You are on page 1of 40

Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

MOÄT SOÁ BAØI TAÄP MAÃU CHO QUYEÅN


“Giaùo trình maïch ñieän töû I”

Chöông I: DIODE BAÙN DAÃN.

I. Diode baùn daãn thoâng thöôøng:


1) Veõ daïng soùng chænh löu: (Baøi 1-1 trang 29)

iD
Ri + -
VD iL
+
Vs RL VL
-

Coâng thöùc toång quaùt tính VL:


V − VD
VL = S RL
Ri + RL
VD = 0,7V (Si) vaø VD = 0,2V (Ge)

a- Veõ VL(t) vôùi VS(t) daïng soùng vuoâng coù bieân ñoä 10 vaø 1V

VS VS
10 1
+ + + +
t(ms) t(ms)
0 1 -2 3 - 4 0 1 -
2 3 -
4
-10 -1

VL1 VL2
8,37 0,27
0 1 2 3 4 t(ms) 0 1 2 3 4 t(ms)

Keát quaû vôùi giaû thieát: Ri = 1Ω, RL = 9Ω, VD = 0,7V.


Vì Diode chænh löu chæ daãn ñieän theo moät chieàu neân:
1
∗ Trong T > 0 , Diode daãn → iD ≠ 0 → iL ≠ 0 → VL ≠ 0.
2
10 − 0,7 1 − 0,7
VL1 = 9 = 8,37V vaø VL 2 = 9 = 0,27V
1+ 9 1+ 9
1
∗ Trong T < 0 , Diode taét → iD = 0 → iL = 0 → VL = 0.
2

- 35 - Moät soá baøi taäp maãu - 35 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

b- Veõ VL(t) vôùi VS(t) daïng soùng sin coù bieân ñoä 10 vaø 1V.

VS VS
10 1
+ 2 + 3 0,7 2 3
0 t(ms) 0 t(ms)
1 - - 4 1 4
-10 -1
VL1 VL2
9
0,27
0 1 2 3 4 t(ms) 0 1 2 4 t(ms)
3

∗ Khi VS = 10sinωot nghóa laø VSm = 10V >> VD =0,7V ta coù:


VSm 10
VL1 ≈ RL ≈ 9=9
Ri + RL 1+ 9
VL1 ≈ 9 sin ω 0 t
1 1
(Ta giaûi thích theo T > 0 vaø T < 0 )
2 2
∗ Khi VS = 1sinω0t nghóa laø VSm = 1V so saùnh ñöôïc vôùi 0,7V:
+ VS > 0,7V, Diode daãn, iD ≠ 0, iL ≠ 0, VL ≠ 0.
1 sin ω 0 t − 0,7
VL 2 = 9 = 0,9 sin ω 0 t − 0,6
1+ 9
Taïi sinω0t = 1, |VL2| = 0,27V.
+ VS < 0,7V, Diode taét, iD = 0, iL = 0, VL = 0.
Vôùi daïng soùng tam giaùc ta coù keát quaû töông töï nhö soùng sin.

2) Baøi 1-3: Ñeå coù caùc keát quaû roõ raøng ta cho theâm caùc giaù trò ñieän trôû: R 1 =
1KΩ, Rb = 10KΩ, RL = 9KΩ.
Rb=10K

Ri=1K
+V - i
+ D L
RL
Vs VL
- 9K

a- Veõ VL(t) vôùi daïng soùng vuoâng coù bieân ñoä 10V vaø 1 V.
1
∗ T > 0 , Diode daãn, RthD ≈ 0, doøng iL chaûy qua Ri, D, RL neân ta coù:
2
V − VD 10 − 0,7
VL1 = S RL = 3 .9.10 3 = 8,37V
Ri + RL 10 + 9.10 3

V − VD 1 − 0,7
VL 2 = S RL = 3 .9.10 3 = 0,27V
Ri + RL 10 + 9.10 3

- 36 - Moät soá baøi taäp maãu - 36 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

1
∗ T < 0 , Diode taét, Rng = ∞, doøng iL chaûy qua Ri, Rb, RL neân ta coù.
2
VS 10
VL1 = RL = 3 .9.10 3 = 4,5V
Ri + Rb + RL 4
10 + 10 + 9.10 3

VS 1
VL1 = RL = 3 .9.10 3 = 0,45V
Ri + Rb + RL 10 + 10 4 + 9.10 3

VS VS
10 1
+ + + +
t(ms) t(ms)
0 1
-
2 3 -
4 0 1 -2 3 - 4
-10 -1

VL1 VL2
8,37
0 1 2 3 4 0,27
t(ms) 0 1 2 3 4 t(ms)
-4,5
-0,45

b- Veõ VL(t) vôùi daïng soùng sin coù bieân ñoä 10V vaø 1 V.
∗ Ñeå ñôn giaûn khi VSm = 10V (>>VD = 0,7V) ta boû qua VD. Khi ñoù:
1
+ T > 0 , Diode daãn, RthD ≈ 0, doøng iL chaûy qua Ri, D, RL neân ta
2
coù:
VS 10 sin ω0 t
VL1 = RL = 3 .9.10 3 = 9 sin ω0 t(V)
Ri + RL 10 + 9.10 3

1
+ T < 0 , Diode taét, Rng = ∞, doøng iL chaûy qua Ri, Rb, RL neân ta coù.
2
VS 10 sin ω 0 t
VL1 = RL = 3 .9.10 3 = 4,5 sin ω 0 t(V)
Ri + Rb + RL 4
10 + 10 + 9.10 3

∗ Khi VS = 1sinω0t so saùnh ñöôïc vôùi VD ta seõ coù:


1
+ T > 0 , khi VSm ≥ 0,7, Diode daãn, RthD ≈ 0, doøng iL chaûy qua Ri,
2
D, RL neân ta coù:
1sin ω 0 t − 0,7 1sin ω 0 t − 0,7
VL 2 = RL = .9.10 3 = 0,9 sin ω 0 t − 0,63(V)
Ri + RL 10 3 + 9.10 3
π
Taïi ω 0 t = , sinω0t = 1, ta coù VL2m = 0,9 - 0,63 = 0,27V
2
1
+ T > 0 , khi VSm < 0,7, Diode taét, RngD = ∞, doøng iL chaûy qua Ri,
2
Rb, RL neân ta coù:

- 37 - Moät soá baøi taäp maãu - 37 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

0,7 sin ω 0 t 0,7 sin ω 0 t


VL 2 = RL = 3 .9.10 3 = 0,315 sin ω 0 t
Ri + Rb + RL 4
10 + 10 + 9.10 3

1
+ T < 0 , Diode taét, Rng = ∞, doøng iL chaûy qua Ri, Rb, RL neân ta coù.
2
1 sin ω 0 t 1 sin ω 0 t
VL 2 = RL = 3 .9.10 3 = 0,45 sin ω 0 t
Ri + Rb + RL 4
10 + 10 + 9.10 3

VS VS
10 1
+ + 0,7
0 t(ms) 0 t(ms)
- -
-10 -1

VL1 VL2
9 0,585
+ +
- - t(ms) 0,315 t(ms)
-4,5 -4,5

2) Daïng maïch Thevenin aùp duïng nguyeân lyù choàng chaäp:


Baøi 1-20 vôùi Vi(t) = 10sinω0t

Ri=1K A iD K +
ri=1,5K
RL
VDC=5v + VL
V 1,4K
- i
-

A K A
Ri//ri iL RT id
RL
VT VT
K
a- Veõ maïch Thevenin:
AÙp duïng nguyeân lyù xeáp choàng ñoái vôùi hai nguoàn ñieän aùp V DC vaø Vi:
∗ Khi chæ coù VDC, coøn Vi = 0 thì ñieän aùp giöõa hai ñieåm A-K:
ri 1,5.10 3
VAK = VDC =5 3 = 3V
R i + ri 10 + 1,5.10 3
∗ Khi chæ coù Vi, coøn VDC = 0 thì ñieän aùp giöõa hai ñieåm A-K laø:
Ri 10 3
VAK = Vi = 10. sin ω0 t 3 = 4 sin ω0 t(V )
R i + ri 10 + 1,5.10 3

- 38 - Moät soá baøi taäp maãu - 38 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

∗ Vaäy khi taùc ñoäng ñoàng thôøi caû VDC vaø Vi thì söùc ñieän ñoäng töông
ñöông Thevenin giöõa hai ñieåm A-K laø:
ri Ri
VT = VDC + Vi = 3 + 4 sin ω0 t(V)
R i + ri R i + ri
∗ Ñieän trôû töông ñöông Thevenin chính laø ñieän trôû töông ñöông cuûa
phaàn maïch khi Diode hôû maïch laø:
R i .ri 10 3.1,5.10 3
RT = + RL = 3 + 1,4.10 3 = 2KΩ
R i + ri 10 + 1,5.10 3

