Risala: Namaz sa mušricima je poništivač odricanja od njihove vjere

Prvo: Namaz (salah) je obavezan samo za muslimane, pa nije primljen od mušrika [1] sve dok
se ne predaju-pokore[2].

A dokaz za to je:
1- Doista Allah, azze ve dželle, nije obavezao kafire i mušrike ničim prije nego li se pokaju od
kufra i širka, i da je svaka naredba uspostave (obavljanja) namaza u Kur’anu - za vjernike,
svejedno bili oni od vjernika slijedbenika knjige, onih koji su slijedili svoje Vjerovijesnike ili od
vjernika od slijedbenika Vjerovijesnika Muhammeda, sallAllahu ‘alejhi ve sellem:

Kaže Uzvišeni u zavjetu kojeg je uzeo od sinova Isra’ila u Tevratu:

‫اَن َوِذي الْ ُق ْرََب‬ ‫اَّللَ َوِِبلْ َوالِ َديْ ِن إِ ْح َس ا‬

‫يل ََل تَ ْعبُ ُدو َن إِاَل ا‬ ِ‫اق بِِن إِسرائ‬
َ َْ َ َ ‫يث‬
َ ‫م‬ِ ‫"وإِ ْذ أَخ ْذ ََن‬
َ َ
‫ص ََل َة َوآتُوا الازَكا َة ُثُا تَ َولاْي تُ ْم إِاَل‬
‫يموا ال ا‬ ِ‫ااس حسنا وأَق‬ ِ ‫ن‬ ‫ل‬ِ‫ني وقُولُوا ل‬
ِِ
ُ َ ُْ ‫ا‬ َ ‫َوالْيَ تَ َامى َوالْ َم َساك‬
ِ ِ
‫)" البقرة‬83( ‫ضو َن‬ ُ ‫قَل ايَل مْن ُك ْم َوأَنْ تُ ْم ُم ْع ِر‬
”I kada smo uzeli ugovor od sinova Israilovih; ''Da nećete 'ibadetiti (robovati
obožavanjem), osim Allaha i roditeljima dobro činiti i bližnjima (rodbini) i jetimima
(siročadima) i miskinima (sirotinji), a ljudima govoriti dobro, i da uspostavite
namaz i dajete zekat.'' Onda ste se okrenuli, osim malo vas - a vi ste oni koji se
okreću.”(Sura El-Bekare, 83.)

I kaže Uzvišeni, naređujući Musa’u i Harunu, neka je na njih dvojicu mir:

‫اج َعلُوا بُيُوتَ ُك ْم قِْب لَ اة‬‫و‬ ‫وًت‬

‫ا‬ ‫ي‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫ص‬ِِ‫َخ ِيه أَ ْن تَب اوآ لَِقوِم ُكما ِب‬
ْ َ ُُ َ ْ َ ْ َ
ِ ‫"وأَوحي نَا إِ ََل موسى وأ‬
َ َ ُ َْ ْ َ
ِِ ِ ِ
‫)" يونس‬87( ‫ني‬ َ ‫ص ََل َة َوبَش ِر الْ ُم ْؤمن‬
‫يموا ال ا‬
ُ ‫َوأَق‬
“I objavismo Musa’u i njegovom bratu da sagrade za narod svoj u Misru kuće, i
učine kuće svoje kiblom, i uspostavljaju namaz. A obraduj vjernike.” (Sura Junus,
87.)

I kaže Uzvišeni, naređujući vjernicima od slijedbenika Vjerovijesnika Muhammeda, sallAllahu

‘alejhi ve sellem:

‫اَّللَ ِِبَا‬ ِ‫ص ََل َة وآتُوا الازَكا َة وما تُ َق ِدموا ِِلَنْ ُف ِس ُكم ِمن خ ٍْي ََِت ُدوه ِعْن َد ا‬
‫اَّلل إِ ان ا‬ ‫ا‬ ‫ال‬ ‫ا‬
‫و‬ ‫يم‬ِ‫"وأَق‬
ُ ْ َ ْ ْ ُ ََ َ ُ َ
‫)" البقرة‬110( ٌ‫صْي‬ ِ ‫تَعملُو َن ب‬
َ َْ
“I uspostavljajte namaz i dajite zekat. A ono što unaprijed pripravite za sebe (duše
vaše) od dobra, naći ćete to kod Allaha. Doista Allah dobro vidi ono što činite.”
(Sura El-Bekare, 110.)

I kaže Svevišnji:

‫)" اِلنعام‬72( ‫ص ََل َة َواتا ُقوهُ َوُه َو الا ِذي إِلَْي ِه ُُْت َش ُرو َن‬
‫يموا ال ا‬
ُ
ِ‫"وأَ ْن أَق‬
َ
“I da uspostavljate namaz i Njega se bojte.” A On je Taj kojem ćete biti sabrani”
(Sura El-En’am, 72.)

I kaže Milostivi:

‫اْلَْي َر لَ َعلا ُك ْم تُ ْفلِ ُحو َن‬

ْ ‫اس ُج ُدوا َو ْاعبُ ُدوا َربا ُك ْم َوافْ َعلُوا‬ ‫و‬ ‫ا‬‫و‬
َْ ُْ َ َ ‫ع‬ ‫ك‬
‫ار‬
َ ‫ا‬
‫و‬ ‫ن‬
ُ ‫آم‬ ‫ين‬ ِ ‫"َي أَيُّها الا‬
‫ذ‬ َ َ
ِ ‫اَّلل ح اق ِجه ِاد ِه هو اجت با ُكم وما جعل عَلي ُكم ِِف‬
‫الدي ِن ِم ْن‬ ِ ِ
ْ ْ َ َ َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ُ َ َ ‫) َو َجاه ُدوا ِِف ا‬77(
ُ ‫ني ِم ْن قَ ْب ُل َوِِف َه َذا لِيَ ُكو َن الار ُس‬
‫ول‬ ِِ ِ ِ
َ ‫َحَرٍج ملا َة أَبِي ُك ْم إِبْ َراه َيم ُه َو ََساا ُك ُم الْ ُم ْسلم‬
ِ‫صموا ِِب ا‬ ِ ‫ص ََلةَ وآتُوا الازَكاةَ و ْاعَت‬ ِ‫ااس فَأَق‬
‫َّلل‬ ُ َ َ ‫ا‬ ‫ال‬ ‫ا‬
‫و‬ ُ ِ ‫يدا َعلَْي ُك ْم َوتَ ُكونُوا ُش َه َد َاء َعلَى الن‬
‫يم‬ ‫َش ِه ا‬
‫)" احلج‬78( ُ‫اصْي‬ ِ ‫هو موََل ُكم فَنِعم الْموََل ونِعم الن‬
َ ْ َ ْ َ َ ْ ْ َْ َُ
“O vi koji ste povjerovali! Činite ruku’ i padajte na sedždu i obožavajte Gospodara
svog i činite dobro, da bi ste vi uspjeli. I borite se Allaha radi, istinskim džihadom
Njegovim. On vas je odabrao i nije vam u vjeri učinio nikakvu teškoću, milletu
vašeg oca Ibrahima. On vas je nazvao muslimanima od ranije, i u ovom, da bi
Poslanik bio svjedok protiv vas, i da bi (vi) bili svjedoci protiv ljudi. Pa zato
uspostavljajte[4] namaz i dajite zekat. I držite se Allaha! On je Zaštitnik vaš; a
divan li je On Zaštitnik i divan Pomagač!” (Sura El-Hadždž, 77.-78.)

I kaže Samilosni:

‫ض َك َما‬ ِ ‫اه ْم ِِف ْاِل َْر‬ ِ ِ ِ ‫اَّلل الا ِذين آمنُوا ِمْن ُكم وع ِملُوا ال ا‬
ُ ‫صاحلَات لَيَ ْستَ ْخل َفن‬ ََ ْ َ َ ُ‫" َو َع َد ا‬
‫اه ْم ِم ْن بَ ْع ِد‬ ِ
ُ ‫ضى ََلُْم َولَيُبَدلَن‬
ِ ِ ِ ِ ِ ‫استخلَف الا ِذ‬
َ َ‫ين م ْن قَ ْبل ِه ْم َولَيُ َمكنَ ان ََلُْم دينَ ُه ُم الاذي ْارت‬َ َ ْ َْ
‫اس ُقو َن‬ ِ ‫ك هم الْ َف‬ ِ‫ك فَأُولَئ‬ ِ‫خوفِ ِهم أَمنا ي عبدونَِِن ََل ي ْش ِرُكو َن ِِب شي ئا ومن َك َفر ب عد َذل‬
ُُ َ َ َ ْ َ َ ْ َ َ ‫َْا‬ ُ ُ ُْ َ ‫َ ْ ْ ْا‬
)56( ‫ول لَ َعلا ُك ْم تُ ْر ََحُو َن‬ ِ ‫ص ََل َة وآتُوا الازَكا َة وأ‬
َ ‫َطيعُوا الار ُس‬ ‫ا‬ ‫ال‬ ‫ا‬
‫و‬ ‫يم‬ِ‫) وأَق‬55(
َ َ ُ َ
“Allah je obećao onima od vas koji vjeruju i rade dobra djela (da) će ih sigurno
učiniti namjesnicima na Zemlji, kao što je učinio namjesnicima one prije njih, i
sigurno im učvrstiti vjeru njihovu kojom je za njih Zadovoljan, i sigurno im dati u
zamjenu poslije njihovog straha, sigurnost. Obožavaće Mene, neće pridruživati
Meni ništa. A ko bude nakon toga činio kufr (zanevjerovao), pa ti, takvi su pravi
griješnici. I uspostavljajte[5] namaz i dajite zekat, i pokoravajte se Poslaniku da bi
vam se smilovalo. (Sura En-Nur, 55.-56.)

I rekao je Uzvišeni u suri En-Nisa’:

ِ‫" فَِإ َذا اطْمأْنَْن تم فَأَق‬
‫ني كِتَ ااِب َم ْوقُ ا‬
‫وًت‬ ِ‫ص ََل َة َكانَت علَى الْم ْؤِمن‬
َ ُ َ ْ ‫ا‬ ‫ال‬ ‫ا‬
‫ن‬ ِ
‫إ‬ ‫ة‬
َ ‫َل‬
َ ‫ص‬
‫ا‬ ‫ال‬ ‫ا‬
‫و‬ ‫يم‬
ُ ُْ َ
‫)" النساء‬103(
“...Pa kada budete sigurni, tad uspostavite namaz. Uistinu je namaz za vjernike
propis vremenski određen.” (Sura En-Nisa’, 103.)
Pa je Allah, ’azze ve dželle, nakon što je objasnio[6] Svom Poslaniku u ajetima koji su
predhodili i u ovom ajetu, kako da klanja sa vjernicima namaz u strahu, zatim im je odredio
stanje sigurnosti, a to je sigurnost od straha u pogledu uspostavljanja namaza, onako kako im
je propisano (u stanju) sigurnosti pa je rekao: ”Pa kada budete sigurni, tad uspostavite salah
(namaz).”, a zatim im je objasnio bitak ovog namaza, i da je to fard-vadžib za vjernike i da se
on obavlja u njegovim vremenima koja su ograničena[7] za njih, pa kaže: ‫علاى‬ ْ ‫ص اَلة ا كاان‬
‫ات ا‬ َّ ‫" ِإ َّن ال‬
"‫” ْال ُمؤْ ِمنِينا ِكت اابًا ام ْوقُوتًا‬Uistinu, salah (namaz) je za vjernike propis vremenski određen.”

A u ''En-Nukt ve-l-’Ujun'' od el-Maverdijja 1. tom 325. str. stoji:

”Uistinu, salah je za vjernike propis vremenski određen.” U njemu su dva tumačenja:
Prvi od njih: znači on je fard[8]-vadžib i to je govor ibn ‘Abbasa i Hasana.
A drugi: Znači određen je u njegovim vremenima postepeno[9], kada god prođe jedan (vakt)
dođe drugi, a to je govor Ibn Mes’uda i Zejda ibn ‘Eslema.
Završen govor iz ''En-Nukt ve-l-‘Ujun''.

A u Bahru-l-’Ulum od Semerkandijja 1. tom 419. str. stoji:

I kaže Mukatil: ”vremenski određen” znači stalni[10] fard kao što je u Njegovom govoru,
Uzvišen neka je On:

‫احلُُّر ِِب ْحلُِر َوالْ َعْب ُد ِِبلْ َعْب ِد‬

ْ ‫اص ِِف الْ َقْت لَى‬ ‫ص‬‫ق‬ِ ْ‫َي أَيُّها الا ِذين آمنوا ُكتِب علَي ُكم ال‬
ُ َ ُ ْ َ َ َُ َ َ َ
ٍ ‫وف وأَداء إِلَي ِه ِبِِحس‬
‫ان‬ ِ ‫َخ ِيه َشيء فَاتِباع ِِبلْمعر‬ ِ ‫واِلنْ ثَى ِِبِلنْ ثَى فَمن ع ِفي لَه ِمن أ‬
َ ْ ْ ٌ َ َ ُ ْ َ ٌ َ ٌ ْ ْ ُ َ ُ َْ َ
)١٧٨( ‫يم‬ ِ‫ذَلِك ََتْ ِفيف ِمن ربِ ُكم ور َْحةٌ فَم ِن اعتدى ب عد ذَلِك فَلَه ع َذاب أَل‬
ٌ ٌ َ ُ َ َ ْ َ َ َْ َ َ َ َ ْ َ ْ ٌ َ
“O vi koji ste povjerovali, propisuje vam se odmazda za ubijene; slobodan za
slobodnog, i rob za roba, i žena za ženu – pa onome kome bude oprošteno nešto od
njegova brata, tada slijedi lijep postupak (uljudnost) i isplata njemu uz
dobročinstvo. To je olakšanje od vašeg Gospodara i Milost. A ko je prekoračio
(mjeru) nakon toga, pa njemu pripada kazna bolna.” (Sura El-Bekare, 178.) I drugi tj.
obaveza nad vama (muslimanima)[11].

I rekao je ez-Zudžadž: ”vremenski određen” tj. “obavezani su u određenim vremenima,

fardom njima.” I rekao je Uzvišeni u Suri Bera’ah (Odricanja) tj. Et-Tevba:

‫ص ُل ْاْل ََي ِت لَِق ْوٍم‬ َ

ِ ‫ص ََل َة وآتَوا الازَكا َة فَِإخوانُ ُكم ِِف‬
ِ ‫الدي ِن ونُ َف‬
ْ َْ
ِ
ُ َ ‫"فَإ ْن ًَتبُوا َوأَقَ ُاموا ال ا‬
‫)" التوبة‬11( ‫يَ ْعلَ ُمو َن‬
“Pa ako se pokaju i uspostave[12] namaz i daju zekat, tad su braća vaša u vjeri; a mi
objašnjavamo ajete (znakove) ljudima koji znaju.” (Sura Et-Tevba, 11.)

Kaže Uzvišeni prije ovoga u 5. ajetu iste sure:

 ِ ْ ‫"فَِإذَا انْ َسلَ َخ ْاِلَ ْش ُه ُر‬
‫وه ْم‬
ُ ‫ص ُر‬
ُ ‫اح‬
ْ ‫وه ْم َو‬ ُ ‫وه ْم َو ُخ ُذ‬
ُ ُ‫ث َو َج ْد ُُت‬ ُ ‫ني َحْي‬ َ ‫احلُُرُم فَاقْ تُلُوا الْ ُم ْش ِرك‬
‫اَّلل‬ ‫ص ٍد فَِإ ْن ًَتبُوا َوأَقَ ُاموا ال ا‬
‫ص ََل َة َوآتَ ُوا الازَكا َة فَ َخلُّوا َسبِيلَ ُه ْم إِ ان َا‬ َ ‫َواقْ عُ ُدوا ََلُْم ُك ال َم ْر‬
")5( ‫يم‬ ِ ‫َغ ُف‬
ٌ ‫ور َرح‬ ٌ
“Pa kad prođu sveti mjeseci, tada ubijajte mušrike gdje god ih nađete, i hvatajte
ih i opsjedajte ih i postavljajte im se u svaku zasjedu. Pa ako se pokaju i budu
uspostavljali[13] namaz i davali zekat, onda im oslobodite put[14]. Doista je Allah
Onaj koji Prašta, Milostivi.” (Sura Et-Tevba, 5.)

I ova dva ajeta govore o tevbi (pokajanju) mušrika od njihovog širka i ono što slijedi tu tevbu
od ulaska u islam i šeri’atskih obaveza i ni u jednome od njih nije predhodilo Allahovo, azze
ve dželle obavezivanje mušrika sa propisima islama, niti ukazivanje na njih ovim ajetima sa
uspostavom namaza i davanjem zekata, nad (ispred) njihove tevbe od širka, naprotiv prvo je
tevba (pokajanje) od širka, a zatim sprovođenje propisa islama, i ovo je značenje dokazivanja
u ovim ajetima.

Pa je u Tefsiru od et-Taberijja u 14. tomu 152. str. došlo:

Govor o tumačenju Njegovog, te’ala, govora:

‫اْلَي ِت لَِق ْوٍم‬

َ ُ َ‫ل‬ ‫ص‬ ِ ‫صَل َة وآتَوا الازَكا َة فَِإخوانُ ُكم ِِف‬
ِ ‫الدي ِن ونُ َف‬
ْ َْ
ِ
ُ َ ‫"فَإ ْن ًَتبُوا َوأَقَ ُاموا ال ا‬
)11( ‫يَ ْعلَ ُمو َن‬
“Pa ako se pokaju i uspostave[15] namaz i daju zekat, tad su braća vaša u vjeri; i
objašnjavamo ajete (znakove) ljudima koji znaju.” (Sura Et-Tevba, 11.)

Rekao je Ebu Dž’afer (ibnu Džerir et-Taberi): Kaže Slavljeni i Hvaljeni: Pa ako se povrate
(pokaju) ti mušrici, za koje sam vam naredio, o vjernici, da ih ubijate zbog njihovog kufra i
njihovog širka Allahu, i iman u Njega i u Njegovog Poslanika, i povrate se ka pokornosti
Njemu “i budu uspostavljali namaz” propisani salah i budu ga izvršavali u njenim
granicama[16] “i budu davali zekat” obavezni-ma, i njegovim sakupljačima[17] “tad su braća
vaša u vjeri”, kaže: Pa onda su vam oni braća po vjeri koju vam je Allah odredio, a to je Islam.
Završen govor et-Taberijja.

A u ''Ma’alumu et-Tenzilu'' od el-Begavijja u 4. tom 16. str. stoji:

“Pa ako se pokaju” od širka, i uspostave namaz i daju zekat, tad su vam braća” tj.; tad će oni
biti vaša braća, “u vjeri“. Za njih je ono što je i za vas i na njima je ono što je i na vama.
Završen govor iz ''Ma’alumu et-Tenzil'' od el-Begavijja.

Potvrđena je ispravnost toga, a to je da se mušrik ne poziva[18] u pogledu propisa Islama, a od

njih je namaz, prije nego li se pokaje od svoga širka i uđe u Islam. Ono što je došlo u hadisu
Ibn ‘Abbasa, a on je sahih kojeg prenosi Buhari, pa je u Fethu-l-Bari, 4. tom 482. str. i br.
hadisa 1308. došlo:
1308-Obavijestio nas je Ebu ‘Asim ed-Dahhak bin Mehleda od Zekerijja’a bin Ishaka od Jahje
bin ‘Abdullaha bin Sajfijje od ebi M’abeda od ibn ‘Abbasa, radijAllahu ‘anhuma;
“Da je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, poslao Mu’aza, radijAllahu ‘anhu u Jemen, pa
mu je rekao: “Pozovi ih u šehadet ‘La ilahe illAllah’ i da sam ja Allahov Poslanik, pa ako se oni
u tome pokore, tad ih poduči da im je Allah fardom učinio pet namaza u svakom danu i noći,
pa ako se oni pokore u tome, poduči ih da im je Allah fardom učinio sadaku [19] u njihovim
imetcima, uzevši ga od njihovih bogatih i vraćajući ga (dajući) njihovim siromašnima.”

A u svakom od ajeta koji su predhodili i hadisa časnih je dokaz da se od mušrika ne prihvataju

obredi Islama prije tevbe[20] od širka i ulaska u Islam.

A to znači, da se doista namaz ne traži od mušrika prije njihovog islama niti je to priznato od
njih, niti se uzima u obzir da je to prihvaćeni namaz, pa kako da muslimani zajedno učestvuju
sa njima u tome, uz to što bi to bilo rušenje odricanja od njihovog dina, kao što ćemo uskoro
objasniti, s Allahovim dopuštenjem[21].

Drugo: Kakvoća koju je propisao Allah za obavljanje ovog namaza u džema’atu jeste da bude
sa muslimanima a ne sa mušricima.

Rekao je Uzvišeni:

‫ُوف بِ َع ْه ِد ُك ْم‬
ِ ‫"َي بِِن إِسرائِيل اذْ ُكروا نِعمِِت الاِِت أَنْ عمت علَي ُكم وأَوفُوا بِعه ِدي أ‬
َْ ْ َ ْ ْ َ ُ َْ َ َ ْ ُ َ َْ َ َ
‫ص ِدقاا لِ َما َم َع ُك ْم َوََل تَ ُكونُوا أ اَوَل َكافِ ٍر بِِه‬ َُ ‫م‬ ‫ت‬ُ ‫ل‬
‫ز‬
َْ ‫َن‬
ْ ‫أ‬ ‫ا‬‫ِب‬
َ ِ ‫) و ِآمنُوا‬40( ‫ون‬
َ
ِ ‫وإِ اَيي فَارهب‬
َُْ َ َ
‫اط ِل َوتَ ْكتُ ُموا‬ ِ ‫احل اق ِِبلْب‬
ْ ‫ا‬‫و‬ ‫س‬ ِ
‫ب‬ ‫ل‬
ْ ‫ت‬
َ ‫َل‬َ‫و‬ ) 41 ( ِ ‫وََل تَ ْشتَ روا ِِبَيِِت ََثَناا قَلِ ايَل وإِ اَيي فَاتا ُق‬
‫ون‬
َ َ ُ َ َ َ َ ُ َ
ِِ ِ
")43( ‫ني‬ َ ‫ص ََل َة َوآتُوا الازَكا َة َو ْارَكعُوا َم َع الاراكع‬
‫يموا ال ا‬ ُ ‫) َوأَق‬42( ‫احلَ اق َوأَنْ تُ ْم تَ ْعلَ ُمو َن‬
ْ
“O sinovi Israilovi! Sjetite se Moje blagodati kojom sam vas obasuo (dao) i ispunite
ugovor Meni dat, ispunit ću ugovor vama dat - i samo od Mene strahujte! I vjerujte
u ono što sam spustio (objavio), potvrđujući istinitim ono što je sa vama - i ne
budite prvi kafiri (nevjernici) u to. I ne zamjenjujte Moje ajete cijenom malom - i
samo se Mene bojte! I ne miješajte hakk (istinu) sa batilom (lažima), i ne skrivajte
istinu a vi je znate. I uspostavljajte namaz i dajite zekat i ruku' činite sa onima koji
ruku' čine.” (Sura El-Bekare, 40.-do-43.)

Pa je u ajetima koji su prethodili, Allah, azze ve dželle, prvo podsjetio sinove Isra’ilove na
njihove blagodati od Njega te’ala.

Zatim im je naredio da ispune zavjet u pogledu onoga što su prekinuli od ugovora u Tevratu,
od vjerovanja u ono što je spušteno (objavljeno) Muhammedu, sallAllahu ‘alejhi ve selleme,
potvrđujući ono što je kod njih u Tevratu, umjesto da budu prvi koji će zanevjerovati u njega.

I zabranio im je slijedeće što su činili od kufra:

I od toga je činjenica da su prodavali Allahove ajete i vjerske časti u zamjenu za prolazna
dunjalučka dobra i drugo mimo njih, i ono što su sa svojim batilom[23] krili Istinu od ljudi, a od
toga je njihovo pozivanje[24] da je din mušrika Kurejšijja bolji od dina Muhammeda, sallAllahu
‘alejhi ve selleme, onda kada su upitani o tome, i ono što su uradili od skrivanja onoga što su
znali od istine, kao što je njihovo prikrivanje njegovih osobina i njegovih opisa, sallAllahu
‘alejhi ve selleme, koja su u njihovoj knjizi, kao i skrivanje njegovog Vjerovijesništva, i
skrivanje njegove Risale (Poslanice) uopšteno, uz njihovu spoznaju[25] da je on poslat svim
ljudima.

I nakon što im je naredio da vjeruju u ono što je spustio[26] svom Vjerovijesniku, i zabranio im
ono što rade od kufra, da bi se pokajali od svega toga i da bi ušli u dini-l-Islam.
I naredio im je Subhaneh, da se pokore (potčine) Šeri’atu Islama, pa da uspostavljaju
(obavljaju) namaz i daju zekat, zatim im je objasnio kakvi su Šeri’atski propisi za muslimane u
pogledu uspostavljanja[27] namaza, a to je da se on (namaz) ne uspostavlja[28] u džema’atu,
osim sa muslimanima.

A dokazi se ovdje ogledaju u dvije stvari:

Prvi od njih je; Da im Allah nije naredio slijeđenje propisa islama prije nego li se pokaju od
kufra na kojem su.

Druga od njih je; Da Allah, azze ve dželle, nakon što im je naredio uspostavljanje
َّ ‫"وأاقِي ُموا ال‬
(obavljanje) namaza u svome govoru: "‫ص اَلة ا‬ ‫’‘ ا‬i uspostavite salah (namaz)’’
objašnjava kakvoću ovog uspostavljanja i sa kim da to bude? Pa kaže: " ‫الرا ِكعِينا‬ َّ ‫ار اك ُعوا ام اع‬
ْ ‫"و‬
‫ا‬
“i činite ruku'[29] sa onima koji ruku' čine.’’
Pa im je naredio da ga uspostavljaju[30] samo sa onima koji obavljaju ruku’u, a oni su
Muhammed, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i njegov ummet, jer nije imalo u namazu benu
Isra’ila ruku’a.
َّ ‫ار اكعُوا ام اع‬
Pa nije bio Njegov govor, Uzvišen neka je: " ‫الرا ِكعِينا‬ ْ ‫"و‬
‫“ ا‬i ruku'[31] činite sa onima
koji ruku' čine.” ponavljanje naredbe da se uspostavi namaz, nego je to bilo pojašnjenje
kakvoće prethodno spomenutog uspostavljanja, a to je da to bude uspostavljeno samo sa
muslimanima[32].

U ''Bahru-l-’Ulum'' od es-Semerkandijja 1. tom 47. str. stoji:

“I činite ruku’ sa onima koji ruku’ čine”, znači klanjajte sa klanjačima, sa ashabima
Muhammeda, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, u džema’atima.
Završen govor iz ''Bahru-l-’Uluma''.

U ''El-Vedžiz fi Tefsiri-l-Kitabi-l-Aziz'' od el-Vahidijja 1. tom 13. str. stoji:

“I činite ruku’ sa onima koji ruku’ čine” (znači); i klanjajte sa klanjačima, sa Muhammedom,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i sa njegovim ashabima u džema’atu.
Kraj govora iz ''El-Vedžiz fi Tefsiri-l-Kitabi-l-Aziz''.

U ''Et-Tefsiru-l-Kebir ve Mefatihu-l-Gajb'' 2. tom 70. str. od er-Razijja, stoji:

Što se tiče govora Uzvišenog:

43 :‫ني" البقرة‬ِِ
َ ‫"و ْارَكعُوا َم َع الاراكع‬
َ
“i činite ruku’ sa onima koji ruku’ čine” (Sura El-Bekare, 43.) u tome se ogleda između
ostalog: da jevreji nisu imalu ruku’ u svojoj molitvi, pa je Allah posebno spomenuo ruku´ da
bi bili podstaknuti da dođu sa namazom muslimana, a kao drugo: da je ono (značenje) koje
se hoće: klanjajte sa klanjačima, i da to nije ponavljanje, nego da je Uzvišeni prvo (uopšteno)
naredio uspostavljanje[33] njega a kao drugo je naredio činjenje toga u džema’atu.
Kraj govora iz ''Et-Tefsiru-l-Kebir''.

U ''Medariku-t-Tenzil ve Haka’iku-t-T’evil'' od en-Nesefijja 1. tom 44. str., stoji:

“I uspostavljajte namaz i dajite zekat” znači namaz muslimana i njihov zekat.

"I činite ruku’ sa onima koji ruku’ čine” od njih, jer jevreji nemaju ruku’a u njihovoj molitvi,
što znači: eslemuu (=pokorite se, postanite muslimani) i činite djela koja čine pripadnici
Islama.
Završen govor iz ''Medariku-t-Tenzil ve Haka’iku-t-T’evil''.

U ''Babu-t-T’evil fi Me’ani-t-Tenzil'' od el-Hazina 1. tom 36. str., stoji:

“I činite ruku’ sa onim koji ruku’ čine”; znači klanjajte sa klanjačima, što žnači Muhammedom,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i njegovim ashabima, i to putem/ kroz namaz sa ruku’om, jer je
to rukn od njegovih ruknova, a ovo je obraćanje jevrejima, jer njihova molitva nije imala u
sebi ruku’a, pa kao da im je rekao: klanjajte namaz u kojem je ruku’, a značenje toga se vraća
nakon Njegovih riječi: “I uspostavite (obavljajte) namaz” jer se u prvoj tačci obraća svima
uopšteno, a druga tačka je obraćanje jednom određenom narodu, a to su jevreji. I u tome se
bodri na uspostavljanje namaza u džema’atu, pa kao da je rekao: klanjajte sa klanjačima u
džema’atu.
Završen govor iz ''Babu-t-T’evila''.

U Tefsiru-l-Kur’ani-l-Azim od Ibnu Kesira 1. tom 245.-246. str., stoji:

“I uspostavljajte[34] namaz i dajite zekat i činite ruku’ sa onima koji ruku’ čine”; Rekao je
Mukatil: Riječi Uzvišenog ehlu-l-kitabijama: “I uspostavljajte namaz”, naredio im je da
klanjaju sa Vjerovijesnikom, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, “i dajite zekat”, naredio im je da
daju zekat, što znači: da ga daju Vjerovijesniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, “i činite ruku’ sa
onima koji ruku’ čine”, naredio im je da čine ruku’ sa onima koji čine ruku’ od ummeta
Muhammeda, sallAllahu ‘alejhi ve sellem.
Kaže: “Budite od njih[35] i sa njima[36]” (op. prvo musliman-i pa onda drugi ‘ibadeti).
Kraj govora.
Zatim se vratio Ibn Kesir na to i spominje na 246. stranici istu stvar gdje kaže:
I riječi Uzvišenog: "‫الرا ِكعِينا‬
َّ ‫ار اكعُوا ام اع‬
ْ ‫"و‬
‫ا‬
“I činite ruku’ sa onim koji čine ruku” znači: i budite sa vjernicima u njihovim najboljim
djelima, a ono što je najspecifičnije od toga (za njih) i što je najpotpunije, je (upravo) namaz.
Kraj govora iz Tefsira Ibnu Kesira, rahimehullahu te’ala.

U ''M’alumu-t-Tenzil'' od el-Begavijja 1. tom 88. str., stoji:

“I činite ruku’ sa onima koji čine ruku”; znači klanjajte sa klanjačima: sa Muhammedom,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i sa njegovim ashabima, i spomenuo se izraz “ruku” jer je to rukn
od ruknova namaza, i zbog toga što molitva jevreja nije sadržala u sebi ruku’, pa kao da je
rekao: klanjajte namaz u kojem je ruku’; rečeno je: vraćanje tome nakon riječi: “i
uspostavljajte namaz”, znači klanjajte sa onima koji imaju u svom namazu ruku’, pa je prvo
izrečeno u smislu obaveze koja se tiče svih uopšteno, a ovo (drugo) se tiče obaveze
određenim narodima.
Završen govor iz ''M’alumu-t-Tenzil''.

I značenje govora el-Begavijja je da se prvo tiče obaveze svih općenito tj. u govoru Njega
Uzvišenog: “i uspostavljajte namaz”, pa bi se moglo pomisliti[37], da im Allah naređuje
uspostavljanje namaza kao što im je to propisano u njihovom dokinutom Šeri’atu, a u tome
je potvrda njihovog dina od onoga što su oni činili od kufra i zbog toga je rekao: “i činite ruku’
sa onima koji čine ruku’a” a ova kakvoća namaza neće biti obaveza, osim posebno za
određene narode, tj. obavljajte ga sa Muhammedom, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i njegovim
ashabima, budući da u namazu židova nema ruku’a.

Treće: djela kafira i mušrika su sva poništena.

A ono što se ovdje misli s time, da su djela kafira i mušrika sva poništena, jeste; da su ta
njihova djela, a koja izgledaju kao dobra djela, i koja se poklapaju sa onim što je Allah objavio
svojim robovima muvehhidima, a oni (op. mušrici) ih čine očekujući za njih nagradu, a
njihova djela[38] nisu zla djela, poput djela onih koji se suprotstavljaju Allahu u tome i koji s
time zarađuju muharremate[39] i velike grijehe i širk, utječemo se Allahu od toga, gdje se
svakako podrazumijeva da su takva djela ništavna.

Ali što se tiče djela koja su naizgled ispravna, kao što su hajr i dobročinstvo i druga djela, od
onoga što je propisao Allah, od obreda koje je propisao svojim robovima muvehhidima, te
oni čak šta više, iako hoće da se sa tim svojim djelima približe Allahu, uprkos tome će im se
to poništiti, zbog tog njihovog kufra i njihovog širka.

A sažetak toga je da su sva djela mušrika i kafira ništavna, ona dobra i loša i da Allah ne prima
od toga ništa, a u Kur’ani Kerimu ima puno dokaza za to, a dovoljno nam je da spomenemo
slijedeće od njih:
Rekao je Uzvišeni:

‫)" املائدة‬5( ‫ين‬ِ

‫ر‬ ِ ‫اْل‬
‫اس‬ ْ ‫ن‬ ِ ‫ان فَ َق ْد حبِ َط عملُه وهو ِِف ْاْل ِخرِة‬
‫م‬ ِ َ‫"ومن ي ْك ُفر ِِب ِْْلمي‬
َ َ َ َ ُ
َ َُ َ َ َ ْ َ ْ ََ
“…A ko čini kufr (zanevjeruje) u iman[40], pa zaista je propalo njegovo djelo i on je
na ahiretu[41] od gubitnika.” (Sura El-Ma’ida, 5.)

I Rekao je Uzvišeni:

‫يم ََلُْم يَ ْوَم الْ ِقيَ َام ِة‬‫ق‬ُِ‫ت رِِبِم ولَِقائِِه فَحبِطَت أَعما َُلم فَ ََل ن‬
ِ ‫"أُولَئِك الا ِذين َك َفروا ِِبَي‬
ُ ُْ َ ْ ْ َ َ ْ َ َ ُ َ َ
‫)" الكهف‬105( ‫َوْزاَن‬
“Takvi su oni koji su učinili kufr (zanevjerovali) u ajete Gospodara svoga i u susret
sa Njim. Zato će propasti njihova djela, pa im nećemo dati na kijametskom
(Sudnjemu) Danu nikakve težine.” (Sura El-Kehf, 105.)

I Rekao je Svevišnji:

‫ف ََل يَ ْق ِد ُرو َن‬ ِ ‫ات بِِه ال ِريح ِِف ي وٍم ع‬

ٍ ‫اص‬ ٍ ِ ِ ‫"مثل الا‬
َ َْ ُ ْ ‫ين َك َف ُروا بَِرِِب ْم أ َْع َما َُلُْم َكَرَماد ا ْشتَد‬‫ذ‬
َ ُ ََ
ِ ٍ ِ
‫)" إبراهيم‬18( ‫يد‬ ُ ِ‫اَل ُل الْبَع‬
َ ‫ك ُه َو الض‬ َ ‫ِماا َك َسبُوا َعلَى َش ْيء َذل‬
“Primjer onih koji su učinili kufr[42] u Gospodara svoga, djela njihova su kao pepeo
kojeg raznese vjetar u danu olujnome. Neće imati nikakve vrijednosti u pogledu
onoga što su zaradili. To je ta daleka zabluda.“ (Sura Ibrahim, 18.)

