc καίc ἐάνqo ἐγώrpn-p ἤxo ἄγγελοςnnms ἐκp
οὐρανόςngms εὐαγγελίζωvspm3s σύrpd-p παράp ὅςrrans εὐαγγελίζωviam1p σύrpd-p ἀνάθεµαnnns
εἰµίvdpx3s . v.9 ὡςbo προλέγωvixa1p καίc ἄρτιbo πάλινbo λέγωvipa1s εἰqo τι-σρινµσ σύrpa-p
εὐαγγελίζωvipm3s παράp ὅςrrans παραλαµβάνωviaa2p ἀνάθεµαnnns εἰµίvdpx3s . v.10 ἄρτιbo
γάρc ἄνθρωποςnamp πείθωvipa1s ἤxo ὁdams θεόςnams ἤxo ζητέωvipa1s ἄνθρωποςndmp ἀρέσκωvnpa
εἰqo γάρc ἔτιbo ἄνθρωποςndmp ἀρέσκωviia1s Χριστόςngms δοῦλοςnnms οὐxo ἄνxo εἰµίviix1s .
v.11 γνωρίζωvipa1s δέc σύrpd-p ἀδελφόςnvmp ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdans εὐαγγελίζωvpapans ὑπόp
ἐγώrpg-s ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s κατάp ἄνθρωποςnams .
537 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 1. 13–2. 1
αὐτό, οὔτε ἐδιδάχθην, ἀλλὰ δι΄ ἀποκαλύψεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
ἠκούσατε γὰρ τὴν ἐµὴν ἀναστροφήν ποτε ἐν τῷ ᾿Ιουδαϊσµῷ, ὅτι 13
καθ΄ ὑπερβολὴν ἐδίωκον τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐπόρ-
θουν αὐτήν, καὶ προέκοπτον ἐν τῷ ᾿Ιουδαϊσµῷ ὑπὲρ πολλοὺς 14
συνηλικιώτας ἐν τῷ γένει µου, περισσοτέρως ζηλωτὴς ὑπάρχων
τῶν πατρικῶν µου παραδόσεων. ὅτε δὲ εὐδόκησεν ὁ Θεὸς ὁ ἀ- 15
φορίσας µε ἐκ κοιλίας µητρός µου καὶ καλέσας διὰ τῆς χάριτος
αὐτοῦ, ἀποκαλύψαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐν ἐµοὶ ἵνα εὐαγγελίζω- 16
µαι αὐτὸν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, εὐθέως οὐ προσανεθέµην σαρκὶ καὶ
αἵµατι, οὐδὲ ἀνῆλθον εἰς ῾Ιεροσόλυµα πρὸς τοὺς πρὸ ἐµοῦ 17
ἀποστόλους, ἀλ᾿λ ἀπῆλθον εἰς ᾿Αραβίαν, καὶ πάλιν ὑπέστρεψα
εἰς ∆αµασκόν. ῎Επειτα µετὰ ἔτη τρία ἀνῆλθον εἰς ῾Ιεροσόλυµα 18
ἱστορῆσαι Πέτρον, καὶ ἐπέµεινα πρὸς αὐτὸν ἡµέρας δεκαπέντε.
ἕτερον δὲ τῶν ἀποστόλων οὐκ εἶδον, εἰ µὴ ᾿Ιάκωβον τὸν ἀδελ- 19
φὸν τοῦ Κυρίου. ἃ δὲ γράφω ὑµῖν, ἰδοὺ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ 20
ὅτι οὐ ψεύδοµαι. ἔπειτα ἦλθον εἰς τὰ κλίµατα τῆς Συρίας καὶ 21
τῆς Κιλικίας. ἤµην δὲ ἀγνοούµενος τῷ προσώπῳ ταῖς ἐκκλη- 22
σίαις τῆς ᾿Ιουδαίας ταῖς ἐν Χριστῷ, µόνον δὲ ἀκούοντες ἦσαν 23
ὅτι ῾Ο διώκων ἡµᾶς ποτε, νῦν εὐαγγελίζεται τὴν πίστιν ἥν ποτε
ἐπόρθει, καὶ ἐδόξαζον ἐν ἐµοὶ τὸν Θεόν. 24
῎Επειτα διὰ δεκατεσσάρων ἐτῶν πάλιν ἀνέβην εἰς ῾Ιεροσό- 2

v.12 οὐδέbo γάρc ἐγώrpn-s παράp ἄνθρωποςngms παραλαµβάνωviaa1s αὐτόςrpans οὔτεc

διδάσκωviap1s ἀλλάc διάp ἀποκάλυψιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.13 ἀκούωviaa2p γάρc
ὁdafs ἐµόςrsafs ἀναστροφήnafs ποτέxo ἐνp ὁddms ᾿Ιουδαϊσµόςndms ὅτιc κατάp ὑπερβολήnafs
διώκωviia1s ὁdafs ἐκκλησίαnafs ὁdgms θεόςngms καίc πορθέωviia1s αὐτόςrpafs . v.14 καίc
προκόπτωviia1s ἐνp ὁddms ᾿Ιουδαϊσµόςndms ὑπέρp πολύςaampn συνηλικιώτηςnamp ἐνp ὁddns
γένοςndns ἐγώrpg-s περισσοτέρωςbo ζηλωτήςnnms ὑπάρχωvppanms ὁdgmp πατρικόςagmpn ἐγώrpg-s
παράδοσιςngfp . v.15 ὅτεbo δέc εὐδοκέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdnms ἀφορίζωvpaanms
rpa-s p ngfs
ἐγώ ἐκ κοιλία µήτηρngfs ἐγώrpg-s καίc καλέωvpaanms διάp ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms .
v.16 ἀποκαλύπτωvnaa ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms ἐνp ἐγώrpd-s ἵναc εὐαγγελίζωvspm1s
αὐτόςrpams ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp εὐθέωςbo οὐxo προσανατίθηµιviam1s σάρξndfs καίc αἷµαndns .
v.17 οὐδέbo ἀνέρχοµαιviaa1s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs πρόςp ὁdamp πρόp ἐγώrpg-s ἀπόστολοςnamp
ἀλλάc ἀπέρχοµαιviaa1s εἰςp ᾿Αραβίαnafs καίc πάλινbo ὑποστρέφωviaa1s εἰςp ∆αµασκόςnafs .
v.18 ἔπειταbo µετάp ἔτοςnanp τρεῖςnanp ἀνέρχοµαιviaa1s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἱστορέωvnaa
Πέτροςnams καίc ἐπιµένωviaa1s πρόςp αὐτόςrpams ἡµέραnafp δεκαπέντεtn . v.19 ἕτεροςaamsn
δέc ὁdgmp ἀπόστολοςngmp οὐxo ὁράωviaa1s εἰqo µήxo ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ἀδελφόςnams ὁdgms
κύριοςngms . v.20 ὅςrranp δέc γράφωvipa1s σύrpd-p ἰδούvdaa2s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms ὅτιc
οὐxo ψεύδοµαιvipn1s . v.21 ἔπειταbo ἔρχοµαιviaa1s εἰςp ὁdanp κλίµαnanp ὁdgfs Συρίαngfs καίc
ὁdgfs Κιλικίαngfs . v.22 εἰµίviix1s δέc ἀγνοέωvpppnms ὁddns πρόσωπονndns ὁddfp ἐκκλησίαndfp
ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs ὁddfp ἐνp Χριστόςndms . v.23 µόνοςbo δέc ἀκούωvppanmp εἰµίviix3p ὅτιc
dnms vppanms rpa-p xo bo
ὁ διώκω ἐγώ ποτέ νῦν εὐαγγελίζωvipm3s ὁdafs πίστιςnafs ὅςrrafs ποτέxo
πορθέωviia3s . v.24 καίc δοξάζωviia3p ἐνp ἐγώrpd-s ὁdams θεόςnams .
 2. 2–12 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 538
2 λυµα µετὰ Βαρναβᾶ, συµπαραλαβὼν καὶ Τίτον, ἀνέβην δὲ
κατὰ ἀποκάλυψιν, καὶ ἀνεθέµην αὐτοῖς τὸ εὐαγγέλιον ὃ κη-
ρύσσω ἐν τοῖς ἔθνεσι, κατ΄ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσι, µή πως εἰς
3 κενὸν τρέχω ἢ ἔδραµον. ἀλλ΄ οὐδὲ Τίτος ὁ σὺν ἐµοί, ῞Ελλην
4 ὤν, ἠναγκάσθη περιτµηθῆναι, διὰ δὲ τοὺς παρεισάκτους ψευ-
δαδέλφους, οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν
ἡµῶν ἣν ἔχοµεν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ἵνα ἡµᾶς καταδουλώσωνται,
5 οἷς οὐδὲ πρὸς ὥραν εἴξαµεν τῇ ὑποταγῇ, ἵνα ἡ ἀλήθεια τοῦ εὐ-
6 αγγελίου διαµείνῃ πρὸς ὑµᾶς. ἀπὸ δὲ τῶν δοκούντων εἶναί τι
ὁποῖοί ποτε ἦσαν οὐδέν µοι διαφέρει, πρόσωπον Θεὸς ἀνθρώ-
που οὐ λαµβάνει ἐµοὶ γὰρ οἱ δοκοῦντες οὐδὲν προσανέθεντο,
7 ἀλλὰ τοὐναντίον, ἰδόντες ὅτι πεπίστευµαι τὸ εὐαγγέλιον τῆς ἀ-
8 κροβυστίας, καθὼς Πέτρος τῆς περιτοµῆς, ὁ γὰρ ἐνεργήσας
Πέτρῳ εἰς ἀποστολὴν τῆς περιτοµῆς, ἐνήργησε καὶ ἐµοὶ εἰς τὰ
9 ἔθνη. καὶ γνόντες τὴν χάριν τὴν δοθεῖσάν µοι, ᾿Ιάκωβος καὶ
Κηφᾶς καὶ ᾿Ιωάννης, οἱ δοκοῦντες στῦλοι εἶναι, δεξιὰς ἔδωκαν
ἐµοὶ καὶ Βαρναβᾷ κοινωνίας, ἵνα ἡµεῖς εἰς τὰ ἔθνη, αὐτοὶ δὲ
10 εἰς τὴν περιτοµήν, µόνον τῶν πτωχῶν ἵνα µνηµονεύωµεν, ὃ
11 καὶ ἐσπούδασα αὐτὸ τοῦτο ποιῆσαι. ῞Οτε δὲ ἦλθε Πέτρος εἰς
᾿Αντιόχειαν, κατὰ πρόσωπον αὐτῷ ἀντέστην, ὅτι κατεγνωσµένος
12 ἦν. πρὸ τοῦ γὰρ ἐλθεῖν τινας ἀπὸ ᾿Ιακώβου, µετὰ τῶν ἐθνῶν

2. v.1 ἔπειταbo διάp δεκατέσσαρεςngnp ἔτοςngnp πάλινbo ἀναβαίνωviaa1s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs

µετάp Βαρναβᾶςngms συµπαραλαµβάνωvpaanms καίc Τίτοςnams . v.2 ἀναβαίνωviaa1s δέc
p nafs c viam1s rpdmp dans
κατά ἀποκάλυψις καί ἀνατίθηµι αὐτός ὁ εὐαγγέλιονnans ὅςrrans
κηρύσσωvipa1s ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp κατάp ἴδιοςaafsn δέc ὁddmp δοκέωvppadmp µή&πώςc
εἰςp κενόςaamsn τρέχωvspa1s ἤxo τρέχωviaa1s . v.3 ἀλλάc οὐδέbo Τίτοςnnms ὁdnms
σύνp ἐγώrpd-s ῞Ελληνnnms εἰµίvppxnms ἀναγκάζωviap3s περιτέµνωvnap . v.4 διάp δέc
ὁdamp παρείσακτοςaampn ψευδάδελφοςnamp ὅστιςrrnmp παρεισέρχοµαιviaa3p κατασκοπέωvnaa
ὁdafs ἐλευθερίαnafs ἐγώrpg-p ὅςrrafs ἔχωvipa1p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἵναc ἐγώrpa-p
καταδουλόωvsam3p . v.5 ὅςrrdmp οὐδέbo πρόςp ὥραnafs εἴκωviaa1p ὁddfs ὑποταγήndfs ἵναc
ὁdnfs ἀλήθειαnnfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns διαµένωvsaa3s πρόςp σύrpa-p . v.6 ἀπόp δέc
ὁdgmp δοκέωvppagmp εἰµίvnpx τι-σριννσ ὁποῖοςanmpn ποτέxo εἰµίviix3p οὐδείςannsn ἐγώrpd-s
διαφέρωvipa3s πρόσωπονnans θεόςnnms ἄνθρωποςngms οὐxo λαµβάνωvipa3s ἐγώrpd-s γάρc
ὁdnmp δοκέωvppanmp οὐδείςaansn προσανατίθηµιviam3p . v.7 ἀλλάc ἐναντίονbo ὁράωvpaanmp
ὅτιc πιστεύωvixp1s ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs ἀκροβυστίαngfs καθώςbo Πέτροςnnms ὁdgfs
περιτοµήngfs . v.8 ὁdnms γάρc ἐνεργέωvpaanms Πέτροςndms εἰςp ἀποστολήnafs ὁdgfs
περιτοµήngfs ἐνεργέωviaa3s καίc ἐγώrpd-s εἰςp ὁdanp ἔθνοςnanp . v.9 καίc γινώσκωvpaanmp
dafs nafs dafs vpapafs rpd-s nnms
ὁ χάρις ὁ δίδωµι ἐγώ ᾿Ιάκωβος καί Κηφᾶςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms
c

ὁdnmp δοκέωvppanmp στῦλοςnnmp εἰµίvnpx δεξιόςaafpn δίδωµιviaa3p ἐγώrpd-s καίc Βαρναβᾶςndms

κοινωνίαngfs ἵναc ἐγώrpn-p εἰςp ὁdanp ἔθνοςnanp αὐτόςrpnmp δέc εἰςp ὁdafs περιτοµήnafs .
v.10 µόνοςbo ὁdgmp πτωχόςagmpn ἵναc µνηµονεύωvspa1p ὅςrrans καίc σπουδάζωviaa1s αὐτόςrpans
οὗτοςrdans ποιέωvnaa . v.11 ὅτεbo δέc ἔρχοµαιviaa3s Πέτροςnnms εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs κατάp
πρόσωπονnans αὐτόςrpdms ἀνθίστηµιviaa1s ὅτιc καταγινώσκωvpxpnms εἰµίviix3s .
539 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 2. 13–3. 1
συνήσθιεν, ὅτε δὲ ἦλθον, ὑπέστελλε καὶ ἀφώριζεν ἑαυτόν, φο-
βούµενος τοὺς ἐκ περιτοµῆς. καὶ συνυπεκρίθησαν αὐτῷ καὶ 13
οἱ λοιποὶ ᾿Ιουδαῖοι, ὥστε καὶ Βαρναβᾶς συναπήχθη αὐτῶν τῇ
ὑποκρίσει. ἀλλ΄ ὅτε εἶδον ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσι πρὸς τὴν ἀ- 14
λήθειαν τοῦ εὐαγγελίου, εἶπον, τῷ Πέτρῳ ἔµπροσθεν πάντων,
Εἰ σὺ ᾿Ιουδαῖος ὑπάρχων, ἐθνικῶς ζῇς καὶ οὐκ ᾿Ιουδαϊκῶς, τί
τὰ ἔθνη ἀναγκάζεις ᾿Ιουδαΐζειν· ἡµεῖς φύσει ᾿Ιουδαῖοι καὶ οὐκ 15
ἐξ ἐθνῶν ἁµαρτωλοί, εἰδότες ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄνθρωπος ἐξ 16
ἔργων νόµου, ἐὰν µὴ διὰ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡµεῖς
εἰς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν ἐπιστεύσαµεν, ἵνα δικαιωθῶµεν ἐκ πίστεως
Χριστοῦ, καὶ οὐκ ἐξ ἔργων νόµου, διότι οὐ δικαιωθήσεται ἐξ
ἔργων νόµου πᾶσα σάρξ. εἰ δὲ, ζητοῦντες δικαιωθῆναι ἐν Χρι- 17
στῷ, εὑρέθηµεν καὶ αὐτοὶ ἁµαρτωλοί, ἆρα Χριστὸς ἁµαρτίας
διάκονος· µὴ γένοιτο. εἰ γὰρ ἃ κατέλυσα, ταῦτα πάλιν οἰ- 18
κοδοµῶ, παραβάτην ἐµαυτὸν συνίστηµι. ἐγὼ γὰρ διὰ νόµου 19
νόµῳ ἀπέθανον, ἵνα Θεῷ ζήσω. Χριστῷ συνεσταύρωµαι ζῶ δὲ 20
οὐκέτι ἐγώ ζῇ δὲ ἐν ἐµοὶ Χριστός ὃ δὲ νῦν ζῶ ἐν σαρκί ἐν πίστει
ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ, τοῦ θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός µε καὶ παραδόντος
ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐµοῦ. οὐκ ἀθετῶ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ, εἰ γὰρ διὰ 21
νόµου δικαιοσύνη, ἄρα Χριστὸς δωρεὰν ἀπέθανεν.
῏Ω ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑµᾶς ἐβάσκανε τῇ ἀληθείᾳ µὴ πείθε- 3

v.12 πρόp ὁdgms γάρc ἔρχοµαιvnaa τι-σριαµπ ἀπόp ᾿Ιάκωβοςngms µετάp ὁdgnp ἔθνοςngnp
συνεσθίωviia3s ὅτεbo δέc ἔρχοµαιviaa3p ὑποστέλλωviia3s καίc ἀφορίζωviia3s ἑαυτοῦrxams
φοβέοµαιvppnnms ὁdamp ἐκp περιτοµήngfs . v.13 καίc συνυποκρίνοµαιviap3p αὐτόςrpdms
καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὥστεc καίc Βαρναβᾶςnnms συναπάγωviap3s αὐτόςrpgmp
ὁddfs ὑπόκρισιςndfs . v.14 ἀλλάc ὅτεbo ὁράωviaa1s ὅτιc οὐxo ὀρθοποδέωvipa3p πρόςp ὁdafs
nafs dgns
ἀλήθεια ὁ εὐαγγέλιονngns λέγωviaa1s ὁddms Πέτροςndms ἔµπροσθενp πᾶςagmpn εἰqo
σύrpn-s ᾿Ιουδαῖοςanmsn ὑπάρχωvppanms ἐθνικῶςbo ζάωvipa2s καίc οὐxo ᾿Ιουδαϊκῶςbo τίςrqans
ὁdanp ἔθνοςnanp ἀναγκάζωvipa2s ᾿Ιουδαΐζωvnpa . v.15 ἐγώrpn-p φύσιςndfs ᾿Ιουδαῖοςanmpn
καίc οὐxo ἐκp ἔθνοςngnp ἁµαρτωλόςanmpn . v.16 οἶδαvpxanmp ὅτιc οὐxo δικαιόωvipp3s
ἄνθρωποςnnms ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms ἐάνqo µήxo διάp πίστιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
καίc ἐγώrpn-p εἰςp Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams πιστεύωviaa1p ἵναc δικαιόωvsap1p ἐκp πίστιςngfs
Χριστόςngms καίc οὐxo ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms διότιc οὐxo δικαιόωvifp3s ἐκp ἔργονngnp
νόµοςngms πᾶςanfsn σάρξnnfs . v.17 εἰqo δέc ζητέωvppanmp δικαιόωvnap ἐνp Χριστόςndms
εὑρίσκωviap1p καίc αὐτόςrpnmp ἁµαρτωλόςanmpn ἆραxo Χριστόςnnms ἁµαρτίαngfs διάκονοςnnms
µήxo γίνοµαιvoad3s . v.18 εἰqo γάρc ὅςrranp καταλύωviaa1s οὗτοςrdanp πάλινbo οἰκοδοµέωvipa1s
παραβάτηςnams ἐµαυτοῦrxams συνίστηµιvipa1s . v.19 ἐγώrpn-s γάρc διάp νόµοςngms νόµοςndms
ἀποθνῄσκωviaa1s ἵναc θεόςndms ζάωvsaa1s . v.20 Χριστόςndms συσταυρόωvixp1s ζάωvipa1s
c bo rpn-s vipa3s c p rpd-s
δέ οὐκέτι ἐγώ ζάω δέ ἐν ἐγώ Χριστόςnnms ὅςrrans δέc νῦνbo ζάωvipa1s ἐνp
σάρξndfs ἐνp πίστιςndfs ζάωvipa1s ὁddfs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms θεόςngms ὁdgms ἀγαπάωvpaagms
ἐγώrpa-s καίc παραδίδωµιvpaagms ἑαυτοῦrxams ὑπέρp ἐγώrpg-s . v.21 οὐxo ἀθετέωvipa1s ὁdafs
χάριςnafs ὁdgms θεόςngms εἰqo γάρc διάp νόµοςngms δικαιοσύνηnnfs ἄραxo Χριστόςnnms δωρεάνbo
ἀποθνῄσκωviaa3s .
 3. 2–14 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 540
σθαι, οἷς κατ΄ ὀφθαλµοὺς ᾿Ιησοῦς Χριστὸς προεγράφη ἐν ὑµῖν
2 ἐσταυρωµένος· τοῦτο µόνον θέλω µαθεῖν ἀφ΄ ὑµῶν, ἐξ ἔργων
3 νόµου τὸ Πνεῦµα ἐλάβετε, ἢ ἐξ ἀκοῆς πίστεως· οὕτως ἀνόητοί
4 ἐστε· ἐναρξάµενοι Πνεύµατι νῦν σαρκὶ ἐπιτελεῖσθε· τοσαῦτα ἐ-
5 πάθετε εἰκῇ· εἴ γε καὶ εἰκῇ. ὁ οὖν ἐπιχορηγῶν ὑµῖν τὸ Πνεῦµα
καὶ ἐνεργῶν δυνάµεις ἐν ὑµῖν, ἐξ ἔργων νόµου, ἢ ἐξ ἀκοῆς πί-
6 στεως· καθὼς ᾿Αβραὰµ ἐπίστευσε τῷ Θεῷ, καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ
7 εἰς δικαιοσύνην. γινώσκετε ἄρα ὅτι οἱ ἐκ πίστεως, οὗτοι εἰσιν
8 υἱοί ᾿Αβραάµ. προϊδοῦσα δὲ ἡ γραφὴ ὅτι ἐκ πίστεως δικαιοῖ τὰ
ἔθνη ὁ Θεὸς προευηγγελίσατο τῷ ᾿Αβραὰµ ὅτι ᾿Ευλογηθήσονται
9 ἐν σοὶ πάντα τὰ ἔθνη. ὥστε οἱ ἐκ πίστεως εὐλογοῦνται σὺν τῷ
10 πιστῷ ᾿Αβραάµ. ὅσοι γὰρ ἐξ ἔργων νόµου εἰσὶν, ὑπὸ κατάραν
εἰσί, γέγραπται γὰρ ᾿Επικατάρατος πᾶς ὃς οὐκ ἐµµένει ἐν πᾶσι
τοῖς γεγραµµένοις ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ νόµου τοῦ ποιῆσαι αὐτά.
11 ὅτι δὲ ἐν νόµῳ οὐδεὶς δικαιοῦται παρὰ τῷ Θεῷ, δῆλον, ὅτι ῾Ο
12 δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται, ὁ δὲ νόµος οὐκ ἔστιν ἐκ πίστεως,
13 ἀλλ΄ ῾Ο ποιήσας αὐτὰ ἄνθρωπος ζήσεται ἐν αὐτοῖς. Χριστὸς
ἡµᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόµου, γενόµενος ὑπὲρ
ἡµῶν κατάρα, γέγραπται γὰρ, ᾿Επικατάρατος πᾶς ὁ κρεµάµε-
14 νος ἐπὶ ξύλου, ἵνα εἰς τὰ ἔθνη ἡ εὐλογία τοῦ ᾿Αβραὰµ γένηται
ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ἵνα τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ Πνεύµατος, λάβωµεν

3. v.1 ὦi ἀνόητοςavmpn Γαλάτηςnvmp τίςrqnms σύrpa-p βασκαίνωviaa3s ὁddfs ἀλήθειαndfs

µήxo πείθωvnpp ὅςrrdmp κατάp ὀφθαλµόςnamp ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms προγράφωviap3s
ἐνp σύrpd-p σταυρόωvpxpnms . v.2 οὗτοςrdans µόνοςbo θέλωvipa1s µανθάνωvnaa ἀπόp
rpg-p p ngnp ngms
σύ ἐκ ἔργον νόµος ὁdans πνεῦµαnans λαµβάνωviaa2p ἤxo ἐκp ἀκοήngfs
πίστιςngfs . v.3 οὕτωbo ἀνόητοςanmpn εἰµίvipx2p ἐνάρχοµαιvpadnmp πνεῦµαndns νῦνbo σάρξndfs
ἐπιτελέωvipe2p . v.4 τοσοῦτοςrdanp πάσχωviaa2p εἰκῇbo εἴ&γεqo καίc εἰκῇbo . v.5 ὁdnms οὖνc
ἐπιχορηγέωvppanms σύrpd-p ὁdans πνεῦµαnans καίc ἐνεργέωvppanms δύναµιςnafp ἐνp σύrpd-p ἐκp
ἔργονngnp νόµοςngms ἤxo ἐκp ἀκοήngfs πίστιςngfs . v.6 καθώςbo ᾿Αβραάµtp πιστεύωviaa3s ὁddms
θεόςndms καίc λογίζοµαιviap3s αὐτόςrpdms εἰςp δικαιοσύνηnafs . v.7 γινώσκωvipa2p ἄραxo
c dnmp p ngfs rdnmp vipx3p nnmp tp
ὅτι ὁ ἐκ πίστις οὗτος εἰµί υἱός ᾿Αβραάµ . v.8 προοράωvpaanfs
δέc ὁdnfs γραφήnnfs ὅτιc ἐκp πίστιςngfs δικαιόωvipa3s ὁdanp ἔθνοςnanp ὁdnms θεόςnnms
προευαγγελίζοµαιviad3s ὁddms ᾿Αβραάµtp ὅτιc εὐλογέωvifp3p ἐνp σύrpd-s πᾶςannpn ὁdnnp
ἔθνοςnnnp . v.9 ὥστεc ὁdnmp ἐκp πίστιςngfs εὐλογέωvipp3p σύνp ὁddms πιστόςadmsn
tp
᾿Αβραάµ . v.10 ὅσοςrcnmp γάρc ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms εἰµίvipx3p ὑπόp κατάραnafs
εἰµίvipx3p γράφωvixp3s γάρc ἐπικατάρατοςanmsn πᾶςanmsn ὅςrrnms οὐxo ἐµµένωvipa3s ἐνp
πᾶςadnpn ὁddnp γράφωvpxpdnp ἐνp ὁddns βιβλίονndns ὁdgms νόµοςngms ὁdgms ποιέωvnaa
αὐτόςrpanp . v.11 ὅτιc δέc ἐνp νόµοςndms οὐδείςanfsn δικαιόωvipp3s παράp ὁddms θεόςndms
annsn
δῆλος ὅτιc ὁdnms δίκαιοςanmsn ἐκp πίστιςngfs ζάωvifd3s . v.12 ὁdnms δέc νόµοςnnms
οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp πίστιςngfs ἀλλάc ὁdnms ποιέωvpaanms αὐτόςrpanp ἄνθρωποςnnms ζάωvifd3s
ἐνp αὐτόςrpdnp . v.13 Χριστόςnnms ἐγώrpa-p ἐξαγοράζωviaa3s ἐκp ὁdgfs κατάραngfs ὁdgms
νόµοςngms γίνοµαιvpadnms ὑπέρp ἐγώrpg-p κατάραnnfs γράφωvixp3s γάρc ἐπικατάρατοςanmsn
πᾶςanmsn ὁdnms κρεµάννυµιvppmnms ἐπίp ξύλονngns .
541 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 3. 15–25
διὰ τῆς πίστεως. ᾿Αδελφοί, κατὰ ἄνθρωπον λέγω, ὅµως ἀνθρώ- 15
που κεκυρωµένην διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ ἢ ἐπιδιατάσσεται.
τῷ δὲ ᾿Αβραὰµ ἐρρήθησαν αἱ ἐπαγγελίαι καὶ τῷ σπέρµατι αὐ- 16
τοῦ. οὐ λέγει, Καὶ τοῖς σπέρµασιν, ὡς ἐπὶ πολλῶν, ἀλλ΄ ὡς ἐφ΄
ἑνός, Καὶ τῷ σπέρµατί σου, ὅς ἐστι Χριστός. τοῦτο δὲ λέγω, δι- 17
αθήκην προκεκυρωµένην ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς Χριστὸν ὁ µετὰ ἔτη
τετρακόσια καὶ τριάκοντα γεγονὼς νόµος οὐκ ἀκυροῖ, εἰς τὸ
καταργῆσαι τὴν ἐπαγγελίαν. εἰ γὰρ ἐκ νόµου ἡ κληρονοµία, 18
οὐκέτι ἐξ ἐπαγγελίας, τῷ δὲ ᾿Αβραὰµ δι΄ ἐπαγγελίας κεχάρισται
ὁ Θεός. τί οὖν ὁ νόµος· τῶν παραβάσεων χάριν προσετέθη, ἄ- 19
χρις οὗ ἔλθῃ τὸ σπέρµα ᾧ ἐπήγγελται, διαταγεὶς δι΄ ἀγγέλων ἐν
χειρὶ µεσίτου. ὁ δὲ µεσίτης ἑνὸς οὐκ ἔστιν, ὁ δὲ Θεὸς εἷς ἐστιν. 20
ὁ οὖν νόµος κατὰ τῶν ἐπαγγελιῶν τοῦ Θεοῦ· µὴ γένοιτο. εἰ γὰρ 21
ἐδόθη νόµος ὁ δυνάµενος ζωοποιῆσαι, ὄντως ἂν ἐκ νόµου ἦν
ἡ δικαιοσύνη. ἀλλὰ συνέκλεισεν ἡ γραφὴ τὰ πάντα ὑπὸ ἁ- 22
µαρτίαν, ἵνα ἡ ἐπαγγελία ἐκ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δοθῇ τοῖς
πιστεύουσι. Πρὸ τοῦ δὲ ἐλθεῖν τὴν πίστιν, ὑπὸ νόµον ἐφρου- 23
ρούµεθα συγκεκλεισµένοι εἰς τὴν µέλλουσαν πίστιν ἀποκαλυ-
φθῆναι. ὥστε ὁ νόµος παιδαγωγὸς ἡµῶν γέγονεν εἰς Χριστόν, 24
ἵνα ἐκ πίστεως δικαιωθῶµεν, ἐλθούσης δὲ τῆς πίστεως, οὐκέτι 25

v.14 ἵναc εἰςp ὁdanp ἔθνοςnanp ὁdnfs εὐλογίαnnfs ὁdgms ᾿Αβραάµtp γίνοµαιvsad3s ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms ἵναc ὁdafs ἐπαγγελίαnafs ὁdgns πνεῦµαngns λαµβάνωvsaa1p διάp ὁdgfs πίστιςngfs .
v.15 ἀδελφόςnvmp κατάp ἄνθρωποςnams λέγωvipa1s ὅµωςc ἄνθρωποςngms κυρόωvpxpafs
διαθήκηnafs οὐδείςanfsn ἀθετέωvipa3s ἤxo ἐπιδιατάσσοµαιvipn3s . v.16 ὁddms δέc ᾿Αβραάµtp
ῥέωviap3p ὁdnfp ἐπαγγελίαnnfp καίc ὁddns σπέρµαndns αὐτόςrpgms οὐxo λέγωvipa3s καίc ὁddnp
σπέρµαndnp ὡςbo ἐπίp πολύςagnpn ἀλλάc ὡςbo ἐπίp εἷςngns καίc ὁddns σπέρµαndns σύrpg-s
ὅςrrnms εἰµίvipx3s Χριστόςnnms . v.17 οὗτοςrdans δέc λέγωvipa1s διαθήκηnafs προκυρόωvpxpafs
ὑπόp ὁdgms θεόςngms εἰςp Χριστόςnams ὁdnms µετάp ἔτοςnanp τετρακόσιοιnanp καίc τριάκονταtn
γίνοµαιvpxanms νόµοςnnms οὐxo ἀκυρόωvipa3s εἰςp ὁdans καταργέωvnaa ὁdafs ἐπαγγελίαnafs .
v.18 εἰqo γάρc ἐκp νόµοςngms ὁdnfs κληρονοµίαnnfs οὐκέτιbo ἐκp ἐπαγγελίαngfs ὁddms
δέc ᾿Αβραάµtp διάp ἐπαγγελίαngfs χαρίζοµαιvixn3s ὁdnms θεόςnnms . v.19 τίςrqnns οὖνc
ὁdnms νόµοςnnms ὁdgfp παράβασιςngfp χάρινbo προστίθηµιviap3s ἄχριp ὅςbo ἔρχοµαιvsaa3s
ὁdnns σπέρµαnnns ὅςrrdms ἐπαγγέλλοµαιvixn3s διατάσσωvpapnms διάp ἄγγελοςngmp ἐνp χείρndfs
µεσίτηςngms . v.20 ὁdnms δέc µεσίτηςnnms εἷςngms οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms δέc θεόςnnms
nnms vipx3s
εἷς εἰµί . v.21 ὁdnms οὖνc νόµοςnnms κατάp ὁdgfp ἐπαγγελίαngfp ὁdgms θεόςngms
µήxo γίνοµαιvoad3s εἰqo γάρc δίδωµιviap3s νόµοςnnms ὁdnms δύναµαιvppnnms ζῳοποιέωvnaa
ὄντωςbo ἄνxo ἐκp νόµοςngms εἰµίviix3s ὁdnfs δικαιοσύνηnnfs . v.22 ἀλλάc συγκλείωviaa3s ὁdnfs
γραφήnnfs ὁdanp πᾶςaanpn ὑπόp ἁµαρτίαnafs ἵναc ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs ἐκp πίστιςngfs ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms δίδωµιvsap3s ὁddmp πιστεύωvppadmp . v.23 πρόp ὁdgms δέc ἔρχοµαιvnaa ὁdafs
πίστιςnafs ὑπόp νόµοςnams φρουρέωviip1p συγκλείωvpxpnmp εἰςp ὁdafs µέλλωvppaafs πίστιςnafs
ἀποκαλύπτωvnap . v.24 ὥστεc ὁdnms νόµοςnnms παιδαγωγόςnnms ἐγώrpg-p γίνοµαιvixa3s εἰςp
Χριστόςnams ἵναc ἐκp πίστιςngfs δικαιόωvsap1p .
 3. 26–4. 10 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 542
26 ὑπὸ παιδαγωγόν ἐσµεν. πάντες γὰρ υἱοὶ Θεοῦ ἐστε διὰ τῆς
27 πίστεως ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε,
28 Χριστὸν ἐνεδύσασθε, οὐκ ἔνι ᾿Ιουδαῖος οὐδὲ ῞Ελλην, οὐκ ἔνι
δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ, πάντες γὰρ
29 ὑµεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. εἰ δὲ ὑµεῖς Χριστοῦ, ἄρα τοῦ
᾿Αβραὰµ σπέρµα ἐστέ, καὶ κατ΄ ἐπαγγελίαν κληρονόµοι.
4 Λέγω δέ, ἐφ΄ ὅσον χρόνον ὁ κληρονόµος νήπιός ἐστιν, οὐδὲν
2 διαφέρει δούλου κύριος πάντων ὤν, ἀλλὰ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶ
3 καὶ οἰκονόµους, ἄχρι τῆς προθεσµίας τοῦ πατρός. οὕτω καὶ
ἡµεῖς, ὅτε ἦµεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσµου ἤµεν δε-
4 δουλωµένοι, ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωµα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστει-
λεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόµενον ἐκ γυναικός, γενόµενον
5 ὑπὸ νόµον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόµον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν
6 ἀπολάβωµεν. ὅτι δέ ἐστε υἱοί, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦµα
τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς καρδίας ὑµῶν, κρᾶζον, Αββα ὁ πατήρ.
7 ὥστε οὐκέτι εἶ δοῦλος, ἀλ᾿λ υἱός, εἰ δὲ υἱός, καὶ κληρονόµος
8 Θεοῦ διὰ Χριστοῦ. ᾿Αλλὰ τότε µὲν, οὐκ εἰδότες Θεὸν, ἐδουλεύ-
9 σατε τοῖς µὴ φύσει οὖσι θεοῖς, νῦν δὲ γνόντες Θεόν, µᾶλλον
δὲ γνωσθέντες ὑπὸ Θεοῦ, πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ
10 καὶ πτωχὰ στοιχεῖα, οἷς πάλιν ἄνωθεν δουλεύειν θέλετε· ἡ-
µέρας παρατηρεῖσθε, καὶ µῆνας καὶ καιροὺς, καὶ ἐνιαυτούς.

v.25 ἔρχοµαιvpaagfs δέc ὁdgfs πίστιςngfs οὐκέτιbo ὑπόp παιδαγωγόςnams εἰµίvipx1p .

v.26 πᾶςanmpn γάρc υἱόςnnmp θεόςngms εἰµίvipx2p διάp ὁdgfs πίστιςngfs ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms . v.27 ὅσοςrcnmp γάρc εἰςp Χριστόςnams βαπτίζωviap2p Χριστόςnams ἐνδύωviam2p .
v.28 οὐxo ἔνιvipx3s ᾿Ιουδαῖοςanmsn οὐδέbo ῞Ελληνnnms οὐxo ἔνιvipx3s δοῦλοςnnms οὐδέbo
ἐλεύθεροςanmsn οὐxo ἔνιvipx3s ἄρσηνnnns καίc θῆλυςannsn πᾶςanmpn γάρc σύrpn-p εἷςnnms
εἰµίvipx2p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.29 εἰqo δέc σύrpn-p Χριστόςngms ἄραxo
ὁdgms ᾿Αβραάµtp σπέρµαnnns εἰµίvipx2p καίc κατάp ἐπαγγελίαnafs κληρονόµοςnnmp .
4. v.1 λέγωvipa1s δέc ἐπίp ὅσοςrcams χρόνοςnams ὁdnms κληρονόµοςnnms νήπιοςanmsn εἰµίvipx3s
οὐδείςaansn διαφέρωvipa3s δοῦλοςngms κύριοςnnms πᾶςagmpn εἰµίvppxnms . v.2 ἀλλάc ὑπόp
ἐπίτροποςnamp εἰµίvipx3s καίc οἰκονόµοςnamp ἄχριp ὁdgfs προθεσµίαngfs ὁdgms πατήρngms .
v.3 οὕτωbo καίc ἐγώrpn-p ὅτεbo εἰµίviix1p νήπιοςanmpn ὑπόp ὁdanp στοιχεῖονnanp ὁdgms
κόσµοςngms εἰµίviix1p δουλόωvpxpnmp . v.4 ὅτεbo δέc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnns πλήρωµαnnns
ὁdgms χρόνοςngms ἐξαποστέλλωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms γίνοµαιvpadams
ἐκp γυνήngfs γίνοµαιvpadams ὑπόp νόµοςnams . v.5 ἵναc ὁdamp ὑπόp νόµοςnams
ἐξαγοράζωvsaa3s ἵναc ὁdafs υἱοθεσίαnafs ἀπολαµβάνωvsaa1p . v.6 ὅτιc δέc εἰµίvipx2p
υἱόςnnmp ἐξαποστέλλωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdans πνεῦµαnans ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms
εἰςp ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p κράζωvppaans ἀββάtp ὁdnms πατήρnnms . v.7 ὥστεc οὐκέτιbo
εἰµίvipx2s δοῦλοςnnms ἀλλάc υἱόςnnms εἰqo δέc υἱόςnnms καίc κληρονόµοςnnms θεόςngms διάp
Χριστόςngms . v.8 ἀλλάc τότεbo µένxo οὐxo οἶδαvpxanmp θεόςnams δουλεύωviaa2p ὁddmp µήxo
φύσιςndfs εἰµίvppxdmp θεόςndmp . v.9 νῦνbo δέc γινώσκωvpaanmp θεόςnams µᾶλλονbo δέc
vpapnmp p ngms
γινώσκω ὑπό θεός πῶς ἐπιστρέφωvipa2p πάλινbo ἐπίp ὁdanp ἀσθενήςaanpn καίc
bo

πτωχόςaanpn στοιχεῖονnanp ὅςrrdnp πάλινbo ἄνωθενbo δουλεύωvnpa θέλωvipa2p . v.10 ἡµέραnafp

παρατηρέωvipm2p καίc µήνnamp καίc καιρόςnamp καίc ἐνιαυτόςnamp .
543 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 4. 11–25
φοβοῦµαι ὑµᾶς, µή πως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑµᾶς. Γίνεσθε 11, 12
ὡς ἐγώ, ὅτι κἀγὼ ὡς ὑµεῖς, ἀδελφοί, δέοµαι ὑµῶν. οὐδέν µε
ἠδικήσατε, οἴδατε δὲ ὅτι δι΄ ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς εὐηγγελισά- 13
µην ὑµῖν τὸ πρότερον, καὶ τὸν πειρασµὸν µοῦ τὸν ἐν τῇ σαρκί 14
µου οὐκ ἐξουθενήσατε οὐδὲ ἐξεπτύσατε, ἀλ᾿λ ὡς ἄγγελον Θεοῦ
ἐδέξασθέ µε, ὡς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν. τίς οὖν ἧν ὁ µακαρισµὸς ὑ- 15
µῶν· µαρτυρῶ γὰρ ὑµῖν ὅτι, εἰ δυνατὸν τοὺς ὀφθαλµοὺς ὑµῶν
ἐξορύξαντες ἂν ἐδώκατέ µοι. ὥστε ἐχθρὸς ὑµῶν γέγονα ἀλη- 16
θεύων ὑµῖν· ζηλοῦσιν ὑµᾶς οὐ καλῶς, ἀλλὰ ἐκκλεῖσαι ὑµᾶς 17
θέλουσιν, ἵνα αὐτοὺς ζηλοῦτε. καλὸν δὲ τὸ ζηλοῦσθαι ἐν καλῷ 18
πάντοτε, καὶ µὴ µόνον ἐν τῷ παρεῖναί µε πρὸς ὑµᾶς. τεκνία 19
µου, οὓς πάλιν ὠδίνω ἄχρις οὗ µορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑµῖν, ἤ- 20
θελον δὲ παρεῖναι πρὸς ὑµᾶς ἄρτι, καὶ ἀλλάξαι τὴν φωνήν µου,
ὅτι ἀποροῦµαι ἐν ὑµῖν. Λέγετέ µοι, οἱ ὑπὸ νόµον θέλοντες εἶ- 21
ναι, τὸν νόµον οὐκ ἀκούετε· γέγραπται γὰρ, ὅτι ᾿Αβραὰµ δύο 22
υἱοὺς ἔσχεν, ἕνα ἐκ τῆς παιδίσκης, καὶ ἕνα ἐκ τῆς ἐλευθέρας.
ἀλλ΄ ὁ µὲν ἐκ τῆς παιδίσκης κατὰ σάρκα γεγέννηται, ὁ δὲ ἐκ τῆς 23
ἐλευθέρας διὰ τὴς ἐπαγγελίας. ἅτινά ἐστιν ἀλληγορούµενα, 24
αὗται γάρ εἰσιν αἱ δύο διαθῆκαι, µία µὲν ἀπὸ ὄρους Σινᾶ, εἰς
δουλείαν γεννῶσα, ἥτις ἐστὶν ῾Αγάρ. τὸ γὰρ ῾Αγὰρ Σινᾶ ὄρος ἐ- 25
στὶν ἐν τῇ ᾿Αραβίᾳ, συστοιχεῖ δὲ τῇ νῦν ᾿Ιερουσαλήµ, δουλεύει δὲ

v.11 φοβέοµαιvipn1s σύrpa-p µή&πώςc εἰκῇbo κοπιάωvixa1s εἰςp σύrpa-p . v.12 γίνοµαιvdpn2p
ὡςbo ἐγώrpn-s ὅτιc κἀγώrpn-s ὡςbo σύrpn-p ἀδελφόςnvmp δέοµαιvipn1s σύrpg-p οὐδείςaansn ἐγώrpa-s
ἀδικέωviaa2p . v.13 οἶδαvixa2p δέc ὅτιc διάp ἀσθένειαnafs ὁdgfs σάρξngfs εὐαγγελίζωviam1s
rpd-p dans
σύ ὁ πρότεροςaansn . v.14 καίc ὁdams πειρασµόςnams ἐγώrpg-s ὁdams ἐνp ὁddfs
σάρξndfs ἐγώrpg-s οὐxo ἐξουθενέωviaa2p οὐδέbo ἐκπτύωviaa2p ἀλλάc ὡςbo ἄγγελοςnams θεόςngms
δέχοµαιviad2p ἐγώrpa-s ὡςbo Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . v.15 τίςrqnms οὖνc εἰµίviix3s
ὁdnms µακαρισµόςnnms σύrpg-p µαρτυρέωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc εἰqo δυνατόςannsn ὁdamp
ὀφθαλµόςnamp σύrpg-p ἐξορύσσωvpaanmp ἄνxo δίδωµιviaa2p ἐγώrpd-s . v.16 ὥστεc ἐχθρόςanmsn
σύrpg-p γίνοµαιvixa1s ἀληθεύωvppanms σύrpd-p . v.17 ζηλόωvipa3p σύrpa-p οὐxo καλῶςbo ἀλλάc
ἐκκλείωvnaa σύrpa-p θέλωvipa3p ἵναc αὐτόςrpamp ζηλόωvspa2p . v.18 καλόςannsn δέc ὁdnns
ζηλόωvnpp ἐνp καλόςadnsn πάντοτεbo καίc µήxo µόνοςbo ἐνp ὁddms πάρειµιvnpx ἐγώrpa-s πρόςp
σύrpa-p . v.19 τεκνίονnvnp ἐγώrpg-s ὅςrramp πάλινbo ὠδίνωvipa1s ἄχριp ὅςbo µορφόωvsap3s
Χριστόςnnms ἐνp σύrpd-p . v.20 θέλωviia1s δέc πάρειµιvnpx πρόςp σύrpa-p ἄρτιbo καίc
vnaa dafs nafs
ἀλλάσσω ὁ φωνή ἐγώrpg-s ὅτιc ἀπορέωvipm1s ἐνp σύrpd-p . v.21 λέγωvdpa2p
ἐγώrpd-s ὁdnmp ὑπόp νόµοςnams θέλωvppanmp εἰµίvnpx ὁdams νόµοςnams οὐxo ἀκούωvipa2p .
v.22 γράφωvixp3s γάρc ὅτιc ᾿Αβραάµtp δύοtn υἱόςnamp ἔχωviaa3s εἷςnams ἐκp ὁdgfs παιδίσκηngfs
καίc εἷςnams ἐκp ὁdgfs ἐλεύθεροςagfsn . v.23 ἀλλάc ὁdnms µένxo ἐκp ὁdgfs παιδίσκηngfs
p nafs vixp3s dnms
κατά σάρξ γεννάω ὁ δέ ἐκp ὁdgfs ἐλεύθεροςagfsn διάp ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs .
c

v.24 ὅστιςrrnnp εἰµίvipx3s ἀλληγορέωvpppnnp οὗτοςrdnfp γάρc εἰµίvipx3p ὁdnfp δύοtn διαθήκηnnfp
εἷςnnfs µένxo ἀπόp ὄροςngns Σινᾶtp εἰςp δουλείαnafs γεννάωvppanfs ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ῾Αγάρtp .
 4. 26–5. 10 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 544
26 µετὰ τῶν τέκνων αὐτῆς. ἡ δὲ ἄνω ᾿Ιερουσαλὴµ ἐλευθέρα ἐστίν,
27 ἥτις ἐστὶ µήτηρ πάντων ἡµῶν, γέγραπται γάρ, Εὐφράνθητι,
στεῖρα ἡ οὐ τίκτουσα, ῥῆξον καὶ βόησον, ἡ οὐκ ὠδίνουσα, ὅτι
πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήµου µᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα.
28, 29 ἡµεῖς δέ, ἀδελφοί, κατὰ ᾿Ισαὰκ ἐπαγγελίας τέκνα ἐσµέν. ἀλλ΄
ὥσπερ τότε ὁ κατὰ σάρκα γεννηθεὶς ἐδίωκε τὸν κατὰ Πνεῦµα,
30 οὕτω καὶ νῦν. ἀλλὰ τί λέγει ἡ γραφή· ῎Εκβαλε τὴν παιδίσκην
καὶ τὸν υἱὸν αὐτῆς, οὐ γὰρ µὴ κληρονοµήσῃ ὁ υἱὸς τῆς παιδί-
31 σκης µετὰ τοῦ υἱοῦ τῆς ἐλευθέρας. ἄρα, ἀδελφοί, οὐκ ἐσµὲν
παιδίσκης τέκνα, ἀλλὰ τῆς ἐλευθέρας.
5 τῇ ἐλευθερίᾳ οὖν ᾖ Χριστὸς ἡµᾶς ἠλευθέρωσε, στήκετε, καὶ
2 µὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε. ῎Ιδε, ἐγὼ Παῦλος λέγω ὑµῖν
3 ὅτι ἐὰν περιτέµνησθε, Χριστὸς ὑµᾶς οὐδὲν ὠφελήσει. µαρτύ-
ροµαι δὲ πάλιν παντὶ ἀνθρώπῳ περιτεµνοµένῳ, ὅτι ὀφειλέτης
4 ἐστὶν ὅλον τὸν νόµον ποιῆσαι. κατηργήθητε ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ,
5 οἵτινες ἐν νόµῳ δικαιοῦσθε, τῆς χάριτος ἐξεπέσατε. ἡµεῖς γὰρ
6 Πνεύµατι ἐκ πίστεως ἐλπίδα δικαιοσύνης ἀπεκδεχόµεθα. ἐν
γὰρ Χριστῷ ᾿Ιησοῦ οὔτε περιτοµή τι ἰσχύει, οὔτε ἀκροβυστία,
7 ἀλλὰ πίστις δι΄ ἀγάπης ἐνεργουµένη. ἐτρέχετε καλῶς, τίς ὑ-
8 µᾶς ἀνέκοψεν τῇ ἀληθείᾳ µὴ πείθεσθαι· ἡ πεισµονὴ οὐκ ἐκ
9, 10 τοῦ καλοῦντος ὑµᾶς. µικρὰ ζύµη ὅλον τὸ φύραµα ζυµοῖ. ἐγὼ

v.25 ὁdnns γάρc ῾Αγάρtp Σινᾶtp ὄροςnnns εἰµίvipx3s ἐνp ὁddfs ᾿Αραβίαndfs συστοιχέωvipa3s δέc
ὁddfs νῦνbo ᾿Ιερουσαλήµtp δουλεύωvipa3s δέc µετάp ὁdgnp τέκνονngnp αὐτόςrpgfs . v.26 ὁdnfs δέc
ἄνωbo ᾿Ιερουσαλήµtp ἐλεύθεροςanfsn εἰµίvipx3s ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s µήτηρnnfs πᾶςagmpn ἐγώrpg-p .
v.27 γράφωvixp3s γάρc εὐφραίνωvdap2s στεῖραnvfs ὁdnfs οὐxo τίκτωvppanfs ῥήγνυµιvdaa2s καίc
βοάωvdaa2s ὁdnfs οὐxo ὠδίνωvppanfs ὅτιc πολύςannpn ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgfs ἔρηµοςagfsn µᾶλλονbo
ἤxo ὁdgfs ἔχωvppagfs ὁdams ἀνήρnams . v.28 ἐγώrpn-p δέc ἀδελφόςnvmp κατάp ᾿Ισαάκtp
ἐπαγγελίαngfs τέκνονnnnp εἰµίvipx1p . v.29 ἀλλάc ὥσπερbo τότεbo ὁdnms κατάp σάρξnafs
γεννάωvpapnms διώκωviia3s ὁdams κατάp πνεῦµαnans οὕτωbo καίc νῦνbo . v.30 ἀλλάc τίςrqans
λέγωvipa3s ὁdnfs γραφήnnfs ἐκβάλλωvdaa2s ὁdafs παιδίσκηnafs καίc ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgfs
οὐxo γάρc µήxo κληρονοµέωvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgfs παιδίσκηngfs µετάp ὁdgms υἱόςngms ὁdgfs
ἐλεύθεροςagfsn . v.31 ἄραxo ἀδελφόςnvmp οὐxo εἰµίvipx1p παιδίσκηngfs τέκνονnnnp ἀλλάc ὁdgfs
ἐλεύθεροςagfsn . 5. v.1 ὁddfs ἐλευθερίαndfs οὖνc ὅςrrdfs Χριστόςnnms ἐγώrpa-p ἐλευθερόωviaa3s
στήκωvdpa2p καίc µήxo πάλινbo ζυγόςndms δουλείαngfs ἐνέχωvdpp2p . v.2 ἴδεi ἐγώrpn-s
Παῦλοςnnms λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐάνqo περιτέµνωvspp2p Χριστόςnnms σύrpa-p οὐδείςaansn
ὠφελέωvifa3s . v.3 µαρτύροµαιvipn1s δέc πάλινbo πᾶςadmsn ἄνθρωποςndms περιτέµνωvpppdms
ὅτιc ὀφειλέτηςnnms εἰµίvipx3s ὅλοςaamsn ὁdams νόµοςnams ποιέωvnaa . v.4 καταργέωviap2p
ἀπόp ὁdgms Χριστόςngms ὅστιςrrnmp ἐνp νόµοςndms δικαιόωvipp2p ὁdgfs χάριςngfs ἐκπίπτωviaa2p .
v.5 ἐγώrpn-p γάρc πνεῦµαndns ἐκp πίστιςngfs ἐλπίςnafs δικαιοσύνηngfs ἀπεκδέχοµαιvipn1p .
v.6 ἐνp γάρc Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms οὔτεc περιτοµήnnfs τι-σριανσ ἰσχύωvipa3s οὔτεc
ἀκροβυστίαnnfs ἀλλάc πίστιςnnfs διάp ἀγάπηngfs ἐνεργέωvppmnfs . v.7 τρέχωviia2p καλῶςbo
rqnms rpa-p viaa3s ddfs ndfs xo vnpp
τίς σύ ἐγκόπτω ὁ ἀλήθεια µή πείθω . v.8 ὁdnfs πεισµονήnnfs
οὐxo ἐκp ὁdgms καλέωvppagms σύrpa-p . v.9 µικρόςanfsn ζύµηnnfs ὅλοςaansn ὁdans φύραµαnans
ζυµόωvipa3s .
545 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 5. 11–23
πέποιθα εἰς ὑµᾶς ἐν Κυρίῳ, ὅτι οὐδὲν ἄλλο φρονήσετε, ὁ δὲ τα-
ράσσων ὑµᾶς βαστάσει τὸ κρίµα, ὅστις ἂν ᾖ. ἐγὼ δέ, ἀδελφοί, 11
εἰ περιτοµὴν ἔτι κηρύσσω, τί ἔτι διώκοµαι· ἄρα κατήργηται τὸ
σκάνδαλον τοῦ σταυροῦ. ὄφελον καὶ ἀποκόψονται οἱ ἀναστα- 12
τοῦντες ὑµᾶς. ῾Υµεῖς γὰρ ἐπ΄ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε, ἀδελφοί, 13
µόνον µὴ τὴν ἐλευθερίαν εἰς ἀφορµὴν τῇ σαρκί, ἀλλὰ διὰ τῆς
ἀγάπης δουλεύετε ἀλλήλοις. ὁ γὰρ πᾶς νόµος ἐν ἑνὶ λόγῳ 14
πληροῦται, ἐν τῷ, ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς εαυτόν. εἰ 15
δὲ ἀλλήλους δάκνετε καὶ κατεσθίετε, βλέπετε µὴ ὑπό ἀλλήλων
ἀναλωθῆτε. Λέγω δέ, Πνεύµατι περιπατεῖτε, καὶ ἐπιθυµίαν 16
σαρκὸς οὐ µὴ τελέσητε. ἡ γὰρ σὰρξ ἐπιθυµεῖ κατὰ τοῦ Πνεύ- 17
µατος, τὸ δὲ Πνεῦµα κατὰ τῆς σαρκός, ταῦτα δὲ ἀντίκειται
ἀλλήλοις, ἵνα µὴ ἃ ἂν θέλητε, ταῦτα ποιῆτε. εἰ δὲ Πνεύ- 18
µατι ἄγεσθε, οὐκ ἐστὲ ὑπὸ νόµον. φανερὰ δέ ἐστι τὰ ἔργα 19
τῆς σαρκός, ἅτινά ἐστι µοιχεία, πορνεία, ἀκαθαρσία, ἀσέλ-
γεια, εἰδωλολατρεία φαρµακεία, ἔχθραι, ἔρεις, ζῆλοι, θυµοί, 20
ἐριθείαι, διχοστασίαι, αἱρέσεις, φθόνοι, φόνοι, µέθαι, κῶµοι, 21
καὶ τὰ ὅµοια τούτοις, ἃ προλέγω ὑµῖν, καθὼς καὶ προεῖπον, ὅτι
οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονοµήσου-
σιν. ὁ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύµατός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, 22
µακροθυµία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρα΅οτης, ἐγ- 23

v.10 ἐγώrpn-s πείθωvixa1s εἰςp σύrpa-p ἐνp κύριοςndms ὅτιc οὐδείςaansn ἄλλοςaansn φρονέωvifa2p
ὁdnms δέc ταράσσωvppanms σύrpa-p βαστάζωvifa3s ὁdans κρίµαnans ὅστιςrrnms ἄνxo εἰµίvspx3s .
v.11 ἐγώrpn-s δέc ἀδελφόςnvmp εἰqo περιτοµήnafs ἔτιbo κηρύσσωvipa1s τίςrqans ἔτιbo διώκωvipp1s
ἄραxo καταργέωvixp3s ὁdnns σκάνδαλονnnns ὁdgms σταυρόςngms . v.12 ὄφελονi καίc
vifm3p dnmp vppanmp rpa-p rpn-p
ἀποκόπτω ὁ ἀναστατόω σύ . v.13 σύ γάρ ἐπίp ἐλευθερίαndfs
c

καλέωviap2p ἀδελφόςnvmp µόνοςbo µήxo ὁdafs ἐλευθερίαnafs εἰςp ἀφορµήnafs ὁddfs σάρξndfs
ἀλλάc διάp ὁdgfs ἀγάπηngfs δουλεύωvdpa2p ἀλλήλωνredmp . v.14 ὁdnms γάρc πᾶςanmsn
νόµοςnnms ἐνp εἷςndms λόγοςndms πληρόωvipp3s ἐνp ὁddms ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo
σύrpg-s ὡςbo ἑαυτοῦrxams . v.15 εἰqo δέc ἀλλήλωνreamp δάκνωvipa2p καίc κατεσθίωvipa2p
βλέπωvdpa2p µήxo ὑπόp ἀλλήλωνregmp ἀναλίσκωvsap2p . v.16 λέγωvipa1s δέc πνεῦµαndns
vdpa2p c nafs ngfs xo xo vsaa2p
περιπατέω καί ἐπιθυµία σάρξ οὐ µή τελέω . v.17 ὁdnfs γάρc σάρξnnfs
ἐπιθυµέωvipa3s κατάp ὁdgns πνεῦµαngns ὁdnns δέc πνεῦµαnnns κατάp ὁdgfs σάρξngfs οὗτοςrdnnp
δέc ἀντίκειµαιvipn3s ἀλλήλωνrednp ἵναc µήxo ὅςrranp ἄνxo θέλωvspa2p οὗτοςrdanp ποιέωvspa2p .
v.18 εἰqo δέc πνεῦµαndns ἄγωvipp2p οὐxo εἰµίvipx2p ὑπόp νόµοςnams . v.19 φανερόςannpn
c vipx3s dnnp nnnp dgfs ngfs rrnnp vipx3s
δέ εἰµί ὁ ἔργον ὁ σάρξ ὅστις εἰµί µοιχείαnnfs πορνείαnnfs
ἀκαθαρσίαnnfs ἀσέλγειαnnfs . v.20 εἰδωλολατρίαnnfs φαρµακείαnnfs ἔχθραnnfp ἔριςnnfp
ζηλόωnnmp θυµόςnnmp ἐριθείαnnfp διχοστασίαnnfp αἵρεσιςnnfp . v.21 φθόνοςnnmp φόνοςnnmp
µέθηnnfp κῶµοςnnmp καίc ὁdnnp ὅµοιοςannpn οὗτοςrddnp ὅςrranp προλέγωvipa1s σύrpd-p καθώςbo
καίc προλέγωviaa1s ὅτιc ὁdnmp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp πράσσωvppanmp βασιλείαnafs θεόςngms οὐxo
κληρονοµέωvifa3p . v.22 ὁdnms δέc καρπόςnnms ὁdgns πνεῦµαngns εἰµίvipx3s ἀγάπηnnfs
nnfs nnfs
χαρά εἰρήνη µακροθυµίαnnfs χρηστότηςnnfs ἀγαθωσύνηnnfs πίστιςnnfs .
 5. 24–6. 12 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 546
24 κράτεια, κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόµος. οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ
τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήµασι καὶ ταῖς ἐπιθυµίαις.
25, 26 Εἰ ζῶµεν Πνεύµατι, Πνεύµατι καὶ στοιχῶµεν. µὴ γινώµεθα
κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούµενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες.
6 ᾿Αδελφοί, ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώµατι,
ὑµεῖς οἱ πνευµατικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύµατι πρα-
2 ΅οτητος, σκοπῶν σεαυτόν, µὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. ᾿Αλλήλων τὰ
βάρη βαστάζετε, καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόµον τοῦ Χρι-
3 στοῦ. εἰ γὰρ δοκεῖ τις εἶναί τι, µηδὲν ὤν, ἐαυτὸν φρεναπατᾷ,
4 τὸ δὲ ἔργον ἑαυτοῦ δοκιµαζέτω ἕκαστος, καὶ τότε εἰς ἑαυτὸν
5 µόνον τὸ καύχηµα ἕξει, καὶ οὐκ εἰς τὸν ἕτερον. ἕκαστος γὰρ
6 τὸ ἴδιον φορτίον βαστάσει. Κοινωνείτω δὲ ὁ κατηχούµενος τὸν
7 λόγον τῷ κατηχοῦντι ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς. Μὴ πλανᾶσθε, Θεὸς
οὐ µυκτηρίζεται, ὃ γὰρ ἐὰν σπείρῃ ἄνθρωπος τοῦτο καὶ θερίσει.
8 ὅτι ὁ σπείρων εἰς τὴν σάρκα ἑαυτοῦ, ἐκ τῆς σαρκὸς θερίσει φθο-
ράν, ὁ δὲ σπείρων εἰς τὸ Πνεῦµα ἐκ τοῦ Πνεύµατος θερίσει ζωὴν
9 αἰώνιον. τὸ δὲ καλὸν ποιοῦντες µὴ ἐκκακῶµεν, καιρῷ γὰρ ἰ-
10 δίῳ θερίσοµεν, µὴ ἐκλυόµενοι. ἄρα οὖν ὡς καιρὸν ἔχοµεν,
ἐργαζώµεθα τὸ ἀγαθὸν πρὸς πάντας, µάλιστα δὲ πρὸς τοὺς οἰ-
11 κείους τῆς πίστεως. ῎Ιδετε πηλίκοις ὑµῖν γράµµασιν ἔγραψα
12 τῇ ἐµῇ χειρί. ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀ-

v.23 πραΰτηςnnfs ἐγκράτειαnnfs κατάp ὁdgnp τοιοῦτοςrdgnp οὐxo εἰµίvipx3s νόµοςnnms .

v.24 ὁdnmp δέc ὁdgms Χριστόςngms ὁdafs σάρξnafs σταυρόωviaa3p σύνp ὁddnp πάθηµαndnp
καίc ὁddfp ἐπιθυµίαndfp . v.25 εἰqo ζάωvipa1p πνεῦµαndns πνεῦµαndns καίc στοιχέωvspa1p .
v.26 µήxo γίνοµαιvspn1p κενόδοξοςanmpn ἀλλήλωνreamp προκαλέωvppmnmp ἀλλήλωνredmp
φθονέωvppanmp . 6. v.1 ἀδελφόςnvmp ἐάνqo καίc προλαµβάνωvsap3s ἄνθρωποςnnms ἐνp τι-σ-
ριδνσ παράπτωµαndns σύrpn-p ὁdnmp πνευµατικόςanmpn καταρτίζωvdpa2p ὁdams τοιοῦτοςrdams
ἐνp πνεῦµαndns πραΰτηςngfs σκοπέωvppanms σεαυτοῦrxams µήxo καίc σύrpn-s πειράζωvsap2s .
v.2 ἀλλήλωνregmp ὁdanp βάροςnanp βαστάζωvdpa2p καίc οὕτωbo ἀναπληρόωvdaa2p ὁdams
νόµοςnams ὁdgms Χριστόςngms . v.3 εἰqo γάρc δοκέωvipa3s τι-σρινµσ εἰµίvnpx τι-σριννσ
µηδείςannsn εἰµίvppxnms ἑαυτοῦrxams φρεναπατάωvipa3s . v.4 ὁdans δέc ἔργονnans ἑαυτοῦrxgms
δοκιµάζωvdpa3s ἕκαστοςanmsn καίc τότεbo εἰςp ἑαυτοῦrxams µόνοςaamsn ὁdans καύχηµαnans
ἔχωvifa3s καίc οὐxo εἰςp ὁdams ἕτεροςaamsn . v.5 ἕκαστοςanmsn γάρc ὁdans ἴδιοςaamsn
φορτίονnans βαστάζωvifa3s . v.6 κοινωνέωvdpa3s δέc ὁdnms κατηχέωvpppnms ὁdams λόγοςnams
ὁddms κατηχέωvppadms ἐνp πᾶςadnpn ἀγαθόςadnpn . v.7 µήxo πλανάωvdpp2p θεόςnnms οὐxo
µυκτηρίζωvipp3s ὅςrrans γάρc ἐάνqo σπείρωvspa3s ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdans καίc θερίζωvifa3s .
v.8 ὅτιc ὁdnms σπείρωvppanms εἰςp ὁdafs σάρξnafs ἑαυτοῦrxgms ἐκp ὁdgfs σάρξngfs θερίζωvifa3s
φθοράnafs ὁdnms δέc σπείρωvppanms εἰςp ὁdans πνεῦµαnans ἐκp ὁdgns πνεῦµαngns θερίζωvifa3s
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.9 ὁdnns δέc καλόςaansn ποιέωvppanmp µήxo ἐγκακέωvspa1p καιρόςndms
γάρc ἴδιοςadmsn θερίζωvifa1p µήxo ἐκλύωvpppnmp . v.10 ἄραxo οὖνc ὡςbo καιρόςnams ἔχωvipa1p
ἐργάζοµαιvspn1p ὁdans ἀγαθόςaansn πρόςp πᾶςaampn µάλισταbo δέc πρόςp ὁdamp οἰκεῖοςaampn
ὁdgfs πίστιςngfs . v.11 ὁράωvdaa2p πηλίκοςadnpn σύrpd-p γράµµαndnp γράφωviaa1s ὁddfs
rsdfs ndfs
ἐµός χείρ .
547 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 6. 13–18
ναγκάζουσιν ὑµᾶς περιτέµνεσθαι, µόνον ἵνα µὴ τῷ σταυρῷ τοῦ
Χριστοῦ διώκωνται. οὐδὲ γὰρ οἱ περιτεµνόµενοι αὐτοὶ νόµον 13
φυλάσσουσιν, ἀλλὰ θέλουσιν ὑµᾶς περιτέµνεσθαι, ἵνα ἐν τῇ ὑ-
µετέρᾳ σαρκὶ καυχήσωνται. ἐµοὶ δὲ µὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ 14
µὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, δι΄ οὗ ἐµοὶ
κόσµος ἐσταύρωται, κἀγὼ τῷ κόσµῳ. ἐν γὰρ Χριστῷ ᾿Ιησοῦ 15
οὔτε περιτοµή τί ἰσχύει, οὔτε ἀκροβυστία, ἀλλὰ καινὴ κτίσις.
καὶ ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν, εἰρήνη ἐπ΄ αὐτούς, καὶ 16
ἔλεος, καὶ ἐπὶ τὸν ᾿Ισραὴλ τοῦ Θεοῦ. Τοῦ λοιποῦ, κόπους µοι 17
µηδεὶς παρεχέτω, ἐγὼ γὰρ τὰ στίγµατα τοῦ Κυριοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ
σώµατί µου βαστάζω. ῾Η χάρις τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χρι- 18
στοῦ µετὰ τοῦ πνεύµατος ὑµῶν, ἀδελφοί. ἀµήν. πρός Γαλάτας
ἐγράφη ἀπό ῾Ρώµης.

v.12 ὅσοςrcnmp θέλωvipa3p εὐπροσωπέωvnaa ἐνp σάρξndfs οὗτοςrdnmp ἀναγκάζωvipa3p σύrpa-p

περιτέµνωvnpp µόνοςbo ἵναc µήxo ὁddms σταυρόςndms ὁdgms Χριστόςngms διώκωvspp3p .
v.13 οὐδέbo γάρc ὁdnmp περιτέµνωvpppnmp αὐτόςrpnmp νόµοςnams φυλάσσωvipa3p ἀλλάc
θέλωvipa3p σύrpa-p περιτέµνωvnpp ἵναc ἐνp ὁddfs ὑµέτεροςrsdfs σάρξndfs καυχάοµαιvsad3p .
v.14 ἐγώrpd-s δέc µήxo γίνοµαιvoad3s καυχάοµαιvnpn εἰqo µήxo ἐνp ὁddms σταυρόςndms ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp ὅςrrgms ἐγώrpd-s κόσµοςnnms σταυρόωvixp3s
κἀγώrpn-s ὁddms κόσµοςndms . v.15 ἐνp γάρc Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms οὔτεc περιτοµήnnfs
rians vipa3s
τίς ἰσχύω οὔτε ἀκροβυστίαnnfs ἀλλάc καινόςanfsn κτίσιςnnfs . v.16 καίc ὅσοςrcnmp
c

ὁddms κανώνndms οὗτοςrddms στοιχέωvifa3p εἰρήνηnnfs ἐπίp αὐτόςrpamp καίc ἔλεοςnnms καίc ἐπίp
ὁdams ᾿Ισραήλtp ὁdgms θεόςngms . v.17 ὁdgns λοιπόςagnsn κόποςnamp ἐγώrpd-s µηδείςanmsn
παρέχωvdpa3s ἐγώrpn-s γάρc ὁdanp στίγµαnanp ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddns
σῶµαndns ἐγώrpg-s βαστάζωvipa1s . v.18 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms µετάp ὁdgns πνεῦµαngns σύrpg-p ἀδελφόςnvmp ἀµήνth πρόςp Γαλάτηςnams
γράφωviap3s ἀπόp ῾Ρώµηngfs .
 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ
1 Παῦλος, ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος Θεοῦ,
τοῖς ἁγίοις τοῖς οὖσιν ἐν ᾿Εφέσῳ καὶ πιστοῖς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ,
2 χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ Κυρίου ᾿Ιη-
3 σοῦ Χριστοῦ. Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡµῶν
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὁ εὐλογήσας ἡµᾶς ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ πνευµα-
4 τικῇ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ, καθὼς ἐξελέξατο ἡµᾶς ἐν
αὐτῷ πρὸ καταβολῆς κόσµου, εἶναι ἡµᾶς ἁγίους, καὶ ἀµώµους
5 κατενώπιον αὐτοῦ ἐν ἀγάπῃ, προορίσας ἡµᾶς εἰς υἱοθεσίαν
διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν, κατὰ τὴν εὐδοκίαν τοῦ θελήµα-
6 τος αὐτοῦ, εἰς ἔπαινον δόξης τῆς χάριτος αὐτοῦ, ἐν ᾗ ἐχαρί-
7 τωσεν ἡµᾶς ἐν τῷ ἠγαπηµένῳ, ἐν ᾧ ἔχοµεν τὴν ἀπολύτρωσιν
διὰ τοῦ αἵµατος αὐτοῦ, τὴν ἄφεσιν τῶν παραπτωµάτων, κατὰ τὸ
8 πλοῦτον τῆς χάριτος αὐτοῦ, ἧς ἐπερίσσευσεν εἰς ἡµᾶς ἐν πάσῃ
9 σοφίᾳ καὶ φρονήσει, γνωρίσας ἡµῖν τὸ µυστήριον τοῦ θελή-
µατος αὐτοῦ, κατὰ τὴν εὐδοκίαν αὐτοῦ, ἣν προέθετο ἐν αὐτῷ.
10 εἰς οἰκονοµίαν τοῦ πληρώµατος τῶν καιρῶν, ἀνακεφαλαιώσα-
σθαι τὰ πάντα ἐν τῷ Χριστῷ, τὰ τε ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ
11 τῆς γῆς, ἐν αὐτῷ ἐν ᾧ καὶ ἐκληρώθηµεν προορισθέντες κατὰ
πρόθεσιν τοῦ τὰ πάντα ἐνεργοῦντος κατὰ τὴν βουλὴν τοῦ θελή-

1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns θεόςngms ὁddmp

ἅγιοςadmpn ὁddmp εἰµίvppxdmp ἐνp ῎Εφεσοςndfs καίc πιστόςadmpn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
v.2 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐλογητόςanmsn ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdnms εὐλογέωvpaanms ἐγώrpa-p ἐνp πᾶςadfsn
εὐλογίαndfs πνευµατικόςadfsn ἐνp ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn ἐνp Χριστόςndms . v.4 καθώςbo
ἐκλέγωviam3s ἐγώrpa-p ἐνp αὐτόςrpdms πρόp καταβολήngfs κόσµοςngms εἰµίvnpx ἐγώrpa-p
ἅγιοςaampn καίc ἄµωµοςaampn κατενώπιονp αὐτόςrpgms ἐνp ἀγάπηndfs . v.5 προορίζωvpaanms
ἐγώrpa-p εἰςp υἱοθεσίαnafs διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp αὐτόςrpams κατάp ὁdafs εὐδοκίαnafs
ὁdgns θέληµαngns αὐτόςrpgms . v.6 εἰςp ἔπαινοςnams δόξαngfs ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms ἐνp
ὅςrrdfs χαριτόωviaa3s ἐγώrpa-p ἐνp ὁddms ἀγαπάωvpxpdms . v.7 ἐνp ὅςrrdms ἔχωvipa1p ὁdafs
ἀπολύτρωσιςnafs διάp ὁdgns αἷµαngns αὐτόςrpgms ὁdafs ἄφεσιςnafs ὁdgnp παράπτωµαngnp κατάp
ὁdams πλοῦτοςnams ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms . v.8 ὅςrrgfs περισσεύωviaa3s εἰςp ἐγώrpa-p ἐνp
πᾶςadfsn σοφίαndfs καίc φρόνησιςndfs . v.9 γνωρίζωvpaanms ἐγώrpd-p ὁdans µυστήριονnans
dgns ngns rpgms p dafs
ὁ θέληµα αὐτός κατά ὁ εὐδοκίαnafs αὐτόςrpgms ὅςrrafs προτίθηµιviam3s ἐνp
αὐτόςrpdms . v.10 εἰςp οἰκονοµίαnafs ὁdgns πλήρωµαngns ὁdgmp καιρόςngmp ἀνακεφαλαιόωvnad
ὁdanp πᾶςaanpn ἐνp ὁddms Χριστόςndms ὁdanp τέxo ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp καίc ὁdanp ἐπίp ὁdgfs
γῆngfs .
549 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 1. 12–22
µατος αὐτοῦ. εἰς τὸ εἶναι ἡµᾶς εἰς ἔπαινον τῆς δόξης αὐτοῦ, 12
τοὺς προηλπικότας ἐν τῷ Χριστῷ, ἐν ᾧ καὶ ὑµεῖς, ἀκούσαντες 13
τὸν λόγον τῆς ἀληθείας, τὸ εὐαγγέλιον τῆς σωτηρίας ὑµῶν, ἐν ᾧ
καὶ πιστεύσαντες ἐσφραγίσθητε τῷ πνεύµατι τῆς ἐπαγγελίας τῷ
῾Αγίῳ, ὅς ἐστιν ἀῤῥαβὼν τῆς κληρονοµίας ἡµῶν, εἰς ἀπολύτρω- 14
σιν τῆς περιποιήσεως, εἰς ἔπαινον τῆς δόξης αὐτοῦ. ∆ιὰ τοῦτο 15
κἀγώ ἀκούσας τὴν καθ΄ ὑµᾶς πίστιν ἐν τῷ Κυρίῳ ᾿Ιησοῦ καὶ τὴν
ἀγάπην τὴν εἰς πάντας τοὺς ἁγίους, οὐ παύοµαι εὐχαριστῶν 16
ὑπὲρ ὑµῶν, µνείαν ὑµῶν ποιούµενος ἐπὶ τῶν προσευχῶν µου,
ἵνα ὁ Θεὸς τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὁ πατὴρ τῆς δόξης, 17
δώῃ ὑµῖν πνεῦµα σοφίας καὶ ἀποκαλύψεως, ἐν ἐπιγνώσει αὐ-
τοῦ, πεφωτισµένους τοὺς ὀφθαλµοὺς τῆς διανοίας ὑµῶν, εἰς 18
τὸ εἰδέναι, ὑµᾶς τίς ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς κλήσεως αὐτοῦ, καὶ τίς ὁ
πλοῦτος τῆς δόξης τῆς κληρονοµίας αὐτοῦ ἐν τοῖς ἁγίοις, καὶ 19
τί τὸ ὑπερβάλλον µέγεθος τῆς δυνάµεως αὐτοῦ εἰς ἡµᾶς τοὺς
πιστεύοντας κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος αὐτοῦ.
ἣν ἐνήργησεν ἐν τῷ Χριστῷ, ἐγείρας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ ἐ- 20
κάθισεν ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις, ὑπεράνω πάσης 21
ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάµεως καὶ κυριότητος, καὶ παντὸς
ὀνόµατος ὀνοµαζοµένου οὐ µόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ καὶ
ἐν τῷ µέλλοντι, καὶ πάντα ὑπέταξεν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ, 22

v.11 ἐνp αὐτόςrpdms ἐνp ὅςrrdms καίc κληρόωviap1p προορίζωvpapnmp κατάp πρόθεσιςnafs ὁdgms
ὁdanp πᾶςaanpn ἐνεργέωvppagms κατάp ὁdafs βουλήnafs ὁdgns θέληµαngns αὐτόςrpgms . v.12 εἰςp
ὁdans εἰµίvnpx ἐγώrpa-p εἰςp ἔπαινοςnams ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms ὁdamp προελπίζωvpxaamp
ἐνp ὁddms Χριστόςndms . v.13 ἐνp ὅςrrdms καίc σύrpn-p ἀκούωvpaanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgfs
ἀλήθειαngfs ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs σωτηρίαngfs σύrpg-p ἐνp ὅςrrdms καίc πιστεύωvpaanmp
σφραγίζωviap2p ὁddns πνεῦµαndns ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὁddns ἅγιοςadnsn . v.14 ὅςrrnms εἰµίvipx3s
ἀρραβώνnnms ὁdgfs κληρονοµίαngfs ἐγώrpg-p εἰςp ἀπολύτρωσιςnafs ὁdgfs περιποίησιςngfs εἰςp
ἔπαινοςnams ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms . v.15 διάp οὗτοςrdans κἀγώrpn-s ἀκούωvpaanms
dafs p rpa-p nafs p ddms
ὁ κατά σύ πίστις ἐν ὁ κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms καίc ὁdafs ἀγάπηnafs
ὁdafs εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἅγιοςaampn . v.16 οὐxo παύωvipm1s εὐχαριστέωvppanms ὑπέρp
σύrpg-p µνείαnafs σύrpg-p ποιέωvppmnms ἐπίp ὁdgfp προσευχήngfp ἐγώrpg-s . v.17 ἵναc
ὁdnms θεόςnnms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdnms πατήρnnms ὁdgfs
δόξαngfs δίδωµιvsaa3s σύrpd-p πνεῦµαnans σοφίαngfs καίc ἀποκάλυψιςngfs ἐνp ἐπίγνωσιςndfs
αὐτόςrpgms . v.18 φωτίζωvpxpamp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ὁdgfs διάνοιαngfs σύrpg-p εἰςp ὁdans
vnxa rpa-p
οἶδα σύ τίςrqnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐλπίςnnfs ὁdgfs κλῆσιςngfs αὐτόςrpgms καίc τίςrqnms
ὁdnms πλοῦτοςnnms ὁdgfs δόξαngfs ὁdgfs κληρονοµίαngfs αὐτόςrpgms ἐνp ὁddmp ἅγιοςadmpn .
v.19 καίc τίςrqnns ὁdnns ὑπερβάλλωvppanns µέγεθοςnnns ὁdgfs δύναµιςngfs αὐτόςrpgms εἰςp
ἐγώrpa-p ὁdamp πιστεύωvppaamp κατάp ὁdafs ἐνέργειαnafs ὁdgns κράτοςngns ὁdgfs ἰσχύςngfs
αὐτόςrpgms . v.20 ὅςrrafs ἐνεργέωviaa3s ἐνp ὁddms Χριστόςndms ἐγείρωvpaanms αὐτόςrpams
ἐκp νεκρόςagmpn καίc καθίζωviaa3s ἐνp δεξιόςadfsn αὐτόςrpgms ἐνp ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn .
v.21 ὑπεράνωbo πᾶςagfsn ἀρχήngfs καίc ἐξουσίαngfs καίc δύναµιςngfs καίc κυριότηςngfs καίc
πᾶςagnsn ὄνοµαngns ὀνοµάζωvpppgns οὐxo µόνοςbo ἐνp ὁddms αἰώνndms οὗτοςrddms ἀλλάc καίc
ἐνp ὁddms µέλλωvppadms .
 1. 23–2. 11 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 550
23 καὶ αὐτὸν ἔδωκε κεφαλὴν ὑπὲρ πάντα τῇ ἐκκλησίᾳ, ἥτις ἐστὶ
τὸ σῶµα αὐτοῦ, τὸ πλήρωµα τοῦ πάντα ἐν πᾶσι πληρουµένου.
2 Καὶ ὑµᾶς ὄντας νεκροὺς τοῖς παραπτώµασι, καὶ ταῖς ἁµαρ-
2 τίαις, ἐν αἷς ποτε περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσµου
τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύ-
3 µατος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας, ἐν οἷς
καὶ ἡµεῖς πάντες ἀνεστράφηµέν ποτε ἐν ταῖς ἐπιθυµίαις τῆς
σαρκὸς ἡµῶν, ποιοῦντες τὰ θελήµατα τῆς σαρκὸς καὶ τῶν δι-
4 ανοιῶν, καὶ ἤµεν τέκνα φύσει ὀργῆς, ὡς καὶ οἱ λοιποί, ὁ δὲ
Θεὸς, πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει, διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην αὐτοῦ ἣν
5 ἠγάπησεν ἡµᾶς, καὶ ὄντας ἡµᾶς νεκροὺς τοῖς παραπτώµασι
6 συνεζωοποίησε τῷ Χριστῷ χάριτί ἐστε σεσῳσµένοι, καὶ συνή-
γειρε, καὶ συνεκάθισεν ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ,
7 ἵνα ἐνδείξηται ἐν τοῖς αἰῶσι τοῖς ἐπερχοµένοις τὸν ὑπερβάλ-
λοντα πλοῦτον τῆς χάριτος αὐτοῦ ἐν χρηστότητι ἐφ΄ ἡµᾶς ἐν
8 Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσωσµένοι διὰ τῆς πίστεως,
9 καὶ τοῦτο οὐκ ἐξ ὑµῶν, Θεοῦ τὸ δῶρον, οὐκ ἐξ ἔργων, ἵνα
10 µή τις καυχήσηται. αὐτοῦ γάρ ἐσµεν ποίηµα, κτισθέντες ἐν
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς, οἷς προητοίµασεν ὁ Θεὸς,
11 ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωµεν. ∆ιὸ µνηµονεύετε ὅτι ὑµεῖς ποτὲ
τὰ ἔθνη ἐν σαρκί, οἱ λεγόµενοι ἀκροβυστία ὑπὸ τῆς λεγοµένης

v.22 καίc πᾶςaanpn ὑποτάσσωviaa3s ὑπόp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpams
δίδωµιviaa3s κεφαλήnafs ὑπέρp πᾶςaanpn ὁddfs ἐκκλησίαndfs . v.23 ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s
ὁdnns σῶµαnnns αὐτόςrpgms ὁdnns πλήρωµαnnns ὁdgns πᾶςaanpn ἐνp πᾶςadnpn πληρόωvppmgms .
2. v.1 καίc σύrpa-p εἰµίvppxamp νεκρόςaampn ὁddnp παράπτωµαndnp καίc ὁddfp ἁµαρτίαndfp .
v.2 ἐνp ὅςrrdfp ποτέxo περιπατέωviaa2p κατάp ὁdams αἰώνnams ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms
κατάp ὁdams ἄρχωνnams ὁdgfs ἐξουσίαngfs ὁdgms ἀήρngms ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns νῦνbo
ἐνεργέωvppagns ἐνp ὁddmp υἱόςndmp ὁdgfs ἀπείθειαngfs . v.3 ἐνp ὅςrrdmp καίc ἐγώrpn-p πᾶςanmpn
ἀναστρέφωviap1p ποτέxo ἐνp ὁddfp ἐπιθυµίαndfp ὁdgfs σάρξngfs ἐγώrpg-p ποιέωvppanmp ὁdanp
θέληµαnanp ὁdgfs σάρξngfs καίc ὁdgfp διάνοιαngfp καίc εἰµίviix1p τέκνονnnnp φύσιςndfs ὀργήngfs
ὡςbo καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn . v.4 ὁdnms δέc θεόςnnms πλούσιοςanmsn εἰµίvppxnms ἐνp
ndns p dafs aafsn
ἔλεος διά ὁ πολύς ἀγάπηnafs αὐτόςrpgms ὅςrrafs ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-p . v.5 καίc
εἰµίvppxamp ἐγώrpa-p νεκρόςaampn ὁddnp παράπτωµαndnp συζωοποιέωviaa3s ὁddms Χριστόςndms
χάριςndfs εἰµίvipx2p σῴζωvpxpnmp . v.6 καίc συνεγείρωviaa3s καίc συγκαθίζωviaa3s ἐνp ὁddnp
ἐπουράνιοςadnpn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.7 ἵναc ἐνδείκνυµιvsam3s ἐνp ὁddmp αἰώνndmp
ὁddmp ἐπέρχοµαιvppndmp ὁdams ὑπερβάλλωvppaams πλοῦτοςnams ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms ἐνp
χρηστότηςndfs ἐπίp ἐγώrpa-p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.8 ὁddfs γάρc χάριςndfs εἰµίvipx2p
σῴζωvpxpnmp διάp ὁdgfs πίστιςngfs καίc οὗτοςrdnns οὐxo ἐκp σύrpg-p θεόςngms ὁdnns δῶρονnnns .
v.9 οὐxo ἐκp ἔργονngnp ἵναc µήxo τι-σρινµσ καυχάοµαιvsad3s . v.10 αὐτόςrpgms γάρc εἰµίvipx1p
ποίηµαnnns κτίζωvpapnmp ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἐπίp ἔργονndnp ἀγαθόςadnpn ὅςrrdnp
προετοιµάζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ἵναc ἐνp αὐτόςrpdnp περιπατέωvsaa1p .
551 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 2. 12–3. 1
περιτοµῆς ἐν σαρκὶ χειροποιήτου, ὅτι ἦτε ἐν τῷ καιρῷ ἐκεί- 12
νῳ χωρὶς Χριστοῦ, ἀπηλλοτριωµένοι τῆς πολιτείας τοῦ ᾿Ισραὴλ,
καὶ ξένοι τῶν διαθηκῶν, τῆς ἐπαγγελίας, ἐλπίδα µὴ ἔχοντες,
καὶ ἄθεοι ἐν τῷ κόσµῳ. νυνὶ δὲ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ὑµεῖς οἵ ποτε 13
ὄντες µακρὰν, ἐγγὺς ἐγενήθητε ἐν τῷ αἵµατι τοῦ Χριστοῦ. αὐ- 14
τὸς γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡµῶν, ὁ ποιήσας τὰ ἀµφότερα ἓν, καὶ τὸ
µεσότοιχον τοῦ φραγµοῦ λύσας, τήν ἔχθραν ἐν τῇ σαρκί αὐ- 15
τοῦ τὸν νόµον τῶν ἐντολῶν ἐν δόγµασιν καταργήσας ἵνα τοὺς
δύο κτίσῃ ἐν ἑαὐτῷ εἰς ἕνα καινὸν ἄνθρωπον ποιῶν εἰρήνην.
καὶ ἀποκαταλλάξῃ τοὺς ἀµφοτέρους ἐν ἑνὶ σώµατι τῷ Θεῷ διὰ 16
τοῦ σταυροῦ, ἀποκτείνας τὴν ἔχθραν ἐν αὐτῷ, καὶ ἐλθὼν εὐ- 17
ηγγελίσατο εἰρήνην ὑµῖν τοῖς µακρὰν, καὶ τοῖς ἐγγύς, ὅτι δι΄ 18
αὐτοῦ ἔχοµεν τὴν προσαγωγὴν οἱ ἀµφότεροι ἐν ἑνὶ Πνεύµατι
πρὸς τὸν πατέρα. ἄρα οὖν οὐκέτι ἐστὲ ξένοι καὶ πάροικοι, 19
ἀλλὰ συµπολῖται τῶν ἁγίων καὶ οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ, ἐποικοδο- 20
µηθέντες ἐπὶ τῷ θεµελίῳ τῶν ἀποστόλων καὶ προφητῶν, ὄντος
ἀκρογωνιαίου αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐν ᾧ πᾶσα ἥ οἰκοδοµὴ 21
συναρµολογουµένη αὔξει εἰς ναὸν ἅγιον ἐν Κυρίῳ, ἐν ᾧ καὶ 22
ὑµεῖς συνοικοδοµεῖσθε εἰς κατοικητήριον τοῦ Θεοῦ ἐν Πνεύ-
µατι.
Τούτου χάριν ἐγὼ Παῦλος ὁ δέσµιος τοῦ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ ὑ- 3

v.11 διόc µνηµονεύωvdpa2p ὅτιc σύrpn-p ποτέxo ὁdnnp ἔθνοςnnnp ἐνp σάρξndfs ὁdnmp λέγωvpppnmp
ἀκροβυστίαnnfs ὑπόp ὁdgfs λέγωvpppgfs περιτοµήngfs ἐνp σάρξndfs χειροποίητοςagfsn . v.12 ὅτιc
εἰµίviix2p ἐνp ὁddms καιρόςndms ἐκεῖνοςrddms χωρίςbo Χριστόςngms ἀπαλλοτριόωvpxpnmp ὁdgfs
πολιτείαngfs ὁdgms ᾿Ισραήλtp καίc ξένοςanmpn ὁdgfp διαθήκηngfp ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ἐλπίςnafs
µήxo ἔχωvppanmp καίc ἄθεοςanmpn ἐνp ὁddms κόσµοςndms . v.13 νυνίbo δέc ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms σύrpn-p ὁdnmp ποτέxo εἰµίvppxnmp µακράνbo ἐγγύςbo γίνοµαιviao2p ἐνp ὁddns
αἷµαndns ὁdgms Χριστόςngms . v.14 αὐτόςrpnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnfs εἰρήνηnnfs ἐγώrpg-p ὁdnms
ποιέωvpaanms ὁdanp ἀµφότεροιaanpn εἷςnans καίc ὁdans µεσότοιχονnans ὁdgms φραγµόςngms
λύωvpaanms . v.15 ὁdafs ἔχθραnafs ἐνp ὁddfs σάρξndfs αὐτόςrpgms ὁdams νόµοςnams ὁdgfp
ngfp
ἐντολή ἐν δόγµαndnp καταργέωvpaanms ἵναc ὁdamp δύοtn κτίζωvsaa3s ἐνp ἑαυτοῦrxdms εἰςp
p

εἷςnams καινόςaamsn ἄνθρωποςnams ποιέωvppanms εἰρήνηnafs . v.16 καίc ἀποκαταλλάσσωvsaa3s

ὁdamp ἀµφότεροιaampn ἐνp εἷςndns σῶµαndns ὁddms θεόςndms διάp ὁdgms σταυρόςngms
ἀποκτείνωvpaanms ὁdafs ἔχθραnafs ἐνp αὐτόςrpdms . v.17 καίc ἔρχοµαιvpaanms εὐαγγελίζωviam3s
εἰρήνηnafs σύrpd-p ὁddmp µακράνbo καίc ὁddmp ἐγγύςbo . v.18 ὅτιc διάp αὐτόςrpgms ἔχωvipa1p
ὁdafs προσαγωγήnafs ὁdnmp ἀµφότεροιanmpn ἐνp εἷςndns πνεῦµαndns πρόςp ὁdams πατήρnams .
v.19 ἄραxo οὖνc οὐκέτιbo εἰµίvipx2p ξένοςanmpn καίc πάροικοςanmpn ἀλλάc συµπολίτηςnnmp
ὁdgmp ἅγιοςagmpn καίc οἰκεῖοςanmpn ὁdgms θεόςngms . v.20 ἐποικοδοµέωvpapnmp ἐπίp
ὁddms θεµέλιονndms ὁdgmp ἀπόστολοςngmp καίc προφήτηςngmp εἰµίvppxgms ἀκρογωνιαῖοςagmsn
αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.21 ἐνp ὅςrrdms πᾶςanfsn ὁdnfs οἰκοδοµήnnfs
συναρµολογέωvpppnfs αὐξάνωvipa3s εἰςp ναόςnams ἅγιοςaamsn ἐνp κύριοςndms . v.22 ἐνp
ὅςrrdms καίc σύrpn-p συνοικοδοµέωvipp2p εἰςp κατοικητήριονnnns ὁdgms θεόςngms ἐνp
πνεῦµαndns .
 3. 2–14 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 552
2 πὲρ ὑµῶν τῶν ἐθνῶν, εἴγε ἠκούσατε τὴν οἰκονοµίαν τῆς χάρι-
3 τος τοῦ Θεοῦ τῆς δοθείσης µοι εἰς ὑµᾶς. ὅτι κατὰ ἀποκάλυψιν
4 ἐγνωρισέ µοι τὸ µυστήριον, καθὼς προέγραψα ἐν ὀλίγῳ, πρὸς
ὃ δύνασθε ἀναγινώσκοντες νοῆσαι τὴν σύνεσίν µου ἐν τῷ µυ-
5 στηρίῳ τοῦ Χριστοῦ, ὃ ἐν ἑτέραις γενεαῖς οὐκ ἐγνωρίσθη τοῖς
υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων, ὡς νῦν ἀπεκαλύφθη τοῖς ἁγίοις ἀποστό-
6 λοις αὐτοῦ καὶ προφήταις ἐν Πνεύµατι, εἶναι τὰ ἔθνη συγκλη-
ρονόµα καὶ σύσσωµα καὶ συµµέτοχα τῆς ἐπαγγελίας αὐτοῦ ἐν
7 τῷ Χριστῷ, διὰ τοῦ εὐαγγελίου, οὗ ἐγενόµην διάκονος κατὰ
τὴν δωρεὰν τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ τὴν δοθεῖσαν µοι κατὰ τὴν
8 ἐνέργειαν τῆς δυνάµεως αὐτοῦ. ἐµοὶ τῷ ἐλαχιστοτέρῳ πάντων
τῶν ἁγίων ἐδόθη ἡ χάρις αὕτη, ἐν τοῖς ἔθνεσιν εὐαγγελίσασθαι
9 τὸ ἀνεξιχνίαστον πλοῦτον τοῦ Χριστοῦ, καὶ φωτίσαι πάντας τίς
ἡ κοινωνία τοῦ µυστηρίου τοῦ ἀποκεκρυµµένου ἀπὸ τῶν αἰώ-
10 νων ἐν τῷ Θεῷ τῷ τὰ πάντα κτίσαντι διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἵνα
γνωρισθῇ νῦν ταῖς ἀρχαῖς καὶ ταῖς ἐξουσίαις ἐν τοῖς ἐπουρανί-
11 οις διὰ τῆς ἐκκλησίας ἡ πολυποίκιλος σοφία τοῦ Θεοῦ. κατὰ
πρόθεσιν τῶν αἰώνων ἣν ἐποίησεν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ
12 ἡµῶν, ἐν ᾧ ἔχοµεν τὴν παρρησίαν καὶ τὴν προσαγωγὴν ἐν πε-
13 ποιθήσει, διὰ τῆς πίστεως αὐτοῦ. διὸ αἰτοῦµαι µὴ ἐκκακεῖν
14 ἐν ταῖς θλίψεσί µου ὑπὲρ ὑµῶν, ἥτις ἐστὶ δόξα ὑµῶν. Τούτου
3. v.1 οὗτοςrdgns χάρινbo ἐγώrpn-s Παῦλοςnnms ὁdnms δέσµιοςnnms ὁdgms Χριστόςngms
᾿Ιησοῦςngms ὑπέρp σύrpg-p ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.2 εἴ&γεqo ἀκούωviaa2p ὁdafs οἰκονοµίαnafs
ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms θεόςngms ὁdgfs δίδωµιvpapgfs ἐγώrpd-s εἰςp σύrpa-p . v.3 ὅτιc κατάp
nafs viaa3s rpd-s dans nans bo
ἀποκάλυψις γνωρίζω ἐγώ ὁ µυστήριον καθώς προγράφωviaa1s ἐνp
ὀλίγοςadmsn . v.4 πρόςp ὅςrrans δύναµαιvipn2p ἀναγινώσκωvppanmp νοέωvnaa ὁdafs σύνεσιςnafs
ἐγώrpg-s ἐνp ὁddns µυστήριονndns ὁdgms Χριστόςngms . v.5 ὅςrrnns ἐνp ἕτεροςadfpn γενεάndfp
οὐxo γνωρίζωviap3s ὁddmp υἱόςndmp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὡςbo νῦνbo ἀποκαλύπτωviap3s ὁddmp
ἅγιοςadmpn ἀπόστολοςndmp αὐτόςrpgms καίc προφήτηςndmp ἐνp πνεῦµαndns . v.6 εἰµίvnpx
ὁdanp ἔθνοςnanp συγκληρονόµοςaanpn καίc σύσσωµοςaanpn καίc συµµέτοχοςaanpn ὁdgfs
ἐπαγγελίαngfs αὐτόςrpgms ἐνp ὁddms Χριστόςndms διάp ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.7 ὅςrrgns
γίνοµαιviad1s διάκονοςnnms κατάp ὁdafs δωρεάnafs ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms θεόςngms ὁdafs
δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-s κατάp ὁdafs ἐνέργειαnafs ὁdgfs δύναµιςngfs αὐτόςrpgms . v.8 ἐγώrpd-s
ὁddms ἐλάχιστοςadmsc πᾶςagmpn ὁdgmp ἅγιοςagmpn δίδωµιviap3s ὁdnfs χάριςnnfs οὗτοςrdnfs ἐνp
ὁddnp ἔθνοςndnp εὐαγγελίζωvnam ὁdams ἀνεξιχνίαστοςaamsn πλοῦτοςnams ὁdgms Χριστόςngms .
v.9 καίc φωτίζωvnaa πᾶςaampn τίςrqnms ὁdnfs κοινωνίαnnfs ὁdgns µυστήριονngns ὁdgns
ἀποκρύπτωvpxpgns ἀπόp ὁdgmp αἰώνngmp ἐνp ὁddms θεόςndms ὁddms ὁdanp πᾶςaanpn κτίζωvpaadms
διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.10 ἵναc γνωρίζωvsap3s νῦνbo ὁddfp ἀρχήndfp καίc ὁddfp
ἐξουσίαndfp ἐνp ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn διάp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὁdnfs πολυποίκιλοςanmsn
σοφίαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.11 κατάp πρόθεσιςnafs ὁdgmp αἰώνngmp ὅςrrafs ποιέωviaa3s
ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p . v.12 ἐνp ὅςrrdms ἔχωvipa1p ὁdafs
nafs c dafs nafs p ndfs
παρρησία καί ὁ προσαγωγή ἐν πεποίθησις διάp ὁdgfs πίστιςngfs αὐτόςrpgms .
v.13 διόc αἰτέωvipm1s µήxo ἐγκακέωvnpa ἐνp ὁddfp θλῖψιςndfp ἐγώrpg-s ὑπέρp σύrpg-p ὅστιςrrnfs
εἰµίvipx3s δόξαnnfs σύrpg-p .
553 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 3. 15–4. 7
χάριν κάµπτω τὰ γόνατά µου πρὸς τὸν πατέρα τοῦ Κυρίου ἡ-
µῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐξ οὗ πᾶσα πατριὰ ἐν οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ 15
γῆς ὀνοµάζεται, ἵνα δ΄ῶη ὑµῖν, κατὰ τὸν πλοῦτον τῆς δόξης 16
αὐτοῦ, δυνάµει κραταιωθῆναι διὰ τοῦ Πνεύµατος αὐτοῦ εἰς
τὸν ἔσω ἄνθρωπον, κατοικῆσαι τὸν Χριστὸν διὰ τῆς πίστεως ἐν 17
ταῖς καρδίαις ὑµῶν, ἐν ἀγάπῃ ἐῤῥιζωµένοι καὶ τεθεµελιωµένοι.
ἵνα ἐξισχύσητε καταλαβέσθαι σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις, τί τὸ πλάτος 18
καὶ µῆκος καὶ βάθος καὶ ὕψος, γνῶναί τε τὴν ὑπερβάλλου- 19
σαν τῆς γνώσεως ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, ἵνα πληρωθῆτε εἰς πᾶν
τὸ πλήρωµα τοῦ Θεοῦ. Τῷ δὲ δυναµένῳ ὑπὲρ πάντα ποιῆσαι 20
ὑπὲρ ἐκ περισσοῦ ὧν αἰτούµεθα ἢ νοοῦµεν, κατὰ τὴν δύναµιν
τὴν ἐνεργουµένην ἐν ἡµῖν, αὐτῷ ἡ δόξα ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ἐν 21
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, εἰς πάσας τὰς γενεὰς τοῦ αἰῶνος τῶν αἰώνων.
ἀµήν.
Παρακαλῶ οὖν ὑµᾶς ἐγὼ, ὁ δέσµιος ἐν Κυρίῳ, ἀξίως περι- 4
πατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε, µετὰ πάσης ταπεινοφρο- 2
σύνης καὶ πρᾳότητος, µετὰ µακροθυµίας, ἀνεχόµενοι ἀλλήλων
ἐν ἀγάπῃ, σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ Πνεύµατος ἐν 3
τῷ συνδέσµῳ τῆς εἰρήνης. ἓν σῶµα καὶ ἓν Πνεῦµα, καθὼς 4
καὶ ἐκλήθητε ἐν µιᾷ ἐλπίδι τῆς κλήσεως ὑµῶν, εἷς Κύριος, 5
µία πίστις, ἓν βάπτισµα, εἷς Θεὸς καὶ πατὴρ πάντων, ὁ ἐπὶ 6
πάντων καὶ διὰ πάντων, καὶ ἐν πᾶσιν ὑµῖν. ἑνὶ δὲ ἑκάστῳ ἡ- 7

v.14 οὗτοςrdgns χάρινbo κάµπτωvipa1s ὁdanp γόνυnanp ἐγώrpg-s πρόςp ὁdams πατήρnams ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.15 ἐκp ὅςrrgms πᾶςanfsn πατριάnnfs ἐνp
οὐρανόςndmp καίc ἐπίp γῆngfs ὀνοµάζωvipp3s . v.16 ἵναc δίδωµιvsaa3s σύrpd-p κατάp ὁdams
πλοῦτοςnams ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms δύναµιςndfs κραταιόωvnap διάp ὁdgns πνεῦµαngns
αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams ἔσωbo ἄνθρωποςnams . v.17 κατοικέωvnaa ὁdams Χριστόςnams διάp
dgfs ngfs p ddfp ndfp rpg-p
ὁ πίστις ἐν ὁ καρδία σύ ἐν ἀγάπηndfs ῥιζόωvpxpnmp καίc θεµελιόωvpxpnmp .
p

v.18 ἵναc ἐξισχύωvsaa2p καταλαµβάνωvnam σύνp πᾶςadmpn ὁddmp ἅγιοςadmpn τίςrqnns ὁdnns
πλάτοςnnns καίc µῆκοςnnns καίc βάθοςnnns καίc ὕψοςnnns . v.19 γινώσκωvnaa τέxo ὁdafs
ὑπερβάλλωvppaafs ὁdgfs γνῶσιςngfs ἀγάπηnafs ὁdgms Χριστόςngms ἵναc πληρόωvsap2p εἰςp
πᾶςaansn ὁdans πλήρωµαnans ὁdgms θεόςngms . v.20 ὁddms δέc δύναµαιvppndms ὑπέρp
πᾶςaanpn ποιέωvnaa ὑπέρp ἐκp περισσόςagnsn ὅςrrgnp αἰτέωvipm1p ἤxo νοέωvipa1p κατάp ὁdafs
δύναµιςnafs ὁdafs ἐνεργέωvppmafs ἐνp ἐγώrpd-p . v.21 αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs ἐνp ὁddfs
ἐκκλησίαndfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms εἰςp πᾶςaafpn ὁdafp γενεάnafp ὁdgms αἰώνngms ὁdgmp
αἰώνngmp ἀµήνth . 4. v.1 παρακαλέωvipa1s οὖνc σύrpa-p ἐγώrpn-s ὁdnms δέσµιοςnnms ἐνp
κύριοςndms ἀξίωςbo περιπατέωvnaa ὁdgfs κλῆσιςngfs ὅςrrgfs καλέωviap2p . v.2 µετάp πᾶςagfsn
ngfs c ngfs p ngfs vppnnmp
ταπεινοφροσύνη καί πραΰτης µετά µακροθυµία ἀνέχω ἀλλήλωνregmp ἐνp
ἀγάπηndfs . v.3 σπουδάζωvppanmp τηρέωvnpa ὁdafs ἑνότηςnafs ὁdgns πνεῦµαngns ἐνp ὁddms
σύνδεσµοςndms ὁdgfs εἰρήνηngfs . v.4 εἷςnnns σῶµαnnns καίc εἷςnnns πνεῦµαnnns καθώςbo
καίc καλέωviap2p ἐνp εἷςndfs ἐλπίςndfs ὁdgfs κλῆσιςngfs σύrpg-p . v.5 εἷςnnms κύριοςnnms εἷςnnfs
πίστιςnnfs εἷςnnns βάπτισµαnnns . v.6 εἷςnnms θεόςnnms καίc πατήρnnms πᾶςagmpn ὁdnms ἐπίp
πᾶςagmpn καίc διάp πᾶςagmpn καίc ἐνp πᾶςadmpn σύrpd-p .
 4. 8–17 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 554
µῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ µέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ.
8 διὸ λέγει, ᾿Αναβὰς εἰς ὕψος ᾐχµαλώτευσεν αἰχµαλωσίαν, καὶ
9 ἔδωκε, δόµατα τοῖς ἀνθρώποις. τὸ δὲ, ᾿Ανέβη, τί ἐστιν εἰ µὴ
10 ὅτι καὶ κατέβη πρῶτον εἰς τὰ κατώτερα µέρη τῆς γῆς· ὁ κα-
ταβὰς, αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν,
11 ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα. καὶ αὐτὸς ἔδωκε τοὺς µὲν, ἀποστό-
λους, τοὺς δὲ, προφήτας, τοὺς δὲ, εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ, ποι-
12 µένας καὶ διδασκάλους, πρὸς τὸν καταρτισµὸν τῶν ἁγίων, εἰς
13 ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδοµὴν τοῦ σώµατος τοῦ Χριστοῦ, µέ-
χρι καταντήσωµεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως, καὶ
τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς µέ-
14 τρον ἡλικίας τοῦ πληρώµατος τοῦ Χριστοῦ, ἵνα µηκέτι ὦµεν
νήπιοι, κλυδωνιζόµενοι καὶ περιφερόµενοι παντὶ ἀνέµῳ τῆς δι-
δασκαλίας, ἐν τῇ κυβείᾳ τῶν ἀνθρώπων, ἐν πανουργίᾳ πρὸς τὴν
15 µεθοδείαν τῆς πλάνης, ἀληθεύοντες δὲ ἐν ἀγάπῃ αὐξήσωµεν
16 εἰς αὐτὸν τὰ πάντα, ὅς ἐστιν ἡ κεφαλή, ὁ Χριστός, ἐξ οὗ πᾶν
τὸ σῶµα συναρµολογούµενον καὶ συµβιβαζόµενον διὰ πάσης
ἁφῆς τῆς ἐπιχορηγίας, κατ΄ ἐνέργειαν ἐν µέτρῳ ἑνὸς ἑκάστου
µέρους, τὴν αὔξησιν τοῦ σώµατος ποιεῖται εἰς οἰκοδοµὴν ἑαυ-
17 τοῦ ἐν ἀγάπῃ. Τοῦτο οὖν λέγω καὶ µαρτύροµαι ἐν Κυρίῳ,
µηκέτι ὑµᾶς περιπατεῖν, καθὼς καὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη περιπατεῖ

v.7 εἷςndms δέc ἕκαστοςadmsn ἐγώrpg-p δίδωµιviap3s ὁdnfs χάριςnnfs κατάp ὁdans µέτρονnans
ὁdgfs δωρεάngfs ὁdgms Χριστόςngms . v.8 διόc λέγωvipa3s ἀναβαίνωvpaanms εἰςp ὕψοςnans
αἰχµαλωτεύωviaa3s αἰχµαλωσίαnafs καίc δίδωµιviaa3s δόµαnanp ὁddmp ἄνθρωποςndmp .
v.9 ὁdnns δέc ἀναβαίνωviaa3s τίςrqnns εἰµίvipx3s εἰqo µήxo ὅτιc καίc καταβαίνωviaa3s
πρῶτοςbo εἰςp ὁdanp κατώτεροςaanpc µέροςnanp ὁdgfs γῆngfs . v.10 ὁdnms καταβαίνωvpaanms
αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s καίc ὁdnms ἀναβαίνωvpaanms ὑπεράνωbo πᾶςagmpn ὁdgmp οὐρανόςngmp
ἵναc πληρόωvsaa3s ὁdanp πᾶςaanpn . v.11 καίc αὐτόςrpnms δίδωµιviaa3s ὁdamp µένxo
ἀπόστολοςnamp ὁdamp δέc προφήτηςnamp ὁdamp δέc εὐαγγελιστήςnamp ὁdamp δέc ποιµήνnamp
καίc διδάσκαλοςnamp . v.12 πρόςp ὁdams καταρτισµόςnams ὁdgmp ἅγιοςagmpn εἰςp
ἔργονnans διακονίαngfs εἰςp οἰκοδοµήnafs ὁdgns σῶµαngns ὁdgms Χριστόςngms . v.13 µέχριbo
καταντάωvsaa1p ὁdnmp πᾶςanmpn εἰςp ὁdafs ἑνότηςnafs ὁdgfs πίστιςngfs καίc ὁdgfs ἐπίγνωσιςngfs
ὁdgms υἱόςngms ὁdgms θεόςngms εἰςp ἀνήρnams τέλειοςaamsn εἰςp µέτρονnans ἡλικίαngfs
ὁdgns πλήρωµαngns ὁdgms Χριστόςngms . v.14 ἵναc µηκέτιbo εἰµίvspx1p νήπιοςanmpn
κλυδωνίζοµαιvppnnmp καίc περιφέρωvpppnmp πᾶςadmsn ἄνεµοςndms ὁdgfs διδασκαλίαngfs ἐνp
ὁddfs κυβείαndfs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἐνp πανουργίαndfs πρόςp ὁdafs µεθοδείαnafs ὁdgfs
πλάνηngfs . v.15 ἀληθεύωvppanmp δέc ἐνp ἀγάπηndfs αὐξάνωvsaa1p εἰςp αὐτόςrpams ὁdanp
aanpn rrnms
πᾶς ὅς εἰµίvipx3s ὁdnfs κεφαλήnnfs ὁdnms Χριστόςnnms . v.16 ἐκp ὅςrrgms πᾶςannsn
ὁdnns σῶµαnnns συναρµολογέωvpppnns καίc συµβιβάζωvpppnns διάp πᾶςagfsn ἁφήngfs ὁdgfs
ἐπιχορηγίαngfs κατάp ἐνέργειαnafs ἐνp µέτρονndns εἷςngms ἕκαστοςagmsn µέροςngns ὁdafs
αὔξησιςnafs ὁdgns σῶµαngns ποιέωvipm3s εἰςp οἰκοδοµήnafs ἑαυτοῦrxgms ἐνp ἀγάπηndfs .
555 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 4. 18–31
ἐν µαταιότητι τοῦ νοὸς αὐτῶν, ἐσκοτισµένοι τῇ διανοίᾳ, ὄντες 18
ἀπηλλοτριωµένοι τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν ἄγνοιαν τὴν οὖσαν
ἐν αὐτοῖς, διὰ τὴν πώρωσιν τῆς καρδίας αὐτῶν, οἵτινες ἀπηλ- 19
γηκότες ἑαυτοὺς παρέδωκαν τῇ ἀσελγείᾳ, εἰς ἐργασίαν ἀκα-
θαρσίας πάσης ἐν πλεονεξίᾳ. ὑµεῖς δὲ οὐχ οὕτως ἐµάθετε τὸν 20
Χριστόν, εἴγε αὐτὸν ἠκούσατε καὶ ἐν αὐτῷ ἐδιδάχθητε, καθώς 21
ἐστιν ἀλήθεια ἐν τῷ ᾿Ιησοῦ, ἀποθέσθαι ὑµᾶς, κατὰ τὴν προ- 22
τέραν ἀναστροφὴν, τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον, τὸν φθειρόµενον
κατὰ τὰς ἐπιθυµίας τῆς ἀπάτης, ἀνανεοῦσθαι δὲ τῷ πνεύµατι 23
τοῦ νοὸς ὑµῶν, καὶ ἐνδύσασθαι τὸν καινὸν ἄνθρωπον, τὸν κα- 24
τὰ Θεὸν κτισθέντα ἐν δικαιοσύνῃ καὶ ὁσιότητι τῆς ἀληθείας.
∆ιὸ ἀποθέµενοι τὸ ψεῦδος λαλεῖτε ἀλήθειαν ἕκαστος µετὰ τοῦ 25
πλησίον αὐτοῦ, ὅτι ἐσµὲν ἀλλήλων µέλη. ὀργίζεσθε καὶ µὴ 26
ἁµαρτάνετε, ὁ ἥλιος µὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ τῷ παροργισµῷ ὑµῶν,
µήτε δίδοτε τόπον τῷ διαβόλῳ. ὁ κλέπτων µηκέτι κλεπτέτω, 27, 28
µᾶλλον δὲ κοπιάτω, ἐργαζόµενος τὸ ἀγαθόν ταῖς χερσὶν, ἵνα
ἔχῃ µεταδιδόναι τῷ χρείαν ἔχοντι. πᾶς λόγος σαπρὸς ἐκ τοῦ 29
στόµατος ὑµῶν µὴ ἐκπορευέσθω, ἀλ᾿λ εἴ τις ἀγαθὸς πρὸς οἰκο-
δοµὴν τῆς χρείας, ἵνα δῷ χάριν τοῖς ἀκούουσι. καὶ µὴ λυπεῖτε 30
τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον τοῦ Θεοῦ, ἐν ᾧ ἐσφραγίσθητε εἰς ἡµέραν
ἀπολυτρώσεως. πᾶσα πικρία καὶ θυµὸς καὶ ὀργὴ καὶ κραυγὴ 31

v.17 οὗτοςrdans οὖνc λέγωvipa1s καίc µαρτύροµαιvipn1s ἐνp κύριοςndms µηκέτιbo

σύrpa-p περιπατέωvnpa καθώςbo καίc ὁdnnp λοιπόςannpn ἔθνοςnnnp περιπατέωvipa3s ἐνp
µαταιότηςndfs ὁdgms νοῦςngms αὐτόςrpgnp . v.18 σκοτίζωvpxpnmp ὁddfs διάνοιαndfs
vppxnmp vpxpnmp dgfs ngfs
εἰµί ἀπαλλοτριόω ὁ ζωή ὁdgms θεόςngms διάp ὁdafs ἄγνοιαnafs
ὁdafs εἰµίvppxafs ἐνp αὐτόςrpdmp διάp ὁdafs πώρωσιςnafs ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgmp .
v.19 ὅστιςrrnmp ἀπαλγέωvpxanmp ἑαυτοῦrxamp παραδίδωµιviaa3p ὁddfs ἀσέλγειαndfs εἰςp
ἐργασίαnafs ἀκαθαρσίαngfs πᾶςagfsn ἐνp πλεονεξίαndfs . v.20 σύrpn-p δέc οὐxo οὕτωbo
µανθάνωviaa2p ὁdams Χριστόςnams . v.21 εἴ&γεqo αὐτόςrpams ἀκούωviaa2p καίc ἐνp αὐτόςrpdms
διδάσκωviap2p καθώςbo εἰµίvipx3s ἀλήθειαnnfs ἐνp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.22 ἀποτίθηµιvnam
rpa-p p dafs aafsn nafs dams aamsn
σύ κατά ὁ πρότερος ἀναστροφή ὁ παλαιός ἄνθρωποςnams ὁdams
φθείρωvpppams κατάp ὁdafp ἐπιθυµίαnafp ὁdgfs ἀπάτηngfs . v.23 ἀνανεόωvnpp δέc ὁddns
πνεῦµαndns ὁdgms νοῦςngms σύrpg-p . v.24 καίc ἐνδύωvnam ὁdams καινόςaamsn ἄνθρωποςnams
ὁdams κατάp θεόςnams κτίζωvpapams ἐνp δικαιοσύνηndfs καίc ὁσιότηςndfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs .
v.25 διόc ἀποτίθηµιvpamnmp ὁdans ψεῦδοςnans λαλέωvdpa2p ἀλήθειαnafs ἕκαστοςanmsn µετάp
ὁdgms πλησίονbo αὐτόςrpgms ὅτιc εἰµίvipx1p ἀλλήλωνregmp µέλοςnnnp . v.26 ὀργίζωvdpp2p καίc
µήxo ἁµαρτάνωvdpa2p ὁdnms ἥλιοςnnms µήxo ἐπιδύωvdpa3s ἐπίp ὁddms παροργισµόςndms σύrpg-p .
v.27 µήτεc δίδωµιvdpa2p τόποςnams ὁddms διάβολοςadmsn . v.28 ὁdnms κλέπτωvppanms
µηκέτιbo κλέπτωvdpa3s µᾶλλονbo δέc κοπιάωvdpa3s ἐργάζοµαιvppnnms ὁdans ἀγαθόςaansn
ὁddfp χείρndfp ἵναc ἔχωvspa3s µεταδίδωµιvnpa ὁddms χρείαnafs ἔχωvppadms . v.29 πᾶςanmsn
λόγοςnnms σαπρόςanmsn ἐκp ὁdgns στόµαngns σύrpg-p µήxo ἐκπορεύοµαιvdpn3s ἀλλάc εἰqo τι-
-σρινµσ ἀγαθόςanmsn πρόςp οἰκοδοµήnafs ὁdgfs χρείαngfs ἵναc δίδωµιvsaa3s χάριςnafs ὁddmp
ἀκούωvppadmp . v.30 καίc µήxo λυπέωvdpa2p ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn ὁdgms
ngms p rrdns
θεός ἐν ὅς σφραγίζωviap2p εἰςp ἡµέραnafs ἀπολύτρωσιςngfs .
 4. 32–5. 13 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 556
32 καὶ βλασφηµία ἀρθήτω ἀφ΄ ὑµῶν, σὺν πάσῃ κακίᾳ, γίνεσθε
δὲ εἰς ἀλλήλους χρηστοί, εὔσπλαγχνοι, χαριζόµενοι ἑαυτοῖς,
καθὼς καὶ ὁ Θεὸς ἐν Χριστῷ ἐχαρίσατο ὑµῖν.
5, 2 Γίνεσθε οὖν µιµηταὶ τοῦ Θεοῦ, ὡς τέκνα ἀγαπητά, καὶ πε-
ριπατεῖτε ἐν ἀγάπῃ, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησεν ἡµᾶς καὶ
παρέδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡµῶν προσφορὰν καὶ θυσίαν τῷ Θεῷ
3 εἰς ὀσµὴν εὐωδίας. πορνεία δὲ καὶ πᾶσα ἀκαθαρσία ἢ πλε-
4 ονεξία µηδὲ ὀνοµαζέσθω ἐν ὑµῖν, καθὼς πρέπει ἁγίοις, καὶ
αἰσχρότης, καὶ µωρολογία, ἢ εὐτραπελία, τὰ οὐκ ἀνήκοντα,
5 ἀλλὰ µᾶλλον εὐχαριστία. τοῦτο γὰρ ἔστε γινώσκοντες, ὅτι πᾶς
πόρνος, ἢ ἀκάθαρτος, ἢ πλεονέκτης, ὅς ἐστιν εἰδωλολάτρης,
οὐκ ἔχει κληρονοµίαν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ.
6 µηδεὶς ὑµᾶς ἀπατάτω κενοῖς λόγοις, διὰ ταῦτα γὰρ ἔρχεται ἡ
7 ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας. µὴ οὖν γίνεσθε
8 συµµέτοχοι αὐτῶν, ἦτε γάρ ποτε σκότος, νῦν δὲ φῶς ἐν Κυρίῳ,
9 ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε. ὁ γὰρ καρπὸς τοῦ Πνεύµατος ἐν
10 πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ καὶ ἀληθείᾳ, δοκιµάζοντες
11 τί ἐστιν εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ, καὶ µὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔρ-
12 γοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους, µᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε, τὰ
13 γὰρ κρυφῆ γινόµενα ὑπ΄ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν. τὰ
δὲ πάντα ἐλεγχόµενα ὑπὸ τοῦ φωτὸς φανεροῦται, πᾶν γάρ τό

v.31 πᾶςanfsn πικρίαnnfs καίc θυµόςnnms καίc ὀργήnnfs καίc κραυγήnnfs καίc βλασφηµίαnnfs
αἴρωvdap3s ἀπόp σύrpg-p σύνp πᾶςadfsn κακίαndfs . v.32 γίνοµαιvdpn2p δέc εἰςp ἀλλήλωνreamp
χρηστόςanmpn εὔσπλαγχνοςanmpn χαρίζοµαιvppnnmp ἑαυτοῦrxdmp καθώςbo καίc ὁdnms θεόςnnms
ἐνp Χριστόςndms χαρίζοµαιviad3s σύrpd-p . 5. v.1 γίνοµαιvdpn2p οὖνc µιµητήςnnmp ὁdgms
θεόςngms ὡςbo τέκνονnnnp ἀγαπητόςannpn . v.2 καίc περιπατέωvdpa2p ἐνp ἀγάπηndfs
bo c dnms nnms viaa3s
καθώς καί ὁ Χριστός ἀγαπάω ἐγώrpa-p καίc παραδίδωµιviaa3s ἑαυτοῦrxams
ὑπέρp ἐγώrpg-p προσφοράnafs καίc θυσίαnafs ὁddms θεόςndms εἰςp ὀσµήnafs εὐωδίαngfs .
v.3 πορνείαnnfs δέc καίc πᾶςanfsn ἀκαθαρσίαnnfs ἤxo πλεονεξίαnnfs µηδέc ὀνοµάζωvdpp3s ἐνp
σύrpd-p καθώςbo πρέπωvipq3s ἅγιοςadmpn . v.4 καίc αἰσχρότηςnnfs καίc µωρολογίαnnfs ἤxo
nnfs dnnp xo vppannp
εὐτραπελία ὁ οὐ ἀνήκω ἀλλάc µᾶλλονbo εὐχαριστίαnnfs . v.5 οὗτοςrdnns γάρc
εἰµίvipx2p γινώσκωvppanmp ὅτιc πᾶςanmsn πόρνοςnnms ἤxo ἀκάθαρτοςanmsn ἤxo πλεονέκτηςnnms
ὅςrrnms εἰµίvipx3s εἰδωλολάτρηςnnms οὐxo ἔχωvipa3s κληρονοµίαnafs ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs
ὁdgms Χριστόςngms καίc θεόςngms . v.6 µηδείςanmsn σύrpa-p ἀπατάωvdpa3s κενόςadmpn
λόγοςndmp διάp οὗτοςrdanp γάρc ἔρχοµαιvipn3s ὁdnfs ὀργήnnfs ὁdgms θεόςngms ἐπίp ὁdamp
υἱόςnamp ὁdgfs ἀπείθειαngfs . v.7 µήxo οὖνc γίνοµαιvdpn2p συµµέτοχοςanmpn αὐτόςrpgmp .
v.8 εἰµίviix2p γάρc ποτέxo σκότοςnnns νῦνbo δέc φῶςnnns ἐνp κύριοςndms ὡςbo τέκνονnnnp
φῶςngns περιπατέωvdpa2p . v.9 ὁdnms γάρc καρπόςnnms ὁdgns πνεῦµαngns ἐνp πᾶςadfsn
ndfs
ἀγαθωσύνη καί δικαιοσύνηndfs καίc ἀλήθειαndfs .
c
v.10 δοκιµάζωvppanmp τίςrqnns
εἰµίvipx3s εὐάρεστοςannsn ὁddms κύριοςndms . v.11 καίc µήxo συγκοινωνέωvdpa2p ὁddnp
ἔργονndnp ὁddnp ἄκαρποςadnpn ὁdgns σκότοςngns µᾶλλονbo δέc καίc ἐλέγχωvdpa2p . v.12 ὁdnnp
γάρc κρυφῇbo γίνοµαιvppnanp ὑπόp αὐτόςrpgmp αἰσχρόςannsn εἰµίvipx3s καίc λέγωvnpa .
557 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 5. 14–28
φανερούµενον φῶς ἐστί. διὸ λέγει, ῎Εγειραι ὁ καθεύδων καὶ 14
ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν, καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός. Βλέπετε 15
οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, µὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ΄ ὡς σοφοί,
ἐξαγοραζόµενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡµέραι πονηραί εἰσι. διὰ 16, 17
τοῦτο µὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνιέντες τί τὸ θέληµα τοῦ
Κυρίου. καὶ µὴ µεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ 18
πληροῦσθε ἐν Πνεύµατι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλµοῖς καὶ ὕ- 19
µνοις καὶ ᾠδαῖς πνευµατικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ
καρδίᾳ ὑµῶν τῷ Κυρίῳ, εὐχαριστοῦντες πάντοτε ὑπὲρ πάντων 20
ἐν ὀνόµατι τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τῷ Θεῷ καὶ πα-
τρί, ὑποτασσόµενοι ἀλλήλοις ἐν φόβῳ Θεοῦ. Αἱ γυναῖκες, 21, 22
τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ὑποτάσσεσθε, ὡς τῷ Κυρίῳ, ὅτι ὁ ἀνήρ 23
ἐστι κεφαλὴ τῆς γυναικὸς, ὡς καὶ ὁ Χριστὸς κεφαλὴ τῆς ἐκ-
κλησίας, καὶ αὐτὸς ἐστι σωτὴρ τοῦ σώµατος. ἀλλ΄ ὡσπερ ἡ 24
ἐκκλησία ὑποτάσσεται τῷ Χριστῷ, οὕτω καὶ αἱ γυναῖκες τοῖς
ἰδίοις ἀνδράσιν ἐν παντί. οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας 25
ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν, καὶ ἑ-
αυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς, ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ, καθαρίσας 26
τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ῥήµατι, ἵνα παραστήσῃ αὐτὴν ἑαυτῷ 27
ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν, µὴ ἔχουσαν σπίλον, ἢ ῥυτίδα, ἤ τι τῶν
τοιούτων, ἀλλ΄ ἵνα ᾖ ἁγία καὶ ἄµωµος. οὕτως ὀφείλουσιν οἱ 28

v.13 ὁdanp δέc πᾶςaanpn ἐλέγχωvpppnnp ὑπόp ὁdgns φῶςngns φανερόωvipp3s πᾶςannsn γάρc ὁdnns
φανερόωvpppnns φῶςnnns εἰµίvipx3s . v.14 διόc λέγωvipa3s ἐγείρωvdam2s ὁdnms καθεύδωvppanms
καίc ἀνίστηµιvdaa2s ἐκp ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc ἐπιφαύσκωvifa3s σύrpd-s ὁdnms Χριστόςnnms .
v.15 βλέπωvdpa2p οὖνc πῶςbo ἀκριβῶςbo περιπατέωvipa2p µήxo ὡςbo ἄσοφοςanmpn ἀλλάc ὡςbo
σοφόςanmpn . v.16 ἐξαγοράζωvppmnmp ὁdams καιρόςnams ὅτιc ὁdnfp ἡµέραnnfp πονηρόςanfpn
εἰµίvipx3p . v.17 διάp οὗτοςrdans µήxo γίνοµαιvdpn2p ἄφρωνanmpn ἀλλάc συνίηµιvppanmp
τίςrqnns ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms κύριοςngms . v.18 καίc µήxo µεθύσκωvnpp οἶνοςndms ἐνp
rrdms vipx3s nnfs c vdpp2p
ὅς εἰµί ἀσωτία ἀλλά πληρόω ἐνp πνεῦµαndns . v.19 λαλέωvppanmp
ἑαυτοῦrxdmp ψαλµόςndmp καίc ὕµνοςndmp καίc ᾠδήndfp πνευµατικόςadfpn ᾄδωvppanmp καίc
ψάλλωvppanmp ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-p ὁddms κύριοςndms . v.20 εὐχαριστέωvppanmp
πάντοτεbo ὑπέρp πᾶςagnpn ἐνp ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
ὁddms θεόςndms καίc πατήρndms . v.21 ὑποτάσσωvpppnmp ἀλλήλωνredmp ἐνp φόβοςndms
θεόςngms . v.22 ὁdnfp γυνήnnfp ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp ὑποτάσσωvdpm2p ὡςbo ὁddms
κύριοςndms . v.23 ὅτιc ὁdnms ἀνήρnnms εἰµίvipx3s κεφαλήnnfs ὁdgfs γυνήngfs ὡςbo καίc
dnms nnms
ὁ Χριστός κεφαλήnnfs ὁdgfs ἐκκλησίαngfs καίc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s σωτήρnnms ὁdgns
σῶµαngns . v.24 ἀλλάc ὥσπερbo ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs ὑποτάσσωvipp3s ὁddms Χριστόςndms
οὕτωbo καίc ὁdnfp γυνήnnfp ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp ἐνp πᾶςadnsn . v.25 ὁdnmp ἀνήρnnmp
ἀγαπάωvdpa2p ὁdafp γυνήnafp ἑαυτοῦrxgmp καθώςbo καίc ὁdnms Χριστόςnnms ἀγαπάωviaa3s ὁdafs
ἐκκλησίαnafs καίc ἑαυτοῦrxams παραδίδωµιviaa3s ὑπέρp αὐτόςrpgfs . v.26 ἵναc αὐτόςrpafs
ἁγιάζωvsaa3s καθαρίζωvpaanms ὁddns λουτρόνndns ὁdgns ὕδωρngns ἐνp ῥῆµαndns . v.27 ἵναc
vsaa3s rpafs rxdms aafsn dafs nafs xo
παρίστηµι αὐτός ἑαυτοῦ ἔνδοξος ὁ ἐκκλησία µή ἔχωvppaafs
σπίλοςnams ἤxo ῥυτίςnafs ἤxo τι-σριανσ ὁdgnp τοιοῦτοςrdgnp ἀλλάc ἵναc εἰµίvspx3s ἅγιοςanfsn
καίc ἄµωµοςanfsn .
 5. 29–6. 8 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 558
ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ὡς τὰ ἑαυτῶν σώµατα. ὁ
29 ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα, ἑαυτὸν ἀγαπᾷ, οὐδεὶς γάρ ποτε
τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐµίσησεν, ἀλ᾿λ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν,
30 καθὼς καὶ ὁ Κύριος τὴν ἐκκλησίαν, ὅτι µέλη ἐσµὲν τοῦ σώµα-
31 τος αὐτοῦ, ἐκ τῆς σαρκός αὐτοῦ καί ἐκ τῶν ὀστέων αὐτοῦ. ἀντὶ
τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν µητέρα
καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ ἔσονται
32 οἱ δύο εἰς σάρκα µίαν. τὸ µυστήριον τοῦτο µέγα ἐστίν, ἐγὼ
33 δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν. Πλὴν καὶ ὑµεῖς
οἱ καθ΄ ἕνα, ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα οὕτως ἀγαπάτω ὡς
ἑαυτόν, ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα.
6 Τὰ τέκνα, ὑπακούετε τοῖς γονεῦσιν ὑµῶν ἐν Κυρίῳ, τοῦτο
2 γάρ ἐστι δίκαιον. Τίµα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα ἥτις
3 ἐστὶν ἐντολὴ πρώτη ἐν ἐπαγγελίᾳ, ἵνα εὖ σοι γένηται, καὶ ἔσῃ
4 µακροχρόνιος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ οἱ πατέρες, µὴ παροργίζετε
τὰ τέκνα ὑµῶν, ἀλ᾿λ ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ
5 Κυρίου. Οἱ δοῦλοι, ὑπακούετε τοῖς κυρίοις κατὰ σάρκα, µετὰ
φόβου καὶ τρόµου, ἐν ἁπλότητι τῆς καρδίας ὑµῶν, ὡς τῷ Χρι-
6 στῷ, µὴ κατ΄ ὀφθαλµοδουλείαν ὡς ἀνθρωπάρεσκοι, ἀλλ΄ ὡς
δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ, ποιοῦντες τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ ἐκ ψυχῆς,
7, 8 µετ΄ εὐνοίας δουλεύοντες ὡς τῷ Κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις, εἰ-

v.28 οὕτωbo ὀφείλωvipa3p ὁdnmp ἀνήρnnmp ἀγαπάωvnpa ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp γυνήnafp ὡςbo
ὁdanp ἑαυτοῦrxgmp σῶµαnanp ὁdnms ἀγαπάωvppanms ὁdafs ἑαυτοῦrxgms γυνήnafs ἑαυτοῦrxams
ἀγαπάωvipa3s . v.29 οὐδείςanfsn γάρc ποτέxo ὁdafs ἑαυτοῦrxgms σάρξnafs µισέωviaa3s ἀλλάc
ἐκτρέφωvipa3s καίc θάλπωvipa3s αὐτόςrpafs καθώςbo καίc ὁdnms κύριοςnnms ὁdafs ἐκκλησίαnafs .
v.30 ὅτιc µέλοςnnnp εἰµίvipx1p ὁdgns σῶµαngns αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms καίc
ἐκp ὁdgnp ὀστέονngnp αὐτόςrpgms . v.31 ἀντίp οὗτοςrdgns καταλείπωvifa3s ἄνθρωποςnnms
dams nams rpgms c dafs
ὁ πατήρ αὐτός καί ὁ µήτηρnafs καίc προσκολλάωvifp3s πρόςp ὁdafs γυνήnafs
αὐτόςrpgms καίc εἰµίvifx3p ὁdnmp δύοtn εἰςp σάρξnafs εἷςnafs . v.32 ὁdnns µυστήριονnnns
rdnns annsn vipx3s rpn-s c vipa1s
οὗτος µέγας εἰµί ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόςnams καίc εἰςp ὁdafs
p

ἐκκλησίαnafs . v.33 πλήνbo καίc σύrpn-p ὁdnmp κατάp εἷςnams ἕκαστοςanmsn ὁdafs ἑαυτοῦrxgms
γυνήnafs οὕτωbo ἀγαπάωvdpa3s ὡςbo ἑαυτοῦrxams ὁdnfs δέc γυνήnnfs ἵναc φοβέοµαιvspn3s ὁdams
ἀνήρnams . 6. v.1 ὁdnnp τέκνονnnnp ὑπακούωvdpa2p ὁddmp γονεύςndmp σύrpg-p ἐνp κύριοςndms
οὗτοςrdnns γάρc εἰµίvipx3s δίκαιοςannsn . v.2 τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams σύrpg-s καίc ὁdafs
µήτηρnafs ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ἐντολήnnfs πρῶτοςanfsn ἐνp ἐπαγγελίαndfs . v.3 ἵναc εὖbo σύrpd-s
γίνοµαιvsad3s καίc εἰµίvifx2s µακροχρόνιοςanmsn ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.4 καίc ὁdnmp πατήρnnmp
µήxo παροργίζωvdpa2p ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-p ἀλλάc ἐκτρέφωvdpa2p αὐτόςrpanp ἐνp παιδείαndfs
καίc νουθεσίαndfs κύριοςngms . v.5 ὁdnmp δοῦλοςnnmp ὑπακούωvdpa2p ὁddmp κύριοςndmp
κατάp σάρξnafs µετάp φόβοςngms καίc τρόµοςngms ἐνp ἁπλότηςndfs ὁdgfs καρδίαngfs σύrpg-p
ὡςbo ὁddms Χριστόςndms . v.6 µήxo κατάp ὀφθαλµοδουλίαnafs ὡςbo ἀνθρωπάρεσκοςanmpn
ἀλλάc ὡςbo δοῦλοςnnmp ὁdgms Χριστόςngms ποιέωvppanmp ὁdans θέληµαnans ὁdgms θεόςngms
ἐκp ψυχήngfs . v.7 µετάp εὔνοιαngfs δουλεύωvppanmp ὡςbo ὁddms κύριοςndms καίc οὐxo
ἄνθρωποςndmp .
559 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 6. 9–18
δότες ὅτι ὃ ἐάν τι ἕκαστος ποιήσῃ ἀγαθόν, τοῦτο κοµιεῖται παρὰ
τοῦ Κυρίου, εἴτε δοῦλος, εἴτε ἐλεύθερος. καὶ οἱ κύριοι τὰ αὐ- 9
τὰ ποιεῖτε πρὸς αὐτούς, ἀνιέντες τὴν ἀπειλήν, εἰδότες ὅτι καὶ
ὑµῶν αὐτῶν ὁ Κύριός ἐστιν ἐν οὐρανοῖς, καὶ προσωποληψία
οὐκ ἔστι παρ΄ αὐτῷ. Τὸ λοιπὸν, ἀδελφοί µου, ἐνδυναµοῦσθε 10
ἐν Κυρίῳ, καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. ἐνδύσασθε τὴν 11
πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, πρὸς τὸ δύνασθαι ὑµᾶς στῆναι πρὸς τὰς
µεθοδείας τοῦ διαβόλου, ὅτι οὐκ ἔστιν ἡµῖν ἡ πάλη πρὸς αἷµα 12
καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς
κοσµοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευ-
µατικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. διὰ τοῦτο ἀναλάβετε 13
τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡµέρᾳ
τῇ πονηρᾷ, καὶ ἅπαντα κατεργασάµενοι στῆναι. στῆτε οὖν πε- 14
ριζωσάµενοι τὴν ὀσφὺν ὑµῶν ἐν ἀληθείᾳ, καὶ ἐνδυσάµενοι τὸν
θώρακα τῆς δικαιοσύνης, καὶ ὑποδησάµενοι τοὺς πόδας ἐν ἑ- 15
τοιµασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης, ἐπὶ πᾶσιν ἀναλαβόντες 16
τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως, ἐν ᾧ δυνήσεσθε πάντα τὰ βέλη τοῦ πο-
νηροῦ τὰ πεπυρωµένα σβέσαι. καὶ τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σω- 17
τηρίου δέξασθε, καὶ τὴν µάχαιραν τοῦ Πνεύµατος, ὅ ἐστι ῥῆµα
Θεοῦ, διὰ πάσης προσευχῆς καὶ δεήσεως προσευχόµενοι ἐν 18
παντὶ καιρῷ ἐν Πνεύµατι, καὶ εἰς αὐτὸ τοῦτο ἀγρυπνοῦντες ἐν

v.8 οἶδαvpxanmp ὅτιc ὅςrrans ἐάνqo τι-σριανσ ἕκαστοςanmsn ποιέωvsaa3s ἀγαθόςaansn οὗτοςrdans
κοµίζωvifd3s παράp ὁdgms κύριοςngms εἴτεc δοῦλοςnnms εἴτεc ἐλεύθεροςanmsn . v.9 καίc ὁdnmp
κύριοςnnmp ὁdanp αὐτόςrpanp ποιέωvdpa2p πρόςp αὐτόςrpamp ἀνίηµιvppanmp ὁdafs ἀπειλήnafs
οἶδαvpxanmp ὅτιc καίc σύrpg-p αὐτόςrpgmp ὁdnms κύριοςnnms εἰµίvipx3s ἐνp οὐρανόςndmp καίc
προσωποληµψίαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s παράp αὐτόςrpdms . v.10 ὁdnns λοιπόςannsn ἀδελφόςnvmp
ἐγώrpg-s ἐνδυναµόωvdpp2p ἐνp κύριοςndms καίc ἐνp ὁddns κράτοςndns ὁdgfs ἰσχύςngfs αὐτόςrpgms .
v.11 ἐνδύωvdam2p ὁdafs πανοπλίαnafs ὁdgms θεόςngms πρόςp ὁdans δύναµαιvnpn σύrpa-p
ἵστηµιvnaa πρόςp ὁdafp µεθοδείαnafp ὁdgms διάβολοςagmsn . v.12 ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s ἐγώrpd-p
ὁdnfs πάληnnfs πρόςp αἷµαnans καίc σάρξnafs ἀλλάc πρόςp ὁdafp ἀρχήnafp πρόςp ὁdafp
ἐξουσίαnafp πρόςp ὁdamp κοσµοκράτωρnamp ὁdgns σκότοςngns ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms πρόςp
ὁdanp πνευµατικόςaanpn ὁdgfs πονηρίαngfs ἐνp ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn . v.13 διάp οὗτοςrdans
ἀναλαµβάνωvdaa2p ὁdafs πανοπλίαnafs ὁdgms θεόςngms ἵναc δύναµαιvsad2p ἀνθίστηµιvnaa
ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁddfs πονηρόςadfsn καίc ἅπαςaanpn κατεργάζοµαιvpadnmp ἵστηµιvnaa .
v.14 ἵστηµιvdaa2p οὖνc περιζώννυµιvpamnmp ὁdafs ὀσφύςnafs σύrpg-p ἐνp ἀλήθειαndfs καίc
ἐνδύωvpamnmp ὁdams θώραξnams ὁdgfs δικαιοσύνηngfs . v.15 καίc ὑποδέωvpamnmp ὁdamp
namp p ndfs dgns ngns dgfs
πούς ἐν ἑτοιµασία ὁ εὐαγγέλιον ὁ εἰρήνηngfs . v.16 ἐπίp πᾶςadnpn
ἀναλαµβάνωvpaanmp ὁdams θυρεόςnams ὁdgfs πίστιςngfs ἐνp ὅςrrdms δύναµαιvifd2p πᾶςaanpn
ὁdanp βέλοςnanp ὁdgms πονηρόςagmsn ὁdanp πυρόωvpxpanp σβέννυµιvnaa . v.17 καίc ὁdafs
περικεφαλαίαnafs ὁdgns σωτήριονagnsn δέχοµαιvdad2p καίc ὁdafs µάχαιραnafs ὁdgns πνεῦµαngns
ὅςrrnns εἰµίvipx3s ῥῆµαnnns θεόςngms .
 6. 19–24 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 560
19 πάσῃ προσκαρτερήσει καὶ δεήσει περὶ πάντων τῶν ἁγίων, καὶ
ὑπὲρ ἐµοῦ, ἵνα µοι δοθείη λόγος ἐν ἀνοίξει τοῦ στόµατός µου
20 ἐν παῤῥησίᾳ γνωρίσαι τὸ µυστήριον τοῦ εὐαγγελίου, ὑπὲρ οὗ
πρεσβεύω ἐν ἁλύσει, ἵνα ἐν αὐτῷ παῤῥησιάσωµαι, ὡς δεῖ µε λα-
21 λῆσαι. ῞Ινα δὲ εἰδῆτε καὶ ὑµεῖς τὰ κατ΄ ἐµέ, τί πράσσω, πάντα
ὑµῖν γνωρίσει Τυχικὸς ὁ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ πιστὸς διάκο-
22 νος ἐν Κυρίῳ, ὃν ἔπεµψα πρὸς ὑµᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο, ἵνα γνῶτε
23 τὰ περὶ ἡµῶν, καὶ παρακαλέσῃ τὰς καρδίας ὑµῶν. Εἰρήνη
τοῖς ἀδελφοῖς καὶ ἀγάπη µετὰ πίστεως ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς καὶ
24 Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ἡ χάρις µετὰ πάντων τῶν ἀγαπώντων
τὸν Κύριον ἡµῶν ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐν ἀφθαρσίᾳ. πρός Εφέσιους
ἐγράφη ἀπό ῾Ρώµης διά τυχικοῦ.

v.18 διάp πᾶςagfsn προσευχήngfs καίc δέησιςngfs προσεύχοµαιvppnnmp ἐνp πᾶςadmsn

καιρόςndms ἐνp πνεῦµαndns καίc εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans ἀγρυπνέωvppanmp ἐνp πᾶςadfsn
προσκαρτέρησιςndfs καίc δέησιςndfs περίp πᾶςagmpn ὁdgmp ἅγιοςagmpn . v.19 καίc ὑπέρp
rpg-s c rpd-s voap3s nnms p ndfs dgns
ἐγώ ἵνα ἐγώ δίδωµι λόγος ἐν ἄνοιξις ὁ στόµαngns ἐγώrpg-s
ἐνp παρρησίαndfs γνωρίζωvnaa ὁdans µυστήριονnans ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.20 ὑπέρp
rrgns vipa1s p ndfs c p rpdns vsad1s
ὅς πρεσβεύω ἐν ἅλυσις ἵνα ἐν αὐτός παρρησιάζοµαι ὡςbo δεῖvipq3s
ἐγώrpa-s λαλέωvnaa . v.21 ἵναc δέc οἶδαvsxa2p καίc σύrpn-p ὁdanp κατάp ἐγώrpa-s τίςrqans
πράσσωvipa1s πᾶςaanpn σύrpd-p γνωρίζωvifa3s Τυχικόςnnms ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἀδελφόςnnms
καίc πιστόςanmsn διάκονοςnnms ἐνp κύριοςndms . v.22 ὅςrrams πέµπωviaa1s πρόςp σύrpa-p
p rpans rdans c vsaa2p danp
εἰς αὐτός οὗτος ἵνα γινώσκω ὁ περίp ἐγώrpg-p καίc παρακαλέωvsaa3s ὁdafp
καρδίαnafp σύrpg-p . v.23 εἰρήνηnnfs ὁddmp ἀδελφόςndmp καίc ἀγάπηnnfs µετάp πίστιςngfs
ἀπόp θεόςngms πατήρngms καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.24 ὁdnfs χάριςnnfs
µετάp πᾶςagmpn ὁdgmp ἀγαπάωvppagmp ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐνp
ἀφθαρσίαndfs πρόςp ᾿Εφέσιοςaampn γράφωviap3s ἀπόp ῾Ρώµηngfs διάp Τυχικόςngms .
 Η ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Παῦλος καὶ Τιµόθεος, δοῦλοι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, πᾶσι τοῖς ἁ- 1
γίοις ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τοῖς οὖσιν ἐν Φιλίπποις, σὺν ἐπισκόποις
καὶ διακόνοις, χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν 2
καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ µου ἐπὶ πάσῃ 3
τῇ µνείᾳ ὑµῶν, πάντοτε ἐν πάσῃ δεήσει µου ὑπὲρ πάντων ὑ- 4
µῶν µετὰ χαρᾶς τὴν δέησιν ποιούµενος, ἐπὶ τῇ κοινωνίᾳ ὑµῶν 5
εἰς τὸ εὐαγγέλιον, ἀπὸ πρώτης ἡµέρας ἄχρι τοῦ νῦν, πεποιθὼς 6
αὐτὸ τοῦτο, ὅτι ὁ ἐναρξάµενος ἐν ὑµῖν ἔργον ἀγαθὸν ἐπιτελέσει
ἄχρις ἡµέρας ᾿Ιησοῦ, Χριστοῦ, καθώς ἐστι δίκαιον ἐµοὶ τοῦτο 7
φρονεῖν ὑπὲρ πάντων ὑµῶν, διὰ τὸ ἔχειν µε ἐν τῇ καρδίᾳ ὑ-
µᾶς, ἔν τε τοῖς δεσµοῖς µου, καὶ τῇ ἀπολογίᾳ καὶ βεβαιώσει τοῦ
εὐαγγελίου, συγκοινωνούς µου τῆς χάριτος πάντας ὑµᾶς ὄν-
τας. µάρτυς γάρ µου ἐστιν ὁ Θεός, ὡς ἐπιποθῶ πάντας ὑµᾶς 8
ἐν σπλάγχνοις ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. καὶ τοῦτο προσεύχοµαι, ἵνα 9
ἡ ἀγάπη ὑµῶν ἔτι µᾶλλον καὶ µᾶλλον περισσεύῃ ἐν ἐπιγνώσει
καὶ πάσῃ αἰσθήσει, εἰς τὸ δοκιµάζειν ὑµᾶς τὰ διαφέροντα, ἵνα 10
ἦτε εἰλικρινεῖς καὶ ἀπρόσκοποι εἰς ἡµέραν Χριστοῦ, πεπλη- 11
ρωµένοι καρπῶν δικαιοσύνης τῶν διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, εἰς δόξαν
καὶ ἔπαινον Θεοῦ. Γινώσκειν δὲ ὑµᾶς βούλοµαι, ἀδελφοί, ὅτι 12