π π π π
b- Veõ ñöôøng taûi DC khi ω 0 t = 0, , ,− ,− .
3 2 3 2
∗ Taïi 0ω t = 0 ⇒ V T = 3 V
π 3
∗ Taïi ω 0 t = ⇒ VT = 3 + 4 = 6,46(V)
3 2
π
∗ Taïi ω 0 t = ⇒ VT = 3 + 4.1 = 7(V)
2
π 3
∗ Taïi ω 0 t = − ⇒ VT = 3 − 4 = −0,46(V)
3 2
π
∗ Taïi ω 0 t = − ⇒ VT = 3 − 4.1 = −1(V)
2

iD (mA)
3,15
2,88

1,15
-1
3 6,46 7

VT

t
Theo ñònh luaät Ohm cho toaøn maïch ta coù.
V − VD 1 V
i= T =− .VD + T
RT RT RT
1 3
∗ Taïi ω 0 t = 0 ⇒ i = − 3
.0,7 + = 1,15(mA )
2.10 2.10 3
π 1 6,46
∗ Taïi ω 0 t = ⇒ i = − .0,7 + = 2,88(mA )
3 2.10 3
2.10 3

- 39 - Moät soá baøi taäp maãu - 39 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

π 1 7
∗ Taïi ω 0 t = ⇒i=− .0,7 + = 3,15(mA )
2 2.10 3
2.10 3
π 1 0,46
∗ Taïi ω 0 t = − ⇒ i = − .0,7 − = −0,58(mA )
3 2.10 3
2.10 3
π 1 1
∗ Taïi ω0 t = − ⇒ i = − 3
.0,7 − = −0,85(mA )
2 2.10 2.10 3
c- Veõ
VT VT VT
VL (t ) = R L .i D = R L . = RL = 1,4.10 3
RT ( R i // ri ) + R L 2.10 3

= 0,7VT = 0,7( 3 + 4 sin ω0 t ) = 2,1 + 2,8 sin ω0 t (V)

VL

4,9V

2,1
0 t
-0,7

II. Diode Zenner:


1) Daïng doøng IL = const (baøi 1-40); 200mA ≤ IZ ≤ 2A, rZ = 0

Ri IZ IL
22v<VDC<28v VZ=18v R =18Ω V
L L

a- Tìm Ri ñeå VL = 18V = const.


Imin = IZmin + IL = 0,2 + 1 = 1,2 A.
Imax = IZmax + IL = 1 + 2 = 3 A.
Maët khaùc ta coù: Vimin = 22V = IZmin.Ri + VZ.
Suy ra:
V − VZ 22 − 18 4
R i = i min = = = 3,3Ω
I Z min 1,2 1,2
Vimax = 28V = IZmaxRi + VZ
Suy ra
V − VZ 28 − 18 10
R i = i max = = = 3,3Ω
I Z max 3 3
Vaäy Ri = 3,3Ω.

b- Tìm coâng suaát tieâu thuï lôùn nhaát cuûa Diode Zenner:
PZmzx = IZmax.VZ = 2.18 = 36W.

- 40 - Moät soá baøi taäp maãu - 40 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

2) Daïng doøng IL ≠ const: (baøi 1-41), 10mA ≤ IL ≤ 85mA.


IZmin = 15mA.
IR
Ri IZ IL
VZ=10v R V
13v<VDC<16v L L

a- Tính giaù trò lôùn nhaát cuûa Ri


Vi − VZ Vi − VZ
≤ Ri ≤
I Z max + I L min I Z min + I L max
∗ Khi VDC = 13V ta coù
13 − 10
R i max ≤ = 30Ω
0,015 + 0,085
∗ Khi VDC = 16V ta coù
16 − 10
R i max ≤ = 60Ω
0,015 + 0,085
Vaäy ta laáy Rimax = 30Ω.

b- Tìm coâng suaát tieâu thuï lôùn nhaát cuûa Diode Zenner.
PZmax = IZmax.VZ.
Maët khaùc: Vimax = IZmaxRi + VZ
Vi max − VZ 16 − 10
⇒ I max = = = 200 mA
Ri 30
⇒ I z max = I max − I L min = 0,2 − 0,01 = 0,19 = 190mA
⇒ Pz max = 0,19 × 10 = 1,9 W

3) Daïng IZ ≠ const; IL ≠ const (Baøi 1-42)


30 ≤ IL ≤ 50mA, IZmin = 10mA.
rZ = 10Ω khi IZ = 30mA; Pzmax =800mW.

Ri IZ IL
10Ω VZ=10v R VL
20v<VDC<25v L

a- Tìm Ri ñeå Diode oån ñònh lieân tuïc:


P 0,8
I Z max = Z max = = 80mA
VZ 10
Vaäy 10mA ≤ IZ ≤ 80mA
Ta coù: Imin = IZmin + ILmax = 60mA
Imax = IZmax + ILmin = 110mA

- 41 - Moät soá baøi taäp maãu - 41 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

Maët khaùc: Vimin = Imin.Ri + VZ = 20V


20 − 10
⇒ R i max = = 166,7Ω
0,06
Vimax = Imax.Ri + VZ = 25V
25 − 10
⇒ R i min = = 136,36Ω
0,11
Suy ra: 136,4Ω ≤ Ri ≤ 166,7Ω
Vaäy ta choïn Ri =150Ω

b- Veõ ñaëc tuyeán taûi:


Ta coù: VZ + IZRi = VDC – ILRi
∗ Vôùi VDC = 20V ta coù:
20 − 0,03 × 150 = 15,5V khi I L = 30 mA
VZ + I Z 150 = 
20 − 0,05 × 150 = 12,5V khi I L = 50 mA
∗ Vôùi DC = 25V ta coù:
25 − 0,03 × 150 = 20,5V khi I L = 30mA
VZ + I Z 150 = 
 25 − 0,05 × 150 = 17,5V khi I L = 50 mA
Töông öùng ta tính ñöôïc caùc doøng IZ:
15,5 − 10 12,5 − 10
I Z1 = = 36,7mA ; I Z 2 = = 16,7mA
150 150
20,5 − 10 17,5 − 10
I Z3 = = 70mA ; I Z 4 = = 50 mA ;
150 150

IZ(mA)

20,5 17,5 15,5 12,5 VZ =10V 0 VZ

10
16,7

30
rZ =10Ω 36,7

50

70
80

- 42 - Moät soá baøi taäp maãu - 42 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

Chöông II: TRANSISTOR HAI LÔÙP TIEÁP GIAÙP

I. Boä khueách ñaïi R-C khoâng coù CC vaø khoâng coù CE (E.C).
1) Baøi 2-10: 20 ≤ β ≤ 60, suy ra ICQ khoâng thay ñoåi quaù 10%.

+25V

R2 RC=1,5K
+
V = 5V
- CEQ

R1
RE=1K

∗ Phöông trình taûi moät chieàu:


VCC = VCEQ + ICQ(RC + RE).
VCC − VCEQ 25 − 5
⇒ I CQ = = = 8mA
RC + RE 1,5.10 3 + 10 3
Neáu coi ñaây laø doøng ñieän ban ñaàu khi β = 60 sao cho sau moät thôøi
gian β chæ coøn β = 20 thì yeâu caàu ICQ ≥ 7,2mA.
∗ Ta giaûi baøi toaùn baøi toaùn moät caùch toång quaùt coi β1 = 20; β2 = 60.
1 1
R b1 = β1 R E ≤ R b ≤ R b 2 = β 2 R E
10 10
1 1
R b1 = .20.10 3 = 2KΩ ≤ R b ≤ R b 2 = .60.10 3 = 6KΩ
10 10
Vaäy 2KΩ ≤ Rb ≤ 6KΩ
V − 0,7
I CQ = BB
∗ Maët khaùc R
R E + b , neáu coi VBB ≈ const thì ta coù:
β
R
RE + b
I CQ1 β2
= ≥ 0,9 (1)
I CQ 2 Rb
RE +
β1
∗ Coù theå tính tröïc tieáp töø baát phöông trình (1):
R  R   1 0,9 
R E + b ≥ 0,9 R E + b  ⇒ 0,1R E ≥ R b  − + 
β2  β1   β 2 β1 
0,1R E 0,1.10 3 100
⇒ Rb ≤ = = = 3,53KΩ
1 0,9 1 0,9 28,3.10 −3
− + − +
β 2 β1 60 20
Choïn Rb = 3,5KΩ.

- 43 - Moät soá baøi taäp maãu - 43 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

∗ Neáu boû qua IBQ ta coù VBB ≈ VBE + IEQRE = 0,7 + 8.10-3.103 = 8,7V. Suy
ra:
1 3 1 3,5.10 3
R1 = R b = 3,5.10 = = 5368Ω ≈ 5,4KΩ
VBB 8,7 0,652
1− 1−
VCC 25
V 25
R 2 = R b CC = 3,5.10 3 = 10057Ω ≈ 10,06KΩ
VBB 8,7
∗ Ta coù theå tính toång quaùt: Choïn Rb = 4KΩ thay vaøo (1):
3 4.10 3
I CQ1 10 +
= 60 = 1067 = 88,9%
, bò loaïi do khoâng thoûa maõn (1).
I CQ 2 3 4.10 3 1200
10 +
20
3 3.10 3
I CQ1 10 +
= 60 = 1050 = 0,91
∗ Choïn Rb =3KΩ thay vaøo (1):
I CQ 2 3.10 3 1150
10 3 +
20
thoûa maõn baát phöông trình (1), ta tính tieáp nhö treân.