I Rekao je Uzvišeni:

‫)" اِلنعام‬88( ‫"ولَ ْو أَ ْشَرُكوا َحلَبِ َط َعْن ُه ْم َما َكانُوا يَ ْع َملُو َن‬
َ
“…A da su učinili širk (pridružili)[43], sigurno bi im propalo ono što su uradili.“ (Sura
El-En’am, 88.)

I rekao je Uzvišeni:

‫ك َولَتَ ُكونَ ان ِم َن‬ ِ َ ِ‫ك وإِ ََل الا ِذين ِمن قَبل‬ ِ ‫"ولََق ْد أ‬
ِ‫ُوحي إ‬
َ ُ‫ت لَيَ ْحبَطَ ان َع َمل‬
َ ‫ك لَئ ْن أَ ْشَرْك‬ ْ ْ َ َ َ ‫ي‬
َْ‫ل‬ َ َ
ِ ْ
‫)" الزمر‬65( ‫ين‬ َ ‫اْلَاس ِر‬
“A doista je objavljeno tebi i onima prije tebe; “I ako bi širk učinio [44] - sigurno bi
propalo svo tvoje djelo i ti bi zaista bio od gubitnika.” (Sura Ez-Zumer, 65.)

I rekao je te'ala:
ِ ٍ ِِ ٍ ِ‫ا‬
ُ‫اء َح اَّت إِ َذا َجاءَهُ ََلْ ََي ْده‬ ‫ا‬
‫ين َك َف ُروا أ َْع َما َُلُْم َك َسَراب بق َيعة ََْي َسبُهُ الظ ْمآ ُن َم ا‬
َ ‫"والذ‬
َ
‫)" النور‬39( ‫اب‬ ِ ‫احلِس‬ ‫يع‬ ِ ‫اَّللُ َس‬
‫ر‬ ‫و‬ ِ ‫اَّلل ِعْن َده فَوفااه‬
َ ْ ُ ‫ا‬ َ َ ُ َ ُ َ‫َشْي ئاا َوَو َج َد ا‬
‫ه‬
ُ ‫اب‬
َ ‫س‬ ‫ح‬
“A oni koji su počinili kufr (zanevjerovali) - djela njihova su kao priviđenje[45] u
pustinji. Računa je žedan vodom - dok, kad joj dođe, ne nađe od toga ništa, i
‘nađe’ Allaha kod nje, pa mu isplati račun njegov. A Allah je brzog obračuna[46].”
(Sura En-Nur, 39.)

Pa kada budu njihova djela, koja su naizgled dobra, poništena, a to su djela koja su
vanjštinski obožavanje Allaha, pa kako je moguće da onaj ko to zna, uzme u obzir ta djela ili
da ih njima prizna[47], do te mjere da učestvuje sa njima u tome, a on[48] je na ubjeđenju da
su ona poništena, i nisu prihvaćena; to kao prvo.

A drugo je: da se učestvovanjem sa mušricima u njihovim djelima, za koja oni misle da njima
obožavaju Allaha, ne ubraja u odricanje od njihovog dina, a onaj ko se nije odrekao od dina
mušrika, nije se odrekao ni od širka i njegovih pripadnika, kao što ćemo objasniti u onome
što slijedi, in ša’e Allah:

Četvrto: Odricanje od mušrika je od lazima i značenje odricanja od njihovih

božanstava koje oni obožavaju mimo Allaha a to je od značenja “La ilahe
illAllah”.

A od naj-jasnijih dokaza za to je, iskazivanje toga kao osnove u odricanju od širka u milletu
Ibrahima el-Hanif-a, ‘alejhi-s-selam, vjera za koju nam je naređeno da je slijedimo.
Pa je Ibrahim, ‘alejhi-s-selam bio el-hanif[49], Rekao je Uzvišeni:
 ِ ِ‫"إِ ان إِب ر ِاهيم َكا َن أُام اة قَانِتا ِا‬
ِ ُ ‫َّلل حنِي افا وََل ي‬
َ ‫ك م َن الْ ُم ْش ِرك‬
")120( ‫ني‬ َ َ َ ‫ا‬
ْ َ َْ
“Doista je Ibrahim bio ummet pokoran Allahu, hanifa (pravovjeran), a on nije bio
od mušrika[50].” (Sura En-Nahl, 120.)

I rekao je Uzvišeni:

‫ص َارى تَ ْهتَ ُدوا قُ ْل بَ ْل ِملا َة إِبْ َر ِاه َيم َحنِي افا َوَما َكا َن ِم َن‬َ َ‫ودا أ َْو ن‬
‫"وقَالُوا ُكونُوا ُه ا‬
َ
ِ
‫)" البقرة‬135( ‫ني‬ َ ‫الْ ُم ْش ِرك‬
“I rekoše: “Budite jehud[51] ili nasara[52], bit ćete upućeni.” Reci: “Naprotiv, (ja
sam) milleta Ibrahima hanife (pravovjernog).” A on nije bio od mušrika.” (Sura El-
Bekare, 135.)

Što znači da je millet[53] Ibrahima, ‘alejhi-s-selam, bio el-Milletu el-Hanifijjeh, a el-Hanifijjeh je

ukratko rečeno ustrajavanje na ‘ibadetu Allahu i klonjenje (čistoća) od širka.
I zaista je naređeno našem Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme slijeđenje Milleta
Ibrahima, ‘alejhi-s-selam, pa mu je rekao Njegov Gospodar:
ِ ِ ِ ِ ِ ِ َ ‫"ُثُا أَوحي نَا إِلَي‬
َ ‫ك أَن اتابِ ْع ملا َة إِبْ َراه َيم َحني افا َوَما َكا َن م َن الْ ُم ْش ِرك‬
‫)" النحل‬123( ‫ني‬ ْ َْ ْ
“Zatim smo ti objavili da slijediš millet Ibrahima hanife (pravovjernog); a on nije
bio od mušrika.” (Sura En-Nahl, 123.)

I rekao je Uzvišeni:

‫اط ُم ْستَ ِق ٍيم ِديناا قَِي اما ِملا َة إِبْ َر ِاه َيم َحنِي افا َوَما َكا َن ِم َن‬
ٍ ‫"قُل إِناِِن ه َد ِاِن رِِب إِ ََل ِصر‬
َ َ َ ْ
ِ
‫)" اِلنعام‬161( ‫ني‬ َ ‫الْ ُم ْش ِرك‬
“Reci; ''Doista je mene uputio moj Gospodar pravome putu, milletu Ibrahima hanife
(pravovjernog), a on nije bio od mušrika[54].” (Sura El-En’am, 161.)

I rekao je Uzvišeni:
ِ‫"ومن أَحسن ِدينا ِِمان أَسلَم وجهه ِا‬
‫َّلل َوُه َو ُُْم ِس ٌن َواتابَ َع ِملا َة إِبْ َر ِاه َيم َحنِي افا َوا اَتَ َذ ُا‬
‫اَّلل‬ ُ َ ْ َ َ ْ ْ ‫ََ ْ ْ َ ُ ا‬
‫)" النساء‬125( ‫إِبْ َر ِاه َيم َخلِ ايَل‬
“A ko je bolji vjerom od onoga ko preda lice svoje Allahu a on muhsin[55] i slijedi
millet (vjeru) Ibrahima hanife (pravovjernog)? A Allah je uzeo Ibrahima
prijateljem.” (Sura En-Nisa’, 125.)

I rekao je Uzvišeni:

‫اصطََفْي نَاهُ ِِف الدُّنْيَا َوإِناهُ ِِف‬ ِ ِ ِ ِِ

ْ ‫ب َع ْن ملاة إِبْ َراه َيم إِاَل َم ْن َسف َه نَ ْف َسهُ َولََقد‬
ُ ‫" َوَم ْن يَ ْرَغ‬
ِ َ‫ب الْعال‬ ِ ِ‫ال أَسلَمت ل‬ ِ‫ال لَه ربُّه أَسل‬ ِ ِ‫ص‬
ِ‫احل‬ ِ ِ
‫ني‬ ‫م‬
َ َ َ ُ ْ ْ ‫ر‬ َ ‫ق‬
َ ‫م‬
ْ ْ َُُ َ ‫ق‬
َ ‫ذ‬ْ ‫إ‬ ) 130 ( َ ‫ْاْلخَرِة لَم َن ال ا‬
‫ني‬
“A ko ne voli millet (vjeru) Ibrahima, osim onaj koji je zaglupio samoga sebe. A
zaista smo Mi uistinu njega izabrali na Dunjaluku (ovome svijetu), i doista je on na
ahiretu (onome svijetu) sigurno od čestitih. Kada mu reče Njegov Gospodar; ''Predaj
se'', reče; ''Predao sam se Gospodaru svijetova.” (El-Bekara 130.-131.) Pa je Uzvišeni
sažeo millet Ibrahima sa Njegovim riječima/putem Njegovih riječi:
" ‫ب ْال اعالا ِمينا‬
ِ ِّ ‫“ " ِإ ْذ قاا ال لاهُ اربُّه ُ أ ا ْس ِل ْم قاا ال أ ا ْسلا ْمتُ ِل ار‬Kada mu reče Njegov Gospodar: “Predaj se”,
reče: “Predao sam se Gospodaru svijetova.” Pa je millet Ibrahima bio Islam, te kada su jevreji
i kršćani tvrdili da Ibrahim ‘alejhi-s-selam pripada njihovom promijenjenom dinu, odgovorio
im je Allah odsječno na njihovu laž, čak šta više objelodanio je njihovu zabludu i
suprotstavljanje Ibrahimovom milletu, pa je rekao[56]:

‫ص َارى تَ ْهتَ ُدوا قُ ْل بَ ْل ِملا َة إِبْ َر ِاه َيم َحنِي افا َوَما َكا َن ِم َن‬َ َ‫ودا أ َْو ن‬
‫" َوقَالُوا ُكونُوا ُه ا‬
ِ
‫)" البقرة‬135( ‫ني‬ َ ‫الْ ُم ْش ِرك‬
“I rekoše; ''Budite jehud (jevreji) ili nasara (kršćani), bit ćete upućeni.” Reci:
“Naprotiv, milleta Ibrahima hanife (pravovjernog).” A (on) nije bio od mušrika
(višebožaca).” (Sura El-Bekare, 135.)

I rekao je Uzvišeni:

‫الدي ِن ِم ْن َحَرٍج ِملا َة أَبِي ُك ْم إِبْ َر ِاه َيم ُه َو ََساا ُك ُم‬

ِ ‫"هو اجت با ُكم وما جعل عَلي ُكم ِِف‬
ْ ْ َ َ َ َ َ َ ْ ََ ْ َ ُ
‫يدا َعلَْي ُك ْم َوتَ ُكونُوا ُش َه َد َاء َعلَى‬ ‫ول َش ِه ا‬ُ ‫ني ِم ْن قَ ْب ُل َوِِف َه َذا لِيَ ُكو َن الار ُس‬ ِِ
َ ‫الْ ُم ْسلم‬
‫ احلج‬78. "‫ااس‬ ِ ‫الن‬
“On vas je odlikovao i nije vam učinio u vjeri nikakvu poteškoću, milleta (vjeri)
vašeg oca Ibrahima. On vas je nazvao muslimanima još prije, i u ovome[57], da bi
Poslanik bio svjedok protiv vas i da bi vi bili svjedoci protiv ljudi.” (Sura El-
Hadždž, 78.)

I zbog toga je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, kada je bio upitan o najdražim vjerama
ili je upitan o najboljem islamu ili je upitan o najboljem imanu, uvijek je bio njegov odgovor
na sve ovo jedan te isti: “el-Hanifijjeh[58] es-Semheh[59]”

Kao što je došlo u Imama Ahmedovom ‘’Musnedu’’ 1. tom 236. str. od Tarika sina Ishakovog
od Davuda sina Husejnovog od Ikrime i od ibn ‘Abbasa, radijAllahu ‘anhuma da je rekao:
Rečeno je Allahovom Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve sellem: “Koja je vjera najdraža Allahu?’’
Rekao je: el-Hanifijjeh (pravovjerna, čista od širka) es-Semheh (lahka).

I došlo je od et-Taberanijja u el-Mu’adžemu-l-Kebiru 11. tom 227. str. i u el-Evsatu 1006. a

čiji tekst glasi: “Koji Islam je najbolji?” Rekao je: “el-Hanifijjeh (op. pravovjerna, čista od širka)
es-Semheh (lahka)”.

I došlo je od el-Bezzara u njegovom Musnedu (kešf) 1. tom 58. str., a tekst glasi: “Koji islam -
ili koji iman - je najbolji?” Rekao je: “el-Hanifijjeh (op. ispravna i čista vjera od širka) es-
Semheh (lahka)”.
Pa dođite sa nama da naučimo osnovu ovog el-Hanifijjeta (ispravne vjere, čiste od širka) i es-
Semheh (lahke):

Osnovu milleta Ibrahima i temelje njegove vjere nam je objasnio Allah, ‘azze ve dželle, u
njegovim riječima:

‫)" الزخرف‬26( ‫يم ِِلَبِ ِيه َوقَ ْوِم ِه إِناِِن بََراءٌ ِِماا تَ ْعبُ ُدو َن‬ ِ ‫ال إِب ر‬ ِ
ُ َ ْ َ َ‫"وإ ْذ ق‬
‫اه‬ َ
“I kad reče Ibrahim ocu svome i narodu svome: “Uistinu, ja sam odreknut od onoga
što[60] obožavate…” (Sura Ez-Zuhruf, 26.)

A ovo ukazuje na to da je millet Ibrahima, ‘alejhi-s-selam, i njegov din, odricanje od

božanstava koja su obožavana mimo Allaha.

A zatim (ukazuje na to) da je Allah, ‘azze ve dželle, nama ponovo u Svojoj Knjizi spomenuo da
je osnova ovog milleta odricanje od mušrika i od onoga što obožavaju mimo Allaha, pa kaže:

‫ين َم َعهُ إِ ْذ قَالُوا لَِق ْوِم ِه ْم إِ اَن بَُرآءُ ِمْن ُك ْم‬ ‫ذ‬ِ ‫" قَ ْد َكانَت لَ ُكم أُسوةٌ حسنةٌ ِِف إِب ر ِاهيم والا‬
َ َ َ َْ ََ َ َ ْ ْ ْ
ِ‫ون ا‬ ِ ‫وِِماا تَعب ُدو َن ِمن د‬
‫ضاءُ أَبَ ادا َح اَّت‬َ ‫اَّلل َك َف ْرََن بِ ُك ْم َوبَ َدا بَْي نَ نَا َوبَْي نَ ُك ُم الْ َع َد َاوةُ َوالْبَ ْغ‬ ُ ْ ُْ َ
‫)" املمتحنة‬4( ُ‫َّلل َو ْح َده‬ ِ‫تُؤِمنوا ِِب ا‬
ُْ
“Uistinu vi imate najljepši primjer u Ibrahimu i onima koji su (bili) sa njim - kada su
rekli svom narodu: "Doista smo mi odreknuti (čisti) od vas i od onoga što ‘ibadetite
(obožavate robovanjem) mimo (ili pored) Allaha. Učinili smo kufr (zanevjerovali
smo) u vas i ukazala (pojavila) se između nas i između vas neprijateljstvo i mržnja
stalna; sve dok ne budete vjerovali u Allaha, Njega Jedinog…” (El-Mumtehine, 4.)

Pa ovo također ukazuje i na to da je millet Ibrahima, ‘alejhi-s-selam, i njegov din odricanje od

robova tih božanstava, a to su mušrici koji ih obožavaju mimo (ili pored) Allaha.

Pa je postalo jasno i očito, da je osnova ovoga el-Milletu el-Hanifijjeh i koja se vidi u riječima
Ibrahima upućena njegovom narodu u ajetu sure Ez-Zuhruf: “Ja sam doista odreknut od
onoga čemu ‘ibadetite (što obožavate)”, i također se vidi u Njegovim te’ala, riječima, upravo
na njegovom jeziku[62] i onih koji su bili sa njim u ajetu sure el-Mumtehina: “Mi smo
odreknuti od vas i od onoga što obožavate mimo Allaha”, pa ovo dokazuje da je osnova ovog
milleta odricanje od mušrika i odricanje od božanstava koja obožavaju mimo Allaha, tj.
njegova osnova je odricanje od božanstava koja su obožavana mimo Allaha i od njihovih
obožavaoca, i to dvoje sačinjava jednu cjelinu, nedjeljivu i nije moguće odvajanje jedno od
drugog!

I tako nam je naš Gospodar u Svojoj plemenitoj Knjizi objasnio na jeziku Svoga bliskog
prijatelja Ibrahima, ‘alejhi-s-selam, millet[63] s kojim je On zadovoljan da ljudima bude din do
Sudnjega Dana kada kaže; “A ko je bolji vjerom od onoga tko esleme (preda islamom) lice
svoje Allahu i bude muhsin (dobročinitelj) i slijedi millet Ibrahima hanife-pravovjernoga?” (En-
Nisa’, 125.), pa nam je objasnio kakvoću odricanja od širka i to da je to odricanje, ustvari
odricanje od (lažnih) božanstava i od tih obožavaoca, a to ukazuje na međusobno uzročnu
povezanost između ta dva odricanja, tako da ne može nikako opstati jedno od to dvoje, bez
onoga drugoga.

A millet Ibrahima, kao što je prijethodilo, je pojašnjenje da je to millet Muhammeda,

sallAllahu ‘alejhi ve selleme, te da je to ono što je njegov Gospodar naredio njegovim
slijedbenicima, pa je rekao u Svojoj Knjizi:
ِ ِ ِ ِ ِ ِ َ ‫"ُثُا أَوحي نَا إِلَي‬
َ ‫ك أَن اتابِ ْع ملا َة إِبْ َراه َيم َحني افا َوَما َكا َن م َن الْ ُم ْش ِرك‬
‫)" النحل‬123( ‫ني‬ ْ َْ ْ
“Zatim smo ti objavili da slijediš millet Ibrahima hanife[64], a on nije bio od
mušrika.” (Sura En-Nahl, 123.)

A da ne govorimo o tome da je millet[65] svih Vjerovijesnika, neka su na sve njih salavati i

selami našeg Gospodara, bio jedan din, a to je el-Islam, pa je Allah, ‘azze ve dželle nakon što
je spomenuo u (suri) el-Enbija’ mnogo priča o njima i njihovoj vjeri u koju su pozivali, neka su
na njih salavati i selami našeg Gospodara, sažeo njihov millet i njihov din, kroz Njegove riječi:
ِ ‫اعب ُد‬ ِ ِ ٍ ِ َ ِ‫" وما أَرس ْلنَا ِمن قَبل‬
‫)" اِلنبياء‬25( ‫ون‬ ُ ْ َ‫ك م ْن َر ُسول إِاَل نُوحي إِلَْيه أَناهُ ََل إِلَ َه إِاَل أ َََن ف‬ ْ ْ َ ْ ََ
“I nismo poslali prije tebe (nijednog) od poslanika, a da mu nismo objavili: “Nema
istinskoga boga osim Mene”, pa (samo) Mene obožavajte[66].” (Sura El-Enbija’, 25.)

I kaže pri kraju ove sure:

ِ ‫اعب ُد‬ ِ ِِ ِ
‫)" اِلنبياء‬92(‫ون‬ ُ ْ َ‫"إ ان َهذه أُامتُ ُك ْم أُام اة َواح َد اة َوأ َََن َربُّ ُك ْم ف‬
“Doista je ovaj vaš ummet, jedan ummet, a ja sam vaš Gospodar pa Mi
‘ibadetite[67].” (Sura El-Enbija’, 92.)

Pa to dokazuje da su Vjerovijesnici i Poslanici bili jedan ummet, istoga milleta i dina, sažeo ga
je On Subhaneh u Svom govoru, Uzvišen neka je: “Nema istinskoga boga osim Mene, pa Me
obožavajte.”

Ovo je i pored toga što su se razlikovali u propisima, kao što nas je podsjetio Uzvišeni u Suri
el-Ma’ide u Njegovom govoru:

‫)" املائده‬48( ‫اَّللُ ََلََعلَ ُك ْم أُام اة َو ِاح َد اة‬ ِ ِ ِ ِ

‫اء ا‬ ‫"ل ُك ٍل َج َع ْلنَا مْن ُك ْم ش ْرَع اة َومْن َه ا‬
َ ‫اجا َولَ ْو َش‬
“…Svakom od vas smo odredili Šeri’at[68] i menhedž[69]. A da je Allah htio, učinio bi
vas ummetom[70] jednim.” (Sura El-Ma’ida, 48.)

Dakle, oni su[71] jedan ummet u dinu i milletu a različiti narodi u šeri’atima, pa ono što je bio
asl (osnova) u milletu Ibrahima, ‘alejhi-s-selam bilo je asl i u milletu Muhammeda, sallAllahu
‘alejhi ve selleme, a to je očigledno asl u milletu svih Vjerovijesnika i Poslanika, neka su na
sve njih salavati i selami moga Gospodara.

A u Sahihu od Muslima 12. tom 60. str. broj hadisa 4362. stoji:
Obavijestio nas je Ebu Hurejre o Allahovom Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, pa je
spomenuo njegov govor; a rekao je Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve sellem: “Ja sam
najpreči Isa’u, sinu Merjeme i na početku i na kraju.” Rekoše: ‘’Kako, o Allahov Poslaniče?’’
Reče: “Vjerovijesnici su braća po ocu, a majke su im različite, a njihov din je jedan, a nije bilo
između nas dvojice Vjerovijesnika.”

Pa je osnova el-Milleta el-Hanifijjeh, millet Islama, a njegov glavni Asl i rukn je bera’et[72] od
mušrika i njihovih božanstava kojima ‘ibadete pored Allaha i to dvoje su jedna cjelina, nema
između njih odvajanja[73]. Zaista je povezao Allah, azze ve dželle, ta dva odricanja na većini
mjesta u Kur’anu Plemenitom, bliskom povezanošću, učinivši ih jednom kompletnom
cjelinom, koja nije razdvojiva.

Pa su oboje[74] lazim[75] ostvarivanja odricanja od širka, i zbog toga ćeš naći da njih dvoje kada
se spomenu zajedno, ili kada jedna (spomenom) pretekne drugu, odmah zatim je slijedi i ta
druga.

Te ćeš zbog toga primjetiti da Allah tebareke ve te’ala često spominje odricanje od mušrika
prije odricanja od božanstava koja obožavaju, pa kaže te’ala na jeziku stanovnika pećine
(ashabu-l-kehf) - a to je bilo kroz hvaljenje njihove vjere:

‫وه ْم َوَما يَ ْعبُ ُدو َن إِاَل ا‬ ِ

‫)" الكهف‬16( َ‫اَّلل‬ ُ ‫"وإِذ ْاعتَ َزلْتُ ُم‬
َ
“I kad napustite njih i ono čemu ‘ibadete[76] osim Allaha…” (Sura El-Kehf, 16.)

I rekao je Uzvišeni na jeziku Ibrahima, ‘alejhi-s-selam, a on je pozivao svoj narod u istinsku

(pravu) vjeru:

‫اَّلل َوأ َْدعُو َرِِب َع َسى أاََل أَ ُكو َن بِ ُد َع ِاء َرِِب َش ِقيًّا‬
ِ‫ون ا‬ ِ ‫"وأ َْعتَ ِزلُ ُكم وما تَ ْدعو َن ِمن د‬
ُ ْ ُ ََ ْ َ
‫وب َوُك ًَّل َج َع ْلنَا‬ ِ‫ون ا‬
َ ‫اَّلل َوَهْب نَا لَهُ إِ ْس َح‬ ِ ‫) فَلَ اما ْاعتَ زََلم وما ي عب ُدو َن ِمن د‬48(
َ ‫اق َويَ ْع ُق‬ ُ ْ ُ ْ َ َ َ ُْ َ
‫) " مرمي‬49( ‫نَبِيًّا‬
“I napustiti ću vas i ono čemu dovite mimo Allaha, a dovit ću mome Gospodaru.
Možda neću u dovi Gospodaru mome nesretan biti.” Pa pošto je napustio njih i ono
šta obožavaju mimo Allaha, podarili smo mu Ishaka i J’akuba, a svakog smo učinili
Vjerovijesnikom.” (Sura Merjem, 48.-49.)

I nije strano, niti čudno, što prednjači odricanje od obožavaoca (mušrika), nad odricanjem od
samih njihovih božanstava (taguta). Tá, obožavaoci su ti koji su postavili ta božanstva i
obažavaju ih pored Allaha i bez njih nebi postojala božanstva koja se obožavaju. Pa je
realnost (činjenica) ovih navodnih božanstava, da ona nebi postojala bez njih[77] a ono što
ukazuje na ovo jeste, da su mnoga od tih božanstava napravljena upravo od strane njihovih
obožavaoca, koji ih zatim obožavaju[78], pa ih tako učiniše božanstvima, da li kroz to što su ih
obožavali, nakon što su ih napravili ili pokoravajući se i slijedeći nekog drugog u obožavanju
njih, pa makar ih i ne napravili oni sami[79].

I takva je bila uloga obožavaoca u osnovi, činjenjem nekog božanstvom, svejedno bili oni ti
koji prave ili koji slijede ili koji su slijeđeni, svejedno da li ta božanstva bila od opipljivog
materijala, kao što su kipovi i drveće i kamenje i sunce i mjesec, ili bili neopipljivi (nevidljiva),
poput onoga što nam je sad poznato, kao demokratija ili kapitalizam ili komunizam ili
socijalizam ili sekularizam i drugo mimo toga (mimo njih).
A dokaz da zaista obožavaoci[80] imaju ulogu kreiranja lažnih božanstava, koja su bila
obožavana mimo Allaha, su Njegove te’ala riječi na jeziku Ibrahima ‘alejhi-s-selam:
ِ‫ون ا‬
‫) " العنكبوت‬17( ‫اَّلل أ َْوََث اَن َوََتْلُ ُقو َن إِفْ اكا‬ ِ ‫"إِاَّنَا تَعب ُدو َن ِمن د‬
ُ ْ ُْ
“Doista vi samo 'ibadetite (obožavate) mimo (pored) [81] Allaha idole i laži
izmišljate…” (Sura El-Ankebut, 17.)

Riječi, Njega Uzvišenog ovdje; “i laži izmišljate”, su zbog toga što je narod Ibrahima, ’alejhi-s-
selam, bili oni (op. upravo njegov otac Azer) koji su pravili kipove, koje su učinili božanstvima
i obožavali ih mimo (ili pored) Allaha.

I ono što je prethodilo je razjasnilo da za nikog ko ima pameti nije moguće (nezamislivo je) da
se poziva; “Mi smo na el-Milletu el-Hanifijjeh” osim da se odričemo/u od mušrika i od
njihovih lažnih božanstava koje oni obožavaju, jer potpuno odricanje od njihovih božanstava
ne biva osim uz odricanje i od onih koji ih obožavaju, tako da se odricanje od jednog od to
dvoje ne prihvata, bez odricanja od drugog.

Zaključak:
1-Da je odricanje od obožavaoca i od obožavanih, jedna cjelina koja je nedjeljiva.
2-Da odricanje od onih koji se obožavaju nije ispravno niti se prima, osim sa odricanjem od
obožavatelja toga, jer je to od muktedajata[82] i levazima[83] koja se ne razdjeljuju ni u kom
slučaju.

Peto: Odricanje od mušrika je odricanje od njihovog dina tj. od njihovih ‘ibadeta

A pitanje je sada; “Ako je odricanje od mušrika ovolikog značaja u el-Milletu el-Hanifijjeh, pa

kakva je njena kakvoća (način) onda?”

Zaista neki misle[84] da je odricanje od mušrika, to da se odreknu od bilo kojih propisanih

djela s njima na dunjaluku ili da se odreknu svake veze, sa kojom su povezani sa njima,
svejedno bile one krvne veze ili veze porijekla, a ovo je pogrešno.

Tako da odricanje od mušrika ne prouzrokuje da očevi ne bivaju više očevima ili da sinovi ne
bivaju više sinovima ili da braća po krvi ne bivaju više braća po krvi ili da pleme ne bude više
plemenom, nego je to isključivo nestanak našeg bratstva po dinu, dokle god su oni kafiri i
mušrici, pa u vezi njih nestaje svaka ljubav i prijateljstvo u ime Allaha i to stanje dopušta
svaku mržnju i netrpeljivost naspram tih osoba, a to nije zbog tih samih osoba, nego je naša
mržnja prema njima zbog njihove (ne)vjere.

Pa neće biti naša mržnja i naše neprijateljstvo prema njima, zbog bilo čega što se veže za ove
osobe lično, jer mi njih ne mrzimo kao osobe, zbog same njihove pojave ili njihovog ružnog
izgleda ili zbog njihovog lošeg ophođenja prema nama u dunjaluku, međutim naša je mržnja
prema njima i neprijateljstvo prema njima zbog sebeba (uzroka) njihovog dina, pa kada smo
ih zamrzili i zaneprijateljevali prema vjeri kufra i širka, onda smo u skladu s time zamrzili one i
zaneprijateljevali sa onima koji slijede tu (ne)vjeru.
I zbog toga je rekao Ibrahim, ‘alejhi-s-selam i oni koji su bili sa njim od Vjerovijesnika[85] ili ko
je bio sa njim od vjernika iz njihovog naroda:
ِ‫ون ا‬
ُ‫اَّلل َك َف ْرََن بِ ُك ْم َوبَ َدا بَْي نَ نَا َوبَْي نَ ُك ُم الْ َع َد َاوة‬ ِ ‫"إِ اَن ب رآء ِمْن ُكم وِِماا تَعب ُدو َن ِمن د‬
ُ ْ ُ ْ َ ْ ُ َُ
‫)" املمتحنة‬4( ُ‫َّلل َو ْح َده‬ ِ‫والْب ْغضاء أَب ادا ح اَّت تُؤِمنوا ِِب ا‬
ُْ َ َ َُ ََ
“Doista smo mi odreknuti od vas i onoga što ‘ibadetite (obožavate robovanjem)
mimo Allaha. Učinili smo kufr (zanevjerovali) u vas[86] i ostaje između nas i vas
neprijateljstvo i mržnja stalna[87], sve dok ne budete vjerovali u Allaha, Njega
Jedinog…” (Sura El-Mumtehina, 4.)

Pa je odricanje od njih, zbog činjenice da su oni kafiri i mušrici, i ovo odricanje koje se ogleda
u iskazivanju/pokazivanju neprijateljstva i mržnje prema njima, će se nastaviti[88] sve dok se
ne pokaju od kufra i širka na kojem su oni, i sve dok ne povjeruju u Allaha Jedinog, i to
odricanje[89] ne prestaje govorom ili djelom, sve dok ne urade tako[90].

I o tome govori šejhu-l-Islam, Ibnu Tejmijje (rahimehullah) u Ed-Dureru-s-Senijje se navodi u

1. tomu 93. str.; (op. prenio je njegov govor neko od učenjaka dave Nedžda) i to se nalazi kod
tefsira Njegovog govora, Uzvišen neka je: “I uistinu smo svakom narodu poslanika poslali, da
‘ibadetite samo Allahu i da se klonite taguta.” (Sura En-Nahl, 36.)

“Ovaj ajet dokazuje da insan kada obožava svog Gospodara sa pokornošću i voljenjem Njega
i ljubavlju prema onome što On voli, ali ne mrzi mušrike, niti mrzi njihova djela i ne
neprijateljuje prema njima, takav se ne kloni (odriče) taguta, a ko se ne kloni (odriče) taguta,
nije ušao u islam pa je on kafir, čak i kada bi bio najveći pobožnjak ovog ummeta, klanjao
noću i postio danju, njegovi ‘ibadeti bi postali poput onoga koji klanja, a nije se okupao od
dženabeta (nečistoće) ili kao onaj koji posti po najžešćoj vrućini, a čini sramotna (loša) djela u
ramazanskim danima.”
Završen govor Ibnu Tejmijje, rahimehullah.

Pa je prema tome odricanje od mušrika, na prvom mjestu - odricanje od njihovog dina a od

toga je neprijateljevanje prema njima, i izharenje te mržnje prema njima i njihovim djelima, i
jasno je da se to neće ostvariti uz učestvovanje-udruživanje[91] sa njima u njihovim
‘ibadetima.

Kako se to mi odričemo od mušrika?

A zaista je odricanje od mušrika, odricanje od njihovog dina, kao što je prethodilo u
dosadašnjim obrazloženjima. Neminovno je da počinjemo to odricanje putem kritikovanja
njihovog dina i opisivanjem njega šeri’atskim opisom kojim ga je Allah, azze ve dželle opisao,
a to je kufr i širk[92].

A dokaz za to, da odricanje počinje sa slijedećim jeste;

Ono što je spomenuo On te’ala u svojoj Knjizi, kada je upitao Ibrahim, ‘alejhi-s-selam svoga
oca i svoj narod o njihovim (lažnim) božanstvima, koji su bili privrženi u ‘ibadetu njima,
kudeći ih zbog toga (zato), rekavši:

‫)اِلنبياء‬52( ‫يل الاِِت أَنْ تُ ْم ََلَا َعاكِ ُفو َن‬ِ‫"ما ه ِذ ِه التاماث‬

ُ َ َ َ
“...šta su ovi kipovi kojima ste vi stalno privrženi? [93]” (Sura El-Enbija’ 52.)

Pa nisu bili u mogućnosti osim da kažu:

")53( ‫ين‬‫د‬ِ ِ‫"وج ْد ََن آِبء ََن ََلا عاب‬

َ َ َ ََ ََ
“Našli smo očeve naše, njih ‘ibadeteći (robujući obožavanjem).” (Sura El-Enbija’,
53.), pa je prvo bilo to što ih je on ‘alejhi-s-selam napao (sa riječima), kao što je to
spomenuo naš Gospodar, na njegovom[94] jeziku, da im je rekao:
ٍ ِ‫ض ََل ٍل ُمب‬
")54( ‫ني‬ َ ‫آِب ُؤُك ْم ِِف‬
َ ‫"لََق ْد ُكْن تُ ْم أَنْ تُ ْم َو‬
“Zaista ste vi i očevi vaši u očitoj zabludi.” (Sura El-Enbija’, 54.)

Zato je to bio njegov prvi otvoren (jasan) odgovor, iskazivanjem toga putem bera’eta [95] od
njihovih djela, kroz to što je njih i njihove očeve protekfirio i opisao ih jasnom zabludom; i
ovo je početak odricanja od kafira i mušrika u milletu Ibrahima el-Hanifijjeh (pravojernog),
njega i našeg Vjerovijesnika, Allahov mir i spas na obojicu.

Zatim je poslije tekfira njih obavezno odricanje od njihovog dina, nakon opisa sa kufrom i
širkom, a to je zbog toga što se bilo koji din (svaki), koji se suprotstavlja dini-l-Islamu, ne
prima od njegovog pristalice, zbog riječi Uzvišenog:
ِ ِ
ِ‫الدين ِعْن َد ا‬
ِْ ‫اَّلل‬
‫)"آل عمران‬19( ‫اْل ْس ََل ُم‬ َ ‫" إ ان‬
“Doista je din (priznata vjera) kod Allaha (samo) el-Islam” (Sura Ali ‘Imran, 19.)

i Njegovih riječi, Uzvišen neka je On:

ِ ْ ‫اْلس ََلِم ِديناا فَلَن ي ْقبل ِمْنه وهو ِِف ْاْل ِخرِة ِمن‬
َ ‫اْلَاس ِر‬
")85( ‫ين‬ َ َ ََُ ُ َ َ ُ ْ ْ ِْ ‫"وَم ْن يَْب تَ ِغ َغْي َر‬
َ
“A ko bude želio (neki drugi) din, mimo Islama, pa neće biti prihvaćen od njega, i
on je na ahiretu[96] od gubitnika.” (Sura Ali ‘Imran, 85.), tako da će biti pristalica[97] te
druge vjere na ahiretu od el-hasirin[98].