1. v.1 Παῦλοςnnms καίc Τιµόθεοςnnms δοῦλοςnnmp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms πᾶςadmpn

ὁddmp ἅγιοςadmpn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddmp εἰµίvppxdmp ἐνp Φίλιπποιndmp σύνp
ἐπίσκοποςndmp καίc διάκονοςndmp . v.2 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms
πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms
ndms rpg-s p adfsn ddfs ndfs rpg-p
θεός ἐγώ ἐπί πᾶς ὁ µνεία σύ . v.4 πάντοτεbo ἐνp πᾶςadfsn δέησιςndfs
ἐγώrpg-s ὑπέρp πᾶςagmpn σύrpg-p µετάp χαράngfs ὁdafs δέησιςnafs ποιέωvppmnms . v.5 ἐπίp ὁddfs
κοινωνίαndfs σύrpg-p εἰςp ὁdans εὐαγγέλιονnans ἀπόp πρῶτοςagfsn ἡµέραngfs ἄχριp ὁdgms νῦνbo .
v.6 πείθωvpxanms αὐτόςrpans οὗτοςrdans ὅτιc ὁdnms ἐνάρχοµαιvpadnms ἐνp σύrpd-p ἔργονnans
ἀγαθόςaansn ἐπιτελέωvifa3s ἄχριp ἡµέραngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.7 καθώςbo εἰµίvipx3s
δίκαιοςannsn ἐγώrpd-s οὗτοςrdans φρονέωvnpa ὑπέρp πᾶςagmpn σύrpg-p διάp ὁdans ἔχωvnpa
ἐγώrpa-s ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpa-p ἐνp τέxo ὁddmp δεσµόςndmp ἐγώrpg-s καίc ὁddfs ἀπολογίαndfs
καίc βεβαίωσιςndfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns συγκοινωνόςaampn ἐγώrpg-s ὁdgfs χάριςngfs πᾶςaampn
σύrpa-p εἰµίvppxamp . v.8 µάρτυςnnms γάρc ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms ὡςbo
ἐπιποθέωvipa1s πᾶςaampn σύrpa-p ἐνp σπλάγχνονndnp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.9 καίc
οὗτοςrdans προσεύχοµαιvipn1s ἵναc ὁdnfs ἀγάπηnnfs σύrpg-p ἔτιbo µᾶλλονbo καίc µᾶλλονbo
περισσεύωvspa3s ἐνp ἐπίγνωσιςndfs καίc πᾶςadfsn αἴσθησιςndfs . v.10 εἰςp ὁdans δοκιµάζωvnpa
σύrpa-p ὁdanp διαφέρωvppaanp ἵναc εἰµίvspx2p εἰλικρινήςanmpn καίc ἀπρόσκοποςanmpn εἰςp
ἡµέραnafs Χριστόςngms . v.11 πληρόωvpxpnmp κάρποςngmp δικαιοσύνηngfs ὁdgmp διάp
ngms ngms
᾿Ιησοῦς Χριστός εἰς δόξαnafs καίc ἔπαινοςnams θεόςngms .
p
 1. 13–25 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 562
τὰ κατ΄ ἐµὲ µᾶλλον εἰς προκοπὴν τοῦ εὐαγγελίου ἐλήλυθεν,
13 ὥστε τοὺς δεσµούς µου φανεροὺς ἐν Χριστῷ γενέσθαι ἐν ὅλῳ
14 τῷ πραιτωρίῳ καὶ τοῖς λοιποῖς πάσι, καὶ τοὺς πλείονας τῶν ἀ-
δελφῶν ἐν Κυρίῳ, πεποιθότας τοῖς δεσµοῖς µου, περισσοτέρως
15 τολµᾷν ἀφόβως τὸν λόγον λαλεῖν. τινὲς µὲν καὶ διὰ φθόνον
καὶ ἔριν, τινὲς δὲ καὶ δι΄ εὐδοκίαν τὸν Χριστὸν κηρύσσουσιν,
16 οἱ µὲν ἐξ ἐριθείας τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν, οὐχ ἁγνῶς, οἰ-
17 όµενοι θλῖψιν ἐπιφέρειν τοῖς δεσµοῖς µου, οἱ δὲ ἐξ ἀγάπης,
18 εἰδότες ὅτι εἰς ἀπολογίαν τοῦ εὐαγγελίου κεῖµαι. τί γάρ· πλὴν
παντὶ τρόπῳ, εἴτε προφάσει, εἴτε ἀληθείᾳ, Χριστὸς καταγγέλ-
19 λεται, καὶ ἐν τούτῳ χαίρω, ἀλλὰ καὶ χαρήσοµαι. οἶδα γὰρ ὅτι
τοῦτό µοι ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν διὰ τῆς ὑµῶν δεήσεως, καὶ
20 ἐπιχορηγίας τοῦ Πνεύµατος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὴν ἀποκα-
ραδοκίαν καὶ ἐλπίδα µου, ὅτι ἐν οὐδενὶ αἰσχυνθήσοµαι, ἀλλ΄ ἐν
πάσῃ παρρησίᾳ, ὡς πάντοτε, καὶ νῦν µεγαλυνθήσεται Χριστὸς
21 ἐν τῷ σώµατί µου, εἴτε διὰ ζωῆς, εἴτε διὰ θανάτου. ἐµοὶ γὰρ τὸ
22 ζῆν, Χριστὸς, καὶ τὸ ἀποθανεῖν, κέρδος. εἰ δὲ τὸ ζῆν ἐν σαρκί,
23 τοῦτό µοι καρπὸς ἔργου, καὶ τί αἱρήσοµαι οὐ γνωρίζω. συνέ-
χοµαι γὰρ ἐκ τῶν δύο, τὴν ἐπιθυµίαν ἔχων εἰς τὸ ἀναλῦσαι καὶ
24 σὺν Χριστῷ εἶναι, πολλῷ µᾶλλον κρεῖσσον, τὸ δὲ ἐπιµένειν ἐν
25 τῇ σαρκὶ, ἀναγκαιότερον δι΄ ὑµᾶς. καὶ τοῦτο πεποιθὼς οἶδα

v.12 γινώσκωvnpa δέc σύrpa-p βούλοµαιvipn1s ἀδελφόςnvmp ὅτιc ὁdnnp κατάp ἐγώrpa-s µᾶλλονbo
εἰςp προκοπήnafs ὁdgns εὐαγγέλιονngns ἔρχοµαιvixa3s . v.13 ὥστεc ὁdamp δεσµόςnamp
ἐγώrpg-s φανερόςaampn ἐνp Χριστόςndms γίνοµαιvnad ἐνp ὅλοςadnsn ὁddns πραιτώριονndns
καίc ὁddmp λοιπόςadmpn πᾶςadmpn . v.14 καίc ὁdamp πολύςaampc ὁdgmp ἀδελφόςngmp ἐνp
κύριοςndms πείθωvpxaamp ὁddmp δεσµόςndmp ἐγώrpg-s περισσοτέρωςbo τολµάωvnpa ἀφόβωςbo
ὁdams λόγοςnams λαλέωvnpa . v.15 τι-σρινµπ µένxo καίc διάp φθόνοςnams καίc ἔριςnafs τι-
-σρινµπ δέc καίc διάp εὐδοκίαnafs ὁdams Χριστόςnams κηρύσσωvipa3p . v.16 ὁdnmp µένxo
ἐκp ἐριθείαngfs ὁdams Χριστόςnams καταγγέλλωvipa3p οὐxo ἁγνῶςbo οἴοµαιvppnnmp θλῖψιςnafs
ἐπιφέρωvnpa ὁddmp δεσµόςndmp ἐγώrpg-s . v.17 ὁdnmp δέc ἐκp ἀγάπηngfs οἶδαvpxanmp
ὅτιc εἰςp ἀπολογίαnafs ὁdgns εὐαγγέλιονngns κεῖµαιvipn1s . v.18 τίςrqnns γάρc πλήνbo
admsn ndms c ndfs c ndfs
πᾶς τρόπος εἴτε πρόφασις εἴτε ἀλήθεια Χριστόςnnms καταγγέλλωvipp3s καίc
ἐνp οὗτοςrddns χαίρωvipa1s ἀλλάc καίc χαίρωvifo1s . v.19 οἶδαvixa1s γάρc ὅτιc οὗτοςrdnns
ἐγώrpd-s ἀποβαίνωvifd3s εἰςp σωτηρίαnafs διάp ὁdgfs σύrpg-p δέησιςngfs καίc ἐπιχορηγίαngfs
ὁdgns πνεῦµαngns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.20 κατάp ὁdafs ἀποκαραδοκίαnafs καίc
nafs rpg-s c p adnsn vifp1s
ἐλπίς ἐγώ ὅτι ἐν οὐδείς αἰσχύνω ἀλλάc ἐνp πᾶςadfsn παρρησίαndfs ὡςbo
πάντοτεbo καίc νῦνbo µεγαλύνωvifp3s Χριστόςnnms ἐνp ὁddns σῶµαndns ἐγώrpg-s εἴτεc διάp
ζωήngfs εἴτεc διάp θάνατοςngms . v.21 ἐγώrpd-s γάρc ὁdnns ζάωvnpa Χριστόςnnms καίc ὁdnns
ἀποθνῄσκωvnaa κέρδοςnnns . v.22 εἰqo δέc ὁdnns ζάωvnpa ἐνp σάρξndfs οὗτοςrdnns ἐγώrpd-s
καρπόςnnms ἔργονngns καίc τίςrqans αἱρέωvifm1s οὐxo γνωρίζωvipa1s . v.23 συνέχωvipp1s γάρc
ἐκp ὁdgnp δύοtn ὁdafs ἐπιθυµίαnafs ἔχωvppanms εἰςp ὁdans ἀναλύωvnaa καίc σύνp Χριστόςndms
εἰµίvnpx πολύςadnsn µᾶλλονbo κρείττωνannsn . v.24 ὁdnns δέc ἐπιµένωvnpa ἐνp ὁddfs σάρξndfs
ἀναγκαῖοςannsc διάp σύrpa-p .
563 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 1. 26–2. 7
ὅτι µενῶ, καὶ συµπαραµενῶ πᾶσιν ὑµῖν εἰς τὴν ὑµῶν προκο-
πὴν καὶ χαρὰν τῆς πίστεως, ἵνα τὸ καύχηµα ὑµῶν περισσεύῃ 26
ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἐν ἐµοὶ, διὰ τῆς ἐµῆς παρουσίας πάλιν πρὸς
ὑµᾶς. µόνον ἀξίως τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ πολιτεύεσθε, 27
ἵνα εἴτε ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ὑµᾶς, εἴτε ἀπὼν, ἀκούσω τὰ περὶ ὑ-
µῶν, ὅτι στήκετε ἐν ἑνὶ πνεύµατι, µιᾷ ψυχῇ συναθλοῦντες τῇ
πίστει τοῦ εὐαγγελίου, καὶ µὴ πτυρόµενοι ἐν µηδενὶ ὑπὸ τῶν 28
ἀντικειµένων, ἥτις αὐτοῖς µέν ἐστὶν ἔνδειξις ἀπωλείας, ὑµῖν δὲ
σωτηρίας, καὶ τοῦτο ἀπὸ Θεοῦ, ὅτι ὑµῖν ἐχαρίσθη τὸ ὑπὲρ 29
Χριστοῦ, οὐ µόνον τὸ εἰς αὐτὸν πιστεύειν, ἀλλὰ καὶ τὸ ὑπὲρ
αὐτοῦ πάσχειν, τὸν αὐτὸν ἀγῶνα ἔχοντες οἷον εἴδετε ἐν ἐµοὶ, 30
καὶ νῦν ἀκούετε ἐν ἐµοί.
Εἴ τις οὖν παράκλησις ἐν Χριστῷ, εἴ τι παραµύθιον ἀγάπης, 2
εἴ τις κοινωνία Πνεύµατος, εἴ τινα σπλάγχνα καὶ οἰκτιρµοί,
πληρώσατέ µου τὴν χαρὰν, ἵνα τὸ αὐτὸ φρονῆτε, τὴν αὐτὴν ἀ- 2
γάπην ἔχοντες, σύµψυχοι, τὸ ἓν φρονοῦντες, µηδὲν κατὰ ἐρι- 3
θείαν ἢ κενοδοξίαν, ἀλλὰ τῇ ταπεινοφροσύνῃ ἀλλήλους ἡγού-
µενοι ὑπερέχοντας ἑαυτῶν, µὴ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστος σκοπεῖτε, 4
ἀλλὰ καὶ τὰ ἑτέρων ἕκαστος. τοῦτο γὰρ φρονείσθω ἐν ὑµῖν ὃ 5
καὶ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὃς ἐν µορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων, οὐχ ἁρπα- 6
γµὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλ᾿λ ἑαυτὸν ἐκένωσε, µορφὴν 7

v.25 καίc οὗτοςrdans πείθωvpxanms οἶδαvixa1s ὅτιc µένωvifa1s καίc συµπαραµένωvifa1s πᾶςadmpn
σύrpd-p εἰςp ὁdafs σύrpg-p προκοπήnafs καίc χαράnafs ὁdgfs πίστιςngfs . v.26 ἵναc ὁdnns
nnns rpg-p vspa3s p ndms ndms
καύχηµα σύ περισσεύω ἐν Χριστός ᾿Ιησοῦς ἐν ἐγώrpd-s διάp ὁdgfs
p

ἐµόςrsgfs παρουσίαngfs πάλινbo πρόςp σύrpa-p . v.27 µόνοςbo ἀξίωςbo ὁdgns εὐαγγέλιονngns
ὁdgms Χριστόςngms πολιτεύοµαιvdpn2p ἵναc εἴτεc ἔρχοµαιvpaanms καίc ὁράωvpaanms σύrpa-p
εἴτεc ἄπειµιvppxnms ἀκούωvsaa1s ὁdanp περίp σύrpg-p ὅτιc στήκωvipa2p ἐνp εἷςndns πνεῦµαndns
εἷςndfs ψυχήndfs συναθλέωvppanmp ὁddfs πίστιςndfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.28 καίc µήxo
vpppnmp p adnsn p dgmp vppngmp rrnfs
πτύρω ἐν µηδείς ὑπό ὁ ἀντίκειµαι ὅστις αὐτόςrpdmp µένxo
εἰµίvipx3s ἔνδειξιςnnfs ἀπώλειαngfs σύrpd-p δέc σωτηρίαngfs καίc οὗτοςrdnns ἀπόp θεόςngms .
v.29 ὅτιc σύrpd-p χαρίζοµαιviap3s ὁdans ὑπέρp Χριστόςngms οὐxo µόνοςbo ὁdans εἰςp αὐτόςrpams
πιστεύωvnpa ἀλλάc καίc ὁdans ὑπέρp αὐτόςrpgms πάσχωvnpa . v.30 ὁdams αὐτόςrpams ἀγώνnams
ἔχωvppanmp οἷοςrcams ὁράωviaa2p ἐνp ἐγώrpd-s καίc νῦνbo ἀκούωvipa2p ἐνp ἐγώrpd-s . 2. v.1 εἰqo
τι-σρινφσ οὖνc παράκλησιςnnfs ἐνp Χριστόςndms εἰqo τι-σριννσ παραµύθιονnnns ἀγάπηngfs
εἰqo τι-σρινφσ κοινωνίαnnfs πνεῦµαngns εἰqo τίςrinnp σπλάγχνονnnnp καίc οἰκτιρµόςnnmp .
v.2 πληρόωvdaa2p ἐγώrpg-s ὁdafs χαράnafs ἵναc ὁdans αὐτόςrpans φρονέωvspa2p ὁdafs αὐτόςrpafs
ἀγάπηnafs ἔχωvppanmp σύµψυχοςanmpn ὁdans εἷςnans φρονέωvppanmp . v.3 µηδείςaansn κατάp
ἐριθείαnafs ἤxo κενοδοξίαnafs ἀλλάc ὁddfs ταπεινοφροσύνηndfs ἀλλήλωνreamp ἡγέοµαιvppnnmp
ὑπερέχωvppaamp ἑαυτοῦrxgmp . v.4 µήxo ὁdanp ἑαυτοῦrxgmp ἕκαστοςanmsn σκοπέωvdpa2p ἀλλάc
καίc ὁdanp ἕτεροςagmpn ἕκαστοςanmsn . v.5 οὗτοςrdans γάρc φρονέωvdpp3s ἐνp σύrpd-p ὅςrrnns
καίc ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.6 ὅςrrnms ἐνp µορφήndfs θεόςngms ὑπάρχωvppanms οὐxo
ἁρπαγµόςnams ἡγέοµαιviad3s ὁdans εἰµίvnpx ἴσοςannpn θεόςndms .
 2. 8–20 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 564
8 δούλου λαβών, ἐν ὁµοιώµατι ἀνθρώπων γενόµενος, καί σχή-
µατι εὑρεθείς ὥς ἄνθρωπος, ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν, γενόµενος
9 ὑπήκοος µέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ. διὸ καὶ ὁ Θε-
ὸς αὐτὸν ὑπερύψωσε, καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνοµα τὸ ὑπὲρ πᾶν
10 ὄνοµα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ πᾶν γόνυ κάµψῃ ἐπουρανίων
11 καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων, καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξοµολο-
γήσηται ὅτι Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστὸς, εἰς δόξαν Θεοῦ πατρός.
12 ῞Ωστε, ἀγαπητοί µου, καθὼς πάντοτε ὑπηκούσατε, µὴ ὡς ἐν τῇ
παρουσίᾳ µου µόνον, ἀλλὰ νῦν πολλῷ µᾶλλον ἐν τῇ ἀπουσίᾳ
µου, µετὰ φόβου καὶ τρόµου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζε-
13 σθε, ὁ Θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑµῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ
14 ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας. πάντα ποιεῖτε χωρὶς γογγυσµῶν
15 καὶ διαλογισµῶν, ἵνα γένησθε ἄµεµπτοι καὶ ἀκέραιοι, τέκνα
Θεοῦ ἀµώµητα ἐν µέσῳ γενεᾶς σκολιᾶς καὶ διεστραµµένης, ἐν
16 οἷς φαίνεσθε ὡς φωστῆρες ἐν κόσµῳ, λόγον ζωῆς ἐπέχοντες,
εἰς καύχηµα ἐµοὶ εἰς ἡµέραν Χριστοῦ, ὅτι οὐκ εἰς κενὸν ἔδρα-
17 µον, οὐδὲ εἰς κενὸν ἐκοπίασα. ἀλ᾿λ εἰ καὶ σπένδοµαι ἐπὶ τῇ
θυσίᾳ καὶ λειτουργίᾳ τῆς πίστεως ὑµῶν, χαίρω καὶ συγχαίρω
18 πᾶσιν ὑµῖν, τὸ ᾿δ αὐτὸ καὶ ὑµεῖς χαίρετε καὶ συγχαίρετέ µοι.
19 ᾿Ελπίζω δὲ ἐν Κυρίῳ ᾿Ιησοῦ, Τιµόθεον ταχέως πέµψαι ὑµῖν, ἵνα
20 κἀγὼ εὐψυχῶ γνοὺς τὰ περὶ ὑµῶν. οὐδένα γὰρ ἔχω ἰσόψυ-

v.7 ἀλλάc ἑαυτοῦrxams κενόωviaa3s µορφήnafs δοῦλοςngms λαµβάνωvpaanms ἐνp ὁµοίωµαndns

ἄνθρωποςngmp γίνοµαιvpadnms . v.8 καίc σχῆµαndns εὑρίσκωvpapnms ὡςbo ἄνθρωποςnnms
viaa3s rxams
ταπεινόω ἑαυτοῦ γίνοµαιvpadnms ὑπήκοοςanmsn µέχριbo θάνατοςngms θάνατοςngms
δέc σταυρόςngms . v.9 διόc καίc ὁdnms θεόςnnms αὐτόςrpams ὑπερυψόωviaa3s καίc
χαρίζοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὄνοµαnans ὁdans ὑπέρp πᾶςaansn ὄνοµαnans . v.10 ἵναc
ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms πᾶςannsn γόνυnnns κάµπτωvsaa3s ἐπουράνιοςagmpn καίc
ἐπίγειοςagnpn καίc καταχθόνιοςagmpn . v.11 καίc πᾶςanfsn γλῶσσαnnfs ἐξοµολογέωvsam3s
c nnms nnms nnms
ὅτι κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστός εἰςp δόξαnafs θεόςngms πατήρngms . v.12 ὥστεc
ἀγαπητόςavmpn ἐγώrpg-s καθώςbo πάντοτεbo ὑπακούωviaa2p µήxo ὡςbo ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs
ἐγώrpg-s µόνοςbo ἀλλάc νῦνbo πολύςadnsn µᾶλλονbo ἐνp ὁddfs ἀπουσίαndfs ἐγώrpg-s µετάp
φόβοςngms καίc τρόµοςngms ὁdafs ἑαυτοῦrxgmp σωτηρίαnafs κατεργάζοµαιvdpn2p . v.13 ὁdnms
θεόςnnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms ἐνεργέωvppanms ἐνp σύrpd-p καίc ὁdans θέλωvnpa καίc ὁdans
ἐνεργέωvnpa ὑπέρp ὁdgfs εὐδοκίαngfs . v.14 πᾶςaanpn ποιέωvdpa2p χωρίςbo γογγυσµόςngmp καίc
διαλογισµόςngmp . v.15 ἵναc γίνοµαιvsad2p ἄµεµπτοςanmpn καίc ἀκέραιοςanmpn τέκνονnnnp
ngms annpn
θεός ἀµώµητος ἐνp µέσοςadnsn γενεάngfs σκολιόςagfsn καίc διαστρέφωvpxpgfs ἐνp
ὅςrrdmp φαίνωvipp2p ὡςbo φωστήρnnmp ἐνp κόσµοςndms . v.16 λόγοςnams ζωήngfs ἐπέχωvppanmp
εἰςp καύχηµαnans ἐγώrpd-s εἰςp ἡµέραnafs Χριστόςngms ὅτιc οὐxo εἰςp κενόςaansn τρέχωviaa1s
οὐδέbo εἰςp κενόςaansn κοπιάωviaa1s . v.17 ἀλλάc εἰqo καίc σπένδωvipp1s ἐπίp ὁddfs
ndfs c ndfs dgfs ngfs
θυσία καί λειτουργία ὁ πίστις σύrpg-p χαίρωvipa1s καίc συγχαίρωvipa1s πᾶςadmpn
σύrpd-p . v.18 ὁdans δέc αὐτόςrpans καίc σύrpn-p χαίρωvdpa2p καίc συγχαίρωvdpa2p ἐγώrpd-s .
v.19 ἐλπίζωvipa1s δέc ἐνp κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms Τιµόθεοςnams ταχέωςbo πέµπωvnaa σύrpd-p
ἵναc κἀγώrpn-s εὐψυχέωvspa1s γινώσκωvpaanms ὁdanp περίp σύrpg-p .
565 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 2. 21–3. 3
χον, ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑµῶν µεριµνήσει, οἱ πάντες γὰρ τὰ 21
ἑαυτῶν ζητοῦσιν, οὐ τὰ τοῦ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ. τὴν δὲ δοκιµὴν 22
αὐτοῦ γινώσκετε, ὅτι ὡς πατρὶ τέκνον, σὺν ἐµοὶ ἐδούλευσεν εἰς
τὸ εὐαγγέλιον. τοῦτον µὲν οὖν ἐλπίζω πέµψαι, ὡς ἂν ἀπίδω τὰ 23
περὶ ἐµὲ, ἐξαυτῆς, πέποιθα δὲ ἐν Κυρίῳ, ὅτι καὶ αὐτὸς ταχέως 24
ἐλεύσοµαι. ἀναγκαῖον δὲ ἡγησάµην ᾿Επαφρόδιτον τὸν ἀδελ- 25
φὸν καὶ συνεργὸν καὶ συστρατιώτην µου, ὑµῶν δὲ ἀπόστολον,
καὶ λειτουργὸν τῆς χρείας µου, πέµψαι πρὸς ὑµᾶς, ἐπειδὴ 26
ἐπιποθῶν ἦν πάντας ὑµᾶς, καὶ ἀδηµονῶν, διότι ἠκούσατε ὅτι
ἠσθένησε, καὶ γὰρ ἠσθένησε παραπλήσιον θανάτῳ, ἀλ᾿λ ὁ Θε- 27
ὸς αὐτόν ἠλέησεν, οὐκ αὐτὸν δὲ µόνον, ἀλλὰ καὶ ἐµέ, ἵνα µὴ
λύπην ἐπὶ λύπῃ σχῶ. σπουδαιοτέρως οὖν ἔπεµψα αὐτὸν, ἵνα, 28
ἰδόντες αὐτὸν, πάλιν χαρῆτε, κἀγὼ ἀλυπότερος ὦ. προσδέχε- 29
σθε οὖν αὐτὸν ἐν Κυρίῳ µετὰ πάσης χαρᾶς, καὶ τοὺς τοιούτους
ἐντίµους ἔχετε, ὅτι διὰ τὸ ἔργον τοῦ Χριστοῦ µέχρι θανάτου 30
ἤγγισε, παραβουλευσάµενος τῇ ψυχῇ, ἵνα ἀναπληρώσῃ τὸ ὑ-
µῶν ὑστέρηµα τῆς πρός µε λειτουργίας.
Τὸ λοιπόν, ἀδελφοί µου, χαίρετε ἐν Κυρίῳ. τὰ αὐτὰ γράφειν 3
ὑµῖν, ἐµοὶ µὲν οὐκ ὀκνηρόν, ὑµῖν δὲ ἀσφαλές. βλέπετε τοὺς 2
κύνας, βλέπετε τοὺς κακοὺς ἐργάτας, βλέπετε τὴν κατατοµήν,
ἡµεῖς γάρ ἐσµεν ἡ περιτοµή, οἱ πνεύµατι Θεῷ λατρεύοντες, καὶ 3

v.20 οὐδείςaamsn γάρc ἔχωvipa1s ἰσόψυχοςaamsn ὅστιςrrnms γνησίωςbo ὁdanp περίp σύrpg-p
µεριµνάωvifa3s . v.21 ὁdnmp πᾶςanmpn γάρc ὁdanp ἑαυτοῦrxgmp ζητέωvipa3p οὐxo ὁdanp
dgms ngms
ὁ Χριστός ᾿Ιησοῦςngms . v.22 ὁdafs δέc δοκιµήnafs αὐτόςrpgms γινώσκωvipa2p
ὅτιc ὡςbo πατήρndms τέκνονnnns σύνp ἐγώrpd-s δουλεύωviaa3s εἰςp ὁdans εὐαγγέλιονnans .
v.23 οὗτοςrdams µένxo οὖνc ἐλπίζωvipa1s πέµπωvnaa ὡςbo ἄνxo ἀφοράωvsaa1s ὁdanp
περίp ἐγώrpa-s ἐξαυτῆςbo . v.24 πείθωvixa1s δέc ἐνp κύριοςndms ὅτιc καίc αὐτόςrpnms
bo vifd1s
ταχέως ἔρχοµαι . v.25 ἀναγκαῖοςaansn δέc ἡγέοµαιviad1s ᾿Επαφρόδιτοςnams ὁdams
ἀδελφόςnams καίc συνεργόςaamsn καίc συστρατιώτηςnams ἐγώrpg-s σύrpg-p δέc ἀπόστολοςnams
καίc λειτουργόςnams ὁdgfs χρείαngfs ἐγώrpg-s πέµπωvnaa πρόςp σύrpa-p . v.26 ἐπειδήc
ἐπιποθέωvppanms εἰµίviix3s πᾶςaampn σύrpa-p καίc ἀδηµονέωvppanms διότιc ἀκούωviaa2p
ὅτιc ἀσθενέωviaa3s . v.27 καίc γάρc ἀσθενέωviaa3s παραπλήσιοςbo θάνατοςndms ἀλλάc
ὁdnms θεόςnnms αὐτόςrpams ἐλεέωviaa3s οὐxo αὐτόςrpams δέc µόνοςbo ἀλλάc καίc ἐγώrpa-s
ἵναc µήxo λύπηnafs ἐπίp λύπηndfs ἔχωvsaa1s . v.28 σπουδαίωςbo οὖνc πέµπωviaa1s
αὐτόςrpams ἵναc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams πάλινbo χαίρωvsao2p κἀγώrpn-s ἄλυποςanmsc
εἰµίvspx1s . v.29 προσδέχοµαιvdpn2p οὖνc αὐτόςrpams ἐνp κύριοςndms µετάp πᾶςagfsn
χαράngfs καίc ὁdamp τοιοῦτοςrdamp ἔντιµοςaampn ἔχωvdpa2p . v.30 ὅτιc διάp ὁdans ἔργονnans
dgms ngms bo ngms viaa3s
ὁ Χριστός µέχρι θάνατος ἐγγίζω παραβουλεύοµαιvpadnms ὁddfs ψυχήndfs
ἵναc ἀναπληρόωvsaa3s ὁdans σύrpg-p ὑστέρηµαnans ὁdgfs πρόςp ἐγώrpa-s λειτουργίαngfs .
3. v.1 ὁdnns λοιπόςannsn ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s χαίρωvdpa2p ἐνp κύριοςndms ὁdanp
αὐτόςrpanp γράφωvnpa σύrpd-p ἐγώrpd-s µένxo οὐxo ὀκνηρόςannsn σύrpd-p δέc ἀσφαλήςannsn .
v.2 βλέπωvdpa2p ὁdamp κύωνnamp βλέπωvdpa2p ὁdamp κακόςaampn ἐργάτηςnamp βλέπωvdpa2p
ὁdafs κατατοµήnafs .
 3. 4–15 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 566
καυχώµενοι ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, καὶ οὐκ ἐν σαρκὶ πεποιθότες,
4 καίπερ ἐγὼ ἔχων πεποίθησιν καὶ ἐν σαρκί, εἴ τις δοκεῖ ἄλλος
5 πεποιθέναι ἐν σαρκί, ἐγὼ µᾶλλον, περιτοµῇ ὀκταήµερος, ἐκ
γένους ᾿Ισραήλ, φυλῆς Βενιαµίν, ῾Εβραῖος ἐξ ῾Εβραίων, κατὰ
6 νόµον Φαρισαῖος, κατὰ ζῆλον διώκων τὴν ἐκκλησίαν, κατὰ δι-
7 καιοσύνην τὴν ἐν νόµῳ γενόµενος ἄµεµπτος. ἀλ᾿λ ἅτινα ἦν
8 µοι κέρδη, ταῦτα ἥγηµαι διὰ τὸν Χριστὸν ζηµίαν. ἀλλὰ µε-
νοῦνγε καὶ ἡγοῦµαι πάντα ζηµίαν εἶναι διὰ τὸ ὑπερέχον τῆς
γνώσεως Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ τοῦ Κυρίου µου, δι΄ ὃν τὰ πάντα ἐ-
ζηµιώθην, καὶ ἡγοῦµαι σκύβαλα εἴναι, ἵνα Χριστὸν κερδήσω,
9 καὶ εὑρεθῶ ἐν αὐτῷ, µὴ ἔχων ἐµὴν δικαιοσύνην τὴν ἐκ νόµου,
ἀλλὰ τὴν διὰ πίστεως Χριστοῦ, τὴν ἐκ Θεοῦ δικαιοσύνην ἐπὶ
10 τῇ πίστει, τοῦ γνῶναι αὐτὸν καὶ τὴν δύναµιν τῆς ἀναστάσεως
αὐτοῦ, καὶ τὴν κοινωνίαν τῶν παθηµάτων αὐτοῦ, συµµορφού-
11 µενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, εἴ πως καταντήσω εἰς τὴν ἐξανάστασιν
12 τῶν νεκρῶν. οὐχ ὅτι ἤδη ἔλαβον, ἢ ἤδη τετελείωµαι, διώκω
δὲ, εἰ καὶ καταλάβω ἐφ΄ ᾧ καὶ κατελήφθην ὑπὸ τοῦ Χριστοῦ
13 ᾿Ιησοῦ. ἀδελφοί, ἐγὼ ἐµαυτὸν οὐ λογίζοµαι κατειληφέναι, ἓν
δέ, τὰ µὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόµενος, τοῖς δὲ ἔµπροσθεν ἐπεκτει-
14 νόµενος, κατὰ σκοπὸν διώκω ἐπὶ τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως
15 τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. ὅσοι οὖν τέλειοι, τοῦτο φρονῶµεν,

v.3 ἐγώrpn-p γάρc εἰµίvipx1p ὁdnfs περιτοµήnnfs ὁdnmp πνεῦµαndns θεόςndms λατρεύωvppanmp
καίc καυχάοµαιvppnnmp ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms καίc οὐxo ἐνp σάρξndfs πείθωvpxanmp .
v.4 καίπερc ἐγώrpn-s ἔχωvppanms πεποίθησιςnafs καίc ἐνp σάρξndfs εἰqo τι-σρινµσ δοκέωvipa3s
ἄλλοςanmsn πείθωvnxa ἐνp σάρξndfs ἐγώrpn-s µᾶλλονbo . v.5 περιτοµήnnfs ὀκταήµεροςanmsn
p ngns tp ngfs tp anmsn
ἐκ γένος ᾿Ισραήλ φυλή Βενιαµίν ῾Εβραῖος ἐκp ῾Εβραῖοςagmpn κατάp νόµοςnams
Φαρισαῖοςnnms . v.6 κατάp ζῆλοςnams διώκωvppanms ὁdafs ἐκκλησίαnafs κατάp δικαιοσύνηnafs
ὁdafs ἐνp νόµοςndms γίνοµαιvpadnms ἄµεµπτοςanmsn . v.7 ἀλλάc ὅστιςrrnnp εἰµίviix3s ἐγώrpd-s
κέρδοςnnnp οὗτοςrdanp ἡγέοµαιvixn1s διάp ὁdams Χριστόςnams ζηµίαnafs . v.8 ἀλλάc µενοῦνγεxo
καίc ἡγέοµαιvipn1s πᾶςaanpn ζηµίαnafs εἰµίvnpx διάp ὁdans ὑπερέχωvppaans ὁdgfs γνῶσιςngfs
Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-s διάp ὅςrrams ὁdanp πᾶςaanpn ζηµιόωviap1s
καίc ἡγέοµαιvipn1s σκύβαλονnanp εἰµίvnpx ἵναc Χριστόςnams κερδαίνωvsaa1s . v.9 καίc
εὑρίσκωvsap1s ἐνp αὐτόςrpdms µήxo ἔχωvppanms ἐµόςrsafs δικαιοσύνηnafs ὁdafs ἐκp νόµοςngms
ἀλλάc ὁdafs διάp πίστιςngfs Χριστόςngms ὁdafs ἐκp θεόςngms δικαιοσύνηnafs ἐπίp ὁddfs πίστιςndfs .
v.10 ὁdgms γινώσκωvnaa αὐτόςrpams καίc ὁdafs δύναµιςnafs ὁdgfs ἀνάστασιςngfs αὐτόςrpgms
καίc ὁdafs κοινωνίαnafs ὁdgnp πάθηµαngnp αὐτόςrpgms συµµορφίζωvpppnms ὁddms θάνατοςndms
αὐτόςrpgms . v.11 εἰqo πώςxo καταντάωvsaa1s εἰςp ὁdafs ἐξανάστασιςnafs ὁdgmp νεκρόςagmpn .
xo
v.12 οὐ ὅτιc ἤδηbo λαµβάνωviaa1s ἤxo ἤδηbo τελειόωvixp1s διώκωvipa1s δέc εἰqo καίc
καταλαµβάνωvsaa1s ἐπίp ὅςrrdns καίc καταλαµβάνωviap1s ὑπόp ὁdgms Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms .
v.13 ἀδελφόςnvmp ἐγώrpn-s ἐµαυτοῦrxams οὐxo λογίζοµαιvipn1s καταλαµβάνωvnxa εἷςnnns δέc
ὁdanp µένxo ὀπίσωbo ἐπιλανθάνοµαιvppnnms ὁddnp δέc ἔµπροσθενbo ἐπεκτείνοµαιvppnnms .
v.14 κατάp σκοπόςnams διώκωvipa1s ἐπίp ὁdans βραβεῖονnans ὁdgfs ἄνωbo κλῆσιςngfs ὁdgms
θεόςngms ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
567 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 3. 16–4. 6
καὶ εἴ τι ἑτέρως φρονεῖτε, καὶ τοῦτο ὁ Θεὸς ὑµῖν ἀποκαλύψει,
πλὴν εἰς ὃ ἐφθάσαµεν, τῷ αὐτῷ στοιχεῖν κανόνι, τὸ ἀυτο φρο- 16
νεῖν. Συµµιµηταί µου γίνεσθε, ἀδελφοί, καὶ σκοπεῖτε τοὺς 17
οὕτω περιπατοῦντας, καθὼς ἔχετε τύπον ἡµᾶς. πολλοὶ γὰρ 18
περιπατοῦσιν, οὓς πολλάκις ἔλεγον ὑµῖν, νῦν δὲ καὶ κλαίων
λέγω, τοὺς ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ὧν τὸ τέλος ἀ- 19
πώλεια, ὧν ὁ θεὸς ἡ κοιλία, καὶ ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν,
οἱ τὰ ἐπίγεια φρονοῦντες. ἡµῶν γὰρ τὸ πολίτευµα ἐν οὐρα- 20
νοῖς ὑπάρχει, ἐξ οὗ καὶ Σωτῆρα ἀπεκδεχόµεθα, Κύριον ᾿Ιησοῦν
Χριστόν, ὃς µετασχηµατίσει τὸ σῶµα τῆς ταπεινώσεως ἡµῶν, 21
εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸ σύµµορφον τῷ σώµατι τῆς δόξης αὐτοῦ,
κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ δύνασθαι αὐτὸν καὶ ὑποτάξαι ἑαὐτῷ τὰ
πάντα.
῞Ωστε, ἀδελφοί µου ἀγαπητοὶ καὶ ἐπιπόθητοι, χαρὰ καὶ στέ- 4
φανός µου, οὕτω στήκετε ἐν Κυρίῳ, ἀγαπητοί. Εὐοδίαν πα- 2
ρακαλῶ, καὶ Συντύχην παρακαλῶ, τὸ αὐτὸ φρονεῖν ἐν Κυρίῳ.
καὶ ἐρωτῶ καὶ σέ, σύζυγε γνήσιε, συλλαµβάνου αὐταῖς, αἵτινες 3
ἐν τῷ εὐαγγελίῳ συνήθλησάν µοι, µετὰ καὶ Κλήµεντος, καὶ τῶν
λοιπῶν συνεργῶν µου, ὧν τὰ ὀνόµατα ἐν βίβλῳ ζωῆς. Χαίρετε 4
ἐν Κυρίῳ πάντοτε, πάλιν ἐρῶ, χαίρετε. τὸ ἐπιεικὲς ὑµῶν γνω- 5
σθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις. ὁ Κύριος ἐγγύς. µηδὲν µεριµνᾶτε, 6

v.15 ὅσοςrcnmp οὖνc τέλειοςanmpn οὗτοςrdans φρονέωvspa1p καίc εἰqo τι-σριανσ ἑτέρωςbo
φρονέωvipa2p καίc οὗτοςrdans ὁdnms θεόςnnms σύrpd-p ἀποκαλύπτωvifa3s . v.16 πλήνbo εἰςp
ὅςrrans φθάνωviaa1p ὁddms αὐτόςrpdms στοιχέωvnpa κανώνndms ὁdans αὐτόςrpans φρονέωvnpa .
v.17 συµµιµητήςnnmp ἐγώrpg-s γίνοµαιvdpn2p ἀδελφόςnvmp καίc σκοπέωvdpa2p ὁdamp
οὕτωbo περιπατέωvppaamp καθώςbo ἔχωvipa2p τύποςnams ἐγώrpa-p . v.18 πολύςanmpn
c vipa3p rramp bo viia1s rpd-p bo
γάρ περιπατέω ὅς πολλάκις λέγω σύ νῦν δέ καίc κλαίωvppanms
c

λέγωvipa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn ὁdgms σταυρόςngms ὁdgms Χριστόςngms . v.19 ὅςrrgmp ὁdnns
nnns nnfs rrgmp dnms nnms dnfs nnfs c dnfs
τέλος ἀπώλεια ὅς ὁ θεός ὁ κοιλία καί ὁ δόξαnnfs ἐνp ὁddfs
αἰσχύνηndfs αὐτόςrpgmp ὁdnmp ὁdanp ἐπίγειοςaanpn φρονέωvppanmp . v.20 ἐγώrpg-p γάρc ὁdnns
πολίτευµαnnns ἐνp οὐρανόςndmp ὑπάρχωvipa3s ἐκp ὅςrrgms καίc σωτήρnams ἀπεκδέχοµαιvipn1p
κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams . v.21 ὅςrrnms µετασχηµατίζωvifa3s ὁdans σῶµαnans ὁdgfs
ταπείνωσιςngfs ἐγώrpg-p εἰςp ὁdans γίνοµαιvnad αὐτόςrpans σύµµορφοςaansn ὁddns σῶµαndns ὁdgfs
δόξαngfs αὐτόςrpgms κατάp ὁdafs ἐνέργειαnafs ὁdgms δύναµαιvnpn αὐτόςrpams καίc ὑποτάσσωvnaa
ἑαυτοῦrxdms ὁdanp πᾶςaanpn . 4. v.1 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἀγαπητόςanmpn καίc
anmpn nnfs
ἐπιπόθητος χαρά καί στέφανοςnnms ἐγώrpg-s οὕτωbo στήκωvdpa2p ἐνp κύριοςndms
c

ἀγαπητόςavmpn . v.2 Εὐοδίαnafs παρακαλέωvipa1s καίc Συντύχηnafs παρακαλέωvipa1s ὁdans

αὐτόςrpans φρονέωvnpa ἐνp κύριοςndms . v.3 καίc ἐρωτάωvipa1s καίc σύrpa-s σύζυγοςavmsn
γνήσιοςavmsn συλλαµβάνωvdpm2s αὐτόςrpdfp ὅστιςrrnfp ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns συναθλέωviaa3p
ἐγώrpd-s µετάp καίc Κλήµηςngms καίc ὁdgmp λοιπόςagmpn συνεργόςagmpn ἐγώrpg-s ὅςrrgmp
ὁdnnp ὄνοµαnnnp ἐνp βίβλοςndfs ζωήngfs . v.4 χαίρωvdpa2p ἐνp κύριοςndms πάντοτεbo
πάλινbo λέγωvifa1s χαίρωvdpa2p . v.5 ὁdnns ἐπιεικήςannsn σύrpg-p γινώσκωvdap3s πᾶςadmpn
ἄνθρωποςndmp ὁdnms κύριοςnnms ἐγγύςbo .
 4. 7–18 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 568
ἀλλ΄ ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει µετὰ εὐχαριστίας τὰ
7 αἰτήµατα ὑµῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν Θεόν, καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ
Θεοῦ ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν, φρουρήσει τὰς καρδίας ὑµῶν
8 καὶ τὰ νοήµατα ὑµῶν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. Τὸ λοιπόν, ἀδελ-
φοί, ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεµνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνά, ὅσα
προσφιλῆ, ὅσα εὔφηµα, εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα
9 λογίζεσθε, ἃ καὶ ἐµάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ
εἴδετε ἐν ἐµοί, ταῦτα πράσσετε, καὶ ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται
10 µεθ΄ ὑµῶν. ᾿Εχάρην δὲ ἐν Κυρίῳ µεγάλως, ὅτι ἤδη ποτὲ ἀνε-
θάλετε τὸ ὑπὲρ ἐµοῦ φρονεῖν, ἐφ΄ ᾧ καὶ ἐφρονεῖτε, ἠκαιρεῖσθε
11 δέ. οὐχ ὅτι καθ΄ ὑστέρησιν λέγω, ἐγὼ γὰρ ἔµαθον, ἐν οἷς εἰµι,
12 αὐτάρκης εἶναι. οἶδα καὶ ταπεινοῦσθαι, οἶδα καὶ περισσεύειν,
ἐν παντὶ καὶ ἐν πᾶσι µεµύηµαι καὶ χορτάζεσθαι καὶ πεινᾶν, καὶ
13 περισσεύειν καὶ ὑστερεῖσθαι. πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναµοῦντί
14 µε Χριστῷ. πλὴν καλῶς ἐποιήσατε συγκοινωνήσαντές µου τῇ
15 θλίψει. οἴδατε δὲ καὶ ὑµεῖς, Φιλιππήσιοι, ὅτι ἐν ἀρχῇ τοῦ εὐ-
αγγελίου, ὅτε ἐξῆλθον ἀπὸ Μακεδονίας, οὐδεµία µοι ἐκκλησία
ἐκοινώνησεν εἰς λόγον δόσεως καὶ λήψεως, εἰ µὴ ὑµεῖς µόνοι,
16 ὅτι καὶ ἐν Θεσσαλονίκῃ καὶ ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὴν χρείαν µοι
17 ἐπέµψατε. οὐχ ὅτι ἐπιζητῶ τὸ δόµα, ἀλλ΄ ἐπιζητῶ τὸν καρπὸν
18 τὸν πλεονάζοντα εἰς λόγον ὑµῶν. ἀπέχω δὲ πάντα καὶ πε-

v.6 µηδείςaansn µεριµνάωvdpa2p ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn ὁddfs προσευχήndfs καίc ὁddfs δέησιςndfs
µετάp εὐχαριστίαngfs ὁdanp αἴτηµαnanp σύrpg-p γνωρίζωvdpp3s πρόςp ὁdams θεόςnams . v.7 καίc
ὁdnfs εἰρήνηnnfs ὁdgms θεόςngms ὁdnfs ὑπερέχωvppanfs πᾶςaamsn νοῦςnams φρουρέωvifa3s ὁdafp
καρδίαnafp σύrpg-p καίc ὁdanp νόηµαnanp σύrpg-p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.8 ὁdnns
λοιπόςannsn ἀδελφόςnvmp ὅσοςrcnnp εἰµίvipx3s ἀληθήςannpn ὅσοςrcnnp σεµνόςannpn ὅσοςrcnnp
δίκαιοςannpn ὅσοςrcnnp ἁγνόςannpn ὅσοςrcnnp προσφιλήςannpn ὅσοςrcnnp εὔφηµοςannpn εἰqo τι-
-σρινφσ ἀρετήnnfs καίc εἰqo τι-σρινµσ ἔπαινοςnnms οὗτοςrdanp λογίζοµαιvdpn2p . v.9 ὅςrranp
καίc µανθάνωviaa2p καίc παραλαµβάνωviaa2p καίc ἀκούωviaa2p καίc ὁράωviaa2p ἐνp ἐγώrpd-s
οὗτοςrdanp πράσσωvipa2p καίc ὁdnms θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs εἰµίvifx3s µετάp σύrpg-p .
v.10 χαίρωviao1s δέc ἐνp κύριοςndms µεγάλωςbo ὅτιc ἤδηbo ποτέxo ἀναθάλλωviaa2p ὁdans
ὑπέρp ἐγώrpg-s φρονέωvnpa ἐπίp ὅςrrdns καίc φρονέωviia2p ἀκαιρέοµαιviin2p δέc . v.11 οὐxo
ὅτιc κατάp ὑστέρησιςnafs λέγωvipa1s ἐγώrpn-s γάρc µανθάνωviaa1s ἐνp ὅςrrdmp εἰµίvipx1s
αὐτάρκηςanmsn εἰµίvnpx . v.12 οἶδαvixa1s καίc ταπεινόωvnpp οἶδαvixa1s καίc περισσεύωvnpa ἐνp
πᾶςadmsn καίc ἐνp πᾶςadmpn µυέωvixp1s καίc χορτάζωvnpp καίc πεινάωvnpa καίc περισσεύωvnpa
καίc ὑστερέωvnpp . v.13 πᾶςaanpn ἰσχύωvipa1s ἐνp ὁddms ἐνδυναµόωvppadms ἐγώrpa-s
Χριστόςndms . v.14 πλήνbo καλῶςbo ποιέωviaa2p συγκοινωνέωvpaanmp ἐγώrpg-s ὁddfs θλῖψιςndfs .
v.15 οἶδαvixa2p δέc καίc σύrpn-p Φιλιππήσιοςnvmp ὅτιc ἐνp ἀρχήndfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns
ὅτεbo ἐξέρχοµαιviaa1s ἀπόp Μακεδονίαngfs οὐδείςanfsn ἐγώrpd-s ἐκκλησίαnnfs κοινωνέωviaa3s
εἰςp λόγοςnams δόσιςngfs καίc λῆµψιςngfs εἰqo µήxo σύrpn-p µόνοςanmpn . v.16 ὅτιc καίc
ἐνp Θεσσαλονίκηndfs καίc ἅπαξbo καίc δίςbo εἰςp ὁdafs χρείαnafs ἐγώrpd-s πέµπωviaa2p .
v.17 οὐxo ὅτιc ἐπιζητέωvipa1s ὁdans δόµαnans ἀλλάc ἐπιζητέωvipa1s ὁdams καρπόςnams ὁdams
πλεονάζωvppaams εἰςp λόγοςnams σύrpg-p .
569 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 4. 19–23
ρισσεύω, πεπλήρωµαι, δεξάµενος παρὰ ᾿Επαφροδίτου τὰ παρ΄
ὑµῶν, ὀσµὴν εὐωδίας, θυσίαν δεκτήν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ. ῾Ο 19
δὲ Θεός µου πληρώσει πᾶσαν χρείαν ὑµῶν κατὰ τὸν πλοῦτον
αὐτοῦ ἐν δόξῃ, ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. τῷ δὲ Θεῷ καὶ πατρὶ ἡµῶν 20
ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ἀµήν. ᾿Ασπάσασθε πάντα 21
ἅγιον ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. ἀσπάζονται ὑµᾶς οἱ σὺν ἐµοὶ ἀδελφοί.
ἀσπάζονται ὑµᾶς πάντες οἱ ἅγιοι, µάλιστα δὲ οἱ ἐκ τῆς Καίσα- 22
ρος οἰκίας. ῾Η χάρις τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ 23
πάντων υµῶν. ἀµην. πρός Φιλιππησίους ἐγράφη ἀπό ῾Ρώµης
δι΄ ᾿Επαφροδίτου.

v.18 ἀπέχωvipa1s δέc πᾶςaanpn καίc περισσεύωvipa1s πληρόωvixp1s δέχοµαιvpadnms

παράp ᾿Επαφρόδιτοςngms ὁdanp παράp σύrpg-p ὀσµήnafs εὐωδίαngfs θυσίαnafs δεκτόςaafsn
εὐάρεστοςaafsn ὁddms θεόςndms . v.19 ὁdnms δέc θεόςnnms ἐγώrpg-s πληρόωvifa3s πᾶςaafsn
χρείαnafs σύrpg-p κατάp ὁdams πλοῦτοςnams αὐτόςrpgms ἐνp δόξαndfs ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms . v.20 ὁddms δέc θεόςndms καίc πατήρndms ἐγώrpg-p ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp
ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.21 ἀσπάζοµαιvdad2p πᾶςaamsn ἅγιοςaamsn
p ndms ndms vipn3p
ἐν Χριστός ᾿Ιησοῦς ἀσπάζοµαι σύrpa-p ὁdnmp σύνp ἐγώrpd-s ἀδελφόςnnmp .
v.22 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p πᾶςanmpn ὁdnmp ἅγιοςanmpn µάλισταbo δέc ὁdnmp ἐκp ὁdgfs
Καῖσαρngms οἰκίαngfs . v.23 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth πρόςp Φιλιππήσιοςnamp γράφωviap3s ἀπόp
῾Ρώµηngfs διάp ᾿Επαφρόδιτοςngms .
 Η ΠΡΟΣ ΚΟΛΑΣΣΑΕΙΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ
1 Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος Θεοῦ, καὶ
2 Τιµόθεος ὁ ἀδελφὸς, τοῖς ἐν Κολοσσαῖς ἁγίοις καὶ πιστοῖς ἀ-
δελφοῖς ἐν Χριστῷ, χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς
3 ἡµῶν καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Εὐχαριστοῦµεν τῷ Θεῷ
καὶ πατρὶ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, πάντοτε περὶ ὑ-
4 µῶν προσευχόµενοι, ἀκούσαντες τὴν πίστιν ὑµῶν ἐν Χριστῷ
5 ᾿Ιησοῦ, καὶ τὴν ἀγάπην τἣν εἰς πάντας τοὺς ἁγίους, διὰ τὴν ἐλ-
πίδα τὴν ἀποκειµένην ὑµῖν ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἣν προηκούσατε
6 ἐν τῷ λόγῳ τῆς ἀληθείας τοῦ εὐαγγελίου, τοῦ παρόντος εἰς
ὑµᾶς, καθὼς καὶ ἐν παντὶ τῷ κόσµῳ, καὶ ἐστὶ καρποφορούµε-
νον, καθὼς καὶ ἐν ὑµῖν, ἀφ΄ ἧς ἡµέρας ἠκούσατε καὶ ἐπέγνωτε
7 τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ, καθὼς καί ἐµάθετε ἀπὸ ᾿Επα-
φρᾶ τοῦ ἀγαπητοῦ συνδούλου ἡµῶν, ὅς ἐστι πιστὸς ὑπὲρ ὑµῶν
8 διάκονος τοῦ Χριστοῦ, ὁ καὶ δηλώσας ἡµῖν τὴν ὑµῶν ἀγάπην
9 ἐν Πνεύµατι. ∆ιὰ τοῦτο καὶ ἡµεῖς, ἀφ΄ ἧς ἡµέρας ἠκούσαµεν,
οὐ παυόµεθα ὑπὲρ ὑµῶν προσευχόµενοι, καὶ αἰτούµενοι ἵνα
πληρωθῆτε τὴν ἐπίγνωσιν τοῦ θελήµατος αὐτοῦ ἐν πάσῃ σοφίᾳ
10 καὶ συνέσει πνευµατικῇ, περιπατῆσαι ὑµᾶς ἀξίως τοῦ Κυρίου
εἰς πᾶσαν ἀρεσκείαν, ἐν παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ καρποφοροῦντες

1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns θεόςngms καίc

Τιµόθεοςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms . v.2 ὁddmp ἐνp Κολοσσαίndfp ἅγιοςadmpn καίc πιστόςadmpn
ἀδελφόςndmp ἐνp Χριστόςndms χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms
ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐχαριστέωvipa1p ὁddms θεόςndms
c ndms dgms ngms rpg-p ngms
καί πατήρ ὁ κύριος ἐγώ ᾿Ιησοῦς Χριστόςngms πάντοτεbo περίp σύrpg-p
προσεύχοµαιvppnnmp . v.4 ἀκούωvpaanmp ὁdafs πίστιςnafs σύrpg-p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms
καίc ὁdafs ἀγάπηnafs ὁdafs εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἅγιοςaampn . v.5 διάp ὁdafs ἐλπίςnafs ὁdafs
ἀπόκειµαιvppnafs σύrpd-p ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp ὅςrrafs προακούωviaa2p ἐνp ὁddms λόγοςndms
ὁdgfs ἀλήθειαngfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.6 ὁdgns πάρειµιvppxgns εἰςp σύrpa-p καθώςbo καίc
ἐνp πᾶςadmsn ὁddms κόσµοςndms καίc εἰµίvipx3s καρποφορέωvppmnns καθώςbo καίc ἐνp σύrpd-p
ἀπόp ὅςrrgfs ἡµέραngfs ἀκούωviaa2p καίc ἐπιγινώσκωviaa2p ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms ἐνp
ἀλήθειαndfs . v.7 καθώςbo καίc µανθάνωviaa2p ἀπόp ᾿Επαφρᾶςngms ὁdgms ἀγαπητόςagmsn
σύνδουλοςngms ἐγώrpg-p ὅςrrnms εἰµίvipx3s πιστόςanmsn ὑπέρp σύrpg-p διάκονοςnnms ὁdgms
Χριστόςngms . v.8 ὁdnms καίc δηλόωvpaanms ἐγώrpd-p ὁdafs σύrpg-p ἀγάπηnafs ἐνp πνεῦµαndns .
v.9 διάp οὗτοςrdans καίc ἐγώrpn-p ἀπόp ὅςrrgfs ἡµέραngfs ἀκούωviaa1p οὐxo παύωvipm1p ὑπέρp
σύrpg-p προσεύχοµαιvppnnmp καίc αἰτέωvppmnmp ἵναc πληρόωvsap2p ὁdafs ἐπίγνωσιςnafs ὁdgns
θέληµαngns αὐτόςrpgms ἐνp πᾶςadfsn σοφίαndfs καίc σύνεσιςndfs πνευµατικόςadfsn .
571 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 1. 11–22
καὶ αὐξανόµενοι εἰς τὴν ἐπιγνώσιν τοῦ Θεοῦ, ἐν πάσῃ δυνά- 11
µει δυναµούµενοι κατὰ τὸ κράτος τῆς δόξης αὐτοῦ, εἰς πᾶσαν
ὑποµονὴν καὶ µακροθυµίαν, µετὰ χαρᾶς, εὐχαριστοῦντες τῷ 12
πατρὶ τῷ ἱκανώσαντι ἡµᾶς εἰς τὴν µερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων
ἐν τῷ φωτί, ὃς ἐρρύσατο ἡµᾶς ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους, 13
καὶ µετέστησεν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ,
ἐν ᾧ ἔχοµεν τὴν ἀπολύτρωσιν διὰ τοῦ αἵµατος αὐτοῦ, τὴν ἄ- 14
φεσιν τῶν ἁµαρτιῶν, ὅς ἐστιν εἰκὼν τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, 15
πρωτότοκος πάσης κτίσεως, ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα, τὰ 16
ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα,
εἴτε θρόνοι, εἴτε κυριότητες, εἴτε ἀρχαὶ, εἴτε ἐξουσίαι, τὰ πάντα
δι΄ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται, καὶ αὐτός ἐστι πρὸ πάντων, 17
καὶ τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε. καὶ αὐτός ἐστιν ἡ κεφα- 18
λὴ τοῦ σώµατος, τῆς ἐκκλησίας, ὅς ἐστιν ἀρχή, πρωτότοκος
ἐκ τῶν νεκρῶν, ἵνα γένηται ἐν πᾶσιν αὐτὸς πρωτεύων, ὅτι ἐν 19
αὐτῷ εὐδόκησε πᾶν τὸ πλήρωµα κατοικῆσαι, καὶ δι΄ αὐτοῦ 20
ἀποκαταλλάξαι τὰ πάντα εἰς αὐτόν, εἰρηνοποιήσας διὰ τοῦ αἵ-
µατος τοῦ σταυροῦ αὐτοῦ, δι΄ αὐτοῦ, εἴτε τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, εἴτε
τὰ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. καὶ ὑµᾶς ποτε ὄντας ἀπηλλοτριωµένους 21
καὶ ἐχθροὺς τῇ διανοίᾳ ἐν τοῖς ἔργοις τοῖς πονηροῖς, νυνί δέ
ἀποκατήλλαξεν. ἐν τῷ σώµατι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ διὰ τοῦ θα- 22

v.10 περιπατέωvnaa σύrpa-p ἀξίωςbo ὁdgms κύριοςngms εἰςp πᾶςaafsn ἀρεσκείαnafs ἐνp πᾶςadnsn
ἔργονndns ἀγαθόςadnsn καρποφορέωvppanmp καίc αὐξάνωvpppnmp εἰςp ὁdafs ἐπίγνωσιςnafs
ὁdgms θεόςngms . v.11 ἐνp πᾶςadfsn δύναµιςndfs δυναµόωvpppnmp κατάp ὁdans κράτοςnans
ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms εἰςp πᾶςaafsn ὑποµονήnafs καίc µακροθυµίαnafs µετάp χαράngfs .
v.12 εὐχαριστέωvppanmp ὁddms πατήρndms ὁddms ἱκανόωvpaadms ἐγώrpa-p εἰςp ὁdafs µερίςnafs
ὁdgms κλῆροςngms ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἐνp ὁddns φῶςndns . v.13 ὅςrrnms ῥύοµαιvian3s ἐγώrpa-p
ἐκp ὁdgfs ἐξουσίαngfs ὁdgns σκότοςngns καίc µεθίστηµιviaa3s εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms
υἱόςngms ὁdgfs ἀγάπηngfs αὐτόςrpgms . v.14 ἐνp ὅςrrdms ἔχωvipa1p ὁdafs ἀπολύτρωσιςnafs διάp
ὁdgns αἷµαngns αὐτόςrpgms ὁdafs ἄφεσιςnafs ὁdgfp ἁµαρτίαngfp . v.15 ὅςrrnms εἰµίvipx3s εἰκώνnnfs
ὁdgms θεόςngms ὁdgms ἀόρατοςagmsn πρωτότοκοςanmsn πᾶςagfsn κτίσιςngfs . v.16 ὅτιc ἐνp
rpdms viap3s dnnp annpn dnnp p ddmp ndmp c dnnp
αὐτός κτίζω ὁ πᾶς ὁ ἐν ὁ οὐρανός καί ὁ ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
ὁdnnp ὁρατόςannpn καίc ὁdnnp ἀόρατοςannpn εἴτεc θρόνοςnnmp εἴτεc κυριότηςnnfp εἴτεc ἀρχήnnfp
εἴτεc ἐξουσίαnnfp ὁdnnp πᾶςannpn διάp αὐτόςrpgms καίc εἰςp αὐτόςrpams κτίζωvixp3s . v.17 καίc
αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s πρόp πᾶςagmpn καίc ὁdnnp πᾶςannpn ἐνp αὐτόςrpdms συνίστηµιvixa3s .
v.18 καίc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ὁdnfs κεφαλήnnfs ὁdgns σῶµαngns ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὅςrrnms
εἰµίvipx3s ἀρχήnnfs πρωτότοκοςanmsn ἐκp ὁdgmp νεκρόςagmpn ἵναc γίνοµαιvsad3s ἐνp πᾶςadnpn
αὐτόςrpnms πρωτεύωvppanms . v.19 ὅτιc ἐνp αὐτόςrpdms εὐδοκέωviaa3s πᾶςannsn ὁdnns
πλήρωµαnnns κατοικέωvnaa . v.20 καίc διάp αὐτόςrpgms ἀποκαταλλάσσωvnaa ὁdanp πᾶςaanpn
εἰςp αὐτόςrpams εἰρηνοποιέωvpaanms διάp ὁdgns αἷµαngns ὁdgms σταυρόςngms αὐτόςrpgms διάp
αὐτόςrpgms εἴτεc ὁdanp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἴτεc ὁdanp ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.21 καίc σύrpa-p
ποτέxo εἰµίvppxamp ἀπαλλοτριόωvpxpamp καίc ἐχθρόςaampn ὁddfs διάνοιαndfs ἐνp ὁddnp ἔργονndnp
ὁddnp πονηρόςadnpn νυνίbo δέc ἀποκαταλλάσσωviaa3s .
 1. 23–2. 2 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 572
νάτου παραστῆσαι ὑµᾶς ἁγίους καὶ ἀµώµους καὶ ἀνεγκλήτους
23 κατενώπιον αὐτοῦ. εἴγε ἐπιµένετε τῇ πίστει τεθεµελιωµένοι
καὶ ἑδραῖοι, καὶ µὴ µετακινούµενοι ἀπὸ τῆς ἐλπίδος τοῦ εὐ-
αγγελίου οὗ ἠκούσατε, τοῦ κηρυχθέντος ἐν πάσῃ τῇ κτίσει τῇ
24 ὑπὸ τὸν οὐρανόν, οὗ ἐγενόµην ἐγὼ Παῦλος διάκονος. ῞Ος
νῦν χαίρω ἐν τοῖς παθήµασι µου ὑπὲρ ὑµῶν, καὶ ἀνταναπλη-
ρῶ τὰ ὑστερήµατα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ σαρκί µου
25 ὑπὲρ τοῦ σώµατος αὐτοῦ, ὅ ἐστιν ἡ ἐκκλησία, ἧς ἐγενόµην
ἐγὼ διάκονος, κατὰ τὴν οἰκονοµίαν τοῦ Θεοῦ τὴν δοθεῖσάν µοι
26 εἰς ὑµᾶς, πληρῶσαι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, τὸ µυστήριον τὸ ἀ-
ποκεκρυµµένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν, νυνὶ δὲ
27 ἐφανερώθη τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ, οἷς ἠθέλησεν ὁ Θεὸς γνωρίσαι
τίς ὁ πλοῦτος τῆς δόξης τοῦ µυστηρίου τούτου ἐν τοῖς ἔθνεσιν,
28 ὅς ἐστι Χριστὸς ἐν ὑµῖν, ἡ ἐλπὶς τῆς δόξης, ὃν ἡµεῖς καταγγέλ-
λοµεν, νουθετοῦντες πάντα ἄνθρωπον, καὶ διδάσκοντες πάντα
ἄνθρωπον ἐν πάσῃ σοφίᾳ, ἵνα παραστήσωµεν πάντα ἄνθρωπον
29 τέλειον ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, εἰς ὃ καὶ κοπιῶ, ἀγωνιζόµενος κατὰ
τὴν ἐνέργειαν αὐτοῦ, τὴν ἐνεργουµένην ἐν ἐµοὶ ἐν δυνάµει.
2 Θέλω γὰρ ὑµᾶς εἰδέναι ἡλίκον ἀγῶνα ἔχω περὶ ὑµῶν καὶ τῶν
ἐν Λαοδικείᾳ, καὶ ὅσοι οὐχ ἑώρακασι τὸ πρόσωπόν µου ἐν σαρ-
2 κί, ἵνα παρακληθῶσιν αἱ καρδίαι αὐτῶν, συµβιβασθέντων ἐν
ἀγάπῃ, καὶ εἰς πάντα πλοῦτον τῆς πληροφορίας τῆς συνέσεως,

v.22 ἐνp ὁddns σῶµαndns ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms διάp ὁdgms θάνατοςngms παρίστηµιvnaa
σύrpa-p ἅγιοςaampn καίc ἄµωµοςaampn καίc ἀνέγκλητοςaampn κατενώπιονp αὐτόςrpgms .
v.23 εἴ&γεqo ἐπιµένωvipa2p ὁddfs πίστιςndfs θεµελιόωvpxpnmp καίc ἑδραῖοςanmpn καίc µήxo
µετακινέωvpppnmp ἀπόp ὁdgfs ἐλπίςngfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns ὅςrrgns ἀκούωviaa2p ὁdgns
κηρύσσωvpapgns ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs κτίσιςndfs ὁddfs ὑπόp ὁdams οὐρανόςnams ὅςrrgns γίνοµαιviad1s
ἐγώrpn-s Παῦλοςnnms διάκονοςnnms . v.24 ὅςrrnms νῦνbo χαίρωvipa1s ἐνp ὁddnp πάθηµαndnp
ἐγώrpg-s ὑπέρp σύrpg-p καίc ἀνταναπληρόωvipa1s ὁdanp ὑστέρηµαnanp ὁdgfp θλῖψιςngfp ὁdgms
Χριστόςngms ἐνp ὁddfs σάρξndfs ἐγώrpg-s ὑπέρp ὁdgns σῶµαngns αὐτόςrpgms ὅςrrnns εἰµίvipx3s ὁdnfs
ἐκκλησίαnnfs . v.25 ὅςrrgfs γίνοµαιviad1s ἐγώrpn-s διάκονοςnnms κατάp ὁdafs οἰκονοµίαnafs
dgms ngms dafs
ὁ θεός ὁ δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-s εἰςp σύrpa-p πληρόωvnaa ὁdams λόγοςnams ὁdgms
θεόςngms . v.26 ὁdans µυστήριονnans ὁdans ἀποκρύπτωvpxpans ἀπόp ὁdgmp αἰώνngmp καίc
ἀπόp ὁdgfp γενεάngfp νυνίbo δέc φανερόωviap3s ὁddmp ἅγιοςadmpn αὐτόςrpgms . v.27 ὅςrrdmp
θέλωviaa3s ὁdnms θεόςnnms γνωρίζωvnaa τίςrqnms ὅςdnms πλοῦτοςnnms ὁdgfs δόξαngfs ὁdgns
µυστήριονngns οὗτοςrdgns ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp ὅςrrnms εἰµίvipx3s Χριστόςnnms ἐνp σύrpd-p
ὁdnfs ἐλπίςnnfs ὁdgfs δόξαngfs . v.28 ὅςrrams ἐγώrpn-p καταγγέλλωvipa1p νουθετέωvppanmp
aamsn nams
πᾶς ἄνθρωπος καί διδάσκωvppanmp πᾶςaamsn ἄνθρωποςnams ἐνp πᾶςadfsn σοφίαndfs
c

ἵναc παρίστηµιvsaa1p πᾶςaamsn ἄνθρωποςnams τέλειοςaamsn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .

v.29 εἰςp ὅςrrans καίc κοπιάωvipa1s ἀγωνίζοµαιvppnnms κατάp ὁdafs ἐνέργειαnafs αὐτόςrpgms
ὁdafs ἐνεργέωvppmafs ἐνp ἐγώrpd-s ἐνp δύναµιςndfs . 2. v.1 θέλωvipa1s γάρc σύrpa-p οἶδαvnxa
aamsn nams vipa1s p rpg-p c dgmp
ἡλίκος ἀγών ἔχω περί σύ καί ὁ ἐνp Λαοδίκειαndfs καίc ὅσοςrcnmp
οὐxo ὁράωvixa3p ὁdans πρόσωπονnans ἐγώrpg-s ἐνp σάρξndfs .
573 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 2. 3–13
εἰς ἐπίγνωσιν τοῦ µυστηρίου τοῦ Θεοῦ καὶ πατρὸς καὶ τοῦ Χρι-
στοῦ, ἐν ᾧ εἰσὶ πάντες οἱ θησαυροὶ τῆς σοφίας καὶ τῆς γνώσεως 3
ἀπόκρυφοι. τοῦτο δὲ λέγω, ἵνα µή τις ὑµᾶς παραλογίζηται ἐν 4
πιθανολογίᾳ. εἰ γὰρ καὶ τῇ σαρκὶ ἄπειµι, ἀλλὰ τῷ πνεύµατι 5
σὺν ὑµῖν εἰµι, χαίρων καὶ βλέπων ὑµῶν τὴν τάξιν, καὶ τὸ στε-
ρέωµα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως ὑµῶν. ῾Ως οὖν παρελάβετε τὸν 6
Χριστὸν ᾿Ιησοῦν τὸν Κύριον, ἐν αὐτῷ περιπατεῖτε, ἐρριζωµένοι 7
καὶ ἐποικοδοµούµενοι ἐν αὐτῷ, καὶ βεβαιούµενοι ἐν τῇ πίστει,
καθὼς ἐδιδάχθητε, περισσεύοντες ἐν αὐτῇ ἐν εὐχαριστίᾳ. βλέ- 8
πετε µή τις ὑµᾶς ἔσται ὁ συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφίας καὶ
κενῆς ἀπάτης, κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώπων, κατὰ τὰ
στοιχεῖα τοῦ κόσµου, καὶ οὐ κατὰ Χριστόν, ὅτι ἐν αὐτῷ κατοι- 9
κεῖ πᾶν τὸ πλήρωµα τῆς θεότητος σωµατικῶς, καὶ ἐστὲ ἐν αὐτῷ 10
πεπληρωµένοι, ὅς ἐστιν ἡ κεφαλὴ πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας,
ἐν ᾧ καὶ περιετµήθητε περιτοµῇ ἀχειροποιήτῳ, ἐν τῇ ἀπεκδύ- 11
σει τοῦ σώµατος τῶν ἁµαρτιῶν τῆς σαρκός, ἐν τῇ περιτοµῇ τοῦ
Χριστοῦ, συνταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βαπτίσµατι, ἐν ᾧ καὶ συνη- 12
γέρθητε διὰ τῆς πίστεως τῆς ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἐγείραντος
αὐτὸν ἐκ τῶν νεκρῶν. καὶ ὑµᾶς νεκροὺς ὄντας ἐν τοῖς παρα- 13
πτώµασι καὶ τῇ ἀκροβυστίᾳ τῆς σαρκὸς ὑµῶν, συνεζωοποίησε

v.2 ἵναc παρακαλέωvsap3p ὁdnfp καρδίαnnfp αὐτόςrpgmp συµβιβάζωvpapgmp ἐνp ἀγάπηndfs καίc
εἰςp πᾶςaamsn πλοῦτοςnams ὁdgfs πληροφορίαngfs ὁdgfs σύνεσιςngfs εἰςp ἐπίγνωσιςnafs
ὁdgns µυστήριονngns ὁdgms θεόςngms καίc πατήρngms καίc ὁdgms Χριστόςngms .
v.3 ἐνp ὅςrrdms εἰµίvipx3p πᾶςanmpn ὁdnmp θησαυρόςnnmp ὁdgfs σοφίαngfs καίc ὁdgfs
γνῶσιςngfs ἀπόκρυφοςanmpn . v.4 οὗτοςrdans δέc λέγωvipa1s ἵναc µήxo τίςrinms σύrpa-p
παραλογίζοµαιvspn3s ἐνp πιθανολογίαndfs . v.5 εἰqo γάρc καίc ὁddfs σάρξndfs ἄπειµιvipx1s
ἀλλάc ὁddns πνεῦµαndns σύνp σύrpd-p εἰµίvipx1s χαίρωvppanms καίc βλέπωvppanms σύrpg-p
ὁdafs τάξιςnafs καίc ὁdans στερέωµαnans ὁdgfs εἰςp Χριστόςnams πίστιςngfs σύrpg-p . v.6 ὡςbo
οὖνc παραλαµβάνωviaa2p ὁdams Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams ὁdams κύριοςnams ἐνp αὐτόςrpdms
περιπατέωvdpa2p . v.7 ῥιζόωvpxpnmp καίc ἐποικοδοµέωvpppnmp ἐνp αὐτόςrpdms καίc
βεβαιόωvpppnmp ἐνp ὁddfs πίστιςndfs καθώςbo διδάσκωviap2p περισσεύωvppanmp ἐνp αὐτόςrpdfs ἐνp
εὐχαριστίαndfs . v.8 βλέπωvdpa2p µήxo τι-σρινµσ σύrpa-p εἰµίvifx3s ὁdnms συλαγωγέωvppanms
διάp ὁdgfs φιλοσοφίαngfs καίc κενόςagfsn ἀπάτηngfs κατάp ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp
ἄνθρωποςngmp κατάp ὁdanp στοιχεῖονnanp ὁdgms κόσµοςngms καίc οὐxo κατάp Χριστόςnams .
v.9 ὅτιc ἐνp αὐτόςrpdms κατοικέωvipa3s πᾶςannsn ὁdnns πλήρωµαnnns ὁdgfs θεότηςngfs
σωµατικῶςbo . v.10 καίc εἰµίvipx2p ἐνp αὐτόςrpdms πληρόωvpxpnmp ὅςrrnms εἰµίvipx3s ὁdnfs
κεφαλήnnfs πᾶςagfsn ἀρχήngfs καίc ἐξουσίαngfs . v.11 ἐνp ὅςrrdms καίc περιτέµνωviap2p
ndfs adfsn p ddfs
περιτοµή ἀχειροποίητος ἐν ὁ ἀπέκδυσιςndfs ὁdgns σῶµαngns ὁdgfp ἁµαρτίαngfp
ὁdgfs σάρξngfs ἐνp ὁddfs περιτοµήndfs ὁdgms Χριστόςngms . v.12 συνθάπτωvpapnmp αὐτόςrpdms
ἐνp ὁddns βάπτισµαndns ἐνp ὅςrrdms καίc συνεγείρωviap2p διάp ὁdgfs πίστιςngfs ὁdgfs ἐνέργειαngfs
ὁdgms θεόςngms ὁdgms ἐγείρωvpaagms αὐτόςrpams ἐκp ὁdgmp νεκρόςagmpn .
 2. 14–3. 2 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 574
14 σὺν αὐτῷ, χαρισάµενος ὑµῖν πάντα τὰ παραπτώµατα, ἐξαλεί-
ψας τὸ καθ΄ ἡµῶν χειρόγραφον τοῖς δόγµασιν, ὃ ἦν ὑπεναντίον
ἡµῖν, καὶ αὐτὸ ἦρκεν ἐκ τοῦ µέσου, προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυ-
15 ρῷ, ἀπεκδυσάµενος τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, ἐδειγµάτισεν
16 ἐν παρρησίᾳ, θριαµβεύσας αὐτοὺς ἐν αὐτῷ. Μὴ οὖν τις ὑµᾶς
κρινέτω ἐν βρώσει ἢ ἐν πόσει, ἢ ἐν µέρει ἑορτῆς ἢ νουµηνίας
17 ἢ σαββάτων, ἅ ἐστι σκιὰ τῶν µελλόντων, τὸ δὲ σῶµα τοῦ Χρι-
18 στοῦ. µηδεὶς ὑµᾶς καταβραβευέτω θέλων ἐν ταπεινοφροσύνῃ
καὶ θρησκείᾳ τῶν ἀγγέλων, ἃ µὴ ἑώρακεν ἐµβατεύων, εἰκῇ φυ-
19 σιούµενος ὑπὸ τοῦ νοὸς τῆς σαρκὸς αὐτοῦ, καὶ οὐ κρατῶν
τὴν κεφαλήν, ἐξ οὗ πᾶν τὸ σῶµα, διὰ τῶν ἁφῶν καὶ συνδέσµων
ἐπιχορηγούµενον καὶ συµβιβαζόµενον, αὔξει τὴν αὔξησιν τοῦ
20 Θεοῦ. Εἰ οὖν ἀπεθάνετε σὺν τῷ Χριστῷ, ἀπὸ τῶν στοιχείων τοῦ
21 κόσµου, τί ὡς ζῶντες ἐν κόσµῳ δογµατίζεσθε, Μὴ ἅψῃ, µηδὲ
22 γεύσῃ, µηδὲ θίγῃς. ἅ ἐστι πάντα εἰς φθορὰν τῇ ἀποχρήσει,
23 κατὰ τὰ ἐντάλµατα καὶ διδασκαλίας τῶν ἀνθρώπων· ἅτινά ἐστι
λόγον µὲν ἔχοντα σοφίας ἐν ἐθελοθρησκεία καὶ ταπεινοφροσύ-
νῃ καὶ ἀφειδίᾳ σώµατος, οὐκ ἐν τιµῇ τινι πρὸς πλησµονὴν τῆς
σαρκός.
3 Εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ, τὰ ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστός
2 ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήµενος. τὰ ἄνω φρονεῖτε, µὴ τὰ

v.13 καίc σύrpa-p νεκρόςaampn εἰµίvppxamp ἐνp ὁddnp παράπτωµαndnp καίc ὁddfs ἀκροβυστίαndfs
ὁdgfs σάρξngfs σύrpg-p συζωοποιέωviaa3s σύνp αὐτόςrpdms χαρίζοµαιvpadnms σύrpd-p πᾶςaanpn
ὁdanp παράπτωµαnanp . v.14 ἐξαλείφωvpaanms ὁdans κατάp ἐγώrpg-p χειρόγραφονnans ὁddnp
δόγµαndnp ὅςrrnns εἰµίviix3s ὑπεναντίοςannsn ἐγώrpd-p καίc αὐτόςrpans αἴρωvixa3s ἐκp ὁdgns
µέσοςagnsn προσηλόωvpaanms αὐτόςrpans ὁddms σταυρόςndms . v.15 ἀπεκδύοµαιvpadnms
dafp nafp c dafp nafp viaa3s
ὁ ἀρχή καί ὁ ἐξουσία δειγµατίζω ἐν παρρησίαndfs θριαµβεύωvpaanms
p

αὐτόςrpamp ἐνp αὐτόςrpdns . v.16 µήxo οὖνc τι-σρινµσ σύrpa-p κρίνωvdpa3s ἐνp βρῶσιςndfs
ἤxo ἐνp πόσιςndfs ἤxo ἐνp µέροςndns ἑορτήngfs ἤxo νεοµηνίαngfs ἤxo σάββατονngnp .
v.17 ὅςrrnnp εἰµίvipx3s σκιάnnfs ὁdgnp µέλλωvppagnp ὁdnns δέc σῶµαnnns ὁdgms Χριστόςngms .
v.18 µηδείςanmsn σύrpa-p καταβραβεύωvdpa3s θέλωvppanms ἐνp ταπεινοφροσύνηndfs καίc
θρησκείαndfs ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὅςrranp µήxo ὁράωvixa3s ἐµβατεύωvppanms εἰκῇbo
φυσιόωvpppnms ὑπόp ὁdgms νοῦςngms ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms . v.19 καίc οὐxo κρατέωvppanms
ὁdafs κεφαλήnafs ἐκp ὅςrrgms πᾶςannsn ὁdnns σῶµαnnns διάp ὁdgfp ἁφήngfp καίc σύνδεσµοςngmp
ἐπιχορηγέωvpppnns καίc συµβιβάζωvpppnns αὐξάνωvipa3s ὁdafs αὔξησιςnafs ὁdgms θεόςngms .
v.20 εἰqo οὖνc ἀποθνῄσκωviaa2p σύνp ὁddms Χριστόςndms ἀπόp ὁdgnp στοιχεῖονngnp ὁdgms
κόσµοςngms τίςrqans ὡςbo ζάωvppanmp ἐνp κόσµοςndms δογµατίζωvipp2p . v.21 µήxo ἅπτωvsam2s
µηδέc γεύοµαιvsad2s µηδέc θιγγάνωvsaa2s . v.22 ὅςrrnnp εἰµίvipx3s πᾶςannpn εἰςp φθοράnafs
ddfs ndfs p danp nanp
ὁ ἀπόχρησις κατά ὁ ἔνταλµα καίc διδασκαλίαnafp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp .
v.23 ὅστιςrrnnp εἰµίvipx3s λόγοςnams µένxo ἔχωvppannp σοφίαngfs ἐνp ἐθελοχρησκίαndfs
καίc ταπεινοφροσύνηndfs καίc ἀφειδίαndfs σῶµαngns οὐxo ἐνp τιµήndfs τι-σριδφσ πρόςp
πλησµονήnafs ὁdgfs σάρξngfs . 3. v.1 εἰqo οὖνc συνεγείρωviap2p ὁddms Χριστόςndms ὁdanp ἄνωbo
ζητέωvdpa2p ὅςbo ὁdnms Χριστόςnnms εἰµίvipx3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgms θεόςngms κάθηµαιvppnnms .
575 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 3. 3–15
ἐπὶ τῆς γῆς. ἀπεθάνετε γάρ, καὶ ἡ ζωὴ ὑµῶν κέκρυπται σὺν τῷ 3
Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ. ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡµῶν, τότε 4
καὶ ὑµεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ. Νεκρώσατε οὖν 5
τὰ µέλη ὑµῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐ-
πιθυµίαν κακήν, καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρεία,
δι΄ ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας· 6
ἐν οἷς καὶ ὑµεῖς περιεπατήσατέ ποτε, ὅτε ἐζῆτε ἐν αὔτοις. νυνὶ 7, 8
δὲ ἀπόθεσθε καὶ ὑµεῖς τὰ πάντα, ὀργήν, θυµόν, κακίαν, βλα-
σφηµίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στόµατος ὑµῶν, µὴ ψεύδεσθε 9
εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάµενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς
πράξεσιν αὐτοῦ, καὶ ἐνδυσάµενοι τὸν νέον, τὸν ἀνακαινούµε- 10
νον εἰς ἐπίγνωσιν κατ΄ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν, ὅπου οὐκ 11
ἔνι ῞Ελλην καὶ ᾿Ιουδαῖος, περιτοµὴ καὶ ἀκροβυστία, βάρβαρος,
Σκύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος, ἀλλὰ τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χρι-
στός. ᾿Ενδύσασθε οὖν, ὡς ἐκλεκτοὶ τοῦ Θεοῦ, ἅγιοι καὶ ἠγα- 12
πηµένοι, σπλάγχνα οἰκτιρµῶν, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνην,
πρᾳότητα, µακροθυµίαν, ἀνεχόµενοι ἀλλήλων, καὶ χαριζόµε- 13
νοι ἑαυτοῖς ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ µοµφήν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς
ἐχαρίσατο ὑµῖν, οὕτω καὶ ὑµεῖς, ἐπὶ πᾶσι δὲ τούτοις τὴν ἀγά- 14
πην, ἥτις ἐστι σύνδεσµος τῆς τελειότητος. καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ 15
Θεοῦ βραβευέτω ἐν ταῖς καρδίαις ὑµῶν, εἰς ἣν καὶ ἐκλήθητε

v.2 ὁdanp ἄνωbo φρονέωvdpa2p µήxo ὁdanp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.3 ἀποθνῄσκωviaa2p γάρc καίc
ὁdnfs ζωήnnfs σύrpg-p κρύπτωvixp3s σύνp ὁddms Χριστόςndms ἐνp ὁddms θεόςndms . v.4 ὅτανc
ὁdnms Χριστόςnnms φανερόωvsap3s ὁdnfs ζωήnnfs ἐγώrpg-p τότεbo καίc σύrpn-p σύνp αὐτόςrpdms
φανερόωvifp2p ἐνp δόξαndfs . v.5 νεκρόωvdaa2p οὖνc ὁdanp µέλοςnanp σύrpg-p ὁdanp ἐπίp ὁdgfs
γῆngfs πορνείαnafs ἀκαθαρσίαnafs πάθοςnans ἐπιθυµίαnafs κακόςaafsn καίc ὁdafs πλεονεξίαnafs
ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s εἰδωλολατρίαnnfs . v.6 διάp ὅςrranp ἔρχοµαιvipn3s ὁdnfs ὀργήnnfs ὁdgms
θεόςngms ἐπίp ὁdamp υἱόςnamp ὁdgfs ἀπείθειαngfs . v.7 ἐνp ὅςrrdmp καίc σύrpn-p περιπατέωviaa2p
ποτέxo ὅτεbo ζάωviia2p ἐνp αὐτόςrpdnp . v.8 νυνίbo δέc ἀποτίθηµιvdam2p καίc σύrpn-p
danp aanpn nafs nams nafs
ὁ πᾶς ὀργή θυµός κακία βλασφηµίαnafs αἰσχρολογίαnafs ἐκp ὁdgns
στόµαngns σύrpg-p . v.9 µήxo ψεύδοµαιvdpm2p εἰςp ἀλλήλωνreamp ἀπεκδύοµαιvpadnmp ὁdams
παλαιόςaamsn ἄνθρωποςnams σύνp ὁddfp πρᾶξιςndfp αὐτόςrpgms . v.10 καίc ἐνδύωvpamnmp
ὁdams νέοςaamsn ὁdams ἀνακαινόωvpppams εἰςp ἐπίγνωσιςnafs κατάp εἰκώνnafs ὁdgms κτίζωvpaagms
αὐτόςrpams . v.11 ὅπουbo οὐxo ἔνιvipx3s ῞Ελληνnnms καίc ᾿Ιουδαῖοςanmsn περιτοµήnnfs
καίc ἀκροβυστίαnnfs βάρβαροςanmsn Σκύθηςnnms δοῦλοςnnms ἐλεύθεροςanmsn ἀλλάc ὁdnnp
πᾶςannpn καίc ἐνp πᾶςadnpn Χριστόςnnms . v.12 ἐνδύωvdam2p οὖνc ὡςbo ἐκλεκτόςanmpn
ὁdgms θεόςngms ἅγιοςanmpn καίc ἀγαπάωvpxpnmp σπλάγχνονnanp οἰκτιρµόςngmp χρηστότηςnafs
ταπεινοφροσύνηnafs πραΰτηςnafs µακροθυµίαnafs . v.13 ἀνέχωvppnnmp ἀλλήλωνregmp καίc
χαρίζοµαιvppnnmp ἑαυτοῦrxdmp ἐάνqo τι-σρινµσ πρόςp τι-σριαµσ ἔχωvspa3s µοµφήnafs καθώςbo
καίc ὁdnms Χριστόςnnms χαρίζοµαιviad3s σύrpd-p οὕτωbo καίc σύrpn-p . v.14 ἐπίp πᾶςadnpn δέc
οὗτοςrddnp ὁdafs ἀγάπηnafs ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s σύνδεσµοςnnms ὁdgfs τελειότηςngfs .
 3. 16–4. 2 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 576
16 ἐν ἑνὶ σώµατι, καὶ εὐχάριστοι γίνεσθε. ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ
ἐνοικείτω ἐν ὑµῖν πλουσίως ἐν πάσῃ σοφίᾳ, διδάσκοντες καὶ
νουθετοῦντες ἑαυτοὺς, ψαλµοῖς, καὶ ὕµνοις, καὶ ᾠδαῖς πνευ-
17 µατικαῖς, ἐν χάριτι ᾄδοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑµῶν τῷ Κυρίῳ. καὶ
πᾶν ὅ τι ἂν ποιῆτε, ἐν λόγῳ ἢ ἐν ἔργῳ, πάντα ἐν ὀνόµατι Κυ-
18 ρίου ᾿Ιησοῦ, εὐχαριστοῦντες τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ δι΄ αὐτοῦ. Αἱ
γυναῖκες, ὑποτάσσεσθε τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, ὡς ἀνῆκεν ἐν Κυ-
19 ρίῳ. οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας, καὶ µὴ πικραίνεσθε
20 πρὸς αὐτάς. τὰ τέκνα, ὑπακούετε τοῖς γονεῦσι κατὰ πάντα,
21 τοῦτο γὰρ ἐστιν εὐάρεστόν τῷ Κυρίῳ. οἱ πατέρες, µὴ ἐρεθί-
22 ζετε τὰ τέκνα ὑµῶν, ἵνα µὴ ἀθυµῶσιν. Οἱ δοῦλοι, ὑπακούετε
κατὰ πάντα τοῖς κατὰ σάρκα κυρίοις, µὴ ἐν ὀφθαλµοδουλείαις
ὡς ἀνθρωπάρεσκοι, ἀλλ΄ ἐν ἁπλότητι καρδίας, φοβούµενοι τὸν
23 Θεόν, καὶ πᾶν ὃ τι ἐὰν ποιῆτε, ἐκ ψυχῆς ἐργάζεσθε, ὡς τῷ
24 Κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις, εἰδότες ὅτι ἀπὸ Κυρίου ἀπολήψε-
σθε τὴν ἀνταπόδοσιν τῆς κληρονοµίας, τῷ γὰρ Κυρίῳ Χριστῷ
25 δουλεύετε. ὁ δὲ ἀδικῶν κοµιεῖται ὃ ἠδίκησε, καὶ οὐκ ἔστι
προσωποληψία.
4 οἱ κύριοι, τὸ δίκαιον καὶ τὴν ἰσότητα τοῖς δούλοις παρέ-
2 χεσθε, εἰδότες ὅτι καὶ ὑµεῖς ἔχετε Κύριον ἐν οὐρανοῖς. Τῇ
προσευχῇ προσκαρτερεῖτε, γρηγοροῦντες ἐν αὐτῇ ἐν εὐχαρι-

v.15 καίc ὁdnfs εἰρήνηnnfs ὁdgms θεόςngms βραβεύωvdpa3s ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p
εἰςp ὅςrrafs καίc καλέωviap2p ἐνp εἷςndns σῶµαndns καίc εὐχάριστοςanmpn γίνοµαιvdpn2p .
v.16 ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms Χριστόςngms ἐνοικέωvdpa3s ἐνp σύrpd-p πλουσίωςbo ἐνp πᾶςadfsn
σοφίαndfs διδάσκωvppanmp καίc νουθετέωvppanmp ἑαυτοῦrxamp ψαλµόςndmp καίc ὕµνοςndmp
καίc ᾠδήndfp πνευµατικόςadfpn ἐνp χάριςndfs ᾄδωvppanmp ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-p ὁddms
κύριοςndms . v.17 καίc πᾶςaansn ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo ποιέωvspa2p ἐνp λόγοςndms ἤxo ἐνp
ndns aanpn
ἔργον πᾶς ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms εὐχαριστέωvppanmp ὁddms θεόςndms
καίc πατήρndms διάp αὐτόςrpgms . v.18 ὁdnfp γυνήnnfp ὑποτάσσωvdpm2p ὁddmp ἴδιοςadmpn
ndmp bo viia3s
ἀνήρ ὡς ἀνήκω ἐν κύριοςndms .
p
v.19 ὁdnmp ἀνήρnnmp ἀγαπάωvdpa2p ὁdafp
γυνήnafp καίc µήxo πικραίνωvdpp2p πρόςp αὐτόςrpafp . v.20 ὁdnnp τέκνονnnnp ὑπακούωvdpa2p
ὁddmp γονεύςndmp κατάp πᾶςaanpn οὗτοςrdnns γάρc εἰµίvipx3s εὐάρεστοςannsn ὁddms κύριοςndms .
v.21 ὁdnmp πατήρnnmp µήxo ἐρεθίζωvdpa2p ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-p ἵναc µήxo ἀθυµέωvspa3p .
v.22 ὁdnmp δοῦλοςnnmp ὑπακούωvdpa2p κατάp πᾶςaanpn ὁddmp κατάp σάρξnafs κύριοςndmp
µήxo ἐνp ὀφθαλµοδουλίαndfp ὡςbo ἀνθρωπάρεσκοςanmpn ἀλλάc ἐνp ἁπλότηςndfs καρδίαngfs
φοβέοµαιvppnnmp ὁdams θεόςnams . v.23 καίc πᾶςaansn ὅςrrans τίςrians ἐάνqo ποιέωvspa2p ἐκp
ψυχήngfs ἐργάζοµαιvdpn2p ὡςbo ὁddms κύριοςndms καίc οὐxo ἄνθρωποςndmp . v.24 οἶδαvpxanmp
ὅτιc ἀπόp κύριοςngms ἀπολαµβάνωvifd2p ὁdafs ἀνταπόδοσιςnafs ὁdgfs κληρονοµίαngfs ὁddms
γάρc κύριοςndms Χριστόςndms δουλεύωvipa2p . v.25 ὁdnms δέc ἀδικέωvppanms κοµίζωvifd3s
rrans viaa3s c xo vipx3s
ὅς ἀδικέω καί οὐ εἰµί προσωποληµψίαnnfs . 4. v.1 ὁdnmp κύριοςnnmp
ὁdans δίκαιοςaansn καίc ὁdafs ἰσότηςnafs ὁddmp δοῦλοςndmp παρέχωvdpm2p οἶδαvpxanmp ὅτιc καίc
σύrpn-p ἔχωvipa2p κύριοςnams ἐνp οὐρανόςndmp .
577 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 4. 3–14
στίᾳ, προσευχόµενοι ἅµα καὶ περὶ ἡµῶν, ἵνα ὁ Θεὸς ἀνοίξῃ 3
ἡµῖν θύραν τοῦ λόγου, λαλῆσαι τὸ µυστήριον τοῦ Χριστοῦ, δι΄
ὃ καὶ δέδεµαι, ἵνα φανερώσω αὐτό, ὡς δεῖ µε λαλῆσαι. ἐν 4, 5
σοφίᾳ περιπατεῖτε πρὸς τοὺς ἔξω, τὸν καιρὸν ἐξαγοραζόµενοι.
ὁ λόγος ὑµῶν πάντοτε ἐν χάριτι, ἅλατι ἠρτυµένος, εἰδέναι πῶς 6
δεῖ ὑµᾶς ἑνὶ ἑκάστῳ ἀποκρίνεσθαι. Τὰ κατ΄ ἐµὲ πάντα γνωρί- 7
σει ὑµῖν Τυχικός, ὁ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ πιστὸς διάκονος καὶ
σύνδουλος ἐν Κυρίῳ, ὃν ἔπεµψα πρὸς ὑµᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο, 8
ἵνα γνῷ τὰ περὶ ὑµῶν καὶ παρακαλέσῃ τὰς καρδίας ὑµῶν, σὺν 9
᾿Ονησίµῳ τῷ πιστῷ καὶ ἀγαπητῷ ἀδελφῷ, ὅς ἐστιν ἐξ ὑµῶν.
πάντα ὑµῖν γνωριοῦσιν τὰ ὧδε. ᾿Ασπάζεται ὑµᾶς ᾿Αρίσταρχος 10
ὁ συναιχµάλωτός µου, καὶ Μᾶρκος ὁ ἀνεψιὸς Βαρναβᾶ περὶ
οὗ ἐλάβετε ἐντολάς, ἐὰν ἔλθῃ πρὸς ὑµᾶς, δέξασθε αὐτόν, καὶ 11
᾿Ιησοῦς ὁ λεγόµενος ᾿Ιοῦστος, οἱ ὄντες ἐκ περιτοµῆς, οὗτοι µό-
νοι συνεργοὶ εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, οἵτινες ἐγενήθησάν
µοι παρηγορία. ἀσπάζεται ὑµᾶς ᾿Επαφρᾶς ὁ ἐξ ὑµῶν, δοῦλος 12
Χριστοῦ, πάντοτε ἀγωνιζόµενος ὑπὲρ ὑµῶν ἐν ταῖς προσευχαῖς,
ἵνα στῆτε τέλειοι καὶ πεπληρωµένοι ἐν παντὶ θελήµατι τοῦ θεοῦ.
µαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει ζῆλον πολὺν ὑπὲρ ὑµῶν καὶ τῶν ἐν 13
Λαοδικείᾳ καὶ τῶν ἐν ῾Ιεραπόλει. ἀσπάζεται ὑµᾶς Λουκᾶς ὁ 14

v.2 ὁddfs προσευχήndfs προσκαρτερέωvdpa2p γρηγορέωvppanmp ἐνp αὐτόςrpdfs ἐνp

εὐχαριστίαndfs . v.3 προσεύχοµαιvppnnmp ἅµαbo καίc περίp ἐγώrpg-p ἵναc ὁdnms θεόςnnms
ἀνοίγωvsaa3s ἐγώrpd-p θύραnafs ὁdgms λόγοςngms λαλέωvnaa ὁdans µυστήριονnans ὁdgms
Χριστόςngms διάp ὅςrrans καίc δέωvixp1s . v.4 ἵναc φανερόωvsaa1s αὐτόςrpans ὡςbo δεῖvipq3s
ἐγώrpa-s λαλέωvnaa . v.5 ἐνp σοφίαndfs περιπατέωvdpa2p πρόςp ὁdamp ἔξωbo ὁdams καιρόςnams
ἐξαγοράζωvppmnmp . v.6 ὁdnms λόγοςnnms σύrpg-p πάντοτεbo ἐνp χάριςndfs ἅλαςndns
ἀρτύωvpxpnms οἶδαvnxa πῶςbo δεῖvipq3s σύrpa-p εἷςndms ἕκαστοςadmsn ἀποκρίνοµαιvnpn .
v.7 ὁdanp κατάp ἐγώrpa-s πᾶςaanpn γνωρίζωvifa3s σύrpd-p Τυχικόςnnms ὁdnms ἀγαπητόςanmsn
ἀδελφόςnnms καίc πιστόςanmsn διάκονοςnnms καίc σύνδουλοςnnms ἐνp κύριοςndms .
v.8 ὅςrrams πέµπωviaa1s πρόςp σύrpa-p εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans ἵναc γινώσκωvsaa1s ὁdanp
περίp σύrpg-p καίc παρακαλέωvsaa3s ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p . v.9 σύνp ᾿Ονήσιµοςndms
ὁddms πιστόςadmsn καίc ἀγαπητόςadmsn ἀδελφόςndms ὅςrrnms εἰµίvipx3s ἐκp σύrpg-p πᾶςaanpn
σύrpd-p γνωρίζωvifa3p ὁdanp ὧδεbo . v.10 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p ᾿Αρίσταρχοςnnms ὁdnms
συναιχµάλωτοςanmsn ἐγώrpg-s καίc Μᾶρκοςnnms ὁdnms ἀνεψιόςnnms Βαρναβᾶςngms περίp
ὅςrrgms λαµβάνωviaa2p ἐντολήnafp ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa3s πρόςp σύrpa-p δέχοµαιvdad2p αὐτόςrpams .
v.11 καίc ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms λέγωvpppnms ᾿Ιοῦστοςnnms ὁdnmp εἰµίvppxnmp ἐκp περιτοµήngfs
οὗτοςrdnmp µόνοςanmpn συνεργόςanmpn εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ὅστιςrrnmp
γίνοµαιviao3p ἐγώrpd-s παρηγορίαnnfs . v.12 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p ᾿Επαφρᾶςnnms ὁdnms
p rpg-p nnms ngms
ἐκ σύ δοῦλος Χριστός πάντοτεbo ἀγωνίζοµαιvppnnms ὑπέρp σύrpg-p ἐνp ὁddfp
προσευχήndfp ἵναc ἵστηµιvsaa2p τέλειοςanmpn καίc πληρόωvpxpnmp ἐνp πᾶςadnsn θέληµαndns
ὁdgms θεόςngms . v.13 µαρτυρέωvipa1s γάρc αὐτόςrpdms ὅτιc ἔχωvipa3s ζῆλοςnams πολύςaamsn
ὑπέρp σύrpg-p καίc ὁdgmp ἐνp Λαοδίκειαndfs καίc ὁdgmp ἐνp ῾Ιεράπολιςndfs .
 4. 15–18 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 578
15 ἰατρὸς ὁ ἀγαπητὸς, καὶ ∆ηµᾶς. ἀσπάσασθε τοὺς ἐν Λαοδικείᾳ
ἀδελφοὺς, καὶ Νυµφᾶν, καὶ τὴν κατ΄ οἶκον αὐτοῦ ἐκκλησίαν.
16 καὶ ὅταν ἀναγνωσθῇ παρ΄ ὑµῖν ἡ ἐπιστολή, ποιήσατε ἵνα καὶ ἐν
τῇ Λαοδικέων ἐκκλησίᾳ ἀναγνωσθῇ, καὶ τὴν ἐκ Λαοδικείας ἵνα
17 καὶ ὑµεῖς ἀναγνῶτε. καὶ εἴπατε ᾿Αρχίππῳ, Βλέπε τὴν διακο-
18 νίαν ἣν παρέλαβες ἐν Κυρίῳ, ἵνα αὐτὴν πληροῖς. ῾Ο ἀσπασµὸς
τῇ ἐµῇ χειρὶ Παύλου. µνηµονεύετέ µου τῶν δεσµῶν. ἡ χάρις
µεθ΄ ὑµῶν. ἀµήν. πρός Κολασσαεῖς ἐγράφη ἀπό ῾Ρώµης διά
τυχικοῦ καί ᾿Ονησίµου.

v.14 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p Λουκᾶςnnms ὁdnms ἰατρόςnnms ὁdnms ἀγαπητόςanmsn καίc

∆ηµᾶςnnms . v.15 ἀσπάζοµαιvdad2p ὁdamp ἐνp Λαοδίκειαndfs ἀδελφόςnamp καίc Νύµφαnams
c dafs
καί ὁ κατάp οἶκοςnams αὐτόςrpgms ἐκκλησίαnafs . v.16 καίc ὅτανc ἀναγινώσκωvsap3s
παράp σύrpd-p ὁdnfs ἐπιστολήnnfs ποιέωvdaa2p ἵναc καίc ἐνp ὁddfs Λαοδικεύςngmp ἐκκλησίαndfs
ἀναγινώσκωvsap3s καίc ὁdafs ἐκp Λαοδίκειαngfs ἵναc καίc σύrpn-p ἀναγινώσκωvsaa2p . v.17 καίc
λέγωvdaa2p ῎Αρχιπποςndms βλέπωvdpa2s ὁdafs διακονίαnafs ὅςrrafs παραλαµβάνωviaa2s ἐνp
κύριοςndms ἵναc αὐτόςrpafs πληρόωvspa2s . v.18 ὁdnms ἀσπασµόςnnms ὁddfs ἐµόςrsdfs χείρndfs
Παῦλοςngms µνηµονεύωvdpa2p ἐγώrpg-s ὁdgmp δεσµόςngmp ὁdnfs χάριςnnfs µετάp σύrpg-p ἀµήνth
πρόςp Κολοσσαίnamp γράφωviap3s ἀπόp ῾Ρώµηngfs διάp Τυχικόςngms καίc ᾿Ονήσιµοςngms .
 Η ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ ΠΡΩΤΗ
Παῦλος καὶ Σιλουανὸς καὶ Τιµόθεος, τῇ ἐκκλησίᾳ Θεσσα- 1
λονικέων ἐν Θεῷ πατρὶ, καὶ Κυρίῳ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ, χάρις ὑµῖν
καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν, καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
Εὐχαριστοῦµεν τῷ Θεῷ πάντοτε περὶ πάντων ὑµῶν, µνείαν ὑ- 2
µῶν ποιούµενοι ἐπὶ τῶν προσευχῶν ἡµῶν, ἀδιαλείπτως µνη- 3
µονεύοντες ὑµῶν τοῦ ἔργου τῆς πίστεως, καὶ τοῦ κόπου τῆς
ἀγάπης καὶ τῆς ὑποµονῆς τῆς ἐλπίδος τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιη-
σοῦ Χριστοῦ, ἔµπροσθεν τοῦ Θεοῦ καὶ πατρὸς ἡµῶν, εἰδότες, 4
ἀδελφοὶ ἠγαπηµένοι ὑπὸ Θεοῦ, τὴν ἐκλογὴν ὑµῶν, ὅτι τὸ εὐ- 5
αγγέλιον ἡµῶν οὐκ ἐγενήθη εἰς ὑµᾶς ἐν λόγῳ µόνον, ἀλλὰ καὶ
ἐν δυνάµει, καὶ ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ, καὶ ἐν πληροφορίᾳ πολλῇ,
καθὼς οἴδατε οἷοι ἐγενήθηµεν ἐν ὑµῖν δι΄ ὑµᾶς. καὶ ὑµεῖς 6
µιµηταὶ ἡµῶν ἐγενήθητε καὶ τοῦ Κυρίου, δεξάµενοι τὸν λόγον
ἐν θλίψει πολλῇ µετὰ χαρᾶς Πνεύµατος ῾Αγίου, ὥστε γενέσθαι 7
ὑµᾶς τύπους πᾶσι τοῖς πιστεύουσιν ἐν τῇ Μακεδονίᾳ καὶ τῇ
᾿Αχαΐᾳ. ἀφ΄ ὑµῶν γὰρ ἐξήχηται ὁ λόγος τοῦ Κυρίου οὐ µόνον 8
ἐν τῇ Μακεδονίᾳ καὶ ᾿Αχαΐᾳ, ἀλλὰ καὶ ἐν παντὶ τόπῳ ἡ πίστις
ὑµῶν ἡ πρὸς τὸν Θεὸν ἐξελήλυθεν, ὥστε µὴ χρείαν ἡµᾶς ἔχειν
λαλεῖν τι. αὐτοὶ γὰρ περὶ ἡµῶν ἀπαγγέλλουσιν ὁποίαν εἴσο- 9
δον ἔσχοµεν πρὸς ὑµᾶς, καὶ πῶς ἐπεστρέψατε πρὸς τὸν Θεὸν
1. v.1 Παῦλοςnnms καίc Σιλουανόςnnms καίc Τιµόθεοςnnms ὁddfs ἐκκλησίαndfs
Θεσσαλονικεύςngmp ἐνp θεόςndms πατήρndms καίc κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms
χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.2 εὐχαριστέωvipa1p ὁddms θεόςndms πάντοτεbo περίp πᾶςagmpn
rpg-p nafs rpg-p
σύ µνεία σύ ποιέωvppmnmp ἐπίp ὁdgfp προσευχήngfp ἐγώrpg-p . v.3 ἀδιαλείπτωςbo
µνηµονεύωvppanmp σύrpg-p ὁdgns ἔργονngns ὁdgfs πίστιςngfs καίc ὁdgms κόποςngms ὁdgfs
ἀγάπηngfs καίc ὁdgfs ὑποµονήngfs ὁdgfs ἐλπίςngfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ἔµπροσθενp ὁdgms θεόςngms καίc πατήρngms ἐγώrpg-p . v.4 οἶδαvpxanmp
nvmp vpxpnmp p ngms dafs nafs rpg-p
ἀδελφός ἀγαπάω ὑπό θεός ὁ ἐκλογή σύ . v.5 ὅτιc ὁdnns
εὐαγγέλιονnnns ἐγώrpg-p οὐxo γίνοµαιviao3s εἰςp σύrpa-p ἐνp λόγοςndms µόνοςbo ἀλλάc καίc
ἐνp δύναµιςndfs καίc ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn καίc ἐνp πληροφορίαndfs πολύςadfsn καθώςbo
οἶδαvixa2p οἷοςrcnmp γίνοµαιviao1p ἐνp σύrpd-p διάp σύrpa-p . v.6 καίc σύrpn-p µιµητήςnnmp
rpg-p viao2p c dgms ngms vpadnmp dams
ἐγώ γίνοµαι καί ὁ κύριος δέχοµαι ὁ λόγοςnams ἐνp θλῖψιςndfs
πολύςadfsn µετάp χαράngfs πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn . v.7 ὥστεc γίνοµαιvnad σύrpa-p τύποςnamp
πᾶςadmpn ὁddmp πιστεύωvppadmp ἐνp ὁddfs Μακεδονίαndfs καίc ὁddfs ᾿Αχαΐαndfs . v.8 ἀπόp
σύrpg-p γάρc ἐξηχέωvixp3s ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms κύριοςngms οὐxo µόνοςbo ἐνp ὁddfs
Μακεδονίαndfs καίc ᾿Αχαΐαndfs ἀλλάc καίc ἐνp πᾶςadmsn τόποςndms ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p
ὁdnfs πρόςp ὁdams θεόςnams ἐξέρχοµαιvixa3s ὥστεc µήxo χρείαnafs ἐγώrpa-p ἔχωvnpa λαλέωvnpa
τι-σριανς.
 1. 10–2. 9 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 580
10ἀπὸ τῶν εἰδώλων, δουλεύειν Θεῷ ζῶντι καὶ ἀληθινῷ, καὶ ἀνα-
µένειν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐκ τῶν οὐρανῶν, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν,
᾿Ιησοῦν τὸν ῥυόµενον ἡµᾶς ἀπὸ τῆς ὀργῆς τῆς ἐρχοµένης.
2 Αὐτοὶ γὰρ οἴδατε, ἀδελφοί, τὴν εἴσοδον ἡµῶν τὴν πρὸς ὑµᾶς,
2 ὅτι οὐ κενὴ γέγονεν, ἀλλὰ καὶ προπαθόντες καὶ ὑβρισθέντες,
καθὼς οἴδατε, ἐν Φιλίπποις, ἐπαρρησιασάµεθα ἐν τῷ Θεῷ ἡµῶν
λαλῆσαι πρὸς ὑµᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Θεοῦ ἐν πολλῷ ἀγῶνι.
3 ἡ γὰρ παράκλησις ἡµῶν οὐκ ἐκ πλάνης οὐδὲ ἐξ ἀκαθαρσίας,
4 οὐτὲ ἐν δόλῳ, ἀλλὰ καθὼς δεδοκιµάσµεθα ὑπὸ τοῦ Θεοῦ πι-
στευθῆναι τὸ εὐαγγέλιον, οὕτω λαλοῦµεν, οὐχ ὡς ἀνθρώποις
ἀρέσκοντες, ἀλλὰ τῷ Θεῷ τῷ δοκιµάζοντι τὰς καρδίας ἡµῶν.
5 οὔτε γάρ ποτε ἐν λόγῳ κολακείας ἐγενήθηµεν, καθὼς οἴδατε,
6 οὔτε ἐν προφάσει πλεονεξίας, Θεὸς µάρτυς, οὔτε ζητοῦντες ἐξ
ἀνθρώπων δόξαν, οὔτε ἀφ΄ ὑµῶν οὔτε ἀπ΄ ἄλλων, δυνάµενοι ἐν
7 βάρει εἶναι ὥς Χριστοῦ ἀπόστολοι. ἀλ᾿λ ἐγενήθηµεν ἤπιοι ἐν
8 µέσῳ ὑµῶν ὡς ἂν τροφὸς θάλπῃ τὰ ἑαυτῆς τέκνα. οὕτως ἱµει-
ρόµενοι ὑµῶν, εὐδοκοῦµεν µεταδοῦναι ὑµῖν οὐ µόνον τὸ εὐαγ-
γέλιον τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ τὰς ἑαυτῶν ψυχάς, διότι ἀγαπητοὶ
9 ἡµῖν γεγένησθε. µνηµονεύετε γάρ, ἀδελφοί, τὸν κόπον ἡµῶν
καὶ τὸν µόχθον, νυκτὸς γὰρ καὶ ἡµέρας ἐργαζόµενοι πρὸς τὸ
µὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑµῶν, ἐκηρύξαµεν εἰς ὑµᾶς τὸ εὐαγγέλιον

v.9 αὐτόςrpnmp γάρc περίp ἐγώrpg-p ἀπαγγέλλωvipa3p ὁποῖοςaafsn εἴσοδοςnafs ἔχωviaa1p

πρόςp σύrpa-p καίc πῶςbo ἐπιστρέφωviaa2p πρόςp ὁdams θεόςnams ἀπόp ὁdgnp εἴδωλονngnp
δουλεύωvnpa θεόςndms ζάωvppadms καίc ἀληθινόςadmsn . v.10 καίc ἀναµένωvnpa ὁdams
υἱόςnams αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgmp οὐρανόςngmp ὅςrrams ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn ᾿Ιησοῦςnams
ὁdams ῥύοµαιvppnams ἐγώrpa-p ἀπόp ὁdgfs ὀργήngfs ὁdgfs ἔρχοµαιvppngfs . 2. v.1 αὐτόςrpnmp
γάρc οἶδαvixa2p ἀδελφόςnvmp ὁdafs εἴσοδοςnafs ἐγώrpg-p ὁdafs πρόςp σύrpa-p ὅτιc οὐxo
κενόςanfsn γίνοµαιvixa3s . v.2 ἀλλάc καίc προπάσχωvpaanmp καίc ὑβρίζωvpapnmp καθώςbo
οἶδαvixa2p ἐνp Φίλιπποιndmp παρρησιάζοµαιviad1p ἐνp ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-p λαλέωvnaa πρόςp
σύrpa-p ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms θεόςngms ἐνp πολύςadmsn ἀγώνndms . v.3 ὁdnfs γάρc
παράκλησιςnnfs ἐγώrpg-p οὐxo ἐκp πλάνηngfs οὐδέbo ἐκp ἀκαθαρσίαngfs οὔτεc ἐνp δόλοςndms .
v.4 ἀλλάc καθώςbo δοκιµάζωvixp1p ὑπόp ὁdgms θεόςngms πιστεύωvnap ὁdans εὐαγγέλιονnans
οὕτωbo λαλέωvipa1p οὐxo ὡςbo ἄνθρωποςndmp ἀρέσκωvppanmp ἀλλάc ὁddms θεόςndms ὁddms
δοκιµάζωvppadms ὁdafp καρδίαnafp ἐγώrpg-p . v.5 οὔτεc γάρc ποτέxo ἐνp λόγοςndms κολακείαngfs
γίνοµαιviao1p καθώςbo οἶδαvixa2p οὔτεc ἐνp πρόφασιςndfs πλεονεξίαngfs θεόςnnms µάρτυςnnms .
v.6 οὔτεc ζητέωvppanmp ἐκp ἄνθρωποςngmp δόξαnafs οὔτεc ἀπόp σύrpg-p οὔτεc ἀπόp ἄλλοςagmpn
δύναµαιvppnnmp ἐνp βάροςndns εἰµίvnpx ὡςbo Χριστόςngms ἀπόστολοςnnmp . v.7 ἀλλάc
viao1p anmpn p adnsn rpg-p bo xo nnfs vspa3s
γίνοµαι ἤπιος ἐν µέσος σύ ὡς ἄν τροφός θάλπω ὁdanp
ἑαυτοῦrxgfs τέκνονnanp . v.8 οὕτωbo ἱµείροµαιvppmnmp σύrpg-p εὐδοκέωviia1p µεταδίδωµιvnaa
σύrpd-p οὐxo µόνοςbo ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms θεόςngms ἀλλάc καίc ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp
ψυχήnafp διότιc ἀγαπητόςanmpn ἐγώrpd-p γίνοµαιvixp2p .
581 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 2. 10–18
τοῦ Θεοῦ. ὑµεῖς µάρτυρες καὶ ὁ Θεός, ὡς ὁσίως καὶ δικαίως 10
καὶ ἀµέµπτως ὑµῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθηµεν, καθάπερ 11
οἴδατε ὡς ἕνα ἕκαστον ὑµῶν, ὡς πατὴρ τέκνα ἑαυτοῦ, παρακα-
λοῦντες ὑµᾶς καί παραµυθούµενοι καί µαρτυρούµενοι. εἰς 12
τὸ περιπατῆσαι ὑµᾶς ἀξίως τοῦ θεοῦ τοῦ καλοῦντος ὑµᾶς εἰς
τὴν ἑαυτοῦ βασιλείαν καὶ δόξαν. ∆ιὰ τοῦτο καὶ ἡµεῖς εὐχαρι- 13
στοῦµεν τῷ Θεῷ ἀδιαλείπτως, ὅτι παραλαβόντες λόγον ἀκοῆς
παρ΄ ἡµῶν, τοῦ Θεοῦ, ἐδέξασθε οὐ λόγον ἀνθρώπων, ἀλλὰ κα-
θώς ἐστιν ἀληθῶς λόγον Θεοῦ, ὃς καὶ ἐνεργεῖται ἐν ὑµῖν τοῖς
πιστεύουσιν. ὑµεῖς γὰρ µιµηταὶ ἐγενήθητε, ἀδελφοί, τῶν ἐκ- 14
κλησιῶν τοῦ Θεοῦ τῶν οὐσῶν ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ,
ὅτι ταὐτὰ ἐπάθετε καὶ ὑµεῖς ὑπὸ τῶν ἰδίων συµφυλετῶν, καθὼς
καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων, τῶν καὶ τὸν Κύριον ἀποκτεινάν- 15
των ᾿Ιησοῦν καὶ τοὺς ἰδίους προφήτας, καὶ ἡµᾶς ἐκδιωξάντων,
καὶ Θεῷ µὴ ἀρεσκόντων, καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐναντίων, κω- 16
λυόντων ἡµᾶς τοῖς ἔθνεσι λαλῆσαι ἵνα σωθῶσιν, εἰς τὸ ἀνα-
πληρῶσαι αὐτῶν τὰς ἁµαρτίας πάντοτε, ἔφθασε δὲ ἐπ΄ αὐτοὺς
ἡ ὀργὴ εἰς τέλος. ῾Ηµεῖς δέ, ἀδελφοί, ἀπορφανισθέντες ἀφ΄ 17
ὑµῶν πρὸς καιρὸν ὥρας, προσώπῳ, οὐ καρδίᾳ, περισσοτέρως
ἐσπουδάσαµεν τὸ πρόσωπον ὑµῶν ἰδεῖν ἐν πολλῇ ἐπιθυµίᾳ,
διό ἠθελήσαµεν ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς, ἐγὼ µὲν Παῦλος καὶ ἅπαξ 18

v.9 µνηµονεύωvipa2p γάρc ἀδελφόςnvmp ὁdams κόποςnams ἐγώrpg-p καίc ὁdams µόχθοςnams
νύξngfs γάρc καίc ἡµέραngfs ἐργάζοµαιvppnnmp πρόςp ὁdans µήxo ἐπιβαρέωvnaa τι-σριαµσ
σύrpg-p κηρύσσωviaa1p εἰςp σύrpa-p ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms θεόςngms . v.10 σύrpn-p
µάρτυςnnmp καίc ὁdnms θεόςnnms ὡςbo ὁσίωςbo καίc δικαίωςbo καίc ἀµέµπτωςbo
σύrpd-p ὁddmp πιστεύωvppadmp γίνοµαιviao1p . v.11 καθάπερbo οἶδαvixa2p ὡςbo εἷςnams
ἕκαστοςaamsn σύrpg-p ὡςbo πατήρnnms τέκνονnanp ἑαυτοῦrxgms παρακαλέωvppanmp σύrpa-p
καίc παραµυθέοµαιvppnnmp καίc µαρτυρέωvppmnmp . v.12 εἰςp ὁdans περιπατέωvnaa σύrpa-p
ἀξίωςbo ὁdgms θεόςngms ὁdgms καλέωvppagms σύrpa-p εἰςp ὁdafs ἑαυτοῦrxgms βασιλείαnafs καίc
δόξαnafs . v.13 διάp οὗτοςrdans καίc ἐγώrpn-p εὐχαριστέωvipa1p ὁddms θεόςndms ἀδιαλείπτωςbo
ὅτιc παραλαµβάνωvpaanmp λόγοςnams ἀκοήngfs παράp ἐγώrpg-p ὁdgms θεόςngms δέχοµαιviad2p
οὐxo λόγοςnams ἄνθρωποςngmp ἀλλάc καθώςbo εἰµίvipx3s ἀληθῶςbo λόγοςnams θεόςngms ὅςrrnms
καίc ἐνεργέωvipm3s ἐνp σύrpd-p ὁddmp πιστεύωvppadmp . v.14 σύrpn-p γάρc µιµητήςnnmp
γίνοµαιviao2p ἀδελφόςnvmp ὁdgfp ἐκκλησίαngfp ὁdgms θεόςngms ὁdgfp εἰµίvppxgfp ἐνp ὁddfs
᾿Ιουδαίαndfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὅτιc οὗτοςnanp πάσχωviaa2p καίc σύrpn-p ὑπόp ὁdgmp
ἴδιοςagmpn συµφυλέτηςngmp καθώςbo καίc αὐτόςrpnmp ὑπόp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.15 ὁdgmp
καίc ὁdams κύριοςnams ἀποκτείνωvpaagmp ᾿Ιησοῦςnams καίc ὁdamp ἴδιοςaampn προφήτηςnamp
καίc ἐγώrpa-p ἐκδιώκωvpaagmp καίc θεόςndms µήxo ἀρέσκωvppagmp καίc πᾶςadmpn ἄνθρωποςndmp
ἐναντίοςagmpn . v.16 κωλύωvppagmp ἐγώrpa-p ὁddnp ἔθνοςndnp λαλέωvnaa ἵναc σῴζωvsap3p
p dans
εἰς ὁ ἀναπληρόωvnaa αὐτόςrpgmp ὁdafp ἁµαρτίαnafp πάντοτεbo φθάνωviaa3s δέc ἐπίp
αὐτόςrpamp ὁdnfs ὀργήnnfs εἰςp τέλοςnans . v.17 ἐγώrpn-p δέc ἀδελφόςnvmp ἀπορφανίζωvpapnmp
ἀπόp σύrpg-p πρόςp καιρόςnams ὥραngfs πρόσωπονndns οὐxo καρδίαndfs περισσοτέρωςbo
σπουδάζωviaa1p ὁdans πρόσωπονnans σύrpg-p ὁράωvnaa ἐνp πολύςadfsn ἐπιθυµίαndfs .
 2. 19–3. 9 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 582
19 καὶ δίς, καὶ ἐνέκοψεν ἡµᾶς ὁ Σατανᾶς, τίς γὰρ ἡµῶν ἐλπὶς,
ἢ χαρὰ ἢ στέφανος καυχήσεως· ἢ οὐχὶ καὶ ὑµεῖς, ἔµπροσθεν
20 τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ αὐτοῦ παρουσίᾳ· ὑµεῖς
γάρ ἐστε ἡ δόξα ἡµῶν καὶ ἡ χαρά.
3 ∆ιὸ µηκέτι στέγοντες, εὐδοκήσαµεν καταλειφθῆναι ἐν ᾿Αθή-
2 ναις µόνοι, καὶ ἐπέµψαµεν Τιµόθεον τὸν ἀδελφὸν ἡµῶν καὶ
διάκονον τοῦ Θεοῦ καὶ συνεργὸν ἡµῶν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ
Χριστοῦ, εἰς τὸ στηρίξαι ὑµᾶς καὶ παρακαλέσαι ὑµᾶς περὶ τῆς
3 πίστεως ὑµῶν, τῷ µηδένα σαίνεσθαι ἐν ταῖς θλίψεσι ταύταις,
4 αὐτοὶ γὰρ οἴδατε ὅτι εἰς τοῦτο κείµεθα. καὶ γὰρ ὅτε πρὸς ὑ-
µᾶς ἦµεν, προελέγοµεν ὑµῖν ὅτι µέλλοµεν θλίβεσθαι, καθὼς
5 καὶ ἐγένετο, καὶ οἴδατε. διὰ τοῦτο κἀγὼ µηκέτι στέγων, ἔ-
πεµψα εἰς τὸ γνῶναι τὴν πίστιν ὑµῶν, µή πως ἐπείρασεν ὑµᾶς
6 ὁ πειράζων, καὶ εἰς κενὸν γένηται ὁ κόπος ἡµῶν. ἄρτι δὲ ἐλ-
θόντος Τιµοθέου πρὸς ἡµᾶς ἀφ΄ ὑµῶν, καὶ εὐαγγελισαµένου
ἡµῖν τὴν πίστιν καὶ τὴν ἀγάπην ὑµῶν, καὶ ὅτι ἔχετε µνείαν ἡ-
µῶν ἀγαθὴν πάντοτε, ἐπιποθοῦντες ἡµᾶς ἰδεῖν, καθάπερ καὶ
7 ἡµεῖς ὑµᾶς, διὰ τοῦτο παρεκλήθηµεν, ἀδελφοί, ἐφ΄ ὑµῖν, ἐπὶ
8 πάσῃ τῇ θλίψει καὶ ἀνάγκῃ ἡµῶν διὰ τῆς ὑµῶν πίστεως, ὅτι
9 νῦν ζῶµεν, ἐὰν ὑµεῖς στήκητε ἐν Κυρίῳ. τίνα γὰρ εὐχαριστίαν
δυνάµεθα τῷ Θεῷ ἀνταποδοῦναι περὶ ὑµῶν, ἐπὶ πάσῃ τῇ χα-

v.18 διόc θέλωviaa1p ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p ἐγώrpn-s µένxo Παῦλοςnnms καίc ἅπαξbo καίc
δίςbo καίc ἐγκόπτωviaa3s ἐγώrpa-p ὁdnms Σατανᾶςnnms . v.19 τίςrqnfs γάρc ἐγώrpg-p ἐλπίςnnfs ἤxo
χαράnnfs ἤxo στέφανοςnnms καύχησιςngfs ἤxo οὐχίxo καίc σύrpn-p ἔµπροσθενp ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐνp ὁddfs αὐτόςrpgms παρουσίαndfs . v.20 σύrpn-p γάρc
εἰµίvipx2p ὁdnfs δόξαnnfs ἐγώrpg-p καίc ὁdnfs χαράnnfs . 3. v.1 διόc µηκέτιbo στέγωvppanmp
εὐδοκέωviaa1p καταλείπωvnap ἐνp ᾿Αθῆναιndfp µόνοςanmpn . v.2 καίc πέµπωviaa1p Τιµόθεοςnams
ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-p καίc διάκονοςnams ὁdgms θεόςngms καίc συνεργόςaamsn ἐγώrpg-p
ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms Χριστόςngms εἰςp ὁdans στηρίζωvnaa σύrpa-p καίc παρακαλέωvnaa
σύrpa-p περίp ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-p . v.3 ὁddms µηδείςaamsn σαίνωvnpp ἐνp ὁddfp θλῖψιςndfp
οὗτοςrddfp αὐτόςrpnmp γάρc οἶδαvixa2p ὅτιc εἰςp οὗτοςrdans κεῖµαιvipn1p . v.4 καίc γάρc
ὅτεbo πρόςp σύrpa-p εἰµίviix1p προλέγωviia1p σύrpd-p ὅτιc µέλλωvipa1p θλίβωvnpp καθώςbo
καίc γίνοµαιviad3s καίc οἶδαvixa2p . v.5 διάp οὗτοςrdans κἀγώrpn-s µηκέτιbo στέγωvppanms
πέµπωviaa1s εἰςp ὁdans γινώσκωvnaa ὁdafs πίστιςnafs σύrpg-p µή&πώςc πειράζωviia3s σύrpa-p ὁdnms
πειράζωvppanms καίc εἰςp κενόςaansn γίνοµαιvsad3s ὁdnms κόποςnnms ἐγώrpg-p . v.6 ἄρτιbo δέc
ἔρχοµαιvpaagms Τιµόθεοςngms πρόςp ἐγώrpa-p ἀπόp σύrpg-p καίc εὐαγγελίζωvpamgms ἐγώrpd-p
ὁdafs πίστιςnafs καίc ὁdafs ἀγάπηnafs σύrpg-p καίc ὅτιc ἔχωvipa2p µνείαnafs ἐγώrpg-p ἀγαθόςaafsn
πάντοτεbo ἐπιποθέωvppanmp ἐγώrpa-p ὁράωvnaa καθάπερbo καίc ἐγώrpn-p σύrpa-p . v.7 διάp
οὗτοςrdans παρακαλέωviap1p ἀδελφόςnvmp ἐπίp σύrpd-p ἐπίp πᾶςadfsn ὁddfs θλῖψιςndfs καίc
ἀνάγκηndfs ἐγώrpg-p διάp ὁdgfs σύrpg-p πίστιςngfs . v.8 ὅτιc νῦνbo ζάωvipa1p ἐάνqo σύrpn-p
στήκωvspa2p ἐνp κύριοςndms .
583 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 3. 10–4. 7
ρᾷ ᾗ χαίροµεν δι΄ ὑµᾶς ἔµπροσθεν τοῦ Θεοῦ ἡµῶν, νυκτὸς 10
καὶ ἡµέρας ὑπὲρ ἐκ περισσοῦ δεόµενοι εἰς τὸ ἰδεῖν ὑµῶν τὸ
πρόσωπον, καὶ καταρτίσαι τὰ ὑστερήµατα τῆς πίστεως ὑµῶν·
Αὐτὸς δὲ ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ ἡµῶν, καὶ ὁ Κύριος ἡµῶν ᾿Ιησοῦς 11
Χριστός κατευθύναι τὴν ὁδὸν ἡµῶν πρὸς ὑµᾶς, ὑµᾶς δὲ ὁ Κύ- 12
ριος πλεονάσαι καὶ περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ εἰς ἀλλήλους καὶ
εἰς πάντας, καθάπερ καὶ ἡµεῖς εἰς ὑµᾶς, εἰς τὸ στηρίξαι ὑµῶν 13
τὰς καρδίας ἀµέµπτους ἐν ἁγιωσύνῃ, ἔµπροσθεν τοῦ Θεοῦ καὶ
πατρὸς ἡµῶν, ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ
µετὰ πάντων τῶν ἁγίων αὐτοῦ.
Τὸ λοιπὸν οὖν, ἀδελφοί, ἐρωτῶµεν ὑµᾶς καὶ παρακαλοῦµεν 4
ἐν Κυρίῳ ᾿Ιησοῦ, καθὼς παρελάβετε παρ΄ ἡµῶν τὸ πῶς δεῖ ὑµᾶς
περιπατεῖν καὶ ἀρέσκειν Θεῷ, ἵνα περισσεύητε µᾶλλον. οἴδατε 2
γὰρ τίνας παραγγελίας ἐδώκαµεν ὑµῖν διὰ τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ.
τοῦτο γάρ ἐστι θέληµα τοῦ Θεοῦ, ὁ ἁγιασµὸς ὑµῶν, ἀπέχε- 3
σθαι ὑµᾶς ἀπὸ τῆς πορνείας, εἰδέναι ἕκαστον ὑµῶν τὸ ἑαυτοῦ 4
σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασµῷ καὶ τιµῇ, µὴ ἐν πάθει ἐπιθυµίας, 5
καθάπερ καὶ τὰ ἔθνη τὰ µὴ εἰδότα τὸν Θεόν, τὸ µὴ ὑπερβαί- 6
νειν καὶ πλεονεκτεῖν ἐν τῷ πράγµατι τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, διότι
ἔκδικος ὁ Κύριος περὶ πάντων τούτων, καθὼς καὶ προείπαµεν
ὑµῖν καὶ διεµαρτυράµεθα. οὐ γὰρ ἐκάλεσεν ἡµᾶς ὁ Θεὸς ἐπὶ 7

v.9 τίςrqafs γάρc εὐχαριστίαnafs δύναµαιvipn1p ὁddms θεόςndms ἀνταποδίδωµιvnaa περίp σύrpg-p
ἐπίp πᾶςadfsn ὁddfs χαράndfs ὅςrrdfs χαίρωvipa1p διάp σύrpa-p ἔµπροσθενp ὁdgms θεόςngms
ἐγώrpg-p . v.10 νύξngfs καίc ἡµέραngfs ὑπέρp περισσῶςbo δέοµαιvppnnmp εἰςp ὁdans ὁράωvnaa
σύrpg-p ὁdans πρόσωπονnans καίc καταρτίζωvnaa ὁdanp ὑστέρηµαnanp ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-p .
v.11 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ἐγώrpg-p καίc ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms κατευθύνωvoaa3s ὁdafs ὁδόςnafs ἐγώrpg-p πρόςp σύrpa-p . v.12 σύrpa-p
δέc ὁdnms κύριοςnnms πλεονάζωvoaa3s καίc περισσεύωvoaa3s ὁddfs ἀγάπηndfs εἰςp ἀλλήλωνreamp
καίc εἰςp πᾶςaampn καθάπερbo καίc ἐγώrpn-p εἰςp σύrpa-p . v.13 εἰςp ὁdans στηρίζωvnaa
σύrpg-p ὁdafp καρδίαnafp ἄµεµπτοςaafpn ἐνp ἁγιωσύνηndfs ἔµπροσθενp ὁdgms θεόςngms
καίc πατήρngms ἐγώrpg-p ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms µετάp πᾶςagmpn ὁdgmp ἅγιοςagmpn αὐτόςrpgms . 4. v.1 ὁdnns λοιπόςannsn
οὖνc ἀδελφόςnvmp ἐρωτάωvipa1p σύrpa-p καίc παρακαλέωvipa1p ἐνp κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms
καθώςbo παραλαµβάνωviaa2p παράp ἐγώrpg-p ὁdans πῶςbo δεῖvipq3s σύrpa-p περιπατέωvnpa
καίc ἀρέσκωvnpa θεόςndms ἵναc περισσεύωvspa2p µᾶλλονbo . v.2 οἶδαvixa2p γάρc τίςrqafp
nafp viaa1p rpd-p p dgms ngms
παραγγελία δίδωµι σύ διά ὁ κύριος ᾿Ιησοῦςngms . v.3 οὗτοςrdnns
γάρc εἰµίvipx3s θέληµαnnns ὁdgms θεόςngms ὁdnms ἁγιασµόςnnms σύrpg-p ἀπέχωvnpm σύrpa-p
ἀπόp ὁdgfs πορνείαngfs . v.4 οἶδαvnxa ἕκαστοςaamsn σύrpg-p ὁdans ἑαυτοῦrxgms σκεῦοςnans
κτάοµαιvnpn ἐνp ἁγιασµόςndms καίc τιµήndfs . v.5 µήxo ἐνp πάθοςndns ἐπιθυµίαngfs
bo c dnnp nnnp dnnp xo vpxannp dams
καθάπερ καί ὁ ἔθνος ὁ µή οἶδα ὁ θεόςnams . v.6 ὁdans µήxo
ὑπερβαίνωvnpa καίc πλεονεκτέωvnpa ἐνp ὁddns πρᾶγµαndns ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms
διότιc ἔκδικοςanmsn ὁdnms κύριοςnnms περίp πᾶςagmpn οὗτοςrdgmp καθώςbo καίc προλέγωviaa1p
σύrpd-p καίc διαµαρτύροµαιviad1p .
 4. 8–18 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 584
8 ἀκαθαρσίᾳ, ἀλλ΄ ἐν ἁγιασµῷ. τοιγαροῦν ὁ ἀθετῶν, οὐκ ἄν-
θρωπον ἀθετεῖ, ἀλλὰ τὸν Θεὸν τὸν καὶ δόντα τὸ Πνεῦµα αὐτοῦ
9 τὸ ῞Αγιον εἰς ἡµᾶς. Περὶ δὲ τῆς φιλαδελφίας οὐ χρείαν ἔχετε
γράφειν ὑµῖν, αὐτοὶ γὰρ ὑµεῖς θεοδίδακτοί ἐστε εἰς τὸ ἀγαπᾶν
10 ἀλλήλους, καὶ γὰρ ποιεῖτε αὐτὸ εἰς πάντας τοὺς ἀδελφοὺς
τοὺς ἐν ὅλῃ τῇ Μακεδονίᾳ. παρακαλοῦµεν δὲ ὑµᾶς, ἀδελφοί,
11 περισσεύειν µᾶλλον, καὶ φιλοτιµεῖσθαι ἡσυχάζειν καὶ πράσ-
σειν τὰ ἴδια, καὶ ἐργάζεσθαι ταῖς ἰδίαις χερσὶν ὑµῶν, καθὼς
12 ὑµῖν παρηγγείλαµεν, ἵνα περιπατῆτε εὐσχηµόνως πρὸς τοὺς
13 ἔξω, καὶ µηδενὸς χρείαν ἔχητε. Οὐ θέλω δὲ ὑµᾶς ἀγνοεῖν,
ἀδελφοί, περὶ τῶν κεκοιµηµένων, ἵνα µὴ λυπῆσθε, καθὼς καὶ
14 οἱ λοιποὶ οἱ µὴ ἔχοντες ἐλπίδα. εἰ γὰρ πιστεύοµεν ὅτι ᾿Ιησοῦς
ἀπέθανε καὶ ἀνέστη, οὕτω καὶ ὁ Θεὸς τοὺς κοιµηθέντας διὰ τοῦ
15 ᾿Ιησοῦ ἄξει σὺν αὐτῷ. τοῦτο γὰρ ὑµῖν λέγοµεν ἐν λόγῳ Κυ-
ρίου, ὅτι ἡµεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόµενοι εἰς τὴν παρουσίαν
16 τοῦ Κυρίου, οὐ µὴ φθάσωµεν τοὺς κοιµηθέντας. ὅτι αὐτὸς ὁ
Κύριος ἐν κελεύσµατι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου, καὶ ἐν σάλπιγγι
Θεοῦ, καταβήσεται ἀπ΄ οὐρανοῦ, καὶ οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ, ἀνα-
17 στήσονται πρῶτον, ἔπειτα ἡµεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόµενοι,
ἅµα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόµεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ
18 Κυρίου εἰς ἀέρα, καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόµεθα. ὥστε

v.7 οὐxo γάρc καλέωviaa3s ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms ἐπίp ἀκαθαρσίαndfs ἀλλάc ἐνp
ἁγιασµόςndms . v.8 τοιγαροῦνxo ὁdnms ἀθετέωvppanms οὐxo ἄνθρωποςnams ἀθετέωvipa3s ἀλλάc
ὁdams θεόςnams ὁdams καίc δίδωµιvpaaams ὁdans πνεῦµαnans αὐτόςrpgms ὁdans ἅγιοςaansn εἰςp
ἐγώrpa-p . v.9 περίp δέc ὁdgfs φιλαδελφίαngfs οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa2p γράφωvnpa σύrpd-p
αὐτόςrpnmp γάρc σύrpn-p θεοδίδακτοςanmpn εἰµίvipx2p εἰςp ὁdans ἀγαπάωvnpa ἀλλήλωνreamp .
v.10 καίc γάρc ποιέωvipa2p αὐτόςrpans εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἀδελφόςnamp ὁdamp ἐνp
ὅλοςadfsn ὁddfs Μακεδονίαndfs παρακαλέωvipa1p δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp περισσεύωvnpa
µᾶλλονbo . v.11 καίc φιλοτιµέοµαιvnpn ἡσυχάζωvnpa καίc πράσσωvnpa ὁdanp ἴδιοςaanpn
καί ἐργάζοµαιvnpn ὁddfp ἴδιοςadfpn χείρndfp σύrpg-p καθώςbo σύrpd-p παραγγέλλωviaa1p .
c

v.12 ἵναc περιπατέωvspa2p εὐσχηµόνωςbo πρόςp ὁdamp ἔξωbo καίc µηδείςagnsn χρείαnafs
ἔχωvspa2p . v.13 οὐxo θέλωvipa1s δέc σύrpa-p ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp περίp ὁdgmp
κοιµάοµαιvpxpgmp ἵναc µήxo λυπέωvspp2p καθώςbo καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ὁdnmp µήxo
ἔχωvppanmp ἐλπίςnafs . v.14 εἰqo γάρc πιστεύωvipa1p ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s καίc
ἀνίστηµιviaa3s οὕτωbo καίc ὁdnms θεόςnnms ὁdamp κοιµάοµαιvpapamp διάp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms
ἄγωvifa3s σύνp αὐτόςrpdms . v.15 οὗτοςrdans γάρc σύrpd-p λέγωvipa1p ἐνp λόγοςndms κύριοςngms
ὅτιc ἐγώrpn-p ὁdnmp ζάωvppanmp ὁdnmp περιλείποµαιvpponmp εἰςp ὁdafs παρουσίαnafs ὁdgms
κύριοςngms οὐxo µήxo φθάνωvsaa1p ὁdamp κοιµάοµαιvpapamp . v.16 ὅτιc αὐτόςrpnms ὁdnms
κύριοςnnms ἐνp κέλευσµαndns ἐνp φωνήndfs ἀρχάγγελοςngms καίc ἐνp σάλπιγξndfs θεόςngms
καταβαίνωvifd3s ἀπόp οὐρανόςngms καίc ὁdnmp νεκρόςanmpn ἐνp Χριστόςndms ἀνίστηµιvifm3p
πρῶτοςbo . v.17 ἔπειταbo ἐγώrpn-p ὁdnmp ζάωvppanmp ὁdnmp περιλείποµαιvpponmp ἅµαbo σύνp
αὐτόςrpdmp ἁρπάζωvifp1p ἐνp νεφέληndfp εἰςp ἀπάντησιςnafs ὁdgms κύριοςngms εἰςp ἀήρnams καίc
οὕτωbo πάντοτεbo σύνp κύριοςndms εἰµίvifx1p .
585 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 5. 1–14
παρακαλεῖτε ἀλλήλους ἐν τοῖς λόγοις τούτοις.
Περὶ δὲ τῶν χρόνων καὶ τῶν καιρῶν, ἀδελφοί, οὐ χρείαν 5
ἔχετε ὑµῖν γράφεσθαι. αὐτοὶ γὰρ ἀκριβῶς οἴδατε ὅτι ἡ ἡ- 2
µέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ οὕτως ἔρχεται, ὅταν γὰρ 3
λέγωσιν, Εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια, τότε αἰφνίδιος αὐτοῖς ἐφίσταται
ὄλεθρος, ὥσπερ ἡ ὠδὶν τῇ ἐν γαστρὶ ἐχούσῃ, καὶ οὐ µὴ ἐκφύ-
γωσιν. ὑµεῖς δέ, ἀδελφοί, οὐκ ἐστὲ ἐν σκότει, ἵνα ἡ ἡµέρα 4
ὑµᾶς ὡς κλέπτης καταλάβῃ, πάντες ὑµεῖς υἱοὶ φωτός ἐστε καὶ 5
υἱοὶ ἡµέρας, οὐκ ἐσµὲν νυκτὸς οὐδὲ σκότους, ἄρα οὖν µὴ 6
καθεύδωµεν ὡς καὶ οἱ λοιποί, ἀλλὰ γρηγορῶµεν καὶ νήφωµεν.
οἱ γὰρ καθεύδοντες νυκτὸς καθεύδουσι, καὶ οἱ µεθυσκόµενοι, 7
νυκτὸς µεθύουσιν. ἡµεῖς δὲ ἡµέρας ὄντες, νήφωµεν, ἐνδυσά- 8
µενοι θώρακα πίστεως καὶ ἀγάπης, καὶ περικεφαλαίαν, ἐλπίδα
σωτηρίας, ὅτι οὐκ ἔθετο ἡµᾶς ὁ Θεὸς εἰς ὀργὴν, ἀλ᾿λ εἰς περι- 9
ποίησιν σωτηρίας διὰ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀ- 10
ποθανόντος ὑπὲρ ἡµῶν, ἵνα εἴτε γρηγορῶµεν εἴτε καθεύδωµεν,
ἅµα σὺν αὐτῷ ζήσωµεν. διὸ παρακαλεῖτε ἀλλήλους, καὶ οἰ- 11
κοδοµεῖτε εἷς τὸν ἕνα, καθὼς καὶ ποιεῖτε. ᾿Ερωτῶµεν δὲ ὑµᾶς, 12
ἀδελφοί, εἰδέναι τοὺς κοπιῶντας ἐν ὑµῖν, καὶ προϊσταµένους
ὑµῶν ἐν Κυρίῳ, καὶ νουθετοῦντας ὑµᾶς, καὶ ἡγεῖσθαι αὐτοὺς 13
ὑπερ ἐκ περισσοῦ ἐν ἀγάπῃ διὰ τὸ ἔργον αὐτῶν εἰρηνεύετε ἐν
ἑαυτοῖς. παρακαλοῦµεν δὲ ὑµᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς 14

v.18 ὥστεc παρακαλέωvdpa2p ἀλλήλωνreamp ἐνp ὁddmp λόγοςndmp οὗτοςrddmp . 5. v.1 περίp
δέc ὁdgmp χρόνοςngmp καίc ὁdgmp καιρόςngmp ἀδελφόςnvmp οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa2p σύrpd-p
γράφωvnpp . v.2 αὐτόςrpnmp γάρc ἀκριβῶςbo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnfs ἡµέραnnfs κύριοςngms ὡςbo
κλέπτηςnnms ἐνp νύξndfs οὕτωbo ἔρχοµαιvipn3s . v.3 ὅτανc γάρc λέγωvspa3p εἰρήνηnnfs καίc
ἀσφάλειαnnfs τότεbo αἰφνίδιοςanmsn αὐτόςrpdmp ἐφίστηµιvipm3s ὄλεθροςnnms ὥσπερbo ὁdnfs
ὠδίνnnfs ὁddfs ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppadfs καίc οὐxo µήxo ἐκφεύγωvsaa3p . v.4 σύrpn-p δέc
ἀδελφόςnvmp οὐxo εἰµίvipx2p ἐνp σκότοςndns ἵναc ὁdnfs ἡµέραnnfs σύrpa-p ὡςbo κλέπτηςnnms
καταλαµβάνωvsaa3s . v.5 πᾶςanmpn σύrpn-p υἱόςnnmp φῶςngns εἰµίvipx2p καίc υἱόςnnmp
ἡµέραngfs οὐxo εἰµίvipx1p νύξngfs οὐδέbo σκότοςngns . v.6 ἄραxo οὖνc µήxo καθεύδωvspa1p
ὡςbo καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ἀλλάc γρηγορέωvspa1p καίc νήφωvspa1p . v.7 ὁdnmp γάρc
καθεύδωvppanmp νύξngfs καθεύδωvipa3p καίc ὁdnmp µεθύσκωvpppnmp νύξngfs µεθύωvipa3p .
v.8 ἐγώrpn-p δέc ἡµέραngfs εἰµίvppxnmp νήφωvspa1p ἐνδύωvpamnmp θώραξnams πίστιςngfs καίc
ἀγάπηngfs καίc περικεφαλαίαnafs ἐλπίςnafs σωτηρίαngfs . v.9 ὅτιc οὐxo τίθηµιviam3s ἐγώrpa-p
ὁdnms θεόςnnms εἰςp ὀργήnafs ἀλλάc εἰςp περιποίησιςnafs σωτηρίαngfs διάp ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.10 ὁdgms ἀποθνῄσκωvpaagms ὑπέρp ἐγώrpg-p ἵναc
εἴτεc γρηγορέωvspa1p εἴτεc καθεύδωvspa1p ἅµαbo σύνp αὐτόςrpdms ζάωvsaa1p . v.11 διόc
vdpa2p reamp c vdpa2p nnms dams nams
παρακαλέω ἀλλήλων καί οἰκοδοµέω εἷς ὁ εἷς καθώςbo καίc
ποιέωvipa2p . v.12 ἐρωτάωvipa1p δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp οἶδαvnxa ὁdamp κοπιάωvppaamp
ἐνp σύrpd-p καίc προΐστηµιvppmamp σύrpg-p ἐνp κύριοςndms καίc νουθετέωvppaamp σύrpa-p .
v.13 καίc ἡγέοµαιvnpn αὐτόςrpamp ὑπέρp περισσῶςbo ἐνp ἀγάπηndfs διάp ὁdans ἔργονnans
αὐτόςrpgmp εἰρηνεύωvdpa2p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp .
 5. 15–28 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 586
ἀτάκτους, παραµυθεῖσθε τοὺς ὀλιγοψύχους, ἀντέχεσθε τῶν ἀ-
15 σθενῶν, µακροθυµεῖτε πρὸς πάντας. ὁρᾶτε µή τις κακὸν ἀντὶ
κακοῦ τινι ἀποδῷ, ἀλλὰ πάντοτε τὸ ἀγαθὸν διώκετε καὶ εἰς ἀλ-
16, 17 λήλους καὶ εἰς πάντας. πάντοτε χαίρετε, ἀδιαλείπτως προσ-
18 εύχεσθε, ἐν παντὶ εὐχαριστεῖτε, τοῦτο γὰρ θέληµα Θεοῦ ἐν
19, 20 Χριστῷ ᾿Ιησοῦ εἰς ὑµᾶς. τὸ Πνεῦµα µὴ σβέννυτε, προφητείας
21, 22 µὴ ἐξουθενεῖτε, πάντα δοκιµάζετε, τὸ καλὸν κατέχετε, ἀπὸ
23 παντὸς εἴδους πονηροῦ ἀπέχεσθε. Αὐτὸς δὲ ὁ Θεὸς τῆς εἰρή-
νης ἁγιάσαι ὑµᾶς ὁλοτελεῖς, καὶ ὁλόκληρον ὑµῶν τὸ πνεῦµα
καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶµα ἀµέµπτως ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου
24 ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη. πιστὸς ὁ καλῶν ὑµᾶς, ὃς καὶ
25, 26 ποιήσει. ᾿Αδελφοί, προσεύχεσθε περὶ ἡµῶν. ᾿Ασπάσασθε τοὺς
27 ἀδελφοὺς πάντας ἐν φιλήµατι ἁγίῳ. ὀρκίζω ὑµᾶς τὸν Κύριον,
28 ἀναγνωσθῆναι τὴν ἐπιστολὴν πᾶσι τοῖς ἁγίοις ἀδελφοῖς. ῾Η
χάρις τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µεθ΄ ὑµῶν. ἀµήν. πρός
Θεσσαλονικείς πρώτη ἐγράφη ἀπό ᾿Αθηνῶν.

