ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

uGmrf:zmuf,wgef;yD<rGf,wh:
yD< 2112 eD;

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူႈၶိူဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး မႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၸဵမ်

ၵွၼ်ႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၵၼ်ၵူႈၵေႃႉၶႃႈယဝ်ႉ။

Tai New Year 2112.indd 1 11/18/2017 1:25:38 PM

 ပီႊမႂ်ႇတႆးၼႆႉ ယွၼ်းဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်း ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ပီႊ ႒႐႐႑ ၼႆႉသေ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ
ၼေလွင်ႈ ပီမႂ်ႇတႆး ပဵၼ်မႃး၊ လွင်ႈလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်း (1) ပီႊပူၼ်ႉ
မႃးလႄႈ လႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူႈၵေႃႉၵူႈၸုမ်း
ယႂ်ႇလူင်တေႉတေႉ ယွၼ်းသူးၼင်ႇၼႆဢေႃႈ၊ ပီႊမႂ်ႇ ဢၼ်တေသိုပ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇ ၶၢဝ်းၼႃႈ
ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈယွၼ်းလၢတ်ႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတီႈၽႂ်တၼ်း မၼ်း
ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မႂ်ႇသုင် သေၵမ်းၼႆ ယွၼ်းသူးၼင်ႇၼႆႄလႈ ယွၼ်းတူင်ႉတၵ်ႉမႂ်ႇသုင်ဢွၼ်
တၢင်းၼင်ႇၼႆၶႃႈဢေႃး။

ပီႊမႂ်ႇတႆး ၼႆၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈ မီးပိူင်ၼပ်ႉဝၼ်းတႆးလႄႈ ပိူင်ယဵမ်ႈဝၼ်းဝၼ်း

ပီလိူၼ်ဝၼ်းတႆးႁဝ်းမႃးယူႇ ၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ် ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်းလူၺ်ႈၾိင်ႈတိုၼ်း
ပုၼ်ႈၸိူဝ်ႉသၢႆ ၸၢဝ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၵူႈၶိူဝ်း ၵူႈမိူင်းၵူႈတီႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ပီတႆးႁဝ်း တေႇတင်ႈ မႃးမိူဝ်ႈပီ
(BC 94) ဢွၼ်တၢင်းပီႊၶရိသ်ႉသႃသၼႃ (94) ပီႊၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉၵၼ်မႃး
ၼႂ်းပိုၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ။

ၶၢဝ်းယၢမ်းပီမႂ်ႇၼႆႉ ၽူႈယႂ်ႇ ၵူၼ်းလူင်ၶဝ် ထတ်းသၢင် ႁူဝ်ႁုပ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း ၼိုင်ႈ

ပီႊ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်မႃးတင်းပီ ထတ်းသၢင် တီႈယူပ်ႈယွမ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼိူဝ်ႃႈၵၢၼ်ယဝ်ႉ
ထတ်းသၢင်ၵူၼ်း ဢၼ်မီးၽွၼ်းၵၢၼ် မီးၼမ်ႉၵတ်ႉၼၼ်ႉ ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်
ၽူႈႁၵ်ႉၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်ၽေႃႇၼမ်ႉ ၼေတူဝ်လႆႈ ပၼ်ႁႂ်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် ပီႊၼိုင်ႈယဝ်ႉ
ပီႊၼိုင်ႈ ၊ သိုပ်ႇၼိုင်ႈယဝ်ႉသိုပ်ႇၼိုင်ႈ ပၢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉပၢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႆႉ ပဵၼ်ၾိင်ႈပိူင်ဢုပ်ႉပိူင်
ၽွင်းငမ်း တႆးႁဝ်းၶႃႈလႄႈ ၾိင်ႈပီႊမႂ်ႇတႆးႁဝ်းၶႃႈမႃးၸဵမ်ၵွၼ်ႇၼႂ်းပိုၼ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ပီႊၼႆႉၵေႃႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ႁဵတ်းသၢင်ႈၼင်ႇပိုၼ်းႁဝ်း ပူႇဢွၼ် ႁဵတ်းမႃး

ယႃႈဢွၼ်ႁဵတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈ တၢင်ႇသုင် ၸၼ်ႉသိုၵ်း “ၸွမ်သိုၵ်း လူင်၊ ၸွမ်သိုၵ်း၊
ၸွမ်ႁၢၼ်၊ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်၊ ၸဝ်ႈသိုၵ်း၊ ၸဝ်ႈႁၢၼ်၊ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်၊ ၶုၼ်သိုၵ်း၊ ၶုၼ်ႁၢၼ်၊
ၵႅမ်ၶုၼ်ႁၢၼ်၊ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်၊ ႁူဝ်သိုၵ်း၊ ႁူဝ် ႁၢၼ်” ၸဵမ်ၵႂႃႇၼင်ႇ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉတင်းမူတ်း
(325) ၵေႃႉသေ ၼႂ်းပၢင်ပွႆး ပီႊမႂ်ႇၼႆႉ “လႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈ ၾိင်ႈထုင်း ပၢႆးမွၼ်း”မႃးၸိူဝ်းၼႆႉယူႇၶႃႈ
ဢေႃႈ။

Tai New Year 2112.indd 2 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

ၶႂ်ႈယွၼ်းတိုၵ်းသူၼ်း ၽူႈလႆႈႁပ်ႉ ထုၵ်ႇယုၵ်ႉယွင်ႈ ပၼ်ၸၼ်ႉ ပၼ်သူး ၼႆႉ ႁႂ်ႈမီး

ၼမ်ႉၸႂ် ၸူမ်းသိူဝ်း ၵိုၵ်းပိုၼ်းလီ ဝႆႉပၼ်လုၵ်ႈလၢၼ် သိုပ်ႇသွၼ် ၵူၼ်းႁုၼ်ႈ ပႃႈလင် ႁႂ်ႈလူယိူင်ႈ
ၶတ်းၸႂ် သိုပ်ႇႁၵ်ႉသႃ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၾိင်ႈထုင်း ပၢႆးမွၼ်းႁဝ်း ၵႂႃႇသေၵမ်းၼႆဢေႃႈ။

ၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပိုၼ်း ပၼ်မႃး

ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈယိူင်းမၢႆ ႁဝ်းၶႃႈမီးဝႆႉ “ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊
ၽႃႇသႃႇ၊ သႃႇသၼႃႇ” ၼင်ႇႁိုဝ်ၼႃႈၵၢၼ်လူင် ပုၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈထွတ်ႈမျၢတ်ႈလူင်သီႇယိူင်ႈၼႆႉ
ပေႃးတေလွတ်ႈၽေး ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း ပီႊၵဝ်ႇပူၼ်ႉမႃး ၼိုင်ႈပီႊၼႆႉႁဝ်းၶႃႈ
လႆႈသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉတေလႆႈႁၼ် -

• ၵွပ်ႈငဝ်းလၢႆး ၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ် လႅၵ်ႈလၢႆႈ ပိုတ်ႇတၢင်းမႃးလႄႈ RCSS/SSA ႁဝ်းၶႃႈ

လႆႈၵိုတ်းယိုဝ်းလႄႈလူင်းၼၢမ်း NCA ႁဵတ်းၶူဝ်လႆ ၵၢႆႇပၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈလႆႈငမ်းယဵၼ်
ၼၼ်ႉယူႇပိူင်ၼိုင်ႈၶႃႈ။
• ၼင်ႇႁိုဝ် တပ်ႉသိုၵ်းလႄႈၵူၼ်းမိူင်းပေႃးတေႁၵ်ႉႁွမ်ႁူမ်ႈၵၼ်မိူၼ် “ၼမ်ႉတင်းပႃ” ၼၼ်ႉ
ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်း ၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၵၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးသေ ယွၼ်းႁႂ်ႈ
ၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ႁဵတ်းၸွမ်းၼမ်ၼမ်သေၵမ်းၼႆယူႇဢေႃႈ။

• ၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇဝႃႈ မိူင်းၸိုင်ႈတႆး ဢမ်ႇဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၵူႈမိူင်းမိူင်း ၸဵမ်

UN တေႁူႉထိုင်ငဝ်းလၢႆးၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၶတ်းၸႂ် ၵပ်းသိုပ်ႇ ႁဵတ်းမႃးဢေႃႈ။

• ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉၵေႃႈ တင်ႈဝႆႉ“ၵေႃပွင်ၵၢၼ် ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး” ယဝ်ႉသေ

ႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းယူႇ တေလႆႈဝႃႈ တႆးႁဝ်းၶႃႈ ပွင်ႇၸႂ်ၵၼ် ႁၵ်ႉၵၼ်မႃးယဝ်ႉသေ
“တေသိုပ်ႇၽိတ်ႈမွၵ်ႇပီႈၼွင်ႉ ဝႃႉ၊ ပလွင်ႈ၊ ပဢူဝ်း၊ ဢီႇၵေႃႈ၊ လႃးႁူႇ၊ ယၢင်းလမ်၊
ယၢင်းလၢႆး၊ လိသေႃး၊ ၵူႈၶိူဝ်း ဢၼ်ယူႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးယူႇ” ၼႆၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈပွင်ႇလႅင်းၼေ
ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်း မိူင်းတႆးဢေႃႈ။

ၶႂ်ႈယွၼ်းၽၢၵ်ႇလၢတ်ႈပီႈၼွင်ႉ ဝႃႉ၊ ပလွင်ႈ၊ ပဢူဝ်းၶဝ် ဢၼ်ယွၼ်း ၸေႈမိူင်းမႂ်ႇ

ၼၼ်ႉ မၼ်းၶတ်းၵၼ်တင်းသၽႃႇဝ ပိူင်ပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်းဢၼ်ပဵၼ်မႃးလႄႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ

Tai New Year 2112.indd 3 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၶတ်းၵၼ် ၽိတ်းၵၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈၶၢဝ်းႁိုင် တေထုၵ်ႇၸႂ်ပိူၼ်ႈၵူၺ်းလႄႈ ပိုၼ်းသၽႃႇဝႁဝ်းယူႇ
ႁူမ်ႈၵၼ်မႃးၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမႄးၵေႃႇသၢင်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဝႃႉၵေႃႈမီး “သုၼ်ႇပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၸိုင်ႈတႆး”
ပလွင်ႈၵေႃႈမီး ပဢူဝ်းၵေႃႈမီး “ဢဝ်ၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်း ၶႅၼ်ႇ ၼမ်ႉၸႂ် ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈ ၶၢဝ်သႂ်သိုဝ်ႈ
ယူဝ်း ႁၵ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ပူႇမွၼ်ႇ ႁဝ်းၶႃႈပၼ်မႃး ၼၼ်ႉ ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵတ်းယဵၼ်
သေၵမ်း ၶႂ်ႈယွၼ်းသူး ႁႂ်ႈပဵၼ်မင်ႇၵလႃႇလီ ဝၼ်းပီမႂ်ႇ ၼႆႉ သေၵမ်းၼႆ” ယွၼ်းသူး
ၼင်ႇၼႆဢေႃႈ။

ၼႃႈၵၢၼ် ယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူႈၵေႃႉ ဢမ်ႇဝႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ်

ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈဝႆႉဝၢင်းမႃႇၼ ႁႃသဵၼ်ႈတၢင်းသၽႃႇဝ ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ ယႃႇလႅၼ်တူဝ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ
လွၵ်ႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဝၢႆႇၼႃႈ ၶဝ်ႈႁႃၵၼ် မီးၵၢၵ်ႇသေႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉၵူၺ်း တေပူတ်းပွႆႇ
ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ႁႂ်ႈၵတ်းယဵၼ်။

ငဝ်းလၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း ၼင်ႇႁိုဝ်တေၼိမ်သဝ်းၼၼ်ႉ မီးတၢင်းလဵဝ်

လူဝ်ႇယွမ်းႁႃၵၼ် ဢုပ်ႇၵၼ် သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် မႄးၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃး
ၾႅတ်ႉတရႄႇၸႅၵ်ႇ ၽေဢႃႇၼႃႇ ၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ လူၺ်ႈသၽြႃႇဝတႃး မီးလၢႆးၼႆႉၵူၺ်း ၶႃႈယဝ်ႉ၊
ၵွပ်ႈ ၼႆ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၽွမ်ႉၵၼ် ႁၵ်ႉၵၼ် တူင်ႉတိုၼ်ႇလုၵ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵၢၼ် မိူင်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉ
ၸၢတ်ႈ ပၢႆးၽိင်ႈငႄႈ ၽိင်ႈထုင်း ၽႂ်မၼ်း ယႃႇဝူၼ်ႉထိုင် တူဝ်ၵေႃႉ လဵဝ် ဢဝ်တူဝ် လွတ်ႈ
ႁၵ်ႉတူဝ် ၵူဝ်တၢႆ ပေႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ငမ်းယဵၼ် ၵေႃႈ ပၢႆး ယူႇလီ ပၢႆး မၢၵ်ႈမီး
ပၢႆးလိၵ်ႈလၢႆး ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမၢၵ်ႈမီး ဢမ်ႇႁၢင်ႉၶႃႈၼႆယွၼ်းတူင်ႉ တၵ်ႉ မႂ်ႇသုင် ပီႊမႂ်ႇ ပီႊ ႒႑႑႒ ၼီႈ
သေ လူပ်းလင်ၵႂၢမ်းၾၢၵ်ႇတွၼ်းၼင်ႇၼႆဢေႃး။

Tai New Year 2112.indd 4 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

ၾၢၵ်ႇတွၼ်ႈ လွၼ်ႉမွၼ်းၵႂၢမ်း)
• ၽူႈၽွင်းငမ်းလီၼႆႉ မီးၽူႈၽွင်းငမ်းယူႇ မိူၼ်ဢမ်ႇမီး ၽူႈၽွင်းငမ်း။
• ၽူႈၽွင်းငမ်းလီၼႆႉ တူၺ်းပုၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈလႆႈယူႇလီ ၵိၼ်လီ။
• ၽူႈၽွင်းငမ်းလီၼႆႉ ၵူၼ်းတင်းလၢႆ ႁၵ်ႉႁူမ် ၸူမ်းပႅင်း။
• ၽူႈၽွင်းငမ်း ဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ မိူၼ်ၶုၼ် ဢမ်ႇႁူႉၵၢၼ်ၶုၼ် ပဵၼ်ၶုၼ် ယူႇၼိူဝ်ၶုၼ်
ၵူၼ်းမိူင်း တုၵ်ႉၶလႄႈ ၼႂ်းမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း ၵူၼ်းမိူင်း ဢိုပ်းယၢၵ်ႈ။
• ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သိုၵ်း ဢမ်ႇႁူႉ ယႃႇသီႇဢုတု ၾိင်ႈၾႃႉ၊ ဢမ်ႇႁူႉၼႃႈလိၼ် ၵႂႃႇတိုၵ်း သိုၵ်း
ၼၼ်ႉ မိူၼ်တင်းပႃးလုၵ်ႈၼွင်ႉ တူၵ်းလဝ်တၢႆ ။
• ၶုၼ်မိူင်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁူႉ ပူၵ်းပွင် မိူင်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ဢဝ်ၽႆးၽဝ်မိူင်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ
လူမ်ႉၸူမ်။
• ၽူႈၽွင်းငမ်း ဢမ်ႇႁူႉ ပၵ်းပိူင် မိူၼ်ၵူၼ်းတႃမွတ်ႇ တိုဝ်ထိူၼ်ႇ။

ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း
ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်
ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး

Tai New Year 2112.indd 5 11/18/2017 1:25:38 PM

 ZdifjyD@rgfbwB; nrfbeef ZdifjauMbqAif
r[Mrkifh (rldif;tqj)

ugmrf;erf;
ulef;[Of;eBh nrfbOMjqldOfhcldOf;vgf rldOfjvBj,lboOf;=rfjueftvj vBjauMb
wifjZdifjulef; =rfjuefq.rf;wDj,lbwDjudefegf;wef;[Aif;zgfref;,Ofheefh ayM;
[kdifwmrf[kdifrM; awuldwfbrD;Zdifjxkif;nefOBhyAefwDj,krfb,rfqkifqgfrwfhqgf
tvjwkdOf;refj[Awf;q.rf;rM;ymef,Ofhymef w.efjwMbrkufhZkifulef; nrfbeef
Zdifjulef;qOfjuOfbawvBj,lbuwf;,Aef[defhe.ef;/ vldOfeefh eifb[kdOf v.ifj
[MudefvAifhw.ifh egf;Zdifjulef;awwAifjedrfrefjuFefbeefh oBmzgfcldOf;ref; qifb
vBjauMbwifj Zdifjxkif;OBhvBmvBmnef q.rf;uMbvawbo(cmOf;,mrf;tvjn.ifj
wDj)rM;ao qgfUwkdOf;[Awf;q.rf; tvjygfUyM;rFwfbyFif;uefeBh,lb/ egf;uMj Zdifj
xkif;qldOf;vBjqgfUwkdOf;uefokdyfbokdyfbrM; egf;Zdifjulef;zgfref;uljclyfbyAefyD@
eefh rD;yM;ZdifjyD@rgfb nrfbeef Zdifj[yfhw.efjyD@rgfbeBq.rf;,lbZdifjekdifj/

yD@rgfbcldOf;wB;
ulef;cldOf;wB;[Of;uljqkrf;qkrf; qldifheifb xB; vmOf; ,lef; wB;vlif
wB;ckdef wB;vkdOfh wB;vFrf; wB;ekif; wB;rmOf; tvj wB;nM=rf wB;crf;wDj
wB;vFif qArfqldOf;eBh yAufhOMjnrfbvBj,lbugfjqrfuef(olefbvBm,lb,mefuBuef
uMj[kdOf)auMj,Mb ZdifjyD@rgfb nrfbeef Zdifjxkif;[yfhw.efjyD@rgfbeBh wDjrM;ref;
rldefuef? tvj,if;yAefOef;vAOf vldefvAOfuefuljwDjwDj/ Oef;yD@rgfbwB;eBh yAef
Oef;vldefnBmjckdefjekdifjcrfjuljyD@yD@(aw,lbr.ufjumifvldefelOf@OFrf@yldOf@ulj
yD@ao ayM;yAefyD@o.efheBh aw,lbr.ufjumifvldefwD@oFrf@yldOf@uljyDqldifheB)/

