1

Uvođenje u ,,Put Istine''

1. dio
Autor:Sejfullah Melkić

Rad napisan:Petak, 31. mart 2017.g.

1. Uvođenje u filozofiju-(''filozofiranje''-''umovanje'',i dva puta u filozofiju)

Krenimo na putovanje stjecanja znanja i spoznaje kroz definiranje osnovnih pojmova
filozofije.Dakle,prvo prisjetimo se prva dva dijela eseja,pod nazivom FILOZOFIJA I
SMISAO ŽIVOTA,koji istražuju veze između tako mrske u širem društvenom
okruženju riječi FILOZOFIJA,i smisla života,takođe,napravimo razliku između
pojmova ''smisao života'' i ''smisao življenja'',koji se često poistovjećuju a znače i
defniši se tako diferentno.Međutim,ja sam kao autor tog eseja pokušao doći do jasnosti
spoznaje o tako delikatnoj,osjetljivoj djelatnosti kao što jeste Filozofija.Takođe,o
korisnosti bavljenja njome te duhovnim slastima koje ona donosi sa sobom.Prva dva
dijela eseja donose pokušaje definatornog postupka pojma filozofije koji se tako snažno
odupire sopstvenom definiranju svoga pojma,ali ipak on jeste i shvata se tako
mnoštveno i različito u svojoj sopstvenoj djelatnosti.Da bih ovu problematiku više
eksplikovao počinjem novi esej pod nazivom Uvođenje u ,,Put Istine'' koji će tretirati
neke nove dimnazije filozofije kao posebnog polja ljudske duhovne i intelektualne
djelatnosti.Unutar ovog prvog dijela ovoga eseja će se pokušati dati prikaz disciplina
koje obitavaju unutar filozofije,a daju joj ligitimitet Sveopšte nauke o čovjeku i svijetu
oko njega.Ali prvo krenimo da definiramo ili definišemo pojmove kao što su:-
filozofiranje,umovanje i sl.
---Filozofiranje iliti Umovanje se može definirati kao proces mišljenja samoga
mišljenja,ili mišljenje mišljenja,unutar kojeg se filozofski pojmovi uzimaju kao polazne
tačke kroz logički proces mišljenja o predmetu o kojem se misli,ili predmetu mišljenja.

Sada ću pokušati dati prikaz dva puta u filozofiju koja su jedino moguća,unutar kojih se
može tek početi nazirati ono što se naziva filozofiranjem ili bavljenje filozofijom.Oni su
sljedeći:
1. Put u filozofiju kroz HISTORIJU ILI POVIJEST IDEJA FILOZOFIJE,odnosno
Povijest ili Historiju same filozofije,
2. Put kroz Filozofsku Terminologiju,ili Put kroz pojmove kojima operira filozofija i
filozofski sistemi velikana filozofije.

Da bih se uspješno došlo do poimanja samog pojma filozofije i njene djelatnosti

potrebno čak neophodno je uzeti oba puta i ići njima do filozofije.

2.Uvod u filozofiju kroz njene discipline

Sada ću pokušati dati drugi prikaz ali koji će stvoriti određene probleme jasnosti
delikatne djelatnosti kao što jeste filozofija.
 2

Unutar filozofije ustalile su se određene discipline koje njoj pripadaju,i nipošto nisu
zasebne nauke,naučne oblasti jer ne mogu jedna bez druge,a niti mogu da se izdvoje iz
filozofije jer kao što ćemo vidjeti one jesu dio nje same i njoj daju naučni status NAUKE
NAD NAUKAMA.

Od praskozorja filozofije i rađanja nje kao Spasonosne,i snažne umske skepse nad
sobom i unutar sebe,postojale su oblasti znanja koje su kasnije postale zasebne nauke i
naučne discipline.Ovdje prevashodno i prvenstveno mislim na oblast znanja koja se
danas definira kao Sveopšta nauka o prirodi-FIZIKA.Dakle,fizika je bila dio filozofije i
ali nije se prva ''rodila'',niti je prva unutar filozofije postala oblast kojoj se filozofi
bave.Jedan od najvećih filozofa u cjelokupnoj historiji filozofije,ali definitivno najveći
grčki sistemski filozof ARISTOTEL kaže za oblast filozofskog znanja pod nazivom
METAFIZIKA da je PROTE PHILOSOPHIA-Prva filozofija.
Danas u filozofiji obitavaju sljedeće osnovne filozofske discipline:

I. LOGIKA,
II. METAFIZIKA,
III. ONTOLOGIJA,
IV. ETIKA,
V. ESTETIKA,
VI. EPISTEMOLOGIJA,
VII. FILOZOFSKA ANTROPOLOGIJA,
VIII. HISTORIJA FILOZOFIJE,
IX. FILOZOFIJA NAUKE,
X. FILOZOFIJA RELIGIJE,
XI. POLITIČKA FILOZOFIJA ILI FILOZOFIJA POLITIKE.