v.14 παρακαλέωvipa1p δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp νουθετέωvdpa2p ὁdamp ἄτακτοςaampn

παραµυθέοµαιvdpn2p ὁdamp ὀλιγόψυχοςaampn ἀντέχωvdpn2p ὁdgmp ἀσθενήςagmpn
µακροθυµέωvdpa2p πρόςp πᾶςaampn . v.15 ὁράωvdpa2p µήxo τι-σρινµσ κακόςaansn ἀντίp
κακόςagnsn τι-σριδµσ ἀποδίδωµιvsaa3s ἀλλάc πάντοτεbo ὁdans ἀγαθόςaansn διώκωvdpa2p καίc
εἰςp ἀλλήλωνreamp καίc εἰςp πᾶςaampn . v.16 πάντοτεbo χαίρωvdpa2p . v.17 ἀδιαλείπτωςbo
προσεύχοµαιvdpn2p . v.18 ἐνp πᾶςadnsn εὐχαριστέωvdpa2p οὗτοςrdnns γάρc θέληµαnnns
θεόςngms ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms εἰςp σύrpa-p . v.19 ὁdans πνεῦµαnans µήxo
σβέννυµιvdpa2p . v.20 προφητείαnafp µήxo ἐξουθενέωvdpa2p . v.21 πᾶςaanpn δοκιµάζωvdpa2p
ὁdans καλόςaansn κατέχωvdpa2p . v.22 ἀπόp πᾶςagnsn εἶδοςngns πονηρόςagnsn ἀπέχωvdpm2p .
v.23 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs ἁγιάζωvoaa3s σύrpa-p ὁλοτελήςaampn
καίc ὁλόκληροςannsn σύrpg-p ὁdnns πνεῦµαnnns καίc ὁdnfs ψυχήnnfs καίc ὁdnns σῶµαnnns
ἀµέµπτωςbo ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
τηρέωvoap3s . v.24 πιστόςanmsn ὁdnms καλέωvppanms σύrpa-p ὅςrrnms καίc ποιέωvifa3s .
nvmp
v.25 ἀδελφός προσεύχοµαιvdpn2p περίp ἐγώrpg-p . v.26 ἀσπάζοµαιvdad2p ὁdamp
ἀδελφόςnamp πᾶςaampn ἐνp φίληµαndns ἅγιοςadnsn . v.27 ὁρκίζωvipa1s σύrpa-p ὁdams
κύριοςnams ἀναγινώσκωvnap ὁdafs ἐπιστολήnafs πᾶςadmpn ὁddmp ἅγιοςadmpn ἀδελφόςndmp .
v.28 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp σύrpg-p ἀµήνth
πρόςp Θεσσαλονικεύςnamp πρῶτοςanfsn γράφωviap3s ἀπόp ᾿Αθῆναιngfp .
 Η ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ ∆ΕΥΤΕΡΑ
Παῦλος καὶ Σιλουανὸς καὶ Τιµόθεος τῇ ἐκκλησίᾳ Θεσσα- 1
λονικέων ἐν Θεῷ πατρὶ ἡµῶν καὶ Κυρίῳ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ, χάρις 2
ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ. Εὐχαριστεῖν ὀφείλοµεν τῷ Θεῷ πάντοτε περὶ ὑµῶν, 3
ἀδελφοί, καθὼς ἄξιόν ἐστιν, ὅτι ὑπεραυξάνει ἡ πίστις ὑµῶν,
καὶ πλεονάζει ἡ ἀγάπη ἑνὸς ἑκάστου πάντων ὑµῶν εἰς ἀλλή-
λους, ὥστε ἡµᾶς αὐτοὺς ἐν ὑµῖν καυχᾶσθαι ἐν ταῖς ἐκκλησίαις 4
τοῦ Θεοῦ ὑπὲρ τῆς ὑποµονῆς ὑµῶν καὶ πίστεως ἐν πᾶσι τοῖς
διωγµοῖς ὑµῶν καὶ ταῖς θλίψεσιν αἷς ἀνέχεσθε, ἔνδειγµα τῆς 5
δικαίας κρίσεως τοῦ Θεοῦ, εἰς τὸ καταξιωθῆναι ὑµᾶς τῆς βασι-
λείας τοῦ Θεοῦ, ὑπὲρ ἧς καὶ πάσχετε, εἴπερ δίκαιον παρὰ Θεῷ 6
ἀνταποδοῦναι τοῖς θλίβουσιν ὑµᾶς θλῖψιν, καὶ ὑµῖν τοῖς θλιβο- 7
µένοις ἄνεσιν µεθ΄ ἡµῶν, ἐν τῇ ἀποκαλύψει τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ
ἀπ΄ οὐρανοῦ µετ΄ ἀγγέλων δυνάµεως αὐτοῦ, ἐν πυρὶ φλογός, 8
διδόντος ἐκδίκησιν τοῖς µὴ εἰδόσι Θεὸν, καὶ τοῖς µὴ ὑπακού-
ουσι τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, οἵτινες 9
δίκην τίσουσιν, ὄλεθρον αἰώνιον ἀπὸ προσώπου τοῦ Κυρίου καὶ
ἀπὸ τῆς δόξης τῆς ἰσχύος αὐτοῦ, ὅταν ἔλθῃ ἐνδοξασθῆναι ἐν 10
τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ, καὶ θαυµασθῆναι ἐν πᾶσι τοῖς πιστεύουσιν

1. v.1 Παῦλοςnnms καίc Σιλουανόςnnms καίc Τιµόθεοςnnms ὁddfs ἐκκλησίαndfs

Θεσσαλονικεύςngmp ἐνp θεόςndms πατήρndms ἐγώrpg-p καίc κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms
Χριστόςndms . v.2 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p
καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐχαριστέωvnpa ὀφείλωvipa1p ὁddms θεόςndms
πάντοτεbo περίp σύrpg-p ἀδελφόςnvmp καθώςbo ἄξιοςannsn εἰµίvipx3s ὅτιc ὑπεραυξάνωvipa3s ὁdnfs
πίστιςnnfs σύrpg-p καίc πλεονάζωvipa3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs εἷςngms ἕκαστοςagmsn πᾶςagmpn σύrpg-p
εἰςp ἀλλήλωνreamp . v.4 ὥστεc ἐγώrpa-p αὐτόςrpamp ἐνp σύrpd-p καυχάοµαιvnpn ἐνp ὁddfp
ndfp dgms
ἐκκλησία ὁ θεόςngms ὑπέρp ὁdgfs ὑποµονήngfs σύrpg-p καίc πίστιςngfs ἐνp πᾶςadmpn
ὁddmp διωγµόςndmp σύrpg-p καίc ὁddfp θλῖψιςndfp ὅςrrdfp ἀνέχωvipn2p . v.5 ἔνδειγµαnnns
dgfs agfsn ngfs dgms ngms p dans vnap rpa-p dgfs
ὁ δίκαιος κρίσις ὁ θεός εἰς ὁ καταξιόω σύ ὁ βασιλείαngfs
ὁdgms θεόςngms ὑπέρp ὅςrrgfs καίc πάσχωvipa2p . v.6 εἴπερqo δίκαιοςannsn παράp
θεόςndms ἀνταποδίδωµιvnaa ὁddmp θλίβωvppadmp σύrpa-p θλῖψιςnafs . v.7 καίc σύrpd-p
ὁddmp θλίβωvpppdmp ἄνεσιςnafs µετάp ἐγώrpg-p ἐνp ὁddfs ἀποκάλυψιςndfs ὁdgms κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms ἀπόp οὐρανόςngms µετάp ἄγγελοςngmp δύναµιςngfs αὐτόςrpgms . v.8 ἐνp πῦρndns
φλόξngfs δίδωµιvppagms ἐκδίκησιςnafs ὁddmp µήxo οἶδαvpxadmp θεόςnams καίc ὁddmp µήxo
ὑπακούωvppadmp ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.9 ὅστιςrrnmp δίκηnafs τίνωvifa3p ὄλεθροςnams αἰώνιοςaamsn ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgms
κύριοςngms καίc ἀπόp ὁdgfs δόξαngfs ὁdgfs ἰσχύςngfs αὐτόςrpgms .
 1. 11–2. 8 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 588
ὅτι ἐπιστεύθη τὸ µαρτύριον ἡµῶν ἐφ΄ ὑµᾶς ἐν τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ.
11 εἰς ὃ καὶ προσευχόµεθα πάντοτε περὶ ὑµῶν, ἵνα ὑµᾶς ἀξιώ-
σῃ τῆς κλήσεως ὁ Θεὸς ἡµῶν, καὶ πληρώσῃ πᾶσαν εὐδοκίαν
12 ἀγαθωσύνης καὶ ἔργον πίστεως ἐν δυνάµει, ὅπως ἐνδοξασθῇ
τὸ ὄνοµα τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐν ὑµῖν, καὶ ὑµεῖς
ἐν αὐτῷ, κατὰ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ ἡµῶν καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ.
2 ᾿Ερωτῶµεν δὲ ὑµᾶς, ἀδελφοί, ὑπὲρ τῆς παρουσίας τοῦ Κυ-
ρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡµῶν ἐπισυναγωγῆς ἐπ΄ αὐτόν,
2 εἰς τὸ µὴ ταχέως σαλευθῆναι ὑµᾶς ἀπὸ τοῦ νοὸς, µητὲ θροεῖ-
σθαι, µήτε διὰ πνεύµατος, µήτε διὰ λόγου, µήτε δι΄ ἐπιστολῆς
3 ὡς δι΄ ἡµῶν, ὡς ὅτι ἐνέστηκεν ἡ ἡµέρα τοῦ Χριστοῦ, µή τις
ὑµᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ µηδένα τρόπον, ὅτι ἐὰν µὴ ἔλθῃ ἡ ἀπο-
στασία πρῶτον, καὶ ἀποκαλυφθῇ ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁµαρτίας, ὁ
4 υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ὁ ἀντικείµενος καὶ ὑπεραιρόµενος ἐπὶ πᾶν
τό λεγόµενον Θεὸν ἢ σέβασµα, ὥστε αὐτὸν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Θε-
5 οῦ ὡς Θεὸν καθίσαι, ἀποδεικνύντα ἑαυτὸν ὅτι ἔστι Θεός. οὐ
6 µνηµονεύετε ὅτι ἔτι ὢν πρὸς ὑµᾶς, ταῦτα ἔλεγον ὑµῖν· καὶ νῦν
τὸ κατέχον οἴδατε, εἰς τὸ ἀποκαλυφθῆναι αὐτὸν ἐν τῷ ἑαυτοῦ
7 καιρῷ. τὸ γὰρ µυστήριον ἤδη ἐνεργεῖται τῆς ἀνοµίας, µόνον ὁ
8 κατέχων ἄρτι, ἕως ἐκ µέσου γένηται, καὶ τότε ἀποκαλυφθήσε-

v.10 ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ἐνδοξάζοµαιvnap ἐνp ὁddmp ἅγιοςadmpn αὐτόςrpgms καίc θαυµάζωvnap
ἐνp πᾶςadmpn ὁddmp πιστεύωvppadmp ὅτιc πιστεύωviap3s ὁdnns µαρτύριονnnns ἐγώrpg-p ἐπίp
σύrpa-p ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ἐκεῖνοςrddfs . v.11 εἰςp ὅςrrans καίc προσεύχοµαιvipn1p
πάντοτεbo περίp σύrpg-p ἵναc σύrpa-p ἀξιόωvsaa3s ὁdgfs κλῆσιςngfs ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-p καίc
πληρόωvsaa3s πᾶςaafsn εὐδοκίαnafs ἀγαθωσύνηngfs καίc ἔργονnans πίστιςngfs ἐνp δύναµιςndfs .
v.12 ὅπωςbo ἐνδοξάζοµαιvsap3s ὁdnns ὄνοµαnnns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ἐνp σύrpd-p καίc σύrpn-p ἐνp αὐτόςrpdms κατάp ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms
ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . 2. v.1 ἐρωτάωvipa1p δέc σύrpa-p
ἀδελφόςnvmp ὑπέρp ὁdgfs παρουσίαngfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
καίc ἐγώrpg-p ἐπισυναγωγήngfs ἐπίp αὐτόςrpams . v.2 εἰςp ὁdans µήxo ταχέωςbo σαλεύωvnap
σύrpa-p ἀπόp ὁdgms νοῦςngms µήτεc θροέωvnpp µήτεc διάp πνεῦµαngns µήτεc διάp λόγοςngms
µήτεc διάp ἐπιστολήngfs ὡςbo διάp ἐγώrpg-p ὡςbo ὅτιc ἐνίστηµιvixa3s ὁdnfs ἡµέραnnfs ὁdgms
Χριστόςngms . v.3 µήxo τι-σρινµσ σύrpa-p ἐξαπατάωvsaa3s κατάp µηδείςaamsn τρόποςnams
ὅτιc ἐάνqo µήxo ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnfs ἀποστασίαnnfs πρῶτοςbo καίc ἀποκαλύπτωvsap3s
ὁdnms ἄνθρωποςnnms ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὁdnms υἱόςnnms ὁdgfs ἀπώλειαngfs . v.4 ὁdnms
ἀντίκειµαιvppnnms καίc ὑπεραίρωvpppnms ἐπίp πᾶςaansn ὁdans λέγωvpppans θεόςnams ἤxo
σέβασµαnans ὥστεc αὐτόςrpams εἰςp ὁdams ναόςnams ὁdgms θεόςngms ὡςbo θεόςnams καθίζωvnaa
ἀποδείκνυµιvppaams ἑαυτοῦrxams ὅτιc εἰµίvipx3s θεόςnnms . v.5 οὐxo µνηµονεύωvipa2p ὅτιc
ἔτιbo εἰµίvppxnms πρόςp σύrpa-p οὗτοςrdanp λέγωviia1s σύrpd-p . v.6 καίc νῦνbo ὁdans
κατέχωvppaans οἶδαvixa2p εἰςp ὁdans ἀποκαλύπτωvnap αὐτόςrpams ἐνp ὁddms ἑαυτοῦrxgms
καιρόςndms . v.7 ὁdnns γάρc µυστήριονnnns ἤδηbo ἐνεργέωvipm3s ὁdgfs ἀνοµίαngfs µόνοςbo
dnms vppanms
ὁ κατέχω ἄρτιbo ἕωςc ἐκp µέσοςagnsn γίνοµαιvsad3s .
589 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 2. 9–3. 2
ται ὁ ἄνοµος, ὃν ὁ Κύριος ἀναλώσει τῷ πνεύµατι τοῦ στόµατος
αὐτοῦ, καὶ καταργήσει τῇ ἐπιφανείᾳ τῆς παρουσίας αὐτοῦ, οὗ 9
ἐστιν ἡ παρουσία κατ΄ ἐνέργειαν τοῦ Σατανᾶ ἐν πάσῃ δυνάµει
καὶ σηµείοις καὶ τέρασι ψεύδους, καὶ ἐν πάσῃ ἀπάτῃ τῆς ἀ- 10
δικίας ἐν τοῖς ἀπολλυµένοις, ἀνθ΄ ὧν τὴν ἀγάπην τῆς ἀληθείας
οὐκ ἐδέξαντο εἰς τὸ σωθῆναι αὐτούς. καὶ διὰ τοῦτο πέµψει 11
αὐτοῖς ὁ Θεὸς ἐνέργειαν πλάνης, εἰς τὸ πιστεῦσαι αὐτοὺς τῷ
ψεύδει, ἵνα κριθῶσι πάντες οἱ µὴ πιστεύσαντες τῇ ἀληθείᾳ, 12
ἀλ᾿λ εὐδοκήσαντες ἐν τῇ ἀδικίᾳ. ῾Ηµεῖς δὲ ὀφείλοµεν εὐχα- 13
ριστεῖν τῷ Θεῷ πάντοτε περὶ ὑµῶν, ἀδελφοὶ ἠγαπηµένοι ὑπὸ
Κυρίου, ὅτι εἵλετο ὑµᾶς ὁ Θεὸς ἀ᾿π αρχῆς εἰς σωτηρίαν ἐν ἁγια-
σµῷ Πνεύµατος, καὶ πίστει ἀληθείας, εἰς ὃ ἐκάλεσεν ὑµᾶς διὰ 14
τοῦ εὐαγγελίου ἡµῶν, εἰς περιποίησιν δόξης τοῦ Κυρίου ἡµῶν
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ἄρα οὖν, ἀδελφοί, στήκετε, καὶ κρατεῖτε τὰς 15
παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε, εἴτε διὰ λόγου, εἴτε δι΄ ἐπιστολῆς ἡ-
µῶν. Αὐτὸς δὲ ὁ Κύριος ἡµῶν ᾿Ιησοῦς Χριστὸς, καὶ ὁ Θεὸς καὶ 16
πατὴρ ἡµῶν ὁ ἀγαπήσας ἡµᾶς, καὶ δοὺς παράκλησιν αἰωνίαν
καὶ ἐλπίδα ἀγαθὴν ἐν χάριτι, παρακαλέσαι ὑµῶν τὰς καρδίας, 17
καὶ στηρίξαι ὑµᾶς ἐν παντὶ λόγῳ καὶ ἔργῳ ἀγαθῷ.
Τὸ λοιπὸν προσεύχεσθε, ἀδελφοί, περὶ ἡµῶν, ἵνα ὁ λόγος 3
τοῦ Κυρίου τρέχῃ καὶ δοξάζηται, καθὼς καὶ πρὸς ὑµᾶς, καὶ 2

v.8 καίc τότεbo ἀποκαλύπτωvifp3s ὁdnms ἄνοµοςanmsn ὅςrrams ὁdnms κύριοςnnms ἀναλίσκωvifa3s
ὁddns πνεῦµαndns ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms καίc καταργέωvifa3s ὁddfs ἐπιφάνειαndfs ὁdgfs
παρουσίαngfs αὐτόςrpgms . v.9 ὅςrrgms εἰµίvipx3s ὁdnfs παρουσίαnnfs κατάp ἐνέργειαnafs
ὁdgms Σατανᾶςngms ἐνp πᾶςadfsn δύναµιςndfs καίc σηµεῖονndnp καίc τέραςndnp ψεῦδοςngns .
v.10 καίc ἐνp πᾶςadfsn ἀπάτηndfs ὁdgfs ἀδικίαngfs ἐνp ὁddmp ἀπόλλυµιvppedmp ἀντίp ὅςrrgmp ὁdafs
ἀγάπηnafs ὁdgfs ἀλήθειαngfs οὐxo δέχοµαιviad3p εἰςp ὁdans σῴζωvnap αὐτόςrpamp . v.11 καίc
p rdans vifa3s rpdmp dnms nnms nafs ngfs
διά οὗτος πέµπω αὐτός ὁ θεός ἐνέργεια πλάνη εἰςp ὁdans
πιστεύωvnaa αὐτόςrpamp ὁddns ψεῦδοςndns . v.12 ἵναc κρίνωvsap3p πᾶςanmpn ὁdnmp µήxo
πιστεύωvpaanmp ὁddfs ἀλήθειαndfs ἀλλάc εὐδοκέωvpaanmp ἐνp ὁddfs ἀδικίαndfs . v.13 ἐγώrpn-p
δέc ὀφείλωvipa1p εὐχαριστέωvnpa ὁddms θεόςndms πάντοτεbo περίp σύrpg-p ἀδελφόςnvmp
ἀγαπάωvpxpnmp ὑπόp κύριοςngms ὅτιc αἱρέωviam3s σύrpa-p ὁdnms θεόςnnms ἀπόp ἀρχήngfs εἰςp
σωτηρίαnafs ἐνp ἁγιασµόςndms πνεῦµαngns καίc πίστιςndfs ἀλήθειαngfs . v.14 εἰςp ὅςrrans
viaa3s rpa-p p dgns ngns rpg-p p nafs
καλέω σύ διά ὁ εὐαγγέλιον ἐγώ εἰς περιποίησις δόξαngfs ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.15 ἄραxo οὖνc ἀδελφόςnvmp στήκωvdpa2p
καίc κρατέωvdpa2p ὁdafp παράδοσιςnafp ὅςrrafp διδάσκωviap2p εἴτεc διάp λόγοςngms εἴτεc
διάp ἐπιστολήngfs ἐγώrpg-p . v.16 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnnms
Χριστόςnnms καίc ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ἐγώrpg-p ὁdnms ἀγαπάωvpaanms ἐγώrpa-p
καίc δίδωµιvpaanms παράκλησιςnafs αἰώνιοςaafsn καίc ἐλπίςnafs ἀγαθόςaafsn ἐνp χάριςndfs .
v.17 παρακαλέωvoaa3s σύrpg-p ὁdafp καρδίαnafp καίc στηρίζωvoaa3s σύrpa-p ἐνp πᾶςadmsn
λόγοςndms καίc ἔργονndns ἀγαθόςadnsn . 3. v.1 ὁdnns λοιπόςannsn προσεύχοµαιvdpn2p
ἀδελφόςnvmp περίp ἐγώrpg-p ἵναc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms κύριοςngms τρέχωvspa3s καίc
δοξάζωvspp3s καθώςbo καίc πρόςp σύrpa-p .
 3. 3–14 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 590
ἵνα ῥυσθῶµεν ἀπὸ τῶν ἀτόπων καὶ πονηρῶν ἀνθρώπων, οὐ γὰρ
3 πάντων ἡ πίστις. πιστὸς δέ ἐστι ὁ Κύριος, ὃς στηρίξει ὑµᾶς
4 καὶ φυλάξει ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. πεποίθαµεν δὲ ἐν Κυρίῳ ἐφ΄
5 ὑµᾶς, ὅτι ἃ παραγγέλλοµεν ὑµῖν, καὶ ποιεῖτε καὶ ποιήσετε. ὁ
δὲ Κύριος κατευθύναι ὑµῶν τὰς καρδίας εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ
6 Θεοῦ, καὶ εἰς τὴν ὑποµονὴν τοῦ Χριστοῦ. Παραγγέλλοµεν δὲ
ὑµῖν, ἀδελφοί, ἐν ὀνόµατι τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ,
στέλλεσθαι ὑµᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος,
7 καὶ µὴ κατὰ τὴν παράδοσιν ἣν παρέλαβε παρ΄ ἡµῶν, αὐτοὶ γὰρ
οἴδατε πῶς δεῖ µιµεῖσθαι ἡµᾶς, ὅτι οὐκ ἠτακτήσαµεν ἐν ὑµῖν,
8 οὐδὲ δωρεὰν ἄρτον ἐφάγοµεν παρά τινος, ἀλλ΄ ἐν κόπῳ καὶ µό-
χθῳ, νύκτα καὶ ἡµέραν ἐργαζόµενοι, πρὸς τὸ µὴ ἐπιβαρῆσαί
9 τινα ὑµῶν, οὐχ ὅτι οὐκ ἔχοµεν ἐξουσίαν, ἀλλ΄ ἵνα ἑαυτοὺς τύ-
10 πον δῶµεν ὑµῖν εἰς τὸ µιµεῖσθαι ἡµᾶς. καὶ γὰρ ὅτε ἦµεν πρὸς
ὑµᾶς, τοῦτο παρηγγέλλοµεν ὑµῖν ὅτι Εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζε-
11 σθαι, µηδὲ ἐσθιέτω. ἀκούοµεν γάρ τινας περιπατοῦντας ἐν
ὑµῖν ἀτάκτως, µηδὲν ἐργαζοµένους, ἀλλὰ περιεργαζοµένους.
12 τοῖς δὲ τοιούτοις παραγγέλλοµεν καὶ παρακαλοῦµεν διὰ τοῦ
κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστου, ἵνα µετὰ ἡσυχίας ἐργαζόµενοι
13 τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν. ὑµεῖς δέ, ἀδελφοί, µὴ ἐκκακή-
14 σητε καλοποιοῦντες. εἰ δέ τις οὐχ ὑπακούει τῷ λόγῳ ἡµῶν διὰ
τῆς ἐπιστολῆς, τοῦτον σηµειοῦσθε, καὶ µὴ συναναµίγνυσθε αὐ-

v.2 καίc ἵναc ῥύοµαιvsap1p ἀπόp ὁdgmp ἄτοποςagmpn καίc πονηρόςagmpn ἄνθρωποςngmp οὐxo
γάρc πᾶςagmpn ὁdnfs πίστιςnnfs . v.3 πιστόςanmsn δέc εἰµίvipx3s ὁdnms κύριοςnnms ὅςrrnms
vifa3s rpa-p c vifa3s
στηρίζω σύ καί φυλάσσω ἀπόp ὁdgms πονηρόςagmsn . v.4 πείθωvixa1p δέc ἐνp
κύριοςndms ἐπίp σύrpa-p ὅτιc ὅςrranp παραγγέλλωvipa1p σύrpd-p καίc ποιέωvipa2p καίc ποιέωvifa2p .
v.5 ὁdnms δέc κύριοςnnms κατευθύνωvoaa3s σύrpg-p ὁdafp καρδίαnafp εἰςp ὁdafs ἀγάπηnafs
ὁdgms θεόςngms καίc εἰςp ὁdafs ὑποµονήnafs ὁdgms Χριστόςngms . v.6 παραγγέλλωvipa1p
c rpd-p nvmp p ndns dgms ngms rpg-p
δέ σύ ἀδελφός ἐν ὄνοµα ὁ κύριος ἐγώ ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
στέλλωvnpm σύrpa-p ἀπόp πᾶςagmsn ἀδελφόςngms ἀτάκτωςbo περιπατέωvppagms καίc µήxo
κατάp ὁdafs παράδοσιςnafs ὅςrrafs παραλαµβάνωviaa3s παράp ἐγώrpg-p . v.7 αὐτόςrpnmp
γάρc οἶδαvixa2p πῶςbo δεῖvipq3s µιµέοµαιvnpn ἐγώrpa-p ὅτιc οὐxo ἀτακτέωviaa1p ἐνp σύrpd-p .
v.8 οὐδέbo δωρεάνbo ἄρτοςnams ἐσθίωviaa1p παράp τι-σριγµσ ἀλλάc ἐνp κόποςndms καίc
µόχθοςndms νύξnafs καίc ἡµέραnafs ἐργάζοµαιvppnnmp πρόςp ὁdans µήxo ἐπιβαρέωvnaa τι-
-σριαµσ σύrpg-p . v.9 οὐxo ὅτιc οὐxo ἔχωvipa1p ἐξουσίαnafs ἀλλάc ἵναc ἑαυτοῦrxamp
τύποςnams δίδωµιvsaa1p σύrpd-p εἰςp ὁdans µιµέοµαιvnpn ἐγώrpa-p . v.10 καίc γάρc ὅτεbo
εἰµίviix1p πρόςp σύrpa-p οὗτοςrdans παραγγέλλωviia1p σύrpd-p ὅτιc εἰqo τι-σρινµσ οὐxo θέλωvipa3s
ἐργάζοµαιvnpn µηδέc ἐσθίωvdpa3s . v.11 ἀκούωvipa1p γάρc τι-σριαµπ περιπατέωvppaamp ἐνp
σύrpd-p ἀτάκτωςbo µηδείςaansn ἐργάζοµαιvppnamp ἀλλάc περιεργάζοµαιvppnamp . v.12 ὁddmp
δέc τοιοῦτοςrddmp παραγγέλλωvipa1p καίc παρακαλέωvipa1p διάp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἵναc µετάp ἡσυχίαngfs ἐργάζοµαιvppnnmp ὁdams ἑαυτοῦrxgmp ἄρτοςnams
ἐσθίωvspa3p . v.13 σύrpn-p δέc ἀδελφόςnvmp µήxo ἐγκακέωvsaa2p καλοποιέωvppanmp .
591 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 3. 15–18
τῷ, ἵνα ἐντραπῇ, καὶ µὴ ὡς ἐχθρὸν ἡγεῖσθε, ἀλλὰ νουθετεῖτε 15
ὡς ἀδελφόν. Αὐτὸς δὲ ὁ Κύριος τῆς εἰρήνης δῴη ὑµῖν τὴν 16
εἰρήνην διὰ παντὸς ἐν παντὶ τρόπῳ. ὁ Κύριος µετὰ πάντων ὑ-
µῶν. ῾Ο ἀσπασµὸς τῇ ἐµῇ χειρὶ Παύλου, ὅ ἐστι σηµεῖον ἐν 17
πάσῃ ἐπιστολῇ, οὕτω γράφω. ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιη- 18
σοῦ Χριστοῦ µετὰ πάντων ὑµῶν. ἀµήν. πρός Θεσσαλονικείς
δευτέρᾳ ἐγράφη ἀπό ᾿Αθηνῶν.

v.14 εἰqo δέc τι-σρινµσ οὐxo ὑπακούωvipa3s ὁddms λόγοςndms ἐγώrpg-p διάp ὁdgfs ἐπιστολήngfs
οὗτοςrdams σηµειόωvdpm2p καίc µήxo συναναµίγνυµιvdpm2p αὐτόςrpdms ἵναc ἐντρέπωvsap3s .
v.15 καίc µήxo ὡςbo ἐχθρόςaamsn ἡγέοµαιvdpn2p ἀλλάc νουθετέωvdpa2p ὡςbo ἀδελφόςnams .
v.16 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms κύριοςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs δίδωµιvoaa3s σύrpd-p ὁdafs εἰρήνηnafs
διάp πᾶςagmsn ἐνp πᾶςadmsn τρόποςndms ὁdnms κύριοςnnms µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p .
v.17 ὁdnms ἀσπασµόςnnms ὁddfs ἐµόςrsdfs χείρndfs Παῦλοςngms ὅςrrnns εἰµίvipx3s σηµεῖονnnns
ἐνp πᾶςadfsn ἐπιστολήndfs οὕτωbo γράφωvipa1s . v.18 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth πρόςp Θεσσαλονικεύςnamp
δεύτεροςanfsn γράφωviap3s ἀπόp ᾿Αθῆναιngfp .
 Η ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΩΤΗ
1 Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ κατ΄ ἐπιταγὴν Θεοῦ σω-
2 τῆρος ἡµῶν, καὶ Κυριόυ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τῆς ἐλπίδος ἡµῶν, Τι-
µοθέῳ γνησίῳ τέκνῳ ἐν πίστει, χάρις, ἔλεος, εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ
3 πατρὸς ἡµῶν καὶ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡµῶν. Καθὼς
παρεκάλεσά σε προσµεῖναι ἐν ᾿Εφέσῳ, πορευόµενος εἰς Μα-
4 κεδονίαν, ἵνα παραγγείλῃς τισὶ µὴ ἑτεροδιδασκαλεῖν, µηδὲ
προσέχειν µύθοις καὶ γενεαλογίαις ἀπεράντοις, αἵτινες ζητή-
5 σεις παρέχουσι µᾶλλον ἢ οἰκοδοµίαν Θεοῦ τὴν ἐν πίστει. τὸ
δὲ τέλος τῆς παραγγελίας ἐστὶν ἀγάπη ἐκ καθαρᾶς καρδίας
6 καὶ συνειδήσεως ἀγαθῆς καὶ πίστεως ἀνυποκρίτου, ὧν τινες
7 ἀστοχήσαντες ἐξετράπησαν εἰς µαταιολογίαν, θέλοντες εἶναι
νοµοδιδάσκαλοι, µὴ νοοῦντες µήτε ἃ λέγουσι, µήτε περὶ τίνων
8 διαβεβαιοῦνται. οἴδαµεν δὲ ὅτι καλὸς ὁ νόµος, ἐάν τις αὐ-
9 τῷ νοµίµως χρῆται, εἰδὼς τοῦτο, ὅτι δικαίῳ νόµος οὐ κεῖται,
ἀνόµοις δὲ καὶ ἀνυποτάκτοις, ἀσεβέσι καὶ ἁµαρτωλοῖς, ἀνοσί-
οις καὶ βεβήλοις, πατραλῴαις καὶ µητραλω΄ιαις, ἀνδροφόνοις,
10 πόρνοις, ἀρσενοκοίταις, ἀνδραποδισταῖς, ψεύσταις, ἐπιόρκοις,
11 καὶ εἴ τι ἕτερον τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ ἀντίκειται, κατὰ τὸ
εὐαγγέλιον τῆς δόξης τοῦ µακαρίου Θεοῦ, ὃ ἐπιστεύθην ἐγώ.

1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms κατάp ἐπιταγήnafs θεόςngms

σωτήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgfs ἐλπίςngfs ἐγώrpg-p .
v.2 Τιµόθεοςndms γνήσιοςadnsn τέκνονndns ἐνp πίστιςndfs χάριςnnfs ἔλεοςnnms εἰρήνηnnfs
ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p .
v.3 καθώςbo παρακαλέωviaa1s σύrpa-s προσµένωvnaa ἐνp ῎Εφεσοςndfs πορεύοµαιvppnnms εἰςp
Μακεδονίαnafs ἵναc παραγγέλλωvsaa2s τι-σριδµπ µήxo ἑτεροδιδασκαλέωvnpa . v.4 µηδέc
vnpa ndmp c ndfp adfpn rrnfp
προσέχω µῦθος καί γενεαλογία ἀπέραντος ὅστις ζήτησιςnafp
παρέχωvipa3p µᾶλλονbo ἤxo οἰκοδοµήnafs θεόςngms ὁdafs ἐνp πίστιςndfs . v.5 ὁdnns δέc τέλοςnnns
ὁdgfs παραγγελίαngfs εἰµίvipx3s ἀγάπηnnfs ἐκp καθαρόςagfsn καρδίαngfs καίc συνείδησιςngfs
ἀγαθόςagfsn καίc πίστιςngfs ἀνυπόκριτοςagfsn . v.6 ὅςrrgfp τι-σρινµπ ἀστοχέωvpaanmp
viap3p p nafs vppanmp
ἐκτρέπω εἰς µαταιολογία . v.7 θέλω εἰµίvnpx νοµοδιδάσκαλοςnnmp µήxo
νοέωvppanmp µήτεc ὅςrranp λέγωvipa3p µήτεc περίp τίςrqgnp διαβεβαιόοµαιvipn3p . v.8 οἶδαvixa1p
δέc ὅτιc καλόςanmsn ὁdnms νόµοςnnms ἐάνqo τι-σρινµσ αὐτόςrpdms νοµίµωςbo χράοµαιvspn3s .
v.9 οἶδαvpxanms οὗτοςrdans ὅτιc δίκαιοςadmsn νόµοςnnms οὐxo κεῖµαιvipn3s ἄνοµοςadmpn δέc
καίc ἀνυπότακτοςadmpn ἀσεβήςadmpn καίc ἁµαρτωλόςadmpn ἀνόσιοςadmpn καίc βέβηλοςadmpn
πατρολῴαςndmp καίc µητρολῴαςndmp ἀνδροφόνοςndmp . v.10 πόρνοςndmp ἀρσενοκοίτηςndmp
ἀνδραποδιστήςndmp ψεύστηςndmp ἐπίορκοςadmpn καίc εἰqo τι-σριννσ ἕτεροςannsn ὁddfs
ὑγιαίνωvppadfs διδασκαλίαndfs ἀντίκειµαιvipn3s . v.11 κατάp ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs
δόξαngfs ὁdgms µακάριοςagmsn θεόςngms ὅςrrans πιστεύωviap1s ἐγώrpn-s .
593 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 1. 12–2. 3
Καὶ χάριν ἔχω τῷ ἐνδυναµώσαντί µε Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ 12
ἡµῶν, ὅτι πιστόν µε ἡγήσατο, θέµενος εἰς διακονίαν, τὸν πρό- 13
τερον ὄντα βλάσφηµον καὶ διώκτην καὶ ὑβριστήν, ἀλ᾿λ ἠλεήθην,
ὅτι ἀγνοῶν ἐποίησα ἐν ἀπιστίᾳ, ὑπερεπλεόνασε δὲ ἡ χάρις τοῦ 14
Κυρίου ἡµῶν µετὰ πίστεως καὶ ἀγάπης τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ.
πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος, ὅτι Χριστὸς ᾿Ιησοῦς 15
ἦλθεν εἰς τὸν κόσµον ἁµαρτωλοὺς σῶσαι, ὧν πρῶτός εἰµι ἐγώ,
ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἠλεήθην, ἵνα ἐν ἐµοὶ πρώτῳ ἐνδείξηται ᾿Ιησοῦς 16
Χριστὸς τὴν πᾶσαν µακροθυµίαν, πρὸς ὑποτύπωσιν τῶν µελ-
λόντων πιστεύειν ἐπ΄ αὐτῷ εἰς ζωὴν αἰώνιον. τῷ δὲ βασιλεῖ τῶν 17
αἰώνων, ἀφθάρτῳ, ἀοράτῳ, µόνῳ σοφῷ Θεῷ, τιµὴ καὶ δόξα εἰς
τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ἀµήν. Ταύτην τὴν παραγγελίαν πα- 18
ρατίθεµαί σοι, τέκνον Τιµόθεε, κατὰ τὰς προαγούσας ἐπὶ σὲ
προφητείας, ἵνα στρατεύῃ ἐν αὐταῖς τὴν καλὴν στρατείαν, ἔ- 19
χων πίστιν καὶ ἀγαθὴν συνείδησιν, ἥν τινες ἀπωσάµενοι, περὶ
τὴν πίστιν ἐναυάγησαν, ὧν ἐστιν ῾Υµέναιος καὶ ᾿Αλέξανδρος, 20
οὓς παρέδωκα τῷ Σατανᾷ, ἵνα παιδευθῶσι µὴ βλασφηµεῖν.
Παρακαλῶ οὖν πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, προσευ- 2
χάς, ἐντεύξεις, εὐχαριστίας, ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων, ὑπὲρ 2
βασιλέων, καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων, ἵνα ἤρεµον καὶ
ἡσύχιον βίον διάγωµεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεµνότητι, τοῦτο 3

v.12 καίc χάριςnafs ἔχωvipa1s ὁddms ἐνδυναµόωvpaadms ἐγώrpa-s Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms

ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p ὅτιc πιστόςaamsn ἐγώrpa-s ἡγέοµαιviad3s τίθηµιvpamnms εἰςp
διακονίαnafs . v.13 ὁdams πρότεροςbo εἰµίvppxams βλάσφηµοςaamsn καίc διώκτηςnams
καίc ὑβριστήςnams ἀλλάc ἐλεέωviap1s ὅτιc ἀγνοέωvppanms ποιέωviaa1s ἐνp ἀπιστίαndfs .
v.14 ὑπερπλεονάζωviaa3s δέc ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p µετάp πίστιςngfs
καίc ἀγάπηngfs ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.15 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms
c agfsn ngfs anmsn c nnms
καί πᾶς ἀποδοχή ἄξιος ὅτι Χριστός ᾿Ιησοῦςnnms ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams
κόσµοςnams ἁµαρτωλόςaampn σῴζωvnaa ὅςrrgmp πρῶτοςanmsn εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s . v.16 ἀλλάc
διάp οὗτοςrdans ἐλεέωviap1s ἵναc ἐνp ἐγώrpd-s πρῶτοςadmsn ἐνδείκνυµιvsam3s ᾿Ιησοῦςnnms
Χριστόςnnms ὁdafs πᾶςaafsn µακροθυµίαnafs πρόςp ὑποτύπωσιςnafs ὁdgmp µέλλωvppagmp
πιστεύωvnpa ἐπίp αὐτόςrpdms εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.17 ὁddms δέc βασιλεύςndms
dgmp ngmp admsn admsn admsn
ὁ αἰών ἄφθαρτος ἀόρατος µόνος σοφόςadmsn θεόςndms τιµήnnfs
καίc δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.18 οὗτοςrdafs ὁdafs
nafs vipm1s rpd-s nvns nvms
παραγγελία παρατίθηµι σύ τέκνον Τιµόθεος κατάp ὁdafp προάγωvppaafp
ἐπίp σύrpa-s προφητείαnafp ἵναc στρατεύωvipm2s ἐνp αὐτόςrpdfp ὁdafs καλόςaafsn στρατείαnafs .
v.19 ἔχωvppanms πίστιςnafs καίc ἀγαθόςaafsn συνείδησιςnafs ὅςrrafs τι-σρινµπ ἀπωθέοµαιvpadnmp
περίp ὁdafs πίστιςnafs ναυαγέωviaa3p . v.20 ὅςrrgmp εἰµίvipx3s ῾Υµέναιοςnnms καίc
᾿Αλέξανδροςnnms ὅςrramp παραδίδωµιviaa1s ὁddms Σατανᾶςndms ἵναc παιδεύωvsap3p µήxo
βλασφηµέωvnpa . 2. v.1 παρακαλέωvipa1s οὖνc πρῶτοςbo πᾶςagnpn ποιέωvnpp δέησιςnafp
προσευχήnafp ἔντευξιςnafp εὐχαριστίαnafp ὑπέρp πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp . v.2 ὑπέρp
βασιλεύςngmp καίc πᾶςagmpn ὁdgmp ἐνp ὑπεροχήndfs εἰµίvppxgmp ἵναc ἤρεµοςaamsn καίc
ἡσύχιοςaamsn βίοςnams διάγωvspa1p ἐνp πᾶςadfsn εὐσέβειαndfs καίc σεµνότηςndfs .
 2. 4–3. 2 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 594
4 γὰρ καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ σωτῆρος ἡµῶν Θεοῦ, ὃς
πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας
5 ἐλθεῖν. εἷς γὰρ Θεός, εἷς καὶ µεσίτης Θεοῦ καὶ ἄνθρωπων ἄν-
6 θρωπος Χριστὸς ᾿Ιησοῦς, ὁ δοὺς ἑαυτὸν ἀντίλυτρον ὑπὲρ πάν-
7 των, τὸ µαρτύριον καιροῖς ἰδίοις, εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ καὶ
ἀπόστολος ἀλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ, οὐ ψεύδοµαι, διδάσκα-
8 λος ἐθνῶν ἐν πίστει καὶ ἀληθείᾳ. Βούλοµαι οὖν προσεύχεσθαι
τοὺς ἄνδρας ἐν παντὶ τόπῳ, ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας, χωρὶς
9 ὀργῆς καὶ διαλογισµοῦ. ὡσαύτως καὶ τὰς γυναῖκας ἐν κατα-
στολῇ κοσµίῳ, µετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης, κοσµεῖν ἑαυτάς,
µὴ ἐν πλέγµασιν, ἢ χρυ΄σῳ, ἢ µαργαρίταις, ἢ ἱµατισµῷ πολυ-
10 τελεῖ, ἀλλ΄ ὃ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελλοµέναις θεοσέβειαν δι΄
11 ἔργων ἀγαθῶν. γυνὴ ἐν ἡσυχίᾳ µανθανέτω ἐν πάσῃ ὑποταγῇ.
12 γυναικὶ δὲ διδάσκειν οὐκ ἐπιτρέπω, οὐδὲ αὐθεντεῖν ἀνδρός,
13 ἀλλ΄ εἶναι ἐν ἡσυχίᾳ. ᾿Αδὰµ γὰρ πρῶτος ἐπλάσθη, εἶτα Εὗα,
14 καὶ ᾿Αδὰµ οὐκ ἠπατήθη, ἡ δὲ γυνὴ ἀπατηθεῖσα ἐν παραβάσει
15 γέγονε, σωθήσεται δὲ διὰ τῆς τεκνογονίας, ἐὰν µείνωσιν ἐν
πίστει καὶ ἀγάπῃ καὶ ἁγιασµῷ µετὰ σωφροσύνης.
3 Πιστὸς ὁ λόγος, Εἴ τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται, καλοῦ ἔργου
2 ἐπιθυµεῖ, δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον εἶναι, µιᾶς γυ-
ναικὸς ἄνδρα, νηφάλιον, σώφρονα, κόσµιον, φιλόξενον, διδα-

v.3 οὗτοςrdnns γάρc καλόςannsn καίc ἀπόδεκτοςannsn ἐνώπιονbo ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p
θεόςngms . v.4 ὅςrrnms πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp θέλωvipa3s σῴζωvnap καίc εἰςp ἐπίγνωσιςnafs
ἀλήθειαngfs ἔρχοµαιvnaa . v.5 εἷςnnms γάρc θεόςnnms εἷςnnms καίc µεσίτηςnnms θεόςngms
καίc ἄνθρωποςngmp ἄνθρωποςnnms Χριστόςnnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.6 ὁdnms δίδωµιvpaanms
ἑαυτοῦrxams ἀντίλυτρονnans ὑπέρp πᾶςagmpn ὁdans µαρτύριονnans καιρόςndmp ἴδιοςadmpn .
v.7 εἰςp ὅςrrans τίθηµιviap1s ἐγώrpn-s κῆρυξnnms καίc ἀπόστολοςnnms ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s
ἐνp Χριστόςndms οὐxo ψεύδοµαιvipn1s διδάσκαλοςnnms ἔθνοςngnp ἐνp πίστιςndfs καίc
ἀλήθειαndfs . v.8 βούλοµαιvipn1s οὖνc προσεύχοµαιvnpn ὁdamp ἀνήρnamp ἐνp πᾶςadmsn
ndms
τόπος ἐπαίρωvppaamp ὅσιοςaampn χείρnafp χωρίςbo ὀργήngfs καίc διαλογισµόςngms .
v.9 ὡσαύτωςbo καίc ὁdafp γυνήnafp ἐνp καταστολήndfs κόσµιοςadfsn µετάp αἰδώςngfs
καίc σωφροσύνηngfs κοσµέωvnpa ἑαυτοῦrxafp µήxo ἐνp πλέγµαndnp ἤxo χρυσόςndms ἤxo
µαργαρίτηςndmp ἤxo ἱµατισµόςndms πολυτελήςadmsn . v.10 ἀλλάc ὅςrrnns πρέπωvipq3s
ndfp vppndfp nafs p ngnp
γυνή ἐπαγγέλλοµαι θεοσέβεια διά ἔργον ἀγαθόςagnpn . v.11 γυνήnnfs ἐνp
ἡσυχίαndfs µανθάνωvdpa3s ἐνp πᾶςadfsn ὑποταγήndfs . v.12 γυνήndfs δέc διδάσκωvnpa οὐxo
ἐπιτρέπωvipa1s οὐδέbo αὐθεντέωvnpa ἀνήρngms ἀλλάc εἰµίvnpx ἐνp ἡσυχίαndfs . v.13 ᾿Αδάµtp
c anmsn viap3s bo nnfs c tp xo
γάρ πρῶτος πλάσσω εἶτα Εὕα . v.14 καί ᾿Αδάµ οὐ ἀπατάωviap3s
ὁdnfs δέc γυνήnnfs ἀπατάωvpapnfs ἐνp παράβασιςndfs γίνοµαιvixa3s . v.15 σῴζωvifp3s δέc
διάp ὁdgfs τεκνογονίαngfs ἐάνqo µένωvsaa3p ἐνp πίστιςndfs καίc ἀγάπηndfs καίc ἁγιασµόςndms
µετάp σωφροσύνηngfs . 3. v.1 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms εἰqo τι-σρινµσ ἐπισκοπήngfs
ὀρέγωvipm3s καλόςagnsn ἔργονngns ἐπιθυµέωvipa3s .
595 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 3. 3–16
κτικόν, µὴ πάροινον, µὴ πλήκτην, µὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλ᾿λ ἐπι- 3
εικῆ, ἄµαχον, ἀφιλάργυρον, τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊστά- 4
µενον, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ µετὰ πάσης σεµνότητος. εἰ δέ 5
τις τοῦ ἰδίου οἴκου προστῆναι οὐκ οἶδε, πῶς ἐκκλησίας Θεοῦ
ἐπιµελήσεται, µὴ νεόφυτον, ἵνα µὴ τυφωθεὶς εἰς κρίµα ἐµπέ- 6
σῃ τοῦ διαβόλου. δεῖ δὲ αὐτὸν καὶ µαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ 7
τῶν ἔξωθεν, ἵνα µὴ εἰς ὀνειδισµὸν ἐµπέσῃ καὶ παγίδα τοῦ δι-
αβόλου. διακόνους ὡσαύτως σεµνούς, µὴ διλόγους, µὴ οἴνῳ 8
πολλῷ προσέχοντας, µὴ αἰσχροκερδεῖς, ἔχοντας τὸ µυστήριον 9
τῆς πίστεως ἐν καθαρᾷ συνειδήσει. καὶ οὗτοι δὲ δοκιµαζέσθω- 10
σαν πρῶτον, εἶτα διακονείτωσαν ἀνέγκλητοι ὄντες. γυναῖκας 11
ὡσαύτως σεµνάς, µὴ διαβόλους, νηφαλίους, πιστὰς ἐν πᾶσι.
διάκονοι ἔστωσαν µιᾶς γυναικὸς ἄνδρες, τέκνων καλῶς προϊ- 12
στάµενοι καὶ τῶν ἰδίων οἴκων. οἱ γὰρ καλῶς διακονήσαντες 13
βαθµὸν ἑαυτοῖς καλὸν περιποιοῦνται, καὶ πολλὴν παρρησίαν
ἐν πίστει τῇ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. Ταῦτά σοι γράφω, ἐλπίζων ἐλ- 14
θεῖν πρὸς σὲ τάχιον, ἐὰν δὲ βραδύνω, ἵνα εἰδῇς πῶς δεῖ ἐν 15
οἴκῳ Θεοῦ ἀναστρέφεσθαι, ἥτις ἐστὶν ἐκκλησία Θεοῦ ζῶντος,
στύλος καὶ ἑδραίωµα τῆς ἀληθείας. καὶ ὁµολογουµένως µέγα 16
ἐστὶ τὸ τῆς εὐσεβείας µυστήριον, Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί,
ἐδικαιώθη ἐν πνεύµατι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν,

v.2 δεῖvipq3s οὖνc ὁdams ἐπίσκοποςnams ἀνεπίληµπτοςaamsn εἰµίvnpx εἷςngfs γυνήngfs ἀνήρnams
νηφάλιοςnams σώφρωνaamsn κόσµιοςaamsn φιλόξενοςaamsn διδακτικόςaamsn . v.3 µήxo
πάροινοςaamsn µήxo πλήκτηςnams µήxo αἰσχροκερδήςaamsn ἀλλάc ἐπιεικήςaamsn ἄµαχοςaamsn
ἀφιλάργυροςaamsn . v.4 ὁdgms ἴδιοςagmsn οἶκοςngms καλῶςbo προΐστηµιvppmams τέκνονnanp
vppaams
ἔχω ἐν ὑποταγήndfs µετάp πᾶςagfsn σεµνότηςngfs .
p
v.5 εἰqo δέc τι-σρινµσ
ὁdgms ἴδιοςagmsn οἶκοςngms προΐστηµιvnaa οὐxo οἶδαvixa3s πῶςbo ἐκκλησίαngfs θεόςngms
ἐπιµελέοµαιvifd3s . v.6 µήxo νεόφυτοςaamsn ἵναc µήxo τυφόωvpapnms εἰςp κρίµαnans
ἐµπίπτωvsaa3s ὁdgms διάβολοςagmsn . v.7 δεῖvipq3s δέc αὐτόςrpams καίc µαρτυρίαnafs καλόςaafsn
ἔχωvnpa ἀπόp ὁdgmp ἔξωθενbo ἵναc µήxo εἰςp ὀνειδισµόςnams ἐµπίπτωvsaa3s καίc παγίςnafs ὁdgms
διάβολοςagmsn . v.8 διάκονοςnamp ὡσαύτωςbo σεµνόςaampn µήxo δίλογοςaampn µήxo οἶνοςndms
πολύςadmsn προσέχωvppaamp µήxo αἰσχροκερδήςaampn . v.9 ἔχωvppaamp ὁdans µυστήριονnans
ὁdgfs πίστιςngfs ἐνp καθαρόςadfsn συνείδησιςndfs . v.10 καίc οὗτοςrdnmp δέc δοκιµάζωvdpp3p
πρῶτοςbo εἶταbo διακονέωvdpa3p ἀνέγκλητοςanmpn εἰµίvppxnmp . v.11 γυνήnafp ὡσαύτωςbo
aafpn xo aafpn aampn aafpn p adnpn
σεµνός µή διάβολος νηφάλιος πιστός ἐν πᾶς . v.12 διάκονοςnnmp
εἰµίvdpx3p εἷςngfs γυνήngfs ἀνήρnnmp τέκνονngnp καλῶςbo προΐστηµιvppmnmp καίc ὁdgmp
ἴδιοςagmpn οἶκοςngmp . v.13 ὁdnmp γάρc καλῶςbo διακονέωvpaanmp βαθµόςnams ἑαυτοῦrxdmp
καλόςaamsn περιποιέωvipm3p καίc πολύςaafsn παρρησίαnafs ἐνp πίστιςndfs ὁddfs ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms . v.14 οὗτοςrdanp σύrpd-s γράφωvipa1s ἐλπίζωvppanms ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-s
ταχύςbo . v.15 ἐάνqo δέc βραδύνωvspa1s ἵναc οἶδαvsxa2s πῶςbo δεῖvipq3s ἐνp οἶκοςndms
θεόςngms ἀναστρέφωvnpp ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ἐκκλησίαnnfs θεόςngms ζάωvppagms στῦλοςnnms
καίc ἑδραίωµαnnns ὁdgfs ἀλήθειαngfs .
 4. 1–12 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 596
ἐπιστεύθη ἐν κόσµῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ.
4 Τὸ δὲ Πνεῦµα ῥητῶς λέγει, ὅτι ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀπο-
στήσονταί τινες τῆς πίστεως, προσέχοντες πνεύµασι πλάνοις
2 καὶ διδασκαλίαις δαιµονίων, ἐν ὑποκρίσει ψευδολόγων, κε-
3 καυτηριασµένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν, κωλυόντων γαµεῖν, ἀ-
πέχεσθαι βρωµάτων ἃ ὁ Θεὸς ἔκτισεν εἰς µετάληψιν µετὰ εὐ-
4 χαριστίας τοῖς πιστοῖς καὶ ἐπεγνωκόσι τὴν ἀλήθειαν, ὅτι πᾶν
κτίσµα Θεοῦ καλόν, καὶ οὐδὲν ἀπόβλητον, µετὰ εὐχαριστίας
5 λαµβανόµενον, ἁγιάζεται γὰρ διὰ λόγου Θεοῦ καὶ ἐντεύξεως.
6 Ταῦτα ὑποτιθέµενος τοῖς ἀδελφοῖς καλὸς ἔσῃ διάκονος ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ, ἐντρεφόµενος τοῖς λόγοις τῆς πίστεως, καὶ τῆς καλῆς
7 διδασκαλίας ᾗ παρηκολούθηκας. τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γρα-
ώδεις µύθους παραιτοῦ. γύµναζε δὲ σεαυτὸν πρὸς εὐσέβειαν,
8 ἡ γὰρ σωµατικὴ γυµνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιµος, ἡ δὲ
εὐσέβεια πρὸς πάντα ὠφέλιµός ἐστιν, ἐπαγγελίαν ἔχουσα ζωῆς
9 τῆς νῦν καὶ τῆς µελλούσης. πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀπο-
10 δοχῆς ἄξιος. εἰς τοῦτο γὰρ καὶ κοπιῶµεν καὶ ὀνειδιζόµεθα
ὅτι ἠλπίκαµεν ἐπὶ θεῷ ζῶντι ὅς ἐστιν σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων
11, 12 µάλιστα πιστῶν. παράγγελλε ταῦτα καὶ δίδασκε. µηδείς σου
τῆς νεότητος καταφρονείτω, ἀλλὰ τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν
λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πνεύµατι, ἐν πίστει, ἐν ἁ-

v.16 καίc ὁµολογουµένωςbo µέγαςannsn εἰµίvipx3s ὁdnns ὁdgfs εὐσέβειαngfs µυστήριονnnns

θεόςnnms φανερόωviap3s ἐνp σάρξndfs δικαιόωviap3s ἐνp πνεῦµαndns ὁράωviap3s ἄγγελοςndmp
κηρύσσωviap3s ἐνp ἔθνοςndnp πιστεύωviap3s ἐνp κόσµοςndms ἀναλαµβάνωviap3s ἐνp δόξαndfs .
4. v.1 ὁdnns δέc πνεῦµαnnns ῥητῶςbo λέγωvipa3s ὅτιc ἐνp ὕστεροςadmpn καιρόςndmp
ἀφίστηµιvifd3p τι-σρινµπ ὁdgfs πίστιςngfs προσέχωvppanmp πνεῦµαndnp πλάνοςadnpn καίc
διδασκαλίαndfp δαιµόνιονngnp . v.2 ἐνp ὑπόκρισιςndfs ψευδολόγοςagmpn καυστηριάζωvpxpgmp
ὁdafs ἴδιοςaafsn συνείδησιςnafs . v.3 κωλύωvppagmp γαµέωvnpa ἀπέχωvnpm βρῶµαngnp ὅςrranp
dnms nnms viaa3s
ὁ θεός κτίζω εἰς µετάληµψιςnafs µετάp εὐχαριστίαngfs ὁddmp πιστόςadmpn καίc
p

ἐπιγινώσκωvpxadmp ὁdafs ἀλήθειαnafs . v.4 ὅτιc πᾶςannsn κτίσµαnnns θεόςngms καλόςannsn καίc
οὐδείςannsn ἀπόβλητοςannsn µετάp εὐχαριστίαngfs λαµβάνωvpppnns . v.5 ἁγιάζωvipp3s γάρc διάp
λόγοςngms θεόςngms καίc ἔντευξιςngfs . v.6 οὗτοςrdanp ὑποτίθηµιvppmnms ὁddmp ἀδελφόςndmp
καλόςanmsn εἰµίvifx2s διάκονοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐντρέφωvpppnms ὁddmp λόγοςndmp
ὁdgfs πίστιςngfs καίc ὁdgfs καλόςagfsn διδασκαλίαngfs ὅςrrdfs παρακολουθέωvixa2s . v.7 ὁdamp
δέc βέβηλοςaampn καίc γραώδηςaampn µῦθοςnamp παραιτέοµαιvdpn2s γυµνάζωvdpa2s δέc
σεαυτοῦrxams πρόςp εὐσέβειαnafs . v.8 ὁdnfs γάρc σωµατικόςanfsn γυµνασίαnnfs πρόςp
aamsn vipx3s anmsn dnfs
ὀλίγος εἰµί ὠφέλιµος ὁ δέc εὐσέβειαnnfs πρόςp πᾶςaanpn ὠφέλιµοςanmsn
εἰµίvipx3s ἐπαγγελίαnafs ἔχωvppanfs ζωήngfs ὁdgfs νῦνbo καίc ὁdgfs µέλλωvppagfs . v.9 πιστόςanmsn
ὁdnms λόγοςnnms καίc πᾶςagfsn ἀποδοχήngfs ἄξιοςanmsn . v.10 εἰςp οὗτοςrdans γάρc καίc
κοπιάωvipa1p καίc ὀνειδίζωvipp1p ὅτιc ἐλπίζωvixa1p ἐπίp θεόςndms ζάωvppadms ὅςrrnms εἰµίvipx3s
σωτήρnnms πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp µάλισταbo πιστόςagmpn . v.11 παραγγέλλωvdpa2s
οὗτοςrdanp καίc διδάσκωvdpa2s .
597 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 4. 13–5. 10
γνείᾳ. ἕως ἔρχοµαι, πρόσεχε τῇ ἀναγνώσει, τῇ παρακλήσει, 13
τῇ διδασκαλίᾳ. µὴ ἀµέλει τοῦ ἐν σοὶ χαρίσµατος, ὃ ἐδόθη σοι 14
διὰ προφητείας µετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου.
ταῦτα µελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ 15
ἐν πᾶσιν. ἔπεχε σεαυτῷ καὶ τῇ διδασκαλίᾳ. ἐπίµενε αὐτοῖς, 16
τοῦτο γὰρ ποιῶν καὶ σεαυτὸν σώσεις καὶ τοὺς ἀκούοντάς σου.
Πρεσβυτέρῳ µὴ ἐπιπλήξῃς, ἀλλὰ παρακάλει ὡς πατέρα, νε- 5
ωτέρους, ὡς ἀδελφούς, πρεσβυτέρας, ὡς µητέρας, νεωτέρας, 2
ὡς ἀδελφὰς, ἐν πάσῃ ἁγνείᾳ. χήρας τίµα τὰς ὄντως χήρας. 3
εἰ δέ τις χήρα τέκνα ἢ ἔκγονα ἔχει, µανθανέτωσαν πρῶτον τὸν 4
ἴδιον οἶκον εὐσεβεῖν, καὶ ἀµοιβὰς ἀποδιδόναι τοῖς προγόνοις,
τοῦτο γάρ ἐστὶ καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. ἡ δὲ 5
ὄντως χήρα καὶ µεµονωµένη ἤλπικεν ἐπὶ τόν Θεὸν, καὶ προσ-
µένει ταῖς δεήσεσι καὶ ταῖς προσευχαῖς νυκτὸς καὶ ἡµέρας. ἡ 6
δὲ σπαταλῶσα, ζῶσα τέθνηκε. καὶ ταῦτα παράγγελλε, ἵνα ἀν- 7
επίληπτοι ὦσιν. εἰ δέ τις τῶν ἰδίων καὶ µάλιστα τῶν οἰκείων οὐ 8
προνοεῖ τὴν πίστιν ἤρνηται, καὶ ἔστιν ἀπίστου χείρων. χήρα 9
καταλεγέσθω µὴ ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα, γεγονυῖα, ἑνὸς ἀνδρὸς
γυνή, ἐν ἔργοις καλοῖς µαρτυρουµένη, εἰ ἐτεκνοτρόφησεν, εἰ 10
ἐξενοδόχησεν, εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν, εἰ θλιβοµένοις ἐπήρκε-

v.12 µηδείςanmsn σύrpg-s ὁdgfs νεότηςngfs καταφρονέωvdpa3s ἀλλάc τύποςnnms γίνοµαιvdpn2s

ὁdgmp πιστόςagmpn ἐνp λόγοςndms ἐνp ἀναστροφήndfs ἐνp ἀγάπηndfs ἐνp πνεῦµαndns ἐνp
πίστιςndfs ἐνp ἁγνείαndfs . v.13 ἕωςc ἔρχοµαιvipn1s προσέχωvdpa2s ὁddfs ἀνάγνωσιςndfs
ὁddfs παράκλησιςndfs ὁddfs διδασκαλίαndfs . v.14 µήxo ἀµελέωvdpa2s ὁdgns ἐνp σύrpd-s
ngns rrnns viap3s rpd-s
χάρισµα ὅς δίδωµι σύ διά προφητείαngfs µετάp ἐπίθεσιςngfs ὁdgfp χείρngfp
p

ὁdgns πρεσβυτέριονngns . v.15 οὗτοςrdanp µελετάωvdpa2s ἐνp οὗτοςrddnp εἰµίvdpx2s ἵναc σύrpg-s
ὁdnfs προκοπήnnfs φανερόςanfsn εἰµίvspx3s ἐνp πᾶςadmpn . v.16 ἐπέχωvdpa2s σεαυτοῦrxdms
καίc ὁddfs διδασκαλίαndfs ἐπιµένωvdpa2s αὐτόςrpdmp οὗτοςrdans γάρc ποιέωvppanms καίc
σεαυτοῦrxams σῴζωvifa2s καίc ὁdamp ἀκούωvppaamp σύrpg-s . 5. v.1 πρεσβύτεροςadmsn
µήxo ἐπιπλήσσωvsaa2s ἀλλάc παρακαλέωvdpa2s ὡςbo πατήρnams νέοςaampc ὡςbo ἀδελφόςnamp .
v.2 πρεσβύτεροςaafpn ὡςbo µήτηρnafp νέοςaafpc ὡςbo ἀδελφήnafp ἐνp πᾶςadfsn ἁγνείαndfs .
v.3 χήραnafp τιµάωvdpa2s ὁdafp ὄντωςbo χήραnafp . v.4 εἰqo δέc τι-σρινµσ χήραnnfs τέκνονnanp
ἤxo ἔκγονοςaanpn ἔχωvipa3s µανθάνωvdpa3p πρῶτοςbo ὁdams ἴδιοςaamsn οἶκοςnams εὐσεβέωvnpa
καίc ἀµοιβήnafp ἀποδίδωµιvnpa ὁddmp πρόγονοςndmp οὗτοςrdnns γάρc εἰµίvipx3s καλόςannsn
καίc ἀπόδεκτοςannsn ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.5 ὁdnfs δέc ὄντωςbo χήραnnfs καίc
vpxpnfs vixa3s p dams nams
µονόω ἐλπίζω ἐπί ὁ θεός καί προσµένωvipa3s ὁddfp δέησιςndfp καίc ὁddfp
c

προσευχήndfp νύξngfs καίc ἡµέραngfs . v.6 ὁdnfs δέc σπαταλάωvppanfs ζάωvppanfs θνῄσκωvixa3s .
v.7 καίc οὗτοςrdanp παραγγέλλωvdpa2s ἵναc ἀνεπίληµπτοςanmpn εἰµίvspx3p . v.8 εἰqo δέc τι-σ-
ρινµσ ὁdgmp ἴδιοςagmpn καίc µάλισταbo ὁdgmp οἰκεῖοςagmpn οὐxo προνοέωvipa3s ὁdafs πίστιςnafs
ἀρνέοµαιvixd3s καίc εἰµίvipx3s ἄπιστοςagmsn χείρωνanmsc . v.9 χήραnnfs καταλέγωvdpp3s µήxo
ἐλάσσωνannsn ἔτοςngnp ἑξήκονταtn γίνοµαιvpxanfs εἷςngms ἀνήρngms γυνήnnfs .
 5. 11–23 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 598
11 σεν, εἰ παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ ἐπηκολούθησε. νεωτέρας δὲ χήρας
παραιτοῦ, ὅταν γὰρ καταστρηνιάσωσι τοῦ Χριστοῦ, γαµεῖν θέ-
12, 13 λουσιν, ἔχουσαι κρίµα, ὅτι τὴν πρώτην πίστιν ἠθέτησαν. ἅµα
δὲ καὶ ἀργαὶ µανθάνουσι περιερχόµεναι τὰς οἰκίας, οὐ µόνον
δὲ ἀργαὶ, ἀλλὰ καὶ φλύαροι καὶ περίεργοι, λαλοῦσαι τὰ µὴ
14 δέοντα. βούλοµαι οὖν νεωτέρας γαµεῖν, τεκνογονεῖν, οἰκοδε-
σποτεῖν, µηδεµίαν ἀφορµὴν διδόναι τῷ ἀντικειµένῳ λοιδορίας
15, 16 χάριν. ἤδη γάρ τινες ἐξετράπησαν ὀπίσω τοῦ Σατανᾶ. εἴ τις
πιστὸς ἢ πιστὴ ἔχει χήρας, ἐπαρκείτω αὐταῖς, καὶ µὴ βαρεί-
17 σθω ἡ ἐκκλησία, ἵνα ταῖς ὄντως χήραις ἐπαρκέσῃ. Οἱ καλῶς
προεστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιµῆς ἀξιούσθωσαν, µάλιστα οἱ
18 κοπιῶντες ἐν λόγῳ καὶ διδασκαλίᾳ, λέγει γὰρ ἡ γραφή, Βοῦν
ἀλοῶντα οὐ φιµώσεις, καί, ῎Αξιος ὁ ἐργάτης τοῦ µισθοῦ αὐτοῦ.
19 κατὰ πρεσβυτέρου κατηγορίαν µὴ παραδέχου, ἐκτὸς εἰ µὴ ἐπὶ
20 δύο ἢ τριῶν µαρτύρων. τοὺς ἁµαρτάνοντας ἐνώπιον πάντων ἔ-
21 λεγχε, ἵνα καὶ οἱ λοιποὶ φόβον ἔχωσι. διαµαρτύροµαι ἐνώπιον
τοῦ Θεοῦ καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἐκλεκτῶν ἀγγέ-
λων, ἵνα ταῦτα φυλάξῃς χωρὶς προκρίµατος, µηδὲν ποιῶν κατὰ
22 πρόσκλισιν. χεῖρας ταχέως µηδενὶ ἐπιτίθει, µηδὲ κοινώνει ἁ-
23 µαρτίαις ἀλλοτρίαις, σεαυτὸν ἁγνὸν τήρει. µηκέτι ὑδροπότει,
ἀλ᾿λ οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ, διὰ τὸν στόµαχον σοῦ καὶ τὰς πυκνάς σου

v.10 ἐνp ἔργονndnp καλόςadnpn µαρτυρέωvpppnfs εἰqo τεκνοτροφέωviaa3s εἰqo ξενοδοχέωviaa3s

εἰqo ἅγιοςagmpn πούςnamp νίπτωviaa3s εἰqo θλίβωvpppdmp ἐπαρκέωviaa3s εἰqo πᾶςadnsn ἔργονndns
ἀγαθόςadnsn ἐπακολουθέωviaa3s . v.11 νέοςaafpc δέc χήραnafp παραιτέοµαιvdpn2s ὅτανc γάρc
καταστρηνιάωvsaa3p ὁdgms Χριστόςngms γαµέωvnpa θέλωvipa3p . v.12 ἔχωvppanfp κρίµαnans ὅτιc
ὁdafs πρῶτοςaafsn πίστιςnafs ἀθετέωviaa3p . v.13 ἅµαbo δέc καίc ἀργόςanfpn µανθάνωvipa3p
vppnnfp dafp nafp
περιέρχοµαι ὁ οἰκία οὐ µόνοςbo δέc ἀργόςanfpn ἀλλάc καίc φλύαροςanfpn
xo

καίc περίεργοςanmpn λαλέωvppanfp ὁdanp µήxo δεῖvppqanp . v.14 βούλοµαιvipn1s οὖνc

aafpc vnpa vnpa vnpa aafsn
νέος γαµέω τεκνογονέω οἰκοδεσποτέω µηδείς ἀφορµήnafs δίδωµιvnpa
ὁddms ἀντίκειµαιvppndms λοιδορίαngfs χάρινbo . v.15 ἤδηbo γάρc τι-σρινµπ ἐκτρέπωviap3p
ὀπίσωbo ὁdgms Σατανᾶςngms . v.16 εἰqo τι-σρινµσ πιστόςanmsn ὁxo πιστόςanfsn ἔχωvipa3s
χήραnafp ἐπαρκέωvdpa3s αὐτόςrpdfp καίc µήxo βαρέωvdpp3s ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs ἵναc ὁddfp
ὄντωςbo χήραndfp ἐπαρκέωvsaa3s . v.17 ὁdnmp καλῶςbo προΐστηµιvpxanmp πρεσβύτεροςanmpn
διπλοῦςagfsn τιµήngfs ἀξιόωvdpp3p µάλισταbo ὁdnmp κοπιάωvppanmp ἐνp λόγοςndms καίc
διδασκαλίαndfs . v.18 λέγωvipa3s γάρc ὁdnfs γραφήnnfs βοῦςnams ἀλοάωvppaams οὐxo
φιµόωvifa2s καίc ἄξιοςanmsn ὁdnms ἐργάτηςnnms ὁdgms µισθόςngms αὐτόςrpgms . v.19 κατάp
πρεσβύτεροςagmsn κατηγορίαnafs µήxo παραδέχοµαιvdpn2s ἐκτόςbo εἰqo µήxo ἐπίp δύοtn ἤxo
τρεῖςngmp µάρτυςngmp . v.20 ὁdamp ἁµαρτάνωvppaamp ἐνώπιονbo πᾶςagmpn ἐλέγχωvdpa2s ἵναc
καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn φόβοςnams ἔχωvspa3p . v.21 διαµαρτύροµαιvipn1s ἐνώπιονbo ὁdgms
θεόςngms καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ὁdgmp ἐκλεκτόςagmpn ἄγγελοςngmp
ἵναc οὗτοςrdanp φυλάσσωvsaa2s χωρίςbo πρόκριµαngns µηδείςaansn ποιέωvppanms κατάp
πρόσκλισιςnafs . v.22 χείρnafp ταχέωςbo µηδείςadmsn ἐπιτίθηµιvdpa2s µηδέc κοινωνέωvdpa2s
ndfp
ἁµαρτία ἀλλότριοςadfpn σεαυτοῦrxams ἁγνόςaamsn τηρέωvdpa2s .
599 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 5. 24–6. 9
ἀσθενείας. τινῶν ἀνθρώπων αἱ ἁµαρτίαι πρόδηλοί εἰσι, προά- 24
γουσαι εἰς κρίσιν, τισὶ δὲ καὶ ἐπακολουθοῦσιν. ὡσαύτως καὶ 25
τὰ καλὰ ἔργα πρόδηλα ἐστι, καὶ τὰ ἄλλως ἔχοντα, κρυβῆναι οὐ
δύναται.
῞Οσοι εἰσὶν ὑπὸ ζυγὸν δοῦλοι, τοὺς ἰδίους δεσπότας πάσης 6
τιµῆς ἀξίους ἡγείσθωσαν, ἵνα µὴ τὸ ὄνοµα τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ διδα-
σκαλία βλασφηµῆται, οἱ δὲ πιστοὺς ἔχοντες δεσπότας µὴ κα- 2
ταφρονείτωσαν, ὅτι ἀδελφοί εἰσιν, ἀλλὰ µᾶλλον δουλευέτωσαν,
ὅτι πιστοί εἰσι καὶ ἀγαπητοὶ οἱ τῆς εὐεργεσίας ἀντιλαµβανόµε-
νοι. ταῦτα δίδασκε καὶ παρακάλει. Εἴ τις ἑτεροδιδασκαλεῖ, 3
καὶ µὴ προσέρχεται ὑγιαίνουσι λόγοις, τοῖς τοῦ Κυρίου ἡµῶν
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ τῇ κατ΄ εὐσέβειαν διδασκαλίᾳ, τετύφω- 4
ται, µηδὲν ἐπιστάµενος, ἀλλὰ νοσῶν περὶ ζητήσεις καὶ λογο-
µαχίας, ἐξ ὧν γίνεται φθόνος, ἔρις, βλασφηµίαι, ὑπόνοιαι πο-
νηραί, παραδιατριβαὶ διεφθαρµένων ἀνθρώπων τὸν νοῦν, καὶ 5
ἀπεστερηµένων τῆς ἀληθείας, νοµιζόντων πορισµὸν εἶναι τὴν
εὐσέβειαν. ἀφίστασο ἀπὸ τῶν τοιούτων. ἔστι δὲ πορισµὸς µέ- 6
γας ἡ εὐσέβεια µετὰ αὐταρκείας, οὐδὲν γὰρ εἰσηνέγκαµεν εἰς 7
τὸν κόσµον, δῆλον ὅτι οὐδὲ ἐξενεγκεῖν τι δυνάµεθα, ἔχοντες 8
δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσµατα τούτοις ἀρκεσθησόµεθα. οἱ δὲ 9
βουλόµενοι πλουτεῖν ἐµπίπτουσιν εἰς πειρασµὸν καὶ παγίδα,
καὶ ἐπιθυµίας πολλὰς ἀνοήτους καὶ βλαβεράς, αἵτινες βυθί-

v.23 µηκέτιbo ὑδροποτέωvdpa2s ἀλλάc οἶνοςndms ὀλίγοςadmsn χράοµαιvdpn2s διάp ὁdams

στόµαχοςnams σύrpg-s καίc ὁdafp πυκνόςaafpn σύrpg-s ἀσθένειαnafp . v.24 τι-σριγµπ
ἄνθρωποςngmp ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp πρόδηλοςanfpn εἰµίvipx3p προάγωvppanfp εἰςp κρίσιςnafs τι-
-σριδµπ δέc καίc ἐπακολουθέωvipa3p . v.25 ὡσαύτωςbo καίc ὁdnnp καλόςannpn ἔργονnnnp
annpn vipx3s c dnnp
πρόδηλος εἰµί καί ὁ ἄλλωςbo ἔχωvppannp κρύπτωvnap οὐxo δύναµαιvipn3s .
6. v.1 ὅσοςrcnmp εἰµίvipx3p ὑπόp ζυγόςnams δοῦλοςnnmp ὁdamp ἴδιοςaampn δεσπότηςnamp
πᾶςagfsn τιµήngfs ἄξιοςaampn ἡγέοµαιvdpn3p ἵναc µήxo ὁdnns ὄνοµαnnns ὁdgms θεόςngms καίc
ὁdnfs διδασκαλίαnnfs βλασφηµέωvspp3s . v.2 ὁdnmp δέc πιστόςaampn ἔχωvppanmp δεσπότηςnamp
µήxo καταφρονέωvdpa3p ὅτιc ἀδελφόςnnmp εἰµίvipx3p ἀλλάc µᾶλλονbo δουλεύωvdpa3p ὅτιc
πιστόςanfpn εἰµίvipx3p καίc ἀγαπητόςanmpn ὁdnmp ὁdgfs εὐεργεσίαngfs ἀντιλαµβάνοµαιvppnnmp
οὗτοςrdanp διδάσκωvdpa2s καίc παρακαλέωvdpa2s . v.3 εἰqo τι-σρινµσ ἑτεροδιδασκαλέωvipa3s
καίc µήxo προσέρχοµαιvipn3s ὑγιαίνωvppadmp λόγοςndmp ὁddmp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ὁddfs κατάp εὐσέβειαnafs διδασκαλίαndfs . v.4 τυφόωvixp3s
µηδείςaansn ἐπίσταµαιvppnnms ἀλλάc νοσέωvppanms περίp ζήτησιςnafp καίc λογοµαχίαnafp
ἐκp ὅςrrgfp γίνοµαιvipn3s φθόνοςnnms ἔριςnnfs βλασφηµίαnnfp ὑπόνοιαnnfp πονηρόςanfpn .
v.5 διαπαρατριβήnnfp διαφθείρωvpxpgmp ἄνθρωποςngmp ὁdams νοῦςnams καίc ἀποστερέωvpxpgmp
ὁdgfs ἀλήθειαngfs νοµίζωvppagmp πορισµόςnams εἰµίvnpx ὁdafs εὐσέβειαnafs ἀφίστηµιvdpn2s ἀπόp
ὁdgmp τοιοῦτοςrdgmp . v.6 εἰµίvipx3s δέc πορισµόςnnms µέγαςanmsn ὁdnfs εὐσέβειαnnfs µετάp
ngfs
αὐτάρκεια . v.7 οὐδείςaansn γάρc εἰσφέρωviaa1p εἰςp ὁdams κόσµοςnams δῆλοςannsn
ὅτιc οὐδέbo ἐκφέρωvnaa τι-σριανσ δύναµαιvipn1p . v.8 ἔχωvppanmp δέc διατροφήnafp καίc
σκέπασµαnanp οὗτοςrddnp ἀρκέωvifp1p .
 6. 10–19 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 600
10 ζουσι τοὺς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν, ῥίζα γὰρ
πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία, ἧς τινες ὀρεγόµενοι
ἀπεπλανήθησαν ἀπὸ τῆς πίστεως, καὶ ἑαυτοὺς περιέπειραν ὀ-
11 δύναις πολλαῖς. Σὺ δέ ὦ ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ταῦτα φεῦγε,
δίωκε δὲ δικαιοσύνην, εὐσέβειαν, πίστιν, ἀγάπην, ὑποµονήν,
12 πρᾳότητα. ἀγωνίζου τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως, ἐπιλαβοῦ
τῆς αἰωνίου ζωῆς, εἰς ἣν καὶ ἐκλήθης καὶ ὡµολόγησας τὴν κα-
13 λὴν ὁµολογίαν ἐνώπιον πολλῶν µαρτύρων. παραγγέλλω σοι
ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τοῦ ζωοποιοῦντος τὰ πάντα, καὶ Χριστοῦ ᾿Ι-
ησοῦ τοῦ µαρτυρήσαντος ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου τὴν καλὴν ὁµο-
14 λογίαν, τηρῆσαί σε τὴν ἐντολὴν ἄσπιλον, ἀνεπίληπτον, µέχρι
15 τῆς ἐπιφανείας τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἣν καιροῖς
ἰδίοις δείξει ὁ µακάριος καὶ µόνος δυνάστης, ὁ βασιλεὺς τῶν
16 βασιλευόντων, καὶ Κύριος τῶν κυριευόντων, ὁ µόνος ἔχων ἀ-
θανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον, ὃν εἶδεν οὐδεὶς ἀνθρώπων,
17 οὐδὲ ἰδεῖν δύναται, ᾧ τιµὴ καὶ κράτος αἰώνιον. ἀµήν. Τοῖς
πλουσίοις ἐν τῷ νῦν αἰῶνι παράγγελλε µὴ ὑψηλοφρονεῖν, µηδὲ
ἠλπικέναι ἐπὶ πλούτου ἀδηλότητι, ἀλλ΄ ἐν τῷ θεῷ, τῷ ζῶντι τῷ
18 παρέχοντι ἡµῖν πλουσίως πάντα εἰς ἀπόλαυσιν. ἀγαθοεργεῖν,
πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς, εὐµεταδότους εἶναι, κοινωνικούς,
19 ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεµέλιον καλὸν εἰς τὸ µέλλον, ἵνα

v.9 ὁdnmp δέc βούλοµαιvppnnmp πλουτέωvnpa ἐµπίπτωvipa3p εἰςp πειρασµόςnams καίc παγίςnafs
καίc ἐπιθυµίαnafp πολύςaafpn ἀνόητοςaafpn καίc βλαβερόςaafpn ὅστιςrrnfp βυθίζωvipa3p ὁdamp
ἄνθρωποςnamp εἰςp ὄλεθροςnams καίc ἀπώλειαnafs . v.10 ῥίζαnnfs γάρc πᾶςagnpn ὁdgnp
κακόςagnpn εἰµίvipx3s ὁdnfs φιλαργυρίαnnfs ὅςrrgfs τι-σρινµπ ὀρέγωvppmnmp ἀποπλανάωviap3p
ἀπόp ὁdgfs πίστιςngfs καίc ἑαυτοῦrxamp περιπείρωviaa3p ὀδύνηndfp πολύςadfpn . v.11 σύrpn-s
δέc ὦi ἄνθρωποςnvms ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdanp φεύγωvdpa2s διώκωvdpa2s δέc δικαιοσύνηnafs
εὐσέβειαnafs πίστιςnafs ἀγάπηnafs ὑποµονήnafs πραΰτηςnafs . v.12 ἀγωνίζοµαιvdpn2s ὁdams
καλόςaamsn ἀγώνnams ὁdgfs πίστιςngfs ἐπιλαµβάνοµαιvdad2s ὁdgfs αἰώνιοςagfsn ζωήngfs εἰςp
ὅςrrafs καίc καλέωviap2s καίc ὁµολογέωviaa2s ὁdafs καλόςaafsn ὁµολογίαnafs ἐνώπιονbo
πολύςagmpn µάρτυςngmp . v.13 παραγγέλλωvipa1s σύrpd-s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms ὁdgms
ζῳοποιέωvppagms ὁdanp πᾶςaanpn καίc Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms µαρτυρέωvpaagms ἐπίp
Πόντιοςngms Πιλᾶτοςngms ὁdafs καλόςaafsn ὁµολογίαnafs . v.14 τηρέωvnaa σύrpa-s ὁdafs
ἐντολήnafs ἄσπιλοςaafsn ἀνεπίληµπτοςaafsn µέχριbo ὁdgfs ἐπιφάνειαngfs ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.15 ὅςrrafs καιρόςndmp ἴδιοςadmpn δείκνυµιvifa3s ὁdnms
µακάριοςanmsn καίc µόνοςanmsn δυνάστηςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp βασιλεύωvppagmp
καίc κύριοςnnms ὁdgmp κυριεύωvppagmp . v.16 ὁdnms µόνοςanmsn ἔχωvppanms ἀθανασίαnafs
nans vppanms aansn rrams
φῶς οἰκέω ἀπρόσιτος ὅς ὁράωviaa3s οὐδείςanfsn ἄνθρωποςngmp οὐδέbo
ὁράωvnaa δύναµαιvipn3s ὅςrrdms τιµήnnfs καίc κράτοςnnns αἰώνιοςannsn ἀµήνth . v.17 ὁddmp
πλούσιοςadmpn ἐνp ὁddms νῦνbo αἰώνndms παραγγέλλωvdpa2s µήxo ὑψηλοφρονέωvnpa µηδέc
ἐλπίζωvnxa ἐπίp πλοῦτοςngms ἀδηλότηςndfs ἀλλάc ἐνp ὁddms θεόςndms ὁddms ζάωvppadms ὁddms
παρέχωvppadms ἐγώrpd-p πλουσίωςbo πᾶςaanpn εἰςp ἀπόλαυσιςnafs . v.18 ἀγαθοεργέωvnpa
πλουτέωvnpa ἐνp ἔργονndnp καλόςadnpn εὐµετάδοτοςaampn εἰµίvnpx κοινωνικόςaampn .
601 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 6. 20–21
ἐπιλάβωνται τῆς αἰωνιόυ ζωῆς. ῏Ω Τιµόθεε, τὴν παρακατα- 20
θήκην φύλαξον, ἐκτρεπόµενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας καὶ
ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύµου γνώσεως, ἥν τινες ἐπαγγελλόµε- 21
νοι περὶ τὴν πίστιν ἠστόχησαν. ῾Η χάρις µετὰ σοῦ. ἀµήν. πρός
Τιµόθεον πρώτη ἐγράφη ἀπό Λαοδικείας ἥτις ἐστίν µητρόπολις
φρυγίας τῆς Πακατιανῆς.

v.19 ἀποθησαυρίζωvppaamp ἑαυτοῦrxdmp θεµέλιοςnams καλόςaamsn εἰςp ὁdans µέλλωvppaans

ἵναc ἐπιλαµβάνοµαιvsad3p ὁdgfs αἰώνιοςagfsn ζωήngfs . v.20 ὦi Τιµόθεοςnvms ὁdafs
nafs vdaa2s vppmnms dafp
παρακαταθήκη φυλάσσω ἐκτρέπω ὁ βέβηλοςaafpn κενοφωνίαnafp καίc
ἀντίθεσιςnafp ὁdgfs ψευδώνυµοςagfsn γνῶσιςngfs . v.21 ὅςrrafs τι-σρινµπ ἐπαγγέλλοµαιvppnnmp
περίp ὁdafs πίστιςnafs ἀστοχέωviaa3p ὁdnfs χάριςnnfs µετάp σύrpg-s ἀµήνth πρόςp Τιµόθεοςnams
πρῶτοςanfsn γράφωviap3s ἀπόp Λαοδίκειαngfs ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s µητρόπολιςnnfs Φρυγίαngfs
ὁdgfs Πακατιανόςagfsn .
 Η ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ∆ΕΥΤΕΡΑ
1 Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος Θεοῦ, κατ΄
2 ἐπαγγελίαν ζωῆς τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, Τιµοθέῳ ἀγαπητῷ τέ-
κνῳ, χάρις, ἔλεος, εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς, καὶ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ
3 τοῦ Κυρίου ἡµῶν. Χάριν ἔχω τῷ Θεῷ, ᾧ λατρεύω ἀπὸ προ-
γόνων ἐν καθαρᾷ συνειδήσει, ὡς ἀδιάλειπτον ἔχω τὴν περὶ σοῦ
4 µνείαν ἐν ταῖς δεήσεσί µου νυκτὸς καὶ ἡµέρας, ἐπιποθῶν σε
5 ἰδεῖν, µεµνηµένος σου τῶν δακρύων, ἵνα χαρᾶς πληρωθῶ, ὑ-
πόµνησιν λαµβάνων τῆς ἐν σοὶ ἀνυποκρίτου πίστεως, ἥτις ἐνῴ-
κησε πρῶτον ἐν τῇ µάµµῃ σου Λωΐδι καὶ τῇ µητρί σου Εὐνίκῃ,
6 πέπεισµαι δὲ ὅτι καὶ ἐν σοί. δι΄ ἣν αἰτίαν ἀναµιµνῄσκω σε
ἀναζωπυρεῖν τὸ χάρισµα τοῦ Θεοῦ, ὅ ἐστιν ἐν σοὶ διὰ τῆς ἐπι-
7 θέσεως τῶν χειρῶν µου. οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡµῖν ὁ Θεὸς πνεῦµα
8 δειλίας, ἀλλὰ δυνάµεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισµοῦ. µὴ
οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ µαρτύριον τοῦ Κυρίου ἡµῶν, µηδὲ ἐµὲ τὸν
δέσµιον αὐτοῦ, ἀλλὰ συγκακοπάθησον τῷ εὐαγγελίῳ κατὰ δύ-
9 ναµιν Θεοῦ, τοῦ σώσαντος ἡµᾶς, καὶ καλέσαντος κλήσει ἁγίᾳ,
οὐ κατὰ τὰ ἔργα ἡµῶν, ἀλλὰ κα᾿τ ἰδίαν πρόθεσιν καὶ χάριν τὴν
10 δοθεῖσαν ἡµῖν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων, φανε-
ρωθεῖσαν δὲ νῦν διὰ τῆς ἐπιφανείας τοῦ σωτῆρος ἡµῶν ᾿Ιησοῦ

1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns θεόςngms κατάp

ἐπαγγελίαnafs ζωήngfs ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.2 Τιµόθεοςndms ἀγαπητόςadmsn
τέκνονndns χάριςnnfs ἔλεοςnnms εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms καίc Χριστόςngms
᾿Ιησοῦςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p . v.3 χάριςnafs ἔχωvipa1s ὁddms θεόςndms ὅςrrdms
λατρεύωvipa1s ἀπόp πρόγονοςngmp ἐνp καθαρόςadfsn συνείδησιςndfs ὡςbo ἀδιάλειπτοςaafsn
ἔχωvipa1s ὁdafs περίp σύrpg-s µνείαnafs ἐνp ὁddfp δέησιςndfp ἐγώrpg-s νύξngfs καίc ἡµέραngfs .
v.4 ἐπιποθέωvppanms σύrpa-s ὁράωvnaa µιµνῄσκοµαιvpxpnms σύrpg-s ὁdgnp δάκρυονngnp ἵναc
χαράngfs πληρόωvsap1s . v.5 ὑπόµνησιςnafs λαµβάνωvppanms ὁdgfs ἐνp σύrpd-s ἀνυπόκριτοςagfsn
πίστιςngfs ὅστιςrrnfs ἐνοικέωviaa3s πρῶτοςbo ἐνp ὁddfs µάµµηndfs σύrpg-s Λωΐςndms καίc ὁddfs
µήτηρndfs σύrpg-s Εὐνίκηndfs πείθωvixp1s δέc ὅτιc καίc ἐνp σύrpd-s . v.6 διάp ὅςrrafs
αἰτίαnafs ἀναµιµνῄσκωvipa1s σύrpa-s ἀναζωπυρέωvnpa ὁdans χάρισµαnans ὁdgms θεόςngms ὅςrrnns
εἰµίvipx3s ἐνp σύrpd-s διάp ὁdgfs ἐπίθεσιςngfs ὁdgfp χείρngfp ἐγώrpg-s . v.7 οὐxo γάρc
δίδωµιviaa3s ἐγώrpd-p ὁdnms θεόςnnms πνεῦµαnans δειλίαngfs ἀλλάc δύναµιςngfs καίc ἀγάπηngfs
καίc σωφρονισµόςngms . v.8 µήxo οὖνc ἐπαισχύνοµαιvsao2s ὁdans µαρτύριονnans ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p µηδέc ἐγώrpa-s ὁdams δέσµιοςnams αὐτόςrpgms ἀλλάc συγκακοπαθέωvdaa2s
ὁddns εὐαγγέλιονndns κατάp δύναµιςnafs θεόςngms . v.9 ὁdgms σῴζωvpaagms ἐγώrpa-p καίc
καλέωvpaagms κλῆσιςndfs ἅγιοςadfsn οὐxo κατάp ὁdanp ἔργονnanp ἐγώrpg-p ἀλλάc κατάp ἴδιοςaafsn
πρόθεσιςnafs καίc χάριςnafs ὁdafs δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms πρόp
χρόνοςngmp αἰώνιοςagmpn .
603 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 1. 11–2. 5
Χριστοῦ, καταργήσαντος µὲν τὸν θάνατον, φωτίσαντος δὲ ζωὴν
καὶ ἀφθαρσίαν διὰ τοῦ εὐαγγελίου, εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ 11
καὶ ἀπόστολος καὶ διδάσκαλος ἐθνῶν. δι΄ ἣν αἰτίαν καὶ ταῦτα 12
πάσχω, ἀλλ΄ οὐκ ἐπαισχύνοµαι, οἶδα γὰρ ᾧ πεπίστευκα, καὶ
πέπεισµαι ὅτι δυνατός ἐστι τὴν παραθήκην µου φυλάξαι εἰς
ἐκείνην τὴν ἡµέραν. ὑποτύπωσιν ἔχε ὑγιαινόντων λόγων ὧν 13
παρ΄ ἐµοῦ ἤκουσας, ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ τῇ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ.
τὴν καλὴν παρακαταθήκην φύλαξον διὰ Πνεύµατος ἁγίου τοῦ 14
ἐνοικοῦντος ἐν ἡµῖν. Οἶδας τοῦτο, ὅτι ἀπεστράφησάν µε πάν- 15
τες οἱ ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, ὧν ἐστι Φύγελλος καὶ ῾Ερµογένης. δῴη ἔλεος 16
ὁ Κύριος τῷ ᾿Ονησιφόρου οἴκῳ, ὅτι πολλάκις µε ἀνέψυξε, καὶ
τὴν ἅλυσίν µου οὐκ ἐπῆσχύνθη, ἀλλὰ γενόµενος ἐν ῾Ρώµῃ, 17
σπουδαιότερον ἐζήτησέ µε καὶ εὗρε. δῴη αὐτῷ ὁ Κύριος εὑ- 18
ρεῖν ἔλεος παρὰ Κυρίου ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ, καὶ ὅσα ἐν ᾿Εφέσῳ
διηκόνησε, βέλτιον σὺ γινώσκεις.
Σὺ οὖν, τέκνον µου, ἐνδυναµοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ ᾿Ι- 2
ησοῦ. καὶ ἃ ἤκουσας παρ΄ ἐµοῦ διὰ πολλῶν µαρτύρων, ταῦτα 2
παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις, οἵτινες ἱκανοὶ ἔσονται καὶ ἑτέ-
ρους διδάξαι. σὺ οὖν κακοπάθησον, ὡς καλὸς στρατιώτης 3
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. οὐδεὶς στρατευόµενος ἐµπλέκεται ταῖς τοῦ 4
βίου πραγµατείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ. ἐὰν δὲ καὶ 5

v.10 φανερόωvpapafs δέc νῦνbo διάp ὁdgfs ἐπιφάνειαngfs ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms καταργέωvpaagms µένxo ὁdams θάνατοςnams φωτίζωvpaagms δέc ζωήnafs καίc
ἀφθαρσίαnafs διάp ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.11 εἰςp ὅςrrans τίθηµιviap1s ἐγώrpn-s
κῆρυξnnms καίc ἀπόστολοςnnms καίc διδάσκαλοςnnms ἔθνοςngnp . v.12 διάp ὅςrrafs
αἰτίαnafs καίc οὗτοςrdanp πάσχωvipa1s ἀλλάc οὐxo ἐπαισχύνοµαιvipn1s οἶδαvixa1s γάρc ὅςrrdms
πιστεύωvixa1s καίc πείθωvixp1s ὅτιc δυνατόςanmsn εἰµίvipx3s ὁdafs παραθήκηnafs ἐγώrpg-s
φυλάσσωvnaa εἰςp ἐκεῖνοςrdafs ὁdafs ἡµέραnafs . v.13 ὑποτύπωσιςnafs ἔχωvdpa2s ὑγιαίνωvppagmp
λόγοςngmp ὅςrrgmp παράp ἐγώrpg-s ἀκούωviaa2s ἐνp πίστιςndfs καίc ἀγάπηndfs ὁddfs ἐνp
Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.14 ὁdafs καλόςaafsn παρακαταθήκηnafs φυλάσσωvdaa2s διάp
πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn ὁdgns ἐνοικέωvppagns ἐνp ἐγώrpd-p . v.15 οἶδαvixa2s οὗτοςrdans ὅτιc
viap3p rpa-s anmpn dnmp p ddfs ndfs
ἀποστρέφω ἐγώ πᾶς ὁ ἐν ὁ ᾿Ασία ὅςrrgmp εἰµίvipx3s Φύγελοςnnms
καίc ῾Ερµογένηςnnms . v.16 δίδωµιvoaa3s ἔλεοςnans ὁdnms κύριοςnnms ὁddms ᾿Ονησίφοροςngms
οἶκοςndms ὅτιc πολλάκιςbo ἐγώrpa-s ἀναψύχωviaa3s καίc ὁdafs ἅλυσιςnafs ἐγώrpg-s οὐxo
ἐπαισχύνοµαιviap3s . v.17 ἀλλάc γίνοµαιvpadnms ἐνp ῾Ρώµηndfs σπουδαῖοςaamsc ζητέωviaa3s
ἐγώrpa-s καίc εὑρίσκωviaa3s . v.18 δίδωµιvoaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms εὑρίσκωvnaa
ἔλεοςnans παράp κύριοςngms ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs καίc ὅσοςrcanp ἐνp ῎Εφεσοςndfs
διακονέωviaa3s βελτίωνnans σύrpn-s γινώσκωvipa2s . 2. v.1 σύrpn-s οὖνc τέκνονnvns ἐγώrpg-s
ἐνδυναµόωvdpp2s ἐνp ὁddfs χάριςndfs ὁddfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.2 καίc ὅςrranp
viaa2s p rpg-s p agmpn ngmp rdanp
ἀκούω παρά ἐγώ διά πολύς µάρτυς οὗτος παρατίθηµιviam2s
πιστόςadmpn ἄνθρωποςndmp ὅστιςrrnmp ἱκανόςanmpn εἰµίvifx3p καίc ἕτεροςaampn διδάσκωvnaa .
v.3 σύrpn-s οὖνc κακοπαθέωvdaa2s ὡςbo καλόςanmsn στρατιώτηςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.4 οὐδείςanfsn στρατεύωvppmnms ἐµπλέκωvipp3s ὁddfp ὁdgms βίοςngms πραγµατείαndfp ἵναc
ὁddms στρατολογέωvpaadms ἀρέσκωvsaa3s .
 2. 6–19 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 604
6 ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται ἐὰν µὴ νοµίµως ἀθλήσῃ. τὸν κο-
7 πιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν µεταλαµβάνειν. νόει
8 α λέγω, δῴη γάρ σοι ὁ Κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσι. µνηµόνευε
᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐγηγερµένον ἐκ νεκρῶν, ἐκ σπέρµατος ∆αβίδ,
9 κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν µου, ἐν ᾧ κακοπαθῶ µέχρι δεσµῶν, ὡς κα-
10 κοῦργος, ἀλ᾿λ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ οὐ δέδεται. διὰ τοῦτο πάντα
ὑποµένω διὰ τοὺς ἐκλεκτούς, ἵνα καὶ αὐτοὶ σωτηρίας τύχωσι
11 τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, µετὰ δόξης αἰωνίου. πιστὸς ὁ λόγος,
12 εἰ γὰρ συναπεθάνοµεν, καὶ συζήσοµεν, εἰ ὑποµένοµεν, καὶ
συµβασιλεύσοµεν, εἰ ἀρνούµεθα, κἀκεῖνος ἀρνήσεται ἡµᾶς,
13 εἰ ἀπιστοῦµεν, ἐκεῖνος πιστὸς µένει, ἀρνήσασθαι ἑαυτὸν οὐ
14 δύναται. Ταῦτα ὑποµίµνησκε, διαµαρτυρόµενος ἐνώπιον τοῦ
Κυρίοῦ µὴ λογοµαχεῖν εἰς οὐδὲν χρήσιµον, ἐπὶ καταστροφῇ
15 τῶν ἀκουόντων. σπούδασον σεαυτὸν δόκιµον παραστῆσαι τῷ
Θεῷ, ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον, ὀρθοτοµοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀ-
16 ληθείας. τὰς δὲ βεβήλους κενοφωνίας περιΐστασο, ἐπὶ πλεῖον
17 γὰρ προκόψουσιν ἀσεβείας, καὶ ὁ λόγος αὐτῶν ὡς γάγγραινα
18 νοµὴν ἕξει, ὧν ἐστιν ῾Υµέναιος καὶ Φίλητος, οἵτινες περὶ τὴν
ἀλήθειαν ἠστόχησαν, λέγοντες τὴν ἀνάστασιν ἤδη γεγονέναι,
19 καὶ ἀνατρέπουσι τήν τινων πίστιν. ὁ µέντοι στερεὸς θεµέλιος
τοῦ Θεοῦ ἕστηκεν, ἔχων τὴν σφραγῖδα ταύτην, ῎Εγνω Κύριος
τοὺς ὄντας αὐτοῦ, καί, ᾿Αποστήτω ἀπὸ ἀδικίας πᾶς ὁ ὀνοµάζων

v.5 ἐάνqo δέc καίc ἀθλέωvspa3s τι-σρινµσ οὐxo στεφανόωvipp3s ἐάνqo µήxo νοµίµωςbo
ἀθλέωvsaa3s . v.6 ὁdams κοπιάωvppaams γεωργόςnams δεῖvipq3s πρῶτοςbo ὁdgmp κάρποςngmp
µεταλαµβάνωvnpa . v.7 νοέωvdpa2s ὅςrranp λέγωvipa1s δίδωµιvoaa3s γάρc σύrpd-s ὅςdnms
κύριοςnnms σύνεσιςnafs ἐνp πᾶςadnpn . v.8 µνηµονεύωvdpa2s ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams
ἐγείρωvpxpams ἐκp νεκρόςagmpn ἐκp σπέρµαngns ∆αυίδtp κατάp ὁdans εὐαγγέλιονnans ἐγώrpg-s .
v.9 ἐνp ὅςrrdns κακοπαθέωvipa1s µέχριbo δεσµόςngmp ὡςbo κακοῦργοςanmsn ἀλλάc ὁdnms
λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms οὐxo δέωvixp3s . v.10 διάp οὗτοςrdans πᾶςaanpn ὑποµένωvipa1s διάp
ὁdamp ἐκλεκτόςaampn ἵναc καίc αὐτόςrpnmp σωτηρίαngfs τυγχάνωvsaa3p ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms µετάp δόξαngfs αἰώνιοςagfsn . v.11 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms εἰqo γάρc
συναποθνῄσκωviaa1p καίc συζάωvifa1p . v.12 εἰqo ὑποµένωvipa1p καίc συµβασιλεύωvifa1p
εἰqo ἀρνέοµαιvipn1p κἀκεῖνοςrdnms ἀρνέοµαιvifd3s ἐγώrpa-p . v.13 εἰqo ἀπιστέωvipa1p
ἐκεῖνοςrdnms πιστόςanmsn µένωvipa3s ἀρνέοµαιvnad ἑαυτοῦrxams οὐxo δύναµαιvipn3s .
v.14 οὗτοςrdanp ὑποµιµνῄσκωvdpa2s διαµαρτύροµαιvppnnms ἐνώπιονbo ὁdgms κύριοςngms µήxo
λογοµαχέωvnpa εἰςp οὐδείςaansn χρήσιµοςaansn ἐπίp καταστροφήndfs ὁdgmp ἀκούωvppagmp .
v.15 σπουδάζωvdaa2s σεαυτοῦrxams δόκιµοςaamsn παρίστηµιvnaa ὁddms θεόςndms ἐργάτηςnams
ἀνεπαίσχυντοςaamsn ὀρθοτοµέωvppaams ὁdams λόγοςnams ὁdgfs ἀλήθειαngfs . v.16 ὁdafp δέc
βέβηλοςaafpn κενοφωνίαnafp περιΐστηµιvdpm2s ἐπίp πολύςaansc γάρc προκόπτωvifa3p ἀσέβειαngfs .
v.17 καίc ὁdnms λόγοςnnms αὐτόςrpgmp ὡςbo γάγγραιναnnfs νοµήnafs ἔχωvifa3s ὅςrrgmp εἰµίvipx3s
῾Υµέναιοςnnms καίc Φίλητοςnnms . v.18 ὅστιςrrnmp περίp ὁdafs ἀλήθειαnafs ἀστοχέωviaa3p
λέγωvppanmp ὁdafs ἀνάστασιςnafs ἤδηbo γίνοµαιvnxa καίc ἀνατρέπωvipa3p ὁdafs τι-σριγµπ
πίστιςnafs .
605 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 2. 20–3. 5
τὸ ὄνοµα Χρισ΄του. ἐν µεγάλῃ δὲ οἰκίᾳ οὐκ ἔστι µόνον σκεύη 20
χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ, ἀλλὰ καὶ ξύλινα καὶ ὀστράκινα, καὶ ἃ µὲν
εἰς τιµὴν, ἃ δὲ εἰς ἀτιµίαν. ἐὰν οὖν τις ἐκκαθάρῃ ἑαυτὸν ἀπὸ 21
τούτων, ἔσται σκεῦος εἰς τιµήν, ἡγιασµένον, καὶ εὔχρηστον τῷ
δεσπότῃ, εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἡτοιµασµένον. τὰς δὲ νεωτε- 22
ρικὰς ἐπιθυµίας φεῦγε, δίωκε δὲ δικαιοσύνην, πίστιν, ἀγάπην,
εἰρήνην µετὰ τῶν ἐπικαλουµένων τὸν Κύριον ἐκ καθαρᾶς καρ-
δίας. τὰς δὲ µωρὰς καὶ ἀπαιδεύτους ζητήσεις παραιτοῦ, εἰδὼς 23
ὅτι γεννῶσι µάχας. δοῦλον δὲ Κυρίου οὐ δεῖ µάχεσθαι, ἀλ᾿λ ἤ- 24
πιον εἶναι πρὸς πάντας, διδακτικόν, ἀνεξίκακον, ἐν πρᾶότητι 25
παιδεύοντα τοὺς ἀντιδιατιθεµένους, µήποτε δῷ αὐτοῖς ὁ Θε-
ὸς µετάνοιαν εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας, καὶ ἀνανήψωσιν ἐκ τῆς 26
τοῦ διαβόλου παγίδος, ἐζωγρηµένοι ὑπ΄ αὐτοῦ εἰς τὸ ἐκείνου
θέληµα.
Τοῦτο δὲ γίνωσκε, ὅτι ἐν ἐσχάταις ἡµέραις ἐνστήσονται και- 3
ροὶ χαλεποί. ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι, φιλάργυροι, 2
ἀλαζόνες, ὑπερήφανοι, βλάσφηµοι, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, ἀχάρι-
στοι, ἀνόσιοι, ἄστοργοι, ἄσπονδοι, διάβολοι, ἀκρατεῖς, ἀνή- 3
µεροι, ἀφιλάγαθοι, προδόται, προπετεῖς, τετυφωµένοι, φιλή- 4
δονοι µᾶλλον ἢ φιλόθεοι, ἔχοντες µόρφωσιν εὐσεβείας, τὴν δὲ 5

v.19 ὁdnms µέντοιc στερεόςanmsn θεµέλιοςnnms ὁdgms θεόςngms ἵστηµιvixa3s ἔχωvppanms

ὁdafs σφραγίςnafs οὗτοςrdafs γινώσκωviaa3s κύριοςnnms ὁdamp εἰµίvppxamp αὐτόςrpgms καίc
ἀφίστηµιvdaa3s ἀπόp ἀδικίαngfs πᾶςanmsn ὁdnms ὀνοµάζωvppanms ὁdans ὄνοµαnans Χριστόςngms .
v.20 ἐνp µέγαςadfsn δέc οἰκίαndfs οὐxo εἰµίvipx3s µόνοςbo σκεῦοςnnnp χρυσοῦςannpn καίc
ἀργυροῦςannpn ἀλλάc καίc ξύλινοςannpn καίc ὀστράκινοςannpn καίc ὅςrrnnp µένxo εἰςp τιµήnafs
ὅςrrnnp δέc εἰςp ἀτιµίαnafs . v.21 ἐάνqo οὖνc τι-σρινµσ ἐκκαθαίρωvsaa3s ἑαυτοῦrxams
p rdgnp vifx3s nnns
ἀπό οὗτος εἰµί σκεῦος εἰςp τιµήnafs ἁγιάζωvpxpnns καίc εὔχρηστοςannsn ὁddms
δεσπότηςndms εἰςp πᾶςaansn ἔργονnans ἀγαθόςaansn ἑτοιµάζωvpxpnns . v.22 ὁdafp δέc
aafpn nafp vdpa2s vdpa2s c nafs
νεωτερικός ἐπιθυµία φεύγω διώκω δέ δικαιοσύνη πίστιςnafs ἀγάπηnafs
εἰρήνηnafs µετάp ὁdgmp ἐπικαλέωvppmgmp ὁdams κύριοςnams ἐκp καθαρόςagfsn καρδίαngfs .
v.23 ὁdafp δέc µωρόςaafpn καίc ἀπαίδευτοςaafpn ζήτησιςnafp παραιτέοµαιvdpn2s οἶδαvpxanms ὅτιc
γεννάωvipa3p µάχηnafp . v.24 δοῦλοςnams δέc κύριοςngms οὐxo δεῖvipq3s µάχοµαιvnpn ἀλλάc
ἤπιοςaamsn εἰµίvnpx πρόςp πᾶςaampn διδακτικόςaamsn ἀνεξίκακοςaamsn . v.25 ἐνp πραΰτηςndfs
παιδεύωvppaams ὁdamp ἀντιδιατίθηµιvppmamp µήποτεbo δίδωµιvsaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms θεόςnnms
µετάνοιαnafs εἰςp ἐπίγνωσιςnafs ἀλήθειαngfs . v.26 καίc ἀνανήφωvsaa3p ἐκp ὁdgfs ὁdgms
διάβολοςagmsn παγίςngfs ζωγρέωvpxpnmp ὑπόp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdans ἐκεῖνοςrdgms θέληµαnans .
3. v.1 οὗτοςrdans δέc γινώσκωvdpa2s ὅτιc ἐνp ἔσχατοςadfpn ἡµέραndfp ἐνίστηµιvifd3p
καιρόςnnmp χαλεπόςanmpn . v.2 εἰµίvifx3p γάρc ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp φίλαυτοςanmpn
φιλάργυροςanmpn ἀλαζώνnnmp ὑπερήφανοςanmpn βλάσφηµοςanmpn γονεύςndmp ἀπειθήςanmpn
ἀχάριστοςanmpn ἀνόσιοςanmpn . v.3 ἄστοργοςanmpn ἄσπονδοςanmpn διάβολοςanmpn
anmpn anmpn
ἀκρατής ἀνήµερος ἀφιλάγαθοςanmpn . v.4 προδότηςnnmp προπετήςanmpn
τυφόωvpxpnmp φιλήδονοςanmpn µᾶλλονbo ἤxo φιλόθεοςanmpn .
 3. 6–17 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 606
6 δύναµιν αὐτῆς ἠρνηµένοι, καὶ τούτους ἀποτρέπου. ἐκ τούτων
γάρ εἰσιν οἱ ἐνδύνοντες εἰς τὰς οἰκίας, καὶ αἰχµαλωτεύοντες
τὰ γυναικάρια σεσωρευµένα ἁµαρτίαις, ἀγόµενα ἐπιθυµίαις
7 ποικίλαις, πάντοτε µανθάνοντα, καὶ µηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν
8 ἀληθείας ἐλθεῖν δυνάµενα. ὃν τρόπον δὲ ᾿Ιάννης καὶ ᾿Ιαµβρῆς
ἀντέστησαν Μωϋσεῖ, οὕτω καὶ οὗτοι ἀνθίστανται τῇ ἀληθείᾳ,
ἄνθρωποι κατεφθαρµένοι τὸν νοῦν, ἀδόκιµοι περὶ τὴν πίστιν.
9 ἀλλ΄ οὐ προκόψουσιν ἐπὶ πλεῖον, ἡ γὰρ ἄνοια αὐτῶν ἔκδηλος
10 ἔσται πᾶσιν, ὡς καὶ ἡ ἐκείνων ἐγένετο. σὺ δὲ παρηκολούθη-
κάς µου τῇ διδασκαλίᾳ, τῇ ἀγωγῇ, τῇ προθέσει, τῇ πίστει, τῇ
11 µακροθυµίᾳ, τῇ ἀγάπῃ, τῇ ὑποµονῇ, τοῖς διωγµοῖς, τοῖς πα-
θήµασιν, οἷά µοι ἐγένετο ἐν ᾿Αντιοχείᾳ, ἐν ᾿Ικονίῳ, ἐν Λύστροις,
οἵους διωγµοὺς ὑπήνεγκα, καὶ ἐκ πάντων µε ἐρρύσατο ὁ Κύ-
12 ριος. καὶ πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῇν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ,
13 διωχθήσονται. πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν
14 ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώµενοι. σὺ δὲ µένε ἐν οἷς
15 ἔµαθες καὶ ἐπιστώθης, εἰδὼς παρὰ τίνος ἔµαθες, καὶ ὅτι ἀπὸ
βρέφους τὰ ἱερὰ γράµµατα οἶδας, τὰ δυνάµενά σε σοφίσαι εἰς
16 σωτηρίαν διὰ πίστεως τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. πᾶσα γραφὴ θεό-
πνευστος καὶ ὠφέλιµος πρὸς διδασκαλίαν, πρὸς ἔλεγχον, πρὸς
17 ἐπανόρθωσιν, πρὸς παιδείαν τὴν ἐν δικαιοσύνῃ, ἵνα ἄρτιος ᾖ

v.5 ἔχωvppanmp µόρφωσιςnafs εὐσέβειαngfs ὁdafs δέc δύναµιςnafs αὐτόςrpgfs ἀρνέοµαιvpxnnmp

καίc οὗτοςrdamp ἀποτρέπωvdpm2s . v.6 ἐκp οὗτοςrdgmp γάρc εἰµίvipx3p ὁdnmp ἐνδύνωvppanmp
εἰςp ὁdafp οἰκίαnafp καίc αἰχµαλωτεύωvppanmp ὁdanp γυναικάριονnanp σωρεύωvpxpanp
ἁµαρτίαndfp ἄγωvpppanp ἐπιθυµίαndfp ποικίλοςadfpn . v.7 πάντοτεbo µανθάνωvppaanp καίc
bo p nafs ngfs vnaa
µηδέποτε εἰς ἐπίγνωσις ἀλήθεια ἔρχοµαι δύναµαιvppnanp . v.8 ὅςrrams
τρόποςnams δέc ᾿Ιάννηςnnms καίc ᾿Ιαµβρῆςnnms ἀνθίστηµιviaa3p Μωϋσῆςndms οὕτωbo καίc
οὗτοςrdnmp ἀνθίστηµιvipm3p ὁddfs ἀλήθειαndfs ἄνθρωποςnnmp καταφθείρωvpxpnmp ὁdams
νοῦςnams ἀδόκιµοςanmpn περίp ὁdafs πίστιςnafs . v.9 ἀλλάc οὐxo προκόπτωvifa3p ἐπίp
aansc dnfs c nnfs rpgmp
πολύς ὁ γάρ ἄνοια αὐτός ἔκδηλοςanmsn εἰµίvifx3s πᾶςadmpn ὡςbo καίc
ὁdnfs ἐκεῖνοςrdgmp γίνοµαιviad3s . v.10 σύrpn-s δέc παρακολουθέωvixa2s ἐγώrpg-s ὁddfs
διδασκαλίαndfs ὁddfs ἀγωγήndfs ὁddfs πρόθεσιςndfs ὁddfs πίστιςndfs ὁddfs µακροθυµίαndfs
ὁddfs ἀγάπηndfs ὁddfs ὑποµονήndfs . v.11 ὁddmp διωγµόςndmp ὁddnp πάθηµαndnp οἷοςrrnnp
rpd-s viad3s p ndfs
ἐγώ γίνοµαι ἐν ᾿Αντιόχεια ἐνp ᾿Ικόνιονndns ἐνp Λύστραndnp οἷοςrcanp διωγµόςnamp
ὑποφέρωviaa1s καίc ἐκp πᾶςagmpn ἐγώrpa-s ῥύοµαιvian3s ὁdnms κύριοςnnms . v.12 καίc
anmpn c dnmp vppanmp bo vnpa p ndms ndms
πᾶς δέ ὁ θέλω εὐσεβῶς ζάω ἐν Χριστός ᾿Ιησοῦς διώκωvifp3p .
v.13 πονηρόςanmpn δέc ἄνθρωποςnnmp καίc γόηςnnmp προκόπτωvifa3p ἐπίp ὁdans χείρωνaansn
πλανάωvppanmp καίc πλανάωvpppnmp . v.14 σύrpn-s δέc µένωvdpa2s ἐνp ὅςrrdnp µανθάνωviaa2s
καίc πιστόωviap2s οἶδαvpxanms παράp τίςrqgms µανθάνωviaa2s . v.15 καίc ὅτιc ἀπόp
βρέφοςngns ὁdanp ἱερόςaanpn γράµµαnanp οἶδαvixa2s ὁdanp δύναµαιvppnanp σύrpa-s σοφίζωvnaa
εἰςp σωτηρίαnafs διάp πίστιςngfs ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.16 πᾶςanfsn γραφήnnfs
θεόπνευστοςanfsn καίc ὠφέλιµοςanmsn πρόςp διδασκαλίαnafs πρόςp ἔλεγχοςnams πρόςp
ἐπανόρθωσιςnafs πρόςp παιδείαnafs ὁdafs ἐνp δικαιοσύνηndfs .
607 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 4. 1–11
ὁ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος, πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἐξηρτισµένος.
∆ιαµαρτύροµαι οὖν ἐγὼ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ τοῦ κυρίου 4
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, τοῦ µέλλοντος κρίνειν ζῶντας καὶ νεκρούς, κα-
τὰ τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ καὶ τὴν βασιλείαν αὐτοῦ, κήρυξον 2
τὸν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως, ἀκαίρως, ἔλεγξον, ἐπιτίµησον,
παρακάλεσον, ἐν πάσῃ µακροθυµίᾳ καὶ διδαχῇ. ἔσται γὰρ 3
καιρὸς ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται, ἀλλὰ
κατὰ τὰς ἐπιθυµίας τὰς ἰδίας ἑαυτοῖς ἐπισωρεύσουσι διδασκά-
λους, κνηθόµενοι τὴν ἀκοήν, καὶ ἀπὸ µὲν τῆς ἀληθείας τὴν 4
ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν, ἐπὶ δὲ τοὺς µύθους ἐκτραπήσονται. σὺ 5
δὲ νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ,
τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον. ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδοµαι, 6
καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐµῆς ἀναλύσεώς ἐφέστηκε. τὸν ἀγῶνα τὸν 7
καλὸν ἠγώνισµαι, τὸν δρόµον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα,
λοιπὸν, ἀπόκειταί µοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώ- 8
σει µοι ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ µόνον
δὲ ἐµοὶ, ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ.
Σπούδασον ἐλθεῖν πρός µε ταχέως, ∆ηµᾶς γάρ µε ἐγκατέλι- 9, 10
πεν, ἀγαπήσας τὸν νῦν αἰῶνα, καὶ ἐπορεύθη εἰς Θεσσαλονί-
κην, Κρήσκης εἰς Γαλατίαν, Τίτος εἰς ∆αλµατίαν. Λουκᾶς ἐστι 11
µόνος µετ΄ ἐµοῦ. Μᾶρκον ἀναλαβὼν ἄγε µετὰ σεαυτοῦ, ἔστι

v.17 ἵναc ἄρτιοςanmsn εἰµίvspx3s ὁdnms ὁdgms θεόςngms ἄνθρωποςnnms πρόςp πᾶςaansn
ἔργονnans ἀγαθόςaansn ἐξαρτίζωvpxpnms . 4. v.1 διαµαρτύροµαιvipn1s οὖνc ἐγώrpn-s
ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms καίc ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms µέλλωvppagms
κρίνωvnpa ζάωvppaamp καίc νεκρόςaampn κατάp ὁdafs ἐπιφάνειαnafs αὐτόςrpgms καίc ὁdafs
βασιλείαnafs αὐτόςrpgms . v.2 κηρύσσωvdaa2s ὁdams λόγοςnams ἐφίστηµιvdaa2s εὐκαίρωςbo
ἀκαίρωςbo ἐλέγχωvdaa2s ἐπιτιµάωvdaa2s παρακαλέωvdaa2s ἐνp πᾶςadfsn µακροθυµίαndfs καίc
διδαχήndfs . v.3 εἰµίvifx3s γάρc καιρόςnnms ὅτεbo ὁdgfs ὑγιαίνωvppagfs διδασκαλίαngfs οὐxo
ἀνέχωvifd3p ἀλλάc κατάp ὁdafp ἐπιθυµίαnafp ὁdafp ἴδιοςaafpn ἑαυτοῦrxdmp ἐπισωρεύωvifa3p
διδάσκαλοςnamp κνήθωvpppnmp ὁdafs ἀκοήnafs . v.4 καίc ἀπόp µένxo ὁdgfs ἀλήθειαngfs
ὁdafs ἀκοήnafs ἀποστρέφωvifa3p ἐπίp δέc ὁdamp µῦθοςnamp ἐκτρέπωvifp3p . v.5 σύrpn-s δέc
νήφωvdpa2s ἐνp πᾶςadnpn κακοπαθέωvdaa2s ἔργονnans ποιέωvdaa2s εὐαγγελιστήςngms ὁdafs
διακονίαnafs σύrpg-s πληροφορέωvdaa2s . v.6 ἐγώrpn-s γάρc ἤδηbo σπένδωvipp1s καίc ὁdnms
καιρόςnnms ὁdgfs ἐµόςrsgfs ἀνάλυσιςngfs ἐφίστηµιvixa3s . v.7 ὁdams ἀγώνnams ὁdams καλόςaamsn
ἀγωνίζοµαιvixn1s ὁdams δρόµοςnams τελέωvixa1s ὁdafs πίστιςnafs τηρέωvixa1s . v.8 λοιπόςaansn
ἀπόκειµαιvipn3s ἐγώrpd-s ὁdnms ὁdgfs δικαιοσύνηngfs στέφανοςnnms ὅςrrams ἀποδίδωµιvifa3s
ἐγώrpd-s ὁdnms κύριοςnnms ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs ὁdnms δίκαιοςanmsn κριτήςnnms
οὐxo µόνοςbo δέc ἐγώrpd-s ἀλλάc καίc πᾶςadmpn ὁddmp ἀγαπάωvpxadmp ὁdafs ἐπιφάνειαnafs
αὐτόςrpgms . v.9 σπουδάζωvdaa2s ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s ταχέωςbo . v.10 ∆ηµᾶςnnms
γάρc ἐγώrpa-s ἐγκαταλείπωviaa3s ἀγαπάωvpaanms ὁdams νῦνbo αἰώνnams καίc πορεύοµαιviao3s
εἰςp Θεσσαλονίκηnafs Κρήσκηςnnms εἰςp Γαλατίαnafs Τίτοςnnms εἰςp ∆αλµατίαnafs .
 4. 12–22 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 608
12 γάρ µοι εὔχρηστος εἰς διακονίαν. Τυχικὸν δὲ ἀπέστειλα εἰς
13 ῎Εφεσον. τὸν φελόνην ὃν ἀπέλιπον ἐν Τρωάδι παρὰ Κάρπῳ,
14 ἐρχόµενος φέρε, καὶ τὰ βιβλία, µάλιστα τὰς µεµβράνας. ᾿Αλέ-
ξανδρος ὁ χαλκεὺς πολλά µοι κακὰ ἐνεδείξατο, ἀποδῴη αὐτῷ
15 ὁ Κύριος κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ, ὃν καὶ σὺ φυλάσσου, λίαν γὰρ
16 ἀνθέστηκε τοῖς ἡµετέροις λόγοις. ἐν τῇ πρώτῃ µου ἀπολογίᾳ
οὐδείς µοι συµπαρεγένετο, ἀλλὰ πάντες µε ἐγκατέλιπον, µὴ
17 αὐτοῖς λογισθείη. ὁ δὲ Κύριός µοι παρέστη, καὶ ἐνεδυνάµωσέ
µε, ἵνα δι΄ ἐµοῦ τὸ κήρυγµα πληροφορηθῇ, καὶ ἀκούσῃ πάντα
18 τὰ ἔθνη, καὶ ἐρρύσθην ἐκ στόµατος λέοντος, καὶ ῥύσεταί µε ὁ
Κύριος ἀπὸ παντὸς ἔργου πονηροῦ, καὶ σώσει εἰς τὴν βασιλείαν
αὐτοῦ τὴν ἐπουράνιον, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
19 ἀµήν. ῎Ασπασαι Πρίσκαν καὶ ᾿Ακύλαν, καὶ τὸν ᾿Ονησιφόρου
20 οἶκον. ῎Εραστος ἔµεινεν ἐν Κορίνθῳ, Τρόφιµον δὲ ἀπέλιπον
21 ἐν Μιλήτῳ ἀσθενοῦντα. σπούδασον πρὸ χειµῶνος ἐλθεῖν. ἀ-
σπάζεταί σε Εὔβουλος, καὶ Πούδης, καὶ Λίνος, καὶ Κλαυδία,
22 καὶ οἱ ἀδελφοὶ πάντες. ῾Ο Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστὸς µετὰ τοῦ
πνεύµατός σου. ἡ χάρις µεθ΄ ὑµῶν. ἀµήν. πρός Τιµόθεον
δευτέρᾳ τῆς ᾿Εφεσίων ἐκκλησίας πρῶτον ἐπίσκοπον χειροτονη-
θέντα ἐγράφη ἀπό ῾Ρώµης ὅτε ἐκ δευτέρου παρέστη Παῦλος τῷ

v.11 Λουκᾶςnnms εἰµίvipx3s µόνοςanmsn µετάp ἐγώrpg-s Μᾶρκοςnams ἀναλαµβάνωvpaanms

ἄγωvdpa2s µετάp σεαυτοῦrxgms εἰµίvipx3s γάρc ἐγώrpd-s εὔχρηστοςanmsn εἰςp διακονίαnafs .
v.12 Τυχικόςnams δέc ἀποστέλλωviaa1s εἰςp ῎Εφεσοςnafs . v.13 ὁdams φαιλόνηςnafs
ὅςrrams ἀπολείπωviaa1s ἐνp Τρῳάςndfs παράp Καρπόςndms ἔρχοµαιvppnnms φέρωvdpa2s
καίc ὁdanp βιβλίονnanp µάλισταbo ὁdafp µεµβράναnafp . v.14 ᾿Αλέξανδροςnnms ὁdnms
χαλκεύςnnms πολύςaanpn ἐγώrpd-s κακόςaanpn ἐνδείκνυµιviam3s ἀποδίδωµιvoaa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms κύριοςnnms κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgms . v.15 ὅςrrams καίc σύrpn-s
φυλάσσωvdpm2s λίανbo γάρc ἀνθίστηµιvixa3s ὁddmp ἡµέτεροςrsdmp λόγοςndmp . v.16 ἐνp
ddfs adfsn rpg-s ndfs anfsn rpd-s viad3s
ὁ πρῶτος ἐγώ ἀπολογία οὐδείς ἐγώ συµπαραγίνοµαι ἀλλάc
πᾶςanmpn ἐγώrpa-s ἐγκαταλείπωviaa3p µήxo αὐτόςrpdmp λογίζοµαιvoao3s . v.17 ὁdnms δέc
κύριοςnnms ἐγώrpd-s παρίστηµιviaa3s καίc ἐνδυναµόωviaa3s ἐγώrpa-s ἵναc διάp ἐγώrpg-s ὁdnns
κήρυγµαnnns πληροφορέωvsap3s καίc ἀκούωvsaa3s πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp καίc ῥύοµαιviap1s
ἐκp στόµαngns λέωνngms . v.18 καίc ῥύοµαιvifd3s ἐγώrpa-s ὁdnms κύριοςnnms ἀπόp πᾶςagnsn
ngns agnsn
ἔργον πονηρός καί σῴζωvifa3s εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs αὐτόςrpgms ὁdafs ἐπουράνιοςaafsn
c

ὅςrrdms ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.19 ἀσπάζοµαιvdad2s
nafs c nams c dams ngms nams
Πρίσκα καί ᾿Ακύλας καί ὁ ᾿Ονησίφορος οἶκος . v.20 ῎Εραστοςnnms
µένωviaa3s ἐνp Κόρινθοςndfs Τρόφιµοςnams δέc ἀπολείπωviaa1s ἐνp Μίλητοςndfs ἀσθενέωvppaams .
v.21 σπουδάζωvdaa2s πρόp χειµώνngms ἔρχοµαιvnaa ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-s Εὔβουλοςnnms
καίc Πούδηςnnms καίc Λίνοςnnms καίc Κλαυδίαnnfs καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp πᾶςanmpn .
609 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β
Καίσαρί Νέρωνι.

v.22 ὁdnms κύριοςnnms ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms µετάp ὁdgns πνεῦµαngns σύrpg-s ὁdnfs
χάριςnnfs µετάp σύrpg-p ἀµήνth πρόςp Τιµόθεοςnams δεύτεροςanfsn ὁdgfs ᾿Εφέσιοςagmpn
ἐκκλησίαngfs πρῶτοςaamsn ἐπίσκοποςnams χειροτονέωvpapams γράφωviap3s ἀπόp ῾Ρώµηngfs ὅτεbo
ἐκp δεύτεροςagnsn παρίστηµιviaa3s Παῦλοςnnms ὁddms Καῖσαρndms Νέρωνndms .
 Η ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ
1 Παῦλος, δοῦλος Θεοῦ, ἀπόστολος δὲ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, κατὰ
πίστιν ἐκλεκτῶν Θεοῦ καὶ ἐπίγνωσιν ἀληθείας τῆς κατ΄ εὐσέ-
2 βειαν, ἐπ΄ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου, ἣν ἐπηγγείλατο ὁ ἀψευδὴς
3 Θεὸς πρὸ χρόνων αἰωνίων, ἐφανέρωσε δὲ καιροῖς ἰδίοις τὸν
λόγον αὐτοῦ ἐν κηρύγµατι ὃ ἐπιστεύθην ἐγὼ κατ΄ ἐπιταγὴν τοῦ
4 σωτῆρος ἡµῶν Θεοῦ, Τίτῳ γνησίῳ τέκνῳ κατὰ κοινὴν πίστιν,
χάρις, ἔλεος, εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς, καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χρι-
5 στοῦ τοῦ σωτῆρος ἡµῶν. Τούτου χάριν κατέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ,
ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ, καὶ καταστήσῃς κατὰ πόλιν πρε-
6 σβυτέρους, ὡς ἐγώ σοι διεταξάµην, εἴ τίς ἐστιν ἀνέγκλητος,
µιᾶς γυναικὸς ἀνήρ, τέκνα ἔχων πιστά, µὴ ἐν κατηγορίᾳ ἀσω-
7 τίας, ἢ ἀνυπότακτα. δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλητον εἶναι,
ὡς Θεοῦ οἰκονόµον, µὴ αὐθάδη, µὴ ὀργίλον, µὴ πάροινον, µὴ
8 πλήκτην, µὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλὰ φιλόξενον, φιλάγαθον, σώ-
9 φρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ, ἀντεχόµενον τοῦ κατὰ τὴν
διδαχὴν πιστοῦ λόγου, ἵνα δυνατὸς ᾖ καὶ παρακαλεῖν ἐν τῇ δι-
10 δασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ, καὶ τοὺς ἀντιλέγοντας ἐλέγχειν. Εἰ-
σὶ γὰρ πολλοὶ καὶ ἀνυπότακτοι, µαταιολόγοι καὶ φρεναπάται,
11 µάλιστα οἱ ἐκ περιτοµῆς, οὓς δεῖ ἐπιστοµίζειν, οἵτινες ὅλους

1. v.1 Παῦλοςnnms δοῦλοςnnms θεόςngms ἀπόστολοςnnms δέc ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms κατάp

πίστιςnafs ἐκλεκτόςagmpn θεόςngms καίc ἐπίγνωσιςnafs ἀλήθειαngfs ὁdgfs κατάp εὐσέβειαnafs .
v.2 ἐπίp ἐλπίςndfs ζωήngfs αἰώνιοςagfsn ὅςrrafs ἐπαγγέλλοµαιviad3s ὁdnms ἀψευδήςanmsn
θεόςnnms πρόp χρόνοςngmp αἰώνιοςagmpn . v.3 φανερόωviaa3s δέc καιρόςndmp ἴδιοςadmpn
ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms ἐνp κήρυγµαndns ὅςrrans πιστεύωviap1s ἐγώrpn-s κατάp ἐπιταγήnafs
ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p θεόςngms . v.4 Τίτοςndms γνήσιοςadnsn τέκνονndns κατάp κοινόςaafsn
πίστιςnafs χάριςnnfs ἔλεοςnnms εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms καίc κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p . v.5 οὗτοςrdgns χάρινbo καταλείπωviaa1s
σύrpa-s ἐνp Κρήτηndfs ἵναc ὁdanp λείπωvppaanp ἐπιδιορθόωvsam2s καίc καθίστηµιvsaa2s κατάp
πόλιςnafs πρεσβύτεροςaampn ὡςbo ἐγώrpn-s σύrpd-s διατάσσωviam1s . v.6 εἰqo τίςrinms εἰµίvipx3s
ἀνέγκλητοςanmsn εἷςngfs γυνήngfs ἀνήρnnms τέκνονnanp ἔχωvppanms πιστόςaanpn µήxo ἐνp
κατηγορίαndfs ἀσωτίαngfs ἤxo ἀνυπότακτοςaanpn . v.7 δεῖvipq3s γάρc ὁdams ἐπίσκοποςnams
ἀνέγκλητοςaamsn εἰµίvnpx ὡςbo θεόςngms οἰκονόµοςnams µήxo αὐθάδηςaamsn µήxo ὀργίλοςaamsn
µήxo πάροινοςaamsn µήxo πλήκτηςnams µήxo αἰσχροκερδήςaamsn . v.8 ἀλλάc φιλόξενοςaamsn
φιλάγαθοςaamsn σώφρωνaamsn δίκαιοςaamsn ὅσιοςaamsn ἐγκρατήςaamsn . v.9 ἀντέχωvppnams
ὁdgms κατάp ὁdafs διδαχήnafs πιστόςagmsn λόγοςngms ἵναc δυνατόςanmsn εἰµίvspx3s καίc
παρακαλέωvnpa ἐνp ὁddfs διδασκαλίαndfs ὁddfs ὑγιαίνωvppadfs καίc ὁdamp ἀντιλέγωvppaamp
ἐλέγχωvnpa . v.10 εἰµίvipx3p γάρc πολύςanmpn καίc ἀνυπότακτοςanmpn µαταιολόγοςanmpn
καί φρεναπάτηςnnmp µάλισταbo ὁdnmp ἐκp περιτοµήngfs .
c
611 ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ 1. 12–2. 8
οἴκους ἀνατρέπουσι, διδάσκοντες ἃ µὴ δεῖ, αἰσχροῦ κέρδους
χάριν. εἶπέ τις ἐξ αὐτῶν, ἴδιος αὐτῶν προφήτης, Κρῆτες ἀεὶ 12
ψεῦσται, κακὰ θηρία, γαστέρες ἀργαί. ἡ µαρτυρία αὕτη ἐστὶν 13
ἀληθής. δι΄ ἣν αἰτίαν ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόµως, ἵνα ὑγιαίνωσιν
ἐν τῇ πίστει, µὴ προσέχοντες ᾿Ιουδαϊκοῖς µύθοις, καὶ ἐντολαῖς 14
ἀνθρώπων ἀποστρεφοµένων τὴν ἀλήθειαν. πάντα µὲν καθαρὰ 15
τοῖς καθαροῖς, τοῖς δὲ µεµιασµένοις καὶ ἀπίστοις οὐδὲν καθα-
ρόν, ἀλλὰ µεµίανται αὐτῶν καὶ ὁ νοῦς καὶ ἡ συνείδησις. Θεὸν 16
ὁµολογοῦσιν εἰδέναι, τοῖς δὲ ἔργοις ἀρνοῦνται, βδελυκτοὶ ὄντες
καὶ ἀπειθεῖς, καὶ πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἀδόκιµοι.
Σὺ δὲ λάλει ἃ πρέπει τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ, πρεσβύτας 2, 2
νηφαλίους εἶναι, σεµνούς, σώφρονας, ὑγιαίνοντας τῇ πίστει, τῇ
ἀγάπῃ, τῇ ὑποµονῇ, Πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήµατι ἱ- 3
εροπρεπεῖς, µὴ διαβόλους, µὴ οἴνῳ πολλῷ δεδουλωµένας, κα-
λοδιδασκάλους, ἵνα σωφρονίζωσι τὰς νέας, φιλάνδρους εἶναι, 4
φιλοτέκνους, σώφρονας, ἁγνάς, οἰκουρούς ἀγαθάς, ὑποτασ- 5
σοµένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, ἵνα µὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφη-
µῆται, Τοὺς νεωτέρους ὡσαύτως παρακάλει σωφρονεῖν, περὶ 6, 7
πάντα σεαυτὸν παρεχόµενος τύπον καλῶν ἔργων, ἐν τῇ διδα-
σκαλίᾳ ἀδιἀφθορίαν, σεµνότητα, ἀφθαρσιαν, λόγον ὑγιῆ, ἀ- 8
κατάγνωστον, ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ, µηδὲν ἔχων περὶ ὑµῶν

v.11 ὅςrramp δεῖvipq3s ἐπιστοµίζωvnpa ὅστιςrrnmp ὅλοςaampn οἶκοςnamp ἀνατρέπωvipa3p

διδάσκωvppanmp ὅςrranp µήxo δεῖvipq3s αἰσχρόςagnsn κέρδοςngns χάρινbo . v.12 λέγωviaa3s
τι-σρινµσ ἐκp αὐτόςrpgmp ἴδιοςanmsn αὐτόςrpgmp προφήτηςnnms Κρήςnnmp ἀείbo ψεύστηςnnmp
κακόςannpn θηρίονnnnp γαστήρnnfp ἀργόςanfpn . v.13 ὁdnfs µαρτυρίαnnfs οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s
ἀληθήςanfsn διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs ἐλέγχωvdpa2s αὐτόςrpamp ἀποτόµωςbo ἵναc ὑγιαίνωvspa3p
ἐνp ὁddfs πίστιςndfs . v.14 µήxo προσέχωvppanmp ᾿Ιουδαϊκόςadmpn µῦθοςndmp καίc
ἐντολήndfp ἄνθρωποςngmp ἀποστρέφωvppmgmp ὁdafs ἀλήθειαnafs . v.15 πᾶςannpn µένxo
καθαρόςannpn ὁddmp καθαρόςadmpn ὁddmp δέc µιαίνωvpxpdmp καίc ἄπιστοςadmpn οὐδείςannsn
καθαρόςannsn ἀλλάc µιαίνωvixp3s αὐτόςrpgmp καίc ὁdnms νοῦςnnms καίc ὁdnfs συνείδησιςnnfs .
v.16 θεόςnams ὁµολογέωvipa3p οἶδαvnxa ὁddnp δέc ἔργονndnp ἀρνέοµαιvipn3p βδελυκτόςanmpn
εἰµίvppxnmp καίc ἀπειθήςanmpn καίc πρόςp πᾶςaansn ἔργονnans ἀγαθόςaansn ἀδόκιµοςanmpn .
2. v.1 σύrpn-s δέc λαλέωvdpa2s ὅςrranp πρέπωvipq3s ὁddfs ὑγιαίνωvppadfs διδασκαλίαndfs .
v.2 πρεσβύτηςnamp νηφάλιοςaampn εἰµίvnpx σεµνόςaampn σώφρωνaampn ὑγιαίνωvppaamp
ὁddfs πίστιςndfs ὁddfs ἀγάπηndfs ὁddfs ὑποµονήndfs . v.3 πρεσβῦτιςnafp ὡσαύτωςbo ἐνp
ndns aafpn xo aafpn
κατάστηµα ἱεροπρεπής µή διάβολος µή οἶνοςndms πολύςadmsn δουλόωvpxpafp
xo

καλοδιδάσκαλοςaafpn . v.4 ἵναc σωφρονίζωvspa3p ὁdafp νέοςaafpn φίλανδροςnafp εἰµίvnpx

φιλότεκνοςaafpn . v.5 σώφρωνaafpn ἁγνόςaafpn οἰκουρόςaafpn ἀγαθόςaafpn ὑποτάσσωvpppafp
ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp ἵναc µήxo ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms βλασφηµέωvspp3s .
v.6 ὁdamp νέοςaampc ὡσαύτωςbo παρακαλέωvdpa2s σωφρονέωvnpa . v.7 περίp πᾶςaanpn
σεαυτοῦrxams παρέχωvppmnms τύποςnams καλόςagnpn ἔργονngnp ἐνp ὁddfs διδασκαλίαndfs
ἀδιαφθορίαnafs σεµνότηςnafs ἀφθαρσίαnafs .
 2. 9–3. 5 ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ 612
9 λέγειν φαῦλον. δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι, ἐν
10 πᾶσιν, εὐαρέστους εἶναι, µὴ ἀντιλέγοντας, µὴ νοσφιζοµένους,
ἀλλὰ πίστιν πᾶσαν ἐνδεικνυµένους ἀγαθήν, ἵνα τὴν διδασκα-
11 λίαν τοῦ σωτῆρος ἡµῶν Θεοῦ κοσµῶσιν ἐν πᾶσιν. ἐπεφάνη
12 γὰρ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις, παιδεύ-
ουσα ἡµᾶς ἵνα, ἀρνησάµενοι τὴν ἀσέβειαν καὶ τὰς κοσµικὰς
ἐπιθυµίας σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωµεν ἐν τῷ
13 νῦν αἰῶνι, προσδεχόµενοι τὴν µακαρίαν ἐλπίδα καὶ ἐπιφά-
νειαν τῆς δόξης τοῦ µεγάλου Θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡµῶν ᾿Ιησοῦ
14 Χριστοῦ, ὃς ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡµῶν, ἵνα λυτρώσηται ἡµᾶς
ἀπὸ πάσης ἀνοµίας, καὶ καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον, ζη-
15 λωτὴν καλῶν ἔργων. Ταῦτα λάλει, καὶ παρακάλει, καὶ ἔλεγχε
µετὰ πάσης ἐπιταγῆς. µηδείς σου περιφρονείτω.
3 ῾Υποµίµνησκε αὐτοὺς ἀρχαῖς καὶ ἐξουσίαις ὑποτάσσεσθαι,
2 πειθαρχεῖν, πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίµους εἶναι, µηδένα
βλασφηµεῖν, ἀµάχους εἶναι, ἐπιεικεῖς, πᾶσαν ἐνδεικνυµένους
3 πρᾳότητα πρὸς πάντας ἀνθρώπους. ἦµεν γάρ ποτε καὶ ἡµεῖς
ἀνόητοι, ἀπειθεῖς, πλανώµενοι, δουλεύοντες ἐπιθυµίαις καὶ ἡ-
δοναῖς ποικίλαις, ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες, στυγητοί, µι-
4 σοῦντες ἀλλήλους. ὅτε δὲ ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία
5 ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡµῶν Θεοῦ, οὐκ ἐξ ἔργων τῶν ἐν δικαι-
οσύνῃ ὧν ἐποιήσαµεν ἡµεῖς, ἀλλὰ κατὰ τὸν αὐτοῦ ἔλεον ἔσωσεν
v.8 λόγοςnams ὑγιήςaamsn ἀκατάγνωστοςaamsn ἵναc ὁdnms ἐκp ἐναντίοςagfsn ἐντρέπωvsap3s
µηδείςaansn ἔχωvppanms περίp σύrpg-p λέγωvnpa φαῦλοςaansn . v.9 δοῦλοςnamp ἴδιοςadmpn
δεσπότηςndmp ὑποτάσσωvnpm ἐνp πᾶςadnpn εὐάρεστοςaampn εἰµίvnpx µήxo ἀντιλέγωvppaamp .
v.10 µήxo νοσφίζωvppmamp ἀλλάc πίστιςnafs πᾶςaafsn ἐνδείκνυµιvppmamp ἀγαθόςaafsn ἵναc
ὁdafs διδασκαλίαnafs ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p θεόςngms κοσµέωvspa3p ἐνp πᾶςadnpn .
v.11 ἐπιφαίνωviap3s γάρc ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms θεόςngms ὁdnfs σωτήριοςanmsn πᾶςadmpn
ἄνθρωποςndmp . v.12 παιδεύωvppanfs ἐγώrpa-p ἵναc ἀρνέοµαιvpadnmp ὁdafs ἀσέβειαnafs
c dafp
καί ὁ κοσµικόςaafpn ἐπιθυµίαnafp σωφρόνωςbo καίc δικαίωςbo καίc εὐσεβῶςbo
ζάωvsaa1p ἐνp ὁddms νῦνbo αἰώνndms . v.13 προσδέχοµαιvppnnmp ὁdafs µακάριοςaafsn
nafs c nafs dgfs ngfs
ἐλπίς καί ἐπιφάνεια ὁ δόξα ὁdgms µέγαςagmsn θεόςngms καίc σωτήρngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.14 ὅςrrnms δίδωµιviaa3s ἑαυτοῦrxams ὑπέρp
ἐγώrpg-p ἵναc λυτρόωvsam3s ἐγώrpa-p ἀπόp πᾶςagfsn ἀνοµίαngfs καίc καθαρίζωvsaa3s
ἑαυτοῦrxdms λαόςnams περιούσιοςaamsn ζηλωτήςnams καλόςagnpn ἔργονngnp . v.15 οὗτοςrdanp
λαλέωvdpa2s καίc παρακαλέωvdpa2s καίc ἐλέγχωvdpa2s µετάp πᾶςagfsn ἐπιταγήngfs µηδείςanmsn
σύrpg-s περιφρονέωvdpa3s . 3. v.1 ὑποµιµνῄσκωvdpa2s αὐτόςrpamp ἀρχήndfp καίc
ndfp vnpm
ἐξουσία ὑποτάσσω πειθαρχέωvnpa πρόςp πᾶςaansn ἔργονnans ἀγαθόςaansn ἕτοιµοςaampn
εἰµίvnpx . v.2 µηδείςaamsn βλασφηµέωvnpa ἄµαχοςaampn εἰµίvnpx ἐπιεικήςaampn πᾶςaafsn
ἐνδείκνυµιvppmamp πραΰτηςnafs πρόςp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp . v.3 εἰµίviix1p γάρc ποτέxo
καίc ἐγώrpn-p ἀνόητοςanmpn ἀπειθήςanmpn πλανάωvpppnmp δουλεύωvppanmp ἐπιθυµίαndfp
καίc ἡδονήndfp ποικίλοςadfpn ἐνp κακίαndfs καίc φθόνοςndms διάγωvppanmp στυγητόςanmpn
µισέωvppanmp ἀλλήλωνreamp . v.4 ὅτεbo δέc ὁdnfs χρηστότηςnnfs καίc ὁdnfs φιλανθρωπίαnnfs
viap3s dgms ngms
ἐπιφαίνω ὁ σωτήρ ἐγώrpg-p θεόςngms .
613 ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ 3. 6–15
ἡµᾶς, διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀνακαινώσεως Πνεύµα-
τος ῾Αγίου, οὗ ἐξέχεεν ἐφ΄ ἡµᾶς πλουσίως, διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ 6
τοῦ σωτῆρος ἡµῶν, ἵνα δικαιωθέντες τῇ ἐκείνου χάριτι, κλη- 7
ρονόµοι γενώµεθα κατ΄ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου. πιστὸς ὁ λόγος, 8
καὶ περὶ τούτων βούλοµαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι
καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐ-
στι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιµα τοῖς ἀνθρώποις, µωρὰς δὲ ζητήσεις 9
καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ µάχας νοµικὰς περιΐστασο, εἰσὶ
γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ µάταιοι. αἱρετικὸν ἄνθρωπον µετὰ µίαν 10
καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ 11
τοιοῦτος, καὶ ἁµαρτάνει, ὢν αὐτοκατάκριτος. ῞Οταν πέµψω 12
᾿Αρτεµᾶν πρὸς σὲ ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός µε εἰς Νι-
κόπολιν, ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειµάσαι. Ζηνᾶν τὸν νοµικὸν 13
καὶ ᾿Απολλὼ σπουδαίως πρόπεµψον, ἵνα µηδὲν αὐτοῖς λείπῃ.
µανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡµέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι 14
εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα µὴ ὦσιν ἄκαρποι. ᾿Ασπάζον- 15
ταί σε οἱ µετ΄ ἐµοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡµᾶς ἐν
πίστει. ῾Η χάρις µετὰ πάντων ὑµῶν. ἀµήν. πρός Τίτον τῆς
Κρητῶν ἐκκλησίας πρῶτον ἐπίσκοπον χειροτονηθέντα ἐγράφη
ἀπό Νικοπόλεως τῆς Μακεδονίας.