Tai New Year 2112.indd 6 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

rldOfjymefylbr.efbeBm;,Mj ulef;cldOf;wB;[Of;uljqkrf;qkrf; vBjwkdOf;nOfOef;vldef

nBmjckdefjekdifjcrfjeBh yAefOef;yD@rgfbrldefuefrM;uljwDj/ (vldefnBmj eBh rmifwDj
+ifhOMj vldefqAif [kdOfauMj vldefuAif eB? ayM;OMjvldefnBmjeBtwh ulef;wB;[Of;
=Uquf;uefuljcldOf;cldOf; nrfbOMjoBmcldOf;vgf)/

vuf;eDjyD@rgfbwB;
ulef;cldOf;wB;[Of; vBjqgfUwkdOf;vuf;yldif 12 vldefq.rf;qkdOfjvFifvmOf(eufh
cwfj)? vFifvmOf eBh ulef;cldOf;wB;olefb,gfb olif+ifhOMj rdifjyD@ (=rfjwif;xB;
tvjvmOf;) nefyAef- qBj(el)? yOfj(OlOf;)? ,D;(oldOf)? rOfj(ymifwBm;)?
oD(ildufj)? oBj(il;)? odi(rMU)? rAwfh(tyh)? oef(vdif;)? [Ofh(uBb)? oAwf;(rM)?
uBj(rl) qldifheB/ vuf;yldifqldifhOMjeBh wB;vlif wB;rmOf;+ifhOMj vuf;eDj/ wifj
qkdOfjvkufjvmif;auMj olifqgfUwkdOf;q.rf;vuf;yldif rdifjyD@ eBhrldefuef? qldifheifb
ayM;yAefvkufjqBm; olifwifjqkdOfjtwbnOfvkufjauMUiOfjugMbyAef- nBmj? ,Dj?
omrf? oBb? ilOfh? vlufj? ndwf;? ekrfb? vAufh? vkdef;? u.Bj? oifyAefvkufj,dif;
olifwifjOMj- a,j? nDb? nmrf? nBb? nlOfj? nluf;? ndwf;? ekrfb? vAufh? vkdef;? u.Bj
qArfqldOf;eBh/ u.yfjyldOfjulef; wB;vlif wB;rmOf; vBjwifjvuf;eDj nefnOfq.rf;
vuf;yldif rdifjyD@ qgfUwMbZdifjulef;wlOfuOfbrM;tvj qifjrD;ZdifjyD@rgfbegf;vldef
qAifrgfbOef;ekdifj(vldefnBmj_vldefqBjrgfbOef;ekdifj)ao vBj,dyf;wkdOf;okdyfbrM;
awMbOef;rldOfjeBh eB,lb/ wDjtwhref; vuf;eDjeBh yAefzM;oMugmrf;vmwfj
nefvBjnlrfolyf;rM;yAefyD@,mOf;cmOf;[kdifeefhao nefyAefoufhu\mqfjwlOf
eyfhnmefb nefwB;vlifolif+ifhuefOMj yD@rldif; eefh egf;yDykwfhx 2561 - 2562 eBh
vBjrM;,Ofh 2112 yD@,OfheB,lb/ (yD@rldif; 2112 eDjeBh yAefoufhu\mqfjwB;vlif
wB;rmOf;tvj wB;eldOf qldOf;vlif;rM;q.rf;omyfberfhclif;yAef=Of[Fufj)/

Tai New Year 2112.indd 7 11/18/2017 1:25:38 PM

 yD@rldif;wB; nrfbeef wB;oufhu\mqfj (yD@wB;)
q.rf;nOfykdef;rmef@ tvjzkdefrBmq.Bjw.if;tcb =rfjwif;ugmrfjr.ufbvmwfj
zlj=UqmOf;wB;vlifvBmvBmqOfj,Ofh vBj=UildefjiOfjrM;OMj yD@rldif;wB; nrfbeef
wB;oufhu\mqfjeBh twbeyfhnmefbwifjyD@nef qOfjckef,Dj vkufjqBm;auMU
wDj 2 ckefnlwDjZMU(qkdOfjcldOf;=def;qOfjrldif;e.ifto) qOfjrldif;e.ifto
n.efnOfcMjOmefjulef;rldif;urfjz.ifj v.ifjvlif;q.rf;vrf;erfhclif; rM;twb
wifjOmefjrldif;(rldif;rmOf;) wDj[drf;ZifjerfhrmOf; rldOfjn.efwmif;yD@c\dofhwf
r.ufj 93-94 yD@? (wB;vlifolifeyfhnOfukef;rkefnefOMj)rFefjr.ufjyD@VkWfhx
450 eefhrM;eBuef/ (erfhrmOf;eBh rldOfjn.efwmif;+ifherfh=pfjvDj? qmOf;
rmef@wFrfjrM;yAef- osLpfbvDb? qmOf;tcborfh,ldifjqmOf;rmefjao wFrfjq.rf;
oAifcOfOMj- \kpfhvDU)/

,.efhv.ifjwmif;qldIfifheifbOMjrM;eBhtvj ulef;qmOf;cldOf;wB;[Of;urfjerf
qifbvBj,dyf;wkdOf;nOfyD@nef qOfjckef,Dj n.efnOfcMjOmefjulef;rldif; vlif;
rM;twbwifjokdifbrldif;(rldif;rmOf;) wDj[drf;ZifberfhrmOf;eefh rM;yAefyD@rldif;
nrfbeef oufhu\mqfj yldOfjqgfUwMboBmcldOf;wlOfuOfbao okdyfbwkdOf;rM;awMb
xkdifOef;rldOfjeBhuefeB,lb/ egf;yD@VkWfhx 2561 - 2562 eBh wB;oufhu\mqfj nrfb
eef yD@rldif;wB;vBjrM;,Ofh 2112 eDj/ (,lbegf;vldefelOf@OFrf@yldOf@ yD@ 2017
eBh)/ qmOf;cldOf;wB;[Of; qifb+ifhyD@rgfbwlOfuOfbegf;yD(2017-2018) eBhOMj vuf;
eDjyD@wB;vyf;rlwfh(yDtyh) yD@rldif; 2112 eDj OMjq.rf;vuf;qldifheB/ (rldOfjcgfj=U
yD@rldif;-wB; nrfbeef wB;oufhu\mqfjeefh awvBjnOfyD@ykxfhxrldOfjvAOf
wifj? ,OfhnOfyD@nefckef,Dj wifjrldif;rmOf;eefh rM;x.efn.ufbeBqkdif aw
vBjyD@rldif;-wB;(ywU) nrfbeef wB;oufhu\mqfj(woU),lb? qldifheifb- yD@
coU 2017-2018 eBh yD@ yoU yAef 2561 - 2562 eDj? nOfyD@nefqOfjckef,Dj
wifjrldif; 450 rM;x.ef,OfhvBj 2112 eefhyAefyD@rldif;wB;(woU)/ (yoU

Tai New Year 2112.indd 8 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

2562 - 450 = woU 2112 OBm;vldefan@y\ldvf@yD@ 2018 ,Ofhqifbu.ifhvBjyD@

rldif;wmifbqmOf;cldOf;)eBeefh,lb/

|yD@rldif; nrfbeef oufhu\mqfj nrfbeef yD@wB; (2112) eDj nef

wB;[Of;eyfhnmefb qgfUwkdOf;uef,lbeBh yAefyD@rldif;qmOf;wB;vlif? qmOf;wB;
rmOf;tvj qmOf;wB;eldOf(rmifn.ifjwDj)/ eefaoauMj wif;qmOf;wB;wmifbcldOf;
cOf(qldifheifb xB; vmOf; ckdef vkdOfh vFrf; nM@=rftvj ekif;_vkif;cOf)auMj
uAOfbu.ifhuef,lb? uAOfbc.ifju.ifhpM;uefwDjvldefqAif nrfbeef vldefnBmjrgfb 1 crfj
(nefyAefvldef[Fufj? vldef=OfyD@)eefhrldefuef/ qldifheifb vuf;eDjyD@wB; (yD@
vyf;rlwfh egf;yD@ 2017-18 eBh) nefndifnOfvuf;yldiftrjyD@_vkufjyD@(yD@
umyfbqBj) 60 v.uf;ao eyfho.efb,dyf;wkdOf; uefrM;ao+ifhuefOMj vldefnBmj
(vldefqAif_vldefuAif) rgfbOef;ekdifj yAefOef;yD@rgfbwB;eBeefh ulef;wB;[Of;ulj
cldOf;cldOf;=Uquf;uef tvj,dyf;wkdOf;rldefuefuljwDj,lb? ayM;yAefvuf;yldifnef
uAOfbwif;umefegf;Zdifjulef; nrfbeef egf;wlifbOlif;ulef;/ vuf;eDj qgfUwkdOf;
rldefuef(uljcldOf;oBm)? yD@rldif; u.B;nefyldifjuef(u.yfjzljn.efauMbwifjOmefjrldif;
yFufbyldifjuef)/E

ZdifjauMbqAif nrfbeef vuf;yldifyD@rgfbwB;

ZdifjauMbqAif nrfbeef vuf;yldifyD@rgfbwB;eBh ymefrldOfjvAOf rFifbOBhyAef
4 w.efjao[Awf;rM;/ (w.efj=OfwD;) ygfUqAif - ygfUqAify.ifbOMj ZOfj[yfh wufh
eBm [mifj[Fef;ygfU[yfhw.efjvldefqAif(vldefnBmj) egf;Oef;vldef 12 vyf; nef
wkdOf;yAefOef;oAifjyD@uOfb/ (w.efjo.if) yBmjqAif - yBmj yAefugmrf;wB;r.ef y.ifj
OMj u.rf;OBj? yBmjqAifqifby.ifbOMj u.rf;OBj uMb\Oeyfh,rfvldefqAif(vldefnBmj)
nefyAefvldef=OfwD;egf;yD@rgfbuljyD@yD@/ Oef;vldefqAifrgfb 1 crfjeBh rldOfju.efb
twh rD;umefckdefjyef xMbewMckef(ckdefj,lofh? ckdefj,Mbxl;)yef ulef;[myfb

Tai New Year 2112.indd 9 11/18/2017 1:25:38 PM

 umefckefrldif;cOf? rD;umefyef\mif;Ovf;(ol;z.ef;umef)wDjzlj[Awf;umefvDq.Bj
Zdifjulef;(q.BjwlifbOlif;ulef;)cOf/ ymefrldOfjvAOforfh y.wf;egf x.rfbvdufjxrf;
nefyAefugmrf;o.efq.rf;umyfjymef? ndufbwif;rD;ymifnkyfbnlOf;(orfreM;)uef
nefuAOfbvlpfjvdufjvBm;_Zdifjtij_Zdifjxkif;_ykdef;rldif; egf;wlifbOlif;ulef;qmOf;
cldOf;wlOfuOfb q.rf;wDjvgfwDjeefjqldifheB/ (w.efjomrf) udefqAif - udefqAif
y.ifbOMj cyf;ckdifvAifhcOfjzuf;wmif;udef wDjzljxOfjulef;tubtvj yDje.ifhoBm
cldOf;wif;vBm nefrD;wif;cOfjwlrfjvFrf? cOfjykuf;iM;? tvj cOfj,Mbuk(cOfjerfh
n.Bj)? =rfjwif;ZdifjvlbcOfjrgfbq.rf;Zdifjxkif;oMoeM; nefqOfjuOfb uldOf;
vD[if;zgf[if;ref;(nrfbqFufboMoeM;) egf;Oef;yDrgfbrldOfjvldefqAif(vldefuAif-
vldefnBmj)eBh/ (w.efjvkdef;okwf;) vAefjqAif - vAefjqAif y.ifbOMj [Awf;y.B;
nkefbimef;(y.B;rlefjoldOf;) egf;,mrf;umifcrfjumifckdef;ao nOfyAefv.ifj,kufh
,.ifjZdifjtijtvjqlrf;oldOf;[yfhw.efjyDrgfb? olifboifbyDuOfbqldifheifb- uMj
oFif;wB;_+ifhugmrf;_uMjelufh_uMjwlOf;_vAefjvBm;qldif;qArfqldOf;eBh/

vBm;eyfhvuf;eDjyD@wB; tvj yD@rldif;wB;

rldOfj+wfjxkdifrM;Oef;yD@rgfbwB; ulef;cldOf;wB;[Of;uljwDjwDj yldifvlif
ref; ulef;wB;vlif wB;rmOf; tvj wB;eldOfrmifn.ifjwDj n.efuef[mifj
[Fef;y.B;yD@rgfbuef? n.efb,dif;n.efbqBm;ekrfbcOftvb wluf;ol;[Mikdef;Zef;
uef nrfbcmif;=dOfhnrfbcmif;elef;/ qldOf;ulef;vlifn.efuefOmif;zFef? [Awf;
vBm;umefymify.B;OMj aw[Awf;eBaw[Awf;eef {jymify.B;ayM;[mifjvDqkrfbulj/
ulef;rmifauMUorfh [Awf;yyfhykdef;? [Awf;zkdefyuf;,ArfjOef;? [Awf;yyfhO.uf;? yyfh
yefwmif;=UuAOfbwif;v.ifjZdifjtij yldOfjwMb,kufh,.ifj tvjqlrf;w.efjOef;
yD@rgfbwB;[Awf;eBuefuljwDjwDj/

10

Tai New Year 2112.indd 10 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

ZdifjyD@rgfbeBh cldOf;ulef;y.wf;an;osLdOf@tvj an;osLdOf@qAifbqmef;

Oef;n.ufbuljwDjwDj twbeyfhnOfrldOfjOef;wDjekdifj egf;vldefwDjekdifjeB rldef
uefuljcldOf;cldOf;? nrfbOMjcldOf;tcb? uvM;? urf@zl;csM;? OFwfhemrf;(=rfjwif;
nif;udosf@egf;,l;\lyf@)? qldifheifb- vldefekdifjtcb ,lbegf;vldef omrf_oDbwB;?
vldefekdifjuvM; ,lbegf;vldef[Mj_=uf;wB;tvj vldefekdifjnif;udosf@ ,lbegf;
vldef urf_omrfwB;(orfhyAefvldefekdifjcOfqOfjrldefuef)/ vB m ;eyf h v uf ; eD j
(vBm;eyfhq.rf;trjyD@_vkufjyD@)eBh vldOfaoqmOf;uvM;cOf,Ofh tcbwif;wB;
(=rfjwif;crAef? uFOf? uOf;vD tvj edy.ef@),dyf;wkdOf;rldefuef/ cOfeyfhq.rf;
trjyD@ 10 wlOftvj vkufjyD@ 12 wlOf? eyfh+rf;uef,OfhvBj 60 wlOfckdef;c.yfj
wDjuOfbrldefrldefuef/ eefaoauMj rD;ulef;wB;cldOf;vAOfu.B; nefwkdufh,dyf;trj
yD@ 10 wlOfrM; awMbOef;rldOfjeBheBh? vldOfaoulef;wB;ugMb ,dyf;wkdOf;uMjvkufjyD@
nef+ifhOMj rdifjyD@ 12 wlOfeefhu.B;? u.B;auMj eyfhyAef 60 vuf;rldefrldefuef/

vBm;eyfhvuf;eDjyD@wB;
trjyD@ 10 wlOf- umyfb? vyf;? [Bm;? rldif;? ykduf;? uwf;? clwf;? [kifh? wOfb?
uMb/ odyf;wlOfeBh qOfjykdef;(yBm;Zdifjulef;)cOfOMj yAefzM;oMugmrf;vmwfjqmOf;
cldOf;olifel(qmOf;cldOf;olifel nrfbqgfjcldOf;tcb? yAefulef;egf;cldOf;qmwfjyBmbwD
cOf/ ckefcldOf;olifel 2 yDje.ifh [drfnrf;emqfjuef? yDjnBmjref;umefhtvjyBmj
rM;ykdifja[Mcrf;tcb? qifbnOfZdifjvuf;eDjtrjyD@_vkufjyD@ 60 vuf;rM;qgfU
egf;rldifjtcbtvj OBm;rM;nOftzjq.wfbwlOfjwif;y.wf;an;osLdOf@tvj qAifb
qmef;an;osLdOf@ OMjeB)? qkdOfjtrjyD@ 10 wlOfeefh y.ifbugmrf;wB;[Of;OMj[kdOf
nrfbrD;zgfvmwfjnrfbwFrfjOBh/ vkufjyD@ nrfbeef rdifjyD@ 12 wlOfqldifheifb-
qBj? yOfj? ,D;? rOfj? oD? oBj? odi? rlwfh(rAwfh)? oef? [Ofh? rAwfh(oAwf;)? uBj/
odyf;o.ifwlOfeBhtwh yAufhOMjyAefzM;oMqmOf;yBmbwDcOfauMj,Mb vBjydefbOBhyAef
zM;oMugmrf;vmwfjzgfref;ao qgfUwkdOf;uefrM;/ qldifheifbcrAefydefbOMj-

11

Tai New Year 2112.indd 11 11/18/2017 1:25:38 PM

 csLwfh? csvl? cmef? axMU? r\lif;? roAif? rars;? rtr;? O.ufh? \uM;? aqM;? ukef;/
tcb(a,gUwif;vBm)ydefbOMj- qkdOf? xdOfj? nAifj? rOfh? odif? qDb? igLOf? ysDb?
oAifj? ndOfh? okwfj? [Bm/ (oAifqmOf;tcbvliftwhn.ufbyAef- csL@? edOf? clb? rmOf?
vkif? oldOfb? rM? ,mif? cgfb? qDj? ugfb? qlj)/ wB;[Of;orfhrM;ydefbOMj- qBj-el?
yOfj-OlOf;? ,D;-oldOf? rOfj-ymifwBm;? oD-ildufj? oBj-il;? odi-rMU? rlwfh-tyh?
oef-vdif;? [Ofh-uBb? rAwfh-rM? uBj-rl/ tvj+ifhwdwf;olyf;wdwf;ymufbokdyfb
okdyfbrM;iBmjiBmjOMj- el? OlOf;? oldOf? ymifwBm;? iIldufj? il;? rMU? tyh? vdif;? uB? rM? rl/
(crAeftvj tcbcOfauMj rD;wDjy.ifbrldefuef wif;wB;[Of;u.B;)/

ulef;wB;[Of;urfjerforfh olifeyfhwif;trjyD@_vkufjyD@q.rf;uefqldifh
eifb- 1U umyfbqBj? vyf;yOfj? [Bm;,D;? rldif;rOfj? ykduf;oD? uwf;oBj? clwf;odi?
[kifhrlwfh? wOfboef? uMb[Ofh? umyfbrAwfh? vyf;uBj (12 vuf;)? 2U [Bm;qBj? rldif;yOfj?
ykduf;,D;? uwf;rOfj? clwf;oD? [kifhoBj? wOfbodi? uMbrlwfh? umyfboef/ vyf;[Ofh?
[Bm;rAwfh? rldif;uBj (12 vuf;)? 3U ykduf;qBj? uwf;yOfj? clwf;,D;? [kifhrOfj? wOfb
oD? uMboBj? umyfbodi? vyf;rlwfh? [Bm;oef? rldif;[Ofh? ykduf;rAwfh? uwf;uBj (12
vuf;)? 4U clwf;qBj? [kifhyOfj? wOfb,D;? uMbrOfj? umyfboD? vyf;oBj? [Bm;odi?
rldif;rlwfh? ykduf;oef? uwf;[Ofh? clwf;rAwfh? [kifhuBj (12 vuf;)? 5U wOfbqBj?
uMbyOfj? umyfb,D;? vyf;rOfj? [Bm;oD? rldif;oBj? ykduf;odi? uwf;rlwfh? clwf;oef?
[kifh[Ofj? umyfbrAwfh? uMbuBj(12 vuf;)? 12 vuf; 5 +yfjeyfhyAef (60) vuf;
wArf,Ofhckdef;twbckdef;iOfjref;- umyfbqBj? vyf;yOfj [Awf;eBugMbxFifj (60)
+yfjnOfyAef oHoM\xrf;,lbqldifheB(Oef;auMjqldifheB- vldefauMjrldefuef
qldifheB)/ ulef;wB;[Of; OBm;ao,dyf;wkdOf;qkvf;voufhu\mqfj(yD@rldif;auM;
qMb),Ofheefh twbeyfhvuf;eDjyD@uMbuBj(yD@rl) yAefyD@rldif;qkvf;v nrfb
eef yD@rldif;auM;qMbyD@wDj 1 (ekdifjeDj)eBrM;rldOfjvldef 5 rgfb 1 crfj? Oef;nM;
wdqfh ,mrf;=OfegfeB(nM;qmefoOmifb ypfpmifuk\f? qmOf;xB;)eyfhOBh/