2) Baøi 2-11: Vôùi hình veõ baøi (2-10) tìm giaù trò cho R1, R2 sao cho doøng iC xoay
chieàu coù giaù trò cöïc ñaïi.
∗ Ñieåm Q toái öu ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
VCC
I Cm max = I CQTÖ =
R DC + R AC
VCEQTÖ = I CQTÖ .R AC
Töø hình veõ: RDC = RC + RE = 1,5.103 + 103 = 2,5KΩ.
RAC = RC + RE = 1,5.103 + 103 = 2,5KΩ.
25
I CQTÖ = = 5mA
Suy ra: 2,5.10 + 2,5.10 3
3

VCEQTÖ = 5.10-3.2,5.103 = 12,5V


1 1 3
∗ Choïn R b = βR E = .100.10 = 10KΩ (boû qua IBQ)
10 10

iC(mA)
VCC  1 
= 10 DCLL ≡ ACLL − 
 2,5.10 
3
R DC
VCC QTÖ
=5
2( R C + R E )

0 VCEQTÖ = 12,5 25 VCE(V)


VBB ≈ VBE + ICQTÖ.RE = 0,7 + 5.10-3.103 = 5,7V

- 44 - Moät soá baøi taäp maãu - 44 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

1 1 10 4
R1 = R b = 10.10 3 = = 12,95KΩ ≈ 13KΩ
VBB 5,7 0,772
1− 1−
VCC 25
V 25
R 2 = R b CC = 10 4 = 43,85KΩ ≈ 44KΩ
VBB 5,7
Vì RDC = RAC neân phöông trìng taûi DC vaø AC truøng nhau.

3) Baøi 2-14: Ñieåm Qbaát kyø vì bieát VBB = 1,2V; β = 20. Tìm giaù trò toái ña cuûa dao
ñoäng coù theå coù ñöôïc ôû C vaø tính η.

+6V

RC = 1K

Rb = 1K

VBB = 1,2V RE = 100Ω

Bieát β = 20, VBEQ = 0,7V.


VBB − VBEQ 1,2 − 0,7
I CQ = = = 3,3mA
Ta coù: Rb 100 + 50
RE +
β
∗ Ñeå tìm giaù trò toái ña cuûa dao ñoäng coù theå coù ñöôïc ôû C ta phaûi veõ
phöông trình taûi DC, AC

iC (mA)
 1 
VCC DCLL = ACLL − 
= 5,45  1100 
R DC Qbk
ICQ = 3,3
QTÖ
2,725

0 2,37 3 6 VCE(V)

VCEQ = VCC – ICQ(RC + RE) = 6 – 3,3.10-3.1,1.103 = 2,37V


∗ Vaäy giaù trò toái ña cuûa dao ñoäng laø:
ICmmax = iCmax – ICQ = 5,45 – 3,3 = 2,15mA
Suy ra VLmax = ICmmax.RC = 2,15.103.10-3 = 2,15V
∗ PCC = ICQ.VCC = 3,3.10-3.6 = 19,8mW

- 45 - Moät soá baøi taäp maãu - 45 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

1
PL = ( I Cm max ) 2 .R C = 1 2,15.10 −3 2 .10 3 = 2,31mW
( )
2 2
PL 2,31.10 −3
Hieäu suaát: η = = = 11,7%
PCC 19,8.10 −3
II. Boä KÑRC khoâng coù CC, CE (tuï bypass Emitter) (EC)
1) Baøi 2-15: Ñieåm Q baát kyø.
Vcc=10V

RC=150Ω
R2

β=100; VBEQ=0,7v

R1 RE
CE→ ∞
100Ω

a- Tìm R1, R2 ñeå ICQ = 01mA (Rb << βRE)


Vì Rb << βRE neân ta coù:
V − 0,7
I CQ ≈ BB = 10mA = 10 −2 A
RE
suy ra VBB = 0,7 + 100.10-2 = 1,7V
1 1
R b = βR E = 100.100 = 1KΩ
10 10
1 10 3 10 3
R1 = R b = = ≈ 1,2KΩ
VBB 1,7 0,83
1− 1−
VCC 10
V 10
R 2 = R b CC = 10 3 = 5,88KΩ
VBB 1,7

b- Ñeå tìm ICmmax vôùi R1, R2 nhö treân ta phaûi veõ DCLL vaø ACLL:
 1 
iC (mA) DCLL − 
 250 
60
 1 
ICmmax ACLL
Q − 
 150 
15

7,5 10 VCE(V)

VCEmax = 9V
- 46 - Moät soá baøi taäp maãu - 46 -
Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

VCEQ = VCC – ICQ(RC + RE) = 10 – 10-2.250 = 7,5V


Töø hình veõ ta nhaän thaáy ñeå ICm lôùn nhaát vaø khoâng bò meùo thì ICmmax =
10mA.
Ta coù theå tìm iCmax vaø VCemax theo phöông trình
1
i C − I CQ = − ( VCE − VCEQ )
RC
VCEQ 7,5
Cho VCE = 0 ⇒ i C max = I CQ + = 10 −2 + = 60mA
RC 150
−1
Cho iC = 0 ⇒ VCE max = I CQ .R C + VCEQ = 10 .150 + 7,5 = 9V

2) Baøi 2-16: Ñieåm Q toái öu (hình veõ nhö hình 2-15).


Ñeå coù dao ñoäng Collector cöïc ñaïi ta coù:
VCC
I Cm max = I CQTÖ = (1)
R DC + R AC
VCEQTÖ = RAC.ICQTÖ (2)
RDC = RC + RE = 150 + 100 = 250Ω
RAC = RC = 150Ω
10
Thay vaøo (1) ta ñöôïc: I CQTÖ = = 25mA
250 + 150
VCEQTÖ = 150.25.10 −3 = 3,75V

iC(mA)

2ICQTÖ = 50
VCC  1 
= 40 ACLL − 
RC + RE  150 
ICQTÖ = 25  1 
DCLL − 
 250 

VCEQTÖ 2VCEQTÖ 10 VCE(V)


= 3,75 =7

VBB ≈ 0,7 + ICQTÖ.RE = 3,2V.


1 1
R b = βR E = .100.100 = 1KΩ
10 10
1 10 3 10 3
R1 = R b = = ≈ 1,47KΩ
VBB 3,2 0,68
1− 1−
VCC 10

- 47 - Moät soá baøi taäp maãu - 47 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

VCC 10
R2 = Rb = 10 3 = 3125Ω ≈ 3,1KΩ
VBB 3,2
Ñeå veõ ACLL, raát ñôn giaûn ta chæ caàn xaùc ñònh:
iCmax = 2ICQTÖ vaø VCemax = 2VCEQTÖ.

III. Boä KÑ R-C coù CC vaø CE (E.C).


1) Baøi 2-20: Ñieåm Q toái öu
RDC = RC + RE = 900 + 100 =1KΩ
RCRL 900.900
R AC = = = 450Ω
R C + R L 900 + 900
Vcc=10V

RC=900Ω
R2
CC→ ∞

RL=900K
R1 RE
CE→ ∞
100Ω

VCC
I Cm max = I CQTÖ = ≈ 6,9mA
R AC + R DC
VCEQTÖ = ICQTÖ.RAC = 6,9.10-3.450 = 3,1V
VBB = 0,7 + RE.ICQTÖ = 0,7 + 100.6,9.10-3 = 1,4V
1 1
R b = βR E = .100.100 = 1KΩ
10 10

iC(mA)

2ICQTÖ = 13,8
VCC  1 
= 10 ACLL − 
RC + RE  450 
ICTÖ = 6,9  1 
DCLL − 
 1000 

0 VCEQTÖ 6,2 10 VCE(V)


= 3,1

- 48 - Moät soá baøi taäp maãu - 48 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

1 10 3 10 3
R1 = R b = = ≈ 1163Ω
VBB 1,4 0,86
1− 1−
VCC 10
V 10
R 2 = R b CC = 10 3 = 7143Ω
VBB 1,4
Ta coù doøng xoay chieàu:
RC 900
I Lm = .I Cm = 6,9 = 3,45mA
RC + RL 900 + 900
⇒ VLm = 3,1V

2) Vaãn baøi 2-20 neáu ta boû tuï CE thì ta seõ coù boä khueách ñaïi R.C coù CC maø khoâng
coù CE. Khi ñoù keát quaû tính toaùn seõ khaùc raát ít vì RE << RC, RL
RDC = RC + RE = 900 + 100 = 1KΩ
RCRL 900.900
R AC = R E + = 100 + = 550Ω
RC + RL 900 + 900
VCC 10
I CQTÖ = I Cm max = = 3 = 6,45mA
R DC + R AC 10 + 550
VCEQTÖ = ICQTÖ.RAC = 6,45.10-3.550 = 3,55V
VBB = 0,7 + ICQ. RE = 0,7 + 6,45.10-3.100 = 1,345V
1 1
R b = βR E = .100.100 = 1KΩ
10 10
1 10 3 10 3
R1 = R b = = = 1155Ω
VBB 1,345 0,8655
1− 1−
VCC 10
V 10
R 2 = R b CC = 10 3 = 7435Ω
VBB 1,345
RC 900
I Lm = I Cm = .6,45.10 −3 = 3,225mA
RC + RL 900 + 900
VLm = RL.ILm = 900.3,225.10-3 = 2,9V.