v.5 οὐxo ἐκp ἔργονngnp ὁdgnp ἐνp δικαιοσύνηndfs ὅςrrgnp ποιέωviaa1p ἐγώrpn-p ἀλλάc κατάp
ὁdams αὐτόςrpgms ἔλεοςnams σῴζωviaa3s ἐγώrpa-p διάp λουτρόνngns παλιγγενεσίαngfs καίc
ἀνακαίνωσιςngfs πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn . v.6 ὅςrrgns ἐκχέωviaa3s ἐπίp ἐγώrpa-p πλουσίωςbo
διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p . v.7 ἵναc δικαιόωvpapnmp
ὁddfs ἐκεῖνοςrdgms χάριςndfs κληρονόµοςnnmp γίνοµαιvsad1p κατάp ἐλπίςnafs ζωήngfs
αἰώνιοςagfsn . v.8 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms καίc περίp οὗτοςrdgnp βούλοµαιvipn1s
σύrpa-s διαβεβαιόοµαιvnpn ἵναc φροντίζωvspa3p καλόςagnpn ἔργονngnp προΐστηµιvnpm ὁdnmp
πιστεύωvpxanmp ὁddms θεόςndms οὗτοςrdnnp εἰµίvipx3s ὁdnnp καλόςannpn καίc ὠφέλιµοςannpn
ὁddmp ἄνθρωποςndmp . v.9 µωρόςaafpn δέc ζήτησιςnafp καίc γενεαλογίαnafp καίc
ἔριςnafp καίc µάχηnafp νοµικόςaafpn περιΐστηµιvdpm2s εἰµίvipx3p γάρc ἀνωφελήςanfpn καίc
µάταιοςanmpn . v.10 αἱρετικόςaamsn ἄνθρωποςnams µετάp εἷςnafs καίc δεύτεροςaafsn
νουθεσίαnafs παραιτέοµαιvdpn2s . v.11 οἶδαvpxanms ὅτιc ἐκστρέφωvixp3s ὁdnms τοιοῦτοςrdnms
καίc ἁµαρτάνωvipa3s εἰµίvppxnms αὐτοκατάκριτοςanmsn . v.12 ὅτανc πέµπωvifa1s ᾿Αρτεµᾶςnams
πρόςp σύrpa-s ἤxo Τυχικόςnams σπουδάζωvdaa2s ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s εἰςp Νικόπολιςnafs
ἐκεῖbo γάρc κρίνωvixa1s παραχειµάζωvnaa . v.13 Ζηνᾶςnams ὁdams νοµικόςaamsn καίc
᾿Απολλῶςnams σπουδαίωςbo προπέµπωvdaa2s ἵναc µηδείςaansn αὐτόςrpdmp λείπωvspa3s .
v.14 µανθάνωvdpa3p δέc καίc ὁdnmp ἡµέτεροςrsnmp καλόςagnpn ἔργονngnp προΐστηµιvnpm εἰςp
ὁdafp ἀναγκαῖοςaafpn χρείαnafp ἵναc µήxo εἰµίvspx3p ἄκαρποςanmpn . v.15 ἀσπάζοµαιvipn3p
σύrpa-s ὁdnmp µετάp ἐγώrpg-s πᾶςanmpn ἀσπάζοµαιvdad2s ὁdamp φιλέωvppaamp ἐγώrpa-p ἐνp
πίστιςndfs ὁdnfs χάριςnnfs µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth πρόςp Τίτοςnams ὁdgfs Κρήςngmp
ἐκκλησίαngfs πρῶτοςaamsn ἐπίσκοποςnams χειροτονέωvpapams γράφωviap3s ἀπόp Νικόπολιςngfs
ὁdgfs Μακεδονίαngfs .
 Η ΠΡΟΣ ΦΙΛΗΜΟΝΑ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ
1 Παῦλος δέσµιος Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ Τιµόθεος ὁ ἀδελφὸς,
2 Φιλήµονι τῷ ἀγαπητῷ καὶ συνεργῷ ἡµῶν, καὶ ᾿Απφίᾳ τῇ ἀ-
γαπητῇ, καὶ ᾿Αρχίππῳ τῷ συστρατιώτῃ ἡµῶν, καὶ τῇ κατ΄ οἶκόν
3 σου ἐκκλησίᾳ, χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν
4 καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ µου, πάντοτε
5 µνείαν σου ποιούµενος ἐπὶ τῶν προσευχῶν µου, ἀκούων σου
τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν ἣν ἔχεις πρὸς τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν
6 καὶ εἰς πάντας τοὺς ἁγίους, ὅπως ἡ κοινωνία τῆς πίστεώς σου
ἐνεργὴς γένηται ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ τοῦ ἐν ὑµῖν εἰς
7 Χριστόν ᾿Ιησοῦν. χαρὰν γὰρ ἔχοµεν πολλὴν καὶ παράκλησιν
ἐπὶ τῇ ἀγάπῃ σου, ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται
8 διὰ σοῦ, ἀδελφέ. ∆ιό πολλὴν ἐν Χριστῷ παρρησίαν ἔχων ἐ-
9 πιτάσσειν σοι τὸ ἀνῆκον, διὰ τὴν ἀγάπην µᾶλλον παρακαλῶ,
τοιοῦτος ὢν ὡς Παῦλος πρεσβύτης, νυνὶ δὲ καὶ δέσµιος ᾿Ιησοῦ
10 Χριστοῦ. παρακαλῶ σε περὶ τοῦ ἐµοῦ τέκνου, ὃν ἐγέννησα
11 ἐν τοῖς δεσµοῖς µου, ᾿Ονήσιµον, τόν ποτέ σοι ἄχρηστον, νυνὶ
12 δὲ σοὶ καὶ ἐµοὶ εὔχρηστον, ὃν ἀνέπεµψά, συ δὲ αὐτόν, τοῦτ᾿
13 ἔστιν τὰ ἐµὰ σπλάγχνα, πρὸσλαβοῦ, ὃν ἐγὼ ἐβουλόµην πρὸς
ἐµαυτὸν κατέχειν, ἵνα ὑπὲρ σοῦ διακονῇ µοι ἐν τοῖς δεσµοῖς

1. v.1 Παῦλοςnnms δέσµιοςnnms Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms καίc Τιµόθεοςnnms ὁdnms

ἀδελφόςnnms Φιλήµωνndms ὁddms ἀγαπητόςadmsn καίc συνεργόςadmsn ἐγώrpg-p . v.2 καίc
᾿Απφίαndfs ὁddfs ἀγαπητόςadfsn καίc ῎Αρχιπποςndms ὁddms συστρατιώτηςndms ἐγώrpg-p καίc
ὁddfs κατάp οἶκοςnams σύrpg-s ἐκκλησίαndfs . v.3 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp
θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.4 εὐχαριστέωvipa1s
ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-s πάντοτεbo µνείαnafs σύrpg-s ποιέωvppmnms ἐπίp ὁdgfp προσευχήngfp
ἐγώrpg-s . v.5 ἀκούωvppanms σύrpg-s ὁdafs ἀγάπηnafs καίc ὁdafs πίστιςnafs ὅςrrafs ἔχωvipa2s
p dams
πρός ὁ κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams καίc εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἅγιοςaampn . v.6 ὅπωςbo
ὁdnfs κοινωνίαnnfs ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-s ἐνεργήςanfsn γίνοµαιvsad3s ἐνp ἐπίγνωσιςndfs πᾶςagnsn
ἀγαθόςagnsn ὁdgns ἐνp σύrpd-p εἰςp Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . v.7 χαράnafs γάρc ἔχωvipa1p
πολύςaafsn καίc παράκλησιςnafs ἐπίp ὁddfs ἀγάπηndfs σύrpg-s ὅτιc ὁdnnp σπλάγχνονnnnp ὁdgmp
ἅγιοςagmpn ἀναπαύωvixp3s διάp σύrpg-s ἀδελφόςnvms . v.8 διόc πολύςaafsn ἐνp Χριστόςndms
παρρησίαnafs ἔχωvppanms ἐπιτάσσωvnpa σύrpd-s ὁdans ἀνήκωvppaans . v.9 διάp ὁdafs ἀγάπηnafs
µᾶλλονbo παρακαλέωvipa1s τοιοῦτοςrdnms εἰµίvppxnms ὡςbo Παῦλοςnnms πρεσβύτηςnnms νυνίbo
δέc καίc δέσµιοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.10 παρακαλέωvipa1s σύrpa-s περίp ὁdgms
ἐµόςrpg-s τέκνονngns ὅςrrams γεννάωviaa1s ἐνp ὁddmp δεσµόςndmp ἐγώrpg-s ᾿Ονήσιµοςnams .
v.11 ὁdams ποτέxo σύrpd-s ἄχρηστοςaamsn νυνίbo δέc σύrpd-s καίc ἐγώrpd-s εὔχρηστοςaamsn .
v.12 ὅςrrams ἀναπέµπωviaa1s σύrpn-s δέc αὐτόςrpams εἰµίrdnns ὁdnnp ἐµόςrsnnp σπλάγχνονnnnp
προσλαµβάνωvdam2s .
615 ΠΡΟΣ ΦΙΛΗΜΟΝΑ 1. 14–25
τοῦ εὐαγγελίου, χωρὶς δὲ τῆς σῆς γνώµης οὐδὲν ἠθέλησα ποι- 14
ῆσαι, ἵνα µὴ ὡς κατὰ ἀνάγκην τὸ ἀγαθόν σου ᾖ, ἀλλὰ κατὰ
ἑκούσιον. Τάχα γὰρ διὰ τοῦτο ἐχωρίσθη πρὸς ὥραν, ἵνα αἰ- 15
ώνιον αὐτὸν ἀπέχῃς, οὐκέτι ὡς δοῦλον, ἀλλ΄ ὑπὲρ δοῦλον, 16
ἀδελφὸν ἀγαπητόν, µάλιστα ἐµοί, πόσῳ δὲ µᾶλλον σοὶ καὶ ἐν
σαρκὶ καὶ ἐν Κυρίῳ. εἰ οὖν ἐµέ ἔχεις κοινωνόν, προσλαβοῦ 17
αὐτὸν ὡς ἐµέ. εἰ δέ τι ἠδίκησέ σε ἢ ὀφείλει, τοῦτο ἐµοὶ ἐλλό- 18
γει, ἐγὼ Παῦλος ἔγραψα τῇ ἐµῇ χειρί, ἐγὼ ἀποτίσω, ἵνα µὴ 19
λέγω σοι ὅτι καὶ σεαυτόν µοι προσοφείλεις. ναί, ἀδελφέ, ἐγώ 20
σου ὀναίµην ἐν Κυρίῳ, ἀνάπαυσόν µου τὰ σπλάγχνα ἐν Κυρίῳ.
πεποιθὼς τῇ ὑπακοῇ σου ἔγραψά σοι, εἰδὼς ὅτι καὶ ὑπὲρ ὃ 21
λέγω ποιήσεις. ἅµα δὲ καὶ ἑτοίµαζέ µοι ξενίαν, ἐλπίζω γὰρ ὅτι 22
διὰ τῶν προσευχῶν ὑµῶν χαρισθήσοµαι ὑµῖν. ᾿Ασπάζονταί σε 23
᾿Επαφρᾶς ὁ συναιχµάλωτός µου ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, Μᾶρκος, 24
᾿Αρίσταρχος, ∆ηµᾶς, Λουκᾶς, οἱ συνεργοί µου. ῾Η χάρις τοῦ 25
Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ τοῦ πνεύµατος ὑµῶν. ἀµήν.
πρός Φιλήµονα ἐγράφη ἀπό ῾Ρώµης διά ᾿Ονησίµου οἰκέτου.

v.13 ὅςrrams ἐγώrpn-s βούλοµαιviin1s πρόςp ἐµαυτοῦrxams κατέχωvnpa ἵναc ὑπέρp σύrpg-s
διακονέωvspa3s ἐγώrpd-s ἐνp ὁddmp δεσµόςndmp ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.14 χωρίςbo δέc ὁdgfs
σόςrsgfs γνώµηngfs οὐδείςaansn θέλωviaa1s ποιέωvnaa ἵναc µήxo ὡςbo κατάp ἀνάγκηnafs ὁdnns
ἀγαθόςannsn σύrpg-s εἰµίvspx3s ἀλλάc κατάp ἑκούσιοςaansn . v.15 τάχαbo γάρc διάp οὗτοςrdans
χωρίζωviap3s πρόςp ὥραnafs ἵναc αἰώνιοςaamsn αὐτόςrpams ἀπέχωvipa2s . v.16 οὐκέτιbo
bo nams c p nams nams aamsn
ὡς δοῦλος ἀλλά ὑπέρ δοῦλος ἀδελφός ἀγαπητός µάλισταbo ἐγώrpd-s
πόσοςrodns δέc µᾶλλονbo σύrpd-s καίc ἐνp σάρξndfs καίc ἐνp κύριοςndms . v.17 εἰqo οὖνc
rpa-s vipa2s aamsn vdam2s rpams bo rpa-s
ἐγώ ἔχω κοινωνός προσλαµβάνω αὐτός ὡς ἐγώ . v.18 εἰqo
δέc τι-σριανσ ἀδικέωviaa3s σύrpa-s ἤxo ὀφείλωvipa3s οὗτοςrdans ἐγώrpd-s ἐλλογέωvdpa2s .
v.19 ἐγώrpn-s Παῦλοςnnms γράφωviaa1s ὁddfs ἐµόςrsdfs χείρndfs ἐγώrpn-s ἀποτίνωvifa1s ἵναc µήxo
λέγωvspa1s σύrpd-s ὅτιc καίc σεαυτοῦrxams ἐγώrpd-s προσοφείλωvipa2s . v.20 ναίxo ἀδελφόςnvms
ἐγώrpn-s σύrpg-s ὀνίναµαιvoad1s ἐνp κύριοςndms ἀναπαύωvdaa2s ἐγώrpg-s ὁdanp σπλάγχνονnanp
ἐνp κύριοςndms . v.21 πείθωvpxanms ὁddfs ὑπακοήndfs σύrpg-s γράφωviaa1s σύrpd-s οἶδαvpxanms
ὅτιc καίc ὑπέρp ὅςrrans λέγωvipa1s ποιέωvifa2s . v.22 ἅµαbo δέc καίc ἑτοιµάζωvdpa2s
ἐγώrpd-s ξενίαnafs ἐλπίζωvipa1s γάρc ὅτιc διάp ὁdgfp προσευχήngfp σύrpg-p χαρίζοµαιvifp1s
σύrpd-p . v.23 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-s ᾿Επαφρᾶςnnms ὁdnms συναιχµάλωτοςanmsn ἐγώrpg-s
ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.24 Μᾶρκοςnnms ᾿Αρίσταρχοςnnms ∆ηµᾶςnnms Λουκᾶςnnms
dnmp anmpn rpg-s
ὁ συνεργός ἐγώ . v.25 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms µετάp ὁdgns πνεῦµαngns σύrpg-p ἀµήνth πρόςp Φιλήµωνnams γράφωviap3s ἀπόp
῾Ρώµηngfs διάp ᾿Ονήσιµοςngms οἰκέτηςngms .
 Η ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ
1 Πολυµερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ Θεὸς λαλήσας τοῖς πα-
2 τράσιν ἐν τοῖς προφήταις, ἐπ΄ ἐσχάτων τῶν ἡµερῶν τούτων ἐ-
λάλησεν ἡµῖν ἐν υἱῷ, ὃν ἔθηκε κληρονόµον πάντων, δι΄ οὗ καὶ
3 τοὺς αἰῶνας ἐποίησεν, ὃς ὢν ἀπαύγασµα τῆς δόξης, καὶ χαρα-
κτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ, φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥήµατι τῆς
δυνάµεως αὐτοῦ, δι΄ εαυτοῦ καθαρισµὸν ποιησάµενος τῶν ἁ-
µαρτιῶν ηµῶν, ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς µεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς,
4 τοσούτῳ κρείττων γενόµενος τῶν ἀγγέλων, ὅσῳ διαφορώτερον
5 παρ΄ αὐτοὺς κεκληρονόµηκεν ὄνοµα. τίνι γὰρ εἶπέ ποτε τῶν
ἀγγέλων, Υἱός µου εἶ σύ, ἐγὼ σήµερον γεγέννηκά σε· Καὶ πά-
λιν, ᾿Εγὼ ἔσοµαι αὐτῷ εἰς πατέρα, καὶ αὐτὸς ἔσται µοι εἰς υἱόν·
6 ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουµένην,
7 λέγει, Καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ. καὶ
πρὸς µὲν τοὺς ἀγγέλους λέγει, ῾Ο ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ
8 πνεύµατα, καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα, πρὸς
δὲ τὸν υἱόν, ῾Ο θρόνος σου, ὁ Θεός, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος,
9 ῥάβδος εὐθύτητος ἡ ῥάβδος τῆς βασιλείας σου. ἠγάπησας δι-
καιοσύνην, καὶ ἐµίσησας ἀνοµίαν, διὰ τοῦτο ἔχρισέ σε ὁ Θεός ὁ
10 Θεός σου, ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς µετόχους σου. καί,

1. v.1 πολυµερῶςbo καίc πολυτρόπωςbo πάλαιbo ὁdnms θεόςnnms λαλέωvpaanms ὁddmp

πατήρndmp ἐνp ὁddmp προφήτηςndmp . v.2 ἐπίp ἔσχατοςagfpn ὁdgfp ἡµέραngfp οὗτοςrdgfp
λαλέωviaa3s ἐγώrpd-p ἐνp υἱόςndms ὅςrrams τίθηµιviaa3s κληρονόµοςnams πᾶςagnpn διάp ὅςrrgms
καίc ὁdamp αἰώνnamp ποιέωviaa3s . v.3 ὅςrrnms εἰµίvppxnms ἀπαύγασµαnnns ὁdgfs δόξαngfs
c nnms dgfs ngfs
καί χαρακτήρ ὁ ὑπόστασις αὐτόςrpgms φέρωvppanms τέxo ὁdanp πᾶςaanpn ὁddns
ῥῆµαndns ὁdgfs δύναµιςngfs αὐτόςrpgms διάp ἑαυτοῦrxgms καθαρισµόςnams ποιέωvpamnms ὁdgfp
ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p καθίζωviaa3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgfs µεγαλωσύνηngfs ἐνp ὑψηλόςadnpn .
v.4 τοσοῦτοςrddms κρείττωνanmsn γίνοµαιvpadnms ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὅσοςrcdns διάφοροςaansc
παράp αὐτόςrpamp κληρονοµέωvixa3s ὄνοµαnans . v.5 τίςrqdms γάρc λέγωviaa3s ποτέxo ὁdgmp
ngmp nnms rpg-s vipx2s rpn-s
ἄγγελος υἱός ἐγώ εἰµί σύ ἐγώrpn-s σήµερονbo γεννάωvixa1s σύrpa-s καίc
πάλινbo ἐγώrpn-s εἰµίvifx1s αὐτόςrpdms εἰςp πατήρnams καίc αὐτόςrpnms εἰµίvifx3s ἐγώrpd-s
εἰςp υἱόςnams . v.6 ὅτανc δέc πάλινbo εἰσάγωvsaa3s ὁdams πρωτότοκοςaamsn εἰςp ὁdafs
οἰκουµένηnafs λέγωvipa3s καίc προσκυνέωvdaa3p αὐτόςrpdms πᾶςanmpn ἄγγελοςnnmp θεόςngms .
v.7 καίc πρόςp µένxo ὁdamp ἄγγελοςnamp λέγωvipa3s ὁdnms ποιέωvppanms ὁdamp ἄγγελοςnamp
αὐτόςrpgms πνεῦµαnanp καίc ὁdamp λειτουργόςnamp αὐτόςrpgms πῦρngns φλόξnafs . v.8 πρόςp
δέc ὁdams υἱόςnams ὁdnms θρόνοςnnms σύrpg-s ὁdnms θεόςnnms εἰςp ὁdams αἰώνnams ὁdgms
αἰώνngms ῥάβδοςnnfs εὐθύτηςngfs ὁdnfs ῥάβδοςnnfs ὁdgfs βασιλείαngfs σύrpg-s . v.9 ἀγαπάωviaa2s
δικαιοσύνηnafs καίc µισέωviaa2s ἀνοµίαnafs διάp οὗτοςrdans χρίωviaa3s σύrpa-s ὁdnms θεόςnnms
ὁdnms θεόςnnms σύrpg-s ἔλαιονnans ἀγαλλίασιςngfs παράp ὁdamp µέτοχοςaampn σύrpg-s .
617 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 1. 11–2. 7
Σὺ κατ΄ ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεµελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρ-
ῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί, αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαµένεις, 11
καὶ πάντες ὡς ἱµάτιον παλαιωθήσονται, καὶ ὡσεὶ περιβόλαιον 12
ἑλίξεις αὐτούς, καὶ ἀλλαγήσονται, σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη
σου οὐκ ἐκλείψουσι. πρὸς τίνα δὲ τῶν ἀγγέλων εἴρηκέ ποτε, 13
Κάθου ἐκ δεξιῶν µου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπό-
διον τῶν ποδῶν σου· οὐχὶ πάντες εἰσὶ λειτουργικὰ πνεύµατα 14
εἰς διακονίαν ἀποστελλόµενα διὰ τοὺς µέλλοντας κληρονοµεῖν
σωτηρίαν·
∆ιὰ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως ἡµᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι, 2
µή ποτε παραρρυῶµεν. εἰ γὰρ ὁ δι΄ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος 2
ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔν-
δικον µισθαποδοσίαν, πῶς ἡµεῖς ἐκφευξόµεθα τηλικαύτης ἀ- 3
µελήσαντες σωτηρίας· ἥτις, ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ
Κυρίου, ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡµᾶς ἐβεβαιώθη, συνεπι- 4
µαρτυροῦντος τοῦ Θεοῦ σηµείοις τε καὶ τέρασι, καὶ ποικίλαις
δυνάµεσι, καὶ Πνεύµατος ῾Αγίου µερισµοῖς, κατὰ τὴν αὐτοῦ
θέλησιν. Οὐ γὰρ ἀγγέλοις ὑπέταξε τὴν οἰκουµένην τὴν µέλ- 5
λουσαν, περὶ ἧς λαλοῦµεν. διεµαρτύρατο δέ πού τις λέγων, 6
Τί ἐστιν ἄνθρωπος, ὅτι µιµνήσκῃ αὐτοῦ· ἢ υἱὸς ἀνθρώπου, ὅτι
ἐπισκέπτῃ αὐτόν· ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ΄ ἀγγέλους, 7
δόξῃ καὶ τιµῇ ἐστεφάνωσας αὐτόν, καὶ κατέστησας αυτὸν ἐπὶ

v.10 καίc σύrpn-s κατάp ἀρχήnafp κύριοςnvms ὁdafs γῆnafs θεµελιόωviaa2s καίc ἔργονnnnp
ὁdgfp χείρngfp σύrpg-s εἰµίvipx3p ὁdnmp οὐρανόςnnmp . v.11 αὐτόςrpnmp ἀπόλλυµιvifm3p
rpn-s c vipa2s c anmpn bo nnns
σύ δέ διαµένω καί πᾶς ὡς ἱµάτιον παλαιόωvifp3p . v.12 καίc ὡσείbo
περιβόλαιονnnns ἑλίσσωvifa2s αὐτόςrpamp καίc ἀλλάσσωvifp3p σύrpn-s δέc ὁdnms αὐτόςrpnms
εἰµίvipx2s καίc ὁdnnp ἔτοςnnnp σύrpg-s οὐxo ἐκλείπωvifa3p . v.13 πρόςp τίςrqams δέc
ὁdgmp ἄγγελοςngmp λέγωvixa3s ποτέxo κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s ἕωςc ἄνxo
τίθηµιvsaa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-s ὑποπόδιονnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s . v.14 οὐχίxo
πᾶςanmpn εἰµίvipx3p λειτουργικόςannpn πνεῦµαnnnp εἰςp διακονίαnafs ἀποστέλλωvpppnnp διάp
ὁdamp µέλλωvppaamp κληρονοµέωvnpa σωτηρίαnafs . 2. v.1 διάp οὗτοςrdans δεῖvipq3s
περισσοτέρωςbo ἐγώrpa-p προσέχωvnpa ὁddnp ἀκούωvpapdnp µήποτεbo παραρρέωvsaa1p . v.2 εἰqo
γάρc ὁdnms διάp ἄγγελοςngmp λαλέωvpapnms λόγοςnnms γίνοµαιviad3s βέβαιοςanmsn καίc
πᾶςanfsn παράβασιςnnfs καίc παρακοήnnfs λαµβάνωviaa3s ἔνδικοςaafsn µισθαποδοσίαnafs .
v.3 πῶςbo ἐγώrpn-p ἐκφεύγωvifd1p τηλικοῦτοςrdgfs ἀµελέωvpaanmp σωτηρίαngfs ὅστιςrrnfs
ἀρχήnafs λαµβάνωvpaanfs λαλέωvnpp διάp ὁdgms κύριοςngms ὑπόp ὁdgmp ἀκούωvpaagmp εἰςp
ἐγώrpa-p βεβαιόωviap3s . v.4 συνεπιµαρτυρέωvppagms ὁdgms θεόςngms σηµεῖονndnp τέxo καίc
ndnp c adfpn
τέρας καί ποικίλος δύναµιςndfp καίc πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn µερισµόςndmp κατάp
ὁdafs αὐτόςrpgms θέλησιςnafs . v.5 οὐxo γάρc ἄγγελοςndmp ὑποτάσσωviaa3s ὁdafs οἰκουµένηnafs
ὁdafs µέλλωvppaafs περίp ὅςrrgfs λαλέωvipa1p . v.6 διαµαρτύροµαιviad3s δέc πούxo τι-σρινµσ
λέγωvppanms τίςrqnns εἰµίvipx3s ἄνθρωποςnnms ὅτιc µιµνῄσκοµαιvipn2s αὐτόςrpgms ἤxo υἱόςnnms
ἄνθρωποςngms ὅτιc ἐπισκέπτοµαιvipn2s αὐτόςrpams .
 2. 8–17 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 618
8 τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου, πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν
αὐτοῦ. ἐν γὰρ τῷ ὑποτάξαι αὐτῷ τὰ πάντα, οὐδὲν ἀφῆκεν αὐτῷ
ἀνυπότακτον. νῦν δὲ οὔπω ὁρῶµεν αὐτῷ τὰ πάντα ὑποτετα-
9 γµένα. τὸν δὲ βραχύ τι παρ΄ ἀγγέλους ἠλαττωµένον βλέποµεν
᾿Ιησοῦν, διὰ τὸ πάθηµα τοῦ θανάτου δόξῃ καὶ τιµῇ ἐστεφα-
νωµένον, ὅπως χάριτι Θεοῦ ὑπὲρ παντὸς γεύσηται θανάτου.
10 ἔπρεπε γὰρ αὐτῷ, δι΄ ὃν τὰ πάντα, καὶ δι΄ οὗ τὰ πάντα, πολλοὺς
υἱοὺς εἰς δόξαν ἀγαγόντα, τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας αὐτῶν διὰ
11 παθηµάτων τελειῶσαι. ὅ τε γὰρ ἁγιάζων καὶ οἱ ἁγιαζόµενοι, ἐξ
ἑνὸς πάντες, δι΄ ἣν αἰτίαν οὐκ ἐπαισχύνεται ἀδελφοὺς αὐτοὺς
12 καλεῖν, λέγων, ᾿Απαγγελῶ τὸ ὄνοµά σου τοῖς ἀδελφοῖς µου, ἐν
13 µέσῳ ἐκκλησίας ὑµνήσω σε. καὶ πάλιν, ᾿Εγὼ ἔσοµαι πεποι-
θὼς ἐπ΄ αὐτῷ. καὶ πάλιν, ᾿Ιδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία ἅ µοι ἔδωκεν
14 ὁ Θεός. ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκε σαρκός καὶ αἵµατος,
καὶ αὐτὸς παραπλησίως µετέσχε τῶν αὐτῶν, ἵνα διὰ τοῦ θανά-
του καταργήσῃ τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοῦτ᾿ ἔστιν
15 τὸν διάβολον, καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ
16 παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας. οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων
17 ἐπιλαµβάνεται, ἀλλὰ σπέρµατος ᾿Αβραὰµ ἐπιλαµβάνεται, ὅθεν
ὤφειλε κατὰ πάντα τοῖς ἀδελφοῖς ὁµοιωθῆναι, ἵνα ἐλεήµων, γέ-
νηται καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς τὰ πρὸς τὸν Θεόν, εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι

v.7 ἐλαττόωviaa2s αὐτόςrpams βραχύςaansn τι-σριανσ παράp ἄγγελοςnamp δόξαndfs καίc τιµήndfs
στεφανόωviaa2s αὐτόςrpams καίc καθίστηµιviaa2s αὐτόςrpams ἐπίp ὁdanp ἔργονnanp ὁdgfp
χείρngfp σύrpg-s . v.8 πᾶςaanpn ὑποτάσσωviaa2s ὑποκάτωbo ὁdgmp πούςngmp αὐτόςrpgms ἐνp
γάρc ὁddms ὑποτάσσωvnaa αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn οὐδείςaansn ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpdms
ἀνυπότακτοςaansn νῦνbo δέc οὔπωbo ὁράωvipa1p αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn ὑποτάσσωvpxpanp .
v.9 ὁdams δέc βραχύςaansn τι-σριανσ παράp ἄγγελοςnamp ἐλαττόωvpxpams βλέπωvipa1p
᾿Ιησοῦςnams διάp ὁdans πάθηµαnans ὁdgms θάνατοςngms δόξαndfs καίc τιµήndfs στεφανόωvpxpams
ὅπωςbo χάριςndfs θεόςngms ὑπέρp πᾶςagmsn γεύοµαιvsad3s θάνατοςngms . v.10 πρέπωviia3s
γάρc αὐτόςrpdms διάp ὅςrrams ὁdnnp πᾶςannpn καίc διάp ὅςrrgms ὁdnnp πᾶςannpn πολύςaampn
υἱόςnamp εἰςp δόξαnafs ἄγωvpaaams ὁdams ἀρχηγόςnams ὁdgfs σωτηρίαngfs αὐτόςrpgmp διάp
πάθηµαngnp τελειόωvnaa . v.11 ὁdnms τέxo γάρc ἁγιάζωvppanms καίc ὁdnmp ἁγιάζωvpppnmp
ἐκp εἷςngms πᾶςanmpn διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs οὐxo ἐπαισχύνοµαιvipn3s ἀδελφόςnamp αὐτόςrpamp
καλέωvnpa . v.12 λέγωvppanms ἀπαγγέλλωvifa1s ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-s ὁddmp ἀδελφόςndmp
ἐγώrpg-s ἐνp µέσοςadnsn ἐκκλησίαngfs ὑµνέωvifa1s σύrpa-s . v.13 καίc πάλινbo ἐγώrpn-s εἰµίvifx1s
πείθωvpxanms ἐπίp αὐτόςrpdms καίc πάλινbo ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s καίc ὁdnnp παιδίονnnnp ὅςrranp
ἐγώrpd-s δίδωµιviaa3s ὁdnms θεόςnnms . v.14 ἐπείc οὖνc ὁdnnp παιδίονnnnp κοινωνέωvixa3s
σάρξngfs καίc αἷµαngns καίc αὐτόςrpnms παραπλησίωςbo µετέχωviaa3s ὁdgnp αὐτόςrpgnp ἵναc
διάp ὁdgms θάνατοςngms καταργέωvsaa3s ὁdams ὁdans κράτοςnans ἔχωvppaams ὁdgms θάνατοςngms
εἰµίrdnns ὁdams διάβολοςaamsn . v.15 καίc ἀπαλλάσσωvsaa3s οὗτοςrdamp ὅσοςrcnmp φόβοςndms
θάνατοςngms διάp πᾶςagmsn ὁdgms ζάωvnpa ἔνοχοςanmpn εἰµίviix3p δουλείαngfs . v.16 οὐxo γάρc
δήπουbo ἄγγελοςngmp ἐπιλαµβάνοµαιvipn3s ἀλλάc σπέρµαngns ᾿Αβραάµtp ἐπιλαµβάνοµαιvipn3s .
619 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 2. 18–3. 12
τὰς ἁµαρτίας τοῦ λαοῦ. ἐν ᾧ γὰρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς, 18
δύναται τοῖς πειραζοµένοις βοηθῆσαι.
῞Οθεν, ἀδελφοὶ ἅγιοι, κλήσεως ἐπουρανίου µέτοχοι, κατα- 3
νοήσατε τὸν ἀπόστολον καὶ ἀρχιερέα τῆς ὁµολογίας ἡµῶν Χρι-
στὸν ᾿Ιησοῦν, πιστὸν ὄντα τῷ ποιήσαντι αὐτὸν, ὡς καὶ Μωσῆς 2
ἐν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ. πλείονος γὰρ δόξης οὗτος παρὰ Μωσῆν 3
ἠξίωται, καθ΄ ὅσον πλείονα τιµὴν ἔχει τοῦ οἴκου ὁ κατασκευά-
σας αὐτόν. πᾶς γὰρ οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος, ὁ δὲ τὰ 4
πάντα κατασκευάσας Θεός. καὶ Μωσῆς µὲν πιστὸς ἐν ὅλῳ τῷ 5
οἴκῳ αὐτοῦ ὡς θεράπων, εἰς µαρτύριον τῶν λαληθησοµένων,
Χριστὸς δὲ ὡς υἱὸς ἐπὶ τὸν οἶκον αὐτοῦ, οὗ οἶκός ἐσµεν ἡµεῖς, 6
ἐάνπερ τὴν παρρησίαν καὶ τὸ καύχηµα τῆς ἐλπίδος µέχρι τέ-
λους βεβαίαν κατάσχωµεν. διό καθὼς λέγει τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Α- 7
γιον, Σήµερον ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, µὴ σκληρύνητε 8
τὰς καρδίας ὑµῶν, ὡς ἐν τῷ παραπικρασµῷ, κατὰ τὴν ἡµέραν
τοῦ πειρασµοῦ ἐν τῇ ἐρήµῳ, οὗ ἐπείρασαν µε οἱ πατέρες ὑ- 9
µῶν, ἐδοκιµασάν µε, καὶ εἶδον τὰ ἔργα µου τεσσαράκοντα ἔτη,
διὸ προσώχθισα τῇ γενεᾷ ἐκείνῃ, καὶ εἶπον, ᾿Αεὶ πλανῶνται τῇ 10
καρδίᾳ, αὐτοὶ δὲ οὐκ ἔγνωσαν τὰς ὁδούς µου, ὡς ὤµοσα ἐν τῇ 11
ὀργῇ µου, Εἰ εἰσελεύσονται εἰς τὴν κατάπαυσίν µου. βλέπετε, 12
ἀδελφοί, µή ποτε ἔσται ἔν τινι ὑµῶν καρδία πονηρὰ ἀπιστίας,

v.17 ὅθενbo ὀφείλωviia3s κατάp πᾶςaanpn ὁddmp ἀδελφόςndmp ὁµοιόωvnap ἵναc ἐλεήµωνanmsn
γίνοµαιvsad3s καίc πιστόςanmsn ἀρχιερεύςnnms ὁdanp πρόςp ὁdams θεόςnams εἰςp ὁdans
ἱλάσκοµαιvnpp ὁdafp ἁµαρτίαnafp ὁdgms λαόςngms . v.18 ἐνp ὅςrrdns γάρc πάσχωvixa3s
αὐτόςrpnms πειράζωvpapnms δύναµαιvipn3s ὁddmp πειράζωvpppdmp βοηθέωvnaa . 3. v.1 ὅθενbo
ἀδελφόςnvmp ἅγιοςavmpn κλῆσιςngfs ἐπουράνιοςagfsn µέτοχοςanmpn κατανοέωvdaa2p ὁdams
ἀπόστολοςnams καίc ἀρχιερεύςnams ὁdgfs ὁµολογίαngfs ἐγώrpg-p Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams .
v.2 πιστόςaamsn εἰµίvppxams ὁddms ποιέωvpaadms αὐτόςrpams ὡςbo καίc Μωϋσῆςnnms ἐνp
ὅλοςadmsn ὁddms οἶκοςndms αὐτόςrpgms . v.3 πολύςagfsc γάρc δόξαngfs οὗτοςrdnms παράp
nams vixp3s p rcans
Μωϋσῆς ἀξιόω κατά ὅσος πολύςaafsc τιµήnafs ἔχωvipa3s ὁdgms οἶκοςngms ὁdnms
κατασκευάζωvpaanms αὐτόςrpams . v.4 πᾶςanmsn γάρc οἶκοςnnms κατασκευάζωvipp3s ὑπόp τι-σ-
ριγµσ ὁdnms δέc ὁdanp πᾶςaanpn κατασκευάζωvpaanms θεόςnnms . v.5 καίc Μωϋσῆςnnms µένxo
πιστόςanmsn ἐνp ὅλοςadmsn ὁddms οἶκοςndms αὐτόςrpgms ὡςbo θεράπωνnnms εἰςp µαρτύριονnans
ὁdgnp λαλέωvpfpgnp . v.6 Χριστόςnnms δέc ὡςbo υἱόςnnms ἐπίp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms
ὅςrrgms οἶκοςnnms εἰµίvipx1p ἐγώrpn-p ἐάνπερqo ὁdafs παρρησίαnafs καίc ὁdans καύχηµαnans
ὁdgfs ἐλπίςngfs µέχριbo τέλοςngns βέβαιοςaafsn κατέχωvsaa1p . v.7 διόc καθώςbo λέγωvipa3s
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn σήµερονbo ἐάνqo ὁdgfs φωνήngfs αὐτόςrpgms ἀκούωvsaa2p .
v.8 µήxo σκληρύνωvspa2p ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p ὡςbo ἐνp ὁddms παραπικρασµόςndms κατάp
ὁdafs ἡµέραnafs ὁdgms πειρασµόςngms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.9 ὅςbo πειράζωviaa3p ἐγώrpa-s
ὁdnmp πατήρnnmp σύrpg-p δοκιµάζωviaa3p ἐγώrpa-s καίc ὁράωviaa3p ὁdanp ἔργονnanp ἐγώrpg-s
τεσσεράκονταtn ἔτοςnanp . v.10 διόc προσοχθίζωviaa1s ὁddfs γενεάndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc
viaa1s bo vipp3p ddfs
λέγω ἀεί πλανάω ὁ καρδίαndfs αὐτόςrpnmp δέc οὐxo γινώσκωviaa3p ὁdafp ὁδόςnafp
ἐγώrpg-s . v.11 ὡςbo ὀµνύωviaa1s ἐνp ὁddfs ὀργήndfs ἐγώrpg-s εἰqo εἰσέρχοµαιvifd3p εἰςp ὁdafs
κατάπαυσιςnafs ἐγώrpg-s .
 3. 13–4. 4 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 620
13 ἐν τῷ ἀποστῆναι ἀπὸ Θεοῦ ζῶντος, ἀλλὰ παρακαλεῖτε ἑαυτοὺς
καθ΄ ἑκάστην ἡµέραν, ἄχρις οὗ τὸ Σήµερον καλεῖται, ἵνα µὴ
14 σκληρυνθῇ τις ἐξ ὑµῶν ἀπάτῃ τῆς ἁµαρτίας, µέτοχοι γὰρ γε-
γόναµεν τοῦ Χριστοῦ, ἐάνπερ τὴν ἀρχὴν τῆς ὑποστάσεως µέχρι
15 τέλους βεβαίαν κατάσχωµεν, ἐν τῷ λέγεσθαι, Σήµερον ἐὰν τῆς
φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, µὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑµῶν, ὡς
16 ἐν τῷ παραπικρασµῷ. τίνες γὰρ ἀκούσαντες παρεπίκραναν,
17 ἀλλ΄ οὐ πάντες οἱ ἐξελθόντες ἐξ Αἰγύπτου διὰ Μωσέως. Τίσι δὲ
προσώχθισε τεσσαράκοντα ἔτη· οὐχὶ τοῖς ἁµαρτήσασιν, ὧν τὰ
18 κῶλα ἔπεσεν ἐν τῇ ἐρήµῳ· τίσι δὲ ὤµοσε µὴ εἰσελεύσεσθαι εἰς
19 τὴν κατάπαυσιν αὐτοῦ, εἰ µὴ τοῖς ἀπειθήσασι· καὶ βλέποµεν
ὅτι οὐκ ἠδυνήθησαν εἰσελθεῖν δι΄ ἀπιστίαν.
4 Φοβηθῶµεν οὖν µή ποτε καταλειποµένης ἐπαγγελίας εἰσελ-
θεῖν εἰς τὴν κατάπαυσιν αὐτοῦ, δοκῇ τις ἐξ ὑµῶν ὑστερηκέναι,
2 καὶ γάρ ἐσµεν εὐηγγελισµένοι, καθάπερ κἀκεῖνοι, ἀλλ΄ οὐκ ὠ-
φέλησεν ὁ λόγος τῆς ἀκοῆς ἐκείνους, µὴ συγκεκραµένος τῇ
3 πίστει τοῖς ἀκούσασιν, εἰσερχόµεθα γὰρ εἰς τὴν κατάπαυσιν
οἱ πιστεύσαντες, καθὼς εἴρηκεν, ῾Ως ὤµοσα ἐν τῇ ὀργῇ µου, Εἰ
εἰσελεύσονται εἰς τὴν κατάπαυσίν µου, καίτοι τῶν ἔργων ἀπὸ
4 καταβολῆς κόσµου γενηθέντων. εἴρηκε γάρ που περὶ τῆς ἑ-
βδόµης οὕτω, Καὶ κατέπαυσεν ὁ Θεὸς ἐν τῇ ἡµέρᾳ τῇ ἑβδόµῃ

v.12 βλέπωvdpa2p ἀδελφόςnvmp µήποτεbo εἰµίvifx3s ἐνp τι-σριδµσ σύrpg-p καρδίαnnfs

πονηρόςanfsn ἀπιστίαngfs ἐνp ὁddms ἀφίστηµιvnaa ἀπόp θεόςngms ζάωvppagms . v.13 ἀλλάc
παρακαλέωvdpa2p ἑαυτοῦrxamp κατάp ἕκαστοςaafsn ἡµέραnafs ἄχριp ὅςbo ὁdans σήµερονbo
καλέωvipp3s ἵναc µήxo σκληρύνωvsap3s τι-σρινµσ ἐκp σύrpg-p ἀπάτηndfs ὁdgfs ἁµαρτίαngfs .
v.14 µέτοχοςanmpn γάρc γίνοµαιvixa1p ὁdgms Χριστόςngms ἐάνπερqo ὁdafs ἀρχήnafs ὁdgfs
ὑπόστασιςngfs µέχριbo τέλοςngns βέβαιοςaafsn κατέχωvsaa1p . v.15 ἐνp ὁddms λέγωvnpp
σήµερονbo ἐάνqo ὁdgfs φωνήngfs αὐτόςrpgms ἀκούωvsaa2p µήxo σκληρύνωvspa2p ὁdafp
καρδίαnafp σύrpg-p ὡςbo ἐνp ὁddms παραπικρασµόςndms . v.16 τίςrinmp γάρc ἀκούωvpaanmp
παραπικραίνωviaa3p ἀλλάc οὐxo πᾶςanmpn ὁdnmp ἐξέρχοµαιvpaanmp ἐκp Αἴγυπτοςngfs διάp
Μωϋσῆςngms . v.17 τίςrqdmp δέc προσοχθίζωviaa3s τεσσεράκονταtn ἔτοςnanp οὐχίxo ὁddmp
ἁµαρτάνωvpaadmp ὅςrrgmp ὁdnnp κῶλονnnnp πίπτωviaa3s ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.18 τίςrqdmp
δέc ὀµνύωviaa3s µήxo εἰσέρχοµαιvnfd εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs αὐτόςrpgms εἰqo µήxo ὁddmp
ἀπειθέωvpaadmp . v.19 καίc βλέπωvipa1p ὅτιc οὐxo δύναµαιviao3p εἰσέρχοµαιvnaa διάp
nafs
ἀπιστία . 4. v.1 φοβέοµαιvsao1p οὖνc µήποτεbo καταλείπωvpppgfs ἐπαγγελίαngfs
εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs αὐτόςrpgms δοκέωvspa3s τι-σρινµσ ἐκp σύrpg-p
ὑστερέωvnxa . v.2 καίc γάρc εἰµίvipx1p εὐαγγελίζωvpxpnmp καθάπερbo κἀκεῖνοςrdnmp ἀλλάc
οὐxo ὠφελέωviaa3s ὁdnms λόγοςnnms ὁdgfs ἀκοήngfs ἐκεῖνοςrdamp µήxo συγκεράννυµιvpxpnms
ὁddfs πίστιςndfs ὁddmp ἀκούωvpaadmp . v.3 εἰσέρχοµαιvipn1p γάρc εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs
ὁdnmp πιστεύωvpaanmp καθώςbo λέγωvixa3s ὡςbo ὀµνύωviaa1s ἐνp ὁddfs ὀργήndfs ἐγώrpg-s εἰqo
εἰσέρχοµαιvifd3p εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs ἐγώrpg-s καίτοιc ὁdgnp ἔργονngnp ἀπόp καταβολήngfs
κόσµοςngms γίνοµαιvpaognp .
621 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 4. 5–15
ἀπὸ πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ, καὶ ἐν τούτῳ πάλιν, Εἰ εἰσελεύ- 5
σονται εἰς τὴν κατάπαυσίν µου. ἐπεὶ οὖν ἀπολείπεται τινὰς 6
εἰσελθεῖν εἰς αὐτήν, καὶ οἱ πρότερον εὐαγγελισθέντες οὐκ εἰσ-
ῆλθον δι΄ ἀπείθειαν, πάλιν τινὰ ὁρίζει ἡµέραν, Σήµερον, ἐν 7
∆αβὶδ λέγων, µετὰ τοσοῦτον χρόνον, καθὼς εἴρηται, Σήµερον
ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, µὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας
ὑµῶν. εἰ γὰρ αὐτοὺς ᾿Ιησοῦς κατέπαυσεν, οὐκ ἂν περὶ ἄλλης 8
ἐλάλει µετὰ ταῦτα ἡµέρας. ἄρα ἀπολείπεται σαββατισµὸς τῷ 9
λαῷ τοῦ Θεοῦ. ὁ γὰρ εἰσελθὼν εἰς τὴν κατάπαυσιν αὐτοῦ καὶ 10
αὐτὸς κατέπαυσεν ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτοῦ, ὥσπερ ἀπὸ τῶν ἰδίων
ὁ Θεός. σπουδάσωµεν οὖν εἰσελθεῖν εἰς ἐκείνην τὴν κατά- 11
παυσιν, ἵνα µὴ ἐν τῷ αὐτῷ τις ὑποδείγµατι πέσῃ τῆς ἀπειθείας.
ζῶν γὰρ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐνεργής, καὶ τοµώτερος ὑπὲρ 12
πᾶσαν µάχαιραν δίστοµον, καὶ διϊκνούµενος ἄχρι µερισµοῦ
ψυχῆς τὲ καὶ πνεύµατος, ἁρµῶν τε καὶ µυελῶν, καὶ κριτικὸς
ἐνθυµήσεων καὶ ἐννοιῶν καρδίας. καὶ οὐκ ἔστι κτίσις ἀφα- 13
νὴς ἐνώπιον αὐτοῦ, πάντα δὲ γυµνὰ καὶ τετραχηλισµένα τοῖς
ὀφθαλµοῖς αὐτοῦ πρὸς ὃν ἡµῖν ὁ λόγος. ῎Εχοντες οὖν ἀρχι- 14
ερέα µέγαν, διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ
Θεοῦ, κρατῶµεν τῆς ὁµολογίας. οὐ γὰρ ἔχοµεν ἀρχιερέα µὴ 15
δυνάµενον συµπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡµῶν, πεπειρασµένον

v.4 λέγωvixa3s γάρc πούxo περίp ὁdgfs ἕβδοµοςagfsn οὕτωbo καίc καταπαύωviaa3s ὁdnms
θεόςnnms ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁddfs ἕβδοµοςadfsn ἀπόp πᾶςagnpn ὁdgnp ἔργονngnp αὐτόςrpgms .
v.5 καίc ἐνp οὗτοςrddms πάλινbo εἰqo εἰσέρχοµαιvifd3p εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs ἐγώrpg-s .
v.6 ἐπείc οὖνc ἀπολείπωvipp3s τι-σριαµπ εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp αὐτόςrpafs καίc ὁdnmp πρότεροςbo
εὐαγγελίζωvpapnmp οὐxo εἰσέρχοµαιviaa3p διάp ἀπείθειαnafs . v.7 πάλινbo τι-σριαφσ ὁρίζωvipa3s
ἡµέραnafs σήµερονbo ἐνp ∆αυίδtp λέγωvppanms µετάp τοσοῦτοςrdams χρόνοςnams καθώςbo
λέγωvixp3s σήµερονbo ἐάνqo ὁdgfs φωνήngfs αὐτόςrpgms ἀκούωvsaa2p µήxo σκληρύνωvspa2p
ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p . v.8 εἰqo γάρc αὐτόςrpamp ᾿Ιησοῦςnnms καταπαύωviaa3s οὐxo
ἄνxo περίp ἄλλοςagfsn λαλέωviia3s µετάp οὗτοςrdanp ἡµέραngfs . v.9 ἄραxo ἀπολείπωvipp3s
σαββατισµόςnnms ὁddms λαόςndms ὁdgms θεόςngms . v.10 ὁdnms γάρc εἰσέρχοµαιvpaanms
εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpnms καταπαύωviaa3s ἀπόp ὁdgnp ἔργονngnp
αὐτόςrpgms ὥσπερbo ἀπόp ὁdgnp ἴδιοςagnpn ὁdnms θεόςnnms . v.11 σπουδάζωvsaa1p οὖνc
εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ἐκεῖνοςrdafs ὁdafs κατάπαυσιςnafs ἵναc µήxo ἐνp ὁddns αὐτόςrpdns τι-σ-
ρινµσ ὑπόδειγµαndns πίπτωvsaa3s ὁdgfs ἀπείθειαngfs . v.12 ζάωvppanms γάρc ὁdnms λόγοςnnms
ὁdgms θεόςngms καίc ἐνεργήςanmsn καίc τοµόςanmsc ὑπέρp πᾶςaafsn µάχαιραnafs δίστοµοςaafsn
καίc διϊκνέοµαιvppnnms ἄχριp µερισµόςngms ψυχήngfs τέxo καίc πνεῦµαngns ἁρµόςngmp τέxo
καίc µυελόςngmp καίc κριτικόςanmsn ἐνθύµησιςngfp καίc ἔννοιαngfp καρδίαngfs . v.13 καίc
οὐxo εἰµίvipx3s κτίσιςnnfs ἀφανήςanfsn ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms πᾶςannpn δέc γυµνόςannpn καίc
τραχηλίζωvpxpnnp ὁddmp ὀφθαλµόςndmp αὐτόςrpgms πρόςp ὅςrrams ἐγώrpd-p ὁdnms λόγοςnnms .
v.14 ἔχωvppanmp οὖνc ἀρχιερεύςnams µέγαςaamsn διέρχοµαιvpxaams ὁdamp οὐρανόςnamp
᾿Ιησοῦςnams ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms κρατέωvspa1p ὁdgfs ὁµολογίαngfs .
 4. 16–5. 11 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 622
16 δὲ κατὰ πάντα καθ΄ ὁµοιότητα, χωρὶς ἁµαρτίας. προσερχώ-
µεθα οὖν µετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωµεν
ἔλεον, καὶ χάριν εὕρωµεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν.
5 Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς, ἐξ ἀνθρώπων λαµβανόµενος, ὑπὲρ ἀν-
θρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε
2 καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁµαρτιῶν, µετριοπαθεῖν δυνάµενος τοῖς ἀ-
γνοοῦσι καὶ πλανωµένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν,
3 καὶ διὰ ταὐτὴν ὀφείλει καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑ-
4 αυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁµαρτιῶν. Καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαµβά-
νει τὴν τιµήν, ἀλλὰ ὁ καλούµενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ
5 ὁ ᾿Ααρών, οὕτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γενηθῆναι
ἀρχιερέα, ἀλλ΄ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν, Υἱός µου εἶ σύ, ἐγὼ σή-
6 µερον γεγέννηκά σε. καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει, Σὺ ἱερεὺς εἰς
7 τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισέδεκ. ὃς ἐν ταῖς ἡµέραις τῆς
σαρκὸς αὐτοῦ, δεήσεις τε καὶ ἱκετηρίας πρὸς τὸν δυνάµενον
σῴζειν αὐτὸν ἐκ θανάτου µετὰ κραυγῆς ἰσχυρᾶς καὶ δακρύων
8 προσενέγκας, καὶ εἰσακουσθεὶς ἀπὸ τῆς εὐλαβείας, καίπερ
9 ὢν υἱὸς, ἔµαθεν ἀφ΄ ὧν ἔπαθε τὴν ὑπακοήν, καὶ τελειωθεὶς ἐ-
γένετο τοῖς ὑπακούουσιν αὐτῷ πᾶσιν αἴτιος σωτηρίας αἰωνίου,
10 προσαγορευθεὶς ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἀρχιερεὺς κατὰ τὴν τάξιν Μελχι-
11 σέδεκ. Περὶ οὗ πολὺς ἡµῖν ὁ λόγος καὶ δυσερµήνευτος λέγειν,

v.15 οὐxo γάρc ἔχωvipa1p ἀρχιερεύςnams µήxo δύναµαιvppnams συµπαθέωvnaa ὁddfp

ἀσθένειαndfp ἐγώrpg-p πειράζωvpxpams δέc κατάp πᾶςaanpn κατάp ὁµοιότηςnafs χωρίςbo
ἁµαρτίαngfs . v.16 προσέρχοµαιvspn1p οὖνc µετάp παρρησίαngfs ὁddms θρόνοςndms ὁdgfs
χάριςngfs ἵναc λαµβάνωvsaa1p ἔλεοςnams καίc χάριςnafs εὑρίσκωvsaa1p εἰςp εὔκαιροςaafsn
βοήθειαnafs . 5. v.1 πᾶςanmsn γάρc ἀρχιερεύςnnms ἐκp ἄνθρωποςngmp λαµβάνωvpppnms
ὑπέρp ἄνθρωποςngmp καθίστηµιvipp3s ὁdanp πρόςp ὁdams θεόςnams ἵναc προσφέρωvspa3s
δῶρονnanp τέxo καίc θυσίαnafp ὑπέρp ἁµαρτίαngfp . v.2 µετριοπαθέωvnpa δύναµαιvppnnms
ddmp vppadmp c vpppdmp
ὁ ἀγνοέω καί πλανάω ἐπεί καί αὐτόςrpnms περίκειµαιvipn3s ἀσθένειαnafs .
c c

v.3 καίc διάp οὗτοςrdafs ὀφείλωvipa3s καθώςbo περίp ὁdgms λαόςngms οὕτωbo καίc περίp
ἑαυτοῦrxgms προσφέρωvnpa ὑπέρp ἁµαρτίαngfp . v.4 καίc οὐxo ἑαυτοῦrxdms τι-σρινµσ
λαµβάνωvipa3s ὁdafs τιµήnafs ἀλλάc ὁdnms καλέωvpppnms ὑπόp ὁdgms θεόςngms καθάπερbo
καίc ὁdnms ᾿Ααρώνtp . v.5 οὕτωbo καίc ὁdnms Χριστόςnnms οὐxo ἑαυτοῦrxams δοξάζωviaa3s
γίνοµαιvnao ἀρχιερεύςnams ἀλλάc ὁdnms λαλέωvpaanms πρόςp αὐτόςrpams υἱόςnnms ἐγώrpg-s
εἰµίvipx2s σύrpn-s ἐγώrpn-s σήµερονbo γεννάωvixa1s σύrpa-s . v.6 καθώςbo καίc ἐνp
ἕτεροςadmsn λέγωvipa3s σύrpn-s ἱερεύςnnms εἰςp ὁdams αἰώνnams κατάp ὁdafs τάξιςnafs
Μελχισέδεκtp . v.7 ὅςrrnms ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms δέησιςnafp τέxo
καίc ἱκετηρίαnafp πρόςp ὁdams δύναµαιvppnams σῴζωvnpa αὐτόςrpams ἐκp θάνατοςngms µετάp
κραυγήngfs ἰσχυρόςagfsn καίc δάκρυονngnp προσφέρωvpaanms καίc εἰσακούωvpapnms ἀπόp ὁdgfs
εὐλάβειαngfs . v.8 καίπερc εἰµίvppxnms υἱόςnnms µανθάνωviaa3s ἀπόp ὅςrrgnp πάσχωviaa3s
ὁdafs ὑπακοήnafs . v.9 καίc τελειόωvpapnms γίνοµαιviad3s ὁddmp ὑπακούωvppadmp αὐτόςrpdms
πᾶςadmpn αἴτιοςanmsn σωτηρίαngfs αἰώνιοςagfsn . v.10 προσαγορεύωvpapnms ὑπόp ὁdgms
ngms nnms p dafs nafs
θεός ἀρχιερεύς κατά ὁ τάξις Μελχισέδεκtp .
623 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 5. 12–6. 8
ἐπεὶ νωθροὶ γεγόνατε ταῖς ἀκοαῖς. καὶ γὰρ ὀφείλοντες εἶναι 12
διδάσκαλοι, διὰ τὸν χρόνον, πάλιν χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν
ὑµᾶς, τινὰ τὰ στοιχεῖα τῆς ἀρχῆς τῶν λογίων τοῦ Θεοῦ, καὶ γε-
γόνατε χρείαν ἔχοντες γάλακτος, καὶ οὐ στερεᾶς τροφῆς. πᾶς 13
γὰρ ὁ µετέχων γάλακτος ἄπειρος λόγου δικαιοσύνης, νήπιος
γάρ ἐστι. τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ τροφή, τῶν διὰ τὴν ἕξιν 14
τὰ αἰσθητήρια γεγυµνασµένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε
καὶ κακοῦ.
∆ιὸ, ἀφέντες τὸν τῆς ἀρχῆς τοῦ Χριστοῦ λόγον, ἐπὶ τὴν τε- 6
λειότητα φερώµεθα, µὴ πάλιν θεµέλιον καταβαλλόµενοι µετα-
νοίας ἀπὸ νεκρῶν ἔργων, καὶ πίστεως ἐπὶ Θεόν, βαπτισµῶν 2
διδαχῆς, ἐπιθέσεώς τε χειρῶν, ἀναστάσεώς τε νεκρῶν, καὶ κρί-
µατος αἰωνίου. καὶ τοῦτο ποιήσοµεν, ἐάνπερ ἐπιτρέπῃ ὁ Θε- 3
ός. ἀδύνατον γὰρ τοὺς ἅπαξ φωτισθέντας, γευσαµένους τε 4
τῆς δωρεᾶς τῆς ἐπουρανίου, καὶ µετόχους γενηθέντας Πνεύ-
µατος ῾Αγίου, καὶ καλὸν γευσαµένους Θεοῦ ῥῆµα, δυνάµεις 5
τε µέλλοντος αἰῶνος, καὶ παραπεσόντας, πάλιν ἀνακαινίζειν 6
εἰς µετάνοιαν, ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ καὶ
παραδειγµατίζοντας, γῆ γὰρ ἡ πιοῦσα τὸν ἐπ΄ αὐτῆς πολλάκις 7
ἐρχόµενον ὑετόν, καὶ τίκτουσα βοτάνην εὔθετον ἐκείνοις δι΄ οὓς
καὶ γεωργεῖται, µεταλαµβάνει εὐλογίας ἀπὸ τοῦ Θεοῦ, ἐκφέ- 8
ρουσα δὲ ἀκάνθας καὶ τριβόλους, ἀδόκιµος καὶ κατάρας ἐγγύς,

v.11 περίp ὅςrrgms πολύςanmsn ἐγώrpd-p ὁdnms λόγοςnnms καίc δυσερµήνευτοςanmsn λέγωvnpa
ἐπείc νωθρόςanmpn γίνοµαιvixa2p ὁddfp ἀκοήndfp . v.12 καίc γάρc ὀφείλωvppanmp εἰµίvnpx
nnmp p dams nams bo
διδάσκαλος διά ὁ χρόνος πάλιν χρείαnafs ἔχωvipa2p ὁdgms διδάσκωvnpa
σύrpa-p τι-σρχννπ ὁdnnp στοιχεῖονnnnp ὁdgfs ἀρχήngfs ὁdgnp λόγιονngnp ὁdgms θεόςngms καίc
γίνοµαιvixa2p χρείαnafs ἔχωvppanmp γάλαngns καίc οὐxo στερεόςagfsn τροφήngfs . v.13 πᾶςanmsn
γάρc ὁdnms µετέχωvppanms γάλαngns ἄπειροςanmsn λόγοςngms δικαιοσύνηngfs νήπιοςanmsn
γάρc εἰµίvipx3s . v.14 τέλειοςagmpn δέc εἰµίvipx3s ὁdnfs στερεόςanfsn τροφήnnfs ὁdgmp
διάp ὁdafs ἕξιςnafs ὁdanp αἰσθητήριονnanp γυµνάζωvpxpanp ἔχωvppagmp πρόςp διάκρισιςnafs
καλόςagnsn τέxo καίc κακόςagnsn . 6. v.1 διόc ἀφίηµιvpaanmp ὁdams ὁdgfs ἀρχήngfs
ὁdgms Χριστόςngms λόγοςnams ἐπίp ὁdafs τελειότηςnafs φέρωvspp1p µήxo πάλινbo θεµέλιοςnams
καταβάλλωvppmnmp µετάνοιαngfs ἀπόp νεκρόςagnpn ἔργονngnp καίc πίστιςngfs ἐπίp θεόςnams .
v.2 βαπτισµόςngmp διδαχήngfs ἐπίθεσιςngfs τέxo χείρngfp ἀνάστασιςngfs τέxo νεκρόςagmpn
καίc κρίµαngns αἰώνιοςagnsn . v.3 καίc οὗτοςrdans ποιέωvifa1p ἐάνπερqo ἐπιτρέπωvspa3s
ὁdnms θεόςnnms . v.4 ἀδύνατοςannsn γάρc ὁdamp ἅπαξbo φωτίζωvpapamp γεύοµαιvpadamp
τέxo ὁdgfs δωρεάngfs ὁdgfs ἐπουράνιοςagfsn καίc µέτοχοςaampn γίνοµαιvpaoamp πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn . v.5 καίc καλόςaansn γεύοµαιvpadamp θεόςngms ῥῆµαnans δύναµιςnafp τέxo
vppagms
µέλλω αἰώνngms . v.6 καίc παραπίπτωvpaaamp πάλινbo ἀνακαινίζωvnpa εἰςp µετάνοιαnafs
ἀνασταυρόωvppaamp ἑαυτοῦrxdmp ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms καίc παραδειγµατίζωvppaamp .
v.7 γῆnnfs γάρc ὁdnfs πίνωvpaanfs ὁdams ἐπίp αὐτόςrpgfs πολλάκιςbo ἔρχοµαιvppnams ὑετόςnams
καίc τίκτωvppanfs βοτάνηnafs εὔθετοςaafsn ἐκεῖνοςrddmp διάp ὅςrramp καίc γεωργέωvipp3s
µεταλαµβάνωvipa3s εὐλογίαngfs ἀπόp ὁdgms θεόςngms .
 6. 9–20 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 624
9 ἧς τὸ τέλος εἰς καῦσιν. Πεπείσµεθα δὲ περὶ ὑµῶν, ἀγαπητοί,
10 τὰ κρείττονα καὶ ἐχόµενα σωτηρίας, εἰ καὶ οὕτω λαλοῦµεν, οὐ
γὰρ ἄδικος ὁ Θεὸς ἐπιλαθέσθαι τοῦ ἔργου ὑµῶν, καὶ τοῦ κό-
που τῆς ἀγάπης ἧς ἐνδειξασθε εἰς τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, διακονή-
11 σαντες τοῖς ἁγίοις καὶ διακονοῦντες. ἐπιθυµοῦµεν δὲ ἕκαστον
ὑµῶν τὴν αὐτὴν ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν πρὸς τὴν πληροφορίαν
12 τῆς ἐλπίδος ἄχρι τέλους, ἵνα µὴ νωθροὶ γένησθε, µιµηταὶ δὲ
τῶν διὰ πίστεως καὶ µακροθυµίας κληρονοµούντων τὰς ἐπαγ-
13 γελίας. Τῷ γὰρ ᾿Αβραὰµ ἐπαγγειλάµενος ὁ Θεός, ἐπεὶ κατ΄
14 οὐδενὸς εἶχε µείζονος ὀµόσαι, ὤµοσε καθ΄ ἑαυτοῦ, λέγων,῏ Η
15 µὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε, καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε. καὶ
16 οὕτω µακροθυµήσας ἐπέτυχε τῆς ἐπαγγελίας. ἄνθρωποι µεν
γὰρ κατὰ τοῦ µείζονος ὀµνύουσι, καὶ πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας
17 πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος. ἐν ᾧ περισσότερον βουλόµενος ὁ
Θεὸς ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρονόµοις τῆς ἐπαγγελίας τὸ ἀµετάθετον
18 τῆς βουλῆς αὐτοῦ, ἐµεσίτευσεν ὅρκῳ, ἵνα διὰ δύο πραγµάτων
ἀµεταθέτων, ἐν οἷς ἀδύνατον ψεύσασθαι Θεόν, ἰσχυρὰν πα-
ράκλησιν ἔχωµεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειµένης
19 ἐλπίδος, ἣν ὡς ἄγκυραν ἔχοµεν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καὶ βε-
βαίαν, καὶ εἰσερχοµένην εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσµατος,
20 ὅπου πρόδροµος ὑπὲρ ἡµῶν εἰσῆλθεν ᾿Ιησοῦς, κατὰ τὴν τάξιν

v.8 ἐκφέρωvppanfs δέc ἄκανθαnafp καίc τρίβολοςnamp ἀδόκιµοςanmsn καίc κατάραngfs

ἐγγύςbo ὅςrrgfs ὁdnns τέλοςnnns εἰςp καῦσιςnafs . v.9 πείθωvixp1p δέc περίp σύrpg-p
avmpn danp aanpn c vpppanp
ἀγαπητός ὁ κρείττων καί ἔχω σωτηρίαngfs εἰqo καίc οὕτωbo λαλέωvipa1p .
v.10 οὐxo γάρc ἄδικοςanmsn ὁdnms θεόςnnms ἐπιλανθάνοµαιvnad ὁdgns ἔργονngns σύrpg-p καίc
ὁdgms κόποςngms ὁdgfs ἀγάπηngfs ὅςrrgfs ἐνδείκνυµιvdam2p εἰςp ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms
διακονέωvpaanmp ὁddmp ἅγιοςadmpn καίc διακονέωvppanmp . v.11 ἐπιθυµέωvipa1p δέc
ἕκαστοςaamsn σύrpg-p ὁdafs αὐτόςrpafs ἐνδείκνυµιvnpm σπουδήnafs πρόςp ὁdafs πληροφορίαnafs
ὁdgfs ἐλπίςngfs ἄχριp τέλοςngns . v.12 ἵναc µήxo νωθρόςanmpn γίνοµαιvsad2p µιµητήςnnmp
δέc ὁdgmp διάp πίστιςngfs καίc µακροθυµίαngfs κληρονοµέωvppagmp ὁdafp ἐπαγγελίαnafp .
v.13 ὁddms γάρc ᾿Αβραάµtp ἐπαγγέλλοµαιvpadnms ὁdnms θεόςnnms ἐπείc κατάp οὐδείςagmsn
ἔχωviia3s µέγαςagmsc ὀµνύωvnaa ὀµνύωviaa3s κατάp ἑαυτοῦrxgms . v.14 λέγωvppanms
xo xo vppanms vifa1s rpa-s c vppanms
ἤ µήν εὐλογέω εὐλογέω σύ καί πληθύνω πληθύνωvifa1s
σύrpa-s . v.15 καίc οὕτωbo µακροθυµέωvpaanms ἐπιτυγχάνωviaa3s ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs .
v.16 ἄνθρωποςnnmp µένxo γάρc κατάp ὁdgms µέγαςagmsc ὀµνύωvipa3p καίc πᾶςagfsn
αὐτόςrpdmp ἀντιλογίαngfs πέραςnnns εἰςp βεβαίωσιςnafs ὁdnms ὅρκοςnnms . v.17 ἐνp ὅςrrdms
annsc vppnnms dnms nnms vnaa ddmp
περισσός βούλοµαι ὁ θεός ἐπιδείκνυµι ὁ κληρονόµοςndmp ὁdgfs
ἐπαγγελίαngfs ὁdans ἀµετάθετοςaansn ὁdgfs βουλήngfs αὐτόςrpgms µεσιτεύωviaa3s ὅρκοςndms .
v.18 ἵναc διάp δύοtn πρᾶγµαngnp ἀµετάθετοςagnpn ἐνp ὅςrrdnp ἀδύνατοςannsn ψεύδοµαιvnad
θεόςnams ἰσχυρόςaafsn παράκλησιςnafs ἔχωvspa1p ὁdnmp καταφεύγωvpaanmp κρατέωvnaa ὁdgfs
πρόκειµαιvppngfs ἐλπίςngfs . v.19 ὅςrrafs ὡςbo ἄγκυραnafs ἔχωvipa1p ὁdgfs ψυχήngfs
aafsn xo c aafsn
ἀσφαλής τέ καί βέβαιος καίc εἰσέρχοµαιvppnafs εἰςp ὁdans ἐσώτεροςaansn ὁdgns
καταπέτασµαngns .
625 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 7. 1–11
Μελχισέδεκ ἀρχιερεὺς γενόµενος εἰς τὸν αἰῶνα.
Οὗτος γὰρ ὁ Μελχισέδεκ, βασιλεὺς Σαλήµ, ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ 7
τοῦ ὑψίστου, ὁ συναντήσας ᾿Αβραὰµ ὑποστρέφοντι ἀπὸ τῆς κο-
πῆς τῶν βασιλέων, καὶ εὐλογήσας αὐτόν, ᾧ καὶ δεκάτην ἀπὸ 2
πάντων ἐµέρισεν ᾿Αβραάµ πρῶτον µὲν ἑρµηνευόµενος βασιλεὺς
δικαιοσύνης, ἔπειτα δὲ καὶ βασιλεὺς Σαλήµ, ὅ ἐστι βασιλεὺς
εἰρήνης, ἀπάτωρ, ἀµήτωρ, ἀγενεαλόγητος, µήτε ἀρχὴν ἡµε- 3
ρῶν µήτε ζωῆς τέλος ἔχων, ἀφωµοιωµένος δὲ τῷ υἱῷ τοῦ Θεοῦ,
µένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκές. Θεωρεῖτε δὲ πηλίκος οὗτος, ᾧ 4
καὶ δεκάτην ᾿Αβραὰµ ἔδωκεν ἐκ τῶν ἀκροθινίων ὁ πατριάρχης.
καὶ οἱ µὲν ἐκ τῶν υἱῶν Λευῒ τὴν ἱερατείαν λαµβάνοντες ἐντο- 5
λὴν ἔχουσιν ἀποδεκατοῦν τὸν λαὸν κατὰ τὸν νόµον, τοῦτ᾿ ἔστιν
τοὺς ἀδελφοὺς αὐτῶν καίπερ ἐξεληλυθότας ἐκ τῆς ὀσφύος ᾿Α-
βραάµ. ὁ δὲ µὴ γενεαλογούµενος ἐξ αὐτῶν, δεδεκάτωκε τὸν 6
᾿Αβραάµ, καὶ τὸν ἔχοντα τὰς ἐπαγγελίας εὐλόγηκε. χωρὶς δὲ 7
πάσης ἀντιλογίας, τὸ ἔλαττον ὑπὸ τοῦ κρείττονος εὐλογεῖται.
καὶ ὧδε µὲν δεκάτας ἀποθνήσκοντες ἄνθρωποι λαµβάνουσιν, 8
ἐκεῖ δὲ, µαρτυρούµενος ὅτι ζῇ. καὶ, ὡς ἔπος εἰπεῖν, διὰ ᾿Α- 9
βραὰµ καὶ Λευῒ ὁ δεκάτας λαµβάνων δεδεκάτωται, ἔτι γὰρ ἐν 10
τῇ ὀσφύϊ τοῦ πατρὸς ἦν, ὅτε συνήντησεν αὐτῷ ὁ Μελχισέδεκ.
Εἰ µὲν οὖν τελείωσις διὰ τῆς Λευϊτικῆς ἱερωσύνης ἦν ὁ λαὸς 11
γὰρ ἐπ΄ αὐτῇ νενοµοθέτητο, τίς ἔτι χρεία, κατὰ τὴν τάξιν Μελ-

v.20 ὅπουbo πρόδροµοςanmsn ὑπέρp ἐγώrpg-p εἰσέρχοµαιviaa3s ᾿Ιησοῦςnnms κατάp ὁdafs

τάξιςnafs Μελχισέδεκtp ἀρχιερεύςnnms γίνοµαιvpadnms εἰςp ὁdams αἰώνnams . 7. v.1 οὗτοςrdnms
γάρc ὁdnms Μελχισέδεκtp βασιλεύςnnms Σαλήµtp ἱερεύςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdgms
ὕψιστοςagmsn ὁdnms συναντάωvpaanms ᾿Αβραάµtp ὑποστρέφωvppadms ἀπόp ὁdgfs κοπήngfs ὁdgmp
βασιλεύςngmp καίc εὐλογέωvpaanms αὐτόςrpams . v.2 ὅςrrdms καίc δέκατοςaafsn ἀπόp πᾶςagnpn
µερίζωviaa3s ᾿Αβραάµtp πρῶτοςbo µένxo ἑρµηνεύωvpppnms βασιλεύςnnms δικαιοσύνηngfs ἔπειταbo
δέc καίc βασιλεύςnnms Σαλήµtp ὅςrrnns εἰµίvipx3s βασιλεύςnnms εἰρήνηngfs . v.3 ἀπάτωρanmsn
ἀµήτωρanmsn ἀγενεαλόγητοςanmsn µήτεc ἀρχήnafs ἡµέραngfp µήτεc ζωήngfs τέλοςnans
ἔχωvppanms ἀφοµοιόωvpxpnms δέc ὁddms υἱόςndms ὁdgms θεόςngms µένωvipa3s ἱερεύςnnms εἰςp
ὁdans διηνεκήςaansn . v.4 θεωρέωvipa2p δέc πηλίκοςanmsn οὗτοςrdnms ὅςrrdms καίc δέκατοςaafsn
᾿Αβραάµtp δίδωµιviaa3s ἐκp ὁdgnp ἀκροθίνιονngnp ὁdnms πατριάρχηςnnms . v.5 καίc ὁdnmp
µένxo ἐκp ὁdgmp υἱόςngmp Λευίtp ὁdafs ἱερατείαnafs λαµβάνωvppanmp ἐντολήnafs ἔχωvipa3p
ἀποδεκατόωvnpa ὁdams λαόςnams κατάp ὁdams νόµοςnams εἰµίrdnns ὁdamp ἀδελφόςnamp
αὐτόςrpgmp καίπερc ἐξέρχοµαιvpxaamp ἐκp ὁdgfs ὀσφύςngfs ᾿Αβραάµtp . v.6 ὁdnms δέc µήxo
vpppnms p rpgmp vixa3s dams tp c dams
γενεαλογέω ἐκ αὐτός δεκατόω ὁ ᾿Αβραάµ καί ὁ ἔχωvppaams ὁdafp
ἐπαγγελίαnafp εὐλογέωvixa3s . v.7 χωρίςbo δέc πᾶςagfsn ἀντιλογίαngfs ὁdnns ἐλάσσωνannsn ὑπόp
ὁdgms κρείττωνagmsn εὐλογέωvipp3s . v.8 καίc ὧδεbo µένxo δέκατοςaafpn ἀποθνῄσκωvppanmp
ἄνθρωποςnnmp λαµβάνωvipa3p ἐκεῖbo δέc µαρτυρέωvpppnms ὅτιc ζάωvipa3s . v.9 καίc
ὡςbo ἔποςnans λέγωvnaa διάp ᾿Αβραάµtp καίc Λευίtp ὁdnms δέκατοςaafpn λαµβάνωvppanms
δεκατόωvixp3s . v.10 ἔτιbo γάρc ἐνp ὁddfs ὀσφύςndfs ὁdgms πατήρngms εἰµίviix3s ὅτεbo
συναντάωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms Μελχισέδεκtp .
 7. 12–25 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 626
χισέδεκ ἕτερον ἀνίστασθαι ἱερέα, καὶ οὐ κατὰ τὴν τάξιν ᾿Ααρὼν
12 λέγεσθαι· µετατιθεµένης γὰρ τῆς ἱερωσύνης, ἐξ ἀνάγκης καὶ
13 νόµου µετάθεσις γίνεται. ἐφ΄ ὃν γὰρ λέγεται ταῦτα, φυλῆς ἑ-
τέρας µετέσχηκεν, ἀφ΄ ἧς οὐδεὶς προσέσχηκε τῷ θυσιαστηρίῳ.
14 πρόδηλον γὰρ ὅτι ἐξ ᾿Ιούδα ἀνατέταλκεν ὁ Κύριος ἡµῶν, εἰς ἣν
15 φυλὴν οὐδὲν περὶ ἱερωσυνής Μωσῆς ἐλάλησε. καὶ περισσό-
τερον ἔτι κατάδηλόν ἐστιν, εἰ κατὰ τὴν ὁµοιότητα Μελχισέδεκ
16 ἀνίσταται ἱερεὺς ἕτερος, ὃς οὐ κατὰ νόµον ἐντολῆς σαρκίκης
17 γέγονεν, ἀλλὰ κατὰ δύναµιν ζωῆς ἀκαταλύτου, µαρτυρεῖ γὰρ,
18 ὅτι Σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισέδεκ. ἀθέτη-
σις µὲν γὰρ γίνεται προαγούσης ἐντολῆς, διὰ τὸ αὐτῆς ἀσθενὲς
19 καὶ ἀνωφελές, οὐδὲν γὰρ ἐτελείωσεν ὁ νόµος, ἐπεισαγωγὴ δὲ
20 κρείττονος ἐλπίδος, δι΄ ἧς ἐγγίζοµεν τῷ Θεῷ. καὶ καθ΄ ὅσον οὐ
21 χωρὶς ὁρκωµοσίας, οἱ µὲν γὰρ χωρὶς ὁρκωµοσίας εἰσὶν ἱερεῖς
γεγονότες, ὁ δὲ µετὰ ὁρκωµοσία`ς διὰ τοῦ λέγοντος πρὸς αὐ-
τόν, ῎Ωµοσε Κύριος καὶ οὐ µεταµεληθήσεται, Σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν
22 αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ, κατὰ τοσοῦτον κρείττονος
23 διαθήκης γέγονεν ἔγγυος ᾿Ιησοῦς. καὶ οἱ µὲν πλείονές εἰσι γε-
24 γονότες ἱερεῖς, διὰ τὸ θανάτῳ κωλύεσθαι παραµένειν, ὁ δὲ διὰ
τὸ µένειν αὐτὸν εἰς τὸν αἰῶνα, ἀπαράβατον ἔχει τὴν ἱερωσύνην.
25 ὅθεν καὶ σώζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται τοὺς προσερχοµένους

v.11 εἰqo µένxo οὖνc τελείωσιςnnfs διάp ὁdgfs Λευιτικόςagfsn ἱερωσύνηngfs εἰµίviix3s
ὁdnms λαόςnnms γάρc ἐπίp αὐτόςrpdfs νοµοθετέωviyp3s τίςrqnfs ἔτιbo χρείαnnfs κατάp
ὁdafs τάξιςnafs Μελχισέδεκtp ἕτεροςaamsn ἀνίστηµιvnpm ἱερεύςnams καίc οὐxo κατάp ὁdafs
τάξιςnafs ᾿Ααρώνtp λέγωvnpp . v.12 µετατίθηµιvpppgfs γάρc ὁdgfs ἱερωσύνηngfs ἐκp
ἀνάγκηngfs καίc νόµοςngms µετάθεσιςnnfs γίνοµαιvipn3s . v.13 ἐπίp ὅςrrams γάρc λέγωvipp3s
οὗτοςrdnnp φυλήngfs ἕτεροςagfsn µετέχωvixa3s ἀπόp ὅςrrgfs οὐδείςanfsn προσέχωvixa3s ὁddns
θυσιαστήριονndns . v.14 πρόδηλοςannsn γάρc ὅτιc ἐκp ᾿Ιούδαςngms ἀνατέλλωvixa3s ὁdnms
κύριοςnnms ἐγώrpg-p εἰςp ὅςrrafs φυλήnafs οὐδείςaansn περίp ἱερωσύνηngfs Μωϋσῆςnnms
λαλέωviaa3s . v.15 καίc περισσόςannsc ἔτιbo κατάδηλοςannsn εἰµίvipx3s εἰqo κατάp ὁdafs
ὁµοιότηςnafs Μελχισέδεκtp ἀνίστηµιvipm3s ἱερεύςnnms ἕτεροςanmsn . v.16 ὅςrrnms οὐxo
p nams ngfs agfsn vixa3s
κατά νόµος ἐντολή σαρκικός γίνοµαι ἀλλά κατά δύναµιςnafs ζωήngfs
c p

ἀκατάλυτοςagfsn . v.17 µαρτυρέωvipa3s γάρc ὅτιc σύrpn-s ἱερεύςnnms εἰςp ὁdams αἰώνnams
κατάp ὁdafs τάξιςnafs Μελχισέδεκtp . v.18 ἀθέτησιςnnfs µένxo γάρc γίνοµαιvipn3s προάγωvppagfs
ἐντολήngfs διάp ὁdans αὐτόςrpgfs ἀσθενήςaansn καίc ἀνωφελήςaansn . v.19 οὐδείςaansn
γάρc τελειόωviaa3s ὁdnms νόµοςnnms ἐπεισαγωγήnnfs δέc κρείττωνagfsn ἐλπίςngfs διάp ὅςrrgfs
ἐγγίζωvipa1p ὁddms θεόςndms . v.20 καίc κατάp ὅσοςrcans οὐxo χωρίςbo ὁρκωµοσίαngfs .
v.21 ὁdnmp µένxo γάρc χωρίςbo ὁρκωµοσίαngfs εἰµίvipx3p ἱερεύςnnmp γίνοµαιvpxanmp ὁdnms
δέc µετάp ὁρκωµοσίαngfs διάp ὁdgms λέγωvppagms πρόςp αὐτόςrpams ὀµνύωviaa3s κύριοςnnms
καίc οὐxo µεταµέλοµαιvifo3s σύrpn-s ἱερεύςnnms εἰςp ὁdams αἰώνnams κατάp ὁdafs τάξιςnafs
Μελχισέδεκtp . v.22 κατάp τοσοῦτοςrdans κρείττωνagfsn διαθήκηngfs γίνοµαιvixa3s ἔγγυοςanmsn
᾿Ιησοῦςnnms . v.23 καίc ὁdnmp µένxo πολύςanmpc εἰµίvipx3p γίνοµαιvpxanmp ἱερεύςnnmp διάp
ὁdans θάνατοςndms κωλύωvnpp παραµένωvnpa . v.24 ὁdnms δέc διάp ὁdans µένωvnpa αὐτόςrpams
εἰςp ὁdams αἰώνnams ἀπαράβατοςaafsn ἔχωvipa3s ὁdafs ἱερωσύνηnafs .
627 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 7. 26–8. 6
δι΄ αὐτοῦ τῷ Θεῷ, πάντοτε ζῶν εἰς τὸ ἐντυγχάνειν ὑπὲρ αὐτῶν.
Τοιοῦτος γὰρ ἡµῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀµίαν- 26
τος, κεχωρισµένος ἀπὸ τῶν ἁµαρτωλῶν, καὶ ὑψηλότερος τῶν
οὐρανῶν γενόµενος, ὃς οὐκ ἔχει καθ΄ ἡµέραν ἀνάγκην, ὥσ- 27
περ οἱ ἀρχιερεῖς, πρότερον ὑπὲρ τῶν ἰδίων ἁµαρτιῶν θυσίας
ἀναφέρειν, ἔπειτα τῶν τοῦ λαοῦ, τοῦτο γὰρ ἐποίησεν ἐφάπαξ
ἑαυτὸν ἀνενέγκας. ὁ νόµος γὰρ ἀνθρώπους καθίστησιν ἀρχι- 28
ερεῖς, ἔχοντας ἀσθένειαν, ὁ λόγος δὲ τῆς ὁρκωµοσίας τῆς µετὰ
τὸν νόµον, υἱὸν εἰς τὸν αἰῶνα τετελειωµένον.
Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγοµένοις, τοιοῦτον ἔχοµεν ἀρχιε- 8
ρέα, ὃς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς µεγαλωσύνης ἐν τοῖς
οὐρανοῖς, τῶν ἁγίων λειτουργὸς, καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, 2
ἣν ἔπηξεν ὁ Κύριος, καὶ οὐκ ἄνθρωπος, πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς εἰς 3
τὸ προσφέρειν δῶρά τε καὶ θυσίας καθίσταται, ὅθεν ἀναγκαῖον
ἔχειν τι καὶ τοῦτον ὃ προσενέγκῃ. εἰ µὲν γὰρ ἦν ἐπὶ γῆς, οὐδ΄ 4
ἂν ἦν ἱερεύς, ὄντων τῶν ἱερέων τῶν προσφερόντων κατὰ τὸν νό-
µον τὰ δῶρα, οἵτινες ὑποδείγµατι καὶ σκιᾷ λατρεύουσι τῶν ἐ- 5
πουρανίων, καθὼς κεχρηµάτισται Μωσῆς µέλλων ἐπιτελεῖν τὴν
σκηνήν, ῞Ορα, γάρ φησί, ποιήσῃς πάντα κατὰ τὸν τύπον τὸν
δειχθέντα σοι ἐν τῷ ὄρει. νυνὶ δὲ διαφορωτέρας τέτευχεν λει- 6
τουργίας, ὅσῳ καὶ κρείττονός ἐστι διαθήκης µεσίτης, ἥτις ἐπὶ

v.25 ὅθενbo καίc σῴζωvnpa εἰςp ὁdans παντελήςaansn δύναµαιvipn3s ὁdamp προσέρχοµαιvppnamp
διάp αὐτόςrpgms ὁddms θεόςndms πάντοτεbo ζάωvppanms εἰςp ὁdans ἐντυγχάνωvnpa ὑπέρp
αὐτόςrpgmp . v.26 τοιοῦτοςrdnms γάρc ἐγώrpd-p πρέπωviia3s ἀρχιερεύςnnms ὅσιοςanmsn
ἄκακοςanmsn ἀµίαντοςanmsn χωρίζωvpxpnms ἀπόp ὁdgmp ἁµαρτωλόςagmpn καίc ὑψηλόςanmsc
ὁdgmp οὐρανόςngmp γίνοµαιvpadnms . v.27 ὅςrrnms οὐxo ἔχωvipa3s κατάp ἡµέραnafs ἀνάγκηnafs
ὥσπερbo ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp πρότεροςbo ὑπέρp ὁdgfp ἴδιοςagmpn ἁµαρτίαngfp θυσίαnafp
ἀναφέρωvnpa ἔπειταbo ὁdgfp ὁdgms λαόςngms οὗτοςrdans γάρc ποιέωviaa3s ἐφάπαξbo ἑαυτοῦrxams
ἀναφέρωvpaanms . v.28 ὁdnms νόµοςnnms γάρc ἄνθρωποςnamp καθίστηµιvipa3s ἀρχιερεύςnamp
ἔχωvppaamp ἀσθένειαnafs ὁdnms λόγοςnnms δέc ὁdgfs ὁρκωµοσίαngfs ὁdgfs µετάp ὁdams νόµοςnams
υἱόςnams εἰςp ὁdams αἰώνnams τελειόωvpxpams . 8. v.1 κεφάλαιονnnns δέc ἐπίp ὁddnp
vpppdnp rdams vipa1p nams
λέγω τοιοῦτος ἔχω ἀρχιερεύς ὅςrrnms καθίζωviaa3s ἐνp δεξιόςadfsn
ὁdgms θρόνοςngms ὁdgfs µεγαλωσύνηngfs ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.2 ὁdgnp ἅγιοςagnpn
nnms c dgfs ngfs dgfs agfsn rrafs viaa3s dnms
λειτουργός καί ὁ σκηνή ὁ ἀληθινός ὅς πήγνυµι ὁ κύριοςnnms
καίc οὐxo ἄνθρωποςnnms . v.3 πᾶςanmsn γάρc ἀρχιερεύςnnms εἰςp ὁdans προσφέρωvnpa
δῶρονnanp τέxo καίc θυσίαnafp καθίστηµιvipp3s ὅθενbo ἀναγκαῖοςannsn ἔχωvnpa τι-σριανσ καίc
οὗτοςrdams ὅςrrans προσφέρωvsaa3s . v.4 εἰqo µένxo γάρc εἰµίviix3s ἐπίp γῆngfs οὐδέbo
ἄνxo εἰµίviix3s ἱερεύςnnms εἰµίvppxgmp ὁdgmp ἱερεύςngmp ὁdgmp προσφέρωvppagmp κατάp ὁdams
νόµοςnams ὁdanp δῶρονnanp . v.5 ὅστιςrrnmp ὑπόδειγµαndns καίc σκιάndfs λατρεύωvipa3p
ὁdgnp ἐπουράνιοςagnpn καθώςbo χρηµατίζωvixp3s Μωϋσῆςnnms µέλλωvppanms ἐπιτελέωvnpa ὁdafs
σκηνήnafs ὁράωvdpa2s γάρc φηµίvipx3s ποιέωvsaa2s πᾶςaanpn κατάp ὁdams τύποςnams ὁdams
δείκνυµιvpapams σύrpd-s ἐνp ὁddns ὄροςndns .
 8. 7–9. 2 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 628
7 κρείττοσιν ἐπαγγελίαις νενοµοθέτηται. εἰ γὰρ ἡ πρώτη ἐκείνη
8 ἦν ἄµεµπτος, οὐκ ἂν δευτέρας ἐζητεῖτο τόπος. µεµφόµενος
γὰρ αὐτοῖς λέγει, ᾿Ιδοὺ ἡµέραι ἔρχονται, λέγει Κύριος, καὶ συν-
τελέσω ἐπὶ τὸν οἶκον ᾿Ισραὴλ καὶ ἐπὶ τὸν οἶκον ᾿Ιούδα διαθήκην
9 καινήν, οὐ κατὰ τὴν διαθήκην ἣν ἐποίησα τοῖς πατράσιν αὐ-
τῶν ἐν ἡµέρᾳ ἐπιλαβοµένου µου τῆς χειρὸς αὐτῶν ἐξαγαγεῖν
αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, ὅτι αὐτοὶ οὐκ ἐνέµειναν ἐν τῇ δια-
10 θήκῃ µου, κἀγὼ ἠµέλησα αὐτῶν, λέγει Κύριος. ὅτι αὕτη ἡ
διαθήκη ἣν διαθήσοµαι τῷ οἴκῳ ᾿Ισραὴλ µετὰ τὰς ἡµέρας ἐκεί-
νας, λέγει Κύριος, διδοὺς νόµους µου εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν,
καὶ ἐπὶ καρδίας αὐτῶν ἐπιγράψω αὐτούς, καὶ ἔσοµαι αὐτοῖς
11 εἰς Θεὸν, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί µοι εἰς λαόν. καὶ οὐ µὴ διδάξωσιν
ἕκαστος τὸν πλησίον αὐτοῦ, καὶ ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ,
λέγων, Γνῶθι τὸν Κύριον, ὅτι πάντες εἰδήσουσί µε, ἀπὸ µικροῦ
12 αὐτῶν ἕως µεγάλου αὐτῶν. ὅτι ἵλεως ἔσοµαι ταῖς ἀδικίαις αὐ-
τῶν, καὶ τῶν ἁµαρτιῶν αὐτῶν καὶ τῶν ἀνοµιῶν αὐτῶν οὐ µὴ
13 µνησθῶ ἔτι. ἐν τῷ λέγειν, Καινὴν πεπαλαίωκε τὴν πρώτην. τὸ
δὲ παλαιούµενον καὶ γηράσκον, ἐγγὺς ἀφανισµοῦ.
9 Εἶχε µὲν οὖν καὶ ἡ πρώτη δικαιώµατα λατρείας, τό τε ἅ-
2 γιον κοσµικόν. σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτη, ἐν ᾗ ἥ τε
λυχνία καὶ ἡ τράπεζα καὶ ἡ πρόθεσις τῶν ἄρτων, ἥτις λέγεται

v.6 νυνίbo δέc διάφοροςagfsc τυγχάνωvixa3s λειτουργίαngfs ὅσοςrcdns καίc κρείττωνagfsn

εἰµίvipx3s διαθήκηngfs µεσίτηςnnms ὅστιςrrnfs ἐπίp κρείττωνadfpn ἐπαγγελίαndfp νοµοθετέωvixp3s .
v.7 εἰqo γάρc ὁdnfs πρῶτοςanfsn ἐκεῖνοςrdnfs εἰµίviix3s ἄµεµπτοςanfsn οὐxo ἄνxo δεύτεροςagfsn
ζητέωviip3s τόποςnnms . v.8 µέµφοµαιvppnnms γάρc αὐτόςrpdmp λέγωvipa3s ἰδούvdaa2s ἡµέραnnfp
ἔρχοµαιvipn3p λέγωvipa3s κύριοςnnms καίc συντελέωvifa1s ἐπίp ὁdams οἶκοςnams ᾿Ισραήλtp καίc
ἐπίp ὁdams οἶκοςnams ᾿Ιούδαςngms διαθήκηnafs καινόςaafsn . v.9 οὐxo κατάp ὁdafs διαθήκηnafs
ὅςrrafs ποιέωviaa1s ὁddmp πατήρndmp αὐτόςrpgmp ἐνp ἡµέραndfs ἐπιλαµβάνοµαιvpadgms ἐγώrpg-s
ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgmp ἐξάγωvnaa αὐτόςrpamp ἐκp γῆngfs Αἴγυπτοςngfs ὅτιc αὐτόςrpnmp οὐxo
ἐµµένωviaa3p ἐνp ὁddfs διαθήκηndfs ἐγώrpg-s κἀγώrpn-s ἀµελέωviaa1s αὐτόςrpgmp λέγωvipa3s
κύριοςnnms . v.10 ὅτιc οὗτοςrdnfs ὁdnfs διαθήκηnnfs ὅςrrafs διατίθηµιvifd1s ὁddms οἶκοςndms
᾿Ισραήλtp µετάp ὁdafp ἡµέραnafp ἐκεῖνοςrdafp λέγωvipa3s κύριοςnnms δίδωµιvppanms νόµοςnamp
ἐγώrpg-s εἰςp ὁdafs διάνοιαnafs αὐτόςrpgmp καίc ἐπίp καρδίαnafp αὐτόςrpgmp ἐπιγράφωvifa1s
αὐτόςrpamp καίc εἰµίvifx1s αὐτόςrpdmp εἰςp θεόςnams καίc αὐτόςrpnmp εἰµίvifx3p ἐγώrpd-s εἰςp
λαόςnams . v.11 καίc οὐxo µήxo διδάσκωvsaa3p ἕκαστοςanmsn ὁdams πλησίονbo αὐτόςrpgms καίc
ἕκαστοςanmsn ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms λέγωvppanms γινώσκωvdaa2s ὁdams κύριοςnams
ὅτιc πᾶςanmpn οἶδαvifa3p ἐγώrpa-s ἀπόp µικρόςagmsn αὐτόςrpgmp ἕωςc µέγαςagmsn αὐτόςrpgmp .
v.12 ὅτιc ἵλεωςanmsa εἰµίvifx1s ὁddfp ἀδικίαndfp αὐτόςrpgmp καίc ὁdgfp ἁµαρτίαngfp αὐτόςrpgmp
καίc ὁdgfp ἀνοµίαngfp αὐτόςrpgmp οὐxo µήxo µιµνῄσκοµαιvsap1s ἔτιbo . v.13 ἐνp ὁddms λέγωvnpa
καινόςaafsn παλαιόωvixa3s ὁdafs πρῶτοςaafsn ὁdnns δέc παλαιόωvpppnns καίc γηράσκωvppanns
ἐγγύςbo ἀφανισµόςngms . 9. v.1 ἔχωviia3s µένxo οὖνc καίc ὁdnfs πρῶτοςanfsn δικαίωµαnanp
λατρείαngfs ὁdnns τέxo ἅγιοςannsn κοσµικόςaansn .
629 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 9. 3–12
ἅγια. µετὰ δὲ τὸ δεύτερον καταπέτασµα σκηνὴ ἡ λεγοµένη ἅ- 3
για ἁγίων, χρυσοῦν ἔχουσα θυµιατήριον, καὶ τὴν κιβωτὸν τῆς 4
διαθήκης περικεκαλυµµένην πάντοθεν χρυσίῳ, ἐν ᾗ στάµνος
χρυσῆ ἔχουσα τὸ µάννα, καὶ ἡ ῥάβδος ᾿Ααρὼν ἡ βλαστήσασα,
καὶ αἱ πλάκες τῆς διαθήκης, ὑπεράνω δὲ αὐτῆς χερουβιµ δό- 5
ξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον, περὶ ὧν οὐκ ἔστι νῦν λέγειν
κατὰ µέρος. τούτων δὲ οὕτω κατεσκευασµένων, εἰς µὲν τὴν 6
πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς τὰς λατρείας ἐ-
πιτελοῦντες, εἰς δὲ τὴν δευτέραν ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ µόνος ὁ 7
ἀρχιερεύς, οὐ χωρὶς αἵµατος, ὃ προσφέρει ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ
τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοηµάτων, τοῦτο δηλοῦντος τοῦ Πνεύµατος 8
τοῦ ῾Αγίου, µήπω πεφανερῶσθαι τὴν τῶν ἁγίων ὁδὸν, ἔτι τῆς
πρώτης σκηνῆς ἐχούσης στάσιν, ἥτις παραβολὴ εἰς τὸν καιρὸν 9
τὸν ἐνεστηκότα, καθ΄ ὃν δῶρά τε καὶ θυσίαι προσφέρονται µὴ
δυνάµεναι κατὰ συνείδησιν τελειῶσαι τὸν λατρεύοντα, µόνον 10
ἐπὶ βρώµασι, καὶ πόµασι, καὶ διαφόροις βαπτισµοῖς καὶ δικαι-
ώµασι σαρκὸς, µέχρι καιροῦ διορθώσεως ἐπικείµενα. Χριστὸς 11
δὲ παραγενόµενος ἀρχιερεὺς τῶν µελλόντων ἀγαθῶν, διὰ τῆς
µείζονος καὶ τελειοτέρας σκηνῆς, οὐ χειροποιήτου, τοῦτ᾿ ἔστιν,
οὐ ταύτης τῆς κτίσεως, οὐδὲ δι΄ αἵµατος τράγων καὶ µόσχων, 12
διὰ δὲ τοῦ ἰδίου αἵµατος εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ ἅγια, αἰω-

v.2 σκηνήnnfs γάρc κατασκευάζωviap3s ὁdnfs πρῶτοςanfsn ἐνp ὅςrrdfs ὁdnfs τέxo λυχνίαnnfs
καίc ὁdnfs τράπεζαnnfs καίc ὁdnfs πρόθεσιςnnfs ὁdgmp ἄρτοςngmp ὅστιςrrnfs λέγωvipp3s
ἅγιοςanfsn . v.3 µετάp δέc ὁdans δεύτεροςaansn καταπέτασµαnans σκηνήnnfs ὁdnfs λέγωvpppnfs
ἅγιοςanfsn ἅγιοςagnpn . v.4 χρυσοῦςaansn ἔχωvppanfs θυµιατήριονnans καίc ὁdafs κιβωτόςnafs
ὁdgfs διαθήκηngfs περικαλύπτωvpxpafs πάντοθενbo χρυσίονndns ἐνp ὅςrrdfs στάµνοςanmsn
χρυσοῦςanfsn ἔχωvppanfs ὁdans µάνναth καίc ὁdnfs ῥάβδοςnnfs ᾿Ααρώνtp ὁdnfs βλαστάνωvpaanfs
καίc ὁdnfp πλάξnnfp ὁdgfs διαθήκηngfs . v.5 ὑπεράνωbo δέc αὐτόςrpgfs Χερούβtp δόξαngfs
κατασκιάζωvppannp ὁdans ἱλαστήριοςnans περίp ὅςrrgnp οὐxo εἰµίvipx3s νῦνbo λέγωvnpa κατάp
µέροςnans . v.6 οὗτοςrdgmp δέc οὕτωbo κατασκευάζωvpxpgmp εἰςp µένxo ὁdafs πρῶτοςaafsn
σκηνήnafs διά&πᾶςbo εἴσειµιvipx3p ὁdnmp ἱερεύςnnmp ὁdafp λατρείαnafp ἐπιτελέωvppanmp .
v.7 εἰςp δέc ὁdafs δεύτεροςaafsn ἅπαξbo ὁdgms ἐνιαυτόςngms µόνοςanmsn ὁdnms ἀρχιερεύςnnms
οὐxo χωρίςbo αἷµαngns ὅςrrans προσφέρωvipa3s ὑπέρp ἑαυτοῦrxgms καίc ὁdgnp ὁdgms λαόςngms
ἀγνόηµαngnp . v.8 οὗτοςrdans δηλόωvppagns ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns ἅγιοςagnsn µήπωbo
φανερόωvnxp ὁdafs ὁdgnp ἅγιοςagnpn ὁδόςnafs ἔτιbo ὁdgfs πρῶτοςagfsn σκηνήngfs ἔχωvppagfs
στάσιςnafs . v.9 ὅστιςrrnfs παραβολήnnfs εἰςp ὁdams καιρόςnams ὁdams ἐνίστηµιvpxaams
κατάp ὅςrrams δῶρονnnnp τέxo καίc θυσίαnnfp προσφέρωvipp3p µήxo δύναµαιvppnnfp κατάp
συνείδησιςnafs τελειόωvnaa ὁdams λατρεύωvppaams . v.10 µόνοςbo ἐπίp βρῶµαndnp καίc
ndnp c admpn ndmp
πόµα καί διάφορος βαπτισµός καί δικαίωµαndnp σάρξngfs µέχριbo καιρόςngms
c

διόρθωσιςngfs ἐπίκειµαιvppnnnp . v.11 Χριστόςnnms δέc παραγίνοµαιvpadnms ἀρχιερεύςnnms

ὁdgnp µέλλωvppagnp ἀγαθόςagnpn διάp ὁdgfs µέγαςagfsc καίc τέλειοςagfsc σκηνήngfs οὐxo
χειροποίητοςagfsn εἰµίrdnns οὐxo οὗτοςrdgfs ὁdgfs κτίσιςngfs .
 9. 13–23 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 630
13 νίαν λύτρωσιν εὑράµενος. εἰ γὰρ τὸ αἷµα ταύρων καὶ τράγων,
καὶ σποδὸς δαµάλεως ῥαντίζουσα τοὺς κεκοινωµένους, ἁγιάζει
14 πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα, πόσῳ µᾶλλον τὸ αἷµα τοῦ
Χριστοῦ, ὃς διὰ Πνεύµατος αἰωνίου ἑαυτὸν προσήνεγκεν ἄµω-
µον τῷ Θεῷ, καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑµῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων,
15 εἰς τὸ λατρεύειν Θεῷ ζῶντι· καὶ διὰ τοῦτο διαθήκης καινῆς
µεσίτης ἐστίν, ὅπως θανάτου γενοµένου εἰς ἀπολύτρωσιν τῶν
ἐπὶ τῇ πρώτῃ διαθήκῃ παραβάσεων, τὴν ἐπαγγελίαν λάβωσιν
16 οἱ κεκληµένοι τῆς αἰωνίου κληρονοµίας. ὅπου γὰρ διαθήκη,
17 θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεµένου. διαθήκη γὰρ ἐπὶ
18 νεκροῖς βεβαία, ἐπεὶ µή ποτε ἰσχύει ὅτε ζῇ ὁ διαθέµενος. ὅ-
19 θεν οὐδ΄ ἡ πρώτη χωρὶς αἵµατος ἐγκεκαίνισται. λαληθείσης
γὰρ πάσης ἐντολῆς κατὰ νόµον ὑπὸ Μωϋσέως παντὶ τῷ λαῷ,
λαβὼν τὸ αἷµα τῶν µόσχων καὶ τράγων, µετὰ ὕδατος καὶ ἐρίου
κοκκίνου καὶ ὑσσώπου, αὐτό τε τὸ βιβλίον καὶ πάντα τὸν λαὸν
20 ἐρράντισε, λέγων, Τοῦτο τὸ αἷµα τῆς διαθήκης ἧς ἐνετείλατο
21 πρὸς ὑµᾶς ὁ Θεός. καὶ τὴν σκηνὴν δὲ καὶ πάντα τὰ σκεύη τῆς
22 λειτουργίας τῷ αἵµατι ὁµοίως ἐρράντισε. καὶ σχεδὸν ἐν αἵµατι
πάντα καθαρίζεται κατὰ τὸν νόµον, καὶ χωρὶς αἱµατεκχυσίας
23 οὐ γίνεται ἄφεσις. ᾿Ανάγκη οὖν τὰ µὲν ὑποδείγµατα τῶν ἐν
τοῖς οὐρανοῖς, τούτοις καθαρίζεσθαι, αὐτὰ δὲ τὰ ἐπουράνια

v.12 οὐδέbo διάp αἷµαngns τράγοςngmp καίc µόσχοςngmp διάp δέc ὁdgns ἴδιοςagmsn αἷµαngns
εἰσέρχοµαιviaa3s ἐφάπαξbo εἰςp ὁdanp ἅγιοςaanpn αἰώνιοςaafsn λύτρωσιςnafs εὑρίσκωvpamnms .
v.13 εἰqo γάρc ὁdnns αἷµαnnns ταῦροςngpm καίc τράγοςngmp καίc σποδόςnnfs δάµαλιςngfs
ῥαντίζωvppanfs ὁdamp κοινόωvpxpamp ἁγιάζωvipa3s πρόςp ὁdafs ὁdgfs σάρξngfs καθαρότηςnafs .
v.14 πόσοςrodns µᾶλλονbo ὁdnns αἷµαnnns ὁdgms Χριστόςngms ὅςrrnms διάp πνεῦµαngns
αἰώνιοςagnsn ἑαυτοῦrxams προσφέρωviaa3s ἄµωµοςaamsn ὁddms θεόςndms καθαρίζωvifa3s ὁdafs
συνείδησιςnafs σύrpg-p ἀπόp νεκρόςagnpn ἔργονngnp εἰςp ὁdans λατρεύωvnpa θεόςndms
ζάωvppadms . v.15 καίc διάp οὗτοςrdans διαθήκηngfs καινόςagfsn µεσίτηςnnms εἰµίvipx3s ὅπωςbo
θάνατοςngms γίνοµαιvpadgms εἰςp ἀπολύτρωσιςnafs ὁdgfp ἐπίp ὁddfs πρῶτοςadfsn διαθήκηndfs
παράβασιςngfp ὁdafs ἐπαγγελίαnafs λαµβάνωvsaa3p ὁdnmp καλέωvpxpnmp ὁdgfs αἰώνιοςagfsn
κληρονοµίαngfs . v.16 ὅπουbo γάρc διαθήκηnnfs θάνατοςnams ἀνάγκηnnfs φέρωvnpp ὁdgms
διατίθηµιvpamgms . v.17 διαθήκηnnfs γάρc ἐπίp νεκρόςadmpn βέβαιοςanfsn ἐπείc µήποτεbo
vipa3s
ἰσχύω ὅτε ζάωvipa3s ὁdnms διατίθηµιvpamnms .
bo
v.18 ὅθενbo οὐδέbo ὁdnfs πρῶτοςanfsn
χωρίςbo αἷµαngns ἐγκαινίζωvixp3s . v.19 λαλέωvpapgfs γάρc πᾶςagfsn ἐντολήngfs κατάp
νόµοςnams ὑπόp Μωϋσῆςngms πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms λαµβάνωvpaanms ὁdans αἷµαnans
ὁdgmp µόσχοςngmp καίc τράγοςngmp µετάp ὕδωρngns καίc ἔριονngns κόκκινοςagnsn καίc
ὕσσωποςngms αὐτόςrpans τέxo ὁdans βιβλίονnans καίc πᾶςaamsn ὁdams λαόςnams ῥαντίζωviaa3s .
v.20 λέγωvppanms οὗτοςrdnns ὁdnns αἷµαnnns ὁdgfs διαθήκηngfs ὅςrrgfs ἐντέλλοµαιviad3s πρόςp
σύrpa-p ὁdnms θεόςnnms . v.21 καίc ὁdafs σκηνήnafs δέc καίc πᾶςaanpn ὁdanp σκεῦοςnanp
ὁdgfs λειτουργίαngfs ὁddns αἷµαndns ὁµοίωςbo ῥαντίζωviaa3s . v.22 καίc σχεδόνbo ἐνp
αἷµαndns πᾶςannpn καθαρίζωvipp3s κατάp ὁdams νόµοςnams καίc χωρίςbo αἱµατεκχυσίαngfs οὐxo
γίνοµαιvipn3s ἄφεσιςnnfs .
631 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 9. 24–10. 5
κρείττοσι θυσίαις παρὰ ταύτας. οὐ γὰρ εἰς χειροποίητα ἅγια 24
εἰσῆλθεν ὁ Χριστός, ἀντίτυπα τῶν ἀληθινῶν, ἀλλ΄ εἰς αὐτὸν τὸν
οὐρανόν, νῦν ἐµφανισθῆναι τῷ προσώπῳ τοῦ Θεοῦ ὑπὲρ ἡµῶν,
οὐδ΄ ἵνα πολλάκις προσφέρῃ ἑαυτόν, ὥσπερ ὁ ἀρχιερεὺς εἰσέρ- 25
χεται εἰς τὰ ἅγια κατ΄ ἐνιαυτὸν ἐν αἵµατι ἀλλοτρίῳ, ἐπεὶ ἔδει 26
αὐτὸν πολλάκις παθεῖν ἀπὸ καταβολῆς κόσµου, νυ῀ν δὲ ἅπαξ
ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων εἰς ἀθέτησιν ἁµαρτίας διὰ τῆς θυσίας
αὐτοῦ πεφανέρωται. καὶ καθ΄ ὅσον ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις 27
ἅπαξ ἀποθανεῖν, µετὰ δὲ τοῦτο κρίσις, οὕτως ὁ Χριστός ἅπαξ 28
προσενεχθεὶς εἰς τὸ πολλῶν ἀνενεγκεῖν ἁµαρτίας, ἐκ δευτέρου
χωρὶς ἁµαρτίας ὀφθήσεται τοῖς αὐτὸν ἀπεκδεχοµένοις, εἰς σω-
τηρίαν.
Σκιὰν γὰρ ἔχων ὁ νόµος τῶν µελλόντων ἀγαθῶν, οὐκ αὐ- 10
τὴν τὴν εἰκόνα τῶν πραγµάτων, κατ΄ ἐνιαυτὸν ταῖς αὐταῖς θυ-
σίαις ἃς προσφέρουσιν εἰς τὸ διηνεκὲς, οὐδέποτε δύναται τοὺς
προσερχοµένους τελειῶσαι. ἐπεὶ οὐκ ἂν ἐπαύσαντο προσφε- 2
ρόµεναι, διὰ τὸ µηδεµίαν ἔχειν ἔτι συνείδησιν ἁµαρτιῶν τοὺς
λατρεύοντας, ἅπαξ κεκαθαρµένους. ἀλλ΄ ἐν αὐταῖς ἀνάµνη- 3
σις ἁµαρτιῶν κατ΄ ἐνιαυτόν, ἀδύνατον γὰρ αἷµα ταύρων καὶ 4
τράγων ἀφαιρεῖν ἁµαρτίας, διὸ εἰσερχόµενος εἰς τὸν κόσµον 5
λέγει, Θυσίαν καὶ προσφορὰν οὐκ ἠθέλησας, σῶµα δὲ κατηρ-

v.23 ἀνάγκηnnfs οὖνc ὁdanp µένxo ὑπόδειγµαnanp ὁdgnp ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp οὗτοςrddnp
καθαρίζωvnpp αὐτόςrpanp δέc ὁdanp ἐπουράνιοςaanpn κρείττωνadfpn θυσίαndfp παράp οὗτοςrdafp .
v.24 οὐxo γάρc εἰςp χειροποίητοςaanpn ἅγιοςaanpn εἰσέρχοµαιviaa3s ὁdnms Χριστόςnnms
ἀντίτυποςaanpn ὁdgnp ἀληθινόςagnpn ἀλλάc εἰςp αὐτόςrpams ὁdams οὐρανόςnams νῦνbo
ἐµφανίζωvnap ὁddns πρόσωπονndns ὁdgms θεόςngms ὑπέρp ἐγώrpg-p . v.25 οὐδέbo ἵναc
πολλάκιςbo προσφέρωvspa3s ἑαυτοῦrxams ὥσπερbo ὁdnms ἀρχιερεύςnnms εἰσέρχοµαιvipn3s
εἰςp ὁdanp ἅγιοςaanpn κατάp ἐνιαυτόςnams ἐνp αἷµαndns ἀλλότριοςadnsn . v.26 ἐπείc
δεῖviiq3s αὐτόςrpams πολλάκιςbo πάσχωvnaa ἀπόp καταβολήngfs κόσµοςngms νῦνbo δέc ἅπαξbo
ἐπίp συντέλειαndfs ὁdgmp αἰώνngmp εἰςp ἀθέτησιςnafs ἁµαρτίαngfs διάp ὁdgfs θυσίαngfs
αὐτόςrpgms φανερόωvixp3s . v.27 καίc κατάp ὅσοςrcans ἀπόκειµαιvipn3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp
ἅπαξbo ἀποθνῄσκωvnaa µετάp δέc οὗτοςrdans κρίσιςnnfs . v.28 οὕτωbo ὁdnms Χριστόςnnms
ἅπαξbo προσφέρωvpapnms εἰςp ὁdans πολύςagmpn ἀναφέρωvnaa ἁµαρτίαnafp ἐκp δεύτεροςagnsn
χωρίςbo ἁµαρτίαngfs ὁράωvifp3s ὁddmp αὐτόςrpams ἀπεκδέχοµαιvppndmp εἰςp σωτηρίαnafs .
10. v.1 σκιάnafs γάρc ἔχωvppanms ὁdnms νόµοςnnms ὁdgnp µέλλωvppagnp ἀγαθόςagnpn
οὐxo αὐτόςrpafs ὁdafs εἰκώνnafs ὁdgnp πρᾶγµαngnp κατάp ἐνιαυτόςnams ὁddfp αὐτόςrpdfp
θυσίαndfp ὅςrrafp προσφέρωvipa3p εἰςp ὁdans διηνεκήςaansn οὐδέποτεbo δύναµαιvipn3s ὁdamp
προσέρχοµαιvppnamp τελειόωvnaa . v.2 ἐπείc οὐxo ἄνxo παύωviam3p προσφέρωvpppnfp διάp
ὁdans µηδείςaafsn ἔχωvnpa ἔτιbo συνείδησιςnafs ἁµαρτίαngfp ὁdamp λατρεύωvppaamp ἅπαξbo
καθαίρωvpxpamp . v.3 ἀλλάc ἐνp αὐτόςrpdfp ἀνάµνησιςnnfs ἁµαρτίαngfp κατάp ἐνιαυτόςnams .
v.4 ἀδύνατοςannsn γάρc αἷµαnnns ταῦροςngpm καίc τράγοςngmp ἀφαιρέωvnpa ἁµαρτίαnafp .
 10. 6–19 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 632
6 τίσω µοι, ὁλοκαυτώµατα καὶ περὶ ἁµαρτίας οὐκ εὐδόκησας,
7 τότε εἶπον, ᾿Ιδου`, ἥκω ἐν κεφαλίδι βιβλίου γέγραπται περὶ ἐ-
8 µοῦ τοῦ ποιῆσαι, ὁ Θεός, τὸ θέληµά σου. ἀνώτερον λέγων, ὅτι
θυσίαν καὶ προσφορὰν καὶ ὁλοκαυτώµατα καὶ περὶ ἁµαρτίας
οὐκ ἠθέλησας οὐδὲ εὐδόκησας αἵτινες κατὰ τόν νόµον προσ-
9 φέρονται, τότε εἴρηκεν, ᾿Ιδοὺ, ἥκω τοῦ ποιῆσαι, ὁ Θεός, τὸ
10 θέληµά σου. ἀναιρεῖ τὸ πρῶτον, ἵνα τὸ δεύτερον στήσῃ. ἐν ᾧ
θελήµατι ἡγιασµένοι ἐσµὲν, διὰ τῆς προσφορᾶς τοῦ σώµατος
11 τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐφάπαξ. καὶ πᾶς µὲν ἱερεὺς ἕστηκε καθ΄
ἡµέραν λειτουργῶν, καὶ τὰς αὐτὰς πολλάκις προσφέρων θυ-
12 σίας, αἵτινες οὐδέποτε δύνανται περιελεῖν ἁµαρτίας, αὗτος δὲ
µίαν ὑπὲρ ἁµαρτιῶν προσενέγκας θυσίαν εἰς τὸ διηνεκὲς ἐκά-
13 θισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, τὸ λοιπὸν ἐκδεχόµενος ἕως τεθῶσιν οἱ
14 ἐχθροὶ αὐτοῦ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν αὐτοῦ. µιᾷ γὰρ προσφο-
15 ρᾷ τετελείωκεν εἰς τὸ διηνεκὲς τοὺς ἁγιαζοµένους. µαρτυρεῖ
δὲ ἡµῖν καὶ τὸ Πνεῦµα τὸ ῞Αγιον, µετὰ γὰρ τὸ προειρηκέναι,
16 Αὕτη ἡ διαθήκη ἣν διαθήσοµαι πρὸς αὐτοὺς µετὰ τὰς ἡµέρας
ἐκείνας, λέγει Κύριος, διδοὺς νόµους µου ἐπὶ καρδίας αὐτῶν,
17 καὶ ἐπὶ τῶν διανοιῶν αὐτῶν ἐπιγράψω αὐτούς, καὶ τῶν ἁµαρ-
18 τιῶν αὐτῶν καὶ τῶν ἀνοµιῶν αὐτῶν οὐ µὴ µνησθῶ ἔτι. ὅπου
19 δὲ ἄφεσις τούτων, οὐκέτι προσφορὰ περὶ ἁµαρτίας. ῎Εχον-

v.5 διόc εἰσέρχοµαιvppnnms εἰςp ὁdams κόσµοςnams λέγωvipa3s θυσίαnafs καίc προσφοράnafs
οὐxo θέλωviaa2s σῶµαnans δέc καταρτίζωviam2s ἐγώrpd-s . v.6 ὁλοκαύτωµαnanp καίc
p ngfs xo viaa2s bo viaa1s
περί ἁµαρτία οὐ εὐδοκέω . v.7 τότε λέγω ἰδούvdaa2s ἥκωvipa1s ἐνp
κεφαλίςndfs βιβλίονngns γράφωvixp3s περίp ἐγώrpg-s ὁdgms ποιέωvnaa ὁdnms θεόςnnms ὁdans
θέληµαnans σύrpg-s . v.8 ἀνώτεροςaansn λέγωvppanms ὅτιc θυσίαnafs καίc προσφοράnafs
καίc ὁλοκαύτωµαnanp καίc περίp ἁµαρτίαngfs οὐxo θέλωviaa2s οὐδέbo εὐδοκέωviaa2s ὅστιςrrnfp
κατάp ὁdams νόµοςnams προσφέρωvipp3p . v.9 τότεbo λέγωvixa3s ἰδούvdaa2s ἥκωvipa1s ὁdgms
ποιέωvnaa ὁdnms θεόςnnms ὁdans θέληµαnans σύrpg-s ἀναιρέωvipa3s ὁdans πρῶτοςaansn ἵναc ὁdans
δεύτεροςaansn ἵστηµιvsaa3s . v.10 ἐνp ὅςrrdns θέληµαndns ἁγιάζωvpxpnmp εἰµίvipx1p διάp ὁdgfs
προσφοράngfs ὁdgns σῶµαngns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐφάπαξbo . v.11 καίc πᾶςanmsn
µένxo ἱερεύςnnms ἵστηµιviia3s κατάp ἡµέραnafs λειτουργέωvppanms καίc ὁdafp αὐτόςrpafp
πολλάκιςbo προσφέρωvppanms θυσίαnafp ὅστιςrrnfp οὐδέποτεbo δύναµαιvipn3p περιαιρέωvnaa
ἁµαρτίαnafp . v.12 αὐτόςrpnms δέc εἷςnafs ὑπέρp ἁµαρτίαngfp προσφέρωvpaanms θυσίαnafs εἰςp
ὁdans διηνεκήςaansn καθίζωviaa3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgms θεόςngms . v.13 ὁdans λοιπόςaansn
ἐκδέχοµαιvppnnms ἕωςc τίθηµιvsap3p ὁdnmp ἐχθρόςanmpn αὐτόςrpgms ὑποπόδιονnans ὁdgmp
πούςngmp αὐτόςrpgms . v.14 εἷςndfs γάρc προσφοράndfs τελειόωvixa3s εἰςp ὁdans διηνεκήςaansn
ὁdamp ἁγιάζωvpppamp . v.15 µαρτυρέωvipa3s δέc ἐγώrpd-p καίc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns
ἅγιοςannsn µετάp γάρc ὁdans προεῖπονvnxa . v.16 οὗτοςrdnfs ὁdnfs διαθήκηnnfs ὅςrrafs
vifd1s p rpamp p dafp
διατίθηµι πρός αὐτός µετά ὁ ἡµέραnafp ἐκεῖνοςrdafp λέγωvipa3s κύριοςnnms
δίδωµιvppanms νόµοςnamp ἐγώrpg-s ἐπίp καρδίαnafp αὐτόςrpgmp καίc ἐπίp ὁdgfp διάνοιαngfp
αὐτόςrpgmp ἐπιγράφωvifa1s αὐτόςrpamp . v.17 καίc ὁdgfp ἁµαρτίαngfp αὐτόςrpgmp καίc ὁdgfp
ἀνοµίαngfp αὐτόςrpgmp οὐxo µήxo µιµνῄσκοµαιvsap1s ἔτιbo . v.18 ὅπουbo δέc ἄφεσιςnnfs
rdgfp bo nnfs p ngfs
οὗτος οὐκέτι προσφορά περί ἁµαρτία .
633 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 10. 20–31
τες οὖν, ἀδελφοί, παρρησίαν εἰς τὴν εἴσοδον τῶν ἁγίων ἐν τῷ
αἵµατι ᾿Ιησοῦ, ἣν ἐνεκαίνισεν ἡµῖν ὁδὸν πρόσφατον, καὶ ζῶ- 20
σαν, διὰ τοῦ καταπετάσµατος, τοῦτ᾿ ἔστιν τῆς σαρκὸς αὐτοῦ,
καὶ ἱερέα µέγαν ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ, προσερχώµεθα µετὰ 21, 22
ἀληθινῆς καρδίας ἐν πληροφορίᾳ πίστεως, ἐρραντισµένοι τὰς
καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς, καὶ λελουµένοι τὸ σῶµα
ὕδατι καθαρῷ, κατέχωµεν τὴν ὁµολογίαν τῆς ἐλπίδος ἀκλι- 23
νῆ, πιστὸς γὰρ ὁ ἐπαγγειλάµενος, καὶ κατανοῶµεν ἀλλήλους 24
εἰς παροξυσµὸν ἀγάπης καὶ καλῶν ἔργων, µὴ ἐγκαταλείπον- 25
τες τὴν ἐπισυναγωγὴν ἑαυτῶν, καθὼς ἔθος τισίν, ἀλλὰ παρα-
καλοῦντες, καὶ τοσούτῳ µᾶλλον, ὅσῳ βλέπετε ἐγγίζουσαν τὴν
ἡµέραν. ῾Εκουσίως γὰρ ἁµαρτανόντων ἡµῶν µετὰ τὸ λαβεῖν 26
τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας, οὐκέτι περὶ ἁµαρτιῶν ἀπολείπε-
ται θυσία, φοβερὰ δέ τις ἐκδοχὴ κρίσεως, καὶ πυρὸς ζῆλος 27
ἐσθίειν µέλλοντος τοὺς ὑπεναντίους. ἀθετήσας τις νόµον Μω- 28
σέως, χωρὶς οἰκτιρµῶν ἐπὶ δυσὶν ἢ τρισὶ µάρτυσιν ἀποθνῄσκει,
πόσῳ, δοκεῖτε, χείρονος ἀξιωθήσεται τιµωρίας ὁ τὸν υἱὸν τοῦ 29
Θεοῦ καταπατήσας, καὶ τὸ αἷµα τῆς διαθήκης κοινὸν ἡγησά-
µενος ἐν ᾧ ἡγιάσθη, καὶ τὸ Πνεῦµα τῆς χάριτος ἐνυβρίσας·
οἴδαµεν γὰρ τὸν εἰπόντα, ᾿Εµοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, 30
λέγει Κύριος, καὶ πάλιν, Κύριος κρινεῖ τὸν λαὸν αὐτοῦ. φο- 31

v.19 ἔχωvppanmp οὖνc ἀδελφόςnvmp παρρησίαnafs εἰςp ὁdafs εἴσοδοςnafs ὁdgnp ἅγιοςagnpn ἐνp
ὁddns αἷµαndns ᾿Ιησοῦςngms . v.20 ὅςrrafs ἐγκαινίζωviaa3s ἐγώrpd-p ὁδόςnafs πρόσφατοςaafsn
c vppaafs p dgns
καί ζάω διά ὁ καταπέτασµαngns εἰµίrdnns ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms . v.21 καίc
ἱερεύςnams µέγαςaamsn ἐπίp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms θεόςngms . v.22 προσέρχοµαιvspn1p
µετάp ἀληθινόςagfsn καρδίαngfs ἐνp πληροφορίαndfs πίστιςngfs ῥαντίζωvpxpnmp ὁdafp καρδίαnafp
ἀπόp συνείδησιςngfs πονηρόςagfsn καίc λούωvpxpnmp ὁdans σῶµαnans ὕδωρndns καθαρόςadnsn .
v.23 κατέχωvspa1p ὁdafs ὁµολογίαnafs ὁdgfs ἐλπίςngfs ἀκλινήςaafsn πιστόςanmsn γάρc ὁdnms
ἐπαγγέλλοµαιvpadnms . v.24 καίc κατανοέωvspa1p ἀλλήλωνreamp εἰςp παροξυσµόςnams
ngfs c agnpn
ἀγάπη καί καλός ἔργονngnp . v.25 µήxo ἐγκαταλείπωvppanmp ὁdafs ἐπισυναγωγήnafs
ἑαυτοῦrxgmp καθώςbo ἔθοςnnns τι-σριδµπ ἀλλάc παρακαλέωvppanmp καίc τοσοῦτοςrddns
µᾶλλονbo ὅσοςrcdns βλέπωvipa2p ἐγγίζωvppaafs ὁdafs ἡµέραnafs . v.26 ἑκουσίωςbo γάρc
ἁµαρτάνωvppagmp ἐγώrpg-p µετάp ὁdans λαµβάνωvnaa ὁdafs ἐπίγνωσιςnafs ὁdgfs ἀλήθειαngfs
οὐκέτιbo περίp ἁµαρτίαngfp ἀπολείπωvipp3s θυσίαnnfs . v.27 φοβερόςanfsn δέc τι-σρινφσ
ἐκδοχήnnfs κρίσιςngfs καίc πῦρngns ζῆλοςnnns ἐσθίωvnpa µέλλωvppagns ὁdamp ὑπεναντίοςaampn .
v.28 ἀθετέωvpaanms τι-σρινµσ νόµοςnams Μωϋσῆςngms χωρίςbo οἰκτιρµόςngmp ἐπίp δύοndmp ἤxo
τρεῖςndmp µάρτυςndmp ἀποθνῄσκωvipa3s . v.29 πόσοςrodns δοκέωvipa2p χείρωνagfsn ἀξιόωvifp3s
τιµωρίαngfs ὁdnms ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms καταπατέωvpaanms καίc ὁdans αἷµαnans ὁdgfs
διαθήκηngfs κοινόςaansn ἡγέοµαιvpadnms ἐνp ὅςrrdns ἁγιάζωviap3s καίc ὁdans πνεῦµαnans ὁdgfs
χάριςngfs ἐνυβρίζωvpaanms . v.30 οἶδαvixa1p γάρc ὁdams λέγωvpaaams ἐγώrpd-s ἐκδίκησιςnnfs
ἐγώrpn-s ἀνταποδίδωµιvifa1s λέγωvipa3s κύριοςnnms καίc πάλινbo κύριοςnnms κρίνωvifa3s ὁdams
λαόςnams αὐτόςrpgms .
 10. 32–11. 5 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 634
32 βερὸν τὸ ἐµπεσεῖν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος. ᾿Αναµιµνῄσκεσθε
δὲ τὰς πρότερον ἡµέρας, ἐν αἷς φωτισθέντες πολλὴν ἄθλησιν
33 ὑπεµείνατε παθηµάτων, τοῦτο µὲν, ὀνειδισµοῖς τε καὶ θλίψεσι
θεατριζόµενοι, τοῦτο δὲ, κοινωνοὶ τῶν οὕτως ἀναστρεφοµένων
34 γενηθέντες. καὶ γὰρ τοῖς δεσµοῖς µου συνεπαθήσατε, καὶ τὴν
ἁρπαγὴν τῶν ὑπαρχόντων ὑµῶν µετὰ χαρᾶς προσεδέξασθε, γι-
νώσκοντες ἔχειν ἐν ἑαυτοῖς κρείττονα ὕπαρξιν ἐν οὐρανοῖς καὶ
35 µένουσαν. µὴ ἀποβάλητε οὖν τὴν παρρησίαν ὑµῶν, ἥτις ἔχει
36 µισθαποδοσίαν µεγάλην. ὑποµονῆς γὰρ ἔχετε χρείαν, ἵνα τὸ
37 θέληµα τοῦ Θεοῦ ποιήσαντες, κοµίσησθε τὴν ἐπαγγελίαν. ἔτι
38 γὰρ µικρὸν ὅσον ὅσον, ῾Ο ἐρχόµενος ἥξει, καὶ οὐ χρονιεῖ. ὁ
δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται, καὶ ἐὰν ὑποστείληται, οὐκ εὐ-
39 δοκεῖ ἡ ψυχή µου ἐν αὐτῷ. ἡµεῖς δὲ οὐκ ἐσµὲν ὑποστολῆς εἰς
ἀπώλειαν, ἀλλὰ πίστεως εἰς περιποίησιν ψυχῆς.
11 ῎Εστι δὲ πίστις ἐλπιζοµένων ὑπόστασις, πραγµάτων ἔλεγχος
2 οὐ βλεποµένων. ἐν ταύτῃ γὰρ ἐµαρτυρήθησαν οἱ πρεσβύτεροι.
3 πίστει νοοῦµεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας ῥήµατι Θεοῦ, εἰς τὸ µὴ
4 ἐκ φαινοµένων τά βλεπόµενα γεγονέναι. πίστει πλείονα θυ-
σίαν ῎Αβελ παρὰ Κάϊν προσήνεγκε τῷ Θεῷ, δι΄ ἧς ἐµαρτυρήθη
εἶναι δίκαιος, µαρτυροῦντος ἐπὶ τοῖς δώροις αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ,
5 καὶ δι΄ αὐτῆς ἀποθανὼν ἔτι λαλεῖ. πίστει ῾Ενὼχ µετετέθη τοῦ
µὴ ἰδεῖν θάνατον, καὶ οὐχ εὑρίσκετο, διότι µετέθηκεν αὐτὸν

v.31 φοβερόςannsn ὁdnns ἐµπίπτωvnaa εἰςp χείρnafp θεόςngms ζάωvppagms .

v.32 ἀναµιµνῄσκωvdpm2p δέc ὁdafp πρότεροςaansn ἡµέραnafp ἐνp ὅςrrdfp φωτίζωvpapnmp
πολύςaafsn ἄθλησιςnafs ὑποµένωviaa2p πάθηµαngnp . v.33 οὗτοςrdnns µένxo ὀνειδισµόςndmp
τέxo καίc θλῖψιςndfp θεατρίζωvpppnmp οὗτοςrdnns δέc κοινωνόςanmpn ὁdgmp οὕτωbo
ἀναστρέφωvpppgmp γίνοµαιvpaonmp . v.34 καίc γάρc ὁddmp δεσµόςndmp ἐγώrpg-s
συµπαθέωviaa2p καίc ὁdafs ἁρπαγήnafs ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp σύrpg-p µετάp χαράngfs
προσδέχοµαιviad2p γινώσκωvppanmp ἔχωvnpa ἐνp ἑαυτοῦrxdmp κρείττωνaafsn ὕπαρξιςnafs
ἐνp οὐρανόςndmp καίc µένωvppaafs . v.35 µήxo ἀποβάλλωvsaa2p οὖνc ὁdafs παρρησίαnafs
rpg-p rrnfs vipa3s
σύ ὅστις ἔχω µισθαποδοσίαnafs µέγαςaafsn . v.36 ὑποµονήngfs γάρc
ἔχωvipa2p χρείαnafs ἵναc ὁdans θέληµαnans ὁdgms θεόςngms ποιέωvpaanmp κοµίζωvsam2p ὁdafs
ἐπαγγελίαnafs . v.37 ἔτιbo γάρc µικρόςaansn ὅσοςrcans ὅσοςrcans ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
ἥκωvifa3s καίc οὐxo χρονίζωvifa3s . v.38 ὁdnms δέc δίκαιοςanmsn ἐκp πίστιςngfs ζάωvifd3s
καίc ἐάνqo ὑποστέλλωvsam3s οὐxo εὐδοκέωvipa3s ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s ἐνp αὐτόςrpdms .
v.39 ἐγώrpn-p δέc οὐxo εἰµίvipx1p ὑποστολήngfs εἰςp ἀπώλειαnafs ἀλλάc πίστιςngfs εἰςp
περιποίησιςnafs ψυχήngfs . 11. v.1 εἰµίvipx3s δέc πίστιςnnfs ἐλπίζωvpppgmp ὑπόστασιςnnfs
πρᾶγµαngnp ἔλεγχοςnnms οὐxo βλέπωvpppgnp . v.2 ἐνp οὗτοςrddfs γάρc µαρτυρέωviap3p ὁdnmp
πρεσβύτεροςanmpn . v.3 πίστιςndfs νοέωvipa1p καταρτίζωvnxp ὁdamp αἰώνnamp ῥῆµαndns
ngms p dans
θεός εἰς ὁ µή ἐκp φαίνωvppegnp ὁdnnp βλέπωvpppnnp γίνοµαιvnxa .
xo
v.4 πίστιςndfs
πολύςaafsc θυσίαnafs ῞Αβελtp παράp Κάϊνtp προσφέρωviaa3s ὁddms θεόςndms διάp ὅςrrgfs
µαρτυρέωviap3s εἰµίvnpx δίκαιοςanmsn µαρτυρέωvppagms ἐπίp ὁddnp δῶρονndnp αὐτόςrpgms
ὁdgms θεόςngms καίc διάp αὐτόςrpgfs ἀποθνῄσκωvpaanms ἔτιbo λαλέωvipa3s .
635 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 11. 6–13
ὁ Θεός, πρὸ γὰρ τῆς µεταθέσεως αὐτοῦ µεµαρτύρηται εὐηρε-
στηκέναι τῷ Θεῷ, χωρὶς δὲ πίστεως ἀδύνατον εὐαρεστῆσαι, 6
πιστεῦσαι γὰρ δεῖ τὸν προσερχόµενον τῷ Θεῷ, ὅτι ἔστι, καὶ τοῖς
ἐκζητοῦσιν αὐτὸν µισθαποδότης γίνεται. πίστει χρηµατισθεὶς 7
Νῶε περὶ τῶν µηδέπω βλεποµένων, εὐλαβηθεὶς, κατεσκεύασε
κιβωτὸν εἰς σωτηρίαν τοῦ οἴκου αὐτοῦ, δι΄ ἧς κατέκρινε τὸν
κόσµον, καὶ τῆς κατὰ πίστιν δικαιοσύνης ἐγένετο κληρονό-
µος. πίστει καλούµενος ᾿Αβραὰµ ὑπήκουσεν ἐξελθεῖν εἰς τὸν 8
τόπον ὃν ἤµελλε λαµβάνειν εἰς κληρονοµίαν, καὶ ἐξῆλθε, µὴ
ἐπιστάµενος ποῦ ἔρχεται. πίστει παρῴκησεν εἰς τὴν γῆν τῆς 9
ἐπαγγελίας, ὡς ἀλλοτρίαν, ἐν σκηναῖς κατοικήσας µετὰ ᾿Ισα-
ὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ, τῶν συγκληρονόµων τῆς ἐπαγγελίας τῆς αὐτῆς,
ἐξεδέχετο γὰρ τὴν τοὺς θεµελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης 10
καὶ δηµιουργὸς ὁ Θεός. πίστει καὶ αὐτὴ Σάρρα δύναµιν εἰς 11
καταβολὴν σπέρµατος ἔλαβε, καὶ παρὰ καιρὸν ἡλικίας ἔτεκεν,
ἐπεὶ πιστὸν ἡγήσατο τὸν ἐπαγγειλάµενον. διὸ καὶ ἀφ΄ ἑνὸς 12
ἐγεννήθησαν, καὶ ταῦτα νενεκρωµένου, καθὼς τὰ ἄστρα τοῦ
οὐρανοῦ τῷ πλήθει, καὶ ὡσεὶ ἄµµος ἡ παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θα-
λάσσης ἡ ἀναρίθµητος. Κατὰ πίστιν ἀπέθανον οὗτοι πάντες, 13
µὴ λαβόντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες,
καὶ πεισθέντες, καὶ ἀσπασάµενοι, καὶ ὁµολογήσαντες ὅτι ξένοι

v.5 πίστιςndfs ῾Ενώχtp µετατίθηµιviap3s ὁdgms µήxo ὁράωvnaa θάνατοςnams καίc οὐxo
εὑρίσκωviip3s διότιc µετατίθηµιviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms θεόςnnms πρόp γάρc ὁdgfs µετάθεσιςngfs
αὐτόςrpgms µαρτυρέωvixp3s εὐαρεστέωvnxa ὁddms θεόςndms . v.6 χωρίςbo δέc πίστιςngfs
ἀδύνατοςannsn εὐαρεστέωvnaa πιστεύωvnaa γάρc δεῖvipq3s ὁdams προσέρχοµαιvppnams
ὁddms θεόςndms ὅτιc εἰµίvipx3s καίc ὁddmp ἐκζητέωvppadmp αὐτόςrpams µισθαποδότηςnnms
γίνοµαιvipn3s . v.7 πίστιςndfs χρηµατίζωvpapnms Νῶεtp περίp ὁdgnp µηδέπωbo βλέπωvpppgnp
vpapnms
εὐλαβέοµαι κατασκευάζωviaa3s κιβωτόςnafs εἰςp σωτηρίαnafs ὁdgms οἶκοςngms αὐτόςrpgms
διάp ὅςrrgfs κατακρίνωviaa3s ὁdams κόσµοςnams καίc ὁdgfs κατάp πίστιςnafs δικαιοσύνηngfs
γίνοµαιviad3s κληρονόµοςnnms . v.8 πίστιςndfs καλέωvpppnms ᾿Αβραάµtp ὑπακούωviaa3s
ἐξέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdams τόποςnams ὅςrrams µέλλωviia3s λαµβάνωvnpa εἰςp κληρονοµίαnafs καίc
ἐξέρχοµαιviaa3s µήxo ἐπίσταµαιvppnnms ποῦxo ἔρχοµαιvipn3s . v.9 πίστιςndfs παροικέωviaa3s
εἰςp ὁdafs γῆnafs ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὡςbo ἀλλότριοςaafsn ἐνp σκηνήndfp κατοικέωvpaanms
µετάp ᾿Ισαάκtp καίc ᾿Ιακώβtp ὁdgmp συγκληρονόµοςagmpn ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὁdgfs αὐτόςrpgfs .
v.10 ἐκδέχοµαιviin3s γάρc ὁdafs ὁdamp θεµέλιοςnamp ἔχωvppaafs πόλιςnafs ὅςrrgfs τεχνίτηςnnms
καίc δηµιουργόςnnms ὁdnms θεόςnnms . v.11 πίστιςndfs καίc αὐτόςrpnfs Σάρραnnfs δύναµιςnafs
εἰςp καταβολήnafs σπέρµαngns λαµβάνωviaa3s καίc παράp καιρόςnams ἡλικίαngfs τίκτωviaa3s
ἐπείc πιστόςaamsn ἡγέοµαιviad3s ὁdams ἐπαγγέλλοµαιvpadams . v.12 διόc καίc ἀπόp εἷςngms
γεννάωviap3p καίc οὗτοςrdnnp νεκρόωvpxpgms καθώςbo ὁdnnp ἄστρονnnnp ὁdgms οὐρανόςngms
ὁddns πλῆθοςndns καίc ὡσείbo ἄµµοςnnfs ὁdnfs παράp ὁdans χεῖλοςnans ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdnfs
ἀναρίθµητοςanfsn .
 11. 14–26 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 636
14 καὶ παρεπίδηµοί εἰσιν ἐπὶ τῆς γῆς. οἱ γὰρ τοιαῦτα λέγοντες
15 ἐµφανίζουσιν ὅτι πατρίδα ἐπιζητοῦσι. καὶ εἰ µὲν ἐκείνης ἐµνη-
16 µόνευον ἀφ΄ ἧς ἐξῆλθον, εἶχον ἂν καιρὸν ἀνακάµψαι, νυνὶ δὲ
κρείττονος ὀρέγονται, τοῦτ᾿ ἔστιν ἐπουρανίου, διὸ οὐκ ἐπαι-
σχύνεται αὐτοὺς ὁ Θεὸς, Θεὸς ἐπικαλεῖσθαι αὐτῶν, ἡτοίµασε
17 γὰρ αὐτοῖς πόλιν. Πίστει προσενήνοχεν ᾿Αβραὰµ τὸν ᾿Ισαὰκ
πειραζόµενος, καὶ τὸν µονογενῆ προσέφερεν ὁ τὰς ἐπαγγελίας
18 ἀναδεξάµενος, πρὸς ὃν ἐλαλήθη, ὅτι ᾿Εν ᾿Ισαὰκ κληθήσεταί
19 σοι σπέρµα, λογισάµενος ὅτι καὶ ἐκ νεκρῶν ἐγείρειν δυνατὸς
20 ὁ Θεός, ὅθεν αὐτὸν καὶ ἐν παραβολῇ ἐκοµίσατο. πίστει περὶ
21 µελλόντων εὐλόγησεν ᾿Ισαὰκ τὸν ᾿Ιακὼβ καὶ τὸν ᾿Ησαῦ. πίστει
᾿Ιακὼβ ἀποθνῄσκων ἕκαστον τῶν υἱῶν ᾿Ιωσὴφ εὐλόγησε, καὶ
22 προσεκύνησεν ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ῥάβδου αὐτοῦ. πίστει ᾿Ιωσὴφ
τελευτῶν περὶ τῆς ἐξόδου τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ ἐµνηµόνευσε, καὶ
23 περὶ τῶν ὀστέων αὐτοῦ ἐνετείλατο. πίστει Μωσῆς γεννηθεὶς
ἐκρύβη τρίµηνον ὑπὸ τῶν πατέρων αὐτοῦ, διότι εἶδον ἀστεῖον
τὸ παιδίον, καὶ οὐκ ἐφοβήθησαν τὸ διάταγµα τοῦ βασιλέως.
24 πίστει Μωσῆς µέγας γενόµενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγα-
25 τρὸς Φαραώ, µᾶλλον ἑλόµενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ
26 Θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁµαρτίας ἀπόλαυσιν, µείζονα πλοῦ-
τον ἡγησάµενος τῶν ἐν Αἰγύπτῳ θησαυρῶν τὸν ὀνειδισµὸν τοῦ
v.13 κατάp πίστιςnafs ἀποθνῄσκωviaa3p οὗτοςrdnmp πᾶςanmpn µήxo λαµβάνωvpaanmp
ὁdafp ἐπαγγελίαnafp ἀλλάc πόρρωθενbo αὐτόςrpafp ὁράωvpaanmp καίc πείθωvpapnmp καίc
ἀσπάζοµαιvpadnmp καίc ὁµολογέωvpaanmp ὅτιc ξένοςanmpn καίc παρεπίδηµοςanmpn εἰµίvipx3p
ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.14 ὁdnmp γάρc τοιοῦτοςrdanp λέγωvppanmp ἐµφανίζωvipa3p ὅτιc
πατρίςnafs ἐπιζητέωvipa3p . v.15 καίc εἰqo µένxo ἐκεῖνοςrdgfs µνηµονεύωviia3p ἀπόp ὅςrrgfs
viaa3p viia3p
ἐξέρχοµαι ἔχω ἄν καιρόςnams ἀνακάµπτωvnaa .
xo
v.16 νυνίbo δέc κρείττωνagfsn
ὀρέγωvipm3p εἰµίrdnns ἐπουράνιοςagfsn διόc οὐxo ἐπαισχύνοµαιvipn3s αὐτόςrpamp ὁdnms
θεόςnnms θεόςnnms ἐπικαλέωvnpp αὐτόςrpgmp ἑτοιµάζωviaa3s γάρc αὐτόςrpdmp πόλιςnafs .
v.17 πίστιςndfs προσφέρωvixa3s ᾿Αβραάµtp ὁdams ᾿Ισαάκtp πειράζωvpppnms καίc ὁdams
µονογενήςaamsn προσφέρωviia3s ὁdnms ὁdafp ἐπαγγελίαnafp ἀναδέχοµαιvpadnms . v.18 πρόςp
ὅςrrams λαλέωviap3s ὅτιc ἐνp ᾿Ισαάκtp καλέωvifp3s σύrpd-s σπέρµαnnns . v.19 λογίζοµαιvpadnms
ὅτιc καίc ἐκp νεκρόςagmpn ἐγείρωvnpa δυνατόςanmsn ὁdnms θεόςnnms ὅθενbo αὐτόςrpams καίc
ἐνp παραβολήndfs κοµίζωviam3s . v.20 πίστιςndfs περίp µέλλωvppagnp εὐλογέωviaa3s ᾿Ισαάκtp
ὁdams ᾿Ιακώβtp καίc ὁdams ᾿Ησαῦtp . v.21 πίστιςndfs ᾿Ιακώβtp ἀποθνῄσκωvppanms ἕκαστοςaamsn
ὁdgmp υἱόςngmp ᾿Ιωσήφtp εὐλογέωviaa3s καίc προσκυνέωviaa3s ἐπίp ὁdans ἄκρονnans ὁdgfs
ῥάβδοςngfs αὐτόςrpgms . v.22 πίστιςndfs ᾿Ιωσήφtp τελευτάωvppanms περίp ὁdgfs ἔξοδοςngfs ὁdgmp
υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp µνηµονεύωviaa3s καίc περίp ὁdgnp ὀστέονngnp αὐτόςrpgms ἐντέλλοµαιviad3s .
v.23 πίστιςndfs Μωϋσῆςnnms γεννάωvpapnms κρύπτωviap3s τρίµηνοςaansn ὑπόp ὁdgmp πατήρngmp
αὐτόςrpgms διότιc ὁράωviaa3p ἀστεῖοςaansn ὁdans παιδίονnans καίc οὐxo φοβέοµαιviao3p ὁdans
διάταγµαnans ὁdgms βασιλεύςngms . v.24 πίστιςndfs Μωϋσῆςnnms µέγαςanmsn γίνοµαιvpadnms
ἀρνέοµαιviad3s λέγωvnpp υἱόςnnms θυγάτηρngfs Φαραώtp . v.25 µᾶλλονbo αἱρέωvpamnms
συγκακουχέοµαιvnpn ὁddms λαόςndms ὁdgms θεόςngms ἤxo πρόσκαιροςaafsn ἔχωvnpa ἁµαρτίαngfs
ἀπόλαυσιςnafs .
637 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 11. 27–37
Χριστοῦ, ἀπέβλεπε γὰρ εἰς τὴν µισθαποδοσίαν. πίστει κατέ- 27
λιπεν Αἴγυπτον, µὴ φοβηθεὶς τὸν θυµὸν τοῦ βασιλέως, τὸν γὰρ
ἀόρατον ὡς ὁρῶν ἐκαρτέρησε. πίστει πεποίηκε τὸ πάσχα καὶ 28
τὴν πρόσχυσιν τοῦ αἵµατος, ἵνα µὴ ὁ ὀλοθρεύων τὰ πρωτότοκα
θίγῃ αὐτῶν. πίστει διέβησαν τὴν ᾿Ερυθρὰν θάλασσαν ὡς διὰ 29
ξηρᾶς, ἧς πεῖραν λαβόντες οἱ Αἰγύπτιοι κατεπόθησαν. πίστει 30
τὰ τείχη ᾿Ιεριχὼ ἔπεσε, κυκλωθέντα ἐπὶ ἑπτὰ ἡµέρας. πίστει 31
῾Ραὰβ ἡ πόρνη οὐ συναπώλετο τοῖς ἀπειθήσασι, δεξαµένη τοὺς
κατασκόπους µετ΄ εἰρήνης. καὶ τί ἔτι λέγω· ἐπιλείψει γὰρ 32
µε διηγούµενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαµ-
ψών καὶ ᾿Ιεφθάε, ∆αβίδ τε καὶ Σαµουὴλ, καὶ τῶν προφητῶν,
οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύ- 33
νην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόµατα λεόντων, ἔσβε- 34
σαν δύναµιν πυρός, ἔφυγον στόµατα µαχαίρας, ἐνεδυναµώθη-
σαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέµῳ, παρεµβο-
λὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων. ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς 35
νεκροὺς αὐτῶν, ἄλλοι δὲ ἐτυµπανίσθησαν, οὐ προσδεξάµενοι
τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν, ἕτεροι 36
δὲ ἐµπαιγµῶν καὶ µαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσµῶν καὶ
φυλακῆς, ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ 37
µαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν µηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρ-

v.26 µέγαςaamsc πλοῦτοςnams ἡγέοµαιvpadnms ὁdgmp ἐνp Αἴγυπτοςndfs θησαυρόςngmp

ὁdams ὀνειδισµόςnams ὁdgms Χριστόςngms ἀποβλέπωviia3s γάρc εἰςp ὁdafs µισθαποδοσίαnafs .
v.27 πίστιςndfs καταλείπωviaa3s Αἴγυπτοςnafs µήxo φοβέοµαιvpaonms ὁdams θυµόςnams ὁdgms
βασιλεύςngms ὁdams γάρc ἀόρατοςaamsn ὡςbo ὁράωvppanms καρτερέωviaa3s . v.28 πίστιςndfs
ποιέωvixa3s ὁdans πάσχαta καίc ὁdafs πρόσχυσιςnafs ὁdgns αἷµαngns ἵναc µήxo ὁdnms
ὀλοθρεύωvppanms ὁdanp πρωτότοκοςaanpn θιγγάνωvsaa3s αὐτόςrpgmp . v.29 πίστιςndfs
διαβαίνωviaa3p ὁdafs ἐρυθρόςaafsn θάλασσαnafs ὡςbo διάp ξηρόςngfs ὅςrrgfs πεῖραnafs
λαµβάνωvpaanmp ὁdnmp Αἰγύπτιοςanmpn καταπίνωviap3p . v.30 πίστιςndfs ὁdnnp τεῖχοςnnnp
᾿Ιεριχώtp πίπτωviaa3s κυκλόωvpapnnp ἐπίp ἑπτάtn ἡµέραnafp . v.31 πίστιςndfs ῾Ραάβtp
dnfs nnfs xo viam3s ddmp vpaadmp
ὁ πόρνη οὐ συναπόλλυµι ὁ ἀπειθέω δέχοµαιvpadnfs ὁdamp
κατάσκοποςnamp µετάp εἰρήνηngfs . v.32 καίc τίςrqans ἔτιbo λέγωvspa1s ἐπιλείπωvifa3s
γάρc ἐγώrpa-s διηγέοµαιvppnams ὁdnms χρόνοςnnms περίp Γεδεώνtp Βαράκtp τέxo καίc
Σαµψώνtp καίc ᾿Ιεφθάεtp ∆αυίδtp τέxo καίc Σαµουήλtp καίc ὁdgmp προφήτηςngmp .
v.33 ὅςrrnmp διάp πίστιςngfs καταγωνίζοµαιviad3p βασιλείαnafp ἐργάζοµαιviad3p δικαιοσύνηnafs
ἐπιτυγχάνωviaa2p ἐπαγγελίαngfp φράσσωviaa3p στόµαnanp λέωνngmp . v.34 σβέννυµιviaa3p
δύναµιςnafs πῦρngns φεύγωviaa3p στόµαnanp µάχαιραngfs ἐνδυναµόωviap3p ἀπόp ἀσθένειαngfs
γίνοµαιviao3p ἰσχυρόςanmpn ἐνp πόλεµοςndms παρεµβολήnafp κλίνωviaa3p ἀλλότριοςagmpn .
v.35 λαµβάνωviaa3p γυνήnnfp ἐκp ἀνάστασιςngfs ὁdamp νεκρόςaampn αὐτόςrpgfp ἄλλοςanmpn
δέc τυµπανίζωviap3p οὐxo προσδέχοµαιvpadnmp ὁdafs ἀπολύτρωσιςnafs ἵναc κρείττωνagfsn
ἀνάστασιςngfs τυγχάνωvsaa3p . v.36 ἕτεροςanmpn δέc ἐµπαιγµόςngmp καίc µάστιξngfp πεῖραnafs
λαµβάνωviaa3p ἔτιbo δέc δεσµόςngmp καίc φυλακήngfs .
 11. 38–12. 8 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 638
38 µασιν, ὑστερούµενοι, θλιβόµενοι, κακουχούµενοι, ὧν οὐκ ἦν
ἄξιος ὁ κόσµος, ἐν ἐρηµίαις πλανώµενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαί-
39 οις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. καὶ οὗτοι πάντες, µαρτυρηθέντες
40 διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκοµίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ
περὶ ἡµῶν κρεῖττόν τι προβλεψαµένου, ἵνα µὴ χωρὶς ἡµῶν τε-
λειωθῶσι.
12 Τοιγαροῦν καὶ ἡµεῖς τοσοῦτον ἔχοντες περικείµενον ἡµῖν
νέφος µαρτύρων, ὄγκον ἀποθέµενοι πάντα καὶ τὴν εὐπερίστα-
τον ἁµαρτίαν, δι΄ ὑποµονῆς τρέχωµεν τὸν προκείµενον ἡµῖν
2 ἀγῶνα, ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν
᾿Ιησοῦν, ὃς ἀντὶ τῆς προκειµένης αὐτῷ χαρᾶς, ὑπέµεινε σταυ-
ρὸν, αἰσχύνης καταφρονήσας, ἐν δεξιᾷ τε τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ
3 εκάθισεν. ἀναλογίσασθε γὰρ τὸν τοιαύτην ὑποµεµενηκότα ὑ-
πὸ τῶν ἁµαρτωλῶν εἰς ἀυτὸν ἀντιλογίαν, ἵνα µὴ κάµητε, ταῖς
4 ψυχαῖς ὑµῶν ἐκλυόµενοι. οὔπω µέχρις αἵµατος ἀντικατέστητε
5 πρὸς τὴν ἁµαρτίαν ἀνταγωνιζόµενοι, καὶ ἐκλέλησθε τῆς παρα-
κλήσεως, ἥτις ὑµῖν ὡς υἱοῖς διαλέγεται, Υἱέ µου, µὴ ὀλιγώρει
6 παιδείας Κυρίου, µηδὲ ἐκλύου, ὑπ΄ αὐτοῦ ἐλεγχόµενος, ὃν
γὰρ ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει, µαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παρα-
7 δέχεται. εἰ παιδείαν ὑποµένετε, ὡς υἱοῖς ὑµῖν προσφέρεται ὁ
8 Θεός, τίς γὰρ ἐστιν υἱὸς ὃν οὐ παιδεύει πατήρ· εἰ δὲ χωρίς ἐστε

v.37 λιθάζωviap3p πρίζωviap3p πειράζωviap3p ἐνp φόνοςndms µάχαιραngfs ἀποθνῄσκωviaa3p