12

Tai New Year 2112.indd 12 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

vB;eyfhyD@rldif;
yD@rldif;eBh ulef;wB;[Of;nrfb,dyf;wkdOf;rldefuef? u.yfjzljerf;=OfauMb
omifjOmefjrldif;(auMU=OfwD;)oBmcldOf;ekdifjwif;oBmcldOf;ekdifj nrfbqgfjauMUvAOf
uefvgf? uMvcmOf;,mrf;tvjn.ifjwDj- wDjtwbwifjOmefjrldif;auMj [mifb
uBuefvgf? orfhulef;wmifbcldOf; qldOf;vBj,lbugfj[drf;qrfuefyAefyD@,mOf;cmOf;
[kdifeefhauMj nrfbqgfjcldOfjvAOftvjyFufbyldifjuefvgf- qArfqldOf;eBh/ ,.efheef
tvj ulef;wB;[Of;oBmcldOf;ekdifjwif;oBmcldOf;ekdifj nefqgfUrldefuefeBh yAefyD@
rldif;qkvf;v(yD@rldif;auM;qMb),Ofj? qldifheifb- yD@rldif;e.ifto twbeyfhrM;
rldOfjyD@c\dofhwf 649 (vBjrM;,Ofh 1368 yD@,Ofhegf;yDcoU 2017 eBh)? yD@
rldif;,lef;(wB;,lef;) twbeyfhrldOfjyD@ykwfhx 621 (eyfhyAefyD@r[Moufhu
\mqfj- ,lef; roU 1939 egf;yD@ 2017 eBh)? yD@rldif;xB; eyfhwifjymefwkduf;
tyhokclOfxB;yD@qkvf;v 600 (vBjrM; ,Ofh 778 yD@egf;yDqkvf;v 1378 eBh)?
wifjtwbyD@c\dofhwf 1932 rM;ydefb,dyf;wkdOf;yD@ykwfhxrM; tvjeyfhyAef
2560-61 egf;yD@ 2017 eBh/ (yD@rldif;vmOf;auMjeyfhq.rf; yD@ykwfhxrldefxB;
wif;ykduf;) yD@rldif;wB;vkdOfh_wB;ckdefauMjrldefuef eyfhq.rf;yD@qkvf;vyAef
1378-79 egf;yD@ 2017 eBh/ wB;nM=rf(rldif;uvM;) tvj wB;vrf(egf;rldif;uFOf)
auMj qgfUyD@rldif;qkvf;vyAef 1378-79 egf;yD@ 2017 eBhrldefrldefuef/ wB;
vlif wB;rmOf; tvj wB;eldOfrmifn.ifjwDjorfh qgfUwkdOf;yD@nef qOfjckef,Dj
vkufjqBm;wDjo.if qOfjrldif;e.ifto(cldOf;=defnlwDjZMU) twbwifjrldif;rmOf;
(wDj[drf;ZifberfhrmOf;) rldOfjn.efwmif;yD@c\dofhwf 94 yD@ (BC 94)eefh
yAefvuf;ao eyfhnmefbuefrM;/ nrfbeef eyfhnmefbwifjnOfyD@nef
qOfjckef,Djwifjrldif;rmOf;vlifeefhrM;tvj xkdifrM;yD@c\dofhwf 2017-18 eBh
vBjrM; 2112 yD@wArf(eyfhyAefyD@rldif;wB;vlifrM;)qldifheB/ {jeyfhiBmjeefh nOf
yD@ (BC 94) eyfhyAefyD@ykwfhxOMjyAef yD@ 450 eDjeBao eyfhnmefb[Awf;eB
uefrM;uljyD@yD@/ qifbrD;vuf;yldifnefOMj- ayM;cgfj=UyD@rldif;wB; egf;yD@vkrfj
ZMU 2017-18 eBh {jnOfyD@ykwfhx(nefwkdufh+wfj,lb) 2561-62 wifjao
13

Tai New Year 2112.indd 13 11/18/2017 1:25:38 PM

 nOfyD@ykwfhx 450 x.efeB awvBj 2112 eDj? eBhyAefyD@rldif;wB;eB,lb(yD@
rldif;wB; vAufhaoyD@ykwfhx 450 yD@qldifheB)/ ayM;orfhnOfyD@c\dofhwf(nef
wkdufh+wfj,lb) 2017-18 wifj? ,OfhnOfyD@ (BC 94) avM;eBauMj awvBj
2112 rldefuef(y.ifbOMjyD@rldif;c\dofhwf vAufhaoyD@rldif;wB; 94 yDeB,lb)/
yD@rldif;qkvf;vauMjeifbeef nOfyD@qkvf;v(nefwkdufh+wfj,lb) 1380
wifjaonOf 732 avM;eB awvBjyD@rldif;wB; 2112 rldefuef(eyfhOMjyD@rldif;
qkvf;v nrfbeef yD@auM;qMb vAufhaoyDrldif;wB; 732 yD@eB,lb)/ ,Mb
vkdrf;uefOMj yD@rldif;nefwB;[Of;eyfhq.rf;vuf;eDjyD@wB;,lb ,mrf;vAOfeBh
yAefyD@rldif;nefqmOf;wB;(cldOf;oBmwB;vlif)auMbwifjrldif;rmOf;vlif ymef=OfwD;
yldefjeB eefhaourf;/

|rBmw.if;- nOfykdef;ykwfhxYzM;OMjeBh rldOfjn.efwmif;- yD@rldif;eBh nrfb

+ifhOMj oufhu\M;qM;? qgfUuefOMj-,kufhu(uvd,kufh? W.M;y\M;,kufhqldifheB)? rldOfj
yD,kufhu(r[M,kufhu)+wfjrM; 6847 yD@ eefh u.yfjckefnpfqe (ckefcldOf;
=def;oufhu) OBh (2) wlOf aovldOfeefh ,MUyFwfj,Ofh twbeyfh 2 eBrM;tvj
wifjtwbeefhrM; qifb+ifhOMjoufh\M;qM;(oufh\mqfj- y.ifbOMj yD@rldif;nef
ckefcldOf;=def;oufhuyAefauMUwifj)eBrM;/ eyfhrM;xkdifyD@rldif;oufhu 148 eDj?
ckefnqM;wowfhxk rldif; rux ckdef;,MUao wifjeyfh 1 eDjeBrM;/
wifjeefhrM; u.yfjydefbeyfhoufh\mqfjrgfbrldOfjykwfhx YzM;yAefqOfjulOf;wrnOf
edyfhymef;tvj +ifhOMjyD@rldif;ykwfhxeBrM;/ rldOfjyD@ykwfhx+wfjrM; 624 eDj
eefh ckefokrkef;w\D; (ckefydOfb rldif;od\dcAwfhw\M;- nrfbeef rldif;:oDu
oAwfhw\) OBhukdwf; (2) wlOfao twbeyfhwifj (2) rM;tvj+ifhOMj-
yDrldif;:oDuoAwfhw\eB (urfjz.ifj+ifhOMj-yDrldif; ulOf;Odef;w eBauMjrD;)? ,lb
rM;awMbxkdifyD:oDcAwfhw\ 562 eDjeefh ckefydOfbrldif;yl;urfb(rldif;e.ifumOf)
nef,mrfjyAef:oMbckefrkefqOfjxgmufj qkdOfjykyfhyaqM;n\[efeBh ckdef;rM;
OBhukdwf; (2) wlOfxFifjao twbeyfh (2) eDjeBrM;? urf;eBhyAefoufhu\mqfjurf;
14

Tai New Year 2112.indd 14 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

vkdef;okwf;tvj +ifhuefOMj- qkvf;voufhu\mqfj(yD@rldif;e.BU) nrfbeef

auM;qMboufhu\mqfj(cOfjqgfOMjyAefugmrf;ydOfb)eBrM; tvj xkdifrM;egf;yD@ coU
2017 eBhvBjrM;,Ofh 1379 eDj rldef=UuefeBh,lb/ qifbeyfhvBjOMj- yD@ykwfhx
tvj yD@auM;qMbeBh cmrfjyD@uOf-cOfjyD@rgfb rldOfjvldef[Mj_vldef=uf;wB;tvj
rldOfjeyfhyD@wB;auMjvlOfbeyfhq.rf;cOf? yD@c\dofhwforfhcmrfjyD@uOfb-yD@rgfb rldOfj
vldefurf_vldefomrfwB;tvj rldOfjeyfhyD@wB;auMj qifbvBjeyfhq.rf;yD@cOf/
wlOf,mifb- egf;yD@c\dofhwf 2018 eBh aweyfhyD@wB;[Of; yD@ 2112 eDjao
nOfuljuefwif;yD@ykwfhx? yD@auM;qMbtvjyD@c\dofhwf,if;yBbvBj? u.yfjyD@
cOf,if;yBbcBmh(yD@wB;[Of; twhcBmh,Ofh)/ ,.efheeftvj ayM;awrM;eyfhyD@wB;
[Of;(2112 eDj) uljuefwif;yD@ykwfhx tvj yD@auM;qMbqkdif OBm;oifcmef
(yD@rgfbo.ef;erfh) vldefj[MjqifbrM;rFefjuef(yoU 2562-450 = qifbvBj 2112?
qoU 1380 T 732 = qifbvBj 2112)? yD@c\dofhwfauMjawMjeifbeef eyfh
wif;yD@ 2018 (nefawxkdifeBh) qifbawrM;rFefjyD@wB;(2018 T 94 = qifb
vBj 2112)qldifheB/

rldOfjyD@vkrfjZMU(yoU) 2008 eefh vuf;eDjyD@wB; yAefyD@ykduf;qBj

(yDel)? yD@rldif;wB;yAef 2102 eDj? 2009 yD@wB;uwf;yOfj(yD@OlOf;)? yD@rldif;wB;
yAef 2103 eDj/ 2010 yD@wB;clwf;,D;(yD@oldOf)? yD@rldif;wB;yAef 2104 eDj/
2011 yD@wB;[kifhrOfj(yD@ymifwBm;)? yD@rldif;wB;yAef 2105 eDj/ 2012 yD@wB;
wOfboD(yD@ildufj) yD@rldif;wB;yAef 2106 eDj/ egf;yD@ 2013 eBhyAefyD@wB;uMboBj
(yD@il;)? yD@rldif;wB;yAef 2107 eDj/ 2014 yD@wB;umyfbodi(yD@rMU)? yD@rldif;
wB;yAef 2108 eDj/ 2015 yD@wB;vyf;rlwfh(yD@tyh)? yD@rldif;wB;yAef 2109 eDj/
2016 yD@wB;[Bm;oef(yD@vdif;)? yD@rldif;wB;yAef 2110 eDj/ 2017 yD@wB;
rldif;[Ofh(yD@uBb)? yD@rldif;wB;yAef 2111 eDj/ 2018 yD@wB;ykduf;rAwfh(yD@rM)? yD@
rldif;wB; yAef 2112 eDj/ 2019 yD@wB;uwf;uBj(yD@rl)? yD@rldif;wB;yAef 2113 eDj/

15

Tai New Year 2112.indd 15 11/18/2017 1:25:38 PM

 eBhyAef+yfjwDjomrfc.ifOlif;avMU 12 yD@yefb+yfj/ ,OfheyfhokdyfbugMb+yfjwDjoDb?
wDj[Mj? ,Ofhckdef;yefbeyfhxFifj+yfjwDjekdifj? wDjo.if [Awf;eB yAefoHoM\xrf;
(ZdifjZMUyefbwlifb)nrfb,OfhnrfbwlOfjqldifheB/

yD@c\dofhwf 2013 orfhvuf;eDjyD@wB;uMboBj(yD@il;? crAef+ifhyD@- roAif?

tcb+ifhyD@- oldOfbeFef? yAefyD@il;rldefuef) yD@rldif;wB;yAef 2107? awyAefb
yD@uOfb_yD@rgfbegf;vldef 12 rldOfjumifyD 2012 c.ifyD@vkrfjZMU? u.yfjyAefyD@,gfb(yD@
nxdurmwfj)rD; 13 vldef(vldefnrfb- yuwd)/

yD@c\dofhwf 2014 eBh vuf;eDjyD@wB; umyfbodi(yD@rMU? crAef+ifhyD@-

rars@? tvjtcb+ifhyD@-rMbeFef? yAefyD@rMUrldefuef) yD@rldif;wB;yAef 2108?
cBmhyD@uOfb_yD@rgfbegf;vldef 11 rldOfjyBmyD@ 2013 c.ifvkrfjZMU/ u.yfjyAefyD@vAufh
rD; 12 vldef(vldef- yufhuwd)/

yD@c\dofhwf 2015 nefawxkdifeBh vuf;eDjyD@wB;vyf;rlwfh(yD@tyh?

crAef+ifhyD@rtr;? tvjtcb+ifh,mifeFef? y.ifbOMjyD@tyhrldefuefwif;wB;)?
yD@rldif;wB;yAef 2109 ? orfhcBmhyD@uOfb_yD@rgfbegf; vldef 11 rldOfjyBmyD@ 2014 c.if
vkrfjZMUeBh u.yfjyAefyD@vAufhrD; 12 vldef(vldef- yufhuwd)-[Awf;eB/E

vBm;eyfh[MyD@uldwfbtvjyD@wB;(wif;vuf;eDjtvjyD@rldif;)
ulef;wmifbcldOf;qldOf;yAeftcb? usyFef@? uOf;vD? uFOf(OFwfhemrf;)tvj
crAef? =rfjwif;ulef;qmwfjwB;[Of; qldOf;yAefoBmcldOf;vmOf; xB; vkdOfh ckdef
qkif;(wB;vrf)? tvj nM@=rf,Ofh ayM;xmrfOMj- qOfjuldwfbyD@oifeBeBh
cOfqOfjaww.yfbOMj- [Of;cMjuldwfbyD@OlOf; nrfbeef yD@oldOf (rmifauMUaw
vmwfj{jwArfvuf;OMj- uldwfbyD@uwf;yOfj? yD@clwf;,D;) qldifheB/ orfhawokdyfb

16

Tai New Year 2112.indd 16 11/18/2017 1:25:38 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

xmrfxFifjOMj- vBjvBm+yfj,OfheB? ayM;nM,kvBj 35 auMj cOfaww.yfbOMj-

vBj 2 +yfj? ayM;nM,kvBj 52 cOfaww.yfbOMj- vBj 4 +yfjqldifheB(urfjz.ifj
,if;awnrfbxmrf+yfjvl;u.efb? awxmrfOMj uldwfbyD@oifeBeefhu.B;auMj cOf
ayM;=U,OfhOMj- vBjvBm+yfjeBeefh)/ rD;qmOf;wB;vlif[Of;u.B; u.yfjnrfbqgfU
wkdOf;vBm;eyfhvuf;eDjyD@wB;rM;[kdifemef;,Ofhtvj awrD;YoMbaybwmifb(rmifb
auMU)u.B; nefawarMeyfheBh? urfjerf nrfbarMeyfh,Ofh? nrfbarMeyfhu.B;nrfb
qgfj(urfjz.ifj) ,if;nrfb,mrfj,def;vl;u.efb- yD@qBj? yD@rOfj? nrfbeef
yD@el? yD@OlOf; qldOf;eBh? vkufjn.ef[kefjekrfbcOfcFef;OBhuBuB/ eBhvBjOMj yAefwmif;
,kyfj,.rf;zlj=U/ zlj[ufhqmwfj? ayMjtvjtrj =rfjwif; rkefqOfjrkefqmif;
zljn.ef=OfoMoeMcOfqOfjeBauMjOMjvBjte;vBj zljwFrfj[efxkdifeifbeB/

v.ifjeBh ykefjz.ef;ref;wluf;,lbwDjauMvdufjvBm;_ZdifjtijwB; yAef

yldifvlif,Ofj/ oif[Awf;vBjeBh [Of;cMj[MYoMbrM;o.efyefrldOfjrD;- (1) ymifo.ef
Zdifjtijykwfhx nefrD;o.efuef,lb? (2) ymifo.efvdufjcmOf;rBj nef[Awf;
uefrM;,lbuljyD? (3) ekdifjOlifjqAwf;Oef;vgf 1 Oef;(vldufjOef;oOf nrfbeef
Oef;wdwfh)ao o.efyefeBtwh nrfb[kdifoif vkufjn.efbekrfbwB;? ulef;cldOf;
wB; (yldifvlifref; cldOf;oBmwB;vlif[Of;,Ofh) {jarM=UarMeyfhyD@rldif;q.rf;vuf;
eDjtvj nOfyAefumef[ufhoMrFwfbyFif;Zdifjxkif;qldOfhcldOf;wlOfuOfbao nOf
ukef;rkefuefugMbawMbqlOfjokwf;ymefzgfref; qifbawomifbxkufbckdwf;wef;
umyfjymef wlifbOlif;ulef;rldif;an;od,ef@ (10) rldif; nefawyldwfbrD;rldOfjyD@
2015 yD@eMjeBh/

(1) vBm;eyfh[MyD@uldwfbtvjqkdOfjvuf;eDj- n.efwmif;okwf; awvBj

=Uv.ifjtrjyD@ 10 wlOf nefyAef- umyfb? vyf;? [Bm;? rldif;? ykduf;? uwf;? clwf;?
[kifh? wOfb? uMb/ tvjvkufjyD@ nrfbeef rdifjyD@ 12 wlOf qldifheifb- qBj? yOfj?
,D;? rOfj? oD? oBj? odi? rlwfh(rAwfh)? oef? [Ofh? rAwfh(oAwf;)? uBj/ (tyheefh