A ako pogledaš u suru el-Kafirun, naći ćeš da je odricanje od njihovog dina zadnje (na kraju)
od Allahovih naredbi Svome Poslaniku u toj suri, nakon što mu je naredio na njenom početku
da ih opiše kafirima: “Reci, o vi kafiri“, pa nakon što ih je opisao kufrom, obrazložio im je
stvarnost njihovog dina i da oni u tom dinu nisu nikad ni ‘ibadetili[99] a da oni ni sada ne
‘ibadete i da oni nikad i neće (istinski) ‘ibadetiti Allahu kojem ‘ibadeti Njegov Poslanik,
(sallAllahu 'alejhi ve selleme) a ono što se ovdje kao zadnja tačka spominje je da su određene
osobe oslovljene/prozvane time da oni - po onome što Allah zna - nikad neće (po)vjerovati.

I metoda dokazivanja da je Allah, azze ve dželle, njemu naredio na kraju sure da se odrekne
od njihovog dina i to u Njegovom govoru njima: “vama vaša vjera, a meni moja vjera”, to
dokazuje da je opis vjere kafira i mušrika kufrom ili širkom povlači za sobom bera’et
(odricanje) od tog dina.

A poznato je da je u dinu mušrika, u vremenu Allahova Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve

selleme, postojala povezanost rodbinske veze i plemenito postupanje prema gostu i pomoć
mazlumu[100] a sve je to od onoga što je naredio Allah u dini-l-Islamu, a to nije prepreka da se
(ipak) u potpunosti odrekne od njihovog dina.

To je zbog toga što, kada musliman čini ova dobra djela, on ih čini zbog (na osnovu) dini el-
Islama a nije zbog dina mušrika.

I nije ispravno da nam iko prigovara sa svojim govorom; “da u odricanju od njihovog dina
ulazi i odricanje onoga što je u ovom dinu od propisa islama.”
Pa odricanje neće biti od propisa samih po sebi, nego od dina koji se ne prima i koji je
objedinio u sebi ove propise sa širkom, i zato će odricanje biti odricanje od njihovog
neprihvaćenog dina u pogledu onoga u čemu se kosi sa Islamom, iako u sebi sadrži dosta
sličnosti, zbog toga što to nije din el-Islam kojeg prima Allah od svojih robova, i zbog toga
kaže Uzvišeni:
ِ ْ ‫اْلس ََلِم ِديناا فَلَن ي ْقبل ِمْنه وهو ِِف ْاْل ِخرِة ِمن‬
َ ‫اْلَاس ِر‬
"‫ين‬ َ َ ََُ ُ َ َ ُ ْ ْ ِْ ‫"وَم ْن يَْب تَ ِغ َغْي َر‬
َ
“A ko želi drugi din mimo islama, on neće biti primljen od njega i on je na ahiretu
od gubitnika.” (Sura Ali ‘Imran, 85.)

Ma koji god to din bio, koji se suprotstavlja dinu-l-Islamu i šta god on sadržavao, to nije dini-
l-Islam sa kojim je Gospodar robova zadovoljan da bude njihov din, pa je on din koji se ne
prima od njegovog sljedbenika (pristalice) a koji je ujedno u najvećem gubitku [101], iako ovaj
din sliči dini-l-Islamu u svemu osim u ihlasu[102] obožavanja Allaha.

A slika odricanja od njihovog dina nakon svjedočenja nad njim kufrom ili širkom je odricanje
od njihovih ‘ibadeta jer su oni od najprepoznatjivijih znakova njihovog dina, i odricanje od tih
‘ibadeta biva svjedočenjem da je to ‘ibadet koji se ne prima, to kada se radi o ‘ibadetu koji je
u osnovi propisan, a ako ti “ibadeti” nisu propisani, onda dodaj na to svjedočenje da se to
ustvari ne naziva ‘ibadetom. A odricanje od njihovih neprihvaćenih/neprimljenih ‘ibadeta
biva s time što im se to ne potvrđuje niti priznaje i sa potpunim odvajanjem između njihovih
‘ibadeta i naših ‘ibadeta i klonjenjem učestvovanja u zajedništvu s njima u tome.

A dokaz da je odricanje od njihovog dina ustvari odricanje od njihovih ‘ibadeta [103], je u

Njegovom govoru, Uzvišen neka je On:

‫وك فَ ُق ْل ِِل َع َملِي َولَ ُك ْم َع َملُ ُك ْم أَنْ تُ ْم بَِريئُو َن ِِماا أ َْع َم ُل َوأ َََن بَِريءٌ ِِماا‬
َ ُ‫"وإِ ْن َك اذب‬
َ
‫)" يونس‬41( ‫تَ ْع َملُو َن‬
“A ako te poreknu (tj. u laž utjeraju), pa reci: “Meni moje djelo, a vama vaše
djelo. Vi ste odreknuti od onoga šta ja radim, a ja sam odreknut od onoga šta vi
radite.” (Sura Junus, 41.)

Uistinu je naredio Allah svome Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, ako ga oni budu
ugonili u laž (poricali) u onome s čime ga je poslao Njegov Gospodar, da im iskaže potpuno
odricanje i odvajanje između njegovog dina i njihovog dina, i to je bilo u slici potpunog
odricanja i odvajanje između njegovog djela i njihovog djela, sa kojima svako od njih obožava
u tome svoje božanstvo, i to se jasno vidi u ajetu.
I ovo potpuno odricanje i razdvajanje između njihovog ‘ibadeta i našeg ‘ibadeta, jasno je da
neće biti uz udruživanje (zajedništvo) sa njima, jer odricanje od toga zahtijeva svjedočenje
protiv toga djelima[104] da ti ‘ibadeti (tj. njihova djela) nisu prihvaćeni, od čega je
neučestvovanje sa njima u tome.

U Tefsiru et-Taberijja 15. tom 94. str. stoji:

Govor o tumačenju Njegovog govora, Uzvišen neka je On:

‫وك فَ ُق ْل ِِل َع َملِي َولَ ُك ْم َع َملُ ُك ْم أَنْ تُ ْم بَِريئُو َن ِِماا أ َْع َم ُل َوأ َََن بَِريءٌ ِِماا‬
َ ُ‫"وإِ ْن َك اذب‬
َ
")41( ‫تَ ْع َملُو َن‬
“A ako te budu u laž ugonili (poricali), tad im reci; “Meni moje djelo, a vama vaše
djelo. Vi ste odreknuti od onoga šta ja radim, a ja sam odreknut od onoga šta vi
radite.” (Sura Junus, 41.)

Rekao je Ebu Dž’afer (et-Taberi): Kaže Uzvišeni u Njegovom govoru Svome Poslaniku,
sallAllahu ‘alejhi ve sellem; “A ako te budu u laž ugonili” o Muhammede, ovi mušrici i odbijali
te u pogledu onoga s čime si došao od Tvoga Gospodara, tad im reci: “O narode, meni moj
din i moja djela, a vama vaš din i vaša djela”, ne štete meni vaša djela, niti vama štete moja
djela i doista će biti svaki počinioc nagrađen naspram svog djela, ’’i vi ste odreknuti od onoga
što ja radim’’, vi nećete biti odgovorni za moja djela; “i ja sam odreknut od onoga što vi
radite”, i ja neću biti odgovoran za vaša djela.
Završen govor et-Taberijja.

I isto tako riječi Uzvišenog:

‫ني‬ِِ ِ َ ‫ك لِم ِن اتاب ع‬ ِ ‫) و‬214( ‫"وأَنْ ِذر ع ِشْيتَك ْاِلَقْ ربِني‬

َ ‫ك م َن الْ ُم ْؤمن‬ َ َ َ َ ‫اح‬ َ ‫ض َجَن‬
ْ ‫اخف‬ْ َ َ َ َ َ َ ْ َ
‫) " الشعراء‬216( ‫ص ْو َك فَ ُق ْل إِِِن بَِريءٌ ِِماا تَ ْع َملُو َن‬
َ ‫) فَِإ ْن َع‬215(
“I upozori rodbinu tvoju najbližu, i spusti ‘krilo’ (naklonost) svoje onom ko te
slijedi od vjernika. Pa ako te ne poslušaju, tad reci: “Uistinu, ja sam odreknut od
onoga što radite.” (Sura Eš-Šu’ara, 214.-do-216.)

I ovdje ćeš naći da je Allah, tebareke ve te’ala, naredio svome plemenitom Poslaniku da
opomene svoje bližnje, da odbace božanstva koja obožavaju mimo (ili pored) Allaha, zatim
da, ako oni otkažu poslušnost u tome, da se odrekne od njihovog širka a to je bilo u vidu
odricanja od njihovih djela s kojima obožavaju njihova božanstva.

A u tefsiru od et-Taberijja u 19. tom 411. str. stoji:

Kaže Uzvišeni u Svome govoru: Pa ako bi se naljutila tvoja bližnja rodbina, u pogledu kojih
sam ti naredio da ih upozoriš, i odbijaju (sve) osim da ostanu na svom ‘ibadetu idolima i širku
Milostivom, tada im reci: “Doista sam ja odreknut (čist) od onoga što vi radite” tj. od ‘ibadeta
kipovima i neposlušnosti Stvoritelju stvorenja.
Završen govor et-Taberijja.

Pa je bera’et[105] od ‘ibadeta mušrika, koji nisu primljeni, opširno izlaganje[106] za odricanje od

njihovog neprimljenog dina, ostvarujući to djelom, te su oba ta odricanja lazim[107] jedan
drugome i jedan sadržava drugi, i svako od njih dvoje je od značenja “La ilahe illAllah”, a to je
aslu-d-din el-Islam i to je ono što nam je Allah, azze ve dželle, jasno objasnio u suri el-Kafirun,
kaže Uzvišeni:

)3( ‫) َوََل أَنْ تُ ْم َعابِ ُدو َن َما أ َْعبُ ُد‬2( ‫) ََل أ َْعبُ ُد َما تَ ْعبُ ُدو َن‬1( ‫"قُ ْل ََي أَيُّ َها الْ َكافُِرو َن‬
6( ‫ِل ِدي ِن‬ َ
ِ‫) لَ ُك ْم ِدينُ ُك ْم َو‬5( ‫) َوََل أَنْ تُ ْم َعابِ ُدو َن َما أ َْعبُ ُد‬4( ‫َوََل أ َََن َعابِ ٌد َما َعَب ْد ُُْت‬
1. Reci: “O vi kafiri (nevjernici)! 2. Ne ('ibadetim) obožavam ono što vi obožavate,
3. I niste vi obožavaoci Onoga što ja ('ibadetim) obožavam, 4. Niti sam ja
obožavalac onoga što vi ('ibadetite) obožavate, 5. Niti ste vi obožavaoci Onoga šta
('ibadetim) obožavam. 6. Vama vjera vaša, a meni vjera moja!” (Sura El-Kafirun)

U Tefsiru od et-Taberijja 24. tom 661. str. stoji:

Riječi o tumačenju Njegovog govora, Uzvišen i Hvaljen neka je On, a sveta neka su Njegova
imena:

)3( ‫) َوَل أَنْ تُ ْم َعابِ ُدو َن َما أ َْعبُ ُد‬2( ‫) َل أ َْعبُ ُد َما تَ ْعبُ ُدو َن‬1( ‫"قُ ْل ََي أَيُّ َها الْ َكافُِرو َن‬
6( ‫ِل ِدي ِن‬ َ
ِ‫) لَ ُك ْم ِدينُ ُك ْم َو‬5( ‫) َوَل أَنْ تُ ْم َعابِ ُدو َن َما أ َْعبُ ُد‬4( ‫َوَل أ َََن َعابِ ٌد َما َعَب ْد ُُْت‬
’’Reci; O vi kafiri (nevjernici), ne obožavam ono što vi obožavate, i niste
obožavaoci Onoga što ja obožavam, niti sam ja obožavalac onoga što vi obožavate,
niti ste vi obožavaoci Onoga što ja obožavam; vama vjera vaša a meni vjera moja.’’
(Sura El-Kafirun, 1.-do-6.)

Kaže Uzvišeni Svome Poslaniku Muhammedu, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, a bili su mušrici iz
njegovog naroda, kako što je spomenuto, koji su mu ponudili da obožavaju Allaha jednu
godinu, a da obožava Vjerovijesnik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, njihova božanstva drugu
godinu, pa je Allah objavio poznati odgovor njima na ovo: “Reci”, O Muhammede, tim
mušricima koji te pitaju[108] da ti obožavaš godinu dana njihova božanstva, a da oni
obožavaju godinu dana Tvog Boga: “o vi kafiri” u Allaha, “Ne obožavam ono što vi
obožavate” od božanstava i idola, sada, “i vi niste obožavaoci Onoga što ja obožavam” sada,
“niti sam ja obožavalac” u budućnosti, “onoga što ste vi obožavali”, u prošlosti, “niti ste vi
obožavaoci” u budućnosti ikad “Onoga što ja obožavam” sada i u budućem[109].

I doista je to rečeno, zbog toga što je Allahov govor bio upućen Allahovom Poslaniku,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, određenim pojedinačnim mušricima lično, za koje se zna da oni
neće nikad povjerovati, i to se na osnovu Njegovog znanja već unaprijed zna, pa je naredio
svom Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, da se ne nada više onome što je želio od njih i
njihove upute i da se to neće desiti, ni od njegove strane, niti od njihove strane, ni u kom
vremenu, i Vjerovijesnik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme je ‘izgubio nadu’ u priželjkivanju
njihovog imana i u to da će ikada uspjeti, pa tako da oni nisu nikad uspjeli niti pobijedili, dok
na kraju nisu na danu Bedra bili ubijeni sa mačom i nakon toga su oni propali kao kafiri.
Završen govor et-Taberijja.

Govor šejhu-l-islama Ibnu Tejmijje, rahimehullah, pa kaže za Njegove riječi, Uzvišen neka je
On; ''Lekum dinukum we lije din-VAMA VAŠA VJERA A MENI MOJA VJERA'', Harf ''Lam'' u
jeziku arapa (arapskom) ukazuje na ikhtisas-specifiziranje. Pa vaš din specifično (izričito)
pripada samo vama, ja ne učestvujem u njemu. I ja specifično (izričito) imam moj din, vi ne
učestvujete u njemu, kao što je rekao Uzvišeni; ''meni moje djelo a vama vaše djelo, vi ste
odreknuti od onoga što ja činim, a ja sam odreknut od onoga što vi činite''.
Završen je govor Ibn Tejmijje, rahimehullah.
El-Dževabu-s-sahih limen bedel dini-l-mesih 2/30-32.

Na drugom mjestu je rekao šejhu-l-islam Ibnu Tejmijje, u Medžmu’u Fetava 16. tom 598 str.
(Šamila):

”Njegove riječi: “ne obožavam (‘ibadetim) ono što vi obožavate (‘ibadetite), i niste
obožavaoci Onoga što ja obožavam“ za sobom povlače njegovu čistoću od svega opisanog
budući da je on njihov m'abud (obožavani). Zbog toga što je obaveza odricanje od svega
čemu 'ibadeti kafir, zato što m'abud bilo kojeg kafira nije Onaj Kome 'ibadeti mu'min, jer da
je On njegov m'abud bio bi mu'min ne kafir. To u sebi sadrži nekoliko stvari. Jedna od njih je:
da to za sobom neminovno povlači njegovo odricanje od svake jedinke onih kojima 'ibadete
mimo Allaha. Druga je: da je njihov m'abud, kada 'ibadete Allahu i drugim mimo Njega, “zbir”
(miks) a on ne 'ibadeti “zbiru“ (miksu); ne 'ibadeti osim Allahu Njemu Jedinom, Kojem
'ibadeti sa ihlasom dina Njemu (te’ala), ne na način pridruživanja između Njega i između
drugih“
Završen govor Ibnu Tejmijje, rahimehullah.

Rekao je Ibnu-l-Kajjim u Beda’ia el-Feva’id 1. tom 248. str.:

“A ono na čemu su oni od dina, mi se ne slažemo sa vama na njemu, nikada, zato što je on
doista neispravni din, on je specifičan za vas, ne učestvujemo sa vama u njemu, niti vi
učestvujete sa nama u našem ispravnom dinu, pa to je cilj ODRICANJA i time si se riješio
(izbavio) od slaganja sa njima u njihovoj vjeri.“
Završen govor Ibnu-l-Kajjima, rahimehullah.

I zna se da odricanje od dina mušrika koje se nalazi u Njegovom govoru, Uzvišen neka je On:
“Vama vaša vjera a meni moja vjera” nije specifično samo u vezi dina mušrika kojima je
poslat Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, nego obuhvata svaki din koji se razlikuje
od dini-l-Islama u svakom vremenu i mjestu, zbog uopštenosti Njegovog govora, Uzvišen
neka je On:
ِ ‫اْل‬ ِ ‫اْلس ََلِم ِديناا فَلَن ي ْقبل ِمْنه وهو ِِف ْاْل ِخرِة‬
")85( ‫ين‬
َ ِ
‫ر‬ ‫اس‬َْ ‫ن‬ ‫م‬
َ َ ََُ ُ َ َ ُ ْ ْ ِْ ‫"وَم ْن يَْب تَ ِغ َغْي َر‬
َ
“A ko želi din mimo Islama, to mu neće biti prihvaćeno, i on je na ahiretu od
gubitnika.” (Sura Ali ‘Imran, 85.)

A sada, nakon što je potvrđeno sve ono što je prethodilo:

Doista se odricanje od božanstava, koja su obožavani mimo Allaha, ne ostvaruje osim sa
odricanjem od mušrika koji ih obožavaju, svejedno bili oni mušrici koji obožavaju ta
božanstva, da bi ih oni približili što više Allahu, kao što su (bili) mušrici Mekke za vrijeme
Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, ili bili oni mušrici koji tvrde da obožavaju Allaha a
ubjeđenja su da je Allah jedan od trojice, kao što su en-nasara (kršćani) ili bili oni mušrici koji
se pripisuju dini-l-Islamu, međutim pridružuju sa Allahom endade (partnere, idole itd.) u
zakonodavstvu i propisivanju i pokornosti.
Pa je odricanje od ovih svih mušrika zajedno, ma koja bili oni sorta (vrsta), zaista mora biti
kroz odricanje od njihovog dina i njihovih ‘ibadeta i potvrđivanja da njihovi ‘ibadeti nisu
prihvaćeni (primljeni), zato što su oni (ti ‘ibadeti) od neprihvaćene vjere a njegov sljedbenik
(pristalica) će biti od očitih (jasnih) gubitnika; “A ko bude želio din mimo Islama, takav mu
neće biti primljen od njega i on je na ahiretu (budućem svijetu) od gubitnika”, i sve ovo što je
prethodilo od opisa vjera, nije dini-l-Islam tako da je to vjera koja nije primljena i njen
sljedbenik (pristalica) će biti od očitih (jasnih) gubitnika.

Pa kada se to potvrdilo, onda smo shvatili iz toga da je odricanje od dina mušrika, tj. od od
njihovih ‘ibadeta, koji su od najprepoznatljivijih znakova njihove (ne)vjere, od lavazima i
značenja “La ilahe illAllah”, tj. od lavazima i značenja aslu-d-dini-l-Islama.

A odricanje od ‘ibadeta mušrika biva kroz to što im se to ne priznaje dok god su oni na širku, i
sve dok se ne pokaju od tog širka, te se neće tražiti od njih (‘ibadet) [110], niti će od naše
strane biti nešto što ukazuje na prihvatanje nečeg od njih kao prihvaćen (kabul) ‘ibadet, pa
ne učestvujemo sa njima u tome, čak ni u slučaju kada se njihov “ibadet” poklapa
(vanjštinski) sa onim što je Allah propisao.

I pitanje je sada; “Da li uključuje (obuhvata) to odricanje i ‘ibadete koje je propisao Allah u
Svom dinu Svojim robovima muvehhidima, međutim mušrici ga čine, naprotiv i dolazi od
njih da ga oni upućuju Allahu pored njihovog širka?” I kakva je kakvoća odricanja od njihovih
‘ibadeta u takvom stanju (obliku)?

A odgovor je:
Svakako da uključuje odricanje od tih ‘ibadeta također i one kojima je osnova da su propisani
muslimanima dok ih mušrici upućuju Allahu, ali odricanje od ‘ibadeta mušrika koji imaju
takav opis, biva tako što se ne smatraju prihvaćenim i priznatim ‘ibadetima, zbog toga što je
to, kao što je predhodilo u onome što smo dosad naglasili, dio dina koji se ne prima
njegovom slijedbeniku[111] koji je u očitom gubitku (=u stanju propalosti); i utječemo se
Allahu od toga.

Pa niko ne misli da odricanje od ‘ibadeta mušrika u ovom stanju biva putem odricanje od
kategorije tih ‘ibadeta dok se to (izgledom, vanjštinski) poklapa sa onim što je Allah propisao
Svojim robovima muvehhidima, nego odricanje od tih njihovih ‘ibadeta biva doista putem
svjedočenja nad njima čvrstim/nepokolebljivim svjedočenjem da je njihov ‘ibadet odbačen a
ne prihvaćen od njih, i ophođenju prema tome na osnovu čvrsto sagrađenom jekinu
(ubjeđenju) naspram toga, pa ga (’ibadet) nećemo tražiti, niti su oni na tome, niti
učestvujemo sa njima u tome (‘ibadetu).

Što se tiče odricanja od ‘ibadeta, samih po sebi, zato oni bivaju samo onakvi kako su ih radili
prvi mušrici kada su upućivali vrste ‘ibadeta koje nisu propisane, od ‘ibadeta njihovim
božanstvima, da bi ih što više Allahu približili.

Pa po tome zajednički djelitelj u odricanju od mušrika, ma koje vrste oni bili, je svjedočenje o
tim ‘ibadetima pouzdanim svjedočenjem da to nije prihvaćen ‘ibadet, a ako su oni u osnovi
bili ‘ibadeti koji nisu propisani, dodaje se na to i drugo svjedočenje da to u osnovi uopšte i
nije ‘ibadet.
Šesto: pa u odricanje od ‘ibadeta mušrika ulazi i odricanje od ‘ibadeta koje je propisao Allah,
svojim robovima muvehhidima, pa makar ih upućivali Njemu Subhaneh dok se god nalaze na
svom širku.

I ovo je odgovor na slijedeće pitanje:

Kako da se ophodi naspram ‘ibadeta osobe koja je mušrik, a Allah je to (taj ‘ibadet) u osnovi
propisao samo Svojim robovima, i kako da to zatim biva za nas lazim da se odreknemo od
njih (tih ‘ibadeta) i da to ne tražimo od njega i da ga, i da mu to ne potvrdimo, i da mu to ne
priznajemo kao ‘ibadet koji mu je prihvaćen i da u tome ne učestvujemo zajedno sa njim?
Prvo što naumpada je da se odričemo samo ‘ibadeta koja ti mušrici upućuju nekome mimo
Allaha, a da se ne odričemo od onih ‘ibadeta koji se (vanjštinski) poklapaju sa onim što je
Allah propisao i što oni upućuju Allahu!

A odgovor je:
Da je Allah azze ve dželle presudio i kao što smo spomenuli u onome što je prethodilo, to da
nijedan din mimo dini-l-islama od njegovog pripadnika neće biti primljen, a to znači da svaki
din, mimo dini-l-Islama kojeg je objavio Allah u Svojoj Knjizi i objasnio ga Njegov Poslaniku
(sallAllahu ‘alejhi ve selleme), da je on takav. A ko bude robovao Allahu u vjeri koja nije
prihvaćena[112], pa se njegov ‘ibadet također ne prihvata, a on je na ahiretu od gubitnika,
kaže Uzvišeni: “A ko želi mimo[113] islama neki drugi din, pa neće biti primljen od njega i on će
na ahiretu biti od gubitnika” (Sura Ali ‘Imran, 85.)

I zbog toga što mušrici, i kada obožavaju Allaha, sa propisanim ‘ibadetom, a oni ostaju na
svome širku, odbija se prihvaćanje njihovog ‘ibadeta, naprotiv, to biva poništeno, pa makar
ispoljavali da ga upućuju Allahu, zbog riječi Uzvišenog:
“A da su pridruživali (širk učinili), sigurno bi im propalo ono što su (bili) činili.” (El-En’am, 88.),
i Njegove riječi, Uzvišen neka je On: “A doista je objavljeno tebi i onima prije tebe: “Ako bi
širk učinio - sigurno bi propalo (svo) tvoje djelo i bio bi zasigurno od gubitnika.” (Ez-Zumer,
65.)

A govor u prvom ajetu je upućen Vjerovijesnicima i Poslanicima a govor u drugom ajetu je

upućen Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i za Vjerovijesnike i Poslanike koji su mu
prethodili. A oni na koje se misli u ovom ajetu, su oni kojima su oni poslani, jer su oni
(Poslanici) Allahovi salavati i Njegovi selami na sve njih, od strane Allaha (subhaneh) bili
zaštićeni od širka, i zaista se složio ummet na tome.

I zbog Njegovog govora, Uzvišen neka je On, u hadisu Kudsi:

“Ja samo od onih, kojima se čini širk, najneovisniji od širka, ko učini djelo u kojem meni čini
širk; ostavio sam njega i njegov širk.”

Naprotiv, doista je njihovo ispoljavanje da to[114] upućuju Allahu, a oni mu čine širk, najveći
šahid[115] protiv tog širka i dokaz protiv njega[116]; a to na osnovu Njegovih, te’ala riječi:
ِ ‫اه‬
ِ ‫اَّلل ش‬ ِ ‫" ما َكا َن لِْلم ْش ِركِني أَ ْن ي عمروا مس‬
ِ‫اج َد ا‬
َ ِ‫ين َعلَى أَنْ ُف ِس ِه ْم ِِبلْ ُك ْف ِر أُولَئ‬
‫ك‬ َ ‫د‬ َ َ َ ُُ ْ َ َ ُ َ
‫)" التوبة‬17( ‫ت أ َْع َما َُلُْم َوِِف الناا ِر ُه ْم َخالِ ُدو َن‬
ْ َ‫َحبِط‬
“Nije za mušrike (višebošce) da održavaju mesdžide Allaha, svjedočeći protiv sebe
(duša svojih) s kufrom. Takvima su propala djela njihova i oni su zauvijek u vatri.”
(Sura Et-Tevba, 17.)

Pa je na primjer održavanje Allahovih mesdžida od propisanih djela u dinu el-Islamu i koja

treba da čine Allahovi robovi da bi se njima približili Allahu, ali je od strane mušrika odbijen,
iako ih čine, i zato kaže Uzvišeni: “Nije za mušrike (višebošce) da održavaju mesdžide
Allaha…”, i spriječeni su u tome zbog toga što je to od njih neprihvaćeno i odbijeno i nije to
od njih primljeno.

I ovo je jasan dokaz iz plemenitog Kur’ana da ‘ibadet mušrika nije prihvaćen iako se poklapa
sa propisanim ‘ibadetom.

Pa u tefsiru et-Taberijja u 14. tomu 165. str. stoji:

Rekao je Ebu Dž’afer (Ibnu Džerir et-Taberi): Kaže Allah neka je Uzvišen Njegov spomen u
svome govoru; “I ne treba da mušrici održavaju Allahove kuće (mesdžide), a oni svjedoče
protiv sebe s kufrom”. Rekao je; “Doista se mesdžidi zasigurno održavaju radi ‘ibadeta Allahu
u njima, a ne zbog kufra u njima, pa onaj ko je u Allaha kafir, njega se ništa ne tiče
održavanje Allahovih kuća.”
Završen govor et-Taberijja.

I to, ne samo da nije prihvaćeno, naprotiv čak šta više to se broji u svjedočenje protiv sebe s
kufrom, kao što je to opisao Allah, azze ve dželle, u Svome govoru; “svjedočeći protiv sebe s
kufrom”, pa čak iako bi se složili sa onim što je propisao Allah muslimanima, pa makar to
radili iz pobožnosti.

To je zato što Allah ne prima od vjere, osim ono što je bilo čisto (od širka) Njemu Subhaneh:

‫ص‬ ِ‫اْلال‬
ْ ‫ين‬ ِ ‫َّلل‬
‫الد‬ ِ ‫اَّلل ُُْملِصا لَه‬
ِ‫) أَََل ِا‬2( ‫الدين‬ ‫ا‬ ِ ‫"إِ اَن أَنْ زلْنا إِلَيك الْ ِكتاب ِِب ْحل ِق فَاعب‬
‫د‬
ُ َ ُ َ ُ ‫َ َ ْ َ َ َ َ ُْ َ ا‬
‫)" الزمر‬3(
“Doista smo Mi objavili tebi Knjigu sa Istinom, zato ‘ibadeti (obožavaj) Allaha, čisto
od širka u Njegovoj vjeri. Zar nije Allahova vjera čista?” (Sura Ez-Zumer, 2.-3.)

I kaže Uzvišeni:
ِ ‫اْل‬ ِ ‫اْلس ََلِم ِديناا فَلَن ي ْقبل ِمْنه وهو ِِف ْاْل ِخرِة‬
")85( ‫ين‬
َ ِ
‫ر‬ ‫اس‬َْ ‫ن‬ ‫م‬
َ َ ََُ ُ َ َ ُ ْ ْ ِْ ‫"وَم ْن يَْب تَ ِغ َغْي َر‬
َ
“A ko bude želio drugi din mimo (pored) islama, takav mu neće biti prihvaćen, i on
je na ahiretu (budućem svijetu) od gubitnika.” (Ali ‘Imran, 85.)

Isto tako je On Subahneh od onih kojima se čini širk najneovisniji od širka, kao što se navodi
u hadisi Kudsi, kojeg prenosi Muslim u svom Sahihu od ebu Hurejre, radijAllahu ‘anhu da
kaže; Rekao je Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme: Kaže Allah, tebareke ve te’ala;
“Ja sam od onih kojima se čini širk, najneovisniji od širka, ko učini djelo u kojem se Meni
drugi pridružuje (=čini širk); ostavio sam i njega i njegov širk.”
I zbog toga Allah ne prima od njih, uz činjenicu da su oni mušrici, održavanje el-Mesdžidu-l-
Harama, naprotiv On je Uzvišeni opisao to njihovo djelo svjedočenjem protiv samih sobom s
kufrom, pa kaže; “svjedoče protiv sebe s kufrom”.

Pa nije ispravno nakon ovoga opisa da priznamo ili prihvatimo, te da ih označavamo

prihvaćenim, nakon što ih je Allah odbacio i presudio da su ona odbijena od njih, i nisu
primljena od njih, naprotiv i on ih je opisao da ona bivaju svedočenjem protiv sebe (njih)
kufrom, pa čak iako ispoljavaju (misle) da njima obožavaju Allaha i približuju se Njemu sa tim
djelima.

Pa je Allah, azze ve dželle, Onaj Koga oni obožavaju u nekim stvarima (‘ibadetima), a u
drugima stvarima Mu širk čine, zato ko pokaže da on obožava Allaha obredima i propisima
obožavanja, a zatim on pridružuje Allahu u hukmu[117] i propisivanju i pokornosti, ta djela su
svjedok protiv njega širkom i u isto vrijeme će spriječiti prihvatanja drugih djela koja
pokazuje da ih upućuje Allahu, a Allah Uzvišeni najbolje zna!

A možda ima od onih ko postavlja pitanje; “Kako to da oni čine ta djela pobožno, a da ta djela
budu protiv njih svjedočenje kufrom?”

Odgovor:
1. To je zbog onoga, što sam spomenuo prije, da Allah, azze ve dželle, ne prima od vjere,
osim ono što bude sa ihlasom[118] radi Njega Subhaneh i On je od onih kojima se čini širk
najneovisniji od širka, pa ko radi djela, čak iako budu radi približavanja s njima Allahu tj. on ih
radi zato što su ona od dina, ali takav ne prestaje ustrajavati na svome širku u svojim drugim
djelima, tá uistinu, njegova djela koja upućuje Allahu budu od njega odbijena i neprihvaćena
i to je zbog toga što kaže Uzvišeni u hadisu Kudsi: “Ostavio sam njega i njegov širk”.

2. I zato što on, dok je mušrik, tad nije bio rob Allaha i zbog toga je uistinu ostavio osnovnu
obavezu kojim ga je Allah obavezao u Svome govoru, Uzvišen neka je On:
ِ ‫اْلنْس إِاَل لِي عب ُد‬
‫( " الذارَيت‬56( ‫ون‬ ِ ِ‫اَل‬
ُْ َ َ َ ْ ‫ت‬ ْ ‫و‬ ‫ن‬
‫ا‬ ُ ‫" َوَما َخلَ ْق‬
“I nisam stvorio ni džinne ni ljude, osim da Meni ‘ibadete (robuju obožavanjem).’’
(Sura Ez-Zarijat, 56.)

I sve Šeri’atske obaveze, nakon ove osnovne-asl obaveze kroz čistoću ‘ubudijjeta (tj. bez
širka), je ogranak (dio) od njega, koji dolazi slijedeći ga. Pa ko ostavi osnovnu obavezu i ode
na one koje dolaze poslije njih od obaveza u ograncima[119], to biva njegovim svjedočenjem
da je on ostavio osnovnu obavezu koja se ogleda u ‘ubudijjetu, tj. svjedočenjem protiv sebe s
kufrom.

I zbog toga kaže Uzvišeni o mušricima koji su ostavili osnovnu (asl) obavezu u robovanju
(obožavanju) i žure čineći neke obaveze od ogranaka: “I ne treba da mušrici održavaju
Allahove kuće (mesdžide), a oni svjedoče nad sobom s kufrom”

I zbog istog razloga, naći ćeš da su sinovi Isra’ilovi, onda kada je Allah uzeo od njih zavjet
(ugovor) u Tevratu da neće prolijevati krv međusobno, a to biva ili kroz ubijanje jedni drugih,
pa je to ubijanje njihovih sopstvenih duša, ili kroz ubijanje svoje braće, a to pruzrokuje da oni
budu, odmazde radi, sami ubijeni. I Uzeo je od njih u ovom zavjetu za obavezu, da neće jedni
druge iz zavičaja njihovog istjerivati[120] grubo i nepravedno, i oni su to prihvatili i posvjedočili
su da je to Allahovo pravo nad njima i da moraju u tome biti lojalni.

Zatim kada oni prekrše to, pa izađu kao saveznici u dvije rivalske skupine sa pristalicama
idola i udružuju se u skupini i ubijaju i proljevaju krv jedni drugima, i pomažu u istjerivanju
jedni drugih iz njihovih domova, pa kada okonča (završi) rat oni otkupljuju svoje zarobljene
od obožavaoca idola ‘prihvatajući’ ono što je u Tevratu od obaveza koje su im naređene.

