BudSp2018 19july K

DAiÀÄªÀåAiÀÄ 2018-19 1

¸À£Áä£Àå ¸À¨sÁzsÀåPÀëgÉÃ,
1. £Á£ÀÄ 2018-19£ÉÃ ¸Á°£À DAiÀÄªÀåAiÀÄ ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß
¸ÀzÀ£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀÄAr¸ÀÄwÛzÉÝÃ£É.
2. EzÀÄ £ÀªÀÄä ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄÄAUÀqÀ ¥ÀvÀæ.
ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ M®ªÀÅ-¤®ÄªÀÅUÀ¼ÀÄ; PÀ£À¸ÀÄ £À£À¸ÀÄUÀ¼ÀÄ;
¸ÀAPÀµÀÖ-¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ; EzÀgÀ°è ¥Àæw©A©vÀªÁVªÉ.
3. ªÉÄÃ 12, 2018gÀAzÀÄ £ÀqÉzÀ 15£ÉÃ «zsÁ£À¸À¨sÁ
ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¢PÀÆìaAiÀÄ£ÉßÃ §zÀ°¹zÉ.
ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ªÀÄÄ£Àß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸Ét¸ÁrzÀ JgÀqÀÄ gÁdQÃAiÀÄ
¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ, ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ £ÀAvÀgÀ ªÉÄÊwæ ¸Á¢ü¹, ¸ÀPÁðgÀ
gÀa¹gÀÄªÀÅzÀÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ MAzÀÄ ¸ÉÆ§UÀÄ.
4. §zÀ¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ gÁdQÃAiÀÄ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°è
gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è ºÁUÀÆ gÁdåUÀ¼À°è ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ
C¤ªÁAiÀÄðªÁUÀÄwÛªÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è £ÁªÀÅ gÁdåzÀ ªÉÄÊwæ
¸ÀPÁðgÀzÀ C¤ªÁAiÀÄðvÉ ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀåzÀ ªÁ¸ÀÛªÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
M¦àPÉÆArzÉÝÃªÉ. ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ¸À«ÄwAiÀÄ D±ÀAiÀÄzÀAvÉ JgÀqÀÆ
¥ÀPÀëUÀ¼À ¥ÀæuÁ½PÉUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ¸ÁªÀiÁ£Àå
PÀ¤µÀ× PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¹ C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À°zÉÝÃªÉ.
5. ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀÄ®°vÀ ZÁ®£ÉUÁV £ÁªÀÅ
gÀÆ¦¹PÉÆArgÀÄªÀ ªÉÄÊwæ zsÀªÀÄðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀÄÄ£ÀßqÉzÀÄ
PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÀªÁðAVÃt C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄvÉÛÃªÉ.

2 DAiÀÄªÀåAiÀÄ 2018-19
6. ºÉÆ¸À ¸ÀPÁðgÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÁUÀ d£ÀgÀÄ ¸ÀºÀdªÁV

¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¤jÃPÉëUÀ¼£
À ÀÄß ElÄÖPÉÆArgÀÄvÁÛgÉ. £ÁªÀÅ
d£ÀgÀ ¤jÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄ¹UÉÆ½¸ÀzÉ CªÀgÀ D±ÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
FqÉÃj¸À®Ä ¥ÁæªÀiÁtÂPÀªÁV ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
7. FUÀ £ÀªÀÄä ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ gÉÊvÀgÀ ¸Á®
ªÀÄ£Áß ¨sÀgÀªÀ¸ÉAiÀÄAvÀºÀ §ÈºÀvï ¸ÀªÁ°zÉ. EzÀ£ÀÄß FqÉÃj¸À®Ä
CUÀvÀå«gÀÄªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¸ÀAUÀæºÀuÉ £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ
DzÀåvÉAiÀiÁVzÉ. EzÀPÁÌV £ÁªÀÅ ®¨sÀå«gÀÄªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß
MUÀÆÎr¸À®Ä FUÁUÀ¯ÉÃ PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛgÁVzÉÝÃªÉ. F ¤nÖ£À°è
¸ÀPÁðgÀzÀ C£ÀUÀvÀå zÀÄAzÀÄ ªÉZÀÑUÀ½UÉ PÀrªÁt ºÁPÀ®Ä £Á£ÀÄ
ªÀÄÄRåªÀÄAwæUÀ¼À ¸ÀaªÁ®AiÀÄ¢AzÀ¯ÉÃ «ÄvÀªÀåAiÀÄzÀ £ÀqÉUÀ¼À£ÀÄß
DgÀA©ü¹zÉÝÃ£É. £À£Àß ¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃV ¸ÀaªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ
«ÄvÀªÀåAiÀÄzÀ «µÀAiÀÄzÀ°è £À£Àß £ÀqÉUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄvÁÛgÉ
J£ÀÄßªÀ «±Áé¸À £À£ÀVzÉ.
8. PÀ£ÁðlPÀªÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è gÁµÀÖçzÀ°èAiÉÄÃ
ªÀÄÄAZÀÆtÂ gÁdåªÁVzÉ. DzÀgÉ £ÁªÀÅ EµÀÖPÉÌ ¸ÀAvÀÈ¥ÀÛgÁUÀzÉ
E£ÀÄß ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è ªÀÄÄAZÀÆtÂ gÁdåªÁUÀ®Ä
¥ÀæAiÀÄwß¸À¨ÉÃPÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÀªÁðAVÃt C©üªÀÈ¢ÞUÉ J¯Áè
ªÀ®AiÀÄUÀ¼À®Æè ¸ÀªÀiÁ£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀÄUÀæ
¥ÀæUÀwAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. F ¢QÌ£À°è £ÁªÀÅ PÀÈ¶ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÁ
ªÀ®AiÀÄzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ªÀÄvÀÛµÀÄÖ ZÉÊvÀ£ÀåªÀ£ÀÄß vÀÄA§ÄvÉÛÃªÉ.
EwÛÃa£À ªÀµÀðUÀ¼À°è gÁdåzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ºÉaÑ£À PÉÆqÀÄUÉ


¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ ¸ÉÃªÁ ªÀ®AiÀÄPÉÌ PÀÆqÀ «±ÉÃµÀ GvÉÛÃd£À
¤ÃqÀÄvÉÛÃªÉ.
9. PÀ£ÁðlPÀ §ºÀ¼À »A¢¤A¢®Æ DyðPÀ ²¸ÀÛ£ÀÄß
PÁ¥ÁrPÉÆAqÀÄ §A¢gÀÄªÀ gÁdå. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è gÉÊvÀgÀ ¸Á®
ªÀÄ£ÁßzÀAvÀºÀ PÀpt ¸ÀªÁ®£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°èAiÀÄÆ
¸ÀºÀ £ÀªÀÄä ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀ DyðPÀ ²¹ÛUÉ §zÀÞªÁV £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
J£ÀÄßªÀ ¨sÀgÀªÀ¸ÉAiÀÄ£ÀÄß £Á£ÀÄ F UËgÀªÁ¤évÀ ¸ÀzÀ£ÀPÉÌ
¤ÃqÀ§AiÀÄ¸ÀÄvÉÛÃ£É.
10. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀPÁðgÀ vÁ¬Ä ºÀÈzÀAiÀÄ ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ
J£ÀÄßªÀÅzÀÄ £À£Àß £ÀA©PÉ. »ÃUÁV ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ J¯Áè
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀÈ ªÀÄªÀÄvÉ¬ÄAzÀ gÀÆ¦¹
C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ D±ÀAiÀÄ £ÀªÀÄäzÀÄ. F »A¢£À ¸ÀPÁðgÀzÀ
d£À¥ÀgÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÉ ªÀÄvÀÛµÀÄÖ ZÉÊvÀ£Àå
vÀÄA© ªÀÄÄAzÀÄªÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
zsÉåÃAiÀÄªÁVzÉ.
11. UÁæ«ÄÃt PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÉÆ¸À PÀ£À¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ©wÛ
¨É¼ÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä §AiÀÄPÉ. AiÀÄÄªÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ZÉÊvÀ£Àå
a«Ää¸ÀÄªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä D¸É. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ CAUÀ¼ÀzÀ°è vÀAUÁ½
vÀgÀÄªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä DPÁAPÉë. gÉÊvÁ¦ d£ÀgÀ §zÀÄQ£À°è £ÉªÀÄä¢
ªÀÄÆr¸ÀÄªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä ¸ÀAPÀ®à.

¤£ÀßzÉ £É®! ¤£ÀßzÉ ºÉÆ®!

¤£ÀßzÉ PÁ£ï! ¤£ÀßzÉ ¨Á£ï!
¤£ÀßzÉ £ÀÄr! ¤£ÀßzÉ UÀÄr!
¤£ÀßzÉ ºÉÆ¼É! ¤£ÀßzÉ ¨É¼É!
¤£ÀUÁVAiÉÄÃ ¤£ÉÆß®«UÉ
E£ï «ÄÃ¸À¯ï ¤Ã ¨É¼ÉªÀ ¨É¼É!
-PÀÄªÉA¥ÀÄ
PÀÄªÉA¥ÀÄgÀªÀgÀ F ²æÃ¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ¢ÃPÁëVÃvÉAiÀÄÄ £ÀªÀÄä
£Ár£À §UÉÎ ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄÄ£ÉÆßÃlªÁUÀ°zÉ.
¸ÀPÁðgÀzÀ £ÀqÉ-£ÀÄrAiÉÄ®èªÀÇ “PÀ£ÁðlPÀ”
PÉÃA¢æÃPÀÈvÀªÁUÀ°zÉ.
gÁdåzÀ CxÀð ªÀåªÀ¸ÉÜ
12. gÁdåzÀ MmÁÖgÉ DAvÀjPÀ GvÀà£ÀßªÀÅ 2016-17gÀ°èzÀÝ
±ÉÃ.7.5PÉÌ ¥ÀæwAiÀiÁV 2017-18gÀ°è ±ÉÃ.8.5gÀµÀÄÖ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
AiÀiÁVzÉ. PÀÈ¶ ªÀ®AiÀÄªÀÅ ±ÉÃ.4.9 gÀµÀÄÖ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉÆAzÀÄªÀ
¤jÃPÉë¬ÄzÉ. PÀ¼ÉzÀ ¸Á°£À ±ÉÃ.3.7PÉÌ ºÉÆÃ°¹zÀ°è, F ¸Á°£À°è
PÉÊUÁjPÁ ªÀ®AiÀÄªÀÅ ±ÉÃ.4.9gÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁUÀÆ PÀ¼ÉzÀ
¸Á°£À ±ÉÃ.8.9gÀ JzÀÄgÁV ¸ÉÃªÁ ªÀ®AiÀÄªÀÅ ±ÉÃ.10.4gÀµÀÄÖ
¨É¼ÀªÀtÂUÉ zÀgÀ zÁR°¸ÀÄªÀ ¤jÃPÉë EzÉ.
4£ÉÃ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀ
13. gÁdåªÀÅ 4£ÉÃ ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß 2015 gÀ°è
gÀa¹vÀÄÛ. F DAiÉÆÃUÀªÀÅ gÁdåzÀ J¯Áè f¯ÉèUÀ½UÉ ¨sÉÃn ¤Ãr,


¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À d£À
¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ, C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ d£À ¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ
C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ CzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ vÀ£Àß CAwªÀÄ
ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrgÀÄvÀÛzÉ.
14. DAiÉÆÃUÀªÀÅ vÀ£Àß ²¥sÁgÀ¸Àì£ÀÄß 2018-19 jAzÀ 2022-
23 gÀªÀgÉUÉ 5 ªÀµÀðUÀ¼À CªÀ¢üUÉ ¸À°è¹zÉ. 4£ÉÃ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ
DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀÄÄRåªÁV F PÉ¼ÀPÀAqÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ£Àß
ªÀgÀ¢AiÀÄ°è ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrzÉ. gÁdåzÀ ¸ÀéAvÀ vÉjUÉAiÀÄ°è
¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥Á®£ÀÄß, gÁdåzÀ ¸Á® gÀ»vÀ ¸ÀéAvÀ gÁd¸Àé
¹éÃPÀÈwUÀ¼À (Non Loan Net Own Revenue Receipt) DzsÁgÀzÀ
ªÉÄÃ¯É ¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÀgÀAvÉ, DAiÉÆÃUÀªÀÅ gÁdåzÀ ¸ÀéAvÀ
vÉjUÉAiÀÄ°è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥Á®£ÀÄß, ±ÉÃ.42 jAzÀ ±ÉÃ.48 PÉÌ
ºÉaÑ¸À®Ä ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrzÉ. CAzÀgÉ 5 ªÀµÀðUÀ¼À CªÀ¢üUÉ
¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À MlÄÖ
gÁd¸Àé ¥Á®Ä ±ÉÃ.48 gÀµÁÖVgÀÄvÀÛzÉ. F ²¥sÁgÀ¸Àì£ÀÄß 2018-19
jAzÀ 2022-23 gÀªÀgÉUÉ 5 ªÀµð À UÀ¼À CªÀ¢üUÉ ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV
C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À®Ä £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¤zsÀðj¹zÉ.
gÁdåzÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¥Àj¹Üw
15. gÉÊvÀgÀ PÀÈ¶ ¸Á® ªÀÄ£Áß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀgÀ ªÉÃvÀ£À
¥ÀjµÀÌgÀuÉ¬ÄAzÁV GAmÁVgÀÄªÀ DyðPÀ ºÉÆgÉAiÀÄ
£ÀqÀÄªÉAiÀÄÆ PÀÆqÀ £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁdå C©üªÀÈ¢Þ
AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÆgÀvÉ GAmÁUÀzÀAvÉ DyðPÀ

¤ªÀðºÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä ºÁUÀÆ PÀ£ÁðlPÀ «wÛÃAiÀÄ ºÉÆuÉUÁjPÉ

C¢ü¤AiÀÄªÀÄ, 2002gÀ°è ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ «wÛÃAiÀÄ ¸ÀÆZÀåAPÀUÀ¼À
«ÄwAiÉÆ¼ÀUÉ DAiÀÄªÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß ªÀÄAr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÉ.
¥ÀæUÀwAiÀÄ »£ÉÆßÃl
 £ÀªÀÄä ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¤PÀl¥ÀÆªÀð ¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁdåzÀ

¥ÀæUÀwUÁV ºÀ®ªÁgÀÄ d£À¥ÀgÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¹
AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¹zÉ. EzÀ£ÀÄß £Á£ÀÄ E°è
¸Àäj¹PÉÆ¼ÀÄîvÁÛÛ F »AzÉ 16£ÉÃ ¥sÉ§æªÀj 2018gÀ°è
¸ÀzÀ£ÀzÀ°è ªÀÄAr¹zÀÝ DAiÀÄªÀåAiÀÄzÀ°è WÉÆÃ¶¹gÀÄªÀ J¯Áè
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¸ÀÄvÉÛÃ£É.
 PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ºÀ¹ªÀÅ ªÀÄÄPÀÛUÉÆ½¸ÀÄªÀ D±ÀAiÀÄzÀ

“C£Àß¨sÁUÀå” AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ §qÀvÀ£À gÉÃSÉVAvÀ PÉ¼ÀVgÀÄªÀ
3.85 PÉÆÃn d£ÀjUÉ DºÁgÀ zsÁ£ÀåªÀ£ÀÄß GavÀªÁV
«vÀj¹ §qÀªÀgÀ ºÀ¹ªÀ£ÀÄß ¤ÃV¹zÉ. §qÀd£ÀgÀÄ C£ÀßPÁÌV
AiÀiÁgÀ ªÀÄÄAzÉAiÀÄÆ PÉÊZÁZÀzÉ ¸Áé©üªÀiÁ£À¢AzÀ
§zÀÄPÀ¨ÉÃPÀÄ J£ÀÄßªÀ GzÁvÀÛ zsÉåÃAiÀÄzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
eÁjUÉÆ½¹zÀ KPÉÊPÀ gÁdå PÀ£ÁðlPÀ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä
ºÉUÀÎ½PÉ. ±Á¯Á ªÀÄPÀÌ¼À C¥Ë¶×PÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀÄªÀ
GzÉÝÃ±ÀzÀ QëÃgÀ¨sÁUÀå AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ CAUÀ£ÀªÁr ªÀÄvÀÄÛ
±Á¯Á ªÀÄPÀÌ½UÉ ªÁgÀzÀ°è LzÀÄ ¢£À GavÀªÁV ©¹ºÁ®Ä
«vÀj¹ gÁµÀÖçzÀ UÀªÀÄ£À ¸É¼É¢zÉ. EzÀjAzÀ ±Á¯Á ªÀÄPÀÌ¼À°è
¥Ë¶ÖPÀvÉ ªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀÄwÛzÀÄÝ, CªÀgÀÄ Dl ¥ÁoÀUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ


GvÁìºÀ¢AzÀ vÉÆqÀV¹PÉÆ¼ÀÄîwÛzÁÝgÉ. PÀ¼ÉzÀ LzÀÄ
ªÀµÀðUÀ¼À°è QëÃgÀ ¨sÁUÀå AiÉÆÃd£ÉUÁV 2067 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß ªÉZÀÑ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
 PÀ£ÁðlPÀªÀÅ gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ Cw ºÉZÀÄÑ

Mt¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdå. »ÃUÁV E°è£À
Mt¨sÀÆ«Ä ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÁV ‘PÀÈ¶¨sÁUÀå’
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄ¼ÉUÁ®zÀ°è ¤ÃgÀ£ÀÄß
¸ÀAUÀæ»¹ ¨ÉÃ¹UÉ ¢£ÀUÀ¼À°è ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄPÉÌ §¼À¹PÉÆ¼Àî®Ä
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ gÁdåzÁzÀåAvÀ 1.9 ®PÀë PÀÈ¶
ºÉÆAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. EªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
CAvÀdð®ªÀ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¸ÀÄªÀ eÉÆvÉUÉ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À
¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß ºÀ¹gÀÄUÉÆ½¹ªÉ. PÀÈ¶ ¨sÁUÀå AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr
JgÀqÀÄ ®PÀë gÉÊvÀjUÉ ¥ÀA¥ï¸Émï RjÃ¢, ¥Á°ºË¸ï
¤ªÀiÁðtPÁÌV ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 1898 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À DyðPÀ
£ÉgÀªÀÅ PÀ°à¸À¯ÁVzÉ.
 gÁdåzÀ°è vÉÆÃlUÁjPÉUÉ PÀÆqÀ ºÉaÑ£À GvÉÛÃd£À

¤ÃqÀ¯ÁVzÀÄÝ, PÀ¼ÉzÀ LzÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è vÉÆÃlUÁjPÁ
PÉëÃvÀæªÀÅ 19.22 ®PÀë ºÉPÉÖÃgïUÀ½AzÀ 21.36 ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀªÀgÉUÉ
ºÉZÀÑ¼ÀªÁVzÉ. GvÁàzÀ£É PÀÆqÀ 162 ®PÀë l£ï ¤AzÀ 191
®PÀë l£ïUÉ KjPÉAiÀiÁVzÉ. ºÀ¤ ¤ÃgÁªÀjUÉ ±ÉÃ.90gÀµÀÄÖ
¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£À ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄzÀ°è ¤Ãj£À
«ÄvÀ§¼ÀPÉUÉ GvÉÛÃd£À ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. vÉÆÃlUÁjPÉ

GvÀà£ÀßUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ WÀlPÀUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¬Äè£À £ÀAvÀgÀzÀ

¤ªÀðºÀuÁ WÀlPÀUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ ºÉaÑ£À zsÀ£À¸ÀºÁAiÀÄªÀ£ÀÄß
MzÀV¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
 ¸ÀªÀðjUÀÆ DgÉÆÃUÀå PÀ°à¸ÀÄªÀ D±ÀAiÀÄzÀ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀªÀÄUÀæ

¸ÀÄzsÁjvÀ DgÉÆÃUÀå ¤Ãw-2017 gÁdåzÀ DgÉÆÃUÀå ªÀ®AiÀÄPÉÌ
ºÉªÉÄäAiÀÄ PÉÆqÀÄUÉ. PÀ¼ÉzÀ LzÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è ¸ÀPÁðj
D¸ÀàvÉæAiÀÄ ¸ÉÃªÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÉÆArªÉ. ¸ÀPÁðj
D¸ÀàvÉæUÀ¼À ºÁ¹UÉ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß UÀt¤ÃAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è
ºÉaÑ¸À¯ÁVzÉ. 949 ºÉÆ¸À D¸ÀàvÉæ PÀlÖqÀUÀ¼À ¤ªÀiÁðtPÉÌ
ªÀÄvÀÄÛ 306 D¸ÀàvÉæ PÀlÖqÀUÀ¼À £À«ÃPÀgÀtPÁÌV 1429 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß ªÉZÀÑ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ºÉÆ¸ÀzÁV 20 JA¹JZï
D¸ÀàvÉæUÀ¼À£ÀÄß 150 ¥ÁæxÀ«ÄPÀ DgÉÆÃUÀå «¸ÀÛgÀuÁ aQvÁì
PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ. £ÉÃgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ªÀÄvÀÄÛ UÀÄwÛUÉ
DzsÁgÀzÀ°è 2316 vÀdÕ ªÉÊzÀågÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 2805 ¸ÁªÀiÁ£Àå
ªÉÊzÀågÀ £ÉÃªÀÄPÁw ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. D±Á PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 30,000 ¢AzÀ 39,000PÉÌ ºÉaÑ¸À¯ÁVzÉ. f¯Áè
ªÀÄvÀÄÛ vÁ®ÆèPÀÄ D¸ÀàvÉæUÀ¼À°è 171 qÀAiÀiÁ°¹¸ï WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ. 30 f¯Áè D¸ÀàvÉæUÀ¼À°è ¹n ¸ÁÌöå£ï ªÀÄvÀÄÛ
JADgïL ¸Ë®¨sÀå MzÀV¸À¯ÁVzÉ.
 gÁdåzÀ d£ÀvÉUÉ ¥ÀæxÀªÀÄ, ¢éwÃAiÀÄ ºÁUÀÆ vÀÈwÃAiÀÄ ºÀAvÀzÀ

aQvÁì ¸Ë®¨sÀå MzÀV¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ ‘DgÉÆÃUÀå
PÀ£ÁðlPÀ’ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ. J®èjUÀÆ


DgÉÆÃUÀå (Universal Health Coverage) MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ
F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR zsÉåÃAiÀÄªÁVzÉ.
 ¥À±ÀÄ¸ÀAUÉÆÃ¥À£Á ªÀ®AiÀÄzÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÁzsÀ£É gÁµÀÖçzÀ

UÀªÀÄ£À ¸É¼É¢zÉ. gÁdåzÀ ªÁ¶ðPÀ ºÁ°£À GvÁàzÀ£É
±ÉÃ.25gÀµÀÄÖ ; ªÉÆmÉÖAiÀÄ GvÁàzÀ£É ±ÉÃ.29gÀµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁA¸ÀzÀ GvÁàzÀ£É ±ÉÃ.26gÀµÀÄÖ ºÉZÀÑ¼ÀªÁVzÉ.
 gÁµÀÖçzÀ gÉÃµÉä GvÁàzÀ£A

É iÀÄ ±ÉÃ.49gÀµÀÄÖ ¥Á®Ä
PÀ£ÁðlPÀzÉÝÃ DVzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 1.30 ®PÀë gÉÃµÉä
PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 7000zÀµÀÄÖ gÉÃµÉä £ÀÆ®Ä
©ZÁÑtÂPÉzÁgÀgÀÄ gÉÃµÉä GzÀåªÀÄªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÀÄÝ CªÀgÀ
£ÉgÀ«UÉ ¸ÀPÁðgÀ ¤AwzÉ.
 ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À d£À¸ÀASÉåUÉ

C£ÀÄUÀÄtªÁV DAiÀÄªÀåAiÀÄzÀ°è C£ÀÄzÁ£À MzÀV¸À®Ä
¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄUÀæ C©üªÀÈ¢Þ
PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ gÁµÀÖçzÀ JgÀqÀ£É
gÁdå-PÀ£ÁðlPÀ. PÀ¼ÉzÀ LzÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è F PÁ¬ÄzÉAiÀÄ
§®¢AzÁV ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À
C©üªÀÈ¢ÞUÉ 88,395 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
MzÀV¸À¯ÁVzÉ.
 ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À ªÀÄPÀÌ¼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ

C©üªÀÈ¢ÞUÁV “ºÉÆÃ§½UÉÆAzÀÄ ªÀ¸Àw ±Á¯É”AiÀÄ

¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ°è 270 ºÉÆ¸À ªÀ¸Àw ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß

DgÀA©ü¸À¯ÁVzÉ. 200 ºÉÆ¸À ªÉÄnæPï £ÀAvÀgÀzÀ «zÁåyð
¤®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹ 74,000 «zÁåyðUÀ½UÉ
ºÉZÀÄÑªÀjAiÀiÁV ¥ÀæªÉÃ±À PÀ°à¸À¯ÁVzÉ.
 ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À G¢ÝªÉÄzÁgÀjUÉ

PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤UÀªÀÄªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀ §rØ
¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£À ¸Ë®¨sÀåPÁÌV ¸Á®zÀ UÀjµÀ× «ÄwAiÀÄ£ÀÄß 10
PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼ÀªÀgÉUÉ ºÉaÑ¹ gÁ¶ÖçÃPÀÈvÀ ¨ÁåAPÀÄUÀ½UÉ PÀÆqÀ
EzÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¸À¯ÁVzÉ. EzÀjAzÀ 1600 G¢ÝªÉÄzÁgÀjUÉ
908 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À ¸Á® «vÀgÀuÉAiÀiÁV 121 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À §rØ ¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£À zÉÆgÉwzÉ.
 UÀ©üðtÂAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁtAwAiÀÄjUÉ ¥ÀÄ¶ÖzÁAiÀÄPÀ

©¹AiÀÄÆl ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄºÀzÁ±ÀAiÀÄzÀ “ªÀiÁvÀÈ ¥ÀÆtð”
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr gÁdåzÁzÀåAvÀ 8.31 ®PÀë vÁAiÀÄA¢gÀÄ
¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛzÁÝgÉ.
 zÉÃ±ÀzÀ°èAiÉÄÃ ¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ “¥ÀjºÁgÀ” JA§ ºÉÆ¸À

vÀAvÁæA±ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ 2450 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À E£ï¥ÀÄmï
¸À©ìrAiÀÄ£ÀÄß 35 ®PÀë gÉÊvÀgÀ ¨ÁåAPï SÁvÉUÉ £ÉÃgÀªÁV
DzsÁgï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ dªÀiÁ ªÀiÁrzÀ »jªÉÄ £ÀªÀÄä
gÁdåQÌzÉ.


 ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ EAzsÀ£À ªÀÄÆ®UÀ¼À eÉÆvÉUÉ
£À«ÃPÀj¸À§ºÀÄzÁzÀ EAzsÀ£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÀÆqÀ gÁdåzÀ°è
ºÉaÑ£À «zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉUÉ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ GvÉÛÃd£À
¤ÃqÀÄwÛzÉ. EzÀPÁÌV ‘¸ËgÀ±ÀQÛ ¤Ãw’AiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯ÁVzÀÄÝ,
2300 ªÉÄ.ªÁå. ¸ËgÀ«zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. KµÁå
RAqÀzÀ°èAiÉÄÃ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ËgÀ±ÀQÛ GvÁàzÀ£Á WÀlPÀ
¥ÁªÀUÀqÀzÀ°èzÀÄÝ, E°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 600 ªÉÄ.ªÁå. «zÀÄåvï
GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è EzÀgÀ ¸ÁªÀÄxÀåð
MlÄÖ 2000 ªÉÄ.ªÁå.UÉ KgÀ°zÉ.
 DqÀ½vÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀÅ gÁµÀÖçPÉÌÃ

ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ. DzsÀÄ¤PÀ vÀAvÀe æ ÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß DqÀ½vÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ
C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ°è PÀ£ÁðlPÀªÉÃ ªÀÄÄAZÀÆtÂ
gÁdåªÁVzÀÄÝ, PÉ-¸Áé£ï 2.0 eÁ®zÀ ªÀÄÆ®PÀ gÁdåzÀ
10,000 ¸ÀPÁðj PÀbÉÃjUÀ¼À£ÀÄß E-DqÀ½vÀ ªÁå¦ÛUÉ vÀA¢zÉ.
ReÁ£É-2gÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀPÁðj ºÀt ¥ÁªÀw ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀgÀ½ÃPÀj¹, ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀ ªÀiÁr ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ
zÀPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸À¯ÁVzÉ.
 DgÀ£ÉÃ gÁdå ªÉÃvÀ£À DAiÉÆÃUÀzÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß M¦à

eÁjUÉÆ½¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀPÁðj ¹§âA¢UÉ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀ
ªÉÃvÀ£À ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ.

 £ÀªÀ GzÀåªÀÄUÀ¼À (¸ÁÖmïð C¥ï PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ) «µÀAiÀÄzÀ°è

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀªÀ GzÀåªÀÄUÀ¼À gÁdzsÁ¤ J£ÀÄßªÀ
SÁåw UÀ½¹zÉ. FªÀgÉUÉ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 150 £ÀªÀGzÀåªÀÄUÀ½UÉ
¸ÀPÁðgÀzÀ zsÀ£À ¸ÀºÁAiÀÄ zÉÆgÉwzÀÄÝ, EªÀÅ
¥ÀæªÀzsÀðªÀiÁ£ÀUÉÆArªÉ.
 CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À ¸ÀÄ¹ÜgÀ

C©üªÀÈ¢Þ EAzÀÄ CvÀåAvÀ PÀpt ¸ÀªÁ¯ÁVzÉ. £ÀUÀgÀzÀ d®
ªÀÄÆ®UÀ¼À ¸ÀAgÀPÀëuÉ, ºÀ¹gÀÄ ºÉÆ¢PÉAiÀÄ «¸ÀÛgÀuÉ, ¤ÃgÀÄ
¸ÀgÀ§gÁdÄ, ªÀÄ¼É¤ÃgÀÄ PÁ®ÄªÉ, ¸ÁjUÉ, ªÀ¸Àw, gÀ¸ÉÛ
ªÀÄwÛvÀgÀ CUÀvÀå ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À®Ä
DzÀåvÉAiÀÄ ªÉÄÃgÉUÉ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¹
C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ.
 ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ‘£ÀªÀÄä ªÉÄmÉÆæÃ’ gÉÊ®Ä AiÉÆÃd£É

gÁµÀÖçzÀ°èAiÉÄÃ CvÀÄåvÀÛªÀÄªÁVzÀÄÝ, ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ°è
42.3 Q.«ÄÃ. ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉUÉÆArzÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ
¸ÀAZÁgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è PÁæAwPÁgÀPÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ
‘£ÀªÀÄä ªÉÄmÉÆæÃ’zÀ°è ®PÁëAvÀgÀ ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÀÄ ¥Àæw ¢£À
¸ÀAvÀ¸À¢AzÀ ¸ÀAZÀj¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. ªÉÄmÉÆæÃ gÉÊ°¤AzÁV
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ ªÁºÀ£À zÀlÖuÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀÄzsÁj¹zÉ.
 £ÁqÀ¥Àæ¨sÀÄ PÉA¥ÉÃUËqÀ §qÁªÀuÉAiÀÄ°è 5000 ¤ªÉÃ±À£À

ºÀAZÀ¯ÁVzÀÄÝ, E£ÀÆß 5000 ¤ªÉÃ±À£À ºÀAaPÉ


¥ÀæUÀwAiÀÄ°èzÉ. EzÀÄªÀgÉUÉ 29 AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
13,000 ªÀÄ£ÉUÀ¼À ¤ªÀiÁðt PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ.
16 AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆtðUÉÆArzÀÄÝ 6830 ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁªÀðd¤PÀjUÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÀÄÝ, £ÀUÀgÀ ªÁ¹UÀ¼À
¸ÀéAvÀ ¸ÀÆgÀÄ ºÉÆAzÀÄªÀ PÀ£À¸ÀÄ £À£À¸ÁVzÉ.
 £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ §qÀd£ÀjUÉ PÉÊUÉlÄPÀÄªÀ zÀgÀzÀ°è DºÁgÀ

MzÀV¸À®Ä ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è ¥Àæw ªÁrðUÉÆAzÀgÀAvÉ EA¢gÁ
PÁåAnÃ£ïUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä GzÉÝÃ²¹ 198 ªÁqïðUÀ¼À
¥ÉÊQ 163 ªÁqïðUÀ¼À°è PÁåAnÃ£ï DgÀA¨sÀªÁVzÀÄÝ, ¸ÀÜ¼À
®¨sÀå«gÀzÀ 24 ªÁqïðUÀ¼À°è ªÉÆ¨ÉÊ¯ï PÁåAnÃ£ïUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ DºÁgÀ MzÀV¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è EA¢gÁ PÁåAnÃ£ï£À

d£À¦æAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹, gÁdåzÁzÀåAvÀ J¯Áè vÁ®ÆèPÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ f¯Áè PÉÃAzÀæUÀ¼À £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÁå¦ÛAiÀÄ°è
247 EA¢gÁ PÁåAnÃ£ïUÀ¼À£ÀÄß 211 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è
vÉgÉAiÀÄ®Ä PÀæªÀÄ ªÀ»¸À¯ÁVzÉ.
 wÃªÀæ £ÀUÀjÃPÀgÀt¢AzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À PÉgÉUÀ¼ÀÄ

PÀ®Ä¶vÀUÉÆ¼ÀÄîwÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ±ÀÄ¢ÞÃPÀj¹ ¸ÀAgÀQë¸ÀÄªÀÅzÀÄ
£ÀªÀÄä DzÀå PÀvÀðªÀåªÁVzÉ. F ¤nÖ£À°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ d®
ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ ««zsÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼Àr £ÀUÀgÀzÀ°è vÁådå ¤Ãj£À
¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä ªÀÄÄAzÁVzÉ. d¥Á£ï
CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜ (eÉÊPÁ)AiÀÄ DyðPÀ

£ÉgÀ«£À PÁªÉÃj ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ AiÉÆÃd£É 4 £ÉÃ WÀlÖzÀ

2£ÉÃ ºÀAvÀ; ªÉÄUÁ¹n AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr ºÁUÀÆ CªÀÄÈvï
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr MlÄÖ 1572 zÀ±À®PÀë °Ãlgï ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ
vÁådå ¤Ãj£À ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
 gÁdåzÀ 27 £ÀUÀgÀUÀ¼À°è PÉÃAzÀæ ¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀ CªÀÄÈvï

C©üAiÀiÁ£ÀzÀrAiÀÄ°è 4952.82 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è ¤ÃgÀÄ
¸ÀgÀ§gÁdÄ, M¼ÀZÀgÀAr, ªÀÄ¼É¤ÃgÀÄ PÁ®ÄªÉ
PÁªÀÄUÁjUÀ¼ÀÄ, £ÀUÀgÀ ¸ÁjUÉ ¸Ë®¨sÀå ªÀÄvÀÄÛ GzÁå£À
ªÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À¯ÁVzÉ.
 gÁdåzÀ 208 £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è (©.©.JA.¦

M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ) vÁådå ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ «¯ÉÃªÁj
eÁUÀUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À¯ÁVzÀÄÝ, 229 £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è ªÀÄ£É-ªÀÄ£É¬ÄAzÀ vÁådå ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVzÉ. 98 £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è vÁådå
¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À¯ÁVzÀÄÝ, MlÄÖ
3775 l£ïUÀ¼ÀµÀÄÖ vÁådåªÀ£ÀÄß (©©JA¦ M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ)
¥Àæw¢£À ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ.
 £ÀUÀgÀzÀ ¸ÀéZÀÒvÉ PÁ¥ÁqÀÄªÀ ¥ËgÀ PÁ«ÄðPÀjUÉ CUÀvÀå
¸Ë®¨sÀå MzÀV¸ÀÄªÀ PÁ¼Àf¬ÄAzÀ ¥ËgÀ PÁ«ÄðPÀ ªÀ¸Àw
UÀÈºÀ¨sÁUÀå AiÉÆÃd£ÉAiÀÄrAiÀÄ°è FªÀgÉUÉ 3165
¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ½UÉ ªÀ¸Àw UÀÈºÀ ¤«Äð¸À®Ä PÀæªÀÄªÀ»¸À¯ÁVzÉ.


2018-19£ÉÃ ¸Á°£À ºÉÆ¸À WÉÆÃµÀuÉUÀ¼ÀÄ
PÀÈ¶
16. »A¢£À ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ gÉÊvÀgÀ §zÀÄPÀ£ÀÄß ºÀ¸À£ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ
GzÉÝÃ±À¢AzÀ C£ÉÃPÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrªÉ. EzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ
ªÀÄvÀÛµÀÄÖ ZÀÄgÀÄPÀÄUÉÆ½¹ gÉÊvÀgÀ ¨Á½£À°è DyðPÀ ZÉÊvÀ£ÀåzÀ
a®ÄªÉÄ a«Ää¸À®Ä ¸ÀªÀð ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ. F
¤nÖ£À°è ¸ÀPÁðgÀªÀÅ PÀÈ¶ ªÀ®AiÀÄzÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è gÉÊvÀgÀ
¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÀ£ÀÄß ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è vÉÆqÀV¹ PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ
£À£Àß C¤¹PÉAiÀiÁVzÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è £Á£ÀÄ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå
gÉÊvÀgÀ ¸À®ºÁ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß gÀZÀ£É ªÀiÁqÀ®Ä AiÉÆÃf¹gÀÄvÉÛÃ£É.
gÁdåzÀ ¥Àæw f¯Éè¬ÄAzÀ E§âgÀÄ ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ gÉÊvÀgÀ£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ F ¸À®ºÁ ¸À«ÄwAiÀÄ eÉÆvÉ £Á£ÀÄ ¥Àæw JgÀqÀÄ
wAUÀ½UÉÆªÉÄä ZÀZÉð £ÀqÉ¹ gÉÊvÀgÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ½UÉ ¥ÀjºÁgÀ ¤ÃqÀ®Ä
¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄvÉÛÃ£É.
17. £Á£ÀÄ PÀ¼ÉzÀ ªÀµÀð E¸ÉæÃ°UÉ ¨sÉÃn ¤Ãr C°è£À PÀÈ¶
¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀévÀ: CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrgÀÄvÉÛÃ£É. E¸ÉæÃ¯ï ªÀiÁzÀj
¤ÃgÁªÀj ªÀåªÀ¸ÉÜ £ÀªÀÄä gÉÊvÀgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß PÁ¥Ár CªÀgÀ fÃªÀ£À
ºÀ¸À£ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ°è £À£ÀUÉ ¸ÀA±ÀAiÀÄ«®è. F £ÀA©PÉ¬ÄAzÀ
£Á£ÀÄ PÉÆÃ¯ÁgÀ, avÀæzÀÄUÀð, PÉÆ¥Àà¼À ªÀÄvÀÄÛ UÀzÀUÀ f¯ÉèUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ°è vÀ¯Á 5000 ºÉPÉÖÃgï RÄ¶Ì d«ÄÃ¤£À°è
E¸ÉæÃ¯ï ªÀiÁzÀj ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå MzÀV¸À®Ä 150 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

18. “¨ÉÃ¸ÁAiÀÄ ¤Ã ¸ÁAiÀiÁ” J£ÀÄßªÀ MAzÀÄ ªÀåAUÀå

£ÀÄrUÀnÖzÉ. KgÀÄwÛgÀÄªÀ PÀÈ¶ ¥ÀjPÀgÀUÀ¼À ¨É¯É ºÁUÀÆ C¤²ÑvÀ
ªÀÄ¼É ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À ¨É¯É PÀÄ¹vÀ gÉÊvÀgÀ£ÀÄß
¸Á®UÁgÀgÀ£ÁßV ªÀiÁrzÉ. F zÀÄ¹Üw¬ÄAzÀ gÉÊvÀgÀ£ÀÄß
PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JAzÀÄ £Á£ÀÄ UÀA©üÃgÀªÁV aAw¸ÀÄwÛzÉÝÃ£É.
gÉÊvÀjUÉ PÀÈ¶ ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ d£ÀjUÉ
DgÉÆÃUÀåPÀgÀ DºÁgÀ zÉÆgÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ £À£Àß D±ÀAiÀÄ. F
¤nÖ£À°è DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±À ¸ÀPÁðgÀªÀÅ eÁjUÉÆ½¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ±ÀÆ£Àå
§AqÀªÁ¼À ¸ÀºÀd PÀÈ¶ (Zero Budget Natural Farming)
¥ÀzÀÞw gÉÊvÀjUÉ G¥ÀAiÉÆÃUÀªÁUÀÄvÀÛzÉ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ £À£Àß
£ÀA©PÉAiÀiÁVzÉ. ±ÀÆ£Àå §AqÀªÁ¼À PÀÈ¶ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ°è gÉÊvÀgÀÄ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ¬ÄAzÀ PÉÆAqÀÄ vÀAzÀ PÀÈ¶ ¥ÀjPÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸ÀÄªÀÅ¢®è. £ÉgÉAiÀÄ DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è F PÀÈ¶ ¥ÀzÀÞw
AiÀÄ±À¹éAiÀiÁVgÀÄªÀ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è ¸ÀºÀ PÀÈ¶ ªÀÄvÀÄÛ
vÉÆÃlUÁjPÉ E¯ÁSÉAiÀÄ°è ±ÀÆ£Àå §AqÀªÁ¼À ¸ÀºÀd PÀÈ¶
C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼Àî®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. F
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ C£ÀÄµÁ×£ÀPÁÌV UNEP £ÀªÀgÀÄ Sustainable India
Finance Facility ªÀÄÄSÁAvÀgÀ vÁAwæPÀ ¸ÀºÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä
ªÀÄÄAzÉ §A¢zÁÝgÉ. F AiÉÆÃd£ÉUÁV £Á£ÀÄ 50 PÉÆÃn gÀÆ.
¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
19. gÁdåzÀ gÉÊvÀgÀ ¸ÀAPÀµÀÖªÀ£ÀÄß ¤ªÁj¸À®Ä ªÀÄÄRåªÀÄAwæUÀ¼À
CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è PÀÈ¶ ºÁUÀÆ PÀÈ¶ ¸ÀA§A¢üvÀ E¯ÁSÉUÀ¼À
¸ÀaªÀgÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ PÀÈ¶ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ G£ÀßvÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß


gÀa¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F ¸À«ÄwAiÀÄÄ ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ½UÉÆªÉÄä ¸À¨sÉ
¸ÉÃj E¯ÁSÉUÀ¼À PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄvÉ¬ÄAzÀ £ÀqÉ¢gÀÄªÀ
§UÉÎ ºÁUÀÆ ©Ãd¢AzÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖªÀgÉUÉ GAmÁVgÀÄªÀ
¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
20. gÁdåzÀ°è MlÄÖ 10 PÀÈ¶ ºÀªÁªÀiÁ£À ªÀ®AiÀÄUÀ½zÀÄÝ,
LzÀÄ §UÉAiÀÄ ªÀÄtÄÚUÀ¼ÀÄ «©ü£ÀßªÁzÀ ªÀÄ¼É ºÀAaPÉ ºÁUÀÆ
¨sÀÆªÉÄÃ¯ÉäöÊ ®PÀëtUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. F ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è ¨É¼É
¥ÀzÀÞw ªÉÊ«zsÀåvÉ¬ÄAzÀ PÀÆrzÀÄÝ, ««zsÀ DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
vÉÆÃlUÁjPÉ ¨É¼ÉUÀ¼À ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄPÉÌ GvÀÛªÀÄ ªÁvÁªÀgÀt«zÉ.
CzÀPÉÌ vÀPÀÌAvÉ ¨É¼É AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¹, PÀÈ¶ GvÁàzÀ£É
ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è ¨É¯É ¸ÀÄ¹ÜgÀvÉ PÁ¥ÁqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ
PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀ G¢ÝªÉÄAiÀÄ£ÁßV ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
21. gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹ CªÀgÀ GvÁàzÀPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉaÑ¸ÀÄªÀÅzÀ®èzÉÃ CªÀgÀÄ ¨É¼ÉzÀAvÀºÀ PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ªÀåªÀ¸ÉÜ PÀ°à¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è gÉÊvÀ GvÁàzÀPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß
gÀa¸ÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ. gÉÊvÀgÀ F GvÁàzÀPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¥ÀjPÀgÀ, PÀÈ¶ AiÀÄAvÀæzsÁgÉ, PÉÆ¬Äè£À £ÀAvÀgÀzÀ
¤ªÀðºÀuU É ÁV ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
EzÀ®èzÉ, GvÁàzÀ£Á ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ gÉÊvÀgÀÄ GvÁà¢¸ÀÄªÀ
¨É¼ÉUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛ ¨É¯É zÉÆgÀQ¹ gÉÊvÀgÀ DzÁAiÀÄ
ºÉaÑ¸À§ºÀÄzÁVzÉ. gÉÊvÀgÀ ¸ÀAWÀl£É ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåð

§®ªÀzsÀð£É ªÀiÁqÀ®Ä gÁdåzÀ gÉÊvÀ GvÁàzÀPÀ ¸ÀA¸ÉÜ (FPO)

¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
22. SÁ¸ÀV PÀA¥À¤UÀ¼À ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è gÉÊvÀgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À
GvÁàzÀPÀvÉ ºÉaÑ¸À®Ä, ºÉÆ¸À vÁAwæPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸À®Ä /
ªÀiË®åªÀzsÀð£É ªÀiÁqÀ®Ä PÀÈ¶AiÀÄ°è ¸ÀgÀ§gÁdÄ ¸ÀgÀ¥À½AiÀÄ£ÀÄß
PÀ°à¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F GzÉÝÃ±À¢AzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
PÀÈ¶ «PÁ¸À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀiÁUÀð¸ÀÆaAiÀÄAvÉ ¥Àæw f¯ÉèUÀ¼À°è
¸ÀÆPÀÛ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ ªÀÄAdÆgÁw ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ¹jzsÁ£Àå, ¨ÉÃ¼ÉPÁ¼ÀÄ, JuÉÚPÁ¼ÀÄ, ªÀÄÄ¸ÀÄQ£À
eÉÆÃ¼À EvÁå¢ ¨É¼ÉUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ PÀ°à¸À®Ä «±ÉÃµÀ
MvÀÄÛ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
23. EwÛÃa£À ªÀµÀðUÀ¼À°è PÀÈ¶ ªÀ®AiÀÄzÀ°è UÀA©üÃgÀ
¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ vÀ¯ÉzÉÆÃjªÉ. ¤ÃgÁªÀj ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁzÀ ªÀÄAqÀå
f¯ÉèAiÀÄ°èAiÉÄÃ ¨É¼ÉAiÀÄ E¼ÀÄªÀj PÀÄApvÀªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ
§A¢zÉ. gÉÊvÀgÀÄ MAzÉÃ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ
EzÀPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt. »ÃUÁV gÉÊvÀgÀÄ PÉÃªÀ® ¨ÉÃ¼ÉPÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ,
DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ, JuÉÚPÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ, ºÀwÛ ¨É¼É ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄªÀ£ÀÄß
PÉÊ©lÄÖ EvÀgÉ jÃwAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉzÀ°è gÉÊvÀjUÉ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ°zÉ.
24. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¨É¼ÀîAzÀÆgÀÄ PÉg,É ¨ÉÊgÀªÀÄAUÀ® PÉgÉUÀ¼À°è
¤ÃgÀÄ CvÀåAvÀ PÀ®Ä¶vÀªÁVzÀÄÝ, ©Ã¢UÀ¼À°è £ÉÆgÉ
ºÁgÁqÀÄwÛgÀÄªÀ zÀÈ±Àå ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÉ. ¨É¼ÀîAzÀÆgÀÄ PÉgÉAiÀÄ


¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ªÀÄ£ÉUÀ½AzÀ ¸ÉÆÃ¥ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ rleÉðAmï EgÀÄªÀ
¤ÃgÀÄ ºÀjzÀÄ ¨É¼ÀîAzÀÆgÀÄ PÉÀgÉUÉ §gÀÄwÛgÀÄªÀÅzÉÃ EzÀPÉÌ
PÁgÀtªÉAzÀÄ w½zÀÄ§A¢zÉ. F »AzÉ £ÁªÀÅ ªÀÄ£É §¼ÀPÉAiÀÄ
±ÀÄ¨sÀævÉUÁV ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è zÉÆgÉAiÀÄÄªÀ CAlÄªÁ¼À PÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß
§¼À¸ÀÄwÛzÉÝªÀÅ. FUÀ EzÀÄ ªÀÄgÉAiÀiÁV ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ºÁ¤PÁjAiÀiÁzÀ
¥ËqÀgïUÀ¼ÀÄ/ rleÉðAmïUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉUÉ §A¢ªÉ. DzÀgÉ EzÀPÉÌ
ªÀåwjPÀÛªÁV ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À°è ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÉßÃ»AiÀiÁzÀ
CAlÄªÁ¼ÀzÀ rµïªÁµï ¸ÉÆÃ¥ÀÄ, ªÁ²AUï ªÉÄ¶£ï
¸ÉÆÃ¥ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÁå¥ÀPÀªÁV §¼ÀPÉUÉ §A¢ªÉ. «zÉÃ±ÀUÀ¼À°è
d£À¦æAiÀÄªÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÉßÃ» rldðAmï GzÀåªÀÄzÀ
CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄä gÉÊvÀjUÉ MzÀV¹zÀgÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ°zÉ.
DzÀÝjAzÀ CAlÄªÁ¼À PÁ¬Ä DzsÁjvÀ ¸ÉÆÃ¥ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
rleÉðAmïUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ CAlÄªÁ¼À
PÁ¬Ä ªÀÄgÀUÀ¼À ªÁå¥ÀPÀ ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄPÁÌV MAzÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß
gÀÆ¦¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV 10 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
«ÄÃ¸À°j¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
25. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ±ÉÃAUÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄðPÁAw CvÀåAvÀ
ªÀÄÄRå JuÉÚPÁ¼ÀÄ ¨É¼É. EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è UÁæºÀPÀgÀÄ ¥Àj±ÀÄzÀÞ
ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå¥ÀÆtð ¸ÁªÀAiÀÄªÀ DzsÁjvÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À §UÉÎ
DPÀ¶ðvÀgÁVzÀÄÝ, JuÉÚ PÀÆqÀ F ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀÄvÀÛzÉ. F
»£Éß¯ÉAiÀÄ°è §ÈºÀvï JuÉÚ vÀAiÀiÁjPÁ PÀA¥À¤UÀ½UÉ ¥ÀgÁåAiÀÄªÁV
gÉÊvÀjUÉÀ ¸ÀtÚ ¸ÀtÚ AiÀÄAvÀæZÁ°vÀ JuÉÚ UÁtUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãr
¥Àj±ÀÄzÀÞ ºÁUÀÆ DgÉÆÃUÀå¥ÀÆtð JuÉÚ GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀ®Ä

¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F ¥Àj±ÀÄzÀÞ JuÉÚAiÀÄ ªÀiÁgÁlPÁÌV

£ÀA¢¤ ªÀÄvÀÄÛ E-ªÀiÁPÉðnAUï AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß
C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À®Ä 5 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
26. §A¥Àgï ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ¼À ¨É¯É
PÀÄ¹AiÀÄÄªÀÅzÀÄ ¸ÀªÉÃð ¸ÁªÀiÁ£Àå. F ¨É¯É PÀÄ¹vÀªÀ£ÀÄß vÀ¦à¹
gÉÊvÀjUÉ £ÉgÀªÁUÀ®Ä PÉ®ªÀÅ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÉÃ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è RjÃ¢¸ÀÄªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ¬ÄzÉ. DzÀgÉ F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è
ªÉÄt¹£ÀPÁ¬Ä, PÁ¼ÀÄªÉÄt¸ÀÄ, UÉÆÃqÀA©, fÃjUÉ, PÉÆvÀÛA§j,
ªÉÄAvÉå F jÃwAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß RjÃ¢¸ÀÄwÛ®è. zsÁgÀªÁqÀzÀ PÀÈ¶
«±Àé«zÁå¤®AiÀÄªÀÅ ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¢ÃWÀðPÁ®
zÁ¸ÁÛ£ÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¤ªÁðvÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ
¥Àr¹gÀÄvÀÛzÉ. F vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß gÉÊvÀgÀ ºÀAvÀzÀ°è
¥ÀæZÀÄgÀ¥Àr¸À®Ä zsÁgÀªÁqÀÀ PÀÈ¶ «±Àé«zÁå¤®AiÀÄPÉÌ 3 PÉÆÃn
27. PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À E¯ÁSÉAiÀÄ £ÉgÀªÀÅ
¥ÀqÉzÀÄ ºÀ®ªÀÅ £ÀªÉÇÃzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÆ¸À D«µÁÌgÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁrgÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, qÉÆæÃuïUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹ ¨É¼É
¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ; ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ°è ¸É£Àìgï
(sensor) G¥ÀAiÉÆÃV¹ ¤Ãj£À CªÀ±ÀåPÀvÉ w½AiÀÄÄªÀÅzÀÄ;
gÉÆÃ¨ÉÆÃmïUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹ ºÉÆ®UÀ¼À°è ºÀwÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉPÀÄÌªÀÅzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ D«µÁÌgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrgÀÄvÁÛgÉ.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß E£ÀÆß GvÀÛªÀÄ¥Àr¹ gÉÊvÀgÀ ºÉÆ®UÀ¼À°è


C¼ÀªÀr¸À§ºÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ. F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄPÉÌ 5 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß «ÄÃ¸À°j¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
28. PÀ£ÁðlPÀ CAvÀgÀUÀAUÀ ¸ÀÆPÀëöä ¤ÃgÁªÀj ¤UÀªÀÄ
¤AiÀÄ«ÄvÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀªÁðAVÃt C©üªÀÈ¢ÞUÁV ºÁUÀÆ
ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄðUÀ½UÁV 2 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
29. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄzÀ°è £ÁªÀÅ ©vÀÄÛªÀ ©ÃdªÉÃ §ºÀ¼À
¥ÀæªÀÄÄR. GvÀÛªÀÄ ©Ãd ©wÛzÀgÉ, GvÀÛªÀÄ ¨É¼É §gÀÄvÀÛzÉ.
EzÀPÁÌV £ÁªÀÅ ©vÀÄÛªÀ ©ÃdªÀ£ÀÄß ªÀÄÆ®zÀ°è ¥ÀæªÀiÁtÂÃPÀj¸ÀÄªÀ
MAzÀÄ CvÀÄåvÀÛªÀÄ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ©Ãd zÀÈrüÃPÀgÀt PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß
¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉÝÃªÉ. EzÀPÁÌV PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ©Ãd
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ zÀÈrüÃPÀgtÀ ¸ÀA¸ÉÜUÉ, 5 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À
C£ÀÄzÁ£À MzÀV¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
vÉÆÃlUÁjPÉ
30. vÉÆÃlUÁjPÁ ªÀ®AiÀÄzÀ°è E¸ÉæÃ¯ï ªÀiÁzÀj ¤ÃgÁªÀj
PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«gÀÄvÀÛzÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è
PÁgÀªÁgÀ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, AiÀiÁzÀVj ªÀÄvÀÄÛ ºÁªÉÃj f¯ÉèUÀ¼À°è ¥Àæw
f¯ÉèAiÀÄ°è 5000 ºÉPÉÖÃgï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è E¸ÉæÃ¯ï ªÀiÁzÀj ¤ÃgÁªÀj
MzÀV¸À®Ä 150 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
31. gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄªÀ
ºÉzÁÝj/gÀ¸ÉÛUÀ¼À°è UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄªÀ 10 ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è J.¦.JA.¹.