17

Tai New Year 2112.indd 17 11/18/2017 1:25:39 PM

 wB;vlif wB;rmOf;qgfUrlwfh? wB;wmifbcldOf;qgfUrAwfh? rMeefh wB;vlifwB;rmOf;qgfU
rAwfh? wB;wmifbcldOf;qgfUoAwf; yldifjOBheifbeB)/ odyf;o.ifwlOfeBh ydefbOBhyAef
zM;oMugmrf;vmwfjwB;OMj- el? OlOf;? oldOf? ymifwBm;? iIldufj? il;? rMU? tyh? vdif;?
uB? rM? rl/ ayM;eyfhyAef 5 +yfj 60 vuf;(nOfyAefzM;oMwB;[Of;,lOf;,lOf;)
awvBjeifbeB-
+yfjwDj 1)- el? OlOf;? oldOf? ymifwBm;? iIldufj? il;? rMU? tyh? vdif;? uB? rM? rl/
+yfjwDj 2)- el? OlOf;? oldOf? ymifwBm;? iIldufj? il;? rMU? tyh? vdif;? uB? rM? rl/
+yfjwDj 3)- el? OlOf;? oldOf? ymifwBm;? iIldufj? il;? rMU? tyh? vdif;? uB? rM? rl/
+yfjwDj 4)- el? OlOf;? oldOf? ymifwBm;? iIldufj? il;? rMU? tyh? vdif;? uB? rM? rl/
+yfjwDj 5)- el? OlOf;? oldOf? ymifwBm;? iIldufj? il;? rMU? tyh? vdif;? uB? rM? rl/
(yAef 5 +yfj 60 vuf;)/
nOfqkdOfjvkufjyD@ao eyfhvFOf;vBjeifbeB-
+yfjwDj 1)- qBj? yOfj? ,D;? rOfj? oD? oBj? odi? rlwfh(rAwfh)? oef? [Ofh?
rAwfh(oAwf;)? uBj/
+yfjwDj 2)- qBj? yOfj? ,D;? rOfj? oD? oBj? odi? rlwfh(rAwfh)? oef? [Ofh?
rAwfh(oAwf;)? uBj/
+yfjwDj 3)- qBj? yOfj? ,D;? rOfj? oD? oBj? odi? rlwfh(rAwfh)? oef? [Ofh?
rAwfh(oAwf;)? uBj/
+yfjwDj 4)- qBj? yOfj? ,D;? rOfj? oD? oBj? odi? rlwfh(rAwfh)? oef? [Ofh?
rAwfh(oAwf;)? uBj/
+yfjwDj 5)- qBj? yOfj? ,D;? rOfj? oD? oBj? odi? rlwfh(rAwfh)? oef? [Ofh?
rAwfh(oAwf;)? uBj/
(wArf 5 +yfj 60 vuf;)
rBmw.if;/ / ayM;qgfUrlwfh wif; rAwfhauMj nrfbqgfUrAwfhtvjoAwf;? ayM;
qgfUrAwfhwif;oAwf;auMj nrfbqgfUrlwfh tvj rAwfh [Awf;eB/

18

Tai New Year 2112.indd 18 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

ayM;eyfhwif;trjyD@tvjvkufjyD@q.rf;uefeB-
+yfjwDj 1)- umyfbqBj? vyf;yOfj? [Bm;,D;? rldif;rOfj? ykduf;oD? uwf;oBj? clwf;
odi? [kifhrlwfh? wOfboef? uMb[Ofh? umyfbrAwfh? vyf;uBj/
(12 vuf; 12 yD@)
+yfjwDj 2)- [Bm;qBj? rldif;yOfj? ykduf;,D;? uwf;rOfj? clwf;oD? [kifhoBj? wOfb
odi? uMbrlwfh? umyfboef/ vyf;[Ofh? [Bm;rAwfh? rldif;uBj/
(12 vuf; 12 yD@)
+yfjwDj 3)- ykduf;qBj? uwf;yOfj? clwf;,D;? [kifhrOfj? wOfboD? uMboBj? umyfb
odi? vyf;rlwfh? [Bm;oef? rldif;[Ofh? ykduf;rAwfh? uwf;uBj/
(12 vuf; 12 yD@)
+yfjwDj 4)- clwf;qBj? [kifhyOfj? wOfb,D;? uMbrOfj? umyfboD? vyf;oBj? [Bm;odi?
rldif;rlwfh? ykduf;oef? uwf;[Ofh? clwf;rAwfh? [kifhuBj/
(12 vuf; 12 yD@)
+yfjwDj 5)- wOfbqBj? uMbyOfj? umyfb,D;? vyf;rOfj? [Bm;oD? rldif;oBj? ykduf;
odi? uwf;rlwfh? clwf;oef? [kifh[Ofj? umyfbrAwfh? uMbuBj/
(12 vuf; 12 yD@)
(12 wArf 5 +yfjyAef 60 vuf;? eyfhyAef 60 yD@[Awf;eB)/

rM;[Of;nOfqOdk jf rdijf yD@(ugmrf;wB;,lO;f ,lO;f )ao [MqkOd jf yD@ulw

d bf [Of;wlp;f vl;-
qBm;u.ef;cldOf; egf;yD@coU 2017 eBh nM,kref;qBm;vBj 24 yD@/ egf;yD@
coU 2017 eBheifbuOfb vuf;eDjyD@wB;qkdOfj yD@uBb/ ([Of;awvBjeyfh 1 eB
wifjyD@n.efwmif;yD@uBbeefh =efckdef;wmif;vifwduf;wduf; awMbayM;vBj
24 vuf;)? qkdOfjrdifjyD@nef,lbn.efeMj(xwf;wif;)yD@uBbeefh yAefyD@vdif;/
ayM;OMjeyfh 1 wifjvdif;=efckdef;wmif;vifugMbwduf;wduf;eB rldOfjxkdifvuf; 24
eefhorfh yAefyD@uBbckdef;? qifbOMj qBm;u.ef;cldOf;uldwfbyD@uBbeB =Uurf;vAOf/
emif;crf;vFif; nM,k 19 eBauMj rldefuef/ u.yfjyD@coU 2017 eBh yAefyD@uBb
19

Tai New Year 2112.indd 19 11/18/2017 1:25:39 PM

 tvj eyfhckdef;vifrldefqBm;u.ef;cldOf;? rldOfjxkdifugMb 19 vuf;eefh awwluf;rFefj
vuf;yD@odlOf? qifbeyfhOMj emif;crf;vFif;uldwfbyD@odlOf-eB,lb/

wif;o.ifauMU ayM;eyfhq.rf;vuf;vkufjyD@ 12 wlOfeBqkdif- wMbqBm;u.ef;

cldOf; nM,k 24 yD@ egf;yD@coU 2017 eBh vkufjyD@wB;qkdOfjOMj rdlif;[Ofh(yD@uBb)?
ayM;eyfh=efckdef;wif;vif rldOfjxkdifvuf; 24 awrFefjvkufjyD@rdlIif;[Ofh ckdef;?
qifbOMj qBm;u.ef;cldOf;uldwfbyD@rdlif;[Ofh(yD@uBb)/ eif;crf;vFif; nM,k 19 yD@
eBhauMj ,lbwDjvkufjyD@rdlif;[Ofh egf;yD@ 2017 eBh,OfU eyfh=efvifckdef;awMbxkdif
19 vuf;? awwluf;rFefjvuf;vkufjyD@clwf;,D; tvj qifbeyfhvBjOMj ref;emif;
uldwfbyD@clwf;,D;(yD@odlOf) eifbeB/

wif;o.ifauMU ayM;rM;eyfhq.rf;vuf;trjyD@tvjvkufjyD@(vuf;rdlif;[Ofh)
qkdif- yD@coU 2017 eBh vuf;eDjyD@wB; yAefyD@rdlif;[Ofh(yD@uBbu.B;eifb
uOfb)? qkdOfjnefxwf;n.efwmif;(xwf;ckdef;vif)eefh yAefyD@[Bm;oef(yD@
vdif;)? rldOfjeyfh=efugMbxkdif 24 vuf;eBh rFefjvuf; rdlif;[Ofh- tvjqifbOMjqBm;
u.ef;crf; uldwfbyD@rdlif;[Ofh(yD@uBb)/ orfhemif;crf;vFif;auMj rldOfjeyfh=ef
vifugMawMb+wfj 19 vuf;eBh awrFefjvuf; clwf;,D;? qifbOMj emif;crf;vFif;
uldwfbyD@clwf;,D;(yD@odlof)qldifheB/ uljauMUeyfhvBjqldifheifb qBm;u.ef;cldOf;
tvj emif;crf;vFif; cOfrldefuefrlwf;? vlOfb=UrdifjyD@wB; nrfbeef qkdOfj
trjyD@_vkufjyD@ (vuf;umyfbqBj 60 vuf;)tvj yD@coUnefwkdufh+wfj,lb
,mrf;vAOf (egf;yD@eBh)eefhu.B;(wmifbyD@auMjrldefuef)/ yD@yoU wif; yD@qoU
auMjrldefuef? u.B;vlOfbeyfhOBm;vifvldef[Mj_vldef=uf; qifbawrFefjyD@uldwfb
[Of;eB eefh ,Mbayvkdrf;uefaourf;/ |r.ufbqFifj/ coU c\dofhwfoufhu\mqfj?
nrfb eef ycU yD@c\dofhwf qgfUnefvgfauMjvBj? ,lbwDj[Of;olifwkdOf;/ yoU
ykwfhx oufhu\mqfj? yyU yD@ykwfhx/ qoU qkvf;voufhu\mqfj? yqU yD@

20

Tai New Year 2112.indd 20 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

qkvf;v nrfbeef qlbv? rmifwDjqgfUauM;qMbtvj- uoU auM;qMboufhu

\mqfj? yuU yD@auM;qMb- qldifheBauMjvBjrldefuef/E

(2) vBm;eyfh[MyD@uldwfbtvjyD@rldif;- nefvlOfbcOfjqgfOBhxMjeBh- yD@

rldif;qmOf;wB;(yD@wB;) vAufhvldOfyD@rldif;ykwfhx 450 yD@? (,MbayqgfUOMj- yD@
oMoeM? oMoeMeBh rD;yAef 27-28 oMoeMtvj awqmifjvlif)/ yD@rldif;
qmOf;wB;orfh ,gfbvldOfyD@c\dofhwf 94 yD@/ tvjyD@rldif;qmOf;wB; ,gfbvldOfyD@
qkvf;v nrfbeef yD@auM;qMb 732 yD / egf;yD@coU 2017 eBh yD@rldif;qmOf;wB;
(yD@wB;) awyAef 2111 (coU 2017 T 94 = 2111)qldifheB/ qifbOMj qBm;
u.ef;cldOf; nM,k 24 yD@? rldOfjcgfj=UyD@uldwfb(yD@wB;) {jnOf yD@wB;(yD@rldif;
qmOf;wB;) egf;yD@wB; 2111 eBhwifj? nOf 24 (nM,k quc) x.efn.ufbvBj
2087 ? eBhyAefyD@rldif;wB;(nrfbeefyD@wB;) nefqBm;u.ef;cldOf;uldwfb[efeMj
ZMUwMrldif;/ emif;crf;vFif;auMj qldifheef nOfyD@wB; 2111 wifj? ,OfhnOf 19
(nM,k ecv) x.ef? nefvBjrM; 2092 eBh yAefyD@uldwfbemif;crf;vFif;qldifh
eB/
|ayM;yAefyD@ykwfhx u.yfjyD@ykwfhx,gfbvldOfyD@wB; 450 yD@tvj egf;
yD@coU 2017 eBh yD@yoU vBj,Ofh 2561 tvjayM;nOf 450 x.efn.ufbauMj
awvBj 2111 (yoU 2561 - 450 = 2111)/ ayM;nOfyD@yqU nrfbeef yuU?
u.yfjyD@yuU vAufhvldOfyD@woU 732 yD@tvj egf;yD@coU 2017 eBh yD@yuU
vBj,Ofh 1379 ? rldOfjnOf 732 rM;avM;ogfbeB awvBjyD@wB; 2111 (1379 T
732 = 2111)? wlpf;qldifheBao eyfho.efbuefnOfauMjvBj/E

21

Tai New Year 2112.indd 21 11/18/2017 1:25:39 PM

 acMjvlyf;vif
ulef;qldOfhqmwfjwB;[Of; uljqmOf;cldOf;wlOfjvkrfjZMU rldOfjylefhrM;yD@
rldif;r.ufj 2500-3000 ykefheefh vBj[efrD;ZdifjyD@rgfbrldefuef? qgfUwkdOf;Zdifj
yD@rgfbyuf;yldifvAOfuef/ yuf;yldifvAOfuefnefOMjeefh ,lbeldOfykdefhxmef 12 vldef
rldefuef? ekdifjyD@okwf;oAifjwDjyBmvldef 12 ao twbiOfjrldOfj wlefjvldefekdifj
(vldefnBmj)rldefrldefueftvj =rfjoAifaovmwfjvBjOMj- vFufjvBmjyD@uOfb_yD@
rgfb rldOfjvldefnBmjckdefjekdifjOef;uljyD@uljwDjeB,lb/

vldefnBmj? vldefqAif? nrfbeef vldefuAifeBh qmOf;cldOf;wB;[Of;ulj

n.ifjwDj eyfhyAefvldef=OfwD;wMbekdifjyD@tvj qifbn.efuef+ifh[dufjOMj-
yD@rgfb? Oef;yD@rgfb? uMjyAefqmOf;wB;uljwDjwDj nrfbOMjegf;rldif;ugmif@oD@? ugmifj
wlifj? ,kefemef? rldif;wB;? rldif;rmefj? rldif;nofhorf? rldif;n\kef@ec.svf@?
rldif;xB;? rldif;vmOf;? rldif;uFOf qgfUwkdOf;vldefnBmj(vldefqAif? vldefuAif)eBh yAef
vldef=OfyD@rM;v.efhv.efh/ OBm;vif 19 =OfymufbqAifyD@(ylefhrM;r.ufj 200 yD@
vldOfvldOf)eefhrM; wmif;eBh u.yfjOmefjrldif;vFufjvBmjq.rf;cmOf;,mrf;? n.ifjwDj?
tvjnrf;emqfjumefrldif;ao rD;v.ifjwwf;ruf;vFefvdefyAefOmefjzgfrldif;
ref;rM;tvj Zdifjxkif;yD@rgfbauMj qifbvBjvFufjvBmjq.rf; rldef=Uuef,lb,mrf;
vAOf/ eefaoauMj,Mb ZdifjyD@rgfbeBh(ZdifjyD@rgfbrldOfjvldefnBmj? vldefqAifeBh)
u.yfjumef,lboOf;udefomifj nrfbeef umef[MvAifhw.ifhvAifheMj=def;okefbvBm
,if;vBjykdifjerfhZMUoBmZlef,lbtvj qifbygfUyM;rFwfbyFif;uefOBhuljqmOf;cldOf;
,lb(rmifwDjrmifrldif;eBh)yAufhOMjwmif;zFefYwM;Omefjrldif; nrfbqgfUwkdOf;,Ofhao
wMU wmif;umefwlifbOlif;ulef;twh wkdufhqgfUwkdOf;uef,lbuljwDjwDj nrfbOMj
qldOfhqmwfjwB;oBmcldOf;vgf ,if;wkdufhqgfUwkdOf;uef,lbwif;ykduf;/

wMbulef;qldOfhqmwfjwB;[Of; awcOfj[Molbqgf;uef? nkyfbnlOf;uef?

22

Tai New Year 2112.indd 22 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

=rfjuefzkufbqldOfhzef;erfhqgf[ufhqmwfj [ufhZdifjtijvBjeBh rD;vBm;vAOfu.B;?

nOfvmB ;Zdijf tijuyf;okyd bf wdw;f awMbuefeuhB ;B. nefawylevhf w
. jf nrf;emqfj
umefrldif;vBjeBh zljwFrfj[efxkdifeifbeB/ qifbOMjulef;ekrfb,dif;qBm;qmOf;
cldOf;wB;[Of; n.efuef,kufj,.ifj? ygfUyM;rFwfbyFif;ZdifjtijwB;[Of;? uyf;omef
u.ifhuBmbuef {j=Uy.ifbv.ifjZdifjtijuefuljoBmqmOf;cldOf; egf;Oef;eMjvBjao
urf;eB/
qifbOMjq.rf;vuf;yldifref;,Ofh yD@rgfbwB;nefulef;cldOf;wB;[Of; [Awf;
y.B;,kufh,.ifj qlrf;w.efjuef wlOfjvkrfjZMUrldOfjOef;wDj 18-19_11_2014 eefh
yAefy.B;yD@rgfbqmOf;cldOf;wB; nefawn.efuefolifboifbyD@uOfbvuf;eDjyDwB;
rdlif;[mOfh(yD@uBb)? yD@rldif;wB; 2111 eDjao [yfh=rfqlrf;w.efjyD@rgfbwB; vuf;
eDjyD@wB; ydkuf;rAwfh(yDrM)? yD@rldif;wB; 2112 eDj nefaw,lbawMbxkdifyBm
yD@ 2018 eefh,OfheB vkufjvmefulef;ekrfb_rmOfbomOf[kefjrgfbcOf {jarMeyfh
o.efbtvj ,kufh,.ifjygfUyM;rFwfbyFif;okdyfbokdyfbuefugMbawMbqlOfjvkufjymefuef
aourfjeB/

]qOfjnrfb,.ifj c.ifnrfbuMj/ ZdifjqmOf;cldOf;wlOfuOfb ayM;wlOf

uOfbnrfb,.ifj nrfbyfgUyM; nrfbokdyfbtzjwldef;? aw,Aef;yAef
odifbc.ifnefnrfbrD;uMjcefegf;Oef;eMj}

23

Tai New Year 2112.indd 23 11/18/2017 1:25:39 PM

 zkdefndif-
(1) Zdifjxkif;Oef;yD@rgfbxB;(ZdifjvldefnBmj)
egf;yyfhykwfhxquf;? (ZBmbxB;)? coU 2002
(2) yuf;,ArfjOef;(xB;) 125 yD@rldif;?
vkif;vldwfboruf;umef;- wFrfj? yoU 2500
(3) ykdef;yD@rgfbwB;? egf;acM;vrf; 13?
zkdefvdufjrwdcsLef;vBm;Oef;? coU 2004
(4) ZdifjZMU 12 qmOf;xB;?
vkif;yxmef; ukbOdedqfhcsB- wFrfj? yoU 2546
(5) yD@vldefOef;wB;tvjyD@rgfbwB;?
cldOf;oFef- wFrfj? coU1999
(6) odyf;o.ifrdifjyD@xB;? yoU 2547

24

Tai New Year 2112.indd 24 11/18/2017 1:25:39 PM

Tai New Year 2112.indd 25 11/18/2017 1:25:39 PM
 คำ�อวยพร เนื่องในโอกาส วันขึ้นปีใหม่ไต (ไทใหญ่ ) ปี 2112

