စမကန ငဘ ရ ဝန က ဌ န

မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ

ဖ ဖ တ တကမစမကန

(၂၀၁၈-၂၀၃၀)

၂၀၁၈ ခ စ၊ ဇလငလ
 1

မ တက
မ တက ................................................................................................................................. 1

စက ခ ..................................................................................................................................2

မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန (MSDP) .................. 4

မ ဘ င .................................................................................................................................. 8

မနမ ငင၏ စ ပ ရ မဝ ဒ ................................................................................................... 10

မဟ ဗ ဟ င လပငန စ မ ................................................................................................. 13

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ .................................................................................. 13

ပန တင(၁) - ငမ ခ မ ရ ၊ အမ သ ပနလညသင မတ ရ ၊ လ ခ ရ င က င မန သ
အပခ ပမ ..................................................................................................... 13

ပန တင (၂) - စ ပ ရ တည ငမမ င ခငမ အ က င သည မခ စ ပ ရ စမခနခမ ........... 28

မ င (၂) သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ ................................................................. 40

ပန တင (၃) - အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသည ဖ ဖ ရ ..................... 40

မ င (၃) ပညသမ င ကမ မ ...................................................................................... 13

ပန တင (၄) - ၂၁ ရ စ လအဖ အစည အတက လစမ အ အရင အ မစမ င လမဘဝ ဖ ဖ

တ တက ရ ................................................................................................. 65

ပန တင (၅) - ငင၏အန ဂတမ ဆကမ အတက သယဇ တ င သဘ ဝပတဝန က င ........... 79

အ က ငအထည ဖ မတင ပ င စပည င ခင ၊ ဦ စ ပ သတမတ ခင ငအရင အ မစ စစည ခင .. 98

စ င ကပ ကည ခင င အက ဖတသ သပ ခင (Monitoring & Evaluation – M&E)................ 101

ပငဆင ခင င အခ နက လ ငကကညမရရန ပ င လ ရ ဆ ခင ............................................. 104

နဂ ..................................................................................................................................... 105
 2

စက ခ
မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန (MSDP)သည
မနမ ငငအတက ထ ရသည ဖဖ ရ မ မန ခ ကမ က ထညသင ရ ဆထ ပ
တစခ နတည မ ပင ၎င ရညမန ခ ကမ သည အ ပည ပညဆငရ စ ဆကမ ပတ ဖ ဖ တ တက
ရ အစအစ မ င လက လ ည ထစ ဖ ပထ ပ သည။ လကရ မနမ ငငတင က
အလက၊ ဝန က ဌ နအလက၊ ပညနယ/တင ဒသ က အလကစသည ဖင စမကန မ စ ရ နပ
သည။ ထသ အမ မ သ စမကန မ က အမ သ အဆင မဟ ဗ ဟ စမကန က တစခ
အ က၌ သဟဇ တ ဖစ စရန ပ င စည ပ ဆ ငရက ငမသ တင ပညအတက စစမနသည
ဖ ဖ တ တကမက ဆ ငက ငမည ဖစပ သည။ ထ က င ဗဟအစ ရအဖ အစည မ ၊
ပညနယ/တင ဒသ က မ အ န ဖင ငမ ခ မ ပ သ ယ ဝ ပ သည ဖကဒရယ ဒမက ရစ
ငငတစခ ဖစလ ရန ဖ ဆ ငရ တင ဤစမကန (MSDP) မ ဘကစပ ပ င ဆ ငရကမ
မ ဘ ငတစခအ ဖစ ဆ ငရက ပ ပ မည။

ငမ ခ မ ရ င တည ငမ ရ သည ဤစမကန ၏ မ ငသ ခအနက တစခ ဖစသညအ ပင

၎င တ မရလ င တင ပညဖ ဖ ရ တ တကမက ရရညထန ထ ငရန ခကခပ လမမည။
တစခ နတည မ ပင ရရညတညတ ပ မ တသညဖ ဖ မကသ တင ပညက ငမ ခ မ တည ငမ
စရန အ ထ ကအက ပ ငပ သည။ မနမ ငငသည ဤ MSDP ၏ လမ ပမ ဖင ဘကစ
ထ ငစ ဟနခ ကညည ဖ ဖ တ တကလ ငမည ဖစပ သည။ န ကထပ ခလမ တစရပ
အ န င ဗဟအစ ရ အဖ အစည မ င ပညနယ/တင ဒသ က အစ ရ အ လ ထမ အဆ ပ
စမကန မ သည ဤ MSDP င မဟ ဗ ဟ က က ကကညမရ-မရဆသညက စစစ
သ သပသ မည ဖစပ သည။ ထသ စစစထ သ ငင တ အဆင မဟ ဗ ဟ စမကန
မ က MSDP ၏ လမ ခ မ အ ကတင ပညသ ရင မ ပ မဆငရ စမခ ကဘဏ (Project
Bank) အ ဖစ တစစတစ ဝ တည ထ ရ အ က ငအထည ဖ သ မည ဖစပ သည။

လကရအ ခအ နတင ဘတဂ ကအ နအထ ပ မတည ပ စမကန မ ရ ခ ယ လရသညက

တ ရပ သည။ စမကန မ ရ ခ ယရ ၌ င ရ က ရ အ ခအ နက ထညသင စ စ ရန
အ ရ က သ လည ငငအတက အမနတကယ လအပသည စမကန မ က ဦ စ ပ
ရ ခ ယ ငရနမ ပ၍အဓကက ပ သည။ ထ က င ပညသ ပညသ မ အတက က ငက
အမ ဆ ဆ ငက ပ ငမည စမကန မ က ရ ခ ယအ က ငအထည ဖ ဆ ငရက
ရမည ဖစပ သည။ တစနည ဆရလ င အမ သ အဆင စမကန မ သည ငငသ၊ ငငသ
အ လ ၏ ဘဝ မငတင ရ က ရ ဖ ဆ ငထ သည စမကန မ ဖစရပ မည။ လကရ
စမကန အ က ငအထည ဖ မမ အပ အဝင အမ သ အဆငစမကန မ ရ ဆရ တင
ရရညတညတ ရ င ဟနခ ကညည ပ ပ င ဆ ငရက ရ က အထ အ လ ထ ရန လအပပ
သည။ ထ က င မမတ၏လအပခ ကမ င ငင၏လအပခ ကမ က စ စ ဆ ငရကရ ၌
မဟ ဗ ဟ က က စ စ ဆ ငရက ကရနကလည တကတန လပ သည။

ဤ MSDP ၏ မ မန ခ ကအ လ ရရ ရ အတက က ပတ မတ ဆသဂဟမ ၏ပပ ကညမ

မ သ မက ပညသအ လ ၏ စနဦ တထငလစတ၊ မဆတမနစ က ကခ ငစမ ရည င အ လ
 3

ပ ဝငက ၊ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမသ လ ကလမ ရ ၌

အဓက မ င ငအ ဖစသည ပဂလက က မလည ပ ဝင ဆ ငရကရန လအပပ သည။

ဤမဟ ဗ ဟ စမကန က အ ခ ပ ပ က နမတ ပညသ ပညသ တအ က ပမအ က င

သ ပ င စပည င မမ ၊ မဟ ဗ ဟ က လပငန မ ဆ ငရက ကရန တကတန ဖတ ခ
လကပ သည။

ဒ အ ငဆန စ ကည
ငင တ ၏အတငပငခပဂ လ
 4

မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန (MSDP)

တ တ ပညသသမတ ငင င အ ယသမတ ငငတအ က တငရ ပ အ ရ တ ငအ ရ ကန တင

ပင တင မ ပငအ နအထ အရ အ က ဆ ဖစ၍ လဦ ရ ၅၃ သန ရ သ မနမ ငငသည
ကမ တင အရနအဟန အ မငမ ဆ ဖ ဖ တ တက နသည ဒသတင ပထဝအ နအထ
အရ သ လည က င ၊ စ ပ ရ င ငင ရ အရ သ လည က င အလနအ ရ ပ သည
အခန က ၌ ပ ဝင နပ သည။ လနခ သ ဆယစ စ ၆ စခနတင မနမ ငငသည အထ က နစ
ရပတညခ သ လည ယခအခ ဒမက ရစစနစက စတငက ငသ လ ကရ ပ ယင အတက အခင
အလမ မ ငအတ စန ခ မမ ကလည ရငဆငလ ကရပ သည။ မ က သ မ စမ အတင
မနမ ငငသည အရနအဟန ဖင ဖ ဖ တ တကလ က ကမ ပ တင စ ပ ရ အလ ငအ မန
ဆ တ တက နသည ငငတစ ငင ဖစလ ပ သည။ သရ တင မနမ ငင၏ စ ပ ရ
တ တကမတင မညမ မမ လည အခ အ လ စ ဖစ ပ လရ၍ သတထ စ င ကည ခင ၊
င က ဖ င ပမက ထန ခ ပ ခင င စ ပ ရ အတကအက မတည ငမမမ အ တန ပန
ငသည မဝ ဒမ ခ မတ ခင အစရသညတက အ လ ထ ဆ ငရကရန လအပလ ကရပ သည။
မ က မ က ခတ မနမ ငငသည င က ဖ င ပမ န အနမဆ င င က င ဘ ရ
တည ငမမ အရဆ အခ န ဖစ ပ ၊ ပညပ က မမ ဒသတင ၌ အနည ဆ ငင ဖစ နပ သည။

မနမ ငင၏ တခ ဖငမဝ ဒ က င ရင မ ပ မ င ကနသယမမ အရနအဟန ဖင တ တက

လ ကရပ သည။ ကနသယ ရ မဝ ဒမ က လတလပသည အ ခခမဝ ဒမ ၊ ဒသတင င ငင
တက ကတကဝတမ င ကကညမရ စရန ပငဆငခ ပ ဆကလက၍လည ပငဆငမမ မ
သ မည ဖစပ သည။ ထအတ ရင မ ပ မမဝ ဒမ ကလည ရင မ ပ သမ အ လ
တန တရညတ ယ ပ င င စရန င ရင မ ပ သမ သ ဘ က စသက သ ၊ က တင
မန ဆ င သ ၊ အဆင ပ သ ရင မပ မ ပတဝန က ငတစခက ဖနတ ငရန ရညရယ၍
ပငဆငခ ပ ဖစပ သည။

ကနသယမ င ရင မ ပ မတက လယက ခ မ စသည ဘ ရက တင ဘဏဝန ဆ င

မလပငန က လကရလကလမ မ နသမ အ ပင လကလမ မမ သ သမ ကပ အ ထ ကအက
ပ သ မဘင ဖန ဖင င က ဝန ဆ ငမ ပ ထကလ ခင သည ဖ ဖ ရက န ကက မ
လပ ဆ ငရ သ ငင၏အ သ ခ ကက ပ လင စပ သည။ ယခအခ နတင ဘ ရ င
င က ဝန ဆ ငမမ က အခ န ငတစ ပ ည ဆ ငရက ပ သည အငတ နက ဆကသယမ
အ ခခလ ခ သညစနစမ သ စ ခင ၊ Basel Accords ကသ အ ပည ပညဆငရ ဘဏ စည မ
စည ကမ မ က အ က ငအထည ဖ ဆ ငရက ခင တ ဖင ဘ ရက အ ပ ငလ
တ တက စလ ကရပ သည။

အရနအဟန ဖင ဖ ဖ တ တကလ သည ငအမ ငင ရ င စ ပ ရ တည ငမမ ရ အ င

ဆ ငရကရနမ အ ရ က ဆ အခ က ဖစပ သည။ ငင ရ တည ငမမရ စရနအတက အမ သ
 5

ပနလညစည လ ည တ ရ င တည ငမ အ ခ မ ရ တက ဆ ငရကရမည ဖစ ပ စ ပ ရ
တ တက စရနအတက မခ စ ပ ရ စမခနခမစနစ အ က င စရန င က င မန သ
အပခ ပမ ဖစ စရန ဆ ငရကရမည ဖစပ သည။ မနမ ငင၏ ပ ပင ပ င လ ရ အတက
အ ခခအ ဆ ကအအဖ ဖ ရန လအပ သ လည မနမ ငငအစ ရသည ဘ ရ ဆငရ တင
အထ ဂ ပ ၍ င ဆခ ငခ န ခင ၊ ဘ ရ လ ငက GDP ၏ ၅% ထကမ က လန စရန
ထန သမ ခင င ဗဟဘဏမ အစ ရသ လ င ဖညဆည ပ မက အနည ဆ လ ခ ခင တက
ဆကလက ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။

မနမ ငင တ အစ ရသည စပ ရ တ တကမ၏ပငမတန အ ဖစ သ သ တညမ ရ၍

အ လ ပ ဝင င သ ပဂလက က ဖ ဖ တ တကလ စရန တန အ ပ မည ဖစ ပ အစ ရ-
ပဂလက ပ ပ င ဆ ငရကမ နည လမ ဖင အ ခခအ ဆ ကအအ စမကန မ ဖ ဖ တ တက
စရန ဆ ငရကလ ကရပ သည။ အစ ရအ န ဖင လပငန ရငအ ဖစမ မ ဘ ငခ မတ ကပကသ
တ ဝနသ က ပ င ရ တင ငငပင စ ပ ရ လပငန မ က ပည ထ ငစ ဘ ရနပ င
ပငပတင ဆ ငရက သ စပ ရ အဖ အစည မ အ ဖစ (non-budgeted units) သ
ပ င လ၍ န ကဆ တင ရယယ မ က ပဂလကသ လ ပ င ပ သည က ပ ရ ရင
အသငက ပ င ဆ ငရကရန တန အ ပ မည ဖစသည။ အစ ရအ န ဖင ထကသ အက
ရလဒမ ရရရနအတက စမ ဆ ငရည မငတင ခင က အ သနခနစက လပ ဆ ငရန လအပ
က င အသအမတ ပ န လညထ ပ သည။

မနမ ငင တ အစ ရသည စ ပ ရ ၊ လမ ရ ၊ ဖ ဖ တ တက ရ င ရရညတညတ သ

သဘ ဝပတဝန က င ထန သမ စ င ရ က ရ တက ဘကညမ တ စရန က ပမ ဆ ငရက
မည ဖစသည။ ထ ပင ပညသမ ဘက ပ င စမ လ ခ မရ စ ရ တ မင ဆ ငရကမည ဖစ ပ
က လက င မ ပအ က ရ စ ကကလကလမ မမ၊ သတင အခ ကအလက၊ နည ပည ၊
င က ၊ ပည ရ ၊ အ ခခအ ဆ ကအအ င က န မ ရ ဆငရ စသည က ဟမမ က လ ခ
ငရန ပပင ဆငရ င နည ပည ပင ဆငရ ဆကသယမမ က ဖ ဖ တ တက အ င
ဆ ငရကမည ဖစသည။

စပ ရ ဖဖ တ တကရန အ ထတ က ပမ ခင အ ပင မနမ ငင တ အစ ရအ န ဖင
တစ ငငလ အတင အတ ဖင ဆင ရမ လ ခ ရန ကတကဝတ ပ ထ ပ ၎င လပငန စ င
သကဆငသည က ယ ပန သ နည ဗ ဟ မ ကလည အ က ငအထည ဖ ထ ပ ဖစပ သည။
အက ဆကအ န ဖင ဆင ရမမ လ က လ ကရ ပ ၂၀၀၅ ခ စတင လဦ ရ၏ သ ပတစပ၊
၂၀၀၉ ခ စတင လဦ ရ၏ လ ပတစပ၊ ၂၀၁၅ ခ စတင လဦ ရ၏ ၂၀% အ က အထ
ဆင ရမ န လ က ခပ သည။ သရ တင က လက င မ ပက ဟမမ က နရ နဆ ဖစ ပ
၂၀၁၅ ခ စတင မ ပဆင ရမ ၉% င င ယ ပ က က လက ဒသ၏ ဆင ရမ န သည ၂၃%
ရ နပ သ သည။ ဆင ရ မ ပ မက ဆင လ ခင ငအတ စ ပ ရ တတရက ပ င လမမ
 6

က က ကခ ငစမ မ လည တ တကလ လ ကရ ပ အခ က မ ကသပင ပမတ တက

က င မနရန အခငအ ရ မ စ က နရ နပ သ သည။ က လက ဒသဖ ဖ ရ င ဆင ရ
မ ပ မ လ ခ ရ တင ရ ပ င သ လ ခင သညလည အဓကက သည အခန က မ
ပ ဝင နပ သည။ မနမ ငင တ အစ ရသည ရ ပ င သ လ သမ အ ပင နရပတင က နရ
နခသည မသ စဝငမ ကပ အက ဖစထန စ ရ အတက တရ ဝင၍ အဆင ပ ခ မ
မရ ပ အကနအက ခက လ ခ စတခ မရ သ ရ ပ င သ လ ခင ဖစ စရန က ပမ
လ ကရပ သည။

အက ခပ

မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန (MSDP) သည

ငမ ခ မ ၍ သ ယ ဝ ပ သည ဖကဒရယဒမက ရစ ငင ဖစ စမည က လရည မ မန ခ က
ဖစပ သည။ စစမန၍ အ လ ပ ဝင င ပ အသငက ပ င သ စပ ရ ဖ ဖ တ တကမ
ရရ ရ အတက မဝ ဒမ င အဖ အစည မ အ က အ ပနအလန ည တမရ ရ ရညရယခ က
အ ပ အ ခခ၍ ပ ပင ပ င လမမ အ ရငသနတက ကလ စရန င လပငန စ မ က
ရဝစ ဆ ငရက ငရန အတက MSDP က ရ ဆထ ခင ဖစပ သည။

မနမ ငငရ အဖ အစည မ မ ကယစ လယမ ၊ လပဂ လမ င ပတသကဆက ယသမ

င တက ကစ ဆ ည င မမ ပ လပ ပ MSDP က ရ ဆထ ခင ဖစပ သည။ ယင
MSDP က ငငအတင မတင နထင သ လပဂ လတစဦ တစ ယ ကခ င စ င ငငသ
မ အ န ဖင ရရ ငသည အလ အလ က င မ က မနမနကနကန င လက တ က က
အ က ငအထည ဖ ငပ ဖ ဖ ရ စန ခ မမ က ဖရင င သ လပငန စ မ ပ ဝငသည
အ မတမ ဆကလက ပငဆငမမ မသ မည စ တမ (living document) တစခအ ဖစ ရညရယ
ထ ပ သည။

MSDP သည လကရ အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ ဆလ ကရ သ က င ဦ တညခ ကမ

အလက စမကန င မဝ ဒမ အ ပ အ ခခထ ပ သည။ ယင အတက MSDP က ရရင စ
မဟ ဗ ဟ စမကန အစအစ မ င ကကညမရ၍ ၎င တက ငင တ အဆင ဖ ဖ မဆငရ
ပငမရညရယခ ကမ င ကကညစ အ က ငအထည ဖ ငရန အစ ရတစရပလ ဆငရ
ဖ ဖ မမ ဘ ငအ ဖစ ရညရယပ သည။ သ ဖစပ ၍ MSDP သည ရရင စ အစအစ မ ၊ အထ
ရ ခ ယထ သ ကစရပမ က စစစ ပ င စည ထ ခင ဖစသည။ ထအ ပင MSDP ပ
လပ ဆ ငခ ကမ င ကမ အဆင စ ဆကမ ပတဖ ဖ မ ရညမန ခ ကမ က အဓကခ တဆက
ခင ဖစ ပ MSDP သည ငင တ ၏ ဖ ဖ မလအပခ ကမ င ကမ အဆင စ ဆကမ ပတ
ဖ ဖ မ လပငန စ မ င ခ နညထ ခင ဖစသည။
 7

ထအ ပင ယခငက လပ ဆ ငခသည မဟ ဗ ဟ အစအစ မ ငမတဘ MSDP ၏

ရညမန ခ ကမ က အစ ရအဖ အစည မ ၊ အ မတအစန မ မ က သည အဖ အစည မ င
ပဂလကက တ အ လ ပ ပ င ပ ဝင ဆ ငရက ခင ဖင အ င မငမရရ စရန ရ ဆထ
ခင ဖစပ သည။ ဤ ငငရ အ က င သည အရပဖကလမအဖ အစည င လထအ ခ ပ
အဖ အစည မ ၊ အ ခခလတန စ မ ပ ဝငသည အဖ အစည မ ၏ မဆတမနစ က ပမ မ
မ င စတအ ထကသနမမ သည အ က ငအထည ဖ ဆ ငရက ခင က အ င မင စမည
အဓကအ က င ရင မ ဖစပ သည။

MSDP ၏ အခ သ လပငန စ မ မ လအနည ငယအတင ပ မ က င သ လည ၊

စက လမ က အ င အခ နယလပ ဆ ငရမည လပငန စ မ လည ပ ဝငပ သည။
ထအတ အခ သ လပငန စ မ မ ဆ ငရက ပ စ သ သ လည ဆကလက၍ထပမ
ဆ ငရကရမည ဦ စ ပ လပငန မ အ ဖစ ပ ပ ကလ ငပ သည။ ယင တက ဆကလက
ရ ဆသ မည MSDP ပငဆငခ ကတင ဖ ပသ မည ဖစပ သည။

အ လ င ဆကစပသကဆငသည ဦ တညခ ကမ

မ တ ခင င အ လ ပ ဝင ဆ ငရက ခင

မနမ ငင တ အစ ရအ န င အမ သမ မ င လငယမ အတက ရင မ ပ ခင ဖင

အက က ဇ စမ ဟဆရမည လဦ ရ၏ အသကအရယ အခ အစ အရ လည က င
ဒမက ရစအရလည က င က မ က ယ ပနသည အက က ဇ မ ရရ စမညအ ပင ငင၏
ကယဝခ မ သ မက ဆ ငက ပ ငသည ယင ပညသမ အတက အ ထ ကအက ဖစ စ
မည ပတဝန က င က င တစခကလည ဖနတ ပ သ ငမည ဖစပ သည။ ယင အတက
MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ လပငန စ အ လ တင လငယ င က -မ တန တ
ရညတရ ရ ၊ မ တ ခင င အ လ ပ ဝင ဆ ငရက ခင တက အ လ ငဆကစပ သကဆင
သညကစရပအ ဖစ သတမတထညသင ဆ ငရကသ မည ဖစသည။

ဘက ပ င စ ရရညတညတ စ ခင

မနမ ငင၏ သဘ ဝ သယဇ တ ကယဝမသည ငငအတက အက အ မတမ စ က

ဆ ငက ပ သကသ အခကအခအခ လည ရ နပ သည။ ငင၏ လမ ရ ၊ ယ က မ င
စပ ရ ဖ ဖ တ တကမတက တည ဆ ကရ တင သဘ ဝပတဝန က ငသည အ ခခအတ မစ
ဖစသညက မနမ အစ ရအ န ဖင သရထ ပသည။ ထ က င မဝ ဒမ င စမကန မ တင
ပတဝန က ငဆငရ ကစရပမ က စနစတက ပ ဝငထညသင စ စ ၍ ရ ဆအ က င
အထည ဖ ပ ၊ န ငလ န ကသ မ အတက ပတဝန က င ရရညတညတ စရန ထန သမ
ရမညဟ သ အယအဆက ဖ ဆ ငမည ငငအဆင ဖ ဖ မမ ဘ င တစရပက အစ ရမ
 8

အခငအမ ဆ ငရက ခင ဖစပ သည။ က င မနသည ပတဝန က ငဆငရ အပခ ပမစနစ

မရပ က လ င မန သ စ ပ ရ ဖ ဖ တ တကမ က င သစ တ ပ န တ ခင ၊ ဒ ရ တ မ
ပ န တ ခင ၊ တရ မဝင တ င တရ စ နမ ရ င ဝယ ဖ ကက ခင ၊ မ ဘ ငမ
တင ထကပစည မ ထတယ ခင ၊ လထ င ရထ ညစညမ စ ခင ၊ စနပစပစည မ ပ
လ ခင င ရ သဥတ ပ င လ ခင စသည ပတဝန က ငဆငရ ပဿန မ က ပမဆ ရ
လ စ ငသညဟ သ ယဆခ ကအ ပ ဤ MSDP အ အ ခခထ ပ သည။

နရ အ တင ဖစ ပ နသည ကမ တန မနတင မ ၊ ရလမ မ ခင င မ ခ င ခင ကသ

သ သဘ ဝ ဘ အ ရ ယမ က င ရ သဉတ ပ င လမဒဏ အခရဆ သ ငငမ တင
မနမ ငင အပ အဝင ဖစပ သည။။ ပညသတ၏ လမ ရ ၊ စ ပ ရ င ယ က မဘဝမ
သည ပ င လလ သည ရ သဥတဒဏက ခ ငရညရ၍ လ ခ မ၊ စတခ ရမရ စရန ငင၏
ဖ ဖ တ တက ရ မဟ ဗ ဟ ရ ဆရ တင ယင ရ သဥတဆငရ ထခကလယမက ထညသင
စ စ ရန လအပပ သည။

စပ ရ ၊ လမ ရ င ပတဝန က ငဆငရ ဖ ဖ မမ ဘကညစ ရရ င ရ ရညမန ၍ MSDP

က ကမ အဆင စ ဆကမ ပတဖ ဖ မ လပငန စ င အန စပဆ ခ တဆကရန အစ ရမ
ရညမန ထ ပ သည။ ထ က င MSDP က ထ ငအ လ မ အ က ငအထည ဖ ရ တင
ဘက ပ င စ ရရညတညတ စ ရ က အ လ င ဆကစပသကဆငသည ဦ တညခ ကတစခ
အ ဖစ ထညသင ထ ခင ဖစပ သည။