περιέρχοµαιviaa3p ἐνp µηλωτήndfp ἐνp αἴγειοςadnpn δέρµαndnp ὑστερέωvpppnmp θλίβωvpppnmp
κακουχέωvpppnmp . v.38 ὅςrrgmp οὐxo εἰµίviix3s ἄξιοςanmsn ὁdnms κόσµοςnnms ἐνp
ἐρηµίαndfp πλανάωvpppnmp καίc ὄροςndnp καίc σπήλαιονndnp καίc ὁddfp ὀπήndfp ὁdgfs γῆngfs .
v.39 καίc οὗτοςrdnmp πᾶςanmpn µαρτυρέωvpapnmp διάp ὁdgfs πίστιςngfs οὐxo κοµίζωviam3p ὁdafs
ἐπαγγελίαnafs . v.40 ὁdgms θεόςngms περίp ἐγώrpg-p κρείττωνaansn τι-σριανσ προβλέπωvpamgms
ἵναc µήxo χωρίςbo ἐγώrpg-p τελειόωvsap3p . 12. v.1 τοιγαροῦνxo καίc ἐγώrpn-p τοσοῦτοςrdans
ἔχωvppanmp περίκειµαιvppnans ἐγώrpd-p νέφοςnans µάρτυςngmp ὄγκοςnams ἀποτίθηµιvpamnmp
πᾶςaamsn καίc ὁdafs εὐπερίστατοςaafsn ἁµαρτίαnafs διάp ὑποµονήngfs τρέχωvspa1p ὁdams
πρόκειµαιvppnams ἐγώrpd-p ἀγώνnams . v.2 ἀφοράωvppanmp εἰςp ὁdams ὁdgfs πίστιςngfs
ἀρχηγόςnams καίc τελειωτήςnams ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrnms ἀντίp ὁdgfs πρόκειµαιvppngfs αὐτόςrpdms
χαράngfs ὑποµένωviaa3s σταυρόςnams αἰσχύνηngfs καταφρονέωvpaanms ἐνp δεξιόςadfsn τέxo
ὁdgms θρόνοςngms ὁdgms θεόςngms καθίζωviaa3s . v.3 ἀναλογίζοµαιvdad2p γάρc ὁdams
rdafs vpxaams p dgmp
τοιοῦτος ὑποµένω ὑπό ὁ ἁµαρτωλόςagmpn εἰςp αὐτόςrpams ἀντιλογίαnafs
ἵναc µήxo κάµνωvsaa2p ὁddfp ψυχήndfp σύrpg-p ἐκλύωvpppnmp . v.4 οὔπωbo µέχριbo
ngns viaa2p p dafs nafs
αἷµα ἀντικαθίστηµι πρός ὁ ἁµαρτία ἀνταγωνίζοµαιvppnnmp . v.5 καίc
ἐκλανθάνοµαιvixp2p ὁdgfs παράκλησιςngfs ὅστιςrrnfs σύrpd-p ὡςbo υἱόςndmp διαλέγοµαιvipn3s
υἱόςnvms ἐγώrpg-s µήxo ὀλιγωρέωvdpa2s παιδείαngfs κύριοςngms µηδέc ἐκλύωvdpp2s ὑπόp
αὐτόςrpgms ἐλέγχωvpppnms . v.6 ὅςrrams γάρc ἀγαπάωvipa3s κύριοςnnms παιδεύωvipa3s
vipa3s c aamsn
µαστιγόω δέ πᾶς υἱόςnams ὅςrrams παραδέχοµαιvipn3s . v.7 εἰqo παιδείαnafs
ὑποµένωvipa2p ὡςbo υἱόςndmp σύrpd-p προσφέρωvipp3s ὁdnms θεόςnnms τίςrqnms γάρc εἰµίvipx3s
υἱόςnnms ὅςrrams οὐxo παιδεύωvipa3s πατήρnnms .
639 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 12. 9–19
παιδείας, ἧς µέτοχοι γεγόνασι πάντες, ἄρα νόθοι ἐστὲ καὶ οὐχ
υἱοί. εἶτα τοὺς µὲν τῆς σαρκὸς ἡµῶν πατέρας εἴχοµεν παιδευ- 9
τὰς καὶ ἐνετρεπόµεθα, οὐ πολλῷ µᾶλλον ὑποταγησόµεθα τῷ
πατρὶ τῶν πνευµάτων, καὶ ζήσοµεν· οἱ µὲν γὰρ πρὸς ὀλίγας ἡ- 10
µέρας, κατὰ τὸ δοκοῦν αὐτοῖς ἐπαίδευον, ὁ δὲ ἐπὶ τὸ συµφέρον,
εἰς τὸ µεταλαβεῖν τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ. πᾶσα δὲ παιδεία πρὸς 11
µὲν τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι, ἀλλὰ λύπης, ὕστερον δὲ
καρπὸν εἰρηνικὸν τοῖς δι΄ αὐτῆς γεγυµνασµένοις ἀποδίδωσι δι-
καιοσύνης. διὸ τὰς παρειµένας χεῖρας καὶ τὰ παραλελυµένα 12
γόνατα ἀνορθώσατε, καὶ τροχιὰς ὀρθὰς ποιήσατε τοῖς ποσὶν 13
ὑµῶν, ἵνα µὴ τὸ χωλὸν ἐκτραπῇ, ἰαθῇ δὲ µᾶλλον. Εἰρήνην δι- 14
ώκετε µετὰ πάντων, καὶ τὸν ἁγιασµόν, οὗ χωρὶς οὐδεὶς ὄψεται
τὸν Κύριον, ἐπισκοποῦντες µή τις ὑστερῶν ἀπὸ τῆς χάριτος 15
τοῦ Θεοῦ, µή τις ῥίζα πικρίας ἄνω φύουσα ἐνοχλῇ, καὶ διὰ
ταὐτῆς µιανθῶσι πολλοί, µή τις πόρνος ἢ βέβηλος, ὡς ᾿Ησαῦ, 16
ὃς ἀντὶ βρώσεως µιᾶς ἀπέδοτο τὰ πρωτοτόκια αὐτοῦ. ἴστε γὰρ 17
ὅτι καὶ µετέπειτα, θέλων κληρονοµῆσαι τὴν εὐλογίαν, ἀπεδοκι-
µάσθη, µετανοίας γὰρ τόπον οὐχ εὗρε, καίπερ µετὰ δακρύων
ἐκζητήσας αὐτήν. Οὐ γὰρ προσεληλύθατε ψηλαφωµένῳ ὄ- 18
ρει, καὶ κεκαυµενῳ πυρὶ, καὶ γνόφῳ, καὶ σκότῳ, καὶ θυέλλῃ,
καὶ σάλπιγγος ἤχῳ, καὶ φωνῇ ῥηµάτων, ἧς οἱ ἀκούσαντες πα- 19

v.8 εἰqo δέc χωρίςbo εἰµίvipx2p παιδείαngfs ὅςrrgfs µέτοχοςanmpn γίνοµαιvixa3p πᾶςanmpn
ἄραxo νόθοςanmpn εἰµίvipx2p καίc οὐxo υἱόςnnmp . v.9 εἶταbo ὁdamp µένxo ὁdgfs σάρξngfs
rpg-p namp viia1p namp
ἐγώ πατήρ ἔχω παιδευτής καί ἐντρέπωviim1p οὐxo πολύςadnsn µᾶλλονbo
c

ὑποτάσσωvifp1p ὁddms πατήρndms ὁdgnp πνεῦµαngnp καίc ζάωvifa1p . v.10 ὁdnmp µένxo
c p aafpn nafp p dans vppaans rpdmp
γάρ πρός ὀλίγος ἡµέρα κατά ὁ δοκέω αὐτός παιδεύωviia3p ὁdnms
δέc ἐπίp ὁdans συµφέρωvppaans εἰςp ὁdans µεταλαµβάνωvnaa ὁdgfs ἁγιότηςngfs αὐτόςrpgms .
v.11 πᾶςanfsn δέc παιδείαnnfs πρόςp µένxo ὁdans πάρειµιvppxans οὐxo δοκέωvipa3s χαράngfs
εἰµίvnpx ἀλλάc λύπηngfs ὕστεροςbo δέc καρπόςnams εἰρηνικόςaafsn ὁddmp διάp αὐτόςrpgfs
γυµνάζωvpxpdmp ἀποδίδωµιvipa3s δικαιοσύνηngfs . v.12 διόc ὁdafp παρίηµιvpxpafp χείρnafp
καίc ὁdanp παραλύωvpxpanp γόνυnanp ἀνορθόωvdaa2p . v.13 καίc τροχιάnafp ὀρθόςaafpn
ποιέωvdaa2p ὁddmp πούςndmp σύrpg-p ἵναc µήxo ὁdnns χωλόςannsn ἐκτρέπωvsap3s ἰάοµαιvsap3s
δέc µᾶλλονbo . v.14 εἰρήνηnafs διώκωvdpa2p µετάp πᾶςagmpn καίc ὁdams ἁγιασµόςnams ὅςrrgms
χωρίςbo οὐδείςanfsn ὁράωvifd3s ὁdams κύριοςnams . v.15 ἐπισκοπέωvppanmp µήxo τι-σρινµσ
ὑστερέωvppanms ἀπόp ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms θεόςngms µήxo τι-σρινφσ ῥίζαnnfs πικρίαngfs ἄνωbo
φύωvppanfs ἐνοχλέωvspa3s καίc διάp οὗτοςrdgfs µιαίνωvsap3p πολύςanmpn . v.16 µήxo τι-σρινµσ
πόρνοςnnms ἤxo βέβηλοςanmsn ὡςbo ᾿Ησαῦtp ὅςrrnms ἀντίp βρῶσιςngfs εἷςngfs ἀποδίδωµιviam3s
ὁdanp πρωτοτόκιαnanp αὐτόςrpgms . v.17 οἶδαvdxa2p γάρc ὅτιc καίc µετέπειταbo θέλωvppanms
κληρονοµέωvnaa ὁdafs εὐλογίαnafs ἀποδοκιµάζωviap3s µετάνοιαngfs γάρc τόποςnams οὐxo
εὑρίσκωviaa3s καίπερc µετάp δάκρυονngnp ἐκζητέωvpaanms αὐτόςrpafs . v.18 οὐxo γάρc
προσέρχοµαιvixa2p ψηλαφάωvpppdns ὄροςndns καίc καίωvpxpdns πῦρndns καίc γνόφοςndms καίc
σκότοςndms καίc θύελλαndfs .
 12. 20–13. 3 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 640
20 ρῃτήσαντο µὴ προστεθῆναι αὐτοῖς λόγον, οὐκ ἔφερον γὰρ τὸ
διαστελλόµενον, Κἂν θηρίον θίγῃ τοῦ ὄρους, λιθοβοληθήσεται,
21 ἢ βολίδι κατατοξευθήσεται, καί, οὕτω φοβερὸν ἦν τὸ φαντα-
22 ζόµενον, Μωσῆς εἶπεν, ῎Εκφοβός εἰµι καὶ ἔντροµος. ἀλλὰ
προσεληλύθατε Σιὼν ὄρει, καὶ πόλει Θεοῦ ζῶντος, ᾿Ιερουσαλὴµ
23 ἐπουρανίῳ, καὶ µυριάσιν ἀγγέλων. πανηγύρει καὶ ἐκκλησίᾳ
πρωτοτόκων ἐν οὐρανοῖς ἀπογεγραµµένων, καὶ κριτῇ Θεῷ πάν-
24 των, καὶ πνεύµασι δικαίων τετελειωµένων, καὶ διαθήκης νέας
µεσίτῃ ᾿Ιησοῦ, καὶ αἵµατι ῥαντισµοῦ κρείττονα λαλοῦντι παρὰ
25 τὸ ῎Αβελ. βλέπετε µὴ παραιτήσησθε τὸν λαλοῦντα. εἰ γὰρ ἐκεῖ-
νοι οὐκ ἔφυγον, τὸν ἐπὶ τῆς γῆς παραιτησάµενοι χρηµατίζοντα,
26 πολλῷ µᾶλλον ἡµεῖς οἱ τὸν ἀπ΄ οὐρανῶν ἀποστρεφόµενοι, οὗ
ἡ φωνὴ τὴν γῆν ἐσάλευσε τότε, νῦν δὲ ἐπήγγελται, λέγων, ῎Ετι
27 ἅπαξ ἐγὼ σείω οὐ µόνον τὴν γῆν, ἀλλὰ καὶ τὸν οὐρανόν. τὸ δέ,
῎Ετι ἅπαξ, δηλοῖ τῶν σαλευοµένων τὴν µετάθεσιν, ὡς πεποιη-
28 µένων, ἵνα µείνῃ τὰ µὴ σαλευόµενα. διὸ βασιλείαν ἀσάλευτον
παραλαµβάνοντες, ἔχωµεν χάριν δι΄ ἧς λατρεύωµεν εὐαρέστως
29 τῷ Θεῷ µετὰ αἰδοῦς καὶ εὐλαβείας, καὶ γὰρ ὁ Θεὸς ἡµῶν πῦρ
καταναλίσκον.
13, 2 ῾Η φιλαδελφία µενέτω. τῆς φιλοξενίας µὴ ἐπιλανθάνεσθε,
3 διὰ ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέλους. µιµνῄσκε-
σθε τῶν δεσµίων, ὡς συνδεδεµένοι, τῶν κακουχουµένων, ὡς καὶ
v.19 καίc σάλπιγξngfs ἦχοςndms καίc φωνήndfs ῥῆµαngnp ὅςrrgfs ὁdnmp ἀκούωvpaanmp
παραιτέοµαιviad3p µήxo προστίθηµιvnap αὐτόςrpdmp λόγοςnams . v.20 οὐxo φέρωviia3p γάρc
ὁdans διαστέλλωvpppans κἄνqo θηρίονnnns θιγγάνωvsaa3s ὁdgns ὄροςngns λιθοβολέωvifp3s ἤxo
βολίςndfs κατατοξεύωvifp3s . v.21 καίc οὕτωbo φοβερόςannsn εἰµίviix3s ὁdnns φαντάζωvpppnns
Μωϋσῆςnnms λέγωviaa3s ἔκφοβοςanmsn εἰµίvipx1s καίc ἔντροµοςanmsn . v.22 ἀλλάc
προσέρχοµαιvixa2p Σιώνtp ὄροςndns καίc πόλιςndfs θεόςngms ζάωvppagms ᾿Ιερουσαλήµtp
ἐπουράνιοςadfsn καίc µυριάςndmp ἄγγελοςngmp . v.23 πανήγυριςndfs καίc ἐκκλησίαndfs
πρωτότοκοςagmpn ἐνp οὐρανόςndmp ἀπογράφωvpxpgmp καίc κριτήςndms θεόςndms πᾶςagmpn
καίc πνεῦµαndnp δίκαιοςagmpn τελειόωvpxpgmp . v.24 καίc διαθήκηngfs νέοςagfsn µεσίτηςndms
᾿Ιησοῦςndms καίc αἷµαndns ῥαντισµόςngms κρείττωνaanpn λαλέωvppadms παράp ὁdans ῞Αβελtp .
v.25 βλέπωvdpa2p µήxo παραιτέοµαιvsad2p ὁdams λαλέωvppaams εἰqo γάρc ἐκεῖνοςrdnmp
οὐxo φεύγωviaa3p ὁdams ἐπίp ὁdgfs γῆngfs παραιτέοµαιvpadnmp χρηµατίζωvppaams πολύςadnsn
µᾶλλονbo ἐγώrpn-p ὁdnmp ὁdams ἀπόp οὐρανόςngmp ἀποστρέφωvppmnmp . v.26 ὅςrrgms
ὁdnfs φωνήnnfs ὁdafs γῆnafs σαλεύωviaa3s τότεbo νῦνbo δέc ἐπαγγέλλοµαιvixn3s λέγωvppanms
ἔτιbo ἅπαξbo ἐγώrpn-s σείωvipa1s οὐxo µόνοςbo ὁdafs γῆnafs ἀλλάc καίc ὁdams οὐρανόςnams .
v.27 ὁdnns δέc ἔτιbo ἅπαξbo δηλόωvipa3s ὁdgnp σαλεύωvpppgnp ὁdafs µετάθεσιςnafs ὡςbo
ποιέωvpxpgmp ἵναc µένωvsaa3s ὁdnnp µήxo σαλεύωvpppnnp . v.28 διόc βασιλείαnafs
aafsn vppanmp vspa1p nafs p
ἀσάλευτος παραλαµβάνω ἔχω χάρις διά ὅςrrgfs λατρεύωvspa1p
εὐαρέστωςbo ὁddms θεόςndms µετάp αἰδώςngfs καίc εὐλάβειαngfs . v.29 καίc γάρc ὁdnms
θεόςnnms ἐγώrpg-p πῦρnnns καταναλίσκωvppanns . 13. v.1 ὁdnfs φιλαδελφίαnnfs µένωvdpa3s .
v.2 ὁdgfs φιλοξενίαngfs µήxo ἐπιλανθάνοµαιvdpn2p διάp οὗτοςrdgfs γάρc λανθάνωviaa3p τι-σρινµπ
ξενίζωvpaanmp ἄγγελοςnamp .
641 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 13. 4–16
αὐτοὶ ὄντες ἐν σώµατι. τίµιος ὁ γάµος ἐν πᾶσι, καὶ ἡ κοίτη 4
ἀµίαντος, πόρνους δὲ καὶ µοιχοὺς κρινεῖ ὁ Θεός. ἀφιλάργυ- 5
ρος ὁ τρόπος, ἀρκούµενοι τοῖς παροῦσιν, αὐτὸς γὰρ εἴρηκεν,
Οὐ µή σε ἀνῶ, οὐδ΄ οὐ µή σε ἐγκαταλίπω. ὥστε θαρροῦντας 6
ἡµᾶς λέγειν, Κύριος ἐµοὶ βοηθός, καὶ οὐ φοβηθήσοµαι τί ποιή-
σει µοι ἄνθρωπος. Μνηµονεύετε τῶν ἡγουµένων ὑµῶν, οἵτινες 7
ἐλάλησαν ὑµῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκ-
βασιν τῆς ἀναστροφῆς, µιµεῖσθε τὴν πίστιν. ᾿Ιησοῦς Χριστὸς 8
χθὲς καὶ σήµερον ὁ αὐτός, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. διδαχαῖς 9
ποικίλαις καὶ ξέναις µὴ περιφέρεσθε, καλὸν γὰρ χάριτι βεβαι-
οῦσθαι τὴν καρδίαν, οὐ βρώµασιν, ἐν οἷς οὐκ ὠφελήθησαν οἱ
περιπατήσαντες. ἔχοµεν θυσιαστήριον, ἐξ οὗ φαγεῖν οὐκ ἔ- 10
χουσιν ἐξουσίαν οἱ τῇ σκηνῇ λατρεύοντες. ὧν γὰρ εἰσφέρεται 11
ζῴων τὸ αἷµα περὶ ἁµαρτίας εἰς τὰ ἅγια διὰ τοῦ ἀρχιερέως,
τούτων τὰ σώµατα κατακαίεται ἔξω τῆς παρεµβολῆς. διὸ καὶ 12
᾿Ιησοῦς, ἵνα ἁγιάσῃ διὰ τοῦ ἰδίου αἵµατος τὸν λαόν, ἔξω τῆς
πύλης ἔπαθε. τοίνυν ἐξερχώµεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς παρεµ- 13
βολῆς, τὸν ὀνειδισµὸν αὐτοῦ φέροντες. οὐ γὰρ ἔχοµεν ὧδε 14
µένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν µέλλουσαν ἐπιζητοῦµεν. δι΄ αὐτοῦ 15
οὖν ἀναφέρωµεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τοῦτ᾿ ἔ-
στιν καρπὸν χειλέων ὁµολογούντων τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ. τῆς δὲ 16

v.3 µιµνῄσκοµαιvdpn2p ὁdgmp δέσµιοςngmp ὡςbo συνδέωvpxpnmp ὁdgmp κακουχέωvpppgmp ὡςbo

καίc αὐτόςrpnmp εἰµίvppxnmp ἐνp σῶµαndns . v.4 τίµιοςanmsn ὁdnms γάµοςnnms ἐνp πᾶςadnpn
καίc ὁdnfs κοίτηnnfs ἀµίαντοςanfsn πόρνοςnamp δέc καίc µοιχόςnamp κρίνωvifa3s ὁdnms θεόςnnms .
v.5 ἀφιλάργυροςanmsn ὁdnms τρόποςnnms ἀρκέωvpppnmp ὁddnp πάρειµιvppxdnp αὐτόςrpnms
γάρc λέγωvixa3s οὐxo µήxo σύrpa-s ἀνίηµιvsaa1s οὐδέbo οὐxo µήxo σύrpa-s ἐγκαταλείπωvsaa1s .
v.6 ὥστεc θαρρέωvppaamp ἐγώrpa-p λέγωvnpa κύριοςnnms ἐγώrpd-s βοηθόςnnms καίc οὐxo
φοβέοµαιvifo1s τίςrqans ποιέωvifa3s ἐγώrpd-s ἄνθρωποςnnms . v.7 µνηµονεύωvdpa2p ὁdgmp
ἡγέοµαιvppngmp σύrpg-p ὅστιςrrnmp λαλέωviaa3p σύrpd-p ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ὅςrrgmp
ἀναθεωρέωvppanmp ὁdafs ἔκβασιςnafs ὁdgfs ἀναστροφήngfs µιµέοµαιvdpn2p ὁdafs πίστιςnafs .
v.8 ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms ἐχθέςbo καίc σήµερονbo ὁdnms αὐτόςrpnms καίc εἰςp ὁdamp
αἰώνnamp . v.9 διδαχήndfp ποικίλοςadfpn καίc ξένοςadfpn µήxo περιφέρωvdpp2p καλόςannsn
γάρc χάριςndfs βεβαιόωvnpp ὁdafs καρδίαnafs οὐxo βρῶµαndnp ἐνp ὅςrrdnp οὐxo ὠφελέωviap3p
ὁdnmp περιπατέωvpaanmp . v.10 ἔχωvipa1p θυσιαστήριονnans ἐκp ὅςrrgns ἐσθίωvnaa οὐxo
ἔχωvipa3p ἐξουσίαnafs ὁdnmp ὁddfs σκηνήndfs λατρεύωvppanmp . v.11 ὅςrrgnp γάρc εἰσφέρωvipp3s
ζῷονngnp ὁdnns αἷµαnnns περίp ἁµαρτίαngfs εἰςp ὁdanp ἅγιοςaanpn διάp ὁdgms ἀρχιερεύςngms
οὗτοςrdgnp ὁdnnp σῶµαnnnp κατακαίωvipp3s ἔξωbo ὁdgfs παρεµβολήngfs . v.12 διόc καίc
᾿Ιησοῦςnnms ἵναc ἁγιάζωvsaa3s διάp ὁdgns ἴδιοςagmsn αἷµαngns ὁdams λαόςnams ἔξωbo ὁdgfs
πύληngfs πάσχωviaa3s . v.13 τοίνυνxo ἐξέρχοµαιvspn1p πρόςp αὐτόςrpams ἔξωbo ὁdgfs
παρεµβολήngfs ὁdams ὀνειδισµόςnams αὐτόςrpgms φέρωvppanmp . v.14 οὐxo γάρc ἔχωvipa1p
bo vppaafs nafs c dafs vppaafs vipa1p
ὧδε µένω πόλις ἀλλά ὁ µέλλω ἐπιζητέω . v.15 διάp αὐτόςrpgms
οὖνc ἀναφέρωvspa1p θυσίαnafs αἴνεσιςngfs διά&πᾶςbo ὁddms θεόςndms εἰµίrdnns καρπόςnams
χεῖλοςngnp ὁµολογέωvppagmp ὁddns ὄνοµαndns αὐτόςrpgms .
 13. 17–25 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 642
εὐποιΐας καὶ κοινωνίας µὴ ἐπιλανθάνεσθε, τοιαύταις γὰρ θυ-
17 σίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός. πείθεσθε τοῖς ἡγουµένοις ὑµῶν,
καὶ ὑπείκετε, αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν, ὑµῶν,
ὡς λόγον ἀποδώσοντες, ἵνα µετὰ χαρᾶς τοῦτο ποιῶσι, καὶ µὴ
18 στενάζοντες, ἀλυσιτελὲς γὰρ ὑµῖν τοῦτο. Προσεύχεσθε περὶ
ἡµῶν, πεποίθαµεν γὰρ ὅτι καλὴν συνείδησιν ἔχοµεν, ἐν πᾶσι
19 καλῶς θέλοντες ἀναστρέφεσθαι, περισσοτέρως δὲ παρακαλῶ
20 τοῦτο ποιῆσαι, ἵνα τάχιον ἀποκατασταθῶ ὑµῖν. ῾Ο δὲ Θεὸς
τῆς εἰρήνης ὁ ἀναγαγὼν ἐκ νεκρῶν τὸν ποιµένα τῶν προβάτων
τὸν µέγαν ἐν αἵµατι διαθήκης αἰωνίου, τὸν Κύριον ἡµῶν ᾿Ιη-
21 σοῦν, καταρτίσαι ὑµᾶς ἐν παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ εἰς τὸ ποιῆσαι τὸ
θέληµα αὐτοῦ, ποιῶν ἐν ὑµῖν τὸ εὐάρεστον ἐνώπιον αὐτοῦ, διὰ
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ἀµήν.
22 Παρακαλῶ δὲ ὑµᾶς, ἀδελφοί, ἀνέχεσθε τοῦ λόγου τῆς παρα-
23 κλήσεως, καὶ γὰρ διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑµῖν. γινώσκετε τὸν
ἀδελφὸν ΤιµόΘεον ἀπολελυµένον, µεθ΄ οὗ, ἐὰν τάχιον ἔρχηται,
24 ὄψοµαι ὑµᾶς. ᾿Ασπάσασθε πάντας τοὺς ἡγουµένους ὑµῶν, καὶ
25 πάντας τοὺς ἁγίους. ἀσπάζονται ὑµᾶς οἱ ἀπὸ τῆς ᾿Ιταλίας. ῾Η
χάρις µετὰ πάντων ὑµῶν. ἀµήν. πρός ῾Εβραίους ἐγράφη ἀπό
τῆς ᾿Ιταλίας διά Τιµοθέου.

v.16 ὁdgfs δέc εὐποιΐαngfs καίc κοινωνίαngfs µήxo ἐπιλανθάνοµαιvdpn2p τοιοῦτοςrddfp γάρc
θυσίαndfp εὐαρεστέωvipp3s ὁdnms θεόςnnms . v.17 πείθωvdpm2p ὁddmp ἡγέοµαιvppndmp
σύrpg-p καίc ὑπείκωvdpa2p αὐτόςrpnmp γάρc ἀγρυπνέωvipa3p ὑπέρp ὁdgfp ψυχήngfp σύrpg-p
ὡςbo λόγοςnams ἀποδίδωµιvpfanmp ἵναc µετάp χαράngfs οὗτοςrdans ποιέωvspa3p καίc µήxo
στενάζωvppanmp ἀλυσιτελήςannsn γάρc σύrpd-p οὗτοςrdnns . v.18 προσεύχοµαιvdpn2p περίp
rpg-p vixa1p c c aafsn nafs
ἐγώ πείθω γάρ ὅτι καλός συνείδησις ἔχωvipa1p ἐνp πᾶςadnpn καλῶςbo
θέλωvppanmp ἀναστρέφωvnpp . v.19 περισσοτέρωςbo δέc παρακαλέωvipa1s οὗτοςrdans
ποιέωvnaa ἵναc ταχύςbo ἀποκαθιστάνωvsap2s σύrpd-p . v.20 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs
εἰρήνηngfs ὁdnms ἀνάγωvpaanms ἐκp νεκρόςagmpn ὁdams ποιµήνnams ὁdgnp πρόβατονngnp ὁdams
µέγαςaamsn ἐνp αἷµαndns διαθήκηngfs αἰώνιοςagfsn ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams .
v.21 καταρτίζωvoaa3s σύrpa-p ἐνp πᾶςadnsn ἔργονndns ἀγαθόςadnsn εἰςp ὁdans ποιέωvnaa ὁdans
θέληµαnans αὐτόςrpgms ποιέωvppanms ἐνp σύrpd-p ὁdans εὐάρεστοςaansn ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms
διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅςrrdms ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp
ἀµήνth . v.22 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp ἀνέχωvdpn2p ὁdgms λόγοςngms ὁdgfs
παράκλησιςngfs καίc γάρc διάp βραχύςagnpn ἐπιστέλλωviaa1s σύrpd-p . v.23 γινώσκωvipa2p
dams nams nams vpxpams p rrgms
ὁ ἀδελφός Τιµόθεος ἀπολύω µετά ὅς ἐάν ταχύςbo ἔρχοµαιvspn3s
qo

ὁράωvifd1s σύrpa-p . v.24 ἀσπάζοµαιvdad2p πᾶςaampn ὁdamp ἡγέοµαιvppnamp σύrpg-p καίc

πᾶςaampn ὁdamp ἅγιοςaampn ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ὁdnmp ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιταλίαngfs . v.25 ὁdnfs
χάριςnnfs µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth πρόςp ῾Εβραῖοςaampn γράφωviap3s ἀπόp ὁdgfs
᾿Ιταλίαngfs διάp Τιµόθεοςngms .
 ΙΑΚΩΒΟΥ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΑΘΟΛΙΚΗ
᾿Ιάκωβος, Θεοῦ καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δοῦλος, ταῖς δώ- 1
δεκα φυλαῖς ταῖς ἐν τῇ διασπορᾷ, χαίρειν. Πᾶσαν χαρὰν ἡ- 2
γήσασθε, ἀδελφοί µου, ὅταν πειρασµοῖς περιπέσητε ποικίλοις,
γινώσκοντες ὅτι τὸ δοκίµιον ὑµῶν τῆς πίστεως κατεργάζεται ὑ- 3
ποµονήν, ἡ δὲ ὑποµονὴ ἔργον τέλειον ἐχέτω, ἵνα ἦτε τέλειοι 4
καὶ ὁλόκληροι, ἐν µηδενὶ λειπόµενοι. Εἰ δέ τις ὑµῶν λείπεται 5
σοφίας, αἰτείτω παρὰ τοῦ διδόντος Θεοῦ πᾶσιν ἁπλῶς, καὶ µὴ
ὀνειδίζοντος, καὶ δοθήσεται αὐτῷ. αἰτείτω δὲ ἐν πίστει, µηδὲν 6
διακρινόµενος, ὁ γὰρ διακρινόµενος ἔοικε κλύδωνι θαλάσσης
ἀνεµιζοµένῳ καὶ ῥιπιζοµένῳ. µὴ γὰρ οἰέσθω ὁ ἄνθρωπος ἐ- 7
κεῖνος ὅτι λήψεταί τι παρὰ τοῦ Κυρίου. ἀνὴρ δίψυχος, ἀκατά- 8
στατος ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ. Καυχάσθω δὲ ὁ ἀδελφὸς ὁ 9
ταπεινὸς ἐν τῷ ὕψει αὐτοῦ, ὁ δὲ πλούσιος ἐν τῇ ταπεινώσει αὐ- 10
τοῦ, ὅτι ὡς ἄνθος χόρτου παρελεύσεται. ἀνέτειλε γὰρ ὁ ἥλιος 11
σὺν τῷ καύσωνι, καὶ ἐξήρανε τὸν χόρτον, καὶ τὸ ἄνθος αὐτοῦ
ἐξέπεσε, καὶ ἡ εὐπρέπεια τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἀπώλετο, οὕτω
καὶ ὁ πλούσιος ἐν ταῖς πορείαις αὐτοῦ µαρανθήσεται. Μα- 12
κάριος ἀνὴρ ὃς ὑποµένει πειρασµόν, ὅτι δόκιµος γενόµενος
λήψεται τὸν στέφανον τῆς ζωῆς, ὃν ἐπηγγείλατο ὁ Κύριος τοῖς

1. v.1 ᾿Ιάκωβοςnnms θεόςngms καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms δοῦλοςnnms ὁddfp

δώδεκαtn φυλήndfp ὁddfp ἐνp ὁddfs διασποράndfs χαίρωvnpa . v.2 πᾶςaafsn χαράnafs
ἡγέοµαιviad2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ὅτανc πειρασµόςndmp περιπίπτωvsaa2p ποικίλοςadmpn .
v.3 γινώσκωvppanmp ὅτιc ὁdnns δοκίµιονnnns σύrpg-p ὁdgfs πίστιςngfs κατεργάζοµαιvipn3s
ὑποµονήnafs . v.4 ὁdnfs δέc ὑποµονήnnfs ἔργονnans τέλειοςaansn ἔχωvdpa3s ἵναc εἰµίvspx2p
τέλειοςanmpn καίc ὁλόκληροςanmpn ἐνp µηδείςadnsn λείπωvpppnmp . v.5 εἰqo δέc τι-
-σρινµσ σύrpg-p λείπωvipp3s σοφίαngfs αἰτέωvdpa3s παράp ὁdgms δίδωµιvppagms θεόςngms
πᾶςadmpn ἁπλῶςbo καίc µήxo ὀνειδίζωvppagms καίc δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms . v.6 αἰτέωvdpa3s
δέc ἐνp πίστιςndfs µηδείςaansn διακρίνωvppmnms ὁdnms γάρc διακρίνωvppmnms ἔοικαvixa3s
κλύδωνndms θάλασσαngfs ἀνεµίζωvpppdms καίc ῥιπίζωvpppdms . v.7 µήxo γάρc οἴοµαιvdpn3s
ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐκεῖνοςrdnms ὅτιc λαµβάνωvifd3s τι-σριανσ παράp ὁdgms κύριοςngms .
v.8 ἀνήρnnms δίψυχοςanmsn ἀκατάστατοςanmsn ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp ὁδόςndfp αὐτόςrpgms .
v.9 καυχάοµαιvdpn3s δέc ὁdnms ἀδελφόςnnms ὁdnms ταπεινόςanmsn ἐνp ὁddns ὕψοςndns
αὐτόςrpgms . v.10 ὁdnms δέc πλούσιοςanmsn ἐνp ὁddfs ταπείνωσιςndfs αὐτόςrpgms ὅτιc ὡςbo
ἄνθοςnnns χόρτοςngms παρέρχοµαιvifd3s . v.11 ἀνατέλλωviaa3s γάρc ὁdnms ἥλιοςnnms σύνp
ὁddms καύσωνndms καίc ξηραίνωviaa3s ὁdams χόρτοςnams καίc ὁdnns ἄνθοςnnns αὐτόςrpgms
ἐκπίπτωviaa3s καίc ὁdnfs εὐπρέπειαnnfs ὁdgns πρόσωπονngns αὐτόςrpgms ἀπόλλυµιviam3s οὕτωbo
καίc ὁdnms πλούσιοςanmsn ἐνp ὁddfp πορείαndfp αὐτόςrpgms µαραίνωvifp3s .
 1. 13–25 ΙΑΚΩΒΟΥ 644
13 ἀγαπῶσιν αὐτόν. µηδεὶς πειραζόµενος λεγέτω ὅτι ᾿Απὸ τοῦ Θε-
οῦ πειράζοµαι, ὁ γὰρ Θεὸς ἀπείραστός ἐστι κακῶν, πειράζει δὲ
14 αὐτὸς οὐδένα. ἕκαστος δὲ πειράζεται, ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυµίας
15 ἐξελκόµενος καὶ δελεαζόµενος. εἶτα ἡ ἐπιθυµία συλλαβοῦσα
τίκτει ἁµαρτίαν, ἡ δὲ ἁµαρτία ἀποτελεσθεῖσα ἀποκύει θάνα-
16, 17 τον. µὴ πλανᾶσθε, ἀδελφοί µου ἀγαπητοί. πᾶσα δόσις ἀγα-
θὴ, καὶ πᾶν δώρηµα τέλειον ἄνωθέν ἐστι, καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ
πατρὸς τῶν φώτων, παρ΄ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ, ἢ τροπῆς ἀπο-
18 σκίασµα. βουληθεὶς ἀπεκύησεν ἡµᾶς λόγῳ ἀληθείας, εἰς τὸ
19 εἶναι ἡµᾶς ἀπαρχήν τινα τῶν αὐτοῦ κτισµάτων. ῞Ωστε, ἀδελ-
φοί µου ἀγαπητοί, ἔστω πᾶς ἄνθρωπος ταχὺς εἰς τὸ ἀκοῦσαι,
20 βραδὺς εἰς τὸ λαλῆσαι, βραδὺς εἰς ὀργήν, ὀργὴ γὰρ ἀνδρὸς
21 δικαιοσύνην Θεοῦ οὐ κατεργάζεται. διὸ ἀποθέµενοι πᾶσαν
ῥυπαρίαν καὶ περισσείαν κακίας, ἐν πραΰτητι δέξασθε τὸν ἔµ-
22 φυτον λόγον, τὸν δυνάµενον σῶσαι τὰς ψυχὰς ὑµῶν. γίνεσθε
δὲ ποιηταὶ λόγου, καὶ µὴ µόνον ἀκροαταὶ, παραλογιζόµενοι
23 ἑαυτούς. ὅτι εἴ τις ἀκροατὴς λόγου ἐστὶ καὶ οὐ ποιητής, οὗ-
τος ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ
24 ἐν ἐσόπτρῳ, κατενόησε γὰρ ἑαυτὸν, καὶ ἀπελήλυθε, καὶ εὐ-
25 θέως ἐπελάθετο ὁποῖος ἦν. ὁ δὲ παρακύψας εἰς νόµον τέλειον
τὸν τῆς ἐλευθερίας καὶ παραµείνας, οὗτος οὐκ ἀκροατὴς ἐπι-

v.12 µακάριοςanmsn ἀνήρnnms ὅςrrnms ὑποµένωvipa3s πειρασµόςnams ὅτιc δόκιµοςanmsn

γίνοµαιvpadnms λαµβάνωvifd3s ὁdams στέφανοςnams ὁdgfs ζωήngfs ὅςrrams ἐπαγγέλλοµαιviad3s
ὁdnms κύριοςnnms ὁddmp ἀγαπάωvppadmp αὐτόςrpams . v.13 µηδείςanmsn πειράζωvpppnms
λέγωvdpa3s ὅτιc ἀπόp ὁdgms θεόςngms πειράζωvipp1s ὁdnms γάρc θεόςnnms ἀπείραστοςanmsn
εἰµίvipx3s κακόςagnpn πειράζωvipa3s δέc αὐτόςrpnms οὐδείςaamsn . v.14 ἕκαστοςanmsn
δέc πειράζωvipp3s ὑπόp ὁdgfs ἴδιοςagfsn ἐπιθυµίαngfs ἐξέλκωvpppnms καίc δελεάζωvpppnms .
v.15 εἶταbo ὁdnfs ἐπιθυµίαnnfs συλλαµβάνωvpaanfs τίκτωvipa3s ἁµαρτίαnafs ὁdnfs δέc ἁµαρτίαnnfs
ἀποτελέωvpapnfs ἀποκυέωvipa3s θάνατοςnams . v.16 µήxo πλανάωvdpp2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s
ἀγαπητόςavmpn . v.17 πᾶςanfsn δόσιςnnfs ἀγαθόςanfsn καίc πᾶςannsn δώρηµαnnns τέλειοςannsn
ἄνωθενbo εἰµίvipx3s καταβαίνωvppanns ἀπόp ὁdgms πατήρngms ὁdgnp φῶςngnp παράp ὅςrrdms
οὐxo ἔνιvipx3s παραλλαγήnnfs ἤxo τροπήngfs ἀποσκίασµαnnns . v.18 βούλοµαιvpaonms
ἀποκυέωviaa3s ἐγώrpa-p λόγοςndms ἀλήθειαngfs εἰςp ὁdans εἰµίvnpx ἐγώrpa-p ἀπαρχήnafs τι-
-σριαφσ ὁdgnp αὐτόςrpgms κτίσµαngnp . v.19 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἀγαπητόςavmpn
εἰµίvdpx3s πᾶςanmsn ἄνθρωποςnnms ταχύςanmsn εἰςp ὁdans ἀκούωvnaa βραδύςanmsn εἰςp ὁdans
λαλέωvnaa βραδύςanmsn εἰςp ὀργήnafs . v.20 ὀργήnnfs γάρc ἀνήρngms δικαιοσύνηnafs
θεόςngms ὅςxo κατεργάζοµαιvipn3s . v.21 διόc ἀποτίθηµιvpamnmp πᾶςaafsn ῥυπαρίαnafs καίc
περισσείαnafs κακίαngfs ἐνp πραΰτηςndfs δέχοµαιvdad2p ὁdams ἔµφυτοςaamsn λόγοςnams ὁdams
δύναµαιvppnams σῴζωvnaa ὁdafp ψυχήnafp σύrpg-p . v.22 γίνοµαιvdpn2p δέc ποιητήςnnmp
ngms c xo bo nnmp
λόγος καί µή µόνος ἀκροατής παραλογίζοµαιvppnnmp ἑαυτοῦrxamp . v.23 ὅτιc
εἰqo τι-σρινµσ ἀκροατήςnnms λόγοςngms εἰµίvipx3s καίc οὐxo ποιητήςnnms οὗτοςrdnms
ἔοικαvixa3s ἀνήρndms κατανοέωvppadms ὁdans πρόσωπονnans ὁdgfs γένεσιςngfs αὐτόςrpgms ἐνp
ἔσοπτρονndns . v.24 κατανοέωviaa3s γάρc ἑαυτοῦrxams καίc ἀπέρχοµαιvixa3s καίc εὐθέωςbo
ἐπιλανθάνοµαιviad3s ὁποῖοςannsn εἰµίviix3s .
645 ΙΑΚΩΒΟΥ 1. 26–2. 8
λησµονῆς γενόµενος ἀλλὰ ποιητὴς ἔργου, οὗτος µακάριος ἐν
τῇ ποιήσει αὐτοῦ ἔσται. εἴ τις δοκεῖ θρησκὸς εἶναι ἐν ὑµῖν, 26
µὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ, ἀλ᾿λ ἀπατῶν καρδίαν αὐτοῦ,
τούτου µάταιος ἡ θρησκεία. θρησκεία καθαρὰ καὶ ἀµίαντος 27
παρὰ τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὕτη ἐστίν, ἐπισκέπτεσθαι ὀρφανοὺς
καὶ χήρας ἐν τῇ θλίψει αὐτῶν, ἄσπιλον ἑαυτὸν τηρεῖν ἀπὸ τοῦ
κόσµου.
᾿Αδελφοί µου, µὴ ἐν προσωποληψίαις ἔχετε τὴν πίστιν τοῦ 2
Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τῆς δόξης. ἐὰν γὰρ εἰσέλθῃ εἰς 2
τήν συναγωγὴν ὑµῶν ἀνὴρ χρυσοδακτύλιος ἐν ἐσθῆτι λαµπρᾷ,
εἰσέλθῃ δὲ καὶ πτωχὸς ἐν ῥυπαρᾷ ἐσθῆτι, καὶ ἐπιβλέψητε ἐ- 3
πὶ τὸν φοροῦντα τὴν ἐσθῆτα τὴν λαµπρὰν καὶ εἴπητε αὐτῷ, Σὺ
κάθου ὧδε καλῶς, καὶ τῷ πτωχῷ εἴπητε, Σὺ στῆθι ἐκεῖ, ἢ κά-
θου ὧδε ὑπὸ τὸ ὑποπόδιόν µου, καὶ οὐ διεκρίθητε ἐν ἑαυτοῖς, 4
καὶ ἐγένεσθε κριταὶ διαλογισµῶν πονηρῶν· ἀκούσατε, ἀδελ- 5
φοί µου ἀγαπητοί. οὐχ ὁ Θεὸς ἐξελέξατο τοὺς πτωχοὺς τοῦ
κόσµου τούτου, πλουσίους ἐν πίστει, καὶ κληρονόµους τῆς βα-
σιλείας ἧς ἐπηγγείλατο τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν· ὑµεῖς δὲ ἠτιµά- 6
σατε τὸν πτωχόν. οὐχ οἱ πλούσιοι καταδυναστεύουσιν ὑµῶν,
καὶ αὐτοὶ ἕλκουσιν ὑµᾶς εἰς κριτήρια· οὐκ αὐτοὶ βλασφη- 7
µοῦσι τὸ καλὸν ὄνοµα τὸ ἐπικληθὲν ἐφ΄ ὑµᾶς· εἰ µέντοι νόµον 8

v.25 ὁdnms δέc παρακύπτωvpaanms εἰςp νόµοςnams τέλειοςaamsn ὁdams ὁdgfs ἐλευθερίαngfs
καίc παραµένωvpaanms οὗτοςrdnms οὐxo ἀκροατήςnnms ἐπιλησµονήngfs γίνοµαιvpadnms ἀλλάc
ποιητήςnnms ἔργονngns οὗτοςrdnms µακάριοςanmsn ἐνp ὁddfs ποίησιςndfs αὐτόςrpgms εἰµίvifx3s .
v.26 εἰqo τι-σρινµσ δοκέωvipa3s θρησκόςanmsn εἰµίvnpx ἐνp σύrpd-p µήxo χαλιναγωγέωvppanms
γλῶσσαnafs αὐτόςrpgms ἀλλάc ἀπατάωvppanms καρδίαnafs αὐτόςrpgms οὗτοςrdgms µάταιοςanmsn
ὁdnfs θρησκείαnnfs . v.27 θρησκείαnnfs καθαρόςanfsn καίc ἀµίαντοςanfsn παράp ὁddms
θεόςndms καίc πατήρndms οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ἐπισκέπτοµαιvnpn ὀρφανόςaampn καίc χήραnafp
ἐνp ὁddfs θλῖψιςndfs αὐτόςrpgmp ἄσπιλοςaamsn ἑαυτοῦrxams τηρέωvnpa ἀπόp ὁdgms κόσµοςngms .
2. v.1 ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s µήxo ἐνp προσωποληµψίαndfp ἔχωvdpa2p ὁdafs πίστιςnafs ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgfs δόξαngfs . v.2 ἐάνqo γάρc εἰσέρχοµαιvsaa3s
εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs σύrpg-p ἀνήρnnms χρυσοδακτύλιοςanmsn ἐνp ἐσθήςndfs λαµπρόςadfsn
εἰσέρχοµαιvsaa3s δέc καίc πτωχόςanmsn ἐνp ῥυπαρόςadfsn ἐσθήςndfs . v.3 καίc ἐπιβλέπωvsaa2p
ἐπίp ὁdams φορέωvppaams ὁdafs ἐσθήςnafs ὁdafs λαµπρόςaafsn καίc λέγωvsaa2p αὐτόςrpdms σύrpn-s
κάθηµαιvdpn2s ὧδεbo καλῶςbo καίc ὁddms πτωχόςadmsn λέγωvsaa2p σύrpn-s ἵστηµιvdaa2s ἐκεῖbo
ἤxo κάθηµαιvdpn2s ὧδεbo ὑπόp ὁdans ὑποπόδιονnans ἐγώrpg-s . v.4 καίc οὐxo διακρίνωviap2p ἐνp
ἑαυτοῦrxdmp καίc γίνοµαιviad2p κριτήςnnmp διαλογισµόςngmp πονηρόςagmpn . v.5 ἀκούωvdaa2p
ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἀγαπητόςavmpn οὐxo ὁdnms θεόςnnms ἐκλέγωviam3s ὁdamp πτωχόςaampn
ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms πλούσιοςaampn ἐνp πίστιςndfs καίc κληρονόµοςnamp ὁdgfs
βασιλείαngfs ὅςrrgfs ἐπαγγέλλοµαιviad3s ὁddmp ἀγαπάωvppadmp αὐτόςrpams . v.6 σύrpn-p δέc
viaa2p dams aamsn xo dnmp anmpn vipa3p
ἀτιµάζω ὁ πτωχός οὐ ὁ πλούσιος καταδυναστεύω σύrpg-p καίc
αὐτόςrpnmp ἕλκωvipa3p σύrpa-p εἰςp κριτήριονnanp . v.7 οὐxo αὐτόςrpnmp βλασφηµέωvipa3p
ὁdans καλόςaansn ὄνοµαnans ὁdans ἐπικαλέωvpapans ἐπίp σύrpa-p .
 2. 9–21 ΙΑΚΩΒΟΥ 646
τελεῖτε βασιλικὸν, κατὰ τὴν γραφήν, ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον
9 σου ὡς σεαυτόν, καλῶς ποιεῖτε, εἰ δὲ προσωποληπτεῖτε, ἁ-
µαρτίαν ἐργάζεσθε, ἐλεγχόµενοι ὑπὸ τοῦ νόµου ὡς παραβάται.
10 ὅστις γὰρ ὅλον τὸν νόµον τηρήσει, πταίσει δὲ ἐν ἑνί, γέγονε
11 πάντων ἔνοχος. ὁ γὰρ εἰπών, Μὴ µοιχεύσῃς, εἶπε καί, Μὴ
φονεύσῃς, εἰ δὲ οὐ µοιχεύσεις, φονεύσεις δέ, γέγονας παρα-
12 βάτης νόµου. οὕτως λαλεῖτε καὶ οὕτω ποιεῖτε, ὡς διὰ νόµου
13 ἐλευθερίας µέλλοντες κρίνεσθαι. ἡ γὰρ κρίσις ἀνίλεως τῷ µὴ
14 ποιήσαντι ἔλεος, καὶ κατακαυχᾶται ἔλεος κρίσεως. Τί τὸ ὄφε-
λος, ἀδελφοί µου, ἐὰν πίστιν λέγῃ τις ἔχειν, ἔργα δὲ µὴ ἔχῃ·
15 µὴ δύναται ἡ πίστις σῶσαι αὐτόν· ἐὰν δὲ ἀδελφὸς ἢ ἀδελφὴ
γυµνοὶ ὑπάρχωσι καὶ λειπόµενοι ὦσι τῆς ἐφηµέρου τροφῆς,
16 εἴπῃ δέ τις αὐτοῖς ἐξ ὑµῶν, ῾Υπάγετε ἐν εἰρήνῃ, θερµαίνεσθε
καὶ χορτάζεσθε, µὴ δῶτε δὲ αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια τοῦ σώµατος,
17 τί τὸ ὄφελος· οὕτω καὶ ἡ πίστις, ἐὰν µὴ ἔργα ἔχῃ, νεκρά ἐστι
18 καθ΄ ἑαυτήν. ἀλλ΄ ἐρεῖ τις, Σὺ πίστιν ἔχεις, κἀγὼ ἔργα ἔχω,
δεῖξόν µοι τὴν πίστιν σου χωρὶς τῶν ἔργων σου, κἀγώ δείξω σοι
19 ἐκ τῶν ἔργων µου τὴν πίστιν µου. σὺ πιστεύεις ὅτι ὁ Θεὸς εἷς
ἐστι· καλῶς ποιεῖς, καὶ τὰ δαιµόνια πιστεύουσι, καὶ φρίσσουσι.
20 Θέλεις δὲ γνῶναι, ὦ ἄνθρωπε κενέ, ὅτι ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων
21 νεκρά ἐστιν· ᾿Αβραὰµ ὁ πατὴρ ἡµῶν οὐκ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη,

v.8 εἰqo µέντοιc νόµοςnams τελέωvipa2p βασιλικόςaamsn κατάp ὁdafs γραφήnafs ἀγαπάωvifa2s
ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams καλῶςbo ποιέωvipa2p . v.9 εἰqo δέc
vipa2p nafs vipn2p vpppnmp p dgms
προσωποληµπτέω ἁµαρτία ἐργάζοµαι ἐλέγχω ὑπό ὁ νόµοςngms
ὡςbo παραβάτηςnnmp . v.10 ὅστιςrrnms γάρc ὅλοςaamsn ὁdams νόµοςnams τηρέωvifa3s πταίωvifa3s
δέc ἐνp εἷςndms γίνοµαιvixa3s πᾶςagmpn ἔνοχοςanmsn . v.11 ὁdnms γάρc λέγωvpaanms µήxo
µοιχεύωvsaa2s λέγωviaa3s καίc µήxo φονεύωvsaa2s εἰqo δέc οὐxo µοιχεύωvifa2s φονεύωvifa2s
δέc γίνοµαιvixa2s παραβάτηςnnms νόµοςngms . v.12 οὕτωbo λαλέωvdpa2p καίc οὕτωbo
ποιέωvdpa2p ὡςbo διάp νόµοςngms ἐλευθερίαngfs µέλλωvppanmp κρίνωvnpp . v.13 ὁdnfs
c nnfs anfsn ddms xo vpaadms nans
γάρ κρίσις ἀνέλεος ὁ µή ποιέω ἔλεος καί κατακαυχάοµαιvipn3s
c

ἔλεοςnnns κρίσιςngfs . v.14 τίςrqnns ὁdnns ὄφελοςnnns ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἐάνqo πίστιςnafs
λέγωvspa3s τι-σρινµσ ἔχωvnpa ἔργονnanp δέc µήxo ἔχωvspa3s µήxo δύναµαιvipn3s ὁdnfs πίστιςnnfs
σῴζωvnaa αὐτόςrpams . v.15 ἐάνqo δέc ἀδελφόςnnms ἤxo ἀδελφήnnfs γυµνόςanmpn ὑπάρχωvspa3p
καίc λείπωvpppnmp εἰµίvspx3p ὁdgfs ἐφήµεροςagfsn τροφήngfs . v.16 λέγωvsaa3s δέc τι-σρινµσ
αὐτόςrpdmp ἐκp σύrpg-p ὑπάγωvdpa2p ἐνp εἰρήνηndfs θερµαίνοµαιvdpe2p καίc χορτάζωvdpp2p µήxo
δίδωµιvsaa2p δέc αὐτόςrpdmp ὁdanp ἐπιτήδειοςaanpn ὁdgns σῶµαngns τίςrqnns ὁdnns ὄφελοςnnns .
v.17 οὕτωbo καίc ὁdnfs πίστιςnnfs ἐάνqo µήxo ἔργονnanp ἔχωvspa3s νεκρόςanfsn εἰµίvipx3s
κατάp ἑαυτοῦrxafs . v.18 ἀλλάc λέγωvifa3s τι-σρινµσ σύrpn-s πίστιςnafs ἔχωvipa2s κἀγώrpn-s
ἔργονnanp ἔχωvipa1s δείκνυµιvdaa2s ἐγώrpd-s ὁdafs πίστιςnafs σύrpg-s χωρίςbo ὁdgnp ἔργονngnp
σύrpg-s κἀγώrpn-s δείκνυµιvifa1s σύrpd-s ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp ἐγώrpg-s ὁdafs πίστιςnafs ἐγώrpg-s .
v.19 σύrpn-s πιστεύωvipa2s ὅτιc ὁdnms θεόςnnms εἷςnnms εἰµίvipx3s καλῶςbo ποιέωvipa2s καίc
ὁdnnp δαιµόνιονnnnp πιστεύωvipa3p καίc φρίσσωvipa3p . v.20 θέλωvipa2s δέc γινώσκωvnaa ὦi
ἄνθρωποςnvms κενόςavmsn ὅτιc ὁdnfs πίστιςnnfs χωρίςbo ὁdgnp ἔργονngnp νεκρόςanfsn εἰµίvipx3s .
647 ΙΑΚΩΒΟΥ 2. 22–3. 6
ἀνενέγκας ᾿Ισαὰκ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον· βλέπεις 22
ὅτι ἡ πίστις συνήργει τοῖς ἔργοις αὐτοῦ, καὶ ἐκ τῶν ἔργων ἡ
πίστις ἐτελειώθη· καὶ ἐπληρώθη ἡ γραφὴ ἡ λέγουσα, ᾿Επί- 23
στευσε δὲ ᾿Αβραὰµ τῷ Θεῷ, καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην,
καὶ φίλος Θεοῦ ἐκλήθη. ὁρᾶτε τοίνυν ὅτι ἐξ ἔργων δικαιοῦται 24
ἄνθρωπος, καὶ οὐκ ἐκ πίστεως µόνον. ὁµοίως δὲ καὶ ῾Ραὰβ ἡ 25
πόρνη οὐκ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη, ὑποδεξαµένη τοὺς ἀγγέλους,
καὶ ἑτέρᾳ ὁδῷ ἐκβαλοῦσα· ὥσπερ γὰρ τὸ σῶµα χωρὶς πνεύ- 26
µατος νεκρόν ἐστιν, οὕτω καὶ ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων νεκρά
ἐστι.
Μὴ πολλοὶ διδάσκαλοι γίνεσθε, ἀδελφοί µου, εἰδότες ὅτι 3
µεῖζον κρίµα ληψόµεθα. πολλὰ γὰρ πταίοµεν ἅπαντες. εἴ 2
τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ, δυνατὸς χαλιναγω-
γῆσαι καὶ ὅλον τὸ σῶµα. ἰδού, τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς 3
τὰ στόµατα βάλλοµεν πρὸς τὸ πείθεσθαι αὐτοὺς ἡµῖν, καὶ ὅ-
λον τὸ σῶµα αὐτῶν µετάγοµεν. ἰδοὺ, καὶ τὰ πλοῖα, τηλικαῦτα 4
ὄντα καὶ ὑπὸ σκληρῶν ἀνέµων ἐλαυνόµενα, µετάγεται ὑπὸ ἐ-
λαχίστου πηδαλίου, ὅπου ἂν ἡ ὁρµὴ τοῦ εὐθύνοντος βούληται.
οὕτω καὶ ἡ γλῶσσα µικρὸν µέλος ἐστὶ, καὶ µεγάλαυχεῖ. ἰδοὺ, 5
ὀλίγον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει. καὶ ἡ γλῶσσα πῦρ, ὁ κό- 6
σµος τῆς ἀδικίας, οὕτως ἡ γλῶσσα καθίσταται ἐν τοῖς µέλεσιν
ἡµῶν, ἡ σπιλοῦσα ὅλον τὸ σῶµα, καὶ φλογίζουσα τὸν τροχὸν

v.21 ᾿Αβραάµtp ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-p οὐxo ἐκp ἔργονngnp δικαιόωviap3s ἀναφέρωvpaanms
᾿Ισαάκtp ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdans θυσιαστήριονnans . v.22 βλέπωvipa2s ὅτιc ὁdnfs
πίστιςnnfs συνεργέωviia3s ὁddnp ἔργονndnp αὐτόςrpgms καίc ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp ὁdnfs πίστιςnnfs
τελειόωviap3s . v.23 καίc πληρόωviap3s ὁdnfs γραφήnnfs ὁdnfs λέγωvppanfs πιστεύωviaa3s
c tp ddms
δέ ᾿Αβραάµ ὁ θεόςndms καίc λογίζοµαιviap3s αὐτόςrpdms εἰςp δικαιοσύνηnafs καίc
φίλοςanmsn θεόςngms καλέωviap3s . v.24 ὁράωvipa2p τοίνυνxo ὅτιc ἐκp ἔργονngnp δικαιόωvipp3s
ἄνθρωποςnnms καίc οὐxo ἐκp πίστιςngfs µόνοςaansn . v.25 ὁµοίωςbo δέc καίc ῾Ραάβtp
ὁdnfs πόρνηnnfs οὐxo ἐκp ἔργονngnp δικαιόωviap3s ὑποδέχοµαιvpadnfs ὁdamp ἄγγελοςnamp καίc
ἕτεροςadfsn ὁδόςndfs ἐκβάλλωvpaanfs . v.26 ὥσπερbo γάρc ὁdnns σῶµαnnns χωρίςbo πνεῦµαngns
νεκρόςannsn εἰµίvipx3s οὕτωbo καίc ὁdnfs πίστιςnnfs χωρίςbo ὁdgnp ἔργονngnp νεκρόςanfsn
εἰµίvipx3s . 3. v.1 µήxo πολύςanmpn διδάσκαλοςnnmp γίνοµαιvdpn2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s
οἶδαvpxanmp ὅτιc µέγαςaansc κρίµαnans λαµβάνωvifd1p . v.2 πολύςaanpn γάρc πταίωvipa1p
ἅπαςanmpn εἰqo τι-σρινµσ ἐνp λόγοςndms οὐxo πταίωvipa3s οὗτοςrdnms τέλειοςanmsn ἀνήρnnms
δυνατόςanmsn χαλιναγωγέωvnaa καίc ὅλοςaansn ὁdans σῶµαnans . v.3 ἰδούvdaa2s ὁdgmp
ἵπποςngmp ὁdamp χαλινόςnamp εἰςp ὁdanp στόµαnanp βάλλωvipa1p πρόςp ὁdans πείθωvnpp
αὐτόςrpamp ἐγώrpd-p καίc ὅλοςaansn ὁdans σῶµαnans αὐτόςrpgmp µετάγωvipa1p . v.4 ἰδούvdaa2s
καίc ὁdnnp πλοῖονnnnp τηλικοῦτοςrdnnp εἰµίvppxnnp καίc ὑπόp σκληρόςagmpn ἄνεµοςngmp
ἐλαύνωvpppnnp µετάγωvipp3s ὑπόp ἐλάχιστοςagnsn πηδάλιονngns ὅπουbo ἄνxo ὁdnfs ὁρµήnnfs
ὁdgms εὐθύνωvppagms βούλοµαιvspn3s . v.5 οὕτωbo καίc ὁdnfs γλῶσσαnnfs µικρόςannsn
µέλοςnnns εἰµίvipx3s καίc µεγαλαυχέωvipa3s ἰδούvdaa2s ὀλίγοςannsn πῦρnnns ἡλίκοςaafsn ὕληnafs
ἀνάπτωvipa3s .
 3. 7–18 ΙΑΚΩΒΟΥ 648
7 τῆς γενέσεως, καὶ φλογιζοµένη ὑπὸ τῆς γεέννης. πᾶσα γὰρ
φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν, ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων, δαµά-
8 ζεται καὶ δεδάµασται τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ, τὴν δὲ γλῶσσαν
οὐδεὶς δύναται ἀνθρώπων δαµάσαι, ἀκατάσχετον κακόν, µεστὴ
9 ἰοῦ θανατηφόρου. ἐν αὐτῇ εὐλογοῦµεν τὸν Θεὸν καὶ πατέρα,
καὶ ἐν αὐτῇ καταρώµεθα τοὺς ἀνθρώπους τοὺς καθ΄ ὁµοίωσιν
10 Θεοῦ γεγονότας, ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόµατος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ
11 κατάρα. οὐ χρή, ἀδελφοί µου, ταῦτα οὕτως γίνεσθαι. µήτι ἡ
12 πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν· µὴ
δύναται, ἀδελφοί µου, συκῆ ἐλαίας ποιῆσαι, ἢ ἄµπελος σῦκα·
13 οὕτως οὐδεµια πηγὴ ἁλυκὸν καὶ γλυκὺ ποιῆσαι ὕδωρ. Τίς
σοφὸς καὶ ἐπιστήµων ἐν ὑµῖν· δειξάτω ἐκ τῆς καλῆς ἀναστρο-
14 φῆς τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐν πρᾳΰτητι σοφίας. εἰ δὲ ζῆλον πικρὸν
ἔχετε καὶ ἐριθείαν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑµῶν, µὴ κατακαυχᾶσθε καὶ
15 ψεύδεσθε κατὰ τῆς ἀληθείας. οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνωθεν
16 κατερχοµένη, ἀλ᾿λ ἐπίγειος, ψυχική, δαιµονιώδης. ὅπου γὰρ
ζῆλος καὶ ἐριθεία, ἐκεῖ ἀκαταστασία καὶ πᾶν φαῦλον πρᾶγµα.
17 ἡ δὲ ἄνωθεν σοφία πρῶτον µὲν ἁγνή ἐστιν, ἔπειτα εἰρηνική,
ἐπιεικής, εὐπειθής, µεστὴ ἐλέους καὶ καρπῶν ἀγαθῶν, ἀδιά-
18 κριτος καὶ ἀνυπόκριτος. καρπὸς δὲ τῆς δικαιοσύνης ἐν εἰρήνῃ

v.6 καίc ὁdnfs γλῶσσαnnfs πῦρnnns ὁdnms κόσµοςnnms ὁdgfs ἀδικίαngfs οὕτωbo ὁdnfs γλῶσσαnnfs
καθίστηµιvipp3s ἐνp ὁddnp µέλοςndnp ἐγώrpg-p ὁdnfs σπιλόωvppanfs ὅλοςaansn ὁdans σῶµαnans καίc
φλογίζωvppanfs ὁdams τροχόςnams ὁdgfs γένεσιςngfs καίc φλογίζωvpppnfs ὑπόp ὁdgfs γέενναngfs .
v.7 πᾶςanfsn γάρc φύσιςnnfs θηρίονngnp τέxo καίc πετεινόςngnp ἑρπετόνngnp τέxo καίc
ἐνάλιοςagnpn δαµάζωvipp3s καίc δαµάζωvixp3s ὁddfs φύσιςndfs ὁddfs ἀνθρώπινοςadfsn . v.8 ὁdafs
δέc γλῶσσαnafs οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s ἄνθρωποςngmp δαµάζωvnaa ἀκατάσχετοςannsn
κακόςannsn µεστόςanfsn ἰόςngms θανατηφόροςagmsn . v.9 ἐνp αὐτόςrpdfs εὐλογέωvipa1p
ὁdams θεόςnams καίc πατήρnams καίc ἐνp αὐτόςrpdfs καταράοµαιvipn1p ὁdamp ἄνθρωποςnamp
ὁdamp κατάp ὁµοίωσιςnafs θεόςngms γίνοµαιvpxaamp . v.10 ἐκp ὁdgns αὐτόςrpgns στόµαngns
ἐξέρχοµαιvipn3s εὐλογίαnnfs καίc κατάραnnfs οὐxo χρήvipq3s ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s οὗτοςrdnnp
οὕτωbo γίνοµαιvnpn . v.11 µήτιxo ὁdnfs πηγήnnfs ἐκp ὁdgfs αὐτόςrpgfs ὀπήngfs βρύωvipa3s ὁdans
γλυκύςaansn καίc ὁdans πικρόςaansn . v.12 µήxo δύναµαιvipn3s ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s συκῆnnfs
ἐλαίαnafp ποιέωvnaa ἤxo ἄµπελοςnnfs σῦκονnanp οὕτωbo οὐδείςanfsn πηγήnnfs ἁλυκόςaansn
καίc γλυκύςaansn ποιέωvnaa ὕδωρnans . v.13 τίςrqnms σοφόςanmsn καίc ἐπιστήµωνanmsn ἐνp
σύrpd-p δείκνυµιvdaa3s ἐκp ὁdgfs καλόςagfsn ἀναστροφήngfs ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgms ἐνp
πραΰτηςndfs σοφίαngfs . v.14 εἰqo δέc ζῆλοςnams πικρόςaamsn ἔχωvipa2p καίc ἐριθείαnafs
ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-p µήxo κατακαυχάοµαιvdpn2p καίc ψεύδοµαιvdpm2p κατάp ὁdgfs
ἀλήθειαngfs . v.15 οὐxo εἰµίvipx3s οὗτοςrdnfs ὁdnfs σοφίαnnfs ἄνωθενbo κατέρχοµαιvppnnfs
ἀλλάc ἐπίγειοςanfsn ψυχικόςanfsn δαιµονιώδηςanfsn . v.16 ὅπουbo γάρc ζῆλοςnnms καίc
nnfs bo nnfs c annsn
ἐριθεία ἐκεῖ ἀκαταστασία καί πᾶς φαῦλοςannsn πρᾶγµαnnns . v.17 ὁdnfs δέc
ἄνωθενbo σοφίαnnfs πρῶτοςbo µένxo ἁγνόςanfsn εἰµίvipx3s ἔπειταbo εἰρηνικόςanfsn ἐπιεικήςanfsn
εὐπειθήςanmsn µεστόςanfsn ἔλεοςngns καίc κάρποςngmp ἀγαθόςagmpn ἀδιάκριτοςanfsn καίc
ἀνυπόκριτοςanfsn .
649 ΙΑΚΩΒΟΥ 4. 1–12
σπείρεται τοῖς ποιοῦσιν εἰρήνην.
Πόθεν πόλεµοι καὶ µάχαι ἐν ὑµῖν· οὐκ ἐντεῦθεν, ἐκ τῶν 4
ἡδονῶν ὑµῶν τῶν στρατευοµένων ἐν τοῖς µέλεσιν ὑµῶν· ἐπι- 2
θυµεῖτε, καὶ οὐκ ἔχετε, φονεύετε καὶ ζηλοῦτε, καὶ οὐ δύνασθε
ἐπιτυχεῖν, µάχεσθε καὶ πολεµεῖτε, οὐκ ἔχετε δὲ, διὰ τὸ µὴ αἰ-
τεῖσθαι ὑµᾶς, αἰτεῖτε καὶ οὐ λαµβάνετε, διότι κακῶς αἰτεῖσθε, 3
ἵνα ἐν ταῖς ἡδοναῖς ὑµῶν δαπανήσητε. µοιχοὶ καὶ µοιχαλί- 4
δες, οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσµου ἔχθρα τοῦ Θεοῦ ἐστιν·
ὃς ἂν οὖν βουληθῇ φίλος εἶναι τοῦ κόσµου, ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ
καθίσταται. ἢ δοκεῖτε ὅτι κενῶς ἡ γραφὴ λέγει, Πρὸς φθόνον 5
ἐπιποθεῖ τὸ πνεῦµα ὃ κατῴκησεν ἐν ἡµῖν· µείζονα δὲ δίδωσι 6
χάριν, διὸ λέγει, ῾Ο Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς
δὲ δίδωσι χάριν. ὑποτάγητε οὖν τῷ θεῷ, ἀντίστητε τῷ διαβόλῳ, 7
καὶ φεύξεται ἀφ΄ ὑµῶν. ἐγγίσατε τῷ θεῷ, καὶ ἐγγιεῖ ὑµῖν, κα- 8
θαρίσατε χεῖρας, ἁµαρτωλοί, καὶ ἁγνίσατε καρδίας, δίψυχοι.
ταλαιπωρήσατε καὶ πενθήσατε καὶ κλαύσατε, ὁ γέλως ὑµῶν εἰς 9
πένθος µεταστραφήτω, καὶ ἡ χαρὰ εἰς κατήφειαν. ταπεινώ- 10
θητε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ ὑψώσει ὑµᾶς. Μὴ καταλαλεῖτε 11
ἀλλήλων, ἀδελφοί. ὁ καταλαλῶν ἀδελφοῦ, καὶ κρίνων τὸν ἀ-
δελφὸν αὐτοῦ, καταλαλεῖ νόµου, καὶ κρίνει νόµον, εἰ δὲ νόµον
κρίνεις, οὐκ εἶ ποιητὴς νόµου, ἀλλὰ κριτής. εἷς ἐστιν ὁ νο- 12
µοθέτης, ὁ δυνάµενος σῶσαι καὶ ἀπολέσαι, σὺ τίς εἶ ὃς κρίνεις

v.18 καρπόςnnms δέc ὁdgfs δικαιοσύνηngfs ἐνp εἰρήνηndfs σπείρωvipp3s ὁddmp ποιέωvppadmp
εἰρήνηnafs . 4. v.1 πόθενbo πόλεµοςnnmp καίc µάχηnnfp ἐνp σύrpd-p οὐxo ἐντεῦθενbo ἐκp
dgfp ngfp
ὁ ἡδονή σύrpg-p ὁdgfp στρατεύωvppmgfp ἐνp ὁddnp µέλοςndnp σύrpg-p . v.2 ἐπιθυµέωvipa2p
καίc οὐxo ἔχωvipa2p φονεύωvipa2p καίc ζηλόωvipa2p καίc οὐxo δύναµαιvipn2p ἐπιτυγχάνωvnaa
µάχοµαιvipn2p καίc πολεµέωvipa2p οὐxo ἔχωvipa2p δέc διάp ὁdans µήxo αἰτέωvnpm σύrpa-p .
v.3 αἰτέωvipa2p καίc οὐxo λαµβάνωvipa2p διότιc κακῶςbo αἰτέωvipm2p ἵναc ἐνp ὁddfp ἡδονήndfp
σύrpg-p δαπανάωvsaa2p . v.4 µοιχόςnvmp καίc µοιχαλίςnvfp οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnfs φιλίαnnfs
ὁdgms κόσµοςngms ἔχθραnnfs ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἄνxo οὖνc βούλοµαιvsao3s
φίλοςanmsn εἰµίvnpx ὁdgms κόσµοςngms ἐχθρόςanmsn ὁdgms θεόςngms καθίστηµιvipp3s . v.5 ἤxo
δοκέωvipa2p ὅτιc κενῶςbo ὁdnfs γραφήnnfs λέγωvipa3s πρόςp φθόνοςnams ἐπιποθέωvipa3s ὁdnns
πνεῦµαnnns ὅςrrnns κατοικέωviaa3s ἐνp ἐγώrpd-p . v.6 µέγαςaafsc δέc δίδωµιvipa3s χάριςnafs διόc
λέγωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ὑπερήφανοςadmpn ἀντιτάσσωvipm3s ταπεινόςadmpn δέc δίδωµιvipa3s
χάριςnafs . v.7 ὑποτάσσωvdap2p οὖνc ὁddms θεόςndms ἀνθίστηµιvdaa2p ὁddms διάβολοςadmsn
c vifd3s
καί φεύγω ἀπόp σύrpg-p . v.8 ἐγγίζωvdaa2p ὁddms θεόςndms καίc ἐγγίζωvifa3s
σύrpd-p καθαρίζωvdaa2p χείρnafp ἁµαρτωλόςavmpn καίc ἁγνίζωvdaa2p καρδίαnafp δίψυχοςavmpn .
v.9 ταλαιπωρέωvdaa2p καίc πενθέωvdaa2p καίc κλαίωvdaa2p ὁdnms γέλωςnnms σύrpg-p εἰςp
πένθοςnnns µεταστρέφωvdap3s καίc ὁdnfs χαράnnfs εἰςp κατήφειαnafs . v.10 ταπεινόωvdap2p
bo dgms ngms c vifa3s rpa-p
ἐνώπιον ὁ κύριος καί ὑψόω σύ . v.11 µήxo καταλαλέωvdpa2p
ἀλλήλωνregmp ἀδελφόςnvmp ὁdnms καταλαλέωvppanms ἀδελφόςngms καίc κρίνωvppanms ὁdams
ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms καταλαλέωvipa3s νόµοςngms καίc κρίνωvipa3s νόµοςnams εἰqo δέc
νόµοςnams κρίνωvipa2s οὐxo εἰµίvipx2s ποιητήςnnms νόµοςngms ἀλλάc κριτήςnnms .
 4. 13–5. 7 ΙΑΚΩΒΟΥ 650
13 τὸν ἕτερον· ῎Αγε νῦν οἱ λέγοντες, Σήµερον ἢ αὔριον πορευ-
σόµεθα εἰς τήνδε τήν πόλιν καὶ ποιήσοµεν ἐκεῖ ἐνιαυτὸν ἕνα
14 καὶ ἐµπορευσόµεθα καὶ κερδήσοµεν. οἵτινες οὐκ ἐπίστασθε
τὸ τῆς αὔριον. ποία γὰρ ἡ ζωὴ ὑµῶν· ἀτµὶς γάρ ἐστιν ἡ πρὸς
15 ὀλίγον φαινοµένη, ἔπειτα δὲ ἀφανιζοµένη, ἀντὶ τοῦ λέγειν ὑ-
µᾶς, ᾿Εὰν ὁ Κύριος θελήσῃ, καὶ ζήσοµεν, καὶ ποιήσοµεν τοῦτο
16 ἢ ἐκεῖνο. νῦν δὲ καυχᾶσθε ἐν ταῖς ἀλαζονείαις ὑµῶν, πᾶσα
17 καύχησις τοιαύτη πονηρά ἐστιν. εἰδότι οὖν καλὸν ποιεῖν καὶ
µὴ ποιοῦντι, ἁµαρτία αὐτῷ ἐστιν.
5 ῎Αγε νῦν οἱ πλούσιοι, κλαύσατε ὀλολύζοντες ἐπὶ ταῖς ταλαι-
2 πωρίαις ὑµῶν ταῖς ἐπερχοµέναις. ὁ πλοῦτος ὑµῶν σέσηπε,
3 καὶ τὰ ἱµάτια ὑµῶν σητόβρωτα γέγονεν, ὁ χρυσὸς ὑµῶν καὶ ὁ
ἄργυρος κατίωται, καὶ ὁ ἰὸς αὐτῶν εἰς µαρτύριον ὑµῖν ἔσται,
καὶ φάγεται τὰς σάρκας ὑµῶν ὡς πῦρ. ἐθησαυρίσατε ἐν ἐσχά-
4 ταις ἡµέραις. ἰδοὺ ὁ µισθὸς τῶν ἐργατῶν τῶν ἀµησάντων τὰς
χώρας ὑµῶν, ὁ ἀπεστερηµένος ἀφ΄ ὑµῶν κράζει, καὶ αἱ βοαὶ τῶν
5 θερισάντων εἰς τὰ ὦτα Κυρίου Σαβαὼθ εἰσεληλύθασιν. ἐτρυ-
φήσατε ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ ἐσπαταλήσατε, ἐθρέψατε τὰς καρδίας
6 ὑµῶν ὡς ἐν ἡµέρᾳ σφαγῆς, κατεδικάσατε, ἐφονεύσατε τὸν δί-
7 καιον, οὐκ ἀντιτάσσεται ὑµῖν. µακροθυµήσατε οὖν, ἀδελφοί,
ἕως τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου. ἰδοὺ, ὁ γεωργὸς ἐκδέχεται τὸν
τίµιον καρπὸν τῆς γῆς, µακροθυµῶν ἐπ΄ αὐτῷ, ἕως ἂν λάβῃ

v.12 εἷςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms νοµοθέτηςnnms ὁdnms δύναµαιvppnnms σῴζωvnaa καίc

ἀπόλλυµιvnaa σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s ὅςrrnms κρίνωvipa2s ὁdams ἕτεροςaamsn . v.13 ἄγωxo
νῦνbo ὁdnmp λέγωvppanmp σήµερονbo ἤxo αὔριονbo πορεύοµαιvsad1p εἰςp ὅδεrdafs ὁdafs πόλιςnafs
καίc ποιέωvifa1p ἐκεῖbo ἐνιαυτόςnams εἷςnams καίc ἐµπορεύοµαιvifd1p καίc κερδαίνωvifa1p .
v.14 ὅστιςrrnmp οὐxo ἐπίσταµαιvipn2p ὁdans ὁdgfs αὔριονbo ποῖοςrqnfs γάρc ὁdnfs ζωήnnfs σύrpg-p
ἀτµίςnnfs γάρc εἰµίvipx3s ὁdnfs πρόςp ὀλίγοςaamsn φαίνωvppenfs ἔπειταbo δέc ἀφανίζωvpppnfs .
v.15 ἀντίp ὁdgms λέγωvnpa σύrpa-p ἐάνqo ὁdnms κύριοςnnms θέλωvsaa3s καίc ζάωvifa1p
καίc ποιέωvifa1p οὗτοςrdans ἤxo ἐκεῖνοςrdans . v.16 νῦνbo δέc καυχάοµαιvipn2p ἐνp
ddfp ndfp rpg-p anfsn nnfs
ὁ ἀλαζονεία σύ πᾶς καύχησις τοιοῦτοςrdnfs πονηρόςanfsn εἰµίvipx3s .
v.17 οἶδαvpxadms οὖνc καλόςaamsn ποιέωvnpa καίc µήxo ποιέωvppadms ἁµαρτίαnnfs αὐτόςrpdms
εἰµίvipx3s . 5. v.1 ἄγωxo νῦνbo ὁdnmp πλούσιοςanmpn κλαίωvdaa2p ὀλολύζωvppanmp ἐπίp ὁddfp
ταλαιπωρίαndfp σύrpg-p ὁddfp ἐπέρχοµαιvppndfp . v.2 ὁdnms πλοῦτοςnnms σύrpg-p σήπωvixa3s
καίc ὁdnnp ἱµάτιονnnnp σύrpg-p σητόβρωτοςannpn γίνοµαιvixa3s . v.3 ὁdnms χρυσόςnnms σύrpg-p
καίc ὁdnms ἄργυροςnnms κατιόωvixp3s καίc ὁdnms ἰόςnnms αὐτόςrpgmp εἰςp µαρτύριονnans σύrpd-p
εἰµίvifx3s καίc ἐσθίωvifd3s ὁdafp σάρξnafp σύrpg-p ὡςbo πῦρnans θησαυρίζωviaa2p ἐνp ἔσχατοςadfpn
ἡµέραndfp . v.4 ἰδούvdaa2s ὁdnms µισθόςnnms ὁdgmp ἐργάτηςngmp ὁdgmp ἀµάωvpaagmp ὁdafp
χώραnafp σύrpg-p ὁdnms ἀποστερέωvpxpnms ἀπόp σύrpg-p κράζωvipa3s καίc ὁdnfp βοήnnfp ὁdgmp
θερίζωvpaagmp εἰςp ὁdanp οὖςnanp κύριοςngms Σαβαώθth εἰσέρχοµαιvixa3p . v.5 τρυφάωviaa2p
ἐπίp ὁdgfs γῆngfs καίc σπαταλάωviaa2p τρέφωviaa2p ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p ὡςbo ἐνp ἡµέραndfs
σφαγήngfs . v.6 καταδικάζωviaa2p φονεύωviaa2p ὁdams δίκαιοςaamsn οὐxo ἀντιτάσσωvipm3s
σύrpd-p .
651 ΙΑΚΩΒΟΥ 5. 8–17
ὑετὸν πρώϊµον καὶ ὄψιµον. µακροθυµήσατε καὶ ὑµεῖς, στη- 8
ρίξατε τὰς καρδίας ὑµῶν, ὅτι ἡ παρουσία τοῦ Κυρίου ἤγγικε.
µὴ στενάζετε κατ΄ ἀλλήλων, ἀδελφοί, ἵνα µὴ κατακριθῆτε, ἰδού, 9
ὁ κριτὴς πρὸ τῶν θυρῶν ἕστηκεν. ὑπόδειγµα λάβετε τῆς κακο- 10
παθείας, ἀδελφοί µου, καὶ τῆς µακροθυµίας, τοὺς προφήτας,
οἳ ἐλάλησαν τῷ ὀνόµατι Κυρίου. ἰδού, µακαρίζοµεν τοὺς ὑ- 11
ποµένοντας, τὴν ὑποµονὴν ᾿Ιὼβ ἠκούσατε, καὶ τὸ τέλος Κυρίου
εἴδετε, ὅτι πολύσπλαγχνός ἐστιν ὁ Κύριος καὶ οἰκτίρµων. Πρὸ 12
πάντων δέ, ἀδελφοί µου, µὴ ὀµνύετε, µήτε τὸν οὐρανὸν, µήτε
τὴν γῆν, µήτε ἄλλον τινὰ ὅρκον, ἤτω δὲ ὑµῶν τὸ ναὶ, ναὶ, καὶ
τὸ οὒ, οὔ, ἵνα µὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε. Κακοπαθεῖ τις ἐν ὑµῖν· 13
προσευχέσθω. εὐθυµεῖ τις· ψαλλέτω. ἀσθενεῖ τις ἐν ὑµῖν· 14
προσκαλεσάσθω τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καὶ προσ-
ευξάσθωσαν ἐπ΄ αὐτὸν, ἀλείψαντες αὐτὸν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόµατι
τοῦ Κυρίου, καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάµνοντα, καὶ 15
ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος, κἂν ἁµαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθή-
σεται αὐτῷ. ἐξοµολογεῖσθε ἀλλήλοις τὰ παραπτώµατα, καὶ 16
εὔχεσθε ὑπὲρ ἀλλήλων, ὅπως ἰαθῆτε. πολὺ ἰσχύει δέησις δι-
καίου ἐνεργουµένη. ᾿Ηλίας ἄνθρωπος ἦν ὁµοιοπαθὴς ἡµῖν, 17
καὶ προσευχῇ προσηύξατο τοῦ µὴ βρέξαι, καὶ οὐκ ἔβρεξεν ἐπὶ

v.7 µακροθυµέωvdaa2p οὖνc ἀδελφόςnvmp ἕωςc ὁdgfs παρουσίαngfs ὁdgms κύριοςngms

ἰδούvdaa2s ὁdnms γεωργόςnnms ἐκδέχοµαιvipn3s ὁdams τίµιοςaamsn καρπόςnams ὁdgfs γῆngfs
µακροθυµέωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdms ἕωςc ἄνxo λαµβάνωvsaa3s ὑετόςnams πρόϊµοςaamsn καίc
ὄψιµοςaamsn . v.8 µακροθυµέωvdaa2p καίc σύrpn-p στηρίζωvdaa2p ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p
ὅτιc ὁdnfs παρουσίαnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγγίζωvixa3s . v.9 µήxo στενάζωvdpa2p κατάp
ἀλλήλωνregmp ἀδελφόςnvmp ἵναc µήxo κατακρίνωvsap2p ἰδούvdaa2s ὁdnms κριτήςnnms πρόp
ὁdgfp θύραngfp ἵστηµιviia3s . v.10 ὑπόδειγµαnans λαµβάνωvdaa2p ὁdgfs κακοπάθειαngfs
nvmp rpg-s c dgfs
ἀδελφός ἐγώ καί ὁ µακροθυµίαngfs ὁdamp προφήτηςnamp ὅςrrnmp λαλέωviaa3p
ὁddns ὄνοµαndns κύριοςngms . v.11 ἰδούvdaa2s µακαρίζωvipa1p ὁdamp ὑποµένωvppaamp
dafs nafs tp viaa2p
ὁ ὑποµονή ᾿Ιώβ ἀκούω καίc ὁdans τέλοςnans κύριοςngms ὁράωviaa2p ὅτιc
πολύσπλαγχνοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnms κύριοςnnms καίc οἰκτίρµωνanmsn . v.12 πρόp πᾶςagmpn
δέc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s µήxo ὀµνύωvdpa2p µήτεc ὁdams οὐρανόςnams µήτεc ὁdafs γῆnafs
µήτεc ἄλλοςaamsn τι-σριαµσ ὅρκοςnams εἰµίvdpx3s δέc σύrpg-p ὁdnns ναίxo ναίxo καίc ὁdnns
οὐxo οὐxo ἵναc µήxo ὑπόp κρίσιςnafs πίπτωvsaa2p . v.13 κακοπαθέωvipa3s τι-σρινµσ ἐνp
σύrpd-p προσεύχοµαιvdpn3s εὐθυµέωvipa3s τι-σρινµσ ψάλλωvdpa3s . v.14 ἀσθενέωvipa3s τι-
-σρινµσ ἐνp σύrpd-p προσκαλέοµαιvdad3s ὁdamp πρεσβύτεροςaampn ὁdgfs ἐκκλησίαngfs καίc
προσεύχοµαιvdad3p ἐπίp αὐτόςrpams ἀλείφωvpaanmp αὐτόςrpams ἔλαιονndns ἐνp ὁddns ὄνοµαndns
ὁdgms κύριοςngms . v.15 καίc ὁdnfs εὐχήnnfs ὁdgfs πίστιςngfs σῴζωvifa3s ὁdams κάµνωvppaams
c vifa3s
καί ἐγείρω αὐτόςrpams ὁdnms κύριοςnnms κἄνqo ἁµαρτίαnafp εἰµίvspx3s ποιέωvpxanms
ἀφίηµιvifp3s αὐτόςrpdms . v.16 ἐξοµολογέωvdpm2p ἀλλήλωνredmp ὁdanp παράπτωµαnanp καίc
εὔχοµαιvdpn2p ὑπέρp ἀλλήλωνregmp ὅπωςbo ἰάοµαιvsap2p πολύςaansn ἰσχύωvipa3s δέησιςnnfs
δίκαιοςagmsn ἐνεργέωvppmnfs .
 5. 18–20 ΙΑΚΩΒΟΥ 652
18 τῆς γῆς ἐνιαυτοὺς τρεῖς καὶ µῆνας ἕξ, καὶ πάλιν προσηύξατο,
καὶ ὁ οὐρανὸς ὑετὸν ἔδωκε, καὶ ἡ γῆ ἐβλάστησε τὸν καρπὸν αὐ-
19 τῆς. ᾿Αδελφοί, ἐάν τις ἐν ὑµῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀληθείας, καὶ
20 ἐπιστρέψῃ τις αὐτόν, γινωσκέτω ὅτι ὁ ἐπιστρέψας ἁµαρτωλὸν
ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου, καὶ καλύψει
πλῆθος ἁµαρτιῶν.

v.17 ᾿Ηλίαςnnms ἄνθρωποςnnms εἰµίviix3s ὁµοιοπαθήςanmsn ἐγώrpd-p καίc προσευχήndfs

προσεύχοµαιviad3s ὁdgms µήxo βρέχωvnaa καίc οὐxo βρέχωviaa3s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ἐνιαυτόςnamp
τρεῖςnamp καίc µήνnamp ἕξtn . v.18 καίc πάλινbo προσεύχοµαιviad3s καίc ὁdnms οὐρανόςnnms
ὑετόςnams δίδωµιviaa3s καίc ὁdnfs γῆnnfs βλαστάνωviaa3s ὁdams καρπόςnams αὐτόςrpgfs .
v.19 ἀδελφόςnvmp ἐάνqo τι-σρινµσ ἐνp σύrpd-p πλανάωvsap3s ἀπόp ὁdgfs ἀλήθειαngfs καίc
ἐπιστρέφωvsaa3s τι-σρινµσ αὐτόςrpams . v.20 γινώσκωvdpa3s ὅτιc ὁdnms ἐπιστρέφωvpaanms
ἁµαρτωλόςaamsn ἐκp πλάνηngfs ὁδόςngfs αὐτόςrpgms σῴζωvifa3s ψυχήnafs ἐκp θάνατοςngms καίc
καλύπτωvifa3s πλῆθοςnans ἁµαρτίαngfp .
 ΠΕΤΡΟΥ
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΩΤΗ
Πέτρος, ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐκλεκτοῖς παρεπιδήµοις 1
διασπορᾶς Πόντου, Γαλατίας, Καππαδοκίας, ᾿Ασίας, καὶ Βιθυ-
νίας, κατὰ πρόγνωσιν Θεοῦ πατρός, ἐν ἁγιασµῷ Πνεύµατος, 2
εἰς ὑπακοὴν καὶ ῥαντισµὸν αἵµατος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, χάρις ὑ-
µῖν καὶ εἰρήνη πληθυνθείη. Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ 3
τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὁ κατὰ τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος
ἀναγεννήσας ἡµᾶς εἰς ἐλπίδα ζῶσαν δι΄ ἀναστάσεως ᾿Ιησοῦ Χρι-
στοῦ ἐκ νεκρῶν, εἰς κληρονοµίαν ἄφθαρτον καὶ ἀµίαντον καὶ 4
ἀµάραντον, τετηρηµένην ἐν οὐρανοῖς εἰς ὑµᾶς. τοὺς ἐν δυ- 5
νάµει Θεοῦ φρουρουµένους διὰ πίστεως εἰς σωτηρίαν ἑτοίµην
ἀποκαλυφθῆναι ἐν καιρῷ ἐσχάτῳ. ἐν ᾧ ἀγαλλιᾶσθε ὀλίγον 6
ἄρτι, εἰ δέον ἐστὶ, λυπηθέντες ἐν ποικίλοις πειρασµοῖς, ἵνα τὸ 7
δοκίµιον ὑµῶν τῆς πίστεως πολυ τιµιώτερον χρυσίου τοῦ ἀπολ-
λυµένου, διὰ πυρὸς δὲ δοκιµαζοµένου, εὑρεθῇ εἰς ἔπαινον καὶ
τιµὴν καὶ δόξαν, ἐν ἀποκαλύψει ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὃν οὐκ ἰδόν- 8
τες ἀγαπᾶτε, εἰς ὃν ἄρτι µὴ ὁρῶντες πιστεύοντες δὲ, ἀγαλλιᾶσθε
χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καὶ δεδοξασµένῃ, κοµιζόµενοι τὸ τέλος τῆς 9
πίστεως ὑµῶν, σωτηρίαν ψυχῶν. περὶ ἧς σωτηρίας ἐξεζήτη- 10
σαν καὶ ἐξηρεύνησαν προφῆται οἱ περὶ τῆς εἰς ὑµᾶς χάριτος

1. v.1 Πέτροςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐκλεκτόςadmpn

παρεπίδηµοςadmpn διασποράngfs Πόντοςngms Γαλατίαngfs Καππαδοκίαngfs ᾿Ασίαngfs καίc
Βιθυνίαngfs . v.2 κατάp πρόγνωσιςnafs θεόςngms πατήρngms ἐνp ἁγιασµόςndms πνεῦµαngns
p nafs
εἰς ὑπακοή καίc ῥαντισµόςnams αἷµαngns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms χάριςnnfs σύrpd-p καίc
εἰρήνηnnfs πληθύνωvoap3s . v.3 εὐλογητόςanmsn ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ὁdgms
ngms rpg-p ngms
κύριος ἐγώ ᾿Ιησοῦς Χριστόςngms ὁdnms κατάp ὁdans πολύςaansn αὐτόςrpgms
ἔλεοςnans ἀναγεννάωvpaanms ἐγώrpa-p εἰςp ἐλπίςnafs ζάωvppaafs διάp ἀνάστασιςngfs ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ἐκp νεκρόςagmpn . v.4 εἰςp κληρονοµίαnafs ἄφθαρτοςaafsn καίc ἀµίαντοςaafsn
καίc ἀµάραντοςaafsn τηρέωvpxpafs ἐνp οὐρανόςndmp εἰςp σύrpa-p . v.5 ὁdamp ἐνp δύναµιςndfs
θεόςngms φρουρέωvpppamp διάp πίστιςngfs εἰςp σωτηρίαnafs ἕτοιµοςaafsn ἀποκαλύπτωvnap ἐνp
καιρόςndms ἔσχατοςadmsn . v.6 ἐνp ὅςrrdms ἀγαλλιάωvipn2p ὀλίγοςaamsn ἄρτιbo εἰqo δεῖvppqnns
εἰµίvipx3s λυπέωvpapnmp ἐνp ποικίλοςadmpn πειρασµόςndmp . v.7 ἵναc ὁdnns δοκίµιονnnns
σύrpg-p ὁdgfs πίστιςngfs πολύςannsn τίµιοςannsc χρυσίονngns ὁdgns ἀπόλλυµιvppmgns διάp
πῦρngns δέc δοκιµάζωvpppgns εὑρίσκωvsap3s εἰςp ἔπαινοςnams καίc τιµήnafs καίc δόξαnafs ἐνp
ἀποκάλυψιςndfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.8 ὅςrrams οὐxo ὁράωvpaanmp ἀγαπάωvipa2p
εἰςp ὅςrrams ἄρτιbo µήxo ὁράωvppanmp πιστεύωvppanmp δέc ἀγαλλιάωvipn2p χαράndfs
ἀνεκλάλητοςadfsn καίc δοξάζωvpxpdfs . v.9 κοµίζωvppmnmp ὁdans τέλοςnans ὁdgfs πίστιςngfs
σύrpg-p σωτηρίαnafs ψυχήngfp .
 1. 11–22 ΠΕΤΡΟΥ Α 654
11 προφητεύσαντες, ἐρευνῶντες εἰς τίνα ἢ ποῖον καιρὸν ἐδήλου
τὸ ἐν αὐτοῖς Πνεῦµα Χριστοῦ, προµαρτυρόµενον τὰ εἰς Χρι-
12 στὸν παθήµατα, καὶ τὰς µετὰ ταῦτα δόξας, οἷς ἀπεκαλύφθη
ὅτι οὐχ ἑαυτοῖς, ἡµῖν δὲ διηκόνουν αὐτά, ἃ νῦν ἀνηγγέλη ὑµῖν
διὰ τῶν εὐαγγελισαµένων ὑµᾶς ἐν Πνεύµατι ῾Αγίῳ ἀποσταλέντι
13 ἀπ΄ οὐρανοῦ, εἰς ἃ ἐπιθυµοῦσιν ἄγγελοι παρακύψαι. ∆ιὸ ἀ-
ναζωσάµενοι τὰς ὀσφύας τῆς διανοίας ὑµῶν, νήφοντες, τελείως
ἐλπίσατε ἐπὶ τὴν φεροµένην ὑµῖν χάριν ἐν ἀποκαλύψει ᾿Ιησοῦ
14 Χριστοῦ, ὡς τέκνα ὑπακοῆς, µὴ συσχηµατιζόµενοι ταῖς πρό-
15 τερον ἐν τῇ ἀγνοίᾳ ὑµῶν ἐπιθυµίαις, ἀλλὰ κατὰ τὸν καλέσαντα
16 ὑµᾶς ἅγιον καὶ αὐτοὶ ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε, δι-
17 ότι γέγραπται ῞Αγιοι γένεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιος εἰµι. καὶ εἰ πατέρα
ἐπικαλεῖσθε τὸν ἀπροσωπολήπτως κρίνοντα κατὰ τὸ ἑκάστου
ἔργον, ἐν φόβῳ τὸν τῆς παροικίας ὑµῶν χρόνον ἀναστράφητε,
18 εἰδότες ὅτι οὐ φθαρτοῖς ἀργυρίῳ ἢ χρυσίῳ, ἐλυτρώθητε ἐκ τῆς
19 µαταίας ὑµῶν ἀναστροφῆς πατροπαραδότου, ἀλλὰ τιµίῳ αἵ-
20 µατι ὡς ἀµνοῦ ἀµώµου καὶ ἀσπίλου Χριστοῦ, προεγνωσµένου
µὲν πρὸ καταβολῆς κόσµου, φανερωθέντος δὲ ἐπ΄ ἐσχάτων τῶν
21 χρόνων δι΄ ὑµᾶς, τοὺς δι΄ αὐτοῦ πιστεύοντας εἰς Θεὸν, τὸν ἐ-
γείραντα αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ δόξαν αὐτῷ δόντα, ὥστε τὴν
22 πίστιν ὑµῶν καὶ ἐλπίδα εἶναι εἰς Θεόν. τὰς ψυχὰς ὑµῶν ἡγνι-

v.10 περίp ὅςrrgfs σωτηρίαngfs ἐκζητέωviaa3p καίc ἐξεραυνάωviaa3p προφήτηςnnmp ὁdnmp

περίp ὁdgfs εἰςp σύrpa-p χάριςngfs προφητεύωvpaanmp . v.11 ἐραυνάωvppanmp εἰςp τίςrqams
ἤxo ποῖοςrqams καιρόςnams δηλόωviia3s ὁdnns ἐνp αὐτόςrpdmp πνεῦµαnnns Χριστόςngms
προµαρτύροµαιvppnnns ὁdanp εἰςp Χριστόςnams πάθηµαnanp καίc ὁdafp µετάp οὗτοςrdanp
δόξαnafp . v.12 ὅςrrdmp ἀποκαλύπτωviap3s ὅτιc οὐxo ἑαυτοῦrxdmp ἐγώrpd-p δέc διακονέωviia3p
αὐτόςrpanp ὅςrranp νῦνbo ἀναγγέλλωviap3s σύrpd-p διάp ὁdgmp εὐαγγελίζωvpamgmp σύrpa-p
ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn ἀποστέλλωvpapdns ἀπόp οὐρανόςngms εἰςp ὅςrranp ἐπιθυµέωvipa3p
ἄγγελοςnnmp παρακύπτωvnaa . v.13 διόc ἀναζώννυµιvpamnmp ὁdafp ὀσφύςnafp ὁdgfs
διάνοιαngfs σύrpg-p νήφωvppanmp τελείωςbo ἐλπίζωvdaa2p ἐπίp ὁdafs φέρωvpppafs σύrpd-p
χάριςnafs ἐνp ἀποκάλυψιςndfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.14 ὡςbo τέκνονnnnp ὑπακοήngfs
µήxo συσχηµατίζωvppenmp ὁddfp πρότεροςaansn ἐνp ὁddfs ἄγνοιαndfs σύrpg-p ἐπιθυµίαndfp .
v.15 ἀλλάc κατάp ὁdams καλέωvpaaams σύrpa-p ἅγιοςaamsn καίc αὐτόςrpnmp ἅγιοςanmpn ἐνp
πᾶςadfsn ἀναστροφήndfs γίνοµαιvdao2p . v.16 διότιc γράφωvixp3s ἅγιοςanmpn γίνοµαιvdad2p
ὅτιc ἐγώrpn-s ἅγιοςanmsn εἰµίvipx1s . v.17 καίc εἰqo πατήρnams ἐπικαλέωvipm2p ὁdams
ἀπροσωπολήµπτωςbo κρίνωvppaams κατάp ὁdans ἕκαστοςagmsn ἔργονnans ἐνp φόβοςndms ὁdams
ὁdgfs παροικίαngfs σύrpg-p χρόνοςnams ἀναστρέφωvdap2p . v.18 οἶδαvpxanmp ὅτιc οὐxo
adnpn ndns xo ndns viap2p
φθαρτός ἀργύριον ἤ χρυσίον λυτρόω ἐκp ὁdgfs µάταιοςagfsn σύrpg-p
ἀναστροφήngfs πατροπαράδοτοςagfsn . v.19 ἀλλάc τίµιοςadnsn αἷµαndns ὡςbo ἀµνόςngms
ἄµωµοςagmsn καίc ἄσπιλοςagmsn Χριστόςngms . v.20 προγινώσκωvpxpgms µένxo πρόp
καταβολήngfs κόσµοςngms φανερόωvpapgms δέc ἐπίp ἔσχατοςagmpn ὁdgmp χρόνοςngmp διάp
σύrpa-p . v.21 ὁdamp διάp αὐτόςrpgms πιστεύωvppaamp εἰςp θεόςnams ὁdams ἐγείρωvpaaams
αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn καίc δόξαnafs αὐτόςrpdms δίδωµιvpaaams ὥστεc ὁdafs πίστιςnafs
σύrpg-p καίc ἐλπίςnafs εἰµίvnpx εἰςp θεόςnams .
655 ΠΕΤΡΟΥ Α 1. 23–2. 8
κότες ἐν τῇ ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας διὰ Πνεύµατος εἰς φιλαδελ-
φίαν ἀνυπόκριτον, ἐκ καθαρᾶς καρδίας ἀλλήλους ἀγαπήσατε
ἐκτενῶς, ἀναγεγεννηµένοι οὐκ ἐκ σπορᾶς φθαρτῆς, ἀλλὰ ἀ- 23
φθάρτου, διὰ λόγου ζῶντος Θεοῦ καὶ µένοντος εἰς τὸν αἰῶνα.
διότι πᾶσα σὰρξ ὡς χόρτος, καὶ πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄνθος 24
χόρτου. ἐξηράνθη ὁ χόρτος, καὶ τὸ ἄνθος αὐτοῦ ἐξέπεσε, τὸ 25
δὲ ῥῆµα Κυρίου µένει εἰς τὸν αἰῶνα. τοῦτο δέ ἐστι τὸ ῥῆµα τὸ
εὐαγγελισθὲν εἰς ὑµᾶς.
᾿Αποθέµενοι οὖν πᾶσαν κακίαν καὶ πάντα δόλον καὶ ὑπο- 2
κρίσεις καὶ φθόνους καὶ πάσας καταλαλιάς, ὡς ἀρτιγέννητα 2
βρέφη, τὸ λογικὸν ἄδολον γάλα ἐπιποθήσατε, ἵνα ἐν αὐτῷ αὐξη-
θῆτε, εἴπερ ἐγεύσασθε ὅτι χρηστὸς ὁ Κύριος, πρὸς ὃν προσ- 3, 4
ερχόµενοι, λίθον ζῶντα, ὑπὸ ἀνθρώπων µὲν ἀποδεδοκιµασµέ-
νον, παρὰ δὲ Θεῷ ἐκλεκτὸν, ἔντιµον, καὶ αὐτοὶ ὡς λίθοι ζῶντες 5
οἰκοδοµεῖσθε οἶκος πνευµατικὸς, ἱεράτευµα ἅγιον, ἀνενέγκαι
πνευµατικὰς θυσίας εὐπροσδέκτους τῷ Θεῷ διὰ ᾿Ιησοῦ Χρι-
στοῦ. διὸ καὶ περιέχει ἐν τῇ γραφῇ, ᾿Ιδοὺ τίθηµι ἐν Σιὼν 6
λίθον ἀκρογωνιαῖον, ἐκλεκτόν ἔντιµον, καὶ ὁ πιστεύων ἐπ αὐ-
τῷ οὐ µὴ καταισχυνθῇ. ὑµῖν οὖν ἡ τιµὴ τοῖς πιστεύουσιν, 7
ἀπειθοῦσι δὲ, Λίθον ὃν ἀπεδοκίµασαν οἱ οἰκοδοµοῦντες, οὗ-
τος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας, καὶ, Λίθος προσκόµµατος, 8
καὶ πέτρα σκανδάλου, οἳ προσκόπτουσι τῷ λόγῳ, ἀπειθοῦν-

v.22 ὁdafp ψυχήnafp σύrpg-p ἁγνίζωvpxanmp ἐνp ὁddfs ὑπακοήndfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs διάp
πνεῦµαngns εἰςp φιλαδελφίαnafs ἀνυπόκριτοςaafsn ἐκp καθαρόςagfsn καρδίαngfs ἀλλήλωνreamp
ἀγαπάωvdaa2p ἐκτενῶςbo . v.23 ἀναγεννάωvpppnmp οὐxo ἐκp σποράngfs φθαρτόςagfsn
ἀλλάc ἄφθαρτοςagfsn διάp λόγοςngms ζάωvppagms θεόςngms καίc µένωvppagms εἰςp ὁdams
αἰώνnams . v.24 διότιc πᾶςanfsn σάρξnnfs ὡςbo χόρτοςnnms καίc πᾶςanfsn δόξαnnfs
ἄνθρωποςngms ὡςbo ἄνθοςnnns χόρτοςngms ξηραίνωviap3s ὁdnms χόρτοςnnms καίc ὁdnns
ἄνθοςnnns αὐτόςrpgms ἐκπίπτωviaa3s . v.25 ὁdnns δέc ῥῆµαnnns κύριοςngms µένωvipa3s
εἰςp ὁdams αἰώνnams οὗτοςrdnns δέc εἰµίvipx3s ὁdnns ῥῆµαnnns ὁdnns εὐαγγελίζωvpapnns
εἰςp σύrpa-p . 2. v.1 ἀποτίθηµιvpamnmp οὖνc πᾶςaafsn κακίαnafs καίc πᾶςaamsn
nams
δόλος καί ὑπόκρισιςnafp καίc φθόνοςnamp καίc πᾶςaafpn καταλαλιάnafp .
c
v.2 ὡςbo
ἀρτιγέννητοςannpn βρέφοςnnnp ὁdans λογικόςaansn ἄδολοςaansn γάλαnans ἐπιποθέωvdaa2p ἵναc
ἐνp αὐτόςrpdns αὐξάνωvsap2p . v.3 εἴπερqo γεύοµαιviad2p ὅτιc χρηστόςanmsn ὁdnms κύριοςnnms .
v.4 πρόςp ὅςrrams προσέρχοµαιvppnnmp λίθοςnams ζάωvppaams ὑπόp ἄνθρωποςngmp µένxo
ἀποδοκιµάζωvpxpams παράp δέc θεόςndms ἐκλεκτόςaamsn ἔντιµοςaamsn . v.5 καίc αὐτόςrpnmp
ὡςbo λίθοςnnmp ζάωvppanmp οἰκοδοµέωvipp2p οἶκοςnnms πνευµατικόςanmsn ἱεράτευµαnnns
ἅγιοςannsn ἀναφέρωvnaa πνευµατικόςaafpn θυσίαnafp εὐπρόσδεκτοςaafpn ὁddms θεόςndms διάp
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.6 διόc καίc περιέχωvipa3s ἐνp ὁddfs γραφήndfs ἰδούvdaa2s
τίθηµιvipa1s ἐνp Σιώνtp λίθοςnams ἀκρογωνιαῖοςaamsn ἐκλεκτόςaamsn ἔντιµοςaamsn καίc ὁdnms
πιστεύωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdms οὐxo µήxo καταισχύνωvsap3s . v.7 σύrpd-p οὖνc ὁdnfs
τιµήnnfs ὁddmp πιστεύωvppadmp ἀπειθέωvppadmp δέc λίθοςnams ὅςrrams ἀποδοκιµάζωviaa3p ὁdnmp
οἰκοδοµέωvppanmp οὗτοςrdnms γίνοµαιviao3s εἰςp κεφαλήnafs γωνίαngfs .
 2. 9–20 ΠΕΤΡΟΥ Α 656
9 τες, εἰς ὃ καὶ ἐτέθησαν, ὑµεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον
ἱεράτευµα, ἔθνος ἅγιον, λαὸς εἰς περιποίησιν, ὅπως τὰς ἀρε-
τὰς ἐξαγγείλητε τοῦ ἐκ σκότους ὑµᾶς καλέσαντος εἰς τὸ θαυ-
10 µαστὸν αὐτοῦ φῶς, οἱ ποτὲ οὐ λαὸς, νῦν δὲ λαὸς Θεοῦ, οἱ
11 οὐκ ἠλεηµένοι, νῦν δὲ ἐλεηθέντες. ᾿Αγαπητοί, παρακαλῶ ὡς
παροίκους καὶ παρεπιδήµους ἀπέχεσθαι τῶν σαρκικῶν ἐπιθυ-
12 µιῶν, αἵτινες στρατεύονται κατὰ τῆς ψυχῆς, τὴν ἀναστροφὴν
ὑµῶν ἐν τοῖς ἔθνεσιν ἔχοντες καλήν, ἵνα, ἐν ᾧ καταλαλοῦσιν
ὑµῶν ὡς κακοποιῶν, ἐκ τῶν καλῶν ἔργων ἐποπτεύσαντες δο-
13 ξάσωσι τὸν Θεὸν ἐν ἡµέρᾳ ἐπισκοπῆς. ῾Υποτάγητε οὖν πάσῃ
ἀνθρωπίνῃ κτίσει διὰ τὸν Κύριον, εἴτε βασιλεῖ, ὡς ὑπερέχοντι,
14 εἴτε ἡγεµόσιν, ὡς δι΄ αὐτοῦ πεµποµένοις εἰς ἐκδίκησιν µὲν κα-
15 κοποιῶν, ἔπαινον δὲ ἀγαθοποιῶν. ὅτι οὕτως ἐστὶ τὸ θέληµα
τοῦ Θεοῦ, ἀγαθοποιοῦντας φιµοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώ-
16 πων ἀγνωσίαν, ὡς ἐλεύθεροι, καὶ µὴ ὡς ἐπικάλυµµα ἔχοντες
17 τῆς κακίας τὴν ἐλευθερίαν, ἀλλ΄ ὡς δοῦλοι Θεοῦ. πάντας τι-
µήσατε. τὴν ἀδελφότητα ἀγαπᾶτε. τὸν Θεὸν φοβεῖσθε. τὸν
18 βασιλέα τιµᾶτε. Οἱ οἰκέται ὑποτασσόµενοι ἐν παντὶ φόβῳ τοῖς
δεσπόταις, οὐ µόνον τοῖς ἀγαθοῖς καὶ ἐπιεικέσιν, ἀλλὰ καὶ τοῖς
19 σκολιοῖς. τοῦτο γὰρ χάρις, εἰ διὰ συνείδησιν Θεοῦ ὑποφέρει
20 τις λύπας, πάσχων ἀδίκως. ποῖον γὰρ κλέος, εἰ ἁµαρτάνον-

v.8 καίc λίθοςnnms πρόσκοµµαngns καίc πέτραnnfs σκάνδαλονngns ὅςrrnmp προσκόπτωvipa3p

ὁddms λόγοςndms ἀπειθέωvppanmp εἰςp ὅςrrans καίc τίθηµιviap3p . v.9 σύrpn-p δέc
γένοςnnns ἐκλεκτόςannsn βασίλειοςannsn ἱεράτευµαnnns ἔθνοςnnns ἅγιοςannsn λαόςnnms
εἰςp περιποίησιςnafs ὅπωςbo ὁdafp ἀρετήnafp ἐξαγγέλλωvsaa2p ὁdgms ἐκp σκότοςngns
σύrpa-p καλέωvpaagms εἰςp ὁdans θαυµαστόςaansn αὐτόςrpgms φῶςnans . v.10 ὅςdnmp
xo xo nnms bo c nnms ngms dnmp xo vpxpnmp
ποτέ οὐ λαός νῦν δέ λαός θεός ὁ οὐ ἐλεέω νῦνbo
δέc ἐλεέωvpapnmp . v.11 ἀγαπητόςavmpn παρακαλέωvipa1s ὡςbo πάροικοςaampn καίc
παρεπίδηµοςaampn ἀπέχωvnpm ὁdgfp σαρκικόςagfpn ἐπιθυµίαngfp ὅστιςrrnfp στρατεύωvipm3p
κατάp ὁdgfs ψυχήngfs . v.12 ὁdafs ἀναστροφήnafs σύrpg-p ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp ἔχωvppanmp
aafsn c p rrdns
καλός ἵνα ἐν ὅς καταλαλέωvipa3p σύrpg-p ὡςbo κακοποιόςagmpn ἐκp ὁdgnp καλόςagnpn
ἔργονngnp ἐποπτεύωvpaanmp δοξάζωvsaa3p ὁdams θεόςnams ἐνp ἡµέραndfs ἐπισκοπήngfs .
v.13 ὑποτάσσωvdap2p οὖνc πᾶςadfsn ἀνθρώπινοςadfsn κτίσιςndfs διάp ὁdams κύριοςnams
εἴτεc βασιλεύςndms ὡςbo ὑπερέχωvppadms . v.14 εἴτεc ἡγεµώνndmp ὡςbo διάp αὐτόςrpgms
vpppdmp p nafs
πέµπω εἰς ἐκδίκησις µέν κακοποιόςagmpn ἔπαινοςnams δέc ἀγαθοποιόςagmpn .
xo

v.15 ὅτιc οὕτωbo εἰµίvipx3s ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms θεόςngms ἀγαθοποιέωvppaamp φιµόωvnpa
ὁdafs ὁdgmp ἄφρωνagmpn ἄνθρωποςngmp ἀγνωσίαnafs . v.16 ὡςbo ἐλεύθεροςanmpn καίc µήxo
ὡςbo ἐπικάλυµµαnans ἔχωvppanmp ὁdgfs κακίαngfs ὁdafs ἐλευθερίαnafs ἀλλάc ὡςbo δοῦλοςnnmp
θεόςngms . v.17 πᾶςaampn τιµάωvdaa2p ὁdafs ἀδελφότηςnafs ἀγαπάωvdpa2p ὁdams θεόςnams
φοβέοµαιvdpn2p ὁdams βασιλεύςnams τιµάωvdpa2p . v.18 ὁdnmp οἰκέτηςnnmp ὑποτάσσωvpppnmp
ἐνp πᾶςadmsn φόβοςndms ὁddmp δεσπότηςndmp οὐxo µόνοςbo ὁddmp ἀγαθόςadmpn καίc
ἐπιεικήςadmpn ἀλλάc καίc ὁddmp σκολιόςadmpn . v.19 οὗτοςrdnns γάρc χάριςnnfs εἰqo διάp
nafs ngms vipa3s
συνείδησις θεός ὑποφέρω τι-σρινµσ λύπηnafp πάσχωvppanms ἀδίκωςbo .
657 ΠΕΤΡΟΥ Α 2. 21–3. 6
τες καὶ κολαφιζόµενοι ὑποµενεῖτε· ἀλλ΄ εἰ ἀγαθοποιοῦντες καὶ
πάσχοντες, ὑποµενεῖτε, τοῦτο χάρις παρὰ Θεῷ. εἰς τοῦτο γὰρ 21
ἐκλήθητε, ὅτι καὶ Χριστὸς ἔπαθεν ὑπὲρ ἡµῶν, ἡµῖν ὑπολιµ-
πάνων ὑπογραµµὸν, ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ,
ὃς ἁµαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόµατι 22
αὐτοῦ, ὃς λοιδορούµενος οὐκ ἀντελοιδόρει, πάσχων οὐκ ἠ- 23
πείλει, παρεδίδου δὲ τῷ κρίνοντι δικαίως, ὃς τὰς ἁµαρτίας 24
ἡµῶν αὐτὸς ἀνήνεγκεν ἐν τῷ σώµατι αὐτοῦ ἐπὶ τὸ ξύλον, ἵνα,
ταῖς ἁµαρτίαις ἀπογενόµενοι, τῇ δικαιοσύνῃ ζήσωµεν, οὗ τῷ
µώλωπι αὐτοῦ ἰάθητε. ἦτε γὰρ ὡς πρόβατα πλανώµενα, ἀλ᾿λ 25
ἐπεστράφητε νῦν ἐπὶ τὸν ποιµένα καὶ ἐπίσκοπον τῶν ψυχῶν
ὑµῶν.
῾Οµοίως, αἱ γυναῖκες ὑποτασσόµεναι τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, 3
ἵνα καὶ εἴ τινες ἀπειθοῦσι τῷ λόγῳ, διὰ τῆς τῶν γυναικῶν ἀ-
ναστροφῆς ἄνευ λόγου κερδηθήσωνται. ἐποπτεύσαντες τὴν 2
ἐν φόβῳ ἁγνὴν ἀναστροφὴν ὑµῶν. ὧν ἔστω οὐχ ὁ ἔξωθεν 3
ἐµπλοκῆς τριχῶν, καὶ περιθέσεως χρυσίων, ἢ ἐνδύσεως ἱµα-
τίων κόσµος, ἀλλ΄ ὁ κρυπτὸς τῆς καρδίας ἄνθρωπος, ἐν τῷ 4
ἀφθάρτῳ τοῦ πρᾳέος καὶ ἡσυχίου πνεύµατος, ὅ ἐστιν ἐνώπιον
τοῦ Θεοῦ πολυτελές. οὕτω γάρ ποτε καὶ αἱ ἅγιαι γυναῖκες 5
αἱ ἐλπίζουσαι ἐπὶ τὸν Θεὸν ἐκόσµουν ἑαυτάς, ὑποτασσόµεναι
τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, ὡς Σάρρα ὑπήκουσε τῷ ᾿Αβραάµ, κύ- 6

v.20 ποῖοςrqnns γάρc κλέοςnnns εἰqo ἁµαρτάνωvppanmp καίc κολαφίζωvpppnmp ὑποµένωvifa2p

ἀλλάc εἰqo ἀγαθοποιέωvppanmp καίc πάσχωvppanmp ὑποµένωvifa2p οὗτοςrdnns χάριςnnfs παράp
θεόςndms . v.21 εἰςp οὗτοςrdans γάρc καλέωviap2p ὅτιc καίc Χριστόςnnms πάσχωviaa3s
ὑπέρp ἐγώrpg-p ἐγώrpd-p ὑπολιµπάνωvppanms ὑπογραµµόςnams ἵναc ἐπακολουθέωvsaa2p ὁddnp
ἴχνοςndnp αὐτόςrpgms . v.22 ὅςrrnms ἁµαρτίαnafs οὐxo ποιέωviaa3s οὐδέbo εὑρίσκωviap3s
δόλοςnnms ἐνp ὁddns στόµαndns αὐτόςrpgms . v.23 ὅςrrnms λοιδορέωvpppnms οὐxo
ἀντιλοιδορέωviia3s πάσχωvppanms οὐxo ἀπειλέωviia3s παραδίδωµιviia3s δέc ὁddms κρίνωvppadms
δικαίωςbo . v.24 ὅςrrnms ὁdafp ἁµαρτίαnafp ἐγώrpg-p αὐτόςrpnms ἀναφέρωviaa3s ἐνp ὁddns
σῶµαndns αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdans ξύλονnans ἵναc ὁddfp ἁµαρτίαndfp ἀπογίνοµαιvpadnmp ὁddfs
δικαιοσύνηndfs ζάωvsaa1p ὅςrrgms ὁddms µώλωψndms αὐτόςrpgms ἰάοµαιviap2p . v.25 εἰµίviix2p
γάρc ὡςbo πρόβατονnnnp πλανάωvpppnnp ἀλλάc ἐπιστρέφωviap2p νῦνbo ἐπίp ὁdams ποιµήνnams
καίc ἐπίσκοποςnams ὁdgfp ψυχήngfp σύrpg-p . 3. v.1 ὁµοίωςbo ὁdnfp γυνήnnfp ὑποτάσσωvpppnfp
ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp ἵναc καίc εἰqo τι-σρινµπ ἀπειθέωvipa3p ὁddms λόγοςndms διάp ὁdgfs
ὁdgfp γυνήngfp ἀναστροφήngfs ἄνευp λόγοςngms κερδαίνωvsap3p . v.2 ἐποπτεύωvpaanmp ὁdafs
ἐνp φόβοςndms ἁγνόςaafsn ἀναστροφήnafs σύrpg-p . v.3 ὅςrrgfp εἰµίvdpx3s οὐxo ὁdnms ἔξωθενbo
ἐµπλοκήngfs θρίξngfp καίc περίθεσιςngfs χρυσίονngnp ἤxo ἔνδυσιςngfs ἱµάτιονngnp κόσµοςnnms .
v.4 ἀλλάc ὁdnms κρυπτόςanmsn ὁdgfs καρδίαngfs ἄνθρωποςnnms ἐνp ὁddns ἄφθαρτοςadnsn
ὁdgns πραΰςagnsn καίc ἡσύχιοςagnsn πνεῦµαngns ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms
πολυτελήςannsn . v.5 οὕτωbo γάρc ποτέxo καίc ὁdnfp ἅγιοςanfpn γυνήnnfp ὁdnfp ἐλπίζωvppanfp
ἐπίp ὁdams θεόςnams κοσµέωviia3p ἑαυτοῦrxafp ὑποτάσσωvpppnfp ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp .
 3. 7–16 ΠΕΤΡΟΥ Α 658
ριον αὐτὸν καλοῦσα, ἧς ἐγενήθητε τέκνα, ἀγαθοποιοῦσαι καὶ
7 µὴ φοβούµεναι µηδεµίαν πτόησιν. Οἱ ἄνδρες ὁµοίως, συν-
οικοῦντες κατὰ γνῶσιν, ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ
ἀπονέµοντες τιµήν, ὡς καὶ συγκληρονόµοι χάριτος ζωῆς, εἰς τὸ
8 µὴ ἐκκόπτεσθαι τὰς προσευχὰς ὑµῶν. Τὸ δὲ τέλος, πάντες ὁ-
µόφρονες, συµπαθεῖς, φιλάδελφοι, εὔσπλαγχνοι, φιλόφρονες,
9 µὴ ἀποδιδόντες κακὸν ἀντὶ κακοῦ, ἢ λοιδορίαν ἀντὶ λοιδορίας,
τοὐναντίον δὲ. εὐλογοῦντες, εἰδότες ὅτι εἰς τοῦτο ἐκλήθητε, ἵνα
10 εὐλογίαν κληρονοµήσητε. ῾Ο γὰρ θέλων ζωὴν ἀγαπᾶν, καὶ
ἰδεῖν ἡµέρας ἀγαθὰς, παυσάτω τὴν γλῶσσαν αὐτοῦ ἀπὸ κα-
11 κοῦ, καὶ χείλη αὐτοῦ τοῦ µὴ λαλῆσαι δόλον, ἐκκλινάτω ἀπὸ
κακοῦ, καὶ ποιησάτω ἀγαθόν, ζητησάτω εἰρήνην, καὶ διωξάτω
12 αὐτήν. ὅτι οἵ ὀφθαλµοὶ Κυρίου ἐπὶ δικαίους, καὶ ὦτα αὐτοῦ
εἰς δέησιν αὐτῶν, πρόσωπον δὲ Κυρίου ἐπὶ ποιοῦντας κακά.
13 Καὶ τίς ὁ κακώσων ὑµᾶς, ἐὰν τοῦ ἀγαθοῦ µιµηταὶ γένησθε.
14 ἀλλ΄ εἰ καὶ πάσχοιτε διὰ δικαιοσύνην, µακάριοι, Τὸν δὲ φό-
15 βον αὐτῶν µὴ φοβηθῆτε µηδὲ ταραχθῆτε, Κύριον δὲ τὸν Θεὸν
ἁγιάσατε ἐν ταῖς καρδίαις ὑµῶν, ἕτοιµοι δὲ ἀεὶ πρὸς ἀπολο-
γίαν παντὶ τῷ αἰτοῦντι ὑµᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ὑµῖν ἐλπίδος,
16 µετά πραΰτητος καί φόβου. συνείδησιν ἔχοντες ἀγαθήν ἵνα
ἐν ᾧ καταλαλῶσιν ὑµῶν ὡς κακοποιων καταισχυνθῶσιν οἱ ἐπη-

v.6 ὡςbo Σάρραnnfs ὑπακούωviaa3s ὁddms ᾿Αβραάµtp κύριοςnams αὐτόςrpams καλέωvppanfs ὅςrrgfs
γίνοµαιviao2p τέκνονnanp ἀγαθοποιέωvppanfp καίc µήxo φοβέοµαιvppnnfp µηδείςaafsn πτόησιςnafs .
v.7 ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁµοίωςbo συνοικέωvppanmp κατάp γνῶσιςnafs ὡςbo ἀσθενήςadnsc
σκεῦοςndns ὁddns γυναικεῖοςadnsn ἀπονέµωvppanmp τιµήnafs ὡςbo καίc συγκληρονόµοςanmpn
χάριςngfs ζωήngfs εἰςp ὁdans µήxo ἐκκόπτωvnpp ὁdafp προσευχήnafp σύrpg-p . v.8 ὁdnns
δέc τέλοςnnns πᾶςanmpn ὁµόφρωνanmpn συµπαθήςanmpn φιλάδελφοςanmpn εὔσπλαγχνοςanmpn
φιλόφρωνanmpn . v.9 µήxo ἀποδίδωµιvppanmp κακόςaansn ἀντίp κακόςagnsn ἤxo λοιδορίαnafs
ἀντίp λοιδορίαngfs ὁbo δέc εὐλογέωvppanmp οἶδαvpxanmp ὅτιc εἰςp οὗτοςrdans καλέωviap2p ἵναc
εὐλογίαnafs κληρονοµέωvsaa2p . v.10 ὁdnms γάρc θέλωvppanms ζωήnafs ἀγαπάωvnpa καίc
ὁράωvnaa ἡµέραnafp ἀγαθόςaafpn παύωvdaa3s ὁdafs γλῶσσαnafs αὐτόςrpgms ἀπόp κακόςagnsn καίc
χεῖλοςnanp αὐτόςrpgms ὁdgms µήxo λαλέωvnaa δόλοςnams . v.11 ἐκκλίνωvdaa3s ἀπόp κακόςagnsn
καίc ποιέωvdaa3s ἀγαθόςaansn ζητέωvdaa3s εἰρήνηnafs καίc διώκωvdaa3s αὐτόςrpafs . v.12 ὅτιc
ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp κύριοςngms ἐπίp δίκαιοςaampn καίc οὖςnnnp αὐτόςrpgms εἰςp δέησιςnafs
αὐτόςrpgmp πρόσωπονnnns δέc κύριοςngms ἐπίp ποιέωvppaamp κακόςaanpn . v.13 καίc τίςrqnms
ὁdnms κακόωvpfanms σύrpa-p ἐάνqo ὁdgms ἀγαθόςagnsn µιµητήςnnmp γίνοµαιvsad2p . v.14 ἀλλάc
εἰqo καίc πάσχωvopa2p διάp δικαιοσύνηnafs µακάριοςanmpn ὁdams δέc φόβοςnams αὐτόςrpgmp
µήxo φοβέοµαιvdao2p µηδέc ταράσσωvsap2p . v.15 κύριοςnams δέc ὁdams θεόςnams ἁγιάζωvdaa2p
ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p ἕτοιµοςanmpn δέc ἀείbo πρόςp ἀπολογίαnafs πᾶςadmsn ὁddms
αἰτέωvppadms σύrpa-p λόγοςnams περίp ὁdgfs ἐνp σύrpd-p ἐλπίςngfs µετάp πραΰτηςngfs καίc
φόβοςngms .
659 ΠΕΤΡΟΥ Α 3. 17–4. 4
ρεάζοντες ὑµῶν τὴν ἀγαθὴν ἐν Χριστῷ ἀναστροφήν. κρεῖττον 17
γὰρ ἀγαθοποιοῦντας, εἰ θέλει τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ, πάσχειν, ἢ
κακοποιοῦντας. ὅτι καὶ Χριστὸς ἅπαξ περὶ ἁµαρτιῶν ἔπαθε, 18
δίκαιος ὑπὲρ ἀδίκων, ἵνα ἡµᾶς προσαγάγῃ τῷ Θεῷ, θανατω-
θεὶς µὲν σαρκὶ, ζωοποιηθεὶς δὲ τῷ πνεύµατι, ἐν ᾧ καὶ τοῖς ἐν 19
φυλακῇ πνεύµασι πορευθεὶς ἐκήρυξεν, ἀπειθήσασί ποτε, ὅτε 20
ἅπαξ ἐξεδέχετο ἡ τοῦ Θεοῦ µακροθυµία, ἐν ἡµέραις Νῶε κατα-
σκευαζοµένης κιβωτοῦ, εἰς ἣν ὀλίγαι, τοῦτ᾿ ἔστιν ὀκτὼ ψυχαί,
διεσώθησαν δι΄ ὕδατος. ᾧ καὶ ἡµᾶς ἀντίτυπον νῦν σώζει βά- 21
πτισµα, οὐ σαρκὸς ἀπόθεσις ῥύπου, ἀλλὰ συνειδήσεως ἀγαθῆς
ἐπερώτηµα εἰς Θεόν, δι΄ ἀναστάσεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὅς ἐστιν 22
ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, πορευθεὶς εἰς οὐρανόν, ὑποταγέντων αὐτῷ
ἀγγέλων καὶ ἐξουσιῶν καὶ δυνάµεων.
Χριστοῦ οὖν παθόντος ὑπὲρ ἡµῶν σαρκὶ, καὶ ὑµεῖς τὴν αὐ- 4
τὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε, ὅτι ὁ παθὼν ἕν σαρκὶ, πέπαυται ἁ-
µαρτίας, εἰς τὸ µηκέτι ἀνθρώπων ἐπιθυµίαις, ἀλλὰ θελήµατι 2
Θεοῦ τὸν ἐπίλοιπον ἐν σαρκὶ βιῶσαι χρόνον. ἀρκετὸς γὰρ 3
ἡµῖν ὁ παρεληλυθὼς χρόνος τοῦ βίου τὸ θέληµα τῶν ἐθνῶν
κατεργάσασθαι, πεπορευµένους ἐν ἀσελγείαις, ἐπιθυµίαις, οἰ-
νοφλυγίαις, κώµοις, πότοις, καὶ ἀθεµίτοις εἰδωλολατρείαις, ἐν 4
ᾧ ξενίζονται, µὴ συντρεχόντων ὑµῶν εἰς τὴν αὐτὴν τῆς ἀσωτίας

v.16 συνείδησιςnafs ἔχωvppanmp ἀγαθόςaafsn ἵναc ἐνp ὅςrrdns καταλαλέωvspa3p σύrpg-p ὡςbo
κακοποιόςagmpn καταισχύνωvsap3p ὁdnmp ἐπηρεάζωvppanmp σύrpg-p ὁdafs ἀγαθόςaafsn ἐνp
Χριστόςndms ἀναστροφήnafs . v.17 κρείττωνannsn γάρc ἀγαθοποιέωvppaamp εἰqo θέλωvipa3s
ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms θεόςngms πάσχωvnpa ἤxo κακοποιέωvppaamp . v.18 ὅτιc καίc
Χριστόςnnms ἅπαξbo περίp ἁµαρτίαngfp πάσχωviaa3s δίκαιοςanmsn ὑπέρp ἄδικοςagmpn ἵναc
ἐγώrpa-p προσάγωvsaa3s ὁddms θεόςndms θανατόωvpxpnms µένxo σάρξndfs ζῳοποιέωvpapnms δέc
ὁddns πνεῦµαndns . v.19 ἐνp ὅςrrdns καίc ὁddnp ἐνp φυλακήndfs πνεῦµαndnp πορεύοµαιvpaonms
κηρύσσωviaa3s . v.20 ἀπειθέωvpaadmp ποτέxo ὅτεbo ἅπαξbo ἐκδέχοµαιviin3s ὁdnfs ὁdgms
θεόςngms µακροθυµίαnnfs ἐνp ἡµέραndfp Νῶεtp κατασκευάζωvpppgfs κιβωτόςngfs εἰςp ὅςrrafs
ὀλίγοςanfpn εἰµίrdnns ὀκτώtn ψυχήnnfp διασῴζωviap3p διάp ὕδωρngns . v.21 ὅςrrdns καίc
ἐγώrpa-p ἀντίτυποςannsn νῦνbo σῴζωvipa3s βάπτισµαnnns οὐxo σάρξngfs ἀπόθεσιςnnfs ῥύποςngms
ἀλλάc συνείδησιςngfs ἀγαθόςagfsn ἐπερώτηµαnnns εἰςp θεόςnams διάp ἀνάστασιςngfs ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms . v.22 ὅςrrnms εἰµίvipx3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgms θεόςngms πορεύοµαιvpaonms εἰςp
οὐρανόςnams ὑποτάσσωvpapgmp αὐτόςrpdms ἄγγελοςngmp καίc ἐξουσίαngfp καίc δύναµιςngfp .
4. v.1 Χριστόςngms οὖνc πάσχωvpaagms ὑπέρp ἐγώrpg-p σάρξndfs καίc σύrpn-p ὁdafs αὐτόςrpafs
ἔννοιαnafs ὁπλίζωvdam2p ὅτιc ὁdnms πάσχωvpaanms ἐνp σάρξndfs παύωvixp3s ἁµαρτίαngfs .
v.2 εἰςp ὁdans µηκέτιbo ἄνθρωποςngmp ἐπιθυµίαndfp ἀλλάc θέληµαndns θεόςngms ὁdams
ἐπίλοιποςaamsn ἐνp σάρξndfs βιόωvnaa χρόνοςnams . v.3 ἀρκετόςanmsn γάρc ἐγώrpd-p
ὁdnms παρέρχοµαιvpxanms χρόνοςnnms ὁdgms βίοςngms ὁdans θέληµαnans ὁdgnp ἔθνοςngnp
κατεργάζοµαιvnad πορεύοµαιvpxnamp ἐνp ἀσέλγειαndfp ἐπιθυµίαndfp οἰνοφλυγίαndfp κῶµοςndmp
πότοςndmp καίc ἀθέµιτοςadfpn εἰδωλολατρίαndfp .
 4. 5–16 ΠΕΤΡΟΥ Α 660
5 ἀνάχυσιν, βλασφηµοῦντες, οἳ ἀποδώσουσι λόγον τῷ ἑτοίµως
6 ἔχοντι κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς. εἰς τοῦτο γὰρ καὶ νεκροῖς
εὐηγγελίσθη, ἵνα κριθῶσι µὲν κατὰ ἀνθρώπους σαρκὶ, ζῶσι δὲ
7 κατὰ Θεὸν πνεύµατι, Πάντων δὲ τὸ τέλος ἤγγικε, σωφρονή-
8 σατε οὖν καὶ νήψατε εἰς τὰς προσευχάς, πρὸ πάντων δὲ τὴν
εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες, ὅτι ἥ ἀγάπη καλύψει πλῆ-
9, 10 θος ἁµαρτιῶν, φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους, ἄνευ γογγυσµῶν, ἕ-
καστος καθὼς ἔλαβε χάρισµα, εἰς ἑαυτοὺς αὐτὸ διακονοῦντες,
11 ὡς καλοὶ οἰκονόµοι ποικίλης χάριτος Θεοῦ, εἴ τις λαλεῖ, ὡς
λόγια Θεοῦ, εἴ τις διακονεῖ, ὡς ἐξ ἰσχύος ἧς χορηγεῖ ὁ Θεός,
ἵνα ἐν πᾶσι δοξάζηται ὁ Θεὸς διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἐστιν ἡ
12 δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀµήν. ᾿Αγα-
πητοί, µὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑµῖν πυρώσει πρὸς πειρασµὸν ὑµῖν
13 γινοµένῃ, ὡς ξένου ὑµῖν συµβαίνοντος, ἀλλὰ καθὸ κοινωνεῖτε
τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήµασι, χαίρετε, ἵνα καὶ ἐν τῇ ἀποκαλύ-
14 ψει τῆς δόξης αὐτοῦ χαρῆτε ἀγαλλιώµενοι. εἰ ὀνειδίζεσθε ἐν
ὀνόµατι Χριστοῦ, µακάριοι, ὅτι τὸ τῆς δόξης καὶ τὸ τοῦ Θεοῦ
Πνεῦµα ἐφ΄ ὑµᾶς ἀναπαύεται, κατὰ µὲν αὐτοὺς βλασφηµεῖται,
15 κατὰ δὲ ὑµᾶς δοξάζεται. µὴ γάρ τις ὑµῶν πασχέτω ὡς φονεὺς,
16 ἢ κλέπτης, ἢ κακοποιὸς, ἢ ὡς ἀλλοτριοεπίσκοπος, εἰ δὲ ὡς
Χριστιανός, µὴ αἰσχυνέσθω, δοξαζέτω δὲ τὸν Θεὸν ἐν τῷ µέρει

v.4 ἐνp ὅςrrdns ξενίζωvipp3p µήxo συντρέχωvppagmp σύrpg-p εἰςp ὁdafs αὐτόςrpafs ὁdgfs
ἀσωτίαngfs ἀνάχυσιςnafs βλασφηµέωvppanmp . v.5 ὅςrrnmp ἀποδίδωµιvifa3p λόγοςnams ὁddms
ἑτοίµωςbo ἔχωvppadms κρίνωvnaa ζάωvppaamp καίc νεκρόςaampn . v.6 εἰςp οὗτοςrdans
c c admpn viap3s c vsap3p xo
γάρ καί νεκρός εὐαγγελίζω ἵνα κρίνω µέν κατάp ἄνθρωποςnamp
σάρξndfs ζάωvspa3p δέc κατάp θεόςnams πνεῦµαndns . v.7 πᾶςagnpn δέc ὁdnns τέλοςnnns
ἐγγίζωvixa3s σωφρονέωvdaa2p οὖνc καίc νήφωvdaa2p εἰςp ὁdafp προσευχήnafp . v.8 πρόp
πᾶςagmpn δέc ὁdafs εἰςp ἑαυτοῦrxamp ἀγάπηnafs ἐκτενήςaafsn ἔχωvppanmp ὅτιc ὁdnfs ἀγάπηnnfs
καλύπτωvifa3s πλῆθοςnans ἁµαρτίαngfp . v.9 φιλόξενοςanmpn εἰςp ἀλλήλωνreamp ἄνευp
γογγυσµόςngmp . v.10 ἕκαστοςanmsn καθώςbo λαµβάνωviaa3s χάρισµαnans εἰςp ἑαυτοῦrxamp
αὐτόςrpans διακονέωvppanmp ὡςbo καλόςanfpn οἰκονόµοςnnmp ποικίλοςagfsn χάριςngfs θεόςngms .
v.11 εἰqo τι-σρινµσ λαλέωvipa3s ὡςbo λόγιονnanp θεόςngms εἰqo τι-σρινµσ διακονέωvipa3s ὡςbo
ἐκp ἰσχύςngfs ὅςrrgfs χορηγέωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ἵναc ἐνp πᾶςadnpn δοξάζωvspp3s ὁdnms
θεόςnnms διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅςrrdms εἰµίvipx3s ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnns κράτοςnnns
εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.12 ἀγαπητόςavmpn µήxo ξενίζωvdpp2p ὁddfs
ἐνp σύrpd-p πύρωσιςndfs πρόςp πειρασµόςnams σύrpd-p γίνοµαιvppndfs ὡςbo ξένοςagnsn σύrpd-p
συµβαίνωvppagns . v.13 ἀλλάc καθόbo κοινωνέωvipa2p ὁddnp ὁdgms Χριστόςngms πάθηµαndnp
χαίρωvdpa2p ἵναc καίc ἐνp ὁddfs ἀποκάλυψιςndfs ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms χαίρωvsao2p
ἀγαλλιάωvppnnmp . v.14 εἰqo ὀνειδίζωvipp2p ἐνp ὄνοµαndns Χριστόςngms µακάριοςanmpn ὅτιc
ὁdnns ὁdgfs δόξαngfs καίc ὁdnns ὁdgms θεόςngms πνεῦµαnnns ἐπίp σύrpa-p ἀναπαύωvipm3s κατάp
µένxo αὐτόςrpamp βλασφηµέωvipp3s κατάp δέc σύrpa-p δοξάζωvipp3s . v.15 µήxo γάρc τι-σ-
ρινµσ σύrpg-p πάσχωvdpa3s ὡςbo φονεύςnnms ἤxo κλέπτηςnnms ἤxo κακοποιόςanmsn ἤxo ὡςbo
ἀλλοτριεπίσκοποςnnms .
661 ΠΕΤΡΟΥ Α 4. 17–5. 9
τούτῳ. ὅτι ὁ καιρὸς τοῦ ἄρξασθαι τὸ κρίµα ἀπὸ τοῦ οἴκου τοῦ 17
Θεοῦ, εἰ δὲ πρῶτον ἀφ΄ ἡµῶν, τί τὸ τέλος τῶν ἀπειθούντων τῷ
τοῦ Θεοῦ εὐαγγελίῳ· καὶ Εἰ ὁ δίκαιος µόλις σώζεται, ὁ ἀσεβὴς 18
καὶ ἁµαρτωλὸς ποῦ φανεῖται· ὥστε καὶ οἱ πάσχοντες κατὰ τὸ 19
θέληµα τοῦ Θεοῦ, ὡς πιστῷ κτίστῃ παρατιθέσθωσαν τὰς ψυχὰς
ἑαυτῶν ἐν ἀγαθοποιΐᾳ.
Πρεσβυτέρους τοὺς ἐν ὑµῖν παρακαλῶ ὁ συµπρεσβύτερος 5
καὶ µάρτυς τῶν τοῦ Χριστοῦ παθηµάτων, ὁ καὶ τῆς µελλούσης
ἀποκαλύπτεσθαι δόξης κοινωνός, ποιµάνατε τὸ ἐν ὑµῖν ποί- 2
µνιον τοῦ Θεοῦ, ἐπισκοποῦντες µὴ ἀναγκαστῶς, ἀλ᾿λ ἑκουσίως,
µηδὲ αἰσχροκερδῶς, ἀλλὰ προθύµως, µηδ΄ ὡς κατακυριεύον- 3
τες τῶν κλήρων, ἀλλὰ τύποι γινόµενοι τοῦ ποιµνίου. καὶ φα- 4
νερωθέντος τοῦ ἀρχιποίµενος κοµιεῖσθε τὸν ἀµαράντινον τῆς
δόξης στέφανον. ὁµοίως, νεώτεροι, ὑποτάγητε πρεσβυτέροις, 5
πάντες δὲ ἀλλήλοις ὑποτασσόµενοι, τὴν ταπεινοφροσύνην ἐγ-
κοµβώσασθε, ὅτι ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς
δὲ δίδωσι χάριν. ταπεινώθητε οὖν ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα 6
τοῦ Θεοῦ, ἵνα ὑµᾶς ὑψώσῃ ἐν καιρῷ, πᾶσαν τὴν µέριµναν 7
ὑµῶν ἐπιρρίψαντες ἐπ΄ αὐτόν, ὅτι αὐτῷ µέλει περὶ ὑµῶν. νή- 8
ψατε, γρηγορήσατε, ὅτι ὁ ἀντίδικος ὑµῶν διάβολος, ὡς λέων
ὠρυόµενος περιπατεῖ ζητῶν τινα καταπίῃ, ᾧ ἀντίστητε στερεοὶ 9
τῇ πίστει, εἰδότες τὰ αὐτὰ τῶν παθηµάτων τῇ ἐν κόσµῳ ὑµῶν
v.16 εἰqo δέc ὡςbo Χριστιανόςnnms µήxo αἰσχύνωvdpp3s δοξάζωvdpa3s δέc ὁdams θεόςnams
ἐνp ὁddns µέροςndns οὗτοςrddns . v.17 ὅτιc ὁdnms καιρόςnnms ὁdgms ἄρχωvnam ὁdans
nans p dgms ngms dgms
κρίµα ἀπό ὁ οἶκος ὁ θεόςngms εἰqo δέc πρῶτοςbo ἀπόp ἐγώrpg-p τίςrqnns
ὁdnns τέλοςnnns ὁdgmp ἀπειθέωvppagmp ὁddns ὁdgms θεόςngms εὐαγγέλιονndns . v.18 καίc
qo dnms anmsn bo vipp3s dnms anmsn c anmsn
εἰ ὁ δίκαιος µόλις σῴζω ὁ ἀσεβής καί ἁµαρτωλός ποῦxo
φαίνωvifd3s . v.19 ὥστεc καίc ὁdnmp πάσχωvppanmp κατάp ὁdans θέληµαnans ὁdgms
θεόςngms ὡςbo πιστόςadmsn κτίστηςndms παρατίθηµιvdpp3p ὁdafp ψυχήnafp ἑαυτοῦrxgmp ἐνp
ἀγαθοποιΐαndfs . 5. v.1 πρεσβύτεροςaampn ὁdamp ἐνp σύrpd-p παρακαλέωvipa1s ὁdnms
συµπρεσβύτεροςnnms καίc µάρτυςnnms ὁdgnp ὁdgms Χριστόςngms πάθηµαngnp ὁdnms καίc
ὁdgfs µέλλωvppagfs ἀποκαλύπτωvnpp δόξαngfs κοινωνόςnnms . v.2 ποιµαίνωvdaa2p ὁdans
ἐνp σύrpd-p ποίµνιονnans ὁdgms θεόςngms ἐπισκοπέωvppanmp µήxo ἀναγκαστῶςbo ἀλλάc
ἑκουσίωςbo µηδέc αἰσχροκερδῶςbo ἀλλάc προθύµωςbo . v.3 µηδέc ὡςbo κατακυριεύωvppanmp
ὁdgmp κλῆροςngmp ἀλλάc τύποςnnmp γίνοµαιvppnnmp ὁdgns ποίµνιονngns . v.4 καίc
vpapgms dgms ngms vifd2p dams aamsn dgfs
φανερόω ὁ ἀρχιποίµην κοµίζω ὁ ἀµαράντινος ὁ δόξαngfs
στέφανοςnams . v.5 ὁµοίωςbo νέοςanmpc ὑποτάσσωvdap2p πρεσβύτεροςadmpn πᾶςanmpn δέc
ἀλλήλωνredmp ὑποτάσσωvpppnmp ὁdafs ταπεινοφροσύνηnafs ἐγκοµβόοµαιvdad2p ὅτιc ὁdnms
θεόςnnms ὑπερήφανοςadmpn ἀντιτάσσωvipm3s ταπεινόςadmpn δέc δίδωµιvipa3s χάριςnafs .
v.6 ταπεινόωvdap2p οὖνc ὑπόp ὁdafs κραταιόςaafsn χείρnafs ὁdgms θεόςngms ἵναc σύrpa-p
ὑψόωvsaa3s ἐνp καιρόςndms . v.7 πᾶςaafsn ὁdafs µέριµναnafs σύrpg-p ἐπιρίπτωvpaanmp ἐπίp
rpams c rpdms
αὐτός ὅτι αὐτός µέλειvipq3s περίp σύrpg-p . v.8 νήφωvdaa2p γρηγορέωvdaa2p ὅτιc
ὁdnms ἀντίδικοςnnms σύrpg-p διάβολοςanmsn ὡςbo λέωνnnms ὠρύοµαιvppnnms περιπατέωvipa3s
ζητέωvppanms τι-σρχαµσ καταπίνωvsaa3s .
 5. 10–14 ΠΕΤΡΟΥ Α 662
10 ἀδελφότητι ἐπιτελεῖσθαι. ὁ δὲ Θεὸς πάσης χάριτος, ὁ καλέ-
σας ἡµᾶς εἰς τὴν αἰώνιον αὐτοῦ δόξαν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὀλίγον
παθόντας αὐτὸς καταρτίσαι ὑµᾶς, στηρίξαι, σθενώσαι, θεµελι-
11 ώσαι. αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
12 ἀµήν. ∆ιὰ Σιλουανοῦ ὑµῖν τοῦ πιστοῦ ἀδελφοῦ, ὡς λογίζοµαι,
δι΄ ὀλίγων ἔγραψα, παρακαλῶν καὶ ἐπιµαρτυρῶν ταύτην εἶναι
13 ἀληθῆ χάριν τοῦ Θεοῦ εἰς ἣν ἑστήκατε. ἀσπάζεται ὑµᾶς ἡ
14 ἐν Βαβυλῶνι συνεκλεκτὴ, καὶ Μᾶρκος ὁ υἱός µου. ἀσπάσα-
σθε ἀλλήλους ἐν φιλήµατι ἀγάπης. Εἰρήνη ὑµῖν πᾶσι τοῖς ἐν
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. ἀµὴν.