Međutim,ovo su samo osnovne filozofske discipline,mada postoje još neke oblasti znanja
koje ću pokušati prikazati ali one su po svom značaju ispod gore navedenih oblasti
filozofije.

1. NOOLOGIJA,
2. TELEOLOGIJA,
3. FILOZOFIJA UMJETNOSTI,
4. FILOZOFIJA KNJIŽEVNOSTI,
5. FILOZOFIJA MUZIKE,
6. FILOZOFIJA SOCIOLOGIJE.

Ali sada napravimo jednu DIFERENTIA SPICUFICUM ili specifičnu razliku u

definatornom procesu razlikovanja sličnih pojmova koji se mogu naći ovdje.Sljedeći
problem se jako često pojavljuje a još češće se prave goleme greške o poimanju
pojmova:

A. Teleologija i
B. Teologija.
 3

TELEOLOGIJA se sastoji od dvije grčke riječi 1.TELEOS-što znači svrha,značaj i

korisnost,i 2.LOGOS-Govor,učenje,nauka.Dakle,teleologija je nauka o svrsi,ili bolje
rečeno govor ili Učenje o svrsi.
Ali još jedan pojam želim da istaknem i defniram:ETIKA.

Ovdje prisutan pojam etike,se jako mnogo upotrebljava,u običnom,svakodnevnom

govoru se često zna reći:''Nisi uopće etičan.''U novinarskom tekstu se takođe,govori o
etičnosti,u ekonomiji,o etičnosti poslovanja i sl.

Međutim,filozofski pojam ETIKE,ima zaseban svijet znanja i filozofiranja,te ovaj ovdje

pojam uopće ne odgovara onom što se pod Etikom podrazumjeva u religiji,u
svakodnevnom životu i sl.Dakle,filozofska Etika nije svakodnevna etika,niti je religijska
etika niti je to neka egzaktna nauka poput biologije ili hemije,niti poput psihologije.Da
ovo ponovno naglasim:ETIKA NIJE ZASEBNA EGZAKTNA NAUKA O
MORALNOM PONAŠANJU.Ja odričem svaku mogućnost postojanja nauke o
ponašanju,a pogotovu egzaktne nauke o moralu ili onom što se pod tim pojmom može
podrazumijavati.
Sada da napokon pokušam da definiram pojam ETIKE i pojam MORALA.

ETIKA je filozofska disciplina koja se bavi moralom.Bavi se metaetičkim izvorištem

moralnih normi,ako ona zaista postoje jer Etika ne kaže da apsolutno postoji nešto kao
MORAL.Dakle,moral nije karakter.Niti se mogu ta dva pojma poistovjetiti.Ovdje se
ponovno vidi razlika između religije i filozofije,jer religija je apsolutno nemoguća bez
morala,moralnih normi ponašanja,življenja i sl.Filozofija pokušava otkriti da li postoji
moral i ono što se može poimati pod tim pojmom.
Šta jeste zaista MORAL?Da li i kako on postoji,ako postoji?
Etika kao filozofska disciplina se dijeli na svoje subdiscipline,ili podoblasti:
1. Vrijednosno-normativna etika,
2. Metaetika,
3. Praktična etika.

Ali ovo su osnovne oblasti etike kao filozofije morala.Međutim,postoje još neke
dimenzije etike kao posebne filozofske discipline.Te dimenzije su sljedeće:

1) Preskriptivna-(propisna) djelatnost etike i

2) Deskriptivna –(opisna) djelatnost etike.
(Ovdje ću završiti ovaj dio ovoga eseja koji se na neki način nadovezuje na esej FILOZOFIJA I SMISAO
ŽIVOTA,i tretira mnoge probleme ljudskog poimanja svijeta i života.Uskoro slijedi novi dio ovoga
eseja,in sha Allah.)