GÜVENLİ İNŞAAT SEMPOZYUMU

Hakan YILMAZ
A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
İÇERİK
ALT YAPI ve YÜKSEKTE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK
KKD KULLANIMI
Yüksekte Çalışmalarda Toplu Koruma
Alt yapı Çalışmaları ve Toplu Koruma
KKD Kullanımı
 Tehlikelerden Korunma

KAYNAKTA

KORUNMA

ÇALIŞANDA ORTAMDA

İşveren, toplu koruma tedbirlerine, kişisel korunma

tedbirlerine göre öncelik vermelidir.
 Tehlikelerden Korunma
 Kaynağında
 Tehlikeyi yok etme
 Tehlikesiz olanla değiştirme  Yerel havalandırma
 Makine koruyucuları
 Yalıtım
 Güvenli platform, iskele
 İş makineleri
 Boşlukların kapatılması
 Ortamda
 Temizlik, tertip,düzen
 Sensörler, alan tarayıcıları
 Koruyucu içine alma
 Uyarı işaretleri
 Yüksekten malzeme
düşüşünü engelleme
 Güvenlik ağları
 Tehlikelerden Korunma
Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları
 İşe uygun personel seçimi
 Eğitimler
 Talimatlar ve denetimler
 İşe giriş sağlık muayenesi,
 Periyodik sağlık muayeneleri,
 Geri dönüş sağlık muayeneleri,
 Rehabilitasyon çalışmaları,
 Kişisel koruyucu donanımların kullanımı
 İnşaat sektörünün özellikleri;

 İnşaat sektöründe gerçekleştirilen faaliyetlerin, sistematik

seri üretim yapan fabrika gibi işyerlerindeki işlerden farklı
olması,
 Yapının iş boyunca değişiklik göstermesi,
 Toplu koruma önlemlerinin alınmaması
 Güvenli olmayan koşullarda uzun saatler çalışma
 Çalışanların vasıfsız olması ve eğitim seviyeleri
 Çalışanların tehlikeli işlerde işi reddetme gücüne yeterince
sahip olmamaları
 İnşaat sektörünün özellikleri;

 Alt işveren çokluğu

 Kayıt dışı çalışma

Sektörün bu
özelliklerinden dolayı
gerek alt yapı gerekse üst
yapı çalışmalarında iş
kazaları sıkça
yaşanmaktadır.
 Yüksekte Çalışma

 Yüksekte yapılması gereken işin yükseğe çıkmadan

yapılıp yapılamayacağı ve yüksekte geçen sürenin
kısaltılıp kısaltılamayacağı sorgulanmalıdır.
(Mümkünse çalışma süresini kısaltmak için çatı
parçaları zeminde birleştirilebilir.)

 Bütün yüksekte çalışmalarda, işe başlamadan önce

risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Gereken aletler
temin edilmeli, uygun önlemler alınmalı, güvenli bir
çalışma ortamı oluşturulmalı, çalışanlara yeterli eğitim
ve talimatlar verilmiş olmalıdır.
 Düşmeye karşı önlemler
 Düşme riski olan yerlerde uygun önlemler alınmalıdır.
 Risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, öncelik toplu koruma
önlemlerine verilmeli, daha sonra kişisel koruyucuların
kullanılması düşünülmelidir.
 Düşmeye karşı önlemler, çalışma başlamadan önce
planlanmalı, uygulanmalı ve çalışma bitene kadar sürmelidir.
 Yüksekte yapılacak çalışmalarda hava koşulları da göz önüne
alınmalı, buzlu, nemli ve rüzgarlı ortamların insan ve malzeme
düşme riskini artırdığı unutulmamalıdır.
 Endüstriyel amaçlı, geniş yayımlı bina çatılarında çalışanlar;
çatının kenarından, çatıdaki boşluklardan, dolgu
panellerinden, iskeleden, kırılgan çatı aydınlatmalarından,
düşebilirler.
 Düşmeye karşı önlemler

 Yüksekteki çalışma yerlerine ulaşım, geçişlerin sıklığı,

söz konusu yerin yüksekliği ve kullanım süresi göz
önüne alınarak, en uygun yol ve araçlarla
yapılacaktır. Seçilen bu araçlar, yakın bir tehlike
durumunda işçilerin tahliyesini de mümkün kılacaktır.