ပဋပက ဖစလယသည အ ခအ နက ထညသင စ စ သည ခ ကပပနည လမ မ

မနမ ငငသည အမ သ ပနလညရင က စ ရ င တစ ငငလ ငမ ခ မ ရ ရရရနအတက

ဆ ငရကလ ကရ ပ ယခ MSDP အရ ဆ ငရကမည လပငန မ အ လ ကလည ဤ
ရညမန ခ က ဖစ မ ကရန စစ ရ ဆထ ပ သည။ ထ က င ဖ ဖ မ၏ အက သက ရ ကမ
အလ အလ က စ စ ၍ လပငန စ မ အ လ က ရ ဆ ခင ၊ အ က ငအထည ဖ ခင ၊
စမခနခ ခင င စ င ကည ခင တတင သကဆငသမ အ လ မ ပဋပက ဖစလယသည အ ခ
အ နမ က ထညသင စ စ ၍ ပ ပ င ပ ဝင ဆ ငရက ကရနမ မရမ ဖစ လအပပ သည။
ယင အတက MSDP အ က ငအထည ဖ မ၏ ဘက ပ င စတင ပဋပက ဖစလယသည
အ ခအ နမ က ထညသင စ စ ထ သ ခ ကပပနည လမ မ က အ လ င ဆကစပ
သကဆငသည သ ဘ တရ တစခအ ဖစ ထညသင စ စ ခင ဖစပ သည။

ဒမကရကတစ စည မ စည ကမ မ

MSDP ပ မဟ ဗ ဟ င လပငန စ မ အ လ ၏ အ ခခမ ဒမက ရစ ငငတစ ငင

ဖစ ခင က င ရရလ သည စ ပ ရ ဆငရ အက က ဇမ က က ငစ အသအမတ
ပထ ခင ပင ဖစသည။ ဒမက ရစစနစသည မနမ ငင၏ စ ပ ရ ဖ ဖ မအတက စမ အ
အ က ဆ အငဂ င ဖစပ သည။ လတစဦ ခ င စ၏ အခငအ ရ င လတလပခငက အ ခခသည
 9

စနစ၊ ဒမက ရစ င ယင င ယ တပ လ သညအဖ အစည မ ၊ စနစမ သည လအမ က

လကပ ဆ ငရက စသည ဆ ဆ ငမ (မကလ မ ) က ခ နည ပ ခင ၊ ပဿန မ က အလ
အ လ ကတန ပန ဖရင ပ င ခင ၊ နည ပည တ တကမ င လအပမ ငအည ပညသ
ဝန ဆ ငမက မငတင င ခင ၊ င ရ ခ ယစရ င အခငအလမ မ က ခ ထင ခင စသညတက
ဆ ငက ပ ပ သည။ အခ ပအ ဖင ဒမက ရစ င လတစဦ စ၏ ရပငခငမ က အ လ ပ
ဆ ငရက ခင င တရ ဥပ ဒစ မ ခင တသည မဝ ဒ၏ အဆ သတရလဒမ ဖစသကသ
မနမ ငငအ န င ဆင ရမမ လတ မ က၍ ပညသမ င ထကတနသည ကယဝခ မ သ မ
က ရရ စမည နည လမ မ လည ဖစပ သည။ ယင အတက လတလပသည ဒမကရကတစ
စ နမ င စည မ ည စည ကမ မ က အ လ င ဆကစပသကဆငသည သ ဘ တရ
တစခအ ဖစ ထညသင စ စ ခင ဖစပ သည။

မ ဘ င

MSDP က မ င ၃ ရပ၊ ပန တင ၅ ခ၊ မဟ ဗ ဟ ၂၈ ခ င အ က ငအထည ဖ မ အစအစ

၂၅၁ ခတ ဖင ဖ စည ထ ခင ဖစပ သည။ ယင အခ ကမ အ လ သည စ ဆကမ ပတ
ဖ ဖ မပန တင(SDG)မ ၊ ငင တ ၏ စ ပ ရ မဝ ဒ ၁၂ ခ က၊ မ ခ င ဒသတင မဟ
ဗ ဟ မ ဘ င၊ အ ဆယစ ပ ရ အသကအဝန င အခ သ ဒသတင ကတကဝတ
သ ဘ တညမမ င ကကညမရပ သည။

ဇယ - မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန မ ဘ င

အ စခ ပ

ငမ ခ မ ၍ သ ယ ဝ ပ သ ဒမက ရစ မနမ ငင

ပန တင (၁) ပန တင (၂) ပန တင (၃) ပန တင (၄) ပန တင (၅)

ငမ ခ မ ရ ၊ စပ ရ အလပအကင ဖနတ ရ ၂၁ ရ စ ငင၏အန ဂတ

အမ သ တည ငမမ င င ပဂလက လမအသကအဝန မ ဆကမ
ပနလည ခငမ က ဦ ဆ ငသည အတက လသ အတက
သင မတ ရ ၊ အ က င သည ဖဖ ရ အရင အ မစမ သယဇ တ င
လခ ရ င မခ စ ပ ရ င လမဘဝ သဘ ဝ
က င မန သ စမခန ခမ ဖ ဖ တ တက ရ ပတဝန က င
အပခ ပမ

မ င (၁) မ င (၂) မ င (၃)

သ ယ ဝ ပ မ င
ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ ပညသမ င ကမ မ
ပ ပ င ဆ ငရကမ

ပန တင (၅) ခအတက တစခခ င အလက ရင လင သညမဟ ဗ ဟ မ က သတမတထ

ပ သည။ ထအ ပင မဟ ဗ ဟ မ အလက လပငန စ မ က သတမတထ ပ သည။
 10

လပငန စ မ သည ဝန က ဌ နမ ၊ ဦ စ ဌ နမ အပ အဝင သကဆငသညအဖ အစည မ မ

အ င မငစ အ က ငအထည ဖ ဆ ငရကရန လအပသညမ က ဘက ပ င စ ခ င၍
ရ ဆထ ပ သည။

လပငန စ မ ဖစ မ က စရနအတက အစအစ မ ၊ စမခ ကမ ၊ လပငန ဆ ငရကမမ စ

လအပမည ဖစပ သည။ ထ က င လပငန စ မ အလက ပ မ က အ င မငရန သကဆင
သည အဖ အစည မ အ က အ က င သညပ ပ င ဆ ငရကမမ လအပပ သည။
လပငန စ မ က လကရ လပငန စမကန မ ၊ မဟ ဗ ဟ မ ငကကည စရန အတတ င
ဆ ရ ဆထ ပ သည။ မ ငမ ၊ ပန တငမ ၊ မဟ ဗ ဟ မ ၊ လပငန စ မ အ လက
စ ပ င ၍ MSDP အ က ငအထည ဖ ရ ပစ ဖစ ပ လ ခင ဖစပ သည။

မနမ ငင၏ စ ပ ရ မဝ ဒ

၂၀၁၆ ခ စ ဇလငလတင ငင၏စ ပ ရ မဝ ဒက ထတ ပန ကည ပ န က ယင သည

မနမ ငင၏ စ ပ ရ င လမ ရ ဖ ဖ တ တကမက လမ န ပ ငမည ယဘယ
မ ဘ ငက အတဆ င အရင ဆ ပစ ဖင ရင လင ပထ ခင ဖစပ သည။ MSDP က ယင
မဝ ဒမ ဘ င င အကကညဆ လပ ဆ ငထ ခင ဖစပ သည။

မ မန ခ က

ငင တ ၏ စပ ရ မဝ ဒသည ပညသက ဗဟ ပ ၍ အ လ ပ ဝင င သ အစ
အဆကမ ပတ တ တကမ ရရ စရန ရညရယပ သည။ အမ သ ပနလညသင မတ ရ က
အ ထ ကအကရရ စရန ဦ တည၍ သဘ ဝ သယဇ တ အရင အ မစမ က ရရည ထန သမ
လ က ပညနယ င တင ဒသ က မ အ က မ တမနကနစ ခ ဝအသ ခ ငမည စ ပ ရ
မ ဘ င ခ မတ ဆ ငရကရန မ မန ပ သည။

ရညမန ခ ကမ

1. အမ သ ပနလညသင မတ ရ က ဦ တည ပ စည လ ည တ သ ဖကဒရယ ဒမက ရစ

ပည ထ ငစ က ဖစတညလ စ ရ က အ ထ ကအပ ဖစ စမည မဝ ဒအ ဖစ က ငသ ရန၊

2. တင ဒသ က င ပညနယမ အ က ဘကညမ စ ဖ ဖ တ တကလ စသည

စပ ရ အ ခအ န က င မ ရရ ရ ဆ ငရကရန၊

3. ငင တ အတက အဖကဖကမ စမ ရည ပညဝ သ လငယမ ဆကသစမ ပ ပက

လ စ ရ အတက အခငအလမ မ ဖနတ ပ င သ စပ ရ မဝ ဒအ ဖစ က ငသ
ရန၊
 11

4. ငငသ အ လ ပ ပ င ပ ဝင င ပ တထငဆန သစမ င က ပမ အ ထတမ မ ဖင

တ တကမ ရလဒ က င မ က အစ အဆက ရယထန သမ ငမည စပ ရ စနစ
တစခအ ဖစ ထ ထ ငရန၊

စပ ရ မဝ ဒမ

1. ပငလင မငသ ပ က င မန တ ငတင သည ပညသဘ ရ စမခနခမစနစ ဖင

ဘ ရ အရင အ မစမ တ တကပ မ လ အ င ဆ ငရကရန၊

2. ငငပငစ ပ ရ လပငန မ ပမ အ င မင စရန ဆ ငရက ခင ၊ ပ ပင ပ ငလ

လပကင င ခရ သ လပငန မ က ပဂလကပငအ ဖစ ပ င လလပ ဆ င ခင တ
အ ပင အလပအကငရရ ရ ငစပ ရ တ တကမက အ ထ ကအက ပ သည အ သ စ
င အလတစ စပ ရ လပငန မ က ပပ ကည ပ ရန၊

3. ခတမဖ ဖ သ စပ ရ က ဖစထန င စသည လအရင အ မစမ မ ထတ ပ င

ရန င ပည ရပပင ဆငရ အသက မ ဝမ က င ပည ရပမ က ဖ ဖ တ တက အ င
ဆ ငရကရန၊

4. လ ပစစဓ တအ ၊ လမ မ ၊ ဆပကမ မ စသည အ ခခစ ပ ရ အ ဆ က အဦမ

လ င မနစ တ တကလ စ ရ က ဦ စ ပ ဆ ငရကရန င Data ID Card System၊
Digital Government Strategy င e-Government System တက ထ ထ ငသ ရန၊

5. ပညတင န ငငသ မ င ငငရပ ခ မ ပနလည ရ ကရလ သ မနမ ငငသ

မ အ လ အတက အလပအကင အခငအလမ မ ဖ ထတ ပ ရန င အလပ အကင
အခငအလမ မငမ သ စပ ရ လပငန မ က က လတအတင ပမဦ စ ပ
ဆ ငရကရန၊

6. ဘကစဖ ဖ တ တက ရ ၊ စ နပရက ဖလ စ ရ င ပကန မငတင င ရ တအတက

လယယ က ၊ မ မ ရက င စကမက မ ဘကညစ တ တကလ စရန င
လယယ စကမ က ခ နခငလ ညသည စ ပ ရ ပစ ဖ ထတရန၊

7. စ ကကစ ပ ရ စနစ ငအည ပဂလက က တ တက ရ အတက ငငသ တင

မမတလပကငလသည စ ပ ရ လပငန မ က လတလပစ လပကငခငရရ စရန င
ပညပရင မ ပ မမ တ မငရနအတက မဝ ဒမ သ ခ ရ ဆ ဆ ငရကရန၊
မပငခငမ င တရ ဥပ ဒ စ မ မ ရရ စ ရ အတက တ မင ဆ ငရကရန၊

8. အမ ထ ငစမ ၊ တ ငသလယသမ မ င စပ ရ လပငန မ က ရရည ဖ ဖ

တ တက စ ရ အ ထ ကအက ပ ငမည င ရ က ရ စနစ ဖင ဘ ရ တည ငမမ
ရရလ စ ရ ဆ ငရကရန၊
 12

9. သဘ ဝပတဝန က ငမ က ရရညထန သမ ငရနအတက လက လ ည ထ ဖစ စမည

မ ပမ တည ထ ငရန၊ ပညသဝန ဆ ငမ လပငန မ အဆင မငတငရနတအ ပင
အမ ပညသ င သကဆငသည နရ မ တ ခ ဖ ထတရန င ယ က မ အ မအ စ
မ က ပမ စ င ရ ကထန သမ ရ တအတက ဆ ငရကရန၊

10. ငင တ ၏ဝင ငတ တကရရရန အက သက ရ ကမရ ပ မတ သ အခနစနစ

ထ ထ င၍ ပညသမ ၏ အခငအ ရ င ပစည ဥစ ပငဆငခငက ဥပ ဒမ ၊ လပထ
လပနည မ ပ န လ က အက အကယ ပ ရန၊

11. တထငဖနတ မစမ ရညမ င အဆင မငနည ပည တ တကမမ က အ ထတ က ပမ

ဖစ ပ စ ငသည အသဉ ဏပစည ပငဆငမအတက အ ထ ကအပ ဖစ စ သ နည
စနစမ ၊ လပထ လပနည မ ၊ ပ န ဆ ငရကရန၊

12. စ ပ ရ လပငန မ က ဆ ငရကရ တင အ ဆယ ဒသတင သ မက အ ခ ဒသမ

အတင ၌လည တ တက ပ င လလ ငဖယရ သ အ ခအ နမ က ဖ ထတ၍
မမတ၏ စ ပ ရ လပငန မ က အ မ အ မင က င မ ဖင အ ခတညထ ထ ငရန။
 13

မဟ ဗ ဟ င လပငန စ မ

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ရရညတညတသည ငမ ခ မ ရ ရရမသည မနမ ငင၏ အ လ ပ ဝငသည စ ဆကမ ပတ

ဖ ဖ မသ လ ကလမ ရမညခရ တင အဓကအခ က ဖစပ သည။ သ ဖစပ ၍ တရ မ တ ပ
ရရညတညတသည ငမ ခ မ ရ အတက မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည
သ ဖ ဖ တ တကမစမကန (MSDP) သည ငင ရ င စ ပ ရ မက စ စခလ က
တစ ပ ငတည ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။

ပဋပကမ စတင ဖစ ပ ခင င က လ က မငစ ဆကလက ဖစပ န ခင တသည အပစမ

အက ယ ကညမမရ ခင ၊ ၎င တ၏ နစန မမ က ဖ ထတတင က ရနအတက ပငလင
မငသ ပ တ ဝနခမရရသည အစ ရအဖ အစည မ မရ ခင ၊ ဆ ဖတခ ကခ သည လပငန စ
တင ပ ဝင င ခင မရသကသ အရင အ မစမ ခ ဝရ တင ညမ မ င တရ မ တမမရဟ ခစ ရ
ခင င မခ စပ ရ မတည ငမမ င စပ ရ ပ င လမဒဏတ က င ဖစရ က င
မ င (၁) တင အသအမတ ပ ပ သည။

ထအတ လ ခ မ င တည ငမမ၊ အပစမ အ က အရင အ မစမ မ တစ ခ ဝမ၊ တရ ဥပ ဒ

ခငမ စ စ မ မ၊ အပစမ အ က တညသည ငင ရ ဆငရ မ မန ခ က င တည ငမ
အ က င သည မခ စ ပ ရ ဝန က င ဖစ ပ စ ခင င ငင တ ၏ စမ ဆ ငရည
ပမခငမ လ ခင တ ဖင ရရညတညတသည ငမ ခ မ ရ က ဖနတ ဖစ ပ ထန သမ င စ
မညကလည မ င (၁) တင က င စ အသအမတ ပ ထ ပ သည။

ဤအခ ကမ အ ပ အ ခခ၍ MSDP တင မနမ ငင၏ ငမ ခ မ ရ င အမ သ ပနလည

သင မတ ရ အတက မဟ ဗ ဟ မ က တက စ ဖ ထတခ မတထ ပ သည။ ဤသခ မတရ
တင က လ သငယမ ၊ လငယမ ၊ အမ သမ မ ၊ သက က ရယအ၊ တင ရင သ လနည စ
မ ၊ လကနကကငပဋပက င လမအဖ အစည မ အ က တင မ မမ က င အက
သက ရ ကသမ စသ ဖင ထခကလယသညအပစမ ရငဆင နရသည သ ခ စန ခ မမ
က ထညသင စ စ ၍ တ ပန ငရန ဆ ငရကထ ပ သည။

ပန တင (၁) - ငမ ခ မ ရ ၊ အမ သ ပနလညသင မတ ရ ၊ လခ ရ င
က င မန သ အပခ ပမ

ပန တင (၁) သည ငငအဝမ ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ ရရ ရ က ဦ တည ဆ ငရကမည

ဖစပ သည။
 14

ပန တင (၁) က ဖ ဆ ငရ တင ပငလင စ ဖင အ လ ပ ၀င၍ က င မန သ အပခ ပမ

စနစ ဖင ဖ စည ထ သညအဖ အစည မ ၊ တရ ဥပ ဒစ မ မ င လအခငအ ရ အ လ စ မ၊
လမစ ပ ဖ ဖ မ င ဝန ဆ ငမမ ပ ရ တင (အပစပယခ င ထခကလယသမ က အထ
ဦစ ပ ၍) အ လ ပ ဝငမ င ပဋပက ဖစလယမ အ ခအ နက ထညသင စ စ ခင ဖင
ပဋပက မ ဖစ စ ရ က ဦ တည ဆ ငရကမတ ဖင ယ ကညမ၊ လမသဟဇ တ ဖစမ င အဆ စန
တင ငမ ခ မ ရ ရရရန ပ င က တတ အ ဖစ တည ဆ က ခင တ၏ တစခ ငတစခ အ ပန
အလနခ တဆက အ ဖညမ င မရမ ဖစလအပမက အသအမတ ပ ပ သည။

လပငန စ မ က ရ ဆအ က ငအထည ဖ ရ တင စမ ရည ပညဝ ပ ပငလင မငသ သည

သကဆငသအ လ င စ ဆကမ ပတ ထ ရ ကစ ဆ သ မည အစ ရအဖ အစည
ဖစ ပ လ ရ က ပပ ပ ငရန ရ ဆထ ပ သည။

ရည န အက အက မ

 ငငဝနထမ ပ ပင ပ င လမဆငရ မဟ ဗ ဟ စမခ က (၂၀၁၇-၂၀၂၀)

 အမ သ မ ယစ ဆ ဝ ထန ခ ပ ရ မဝ ဒ (၂၀၁၈ )

 တရ စရင ရ မဟ ဗ ဟ စမကန (၂၀၁၈-၂၀၂၂)

 ပည ထ ငစ ရ နခ ပ မဟ ဗ ဟ စမကန (၂၀၁၅-၂၀၁၉)

 ပည ထ ငစ ရ က ကပ က မရငမဟ ဗ ဟ စမကန (၂၀၁၄-၂၀၁၈)

မဟ ဗ ဟ ၁.၁ - တစ ငငလ ငမ ခ မ ရ ရရ ရ င ငမ ခ မ ရ ပမခငမ လ ရ

မနမ ငငသည တငရင သ လကနကကင အပစမ င အစ ရစစတပအ က ပညတင

ပဋပကမ ဖင ရညလ သ သမင က င ရသည တင ရင သ ပင စ နထင သ ငင
ဖစပ သည။

မ က သ မ စမ အတင ယင အပစမ ထမ အမ စသည တစ ငငလ ပစခတ တကခကမ

ရပစ ရ သ ဘ တစ ခ ပ (NCA) တင ပ ဝငလကမတ ရ ထ ခပ သည။ လတတ လ တင
ထသ ဘ တစ ခ ပအရ အဆပ အပစမ က ယ ပနစ ပ ပ င ပ ဝငလ မ က င အ င မငမ
ရ န သ လည လကမတ ရ ထ ရန က နရသညအပစမ ပ ဝငလ ရန လအပ နဆ ဖစပ သည။

၂၀၁၆ ခ စတင က င ပ ပ လပခ သ ပည ထ ငစ ငမ ခ မ ရ ညလ ခ (၂၁)ရ စ ပငလညလ ခ

ဖငပ ငအတ မနမ ငငသည ငမ ခ မ ရ လပငန စ တင ပ ပ င ပ ဝငသည အပစအ လ
၏တည သ အ မင ဖစသည ဖကဒရယ ဒမက ရစ ပည ထ ငစ တည ဆ က ရ က ဦ တည
 15

ဆ ငရက ငရနအတက ငင ရ ဆ မတင အ လ ပ ဝင သ မ ဘ ငက စတင ငခ

ပ သည။

အဆပ ငင ရ ဆ မ ဆကတကတ ခ ဆ ငရက င ခင ဖင ပည ထ ငစ ငမ ခ မ ရ

ရရ စရန ဆ ငရကမက အဆင ပ ခ မ စရန အ ထ ကအက ဖစ စက စ ပ င (၆၀)
က အ မစတည နသည ပဋပကမ ၏ အက ဆကက ခစ နရသအ လ ငမ ခ မ ရ ၏
အက အ မတမ အ ဝမ ခစ င စရပ မည။

မနမ ငငတင လမ ရ င ပပင ဆငရ အ ဆ ကအအ ဖ ဖ မမရ ခင ၊ အစ ရအဖ အစည

မ အ ပ ယ ကညမနည ပ ခင င မ ငမ ခ မ သ သ နယ မ ဒသမ ၌ ပညသ
ဝန ဆ ငမ အသ ပ ငမမ အကနအသတမ ရ န ခင တသည မနမ အစ ရ၏ ဆင ရမ
လ ခ ရ င တစ ငငလ အတင အတ ဖင ရရညဖ ဖ ရ က ပမ ဆ ငရကမမ
အတက စ ရမဖယရ စန ခ မမ ဖစလ စပ သည။

တစ ငငလ ရရညခင မသည ငမ ခ မ ရ မရရလ င MSDP တင ဖ ပထ သည ဖ ဖ ရ

က ပမ မမ သည ပဋပကဒဏ က င ထခကခစ နရသမ ထသ အမနတကယ ရ ကရ ရ
အတက အ က ငအထည ဖ ငရနမ ခကခ နမည ဖစပ သည။

အ က ဖ ပပ သတမတထ သ လပငန စ မ မ “အထ ဦ စ ပ မ ” ဖစ ပ ယင

လပငန စ မ မရပ က အ ခ မဟ ဗ ဟ င လပငန စ မ မ လည အ င မင ငမည
မဟတပ ။ ငမ ခ မ ရ လပငန စ တင ပဋပက ဖစပ မ က င နရပစနခ သ ကသမ ၊
အမ သမ င လငယမ အပ အဝင ထခကလယသမ အ လ အဓပ ယရစ ပ ပ င ပ ဝင
ငရန လအပမသည ဤလပငန စ မ ၏ အထ သသ ထငရ သ အခ က ဖစပ သည-

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ပန တင (၁) ငမ ခ မ ရ ၊ အမ သ ပနလညသင မတ ရ ၊ လ ခ ရ င က င မန သ အပခ ပမ

မဟ ဗ ဟ ၁.၁ - တစ ငငလ ငမ ခ မ ရ ရရ ရ င ငမ ခ မ ရ ပမခငမ လ ရ

၁.၁.၁. ၂၁ရ စပငလညလ ခ - ငမ ခ မ ရ လပငန အမ သ ပနလည မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၁

ပည ထ ငစ ငမ ခ မ ရ စ က စလ စ ခငမ သင မတ ရ င ငမ ခ မ
ညလ ခ ဆကလက က င ပ လ ခင ရ က ငစ၊
ရန ပည ထ ငစ ငမ ခ မ
ရ င ဆ မပ တ
က မတ၊ အတငပငခ
ဝန က ဌ န၊
တင ဒသ က /
ပညနယအစ ရမ
 16

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၁.၁.၂ ငငအဆင င တင ဒသ က ရရညတညတသည အမ သ ပနလည မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၁

/ ပညနယအဆင သကဆငသ ငမ ခ မ ရ ဆ သင မတ ရ င
အ လ ပ ဝင သ ငင ရ ပ င လပငန စ ငမ ခ မ ရ က ငစ၊
ဆ ပမ က င ပရန မ တငအ လ ပ ဝင ပည ထ ငစ
လ ခင ငမ ခ မ ရ င
ဆ မပ တ
က မတ၊အတငပင
ခ ဝန က ဌ န၊
တင ဒသ က /
ပညနယအစ ရမ

၁.၁.၃. တစ ငငလ ပစခတ တကခက ရရညတညတသည အမ သ ပနလည မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၁

မ ရပစ ရ သ ဘ တစ ခ ပ ငမ ခ မ ရ ဆ သင မတ ရ င
(NCA) လကမတမထ ရ သ ပ င လပငန စ မ ငမ ခ မ ရ က ငစ၊
သ တင ရင သ လကနက တငအ လ ပ ဝင ပည ထ ငစ
ကင အဖ အစည မ (EAOs) လ ခင ငမ ခ မ ရ င
အ လ ၊ ငမ ခ မ ရ ဆ မပ တ
လပငန စ မ င NCA က မတ၊အတငပင
အ က ငအထည ဖ ရ တင ခ ဝန က ဌ န၊
ပ ဝငလ စရန င ငမ ခ မ တင ဒသ က /
ရ လပငန စ တင မမတ ပညနယအစ ရမ
ပ ဝငရမည အခန က င
တ ဝနဝတရ မ ကရင ရင
လင လင န လညသရသည
သကဆငရ အဖ အစည မ
က ယ ပန စ ပ ဝငလ စရန

၁.၁.၄ မမတင ပည၊ မမ၏ဦ ဆ င ရရညတညတ အမ သ ပနလည မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၇

မဟ သ စတ ဖင ငမ ခ မ သည ငမ ခ မ ရ သင မတ ရ င
ရ လပငန စ တင ပ ဝင ဆ ပ င ငမ ခ မ ရ က ငစ၊
က င သခ စရန လပငန စ မ ပည ထ ငစ
တငအ လ ပ ဝင ငမ ခ မ ရ င
လ ခင ဆ မပ တ
က မတ၊အတငပင
ခ ဝန က ဌ န၊
တင ဒသ က /
ပညနယအစ ရမ