IV. Boä KÑ R.C maéc theo kieåu C.C.


1) Baøi 2-22: Maïch coù thieân aùp Base.
* Ñaây laø daïng baøi ñieåm Q baát kyø vì ñaõ bieát R1, R2.
R1R2 5.103.20.103
Rb = = = 4KΩ
R1 + R2 5.103 + 20.103

R1 5.10 3
VBB = VCC = .25 = 5V
R1 + R 2 5.10 3 + 20.10 3
V − 0,7 5 − 0,7
I CQ = BB = = 2,1mA
Rb 4.10 3
RE + 3
2.10 +
β 60

- 49 - Moät soá baøi taäp maãu - 49 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

Vcc=25V

R2 RC=1K
20K β=60
CC→ ∞

R1
RL
5K RE=2K VL
2K

Rb VBB − 0,7
(Vì R E >> neân coù theå tính gaàn ñuùng theo coâng thöùc I CQ = )
β RE
VCEQ = VCC – ICQ(RC + RE) = 25 – 2,1.10-3.3.103 = 18,7V

iC(mA)
ICmax = 11,45

 1 
ACLL − 3 
VCC  2.10 
= 8,3
R DC
ICQTÖ = 5 1 

DCLL − 3 
ICQ = 2,1 Q  3.10 

0 10 VCEQ 22,9 25 VCE(V)


= 18,7
Töø hình veõ ta thaáy: ICQ < ICQTÖ neân ICm = ICQ = 2,1mA
RL 2.10 3
I Lm = I Cm = .2,1.10 −3 = 1,05mA
RE + RL 3
2.10 + 2.10 3

VLmmax = RL.ILm = 2.103.1,05.10-3 = 2,1V


* Caùch veõ DCLL vaø ACLL cuûa boä KÑ R.C maéc C.C töông töï nhö caùch maéc
E.C
1
i C − I CQ = − ( VCE − VCEQ )
R AC
RERL
vôùi R AC = R C + = 2 kΩ
RE + RL
VCEQ 18,7
Cho VCE = 0 suy ra i C = I CQ + = 2,1.10 −3 + = 11,45mA
R AC 2.10 3

- 50 - Moät soá baøi taäp maãu - 50 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

3 −3
iC = 0 suy ra VCEQ max = VCEQ + R AC I CQ = 18,7 + 2.10 .2,1.10 = 22,9V
* Vôùi baøi toaùn treân neáu chöa bieát R1 vaø R2 ta coù theå thieát keá ñeå doøng ñieän ra
lôùn nhaát: RDC = RC + RE = 103 + 2.103 = 3KΩ.
VCC 25
Ta coù: I CQTÖ = = = 5mA
R DC + R AC 3.10 + 2.10 3
3

VCEQTÖ = ICQTÖ.RAC = 10V.

2) Baøi 2-24: Maïch ñöôïc ñònh doøng Emitter.


Theo ñònh luaät K.II: ΣVkín = 0 ta coù
RbIBQ + VBEQ + RE.IEQ –VEE = 0
V − 0,7 10 − 0,7
I EQ = BB ≈ = 93mA
Suy ra Rb 100
RE +
β
VCEQ = VCC + VEE – ICQ(RC + RE)
= 10 + 10 – 93.10-3.150 = 6,05V

VCC=10v

RC=50Ω CC→ ∞

IBQ
CE→ ∞

iL
Rb<<βRE
RE=100Ω RL=100Ω
VL

VEE=-10v

RE 100
∗ I Lm = I Em = .93.10 −3 = 46,5mA
RE + RL 100 + 100
∗ VLm = ILmRL = 46,5.10-3.102 = 4,65V
∗ Ñaây laø ñieåm Q baát kyø neân ta coù:
1
i C − I CQ = − ( VCE − VCEQ )
R AC
VCEQ
+ Cho VCE = 0 suy ra i C max = I CQ + = 214 mA
R AC
+ Cho iC = 0 suy ra
VCE = VCEQ + I CQ R AC = 6,05 + 93.10 −3.50 = 10,675V

- 51 - Moät soá baøi taäp maãu - 51 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

iC(mA)

214

 1 
VCC + VEE ACLL − 
= 133  50 
RC + RE
Q
ICQ = 93  1 
DCLL − 
 150 

0 VCEQ 10,675 20 VCE(V)


= 6,05
∗ Neáu baøi naøy ñöôïc tính ôû cheá ñoä toái öu thì:
RDC = RC + RE = 150Ω
RERL
R AC = = 50Ω khi ñoù
RE + RL
VCC 20
I CQTÖ = = = 0,1A = 100 mA
R AC + R DC 150 + 50
VCEQTÖ = ICQTÖ.RAC = 5V

- 52 - Moät soá baøi taäp maãu - 52 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

Chöông IV:
THIEÁT KEÁ VAØ PHAÂN TÍCH TÍN HIEÄU NHOÛ TAÀN SOÁ THAÁP.

I. Sô ñoà maéc Emitter chung E.C:


1) Baøi 4-7: Q baát kyø.
a- Cheá ñoä DC

+VCC=20V

RC=1,5K
R2=20K
CC2→ ∞
+ -
CC1→ ∞
+ - iL

R1 RL=1,5K
Ri=2K RE +
ii
3,5K CE→∞
1,5K
-

R1 R 2 3,5.20
Rb = = ≈ 3K
R1 + R 2 3,5 + 20
R1 3,5
VBB = VCC = .20 ≈ 3V
R1 + R 2 3,5 + 20
3 − 0,7
I CQ = ≈ 4,6mA
3.10 3
500 +
100
VCEQ = VCC – ICQ(RC + RE) = 20 – 4,6.10-3.2.103 = 10,8V
25.10 −3
h ie = 1,4.h fe = 760Ω
4,6.10 −3

b- Cheá ñoä AC:

iC
ib iL
Ri Rb RC
hie RL=1,5K
ii 2K 3K 100ib 1,5K

1,2K

Zi iL iL ib Zo
Ai = = (1)
ii ib ii

- 53 - Moät soá baøi taäp maãu - 53 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

iL iL iC RC 1,5.10 3
= =− .h fe = − .100 = −50
ib iC ib RC + RL 1,5.10 3 + 1,5.10 3
ib R i // R b 1,2.10 3
= = = 0,61
i i ( R i // R b ) + h ie 1,2.10 3 + 760
Thay vaøo (1) ta coù: Ai = -50.0,61 = -30,6
Zi = Ri//Rb//hie = 1200//760 = 465Ω
Zo = RC = 1,5KΩ.

2) Baøi 4-11: Q baát kyø vaø hfe thay ñoåi.


a- Cheá ñoä DC:
1 1
∗ R b1 = β1 R E = .50.10 = 50Ω < R b = 100 , khoâng boû qua IBQ.
10 10
1 1
∗ R b 2 = β 2 R E = .150.10 = 150Ω > R b = 100 , boû qua IBQ.
10 10

+VCC=20v

RC=100Ω

CC→ ∞
+ -

iL

Rb=100Ω
RL=100Ω
RE +
ii VBB=1,7v CE→∞
10Ω
-

VBB − 0,7 1,7 − 0,7


I EQ1 = = = 83mA
Rb 100
RE + 10 +
β1 50
V − 0,7 1,7 − 0,7
I EQ 2 ≈ BB = = 100 mA
RE 10
25.10 −3
h ie1 = 1,4.50. ≈ 21Ω
83.10 −3
25.10 −3
h ie 2 = 1,4.150. = 52,5Ω
100.10 −3
suy ra 21Ω ≤ hie ≤ 52,5Ω
b- Cheá ñoä AC:

- 54 - Moät soá baøi taäp maãu - 54 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

iL iL ib RC Rb
Ai = = =− .h fe .
ii ib ii RC + RL R b + h ie
100 100
A i1 = − .50. = −20,66
100 + 100 100 + 21
100 100
A i2 = − .150. = −49,1
100 + 100 100 + 52,5
Zi = Rb//hie suy ra Zi1 = 100//21 = 17,36Ω
Zi2 = 100//52,5 = 34,43Ω
Vaäy 20,66 ≤ Ai ≤ 49,18
17,36Ω ≤ Zi ≤ 34,43Ω
iC

ib iL
Rb RC
hie hfeib RL = 100Ω
100Ω 100Ω
ii

3) Baøi 4-12: Daïng khoâng coù tuï CE


a- Cheá ñoä DC:
V − 0,7 5,7 − 0,7
I CQ = BB = = 4,5mA
Rb 10 4
RE + 3
10 +
h fe 100
(coù theå tính ICQ = 5 mA)
VCEQ = VCC – ICQ(RC + RE) = 20 – 4,5.10-3.(3.103) = 6,5V
25.10 −3
h ie = 1,4.100. = 778Ω
4,5.10 −3
+VCC=20V