ªÀw¬ÄAzÀ CxÀªÁ ¸ÁªÀðd¤PÀ-SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è

ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ±ÀÄ®Ì DzÁAiÀÄ ºÀAaPÉ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è (Revenue
Sharing) CUÀvÀå ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀÄ¸ÀfÓvÀªÁzÀ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ. gÉÊvÀgÀÄ vÁªÀÅ

¨É¼ÉzÀ ¹jzsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀAiÀÄªÀ GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ C¢ü¸ÀÆavÀ
ªÀiÁgÁl GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ (¥ÀæªÀÄÄRªÁV ºÀtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀPÁjUÀ¼ÀÄ)
£ÉÃgÀªÁV UÁæºÀPÀjUÉ / ªÀiÁgÁlUÁgÀjUÉ ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀ®Ä
CªÀPÁ±À PÀ°à¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
32. mÉÆªÉÄmÉÆÃ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ«£À ºÀtÂÚ£ÀAvÀºÀ ¨ÉÃUÀ£É
PÉÆ¼ÉAiÀÄÄªÀ vÉÆÃlUÁjPÉ ¨É¼U É À¼À ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À G¥À
GvÀà£ÀßUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ zÁ¸ÁÛ£ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ §UÉÎ ºÉaÑ£À
DzÀåvÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
33. gÁdåzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ vÉÆÃlUÁjPÉ «ÄµÀ£ï
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄrAiÀÄ°è EAqÉÆÃ-E¸ÉæÃ¯ï ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è DgÀÄ
GvÀÌøµÀÖ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß (Centres of Excellence) ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÉÃA¢æÃPÀj¹ ºÉaÑ£À C©üªÀÈ¢ÞUÁV PÀæªÀÄ
PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
34. gÁdåzÀ°è PÀ¼ÉzÀ LzÀÄ ªÀµÀðUÀ½AzÀ ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁt
wÃªÀævÀgÀªÁV PÀÄApvÀªÁVzÀÄÝ, vÉAV£À ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ MtV
ºÉÆÃUÀÄwÛzÀÄÝ, C£ÀÄvÁàzÀPÀªÁVªÉ. CzÀgÀ®Æè 2017£ÉÃ ¸Á°£À
¨ÉÃ¹UÉAiÀÄ°è §gÀUÁ®¢AzÀ 44 ®PÀëPÆ À Ì ºÉZÀÄÑ vÉAV£À ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¥ÀÆtðªÁV MtV C£ÀÄvÁàzÀPÀªÁVªÉ. F PÁgÀt¢AzÁV


vÉAUÀÄ ¨É¼ÉUÁgÀgÀ »vÀgÀPÀëuÉUÁV MAzÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
gÀÆ¦¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. F GzÉÝÃ±ÀPÉÌ 190 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
35. ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV MtVgÀÄªÀ vÉAV£À vÉÆÃlUÀ¼À°è
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¨É¼ÉU¼
À ÁzÀ ªÀiÁªÀÅ, UÉÆÃqÀA©, ºÀÄt¸É, ¹ÃvÁ¥sÀ®,
£ÉÃgÀ¼É EvÁå¢ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß E¯ÁSÉAiÀÄ ««zsÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr
¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ¥ÉÆæÃvÁì»¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
gÉÃµÉä
36. ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ gÉÃµÉä ¨É¼ÉUÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ jÃ®gÀÄUÀ½UÉ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ f¯ÉèAiÀÄ°è GvÁà¢¸ÀÄªÀ gÉÃµÉä UÀÆrUÉ
¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV ªÀiÁgÁl ªÀåªÀ¸ÉÜ PÀ°à¸À®Ä MlÄÖ 3 PÉÆÃnÀ gÀÆ.
ªÉZÀÑzÀ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è gÉÃµÉä UÀÆqÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ
¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀPÁÌV 2018-19£ÉÃ ¸Á°UÉ MAzÀÄ PÉÆÃn
gÀÆ. MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
37. PÀ£ÁðlPÀ gÉÃµÉäAiÀÄ £ÁqÀÄ. «±Àé¨ÁåAPï £ÉgÀ«£ÉÆA¢UÉ
70gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è gÉÃµÉä PÀÈ¶UÉ ¥ÀÆgÀPÀªÁUÀ¯ÉAzÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
¸À«ÄÃ¥ÀzÀ vÀ®WÀlÖ¥ÀÄgÀzÀ°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdå gÉÃµÉä ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É
ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVvÀÄÛ. F ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ
¥ÀÆtð ¥ÀæªÀiÁtzÀ C£ÀÄPÀÆ® ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä vÀdÕjAzÀ ¸ÀA¥ÀÆtð
CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉ¹ ªÀgÀ¢ ¥ÀqÉzÀÄ F ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¥ÀÄ£À±ÉÑÃvÀ£À
ªÀiÁqÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV 5 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

38. ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ gÉÃµÉä ªÀ¸ÀÛç GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ eÉÆvÉUÉ gÉÃµÉä

G¥À GvÀà£ÀßUÀ¼ÁzÀ GUÀÄgÀÄ ¥Á°µï, °¥ï¹ÖPï ºÁUÀÆ gÉÃµÉä
§tÚUÀ½UÉ «±ÀéªÁå¦ ¨ÉÃrPÉ¬ÄzÉ. F ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ
CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼Àî®Ä C£ÀÄªÁUÀÄªÀAvÉ PÁAiÀÄðvÀAvÀæ
gÀÆ¦¸À®Ä JgÀqÀÄ PÉÆÃn gÀÆ. UÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
39. ZÀ£Àß¥ÀlÖtzÀ°ègÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀ gÉÃµÉä PÉÊUÁjPÁ ¤UÀªÀÄzÀ
(PÉ.J¸ï.L.¹.) WÀlPÀzÀ ¥ÀÄ£À±ÉÑÃvÀ£ÀPÁÌV 5 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£É
40. gÁdåzÀ «¨sÁUÀ ªÀÄlÖzÀ°è zsÁgÀªÁqÀ, PÀ®§ÄgÀV ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ WÀ¤ÃPÀÈvÀ «ÃAiÀÄð£À½PÉUÀ¼À «vÀgÀuÁ
PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß 2.25 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
41. gÁdåzÀ°è ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV F ¸Á°£À°è d®PÀÈ¶
(hydroponics) «zsÁ£À¢AzÀ ºÀ¹gÀÄ ªÉÄÃªÀÅ GvÁàzÀ£Á
WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÀÄÝ, F AiÉÆÃd£ÉUÉ
3 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
42. ºÁ¸À£À ºÁ®Ä MPÀÆÌlzÀ°è ºÁ°£À ±ÉÃRgÀuÉ
ºÉZÀÑ¼ÀªÁUÀÄwÛzÀÄÝ, ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀ jÃwAiÀÄ°è ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä
10 ®PÀë °ÃlgïUÀ½AzÀ 15 ®PÀë °Ãlgï ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ªÉÄUÁ qÉÊj
¸ÁÜ¥À£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄðUÀ½UÁV 50 PÉÆÃn gÀÆ.
C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.


«ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ
43. gÁdåzÀ 20,000 ºÉPÉÖÃgï d® ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¥Àæw ºÉPÉÖÃgï
G¥ÀAiÀÄÄPÀÛvÁ d®«¹ÛÃtðPÉÌ 2000 §°vÀ ©vÀÛ£É
«ÄÃ£ÀÄªÀÄjUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃ£ÀÄUÁgÀgÀ ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À ªÀÄÄSÁAvÀgÀ
GavÀªÁV ©vÀÛ£É ªÀiÁqÀ®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ. F ¤nÖ£À°è
M¼À£ÁqÀÄ «ÄÃ£ÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä “M¼À£ÁqÀÄ «ÄÃ£ÀÄ
PÀÈ¶UÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ” AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr 4 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è
4 PÉÆÃn «ÄÃ£ÀÄ ªÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ©vÀÛ£É ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¸ÀºÀPÁgÀ
44. ¸Àé ¸ÀºÁAiÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è PË±À¯Áå©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ
GzÀåªÀÄ²Ã®vÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÈ¢ÞUÉÆ½¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
¸Àé-GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁì»¹, DzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è
¥Àæ¸ÀÛPÀ ¸Á°£À°è “PÁAiÀÄPÀ” JA§ ºÉÆ¸À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr ¸Àé-¸ÀºÁAiÀÄ
UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÆºÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è CxÀªÁ ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁV ¸ÀéAvÀ
GzÉÆåÃUÀ PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥Àæw UÀÄA¦UÉ
UÀjµÀÖ 10 ®PÀë gÀÆ. UÀ¼ÀªÀgÉUÉ ¸Á®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
“PÁAiÀÄPÀ” AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr 5 ®PÀë gÀÆ. ªÀgÉV£À ¸Á®PÉÌ ±ÀÆ£Àå
§rØ ªÀÄvÀÄÛ 5 ®PÀë¢AzÀ 10 ®PÀë gÀÆ.UÀ¼À ªÀgÉV£À ¸Á®PÉÌ
±ÉÃ.4gÀ §rØ zÀgÀ ¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr
¥ÁægÀA©üPÀªÁV MlÄÖ 3000 ¸Àé-¸ÀºÁAiÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ½UÉ ¸Á®
MzÀV¸À®Ä 5 PÉÆÃn gÀÆ. C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

45. ©Ã¢ ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ / ¸ÀtÚ ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ DyðPÀ

ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è CvÀåAvÀ PÉ¼À¸ÀÛgÀzÀ°èzÀÄÝ, EªÀjUÉ ¸ÁA¹ÜPÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ
ªÀåªÀ¸ÉÜ E®èzÉÃ ±ÉÆÃµÀuÉUÉ M¼ÀUÁUÀÄwÛzÁÝgÉ. EªÀgÀ PÀµÀÖUÀ½UÉ
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀàA¢¹zÀÄÝ, gÁdåzÀ 5 £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ©Ã¢
ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ / ¸ÀtÚ ªÁå¥ÁjUÀ½UÉ QgÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸Á® (Micro
Finance) ¸Ë®¨sÀå MzÀV¸À®Ä ‘§qÀªÀgÀ §AzsÀÄ’ ¸ÀAZÁj
¸ÉÃªÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
PË±À¯Áå©üªÀÈ¢Þ
46. PÀ£ÁðlPÀ GzÀåªÀÄ²Ã®vÁ©üªÀÈ¢Þ PÉÃAzÀæªÀÅ (¹qÁPï)
2017-18£ÉÃ ¸Á°£À°è AiÀÄÄ.J£ï.r.¦. ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ
16 f¯ÉèUÀ¼À°è ¸ÀA¨sÁªÀå G¢ÝªÉÄzÁgÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ®Ä
“¢±Á” AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉÆ½¹zÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr
32,000 d£ÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. 2018-19£ÉÃ ¸Á°£À°è
PÀ£ÁðlPÀzÀ J¯Áè f¯ÉèUÀ½UÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß «¸ÀÛj¹ 2 PÉÆÃn
gÀÆ. C£ÀÄzÁ£ÀzÀ°è 1 ®PÀë d£ÀjUÉ ¢±Á AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr vÀgÀ¨ÉÃw
¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
47. «zÉÃ±ÀUÀ¼À°è GzÉÆåÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄªÀ£ÀÄß
ºÉÆAzÀ®Ä ºÁUÀÆ PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß «zÉÃ² GzÉÆåÃUÀPÉÌ DzÀåvÁ
gÁdåªÀ£ÁßV gÀÆ¦¸À®Ä gÁdåzÀ AiÀÄÄªÀ d£ÀvÉUÉ CUÀvÀå vÀgÀ¨ÉÃw
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆæÃvÁìºÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀPÁÌV PÀ£ÁðlPÀ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ®¹UÀ PÉÃAzÀæPÉÌ 2 PÉÆÃn gÀÆ.


¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ËæqsÀ²PÀët
48. ¸ÀPÁðj ¥ÁæxÀ«ÄPÀ, ¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀzÀ«
¥ÀÆªÀð PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À PÀlÖqÀUÀ¼À zÀÄgÀ¹ÛUÁV «±ÉÃµÀ ¥ÁåPÉÃeï
ªÀÄÆ®PÀ 150 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
49. ¨sÁgÀvÀ ¸ËÌmïì ªÀÄvÀÄÛ UÉÊqïì ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ gÁdå vÀgÀ¨ÉÃw
PÉÃAzÀæUÀ½UÉ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹, vÀgÀ¨ÉÃw
PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß §®ªÀ¢üð¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV 5 PÉÆÃn gÀÆ.
C£ÀÄzÁ£À MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
50. ¸ÀPÁðj PÀ£ÀßqÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á¯ÉUÀ¼À°è ºÁ° EgÀÄªÀ PÀ£ÀßqÀ
ªÀiÁzsÀåªÀÄ vÀgÀUÀwUÀ¼À eÉÆvÉUÉ DAUÀè ªÀiÁzsÀåªÀÄ vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß
DgÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀjAzÀ, ºÉZÀÄÑ ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁðj
±Á¯ÉUÀ½UÉ DPÀ¶ð¸À§ºÀÄzÁVzÉ. DgÀA©üPÀªÁV 1000 ±Á¯ÉUÀ¼À°è
EAvÀºÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
51. gÁdåzÀ 48 ¸Á«gÀ ¸ÀPÁðj ±Á¯ÉUÀ¼À°è ²PÀëPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄPÀÌ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ ¤UÁªÀ»¸À®Ä §AiÉÆÃªÉÄnæPï ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
C¼ÀªÀr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À
3 ªÀµÀðUÀ¼À°è eÁjUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV ¥Àæ¸ÀPÀÛ
¸Á°£À°è 5 PÉÆÃn gÀÆ. MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
52. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ¯Áåt E¯ÁSÉAiÀÄ
C¢üÃ£ÀzÀ°ègÀÄªÀ CAUÀ£ÀªÁr PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß DAiÀÄÝ 4100 ¸ÀPÁðj
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á¯ÉUÀ¼À DªÀgÀtPÉÌ ¸ÀÜ¼ÁAvÀj¹ ‘¨Á®¸ÉßÃ» PÉÃAzÀæ’

UÀ¼À£ÁßV §®ªÀ¢üð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ºÀAvÀºÀAvÀªÁV

PÁAiÀÄð¸ÁzsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄ¸ÁgÀ ¨ÉÃgÉ ¸ÀPÁðj ±Á¯ÉUÀ¼À°è ¸ÀºÀ
LKG/UKG vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀjAzÀ
¸ÀPÁðj ±Á¯ÉUÀ¼À°è£À zÁR¯Áw ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ
ºÉZÁÑUÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ°PÉAiÀÄ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß
ªÀÈ¢Þ¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
53. MAzÀÄ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï ªÁå¦ÛAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ
zÁR¯Áw PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ ¸ÀPÁðj ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄzÁ¤vÀ
±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÀwÛgÀzÀ ±Á¯ÉAiÉÆA¢UÉ «°Ã£ÀUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
MAzÀÄ Q.«ÄÃ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è PÀrªÉÄ zÁR¯Áw ºÉÆA¢gÀÄªÀ
28847 ¸ÀPÁðj ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄzÁ¤vÀ ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÀÄÝ,
F ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÀwÛgÀzÀ 8530 ¸ÀPÁðj ±Á¯ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ
«°Ã£ÀUÉÆ½¹ ªÀÄPÀÌ½UÉ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀët ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
G£ÀßvÀ ²PÀët
54. gÁdåzÀ ¸ÀPÁðj ¥ÀzÀ« ºÁUÀÆ ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ
PÁ¯ÉÃdÄUÀ½UÉ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄð C©üªÀÈ¢Þ ºÁUÀÆ EvÀgÉ
zÀÄgÀ¹Û PÁAiÀÄðUÀ½UÉ «±ÉÃµÀ ¥ÁåPÉÃeï ªÀÄÄSÁAvÀgÀ 250 PÉÆÃn
55. £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°ègÀÄªÀ «±Àé«zÁå¤®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÈwÛ ¥ÀÆgÀPÀ
²PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛ®èªÁV ¥ÀzÀ«ÃzsÀgÀgÀ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV
GzÉÆåÃUÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä vÉÆAzÀgÉAiÀiÁVzÉ JAzÀÄ ¥ÀjtÂvÀgÀÄ
w½¹gÀÄvÁÛgÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜ¬ÄAzÀ


ºÉÆgÀvÁzÀ G£ÀßvÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ®Ä GzÉÝÃ²¹
PË±À®åªÉÃ §Ä£Á¢AiÀiÁzÀ ºÉÆ¸À «±Àé«zÁå¤®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀPÀAqÀ
PÉëÃvÀæUÀ¼À°è vÉgÉAiÀÄ®Ä wÃªÀiÁð£À ªÀiÁrzÉÝÃªÉ.
56. £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á¯Á ºÀAvÀzÀ¯ÉèÃ QæÃqÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ°è ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ, G£ÀßvÀ ²PÀëtzÀ°è
¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¥ÀzÀ« EzÀÝgÉ M¼ÉîAiÀÄzÀÄ JA§
¨sÁªÀ£É¬ÄAzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ QæÃqÉ ªÀÄvÀÄÛ
CAUÀ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ «µÀAiÀÄªÁV PÀ°AiÀÄ®Ä ªÀÄÄAzÉ
§gÀÄwÛ®è. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è QæÃqÉ ªÀÄvÀÄÛ
CAUÀ¸ÁzsÀ£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «±Àé«zÁå¤®AiÀÄªÀ£ÀÄß SÁ¸ÀV
¸Àº¨À sÁVvÀézÀ°è vÉgA É iÀÄ®Ä AiÉÆÃf¹zÉ. EzÀPÉÌ ¥ÀÆgÀPÀªÁV
vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è QæÃqÉ ªÀÄvÀÄÛ CAUÀ¸ÁzsÀ£ÉÀUÀ½UÉ
¨ÉÃPÁzÀAvÀºÀ G¥ÀPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁgÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ PÀè¸ÀÖgï£ÀÄß ¸ÀºÀ ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ. EzÀgÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
PÁAiÀÄðUÀ½UÁV 3 PÉÆÃn gÀÆ. ºÀtªÀ£ÀÄß
«ÄÃ¸À°j¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
57. ¸ÀPÁðj ºÁUÀÆ SÁ¸ÀV ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è ®PÁëAvÀgÀ ¨sÀzÀævÁ
¹§âA¢UÀ¼ÀÄ zÀÄrAiÀÄÄwÛzÁÝgÉ. DzÀgÉ, ¸ÀPÁðgÀzÀ°è
£ÉÃªÀÄPÀªÁUÀÄªÀ ºÁUÀÆ SÁ¸ÀV PÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÉÃªÉ MzÀV¸ÀÄªÀ
¨sÀzÀævÁ ¹§âA¢UÀ½UÉ CUÀvÀåªÁzÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀÅ¢®è. E¢ÃUÀ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁVzÀÄÝ, ¸ÉÊ§gï PÉæöÊA EzÀgÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉ. F
»£Éß¯ÉAiÀÄ°è vÁ¬Ä£ÁqÀÄ ¨sÀzÀævÁ «±Àé«zÁå¤®AiÀÄªÀ£ÀÄß

(Homeland Security University) SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÉÆA¢UÉ

²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ°è DgÀA©ü¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÀÄÝ, EzÀPÁÌV
3 PÉÆÃn gÀÆ. C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
58. £ÀªÀÄä FV£À ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄªÀÅ ¸ÀAWÀnvÀªÁV MAzÀÄ
GzÀåªÀÄzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀÄªÀÅ¢®è. C®èzÉ, CUÀvÀå«gÀÄªÀµÀÄÖ
GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß ¤jÃQëvÀ ªÀÄlÖzÀ°è PÀ°à¹gÀÄªÀÅ¢®è.
¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ JAzÀgÉ GvÀÛªÀÄªÁV vÀgÀ¨ÉÃw ºÉÆA¢zÀ, ««zsÀ
¨sÁµÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÁ¹ ¸ÀÜ¼ÀzÀ §UÉÎ «ªÀgÀªÁzÀ ªÀiÁ»w ¤ÃqÀÄªÀ
GvÀÛªÀÄ ªÀiÁUÀðzÀ²ðUÀ¼ÀÄ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀæªÁ¹ ªÁºÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀæªÁ¹UÀgÉÆA¢UÉ ¸Ëd£Àå¢AzÀ
ªÀwð¸ÀÄªÀ ¹§âA¢UÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄªÀ£ÀÄß
¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀªÁV £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ªÀåªÀºÁjPÀ eÁÕ£À EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥ÀæªÁ¹ vÁtUÀ¼À°è gÀ¸ÉÛ, ±ËZÁ®AiÀÄ EvÁå¢
ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ, ¥ÀæªÁ¹ ¸ÀÜ¼À
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÁ¹UÀgÀ ªÀÄzsÉå EgÀÄªÀ ªÀÄÄRå PÉÆArAiÀiÁzÀ
¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀªÁV ¨É¸ÉAiÀÄÄªÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß
¸ÀÈf¸À¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß
¤gÀAvÀgÀªÁV vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ GvÉÛÃf¸À®Ä SÁ¸ÀV
¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è MAzÀÄ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ «±Àé«zÁå¤®AiÀÄªÀ£ÀÄß
LwºÁ¹PÀ ¸ÀÜ¼ÀªÁzÀ ºÀA¦AiÀÄ°è DgÀA©ü¸À®Ä GzÉÝÃ²¹
3 PÉÆÃn gÀÆ. MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
59. ¥ÀzÀ« ¥ÀÆªÀð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀ« vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ªÁå¸ÀAUÀ
ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ


»AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ¼À «zÁåyðUÀ½UÉ NEET/JEE ¸ÉÃjzÀAvÉ
««zsÀ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ½UÉ, G£ÀßvÀ ªÁå¸ÀAUÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ
GzÉÆåÃUÀ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CUÀvÀåªÁzÀ vÀgÀ¨ÉÃwUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ
¥ÀjÃPÁë ¥Áæ¢üPÁgÀzÀ ªÀw¬ÄAzÀ ªÀiÁ»w ¸ÀAªÀºÀ£À vÀAvÀæeÁÕ£À
(L.¹.n) §¼À¹ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
60. GvÀÛªÀÄ ²PÀët ¥ÀqÉzÀÄ fÃªÀ£ÀzÀ°è ªÀÄÄAzÉ §gÀÄªÀ
J®ègÀÆ ²PÀët PÀ°¹zÀ UÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ¼ÀzÀ §UÉÎ
agÀIÄtÂUÀ¼ÁVgÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ, £ÀAvÀgÀ vÀªÀÄä fÃªÀ£À
dAeÁlzÀ°è vÁªÀÅ PÀ°vÀ ±Á¯ÉUÀ¼À §UÉÎ vÀªÀÄä ¨ÁAzsÀªÀåªÀ£ÀÄß
ªÀÄgÉvÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ. F ¨ÁAzsÀªÀåªÀ£ÀÄß ±Á¯Á ªÀÄvÀÄÛ
PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À G£ÀßwÃPÀgÀtPÉÌ G¥ÀAiÉÆÃUÀ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä £ÁªÀÅ
¥ÀæAiÀÄvÀß ¥ÀqÀ°zÉÝÃªÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è£À J¯Áè ±Á¯É ªÀÄvÀÄÛ
PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À MAzÀÄ ¥ÉÆÃgÉÖ¯ï vÉUÉzÀÄ, CzÀgÀ°è ±Á¯ÉAiÀÄ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ, ²PÀëPÀgÀÄ ºÁUÀÆ ±Á¯ÉAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß
«ªÀj¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÉÆÃgÉÖ¯ï ªÀÄÄSÁAvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ
±Á¯ÉUÉ ºÀ¼ÉAiÀÄ «zÁåyð ºÀt PÉÆqÀ®Ä EµÀÖ¥ÀlÖ°è ºÀt¥ÁªÀw
zÁégÀªÀ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÉÃ ¥ÉÆÃgÉÖ¯ï£À°è
PÁ¥ÉÆÃðgÉÃmï ¸ÁªÀiÁfPÀ dªÁ¨ÁÝj PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è
AiÀiÁgÁzÀgÀÆ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä EµÀÖ¥ÀlÖ°è CªÀjUÉ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ ¹zÀÞ¥Àr¹zÀ ¥ÁæeÉPïÖ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
EqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F PÁAiÀÄðUÀ½UÉ 3 PÉÆÃn gÀÆ. ºÀtªÀ£ÀÄß
DgÀA©üPÀªÁV MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ PÀÄlÄA§ PÀ¯Áåt

61. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ eÁjAiÀÄ°ègÀÄªÀ PÀgÉ ¸ÀASÉå: 108 ªÀÄvÀÄÛ 104 gÀ°è
®¨sÀå«gÀÄªÀ vÀÄvÀÄð ¥ÀæwQæAiÉÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ (Emergency Response
Services) ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄªÁtÂ ¸ÉÃªÉUÀ¼À
ªÁå¦ÛAiÀÄ£ÀÄß «¸ÀÛj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À ®¨sÀåvÉ ªÀÄvÀÄÛ
UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀÄ£ÀgÀæa¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. vÁ¬Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼À DgÉÆÃUÀå ¸ÉÃªÉUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£À¹PÀ DgÉÆÃUÀå gÀPëÀuÁ ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ EzÀgÀ°è
¸ÀAAiÉÆÃf¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
62. OµÀzsÀ ¤AiÀÄAvÀæt ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀÄªÀ
GzÉÝÃ±À¢AzÀ 40 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À ªÉZÀÑzÀ°è MAzÀÄ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è
eÁjUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F ªÀµÀðzÀ°è F GzÉÝÃ±ÀPÉÌ 10 PÉÆÃn
gÀÆ. C£ÀÄzÁ£À MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
63. ºÀÈzÀAiÀÄ, ªÀÄÆvÀæ¦AqÀ, AiÀÄPÀÈvÀÄÛ EvÁå¢ CAUÁAUÀ
PÀ¹UÁV §qÀ gÉÆÃVUÀ½UÉ ¥ÀævÉåÃPÀ AiÉÆÃd£ÉUÉ 30 PÉÆÃn gÀÆ.
C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
64. «dAiÀÄ¥ÀÄgÀ f¯Áè D¸ÀàvÉæAiÀÄ°è PÁrðAiÀiÁ®f
(Cardiology) ªÀÄvÀÄÛ DAPÁ®fUÉ (Oncology) ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ
DgÉÆÃUÀå ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ mÁæªÀiÁ
WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.


ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ²PÀët
65. gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ PÀ£ÀPÀ¥ÄÀ gÀzÀ°è ºÉÆ¸À ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ
PÁ¯ÉÃd£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
66. ªÀÄAqÀå ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ «eÁÕ£ÀUÀ¼À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ D¸ÀàvÉæAiÀÄ£ÀÄß
800 ºÁ¹UÉUÀ¼À D¸ÀàvÉæAiÀÄ£ÁßV ªÉÄÃ®ÝeÉðUÉÃj¸À®Ä 30 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß «ÄÃ¸À°j¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
67. QzÁé¬Ä PÁå£Àìgï D¸ÀàvÉæAiÀÄ°è ªÉÆzÀ® ºÀAvÀªÁV bone

marrow transplant aQvÉìUÁV ¥ÀævÉåÃPÀ WÀlPÀ ¸ÁÜ¦¸À®Ä 12
PÉÆÃn gÀÆ. C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
68. gÁªÀÄ£ÀUÀgÀªÀÅ ²ÃWÀæUÀwAiÀÄ°è ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
DUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ E°è 300 ºÁ¹UÉUÀ¼À ¸ÀÆ¥Àgï ¸ÉàµÁ°n
D¸ÀàvÉæAiÀÄ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä 40 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
69. ¨É¼ÀUÁ«, PÀ®§ÄgÀV ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è
ºÀÈzÉÆæÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁå£Àìgï ºÁUÀÆ EvÀgÉ gÉÆÃUÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
vÀÈwÃAiÀÄ ºÀAvÀzÀ DgÉÆÃUÀå ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ºÉÆ¸À
¸ÀÆ¥Àgï ¸ÉàµÁ°n D¸ÀàvÉæUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. UÀzÀUÀ,
PÉÆ¥Àà¼À, ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÁ¸À£À £ÀUÀgÀUÀ¼À ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ
PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À°è 450 ºÁ¹UÉ ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ºÉÆ¸À D¸ÀàvÉæUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀPÁÌV 200 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß

¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ
70. gÁdåzÀ°è ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ GzÉÆåÃUÀ ¸ÀÈ¶Ö
ªÀiÁqÀ®Ä «¥sÀÄ®ªÁzÀ CªÀPÁ±ÀUÀ½ªÉ. F ¤nÖ£À°è
¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄzÀ ¸ÀªÀÄUÀæ C©üªÈÀ ¢ÞUÁV £ÀªÀÄä ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ CA±ÀUÀ¼À §UÉÎ ºÉaÑ£À UÀªÀÄ£À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁVzÉ.
 C£ÉÃPÀ ¥ÀæªÁ¹ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ¥ÀæªÁ¹UÀjUÉ ¸ÀÜ¼ÀzÀ
«ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ ªÀiÁUÀðzÀ²ðUÀ¼ÀÄ (guides)
EgÀÄªÀÅ¢®è. PÉ®ªÉqÉ EgÀÄªÀ ¥ÀæªÁ¹ ªÀiÁUÀðzÀ²ðUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀ ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ EvÀgÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À°è
¥ÀæªÁ¹ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À §UÉÎ «ªÀj¸ÀÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð
ºÉÆA¢gÀÄªÀÅ¢®è. «zÉÃ² ¥ÀæªÁ¹UÀ½UÉ CªÀgÀ
¨sÁµÉAiÀÄ°è «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß w½¸À®Ä DAiÀiÁ ¨sÁµÉUÀ¼À°è
¥ÁArvÀå«gÀÄªÀ ªÀiÁUÀðzÀ²ðUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀÅ¢®è.
 C£ÉÃPÀ ¥ÀæªÁ¹ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ¸ÀAeÉAiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀ
£ÉÆÃqÀÄªÀAvÀºÀ ºÁUÀÆ £ÀªÀÄä ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß
©A©¸ÀÄªÀAvÀºÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀºÀ EgÀÄªÀÅ¢®è.
 gÁdåzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæªÁ¹ vÁtUÀ¼À°è ªÀÄvÀÛµÀÄÖ
GvÀÛªÀÄ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ºÉÆmÉÃ¯ï MzÀV¸ÀÄªÀ
CªÀPÁ±À«zÉ.
71. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ F ªÀµÀð ¨ÉÃ®ÆgÀÄ,
ºÀA¦ ªÀÄvÀÄÛ «dAiÀÄ¥ÀÄgÀzÀ°è ««zsÀ ¨sÁµÉUÀ¼À°è ¥ÀæªÁ¹


ªÀiÁUÀðzÀ²ðUÀ¼ÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄAzÉ §gÀÄªÀ
AiÀÄÄªÀPÀ-AiÀÄÄªÀwAiÀÄjUÉ vÀg¨À ÉÃw ¤ÃqÀ®Ä PË±À®å C©üªÀÈ¢Þ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼Àî°zÉ. JgÀqÀÄ ªÀµÀðzÀ r¥ÉÆèÃªÀiÁ
vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ®Ä F ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ªÀÄÄAzÉ §gÀÄªÀ SÁ¸ÀV
vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ vÀ¯Á 60 ®PÀë gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß µÉÃgÀÄ
§AqÀªÁ¼ÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. C®èzÉ,
¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÀºÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è JgÀqÀÄ
ªÀµÀðUÀ¼À r¥ÉÆèÃªÀiÁªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¸À®Ä GzÉÝÃ²¹gÀÄvÉÛÃ£É ºÁUÀÆ
F ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæªÁ¹ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è ¥Àj¸ÀgÀ ºÁUÀÆ
DºÁgÀzÀ ±ÀÄzÀÞvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV CUÀvÀå ¸ÀPÁðj
¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ £ÉgÀªÁUÀ®Ä 20 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
72. 500 PÉÆoÀrUÀ¼À ¸Ë®¨sÀå«gÀÄªÀ 3 ¸ÁÖgï ºÉÆÃmÉ¯ïUÀ¼À£ÀÄß
vÉgÉAiÀÄ®Ä ªÀÄÄAzÉ §gÀÄªÀ SÁ¸ÀV PÀA¥À¤UÀ½UÉ 3 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À µÉÃgÀÄ §AqÀªÁ¼ÀªÀ£ÄÀ ß PÉÆqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¸À«ð¸ï
C¥ÁðmïªÉÄAmïUÀ¼À£ÀÄß PÀlÖ®Ä ªÀÄÄAzÉ §AzÀ°è, D ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ
±ÉÃ.30gÀµÀÄÖ µÉÃgÀÄ §AqÀªÁ¼ÀªÀ£ÀÄß Term Sheet DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É
¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀ®èzÉ, CªÀÄÆå¸ïªÉÄAmï ¥ÁPïð, d®QæÃqÉ
jÃwAiÀÄ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀÄªÀ SÁ¸ÀV PÀA¥À¤UÀ¼À°è
±ÉÃ.30gÀµÀÄÖ µÉÃgÀÄ §AqÀªÁ¼À ºÀÆqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¥ÀæªÁ¹
GzÀåªÀÄUÀ¼À°è ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀ®Ä F ªÀµÀð 80 PÉÆÃn gÀÆ.
¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄvÉÛÃ£É. ¸ÀPÁðgÀzÀ J¯Áè ºÀÆrPÉUÀ¼À£ÀÄß 4 ªÀµÀðzÀ

£ÀAvÀgÀ »AvÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ªÀÄvÉÛ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ dªÀiÁ

ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
73. F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ««zsÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÉ ºÀÆrPÉ
ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄAzÉ §gÀÄªÀ G¢ÝªÉÄzÁgÀgÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ
PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ J¯Áè ¥Áæ¢üPÁjUÀ¼À C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ FUÁUÀ¯ÉÃ KITVEN
¥sÀAqï ªÀiÁå£ÉÃdgïUÀ¼À£ÀÄß ºÀÆrPÉUÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀ®Ä £ÉÃªÀÄPÁw
ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀjAzÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÀÆrPÉzÁgÀgÀÄ
G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÉÃAiÉÄÃ, PÉ.J¸ï.n.r.¹ ¸ÀA¸ÉÜUÉ
ºÉÆÃmÉ¯ï ¸Ë®¨sÀå PÀ°à¸À®Ä 80 PÉÆÃn gÀÆ. ¤ÃqÀ®Ä
DAiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉ.
74. ¥ÀæªÀÄÄR ºÉzÁÝjUÀ¼À°è ¥ÀæªÁ¹UÀgÀÄ «±ÁæAw ¥ÀqÉzÀÄ
Hl wAr ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ¥ÀæAiÀiÁt ªÀÄÄAzÀÄªÀj¸À®Ä
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è ¥Àæ¸ÀPÀÛ ¸Á°£À°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁzÀj
gÀ¸ÉÛ §¢ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß (Model way side Facilities)
¤«Äð¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
75. ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ ªÀ®AiÀÄzÀ DwxÀå PÉëÃvÀæzÀ°è
GzÉÆåÃUÁªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÈf¸À®Ä PË±À¯Áå©üªÀÈ¢Þ, ¥ÀæªÁ¹
ªÀiÁUÀðzÀ²ð vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀæªÁ¹ mÁåQì
ZÁ®PÀjUÉ j¥sÉæµÀgï PÉÆÃ¸ïðUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ®Ä
GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.


76. ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¨sÀgÀZÀÄQÌ d®¥ÁvÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄ°ègÀÄªÀ UÀUÀ£ÀZÀÄQÌ d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÁ¹UÀgÀ
DPÀµÀðtÂÃAiÀÄ vÁtUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. F vÁtUÀ½UÉ ¥Àæw¤vÀå
¸Á«gÁgÀÄ ¥ÀæªÁ¹UÀgÀÄ ¨sÉÃn ¤ÃqÀÄªÀgÀÄ. DzÀÝjAzÀ, ¥ÀæªÁ¹UÀjUÉ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀ ºÉZÄÀ ÑªÀj ¥ÀæªÁ¹ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀUÀ£ÀZÀÄQÌ
ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀgÀZÀÄQÌ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è 5 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä
77. gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ¥ÀæªÁ¹ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ
¸ÀzsÀÈqÀUÉÆ½¸À®Ä gÁªÀÄ£ÀUÀgÀzÀ §½ Dmïìð CAqï PÁæ¥sïÖ
«¯ÉÃeï C£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ PÀté d¯Á±ÀAiÀÄzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è a®Øç£ïì
ªÀ¯ïØð AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÉÆA¢UÉ
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀªÀiÁd PÀ¯Áåt
78. UÀAUÁ PÀ¯Áåt AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr ¤UÀ¢vÀ CªÀ¢üAiÉÆ¼ÀUÉ
¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀzÀ CºÀð ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ½UÉ
3 ªÀµÀðUÀ¼À°è ºÀAvÀ-ºÀAvÀªÁV ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß
MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÁ° eÁjAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£À
«Äw 2.50 ®PÀë gÀÆ.UÀ½AzÀ 3 ®PÀë gÀÆ.UÀ½UÉ ºÁUÀÆ 3.50 ®PÀë
gÀÆ.UÀ½AzÀ 4 ®PÀë gÀÆ.UÀ½UÉ ºÉaÑ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
79. ¥Àj²µÀÖ eÁw/¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀzÀ ¤gÀÄzÉÆåÃV 5000
AiÀÄÄªÀPÀ / AiÀÄÄªÀwAiÀÄjUÉ “¸ÁªÀiÁfPÀ GzÀåªÀÄ²Ã®vÁ
AiÉÆÃd£É”AiÀÄr ¸ÀPÁðj ªÀÄvÀÄÛ SÁ¸ÀV ¨ÁæAqÉqï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À

¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ DzÁAiÀÄ vÀgÀÄªÀ DyðPÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß

£ÀUÀgÀ ºÁUÀÆ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±Àz° À è ¥ÁægÀA©ü¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ
UÀjµÀ× 10 ®PÀë gÀÆ. DyðPÀ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
80. ««zsÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ, vÁAwæPÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÉÃªÁ PÉëÃvÀæzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ ¥Àj²µÀÖ
eÁw/¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀzÀ 5,000 ¤gÀÄzÉÆåÃVUÀ½UÉ 15 PÉÆÃn gÀÆ.
ªÉZÀÑzÀ°è GzÉÆåÃUÁzsÁjvÀ vÁAwæPÀ vÀgÀ¨ÉÃwUÀ¼À£ÀÄß
81. ºÉÊzÁæ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ PÀ®A 371 (eÉ) ªÁå¦ÛUÉ §gÀÄªÀ
PÀ®§ÄgÀV £ÀUÀgÀzÀ°è SÁ¸ÀV vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæUÀ¼À
¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ ¥Àj²µÀÖ eÁw / ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀzÀ
¥ÀzÀ«ÃzsÀgÀjUÉ AiÀÄÄ.¦.J¸ï.¹ / PÉ.¦.J¸ï.¹ / ¨ÁåAQAUï
EvÁå¢ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ½UÉ vÀgÀ¨ÉÃw
¤ÃqÀ®Ä £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
82. “¥ÀæUÀw PÁ¯ÉÆÃ¤” AiÉÆÃd£É gÀÆ¦¹ ¥Àj²µÀÖ
eÁw/¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀzÀ d£ÀgÀÄ ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀÄªÀ
PÁ¯ÉÆÃ¤/ vÁAqÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV ¸ÀªÀÄUÀæ C©üªÀÈ¢Þ
¥Àr¸À®Ä vÀ¯Á PÀ¤µÀ× 1 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ½AzÀ UÀjµÀ× 5 PÉÆÃn
gÀÆ. UÀ¼ÀªÀgÉUÉ C£ÀÄzÁ£À MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
83. ¥Àj²µÀÖ eÁw / ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀzÀ ¥Àæw¨sÁ¤évÀ
QæÃqÁ¥ÀlÄUÀ¼ÀÄ DAiÀiÁ QæÃqÉUÀ¼À°è ºÉaÑ£À ¥Áæ«ÃtåvÉ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä


¥Àæw¶×vÀ QæÃqÁ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è 2 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è
vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
84. DAiÀÄÝ f¯ÉèUÀ¼À°è ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À ªÀiÁzÀj/
£ÀªÀUÁæªÀÄUÀ¼À ¤ªÀiÁðt PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. CzÀgÀ°è D¢ªÁ¹
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½UÉ DzÀåvÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
85. ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀzÀ AiÀÄÄªÀPÀgÀÄ ºÁUÀÆ ¤gÀÄzÉÆåÃVUÀ½UÉ
£ÉgÀªÁUÀ®Ä ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ, ¸ÁjUÉ, PÉJAJ¥sï EvÁå¢
E¯ÁSÉUÀ¼À ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ mÁåQì, ºÉÆÃA ¸ÉÖÃ EvÀgÉ
¸ÀéAiÀÄA GzÉÆåÃUÀ PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
86. ¨sÀÆ MqÉvÀ£À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr d«ÄÃ£À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ gÉÊvÀ
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ d«ÄÃ£ÀÄUÀ½UÉ PÉÆ¼ÀªÉ ¨Á« ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶
AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß «vÀj¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
87. gÁdåzÀ°è ºÀ®ªÀÅ zÀ±ÀPÀUÀ½AzÀ »AzÀÄ½zÀ ºÁUÀÆ
±ÉÆÃ¶vÀUÉÆAqÀ ºÀ®ªÁgÀÄ eÁw / ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½zÀÄÝ, F
ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ¸ÀPÁðgÀzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀrAiÀÄ°è
zÉÆgÉAiÀÄÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸Ë®¨sÀå / ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ½AzÀ
ªÀAavÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV, DyðPÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ
±ÉÊPÀëtÂPÀªÁV »AzÀÄ½zÀ Cw ¸ÀÆPÀëöä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
DzÀÄzÀjAzÀ, ²¼ÉîÃPÁåvÀ, zÉÆA©zÁ¸À, UË½, ºÉ¼ÀªÀ, ²PÁjUÀ¼ÀÄ,
ºÀÆªÁrUÀ, PÀAZÀÄUÁgÀ, PÀªÀiÁägÀ, zÀfð, zÉÃªÁrUÀ, §ÄqÀ§ÄrPÉ,
wUÀ¼À, §rUÉ, ºÀmÁÎgÀ, PÀgÉMPÀÌ°UÀ EvÁå¢ ¸ÀªÀiÁdUÀ¼À

C©üªÀÈ¢ÞUÁV 10 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß

«ÄÃ¸À°qÀ¯ÁVzÉ.
88. eÁvÁåwÃvÀªÁV zÁ¸ÉÆÃºÀ, ²PÀët, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÉÃªÉ
ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ±Àæ«Ä¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ²æÃ ¨sÀVÃgÀxÀ ¦ÃoÀ, ªÀÄzsÀÄgÉ
(G¥ÁàgÀ); ²æÃ ªÀiÁzÁgÀ ZÉ£ÀßAiÀÄå UÀÄgÀÄ¦ÃoÀ, avÀæzÀÄUÀð;
²æÃ ¹zÀÝgÁªÉÄÃ±ÀégÀ ¨ÉÆÃ« UÀÄgÀÄ¦ÃoÀ, avÀæzÀÄUÀð; ²æÃ PÁV£É¯É
ªÀÄºÁ¸ÀA¸ÁÜ£À PÀ£ÀPÀ UÀÄgÀÄ¦ÃoÀ PÁV£É¯É; ²æÃ ªÁ°äÃQ
UÀÄgÀÄ¦ÃoÀ, gÁd£ÀºÀ½î, ºÀjºÀgÀ vÁ®ÆèPÀÄ; ²æÃ AiÀiÁzÀªÀ
ªÀÄºÁ¸ÀA¸ÁÜ£À ªÀÄoÀ, avÀæzÀÄUÀð; ²æÃ £ÁgÁAiÀÄtUÀÄgÀÄ
ªÀÄºÁ¸ÀA¸ÁÜ£À ¤lÆÖgÀÄ, wÃxÀðºÀ½î vÁ®ÆèPÀÄ; ²æÃ ªÀÄrªÁ¼À
UÀÄgÀÄ¦ÃoÀ avÀæzÀÄUÀð; ²æÃ zÉÃªÁAUÀ UÀÄgÀÄ¦ÃoÀ ºÀA¦; ºÀqÀ¥ÀzÀ
C¥ÀàtÚ UÀÄgÀÄ¦ÃoÀ, vÀAUÀqÀV ªÀÄÄzÉÝÃ©ºÁ¼À; ²æÃ PÀA¨ÁgÀ
UÀÄgÀÄ¦ÃoÀ, vÉÃ®¸ÀAUÀ, CxÀtÂ; ²æÃ bÀ®ªÁ¢ dUÀzÀÄÎgÀÄ ¦ÃoÀ,
ZÀ£ÉßÃ£ÀºÀ½î, ²gÁ vÁ®ÆèPÀÄ; ²æÃ «dAiÀÄ¸ÀAUÀªÀÄ (¥À.eÁ/¥À.¥ÀA)
«zÁå¦ÃoÀ, ºÉÆ¸ÀzÀÄUÀð; ²æÃ ²ªÀ±ÀQÛ ¦ÃoÀ, EgÀPÀ¯ï ªÀÄ¹Ì;
ºÉÃªÀÄªÉÃªÀÄ ¸ÀzÉÆâÃzsÀ£À ¦ÃoÀ, JgÉºÉÆ¸À½î, ºÀjºÀgÀ; PÀ£ÁðlPÀ
gÁdå PÀÄA¨ÁgÀ PÉëÃªÀiÁ©üªÈÀ ¢Þ ¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ;
UÀAUÁªÀÄvÀ¸ÀÜ/ªÉÆUÀ«ÃgÀ/¨É¸ÀÛ/PÉÆÃ½ ¸ÀªÀiÁd ºÁUÀÆ ¸À«vÁ
¸ÀªÀiÁd, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ zsÁ«ÄðPÀ ¦ÃoÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ
¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ MlÄÖ 25 PÉÆÃn gÀÆ. C£ÀÄzÁ£À


DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀjPÀ ¸ÀgÀ§gÁdÄ
89. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ C£Àß¨sÁUÀå AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ gÁdåªÀ£ÀÄß “ºÀ¹ªÀÅ
ªÀÄÄPÀÛ gÁdåªÀ£ÁßV” ªÀiÁqÀÄªÀ D±ÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. £ÁªÀÅ
EzÀ£ÀÄß ¥Ë¶×PÀ ºÁUÀÆ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ DºÁgÀ zsÁ£Àå «vÀgÀuÉAiÀÄ
ªÀiË®åAiÀÄÄvÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÁßV gÀÆ¦¸À°zÉÝÃªÉ. F
»£Éß¯ÉAiÀÄ°è C£Àß¨sÁUÀå AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr ¥Àæw ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÉ
5 PÉ.f CQÌAiÀÄ£ÀÄß GavÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ jAiÀiÁ¬Äw zÀgÀzÀ°è CzsÀð
PÉ.f. vÉÆUÀj¨ÉÃ¼É ºÁUÀÆ ¥Àæw ©¦J¯ï ¥ÀrvÀgÀ aÃnUÉ 1 PÉ.f.
¥ÁªÀiï JuÉÚ, 1 PÉ.f. CAiÉÆÃr£ï ªÀÄvÀÄÛ PÀ©âuÁA±ÀAiÀÄÄPÀÛ
G¥Àà£ÀÄß ºÁUÀÆ 1 PÉ.f. ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹zÉÝÃªÉ.
90. ªÀµÀðPÉÆÌAzÀÄ ¨Áj DºÁgÀ ¸ÀÄgÀPÁë ªÀiÁºÉAiÀÄ£ÀÄß
K¥Àðr¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÀÄÝ, CzÀgÀ°è ¥ÀrvÀgÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß
¥Àj²Ã°¹, CºÀðvÉAiÀÄÄ¼ÀîªÀjUÉ ¥ÀrvÀgÀ aÃnUÀ¼À£ÀÄß «vÀj¸À®Ä
ºÁUÀÆ CºÀðvÉ E®è¢gÀÄªÀ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼À£ÀÄß PÉÊ©qÀ®Ä
PÀæªÀÄPÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ eÁUÀÈvÀ
¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸ÀºÀPÁgÀzÉÆA¢UÉ ¥Àæw ªÀµÀðªÀÅ
PÉÊUÉÆ¼ÀîÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ¯Áåt
91. §qÀvÀ£À gÉÃSÉVAvÀ PÉ¼ÀVgÀÄªÀ UÀ©üðtÂ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ
ªÀiÁ¹PÀ 6 ¸Á«gÀ gÀÆ.UÀ¼À ¨sÀvÉå ¤ÃqÀÄªÀ §UÉÎ £Á£ÀÄ
WÉÆÃ¶¹zÉÝ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ ‘ªÀiÁvÀÈ¥ÀÆtð’ ªÀÄvÀÄÛ
PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ‘ªÀiÁvÀÈªÀAzÀ£Á’ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è ºÀ®ªÀÅ

¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄwÛªÉ. F ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À eÉÆvÉUÉ £ÀªÀÄä

¸ÀPÁðgÀªÀÅ “ªÀÄÄRåªÀÄAwæ ªÀiÁvÀÈ²æÃ AiÉÆÃd£É” AiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆ¸ÀzÁV gÀÆ¦¹zÉ. F ºÉÆ¸À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr ©¦J¯ï
PÀÄlÄA§zÀ UÀ©üðtÂAiÀÄjUÉ ºÉjUÉ ¥ÀÆªÀðzÀ 3 wAUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ
¨ÁtAwAiÀÄjUÉ ºÉjUÉ £ÀAvÀgÀzÀ 3 wAUÀ¼À PÁ® ªÀiÁ¹PÀ 1,000
gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀ DzsÁgï °APïØ ¨ÁåAPï SÁvÉUÉ £ÉÃgÀªÁV
ªÀUÁð¬Ä¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À LzÀÄ
ªÀµÀðUÀ¼À°è ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV ºÉaÑ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ vÁ¬ÄAiÀÄ ªÉÆzÀ® JgÀqÀÄ ªÀÄPÀÌ½UÉ
C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉUÉ 350 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
«ÄÃ¸À°qÀ¯ÁVzÉ. 2018gÀ £ÀªÉA§gï 1 jAzÀ F AiÉÆÃd£É
C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ¼Àî°zÉ.
92. ‘DzsÁgÀ’ ¸ÀéAiÀÄA GzÉÆåÃUÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ WÀlPÀ
ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß FVgÀÄªÀ 35,000 gÀÆ.UÀ½AzÀ 1 ®PÀë gÀÆ.UÀ½UÉ ºÉaÑ¹,
EzÀgÀ°è ±ÉÃ.50gÀµÀÄÖ ¨ÁåAPï ¸Á® ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃ.50gÀµÀÄÖ
¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£À MzÀV¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
93. 2016gÀ «PÀ®ZÉÃvÀ£À ªÀåQÛUÀ¼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ J¯Áè
21 «zsÀzÀ «PÀ®ZÉÃvÀ£À ªÀåQÛUÀ¼À ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä
5 PÉÆÃn gÀÆ. C£ÀÄzÁ£À MzÀV¸À¯ÁVzÉ.
94. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ f¯ÉèUÉÆAzÀgÀAvÉ EgÀÄªÀ ªÀÈzÁÞ±ÀæªÀÄªÀ£ÀÄß gÁdåzÀ
J¯Áè G¥À«¨sÁUÀUÀ¼À°è vÀ¯Á MAzÀgÀAvÉ «¸ÀÛj¹
¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.


95. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ CAUÀ«PÀ®gÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ¤UÀªÀÄ¢AzÀ
«PÀ®ZÉÃvÀ£ÀjUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ¸Á® ªÀÄvÀÄÛ 2014jAzÀ
¸ÀÄ¹ÛAiÀiÁVgÀÄªÀ §rØ ªÉÆvÀÛªÀ£ÄÀ ß ªÀÄ£Áß ªÀiÁqÀ®Ä 4 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À C£ÀÄzÁ£À «ÄÃ¸À°j¸À¯ÁVzÉ.
96. §Ä¢Þ ªÀiÁAzÀåvÉ, ¸Àé°Ã£ÀvÉ, ªÉÄzÀÄ½£À ¥Á±ÀéðªÁAiÀÄÄ,
§ºÀÄ«zsÀ CAUÀ«PÀ®vÉ ¸ÉÃjzÀAvÉ «PÀ®ZÉÃvÀ£ÀgÀ ¥Á®£É ºÁUÀÆ
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ §UÉÎ ¥Á®PÀjUÉ, ªÀÈwÛ¥ÀgÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃw,
¦ü¹AiÉÆÃxÉgÀ¦ ºÁUÀÆ ¥ÀÄ£ÀªÀð¸Àw vÀgÀ¨ÉÃw PÉÆÃ¸ÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
£ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ¸Àà±Àð ¸ÀAªÉÃ¢ GzÁå£À ¤ªÀiÁðt EvÁå¢
GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV 20 JPÀgÉ eÁUÀzÀ°è ¸ÀPÁðgÀ ºÁUÀÆ SÁ¸ÀV
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ°è «PÀ®ZÉÃvÀ£ÀgÀ PÁåA¥À¸ï£ÀÄß
97. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À EA¢gÁ£ÀUÀgÀzÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀPÁðj QªÀÅqÀÄ
ªÀÄPÀÌ¼À ±Á¯ÉAiÀÄ PÀlÖqÀzÀ°è «±ÉÃµÀ ²PÀëPÀgÀ ²PÀëtPÁÌV vÀgÀ¨ÉÃw
PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß / «±ÉÃµÀ ©.Er. PÁ¯ÉÃd£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ SÁ¸ÀV
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ°è DgÀA©ü¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
98. G£ÀßvÀ ªÁå¸ÀAUÀPÁÌV ¸ÀªÀiÁd PÀ¯Áåt E¯ÁSÉ¬ÄAzÀ
¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ «zÁåyð ªÉÃvÀ£ÀzÀAvÉ, ¦.ºÉZï.r. ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ
ºÁUÀÆ «zÉÃ±ÀzÀ ¥Àæw¶×vÀ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è CzsÀåAiÀÄ£À
PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀ «PÀ®ZÉÃvÀ£À «zÁåyðUÀ½UÉ «zÁåyð ªÉÃvÀ£À
¤ÃqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV 1 PÉÆÃn gÀÆ. MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

99. ¯ÉÊAVPÀ PÁAiÀÄðPÀvÉðAiÀÄgÀ ¹ÜwUÀwUÀ¼À §UÉÎ

qÁ. dAiÀÄªÀiÁ® CªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ ¸À«Äw ¸À°è¹zÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ
¥ÀæªÀÄÄR ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ¯ÉÊAVPÀ PÁAiÀÄðPÀvÉðAiÀÄgÀ
fÃªÀ£ÀPÉÌ ¨sÀzÀævÉ MzÀV¸À®Ä £ÁªÀÅ §zÀÞgÁVzÉÝÃªÉ. EzÀPÁÌV
««zsÀ C©üªÀÈ¢Þ E¯ÁSÉUÀ¼À ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è ªÀ¸Àw,
PË±À¯Áå©üªÀÈ¢Þ, ¸ÀéAiÀÄA-GzÉÆåÃUÀ, ªÀiÁ¸Á±À£À, DgÉÆÃUÀå ¸ÉÃªÉ,
DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¨sÀzÀævÉ ºÁUÀÆ ªÀÄPÀÌ¼À ²PÀëtPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÁtÂdå ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÉ
100. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÉÊUÁjPÁ ªÀ®AiÀÄzÀ GvÁàzÀ£Á
¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è £Á£ÀÄ F PÉ¼ÀPÀAqÀ
PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî°zÉÝÃ£É.
 aÃ£Á zÉÃ±ÀªÀÅ vÀ£Àß UÉÆ£ï±Áªï ºÁUÀÆ ¥sÉÆ±Á£ï
¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è ¨ÉÃrPÉ¬ÄgÀÄªÀ C£ÉÃPÀ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß §ÈºÀvï ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è
ºÀ«ÄäPÉÆArzÉ. F PÁgÀt¢AzÀ dUÀwÛ£À J¯ÉèqÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå
d£ÀjUÀÆ aÃ£Á GvÁà¢vÀ ¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀt, ¸ËgÀ±ÀQÛ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ, J¯ÉQÖçPï ¯ÉÊnAUï (Electric Lighting) ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ,
¸Áß£ÀUÀÈºÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ J¯ÉQÖçPï ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ J¯ÉPÁÖç¤Pï
DnPÉUÀ¼ÀÄ ®¨sÀåªÁUÀÄwÛªÉ. aÃ£Á zÉÃ±ÀªÀÅ PÀ¼ÉzÀ JgÀqÀÄ
zÀ±ÀPÀUÀ¼À°è GvÁàzÀ£Á ªÀ®AiÀÄzÀ°è CUÁzsÀ C©üªÀÈ¢Þ
¸Á¢ü¹zÀÄÝ £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ°èAiÀÄÆ ¸ÀºÀ aÃ¤ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÉ zÁ½¬ÄlÄÖ zÉÃ±ÀzÀ ¸ÀéAvÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ


ªÀÄÄZÀÄÑªÀ ¹Üw §A¢zÉ. “Produce or Perish” “GvÁà¢¸ÀÄ
E®èªÉÃ £Á±ÀªÁUÀÄ” J£ÀÄßªÀ GQÛAiÀÄAvÉ £ÀªÀÄä
GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ FUÀ ºÉaÑ¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃQzÉ. F
zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ £Á£ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è “Compete with China”
“aÃ£Á zÉÃ±ÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀPÁgÁvÀäPÀ ¸ÀàzsÉð” J£ÀÄßªÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄµÁÖ£ÀPÉÌ vÀgÀ®Ä AiÉÆÃf¹gÀÄvÉÛÃ£É. F
AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ AiÀÄ±À¹é GzÀå«ÄUÀ¼À
£ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¥Àæw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄPÀÆÌ AiÉÆÃd£Á UÀÄj WÀlPÀ
(Programme Mission Unit) ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. aÃ£Á
zÉÃ±ÀzÀ GvÀà£ÀßUÀ½UÉ wÃªÀæ ¸ÀàzsÉð ¤ÃqÀÄªÀ ¤nÖ£À°è ºÀ½îUÀ¼À
ªÀÄlÖzÀ°è ©r ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß GvÁàzÀ£É ªÀiÁr CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
vÁ®ÆèPÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è eÉÆÃqÀuÉ ªÀiÁr f¯Áè PÉÃAzÀæUÀ¼À°è
CªÀÅUÀ¼À ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÁV ªÀiÁ¯ïUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV f¯ÉèUÀ¼À°è Plug & Play PÉÊUÁjPÁ
±ÉqïUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉUÉ
¥ÀÆgÀPÀªÁV ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀÈ¢ÞUÉÆ½¸À®Ä ««zsÀ
vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. DAiÀiÁ
¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®, ªÀÈwÛ PË±À®åUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ««zsÀ
f¯ÉèUÀ¼À°è C£ÀÄµÁÖ£ÀPÉÌ vÀgÀ°gÀÄªÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À PÉ®ªÀÅ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä §AiÀÄ¸ÀÄvÉÛÃ£É.
 PÀ®§ÄVð f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÉÆÃ¯Ágï f¯ÉèAiÀÄ£ÁßV
C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ËgÀ«zÀÄåvï£ÀÄß GvÁà¢¸À®Ä
CUÀvÀå«gÀÄªÀ ¸ÉÆÃ¯Ágï ¥Áå£À¯ï (Solar Panel),

E£ÀélðgïUÀ¼ÀÄ, (Inverter) PÉ¥Áå¹lgïUÀ¼ÀÄ (Capacitor)

ªÀÄvÀÄÛ ®Ä«Ä£ÉÃlgïUÀ¼À£ÀÄß PÀ®§ÄVð f¯ÉèAiÀÄ°èAiÉÄÃ
GvÁà¢¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è£À ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ «zÀÄåvï ¢Ã¥À GzÀåªÀÄªÀÅ
¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 46,000 PÉÆÃn gÀÆ. ªÀiË®åzÁÝVzÉ. ºÁ° F
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß aÃ£Á¢AzÀ DªÀÄzÁUÀÄwÛgÀÄªÀ LED Light
UÀ¼ÀÄ DPÀæ«Ä¹PÉÆArªÉ. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è F
GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß RjÃ¢¸À®Ä UÁæºÀPÀgÀÄ ¹zÀÞjgÀÄªÀÅzÀjAzÀ
avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄ°è UÀÈºÉÆÃ¥ÀAiÉÆÃV LED Light UÀ¼À£ÀÄß
GvÁà¢¸ÀÄªÀ GzÀåªÀÄªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
 ¸Áß£À UÀÈºÀ £É® ºÁ¸ÀÄUÀ¼ÀÄ (Tiles) ªÀÄvÀÄÛ ¸Áå¤lj
G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ªÉÄÃ¯É aÃ£ÁzÀ
GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ zÁ½¬ÄqÀÄwÛªÉ. F »AzÉ ¸Áß£ÀUÀÈºÀ
¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÉÄÃ
GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÉ ¹Ã«ÄvÀªÁVvÀÄÛ. aÃ£ÁzÀ
GvÀà£ÀßUÀ¼À eÉÆvÉ ¸Àà¢üð¸À®Ä ºÁ¸À£À f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ¸Áß£ÀUÀÈºÀ
£É®ºÁ¸ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Áå¤lj G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À GvÁàzÀPÀ
f¯ÉèAiÀiÁV C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸ÀÄªÀ ªÀÄºÁvÁéPÁAPÉëAiÀÄ£ÀÄß £ÀªÀÄä
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ºÉÆA¢zÉ.
 ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ zÉÃ¹ DnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀtÚ ¸ÀtÚ GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ
vÀAiÀiÁj¸ÀÄwÛªÉ. DzÀgÉ EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è ¨Áålj ªÀÄvÀÄÛ
«zÀÄåvï ZÁ°vÀ DnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÉ §A¢zÀÄÝ,


CªÀÅUÀ¼À°è ICB, Chip, Micro DC Motor UÀ¼À£ÀÄß
C¼ÀªÀr¹gÀÄvÁÛgÉ. EAvÀºÀ DnPÉUÀ½UÉ eÁUÀwPÀªÁV
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ EzÉ. aÃ£Á zÉÃ±ÀzÀ°è AiÀiÁAwæPÀ DnPÉUÀ¼ÀÄ
vÀAiÀiÁgÁV ErÃ ¥Àæ¥ÀAZÀPÉÌ ¸ÀgÀ§gÁeÁUÀÄwÛzÉ. F
»£Éß¯ÉAiÀÄ°è aÃ£Á DnPÉUÀ½UÉ ¸ÀªÁ¯ÉÆqÀÄØªÀAvÉ PÉÆ¥Àà¼À
f¯ÉèAiÀÄ°è, DnPÉ vÀAiÀiÁjPÁ PÀè¸ÀÖgïUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄlÄÖºÁPÀ®Ä
AiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉ.
 ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀqÀÄªÉ ICB AiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁgÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ ºÀ®ªÀÅ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖPÉÆArªÉ. ICB ªÀÄvÀÄÛ
IC a¥ïUÀ½UÉ «±ÀézÁzÀåAvÀ CUÁzsÀªÁzÀ ¨ÉÃrPÉ EzÉ.
ErÃ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ±ÉÃ.80gÀµÀÄÖ ICB a¥ïUÀ¼ÀÄ vÉÊªÁ£ï
zÉÃ±À¢AzÀ DªÀÄzÀÄ DUÀÄwÛz.É £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ°è EzÉÃ
jÃwAiÀÄ ICB a¥ïUÀ½UÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¨ÉÃrPÉ EzÉ. F
»£Éß¯ÉAiÀÄ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è ICB a¥ïUÀ¼À£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¸ÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÁÜ¦¸À®Ä AiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉ.
 £ÀªÀÄä gÁdåzÀ §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ°è, FUÁUÀ¯ÉÃ ªÀ¸ÀÛç GzÀåªÀÄ
ªÁå¥ÀPÀªÁVzÉ. «±Àé ªÁtÂdå ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ §ºÀÄªÀ¸ÀÛç
M¥ÀàAzÀªÀ£ÀÄß (WTO Multi Fibre Arrangement)
gÀzÀÄÝUÉÆ½¹zÀ £ÀAvÀgÀ C£ÉÃPÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄwÛªÉ.
F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ°è ªÀ¸ÀÛç GzÀåªÀÄPÉÌ MvÀÄÛ

 ¥Àæw ªÀµÀð aÃ£Á¢AzÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ 5 ®PÀë PÉÆÃn

gÀÆ.UÀ½VAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÉÆvÀÛzÀ ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ¥sÉÆÃ£ïUÀ¼ÀÄ
DªÀÄzÁUÀÄwÛªÉ. ºÉÆ¸ÀzÁV §gÀÄwÛgÀÄªÀ ªÉÆ¨ÉÊ¯ï
¥sÉÆÃ£ïUÀ¼À°è C£ÉÃPÀ jÃwAiÀÄ Option UÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑUÀÄwÛªÉ.
ºÀ¼ÉÃ ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ¥sÉÆÃ£ïUÀ¼ÀÄ PÉÃªÀ® JgÀqÀÄ ªÀµÀðzÀ°è
ºÉÆ¸À ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ¥sÉÆÃ£ïUÀ¼ÁV §zÀ¯ÁªÀuÉUÉÆ¼ÀÄîwÛªÉ.
¥Àæw ºÀ¼ÉAiÀÄ ¸Áämïð ¥sÉÆÃ£ï£ÀÄß ªÀÄÆ®
©r¨sÁUÀUÀ¼À£ÁßV ¥ÀævÉåÃQ¹zÀ°è, ¥Àæw ¥sÉÆÃ£ïUÉ 4000
gÀÆ.UÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. MlÄÖ 3 PÉÆÃn ¥sÉÆÃ£ïUÀ¼À£ÀÄß
©r WÀlPÀUÀ¼ÁV ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄªÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ EªÉ. F
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è
ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ¥sÉÆÃ£ï ©r WÀlPÀUÀ¼À GzÀåªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
 FUÀ ¸ÉÆàÃmïìð ªÀÄvÀÄÛ ¦ümï£É¸ï ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ zÉÃ±ÀzÁzÀåAvÀ
J¯Áè gÁdåUÀ½UÀÆ ¨ÉÃPÁVªÉ. F ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁgÀÄ
ªÀiÁqÀÄªÀ WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è ¸ÁÜ¦¸À®Ä
£Á£ÀÄ GzÉÝÃ²¹gÀÄvÉÛÃ£É. MlÄÖ 23 QæÃqÉUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁzÀ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ jÃwAiÀÄ°è GvÁà¢¸À®Ä PÀæªÀÄ
PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä §AiÀÄ¸ÀÄvÉÛÃ£É. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è, ªÀÄÄA¢£À
4 ªÀµÀðUÀ¼À°è vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèUÉ 2000 PÉÆÃn gÀÆ.
§AqÀªÁ¼À ºÀÆr, ¸ÉÆàÃmïìð ªÀÄvÀÄÛ ¦ümï£É¸ï ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À
vÀAiÀiÁjPÉ ªÀiÁqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹, 1 ®PÀë GzÉÆåÃUÀ
¸ÀÈ¶Ö¸ÀÄªÀ UÀÄj ºÉÆA¢zÉÝÃªÉ.


 £ÀªÀÄä zÉÃ±À PÀÈ¶ ¥ÀæzsÁ£À PÉëÃvÀæ. PÀ¼ÉzÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è PÀÈ¶
¸ÀA¸ÉÜUÉ ºÉÆ¸À vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼ÀÄ ««zsÀ zÉÃ±ÀUÀ½AzÀ £ÀªÀÄä
zÉÃ±ÀPÉÌ §gÀÄwÛªÉ. DzÀgÉ £ÀªÀÄä ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀÄä
¨ÉÃ¸ÁAiÀÄzÀ PÀæªÀÄUÀ½UÉ ºÉÆAzÀÄªÀAvÀºÀ PÀÈ¶
AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÉÃ vÀAiÀiÁj¹zÀ°è, £ÀªÀÄä
gÉÊvÀjUÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ°zÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è
PÀÈ¶UÉ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶AiÀÄ GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAgÀQë¸ÀÄªÀ AiÀÄAvÀæUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÀÄÝ, EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
©ÃzÀgï f¯ÉèAiÀÄ°è ªÁå¥ÀPÀªÁV GvÁà¢¸À®Ä
AiÉÆÃf¹zÉÝÃªÉ. F f¯ÉèUÉ ªÀÄÄA¢£À £Á®ÄÌ ªÀµÀðUÀ¼À°è
PÀÈ¶ G¥ÀPÀgÀt AiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À®Ä ªÀÄÄAzÉ
§gÀÄªÀAvÀºÀ PÀA¥À¤UÀ½UÉ 2000 PÉÆÃn gÀÆ. §AqÀªÁ¼À
ºÀÆqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹zÉÝÃªÉ.
 ªÉÄÃ°£À AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À®Ä DgÀÄ
wAUÀ¼ÀÄUÀ½AzÀ JgÀqÀÄ ªÀµÀðzÀªÀgÉUÉ vÀgÀ¨ÉÃw ºÉÆA¢zÀ
£ÀÄjvÀ PÉ®¸ÀUÁgÀgÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÁÛgÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è J¯Áè
f¯ÉèUÀ¼À°è ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ°è vÀgÀ¨ÉÃw ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉzÀÄ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 F ªÀµÀð ªÉÄÃ¯É ºÉÃ½zÀ K¼ÀÄ f¯ÉèUÀ¼À°è PÉÊUÁjPÁ
vÀgÀ¨ÉÃw MzÀV¸À®Ä 500 PÉÆÃn gÀÆ. MzÀV¹zÉ.
ªÀÄÄA¢£À £Á®ÄÌ ªÀµÀð ¥Àæw f¯ÉèUÉ 2000 PÉÆÃn gÀÆ.
UÀ¼À£ÀÄß Equity µÉÃgÀÄ §AqÀªÁ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è GzÀåªÀÄzÀ°è
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄªÀ SÁ¸ÀV ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. vÀªÀÄä

PÀqÉ¬ÄAzÀ SÁ¸ÀV ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄªÀgÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 3000 PÉÆÃn

§AqÀªÁ¼À ºÀÆqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. F PÀæªÀÄzÀ°è ¥Àæw f¯ÉèUÉ
gÀÆ. 5000 PÉÆÃn §AqÀªÁ¼À«gÀ°zÉ. EzÀjAzÀ
¨ÁåAPïUÀ¼À ªÀÄÄSÉÃ£À ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ gÀÆ.15000 PÉÆÃn ¸Á®
¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ. F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½AzÀ
¸ÀPÁðgÀzÀ ºÀÆrPÉUÀ¼À£ÀÄß "Fund Manager" ªÀÄÄSÁAvÀgÀ
ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀjAzÀ ¥Àæw f¯ÉèAiÀÄ°è
1 ®PÀë GzÉÆåÃUÀ ®©ü¸À°zÉ.
 F PÉÊUÁjPÁ PÁæAw¬ÄAzÀ MlÄÖ 8 ®PÀë GzÉÆåÃUÀUÀ¼ÀÄ
f¯Áè ªÀ®AiÀÄzÀ°è ¸ÀÈ¶ÖAiÀiÁUÀ°ªÉ. ªÀÄÄA¢£À ªÀµÀðUÀ¼À°è
14000 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À §AqÀªÁ¼ÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ
¸ÀPÁðgÀ ºÀÆqÀ°zÉ.
101. ««zsÀ PÁAiÉÄÝUÀ¼À CrAiÀÄ°è ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À ¥Á®£É PÀÄjvÀÄ
PÁ«ÄðPÀ, PÁSÁð£ÉUÀ¼ÀÄ, ¥Àj¸ÀgÀ, vÉjUÉ eÁj E¯ÁSÉUÀ¼ÀÄ
¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV vÀ¥Á¸ÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄvÀÛªÉ. F vÀ¥Á¸ÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjuÁªÀÄPÁj ªÀiÁqÀ®Ä ºÁUÀÆ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À, CzÀgÀ®Æè
«±ÉÃµÀªÁV CwÃ ¸ÀtÚ, ¸ÀtÚ ºÁUÀÆ ªÀÄzsÀåªÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À
¸ÀÄUÀªÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ
CUÀvÀå«zÉ. F ¤nÖ£À°è PÉÊUÁjPÁ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ
PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ vÀ¥Á¸ÀuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉÝÃ£É.
EzÀjAzÀ ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀvÉ GAmÁV ¤AiÀÄªÀÄ ¥Á®£ÉAiÀÄ°è
¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀiÁUÀÄªÀÅzÀ®èzÉÃ, PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è «±Áé¸À ªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ
JA§ £ÀA©PÉ £À£ÀVzÉ.


102. KIADB ªÀÄvÀÄÛ KSIIDC ¬ÄAzÀ ¤ªÉÃ±À£À / ±ÉqïUÀ¼À£ÀÄß
vÁvÁÌ°PÀ zÀgÀzÀ°è ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ ºÀÆrPÉzÁgÀgÀÄ
ºÁUÀÆ CªÀjUÉ DyðPÀ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ C¤²ÑvÀvÉAiÀÄ
ªÁvÁªÀgÀt GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ, F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÄzsÁj¹ KIADB ªÀÄvÀÄÛ KSIIDC UÀ¼ÀÄ PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉÃ±À /
ªÀ¸ÁºÀvÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¹zÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ CAwªÀÄ ºÀAaPÉ zÀgÀ
¤UÀ¢¥Àr¸À®Ä PÀæªÀÄPÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
103. gÁdåPÉÌ PÉÊUÁjPÁ §AqÀªÁ¼ÀªÀ£ÀÄß DPÀ¶ð¹ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀzÉÆA¢V£À ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ
CUÀvÀåªÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÁ«ÄðPÀ, PÉÊUÁjPÉ,
£ÀUÀgÁ©üªÀÈ¢Þ, ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ E¯ÁSÉUÀ¼ÀÄ ¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ
¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄgÀÄ«£Áå¸ÀUÉÆ½¹ PÁ®«ÄwAiÉÆ¼ÀUÉ ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀ®Ä PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
104. gÁdåzÀ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è vÉAV£À £Áj£À
ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è PÉ®¸À ¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ PÀÄ±À®PÀ«ÄðUÀ¼ÀÄ C®à
¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÉÃvÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄvÁÛgÉ. DzÀÝjAzÀ, vÉAV£À
£Áj£À ªÀ®AiÀÄPÉÌ GvÉÛÃd£À ¤ÃqÀ®Ä ¸ÀÆPÀëöä ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀtÚ
PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è PÉ®¸À ¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ¥Àæw PÀÄ±À®PÀ«ÄðUÉ
ªÁ¶ðPÀ 10,000/- gÀÆ.UÀ¼ÀAvÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ªÉÃvÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä
¸ÀPÁðgÀªÀÅ GzÉÝÃ²¹zÉ.
105. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è vÉAV£À £Áj£À GvÀà£ÀßUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉUÉ
ºÉaÑ£À CªÀPÁ±ÀUÀ½zÀÄÝ ºÁUÀÆ ºÉÃgÀ¼ÀªÁzÀ PÀZÁÑ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ
zÉÆgÀPÀÄªÀÅzÀjAzÀ, F ªÀ®AiÀÄPÉÌ E£ÀÆß ºÉaÑ£À GvÉÛÃd£À

¤ÃqÀ®Ä, ¸ÀÆPÀëöä ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀtÚ vÉAV£À £Áj£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ

GvÁà¢¸ÀÄªÀ GvÀà£ÀßUÀ½UÉ ±ÉÃ.10gÀ zÀgÀzÀ°è ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ C©üªÀÈ¢Þ
¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
106. PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÁºÀvÀÄUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
G£ÀßwÃPÀgÀtUÉÆ½¸À®Ä ¸ÀÄ¹ÛgÀªÁzÀ ¸ÁA¹ÜÃAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÁ
ªÀåªÀ¸ÉÜ CUÀvÀå«gÀÄvÀÛzÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è FUÁUÀ¯ÉÃ
C©üªÀÈ¢Ý¥Àr¹gÀÄªÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ
ªÀ¸ÁºÀvÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÁjPÁ ¥ÀlÖt ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÁßV
gÀa¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
107. PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV PÀÈ¶
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß RjÃ¢¸ÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ¢ÃWÀð ¸ÀªÀÄAiÀÄªÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîwÛzÉ. F ¸ÀªÀÄAiÀÄªÀ£ÀÄß PÀrvÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è
UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ®¨sÀå«gÀÄªÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 100-200 JPÀgÉ
Mt/§AdgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, PÀÈ¶ ¨sÀÆ«Ä RjÃ¢
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀgÀ½ÃPÀÈvÀUÉÆ½¸À®Ä C¢ü¸ÀÆZÀ£É
ºÉÆgÀr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀjAzÀ ««zsÀ PÀqÉ UÁæ«ÄÃt
¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÉÆA¢UÉ
GzÉÆåÃUÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÈf¸À§ºÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ.
108. gÁdåzÀ°è£À J¯Áè PÀ®ÄèUÀtÂ UÀÄwÛUÉzÁgÀjUÉ CxÀªÁ CªÀgÀ
¥Àæw¤¢üUÀ½UÉ UÀtÂ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆ«eÁÕ£À E¯ÁSÉAiÀÄ PÁAiÉÄÝ ªÀÄvÀÄÛ
¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À, UÀtÂ ¸ÀÄgÀQëvÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ (Mines Safety Measures),
¸ÉÆàÃlPÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉ EvÁå¢UÀ¼À PÀÄjvÀÄ
C¯ÁàªÀ¢ü vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå«gÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀA§AzsÀ