၁.၁.၅ ငင ရ ဆ ပမ တင စ ဆကမ ပတ အမ သ ပနလည မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၇

အမ သမ ဦ ရ အနည ဆ ငမ ခ မ ရ သင မတ ရ င
၃၀ ရ ခင န ပ ဝငလ စ ဆ ပ င ငမ ခ မ ရ က ငစ၊
ရ က ပမ ဆ ငရကရန လပငန စ မ ပည ထ ငစ
တငအ လ ပမ ငမ ခ မ ရ င
ပ ဝငလ င ခင ဆ မပ တ
က မတ၊အတငပင
ခ ဝန က ဌ န၊
တင ဒသ က /
ပညနယအစ ရမ
 17

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၁.၁.၆ ငင ရ ဆ ပမ မ မနမ ငငအ အမ သ ပနလည မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၁

ရလဒမ အ ပ အ ခခ ပ ဖကဒရယဒမက ရစ သင မတ ရ င SDG ၁၆.၆
ဒမက ရစ င ဖကဒရယ ပည ထ ငစ ဖစ စ ငမ ခ မ ရ က ငစ၊
စနစက အ ခခသည ရ အ ခခအတ မစ ပည ထ ငစ
ပည ထ ငစ ငင ဖစလ စ ကအ ဖည ပ ခင ငမ ခ မ ရ င
ရ အတက အ ခခမမ က ဆ မပ တ
သ ဘ တညမရလ စရန က မတ၊အတငပင
ခ ဝန က ဌ န၊
တင ဒသ က /
ပညနယအစ ရမ

၁.၁.၇ တစ ငငလ ပစခတ ငမ ခ မ ရ လပငန အမ သ ပနလည မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၁

တကခကမ ရပစ ရ စ စစည ခငမ လ သင မတ ရ င
သ ဘ တစ ခ ပပ အခ က ခင ငမ ခ မ ရ က ငစ၊
မ က လကန အ က င ပည ထ ငစ
အထည ဖ ဆ ငရကရန ငမ ခ မ ရ င
ဆ မပ တ
က မတ၊အတငပင
ခ ဝန က ဌ န၊
တင ဒသ က /
ပညနယအစ ရမ

မဟ ဗ ဟ ၁.၂ - တင ဒသ က င ပညနယအ လ တင မ တ ပ ပဋပကမ ဖစ ရ

ဦ တညသည လမစ ပ ဖ ဖ မက မငတင ရ

အ လ ပ ဝငသည ငမ ခ မ ရ င အ လ အတကဖ ဖ မ အတတဆကထ မသ အဓနရည

တညတခင မသည ငမ ခ မ ရ င ရရညတညတသည ဖ ဖ မက ရရ ငမည ဖစသ ဖင
ငမ ခ မ ရ င ဖ ဖ ရ က အတတက ရရ ရ အတက ဆ ငရကရမည ဖစပ သည။ ထ က င
စစမနစ အသငက ပ င သ စပ ရ ဖ ဖ တ တကမ ရရရန ဆ ငရကရ တင အ လ
ပ ဝငသည တစ ငငလ ရရည ငမ ခ မ ရ ရရ ရ က တစ ပ ငတည ဆ ငရကရန လအပပ
သည။

တင ဒသ က င ပညနယမ သ ဘ ငလ ပ င မ င ဘ ငမ တစ ခ ဝမစသည
ဘ ရ ဆငရ ဖကဒရယစနစ က ငသ ရ င သဘ ဝအရင အ မစမ စမခနခမတင
ဗဟခ ပကငမ လ ခ င ရ တက ဖ စည ပအ ခခဥပ ဒ ငအည MSDP၏ လပငန စ မ
တင အ ပညအဝအ က ငအထည ဖ ရန လအပပ သည။

အ ခခအ ဆ ကအမ တည ဆ က ပ ခင ၊ ဝန ဆ ငမ ပ ခင င ဆကသယခ တဆက

ပ ခင တ ဆ ငရကရ တင ရ င ပ သ ဒသခလမ စမ င ယသည ဝန ဆ ငမ ပ
သည လပငန မ င ဒသခလထမ ၏ ပ ပ င ဆ ငရကမ ပမအ က ငလ စရန
 18

အ ရ က ပ သည။ ဦစ ပ အ ခခအ ဆ ကအအမ တင ပည ရ င ကန မ ရ

ဝန ဆ ငမမ ၊ လ ပစစဓ တအ ၊ ဆကသယ ရ လပငန ၊ စ ကကရရ နရ င အဓက
မ က မ သ ဆကသယ ငသညလမ မ ပ ဝငပ သည။ တင ရင သ လမ ခ င ဆ ငမ
င ရပရ လထတက ပငလင မငသ ၍ တ ၀နခမရ သ လထမ တန ပနမ ပ ငသည စနစမ
တဆင တငပင ဆ ခင ၊ ကတကဝတ ပ ခင အ ဖင လမသဟဇ တ ဖစမက အ ဖည ပ
ငမညဟ အခငအမ ယ ကညပ သည။

ဝ လ ခ ငသ သ ဒသရ တင ရင သ မ အတက အ ခခအ ဆ ကအအ တည ဆ ကရ

တင ဒသခမ ၏ ပ ပ င ပ ဝငမသည စကပ ရ င အခ သ က မ ၏ ထတလပ င
စမ တ မင ရ အတက ခငမ သည အ ခခ ဖစသညအ ပင အမ သ ဖ ဖ ရ အစအစ တင
ကယပငဟ ခယစတ င ပ ပ င ဆ ငရကတတသည စတဓ တမ က ပ ထ ငသကသ
ဖစ ပ စပ သည။ စနဦ တထငမ င အလ အလ ရသည မကခ (Micro)၊ အ သ စ င
အလတစ စပ ရ လပငန မ အ ကနထတစမ အ တ မင ရ အတက ဦ တည
ပ ထ င ပ ခင ၊ င စနဦ တထင င ရ အတက လမ ဖင ပ ခင သည ပဋပက အလန င
ပဋပကဒဏ က င ထခကခစ နရသမ ၏ ဝင င င အလပအကငရရ ရ တအတက အလန
အ ရ က သည မ င ငအ မ ဖစလ မည ဖစသည။

လမစ ပ ဖ ဖ မအတက လပ ဆ ငရ တင ပဋပက ဖစလယမအ ခအ နက ထညသင စ စ

သည ခ ကပပကအသ ပ ခင င အ နည ထခကလယသမ က အ လ ထ လပ ဆ င
ခင တ ဖင မညမ မ င ထခက စမတက လ က စပ သည။ ထအ ပင တထငမရ သ
အ ခအ န င သင လ ကကညသည အသက မ ဝမ က င လပငန မ ပ ပ က စရန
အတကလည အ ထ ကအက ပ ပ ၊ ယင လပငန မ က င က အရင အ ၊ စ ကက၊
နည ပည င သတင အခ ကအလက ရရ ငမတ ဖင ပမက ယ ပန စမည ဖစပ သည။ ဤ
မဟ ဗ ဟ က ရရရန အ ကပ လပငန စ မ က ခ မတထ ပ မည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမ ရ

ပန တင (၁) ငမ ခ မ ရ ၊ အမ သ ပနလညစည လ ည တ ရ ၊ လ ခ ရ င က င မန သ အပခ ပမ

မဟ ဗ ဟ ၁.၂ - တင ဒသ က င ပညနယအ လ တင မ တ ပ ပဋပကမ ဖစ ရ ဦ တညသည လမ စ ပ ဖ ဖ မက

မငတင ရ

၁.၂.၁ ပဋပကအလန င ပဋပက အက လမသဟဇ တ ဖစမပမ ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၁၆.၆၊

ဆကခစ ရသည ဒသမ ၌ ဖစထန လ ရန စမ/ဘ ၊ SDG ၁၆.၇
ပညတင ရ ပ င ဒကသညမ အ ထ ကအက ပ ခင
စက/ မ /ဆည၊
အတက လ ခ ပ ၊ ဆ အ လ က င ပဋပက အလန
 19

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

ဂဏသက ရစ ပနလ င လမစ ပ ပနလည

အလပသမ /
စမည ပနလည နရ ခ ထ ရ တည ဆ က ခင တ
လဝငမ၊
အစအစ မ အပ အဝင အ ခ တင ဒသဆငရ မ
တင ရင သ
ဖ ဖ တ တက ရ လပငန မ ဆ ဖတ၊ ဆ ငရကပင
ရရ ၊
အ စမခန ခရ တင ဗဟခ ပကင ခင ပ ခင
တင ဒသ က /
မ လ ခ ပ လမသဟဇ တ
ပညနယ အစ ရမ
ဖစမ ပမ ဖစထန လ စရန
သကဆငရ ဝန
၁.၂.၂ အရင အ မစမ က စစည င တင ဒသ က / မဝ ဒ ၄၊ ၆ SDG ၁၀.၁ ၊
က ဌ နမ ၊
ရ အစအစ မ င တင ဒသ ပညနယ အဆငတင SDG ၁၆.၆
တင ဒသ က /
က ၊ ပညနယမ ၏ လမစ ပ ထ ရ ကသည
ပညနယအစ ရ မ
ဖ ဖ တ တက ရ စမခ ကမ ပညသ ဝန ဆ ငမ
ခ ထင ရ ဆရန ငအ က င ပ ခင
အထည ဖ ရန

၁.၂.၃ ပဋပကအလန ငပဋပကအက တင ဒသ က င စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၅၊ ၆၊ SDG ၈.၃၊

ဆကခစ ရသည ဒသမ တင ပညနယအ လ စ ပ / က သန ၇ SDG ၁၀.၁၊
အ လ ပ ဝင သ ဖ ဖ မ င စပ ရ ဖ ဖ မညမ အလပသမ / SDG ၁၆.၆
လဝငမ၊
အလပအကင ဖနတ ခင တက စ ခင (စ ပ ရ
စက/ မ /ဆည၊
တ မင စရန င ဦ စ ပ ရညမန ခ က ၂)
တင ရင သ
သတမတရန
ရရ ၊

၁.၂.၄ မနမ ငငအတင သ မက တင ဒသ က င ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၅ SDG ၁၀.၁

ဒသတင ရ ဖ ဖ မ င ပညနယအ လ စမ/ဘ ၊

လဦ ရဗဟခ က နရ မ င စပ ရ ဖ ဖ မညမ ပ/ ဆက၊

ဆ ကလပ ရ ၊
မနမ ငငတင ရ န ကက စ ခင (စ ပ ရ
အလပသမ /
ကန န သ သ ဒသမ ရညမန ခ က ၂)
လဝက၊
အတင လမ ရ ၊ စ ပ ရ င
စက/ မ /ဆည၊
ပပင ဆငရ ခ တဆကမ
လ ပစစ/ စမ အင၊
မ က မငတင ပ ရန
တင ဒသ က /
ပညနယအစ ရမ

၁.၂.၅ ပည ထ ငစအစ ရမ တင တင ဒသ က င ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၀.၁

ဒသ က / ပညနယအစ ရအဖ ပညနယအ လ စမ/ဘ ၊
မ သဘ ငခ ဝမတင စပ ရ ဖ ဖ မညမ တင ဒသ က /
ညမ ၍ အက ရစ အသ ခ ငမ စ ခင (စ ပ ရ ပညနယအစ ရမ
တ တကလ စရန င၊ တင ရညမန ခ က ၂)
ဒသ က / ပညနယအစ ရအဖ
မ ၏ဘ ရ ဆငရ
စမ ဆ ငရည မငတင ပ ရန
 20

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၁.၂.၆ ရခင ပညနယအ က ပ ရခင ပညနယ၏လမ ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၅၊ ၆

က မရင၏ န ကဆ အစရင စ ပ ဖ ဖ တ တက စ စမ/ ဘ ၊
ခစ တင ဖ ပထ သ ရ မငတင ပ ခင ရခင ပညနယ
သ ဘ ထ မတခ ကမ အ ပ
အစ ရ၊ ရခင
ပညဝစ အ က င အထည ဖ
ပညနယတင
ဆ ငရကရန
လသ ခ င စ န မ
အကအည
ထ ကပ ရ ၊
ပနလည နရ ခ
ထ ရ၊
ဖဖ ရ စမကန ၊
ရခင ပညနယ
ဆငရ အ က ပ
ခ ကမ အ ပ
အ က ငအထည
ဖ ဆ ငရက ရ
က မတ

၁.၂.၇ မ င တ ဒသစစမ ရခင ပညနယအတင ပညထ ရ ၊ စမ/ မဝ ဒ ၄၊၅၊ ၆

စစ ဆ ရ က မရင င အ ခ လမ စ ပ ဖဖ ဘ ၊ ရခင
သကဆငရ တပဖ / လ ခ ရ တ တက စ ရ မင ပညနယ အစ ရ၊
ဆငရ စစမ စစ ဆ ရ အဖ တင ပ ခင ရခင ပညနယတင
အစည မ မ ခ မတ ရ ဆထ လသ ခ င စ န မ
သ သ ဘ ထ မတခ ကမ အကအည ထ ကပ
အ ပ အ ပညအဝအ က င ရ ၊ ပနလည
အထည ဖ ဆ ငရကရန နရ ခ ထ ရ၊
ဖဖ ရ စမကန ၊
လသ ခ င စ န မ
အကအညအ ထ က
အပ ပ ရ ၊
ရခင ပညနယ
ဆငရ အ က ပ
ခ ကမ အ ပ
အ က ငအထည
ဖ ဆ ငရက ရ
က မတ

၁.၂.၈ ပဋပက အက ဆကခစ ရသည တင ဒသ က င ပည ဖ ဖ မ အကအည မဝ ဒ ၄၊ ၇ SDG ၁၀.၁

တင ဒသ က င ပညနယမ သ နယ အ လ စ ပ ရ မ ည င ရ အဖ
ဖ ဖ မ အက အညမ င ရင ဖ ဖ တ တကမ (DACU)၊
မ ပ မ စ ဝင င ရ အတက ညမ စ ခင (စ ပ ရ စမ/ဘ ၊
 21

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

ဦစ ပ ဆ ငရကရန ရညမန ခ က ၂) မနမ ရင မပ မ

က မရင (MIC)

မဟ ဗ ဟ ၁.၃ - တရ မ တမ၊ လတစဦ ခ င စ၏အခငအ ရ င တရ ဥပ ဒ စ မ မ

ပမရ စ ရ

တရ ဥပ ဒစ မ ရ သည ဒမက ရစစနစ၏ အပခ ပမက က ထ က န ကခ ပ သ အ ခခ

မသ ဘ တရ ဖစပ သည။ မနမ ငငတင တရ ဥပ ဒစ မ မ အ နည ခင သည ပညသမ ၊
အထ သ ဖင ဆင ရ မ ပ ၍ထခကလယသည အပစမ အတက ကမ သ ဝနထပဝနပ
ဖစ စ ပ ငမ ခ မ ရ ၊ တည ငမ ရ င အ ခ သ စ ဆကမ ပတ ဖ ဖ မပန တငမ
အ င မင ရ အတက အတ အဆ တစခလည ဖစပ သည။

ဤ မဟ ဗ ဟ အ အ က ငအထည ဖ ရ တင MSDP သည ဥပ ဒ ရ ဆရ ၌ ပမပငလင

မငသ မရရန င ည င တငပငမရ စရန၊ ပညသမ ၏ အက စ ပ အတက ပ န သည
ဥပ ဒ ဖစရန၊ တရ မ တ၍ ဘကလကမမရ စ ရ စမ ဆ ငရကရန၊ လအခငအ ရ က လ စ
ရန င ခ ခ ဆကဆမမရ စရန က ပမ ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။ သမသ ဥပ ဒ၏
အထကတင မညသမ ရမ နဘ အပခ ပမစနစ အ ကတင လတင တည သ အက က ဇ
ရရမည ဖစပ သည။

အဆပ အခ က အ င မင စရန တရ မ သည လတလပမရရမည ဖစ ပ တရ စရငရ တင

လည ပငလင မ တမ ရရမည ဖစပ သည။ ရပရ အဆင၌ တရ ဥပ ဒစ မ မ ခငမ စရန
အဆငမ ခ မတ ဆ ငရက ခင အ ဖင ပညသမ ၏ ဘဝ င အခငအလမ မ သည တရ
မ တမမရ ခင က င ဆတယတနစန မမ ရလ မညမဟတ ပ။ မနမ ငင တ အစ ရအ န
ဖင ဥပ ဒ ပ ရ င တရ ဥပ ဒစ မ ရ ဆ ငရကရ တင အရပဖက လမအဖ အစည မ ၏
အ ရ ပ သညအခန က င ပညသမ ၏ယ ကညမ င အသပည တ ပ လ စရန ယင အဖ
အစည မ ၏ ပ ဝင ဆ ငရကမမ က အသအမတ ပ ပ သည။

အဆငဆင ဆ ငရကရန ရသညမ အနက တရ ဥပ ဒစ မ ရ ဆငရ အဖ မ ၏

စမ ဆ ငရညက မငတင ပ ခင ဖင လတစဦ ခ င စ င အထ သ ဖင ထခကလယသည
အပစမ ဘ ကင လ ခ ရနအတက ဆ ငရကရ တင ပညသအ ခ ပ ရလပငန ဆ ငရက
ခင ၊ နယစပ ဖတ က ပ ပ င ဆ ငရက ခင ကသ သ ဆန သစသည ခ ကပမမ က
အသ ပ ခင ဖင ဥပ ဒမ အသကဝငအ ဏ တည စရနအဆငမ ဆ ငရကမည ဖစပ
သည။ ထသ ဆ ငရက ခင ဖင မ ယစ ဆ ဝ အ ရ ယ တ ဆ မနင ခင ၊ အပစဖ
ရ ဇဝတမ က လနသည ဂဏ မ အ ဖ ခ ခင ၊ မသ စမ င ရပရ အတင ရ လမအရင
 22

အ မ အ က ကယ ပ ခင အပ အဝင န င ဖစလ မည အ ကမ ဖကမမ ကလည တ ဆ

က ကယ ငမည ဖစပ သည။

ပဋပကအက ဆက ခစ ရသည ဒသမ တင ဖဖ ရ က ပမ မမ က လအခငအ ရ

အ ခ ပ ၍ ထ ရ ကစ ဆ ငရက င ရ အတက တရ ဥပ ဒစ မ ရ က တက စ အဆငဆင
ဆ ငက ငရန အလနအ ရ က ပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ အ င မင စ ရ အတက
အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က သတမတထ ပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမ ရ

ပန တင (၁) ငမ ခ မ ရ ၊ အမ သ ပနလညစည လ ည တ ရ ၊ လ ခ ရ င က င မန သ အပခ ပမ

မဟ ဗ ဟ ၁.၃ - တရ မ တမ၊ လတစဦ ခ င စ၏အခငအ ရ င တရ ဥပ ဒ စ မ မ ပမရ စ ရ

၁.၃.၁ သ ဘ တစ ခ ပမ အသက၀င လပဂ လတစဦ ခ င စ ရ နခ ပ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၃

စ ခင င ဥပ ဒ ရ ဆ ပဌ န ၏ ဥပ ဒဆငရ အခင
ခင က သ သပ ခင ၊ စစစ ခင ၊ အ ရမ င
မ ကမ ရ ဆ ခင င အ က င အမ သ အက
အထည ဖ ခင တက အက ရ စ ပ က က ကယ
ထ ရ ကစ ဆ ငရက ငမ စ င ရ က ခင
တ တကလ စရန

၁.၃.၂ လကရဥပ ဒ အ ထ က အက ပ လပဂ လ တစဦ ခ င စ ရ နခ ပ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၃

ရ စနစက သ သပရန င အက ၏ ဥပ ဒဆငရ အခင ပည ထ ငစဥပ ဒ
ခစ ခင ရရထကသမ အ လ အ ရမ င ဆငရ အ ထ က
ပ ဝင ငမည ဥပ ဒ အ ထ က အမ သ အက အက ပ ရ အဖ ၊
အက ပ ရ မဝ ဒ ခ မတရန စ ပ က က ကယ
စ င ရ က ခင

၁.၃.၃ တရ စဆခ နရစ အမရငဆင တရ စရငမစနစအ ရ နခ ပ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၄

ရ ၌တရ မ တမရမပမ ပညသမ ပမ စတခ
အ က င စရန ယ ကညလ ခင

၁.၃.၄ တစဦ စ၏ အခငအ ရ မ ၊ တရ စရငမစနစ အ ရ နခ ပ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၅

သင လ သည လပငန စ မ ပညသမ ပမ စတခ ပည ရ၊
င ဥပ ဒဆငရ ဝန ဆ ငမ ယ ကညလ ခင
မ အပ အဝင တရ မ တမ င
တရ ဥပ ဒစ မ မ လပငန စ
က ပမ သ ဘ ပ ကန လည
လ စ ရ ဆ ငရကရန

၁.၃.၅ တရ ခ ပ ရ နမ က ငစ တရ စရငမစနစအ ရ နခ ပ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၆

 23

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

အကဥပ ဒ ပငဆင ခင အပ အဝင ပညသမ ပမ စတခ

အ က င ၍ လတလပမ ရ သ ယ ကညလ ခင
တရ ခ ပ ရ န က ငစ
ထ ထ ငရန

၁.၃.၆ တရ သ က မ အပ အဝငတရ လပဂ လတစဦ ခ င စ ရ နခ ပ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၇

စရင ရ ဆငရ အဖ အစည မ ၏ ဥပ ဒဆငရ အခင ပည ထ ငစတရ
၏ စမခန ခမ စမ ဆ ငရည အ ရမ င လတ တ ခ ပ ၊
မငတင စရန၊ ထ ရ က အမ သ အက
လတလပစ ဆ ငရက ငမရ စ စ ပ က က ကယ
ရန င ပည ရငပသမ၊ တ ဝနခ စ င ရ က ခင
မ င သ ဖ ငမတမတ
ရ န စရန

၁.၃.၇ တရ စရင ရ က တငဘကစ လပဂ လတစဦ ခ င စ ရ နခ ပ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၈

ပ ပင ပ င လ ရ မဟ ၏ ဥပ ဒဆငရ
ဗ ဟ ခ မတရန အခငအ ရ မ င
အမ သ အက
စ ပ က က ကယ
စ င ရ က ခင

၁.၃.၈ လခ ရ က တင လအပသလ လပဂ လ တစဦ ခ င စ ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၉

ပပ ပ ခင ဖင ၄င ၏ မလ ၏ ဥပ ဒဆငရ အခင
တ ဝန ဖစသည ပညသမ အ အ ရမ င
ထ ရ ကစ ဝန ဆ ငမ ပ င အမ သ အက
ရန င ငငအဝန ရပရ မ စ ပ က က ကယ
ငမ ခ မ ရ ၊ ဘ ကင စ င ရ က ခင
လခ စ ရ ဆ ငရက ငရန

မဟ ဗ ဟ ၁.၄ - က င မန သ အပခ ပမ၊ အဖ အစည မ ၏ စမ ဆ ငမ င အဆင

တင တင စမအပခ ပ ရ ဆငရ ဆ ဖတခ ကမ ထ ရ ကစ
ခ မတ ငမ တ တက က င မန ရ

MSDP အ အ ပညအဝ အ က ငအထည ဖ နစ တစခ နတည မ ပင စမခန ခမ င အဖ

အစည မ ၏ စမ ဆ ငမမ က င မန မငမ စ ရရ စရနမ အစ ရ၏ ယ ရ အဆင
တင ခငမ အ က င မ င ဝန ဆ ငမ ပ ရ တင ပင လင မငသ ၍ တ ဝနခသည စနစ
မ ဖင ဆ ငရကမတမသ ရရ ငမည ဖစပ သည။ အစ ရအ န ဖင ခငမ သည အ ထ က
အထ မ က အ မစတညအ ခ ပ ထ သ မဝ ဒမ ရ ဆ ခင ပမ က င မနလ စ ခင ၊
က င မန သ အပခ ပမစနစမ ဖင အ က ငအထည ဖ ခင ၊ အဖ အစည မ ၏
 24

စမ ဆ ငမအ စမခနခ ခင င အက ဖတသညစနစမ သည က င မန သ အပခ ပမ၏

က ထ က န ကခ ဖစ၍ ရရညဖ ဖ တ တကမ လပငန စ ၏ အ ခခ ဖစသညက
အသအမတ ပ ပ သည။ အသစ ပ န ပငဆငထ သည ရင လင သ စည မ စည ကမ
မ ၊ မဝ ဒမ ၊ လပထ လပနည မ င ပမထ ရ က သ လပပငခငအ ဏ အပ င မတသည
အဖ အစည မ ၏ စမ ဆ ငရည ဖ ဖ တ တကလ စမည အ ထ ကအပ က င မ
ဖစပ သည။

အစ ရ၏ အလကထ ရ နစ အပခ ပမယ ရ (e-government) အစအမစတင ခင ငအတ

အနလင မ သတင အခ ကအလက ဖန ဝ ခင ၊ ဆ ဖတခ ကခ မတ ခင င ခင ပ ခ ကမ
ပ ခင စသညတအတက အနလင အသ ခ ဆ ဖဝလမ (online application) အသ ပ ခင
တ ဖင အဖ အစည မ ၏ စမ ဆ ငမက ပမတ တက က င မနလ မည ဖစသည။ အစ ရ
ဝနထမ မ ၏ လစမ အ ဖ ဖ တ တက စ ရ တင ပမရင မ ပ ခင ဖင အဖ အစည
ဆငရ စမ ဆ ငရညဖ ဖ မက အ ထ ကအပ ပ စမည ဖစပ သည။ MSDP တင ပညသ
ရ ရ ၀န ဆ ငမလပငန က ခတမ စ ခင င အစ ရက စမခနခမ အ လအထသစမ
စတငက ငသ ခင တက အထ အ လ ပ ၍ ထညသင ထ ပ သည။ ပငလင မငသ မရ ခင ၊
တ ဝနခ ခင င မနကန ဖ ငမတမရ ခင တသည အဖ အစည ဆငရ စမ ဆ ငမ တ တကလ
စရနအတက ထပဆ ထ ၍ ဆ ငရကရမညအခ ကမ ဖစပ သည။ မဟ ဗ ဟ အ င မင
စ ရ အတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က သတမတထ ပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆင သည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ပန တင (၁) ငမ ခ မ ရ ၊ အမ သ ပနလညသင မတ ရ ၊ လ ခ ရ င က င မန သ အပခ ပမ