v.9 ὅςrrdms ἀνθίστηµιvdaa2p στερεόςanfpn ὁddfs πίστιςndfs οἶδαvpxanmp ὁdnnp αὐτόςrpnnp ὁdgnp
πάθηµαngnp ὁddfs ἐνp κόσµοςndms σύrpg-p ἀδελφότηςndfs ἐπιτελέωvnpp . v.10 ὁdnms δέc
θεόςnnms πᾶςagfsn χάριςngfs ὁdnms καλέωvpaanms ἐγώrpa-p εἰςp ὁdafs αἰώνιοςaafsn αὐτόςrpgms
δόξαnafs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὀλίγοςaamsn πάσχωvpaaamp αὐτόςrpnms καταρτίζωvoaa3s
σύrpa-p στηρίζωvoaa3s σθενόωvoaa3s θεµελιόωvoaa3s . v.11 αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs καίc
dnns nnns p damp namp dgmp ngmp
ὁ κράτος εἰς ὁ αἰών ὁ αἰών ἀµήνth . v.12 διάp Σιλουανόςngms
σύrpd-p ὁdgms πιστόςagmsn ἀδελφόςngms ὡςbo λογίζοµαιvipn1s διάp ὀλίγοςagnpn γράφωviaa1s
παρακαλέωvppanms καίc ἐπιµαρτυρέωvppanms οὗτοςrdafs εἰµίvnpx ἀληθήςaafsn χάριςnafs ὁdgms
θεόςngms εἰςp ὅςrrafs ἵστηµιvixa2p . v.13 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p ὁdnfs ἐνp Βαβυλώνndfs
anfsn c nnms
συνεκλεκτός καί Μᾶρκος ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s . v.14 ἀσπάζοµαιvdad2p
ἀλλήλωνreamp ἐνp φίληµαndns ἀγάπηngfs εἰρήνηnnfs σύrpd-p πᾶςadmpn ὁddmp ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms ἀµήνth .
 ΠΕΤΡΟΥ
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ∆ΕΥΤΕΡΑ
Σίµων Πέτρος, δοῦλος καὶ ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, τοῖς ἰ- 1
σότιµον ἡµῖν λαχοῦσι πίστιν ἐν δικαιοσύνῃ τοῦ Θεοῦ ἡµῶν καὶ
σωτῆρος ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη πλη- 2
θυνθείη ἐν ἐπιγνώσει τοῦ Θεοῦ καὶ ᾿Ιησοῦ τοῦ Κυρίου ἡµῶν,
ὡς πάντα ἡµῖν τῆς θείας δυνάµεως αὐτοῦ τὰ πρὸς ζωὴν καὶ 3
εὐσέβειαν δεδωρηµένης, διὰ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ καλέσαντος
ἡµᾶς διὰ δόξης καὶ ἀρετῆς, δι΄ ὧν τὰ µέγιστα ἡµῖν καὶ τίµια ἐ- 4
παγγέλµατα δεδώρηται, ἵνα διὰ τούτων γένησθε θείας κοινωνοὶ
φύσεως, ἀποφυγόντες τῆς ἐν κόσµῳ ἐν ἐπιθυµίᾳ φθορᾶς. καὶ 5
αὐτὸ τοῦτο δὲ σπουδὴν πᾶσαν παρεισενέγκαντες, ἐπιχορηγή-
σατε ἐν τῇ πίστει ὑµῶν τὴν ἀρετήν, ἐν δὲ τῇ ἀρετῇ τὴν γνῶσιν,
ἐν δὲ τῇ γνώσει τὴν ἐγκράτειαν, ἐν δὲ τῇ ἐγκρατείᾳ τὴν ὑποµο- 6
νήν, ἐν δὲ τῇ ὑποµονῇ τὴν εὐσέβειαν, ἐν δὲ τῇ εὐσεβείᾳ τὴν 7
φιλαδελφίαν, ἐν δὲ τῇ φιλαδελφίᾳ τὴν ἀγάπην. ταῦτα γὰρ ὑ- 8
µῖν ὑπάρχοντα, καὶ πλεονάζοντα, οὐκ ἀργοὺς οὐδὲ ἀκάρπους
καθίστησιν εἰς τὴν τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐπίγνωσιν,
ᾧ γὰρ µὴ πάρεστι ταῦτα, τυφλός ἐστι µυωπάζων, λήθην λα- 9
βὼν τοῦ καθαρισµοῦ τῶν πάλαι αὐτοῦ ἁµαρτιῶν. διὸ µᾶλλον, 10
ἀδελφοί, σπουδάσατε βεβαίαν ὑµῶν τὴν κλῆσιν καὶ ἐκλογὴν

1. v.1 Σίµωνnnms Πέτροςnnms δοῦλοςnnms καίc ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms

ὁddmp ἰσότιµοςaafsn ἐγώrpd-p λαγχάνωvpaadmp πίστιςnafs ἐνp δικαιοσύνηndfs ὁdgms θεόςngms
ἐγώrpg-p καίc σωτήρngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.2 χάριςnnfs σύrpd-p καίc
nnfs voap3s p ndfs dgms ngms
εἰρήνη πληθύνω ἐν ἐπίγνωσις ὁ θεός καί ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms κύριοςngms
c

ἐγώrpg-p . v.3 ὡςbo πᾶςaanpn ἐγώrpd-p ὁdgfs θεῖοςagfsn δύναµιςngfs αὐτόςrpgms ὁdanp πρόςp
ζωήnafs καίc εὐσέβειαnafs δωρέοµαιvpxpgfs διάp ὁdgfs ἐπίγνωσιςngfs ὁdgms καλέωvpaagms ἐγώrpa-p
διάp δόξαngfs καίc ἀρετήngfs . v.4 διάp ὅςrrgfp ὁdnnp µέγαςannps ἐγώrpd-p καίc τίµιοςannpn
nnnp vixp3s
ἐπάγγελµα δωρέοµαι ἵναc διάp οὗτοςrdgnp γίνοµαιvsad2p θεῖοςagfsn κοινωνόςanmpn
φύσιςngfs ἀποφεύγωvpaanmp ὁdgfs ἐνp κόσµοςndms ἐνp ἐπιθυµίαndfs φθοράngfs . v.5 καίc
αὐτόςrpnns οὗτοςrdnns δέc σπουδήnafs πᾶςaafsn παρεισφέρωvpaanmp ἐπιχορηγέωvdaa2p ἐνp ὁddfs
πίστιςndfs σύrpg-p ὁdafs ἀρετήnafs ἐνp δέc ὁddfs ἀρετήndfs ὁdafs γνῶσιςnafs . v.6 ἐνp δέc
ὁddfs γνῶσιςndfs ὁdafs ἐγκράτειαnafs ἐνp δέc ὁddfs ἐγκράτειαndfs ὁdafs ὑποµονήnafs ἐνp δέc
ὁddfs ὑποµονήndfs ὁdafs εὐσέβειαnafs . v.7 ἐνp δέc ὁddfs εὐσέβειαndfs ὁdafs φιλαδελφίαnafs
ἐνp δέc ὁddfs φιλαδελφίαndfs ὁdafs ἀγάπηnafs . v.8 οὗτοςrdnnp γάρc σύrpd-p ὑπάρχωvppannp
c vppannp xo aampn bo
καί πλεονάζω οὐ ἀργός οὐδέ ἄκαρποςaampn καθίστηµιvipa3s εἰςp ὁdafs
ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐπίγνωσιςnafs . v.9 ὅςrrdms γάρc µήxo
vipx3s rdanp anmsn vipx3s vppanms
πάρειµι οὗτος τυφλός εἰµί µυωπάζω λήθηnafs λαµβάνωvpaanms
ὁdgms καθαρισµόςngms ὁdgfp πάλαιbo αὐτόςrpgms ἁµαρτίαngfp .
 1. 11–20 ΠΕΤΡΟΥ Α 664
11 ποιεῖσθαι, ταῦτα γὰρ ποιοῦντες οὐ µὴ πταίσητέ ποτε, οὕτω
γὰρ πλουσίως ἐπιχορηγηθήσεται ὑµῖν ἡ εἴσοδος εἰς τὴν αἰώ-
νιον βασιλείαν τοῦ Κυρίου ἡµῶν καὶ σωτῆρος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
12 ∆ιὸ οὐκ ἀµελήσω ὑµᾶς ἀει ὑποµιµνήσκειν περὶ τούτων, καίπερ
13 εἰδότας, καὶ ἐστηριγµένους ἐν τῇ παρούσῃ ἀληθείᾳ. δίκαιον
δὲ ἡγοῦµαι, ἐφ΄ ὅσον εἰµὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώµατι, διεγείρειν
14 ὑµᾶς ἐν ὑποµνήσει, εἰδὼς ὅτι ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ
σκηνώµατός µου, καθὼς καὶ ὁ Κύριος ἡµῶν ᾿Ιησοῦς Χριστὸς
15 ἐδήλωσέ µοι. Σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑµᾶς µετὰ
16 τὴν ἐµὴν ἔξοδον τὴν τούτων µνήµην ποιεῖσθαι. οὐ γὰρ σεσο-
φισµένοις µύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαµεν ὑµῖν τὴν τοῦ
Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δύναµιν καὶ παρουσίαν, ἀλλ΄ ἐπό-
17 πται γενηθέντες τῆς ἐκείνου µεγαλειότητος. λαβὼν γὰρ παρὰ
Θεοῦ πατρὸς τιµὴν καὶ δόξαν, φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε
ὑπὸ τῆς µεγαλοπρεποῦς δόξης, Οὕτος ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀ-
18 γαπητός εἰς ὃν ἐγὼ εὐδόκησα, καὶ ταύτην τὴν φωνὴν ἡµεῖς
ἠκούσαµεν ἐξ οὐρανοῦ ἐνεχθεῖσαν, σὺν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷ ὄ-
19 ρει τῷ ἁγίῳ. καὶ ἔχοµεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον,
ᾧ καλῶς ποιεῖτε προσέχοντες ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχµηρῷ
τόπῳ, ἕως οὗ ἡµέρα διαυγάσῃ, καὶ φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς
20 καρδίαις ὑµῶν, τοῦτο πρῶτον γινώσκοντες, ὅτι πᾶσα προφη-

v.10 διόc µᾶλλονbo ἀδελφόςnvmp σπουδάζωvdaa2p βέβαιοςaafsn σύrpg-p ὁdafs κλῆσιςnafs

καίc ἐκλογήnafs ποιέωvnpm οὗτοςrdnnp γάρc ποιέωvppanmp οὐxo µήxo πταίωvsaa2p ποτέxo .
v.11 οὕτωbo γάρc πλουσίωςbo ἐπιχορηγέωvifp3s σύrpd-p ὁdnfs εἴσοδοςnnfs εἰςp ὁdafs αἰώνιοςaafsn
βασιλείαnafs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p καίc σωτήρngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.12 διόc
οὐxo ἀµελέωvifa1s σύrpa-p ἀείbo ὑποµιµνῄσκωvnpa περίp οὗτοςrdgnp καίπερc οἶδαvpxaamp καίc
στηρίζωvpxpamp ἐνp ὁddfs πάρειµιvppxdfs ἀλήθειαndfs . v.13 δίκαιοςaansn δέc ἡγέοµαιvipn1s
ἐπίp ὅσοςrcams εἰµίvipx1s ἐνp οὗτοςrddns ὁddns σκήνωµαndns διεγείρωvnpa σύrpa-p ἐνp
ὑπόµνησιςndfs . v.14 οἶδαvpxanms ὅτιc ταχινόςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀπόθεσιςnnfs ὁdgns
σκήνωµαngns ἐγώrpg-s καθώςbo καίc ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms
δηλόωviaa3s ἐγώrpd-s . v.15 σπουδάζωvifa1s δέc καίc ἑκάστοτεbo ἔχωvnpa σύrpa-p µετάp
ὁdafs ἐµόςrsafs ἔξοδοςnafs ὁdafs οὗτοςrdgnp µνήµηnafs ποιέωvnpm . v.16 οὐxo γάρc
σοφίζωvpxpdmp µῦθοςndmp ἐξακολουθέωvpaanmp γνωρίζωviaa1p σύrpd-p ὁdafs ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms δύναµιςnafs καίc παρουσίαnafs ἀλλάc ἐπόπτηςnnmp
γίνοµαιvpaonmp ὁdgfs ἐκεῖνοςrdgms µεγαλειότηςngfs . v.17 λαµβάνωvpaanms γάρc παράp
θεόςngms πατήρngms τιµήnafs καίc δόξαnafs φωνήngfs φέρωvpapgfs αὐτόςrpdms τοιόσδεrdgfs
ὑπόp ὁdgfs µεγαλοπρεπήςagfsn δόξαngfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms
ἀγαπητόςanmsn εἰςp ὅςrrams ἐγώrpn-s εὐδοκέωviaa1s . v.18 καίc οὗτοςrdafs ὁdafs φωνήnafs
rpn-p viaa1p p ngms vpapafs
ἐγώ ἀκούω ἐκ οὐρανός φέρω σύνp αὐτόςrpdms εἰµίvppxnmp ἐνp ὁddns
ὄροςndns ὁddns ἅγιοςadnsn . v.19 καίc ἔχωvipa1p βέβαιοςaamsc ὁdams προφητικόςaamsn
λόγοςnams ὅςrrdms καλῶςbo ποιέωvipa2p προσέχωvppanmp ὡςbo λύχνοςndms φαίνωvppedms
ἐνp αὐχµηρόςadmsn τόποςndms ἕωςc ὅςbo ἡµέραnnfs διαυγάζωvsaa3s καίc φωσφόροςanmsn
ἀνατέλλωvsaa3s ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p .
665 ΠΕΤΡΟΥ Α 1. 21–2. 10
τεία, γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται. οὐ γὰρ θελήµατι 21
ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτέ προφητεία, ἀλ᾿λ ὑπὸ Πνεύµατος ῾Αγίου
φερόµενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι.
᾿Εγένοντο δὲ καὶ ψευδοπροφῆται ἐν τῷ λαῷ, ὡς καὶ ἐν ὑ- 2
µῖν ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις
ἀπωλείας, καὶ τὸν ἀγοράσαντα αὐτοὺς δεσπότην ἀρνούµενοι,
ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν, καὶ πολλοὶ ἐξακολου- 2
θήσουσιν αὐτῶν ταῖς ἀπωλείαις, δἰ οὓς ἡ ὁδὸς τῆς ἀληθείας
βλασφηµηθήσεται, καὶ ἐν πλεονεξίᾳ πλαστοῖς λόγοις ὑµᾶς ἐµ- 3
πορεύσονται, οἷς τὸ κρίµα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ, καὶ ἡ ἀπώλεια
αὐτῶν οὐ νυστάζει. εἰ γὰρ ὁ Θεὸς ἀγγέλων ἁµαρτησάντων 4
οὐκ ἐφείσατο, ἀλλὰ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας παρέδωκεν εἰς
κρίσιν τετηρηµένους, καὶ ἀρχαίου κόσµου οὐκ ἐφείσατο, ἀλλ΄ 5
ὄγδοον Νῶε δικαιοσύνης κήρυκα ἐφύλαξε, κατακλυσµὸν κό-
σµῳ ἀσεβῶν ἐπάξας, καὶ πόλεις Σοδόµων καὶ Γοµόρρας τε- 6
φρώσας καταστροφῇ κατέκρινεν, ὑπόδειγµα µελλόντων ἀσε-
βεῖν τεθεικώς, καὶ δίκαιον Λὼτ, καταπονούµενον ὑπὸ τῆς τῶν 7
ἀθέσµων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς, ἐρρύσατο. βλέµµατι γὰρ 8
καὶ ἀκοῇ ὁ δίκαιος, ἐγκατοικῶν ἐν αὐτοῖς, ἡµέραν ἐξ ἡµέρας
ψυχὴν δικαίαν ἀνόµοις ἔργοις ἐβασάνιζεν, οἶδε Κύριος εὐ- 9
σεβεῖς ἐκ πειρασµῶν ῥύεσθαι, ἀδίκους δὲ εἰς ἡµέραν κρίσεως
κολαζοµένους τηρεῖν, µάλιστα δὲ τοὺς ὀπίσω σαρκὸς ἐν ἐπιθυ- 10

v.20 οὗτοςrdans πρῶτοςbo γινώσκωvppanmp ὅτιc πᾶςanfsn προφητείαnnfs γραφήngfs ἴδιοςagfsn

ἐπίλυσιςngfs οὐxo γίνοµαιvipn3s . v.21 οὐxo γάρc θέληµαndns ἄνθρωποςngms φέρωviap3s
ποτέxo προφητείαnnfs ἀλλάc ὑπόp πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn φέρωvpppnmp λαλέωviaa3p ἅγιοςanmpn
θεόςngms ἄνθρωποςnnmp . 2. v.1 γίνοµαιviad3p δέc καίc ψευδοπροφήτηςnnmp ἐνp ὁddms
λαόςndms ὡςbo καίc ἐνp σύrpd-p εἰµίvifx3p ψευδοδιδάσκαλοςnnmp ὅστιςrrnmp παρεισάγωvifa3p
αἵρεσιςnafp ἀπώλειαngfs καίc ὁdams ἀγοράζωvpaaams αὐτόςrpamp δεσπότηςnams ἀρνέοµαιvppnnmp
ἐπάγωvppanmp ἑαυτοῦrxdmp ταχινόςaafsn ἀπώλειαnafs . v.2 καίc πολύςanmpn ἐξακολουθέωvifa3p
αὐτόςrpgmp ὁddfp ἀπώλειαndfp διάp ὅςrramp ὁdnfs ὁδόςnnfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs βλασφηµέωvifp3s .
v.3 καίc ἐνp πλεονεξίαndfs πλαστόςadmpn λόγοςndmp σύrpa-p ἐµπορεύοµαιvifd3p ὅςrrdmp
ὁdnns κρίµαnnns ἔκπαλαιbo οὐxo ἀργέωvipa3s καίc ὁdnfs ἀπώλειαnnfs αὐτόςrpgmp οὐxo
νυστάζωvipa3s . v.4 εἰqo γάρc ὁdnms θεόςnnms ἄγγελοςngmp ἁµαρτάνωvpaagmp οὐxo
φείδοµαιviad3s ἀλλάc σειράndfp ζόφοςngms ταρταρόωvpaanms παραδίδωµιviaa3s εἰςp κρίσιςnafs
τηρέωvpxpamp . v.5 καίc ἀρχαῖοςagmsn κόσµοςngms οὐxo φείδοµαιviad3s ἀλλάc ὄγδοοςaamsn
Νῶεtp δικαιοσύνηngfs κῆρυξnams φυλάσσωviaa3s κατακλυσµόςnams κόσµοςndms ἀσεβήςagmpn
ἐπάγωvpaanms . v.6 καίc πόλιςnnfp Σόδοµαngnp καίc Γόµορραngfs τεφρόωvpaanms
καταστροφήndfs κατακρίνωviaa3s ὑπόδειγµαnans µέλλωvppagmp ἀσεβέωvnpa τίθηµιvpxanms .
v.7 καίc δίκαιοςannsn Λώτtp καταπονέωvpppams ὑπόp ὁdgfs ὁdgmp ἄθεσµοςagmpn ἐνp ἀσέλγειαndfs
ἀναστροφήngfs ῥύοµαιvian3s . v.8 βλέµµαndns γάρc καίc ἀκοήndfs ὁdnms δίκαιοςanmsn
ἐγκατοικέωvppanms ἐνp αὐτόςrpdmp ἡµέραnafs ἐκp ἡµέραngfs ψυχήnafs δίκαιοςaafsn ἄνοµοςadnpn
ἔργονndnp βασανίζωviia3s . v.9 οἶδαvixa3s κύριοςnnms εὐσεβήςaampn ἐκp πειρασµόςngmp
ῥύοµαιvnpn ἄδικοςaampn δέc εἰςp ἡµέραnafs κρίσιςngfs κολάζωvpppamp τηρέωvnpa .
 2. 11–20 ΠΕΤΡΟΥ Α 666
µίᾳ µιασµοῦ πορευοµένους, καὶ κυριότητος καταφρονοῦντας.
11 τολµηταί, αὐθάδεις, δόξας οὐ τρέµουσι βλασφηµοῦντες, ὅπου
ἄγγελοι, ἰσχύϊ καὶ δυνάµει µείζονες ὄντες, οὐ φέρουσι κατ΄
12 αὐτῶν παρὰ Κυρίῳ βλάσφηµον κρίσιν. οὗτοι δέ, ὡς ἄλογα
ζῶα φυσικὰ γεγενηµένα εἰς ἅλωσιν καὶ φθοράν, ἐν οἷς ἀγνο-
οῦσι βλασφηµοῦντες, ἐν τῇ φθορᾷ αὐτῶν καταφθαρήσονται,
13 κοµιούµενοι µισθὸν ἀδικίας, ἡδονὴν ἡγούµενοι τὴν ἐν ἡµέρᾳ
τρυφήν, σπίλοι καὶ µῶµοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν
14 συνευωχούµενοι ὑµῖν, ὀφθαλµοὺς ἔχοντες µεστοὺς µοιχαλί-
δος, καὶ ἀκαταπαύστους ἁµαρτίας, δελεάζοντες ψυχὰς ἀστηρί-
κτους, καρδίαν γεγυµνασµένην πλεονεξίαις ἔχοντες, κατάρας
15 τέκνα, καταλίποντες τὴν εὐθεῖαν ὁδὸν ἐπλανήθησαν, ἐξακο-
λουθήσαντες τῇ ὁδῷ τοῦ Βαλαὰµ τοῦ Βοσόρ, ὃς µισθὸν ἀδικίας
16 ἠγάπησεν, ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν ἰδίας παρανοµίας, ὑποζύγιον ἄ-
φωνον, ἐν ἀνθρώπου φωνῇ φθεγξάµενον ἐκώλυσε τὴν τοῦ προ-
17 φήτου παραφρονίαν. οὗτοί εἰσι πηγαὶ ἄνυδροι, νεφέλαι ὑπὸ
λαίλαπος ἐλαυνόµεναι, οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετή-
18 ρηται. ὑπέρογκα γὰρ µαταιότητος φθεγγόµενοι, δελεάζουσιν
ἐν ἐπιθυµίαις σαρκὸς ἐν ἀσελγείαις, τοὺς ὄντως ἀποφύγοντας
19 τοὺς ἐν πλάνῃ ἀναστρεφοµένους, ἐλευθερίαν αὐτοῖς ἐπαγγελ-
λόµενοι, αὐτοὶ δοῦλοι ὑπάρχοντες τῆς φθορᾶς, ᾧ γάρ τις ἥττη-
20 ται, τούτῳ καὶ δεδούλωται. εἰ γὰρ ἀποφυγόντες τὰ µιάσµατα
v.10 µάλισταbo δέc ὁdamp ὀπίσωbo σάρξngfs ἐνp ἐπιθυµίαndfs µιασµόςngms πορεύοµαιvppnamp
καίc κυριότηςngfs καταφρονέωvppaamp τολµητήςnnmp αὐθάδηςanmpn δόξαnafp οὐxo τρέµωvipa3p
βλασφηµέωvppanmp . v.11 ὅπουbo ἄγγελοςnnmp ἰσχύςndfs καίc δύναµιςndfs µέγαςanmpc
vppxnmp xo vipa3p
εἰµί οὐ φέρω κατάp αὐτόςrpgmp παράp κύριοςndms βλάσφηµοςaafsn κρίσιςnafs .
v.12 οὗτοςrdnmp δέc ὡςbo ἄλογοςannpn ζῷονnnnp φυσικόςannpn γεννάωvpxpnnp εἰςp ἅλωσιςnafs
καίc φθοράnafs ἐνp ὅςrrdmp ἀγνοέωvipa3p βλασφηµέωvppanmp ἐνp ὁddfs φθοράndfs αὐτόςrpgmp
καταφθείρωvifp3p . v.13 κοµίζωvpfdnmp µισθόςnams ἀδικίαngfs ἡδονήnafs ἡγέοµαιvppnnmp
dafs p ndfs
ὁ ἐν ἡµέρα τρυφήnafs σπίλοςnnmp καίc µῶµοςnnmp ἐντρυφάωvppanmp ἐνp ὁddfp
ἀπάτηndfp αὐτόςrpgmp συνευωχέοµαιvppnnmp σύrpd-p . v.14 ὀφθαλµόςnamp ἔχωvppanmp
aampn ngfs c aampn
µεστός µοιχαλίς καί ἀκατάπαυστος ἁµαρτίαngfs δελεάζωvppanmp ψυχήnafp
ἀστήρικτοςaafpn καρδίαnafs γυµνάζωvpxpafs πλεονεξίαndfp ἔχωvppanmp κατάραngfs τέκνονnnnp .
v.15 καταλείπωvpaanmp ὁdafs εὐθύςaafsn ὁδόςnafs πλανάωviap3p ἐξακολουθέωvpaanmp ὁddfs
ὁδόςndfs ὁdgms Βαλαάµtp ὁdgms Βοσόρtp ὅςrrnms µισθόςnams ἀδικίαngfs ἀγαπάωviaa3s .
v.16 ἔλεγξιςnafs δέc ἔχωviaa3s ἴδιοςagfsn παρανοµίαngfs ὑποζύγιονnnns ἄφωνοςannsn
ἐνp ἄνθρωποςngms φωνήndfs φθέγγοµαιvpannns κωλύωviaa3s ὁdafs ὁdgms προφήτηςngms
παραφρονίαnafs . v.17 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p πηγήnnfp ἄνυδροςanfpn νεφέληnnfp ὑπόp
λαῖλαψngfs ἐλαύνωvpppnfp ὅςrrdmp ὁdnms ζόφοςnnms ὁdgns σκότοςngns εἰςp αἰώνnams
τηρέωvixp3s . v.18 ὑπέρογκοςaanpn γάρc µαταιότηςngfs φθέγγοµαιvppdnmp δελεάζωvipa3p ἐνp
ἐπιθυµίαndfp σάρξngfs ἐνp ἀσέλγειαndfp ὁdamp ὄντωςbo ἀποφεύγωvpaaamp ὁdamp ἐνp πλάνηndfs
ἀναστρέφωvpppamp . v.19 ἐλευθερίαnafs αὐτόςrpdmp ἐπαγγέλλοµαιvppnnmp αὐτόςrpnmp
δοῦλοςnnmp ὑπάρχωvppanmp ὁdgfs φθοράngfs ὅςrrdms γάρc τι-σρινµσ ἡττάοµαιvixn3s οὗτοςrddms
καίc δουλόωvixp3s .
667 ΠΕΤΡΟΥ Α 2. 21–3. 8
τοῦ κόσµου ἐν ἐπιγνώσει τοῦ Κυρίου καὶ σωτῆρος ᾿Ιησοῦ Χρι-
στοῦ, τούτοις δὲ πάλιν ἐµπλακέντες ἡττῶνται, γέγονεν αὐτοῖς
τὰ ἔσχατα χείρονα τῶν πρώτων. κρεῖττον γὰρ ἦν αὐτοῖς µὴ 21
ἐπεγνωκέναι τὴν ὁδὸν τῆς δικαιοσύνης, ἢ ἐπιγνοῦσιν ἐπιστρέ-
ψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς. συµβέβηκε 22
δὲ αὐτοῖς τὸ τῆς ἀληθοῦς παροιµίας, Κύων ἐπιστρέψας ἐπὶ τὸ
ἴδιον ἐξέραµα, καί, ὗς λουσαµένη εἰς κὺλισµα βορβόρου.
Ταύτην ἤδη, ἀγαπητοί, δευτέραν ὑµῖν γράφω ἐπιστολήν, ἐν 3
αἷς διεγείρω ὑµῶν ἐν ὑποµνήσει τὴν εἰλικρινῆ διάνοιαν, µνη- 2
σθῆναι τῶν προειρηµένων ῥηµάτων ὑπὸ τῶν ἁγίων προφητῶν,
καὶ τῆς τῶν ἀποστόλων ἡµῶν ἐντολῆς, τοῦ Κυρίου καὶ σωτῆρος,
τοῦτο πρῶτον γινώσκοντες, ὅτι ἐλεύσονται ἐπ΄ ἐσχάτου τῶν ἡµε- 3
ρῶν ἐµπαικται, κατὰ τὰς ἰδίας αὐτῶν ἐπιθυµίας πορευόµενοι,
καὶ λέγοντες, Ποῦ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία τῆς παρουσίας αὐτοῦ· ἀφ΄ 4
ἧς γὰρ οἱ πατέρες ἐκοιµήθησαν, πάντα οὕτω διαµένει ἀπ΄ ἀρ-
χῆς κτίσεως. λανθάνει γὰρ αὐτοὺς τοῦτο θέλοντας, ὅτι οὐρα- 5
νοὶ ἦσαν ἔκπαλαι, καὶ γῆ, ἐξ ὕδατος καὶ δι΄ ὕδατος συνεστῶσα
τῷ τοῦ Θεοῦ λόγῳ, δι΄ ὧν ὁ τότε κόσµος ὕδατι κατακλυσθεὶς 6
ἀπώλετο, οἱ δὲ νῦν οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ τῷ αὐτῷ λόγῳ τεθησαυρι- 7
σµένοι εἰσὶ, πυρί τηρούµενοι εἰς ἡµέραν κρίσεως καὶ ἀπωλείας
τῶν ἀσεβῶν ἀνθρώπων. ῝Εν δὲ τοῦτο µὴ λανθανέτω ὑµᾶς, ἀ- 8
γαπητοί, ὅτι µία ἡµέρα παρὰ Κυρίῳ ὡς χίλια ἔτη καὶ χίλια
v.20 εἰqo γάρc ἀποφεύγωvpaanmp ὁdanp µίασµαnanp ὁdgms κόσµοςngms ἐνp ἐπίγνωσιςndfs ὁdgms
κύριοςngms καίc σωτήρngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms οὗτοςrddnp δέc πάλινbo ἐµπλέκωvpapnmp
ἡττάοµαιvipn3p γίνοµαιvixa3s αὐτόςrpdmp ὁdnnp ἔσχατοςannpn χείρωνannpn ὁdgnp πρῶτοςagnpn .
v.21 κρείττωνannsn γάρc εἰµίviix3s αὐτόςrpdmp µήxo ἐπιγινώσκωvnxa ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgfs
δικαιοσύνηngfs ἤxo ἐπιγινώσκωvpaadmp ἐπιστρέφωvnaa ἐκp ὁdgfs παραδίδωµιvpapgfs αὐτόςrpdmp
ἅγιοςagfsn ἐντολήngfs . v.22 συµβαίνωvixa3s δέc αὐτόςrpdmp ὁdnns ὁdgfs ἀληθήςagfsn
παροιµίαngfs κύωνnnms ἐπιστρέφωvpaanms ἐπίp ὁdans ἴδιοςaamsn ἐξέραµαnans καίc ὗςnnfs
λούωvpamnfs εἰςp κύλισµαnans βόρβοροςngms . 3. v.1 οὗτοςrdafs ἤδηbo ἀγαπητόςavmpn
δεύτεροςaafsn σύrpd-p γράφωvipa1s ἐπιστολήnafs ἐνp ὅςrrdfp διεγείρωvipa1s σύrpg-p ἐνp
ὑπόµνησιςndfs ὁdafs εἰλικρινήςaafsn διάνοιαnafs . v.2 µιµνῄσκοµαιvnap ὁdgmp προλέγωvpxpgmp
ῥῆµαngnp ὑπόp ὁdgmp ἅγιοςagmpn προφήτηςngmp καίc ὁdgfs ὁdgmp ἀπόστολοςngmp ἐγώrpg-p
ἐντολήngfs ὁdgms κύριοςngms καίc σωτήρngms . v.3 οὗτοςrdans πρῶτοςbo γινώσκωvppanmp
ὅτιc ἔρχοµαιvifd3p ἐπίp ἔσχατοςagnsn ὁdgfp ἡµέραngfp ἐµπαίκτηςnnmp κατάp ὁdafp ἴδιοςaafpn
αὐτόςrpgmp ἐπιθυµίαnafp πορεύοµαιvppnnmp . v.4 καίc λέγωvppanmp ποῦxo εἰµίvipx3s
ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs ὁdgfs παρουσίαngfs αὐτόςrpgms ἀπόp ὅςrrgfs γάρc ὁdnmp πατήρnnmp
κοιµάοµαιviap3p πᾶςannpn οὕτωbo διαµένωvipa3s ἀπόp ἀρχήngfs κτίσιςngfs . v.5 λανθάνωvipa3s
γάρc αὐτόςrpamp οὗτοςrdnns θέλωvppaamp ὅτιc οὐρανόςnnmp εἰµίviix3p ἔκπαλαιbo καίc γῆnnfs
ἐκp ὕδωρngns καίc διάp ὕδωρngns συνίστηµιvpxanfs ὁddms ὁdgms θεόςngms λόγοςndms . v.6 διάp
ὅςrrgmp ὁdnms τότεbo κόσµοςnnms ὕδωρndns κατακλύζωvpapnms ἀπόλλυµιviam3s . v.7 ὁdnmp
c bo nnmp c dnfs nnfs ddms rpdms ndms
δέ νῦν οὐρανός καί ὁ γῆ ὁ αὐτός λόγος θησαυρίζωvpxpnmp
εἰµίvipx3p πῦρndns τηρέωvpppnmp εἰςp ἡµέραnafs κρίσιςngfs καίc ἀπώλειαngfs ὁdgmp ἀσεβήςagmpn
ἄνθρωποςngmp .
 3. 9–17 ΠΕΤΡΟΥ Α 668
9 ἔτη, ὡς ἡµέρα µία. οὐ βραδύνει ὁ Κύριος τῆς ἐπαγγελίας,
ὥς τινες βραδύτητα ἡγοῦνται, ἀλλὰ µακροθυµεῖ εἰς ἡµᾶς, µὴ
βουλόµενός τινας ἀπολέσθαι ἀλλὰ πάντας εἰς µετάνοιαν χωρῆ-
10 σαι. ἥξει δὲ ἡ ἡµέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ, ἐν ᾗ οἱ
οὐρανοὶ ῥοιζηδὸν παρελεύσονται, στοιχεῖα δὲ καυσούµενα λυ-
11 θήσονται, καὶ γῆ καὶ τὰ ἐν αὐτῇ ἔργα κατακαήσεται. τούτων
οὺν πάντων λυοµένων, ποταποὺς δεῖ ὑπάρχειν ὑµᾶς ἐν ἁγίαις
12 ἀναστροφαῖς καὶ εὐσεβείαις, προσδοκῶντας καὶ σπεύδοντας
τὴν παρουσίαν τῆς τοῦ Θεοῦ ἡµέρας, δι΄ ἣν οὐρανοὶ πυρού-
13 µενοι λυθήσονται, καὶ στοιχεῖα καυσούµενα τήκεται· καινοὺς
δὲ οὐρανοὺς καὶ γῆν καινὴν κατὰ τὸ ἐπάγγελµα αὐτοῦ προσ-
14 δοκῶµεν, ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ. ∆ιό, ἀγαπητοί, ταῦτα
προσδοκῶντες, σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ ἀµώµητοι αὐτῷ εὑ-
15 ρεθῆναι ἐν εἰρήνῃ. καὶ τὴν τοῦ Κυρίου ἡµῶν µακροθυµίαν
σωτηρίαν ἡγεῖσθε, καθὼς καὶ ὁ ἀγαπητὸς ἡµῶν ἀδελφὸς Παῦ-
16 λος κατὰ τὴν αὐτῷ δοθεῖσαν σοφίαν ἔγραψεν ὑµῖν, ὡς καὶ ἐν
πάσαις ταῖς ἐπιστολαῖς, λαλῶν ἐν αὐταῖς περὶ τούτων, ἐν οἷς
ἐστι δυσνόητά τινα, ἃ οἱ ἀµαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στρεβλοῦσιν,
ὡς καὶ τὰς λοιπὰς γραφὰς, πρὸς τὴν ἰδίαν αὐτῶν ἀπώλειαν.
17 ὑµεῖς οὖν, ἀγαπητοί, προγινώσκοντες φυλάσσεσθε, ἵνα µὴ τῇ
τῶν ἀθέσµων πλάνῃ συναπαχθέντες, ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηρι-

v.8 εἷςnnns δέc οὗτοςrdnns µήxo λανθάνωvdpa3s σύrpa-p ἀγαπητόςavmpn ὅτιc εἷςnnfs ἡµέραnnfs
παράp κύριοςndms ὡςbo χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp καίc χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp ὡςbo ἡµέραnnfs
εἷςnnfs . v.9 οὐxo βραδύνωvipa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὡςbo τι-σρινµπ
βραδύτηςnafs ἡγέοµαιvipn3p ἀλλάc µακροθυµέωvipa3s εἰςp ἐγώrpa-p µήxo βούλοµαιvppnnms τι-
-σριαµπ ἀπόλλυµιvnam ἀλλάc πᾶςaampn εἰςp µετάνοιαnafs χωρέωvnaa . v.10 ἥκωvifa3s δέc
ὅςdnfs ἡµέραnnfs κύριοςngms ὡςbo κλέπτηςnnms ἐνp νύξndfs ἐνp ὅςrrdfs ὁdnmp οὐρανόςnnmp
ῥοιζηδόνbo παρέρχοµαιvifd3p στοιχεῖονnnnp δέc καυσόωvpppnnp λύωvifp3p καίc γῆnnfs καίc
ὁdnnp ἐνp αὐτόςrpdfs ἔργονnnnp κατακαίωvifp3s . v.11 οὗτοςrdgnp οὖνc πᾶςagnpn λύωvpppgnp
aampn vipq3s vnpa rpa-p
ποταπός δεῖ ὑπάρχω σύ ἐν ἅγιοςadfpn ἀναστροφήndfp καίc εὐσέβειαndfp .
p

v.12 προσδοκάωvppaamp καίc σπεύδωvppaamp ὁdafs παρουσίαnafs ὁdgfs ὁdgms θεόςngms

ἡµέραngfs διάp ὅςrrafs οὐρανόςnnmp πυρόωvpppnmp λύωvifp3p καίc στοιχεῖονnnnp καυσόωvpppnnp
τήκωvipp3s . v.13 καινόςaampn δέc οὐρανόςnamp καίc γῆnafs καινόςaafsn κατάp ὁdans
nans
ἐπάγγελµα αὐτόςrpgms προσδοκάωvipa1p ἐνp ὅςrrdmp δικαιοσύνηnnfs κατοικέωvipa3s .
v.14 διόc ἀγαπητόςavmpn οὗτοςrdanp προσδοκάωvppanmp σπουδάζωvdaa2p ἄσπιλοςanmpn καίc
ἀµώµητοςanmpn αὐτόςrpdms εὑρίσκωvnap ἐνp εἰρήνηndfs . v.15 καίc ὁdafs ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p µακροθυµίαnafs σωτηρίαnafs ἡγέοµαιvdpn2p καθώςbo καίc ὁdnms ἀγαπητόςanmsn
ἐγώrpg-p ἀδελφόςnnms Παῦλοςnnms κατάp ὁdafs αὐτόςrpdms δίδωµιvpapafs σοφίαnafs γράφωviaa3s
σύrpd-p . v.16 ὡςbo καίc ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp ἐπιστολήndfp λαλέωvppanms ἐνp αὐτόςrpdfp περίp
οὗτοςrdgnp ἐνp ὅςrrdmp εἰµίvipx3s δυσνόητοςannpn τι-σριννπ ὅςrrnnp ὁdnmp ἀµαθήςanmpn καίc
ἀστήρικτοςanmpn στρεβλόωvipa3p ὡςbo καίc ὁdafp λοιπόςaafpn γραφήnafp πρόςp ὁdafs ἴδιοςaafsn
αὐτόςrpgmp ἀπώλειαnafs .
669 ΠΕΤΡΟΥ Α 3. 18
γµοῦ. αὐξάνετε δὲ ἐν χάριτι καὶ γνώσει τοῦ Κυρίου ἡµῶν καὶ 18
σωτῆρος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. αὐτῷ ἡ δόξα καὶ νῦν καὶ εἰς ἡµέραν
αἰῶνος. ἀµήν.

v.17 σύrpn-p οὖνc ἀγαπητόςavmpn προγινώσκωvppanmp φυλάσσωvdpm2p ἵναc µήxo ὁddfs ὁdgmp
ἄθεσµοςagmpn πλάνηndfs συναπάγωvpapnmp ἐκπίπτωvsaa2p ὁdgms ἴδιοςagmsn στηριγµόςngms .
v.18 αὐξάνωvdpa2p δέc ἐνp χάριςndfs καίc γνῶσιςndfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p καίc σωτήρngms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs καίc νῦνbo καίc εἰςp ἡµέραnafs αἰώνngms
ἀµήνth .
 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΡΩΤΗ
1 ῝Ο ἦν ἀπ΄ ἀρχῆς, ὃ ἀκηκόαµεν, ὃ ἑωράκαµεν τοῖς ὀφθαλ-
µοῖς ἡµῶν, ὃ ἐθεασάµεθα, καὶ αἱ χεῖρες ἡµῶν ἐψηλάφησαν,
2 περὶ τοῦ λόγου τῆς ζωῆς. καὶ ἡ ζωὴ ἐφανερώθη, καὶ ἑωράκα-
µεν, καὶ µαρτυροῦµεν, καὶ ἀπαγγέλλοµεν ὑµῖν τὴν ζωὴν τὴν
3 αἰώνιον, ἥτις ἦν πρὸς τὸν πατέρα, καὶ ἐφανερώθη ἡµῖν, ὃ ἑ-
ωράκαµεν καὶ ἀκηκόαµεν, ἀπαγγέλλοµεν ὑµῖν, ἵνα καὶ ὑµεῖς
κοινωνίαν ἔχητε µεθ΄ ἡµῶν, καὶ ἡ κοινωνία δὲ ἡ ἡµετέρα µε-
4 τὰ τοῦ πατρὸς καὶ µετὰ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ
5 ταῦτα γράφοµεν ὑµῖν, ἵνα ἡ χαρὰ ὑµῶν ᾖ πεπληρωµένη. Καὶ
αὕτη ἔστιν ἡ ἀγγελία ἣν ἀκηκόαµεν ἀπ΄ αὐτοῦ καὶ ἀναγγέλλο-
µεν ὑµῖν, ὅτι ὁ Θεὸς φῶς ἐστι, καὶ σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν
6 οὐδεµία. ἐὰν εἴπωµεν ὅτι κοινωνίαν ἔχοµεν µετ΄ αὐτοῦ, καὶ
ἐν τῷ σκότει περιπατῶµεν, ψευδόµεθα, καὶ οὐ ποιοῦµεν τὴν
7 ἀλήθειαν, ἐὰν δὲ ἐν τῷ φωτὶ περιπατῶµεν, ὡς αὐτός ἐστιν ἐν
τῷ φωτί, κοινωνίαν ἔχοµεν µετ΄ ἀλλήλων, καὶ τὸ αἷµα ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ καθαρίζει ἡµᾶς ἀπὸ πάσης ἁµαρτίας.
8 ἐὰν εἴπωµεν ὅτι ἁµαρτίαν οὐκ ἔχοµεν, ἑαυτοὺς πλανῶµεν, καὶ
9 ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡµῖν. ἐὰν ὁµολογῶµεν τὰς ἁµαρτίας
ἡµῶν, πιστός ἐστι καὶ δίκαιος ἵνα ἀφῇ ἡµῖν τὰς ἁµαρτίας, καὶ

1. v.1 ὅςrrans εἰµίviix3s ἀπόp ἀρχήngfs ὅςrrans ἀκούωvixa1p ὅςrrans ὁράωvixa1p ὁddmp
ὀφθαλµόςndmp ἐγώrpg-p ὅςrrans θεάοµαιviad1p καίc ὁdnfp χείρnnfp ἐγώrpg-p ψηλαφάωviaa3p
περίp ὁdgms λόγοςngms ὁdgfs ζωήngfs . v.2 καίc ὁdnfs ζωήnnfs φανερόωviap3s καίc ὁράωvixa1p
καίc µαρτυρέωvipa1p καίc ἀπαγγέλλωvipa1p σύrpd-p ὁdafs ζωήnafs ὁdafs αἰώνιοςaafsn ὅστιςrrnfs
εἰµίviix3s πρόςp ὁdams πατήρnams καίc φανερόωviap3s ἐγώrpd-p . v.3 ὅςrrans ὁράωvixa1p
καίc ἀκούωvixa1p ἀπαγγέλλωvipa1p σύrpd-p ἵναc καίc σύrpn-p κοινωνίαnafs ἔχωvspa2p µετάp
ἐγώrpg-p καίc ὁdnfs κοινωνίαnnfs δέc ὁdnfs ἡµέτεροςrsnfs µετάp ὁdgms πατήρngms καίc µετάp
ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.4 καίc οὗτοςrdanp γράφωvipa1p
σύrpd-p ἵναc ὁdnfs χαράnnfs σύrpg-p εἰµίvspx3s πληρόωvpxpnfs . v.5 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s
ὁdnfs ἀγγελίαnnfs ὅςrrafs ἀκούωvixa1p ἀπόp αὐτόςrpgms καίc ἀναγγέλλωvipa1p σύrpd-p ὅτιc
ὁdnms θεόςnnms φῶςnnns εἰµίvipx3s καίc σκοτίαnnfs ἐνp αὐτόςrpdms οὐxo εἰµίvipx3s οὐδείςanfsn .
v.6 ἐάνqo λέγωvsaa1p ὅτιc κοινωνίαnafs ἔχωvipa1p µετάp αὐτόςrpgms καίc ἐνp ὁddns σκότοςndns
περιπατέωvspa1p ψεύδοµαιvipe1p καίc οὐxo ποιέωvipa1p ὁdafs ἀλήθειαnafs . v.7 ἐάνqo δέc ἐνp
ὁddns φῶςndns περιπατέωvspa1p ὡςbo αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ἐνp ὁddns φῶςndns κοινωνίαnafs
ἔχωvipa1p µετάp ἀλλήλωνregmp καίc ὁdnns αἷµαnnns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms υἱόςngms
αὐτόςrpgms καθαρίζωvipa3s ἐγώrpa-p ἀπόp πᾶςagfsn ἁµαρτίαngfs . v.8 ἐάνqo λέγωvsaa1p ὅτιc
ἁµαρτίαnafs οὐxo ἔχωvipa1p ἑαυτοῦrxamp πλανάωvipa1p καίc ὁdnfs ἀλήθειαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐνp
ἐγώrpd-p .
671 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 1. 10–2. 10
καθαρίσῃ ἡµᾶς ἀπὸ πάσης ἀδικίας. ἐὰν εἴπωµεν ὅτι οὐχ ἡ- 10
µαρτήκαµεν, ψεύστην ποιοῦµεν αὐτὸν, καὶ ὁ λόγος αὐτοῦ οὐκ
ἔστιν ἐν ἡµῖν.
Τεκνία µου, ταῦτα γράφω ὑµῖν, ἵνα µὴ ἁµάρτητε. καὶ ἐ- 2
άν τις ἁµάρτῃ, παράκλητον ἔχοµεν πρὸς τὸν πατέρα, ᾿Ιησοῦν
Χριστὸν δίκαιον, καὶ αὐτὸς ἱλασµός ἐστι περὶ τῶν ἁµαρτιῶν 2
ἡµῶν, οὐ περὶ τῶν ἡµετέρων δὲ µόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ ὅλου τοῦ
κόσµου. Καὶ ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι ἐγνώκαµεν αὐτόν, ἐ- 3
ὰν τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τηρῶµεν. ὁ λέγων ῎Εγνωκα αὐτόν, καὶ 4
τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ µὴ τηρῶν, ψεύστης ἐστί, καὶ ἐν τούτῳ ἡ ἀ-
λήθεια οὐκ ἔστιν, ὃς δ΄ ἂν τηρῇ αὐτοῦ τὸν λόγον, ἀληθῶς ἐν 5
τούτῳ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ τετελείωται. ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι
ἐν αὐτῷ ἐσµεν, ὁ λέγων ἐν αὐτῷ µένειν ὀφείλει, καθὼς ἐκεῖ- 6
νος περιεπάτησε, καὶ αὐτὸς οὕτω περιπατεῖν. ᾿Αδελφοί, οὐκ 7
ἐντολὴν καινὴν γράφω ὑµῖν, ἀλλ΄ ἐντολὴν παλαιὰν, ἣν εἴχετε
ἀπ΄ ἀρχῆς, ἡ ἐντολὴ ἡ παλαιά ἐστιν ὁ λόγος ὃν ἠκούσατε ἀ᾿π
ἀρχῆς. πάλιν ἐντολὴν καινὴν γράφω ὑµῖν, ὅ ἐστιν ἀληθὲς ἐν 8
αὐτῷ, καὶ ἐν ὑµῖν, ὅτι ἡ σκοτία παράγεται, καὶ τὸ φῶς τὸ ἀλη-
θινὸν ἤδη φαίνει. ὁ λέγων ἐν τῷ φωτὶ εἶναι, καὶ τὸν ἀδελφὸν 9
αὐτοῦ µισῶν, ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶν ἕως ἄρτι. ὁ ἀγαπῶν τὸν ἀ- 10
δελφὸν αὐτοῦ, ἐν τῷ φωτὶ µένει, καὶ σκάνδαλον ἐν αὐτῷ οὐκ

v.9 ἐάνqo ὁµολογέωvspa1p ὁdafp ἁµαρτίαnafp ἐγώrpg-p πιστόςanmsn εἰµίvipx3s καίc δίκαιοςanmsn
ἵναc ἀφίηµιvsaa3s ἐγώrpd-p ὁdafp ἁµαρτίαnafp καίc καθαρίζωvsaa3s ἐγώrpa-p ἀπόp πᾶςagfsn
ἀδικίαngfs . v.10 ἐάνqo λέγωvsaa1p ὅτιc οὐxo ἁµαρτάνωvixa1p ψεύστηςnams ποιέωvipa1p
αὐτόςrpams καίc ὁdnms λόγοςnnms αὐτόςrpgms οὐxo εἰµίvipx3s ἐνp ἐγώrpd-p . 2. v.1 τεκνίονnvnp
ἐγώrpg-s οὗτοςrdanp γράφωvipa1s σύrpd-p ἵναc µήxo ἁµαρτάνωvsaa2p καίc ἐάνqo τι-σρινµσ
ἁµαρτάνωvsaa3s παράκλητοςnams ἔχωvipa1p πρόςp ὁdams πατήρnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams
δίκαιοςaamsn . v.2 καίc αὐτόςrpnms ἱλασµόςnnms εἰµίvipx3s περίp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p
οὐxo περίp ὁdgfp ἡµέτεροςrsgfp δέc µόνοςbo ἀλλάc καίc περίp ὅλοςagmsn ὁdgms κόσµοςngms .
v.3 καίc ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa1p ὅτιc γινώσκωvixa1p αὐτόςrpams ἐάνqo ὁdafp ἐντολήnafp
αὐτόςrpgms τηρέωvspa1p . v.4 ὁdnms λέγωvppanms γινώσκωvixa1s αὐτόςrpams καίc ὁdafp
nafp rpgms
ἐντολή αὐτός µή τηρέωvppanms ψεύστηςnnms εἰµίvipx3s καίc ἐνp οὗτοςrddns ὁdnfs
xo

ἀλήθειαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s . v.5 ὅςrrnms δέc ἄνxo τηρέωvspa3s αὐτόςrpgms ὁdams λόγοςnams
bo p rddns dnfs
ἀληθῶς ἐν οὗτος ὁ ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms τελειόωvixp3s ἐνp οὗτοςrddns
γινώσκωvipa1p ὅτιc ἐνp αὐτόςrpdms εἰµίvipx1p . v.6 ὁdnms λέγωvppanms ἐνp αὐτόςrpdms µένωvnpa
ὀφείλωvipa3s καθώςbo ἐκεῖνοςrdnms περιπατέωviaa3s καίc αὐτόςrpnms οὕτωbo περιπατέωvnpa .
v.7 ἀδελφόςnvmp οὐxo ἐντολήnafs καινόςaafsn γράφωvipa1s σύrpd-p ἀλλάc ἐντολήnafs παλαιόςaafsn
ὅςrrafs ἔχωviia2p ἀπόp ἀρχήngfs ὁdnfs ἐντολήnnfs ὁdnfs παλαιόςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnms λόγοςnnms
ὅςrrams ἀκούωviaa2p ἀπόp ἀρχήngfs . v.8 πάλινbo ἐντολήnafs καινόςaafsn γράφωvipa1s
rpd-p rrans vipx3s aansn
σύ ὅς εἰµί ἀληθής ἐν αὐτόςrpdms καίc ἐνp σύrpd-p ὅτιc ὁdnfs σκοτίαnnfs
p

παράγωvipm3s καίc ὁdnns φῶςnnns ὁdnns ἀληθινόςannsn ἤδηbo φαίνωvipa3s . v.9 ὁdnms
λέγωvppanms ἐνp ὁddns φῶςndns εἰµίvnpx καίc ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms µισέωvppanms ἐνp
ὁddfs σκοτίαndfs εἰµίvipx3s ἕωςc ἄρτιbo .
 2. 11–20 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 672
11 ἔστιν. ὁ δὲ µισῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶ, καὶ
ἐν τῇ σκοτίᾳ περιπατεῖ, καὶ οὐκ οἶδε ποῦ ὑπάγει, ὅτι ἡ σκοτία
12 ἐτύφλωσε τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ. Γράφω ὑµῖν, τεκνία, ὅτι
13 ἀφέωνται ὑµῖν αἱ ἁµαρτίαι διὰ τὸ ὄνοµα αὐτοῦ. γράφω ὑµῖν,
πατέρες, ὅτι ἐγνώκατε τὸν ἀπ΄ ἀρχῆς. γράφω ὑµῖν, νεανίσκοι,
ὅτι νενικήκατε τὸν πονηρόν. γράφω ὑµῖν παιδία ὅτι ἐγνώκατε
14 τὸν πατέρα. ἔγραψα ὑµῖν, πατέρες, ὅτι ἐγνώκατε τὸν ἀπ ἀρ-
χῆς ἔγραψα ὑµῖν, νεανίσκοι, ὅτι ἰσχυροί ἐστε καὶ ὁ λόγος τοῦ
15 θεοῦ ἐν ὑµῖν µένει καὶ νενικήκατε τὸν πονηρόν. µὴ ἀγαπᾶτε
τὸν κόσµον µηδὲ τὰ ἐν τῷ κόσµῳ. ἐάν τις ἀγαπᾷ τὸν κόσµον,
16 οὐκ ἔστιν ἡ ἀγάπη τοῦ πατρὸς, ἐν αὐτῷ, ὅτι πᾶν τὸ ἐν τῷ κό-
σµῳ, ἡ ἐπιθυµία τῆς σαρκὸς, καὶ ἡ ἐπιθυµία τῶν ὀφθαλµῶν,
καὶ ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ πατρὸς ἀλλ΄ ἐκ τοῦ
17 κόσµου ἐστί. καὶ ὁ κόσµος παράγεται, καὶ ἡ ἐπιθυµία αὐτοῦ,
18 ὁ δὲ ποιῶν τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ µένει εἰς τὸν αἰῶνα. Παιδία,
ἐσχάτη ὥρα ἐστί, καὶ καθὼς ἠκούσατε ὅτι ὁ ἀντίχριστος ἔρχε-
ται, καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν, ὅθεν γινώσκοµεν ὅτι
19 ἐσχάτη ὥρα ἐστίν. ἐξ ἡµῶν ἐξῆλθον, ἀλλ΄ οὐκ ἦσαν ἐξ ἡµῶν,
εἰ γὰρ ἦσαν ἐξ ἡµῶν, µεµενήκεισαν ἂν µεθ΄ ἡµῶν, ἀλλ΄ ἵνα
20 φανερωθῶσιν ὅτι οὐκ εἰσὶ πάντες ἐξ ἡµῶν. καὶ ὑµεῖς χρίσµα

v.10 ὁdnms ἀγαπάωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ἐνp ὁddns φῶςndns µένωvipa3s
καίc σκάνδαλονnnns ἐνp αὐτόςrpdms οὐxo εἰµίvipx3s . v.11 ὁdnms δέc µισέωvppanms ὁdams
ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs εἰµίvipx3s καίc ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs περιπατέωvipa3s
καίc οὐxo οἶδαvixa3s ποῦxo ὑπάγωvipa3s ὅτιc ὁdnfs σκοτίαnnfs τυφλόωviaa3s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp
αὐτόςrpgms . v.12 γράφωvipa1s σύrpd-p τεκνίονnvnp ὅτιc ἀφίηµιvixp3p σύrpd-p ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp
διάp ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgns . v.13 γράφωvipa1s σύrpd-p πατήρnvmp ὅτιc γινώσκωvixa2p
dams p ngfs vipa1s rpd-p
ὁ ἀπό ἀρχή γράφω σύ νεανίσκοςnvmp ὅτιc νικάωvixa2p ὁdams πονηρόςaamsn
γράφωvipa1s σύrpd-p παιδίονnvnp ὅτιc γινώσκωvixa2p ὁdams πατήρnams . v.14 γράφωviaa1s
rpd-p nvmp c vixa2p dams p ngfs viaa1s rpd-p
σύ πατήρ ὅτι γινώσκω ὁ ἀπό ἀρχή γράφω σύ νεανίσκοςnvmp
ὅτιc ἰσχυρόςanmpn εἰµίvipx2p καίc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms ἐνp σύrpd-p µένωvipa3s
καίc νικάωvixa2p ὁdams πονηρόςaamsn . v.15 µήxo ἀγαπάωvdpa2p ὁdams κόσµοςnams µηδέc
ὁdanp ἐνp ὁddms κόσµοςndms ἐάνqo τι-σρινµσ ἀγαπάωvspa3s ὁdams κόσµοςnams οὐxo εἰµίvipx3s
ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms πατήρngms ἐνp αὐτόςrpdms . v.16 ὅτιc πᾶςannsn ὁdnns ἐνp ὁddms
κόσµοςndms ὁdnfs ἐπιθυµίαnnfs ὁdgfs σάρξngfs καίc ὁdnfs ἐπιθυµίαnnfs ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp
καίc ὁdnfs ἀλαζονείαnnfs ὁdgms βίοςngms οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgms πατήρngms ἀλλάc ἐκp ὁdgms
κόσµοςngms εἰµίvipx3s . v.17 καίc ὁdnms κόσµοςnnms παράγωvipm3s καίc ὁdnfs ἐπιθυµίαnnfs
αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ποιέωvppanms ὁdans θέληµαnans ὁdgms θεόςngms µένωvipa3s εἰςp ὁdams
αἰώνnams . v.18 παιδίονnvnp ἔσχατοςanfsn ὥραnnfs εἰµίvipx3s καίc καθώςbo ἀκούωviaa2p ὅτιc
ὁdnms ἀντίχριστοςnnms ἔρχοµαιvipn3s καίc νῦνbo ἀντίχριστοςnnmp πολύςanmpn γίνοµαιvixa3p
ὅθενbo γινώσκωvipa1p ὅτιc ἔσχατοςanfsn ὥραnnfs εἰµίvipx3s . v.19 ἐκp ἐγώrpg-p ἐξέρχοµαιviaa3p
ἀλλάc οὐxo εἰµίviix3p ἐκp ἐγώrpg-p εἰqo γάρc εἰµίviix3p ἐκp ἐγώrpg-p µένωviya3p ἄνxo µετάp ἐγώrpg-p
ἀλλάc ἵναc φανερόωvsap3p ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3p πᾶςanmpn ἐκp ἐγώrpg-p .
673 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 2. 21–3. 2
ἔχετε ἀπὸ τοῦ ἁγίου, καὶ οἴδατε πάντα. οὐκ ἔγραψα ὑµῖν, ὅτι 21
οὐκ οἴδατε τὴν ἀλήθειαν, ἀλλ΄ ὅτι οἴδατε αὐτήν, καὶ ὅτι πᾶν
ψεῦδος ἐκ τῆς ἀληθείας οὐκ ἔστι. τίς ἐστιν ὁ ψεύστης, εἰ µὴ 22
ὁ ἀρνούµενος ὅτι ᾿Ιησοῦς οὐκ ἔστιν ὁ Χριστός· οὗτός ἐστιν ὁ
ἀντίχριστος, ὁ ἀρνούµενος τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱόν. πᾶς ὁ ἀρ- 23
νούµενος τὸν υἱὸν οὐδὲ τὸν πατέρα ἔχει, ὁ ὁµολογῶν τὸν υἱὸν
καὶ τὸν πατέρα ἔχει. ὑµεῖς οὐν ὃ ἠκούσατε ἀπ΄ ἀρχῆς ἐν ὑµῖν 24
µενέτω. ἐὰν ἐν ὑµῖν µείνῃ ὃ ἀπ΄ ἀρχῆς ἠκούσατε, καὶ ὑµεῖς ἐν
τῷ υἱῷ καὶ ἐν τῷ πατρὶ µενεῖτε. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία ἣν 25
αὐτὸς ἐπηγγείλατο ἡµῖν, τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον. ταῦτα ἔγραψα 26
ὑµῖν περὶ τῶν πλανώντων ὑµᾶς. καὶ ὑµεῖς τὸ χρίσµα ὃ ἐλάβετε 27
ἀπ΄ αὐτοῦ ἐν ὑµῖν µένει, καὶ οὐ χρείαν ἔχετε ἵνα τις διδάσκῃ
ὑµᾶς, ἀλλ΄ ὡς τὸ αὐτὸ χρίσµα διδάσκει ὑµᾶς περὶ πάντων, καὶ
ἀληθές ἐστι, καὶ οὐκ ἔστι ψεῦδος, καὶ καθὼς ἐδίδαξεν ὑµᾶς,
µενεῖτε ἐν αὐτῷ. καὶ νῦν, τεκνία, µένετε ἐν αὐτῷ, ἵνα ὅταν 28
φανερωθῇ ἔχωµεν παρρησίαν, καὶ µὴ αἰσχυνθῶµεν ἀπ΄ αὐτοῦ,
ἐν τῇ παρουσίᾳ αὐτοῦ. ἐὰν εἰδῆτε ὅτι δίκαιός ἐστι, γινώσκετε 29
ὅτι πᾶς ὁ ποιῶν τὴν δικαιοσύνην, ἐξ αὐτοῦ γεγέννηται.
῎Ιδετε ποταπὴν ἀγάπην δέδωκεν ἡµῖν ὁ πατὴρ ἵνα τέκνα Θε- 3
οῦ κληθῶµεν. διὰ τοῦτο ὁ κόσµος οὐ γινώσκει ἡµᾶς, ὅτι οὐκ
ἔγνω αὐτόν. ἀγαπητοί, νῦν τέκνα Θεοῦ ἐσµεν, καὶ οὔπω ἐφα- 2

v.20 καίc σύrpn-p χρίσµαnans ἔχωvipa2p ἀπόp ὁdgms ἅγιοςagmsn καίc οἶδαvixa2p πᾶςaanpn .
v.21 οὐxo γράφωviaa1s σύrpd-p ὅτιc οὐxo οἶδαvixa2p ὁdafs ἀλήθειαnafs ἀλλάc ὅτιc οἶδαvixa2p
αὐτόςrpafs καίc ὅτιc πᾶςannsn ψεῦδοςnnns ἐκp ὁdgfs ἀλήθειαngfs οὐxo εἰµίvipx3s . v.22 τίςrqnms
εἰµίvipx3s ὁdnms ψεύστηςnnms εἰqo µήxo ὁdnms ἀρνέοµαιvppnnms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo εἰµίvipx3s
ὁdnms Χριστόςnnms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἀντίχριστοςnnms ὁdnms ἀρνέοµαιvppnnms
ὁdams πατήρnams καίc ὁdams υἱόςnams . v.23 πᾶςanmsn ὁdnms ἀρνέοµαιvppnnms ὁdams
υἱόςnams οὐδέbo ὁdams πατήρnams ἔχωvipa3s ὁdnms ὁµολογέωvppanms ὁdams υἱόςnams καίc
ὁdams πατήρnams ἔχωvipa3s . v.24 σύrpn-p οὖνc ὅςrrans ἀκούωviaa2p ἀπόp ἀρχήngfs ἐνp
σύrpd-p µένωvdpa3s ἐάνqo ἐνp σύrpd-p µένωvsaa3s ὅςrrans ἀπόp ἀρχήngfs ἀκούωviaa2p καίc
σύrpn-p ἐνp ὁddms υἱόςndms καίc ἐνp ὁddms πατήρndms µένωvifa2p . v.25 καίc οὗτοςrdnfs
εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs ὅςrrafs αὐτόςrpnms ἐπαγγέλλοµαιviad3s ἐγώrpd-p ὁdafs ζωήnafs
ὁdafs αἰώνιοςaafsn . v.26 οὗτοςrdanp γράφωviaa1s σύrpd-p περίp ὁdgmp πλανάωvppagmp
σύrpa-p . v.27 καίc σύrpn-p ὁdnns χρίσµαnnns ὅςrrnns λαµβάνωviaa2p ἀπόp αὐτόςrpgms ἐνp
σύrpd-p µένωvipa3s καίc οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa2p ἵναc τι-σρινµσ διδάσκωvspa3s σύrpa-p ἀλλάc
ὡςbo ὁdnns αὐτόςrpnns χρίσµαnnns διδάσκωvipa3s σύrpa-p περίp πᾶςagnpn καίc ἀληθήςannsn
εἰµίvipx3s καίc οὐxo εἰµίvipx3s ψεῦδοςnnns καίc καθώςbo διδάσκωviaa3s σύrpa-p µένωvifa2p ἐνp
αὐτόςrpdms . v.28 καίc νῦνbo τεκνίονnvnp µένωvdpa2p ἐνp αὐτόςrpdms ἵναc ὅτανc φανερόωvsap3s
ἔχωvspa1p παρρησίαnafs καίc µήxo αἰσχύνωvsap1p ἀπόp αὐτόςrpgms ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs
αὐτόςrpgms . v.29 ἐάνqo οἶδαvsxa2p ὅτιc δίκαιοςanmsn εἰµίvipx3s γινώσκωvipa2p ὅτιc πᾶςanmsn
ὁdnms ποιέωvppanms ὁdafs δικαιοσύνηnafs ἐκp αὐτόςrpgms γεννάωvixp3s . 3. v.1 ὁράωvdaa2p
aafsn nafs vixa3s rpd-p dnms nnms
ποταπός ἀγάπη δίδωµι ἐγώ ὁ πατήρ ἵνα τέκνονnanp θεόςngms
c

καλέωvsap1p διάp οὗτοςrdans ὁdnms κόσµοςnnms οὐxo γινώσκωvipa3s ἐγώrpa-p ὅτιc οὐxo
γινώσκωviaa3s αὐτόςrpams .
 3. 3–12 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 674
νερώθη τί ἐσόµεθα. οἴδαµεν δὲ ὅτι ἐὰν φανερωθῇ, ὅµοιοι αὐτῷ
3 ἐσόµεθα, ὅτι ὀψόµεθα αὐτὸν καθώς ἐστι. καὶ πᾶς ὁ ἔχων τὴν
ἐλπίδα ταύτην ἐπ΄ αὐτῷ, ἁγνίζει ἑαυτὸν, καθὼς ἐκεῖνος ἁγνός
4 ἐστι. πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁµαρτίαν, καὶ τὴν ἀνοµίαν ποιεῖ, καὶ
5 ἡ ἁµαρτία ἐστὶν ἡ ἀνοµία. καὶ οἴδατε ὅτι ἐκεῖνος ἐφανερώθη,
ἵνα τὰς ἁµαρτίας ἡµῶν ἄρῃ, καὶ ἁµαρτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστι.
6 πᾶς ὁ ἐν αὐτῷ µένων οὐχ ἁµαρτάνει, πᾶς ὁ ἁµαρτάνων οὐχ
7 ἑώρακεν αὐτὸν, οὐδὲ ἔγνωκεν αὐτόν. τεκνία, µηδεὶς πλανάτω
ὑµᾶς, ὁ ποιῶν τὴν δικαιοσύνην δίκαιός ἐστι, καθὼς ἐκεῖνος δί-
8 καιός ἐστιν, ὁ ποιῶν τὴν ἁµαρτίαν ἐκ τοῦ διαβόλου ἐστίν, ὅτι
ἀπ΄ ἀρχῆς ὁ διάβολος ἁµαρτάνει. εἰς τοῦτο ἐφανερώθη ὁ υἱὸς
9 τοῦ Θεοῦ, ἵνα λύσῃ τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου. πᾶς ὁ γεγεννηµέ-
νος ἐκ τοῦ Θεοῦ ἁµαρτίαν οὐ ποιεῖ, ὅτι σπέρµα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ
µένει, καὶ οὐ δύναται ἁµαρτάνειν, ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται.
10 ἐν τούτῳ φανερά ἐστι τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ τέκνα τοῦ δι-
αβόλου, πᾶς ὁ µὴ ποιῶν δικαιοσύνην, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ Θεοῦ,
11 καὶ ὁ µὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ. ὅτι αὕτη ἐστὶν ἡ ἀγγελία
12 ἣν ἠκούσατε ἀπ΄ ἀρχῆς, ἵνα ἀγαπῶµεν ἀλλήλους, οὐ καθὼς
Κάϊν ἐκ τοῦ πονηροῦ ἦν, καὶ ἔσφαξε τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ. καὶ
χάριν τίνος ἔσφαξεν αὐτόν· ὅτι τὰ ἔργα αὐτοῦ πονηρὰ ἦν, τὰ

v.2 ἀγαπητόςavmpn νῦνbo τέκνονnnnp θεόςngms εἰµίvipx1p καίc οὔπωbo φανερόωviap3s τίςrqnns
εἰµίvifx1p οἶδαvixa1p δέc ὅτιc ἐάνqo φανερόωvsap3s ὅµοιοςanmpn αὐτόςrpdms εἰµίvifx1p ὅτιc
ὁράωvifd1p αὐτόςrpams καθώςbo εἰµίvipx3s . v.3 καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἔχωvppanms ὁdafs
ἐλπίςnafs οὗτοςrdafs ἐπίp αὐτόςrpdms ἁγνίζωvipa3s ἑαυτοῦrxams καθώςbo ἐκεῖνοςrdnms ἁγνόςanmsn
εἰµίvipx3s . v.4 πᾶςanmsn ὁdnms ποιέωvppanms ὁdafs ἁµαρτίαnafs καίc ὁdafs ἀνοµίαnafs
ποιέωvipa3s καίc ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀνοµίαnnfs . v.5 καίc οἶδαvixa2p ὅτιc
rdnms viap3s c dafp nafp rpg-p
ἐκεῖνος φανερόω ἵνα ὁ ἁµαρτία ἐγώ αἴρωvsaa3s καίc ἁµαρτίαnnfs
ἐνp αὐτόςrpdms οὐxo εἰµίvipx3s . v.6 πᾶςanmsn ὁdnms ἐνp αὐτόςrpdms µένωvppanms
οὐxo ἁµαρτάνωvipa3s πᾶςanmsn ὁdnms ἁµαρτάνωvppanms οὐxo ὁράωvixa3s αὐτόςrpams οὐδέbo
γινώσκωvixa3s αὐτόςrpams . v.7 τεκνίονnvnp µηδείςanmsn πλανάωvdpa3s σύrpa-p ὁdnms
vppanms dafs nafs
ποιέω ὁ δικαιοσύνη δίκαιοςanmsn εἰµίvipx3s καθώςbo ἐκεῖνοςrdnms δίκαιοςanmsn
εἰµίvipx3s . v.8 ὁdnms ποιέωvppanms ὁdafs ἁµαρτίαnafs ἐκp ὁdgms διάβολοςagmsn εἰµίvipx3s
ὅτιc ἀπόp ἀρχήngfs ὁdnms διάβολοςanmsn ἁµαρτάνωvipa3s εἰςp οὗτοςrdans φανερόωviap3s ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ἵναc λύωvsaa3s ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms διάβολοςagmsn . v.9 πᾶςanmsn
ὁdnms γεννάωvpxpnms ἐκp ὁdgms θεόςngms ἁµαρτίαnafs οὐxo ποιέωvipa3s ὅτιc σπέρµαnnns
αὐτόςrpgms ἐνp αὐτόςrpdms µένωvipa3s καίc οὐxo δύναµαιvipn3s ἁµαρτάνωvnpa ὅτιc ἐκp ὁdgms
θεόςngms γεννάωvixp3s . v.10 ἐνp οὗτοςrddns φανερόςannpn εἰµίvipx3s ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgms
θεόςngms καίc ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgms διάβολοςagmsn πᾶςanmsn ὁdnms µήxo ποιέωvppanms
δικαιοσύνηnafs οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnms µήxo ἀγαπάωvppanms ὁdams
ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms . v.11 ὅτιc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀγγελίαnnfs ὅςrrafs ἀκούωviaa2p
ἀπόp ἀρχήngfs ἵναc ἀγαπάωvspa1p ἀλλήλωνreamp .
675 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 3. 13–23
δὲ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ δίκαια. Μὴ θαυµάζετε ἀδελφοί µου, 13
εἰ µισεῖ ὑµᾶς ὁ κόσµος. ἡµεῖς οἴδαµεν ὅτι µεταβεβήκαµεν ἐκ 14
τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν, ὅτι ἀγαπῶµεν τοὺς ἀδελφούς. ὁ µὴ
ἀγαπῶν τὸν ἀδελφόν µένει ἐν τῷ θανάτῳ. πᾶς ὁ µισῶν τὸν 15
ἀδελφὸν αὐτοῦ ἀνθρωποκτόνος ἐστί, καὶ οἴδατε ὅτι πᾶς ἀνθρω-
ποκτόνος οὐκ ἔχει ζωὴν αἰώνιον ἐν αὐτῷ µένουσαν. ἐν τούτῳ 16
ἐγνώκαµεν τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ, ὅτι εκεῖνος ὑπὲρ ἡµῶν τὴν
ψυχὴν αὐτοῦ ἔθηκε, καὶ ἡµεῖς ὀφείλοµεν ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν
τὰς ψυχὰς τιθέναι. ὅς δ΄ ἂν ἔχῃ τὸν βίον τοῦ κόσµου, καὶ 17
θεωρῇ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ χρείαν ἔχοντα, καὶ κλείσῃ τὰ σπλάγ-
χνα αὐτοῦ ἀπ΄ αὐτοῦ, πῶς ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ µένει ἐν αὐτῷ·
τεκνία µου, µὴ ἀγαπῶµεν λόγῳ µηδὲ γλώσσῃ, ἀλ᾿λ ἔργῳ καὶ 18
ἀληθείᾳ. καὶ ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι ἐκ τῆς ἀληθείας ἐσµέν, 19
καὶ ἔµπροσθεν αὐτοῦ πείσοµεν τὰς καρδίας ἡµῶν, ὅτι ἐὰν κα- 20
ταγινώσκῃ ἡµῶν ἡ καρδία, ὅτι µείζων ἐστὶν ὁ Θεὸς τῆς καρδίας
ἡµῶν καὶ γινώσκει πάντα. ἀγαπητοί, ἐὰν ἡ καρδία ἡµῶν µὴ 21
καταγινώσκῃ ἡµῶν, παρρησίαν ἔχοµεν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ ὃ 22
ἐὰν αἰτῶµεν, λαµβάνοµεν παρ΄ αὐτοῦ, ὅτι τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ
τηροῦµεν, καὶ τὰ ἀρεστὰ ἐνώπιον αὐτοῦ ποιοῦµεν. καὶ αὕτη 23
ἐστὶν ἡ ἐντολὴ αὐτοῦ, ἵνα πιστεύσωµεν τῷ ὀνόµατι τοῦ υἱοῦ
αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἀγαπῶµεν ἀλλήλους, καθὼς ἔδωκεν

v.12 οὐxo καθώςbo Κάϊνtp ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn εἰµίviix3s καίc σφάζωviaa3s ὁdams
ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms καίc χάρινbo τίςrqgns σφάζωviaa3s αὐτόςrpams ὅτιc ὁdnnp ἔργονnnnp
αὐτόςrpgms πονηρόςannpn εἰµίviix3s ὁdnnp δέc ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms δίκαιοςannpn .
v.13 µήxo θαυµάζωvdpa2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s εἰqo µισέωvipa3s σύrpa-p ὁdnms κόσµοςnnms .
v.14 ἐγώrpn-p οἶδαvixa1p ὅτιc µεταβαίνωvixa1p ἐκp ὁdgms θάνατοςngms εἰςp ὁdafs ζωήnafs ὅτιc
ἀγαπάωvipa1p ὁdamp ἀδελφόςnamp ὁdnms µήxo ἀγαπάωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams µένωvipa3s
ἐνp ὁddms θάνατοςndms . v.15 πᾶςanmsn ὁdnms µισέωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms
ἀνθρωποκτόνοςanmsn εἰµίvipx3s καίc οἶδαvixa2p ὅτιc πᾶςanmsn ἀνθρωποκτόνοςanmsn οὐxo
ἔχωvipa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ἐνp αὐτόςrpdms µένωvppaafs . v.16 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvixa1p
ὁdafs ἀγάπηnafs ὁdgms θεόςngms ὅτιc ἐκεῖνοςrdnms ὑπέρp ἐγώrpg-p ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms
τίθηµιviaa3s καίc ἐγώrpn-p ὀφείλωvipa1p ὑπέρp ὁdgmp ἀδελφόςngmp ὁdafp ψυχήnafp τίθηµιvnpa .
v.17 ὅςrrnms δέc ἄνxo ἔχωvspa3s ὁdams βίοςnams ὁdgms κόσµοςngms καίc θεωρέωvspa3s
ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms χρείαnafs ἔχωvppaams καίc κλείωvsaa3s ὁdanp σπλάγχνονnanp
αὐτόςrpgms ἀπόp αὐτόςrpgms πῶςbo ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms µένωvipa3s ἐνp αὐτόςrpdms .
v.18 τεκνίονnvnp ἐγώrpg-s µήxo ἀγαπάωvspa1p λόγοςndms µηδέc γλῶσσαndfs ἀλλάc ἔργονndns
καίc ἀλήθειαndfs . v.19 καίc ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa1p ὅτιc ἐκp ὁdgfs ἀλήθειαngfs
εἰµίvipx1p καίc ἔµπροσθενp αὐτόςrpgms πείθωvifa1p ὁdafp καρδίαnafp ἐγώrpg-p . v.20 ὅτιc
qo vspa3s rpg-p dnfs nnfs c anmsc vipx3s dnms
ἐάν καταγινώσκω ἐγώ ὁ καρδία ὅτι µέγας εἰµί ὁ θεόςnnms
ὁdgfs καρδίαngfs ἐγώrpg-p καίc γινώσκωvipa3s πᾶςaanpn . v.21 ἀγαπητόςavmpn ἐάνqo ὁdnfs
καρδίαnnfs ἐγώrpg-p µήxo καταγινώσκωvspa3s ἐγώrpg-p παρρησίαnafs ἔχωvipa1p πρόςp ὁdams
θεόςnams . v.22 καίc ὅςrrans ἐάνqo αἰτέωvspa1p λαµβάνωvipa1p παράp αὐτόςrpgms ὅτιc ὁdafp
nafp
ἐντολή αὐτόςrpgms τηρέωvipa1p καίc ὁdanp ἀρεστόςaanpn ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms ποιέωvipa1p .
 3. 24–4. 9 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 676
24ἐντολὴν ἡµῖν. καὶ ὁ τηρῶν τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, ἐν αὐτῷ µένει,
καὶ αὐτὸς ἐν αὐτῷ. καὶ ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι µένει ἐν ἡµῖν,
ἐκ τοῦ Πνεύµατος οὗ ἡµῖν ἔδωκεν.
4 ᾿Αγαπητοί, µὴ παντὶ πνεύµατι πιστεύετε, ἀλλὰ δοκιµάζετε
τὰ πνεύµατα, εἰ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν, ὅτι πολλοὶ ψευδοπροφῆται
2 ἐξεληλύθασιν εἰς τὸν κόσµον. ἐν τούτῳ γινώσκετε τὸ Πνεῦµα
τοῦ Θεοῦ, πᾶν πνεῦµα ὃ ὁµολογεῖ ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ
3 ἐληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι, καὶ πᾶν πνεῦµα ὃ µὴ ὁµολογεῖ
τὸν ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ ἐληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστι,
καὶ τοῦτό ἐστι τὸ τοῦ ἀντιχρίστου, ὃ ἀκηκόατε ὅτι ἔρχεται, καὶ
4 νῦν ἐν τῷ κόσµῳ ἐστὶν ἤδη. ὑµεῖς ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστε, τεκνία,
καὶ νενικήκατε αὐτούς, ὅτι µείζων ἐστὶν ὁ ἐν ὑµῖν ἢ ὁ ἐν τῷ
5 κόσµῳ. αὐτοὶ ἐκ τοῦ κόσµου εἰσί, διὰ τοῦτο ἐκ τοῦ κόσµου
6 λαλοῦσι καὶ ὁ κόσµος αὐτῶν ἀκούει. ἡµεῖς ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐσ-
µεν, ὁ γινώσκων τὸν Θεὸν, ἀκούει ἡµῶν, ὃς οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ
Θεοῦ, οὐκ ἀκούει ἡµῶν. ἐκ τούτου γινώσκοµεν τὸ πνεῦµα τῆς
7 ἀληθείας καὶ τὸ πνεῦµα τῆς πλάνης. ᾿Αγαπητοί, ἀγαπῶµεν
ἀλλήλους, ὅτι ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι, καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν,
8 ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται, καὶ γινώσκει τὸν Θεόν. ὁ µὴ ἀγα-
9 πῶν, οὐκ ἔγνω τὸν Θεόν, ὅτι ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν. ἐν τούτῳ

v.23 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐντολήnnfs αὐτόςrpgms ἵναc πιστεύωvsaa1p ὁddns ὄνοµαndns
ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ἀγαπάωvspa1p ἀλλήλωνreamp
καθώςbo δίδωµιviaa3s ἐντολήnafs ἐγώrpd-p . v.24 καίc ὁdnms τηρέωvppanms ὁdafp ἐντολήnafp
αὐτόςrpgms ἐνp αὐτόςrpdms µένωvipa3s καίc αὐτόςrpnms ἐνp αὐτόςrpdms καίc ἐνp οὗτοςrddns
γινώσκωvipa1p ὅτιc µένωvipa3s ἐνp ἐγώrpd-p ἐκp ὁdgns πνεῦµαngns ὅςrrgns ἐγώrpd-p δίδωµιviaa3s .
4. v.1 ἀγαπητόςavmpn µήxo πᾶςadnsn πνεῦµαndns πιστεύωvdpa2p ἀλλάc δοκιµάζωvdpa2p
ὁdanp πνεῦµαnanp εἰqo ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ὅτιc πολύςanmpn ψευδοπροφήτηςnnmp
ἐξέρχοµαιvixa3p εἰςp ὁdams κόσµοςnams . v.2 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa2p ὁdans πνεῦµαnans
ὁdgms θεόςngms πᾶςannsn πνεῦµαnnns ὅςrrnns ὁµολογέωvipa3s ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐνp
σάρξndfs ἔρχοµαιvpxaams ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s . v.3 καίc πᾶςannsn πνεῦµαnnns
ὅςrrnns µήxo ὁµολογέωvipa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐνp σάρξndfs ἔρχοµαιvpxaams
ἐκp ὁdgms θεόςngms οὐxo εἰµίvipx3s καίc οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns ὁdgms ἀντίχριστοςngms
ὅςrrnns ἀκούωvixa2p ὅτιc ἔρχοµαιvipn3s καίc νῦνbo ἐνp ὁddms κόσµοςndms εἰµίvipx3s ἤδηbo .
v.4 σύrpn-p ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx2p τεκνίονnvnp καίc νικάωvixa2p αὐτόςrpamp ὅτιc
µέγαςanmsc εἰµίvipx3s ὁdnms ἐνp σύrpd-p ἤxo ὁdnms ἐνp ὁddms κόσµοςndms . v.5 αὐτόςrpnmp ἐκp
ὁdgms κόσµοςngms εἰµίvipx3p διάp οὗτοςrdans ἐκp ὁdgms κόσµοςngms λαλέωvipa3p καίc ὁdnms
κόσµοςnnms αὐτόςrpgmp ἀκούωvipa3s . v.6 ἐγώrpn-p ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx1p ὁdnms
vppanms dams nams vipa3s
γινώσκω ὁ θεός ἀκούω ἐγώrpg-p ὅςrrnms οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgms θεόςngms
οὐxo ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-p ἐκp οὗτοςrdgns γινώσκωvipa1p ὁdans πνεῦµαnans ὁdgfs ἀλήθειαngfs
καίc ὁdans πνεῦµαnans ὁdgfs πλάνηngfs . v.7 ἀγαπητόςavmpn ἀγαπάωvspa1p ἀλλήλωνreamp ὅτιc
ὁdnfs ἀγάπηnnfs ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἀγαπάωvppanms ἐκp ὁdgms
θεόςngms γεννάωvixp3s καίc γινώσκωvipa3s ὁdams θεόςnams . v.8 ὁdnms µήxo ἀγαπάωvppanms
οὐxo γινώσκωviaa3s ὁdams θεόςnams ὅτιc ὁdnms θεόςnnms ἀγάπηnnfs εἰµίvipx3s .
677 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 4. 10–19
ἐφανερώθη ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐν ἡµῖν, ὅτι τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν
µονογενῆ ἀπέσταλκεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν κόσµον, ἵνα ζήσωµεν δι΄
αὐτοῦ. ἐν τούτῳ ἐστὶν ἡ ἀγάπη, οὐχ ὅτι ἡµεῖς ἠγαπήσαµεν 10
τὸν Θεόν, ἀλλ΄ ὅτι αὐτὸς ἠγάπησεν ἡµᾶς, καὶ ἀπέστειλε τὸν
υἱὸν αὐτοῦ ἱλασµὸν περὶ τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν. ἀγαπητοί, εἰ 11
οὕτως ὁ Θεὸς ἠγάπησεν ἡµᾶς, καὶ ἡµεῖς ὀφείλοµεν ἀλλήλους
ἀγαπᾶν. Θεὸν οὐδεὶς πώποτε τεθέαται, ἐὰν ἀγαπῶµεν ἀλλή- 12
λους, ὁ Θεὸς ἐν ἡµῖν µένει, καὶ ἡ ἀγάπη αὐτοῦ, τετελειωµένη
ἐστιν ἐν ἡµῖν. ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι ἐν αὐτῷ µένοµεν, καὶ 13
αὐτὸς ἐν ἡµῖν, ὅτι ἐκ τοῦ Πνεύµατος αὐτοῦ δέδωκεν ἡµῖν. καὶ 14
ἡµεῖς τεθεάµεθα καὶ µαρτυροῦµεν ὅτι ὁ πατὴρ ἀπέσταλκε τὸν
υἱὸν σωτῆρα τοῦ κόσµου. ὃς ἂν ὁµολογήσῃ ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν 15
ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ µένει, καὶ αὐτὸς ἐν τῷ Θεῷ.
καὶ ἡµεῖς ἐγνώκαµεν καὶ πεπιστεύκαµεν τὴν ἀγάπην ἣν ἔχει ὁ 16
Θεὸς ἐν ἡµῖν. ῾Ο Θεὸς ἀγάπη ἐστί, καὶ ὁ µένων ἐν τῇ ἀγάπῃ
ἐν τῷ Θεῷ µένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ. ἐν τούτῳ τετελείωται 17
ἡ ἀγάπη, µεθ΄ ἡµῶν, ἵνα παρρησίαν ἔχωµεν ἐν τῇ ἡµέρᾳ τῆς
κρίσεως, ὅτι καθὼς ἐκεῖνός ἐστι, καὶ ἡµεῖς ἐσµεν ἐν τῷ κόσµῳ
τούτῳ. φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ, ἀλλ΄ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω 18
βάλλει τὸν φόβον, ὅτι ὁ φόβος κόλασιν ἔχει, ὁ δὲ φοβούµενος
οὐ τετελείωται ἐν τῇ ἀγάπῃ. ἡµεῖς ἀγαπῶµεν αὐτὸν, ὅτι αὐτὸς 19

v.9 ἐνp οὗτοςrddns φανερόωviap3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms ἐνp ἐγώrpd-p ὅτιc ὁdams
υἱόςnams αὐτόςrpgms ὁdams µονογενήςaamsn ἀποστέλλωvixa3s ὁdnms θεόςnnms εἰςp ὁdams
κόσµοςnams ἵναc ζάωvsaa1p διάp αὐτόςrpgms . v.10 ἐνp οὗτοςrddns εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs
οὐxo ὅτιc ἐγώrpn-p ἀγαπάωviaa1p ὁdams θεόςnams ἀλλάc ὅτιc αὐτόςrpnms ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-p
καίc ἀποστέλλωviaa3s ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms ἱλασµόςnams περίp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p .
v.11 ἀγαπητόςavmpn εἰqo οὕτωbo ὁdnms θεόςnnms ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-p καίc ἐγώrpn-p
ὀφείλωvipa1p ἀλλήλωνreamp ἀγαπάωvnpa . v.12 θεόςnams οὐδείςanfsn πώποτεbo θεάοµαιvixn3s
ἐάνqo ἀγαπάωvspa1p ἀλλήλωνreamp ὁdnms θεόςnnms ἐνp ἐγώrpd-p µένωvipa3s καίc ὁdnfs ἀγάπηnnfs
αὐτόςrpgms τελειόωvpxpnfs εἰµίvipx3s ἐνp ἐγώrpd-p . v.13 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa1p ὅτιc ἐνp
αὐτόςrpdms µένωvipa1p καίc αὐτόςrpnms ἐνp ἐγώrpd-p ὅτιc ἐκp ὁdgns πνεῦµαngns αὐτόςrpgms
δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-p . v.14 καίc ἐγώrpn-p θεάοµαιvixn1p καίc µαρτυρέωvipa1p ὅτιc ὁdnms
πατήρnnms ἀποστέλλωvixa3s ὁdams υἱόςnams σωτήρnams ὁdgms κόσµοςngms . v.15 ὅςrrnms ἄνxo
ὁµολογέωvsaa3s ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdnms θεόςnnms ἐνp
αὐτόςrpdms µένωvipa3s καίc αὐτόςrpnms ἐνp ὁddms θεόςndms . v.16 καίc ἐγώrpn-p γινώσκωvixa1p
καίc πιστεύωvixa1p ὁdafs ἀγάπηnafs ὅςrrafs ἔχωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ἐνp ἐγώrpd-p ὁdnms
θεόςnnms ἀγάπηnnfs εἰµίvipx3s καίc ὁdnms µένωvppanms ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs ἐνp ὁddms θεόςndms
µένωvipa3s καίc ὁdnms θεόςnnms ἐνp αὐτόςrpdms . v.17 ἐνp οὗτοςrddns τελειόωvixp3s ὁdnfs
nnfs p rpg-p c nafs vspa1p
ἀγάπη µετά ἐγώ ἵνα παρρησία ἔχω ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgfs κρίσιςngfs ὅτιc
καθώςbo ἐκεῖνοςrdnms εἰµίvipx3s καίc ἐγώrpn-p εἰµίvipx1p ἐνp ὁddms κόσµοςndms οὗτοςrddms .
v.18 φόβοςnnms οὐxo εἰµίvipx3s ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs ἀλλάc ὁdnfs τέλειοςanfsn ἀγάπηnnfs
ἔξωbo βάλλωvipa3s ὁdams φόβοςnams ὅτιc ὁdnms φόβοςnnms κόλασιςnafs ἔχωvipa3s ὁdnms δέc
φοβέοµαιvppnnms οὐxo τελειόωvixp3s ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs .
 4. 20–5. 8 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 678
20 πρῶτος ἠγάπησεν ἡµᾶς. ἐάν τις εἴπῃ, ὅτι ᾿Αγαπῶ τὸν Θεόν,
καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ µισῇ, ψεύστης ἐστίν, ὁ γὰρ µὴ ἀγαπῶν
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ὃν ἑώρακε, τὸν Θεὸν ὃν οὐχ ἑώρακε πῶς
21 δύναται ἀγαπᾷν· καὶ ταύτην τὴν ἐντολὴν ἔχοµεν ἀπ΄ αὐτοῦ,
ἵνα ὁ ἀγαπῶν τὸν Θεὸν, ἀγαπᾷ καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ.
5 Πᾶς ὁ πιστεύων ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ἐκ τοῦ Θεοῦ
γεγέννηται, καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν τὸν γεννήσαντα ἀγαπᾷ καὶ τὸν
2 γεγεννηµένον ἐξ αὐτοῦ. ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι ἀγαπῶµεν
τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ, ὅταν τὸν Θεὸν ἀγαπῶµεν, καὶ τὰς ἐντολὰς
3 αὐτοῦ τηρῶµεν, αὕτη γάρ ἐστιν ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἵνα τὰς
ἐντολὰς αὐτοῦ τηρῶµεν, καὶ αἱ ἐντολαὶ αὐτοῦ βαρεῖαι οὐκ εἰ-
4 σίν. ὅτι πᾶν τὸ γεγεννηµένον ἐκ τοῦ Θεοῦ νικᾷ τὸν κόσµον,
καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τὸν κόσµον, ἡ πίστις ἡµῶν.
5 τίς ἐστιν ὁ νικῶν τὸν κόσµον, εἰ µὴ ὁ πιστεύων ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν
6 ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ· οὗτός ἐστιν ὁ ἐλθὼν δι΄ ὕδατος καὶ αἵµατος,
᾿Ιησοῦς ὁ Χριστός, οὐκ ἐν τῷ ὕδατι µόνον, ἀλλ΄ ἐν τῷ ὕδατι καὶ
τῷ αἵµατι καὶ τὸ Πνεῦµά ἐστι τὸ µαρτυροῦν, ὅτι τὸ Πνεῦµά ἐ-
7 στιν ἡ ἀλήθεια. ὅτι τρεῖς εἰσιν οἱ µαρτυροῦντες εν τῷ οὐρανῷ,
ὁ πατήρ, ὁ λόγος, καὶ τὸ ῞Αγιον Πνεῦµα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν
8 εἰσι. καὶ τρεῖς εἰσὶν οἱ µαρτυροῦντες ἐν τῇ γῇ, τὸ Πνεῦµα,

v.19 ἐγώrpn-p ἀγαπάωvipa1p αὐτόςrpams ὅτιc αὐτόςrpnms πρῶτοςanmsn ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-p .

v.20 ἐάνqo τι-σρινµσ λέγωvsaa3s ὅτιc ἀγαπάωvipa1s ὁdams θεόςnams καίc ὁdams ἀδελφόςnams
αὐτόςrpgms µισέωvspa3s ψεύστηςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms γάρc µήxo ἀγαπάωvppanms ὁdams
ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ὅςrrams ὁράωvixa3s ὁdams θεόςnams ὅςrrams οὐxo ὁράωvixa3s πῶςbo
δύναµαιvipn3s ἀγαπάωvnpa . v.21 καίc οὗτοςrdafs ὁdafs ἐντολήnafs ἔχωvipa1p ἀπόp αὐτόςrpgms
ἵναc ὁdnms ἀγαπάωvppanms ὁdams θεόςnams ἀγαπάωvspa3s καίc ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms .
5. v.1 πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms ἐκp ὁdgms
θεόςngms γεννάωvixp3s καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἀγαπάωvppanms ὁdams γεννάωvpaaams ἀγαπάωvipa3s
καίc ὁdams γεννάωvpxpams ἐκp αὐτόςrpgms . v.2 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa1p ὅτιc ἀγαπάωvipa1p
ὁdanp τέκνονnanp ὁdgms θεόςngms ὅτανc ὁdams θεόςnams ἀγαπάωvipa1p καίc ὁdafp ἐντολήnafp
αὐτόςrpgms τηρέωvspa1p . v.3 οὗτοςrdnfs γάρc εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms ἵναc
ὁdafp ἐντολήnafp αὐτόςrpgms τηρέωvspa1p καίc ὁdnfp ἐντολήnnfp αὐτόςrpgms βαρύςanfpn οὐxo
εἰµίvipx3p . v.4 ὅτιc πᾶςannsn ὁdnns γεννάωvpxpnns ἐκp ὁdgms θεόςngms νικάωvipa3s ὁdams
nams
κόσµος καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs νίκηnnfs ὁdnfs νικάωvpaanfs ὁdams κόσµοςnams
ὁdnfs πίστιςnnfs ἐγώrpg-p . v.5 τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms νικάωvppanms ὁdams κόσµοςnams
εἰqo µήxo ὁdnms πιστεύωvppanms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms .
v.6 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms διάp ὕδωρngns καίc αἷµαngns ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms
Χριστόςnnms οὐxo ἐνp ὁddns ὕδωρndns µόνοςbo ἀλλάc ἐνp ὁddns ὕδωρndns καίc ὁddns αἷµαndns
καίc ὁdnns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s ὁdnns µαρτυρέωvppanns ὅτιc ὁdnns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s ὁdnfs
ἀλήθειαnnfs . v.7 ὅτιc τρεῖςnnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp µαρτυρέωvppanmp ἐνp ὁddms οὐρανόςndms
ὁdnms πατήρnnms ὁdnms λόγοςnnms καίc ὁdnns ἅγιοςannsn πνεῦµαnnns καίc οὗτοςrdnmp ὁdnmp
τρεῖςnnmp εἷςnnns εἰµίvipx3p .
679 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 5. 9–17
καὶ τὸ ὕδωρ, καὶ τὸ αἷµα, καὶ οἱ τρεῖς εἰς τὸ ἕν εἰσιν. εἰ τὴν 9
µαρτυρίαν τῶν ἀνθρώπων λαµβάνοµεν, ἡ µαρτυρία τοῦ Θεοῦ
µείζων ἐστίν, ὅτι αὕτη ἐστὶν ἡ µαρτυρία τοῦ Θεοῦ, ἥν µεµαρτύ-
ρηκε περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ 10
ἔχει τὴν µαρτυρίαν ἐν ἑαυτῷ, ὁ µὴ πιστεύων τῷ Θεῷ, ψεύστην
πεποίηκεν αὐτόν, ὅτι οὐ πεπίστευκεν εἰς τὴν µαρτυρίαν, ἣν
µεµαρτύρηκεν ὁ Θεὸς περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ 11
µαρτυρία, ὅτι ζωὴν αἰώνιον ἔδωκεν ἡµῖν ὁ Θεός, καὶ αὕτη ἡ ζωὴ
ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ἐστιν. ὁ ἔχων τὸν υἱὸν, ἔχει τὴν ζωήν, ὁ µὴ ἔ- 12
χων τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὴν ζωὴν οὐκ ἔχει. Ταῦτα ἔγραψα ὑµῖν, 13
τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνοµα τοῦ ὑιοῦ τοῦ Θεοῦ, ἵνα εἰδῆτε ὅτι
ζωὴν ἔχετε αἰώνιον, καὶ ἵνα πιστεύητε εἰς τὸ ὄνοµα τοῦ υἱοῦ τοῦ
Θεοῦ. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ παρρησία ἣν ἔχοµεν πρὸς αὐτόν, ὅτι 14
ἐάν τι αἰτώµεθα κατὰ τὸ θέληµα αὐτοῦ, ἀκούει ἡµῶν, καὶ ἐὰν 15
οἴδαµεν ὅτι ἀκούει ἡµῶν, ὃ ἂν αἰτώµεθα, οἴδαµεν ὅτι ἔχοµεν
τὰ αἰτήµατα ἃ ᾐτήκαµεν παρ΄ αὐτοῦ. ἐάν τις ἴδῃ τὸν ἀδελ- 16
φὸν αὐτοῦ ἁµαρτάνοντα ἁµαρτίαν µὴ πρὸς θάνατον, αἰτήσει,
καὶ δώσει αὐτῷ ζωήν, τοῖς ἁµαρτάνουσι µὴ πρὸς θάνατον. ἔ-
στιν ἁµαρτία πρὸς θάνατον, οὐ περὶ ἐκείνης λέγω ἵνα ἐρωτήσῃ.
πᾶσα ἀδικία ἁµαρτία ἐστί, καὶ ἔστιν ἁµαρτία οὐ πρὸς θάνατον. 17

v.8 καίc τρεῖςnnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp µαρτυρέωvppanmp εἷςp ὁddfs γῆndfs ὁdnns πνεῦµαnnns
καίc ὁdnns ὕδωρnnns καίc ὁdnns αἷµαnnns καίc ὁdnmp τρεῖςnnmp εἰςp ὁdans εἷςnans εἰµίvipx3p .
v.9 εἰqo ὁdafs µαρτυρίαnafs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp λαµβάνωvipa1p ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ὁdgms
θεόςngms µέγαςanfsc εἰµίvipx3s ὅτιc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ὁdgms θεόςngms
ὅςrrafs µαρτυρέωvixa3s περίp ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms . v.10 ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp
ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms ἔχωvipa3s ὁdafs µαρτυρίαnafs ἐνp ἑαυτοῦrxdms ὁdnms µήxo
πιστεύωvppanms ὁddms θεόςndms ψεύστηςnams ποιέωvixa3s αὐτόςrpams ὅτιc οὐxo πιστεύωvixa3s
εἰςp ὁdafs µαρτυρίαnafs ὅςrrafs µαρτυρέωvixa3s ὁdnms θεόςnnms περίp ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms .
v.11 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ὅτιc ζωήnafs αἰώνιοςaafsn δίδωµιviaa3s ἐγώrpd-p
ὁdnms θεόςnnms καίc οὗτοςrdnfs ὁdnfs ζωήnnfs ἐνp ὁddms υἱόςndms αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s .
v.12 ὁdnms ἔχωvppanms ὁdams υἱόςnams ἔχωvipa3s ὁdafs ζωήnafs ὁdnms µήxo ἔχωvppanms ὁdams
υἱόςnams ὁdgms θεόςngms ὁdafs ζωήnafs οὐxo ἔχωvipa3s . v.13 οὗτοςrdanp γράφωviaa1s σύrpd-p
ddmp vppadmp p dans nans dgms ngms dgms
ὁ πιστεύω εἰς ὁ ὄνοµα ὁ υἱός ὁ θεόςngms ἵναc οἶδαvsxa2p ὅτιc
ζωήnafs ἔχωvipa2p αἰώνιοςaafsn καίc ἵναc πιστεύωvspa2p εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms υἱόςngms
ὁdgms θεόςngms . v.14 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs παρρησίαnnfs ὅςrrafs ἔχωvipa1p πρόςp
αὐτόςrpams ὅτιc ἐάνqo τι-σριανσ αἰτέωvspm1p κατάp ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms ἀκούωvipa3s
ἐγώrpg-p . v.15 καίc ἐάνqo οἶδαvixa1p ὅτιc ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-p ὅςrrans ἄνxo αἰτέωvspm1p
οἶδαvixa1p ὅτιc ἔχωvipa1p ὁdanp αἴτηµαnanp ὅςrranp αἰτέωvixa1p παράp αὐτόςrpgms . v.16 ἐάνqo
τι-σρινµσ ὁράωvsaa3s ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ἁµαρτάνωvppaams ἁµαρτίαnafs µήxo πρόςp
θάνατοςnams αἰτέωvifa3s καίc δίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms ζωήnafs ὁddmp ἁµαρτάνωvppadmp µήxo
πρόςp θάνατοςnams εἰµίvipx3s ἁµαρτίαnnfs πρόςp θάνατοςnams οὐxo περίp ἐκεῖνοςrdgfs λέγωvipa1s
ἵναc ἐρωτάωvsaa3s . v.17 πᾶςanfsn ἀδικίαnnfs ἁµαρτίαnnfs εἰµίvipx3s καίc εἰµίvipx3s ἁµαρτίαnnfs
οὐxo πρόςp θάνατοςnams .
 5. 18–21 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 680
18 Οἴδαµεν ὅτι πᾶς ὁ γεγεννηµένος ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐχ ἁµαρτάνει,
ἀλλ΄ ὁ γεννηθεὶς ἐκ τοῦ Θεοῦ τηρεῖ ἐαυτὸν, καὶ ὁ πονηρὸς οὐχ
19 ἅπτεται αὐτοῦ. οἴδαµεν ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐσµεν, καὶ ὁ κόσµος
20 ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται. οἴδαµεν δὲ ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ
ἥκει, καὶ δέδωκεν ἡµῖν διάνοιαν ἵνα γινώσκωµεν τὸν ἀληθινόν,
καὶ ἐσµὲν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ. οὗτός
21 ἐστιν ὁ ἀληθινὸς Θεὸς, καὶ ἥ ζωὴ αἰώνιος. Τεκνία, φυλάξατε
ἑαυτοὺς ἀπὸ τῶν εἰδώλων. ἀµήν.

v.18 οἶδαvixa1p ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms γεννάωvpxpnms ἐκp ὁdgms θεόςngms οὐxo ἁµαρτάνωvipa3s
ἀλλάc ὁdnms γεννάωvpapnms ἐκp ὁdgms θεόςngms τηρέωvipa3s ἑαυτοῦrxams καίc ὁdnms
πονηρόςanmsn οὐxo ἅπτωvipm3s αὐτόςrpgms . v.19 οἶδαvixa1p ὅτιc ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx1p
καίc ὁdnms κόσµοςnnms ὅλοςanmsn ἐνp ὁddms πονηρόςadmsn κεῖµαιvipn3s . v.20 οἶδαvixa1p
c c dnms nnms dgms ngms vipa3s c vixa3s rpd-p
δέ ὅτι ὁ υἱός ὁ θεός ἥκω καί δίδωµι ἐγώ διάνοιαnafs ἵναc
γινώσκωvspa1p ὁdams ἀληθινόςaamsn καίc εἰµίvipx1p ἐνp ὁddms ἀληθινόςadmsn ἐνp ὁddms υἱόςndms
αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἀληθινόςanmsn θεόςnnms
καίc ὁdnfs ζωήnnfs αἰώνιοςanfsn . v.21 τεκνίονnvnp φυλάσσωvdaa2p ἑαυτοῦrxamp ἀπόp ὁdgnp
ngnp th
εἴδωλον ἀµήν .
 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
∆ΕΥΤΕΡΑ
῾Ο πρεσβύτερος ἐκλεκτῇ κυρίᾳ, καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῆς, οὓς 1
ἐγὼ ἀγαπῶ ἐν ἀληθείᾳ, καὶ οὐκ ἐγὼ µόνος ἀλλὰ καὶ πάντες οἱ
ἐγνωκότες τὴν ἀλήθειαν, διὰ τὴν ἀλήθειαν τὴν µένουσαν ἐν 2
ἡµῖν, καὶ µεθ΄ ἡµῶν ἔσται εἰς τὸν αἰῶνα, ἔσται µεθ΄ ὑµῶν χά- 3
ρις, ἔλεος, εἰρήνη παρὰ Θεοῦ πατρός, καὶ παρὰ Κυρίου ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ τοῦ πατρός, ἐν ἀληθείᾳ καὶ ἀγάπῃ. ᾿Εχάρην 4
λίαν ὅτι εὕρηκα ἐκ τῶν τέκνων σου περιπατοῦντας ἐν ἀληθείᾳ,
καθὼς ἐντολὴν ἐλάβοµεν παρὰ τοῦ πατρός. καὶ νῦν ἐρωτῶ σε, 5
κυρία, οὐχ ὡς ἐντολὴν γράφων σοι καινήν, ἀλλὰ ἣν εἴχοµεν
ἀπ΄ ἀρχῆς, ἵνα ἀγαπῶµεν ἀλλήλους. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἀγάπη, 6
ἵνα περιπατῶµεν κατὰ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ. αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντο-
λή, καθὼς ἠκούσατε ἀπ΄ ἀρχῆς, ἵνα ἐν αὐτῇ περιπατῆτε. ὅτι 7
πολλοὶ πλάνοι εἰσῆλθόν εἰς τὸν κόσµον, οἱ µὴ ὁµολογοῦντες ᾿Ι-
ησοῦν Χριστὸν ἐρχόµενον ἐν σαρκί. οὗτός ἐστιν ὁ πλάνος καὶ ὁ
ἀντίχριστος. βλέπετε ἑαυτούς, ἵνα µὴ ἀπολέσωµεν ἃ εἰργασά- 8
µεθα, ἀλλὰ µισθὸν πλήρη ἀπολάβωµεν. πᾶς ὁ παραβαίνω καὶ 9
µὴ µένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ, Θεὸν οὐκ ἔχει, ὁ µένων ἐν
τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ, οὗτος καὶ τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱὸν ἔχει.
εἴ τις ἔρχεται πρὸς ὑµᾶς, καὶ ταύτην τὴν διδαχὴν οὐ φέρει, µὴ 10

1. v.1 ὁdnms πρεσβύτεροςanmsn ἐκλεκτόςadfsn κυρίαndfs καίc ὁddnp τέκνονndnp αὐτόςrpgfs

ὅςrramp ἐγώrpn-s ἀγαπάωvipa1s ἐνp ἀλήθειαndfs καίc οὐxo ἐγώrpn-s µόνοςanmsn ἀλλάc καίc
πᾶςanmpn ὁdnmp γινώσκωvpxanmp ὁdafs ἀλήθειαnafs . v.2 διάp ὁdafs ἀλήθειαnafs ὁdafs
µένωvppaafs ἐνp ἐγώrpd-p καίc µετάp ἐγώrpg-p εἰµίvifx3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.3 εἰµίvifx3s µετάp
σύrpg-p χάριςnnfs ἔλεοςnnms εἰρήνηnnfs παράp θεόςngms πατήρngms καίc παράp κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms υἱόςngms ὁdgms πατήρngms ἐνp ἀλήθειαndfs καίc ἀγάπηndfs .
v.4 χαίρωviao1s λίανbo ὅτιc εὑρίσκωvixa1s ἐκp ὁdgnp τέκνονngnp σύrpg-s περιπατέωvppaamp ἐνp
ἀλήθειαndfs καθώςbo ἐντολήnafs λαµβάνωviaa1p παράp ὁdgms πατήρngms . v.5 καίc νῦνbo
ἐρωτάωvipa1s σύrpa-s κυρίαnvfs οὐxo ὡςbo ἐντολήnafs γράφωvppanms σύrpd-s καινόςaafsn ἀλλάc
ὅςrrafs ἔχωviia1p ἀπόp ἀρχήngfs ἵναc ἀγαπάωvspa1p ἀλλήλωνreamp . v.6 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s
ὁdnfs ἀγάπηnnfs ἵναc περιπατέωvspa1p κατάp ὁdafp ἐντολήnafp αὐτόςrpgms οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s
ὁdnfs ἐντολήnnfs καθώςbo ἀκούωviaa2p ἀπόp ἀρχήngfs ἵναc ἐνp αὐτόςrpdfs περιπατέωvspa2p .
v.7 ὅτιc πολύςanmpn πλάνοςanmpn εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdams κόσµοςnams ὁdnmp µήxo
ὁµολογέωvppanmp ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἔρχοµαιvppnams ἐνp σάρξndfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms πλάνοςanmsn καίc ὁdnms ἀντίχριστοςnnms . v.8 βλέπωvdpa2p ἑαυτοῦrxamp ἵναc µήxo
ἀπόλλυµιvsaa1p ὅςrranp ἐργάζοµαιviad1p ἀλλάc µισθόςnams πλήρηςaamsn ἀπολαµβάνωvsaa1p .
v.9 πᾶςanmsn ὁdnms παραβαίνωvppanms καίc µήxo µένωvppanms ἐνp ὁddfs διδαχήndfs ὁdgms
Χριστόςngms θεόςnams οὐxo ἔχωvipa3s ὁdnms µένωvppanms ἐνp ὁddfs διδαχήndfs ὁdgms Χριστόςngms
οὗτοςrdnms καίc ὁdams πατήρnams καίc ὁdams υἱόςnams ἔχωvipa3s .
 1. 11–13 ΙΩΑΝΝΟΥ Β 682
11 λαµβάνετε αὐτὸν εἰς οἰκίαν, καὶ χαίρειν αὐτῷ µὴ λέγετε, ὁ γὰρ
λέγων αὐτῷ χαίρειν, κοινωνεῖ τοῖς ἔργοις αὐτοῦ τοῖς πονηροῖς.
12 Πολλὰ ἔχων ὑµῖν γράφειν, οὐκ ἠβουλήθην διὰ χάρτου καὶ µέ-
λανος, ἀλλὰ ἐλπίζω ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς, καὶ στόµα πρὸς στόµα
13 λαλῆσαι, ἵνα ἡ χαρὰ ἡµῶν ᾗ πεπληρωµένη. ἀσπάζεταί σε τὰ
τέκνα τῆς ἀδελφῆς σου τῆς ᾿Εκλεκτῆς. ἀµήν.

v.10 εἰqo τι-σρινµσ ἔρχοµαιvipn3s πρόςp σύrpa-p καίc οὗτοςrdafs ὁdafs διδαχήnafs οὐxo
φέρωvipa3s µήxo λαµβάνωvdpa2p αὐτόςrpams εἰςp οἰκίαnafs καίc χαίρωvnpa αὐτόςrpdms µήxo
λέγωvdpa2p . v.11 ὁdnms γάρc λέγωvppanms αὐτόςrpdms χαίρωvnpa κοινωνέωvipa3s ὁddnp
ἔργονndnp αὐτόςrpgms ὁddnp πονηρόςadnpn . v.12 πολύςaanpn ἔχωvppanms σύrpd-p γράφωvnpa
οὐxo βούλοµαιviao1s διάp χάρτηςngms καίc µέλαςagnsn ἀλλάc ἐλπίζωvipa1s ἔρχοµαιvnaa πρόςp
σύrpa-p καίc στόµαnans πρόςp στόµαnans λαλέωvnaa ἵναc ὁdnfs χαράnnfs ἐγώrpg-p εἰµίvspx3s
πληρόωvpxpnfs . v.13 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-s ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgfs ἀδελφήngfs σύrpg-s ὁdgfs
ἐκλεκτόςagfsn ἀµήνth .
 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΤΡΙΤΗ
῾Ο πρεσβύτερος Γαΐῳ τῷ ἀγαπητῷ, ὃν ἐγὼ ἀγαπῶ ἐν ἀλη- 1
θείᾳ. ᾿Αγαπητέ, περὶ πάντων εὔχοµαί σε εὐοδοῦσθαι καὶ ὑ- 2
γιαίνειν, καθὼς εὐοδοῦταί σου ἡ ψυχή. ἐχάρην γὰρ λίαν, 3
ἐρχοµένων ἀδελφῶν, καὶ µαρτυρούντων σου τῇ ἀληθείᾳ, κα-
θὼς σὺ ἐν ἀληθείᾳ περιπατεῖς. µειζοτέραν τούτων οὐκ ἔχω 4
χαράν, ἵνα ἀκούω τὰ ἐµὰ τέκνα ἐν ἀληθείᾳ περιπατοῦντα. ᾿Α- 5
γαπητέ, πιστὸν ποιεῖς ὃ ἐὰν ἐργάσῃ εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ εἰς
τοὺς ξένους, οἳ ἐµαρτύρησάν σου τῇ ἀγάπῃ ἐνώπιον ἐκκλη- 6
σίας, οὓς καλῶς ποιήσεις προπέµψας ἀξίως τοῦ Θεοῦ. ὑπὲρ 7
γὰρ τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ ἐξῆλθον µηδὲν λαµβάνοντες ἀπὸ τῶν
ἐθνῶν. ἡµεῖς οὖν ὀφείλοµεν ἀπολαµβάνειν τοὺς τοιούτους, 8
ἵνα συνεργοὶ γινώµεθα τῇ ἀληθείᾳ. ῎Εγραψά τῇ ἐκκλησίᾳ, 9
ἀλλ΄ ὁ φιλοπρωτεύων αὐτῶν ∆ιοτρέφης οὐκ ἐπιδέχεται ἡµᾶς.
διὰ τοῦτο, ἐὰν ἔλθω, ὑποµνήσω αὐτοῦ τὰ ἔργα ἃ ποιεῖ, λό- 10
γοις πονηροῖς φλυαρῶν ἡµᾶς, καὶ µὴ ἀρκούµενος ἐπὶ τούτοις,
οὔτε αὐτὸς ἐπιδέχεται τοὺς ἀδελφοὺς, καὶ τοὺς βουλοµένους
κωλύει, καὶ ἐκ τῆς ἐκκλησίας ἐκβάλλει. ἀγαπητέ, µὴ µιµοῦ 11
τὸ κακὸν, ἀλλὰ τὸ ἀγαθόν. ὁ ἀγαθοποιῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν,
ὁ δὲ κακοποιῶν οὐχ ἑώρακε τὸν Θεόν. ∆ηµητρίῳ µεµαρτύ- 12

1. v.1 ὁdnms πρεσβύτεροςanmsn Γάϊοςndms ὁddms ἀγαπητόςadmsn ὅςrrams ἐγώrpn-s

ἀγαπάωvipa1s ἐνp ἀλήθειαndfs . v.2 ἀγαπητόςavmsn περίp πᾶςagnpn εὔχοµαιvipn1s σύrpa-s
εὐοδόωvnpp καίc ὑγιαίνωvnpa καθώςbo εὐοδόωvipp3s σύrpg-s ὁdnfs ψυχήnnfs . v.3 χαίρωviao1s
γάρc λίανbo ἔρχοµαιvppngmp ἀδελφόςngmp καίc µαρτυρέωvppagmp σύrpg-s ὁddfs ἀλήθειαndfs
καθώςbo σύrpn-s ἐνp ἀλήθειαndfs περιπατέωvipa2s . v.4 µέγαςaafsn οὗτοςrdgnp οὐxo ἔχωvipa1s
nafs c vipa1s danp rsanp nanp
χαρά ἵνα ἀκούω ὁ ἐµός τέκνον ἐνp ἀλήθειαndfs περιπατέωvppaams .
v.5 ἀγαπητόςavmsn πιστόςaansn ποιέωvipa2s ὅςrrans ἐάνqo ἐργάζοµαιvsad2s εἰςp ὁdamp
ἀδελφόςnamp καίc εἰςp ὁdamp ξένοςaampn . v.6 ὅςrrnmp µαρτυρέωviaa3p σύrpg-s ὁddfs ἀγάπηndfs
ἐνώπιονbo ἐκκλησίαngfs ὅςrramp καλῶςbo ποιέωvifa2s προπέµπωvpaanms ἀξίωςbo ὁdgms θεόςngms .
v.7 ὑπέρp γάρc ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιviaa3p µηδείςaansn λαµβάνωvppanmp
ἀπόp ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.8 ἐγώrpn-p οὖνc ὀφείλωvipa1p ἀπολαµβάνωvnpa ὁdamp τοιοῦτοςrdamp
ἵναc συνεργόςanmpn γίνοµαιvspn1p ὁddfs ἀλήθειαndfs . v.9 γράφωviaa1s ὁddfs ἐκκλησίαndfs
ἀλλάc ὁdnms φιλοπρωτεύωvppanms αὐτόςrpgfp ∆ιοτρέφηςnnms οὐxo ἐπιδέχοµαιvipn3s ἐγώrpa-p .
v.10 διάp οὗτοςrdans ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa1s ὑποµιµνῄσκωvifa1s αὐτόςrpgms ὁdanp ἔργονnanp
ὅςrranp ποιέωvipa3s λόγοςndmp πονηρόςadmpn φλυαρέωvppanms ἐγώrpa-p καίc µήxo ἀρκέωvpppnms
ἐπίp οὗτοςrddmp οὔτεc αὐτόςrpnms ἐπιδέχοµαιvipn3s ὁdamp ἀδελφόςnamp καίc ὁdamp
βούλοµαιvppnamp κωλύωvipa3s καίc ἐκp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ἐκβάλλωvipa3s . v.11 ἀγαπητόςavmsn
µήxo µιµέοµαιvdpn2s ὁdans κακόςaansn ἀλλάc ὁdans ἀγαθόςaansn ὁdnms ἀγαθοποιέωvppanms ἐκp
ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ὁdnms δέc κακοποιέωvppanms οὐxo ὁράωvixa3s ὁdams θεόςnams .
 1. 13–14 ΙΩΑΝΝΟΥ Γ 684
ρηται ὑπὸ πάντων, καὶ ὑ᾿π αὐτῆς τῆς ἀληθείας, καὶ ἡµεῖς δὲ
µαρτυροῦµεν, καὶ οἴδατε ὅτι ἡ µαρτυρία ἡµῶν ἀληθής ἐστι.
13 Πολλὰ εἶχον γράφειν, ἀλλ΄ οὐ θέλω διὰ µέλανος καὶ καλάµου
14 σοι γράψαι, ἐλπίζω δὲ εὐθέως ἰδεῖν σε, καὶ στόµα πρὸς στόµα
λαλήσοµεν. εἰρήνῃ σοί ἀσπάζονταί σε οἵ φίλοι ἀσπάζου τούς
φίλους κατ΄ ὄνοµα.

v.12 ∆ηµήτριοςndms µαρτυρέωvixp3s ὑπόp πᾶςagmpn καίc ὑπόp αὐτόςrpgfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs
καίc ἐγώrpn-p δέc µαρτυρέωvipa1p καίc οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ἐγώrpg-p ἀληθήςanfsn
εἰµίvipx3s . v.13 πολύςaanpn ἔχωviia1s γράφωvnpa ἀλλάc οὐxo θέλωvipa1s διάp µέλαςagnsn
καί κάλαµοςngms σύrpd-s γράφωvnaa .
c
v.14 ἐλπίζωvipa1s δέc εὐθέωςbo ὁράωvnaa σύrpa-s
καίc στόµαnans πρόςp στόµαnans λαλέωvifa1p εἰρήνηnnfs σύrpd-s ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-s ὁdnmp
φίλοςanmpn ἀσπάζοµαιvdpn2s ὁdamp φίλοςaampn κατάp ὄνοµαnans .
 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΙΟΥ∆Α
ΚΑΘΟΛΙΚΗ
᾿Ιούδας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δοῦλος, ἀδελφὸς δὲ ᾿Ιακώβου, τοῖς 1
ἐν Θεῷ πατρὶ ἠγίασµένοις, καὶ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ τετηρηµένοις,
κλητοῖς, ἔλεος ὑµῖν καὶ εἰρήνη καὶ ἀγάπη πληθυνθείη. ᾿Α- 2, 3
γαπητοί, πᾶσαν σπουδὴν ποιούµενος γράφειν ὑµῖν περὶ τῆς
κοινῆς σωτηρίας, ἀνάγκην ἔσχον γράψαι ὑµῖν παρακαλῶν ἐ-
παγωνίζεσθαι τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει. πα- 4
ρεισέδυσαν γάρ τινες ἄνθρωποι, οἱ πάλαι προγεγραµµένοι εἰς
τοῦτο τὸ κρίµα, ἀσεβεῖς, τὴν τοῦ Θεοῦ ἡµῶν χάριν µετατιθέν-
τες εἰς ἀσέλγειαν, καὶ τὸν µόνον δεσπότην Θεόν, καὶ Κύριον
ἡµῶν ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἀρνούµενοι. ῾Υποµνῆσαι δὲ ὑµᾶς βού- 5
λοµαι, εἰδότας ὑµᾶς ἅπαξ τοῦτο, ὅτι ὁ Κύριος, λαὸν ἐκ γῆς
Αἰγύπτου σώσας, τὸ δεύτερον τοὺς µὴ πιστεύσαντας ἀπώλεσεν.
ἀγγέλους τε τοὺς µὴ τηρήσαντας τὴν ἑαυτῶν ἀρχὴν, ἀλλὰ ἀ- 6
πολιπόντας τὸ ἴδιον οἰκητήριον, εἰς κρίσιν µεγάλης ἡµέρας,
δεσµοῖς ἀϊδίοις ὑπὸ ζόφον τετήρηκεν. ὡς Σόδοµα καὶ Γό- 7
µορρα, καὶ αἱ περὶ αὐτὰς πόλεις τὸν ὅµοιον τούτοις τρόπον
ἐκπορνεύσασαι, καὶ ἀπελθοῦσαι ὀπίσω σαρκὸς ἑτέρας, πρό-
κεινται δεῖγµα, πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχουσαι. ὁµοίως µέν- 8
τοι καὶ οὗτοι ἐνυπνιαζόµενοι σάρκα µὲν µιαίνουσι, κυριότητα

1. v.1 ᾿Ιούδαςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms δοῦλοςnnms ἀδελφόςnnms δέc ᾿Ιάκωβοςngms

ὁddmp ἐνp θεόςndms πατήρndms ἁγιάζωvpxpdmp καίc ᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms τηρέωvpxpdmp
κλητόςadmpn . v.2 ἔλεοςnnms σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs καίc ἀγάπηnnfs πληθύνωvoap3s .
avmpn
v.3 ἀγαπητός πᾶςaafsn σπουδήnafs ποιέωvppmnms γράφωvnpa σύrpd-p περίp ὁdgfs
κοινόςagfsn σωτηρίαngfs ἀνάγκηnafs ἔχωviaa1s γράφωvnaa σύrpd-p παρακαλέωvppanms
ἐπαγωνίζοµαιvnpn ὁddfs ἅπαξbo παραδίδωµιvpapdfs ὁddmp ἅγιοςadmpn πίστιςndfs .
v.4 παρεισδύωviaa3p γάρc τι-σρινµπ ἄνθρωποςnnmp ὁdnmp πάλαιbo προγράφωvpxpnmp
εἰςp οὗτοςrdans ὁdans κρίµαnans ἀσεβήςanmpn ὁdafs ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p χάριςnafs
µετατίθηµιvppanmp εἰςp ἀσέλγειαnafs καίc ὁdams µόνοςaamsn δεσπότηςnams θεόςnams καίc
κύριοςnams ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἀρνέοµαιvppnnmp . v.5 ὑποµιµνῄσκωvnaa
δέc σύrpa-p βούλοµαιvipn1s οἶδαvpxaamp σύrpa-p ἅπαξbo οὗτοςrdans ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms
λαόςnams ἐκp γῆngfs Αἴγυπτοςngfs σῴζωvpaanms ὁdnns δεύτεροςannsn ὁdamp µήxo πιστεύωvpaaamp
ἀπόλλυµιviaa3s . v.6 ἄγγελοςnamp τέxo ὁdamp µήxo τηρέωvpaaamp ὁdafs ἑαυτοῦrxgmp
ἀρχήnafs ἀλλάc ἀπολείπωvpaaamp ὁdans ἴδιοςaansn οἰκητήριονnans εἰςp κρίσιςnafs µέγαςagfsn
ἡµέραngfs δεσµόςndmp ἀΐδιοςadmpn ὑπόp ζόφοςnams τηρέωvixa3s . v.7 ὡςbo Σόδοµαnnnp καίc
Γόµορραnnfs καίc ὁdnfp περίp αὐτόςrpafp πόλιςnnfp ὁdams ὅµοιοςaamsn οὗτοςrddmp τρόποςnams
ἐκπορνεύωvpaanfp καίc ἀπέρχοµαιvpaanfp ὀπίσωbo σάρξngfs ἕτεροςagfsn πρόκειµαιvipn3p
δεῖγµαnans πῦρngns αἰώνιοςagnsn δίκηnafs ὑπέχωvppanfp .
 1. 9–17 ΙΟΥ∆Α 686
9 δὲ ἀθετοῦσι, δόξας δὲ βλασφηµοῦσιν. ὁ δὲ Μιχαὴλ ὁ ἀρχάγγε-
λος, ὅτε τῷ διαβόλῳ διακρινόµενος διελέγετο περὶ τοῦ Μωσέως
σώµατος, οὐκ ἐτόλµησε κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφηµίας, ἀλ᾿λ
10 εἶπεν, ᾿Επιτιµήσαι σοι Κύριος. οὗτοι δὲ ὅσα µὲν οὐκ οἴδασι
βλασφηµοῦσιν, ὅσα δὲ φυσικῶς, ὡς τὰ ἄλογα ζῶα ἐπίστανται,
11 ἐν τούτοις φθείρονται. οὐαὶ αὐτοῖς, ὅτι τῇ ὁδῷ τοῦ Κάϊν ἐ-
πορεύθησαν, καὶ τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰµ µισθοῦ ἐξεχύθησαν,
12 καὶ τῇ ἀντιλογίᾳ τοῦ Κόρε ἀπώλοντο. οὗτοί εἰσιν ἐν ταῖς ἀγά-
παις ὑµῶν σπιλάδες, συνευωχούµενοι ὑµῖν, ἀφόβως ἑαυτοὺς
ποιµαίνοντες, νεφέλαι ἄνυδροι, ὑπὸ ἀνέµων περιφερόµεναι,
δένδρα φθινοπωρινὰ, ἄκαρπα, δὶς ἀποθανόντα, ἐκριζωθέντα,
13 κύµατα ἄγρια θαλάσσης, ἐπαφρίζοντα τὰς ἑαυτῶν αἰσχύνας,
ἀστέρες πλανῆται, οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς τὸν αἰῶνα τετή-
14 ρηται. προεφήτευσε δὲ καὶ τούτοις ἕβδοµος ἀπὸ ᾿Αδὰµ ῾Ενὼχ
15 λέγων, ᾿Ιδοὺ, ἦλθε Κύριος ἐν µυριάσιν ἁγίαις αὐτοῦ, ποιῆσαι
κρίσιν κατὰ πάντων, καὶ ἐξἐλέγξαι πάντας τοὺς ἀσεβεῖς αὐτῶν
περὶ πάντων τῶν ἔργων ἀσεβείας αὐτῶν ὧν ἠσέβησαν, καὶ πε-
ρὶ πάντων τῶν σκληρῶν ὧν ἐλάλησαν κατ΄ αὐτοῦ ἁµαρτωλοὶ
16 ἀσεβεῖς. οὗτοί εἰσι γογγυσταί, µεµψίµοιροι, κατὰ τὰς ἐπιθυ-
µίας αὐτῶν πορευόµενοι, καὶ τὸ στόµα αὐτῶν λαλεῖ ὑπέρογκα,
17 θαυµάζοντες πρόσωπα, ὠφελείας χάριν. ῾Υµεῖς δέ ἀγαπητοί,

v.8 ὁµοίωςbo µέντοιc καίc οὗτοςrdnmp ἐνυπνιάζοµαιvppnnmp σάρξnafs µένxo µιαίνωvipa3p

κυριότηςnafs δέc ἀθετέωvipa3p δόξαnafp δέc βλασφηµέωvipa3p . v.9 ὁdnms δέc Μιχαήλtp
dnms nnms bo ddms admsn vppmnms
ὁ ἀρχάγγελος ὅτε ὁ διάβολος διακρίνω διαλέγοµαιviin3s περίp
ὁdgms Μωϋσῆςngms σῶµαngns οὐxo τολµάωviaa3s κρίσιςnafs ἐπιφέρωvnaa βλασφηµίαngfs ἀλλάc
λέγωviaa3s ἐπιτιµάωvoaa3s σύrpd-s κύριοςnnms . v.10 οὗτοςrdnmp δέc ὅσοςrcanp µένxo οὐxo
οἶδαvixa3p βλασφηµέωvipa3p ὅσοςrcanp δέc φυσικῶςbo ὡςbo ὁdnnp ἄλογοςannpn ζῷονnnnp
ἐπίσταµαιvipn3p ἐνp οὗτοςrddnp φθείρωvipp3p . v.11 οὐαίi αὐτόςrpdmp ὅτιc ὁddfs ὁδόςndfs ὁdgms
Κάϊνtp πορεύοµαιviao3p καίc ὁddfs πλάνηndfs ὁdgms Βαλαάµtp µισθόςngms ἐκχέωviap3p καίc ὁddfs
ἀντιλογίαndfs ὁdgms Κόρεtp ἀπόλλυµιviam3p . v.12 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ἐνp ὁddfp ἀγάπηndfp
σύrpg-p σπιλάςnnfp συνευωχέοµαιvppnnmp σύrpd-p ἀφόβωςbo ἑαυτοῦrxamp ποιµαίνωvppanmp
νεφέληnnfp ἄνυδροςanfpn ὑπόp ἄνεµοςngmp περιφέρωvpppnfp δένδρονnnnp φθινοπωρινόςannpn
ἄκαρποςannpn δίςbo ἀποθνῄσκωvpaannp ἐκριζόωvpapnnp . v.13 κῦµαnnnp ἄγριοςannpn
θάλασσαngfs ἐπαφρίζωvppannp ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp αἰσχύνηnafp ἀστήρnnmp πλανήτηςnnmp ὅςrrdmp
ὁdnms ζόφοςnnms ὁdgns σκότοςngns εἰςp ὁdams αἰώνnams τηρέωvixp3s . v.14 προφητεύωviaa3s
δέc καίc οὗτοςrddmp ἕβδοµοςanmsn ἀπόp ᾿Αδάµtp ῾Ενώχtp λέγωvppanms ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιviaa3s
κύριοςnnms ἐνp µυριάςndmp ἅγιοςadfpn αὐτόςrpgms . v.15 ποιέωvnaa κρίσιςnafs κατάp πᾶςagmpn
καίc ἐλέγχωvnaa πᾶςaampn ὁdamp ἀσεβήςanmpn αὐτόςrpgmp περίp πᾶςagnpn ὁdgnp ἔργονngnp
ἀσέβειαngfs αὐτόςrpgmp ὅςrrgnp ἀσεβέωviaa3p καίc περίp πᾶςagnpn ὁdgnp σκληρόςagnpn ὅςrrgnp
λαλέωviaa3p κατάp αὐτόςrpgms ἁµαρτωλόςanmpn ἀσεβήςanmpn . v.16 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p
γογγυστήςnnmp µεµψίµοιροςanmpn κατάp ὁdafp ἐπιθυµίαnafp αὐτόςrpgmp πορεύοµαιvppnnmp
καίc ὁdnns στόµαnnns αὐτόςrpgmp λαλέωvipa3s ὑπέρογκοςaanpn θαυµάζωvppanmp πρόσωπονnanp
ὠφέλειαngfs χάρινbo .
687 ΙΟΥ∆Α 1. 18–25
µνήσθητε τῶν ῥηµάτων τῶν προειρηµένων ὑπὸ τῶν ἀποστόλων
τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὅτι ἔλεγον ὑµῖν, ὅτι ἐν ἐ- 18
σχάτῳ χρόνῳ ἔσονται ἐµπαῖκται, κατὰ τὰς ἑαυτῶν ἐπιθυµίας
πορευόµενοι τῶν ἀσεβειῶν. οὗτοί εἰσιν οἱ ἀποδιορίζοντες ἑ- 19
αυτούς, ψυχικοί, Πνεῦµα µὴ ἔχοντες. ὑµεῖς δέ, ἀγαπητοί, 20
τῇ ἁγιωτάτῃ ὑµῶν πίστει ἐποικοδοµοῦντες ἑαυτοὺς, ἐν Πνεύ-
µατι ῾Αγίω προσευχόµενοι, ἑαυτοὺς ἐν ἀγάπῃ Θεοῦ τηρήσατε, 21
προσδεχόµενοι τὸ ἔλεος τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς
ζωὴν αἰώνιον. καὶ οὓς µὲν ἐλεεῖτε διακρινόµενοι, οὓς δὲ ἐν 22, 23
φόβῳ σώζετε ἐκ τοῦ πυρὸς ἁρπάζοντες, µισοῦντες καὶ τὸν ἀπὸ
τῆς σαρκὸς ἐσπιλωµένον χιτῶνα. Τῷ δὲ δυναµένῳ φυλάξαι 24
ὑµᾶς ἀπταίστους, καὶ στῆσαι κατενώπιον τῆς δόξης αὐτοῦ ἀ-
µώµους ἐν ἀγαλλιάσει, µόνῳ σοφῷ Θεῷ σωτῆρι ἡµῶν, δόξα 25
καὶ µεγαλωσύνη, κράτος καὶ ἐξουσία, καὶ νῦν καὶ εἰς πάντας
τοὺς αἰῶνας. ἀµήν.

v.17 σύrpn-p δέc ἀγαπητόςavmpn µιµνῄσκοµαιvdap2p ὁdgnp ῥῆµαngnp ὁdgnp προεῖπονvpxpgnp

ὑπόp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.18 ὅτιc
λέγωviia3p σύrpd-p ὅτιc ἐνp ἔσχατοςadmsn χρόνοςndms εἰµίvifx3p ἐµπαίκτηςnnmp κατάp
ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp ἐπιθυµίαnafp πορεύοµαιvppnnmp ὁdgfp ἀσέβειαngfp . v.19 οὗτοςrdnmp
εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀποδιορίζωvppanmp ἑαυτοῦrxamp ψυχικόςanmpn πνεῦµαnans µήxo ἔχωvppanmp .
v.20 σύrpn-p δέc ἀγαπητόςavmpn ὁddfs ἅγιοςadfss σύrpg-p πίστιςndfs ἐποικοδοµέωvppanmp
ἑαυτοῦrxamp ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn προσεύχοµαιvppnnmp . v.21 ἑαυτοῦrxamp ἐνp
ἀγάπηndfs θεόςngms τηρέωvdaa2p προσδέχοµαιvppnnmp ὁdans ἔλεοςnans ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.22 καίc ὅςrramp µένxo
ἐλεέωvdpa2p διακρίνωvppmnmp . v.23 ὅςrramp δέc ἐνp φόβοςndms σῴζωvdpa2p ἐκp ὁdgns
πῦρngns ἁρπάζωvppanmp µισέωvppanmp καίc ὁdams ἀπόp ὁdgfs σάρξngfs σπιλόωvpxpams χιτώνnams .
v.24 ὁddms δέc δύναµαιvppndms φυλάσσωvnaa σύrpa-p ἄπταιστοςaampn καίc ἵστηµιvnaa
κατενώπιονp ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms ἄµωµοςaampn ἐνp ἀγαλλίασιςndfs . v.25 µόνοςadmsn
σοφόςadmsn θεόςndms σωτήρndms ἐγώrpg-p δόξαnnfs καίc µεγαλωσύνηnnfs κράτοςnnns καίc
ἐξουσίαnnfs καίc νῦνbo καίc εἰςp πᾶςaampn ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth .
 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ
ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ
1 ᾿Αποκάλυψις ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἣν ἔδωκεν αὐτῷ ὁ Θεός, δεῖ-
ξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ, ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει, καὶ ἐσήµανεν
ἀποστείλας διὰ τοῦ ἀγγέλου αὐτοῦ τῷ δούλῳ αὐτοῦ ᾿Ιωάννῃ,
2 ὃς ἐµαρτύρησε τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, καὶ τὴν µαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ
3 Χριστοῦ, ὅσα τε εἶδε. µακάριος ὁ ἀναγινώσκων, καὶ οἱ ἀκού-
οντες τοὺς λόγους τῆς προφητείας. καὶ τηροῦντες τὰ ἐν αὐτῇ
4 γεγραµµένα, ὁ γὰρ καιρὸς ἐγγύς. ᾿Ιωάννης ταῖς ἑπτὰ ἐκκλη-
σίαις ταῖς ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ τοῦ ὁ ὢν καὶ
ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόµενος, καὶ ἀπὸ τῶν ἑπτὰ πνευµάτων, ἃ ἐστιν
5 ἐνώπιον τοῦ θρόνου αὐτοῦ, καὶ ἀπὸ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὁ µάρτυς
ὁ πιστός, ὁ πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν καὶ ὁ ἄρχων τῶν βασι-
λέων τῆς γῆς. τῷ ἀγαπήσαντι ἡµᾶς, καὶ λούσαντι ἡµᾶς ἀπὸ
6 τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν ἐν τῷ αἵµατι αὐτοῦ, καὶ ἐποίησεν ἡµᾶς
βασιλεῖς καὶ ἱερεῖς τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ, αὐτῷ ἡ δόξα καὶ
7 τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ἀµήν. ἰδοὺ ἔρχεται
µετὰ τῶν νεφελῶν, καὶ ὄψεται αὐτὸν πᾶς ὀφθαλµὸς, καὶ οἵτινες
αὐτὸν ἐξεκέντησαν, καὶ κόψονται ἐπ΄ αὐτὸν πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς
8 γῆς. ναί, ἀµήν. ᾿Εγώ εἰµι τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἀρχὴ καὶ τέλος,

1. v.1 ἀποκάλυψιςnnfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅςrrafs δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms

θεόςnnms δείκνυµιvnaa ὁddmp δοῦλοςndmp αὐτόςrpgms ὅςrranp δεῖvipq3s γίνοµαιvnad ἐνp τάχοςndns
καίc σηµαίνωviaa3s ἀποστέλλωvpaanms διάp ὁdgms ἄγγελοςngms αὐτόςrpgms ὁddms δοῦλοςndms
αὐτόςrpgms ᾿Ιωάννηςndms . v.2 ὅςrrnms µαρτυρέωviaa3s ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc
ὁdafs µαρτυρίαnafs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅσοςrcanp τέxo ὁράωviaa3s . v.3 µακάριοςanmsn
dnms vppanms c dnmp vppanmp damp namp
ὁ ἀναγινώσκω καί ὁ ἀκούω ὁ λόγος ὁdgfs προφητείαngfs
καίc τηρέωvppanmp ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdfs γράφωvpxpanp ὁdnms γάρc καιρόςnnms ἐγγύςbo .
v.4 ᾿Ιωάννηςnnms ὁddfp ἑπτάtn ἐκκλησίαndfp ὁddfp ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs χάριςnnfs σύrpd-p καίc
εἰρήνηnnfs ἀπόp ὁdgms ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms εἰµίviix3s καίc ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
καίc ἀπόp ὁdgnp ἑπτάtn πνεῦµαngnp ὅςrrnnp εἰµίvipx3s ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms αὐτόςrpgms .
v.5 καίc ἀπόp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdnms µάρτυςnnms ὁdnms πιστόςanmsn ὁdnms
πρωτότοκοςanmsn ἐκp ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc ὁdnms ἄρχωνnnms ὁdgmp βασιλεύςngmp ὁdgfs
γῆngfs ὁddms ἀγαπάωvpaadms ἐγώrpa-p καίc λούωvpaadms ἐγώrpa-p ἀπόp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp
ἐγώrpg-p ἐνp ὁddns αἷµαndns αὐτόςrpgms . v.6 καίc ποιέωviaa3s ἐγώrpa-p βασιλεύςnamp καίc
namp ddms ndms c ndms
ἱερεύς ὁ θεός καί πατήρ αὐτόςrpgms αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnns
κράτοςnnns εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.7 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s
p dgfp ngfp c vifd3s rpams anmsn
µετά ὁ νεφέλη καί ὁράω αὐτός πᾶς ὀφθαλµόςnnms καίc ὅστιςrrnmp
αὐτόςrpams ἐκκεντέωviaa3p καίc κόπτωvifd3p ἐπίp αὐτόςrpams πᾶςanfpn ὁdnfp φυλήnnfp ὁdgfs γῆngfs
ναίxo ἀµήνth .
689 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 1. 9–17
λέγει ὁ Κύριος, ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόµενος, ὁ παντοκράτωρ.
᾿Εγὼ ᾿Ιωάννης, ὁ καὶ ἀδελφὸς ὑµῶν, καὶ συγκοινωνὸς ἐν τῇ 9
θλίψει καὶ ἐν τῇ βασιλείᾳ καὶ ὑποµονῇ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐγενό-
µην ἐν τῇ νήσῳ τῇ καλουµένῃ Πάτµῳ, διὰ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ
καὶ διὰ τὴν µαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ἐγενόµην ἐν Πνεύµατι 10
ἐν τῇ Κυριακῇ ἡµέρᾳ, καὶ ἤκουσα ὀπίσω µου φωνὴν µεγάλην
ὡς σάλπιγγος, λεγούσης, ᾿Εγώ ἐιµι τὸ Α καὶ τὸ Ω, ὁ πρῶτος 11
καὶ ὁ ἔσχατος, καὶ ῝Ο βλέπεις γράψον, εἰς βιβλίον, καὶ πέµψον
ταῖς ἑπτὰ ἐκκλησίαις ταῖς ἐν ᾿Ασίᾳ, εἰς ῎Εφεσον, καὶ εἰς Σµύρ-
ναν, καὶ εἰς Πέργαµον, καὶ εἰς Θυάτειρα, καὶ εἰς Σάρδεις, καὶ
εἰς Φιλαδέλφειαν, καὶ εἰς Λαοδίκειαν. καὶ ἐπέστρεψα βλέπειν 12
τὴν φωνὴν ἥτις ἐλάλησε µετ΄ ἐµοῦ. καὶ ἐπιστρέψας εἶδον ἑπτὰ
λυχνίας χρυσᾶς, καὶ ἐν µέσῳ τῶν ἑπτὰ λυχνιῶν ὅµοιον ὑιῷ 13
ἀνθρώπου, ἐνδεδυµένον ποδήρη καὶ περιεζωσµένον πρὸς τοῖς
µαστοῖς ζώνην χρυσῆν, ἡ δὲ κεφαλὴ αὐτοῦ καὶ αἱ τρίχες λευ- 14
καὶ ὡσει ἔριον λευκόν, ὡς χιών, καὶ οἱ ὀφθαλµοὶ αὐτοῦ ὡς φλὸξ
πυρός, καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὅµοιοι χαλκολιβάνῳ ὡς ἐν καµίνῳ 15
πεπυρωµένοι, καὶ ἡ φωνὴ αὐτοῦ ὡς φωνὴ ὑδάτων πολλῶν, καὶ 16
ἔχων ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ χειρὶ ἀστέρας ἑπτά, καὶ ἐκ τοῦ στόµα-
τος αὐτοῦ ῥοµφαία δίστοµος ὀξεῖα ἐκπορευοµένη, καὶ ἡ ὄψις
αὐτοῦ, ὡς ὁ ἥλιος φαίνει ἐν τῇ δυνάµει αὐτοῦ. καὶ ὅτε εἶδον 17

v.8 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnns ὅςtl καίc ὁdnns ῏Ωtl ἀρχήnnfs καίc τέλοςnnns λέγωvipa3s
ὁdnms κύριοςnnms ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms εἰµίviix3s καίc ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
ὁdnms παντοκράτωρnnms . v.9 ἐγώrpn-s ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms καίc ἀδελφόςnnms σύrpg-p
καίc συγκοινωνόςanmsn ἐνp ὁddfs θλῖψιςndfs καίc ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs καίc ὑποµονήndfs
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms γίνοµαιviad1s ἐνp ὁddfs νῆσοςndfs ὁddfs καλέωvpppdfs Πάτµοςndfs διάp
ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc διάp ὁdafs µαρτυρίαnafs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.10 γίνοµαιviad1s ἐνp πνεῦµαndns ἐνp ὁddfs κυριακόςadfsn ἡµέραndfs καίc ἀκούωviaa1s
ὀπίσωbo ἐγώrpg-s φωνήnafs µέγαςaafsn ὡςbo σάλπιγξngfs . v.11 λέγωvppagfs ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s
ὁdnns ὅςtl καίc ὁdnns ὦtl ὅςdnms πρῶτοςanmsn καίc ὁdnms ἔσχατοςanmsn καίc ὅςrrans
βλέπωvipa2s γράφωvdaa2s εἰςp βιβλίονnans καίc πέµπωvdaa2s ὁddfp ἑπτάtn ἐκκλησίαndfp ὁddfp
ἐνp ᾿Ασίαndfs εἰςp ῎Εφεσοςnafs καίc εἰςp Σµύρναnafs καίc εἰςp Πέργαµοςnafs καίc εἰςp
Θυάτειραnanp καίc εἰςp Σάρδειςnafp καίc εἰςp Φιλαδέλφειαnafs καίc εἰςp Λαοδίκειαnafs .
v.12 καίc ἐπιστρέφωviaa1s βλέπωvnpa ὁdafs φωνήnafs ὅστιςrrnfs λαλέωviaa3s µετάp ἐγώrpg-s καίc
ἐπιστρέφωvpaanms ὁράωviaa1s ἑπτάtn λυχνίαnafp χρυσοῦςaafpn . v.13 καίc ἐνp µέσοςadnsn
dgfp tn ngfp aamsn ndms ngms
ὁ ἑπτά λυχνία ὅµοιος υἱός ἄνθρωπος ἐνδύωvpxmams ποδήρηςaamsn
καίc περιζώννυµιvpxpams πρόςp ὁddmp µαστόςndmp ζώνηnafs χρυσοῦςaafsn . v.14 ὁdnfs δέc
nnfs rpgms c dnfp nnfp anfpn bo nnns
κεφαλή αὐτός καί ὁ θρίξ λευκός ὡσεί ἔριον λευκόςannsn ὡςbo
χιώνnnfs καίc ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp αὐτόςrpgms ὡςbo φλόξnnfs πῦρngns . v.15 καίc ὁdnmp
nnmp rpgms anmpn ndns bo p ndfs
πούς αὐτός ὅµοιος χαλκολίβανον ὡς ἐν κάµινος πυρόωvpxpnmp καίc
ὁdnfs φωνήnnfs αὐτόςrpgms ὡςbo φωνήnnfs ὕδωρngnp πολύςagnpn . v.16 καίc ἔχωvppanms ἐνp
ὁddfs δεξιόςadfsn αὐτόςrpgms χείρndfs ἀστήρnamp ἑπτάtn καίc ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms
ῥοµφαίαnnfs δίστοµοςanmsn ὀξύςanfsn ἐκπορεύοµαιvppnnfs καίc ὁdnfs ὄψιςnnfs αὐτόςrpgms ὡςbo
ὁdnms ἥλιοςnnms φαίνωvipa3s ἐνp ὁddfs δύναµιςndfs αὐτόςrpgms .
 1. 18–2. 6 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 690
αὐτόν, ἔπεσα πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ ὡς νεκρός, καὶ ἐπέθηκε
τὴν δεξιὰν αὐτοῦ χεῖρα ἐπ΄ ἐµὲ λέγων µοι, Μὴ φοβοῦ, ἐγώ εἰµι
18 ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος, καὶ ὁ ζῶν, καὶ ἐγενόµην νεκρὸς καὶ
ἰδοὺ, ζῶν εἰµι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀµήν, καὶ ἔχω τὰς
19 κλεῖς τοῦ ᾅδου καὶ τοῦ θανάτου. γράψον ἃ εἶδες, καὶ ἃ εἰσὶ,
20 καὶ ἃ µέλλει γίνεσθαι µετὰ ταῦτα, τὸ µυστήριον τῶν ἑπτὰ, ἀ-
στέρων ὦν εἶδες ἐπὶ τῆς δεξιᾶς µου, καὶ τὰς ἑπτὰ λυχνίας τὰς
χρυσᾶς. οἱ ἑπτὰ ἀστέρες ἄγγελοι τῶν ἑπτὰ ἐκκλησιῶν εἰσι, καὶ
αἱ ἑπτὰ λυχνίαι ἅς εἶδες ἑπτὰ ἐκκλησίαι εἰσί.
2 Τῷ ἀγγέλῳ τῆς ᾿Εφέσίνης ἐκκλησίας γράψον, Τάδε λέγει ὁ
κρατῶν τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ, ὁ περιπατῶν ἐν
2 µέσῳ τῶν ἑπτὰ λυχνιῶν τῶν χρυσῶν, Οἶδα τὰ ἔργα σου, καὶ
τὸν κόπον σου, καὶ τὴν ὑποµονήν σου, καὶ ὅτι οὐ δύνῃ βαστά-
σαι κακούς, καὶ ἐπειράσω τοὺς φάσκοντας εἶναι ἀποστόλους
3 καὶ οὐκ εἰσί, καὶ εὗρες αὐτοὺς ψευδεῖς, καὶ ἐβὰστασας καὶ
ὑποµονὴν ἔχεις, καὶ διὰ τὸ ὄνοµά µου κεκοπίακας καὶ οὐ κέ-
4 κµηκας. ἀλλ΄ ἔχω κατὰ σοῦ, ὅτι τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην
5 ἀφῆκας. µνηµόνευε οὖν πόθεν ἐκπέπτωκας, καὶ µετανόησον
καὶ τὰ πρῶτα ἔργα ποίησον, εἰ δὲ µή, ἔρχοµαί σοι ταχύ, καὶ κι-
νήσω τὴν λυχνίαν σου ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς, ἐὰν µὴ µετανοήσῃς,
6 ἀλλὰ τοῦτο ἔχεις, ὅτι µισεῖς τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ἃ κἀγὼ µι-

v.17 καίc ὅτεbo ὁράωviaa1s αὐτόςrpams πίπτωviaa1s πρόςp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms
ὡςbo νεκρόςanmsn καίc ἐπιτίθηµιviaa3s ὁdafs δεξιόςaafsn αὐτόςrpgms χείρnafs ἐπίp ἐγώrpa-s
λέγωvppanms ἐγώrpd-s µήxo φοβέοµαιvdpm2s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms πρῶτοςanmsn καίc ὁdnms
ἔσχατοςanmsn . v.18 καίc ὁdnms ζάωvppanms καίc γίνοµαιviad1s νεκρόςanmsn καίc ἰδούvdaa2s
ζάωvppanms εἰµίvipx1s εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth καίc ἔχωvipa1s ὁdafp
κλείςnafp ὁdgms ᾅδηςngms καίc ὁdgms θάνατοςngms . v.19 γράφωvdaa2s ὅςrranp ὁράωviaa2s
καίc ὅςrranp εἰµίvipx3p καίc ὅςrranp µέλλωvipa3s γίνοµαιvnpn µετάp οὗτοςrdanp . v.20 ὁdnns
nnns dgmp tn ngmp rrgmp viaa2s p dgfs agfsn
µυστήριον ὁ ἑπτά ἀστήρ ὅς ὁράω ἐπί ὁ δεξιός ἐγώrpg-s καίc
ὁdafp ἑπτάtn λυχνίαnafp ὁdafp χρυσοῦςaafpn ὁdnmp ἑπτάtn ἀστήρnnmp ἄγγελοςnnmp ὁdgfp ἑπτάtn
ἐκκλησίαngfp εἰµίvipx3p καίc ὁdnfp ἑπτάtn λυχνίαnnfp ὅςrrafp ὁράωviaa2s ἑπτάtn ἐκκλησίαnnfp
εἰµίvipx3p . 2. v.1 ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ῎Εφεσοςngfs ἐκκλησίαngfs γράφωvdaa2s ὅδεrdanp
λέγωvipa3s ὁdnms κρατέωvppanms ὁdamp ἑπτάtn ἀστήρnamp ἐνp ὁddfs δεξιόςadfsn αὐτόςrpgms ὁdnms
περιπατέωvppanms ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfp ἑπτάtn λυχνίαngfp ὁdgfp χρυσοῦςagfpn . v.2 οἶδαvixa1s
ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-s καίc ὁdams κόποςnams σύrpg-s καίc ὁdafs ὑποµονήnafs σύrpg-s καίc ὅτιc
οὐxo δύναµαιvipn2s βαστάζωvnaa κακόςaampn καίc πειράζωviam2s ὁdamp φάσκωvppaamp εἰµίvnpx
ἀπόστολοςnamp καίc οὐxo εἰµίvipx3p καίc εὑρίσκωviaa2s αὐτόςrpamp ψευδήςaampn . v.3 καίc
viaa2s c nafs vipa2s c p dans nans rpg-s
βαστάζω καί ὑποµονή ἔχω καί διά ὁ ὄνοµα ἐγώ κοπιάωvixa2s
καίc οὐxo κάµνωvixa2s . v.4 ἀλλάc ἔχωvipa1s κατάp σύrpg-s ὅτιc ὁdafs ἀγάπηnafs σύrpg-s
ὁdafs πρῶτοςaafsn ἀφίηµιviaa2s . v.5 µνηµονεύωvdpa2s οὖνc πόθενbo ἐκπίπτωvixa2s καίc
µετανοέωvdaa2s καίc ὁdanp πρῶτοςaanpn ἔργονnanp ποιέωvdaa2s εἰqo δέc µήxo ἔρχοµαιvipn1s
σύrpd-s ταχύςbo καίc κινέωvifa1s ὁdafs λυχνίαnafs σύrpg-s ἐκp ὁdgms τόποςngms αὐτόςrpgfs ἐάνqo
µήxo µετανοέωvsaa2s .
691 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 2. 7–14
σῶ. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦµα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. 7
Τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ φαγεῖν ἐκ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς, ὅ ἐστιν ἐν
µέσῶ τοῦ παραδείσου τοῦ Θεοῦ. Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐκκλη- 8
σίας Σµυρναίων γράψον, Τάδε λέγει ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος,
ὃς ἐγένετο νεκρὸς καὶ ἔζησεν, Οἶδά σου τὰ ἔργα καὶ τὴν θλῖψιν 9
καὶ τὴν πτωχείαν, πλούσιος δὲ εἶ, καὶ τὴν βλασφηµίαν τῶν λε-
γόντων ᾿Ιουδαίους εἶναι ἑαυτούς, καὶ οὐκ εἰσὶν, ἀλλὰ συναγωγὴ
τοῦ Σατανᾶ. µηδὲν φοβοῦ ἃ µέλλεις πάσχειν, ἰδοὺ µέλλει βά- 10
λειν ἐξ ὑµῶν ὁ διάβολος εἰς φυλακὴν, ἵνα πειρασθῆτε, καὶ ἕξετε
θλῖψιν ἡµερῶν δέκα. γίνου πιστὸς ἄχρι θανάτου, καὶ δώσω σοι
τὸν στέφανον τῆς ζωῆς. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦµα 11
λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. ὁ νικῶν οὐ µὴ ἀδικηθῇ ἐκ τοῦ θανάτου
τοῦ δευτέρου. Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Περγάµῳ ἐκκλησίας γρά- 12
ψον, Τάδε λέγει ὁ ἔχων τὴν ῥοµφαίαν τὴν δίστοµον τὴν ὀξεῖαν,
Οἶδα τὰ ἔργα σου, καὶ ποῦ κατοικεῖς, ὅπου ὁ θρόνος τοῦ Σατα- 13
νᾶ, καὶ κρατεῖς τὸ ὄνοµά µου, καὶ οὐκ ἠρνήσω τὴν πίστιν, µου,
καὶ ἐν ταῖς ἡµέραις ἐν αἷς ᾿Αντιπᾶς ὁ µάρτυς µου, ὁ πιστός, ὃς
ἀπεκτάνθη παρ΄ ὑµῖν, ὅπου κατοικεῖ ὁ Σατανᾶς, ἀλλ΄ ἔχω κα- 14
τὰ σοῦ ὀλίγα, ὅτι ἔχεις ἐκεῖ κρατοῦντας τὴν διδαχὴν Βαλαάµ,
ὃς ἐδίδασκε το`ν Βαλὰκ βαλεῖν σκάνδαλον ἐνώπιον τῶν υἱῶν

v.6 ἀλλάc οὗτοςrdans ἔχωvipa2s ὅτιc µισέωvipa2s ὁdanp ἔργονnanp ὁdgmp Νικολαΐτηςngmp ὅςrranp
κἀγώrpn-s µισέωvipa1s . v.7 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns
λέγωvipa3s ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁddms νικάωvppadms δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms ἐσθίωvnaa ἐκp
ὁdgns ξύλονngns ὁdgfs ζωήngfs ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἐνp µέσοςadnsn ὁdgms παράδεισοςngms ὁdgms
θεόςngms . v.8 καίc ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐκκλησίαngfs Σµύρναngmp γράφωvdaa2s
ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnms πρῶτοςanmsn καίc ὁdnms ἔσχατοςanmsn ὅςrrnms γίνοµαιviad3s
νεκρόςanmsn καίc ζάωviaa3s . v.9 οἶδαvixa1s σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp καίc ὁdafs θλῖψιςnafs
c dafs nafs
καί ὁ πτωχεία πλούσιοςanmsn δέc εἰµίvipx2s καίc ὁdafs βλασφηµίαnafs ὁdgmp
λέγωvppagmp ᾿Ιουδαῖοςaampn εἰµίvnpx ἑαυτοῦrxamp καίc οὐxo εἰµίvipx3p ἀλλάc συναγωγήnnfs
ὁdgms Σατανᾶςngms . v.10 µηδείςaansn φοβέοµαιvdpm2s ὅςrranp µέλλωvipa2s πάσχωvnpa
ἰδούvdaa2s µέλλωvipa3s βάλλωvnaa ἐκp σύrpg-p ὁdnms διάβολοςanmsn εἰςp φυλακήnafs ἵναc
πειράζωvsap2p καίc ἔχωvifa2p θλῖψιςnafs ἡµέραngfp δέκαtn γίνοµαιvdpn2s πιστόςanmsn ἄχριp
θάνατοςngms καίc δίδωµιvifa1s σύrpd-s ὁdams στέφανοςnams ὁdgfs ζωήngfs . v.11 ὁdnms
ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdnms
νικάωvppanms οὐxo µήxo ἀδικέωvsap3s ἐκp ὁdgms θάνατοςngms ὁdgms δεύτεροςagmsn . v.12 καίc
ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp Πέργαµοςndfs ἐκκλησίαngfs γράφωvdaa2s ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnms
ἔχωvppanms ὁdafs ῥοµφαίαnafs ὁdafs δίστοµοςaafsn ὁdafs ὀξύςaafsn . v.13 οἶδαvixa1s ὁdanp
ἔργονnanp σύrpg-s καίc ποῦxo κατοικέωvipa2s ὅπουbo ὁdnms θρόνοςnnms ὁdgms Σατανᾶςngms
καίc κρατέωvipa2s ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s καίc οὐxo ἀρνέοµαιviad2s ὁdafs πίστιςnafs ἐγώrpg-s
καίc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐνp ὅςrrdfp ᾿Αντιπᾶςnnms ὁdnms µάρτυςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms πιστόςanmsn
ὅςrrnms ἀποκτείνωviap3s παράp σύrpd-p ὅπουbo κατοικέωvipa3s ὁdnms Σατανᾶςnnms .
 2. 15–23 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 692
15 ᾿Ισραήλ, φαγεῖν εἰδωλόθυτα καὶ πορνεῦσαι. οὕτως ἔχεις καὶ
16 σὺ κρατοῦντας τὴν διδαχὴν τῶν Νικολαϊτῶν, ὅ µισῶ. µετα-
νόησον, εἰ δὲ µή, ἔρχοµαί σοι ταχύ, καὶ πολεµήσω µετ΄ αὐτῶν
17 ἐν τῇ ῥοµφαίᾳ τοῦ στόµατός µου. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ
Πνεῦµα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ φαγεῖν
ἀπὸ τοῦ µάννα τοῦ κεκρυµµένου, καὶ δώσω αὐτῷ ψῆφον λευ-
κὴν, καὶ ἐπὶ τὴν ψῆφον ὄνοµα καινὸν γεγραµµένον, ὃ οὐδεὶς
18 ἔγνω εἰ µὴ ὁ λαµβάνων. Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Θυατείροις
ἐκκλησίας γράψον, Τάδε λέγει ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ ἔχων τοὺς
ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ ὡς φλόγα πυρός, καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὅµοιοι
19 χαλκολιβάνῳ, Οἶδά σου τὰ ἔργα, καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν δια-
κονίαν καὶ τὴν πίστιν καὶ τὴν ὑποµονήν σου, καὶ τὰ ἔργα σου,
20 καὶ τὰ ἔσχατα πλείονα τῶν πρώτων. ἀλ᾿λ ἔχω κατὰ σοῦ ὀλίγα
ὅτι ἐᾷς τὴν γυναῖκα ᾿Ιεζάβηλ, τὴν λέγουσαν ἑαυτὴν προφῆτιν,
διδάσκειν καὶ πλανᾶσθαι ἐµοὺς δούλους, πορνεῦσαι καὶ εἰδω-
21 λόθυτα φαγεῖν. καὶ ἔδωκα αὐτῇ χρόνον ἵνα µετανοήσῃ, ε᾿κ τῆς
22 πορνείας αὐτῆς, καὶ οὐ µετενόησεν. ἰδοὺ ἐγὼ βάλλω αὐτὴν εἰς
κλίνην, καὶ τοὺς µοιχεύοντας µετ΄ αὐτῆς εἰς θλῖψιν µεγάλην,
23 ἐὰν µὴ µετανοήσωσιν ἐκ τῶν ἔργων αὐτῶν. καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς
ἀποκτενῶ ἐν θανάτῳ, καὶ γνώσονται πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι ὅτι ἐ-
γώ εἰµι ὁ ἐρευνῶν νεφροὺς καὶ καρδίας, καὶ δώσω ὑµῖν ἑκάστῳ

v.14 ἀλλάc ἔχωvipa1s κατάp σύrpg-s ὀλίγοςaanpn ὅτιc ἔχωvipa2s ἐκεῖbo κρατέωvppaamp ὁdafs
διδαχήnafs Βαλαάµtp ὅςrrnms διδάσκωviia3s ὁdams Βαλάκtp βάλλωvnaa σκάνδαλονnans ἐνώπιονbo
ὁdgmp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp ἐσθίωvnaa εἰδωλόθυτοςaanpn καίc πορνεύωvnaa . v.15 οὕτωbo
vipa2s c rpn-s vppaamp dafs nafs dgmp ngmp rrans
ἔχω καί σύ κρατέω ὁ διδαχή ὁ Νικολαΐτης ὅς µισέωvipa1s .
v.16 µετανοέωvdaa2s εἰqo δέc µήxo ἔρχοµαιvipn1s σύrpd-s ταχύςbo καίc πολεµέωvifa1s µετάp
αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddfs ῥοµφαίαndfs ὁdgns στόµαngns ἐγώrpg-s . v.17 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans
ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁddms νικάωvppadms
δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms ἐσθίωvnaa ἀπόp ὁdgms µάνναth ὁdgms κρύπτωvpxpgms καίc δίδωµιvifa1s
αὐτόςrpdms ψῆφοςnafs λευκόςaafsn καίc ἐπίp ὁdafs ψῆφοςnafs ὄνοµαnnns καινόςannsn
γράφωvpxpans ὅςrrans οὐδείςanfsn γινώσκωviaa3s εἰqo µήxo ὁdnms λαµβάνωvppanms . v.18 καίc
ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp Θυάτειραndnp ἐκκλησίαngfs γράφωvdaa2s ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdnms ἔχωvppanms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgms ὡςbo φλόξnnfs
πῦρngns καίc ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgms ὅµοιοςanmpn χαλκολίβανονndns . v.19 οἶδαvixa1s
σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp καίc ὁdafs ἀγάπηnafs καίc ὁdafs διακονίαnafs καίc ὁdafs πίστιςnafs καίc
ὁdafs ὑποµονήnafs σύrpg-s καίc ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-s καίc ὁdanp ἔσχατοςaanpn πολύςaanpc
ὁdgnp πρῶτοςagnpn . v.20 ἀλλάc ἔχωvipa1s κατάp σύrpg-s ὀλίγοςaanpn ὅτιc ἐάωvipa2s ὁdafs
nafs tp dafs
γυνή ᾿Ιεζάβελ ὁ λέγωvppaafs ἑαυτοῦrxafs προφῆτιςnafs διδάσκωvnpa καίc πλανάωvnpp
ἐµόςrsamp δοῦλοςnamp πορνεύωvnaa καίc εἰδωλόθυτοςaanpn ἐσθίωvnaa . v.21 καίc δίδωµιviaa1s
αὐτόςrpdfs χρόνοςnams ἵναc µετανοέωvsaa3s ἐκp ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs καίc οὐxo
µετανοέωviaa3s . v.22 ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s βάλλωvipa1s αὐτόςrpafs εἰςp κλίνηnafs καίc ὁdamp
vppaamp
µοιχεύω µετάp αὐτόςrpgfs εἰςp θλῖψιςnafs µέγαςaafsn ἐάνqo µήxo µετανοέωvsaa3p ἐκp
ὁdgnp ἔργονngnp αὐτόςrpgmp .
693 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 2. 24–3. 5
κατὰ τὰ ἔργα ὑµῶν. ὑµῖν δὲ λέγω καὶ λοιποῖς τοῖς ἐν Θυα- 24
τείροις, ὅσοι οὐκ ἔχουσι τὴν διδαχὴν ταύτην, καὶ οἵτινες οὐκ
ἔγνωσαν τὰ βάθη τοῦ Σατανᾶ, ὡς λέγουσιν, Οὐ βάλω ἐφ΄ ὑµᾶς
ἄλλο βάρος. πλὴν ὃ ἔχετε κρατήσατε, ἄχρις οὗ ἂν ἥξω. καὶ ὁ 25, 26
νικῶν καὶ ὁ τηρῶν ἄχρι τέλους τὰ ἔργα µου, δώσω αὐτῷ ἐξου-
σίαν ἐπὶ τῶν ἐθνῶν, καὶ ποιµανεῖ αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ, ὡς 27
τὰ σκεύη τὰ κεραµικὰ συντρίβεται, ὡς κἀγώ εἴληφα παρά τοῦ
πατρός µου. καὶ δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωϊνόν. ὁ ἔχων 28, 29
οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦµα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις.
Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Σάρδεσιν ἐκκλησίας γράψον, Τάδε λέ- 3
γει ὁ ἔχων τὰ ἑπτὰ πνεύµατα τοῦ Θεοῦ, καὶ τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας,
Οἶδά σου τὰ ἔργα, ὅτι τὸ ὄνοµα ἔχεις ὅτι ζῇς, καὶ νεκρὸς εἶ.
γίνου γρηγορῶν, καὶ στήριξον τὰ λοιπὰ ἃ µὲλλει ἀποθανεῖν, 2
οὐ γὰρ εὕρηκά σου τὰ ἔργα πεπληρωµένα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
µνηµόνευε οὖν πῶς εἴληφας καὶ ἤκουσας, καὶ τήρει, καὶ µε- 3
τανόησον. ἐὰν οὖν µὴ γρηγορήσῃς, ἥξω ἐπὶ σε ὡς κλέπτης,
καὶ οὐ µὴ γνῷς ποίαν ὥραν ἥξω ἐπὶ σε. ἔχεις ὀλίγα ὀνόµατα 4
καὶ ἐν Σάρδεσιν, ἃ οὐκ ἐµόλυναν τὰ ἱµάτια αὐτῶν, καὶ πε-
ριπατήσουσι µετ΄ ἐµοῦ ἐν λευκοῖς, ὅτι ἄξιοί εἰσιν. ὁ νικῶν, 5
οὕτος περιβαλεῖται ἐν ἱµατίοις λευκοῖς, καὶ οὐ µὴ ἐξαλείψω τὸ

v.23 καίc ὁdanp τέκνονnanp αὐτόςrpgfs ἀποκτείνωvifa1s ἐνp θάνατοςndms καίc γινώσκωvifd3p
πᾶςanfpn ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ἐραυνάωvppanms νεφρόςnamp
καίc καρδίαnafp καίc δίδωµιvifa1s σύrpd-p ἕκαστοςadmsn κατάp ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-p .
v.24 σύrpd-p δέc λέγωvipa1s καίc λοιπόςadmpn ὁddmp ἐνp Θυάτειραndnp ὅσοςrcnmp οὐxo
ἔχωvipa3p ὁdafs διδαχήnafs οὗτοςrdafs καίc ὅστιςrrnmp οὐxo γινώσκωviaa3p ὁdanp βάθοςnanp ὁdgms
Σατανᾶςngms ὡςbo λέγωvipa3p οὐxo βάλλωvifa1s ἐπίp σύrpa-p ἄλλοςaansn βάροςnans . v.25 πλήνbo
ὅςrrans ἔχωvipa2p κρατέωvdaa2p ἄχριp ὅςbo ἄνxo ἥκωvsaa1s . v.26 καίc ὁdnms νικάωvppanms
c dnms vppanms p ngns danp nanp
καί ὁ τηρέω ἄχρι τέλος ὁ ἔργον ἐγώrpg-s δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms
ἐξουσίαnafs ἐπίp ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.27 καίc ποιµαίνωvifa3s αὐτόςrpamp ἐνp ῥάβδοςndfs
σιδηροῦςadfsn ὡςbo ὁdnnp σκεῦοςnnnp ὁdnnp κεραµικόςannpn συντρίβωvipp3s ὡςbo κἀγώrpn-s
λαµβάνωvixa1s παράp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.28 καίc δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms ὁdams
ἀστήρnams ὁdams πρωϊνόςaamsn . v.29 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns
πνεῦµαnnns λέγωvipa3s ὁddfp ἐκκλησίαndfp . 3. v.1 καίc ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp
ndfp ngfs vdaa2s rdanp
Σάρδεις ἐκκλησία γράφω ὅδε λέγωvipa3s ὁdnms ἔχωvppanms ὁdanp ἑπτάtn
πνεῦµαnanp ὁdgms θεόςngms καίc ὁdamp ἑπτάtn ἀστήρnamp οἶδαvixa1s σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp
ὅτιc ὁdans ὄνοµαnans ἔχωvipa2s ὅτιc ζάωvipa2s καίc νεκρόςanmsn εἰµίvipx2s . v.2 γίνοµαιvdpn2s
γρηγορέωvppanms καίc στηρίζωvdaa2s ὁdanp λοιπόςaanpn ὅςrranp µέλλωvipa3s ἀποθνῄσκωvnaa
οὐxo γάρc εὑρίσκωvixa1s σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp πληρόωvpxpanp ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms .
v.3 µνηµονεύωvdpa2s οὖνc πῶςbo λαµβάνωvixa2s καίc ἀκούωviaa2s καίc τηρέωvdpa2s καίc
µετανοέωvdaa2s ἐάνqo οὖνc µήxo γρηγορέωvsaa2s ἥκωvifa1s ἐπίp σύrpa-s ὡςbo κλέπτηςnnms καίc
οὐxo µήxo γινώσκωvsaa2s ποῖοςrqafs ὥραnafs ἥκωvifa1s ἐπίp σύrpa-s . v.4 ἔχωvipa2s ὀλίγοςaanpn
ὄνοµαnanp καίc ἐνp Σάρδειςndfp ὅςrranp οὐxo µολύνωviaa3p ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgnp καίc
περιπατέωvifa3p µετάp ἐγώrpg-s ἐνp λευκόςadnpn ὅτιc ἄξιοςanmpn εἰµίvipx3p .
 3. 6–12 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 694
ὄνοµα αὐτοῦ ἐκ τῆς βίβλου τῆς ζωῆς, καὶ ἐξοµολογήσοµαι τὸ ὄ-
νοµα αὐτοῦ ἐνώπιον τοῦ πατρός µου, καὶ ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων
6 αὐτοῦ. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦµα λέγει ταῖς ἐκκλη-
7 σίαις. Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Φιλαδελφείᾳ ἐκκλησίας γράψον,
Τάδε λέγει ὁ ἅγιος, ὁ ἀληθινός, ὁ ἔχων τὴν κλεῖδα τοῦ ∆αβίδ, ὁ
8 ἀνοίγων καὶ οὐδεὶς κλείει, καὶ κλείει καὶ οὐδεὶς ἀνοίγει, Οἶδά
σου τὰ ἔργα ἰδού, δέδωκα ἐνώπιόν σου θύραν ἀνεῳγµένην, καὶ
οὐδεὶς δύναται κλεῖσαι αὐτήν, ὅτι µικρὰν ἔχεις δύναµιν, καὶ
9 ἐτήρησάς µου τὸν λόγον, καὶ οὐκ ἠρνήσω τὸ ὄνοµά µου. ἰδοὺ
διδωµι ἐκ τῆς συναγωγῆς τοῦ Σατανᾶ, τῶν λεγόντων ἑαυτοὺς
᾿Ιουδαίους εἶναι, καὶ οὐκ εἰσὶν, ἀλλὰ ψεύδονται, ἰδοὺ ποιήσω
αὐτοὺς, ἵνα ἥξωσι καὶ προσκυνήσωσιν ἐνώπιον τῶν ποδῶν σου,
10 καὶ γνῶσιν ὅτι ἐγὼ ἠγάπησά σε. ὅτι ἐτήρησας τὸν λόγον τῆς
ὑποµονῆς µου, κἀγώ σε τηρήσω ἐκ τῆς ὥρας τοῦ πειρασµοῦ
τῆς µελλούσης ἔρχεσθαι ἐπὶ τῆς οἰκουµένης ὅλης, πειράσαι
11 τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς. ἰδού, ἔρχοµαι ταχύ, κράτει
12 ὃ ἔχεις, ἵνα µηδεὶς λάβῃ τὸν στέφανόν σου. ὁ νικῶν, ποιήσω
αὐτὸν στῦλον ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ µου, καὶ ἔξω οὐ µὴ ἐξέλθῃ
ἔτι, καὶ γράψω ἐπ΄ αὐτὸν τὸ ὄνοµα τοῦ Θεοῦ µου, καὶ τὸ ὄνοµα
τῆς πόλεως τοῦ Θεοῦ µου. τῆς καινῆς ᾿Ιερουσαλήµ, ἡ κατα-
βαίνει ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ µου, καὶ τὸ ὄνοµά µου

v.5 ὁdnms νικάωvppanms οὗτοςrdnms περιβάλλωvifm3s ἐνp ἱµάτιονndnp λευκόςadnpn καίc οὐxo
µήxo ἐξαλείφωvifa1s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgfs βίβλοςngfs ὁdgfs ζωήngfs καίc
ἐξοµολογέωvifm1s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms ἐνώπιονbo ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc
ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄγγελοςngmp αὐτόςrpgms . v.6 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s
rqans dnns nnns vipa3s ddfp
τίς ὁ πνεῦµα λέγω ὁ ἐκκλησίαndfp . v.7 καίc ὁddms ἄγγελοςndms
ὁdgfs ἐνp Φιλαδέλφειαndfs ἐκκλησίαngfs γράφωvdaa2s ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnms ἅγιοςanmsn
ὁdnms ἀληθινόςanmsn ὁdnms ἔχωvppanms ὁdafs κλείςnafs ὁdgms ∆αυίδtp ὁdnms ἀνοίγωvppanms
καίc οὐδείςanfsn κλείωvipa3s καίc κλείωvipa3s καίc οὐδείςanfsn ἀνοίγωvipa3s . v.8 οἶδαvixa1s
rpg-s danp nanp vdaa2s vixa1s bo rpg-s nafs
σύ ὁ ἔργον ἰδού δίδωµι ἐνώπιον σύ θύρα ἀνοίγωvpxpafs καίc
οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s κλείωvnaa αὐτόςrpafs ὅτιc µικρόςaafsn ἔχωvipa2s δύναµιςnafs καίc
τηρέωviaa2s ἐγώrpg-s ὁdams λόγοςnams καίc οὐxo ἀρνέοµαιviad2s ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s .
v.9 ἰδούvdaa2s δίδωµιvipa1s ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs ὁdgms Σατανᾶςngms ὁdgmp λέγωvppagmp
ἑαυτοῦrxamp ᾿Ιουδαῖοςaampn εἰµίvnpx καίc οὐxo εἰµίvipx3p ἀλλάc ψεύδοµαιvipe3p ἰδούvdaa2s
ποιέωvifa1s αὐτόςrpamp ἵναc ἥκωvsaa3p καίc προσκυνέωvsaa3p ἐνώπιονbo ὁdgmp πούςngmp
σύrpg-s καίc γινώσκωvsaa3p ὅτιc ἐγώrpn-s ἀγαπάωviaa1s σύrpa-s . v.10 ὅτιc τηρέωviaa2s ὁdams
λόγοςnams ὁdgfs ὑποµονήngfs ἐγώrpg-s κἀγώrpn-s σύrpa-s τηρέωvifa1s ἐκp ὁdgfs ὥραngfs ὁdgms
πειρασµόςngms ὁdgfs µέλλωvppagfs ἔρχοµαιvnpn ἐπίp ὁdgfs οἰκουµένηngfs ὅλοςagfsn πειράζωvnaa
ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.11 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn1s ταχύςbo κρατέωvdpa2s
ὅςrrans ἔχωvipa2s ἵναc µηδείςanmsn λαµβάνωvsaa3s ὁdams στέφανοςnams σύrpg-s .
695 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 3. 13–22
τὸ καινόν. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦµα λέγει ταῖς ἐκ- 13
κλησίαις. Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐκκλησίας Λαοδικέων γράψον, 14
Τάδε λέγει ὁ ᾿Αµήν, ὁ µάρτυς ὁ πιστὸς καὶ ἀληθινός, ἡ ἀρχὴ
τῆς κτίσεως τοῦ Θεοῦ, Οἶδά σου τὰ ἔργα, ὅτι οὔτε ψυχρὸς εἶ 15
οὔτε ζεστός. ὄφελον ψυχρὸς εἴης ἢ ζεστός. οὕτως, ὅτι χλια- 16
ρὸς εἶ, καὶ οὔτε ψυχρὸς οὔτε ζεστός, µέλλω σε ἐµέσαι ἐκ τοῦ
στόµατός µου. ὅτι λέγεις, ὅτι Πλούσιός εἰµι, καὶ πεπλούτηκα 17
καὶ οὐδενὸς χρείαν ἔχω, καὶ οὐκ οἶδας ὅτι σὺ εἶ ὁ ταλαίπωρος
καὶ ἐλεεινὸς καὶ πτωχὸς καὶ τυφλὸς καὶ γυµνός, συµβουλεύω 18
σοι ἀγοράσαι παρ΄ ἐµοῦ χρυσίον πεπυρωµένον ἐκ πυρὸς, ἵνα
πλουτήσῃς, καὶ ἱµάτια λευκὰ, ἵνα περιβάλῃ, καὶ µὴ φανερωθῇ
ἡ αἰσχύνη τῆς γυµνότητός σου, καὶ κολλούριον ἐγχρῖσον τοὺς
ὀφθαλµούς σου, ἵνα βλέπῃς. ἐγὼ ὅσους ἐὰν φιλῶ, ἐλέγχω καὶ 19
παιδεύω. ζήλωσον οὖν καὶ µετανόησον. ἰδοὺ, ἕστηκα ἐπὶ τὴν 20
θύραν καὶ κρούω, ἐάν τις ἀκούσῃ τῆς φωνῆς µου, καὶ ἀνοίξῃ
τὴν θύραν, εἰσελεύσοµαι πρὸς αὐτὸν, καὶ δειπνήσω µετ΄ αὐτοῦ,
καὶ αὐτὸς µετ΄ ἐµοῦ. ὁ νικῶν, δώσω αὐτῷ καθίσαι µετ΄ ἐµοῦ ἐν 21
τῷ θρόνῳ µου, ὡς κἀγὼ ἐνίκησα, καὶ ἐκάθισα µετὰ τοῦ πατρός
µου ἐν τῷ θρόνῳ αὐτοῦ. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦµα 22

v.12 ὁdnms νικάωvppanms ποιέωvifa1s αὐτόςrpams στῦλοςnams ἐνp ὁddms ναόςndms ὁdgms
θεόςngms ἐγώrpg-s καίc ἔξωbo οὐxo µήxo ἐξέρχοµαιvsaa3s ἔτιbo καίc γράφωvifa1s ἐπίp
αὐτόςrpams ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-s καίc ὁdans ὄνοµαnans ὁdgfs πόλιςngfs
ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-s ὁdgfs καινόςagfsn ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdnfs καταβαίνωvipa3s ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms ἀπόp ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-s καίc ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s ὁdans καινόςaansn .
v.13 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s ὁddfp
ἐκκλησίαndfp . v.14 καίc ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐκκλησίαngfs Λαοδικεύςngmp γράφωvdaa2s
ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnms ἀµήνth ὁdnms µάρτυςnnms ὁdnms πιστόςanmsn καίc ἀληθινόςanmsn
ὁdnfs ἀρχήnnfs ὁdgfs κτίσιςngfs ὁdgms θεόςngms . v.15 οἶδαvixa1s σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp
ὅτιc οὔτεc ψυχρόςanmsn εἰµίvipx2s οὔτεc ζεστόςanmsn ὄφελονi ψυχρόςanmsn εἰµίvopx2s ἤxo
ζεστόςanmsn . v.16 οὕτωbo ὅτιc χλιαρόςanmsn εἰµίvipx2s καίc οὔτεc ψυχρόςanmsn οὔτεc
ζεστόςanmsn µέλλωvipa1s σύrpa-s ἐµέωvnaa ἐκp ὁdgns στόµαngns ἐγώrpg-s . v.17 ὅτιc
vipa2s c anmsn vipx1s c vixa1s c agnsn nafs
λέγω ὅτι πλούσιος εἰµί καί πλουτέω καί οὐδείς χρεία ἔχωvipa1s
καίc οὐxo οἶδαvixa2s ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms ταλαίπωροςanmsn καίc ἐλεεινόςanmsn
καίc πτωχόςanmsn καίc τυφλόςanmsn καίc γυµνόςanmsn . v.18 συµβουλεύωvipa1s σύrpd-s
ἀγοράζωvnaa παράp ἐγώrpg-s χρυσίονnans πυρόωvpxpans ἐκp πῦρngns ἵναc πλουτέωvsaa2s καίc
ἱµάτιονnanp λευκόςaanpn ἵναc περιβάλλωvsam2s καίc µήxo φανερόωvsap3s ὁdnfs αἰσχύνηnnfs
ὁdgfs γυµνότηςngfs σύrpg-s καίc κολλούριονnans ἐγχρίωvdaa2s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp σύrpg-s ἵναc
βλέπωvspa2s . v.19 ἐγώrpn-s ὅσοςrcamp ἐάνqo φιλέωvspa1s ἐλέγχωvipa1s καίc παιδεύωvipa1s
vdaa2s
ζηλόω οὖνc καίc µετανοέωvdaa2s . v.20 ἰδούvdaa2s ἵστηµιvixa1s ἐπίp ὁdafs θύραnafs
καίc κρούωvipa1s ἐάνqo τι-σρινµσ ἀκούωvsaa3s ὁdgfs φωνήngfs ἐγώrpg-s καίc ἀνοίγωvsaa3s
ὁdafs θύραnafs εἰσέρχοµαιvifd1s πρόςp αὐτόςrpams καίc δειπνέωvifa1s µετάp αὐτόςrpgms καίc
αὐτόςrpnms µετάp ἐγώrpg-s . v.21 ὁdnms νικάωvppanms δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms καθίζωvnaa
p rpg-s p ddms
µετά ἐγώ ἐν ὁ θρόνοςndms ἐγώrpg-s ὡςbo κἀγώrpn-s νικάωviaa1s καίc καθίζωviaa1s
µετάp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ἐνp ὁddms θρόνοςndms αὐτόςrpgms .
 4. 1–8 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 696
λέγει ταῖς ἐκκλησίαις.
4 Μετὰ ταῦτα εἶδον, καὶ ἰδοὺ, θύρα ἠνεῳγµένη ἐν τῷ οὐρανῷ,
καὶ ἡ φωνὴ ἡ πρώτη ἣν ἤκουσα ὡς σάλπιγγος λαλούσης µετ΄
ἐµοῦ, λέγουσα, ᾿Ανάβα ὧδε, καὶ δείξω σοι ἃ δεῖ γενέσθαι µετὰ
2 ταῦτα. καὶ εὐθέως ἐγενόµην ἐν πνεύµατι, καὶ ἰδοὺ, θρόνος
3 ἔκειτο ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τοῦ θρόνου καθήµενος, καὶ ὁ
καθήµενος ἦν ὅµοιος ὁράσει λίθῳ ἰάσπιδι καὶ σαρδίνῳ, καὶ
4 ἶρις κυκλόθεν τοῦ θρόνου ὅµοία ὁράσει σµαραγδίνῳ. καὶ κυ-
κλόθεν τοῦ θρόνου θρόνοι εἴκοσι καὶ τέσσαρες, καὶ ἐπὶ τοὺς
θρόνους εἴδον τοὺς εἴκοσι καὶ τέσσαρας πρεσβυτέρους καθη-
µένους, περιβεβληµένους ἐν ἱµατίοις λευκοῖς, καὶ ἔσχον ἐπὶ
5 τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς. καὶ ἐκ τοῦ θρόνου
ἐκπορεύονται ἀστραπαὶ καὶ βρονταί καὶ φωναὶ. καὶ ἑπτὰ λαµ-
πάδες πυρὸς καιόµεναι ἐνώπιον τοῦ θρόνου, αἵ εἰσι τὰ ἑπτὰ
6 πνεύµατα τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐνώπιον τοῦ θρόνου θάλασσα ὑα-
λίνη, ὁµοία κρυστάλλῳ. καὶ ἐν µέσῳ τοῦ θρόνου καὶ κύκλῳ
τοῦ θρόνου τέσσαρα ζῶα γέµοντα ὀφθαλµῶν ἔµπροσθεν καὶ ὄ-
7 πισθεν. καὶ τὸ ζῶον τὸ πρῶτον ὅµοιον λέοντι, καὶ τὸ δεύτερον
ζῶον ὅµοιον µόσχῳ, καὶ τὸ τρίτον ζῶον ἔχον τὸ πρόσωπον ὡς
8 ἄνθρωπος, καὶ τὸ τέταρτον ζῶον ὅµοιον ἀετῷ πετωµένῳ, καὶ
τέσσαρα ζῶα, ἓν καθ΄ ἑαυτὸ εἴχον ἀνὰ πτέρυγας ἕξ κυκλόθεν,
καὶ ἔσωθεν γέµοντα ὀφθαλµῶν, καὶ ἀνάπαυσιν οὐκ ἔχουσιν ἡ-

v.22 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s ὁddfp
ἐκκλησίαndfp . 4. v.1 µετάp οὗτοςrdanp ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s θύραnnfs ἀνοίγωvpxpnfs ἐνp
ὁddms οὐρανόςndms καίc ὁdnfs φωνήnnfs ὁdnfs πρῶτοςanfsn ὅςrrafs ἀκούωviaa1s ὡςbo σάλπιγξngfs
λαλέωvppagfs µετάp ἐγώrpg-s λέγωvppanfs ἀναβαίνωvdaa2s ὧδεbo καίc δείκνυµιvifa1s σύrpd-s ὅςrranp
δεῖvipq3s γίνοµαιvnad µετάp οὗτοςrdanp . v.2 καίc εὐθέωςbo γίνοµαιviad1s ἐνp πνεῦµαndns
καίc ἰδούvdaa2s θρόνοςnnms κεῖµαιviin3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms
κάθηµαιvppnnms . v.3 καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms εἰµίviix3s ὅµοιοςanmsn ὅρασιςndfs λίθοςndms
ἰάσπιςndfs καίc σάρδιονndms καίc ἶριςnnfs κυκλόθενbo ὁdgms θρόνοςngms ὅµοιοςanfsn ὅρασιςndfs
σµαράγδινοςadmsn . v.4 καίc κυκλόθενbo ὁdgms θρόνοςngms θρόνοςnnmp εἴκοσιnnmp καίc
τέσσαρεςnnmp καίc ἐπίp ὁdamp θρόνοςnamp ὁράωviaa1s ὁdamp εἴκοσιnnmp καίc τέσσαρεςnamp
πρεσβύτεροςaampn κάθηµαιvppnamp περιβάλλωvpxpamp ἐνp ἱµάτιονndnp λευκόςadnpn καίc
ἔχωviaa3p ἐπίp ὁdafp κεφαλήnafp αὐτόςrpgmp στέφανοςnamp χρυσοῦςaampn . v.5 καίc ἐκp
dgms ngms vipn3p nnfp c nnfp
ὁ θρόνος ἐκπορεύοµαι ἀστραπή καί βροντή καί φωνήnnfp καίc
c

ἑπτάtn λαµπάςnnfp πῦρngns καίωvpppnfp ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms ὅςrrnfp εἰµίvipx3p ὁdnnp
ἑπτάtn πνεῦµαnnnp ὁdgms θεόςngms . v.6 καίc ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms θάλασσαnnfs
ὑάλινοςanfsn ὅµοιοςanfsn κρύσταλλοςndms καίc ἐνp µέσοςadnsn ὁdgms θρόνοςngms καίc
κύκλῳndms ὁdgms θρόνοςngms τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp γέµωvppannp ὀφθαλµόςngmp ἔµπροσθενbo
καίc ὄπισθενbo . v.7 καίc ὁdnns ζῷονnnns ὁdnns πρῶτοςannsn ὅµοιοςannsn λέωνndms καίc ὁdnns
δεύτεροςannsn ζῷονnnns ὅµοιοςannsn µόσχοςndms καίc ὁdnns τρίτοςannsn ζῷονnnns ἔχωvppanns
ὁdans πρόσωπονnans ὡςbo ἄνθρωποςnnms καίc ὁdnns τέταρτοςannsn ζῷονnnns ὅµοιοςannsn
ἀετόςndms πέτοµαιvppndms .
697 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 4. 9–5. 5
µέρας καὶ νυκτὸς, λέγοντα, ῞Αγιος, ἅγιος, ἅγιος, Κύριος ὁ Θεὸς
ὁ παντοκράτωρ, ὁ ἦν καὶ ὁ ὢν καὶ ὁ ἐρχόµενος. καὶ ὅταν δώ- 9
σουσι τὰ ζῶα δόξαν καὶ τιµὴν καὶ εὐχαριστίαν τῷ καθηµένῳ ἐπὶ
τοῦ θρόνου, τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, πεσοῦνται οἱ 10
εἴκοσι καὶ τέσσαρες πρεσβύτεροι ἐνώπιον τοῦ καθηµένου ἐπὶ
τοῦ θρόνου, καὶ προσκυνοῦσι τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώ-
νων, καὶ βαλλοῦσι τοὺς στεφάνους αὐτῶν ἐνώπιον τοῦ θρόνου,
λέγοντες, ῎Αξιος εἶ, Κύριε, λαβεῖν τὴν δόξαν, καὶ τὴν τιµὴν καὶ 11
τὴν δύναµιν, ὅτι σὺ ἔκτισας τὰ πάντα, καὶ διὰ τὸ θέληµά σου
ἐισὶ καὶ ἐκτίσθησαν.
Καὶ εἶδον ἐπὶ τὴν δεξιὰν τοῦ καθηµένου ἐπὶ τοῦ θρόνου 5
βιβλίον γεγραµµένον ἔσωθεν καὶ ὄπισθεν, κατεσφραγισµένον
σφραγῖσιν ἑπτά. καὶ εἶδον ἄγγελον ἰσχυρὸν κηρύσσοντα φω- 2
νῇ µεγάλῃ, Τίς ἐστιν ἄξιος ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον, καὶ λῦσαι τὰς
σφραγῖδας αὐτοῦ· καὶ οὐδεὶς ἠδύνατο ἐν τῷ οὐρανῷ, οὐδὲ ἐπὶ 3
τῆς γῆς, οὐδὲ ὑποκάτω τῆς γῆς, ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον, οὐδὲ βλέ-
πειν αὐτό. καὶ ἐγὼ ἔκλαιον πολλὰ, ὅτι οὐδεὶς ἄξιος εὑρέθη 4
ἀνοῖξαι καὶ ἀναγνῶναι τὸ βιβλίον, οὔτε βλέπειν αὐτό. καὶ εἷς 5
ἐκ τῶν πρεσβυτέρων λέγει µοι, Μὴ κλαῖε, ἰδοὺ, ἐνίκησεν ὁ λέων
ὁ ὢν ἐκ τῆς φυλῆς ᾿Ιούδα, ἡ ῥίζα ∆αβίδ, ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον καὶ

v.8 καίc τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp εἷςnnns κατάp ἑαυτοῦrxans ἔχωviia3p ἀνάp πτέρυξnafp ἕξtn
κυκλόθενbo καίc ἔσωθενbo γέµωvppannp ὀφθαλµόςngmp καίc ἀνάπαυσιςnafs οὐxo ἔχωvipa3p
ἡµέραngfs καίc νύξngfs λέγωvppaams ἅγιοςanmsn ἅγιοςanmsn ἅγιοςanmsn κύριοςnnms ὁdnms
θεόςnnms ὁdnms παντοκράτωρnnms ὁdnms εἰµίviix3s καίc ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms
ἔρχοµαιvppnnms . v.9 καίc ὅτανc δίδωµιvifa3p ὁdnnp ζῷονnnnp δόξαnafs καίc τιµήnafs
c nafs
καί εὐχαριστία ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms ὁddms ζάωvppadms
εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . v.10 πίπτωvifn3p ὁdnmp εἴκοσιnnmp καίc
nnmp anmpn bo dgms
τέσσαρες πρεσβύτερος ἐνώπιον ὁ κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms καίc
προσκυνέωvipa3p ὁddms ζάωvppadms εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp καίc βάλλωvipa3p
ὁdamp στέφανοςnamp αὐτόςrpgmp ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms λέγωvppanmp . v.11 ἄξιοςanmsn
εἰµίvipx2s κύριοςnvms λαµβάνωvnaa ὁdafs δόξαnafs καίc ὁdafs τιµήnafs καίc ὁdafs δύναµιςnafs ὅτιc
σύrpn-s κτίζωviaa2s ὁdanp πᾶςaanpn καίc διάp ὁdans θέληµαnans σύrpg-s εἰµίvipx3p καίc κτίζωviap3p .
5. v.1 καίc ὁράωviaa1s ἐπίp ὁdafs δεξιόςaafsn ὁdgms κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms
βιβλίονnans γράφωvpxpans ἔσωθενbo καίc ὄπισθενbo κατασφραγίζωvpxpans σφραγίςndfp ἑπτάtn .
v.2 καίc ὁράωviaa1s ἄγγελοςnams ἰσχυρόςaamsn κηρύσσωvppaams φωνήndfs µέγαςadfsn τίςrqnms
εἰµίvipx3s ἄξιοςanmsn ἀνοίγωvnaa ὁdans βιβλίονnans καίc λύωvnaa ὁdafp σφραγίςnafp αὐτόςrpgns .
v.3 καίc οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms οὐδέbo ἐπίp ὁdgfs γῆngfs οὐδέbo
ὑποκάτωbo ὁdgfs γῆngfs ἀνοίγωvnaa ὁdans βιβλίονnans οὐδέbo βλέπωvnpa αὐτόςrpans . v.4 καίc
ἐγώrpn-s κλαίωviia1s πολύςaanpn ὅτιc οὐδείςanfsn ἄξιοςanmsn εὑρίσκωviap3s ἀνοίγωvnaa καίc
ἀναγινώσκωvnaa ὁdans βιβλίονnans οὔτεc βλέπωvnpa αὐτόςrpans .
 5. 6–13 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 698
6 λῦσαι τὰς ἑπτὰ σφραγῖδας αὐτοῦ. καὶ εἶδον, καὶ ἰδού, ἐν µέσῳ
τοῦ θρόνου καὶ τῶν τεσσάρων ζώων καὶ ἐν µέσῳ τῶν πρεσβυ-
τέρων, ἀρνίον ἑστηκὸς ὡς ἐσφαγµένον, ἔχον κέρατα ἑπτὰ καὶ
ὀφθαλµοὺς ἑπτά, οἵ εἰσι τὰ ἑπτὰ τοῦ Θεοῦ πνεύµατα τὰ ἀπε-
7 σταλµένα εἰς πᾶσαν τὴν γῆν. καὶ ἦλθε, καὶ εἴληφε τὸ βιβλίον
8 ἐκ τῆς δεξιᾶς τοῦ καθηµένου ἐπὶ τοῦ θρόνου. καὶ ὅτε ἔλαβε
τὸ βιβλίον, τὰ τέσσαρα ζῶα καὶ οἱ εἴκοσιτέσσαρες πρεσβύτεροι
ἔπεσον ἐνώπιον τοῦ ἀρνίου, ἔχοντες ἕκαστος κιθάρας, καὶ φι-
άλας χρυσᾶς γεµούσας θυµιαµάτων, αἵ εἰσιν αἱ προσευχαὶ τῶν
9 ἁγίων. καὶ ᾄδουσιν ᾠδὴν καινὴν, λέγοντες, ῎Αξιος εἶ λαβεῖν
τὸ βιβλίον, καὶ ἀνοῖξαι τὰς σφραγῖδας αὐτοῦ, ὅτι ἐσφάγης, καὶ
ἠγόρασας τῷ Θεῷ ἡµᾶς ἐν τῷ αἵµατί σου ἐκ πάσης φυλῆς καὶ
10 γλώσσης καὶ λαοῦ καὶ ἔθνους, καὶ ἐποίησας ἡµᾶς τῷ Θεῷ ἡ-
11 µῶν βασιλεῖς καὶ ἱερεῖς, καὶ βασιλεύσοµεν ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ
εἶδον, καὶ ἤκουσα φωνὴν ἀγγέλων πολλῶν κύκλοθεν τοῦ θρό-
νου καὶ τῶν ζώων καὶ τῶν πρεσβυτέρων, καὶ ἦν ὁ ἀριθµὸς αὐτῶν
12 µυριάδες µυριάδων, καὶ χιλιάδες χιλιάδων, λέγοντες φωνῇ µε-
γάλῃ, ῎Αξιόν ἐστι τὸ ἀρνίον τὸ ἐσφαγµένον λαβεῖν τὴν δύναµιν
καὶ πλοῦτον καὶ σοφίαν καὶ ἰσχὺν καὶ τιµὴν καὶ δόξαν καὶ εὐ-
13 λογίαν. καὶ πᾶν κτίσµα ὃ ἐστιν ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ἐν τῇ γῇ,
καὶ ὑποκάτω τῆς γῆς, καὶ ἐπὶ τῆς θαλάσσης ἅ ἐστι, καὶ τὰ ἐν

v.5 καίc εἷςnnms ἐκp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn λέγωvipa3s ἐγώrpd-s µήxo κλαίωvdpa2s ἰδούvdaa2s
νικάωviaa3s ὁdnms λέωνnnms ὁdnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgfs φυλήngfs ᾿Ιούδαςngms ὁdnfs ῥίζαnnfs
∆αυίδtp ἀνοίγωvnaa ὁdans βιβλίονnans καίc λύωvnaa ὁdafp ἑπτάtn σφραγίςnafp αὐτόςrpgns .
v.6 καίc ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s ἐνp µέσοςadnsn ὁdgms θρόνοςngms καίc ὁdgnp τέσσαρεςngnp
ζῷονngnp καίc ἐνp µέσοςadnsn ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn ἀρνίονnnns ἵστηµιvpxanns ὡςbo
σφάζωvpxpnns ἔχωvppanns κέραςnanp ἑπτάtn καίc ὀφθαλµόςnamp ἑπτάtn ὅςrrnmp εἰµίvipx3p
ὁdnnp ἑπτάtn ὁdgms θεόςngms πνεῦµαnnnp ὁdnnp ἀποστέλλωvpxpnnp εἰςp πᾶςaafsn ὁdafs γῆnafs .
v.7 καίc ἔρχοµαιviaa3s καίc λαµβάνωvixa3s ὁdans βιβλίονnans ἐκp ὁdgfs δεξιόςagfsn ὁdgms
κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms . v.8 καίc ὅτεbo λαµβάνωviaa3s ὁdans βιβλίονnans
ὁdnnp τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp καίc ὁdnmp εἴκοσιtn πρεσβύτεροςanmpn πίπτωviaa3p ἐνώπιονbo
ὁdgns ἀρνίονngns ἔχωvppanmp ἕκαστοςanmsn κιθάραnafp καίc φιάληnafp χρυσοῦςaafpn γέµωvppaafp
θυµίαµαngnp ὅςrrnfp εἰµίvipx3p ὁdnfp προσευχήnnfp ὁdgmp ἅγιοςagmpn . v.9 καίc ᾄδωvipa3p
ᾠδήnafs καινόςaafsn λέγωvppanmp ἄξιοςanmsn εἰµίvipx2s λαµβάνωvnaa ὁdans βιβλίονnans καίc
ἀνοίγωvnaa ὁdafp σφραγίςnafp αὐτόςrpgns ὅτιc σφάζωviap2s καίc ἀγοράζωviaa2s ὁddms θεόςndms
ἐγώrpa-p ἐνp ὁddns αἷµαndns σύrpg-s ἐκp πᾶςagfsn φυλήngfs καίc γλῶσσαngfs καίc λαόςngms
καίc ἔθνοςngns . v.10 καίc ποιέωviaa2s ἐγώrpa-p ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-p βασιλεύςnamp καίc
ἱερεύςnamp καίc βασιλεύωvifa1p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.11 καίc ὁράωviaa1s καίc ἀκούωviaa1s
nafs ngmp agmpn bo dgms
φωνή ἄγγελος πολύς κυκλόθεν ὁ θρόνοςngms καίc ὁdgnp ζῷονngnp καίc
ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc εἰµίviix3s ὁdnms ἀριθµόςnnms αὐτόςrpgmp µυριάςnnmp µυριάςngmp
καίc χιλιάςnnfp χιλιάςnnfp . v.12 λέγωvppanmp φωνήndfs µέγαςadfsn ἄξιοςannsn εἰµίvipx3s ὁdnns
ἀρνίονnnns ὁdnns σφάζωvpxpnns λαµβάνωvnaa ὁdafs δύναµιςnafs καίc πλοῦτοςnams καίc σοφίαnafs
καίc ἰσχύςnafs καίc τιµήnafs καίc δόξαnafs καίc εὐλογίαnafs .
699 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 5. 14–6. 7
αὐτοῖς πάντα, ἤκουσα λέγοντας, Τῷ καθηµένῳ ἐπὶ τοῦ θρόνοῦ
καὶ τῷ ἀρνίῳ ἡ εὐλογία καὶ ἡ τιµὴ καὶ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς
τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. καὶ τὰ τέσσαρα ζῶα ἔλεγον, ᾿Αµήν. 14
καὶ οἱ εἴκοσιτέσσαρες πρεσβύτεροι ἔπεσαν, καὶ προσεκύνησαν
ζῶντι εἰς τοὺς αἰωνας τῶν αἰώνων.
Καὶ εἶδον ὅτε ἤνοιξε τὸ ἀρνίον µίαν ἐκ τῶν σφραγίδων, καὶ 6
ἤκουσα ἑνὸς ἐκ τῶν τεσσάρων ζώων λέγοντος, ὡς φωνὴς βρον-
τῆς, ῎Ερχου καὶ βλέπε. καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ, ἵππος λευκός, καὶ 2
ὁ καθήµενος ἐπ΄ αὐτῷ ἔχων τόξον, καὶ ἐδόθη αὐτῷ στέφανος,
καὶ ἐξῆλθε νικῶν, καὶ ἵνα νικήσῃ. Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν δευ- 3
τέραν σφραγῖδα, ἤκουσα τοῦ δευτέρου ζώου λέγοντος, ῎Ερχου
καὶ βλέπε. καὶ ἐξῆλθεν ἄλλος ἵππος πυρρός, καὶ τῷ καθηµένῳ 4
ἐπ΄ αὐτῷ ἐδόθη αὐτῷ λαβεῖν τὴν εἰρήνην ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἵνα
ἀλλήλους σφάξωσι, καὶ ἐδόθη αὐτῷ µάχαιρα µεγάλη. Καὶ ὅτε 5
ἤνοιξε τὴν τρίτην σφραγῖδα, ἤκουσα τοῦ τρίτου ζώου λέγοντος,
῎Ερχου καὶ βλέπε. καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ, ἵππος µέλας, καὶ ὁ κα-
θήµενος ἐπ΄ αὐτῷ ἔχων ζυγὸν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ. καὶ ἤκουσα 6
φωνὴν ἐν µέσῳ τῶν τεσσάρων ζώων λέγουσαν, Χοῖνιξ σίτου δη-
ναρίου, καὶ τρεῖς χοίνικες κριθῆς δηναρίου, καὶ τὸ ἔλαιον καὶ
τὸν οἶνον µὴ ἀδικήσῃς. Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν σφραγῖδα τὴν τε- 7
τάρτην, ἤκουσα φωνὴν τοῦ τετάρτου ζώου λέγουσαν, ῎Ερχου

v.13 καίc πᾶςaansn κτίσµαnans ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ἐνp ὁddfs γῆndfs
καίc ὑποκάτωbo ὁdgfs γῆngfs καίc ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs ὅςrranp εἰµίvipx3s καίc ὁdanp ἐνp
αὐτόςrpdnp πᾶςaanpn ἀκούωviaa1s λέγωvppaamp ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms
καίc ὁddns ἀρνίονndns ὁdnfs εὐλογίαnnfs καίc ὁdnfs τιµήnnfs καίc ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnns
κράτοςnnns εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . v.14 καίc ὁdnnp τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp
λέγωviia3p ἀµήνth καίc ὁdnmp εἴκοσιtn πρεσβύτεροςanmpn πίπτωviaa3p καίc προσκυνέωviaa3p
ζάωvppadms εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . 6. v.1 καίc ὁράωviaa1s ὅτεbo
ἀνοίγωviaa3s ὁdnns ἀρνίονnnns εἷςnafs ἐκp ὁdgfp σφραγίςngfp καίc ἀκούωviaa1s εἷςngns ἐκp ὁdgnp
τέσσαρεςngnp ζῷονngnp λέγωvppagns ὡςbo φωνήngfs βροντήngfs ἔρχοµαιvipn2s καίc βλέπωvdpa2s .
v.2 καίc ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s ἵπποςnnms λευκόςanmsn καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms
ἐπίp αὐτόςrpdms ἔχωvppanms τόξονnans καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms στέφανοςnnms καίc
ἐξέρχοµαιviaa3s νικάωvppanms καίc ἵναc νικάωvsaa3s . v.3 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs
δεύτεροςaafsn σφραγίςnafs ἀκούωviaa1s ὁdgns δεύτεροςagnsn ζῷονngns λέγωvppagns ἔρχοµαιvipn2s
καίc βλέπωvdpa2s . v.4 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἄλλοςanmsn ἵπποςnnms πυρρόςanmsn καίc ὁddms
κάθηµαιvppndms ἐπίp αὐτόςrpdms δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms λαµβάνωvnaa ὁdafs εἰρήνηnafs ἀπόp
ὁdgfs γῆngfs καίc ἵναc ἀλλήλωνreamp σφάζωvsaa3p καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms µάχαιραnnfs
µέγαςanfsn . v.5 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs τρίτοςaafsn σφραγίςnafs ἀκούωviaa1s ὁdgns
τρίτοςagnsn ζῷονngns λέγωvppagns ἔρχοµαιvipn2s καίc βλέπωvdpa2s καίc ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s
ἵπποςnnms µέλαςanmsn καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp αὐτόςrpdms ἔχωvppanms ζυγόςnams ἐνp
ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms . v.6 καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs ἐνp µέσοςadnsn ὁdgnp τέσσαρεςngnp
ζῷονngnp λέγωvppaafs χοῖνιξnnms σῖτοςngms δηνάριονngns καίc τρεῖςnnmp χοῖνιξnnmp κριθήngfs
δηνάριονngns καίc ὁdans ἔλαιονnans καίc ὁdams οἶνοςnams µήxo ἀδικέωvsaa2s .
 6. 8–15 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 700
8 καὶ βλέπε. καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ ἵππος χλωρός, καὶ ὁ καθήµενος
ἐπάνω αὐτοῦ, ὄνοµα αὐτῷ ὁ Θάνατος, καὶ ὁ ᾅδης ἀκολούθει
µετ΄ αὐτοῦ. καὶ ἐδόθη αὐτοῖς ἐξουσία ἀποκτεῖναι ἐπὶ τὸ τέταρ-
τον τῆς γῆς, ἐν ῥοµφαίᾳ καὶ ἐν λιµῷ καὶ ἐν θανάτῳ, καὶ ὑπὸ τῶν
9 θηρίων τῆς γῆς. Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν πέµπτην σφραγῖδα, εἶδον
ὑποκάτω τοῦ θυσιαστηρίου τὰς ψυχὰς τῶν ἐσφαγµένων διὰ τὸν
10 λόγον τοῦ Θεοῦ, καὶ διὰ τὴν µαρτυρίαν ἣν εἶχον. καὶ ἔκραζον
φωνῇ µεγάλῃ λέγοντες, ῞Εως πότε, ὁ δεσπότης, ὁ ἅγιος καὶ ὁ
ἀληθινός, οὐ κρίνεις καὶ ἐκδικεῖς τὸ αἷµα ἡµῶν, ἀπὸ τῶν κα-
11 τοικούντων ἐπὶ τῆς γῆς· καὶ ἐδόθησαν ἑκάστοις στολαὶ λευκαὶ,
καὶ ἐρρέθη αὐτοῖς ἵνα ἀναπαύσωνται ἔτι χρόνον µικρόν, ἕως οὗ
πληρωσονται καὶ οἱ σύνδουλοι αὐτῶν καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτῶν, οἱ
12 µέλλοντες ἀποκτείνεσθαι ὡς καὶ αὐτοί. Καὶ εἶδον ὅτε ἤνοιξε
τὴν σφραγῖδα τὴν ἕκτην, καὶ ἰδού, σεισµὸς µέγας ἐγένετο, καὶ
ὁ ἥλιος ἐγένετο µέλας ὡς σάκκος τρίχινος, καὶ ἡ σελήνη ἐγέ-
13 νετο ὡς αἷµα, καὶ οἱ ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ ἔπεσαν εἰς τὴν γῆν,
ὡς συκῆ βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς, ὑπὸ µεγάλου ἀνέµου
14 σειοµένη. καὶ οὐρανὸς ἀπεχωρίσθη ὡς βιβλίον εἱλισσόµενον,
15 καὶ πᾶν ὄρος καὶ νῆσος ἐκ τῶν τόπων αὐτῶν ἐκινήθησαν, καὶ
οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ οἱ µεγιστᾶνες καὶ οἱ πλούσιοι, καὶ οἱ
χιλίαρχοι, καὶ οἱ δυνατοὶ, καὶ πᾶς δοῦλος καὶ πᾶς ἐλεύθερος,

v.7 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs σφραγίςnafs ὁdafs τέταρτοςaafsn ἀκούωviaa1s φωνήnafs ὁdgns
τέταρτοςagnsn ζῷονngns λέγωvppaafs ἔρχοµαιvipn2s καίc βλέπωvdpa2s . v.8 καίc ὁράωviaa1s
καίc ἰδούvdaa2s ἵπποςnnms χλωρόςanmsn καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπάνωbo αὐτόςrpgms
ὄνοµαnnns αὐτόςrpdms ὁdnms θάνατοςnnms καίc ὁdnms ᾅδηςnnms ἀκολουθέωvipa3s µετάp
αὐτόςrpgms καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdmp ἐξουσίαnnfs ἀποκτείνωvnaa ἐπίp ὁdans τέταρτοςaansn
ὁdgfs γῆngfs ἐνp ῥοµφαίαndfs καίc ἐνp λιµόςndms καίc ἐνp θάνατοςndms καίc ὑπόp ὁdgnp
θηρίονngnp ὁdgfs γῆngfs . v.9 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs πέµπτοςaafsn σφραγίςnafs ὁράωviaa1s
ὑποκάτωbo ὁdgns θυσιαστήριονngns ὁdafp ψυχήnafp ὁdgmp σφάζωvpxpgmp διάp ὁdams λόγοςnams
ὁdgms θεόςngms καίc διάp ὁdafs µαρτυρίαnafs ὅςrrafs ἔχωviia3p . v.10 καίc κράζωviia3p
φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanmp ἕωςc πότεxo ὁdnms δεσπότηςnnms ὁdnms ἅγιοςanmsn καίc
ὁdnms ἀληθινόςanmsn οὐxo κρίνωvipa2s καίc ἐκδικέωvipa2s ὁdans αἷµαnans ἐγώrpg-p ἀπόp
ὁdgmp κατοικέωvppagmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.11 καίc δίδωµιviap3p ἕκαστοςadmpn στολήnnfp
anfpn c viap3s rpdmp
λευκός καί λέγω αὐτός ἵνα ἀναπαύωvsam3p ἔτιbo χρόνοςnams µικρόςaamsn
c

ἕωςc οὐbo πληρόωvifd3p καίc ὁdnmp σύνδουλοςnnmp αὐτόςrpgmp καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
αὐτόςrpgmp ὁdnmp µέλλωvppanmp ἀποκτείνωvnpp ὡςbo καίc αὐτόςrpnmp . v.12 καίc ὁράωviaa1s
ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs σφραγίςnafs ὁdafs ἕκτοςaafsn καίc ἰδούvdaa2s σεισµόςnnms µέγαςanmsn
γίνοµαιviad3s καίc ὁdnms ἥλιοςnnms γίνοµαιviad3s µέλαςanmsn ὡςbo σάκκοςnnms τρίχινοςanmsn
καίc ὁdnfs σελήνηnnfs γίνοµαιviad3s ὡςbo αἷµαnans . v.13 καίc ὁdnmp ἀστήρnnmp ὁdgms
οὐρανόςngms πίπτωviaa3p εἰςp ὁdafs γῆnafs ὡςbo συκῆnnfs βάλλωvipa3s ὁdamp ὄλυνθοςnamp
αὐτόςrpgfs ὑπόp µέγαςagmsn ἄνεµοςngms σείωvpppnfs . v.14 καίc οὐρανόςnnms ἀποχωρίζωviap3s
ὡςbo βιβλίονnnns ἑλίσσωvpppnns καίc πᾶςannsn ὄροςnnns καίc νῆσοςnnfs ἐκp ὁdgmp τόποςngmp
αὐτόςrpgmp κινέωviap3p .
701 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 6. 16–7. 7
ἔκρυψαν ἑαυτοὺς εἰς τὰ σπήλαια καὶ εἰς τὰς πέτρας τῶν ὀρέων,
καὶ λέγουσι τοῖς ὄρεσι καὶ ταῖς πέτραις, Πέσετε ἐφ΄ ἡµᾶς, καὶ 16
κρύψατε ἡµᾶς ἀπὸ προσώπου τοῦ καθηµένου ἐπὶ τοῦ θρόνου,
καὶ ἀπὸ τῆς ὀργῆς τοῦ ἀρνίου, ὅτι ἦλθεν ἡ ἡµέρα ἡ µεγάλη 17
τῆς ὀργῆς αὐτοῦ, καὶ τίς δύναται σταθῆναι·
Καὶ µετὰ ταῦτα εἶδον τέσσαρας ἀγγέλους ἑστῶτας ἐπὶ τὰς 7
τέσσαρας γωνίας τῆς γῆς κρατοῦντας τοὺς τέσσαρας ἀνέµους
τῆς γῆς, ἵνα µὴ πνέῃ ἄνεµος ἐπὶ τῆς γῆς, µήτε ἐπὶ τῆς θαλάσ-
σης, µήτε ἐπὶ πᾶν δένδρον. καὶ εἶδον ἄλλον ἄγγελον ἀνα- 2
βαίνοντα ἀπὸ ἀνατολῆς ἡλίου, ἔχοντα σφραγῖδα Θεοῦ ζῶντος,
καὶ ἔκραξε φωνῇ µεγάλῃ τοῖς τέσσαρσιν ἀγγέλοις, οἷς ἐδόθη
αὐτοῖς ἀδικῆσαι τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν, λέγων, Μὴ ἀδι- 3
κήσητε τὴν γῆν, µήτε τὴν θάλασσαν, µήτε τὰ δένδρα ἄχρις οὗ
σφραγίσωµεν τοὺς δούλους τοῦ Θεοῦ ἡµῶν ἐπὶ τῶν µετώπων
αὐτῶν. καὶ ἤκουσα τὸν ἀριθµὸν τῶν ἐσφραγισµένων, ρµ΄δ 4
χιλιάδες, ἐσφραγισµένοι ἐκ πάσης φυλῆς υἱῶν ᾿Ισραήλ. ᾿Εκ 5
φυλῆς ᾿Ιούδα, ι΄β χιλιάδες ἐσφραγισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς ῾Ρουβήν,
ι΄β χιλιάδες εσφραγισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς Γάδ, ι΄β χιλιάδες εσφρα-
γισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς ᾿Ασὴρ, ι΄β χιλιάδες εσφραγισµένοι, ᾿Εκ 6
φυλῆς Νεφθαλείµ, ι΄β χιλιάδες εσφραγισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς Μα-
νασσῆ, ι΄β χιλιάδες εσφραγισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς Συµεών, ι΄β χιλι- 7

v.15 καίc ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdnmp µεγιστάνnnmp καίc ὁdnmp πλούσιοςanmpn
καίc ὁdnmp χιλίαρξοςnnmp καίc ὁdnmp δυνατόςanmpn καίc πᾶςanmsn δοῦλοςnnms καίc πᾶςanmsn
ἐλεύθεροςanmsn κρύπτωviaa3p ἑαυτοῦrxamp εἰςp ὁdanp σπήλαιονnanp καίc εἰςp ὁnafp πέτραnafp
ὁdgnp ὄροςngnp . v.16 καίc λέγωvipa3p ὁddnp ὄροςndnp καίc ὁddfp πέτραndfp πίπτωvdaa2p ἐπίp
ἐγώrpa-p καίc κρύπτωvdaa2p ἐγώrpa-p ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgms κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms
θρόνοςngms καίc ἀπόp ὁdgfs ὀργήngfs ὁdgns ἀρνίονngns . v.17 ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ἡµέραnnfs
ὁdnfs µέγαςanfsn ὁdgfs ὀργήngfs αὐτόςrpgms καίc τίςrqnms δύναµαιvipn3s ἵστηµιvnap . 7. v.1 καίc
µετάp οὗτοςrdanp ὁράωviaa1s τέσσαρεςnamp ἄγγελοςnamp ἵστηµιvpxaamp ἐπίp ὁdafp τέσσαρεςnafp
γωνίαnafp ὁdgfs γῆngfs κρατέωvppaamp ὁdamp τέσσαρεςnamp ἄνεµοςnamp ὁdgfs γῆngfs ἵναc µήxo
πνέωvspa3s ἄνεµοςnnms ἐπίp ὁdgfs γῆngfs µήτεc ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs µήτεc ἐπίp πᾶςaansn
δένδρονnans . v.2 καίc ὁράωviaa1s ἄλλοςaamsn ἄγγελοςnams ἀναβαίνωvppaams ἀπόp ἀνατολήngfs
ἥλιοςngms ἔχωvppaams σφραγίςnafs θεόςngms ζάωvppagms καίc κράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn
ὁddmp τέσσαρεςndmp ἄγγελοςndmp ὅςrrdmp δίδωµιviap3s αὐτόςrpdmp ἀδικέωvnaa ὁdafs γῆnafs καίc
ὁdafs θάλασσαnafs . v.3 λέγωvppanms µήxo ἀδικέωvsaa2p ὁdafs γῆnafs µήτεc ὁdafs θάλασσαnafs
µήτεc ὁdanp δένδρονnanp ἄχριp οὐbo σφραγίζωvsaa1p ὁdamp δοῦλοςnamp ὁdgms θεόςngms
ἐγώrpg-p ἐπίp ὁdgnp µέτωπονngnp αὐτόςrpgmp . v.4 καίc ἀκούωviaa1s ὁdams ἀριθµόςnams
dgmp vpxpgmp tn nnfp
ὁ σφραγίζω ἑκατόν χιλιάς σφραγίζωvpxpnmp ἐκp πᾶςagfsn φυλήngfs υἱόςngmp
᾿Ισραήλtp . v.5 ἐκp φυλήngfs ᾿Ιούδαςngms δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp φυλήngfs
῾Ρουβήνtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp φυλήngfs Γάδtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp
σφραγίζωvpxpnmp . v.6 ἐκp φυλήngfs ᾿Ασήρtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp
ngfs tp
φυλή Νεφθαλίµ δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp φυλήngfs Μανασσῆngms
δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp .
 7. 8–15 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 702
άδες εσφραγισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς Λευΐ, ι΄β χιλιάδες, εσφραγισµέ-
8 νοι, ᾿Εκ φυλῆς ᾿Ισαχάρ, ι΄β χιλιάδες εσφραγισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς
Ζαβουλών, ι΄β χιλιάδες εσφραγισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς ᾿Ιωσήφ, ι΄β
χιλιάδες εσφραγισµένοι, ᾿Εκ φυλῆς Βενιαµίν, ι΄β χιλιάδες ἐσ-
9 φραγισµένοι. Μετὰ ταῦτα εἶδον, καὶ ἰδοὺ, ὄχλος πολύς, ὃν
ἀριθµῆσαι αὐτὸν οὐδεὶς ἠδύνατο, ἐκ παντὸς ἔθνους καὶ φυλῶν
καὶ λαῶν καὶ γλωσσῶν, ἑστῶτες ἐνώπιον τοῦ θρόνου καὶ ἐνώ-
πιον τοῦ ἀρνίου, περιβεβληµένοι στολὰς λευκάς, καὶ φοίνικες
10 ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν, καὶ κράζοντες φωνῇ µεγάλῃ, λέγοντες,
῾Η σωτηρία τῷ Θεῷ ἡµῶν τῷ καθηµένῳ ἐπὶ τοῦ θρόνου, καὶ τῷ
11 ἀρνίῳ. καὶ πάντες οἱ ἄγγελοι ἑστήκεσαν κύκλῳ τοῦ θρόνου
καὶ τῶν πρεσβυτέρων καὶ τῶν τεσσάρων ζώων, καὶ ἔπεσον ἐνώ-
πιον τοῦ θρόνου ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν, καὶ προσεκύνησαν τῷ
12 Θεῷ, λέγοντες, ᾿Αµήν. ἡ εὐλογία καὶ ἡ δόξα καὶ ἡ σοφία καὶ
ἡ εὐχαριστία καὶ ἡ τιµὴ καὶ ἡ δύναµις καὶ ἡ ἰσχὺς τῷ Θεῷ
13 ἡµῶν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ἀµήν. καὶ ἀπεκρίθη εἷς
ἐκ τῶν πρεσβυτέρων, λέγων µοι, Οὗτοι οἱ περιβεβληµένοι τὰς
14 στολὰς τὰς λευκὰς, τίνες εἰσὶ, καὶ πόθεν ἦλθον· καὶ εἴρηκα
αὐτῷ, Κύριέ, σὺ οἶδας. καὶ εἶπέ µοι, Οὗτοί εἰσιν οἱ ἐρχόµενοι
ἐκ τῆς θλίψεως τῆς µεγάλης, καὶ ἔπλυναν τὰς στολὰς αὐτῶν
15 καὶ ἐλεύκαναν αὐτὰς ἐν τῷ αἵµατι τοῦ ἀρνίου. διὰ τοῦτό εἰσιν
ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ, καὶ λατρεύουσιν αὐτῷ ἡµέρας

v.7 ἐκp φυλήngfs Συµεώνtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp φυλήngfs Λευίtp δώδεκαtn
χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp φυλήngfs ᾿Ισσαχάρtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp .
v.8 ἐκp φυλήngfs Ζαβουλώνtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp φυλήngfs ᾿Ιωσήφtp
δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp φυλήngfs Βενιαµίνtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp
σφραγίζωvpxpnmp . v.9 µετάp οὗτοςrdanp ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s ὄχλοςnnms πολύςanmsn
ὅςrrams ἀριθµέωvnaa αὐτόςrpams οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s ἐκp πᾶςagnsn ἔθνοςngns καίc φυλήngfp
καίc λαόςngmp καίc γλῶσσαngfp ἵστηµιvpxanmp ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms καίc ἐνώπιονbo
ὁdgns ἀρνίονngns περιβάλλωvpxpnmp στολήnafp λευκόςaafpn καίc φοῖνιξnnmp ἐνp ὁddfp χείρndfp
αὐτόςrpgmp . v.10 καίc κράζωvppanmp φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanmp ὁdnfs σωτηρίαnnfs
ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-p ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms καίc ὁddns ἀρνίονndns .
v.11 καίc πᾶςanmpn ὁdnmp ἄγγελοςnnmp ἵστηµιviya3p κύκλῳndms ὁdgms θρόνοςngms καίc
ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc ὁdgnp τέσσαρεςngnp ζῷονngnp καίc πίπτωviaa3p ἐνώπιονbo
ὁdgms θρόνοςngms ἐπίp πρόσωπονnans αὐτόςrpgmp καίc προσκυνέωviaa3p ὁddms θεόςndms .
v.12 λέγωvppanmp ἀµήνth ὁdnfs εὐλογίαnnfs καίc ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnfs σοφίαnnfs καίc
ὁdnfs εὐχαριστίαnnfs καίc ὁdnfs τιµήnnfs καίc ὁdnfs δύναµιςnnfs καίc ὁdnfs ἰσχύςnnfs ὁddms
θεόςndms ἐγώrpg-p εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.13 καίc ἀποκρίνοµαιviad3s
εἷςnnms ἐκp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn λέγωvppanms ἐγώrpd-s οὗτοςrdnmp ὁdnmp περιβάλλωvpxpnmp
ὁdafp στολήnafp ὁdafp λευκόςaafpn τίςrqnmp εἰµίvipx3p καίc πόθενbo ἔρχοµαιviaa3p . v.14 καίc
λέγωvixa1s αὐτόςrpdms κύριοςnvms σύrpn-s οἶδαvixa2s καίc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s οὗτοςrdnmp
εἰµίvipx3p ὁdnmp ἔρχοµαιvppnnmp ἐκp ὁdgfs θλῖψιςngfs ὁdgfs µέγαςagfsn καίc πλύνωviaa3p ὁdafp
στολήnafp αὐτόςrpgmp καίc λευκαίνωviaa3p αὐτόςrpafp ἐνp ὁddns αἷµαndns ὁdgns ἀρνίονngns .
703 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 7. 16–8. 7
καὶ νυκτὸς ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ, καὶ ὁ καθήµενος ἐπὶ τοῦ θρόνου
σκηνώσει ἐπ΄ αὐτούς. οὐ πεινάσουσιν ἔτι, οὐδὲ διψήσουσιν 16
ἔτι, οὐδὲ µὴ πέσῃ ἐπ΄ αὐτοὺς ὁ ἥλιος, οὐδὲ πᾶν καῦµα, ὅτι τὸ 17
ἀρνίον τὸ ἀνὰ µέσον τοῦ θρόνου ποιµανεῖ αὐτούς, καὶ ὁδηγή-
σει αὐτοὺς ἐπὶ ζώσας πηγὰς ὑδάτων, καὶ ἐξαλείψει ὁ Θεὸς πᾶν
δάκρυον ἀπὸ τῶν ὀφθαλµῶν αὐτῶν.
Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν σφραγῖδα τὴν ἑβδόµην, ἐγένετο σιγὴ ἐν τῷ 8
οὐρανῷ ὡς ἡµιώριον. καὶ εἶδον τοὺς ἑπτὰ ἀγγέλους, οἳ ἐνώ- 2
πιον τοῦ Θεοῦ ἑστήκασι, καὶ ἐδόθησαν αὐτοῖς ἑπτὰ σάλπιγγες.
Καὶ ἄλλος ἄγγελος ἦλθε, καὶ ἐστάθη ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον, ἔ- 3
χων λιβανωτὸν χρυσοῦν, καὶ ἐδόθη αὐτῷ θυµιάµατα πολλὰ, ἵνα
δώσῃ ταῖς προσευχαῖς τῶν ἁγίων πάντων ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον
τὸ χρυσοῦν τὸ ἐνώπιον τοῦ θρόνου. καὶ ἀνέβη ὁ καπνὸς τῶν 4
θυµιαµάτων ταῖς προσευχαῖς τῶν ἁγίων, ἐκ χειρὸς τοῦ ἀγγέ-
λου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. καὶ εἴληφεν ὁ ἄγγελος τὸ λιβανωτόν, 5
καὶ ἐγέµισεν αὐτὸ ἐκ τοῦ πυρὸς τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ἔβα-
λεν εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐγένοντο φωναὶ καὶ βρονταὶ καὶ ἀστραπαὶ
καὶ σεισµός. Καὶ οἱ ἑπτὰ ἄγγελοι οἱ ἔχοντες τὰς ἑπτὰ σάλπιγ- 6
γας ἡτοίµασαν εαὐτοὺς ἵνα σαλπίσωσι. Καὶ ὁ πρῶτος ἄγγελος 7
ἐσάλπισε, καὶ ἐγένετο χάλαζα καὶ πῦρ µεµιγµένα αἵµατι, καὶ
ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν, καὶ τὸ τρίτον τῶν δένδρων κατεκάη, καὶ πᾶς

v.15 διάp οὗτοςrdans εἰµίvipx3p ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms ὁdgms θεόςngms καίc λατρεύωvipa3p
αὐτόςrpdms ἡµέραngfs καίc νύξngfs ἐνp ὁddms ναόςndms αὐτόςrpgms καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms
ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms σκηνόωvifa3s ἐπίp αὐτόςrpamp . v.16 οὐxo πεινάωvifa3p ἔτιbo οὐδέbo
διψάωvifa3p ἔτιbo οὐδέbo µήxo πίπτωvsaa3s ἐπίp αὐτόςrpamp ὁdnms ἥλιοςnnms οὐδέbo πᾶςannsn
καῦµαnnns . v.17 ὅτιc ὁdnns ἀρνίονnnns ὁdnns ἀνάp ὁdgms θρόνοςngms ποιµαίνωvifa3s
αὐτόςrpamp καίc ὁδηγέωvifa3s αὐτόςrpamp ἐπίp ζάωvppaafp πηγήnafp ὕδωρngnp καίc ἐξαλείφωvifa3s
ὁdnms θεόςnnms πᾶςaansn δάκρυονnans ἀπόp ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp . 8. v.1 καίc
ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs σφραγίςnafs ὁdafs ἕβδοµοςaafsn γίνοµαιviad3s σιγήnnfs ἐνp ὁddms
οὐρανόςndms ὡςbo ἡµιώριονnans . v.2 καίc ὁράωviaa1s ὁdamp ἑπτάtn ἄγγελοςnamp ὅςrrnmp
ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms ἵστηµιvixa3p καίc δίδωµιviap3p αὐτόςrpdmp ἑπτάtn σάλπιγξnnfp .
v.3 καίc ἄλλοςanmsn ἄγγελοςnnms ἔρχοµαιviaa3s καίc ἵστηµιviap3s ἐπίp ὁdans θυσιαστήριονnans
ἔχωvppanms λίβανοςaamsn χρυσοῦςaamsn καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms θυµίαµαnnnp πολύςannpn
ἵναc δίδωµιvsaa3s ὁddfp προσευχήndfp ὁdgmp ἅγιοςagmpn πᾶςagmpn ἐπίp ὁdans θυσιαστήριονnans
ὁdans χρυσοῦςaansn ὁdans ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms . v.4 καίc ἀναβαίνωviaa3s ὁdnms
nnms dgnp ngnp ddfp ndfp dgmp
καπνός ὁ θυµίαµα ὁ προσευχή ὁ ἅγιοςagmpn ἐκp χείρngfs ὁdgms
ἄγγελοςngms ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.5 καίc λαµβάνωvixa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms ὁdans
λίβανοςaamsn καίc γεµίζωviaa3s αὐτόςrpans ἐκp ὁdgns πῦρngns ὁdgns θυσιαστήριονngns καίc
βάλλωviaa3s εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc γίνοµαιviad3p φωνήnnfp καίc βροντήnnfp καίc ἀστραπήnnfp καίc
σεισµόςnnms . v.6 καίc ὁdnmp ἑπτάtn ἄγγελοςnnmp ὁdnmp ἔχωvppanmp ὁdafp ἑπτάtn σάλπιγξnafp
ἑτοιµάζωviaa3p ἑαυτοῦrxamp ἵναc σαλπίζωvsaa3p .
 8. 8–9. 2 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 704
8 χόρτος χλωρὸς κατεκάη. Καὶ ὁ δεύτερος ἄγγελος ἐσάλπισε,
καὶ ὡς ὄρος µέγα πυρὶ καιόµενον ἐβλήθη εἰς τὴν θάλασσαν,
9 καὶ ἐγένετο τὸ τρίτον τῆς θαλάσσης, αἷµα, καὶ ἀπέθανε τὸ τρί-
τον τῶν κτισµάτων τῶν ἐν τῇ θαλάσσῃ, τὰ ἔχοντα ψυχάς, καὶ τὸ
10 τρίτον τῶν πλοίων διεφθάρη. Καὶ ὁ τρίτος ἄγγελος ἐσάλπισε,
καὶ ἔπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀστὴρ µέγας καιόµενος ὡς λαµ-
πάς, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ τὸ τρίτον τῶν ποταµῶν, καὶ ἐπὶ τὰς πηγὰς
11 ὑδάτων. καὶ τὸ ὄνοµα τοῦ ἀστέρος λέγεται ῎Αψινθος, καὶ γί-
νεται τὸ τρίτον τῶν ὑδάτων εἰς ἄψινθον, καὶ πολλοὶ ἀνθρώπων
12 ἀπέθανον ἐκ τῶν ὑδάτων, ὅτι ἐπικράνθησαν. Καὶ ὁ τέταρτος
ἄγγελος ἐσάλπισε, καὶ ἐπλήγη τὸ τρίτον τοῦ ἡλίου καὶ τὸ τρί-
τον τῆς σελήνης καὶ τὸ τρίτον τῶν ἀστέρων, ἵνα σκοτισθῇ τὸ
τρίτον αὐτῶν, καὶ ἡ ἡµέρα µὴ φαίνῃ τὸ τρίτον αὐτῆς, καὶ ἡ νὺξ
13 ὁµοίως. Καὶ εἶδον, καὶ ἤκουσα ἑνὸς ἀγγέλου πετωµένου ἐν
µεσουρανήµατι, λέγοντος φωνῇ µεγάλῃ, Οὐαὶ, οὐαὶ, οὐαὶ τοῖς
κατοικοῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς, ἐκ τῶν λοιπῶν φωνῶν τῆς σάλπιγγος
τῶν τριῶν ἀγγέλων τῶν µελλόντων σαλπίζειν.
9 Καὶ ὁ πέµπτος ἄγγελος ἐσάλπισε, καὶ εἶδον ἀστέρα ἐκ τοῦ
οὐρανοῦ πεπτωκότα εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἡ κλεὶς τοῦ
2 φρέατος τῆς ἀβύσσου. καὶ ἤνοιξε τὸ φρέαρ τῆς ἀβύσσου, καὶ
ἀνέβη καπνὸς ἐκ τοῦ φρέατος ὡς καπνὸς καµίνου µεγάλης,

v.7 καίc ὁdnms πρῶτοςanmsn ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s καίc γίνοµαιviad3s χάλαζαnnfs καίc
πῦρnnns µίγνυµιvpxpnnp αἷµαndns καίc βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc ὁdnns τρίτοςannsn
ὁdgnp δένδρονngnp κατακαίωviap3s καίc πᾶςanmsn χόρτοςnnms χλωρόςanmsn κατακαίωviap3s .
v.8 καίc ὁdnms δεύτεροςanmsn ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s καίc ὡςbo ὄροςnnns µέγαςannsn
πῦρndns καίωvpppnns βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs καίc γίνοµαιviad3s ὁdnns τρίτοςannsn
ὁdgfs θάλασσαngfs αἷµαnnns . v.9 καίc ἀποθνῄσκωviaa3s ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgnp κτίσµαngnp
dgnp p ddfs ndfs dnnp
ὁ ἐν ὁ θάλασσα ὁ ἔχωvppannp ψυχήnafp καίc ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgnp πλοῖονngnp
διαφθείρωviap3s . v.10 καίc ὁdnms τρίτοςanmsn ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s καίc πίπτωviaa3s
ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀστήρnnms µέγαςanmsn καίωvpppnms ὡςbo λαµπάςnnfs καίc πίπτωviaa3s
ἐπίp ὁdans τρίτοςaansn ὁdgmp ποταµόςngmp καίc ἐπίp ὁdafp πηγήnafp ὕδωρngnp . v.11 καίc
ὁdnns ὄνοµαnnns ὁdgms ἀστήρngms λέγωvipp3s ῎Αψινθοςnnfs καίc γίνοµαιvipn3s ὁdnns τρίτοςannsn
ὁdgnp ὕδωρngnp εἰςp ἄψινθοςnafs καίc πολύςanmpn ἄνθρωποςngmp ἀποθνῄσκωviaa3p ἐκp ὁdgnp
ὕδωρngnp ὅτιc πικραίνωviap3p . v.12 καίc ὁdnms τέταρτοςanmsn ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s καίc
πλήσσωviap3s ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgms ἥλιοςngms καίc ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgfs σελήνηngfs καίc
ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgmp ἀστήρngmp ἵναc σκοτίζωvsap3s ὁdnns τρίτοςannsn αὐτόςrpgmp καίc ὁdnfs
ἡµέραnnfs µήxo φαίνωvspa3s ὁdans τρίτοςaansn αὐτόςrpgfs καίc ὁdnfs νύξnnfs ὁµοίωςbo . v.13 καίc
ὁράωviaa1s καίc ἀκούωviaa1s εἷςngms ἄγγελοςngms πέτοµαιvppngms ἐνp µεσουράνηµαndns
λέγωvppagms φωνήndfs µέγαςadfsn οὐαίi οὐαίi οὐαίi ὁddmp κατοικέωvppadmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
ἐκp ὁdgmp λοιπόςagmpn φωνήngmp ὁdgfs σάλπιγξngfs ὁdgmp τρεῖςngmp ἄγγελοςngmp ὁdgmp
µέλλωvppagmp σαλπίζωvnpa . 9. v.1 καίc ὁdnms πέµπτοςanmsn ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s καίc
ὁράωviaa1s ἀστήρnams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms πίπτωvpxaams εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc δίδωµιviap3s
αὐτόςrpdms ὁdnfs κλείςnnfs ὁdgns φρέαρngns ὁdgfs ἄβυσσοςngfs .
705 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 9. 3–11
καὶ ἐσκοτίσθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ ἐκ τοῦ καπνοῦ τοῦ φρέατος.
καὶ ἐκ τοῦ καπνοῦ ἐξῆλθον ἀκρίδες εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐδόθη αὐ- 3
ταῖς ἐξουσία, ὡς ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ σκορπίοι τῆς γῆς. καὶ 4
ἐρρέθη αὐταῖς ἵνα µὴ ἀδικήσωσι τὸν χόρτον τῆς γῆς, οὐδὲ πᾶν
χλωρὸν, οὐδὲ πᾶν δένδρον, εἰ µὴ τοὺς ἀνθρώπους µόνους οἵτι-
νες οὐκ ἔχουσι τὴν σφραγῖδα τοῦ θεοῦ ἐπὶ τῶν µετώπων αὐτῶν.
καὶ ἐδόθη αὐταῖς ἵνα µὴ ἀποκτείνωσιν αὐτούς, ἀλλ΄ ἵνα βασα- 5
νισθῶσι µῆνας πέντε, καὶ ὁ βασανισµὸς αὐτῶν ὡς βασανισµὸς
σκορπίου, ὅταν παίσῃ ἄνθρωπον. καὶ ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις 6
ζητήσουσιν οἱ ἄνθρωποι τὸν θάνατον, καὶ οὐχ εὑρήσουσιν αὐ-
τόν, καὶ ἐπιθυµήσουσιν ἀποθανεῖν, καὶ φεύξεται ὁ θάνατος ἀπ΄
αὐτῶν. καὶ τὰ ὁµοιώµατα τῶν ἀκρίδων ὅµοια ἵπποις ἡτοιµα- 7
σµένοις εἰς πόλεµον, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν ὡς στέφανοι
ὅµοιοι χρυσῷ, καὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὡς πρόσωπα ἀνθρώπων.
καὶ εἶχον τρίχας ὡς τρίχας γυναικῶν, καὶ οἱ ὀδόντες αὐτῶν ὡς 8
λεόντων ἦσαν. καὶ εἶχον θώρακας ὡς θώρακας σιδηροῦς, καὶ 9
ἡ φωνὴ τῶν πτερύγων αὐτῶν ὡς φωνὴ ἁρµάτων ἵππων πολλῶν
τρεχόντων εἰς πόλεµον. καὶ ἔχουσιν οὐρὰς ὁµοίας σκορπίοις, 10
καὶ κέντρα ἦν ἐν ταῖς οὐραῖς αὐτῶν, καὶ ἡ ἐξουσία αὐτῶν ἀ-
δικῆσαι τοὺς ἀνθρώπους µῆνας πέντε, καὶ ἔχουσιν ἐπ΄ αὐτῶν 11
βασιλέα τὸν ἄγγελον τῆς ἀβύσσου, ὄνοµα αὐτῷ ῾Εβραϊστὶ ᾿Αβαδ-

v.2 καίc ἀνοίγωviaa3s ὁdans φρέαρnans ὁdgfs ἄβυσσοςngfs καίc ἀναβαίνωviaa3s καπνόςnnms ἐκp
ὁdgns φρέαρngns ὡςbo καπνόςnnms κάµινοςngfs µέγαςagfsn καίc σκοτίζωviap3s ὁdnms ἥλιοςnnms
καίc ὁdnms ἀήρnnms ἐκp ὁdgms καπνόςngms ὁdgns φρέαρngns . v.3 καίc ἐκp ὁdgms καπνόςngms
ἐξέρχοµαιviaa3p ἀκρίςnnfp εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdfp ἐξουσίαnnfs ὡςbo
ἔχωvipa3p ἐξουσίαnafs ὁdnmp σκορπίοςnnmp ὁdgfs γῆngfs . v.4 καίc λέγωviap3s αὐτόςrpdfp
c xo vsaa3p dams nams dgfs ngfs
ἵνα µή ἀδικέω ὁ χόρτος ὁ γῆ οὐδέ πᾶςaansn χλωρόςaansn οὐδέbo
bo

πᾶςaansn δένδρονnans εἰqo µήxo ὁdamp ἄνθρωποςnamp µόνοςaampn ὅστιςrrnmp οὐxo ἔχωvipa3p
ὁdafs σφραγίςnafs ὁdgms θεόςngms ἐπίp ὁdgnp µέτωπονngnp αὐτόςrpgmp . v.5 καίc δίδωµιviap3s
αὐτόςrpdfp ἵναc µήxo ἀποκτείνωvspa3p αὐτόςrpamp ἀλλάc ἵναc βασανίζωvsap3p µήνnamp πέντεtn
καίc ὁdnms βασανισµόςnnms αὐτόςrpgfp ὡςbo βασανισµόςnnms σκορπίοςngms ὅτανc παίωvsaa3s
ἄνθρωποςnams . v.6 καίc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp ζητέωvifa3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp
ὁdams θάνατοςnams καίc οὐxo εὑρίσκωvifa3p αὐτόςrpams καίc ἐπιθυµέωvifa3p ἀποθνῄσκωvnaa
καίc φεύγωvifd3s ὁdnms θάνατοςnnms ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.7 καίc ὁdnnp ὁµοίωµαnnnp ὁdgfp
ἀκρίςngfp ὅµοιοςannpn ἵπποςndmp ἑτοιµάζωvpxpdmp εἰςp πόλεµοςnams καίc ἐπίp ὁdafp κεφαλήnafp
αὐτόςrpgfp ὡςbo στέφανοςnnmp ὅµοιοςanmpn χρυσόςndms καίc ὁdnnp πρόσωπονnnnp αὐτόςrpgfp
ὡςbo πρόσωπονnnnp ἄνθρωποςngmp . v.8 καίc ἔχωviia3p θρίξnafp ὡςbo θρίξnafp γυνήngfp καίc
dnmp nnmp rpgfp
ὁ ὀδούς αὐτός ὡς λέωνngmp εἰµίviix3p .
bo
v.9 καίc ἔχωviia3p θώραξnamp ὡςbo
θώραξnamp σιδηροῦςaampn καίc ὁdnfs φωνήnnfs ὁdgfp πτέρυξngfp αὐτόςrpgfp ὡςbo φωνήnnfs
ἅρµαngnp ἵπποςngmp πολύςagmpn τρέχωvppagmp εἰςp πόλεµοςnams . v.10 καίc ἔχωvipa3p
οὐράnafp ὅµοιοςaafpn σκορπίοςndmp καίc κέντρονnanp εἰµίviix3s ἐνp ὁddfp οὐράndfp αὐτόςrpgfp
καίc ὁdnfs ἐξουσίαnnfs αὐτόςrpgfp ἀδικέωvnaa ὁdamp ἄνθρωποςnamp µήνnamp πέντεtn .
 9. 12–20 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 706
12 δὼν, καὶ ἐν τῇ ῾Ελληνικῇ ὄνοµα ἔχει ᾿Απολλύων. ῾Η οὐαὶ ἡ
13 µία ἀπῆλθεν, ἰδοὺ ἔρχονται ἔτι δύο οὐαὶ µετὰ ταῦτα. Καὶ ὁ
ἕκτος ἄγγελος ἐσάλπισε, καὶ ἤκουσα φωνὴν µίαν ἐκ τῶν τεσ-
σάρων κεράτων τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ χρυσοῦ τοῦ ἐνώπιον τοῦ
14 Θεοῦ, λέγουσαν τῷ ἕκτῳ ἀγγέλῳ ὅς εἶχε τὴν σάλπιγγα, Λῦσον
τοὺς τέσσαρας ἀγγέλους τοὺς δεδεµένους ἐπὶ τῷ ποταµῷ τῷ
15 µεγάλῳ Εὐφράτῃ. καὶ ἐλύθησαν οἱ τέσσαρες ἄγγελοι οἱ ἡτοι-
µασµένοι εἰς τὴν ὥραν καὶ ἡµέραν καὶ µῆνα καὶ ἐνιαυτόν, ἵνα
16 ἀποκτείνωσι τὸ τρίτον τῶν ἀνθρώπων. καὶ ὁ ἀριθµὸς στρατευ-
µάτων τοῦ ἱππικοῦ, δύο µυριάδες µυριάδων, καὶ ἤκουσα τὸν
17 ἀριθµὸν αὐτῶν. καὶ οὕτως εἶδον τοὺς ἵππους ἐν τῇ ὁράσει,
καὶ τοὺς καθηµένους ἐπ΄ αὐτῶν, ἔχοντας θώρακας πυρίνους
καὶ ὑακινθίνους καὶ θειώδεις, καὶ αἱ κεφαλαὶ τῶν ἵππων ὡς
κεφαλαὶ λεόντων, καὶ ἐκ τῶν στοµάτων αὐτῶν ἐκπορεύεται πῦρ
18 καὶ καπνὸς καὶ θεῖον. ὑπὸ τῶν τριῶν τούτων ἀπεκτάνθησαν
τὸ τρίτον τῶν ἀνθρώπων, ἐκ τοῦ πυρὸς καὶ ἐκ τοῦ καπνοῦ καὶ
19 ἐκ τοῦ θείου τοῦ ἐκπορευοµένου ἐκ τῶν στοµάτων αὐτῶν. ἡ
γὰρ ἐξουσία αὐτῶν ἐν τῷ στόµατι αὐτῶν ἐστι, καὶ ἐν ταῖς οὐραῖς
αὐτῶν αἱ γὰρ οὐραὶ αὐτῶν ὅµοιαι ὄφεσιν ἔχουσαι κεφαλάς καὶ
20 ἐν αὐταῖς ἀδικοῦσιν. καὶ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, οἳ οὐκ ἀ-
πεκτάνθησαν ἐν ταῖς πληγαῖς ταύταις, οὐ µετενόησαν ἐκ τῶν
ἔργων τῶν χειρῶν αὐτῶν, ἵνα µὴ προσκυνήσωσι τὰ δαιµόνια,

v.11 καίc ἔχωvipa3p ἐπίp αὐτόςrpgfp βασιλεύςnams ὁdams ἄγγελοςnams ὁdgfs ἄβυσσοςngfs
ὄνοµαnnns αὐτόςrpdms ῾Εβραϊστίbo ᾿Αβαδδώνtp καίc ἐνp ὁddfs ῾Ελληνικόςadfsn ὄνοµαnnns
ἔχωvipa3s ᾿Απολλύωνnnms . v.12 ὁdnfs οὐαίto ὁdnfs εἷςnnfs ἀπέρχοµαιviaa3s ἰδούvdaa2s
ἔρχοµαιvipn3p ἔτιbo δύοtn οὐαίto µετάp οὗτοςrdanp . v.13 καίc ὁdnms ἕκτοςanmsn ἄγγελοςnnms
σαλπίζωviaa3s καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs εἷςnafs ἐκp ὁdgnp τέσσαρεςngnp κέραςngnp ὁdgns
θυσιαστήριονngns ὁdgns χρυσοῦςagnsn ὁdgns ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.14 λέγωvppaafs ὁddms
ἕκτοςadmsn ἄγγελοςndms ὅςrrnms ἔχωviia3s ὁdafs σάλπιγξnafs λύωvdaa2s ὁdamp τέσσαρεςnamp
ἄγγελοςnamp ὁdamp δέωvpxpamp ἐπίp ὁddms ποταµόςndms ὁddms µέγαςadmsn Εὐφράτηςndms .
v.15 καίc λύωviap3p ὁdnmp τέσσαρεςnnmp ἄγγελοςnnmp ὁdnmp ἑτοιµάζωvpxpnmp εἰςp ὁdafs ὥραnafs
καίc ἡµέραnafs καίc µήνnams καίc ἐνιαυτόςnams ἵναc ἀποκτείνωvspa3p ὁdans τρίτοςaansn ὁdgmp
ἄνθρωποςngmp . v.16 καίc ὁdnms ἀριθµόςnnms στράτευµαngnp ὁdgns ἱππικόςagnsn δύοtn
µυριάςnnmp µυριάςngmp καίc ἀκούωviaa1s ὁdams ἀριθµόςnams αὐτόςrpgnp . v.17 καίc οὕτωbo
ὁράωviaa1s ὁdamp ἵπποςnamp ἐνp ὁddfs ὅρασιςndfs καίc ὁdamp κάθηµαιvppnamp ἐπίp αὐτόςrpgmp
ἔχωvppaamp θώραξnamp πύρινοςaampn καίc ὑακίνθινοςaampn καίc θειώδηςaampn καίc ὁdnfp
κεφαλήnnfp ὁdgmp ἵπποςngmp ὡςbo κεφαλήnnfp λέωνngmp καίc ἐκp ὁdgnp στόµαngnp αὐτόςrpgmp
ἐκπορεύοµαιvipn3s πῦρnnns καίc καπνόςnnms καίc θεῖονnnns . v.18 ὑπόp ὁdgmp τρεῖςngmp
οὗτοςrdgmp ἀποκτείνωviap3p ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἐκp ὁdgns πῦρngns καίc
ἐκp ὁdgms καπνόςngms καίc ἐκp ὁdgns θεῖονngns ὁdgns ἐκπορεύοµαιvppngns ἐκp ὁdgnp στόµαngnp
αὐτόςrpgmp . v.19 ὁdnfs γάρc ἐξουσίαnnfs αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddns στόµαndns αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s
καίc ἐνp ὁddfp οὐράndfp αὐτόςrpgmp ὁdnfp γάρc οὐράnnfp αὐτόςrpgmp ὅµοιοςanfpn ὄφιςndmp
ἔχωvppanfp κεφαλήnafp καίc ἐνp αὐτόςrpdfp ἀδικέωvipa3p .
707 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 9. 21–10. 7
καὶ εἴδωλα τὰ χρυσᾶ καὶ τὰ ἀργυρᾶ καὶ τὰ χαλκᾶ καὶ τὰ λίθινα
καὶ τὰ ξύλινα, ἃ οὔτε βλέπειν δύναται, οὔτε ἀκούειν, οὔτε πε-
ριπατεῖν, καὶ οὐ µετενόησαν ἐκ τῶν φόνων αὐτῶν, οὔτε ἐκ τῶν 21
φαρµακειῶν αὐτῶν, οὔτε ἐκ τῆς πορνείας αὐτῶν, οὔτε ἐκ τῶν
κλεµµάτων αὐτῶν.
Καὶ εἶδον ἄλλον ἄγγελον ἰσχυρὸν καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐ- 10
ρανοῦ, περιβεβληµένον νεφέλην, καὶ ἶρις ἐπὶ τῆς κεφαλῆς, καὶ
τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς στῦλοι
πυρός, καὶ εἶχεν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ βιβλαρίδιον ἀνεῳγµένον, 2
καὶ ἔθηκε τὸν πόδα αὐτοῦ τὸν δεξιὸν ἐπὶ τὴν θάλασσαν, τὸν δὲ
εὐώνυµον ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἔκραξε φωνῇ µεγάλῃ ὥσπερ λέων 3
µυκᾶται, καὶ ὅτε ἔκραξεν, ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταὶ τὰς ἑαυτῶν
φωνάς, καὶ ὅτε ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταί τὰς φωνὰς ἑαυτῶν, 4
ἔµελλον γράφειν, καὶ ἤκουσα φωνὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, λέγου-
σαν µοι, Σφράγισον ἃ ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταί, καὶ µὴ ταὐτὰ
γράψῃς. καὶ ὁ ἄγγελος ὃν εἶδον ἑστῶτα ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ 5
ἐπὶ τῆς γῆς ἦρε τὴν χεῖρα αὐτοῦ εἰς τὸν οὐρανὸν, καὶ ὤµοσεν 6
ἐν τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ὃς ἔκτισε τὸν οὐρανὸν
καὶ τὰ ἐν αὐτῷ, καὶ τὴν γῆν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ, καὶ τὴν θάλασσαν
καὶ τὰ ἐν αὐτῇ, ὅτι χρόνος οὐκ ἔσται έτι, ἀλλὰ ἐν ταῖς ἡµέ- 7
ραις τῆς φωνῆς τοῦ ἑβδόµου ἀγγέλου, ὅταν µέλλῃ σαλπίζειν,

v.20 καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὅςrrnmp οὐxo ἀποκτείνωviap3p ἐνp ὁddfp
πληγήndfp οὗτοςrddfp ὅςxo µετανοέωviaa3p ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp ὁdgfp χείρngfp αὐτόςrpgmp ἵναc
µήxo προσκυνέωvsaa3p ὁdanp δαιµόνιονnanp καίc εἴδωλονnanp ὁdanp χρυσοῦςaanpn καίc ὁdanp
ἀργυροῦςaanpn καίc ὁdanp χαλκοῦςaanpn καίc ὁdanp λίθινοςaanpn καίc ὁdanp ξύλινοςaanpn
ὅςrranp οὔτεc βλέπωvnpa δύναµαιvipn3s οὔτεc ἀκούωvnpa οὔτεc περιπατέωvnpa . v.21 καίc οὐxo
µετανοέωviaa3p ἐκp ὁdgmp φόνοςngmp αὐτόςrpgmp οὔτεc ἐκp ὁdgfp φαρµακείαngfp αὐτόςrpgmp
οὔτεc ἐκp ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgmp οὔτεc ἐκp ὁdgnp κλέµµαngnp αὐτόςrpgmp . 10. v.1 καίc
ὁράωviaa1s ἄλλοςaamsn ἄγγελοςnams ἰσχυρόςaamsn καταβαίνωvppaams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms
περιβάλλωvpxpams νεφέληnafs καίc ἶριςnnfs ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs καίc ὁdnns πρόσωπονnnns
αὐτόςrpgms ὡςbo ὁdnms ἥλιοςnnms καίc ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgms ὡςbo στῦλοςnnmp
πῦρngns . v.2 καίc ἔχωviia3s ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms βιβλαρίδιονnans ἀνοίγωvpxpans καίc
τίθηµιviaa3s ὁdams πούςnams αὐτόςrpgms ὁdams δεξιόςaamsn ἐπίp ὁdafs θάλασσαnafs ὁdams δέc
εὐώνυµοςaamsn ἐπίp ὁdafs γῆnafs . v.3 καίc κράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn ὥσπερbo λέωνnnms
µυκάοµαιvipn3s καίc ὅτεbo κράζωviaa3s λαλέωviaa3p ὁdnfp ἑπτάtn βροντήnnfp ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp
φωνήnafp . v.4 καίc ὅτεbo λαλέωviaa3p ὁdnfp ἑπτάtn βροντήnnfp ὁdafp φωνήnafp ἑαυτοῦrxgmp
viia1s
µέλλω γράφωvnpa καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppaafs ἐγώrpd-s
σφραγίζωvdaa2s ὅςrranp λαλέωviaa3p ὁdnfp ἑπτάtn βροντήnnfp καίc µήxo οὗτοςrdanp γράφωvsaa2s .
v.5 καίc ὁdnms ἄγγελοςnnms ὅςrrams ὁράωviaa1s ἵστηµιvpxaams ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs καίc
ἐπίp ὁdgfs γῆngfs αἴρωviaa3s ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams οὐρανόςnams . v.6 καίc
ὀµνύωviaa3s ἐνp ὁddms ζάωvppadms εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ὅςrrnms κτίζωviaa3s ὁdams
οὐρανόςnams καίc ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdms καίc ὁdafs γῆnafs καίc ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdfs καίc ὁdafs
θάλασσαnafs καίc ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdfs ὅτιc χρόνοςnnms οὐxo εἰµίvifx3s ἔτιbo .
 10. 8–11. 5 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 708
καὶ τελεσθῇ τὸ µυστήριον τοῦ Θεοῦ, ὡς εὐηγγέλισε τοῖς ἑαυ-
8 τοῦ δούλοις τοῖς προφήταις. καὶ ἡ φωνὴ ἣν ἤκουσα ἐκ τοῦ
οὐρανοῦ, πάλιν λαλοῦσα µετ΄ ἐµοῦ, καὶ λέγουσα, ῞Υπαγε λάβε
τὸ βιβλαρίδιον τὸ ἠνεῳγµένον ἐν τῇ χειρὶ ἀγγέλου τοῦ ἑστῶτος
9 ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἀπῆλθον πρὸς τὸν ἄγ-
γελον, λέγων αὐτῷ, ∆ός µοι τὸ βιβλαρίδιον. καὶ λέγει µοι, Λάβε
καὶ κατάφαγε αὐτό, καὶ πικρανεῖ σου τὴν κοιλίαν, ἀλλ΄ ἐν τῷ
10 στόµατί σου ἔσται γλυκὺ ὡς µέλι. καὶ ἔλαβον τὸ βιβλαρίδιον
ἐκ τῆς χειρὸς τοῦ ἀγγέλου, καὶ κατέφαγον αὐτό, καὶ ἦν ἐν τῷ
στόµατί µου ὡς µέλι, γλυκύ, καὶ ὅτε ἔφαγον αὐτό, ἐπικράνθη
11 ἡ κοιλία µου. καὶ λέγει µοι, ∆εῖ σε πάλιν προφητεῦσαι ἐπὶ
λαοῖς καὶ ἔθνεσι καὶ γλώσσαις καὶ βασιλεῦσι πολλοῖς.
11 Καὶ ἐδόθη µοι κάλαµος ὅµοιος ῥάβδῳ καὶ ὁ ἄγγελος εἰσ-
τήκει λέγων, ῎Εγειραι, καὶ µέτρησον τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, καὶ
2 τὸ θυσιαστήριον, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας ἐν αὐτῷ. καὶ τὴν
αὐλὴν τὴν ἔξωθεν τοῦ ναοῦ ἔκβαλε ἔξω, καὶ µὴ αὐτὴν µετρή-
σῃς, ὅτι ἐδόθη τοῖς ἔθνεσι, καὶ τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν πατήσουσι
3 µῆνας τεσσαράκοντα δύο. καὶ δώσω τοῖς δυσὶ µάρτυσί µου,
καὶ προφητεύσουσιν ἡµέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα, περι-
4 βεβληµένοι σάκκους. οὗτοί εἰσιν αἱ δύο ἐλαῖαι, καὶ αἱ δύο λυ-
5 χνίαι αἱ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τῆς γῆς ἑστῶσαι. καὶ εἴ τις αὐτοὺς

v.7 ἀλλάc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ὁdgfs φωνήngfs ὁdgms ἕβδοµοςagmsn ἄγγελοςngms ὅτανc
µέλλωvspa3s σαλπίζωvnpa καίc τελέωvsap3s ὁdnns µυστήριονnnns ὁdgms θεόςngms ὡςbo
εὐαγγελίζωviaa3s ὁddmp ἑαυτοῦrxgms δοῦλοςndmp ὁddmp προφήτηςndmp . v.8 καίc ὁdnfs
φωνήnnfs ὅςrrafs ἀκούωviaa1s ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms πάλινbo λαλέωvppanfs µετάp ἐγώrpg-s
καίc λέγωvppanfs ὑπάγωvdpa2s λαµβάνωvdaa2s ὁdans βιβλαρίδιονnans ὁdans ἀνοίγωvpxpans ἐνp
ὁddfs χείρndfs ἄγγελοςngms ὁdgms ἵστηµιvpxagms ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs καίc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
v.9 καίc ἀπέρχοµαιviaa1s πρόςp ὁdams ἄγγελοςnams λέγωvppanms αὐτόςrpdms δίδωµιvdaa2s
ἐγώrpd-s ὁdans βιβλαρίδιονnans καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s λαµβάνωvdaa2s καίc κατεσθίωvdaa2s
αὐτόςrpans καίc πικραίνωvifa3s σύrpg-s ὁdafs κοιλίαnafs ἀλλάc ἐνp ὁddns στόµαndns σύrpg-s
εἰµίvifx3s γλυκύςannsn ὡςbo µέλιnnns . v.10 καίc λαµβάνωviaa1s ὁdans βιβλαρίδιονnans
p dgfs ngfs dgms ngms
ἐκ ὁ χείρ ὁ ἄγγελος καίc κατεσθίωviaa1s αὐτόςrpans καίc εἰµίviix3s ἐνp
ὁddns στόµαndns ἐγώrpg-s ὡςbo µέλιnnns γλυκύςannsn καίc ὅτεbo ἐσθίωviaa1s αὐτόςrpans
πικραίνωviap3s ὁdnfs κοιλίαnnfs ἐγώrpg-s . v.11 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s δεῖvipq3s σύrpa-s
πάλινbo προφητεύωvnaa ἐπίp λαόςndmp καίc ἔθνοςndnp καίc γλῶσσαndfp καίc βασιλεύςndmp
πολύςadmpn . 11. v.1 καίc δίδωµιviap3s ἐγώrpd-s κάλαµοςnnms ὅµοιοςanmsn ῥάβδοςndfs καίc
ὁdnms ἄγγελοςnnms ἵστηµιviya3s λέγωvppanms ἐγείρωvdam2s καίc µετρέωvdaa2s ὁdams ναόςnams
ὁdgms θεόςngms καίc ὁdans θυσιαστήριονnans καίc ὁdamp προσκυνέωvppaamp ἐνp αὐτόςrpdms .
v.2 καίc ὁdafs αὐλήnafs ὁdafs ἔξωθενbo ὁdgms ναόςngms ἐκβάλλωvdaa2s ἔξωbo καίc µήxo
αὐτόςrpafs µετρέωvsaa2s ὅτιc δίδωµιviap3s ὁddnp ἔθνοςndnp καίc ὁdafs πόλιςnafs ὁdafs ἅγιοςaafsn
πατέωvifa3p µήνnamp τεσσεράκονταtn δύοtn . v.3 καίc δίδωµιvifa1s ὁddmp δύοndmp µάρτυςndmp
ἐγώrpg-s καίc προφητεύωvifa3p ἡµέραnafp χίλιοιnafp διακόσιοιnafp ἑξήκονταtn περιβάλλωvpxpnmp
σάκκοςnamp . v.4 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnfp δύοtn ἐλαίαnnfp καίc ὁdnfp δύοtn λυχνίαnnfp
ὁdnfp ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms ὁdgfs γῆngfs ἵστηµιvpxanfp .
709 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 11. 6–12
θέλῃ ἀδικῆσαι, πῦρ ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ στόµατος αὐτῶν, καὶ
κατεσθίει τοὺς ἐχθροὺς αὐτῶν, καὶ εἴ τις αὐτοὺς θέλῃ ἀδικῆσαι,
οὕτω δεῖ αὐτὸν ἀποκτανθῆναι. οὗτοι ἔχουσιν ἐξουσίαν κλεῖσαι 6
τὸν οὐρανόν, ἵνα µὴ βρέχῃ ὑετὸς ἐν ἡµέραις αὐτῶν τῆς προφη-
τείας, καὶ ἐξουσίαν ἔχουσιν ἐπὶ τῶν ὑδάτων, στρέφειν αὐτὰ εἰς
αἷµα, καὶ πατάξαι τὴν γῆν πάσῃ πληγῇ, ὁσάκις ἐὰν θελήσωσι.
καὶ ὅταν τελέσωσι τὴν µαρτυρίαν αὐτῶν, τὸ θηρίον τὸ ἀναβαῖ- 7
νον ἐκ τῆς ἀβύσσου ποιήσει πόλεµον µετ΄ αὐτῶν, καὶ νικήσει
αὐτοὺς, καὶ ἀποκτενεῖ αὐτούς. καὶ τὰ πτῶµατα αὐτῶν ἐπὶ τῆς 8
πλατείας πόλεως τῆς µεγάλης, ἥτις καλεῖται πνευµατικῶς Σό-
δοµα καὶ Αἴγυπτος, ὅπου καὶ ὁ Κύριος ἡµῶν ἐσταυρώθη. καὶ 9
βλέψουσιν ἐκ τῶν λαῶν καὶ φυλῶν καὶ γλωσσῶν καὶ ἐθνῶν τὰ
πτῶµατα αὐτῶν ἡµέρας τρεῖς καὶ ἥµισυ, καὶ τὰ πτώµατα αὐ-
τῶν οὐκ ἀφήσουσι τεθῆναι εἰς µνῆµατα. καὶ οἱ κατοικοῦντες 10
ἐπὶ τῆς γῆς χάρουσιν ἐπ΄ αὐτοῖς καὶ εὐφρανθήσονται, καὶ δῶρα
πέµψουσιν ἀλλήλοις, ὅτι οὗτοι οἱ δύο προφῆται ἐβασάνισαν
τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ µετὰ τὰς τρεῖς ἡµέρας 11
καὶ ἥµισυ, πνεῦµα ζωῆς ἐκ τοῦ Θεοῦ εἰσῆλθεν ἐ᾿π αὐτούς, καὶ
ἔστησαν ἐπὶ τοὺς πόδας αὐτῶν, καὶ φόβος µέγας ἔπεσεν ἐπὶ
τοὺς θεωροῦντας αὐτούς. καὶ ἤκουσαν φωνὴν µεγάλην ἐκ 12
τοῦ οὐρανοῦ, λέγουσαν αὐτοῖς, ᾿Ανάβητε ὧδε. καὶ ἀνέβησαν εἰς
τὸν οὐρανὸν ἐν τῇ νεφέλῃ. καὶ ἐθεώρησαν αὐτοὺς οἱ ἐχθροὶ

v.5 καίc εἰqo τι-σρινµσ αὐτόςrpamp θέλωvspa3s ἀδικέωvnaa πῦρnnns ἐκπορεύοµαιvipn3s ἐκp ὁdgns
στόµαngns αὐτόςrpgmp καίc κατεσθίωvipa3s ὁdamp ἐχθρόςaampn αὐτόςrpgmp καίc εἰqo τι-σρινµσ
αὐτόςrpamp θέλωvspa3s ἀδικέωvnaa οὕτωbo δεῖvipq3s αὐτόςrpams ἀποκτείνωvnap . v.6 οὗτοςrdnmp
ἔχωvipa3p ἐξουσίαnafs κλείωvnaa ὁdams οὐρανόςnams ἵναc µήxo βρέχωvspa3s ὑετόςnnms ἐνp
ἡµέραndfp αὐτόςrpgmp ὁdgfs προφητείαngfs καίc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa3p ἐπίp ὁdgnp ὕδωρngnp
στρέφωvnpa αὐτόςrpanp εἰςp αἷµαnans καίc πατάσσωvnaa ὁdafs γῆnafs πᾶςadfsn πληγήndfs
ὁσάκιςbo ἐάνqo θέλωvsaa3p . v.7 καίc ὅτανc τελέωvsaa3p ὁdafs µαρτυρίαnafs αὐτόςrpgmp
dnns nnns dnns
ὁ θηρίον ὁ ἀναβαίνωvppanns ἐκp ὁdgfs ἄβυσσοςngfs ποιέωvifa3s πόλεµοςnams µετάp
αὐτόςrpgmp καίc νικάωvifa3s αὐτόςrpamp καίc ἀποκτείνωvifa3s αὐτόςrpamp . v.8 καίc ὁdnnp
nnnp rpgmp p dgfs ngfs ngfs dgfs agfsn rrnfs
πτῶµα αὐτός ἐπί ὁ πλατύς πόλις ὁ µέγας ὅστις καλέωvipp3s
πνευµατικῶςbo Σόδοµαnnnp καίc Αἴγυπτοςnnfs ὅπουbo καίc ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-p
σταυρόωviap3s . v.9 καίc βλέπωvifa3p ἐκp ὁdgmp λαόςngmp καίc φυλήngfp καίc γλῶσσαngfp
καίc ἔθνοςngnp ὁdanp πτῶµαnanp αὐτόςrpgmp ἡµέραnafp τρεῖςnafp καίc ἥµισυςaansn καίc
ὁdanp πτῶµαnanp αὐτόςrpgmp οὐxo ἀφίηµιvifa3p τίθηµιvnap εἰςp µνῆµαnanp . v.10 καίc
ὁdnmp κατοικέωvppanmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs χαίρωvifa3p ἐπίp αὐτόςrpdmp καίc εὐφραίνωvifp3p
καίc δῶρονnanp πέµπωvifa3p ἀλλήλωνredmp ὅτιc οὗτοςrdnmp ὁdnmp δύοtn προφήτηςnnmp
βασανίζωviaa3p ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.11 καίc µετάp ὁdafp τρεῖςnafp
ἡµέραnafp καίc ἥµισυςaansn πνεῦµαnnns ζωήngfs ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰσέρχοµαιviaa3s ἐπίp
αὐτόςrpamp καίc ἵστηµιviaa3p ἐπίp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgmp καίc φόβοςnnms µέγαςanmsn
πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdamp θεωρέωvppaamp αὐτόςrpamp .
 11. 13–19 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 710
13 αὐτῶν. καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ ἐγένετο σεισµὸς µέγας, καὶ τὸ
δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσε, καὶ ἀπεκτάνθησαν ἐν τῷ σεισµῷ
ὀνόµατα ἀνθρώπων, χιλιάδες ἑπτά, καὶ οἱ λοιποὶ ἔµφοβοι ἐ-
14 γένοντο, καὶ ἔδωκαν δόξαν τῷ Θεῷ τοῦ οὐρανοῦ. ῾Η οὐαὶ ἡ
15 δευτέρα ἀπῆλθεν, καὶ ἰδοὺ, ἡ οὐαὶ ἡ τρίτη ἔρχεται ταχύ. Καὶ
ὁ ἕβδοµος ἄγγελος ἐσάλπισε, καὶ ἐγένοντο φωναὶ µεγάλαι ἐν
τῷ οὐρανῷ, λέγουσαι, ᾿Εγένοντο αἱ βασιλεῖαι τοῦ κόσµου, τοῦ
Κυρίου ἡµῶν, καὶ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ, καὶ βασιλεύσει εἰς τοὺς
16 αἰῶνας τῶν αἰώνων. καὶ οἱ εἴκοσι καὶ τέσσαρες πρεσβύτεροι οἱ
ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καθήµενοι ἐπὶ τοὺς θρόνους αὐτῶν, ἔπεσαν
17 ἐπὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν, καὶ προσεκύνησαν τῷ Θεῷ, λέγοντες,
Εὐχαριστοῦµέν σοι, Κύριε ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ, ὁ ὢν καὶ ὁ
ἦν καὶ ὁ ἐρχόµενος, ὅτι εἴληφας τὴν δύναµίν σου τὴν µεγάλην,
18 καὶ ἐβασίλευσας. καὶ τὰ ἔθνη ὠργίσθησαν, καὶ ἦλθεν ἡ ὀργή
σου, καὶ ὁ καιρὸς τῶν νεκρῶν κριθῆναι, καὶ δοῦναι τὸν µισθὸν
τοῖς δούλοις σου τοῖς προφήταις καὶ τοῖς ἁγίοις καὶ τοῖς φο-
βουµένοις τὸ ὄνοµά σου, τοῖς µικροῖς καὶ τοῖς µεγάλοις, καὶ
19 διαφθεῖραι τοὺς διαφθείροντας τὴν γῆν. Καὶ ἠνοίγη ὁ ναὸς
τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ὤφθη ἡ κιβωτὸς τῆς διαθήκης αὐ-
τοῦ ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ, καὶ ἐγένοντο ἀστραπαὶ καὶ φωναὶ καὶ

v.12 καίc ἀκούωviaa3p φωνήnafs µέγαςaafsn ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppaafs αὐτόςrpdmp
ἀναβαίνωvdaa2p ὧδεbo καίc ἀναβαίνωviaa3p εἰςp ὁdams οὐρανόςnams ἐνp ὁddfs νεφέληndfs
καίc θεωρέωviaa3p αὐτόςrpamp ὁdnmp ἐχθρόςanmpn αὐτόςrpgmp . v.13 καίc ἐνp ἐκεῖνοςrddfs
ὁddfs ὥραndfs γίνοµαιviad3s σεισµόςnnms µέγαςanmsn καίc ὁdnns δέκατοςannsn ὁdgfs πόλιςngfs
πίπτωviaa3s καίc ἀποκτείνωviap3p ἐνp ὁddms σεισµόςndms ὄνοµαnanp ἄνθρωποςngmp χιλιάςnnfp
ἑπτάtn καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ἔµφοβοςanmpn γίνοµαιviad3p καίc δίδωµιviaa3p δόξαnafs ὁddms
θεόςndms ὁdgms οὐρανόςngms . v.14 ὁdnfs οὐαίto ὁdnfs δεύτεροςanfsn ἀπέρχοµαιviaa3s
c vdaa2s dnfs to dnfs
καί ἰδού ὁ οὐαί ὁ τρίτοςanfsn ἔρχοµαιvipn3s ταχύςbo . v.15 καίc
ὁdnms ἕβδοµοςanmsn ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s καίc γίνοµαιviad3p φωνήnnfp µέγαςanfpn
ἐνp ὁddms οὐρανόςndms λέγωvppanfp γίνοµαιviad3p ὁdnfp βασιλείαnnfp ὁdgms κόσµοςngms
ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p καίc ὁdgms Χριστόςngms αὐτόςrpgms καίc βασιλεύωvifa3s εἰςp
ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . v.16 καίc ὁdnmp εἴκοσιnnmp καίc τέσσαρεςnnmp
πρεσβύτεροςanmpn ὁdnmp ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms κάθηµαιvppnnmp ἐπίp ὁdamp θρόνοςnamp
αὐτόςrpgmp πίπτωviaa3p ἐπίp ὁdanp πρόσωπονnanp αὐτόςrpgmp καίc προσκυνέωviaa3p ὁddms
θεόςndms . v.17 λέγωvppanmp εὐχαριστέωvipa1p σύrpd-s κύριοςnvms ὁdnms θεόςnnms ὁdnms
παντοκράτωρnnms ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms εἰµίviix3s καίc ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ὅτιc
λαµβάνωvixa2s ὁdafs δύναµιςnafs σύrpg-s ὁdafs µέγαςaafsn καίc βασιλεύωviaa2s . v.18 καίc ὁdnnp
ἔθνοςnnnp ὀργίζωviap3p καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ὀργήnnfs σύrpg-s καίc ὁdnms καιρόςnnms ὁdgmp
νεκρόςagmpn κρίνωvnap καίc δίδωµιvnaa ὁdams µισθόςnams ὁddmp δοῦλοςndmp σύrpg-s ὁddmp
προφήτηςndmp καίc ὁddmp ἅγιοςadmpn καίc ὁddmp φοβέοµαιvppndmp ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-s
ὁddmp µικρόςadmpn καίc ὁddmp µέγαςadmpn καίc διαφθείρωvnaa ὁdamp διαφθείρωvppaamp ὁdafs
γῆnafs .
711 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 12. 1–9
βρονταὶ καὶ σεισµὸς καὶ χάλαζα µεγάλη.
Καὶ σηµεῖον µέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ, γυνὴ περιβεβληµένη 12
τὸν ἥλιον, καὶ ἡ σελήνη ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτῆς, καὶ ἐπὶ
τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος ἀστέρων δώδεκα, καὶ ἐν γαστρὶ 2
ἔχουσα, κράζει ὠδίνουσα, καὶ βασανιζοµένη τεκεῖν. καὶ ὤφθη 3
ἄλλο σηµεῖον ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ἰδοὺ δράκων µέγας πυρρός, ἔ-
χων κεφαλὰς ἑπτὰ καὶ κέρατα δέκα, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτοῦ
διαδήµατα ἑπτά. καὶ ἡ οὐρὰ αὐτοῦ σύρει τὸ τρίτον τῶν ἀστέ- 4
ρων τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν, καὶ ὁ δράκων
ἕστηκεν ἐνώπιον τῆς γυναικὸς τῆς µελλούσης τεκεῖν, ἵνα, ὅταν
τέκῃ τὸ τέκνον αὐτῆς. καταφάγῃ. καὶ ἔτεκεν υἱόν, ἄρρενα, ὃς 5
µέλλει ποιµαίνειν πάντα τὰ ἔθνη ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ, καὶ ἡρπά-
σθη τὸ τέκνον αὐτῆς πρὸς τὸν Θεὸν καὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ. καὶ 6
ἡ γυνὴ ἔφυγεν εἰς τὴν ἔρηµον, ὅπου ἔχει τόπον ἡτοιµασµένον
ἀπὸ τοῦ Θεοῦ, ἵνα ἐκεῖ τρέφωσιν αὐτὴν ἡµέρας χιλίας διακο-
σίας ἑξήκοντα. Καὶ ἐγένετο πόλεµος ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ Μιχαὴλ 7
καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ ἐπολέµησαν κατὰ τοῦ δράκοντος, καὶ ὁ
δράκων ἐπολέµησε καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἴσχυσαν, 8
οὐτὲ τόπος εὑρέθη αὐτῶν ἔτι ἐν τῷ οὐρανῷ. καὶ ἐβλήθη ὁ δρά- 9
κων ὁ µέγας, ὁ ὄφις ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούµενος διάβολος καὶ ὁ
Σατανᾶς, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουµένην ὅλην, ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν,

v.19 καίc ἀνοίγωviap3s ὁdnms ναόςnnms ὁdgms θεόςngms ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc
ὁράωviap3s ὁdnfs κιβωτόςnnfs ὁdgfs διαθήκηngfs αὐτόςrpgms ἐνp ὁddms ναόςndms αὐτόςrpgms καίc
γίνοµαιviad3p ἀστραπήnnfp καίc φωνήnnfp καίc βροντήnnfp καίc σεισµόςnnms καίc χάλαζαnnfs
µέγαςanfsn . 12. v.1 καίc σηµεῖονnnns µέγαςannsn ὁράωviap3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms
nnfs
γυνή περιβάλλωvpxpnfs ὁdams ἥλιοςnams καίc ὁdnfs σελήνηnnfs ὑποκάτωbo ὁdgmp πούςngmp
αὐτόςrpgfs καίc ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgfs στέφανοςnnms ἀστήρngmp δώδεκαtn . v.2 καίc
ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppanfs κράζωvipa3s ὠδίνωvppanfs καίc βασανίζωvpppnfs τίκτωvnaa . v.3 καίc
ὁράωviap3s ἄλλοςannsn σηµεῖονnnns ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ἰδούvdaa2s δράκωνnnms
µέγαςanmsn πυρρόςanmsn ἔχωvppanms κεφαλήnafp ἑπτάtn καίc κέραςnanp δέκαtn καίc ἐπίp ὁdafp
κεφαλήnafp αὐτόςrpgms διάδηµαnnnp ἑπτάtn . v.4 καίc ὁdnfs οὐράnnfs αὐτόςrpgms σύρωvipa3s
ὁdans τρίτοςaansn ὁdgmp ἀστήρngmp ὁdgms οὐρανόςngms καίc βάλλωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs
γῆnafs καίc ὁdnms δράκωνnnms ἵστηµιviia3s ἐνώπιονbo ὁdgfs γυνήngfs ὁdgfs µέλλωvppagfs τίκτωvnaa
ἵναc ὅτανc τίκτωvsaa3s ὁdans τέκνονnans αὐτόςrpgfs κατεσθίωvsaa3s . v.5 καίc τίκτωviaa3s
υἱόςnams ἄρσηνnams ὅςrrnms µέλλωvipa3s ποιµαίνωvnpa πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp ἐνp ῥάβδοςndfs
σιδηροῦςadfsn καίc ἁρπάζωviap3s ὁdnns τέκνονnnns αὐτόςrpgfs πρόςp ὁdams θεόςnams καίc
ὁdams θρόνοςnams αὐτόςrpgms . v.6 καίc ὁdnfs γυνήnnfs φεύγωviaa3s εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn
ὅπουbo ἔχωvipa3s τόποςnams ἑτοιµάζωvpxpams ἀπόp ὁdgms θεόςngms ἵναc ἐκεῖbo τρέφωvspa3p
αὐτόςrpafs ἡµέραnafp χίλιοιnafp διακόσιοιnafp ἑξήκονταtn . v.7 καίc γίνοµαιviad3s πόλεµοςnnms
ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ὁdnms Μιχαήλtp καίc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp αὐτόςrpgms πολεµέωviaa3p
κατάp ὁdgms δράκωνngms καίc ὁdnms δράκωνnnms πολεµέωviaa3s καίc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp
αὐτόςrpgms . v.8 καίc οὐxo ἰσχύωviaa3p οὔτεc τόποςnnms εὑρίσκωviap3s αὐτόςrpgmp ἔτιbo ἐνp
ὁddms οὐρανόςndms .
 12. 10–17 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 712
10 καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ µετ΄ αὐτοῦ ἐβλήθησαν. καὶ ἤκουσα φω-
νὴν µεγάλην λέγουσαν, ἐν τῷ οὐρανῷ, ῎Αρτι ἐγένετο ἡ σωτηρία
καὶ ἡ δύναµις καὶ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἡµῶν, καὶ ἡ ἐξουσία
τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ, ὅτι κατἐβλήθη ὁ κατήγορος τῶν ἀδελφῶν
ἡµῶν, ὁ κατηγορῶν αυτῶν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἡµῶν ἡµέρας καὶ
11 νυκτός. καὶ αὐτοὶ ἐνίκησαν αὐτὸν διὰ τὸ αἷµα τοῦ ἀρνίου καὶ
διὰ τὸν λόγον τῆς µαρτυρίας αὐτῶν, καὶ οὐκ ἠγάπησαν τὴν
12 ψυχὴν αὐτῶν ἄχρι θανάτου. διὰ τοῦτο εὐφραίνεσθε, οἱ οὐ-
ρανοὶ καὶ οἱ ἐν αὐτοῖς σκηνοῦντες. οὐαὶ τοῖς κατοικοῦσι τὴν
γῆν καὶ τὴν θάλασσαν, ὅτι κατέβη ὁ διάβολος πρὸς ὑµᾶς ἔχων
13 θυµὸν µέγαν, εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει. Καὶ ὅτε εἶδεν ὁ
δράκων ὅτι ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν, ἐδίωξε τὴν γυναῖκα ἥτις ἔτεκε
14 τὸν ἄρρενα. καὶ ἐδόθησαν τῇ γυναικὶ δύο πτέρυγες τοῦ ἀ-
ετοῦ τοῦ µεγάλου, ἵνα πέτηται εἰς τὴν ἔρηµον εἰς τὸν τόπον
αὐτῆς, ὅπου τρέφεται ἐκεῖ καιρὸν, καὶ καιροὺς καὶ ἥµισυ και-
15 ροῦ, ἀπὸ προσώπου τοῦ ὄφεως. καὶ ἔβαλεν ὁ ὄφις ὀπίσω τῆς
γυναικὸς ε᾿κ τοῦ στόµατος αὐτοῦ ὕδωρ ὡς ποταµόν, ἵνα ταὐτὴν
16 ποταµοφόρητον ποιήσῃ. καὶ ἐβοήθησεν ἡ γῆ τῇ γυναικί, καὶ
ἤνοιξεν ἡ γῆ τὸ στόµα αὐτῆς, καὶ κατέπιε τὸν ποταµὸν ὃν ἔβα-
17 λεν ὁ δράκων ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ. καὶ ὠργίσθη ὁ δράκων

v.9 καίc βάλλωviap3s ὁdnms δράκωνnnms ὁdnms µέγαςanmsn ὁdnms ὄφιςnnms ὁdnms ἀρχαῖοςanmsn
ὁdnms καλέωvpppnms διάβολοςanmsn καίc ὁdnms Σατανᾶςnnms ὁdnms πλανάωvppanms ὁdafs
οἰκουµένηnafs ὅλοςaafsn βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp αὐτόςrpgms
µετάp αὐτόςrpgms βάλλωviap3p . v.10 καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs µέγαςaafsn λέγωvppaafs ἐνp
ddms ndms
ὁ οὐρανός ἄρτι γίνοµαιviad3s ὁdnfs σωτηρίαnnfs καίc ὁdnfs δύναµιςnnfs καίc ὁdnfs
bo

βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p καίc ὁdnfs ἐξουσίαnnfs ὁdgms Χριστόςngms αὐτόςrpgms ὅτιc
καταβάλλωviap3s ὁdnms κατήγοροςnnms ὁdgmp ἀδελφόςngmp ἐγώrpg-p ὁdnms κατηγορέωvppanms
αὐτόςrpgmp ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p ἡµέραngfs καίc νύξngfs . v.11 καίc αὐτόςrpnmp
νικάωviaa3p αὐτόςrpams διάp ὁdans αἷµαnans ὁdgns ἀρνίονngns καίc διάp ὁdams λόγοςnams
ὁdgfs µαρτυρίαngfs αὐτόςrpgmp καίc οὐxo ἀγαπάωviaa3p ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgmp ἄχριp
θάνατοςngms . v.12 διάp οὗτοςrdans εὐφραίνωvdpp2p ὁdnmp οὐρανόςnnmp καίc ὁdnmp ἐνp
rpdmp
αὐτός σκηνόωvppanmp οὐαίi ὁddmp κατοικέωvppadmp ὁdafs γῆnafs καίc ὁdafs θάλασσαnafs
ὅτιc καταβαίνωviaa3s ὁdnms διάβολοςanmsn πρόςp σύrpa-p ἔχωvppanms θυµόςnams µέγαςaamsn
οἶδαvpxanms ὅτιc ὀλίγοςaamsn καιρόςnams ἔχωvipa3s . v.13 καίc ὅτεbo ὁράωviaa3s ὁdnms
δράκωνnnms ὅτιc βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs γῆnafs διώκωviaa3s ὁdafs γυνήnafs ὅστιςrrnfs τίκτωviaa3s
ὁdams ἄρσηνnams . v.14 καίc δίδωµιviap3p ὁddfs γυνήndfs δύοtn πτέρυξnnfp ὁdgms ἀετόςngms
ὁdgms µέγαςagmsn ἵναc πέτοµαιvspn3s εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn εἰςp ὁdams τόποςnams αὐτόςrpgfs
ὅπουbo τρέφωvipp3s ἐκεῖbo καιρόςnams καίc καιρόςnamp καίc ἥµισυςaansn καιρόςngms ἀπόp
πρόσωπονngns ὁdgms ὄφιςngms . v.15 καίc βάλλωviaa3s ὁdnms ὄφιςnnms ὀπίσωbo ὁdgfs
γυνήngfs ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms ὕδωρnans ὡςbo ποταµόςnams ἵναc οὗτοςrdafs
ποταµοφόρητοςaafsn ποιέωvsaa3s . v.16 καίc βοηθέωviaa3s ὁdnfs γῆnnfs ὁddfs γυνήndfs καίc
ἀνοίγωviaa3s ὁdnfs γῆnnfs ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgfs καίc καταπίνωviaa3s ὁdams ποταµόςnams
ὅςrrams βάλλωviaa3s ὁdnms δράκωνnnms ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms .
713 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 13. 1–7
ἐπὶ τῇ γυναικί, καὶ ἀπῆλθε ποιῆσαι πόλεµον µετὰ τῶν λοιπῶν
τοῦ σπέρµατος αὐτῆς, τῶν τηρούντων τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ καὶ
ἐχόντων τὴν µαρτυρίαν τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
καὶ ἐστάθην ἐπὶ τὴν ἄµµον τῆς θαλάσσης. Καὶ εἶδον ἐκ τῆς 13
θαλάσσης θηρίον ἀναβαῖνον, ἔχον κεφαλὰς ἑπτά καὶ κέρατα
δέκα, καὶ ἐπὶ τῶν κεράτων αὐτοῦ δέκα διαδήµατα, καὶ ἐπὶ τὰς
κεφαλὰς αὐτοῦ ὀνόµα βλασφηµίας. καὶ τὸ θηρίον ὃ εἶδον ἦν 2
ὅµοιον παρδάλει, καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς ἄρκτου, καὶ τὸ στόµα
αὐτοῦ ὡς στόµα λέοντος, Καὶ ἔδωκεν αὐτῷ ὁ δράκων τὴν δύνα-
µιν αὐτοῦ, καὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ, καὶ ἐξουσίαν µεγάλην. καὶ 3
εἶδον µίαν τῶν κεφαλῶν αὐτοῦ ὡς ἐσφαγµένην εἰς θάνατον, καὶ
ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἐθεραπεύθη, καὶ ἐθαύµασεν ὅλη
ἡ γῆ ὀπίσω τοῦ θηρίου, καὶ προσεκύνησαν τόν δράκοντα ὅς 4
ἔδωκεν ἐξουσίαν τῷ θηρίῳ, καὶ προσεκύνησαν τὸ θηρίον, λέ-
γοντες, τίς ὅµοιος τῷ θηρίῳ· Τίς δύναται πολεµῆσαι µετ΄ αὐτοῦ·
καὶ ἐδόθη αὐτῷ στόµα λαλοῦν µεγάλα καὶ βλασφηµίας, καὶ ἐ- 5
δόθη αὐτῷ ἐξουσία ποιῆσαι µῆνας τεσσαράκοντα δύο. καὶ 6
ἤνοιξε τὸ στόµα αὐτοῦ εἰς βλασφηµίαν πρὸς τὸν Θεόν, βλα-
σφηµῆσαι τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, καὶ τὴν σκηνὴν αὐτοῦ, καὶ τοὺς
ἐν τῷ οὐρανῷ σκηνοῦντας. καὶ ἐδόθη αὐτῷ πόλεµον ποιῆσαι 7
µετὰ τῶν ἁγίων, καὶ νικῆσαι αὐτούς, καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἐξουσία

v.17 καίc ὀργίζωviap3s ὁdnms δράκωνnnms ἐπίp ὁddfs γυνήndfs καίc ἀπέρχοµαιviaa3s ποιέωvnaa
πόλεµοςnams µετάp ὁdgnp λοιπόςagnpn ὁdgns σπέρµαngns αὐτόςrpgfs ὁdgmp τηρέωvppagmp ὁdafp
ἐντολήnafp ὁdgms θεόςngms καίc ἔχωvppagmp ὁdafs µαρτυρίαnafs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
13. v.1 καίc ἵστηµιviap1s ἐπίp ὁdafs ἄµµοςnafs ὁdgfs θάλασσαngfs καίc ὁράωviaa1s ἐκp
ὁdgfs θάλασσαngfs θηρίονnans ἀναβαίνωvppaans ἔχωvppaans κεφαλήnafp ἑπτάtn καίc κέραςnanp
δέκαtn καίc ἐπίp ὁdgnp κέραςngnp αὐτόςrpgns δέκαtn διάδηµαnnnp καίc ἐπίp ὁdafp κεφαλήnafp
αὐτόςrpgns ὄνοµαnnns βλασφηµίαngfs . v.2 καίc ὁdnns θηρίονnnns ὅςrrans ὁράωviaa1s εἰµίviix3s
ὅµοιοςannsn πάρδαλιςndfs καίc ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgns ὡςbo ἄρκοςngfs καίc ὁdnns στόµαnnns
αὐτόςrpgns ὡςbo στόµαnnns λέωνngms καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdns ὁdnms δράκωνnnms ὁdafs
δύναµιςnafs αὐτόςrpgms καίc ὁdams θρόνοςnams αὐτόςrpgms καίc ἐξουσίαnafs µέγαςaafsn .
v.3 καίc ὁράωviaa1s εἷςnafs ὁdgfp κεφαλήngfp αὐτόςrpgns ὡςbo σφάζωvpxpafs εἰςp θάνατοςnams καίc
ὁdnfs πληγήnnfs ὁdgms θάνατοςngms αὐτόςrpgns θεραπεύωviap3s καίc θαυµάζωviaa3s ὅλοςanfsn
ὁdnfs γῆnnfs ὀπίσωbo ὁdgns θηρίονngns . v.4 καίc προσκυνέωviaa3p ὁdams δράκωνnams
ὅςrrnms δίδωµιviaa3s ἐξουσίαnafs ὁddns θηρίονndns καίc προσκυνέωviaa3p ὁdans θηρίονnans
λέγωvppanmp τίςrqnms ὅµοιοςanmsn ὁddns θηρίονndns τίςrqnms δύναµαιvipn3s πολεµέωvnaa µετάp
αὐτόςrpgns . v.5 καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns στόµαnnns λαλέωvppanns µέγαςaanpn καίc
βλασφηµίαnafp καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns ἐξουσίαnnfs ποιέωvnaa µήνnamp τεσσεράκονταtn
δύοtn . v.6 καίc ἀνοίγωviaa3s ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgns εἰςp βλασφηµίαnafs πρόςp ὁdams
θεόςnams βλασφηµέωvnaa ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms καίc ὁdafs σκηνήnafs αὐτόςrpgms καίc
ὁdamp ἐνp ὁddms οὐρανόςndms σκηνόωvppaamp .
 13. 8–16 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 714
8 ἐπὶ πᾶσαν φυλὴν καὶ γλῶσσαν καὶ ἔθνος. καὶ προσκυνήσου-
σιν αὐτῷ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς, ὧν οὐ γέγραπται
τὰ ὄνοµατα ἐν τῇ βίβλῳ τῆς ζωῆς τοῦ ἀρνίου ἐσφαγµένου ἀπὸ
9, 10 καταβολῆς κόσµου. εἴ τις ἔχει οὖς, ἀκουσάτω. εἴ τις αἰ-
χµαλωσίαν συνάγει, εἰς αἰχµαλωσίαν ὑπάγει, εἴ τις ἐν µαχαίρᾳ
ἀποκτενει, δεῖ αὐτον ἐν µαχαίρᾳ ἀποκτανθῆναι. ὧδέ ἐστιν ἡ
11 ὑποµονὴ καὶ ἡ πίστις τῶν ἁγίων. Καὶ εἶδον ἄλλο θηρίον ἀνα-
βαῖνον ἐκ τῆς γῆς, καὶ εἶχε κέρατα δύο ὅµοια ἀρνίῳ, καὶ ἐλάλει
12 ὡς δράκων. καὶ τὴν ἐξουσίαν τοῦ πρώτου θηρίου πᾶσαν ποιεῖ
ἐνώπιον αὐτοῦ. καὶ ποιεῖ τὴν γῆν καὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐν
αὐτῇ ἵνα προσκυνήσωσι τὸ θηρίον τὸ πρῶτον, οὗ ἐθεραπεύθη
13 ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου αὐτοῦ. καὶ ποιεῖ σηµεῖα µεγάλα, ἵνα
καὶ πῦρ ποιῇ καταβαίνειν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ εἰς τὴν γην. ἐνώ-
14 πιον τῶν ἀνθρώπων. καὶ πλανᾷ τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς
γῆς διὰ τὰ σηµεῖα ἃ ἐδόθη αὐτῷ ποιῆσαι ἐνώπιον τοῦ θηρίου,
λέγων τοῖς κατοικοῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς, ποιῆσαι εἰκόνα τῷ θηρίῳ
15 ὃ ἔχει τὴν πληγὴν τῆς µαχαίρας, καὶ ἔζησε. καὶ ἐδόθη αὐτῷ
δοῦναι πνεῦµα τῇ εἰκόνι τοῦ θηρίου, ἵνα καὶ λαλήσῃ ἡ εἰκὼν
τοῦ θηρίου, καὶ ποιήσῃ, ὅσοι ἂν µὴ προσκυνήσωσι τὴν εἰκόνα
16 τοῦ θηρίου, ἵνα ἀποκτανθῶσι. καὶ ποιεῖ πάντας, τοὺς µικροὺς
καὶ τοὺς µεγάλους, καὶ τοὺς πλουσίους καὶ τοὺς πτωχούς, καὶ

v.7 καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns πόλεµοςnams ποιέωvnaa µετάp ὁdgmp ἅγιοςagmpn καίc
νικάωvnaa αὐτόςrpamp καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns ἐξουσίαnnfs ἐπίp πᾶςaafsn φυλήnafs
καίc γλῶσσαnafs καίc ἔθνοςnans . v.8 καίc προσκυνέωvifa3p αὐτόςrpdns πᾶςanmpn ὁdnmp
κατοικέωvppanmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ὅςrrgmp ὅςxo γράφωvixp3s ὁdnnp ὄνοµαnnnp ἐνp ὁddfs βίβλοςndfs
ὁdgfs ζωήngfs ὁdgns ἀρνίονngns σφάζωvpxpgns ἀπόp καταβολήngfs κόσµοςngms . v.9 εἰqo τι-
-σρινµσ ἔχωvipa3s οὖςnans ἀκούωvdaa3s . v.10 εἰqo τι-σρινµσ αἰχµαλωσίαnafs συνάγωvipa3s
εἰςp αἰχµαλωσίαnafs ὑπάγωvipa3s εἰqo τι-σρινµσ ἐνp µάχαιραndfs ἀποκτείνωvipa3s δεῖvipq3s
αὐτόςrpams ἐνp µάχαιραndfs ἀποκτείνωvnap ὧδεbo εἰµίvipx3s ὁdnfs ὑποµονήnnfs καίc ὁdnfs
πίστιςnnfs ὁdgmp ἅγιοςagmpn . v.11 καίc ὁράωviaa1s ἄλλοςaansn θηρίονnans ἀναβαίνωvppaans
ἐκp ὁdgfs γῆngfs καίc ἔχωviia3s κέραςnanp δύοtn ὅµοιοςaanpn ἀρνίονndns καίc λαλέωviia3s
ὡςbo δράκωνnnms . v.12 καίc ὁdafs ἐξουσίαnafs ὁdgns πρῶτοςagnsn θηρίονngns πᾶςaafsn
ποιέωvipa3s ἐνώπιονbo αὐτόςrpgns καίc ποιέωvipa3s ὁdafs γῆnafs καίc ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐνp
αὐτόςrpdfs ἵναc προσκυνέωvsaa3p ὁdans θηρίονnans ὁdans πρῶτοςaansn ὅςrrgns θεραπεύωviap3s
ὁdnfs πληγήnnfs ὁdgms θάνατοςngms αὐτόςrpgns . v.13 καίc ποιέωvipa3s σηµεῖονnanp µέγαςaanpn
ἵναc καίc πῦρnans ποιέωvspa3s καταβαίνωvnpa ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms εἰςp ὁdafs γῆnafs ἐνώπιονbo
ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.14 καίc πλανάωvipa3s ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
p danp nanp
διά ὁ σηµεῖον ὅςrrnnp δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns ποιέωvnaa ἐνώπιονbo ὁdgns θηρίονngns
λέγωvppanms ὁddmp κατοικέωvppadmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ποιέωvnaa εἰκώνnafs ὁddns θηρίονndns
ὅςrrnns ἔχωvipa3s ὁdafs πληγήnafs ὁdgfs µάχαιραngfs καίc ζάωviaa3s . v.15 καίc δίδωµιviap3s
αὐτόςrpdns δίδωµιvnaa πνεῦµαnans ὁddfs εἰκώνndfs ὁdgns θηρίονngns ἵναc καίc λαλέωvsaa3s
ὁdnfs εἰκώνnnfs ὁdgns θηρίονngns καίc ποιέωvsaa3s ὅσοςrcnmp ἄνxo µήxo προσκυνέωvsaa3p ὁdafs
εἰκώνnafs ὁdgns θηρίονngns ἵναc ἀποκτείνωvsap3p .
715 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 13. 17–14. 5
τοὺς ἐλευθέρους καὶ τοὺς δούλους, ἵνα δώσῃ αὐτοῖς χάραγµα
ἐπὶ τῆς χειρὸς αὐτῶν τῆς δεξιᾶς, ἢ ἐπὶ τῶν µέτωπων αὐτῶν,
καὶ ἵνα µή τις δύνηται ἀγοράσαι ἢ πωλῆσαι, εἰ µὴ ὁ ἔχων τὸ 17
χάραγµα, ἤ τὸ ὄνοµα τοῦ θηρίου ἢ τὸν ἀριθµὸν τοῦ ὀνόµατος
αὐτοῦ. ὧδε ἡ σοφία ἐστίν. ὁ ἔχων τὸν νοῦν ψηφισάτω τὸν ἀρι- 18
θµὸν τοῦ θηρίου, ἀριθµὸς γὰρ ἀνθρώπου ἐστί, καὶ ὁ ἀριθµὸς
αὐτοῦ χξς.
Καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ, ἀρνίον ἑστηκὸς ἐπὶ τὸ ὄρος Σιών, καὶ 14
µετ΄ αὐτοῦ ἑκατὸν τεσσαρακοντατέσσαρες χιλιάδες, ἔχουσαι τὸ
ὄνοµα τοῦ πατρὸς αὐτοῦ γεγραµµένον ἐπὶ τῶν µετώπων αὐτῶν.
καὶ ἤκουσα φωνὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ὡς φωνὴν ὑδάτων πολλῶν, 2
καὶ ὡς φωνὴν βροντῆς µεγάλης, καὶ φωνὴ ἤκουσα κιθαρῳδῶν
κιθαριζόντων ἐν ταῖς κιθάραις αὐτῶν, καὶ ᾄδουσιν ὡς ᾠδὴν 3
καινὴν ἐνώπιον τοῦ θρόνου, καὶ ἐνώπιον τῶν τεσσάρων ζώων
καὶ τῶν πρεσβυτέρων, καὶ οὐδεὶς ἠδύνατο µαθεῖν τὴν ᾠδὴν, εἰ
µὴ αἱ ἑκατὸν τεσσαρακοντατέσσαρες χιλιάδες, οἱ ἠγορασµένοι
ἀπὸ τῆς γῆς. οὗτοί εἰσιν οἳ µετὰ γυναικῶν οὐκ ἐµολύνθησαν, 4
παρθένοι γάρ εἰσιν. οὗτοι εἰσιν οἱ ἀκολουθοῦντες τῷ ἀρνίῳ
ὅπου ἂν ὑπάγῃ. οὗτοι ἠγοράσθησαν ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων, ἀ-
παρχὴ τῷ Θεῷ καὶ τῷ ἀρνίῳ. καὶ ἐν τῷ στόµατι αὐτῶν οὐχ 5
εὑρέθη δόλος, ἄµωµοί γάρ εἰσιν ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Θε-

v.16 καίc ποιέωvipa3s πᾶςaampn ὁdamp µικρόςaampn καίc ὁdamp µέγαςaampn καίc ὁdamp
πλούσιοςaampn καίc ὁdamp πτωχόςaampn καίc ὁdamp ἐλεύθεροςaampn καίc ὁdamp δοῦλοςnamp
ἵναc δίδωµιvsaa3s αὐτόςrpdmp χάραγµαnans ἐπίp ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgmp ὁdgfs δεξιόςagfsn
ἤxo ἐπίp ὁdgnp µέτωπονngnp αὐτόςrpgmp . v.17 καίc ἵναc µήxo τι-σρινµσ δύναµαιvspn3s
vnaa xo vnaa qo xo dnms
ἀγοράζω ἤ πωλέω εἰ µή ὁ ἔχωvppanms ὁdans χάραγµαnans ἤxo ὁdans ὄνοµαnans
ὁdgns θηρίονngns ἤxo ὁdams ἀριθµόςnams ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms . v.18 ὧδεbo ὁdnfs
nnfs vipx3s dnms vppanms dams nams vdaa3s dams
σοφία εἰµί ὁ ἔχω ὁ νοῦς ψηφίζω ὁ ἀριθµόςnams ὁdgns
θηρίονngns ἀριθµόςnnms γάρc ἄνθρωποςngms εἰµίvipx3s καίc ὁdnms ἀριθµόςnnms αὐτόςrpgms
χξ῭ζtn . 14. v.1 καίc ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s ἀρνίονnnns ἵστηµιvpxanns ἐπίp ὁdans
ὄροςnans Σιώνtp καίc µετάp αὐτόςrpgms ἑκατόνtn τεσσεράκονταtn τέσσαρεςnnfp χιλιάςnnfp
ἔχωvppanfp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms γράφωvpxpans ἐπίp ὁdgnp µέτωπονngnp
αὐτόςrpgmp . v.2 καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ὡςbo φωνήnafs
ὕδωρngnp πολύςagnpn καίc ὡςbo φωνήnafs βροντήngfs µέγαςagfsn καίc φωνήnafs ἀκούωviaa1s
κιθαρῳδόςngmp κιθαρίζωvppagmp ἐνp ὁddfp κιθάραndfp αὐτόςrpgmp . v.3 καίc ᾄδωvipa3p ὡςbo
ᾠδήnafs καινόςaafsn ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms καίc ἐνώπιονbo ὁdgnp τέσσαρεςngnp ζῷονngnp
καίc ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s µανθάνωvnaa ὁdafs ᾠδήnafs εἰqo
µήxo ὁdnfp ἑκατόνtn τεσσεράκονταtn τέσσαρεςnnfp χιλιάςnnfp ὁdnmp ἀγοράζωvpxpnmp ἀπόp ὁdgfs
γῆngfs . v.4 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὅςrrnmp µετάp γυνήngfp οὐxo µολύνωviap3p παρθένοςnnfp
γάρc εἰµίvipx3p οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀκολουθέωvppanmp ὁddns ἀρνίονndns ὅπουbo ἄνxo
ὑπάγωvspa3s οὗτοςrdnmp ἀγοράζωviap3p ἀπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἀπαρχήnnfs ὁddms θεόςndms
καίc ὁddns ἀρνίονndns .
 14. 6–13 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 716
6 οῦ. Καὶ εἶδον ἄλλον ἄγγελον πετώµενον ἐν µεσουρανήµατι,
ἔχοντα εὐαγγέλιον αἰώνιον, εὐαγγελίσαι τοὺς κατοικοῦντας ἐ-
πὶ τῆς γῆς, καὶ πᾶν ἔθνος καὶ φυλὴν καὶ γλῶσσαν καὶ λαόν,
7 λέγοντα ἐν φωνῇ µεγάλῃ, Φοβήθητε τὸν Θεὸν, καὶ δότε αὐτῷ
δόξαν, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα τῆς κρίσεως αὐτοῦ, καὶ προσκυνήσατε
τῷ ποιήσαντι τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ
8 πηγὰς ὑδάτων. Καὶ ἄλλος ἄγγελος ἠκολούθησε λέγων, ῎Ε-
πεσεν ἔπεσε Βαβυλὼν ἡ πόλις, ἡ µεγάλη ὅτι ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ
9 θυµοῦ τῆς πορνείας αὐτῆς πεπότικεν πάντα ἔθνη. Καὶ τρίτος
ἄγγελος ἠκολούθησεν αὐτοῖς, λέγων ἐν φωνῇ µεγάλῃ, Εἴ τις τὸ
θηρίον προσκυνεῖ καὶ τὴν εἰκόνα αὐτοῦ, καὶ λαµβάνει χάρα-
10 γµα ἐπὶ τοῦ µετώπου αὐτοῦ, ἢ ἐπὶ τὴν χεῖρα αὐτοῦ, καὶ αὐτὸς
πίεται ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυµοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ κεκερασµένου
ἀκράτου ἐν τῷ ποτηρίῳ τῆς ὀργῆς αὐτοῦ, καὶ βασανισθήσεται
ἐν πυρὶ καὶ θείῳ ἐνώπιον τῶν ἁγίων ἀγγέλων, καὶ ἐνώπιον τοῦ
11 ἀρνίου, καὶ ὁ καπνὸς τοῦ βασανισµοῦ αὐτῶν ἀναβαίνει εἰς αἰ-
ῶνας αἰώνων, καὶ οὐκ ἔχουσιν ἀνάπαυσιν ἡµέρας καὶ νυκτός
οἱ προσκυνοῦντες τὸ θηρίον καὶ τὴν εἰκόνα αὐτοῦ, καὶ εἴ τις
12 λαµβάνει τὸ χάραγµα τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ. ὧδε ὑποµονὴ τῶν
ἁγίων ἐστίν, ὧδε οἱ τηροῦντες τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν
13 πίστιν ᾿Ιησοῦ. Καὶ ἤκουσα φωνῆς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λεγούσης

v.5 καίc ἐνp ὁddns στόµαndns αὐτόςrpgmp οὐxo εὑρίσκωviap3s δόλοςnnms ἄµωµοςanmpn γάρc
εἰµίvipx3p ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms ὁdgms θεόςngms . v.6 καίc ὁράωviaa1s ἄλλοςaamsn
ἄγγελοςnams πέτοµαιvppnams ἐνp µεσουράνηµαndns ἔχωvppaams εὐαγγέλιονnans αἰώνιοςaansn
εὐαγγελίζωvnaa ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs καίc πᾶςaansn ἔθνοςnans καίc φυλήnafs
καίc γλῶσσαnafs καίc λαόςnams . v.7 λέγωvppaams ἐνp φωνήndfs µέγαςadfsn φοβέοµαιvdao2p
dams nams c vdaa2p
ὁ θεός καί δίδωµι αὐτόςrpdms δόξαnafs ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ὥραnnfs ὁdgfs
κρίσιςngfs αὐτόςrpgms καίc προσκυνέωvdaa2p ὁddms ποιέωvpaadms ὁdams οὐρανόςnams καίc ὁdafs
γῆnafs καίc ὁdafs θάλασσαnafs καίc πηγήnafp ὕδωρngnp . v.8 καίc ἄλλοςanmsn ἄγγελοςnnms
ἀκολουθέωviaa3s λέγωvppanms πίπτωviaa3s πίπτωviaa3s Βαβυλώνnnfs ὁdnfs πόλιςnnfs ὅςdnfs
µέγαςanfsn ὅτιc ἐκp ὁdgms οἶνοςngms ὁdgms θυµόςngms ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs ποτίζωvixa3s
πᾶςaanpn ἔθνοςnanp . v.9 καίc τρίτοςanmsn ἄγγελοςnnms ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdmp
λέγωvppanms ἐνp φωνήndfs µέγαςadfsn εἰqo τι-σρινµσ ὁdans θηρίονnans προσκυνέωvipa3s καίc
ὁdafs εἰκώνnafs αὐτόςrpgns καίc λαµβάνωvipa3s χάραγµαnans ἐπίp ὁdgns µέτωπονngns αὐτόςrpgms
ἤxo ἐπίp ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms . v.10 καίc αὐτόςrpnms πίνωvifd3s ἐκp ὁdgms οἶνοςngms
ὁdgms θυµόςngms ὁdgms θεόςngms ὁdgms κεράννυµιvpxpgms ἄκρατοςagmsn ἐνp ὁddns ποτήριονndns
ὁdgfs ὀργήngfs αὐτόςrpgms καίc βασανίζωvifp3s ἐνp πῦρndns καίc θεῖονndns ἐνώπιονbo ὁdgmp
ἅγιοςagmpn ἄγγελοςngmp καίc ἐνώπιονbo ὁdgns ἀρνίονngns . v.11 καίc ὁdnms καπνόςnnms
dgms ngms rpgmp vipa3s p namp
ὁ βασανισµός αὐτός ἀναβαίνω εἰς αἰών αἰώνngmp καίc οὐxo ἔχωvipa3p
ἀνάπαυσιςnafs ἡµέραngfs καίc νύξngfs ὁdnmp προσκυνέωvppanmp ὁdans θηρίονnans καίc ὁdafs
εἰκώνnafs αὐτόςrpgns καίc εἰqo τι-σρινµσ λαµβάνωvipa3s ὁdans χάραγµαnans ὁdgns ὄνοµαngns
αὐτόςrpgns . v.12 ὧδεbo ὑποµονήnnfs ὁdgmp ἅγιοςagmpn εἰµίvipx3s ὧδεbo ὁdnmp τηρέωvppanmp
ὁdafp ἐντολήnafp ὁdgms θεόςngms καίc ὁdafs πίστιςnafs ᾿Ιησοῦςngms .
717 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 14. 14–20
µοι, Γράψον, Μακάριοι οἱ νεκροὶ οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνῄσκοντες
ἀπ᾿ ἄρτι ναί, λέγει τὸ Πνεῦµα, ἵνα ἀναπαύσωνται ἐκ τῶν κόπων
αὐτῶν, τὰ δὲ ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ µετ΄ αὐτῶν. Καὶ εἶδον, καὶ 14
ἰδοὺ, νεφέλη λευκή, καὶ ἐπὶ τὴν νεφέλην καθήµενος ὅµοιος υι-
ῷ ἀνθρώπου, ἔχων ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ στέφανον χρυσοῦν,
καὶ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ δρέπανον ὀξύ. καὶ ἄλλος ἄγγελος ἐξῆλ- 15
θεν ἐκ τοῦ ναοῦ, κράζων ἐν µεγάλῃ φωνῇ τῷ καθηµένῳ ἐπὶ τῆς
νεφέλης, Πέµψον τὸ δρέπανόν σου καὶ θέρισον, ὅτι ἦλθε σοι ἡ
ὥρα τοῦ θερίσαι, ὅτι ἐξηράνθη ὁ θερισµὸς τῆς γῆς. καὶ ἔβαλεν 16
ὁ καθήµενος ἐπὶ τὴν νεφέλην τὸ δρέπανον αὐτοῦ ἐπὶ τὴν γῆν,
καὶ ἐθερίσθη ἡ γῆ. Καὶ ἄλλος ἄγγελος ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ ναοῦ 17
τοῦ ἐν τῷ οὐρανῷ, ἔχων καὶ αὐτὸς δρέπανον ὀξύ. καὶ ἄλλος 18
ἄγγελος ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ θυσιαστηρίου, ἔχων ἐξουσίαν ἐπὶ τοῦ
πυρός, καὶ ἐφώνησε κραυγῇ µεγάλῃ τῷ ἔχοντι τὸ δρέπανον τὸ
ὀξὺ, λέγων, Πέµψον σου τὸ δρέπανον τὸ ὀξὺ, καὶ τρύγησον
τοὺς βότρυας τῆς ἀµπέλου τῆς γῆς, ὅτι ἤκµασαν αἱ σταφυλαὶ
αὐτῆς. καὶ ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν, 19
καὶ ἐτρύγησε τὴν ἄµπελον τῆς γῆς, καὶ ἔβαλεν εἰς τὴν ληνὸν
τοῦ θυµοῦ τοῦ Θεοῦ τὴν µέγαλην. καὶ ἐπατήθη ἡ ληνὸς ἔξω 20
τῆς πόλεως, καὶ ἐξῆλθεν αἷµα ἐκ τῆς ληνοῦ ἄχρι τῶν χαλινῶν

v.13 καίc ἀκούωviaa1s φωνήngfs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppagfs ἐγώrpd-s γράφωvdaa2s
µακάριοςanmpn ὁdnmp νεκρόςanmpn ὁdnmp ἐνp κύριοςndms ἀποθνῄσκωvppanmp ἀπαρτίbo ναίxo
λέγωvipa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ἵναc ἀναπαύωvsam3p ἐκp ὁdgmp κόποςngmp αὐτόςrpgmp ὁdnnp
δέc ἔργονnnnp αὐτόςrpgmp ἀκολουθέωvipa3s µετάp αὐτόςrpgmp . v.14 καίc ὁράωviaa1s καίc
ἰδούvdaa2s νεφέληnnfs λευκόςanfsn καίc ἐπίp ὁdafs νεφέληnafs κάθηµαιvppnnms ὅµοιοςanmsn
υἱόςndms ἄνθρωποςngms ἔχωvppanms ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgms στέφανοςnams
χρυσοῦςaamsn καίc ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms δρέπανονnans ὀξύςaansn . v.15 καίc
anmsn nnms viaa3s p dgms ngms vppanms
ἄλλος ἄγγελος ἐξέρχοµαι ἐκ ὁ ναός κράζω ἐν µέγαςadfsn
p

φωνήndfs ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp ὁdgfs νεφέληngfs πέµπωvdaa2s ὁdans δρέπανονnans σύrpg-s
καίc θερίζωvdaa2s ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s σύrpd-s ὁdnfs ὥραnnfs ὁdgms θερίζωvnaa ὅτιc ξηραίνωviap3s
ὁdnms θερισµόςnnms ὁdgfs γῆngfs . v.16 καίc βάλλωviaa3s ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp ὁdafs
νεφέληnafs ὁdans δρέπανονnans αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdafs γῆnafs καίc θερίζωviap3s ὁdnfs γῆnnfs .
v.17 καίc ἄλλοςanmsn ἄγγελοςnnms ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgms ναόςngms ὁdgms ἐνp ὁddms
οὐρανόςndms ἔχωvppanms καίc αὐτόςrpnms δρέπανονnans ὀξύςaansn . v.18 καίc ἄλλοςanmsn
nnms viaa3s p dgns ngns vppanms
ἄγγελος ἐξέρχοµαι ἐκ ὁ θυσιαστήριον ἔχω ἐξουσίαnafs ἐπίp ὁdgns
πῦρngns καίc φωνέωviaa3s κραυγήndfs µέγαςadfsn ὁddms ἔχωvppadms ὁdans δρέπανονnans
ὁdans ὀξύςaansn λέγωvppanms πέµπωvdaa2s σύrpg-s ὁdans δρέπανονnans ὁdans ὀξύςaansn καίc
τρυγάωvdaa2s ὁdamp βότρυςnamp ὁdgfs ἄµπελοςngfs ὁdgfs γῆngfs ὅτιc ἀκµάζωviaa3p ὁdnfp
σταφυλήnnfp αὐτόςrpgfs . v.19 καίc βάλλωviaa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms ὁdans δρέπανονnans
αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc τρυγάωviaa3s ὁdafs ἄµπελοςnafs ὁdgfs γῆngfs καίc βάλλωviaa3s
εἰςp ὁdafs ληνόςnafs ὁdgms θυµόςngms ὁdgms θεόςngms ὁdafs µέγαςaafsn .
 15. 1–8 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 718
τῶν ἵππων ἀπὸ σταδίων χιλίων ἑξακοσίων.
15 Καὶ εἶδον ἄλλο σηµεῖον ἐν τῷ οὐρανῷ µέγα καὶ θαυµαστόν,
ἀγγέλους ἑπτὰ ἔχοντας πληγὰς ἑπτὰ τὰς ἐσχάτας, ὅτι ἐν αὐταῖς
2 ἐτελέσθη ὁ θυµὸς τοῦ Θεοῦ. Καὶ εἶδον ὡς θάλασσαν ὑαλίνην
µεµιγµένην πυρί, καὶ τοὺς νικῶντας ἐκ τοῦ θηρίου καὶ ἐκ τῆς
εἰκόνος αὐτοῦ καὶ ἐκ τοῦ χαράγµατος ἀυτοῦ, ἐκ τοῦ ἀριθµοῦ
τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ, ἑστῶτας ἐπὶ τὴν θάλασσαν τὴν ὑαλίνην,
3 ἔχοντας κιθάρας τοῦ Θεοῦ, καὶ ᾄδουσι τὴν ᾠδὴν Μωσέως τοῦ
δούλου τοῦ θεοῦ καὶ τὴν ᾠδὴν τοῦ ἀρνίου λέγοντες Μεγάλα καὶ
θαυµαστὰ τὰ ἔργα σου κύριε ὁ θεὸς ὁ παντοκράτωρ δίκαιαι καὶ
4 ἀληθιναὶ αἱ ὁδοί σου ὁ βασιλεὺς τῶν ἁγίων. τίς οὐ µὴ φοβη-
θῇ σε, Κύριε, καὶ δοξάσῃ τὸ ὄνοµά σου· ὅτι µόνος ὅσιος, ὅτι
πάντα τὰ ἔθνη ἥξουσι καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιόν σου, ὅτι
5 τὰ δικαιώµατά σου ἐφανερώθησαν. Καὶ µετὰ ταῦτα εἶδον, καὶ
ἰδού, ἠνοίγη ὁ ναὸς τῆς σκηνῆς τοῦ µαρτυρίου ἐν τῷ οὐρανῷ,
6 καὶ ἐξῆλθον οἱ ἑπτὰ ἄγγελοι ἔχοντες τὰς ἑπτὰ πληγὰς ἐκ τοῦ
ναοῦ, ἐνδεδυµένοι λίνον καθαρὸν καὶ λαµπρὸν, καὶ περιεζω-
7 σµένοι περὶ τὰ στήθη ζώνας χρυσᾶς, καὶ ἓν ἐκ τῶν τεσσάρων
ζώων ἔδωκε τοῖς ἑπτὰ ἀγγέλοις ἑπτὰ φιάλας χρυσᾶς, γεµούσας
τοῦ θυµοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
8 καὶ ἐγεµίσθη ὁ ναὸς καπνοῦ ἐκ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐκ τῆς

v.20 καίc πατέωviap3s ὁdnfs ληνόςnnfs ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἐξέρχοµαιviaa3s αἷµαnnns
ἐκp ὁdgfs ληνόςngfs ἄχριp ὁdgmp χαλινόςngmp ὁdgmp ἵπποςngmp ἀπόp στάδιοςngnp χίλιοιngmp
ἑξακόσιοιngmp . 15. v.1 καίc ὁράωviaa1s ἄλλοςaansn σηµεῖονnans ἐνp ὁddms οὐρανόςndms
µέγαςaansn καίc θαυµαστόςaansn ἄγγελοςnamp ἑπτάtn ἔχωvppaamp πληγήnafp ἑπτάtn ὁdafp
ἔσχατοςaafpn ὅτιc ἐνp αὐτόςrpdfp τελέωviap3s ὁdnms θυµόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.2 καίc
ὁράωviaa1s ὡςbo θάλασσαnafs ὑάλινοςaafsn µίγνυµιvpxpafs πῦρndns καίc ὁdamp νικάωvppaamp ἐκp
ὁdgns θηρίονngns καίc ἐκp ὁdgfs εἰκώνngfs αὐτόςrpgns καίc ἐκp ὁdgns χάραγµαngns αὐτόςrpgns
ἐκp ὁdgms ἀριθµόςngms ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgns ἵστηµιvpxaamp ἐπίp ὁdafs θάλασσαnafs
ὁdafs ὑάλινοςaafsn ἔχωvppaamp κιθάραnafp ὁdgms θεόςngms . v.3 καίc ᾄδωvipa3p ὁdafs ᾠδήnafs
ngms dgms ngms dgms ngms c dafs nafs dgns
Μωϋσῆς ὁ δοῦλος ὁ θεός καί ὁ ᾠδή ὁ ἀρνίονngns λέγωvppanmp
µέγαςannpn καίc θαυµαστόςannpn ὁdnnp ἔργονnnnp σύrpg-s κύριοςnvms ὁdnms θεόςnnms ὁdnms
παντοκράτωρnnms δίκαιοςanfpn καίc ἀληθινόςanfpn ὁdnfp ὁδόςnnfp σύrpg-s ὁdnms βασιλεύςnnms
ὁdgmp ἅγιοςagmpn . v.4 τίςrqnms οὐxo µήxo φοβέοµαιvsao3s σύrpa-s κύριοςnvms καίc δοξάζωvsaa3s
ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-s ὅτιc µόνοςanmsn ὅσιοςanmsn ὅτιc πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp ἥκωvifa3p
καίc προσκυνέωvifa3p ἐνώπιονbo σύrpg-s ὅτιc ὁdnnp δικαίωµαnnnp σύrpg-s φανερόωviap3p .
v.5 καίc µετάp οὗτοςrdanp ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s ἀνοίγωviap3s ὁdnms ναόςnnms ὁdgfs
σκηνήngfs ὁdgns µαρτύριονngns ἐνp ὁddms οὐρανόςndms . v.6 καίc ἐξέρχοµαιviaa3p ὁdnmp ἑπτάtn
ἄγγελοςnnmp ἔχωvppanmp ὁdafp ἑπτάtn πληγήnafp ἐκp ὁdgms ναόςngms ἐνδύωvpxmnmp λίνονnans
καθαρόςaansn καίc λαµπρόςaansn καίc περιζώννυµιvpxpnmp περίp ὁdanp στῆθοςnanp ζώνηnafp
χρυσοῦςaafpn . v.7 καίc εἷςnnns ἐκp ὁdgnp τέσσαρεςngnp ζῷονngnp δίδωµιviaa3s ὁddmp ἑπτάtn
ndmp
ἄγγελος ἑπτάtn φιάληnafp χρυσοῦςaafpn γέµωvppaafp ὁdgms θυµόςngms ὁdgms θεόςngms
ὁdgms ζάωvppagms εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp .
719 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 16. 1–9
δυνάµεως αὐτοῦ, καὶ οὐδεὶς ἠδύνατο εἰσελθεῖν εἰς τὸν ναὸν,
ἄχρι τελεσθῶσιν αἱ ἑπτὰ πληγαὶ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων.
Καὶ ἤκουσα φωνῆς µεγάλης ἐκ τοῦ ναοῦ, λεγούσης τοῖς ἑ- 16
πτὰ ἀγγέλοις, ῾Υπάγετε, καὶ ἐκχέατε τὰς φιάλας τοῦ θυµοῦ τοῦ
Θεοῦ εἰς τὴν γῆν. Καὶ ἀπῆλθεν ὁ πρῶτος, καὶ ἐξέχεε τὴν φιά- 2
λην αὐτοῦ ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἐγένετο ἕλκος κακὸν καὶ πονηρὸν
εἰς τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ἔχοντας τὸ χάραγµα τοῦ θηρίου, καὶ
τοὺς τῇ εἰκόνι αὐτοῦ προσκυνοῦντας. Καὶ ὁ δεύτερος ἄγγελος 3
ἐξέχεε τὴν φιάλην αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ ἐγένετο αἷµα ὡς
νεκροῦ, καὶ πᾶσα ψυχὴ ζῶσα ἀπέθανεν ἐν τῇ θαλάσσῃ. Καὶ 4
ὁ τρίτος ἄγγελος ἐξέχεε τὴν φιάλην αὐτοῦ εἰς τοὺς ποταµοὺς
καὶ εἰς τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων, καὶ ἐγένετο αἷµα. καὶ ἤκουσα 5
τοῦ ἀγγέλου τῶν ὑδάτων λέγοντος, ∆ίκαιος, Κύριε, εἶ, ὁ ὢν καὶ
ὁ ἦν, καὶ ὁ ἐσόµενος ὅτι ταῦτα ἔκρινας, ὅτι αἷµα ἁγίων καὶ 6
προφητῶν ἐξέχεαν, καὶ αἷµα αὐτοῖς έδωκας πιεῖν, ἄξιοί γάρ
εἰσι. καὶ ἤκουσα ἄλλου ἐκ τοῦ θυσιαστηρίου λέγοντος, Ναί, 7
Κύριε ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ, ἀληθιναὶ καὶ δίκαιαι αἱ κρίσεις
σου. Καὶ ὁ τέταρτος ἄγγελος ἐξέχεε τὴν φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν 8
ἥλιον, καὶ ἐδόθη αὐτῷ καυµατίσαι τοὺς ἀνθρώπους ἐν πυρί.
καὶ ἐκαυµατίσθησαν οἱ ἄνθρωποι καῦµα µέγα, καὶ ἐβλασφή- 9
µησαν τὸ ὄνοµα τοῦ Θεοῦ τοῦ ἔχοντος ἐξουσίαν ἐπὶ τὰς πληγὰς

v.8 καίc γεµίζωviap3s ὁdnms ναόςnnms καπνόςngms ἐκp ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms θεόςngms καίc
ἐκp ὁdgfs δύναµιςngfs αὐτόςrpgms καίc οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdams
ναόςnams ἄχριp τελέωvsap3p ὁdnfp ἑπτάtn πληγήnnfp ὁdgmp ἑπτάtn ἄγγελοςngmp . 16. v.1 καίc
ἀκούωviaa1s φωνήngfs µέγαςagfsn ἐκp ὁdgms ναόςngms λέγωvppagfs ὁddmp ἑπτάtn ἄγγελοςndmp
ὑπάγωvdpa2p καίc ἐκχέωvdaa2p ὁdafp φιάληnafp ὁdgms θυµόςngms ὁdgms θεόςngms εἰςp ὁdafs
γῆnafs . v.2 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnms πρῶτοςanmsn καίc ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs
rpgms
αὐτός ἐπίp ὁdafs γῆnafs καίc γίνοµαιviad3s ἕλκοςnnns κακόςannsn καίc πονηρόςannsn
εἰςp ὁdamp ἄνθρωποςnamp ὁdamp ἔχωvppaamp ὁdans χάραγµαnans ὁdgns θηρίονngns καίc ὁdamp
ὁddfs εἰκώνndfs αὐτόςrpgns προσκυνέωvppaamp . v.3 καίc ὁdnms δεύτεροςanmsn ἄγγελοςnnms
ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs καίc γίνοµαιviad3s αἷµαnnns
ὡςbo νεκρόςagmsn καίc πᾶςanfsn ψυχήnnfs ζάωvppanfs ἀποθνῄσκωviaa3s ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs .
v.4 καίc ὁdnms τρίτοςanmsn ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp
ποταµόςnamp καίc εἰςp ὁdafp πηγήnafp ὁdgnp ὕδωρngnp καίc γίνοµαιviad3s αἷµαnnns . v.5 καίc
ἀκούωviaa1s ὁdgms ἄγγελοςngms ὁdgnp ὕδωρngnp λέγωvppagms δίκαιοςanmsn κύριοςnvms εἰµίvipx2s
ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms εἰµίviix3s καίc ὁdnms ὅσιοςvpfxnms ὅτιc οὗτοςrdanp κρίνωviaa2s .
v.6 ὅτιc αἷµαnans ἅγιοςagmpn καίc προφήτηςngmp ἐκχέωviaa3p καίc αἷµαnans αὐτόςrpdmp
δίδωµιviaa2s πίνωvnaa ἄξιοςanmpn γάρc εἰµίvipx3p . v.7 καίc ἀκούωviaa1s ἄλλοςagmsn ἐκp
ὁdgns θυσιαστήριονngns λέγωvppagms ναίxo κύριοςnvms ὁdnms θεόςnnms ὁdnms παντοκράτωρnnms
ἀληθινόςanfpn καίc δίκαιοςanfpn ὁdnfp κρίσιςnnfp σύrpg-s . v.8 καίc ὁdnms τέταρτοςanmsn
ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdams ἥλιοςnams καίc δίδωµιviap3s
αὐτόςrpdms καυµατίζωvnaa ὁdamp ἄνθρωποςnamp ἐνp πῦρndns .
 16. 10–17 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 720
10 ταύτας, καὶ οὐ µετενόησαν δοῦναι αὐτῷ δόξαν. Καὶ ὁ πέµπτος
ἄγγελος ἐξέχεε τὴν φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν θρόνον τοῦ θηρίου,
καὶ ἐγένετο ἡ βασιλεία αὐτοῦ ἐσκοτωµένη, καὶ ἐµασσῶντο τὰς
11 γλώσσας αὐτῶν ἐκ τοῦ πόνου, καὶ ἐβλασφήµησαν τὸν Θεὸν
τοῦ οὐρανοῦ ἐκ τῶν πόνων αὐτῶν καὶ ἐκ τῶν ἑλκῶν αὐτῶν,
12 καὶ οὐ µετενόησαν ἐκ τῶν ἔργων αὐτῶν. Καὶ ὁ ἕκτος ἄγγελος
ἐξέχεε τὴν φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν ποταµὸν τὸν µέγαν τὸν Εὐφρά-
την, καὶ ἐξηράνθη τὸ ὕδωρ αὐτοῦ, ἵνα ἑτοιµασθῇ ἡ ὁδὸς τῶν
13 βασιλέων τῶν ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου. καὶ εἶδον ἐκ τοῦ στόµα-
τος τοῦ δράκοντος καὶ ἐκ τοῦ στόµατος τοῦ θηρίου καὶ ἐκ τοῦ
στόµατος τοῦ ψευδοπροφήτου, πνεύµατα τρία ἀκάθαρτα ὅµοια
14 βατράχοις, εἰσὶ γὰρ πνεύµατα δαιµο΄νων ποιοῦντα σηµεῖα, ἃ
ἐκπορεύεται ἐπὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ τῆς οἰκουµένης ὅ-
λης, συναγαγεῖν αὐτοὺς εἰς τὸν πόλεµον τῆς ἡµέρας ἐκείνης
15 τῆς µεγάλης τοῦ Θεοῦ τοῦ παντοκράτορος. ᾿Ιδοὺ, ἔρχοµαι ὡς
κλέπτης. µακάριος ὁ γρηγορῶν, καὶ τηρῶν τὰ ἱµάτια αὐτοῦ,
ἵνα µὴ γυµνὸς περιπατῇ, καὶ βλέπωσι τὴν ἀσχηµοσύνην αὐτοῦ.
16 καὶ συνήγαγεν αὐτοὺς εἰς τὸν τόπον τὸν καλούµενον ῾Εβραϊστὶ
17 ῾Αρµαγεδδών. Καὶ ὁ ἕβδοµος ἄγγελος ἐξέχεε τὴν φιάλην αὐτοῦ
εἰς τὸν ἀέρα, καὶ ἐξῆλθε φωνὴ µεγάλη ἀπὸ τοῦ ναοῦ τοῦ οὐ-

v.9 καίc καυµατίζωviap3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp καῦµαnans µέγαςaansn καίc βλασφηµέωviaa3p

ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms θεόςngms ὁdgms ἔχωvppagms ἐξουσίαnafs ἐπίp ὁdafp πληγήnafp οὗτοςrdafp
καίc οὐxo µετανοέωviaa3p δίδωµιvnaa αὐτόςrpdms δόξαnafs . v.10 καίc ὁdnms πέµπτοςanmsn
ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdams θρόνοςnams ὁdgns θηρίονngns
καίc γίνοµαιviad3s ὁdnfs βασιλείαnnfs αὐτόςrpgms σκοτόωvpxpnfs καίc µασάοµαιviin3p ὁdafp
γλῶσσαnafp αὐτόςrpgmp ἐκp ὁdgms πόνοςngms . v.11 καίc βλασφηµέωviaa3p ὁdams θεόςnams
ὁdgms οὐρανόςngms ἐκp ὁdgmp πόνοςngmp αὐτόςrpgmp καίc ἐκp ὁdgnp ἕλκοςngnp αὐτόςrpgmp
καίc οὐxo µετανοέωviaa3p ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp αὐτόςrpgmp . v.12 καίc ὁdnms ἕκτοςanmsn
ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdams ποταµόςnams ὁdams µέγαςaamsn
ὁdams Εὐφράτηςnams καίc ξηραίνωviap3s ὁdnns ὕδωρnnns αὐτόςrpgms ἵναc ἑτοιµάζωvsap3s ὁdnfs
ὁδόςnnfs ὁdgmp βασιλεύςngmp ὁdgmp ἀπόp ἀνατολήngfp ἥλιοςngms . v.13 καίc ὁράωviaa1s
ἐκp ὁdgns στόµαngns ὁdgms δράκωνngms καίc ἐκp ὁdgns στόµαngns ὁdgns θηρίονngns καίc ἐκp
ὁdgns στόµαngns ὁdgms ψευδοπροφήτηςngms πνεῦµαnanp τρεῖςnanp ἀκάθαρτοςaanpn ὅµοιοςaanpn
βάτραχοςndmp . v.14 εἰµίvipx3p γάρc πνεῦµαnnnp δαίµωνngmp ποιέωvppannp σηµεῖονnanp
rrnnp
ὅς ἐκπορεύοµαιvipn3s ἐπίp ὁdamp βασιλεύςnamp ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdgfs οἰκουµένηngfs
ὅλοςagfsn συνάγωvnaa αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams πόλεµοςnams ὁdgfs ἡµέραngfs ἐκεῖνοςrdgfs ὁdgfs
µέγαςagfsn ὁdgms θεόςngms ὁdgms παντοκράτωρngms . v.15 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn1s ὡςbo
κλέπτηςnnms µακάριοςanmsn ὁdnms γρηγορέωvppanms καίc τηρέωvppanms ὁdanp ἱµάτιονnanp
αὐτόςrpgms ἵναc µήxo γυµνόςanmsn περιπατέωvspa3s καίc βλέπωvspa3p ὁdafs ἀσχηµοσύνηnafs
αὐτόςrpgms . v.16 καίc συνάγωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams τόποςnams ὁdams καλέωvpppams
῾Εβραϊστίbo ῾Αρµαγεδώνnnns .
721 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 16. 18–17. 4
ρανοῦ, ἀπὸ τοῦ θρόνου λέγουσα, Γέγονε. καὶ ἐγένοντο φωναὶ 18
καὶ βρονταί καὶ ἀστραπαὶ, καὶ σεισµὸς ἐγένετο µέγας, οἷος οὐκ
ἐγένετο ἀφ΄ οὗ οἱ ἄνθρωποι ἐγένοντο ἐπὶ τῆς γῆς, τηλικοῦτος
σεισµὸς οὕτω µέγας. καὶ ἐγένετο ἡ πόλις ἡ µεγάλη εἰς τρία 19
µέρη, καὶ αἱ πόλεις τῶν ἐθνῶν ἔπεσον, καὶ Βαβυλὼν ἡ µεγάλη
ἐµνήσθη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, δοῦναι αὐτῇ τὸ ποτήριον τοῦ οἴνου
τοῦ θυµοῦ τῆς ὀργῆς αὐτοῦ. καὶ πᾶσα νῆσος ἔφυγε, καὶ ὄρη 20
οὐχ εὑρέθησαν. καὶ χάλαζα µεγάλη ὡς ταλαντιαία, καταβαί- 21
νει ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπὶ τοὺς ἀνθρώπους, καὶ ἐβλασφήµησαν
οἱ ἄνθρωποι τὸν Θεὸν ἐκ τῆς πληγῆς τῆς χαλάζης, ὅτι µεγάλη
ἐστὶν ἡ πληγὴ αὐτῆς σφόδρα.
Καὶ ἦλθεν εἷς ἐκ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων τῶν ἐχόντων τὰς ἑπτὰ 17
φιάλας, καὶ ἐλάλησε µετ΄ ἐµοῦ, λέγων µοι, ∆εῦρο, δείξω σοι τὸ
κρίµα τῆς πόρνης τῆς µεγάλης, τῆς καθηµένης ἐπὶ τῶν ὑδάτων
τῶν πολλῶν. µεθ΄ ἧς ἐπόρνευσαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ ἐ- 2
µεθύσθησαν ἐκ τοῦ οἴνου τῆς πορνείας αὐτῆς οἱ κατοικοῦντες
τὴν γῆν. καὶ ἀπήνεγκέ µε εἰς ἔρηµον ἐν Πνεύµατι, καὶ εἶ- 3
δον γυναῖκα καθηµένην ἐπὶ θηρίον κόκκινον, γέµον ὀνοµάτων
βλασφηµίας, ἔχον κεφαλὰς ἑπτὰ καὶ κέρατα δέκα. καὶ ἡ γυ- 4
νὴ ἦν περιβεβληµένη πορφύρᾳ καὶ κόκκινῳ, καὶ κεχρυσωµένη
χρυσῷ καὶ λίθῳ τιµίῳ καὶ µαργαρίταις, ἔχουσα χρυσοῦν ποτή-
ριον ἐν τῇ χειρὶ αὐτῆς, γέµον βδελυγµάτων καὶ ἀκάθαρτητος

v.17 καίc ὁdnms ἕβδοµοςanmsn ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams
ἀήρnams καίc ἐξέρχοµαιviaa3s φωνήnnfs µέγαςanfsn ἀπόp ὁdgms ναόςngms ὁdgms οὐρανόςngms
ἀπόp ὁdgms θρόνοςngms λέγωvppanfs γίνοµαιvixa3s . v.18 καίc γίνοµαιviad3p φωνήnnfp καίc
βροντήnnfp καίc ἀστραπήnnfp καίc σεισµόςnnms γίνοµαιviad3s µέγαςanmsn οἷοςrcnms οὐxo
γίνοµαιviad3s ἀπόp ὅςrrgms ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp γίνοµαιviad3p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs τηλικοῦτοςrdnms
σεισµόςnnms οὕτωbo µέγαςanmsn . v.19 καίc γίνοµαιviad3s ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn
εἰςp τρεῖςnanp µέροςnanp καίc ὁdnfp πόλιςnnfp ὁdgnp ἔθνοςngnp πίπτωviaa3p καίc Βαβυλώνnnfs
ὁdnfs µέγαςanfsn µιµνῄσκοµαιviap3s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms δίδωµιvnaa αὐτόςrpdfs ὁdans
ποτήριονnans ὁdgms οἶνοςngms ὁdgms θυµόςngms ὁdgfs ὀργήngfs αὐτόςrpgms . v.20 καίc πᾶςanfsn
νῆσοςnnfs φεύγωviaa3s καίc ὄροςnnnp οὐxo εὑρίσκωviap3p . v.21 καίc χάλαζαnnfs µέγαςanfsn
ὡςbo ταλαντιαῖοςanfsn καταβαίνωvipa3s ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἐπίp ὁdamp ἄνθρωποςnamp
καίc βλασφηµέωviaa3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp ὁdams θεόςnams ἐκp ὁdgfs πληγήngfs ὁdgfs
χάλαζαngfs ὅτιc µέγαςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs πληγήnnfs αὐτόςrpgfs σφόδραbo . 17. v.1 καίc
viaa3s nnms p dgmp tn ngmp dgmp vppagmp dafp
ἔρχοµαι εἷς ἐκ ὁ ἑπτά ἄγγελος ὁ ἔχω ὁ ἑπτάtn φιάληnafp
καίc λαλέωviaa3s µετάp ἐγώrpg-s λέγωvppanms ἐγώrpd-s δεῦροvdvx2s δείκνυµιvifa1s σύrpd-s
ὁdans κρίµαnans ὁdgfs πόρνηngfs ὁdgfs µέγαςagfsn ὁdgfs κάθηµαιvppngfs ἐπίp ὁdgnp ὕδωρngnp
ὁdgnp πολύςagnpn . v.2 µετάp ὅςrrgfs πορνεύωviaa3p ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs καίc
µεθύσκωviap3p ἐκp ὁdgms οἶνοςngms ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs ὁdnmp κατοικέωvppanmp ὁdafs
γῆnafs . v.3 καίc ἀποφέρωviaa3s ἐγώrpa-s εἰςp ἔρηµοςaamsn ἐνp πνεῦµαndns καίc ὁράωviaa1s
γυνήnafs κάθηµαιvppnafs ἐπίp θηρίονnans κόκκινοςaansn γέµωvppaans ὄνοµαngnp βλασφηµίαngfs
ἔχωvppaans κεφαλήnafp ἑπτάtn καίc κέραςnanp δέκαtn .
 17. 5–13 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 722
5 πορνείας αὐτῆς, καὶ ἐπὶ τὸ µέτωπον αὐτῆς ὄνοµα γεγραµµέ-
νον, Μυστήριον, Βαβυλὼν ἡ µεγάλη, ἡ µήτηρ τῶν πορνῶν καὶ
6 τῶν βδελυγµάτων τῆς γῆς. καὶ εἶδον τὴν γυναῖκα µεθύουσαν
ἐκ τοῦ αἵµατος τῶν ἁγίων, καὶ ἐκ τοῦ αἵµατος τῶν µαρτύρων
7 ᾿Ιησοῦ. καὶ ἐθαύµασα ἰδὼν αὐτὴν θαῦµα µέγα. καὶ εἶπέ µοι
ὁ ἄγγελος, ∆ιὰτί ἐθαύµασας· ἐγὼ σοι ἐρῶ τὸ µυστήριον τῆς γυ-
ναικὸς, καὶ τοῦ θηρίου τοῦ βαστάζοντος αὐτήν, τοῦ ἔχοντος τὰς
8 ἑπτὰ κεφαλὰς καὶ τὰ δέκα κέρατα. τὸ θηρίον, ὃ εἶδες, ἦν,
καὶ οὐκ ἔστι, καὶ µέλλει ἀναβαίνειν ἐκ τῆς ἀβύσσου, καὶ εἰς
ἀπώλειαν ὑπάγειν, καὶ θαυµάσονται οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ τῆς
γῆς, ὧν οὐ γέγραπται τὰ ὀνόµατα ἐπὶ τὸ βιβλίον τῆς ζωῆς, ἀπὸ
καταβολῆς κόσµου, βλεπόντες τὸ θηρίον ὅ, τι ἦν, καὶ οὐκ ἔστι,
9 καὶπερ ἔστιν. ὧδε ὁ νοῦς ὁ ἔχων σοφίαν. αἱ ἑπτὰ κεφαλαὶ
10 ὄρη εἰσίν ἑπτὰ ὅπου ἡ γυνὴ κάθηται ἐπ΄ αὐτῶν. καὶ βασιλεῖς
ἑπτά εἰσιν οἱ πέντε ἔπεσαν καὶ ὁ εἷς ἔστιν ὁ ἄλλος οὔπω ἦλθεν
11 καὶ ὅταν ἔλθῃ ὀλίγον αὐτὸν δεῖ µεῖναι. καὶ τὸ θηρίον ὃ ἦν,
καὶ οὐκ ἔστι, καὶ αὐτὸς ὄγδοός ἐστι, καὶ ἐκ τῶν ἑπτά ἐστι, καὶ
12 εἰς ἀπώλειαν ὑπάγει. καὶ τὰ δέκα κέρατα, ἃ εἶδες, δέκα βα-
σιλεῖς εἰσιν, οἵτινες βασιλείαν οὔπω ἔλαβον, ἀλ᾿λ ἐξουσίαν ὡς
13 βασιλεῖς µίαν ὥραν λαµβάνουσι µετὰ τοῦ θηρίου. οὗτοι µίαν

v.4 καίc ὁdnfs γυνήnnfs εἰµίviix3s περιβάλλωvpxpnfs πορφύραndfs καίc κόκκινοςadnsn καίc
χρυσόωvpxpnfs χρυσόςndms καίc λίθοςndms τίµιοςadmsn καίc µαργαρίτηςndmp ἔχωvppanfs
χρυσοῦςaansn ποτήριονnans ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgfs γέµωvppaans βδέλυγµαngnp καίc
ἀκαθάρτηςngfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs . v.5 καίc ἐπίp ὁdans µέτωπονnans αὐτόςrpgfs ὄνοµαnnns
γράφωvpxpnns µυστήριονnnns Βαβυλώνnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgfp πόρνηngfp
καίc ὁdgnp βδέλυγµαngnp ὁdgfs γῆngfs . v.6 καίc ὁράωviaa1s ὁdafs γυνήnafs µεθύωvppaafs ἐκp
ὁdgns αἷµαngns ὁdgmp ἅγιοςagmpn καίc ἐκp ὁdgns αἷµαngns ὁdgmp µάρτυςngmp ᾿Ιησοῦςngms καίc
θαυµάζωviaa1s ὁράωvpaanms αὐτόςrpafs θαῦµαnans µέγαςaansn . v.7 καίc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s
ὁdnms ἄγγελοςnnms διά&τίςxo θαυµάζωviaa2s ἐγώrpn-s σύrpd-s λέγωvifa1s ὁdans µυστήριονnans
ὁdgfs γυνήngfs καίc ὁdgns θηρίονngns ὁdgns βαστάζωvppagns αὐτόςrpafs ὁdgns ἔχωvppagns ὁdafp
ἑπτάtn κεφαλήnafp καίc ὁdanp δέκαtn κέραςnanp . v.8 ὁdnns θηρίονnnns ὅςrrans ὁράωviaa2s
εἰµίviix3s καίc οὐxo εἰµίvipx3s καίc µέλλωvipa3s ἀναβαίνωvnpa ἐκp ὁdgfs ἄβυσσοςngfs καίc
εἰςp ἀπώλειαnafs ὑπάγωvnpa καίc θαυµάζωvifd3p ὁdnmp κατοικέωvppanmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
ὅςrrgmp οὐxo γράφωvixp3s ὁdnnp ὄνοµαnnnp ἐπίp ὁdans βιβλίονnans ὁdgfs ζωήngfs ἀπόp
καταβολήngfs κόσµοςngms βλέπωvppanmp ὁdans θηρίονnans ὅςrrnns τίςrinns εἰµίviix3s καίc οὐxo
εἰµίvipx3s καίπερc εἰµίvipx3s . v.9 ὧδεbo ὁdnms νοῦςnnms ὁdnms ἔχωvppanms σοφίαnafs ὁdnfp
ἑπτάtn κεφαλήnnfp ὄροςnnnp εἰµίvipx3p ἑπτάtn ὅπουbo ὁdnfs γυνήnnfs κάθηµαιvipn3s ἐπίp
αὐτόςrpgnp . v.10 καίc βασιλεύςnnmp ἑπτάtn εἰµίvipx3p ὁdnmp πέντεtn πίπτωviaa3p καίc ὁdnms
εἷςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἄλλοςanmsn οὔπωbo ἔρχοµαιviaa3s καίc ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ὀλίγοςbo
αὐτόςrpams δεῖvipq3s µένωvnaa . v.11 καίc ὁdnns θηρίονnnns ὅςrrnns εἰµίviix3s καίc οὐxo εἰµίvipx3s
καίc αὐτόςrpnms ὄγδοοςanmsn εἰµίvipx3s καίc ἐκp ὁdgmp ἑπτάtn εἰµίvipx3s καίc εἰςp ἀπώλειαnafs
ὑπάγωvipa3s . v.12 καίc ὁdnnp δέκαtn κέραςnnnp ὅςrranp ὁράωviaa2s δέκαtn βασιλεύςnnmp
εἰµίvipx3p ὅστιςrrnmp βασιλείαnafs οὔπωbo λαµβάνωviaa3p ἀλλάc ἐξουσίαnafs ὡςbo βασιλεύςnnmp
εἷςnafs ὥραnafs λαµβάνωvipa3p µετάp ὁdgns θηρίονngns .
723 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 17. 14–18. 3
γνώµην ἔχουσι, καὶ τὴν δύναµιν καὶ τὴν ἐξουσίαν ἑαυτῶν τῷ
θηρίῳ διαδιδώσουσιν. οὗτοι µετὰ τοῦ ἀρνίου πολεµήσουσι, 14
καὶ τὸ ἀρνίον νικήσει αὐτούς, ὅτι Κύριος κυρίων ἐστὶ καὶ βασι-
λεὺς βασιλέων, καὶ οἱ µετ΄ αὐτοῦ κλητοὶ καὶ ἐκλεκτοὶ καὶ πιστοί.
καὶ λέγει µοι, Τὰ ὕδατα ἃ εἶδες, οὗ ἡ πόρνη κάθηται, λαοὶ καὶ 15
ὄχλοι εἰσὶ, καὶ ἔθνη καὶ γλῶσσαι. καὶ τὰ δέκα κέρατα, ἃ εἶδες 16
ἐπὶ τὸ θηρίον, οὗτοι µισήσουσι τὴν πόρνην, καὶ ἠρηµωµένην
ποιήσουσιν αὐτὴν καὶ γυµνήν, καὶ τὰς σάρκας αὐτῆς φάγον-
ται, καὶ αὐτὴν κατακαύσουσιν ἐν πυρί. ὁ γὰρ Θεὸς ἔδωκεν 17
εἰς τὰς καρδίας αὐτῶν ποιῆσαι τὴν γνώµην αὐτοῦ, καὶ ποιῆσαι
µίαν γνώµην, καὶ δοῦναι τὴν βασιλείαν αὐτῶν τῷ θηρίῳ, ἄχρι
τελεσθῇ τὰ ῥήµατά τοῦ Θεοῦ. καὶ ἡ γυνὴ, ἣν εἶδες, ἔστιν ἡ 18
πόλις ἡ µεγάλη ἡ ἔχουσα βασιλείαν ἐπὶ τῶν βασιλέων τῆς γῆς.
Καὶ µετὰ ταῦτα εἶδον ἄλλον ἄγγελον καταβαίνοντα ἐκ τοῦ 18
οὐρανοῦ, ἔχοντα ἐξουσίαν µεγάλην, καὶ ἡ γῆ ἐφωτίσθη ἐκ τῆς
δόξης αὐτοῦ. καὶ ἔκραξεν ἐν ἰσχύϊ, φωνῇ µεγάλῃ λέγων, ῎Ε- 2
πεσεν ἔπεσε Βαβυλὼν ἡ µεγάλη, καὶ ἐγένετο κατοικητήριον
δαιµο΄νων, καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύµατος ἀκαθάρτου, καὶ φυ-
λακὴ παντὸς ὀρνέου ἀκαθάρτου καὶ µεµισηµένου. ὅτι ἐκ τοῦ 3
οἴνου τοῦ θυµοῦ τῆς πορνείας αὐτῆς πέπωκε πάντα τὰ ἔθνη,
καὶ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς µετ΄ αὐτῆς ἐπόρνευσαν, καὶ οἱ ἔµπο-

v.13 οὗτοςrdnmp εἷςnafs γνώµηnafs ἔχωvipa3p καίc ὁdafs δύναµιςnafs καίc ὁdafs ἐξουσίαnafs
ἑαυτοῦrxgmp ὁddns θηρίονndns διαδίδωµιvipa3p . v.14 οὗτοςrdnmp µετάp ὁdgns ἀρνίονngns
πολεµέωvifa3p καίc ὁdnns ἀρνίονnnns νικάωvifa3s αὐτόςrpamp ὅτιc κύριοςnnms κύριοςngmp
εἰµίvipx3s καίc βασιλεύςnnms βασιλεύςngmp καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms κλητόςanmpn καίc
ἐκλεκτόςanmpn καίc πιστόςanfpn . v.15 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s ὁdnnp ὕδωρnnnp ὅςrranp
ὁράωviaa2s ὅςbo ὁdnfs πόρνηnnfs κάθηµαιvipn3s λαόςnnmp καίc ὄχλοςnnmp εἰµίvipx3p καίc
ἔθνοςnnnp καίc γλῶσσαnnfp . v.16 καίc ὁdnnp δέκαtn κέραςnnnp ὅςrranp ὁράωviaa2s ἐπίp ὁdans
θηρίονnans οὗτοςrdnmp µισέωvifa3p ὁdafs πόρνηnafs καίc ἐρηµόωvpxpafs ποιέωvifa3p αὐτόςrpafs
καίc γυµνόςaafsn καίc ὁdafp σάρξnafp αὐτόςrpgfs ἐσθίωvifd3p καίc αὐτόςrpafs κατακαίωvifa3p
ἐνp πῦρndns . v.17 ὁdnms γάρc θεόςnnms δίδωµιviaa3s εἰςp ὁdafp καρδίαnafp αὐτόςrpgmp
ποιέωvnaa ὁdafs γνώµηnafs αὐτόςrpgms καίc ποιέωvnaa εἷςnafs γνώµηnafs καίc δίδωµιvnaa ὁdafs
βασιλείαnafs αὐτόςrpgmp ὁddns θηρίονndns ἄχριp τελέωvsap3s ὁdnnp ῥῆµαnnnp ὁdgms θεόςngms .
v.18 καίc ὁdnfs γυνήnnfs ὅςrrafs ὁράωviaa2s εἰµίvipx3s ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn ὁdnfs
ἔχωvppanfs βασιλείαnafs ἐπίp ὁdgmp βασιλεύςngmp ὁdgfs γῆngfs . 18. v.1 καίc µετάp οὗτοςrdanp
ὁράωviaa1s ἄλλοςaamsn ἄγγελοςnams καταβαίνωvppaams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἔχωvppaams
ἐξουσίαnafs µέγαςaafsn καίc ὁdnfs γῆnnfs φωτίζωviap3s ἐκp ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms . v.2 καίc
κράζωviaa3s ἐνp ἰσχύςndfs φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanms πίπτωviaa3s πίπτωviaa3s Βαβυλώνnnfs
ὁdnfs µέγαςanfsn καίc γίνοµαιviad3s κατοικητήριονnnns δαίµωνngmp καίc φυλακήnnfs πᾶςagnsn
πνεῦµαngns ἀκάθαρτοςagnsn καίc φυλακήnnfs πᾶςagnsn ὄρνεονngns ἀκάθαρτοςagnsn καίc
µισέωvpxpgns .
 18. 4–11 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 724
ροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάµεως τοῦ στρήνους αὐτῆς ἐπλούτησαν.
4 Καὶ ἤκουσα ἄλλην φωνὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, λέγουσαν, ᾿Εξέλθετε
ἐξ αὐτῆς, ὁ λαός µου, ἵνα µὴ συγκοινωνήσητε ταῖς ἁµαρτίαις
5 αὐτῆς, καὶ ἵνα µὴ λάβητε ἐκ τῶν πληγῶν αὐτῆς, ὅτι ἐκολλή-
θησαν αὐτῆς αἱ ἁµαρτίαι ἄχρι τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἐµνηµόνευσεν
6 ὁ Θεὸς τὰ ἀδικήµατα αὐτῆς. ἀπόδοτε αὐτῇ ὡς καὶ αὐτὴ ἀ-
πέδωκεν ὑµῖν, καὶ διπλώσατε αὐτῇ διπλᾶ κατὰ τὰ ἔργα αὐτῆς,
7 ἐν τῷ ποτηρίῳ ᾧ ἐκέρασε, κεράσατε αὐτῇ διπλοῦν. ὅσα ἐδό-
ξασεν ἑαυτὴν, καὶ ἐστρηνίασε, τοσοῦτον δότε αὐτῇ βασανισµὸν
καὶ πένθος, ὅτι ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς λέγει, Κάθηµαι βασίλισσα,
8 καὶ χήρα οὐκ εἰµί, καὶ πένθος οὐ µὴ ἴδω. διὰ τοῦτο ἐν µιᾷ
ἡµέρᾳ ἥξουσιν αἱ πληγαὶ αὐτῆς, θάνατος καὶ πένθος καὶ λι-
µός, καὶ ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται, ὅτι ἰσχυρὸς Κύριος ὁ Θεὸς ὁ
9 κρίνων αὐτήν. καὶ κλαύσονται ἀυτην, καὶ κόψονται ἐπ΄ αὐτῇ
οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς οἱ µετ΄ αὐτῆς πορνεύσαντες καὶ στρηνιά-
10 σαντες, ὅταν βλέπωσι τὸν καπνὸν τῆς πυρώσεως αὐτῆς, ἀπὸ
µακρόθεν ἑστηκότες διὰ τὸν φόβον τοῦ βασανισµοῦ αὐτῆς, λέ-
γοντες, Οὐαὶ, οὐαί, ἡ πόλις ἡ µεγάλη, Βαβυλὼν, ἡ πόλις ἡ
11 ἰσχυρά, ὅτι ἐν µιᾷ ὥρᾳ ἦλθεν ἡ κρίσις σου. καὶ οἱ ἔµποροι
τῆς γῆς κλαίουσι καὶ πενθοῦσιν ἐπ΄ αὐτῇ, ὅτι τὸν γόµον αὐτῶν

v.3 ὅτιc ἐκp ὁdgms οἶνοςngms ὁdgms θυµόςngms ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs πίνωvixa3s πᾶςannpn
ὁdnnp ἔθνοςnnnp καίc ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs µετάp αὐτόςrpgfs πορνεύωviaa3p
καίc ὁdnmp ἔµποροςnnmp ὁdgfs γῆngfs ἐκp ὁdgfs δύναµιςngfs ὁdgns στρῆνοςngns αὐτόςrpgfs
πλουτέωviaa3p . v.4 καίc ἀκούωviaa1s ἄλλοςaafsn φωνήnafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppaafs
ἐξέρχοµαιvdaa2p ἐκp αὐτόςrpgfs ὁdnms λαόςnnms ἐγώrpg-s ἵναc µήxo συγκοινωνέωvsaa2p ὁddfp
ἁµαρτίαndfp αὐτόςrpgfs καίc ἵναc µήxo λαµβάνωvsaa2p ἐκp ὁdgfp πληγήngfp αὐτόςrpgfs . v.5 ὅτιc
κολλάωviap3p αὐτόςrpgfs ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp ἄχριp ὁdgms οὐρανόςngms καίc µνηµονεύωviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdanp ἀδίκηµαnanp αὐτόςrpgfs . v.6 ἀποδίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdfs ὡςbo καίc
αὐτόςrpnfs ἀποδίδωµιviaa3s σύrpd-p καίc διπλόωvdaa2p αὐτόςrpdfs διπλοῦςaanpn κατάp ὁdanp
ἔργονnanp αὐτόςrpgfs ἐνp ὁddns ποτήριονndns ὅςrrdns κεράννυµιviaa3s κεράννυµιvdaa2p αὐτόςrpdfs
διπλοῦςaansn . v.7 ὅσοςrcanp δοξάζωviaa3s ἑαυτοῦrxafs καίc στρηνιάωviaa3s τοσοῦτοςrdans
vdaa2p
δίδωµι αὐτόςrpdfs βασανισµόςnams καίc πένθοςnnns ὅτιc ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgfs
λέγωvipa3s κάθηµαιvipn1s βασίλισσαnnfs καίc χήραnnfs οὐxo εἰµίvipx1s καίc πένθοςnnns οὐxo
µήxo ὁράωvsaa1s . v.8 διάp οὗτοςrdans ἐνp εἷςndfs ἡµέραndfs ἥκωvifa3p ὁdnfp πληγήnnfp
αὐτόςrpgfs θάνατοςnnms καίc πένθοςnnns καίc λιµόςnnms καίc ἐνp πῦρndns κατακαίωvifp3s
ὅτιc ἰσχυρόςanmsn κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ὁdnms κρίνωvppanms αὐτόςrpafs . v.9 καίc
κλαίωvifd3p αὐτόςrpafs καίc κόπτωvifd3p ἐπίp αὐτόςrpdfs ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs ὁdnmp
µετάp αὐτόςrpgfs πορνεύωvpaanmp καίc στρηνιάωvpaanmp ὅτανc βλέπωvspa3p ὁdams καπνόςnams
ὁdgfs πύρωσιςngfs αὐτόςrpgfs . v.10 ἀπόp µακρόθενbo ἵστηµιvpxanmp διάp ὁdams φόβοςnams
ὁdgms βασανισµόςngms αὐτόςrpgfs λέγωvppanmp οὐαίi οὐαίi ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn
Βαβυλώνnnfs ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs ἰσχυρόςanfsn ὅτιc ἐνp εἷςndfs ὥραndfs ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs
κρίσιςnnfs σύrpg-s .
725 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 18. 12–19
οὐδεὶς ἀγοράζει οὐκέτι, γόµον χρυσοῦ, καὶ ἀργύρου, καὶ λί- 12
θου τιµίου, καὶ µαργαρίτου, καὶ βύσσου, καὶ πορφύρας, καὶ
σηρικοῦ, καὶ κοκκίνου, καὶ πᾶν ξύλον θύϊνον, καὶ πᾶν σκεῦος
ἐλεφάντινον, καὶ πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιµιωτάτου, καὶ χαλκοῦ,
καὶ σιδήρου, καὶ µαρµάρου, καὶ κινάµωµον, καὶ θυµιάµατα, 13
καὶ µύρον, καὶ λίβανον, καὶ οἶνον, καὶ ἔλαιον, καὶ σεµίδαλιν,
καὶ σῖτον, καὶ κτήνη, καὶ πρόβατα, καὶ ἵππων, καὶ ῥεδῶν, καὶ
σωµάτων, καὶ ψυχὰς ἀνθρώπων. καὶ ἡ ὀπώρα τῆς ἐπιθυµίας 14
τῆς ψυχῆς σου ἀπῆλθεν ἀπὸ σοῦ, καὶ πάντα τὰ λιπαρὰ καὶ τὰ
λαµπρὰ ἀπῆλθεν ἀπὸ σοῦ, καὶ οὐκέτι οὐ µὴ εὑρήσῃς αὐτὰ.
οἱ ἔµποροι τούτων, οἱ πλουτήσαντες ἀπ΄ αὐτῆς, ἀπὸ µακρόθεν 15
στήσονται διὰ τὸν φόβον τοῦ βασανισµοῦ αὐτῆς, κλαίοντες καὶ
πενθοῦντες, καὶ λέγοντες, Οὐαὶ, οὐαί, ἡ πόλις ἡ µεγάλη, ἡ 16
περιβεβληµένη βύσσινον καὶ πορφυροῦν καὶ κόκκινον, καὶ κε-
χρυσωµένη ἐν χρυσῷ καὶ λίθῳ τιµίῳ καὶ µαργαρίταις, ὅτι µιᾷ 17
ὥρᾳ ἠρηµώθη ὁ τοσοῦτος πλοῦτος. καὶ πᾶς κυβερνήτης, καὶ
πᾶς ἐπὶ τῶν πλοίων ὁ ὅµιλος, καὶ ναῦται, καὶ ὅσοι τὴν θάλασ-
σαν ἐργάζονται ἀπὸ µακρόθεν ἔστησαν, καὶ ἔκραζον ὁρῶντες 18
τὸν καπνὸν τῆς πυρώσεως αὐτῆς, λέγοντες, Τίς ὁµοία τῇ πόλει
τῇ µεγάλῃ· καὶ ἔβαλον χοῦν ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν, καὶ ἔκρα- 19
ζον κλαίοντες καὶ πενθοῦντες, λέγοντες, Οὐαὶ οὐαί, ἡ πόλις ἡ
µεγάλη, ἐν ᾗ ἐπλούτησαν πάντες οἱ ἔχοντες πλοῖα ἐν τῇ θαλάσ-

v.11 καίc ὁdnmp ἔµποροςnnmp ὁdgfs γῆngfs κλαίωvipa3p καίc πενθέωvipa3p ἐπίp αὐτόςrpdfs
ὅτιc ὁdams γόµοςnams αὐτόςrpgmp οὐδείςanfsn ἀγοράζωvipa3s οὐκέτιbo . v.12 γόµοςnams
ngms c ngms c ngms agfsn c ngms
χρυσός καί ἄργυρος καί λίθος τίµιος καί µαργαρίτης καίc βύσσοςngfs
καίc πορφύραngfs καίc σιρικόςagnsn καίc κόκκινοςagnsn καίc πᾶςaansn ξύλονnans θύϊνοςaansn
καίc πᾶςaansn σκεῦοςnans ἐλεφάντινοςaansn καίc πᾶςaansn σκεῦοςnans ἐκp ξύλονngns τίµιοςagnss
καίc χαλκόςngms καίc σίδηροςngms καίc µάρµαροςngms . v.13 καίc κιννάµωµονnans
καίc θυµίαµαnanp καίc µύρονnans καίc λίβανοςnams καίc οἶνοςnams καίc ἔλαιονnans καίc
σεµίδαλιςnafs καίc σῖτοςnams καίc κτῆνοςnanp καίc πρόβατονnanp καίc ἵπποςngmp καίc ῥέδηngfp
καίc σῶµαngnp καίc ψυχήnafp ἄνθρωποςngmp . v.14 καίc ὁdnfs ὀπώραnnfs ὁdgfs ἐπιθυµίαngfs
ὁdgfs ψυχήngfs σύrpg-s ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp σύrpg-s καίc πᾶςannpn ὁdnnp λιπαρόςannpn καίc
ὁdnnp λαµπρόςannpn ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp σύrpg-s καίc οὐκέτιbo οὐxo µήxo εὑρίσκωvsaa2s
αὐτόςrpanp . v.15 ὁdnmp ἔµποροςnnmp οὗτοςrdgnp ὁdnmp πλουτέωvpaanmp ἀπόp αὐτόςrpgfs ἀπόp
µακρόθενbo ἵστηµιvifd3p διάp ὁdams φόβοςnams ὁdgms βασανισµόςngms αὐτόςrpgfs κλαίωvppanmp
καίc πενθέωvppanmp . v.16 καίc λέγωvppanmp οὐαίi οὐαίi ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn ὁdnfs
περιβάλλωvpxpnfs βύσσινοςaansn καίc πορφυροῦςaansn καίc κόκκινοςaansn καίc χρυσόωvpxpnfs
ἐνp χρυσόςndms καίc λίθοςndms τίµιοςadmsn καίc µαργαρίτηςndmp . v.17 ὅτιc εἷςndfs ὥραndfs
ἐρηµόωviap3s ὁdnms τοσοῦτοςrdnms πλοῦτοςnnms καίc πᾶςanmsn κυβερνήτηςnnms καίc πᾶςanmsn
ἐπίp ὁdgnp πλοῖονngnp ὁdnms ὅµιλοςnnms καίc ναῦτηςnnmp καίc ὅσοςrcnmp ὁdafs θάλασσαnafs
ἐργάζοµαιvipn3p ἀπόp µακρόθενbo ἵστηµιviaa3p . v.18 καίc κράζωviia3p ὁράωvppanmp ὁdams
καπνόςnams ὁdgfs πύρωσιςngfs αὐτόςrpgfs λέγωvppanmp τίςrqnfs ὅµοιοςanfsn ὁddfs πόλιςndfs ὁddfs
µέγαςadfsn .
 18. 20–19. 3 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 726
20 σῃ ἐκ τῆς τιµιότητος αὐτῆς, ὅτι µιᾷ ὥρᾳ ἠρηµώθη. εὐφραίνου
ἐπ΄ αὐτῇ, οὐρανέ, καὶ οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι καὶ οἱ προφῆται, ὅτι
21 ἔκρινεν ὁ Θεὸς τὸ κρίµα ὑµῶν ἐξ αὐτῆς. Καὶ ἦρεν εἷς ἄγγελος
ἰσχυρὸς λίθον ὡς µύλον µέγαν, καὶ ἔβαλεν εἰς τὴν θάλασσαν,
λέγων, Οὕτως ὁρµήµατι βληθήσεται Βαβυλὼν ἡ µεγάλη πόλις,
22 καὶ οὐ µὴ εὑρεθῇ ἔτι. καὶ φωνὴ κιθαρῳδῶν καὶ µουσικῶν
καὶ αὐλητῶν καὶ σαλπιστῶν οὐ µὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι, καὶ πᾶς
τεχνίτης πάσης τέχνης οὐ µὴ εὑρεθῇ ἐν σοὶ ἔτι, καὶ φωνὴ µύ-
23 λου οὐ µὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι, καὶ φῶς λύχνου οὐ µὴ φάνῃ
ἐν σοὶ ἔτι, καὶ φωνὴ νυµφίου καὶ νύµφης οὐ µὴ ἀκουσθῇ ἐν
σοὶ ἔτι, ὅτι οἱ ἔµποροί σου ἦσαν οἱ µεγιστᾶνες τῆς γῆς, ὅτι ἐν
24 τῇ φαρµακείᾳ σου ἐπλανήθησαν πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἐν αὐτῇ
αἷµα προφητῶν καὶ ἁγίων εὑρέθη, καὶ πάντων τῶν ἐσφαγµένων
ἐπὶ τῆς γῆς.
19 καὶ µετὰ ταῦτα ἤκουσα φωνὴν ὄχλου πολλοῦ µεγάλην ἐν τῷ
οὐρανῷ, λεγόντος, ῾Αλληλουϊά, ἡ σωτηρία καὶ ἡ δόξα καὶ ἡ τιµὴ
2 καὶ ἡ δύναµις Κυρίῳ τῷ Θεῷ ἡµῶν, ὅτι ἀληθιναὶ καὶ δίκαιαι αἱ
κρίσεις αὐτοῦ, ὅτι ἔκρινε τὴν πόρνην τὴν µεγάλην, ἥτις ἔφθειρε
τὴν γῆν ἐν τῇ πορνείᾳ αὐτῆς, καὶ ἐξεδίκησε τὸ αἷµα τῶν δούλων
3 αὐτοῦ ἐκ τῆς χειρὸς αὐτῆς. καὶ δεύτερον εἴρηκαν, ῾Αλληλουϊά,

v.19 καίc βάλλωviaa3p χοῦςnams ἐπίp ὁdafp κεφαλήnafp αὐτόςrpgmp καίc κράζωviia3p
κλαίωvppanmp καίc πενθέωvppanmp λέγωvppanmp οὐαίi οὐαίi ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn
ἐνp ὅςrrdfs πλουτέωviaa3p πᾶςanmpn ὁdnmp ἔχωvppanmp πλοῖονnanp ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs ἐκp
ὁdgfs τιµιότηςngfs αὐτόςrpgfs ὅτιc εἷςndfs ὥραndfs ἐρηµόωviap3s . v.20 εὐφραίνωvdpp2s ἐπίp
rpafs nvms c dnmp anmpn nnmp c dnmp
αὐτός οὐρανός καί ὁ ἅγιος ἀπόστολος καί ὁ προφήτηςnnmp ὅτιc
κρίνωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdans κρίµαnans σύrpg-p ἐκp αὐτόςrpgfs . v.21 καίc αἴρωviaa3s
εἷςnnms ἄγγελοςnnms ἰσχυρόςanmsn λίθοςnams ὡςbo µύλοςnams µέγαςaamsn καίc βάλλωviaa3s εἰςp
ὁdafs θάλασσαnafs λέγωvppanms οὕτωbo ὅρµηµαndns βάλλωvifp3s Βαβυλώνnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn
πόλιςnnfs καίc οὐxo µήxo εὑρίσκωvsap3s ἔτιbo . v.22 καίc φωνήnnfs κιθαρῳδόςngmp καίc
µουσικόςagmpn καίc αὐλητήςngmp καίc σαλπιστήςngmp οὐxo µήxo ἀκούωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo
καίc πᾶςanmsn τεχνίτηςnnms πᾶςagfsn τέχνηngfs οὐxo µήxo εὑρίσκωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo καίc
φωνήnnfs µύλοςngms οὐxo µήxo ἀκούωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo . v.23 καίc φῶςnnns λύχνοςngms
οὐxo µήxo φαίνωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo καίc φωνήnnfs νυµφίοςngms καίc νύµφηngfs οὐxo µήxo
ἀκούωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo ὅτιc ὁdnmp ἔµποροςnnmp σύrpg-s εἰµίviix3p ὁdnmp µεγιστάνnnmp
ὁdgfs γῆngfs ὅτιc ἐνp ὁddfs φαρµακείαndfs σύrpg-s πλανάωviap3p πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp .
v.24 καίc ἐνp αὐτόςrpdfs αἷµαnans προφήτηςngmp καίc ἅγιοςagmpn εὑρίσκωviap3s καίc πᾶςagmpn
ὁdgmp σφάζωvpxpgmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . 19. v.1 καίc µετάp οὗτοςrdanp ἀκούωviaa1s φωνήnafs
ὄχλοςngms πολύςagmsn µέγαςaafsn ἐνp ὁddms οὐρανόςndms λέγωvppagms ἁλληλουϊάth ὁdnfs
σωτηρίαnnfs καίc ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnfs τιµήnnfs καίc ὁdnfs δύναµιςnnfs κύριοςndms ὁddms
θεόςndms ἐγώrpg-p . v.2 ὅτιc ἀληθινόςanfpn καίc δίκαιοςanfpn ὁdnfp κρίσιςnnfp αὐτόςrpgms
ὅτιc κρίνωviaa3s ὁdafs πόρνηnafs ὁdafs µέγαςaafsn ὅστιςrrnfs φθείρωviia3s ὁdafs γῆnafs ἐνp ὁddfs
πορνείαndfs αὐτόςrpgfs καίc ἐκδικέωviaa3s ὁdans αἷµαnans ὁdgmp δοῦλοςngmp αὐτόςrpgms ἐκp
ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgfs .
727 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 19. 4–11
καὶ ὁ καπνὸς αὐτῆς ἀναβαίνει εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. καὶ 4
ἔπεσαν οἱ πρεσβύτεροι οἱ εἴκοσι καὶ τέσσαρες καὶ τὰ τέσσαρα
ζῷα καὶ προσεκύνησαν τῷ θεῷ τῷ καθηµένῳ ἐπὶ τοῦ θρόνου
λέγοντες ᾿Αµήν ῾Αλληλουϊά. καὶ φωνὴ ἐκ τοῦ θρόνου ἐξῆλθε, 5
λέγουσα, Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν ἡµῶν, πάντες οἱ δοῦλοι αὐτοῦ, καὶ οἱ
φοβούµενοι αὐτόν καὶ οἱ µικροὶ καὶ οἱ µεγάλοι. καὶ ἤκουσα 6
ὡς φωνὴν ὄχλου πολλοῦ, καὶ ὡς φωνὴν ὑδάτων πολλῶν, καὶ ὡς
φωνὴν βροντῶν ἰσχυρῶν, λεγόντας, ῾Αλληλουϊά, ὅτι ἐβασίλευσε
Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ. χαίρωµεν καὶ ἀγαλλιῶµεθα, 7
καὶ δῶµεν τὴν δόξαν αὐτῷ, ὅτι ἦλθεν ὁ γάµος τοῦ ἀρνίου, καὶ
ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἡτοίµασεν ἑαυτήν. καὶ ἐδόθη αὐτῇ ἵνα περι- 8
βάληται βύσσινον καθαρόν καὶ λαµπρὸν, τὸ γὰρ βύσσινον τὰ
δικαιώµατα ἐστι τῶν ἁγίων. καὶ λέγει µοι, Γράψον, Μακάριοι 9
οἱ εἰς τὸ δεῖπνον τοῦ γάµου τοῦ ἀρνίου κεκληµένοι. καὶ λέγει
µοι, Οὗτοι οἱ λόγοι ἀληθινοὶ εἰσί τοῦ Θεοῦ. καὶ ἔπεσον ἔµ- 10
προσθεν τῶν ποδῶν αὐτοῦ προσκυνῆσαι αὐτῷ, καὶ λέγει µοι,
῞Ορα µή, σύνδουλός σού εἰµὶ καὶ τῶν ἀδελφῶν σου τῶν ἐχόντων
τὴν µαρτυρίαν τοῦ ᾿Ιησοῦ τῷ Θεῷ προσκύνησον, ἡ γὰρ µαρτυ-
ρία τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐστι τὸ πνεῦµα τῆς προφητείας. Καὶ εἶδον τὸν 11
οὐρανὸν ἀνεῳγµένον, καὶ ἰδοὺ ἵππος λευκός, καὶ ὁ καθήµενος
ἐπ΄ αὐτὸν καλούµενος πιστὸς καὶ ἀληθινός, καὶ ἐν δικαιοσύνῃ

v.3 καίc δεύτεροςbo λέγωvixa3p ἁλληλουϊάth καίc ὁdnms καπνόςnnms αὐτόςrpgfs ἀναβαίνωvipa3s
εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . v.4 καίc πίπτωviaa3p ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdnmp
εἴκοσιnnmp καίc τέσσαρεςnnmp καίc ὁdnnp τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp καίc προσκυνέωviaa3p ὁddms
θεόςndms ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms λέγωvppanmp ἀµήνth ἁλληλουϊάth .
v.5 καίc φωνήnnfs ἐκp ὁdgms θρόνοςngms ἐξέρχοµαιviaa3s λέγωvppanfs αἰνέωvdpa2p ὁdams
θεόςnams ἐγώrpg-p πᾶςanmpn ὁdnmp δοῦλοςnnmp αὐτόςrpgms καίc ὁdnmp φοβέοµαιvppnnmp
αὐτόςrpams καίc ὁdnmp µικρόςanmpn καίc ὁdnmp µέγαςanmpn . v.6 καίc ἀκούωviaa1s ὡςbo
φωνήnafs ὄχλοςngms πολύςagmsn καίc ὡςbo φωνήnafs ὕδωρngnp πολύςagnpn καίc ὡςbo φωνήnafs
βροντήngfp ἰσχυρόςagfpn λέγωvppaamp ἁλληλουϊάth ὅτιc βασιλεύωviaa3s κύριοςnnms ὁdnms
θεόςnnms ὁdnms παντοκράτωρnnms . v.7 χαίρωvspa1p καίc ἀγαλλιάωvspn1p καίc δίδωµιvsaa1p
dafs nafs rpdms
ὁ δόξα αὐτός ὅτι ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms γάµοςnnms ὁdgns ἀρνίονngns καίc ὁdnfs
c

γυνήnnfs αὐτόςrpgns ἑτοιµάζωviaa3s ἑαυτοῦrxafs . v.8 καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdfs ἵναc

περιβάλλωvsam3s βύσσινοςaansn καθαρόςaansn καίc λαµπρόςaansn ὁdnns γάρc βύσσινοςannsn
ὁdnnp δικαίωµαnnnp εἰµίvipx3s ὁdgmp ἅγιοςagmpn . v.9 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s γράφωvdaa2s
µακάριοςanmpn ὁdnmp εἰςp ὁdans δεῖπνονnans ὁdgms γάµοςngms ὁdgns ἀρνίονngns καλέωvpxpnmp
καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s οὗτοςrdnmp ὁdnmp λόγοςnnmp ἀληθινόςanmpn εἰµίvipx3p ὁdgms θεόςngms .
v.10 καίc πίπτωviaa1s ἔµπροσθενp ὁdgmp πούςngmp αὐτόςrpgms προσκυνέωvnaa αὐτόςrpdms
καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s ὁράωvdpa2s µήxo σύνδουλοςnnms σύrpg-s εἰµίvipx1s καίc ὁdgmp
ἀδελφόςngmp σύrpg-s ὁdgmp ἔχωvppagmp ὁdafs µαρτυρίαnafs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ὁddms θεόςndms
προσκυνέωvdaa2s ὁdnfs γάρc µαρτυρίαnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms εἰµίvipx3s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgfs
προφητείαngfs .
 19. 12–19 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 728
12 κρίνει καὶ πολεµεῖ. οἱ δὲ ὀφθαλµοὶ αὐτοῦ ὡς φλὸξ πυρός, καὶ
ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ διαδήµατα πολλά, ἔχων ὄνοµα γεγραµ-
13 µένον, ὃ οὐδεὶς οἶδεν εἰ µὴ αὐτός, καὶ περιβεβληµένος ἱµάτιον
βεβαµµένον αἵµατι, καὶ καλεῖται τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, ῾Ο λόγος τοῦ
14 Θεοῦ. καὶ τὰ στρατεύµατα τὰ ἐν τῷ οὐρανῷ ἠκολούθει αὐτῷ
ἐφ΄ ἵπποις λεὺκοῖς, ἐνδεδυµένοι βύσσινον λευκὸν καὶ καθαρόν.
15 καὶ ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ ἐκπορεύεται ῥοµφαία ὀξεῖα, ἵνα ἐν
αὐτῇ πατάσσῃ τὰ ἔθνη, καὶ αὐτὸς ποιµανεῖ αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ
σιδηρᾷ, καὶ αὐτὸς πατεῖ τὴν ληνὸν τοῦ οἴνου τοῦ θυµοῦ καὶ
16 τῆς ὀργῆς τοῦ Θεοῦ τοῦ παντοκράτορος. καὶ ἔχει ἐπὶ τὸ ἱµά-
τιον καὶ ἐπὶ τὸν µηρὸν αὐτοῦ ὄνοµα γεγραµµένον, Βασιλεὺς
17 βασιλέων καὶ Κύριος κυρίων. Καὶ εἶδον ἕνα ἄγγελον ἑστῶτα
ἐν τῷ ἡλίῳ, καὶ ἔκραξε φωνῇ µεγάλῃ, λέγων πᾶσι τοῖς ὀρνέοις
τοῖς πετωµένοις ἐν µεσουρανήµατι, ∆εῦτε καὶ συνάγεσθε εἰς
18 τὸ δεῖπνον τοῦ µεγάλου Θεοῦ, ἵνα φάγητε σάρκας βασιλέων,
καὶ σάρκας χιλιάρχων, καὶ σάρκας ἰσχυρῶν, καὶ σάρκας ἵππων
καὶ τῶν καθηµένων ἐπ΄ αὐτῶν, καὶ σάρκας πάντων, ἐλευθέρων
19 τε καὶ δούλων, καὶ µικρῶν καὶ µεγάλων. Καὶ εἶδον τὸ θηρίον,
καὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ τὰ στρατεύµατα αὐτῶν συνηγµένα
ποιῆσαι πόλεµον µετὰ τοῦ καθηµένου ἐπὶ τοῦ ἵππου, καὶ µετὰ

v.11 καίc ὁράωviaa1s ὁdams οὐρανόςnams ἀνοίγωvpxpams καίc ἰδούvdaa2s ἵπποςnnms λευκόςanmsn
καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp αὐτόςrpams καλέωvpppnms πιστόςanmsn καίc ἀληθινόςanmsn
καίc ἐνp δικαιοσύνηndfs κρίνωvipa3s καίc πολεµέωvipa3s . v.12 ὁdnmp δέc ὀφθαλµόςnnmp
αὐτόςrpgms ὡςbo φλόξnnfs πῦρngns καίc ἐπίp ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms διάδηµαnanp
πολύςaanpn ἔχωvppanms ὄνοµαnans γράφωvpxpans ὅςrrans οὐδείςanfsn οἶδαvixa3s εἰqo µήxo
αὐτόςrpnms . v.13 καίc περιβάλλωvpxpnms ἱµάτιονnans βάπτωvpxpans αἷµαndns καίc καλέωvipp3s
ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms . v.14 καίc ὁdnnp στράτευµαnnnp
ὁdnnp ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms ἐπίp ἵπποςndmp λευκόςadmpn
ἐνδύωvpxmnmp βύσσινοςaansn λευκόςaansn καίc καθαρόςaansn . v.15 καίc ἐκp ὁdgns στόµαngns
αὐτόςrpgms ἐκπορεύοµαιvipn3s ῥοµφαίαnnfs ὀξύςanfsn ἵναc ἐνp αὐτόςrpdfs πατάσσωvsaa3s ὁdanp
ἔθνοςnanp καίc αὐτόςrpnms ποιµαίνωvifa3s αὐτόςrpamp ἐνp ῥάβδοςndfs σιδηροῦςadfsn καίc
αὐτόςrpnms πατέωvipa3s ὁdafs ληνόςnafs ὁdgms οἶνοςngms ὁdgms θυµόςngms καίc ὁdgfs ὀργήngfs
ὁdgms θεόςngms ὁdgms παντοκράτωρngms . v.16 καίc ἔχωvipa3s ἐπίp ὁdans ἱµάτιονnans
καίc ἐπίp ὁdams µηρόςnams αὐτόςrpgms ὄνοµαnans γράφωvpxpans βασιλεύςnnms βασιλεύςngmp
καίc κύριοςnnms κύριοςngmp . v.17 καίc ὁράωviaa1s εἷςnams ἄγγελοςnams ἵστηµιvpxaams
ἐνp ὁddms ἥλιοςndms καίc κράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanms πᾶςadnpn ὁddnp
ὄρνεονndnp ὁddnp πέτοµαιvppndnp ἐνp µεσουράνηµαndns δεῦτεvdvx2p καίc συνάγωvdpp2p εἰςp
ὁdans δεῖπνονnans ὁdgms µέγαςagmsn θεόςngms . v.18 ἵναc ἐσθίωvsaa2p σάρξnafp βασιλεύςngmp
καίc σάρξnafp χιλίαρξοςngmp καίc σάρξnafp ἰσχυρόςagmpn καίc σάρξnafp ἵπποςngmp καίc ὁdgmp
κάθηµαιvppngmp ἐπίp αὐτόςrpgmp καίc σάρξnafp πᾶςagmpn ἐλεύθεροςagmpn τέxo καίc δοῦλοςngmp
καίc µικρόςagmpn καίc µέγαςagmpn .
729 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 19. 20–20. 4
τοῦ στρατεύµατος αὐτοῦ. καὶ ἐπιάσθη τὸ θηρίον, καὶ µετὰ 20
τοὐτοῦ ὁ ψευδοπροφήτης ὁ ποιήσας τὰ σηµεῖα ἐνώπιον αὐτοῦ,
ἐν οἷς ἐπλάνησε τοὺς λαβόντας τὸ χάραγµα τοῦ θηρίου, καὶ
τοὺς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι αὐτοῦ, ζωντες ἐβλήθησαν οἱ δύο
εἰς τὴν λίµνην τοῦ πυρὸς τῆν καιοµένην ἐν τῷ θείῳ, καὶ οἱ 21
λοιποὶ ἀπεκτάνθησαν ἐν τῇ ῥοµφαίᾳ τοῦ καθηµένου ἐπὶ τοῦ
ἵππου, τῇ ἐκπορευοµένῃ ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ, καὶ πάντα τὰ
ὄρνεα ἐχορτάσθησαν ἐκ τῶν σαρκῶν αὐτῶν.
Καὶ εἶδον ἄγγελον καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ἔχοντα τὴν 20
κλεῖδα τῆς ἀβύσσου, καὶ ἅλυσιν µεγάλην ἐπὶ τὴν χεῖρα αὐτοῦ.
καὶ ἐκράτησε τὸν δράκοντα, τὸν ὄφιν τὸν ἀρχαῖον, ὅς ἐστι δι- 2
άβολος καὶ Σατανᾶς, καὶ ἔδησεν αὐτὸν χίλια ἔτη, καὶ ἔβαλεν 3
αὐτὸν εἰς τὴν ἄβυσσον, καὶ ἔκλεισεν αὐτόν, καὶ ἐσφράγισεν
ἐπάνω αὐτοῦ, ἵνα µὴ πλανήσῃ τὰ ἔθνη ἔτι, ἄχρι τελεσθῇ τὰ
χίλια ἔτη, καὶ µετὰ ταῦτα δεῖ αὐτὸν λυθῆναι µικρὸν χρόνον.
Καὶ εἶδον θρόνους, καὶ ἐκάθισαν ἐπ΄ αὐτούς, καὶ κρίµα ἐδόθη 4
αὐτοῖς, καὶ τὰς ψυχὰς τῶν πεπελεκισµένων διὰ τὴν µαρτυρίαν
᾿Ιησοῦ καὶ διὰ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, καὶ οἵτινες οὐ προσεκύ-
νησαν τῷ θηριῷ, οὐτὲ τὴν εἰκόνα αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἔλαβον τὸ
χάραγµα ἐπὶ τὸ µέτωπον αὐτῶν, καὶ ἐπὶ τὴν χεῖρα αὐτῶν, καὶ

v.19 καίc ὁράωviaa1s ὁdans θηρίονnans καίc ὁdamp βασιλεύςnamp ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdanp
στράτευµαnanp αὐτόςrpgmp συνάγωvpxpanp ποιέωvnaa πόλεµοςnams µετάp ὁdgms κάθηµαιvppngms
ἐπίp ὁdgms ἵπποςngms καίc µετάp ὁdgns στράτευµαngns αὐτόςrpgms . v.20 καίc πιάζωviap3s
ὁdnns θηρίονnnns καίc µετάp οὗτοςrdgns ὁdnms ψευδοπροφήτηςnnms ὁdnms ποιέωvpaanms
ὁdanp σηµεῖονnanp ἐνώπιονbo αὐτόςrpgns ἐνp ὅςrrdnp πλανάωviaa3s ὁdamp λαµβάνωvpaaamp
ὁdans χάραγµαnans ὁdgns θηρίονngns καίc ὁdamp προσκυνέωvppaamp ὁddfs εἰκώνndfs αὐτόςrpgns
ζάωvppanmp βάλλωviap3p ὁdnmp δύοtn εἰςp ὁdafs λίµνηnafs ὁdgns πῦρngns ὁdafs καίωvpppafs
ἐνp ὁddns θεῖονndns . v.21 καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ἀποκτείνωviap3p ἐνp ὁddfs ῥοµφαίαndfs
dgms vppngms
ὁ κάθηµαι ἐπίp ὁdgms ἵπποςngms ὁddfs ἐκπορεύοµαιvppndfs ἐκp ὁdgns στόµαngns
αὐτόςrpgms καίc πᾶςannpn ὁdnnp ὄρνεονnnnp χορτάζωviap3p ἐκp ὁdgfp σάρξngfp αὐτόςrpgmp .
20. v.1 καίc ὁράωviaa1s ἄγγελοςnams καταβαίνωvppaams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἔχωvppaams
ὁdafs κλείςnafs ὁdgfs ἄβυσσοςngfs καίc ἅλυσιςnafs µέγαςaafsn ἐπίp ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms .
v.2 καίc κρατέωviaa3s ὁdams δράκωνnams ὁdams ὄφιςnams ὁdams ἀρχαῖοςaamsn ὅςrrnms
εἰµίvipx3s διάβολοςanmsn καίc Σατανᾶςnnms καίc δέωviaa3s αὐτόςrpams χίλιοιnanp ἔτοςnanp .
v.3 καίc βάλλωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs ἄβυσσοςnafs καίc κλείωviaa3s αὐτόςrpams καίc
σφραγίζωviaa3s ἐπάνωbo αὐτόςrpgms ἵναc µήxo πλανάωvsaa3s ὁdanp ἔθνοςnanp ἔτιbo ἄχριp
τελέωvsap3s ὁdnnp χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp καίc µετάp οὗτοςrdanp δεῖvipq3s αὐτόςrpams λύωvnap
µικρόςaamsn χρόνοςnams .
 20. 5–12 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 730
5 ἔζησαν καὶ ἐβασίλευσαν µετὰ Χριστοῦ χίλια ἔτη. οἱ δὲ λοι-
ποὶ τῶν νεκρῶν οὐκ ἀνἔζησαν ἕως τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη. αὕτη
6 ἡ ἀνάστασις ἡ πρώτη. µακάριος καὶ ἅγιος ὁ ἔχων µέρος ἐν
τῇ ἀναστάσει τῇ πρώτῃ, ἐπὶ τούτων ὁ θάνατος ὁ δεύτερος οὐκ
ἔχει ἐξουσίαν, ἀλλ΄ ἔσονται ἱερεῖς τοῦ Θεοῦ, καὶ τοῦ Χριστοῦ,
7 καὶ βασιλεύσουσι µετ΄ αὐτοῦ χίλια ἔτη. Καὶ ὅταν τελεσθῇ τὰ
8 χίλια ἔτη, λυθήσεται ὁ Σατανᾶς ἐκ τῆς φυλακῆς αὐτοῦ, καὶ
ἐξελεύσεται πλανῆσαι τὰ ἔθνη τὰ ἐν ταῖς τέσσαρσι γωνίαις τῆς
γῆς, τὸν Γὼγ καὶ τὸν Μαγώγ, συναγαγεῖν αὐτοὺς εἰς πόλεµον,
9 ὧν ὁ ἀριθµὸς ὡς ἡ ἄµµος τῆς θαλάσσης. καὶ ἀνέβησαν ἐπὶ τὸ
πλάτος τῆς γῆς, καὶ ἐκύκλωσαν τὴν παρεµβολὴν τῶν ἁγίων καὶ
τὴν πόλιν τὴν ἠγαπηµένην, καὶ κατέβη πῦρ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἐκ
10 τοῦ οὐρανοῦ, καὶ κατέφαγεν αὐτούς, καὶ ὁ διάβολος ὁ πλανῶν
αὐτοὺς ἐβλήθη εἰς τὴν λίµνην τοῦ πυρὸς καὶ θείου, ὅπου τὸ θη-
ρίον καὶ ὁ ψευδοπροφήτης, καὶ βασανισθήσονται ἡµέρας καὶ
11 νυκτὸς εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Καὶ εἶδον θρόνον λευκὸν
µέγαν καὶ τὸν καθήµενον ἐπ΄ αὐτοῦ, οὗ ἀπὸ προσώπου ἔφυγεν
12 ἡ γῆ καὶ ὁ οὐρανός, καὶ τόπος οὐχ εὑρέθη αὐτοῖς. καὶ εἶδον
τοὺς νεκρούς µικρούς καὶ µεγάλους, ἑστῶτας ἐνώπιον τοῦ θε-
οῦ, καὶ βιβλία ἠνεῳχθησαν, καὶ βιβλίον ἄλλο ἠνεῳχθη, ὅ ἐστι

v.4 καίc ὁράωviaa1s θρόνοςnamp καίc καθίζωviaa3p ἐπίp αὐτόςrpamp καίc κρίµαnnns δίδωµιviap3s
αὐτόςrpdmp καίc ὁdafp ψυχήnafp ὁdgmp πελεκίζωvpxpgmp διάp ὁdafs µαρτυρίαnafs ᾿Ιησοῦςngms
καίc διάp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc ὅστιςrrnmp οὐxo προσκυνέωviaa3p ὁddns
θηρίονndns οὔτεc ὁdafs εἰκώνnafs αὐτόςrpgms καίc οὐxo λαµβάνωviaa3p ὁdans χάραγµαnans
ἐπίp ὁdans µέτωπονnans αὐτόςrpgmp καίc ἐπίp ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgmp καίc ζάωviaa3p καίc
βασιλεύωviaa3p µετάp Χριστόςngms χίλιοιnanp ἔτοςnanp . v.5 ὁdnmp δέc λοιπόςanmpn ὁdgmp
νεκρόςagmpn οὐxo ἀναζάωviaa3p ἕωςc τελέωvsap3s ὁdnnp χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp οὗτοςrdnfs ὁdnfs
ἀνάστασιςnnfs ὁdnfs πρῶτοςanfsn . v.6 µακάριοςanmsn καίc ἅγιοςanmsn ὁdnms ἔχωvppanms
µέροςnans ἐνp ὁddfs ἀνάστασιςndfs ὁddfs πρῶτοςadfsn ἐπίp οὗτοςrdgmp ὁdnms θάνατοςnnms ὁdnms
δεύτεροςanmsn οὐxo ἔχωvipa3s ἐξουσίαnafs ἀλλάc εἰµίvifx3p ἱερεύςnnmp ὁdgms θεόςngms καίc
ὁdgms Χριστόςngms καίc βασιλεύωvifa3p µετάp αὐτόςrpgms χίλιοιnanp ἔτοςnanp . v.7 καίc
ὅτανc τελέωvsap3s ὁdnnp χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp λύωvifp3s ὁdnms Σατανᾶςnnms ἐκp ὁdgfs φυλακήngfs
αὐτόςrpgms . v.8 καίc ἐξέρχοµαιvifd3s πλανάωvnaa ὁdanp ἔθνοςnanp ὁdanp ἐνp ὁddfp τέσσαρεςndfp
γωνίαndfp ὁdgfs γῆngfs ὁdams Γώγtp καίc ὁdams Μαγώγtp συνάγωvnaa αὐτόςrpamp εἰςp
πόλεµοςnams ὅςrrgmp ὁdnms ἀριθµόςnnms ὡςbo ὁdnfs ἄµµοςnnfs ὁdgfs θάλασσαngfs . v.9 καίc
ἀναβαίνωviaa3p ἐπίp ὁdans πλάτοςnans ὁdgfs γῆngfs καίc κυκλόωviaa3p ὁdafs παρεµβολήnafs
ὁdgmp ἅγιοςagmpn καίc ὁdafs πόλιςnafs ὁdafs ἀγαπάωvpxpafs καίc καταβαίνωviaa3s πῦρnnns
ἀπόp ὁdgms θεόςngms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καίc κατεσθίωviaa3s αὐτόςrpamp . v.10 καίc
ὁdnms διάβολοςanmsn ὁdnms πλανάωvppanms αὐτόςrpamp βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs λίµνηnafs ὁdgns
πῦρngns καίc θεῖονngns ὅπουbo ὁdnns θηρίονnnns καίc ὁdnms ψευδοπροφήτηςnnms καίc
βασανίζωvifp3p ἡµέραngfs καίc νύξngfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . v.11 καίc
ὁράωviaa1s θρόνοςnams λευκόςaamsn µέγαςaamsn καίc ὁdams κάθηµαιvppnams ἐπίp αὐτόςrpgms
ὅςrrgms ἀπόp πρόσωπονngns φεύγωviaa3s ὁdnfs γῆnnfs καίc ὁdnms οὐρανόςnnms καίc τόποςnnms
οὐxo εὑρίσκωviap3s αὐτόςrpdmp .
731 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 20. 13–21. 6
τῆς ζωῆς, καὶ ἐκρίθησαν οἱ νεκροὶ ἐκ τῶν γεγραµµένων ἐν τοῖς
βιβλίοις, κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν. καὶ ἔδωκεν ἡ θάλασσα τοὺς ἐν 13
αὐτῇ νεκροὺς, καὶ ὁ θάνατος καὶ ὁ ᾅδης ἔδωκαν τοὺς ἐν αὐτοῖς
νεκροὺς, καὶ ἐκρίθησαν ἕκαστος κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν. καὶ ὁ 14
θάνατος καὶ ὁ ᾅδης ἐβλήθησαν εἰς τὴν λίµνην τοῦ πυρός, οὗτος
ἐστιν ὁ δεύτερός θάνατος. καὶ εἴ τις οὐχ εὑρέθη ἐν τῇ βίβλῳ 15
τῆς ζωῆς γεγραµµένος, ἐβλήθη εἰς τὴν λίµνην τοῦ πυρός,
Καὶ εἶδον οὐρανὸν καινὸν καὶ γῆν καινήν, ὁ γὰρ πρῶτος οὐ- 21
ρανὸς καὶ ἡ πρώτη γῆ παρῆλθε, καὶ ἡ θάλασσα οὐκ ἔστιν ἔτι.
καὶ ἐγὼ ᾿Ιωάννης εἶδον τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν ᾿Ιερουσαλὴµ καινὴν, 2
καταβαίνουσαν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ἡτοιµασµένην
ὡς νύµφην κεκοσµηµένην τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς. καὶ ἤκουσα φωνῆς 3
µεγάλης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, λεγούσης, ᾿Ιδοὺ, ἡ σκηνὴ τοῦ Θεοῦ
µετὰ τῶν ἀνθρώπων, καὶ σκηνώσει µετ΄ αὐτῶν, καὶ αὐτοὶ λαοὶ
αὐτοῦ ἔσονται, καὶ αὐτὸς ὁ Θεὸς ἔσται µετ΄ αὐτῶν, Θεός αὐτῶν,
καὶ ἐξαλείψει ὁ Θεὸς πᾶν δάκρυον ἀπὸ τῶν ὀφθαλµῶν αὐτῶν, 4
καὶ ὁ θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι, οὔτε πένθος, οὔτε κραυγὴ, οὔτε
πόνος, οὐκ ἔσται ἔτι, ὅτι τὰ πρῶτα ἀπῆλθον. καὶ εἶπεν ὁ καθή- 5
µενος ἐπὶ τοῦ θρόνου, ᾿Ιδοὺ, καινὰ πάντα ποιῶ. καὶ λέγει µοι,
Γράψον, ὅτι οὗτοι οἱ λόγοι ἀληθινοί καὶ πιστοὶ εἰσι. καὶ εἶπέ 6

v.12 καίc ὁράωviaa1s ὁdamp νεκρόςaampn µικρόςaampn καίc µέγαςaampn ἵστηµιvpxaamp

ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms καίc βιβλίονnnnp ἀνοίγωviap3p καίc βιβλίονnnns ἄλλοςannsn
ἀνοίγωviap3s ὅςrrnns εἰµίvipx3s ὁdgfs ζωήngfs καίc κρίνωviap3p ὁdnmp νεκρόςanmpn ἐκp ὁdgnp
γράφωvpxpgnp ἐνp ὁddnp βιβλίονndnp κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgmp . v.13 καίc δίδωµιviaa3s
ὁdnfs θάλασσαnnfs ὁdamp ἐνp αὐτόςrpdfs νεκρόςaampn καίc ὁdnms θάνατοςnnms καίc ὁdnms
ᾅδηςnnms δίδωµιviaa3p ὁdamp ἐνp αὐτόςrpdmp νεκρόςaampn καίc κρίνωviap3p ἕκαστοςanmsn
κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgmp . v.14 καίc ὁdnms θάνατοςnnms καίc ὁdnms ᾅδηςnnms
βάλλωviap3p εἰςp ὁdafs λίµνηnafs ὁdgns πῦρngns οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms δεύτεροςanmsn
θάνατοςnnms . v.15 καίc εἰqo τι-σρινµσ οὐxo εὑρίσκωviap3s ἐνp ὁddfs βίβλοςndfs ὁdgfs ζωήngfs
γράφωvpxpnms βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs λίµνηnafs ὁdgns πῦρngns . 21. v.1 καίc ὁράωviaa1s
nams aamsn c nafs aafsn dnms
οὐρανός καινός καί γῆ καινός ὁ γάρ πρῶτοςanmsn οὐρανόςnnms
c

καίc ὁdnfs πρῶτοςanfsn γῆnnfs παρέρχοµαιviaa3s καίc ὁdnfs θάλασσαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἔτιbo .
v.2 καίc ἐγώrpn-s ᾿Ιωάννηςnnms ὁράωviaa1s ὁdafs πόλιςnafs ὁdafs ἅγιοςaafsn ᾿Ιερουσαλήµtp
καινόςaafsn καταβαίνωvppaafs ἀπόp ὁdgms θεόςngms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἑτοιµάζωvpxpafs
ὡςbo νύµφηnafs κοσµέωvpxpafs ὁddms ἀνήρndms αὐτόςrpgfs . v.3 καίc ἀκούωviaa1s φωνήngfs
µέγαςagfsn ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppagfs ἰδούvdaa2s ὁdnfs σκηνήnnfs ὁdgms θεόςngms
µετάp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp καίc σκηνόωvifa3s µετάp αὐτόςrpgmp καίc αὐτόςrpnmp λαόςnnmp
αὐτόςrpgms εἰµίvifx3p καίc αὐτόςrpnms ὁdnms θεόςnnms εἰµίvifx3s µετάp αὐτόςrpgmp θεόςnnms
αὐτόςrpgmp . v.4 καίc ἐξαλείφωvifa3s ὁdnms θεόςnnms πᾶςaansn δάκρυονnans ἀπόp ὁdgmp
ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp καίc ὁdnms θάνατοςnnms οὐxo εἰµίvifx3s ἔτιbo οὔτεc πένθοςnnns οὔτεc
κραυγήnnfs οὔτεc πόνοςnnms οὐxo εἰµίvifx3s ἔτιbo ὅτιc ὁdnnp πρῶτοςannpn ἀπέρχοµαιviaa3p .
v.5 καίc λέγωviaa3s ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms ἰδούvdaa2s καινόςaanpn
πᾶςaanpn ποιέωvipa1s καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s γράφωvdaa2s ὅτιc οὗτοςrdnmp ὁdnmp λόγοςnnmp
ἀληθινόςanmpn καίc πιστόςanfpn εἰµίvipx3p .
 21. 7–15 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 732
µοι, Γέγονε. ἐγώ εἰµι τὸ Α καὶ τὸ ῏Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος. ἐγὼ
7 τῷ διψῶντι δώσω ἐκ τῆς πηγῆς τοῦ ὕδατος τῆς ζωῆς δωρεάν. ὁ
νικῶν κληρονοµήσει πάντα, καὶ ἔσοµαι αὐτῷ Θεὸς, καὶ αὐτὸς
8 ἔσται µοι ὁ υἱός. δειλοῖς δὲ καὶ ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγµένοις
καὶ φονεῦσι καὶ πόρνοις καὶ φαρµάκεῦσι καὶ εἰδωλολάτραις
καὶ πᾶσι τοῖς ψευδέσι τὸ µέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίµνῃ τῇ καιοµένῃ
9 πυρὶ καὶ θείῳ, ὅ ἐστι δεύτερος θάνατος. Καὶ ἦλθε πρὸς µε εἷς
τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων τῶν ἐχόντων τὰς ἑπτὰ φιάλας τὰς γεµούσας
τῶν ἑπτὰ πληγῶν τῶν ἐσχάτων, καὶ ἐλάλησε µετ΄ ἐµοῦ, λέγων,
10 ∆εῦρο, δείξω σοι τὴν νύµφην τοῦ ἀρνίου τὴν γυναῖκα. καὶ ἀ-
πήνεγκέ µε ἐν Πνεύµατι ἐ᾿π ὄρος µέγα καὶ ὑψηλόν, καὶ ἔδειξέ
µοι τὴν πόλιν τὴν µεγάλην, τὴν ἁγίαν ᾿Ιερουσαλὴµ, καταβαί-
11 νουσαν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ, ἔχουσαν τὴν δόξαν τοῦ
Θεοῦ, καὶ ὁ φωστὴρ αὐτῆς ὅµοιος λίθῳ τιµιωτάτῳ ὡς λίθῳ ἰ-
12 άσπιδι κρυσταλλίζοντι, ἔχουσαν τε τεῖχος µέγα καὶ ὑψηλόν,
ἔχουσαν πυλῶνας δώδεκα, καὶ ἐπὶ τοῖς πυλῶσιν ἀγγέλους δώ-
δεκα, καὶ ὀνόµατα ἐπιγεγραµµένα, ἅ ἐστι τῶν δώδεκα φυλῶν
13 τῶν υἱῶν ᾿Ισραήλ. ἀπ΄ ἀνατολῆς πυλῶνες τρεῖς, ἀπὸ βορρᾶ,
πυλῶνες τρεῖς, ἀπὸ νότου, πυλῶνες τρεῖς, καὶ ἀπὸ δυσµῶν, πυ-
14 λῶνες τρεῖς. καὶ τὸ τεῖχος τῆς πόλεως ἔχον θεµελίους δώδεκα,
15 καὶ ἐν αὐτοῖς ὀνόµατα τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ ἀρνίου. καὶ

v.6 καίc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s γίνοµαιvixa3s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnns ὅςtl καίc ὁdnns ῏Ωtl ὁdnfs
ἀρχήnnfs καίc ὁdnns τέλοςnnns ἐγώrpn-s ὁddms διψάωvppadms δίδωµιvifa1s ἐκp ὁdgfs πηγήngfs
ὁdgns ὕδωρngns ὁdgfs ζωήngfs δωρεάνbo . v.7 ὁdnms νικάωvppanms κληρονοµέωvifa3s πᾶςaanpn
καίc εἰµίvifx1s αὐτόςrpdms θεόςnnms καίc αὐτόςrpnms εἰµίvifx3s ἐγώrpd-s ὁdnms υἱόςnnms .
v.8 δειλόςadmpn δέc καίc ἄπιστοςadmpn καίc βδελύσσοµαιvpxpdmp καίc φονεύςndmp καίc
πόρνοςndmp καίc φάρµακοςndmp καίc εἰδωλολάτρηςndmp καίc πᾶςadmpn ὁddmp ψευδήςadmpn
ὁdnns µέροςnnns αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddfs λίµνηndfs ὁddfs καίωvpppdfs πῦρndns καίc θεῖονndns
ὅςrrnns εἰµίvipx3s δεύτεροςanmsn θάνατοςnnms . v.9 καίc ἔρχοµαιviaa3s πρόςp ἐγώrpa-s
εἷςnnms ὁdgmp ἑπτάtn ἄγγελοςngmp ὁdgmp ἔχωvppagmp ὁdafp ἑπτάtn φιάληnafp ὁdafp γέµωvppaafp
ὁdgfp ἑπτάtn πληγήngfp ὁdgfp ἔσχατοςagfpn καίc λαλέωviaa3s µετάp ἐγώrpg-s λέγωvppanms
δεῦροvdvx2s δείκνυµιvifa1s σύrpd-s ὁdafs νύµφηnafs ὁdgns ἀρνίονngns ὁdafs γυνήnafs . v.10 καίc
ἀποφέρωviaa3s ἐγώrpa-s ἐνp πνεῦµαndns ἐπίp ὄροςnans µέγαςaansn καίc ὑψηλόςaansn καίc
δείκνυµιviaa3s ἐγώrpd-s ὁdafs πόλιςnafs ὁdafs µέγαςaafsn ὁdafs ἅγιοςaafsn ᾿Ιερουσαλήµtp
καταβαίνωvppaafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀπόp ὁdgms θεόςngms . v.11 ἔχωvppaafs ὁdafs
δόξαnafs ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnms φωστήρnnms αὐτόςrpgfs ὅµοιοςanmsn λίθοςndms τίµιοςadmss
ὡςbo λίθοςndms ἰάσπιςndfs κρυσταλλίζωvppadms . v.12 ἔχωvppaafs τέxo τεῖχοςnans µέγαςaansn
καίc ὑψηλόςaansn ἔχωvppaafs πυλώνnamp δώδεκαtn καίc ἐπίp ὁddmp πυλώνndmp ἄγγελοςnamp
δώδεκαtn καίc ὄνοµαnanp ἐπιγράφωvpxpanp ὅςrrnnp εἰµίvipx3s ὁdgfp δώδεκαtn φυλήngfp ὁdgmp
υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp . v.13 ἀπόp ἀνατολήngfs πυλώνnnmp τρεῖςnnmp ἀπόp βορρᾶςngms
nnmp nnmp
πυλών τρεῖς ἀπόp νότοςngms πυλώνnnmp τρεῖςnnmp καίc ἀπόp δυσµήngfp πυλώνnnmp
τρεῖςnnmp . v.14 καίc ὁdnns τεῖχοςnnns ὁdgfs πόλιςngfs ἔχωvppanns θεµέλιοςnamp δώδεκαtn καίc
ἐνp αὐτόςrpdmp ὄνοµαnanp ὁdgmp δώδεκαtn ἀπόστολοςngmp ὁdgns ἀρνίονngns .
733 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 21. 16–23
ὁ λαλῶν µετ΄ ἐµοῦ εἶχε κάλαµον χρυσοῦν, ἵνα µετρήσῃ τὴν πό-
λιν, καὶ τοὺς πυλῶνας αὐτῆς, καὶ τὸ τεῖχος αὐτῆς. καὶ ἡ πόλις 16
τετράγωνος κεῖται, καὶ τὸ µῆκος αὐτῆς τοσοῦτόν ἐστιν ὅσον καὶ
τὸ πλάτος. καὶ ἐµέτρησε τὴν πόλιν τῷ καλάµῳ ἐπὶ σταδίων δώ-
δεκα χιλιάδων, τὸ µῆκος καὶ τὸ πλάτος καὶ τὸ ὕψος αὐτῆς ἴσα
ἐστί. καὶ ἐµέτρησε τὸ τεῖχος αὐτῆς ἑκατὸν τεσσαρακοντατεσ- 17
σάρων πηχῶν, µέτρον ἀνθρώπου, ὅ ἐστιν ἀγγέλου. καὶ ἦν ἡ 18
ἐνδόµησις τοῦ τείχους αὐτῆς, ἴασπις, καὶ ἡ πόλις χρυσίον κα-
θαρὸν, ὅµοια ὑάλῳ καθαρῷ. καὶ οἱ θεµέλιοι τοῦ τείχους τῆς 19
πόλεως παντὶ λίθῳ τιµίῳ κεκοσµηµένοι. ὁ θεµέλιος ὁ πρῶτος,
ἴασπις, ὁ δεύτερος, σάπφειρος, ὁ τρίτος, χαλκηδών, ὁ τέταρτος,
σµάραγδος, ὁ πέµπτος, σαρδόνυξ, ὁ ἕκτος, σάρδιος, ὁ ἕβδο- 20
µος, χρυσόλιθος, ὁ ὄγδοος, βήρυλλος, ὁ ἔννατος, τοπάζιον, ὁ
δέκατος, χρυσόπρασος, ὁ ἑνδέκατος, ὑάκινθος, ὁ δωδέκατος,
ἀµέθυστος. καὶ οἱ δώδεκα πυλῶνες, δώδεκα µαργαρῖται, ἀνὰ 21
εἷς ἕκαστος τῶν πυλώνων ἦν ἐξ ἑνὸς µαργαρίτου, καὶ ἡ πλα-
τεῖα τῆς πόλεως χρυσίον καθαρὸν, ὡς ὕαλος διαφανής. καὶ 22
ναὸν οὐκ εἶδον ἐν αὐτῇ, ὁ γὰρ Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ
ναὸς αὐτῆς ἐστι, καὶ τὸ ἀρνίον. καὶ ἡ πόλις οὐ χρείαν ἔχει 23
τοῦ ἡλίου, οὐδὲ τῆς σελήνης, ἵνα φαίνωσιν ἐν αὐτῇ, ἡ γὰρ δόξα

v.15 καίc ὁdnms λαλέωvppanms µετάp ἐγώrpg-s ἔχωviia3s κάλαµοςnams χρυσοῦςaamsn ἵναc
µετρέωvsaa3s ὁdafs πόλιςnafs καίc ὁdamp πυλώνnamp αὐτόςrpgfs καίc ὁdans τεῖχοςnans αὐτόςrpgfs .
v.16 καίc ὁdnfs πόλιςnnfs τετράγωνοςanfsn κεῖµαιvipn3s καίc ὁdnns µῆκοςnnns αὐτόςrpgfs
τοσοῦτοςrdnns εἰµίvipx3s ὅσοςrcnns καίc ὁdnns πλάτοςnnns καίc µετρέωviaa3s ὁdafs πόλιςnafs
ὁddms κάλαµοςndms ἐπίp στάδιοςngnp δώδεκαtn χιλιάςnnfp ὁdnns µῆκοςnnns καίc ὁdnns
πλάτοςnnns καίc ὁdnns ὕψοςnnns αὐτόςrpgfs ἴσοςannpn εἰµίvipx3s . v.17 καίc µετρέωviaa3s
ὁdans τεῖχοςnans αὐτόςrpgfs ἑκατόνtn τεσσεράκονταtn τέσσαρεςngmp πῆχυςngmp µέτρονnans
ἄνθρωποςngms ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἄγγελοςngms . v.18 καίc εἰµίviix3s ὁdnfs ἐνδώµησιςnnfs ὁdgns
τεῖχοςngns αὐτόςrpgfs ἰάσπιςnnfs καίc ὁdnfs πόλιςnnfs χρυσίονnnns καθαρόςannsn ὅµοιοςanfsn
ὕαλοςndms καθαρόςadmsn . v.19 καίc ὁdnmp θεµέλιοςnnmp ὁdgns τεῖχοςngns ὁdgfs πόλιςngfs
πᾶςadmsn λίθοςndms τίµιοςadmsn κοσµέωvpxpnmp ὁdnms θεµέλιοςnnms ὁdnms πρῶτοςanmsn
ἰάσπιςnnfs ὁdnms δεύτεροςanmsn σάπφιροςnnfs ὁdnms τρίτοςanmsn χαλκηδώνnnms ὁdnms
τέταρτοςanmsn σµάραγδοςnnms . v.20 ὁdnms πέµπτοςanmsn σαρδόνυξnnfs ὁdnms ἕκτοςanmsn
σάρδιονnnms ὁdnms ἕβδοµοςanmsn χρυσόλιθοςnnms ὁdnms ὄγδοοςanmsn βήρυλλοςnnms ὁdnms
ἔνατοςanmsn τοπάζιονnnns ὁdnms δέκατοςanmsn χρυσόπρασοςnnms ὁdnms ἑνδέκατοςanmsn
ὑάκινθοςnnms ὁdnms δωδέκατοςanmsn ἀµέθυστοςnnfs . v.21 καίc ὁdnmp δώδεκαtn πυλώνnnmp
δώδεκαtn µαργαρίτηςnnmp ἀνάp εἷςnnms ἕκαστοςanmsn ὁdgmp πυλώνngmp εἰµίviix3s ἐκp
εἷςngms µαργαρίτηςngms καίc ὁdnfs πλατύςnnfs ὁdgfs πόλιςngfs χρυσίονnnns καθαρόςannsn ὡςbo
ὕαλοςnnms διαφανήςanmsn . v.22 καίc ναόςnams οὐxo ὁράωviaa1s ἐνp αὐτόςrpdfs ὁdnms γάρc
nnms dnms nnms dnms
κύριος ὁ θεός ὁ παντοκράτωρnnms ναόςnnms αὐτόςrpgfs εἰµίvipx3s καίc ὁdnns
ἀρνίονnnns .
 21. 24–22. 6 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 734
24 τοῦ Θεοῦ ἐφώτισεν αὐτήν, καὶ ὁ λύχνος αὐτῆς τὸ ἀρνίον, καὶ
τὰ ἔθνη τῶν σωζοµένων ἐν τῷ φωτί αὐτῆς περιπατήσουσι, καὶ
οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς φέρουσι τὴν δόξαν καὶ τη`ν τιµὴν αὐτῶν εἰς
25 αὐτήν, καὶ οἱ πυλῶνες αὐτῆς οὐ µὴ κλεισθῶσιν ἡµέρας νὺξ
26 γὰρ οὐκ ἔσται ἐκεῖ, καὶ οἴσουσι τὴν δόξαν καὶ τὴν τιµὴν τῶν
27 ἐθνῶν εἰς αὐτήν, καὶ οὐ µὴ εἰσέλθῃ εἰς αὐτὴν πᾶν κοινοῦν,
καὶ ποιοῦν βδέλυγµα καὶ ψεῦδος, εἰ µὴ οἱ γεγραµµένοι ἐν τῷ
βιβλίῳ τῆς ζωῆς τοῦ ἀρνίου.
22 καὶ ἔδειξέ µοι καθαρὸν ποταµὸν ὕδατος ζωῆς, λαµπρὸν ὡς
κρύσταλλον, ἐκπορευόµενον ἐκ τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ, καὶ τοῦ
2 ἀρνίου. ἐν µέσῳ τῆς πλατείας αὐτῆς, καὶ τοῦ ποταµοῦ ἐντεῦ-
θεν καὶ ἐντεῦθεν, ξύλον ζωῆς, ποιοῦν καρποὺς δώδεκα, κατὰ
µῆνα ἕνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ, καὶ τὰ φύλλα
3 τοῦ ξύλου εἰς θεραπείαν τῶν ἐθνῶν. καὶ πᾶν κατανάθεµα οὐκ
ἔσται ἔτι, καὶ ὁ θρόνος τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀρνίου ἐν αὐτῇ ἔσται,
4 καὶ οἱ δοῦλοι αὐτοῦ λατρεύσουσιν αὐτῷ, καὶ ὄψονται τὸ πρό-
5 σωπον αὐτοῦ, καὶ τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ἐπὶ τῶν µετώπων αὐτῶν. καὶ
νὺξ οὐκ ἔσται ἐκεῖ, καὶ χρείαν οὐκ ἔχουσι λύχνου καὶ φωτὸς
ἡλίου, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς φωτίζει αὐτούς, καὶ βασιλεύσουσιν
6 εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Καὶ εἶπέ µοι, Οὗτοι οἱ λόγοι
πιστοὶ καὶ ἀληθινοί, καὶ Κύριος ὁ Θεὸς τῶν ἁγίων προφητῶν,
ἀπέστειλε τὸν ἄγγελον αὐτοῦ δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ ἃ δεῖ

v.23 καίc ὁdnfs πόλιςnnfs οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa3s ὁdgms ἥλιοςngms οὐδέbo ὁdgfs σελήνηngfs
ἵναc φαίνωvspa3p ἐνp αὐτόςrpdfs ὁdnfs γάρc δόξαnnfs ὁdgms θεόςngms φωτίζωviaa3s αὐτόςrpafs καίc
ὁdnms λύχνοςnnms αὐτόςrpgfs ὁdnns ἀρνίονnnns . v.24 καίc ὁdnnp ἔθνοςnnnp ὁdgmp σῴζωvpppgmp
ἐνp ὁddns φῶςndns αὐτόςrpgfs περιπατέωvifa3p καίc ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs φέρωvipa3p
ὁdafs δόξαnafs καίc ὁdafs τιµήnafs αὐτόςrpgmp εἰςp αὐτόςrpafs . v.25 καίc ὁdnmp πυλώνnnmp
αὐτόςrpgfs οὐxo µήxo κλείωvsap3p ἡµέραngfs νύξnnfs γάρc οὐxo εἰµίvifx3s ἐκεῖbo . v.26 καίc
vifa3p dafs nafs c dafs nafs dgnp ngnp p rpafs
φέρω ὁ δόξα καί ὁ τιµή ὁ ἔθνος εἰς αὐτός . v.27 καίc οὐxo
µήxo εἰσέρχοµαιvsaa3s εἰςp αὐτόςrpafs πᾶςannsn κοινόωvppanns καίc ποιέωvppanns βδέλυγµαnans
καίc ψεῦδοςnans εἰqo µήxo ὁdnmp γράφωvpxpnmp ἐνp ὁddns βιβλίονndns ὁdgfs ζωήngfs ὁdgns
ἀρνίονngns . 22. v.1 καίc δείκνυµιviaa3s ἐγώrpd-s καθαρόςaamsn ποταµόςnams ὕδωρngns
ngfs
ζωή λαµπρόςaamsn ὡςbo κρύσταλλοςnams ἐκπορεύοµαιvppnams ἐκp ὁdgms θρόνοςngms ὁdgms
θεόςngms καίc ὁdgns ἀρνίονngns . v.2 ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfs πλατύςngfs αὐτόςrpgfs καίc ὁdgms
ngms
ποταµός ἐντεῦθεν καί ἐντεῦθενbo ξύλονnnns ζωήngfs ποιέωvppanns καρπόςnamp δώδεκαtn
bo c

κατάp µήνnams εἷςnams ἕκαστοςaamsn ἀποδίδωµιvppaans ὁdams καρπόςnams αὐτόςrpgns καίc

ὁdnnp φύλλονnnnp ὁdgns ξύλονngns εἰςp θεραπείαnafs ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.3 καίc πᾶςannsn
κατάθεµαnnns οὐxo εἰµίvifx3s ἔτιbo καίc ὁdnms θρόνοςnnms ὁdgms θεόςngms καίc ὁdgns ἀρνίονngns
ἐνp αὐτόςrpdfs εἰµίvifx3s καίc ὁdnmp δοῦλοςnnmp αὐτόςrpgms λατρεύωvifa3p αὐτόςrpdms . v.4 καίc
ὁράωvifd3p ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms καίc ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgnp
µέτωπονngnp αὐτόςrpgmp . v.5 καίc νύξnnfs οὐxo εἰµίvifx3s ἐκεῖbo καίc χρείαnafs οὐxo ἔχωvipa3p
λύχνοςngms καίc φῶςngns ἥλιοςngms ὅτιc κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms φωτίζωvipa3s αὐτόςrpamp
καίc βασιλεύωvifa3p εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp .
735 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 22. 7–16
γενέσθαι ἐν τάχει. ἰδοὺ, ἔρχοµαι ταχύ. µακάριος ὁ τηρῶν τοὺς 7
λόγους τῆς προφητείας τοῦ βιβλίου τούτου. Καὶ ἐγὼ ᾿Ιωάννης 8
ὁ βλέπων ταῦτα καὶ ἀκούων. καὶ ὅτε ἤκουσα καὶ ἔβλεψα, ἔπεσα
προσκυνῆσαι ἔµπροσθεν τῶν ποδῶν τοῦ ἀγγέλου τοῦ δεικνύ-
οντός µοι ταῦτα. καὶ λέγει µοι, ῞Ορα µή, σύνδουλός σού γὰρ 9
εἰµι, καὶ τῶν ἀδελφῶν σου τῶν προφητῶν, καὶ τῶν τηρούντων
τοὺς λόγους τοῦ βιβλίου τούτου, τῷ Θεῷ προσκύνησον. Καὶ 10
λέγει µοι, Μὴ σφραγίσῃς τοὺς λόγους τῆς προφητείας τοῦ βι-
βλίου τούτου, ὅτι ὁ καιρὸς ἐγγύς ἐστιν. ὁ ἀδικῶν ἀδικησάτω 11
ἔτι, καὶ ὁ ῥυπῶν ῥυπωσάτω ἔτι, καὶ ὁ δίκαιος δικαιωθήτω ἔτι,
καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι. καὶ ἰδοὺ, ἔρχοµαι ταχύ, καὶ ὁ 12
µισθός µου µετ΄ ἐµοῦ, ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον αὐτοῦ
ἐσται. ἐγὼ εἰµί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἀρχὴ καὶ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ 13
ἔσχατος. µακάριοι οἱ ποιοῦντες τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, ἵνα ἔσται 14
ἡ ἐξουσία αὐτῶν ἐπὶ τὸ ξύλον τῆς ζωῆς, καὶ τοῖς πυλῶσιν εἰσ-
έλθωσιν εἰς τὴν πόλιν, ἔξω δὲ οἱ κύνες καὶ οἱ φάρµακοι καὶ οἱ 15
πόρνοι καὶ οἱ φονεῖς καὶ οἱ εἰδωλολάτραι, καὶ πᾶς ὁ φιλῶν καὶ
ποιῶν ψεῦδος. ᾿Εγὼ ᾿Ιησοῦς ἔπεµψα τὸν ἄγγελόν µου µαρ- 16
τυρῆσαι ὑµῖν ταῦτα ἐπὶ ταῖς ἐκκλησίαις. ἐγώ εἰµι ἡ ῥίζα καὶ

v.6 καίc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s οὗτοςrdnmp ὁdnmp λόγοςnnmp πιστόςanfpn καίc ἀληθινόςanmpn
καίc κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp ἅγιοςagmpn προφήτηςngmp ἀποστέλλωviaa3s ὁdams
ἄγγελοςnams αὐτόςrpgms δείκνυµιvnaa ὁddmp δοῦλοςndmp αὐτόςrpgms ὅςrrnnp δεῖvipq3s
γίνοµαιvnad ἐνp τάχοςndns . v.7 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn1s ταχύςbo µακάριοςanmsn ὁdnms
τηρέωvppanms ὁdamp λόγοςnamp ὁdgfs προφητείαngfs ὁdgns βιβλίονngns οὗτοςrdgns . v.8 καίc
ἐγώrpn-s ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms βλέπωvppanms οὗτοςrdanp καίc ἀκούωvppanms καίc ὅτεbo
ἀκούωviaa1s καίc βλέπωviaa1s πίπτωviaa1s προσκυνέωvnaa ἔµπροσθενp ὁdgmp πούςngmp ὁdgms
ἄγγελοςngms ὁdgms δείκνυµιvppagms ἐγώrpd-s οὗτοςrdanp . v.9 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s
ὁράωvdpa2s µήxo σύνδουλοςnnms σύrpg-s γάρc εἰµίvipx1s καίc ὁdgmp ἀδελφόςngmp σύrpg-s
ὁdgmp προφήτηςngmp καίc ὁdgmp τηρέωvppagmp ὁdamp λόγοςnamp ὁdgns βιβλίονngns οὗτοςrdgns
ὁddms θεόςndms προσκυνέωvdaa2s . v.10 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s µήxo σφραγίζωvsaa2s ὁdamp
λόγοςnamp ὁdgfs προφητείαngfs ὁdgns βιβλίονngns οὗτοςrdgns ὅτιc ὁdnms καιρόςnnms ἐγγύςbo
εἰµίvipx3s . v.11 ὁdnms ἀδικέωvppanms ἀδικέωvdaa3s ἔτιbo καίc ὁdnms ῥυπαρεύωvppanms
ῥυπαρεύωvdaa3s ἔτιbo καίc ὁdnms δίκαιοςanmsn δικαιόωvdap3s ἔτιbo καίc ὁdnms ἅγιοςanmsn
ἁγιάζωvdap3s ἔτιbo . v.12 καίc ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn1s ταχύςbo καίc ὁdnms µισθόςnnms
ἐγώrpg-s µετάp ἐγώrpg-s ἀποδίδωµιvnaa ἕκαστοςadmsn ὡςbo ὁdnns ἔργονnnns αὐτόςrpgms εἰµίvifx3s .
v.13 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnns ὅςtl καίc ὁdnns ῏Ωtl ἀρχήnnfs καίc τέλοςnnns ὁdnms πρῶτοςanmsn
καίc ὁdnms ἔσχατοςanmsn . v.14 µακάριοςanmpn ὁdnmp ποιέωvppanmp ὁdafp ἐντολήnafp
rpgms c vifx3s dnfs
αὐτός ἵνα εἰµί ὁ ἐξουσίαnnfs αὐτόςrpgmp ἐπίp ὁdans ξύλονnans ὁdgfs ζωήngfs καίc
ὁddmp πυλώνndmp εἰσέρχοµαιvsaa3p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs . v.15 ἔξωbo δέc ὁdnmp κύωνnnmp
καίc ὁdnmp φάρµακοςnnmp καίc ὁdnmp πόρνοςnnmp καίc ὁdnmp φονεύςnnmp καίc ὁdnmp
εἰδωλολάτρηςnnmp καίc πᾶςanmsn ὁdnms φιλέωvppanms καίc ποιέωvppanms ψεῦδοςnans .
 22. 17–21 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 736
17 τὸ γένος τοῦ ∆αβίδ, ὁ ἀστὴρ ὁ λαµπρὸς καὶ ὀρθρινός. καὶ τὸ
Πνεῦµα καὶ ἡ νύµφη λέγουσιν, ᾿Ελθε. καὶ ὁ ἀκούων εἰπάτω,
᾿Ελθε. καὶ ὁ διψῶν ἐλθέτω, καὶ ὁ θέλων λαµβανέτω τὸ ὕδωρ
18 ζωῆς δωρεάν. Συµµαρτυροῦµαι γὰρ παντὶ ἀκούοντι τοὺς λό-
γους τῆς προφητείας τοῦ βιβλίου τούτου, ἐάν τις ἐπιτιθῇ πρὸς
ταὐτά, ἐπιθήσει ὁ Θεὸς ἐπ΄ αὐτὸν τὰς πληγὰς τὰς γεγραµµέ-
19 νας ἐν βιβλίῳ τούτῳ, καὶ ἐάν τις ἀφαιρῇ ἀπὸ τῶν λόγων βίβλου
τῆς προφητείας ταύτης, ἀφαιρήσει ὁ Θεὸς τὸ µέρος αὐτοῦ ἀπὸ
βίβλου τῆς ζωῆς, καὶ ἐκ τῆς πόλεως τῆς ἁγίας, καὶ τῶν γεγραµ-
20 µένων ἐν βιβλίῳ τούτῳ. λέγει ὁ µαρτυρῶν ταῦτα, ναί, ἔρχοµαι
21 ταχύ. ἀµήν. Ναί ἔρχου, Κύριε ᾿Ιησοῦ. ῾Η χάρις τοῦ Κυρίου
ηµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ πάντων ὑµῶν. ἀµήν.

v.16 ἐγώrpn-s ᾿Ιησοῦςnnms πέµπωviaa1s ὁdams ἄγγελοςnams ἐγώrpg-s µαρτυρέωvnaa σύrpd-p

οὗτοςrdanp ἐπίp ὁddfp ἐκκλησίαndfp ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ῥίζαnnfs καίc ὁdnns γένοςnnns
ὁdgms ∆αυίδtp ὁdnms ἀστήρnnms ὁdnms λαµπρόςanmsn καίc ὀρθρινόςanmsn . v.17 καίc
ὁdnns πνεῦµαnnns καίc ὁdnfs νύµφηnnfs λέγωvipa3p ἔρχοµαιvdaa2s καίc ὁdnms ἀκούωvppanms
λέγωvdaa3s ἔρχοµαιvdaa2s καίc ὁdnms διψάωvppanms ἔρχοµαιvdaa3s καίc ὁdnms θέλωvppanms
λαµβάνωvdpa3s ὁdans ὕδωρnans ζωήngfs δωρεάνbo . v.18 συµµαρτυρέωvipn1s γάρc πᾶςadmsn
vppadms damp namp dgfs ngfs
ἀκούω ὁ λόγος ὁ προφητεία ὁdgns βιβλίονngns οὗτοςrdgns ἐάνqo τι-
-σρινµσ ἐπιτίθηµιvspa3s πρόςp οὗτοςrdanp ἐπιτίθηµιvifa3s ὁdnms θεόςnnms ἐπίp αὐτόςrpams
ὁdafp πληγήnafp ὁdafp γράφωvpxpafp ἐνp βιβλίονndns οὗτοςrddns . v.19 καίc ἐάνqo τι-σρινµσ
ἀφαιρέωvspa3s ἀπόp ὁdgmp λόγοςngmp βίβλοςngfs ὁdgfs προφητείαngfs οὗτοςrdgfs ἀφαιρέωvifa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdans µέροςnans αὐτόςrpgms ἀπόp βίβλοςngfs ὁdgfs ζωήngfs καίc ἐκp ὁdgfs
πόλιςngfs ὁdgfs ἅγιοςagfsn καίc ὁdgnp γράφωvpxpgnp ἐνp βιβλίονndns οὗτοςrddns . v.20 λέγωvipa3s
ὁdnms µαρτυρέωvppanms οὗτοςrdanp ναίxo ἔρχοµαιvipn1s ταχύςbo ἀµήνth ναίxo ἔρχοµαιvipn2s
κύριοςnvms ᾿Ιησοῦςnvms . v.21 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
ngms p agmpn
Χριστός µετά πᾶς σύrpg-p ἀµήνth .