สวัสดี...
พี่น้องประชาชน ทุก ชาติพันธุ์ ที่อาศัยอยู่ร่วมกันมาในผืนแผ่นดิน รัฐฉาน ตั้งแต่อดีตนานมา
พวกเรา คือเชื้อชาติ ไทยใหญ่ เฉกเช่นเดียวกันทุกคนผมขอถือเอาโอกาสในวันขึ้นปีใหม่ไต (ไทใหญ่) ปี
2112 ในวันนี้ กล่าวถึงประวัติความเป็นมาของวันขึ้นปีใหม่ไต( ไทใหญ่ ) พร้อมทั้งชี้แจงถึงหน้าที่การงาน
ที่ได้ปฏิบัติมาให้ห้วงระยะเวลา หนึ่งปีที่ผ่านมา รวมทั้งการได้ยกย่องเชิดชูบุคคลต่าง ๆ ที่ได้ปฏิบัีติงานเพื่อ
ชาติบ้านเมือง ของเรา

วันขึ้นปีใหม่ ไต ( ไทใหญ่ ) นั้น เรามีวิธีการนับ วัน เดือน ปี และมีปฏิทินของ( ไทใหญ่ ) ใช้

กันมารุ่นต่อรุ่นตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งเรื่องเหล่านี้ถือว่าเป็นประวัติศาสตร์ทางวัฒนธรรม ของชนชาติ
ตระกูล ไต(ไท ) ทั้งหมดไม่ว่าจะอาศัยอยู่ในประเทศใดก็ตาม ปีใหม่ไต ได้เริ่มต้นเมื่อปี พ.ศ 450 ก่อนคริส
ศักราช 94 ปี ( BC 94 ) ดังที่พวกเราได้ทราบกันตามที่ประวัติศาสตร์ได้บันทึกไว้

โดยในช่วงปีใหม่ นั้นทางผู้ใหญ่ หรือ ผู้มีอำ�นาจปกครอง จะได้ทำ�การ ประเมิณหรือตรวจสอบ

งานด้านต่างๆ ที่ผ่านมาในระยะเวลา 1 ปีว่า มีสิ่งไหนที่ก้าวหน้า สิ่งไหนที่ยังบกพร่อง ต่อจากนั้นก็จะประ

26

Tai New Year 2112.indd 26 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

เมิณหรือตรวจสอบคัดเลือกตัวบุคคลผู้ปฏิบัติงาน ที่มีผลงาน มีความสามารถในการปฏิบัติงานเห็นผลได้

อย่างเป็นรูปธรรม มาทำ�การมอบรางวัลหรือประกาสยกย่องเชิดชูเกียรติ ต่อเนื่องกันมาอย่างยาวนาน จึง
ถือว่าเป็นประเพณีวัฒนธรรมการปกครองของไตเรา และเป็นประเพณีวัฒนธรรมวันขึ้นปีใหม่ไต ทาง
ประวัติศาสตร์ที่ทำ�ต่อเนื่องกันมาอย่างยาวนานรุ่นสู่รุ่น

ซึ่งในปีนี้ ทางสภาเพื่อการกอบกู้รัฐฉาน/กองทัพรัฐฉาน ก็ได้ปฏิบัติตามประวัติศาสตร์ที่ปู่ย่า

ตายายบรรพบุรุษของเราเคยปฏิบัติสืบทอดกันมา โดยได้มีการปรับเลื่อนและแต่งตั้งชั้นยศให้แก่นายทหาร
และกำ�ลังพลของ กองทัพรัฐฉาน ตั้งแต่ยศ สิบตรี จนถึง ยศ พลเอก จำ�นวนทั้งสิ้น 325 คน และในวันปีใหม่
นี้ ก็จะได้มีการมอบรางวัลและประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติให้แก่ศิลปินนักร้อง นักแต่งเพลง ต่างๆ เหล่านี้
เป็นต้น

ผมอยากเรียกร้องให้บุคคลหรือกำ�ลังพลที่ได้รับการปรับเลื่อนและแต่งตั้งชั้นยศหรือได้รับ
รางวัลและประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติในครั้งนี้ จงมีความภาคภูมิใจในเกียรติประวัติที่ได้สร้างไว้ให้ลูก
หลาน เพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้นำ�มาเป็นตัวอย่าง และมีความตั้งใจที่จะรักษาไว้ซึ่ง งานเพื่อชาติ ประเพณี
วัฒนธรรม ศิลปะของพวกเราสืบไป

งานด้านการเมืองที่ทาง สภาเพื่อการกอบกู้รัฐฉาน / กองทัพรัฐฉาน ได้รับหน้าที่เพราะ

ประวัติศาสตร์กำ�หนดมาให้นั้น พวกเราก็ได้ปฏิบัติตาม จุดมุ่งหมาย ของพวกเรา ที่จะทำ�เพื่อ ชาติ บ้านเมือง
ภาษา ( วัฒนธรรม ) ศาสนาของไตเรา และเพื่อที่จะทำ�ให้ ภาระกิจอันยิ่งใหญ่ ในการที่จะปกป้องสถาบัน 4
ให้รอดพ้นจากภัยอันตรายและมีความเจริญก้าวหน้าต่อไปนั้น ในห้วงระยะเวลา 1 ปีของปีเก่าที่ผ่านพ้นไป
นั้น พวกเราได้ดำ�เนินงานด้านต่าง ๆ ดังเช่น
1. ด้วยสถานการณ์ภายในสหภาพพม่า มีการเปลี่ยนแปลง และเปิดโอกาสให้ ทาง สภาเพื่อการกอบกู้รัฐ
ฉาน / กองทัพรัฐฉาน จึงได้ลงนามใน สนธิสัญญาหยุดยิงทั่วประเทศ ( NCA ) และได้ปฏิบัติตามขั้น
ตอนของโครงสร้างในการเจรจา เพื่อเป็นบันไดไต่เต้า ให้ได้มาซึ่ง สันติภาพ แก่พี่น้องประชาชน
2. เพื่อที่จะทำ�ให้ กองทัพและประชาชน มีความรักสามัคคีกัน เช่น “ ปลากับน้ำ� ” ทางสภาเพื่อการก
อบกู้รัฐฉาน / กองทัพรัฐฉาน จึงได้เปิดโอกาสให้พี่น้องประชาชนได้เข้ามามีส่วนร่วม ในงานการ
ปกครองงานด้านการเมือง เหล่านี้เป็นต้น และผมขอเรียกร้องชักชวนให้พี่น้องประชาชนได้เข้ามา
ร่วมกันทำ�งานให้มากขึ้น
3. เพื่อที่จะทำ�ให้ พี่น้องประชาชนภายในรัฐฉาน หรือที่อาศัยอยู่ต่างประเทศรวมทั้งประเทศต่างๆ และ
องค์การสหประชาติ จะได้รับทราบข้อมูลข่าวสาร เกี่ยวกับสถานการณ์ต่าง ๆ ภายในสหภาพพม่า นั้น
ทาง สภาเพื่อการกอบกู้รัฐฉาน / กองทัพรัฐฉาน ได้พยายามในการประสานงานติดต่ออยู่ตลอดเวลา
งานด้าน การสร้างความปรองดองภายในชาติ เราก็ได้มีการจัดตั้ง คณะกรรมการเพื่อเอกภาพรัฐฉาน
CSSU ขึ้นมาและได้ดำ�เนินงานมาโดยตลอด ซึ่งก็ทำ�ให้พี่น้องประชาชนไต ของเรามีความรักความ
สามัคคีกันมากขึ้น ซึ่งหลังจากนี้เราจะมีการเรียนเชิญให้พี่น้องชาติพันธ์ุ เช่น ว้า ปะหล่อง ( ตะอาง
) ปะโอ อาข่า ลาหู่ ลีซอ ( ลีซู ) ยาง (กะเหรี่ยง)ดำ� ยางลาย ทุกชาติพันธุ์ในรัฐฉานให้ได้เข้ามาร่วม

27

Tai New Year 2112.indd 27 11/18/2017 1:25:39 PM

 ทำ�งานด้วยกัน จึงอยากเรียนให้พี่น้องประชาชนในรัฐฉานของเราได้รับทราบไว้

และผมขอเรียนฝากไปยังพี่น้อง ว้า ปะหล่อง ( ตะอาง ) ปะโอ ที่เรียกร้องขอตั้งรัฐใหม่ นั้น ว่า

มันเป็นการฝืนกับสภาพของความเป็นมาในประวัติศาสตร์ และจะกลายเป็นสาเหตุที่ทำ�ให้เกิดความขัดแย้ง
หรือผิดใจต่อกันไปอีกยาวนาน ซึ่งจะกลายเป็นสิ่งที่ถูกอกถูกใจของคนอื่นไป ผมว่าเราควรที่จะอาศัยอยู่
ร่วมกันอย่างในอดีตที่ผ่านมา และให้มีการพัฒนาในเรื่องสิทธิของชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในรัฐฉาน ยกตัวอย่าง
เช่น ว้าก็ให้มีสิทธิในการเป็นผู้นำ�ในการปกครองรัฐฉาน ปะหล่อง ปะโอ ก็เช่นกัน หากมีความรู้ความ
สามารถ จิตใจที่บริสุทธิ์ มีความซื่อสัตย์ และรักผืนแผ่นดินของพวกเราที่บรรพบุรุษสร้างมาไว้ให้ และผม
ขอความเป็นมงคลเนื่องในวันขึ้นปีใหม่นี้ อวยพรให้ให้พวกเราพี่น้องประชาชนในรัฐฉานทุกชาติพันธ์ุได้
อาศัยอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขในผืนแผ่นดินนี้

ภาระกิจอันยิ่งใหญ่ ที่พวกเราประชาชนในรัฐฉานทุกคน ไม่ว่าจะเป็นชาติพันธุ์ใดก็ตาม ให้

พวกเราลดทิฐิ หันหน้าเข้าหากันแล้วมาร่วมกันหาแนวทางตามสภาพความเป็นจริงและถูกต้อง ไม่หลอก
ตัวเอง เพราะกุญแจที่สำ�คัญที่จะสามารถปลดปล่อย ชาติบ้านเมืองของพวกเราให้เกิดความร่มเย็นสงบสุข
และมีความเจริญก้าวหน้าต่อไปได้นั้น คือความสามัคคีปรองดอง ของพวกเราเท่านั้นเอง

สถานการณ์ภายในสหภาพพม่ายังไม่มีความสงบเรียบร้อยและเพื่อที่จะทำ�ให้สถานการณ์
ภายในสหภาพพม่าเกิดความสงบเรียบร้อยขึ้นมาได้ได้นั้น ก็มีอยู่แค่หนทางเดียว คือ ต้องยอมหันหน้า
เข้าหาพูดคุยกัน เพื่อสร้างสันติภาพโดยให้มีการแก้ไขหรือเปลี่ยนแปลงการปกครอง ให้เป็นสหพันธรัฐ ที่
มีการแบ่งอำ�นาจการปกครองที่มีสภาพความเป็นธรรม ดังนั้น ขอให้พี่น้องประชาชน ของเรามีความรัก
ความสามัคคี มีความตื่นตัว ที่จะเข้ามาทำ�งาน การเมืองหรืองานเพื่อชาติบ้านเมืองของเราไม่ว่าจะเป็นงาน
ด้านประเพณีวัฒนธรรม ของแต่ละชาติพันธุ์ อย่ามัวแต่คิดถึงผลประโยชน์ส่วนตัว คิดแต่จะเอาตัวรอด รัก
ตัว กลัวตาย ซึ่งหากชาติบ้านเมืองของเรามีความเจริญก้าวหน้า มีความสงบสุขแล้ว ทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็น
ด้านการศึกษา ด้านเศรษฐกิจ ก็จะมีความเจริญก้าวหน้า มั่งคั่ง ตามมาอย่างแน่นอนสุดท้ายนี้ ผมขอกล่าวคำ�
ว่า สวัสดีปีใหม่ไต ปี 2112 ครับ

28

Tai New Year 2112.indd 28 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

คำ�คม

• ผู้ปกครอง ที่ดี นั้น มีผู้ปกครองอยู่ ก็เหมือนไม่มี

• ผู้ปกครอง ที่ดี นั้น มองแต่ผลประโยชน์ของประชาชน ให้ประชาชนได้อยู่ดีกินดี
• ผู้ปกครอง ที่ดี นั้น เป็นที่รัก และ ชื่นชอบ ของคนทั้งปวง
• ผู้ปกครอง ที่แย่ นั้น ทำ�ตัวเป็นนาย แต่ ไม่รู้เรื่องนาย เป็นนายแต่ทำ�ตัวเหนือนายประชาชน
ลำ�บาก บ้านเมืองไม่สงบ ประชาชนอดยากแร้นแค้น
• ผู้ปกครอง ที่ไม่รู้กฏหมาย เปรียบเสมือน คนหูหนวกตาบอด
• ผู้นำ�ทางทหาร ที่ไม่รู้สภาพของภูมิอากาศ และภูมิประเทศ แล้วทำ�การรบ เท่ากับว่าพาลูกน้อง
ไปตาย
• ประชาชนที่ไม่มีความรู้ ความเข้า ในการพัฒนาบ้านเมือง นั้น ก็เปรียบเสมือนนำ�ไฟมาเผาบ้าน
เมืองให้ชาติล่มจม

Gen. Yawd Serk

Chairman of
the Restoration Council of Shan State/
Shan State Army (RCSS/SSA)

29

Tai New Year 2112.indd 29 11/18/2017 1:25:39 PM

 หลักนี่ปี๋ใหม่ไต หรือ ประเพณีปีใหม่ไทใหญ่
โดย : มหามุ่ง (เมืองแจ้)

คำ�นำ�
มนุษย์เราไม่ว่าจะเป็นชนชาติใดเชื้อชาติใด ย่อมอยู่อาศัยเป็นชุมชน และการอยู่กันเป็นชุมชนย่อมมี
ขนบธรรมเนียมจารีตประเพณีและวัฒนธรรมให้ประพฤติปฏิบัติในสังคมนั้นๆ เพื่ออยู่ร่วมกันอย่างมีความสงบสุข
ร่มเย็นตั้งแต่โบราณกาลมา แต่เนื่องด้วยภูมิประเทศและวิถีชีวิตมีความแตกต่างกัน แต่ละชุมชนแต่ละสังคมจึงมี
ขนบธรรมเนียมจารีตประเพณีและวัฒนธรรมแตกต่างกันไป โดยแต่ละสังคมและชุมชนนั้นที่ได้อยู่ร่วมกันมายาวนาน
ต่างก็เกิดมีจารีตประเพณีการขึ้นปีใหม่อย่างถ้วนทั่วแทบทุกชุมชนหรือสังคมนั้นๆ

ปีใหม่คนเชื้อสายตระกูลไท
ชนชาติเชื้อสายตระกูลไท เช่น ชาวสยาม ชาวล้านช้าง ชาวล้านนา ชาวสิบสองปันนา ชาวสิบสองจุ
ไทย ชาวยูนนาน ชาวฉาน ชาวอัสสัม เป็นต้น ส่วนมากอยู่อาศัยกระจัดกระจายในภูมิภาคตอนใต้ของประเทศจีน แต่
โบราณมาต่างมีกิจกรรมประเพณีขึ้นปีใหม่ หรือ ส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่กันทุกกลุ่มชน ส่วนมากมักจะกำ�หนดเอาวัน
ขึ้น 1 ค่ำ� เดือนอ้ายของทุกๆปี (ประมาณกลางเดือนพฤศจิกายน แต่ถ้าปีไหนมีอธิกมาส(เดือนแปดสองหน)จะตกอยู่
ประมาณกลางเดือนธันวาคม) ซึ่งคนเชื้อสายไทถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ตรงกันมาแต่โบราณ (เดือนอ้ายนี้บางท้องถิ่นเรียก
ว่า เดือนเจียง(เจ๋ง) หรือ เดือนเกี๋ยง(เก๋ง) แต่ถ้าบอกว่า “เดือนอ้าย” คนเผ่าพันธุ์ไทยรู้จักกันทั้งนั้น)

หลักนี่ปี๋ใหม่ไต
คนในสังคมชุมชนไทใหญ่(ไต)เรา มักนิยมนำ�ชื่อหมู่ดาวนักษัตร หรือ นักขัต 12 ราศี มาบ่งชี้การเรียกชื่อปี
* ตามปฏิทินสุริยคติ ดังที่นิยมเรียกกันว่า มิ่งปี(ราศี) คือ ปีนักษัตร ใจ้(หนู) เป้า(วัว) ยี่(เสือ) เหม้า(กระต่าย) สี(จระเข้)
ไส้(งู) สีงะ(ม้า) เม็ด(แพะ) สัน(ลิง) เฮ้า(ไก่) เส็ด(หมา) ใก้(หมู) เช่นนี้ปฏิทินปีนักษัตรนี้ ไทหลวง ไทมาว เรียกว่า หลัก
นี่ และการตั้งชื่อก็นิยมตั้งชื่อตาม มิ่งปี(ราศี) ที่เกิด เช่น ลูกผู้ชาย นิยมตั้งชื่อตามลำ�ดับว่า อ้าย ยี่ สาม ไส่ โงะ
โลก อิ๊ด หนุ่ม เล็ก ลืน ก้อย เป็นต้น ส่วนลูกผู้หญิงจะนิยมตั้งชื่อตามลำ�ดับว่า เย้ อี่ อาม ไอ่ โอ้ โอ๊ก อิ๊ด
หนุ่ม เล็ก ลืน ก้อย อย่างนี้ เพราะไทหลวง ไทมาว นิยมเอาปฏิทินปีนักษัตร หรือ หลักนี่ ตามมิ่งปี(ราศี) มาถือ
เป็นขนบธรรมเนียมจารีตประเพณีของตน จึงกำ�หนดประเพณีขึ้นปีใหม่ในวันขึ้น 1 ค่ำ� เดือนเจ๋ง(เดือนอ้ายหรือเดือน

30

Tai New Year 2112.indd 30 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

จ้ายใหม่หนึ่งวัน)ตราบจนถึงในปัจจุบัน ส่วนคำ�ว่า หลักนี่ เป็นเพียงภาษาพูดที่ใช้สืบทอดกันมานาน สำ�หรับศักราชที่ใช้

ในการคำ�นวณของไทหลวงนิยมเรียกกันว่า “ปีเมือง” เช่น ในปีพุทธศักราช 2561 - 2562 ปีเมืองนับเป็นปี 2112 (ปี
เมือง 2112 เป็นปีศักราชไทหลวง ไทมาว และไทเหนือ ที่อพยพมาเข้าอยู่ลุ่มน้ำ�สาละวินก่อน)

*การกำ�หนดปีนักษัตรให้สัมพันธ์กับกลุ่มดาวนักษัตร ๑๒ ราศี จะกำ�หนดตามการเคลื่อนโคจรของดาวพฤหัสบดี โดย