မဟ ဗ ဟ ၁.၄ - က င မန သ အပခ ပမ၊ အဖ အစည မ ၏စမ ဆ ငမ င အဆငတင တင စမအပခ ပ ရ ဆငရ

ဆ ဖတခ ကမ ထ ရ ကစ ခ မတ ငမ တ တက က င မန ရ

၁.၄.၁ ငင ဝနထမ ဘဝ င ၎င တ အစ ရက အသ ရ ထ ဝနအဖ - SDG ၁၆.၆

၏လပငန ခင တ တကမရ စ သ တင သ
ရ အတက ငင ဝနထမ ဖ ငမတမ င
ဆငရ စည မ မ ၊ လပထ တ ဝနခမ မငမ
လပနည မ ၊ က ငဝတ၊လစ လ ခင
င ခစ ခငစသည တက
စ ဆကမ ပတ သ သပ ခင ၊
စသတမတ ခင င အဆင မင
တင ခင အ ဖင ၊ တထင
ဆန သစမ င အ လ ပ ဝင
မရ စမညနည လမ သစ မ
ဖနတ ငသည ငငဝနထမ
ဘဝ င ၎င တ၏ လပငန ခင
 25

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆင သည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

တ တကမက ရရ စရန

၁.၄.၂ စခ နစ န င ကကည သ အစ ရ၏လပငန စ စမကန /ဘ ၊ - SDG ၁၆.၆

ရ/သ မန ခ ငစ ရင ရဆ မ တင ပငလင လတ တ ၊
ခင ၊ ပငဆင ခင င ငစ ရင မငသ မ၊ က တင စ ရင ခ ပ ၊
စစ ဆ ခင လပငန စ မန ဆ ငမ င အဂတလကစ မ
အဆငဆငတင လတ တ ၏ တ ဝနခမ မငမ တကဖ က ရ
က ကပ ထန က င မ လ ခင က မရင
မငတင ခင ဖင အစ ရက
ပငလင မငသ မ င
တ ဝနခမ တ မငရန

၁.၄.၃ အစ ရ-စ ပ ရ လပငန ပညသ ဝန ဆ ငမ တင ဒသ က မဝ ဒ ၄ SDG ၁၆.၆

(G2B) ၊ အစ ရ- စ သ သ ပ ရ တင တ တက င ပညနယ
SDG ၉ (ဂ)
(G2C) ဒစဂ စတယ အနလင က င မနလ ခင အစ ရ၊ ခ င
အစ ရဝန ဆ ငမ လပငန အပခ ပ ရ မ
မ က အသ ပ ခင ဖင မ (DAOs)
ပညသ ရ ရ ဝန ဆ ငမ
ပ ခင က လထ င
ပမန ကပလ စရန

၁.၄.၄ ပမ ထ ရ က ပ တ ဝနခ၍ ပညသ ရ ရ ဝန ရ နခ ပ ၊ မဝ ဒ ၄ SDG ၁၆.၆

ပင လင မငသ မ ရသည ဆ ငမ ပ ရ တင အဂတလကစ မ
အစ ရ ဖစလ ရနအတက တ တက က င မန တကဖ က ရ
သကဆငရ ဥပ ဒမ က လ ခင က မရင
စ ဆကမ ပတ သ သပရန၊
စသတမတရန င အဆင မင
တငရန င လပငန စ သစ
မ တ ဝနယ ဆ ငရကရန

၁.၄.၅ နစန မမ ကထတ ဖ ခင အစ ရက အသ အဂတလကစ မ - SDG ၁၆.၅

င တင က ခင စနစမ သ တင သ တကဖ က ရ
ပမ က င မန စ ခင အပ ဖ ငမတမ င က မရင
အဝင အဂတလကစ မ တ ဝနခမ မငမ
တကဖ က ရ င သကဆင လ ခင
သညဥပ ဒမ ၊ သကဝင
က ငသ မ င မဝ ဒမ က
သ သပရန င ပမခငမ စရန

မဟ ဗ ဟ ၁.၅ - ပညသအ လ အစ ရ င ဆကသယ လပကင ငစမ တ မင ခင

လတစဦ ခ င သ လည က င ၊ အသကအဝန မ အ န င သ လည က င (သမဟတ)

ငငအ န ဖငလည က င ရငဆငရသည အ ရ က သ ပဿန မ င ပတသက၍ မဝ ဒ
ဆငရ ဆ ပမ ပ လပရ တင ပညသမ ၏ အခန က က မငတင ငရနအတက
ပညသမ အခ င ခ င လတလပစ ပ ဆ ဆ င သ နရ တခရရန မ ဖစမ န လအပပ
သည။ အစ ရ င ထ ရ ကစ ဆကသယ င ခင သည ဒမက ရစရငသန ရ အတက သ မက
 26

ပညသမ ၏ နစန မမ က ဖရင ရ င လမအဖ အစည မ အ က တင မ မ င အရပဖက

ပဋပကမ က င ဖစ ပ လ ငသည ဘ အ ရ ယမ လ ခ ရ အတကလည အ ရ က
ပ သည။ ထ က င အစ ရဌ နမ ၏ အဆငတင သည တင ရင သ လမ စမ အပ အ၀င င
သကဆငသမ အ လ တ င ခတမဆကသယ ရ နည ဗ ဟ င အလကထ ရ နစကသ
နည ပည မ က အသ ပ ၍ ပမတ မငထ တ ဆကဆမ င ပမန လညမ ရလ စ ရ
လပ ဆ ငရန မ ဖစမ န လအပပ သည။ ဤ မဟ ဗ ဟ အ င မင ရ အတက အ က ဖ ပပ
လပငန စ မ က သတမတထ ပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ပန တင (၁) ငမ ခ မ ရ ၊ အမ သ ပနလညသင မတ ရ ၊ လ ခ ရ င က င မန သ အပခ ပမ

မဟ ဗ ဟ ၁.၅ - ပညသအ လ အစ ရ င ဆကဆလပကင ငစမ တ မင ခင

၁.၅.၁ မဝ ဒခ မတသညအဆင ဆ ဖတခ ကခ မတ သကဆငရ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၇

တင တင ပညသပ ဝင သည လပငန စ တင ဝန က ဌ န
မ င ပညသ အ ကဉ ဏ ပမ၍အ လ ပ ဝငလ အ လ ၊ ဒသ
ဆ တ င ခ ခင ခင ၊ ပ ဝင ပတသက တင အစ ရ၊
လပငန စ မ အ က င ခင င ကယစ ပ တင ဒသ က င
ခငမ စရန လ ခင ပညနယအစ ရမ

၁.၅.၂ အစ ရဌ နမ ၏ အစ ရ၏ လပငန ပန က ရ၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၁၆.၇၊

ဆကသယမ စမ ဆ င စ မ တင ပငလင စမ/ ဘ ၊ SDG ၁၆.၁၀
ရညခငမ စ ခင ဖင၊ မငသ မ၊ က တင
ပမထ ရ ကသည မဝ ဒ မန ဆ ငမ င
ဆ မ င တန ပနမက တ ဝနခမ မငမ
ရယသည စနစ လ ခင
ပ ပ ကလ စရန

၁.၅.၃ ငငသ မ အတက အစ ရ၏ လပငန သကဆငရ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၇၊

သတင အခ ကအလကအ စ မ တင ပငလင ဝန က ဌ န SDG ၁၆.၁၀
သရပငခငက တ တက မငသ မ၊ က တင အ လ၊
က င မန စရန င ဥပ ဒ မန ဆ ငမ င
အရ ဖစ စ ပ ၊ အစ ရ၏ တ ဝနခမ မငမ လ
ဘတဂ က၊ ဥပ ဒမ ၊ ခင
မဟ ဗ ဟ စမကန မ ၊
မဝ ဒမ ၊ စ ရင အင မ
င အခ အ ရ က သည
သတင အခ ကအလကမ
က ပမ က ယ ပန စ သရ
င စ ရ ဆ ငရက ရန၊

၁.၅.၄ အစ ရ၏အဆငတင တင ဆ ဖတခ က ခ မတ သကဆငရ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၇

ပ ဝငပတသကသည သည လပငန စ ဝန က ဌ န
လပငန စ အ ပ တင ပမ၍အ လ အ လ ၊ တင
အ ခခ၍ အ လ ပ ဝင ဒသ က င
 27

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

သ စမကန ရ ဆ ပ ဝငလ ခင ၊ ပ ဝင ပညနယအစ ရ

သည အ လအထက ပတသက ခင င
ခငမ စရန ကယစ ပ လ ခင

၁.၅.၅ လတစဦ ခ င စ င အပစ ဆ ဖတခ က ခ မတ ပည ရ၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၁၆.၇

မ ၏ လတလပစ သည လပငန စ တင ရင သ
ထတ ဖ ခငကဥပ ဒ ဖင တင ပမ၍အ လ ရရ
က ကယ ပ ခင ဖင၊
ပ ဝငလ ခင ၊ ပ ဝင
အဆငတင တင
ပတသက ခင င
ယ က မ ငဘ သ
စက မ စ ထန က မ ကယစ ပ လ ခင
က ဥပ ဒ ပ ၍ မငတငရန၊

၁.၅.၆ ပည ထ ငစ င တင ဒသ ဆ ဖတခ က ခ မတ တင ရင သ မဝ ဒ ၁ -
က / ပညနယအဆငမ သည လပငန စ တင ရရ ၊
တင အစ ရပစည ဝယယမ ပမ၍အ လ ပ ဝငလ အလပသမ /
အတကစသတမတထ ပ လဝက၊
ခင ၊ပ ဝငပတသက
ပငလင မငသ သည နယစပ ရ ရ ၊
ခင ငကယစ ပ
စ ပ င တငဒ စနစ ဖင
ဆ ငရကရန လ ခင

၁.၅.၇ အဆငတင ငက တင ပညသ ဝန ဆ ငမ သကဆငရ - SDG ၅.၁

တင ဖ ဖ မမဟ ဗ ဟ ပ ရ တင တ တက ဝန က ဌ နမ ၊ SDG ၁၆.၇
င မဝ ဒမ ၏ ဗဟခ က က င မန လ ခင တင ဒသ က င
၌ ညမ မ၊ အ လ ပ ဝငမ ပညနယအစ ရ၊
င က -မတန တရညတ
ရ ရ က ထညသင
လပ ဆ ငရန
 28

ပန တင (၂) - စပ ရ တည ငမမ င ခငမ အ က င သည မခ စ ပ ရ

စမခနခမ

ပန တင (၂) က ရ ဆရ တင ငမ ခ မ ရ ၊ လ ခ ရ င စ ဆကမ ပတ ဖ ဖ တ တက ရ
အတက မရမ ဖစလအပ သ တညတသည မခ စ ပ ရ တည ငမမက ပပ ပ ငမည
စပ ရ ထ ငမ အ ပ အ လ ထ ဖ ဆ ငထ ပ သည။ ပန တင (၂) သည သင လ
သည ဘ ရ၊ င က င ငလလယ န မဝ ဒတက ဖ ဆ င ခင ၊ မနမ ငင၏
ငင ခ င ပ ငယရင တမ မ တ တကလ ခင င င က ဖ င ပမက သင တ သည
အဆငတင ထန သမ ထ ခင တက ဦ စ ပ ထ ပ သည။ ထပမ၍ ဤပန တင အ ကရ
မခ စ ပ ရ ဗ ဟ မ တင ဖ ဖ မဘ ငအတက လအပသညအရင အ မစအ လ က
စစည ခင ၊ ပညသ ဘ စမခနခမက ပမအ က ငလ စ ခင င ငငပငစ ပ ရ
လပငန မ ၏ စမ ရည င ယ ပ င ငစမ က မငတင ခင တ ပ ဝငပ သည။ ဤပန တင
အ ကတင ပ ဝငသညလပငန စ မ သည အ က င ခငမ သည မခ စ ပ ရ စမခနခမ
င ငင၏တည ငမမတက ထန က င သ မည ဖစပ သည။

ရည န အက အက မ

 ပညတင အခနမ ဦ စ ဌ န ပ ပင ပ င လ ရ ခရ စ - စလယ အခန စစည ခင

မဟ ဗ ဟ ၂၀၁၇/၁၈-၂၀၂၁-၂၂

 မနမ စလယ က မစမခနခမ မဟ ဗ ဟ

မဟ ဗ ဟ ၂.၁ - ငင ခ ငလလယ န င ငင ခ င ပ ငယရင တမ က

ထ ရ ကစ စမခနခ ခင

ငင ခ ငလလယ န အတကအက မငမ ခင သည ပကနတ တကမ၊ ငင ခ ရင မပ မ

စ ဝငမ င စ ပ ရ တ တကမတစခလ က ထခကနစန စပ သည။ ထနည တစ ပင စ ပ ရ
၏ ဖ စည မ ပဿန င စပလ ၍ ဖ ထတရ ၌ င ပ ငယရင တမ မ တင လ င
ဆကတက ဖစ ပ န ခင မ မခ စ ပ ရ က ထခက စသည ရလဒမ ရရလ စပ သည။
၂၀၁၅ ခ စ င ပင တင အ မရကန ပည ထ ငစဗဟဘဏ င အ ခ သ အဖ မ ၏
လ ရသည င ရ က ရ မဝ ဒမ က ပနလညတင က ပလ ရ တင မနမ ငင၏ င က
မ သသသ သ တနဖ လ က ခပ သည။ အဆပ င က မဝ ဒ တင က ပမပစ က င ကမ
စပ ရ တစခလ တင က ပသည င က မဝ ဒက လကပ က ငသ လ ခင က င သ
လည က င ၊ ပညတင ၏ အခ အ က င မ က င သ လည က င မနမ ငင၏
င က မ တနဖ လ က ခပ သည။ အ ရ က သညအခ ကမ မ ၂၀၁၅ ခ စ င ပင တင
အ တ အတန မငတကခ သ ဂဏန စလ ရသည င က ဖ င ပ န ၊ သ မနစ ရင တင
 29

လ င ပမ မငတကလ ခင င ငင ခ ရင မ ပ မစ ဝင ခင ပမ က လ ခင တ က င
အ တလကဏ ဆ ငသည ငင ခ င ပ ငယရင တမ မ ပ ပ ကလ ခင တ ဖစပ
သည။

ဗဟဘဏအ န င ယင အ ခအ နက ထန ခ ပရန က စ လပ ဆ ငခ သ လည ငင ခ
ငအရင အ မစမ အကနအသတရ ခင င င ရ က ရ မဝ ဒ အ က ငအထည ဖ မ
လမ က ငမ နည ပ ခင တ က င ငင ခ ငလလယမ န ထ မတည ငမမ င အ တ
ပသည ငင ခ င ပ ငယရင တမ မ ဆကလကတညရခပ သည။ ယင သ ငင ခ
င ပ ငယ ရင တမ ရ မညမ မအ ခအ နမ သည မခ စ ပ ရ စမခနခမက သသ
ထငရ သည ဖ စည ပ ပ င လမမ လပ ဆ ငရန လအပ န က င အဓက ဖ ပ နပ
သည။ မ က မ က လအတင က ဗဟဘဏသည ငလလယ န က ထ ရ ကစ စမခနခရန
စ ကကအ ခခသည န ထ တစခက မတဆက ပ ခင အပ အဝင မဝ ဒဆငရ တင တ ခ က
မ စ က အစ ပ ည င န ပ ဖစပ သည။ ငလလယမ န က အ က င ဆ သတမတ ခင င
စပ ရ တည ငမမက က ယ ပနစ ပနလည ဆ င က ခင တအတက ဗ ဟ တစခရလ
စရန ရညရယ၍ အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က သတမတထ ပ သည-

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည စပ ရ SDG
မ မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ပန တင (၂) စ ပ ရ တည ငမမ င အ က င ခငမ သည မခ စ ပ ရ စမခန ခမ

မဟ ဗ ဟ ၂.၁ - ငင ခ ငလလယ န င ငင ခ င ပ ငယရင တမ က ထ ရ ကစ စမခနခ ခင

၂.၁.၁ စ ကက၏ ဝယလအ င စ ကကက ပမဦ တည ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ -

ရ င လအ တက တန ပနရန သည ငလလယ န
မနမ က ပ ငက ပမ လတလပ သတမတ ခင
စ န ရင မ ခင ပ ရန

၂.၁.၂ ဗဟဘဏသည ရည န ငင ခ ဗဟဘဏ၏သတမတ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ -

ငလလယ န သတမတ ငရန ထ သည ရည န
ငင ခ င ဈ ပ င လလ စနစ န ထ သည စ ကက
ဖင ဆ ငရကရ မ ဘဏအခ င န ထ ဖငကကည
ခင အက ငင ခ ငအ ရ င ခင
အဝယ ပ လပ သ ဈ ကကသ
ပ င လ ခင ဖင ငင ခ
ငလလယမ န က ပမလက လ
ည ထရ စရန

၂.၁.၃ ငင ခ ငလလယ န ငင ခ ငလလယ န ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ -

အတကအက မငမ ခင မ က အတကအက မငမ
တည ငမမရ စရန ခင ကအနည ဆ
ဖစ စ ခင

၂.၁.၄ ငင ခ ငလလယ န ဆငရ ပမနမဟတ သ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ -

 30

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည စပ ရ SDG
မ မဝ ဒ ရညမန ခ က
က ဝင ဆ ငရကမ လပထ ငင ခ ငလလယ န
လပနည မ ခ မတရန မ က ပနလည
တည ငမလ စ ခင

၂.၁.၅ င ရ က ရ ငဘ ရ င က ဖ င ပမ ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၈ -
မဝ ဒ ထ ငမ ဖင တည ငမ ခင ဖင င စမ/ဘ
င ဖ င ပမ တည ငမ စရန လလယ န မတည ငမ
မက တည ငမလ စ
ရန ကည ပ င ခင

၂.၁.၆ ဗဟဘဏရ ငင ခ ငအရန င လအပပ က ဗဟဘဏ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ -

အ ပ အဓကထ ၍ ပမ အ န င ထ ရ ကမရ
ထ ရ ကမရသည ငင ခ င သညနည လမ မ ဖင
စမခန ခမက မငတငရန က ဖတဝင ရ က
ဆ ငရက င ခင
ပညတင မ ခ ယသမ အ
၂.၁.၇ ငင ခ င က ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁
မနမ က ပ င (သ) ငင ခ င
ဝယလအ င ရ ငလ
ခ ငမ ပ အပ ငရန
အ တည ငမ ခင
ငင ခ ဘဏမ အ ခင ပ ခ က
ထတ ပ ခင င ငင ခ ဘဏ
မ သည ပညတင ရ အဖ အစည
မ င ည င ဆ ငရက၍
ဘဏအခ င ခ င စနစတက
င ခ င ငသညစနစတက
ဆ ငရက ငရန

၂.၁.၈ ပညတင ဘဏမ င ငင ခ ပညတင ဘဏမ ၏ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ NA

ဘဏမ အ က ဘဏအခ င ခ င ငင ခ ငဝယလအ
ငင ခ င ရ င ခ သည က ပမလယကစ
ဈ ကကတငအ ရ င အဝယကစ ဖညတင ပ င ခင
ရပမ လယကအဆင ပ စမည၊
ငင ခ ငလလယရ တင ဖစ ပ
လ ငသညဆ မမ င
မ သခ မမ က အနည ဆ
ဖစ စမည င က လလ
ဈ ကက (Currency swap)
ဖ ဖ တ တကလ စရန

၂.၁.၉ အစ ရ၏ ငင ခ င ဖငအခနဝင ငင ခ င အရန င ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၈ NA

ငမ အ လ က အ ခ ငငပင ပမ စ ဆ င မ ခင စမ/ဘ
ဘဏမ သဝင ရ က ခင အစ
ဗဟဘဏမ ဆ ငရကသည
ငင ခ ငရနပ ငသသ စ ဝင
စမည စနစတစရပ ဖ ဆ ငရန

၂.၁.၁၀ ဟနဒ င အလ တ တရ မဝင ပညပမ လ ငမ က ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၈ -

ငလ ပ င ခင စနစမ က ထတလပ ငစမ အလ စမ/ဘ
ပစတက ပ လပရန အလ က င သည
က မ သဆ ဆ င
င ခင င င က
 31

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည စပ ရ SDG
မ မဝ ဒ ရညမန ခ က
တနဖ မငတက ခင
က င ဖစ ပ ရသည
ဆ ငမက ထန ခ ပ
င ခင

မဟ ဗ ဟ ၂.၂ - င က ဖ င ပမက လ ခ ခင င င က တည ငမမက

ထန သမ ခင

င ဖ င ပမ င ငင ခ ငလလယ န တည ငမမတသည တစခ ငတစခ ခ တဆကလ က

ရပ သည။ ထ က င အထ သ ဖင င က ဖ င ပမ န မငတက နသညက လတင မနမ
က ပ င၏ ထ ရ က သ ငလလယ န (NEER) မ အ ကမ ကမ သသ စ တနဖ က ဆင
နခ နတင ထ ရ က သ အမန ငလလယ န (REER) သသသ သ တည ငမမ ရ နပ သည။

င က တည ငမမက ထန သမ ရန င ဖ င ပမ တည ငမရမည ဖစပ သည။ လကရအခ နတင

အစ ရ င ခ စ ခ ပအတက ထပဆင စ ကက မရ သ ခင က င င က မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ က အ င မငရရရနအတက လအပ နသည င ရ က ရ စ ကကမ က ဖ ဖ လ ရ
အ ထတ က ပမ ရန အ ရ က လပ သည။ ယင စ ကကမ တင ဗဟဘဏမ ဆ ငရကသည
open market operations မ က ပမထ ရ က အ င ဆ ငရကရန လအပ နသည
ဘဏအခ င ခ င ရ င ဝယမ စ ကက (interbank) င အစ ရ င ခ သက သခလကမတ
မ အသ ပ ၍ င က စ ကကမ က လတ ခ င မ စ ကက (REPO markets) တပ ဝင
ပ သည။

စ ကက ဖဖ လ ပ လအပသည အဖ အစည မ မ လည အဆငသင ဖစ န ပဆပ က၊

အတ န င သ သန င က ပမ ဏ ရညမန ခ က သတမတထ ခင ကသ သ အ ခ စနစ
မ က လပ ဆ ငလ ငမည ဖစပ သည။ င ဖ င ပမ လ ခ ရ င င က တည ငမမရ ရ
မဟ ဗ ဟ အတက အ က ဖ ပပ အ ခခလပငန စ မ က ခ မတထ ပ သည-

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ပန တင (၂) စ ပ ရ တည ငမမ င အ က င ခငမ သည မခ စ ပ ရ စမခန ခမ

မဟ ဗ ဟ ၂.၂ - င က ဖ င ပမက လ ခ ခင င င က တည ငမမက ထန သမ ရ

၂.၂.၁ စပ ရ တ တကမ ငတည ငမ င က ဖ င ပမက ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁

မတက ညမ စ ခင ဖင င ဖ င တည ငမ စ ခင
ပမ တည ငမ ရ င က မဝ ဒ
 32

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

က ခ ငခ န င ဆ ၍ ဆကလက
ဆ ငရကရန

၂.၂.၂ အပ င လလမ ကဆကလက စ ကကအတင ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၂

ဆ ငရကရန ပလ င က မ လယမ
ကထန ခ ပ ခင

၂.၂.၃ ရ သအလကလအပ ငမက င ဖ င ပမ တည ငမ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၃

ပ င လယ ပငလယထ ၍ ရန က မ က ထ
ဘဏမ အ အရန ငထ ခင ကထန ခ ပ ခင
ရန လအပမကဆကလက
က ငသ လပ ဆ ငရန

၂.၂.၄ ငတကအ မခ စ ခ ပ လလ ဗဟဘဏမ ဘ ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၄

မ က ပမ အ က င ခငမ အစ ရ၏လ ငအ
စမ/ဘ
လ စရန င အစ ရ င ခ ဖညတင ပ နရမက
စ ခ ပ၊ သက သခ လကမတ လ ခ ငရန င
မ င အလ တ ကစမ က င ဖ င ပမ န
ပညသမ ပမသရ န လည တည ငမ စ ခင
ရ လပ ဆ ငရန

၂.၂.၅ လလမ ပမထ ရ က စရန င ခ စ ခ ပ၊သက သ စမ/ဘ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၅

အတက လလတငခ နတင ခ လကမတမ မ ရရ
အတ န မင မင ပ င ရ သည အတ န သည
လ လ က သ ဘ င စ ကက န င
ရရထ ရန ပမကကညလ ခင

၂.၂.၆ ဘဏအခ င ခ င င က ဘဏမ ၏ င ဖစ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၆

စ ကက ဖ ဖ လ စရန င လယမအတက ဝယလ
ခ င သမ ၏ဆ င ခ အ င ရ င လအ
အလ အလ ပ အ ခခ ပ တ ကကည စ ခင
အတ န က ဖ လ ပ ရန

၂.၂.၇ REPO လလမ အပ အဝင စ ကကမအလန ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၇

စ ကကဖင လပ ဆ ငမမ င ဖစလယမက
ဖင စ ကကမ အလန ဗဟဘဏမ ထန ခ ပ
င ဖစလယမက ဗဟဘဏမ င ခင က င င
ထန ခ ပ င ရ မည REPO ဖ င ပမ တည ငမ ခင
စ ကက ဖ ဖ လ စရန

