Cilj predmeta:

Dati studentima dublje razumijevanje zakonitosti faznih ravnoteža, te im omogućiti da pravilno primjenjuju ravnotežne dijagrama stanja dvokomponetnih i trokomponentnih sistema.
Razumijevanje načina utjecaja procesnih parametara na nastanak i razvoj mikrostrukture materijala

Ishodi učenja:
Nakon položenog ispita studenti će biti u stanju da:
 Razumiju principe i kriterije faznih ravnoteža višekomponentnih sistema
 Analiziraju i interperetiraju dvokomponentne i trokomponentne kondezirane sisteme
 Pravilno korišćenju faznih dijagrama konkretnih sistema od interesa za proizvodnju i primenu u Neorganskoj hemijskoj tehnologiji

Da studenti ovladaju metodama praćenja tehnoloških operacija u faznim dijagramima višekomponentnih sistema. Da se studenti upoznaju sa zakonitostima
fazne ravnoteže i da dobiju neophodna znanja za pravilno korišćenje faznih dijagrama dvo- i trokomponentnih sistema.

Program predavanja
Uvod: Pojmovi sistema, faze i komponente. Kondenzirani sistemi. Gibsovo pravilo faza. Ravnoteža u termodinamičkim sistemina, kriteriji ravnoteže.
Ravnotežni dijagrami stanja dvokomponentnih sistema. Pravilo poluge. Dvokomponentni kondenzovani
sistem: sistem s prostim eutektikom, sistem s kongruentnom tačkom topljenja, sistem s inkongruentnom
tačkom topljenja, sistem s potpunim miješanjem komponenti u tečnom i u čvrstom stanju, sistem u kojem se
komponente ograničeno miješaju u čvrstom stanju, sistem s ograničenim miješanjem u čvrstom stanju i
peritektičkom reakcijom. Komponente se djelimično miješaju u tečnom stanju. Komponente se ne miješaju ni
u tečnom ni u čvrstom stanju.
Trokomponentni sustavi, primjena pravila poluge u trokomponentnom sustavu.
Metode izračuna ravnotežnih dijagrama stanja. Eksperimentalne metode određivanja ravnotežnih dijagrama stanja.

Tipovi faznih dijagrama dvokomponentnih sistema i praćenje toka kristalizacije u konkretnim primerima faznih dijagrama dvokomponentnih sistema (sistemi sa
hemijskim jedinjenjem koje se topi kongruentno i koje se topi inkongruentno; sistemi sa komponentama potpuno rastvorljivim u tečnom i u čvrstom stanju;
sistemi sa ograničenom rastvorljivošću u čvrstoj i u tečnoj fazi), ; Tipovi faznih dijagrama trokomponentnih sistema i praćenje toka kristalizacije u konkretnim
primerima faznih dijagrama trokomponentnih sistema (sistemi sa hemijskim jedinjenjem koje se topi kongruento i koje se topi inkongruetno) ;
Poznavanje osnovnih pojmova termodinamike čvrstog stanja, fazne ravnoteže i svojstava otopina. Razumijevanje,
interpretaciju i konstrukcija ravnotežnih dijagrama stanja. Poznavanje parametara koji utječu na nastanak, razvoj
mikrostrukture i ponašanje materijala.
 , ; Kriterijumi stabilnosti fazne ravnoteže, ; ravnoteža dvokomponentnih faza u dodiru, sistemi para–tečnost, ; Ravnoteža faza čvrsto–tečno u
dvokomponentnim i trokomponentnim sistemima sa primerima (izomorfni sistemi, sistemi sa eutektikumom, peritektikumom, monotektikumom i sintektikumom)
; metastabilni fazni dijagrami sa primerima (fazno razdavajanje, nemešljivost)

Ciljevi izučavanja Da studenti ovladaju metodama praćenja tehnoloških operacija u faznim dijagramima višekomponentnih sistema. Da se
predmeta studenti upoznaju sa zakonitostima fazne ravnoteže i da dobiju neophodna znanja za pravilno korišćenje faznih dijagrama
dvo- i trokomponentnih sistema.
Ishodi učenja Studenti stiču znanja o faznim transformacijama i faznoj ravnoteži koji se javljaju u mnogim procesima Neorganske hemijske
(stečena znanja) tehnologije. U sklopu razmatranja faznih dijagrama dvo- i trokomponentnih sistema, na osnovu niza pristupačnih opštih
primera, omogućeno je studentima neophodno znanje o pravilnom korišćenju faznih dijagrama konkretnih sistema od
interesa za proizvodnju i primenu u Neorganskoj hemijskoj tehnologiji. U okviru samostalne izrade zadatka studenti
razmatraju uslove fazne ravnoteže u višekomponentnim sistemima. ;