 Ulaşımda kullanılan yol ve araçlar ile platformlar,

katlar veya ara geçitler arasındaki geçişlerde düşme
riski bulunmayacaktır.
 Yüksekte Çalışma
Çalışma yerlerinde çalışanların güvenliği öncelikle, güvenli
korkuluklar, düşmeyi önleyici platformlar, bariyerler, kapaklar,
çalışma iskeleleri, güvenlik ağları gibi toplu koruma tedbirleri
ile sağlanır.

 Platformlar, iskeleler
 Hareketli ekipmanlar
 İskeleler
 İskeleler doğrudan; tecrübeli
kişilerin gözleminde kalifiye
işçiler tarafından kurulmalı,
değiştirilmeli ya da sökülmelidir.
 İskele platformları normal
kullanımda, elemanları hareket
etmeyecek şekilde kurulacaktır.
Platform elemanları ve dikey
korkulukların arasında
düşmelere neden olabilecek
tehlikeli boşluklar
bulunmayacaktır.
Platformlar
 Platformlar çalışmalar için yeterli
genişlikte olmalı.
 Üzerinde bulunabilecek azami
yüklere dayanacak şekilde
yapılmalı.
 Platformlara çıkış ve inişler
güvenli şekilde yapılmalı.
 Platformun altı ve çevresi
korunmuş olmalı.
 Platform kenarlarında düşmeyi
önleyici korkuluklar ile malzeme
düşmelerini önleyici eteklikler
olmalı.
 Hareketli Ekipmanlar
 İşin tekniği yönünden zorunlu
olmadıkça kaldırılan yükün
altında insan bulunmaması için
gerekli tedbir alınacaktır.
 İşçilerin bulunabileceği
korunmasız çalışma yerlerinin
üzerinden yük geçirilmeyecektir.
 Kaldırma aksesuarları, sapanın
şekli ve yapısı dikkate alınarak,
kaldırılacak yüke, kavrama
noktalarına, bağlantı elemanlarına
ve atmosfer şartlarına uygun
seçilecektir.
Hareketli Ekipmanlar
 Hava şartlarının, işçileri tehlikeye maruz bırakacak
şekilde bozulması halinde, iş durdurulacaktır.
 İskeleler her fırtınadan sonra kontrol edilecektir.
İskelelerin yağmur, kar, buz veya benzeri nedenlerle
kayganlaşması halinde, kaymayı önleyecek
tedbirler alınacaktır.
 İşçileri riske atmamak için özellikle iş ekipmanının
devrilmesini önleyecek tedbirler alınacaktır

Kişisel koruma önlemleri yerine toplu koruma

önlemlerine öncelik verilecektir.
 Hareketli Asansör Platform
 Hareketli Asansör platform üzerinde
4 den fazla işçi çalıştırılmayacaktır.
İskelelerin taşıyabilecekleri en çok
ağırlık, levhalar üzerine yazılarak
iskelenin uygun ve görülebilir
yerlerine asılacaktır.
 Sistemi çalıştıran makine ve
teçhizatın periyodik kontrolleri
düzenli olarak yapılmalı ve
çalışmaya başlamadan önce kontrol
edilmelidir.
 Düşen Malzemeler;
 Düşen malzemeler ölümlere yol açabilirler.
Bu nedenle yüksekten aşağıya hiçbir şey
atılmamalıdır.
 Herhangi bir yaralanma riskini azaltmak
için; malzemelerin indirilmesi kapalı çöp
bacası veya yük asansörü kullanılarak
yapılmalıdır.
 Malzemelerin düşebileceği yerlerde
birikmesine izin verilmemelidir.
 Yüksekte çalışmaların sürdürüldüğü kısmın
altındaki ve çevresindeki tehlikeli alana
girilmesi önlenmelidir. Önlemek için gerekli
tedbirler alınmalıdır (ağ, vs.).
 Eğer mümkünse büyük ve ağır malzemeleri
çatıya taşımaktan kaçınmalıdır.
 İnşaat sektöründe ALT YAPI çalışmalarında
tehlike kaynağı ve riskler nelerdir?
 Çalışma ortamı gereği doğa ile mücadele etmeyi
gerektirmekte «iklim koşulları ve zemin cinsi»
 Alt işveren çokluğu
 Çalışanların sürkilasyonu «yeterli koordinasyonun
olmaması»
 Sürekli hareket halinde olma
 Geniş ve dağınık çalışma alanı
 İş makinaları
 Zemin cinsinin, hava koşullarına göre farklı tepkileri, kazı
stabilitesini etkileyen faktörler
 Seviye farklılıkları yetersiz şev veya iksa kullanımı
İnşaat sektöründe ALT YAPI çalışmalarında
tehlike kaynakları ve riskler nelerdir?
 Göçük
 Çalışanın kazıya düşmesi
 Çalışanın üzerine düşen yükler
 Yeraltı tesisleri veya üstten geçen enerji hatları
 Araçlar, iş makinaları
 Kazıya giriş çıkış
 Su
 Hendek kenarına yığılan kazı
 İş makinelerinin hareketi ile oluşan hendek kenarında titreşim
Kazı stabilitesini etkileyen faktörler
- Zemin Cinsi - Nem Miktarı
- Titreşimler - Kazı kenarında ağır yükler
- Hava koşulları - Kazının açık kaldığı süre
- Aynı yerde daha önce yapılmış altyapı çalışması
 Alınması gerekli önlemler nelerdir?