RC=2K
CC→ ∞
+ -

iL
Rb=10K
ii RL=100Ω
VBB=5,7V RE=1K

b- Cheá ñoä AC:


ib h =778Ω
ie

iL
- 55 - Rb Moä RC
hfe R t soá baøi taäp maãu
E
- 55 -
RL=100Ω
ii 10K 100ib 2K
Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

iL iL ib
Ai = = (1)
ii ib ii
iL iL iC RC
= =− .h fe = −95,24
ib iC ib RC + RL
ib Rb 10 4
= = = 0,09
i i R b + h ie + h fe R E 10 4 + 778 + 10 5
Thay vaøo (1) ta ñöôïc Ai = -95,24.0,09 = -8,6
Z i = R b // [ h ie + h fe R E ] ≈ 10 4 // 10 5 = 9,1KΩ

II. Sô ñoà maéc B.C: Baøi 4-21, hoe = 10 4


1) Cheá ñoä DC:

ri=50Ω RL=10K

R2
+
Vi
R1 VCC
- Cb→ ∞

h fe 10
h fb = = = 0,91
1 + h fe 11
h ie 1 25.10 −3
h ib = = .1,4.10. = 32Ω
1 + h fe 11 10 −3
h oe 10 −4
h ob = = = 10 −5
1 + h fe 11

2) Cheá ñoä AC:


Ri 50Ω iC
ie iL
+
hib 1/hob RL
- 56 - Vi Moät soá baøi taäp maãuhfbie - 56 -
- 32Ω 105Ω 10KΩ
0,91ib
Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

VL VL i e
AV = = (1)
Vi i e Vi
1
RL
VL i L R L i C h ob 10 4 .10 5
= . =− .h fb = − 4 .0,91 = −827
ie iC ie 1 10 + 10 5
RL +
h ob
ie 1 − Vi 1 1
= . =− =− = −0,012
Vi Vi R i + h ib R i + h ib 50 + 32
Thay vaøo (1) ta ñöôïc AV = (-827).(-0,012) = 10,085 ≈ 10

III. Sô ñoà maéc C.C: Baøi 4-23


1) Cheá ñoä DC
+VCC =10V
100KΩ
Rb
ri 500Ω Cc1→∞
Cc2→∞
+
Vi RL
RE
- 1KΩ
1KΩ

Zi Zo

VCC = IBQRb + VBEQ + REIEQ


V − 0,7 10 − 0,7
⇒ I EQ = CC = = 4,65mA
R 5
R E + b 10 3 + 10
β 100
VCEQ = VCC – REIEQ = 10 – 4,65.10-3.103 = 5,35 V
ri 500Ω ib hie 753Ω
2) Cheá ñoä AC iL’
+ Rb Re.hfe RL.hfe
Vi Vb VL
- 100KΩ 100KΩ 100KΩ

- 57 - Moät soá baøi taäp maãu - 57 -

Zi
Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

hie/hfe 7,53Ω
ie
ri/hfe Rb/hfe RE
5Ω 1KΩ 1KΩ

Zo
25.10 −3
h ie = 1,4 h fe ≈ 753Ω
4,65.10 −3
V V V
Av = L = L b (1)
Vi Vb Vi
VL i b .h fe ( R E // R L )
=
Vb i b [ h ie + h fe ( R E // R L ) ]
(2)
100.500
= = 0,985
753 + 50.000
R’b = Rb//[hie + hfe(RE//RL)] = 33,3Ω
Vb 1 ' Vi R 'b 33,3KΩ
= .R b . = = = 0,994 (3)
Vi Vi ri + R b ri + R b 500 + 33,3.10 3
' '

Thay (2), (3) vaøo (1) ta coù: AV = 0,985.0,994 = 0,979 ≈ 0,98


 r // R b 
 ≈ 10 // [ 7,53 + 5] ≈ 12,37Ω
3
Z o = R E //  h ib + i
 h fe 
Z i = R b // [ h ie + h fe ( R E // R L ) ] = R 'b = 33,3KΩ

- 58 - Moät soá baøi taäp maãu - 58 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

Chöông VI: MAÏCH TRANSISTOR GHEÙP LIEÂN TAÀNG.

I. Transistor gheùp Cascading:


1) E.C – C.E

Baøi 6-1: Ñieåm Q baát kyø, 2 taàng hoaøn toaøn ñoäc laäp vôùi nhau.
a - Cheá ñoä DC
R .R 3.10 3.7.10 3 1
R b1 = 11 21 = 3 3
= 2,1KΩ > R b = .h fe .R E = 500Ω
R11 + R 21 3.10 + 7.10 10
suy ra, khoâng ñöôïc boû qua IBQ1;
R 11 3.10 3
VBB1 = .VCC = .10 = 3V
R 11 + R 21 3.10 3 + 7.10 3
V − 0,7 3 − 0,7
I EQ1 = BB1 = = 16,2mA
R b1 2100
R E1 + 100 +
h fe1 50
VCEQ1 = VCC – IEQ1(RC1 + RE1) = 10 – 16,2.10-3.300 = 5,14V
25.10 −3 25.10 −3
h ie1 = 1,4 h fe1 . = 1,4.50. = 108Ω
I EQ1 16,2.10 −3
R 12 .R 22 10 3.9.10 3 1
R b2 = = 3 = 0,9KΩ < R b = .h fe .R E = 1250Ω
R 12 + R 22 10 + 9.10 3
10
suy ra, ñöôïc boû qua IBQ2;
R 12 10 3
VBB2 = .VCC = 3 .10 = 1V
R 12 + R 22 10 + 9.10 3
V − 0,7 1 − 0,7 0,3
I EQ 2 = BB2 = ≈ = 1,2mA
R b2 900 250
R E2 + 250 +
h2 50
VCEQ2 = VCC – IEQ2(RC2 + RE2) = 10 – 1,2.10-3.2250 = 7,3V
25.10 −3 25.10 −3
h ie 2 = 1,4 h fe 2 . = 1,4.50. = 1458Ω
I EQ 2 1,2.10 −3
b - Cheá ñoä AC

ib1 iC1 ib2 iC2

Rb hie1 RC1 Rb2 hie2 RC


VL
ii 2,1K 108 50ib1 200 900 1458 50ib2 2K

Zi Zo
i L i b 2 i b1
Ai = . . (1)
i b 2 i b1 i i

- 59 - Moät soá baøi taäp maãu - 59 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

iL i i
= L . C 2 = −1.h fe 2 = −50 (2)
i b2 i C2 i b2
i b 2 i b 2 i C1 − R C1 // R b 2
= . = .h fe1
i b1 i C1 i b1 ( R C1 // R b 2 ) + h ie 2
(3)
− 164
≈ .50 ≈ −5,06
164 + 1458
i b1 Rb 2100
= = = 0,951 (4)
ii R b + h ie1 2100 + 108
Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù
Ai = (-50).(5,06).(0,951) ≈ 241
Zi = Rb//hie1 = 2,1.103//108 ≈ 103Ω
Zo = ∞
Ñeå tìm bieân ñoä ñænh ñoái xöùng cöïc ñaïi ta veõ DCLL vaø ACLL.
iC(mA)

iCmax = 4,85
 1 
ACLL − 3 
VCC  2.10 
= 4,4
R DC
 1 
ICmmax Q DCLL − 
ICQ = 1,2  250 
VCE(V)
0 7,3 10

9,7
1
Töø i C − I CQ =− ( v CE − VCEQ )
R AC
vCE = 0 suy ra, ICmax = ICQ +VCEQ/RAC
= 1,2.10-3 + 7,3/2.103 = 4,85mA
iC = 0 suy ra, vCemax = VCEQ.RAC
= 7,3 + 1,2.10-3.2.103 = 9,7V
Töø ñaëc tuyeán DCLL vaø ACLL ta coù ICmmax = 1,2mA

Baøi 6-2: Ñieåm Q toái öu neân phaûi tính taàng thöù hai tröôùc, taàng 1 sau.

a- Cheá ñoä DC:


RDC2 = RC2 + RE2 = 2250Ω; RAC2 = RC = 2KΩ.
VCC 10
I CQ 2 TÖ = = = 2,35mA
R DC 2 + R AC 2 2250 + 2000
VCEQ2TÖ = ICQ2TÖ.RAC2 = 2,35010-3.2.103 = 4,7V

- 60 - Moät soá baøi taäp maãu - 60 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