ในปีที่
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนเข้าสู่กลุ่มดาวราศีธนู จะถือเป็นปีใจ้(หนู)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีมังกร ถือเป็นปีเป้า(วัว)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีกุมภ์ ถือเป็นปียี่(เสือ)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีมีน ถือเป็นปีเหม้า(กระต่าย)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีเมษ ถือเป็นปีสี(จระเข้)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีพฤษภ ถือเป็นปีไส้(งู)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีมิถุน ถือเป็นปีสีงะ(ม้า)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีกรกฎ ถือเป็นปีเม็ด(แพะ)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีสิงห์ ถือเป็นปีสัน(ลิง)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีกันย์ ถือเป็นปีเฮ้า(ไก่)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีตุล ถือเป็นปีเส็ด(หมา)
เมื่อดาวพฤหัสบดีเคลื่อนสู่กลุ่มดาวราศีพิจิก ถือเป็นปีใก้(หมู)

ปีเมืองไตหรือไตศักราช(ปี๋ไต)
จากประวัติศาสตร์ของพม่าและจดหมายเหตุของจีน รวมไปถึงตำ� นานบอกเล่าจากบรรพบุรุษสืบทอดกัน
มา ทำ�ให้เราได้ทราบว่า “ปีเมืองไต” หรือ “ไตศักราช” เริ่มนับกันมาตั้งแต่ “เจ้าขุนยี่” ซึ่งเป็นโอรสองค์ที่ 2 ของขุน
อู๋ตี้ฟ้า(เชื้อสายเจ้าเมืองหนองแส) ได้อพยพไพร่ฟ้าข้าทาสบริวารจำ�นวนหนึ่งลงมาตามแม่น้ำ�สาละวิน มาสร้างเมือง
ปกครองใหม่(เมืองมาว)ริมฝั่งแม่น้ำ� ซึ่งอยู่ในช่วงเวลาก่อนคริสต์ศักราชราว 93-94 ปี หรือประมาณปีพุทธศักราช
450 (คนสมัยก่อนเรียกแม่น้ำ�มาวว่า แม่น้ำ�ห้วยหลี้ ภาษาพม่าเขียนตัวอักษร อ่านว่า ฉ่วยหลี่ ชาวจีนจึงเรียกตามออก
เสียงว่า ชุ้ยลี้)
เพราะเหตุที่กล่าวมาเช่นนี้ ชาวไทใหญ่(ไต)จึงนิยมถือเอาปีที่ “เจ้าขุนยี่” มาสร้างบ้านเมือง(เมืองมาว) เริ่ม
ต้นนับเป็นปีเมือง หรือ ศักราชสำ�หรับชาวไทใหญ่(ไต)มาตราบจนปัจจุบัน ในปีพุทธศักราชของพม่าและศรีลังกา 2559
จะตรงกับปีไตศักราช หรือ ปีเมืองไต 2112 ปี (เริ่มนับในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ.2017) และชาวไทใหญ่(ไต)จึงเรียกปี
ใหม่ (ค.ศ.2018) ของตนเองว่า “หลักนี่ปี๋ไตีปึ๊กเม็ด(ปีหมา) ปีเมือง 2112 นี่” เป็นที่นิยมกันอย่างนี้ (ถ้าต้องการทราบ

31

Tai New Year 2112.indd 31 11/18/2017 1:25:39 PM

 ปีเมืองไต หรือ ไตศักราช ให้เอาปีพุทธศักราชปัจจุบันของพม่าและศรีลังกาตั้ง และลบด้วยปีขุนยี่สร้างเมืองมาว เหลือ
เท่าไรนั่นแหละคือปีเมืองไต หรือ ปีไตศักราช(ต.ศ.) ตัวอย่างเช่น ปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2018 ตรงกับปีพุทธศักราช
(พ.ศ.) ของพม่าและศรีลังกาที่ 2562 นำ�เอาปีขุนยี่ตั้งเมือง 450 มาลบจาก 2562 ผลลัพธ์เท่ากับ 2112 นั่นแหละคือ
ปีเมืองไต หรือ ไตศักราช(ต.ศ.)
ปีเมือง หรือ ไตศักราช หรือ ปีไต (2112) นี้ ชาวไตยังนิยมใช้กันอยู่ในปัจจุบัน เป็นปีเมืองชาวไทหลวง
ไทมาว ไทเหนือ อย่างไรก็ตาม ชาวสยาม ล้านช้าง ล้านนา ไทหลวง ไทเขิน ไทลื้อ ไทแลม ไทนุง ไทมาว ไทอาหม ไทคำ�
ตี ไทแดง เป็นต้น ยังถือเอาเดือนเจ๋ง หรือ เดือนอ้ายขึ้น 1 ค่ำ�(เป็นเดือนแรกหรือเดือนต้นปี)เหมือนกัน ฉะนั้น หลักนี่
ปีไต (ปีลับโม๊ด ในปี 2017 – 2018 นี้) ได้นำ�เอาแม่ปีและลูกปี(ปีกาบไจ้) 60 ตัว มาใช้ในการคำ�นวณเรียกกันว่า เดือน
อ้าย (เดือนเจียง(เจ๋ง)-เดือนเกียง(เก๋ง) ขึ้น 1 ค่ำ�เป็นวันขึ้นปีใหม่ไต คนเชื้อสายตระกูลไทต่างก็นิยมและเชื่อถือกันมา
หลายพื้นถิ่นเป็นจารีตประเพณีของสังคมชุมชนเสมอมา คำ�ว่า หลักนี่ นิยมนำ�มาใช้เหมือนกัน ส่วนปีเมืองจะแตกต่าง
กันอยู่บ้าง(ผู้สร้างบ้านเมืองมีความแตกต่างกัน)

ประเพณีก่อเจ๋งหรือปีไหม่ไทใหญ่(ไต)
ประเพณีก่อเจ๋ง หรือ ประเพณีปีไหม่ไทใหญ่(ไต) ปัจจุบันจำ�แนกพิธีปฏิบัติหรือกิจกรรมออกเป็น 4 ตอน
กิจกรรมแรก เรียกว่า ไป้เจ๋ง ซึ่งหมายถึงการต้อนรับ หรือ การเตรียมตัวต้อนรับเดือนเจ๋ง(เดือนอ้าย)จะมี
ขึ้นในแรม 15 ค่ำ�เดือน 12 นิยมให้เป็นวันส่งท้ายปีเก่า
กิจกรรมที่ 2 ไป้เจ๋ง คำ�ว่าไป้เจ๋งนี้เป็นความไตสมัยก่อน ซึ่งแปลว่า กอมไหว้ (คาราวะ) ขั้นตอนนี้จะเป็น
พิธีไหว้บูชาพระจันทร์ในเดือนเจ๋ง(เดือนอ้าย)ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นเดือนแรกของทุกๆ ปี ว่าเฉพาะในวันขึ้น 1 ค่ำ�เดือนเจ๋ง
ใหม่นี้ ตามโบราณประเพณี เจ้าผู้ปกครองเมืองจะแต่งตั้งเลื่อนยศถาบรรดาศักดิ์ให้กับข้าราชบริพาร และประทานสิน
รางวัลให้กับผู้ที่ได้รับการยกย่องด้านความประพฤติและปฏิบัติคุณงามความดี ปัจจุบัน ในช่วงเช้าจะมีพิธีไหว้พระรับ
ศีลฟังเทศน์ฟังธรรม และมีการอบรมสนทนาเกี่ยวกับการส่งเสริมฟื้นฟูจารีตประเพณี ขนบธรรมเนียม วัฒนธรรมต่างๆ
ในสังคมชุมชนของตนเอง
กิจกรรมที่ 3 กิ๋นเจ๋ง หมายถึง การเลี้ยงดูปูเสื่อผู้เฒ่าผู้แก่ และญาติพี่น้องด้วยอาหารคาวหวาน ที่สำ�คัญ
เฉพาะประเพณีปีใหม่นี้ คือ ข้าวต้มแหลม ข้าวปุกงา ข้างยากู้ และนิยมนำ�เอาข้าวใหม่ไปทำ�บุญถวายทานที่ศาสนสถาน
ที่ตนเองมีความเชื่อถือศรัทธา
กิจกรรมสุดท้าย เล่นเจ๋ง หมายถึง กลางคืนมีการแสดงศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่นนั้นๆ อาทิ การแสดง
วัฒนธรรมไทใหญ่(จ๊าตไต) การขับร้อง(ฮ้องกวาม) รำ�นกกินรี(ก้านก) เชิดจามรี(ก้าโต) และฟ้อนรำ�ต่างๆ เพื่อส่งท้ายปี
เก่าต้อนรับปีใหม่ ซึ่งเป็นไปอย่างสนุกสนานรื่นเริง

32

Tai New Year 2112.indd 32 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

การคำ�นวณหลักนี่ปีไตหรือปีเมืองไต
พอจะเข้าสู่เทศกาลปีใหม่ไทใหญ่(ไต) คนเชื้อสายตระกูลไทยทุกท้องถิ่น โดยเฉพาะชาวไตหลวง ไตมาว
ไตเหนือบางถิ่น จะพร้อมหน้าพร้อมตากันเตรียมงาน คนหนุ่มสาวจะร่วมกันขับร้องแห่ไปตามบ้านขอรับบริจาคเงิน หรือ
เหมือนกับไปประกาศว่าเทศกาลปีใหม่กำ�ลังจะมาถึง พวกเขาจะได้รับการต้อนรับจากชาวบ้านอย่างดี สำ�หรับผู้ใหญ่จะ
ประชุมพร้อมกันวางแผนเทศกาลปีใหม่ เพื่อให้เกิดความสนุกสนาน บางคนจัดทำ�หนังสือประวัติความเป็นมาของปีใหม่
บางคนจัดทำ�ปฏิทินปีใหม่บ้าง บางคนจัดทำ�หนังสือเป็นโคลง-ฉันท์-กาพย์-กลอนโบราณของชาวไทใหญ่(ไต)บ้าง บางคน
จัดทำ�หนัง สือเกี่ยวกับจารีตประเพณีวัฒนธรรมเทศกาลปีใหม่สำ�หรับแจกกันบ้าง
จารีตประเพณีปีใหม่นี้ แต่เดิมประเทศในภูมิภาคเอเชีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มักนิยมถือเอาวันที่ 1
เดือนที่ 1 เป็นวันขึ้นปีใหม่ ไม่ว่าจะเป็นชาวจีน ชาวอินเดีย ชาวกัมพูชา ชาวเวียดนาม แม้แต่ชาวอังกฤษซึ่งอยู่ในทวีป
ยุโรปก็มักนิยมกัน ตัวอย่างเช่น เดือนที่ 1 ของชาวจีนจะตกอยู่ประมาณเดือน 3-4 ในปฏิทินของชาวไทใหญ่(ไต) เดือน
ที่ 1 ของชาวอินเดียจะตกอยู่ประมาณเดือน 5-6 เดือนที่ 1 ของชาวอังกฤษจะตกอยู่ประมาณเดือน 2-3 และได้ถือ
เป็นเดือนแรกหรือเดือนที่ 1 ของชนชาวที่กล่าวมาในเบื้องต้น
การนับคำ�นวณหลักนี่ (ใช้วิธีนับคำ�นวณตามแม่ปีและลูกปี) นอกจากชาวอินเดียแล้ว ชาวไทย ชาวจีน ชาว
กัมพูชา ชาวเวียดนาม ชาวเกาหลี ชาวเนปาล เป็นต้น จะนิยมนับคำ�นวณตามแม่ปี 10 ตัว และ ลูกปี 12 ตัว นับ
คำ�นวณรวมกันแล้วได้ 60 ตัว ถือเป็นครบหนึ่งรอบเหมือนกัน การนับคำ�นวณตามแม่ปี 10 ตัว พบว่าชาวไทใหญ่(ไต)
ยังคงนำ�มานับคำ�นวณอยู่จนปัจจุบัน และนอกจากนั้นชาวไทใหญ่(ไต)มักนิยมเอาลูกปี หรือ เรียกว่า มิ่งปี(ราศี) 12 ตัว
มานับคำ�นวณและยังครบรอบเป็น 60 เหมือนกัน

วิธีนับคำ�นวณหลักนี่ปีไต
สำ�หรับแม่ปี 10 ตัว ได้แก่ กาบ ลับ ฮาย เมิง ปึก กั๊ต โค๊ต ฮุ้ง เต่า ก่า เชื่อกันว่าแม่ปี 10
ตัวนี้เป็นภาษาของชาวโสงหนู(ไม่ใช่ชาวจีน)เป็นเชื้อสายไป๋ตี้ มีเรื่องเล่าว่า มีสองพี่น้องชาวโสงหนูผู้ครองเมืองเกิดสู้
รบชิงอำ�นาจกัน ผู้พี่หนีไปพึ่งจักรพรรดิจีน และได้นำ�เอาการนับคำ�นวณแบบแม่ปีและลูกปีครบรอบหนึ่งรอบ 60 ตัว
ไปเผยแผ่ในสังคมชาวจีน และต่อมาเป็นที่นิยมในภูมิภาคเอเชีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สำ�หรับแม่ปี 10 ตัวนั้น ใน
ภาษาไทใหญ่(ไต)ไม่มีคำ�แปล ไม่มีความหมาย ส่วนลูกปีหรือมิ่งปี(ราศี) 12 ตัว ได้แก่ ใจ้ เป้า ยี่ เหม้า สี ไส้ สี
งะ มด(เม็ด) สัน เฮ้า เม็ด(เส็ด) ใก้ ถึงแม้จะเป็นภาษาไป๋ตี๊ แต่ได้นำ�มาปรับเปลี่ยนเป็นภาษาท้องถิ่นใช้กันอยู่ อาทิ
ชาวเขมร เปลี่ยนมาเป็นชื่อปีนักษัตรว่า ชวด ฉลู ขาล เถาะ มะโรง มะเส็ง มะเมีย มะแม วอก ระกา จอ กุน
ชาวจีน 鼠牛虎兔龍/龙蛇馬/马羊猴雞/鸡狗豬/猪 ภาษาจีนกลางว่า สู่ (shu3) หนิว (niu2) หู่ (hu3) ทู่ (tu4)
หลง (long2) เสอ (she2) หม่า (ma3) หยาง (yang2) โหว (hou2) จี (ji1) โก่ว (gou3) จู (zhu1) ส่วนภาษา
ชาวไทใหญ่(ไต)ว่า ใจ้(หนู) เป้า(วัว) ยี่(เสือ) เหม้า(กระต่าย) สี(จระเข้) ไส้(งู) สีงะ(ม้า) เม็ด(แพะ) สัน(ลิง)
เฮ้า(ไก่) เส็ด(หมา) ใก้(หมู) และนิยมเรียกกันง่ายๆว่า หนู โว(วัว) เสอ(เสือ) ปางตาย(กระต่าย) เงิก(จระเข้)

33

Tai New Year 2112.indd 33 11/18/2017 1:25:39 PM

 ม้า แปะ(แพะ) ลิง ไก่ หมา หมู ส่วนมากคนไทใหญ่(ไต)นิยมนับแม่ปีและลูกปีรวมกัน เช่น
1. กาบไจ้ ลับเป้า ฮายยี่ เมิงเม้า ปึ๊กสี กั๊ดไส้ โค๊ดสิงะ ฮุงโม๊ด เต่าสาน ก่าเฮ้า กาบเม็ด ลับไก้
2. ฮายไจ้ เมิงเป้า ปึ๊กยี่ กั๊ดเม้า โค๊ดสี ฮุ้งไส้ เต่าสิงะ ก่าโม๊ด กาบสัน ลัยเฮ้า ฮ้ายเม็ด เมิงไก้
3. ปึ๊กไจ้ กั๊ดเป้า โค๊ดยี่ ฮุ้งเม้า เต่าสี ก่าไส้ กาบสิงะ ลับโม๊ด ฮายสัน เมิงเฮ้า ปึ๊กเม็ด กั๊ดไก้
4. โค๊ดไจ้ ฮุงเป้า เต่ายี่ ก่าเม้า กาบสี ลับไส้ ฮางสิงะ เมิงโม๊ด ปึ๊กสัน กั๊ดเฮ้า โค๊ดเม็ด ฮุ้งไก้
5. เต่าไจ้ ก่าเป้า กาบยี่ ลับเม้า ฮายสี เมิงไส้ ปึ๊กสิงะ กั๊ดโม๊ด โค๊ดสัน ฮุ้งเฮ้า กาบเม็ด ก่าไก้
ทั้งหมด 12 หลัก 5 รอบ รวมแล้วได้ 60 และจะหมุนเวียนอยู่อย่างนี้ (วัน/เดือนก็หมุนเวียนอย่างนี้
เหมือนกัน) สำ�หรับคนไทใหญ่(ไต) ยังนิยมใช้จุลศักราช (ปี๋เมิงกอจ่า) จะเริ่มนับหลักนี่ปีก่าไก้(ปีหมู) เป็นปีเมืองจุลละ
หรือ ปีเมืองกอจ่าปีที่ 1 (หนึ่งนี่) ตรงกับวันขึ้น 1 ค่ำ� เดือน 5 ยามเช้าวันอาทิตย์ (ของอาจารย์สว่าง ปัญญางกูล)
วิธีนับคำ�นวณปีเมือง
การเริ่มนับปีเมืองของคนในเชื้อสายตระกูลไทย จะมีความแตกต่างกันบ้าง เพราะผู้สร้างอาณาจักร หรือ
ผู้สร้างบ้านแปลงเมืองต่างไม่ใช่เชื้อสายหรือวงศ์เดียวกัน อีกทั้งกาลเวลาและสถานที่ก็แตกต่างกันไป แต่อย่างไร
ก็ตาม ที่นิยมใช้เหมือนกันคือ ปีเมืองจุลศักราช (ปีกอจ่า) เช่น ปีเมืองหนองแส ซึ่งเริ่มนับมาเมื่อปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.)
649 (ล่วงมาแล้ว 1365 ปีในปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2014) ปีเมืองโยน (โยนกบุรี หรือ ชาวล้านนา) เริ่มนับตั้งแต่ปี
พุทธศักราช (พ.ศ.) 621 (นับเป็นปีมหาศักราช-โยน ม.ศ. 1936 ซึ่งตรงกับปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2014) ส่วนการ
นับปีของไทยนับตั้งแต่ตั้งอาณาจักรสุโขทัย คือ ปีจุลศักราช 600 (ล่วงมาแล้ว 775 ปี ตรงกับปีจุลศักราช 1375 ปี
พุทธศักราช (พ.ศ.) 2557(นับปีของไทย) ตรงกับปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2014 (ชาวลาวและชาวไทยนิยมใช้เหมือน
กัน) เชื้อสายตระกูลไทย อย่างไตลื้อ ไตขึน ไตอาหม ไตดำ� นิยมใช้เหมือนกัน คือ นับปีจุลศักราช 1374 - 75 (นับ
ปีของไทยประกาศสงกรานต์ พ.ศ. 2557 วันเวลาหลังจากนี้จะเปลี่ยนจุลศักราชใหม่เป็น ปีจุลศักราช 1375) ตรงกับ
ปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2014 ส่วนไตหลวง ไตมาว ไตเหนือบางท้องถิ่น นับตั้งแต่เจ้าขุนยี่ โอรสที่ 2 ของเจ้าเมือง
หนองแส (วงศ์อู๋ตี้ฟ้า) มาสร้างเมืองมาว (ริมฝั่งแม่น้ำ�มาว) ก่อนปีคริสต์ศาสนา 94 ปี (B.C. 94 คำ�ว่า “B.C.” ซึ่ง
ย่อมาจากคําว่า “Before Christ” ก่อนพระเยซูประสูติ)นั้น ใช้นับกันมา หรือ นับตั้งแต่ปีเจ้าขุนยี่ตั้งเมืองมาวมา และ
ถึงปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2014 - 2015 นี้นับได้ 2109 ปีเต็ม (นับเป็นปีไทหลวง) ถ้าต้องการนับอย่างง่ายๆ ให้เอาปี
ก่อนคริสต์ศาสนา 94 (B.C. 94) ซึ่งตรงกับปีพุทธศักราช(พ.ศ.)ของพม่าและศรีลังกา 450 ปี นิยมใช้กันมา จึงมีวิธี
นับได้ว่า พอต้องการรู้ปีไทใหญ่(ไต) ตรงกับปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.2015 นี้ ให้เอาปีพุทธศักราช(พ.ศ.)ปัจจุบัน ของพม่า
และศรีลังกาคือ พ.ศ. 2559 (แต่ไทยเป็นปีพ.ศ.2558 เพราะเริ่มนับปีพุทธศักราช(พ.ศ.) 1 หลังพระพุทธเจ้าเสด็จดับ
ขันธ์ปรินิพพานแล้ว 1 ปี คือ ปีแรกนับเป็น ปีพุทธศักราช(พ.ศ.) 0 (ศูนย์) เมื่อครบ 1 ปีจึงเริ่มนับปีพุทธศักราช(พ.ศ.)
1 ขณะที่ศรีลังกาและพม่า เริ่มนับเป็นปีพุทธศักราช(พ.ศ.) 1 หลังพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน พุทธศักราช
ของพม่า และศรีลังกาจึงมากกว่าเมืองไทย 1 ปี) นำ�ปีพ.ศ.ของพม่าและศรีลังกามาตั้งไว้และลบด้วย 450 จะได้เท่ากับ
2109 เหมือนกัน ถ้านำ�ปีจุลศักราชมาคำ�นวณ ให้เอาปีจุลศักราช 1377 (ปีพ.ศ. 2559 หรือปีค.ศ. 2015 ของพม่า
และศรีลังกา) ตั้งไว้ และบวกด้วย 732 จะเป็นปีไทใหญ่(ไต) 2109 เหมือนกัน (ปีจุลศักราช หรือ ปีกอจ่า น้อยกว่าปี