Rekao je Uzvišeni:

‫َخ ْذ ََن ِميثَاقَ ُك ْم ََل تَ ْس ِف ُكو َن ِد َماءَ ُك ْم َوََل َُتْ ِر ُجو َن أَنْ ُف َس ُك ْم ِم ْن ِد ََي ِرُك ْم ُثُا أَقْ َرْرُُْت‬
َ ‫"وإِ ْذ أ‬
َ
‫) ُثُا أَنْ تُ ْم َه ُؤََل ِء تَ ْقتُلُو َن أَنْ ُف َس ُك ْم َوَُتْ ِر ُجو َن فَ ِري اقا ِمْن ُك ْم ِم ْن‬84( ‫َوأَنْ تُ ْم تَ ْش َه ُدو َن‬
‫وه ْم َوُه َو ُُمَارٌم‬ ْ ِ‫اهرو َن َعلَْي ِهم ِِب ِْْل ُِْث والْعُ ْدو ِان وإ‬ ِ‫ِدَي ِر‬
ُ ‫اد‬
ُ ‫ُس َارى تُ َف‬ ‫أ‬ ‫م‬ ‫ك‬
ُ‫و‬
َ ْ َ َ َ َ ‫ت‬
ُ ‫َي‬ ‫ن‬
ْ ْ ُ َ َ‫ظ‬ ‫ت‬
َ ‫م‬ ‫ه‬
ْ َ
‫)" البقرة‬85( ‫ض‬ ٍ ‫اب َوتَ ْك ُف ُرو َن بِبَ ْع‬ ِ َ‫ض الْ ِكت‬ ِ ‫اج ُه ْم أَفَتُ ْؤِمنُو َن بِبَ ْع‬ ِ
ُ ‫َعلَْي ُك ْم إ ْخَر‬
“I kada smo uzeli od vas ugovor; ''Da nećete prolijevati vaše krvi i da nećete
istjerivati jedni druge iz svojih kuća.'' Onda ste to prihvatili, a vi svjedočite. Potom
ste vi ove osobe ubijali i istjerali skupinu od vas iz svojih domova, pomažući protiv
njih u grijehu i neprijateljstvu. A ako vam dođu kao zarobljenici vi ih otkupljujete -
a njihovo istjerivanje, to vam je zabranjeno. Tá - zar vjerujete u (jedan) dio
Knjige, a činite kufr (nevjerujete) u (drugi) dio?” (Sura El-Bekare, 84.-85.)

Pa ih je opisao Allah, azze ve dželle, zbog njihovog uzimanja jednog dijela obaveza koje su
bile u Tevratu i ostavljanje drugoga dijela, vjerovanjem u jedan dio Knjige (Tevrat) a
nevjerovanjem u drugi dio Knjige.

I pored toga, od onoga šta su činili bilo je od obaveza, koje dolaze nakon prihvatanja njihovih
obaveza obožavanja (op. od usula i furu’a), osim da se Allah vraća na njihovo kršenje nekih
obaveza iz misaka (ugovora) koje je On uzeo od njih u Tevratu i izvršavanjem jednog dijela
drugih obaveza u njemu, računa se taj njihov kufr u tim obavezama koje su prekršili, i
vjerovanjem u druge koje su ispunili. I ovo je propis od Allaha nad njima kufrom na osnovu
toga što njihovo stanje svjedoči, prihvatanje nekih propisanih obaveza i ustrajnosti koje se
broje u iman (vjerovanje) u njih i svjedočenje stanja neprihvatanja drugih propisanih obaveza
i njihov kufr u njih.

U Tefsiru et-Taberijja 2. tom 308. str. stoji:

Kaže ebu Dž’afer: Značenje Njegovog, dželle sena’uh, govora: “i ako vam dođu kao
zarobljenici vi ih otkupljujete” tj. židovi, prekoravajući ih zbog toga i on ih podučava da
(sa)znaju odvratnost njihovih tih djela koja su oni radili, pa kaže njima “Zatim ste vi”, nakon
prihvatanja vašeg ugovora kojeg sam uzeo protiv vas da nećete prolijevati vašu krv, i da se
nećete istjeravati iz vaših domova - ubijanje samih sebe znači: da ubijate jedni druge, i vi,
putem ubistva onog koji među vama ubija, kada nađete zarobljenika od vas u rukama vaših
neprijatelja plaćajući njima i istjerivajući jedni drugih iz domova vaših. I vaše međusobno
ubijanje i istjerivanje iz domova, zabranjeno vam je i prepuštanje zarobljenika u ruke vaših
neprijatelja[121], pa kako dozvoljavate njihovo ubijanje a ne dozvoljavate ostavljanje njihovog
otkupa od njihovih neprijatelja? A kako ne dozvoljavate ostavljanje njihovog otkupljivanja, a
dozvoljavate njihovo ubijanje? A oba su zajedno lazimi od propisa u njima - sve je jedno te
isto. Zbog toga što vam je zabranjeno njihovo ubijanje i njihovo istjerivanje iz njihovih
domova, kao što vam je zabranjeno prepuštanjem zarobljenih u ruke vaših neprijatelja, pa
zar vjerujete u jedan dio knjige - u kojem su neke od obaveza kojima ste obavezani, u
čemu/kojem su vam Moje granice objašnjene i naredio sam vam rad po onome što je u Mom
ugovoru, pa ste potvrdili to, te ste otkupljivali vaše zarobljene iz ruku vaših neprijatelja, i
zanevjerovali u jedan dio njega, pa ste ga zanijekali (porekli), pa ubijali ste one koje vam je
zabranjeno ubijajući od vaše vjere i vašeg naroda i istjerujete ih iz njihovih domova? A
poznato vam je da je vaš kufr u dio njega, kršenje Moga ugovora?
Završen govor et-Taberijja.

I u ovom našem stanju ćemo naći, da Allah nije stvorio džinne i ljude osim da Mu robuju [122],
pa ako Ga budu obožavali (s tevhidom), obavezuje ih, nakon što su postali Njegovi robovi sa
drugim obavezama, od obreda i obilježja robovanja i drugo osim toga, pa ako oni ne budu
ispunjavali prve (obaveze) i pređu na činjenje (rad) drugih, tada će to biti svjedočenje
njihovog stanja protiv samih sebe zbog njihovog izostavljanja prvih obaveza, a to je ovdje
‘ubudijjeh (robovanje), tj. ovo njihovo stanje biva svjedočenje nad samima sobom kufrom. Pa
kako da učestvujemo sa mušricima u izvršavanju njihovih ‘ibadeta, a oni su na svom širku,
koji su odbijeni i neprihvaćeni od njih i to je još uz to svjedočenje nad samima kufrom u
onome što ne izvršavaju[123], uz činjenicu da ono što moramo učiniti u tom stanju, jeste
odricanje od tih djela.

Stim da onaj ko nam pokazuje da je kafir tj. ne obožava Allaha u osnovi ili je mušrik tj.
pridružuje Allahu endade (partnere, ortake), uistinu nas obavezuje da se odreknemo njihovih
‘ibadeta uz svjedočenje u pogledu njihovog stanja da im onda (=ti ‘ibadeti) nisu
prihvaćeni[124], zato nećemo učestvovati u njima tad, makar ona bila od onoga što je Allah
propisao svojim robovima muvehhidima, pa čak iako[125] budu pokazivali da ih oni upućuju
Allahu.

A od primjera utvrđivanja (ustanovljavanja) praktičnog priznavanja namaza mušrika u

realnom stanju je:

Prvo: Na posebnom mjestu sa muslimanima, nadjačani[126] u njemu i oni[127] dominiraju nad

njima[128].

Pa od tih praktičnih utvrđivanja (ustanovljavanja) i ukazivanje da je taj ‘ibadet prihvaćen [129]

je dozvola imama koji ravna saffove muslimana radi namaza u džema’atu, da stanu mušrici
među tim saffovima, pa ako se nađu mušrici u mjestu muslimana, radi da’ve, na primjer, na
imamu je da ih spriječi da stanu u saffove muslimana[130].
A došlo je u Sahihu-l-Muslima, da je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, rekao: “Data nam
je prednost (=odlikovani smo) nad ljudima u tri stvari; učinjeni su nam saffovi poput saffova
meleka i učinjena nam je sva zemlja mesdžidom i učinjena nam je njena prašina čistećom,
ako ne nađemo vodu i spomenuo je još neke druge odlike.”
Završen govor iz Sahihu-l-Muslima.
Drugo: Na nekom uopštenom mjestu gdje oni[131] nemaju dominaciju nad njim.
Ako klanjaju muslimani u daruri u njemu[132] na primjer, pa zbog nepostojanja njihovog
mjesta[133] i dominacije u mjestu gdje klanjaju kao pojedinci, te ako dođe mušrik i stane
pored muslimana koji klanja odvojen[134], a glasno uči, to se računa kao da je prizno njegov
namaz iako je on na širku, zato što se učenje naglas ubraja u priznavanje njegovog
namaza[135].

Namaz muslimana u džema’atu, kako da to bude sada?[136]

Neće klanjati muslimani u džema’atu, osim u posebnim mjestima za njih, gdje oni
dominiraju, kao namaz u mesdžidu kojeg je odredio neko od njih u svojoj kući ili u
svojstvenom mesdžidu za njih u kojem nema uopštenog poziva[137] za namaz, zbog toga da
nebi došli mušrici da klanjaju u njemu.

A kada nema mesdžida, svojstvenog za njih[138] i kada se ne mogu skloniti od mušrika mimo
njihovih saffova a prinuđeni[139] su da klanjaju u njemu[140], onda će klanjati sami.[141]

A ne ubraja se u priznavanje i prihvatanje namaza mušrika, ako dođu mušrici sami od sebe i
klanjaju iza njihovih[142] i ne miješaju se sa saffovima muslimana, a što se tiče pokušaja
miješanja u njemu[143] spriječit će se u tome, i neće im se dozvoliti da uđu među njih[144].

Propis smatranja da je namaz sa mušricima ‘ibadet koji je primljen kroz učestvovanje sa

njima u tome:

Priznanje ili smatranje da je namaz sa mušricima primljen ‘ibadet, ma kakav bio, kao što je
namaz iza njih, ili dozvoljavanje njima, iako imaju snagu da im zabrane, da stanu između
saffova muslimana, od toga je također glasno učenje u namazu u kojem se uči naglas ili da
glasno izgovara tekbire a on klanja sam a pored njega mušrik. Pa sve što je predhodilo vraća
se priznanju namaza sa mušricima, kao prihvaćenog ‘ibadeta i ovo je rušitelj odricanja od
njihovog dina i poništivač odricanja od njih.

I ne opravdava to govor onoga koji kaže; “Ja ih pozivam u Islam, pa je poziv u Islam propisani
cilj”,[145] međutim propisani cilj mora imati propisano sredstvo također. Pa cilj ne opravdava
sredstvo u vjeri islamu, i nije od propisanih sredstava njihovog poziva u Islam, neimanje[146]
odricanje od njihovog dina i smatranjem njega prihvaćenim dinom, a oni su na svome širku, a
od tog njihovog dina je i njihov namaz.

Zatim kada oni, nakon tvog namaza sa njima, prihvate tvoju da’vu i hoće da uđu u vjeru
Islam, pa kako će oni to razumjeti da je osnova ovog el-Milletu el-Hanifijjeh odricanje od
mušrika[147], obožavaoca božanstava[148] i odricanje od božanstava koja su obožavana
mimo[149] Allaha kao jedna-jedina cjelina, čiji dijelovi nisu odvojivi jedan od drugog[150], nakon
što im navedeš primjer jasnog djela, koje ukazuje na to da odricanje od dina mušrika nije u
tom Milletu onda kada se složiš sa njihovim namazom i klanjaš sa njima ili da se složiš sa
njima da je to kao prihvaćeni ‘ibadet.

A možda pitanje koje nekima na-um-pada nakon ovoga, jeste:

Međutim mnogi se od mušrika sada[151] pripisuju Islamu i smatraju za sebe da su muslimani,
pa da li kada budu upućivali Allahu ‘ibadete, poput namaza na primjer i budu ga činili onako
kako ga je obrazložio[152] Njegov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme i budu uzimali abdest
prije namaza i budu se okretali prema kibli i obavljali namaz onako kako je propisano u
njegovom (vanjšinskom) izgledu i njegovom vaktu[153] i broju rekata u njema i budu
uljepšavali stajanje i ruku i sedždu - pa da li nam je obaveza, s obzirom na njihovo takvo
stanje da im se suprotstavljamo u svemu tome, dok se čak ne budemo odrekli njihovih
‘ibadeta koja čine, a oni su mušrici?

A odgovor je:
Svakako ne, pa se ovo ne smatra udruživanjem sa njima u tim ‘ibadetima, naprotiv to je
njihova sličnost nama u tim ‘ibadetima, jer je namaz propisan u osnovi nama, zato oni iako
sliče nama u tom namazu nije nam obaveza da se razlikujemo od onoga što nam je
objavljeno od predanosti[154] i obreda obožavanja, zbog činjenice da mušrici sliče nama u tim
‘ibadetima. I ovo je ono što je došlo kod istih plemenitih ashaba, radijAllahu ‘anhum, kada je
Allah objavio Svome Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, obrede hadždža, s’ajja [155]
između Safe i Merve a bili su mušrici činili to u svome džahilijjetu i veličajući svoja dva idola,
pa je tada objavio Allah azze ve dželle obznanu toga, te je rekao:

‫اح َعلَْي ِه أ َْن‬ ِ‫ص َفا والْمروَة ِمن َشعائِِر ا‬

َ َ‫ت أَ ِو ْاعتَ َمَر فَ ََل ُجن‬
َ ‫اَّلل فَ َم ْن َح اج الْبَ ْي‬ َ ْ َ ْ َ َ ‫"إِ ان ال ا‬
‫)" البقرة‬158( ‫ف ِبِِ َما‬ َ ‫يَطااو‬
“Doista, Saffa i Merva su od Allahovih obreda. Pa ko hodočasti Kuću (Kabu) ili obavi
Umru (posjetu), njemu nema grijeha da tavafi njih dvoje.” (Sura El-Bekare, 158.)

A u Tefsiru od et-Taberijja 3 tom. 230.-231. str. stoji:

Doista je Vjerovijesnik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, onda kada je odlučio obaviti ‘umru,
uplašio (bojao) se zbog naroda koji je tavafio oko to dvoje [156] radi veličanja ta dva kipa u
džahilijjetu, prije islama, koje su bili veličani sa njihove strane, pa rekoše: A kako da tavafimo
među njima dvoma a znamo da je veličanje kipova i sve ono što se obožava mimo [157] Allaha,
širk? A naš tavaf pokraj ova dva kipa od kamena je najkritičnije, zato što je tavaf među njima
dvoma u džahilijjetu, bio doista radi ta dva kipa koji su bili na njima[158], a uistinu je Allah
došao danas[159] sa Islamom, i nema puta prema veličanju nečega sa Allahom u značenju
‘ibadeta samo Njemu.

Pa je objavio Allah Uzvišeni o tom njihovom stanju: “Doista, Saffa i Merva su od Allahovih
obreda”, znači da tavaf među njima dvojicom [160] pa je izostavio spomen “tavaf među njima
dvojicom”, dovoljno je u spomenu njih dvoje.[161]

A kada je postalo poznato kod onih kojima se obraća da je njegovo značenje: od znakova
Allaha za kojeg je učinio da bude znak za Njegove robove da Ga obožavaju pored njih
dvoje[162] uz tavaf[163] među njima, i da Ga spominju i iznad njih i kod njih onako kako njemu
pripada zikr, “pa ko hodočasti kuću ili čini umru”, nek se ne boji tavafa[164] između njih, iz
razloga što su slijedbenici džahilijjeta tavafili između Saffe i Merve radi kipova koji su bili na
njima, jer doista su sljedbenici širka tavafili čineći kufr, a vi tavafite među njima radi imana, i
vjerujući Mome Poslaniku i pokoravajući se Mojoj naredbi, pa vam nema grijeha u tavafu
među njima dvoma.
Završen govor et-Taberijja.
A u Tefsiru er-Razijja u 1. tomu 173. str. stoji:
I povod objave ovog ajeta, je da su na Saffi i Mervi bila dva kipa, esaf i na’ileh, i bio je esaf na
Saffi, a na’ileh na Mervi. I tavafili su slijedbenici džahilijjeta između Saffe i Merve veličajući ta
dva kipa i tarući[165] se od njih, pa kada je došao Islam i lomljenje kipova, izbjegavali su
muslimani s’ajj između Saffe i Merve, zbog kipova pa im je Allah to odobrio, i obavjestio ih je
da je to od Allahovih obreda.
Završen govor er-Razijja.

I navodi el-Buhari od ‘Urveta da je rekao:

Upitao sam ‘Aišu, radijAllahu ‘anha, pa sam joj rekao: Jesi li vidjela Allahov govor, neka je
Uzvišen; “Doista su Saffa i Merva od Allahovih obreda. Pa ko hodočasti Kuću (Kabu) ili obavi
Umru (posjetu), njemu nema grijeha da tavafi njih dvoje.” (El-Bekare, 158.) , pa tako mi
Allaha, niko nema grijeha ako ne tavafi između Saffe i Merve? Reče ona: Ružno li je ono što si
rekao o sine moje sestre, doista kada bi bilo onako kao što si ti predhodno spomenuo, ne bi
bilo grijeha ne tavafiti među njima dvjema, ali je to objavljeno radi ensarija, oni su prije nego
su primili Islam obožavali taguta menata kojeg su obožavali kod el-mešlel[166], pa su bili od
onih koji su izbjegavali da tavafe između Saffe i Merve, pa kada su prihvatili Islam pitali su
Allahovog Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, o ovome pa rekoše: “O Allahov Poslaniče
mi izbjegavamo da tavafimo između Saffe i Merve”, pa je Allah Uzvišeni objavio: “Doista,
Saffa i Merva su od Allahovih obreda.”

Rekla je Aiša, radijAllahu ‘anha, i zaista je Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, uveo
tavaf između njih, pa nema ni za koga ostavljanje tavafa između njih dvoje.
Završen citat.

I tako da to odricanje od ‘ibadeta mušrika, a od čega je i njihov namaz, nije odricanje od

kategorije[167] ‘ibadeta, iako su oni (bili) propisani muslimanima, međutim to je odricanje od
činjenice bitka prihvaćenosti ‘ibadeta od njih, dok su god na svom širku, i to je odricanje od
njihovog dina u kojem pridružuju Allahu sa njihovim obavljanjem ‘ibadeta kojeg je Allah
propisao u Svome dinu. Budući da smo spomenuli njihovo obavljanje Allahovih propisa od
Njegovog dina, uistinu je to svjedočenje protiv sebe u onome u što je suprotno od tevhida
Subhaneh, a on je Asl[168] ovoga dina.

A sažetak toga je:

Da je praktično prihvatanje[169] ‘ibadeta mušrika[170] i priznavanje toga, kao primljenih
‘ibadeta a oni su na svom širku, i to biva putem učestvovanja sa njima u tome, a od toga je
na primjer namaz, e to doista ruši odricanje od njihovog dina, za razliku od sličnosti mušrika
sa muslimanima u namazu, bez da učestvuju sa muslimanima u njemu[171] ili uzimanje njega
u obzir,[172] pa nema smetnje za muslimane u samoj toj sličnosti[173]. Pa je osnova da je on
‘ibadet propisan onima koji se predaju Allahu, a ne onima koji su učinili širk, kao što je
predhodilo od onoga što smo objasnili.

Šubha munafika i odgovor na nju:

Namaz munafika sa vjernicima iza Allahovog Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve sellem.
Zato možda neko kaže: pa ako je stvar ovakva, pa žašto je dopustio Allahov Poslanik,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, za koje je znao pojedinačno da su munafici, da klanjaju iza njega,
među vjernicima, a bio je u stanju da ih spriječi u tome?
Prije nego li odgovorim na ovo pitanje, volio bih da rasvijetlim[174] kakvoću koja je neophodna
za način dokazivanja. Pa nije samo pouka[175] u bilo kojem dokazu da bude čvrst[176], naprotiv
mora da bude njegovo dokazivanje posebno za datu[177] mes’elu, a ne u vezi druge mes’ele
koja se razlikuje od ove.

Pa da li je dopuštanje[178] munaficima, koji pokazuju islam u kojeg ih je pozivao Vjerovijesnik,

sallAllahu ‘alejhi ve selleme za njegovo vrijeme, da li to dozvoljavanje njima, stajanjem među
vjernicima pozadi Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme u namazu, liči dozvoljavanju
mušricima sada[179] koji pokazuju širk, a oni smatraju za sebe da su muslimani, svojim
stajanjem među saffovima muslimana u namazu?!

Pa da li mušrici sada pokazuju pravi islam a kriju širk, sve dok ne budu u vanjštini slični
munaficima u vrijemenu Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve sellem?
Osim da me obavijestite, tako vam Allaha, kakva je to sličnost u izgledu između ta dva stanja,
sve dok upoređujete sa njima ili dokazujete sa tim?!

Pa munafici u vremenu Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme su pokazivali islam, kao što su
ga ostali muslimani pokazali, ali oni[180] su skrivali kufr, a evo vama[181] nešto što nudi Kur’an
na jeziku munafika, objašnjavajući ono što su oni pokazivali od vjere:
ِِ ِ ِ ِ ِ ِ ‫"وِم َن الن‬
َ ‫ول َآمناا ِِب اَّلل َوِِبلْيَ ْوم ْاْلخ ِر َوَما ُه ْم ِبُْؤمن‬
‫) البقرة‬8("‫ني‬ ُ ‫ااس َم ْن يَ ُق‬ َ
’’A ima ljudi koji govore; ''Vjerujemo u Allaha i u Dan zadnji (posljedni)'', a oni nisu
od vjernika.’’ (Sura El-Bekare, 8.)

Rekao je et-Taberi u svom tefsiru 1. tom 268.-270. str.:

“I složili su se svi ehlu-l-t’avil[182] da je ovaj ajet objavljen o narodu od ehli en-nifaka
(sljedbenika licemjerstva), i da je ovo svojstvo - njihovo svojstvo.”
Završen govor et-Taberijja.

Zatim je spomenuo et-Taberi kod tefsira Njegovog govora, Uzvišen neka je On: “...a oni nisu
od vjernika.’’ (El-Bekare, 8.) u 1. tomu. 272. str., pa kaže; I Njegov govor ‘’...a oni nisu od
vjernika.’’ Znači da oni potvrđuju svojim jezicima ono za šta tvrde da to smatraju istinitim od
govora i potvrđivanja, za razliku od onoga što im je u srcu od sumnje i poricanja, da bi
otklonio od sebe, sa onim što iskazuje jezikom. Presudio je Allah, azze ve dželle, da je lazim u
pogledu onoga ko se nalazi u sličnom stanju poricanja, da kada ne bi pokazivao svojim
jezikom ono što pokazuje od vjerovanja i prihvatanja - ubistvo (da bude ubijen) i
zarobljeništvo. A to je bilo s njegove strane izdaja svoga Gospodara i sljedbenika imana u
Allaha.
Završen govor et-Taberijja.

I rekao je Uzvišeni:
ِ ‫"وإِ َذا لَ ُقوا الا ِذين آمنُوا قَالُوا آمناا وإِ َذا خلَوا إِ ََل َشي‬
‫اطينِ ِه ْم قَالُوا إِ اَن َم َع ُك ْم إِاَّنَا ََْن ُن‬َ َْ َ َ َ َ َ
‫)" البقرة‬14( ‫ُم ْستَ ْه ِزئُو َن‬
“A kada susretnu one koji vjeruju, kažu; ''Vjerujemo!'' - a kada se osame sa svojim
šejtanima, kažu; ''Doista smo mi sa vama - mi smo samo podrugljivci.” (Sura El-
Bekare, 14.)

U Tefsiru et-Taberijja 1. tom 296. str. stoji:

Također obaviještava o njima u ovom ajetu da su oni rekli vjernicima koji su potvrdili [183]
Allaha i Njegove Knjige i Njegove Poslanike, sa svojim jezicima: vjerujemo i prihvatamo
Muhammeda i ono sa čime je došao od Allaha.
Završen govor et-Taberijja.

Zatim spominje et-Taberi, rahimehullah; da je njihov motiv pokazivanja islama sa kufrom pri
njima, pa kaže: “obmanjuju radi[184] svoje krvi i imetaka i porodica, radi odklanjanja štete od
njih.”

I zbog toga ćeš naći da oni kada varaju, kao što je spomenuo et-Taberi sve do:
Njihovo prelaženje granice i slijeđenje oholosti i zla i njihove prljavštine, i od ostalih
pripadnika širka su oni poput onoga na čemu su od kufra u Allaha i u Njegovu Knjigu i
Njegovog Poslanika.
Završen govor et-Taberijja.

Rekoše im kao što je spomenuo kod tefsira Njegovih riječi, Uzvišen neka je: “Mi smo sa
vama”; Rekoše im; “Mi smo sa vama” tj. mi smo sa vama na vašem dinu, i vaši pomagači[185]
protiv onih koji se sa vama razilaze i vaši smo prijatelji mimo ashaba Allahovog Poslanika,
sallAllahu ‘alejhi ve sellem, “zaista smo mi samo podrugljivci”, sa Allahom i Njegovom
knjigom i Poslanikom i njegovim ashabima.
Završen govor et-Taberijja.

I kaže Uzvišeni:
ِ‫ول ا‬ ِ
‫اَّللُ يَ ْش َه ُد‬ َ ‫اَّللُ يَ ْعلَ ُم إِنا‬
‫ك لََر ُسولُهُ َو ا‬ ‫اَّلل َو ا‬ َ ‫"إِذَا َجاءَ َك الْ ُمنَاف ُقو َن قَالُوا نَ ْش َه ُد إِنا‬
ُ ‫ك لََر ُس‬
‫) " املنافقون‬1( ‫ني لَ َك ِاذبُو َن‬ ِِ
َ ‫إِ ان الْ ُمنَافق‬
“Kada ti dođu munafici (licemjeri) i budu rekli: "Svjedočimo da si ti doista Allahov
Poslanik." A Allah zna da si ti doista Njegov poslanik i Allah svjedoči da su munafici
uistinu pravi lažovi.” (Sura El-Munafikun, 1.)

Došlo je u tefsiru et-Taberijja 23. tom 390. str.:

Kaže Uzvišeni u Svome govoru Vjerovijesniku Muhammedu, sallAllahu ’alejhi ve selleme;

“Kada ti dođu munafici”, o Muhammede “govoreći” svojim jezicima “mi svjedočimo da si ti
doista Allahov Poslanik, a Allah zna da si ti uistinu Njegov Poslanik”, to su rekli munafici ili
nisu rekli: “A Allah svjedoči da su munafici zaista pravi lažovi”, kaže; a Allah svjedoči da su
munafici pravi lažovi u svojoj tvrdnji o sebi, da oni svjedoče da si Ti Allahov Poslanik, a to
zbog toga što oni nisu ubjeđeni u to i ne vjeruju u to, pa su oni lažovi u pogledu njihove
tvrdnje u vezi toga.
Završen govor et-Taberijja.
I kaže Uzvišeni:

ُ ‫ت طَائَِفةٌ ِمْن ُه ْم َغْي َر الا ِذي تَ ُق‬

")81( ‫ول‬ ِِ ِ
َ ‫اعةٌ فَِإ َذا بََرُزوا م ْن عْند َك بَيا‬
َ َ‫"ويَ ُقولُو َن ط‬
َ
“I oni govore: “Pokornost.” Pa kad odu od tebe, skupina od njih smišlja noću
drugačije od onog što govoriš…” (Sura En-Nisa’, 81.)

U Tefsiru et-Taberijja 8. tom 566. str. stoji:

Rekao je ebu Dž’afer[186]: Kaže On, neka je Hvaljen i Slavljen, Muhammedu, sallAllahu ‘alejhi
ve sellem; “pa se okreni”[187] o Muhammede od tih munafika koji govore tebi u onome što im
naređuješ “pokoravamo se tvojoj naredbi”, pa kada se udalje od tebe, suprotstave ti se u
onome što si im naredio, zamjenjujući ga[188] sa onim što si im zabranio, i zbunjeni su u
onome na čemu su od dalaleta, i budi zadovoljan da njima pripada Moja osveta.
Završen govor et-Taberijja.

I rekao je Uzvišeni:
ِ ِ ِ ِ ِ
ُ ‫"وََْيل ُفو َن ِِب اَّلل إِنا ُه ْم لَمْن ُك ْم َوَما ُه ْم مْن ُك ْم َولَكن‬
‫)" التوبة‬56( ‫اه ْم قَ ْوٌم يَ ْفَرقُو َن‬ َ
“I zaklinju se Allahom da su uistinu oni od vas. A nisu oni od vas, nego su oni narod
koji se razlikuje.” (Sura Et-Tevba, 56.)

U Tefsiru od et-Taberijja u 14. tomu 297.-298. str. stoji:

Rekao je ebu Dž’afer[189]: Kaže Uzvišeni u Svome govoru: I kunu vam se Allahom, o vi vjernici,
ti munafici lažom i batilom, plašeći se od vas, govore: “da su oni od vas” u dinu i milletu. Kaže
Allah Uzvišeni, utjerivajući njih u laž: “a nisu oni sa vama” tj. oni nisu vaše vjere i milleta,
nego su oni slijedbenici sumnje i nifaka “nego su oni narod koji se razlikuje”, Rekavši: ali su
oni narod koji se vas boji, pa oni govore iz straha prema vama, svojim jezicima: “mi smo od
vas” da bi se osigurali kod vas i da ne budu ubijeni.
Završen govor od et-Taberijja.

Zatim nakon toga objašnjava et-Taberi, razlog njihovog laskanja[190] Poslaniku i njegovih
ashabima u 14. tomu 299. str., pa kaže:
I uistinu ih je Allah opisao sa onim osobinama sa kojima ih je opisao, zato što su oni bili u
prisustvu ashabima Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme na tom svom kufru i svom nifaku, i
svom neprijateljstvu prema njima i njihovog nepostojanja imana u Allaha i Njegovog
Poslanika (sallaAllahu ‘alejhi ve selleme), i zato što su oni bili od njihovog naroda i njihovih
bližnjih[191] i njihovih sredina[192] i njihovih imetaka, pa nisu bili u stanju da to ostave i odvoje
se od toge. Pa se tada osnovao[193] narod sa nifakom, i branili su sebe i svoje imetke i svoju
djecu kroz (krijenje) kufra i pozivanja na iman, a u sebi su imali mržnju prema Poslaniku,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i prema pripadnicima imana i neprijateljstvo prema njima.
Završen govor et-Taberijja.

I rekao je Uzvišeni:
ِ ِ ِ
َ ِ‫ك َوَما أُولَئ‬
‫ك‬ َ ‫يق ِمْن ُه ْم ِم ْن بَ ْعد ذَل‬ ِ ‫َّلل وِِبلارس‬
ٌ ‫ول َوأَطَ ْعنَا ُثُا يَتَ َواَل فَ ِر‬ ُ َ ‫"ويَ ُقولُو َن َآمناا ِِب ا‬
َ
ِِ
‫)" النور‬47( ‫ني‬ َ ‫ِِبلْ ُم ْؤمن‬
“I govore; “Vjerujemo u Allaha i u poslanika i pokorili smo se”, zatim se okreće
skupina od njih, poslije toga, a takvi zaista nisu vjernici.” (Sura En-Nur, 47.)

U Tefsiru od et-Taberijja u 19. tomu 204. str. stoji:

Rekao je Uzvišeni u Svome govoru: I govore munafici; Vjerujemo u Allaha i u Poslanika, i
pokorili smo se Allahu i pokorili smo se Poslaniku “zatim se okreće skupina (dio) od njih’’
kaže: zatim odustane svaka skupina od onoga što su rekli od govora Allahovom Poslaniku,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i pozivaju sudu nekome drugome mimo njemu u njihovoj
parnici[194]. “a takvi zaista nisu vjernici” - rekao je: i nisu rekli ove riječi, znači Njegov govor;
“vjerujemo u Allaha i u poslanika i pokorili smo se”, vjernicima[195]- zbog ostavljanja
parničenja pred Poslanikom, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i njihovog okretanja od njega kada
budu pozvani njemu.
Završen govor et-Taberijja.

I rekao je Uzvišeni:

‫اعةٌ َم ْع ُروفَةٌ إِ ان ا‬ ِ ِ ِِ ِ
َ‫اَّلل‬ َ َ‫"وأَقْ َس ُموا ِِب اَّلل َج ْه َد أ َْميَاِن ْم لَئ ْن أ ََم ْرتَ ُه ْم لَيَ ْخ ُر ُج ان قُ ْل ََل تُ ْقس ُموا ط‬
َ
‫)" النور‬53( ‫َخبِْيٌ ِِبَا تَ ْع َملُو َن‬
“I zaklinju se Allahom, najtežom svojom zakletvom da će ako im narediš sigurno
izaći. Reci: ''Ne zaklinjite se, poznata (je ta vaša) pokornost!'' Doista je Allah
Obaviješten o onome šta radite.” (Sura En-Nur, 53.)

U Tefsiru od et-Taberijja u 19. tomu 206. str. stoji:

Rekao je Uzvišeni u Svome govoru; i kunu se ti koji se okreću od presude Allaha i od presude
Allahovog Poslanika kada budu pozvani njemu “I zaklinju se Allahom, najtežom svojom
zakletvom’’, rekavši; najtežom svojom zakletvom i najžešćom, “da će ako im narediš” o
Muhammede, izlazak u džihad protiv tvojih neprijatelja i neprijatelja vjernika, “sigurno izaći.
Reci; ‘’Ne zaklinjite se”, ne kunite se, pa doista je ovo “poznata (vaša) pokornost!” a to je od
vas laž.
Završen govor Et-Taberijja.

A sada i nakon pokazivanja onoga što su očigledno[196] pokazivali munafici, odgovaramo

jasnim objašnjenjem na pitanje koje je ranije predhodilo, a to je:
Zašto je dopustio Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme onome za koga je
pojedinačno znao da su od munafika, da stane iza njega u namazu u saffove vjernika, mada
je imao snagu da im to zabrani?

Prvo: zato što je osnova obaveznosti, spuštanja propisa kufra i imana, jeste da se oni
sprovode na osnovu vanjštine, a Allahu su prepuštene tajne, to zbog toga što je svaka
obaveza vezana za sposobnost, a vanjština ljudi je ono što smo mi sposobni da spoznamo.

A dokazi za to su:
1-Ono što je prenio Buhari u svom Sahihu u 9. tomu 102. str. broj hadisa 3231: od hadisa
Ummi Selemeh, radijAllahu ‘anha, da je rekla: Rekao je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme;
“Doista vi dolazite meni sa svojim sporovima i možda neki od vas bude riječitiji u
argumentiranju od drugog, pa presudim u korist jednog od vas, zbog onoga što čujem od
njega, a budem dao nešto od prava koje pripada njegovom bratu, neka to ne uzme, jer bi mu
tada doista dodijelio parče vatre.”

Pa nas Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, obaviještava da on sudi među dvojicom koji se
spore, po onome što mu je vidljivo iz njihovog govora, a to je ustvari ono što kaže, sallAllahu
‘alejhi ve selleme; “pa presudim za jednog od vas, zbog onoga što čujem od njega”, uprkos
tome da[197] je to Allah doista htio, da mu objavi u propisima i presudama da se po tome
postupa, tada bi to bilo propisano vladarima i kadijama. Pa neće niko doći poslije njega i
suprotstaviti se njemu tako da će ostaviti vanjštinu u govoru onih koji se spore i da im sudi
po onome što zna o njima.

Presudio je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme nad ‘Abbasom, radijAllahu ‘anhu sa

činjenicom da je bio od mušrika, onda kada je došao sa vojskom mušrika na Bedru i uzeo
otkup od njega po primjeru zarobljenika Bedra gradeći to na toj vanjštini, i pored toga što je
tvrdio ‘Abbas da je on bio musliman, a uistinu su ga bili prisilili da izađe, i zaista je potvrđena
njegova iskrenost u tome, pa je obavijestio Allahov Poslanik, svoje ashabe da je ‘Abbas od
onih koji su izašli pod prisilom i nije imao u tome želju da ubija muslimane.
A dokaz tome je ono što je spomenuo Ibn Hišam u svojoj Siri u 1. tomu 628. str. prenoseći:

Rekao je Ibnu Ishak: A pričao nam je el-’Abbas bin ‘Abdullah bin Me’abed, od nekog iz
njegove porodice od ibnu ‘Abbasa da je Vjerovijesnik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme rekao
svojim ashabima toga dana; “Ja sam doista znao da su neki ljudi od Benu Hašima i drugi osim
njih izvedeni prisilno, nisu imali želje da nas ubijaju, pa tko sretne od vas nekoga iz Benu
Hašima tad neka ga ne ubija, a ko sretne Ebu Bahterija bin Hišama bin Harisa bin Eseda, neka
ga ne ubija, a tko sretne ‘Abbasa bin Muttaliba, amidžu Allahovog Poslanika, sallAllahu ‘alejhi
ve selleme, neka ga ne ubija, jer je on uistinu izveden prisilno (prisiljen).”
Završen govor iz Sire Ibnu Hišama.