၂.၂.၈ ဗဟဘဏမ ဘ ငစကထတ င ဖ င ပမ တည ငမ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၁ ၊ ၈ SDG ၈.၈

မက လ ခ ရန ခင

၂.၂.၉
င ပ ငယရင တမ တင ငင၏စ ပ ရ သည ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၁ ၊ ၈ SDG ၈.၈
တတရက ပ င လမကခ င တတရက အ ပ င
စမ ရည အ က င စရန င အလ/ က ဆင မဒဏက
င ပ ငယရင တမ ကအ ပ င ခ ငရညပ၍ ရလ ခင
လကဏ ဖစ ရ ပပ ပ ရန
အတက ငင ခ င အရန ငက
တ မငရန
 33

မဟ ဗ ဟ ၂.၃ - မ တ၍ ပငလင မငသ ပ စမ ရည ပညဝသည အခနစနစ ဖင

ပညတင အခနရရမ တ မင ခင

လကရအခ နတင မနမ ငင၏ အခနအ က ကရရမ ပမ ဏမ ဂ ဒပ၏ ၈ % ခနရ ပ အ ဆယ

ဒသတင ၌ အနမဆ ဖစပ သည။ အစ ရအ န င ငင၏ လမစ ပ ရ ဖ ဖ မ င ဆင ရမ
ပ ပ က ရ အတက အသ ပ ငရန အခနရရမက သသသ သ တ မငရမည ဖစပ သည။ အခန
ဘ တ မငရရရနအတက တည ကည ဖ ငမတ၍ ရင လင သည လပပငခင ပ အပထ ပ
စနစက ပ ပငစ ပ ပင ပ င လထ သည အခနဆငရ အပခ ပမစနစတစရပ င အခန
ကင လတခင ပ ရ တင စနစတက စမခနခမ တလအပ နပ သည။ အခနထမ မ ၏ အခန
ထမ ဆ ငရန လသညဝတရ က သရ စရန အ ပ တကတန ပ မည ဥပ ဒမ ဘ င င
အခနက အနလင မ ပ ဆ င ခင ၊ ပနအမ ခင တက လပ ဆ ငရ တင လယက စမည
ခတမ နည ပည က က ယက ယ ပန ပန အသ ပ ရနလည လအပပ သည။ MSDP သည
အခနစနစက ပမပငလင မငသ မရ စရန လပ ဆ င ပ ခင ၊ အဂတလကစ မက လ ခ
ခင ၊ အခနဥပ ဒမ ပမ ခတမလ စ ခင တ ဖင မနမ ငင၏ အခန က ကခမစနစမ
အတက တ တကမရ ရ က ဦ စ ပ ရ ဆထ ပ သည။

MSDP သည သတင အခ ကအလက နည ပည တင သသ ထငရ သည ရင မ ပ မမ င

နည လမ မ စ ဖင အခနဆငရ အသပည ပ မ က တ ခ ဆ ငရကသ ရနလည ဦ စ ပ
ရ ဆထ ပ သည။ စမ ရည ပညဝသည အခန က ကခမသည လကရ ဘ င လ င ပမက
လ ခ ရ တင အဓက ထ ကပ ပ မည ဖစပ သည။ အဆပ မဟ ဗ ဟ က ရရ ရ အတက
အ က ဖ ပပ အ ခခလပငန စ မ က သတမတ ရ ဆထ ပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ပန တင (၂) စ ပ ရ တည ငမမ င အ က င ခငမ သည မခ စ ပ ရ စမခန ခမ

မဟ ဗ ဟ ၂.၃- မ တ ပ ပငလင မငသ သည အခနအ က ကစနစ တစခ ဖင ဘ င အရင အ မစမ တ မငလ ခင

၂.၃.၁ ပညတင အခနမ ဦစဌ န အခန က ကခမက စမ/ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၇.၁

င အခ သ သင လ ပမထ ရ က စ ခင
သည အဖ အစည မ ၏
ဖ စည မ င အပခ ပမစနစက
ပ ပင ပ င လရန င အခန
ထမ အပစအလက အ က င
ဆ ဝန ဆ ငမ ဖငအခန က
ကခ ငရနအတက လပငန
အမ အစ အ ပ အ ခခ
သည ဌ နခမ က ဖ စည ရန
 34

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၂.၃.၂ တစ ငငလ သ အလကထ ရ အခန ပ ဆ ငမ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၄၊ ၁၀ SDG ၁၇.၁

နစ ဖင ပ ဆ င ခင ပမအဆင ပ ပ
စနစမ ခ ထငရန ထ ရ က စ ခင

၂.၃.၃ မတပတင ခင ၊လပငန ဆ င အခန ပ ဆ ငမပမ စမ/ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၇.၁

ရက ခင ၊စ ရင စစ ဆ ခင အဆင ပ ပ ထ ရ က
တအတက နည ပည စနစ စ ခင
အသစမ က ဖ ဆ ငရန

၂.၃.၄ အခနဥပ ဒသစ၊ ဝင ငခနသစ အခနရရမ ပမမ ပ စမ/ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၇.၁

င ကနပစည ၏ ဝန ဆ ငမ လ ခင
အ ပ စည ကပခနသစတ
ပ ဝငသည ခတမ အခန
ဥပ ဒမ ရ ဆ ပဌ န ရန

၂.၃.၅ အဂတ လကစ မ င အခန အခန ပ ဆ ငမ ပမ စမ/ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၆.၁

တမ ရ ငမ က ကယ င ရ အဆင ပ ပ ထ ရ က
အစအမမ လပ ဆ င ခင စ ခင
င ဌ နတင စ ရင စစ ဆ
ခင အ ပမတ ခ ပ
စစ ဆ ရ ဌ နခတစခ
ဖ စည ခင အပ အဝင အခန
စနစ၏ မနကန ဖ ငမတမ
င ဂဏသတင တက
က ကယ စ င ရ ကရန

၂.၃.၆ အခနထမ ကယတငစည ကပ အခန ပ ဆ ငမ ပမ စမ/ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၇.၁

သည အခနစနစက အလယ အဆင ပ ပ ထ ရ က
အလတအဆင အခနထမ စ ခင
မ ဆငရ အခန မ တင
ခ ထင ဆ ငရကရန

၂.၃.၇ အခနဆငရ ဝန ဆ ငမမ အခနရရမ ပမမ ပ စမ/ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၇.၁

က င မန ရ င ဥပ ဒ လ ခင
သကဝင စ ရ တကလမ န
မ ပ ငမည လကန ဆ င
ရကမ ပမ က င မန ရ
မဟ ဗ ဟ က အသ ပ ၍
အခနစနစတင စန စ မ
အ ခခ (Risk based) ခ
ကပမပစအ က ငအထည
ဖ ရန

၂.၃.၈ က င မနသည ငငတက အခန ပ ဆ ငမပမ စမ/ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၇.၁

အ လအထမ ငကကည အဆင ပ ပ
ပ ခတမ နည ပည အသ ထ ရ က စ ခင
ပ ခင ဖင ရရလ သ
က ငမ ဖငအခနလပငန
စ င လပထ လပနည
 35

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ က ပမ က င မန
ထ ရ က စရန

၂.၃.၉ ပညတင အခနဦ စ ဌ နမ အခန ပ ဆ ငမပမ စမ/ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၇.၁

ဝနထမ မ ၏ က င အဆင ပ ပ ထ ရ က
တ ဝနဝတရ မ က စ ခင
ရင လင စ ပ ထ ရ က
သည လပ ဆ ငမဆငရ
စမခန ခမ အပ အဝင သင တ
သည သငတန မ ၊ ခတမ
လပငန အ လအထမ
ထ ကပ ပ ခင ဖငဝနထမ
မ ၏ စမ ဆ ငရည
တ တက စရန

မဟ ဗ ဟ ၂.၄ - အရင အ မစမ က တည ငမစ င စမ ရည ပညဝစ ခ ဝ င ရ

အတက ပညသဘ ငစမခနခမက အ က င ခငမ စ ခင

မနမ ငင၏ ပညသဘ ငစမခနခမစနစက ခတမ စရန င သကဆငသည အစ ရ အဖ

အစည မ ၏ စမ ဆ ငရညက ခငမ စရန ဆ ငရက ခင တ ဖင ပညသဝန ဆ ငမမ
က ပ ရ တင တ ဝနခမရ ပ က မ က ငထ ရ ကစ င ပငလင မငသ မရစ လအပသလ
တန ပန ဆ ငရက င စမည ဖစပ သည။ ယင သလပ ဆ ငရ တင ငင တ အစ ရ အ န ဖင
အ ထ ကအထ အ ခ ပ သည မဝ ဒဖ ဖ မ ပညသဘ င စမခနခမဆငရ ပ ပင ပ ငလ
မ၊ ပမ က င မန သ အ က ငအထည ဖ မ မဟ ဗ ဟ မ ၊ အ က င ခငမ သည အဖ
အစည ဆငရ စမ ဆ ငရညအ စမခနခမ င အက ဖတသ သပမစနစမ ပည ထ ငစ င
တင ဒသ က / ပညနယအဆငတင လအပပ သည။ ထအ ပင ဒမက ရစ ဖကဒရယ ပည ထ ငစ
ဖစလ ရ မ မန ခ က ငအည၊ ငင တ အစ ရ၏ ဗဟထန ခ ပမက ပ၍ လ ခ သည
အပခ ပမစနစသ ဦ တည နသည လမ က င င ကကည စရနအတက ပညသ ဘ င
စမခနခမဆငရ ဖ စည မပစမ အ လ က ပနလညသ သပရန လအပမည ဖစပ သည။

မနမ ငင၏ ပညသ ဘ ငစမခနခမဆငရ လမ ပ မပတင၊ တင ဒသ က င ပညနယ

အ လ ၌ အခနဘ ငမ ပမမ တစ ခ ဝအသ ပ ရ အတက သယဇ တထတယသည
လပငန မ မရရသည ဘ ငအပ အဝင အခနဘ ငက ခ ဝသညစနစအ ပမ က င မန
စ ခင ၊ ပညသဘ ငစမခနခမဆငရ ပငမလပငန မ င သကဆငသည အဖ အစည
မ ၏ လပပငခငက ပမခငမ စ ခင င ပညသဘ ငစမခနခမဆငရ တည ဆ ကမပစက
တ တက က င မန စရန လပ ဆ င ခင တ ပ ဝငပ သည။
 36

တစခ နတည မ ပင ဆကလက တ တက က င မန ရ အတက ရရထ ပ ဖစသည အရန

အဟန က င က ထန ထ ခင ၊ လမတ ဝနခမရသည ယ က မထန က ရ လပ ဆ င ခင
တ ဖင ပညသဘ ငစမခနခမဆငရ ပ ပင ပ င လမသည ငင ရ အ ပ င အလမ က
ပမ ခ ငရညရ စမည ဖစ သ က င ယင တမ အဓကက ပ သည။ ထ က င အစ ရ
ဘတဂ ကဆငရ သတင အခ ကအလကမ က အမ ပညသပမ သရ င စရန င ဘတဂ က
ခ ဝအသ ပ ရ တင က -မ တန တရညတရ ရ က ပ င စည လပ ဆ ငသည ဆ ငရကမ
မ အပ အဝင မနမ ငင၏ ပညသဘ ငစမခနခမစနစ တစရပလ က ပမတ ဝနခမရ စ ပ
ပငပမ စ င ကပကပကမ ပမတ တက မငမ စ ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။ ဤ
မဟ ဗ ဟ အ င မငရနအတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က ဆ ငရကရန သတမတ
ထ ပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ ရလဒမ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ပန တင (၂) စ ပ ရ တည ငမမ င အ က င ခငမ သည မခ စ ပ ရ စမခန ခမ

မဟ ဗ ဟ ၂.၄ - အရင အ မစမ က တည ငမစ င စမ ရည ပညဝစ ခ ဝ င ရ အတက ပညသဘ ငစမခန ခမက

အ က င ခငမ စ ခင

၂.၄.၁ ရသ မန ခ ငစ ရင ဆငရ ခငမ အ က င ပ စမကန /ဘ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၆

အခ ကအလကမ ၊ စစ ပငလင မငသ သည
ဘ ငမ တင အခနအသ ပညသ ဘ စမ ခန ခ
ပ မက ရင လင ခင င အ ခ ခင
သ တင တ ခ ကမ က
ဆကလကထတ ပန ခင တ
အပ အဝင ဘ ငအ လ
ပငလင မငသ မ သသ စ
တ တကလ စရန

၂.၄.၂ အစ ရ၏ အသ စရတ သ သပ ခငမ အ က င ပ စမကန /ဘ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၆

ခ ကအ ပ အ က ပ ခ ကမ ပငလင မငသ သည
ကအ က င အထည ဖ ရန ပညသ ဘ စမခန ခ
ခင

၂.၄.၃ လ ငက မ ငလ စ ရ ခငမ အ က င ပ စမကန /ဘ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၆

ဘ င ခ ငခ န တင ဆမက ပငလင မငသ သည
အ က င ခငမ လ စရန ပညသ ဘ စမခန ခ
ခင

၂.၄.၄ ဘ ငတင ပ တ င ခ ခင ခငမ အ က င ပ စမကန /ဘ မဝ ဒ ၁၀ SDG ၁၆.၆

င မလအပ သည အသ စရတ ပငလင မငသ သည
မ က ဖတ တ က စစစ ခင ပညသ ဘ စမခန ခ
တက စ င ကညမမ ပမ ခင
အ က ငလ စရန
 37

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ ရလဒမ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

အဖ အစည မ စပ ရ SDG
နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၂.၄.၅ ငငအဆင မဟ ဗ ဟ က ခငမ အ က င ပ စမကန /ဘ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၆

အ ခခအ ဆ ကအအ စမခ က ပငလင မငသ သည တင ဒသ က /
အတက ပ န ခ ကမ င ပညသ ဘ စမခန ခ ပညနယအစ ရ
ရင မ ပ မ င အခန ဖန ဝမ ခင
င ရပငခင စမခန ခ ခင င
ဆကစပသညကစရပမ အပ
အဝင ငငအဆင ငတင ဒသ
က / ပညနယ အဆင ပညသ
ဘ စမခန ခ ရ အရည
အ သ က မငတင ခင
ခငမ အ က င ပ
၂.၄.၆ အဆငတင တင ဘ ရ စမကန /ဘ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၆
ပငလင မငသ သည
လပငန စ ၌ ပညသတ၏
ပညသ ဘ စမခန ခ
ပ ဝငမ ပမ ဏ ပမ က ထ
ခင
လ ရ င အ လ ပမ ပ ဝင
င ရ က တန အ ပ ရန
ခငမ အ က င ပ
၂.၄.၇ က မတန တညမ မကအ စမကန /ဘ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၆
ပငလင မငသ သည
ပ စ ငမည ရသ မန ခ င လ/ကယ/ ပန
ပညသ ဘ စမခန ခ
စ ရင တစခအ ဖစ ပ ပ လ
ခင
စ ရ ပ င စည ဆ ငရက
ရန

၂.၄.၈ သဘ ဝသယဇ တသ သည ခငမ အ က င ပ စမကန /ဘ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၆.၆

စကမ လပငန မ မ ရရသည ပငလင မငသ သည တင ဒသ က /
အခန ငမ က တင ဒသ က ပညသ ဘ စမခန ခ ပညနယ အစ ရ
င ပညနယမ အ လ တင ခင
အခနရရမ ပမညမ စ ရ
အတက ပပ ပ ရန အပ အဝင
အခန မ ဝ ပ ခင လပငန
စ က မတဆက ပ ရန

မဟ ဗ ဟ ၂.၅ - ငငပငစ ပ ရ လပငန မ ၏စမ ဆ ငရည င ယ ပ င ငစမ က

မငတင ပ ခင

MSDP သည စ ပ ရ တ တကမ င အလပအကငမ ဖနတ ပ ငမအတက ပဂလက က

က အဓက မ င ငအ အ ဖစ သတမတထ ပ သည။ ငင၏စ ပ ရ တင စ ကက အ ခခ

သည ဆ ငရကခ ကမ က ဦ စ ပ ထ သညအတကရ နသည ငငပင စ ပ ရ လပငန

မ (SOE) ၏ ပ ပင ပ င လ ရ မဟ ဗ ဟ မ သည ပဂလက၏ အခန က က တ တက

မငတင ပ မည မဟ ဗ ဟ မ အ ပ အ ဖညမတစခပင ဖစပ သည။

 38

၂၀၁၇ ခ စတင SOE အနည ငယသ ငင တ အတက အခနထမ ဆ ငလ ကရ ပ ၊ အမ စ

မ အက အ မတနည ပ ၍ စ ပင မ စ လပငန လညပတမ ကနက စရတ က မ သ

က င င က ဝနထပဝနပ ရ န ကပ သည။ ထ က င SOE ဆငရ စမအပခ ပမ တ တက

လ မသည အစ ရအတက ဘ ငအရင အ မစမ က ရရလ ငပ ငင၏စ ပ ရ အလ

အလ က လမ ဖင ပ မည အဓကအ က င တစခလည ဖစပ သည။

SOE မ ငပတသက၍ ၎င တ၏ အခန က ၊ တ ဝနဝတရ င စပ ရ အရ ရပတည

ငစမ စသညတမ ရ ထ န ခင က င လပငန ဆ ငရကခ က င အမ အစ မ အရ

မတညသည ပ ပင ပ င လမ အစအစ မ က ဖ ထတရမည ဖစပ သည။ ဥပမ အ ဖင

စည မ စည ကမ မ မနကန စ ရ ထန သမ ဆ ငရကလ ကရ သ regulatory SOEs

မ သည လက တ လပငန ဆ ငရကလ ကရ သ ငငပငစ ပ ရ လပငန မ operational

SOEs မ င ဆ ငရကသည အခန က ၊ တ ဝနဝတရ မ အရ လနစ က ပ ပ သည။

ထ က င အစ ရအ န င SOE မ က ၎င တ၏ လပငန အရ အမ အစ ပနလညသတမတ

ခင ၊ ဘ ငအသ ပ မပစ ပ ပင ပ င လ ခင ၊ ၎င တ၏ စမခနခမ င လပငန လညပတမ

မ က ပမက မ က ငပ ပငလ စ ခင ၊ က ကပ ရ တ ဝန င ပငလင မငသ မတက မငတင

ခင ၊ ငင၏ စ ပ ရ ဆ ငရကခ ကက တ တက စမည လပငန မ တင ပငဆငမက

ခ ဝလပကင စ ခင (သမဟတ) ပဂလကအ လ ပ ခင တ ဖင ပ ပင ပ င လသ ရန

ရညရယထ ပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ က ရရ ရ အတက အ က ဖ ပပ အ ခခလပငန စ

မ က သတမတ ရ ဆထ ပ သည -

ရည န လပငန စ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDGs

နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၁) ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ

ပန တင (၂) စ ပ ရ တည ငမမ င အ က င ခငမ သည မခ စ ပ ရ စမခန ခမ

မဟ ဗ ဟ ၂.၅ - ငငပငစ ပ ရ လပငန မ ၏ စမ ဆ ငရည င ယ ပ င ငစမ က မငတင ပ ခင

၂.၅.၁ ငငပငလပငန မ ဘကစ ငငပငလပငန မ က စမ/ဘ မဝ ဒ ၂ SDG ၈.၃

အက ဖတသ သပ ပ ငငပင အမအခကင ပ
လပငန ဆငရ မဝ ဒတစခ ပငလင မငသ ၍
ပ ပ ကလ စရန တ ဝနခမရသည
စပ ရ စည မ မ
ဖင လပ ဆ င င ခင

(PSD AP Pillar 4)
 39

ရည န လပငန စ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDGs

နပ တ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၂.၅.၂ ငငပငလပငန မ က ငငပငလပငန မ က စမ/ဘ မဝ ဒ ၃ SDG ၈.၃

က ပရတ အသင ပ င ခင ၊ အမအခကင ပ
အက အ မတရရရန ဆ ငရက ပငလင မငသ ၍
ခင ၊ ပနလညဖ စည ခင တ ဝနခမရသည
သမဟတ ပဂလကပင ပ လပ စပ ရ စည မ မ
ခင တ ဖင ယ ပ င ငမရ စရန ဖင လပ ဆ င င ခင

(PSD AP Pillar 4)

၂.၅.၃ တစစတတစပင ဖစ စ အ ပည ငငပငလပငန မ က စမ/ဘ မဝ ဒ ၄ SDG ၈.၃

အဝ ဖစ စ ရယယ ခ ယ အမအခကင ပ
ဆ ငရကသငသည ငငပင ပငလင မငသ ၍
လပငန မ က ဖ ထတ တ ဝနခမရသည
သတမတ ပ ဖစ င ခ ရသည စပ ရ စည မ မ
မဟ ဗ ဟ မတဖကမ ရ ဖ ဖင လပ ဆ င င ခင
လပ ဆ ငရန
(PSD AP Pillar 4)

၂.၅.၄ ငငပငလပငန မ ၏ ငငပငလပငန မ က စမ/ဘ မဝ ဒ ၅ SDG ၈.၃

ဘ ရ အစရငခမပစမ အမအခကင ပ
က စသတမတရန င ၎င တ၏ ပငလင မငသ ၍
ဘ ရ ဆငရ အခ က တ ဝနခမရသည
အလကမ က ပညသမ သ စပ ရ စည မ မ
ထတ ပနရန ဖင လပ ဆ င င ခင

(PSD AP Pillar 4)

၂.၅.၅ ငငပငလပငန မ ၏ယ ပ င ငငပငလပငန မ က စမ/ဘ မဝ ဒ ၆ SDG ၈.၃

ငစမ က မငတငရန ဝနထမ အမအခကင ပ
မ က ပဂလကက င ပငလင မငသ ၍
ယ ငသည လစ ပ ငမည တ ဝနခမရသည
အစအစ က ဖ ဆ ငရန စပ ရ စည မ မ
ဖင လပ ဆ င င ခင

(PSD AP Pillar 4)
 40

မ င (၂) သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ
အဆငအ လ တင ပ ဝင ဆ ငရကသမ ၊ အထ သ ဖင ပဂလကက င ပမက ယ ပန
နက င စ ပ ပ င ဆ ငရက ရ င ငင တ သ ယ ဝ ပ ရ အတက တ မငလပ ဆ င
ရ သည မနမ ငင၏ စ ပ ရ ဖ ဖ မအတက မရမ ဖစ လအပပ သည။ ဤသ လပ ဆ င
ခင ဖင အလပအကငအခငအလမ မ တပ လ စသကသ က ယ ပနစ အ ခ ပ ထ သည
စပ ရ ဖ ဖ မဆသ တကလမ ငမည ဖစပ သည။

ပန တင (၃) - အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသညဖ ဖ ရ

ပန တင (၃) သည သဘ ဝပတဝန က ငအ အ လ ထ မ င၊ လမ ရ ရ ဆငရ သက ရ ကမ

မ အ ပ တ ဝနယမရ သ စ ပ ရ ဖ ဖ မ၏ မ င ငအ အ ဖစ ပဂလက က ငအတ
ငင၏ စ ပ ရ အတက အလပအကငဖနတ ပ မက အ လ ပ လပ ဆ င ခင ဖစပ သည။

MSDP သည ငင၏စ ပ ရ တင အလပအကငမ ၏ အရညအ သ င အ ရအတက

စရပစလ အ ပ အဓကထ ပ သည။ ထနည တစ ပင ဘ င က ရရမတ မငလ ရ ၊
မလရ န ပ သ ပ ပ င ဆ ငရကမမ အ က င ခငမ ရ ၊ ကမ လ ဆငရ င
ဒသတင အသကအဝန င ခ တဆကမအသစမ ပမ ဖစထန လ ရ င ငင ခ ရင
မ ပ မ င ပညတင ရင မ ပ မက လ ဆ ငမည လပသ ကငသ ရသည မဝ ဒဝန က င
တစရပ တ တကလ ရ တင အစ ရသည အ ရ က သည အခန က ၌ ပ ဝင နသညက
အသအမတ ပ လ က ပန တင(၃) အ ကရ မဟ ဗ ဟ မ က ရ ဆထ ခင ဖစပ သည။

လကရ ငင၏ စ ပ ရ အ နအထ အရ စကပ ရ င အ သစ ငအလတစ လပငန

က သည အလပအကငဖနတ ရ အတက အ ရ က သည ဇစ မစမ ဖစ ကပ သည။ ဤက
မ င စပလ ၍ အစ ရသည ဖ စည မပင ဆငရ ပ င လ စရန င အရညအ သ မငမ
သည အလပအကငမ ပ ထန လ စရနအတက ဒစဂ စတယစ ပ ရ (digital economy)
က အ လ ထ လ က ထတလပမ င ဝန ဆ ငမက မ တင ဖနတ မ င ဆန သစတထငမ
၏အခန က က မငတငသ မည ဖစပ သည။

အမ သမ မ င အခ သ ထခကခစ လယသည ပညသမ အတက က င မန၍ လ ခ

ဘ ကင ပ အရညအ သ ရသည အလပအကငမ တ မငရရ စရန အ လ ထ ဆ ငရကမ
ငအတ၊ အလပအကငဖနတ ရ င လပသ စ ကကဆငရ စမအပခ ပမတက အ လ
ပ ဝင ပ မ တမရ စ ရ ဂ ပ ဆ ငရကရမည ဖစပ သည။ တင ဒသ က င ပညနယအ လ
သ တညမ ရသည လမ-စ ပ ဖ ဖ တ တက ရ ရရ စရနအတက ပန တင (၁) အ ကရ မဟ
ဗ ဟ မ င လပငန စ မ က ဖညဆည ငရန အ ထ ကအက ပ လပငန စ မ က ရ ဆ
ထ ပ ဖစပ သည။
 41

ရည န အက အက မ

 မနမ စကပ ရ ဖ ဖ တ တကမမဟ ဗ ဟ (၂၀၁၈/၁၉ - ၂၀၂၂/၂၃)