25.10 −3 25.10 −3
h ie 2 = 1,4 h fe 2 . = 1,4.50. = 745Ω
I EQ 2 2,35.10 −3
RDC1 = RC1 + RE1 = 200 + 100 = 300Ω;
RAC1 = RC1//Rb2//hie2 = 200//900//745 ≈ 134,4Ω
VCC 10
I CQ1TÖ = = = 23mA
R DC1 + R AC1 300 + 134,4
25.10 −3 25.10 −3
h ie1 = 1,4 h fe1 . = 1,4.50. = 76Ω
I EQ1 23.10 −3

b- Cheá ñoä AC: Sô ñoà töông ñöông tín hieäu nhoû nhö treân chæ coù hie1 vaø hie2
coù giaù trò khaùc. Ta aùp duïng luoân coâng thöùc (1) ôû treân:
R C1 // R b 2 Rb 164 2100
A i = h fe1 .h fe 2 . = 2500. . ≈ 434
( R C1 // R b2 ) + h ie2 R b + h ie1 164 + 745 2100 + 76
2) E.C – C.C:
Baøi 6-3 Ñieåm Q toái öu
a- Cheá ñoä DC:
Taàng 2:
RDC2 = RE2 = 1KΩ; RAC2 = RE2//RL = 500Ω.
VCC 10
I CQ 2 TÖ = = 3 = 6,7mA
R DC 2 + R AC 2 10 + 500
VCEQ2TÖ = ICQ2TÖ.RAC2 = 6,7.10-3.500 = 3,35V
25.10 −3 25.10 −3
h ie 2 = 1,4 h fe 2 . = 1,4.100. = 522Ω
I EQ 2 6,7.10 −3
1 1
R b2 = h fe 2 .R E 2 = .100.10 3 = 10 4 Ω = 10KΩ
10 10
VBB = 0,7 + ICQ2TÖ.RE = 0,7 + 6,7.10-3.103 = 7,4V
Rb 10 4 10 4
R 12 = = = = 38,46KΩ
VBB2 7,4 0,26
1− 1−
VCC 10
V 10
R 22 = R b CC = 10 4 = 13,5KΩ
VBB2 7,4

Taàng 1:
RDC1 = RC1 + RE1 = 400 + 100 = 500Ω;
RAC1 = RC1//Rb2//[hie2 + hfe(RL//RE)]
= 400//104//[261 + 100.500] = 400//8333 ≈ 382Ω.
VCC 10
I CQ1TÖ = = = 11,34mA
R DC1 + R AC1 500 + 382
VCEQ1TÖ = ICQ1TÖ.RAC1 = 11,34.10-3.382 = 4,33V
25.10 −3 25.10 −3
h ie1 = 1,4 h fe1 . = 1,4.100. = 309Ω
I EQ 2 11,34

- 61 - Moät soá baøi taäp maãu - 61 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

1 1
R b1 = h fe1 .R E1 = .100.100 = 1KΩ
10 10
VBB1 = 0,7 + ICQ1TÖ.RE1 = 0,7 + 11,34.10-3.100 = 1,834V
R b1 10 3 10 3
R 11 = = = = 12,25KΩ
VBB1 1,834 0,8166
1− 1−
VCC 10
V 10
R 21 = R b1 CC = 10 3 = 5,45KΩ
VBB1 1,834

b- Cheá ñoä AC:

ib1 iC1 ib2 h 522


ie2

iL’
Rb1 hie1 RC1 Rb2 (1+hfe)RE (1+hfe)RL
ii 100ib VL
2,1K 309 400 10K 101KΩ 101KΩ
1
Zi Zo
VL i b 2 i b1
AT = . . (1)
i b 2 i b1 i i
VL
= (1 + h fe )( R E // R L ) = 50,5.10 3 (2)
i b2
i b 2 i b 2 i C1 − R C1 // R b 2
= . = .h fe1
i b1 i C1 i b1 ( R C1 // R b 2 ) + h ie 2 + (1 + h fe ) R E // R L
(3)
− 385 − 385.10 2
= .100 = ≈ −0,75
385 + 522 + 50500 51407
i b1 R b1 10 3
= = = 0,764 (4)
ii R b1 + h ie1 10 + 309
Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù
AT = (50,5.103).(-0,75).(0,764) ≈ -29000
AT = -29000V/A = -29V/mA.
ie2 hib2

Rc1//Rb2 RE
hfe2 1KΩ

Zo
Zi = Rb//hie1 = 103//309 = 236Ω
 R // R b 2 
 = 10 // [ 5,22 + 3,85] = 10 // 9,07 ≈ 9Ω
3 3
Z o = R E //  h ib 2 + C1
 h fe 2 
3) Daïng baøi hoãn hôïp E.C – C.C: Baøi 6-4
i iC1 i hie2 1K iC2 ib3 hie3 1K
b1 b2

R Rb1 hie1 R R RC2


- 62 i- Moät C1
soá baøi taäpb2maãh
u R Vo2 - 62 -
1K hfe3RE3
ii 100K 1K 1K 1K fe2 E2 1K
100ib1 100ib2
5050 5050
Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

V01 V
Tìm R ñeå = − 02 (1)
ii ii
V01 V01 i b 2 i b1
= . . (2)
ii i b 2 i b1 i i
V02 i i
= (1 + h fe 2 )R E 2 . b 2 . b1 (3)
ii i b1 i i
V01
suy ra = −(1 + h fe 2 ).R E 2 (4)
i b2
V01 V01 i b3 i C 2
= . . (5)
i b2 i b3 i C2 i b 2
Töø (5) suy ra
V01 R C2
= (1 + h fe3 )R E 3 . h fe 2 = −(1 + h fe 2 )R E 2
i b2 R C 2 + R + h ie3 + (1 + h fe 3 )R E 3
10 3
− 5050. .100 = −5050 (6)
10 3 + R + 10 3 + 5050
105 = 7050 + R
R = 100KΩ - 7,05KΩ ≈ 93KΩ

V01
Tìm
ii
Töø (2) ta coù:
V01 V01 i b3 i C 2 (1 + h fe3 )R E3 .R C 2 .h fe 2
= =−
i b2 i b3 i C2 i b 2 R C 2 + R + h ie3 + (1 + h fe3 )R E 3
(7)
5050.10 3.10 2
=− 3 ≈ −5050
10 + 93.10 3 + 10 3 + 5050
i b 2 i b 2 i C1 ( R C1 // R b2 )
= . =− .h
i b1 i C1 i b1 ( R C1 // R b2 ) + h ie2 + (1 + h fe 2 )R E 2 fe1
(8)
500.100 5.10 4
=− =− = −7,63
500 + 1000 + 5050 6550
i b1 ( R i // R b1 ) 10 3
= = 3 = 0,5 (9)
ii ( R i // R b1 ) + h ie1 10 + 10 3
Thay (7), (8), (9) vaøo (2) ta ñöôïc:

V01 V
= ( − 5050 ).( − 7,63) .0,5 ≈ 19,27
ii mA

- 63 - Moät soá baøi taäp maãu - 63 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

R/hfe3 930 hib3 10

Rc2 RE3
=10
hfe3 50Ω

Zo
Zi = Ri//Rb1//hie1 ≈ 500Ω
 R R 
Z o = R E 3 //  h ib3 + + C2  = 50 // [10 + 930 + 10] ≈ 47,5Ω
 h fe3 h fe3 

I. Transistor maéc vi sai vaø Darlingtôn


1) Baøi 6-23: E.C – E.C.

+VCC =9V
iL
RC2 R22
R21 RC4=RL
2,5K 3K ib3 T3
3K 60
T1 T2 hfe=100
T4
ii R11 RE1 R12 RE4
K 500 1K 60

ib1 hie1 hie2 ib2 hie3 hfe3hie4 iC4

Rb1 (1+hfe)RE1 Rb2 RC2 RL


hfe2ib2 h2feRE4
750 750
ii 100ib2 2,5K (1+hfe)ib4

a- Cheá ñoä DC
R 11 10 3
VBB1 = VBB2 = .VCC = 3 .9 = 2,25V
R 11 + R 21 10 + 3.10 3
V − 0,7 2,25 − 0,7
I EQ1 = I EQ 2 = BB1 = = 1,55mA
R b 10 3 + 7,42
2R E +
h fe
IE = 2IE1 = 3,1mA
VCEQ1 = VCC – 2RE.ICQ1 = 9 – 2.500.1,55.10-3 = 7,45V
VCEQ2 = VCC – 2RE.ICQ1 – RC2.ICQ2
= 9 – 103.1,55.10-3 – 2,5.103.1,55.10-3 = 3,575V
VR E 4 = VCC − R C2 .I CQ 2 − VBE3 − VBE 4 = 9 − 3,875 − 1,4 = 3,725V

- 64 - Moät soá baøi taäp maãu - 64 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