I sa tim djelom u vanjštini, on je došao sa vojskom mušrika, iako nije bio borac, tretirao ga je
Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme kao jednog od njih, pa mu je rekao onako kako
stoji u hadisu ibnu ‘Abbasa, kojeg prenosi imam Ahmed u svom Musnedu, 7. tom 173. str.
navodeći:
Broj hadisa 3140. - Pričao nam je Jezid rekavši, rekao je Muhammed znači Ibnu Ishak, pričao
mi je onaj ko je čuo ‘Ikrimeta od ibnu ‘Abbasa, da je rekao; ‘’bio je onaj koji se zarobio
‘Abbasa bin ‘Abdul-Muttalib Ebu-l-Jeser bin ‘Amr a on je K’ab bin ‘Amr jedan od benu
Selimeh, pa mu je rekao Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve sellem: ‘’Kako si ga zarobio o
eba-l-Jeser?’’ Reče; ‘’Zaista, pomogao mi je protiv njega čovjek kojeg nisam vidio prije niti
poslije, izgled mu je takav, izgled mu je takav” reče; pa je rekao Allahov Poslanik, sallAllahu
‘alejhi ve selleme; ‘’Uistinu te je pomogao protiv njega plemeniti melek.’’

I rekao je ‘Abbasu: ‘’O ‘Abbase otkupi sebe i sina svoga brata, ‘Akila bin ebi Taliba i Nevfela
bin el-Harisa i svoga štićenika ‘Utbeta bin Džehdema, jednoga od sinova el-Harisa bin Fihra.’’
rekao je: pa je odbio i rekao: ‘’Ja sam uistinu bio musliman prije ovoga i zaista su me oni
prisilili[198].’’ Reče; “Allah najbolje zna tvoje stanje, ako je to kao što tvrdiš [199] istina, pa Allah
će te nagraditi za to, a što se tiče vanjštine tvoga stanja, uistinu smo njome[200] obavezani, pa
se otkupi.” I uzeo je Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme od njega od dvadeset
unca[201] zlata, te je (‘Abbas) rekao; “O Allahov Poslaniče, uračunaj ih u otkup”.
Reče (sallAllahu ‘alejhi ve sellem); “nije to ništa od onoga što nam je Allah dao od tebe” Reče;
“A ja zaista nemam imetka.’’
Reče (sallAllahu ‘alejhi ve selleme); ‘’Pa gdje je imetak kojeg si ostavio u Mekki, kod Ummu
el-Fadl onda kada si izašao, i nije sa vama dvojicom bio niko osim vas, pa si rekao; ‘’Ako me
snađe nevolja na mome putu, pa ovo je za el-Fadla toliko, a za Kusema toliko, a za ‘Abdullaha
toliko’’, reče; ‘’Pa tako mi Onoga Koji te je poslao sa istinom, nije znao o ovome niko od ljudi
mimo mene i nje, i ja zaista znam sigurno da si ti Allahov Poslanik.”

Pa je postupak Allahovog Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, bio takav da je on prihvatao

od ljudi njihovu vanjštinu a njihovu unutrašnjost[202] prepuštao Allahu, i zbog toga nije čudno
da je dozvolio Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, munaficima i to zbog onoga što
su pokazivali od islama, da stoje iza njega u namaskim saffovima među muslimanima, pa
nema razlike među njima (u samoj) vanjštini.

3. A od najjasnijih dokaza da Allahov Poslanik nije naredio da se kopa po srcima ljudi, da bi

znao njihove tajne, je ono što je prenio imam Buhari u svome Sahihu od hadisa ebu Se’ida el-
Hudrija radijAllahu ‘anhu, U Fethu-l-Bari, šerh na Sahihu-l-Buharijja od ibn Hadžera el-
Askalanijja 12. tom 162. str. 4004 broj hadisa; Pričao nam je Kutejbeh, pričao nam je ‘Abdu-l-
Vahid od ‘Umareh bin K’aka’a bin Šubrumeh, pričao nam je ‘Abdu-r-Rahman bin ebi Nu’am,
da je rekao; “Čuo sam Ebu Se’ida El-Hudrijja da je rekao’’:

Poslao je ‘Alija ibn ebi Talib, radijAllahu ‘anhu, prema Allahovom Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi
ve selleme, iz Jemena komad zlata umotanog u koži, i nije primio (sebi) od njene prašine,
reče: pa je to podijelio među četvoricom 'Ujejnetu ibn Bedr, i el-Akra' ibn Hābisu i Zejdu el-
Khajlu, i četvrtom 'Alkami ili ‘Amaru bin Tufejlu, pa je rekao čovjek od njegovih ashaba; “Mi
smo bili preči ovome od tih.’’ Reče: pa je to došlo do o Vjerovijesnika, sallAllahu ‘alejhi ve
selleme, pa je on rekao; “Zar mi ne vjerujete, a ja sam povjerenik Onoga koji je na nebu,
dolazi mi vijest neba, ujutru i navečer.”

Reče; “Pa ustade čovjek upadnutih očiju, visokih obraza, izbočenog čela, guste brade,
obrijane glave, ugužvanog ogrtača, pa reče ‘’O Allahov Poslaniče, boj se Allaha.’’ Reče:[203]
“Teško tebi! Zar ja nisam od svih stanovnika Zemlje najpreči da se bojim Allaha?”

Reče; ‘’Zatim je otišao taj čovjek. Reče Hālid ibn Velīd; ''O Allāhov Poslaniče, hoću li ga udariti
po njegovom vratu?'' Reče: ''Ne, možda da on klanja namāz.''
Reče Hālid: “A koliko ima onih koji klanjaju govoreći sa svojim jezikom ono što nije u
njegovom srcu?”
Reče Allāhov Poslanik, sallAllāhu 'alejhi ve sellem: “Meni nije naređeno da kopam po srcima
ljudi, niti da rascijepljujem njihove unutrašnjice[204].”

Reče; Zatim je pogledao prema njemu, dobacivši (mu), pa reče:

“Doista će se od potomstva ovog čovjeka izroditi ljudi koji će učiti Knjigu Allaha vlažnih
(jezika)[205], neće prelaziti njihove grkljane; izlazit će iz vjere kao što strijela prolazi kroz njen
cilj i njen plijen. I mislim da je rekao: “Sigurno ako ih budem vidio[206] uistinu ću ih ubijati
ubijanjem Semuda.”
Kraj govora iz ''Fethu-l-Barija''.
I značenje dokaza ovdje je u njegovim riječima, sallAllahu ‘alejhi ve selleme; “Ne, možda da
on klanja namāz.” je dovoljan išaret (znak) da će svako onaj ko pokaže u vanjštini Islam biti
pod zaštitom Allahovog Poslanika, i to sa pokazivanjem njegovih propisa a od njih je i namaz,
a također njegove riječi, sallAllahu ‘alejhi ve selleme; “Meni nije naređeno da kopam po
srcima ljudi, niti da rascijepljujem njihove unutrašnjice[207]” je ukazivanje na to da se uzima u
obzir ono što mu pokažu od sebe[208], pa nije bilo naređeno (Poslaniku), sallAllahu ‘alejhi ve
selleme, sa spoznajom što kriju od svojih tajni[209].

A od najjasnijih dokaza je isto:

4. Sud nad ‘Abdullahom bin 'Ubejjom i njegovim drugovima Islamom, gradeći to na onome
što pokazuju, čak i nakon što je saznao ono što je suprotno tome putem objave (tj. da su
kafiri).

Prenosi Buhari u svome Sahihu 10. tom 181. str. hadis pod br. 4520. od govora Zejda ibn
Erkama koji je rekao:
Bio sam u bitci pa sam čuo ‘Abdullaha bin 'Ubejja, da je rekao; “Ne udjeljujte ništa onima koji
su sa Allahovim Poslanikom sve dok ne napuste njegovu blizinu a ako se vratimo od njega
istjerat će jači iz nje poniženog (slabijeg)[210], pa sam to spomenuo mome amidži ili ‘Umeru,
pa je on to spomenuo Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, te me je pozvao pa sam mu to
prenio, pa je poslao Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme po ‘Abdullaha bin 'Ubejja i
njegove drugove, pa su se zakleli da nijesu to rekli, pa je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve
selleme, rekao da ja lažem, a njemu povjerova, te mene nije pogodila prije tuga slična ovoj.
Tada sam sjeo u kući, pa mi reče moj amidža; “Nisi htio da te Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve
selleme, utjeriva u laž i da osjeti odvratnost prema tebi’’, pa je objavio Uzvišeni Allah; “kada
ti dođu munafici’’ tad je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme poslao po mene, pa je
proučio[211] i rekao;“Doista je Allah potvrdio istinitost tvojih riječi o Zejde.”
Završen govor.

I prenosi Muslim u svome Sahihu 13. tom 352. str. hadis pod br. 4967. od govora Zejda ibn
Erkama, radijAllahu ‘anhu da je također rekao:
“Izašli smo sa Poslanikom, sallAllahu ‘alejhi ve selleme na putu pa su pogođeni ljudi na njemu
nesrećom[212], pa je rekao ‘Abdullah bin 'Ubejj svojim drugovima; ''Ne udjeljujte onima koji
su sa Allahovim Poslanikom sve dok ne napuste njegovu blizinu.'', Reče Zuhejr: ''a u rivajetu
od Hafada (stoji) havlehu (njegove okoline)''. I reče; ''Uistinu ako se vratimo u Medinu, zaista
će istjerati jači iz nje poniženog.''

Rekao je; pa sam došao Vjerovijesniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme i obavijestio ga o tome,
pa je poslao po ‘Abdullaha bin Ubejja, i upitao ga je - pa se trudio zaklinjući se, da to nije
uradio, pa reče; ''Slagao je Zejd Allahovom Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme'', pa reče;
''tad me oborilo nešto u meni žestoko, zbog onoga što su mu govorili, sve dok nije Allah
objavio moju iskrenost.''
Završen govor.

I takav je bio njegov hukm[213], sallAllahu ‘alejhi ve selleme, na-spram onoga tko pokaže
Islam, zatim bude o njemu prenešeno da je kod njega suprotno tome, kao što je u ovom
slučaju ‘Abdullaha ibn 'Ubejja, pa je primio od njega njegovo vanjštinsko poricanje u govoru,
koje je iznio pred njim, i pored toga što je taj govor nevjerstvo, i došao je do Vjerovijesnika,
sallAllahu ’alejhi ve selleme, putem njegovih pravednih Ashaba, Zejda ibn Erkama ili ‘Umera
ibn Hattaba, radijAllahu ‘anhuma u rivajetu od Buharija i u rivajetu od Muslima, preko Zejda
ibn Erkama, radijAllahu ‘anhu lično, osim da je njega, sallAllahu ‘alejhi ve selleme
pretegnula[214] vanjština u tome.

Pa je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme bio presudio sa onim što je vanjština kod osobe.
Pa ako se prenese njemu nešto što je suprotno[215] toj vanjštini, on će ga pozvati i pitati ga,
pa ako porekne, ostat će hukm nad njim po onome što je on ispoljavao prije. Zbog toga
Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, nije tražio od ‘Abdullaha ibn 'Ubejja da se
pokaje, nakon što je porekao njegove[216] riječi, i ovo je jasno u rivajetu Buharije i Muslima.

Naprotiv on, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, nije promijenio svoju presudu nad ibnu 'Ubejjom i
onima koji su bili sa njim, zbog vanjštine njihovih riječi, čak i nakon što je objavljena
Kur’anom potvrda istinitosti Zejda, radijAllahu ‘anhu, to dokazuje da je ovo propisano u
takvim sličnim situacijama. A to je da presuda nad ljudima biva po onome što vanjštinjski
pokažu njemu[217] od njih, iako se to razlikuje od onoga što je objavljeno njemu (sallAllahu
‘alejhi ve sellem) putem objave. A već je potvrđena[218] ova osnova u presudi Poslanika,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, također. Pa je bila presuda među ljudima sa onim što je njemu
došlo o njima vanjštinski, kao što je prethodilo ono što je spomenuto[219].

Zatim, tu ima drugi razlog u djelima i praksi od onoga što ljudi pokazuju od Islama i ovo je
razlog da je uzimanje[220] njih po onome što je znao, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, o njima sa
objavom u onome što je suprotno od onoga što pokazuju od islama, utiče na tu istu da’vu, pa
ljudi kada bi vidjeli da Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, ubija onoga za koga su
znali da je prihvatio islam, a neznaju dio kojeg sakriva od kufra, smatrajući da se Poslanik,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, okrenuo protiv svoji ashaba odjednom i ubija ih bez vanjštinskog
razloga[221]. Pa neće biti sigurni za sebe čak i nakon njihovog ulaska u islam, i ovo bi bilo
zaustavljanje njih od ulaska u njega[222] i njihovo okretanje od toga i zato je bio hukm Allaha u
tome, uzimanje u obzir vanjštine iako bi bilo suprotno svjedočenju pravednih ili poznavanje
skrivenih[223] stvari kod ljudi, putem objave.

A u Tefsiru ''Mu’alimu et-Tenzilu'' od el-Begavijja u 4. tomu 69. str. stoji:

“Reci, ismijavajte se, doista će Allah iznijeti” na vidjelo “ono čega se vi pribojavate.”[224]
Kaže Ibn Kejsan: objavljen je ovaj ajet, povodom dvanaestorice ljudi od munafika, koji su
stajali na akabi zbog Poslanika sallaAllahu ‘alejhi ve selleme, da bi ga iz zasjede ubili ako bi se
on pojavio, a sa njima je bio čovjek musliman, skrivajući od njih svoje stanje, a oni su se
odbojno prema njemu odnosili u mračnoj noći, pa je obavijestio Džibril, Allahovog Poslanika,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme o onome što su pripremili, i naredio mu je da pošalje njima
nekoga ko će udariti “po licu” njihovih jahalica i ‘Ammara ibn Jasira da vodi Allahovom
Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, njegovu jahalicu, a Huzejfe je jahao, pa je rekao
Huzejfi: “I udari lica njihovih jahalica”, i udarao ih je dok ih nije udaljio, pa kada se
spustio[225], Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, tad je rekao Huzejfi: “koga si
prepoznao od ljudi?” Reče: “nisam prepoznao od njih nikoga”, pa je rekao Allahov Poslanik,
sallAllahu ‘alejhi ve sellem: “Pa zaista su oni taj i taj”, sve dok ih nije sve nabrojao.
Pa je rekao Huzejfe: Zar nećeš poslati[226] po njih, pa ih poubijati, pa je rekao: “Prezirem da
kažu arapi, kada se dočepa svojih ashaba, ubija ih, naprotiv dovoljan nam je Allah protiv njih
zbog (što im je dao) nesreće.”
Završen govor iz ''Me’alimu-t-Tenzil''.

Drugo:
Ono što je objavljeno po pitanju munafika, Poslaniku (sallAllahu ‘alejhi ve sellem) od naredbi
i zabrana, nisu bili fiksni propisi otkad se pojavio nifak u Medini pa do njegove smrti,
sallAllahu ‘alejhi ve sellem. Naprotiv, bile su naredbe i zabrane objavljene, onako kako su
odgovarale različitostima; njihovih vrsta i njihovih stepena i njihove smjelosti u činjenju
nifaka i sakrivanje[227] njega, uz to što im se davalo vremena i prilika u svim stanjima, za
pokajanje od svoga nifaka, i pristupanja u saff mu’mina, i zbog toga Allah nije žurio sa
njihovim sramoćenjem.

Pa je bilo u početku stvar da On izvijesti (obavijesti) Svoga Poslanika (‘alejhi-s-selam), od

onoga što su krili u sebi, i onoga što su skrivali (obmanjivali) od riječi i djela među njima ili sa
pripadnicima širka i kufra poput njih, pa je Allah, neka je Slavljen i Uzvišen, obavijestio svoga
Poslanika (‘alejhi-s-selam), u toj fazi samo o njihovim svojstvima, a ne o njima pojedinačno i
to je subhanehu ve te’ala objavio u Kur’anu da uče (=tilaveh-recitiraju) njima da bi znali, da je
on Uzvišeni upoznat sa njima i da je on Znalac o onome što kriju u sebi od kufra, sve dok to
ne bude podstrek i motivacija[228] njima za tevbu, i zbog toga su bile Njegove naredbe,
Subhanehu ve te’ala svome Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, u toj fazi u tim stvarima
da se on okrene[229] od njih, ali da ih ne grdi i da se zadovolji samo sa vazom[230] i
zastrašivanjem i podsticanjem.

A što se tiče o Njegovoj obavijesti te’ala, Njegovom Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, o
onome što oni taje u sebi i ono što kriju od govora i djela u onom što je među njima ili sa
slijedbenicima širka i kufra poput njih, je u Njegovim riječima, Uzvišen neka je On:

‫) ُُيَ ِادعُو َن َا‬8( ‫ني‬

‫اَّلل‬ ِ‫َّلل وِِبلْي وِم ْاْل ِخ ِر وما هم ِِبُْؤِمن‬ ِ ِ ِ ‫"وِم َن الن‬
َ ْ ُ ََ ْ َ َ ‫ول َآمناا ِب ا‬ ُ ‫ااس َم ْن يَ ُق‬ َ
‫)" البقرة‬9( ‫ين َآمنُوا َوَما َُيْ َدعُو َن إِاَل أَنْ ُف َس ُه ْم َوَما يَ ْش ُع ُرو َن‬ ِ‫ا‬
َ ‫َوالذ‬
“I ima ljudi koji govore; ''Vjerujemo u Allaha i u Sudnji dan'', a nisu oni vjernici. Oni
(misle da) obmanjuju Allaha i one koji vjeruju, a ne obmanjuju osim sami sebe; a
oni (to) ne osjećaju.’’ (Sura El-Bekare, 8.-9.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫) أَََل إِنا ُه ْم ُه ُم‬11( ‫صلِ ُحو َن‬ ِ ‫"وإِ َذا قِيل ََلُْم ََل تُ ْف ِس ُدوا ِِف ْاِل َْر‬
ْ ‫ض قَالُوا إِاَّنَا ََْن ُن ُم‬ َ َ
‫)" البقرة‬12( ‫الْ ُم ْف ِس ُدو َن َولَ ِك ْن ََل يَ ْشعُُرو َن‬
“A kada im se kaže; ''Ne činite fesad (nered) na Zemlji'', govore; ''Mi smo doista
samo oni koji popravljaju.'' A ne! Doista su oni ti koji su mufsidi (oni koji čine
nered) - međutim oni ne osjećaju?” (Sura El-Bekare, 11.-12.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

 ُّ ‫ااس قَالُوا أَنُ ْؤِم ُن َك َما َآم َن‬
‫الس َف َهاءُ أَََل إِنا ُه ْم ُه ُم‬ ‫ن‬‫ال‬ ‫ن‬ ‫آم‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ك‬
َ ‫ا‬
‫و‬ ‫ن‬
ُ ِ ‫"وإِذَا قِيل ََلم‬
‫آم‬
ُ ََ َ ُْ َ َ
‫)" البقرة‬13( ‫الس َف َهاءُ َولَ ِك ْن ََل يَ ْعلَ ُمو َن‬
ُّ
“A kada im se kaže; ''Vjerujte (imanom), kao što ljudi vjeruju!'', kažu; ''Zar da
vjerujemo kao što vjeruju glupaci?'' A ne! Doista su oni ti koji su glupaci - međutim
oni ne znaju!” (Sura El-Bekare, 13.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

ِ ‫"وإِذَا لَ ُقوا الا ِذين آمنُوا قَالُوا آمناا وإِذَا خلَوا إِ ََل َشي‬
‫اطينِ ِه ْم قَالُوا إِ اَن َم َع ُك ْم إِاَّنَا ََْن ُن‬َ َْ َ َ َ َ َ
‫)" البقرة‬14( ‫ُم ْستَ ْه ِزئُو َن‬
“A kada susretnu one koji vjeruju, kažu; ''Vjerujemo!'' - a kada se osame sa svojim
šejtanima, kažu; ''Doista smo mi sa vama - mi smo samo podrugljivci.” (Sura El-
Bekare, 14.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫ين‬ ِ ‫) ولِي علَم الا‬166( ‫اَّلل ولِي علَم الْمؤِمنِني‬

‫ذ‬ ِ‫ان فَبِِإ ْذ ِن ا‬
ِ ‫اَلمع‬
َ َ َ ْ َ َ ْ ُ َ َ ْ َ َ ْ َْ ‫َصابَ ُك ْم يَ ْوَم الْتَ َقى‬
َ ‫"وَما أ‬ َ
‫اَّلل أَ ِو ْادفَعُوا قَالُوا لَ ْو نَ ْعلَ ُم قِتَ ااَل ََلتابَ ْعنَا ُك ْم ُه ْم‬
ِ‫ََنفَ ُقوا وقِيل ََلم تَعالَوا قَاتِلُوا ِِف سبِ ِيل ا‬
َ ْ َ ُْ َ َ
‫س ِِف قُلُوِبِِ ْم َو ا‬
‫اَّللُ أ َْعلَ ُم ِِبَا‬ ‫ي‬‫ل‬
َ ‫ا‬‫م‬ ‫م‬ ‫ه‬ِ ِ ‫ان ي ُقولُو َن ِِبَفْ و‬
‫اه‬ ِ َ‫لِْل ُك ْف ِر ي ومئِ ٍذ أَقْ رب ِمْن هم لِ ِْْلمي‬
َ ْ َْ َ َ ْ ُ ُ َ َ َْ
‫)"آل عمران‬167( ‫يَ ْكتُ ُمو َن‬
“A ono što vas je zadesilo na danu susretanja dvije skupine, pa (bilo je) sa
Allahovom dozvolom, i da bi znao vjernike. I da bi znao one koji munafiče
(dvoličnjake), a rečeno im je; ''Dođite, borite se na Allahovom putu ili se
odbranite.'' Govore; ''Kad bi mi znali (da će biti) borbe, zasigurno bi vas slijedili.''
Njima je kufr (nevjerstvo) toga dana od njih bilo bliže nego iman (vjerovanje).
Govore ustima svojim, ono što nije u srcima njihovim. A Allah najbolje zna ono što
oni kriju.” (Sura Ali ‘Imran, 166.-167.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

ِ‫وك ََيلِ ُفو َن ِِب ا‬
‫َّلل إِ ْن أََرْد ََن إِاَل‬ ِ ‫صيبةٌ ِِبا قَدامت أَي‬ِ
َ ‫اء‬ ‫ج‬ ‫ُث‬
‫ُا‬ ‫م‬ ِ
ْ ُ َ ْ ْ ْ َ َ َ ‫َصابَْت ُه ْم ُم‬
‫ه‬ ‫ي‬‫د‬ َ ‫ف إِ َذا أ‬
َ ‫" فَ َكْي‬
‫)" النساء‬62( ‫اَن َوتَ ْوفِي اقا‬
‫إِ ْح َس ا‬
“Pa kako će biti kada ih zadesi nesreća zbog onog šta su zaradile njihove ruke?
Zatim ti dođu kunući se u Allaha: “Samo smo htjeli dobročinstvo i slogu
(popravljanje).” (Sura En-Nisa’, 62.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

ُ ‫ت طَائَِفةٌ ِمْن ُه ْم َغْي َر الا ِذي تَ ُق‬

")81( ‫ول‬ ‫ي‬
‫ا‬
َ َ ‫ب‬ ‫ك‬
َ ِ ‫"وي ُقولُو َن طَاعةٌ فَِإ َذا ب رزوا ِمن ِعْن‬
‫د‬ ْ ُ ََ َ ََ
“I oni govore: “Pokornost.” Pa kad odu od tebe, skupina od njih smišlja noću
drugačije od onoga što govoriš…” (Sura En-Nisa’, 81.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

ِ‫" الا ِذين ي ت رباصو َن بِ ُكم فَِإ ْن َكا َن لَ ُكم فَ ْتح ِمن ا‬
‫اَّلل قَالُوا أَََلْ نَ ُك ْن َم َع ُك ْم َوإِ ْن َكا َن‬ َ ٌ ْ ْ ُ َ ََ َ
ِِ ِ ِ ‫لِْل َكافِ ِر‬
‫) النساء‬141( ‫ني‬ َ ‫يب قَالُوا أَََلْ نَ ْستَ ْح ِو ْذ َعلَْي ُك ْم َوَّنَْنَ ْع ُك ْم م َن الْ ُم ْؤمن‬
ٌ ‫ين نَص‬
َ
“One koji isčekuju za vas. Pa ako vam bude pobjede od Allaha, kažu: “Zar nismo
bili sa vama?”, a ako bude kafirima (nevjernicima) udjela, kažu (njima): “Zar nismo
mogli nadvladati nad vama i odbranili smo vas od vjernika?” (Sura En-Nisa’, 141.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫ص ََل ِة قَ ُاموا ُك َس َاَل‬

‫اَّللَ َوُه َو َخ ِادعُ ُه ْم َوإِ َذا قَ ُاموا إِ ََل ال ا‬
‫ني ُُيَ ِادعُو َن ا‬ ِِ
َ ‫" إِ ان الْ ُمنَافق‬
‫ك ََل إِ ََل َه ُؤََل ِء َوََل‬ ِ ‫) م َذب َذبِني ب‬142( ‫اَّلل إِاَل قَلِ ايَل‬
َ ‫ني َذل‬ََْ َ ْ ُ َ‫ااس َوََل يَ ْذ ُك ُرو َن ا‬
َ ‫يَُراءُو َن الن‬
‫)" النساء‬143( ‫اَّللُ فَلَ ْن ََِت َد لَهُ َسبِ ايَل‬ ‫ضلِ ِل ا‬ ِ
ْ ُ‫إِ ََل َه ُؤََلء َوَم ْن ي‬
“Doista munafici (misle da) varaju Allaha, a On je Onaj koji njih vara. A kada
ustaju na namaz, ustaju lijeno, da ih ljudi vide a ne spominju Allaha, osim malo.
Kolebaju se između toga; ne prema ovima, niti onima. A koga zabludi Allah, pa
nećeš naći njemu puta.” (Sura En-Nisa’, 142.-143.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

ِ‫ول الْمنافِ ُقو َن والا ِذين ِِف قُلُوِبِِم مرض َغار هؤََل ِء ِدين هم ومن ي ت واكل علَى ا‬
‫اَّلل‬ َ ْ َ ََ ْ َ َ ْ ُ ُ ُ َ ٌ َ َ ْ َ َ َ ُ ُ ‫" إِ ْذ يَ ُق‬
ِ ‫فَِإ ان ا‬
‫)" اِلنفال‬49( ‫يم‬ ٌ ‫اَّللَ َع ِز ٌيز َحك‬
“Kada rekoše munafici i oni kojima je u srcima njihovim bolest; ''Obmanula je ove
njihova vjera!'' A ko se oslanja u Allaha, pa doista je Allah Silni, Mudri.” (Sura El-
Enfal, 49.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫استَطَ ْعنَا َْلََر ْجنَا َم َع ُك ْم يُ ْهلِ ُكو َن أَنْ ُف َس ُه ْم َو ا‬

‫اَّللُ يَ ْعلَ ُم إِنا ُه ْم‬ ِ ِ
ْ ‫"و َسيَ ْحل ُفو َن ِِب اَّلل لَ ِو‬
َ
‫)" التوبة‬42( ‫لَ َك ِاذبُو َن‬
“...I zaklinjat će se u Allaha; ''Da smo mogli, sigurno bi smo izašli sa vama.''
Upropaštavaju sami sebe (duše svoje). A Allah zna doista da su oni sigurno lažovi.”
(Sura Et-Tevba, 42.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫)" التوبة‬46( ‫َع ُّدوا لَهُ ُع ادةا‬

َ ‫وج َِل‬
َ ‫اْلُُر‬
ْ ‫"ولَ ْو أََر ُادوا‬
َ
“A da su htjeli izaći, uistinu bi za to pripremili opremu...” (Sura Et-Tevba, 46.)
I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:
ِ‫احل ُّق وظَهر أَمر ا‬
‫اَّلل َوُه ْم‬ ْ ‫اء‬‫ج‬ ‫َّت‬
‫ا‬ ‫ح‬ ‫ور‬ ‫ُم‬
‫اِل‬
ْ ‫ك‬ ‫ل‬
َ ‫ا‬
‫و‬ ‫ب‬‫ا‬‫ل‬ ‫ق‬
َ‫و‬ ‫ل‬ ‫ب‬ ‫ق‬
َ ‫ن‬ ِ ‫" لََق ِد اب تَ َغوا الْ ِفْت نَ َة‬
‫م‬
ُْ ََ َ َ َ َ َ َ ُ َ ُ َُْ ْ ُ ْ
‫)" التوبة‬48( ‫َكا ِرُهو َن‬
“Uistinu su poticali i prije fitnu (smutnju) i preokretali ti stvari, sve dok nije došla
istina i nadvladala Allahova odredba, a oni osjećali odvratnost.” (Sura Et-Tevba,
48.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

ٌ‫ول ائْ َذ ْن ِِل َوََل تَ ْفتِِِن أَََل ِِف الْ ِفْت نَ ِة َس َقطُوا َوإِ ان َج َهن َام لَ ُم ِحيطَة‬
ُ ‫" َوِمْن ُه ْم َم ْن يَ ُق‬
ِ ِ
‫)" التوبة‬49( ‫ين‬ َ ‫ِبلْ َكاف ِر‬
“A ima ih koji govore; ''Dozvoli mi i ne iskušavaj me.'' Zar nisu u fitnu (smutnju)
upali? A doista će džehennem, sigurno okruživati kafire (nevjernike).” (Sura Et-
Tevba, 49.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫َخ ْذ ََن أ َْمَرََن ِم ْن قَ ْب ُل‬ ِ َ ‫صب‬

َ ‫ك ُمصيبَةٌ يَ ُقولُوا قَ ْد أ‬
ِ َ ‫" إِ ْن تُ ِصْب‬
ْ ُ‫ك َح َسنَةٌ تَ ُس ْؤُه ْم َوإِ ْن ت‬
‫)" التوبة‬50( ‫َويَتَ َولاْوا َوُه ْم فَ ِر ُحو َن‬
“Ako te snađe dobro, zlo im je, a ako te snađe musibet (nesreća), kažu; ''već smo
prije uzeli našu stvar'', i okreću se a oni veseli (zadovoljni).” (Sura Et-Tevba, 50.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫)" التوبة‬57( ‫اخ اَل لََولاْوا إِلَْي ِه َوُه ْم ََْي َم ُحو َن‬ ٍ
َ ‫"لَ ْو ََِي ُدو َن َم ْل َجأا أ َْو َمغَ َارات أ َْو ُمد‬
“Ako bi našli (neki) bunker ili nastambu isklesanu u stijeni ili skrovište, sigurno bi
mu se okrenuli i oni bi odjurili.” (Sura Et-Tevba, 57.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫ضوا َوإِ ْن ََلْ يُ ْعطَ ْوا ِمْن َها إِذَا ُه ْم‬ ِ ِ ‫" وِمْن هم من ي ْل ِمزَك ِِف ال ا‬
ُ ‫ص َدقَات فَِإ ْن أ ُْعطُوا مْن َها َر‬ ُ َ ْ َ ُْ َ
‫)" التوبة‬58( ‫يَ ْس َخطُو َن‬
“A ima ih koji te kritikuju zbog sadake. Pa ako im se dadne od nje, zadovoljni su, a
ako im se ne dadne od nje, kad! Oni se ljute!” (Sura Et-Tevba, 58.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

ِ‫ِ ا‬
‫ين يُ ْؤذُو َن النِ ا‬
‫)" التوبة‬61( ‫اِب َويَ ُقولُو َن ُه َو أُذُ ٌن‬ َ ‫" َومْن ُه ُم الذ‬
“I od njih su oni koji uznemiravaju (vrijeđaju) Vjerovijesnika i govore; ''On je uho''
(op. misleći da je onaj koji svakog sluša i vjeruje mu).” (Sura Et-Tevba, 61.)
I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

")62( ‫ني‬ِ‫اَّلل ورسولُه أَح ُّق أَ ْن ي رضوه إِ ْن َكانُوا م ْؤِمن‬

‫ا‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ك‬
ُ‫و‬ ‫ض‬ ‫ر‬ ‫ي‬ِ‫َّلل لَ ُكم ل‬
ِ‫"َيلِ ُفو َن ِِب ا‬
َ ُ ُ
ُ ُْ َ ُ ُ ََ ُ َ ْ ُْ ْ ُ َْ
“Kunu vam se Allahom da bi vas zadovoljili, a Allah i Njegov Poslanik su
najdostojniji da Ga zadovolje, ako su vjernici.” (Sura Et-Tevba, 62.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫استَ ْه ِزئُوا إِ ان ا‬ ِِ ِ ِ
‫ِج‬
ٌ ‫اَّللَ ُمُْر‬ ْ ‫"َي َذ ُر الْ ُمنَاف ُقو َن أ َْن تُنَ ازَل َعلَْي ِه ْم ُس َورةٌ تُنَبِئُ ُه ْم ِبَا ِِف قُلُوِب ْم قُ ِل‬
َْ
‫)" التوبة‬64( ‫َما َُْت َذ ُرو َن‬
“Strahuju munafici da se ne objavi sura o njima, obavijestivši ih o onome što je u
njihovim srcima. Reci; ''Rugajte se, doista će Allah iznijeti ono od čega
strahujete''.” (Sura Et-Tevba, 64.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫َّلل َما قَالُوا َولََق ْد قَالُوا َكلِ َم َة الْ ُك ْف ِر َوَك َف ُروا بَ ْع َد إِ ْس ََلِم ِه ْم َوََهُّوا ِِبَا ََلْ يَنَالُوا‬
ِ‫" ََيلِ ُفو َن ِِب ا‬
ْ
‫)" التوبة‬74( ‫ضلِ ِه‬ ْ َ‫اَّللُ َوَر ُسولُهُ ِم ْن ف‬ ‫اه ُم ا‬ ُ َ‫َوَما نَ َق ُموا إِاَل أ َْن أَ ْغن‬
“Kunu se Allahom (da) nisu govorili, a uistinu su rekli riječ kufra i počinili kufr
(zanevjerovali) nakon njihovog islama i spremali su ono što nisu postigli. A nisu im
se svetili, osim što ih je obogatio Allah i Njegov Poslanik od Njegove dobrote.”
(Sura Et-Tevba, 74.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

)75( ‫ني‬ ِِ ‫ص ادقَ ان ولَنَ ُكونَ ان ِمن ال ا‬ ِ ِ ْ َ‫آًت ََن ِمن ف‬ ِ ‫" وِمْن هم من عاه َد ا‬
َ ‫صاحل‬ َ َ ‫ضله لَنَ ا‬ ْ َ ‫اَّللَ لَئ ْن‬ َ َ ْ َ ُْ َ
‫) فَأ َْع َقبَ ُه ْم نَِفاقاا ِِف قُلُوِبِِ ْم‬76( ‫ضو َن‬ ِ ِ ِ ِ ْ َ‫آًتهم ِمن ف‬
ُ ‫ضله ََبلُوا بِه َوتَ َولاْوا َوُه ْم ُم ْع ِر‬ ْ ْ ُ َ ‫فَلَ اما‬
‫)" التوبة‬77( ‫اَّللَ َما َو َع ُدوهُ َوِِبَا َكانُوا يَ ْك ِذبُو َن‬ ِ ِ
‫َخلَ ُفوا ا‬ ْ ‫إِ ََل يَ ْوم يَ ْل َق ْونَهُ ِبَا أ‬
“I od njih ima koji se obavezao (obećao) Allahu; ''Ako nam on zaista dadne iz Svoje
dobrote uistinu ćemo sadaku davati i sigurno ćemo biti od dobrih. Pa nakon što im
je On dao iz Svoje dobrote, škrtarili su u tome i okrenuli se, a oni su odvraćeni.
Zato ih je kaznio nifakom u njihovim srcima, sve do dana kada će Ga susresti, zbog
onoga što su Allahu prekršili ono što su Mu obećali, i zato što su bili lažljivci.” (Sura
Et-Tevba, 75.-do-77.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫ين ََل ََِي ُدو َن إِاَل ُج ْه َد ُه ْم‬ ِ ‫" الا ِذين ي ْل ِمزو َن الْمطا ِو ِعني ِمن الْمؤِمنِني ِِف ال ا ِ ا‬
َ ‫ص َدقَات َوالذ‬ َ ُْ َ َ ُ ُ َ َ
‫)" التوبة‬79( ‫فَيَ ْس َخ ُرو َن ِمْن ُه ْم‬
“One koji prigovaraju dobrovoljcima od vjernika u sadakama i one koji ne nalaze
osim svoga truda, pa ih ismijavaju (rugaju im se)...” (Sura Et-Tevba, 79.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

ِ ِ ِ‫"وي ُقولُو َن آمناا ِِب ا‬
َ ِ‫ك َوَما أُولَئ‬
‫ك‬ َ ‫يق ِمْن ُه ْم ِم ْن بَ ْعد َذل‬ ِ ‫َّلل وِِبلارس‬
ٌ ‫ول َوأَطَ ْعنَا ُثُا يَتَ َواَل فَ ِر‬ ُ َ َ ََ
ِِ
‫) النور‬47( ‫ني‬ َ ‫ِِبلْ ُم ْؤمن‬
“I govore; ''Mi smo povjerovali u Allaha i u Poslanika i pokorili smo se'', zatim se
okreće dio (grupa) od njih nakon toga. A takvi zaista nisu nikakvi vjernici.'' (Sura
En-Nur, 47.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫اعةٌ َم ْع ُروفَةٌ إِ ان‬ ِ ِ ِِ ِ

َ َ‫" َوأَقْ َس ُموا ِِب اَّلل َج ْه َد أ َْميَاِن ْم لَئ ْن أ ََم ْرتَ ُه ْم لَيَ ْخ ُر ُج ان قُ ْل ََل تُ ْقس ُموا ط‬
‫)" النور‬53( ‫اَّللَ َخبِْيٌ ِِبَا تَ ْع َملُو َن‬ ‫ا‬
“I zaklinju se Allahom, najtežom svojom zakletvom da će ako im narediš sigurno
izaći. Reci; ''Ne zaklinjite se, (vaša) pokornost je poznata.'' Doista je Allah
Obaviješten o onome što radite.” (Sura En-Nur, 53.)