 အမ သ ပကနမဟ ဗ ဟ (၂၀၁၅-၂၀၁၉)
 မနမ ငငဘ ရ ဝန ဆ ငမလပငန မ ရရသ စ ရ လမ ပ မပ (၂၀၁၄-၂၀၂၀)
 မနမ ငငစကမလပငန ငသကဆငသည မဝ ဒ(၂၀၁၆)
 ပဂလကက ဖ ဖ တ တကမမ ဘ င ငလပငန စ
 က လကလမ မ ငက သန သ လ ရ အမ သ မဟ ဗ ဟ (၂၀၁၆)
 အ သစ ငအလတစ စကမလပငန မ မဝ ဒ(၂၀၁၅)
 မနမ ငင အမ သ ပ ဆ င ရ ပငမစမခ က(၂၀၁၆)

မဟ ဗ ဟ ၃.၁ - က လက ဒသ ဆင ရမ လ ခ ရ အတက အ ခခအ ဖစ အ လ

ပ ဝငသည ဘကစစကပ မ မ ရ အ လအထမ ဖင ထတကန
မ စ ထတလပ ငစမ ရ သ စပ ရ က ပပ မည ဝန က င
တစရပ ဖနတ ရ
လဦ ရ၏ ၇၀% ရ သ က လက န ပညသအမ စသည လယယ စကပ ရ က အ ပ
တက က သ လည က င ၊ သယဝက၍ သ လည က င မခ န က ပ ၊ မနမ ငင၏
စပ ရ သည စကပ ရ က အထ အ ထ သည ငင ဖစပ သည။ ထ က င ဤက တင
ကနထတစမ အ တ တကလ ခင သည အဆင ရဆ သ ပညသမ အတက သငတင
က င မန သ အသက မ ဝမ က င လပငန မ င အလပအကငမ ဖနတ င ရ က သသ
သ သ သက ရ က စ ငမည ဖစပ သည။

လယယ စကပ ရက တင စကပ ခင ၊ ရတသမ ခင င တနဖ မငကနစည ဖစသညအထ

လပ ဆ ငသည လပငန စ တစ လ က အဆငအ လ တင အလပအကငဖနတ ပ ရ ၌
ပဂလကက ၏ ပ ဝငမသည သသ ထငရ ပ ဖစပ သည။ အဆပ အဆငအ လ တင လပရည
ကငရည င လပကငလစတရ သ လပသ မ လအပ ပ အမ စမ ပညတင ရ ပ င
သ လ နထငသမ ဖစ ကပ သည။

သ သ ကနထတလပ ငစမ သည ဒသတင ပ မ မ သတမတခ က အ က ရ နဆ ဖစပ သည။

မနမ ငငအ န င စကပ ရက တင ဆကလကယ ပ င ငရနမ ဖ စည မပင င
နည စနစက မဆငရ အကနအသတမ က ဖရင ရမည ဖစပ သည။ င က ၊ နည ပည ၊
စ ကက ငခ တဆက ဆ ငရကမတတင လ လ ကသည ထ ကပမ မရ ခင တ က င
ရတသမ မတင ဆ မမ င ထတလပမစရတ မငမ ခင တသည ပညတင င ဒသတင
၏ စကပ ရ ဆငရ တနဖ ကင ဆကတင မနမ ငငမ ပ ဝင ဆ ငရက ငမ အ နအထ က
 42

အ လ စပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ ရရ စရန အ ကပ လပငန စ မ က ခ မတ ဆ ငရက

သ မည ဖစပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ မဝ ဒ SDGs
ရညမန ခ က
မ င (၂) သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ

ပန တင (၃) အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသညဖ ဖ ရ

ဗ ဟ ၃.၁ - က လက ဒသ ဆင ရမ လ ခ ရ အတက အ ခခအ ဖစ အ လ ပ ဝငသည ဘကစစကပ မ မ ရ

အ လအထမ ဖင ထတကနမ စ ထတလပ ငစမ ရ သ စ ပ ရ က ပပ မည ဝန က ငတစရပ ဖနတ ရ

၃.၁.၁ က လက ဒသ ပဂလက ကနထတစမ အ င အလပသမ / မဝ ဒ ၃၊ ၅၊ ၆ SDG ၂.၃

က င လယသမ မ ၏ လယသမ မ ၏ လဝက၊
လအပခ ကကတ ပန ဆ င ဝင ငတ မငလ ခင စက/ မ /ဆည
ရက ပ ရနအတကစကပ (ADSIP ရလဒ ၂) ၊ ပည ရ၊
ရ ၊ ရထကပစည လပငန
မ င အစ အစ က မ
တင သငတန မ ပခ ခင င
အသပည ပ ရန

၃.၁.၂ ပမအက ရ ပ ရရညတညတ ကနထတစမ အ င စက/ မ /ဆည မဝ ဒ ၄၊ ၆ SDG ၂.၃

သည ရအသ ပ မ စမခန ခ လယသမ မ ၏ သယဇ တ/
SDG ၂.၄
ရ စနစက ထ ကပ ပ ဝင ငတ မငလ ခင ပတဝန က င
ခင င ဆည မ င ၊ ရ တ (ADSIP ရလဒ ၂) SDG ၆.၄
မ င စနစက မငတင SDG ၆.၅
ရန

၃.၁.၃ စကမလယယ င စကပ ကနထတစမ အ င စက/ မ ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၂.၃

ရ ၊ ရထက ပစည လပငန ၊ လယသမ မ ၏ သယဇ တ/
ဘကစ စကပ မ မ ရ ဝင ငတ မငလ ခင ပတဝန က င၊
လပငန တတင ပမရင မ ပ (ADSIP ရလဒ ၂) အလပသမ /
လ စမည စ ကကအ ခ လဝက၊
အ နမ ဖနတ ပ ရန

၃.၁.၄ က လက အမ ထ ငစမ လယယ စကပ ရ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၁.၄

၏ မယ လပပငခင၊ မယ ဖ ဖ တ တကမအတက သယဇ တ/
SDG ၅(က)
ပငဆငခင င ယင င ဆက တ ဝနယ ဆ ငရက ပတဝန က င၊
ယသည ဥပ ဒဆငရ နသည အဖ အစည ပညထ ရ ၊
သကဝငက ငသ မ မ ၏ စမ ဆ ငရည အလပသမ /
ခငမ အ က င စရန င စမအပခ ပမတ လဝက၊
တကလ ခင (ADSIP
ရညရယခ က ၁)

၃.၁.၅ ထတလပသ င စ သ သတ စ ကက ခ တဆကမ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၂.၃

ဆ ဖတခ ကမ ခ မတရ င ယ ပ င ငစမ သယဇ တ/
SDG ၂(ဂ)
တင အ ထ ကအက ဖစ စ တ မငလ ခင ပတဝန က င၊
မည စ ကကဆငရ င (ADSIP ရညရယခ က ပညထ ရ ၊
အ ခ အဓကက သည သတင ၃) အလပသမ /
အခ ကအလကမ ပမရရ လဝက၊
စ ရ ဆ ငရကရန
 43

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ မဝ ဒ SDGs
ရညမန ခ က

၃.၁.၆ စကပ ရ ၊ ငါ ပစန မ မ စ ကကခ တဆကမ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၂.၃

ရ ရထကပစည လပငန င ယ ပ င ငစမ အလပသမ /
မ င အစ အစ က မ တ မငလ ခင လဝက၊
တင ကနထတ စမ အ င (ADSIP ပညထ ရ ၊
တနဖ ကင ဆကတက မငတင ရညရယခ က ၃) စမ/ဘ ၊
ငမည စ ကက င ထ ကပ ဆ ကလပ ရ
ပ ဆ င ရ ဆငရ အ ခခ
အ ဆ ကအအမ တ တက
လ ရန

၃.၁.၇ စကပ ရ ၊ ရထကပစည စ ကကခ တဆကမ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၂.၃

လပငန ၊ ဘကစစကပ င ယ ပ င ငစမ စ /က ၊
SDG ၂(က)
မ မ ရ လပငန တတင တ မငလ ခင စမ/ဘ ၊
ငင ခ ရင မ ပ သမ (ADSIP ရင မပ မ
လယက ခ မ စ လပကင ရညရယခ က ၃) က မရင၊
င စ ရ အပ အဝင စကပ
ရ လပငန ရင မပ သ
မ အတက ရင မပ မ
စည မ စည ကမ မ
တ တက က င မနလ ရန

၃.၁.၈ က လက န ပညသမ စ ကကခ တဆကမ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၁၆.၆

ဦ ဆ ငလ က အ လ ပ ဝင ငယ ပ င ငစမ တ အလပသမ /
SDG ၁၆.၇
ပ ည င ဆ မမ ဖင မငလ ခင (ADSIP လဝက၊
ဖဖ ရ ဆ ငရကခ ကမ ရညရယခ က ၃) ပညထ ရ ၊
က စတငလပ ဆ င င စ ရ စမ/ဘ ၊
စမ ရည မငတင ပ ရန

၃.၁.၉ ရ သဥတဒဏခ ငသည လယသမ မ ၏ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၂.၄

က လက အ ခခအ ဆ က ဝင င င ကနထတ စမ/ဘ ၊
SDG ၉.၁
အအမ တည ဆ ကမက စမ အ တ မငလ ဆ ကလပ
ပပ ခင အပ အဝငအထ ခင (ADSIP ရ၊ SDG ၁၃.၁
သ ဖင ဘ အ ရ ယအ ဖစ ရညရယခ က ၂) SDG ၁.၅
အမ ဆ ဒသမ တင
က လက န ပညသမ အ
ပင ထနသည ရ သဥတက
ခစ ရမ လ ပ သကသ ရ
ဆ ငရကရန

၃.၁.၁၀ လယသမ မ လတလပစ လယသမ မ ၏ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆၊ ၇ SDG ၂.၃

စကပ ထတလပ ရ င ခ င ဝင င င ကနထတ အလပသမ /
စမည လပသ ကငသ ရ စမ အ တ မင ရ လဝက၊
သည ဝန က ငတစရပ ပ (ADSIP စမ/ဘ ၊
ပ ကလ စရန ရညရယခ က ၂) ပညထ ရ ၊

၃.၁.၁၁ လမ ၏ က န မ ရက စ ကက ခ တဆကမ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆၊ ၇ SDG ၂.၃

က ကယ စ င ရ ကရန င င ယ ပ င ငစမ စ /က ၊
စကပ ရ မ မ ရ ပကန တ မငလ ခင စမ/ဘ ၊
မ မ ပမ က မ သည (ADSIP
 44

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ မဝ ဒ SDGs
ရညမန ခ က
တနဘ ရရ စရနအတက ရညရယခ က ၃)
အစ အစ ဘအ ရ ယ
ကင ရင ရ စခ နစ နမ
တ တက က င မနလ ရန

၃.၁.၁၂ က လက ပညသမ ၏ လယသမ မ ၏ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆၊ ၇ SDG ၂.၃

သ သန လအပခ ကမ က ဝင င ငကနထတစမ စ /က ၊
တ ပန ဆ ငရက င သ အ တ မငလ ခင စမ/ဘ ၊
ဗ ဟ မ ၊ဆ င ခ စမ (ADSIP ရညရယခ က
ခန ခမနည လမ ငဘ ရ ၂)
ဝန ဆ ငမမ ပ ထကလ
စ ငမညစည မ စည ကမ
ပင ဆငရ တ တကလ ရန

၃.၁.၁၃ အဆငအ လ တင သ ခ စ ကက ခ တဆကမ စက/ မ ဆည မဝ ဒ ၅၊ ၆၊ ၇ SDG ၂.၃

အ ခအ န င လအပခ ကမ င ယ ပ င ငစမ
စ /က
က တ ပန ဆ ငရက ပ သ တ မငလ ခင
စကပ ရ ဆငရ ဖ ဖ (ADSIP စမ/ဘ
တ တကမ အစအစ မ ရညရယခ က ၃)
ပ ထကလ ရန

မဟ ဗ ဟ ၃.၂ - အ သ စ င အလတစ စကမလပငန မ တ တကဖ ဖ လ ခင

မတစဆင စကမလပငန င ဝန ဆ ငမလပငန မ တင အလပ
အကငဖနတ ရ က အ ထ ကအက ပ ရ
မနမ ငင၏ အ သ စ င အလတစ စကမလပငန မ ဖ ဖ တ တက ခင သည ပဂလက
က ဦ ဆ ငသည စ ပ ရ ဖ ဖ မအတက အငအ ဖစ စသညသ မက ရရညတညတ ပ
က ယ ပန သ အလပအကငဖနတ မအတက မရမ ဖစ လအပပ သည။ ထ က င အ သ စ င
အလတစ လပငန မ အပ အဝင SMEs လပငန မ ဖ ဖ လ ရ သည MSDP တင
ဦစ ပ မဝ ဒတစရပ ဖစပ သည။ သ သ မနမ ငင၌ SMEs လပငန ဖ ဖ တ တကမတင
င က ရရ ငမ၊ စ ကကခ တဆကမ၊ မယ ပငဆငမတင လ ခ စတခ ရမ၊ နည ပည င
သတင အခ ကအလကရရ ငမ တတင အကနအသတမ အပ အဝင မ စ သ အဟနအတ
မ ရ နပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ ပညမ စရန အ ကပ လပငန စ မ က ခ မတ ဆ ငရက
သ မည ဖစပ သည -
ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည
နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ မဝ ဒ SDGs
ရညမန ခ က
မ င (၂) သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ

ပန တင (၃) အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသညဖ ဖ ရ

ဗ ဟ ၃.၂ - အ သစ င အလတစ စကမလပငန မ တ တကဖ ဖ လ ခင မတစဆင စကမလပငန င

ဝန ဆ ငမလပငန မ တင အလပအကငဖနတ ရ က အ ထ ကအက ပ ရ
 45

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ မဝ ဒ SDGs
ရညမန ခ က

၃.၂.၁ အ မတအစန ရရ ရ စပ ရ လပငန မ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၂၊ ၃ SDG ၁၂.၆

အတက ထတကန အမ အတကရင လင တည စကမ၊
မ ပ င လ ထတလပ ငမ သ ဥပ ဒ င စက/ မ /ဆည၊
ရန င အရန မငတင စည မ စည ကမ အလပသမ /လဝက၊
ဆ ငရက င စရန မ ဘ ငမ ဖင စ /က ၊
ထတလပသမ အ အ ခခအတ မစတစရပ
ဆ ဆ ငသကသ၊ အ န ဖင မ တစ င
ပဂလက က လပငန ပငလင မငသ စ
ရငမ အ န ဖင အသ ပ ငလ ခင
ကယပင စ ပ ရ
( PSD AP Pillar 1)
လပငန မ က လတလပ
စ ရ ခ ယ စမခန ခ
င ရ က မငတင ပ ရန

၃.၂.၂ က လက ဒသမ က အ လ ပ ဝငခစ င စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၂ -

အဓကထ ၍ လပငန သည ကနသယမ င စကမ၊
မ င စ ကကမ ရင မ ပ မ ရရည စက/ မ /ဆည၊
အက ခ တဆကမ ပမ ဖဖ ရ အတက အလပသမ /လဝက၊
အ က ငလ စရန ခငခသည ဝန က င ကနသည/စကမ
ပ ထန လကမလပငန ရင
လ ခင (PSD AP မ အသင ၊
Pillar 3)

မ နယ၊ တင ဒသ
က / ပညနယ င
ဒသ ရဖ ဖ တ တက
ရ တင အ သ စ င
အလတစ လပငန
မ ၏ အခန က
တ မငလ ခင ( PSD
AP Pillar 1)

၃.၂.၃ တညသည လပငန မ ပညသမ ဘ ကင စမ/ဘ ၊ - -

အတက လပခလစ ၍ လ ခ စတခ ရ ပ စကမ၊
တန တ ပ သည အ လ တန တ ညမ မ ရ သ လ/ကယ/ ပန၊
အထ၊ အ လ ပ ဝငခင လပငန ခငမ တင စက/ မ /ဆည၊
ရ ပ ပစ အမ မ ခခ လပကင ငလ ခင အလပသမ /
ဆကဆမ မရ ရ င လဝက၊
လပငန ခင ဘ ကနသည/စကမ
အ ရ ယ ကင ရင ရ လကမလပငန ရင
င ဆက ယသည မ အသင ၊
စည မ စည ကမ မ
င အက အကယ ပ မ
မ စတင အသ ပ ရ
င ပ န ဆ ငရက
ရန
 46

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ မဝ ဒ SDGs
ရညမန ခ က

၃.၂.၄ SMEs င SMIs တမ မ နယ၊တင ဒသ က / စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၂၊ ၃၊ ၄ ၊ SDG ၈.၂

သဘ ဝပတဝန က င ပညနယ င ဒသဖ ဖ စကမ၊ ၅
SDG ၈.၃
ဆငရ က င မန စ တ တက ရ တင လ/ကယ/ ပန၊
ရ င အရင အ မစ မ အ သစ င စက/ မ /ဆည၊ SDG ၉.၃
က ထ ရ ကစ အသ အလတစ လပငန မ အလပသမ /လဝက၊ SDG ၉.၄
ပ ငသည အ ခခ ၏ အခန က မငမ ကနသည/စကမ
အ ဆ ကအအ၊ စကမ လ ခင (MTP for လကမလပငန ရင SDG ၁၂.၆
လပငန ၊ စကပစည မ AFT Pillar 4) မ အသင ၊ SDG ၁၂.က
င အခ နည ပည
မ င စကမ လပငန
ဆငရ လပ ဆ ငခ က
မ က တ မင ဆ င
ရကရန

၃.၂.၅ အ လ ပ ဝင ငသည မ နယ၊ တင ဒသ က အမ သမ မဝ ဒ ၂၊ ၅ SDG ၂.၃

စပ ရ ငကနသယ / ပညနယ င ဒသ ရ ရ အဖ ခ ပ၊
SDG ၈.၃
ရ အဖ အစည မ ၊ ဖ ဖ တ တက ရ တင ကနသည/စကမ
ကယစ လယ လပငန အ သစ င အလတ လကမလပငန ရင SDG ၈.၅
ရငအဖ အစည မ င စ လပငန မ ၏ မ အသင ၊
ကနသယ ရ သမဂမ အခန က မငမ စကမ၊
ပ ထကလ ရ လ ခင အလပသမ /လဝက၊
အ ထ ကအက ပ ရန
(MTP for AFT
Pillar 4)

အ လ ပ ဝငသည
ကနသယမ င ရင
မ ပ မ ရရညဖ ဖ
ရ အတက ခငခသည
ဝန က င ပ ထန
လ ခင (PSD AP
Pillar3)

၃.၂.၆ ငင တ ၏အခနဘ မ နယ၊ တင ဒသ က / စ /က ၊ မဝ ဒ ၂ SDG ၈.၃

ရရမ အလ အလ က ပညနယ င ဒသ စမ/ဘ ၊
SDG ၁(ခ)
လကလတမခဘ မနမ ဖ ဖ တ တက ရ တင စကမ၊
ငငရ စ ပ ရ လပငန အ သစ ငအလတ စက/ မ /ဆည၊
မ တင ငင ခ ကမဏ စ လပငန မ ၏ ရင မပ မ
မ ၊ အ သစ င အခန က မငမ က မရင၊
အလတစ စကမ လ ခင (MTP for
လပငန မ အ န င AFT Pillar 4)
င က ငအတတပည
က မ က ငမမ ဖင
ရင မပ လ စ ရ
အတက သင လ သည
ဆ ဆ ငမ အ ခအ န
မ ဖနတ ပ ရန

၃.၂.၇ ပဂလကက တင ပမ ပညသမ ဘ ကင စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၂၊ ၅ SDG ၂.၃

က ယ ပန စ ပ ပ င ၍ လ ခ စတခ ရ ပ စကမ၊
 47

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ မဝ ဒ SDGs
ရညမန ခ က
ပ ဝင စရန င အက တန တ ညမ မ ရ သ ကနသည/စကမ
SDG ၈.၃
စပ ပမညမ စ ခစ လပငန ခငမ တင လကမလပငန ရင
င စရန၊ အမ မ သ လပကင ငလ ခင မ အသင ၊ SDG ၈.၅
အစအဖ မ ရငဆငရ အလပသမ /လဝက၊
သညယ က မ င အမ သမ ရ ရ
ဖ စည မဆငရ အဟန အဖ ခ ပ၊
အတ မ လ နည လ/ကယ/ ပန၊
လ ရန

၃.၂.၈ တ တက က င မန အစ ရအတက အ ခခ စမ/ဘ ၊ - SDG ၁၇.၁၇

သ က မ က ငသည အ ဆ ကအအဆငရ ဗဟဘဏ၊
လပ ဆ ငခ ကမ ဖင ဝန ဆ ငမလပငန မ သယဇ တ/
ပညသ ဝန ဆ ငမ ရယ ဖညဆည ပ င ပတဝန က င၊
လပငန မ အရည သည ခငမ သည စကမ၊
အ သ ပမ က င မန အစ ရ-ပဂလက အလပသမ /
လ စရန အရညအ သ ပ ပင ဆ ငရကမ လဝက၊
ပညဝ ပ ပငလင မငသ အစအစ မ က စက/ မ /ဆည၊
၍ ယ ပ င ငစမ ရ ဖနတ ဖ ဆ င ခင ဆ ကလပ ရ ၊
သည အစ ရ- ပဂလက စ /က ၊
ပ ပ င ဆ င ရကမ
လပငန မ တန အ
ပ ဆ ငရကရန

မဟ ဗ ဟ ၃.၃ - စ ပ ရ လပကငရ တင ကနက စရတသကသ သ ၊ ရင မပ

သ၏ ယ ကညမက မငတင ပ သ ၊ စမ ဆ ငရည မငမ သ ၊
အ မခခ ကရ ပ လပသ ကငသ ရသည ရင မပ မ ဝန က င
တစရပ ပ ပ က ရ
မ က သ မ စက လမ က မနမ ငငရင မ ပ မဥပ ဒ င မနမ အထ စ ပ ရ ဇနဥပ ဒ
စရပစလ က ပ န ခပ သည။ အဆပ ဥပ ဒ စရပစလ တင အခနဆငရ မကလ မ ၊ အ ခ
အခငအ ရ မ ၊ အ မခခ ကရ သ ရင မ ပ မဆငရ အက အကယ ပ ရ လပငန မ
ပ ဝငပ သည။ သရ တင ရင လင သည ဥပ ဒ ငစည မ မ အ ပင ခနမန ရလယ ပ လယက
ခ မ က လက လ ည ထရသည ရင မ ပ မဝန က ငတစရပ က ယက ယ ပန ပန ဖနတ
ရန အ ရ က သညက ငင တ အစ ရက လကခထ ပ သည။ ဤအခ ကက ရရ စရန သတင
အခ ကအလကနည ပည မ က အသ ပ ခင ဖင အစ ရဌ နမ အ က ပမ က င မနသည
ပ ပ င ဆ ငရကမ၊ ရင လင သည စလပထ လပနည မ ၊ လပ ဆ ငရ လယက စရန
တစ နရ တည တင ဝန ဆ ငမ ပ င ခင စသညတ လအပသညက MSDP က လကခ
ထ ပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ ပညမ စရန အ ကပ လပငန စ မ က ခ မတ ဆ ငရက
သ မည ဖစပ သည -
 48

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၂) သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ

ပန တင (၃) အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသညဖ ဖ ရ

ဗ ဟ ၃.၃ - စ ပ ရ လပကငရ တင ကနက စရတသကသ သ ၊ ရင မ ပ သ၏ ယ ကညမက မငတင ပ သ ၊

စမ ဆ ငရည မငမ သ ၊ အ မခခ ကရ ပ လပသ ကငသ ရသည ရင မ ပ မဝန က ငတစရပ
ပ ပက ရ

၃.၃.၁ စနစက ၍ က တင ခန မန ပငလင မငသ မ၊ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၈.၃

င ပ ပငလင မငသ မ က တငခန မန ငမ င ရင မပ မ
SDG ၁၆.၆
ရစ ခ မတက ငသ သ အရညအ သ အရ က မရင၊
ရန၊ စည မ စည ကမ တ တက က င မန စကမ၊
မ ၊ လပထ လပနည မ ၊ သ စပ ရ စ /က ၊
အမန က င ခ ကမ ၊ ဝန က င ဖစ ပ လ
န က ခ ကမ င ခင (PSD AP Pillar
ခင ပ ခ ကမ က ခ မတ 3)
က ငသ သ ရန

၃.၃.၂ ရင မ ပ သမ က ပငလင မငသ မ၊ ရင မပ မ မဝ ဒ ၇ SDG ၈.၃

အစ ရဌ န/ အဖ အစည က တငခန မန ငမ င က မရင၊
SDG ၁၆.၆
ထမ လအပ န သ အရညအ သ အရ စမ/ဘ ၊
ဝန ဆ ငမမ အတက တ တက က င မန
ထ ရ က ပ စမ ရည မင သ စပ ရ ဝန က င
သည လပငန လပ ဆ ငမ ဖစ ပ လ ခင (PSD
ဆငရ စလပထ လပနည AP Pillar 3)
မ ရ ဆခ မတရန

၃.၃.၃ မ က နပခ ကမ က အ ငင ပ မမ ကကင ရင မပ မ မဝ ဒ ၇ SDG ၈.၃

တင က ငမညနည လမ တယ ဖရင သည စနစ က မရင၊
SDG ၁၆.၆
စနစအသ ပ ခင စသည င ဥပ ဒမ သကဝင စမ/ဘ ၊
တ ဖင အ ငင ပ မမ က ငသ အ က င
ကငတယ ဖရင ရသည အထည ဖ မ တ တက
စနစမ တ တက က င က င မနလ ခင
မနလ စရန (PSD AP Pillar 1)

၃.၃.၄ ပမ ပငလင မငသ ပ အ လ ပ ဝငသည စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၁၆.၅