34

Tai New Year 2112.indd 34 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

ไทใหญ่(ไต)อยู่ 732 ปี) ฉะนั้น ปีเมืองที่ชาวไทใหญ่(ไต)นำ�มานับคำ�นวณนั้น คือ ปีที่ชาวไทใหญ่(ไตหลวง)ตั้งเมืองมาว

หลวง
(หมายเหตุ) พระคัมภีร์ทางพุทธศาสนาได้กล่าวถึงเรื่องปีเมืองนั้น ไม่ได้เรียกกันว่า ศักราช มักใช้คำ�ว่า ยุค
(กลียุคศักราช หรือ ศักราชกลียุค หรือ นวติงสันติ เป็นศักราชโบราณของอินเดีย ถือเป็นยุคเริ่มต้นของมนุษย์ที่ยังป่า
เถื่อน ตามความเชื่อที่ว่าโลกมี 4 ยุค ได้แก่ กลียุค กฤตยุค ไตรดายุค ทวาบรยุค) เมื่อปียุค (มหายุค) 6847 ปีนั้น
พระเจ้าอัญชนะ(ศากยวงศ์)ได้ลบออกหมดเหลือไว้ 2 คือให้เริ่มนับ 2 เรียกว่า ศักราช (ศักราช หมายถึง ราชาแห่งศกะ
คือศากยวงศ์แห่งพระพุทธองค์ กำ�หนดตั้งขึ้น)ใช้นับมาจนถึงศักราช 148 ปี พระเจ้าอชาติศัตรู กษัตริย์ครองนครมคธ
ให้ลบศักราชอีกที และให้เริ่มนับใหม่ โดยเริ่มตั้งแต่วันที่พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน และเรียกว่าปีเมืองพุทธ
เป็นต้นมา เมื่อปีเมืองพุทธล่วงมาถึง 624 ปี พระเจ้าสุมนตรี (กษัตริย์ปิ่ว เมืองสิริเขตตรา หรือ เมืองศรีเกษตร) ลบอีก
ครั้งเหลือ 2 และเริ่มนับจาก 2 ใหม่ เรียกว่าปีเมืองศรีเกษตร (บางทีเรียกว่า ปีเมืองโกวิทบ้าง) ต่อมาจนถึงปีศรีเกษตร
562 พระเถระชาวปิ่ว นามว่า สังฆราชบุตุโสระหัน ที่สึกจากสมณเพศมาชิงราชสมบัติได้สำ�เร็จเป็นกษัตริย์ลำ�ดับที่ 19
ในราชวงศ์สมุทฤทธิ์แห่งพุกาม ให้ลบอีกครั้งเหลือ 2 และเริ่มนับจาก 2 ใหม่ ครั้งนี้เป็นการลบศักราชครั้งสุดท้าย นิยม
เรียกกันว่า “จุลศักราช” (ปีเมืองน้อย) หรือ กอจ่าศักราช (คำ�ว่า กอจ่า เข้าใจว่าเป็นภาษาปิ่ว) ถึงมาปีคริสต์ศักราช
(ค.ศ.) 2014 ซึ่งตรงกับ จุลศักราช 1376 ปี อย่างที่ปรากฏ จึงนับได้ว่า ปีพุทธศักราช และ ปีจุลศักราช ข้ามปีเก่าเข้า
ปีใหม่ ซึ่งตรงกับเดือน 5 - 6 ของไทใหญ่(ไต) ฉะนั้นการนับของชาวไทใหญ่(ไต)จึงให้นับตามนั้นมา ปีคริสต์ศักราชข้าม
ปีเก่าเข้าปีใหม่ตรงกับเดือน 2 - 3 ของไทใหญ่(ไต) เมื่อนับปีไทใหญ่(ไต)ก็เหมือนกัน ตัวอย่าง ในปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.)
2015 นี้ ตรงกับปีไทใหญ่(ไต) 2109 ปี ซึ่งมีความแตกต่างกันกับปีพุทธศักราชของพม่าและศรีลังกา จุลศักราช และ
คริสต์ศักราช เพราะปีศักราชอื่นยังไม่ข้ามปี แต่ปีไทใหญ่(ไต)ข้ามปีไปก่อน เพราะฉะนั้นกำ�หนดจะนับปีไทใหญ่(2109
ปี) คู่กันกับปีพุทธศักราชของพม่าและศรีลังกา จุลศักราชแล้ว การนับคำ�นวณหลังวันตรุษสงกรานต์ เดือน 5 จึงมา
ลงตัวกัน (พุทธศักราช(พ.ศ.)ของพม่าและศรีลังกา 2559 – 450 = 2109 จุลศักราช(จ.ศ.) 1377+ 732= 2109) ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.)ก็เช่นกัน 2015 + 94 = 2109 เป็นต้น)
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2008 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีปึกไจ้(ปีหนู) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2102 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2009 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีกั๊ดเป้า(ปีวัว) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2103 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2010 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีโค๊ดยี่(ปีเสือ) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2104 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2011 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีฮุ้งเม้า(ปีกระต่าย) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2105 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2012 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีเต่าสี(ปีจระเข้) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2106 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2013 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีก่าไส้(ปีงู) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2107 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2014 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีกาบสิงะ(ปีม้า) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2108 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2015 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีลับโม๊ด(ปีแพะ) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2109 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2016 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีฮายสัน(ปีลิง) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2110 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2017 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีเมืองเฮ้า(ปีไก่) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2111 ปี

35

Tai New Year 2112.indd 35 11/18/2017 1:25:39 PM

 คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2018 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีปึ๊กเม็ด(ปีหมา) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2112 ปี
คริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2019 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีกั๊ดไก้(ปีหมู) ตรงกับปีเมือง(ไต) 2113 ปี
ทั้งหมดนี้คือ รอบที่ 3 จาก ซึ่ง 1 รอบมี 12 ปี และถ้านับต่อไปจะเป็นรอบที่ 4 และที่ 5 พอนับมาถึงรอบที่ 5 จะเริ่ม
นับเป็นรอบที่ 1 รอบที่ 2 ตามลำ�ดับไปวนรอบอยู่อย่างนี้จนหาที่สุดไม่ได้
*ปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.)ที่ 2013 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีก่าไส้(ชาวไทใหญ่(ไต) เรียกปีงู ชาวเขมร เรียกปีมะเส็ง ชาวจีน
เรียกปีสื่อแน๋น(蛇) แปลว่าปีงู เหมือนกัน) ปีเมือง(ไต) 2107 ปี จะเป็นปีเก่าเข้าปีใหม่ในเดือน 12 ประมาณกลางปี
ของปี ค.ศ. 2012 เพราะเป็นปีแปดสองหน (ปีอธิกมาส) ซึ่งเป็นปีทีมี 13 เดือน
*ปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.)ที่ 2014 ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีกาบสิงะ(ชาวไทใหญ่(ไต) เรียกปีม้า ชาวเขมร เรียกปีมะเมีย ชาว
จีน เรียกปีหม่าแน๋น(馬/马) แปลว่าปีม้า เหมือนกัน) ปีเมือง(ไต) 2108 ปี จะเป็นปีเก่าเข้าปีใหม่ในเดือน 11 เมื่อ
ปลายปี ค.ศ. 2013 เพราะเป็นปีปกติ คือ 1 ปีมี 12 เดือน
*ปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.)ที่ 2015 นี้ ปีไทใหญ่(ไต) เป็นปีลับโม๊ด(ชาวไทใหญ่(ไต) เรียกปีแพะ ชาวเขมร เรียกปีมะแม
ชาวจีน เรียกปีหยางแน๋น(羊) แปลว่าปีแพะ เหมือนกัน) ปีเมือง(ไต) 2109 ปี จะเป็นปีเก่าเข้าปีใหม่ในเดือน 11 เมื่อ
ปลายปี ค.ศ. 2014 เพราะเป็นปีปกติ คือ 1 ปีมี 12 เดือน

วิธีนับคำ�นวณหาปีเกิดและปีไทใหญ่(ไต)หรือหลักนี่และปีเมือง
ชาวจีน ชาวญี่ปุ่น ชาวเกาหลี ชาวเวียดนาม ชาวเขมร รวมทั้งชาวเชื้อสายตระกูลไท เช่น ชาวสยาม ชาว
ล้านช้าง ชาวล้านนา ชาวสิบสองปันนา ชาวสิบสองจุไทย และชาวอัสสัม พอถามว่า คุณเกิดปีอะไร ส่วนมากนิยมตอบ
กันว่า ฉันเกิดปีวัว หรือ ปีเสือ อย่างนี้ (บางคนจะบอกเต็มหลักว่า ฉันเกิดปีกั๊ดเป้า หรือ ปีโค๊ดยี่ อย่างนี้) และถ้าถาม
ต่อไปอีกว่า ได้กี่รอบแล้วล่ะ พอคนที่ถูกถามอายุ 35 ปี เขาจะตอบว่า 2 รอบ ถ้าคนอายุ 52 ปี จะตอบว่า 4 รอบ
อย่างนี้เป็นต้น (บางครั้งไม่จำ�เป็นต้องถามรอบ แค่ถามว่าเกิดปีอะไรก็พอประมาณได้ว่ากี่รอบ) การนับหลักนี่และปีไต
นี้ ชาวไตหลวงจะไม่ค่อยนิยมนับกันมานานแล้ว จะมีโหราจารย์บางคนเท่านั้นที่ใช้คำ�นวณบ้าง ส่วนมากจะไม่นิยม และ
ปัจจุบันบางคนแทบจะไม่รู้จักเลย เป็นที่น่าเสียดายที่ ผู้รู้ ผู้รักชาติพันธุ์ พ่อแม่ พระสงฆ์ รวมทั้งผู้สืบสานประเพณี
วัฒนธรรมไม่ได้ส่งเสริมและฟื้นฟู (ความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน) การนับคำ�นวณปีไทใหญ่(ไต)หรือหลักนี่ และปีเมือง
น่าจะช่วยกันส่งเสริมฟื้นฟูและสืบสาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งองค์กรที่เกี่ยวข้องโดยตรงคือ สมาคมส่งเสริมและฟื้นฟู
วัฒนธรรมไทใหญ่(ก๋อลิ๊กลายและฟิ่งแง่ไต)ควรเพิ่มเป็นหลักสูตรการสอนในโครงการสอนวิชาพุทธศาสนาภาคฤดูร้อน
ซึ่งเปิดการสอนมาทุกๆปี

(1) วิธีนับคำ�นวณปีเกิดและหลักนี่และปีเมือง

ก่อนอื่นต้องรู้จักแม่ปี 10 ตัวและลูกปี 12 ตัวก่อน แม่ปี 10 ตัว ได้แก่ กาบ ลับ ฮาย เมิง ปึก กั๊ต

36

Tai New Year 2112.indd 36 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

โค๊ต ฮุ้ง เต่า ก่า ส่วนลูกปีหรือมิ่งปี(ราศี) 12 ตัว ได้แก่ ใจ้ เป้า ยี่ เหม้า สี ไส้ สีงะ มด(เม็ด) สัน เฮ้า เม็ด(เส็ด) ใก้
ชาวไทใหญ่(ไต)มักนิยมเรียกว่า หนู โว(วัว) เสอ(เสือ) ป๋างตาย(กระต่าย) เงิก(จระเข้) ม้า เป้(แพะ) ลิง ไก่ หมา หมู
นับคำ�นวณได้ 5 รอบ จะได้ 60 หลัก(ปี)
รอบที่ 1 หนู โว(วัว) เสอ(เสือ) ป๋างตาย(กระต่าย) เงิก(จระเข้) ม้า เป้(แพะ) ลิง ไก่ หมา หมู
รอบที่ 2 หนู โว(วัว) เสอ(เสือ) ป๋างตาย(กระต่าย) เงิก(จระเข้) ม้า เป้(แพะ) ลิง ไก่ หมา หมู
รอบที่ 3 หนู โว(วัว) เสอ(เสือ) ป๋างตาย(กระต่าย) เงิก(จระเข้) ม้า เป้(แพะ) ลิง ไก่ หมา หมู
รอบที่ 4 หนู โว(วัว) เสอ(เสือ) ป๋างตาย(กระต่าย) เงิก(จระเข้) ม้า เป้(แพะ) ลิง ไก่ หมา หมู
รอบที่ 5 หนู โว(วัว) เสอ(เสือ) ป๋างตาย(กระต่าย) เงิก(จระเข้) ม้า เป้(แพะ) ลิง ไก่ หมา หมู
(เป็น 5 รอบ รวมทั้งหมดเป็น 60 หลัก(ปี)

วิธีเอาลูกปีมานับคำ�นวณ

รอบที่ 1 ใจ้ เป้า ยี

่ เหม้า สี ไส้ สีงะ มด(เม็ด) สัน เฮ้า เม็ด(เส็ด) ใก้
รอบที่ 2 ใจ้ เป้า ยี
่ เหม้า สี ไส้ สีงะ มด(เม็ด) สัน เฮ้า เม็ด(เส็ด) ใก้
รอบที่ 3 ใจ้ เป้า ยี
่ เหม้า สี ไส้ สีงะ มด(เม็ด) สัน เฮ้า เม็ด(เส็ด) ใก้
รอบที่ 4 ใจ้ เป้า ยี ่ เหม้า สี ไส้ สีงะ มด(เม็ด) สัน เฮ้า เม็ด(เส็ด) ใก้
รอบที่ 5 ใจ้ เป้า ยี ่ เหม้า สี ไส้ สีงะ มด(เม็ด) สัน เฮ้า เม็ด(เส็ด) ใก้
(ตัวที่อยู่ในวงเล็บ ถ้าใช้ เม็ด และ เส็ด ไม่นิยมใช้ มด และ เม็ด)

วิธีนับคำ�นวณแม่ปีและลูกปีร่วมกัน

รอบที่ 1 กาบไจ้ ลับเป้า ฮายยี่ เมิงเม้า ปึ๊กสี กั๊ดไส้ โค๊ดสิงะ ฮุ้งมด เต่าสัน ก่าเฮ้า กาบเม็ด ลับไก้
รอบที่ 2 ฮายไจ้ เมิงเป้า ปึ๊กยี่ กั๊ดเม้า โค๊ดสี ฮุ้งไส้ เต่าสิงะ ก่ามด กาบสัน ลับเฮ้า ฮายเม็ด เมิงไก้
รอบที่ 3 ปึ๊กไจ้ กั๊ดเป้า โค๊ดยี่ ฮุ้งเม้า เต่าสี ก่าไส้ กาบสิงะ ลับมด ฮายสัน เมิงเฮ้า ปึ๊กเม็ด กั๊ดไก้
รอบที่ 4 โค๊ดไจ้ ฮุ้งเป้า เต่ายี่ ก่าเม้า กาบสี ลับไส้ ฮายสิงะ เมิงมด ปึ๊กสัน กั๊ดเฮ้า โค๊ดเม็ด ฮุ้งไก้
รอบที่ 5 เต่าไจ้ ก่าเป้า กาบยี่ ลับเม้า ฮายสี เมิงไส้ ปึ๊กสิงะ กั๊ดมด โค๊ดสัน ฮุ้งเฮ้า เต่าเม็ด ก่าไก้
(12 เต็ม 5 รอบ เป็น 60 หลัก นับเป็น 60 ปี)

วิธีเอามิ่งปี(ราศี)มานับคำ�นวณปีเกิด

สมมุติชื่อว่า จายกอนเคือ อายุ 24 ปี ในปี ค.ศ. 2014 ซึ่งตรงกับหลักหนี้ปีไทใหญ่(ไต) คือ ปีม้า (วิธีนับ