I Njegove riječi, Uzvišen neka je On:

‫ين أُوتُوا الْعِْل َم َما َذا‬ ِِ ِِ ِ ِ

َ ‫ك َح اَّت إ َذا َخَر ُجوا م ْن عْند َك قَالُوا للاذ‬ َ ‫" َوِمْن ُه ْم َم ْن يَ ْستَ ِم ُع إِلَْي‬
‫) "ُممد‬16( ‫اَّللُ َعلَى قُلُوِبِِ ْم َواتابَ عُوا أ َْه َو َاء ُه ْم‬
‫ين طَبَ َع ا‬ ِ ‫ال آنِافا أُولَئِك الا‬
‫ذ‬ َ َ‫ق‬
َ َ
“A od njih ima koji te slušaju, sve dok ne izađu od tebe, kažu onima kojima je dato
znanje; ''Šta upravo (prije) reče?'' Takvi su oni kojima je zapečatio Allah na
njihovim srcima, i oni slijede strasti svoje.” (Sura Muhammed, 16.)

I bilo je od munafika onih koji su pokazivali svoj kufr, a koji kada budu suočeni sa tim što
pokažu od kufra poreknu ga. A od njih je bilo i onih koji kada budu suočeni sa onim od čega
se ne mogu odbraniti ili ga poreći, obznane[231] svoje pokajanje. I sve to ćemo spomenuti sa
dokazima i u svakom od ta dva stanja ostaje[232] pri njima propis islama, svejedno ko od njih
poriče ono što je preneseno od njega, od kufra pa ostaje njemu propis na osnovu onoga što
pokazuje od islama, ili tko od njih obznani svoje pokajanje, nakon što Allah razotkrije njegov
kufr, u onome što nije u mogućnosti da porekne. I obavijestio je o tome Svoga Poslanika, pa
je bila njegova presuda da se on pokajao nakon kufra, te je također ta presuda njemu sa
Islamom u vanjštini tog pokajanja, svejedno bila ta tevba (pokajanje) iskrena ili lažna.

I želim da skrenem pažnju ovdje, da nema razlike u propisu islamom u pogledu munafika,
koji nastavlja da pokazuje Islam, nakon što je porekao kufr koji je prenešen od njega, od
onoga što on pokazuje od Islama, i jasno je da je hukm Islamom nad munafikom koji obznani
svoje pokajanje od kufra, neiskreno, od kufra koji se pojavio njemu i razotkrio ga Allah u
onome što nije mogao odbraniti (od sebe), budući da su oba primjera pokazali suprotno
onome što kriju u sebi i ovo je ono što nosi (sadrži u sebi) nifak.
A razilaženje u ovim smjernicama i naredbama je zbog sljedećih uzroka:
● a) Razilaženje u vrstama munafika;
Munafici koji u svojim srcima imaju bolest - širitelji lažnih vijesti - šire laži o Allahovim
propisima; oni koji miješaju dobra i loša djela, loša - Se’aleb bin Hatib i Mu’atib bin Kašir.

● b) Razilaženje u stepenima kojima prolazi[233] nifak:

1. Potpuno krijenje nifaka
2. Pokazivanje lakših stvari od toga[234], zatim poricanje istih
3. smjelost u pokazivanju toga[235]

● c) Upoznavanje Poslanika prvo sa njihovim osobinama a zatim na kraju sa imenima nekih

od njih:
1. Prvo njegovo upoznavanje sa njihovim osobinama, bez (spominjanja) pojedinaca
2. Njegovo upoznavanje sa nekima od pojedinaca, kao kasniji stepen nakon njihove
smijelosti u pokazivanju nifaka.

I uistinu je ograničio, Slavljen neka je On, te stepene prema onome što je predhodilo u
Njegovom (savršenom) znanju o njihovim stanjima i nije mu tumačio njihovo stanje; hoće li
se pokajati od nifaka ili će umrijeti na njemu? I nije Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme u
tome osim onaj ko ispunjava upute svog Gospodara i njegove naredbe, i to ću objasniti kroz
Njegove dokaze iz Kur’ana Plemenitog, sa Allahovom dozvolom i Njegovom podrškom.

Stepeni koje je prošao sa uputama i naredbama Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve

selleme, po pitanju munafika:
1- Stepen napuštanja munafika i on je stepen u kojem ne pokušavaju obznaniti svoj nifak.

I u ovom stepenu (fazi, periodu) je Allah, Azze ve Dželle, naredio svom Poslaniku:
-Da se okrene od njih
-i objavio je o njima ajete u kojima se razjašnjava i iznosi na vidjelo ono što uključuje njih
same, od kufra i u kojima budu ukoreni i ismijavani i opomenuti lošom završnicom i
podučavani onome čega se moraju čuvati od kazne, ako nastave s tim.
A u isto vrijeme ih poučava[236] i upućuje[237] ih da pristupe putu vjernika i ostave ono što je
pri njima od nifaka i uputi ih slijeđenju Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme i njegovih
ashaba u njihovom imanu i njihovim djelima, podsjećajući ih na ono što ih čeka od velike
nagrade.
I sve je to bilo radi svrhe vođenja njih ka tevbi (pokajanju) i tjeranja [238] na nju:
I od primjera toga je:
● a) Allahovo upućivanje Njegovog Poslanika u pozivanju munafika ka imanu u Allaha i
Njegov objavljeni Šeri’at, koji je poslat po Njegovom Poslaniku i pokornost Njegovom
Poslaniku, zatim njihovo okretanje od svega onoga što iziskuje taj Iman.

A u pogledu njihove tvrdnje vezane za pokornost, u suri En-Nisa’, zatim njihovo smišljanje
suprotstavljanje i neposlušnosti naredbe Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, rekao je
Uzvišeni:
‫ب‬ ‫ت‬‫ك‬ْ ‫ي‬ ‫اَّلل‬
‫ا‬ ‫و‬ ‫ول‬
ُ ‫ق‬
ُ ‫ت‬ ‫ي‬‫ذ‬ِ ‫"وي ُقولُو َن طَاعةٌ فَِإذَا ب رزوا ِمن ِعْن ِد َك ب يات طَائَِفةٌ ِمْن هم َغي ر الا‬
ُ
ُ َُ َ َ َْ ْ ُ َ َ ْ ُ ََ َ ََ
‫)" النساء‬81("‫َما يُبَيِتُون‬
“I oni govore: “Pokornost.” Pa kad odu od tebe, skupina njih smišlja noću drugačije
od onog što govoriš; A Allah zapisuje ono što oni smišljaju noću.” (Sura En-Nisa’,
81.)

Odgovor na to je bila naredba Njegovom Poslaniku, da se okrene od njih i da se osloni na

Allaha, pa kaže Uzvišeni:
ِ‫اَّلل وَك َفى ِِب ا‬
‫)" النساء‬81( ‫َّلل َوكِ ايَل‬ ِ‫"فَأَع ِرض عْن هم وتَواكل علَى ا‬
َ َ ْ َ َ ُْ َ ْ ْ
“Pa se okreni[239] od njih i pouzdaj se u Allaha, a dovoljan je Allah kao Vekil.”[240]
(Sura En-Nisa’, 81.)

I u njihovoj tvrdnji o imanu u Allaha i u Njegovog Poslanika i u spuštene propise njemu, zatim
njihovo okretanje od svega onoga što to iziskuje, kroz to što su se tehakumili pred tagutom;
u ajetu sure En-Nur, kaže Uzvišeni:
ِ ِ ِ
َ ِ‫ك َوَما أُولَئ‬
‫ك‬ َ ‫يق ِمْن ُه ْم ِم ْن بَ ْعد َذل‬ ِ ‫َّلل وِِبلارس‬
ٌ ‫ول َوأَطَ ْعنَا ُثُا يَتَ َواَل فَ ِر‬ ُ َ ‫"ويَ ُقولُو َن َآمناا ِِب ا‬
َ
ِ ‫اَّلل ورسولِِه لِيح ُكم ب ي نَ هم إِذَا فَ ِر‬ ِ‫) وإِذَا دعوا إِ ََل ا‬47( ‫ِِبلْمؤِمنِني‬
‫ضو َن‬ ُ ‫يق مْن ُه ْم ُم ْع ِر‬
ٌ ُ
ْ َ ْ َ ْ َ ُ ََ ُُ َ َ ُْ
“I govore; ''Mi smo povjerovali u Allaha i u Poslanika i pokorili smo se'', zatim se
okreće skupina njih, nakon toga. A takvi zaista nisu nikakvi vjernici. A kada budu
pozvani Allahu i Njegovom Poslaniku da im među njima presudi, kad ono, grupa od
njih se odvraćaju.” (Sura En-Nur, 47.-48.)

Bilo je to upućivanje njih prema istini, a ono je djelo vjernika, u toj stvari, sa Njegovim,
Uzvišen neka je, riječima:

‫اَّلل َوَر ُسولِِه لِيَ ْح ُك َم بَْي نَ ُه ْم أ َْن يَ ُقولُوا ََِس ْعنَا‬

ِ‫"إِاَّنَا َكا َن قَوَل الْمؤِمنِني إِ َذا دعوا إِ ََل ا‬
ُ ُ َ ُْ ْ
‫)" النور‬51( ‫ك ُه ُم الْ ُم ْفلِ ُحو َن‬ َ ِ‫َوأَطَ ْعنَا َوأُولَئ‬
“Zaista je govor vjernika, kada budu pozvani Allahu i Njegovom Poslaniku, da se
presudi među njima, da kažu: “Čuli smo i pokorili smo se”, a to su oni koji su
uspijeli.” (Sura En-Nur, 51.)

I o njihovoj tvrdnji da vjeruju u spušteni[241] Šeri’at, a zatim njihovo rušenje toga sa htijenjem
tehakuma kod onoga koji sudi sa onim što je suprotno tome, kaže Uzvišeni u suri en-Nisa’:
ِ ِ ‫"أَََل تَر إِ ََل الا‬
ُ ‫ك يُِر‬
‫يدو َن أَ ْن‬ َ ‫ك َوَما أُنْ ِزَل ِم ْن قَ ْبل‬ َ ‫ين يَ ْزعُ ُمو َن أَنا ُه ْم َآمنُوا ِِبَا أُنْ ِزَل إِلَْي‬
َ ‫ذ‬ َ ْ
ِ ‫يد الشايطَا ُن أ َْن ي‬ ِِ‫وت وقَ ْد أُِمروا أَ ْن ي ْك ُفروا ب‬ ِ ُ‫ي تحا َكموا إِ ََل الطااغ‬
َ ‫ضلا ُه ْم‬
‫ض ََلاَل‬ ُ ْ ُ ِ
‫ر‬ ‫ي‬‫و‬ ‫ه‬
َُ ُ َ ُ َ ُ َ ََ
 ِِ ِ ِ‫) وإِذَا ق‬60( ‫بعِيدا‬
‫ني‬ َ ْ‫اَّللُ َوإِ ََل الار ُسول َرأَي‬
َ ‫ت الْ ُمنَافق‬ ‫يل ََلُْم تَ َعالَ ْوا إِ ََل َما أَنْ َزَل ا‬
َ َ ‫َ ا‬
‫)" النساء‬61( ‫ودا‬ ‫ص ُد ا‬ ُ ‫ك‬ َ ‫صدُّو َن َعْن‬ ُ َ‫ي‬
“Zar nisi vidio one koji tvrde da oni vjeruju u ono što je objavljeno tebi i ono što je
objavljeno prije tebe - hoće da se sude po tagutu, a već im je naređeno da učine
kufr (zanevjeruju) u njega; a šejtan hoće da ih obmane dalekom zabludom. A kada
im se kaže; ''Dođite onome što je objavio Allah i Poslaniku, vidiš munafike
(licemjere) odvraćaju (se) od tebe, odvraćanjem." (Sura En-Nisa’, 60.-61.)

Bila je naredba Allaha (subhaneh) Svome Poslaniku, (sallAllahu ‘alejhi ve selleme) da se

okrene od njih i da ih posavjetuje i upozori i grdi za ono što kriju od htijenja tehakuma pred
tagutom, po riječima Uzvišenog:

‫ض َعْن ُه ْم َو ِعظْ ُه ْم َوقُ ْل ََلُْم ِِف أَنْ ُف ِس ِه ْم‬ ِِ ِ ‫"أُولَئِ ا‬

ْ ‫اَّللُ َما ِِف قُلُوِب ْم فَأ َْع ِر‬
‫ين يَ ْعلَ ُم ا‬
َ ‫ك الذ‬
َ
‫)" النساء‬63( ‫قَ ْواَل بَلِيغاا‬
“Ti takvi su oni kojima zna Allah ono što je u njihovim srcima. Zato se kloni od njih
i posavjetuj ih, i reci im nefsovima njihovim govor djelotvoran.” (Sura En-Nisa’,
63.)

U vezi njihovog izostajanja od džihada sa Allahovim Poslanikom, sallAllahu ‘alejhi ve sellem, i

zahtjevanje da ostanu pravdajući se sa slabošću, objašnjava Allah svome Vjerovijesniku i
vjernicima stvarnost, spominjući ono što njihove duše o toj stvari nose, pa je rekao:

‫الش اقةُ َو َسيَ ْحلِ ُفو َن‬ ُّ ‫ت َعلَْي ِه ُم‬ ِ َ ‫اص ادا ََلتاب ع‬
ْ ‫وك َولَك ْن بَعُ َد‬ َُ
ِ َ‫ضا قَ ِريبا وس َفرا ق‬
‫" لَ ْو َكا َن َعَر ا ا َ َ ا‬
)42( ‫اَّللُ يَ ْعلَ ُم إِنا ُه ْم لَ َك ِاذبُو َن‬‫استَطَ ْعنَا َْلََر ْجنَا َم َع ُك ْم يُ ْهلِ ُكو َن أَنْ ُف َس ُه ْم َو ا‬ ْ ِ
‫و‬ ‫ل‬
َ ِ‫ِِب ا‬
‫َّلل‬
‫) ََل‬43( ‫ني‬ ِ‫ب‬ ِ ‫اَّلل عْنك َِل أ َِذنْت ََلم ح اَّت ي ت ب اني لَك الا ِذين ص َدقُوا وتَعلَم الْ َك‬
‫اذ‬
َ َ ْ َ َ َ َ َ َ ََ َ ُْ َ َ َ َ ُ‫َع َفا ا‬
ِ ‫اهدوا ِِبَمواَلِِم وأَنْ ُف ِس ِهم و ا‬ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ‫ك الا ِذ‬ ِ
‫يم‬
ٌ ‫اَّللُ َعل‬ َْ َ ْ َ ْ ُ َ‫ين يُ ْؤمنُو َن ِب اَّلل َوالْيَ ْوم ْاْلخ ِر أَ ْن َُي‬ َ َ ُ‫يَ ْستَأْذن‬
ِ ِ ِ ِ ِ ‫) إِاَّنَا يستأْ ِذنُك الا‬44( ‫ِِبلْمت ِاقني‬
‫ت قُلُوبُ ُه ْم‬ ْ َ‫ين ََل يُ ْؤمنُو َن ِِب اَّلل َوالْيَ ْوم ْاْلخ ِر َو ْارًَتب‬ ‫ذ‬
َ َ َْ َ َ ُ
‫َع ُّدوا لَهُ عُ اد اة َولَ ِك ْن َك ِرَه ُا‬
‫اَّلل‬ َ ‫وج َِل‬ َ ‫اْلُُر‬ْ ‫) َولَ ْو أََر ُادوا‬45( ‫فَ ُه ْم ِِف َريْبِ ِه ْم يَتَ َراد ُدو َن‬
‫) لَ ْو َخَر ُجوا فِي ُك ْم َما َز ُادوُك ْم إِاَل‬46( ‫ين‬ َ
ِ ‫اع‬
‫د‬ ِ ‫انْبِعاثَهم فَثَباطَهم وقِيل اقْ ع ُدوا مع الْ َق‬
ََ ُ َ َ ُْ ُْ َ
ِِ ِ ‫خب ااَل وَِلَوضعوا ِخ ََللَ ُكم ي ب غونَ ُكم الْ ِفْت ن َة وفِي ُكم ََسااعو َن ََلم و ا‬
َ ‫يم ِِبلظاالم‬
‫ني‬ ٌ ‫اَّللُ َعل‬ َ ُْ ُ ْ َ َ ُ ُ َْ ْ ُ َ ْ َ ََ
ِ‫احل ُّق وظَهر أَمر ا‬
‫اَّلل‬ ‫ا‬ ِ ‫) لََق ِد اب تَ غَوا الْ ِفْت نَ َة‬47(
ُْ َ َ َ َْ ‫اء‬ َ ‫ج‬َ ‫َّت‬
‫ا‬ ‫ح‬
َ ‫ور‬
َ ‫ُم‬
ُ ‫اِل‬
ْ ‫ك‬َ ‫ل‬
َ ‫ا‬
‫و‬ ‫ب‬
ُ ‫ل‬ ‫ق‬
َ‫و‬َُ ‫ل‬ ‫ب‬
ْ ‫ق‬
َ ‫ن‬ْ ‫م‬ ُ ْ
‫)" التوبة‬48( ‫َوُه ْم َكا ِرُهو َن‬
“Da je bila (kakva) roba blizu i pohod osrednji, uistinu bi te slijedili, međutim,
dalek im je bio, naporan. I zaklinjat će se u Allaha; ''Da smo mogli, sigurno bi smo
izašli sa vama.'' Upropaštavaju sami sebe (duše svoje). A Allah zna doista da su oni
sigurno lažovi. Allah ti oprostio što si im dopustio - sve dok ti se nije razjasnilo, koji
su oni koji istinu govore i ne budeš znao lažove. Neće od tebe tražiti dopuštenje oni
koji vjeruju u Allaha i dan posljednji (Sudnji); da se bore sa svojim imetcima i
samima sobom (dušama svojim). A Allah Zna Bogobojazne. Samo će od tebe
zatražiti dopuštenje oni koji ne vjeruju u Allaha i dan posljednji (Sudnji); a
sumnjaju njihova srca, pa se oni u svojoj sumnji kolebaju. A da su htjeli izaći,
uistinu bi za to pripremili oruđe. Međutim, Allah je prezirao otpremanje njihovo,
pa ih je odvratio, i rečeno je: “Sjedite sa onima koji sjede! A da su izašli sa vama,
nebi vam povećali osim nered, a uistinu bi požurili između vas želeći vam fitnu, a
među vama ima onih koji ih slušaju. A Allah je Upoznat sa nepravednicima. Uistinu
su poticali i prije fitnu (smutnju) i preokretali ti stvari, sve dok nije došla istina i
pojavila se odredba Allaha, a oni osjećali odvratnost.” (Sura Et-Tevba, 42.-48.)

I kaže Uzvišeni:

ٌ‫ول ائْ َذ ْن ِِل َوََل تَ ْفتِِِن أَََل ِِف الْ ِفْت نَ ِة َس َقطُوا َوإِ ان َج َهن َام لَ ُم ِحيطَة‬
ُ ‫"وِمْن ُه ْم َم ْن يَ ُق‬
َ
ِ َ ‫صب‬ ِ ِ ُ‫) "إِ ْن ت‬49( ‫ِِبلْ َكافِ ِرين‬
‫َخ ْذ ََن‬
َ ‫ك ُمصيبَةٌ يَ ُقولُوا قَ ْد أ‬ ْ ُ‫ك َح َسنَةٌ تَ ُس ْؤُه ْم َوإِ ْن ت‬ َ ‫صْب‬ َ
‫)" التوبة‬50( ‫أ َْمَرََن ِم ْن قَ ْب ُل َويَتَ َولاْوا َوُه ْم فَ ِر ُحو َن‬
“A ima ih koji govore; ''Dozvoli mi i ne iskušavaj me.'' Zar nisu u fitnu (smutnju)
upali? A doista će džehennem, sigurno okruživati kafire (nevjernike). Ako te snađe
dobro, loše im je, a ako te snađe musibet (nesreća), kažu; ''već smo prije uzeli našu
stvar (u svoje ruke)'', i okreću se a oni veseli.” (Sura Et-Tevba, 49.-50.)

I kaže Uzvišeni:

‫اه ُدوا ِِب َْم َواَلِِ ْم َوأَنْ ُف ِس ِه ْم ِِف‬

ِ ‫اَّلل وَك ِرهوا أ َْن َُي‬
َ ُ َ
ِ‫ول ا‬ ِ ‫ف رس‬
َُ َ ‫َل‬َ ‫خ‬ِ ‫"فَرِح الْمخلا ُفو َن ِِبَْقع ِد ِهم‬
ْ َ َُ َ
)81( ‫َش ُّد َحًّرا لَ ْو َكانُوا يَ ْف َق ُهو َن‬ ْ ‫اَّلل َوقَالُوا ََل تَ ْن ِف ُروا ِِف‬
َ ‫احلَِرقُ ْل ََن ُر َج َهن َام أ‬ ِ‫سبِ ِيل ا‬
َ
ِ
‫اَّللُ إِ ََل‬
‫ك ا‬ َ ‫) فَِإ ْن َر َج َع‬82( ‫ض َح ُكوا قَل ايَل َولْيَ ْب ُكوا َكثِ اْيا َجَز ااء ِِبَا َكانُوا يَ ْك ِسبُو َن‬ ْ َ‫فَ ْلي‬
‫وج فَ ُق ْل لَ ْن ََتُْر ُجوا َمعِ َي أَبَ ادا َولَ ْن تُ َقاتِلُوا َمعِ َي َع ُد ًّوا‬ ِ ‫وك لِْل ُخ ُر‬
َ ُ‫استَأْذَن‬ ٍِِ
ْ َ‫طَائ َفة مْن ُه ْم ف‬
‫)"التوبة‬83( ‫ني‬ ِِ ْ ‫ود أ اَوَل مارٍة فَاقْ عدوا مع‬ ِ ‫إِنا ُكم ر ِضيتم ِِبلْ ُقع‬
َ ‫اْلَالف‬ ََ ُ ُ َ ُ ُْ َ ْ
“Veselili su se oni ostavljeni u svojim sjediljkama iza Poslanika Allaha, a prezirali
su da se bore sa svojim imetcima na Allahovom putu, i govore; ''Ne polazite po žegi
(toploti)!'' Reci; ''Vatra džehennema je još žešća (od) žege!'' Kad bi oni samo
razumjeli. Pa neka se smiju malo, a neka plaču puno naknada za ono što su stekli
(zaradili). Pa ako te Allah vrati nekima od njih, pa zatraže dozvolu od tebe za
izlazak, tad reci; ''Nećete izaći samnom nikada, i nećete se boriti sa mnom (skupno
protiv) neprijatelja? Doista ste vi (bili) zadovoljni sa sjedenjem prvog puta, pa
sjedite sa onima koji izostaju.” (Sura Et-Tevba, 81.-do-83.)
I kaže Uzvišeni:

‫ك أُولُو الطاْوِل ِمْن ُه ْم‬ ِِ ِ ِ ِ

َ َ‫استَأْ َذن‬ ْ َ‫"وإِ َذا أُنْ ِزل‬
ْ ‫ت ُس َورةٌ أَ ْن آمنُوا ِِب اَّلل َو َجاه ُدوا َم َع َر ُسوله‬ َ
)86( ‫ين‬ ِ ‫اع‬
‫د‬ ِ ‫وقَالُوا َذرََن نَ ُكن مع الْ َق‬
َ ََ ْ ْ َ
“A kada se objavi sura; ''Da vjerujete u Allaha i borite se sa Njegovim Poslanikom!'',
tada traže dozvolu od tebe posjednici imetka od njih, i reknu ''pusti nas sa onima
koji sjede''.” (Sura Et-Tevba, 86.)

I o njihovom traženju dozvole u izostajanju od džihada da budu sa onima koji sjede od slabih
i bolesnih rekao je Uzvišeni:
ِ ِ‫اْلَوال‬
)87( ‫ف َوطُبِ َع َعلَى قُلُوِبِِ ْم فَ ُه ْم ََل يَ ْف َق ُهو َن‬ ِ ُ‫ر‬
َ ْ ‫ضوا ِبَ ْن يَ ُكونُوا َم َع‬َ
“Zadovoljni su da budu sa ostavljenima a zapečaćeno je na njihovim srcima, pa oni
ne razumiju.” (Sura Et-Tevba, 87.)

I bio je odgovor upućivanjem njih na djelo Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme i iskrenih
vjernika:
ِِ ِ ‫ول والا‬
َ ِ‫اه ُدوا ِِب َْم َواَل ْم َوأَنْ ُف ِس ِه ْم َوأُولَئ‬
‫ات‬ ِ ِ َ‫"ل‬
ُ ‫اْلَْي َر‬
ْ ‫ك ََلُُم‬ َ ‫ين َآمنُوا َم َعهُ َج‬ ‫ذ‬
َ َ ُ ُ ‫س‬‫ر‬
‫ا‬ ‫ال‬ ‫ن‬ ‫ك‬
‫)" التوبة‬88( ‫ك ُه ُم الْ ُم ْفلِ ُحو َن‬ َ ِ‫َوأُولَئ‬
“No Poslanik i oni koji vjeruju sa njim, bore se sa svojim imetcima i samima sobom
(dušama svojim), a takvi – njima su hajrati (dobre stvari) i ti takvi – i oni su ti koji
su uspješnici.” (Sura Et-Tevba, 88.)

I to je bilo upućivanje Njegovog Poslanika (sallAllahu ‘alejhi ve sellem) da ih savjetuje, kroz to

što su se Allahov Poslanik (sallAllahu ‘alejhi ve sellem) i vjernici sa njim, predali i zadovoljili sa
Allahovom odredbom ma kakva ta odredba bila, te će im biti dobra za njih i da ih upozori na
loš završetak, shodno tome da oni u svim stanjima čekaju Allahovu kaznu, na dunjaluku ili na
ahiretu, pa kaže Uzvišeni:
ِ‫اَّلل لَنا هو موََل ََن وعلَى ا‬
‫) قُ ْل‬51( ‫اَّلل فَ ْليَ تَ َواك ِل الْ ُم ْؤِمنُو َن‬ ِ ‫قُل لَن ي‬
‫صيبَ نَا إِا‬
َ َ ْ َ َ ُ َ ُ‫ب ا‬ َ ‫ت‬
َ‫ك‬َ ‫ا‬ ‫م‬
َ ‫َل‬ ُْ ْ
‫اب ِم ْن‬
ٍ ‫اَّلل بِع َذ‬
‫ا‬ ‫ك‬
ُ ‫يب‬‫ص‬ِ ‫ني وََْنن نَتَ رباص بِ ُكم أ َْن ي‬
َ ُ ُ َ ُ ْ ُ َ ُ َ ِ ْ َ‫احلُ ْسنَ ي‬
‫م‬ ْ ‫صو َن بِنَا إِاَل إِ ْح َدى‬ ُ ‫َه ْل تَ َربا‬
"52 ‫صو َن‬ ِ
‫ب‬‫ر‬ ‫ت‬‫م‬ ‫م‬ ‫ك‬
ُ ‫ع‬ ‫م‬ ‫ا‬
‫َن‬ِ
‫إ‬ ‫ا‬
‫و‬ ‫ص‬ ‫ب‬
‫ا‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ف‬
َ ‫ا‬ ‫ين‬‫د‬ِ ‫ِعْن ِد ِه أَو ِِبَي‬
َ
ُ َ ُ ْ ََ ُ َ َ َ ْ ْ
“Reci; “Neće nas pogoditi, osim ono što nam je propisao Allah. On je naš Mevla
(Pomagač, Zaštitnik)”, a na Allaha neka se zato oslanjaju vjernici. Reci; ''Da li
isčekujete za nas, osim jedno od dva dobra? A mi čekamo za vas, da vas pogodi
Allah sa kaznom k-od Sebe ili sa našim rukama. Pa čekajte, doista smo mi oni koji
sa vama čekaju.” (Sura Et-Tevba, 51.-52.)

I o njihovom udjeljivanju na Allahovom putu sa njihovim nifakom, svejedno bilo ovo

udijeljivanje dobrovoljno ili sa prezirom, rekao je Uzvišeni:
 ‫)" التوبة‬53( ‫"قُ ْل أَنِْف ُقوا طَ ْو اعا أ َْو َك ْراها‬
“Reci; “trošili dobrovoljno ili mrzovoljno…” (Sura Et-Tevba, 53.)
I bilo je to upućivanje obavještavanjem njih sa ukorom i grđenjem njih, da njihovo
udjeljivanje neće biti prihvaćeno, a uzrok je njihovo griješenje i kufr, na kojem su, kaže
Uzvišeni:

‫) َوَما َمنَ َع ُه ْم أَ ْن تُ ْقبَ َل ِمْن ُه ْم نَ َف َقاتُ ُه ْم‬53( ‫ني‬ ِِ ِ

َ ‫"لَ ْن يُتَ َقبا َل مْن ُك ْم إِنا ُك ْم ُكْن تُ ْم قَ ْواما فَاسق‬
‫ص ََلةَ إِاَل َوُه ْم ُك َس َاَل َوََل يُْن ِف ُقو َن إِاَل َوُه ْم‬‫َّلل َوبَِر ُسولِِه َوََل ََيْتُو َن ال ا‬
ِ‫إِاَل أَناهم َك َفروا ِِب ا‬
ُ ُْ
‫) " التوبة‬54( ‫َكا ِرُهو َن‬
“Reci; “Udjeljivali dobrovoljno (milom) ili mrzovoljno (silom), neće se prihvatiti od vas.
Doista ste vi narod griješnički. A nije im spriječeno da se primi od njih udjeljivanje, osim
zato što su počinili kufr (nevjerstvo) u Allaha i u Njegovog Poslanika i ne pristupaju
namazu, osim kao lijenčuge, niti udjeljuju osim da su (pri tome) mrzovoljni.” (Sura Et-
Tevba, 53.-54.)

I o njihovom klevetanju onih koji dobrovoljno mnogo udjeljuju uz pretvaranje i njihovo ruganje sa
onima koji udjeljuju malo:

‫ين ََل ََِي ُدو َن إِاَل ُج ْه َد ُه ْم‬‫ذ‬ِ ‫ات والا‬

ِ َ‫ص َدق‬
‫ا‬ ‫ال‬ ِ ‫ني‬
‫ِف‬ ِ‫"الا ِذين ي ْل ِمزو َن الْمطا ِو ِعني ِمن الْم ْؤِمن‬
َ َ َ ُ َ َ ُ ُ ََ
‫)" التوبة‬79( ‫فَيَ ْس َخ ُرو َن ِمْن ُه ْم‬
“One koji prigovaraju dobrovoljcima od vjernika u sadakama i one koji ne nalaze
osim svoga truda, pa ih ismijavaju (rugaju im se)...” (Sura Et-Tevba, 79.)
I kaže Uzvišeni:

‫)" التوبة‬79( ‫يم‬ِ‫اَّلل ِمْن هم وََلم ع َذاب أَل‬ ِ

ٌ ٌ َ ُْ َ ْ ُ ُ‫"سخَر ا‬ َ
I bio je odgovor kroz grđenje i upozorenje[242] na posljedice toga i na loš završetak:
“Ismijavat će se Allah sa njima i njima je kazna bolna.” (Sura Et-Tevba, 79.)

A u vezi njihovog kritikovanja i vrijeđanja[243] Allahovog Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve

selleme, o udjeljivanju sadake, kaže Uzvišeni:

‫ضوا َوإِ ْن ََلْ يُ ْعطَ ْوا ِمْن َها إِ َذا ُه ْم‬ ِ ِ ‫"وِمْن هم من ي ْل ِمزَك ِِف ال ا‬
ُ ‫ص َدقَات فَِإ ْن أ ُْعطُوا مْن َها َر‬ ُ َ ْ َ ُْ َ
)58( ‫يَ ْس َخطُو َن‬
“A ima ih koji te kritikuju zbog sadaka. Pa ako im se dadne od nje, zadovoljni su, a
ako im se ne dadne od nje, kad!, oni se ljute!” (Sura Et-Tevba, 58.)
I bio je odgovor u savjetovanju i upućivanju ka zadovoljstvu sa onim što Poslanik daje,
umjesto ljutnje na Njega (‘alejhi-s-selam), i sa zadovoljavanjem sa onim što je kod Allaha od
ogromnih nagrada i dobra i čežnje prema Njemu Subhaneh, i to je u govoru Njega Uzvišen
neka je:
 ‫ضلِ ِه‬
ْ َ‫اَّللُ ِم ْن ف‬
‫اَّللُ َسيُ ْؤتِينَا ا‬
‫اَّللُ َوَر ُسولُهُ َوقَالُوا َح ْسبُنَا ا‬
‫آًت ُه ُم ا‬ ُ ‫"ولَ ْو أَنا ُه ْم َر‬
َ ‫ضوا َما‬ َ
‫)" التوبة‬59( ‫اَّلل َر ِاغبُو َن‬ ِ‫ورسولُه إِ اَن إِ ََل ا‬
ُ ُ ََ
“A da su se oni zadovoljili onim što im je dao Allah i Njegov Poslanik i da su rekli;
''Dovoljan nam je Allah. Dat će nam Allah od Svoga dobra, i Njegov Poslanik. Doista
smo mi oni koji Allahu žude''.” (Sura Et-Tevba, 59.)