က ငဝတ င ကကညသည ကနသယမ င ရင ဗဟဘဏ၊
SDG ၁၆.၆
က ပရတဆငရ အ လ မ ပ မ ရရညဖ ဖ ရ
အထမ က ပပ ရန အတက ခငခသည
စည မ စည ကမ င ဝန က င ပ ထန
ပ န က ငသ မ၊ အတည လ ခင (PSD AP
ပ ခ ကမ အသ ပ ရ Pillar 3)
င စ ရင စစ ဆ မ င
ငစ ရင ဆငရ စခ န
စ နမ တ တက
က င မန ရ ၊ အပ အဝင
ဆငရ စမအပခ ပမ
ပ န က ငသ မ
တ တက က င မနရန
 49

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၃.၃.၅ အ သစ င အလတစ စပ ရ လပငန မ စမဘ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၇ SDG ၈.၃

လပငန မ ၏လပငန အတက ရင လင တည ရင မပ မ
SDG ၁၆.၅
ဆ ငရကမ ကနက ငမ သ ဥပ ဒ င စည က မရင
စရတ ငလကန ဆ င မ စည ကမ မ ဘ င စ /က SDG ၁၆.၆
ရကရသညဝနထပဝနပ မ ဖငအ ခခအတ မစ
မ က လ ခ င ရ တစရပအ န ဖင မ တ
အတက စမအပခ ပမ စ ငပငလင မင သ စ
ဆငရ အ လအထမ င အသ ပ ငလ ခင
လပထ လပနည မ (PSD AP Pillar 1)
တ တကလ ရန

၃.၃.၆ သတမတထ သညက အ လ ပ ဝငသည စ /က မဝ ဒ ၇ SDG ၁၇.၃

သမဟတ လပငန မ တင ကနသယ မ င ရင စမဘ ၊
SDG ၁၇.၅
ငင ခ တက က ရင မ ပ မ ရရညဖ ဖ ရ ရင မပ မ
မ ပ မ (FDI) လပခင အတက ခငခသည က မရင၊
အ မငဆ သတမတခ က ဝန က င ပ ထန ဗဟဘဏ၊
အပ အဝင FDI က အဟန လ ခင (PSD AP
အတ ဖစ စ သ မဝ ဒ Pillar 3)
အကန အသတမ
လ ခ ရန

၃.၃.၇ စပ ရ ၊ လမ ရ င စပ ရ လပငန မ စမဘ ၊ မဝ ဒ ၂၊ ၅၊ ၇ SDG ၈.၃

သဘ ဝ ပတဝန က င အတကရင လင တည စကမ
ဆငရ ထ ငမ ၊ ပညသ ငမ သ ဥပ ဒ င စည အလပသမ /
လထ၏ထင မငခ က/ မ စည ကမ မ ဘ င လဝက၊
အ မငမ အ လ က ခ င မ ဖင အ ခခအတ မစ ဆ ကလပ ရ ၊
စ စ သည မဟ ဗ ဟ တစရပအ န ဖင မ တစ ထ/အပ၊
မ က ခ မတစမထ မ င ပငလင မငသ စ
မ က အ ခခထ သ အသ ပ ငလ ခင
အထ စ ပ ရ ဇနမ င (PSD AP Pillar 1)
စကမနယ မမ ပ ပက
လ ရန

၃.၃.၈ ကမဏဥပ ဒ ငယ ပ ငမ စပ ရ လပငန မ ရင မပ မ မဝ ဒ ၂၊ ၇ SDG ၈.၃

ဥပ ဒ ပ န က ငသ ရန လပကငရ တင ဥပ ဒ က မရင၊
SDG ၁၆.၅
ငစည မ စည ကမ စ /က ၊
မ ကရင လင ၍တည စမဘ SDG ၁၆.၆
ငမ သ အ ခခ အတ
မစတစရပအ ဖစ မ တ
စ င ပငလင မငသ
စ အသ ပ လ ခင
(PSD AP Pillar 1)

၃.၃.၉ ထ ရ က ပ အက စပ ရ လပငန မ ရင မပ မ မဝ ဒ ၂၊ ၇ SDG ၈.၃

ဖစထန သည ကနသယမ အတကရင လင တည က မရင၊
SDG ၁၆.၅
ဆငရ ဥပ ဒမ င ငမ သ ဥပ ဒ ငစည စ /က ၊
ကနသယမဆငရ အ ငင မ စည ကမ မ ဘ င စမဘ ၊ SDG ၁၆.၆
ပ မက ဖရင မညစနစ မ ဖင အ ခခအတ မစ ရ နခ ပ ၊
မ ကအသ ပ ခင ဖင တစရပအ န ဖင မ တစ
 50

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ကနသယမ ဥပ ဒမ ဘ င င ပငလင မငသ စ
၏ အရညအ သ က အသ ပ ငလ ခင
အ က င ခငမ ရ (PSD AP Pillar 1)

မဟ ဗ ဟ ၃.၄- ကနသယမက က ထပမ ပ ပင ပ င လ ရ င ဒသတင င

ငငတက ပ ပ င ဆ ငရကမ င ခ တဆကမမ အ က င
ခငမ ရ
မနမ ငငက ပမပ ဝငမရ ပ ခ တဆက န ငသည ငင ဖစ ပ လ စရနအတက ကနသယမ
လယက ခ မ စ ရ သည အ ရ က သညအခန က မ ပ ဝငပ သည။ သရ တင မနမ
ငငသည ငငတက အသကအဝန င ဆယစ စမ စ က အ င ကင က နခ ခင သည
ငင၏ ကနသယမစမ ရညက ယယင စခပ သည။ ဤအ ခအ နက ပ င လလ စရန
ဆ ငရကရပ မည။

မနမ ငငသည အဓကက သည စ ပ ရ စ ကမ မတစဆင နယစပ ဒသမ က ဖတ က ၍

ကနစည င ဝန ဆ ငမ သယယပ ဆ င ခင လပငန မ လယက ခ မ စရန ဒသတင
ကတကဝတမ ရထ ပ သည။ ငင တ အစ ရသည MSDP ငအတ ဒသတင င
ကမ လ ဆငရ ကတကဝတမ က အ က ငအထည ဖ ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။

ဤသ ဆ ငရကရနအတက မနမ ငငသည ပကနမ စ ဖင က ယ ပနစ လပ ဆ င ရ င

ကနသယမလယက ခ မ စ ရ မဝ ဒမ ငအည ပညတင င ငငတက ကနသယမက
ထန က င ထ သည အဖ အစည ဆငရ င ဥပ ဒဆငရ မ ဘ ငက ပနလညသ သပမည
ဖစပ သည။ ဤလပငန အ လ သည ကနသယမ င ရင မ ပ မအတက ပမထ ရ က ပ
စမ ရည မငမ စရန ပပ ငမည ဖစပ သည။

အထ သ ဖင မနမ ငငအ န င သကဆငရ စည မ စည ကမ မ ၊ လပထ လပနည မ က

ရင လင လယက စ ခင ၊ အ က ကခန၊ ကနသယ ရ င ထ ကပပ ဆ င ရ ဝန ဆ ငမ
လပငန မ တ တကလ ခင ၊ ပမအဆင မငမ သည သတင အခ ကအလက င နည ပည
စနစမ အသ ပ လ ခင ၊ ဝန ဆ ငမလပငန မ က တစ နရ တည တင အ ပ ဆ ငရက
ပ သညဌ နမ ဖင လပ ဆ င ခင ၊ အမန ခ င ငငမ င ပ ပ င ၍ အခနအ က ကကစ
မ တစ ကမတည ငအ ပ စစ ဆ ခင တ ဆ ငရကမည ဖစ ပ အမန ခ င ငငမ ၊ အ ခ
ဝ က သည ငငမ င ဆကသယခ တဆကမ လပ ဆ ငမ ပမ က င မနလ မည ဖစပ သည။
 51

က မ သည တရ မဝင ကနသယမမ လည တစ ပ ငတည ရ န သ မနမ ငငကသ ငင

တစ ငငတင တရ ဝငကနသယမက က ပ ပင ပ င လ ရ သည အထ သ ဖင အ ရ က
ပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ ကရရ စရန အ ကပ လပငန စ မ က ဆ ငရကသ မည ဖစပ
သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၂) သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ

ပန တင (၃) အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသညဖ ဖ ရ

ဗ ဟ ၃.၄ - ကနသယမက က ထပမ ပ ပင ပ င လ ရ င ဒသတင င ငငတက ပ ပင ဆ ငရကမ င

ခ တဆကမမ အ က င ခငမ ရ

၃.၄.၁ အမ သ ပကနမဟ ဗ ဟ ပညတင လပငန မ စ /က ၊ မဝ ဒ ၂၊ ၅၊ ၆ SDG ၁၆.၆

ငအည အလပအကငမ မ ဒသတင င ငင စက/ မ /ဆည၊
ဖနတ ငသည ပကနတင တက တနဖ ကင စကမ၊
တနဖ ကင ဆကက ဆကတင ခ တဆက
ဦစ ပ ၍ ခငမ အ ဝင ရ ကလပကငလ
က င စရန င ငင ခ ခင
ကမဏမ ၊ ပညပမ ဝယယ
သမ င ခ တဆက
ဆ ငရကရန

၃.၄.၂ ကနသယမ ဖ ဖ တ တက အ လ ပ ဝငသည စ /က ၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆၊ ၁၂ SDG ၁၆.၆

ရ ဆငရ ဘကစဆကစပ ကနသယ မ င ရင စမ/ဘ ၊
လလ မ(DTIS)ပ ထ က မ ပ မ ရရည ဖ ဖ စက/ မ /ဆည၊
ခ အ က ပ ခ ကမ က ရ အတက ခငခသည စကမ၊
အ က ငအထည ဖ ခင ဝန က င ပ ထန
ဖင အ က ကခန၊ ကနသယ လ ခင (PSD AP
ရ င ထ ကပပ ဆ င Pillar 3)
ရ ဆငရ လပငန မ ၏
စမ ရည င ဖစထန မ င
ပငလင မငသ ရမ
တ တကလ ရန

၃.၄.၃ ASEAN National Trade ASEAN င WTO ရ စ /က ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၆၊ ၁၂ SDG ၁၆.၆

Repository-NTR အပ ကနစည ကနသယမ စမ/ဘ ၊
အဝင ကနသယမ င ဆငရ ကတကဝတ
အ က ကခနဆငရ စည မ သည စ ကက
မ ငလပထ လပနည မ ဝင ရ ကခငရင လင
ငရင လင သည လမ န သည အခနစည ကပ
ခ ကမ က ထတ ပနရန သည ပစ င ပငလင
မငသ မ တ မငလ
ခင တမ က ဇ မ
ရရလ ခင (MTP for
AFT, Pillar 1)

၃.၄.၄ အ ဆယ ကနစညကနသယ ASEAN င WTO ရ စ /က ၊ မဝ ဒ ၆၊ ၁၂ SDG ၁၆.၆

ရ သ ဘ တညခ ကက ကနစည ကနသယမ ငင ခ ရ၊
အ ထ ကအက ပ ရ ဆငရ ကတကဝတ စမ/ဘ ၊
 52

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
အပ အဝင tariff မ သည စ ကက
rationlization ပ လပရန ဝင ရ ကခငရင လင
သည အခနစည ကပ
သည ပစ င ပငလင
မငသ မ တ မငလ
ခင တမ က ဇ မ
ရရလ ခင

(MTP for AFT,

Pillar 1)

အ လ ပ ဝငသည
ကနသယမ င ရင
မ ပ မ ရရညဖ ဖ ရ
အတက ခငခသည
ဝန က င ပ ထန
လ ခင (PSD AP
Pillar 3)

၃.၄.၅ ငင တ ၏ အခနဘ အ လ ပ ဝငသည စ /က ၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၁၆.၆

ရရမ အလ အလ က ထခက ကနသယမ င ရင စမ/ဘ ၊
မခဘ ရင မ ပ မ ပမ မ ပ မ ရရညဖ ဖ စကမ၊
ရရ စ ပ ထ ရ ကသည ရ အတက ခငခသည စက/ မ /ဆည၊
အ လအက ငမ တ တက ဝန က င ပ ထန သယဇ တ/
ဖစ ပ စသည ခငမ ပ လ ခင (PSD AP ပတဝန က င၊
ဆန သစ တထငမရ သ Pillar 3)
မဝ ဒ င ဥပ ဒဝန က င
တစရပ ဖစ ပ လ စရန

၃.၄.၆ မ ပ လ သည ကနသယမ ပ ပင ပ င လ ရ ၏ စ /က ၊ မဝ ဒ ၅၊ ၆ SDG ၁၆.၆

လပငန မ လ င မန ခ မ လအပခ ကက ထထ စမ/ဘ ၊
စ ရ အတက ကနသယ ရ ရ က ရ က တ ပန စကမ၊
င ဆက ယသည အစ ရ ဆ ငရကရနကနသယ စက/ မ /ဆည၊
ဌ န/ အဖ အစည မ ၏ မဆငရ အဖ အစည သယဇ တ/
ဖ စည ပ၊ လပပငခင မ ၊ မ င လပ ငစမ င ပတဝန က င၊
ဆ ဆ ငမ အ ခအ နမ စ ပ /က သန ဝန က
က သ သပရန၊ ဥပ ဒ ရ ရ ဌ န ၏ စမ ဆ ငမက
ကစရပမ တင က ဟခ က ပနလည သ သပ
မ က မ င လ ရန စစပက နစ ပနလည
ဖ စည ရ အတက
အစအစ ရဆ ရ
င အ က ငအထည
ဖ ခင (MTP for
AFT Pillar 1)

၃.၄.၇ ဒသခ၊ ဒသတင င ငင အ လ ပ ဝငသည စ /က ၊ မဝ ဒ ၆၊ ၁၂ SDG ၁၆.၆

တက ကတကဝတ မ င ဖ ဖ မ ဖစ ပ ရန
စမ/ဘ ၊
အည၊ MACCS က ထထ ရရညတညတ သ
ရ က ရ က အသ ခ ခင ကနသယမ င ရင
ဖင၊ regulatory discretion မ ပ မအတက ခငခ
 53

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
က လ ခ င စ ရ င သည ဝန က င
အ က ကခန ရင လင မ ဖစထန လ ခင
လပငန တင အခ န င
(PSD AP Pillar 3)
ကနက စရတ လ ခ င စ
ရ တအတက ကနသယမ
ငအ က ကခန စည မ
စည ကမ မ င လပထ
လပနည မ ရင လယက
စရန

၃.၄.၈ မ ခ င ဒသခ နယစပ အ လ ပ ဝငသည စ /က ၊ မဝ ဒ ၆ SDG ၉.၁

ဖတ က သယယပ ဆ ငမ ကနသယမ င ရင စမ/ဘ ၊
SDG ၁၁(က)
လယက ခ မ စ ရ မ ပ မ ရရညဖ ဖ ပ/ဆက
သ ဘ တညခ က အ က င ရ အတက ခငခသည စက/ မ /ဆည၊
အထည ဖ ရန ဝန က င ပ ထန လ
ခင (PSD AP Pillar
3)

၃.၄.၉ အလပသမ မ လမ ရ ပငလင မငသ မ င စ /က ၊ မဝ ဒ ၆ SDG ၁၆.၆

စ န မ ၊ ပတဝန က င၊ င သတင အခ ကအလက စမ/ဘ
ပညသ က န မ ရ က ရရမတ တက က င စကမ၊
က ကယ ပ ငရနအတက မနလ စ ခင ဥပ ဒ င စက/ မ /ဆည၊
သင ကန ခန မဟတသည စည မ ဆငရ ကန
အစအမမ (NTMs) က က မမ က ဖရင
သ သပရန င လအပသလ ခင တ ဖင ငင၏
ပ ပင ပ င လမ တက စည မ စည ကမ ဆင
ဆ ငရကရန ရ မ ဘ ငတ တက
က င မနလ ခင
(MFT for AFT,
Pillar 1)

၃.၄.၁၀ အ ဆယစ ပ ရ အသက ASEAN င WTO ရ စ /က ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၆၊ ၁၂ SDG ၁၆.၆

အဝန (၂၀၂၅) ပ ဝငသည ကနစည ကနသယမ စမ/ဘ ၊
မဟ ဗ ဟ လပငန စ မ ဆငရ ကတကဝတ စကမ
ကဆကလက အ က င မ သည စ ကက စက/ မ /ဆည၊
အထည ဖ ရန ဝင ရ ကခငရင လင
သည အခနစည ကပ
သည ပစ င ပငလင
မငသ မ တ မငလ
ခင တမ က ဇ မ
ရရလ ခင (MTP for
AFT, Pillar 1)

၃.၄.၁၁ စ ငငအဆင၊ ဒသ တင အ လ ပ ဝငသည စ /က ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၆၊ ၁၂ SDG ၁၆.၆

အဆင င ငင ပ င စ ကနသယမ င ရင စမ/ဘ ၊
အဆငတတင ထ ရ က မ ပ မ ရရညဖ ဖ ရ စကမ၊
အက ရသည ကနသယ ရ အတကခငခသည ဝန စက/ မ /ဆည၊
ဆငရ ည င ဆ မ က င ပ ထန လ ခင
မ က အ ထ က အပ ဖစ စ (PSD AP Pillar 3)
 54

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ရန ဘကစ ကနသယမ မဝ ဒ
တစရပ ပ ထက လ ရန

၃.၄.၁၂ ဝန ဆ ငမလပငန မ ထတကနပစည မ စ /က ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၆၊ ၁၂ SDG ၁၆.၆

ပပ ခင ဆငရ ငကနသယ သည လအပသည ဘ စမ/ဘ ၊
မ လ င မန ခ မ စ ရ အ ရ ယကင ရင ရ စကမ၊
ဆငရ လအပခ ကမ က ဆငရ စခ နစ နမ စက/ မ /ဆည၊
ကကည စမည၊ (SPS င ငကကည ခင ၊စကပ
Non-SPS အစအမ စခ ရ င အ ခ ထတကန
စလ င သကဆင သ ) မ ပညပသ တငပရ
အမ သ အဆင အရည တင ယ ပ င ငစမ
အ သ ဆငရ အ ခခ မငမ လ ခင
အ ဆ ကအအ လမ ပ မပ
က ရ ဆ အ က ငအထည
ဖ ရန

မဟ ဗ ဟ ၃.၅ - င က ဝန ဆ ငမလပငန မ က ပမက ယ ပန စ လကလမ မ

လ ရ င ဘ ရ စနစ အ က င ခငမ ရ
မနမ ငငတင စစ ပ င လဦ ရ၏ ၂၀ ရ ခင န အ ကသ တရ ဝင င က ဝန ဆ ငမ
လပငန မ က လကလမ မသညဟ ခနမန ပ သည။ င က ဝန ဆ ငမလပငန မ က
တရ ဝင ရယသ စမ မ ပ လ ခင သည ဆန သစတထငမရ ပ ယ ပ င ငစမ ရသည
ပဂလက က တ တကလ မအပ အဝင မနမ ငင ဆကလကဖ ဖ တ တက ရ အတက
အ ရ က သည အခန က မ ပ ဝင နပ သည။ ပမနအ ဖင ပညတင င က အဖ အစည မ
ရငဆင က တ နရသည စမ ဆ ငရည အဟနအတ မ ၊ မနမ ငငတင လပငန လညပတ
နသည ငင ခ ဘဏခမ အ ပ ခ မတထ သည သတမတခ ကမ သည စန ခ မမ က
ဆကလက ဖစ ပ စပ သည။ ဘဏ င င က ဝန ဆ ငမက မ က ထပမ ဖ လ ပ ရန
င အထ သ ဖင င ရ က ရ က ကပစစ ဆ ရ တင ဗဟဘဏ၏ စမ ဆ ငရညက
တ မငရနလည အ ရ က ပ သည။ သရ တင င ရ က ရက တည ငမ ရ အ ပ
သက ရ ကမမ အလနလ င မနစ ဖစ ပ စသညအတက က င င ရ က ရ ပ ပင
ပ ငလ ရ ငစပလ ၍ စဖကညမ မရ စ ရ ကလည ဖနတ ရမည ဖစပ သည။ သ သ
ထန ခ ပမမ ပ အ ရ မညဆလ င ဘကစဖ ဖ တ တကမက အဟနအတ ဖစ စပ သည။
အ ရ က သည ဤက က ဆကလကလပ ဆ င ငရန အထ သ ဖင င က ဝန ဆ ငမ
လပငန မ က ပမ လကလမ မ စရန ပညတင ဘဏမ ၏ စမ ဆ ငရည တ တက စမည
ပညတင င က အဖ အစည မ င ပညပ င က အဖ အစည မ အ က ပ ပင ဆ င
ရကမက နည လမ မ စ ဖင တန အ ပ ဆ ငရကရပ မည။ ဤမဟ ဗ ဟ က အ က င
အထည ဖ ရနအတက အမ သ ငလ ငရင က ဖစ ပ စ သ မက ပမအက ဖစထန
သည ဘဏအခ င ခ င ခ တဆက၍ က သန ရ င ဝယမလပသည စ ကက ဖစ ပ လ ရ
 55

အတကလည ငင ခ ဘဏခမ အ ပ လ ပ ပ ထ သည အ ခအ နမ က MSDP က

က ပမ ထ ပ သည။ မနမ ငငတင က နရ န သ သည ငငပငဘဏမ ၏ ပ ပင
ပ င လမမ သည မတည ငမသညအ ခအ နအတက အက အကယတစရပအ န ဖင ရ န
သည အဖ အစည မ က ပနလညထ ထ ငရန ရညရယ နစ အ တ အတင ပဂလက
ဆ ဆ ငမက လလလ လ လကခသမ န ကကယတင အမ သ ရ င လမ ရ ပန တင
က လကန လပ ဆ ငရမည ဖစပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ က ပညမ စရန အ ကပ
လပငန စ မ က ခ မတ ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၂) ပညစ ကယဝမ င ပ ပ င ဆ ငရကမ

ပန တင (၃) အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသညဖ ဖ ရ

ဗ ဟ ၃.၅ - င က ဝန ဆ ငမလပငန မ က ပမလကလမ မလ ရ ငဘ ရ စနစ အ က င ခငမ ရ

၃.၅.၁ ပညတင ဘ ရ ပညတင င ငင ခ ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁၀

အဖ အစည မ ၏ ဘဏမ အပ အဝင စမ/ဘ ၊ SDG ၁.၄
စမ ဆ ငရည ခငမ သည က သန SDG ၅(က)
အ က င ခငမ ရန ရ င ဝယ ရ ဘဏမ SDG ၈.၃
သည အသ ပ သ အမ
မ အတက ဘ ရ
ဝန ဆ ငမမ စက
အ ပ ငအဆင ပ လ ခင
(PSD AP, Pillar 2)

၃.၅.၂ ဘဏမဟတ သ အ လ ပ ဝငခစ င ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁၀

အခ င ရ က ရ သည ဘ ရ ရရည စမ/ဘ SDG ၁.၄
အဖ အစည မ တ တကမ၊ မရင အခင SDG ၅(က)
(NBFIs) အ က င အ ရ င တ င ဆမ SDG ၈.၃
ခငမ ရ ပမက ယ ပန မ ရရ ရ ၊ စန စ ရမ
စ ပပ ပ ရန က စမ ခန ခမစသညတ
ဘ ရ အဖ အစည
မ အတက ဥပ ဒ င
စည မ စည ကမ တ
ဖင ထန က င လ င
ခင

(PSD AP, Pillar 2)

၃.၅.၃ ပညတင ၊ ပညပ င ရ ပညတင င ငင ခ ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁၀

က ရ ဆငရ ဘဏမ အပ အဝင စမ/ဘ ၊ SDG ၁.၄
လပငန ဆ ငရကသ ခငမ သည က သန SDG ၅(က)
မ မ တစဆင မဘင ရ င ဝယ ရ ဘဏမ SDG ၈.၃
ငဘ ရ ဆငရ သည အသ ပ သ အမ
နည ပည (Fin-Tech) မ အတက ဘ ရ
ဝန ဆ ငမလပငန မ ဝန ဆ ငမမ စက
သ စမက ခ ထငရန အ ပ ငအဆင ပ လ ခင
(PSD AP, Pillar 2)
 56

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၃.၅.၄ ဘ ရ အဖ အစည အ လ ပ ဝငခစ င ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁၀

မ ဆငရ ဥပ ဒ သည ဘ ရ ရရည စမ/ဘ SDG ၁.၄
(Financial တ တကမ၊ မရင အခင SDG ၅(က)
Institutions Law- အ ရ င တ င ဆမ SDG ၈.၃
FIL) င ငင ခ င မ ရရ ရ ၊ စန စ ရမ
စမခန ခ ရ ဥပ ဒ က စမခန ခမစသညတ
(Foreign Exchange ဘ ရ အဖ အစည
Manage-ment Law- မ အတက ဥပ ဒ င
FEML)အတက စည စည မ စည ကမ
မ စည ကမ င အစ ဝန က ငရ စ ခင
အစ မ အပ အဝင
(PSD AP, Pillar 2)
တစဆင ဘဏလပငန
က က ဆကလက
ဖ လ သ ရန

၃.၅.၅ ဘ ရက ပမ ပညတင င ငင ခ ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁၀

တည ငမ ရ အတက ဘဏမ အပ အဝင စမ/ဘ
ငင တ ဗဟဘဏ၏ ခငမ သည က သန
စမ ဆ ငရည (lender ရ င ဝယ ရ ဘဏ
of last resort capa- မ သည အသ ပ သ
bilities) တ မငလ စ အမ မ အတက
ရန၊ ဘဏလပငန ဘ ရ ဝန ဆ ငမ
ပနလည က င မနလ မ စက အ ပ ငအဆင
ရ အတက အစအစ ပ လ ခင (PSD
မ ရ ဆရန၊အ နည AP, Pillar 2)
သညဘဏမ က စ စ
စ သရစမမ နည လမ
မ ထ ထ ငရန