VR E 4 3,725
I CQ 4 = I EQ 4 = = ≈ 62 mA
R E4 60
I CQ 4 62.10 −3
I CQ 3 = I EQ 3 = I BQ 4 ≈ = ≈ 0,62 mA
h fe 10 2
VCEQ4 = VCC – ICQ4(RC4 + RE4) = 9 – 62.10-3.120 = 9 – 7,44 = 1,56V
VCEQ3 = VCEQ4 – VBE4 = 1,56 – 0,7 = 0,86V
25.10 −3 25.10 −3
h ie1 = 1,4 h fe1 . = 1,4.100. = 2258Ω
I EQ1 1,55.10 −3
25.10 −3 25.10 −3
h ie3 = 1,4 h fe3 . = 1,4.100. = 5645Ω
I EQ1 0,62.10 −3
25.10 −3 25.10 −3
h ie 4 = 1,4 h fe 4 . = 1,4.100. = 56,45Ω
I EQ1 62.10 −3

b- Cheá ñoä AC

hie3 hie4(1+hfe)
ib1 h 2258 ib2 h 2258 iC2 ib3 iL
ie1 ie2 5645 5700

Rb1 R’E Rb RC2 R’E4 RC


ii 750 50,5K 750 2,5K 618K (1+hfe)2ib3
100ib2 60Ω
10201ib3
Zo Zo ’
R 'E = R E1 (1 + h fe ) = 500.101 = 50500
R 'E 4 = [ h ie 4 + (1 + h fe 4 ) R E 4 ](1 + h fe3 ) = [ 56,45 + 6060 ].101 = 617,76KΩ
i i i i i
A i = L = L . b3 . c2 . b1 (1)
i i i b3 i c2 i b1 i i
iL
= (1 + h fe3 )(1 + h fe 4 ) = 101.101 = 10201 (2)
i b3
i b3 − R C2
=
i c2 R C 2 + h ie3 + (1 + h fe ) h ie 4 + R 'E 4
− 2,5.10 3
= (3)
2,5.10 3 + 5645 + 5700 + 617,76.10 3
− 2,5
= ≈ −4,10 3
631,605
i c2 i i
= c2 b 2 = h fe 2 .( − 1) = −100 (4)
i b1 i b 2 i b1
(Vì R’E raát lôùn neân coi ib2 ≈ ib1)
i b1 Rb 750
= = = 128,4.10 −3 (5)
ii R b + h ie1 + R E 750 + 2258 + 2832
''

vôùi R E = R E // [ h ie 2 + R b ] = 5050 // 3008 ≈ 2832Ω


'' '

- 65 - Moät soá baøi taäp maãu - 65 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

Thay (2), (3), (4), (5) vaøo (1) ta coù:


Ai = 10201.(-4.10-3).(-100).128,4.10-3 = 522,3 (laàn)
Zi = Rb1//(hie1 +R’’E) ≈ 750//(2258 + 2832) = 654Ω
Zo = ∞ ⇒ Z’o = Zo//RC = RC = 60Ω

2) Baøi 6-24: E.C – C.C

RC1 RC2
1K 1K T4
T5
Rb2 T6
Rb1
10K 10K
ii VBB1 T3 VBB2 RE6 VL
1V 1V 10
RE
Zi Zo
1K

-3V
a- Cheá ñoä DC
AÙp duïng ñònh luaät K.II ΣVkín = 0 cho voøng 2 ta coù:
VBE3 + IEQ3RE3 – VEE = 0 (1)
V − VBE3 3 − 0,7
I EQ 3 = EE = = 2,3mA
R E3 10 3
I EQ 3
I EQ1 = I EQ 2 = = 1,15mA
2
VCE1 = VCE2 = VCC – RC1ICQ1 – VE1 (2)
Maët khaùc aùp duïng ñònh luaät K.II ΣVkín = 0 cho voøng 1 ta coù:
-VBB1 + RbIBQ1 + VBE1 + VE1 = 0 (3)
⇒ VE = VBB1 – RbIBQ1 – VBE1 = 1 – 104.1,15.10-5 – 0,7 =0,185V
Thay vaøo (2) ta ñöôïc:
VCE1 = VCE2 = 6 – 103.1,15. 10-3 – 0,185 = 4,665V ≈ 4,67V
Ta coù VE1 = VCE3 + RE3.IEQ3 - VEE (4)
Suy ra VCE3 = VEE + VE1 – RE3IEQ3
= 3 + 0,185 – 103.2,3.10-3 = 0,885V
VRE6 = VCC – RC2ICQ2 – VBE4 - VBE5 - VBE6
= 6 – 103.1,15.10-3 – 2,1 = 2,75V
V 2,75
I EQ 6 = RE6 = = 275mA
R E6 10
VCE6 = VCC – VRE6 = 6 – 2,75 = 3,25V
VCE5 = VCE6 – VBE6 = 3,25 – 0,7 = 2,55V
VCE4 = VCE5 – VBE5 = 2,55 – 0,7 = 1,85V

- 66 - Moät soá baøi taäp maãu - 66 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

25.10 −3 25.10 −3
h ie1 = 1,4 h fe1 . = 1,4 . 100 . = 3043Ω
1,15.10 −3 1,15.10 −3
I EQ 6 I EQ 5
I EQ 5 = = 2,75mA ; I EQ 4 = = 2,75.10 −5 A
h fe 6 h fe 5
25.10 −3 25.10 −3
h ie 6 = 1,4 h fe 6 . = 1,4.100. = 12,72Ω
I EQ 6 275.10 −3
hie5 = 1272Ω; hie4 = 127.200Ω

b- Cheá ñoä AC
hie4 hie5.hfe4 hie5.hfe4.hfe5
ib1 h 3043 hie2 3043 iC2 ib4 127,2K 127,2K 127,2K
ie1

Rb1 ib2 R RC2


hfe2ib2 R’E6
b2
VL
ii 10K 10K 100ib2 1K

Zi Zo
R 'E 6 = R E 6 (1 + h fe ) ≈ R E 6 .10 6 ≈ 10 7 Ω
3

V V i i
A T = L = L . b4 . b2 (1)
ii i b4 i b2 i i
VL
= R 'E 6 ≈ 10 7 Ω (2)
i b4
i b 4 i b 4 i C2 R C 2 .h fe 2
= . =−
i b2 i C2 i b 2 R C 2 + 3h ie 4 + R 'E 6
(3)
10 3.10 2 10 2
=− 3 3 7
= − 4
= −96,3.10 −4
10 + 381,6.10 + 10 1 + 381,6 + 10
i b2 i R b1
= − b1 = −
ii ii R b1 + 2 h ie1 + R b 2
(4)
10 4
=− 4 = −0,485
10 + 6,086.10 3 − 10 4
Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù
AT = 107.(-96,3).10-4.(-0,485) = 46728V/A = 46,7V/mA

3hie4
Rc2 =0,381 RE6
≈10 h fe
3

h3fe

Zo
Zi = Rb1//[2hie1 + Rb2] ≈ 6,15KΩ
R 3h 
Z o = R E 6 //  C3 2 + 3ie 4  = 10 // ( 0,382 ) ≈ 0,37Ω
 h fe h fe 
Chöông VII: MAÏCH KHUEÁCH ÑAÏI HOÀI TIEÁP.

- 67 - Moät soá baøi taäp maãu - 67 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

I. Hoài tieáp aùp, sai leäch doøng.


1) Baøi 7-4
+VCC

RC1 RC2
2K 2K
T1 iL
RL
RE21 VL
100
1K
ii
Rf 10K RE22
V1
1K

h ie = 1KΩ  T=?

GT  ; KL A i = i L = ?
 h fe = 40  ii
Ñaây laø daïng hoài tieáp aùp, sai leäch doøng.

RE21(hfe2+1)
ib1 ic1 ib2 h 1K iC2
ie2 41K
Rf RE22(hfe2+1)
hie1 RC1 V1 RC2 RL
+
ii hfe1ib1 41K
V’
1
2K 40ib2 2K 100
- 40ib1
Zi Zo
a- Tính ñoä lôïi doøng T: cho ii = 0
V V i i
T = 1' = 1 . b 2 . b1' (1)
V1 i i = 0 i b 2 i b1 V1
V1
= R E 22 (1 + h fe 2 ) = 41.10 3 (2)
i b2
i b 2 i b 2 i C1 R C1 .h fe1
= . =−
i b1 i C1 i b1 R C1 + h ie 2 + R E 21 (1 + h fe 2 ) + R E 22 (1 + h fe 2 )
(3)
2.10 3.40 80
=− =− = −0,941
3 3 3
2.10 + 10 + 41.10 + 41.10 3
85
i b1 1 V1' 1 1
= '. = = 4 = 91.10 −6 (4)
V1 V1 R f + h ie1 R f + h ie1 10 + 10
' 3

Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù:

- 68 - Moät soá baøi taäp maãu - 68 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

T = 41.103.(-0,941).91.10-6 = -3,51

iL
b- Tính A i = cho V’1 = 0
ii
i i i i
A i = L = L . b 2 . b1 (1)
i i i b 2 i b1 i i
iL i i R C2 2.10 3
= L . C2 = − .h fe 2 = − .40 = −39,6 (2)
i b2 i C2 i b2 R C2 + R L 2.10 3 + 10
i b2
= −0,941 (nhö (3) ôû phaàn treân) (3)
i b1
i b1 Rf 10 4
= = 4 = 91.10 −2 (4)
ii R f + h ie1 10 + 10 3

Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù:


Ai = (-39,6).(-0,941).91.10-2 = 33,9 ≈ 34

c- Tính Aif, Zif, Zof.