I u njihovom uznemiravanju Allahovog Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, i opisivanjem

Njega (‘alejhi-s-selam) kao onog koji svakog sluša i svakome vjeruje.
ِ ‫"وِمْن هم الا‬
‫ين يُ ْؤذُو َن النِ ا‬
‫)التوبة‬61(‫اِب َويَ ُقولُو َن ُه َو أُذُ ٌن‬ ‫ذ‬
َ ُُ َ
“I od njih su oni koji uznemiravaju (vrijeđaju) Vjerovijesnika i govore; ''On je uho''
(op. misleći da je onaj koji svakog sluša i vjeruje mu)...” (Sura Et-Tevba, 61.)

I bio je odgovor po pitanju Poslanika, sa ukorom njih zbog toga i obznana da je on “uho”
dobra, a ne “uho” šerra i upozoravanje njih lošom završnicom, zbog njegovog ezijjećenja [244]
njega, sallAllahu ‘alejhi ve sellem:
ِ‫ا‬ ِ ِِ ِِ ِ ِ ِ ِ
‫ين‬ َ ‫ني َوَر َْحَةٌ للاذ‬
َ ‫ين َآمنُوا مْن ُك ْم َوالذ‬ َ ‫"قُ ْل أُذُ ُن َخ ٍْْي لَ ُك ْم يُ ْؤم ُن ِِب اَّلل َويُ ْؤم ُن ل ْل ُم ْؤمن‬
‫) التوبة‬61( ‫يم‬ ِ‫اَّلل ََلم ع َذاب أَل‬ ِ‫ول ا‬ َ ‫يُ ْؤذُو َن َر ُس‬
ٌ ٌ َ ْ ُ
“...Reci; ''Uho dobra za vas, vjeruje u Allaha i vjeruje vjernicima i milost je za one
koji vjeruju od vas.'' A oni koji uznemiravaju (vrijeđaju) Allahovog Poslanika, njima
pripada kazna bolna.” (Sura Et-Tevba, 61.)

2. Stepen[245] propisa nekih munafika u pokazivanju nečega od nifaka, a zatim (njihovo)

poricanje toga;
-A u ovoj fazi neki od munafika su iskazivali govor kufra, pa zatim kada budu u postupku
uzimanja njega[246], poriču ga i vrate se pokazivanju islama sa svojim jezicima, i bile su upute
od Allaha, Njegovom Poslaniku (sallAllahu ‘alejhi ve selleme) u ovoj fazi (u obliku):

Upozoravanje i ukazivanje na tevbu njima.

I zabranio mu je da traži oprost za njih i došlo je to u slici neograničenog odbijanja, pa čak
ako bi došlo i do sedamdeset puta, zatim njegovo odustajanje od traženja oprosta za njih,
zbog Njegove dželle ve ‘ala izjave; da im on neće oprostiti.

Naredio mu je da ne klanja dženazu onome ko umre od njih i ovo je bilo sramoćenje njih, ali
nakon njihove smrti i ovo je bio nastavak njihovog smatranja po onome što pokazuju u
njihovim životima.

Zabranio mu je[247], sallAllahu ‘alejhi ve selleme, da klanja u mesdžidu-d-dirar[248], i poslao ga

je, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, da ga zapali.
I o tome kaže Uzvišeni:
‫ص ُْي‬ ِ ‫اه ِد الْ ُك افار والْمنَافِ ِقني وا ْغلُ ْظ علَي ِهم ومأْواهم جهنام وبِْئس الْم‬ ِ ‫"َي أَيُّها النِاِب ج‬
َ َ َ ُ َ ْ َ ََ ْ َ ُ ْ َ َ َ ُ ََ َ ُّ َ َ
‫َّلل َما قَالُوا َولََق ْد قَالُوا َكلِ َم َة الْ ُك ْف ِر َوَك َف ُروا بَ ْع َد إِ ْس ََلِم ِه ْم َوََهُّوا ِِبَا ََْل‬
ِ‫) ََيلِ ُفو َن ِِب ا‬73(
ْ
ِ َ‫اَّلل ورسولُه ِمن ف‬
‫ك َخْي ارا ََلُْم َوإِ ْن‬ُ َ‫ضل ِه فَِإ ْن يَتُوبُوا ي‬ ْ ْ ُ ُ َ َ ُ‫اه ُم ا‬ ُ َ‫يَنَالُوا َوَما نَ َق ُموا إِاَل أَ ْن أَ ْغن‬
‫ض ِم ْن َوٍِِل َوََل‬ ِ ‫اَّللُ َع َذ ااِب أَلِ ايما ِِف الدُّنْيَا َو ْاْل ِخَرِة َوَما ََلُْم ِِف ْاِل َْر‬ ‫يَتَ َولاْوا يُ َع ِذبْ ُه ُم ا‬
‫)" التوبة‬74( ‫ص ٍْي‬ ِ َ‫ن‬
“O Vjerovijesniče, bori se protiv kafira (nevjernika) i munafika (licemjera) i budi
grub prema njima. A njihovo boravište je džehennem, a ružno li je on stjecište.
Kunu se Allahom (da) nisu govorili, a uistinu su rekli riječ kufra i počinili kufr
(zanevjerovali) nakon njihovog islama i spremali su ono što nisu postigli. A nisu im
se svetili, osim što ih je obogatio Allah i Njegov Poslanik od Njegove dobrote. A ako
se pokaju, bolje je za njih; a ako se okrenu, Allah će ih kazniti bolnom kaznom na
dunjaluku i na ahiretu i njima nema na Zemlji ni Velijja niti pomagača.” (Sura Et-
Tevba, 73.-74.)

U Tefsiru od et-Taberijja 14. tom 359. str. stoji:

Rekao je Ebu Dž’afer: A prvo od govora o tumačenju toga - kod mene - jeste ispravno, ono
što je rekao ibn Mes’ud: od toga da je Allah naredio svome Vjerovijesniku, sallAllahu ‘alejhi
ve selleme, džihad protiv munafika, kao što mu je naredio od džihada protiv mušrika.

Pa ako neko kaže; “Pa kako će ih ostaviti, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, da stoje između
njegovih ashaba sa njegovim znanjem o njima?”
Reci mu: “Doista Uzvišeni Allah njemu spominje samo naredbu o ubistvu onog tko pokaže od
njih riječ kufra, zatim uspostavi (obavi kaznu) na njegov izhar[249] u onome što je pokazao od
toga.”

A što se tiče onoga ko, kada spozna[250] za njega da je od njih[251], da on govori riječima kufra i
bude zgrabit zbog njih, poriče ih i vraća se od njih i kaže: “Ja sam zaista musliman”, pa ako
Allah presudi nad svakim onim koji svojim jezikom pokazuje islam, da će stime sačuvati svoju
krv i svoj imetak, iako je ubijeđen u suprotno tome i On Slavljen i Hvaljen neka je, preuzima
na Sebe[252] njihove tajne[253] i nije učinio da istraživanje tajni bude za stvorenja (=ne tiče ih
se, ne trebaju da to čine).

Pa je zbog toga bio Vjerovijesnik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, sa njegovim znanjem o njima i
saznanjem od Allaha na njihovoj savjesti i ubjeđenju koje im je u prsima, prizinavao ih je
među ashabima, i nije se borio protiv njih otvorenim džihadom, jer se on usmjerio na borbu
protiv (otvorenog) širka Allahu, zbog toga što jedan od njih kada bude otkriven da je on
uistinu rekao govor u kojem je kufr u Allaha, zatim kada bude prekoren zbog toga, porekao bi
ga i ispoljio je Islam svojim jezikom.

Pa ga nije, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, kaznio osim na osnovu onoga što mu je pokazao od
svoga govora, i to samo u njegovom prisustvu i njegova čvrsta odluka da sprovede presudu
nad njim, bez onoga što je prethodilo od govora kojeg je bio izrekao prije toga, i bez
ubjeđenja njegove savjesti, u vezi kojeg Allah nije dozvolio[254] da ga iko uzima u obzir u
hukmu osim On, bez Njegovih stvorenja.
Završen govor od et-Taberijja.

I rekao je Uzvišeni:

‫استَ ْه ِزئُوا إِ ان ا‬ ِِ ِ ِ
‫ِج‬
ٌ ‫اَّللَ ُُْمر‬ ْ ‫"َي َذ ُر الْ ُمنَاف ُقو َن أ َْن تُنَ ازَل َعلَْي ِه ْم ُس َورةٌ تُنَبِئُ ُه ْم ِبَا ِِف قُلُوِب ْم قُ ِل‬
َْ
‫آَيتِِه‬‫و‬ ِ‫) ولَئِن سأَلْت هم لَي ُقولُ ان إِاَّنَا ُكناا ََنوض ونَ ْلعب قُل أ َِِب ا‬64( ‫ما َُت َذرو َن‬
‫َّلل‬
ََ ْ ُ َ َُ ُ َ َُْ َ ْ َ ُ ْ َ
‫ف َع ْن طَائَِف ٍة‬ ‫ع‬ ‫ن‬
َ ‫ن‬ْ ِ‫إ‬ ‫م‬ ‫ك‬
ُ ِ‫) ََل تَعتَ ِذروا قَ ْد َك َفرُُت ب ع َد إِميَان‬65( ‫ورسولِِه ُكْن تُم تَستَ ه ِزئُو َن‬
ُ ْ ْ َْ ْ ْ ُ ْ ْ ْ ْ ُ ََ
ِ ِ ِ ِ
‫)"التوبة‬66( ‫ني‬ َ ‫ب طَائ َف اة ِِبَنا ُه ْم َكانُوا ُُْم ِرم‬ْ ‫مْن ُك ْم نُ َعذ‬
“Strahuju munafici da se ne objavi sura o njima, obavijestivši ih o onome što je u
njihovim srcima. Reci: ''Rugajte se, doista će Allah iznijeti ono od čega strahujete''.
A ako ih upitaš, uistinu će reći: ''Samo smo se upustili u priču i šalili se.'' Reci; ''Zar
ste se sa Allahom i Njegovim ajetima i Njegovim Poslanikom izrugivali?'' Ne
pravdajte se, uistinu ste zanevjerovali nakon vašeg vjerovanja. Ako oprostimo
nekima od vas, kaznit ćemo neke, zato što su oni (bili) mudžrimi (zločinci).” (Sura
Et-Tevba, 64. do 66.)

Rekao je ebu Dž’afer: Kaže Uzvišeni neka je Hvaljen i Slavljen On, svome Vjerovijesniku
Muhammedu, sallAllahu ‘alejhi ve sellem: A ako ih upitaš, o Muhammede, one munafike, o
onome što su rekli od batila i laži, uistinu će reći: ''Samo smo se upustili u priču i šalili se.''
Kaže Allah Muhammedu, sallAllahu ‘alejhi ve sellem: Reci o Muhammede; “Zar ste se sa
Allahom i ajetima iz njegove knjige i Njegovim Poslanikom izrugivali (ismijavali)?”
Završen govor od et-Taberijja.

Zatim prenosi et-Taberi u 14. tomu 333. str. o tome slijedeći ispravan sened hadisa pod
brojem 16911: “Pričao nam je bin Davud rekavši, pripovijedao nam je ‘Abdullah bin Salih
rekavši, obavijestio nas je Lejs rekavši, rekao mi je Hašim bin Se’id od Zejda bin Eslema:

Da je čovjek od munafika rekao ‘Avfu ibn Maliku u bitci na Tebuku: “Šta je sa ovim našim
karijama[255] od nas najpožudnijih[256] stomaka i od nas najlažljivijih jezika i od nas
najplašljivijih kod susreta[257]! Pa mu je rekao ‘Avf: slagao si, ali si ti munafik! Sigurno ću
obavijestiti Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve sellem! Pa je otišao ‘Avf Allahovom Poslaniku da bi
ga obavijestio, pa je našao da ga je Qur’an već pretekao. Kaže Zejd, rekao je ‘Abdullah bin
‘Umer: Pa sam ga vidio kako se zakačio za povodac deve Allahovog Poslanika, sallAllahu
‘alejhi ve selleme, izgrebavši ga od kamenja , rekavši; “Samo smo se bili upustili u razgovor i
zabavljali se!” Pa mu je rekao Vjerovijesnik, sallAllahu ‘alejhi ve sellem; ‘’Zar ste se sa
Allahom i Njegovim ajetima i Njegovim Poslanikom bili ismijavali?” itd.
Završen govor et-Taberijja.
 ِ‫ضوا وِا‬
‫َّلل َخَزائِ ُن‬ ُّ ‫ف‬َ ‫ن‬
ْ ‫ي‬ ‫َّت‬
‫ا‬ ‫ح‬ ِ‫ول ا‬
‫اَّلل‬ ِ ‫" هم الا ِذين ي ُقولُو َن ََل تُْن ِف ُقوا َعلَى من ِعْن َد رس‬
َ َ َ َُ َْ َ َ ُُ
‫) يَ ُقولُو َن لَئِ ْن َر َج ْعنَا إِ ََل الْ َم ِد َين ِة‬7( ‫ني ََل يَ ْف َق ُهو َن‬ ِِ ِ ِ ‫ات و ْاِلَر‬
َ ‫ض َولَك ان الْ ُمنَافق‬ ْ َ ََ
ِ ‫ال اسماو‬
‫ني ََل يَ ْعلَ ُمو َن‬ ‫ق‬ِ ِ‫َّلل الْعِازةُ ولِرسولِِه ولِْلمؤِمنِني ولَ ِك ان الْمناف‬
ِ‫لَيخ ِرج ان ْاِلَعُّز ِمْن ها ْاِلَ َذ ال وِا‬
َ َُ َ َ ُْ َ ُ َ َ َ َ َ َ ُْ
‫)" املنافقون‬8(
“Oni su oni koji govore; ''Ne udjeljujte onome ko je uz Allahovog Poslanika, sve dok
se ne raziđu''. A Allahove su riznice nebesa i Zemlje, međutim - munafici ne
razumiju. Govore; ''Ako se mi vratimo u Medinu, sigurno će istjerati jači iz nje
poniženog.'' A Allahu pripada sila i Njegovom Poslaniku i vjernicima, međutim -
munafici ne znaju.” (Sura El-Munafikun, 7.-8.)

A onaj ko je rekao ove riječi je ‘Abdullah bin Selul i uistinu ih je porekao kao što je predhodilo
u objašnjenju, pa je nastavio, Poslanik sallAllahu ‘alejhi ve selleme, da ga tretira po onome
što ispoljavao od islama, sve dok nije umro.

A prenio je et-Taberi u svome tefsiru 23. tom 404. str. u tome slijedeći njegov sened, a od
njega je:
Obavijestio nas je Bišr, rekao je; prenio je Jezid, reče; prenio je Se’id od Katade; “Ako se
vratimo u Medinu, uistinu će istjerati jači iz nje poniženog” proučio je čitav ajet do “oni
neznaju”. Kaže: izrekao ih je munafik ogromnog nifaka za dvojicu ljudi koji su se jedan protiv
drugog borili, jedan je bio Gafarijj, drugi je bio Džuhenijj, pa je nadvladao Gafarijj Džuhejnijja,
a bio je između Džuhejnijaca i Ensarija ugovor, pa je rekao čovjek od munafika, a on je ibn
Ubejj: “O beni-l-Evs, o beni-l-Hazredž, vama vaš prijatelj i štićenik’’, zatim reče: ‘’Tako mi
Allaha i nije naš primjer i primjer Muhammeda, osim kao što je rekao govornik: “ugoji svoje
pašče, uješće te, tako mi Allaha ako se vratimo u Medinu, uistinu će istjerati jači iz nje
poniženog”, pa su neki otišli s time brzo do Vjerovjesnika, sallaAllahu ‘alejhi ve sellem, pa je
rekao ‘Umer; “O Allahov Vjerovijesniče, naredi Mu’azu bin Džebelu da udari vrat ovoga
munafika”, pa reče; “Ne, pa da govore ljudi Muhammed ubija svoje ashabe - drugove.’’
Završen govor et-Taberijja.

I također u njegovom (et-Taberi) Tefsiru 23. tom 405 str. stoji:

I Njegov govor; “Ako se vratimo u Medinu, uistinu će istjerati jači iz nje poniženog”,
obavijestio nas je Ibn 'Abdu-l-E’ala, reče: prenio nam je ibn Sevr od M’amera, od Hasena: “Da
je došao dječak Vjerovijesniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, pa reče: “O Allahov Poslaniče
doista sam ja čuo ‘Abdullaha bin Ubejja da je rekao to i to”; Reče: “možda si se rasrdio na
njega?’’, reče; ‘’Ne, tako mi Allaha, uistinu sam čuo da ih je rekao”, Reče: “a možda si
pogrešno čuo?”, reče; “Ne, tako mi Allaha, O Allahov Vjerovijesniče, uistinu sam čuo da je to
rekao.”, Reče; “pa možda ti se pričinilo?’’, reče; “Ne, tako mi Allaha”, Reče; pa je objavio[258]
Allah da dječakov govor istinit, “Ako se vratimo u Medinu, uistinu će istjerati najjači iz nje
poniženog”, pa je uzeo Vjerovijesnik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, dječaka za uho, pa reče;
“Tvoje uho je ispunilo zadatak, tvoje uho je ispunilo zadatak, o dječače.’’
Završen govor et-Taberijja.
 )75( ‫ني‬ ِِ ‫ص ادقَ ان ولَنَ ُكونَ ان ِمن ال ا‬ ِ ِ‫ضل‬ ِ ‫آًت ََن‬ ِ‫اَّلل لَئ‬ ِ‫و‬
َ ‫صاحل‬ َ َ ‫ا‬ ‫ن‬
ََ‫ل‬ ‫ه‬ ْ ‫ف‬
َ ‫ن‬ْ ‫م‬ َ ‫ن‬ْ َ ‫ا‬ ‫د‬
َ ‫اه‬
َ ‫ع‬
َ ‫ن‬ ‫م‬
َْ ْ َ ‫م‬ ‫ه‬
ُ ‫ن‬
ْ ‫م‬
‫) فَأ َْع َقبَ ُه ْم نَِفاقاا ِِف قُلُوِبِِ ْم‬76( ‫ضو َن‬ ِ ِ ِ ِ ْ َ‫آًتهم ِمن ف‬
ُ ‫ضله ََبلُوا بِه َوتَ َولاْوا َوُه ْم ُم ْع ِر‬ ْ ْ ُ َ ‫فَلَ اما‬
‫) أَََلْ يَ ْعلَ ُموا أَ ان َا‬77( ‫اَّللَ َما َو َع ُدوهُ َوِِبَا َكانُوا يَ ْك ِذبُو َن‬
‫اَّلل‬ ‫َخلَ ُفوا ا‬ ‫أ‬ ‫ا‬َ ِ ‫إِ ََل ي وِم ي ْل َقونَه‬
‫ِب‬
ْ ُ ْ َ َْ
ِ ‫اَّلل َع اَلم الْغُي‬ ِ
)78( ‫وب‬ ُ ُ َ‫يَ ْعلَ ُم سارُه ْم َوََْن َو ُاه ْم َوأَ ان ا‬
“I od njih ima koji su se obavezali Allahu: ''Ako nam on zaista dadne od Svoje
dobrote uistinu ćemo sadaku davati i sigurno ćemo biti od dobrih. Pa nakon što im
je On dao iz dobrote Svoje, škrtarili su u tome i okrenuli se, i ne zanima ih. Zato ih
je kaznio nifakom u njihovim srcima, sve do dana kada će Ga susresti, zbog onoga
što su Allahu prekršili ono što su Mu obećali, i zato što su bili lagali. Zar ne znaju da
Allah zna njihovu tajnu i njihovo došaptavanje, i da Allah zna gajb (skriveno).''
(Sura Et-Tevba, 75.-do-78.)

I o zabrani Allahovom Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme o traženju oprosta za njih, došlo
je prvo u slici izrazitog odbijanja, pa čak ako bi njegovo traženje oprosta za njih dostiglo i
sedamdeset puta, pa ako bi Allahov Poslanik, (sallAllahu ‘alejhi ve selleme) namjeravao da
poveća iznad sedamdeset, Allah bi mu uzeo nadu u vezi traženja oprosta za njih, pa je jasno
objavio da On njima neće oprostiti, i o tome kaže Uzvišeni:
ِ ‫ني َماراة فَلَ ْن يَ ْغ ِفَر ا‬ ِ ِ ِ ِ
‫ك‬
َ ‫اَّللُ ََلُْم َذل‬ َ ‫"استَ ْغف ْر ََلُْم أ َْو ََل تَ ْستَ ْغف ْر ََلُْم إِ ْن تَ ْستَ ْغف ْر ََلُْم َسْبع‬
ْ
ِ ‫اس‬ِ ‫اَّلل ََل ي ه ِدي الْ َقوم الْ َف‬ ِِ‫َّلل ورسول‬ ِ
‫)" التوبة‬80( ‫ني‬ َ ‫ق‬ َْ ْ َ ُ َ ُ َ َ ‫ِِبَنا ُه ْم َك َف ُروا ِِب ا‬
‫ا‬ ‫و‬ ‫ه‬
“Molio oprosta za njih ili ne molio oprosta za njih; da moliš za njih sedamdeset
puta, neće im Allah oprostiti. To je zato što su oni počinili kufr (zanevjerovali) u
Allaha i Njegovog Poslanika. A Allah neće uputiti narod el-fasikin (griješnika)” (Sura
Et-Tevba, 80.)

‫اَّللَ ََل يَ ْه ِدي‬ ‫ت ََلُْم أ َْم ََلْ تَ ْستَ ْغ ِف ْر ََلُْم لَ ْن يَ ْغ ِفَر ا‬

‫اَّللُ ََلُْم إِ ان ا‬ ْ ‫"س َواءٌ َعلَْي ِه ْم أ‬
َ ‫َستَ ْغ َف ْر‬ َ
‫)" املنافقون‬6( ‫ني‬ ِِ
َ ‫الْ َق ْوَم الْ َفاسق‬
“Svejedno je u pogledu njih - molio ti oprosta za njih ili ne molio oprosta za njih;
Allah im neće oprostiti. Doista Allah neće uputiti narod el-fasikin (griješnika).”
(Sura El-Munafikun, 6.)

A što se tiče njihovog razotkrivanja (sramoćenja) nakon njihove smrti, radi zabrane
Njegovom Poslaniku, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, da klanja dženazu onima od njih koji umre,
u vezi toga su objavljene slijedeće riječi Uzvišenog:

‫َّلل َوَر ُسولِِه‬

ِ‫"وََل تُص ِل علَى أَح ٍد ِمْن هم مات أَب ادا وََل تَ ُقم علَى قَ ِْبِه إِناهم َك َفروا ِِب ا‬
ُ ُْ ْ َ ْ َ َ َ َ ُْ َ َ َ َ
‫)" التوبة‬84( ‫اس ُقو َن‬ ِ َ‫وماتُوا وهم ف‬
ْ ُ َ ََ
“I ne klanjaj (dženazu namaz) nikad nad ijednim od njih (koji) umre! I ne stoji nad
njegovim kaburom. Doista su oni činili kufr (nisu vjerovali) u Allaha i Njegovog
Poslanika, i umrijeli a oni fasici (griješnici velikog kufra).” (Sura Et-Tevba, 84.)

I ovo je bilo nakon namaza Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, ‘Abdullahu ibnu Ubejju,
utemeljenom na traženju toga od strane njegovog sina:

A u Sunenu en-Nesa’ijja sa komentarom es-Sundijja i es-Sujutijja, 3. tom 192. str. broj hadisa
1874. stoji: Pričao nam je ‘Amr bin ‘Alijj, rekavši; pričao nam je Jahja, rekavši; pričao nam je
‘Ubejdullah, rekavši; govorio nam je Nafi’a od ‘Abdullaha ibn ‘Umera da je rekao:
Nakon što je umro ‘Abdullah ibn 'Ubejj došao je njegov sin do Vjerovijesnika, sallAllahu
‘alejhi ve selleme, pa reče: “Daj mi tvoju košulju, tako da bi ga u nju [259] umotao i klanjaj
mu,[260] i traži oprosta za njega”, pa mu je dao košulju, zatim reče: “Kada završite[261]
dopustite mi da mu klanjam”[262], pa ga je privukao ‘Umer i reče mu: “Uistinu ti je Allah
zabranio da klanjaš munaficima”, pa reče; ‘’Ja sam između dva izbora’’, rekao je on[263]:
“Tražio ti oprosta za njih ili ne tražio...”, te mu je klanjao (dženazu namaz), pa je objavio Allah
Uzvišeni: “I ne klanjaj nikome od njih kada umre, nikada i nemoj stajati na njegovom
kaburu”, pa je napustio namaz[264] za njih.
Završen govor iz Sunena en-Nesa’ijja.

A o zabrani njemu, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, da klanja u mesdžidu-d-dirar i o njegovom

paljenju kaže Uzvišeni:

‫اَّلل‬
‫ب َا‬ ‫ار‬ ‫ح‬ ‫ن‬ ‫م‬ ِ‫"والا ِذين ااَت ُذوا مس ِجدا ِضرارا وُك ْفرا وتَ ْف ِري اقا ب ني الْمؤِمنِني وإِرصادا ل‬
َ َ َ ْ َ ‫ََْ ُْ َ َ ْ َ ا‬ َ ‫َ َ َ َ ْ ا َا َ ا‬
‫) ََل‬107( ‫اَّللُ يَ ْش َه ُد إِنا ُه ْم لَ َك ِاذبُو َن‬ ‫َوَر ُسولَهُ ِم ْن قَ ْب ُل َولَيَ ْحلِ ُف ان إِ ْن أََرْد ََن إِاَل ا ْحلُ ْس ََن َو ا‬
‫ال‬ٌ ‫وم فِ ِيه فِ ِيه ِر َج‬ ‫ق‬ ‫ت‬ ‫ن‬ْ َ
‫أ‬ ‫ق‬ُّ ‫َح‬‫أ‬ ‫م‬ٍ‫ت قم فِ ِيه أَبدا لَمس ِج ٌد أ ُِسس علَى التا ْقوى ِمن أ اَوِل ي و‬
َ ُ َ َ َْ ْ َ َ َ ْ َ ‫َُ ْ َا‬
‫س بُْن يَانَهُ َعَلى تَ ْق َوى ِم َن‬ َ ‫س‬
‫ا‬ َ
‫أ‬ ‫ن‬ْ ‫م‬َ ‫ف‬
َ َ
‫أ‬ )108 ( ‫ين‬
َ ِ ‫ب الْ ُمطا ِه‬
‫ر‬ ُّ ُِ ‫اَّلل‬
‫َي‬ ُ ‫ا‬ ‫و‬َ ‫ا‬‫و‬ ‫ر‬
ُ ‫ه‬
‫ا‬ ‫ط‬
َ ‫ت‬
َ ‫ي‬
َ ‫ن‬ْ َ
‫أ‬ ‫ن‬
َ ‫و‬ ‫ب‬
ُّ ُِ
‫َي‬
‫ف َها ٍر فَانْ َه َار بِِه ِِف ََن ِر َج َهن َام‬ ٍ ‫ضو ٍان خي ر أَم من أَ اسس ب ْن يانَه علَى َش َفا جر‬ ِ‫ا‬
ُُ َ ُ َ ُ َ ْ َ ْ ٌ ْ َ َ ْ ‫اَّلل َوِر‬
‫) ََل يََز ُال بُْن يَانُ ُه ُم الا ِذي بَنَ ْوا ِريبَ اة ِِف قُلُوِبِِ ْم إِاَل‬109( ‫ني‬ ِِ ِ
َ ‫اَّللُ ََل يَ ْهدي الْ َق ْوَم الظاالم‬ ‫َو ا‬
ِ ‫اَّلل علِيم ح‬
‫)" التوبة‬110( ‫يم‬ ٌ َ ٌ َ ُ‫أَ ْن تَ َقطا َع قُلُوبُ ُه ْم َو ا‬
‫ك‬
“A oni koji su uzeli mesdžid štete i kufra (nevjerstva) i razdvajanjem između
vjernika i promatračnicom (špijunažom) za onoga koji se i prije borio (protiv)
Allaha i Njegova Poslanika - a sigurno će se zaklinjati; ''Htjeli smo samo najbolji
ishod (lijep svršetak).'' A Allah svjedoči da su doista oni lažovi. Ne uspostavi (obavi
namaz) u njemu nikada! Sigurno je mesdžid utemeljen na Bogobojaznosti od prvoga
dana najdostojniji da obavljaš (namaz) u njemu. U njemu su ljudi koji vole da se
čiste. A Allah voli one koji se čiste. Pa da li je bolji - onaj koji je utemeljio svoju
građevinu na Bogobojaznosti od Allaha i zadovoljstvu - ili onaj koji je utemeljio
svoju građevinu na ivici strme rušeće obale, pa da se sruši sa njom u vatru
džehennema. A Allah neće uputiti narod zalima (nepravednika velikog kufra). Neće
prestati njihova građevina, koju su sagradili, (izazivati) uznemirenost u njihovim
srcima, osim da on (=mesdžid) polomi njihova srca. A Allah sve Zna, Mudar je.”
(Sura Et-Tevba, 107.-do-110.)

U Tefsiru od et-Taberijja u 14. tomu od 468.-469. str. stoji:

Rekao je ebu Dž’afer: Kaže Uzvišeni u svom govoru: Oni koji su sagradili mesdžidu-d-dirar[265],
a oni su kao što je spomenuto, dvanaestorica od ensarija.

● Spomenuto je ko je rekao to:

Hadis broj 17186.: pričao nam je ibn Hamid, rekavši; pričao nam je Seleme od ibn Ishaka od
Zuhrijja i Jezida bin Rummana i ‘Abdullaha ibn ebi Bekra i ‘Asima bin ‘Amra bin Katade i
drugih da su rekli: približio se Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, - znači od Tebuka
- sve dok se nije spustio do ’’zi avan’’ - oblast (naselje, grad) između njega i Medine sahat
(vremena) od dana. A bili su mu posjednici mesdžidu-d-dirara već došli, a on se opremao za
Tebuk, pa su rekli: “O Allahov Poslaniče, doista smo sagradili mesdžid, zbog okolnosti i
potrebe i kišovite noći i zimske noći i mi bi voljeli da nam dođeš, pa nam klanjaš u njemu” pa
je rekao: “Doista sam ja na putovanju i u stanju zauzetosti” ili kako je rekao Allahov Poslanik,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme; “a možda kada se vratimo da vam dođemo, ako Allah da, klanjat
(obavit) ćemo vam (namaz) u njemu.”

Pa kada se spustio na ’’zi-avan’’, došla mu je vijest o mesdžidu, pa je pozvao Allahov Poslanik,

sallAllahu ‘alejhi ve selleme, Malika bin Duhšuma, brata beni Salima bin ‘Avfa i Me’ina bin
‘Adijja ili njegovog brata: ‘Asima bin ‘Adijja, brata beni ‘Adžlan, pa reče: “Pođite ka tom
zulumćarskom mesdžidu, pa ga porušite i spalite!” Pa su otišli brzo sve dok nisu stigli do beni
Salim bin ’Avf, a oni su rodbina Malika bin Duhšama, pa je rekao Malik, Me’inu; ”Čakaj me
dok ti ne izađem sa vatrom od moje porodice”, pa je ušao kod svoje porodice, te uze palmino
lišće, pa podpali njime vatru, zatim su izašli brzo sve dok nisu ušli u mesdžid, a u njemu su
njegove pristalice, pa su ga njih dvojica zapalili i srušili i napustili ga.

Pa je objavljeno o njima u Kur’anu, ono što je objavljeno: “oni koji su uzeli mesdžid ed-
dirar[266] i kufr”, do kraja priče.
A bilo je onih koji su ga izgradili, dvanaestorica ljudi:
Hizam bin Halid, od beni ‘Abid bin Zejd, jedan od sinova ‘Umera bin ‘Avfa a iz njegovog
posjeda je proizašao mesdžid razdora, i Sa’lebeh bin Hatib od beni ‘Abid i on je od beni
Umejje bin Zejd i Mu’teb bin Kašir, od beni Dabi’ata bin Zejd i ebu Habibeh el-Ez’ar od beni
Dabi’ah bin Zejd, i ‘Ubad bin Hanif brat Sehla bin Hanifa od beni ‘Umer bin ‘Avf, i Džarijeh bin
‘Amir i njegovi sinovi; Medžm’a bin Džarijeh, i Zejd Džarijeh i Nebil bin Haris, a oni su od beni
Dabi’ah, i Bahzedž i on je od beni Dabi’ah, i Budžad bin ‘Usman i on je od beni Dabi’ah, i
Vedi’ah bin Sabit i on je od beni ‘Umejjeh, porodica ebi Lubabeh bin ‘Abdu-l-Munzira.

3. Stepen neprihvatanja opomene od strane munafika i njihova smjelost u ispoljavanju

nifaka:
I on je stepen kažnjavanja na dunjaluku i njihovo raskrinkavanje na dunjaluku, a oni su još u
životu, i na ovom stepenu je:
Njihovo otkrivanje od strane Allahovog Poslanika, pred ljudima i istjerivanje njih iz njegovog
mesdžida.
Zaprijetio im je Allah sa istjerivanjem i ubijanjem.
‫اك ِبِِ ْم ُثُا‬ ِ ِ ِ ‫لَئِن ََل ي ْن ت ِه الْمنافِ ُقو َن والا‬
َ ‫ض َوالْ ُم ْرج ُفو َن ِِف الْ َمد َين ِة لَنُ ْغ ِريَن‬ ِِ
ٌ ‫ين ِِف قُلُوِب ْم َمَر‬‫ذ‬
َ َ َُ َ َ ْ ْ
)٦١( ‫ني أَيْنَ َما ثُِق ُفوا أ ُِخ ُذوا َوقُتِلُوا تَ ْقتِيَل‬ ِ ِ
َ ‫) َم ْلعُون‬٦٠( ‫ك ف َيها إَِل قَليَل‬
ِ َ‫َل َُيا ِورون‬
َ ُ َ
)٦٢( ‫اَّلل تَ ْب ِديَل‬ ِ‫اَّلل ِِف الا ِذين خلَوا ِمن قَبل ولَن ََِت َد لِسن ِاة ا‬
ُ ْ َُْ ْ ْ َ َ
ِ‫سنا َة ا‬
ُ
''Ako ne prestanu munafici i oni u čijim je srcima bolest i širitelji lažnih vijesti u
Medini, uistinu ćemo te podstaći protiv njih, zatim neće u susjedstvu tvome u njoj
biti osim malo. Prokletinici! Gdje god se nađu, biće uhvaćeni i ubijeni pokoljem.
Allahov sunnet u onima koji su prošli prije. A nećeš naći u Allahovom sunnetu
promjenu.'' (Sura El-Ahzab, 60.-do-62.)

U Tefsiru od et-Taberijja 20. tom 329. str. stoji:

Kaže Uzvišeni u svom govoru: “Allahov sunnet u onima koji su prošli (poumirali) prije” ovi
munafici koji su u gradu Allahovog Poslanika, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, sa njim od sličnih
(ravnim) tih munafika, kada oni pokažu nifak da ih ubije ubijanjem i da ih prokune sa mnogo
prokletstva.
Završen govor iz Tefsira od et-Taberijja.

