1.

2 Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
η Επιχείρηση αποτελεί ένα στοιχείο της κοινωνίας μας το ίδιο σημαντικό με την οικογένεια

• μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων διαθέτει το ένα τρίτο περίπου από το χρόνο του στις
επιχειρήσεις
• προϊόντα - υπηρεσίες που καταναλώνουμε προέρχονται απ' αυτές
• απασχόληση - εισόδημα των περισσοτέρων ανθρώπων εξαρτάται από την επιχείρηση
• εξέλιξη της οικονομίας κάθε χώρας εξαρτάται από την επιχείρηση

Η Έννοια του “Επιχειρείν”

η Επιχείρηση αποτελεί σαφώς μια κοινωνική οργάνωση ξεχωρίζει όμως από αυτή γιατί συνδέεται με
την έννοια του “επιχειρείν” ή της επιχειρηματικότητας

• συνδυασμός των συντελεστών παραγωγής με σκοπό τη δημιουργία υλικών αγαθών ή υπηρεσιών

• εμπεριέχει το στοιχείο της εισαγωγής και εφαρμογής καινοτομιών
• εμπεριέχει το στοιχείο του κινδύνου → κάθε επιχειρούμενος συνδυασμός συντελεστών
παραγωγής
μπορεί να αποτύχει στο σκοπό του

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ

συνδυάζει - αξιοποιεί τους συντελεστές παραγωγής
για να παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες
με σκοπό τη διάθεσή τους μέσω του μηχανισμού της αγοράς στους καταναλωτές

 παράγει πλούτο με την έννοια των αγαθών με τα οποία ικανοποιούνται ανθρώπινες ανάγκες
 συμμετέχει σε κάθε οικονομική δραστηριότητα
π.χ. για να παράγει παίζει τους ρόλους του επενδυτή - καταναλωτή - αποταμιευτή - δανειζόμενου

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

η Επιχείρηση αποτελεί μια κατ' εξοχήν παραγωγική μονάδα, δεν είναι όμως όλες οι παραγωγικές μονάδες
επιχειρήσεις π.χ. το δημόσιο ερευνητικό ίδρυμα, το δημόσιο λύκειο αποτελούν αναμφισβήτητα παραγωγικές
μονάδες δεν είναι όμως επιχειρήσεις

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
• παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες που τα διαθέτει έναντι μιας αξίας ανταλλαγής μέσω του
μηχανισμού της αγοράς
η ύπαρξή της εξαρτάται από την ικανότητα να αποκτά έσοδα και κέρδη μέσω του μηχανισμού αυτού
παραγωγικές μονάδες που δεν είναι επιχειρήσεις δε διαθέτουν τα προϊόντα τους με αυτόν τον τρόπο
και η επιβίωσή τους δεν εξαρτάται από αυτό

• συνδέεται με την ανάληψη κινδύνου

λειτουργία της ή επιχειρηματική δραστηριότητα συνδέεται με πιθανότητα κέρδους ή ζημίας
 Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
αποτελεί μια κοινωνική πραγματικότητα ή “κοινωνική κατασκευή” αφού αποτελείται από ανθρώπους
αυτό συνοπτικά σημαίνει ότι:

• εκφράζει έναν τρόπο συλλογικής δράσης

• στο πλαίσιο αυτής αναπτύσσονται κοινωνικές σχέσεις
π.χ. διαπροσωπικές σχέσεις, σχέσεις αλληλεγγύης

• αποτελεί κοινωνική οργάνωση στην οποία υπάρχουν - “συγκρούονται” - γίνονται αντικείμενο

διαπραγμάτευσης διαφορετικά συμφέροντα διαφορετικών ομάδων π.χ. εργαζόμενοι-εργοδότες
• υπάρχουν σχέσεις εξουσίας αφού για κάθε ζήτημα που απαιτεί απόφαση υπάρχει “νόμιμο” δικαίωμα
που προσδιορίζει ποιος ή ποιοι είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν σ' αυτήν ή να την εκτελέσουν
• λειτουργεί σύμφωνα με ένα πλαίσιο τυπικών και άτυπων κανόνων που ρυθμίζουν ή υποχρεώνουν
σε συμμόρφωση την ατομική ή ομαδική συμπεριφορά των ανθρώπων
• εκτός από προϊόντα ή υπηρεσίες προσφέρει απασχόληση δηλ. ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών και
πρέπει να “αισθάνεται” κοινωνική ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον της

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΩΣ ΘΕΣΜΟΣ

 αποτελεί ένα θεμελιώδη θεσμό → ίσης σπουδαιότητας με αυτή των υπολοίπων θεσμών
π.χ. του σχολείου ή της δικαιοσύνης

ανάπτυξη
ευημερία
 αποτελεί βασικό πυλώνα της κοινωνίας συνδέεται άμεσα με το θεσμό
κοινωνική δικαιοσύνη
της επιχείρησης
εξέλιξη των κοινωνιών

 προσδιορίζονται από το πλαίσιο ρυθμιστικών διατάξεων κάθε κοινωνίας (Σύνταγμα - Νόμος)

~ ίδρυση
~ λειτουργία
~ σχέσεις μεταξύ αυτής και του περιβάλλοντος της
~ σχέσεις μεταξύ των ενδιαφερόμενων ομάδων που συνδέονται με την επιχείρηση
~ "θάνατος" - διάλυση