“UÀtÂUÁjPÉ ºÁUÀÆ UÀtÂ ¸ÀÄgÀPÀëvÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À vÀgÀ¨ÉÃw
PÉÆÃ¸ïð”£ÀÄß DAiÉÆÃf¹ ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä
GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ. F vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ºÁ° ZÁ°ÛAiÀÄ°ègÀÄªÀ PÀ®Äè
UÀtÂUÀÄwÛUÉzÁgÀjUÉ ºÁUÀÆ ºÉÆ¸ÀzÁV ¥ÀgÀªÁ£ÀV ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ
UÀÄwÛUÉzÁgÀjUÉ PÀqÁØAiÀÄUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
109. ¸ÁªÀðd¤PÀjUÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁªÀÄUÁj UÀÄwÛUÉzÁgÀjUÉ
gÁdåzÀ°è ZÁ°Û¬ÄgÀÄªÀ PÀ®Äè UÀtÂUÀÄwÛUÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀæµÀgïUÀ¼À
ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ App ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå«gÀÄvÀÛzÉ.
EzÀjAzÀ ¸ÁªÀðd¤PÀjUÉ GvÀÛªÀÄ UÀÄtªÀÄlÖzÀ PÀlÖqÀ PÀ®Äè, d°è
EvÁå¢ G¥À R¤dUÀ¼ÀÄ C¢üPÀÈvÀ PÀ®Äè UÀtÂUÀ½AzÀ ¸ÀUÀlÄ
zÀgÀzÀ°è zÉÆgÉÉAiÀÄÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
110. ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ UÀÈºÀ ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
PÁªÀÄUÁjUÀ½UÉ CªÀ±Àå«gÀÄªÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ d°è
¸ÀàzsÁðvÀäPÀ zÀgÀzÀ°è ¸ÀÄ®¨sÀªÁV zÉÆgÀPÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä
zÁ¸ÁÛ£ÀÄ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
111. dªÀ½ ºÁUÀÆ ¹zÀÞ GqÀÄ¥ÀÄ ªÀ®AiÀÄzÀ°è ºÉaÑ£À
§AqÀªÁ¼À DPÀµÀðuÉ ºÁUÀÆ GzÉÆåÃUÀ ¸ÀÈ¶ÖUÁV ªÀÄvÀÄÛ ¹zÀÞ
GqÀÄ¥ÀÄ ªÀ®AiÀÄPÉÌ ºÉZÀÄÑ MvÀÄÛ ¤ÃqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ºÉÆ¸À dªÀ½
¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß WÉÆÃ¶¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
112. £ÁåµÀ£À¯ï E£ïìnlÆåmï D¥sï r¸ÉÊ£ï EªÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
CvÁåzsÀÄ¤PÀ PÉÊªÀÄUÀÎ PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹ £ÉÃPÁgÀjUÉ ºÉÆ¸À
«£Áå¸À vÀAvÀæeÁÕ£À ªÀUÁðªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

113. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ MAzÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ »AzÉ ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArgÀÄªÀ

ºÁ¸À£À £ÀUÀgÀzÀ°ègÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀ EA¦èªÉÄAmï ªÀiÁå£ÀÄ¥sÁåPÀÑjAUï
PÀA¥À¤AiÀÄ°è (KIMCO) ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå gÀ¸ÉÛ ¸ÁjUÉ
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ PÁAiÀiÁðUÁgÀªÀÅ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ. ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ »£Éß¯ÉAiÀÄÄ¼Àî
F PÀA¥É¤AiÀÄ ¥ÀÄ£ÀgÀÄfÓÃªÀ£À ªÀÄvÀÄÛ DzsÀÄ¤ÃPÀgÀtPÁÌV 10
PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
114. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¥Áè¹ÖPï ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À
GvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁgÁlªÀ£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¸À¯ÁVzÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è
¥Áè¹ÖPï ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ eÉÊ«PÀªÁV PÀgÀUÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛ §¼À¹
¥ÁåQAUï ªÀiÁqÀÄªÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¹ vÀgÀ¨ÉÃw
¤ÃqÀ®Ä ¥ÀgÁåAiÀÄ ¥ÁåQAUï vÀAvÀæeÁÕ£À C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜ
vÉgÉAiÀÄ®Ä 5 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹zÉÝÃ£É.
¸ÁªÀðd¤PÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ
115. ¸ÁªÀðd¤PÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼À E¯ÁSÉAiÀÄr §ºÀ¼À
ªÀµÀðUÀ½AzÀ ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀ ¹ÜwAiÀÄ°ègÀÄªÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀ
GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ EªÉ. EAvÀºÀ GzÀåªÀÄUÀ¼À ¯Á¨sÁA±ÀªÀ£ÀÄß
¸ÁªÀðd¤PÀgÉÆA¢UÉ ºÀAaPÉÆ¼Àî®Ä ºÁUÀÆ d£ÀvÉUÉ EAvÀºÀ
PÀA¥É¤UÀ¼À PÀÄjvÀÄ D¸ÀQÛ ªÀÄÆr¹ CªÀgÀ ¨sÀ«µÀåzÀ CAUÀªÁV
gÀÆ¦¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è ¸ÀPÁðj ¸ÁéªÀÄåzÀ 3 PÀA¥É¤UÀ¼À£ÀÄß µÉÃgÀÄ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ °¸ÉÖqï PÀA¥É¤UÀ¼À ¥ÀnÖUÉ
¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.


EAzsÀ£À
116. gÁdåzÀ°è 2018-19£ÉÃ ¸Á°£À°è «zÀÄåvï ¥Àæ¸ÀgÀt
eÁ®ªÀ£ÀÄß §®ªÀzsÀð£ÉUÉÆ½¸À®Ä 35 «zÀÄåvï G¥ÀPÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß
PÀ£ÁðlPÀ «zÀÄåvï ¥Àæ¸ÀgÀt ¤UÀªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
75 G¥ÀPÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ®ÝeÉðUÉ Kj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
117. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è J¯Áè Overhead ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß
¨sÀÆUÀvÀ ªÀiÁUÀð (Underground Cable)UÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¸À®Ä
«¸ÀÛøvÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀAvÀ
ºÀAvÀªÁV C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÀ¸Àw
118. F »AzÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ §qÀªÀjUÉ ªÀ¸Àw ¸Ë®¨sÀå
MzÀV¸À®Ä ‘ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀÄªÀgÀ MAzÀÄ ®PÀë ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ’ JA§
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁVvÀÄÛ. EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À
ªÀµÀðUÀ¼À°è J¯Áè £ÀUÀgÀUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
119. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è §qÀªÀjUÉ ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄªÀ°è EgÀÄªÀ vÉÆAzÀgÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¸À®Ä DAiÀÄÝ
¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è §ºÀÄªÀÄºÀr ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß (£É®ªÀÄºÀr+14) ¤«Äð¸À®Ä
£ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ GzÉÝÃ²¹zÉ.
120. gÁdåzÀ PÉÆ¼ÉUÉÃjUÀ¼À°ègÀÄªÀ d£À¸ÀASÉå 40 ®PÀëPÀÆÌ
C¢üPÀªÁVzÉAiÉÄAzÀÄ CAzÁf¸À¯ÁVzÉ. PÉÆ¼ÉUÉÃj ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀÄªÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¸ÀÄªÀ (nrDgï) §zÀ°UÉ
ºÉZÀÄÑªÀj £É®UÀlÄÖ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ C£ÀÄ¥ÁvÀ (J¥sïJDgï)

MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £ÀUÀgÀ¥Á°PÉUÀ¼À ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è

SÁ¸ÀV ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ. F §UÉÎ «¸ÀÛøvÀªÁzÀ
ªÀiÁUÀð¸ÀÆaAiÀÄ£ÀÄß 2019-20 jAzÀ eÁjUÉ vÀg¯ À ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
121. »A¢£À ¸ÀPÁðgÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 14 ®PÀë
ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ ¤ªÀiÁðtªÁVgÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄä ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ E£ÀßµÀÄÖ
GvÁìºÀ¢AzÀ ªÀ¸Àw AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¸À®Ä
GzÉÝÃ²¹zÀÄÝ, ¨ÉÃrPÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀÄ£ÉUÀ¼À ¤ªÀiÁðtªÀ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀAPÀ®à vÉÆnÖzÉ.
122. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ªÀ¸Àw AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è «PÀ®ZÉÃvÀ£ÀjUÉ ±ÉÃ.3 gÀµÀÄÖ
«ÄÃ¸À¯Áw EzÀÄÝ, «PÀ®ZÉÃvÀ£À ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ½UÉ "¨ÉÃrPÉAiÀÄ
ªÉÄÃgÉUÉ" D£ï¯ÉÊ£ï£À°è CfðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ ªÀÄ£É ºÀAaPÉ
ªÀiÁqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ.
UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï
123. gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 85 LPCD AiÀÄAvÉ UÁæ«ÄÃt
¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß fÃªÀ£À¢ CxÀªÁ
d¯Á±ÀAiÀÄUÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀÄ ±ÀÄ¢ÞÃPÀj¹ MzÀV¸À®Ä “d®zsÁgÉ”
JA§ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 53,000
PÉÆÃn gÀÆ. CAzÁdÄ ªÉZÀÑzÀ°è C£ÀÄµÁ×£À ªÀiÁqÀ®Ä
¤zsÀðj¹zÉ. EzÀ£ÀÄß LzÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¹ gÁdåzÀ
UÁæ«ÄÃt PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤Ãj£À ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÉ ±Á±ÀévÀªÁzÀ ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß


¤ÃqÀ®Ä £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀ AiÉÆÃf¹zÉ. F §ÈºÀvï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À®Ä DPR vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
124. ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt vÁ®ÆèPÀÄ ªÁå¦ÛAiÀÄ ªÀÄºÀzÉÃªÀ¥ÀÄgÀ, aPÀÌ
CAPÀ£ÀºÀ½î, PÉ. ±ÉnÖº½À î ºÁUÀÆ EvÀgÉ 16 UÁæªÀÄUÀ½UÉ 24 PÉÆÃn
gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ UÁªÀÄ£ÀºÀ½î ºÁUÀÆ EvÀgÉ 13 UÁæªÀÄUÀ½UÉ
18.90 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è §ºÀÄUÁæªÀÄ PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤ÃgÀÄ
¸ÀgÀ§gÁdÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉwÛPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
d® ¸ÀA¥À£ÀÆä®
125. ¥ÀæÀ¸ÀÄÛvÀ ªÉÄÃPÉzÁlÄ PÀÄjvÀAvÉ ¥ÀÆªÀð PÁAiÀÄð¸ÁzsÀåvÁ
ªÀgÀ¢ (Pre-feasibility Report) ¥Àæ¸ÁÛªÀ£ÉUÉ ¸ÀPÀëªÀÄ
¥Áæ¢üPÁgÀzÀ C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄ eÁjAiÀÄ°èzÀÄÝ,
EzÀ£ÀÄß ZÀÄgÀÄPÀÄUÉÆ½¹, wÃgÀÄªÀ½ ¥ÀqÉzÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
PÁAiÀÄðUÀvÀUÉÆ½¸À®Ä PÀæªÀÄ ªÀ»¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
126. PÀÈµÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ DuÉPÀmÉÖAiÀÄ §ÈAzÁªÀ£À GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÅ
JA¨sÀvÀÛgÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è gÁµÀÖç SÁåw UÀ½¹vÀÄÛ. EwÛÃa£À ªÀµÀðUÀ¼À°è
EzÀÄ PÀ¼ÉUÀÄA¢zÉ. EzÀgÀ ªÉÊ¨sÀªÀªÀ£ÀÄß ªÀÄgÀÄPÀ½¸À®Ä £ÀªÀÄä
¸ÀPÁðgÀ GzÉÝÃ²¹zÀÄÝ, ¸ÁªÀðd¤PÀ-SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è
CªÉÄjPÁzÀ r¹ß¯ÁåAqï ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è PÉ.Dgï.J¸ï.£ÀÄß
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉUÉ §AqÀªÁ¼À ºÀÆqÀ®Ä
«±ÀéªÀÄlÖzÀ GzÀå«ÄUÀ¼ÀÄ GvÀÄìPÀgÁVzÁÝgÉ. EzÀgÀ «ªÀgÀªÁzÀ
PÁAiÀÄðAiÉÆÃd£É ¹zÀÞ¥Àr¸À®Ä 5 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß

127. ªÀÄºÀzÁ¬Ä £À¢ «ªÁzÀzÀ £ÁåAiÀiÁ¢üÃPÀgÀt wÃ¥ÀÄð

DUÀ¸ïÖ 2018gÀ°è §gÀÄªÀ ¤jÃPÉë EzÀÄÝ, gÁdåPÉÌ vÀ£Àß ¥Á°£À
¤Ãj£À ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ «±Áé¸À«zÉ. £ÁåAiÀiÁ¢üÃPÀgÀt
wÃ¦ð£À C£ÀéAiÀÄ PÁªÀÄUÁjUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
128. PÀÈµÁÚ ªÉÄÃ®ÝAqÉ AiÉÆÃd£É 3£ÉÃ ºÀAvÀzÀ ¥ÀÄ£ÀªÀð¸Àw
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄ£Àgï ¤ªÀiÁðt PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß vÀéjvÀ UÀwAiÀÄ°è
PÉÊUÉwÛPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ D®ªÀÄnÖ d¯Á±ÀAiÀÄzÀ°è ºÉZÀÄÑªÀj
¤ÃgÀÄ ¸ÀAUÀæºÀuÉ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî®Ä CUÀvÀå PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
129. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°ègÀÄªÀ J¯Áè ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄÄA¢£À 5 ªÀµÀðUÀ¼À°è ¥ÀÆtðUÉÆ½¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀ GzÉÝÃ²¹zÉ.
¸ÀtÚ ¤ÃgÁªÀj
130. ºÉÃªÀiÁªÀw £À¢¬ÄAzÀ ºÁ¸À£À vÁ®ÆèPÀÄ zÀÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ
±ÁAwUÁæªÀÄ ºÉÆÃ§½ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è §gÀÄªÀ 160 PÉgÉUÀ½UÉ
PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤ÃjUÁV PÉgÉUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA©¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß 70
PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è gÀÆ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
131. ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¥ÁªÀ¤ £À¢¬ÄAzÀ zÀÄzÀÞ ºÁUÀÆ
EvÀgÉ PÉgÉUÀ½UÉ ¤ÃgÀÄ vÀÄA©¸À®Ä ºÁUÀÆ ªÀÄAqÀå vÁ®ÆèQ£À
UÁæªÀÄUÀ¼À UÁæªÀÄ¸ÀÜjUÉ PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤Ãj£À ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä
30 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À C£ÀÄzÁ£ÀzÀ°è AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉwÛPÉÆ¼Àî®Ä
132. ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ aPÉÆÌÃr vÁ®ÆèQ£À »gÉÃPÉÆr,
£ÁUÀgÁ¼À, £ÉÃd EvÁå¢ UÁæªÀÄUÀ¼À ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 10,225 ºÉPÉÖÃgï


¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ d«ÄÃ£ÀÄUÀ¼À ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀåPÁÌV PÀÈµÁÚ £À¢¬ÄAzÀ
100 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À ªÉZÀÑzÀ°è KvÀ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£É
PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
PÀAzÁAiÀÄ
133. »jAiÀÄ £ÁUÀjPÀgÀ PÀ¯ÁåtPÁÌV £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ
§zÀÞªÁVzÉ. §qÀd£ÀgÀÄ ªÀÈzÁÞ¥ÀåzÀ°è vÉÆAzÀgÉ
C£ÀÄ¨sÀ«¸À¨ÁgÀzÀÄ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä D±ÀAiÀÄªÁVzÉ. F ¤nÖ£À°è
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¸ÀAzsÁå ¸ÀÄgÀPÁë AiÉÆÃd£ÉAiÀÄrAiÀÄ°è ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ
¥ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ 600 gÀÆ.UÀ¼À ªÀiÁ¸Á±À£ÀªÀ£ÀÄß 1000 gÀÆ.UÀ½UÉ
ºÉaÑ¹, 1£ÉÃ £ÀªÉA§gï 2018jAzÀ eÁjUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
EzÀjAzÁV 65 ªÀµÀð «ÄÃjzÀ 32.92 ®PÀë ªÀÈzÀÞgÀÄ DyðPÀ
¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥ÀqÉAiÀÄ°zÁÝgÉ. F ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À 5
ªÀµÀðUÀ¼À°è ºÀAvÀºÀAvÀªÁV ºÉaÑ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV
F ¸Á°£À DAiÀÄªÀåAiÀÄzÀ°è ºÉZÀÄÑªÀjAiÀiÁV 660 PÉÆÃn
134. gÁdåzÀ°è ªÀÄgÀÄ ¨sÀÆ ªÀiÁ¥À£À PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ºÀAvÀ
ºÀAvÀªÁV PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F ªÀµÀð LzÀÄ f¯ÉèUÀ¼À°è
135. £ÁqÀPÀbÉÃjUÀ½UÉ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄð PÀ°à¸ÀÄªÀ
¤nÖ£À°è ªÉÆzÀ®£É ºÀAvÀªÁV 50 £ÁqÀPÀbÉÃjUÀ½UÉ vÀ¯Á 20
®PÀë gÀÆ.UÀ¼ÀAvÉ 10 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À ªÉZÀÑzÀ°è
¤«Äð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

ªÀÄÄdgÁ¬Ä
136. ¨ÁæºÀät ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è DyðPÀªÁV »AzÀÄ½zÀªÀgÀ
C©üªÀÈ¢ÞUÁV £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ F ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ §ºÀ¼À
¢£ÀUÀ¼À ¨ÉÃrPÉAiÀiÁVzÉ. £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¨ÁæºÀät
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è DyðPÀªÁV »AzÀÄ½zÀªÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞUÁV
“PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ¨ÁæºÀät C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄAqÀ½”AiÀÄ£ÀÄß
¸ÁÜ¦¸À°zÀÄÝ, EzÀPÉÌ 25 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À°zÉ.
CgÀtå, ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ fÃ«±Á¸ÀÛç
137. gÁdåzÀ°è ¢£ÉÃ ¢£ÉÃ ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ ªÁAiÀÄÄªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄß
¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è gÁdåzÀ J¯Áè f¯ÉèUÀ¼À°è f¯Áè
R¤d ¤¢üAiÀÄ C£ÀÄzÁ£ÀzÀrAiÀÄ°è 96 PÉÆÃn gÀÆ.
ªÉZÀÑzÀ°è 42 ¤gÀAvÀgÀ ¥ÀjªÉÃµÀÖPÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀÄlÖ ªÀiÁ¥À£À
PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß (Continuous Ambient Air Quality Monitoring
Stations) ¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ.
138. EwÛÃa£À ªÀµÀðUÀ¼À°è PÀ£ÁðlPÀzÀ°è CgÀtå ¥ÀæªÀiÁt

PÉÆAZÀ ZÉÃvÀjPÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À ¦Ã½UÉUÉ GvÀÛªÀÄ
¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ ¤nÖ£À°è gÁdåzÀ°è ¸ÁªÀiÁfPÀ CgÀtå
¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ºÉZÀÄÑ MvÀÄÛ ¤ÃqÀ®Ä £Á£ÀÄ ¤zsÀðj¹zÉÝÃ£É.
gÁdåzÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀtÚ ¥ÀÄlÖ ¨ÉlÖ-UÀÄqÀØUÀ¼ÀÄ, UÉÆÃªÀiÁ¼ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
PÉgÉUÀ¼À ¸ÀÄvÀÄÛªÀÄÄvÀÛ°£À ¸ÀPÁðj d«ÄÃ£ÀÄUÀ¼À°è DAiÀiÁ ¥ÀæzÉÃ±ÀPÉÌ
¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ªÀÄgÀVqÀUÀ¼À£ÀÄß ªÁå¥ÀPÀªÁV ¨É¼É¸ÀÄªÀ “ºÀ¹gÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ” AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß DAzÉÆÃ®£ÀzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è


C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ±Á¯Á PÁ¯ÉÃdÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ,
¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ°è ¸ÀQæAiÀÄªÁV ¨sÁUÀªÀ»¸À°zÁÝgÉ.
ªÀÄ£ÉUÉÆAzÀÄ ªÀÄgÀ, HjUÉÆAzÀÄ vÉÆÃ¥ÀÄ, vÁ®ÆèQUÉÆAzÀÄ
QgÀÄ CgÀtå, f¯ÉèUÉÆAzÀÄ PÁqÀÄ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ “ºÀ¹gÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ”zÀ zsÉåÃAiÀÄªÁUÀ°zÉ. F ¤nÖ£À°è §ÈºÀvï ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è
©Ãd ¸À»vÀ ªÀÄtÂÚ£ÀÄAqÉUÀ¼À ©vÀÛ£É ºÁUÀÆ ¸À¹UÀ¼À£ÀÄß £ÉqÀ®Ä
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
ºÀ«ÄäPÉÆ¼ÀÄîªÀ AiÉÆÃd£ÉUÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀ®Ä 10 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
139. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV 750 «Ä°«ÄÃlgïVAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É
©Ã¼ÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥ÀªÁUÀzÀAvÉ ¨ÉlÖ UÀÄqÀØUÀ½UÉ
PÉÃªÀ® ¨ÉÃ° ¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀiÁrzÀgÀÆ ¸ÁPÀÄ, CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À
vÀ¤ßAzÀ vÁ£ÉÃ ªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ CgÀtå vÀdÕgÀ
¸ÁªÀiÁ£Àå C©ü¥ÁæAiÀÄ. EzÀPÉÌ ¨ÉA§®ªÁV £Á£ÀÄ gÁdåzÀ°è£À
EAvÀºÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¸ÀPÁðj ¨ÉlÖ UÀÄqÀØzÀ d«ÄÃ£ÀÄUÀ½UÉ
¨ÉÃ° ¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀiÁr CgÀtå ªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀ®Ä
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ 40 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À°zÉÝÃ£É.
¸ÁjUÉ
140. AiÀiÁªÀÅzÉÃ £ÀUÀgÀzÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÁjUÉ ¸ÉÃªÉAiÀÄÄ
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. d£ÀgÀ fÃªÀ£À ªÀÄlÖªÀÅ D £ÀUÀgÀzÀ
¸ÀÄUÀªÀÄ ¸ÀAZÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁjUÉ ¸Ë®¨sÀåzÀ ¯¨sÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß
CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¸ÁjUÉ ¸ÉÃªÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ
¸ÀÄzsÁgÀuÉUÁV £À£Àß CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è KQÃPÀÈvÀ ¨sÀÆ ¸ÁjUÉ

¥Áæ¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉÝÃ£É. F ¥Áæ¢üPÁgÀªÀÅ ¨sÀÆ

¸ÁjUÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ BMRCL, BMTC, BDA, BBMP EvÁå¢
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ªÀ»¹ PÉÊUÉlPÀÄªÀ zÀgÀzÀ°è
CqÉvÀqÉUÀ½®èzÀ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸À®Ä
¸ÀªÀÄUÀæ PÁAiÀÄðvÀAvÀæ ºÁUÀÆ QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
gÀÆ¦¸ÀÄvÀÛzÉ.
141. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ ªÁºÀ£À zÀlÖuÉ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß
¤ªÁj¸À®Ä £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÁjUÉ ¸ÉÃªÉAiÀÄ£ÀÄß
§®¥Àr¸À®Ä ¤zsÀðj¹zÉ. £ÀUÀgÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÁjUÉ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ
PÉÃªÀ® ¥ÀæAiÀiÁt zÀgÀ ¸ÀAUÀæºÀ¢AzÀ £ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®è.
DzÀÝjAzÀ £À£Àß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ F ¤nÖ£À°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ
¸ÁjUÉ ¸ÀA¸ÉÜUÉ 100 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À £ÉÃgÀ ¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£ÀªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ®Ä wÃªÀiÁð¤¹zÉ.
142. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è KgÀÄwÛÛgÀÄªÀ ªÁAiÀÄÄ ªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄß
¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è J¯ÉQÖçPï ªÁºÀ£ÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÉÆæÃvÁì»¸À®Ä 4 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉZÀÑzÀ°è 100 ZÁfðAUï
WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ.
143. ¸ÁjUÉ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀPÁÌV 4236
ºÉÆ¸À §¸ïUÀ¼À£ÀÄß RjÃ¢¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ. F ¥ÉÊQ PÀ£ÁðlPÀ
¸ÀPÁðgÀzÀ «zÀÄåvï ªÁºÀ£À ¤Ãw-2017gÀr J¯ÉQÖçPï §¸ïUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¸ÁjUÉ ¸ÀA¸ÉÜ¬ÄAzÀ
80 J¯ÉQÖçPï §¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.