 Güvenli bir ortamda çalışma sağlanabilmesi için öncelikle

proje aşamasında zemin etütlerinin yapılmış olması,
 Kazı yapılan zemin farklı türden zemin cinslerini bir arada
bulundurabilir.
 Her zemin; hava durumu, çalışılan ortamdaki özel durumlar
«daha önce zemin örselenmiş mi», yeraltı su seviyesi gibi
durumlara göre farklı tepkiler gösterir.
 Zeminin yapısı her zaman süreklilik arz etmez. Bir metre
sonra bile farklı bir zemin cinsi ile karşılaşılabilir.
Bu yüzden Altyapı inşaatlarında Zemin Mekaniği
konusunda uzmanlık almış İnşaat, Jeoloji Mühendisi
istihdamı da çok önemlidir.
Alınması gerekli önlemler nelerdir?

Kazıya yuvarlanma ya da düşme riski olan malzeme ve

ekipmanlar kazı kenarlarından en az 0,6 metre uzaklıkta
bulundurulmalıdır. Araç ve damperli kamyonlar ise bariyerler,
uyarı işaret ve sinyalleri kullanılarak çok daha uzakta
tutulmalıdır. Araçların kazıya toprak boşalttığı durumlarda,
araç tekerleklerinin arkasına takoz yerleştirilmelidir.
Alınması gerekli önlemler nelerdir?
Kazıların giriş ve çıkışları, özellikle acil bir durum olduğunda
isçilerin güvenli bir şekilde kaçmalarını sağlamalıdır.
OSHA standartlarına göre 1.2 metre ya da daha derin dar
kesitli kazılarda çalışılan yerlerde güvenli giriş ve çıkışı
sağlayan merdivenler, basamaklar, v.b. bulundurulmalı,
bunların isçilere en fazla 7.6 metrelik bir yakınlık içerisinde
olması sağlanmalıdır. Ayrıca kazıda bulunan merdivenler
kazının 90 cm üzerine uzanmalıdır.
 Alınması gerekli önlemler nelerdir?
İŞ MAKİNALARI
Ekskavatör, buldozer ve benzeri makinalarla yapılan kazılarda
bu makinaların hareket alanı içinde işçi çalıştırılmaz.
Bu makinaların üzerinde ehliyetli operatörden başka kimse
bulundurulamaz.
Bakımları ve periyodik kontrolleri düzenli olarak yapılmalıdır.

GÖKHAN UYSAL 060104033 SAKARYA 2010 53

 KKD den önce TOPLU KORUMA
 1,5 mt den daha derin olan kazılar , zemin cinsine uygun şev
veya iksa çeşitlerinden biri yapılmadan yapılmamalıdır.
KKD den önce TOPLU KORUMA
KKD den önce TOPLU KORUMA
PALPLANJ İKSA SİSTEMİ
KKD den önce TOPLU KORUMA
Ankrajlı Forekazık İksa Sistemleri
KKD den önce TOPLU KORUMA
Ankrajlı Forekazık İksa Sistemleri
KKD den önce TOPLU KORUMA

 Bir m3 toprak 1,5 tonluk araba ağırlığında etki yapıyor.