να διατυπώνει επισήμως τους βασικούς κανόνες

 είναι υποχρεωμένη που διέπουν τη φύση και τη λειτουργία της → ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ
να διαθέτει θεσμική οργάνωση → Γενική Συνέλευση - Διοικητικά Συμβούλια
 Η ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

η Επιχείρηση πέρα από οικονομική - θεσμική - κοινωνική οργάνωση διαθέτει - αναπτύσσει δική της κουλτούρα

κοινών αξιών “πιστεύω”

εθίμων προτύπων που ισχύουν σε μια ομάδα
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ → νοείται ένα σύστημα
εννοιών παραδοχών ανθρώπων ή μια οργάνωση
κανόνων συμβόλων

αποτελεί ένα από τα κυριότερα συστατικά στοιχεία μιας κοινωνικής οργάνωσης

προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό :
• τη λειτουργία της
• τις σχέσεις των ανθρώπων στο πλαίσιο της οργάνωσης
• τις σχέσεις της οργάνωσης με το περιβάλλον της
• τις στάσεις της οργάνωσης ως προς τα προϊόντα - πελάτες - περιβάλλον

που δίνει κατεύθυνση σε άτομα - ομάδες

ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ (= ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ)
συμβάλλει στη συνοχή - αρμονία - αποτελεσματική επικοινωνία
μεταξύ αυτών στο πλαίσιο της οργάνωσης

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΩΣ ΣΥΣΤΗΜΑ
όπως κάθε οργάνωση έτσι και η επιχείρηση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σύστημα

ΣΥΣΤΗΜΑ → ένα σύνολο στοιχείων ή μερών τα οποία συνδέονται μεταξύ τους

με σχέσεις αλληλεπίδρασης και αποτελούν μια ολότητα

• λαμβάνει ΕΙΣΡΟΕΣ από το περιβάλλον (άνθρωποι - υλικά - κεφάλαιο - πληροφορίες)

• Επεξεργάζεται - Μετασχηματίζει - Μεταποιεί τους πόρους μέσω διάφορων λειτουργιών και μέσων
• δίνει ΕΚΡΟΕΣ στο περιβάλλον (προιόντα - υπηρεσίες - πληροφορίες)
• είναι διακριτή από το περιβάλλον της με την έννοια ότι έχει σύνορα
• προσαρμόζεται στο περιβάλλον της μέσω του ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ

Διεπιστημονική Προσέγγιση
Με βάση τη συστημική προσέγγιση, η διοίκηση των επιχειρήσεων απαιτεί την κατανόηση και τη μελέτη κάθε
στοιχείου-μέρους ξεχωριστά, αλλά και τις σχέσεις μεταξύ αυτών. Για παράδειγμα, δεν αρκεί μόνο να μελετηθεί η
τεχνολογία μιας επιχείρησης αλλά και η σχέση αυτής με τους ανθρώπους. Αυτό ασφαλώς συνεπάγεται και για την
επιχείρηση, όπως και για κάθε άλλο οργανισμό τη διεπιστημονική προσέγγιση των ζητημάτων της διοίκησής τους
 1.3 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
να ζήσει
η επιχείρηση όπως κάθε οργανισμός προκειμένου ν' ανταποκριθεί στην αποστολή της
να πετύχει τους στόχους της

κάθε μία έχει συγκεκριμένο σκοπό - περιεχόμενο

αναπτύσσει συγκεκριμένες λειτουργίες
όλες μαζί σε συνδυασμό υλοποιούν
το συνολικό έργο και την αποστολή της επιχείρησης

ΒΑΣΙΚΕΣ - ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

μία σύγχρονη οικονομική μονάδα για να ανταποκριθεί στην αποστολή της με επιτυχία
~ δεν αρκεί μόνο να παράγει - πουλά - διαχειρίζεται τα οικονομικά της
~ πρέπει να είναι αποδοτική - ανταγωνιστική - βιώσιμη

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ - MARKETING & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ

με ιλιγγιώδη ταχύτητα

στην παραγωγή αγαθών - υπηρεσιών

ανατρέπουν καθημερινά τα δεδομένα
στον τρόπο ικανοποίησης των αναγκών

ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ

~ Έρευνα και Ανάπτυξη της επιχείρησης στα νέα τεχνολογικά δεδομένα
~ επικοινωνία με το περιβάλλον της - Δημοσίες Σχέσεις

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

• συμπληρώσουν τις βασικές λειτουργίες

• δεν αναπτύσσονται όλες και στο ίδιο επίπεδο σε κάθε επιχείρηση
λόγω της διαφορετικότητας των δραστηριοτήτων - μεγέθους που υπάρχει μεταξύ τους

ΣΥΝΔΕΣΗ - ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ

υπάρχει μεγάλη εξάρτηση μεταξύ των λειτουργιών
και καθορίζει την καλή πορεία - ύπαρξη της επιχείρησης

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΑΟΡΑΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

• αρμονικός - αποτελεσματικός συνδυασμός όλων των λειτουργιών

κάτω από το συνδετικό και καθοδηγητικό ιστό της "αόρατης" διοικητικής λειτουργίας

• συνδυασμός των συντελεστών σύμφωνα με τη “βασική οικονομική αρχή”

~ με κατεύθυνση τον αντικειμενικό σκοπό της επιχείρησης το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα
~ με κυρίαρχο το ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα με την μικρότερη θυσία