E-DqÀ½vÀ
144. ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ PÀÄAzÀÄ PÉÆgÀvÉUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ £À£Àß
¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ DzÀåvÉAiÀiÁVzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ EgÀÄªÀ J¯Áè G¥À
ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¹, PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÉÆæÃrüÃPÀÈvÀ PÀÄAzÀÄ
PÉÆgÀvÉ ¤ªÁgÀuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÈf¸À®Ä £Á£ÀÄ §AiÀÄ¸ÀÄvÉÛÃ£É.
EzÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ºÉaÑ£À ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄªÀÅzÀÄ. PÉÆæÃrüPÀÈvÀ PÀÄAzÀÄ PÉÆgÀvÉ ¤ªÁgÀuÁ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ, ¹§âA¢UÀ¼À£ÀÄß PÀÄAzÀÄ PÉÆgÀvÉUÀ½UÉ dªÁ¨ÁÝgÀgÀ£ÁßV
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. J¯Áè E¯ÁSÉUÀ¼À PÀÄAzÀÄ PÉÆgÀvÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîªÀ
KPÉÊPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ £ÁUÀjÃPÀjUÉ vÀÄA¨Á ¸ÀºÀPÁj. F §ºÀÄ
ªÀiÁzÀj ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ £ÁUÀjÃPÀgÀÄ vÀªÀÄä PÀÄAzÀÄ PÉÆgÀvÉUÀ¼À£ÀÄß
PÁ¯ï ¸ÉAlgï, ªÉÆ¨ÉÊ¯ï C£Àé¬ÄPÉUÀ¼ÀÄ, ªÉ¨ï C£Àé¬ÄPÉUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è £ÉÆAzÁ¬Ä¸À®Ä
C£ÀÄªÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ.
145. £Á£ÀÄ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw ªÀÄlÖzÀªÀgÉUÉ «rAiÉÆÃ
¸ÀAªÀºÀ£À ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä §AiÀÄ¸ÀÄvÉÛÃ£É. EzÀjAzÀ
£ÁUÀjPÀgÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆjUÉ ¥ÀæAiÀiÁt ªÀiÁqÀzÉ £À£ÉÆßA¢UÉ
¸ÀAªÀºÀ£À £ÀqÉ¸À§ºÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ. E¯ÁSÉUÀ¼À C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ F
¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß vÀªÀÄä ¥Àj²Ã®£ÉUÉ §¼ÀPÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁVzÉ.
146. PDS zÀvÀÛ ¸ÀAZÀAiÀÄªÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¹ ¸ÀPÁðgÀzÀ ««zsÀ
PÀÄlÄA§ DzsÁjvÀ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À®Ä PÀÄlÄA§
UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß (Family ID) ¸ÀÈf¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀÄ ªÀ¸Àw ¸Ë®¨sÀå,
DgÉÆÃUÀå «ªÉÄ, «zÁåyð ªÉÃvÀ£À, ««zsÀ E¯ÁSÉUÀ¼À

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ, «zsÀªÁ ªÉÃvÀ£À ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½UÉ

G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ. F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ £ÁUÀjPÀjUÉ ««zsÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ¸ÀªÀ®vÀÄÛ CxÀªÁ ¸À©ìrUÀ¼À£ÀÄß Cfð ¸À°è¸ÀzÉ
¸ÀéAiÀÄAZÁ°vÀªÁV ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøw
147. D¢ ±ÀAPÀgÁZÁAiÀÄðgÀÄ £ÀªÀÄä zsÁ«ÄðPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ
ªÉÄÃgÀÄ ªÀåQÛUÀ¼ÁVzÁÝgÉ. EªÀgÀ UËgÀªÁxÀð gÁeÁåzÀåAvÀ D¢
±ÀAPÀgÁZÁAiÀÄðgÀ dAiÀÄAwAiÀÄ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÁvÁð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀA¥ÀPÀð
148. qÁ|| gÁeïPÀÄªÀiÁgï ¸ÀägÀuÁxÀð ²æÃ PÀApÃgÀªÀ ¸ÀÄÖrAiÉÆÃ
DªÀgÀtzÀ°è ¸ÀÄ¸ÀfÓvÀªÁzÀ AiÉÆÃUÀ PÉÃAzÀæ ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
149. ZÀ®£ÀavÀæ GzÀåªÀÄªÀÅ §ÈºÀvï ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ.
ZÀ®£ÀavÀæ ¤ªÀiÁðtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ avÀæzÀ vÀAiÀiÁjPÉ §UÉÎ,
¤zÉÃð±À£À, bÁAiÀiÁavÀæ, zsÀé¤, ¸ÀAPÀ®£À EvÁå¢ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è
vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃrzÀ°è avÉÆæÃzÀåªÀÄPÉÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ.
F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è gÁªÀÄ£ÀUÀgÀzÀ°è SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è ZÀ®£ÀavÀæ
«±Àé«zÁå¤®AiÀÄªÀ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä 30 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À
§AqÀªÁ¼À ¤ÃqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹gÀÄvÉÛÃ£É. EzÀ®èzÉ, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀzÀ
¦ü¯ïä¹nAiÀÄ°è bÁAiÀiÁavÀæ, ¸ÀAPÀ®£À, ¸ËAqï gÉPÁðrAUï
ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜ, C¤ªÉÄÃµÀ£ï ¸ÀÄÖrAiÉÆÃUÀ¼ÀÄ, PÀA¥ÀÆålgï
UÁæ¦üPï ¸ÀÄÖrAiÉÆÃUÀ¼ÀÄ ZÀ®£ÀavÀæ gÀAUÀPÉÌ ¸ÉÃªÉ ¸À°è¸ÀÄªÀ
GzÀåªÀÄUÀ½UÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀ®Ä 40 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À


§AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀ®Ä EaÒ¹gÀÄvÉÛÃ£É. EzÀ®èzÉ,
ºÉÆgÀzÉÃ±ÀÀ¢AzÀ avÀæ ¤ªÀiÁðtPÁÌV §gÀÄªÀ PÀ¯Á«zÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
vÀAvÀædÕjUÉ ªÀ¸Àw ºÁUÀÆ E¤ßvÀgÉ CªÀ±ÀåPÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ
¸Ë®¨sÀåUÀ¼À ¤ªÀiÁðtPÁÌV 20 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÉÛÃ£É.
ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À, eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À, «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À
150. ºÉ¸ÀgÁAvÀ ²PÀët vÀdÕ ºÁUÀÆ «eÁÕ£À ¥ÉÆæÃvÁìºÀPÀgÁzÀ
¥ÀzÀä¨sÀÆµÀt qÁ|| JZï. £ÀgÀ¹AºÀAiÀÄågÀªÀgÀ ¸ÀägÀuÁxÀð
CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «eÁÕ£À PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß CªÀgÀ ºÀÄlÆÖgÁzÀ
aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ UËj©zÀ£ÀÆgÀÄ vÁ®ÆèQ£À ºÉÆ¸ÀÆj£À°è
¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ. F PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄPÀÌ½UÉ ¸ÀéAiÀÄA-
¥Àj±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¹ÃªÀiÁgÀ»vÀªÁzÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆAzÀ®Ä ¸ÀºÀPÀj¸ÀÄªÀ £ÉÆÃqÀ¯ï ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁV
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ J¯Áè DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À°èAiÀÄÆ
«eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÀÄªÀAvÉ ºÁUÀÆ «eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß CªÀgÀ
fÃªÀ£ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁUÀªÁV C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ F PÉÃAzÀæzÀ
ªÀÄÄRå zsÉåÃAiÉÆÃzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ. F PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß SÁ¸ÀV
¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÉÆA¢UÉ ¤ªÀð»¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÀÄÝ, D¸ÀPÀÛ SÁ¸ÀV
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁVÃzÁjPÉUÁV DºÁé¤¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¯ÉÆÃPÉÆÃ¥ÀAiÉÆÃV
151. ºÁ¸À£À £ÀUÀgÀªÀÅ wÃªÀæªÁV ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀiÁUÀÄwÛzÀÄÝ,
¸ÀÄUÀªÀÄ ¸ÀAZÁgÀPÁÌV ºÁ¸À£À £ÀUÀgÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ 30 PÉÆÃn gÀÆ.
ªÉZÀÑzÀ°è ªÀvÀÄð® gÀ¸ÉÛ ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

£ÀUÀgÁ©üªÀÈ¢Þ
§ÈºÀvï ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉ
152. EA¢£À ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ «±ÀéªÀÄlÖzÀ°è ªÀiÁ»w
vÀAvÀæeÁÕ£À, mÉ°PÁªÀiï, E-PÁªÀÄ¸ïð vÀAvÀæeÁÕ£À, eÉÊ«PÀ
vÀAvÀæeÁÕ£À EvÁå¢ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀiÁrzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ
LzÀ£ÉAiÀÄ Cw zÉÆqÀØ £ÀUÀgÀ PÀÆqÀ DVzÉ. EµÉÖ¯Áè ¸ÁzsÀ£É
EzÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¸ÀAZÁj ªÀåªÀ¸ÉÜ £ÀUÀgÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ
¸ÀªÀÄ£ÁV ¨É¼É¢gÀÄªÀÅ¢®è. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀ°è GvÀÛªÀÄ
¸ÁjUÉ ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß K¥Àðr¸À®Ä MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀð
ºÉÆA¢gÀÄªÀ DgÀÄ J°ªÉÃmÉqï PÁjqÁgïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À
£Á®ÄÌ ªÀµÀðUÀ¼À°è ºÉÊ©æÃqï C£ÀÆån ¥ÀæPÁgÀzÀ°è 15,825 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À°è ¤«Äð¸À®Ä AiÉÆÃf¹zÉ. F AiÉÆÃd£É
¸ÀA¥ÀÆtðªÁV J°ªÉÃmÉqï PÁjqÁgï DVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ºÁUÀÆ
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÉÄmÉÆæÃ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ
¤«Äð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¸ÀA¥ÀPÀð ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ EzÀÄ
CvÀÄåvÀÛªÀÄ PÉÆqÀÄUÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß KRDCL
ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ºÉÊ©æqï C£ÀÆån ªÀÄÄSÁAvÀgÀ
PÉÊUÉwÛPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉUÁV ¥Àæ¸ÀPÀÛ ¸Á°£À°è 1000
PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÉÄmÉÆæÃ gÉÊ®Ä ¤UÀªÀÄ
153. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ‘£ÀªÀÄä ªÉÄmÉÆæÃ’ gÉÊ®Ä AiÉÆÃd£É ºÀAvÀ-3gÀ
ªÁå¦ÛAiÀÄ°è 2018-19gÀ DAiÀÄªÀåAiÀÄzÀ°è£À ºÉÆ¸À AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÁzÀ


eÉ.¦.£ÀUÀgÀ¢AzÀ PÉ.Dgï.¥ÀÄgÀA ªÀgÉUÉ 42.75 Q.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ,
mÉÆÃ¯ïUÉÃmï¤AzÀ PÀqÀ§UÉgÉªÀgÉUÉ 12.5 Q.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ,
UÉÆnÖUÉgÉ¬ÄAzÀ §¸ÀªÀ¥ÀÄgÀªÀgÉUÉ 3.07 Q.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ, Dgï.PÉ. ºÉUÉØ
£ÀUÀgÀ¢AzÀ KgÉÆÃ¸ÉàÃ¸ï ¥ÁPïðªÀgÉUÉ 18.95 Q.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ,
PÉÆÃV®Ä PÁæ¸ï¤AzÀ gÁeÁ£ÀÄPÀÄAmÉªÀgÉUÉ 10.6 Q.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ E§â®ÆgÀÄ¤AzÀ PÀªÀÄð¯ïgÁªÀiïªÀgÉUÉ 6.67 Q.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ,
MlÄÖ 95 Q.«ÄÃ.UÀ¼À GzÀÝzÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£À
£ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ¥Áæ¢üPÁgÀ
154. ¨É¼ÀîAzÀÆgÀÄ PÉgÉAiÀÄ ¸ÀªÁðAVÃt ¥ÀÄ£À±ÉÑÃvÀ£ÀPÁÌV 50
PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉ ºÁUÀÆ ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è
CAvÀgÀUÀAUÁ ¸ÀÆPÀëöä ¤ÃgÁªÀj ¤UÀªÀÄ ¤AiÀÄ«ÄvÀ
¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÉÆA¢UÉ ¨É¼ÀîAzÀÆgÀÄ PÉgÉAiÀÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
UÁæªÀiÁAvÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À PÀÈ¶ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ºÀ¤ ¤ÃgÁªÀjUÉ
MzÀV¸À®Ä PÀæªÀÄPÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
155. £ÁqÀ¥Àæ¨sÀÄ PÉÀA¥ÉÃUËqÀ §qÁªÀuÉAiÀÄ°è 5000 ¤ªÉÃ±À£À
ºÀAZÀ¯ÁVzÀÄÝ, E£ÀÆß 5000 ¤ªÉÃ±À£À ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°èz.É ¨sÀÆªÀiÁ°ÃPÀjUÉ ªÉÆzÀ®£ÉÃ
ºÀAvÀzÀ°è 2157 ¤ªÉÃ±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. JgÀqÀ£ÉÃ
ºÀAvÀzÀ°è 3000 ¤ªÉÃ±À£ÀªÀ£ÀÄß ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
156. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ ºÉÆgÀªÀ®AiÀÄzÀ°è
¥sÉj¥sÉgÀ¯ï jAUï gÀ¸ÉÛAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä GzÉÝÃ²¹gÀÄvÀÛzÉ. 65

Q.«ÄÃ GzÀÝzÀ gÀ¸ÉÛAiÀÄ£ÀÄß PRR ¤«Äð¸À®Ä ¨sÀÆ¸Áé¢üÃ£À ªÉZÀÑ

¸ÉÃjzÀAvÉ CAzÁdÄ ªÉÆvÀÛ 11,950 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀzÀj PÁªÀÄUÁjAiÀÄ£ÀÄß Special Purpose Vehicle (SPV)
ªÀÄÄSÁAvÀgÀ C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀzÀ C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É-
AiÀiÁVzÀÄÝ, ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ Special Purpose Vehicle (SPV)
PÁAiÉÆÃð£ÀÄäRªÁVgÀÄvÀÛzÉ. PRRUÉ ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ DyðPÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÆæÃrüÃPÀj¸ÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄ ZÁ®£ÉAiÀÄ°èzÀÄÝ,
PÁªÀÄUÁjAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¥ËgÁqÀ½vÀ
157. £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±Àz°À è ªÁºÀ£À ¸ÀAZÁgÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt
ºÉZÁÑVgÀÄªÀ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀjUÉ DUÀÄªÀ vÉÆAzÀgÉ ºÁUÀÆ
ªÁºÀ£À zÀlÖuÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ¦à¸À®Ä ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ°è 5 ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ
¥Á°PÉUÀ¼À ªÁå¦ÛAiÀÄ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è
§ºÀÄªÀÄºÀr ªÁºÀ£À ¤®ÄUÀqÉ ¸Ë®¨sÀå PÀ°à¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ.
158. £ÁUÀjPÀjUÉ GvÀÛªÀÄ ¸ÉÃªÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è
¸Áål¯ÉÊmï EªÉÄÃeï §¼À¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À
ªÁå¦ÛAiÀÄ J¯Áè D¹ÛUÀ¼À£ÀÄß fLJ¸ï DzsÁjvÀ ªÀiÁå¦AUï
ªÀiÁqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ.
159. gÁdåzÀ 10 £ÀUÀgÀ ¥Á°PÉUÀ¼À ªÁå¦ÛAiÀÄ°è ªÉÆzÀ®
ºÀAvÀzÀ°è ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀZÀgÀAr eÁ®zÀ
ªÀiÁå¦AUï ªÀiÁqÀ®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ.


160. ºÁ¸À£À £ÀUÀgÀzÀ ZÀ£Àß¥ÀlÖt PÉgÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ «ºÁgÀ
zsÁªÀÄzÀ ¸ÀÄvÀÛ°£À gÀ¸ÉÛUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ, ¸ÉÃvÀÄªÉ ¤ªÀiÁðt, zÉÆÃtÂ
«ºÁgÀ, PÁgÀAf ¤ªÀiÁðt, ªÀÄPÀÌ¼À GzÁå£ÀªÀ£À, ¥ÀÄmÁtÂ gÉÊ®Ä
C¼ÀªÀrPÉ EvÁå¢UÀ½UÁV 36 PÉÆÃn gÀÆ. MzÀV¸À¯ÁVzÉ.
161. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ºÉzÁÝjAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¸ÀPÀÌgÉ £ÀUÀj
ªÀÄAqÀå ªÉÃUÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ f¯Áè PÉÃAzÀæªÁVzÉ. ªÀÄAqÀå
£ÀUÀgÀzÀ ¸ÀªÀðvÉÆÃªÀÄÄR C©üªÀÈ¢ÞUÁV 50 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À
«±ÉÃµÀ ¥ÁåPÉÃeï MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
162. ¥Áè¹ÖPï vÁådå ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw ©üÃPÀgÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ
DgÉÆÃUÀå ¦qÀÄUÁVzÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥Áè¹ÖPï vÁådå
¤ªÀðºÀuÁ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß 2016gÀ°è eÁjUÉÆ½¹zÉ. F
¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À C£ÀéAiÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¥Áè¹ÖPï G¥ÀAiÉÆÃV¹
¥ÁåQAUï ªÀiÁqÀÄªÀ J¯Áè GvÀà£ßÀ UÀ¼À ªÉÄÃ¯É ±ÀÄ®ÌªÀ£ÀÄß
«¢ü¸À§ºÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
CªÀÅUÀ¼À ¥ÀæzÉÃ±À ªÁå¦ÛAiÀÄ°è ªÀiÁgÁlªÁUÀÄªÀ ¥Áè¹ÖPï¤AzÀ
¥ÁåPï ªÀiÁrzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ªÉÄÃ¯É JA.Dgï.¦ DzsÁgÀzÀ°è ±ÉÃ.3
gÀµÀÄÖ ¥Áè¹ÖPï vÁådå ¤ªÀðºÀuÁ ±ÀÄ®Ì «¢ü¸À®Ä £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ
¤zÉÃð±À£À ¤ÃqÀ°zÉ. F jÃw ¸ÀAUÀæºÀªÁzÀ ±ÀÄ®ÌzÀ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß
¥Áè¹ÖPï ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉUÁV §¼À¹ ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀZÀgÀAr ªÀÄAqÀ½
163. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ PÉÆ¼ÀZÉ ¤Ãj£À°è ºÉZÀÄÑ gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ
CA±ÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ§gÀÄwÛªÉ. F PÉÆ¼ÀZÉ ¤ÃgÀÄ £À¢UÉ ¸ÉÃjzÁUÀ

C°èAiÀÄÆ PÀÆqÀ £À¢ ¤ÃgÀ£ÀÄß PÀ®Ä¶vÀUÉÆ½¸ÀÄwÛªÉ. EzÀ£ÀÄß

¤ªÁj¸À®Ä £ÀUÀgÀzÀ ºÀ®ªÉqÉ gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ vÁådå ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À
±ÀÄ¢ÞPÀgÀt WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß (Chemical effluent Treatment Plant)
¤«Äð¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. F ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄ ¨sÁUÀªÁV ¦Ãtå PÉÊUÁjPÁ
ªÀ®AiÀÄzÀ°è gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ vÁådåªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ±ÀÄ¢ÞPÀgÀt WÀlPÀªÀ£ÀÄß
¤«Äð¸À®Ä 10 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼£ À ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
PÀ£ÁðlPÀ £ÀUÀgÀ ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀZÀgÀAr ªÀÄAqÀ½
164. LwºÁ¹PÀ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ ºÁUÀÆ ªÀiÁUÀð ªÀÄzsÀåzÀ
92 ºÀ½îUÀ¼À PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤Ãj£À ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß ±Á±ÀévÀªÁV
¥ÀjºÀj¸À®Ä ºÀ¼ÉÃ GAqÀªÁr §½ PÁªÉÃj £À¢¬ÄAzÀ £ÀUÀgÀPÉÌ
ºÉZÀÄÑªÀjAiÀiÁV 300 MLD ¤ÃgÀ£ÀÄß ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀÄªÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß 50 PÉÆÃn gÀÆ. CAzÁdÄ ªÉZÀÑzÀ°è PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä
GzÉÝÃ²¹zÉ.
PÁ£ÀÆ£ÀÄ
165. PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ £ÁåAiÀiÁAUÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß
d£À¸ÁªÀiÁ£ÀåjUÉ ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀÄªÀ CUÀvÀå«zÉ. F ¤nÖ£À°è gÁdåzÀ
EwºÁ¸ÀzÀ°è£À £ÁåAiÀiÁAUÀ zÁR¯É ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
©ænµï ¸ÁªÀiÁædåzÀ £ÀqÀÄªÉ DVgÀÄªÀ M¥ÀàAzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ EvÁå¢
CªÀÄÆ®å zÁR¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ avÀæUÀ¼À£ÀÄß¼Àî ªÀÄÆå¹AiÀÄA
¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÀÄÝ, EzÀPÁÌV 1 PÉÆÃn gÀÆ. C£ÀÄzÁ£À
MzÀV¸À¯ÁVzÉ.


166. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¨Ágï PË¤ì¯ï£ÀªÀgÀÄ £ÁåAiÀiÁAUÀ
ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ºÀ®ªÁgÀÄ CxÀð¥ÀÆtð
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀ«ÄäPÉÆAqÀÄ £ÁåAiÀiÁAUÀ PÉëÃvÀæzÀ°è GvÀÛªÀÄ
¸ÉÃªÉ ¸À°è¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. EªÀgÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ GvÉÛÃd£À ¤ÃqÀ®Ä 5
PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À DyðPÀ £ÉgÀª£ À ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
DyðPÀ
167. gÉÊvÀ ¨ÁAzsÀªÀgÀÄ PÀÈ¶ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÁV ªÀiÁrgÀÄªÀ
J¯Áè §UÉAiÀÄ ¨É¼É ¸Á®ªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄä ¥ÀPÀëzÀ ¥ÀÆtð ¸ÀPÁðgÀ
gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ 24 UÀAmÉUÀ¼À°èAiÉÄÃ ªÀÄ£Áß ªÀiÁqÀ®Ä £Á£ÀÄ ¸ÀAPÀ®à
vÉÆnÖzÉÝ. DzÀgÉ £Ár£À d£ÀvÉ KPÀ¥ÀPÀëzÀ ¸ÀPÁðgÀ gÀZÀ£ÉUÉ
¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ D²ÃªÁðzÀ ªÀiÁqÀ°®èªÁzÀgÀÆ ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀ
gÀa¹, D PÀÆlzÀ ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀiÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀ
¸ÀzÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß £À£ÀUÉ MzÀV¹zÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è gÉÊvÀgÀ ¨É¼É
¸Á®zÀ §UÉÎ ¸ÀPÁðj C¢üPÁjUÀ¼ÉÆA¢UÉ, gÁ¶ÖçÃPÀÈvÀ ¨ÁåAPï,
¸ÀºÀPÁj PÉëÃvÀæzÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ gÉÊvÀ
¸ÀªÀÄÆzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ZÀZÉð ªÀiÁrzÉÝÃ£É. F ZÀZÉðAiÀÄ
¥sÀ®±ÀÈwAiÀiÁV ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ°è ¢£ÁAPÀ 31-12-2017gÀªÀgÉUÉ
gÉÊvÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ J¯Áè ¸ÀÄ¹Û ¨É¼É ¸Á®ªÀ£ÀÄß MAzÉÃ ºÀAvÀzÀ°è
ªÀÄ£Áß ªÀiÁqÀ®Ä wÃªÀiÁð¤¹gÀÄvÉÛÃ£É. EzÀ®èzÉ ¸ÀPÁ®zÀ°è ¸Á®
ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw ªÀiÁrgÀÄªÀ gÉÊvÀjUÀÆ ¸ÀºÀ C£ÀÄPÀÆ®
ªÀiÁrPÉÆqÀ®Ä ¸ÀÄ¹ÛzÁgÀgÀ®èzÀ gÉÊvÀgÀ ¸Á® SÁvÉUÀ½UÉ
GvÉÛÃd£ÀPÁjAiÀiÁV ¥Àæw SÁvÉUÉ CªÀgÀÄ ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw

ªÀiÁrgÀÄªÀ ¸Á®zÀ ªÉÆvÀÛ CxÀªÁ 25,000 gÀÆ.UÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ

PÀrªÉÄAiÉÆÃ CzÀ£ÀÄß vÀÄA§®Ä £Á£ÀÄ ¤zsÀðj¹zÉÝÃ£É.
168. PÀÈ¶PÀgÀ ¨É¼É ¸Á® ªÀÄ£Áß «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðªÁV
¥Àj²Ã°¹zÁUÀ zÉÆqÀØ ¨sÀÆ »qÀÄªÀ½ ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÉÊvÀgÀ
¸Á®UÀ¼ÀÄ 40 ®PÀë «ÄÃjzÀAvÀºÀ ¥Àæ¸ÀAUÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ PÀAqÀÄ
§A¢ªÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ºÉaÑ£À ªÉÆvÀÛzÀ ¨É¼É ¸Á®ªÀ£ÀÄß ªÀÄ£Áß
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀÄªÀ®è J£ÀÄßªÀ gÉÊvÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
C©ü¥ÁæAiÀÄzÀ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ¸Á®zÀ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß ¥Àæw gÉÊvÀ
PÀÄlÄA§PÉÌ 2 ®PÀë gÀÆ.UÀ½UÉ «ÄwUÉÆ½¸À®Ä £Á£ÀÄ
wÃªÀiÁð¤¹zÉÝÃ£É. F ¨É¼É ¸Á® ªÀÄ£Áß AiÉÆÃd£É¬ÄAzÀ
¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 34,000 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À ªÉÆvÀÛzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£À
gÉÊvÀjUÉ zÉÆgÉAiÀÄ°zÉ. ¸ÀPÁðj C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁj
PÉëÃvÀæzÀ C¢üPÁjUÀ¼À PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÀ¼ÉzÀ 3 ªÀµÀðUÀ¼À°è
DzÁAiÀÄ vÉjUÉ PÀnÖgÀÄªÀAvÀºÀ gÉÊvÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ EvÀgÉ C£ÀºÀð
PÀÈ¶ ¸Á®UÁgÀgÀÄ F ¸Á® ªÀÄ£Áß AiÉÆÃd£É¬ÄAzÀ ºÉÆgÀUÉ
EgÀÄvÁÛgÉ.
169. gÉÊvÀjUÉ ºÉÆ¸À ¸Á® ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ
¸ÀPÁðgÀªÀÅ CªÀgÀ ¸ÀÄ¹Û SÁvÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¨ÁQAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£Áß
ªÀiÁr IÄtªÀÄÄPÀÛ ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼Àî°zÉ. F
GzÉÝÃ±ÀPÁÌV 2018-19gÀ DAiÀÄªÀåAiÀÄzÀÀ°è 6500 PÉÆÃn gÀÆ.
¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄvÉÛÃ£É. EzÀ®èzÉ »A¢£À ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀºÀPÁj
¨ÁåAPïUÀ¼À°è gÉÊvÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 8,165 PÉÆÃn gÀÆ.
¸Á® ªÀÄ£Áß ªÀiÁr CzÀgÀ°è 4,165 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß »A¢£À