KKD den önce TOPLU KORUMA
Böyle bir göçük
altında kalan bir
çalışanda başında
baret ayağında çelik
burunlu ayakkabı
olması iç
organlarının
zedelenmesine
engel olamıyor. Bu
nedenle hareket
kabiliyetini
kısıtlamayacak belki
böyle bir KKD
önerebiliriz.
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI

Kişisel Koruyucu Donanım Nedir?

Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği
etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan
tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun
olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazlardır.

Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI
KKD STANDARTLARI

KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR ;

1. YAPILAN İŞİN NİTELİĞİNE UYGUN

OLARAK SEÇİLMELİDİR.

2. KULANMADAN ÖNCE HASARLARA

KARŞI KONTROL EDİLMELİDİR.

3. İMAL EDİLDİKLERİ ŞEKLİ İLE

KULLANILIR.

4. CE STANDARDI OLMALIDIR.
Çalışma Ortamı Tehlikeleri

Mekanik

Psikososyal Fiziksel

Çalışma Ortamı

Biyolojik Elektriksel

Kimyasal
 KKD Kullanımında ;
 Tam koruma sağlamalı,

 Kendisi ek risk oluşturmadan riski önlemeye uygun olmalı,

 Çalışanın ergonomik gereksinimlerine ve sağlık durumuna uygun olmalı,

 Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uymalı,

 Kullanımı, bakım ve temizliği kolay ve pratik olmalı,

 İstisnai ve özel şartlar harici amacına uygun kullanılmalı,

 İşyerinde var olan koşullara uygun olmalı,

 KKD Kullanımında ;
 İşveren tarafından ücretsiz verilmeli,

 Hijyenik şartlarda muhafaza edilmeli ve kullanıma hazır bulundurulmalı,

 Temizlik ve bakımı yapılmalı ve gerektiğinde yenileri ile değiştirilmeli,

 KKD talimatlara uygun olarak kullanılmalı ve talimatlar çalışanlar

tarafından anlaşılır olmalı,

 İşveren, çalışanların KKD’leri uygun şekilde kullanmaları için her türlü

tedbiri almalı,

 Çalışanlar da kendilerine verilen kişisel koruyucu donanımları aldıkları

eğitime ve talimata uygun olarak kullanmalı,
 Çalışanlar kişisel koruyucu donanımda gördükleri herhangi bir arıza veya
eksikliği işverene bildirmelidir.
 CE Uygunluk İşareti
 Üreticinin Kişisel Koruyucu
Donanım Yönetmeliğinden
kaynaklanan bütün
yükümlülüklerini yerine
getirdiğini ve KKD'nin ilgili tüm
uygunluk değerlendirme işlemlerine
tabi tutulduğunu gösteren işareti
ifade eder.

 Tüm KKD’ler CE işareti taşımak

zorundadır.
CE Uygunluk İşareti

40
Kişisel Koruyucu Donanımlar
• Baş Koruyucuları

• Kulak Koruyucuları

• Göz ve Yüz Koruyucuları

• Solunum Sistemi Koruyucuları

• El ve Kol Koruyucuları

• Ayak ve Bacak Koruyucuları

• Vücut ve Cilt Koruyucuları

Baş Koruyucuları

Başı vurmalara karşı, yukarıdan düşen objelere karşı,

düşme sonucunda vurmalara karşı korur.

Yağmur ve soğuğa karşı da koruma özellikleri mevcuttur.

 Baş Koruyucuları

 İmal edildiği şekliyle kullanılır, örneğin

siperlik kısmı öne gelecek şekilde,
 Herhangi bir kırık veya zedelenme
olduğu zaman hemen tasfiye edilerek,
yenisi ile değiştirilmelidir,
 Herhangi bir kazaya uğramış baret,
görünürde bir arıza olmasa bile
kullanımdan çıkartılmalıdır,
 Üretici firmanın tavsiye ettiği aralıklarda
yenisi ile değiştirilmelidir,
 Baret CE işaretli, TS EN 397’ye uygun.
Kulak Koruyucuları
 Kulak tıkaçları ve benzeri cihazlar,
 Tam akustik kulaklık,
 Endüstriyel baretlere uyan kulaklıklar,
 Düşük frekanslı kapalı devre haberleşme alıcısı olan kulak
koruyucuları,