37

Tai New Year 2112.indd 37 11/18/2017 1:25:39 PM

 ให้นับ 1 ก่อนปีม้ากลับคืนหลังไปถึง 24 หลัก) ชื่อมิ่งปี(ราศี)ก่อนถึงปีม้าคือปีงูและให้นับย้อนกลับตามลำ�ดับไปจนถึง
หลักที 24 จะตรงกับปีม้า ฉะนั้นจึงทราบได้ว่า ปีเกิดคือปีม้านั่นเอง อีกตัวอย่าง สมมุติชื่อว่า นางคำ�แลง อายุ 19 ปี
ในปี ค.ศ. 2014 ซึ่งตรงกับหลักหนี้ปีไทใหญ่(ไต) คือ ปีม้า ให้นับย้อนกลับตามลำ�ดับไปจนถึงหลักที 19 จะตรงกับปีหมู
จึงทราบได้ว่า ปีเกิดคือปีหมู อย่างนี้
ถ้าจะมานับคำ�นวณด้วยลูกปี 12 หลัก จายกอนเคือ อายุ 24 ปี ในปี ค.ศ. 2014 ซึ่งตรงกับลูกปีไทใหญ่
(ไต) คือ ปีสิงะ และให้นับย้อนกลับตามลำ�ดับไปจนถึงหลักที 24 จะตรงกับลูกปีสิงะ ฉะนั้นจึงทราบได้ว่า ปีเกิดคือปี
สิงะนั่นเอง ส่วนนางคำ�แลง อายุ 19 ปี ในปี ค.ศ. 2014 ซึ่งตรงกับลูกปีไทใหญ่(ไต) คือ ปีสิงะ ให้นับย้อนกลับตาม
ลำ�ดับไปจนถึงหลักที 19 จะตรงกับลูกปีไก้ จึงทราบได้ว่า ปีเกิดคือปีไก้(ปีหมู) นั่นเอง
ถ้าจะมานับคำ�นวณด้วยแม่ปีและลูกปี จายกอนเคือ อายุ 24 ปี ในปี ค.ศ. 2014 ซึ่งตรงกับปีไทใหญ่(ไต)
คือ ปีเมืองเฮ้า(ปีไก่) และให้นับย้อนกลับตามลำ�ดับไปจนถึงหลักที 24 จะตรงกับปีไทใหญ่(ไต)เป็นปเมืองเฮ้า ฉะนั้นจึง
ทราบได้ว่า ปีเกิดคือปเมืองเฮ้า(ปีไก่)นั่นเอง และนางคำ�แลง อายุ 19 ปี ในปี ค.ศ. 2014 ซึ่งตรงกับปีไทใหญ่(ไต) คือ
ปเมืองเฮ้าให้นับย้อนกลับตามลำ�ดับไปจนถึงหลักที 19 จะตรงกับปีไทใหญ่(ไต)เป็นปโค๊ดยี่ จึงทราบได้ว่า ปีเกิดคือปี
โค๊ดยี่(ปีเสือ)นั่นเอง ถ้าใครต้องการทราบปีเกิดของตนเอง จำ�เป็นต้องรู้วิธีนับมิ่งปี(ราศี) แม่ปีลูกปี และปีคริสต์ศักราช
ปัจจุบัน ส่วนการนับคำ�นวณด้วย ปีพุทธศักราช และ ปีจุลศักราช ให้นับย้อนกลับตามลำ�ดับไปเหมือนกัน แต่จะตกในปี
ไหนให้ถือเอาหลังเดือน 5 และเดือน 6 นั่นเอง

(2) วิธีนับคำ�นวณหาปีเกิดและปีเมือง

ก่อนอื่นต้องทำ�ความเข้าใจก่อนว่า ปีเมืองของชาวไทใหญ่(ไต) น้อยกว่าปีพุทธศักราชของพม่าและศรีลังกา

450 ปี [ปีพุทธศักราชของพม่าและศรีลังกา(พ.ศ.) 2558 ปีเมืองของชาวไทใหญ่(ไต) 2108 ปี (พ.ศ.2558-450 =
2108)] และปีเมืองของชาวไทใหญ่(ไต) มากกว่าปีคริสตศักราช 94 ปี[ในปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2014 ปีเมืองของชาว
ไทใหญ่(ไต) 2111 ปี (ค.ศ. 2017 + 94 = 2111) ] และปีเมืองของชาวไทใหญ่(ไต) มากกว่าปีจุลละหรือปีกอจ่า 732
ปี, [ปีจุลศักราชปัจจุบัน จ.ศ.1379 ปีเมืองของชาวไทใหญ่(ไต) 2111 ปี (จ.ศ.1379+732 = 2111)]ฉะนั้น สมมุติคน
ชื่อว่า จายกอนเคือ อายุ 24 ปี ต้องการทราบปีเกิดเป็นปีเมืองของชาวไทใหญ่(ไต) ให้เอา 2111 ตั้ง ลบด้วย 24 (อายุ
ปัจจุบัน) เท่ากับ 2087 จึงทราบได้ว่าจายกอนเคือเกิดตรงกับปีเมืองของชาวไทใหญ่(ไต) คือ ปี 2087 นั่นเอง ส่วนนาง
คำ�แลงก็เช่นกัน คือ 2111 – 19(อายุปัจจุบัน) เท่ากับ 2092 จึงทราบได้ว่านางคำ�แลงเกิดตรงกับปีเมืองของชาวไท
ใหญ่(ไต) คือ ปี 2092 นั่นเอง
นับคำ�นวณตามปีพุทธศาสนา เพราะปีพุทธศาสนามากกว่าปีเมืองอยู่ 450 ปี ในปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.)
2017 ตรงกับปีพุทธศักราชของพม่าและศรีลังกา(พ.ศ.) 2561 (ชาวพม่าและศรีลังกา เริ่มนับเป็นปีพุทธศักราช(พ.ศ.)
1 หลังพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน ฉะนั้น พุทธศักราชของชาวพม่า และศรีลังกา จึงมากกว่าชาวไทย 1
ปี,พม่าและศรีลังกาเป็นพ.ศ.2562 แต่ไทยจะเป็นพ.ศ.2561) ฉะนั้น ให้เอาพ.ศ.ของพม่าและศรีลังกา 2561 – 450

38

Tai New Year 2112.indd 38 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

เท่ากับ 2111 (ปีเมือง) หากต้องการนับคำ�นวณตามปีจุลศักราช หรือ ปีกอจ่าศักราช และปีเมืองของชาวไทใหญ่

(ไต) มากกว่าปีจุลละหรือปีกอจ่า 732 ปี ในปีคริสต์ศักราช(ค.ศ.) 2017 ส่วนปีจุลศักราชหรือปีกอจ่าศักราชเป็นปีที่
1379ฉะนั้น ให้เอา 1379 + 732 เท่ากับ 2111 อย่างนี้

ท้ายบท
เมื่อ 2500 - 3000 ปีล่วงมา ทุกชนทุกชาติในโลกส่วนมาก มักจะมีจารีตประเพณีขึ้นปีใหม่กัน มักนิยม
ใช้วิธีนับคำ�นวณจากพื้นฐาน 12 เดือนเหมือนกัน ในหนึ่งปีจะสิ้นปีในเดือน 12 และเริ่มต้นปีในเดือน 1 (เดือนอ้าย)
เหมือนกัน หรือจะกล่าวได้ว่า สิ้นปีเก่าเข้าปีใหม่ คือ วันขึ้น 1 ค่ำ� เดือน 1 หรือ เดือนอ้ายนั่นเอง
ชาวเชื้อสายตระกูลไทโบราณทุกๆพื้นถิ่น เช่น กวางสี กวางตุ้ง ยูนนาน สิบสองปันนา สิบสองจุไทย ฉาน
อัสสัม สยาม ล้านช้าง ล้านนา เชื่อกันว่า เดือนอ้าย เดือนเจียง(เจ๋ง) หรือเดือนเกียง(เก๋ง) เป็นเดือนแรกของทุกๆปี
จึงนิยมเรียกกันว่า ปีใหม่ หรือ วันปีใหม่ ภายหลังศตวรรษที่ 19 เป็นต้นมา ในภูมิภาคต่างๆเกิดการเปลี่ยนแปลงด้าน
การเมืองการปกครองทำ�ให้เกิดผลกระทบด้านเศรษฐกิจ สังคม และอื่นๆ ทำ�ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและวิวัฒนาการ
เกิดประเพณีวัฒนธรรมใหม่ๆ แต่ถึงอย่างไรก็ตาม การจัดกิจกรรมหรือจารีตประเพณีขึ้นปีใหม่ในเดือนอ้ายหรือเดือน
เจียง(เจ๋ง) ก็ยังมีพอให้เห็นอยู่บ้างในบางพื้นถิ่นคนตระกูลไท
สำ�หรับคนเชื้อชาติไทใหญ่(ไต)เรา ควรสืบสานประเพณีวัฒนธรรมเพื่อนำ�ไปสร้างเป็นสื่อสายสัมพันธ์อันดีงาม
ระหว่างชาติพันธุ์เดียวกันอย่างเหนียวแน่นเพื่อมิให้ตกเป็นทาสอำ�นาจทางการเมืองผันแปร(ความคิดเห็นของผู้เขียน)
ดังนั้น จารีตประเพณีความเชื่อในวันส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ของชาวเชื้อสายไทยทุกๆพื้นถิ่นในวันขึ้น 1
ค่ำ�เดือนอ้าย ในปีนี้ ตรงกับวันที่ 18-19/11/2017 ถือเป็นเทศกาลปีใหม่ของชนชาวตระกูลไท ด้วยการส่งท้ายปีเก่า
หลักนี่ปีไต เมืองเฮ้า(ปีไก่) ปีเมืองไต 2111 ปี พร้อมกับต้อนรับปีใหม่ไทใหญ่(ไต) หลักนี่ปีไต ปึ๊กเม็ด(ปีหมา) ปีเมือง
ไต 2112 ปี ไปจนถึงสิ้นปีคริสต์ศักราช 2018 ขอให้เยาวชนคนหนุ่มสาวแสวงหาศึกษาเรียนรู้การนับคำ�นวณ เพื่อดำ�รง
ให้คงอยู่และสืบสานภูมิปัญญาของบรรพบุรุษของตนให้ยั่งยืนต่อไป

39

Tai New Year 2112.indd 39 11/18/2017 1:25:39 PM

 Message on the occasion
of Tai New Year, 2112
From Gen. Yawd Serk
Chairman of the Restoration Council of Shan State/Shan
State Army (RCSS/SSA)

New Year Greeting. May you be prosperous.

All the Tai people of different groups, tribes and clans who have been living
together in the Land of Tai since ancient times are all Tai National. Likewise,
all the people of Shan State, all the ethnic nationalities who have been living
together in Shan State since ancient times, are all National of Shan State.

On this auspicious occasion of the 2112 Tai New Year, I would like to take
the opportunity to talk about the history of Tai New Year, about the work

40

Tai New Year 2112.indd 40 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

done during last year and about the conferring of honour and promotions to
many of our troops who are struggling for our national cause. For the events
of Tai New Year in the future, I would like to suggest that they should be cel-
ebrated every year at least in each and every locality albeit separately, and
at the same time wish you all progress and prosperity.

We Tai people have our own traditional system for counting days, months
and years. We have our own traditional calendar and we have learned that
according to history the Tai era started (94) years before the Christian era
or (BC 94).

At the time of New Year, our leadership reviews the tasks that have been
done during the past year and makes assessment identifying our drawback
and progress, our weakness and strength. It also reviews and evaluates
the merits and contributions made to our national cause by our people, and
confers honour and promotions to those who deserve them, and puts their
names in our historical record to raise their morale. This is our traditional
way of administration and we have been doing it at the turn of every new
year for generations.

This year, in accordance with our historical traditions handed down to us

by our ancestors, the Restoration Council of Shan State have honoured
and promoted our troops by conferring the ranks of “General, Lt. Gener-
al, Maj. General, Colonel, Lt. Colonel, Major, Captain, Lieutenant, Second
Lieutenant, Sergeant Major, Sergeant, Corporal and Lance-Corporal” to
altogether 325 of our deserving troops. In addition, during the ceremony
celebrating this New Year, events to promote our culture and arts are also
organized.

I would like to urge all those who have received the awards of honour and
promotions to foster the spirit of gratitude and live up to their reputation so
as to be a good example for future generations to emulate them in striving
for our national cause and protecting and promoting our arts and culture.

During the course the past year, in striving to protect and promote our Four
Noble Principles: “Nation, Country, Language and Religion”, which is our
highest political aim, what the Restoration Council of Shan State have done
could be seen as follows:
- In accordance with the changing political situations of the Union in
which a way for peaceful solution has been opened, the RCSS/SSA have
signed the Nationwide Ceasefire Agreement (NCA) and served as a bridge
towards peace for the people up to the present

41

Tai New Year 2112.indd 41 11/18/2017 1:25:39 PM

 - To promote love and trust between the troops and the people so
that they could live harmoniously lake “fish and water”, participation of the
people in administrative and political matters has been encouraged, and I
would like to persuade more and more people to take part in such matters
- Efforts have been made in various ways to inform the international
community including the UN about the political situations of the Union as
well as of Shan State
- In striving to achieve national unity, “Committee for Shan State Uni-
ty (CSSU)” has been formed and has been working hard so that we can
now see some fruition of understanding and love among our Tai people.
Furthermore, I would like to inform all the people of Shan State that “Wa, Pa-
laung, Pa-O, Akha, Lahu, Yang Lam, Yang Lai, Lisaw and all the other ethnic
nationalities living in Shan State” will also be invited to join in our efforts to
build our national unity

I would like to send a message to our brothers, Wa, Palaung and Pa-o, who
are aspiring to have their own statehood that it is not compatible with our
historical nature by which we have lived harmoniously together for so long.
Furthermore, it would only divide us and make us fight against one another,
to the delight of those who despise our unity. I would like to urge that we
try to follow the way in which we were able to live peacefully together in the
past, in which “Wa has the right to be the head of Shan State”, and Palaung
and Pa-O also have that right. Based on the virtues of our merit, ability and
honesty, and our love for the land handed down to us by our ancestors, we
could live amicably together. Let us live harmoniously together, and this is
my New Year Wish.

The great task for us the people of Shan State, regardless of our ethnicities,
is to forsake our egotism and find a naturally appropriate way out. Don’t lie
to oneself, don’t create an illusion about one’s situation. Let us come togeth-
er. Unity is the only key that could lead our nation to peaceful coexistence.

The situation of the Union is not stable and there is only one way to make it
become stable. All should engage in dialogues to achieve peace and prac-
tice good governance in line with federalism, with equitable distribution of
powers. This is the only way. Therefore, I would like to request all the people
of Shan State to unite and love each other, and be active in matters concern-
ing politics, promotion of one’s nation, culture and traditions. One should not
be so selfish as to try to benefit only oneself with no consideration for others.
I would like to end my Tai New Year 2112 message by stating that if our na-
tion could prosper in a peaceful atmosphere, our health, economy, culture
and literature will also surely be developed and prosperous.

42

Tai New Year 2112.indd 42 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

Here are some Essential Sayings as New Year presents:

- Good rulers, though exist, make people feel as if they do not exist
- Good rulers consider and work for the wellbeing of the people
- Good rulers receive the love and admiration of the people
- Bad rulers are those who do not know how to rule. They dominate
and make life difficult for the people, and as a result the country is unstable
and the people are destitute
- Military leaders who do not know the conditions of the weather and
the lay of the land will only lead his men down a precipice to their death
- National leaders who do not know how to govern would be like set-
ting fire to the country and destroying the nation
- Rulers who do not know the laws, rules and regulations are like
blind elephants roaming the jungle

Gen. Yawd Serk

Chairman of
the Restoration Council of Shan State/
Shan State Army (RCSS/SSA)

43

Tai New Year 2112.indd 43 11/18/2017 1:25:39 PM

 2018 新年祝贺词
复兴掸邦委员会/掸邦军（RCSS/SSA）主席
耀世 上将

爱国志士们 大家好!
居于掸邦领土上的各个民族，均是掸邦民族。
借此 2018 新年佳节，向大家讲述有关掸邦新年的由来、过来
一年中所做的工作以及万分感谢各位爱国志士和各个爱国组
织，为了各阶层爱国志士们能在未来的工作上尽力发挥，使工
作效率更完整、完美，并也借此机会发表自己的想法。

自古至今，掸邦计新年的方式是以计时的传统方式来推算，流
传到今天，从历史上的记载，使我们知道掸邦新年是始于公元
前94年。

44

Tai New Year 2112.indd 44 11/18/2017 1:25:39 PM

 ၵႂၢမ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈ ပီႊမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ

我们的长辈、长官也趁此佳节，总结所有在一年过来的工作进
展，在指定安排的工作上进行核查，有功劳者给予鼓励和支
持。
我复兴掸邦委员会也于今年按照传统的一惯例，给予各阶层官
员军衔如下:上将、中将、少将，上校、中校、少校，上尉、中
尉、少尉，上士、中士、下士等军衔共计 325 人。希望得奖和
军衔者，能保持永久良好的业绩，并能继续发挥出爱国爱民之
精神，开创新一面的历史

在政治上，复兴掸邦委员会有依照我原有的“民族、国家、文
化、宗教”为宗旨，迈向共同之目标。经过一年的工作，显示如
下:
• 因联邦局势的变化，促使复兴掸邦委员会与缅政府开创了新
的一面，使双方达成停火协议和产生了NCA的签署条约，
成为我国平民安居乐业的桥梁。
• 为了促进军民的关系，有邀请各地平民参与我军方各部门，
如行政、政治等部门，并希望平民们能够积极参与。
• 为使联合国或国际能够了解、理解联邦或掸邦的政治情况，
我方也在积极努力的进行外交关系。
• 为使民族团结，我方有成立了“掸邦团结委员会”，可说我掸
邦各阶层人士对我方的工作，进一步的了解。之后，将会邀
请各个民族弟兄们如瓦、崩龙、巴欧、拉祜、克伦、栗粟等
民族参与我们。
• 以诚意之心告诉要求独立的瓦族、崩龙族以及巴欧族等兄弟
们，它与我们传统至今的意愿产生了矛盾，这将会使我们之
间发生冲突，踏入他人所安设的圈套，一直以来，我们都是
和睦相处，都是一家人，真是希望我们能够同心协力的迈向
我们共同的目标。各族有各族的权力，尽量发挥自己民族的
能力，并以纯洁的、爱国的心态为出发点,共同治理我们祖
先遗留下来的国土, 这才能使我们各个民族得以安定。

以目前缅甸联邦的局势不稳定，唯一的就是大家互相商讨，解
决其中的问题，奠定国家局势，行政合乎于理，才是唯一的出
路。所以，希望各个民族能够团结，积极参与行政、文化传统
的各项活动，以国家为先，成功必是我们大家的。

45

Tai New Year 2112.indd 45 11/18/2017 1:25:39 PM

 最后，借 2018 新年佳节用以下的词句赠送大家:
-- 好领导，则国家安定，犹如无领导。
-- 好领导，则处处为民着想，使得平民安居乐业。
-- 好领导，则千民拥护，万民爱戴。
-- 不好的领导，则国家混乱，平民受虐，民生贫困。
-- 不懂得军法的长官，则只会带领士兵面临死亡。
-- 无知识、智慧的领导，则国破家亡。
-- 无纪律、原则的领导，则犹如盲目，胡非做歹。

Gen. Yawd Serk

Chairman of
the Restoration Council of Shan State/
Shan State Army (RCSS/SSA)

46

Tai New Year 2112.indd 46 11/18/2017 1:25:39 PM