ªÀµÀð ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ. G½zÀ 4,000 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
¸ÀºÀ ¥ÁªÀw ªÀiÁqÀ®Ä F ¸Á°£À DAiÀÄªÀåAiÀÄzÀ°è CªÀPÁ±À
PÀ°à¸À¯ÁVzÉ.
vÉjUÉ ¥Àæ¸ÁÛªÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
ªÁtÂdå vÉjUÉUÀ¼ÀÄ
¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃªÁ vÉjUÉ
170. CvÁåzsÀÄ¤PÀ ¸ÀéAiÀÄAZÁ°vÀ ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃªÁ vÉjUÉ
¸ÀºÁAiÀÄ ¦ÃoÀªÀ£ÀÄß ªÁtÂdå vÉjUÉUÀ¼À DAiÀÄÄPÀÛgÀ PÀbÉÃjAiÀÄ°è
¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÀÄÝ, EAvÀºÀÄzÉÃ ¸ÀºÁAiÀÄ ¦ÃoÀUÀ¼À£ÀÄß J¯Áè
«¨sÁVÃAiÀÄ PÀbÉÃjUÀ¼À°è ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃªÁ
vÉjUÉAiÀÄ C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ°è£À ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À ¤ªÁgÀuÉUÁV £ÀªÀÄä
C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀdÄÓUÉÆ½¸À®Ä ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀzsÀð£ÉAiÀÄ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀÄªÀÅzÀÄ F PÀëtzÀ
CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀiÁVzÉ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃªÁ vÉjUÉ
C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ°è C£ÀÄ¨sÀªÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ EvÀgÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À°è £ÀªÀÄä
C¢üPÁjUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛ vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À®Ä
¸ÀºÀ GzÉÝÃ²¹zÉ.
ªÀiË®åªÀ¢üðvÀ vÉjUÉ
¸ÀÄzsÁgÀuÁ ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÁvÀäPÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ:
171. 1956gÀ PÉÃAzÀæ ªÀiÁgÁl vÉjUÉ PÁAiÉÄÝAiÀÄrAiÀÄ°è vÉjUÉ
¨ÁQAiÀÄ£ÀÄß PÀrvÀUÉÆ½¸À®Ä, 30£ÉÃ dÆ£ï 2018 gÀ M¼ÀUÉ

¥ÀÆtðUÉÆ½¸À¯ÁzÀ PÀgÀ¤zsÁðgÀuÉ / ªÀÄgÀÄ PÀgÀ¤zsÁðgÀuÉUÉ

¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ªÁtÂeÉÆåÃzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä PÉÃAzÀæ ªÀiÁgÁl
vÉjUÉ ¨ÁzÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß wÃgÀÄªÀ½ ªÀiÁqÀ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ,
¢£ÁAPÀ 30£ÉÃ CPÉÆÖÃ§gï 2018 gÀ M¼ÀUÁV ¥ÀÆwðAiÀiÁV
vÉjUÉ ªÉÆvÀÛ ¥ÁªÀw¸ÀÄªÀªÀjUÉ, ±ÉÃ.100gÀµÀÄÖ zÀAqÀ ªÀÄvÀÄÛ
§rØAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£Áß ªÀiÁqÀ®Ä MAzÀÄ PÀgÀ¸ÀªÀiÁzsÁ£À
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀg®
À Ä £Á£ÀÄ ¥Àæ¸ÁÛ¦¸ÀÄvÉÛÃ£É.
172. PÀ£ÁðlPÀ ªÉÄÃ®ä£À« £ÁåAiÀiÁ¢üÃPÀgÀtªÀÅ ªÉÄÃ®ä£À«AiÀÄ
«¯ÉÃªÁj ªÀiÁqÀ®Ä EgÀÄªÀ CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉAiÀiÁeÉÕ eÁjUÉ
§AzÀ ¢£À¢AzÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ EgÀÄªÀ 365 ¢£ÀUÀ¼À §zÀ¯ÁV ªÀÄÆgÀÄ
ªÀµÀðUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À®Ä £Á£ÀÄ ¥Àæ¸ÁÛ¦¸ÀÄvÉÛÃ£É.
ªÀiÁgÁlvÉjUÉ
C¢üPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÆæÃrüÃPÀgÀt PÀæªÀÄ:
173. gÁdåzÀ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÁV ¸ÀA¥À£ÀÆä®
PÉÆæÃrüÃPÀgÀtPÉÌ C£ÀÄªÁUÀÄªÀAvÉ, ¥ÉmÉÆæÃ¯ï ªÉÄÃ°£À vÉjUÉ
zÀgÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ±ÉÃ.30 jAzÀ 32PÉÌ ªÀÄvÀÄÛ rÃ¸À¯ï ªÉÄÃ°£À
vÉjUÉ zÀgÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ±ÉÃ.19 jAzÀ 21PÉÌ Kj¸À®Ä
¥Àæ¸ÁÛ¦¸ÀÄvÉÛÃ£É. F G¥ÀPÀæªÀÄ¢AzÀ °Ãlgï MAzÀPÉÌ ¥ÉmÉÆæÃ¯ï
ªÉÄÃ°£À ¨É¯ÉAiÀÄ°è gÀÆ.1.14 ªÀÄvÀÄÛ rÃ¸À¯ï ªÉÄÃ°£À ¨É¯ÉAiÀÄ°è
gÀÆ.1.12 gÀµÀÄÖ C®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ ºÉZÀÑ¼ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÁUÀÆå £ÉgÉ


gÁdåUÀ½UÉ ºÉÆÃ°¹zÁUÀ ¥ÉmÉÆæÃ¯ï ªÀÄvÀÄÛ rÃ¸À¯ï ¨É¯ÉUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÀrªÉÄ¬ÄgÀÄvÀÛªÉ.
C§PÁj
174. C§PÁj E¯ÁSÉUÉ 2018-19 £ÉÃ ¸Á°UÉ 18,750 PÉÆÃn
gÀÆ. gÁd¸Àé ¸ÀAUÀæºu
À É UÀÄj ¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁVvÀÄÛ. dÆ£ï-2018 gÀ
CAvÀåPÉÌ 4,674 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À gÁd¸Àé ¸ÀAUÀæºÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
175. ªÀÄzÀåzÀ J¯Áè 18 WÉÆÃ¶vÀ ¨É¯É ¸Áè¨ïUÀ¼À ªÉÄÃ°£À
ºÉZÀÄÑªÀj C§PÁj ¸ÀÄAPÀzÀ zÀgÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ§AzsÀ-C
gÀ°ègÀÄªÀAvÉ ºÁ° EgÀÄªÀ zÀgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ±ÉÃPÀqÀ 4 gÀµÀÄÖ
ºÉaÑ¸À®Ä ¥Àæ¸ÁÛ¦¸ÀÄvÉÛÃ£É.
176. EzÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ eÁj ªÀÄvÀÄÛ
¤AiÀÄAvÀæuÁ PÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ E¯ÁSÉAiÀÄÄ 2018-19£ÉÃ DyðPÀ
ªÀµÀðPÉÌ 19,750 PÉÆÃn gÀÆ. ¥ÀjµÀÌøvÀ gÁd¸Àé ¸ÀAUÀæºÀuÉ
UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À°zÉ.
¸ÁjUÉ
177. 2018-19gÀ ¸Á°UÉ 6,656 PÉÆÃn gÀÆ. ªÉÆÃmÁgÀÄ
ªÁºÀ£À vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¹zÀÄÝ, F UÀÄj vÀ®Ä¥ÀÄvÉÛÃªÉA§
D±ÀAiÀÄ ºÉÆAzÀ¯ÁVzÉ.
178. ªÉÆÃmÁgÀÄ ªÁºÀ£À vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß F ¸Á°£À°è F
PÉ¼ÀPÀAqÀAvÉ ºÉZÀÑ¼À ªÀiÁqÀÄªÀ §UÉÎ ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÉ. SÁ¸ÀV ¸ÉÃªÁ
ªÁºÀ£À vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw ZÀzg
À À «ÄÃlgïUÉ ±ÉÃPÀqÀ 50 gÀAvÉ

ºÉZÀÄÑ ºÉZÀÑ¼À ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. CAzÀgÉ FVgÀÄªÀ gÀÆ.1100/-,

gÀÆ.1200/-, gÀÆ.1300/- & gÀÆ.1500/- UÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV
gÀÆ.1650/-, gÀÆ.1800/-, gÀÆ.1950/- & gÀÆ.2250/ UÀ½UÉ KjPÉ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ (C£ÀÄ§AzsÀ-D).
EAzsÀ£À
179. «zÀÄåvï §¼ÀPÉ ªÉÄÃ°£À vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß ZÁ°ÛAiÀÄ°ègÀÄªÀ ±ÉÃPÀqÀ 6
jAzÀ ±ÉÃPÀqÀ 9PÉÌ ºÉaÑ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ, ¸ÀéAvÀ §¼ÀPÉAiÀÄ
«zÀÄåvï (Taxation on Captive Consumption) ªÉÄÃ°£À
vÉjUÉ zÀgÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw AiÀÄÆ¤mï zÀgÀ 10 ¥ÉÊ¸É¬ÄAzÀ 20 ¥ÉÊ¸ÉUÉ
ºÉaÑ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
DAiÀÄªÀåAiÀÄ CAzÁdÄUÀ¼ÀÄ 2018-19
180. 2018-19£ÉÃ ¸Á°£À°è MlÄÖ dªÉÄUÀ¼ÀÄ 2,13,734…PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼ÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ CAzÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. EzÀgÀ°è 1,66,396
PÉÆÃn gÀÆ. gÁd¸Àé dªÉÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ 47,134 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À
¸Á® ¸ÉÃjzÀAvÉ 47,338 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À §AqÀªÁ¼À dªÉÄUÀ¼ÀÄ
M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. 1,66,290 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À gÁd¸Àé ªÉZÀÑ,
41,063 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À §AqÀªÁ¼À ºÁUÀÆ ¸Á®zÀ ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw
11,136 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ, MlÄÖ ªÉZÀÑªÀÅ
2,18,488 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼ÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ CAzÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.


181. gÁd¸Àé ºÉZÀÄÑªÀjAiÀÄ£ÀÄß 106 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼ÉAzÀÄ
CAzÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. «wÛÃAiÀÄ PÉÆgÀvÉAiÀÄÄ 40,753 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼ÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ ¤jÃQë¸À¯ÁVzÀÄÝ, CzÀÄ gÁdåzÀ DAvÀjPÀ
GvÀà£ÀßzÀ ±ÉÃ.2.89 gÀµÁÖVgÀÄvÀÛzÉ. 2018-19gÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è
2,92,220 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À MlÄÖ ºÉÆuÉUÁjPÉUÀ¼ÀÄ gÁdåzÀ
DAvÀjPÀ GvÀà£ÀßzÀ ±ÉÃ.20.75…gÀµÁÖUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ CAzÁdÄ
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ «wÛÃAiÀÄ ºÉÆuÉUÁjPÉ
C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀr 2018-19£ÉÃ ªÀµÀðPÉÌ ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ ±ÉÃ.25 gÀ
«ÄwAiÉÆ¼ÀVgÀÄvÀÛzÉ.
182. DzÀÝjAzÀ, J¯Áè ªÀÄÆgÀÄ «wÛÃAiÀÄ ¥ÀjªÀiÁtUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ «wÛÃAiÀÄ ºÉÆuÉUÁjPÉ C¢ü¤AiÀÄªÀÄªÀÅ ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀ
«ÄwAiÉÆ¼ÀVgÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ EzÀÄ gÁdåzÀ «wÛÃAiÀÄ ²¸ÀÛ£ÀÄß
¥Àæw©A©¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À PÉÆæÃrüÃPÀgÀt
183. 2018-19£ÉÃ ¸Á°£À gÁdåzÀ MlÄÖ ¸ÀéAvÀ vÉjUÉ
gÁd¸ÀéªÀ£ÀÄß f.J¸ï.n. £ÀµÀÖ ¥ÀjºÁgÀ ¸ÉÃjzÀAvÉ 2017-18£ÉÃ
¸Á°£À ¥ÀjµÀÌøvÀ CAzÁdÄ «ÄÃj ±ÉÃ.16.25 gÀ ºÉZÀÑ¼ÀzÉÆA¢UÉ
1,06,621 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼ÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ CAzÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
184. vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ gÁd¸ÀéUÀ½AzÀ 8,181 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAUÀæ»¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ ¤jÃQë¸À¯ÁVzÉ. PÉÃAzÀæ vÉjUÉAiÀÄ ¥Á°£À
gÀÆ¥ÀzÀ°è 36,215 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ 15,379 PÉÆÃn

gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ¸ÀºÁAiÀiÁ£ÀÄzÁ£À gÀÆ¥ÀzÀ°è

gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¤jÃQë¹zÉ. F gÁd¸Àé dªÉÄUÀ½UÉ ¥ÀÆgÀPÀªÁV
47,134 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À MlÄÖ ¸Á®UÀ¼ÀÄ, 75 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À
IÄuÉÃvÀgÀ ¹éÃPÀÈwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 129 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À ¸Á®UÀ¼À
ªÀ¸ÀÆ®Ä ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß CAzÁf¸À¯ÁVzÉ.
185. gÁdåzÀ MqÉvÀ£ÀzÀ ««zsÀ ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ, ¤UÀªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À DAvÀjPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¸ÀÈd£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
ºÁUÀÆ vÀªÀÄä ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéAvÀ gÁd¸ÀéUÀ¼À
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrzÀ ¸Á®UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ 16,760 PÉÆÃn
gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß PÉÆæÃrüÃPÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ ¤jÃQë¸À¯ÁVzÉ.
186. F DAiÀÄªÀåAiÀÄ ¥ÀvÀæªÀÅ £ÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀzÀ DzÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß
©A©¸ÀÄvÀÛzÉ. £ÀªÀÄä D±ÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀåPÀÛUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À
C£ÀÄµÁ×£ÀPÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ ¸ÀºÀPÁgÀªÀ£ÀÄß £Á£ÀÄ F ¸ÀzÀ£ÀzÀ
UËgÀªÁ¤évÀ ¸ÀzÀ¸ÀåjAzÀ C¥ÉÃQë¸ÀÄvÉÛÃ£É.
187. FUÀ DAiÀÄªÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß UËgÀªÁ¤évÀ ¸ÀzÀ£ÀzÀ ¥ÀjUÀt£ÉUÁV
ªÀÄAr¸ÀÄwÛzÉÝÃ£É ºÁUÀÆ DAiÀÄªÀåAiÀÄ CAzÁf£À£ÀéAiÀÄ
2018-19£ÉÃ ¸Á°£À 31£ÉÃ ªÀiÁZïð 2019gÀªÀgÉV£À ªÉZÀÑPÁÌV
C£ÀÄªÉÆÃzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆÃgÀÄwÛzÉÝÃ£É.
eÉÊ »Azï
eÉÊ PÀ£ÁðlPÀ


DAiÀÄªÀåAiÀÄ «ºÀAUÀªÀÄ £ÉÆÃl



C£ÀÄ§AzsÀ - C
(PÀArPÉ-175)
ªÀÄzÀåzÀ ªÉÄÃ°£À ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¸ÁÛ«vÀ ºÉZÀÄÑªÀj C§PÁj
¸ÀÄAPÀzÀ zÀgÀUÀ¼ÀÄ
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ºÉZÀÄÑªÀj ¥Àæ¸ÁÛ«vÀ ºÉZÀÄÑªÀj
PÀæªÀÄ WÉÆÃ¶vÀ ¨É¯É (¥Àæw
C§PÁj ¸ÀGAPÀ C§PÁj ¸ÀÄAPÀ
¸ÀASÉå gÀnÖ£À ¥ÉnÖUÉ)
(¥Àæw §¯ïÌ °Ã.UÉ) (¥Àæw §¯ïÌ °Ã.UÉ)
1 0 - 449 138 144
2 450 - 499 189 197
3 500 - 549 249 259
4 550 - 599 321 334
5 600 - 699 417 434
6 700 - 799 510 530
7 800 - 899 543 565
8 900 - 999 586 609
9 1000 - 1099 613 638
10 1100 - 1199 688 716
11 1200 - 1299 801 833
12 1300 - 1399 932 969
13 1400 - 1799 1008 1048
14 1800 - 2199 1125 1170
15 2200 - 4924 1285 1336
16 4925 - 7650 1501 1561
17 7651 - 15000 2160 2246
18 15001 and above 3240 3370


C£ÀÄ§AzsÀ-D
(PÀArPÉ 178)
SCHEDULE
PART-A
[See Section 3(1)]
Quarterly tax
for vehicles
Item
Class of Vehicle fitted with
No.
pneumatic
tyres.
8(A) Omni Buses and Private Service
Vehicles held under lease agreement
with industrial undertakings or
companies for the purpose of providing
transport conveyance to their
employees from residence to
factories/companies vice versa and such
industrial undertakings or companies
being holder of permit of such vehicles.
a) Having floor area exceeding 5 sq. 1650
mtrs., but not exceeding 6 sq. mtrs., for
every sq. Metre
b) Having floor area exceeding 6 sq. 1800
mtrs., but not exceeding 9 sq. mtrs., for
every sq. Metre
c) Having floor area exceeding 9 sq. 1950
mtrs., but not exceeding 12 sq. mtrs.,
for every sq. Metre
d) Having floor area exceeding 12 sq. 2250
mtrs., for every sq. Metre





¥Àj«r
¸À£Áä£Àå ¸À¨sÁzsÀåPÀëgÉÃ, 1
gÁdåzÀ CxÀð ªÀåªÀ¸ÉÜ 4
4£ÉÃ ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀ 4
gÁdåzÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¥Àj¹Üw 5
¥ÀæUÀwAiÀÄ »£ÉÆßÃl 6
PÀÈ¶ 15
vÉÆÃlUÁjPÉ 21
gÉÃµÉä 23
¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£É 24
«ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ 25
¸ÀºÀPÁgÀ 25
PË±À¯Áå©üªÀÈ¢Þ 26
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ËæqsÀ²PÀët 27
G£ÀßvÀ ²PÀët 28
DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ PÀÄlÄA§ PÀ¯Áåt 32
ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ²PÀët 33
¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ 34
¸ÀªÀiÁd PÀ¯Áåt 37
DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀjÃPÀ ¸ÀgÀ§gÁdÄ 41
ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ¯Áåt 41
ªÁtÂdå ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÉ 44
¸ÁªÀðd¤PÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ 54
EAzsÀ£À 55
ªÀ¸Àw 55
UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï 56
d® ¸ÀA¥À£ÀÆä® 57
¸ÀtÚ ¤ÃgÁªÀj 58
PÀAzÁAiÀÄ 59
ªÀÄÄdgÁ¬Ä 60
CgÀtå, ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ fÃ«±Á¸ÀÛç 60
¸ÁjUÉ 61
E-DqÀ½vÀ 63
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøw 64
ªÁvÁð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀA¥ÀPÀð 64
ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À, eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À, «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£ À 65
ªÁtÂdå vÉjUÉ 65
¯ÉÆÃPÉÆÃ¥ÀAiÉÆÃV 65
£ÀUÀgÁ©üªÀÈ¢Þ 66
§ÈºÀvï ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉ 66
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÉÄmÉÆæÃ gÉÊ®Ä ¤UÀªÀÄ 66
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ¥Áæ¢üPÁgÀ 67
¥ËgÁqÀ½vÀ 68
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀZÀgÀAr ªÀÄAqÀ½ 69
PÀ£ÁðlPÀ £ÀUÀgÀ ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀZÀgÀAr ªÀÄAqÀ½ 70
PÁ£ÀÆ£ÀÄ 70
DyðPÀ 71
DAiÀÄªÀåAiÀÄ CAzÁdÄUÀ¼ÀÄ 2018-19 87


n¥ÀàtÂ

n¥ÀàtÂ


n¥ÀàtÂ

n¥ÀàtÂ


n¥Ààt

n¥ÀàtÂ


n¥ÀàtÂ

n¥ÀàtÂ

BudSp2018 19july K

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BudSp2018 19july K

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

6. ºÉÆ¸À ¸ÀPÁðgÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÁUÀ d£ÀgÀÄ ¸ÀºÀdªÁV

¤£ÀßzÉ £É®! ¤£ÀßzÉ ºÉÆ®!

¤ªÀðºÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä ºÁUÀÆ PÀ£ÁðlPÀ «wÛÃAiÀÄ ºÉÆuÉUÁjPÉ

 £ÀªÀÄä ªÉÄÊwæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¤PÀl¥ÀÆªÀð ¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁdåzÀ

 PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ºÀ¹ªÀÅ ªÀÄÄPÀÛUÉÆ½¸ÀÄªÀ D±ÀAiÀÄzÀ

 PÀ£ÁðlPÀªÀÅ gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ Cw ºÉZÀÄÑ

 gÁdåzÀ°è vÉÆÃlUÁjPÉUÉ PÀÆqÀ ºÉaÑ£À GvÉÛÃd£À

GvÀà£ÀßUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ WÀlPÀUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¬Äè£À £ÀAvÀgÀzÀ

 ¸ÀªÀðjUÀÆ DgÉÆÃUÀå PÀ°à¸ÀÄªÀ D±ÀAiÀÄzÀ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀªÀÄUÀæ

 gÁdåzÀ d£ÀvÉUÉ ¥ÀæxÀªÀÄ, ¢éwÃAiÀÄ ºÁUÀÆ vÀÈwÃAiÀÄ ºÀAvÀzÀ

 ¥À±ÀÄ¸ÀAUÉÆÃ¥À£Á ªÀ®AiÀÄzÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÁzsÀ£É gÁµÀÖçzÀ

 gÁµÀÖçzÀ gÉÃµÉä GvÁàzÀ£A

 ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À d£À¸ÀASÉåUÉ

 ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À ªÀÄPÀÌ¼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ

¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ°è 270 ºÉÆ¸À ªÀ¸Àw ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß

 ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À G¢ÝªÉÄzÁgÀjUÉ

 UÀ©üðtÂAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁtAwAiÀÄjUÉ ¥ÀÄ¶ÖzÁAiÀÄPÀ

 zÉÃ±ÀzÀ°èAiÉÄÃ ¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ “¥ÀjºÁgÀ” JA§ ºÉÆ¸À

 DqÀ½vÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀÅ gÁµÀÖçPÉÌÃ

 DgÀ£ÉÃ gÁdå ªÉÃvÀ£À DAiÉÆÃUÀzÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß M¦à

 £ÀªÀ GzÀåªÀÄUÀ¼À (¸ÁÖmïð C¥ï PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ) «µÀAiÀÄzÀ°è

 CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À ¸ÀÄ¹ÜgÀ

 ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ‘£ÀªÀÄä ªÉÄmÉÆæÃ’ gÉÊ®Ä AiÉÆÃd£É

 £ÁqÀ¥Àæ¨sÀÄ PÉA¥ÉÃUËqÀ §qÁªÀuÉAiÀÄ°è 5000 ¤ªÉÃ±À£À

 £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ §qÀd£ÀjUÉ PÉÊUÉlÄPÀÄªÀ zÀgÀzÀ°è DºÁgÀ

 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è EA¢gÁ PÁåAnÃ£ï£À

 wÃªÀæ £ÀUÀjÃPÀgÀt¢AzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À PÉgÉUÀ¼ÀÄ

£ÉgÀ«£À PÁªÉÃj ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ AiÉÆÃd£É 4 £ÉÃ WÀlÖzÀ

 gÁdåzÀ 27 £ÀUÀgÀUÀ¼À°è PÉÃAzÀæ ¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀ CªÀÄÈvï

 gÁdåzÀ 208 £ÀUÀgÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è (©.©.JA.¦

18. “¨ÉÃ¸ÁAiÀÄ ¤Ã ¸ÁAiÀiÁ” J£ÀÄßªÀ MAzÀÄ ªÀåAUÀå

§®ªÀzsÀð£É ªÀiÁqÀ®Ä gÁdåzÀ gÉÊvÀ GvÁàzÀPÀ ¸ÀA¸ÉÜ (FPO)

¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F ¥Àj±ÀÄzÀÞ JuÉÚAiÀÄ ªÀiÁgÁlPÁÌV

ªÀw¬ÄAzÀ CxÀªÁ ¸ÁªÀðd¤PÀ-SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è

ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ. gÉÊvÀgÀÄ vÁªÀÅ

38. ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ gÉÃµÉä ªÀ¸ÀÛç GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ eÉÆvÉUÉ gÉÃµÉä

45. ©Ã¢ ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ / ¸ÀtÚ ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ DyðPÀ

UÀ¼À£ÁßV §®ªÀ¢üð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ºÀAvÀºÀAvÀªÁV

(Homeland Security University) SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÉÆA¢UÉ

DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ PÀÄlÄA§ PÀ¯Áåt

67. QzÁé¬Ä PÁå£Àìgï D¸ÀàvÉæAiÀÄ°è ªÉÆzÀ® ºÀAvÀªÁV bone

£ÀAvÀgÀ »AvÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ªÀÄvÉÛ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ dªÀiÁ

¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ DzÁAiÀÄ vÀgÀÄªÀ DyðPÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß

C©üªÀÈ¢ÞUÁV 10 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß

¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄwÛªÉ. F ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À eÉÆvÉUÉ £ÀªÀÄä

99. ¯ÉÊAVPÀ PÁAiÀÄðPÀvÉðAiÀÄgÀ ¹ÜwUÀwUÀ¼À §UÉÎ

E£ÀélðgïUÀ¼ÀÄ, (Inverter) PÉ¥Áå¹lgïUÀ¼ÀÄ (Capacitor)

 ¥Àæw ªÀµÀð aÃ£Á¢AzÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ 5 ®PÀë PÉÆÃn

PÀqÉ¬ÄAzÀ SÁ¸ÀV ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄªÀgÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 3000 PÉÆÃn

¤ÃqÀ®Ä, ¸ÀÆPÀëöä ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀtÚ vÉAV£À £Áj£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ

113. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ MAzÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ »AzÉ ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArgÀÄªÀ

MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £ÀUÀgÀ¥Á°PÉUÀ¼À ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è

127. ªÀÄºÀzÁ¬Ä £À¢ «ªÁzÀzÀ £ÁåAiÀiÁ¢üÃPÀgÀt wÃ¥ÀÄð

138. EwÛÃa£À ªÀµÀðUÀ¼À°è PÀ£ÁðlPÀzÀ°è CgÀtå ¥ÀæªÀiÁt

¥Áæ¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉÝÃ£É. F ¥Áæ¢üPÁgÀªÀÅ ¨sÀÆ

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ, «zsÀªÁ ªÉÃvÀ£À ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½UÉ

Q.«ÄÃ GzÀÝzÀ gÀ¸ÉÛAiÀÄ£ÀÄß PRR ¤«Äð¸À®Ä ¨sÀÆ¸Áé¢üÃ£À ªÉZÀÑ

C°èAiÀÄÆ PÀÆqÀ £À¢ ¤ÃgÀ£ÀÄß PÀ®Ä¶vÀUÉÆ½¸ÀÄwÛªÉ. EzÀ£ÀÄß

ªÀiÁrgÀÄªÀ ¸Á®zÀ ªÉÆvÀÛ CxÀªÁ 25,000 gÀÆ.UÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ

¥ÀÆtðUÉÆ½¸À¯ÁzÀ PÀgÀ¤zsÁðgÀuÉ / ªÀÄgÀÄ PÀgÀ¤zsÁðgÀuÉUÉ

ºÉZÀÄÑ ºÉZÀÑ¼À ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. CAzÀgÉ FVgÀÄªÀ gÀÆ.1100/-,

gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ¸ÀºÁAiÀiÁ£ÀÄzÁ£À gÀÆ¥ÀzÀ°è

DAiÀÄªÀåAiÀÄ «ºÀAUÀªÀÄ £ÉÆÃl