Kalıcı olarak kaybedilen duyma yetisinin geri kazanılması

mümkün değildir.
 Göz ve Yüz Koruyucuları

 Gözlükler,
 Kapalı gözlük ,
 X-ışını gözlüğü, lazer ışını
gözlüğü, ultra-viyole, kızılötesi,
görünür radyasyon gözlükleri,
 Yüz siperleri,
 Ark kaynağı maskeleri ve
baretleri (elle tutulan maskeler,
koruyucu baretlere takılabilen
maskeler veya baş bantlı
maskeler)
Solunum Sistemi Koruyucuları
Maskelerde amaç, zehirli ve zararlı ortamda akciğerlere
temiz hava gitmesini sağlamaktır,

Sağlık güvenlik riski meydana gelebilecek düzeyde olan

bulaş riski olan hasta taşıma işlerinde, biyolojik ajanların
olduğu işlerde kullanılır.

Toz Maskesi Yarım yüz maskesi

Tam yüz maskesi Tüplü solunum cihazı

 El ve Kol
Koruyucuları

 Kimyasallar için sentetik kauçuk eldiven,

 Elektrik işi için özel izolasyon eldivenleri,

 Mekanik işler için deri eldiven,

 Yüksek sıcaklık için ısıya dayanıklı eldiven kullanılmalıdır.

El ve Kol Koruyucuları

Koruyucu Eldiven Kesi dayanımı yüksek eldiven Yüksek gerilim eldiveni

Lateks eldiven Çelik örgülü eldiven Isıya dayanıklı eldiven

 Ayak ve Bacak Koruyucuları

 Ağır cisimlerin düşmesi, yuvarlanması,

 Keskin cisimlerin batması,
 Kimyasal madde dökülmesi, sıçraması,
 Kayma,
 Elektrik çarpması, şok ve yanıklar
 Aşırı sıcak, soğuk ve nem.
Ayak ve Bacak Koruyucuları

 Ayakkabılar deri, sert tabanlı, ayak

uçları ve topukları kapalı olmalıdır,
 Çalışılan bölge ve yapılacak işe göre
çelik burunlu, çelik tabanlı ve su
geçirmez olabilir,
 Elektrik tehlikesi bulunan bölgelerde
iletken olmayan ayakkabılar
kullanılmalıdır,
 Vücut ve Cilt Koruyucuları

 Kızılötesi radyasyon ve ergimiş metal sıçramalarına

karşı korunma sağlayan giysi,
 Isıya veya soğuya dayanıklı giysi,
 Radyoaktif kirlilikten koruyan giysi,
 Toz geçirmez giysi,
 Gaz geçirmez giysi,
 Florasan maddeli, yansıtıcılı giysi ve aksesuarları
(kol bantları, eldiven ve benzeri),
 Koruyucu örtüler.
 Koruyucu kremler / merhemler
 Vücut ve Cilt Koruyucuları

Düşme Koruyucu Ekipmanlar;

 Her kullanımdan önce kesilmelere,
yırtılmalara, yanıklara ve kimyasal
temasına karşı kontrol edilmelidir,
 Bütün bağlantı noktaları ve
elemanları kontrol edilmelidir,
 Eğer hata tespit edilirse veya bir
düşmeye maruz kalınmışsa derhal
imha edilmelidir.
Vücut ve Cilt Koruyucuları
Vücut ve Cilt Koruyucuları
Yaşam Hattı

55
Güvenlik Ağlarının Kullanım Talimatları
Aşağıdaki bilgileri kapsar ve güvenlik ağları ile birlikte
sağlanması gerekir.
1. Kurma, açma ve kullanma
2. Depolama, bakım ve muayene
3. Deney iplerinin deneyi için tarihler
4. Kullanımdan kaldırma şartları
5. İkaz edilmesi gereken diğer tehlikeler (aşırı sıcak, kimyasal
etkenler, v.b.)
6.Uygunluğunun açıklanması(onaylanmış kuruluş tarafından
verilen belge)
Güvenlik Ağlarının Kullanım Talimatları

1. Gerekli kanca kuvvetleri

2. Azami düşme yüksekliği
3. Asgari yakalama genişliği
4. Güvenlik ağ bağlantıları
5. Güvenlik ağının altındaki asgari mesafe
6. Depolama
7. Muayene
8. Yenileme
 KAZASIZ GÜNLER DİLERİZ
Hakan YILMAZ E-posta : hakanyilmaz@liderakadem.com.tr
Tel : 0224 442 8484 Faks: 0224 442 8483