U ''Bahru-l-’Ulum'' od es-Semerkandijja, 3. tom 422. str. stoji:

“Mi ćemo ti vlast nad njima prepustiti”, znači uistinu ćemo ti dati vlast nad njima, i kaže i
zaista ćemo te potaknuti na ubijanje njih.
I prenosi Sufijan od Mensura bin Zerin, da je rekao: “ako ne prestanu munafici i oni u čijim
srcima je bolest i oni koji šire laži u Medini” sve ovo je jedna stvar, znači: Da ih je On opisao
sa njihovim prljavim djelima.

“Nakon toga oni neće kao susjedi tvoji u njoj ostati, osim malo”, znači: neće nastanjivati
Medinu s tobom, osim malo, sve dok ih ne uništi. I rečeno je: “osim kao susjedi malo” i kaže:
“osim malo njih.”
I kaže Katade: “Doista su ljudi od munafika htjeli da pokažu svoj nifak, pa je objavljen ovaj
ajet.”

Zatim kaže, azze ve dželle: “prokleti neka su! Gdje god da se nađu”, znači; učinio ih je
prokletim gdje god da se nađu. Pa im je Allah, Uzvišen neka je, odredio prokletstvo u svakom
stanju, gdje god da se nađu i dođu, “neka budu uhvaćeni i ubijeni ubijanjem”, pa kada su čuli
za ubijanje, prestali su s tim.
Završen govor iz ''Bahru-l-’Ulum''.

U ''Me’alimu-t-Tenzil'' od el-Begavijja, 6. tom 377. str. stoji:

“Mi ćemo ti vlast nad njima prepustiti” zaista ćemo te nahuškati protiv njih i dat ćemo ti vlast
nad njima, “i oni neće kao susjedi tvoji u njoj ostati” neće stanovati s tobom u Medini, “osim
malo”, sve dok ne budu izbaćeni iz nje i rečeno je: uistinu ćemo ti dati vlast nad njima sve
dok ih ne pobiješ i dok El-Medina ne bude prazna od njih. “prokleti neka su”, protjerani su,
uspostavljeno im je stanje, “gdje god se nađu”, nađu i dođu, “neka budu uhvaćeni i ubijeni”
tj.: hukm nad njima je takav, onako kako je nužno da se postupi po njemu.
Završen govor iz ''Me’alimu-t-Tenzil''.
U Tefsiru el-Kebir ve Mefatih el-Gajb od er-Razijja, 12. tom 381. str. stoji:
Kada se spomene stanje mušrika koji uznemiravaju Allaha i Njegovog Poslanika, (sallAllahu
‘alejhi ve selleme) i onog koji glasno uznemirava vjernike, spomenuo je skriveno stanje koje
pokazuje istinu i krije batil, a on je munafik, pa kada su spomenuta prije toga tri naroda u
vezi kojih su uvažene tri stvari: a oni su vjernici u Allaha i vjernici u Poslanika i vjernici u
vjernike, (zatim) su spomenuta tri od onih koji nešto kriju, tri relevante stvari, prva je:
munafik koji uznemirava Allaha tajno, a druga je: onaj u čijem je srcu bolest, a to je onaj koji
uznemirava vjernika tako što ganja žene (zinalućar), a treća je: širitelj (lažnih) vijesti koji
uznemirava Vjerovijesnika ‘alejhi-s-selam, smutljivim govorom, o porazu Muhammeda i da
će ga istjerati iz Medine i da će ga ščepati (uhapsiti), iako budu jedan narod, osim što oni
imaju tri opisa, i ovo ide u susret Njegovim, neka je Uzvišen, riječima: “doista muslimani i
muslimanke, vjernici i vjernice...” 35. ajet sure el-Ahzab, budući da je spomenuo deset vrsta, i
svaki od njih je prisutna u jednom, pa su oni jedno kod osobe sa mnogo opisa.

Njegove riječi: “uistinu ćemo te podstaći protiv njih” tj. prepustit ćemo ti vlast nad njima i
istjerat ćemo ih iz Medine, a zatim oni neče prolaziti pored tebe, i da El-Medina bude prazna
od njih kroz smrt ili istjerivanjem, i moguće je da je značenje “uistinu ćemo te podstaći protiv
njih” , pa ako te podstaknemo, neće više biti tvoje komšije.
Završen govor iz Tefsiru-l-Kebir.

Zatim, uistinu je er-Razi spomenuo razlog izuzimanja koje je došlo u Njegovim, te’ala
riječima: “zatim ti neće biti susjedi u njoj, osim malo” u Njegovim riječima:
I u izuzimanju je prefinjenost, a to je da je Allah, Uzvišen neka je On, obećao Vjerovijesniku,
‘alejhi-s-selam, da će On istjerati njegove neprijatelje iz Medine i odstraniti ih njegovom
rukom, pokazujući njegovu silu, iako je zabrana bila sa Allahovim htjenjem bez posredništva
Vjerovijesnika da bi se oslobodila Medina od njih, u najljepšem vremenu, u Njegovim
riječima: “budi i ono biva”, ali kada Allah hoće da bude na ruci Vjerovijesnika[267] neće se to
desiti osim u vremenu[268], pa makar bio blag, pa kaže: “zatim ti neće biti susjedi u njoj, osim
malo” i ono je da se spreme i priprave za odlazak.
Završen govor iz Tefsiru-l-Kebir.

Kod el-Kurtubijja u 14. tomu na 247. str. stoji:

I kaže; Značenje ajeta je da zaista onima koji ustrajavaju na nifaku, neće biti mjesta u Medini,
osim da budu izbačeni i prokleti, i uistinu se sa njima postupilo tako, i zaista kada je
objavljena sura Bera’eh[269] okupili su se, pa je rekao Vjerovijesnik, sallAllahu ‘alejhi ve
selleme; “O ti i ti, ustani i izlazi, tá doista si ti munafik i o ti i ti ustani”, pa ustadoše njihova
braća od muslimana i uzeše ih izbacivati iz mesdžida.
(op. pogledaj šta im se desilo iz Sire Ibnu Hišama sa kraja ove Risale!)
Završen govor od el-Kurtubijja.

U ''Envaru-t-Tenzil ve Esraru-t-T’evil od el-Bejdavijja'', 5. tom 20. str. stoji:

“A ako ne prestanu ti munafici” sa njihovim nifakom “i oni u čijim srcima je bolest” slabost
imana i manjak čvrstine na njemu ili udaljivanje od istine da bi došlo do nesigurnosti u dinu ili
njihovo griješenje.
“i oni koji po Medini šire (lažne) vijesti” šire loše vijesti o vojsci muslimana i slično tome, od
njihovih laži a osnova toga je pokretanje uzbune, a ona je potresanje onoga ko čuje lažne
vijesti s činjenicom da je nestabilnost suprotna čvrstoći.
“uitinu ćemo te podstaći protiv njih”, da bi Mi tebi doista naredili ubijanje i istjerivanje njih, ili
onoga što ih će ih prinuditi na traženje odlazaka[270].

“Zatim, neće u susjedstvu tvome biti” je povezano sa “uistinu ćemo te podstaći protiv njih”,
“zatim” u ukazivanju da je odlazak i napuštanje komšiluka Poslanika, (sallAllahu ‘alejhi ve
sellem) od najvećih musibeta koji su ih zadesili. “u njoj” u Medini. “osim malo” vremena ili
kratko susjedstvu.
Završen citat iz ''Envaru-t-Tenzil ve Esraru-t-Te’vil''.

U poglavlju et-T’evil fi Me’ani-t-Tenzil od el-Hazina 5. tom 211. str. stoji:

Njegove riječi, Uzvišen neka je: “pa ako ne prestanu ti munafici” tj. sa njihovim nifakom, “i
oni u čijim srcima je bolest” tj. razvrat, a oni su preljubnici, “i oni koji šire laži po Medini”, tj.
sa lažima, a to je da je bilo među ljudima koji bi kada bi izašla odred Allahovog Poslanika,
sallAllahu ‘alejhi ve selleme, upadali među ljude; da su oni pobijeni[271] i poraženi i govore:
došao vam je neprijatelj, i pored tih laži i rečeno je: “Voljeli su da šire sramote o onima koji
vjeruju, i šire takve vijesti.”

“uistinu ćemo te podstaći protiv njih”, znači sigurno ćemo te mi podstaknuti protiv njih i
sigurno ćemo ti nad njima vlast dati, “Zatim, neće u susjedstvu tvome biti u njoj osim malo”
tj. neće stanovati s tobom u Medini osim kratko, tj. sve dok ne izađu iz nje, i rečeno je:
sigurno ćemo ti dati vlast nad njima sve dok ih ne pobiješ i ne očistiš Medinu od njih.
Završen govor u poglavlju ''Et-T’evil fi Me’ani-t-Tenzil''.

U el-Bahru-l-Mehit - od ebu Hajana 9. tom 176. str. stoji:

I jasno je da su munafici prestali sa uznemiravanjem (vrijeđanjem) Poslanika i vjernika, i svih
su se skrivali, i prestali su iz straha da ih ne pogodi ono što je bilo pogodilo dio njih, a to je
huškanje i iseljivanje, i uzimanje i ubijanje.
I rečeno je: nisu svi bili poslušni u vezi prestajanja i nije izvršeno nad njima prijetnja u
potpunosti. Zar ne vidiš njihovo istjerivanje iz mesdžida, i zabrana njemu da klanja za njih
(dženazu), i što je objavljeno o njima u suri Bera’ah (et-Tevba)?
Završen govor iz el-Bahru-l-Mehit.

U ed-Daru-l-Menšur fi et-Te’vili bi-l-M’esur - od es-Sujutijja u 8. tomu 211. str. stoji:

I iznjeli su 'Abdu-r-Rezak i ibn el-Munzir od Katade, radijAllahu ‘anhu, da je rekao: Doista su
ljudi od munafika htjeli da pokažu svoj nifak, pa je o njima objavljeno; “Ako se ne okane
(suzdrže) munafici i oni u čijim je srcima bolest i širitelji lažnih vijesti u Medini, uistinu ćemo te
podstaći protiv njih” (El-Ahzab 60.), sigurno ćemo te nahuškati protiv njih.

I naveli su ‘Abd bin Hamid i ibn el-Munzir i ibn ebi Hatim, od Katade, radijAllahu ‘anhu, da je
rekao o ajetu: “oni koji šire lažne vijesti” laž koju su širili ehlu-n-nifak[272] i govorili: Stigao vam
je broj i rok; i spomenuto nam je: doista su munafici htjeli da pokažu ono što je u njihovim
srcima od nifaka, pa im je obećao Allah u ovom ajetu: “Ako se ne okane (suzdrže) munafici i
oni u čijim je srcima bolest...” do Njegovih riječi: “uistinu ćemo te podstaći protiv njih” tj.
uistinu ćemo te ‘nahuškati’ protiv njih, pa kada im je Allah obećao u ovom ajetu suzdržali su
se od toga i prikrili ga.

“...zatim neće u susjedstvu tvome u njoj biti osim malo.” tj. u Medini “prokleti bili”, rekao je:
u svakom stanju, “Gdje god se nađu, biće uzeti (uhvaćeni, ščepani) i ubijeni pokoljem.” rekao
je: kada oni pokažu nifak, “Allahov sunnet u onima koji su prošli (poumirali) prije.” Kaže:
Takav je Allahov sunnet, za njih, kada pokažu nifak.
Završen govor iz ed-Daru-l-Mensur.

I u ovom stepenu (fazi) bila je prva kazna, i u njoj je Allahovo naredba Njegovom Poslaniku,
da otkrije pribježište munafika i njihovu upornost u nifaku, kaže Uzvišeni;

‫اق ََل تَ ْعلَ ُم ُه ْم‬ َ ََُ َ ْ ْ َ ِ ‫"وِِمان حولَ ُكم ِمن ْاِل َْعر‬
ِ ‫اب منَافِ ُقو َن وِمن أَه ِل الْم ِدينَ ِة مردوا علَى النِ َف‬
ُ َ َ ْ َْ ْ َ
‫)" التوبة‬101( ‫اب َع ِظ ٍيم‬ ٍ ‫ني ُثُا ي رُّدو َن إِ ََل َع َذ‬
ِ ِ
َُ ْ َ‫ََْن ُن نَ ْعلَ ُم ُه ْم َسنُ َعذبُ ُه ْم َمارت‬
“A od onih oko vas od bedu'ina (ima) munafika, i od stanovnika Medine ustrajni na
nifaku – ne poznaješ ih, Mi ih znamo. Kaznit ćemo ih dva puta, zatim će biti vraćeni
kazni ogromnoj.” (Sura Et-Tevba 101.)

U Tefsiru (‫ )األلوسى‬el-Elusi u 7. tomu na 346. str. stoji:

Naveo je ibn ebi Hatim i Taberani u el-Evsutu i drugima mimo njih, od ibn ‘Abbasa,
radijAllahu te’ala ‘anhuma, da je rekao: “Ustao je Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve
selleme, na dan džuma namaza kao hatib i rekao: “ustani ti, pa izađi, doista si ti munafik,
izađi ti i ti, tá doista si ti munafik.”

Pa ih je istjerao po imenima i razotkrio ih, i toj džumi nije prisustvovao ‘Umer ibn Hattab,
zbog potrebe koju je imao, pa ih je sreo ‘Umer, a oni su izašli iz mesdžida, pa se je sakrio od
njih, stidjevši se da on nije prisustvovao toj džumi, i mislio je da su se ljudi već razišli, i skrivali
su ih od njega i pomislili su da je on već saznao za njihovu stvar, pa je ušao u mesdžid, a ono
se ljudi nisu razišli, pa mu je rekao čovjek:

“Raduj se o ‘Umere doista je Allah razotkrio munafike danas, pa ovo je prva kazna, a druga
kazna je kazna u kaburu”

A u rivajetu ibn Merdevejha od ibn Mes’uda el-Ensarija; da je on, sallAllahu ‘alejhi ve

selleme, tog dana (prozvao) da ustane trideset šest ljudi, a on je bio na minberu.

U Fethu-l-Kadiru, 3. tom na 313. str. stoji:

I naveli su ibnu Džerir i ibn ebi Hatim, i et-Taberani u el-Evsatu, i ebu Šejh, i ibn Merdevejh od
ibn ‘Abbasa o Njegovim riječima: “A od onih oko vas od bedu’ina...” - ajet, kaže: Ustao je
Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, na dan džume, kao hatib, pa je rekao: “ustani ti i ti i
izađi, doista si ti munafik, izađi ti i ti, pa uistinu si ti munafik.”

Pa ih je istjerao po imenima i razotkrio ih, a toj džumi nije prisustvovao ‘Umer ibn Hattab,
zbog potrebe koju je imao, pa ih je sreo ‘Umer, a oni izlaze iz mesdžida pa se je prikrio stideći
se što on nije prisustvovao toj džumi, i mislio je da su se ljudi već razišli i skrivali su ih od
njega i pomislili su da je on već saznao za njihovu stvar, pa je ušao ‘Umer u mesdžid, a ono se
ljudi nisu razišli, pa mu je rekao čovjek: “Raduj se o ‘Umere doista je Allah razotkrio munafike
danas, pa ovo je prva kazna, a druga kazna je kazna u kaburu.”

I naveo[273] ga je ibn Munzir od ‘Ikrime o Njegovim riječima: “a od onih oko vas od

bedu’ina...” rekao je: Džuhejna i Mezina i Ešdže’a i Esleme i Gaffar. I izveo je ibn ebi Hatim od
ibn Zejda o Njegovim riječima: “koji su u licemjerstvu spretni”, kaže: ostali su na njemu, i nisu
se pokajali kao što su to uradili drugi.

I naveo je ibnu-l-Munzir od ibn Džurejdža, o ajetu da je rekao: umrli su na njemu: ‘Abdullah

ibn 'Ubejj i ebu 'Ammar er-Rahib, i el-Vedžd bin Kajs.
I naveo je ibn Munzir i ibn ebi Hatim, i ebu Šejh od Mudžahida, o Njegovim riječima: “dva
puta ćemo ih kazniti”, kaže: sa glađu i ubijanjem.

I naveo je ibn Munzir i ibn ebi Hatim i ebu Šejh od ebi Malika, da je rekao: “sa glađu i kaznom
u kaburu.”
I naveo je ibn ebi Hatim i ebu šejh, i Bejheki, od Katade da je rekao: “kazna u kaburu i kazna u
vatri.”
A doista je prenešeno od skupine Selefa o ovome u “oznaki dvaju kazni” i očigledno je ono s
čime smo došli.

U ed-Deru-l-Mensur u 5. tomu na 149. str. stoji:

Naveo ga je Ibn Džerir i ibn ebi Hatim i et-Taberani u el-Evsatu, i ebu Šejh i ibn Merdevejh, od
ibn ‘Abbasa, radijAllahu ‘anhuma o Njegovim riječima: “a od onih oko vas od bedu’ina,
munafika...” - ajet. Rekao je: “Ustao je Poslanik, sallAllahu ‘alejhi ve selleme, na dan džume,
kao hatib, pa je rekao: “ustani ti i ti i izađi, tá doista si ti munafik...”

Pa ih je istjerao po imenima i razotkrio ih, i toj džumi nije prisustvovao ‘Umer ibn Hattab,
zbog potrebe koju je imao, pa je stajao ‘Umer, radijAllahu ‘anhu a oni izlaze iz mesdžida pa
pa je prikrio stideći se da on nije prisustvovao toj džumi, i mislio je da su se ljudi već razišli i
skrivali su ih od njega i pomislili su da je on već saznao za njihovu stvar, pa je ušao ‘Umer u
mesdžid, a ono se ljudi nisu razišli, pa mu je rekao čovjek: “Raduj se o ‘Umere doista je Allah
razotkrio munafike danas, pa ovo je prva kazna, a druga kazna je kazna u kaburu.”
Završen govor iz ed-Deru-l-Mensur.

Iz Sire Ibnu Hišama

Istjerivanje munafika iz mesdžida Poslanika, sallAllahu 'alejhi ve sellem
I došli su bili ovi munafici u mesdžid i slušali govore muslimana, a oni su se rugali i ismijavali
se sa njihovom vjerom. Te su se jednoga dana, neki od tih ljudi, okupili u mesdžidu, pa ih je
vidio Resul-Allah sallAllahu 'alejhi ve sellem, kako razgovaraju međusobno sa stišanim
glasovima, prilijepljeni jedni uz druge, pa je naredio Poslanik sallAllahu 'alejhi ve sellem u
vezi njih, te su izvedeni (izbačeni) iz mesdžida vrlo grubo, pa se uputio Ebu Ejjub, Halid bin
Zejd bin Kulejb, ka 'Amru bin Kajsu, jednom od Benu Ganam, bin Maliku bin en-Nedždžar, bio
je sahib (vlasnik i održavalac) njihovih božanstava u džahilijjetu, pa ga je uhvatio (uzeo) za
nogu i vukao ga sve dok ga nije izbacio iz mesdžida, a on mu je rekao: “Zar da me izbaciš, o
Ebu Ejjube, iz dvorišta Beni Se'aleba?”. Poslije toga se približio Ebu Ejjub također Rafi'i bin
Vadi'atu, jednom od Beni en-Nedždžar, pa ga je povukao za ogrtač na prsima, zatim ga je vrlo
žestoko trgnuo i ošamario po licu, nakon toga ga je izveo (izbacio) iz mesdžida, i Ebu Ejjub mu
reče: “Uffi tebi! Munafiku jedan prljavi, tvoji putevi o munafiku iz mesdžida Resul-Allaha,
sallAllahu 'alejhi ve sellem”. Rekao je ibnu Hišam: “Znači: vrati se na put s kojeg si došao”.

I uputio se 'Imareh bin Hazm ka Zejdu bin 'Amru, a on je bio čovjek duge brade, pa ga je uzeo
(uhvatio) za njegovu bradu, te ga je odveo grubo, sve dok ga nije izbacio iz mesdžida. Nakon
toga je 'Imareh skupio (sastavio) svoje ruke i udario ga sa njima žestoko po njegovim prsima,
tako da je onaj pao od toga. Rekao je: ''Povrijedio (okaljao) si me o 'Imareh'', reče mu
('Imareh): ''Allah te udalijo o munafiku! Pa ono što je Allah za tebe pripremio od azaba
(kazne, patnje) je žešće od toga, zato nemoj da se približavaš mesdžidu Resul-Allaha
sallAllahu 'alejhi ve sellem. Rekao je Ibnu Hišam: ''El-Ledem je udarac sa unutrašnjim dijelom
šake (dlana).''

Rekao je Ibnu Ishak: uputio se Ebu Muhammed, čovjek od beni en-Nedždžar, bio je Bedrijj, i
Ebu Muhammed Mes'ud bin Evs bin Zejd bin Esrem bin Zejd bin Se'aleb bin Ganem bin Malik
bin en-Nedždžar ka Kajsu bin 'Amru bin Sehlu, a Kajs je bio dječak mladić, i nije se bilo znalo
za drugog mladića među munaficima mimo njega, pa ga je odgurno, po zatiljku (vratu) ga
udarivši sve dok ga nije izveo (izbacio) iz mesdžida.

Kada je Poslanik, sallAllahu 'alejhi ve sellem, naredio da se izbace munafici iz mesdžida,

uputio se jedan čovjek od Belhudreh bin el-Hazredž, rod ebu Se'ida el-Hudrija, zvani
'Abdullah bin Haris, ka čovjeku, zvanom el-Haris bin 'Amr, koji je bio vlasnik (posjednik) bujne
kose, pa ga je uzeo (uhvatio) za bujnu kosu i vuko ga je za nju vrlo grubo, vučeći ga po zemlji
dok ga nije izbacio iz mesdžida.

Kaže: Rekao je munafik: “Zaista si grubo postupio o sine el-Harisa”, pa mu (el-Haris) reče:
“Doista tebi treba (podesno je) ovako”, to jeste ''Allahov neprijatelju'' po onome što je o tebi
objavio Allah, pa nemoj da se približavaš mesdžidu Resul-Allaha, sallAllahu 'alejhi ve sellem,
jer si ti doista nedžes (pogan).

Uputio se čovjek od beni 'Amra bin 'Avfa ka svome bratu Zuvejju bin el-Haris, pa ga je izveo
(izbacio) grubim izbacivanjem iz mesdžida i rekao mu: “uff, nadvladao te je šejtan i njegov
'emr (stvar, naredba)”. Pa su ovi munafici, koji su tog dana došli u mesdžid, naredbom
Poslanika, sallAllahu 'alejhi ve selleme izvedeni (izbačeni).
[1] tj. višebožaca
[2] postanu muslimani
[3] obavljati
[4] obavljajte
[5] obavljajte
[6] obznanio
[7] vremenskim vaktovima
[8] stroga obaveza
[9]
mijenjaju se jedan za drugim
[10] određeni
[11] op. dakle svaki propis u šeri’atu važi i veže se za muslimane-vjernike, Allahove robove a ostalima je prvo islam.
[12] obavljaju
[13] obavljali
[14] tj. ne dirajte ih
[15] obavljaju
[16] vremenskim
[17] (tj. dajite ga onima koje je imam ovlastio u njegovom sakupljanju)
[18] op. na obavljanje namaza i dr. prije islama, pa stoga je zabranjeno uspostavljanje namaza sa mušricima dok se ne pokaju od svoga širka i postanu muslimani
[19] misli se na zekat
[20] pokajanja
[21] dozvolom
[22] pregib u namazu
[23] laži, neispravne stvari
[24] propaganda
[25] znanje
[26] objavio
[27] obavljanja
[28] obavlja
[29] pregib u namazu
[30] obavljaju
[31] pregib u namazu
[32] op. prije je spomenut redosljed u ‘ibadetima, dakle prvo tewba od širka i kufra, pa onda ostali naređeni ‘ibadeti
[33] obavljanje
[34] obavljajte
[35]
budite od njih, dakle muslimana, tj. prvo primite Islam, (jevreji=mušrici) jer je ovdje bila naredba jevrejima da obavljaju namaz Muhammeda sallAllahu ‘alejhi we sellem uz ruku’, jer
kod njih u njihovom šeri’atu nije bilo ruku’
[36] budite sa njima u džema’atu muslimana, onda kada prihvatite islam a ne prvo namaz prije Islama
[37] op. možda misle tako neki koji se suprotstavljaju bez dokaza
[38] op. sama po sebi
[39] zabranjene stvari
[40] vjerovanje
[41] budućem svijetu
[42] zanevjerovali
[43] nekoga ili nešto Allahu pridružili
[44] op. nekoga ili nešto Allahu pridružiš u vidu partnera ili ortaka
[45] fatamorgana
[46] brzo obračunava
[47] op. učestvovanjem sa njima u namazu mušricima se daje do znanja da oni imaju nagradu od tog namaza
[48] op. onaj koji se pripisuje Tewhidullahu i zna da je taj pored njega mušrik, ali ipak sa njim obavlja namaz, (osim ako se nisu u tome sastali sa džehmijjama i ostalim mušricima koji

obavljaju namaz bez islama, tvrdeći da mušrici ipak imaju nagradu od tog namaza!)
[49] pravovjeran
[50] višebožaca
[51] tj. jevreji
[52] tj. kršćani
[53] tj. vjera, din
[54] višebožaca
[55] dobročinitelj
[56] op. da su sljedbenici knjige govorili
[57] Kitabullahu=Kur’ani Kerimu
[58] op. ispravna (prava) i čista vjera od širka
[59] lahka vjera
[60] tj. čemu ‘ibadetite
[61] tj. zanevjerovali smo u vas
[62] op. Ibrahima, ‘alejhi-s-selam
[63] vjeru, din
[64] op. čist od širka, pravovjernog
[65] vjera
[66] tj. ‘ibadet Mi činite
[67] tj. robujte Mi obožavanjem
[68] zakon i sud
[69] pravac i put
[70] narodom, skupinom, sljedbenicima
[71] Allahovi Poslanici, ‘alejhimu-s-selam
[72] odricanje, ostavljanje, napuštanje, čistoća, nevinost od mušrika
[73] op. nedjeljiva cjelina=osnova
[74] odricanje od mušrika i odricanje od njihovih božanstava
[75] ono što iz nečega neminovno i neodvojivo proizilazi, čiji nestanak znači nestanak njegove osnove
[76] šta obožavaju
[77] tj. mušrika
[78] ‘ibadet im čine
[79] već neko drugi za njih od mušrika ili davom u njih ili nametanjem koje kasnije dobrovoljno prihvate itd.
[80] tj. mušrici
[81] jer neki mušrici ne obožavaju samo druge mimo Allaha, već nekoga i pored Allaha, poput mušrika koji se pripisuju islamu itd.
[82] neophodnost, značenje
[83] onoga što neminovno proizilazi iz toga
[84] smatraju, tvrde
[85] Lut, ‘alejhi-s-selam i Ibrahimovi sinovi ‘alejhimu-s-selam džemi’an
[86] tj. zanevjerovali smo u vas
[87] trajna, uvijek
[88] postojati, stalna biti
[89] muslimana prema mušricima
[90] dok ne ispune opis ajeta, tj. dok se ne pokaju od svog širka i ne povjeruju SAMO u Allaha
[91]
miješanje u saffovima sa njima
[92] tj. tekfir njih
[93] neprestano boraveći u ‘ibadetu njima, posvetiti im se itd.
[94] Ibrahima, ‘alejhi-s-selam
[95]odricanje
[96] budućem svijetu
[97]
op. sahibija, sljedbenik, posjednik
[98] gubitnika
[99] nisu obožavali istinski
[100] op. onome kome se učinila nepravda
[101] zbog širka
[102] čistoći od širka
[103] obožavanje robovanjem Allahu
[104] putem djela, kroz djela
[105] odricanje
[106] detaljiranje
[107] neminovno proizilaze
[108] prijedlažu
[109] tj. što budem u budućnosti obožavao
[110] sve dok se prvo ne pokaju od širka i kufra i uđu u islam, a ako ih čine mi im nećemo braniti, ali nećemo sa njima zajedno učestvovati u njima, jer je naša vjera islam čist od širka i

njegovih pristalica-sljedbenika (mušrika).

[111] pristalici
[112] ispravna
[113]
‘’mimo’’ ili ‘’pored’’, jer nije mušrik samo onaj ko je uzeo neki drugi din mimo islama, već i onaj ko je uzeo neki drugi din pored islama, dakle uz islam ima i neki drugi din...
[114] taj ‘ibadet
[115] svjedok
[116]
tog mušrika
[117] op. zakonodavstvu i sudstvu
[118] iskreno, čisto
[119] furu’ima i usulima
[120] izgoniti
[121] a to vam je zabranjeno
[122] obožavanjem samo Njega te’ala
[123] op. nisu ušli u islam a obavljaju ono što se ne traži prvo od njih
[124] op. misli se na ‘ibadete
[125] op. i ovdje ‫ لو‬ako se koristi za nešto što se nemože desiti ili što se neće desiti
[126] tj. mušrici
[127]
tj. muslimani
[128] mušricima
[129] op. tom mušriku od strane džema’ata
[130] lijepo im objasnivši da im je obaveza prvo da prihvate islam
[131] tj. muslimani
[132] na tom mjestu
[133] tj. mesdžida
[134] druga značenja: usamljeni, sam...
[135] tj. tog saučesnika mušrika jer učenje naglas znači predvođenje mušrika u namazu
[136] ili kako se obavlja sada u vremenu kada su darovi kufra a mušrici ‘’nadjačali’’ muslimane koje su potlačili
[137] ezana, to važi za misr npr., jer tamo muslimani nemaju nikakvu snagu
[138] tj. nije mesdžid muslimana
[139] darura
[140] njihovom saffu
[141] tj. odvojeno, pojedinačno
[142] saffova muslimana
[143] tj. u namazu
[144] tj. u saff muslimana
[145] tj. sredstvo
[146] biti lišen, ne postojati, izgubiti
[147] kako će tebe tretirati nakon što je prihvatio davu Milleta Ibrahima a ti si klanjao sa njim dok je bio mušrik? Zar to nije jasna kontradiktornost u samom temelju, navodno na dinu el -

Hanifjjeta a ‘ibadetiš zajedno sa mušricima?

[148] lažnih, raznih itd.
[149] pored
[150] to je jedna cjelina koja se ne parča
[151] u ovo naše vrijeme
[152] objasnio, pokazao...
[153] vremena namaza
[154] zuhd i pobožnost
[155] tj. hodanja
[156] tj.saffe i merve
[157] pored, uz njih
[158] na saffi i mervi
[159] vrijeme, doba, vladavinu (islama)
[160] tj. saffe i merve
[161]Saffe i Merve
[162] tj. Saffe i Merve
[163] misli se na tavaf u vidu sajja, ali ga Allah u ajetu naziva tavafom
[164] tj sa’ja, trčanja od saffe do merve
[165] češući se o njih (vjerujući da će im donijeti to bereket) kao što danas to rade mušrici o Kabu ili Mekami Ibrahim..
[166] nepokretnu
[167] vrste, roda
[168] osnove
[169] pristanak, saglasnost
[170] smatraju, uzimaju u obzir
[171] tj. u namazu
[172] kao ispravna djela, koja se prihvataju
[173] tj.sličnost mušričkih ‘ibadeta sa ibadetima muslimana
[174] objasnim
[175] smisao
[176] pouzdan, nepromjenjiv
[177] samoj
[178] dozvoljava
[179] danas u naše vrijeme mušrici u vanjštini pokazuju svoj širk a ne islam kao munafici
[180] tj. munafici
[181] vama koji tvrdite da je dozvoljeno klanjati sa mušricima i da je primjer munafika isto što i primjer mušrika
[182] tumači, komentatori tefsira
[183] prihvatili
[184]
radi zaštite njihove krvi itd...
[185] pristalice
[186] Imam Et-Taberijj
[187] ili izbjegavaj ih
[188] tj. ono što si im naredio
[189] Imam Et-Taberijj
[190]
ulagivanja, dodvoravanja
[191] rođaka, familija
[192] grada, zemlje, naselja itd.
[193]pojavili, sagradili
[194] prepirka, svađa, spor
[195] to govore vjernicima...
[196] jasno
[197] Opet se radi o riječi ‫ لو‬, ako, a ovdje smo je preveli kao “da”, a ta riječ znači ‘’ako bi’’ ali nešto što je nemoguće, jer je nemoguće da je to Allah htio, jer da je Htio on bi to uradio, ali

ovo je samo primjera radi.

[198] primoran, natjeran
[199] ono na što se pozivaš, bukvalno
[200] tj. bila je nama takva tvoja vanjština, da moraš da se otkupiš
[201] u svijetu plemenitih metala standardna težinska mjera jest unca ili unča (engleski: troy ounce), koja iznosi 31,1035 grama.
[202] tajno, skriveno
[203] Allahov Poslanik, sallAllahu ‘alejhi we selleme
[204] Misli se na pretraživanje onoga što ljudi kriju u svojim srcima i prsima tj. u sebi
[205] tj. stalno će im usta biti vlažna od učenja
[206]
sreo, doživio
[207] misli se na pretraživanje onoga što ljudi kriju u svojim srcima i prsima tj. u sebi
[208] dakle svoju vanjštinu
[209]
unutrašnjih stvari koje se nalaze u srcima
[210] potčinjene, bijedne
[211] ajete iz sure Munafikun
[212] nevolja; teškoća, oskudica
[213] presuda,sud
[214] prevagala
[215] različito
[216] riječi ashaba, radijAllahu ‘anhu koji ga je čuo šta je bio rekao za muslimane
[217] tj. kadiji, sudiji ili svakom muslimanu
[218] ustanovljeno
[219] tj. u hadisu koji je predhodio
[220]
tj. spuštanje propisa spram njih
[221] dakle vidljivog u svojoj vanjštini uz uslove dokazivanja, na pr. dvojica svjedoka itd.
[222] Islam
[223] tajni
[224] bojati, plašiti
[225] sišao
[226] spremiti, izaslati
[227] prikrivanje, maskiranje
[228] uzrok, razlog
[229] kloni,
[230] savjet, pouka
[231] izgovore
[232] tj. stanje munafika se ne mjenja nakon, što se pokaju od govora kufra ili ga poreknu u vanjštini, a njihovo pravo stanje zna Allah
[233] protiče
[234] nifaka
[235] nifaka
[236] opominje, savjetuje
[237] vodi ih
[238] podsticanja
[239] izbjegavaj ih, kloni ih se, ostavi, napusti
[240] Zaštitnik, Povjerenik; Zastupnik, Branilac itd.
[241] objavljeni
[242] opomenom
[243] potcjenjivanju, klevetanju itd.
[244] vrijeđanje, uznemiravanje itd.
[245] fazi, vremenu
[246] kao dokaz protiv njih
[247] Allah, tebareke ve te’ala
[248] mesdžid štete kojeg su sagradili munafici u Medini
[249] pokazivanju, ispoljavanju….
[250] shvati, razumi
[251] munafika
[252] On će presuditi nad njima, jer On zna njihovo stanje koje skrivaju a On je taj koji sve zna.
[253] skrivene stvari, ono što je u srcima itd.
[254] dopustio
[255] učačima Kur’ana
[256] izjelice velikih stomaka
[257] sa neprijateljem
[258] objavio
[259] misli se na kefine
[260] tj. da mu klanja dženazu namaz
[261] okončate, biti gotov itd.
[262] dženazu
[263] sallAllahu ‘alejhi ve sellem
[264] dženazu namaz
[265] mesdžid štete i razdora
[266] mesdžid nanošenja štete
[267] tj. da bude učinjeno njegovom rukom
[268] neće se to desiti, osim u njegovom vremenu i to sa blagošću
[269] sura et-Tevba
[270] tj. živjet će pod takvim uslovima da će im život u takvim okolnostima biti nemoguć.
[271] tj. šire te dezinformacije kako bi izazvali nered među muslimanima koji su ostali u medini.
[272] munafici
[273] hadis

Neka su salavati i selami na Muhammeda, i neka je hvala Allahu na početku i na

kraju!