Ai 34
A if = = = 7,54
1 − T 1 + 3,51
Zi = Rf//hie1 = 104//103 ≈ 910Ω
Zi 910
Z if = = = 202Ω
1 − T 1 + 3,51
Zo = RC2 = 2KΩ
Zo 2.10 3
Z of = = = 443Ω
1 − T 1 + 3,51

2) Baøi 7-11 +VCC

RC 2K
Rf = Rb =10K

C iL

RL
RE
ii C
100

 iL
 A = =?
 h fe = 100 i
ii
 
GT h ib = 10Ω ; KL  Z i ; Z o
 C→∞  T=?
 

hie = hib.hfe = 10.100 = 1KΩ

- 69 - Moät soá baøi taäp maãu - 69 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

ib ic
iL
Rf
hie1 RC Rf
ii + hfeib RL VL
V ’
1K 10K
L
- 100ib

Zo
a- Ñoä lôïi voøng T: cho ii = 0
V V i
T = L' = L . b' (1)
VL i i = 0 i b VL
VL VL i C RC 10 3.10 3.10 2
= . = −R L . .h fe = − = −5.10 4 (2)
ib iC i b RC + RL 10 3 + 10 3
ib 1 VL' 1 1
= . = = 4 = 91.10 −6 (3)
VL VL R f + h ie R f + h ie 10 + 10 3
' '

Thay (2), (3) vaøo (1) ta coù:


T =(-5.104).91.10-6 = -4,55

b- Tính Ai, Zi, Zo.


i i i
Ai = L ' = L. b (1)
i i VL = 0 i b i i
iL iL iC RC 10 3
= . =− .h fe = − 3 .100 = −50 (2)
i b iC i b RC + RL 10 + 10
ib Rf 10 4
= = 4 = 91.10 −2 (3)
i i R f + h ie 10 + 10 3
Thay (2), (3) vaøo (1) ta coù:
Ai = (-50).91.10-2 = -45,45
Zi = Rf//hie = 104//103 = 910Ω
Zo = RC = 103Ω = 1KΩ

c- Tính Aif, Zif, Zof.


Ai 50
A if = =− = −8,2
1− T 1 + 4,55
Zi 910
Z if = = = 164Ω
1 − T 1 + 4,55
Z 10 4
Z of = o = = 180Ω
1 − T 1 + 4,55

II. Hoài tieáp aùp, sai leäch aùp:

- 70 - Moät soá baøi taäp maãu - 70 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

1) Baøi 7-10

+VCC
RC2
RC1 R22
R21 2K
1K C 10K
8K
VL
R12
RE2
R11 C
RE1 10K
1K
ii 1K 100

Rf =10K

 i
h = 50  Ai = L = ?
 fe ii
 
GT h ib = 50Ω ; KL  Z i ; Z o
 C→∞  T=?
 

ib1 h 2,5K iC1 ib2 iC2


ie1
Rf.hfe1
RE1hfe1 Rf
Rb1 5.105 RC1 Rb2 hie2 RC2
ii 5K ’+ hfe1ib1 hfe2ib2 10K
890 VL 1K 5K 2,5K
50ib1 2K
- 50ib2
Zo
a- Tính ñoä lôïi voøng T (cho ii = 0)
V V i i
T = L' = L . b 2 . b1' (1)
VL i i = 0 i b 2 i b1 VL
VL VL i C 2 R .R
= . = − f C 2 .h fe 2
i b2 i C2 i b2 R f + R C2
(2)
10 4 .2.10 3
=− 4 3
.50 = −1,67.10 3.50 = −83,5.10 3
10 + 2.10
i b 2 i b 2 i C1 R C1 // R b 2
= . =− h
i b1 i C1 i b1 ( R C1 // R b2 ) + h ie2 fe1
(3)
0,83.10 3.50
=− = −12,46
0,83.10 3 + 2,5.10 3
i b1 − R E1 .h fe1 1
= .
VL R b1 + h ie1 + h fe1 .R E1 R f .h fe1 + R'
'

(4)
− 5.10 3 1
= 3 3
. 5 3
= −1,2.10 −6
890 + 2,5.10 + 5.10 5.10 + 2.10
Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù:

- 71 - Moät soá baøi taäp maãu - 71 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

T = (-83,5.103).(-12,46).(1,2.10-6)= -1,25

b- Tính AT, Zi, Zo.


V V i i
A T = L = L . b 2 . b1 (1)
ii i b 2 i b1 i i
iL i b2
vaø tính nhö treân theo coâng thöùc (2), (3)
i b2 i b1
i b1 R b1 890
= = = 0,107 (4)
ii R b1 + h ie1 + ( R E1 + R f ) h fe1 890 + 2,5.10 3 + 4,95.10 3
Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù:
Ai = (-83,5.103).(-12,46).(0,107) = 111.103V/A = 111V/mA
Zi = Rb1//[hie1 + (RE11//Rf)(1 + hfe)] = 890 //[2500 + 4950] = 795Ω
Zo = Rf = 10KΩ

c- Tính AVf, Zof, Zif.


A 111.10 3 V V
A Tf = T = = 49.10 3 = 49
1 − T 1 + 1,25 A mA
Z if = Z i (1 − T ) = 795(1 + 1,25) = 1788Ω
Z 10 4
Z of = o = = 4444Ω
1 − T 1 + 1,25

2) Baøi 7-12

+VCC

R21 RC1 R22 RC2


10K 500 10K 500

ri 1K C
RE21 VL
RE11 22 C
R12
+ R11 22 1K RE22
Vi C
- 1K RE12 82
C
82
Rf =1K

 h fe = 20 A V = ?
 R (hfe1+1)
GT h ib = 50Ω ; KL  Zf i ; Z iC1 iC2 RC2 500
ii ri 1K ib1 h 1050 21K
o
ib2 h 1050
 C ie1 
→∞  T=?
ie2

+ hfe1ib1 20ib2
Rb1 + RC1 RCb2
Vi 20ib1
- 910 V’L 500 910
-
- 72 - Moät soá baøi taäp maãu - 72 -
Zi RE11(1+hfe1) Rf 1050
RE21(1+hfe2)=462Ω Zo
462
Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

a- Tính ñoä lôïi voøng T (cho Vi = 0)

ib1 h 1050
ie1

ri Rb1 RE11(1+hfe1) Rf(hfe1+1) V’L


1K 910 462 21K Rf(1+hfe1)

VL V i i
T= = L . b 2 . b1' (1)
VL i i = 0 i b 2 i b1 VL
'

VL VL i C 2 R .R
= .
i b2 i C2 i b2 R f + R C2
(
= − f C 2 .h fe 2 = − 10 3 // 500 .20 = −6667 ) (2)
i b 2 i b 2 i C1 R C1 // R b 2
= . =− h
i b1 i C1 i b1 ( R C1 // R b2 ) + h ie2 + R E21 (1 + h fe2 ) fe1
(3)
323.20 6460
=− =− = −3,52
323 + 1050 + 462 1835
i b1 1 VL, ( R E11 // R f )(1 + h fe1 )
=− , . .
VL '
VL R f (1 + h fe1 ) ( R E11 // R f )(1 + h fe1 ) + h ie1 + ( ri // R b1 )
(4)
1 452 452.10 −3
=− . = − = −10,88.10 −6
21.10 3 452 + 1050 + 476,4 41546,4
Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù:
T = (-6667).(-3,52).(-10,88.10-6)= -0,255

b- Tính AV, Zi, Zo.


V V i i
A V = L = L . b 2 . b1 (1)
Vi i b 2 i b1 Vi
VL i b2
vaø tính nhö treân theo coâng thöùc (2), (3)
i b2 i b1
i b1 1 Vi ri // R b1
= . .
Vi Vi ri ( ri // R b1 ) + h ie1 + ( R E11 // R f )(1 + h fe1 )
(4)
1 476,4 476,4.10 −3
= 3. = = 24.10 −5
10 476,4 + 1050 + 452 1978,4
Thay (2), (3), (4) vaøo (1) ta coù:
AV = (-6667)(-3,52).24.10-5 = 5,63

- 73 - Moät soá baøi taäp maãu - 73 -


Khoa Ñieän – Ñieän töû Kyõ thuaät maïch Ñieän Töû I

Zi = Rb//[hie1 + (RE11//Rf)(1 + hfe1)] = 103 //1502 ≈ 600Ω


Zo = Rf = 1000Ω

c- Tính AVf, Zif, Zof.


A 5,63
A Vf = V = = 4,486
1 − T 1 + 0,255
Z if = Z i (1 − T ) = 600(1 + 0,255) = 753Ω
Z 1000
Z of = o = = 797Ω
1 − T 1 + 0,255

- 74 - Moät soá baøi taäp maãu - 74 -

You might also like