၃.၅.၆ အမ သမ မ င အ သ စ လပငန င ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၅၊ ၈ SDG ၁.၄

တင ရင သ လမ စ အလတစ လပငန စမ/ဘ SDG ၂.၃
မ ရငဆင က တ ရ အတက စမ စလ SDG ၅(က)
သည အဟန အတ မ လပကင ခင င င ပ SDG ၈.၃
ကသရ ပ ရညမန ခ က ခ ခင ၊ ငအပ ခင ၊ SDG ၉.၃
အမ မ ဖင အမ မ ခ င င အခ
လပ ဆ ငသည အဆင ဘ ရ ဝန ဆ ငမ
လကလပ ဆ ငစနစ မ က ပ ရ တင ပပ
တအပ အဝငရင လင ရန ယ ပ ငမရ ပ
သညစည မ စည က င စ စမခန ခသည
ကမ မ ပ ဝငသည အ သစ င ရ
ဘကစ အ သ စ ခ က ရ အဖ အစည
ငက မဟ ဗ ဟ လပငန မ ခငမ
ပ ပ က စ ခင ဖင အ က င လ ခင
အ လ ပ ဝငသည
င က လကလမ မမ
ပမရရ စရန

၃.၅.၇ င က ခဝ ခ ခင ၊ အ လ ပ ဝငခစ င ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၁၆.၄

အ ကမ ဖကမ င သည ဘ ရ ရရည စမ/ဘ
 57

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
အခ သ မသမ သည တ တကမ၊ မရင အခင
နည လမ မ က အ ရ င တ င ဆမ
ရနပ င ထ ကပ ခင မ ရရ ရ ၊ စန စ ရမ
စသညတက ဆန က င က စမခန ခမစသညတ
ငသည င ရ က ဘ ရ အဖ အစည
ရ စနစ အ က င မ အတက ဥပ ဒ င
ခငမ စရန စည မ စည ကမ
ဝန က ငရ စ ခင
(PSD AP, Pillar 2)
၃.၅.၈ မနမ ငင ဘဏမ က ပညတင င ငင ခ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁၀
လက တ အသ ပ င ဘဏမ အပ အဝင စမ/ဘ
မည စခ နစ နမ ခငမ သညက သန
အ အ ပညအဝလကန ရ င ဝယ ရ ဘဏ
ဆ ငရက င စ ရ မ သည အသ ပ သ
လပ ဆ ငရန အမ မ အတက
ဘ ရ ဝန ဆ ငမ
မ စက အ ပ ငအဆင
ပ လ ခင (PSD AP,
Pillar 2)

၃.၅.၉ စ ကကလကလမ မ ပညတင င ငင ခ ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၇ SDG ၈.၁၀

မဆငရ ဖ လ မမ ဘဏမ အပ အဝင စမ/ဘ ၊
ဆကလက လပ ဆ င ခငမ သည က သန
ခင င ငင ခ ရ င ဝယ ရ ဘဏ
ဘဏမ က ပညတင မ သည အသ ပ သ
ဘဏမ ၏ ရယယ အမ မ အတက
တနဖ မ ဝယယ ငမ ဘ ရ ဝန ဆ ငမ
က ခင ပ ပ ခင တ မ စက အ ပ ငအဆင
အပ အဝင ပညတင ပ လ ခင (PSD
ဘဏလပငန မ တင AP, Pillar 2)
ငင ခ ဘဏမ
ပ ဝငလ င ရက
မငတငရန

၃.၅.၁၀ ဘ ရ စနစ ပဂလက ဘ ရ အဖ ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၂ SDG ၈.၁၀

တည ငမ စရန၊ဘ အစည မ င က နသည စမ/ဘ ၊ SDG ၁၆
ရ ဆငရ ဆ င အစ ရ ဘ ရ အဖ
ခမ လ ခ ရန င အစည မ က တန တ
ဘ ရ အဖ အစည ရညတက လတငယ
အ လ တန တ လပ ပ င စ ခင ငငပငဘဏ
ဆ င င စရန မ က ပနလည ဖ စည
အတက ငငပငဘဏ ဖ ကသမ ခင
မ က ပနလညဖ စည
(PSD AP, Pillar 2)
ရန

၃.၅.၁၁ င ကကအ လ အ လ ပ ဝငခစ င ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၇ SDG ၈.၁၀

လကလမ မစ ရရ သည ဘ ရ ရရည စမ/ဘ SDG ၁၆.၆
သ စ င ရ အတက တ တကမ၊ မရင အခင
လအပသည ဥပ ဒ အ ရ င တ င ဆမ
 58

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ရရ ငဘ ရ မ ရရ ရ ၊ စန စ ရမ
ဆငရ အ ခခ က စမခန ခမစသညတ
အ ဆ ကအအမ ဘ ရ အဖ အစည
တ တကလ စရန မ အတက ဥပ ဒ င
စည မ စည ကမ
ဝန က ငရ စ ခင
(PSD AP, Pillar 2)

၃.၅.၁၂ မနမ ငင တ ဗဟ ပညတင င ငင ခ ဗဟဘဏ မဝ ဒ ၈ SDG ၈.၁၀

ဘဏအတက ရင လင ဘဏမ အပ အဝင စမ/ဘ
သည လပငန တ ဝန ခငမ သည က သန
မ ငအတ ပ ပညစ ရ င ဝယ ရ ဘဏမ
သည ဘဏလပငန သည အသ ပ သ
က မဟ ဗ ဟ အမ မ အတက
တစရပ ပ ပ ကလ ဘ ရ ဝန ဆ ငမ
စ ခင ဖင ဗဟဘဏ မ စက အ ပ ငအဆင
၏ က ကပကပကမ၊ ပ လ ခင (PSD AP,
စည ကမ ထန သမ မ Pillar 2)
ဆငရ အရညအ သ
မ အ က င ခငမ
လ ရန

၃.၅.၁၃ ဘ ရ အ ခအ န (၁) ဘဏမ င MFIs ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၇၊ ၈ SDG ၈.၁၀၊

ခငမ မ န ကန မ မ ၏ဘ ရ စမ စမ/ဘ ၊ ၁၆.၅၊ ၁၆.၆
တ တက က င မန ဆ ငရည င (၂)
လ စရန ဘ ရ အဖ အစည
အ လ င သကဆင
သည မဝ ဒ င စည မ
စည ကမ မ ခ မတ
ခင တတင ပ၍ ပငလင
မငသ မ ရလ ခင

(PSD AP, Pillar 2)

၃.၅.၁၄ ဘ ရ အစရငခမ (၁) ဘဏမ င MFIs ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၇၊ ၈ SDG ၈.၁၀၊

ဆငရ စည မ မ ၏ဘ ရ စမ စမ/ဘ ၊ ၁၆.၅၊ ၁၆.၆
စည ကမ မ က ဆ ငရည င (၂)
လကန ဆ ငရက စ ဘ ရ အဖ အစည
ခင င ဘ ရ အ လ င သကဆင
အဖ အစည မ အတက သည မဝ ဒ င စည မ
ပငလင မငသ မဆင စည ကမ မ ခ မတ
ရ စည မ စည ကမ ခင တတင ပ၍ ပငလင
မ ထပမခ မတ မငသ မ ရလ ခင
က ငသ ခင ဖင
(PSD AP, Pillar 2)
ဘ ရ ဆငရ
ပငလင မငသ မ
မငမ လ စရန

၃.၅.၁၅ အ မခစနစက ထပမ ပညသမ ၏လအပခ က ဗဟဘဏ၊ မဝ ဒ ၇၊ ၈ SDG ၈.၁၀

ဖ လ ရ ငအ က ဝန ဆ ငမ ပ မည စမ/ဘ ၊
 59

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
က င ခငမ ရန ယ ပ င ငစမ ရသည
ပညတင အ မခ
စ ကကတစရပ
ပ ပ ကလ ခင

မဟ ဗ ဟ ၃.၆ - စ ဆကမ ပတဖ ဖ မ င စ ပ ရ လပငန အမ မ က ပပ ပ မည

ဦစ ပ အ ခခအ ဆ ကအအမ တည ဆ က ရ

မနမ ငင၏ အ ခခအ ဆ ကအအဆငရ က ဟခ ကက အလအ လ က မ ဖညဆည

ငပ က မနမ ငင၏ ဖ ဖ မ မ မန ခ ကမ သည စန ခ မမ ရ နမည ဖစသည။
အထ သ ဖင ငငအ န ဖင သသ ထငရ သည အ ခခအ ဆ ကအအမ ၊ က လက
ဒသမ ရ အ ခခအ ဆ ကအအမ င က လက င မ ပ ဒသက ပမလယက
ခ မ စ ခ တဆက ငမည အ ခခအ ဆ ကအအမ လအပ ပ ၊ စ ကက၊ င က ၊
သတင အခ ကအလက၊ နည ပည တ တကလ ရ င ၎င တက သ တညမ လကလမ
မမ ရယသ စ င စရန င ဒသတင င ငငတက တစဖ ငတစဖ အ က မညမ မမ
က မ င စရန ဦ စ ပ ဆ ငရကရပ မည။ သရ တင အစ ရအ န ဖင ဘ ရ
အကနအသတရပ သ ဖင အ ခခအ ဆ ကအအက ၌ င က ရင မစမ က ခ ခ
လပ ဆ ငရန လအပသညက အစ ရက အသအမတ ပ ပ သည။ ပဂလက က ၏
င က င ပ ပ င ပ ဝငမ မငတင ခင အပ အဝင ရရ ငသည ဘ ငအရင အ မစ
အ လ က အ ခခလ က ဖ ဖ မရလဒ မ ငသမ မ ပ လ စရန ရညရယခ က င
မ မန ထ သည အ ခခအ ဆ ကအအ ဖ ဖ မက အစ ရက အ လ ထ ဆ ငရက
ပ မည။

MSDP အ ကရ ပညသရင မ ပ မဆငရ စမခ ကဘဏ (Project Bank) တင

ပညသမ အသ ပ င ရ အတက အ ခခအ ဆ ကအအဆငရ ဦစ ပ စမကန
စ ရင မ ပ ဝငမည ဖစပ သည။ သမသ အ ခခအ ဆ ကအအက တင ပဂလကက
ပ ဝင ဆ ငရကမ၊ ဘတဂ ကလ ထ သတမတမ င ဖ ဖ မအကအညမ စ ဝငမတက
MSDP ပန တငမ င မဟ ဗ ဟ က က ကကည စ ငမည ဖစပ သည။

မအ ဖင စ ပ ရ အရတက ခကက ပ အက အ မတရရရန သခ သည (bankable)

အ ခခအ ဆ ကအအဆငရ စမကန မ (ခ ကခ င လကငင အက အ မတ ရရရန
မ ဖစ င သ လည အ ခ ပ ဝငဆက ယသမ င ပ ပ င ဆ ငရက ခင ဖင အက
အ မတရရ အ င ပ လပ ငသညစမကန မ အပ အဝင)က အစ ရ-ပဂလက ပ ပ င
 60

ဆ ငရကမ င အ ခ သ တထငဆန သစမရသည င က မတညမပစ ဖင ဆကလက

လပ ဆ ငသငပ သည။ လမ-စ ပ ဖ ဖ မအ ပ သက ရ ကမရ ငသည အခ
ဦစ ပ စမကန မ က အစ ရ၏ဘ င (သမဟတ) တရ ဝငဖ ဖ မ အကအည
အပ အဝင ဖ ဖ မဘ င၏အ ခ ရင မစမ က မဟ ဗ ဟ က က အသ ပ ခင ဖင
က ခသ စသ မည ဖစပ သည။

ပဂလကက သည အ ခခအ ဆ ကအအဖ ဖ မက ဦ တညသည လပသ ကငသ

ရ သ ဝန က ငတစရပက အရန မငတင ဆ ငရကရ ၌ ပစည ဝယယ ရ ၊ ပညသ
ဘ စမခနခမ င အ ခ သကဆငသညနယပယမ အပ အဝင အဓကက သည ဥပ ဒ
ပ မတက စတငလပ ဆ င ခင တမတစဆင အစ ရ-ပဂလက ပ ပ င ဆ ငရကမ
နည လမ က အ က င ခငမ အ င ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။

ပဂလကက ပမပ ဝင ဆ ငရကမက တန အ ပ ရနအတက စပ ရ လပငန

မ က ဆ ငရက နသည အစ ရဌ န/အဖ အစည မ က စ ပ င လပ ဆ င ခင င
သ တညမ ရ ခင လပငန စ မတစဆင သငတင လ ကနစ ပ င လရနလည
အ ရ က ပ သည။

အခ ပအ ဖငဆ သ သဘ ဝပတဝန က ငက ထန သမ က ကယ ခင င ရရည

ပ ပင ထန သမ မစရတစကမ က လ ခ ငပ ပညသမ သ လ ရ င ကနစည
က သန ရ င ဝယ ရ မ တ တကလ စရနအတက အ ခခအ ဆ ကအအမ က
အ သအခ ပစ ရ ဆက တည ဆ ကလ ငမည ဖစပ သည။ မနမ ငငသည
လမ ကနယက င အ ခခအ ဆ ကအအတက တ ခ ဆ ငရက နသညအတက အစမ
သည ရရညတညတ စ ရ အထ အစအစ ရ ဆက တည ဆ က သ ငမည ဖစပ
သည။ ဤမဟ ဗ ဟ က ပညမ စရန အ ကပ လပငန စ မ က ခ မတ ဆ ငရက
သ မည ဖစပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၂) သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ

ပန တင (၃) အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသညဖ ဖ ရ

ဗ ဟ ၃.၆ - စ ဆကမ ပတဖ ဖ မ င စ ပ ရ လပငန အမ မ က ပပ ပ မည ဦ စ ပ အ ခခအ ဆ ကအအမ

တည ဆ က ရ

၃.၆.၁ အလ အလ ရ ပ သင လ ဦစ ပ အ ခခ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၇ -
သည ဘ ရ စနစ ဖင အ ဆ ကအအမ ဗဟဘဏ
 61

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
အလပအကငဖနတ ပ ရ ဖ ဖ မ အရန မငမ ဆ ကလပ ရ
က ဦ တည သ ဦ စ ပ လ ခင င e- ပ ဆ င ရ၊
အ ခခ အ ဆ ကအအ government စတင လ ပစစ/စမ အင၊
စမခ ကမ သတမတရန အသ ပ ခင စက/ မ /ဆည

၃.၆.၂ အစ ရ-ပဂလက ပ ပ င အ ခခအ ဆ ကအအ စမ/ဘ မဝ ဒ ၄၊ ၇ SDG ၂.က

ဆ ငရကမ ပမတ မင ဝန ဆ ငမမ အတက SDG ၉.၁
ခင ဖင စ ပ ရ အရ လအပလ ကရ သ SDG ၇(ခ)
တက ခကက သ အ ခခ ဝယယ ရ င ကနက SDG ၁၁.၂
အ ဆ ကအအစမခ ကမ စရတ င ညမ သည
ဖ ဖ တ တက စ ရ တနဖ ရရ ရ အတက
အတက အစ ရ- ပဂလက (သမ က လပ ဆ င
ပ ပင ဆ ငရကမ နသည ပညသ ဝယယ
ယ ရ မ တ မင ရ င ငငပငလပငန
သတမတရန မ အ ပင) ငင တ
အစ ရ၏ စ ပပစ PPP
program တစခ ဖစ ပ
ရန အ ခအ နမ
ဖနတ ပ ခင

၃.၆.၃ ပညသ ရင မ ပ မ အစ ဦစ ပ အ ခခ စမ/ဘ မဝ ဒ ၄၊ ၇ SDG ၂.က

အစ မ (PIPs) စ ရင အ ဆ ကအအမ ဖဖ SDG ၉.၁၊
ခ ပ ပ စရန မအရန မငမ လ SDG ၇.ခ၊
ခင င e-government SDG ၁၁.၂
စတင အသ ပ ခင

၃.၆.၄ ဝယယ ရ ဥပ ဒ ပ န စပ ရ လပငန မ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၇ SDG ၉.၁

ခင က အကန အသတ အတက ရင လင ဗဟဘဏ၊
မ ဖစ စဘ အမ သ တည ငမသည အ ခခ ဆ ကလပ ရ
အဆငတင အ ရ ပ သ အတ မစက ပပ ပ ပ ဆ င ရ
စမခ ကမ အတက စနမန သ ဥပ ဒ င စည မ လ ပစစ/စမ အင၊
ဖစ ပ ပငလင မငသ ၍ စည ကမ မ ဘ ငမ စက/ မ /ဆည၊
ယ ပ င ငစမ ရ သ က ပငလင မ တစ
ငငတက ဝယယ ရ စနစ အသ ပ ခင
မ င ကကညသည
(PSD AP, Pillar 1)
လပသ ကငသ ရ သ
ဝန က ငတစရပ ဖနတ ရန

၃.၆.၅ အ ခခအ ဆ ကအအ ဦစ ပ အ ခခ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၇ SDG ၉.၁

ဖဖ ရ လပ ဆ ငမ အ ဆ ကအအမ ဗဟဘဏ၊
က ငဆက မ မ ဖစ ဖ ဖ မအရန မငမ လ ဆ ကလပ ရ ၊
ပ စရနအတကထ ရ က ခင ငe-government ပ ဆ င ရ၊
သ လမ ရ င လ ခ စတငအသ ပ ခင လ ပစစ/စမ အင၊
စတခ ရသည သဘ ဝ စက/ မ /ဆည၊
ပတဝန က ငတစရပဖနတ
အ က င အထည ဖ ရန

၃.၆.၆ ကနတငယ မ က အ မန ဦ စ ပ အ ခခ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄ SDG ၉.၁

လမ မ က တငတ ခ သ အ ဆ ကအအမ ပ/ဆက၊
လ ခင ပ ခင ၊ အသ ဖ ဖ မအရန မငမ လ
 62

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
အလ ထထပသည အ ဝ ခင ငe-government
ပ လမ မ က မ က စတငအသ ပ ခင
ခတမ အ င ပ ပင ခင
င လမ ပင လ ခ စတခ
ရမ တ တက စ ခင
စသညတ ဖင အ ပည ပည
ဆငရ ပ ဆ င ရ စ က
လမ က ငမ က
အဆင မငတငရန

၃.၆.၇ ယ က မ ၏ လငစင ဦစ ပ အ ခခ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄ SDG ၉.၁

က ၊ လ ငစ ဆအခန အ ဆ ကအအမ ပ/ဆက၊
စည ကပ ခင ၊ လမ ဖတ ဖ ဖ မအရန မငမ လ
သန ခမ အပ အဝင လမ ခင ငe-government
အသ ပ ခ က ကခ ခင စတငအသ ပ ခင
ဆငရ မ ဘ ငမ တ
တက စ ရ ဆ ငရကရန

၃.၆.၈ ပညတင ရထ လမ မ ဦစ ပ အ ခခ ပ/ဆက မဝ ဒ ၄ SDG ၉.၁

ထန သမ ပ ပင ရ ၊ အ ဆ ကအအမ ဆ ကလပ ရ ၊
အဆင မငတင ရ င ဖ ဖ မအရန မငမ လ
တ ခ ရ လပ ဆ ငရန ခင ငe-government
စတငအသ ပ ခင

၃.၆.၉ တင ဒသ က င ပညနယ တင ဒသ က င စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄ SDG ၉.၁၊

အဆင ဗဟခ ပကငမ လ ပညနယမ ရ ပညသ ပ/ဆက၊ SDG ၆(ခ)၊
ခ ခင ၊ က လက ဒသ မ အ ထ ရ ကသည ပညထ ရ ၊ SDG ၁၆.၆၊
လမ ကနယကမ င ပညသ ဝန ဆ ငမ SDG ၁၆.၇
ရထ လမ မ အပ အဝင လပငန မ ပပ ပ ခင
ပ ဆ င ရက ၏
အပခ ပမဆငရ ဗဟ
ခ ပကငမ လ ခ ရန

၃.၆.၁၀ အမ သ အဆင က လက ဦ စ ပ အ ခခ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄ SDG ၉.၁၊

လမ ဆကသယမအစအစ အ ဆ ကအအမ ဖဖ ပ/ဆက၊ SDG ၁၁(က)၊
သစ (New National မ အရန မငမ လ ခင ဆ ကလပ ရ ၊ SDG ၂(က)
Rural Road Access င e-government
Program) အပ အဝင စတငအသ ပ ခင ၊
က လက ဒသ သယယ
စ ကကခ တဆကမ
ပ ဆ င ရ ခ တဆကမ
ငယ ပ င ငစမ
တ တက စ ရ ဆ ငရက
မငမ လ စ ခင (AD
ရန
SIP Outcome 3)

၃.၆.၁၁ သယယပ ဆ င ရ ဆငရ ဦစ ပ အ ခခ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၄ SDG ၉.၁

အဓကက သည ဥပ ဒမ ၊ အ ဆ ကအအမ ဖဖ ပ/ဆက၊
မဝ ဒမ ၊ အစအစ မ မ အရန မငမ လ ခင
ငဗ ဟ မ ပငဆင င e-government
ရ ဆ မငတငရန စတငအသ ပ ခင ၊
 63

မဟ ဗ ဟ ၃.၇ - ခတမတ တကသည ငင ဖစလ ရ က အ ထ ကအပ ဖစ စသည

ဖနတ မ င ဆန သစတထငမက ပမတန အ ပ ရ
ဖနတ မ င ဆန သစတထငမတသည ဒသတင ရ အဆငတ ငငမ က အမလကရ တင
အန ဂတမ ဆကမ အတက အခငအလမ မ ဖနတ ပ ခင ဖင မနမ ငငက (၂၁) ရ စ
ဆသ ခနပ က လ ဝင ရ က င စမည အ ရ က သည မ င ငအ မ ဖစပ သည။
သရ တင ယခအခ နတင မနမ ငငသည အသပည င ဗဟသတမ ရရ ခင ၊ ဖန ဝ ခင င
တထငဖနတ ငစမ ရသည လပငန မ က ဖစ ပ စသည အဓက နည ပည မ က အသ ခ
ရ တင ဒသတင ရ အဆငတ ငငမ ထက န ကက နပ သည။ သမင တစ လ က သ ခ
ရပတညခ ခင င အထကမ အ ကသသ စမခနခခသည ထ တမ စ လ အရ ဖနတ မ င
ဆန သစတထငမ အလ အလ မ က ပမအဟနအတ ဖစ စခပ သည။ ဤအစ အလ
လမ က ငက ပ င လပစရန င စတတ မ က စကမ တ လန ရ တင အ ပညအဝပ ဝင
ဆ ငရက ငရနအတက အစ ရသည ငင၏ တထငဖနတ မရသည လပငန မ ပ ပက
ဖဖ လ အ င ပပ ရမည ဖစ ပ ၊ ဆန သစတထငမမ ၊ သ တသန ငဖ ဖ ရ လပ ဆ ငခ က
မ ၊ စနဦ တထငလပ ဆ ငမ င အစ အလ မ ဖ ကထကသည တထင ကဆလပ ဆ ငမ
မ က တကတန အ ပ ရမည ဖစသည။ ပမသကဝငလပရ မ၊ ဆန သစတထငမ င ယ ပ င
ငစမ ရ သ အစ ရ င ပဂလကက ဖစ ပ ရ အတက သကဆငရ ပ ပင ပ င လ
ဆ ငရကခ ကမ က စ သငခန တင ကတည က စတင ပ ၊ လက တ လပငန ခငတင က ငသ
လပ ဆ ငရမည ဖစပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ က ပညမ စရန အ ကပ လပငန စ မ က
ခ မတ ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၂) သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ

ပန တင (၃) အလပအကငဖနတ ရ င ပဂလကက ဦ ဆ ငသညဖ ဖ ရ

ဗ ဟ ၃.၇ - ခတမတ တကသည ငင ဖစလ ရ က အ ထ ကအပ ဖစ စသည ဖနတ မ င ဆန သစတထငမက

ပမတန အ ပ ရ

၃.၇.၁ အမ သ အဆငဆန သစ ဆန သစတထငမ မငတင စကမ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၁၁ SDG ၉.၅

တထငမ မဝ ဒ ဖင ပမ ရနအတက ဥပ ဒ င ပ/ဆက SDG ၉ (ခ)
က င မန သ ဆန သစ အဖ အစည ဆငရ အ ခခ ပည ရ၊
တထငမ၊ ဖနတ မ င စန ဦ မ အ က င ခငမ လ စ /က ၊
တထငလသည စတဓ တ စ ခင
တက ပ ငမည ဥပ ဒ င
စည မ မ ဘ ငမ
ပ ထကလ စရန င
အ က င ခငမ စရန

၃.၇.၂ အမ သ ဆန သစတထင ဆန သစတထငမ မငတင စကမ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၁၁ SDG ၉.၅

မ င ဖနတ မ ဆငရ စနစ ရနအတက ဥပ ဒ င အဖ ပ/ဆက၊ SDG ၉ (ခ)
 64

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ ဌ နမ စပ ရ SDGs
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ထန က စရနအတက အစည ဆငရ အ ခခမ ပည ရ၊
ပည ရငမ ၊ သ တသန အ က င ခငမ လ စ စ /က ၊
အဖ အစည မ ၊ ပဂလက ခင
က တအ က ခ တဆက
မမ အ က င
ခငမ စရန

၃.၇.၃ သ တသန ငဖ ဖ မ ဆန သစတထငမ မငတင စကမ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၁၁ SDG ၉.၅

အတက ဘ င ရရမ ရနအတက ဥပ ဒ င ပ/ဆက SDG ၉ (ခ)
တ မငလ ရန အဖ အစည ဆငရ အ ခခ ပည ရ၊
မ အ က င ခငမ စ /က ၊
လ စ ခင

၃.၇.၄ ပညတင စန ဦ တထငသ ဆန သစတထငမ မငတင စကမ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၁၁ SDG ၉.၅

မ င အစ ပ လပ ဆ င ရနအတက ဥပ ဒ င
ပ/ဆက၊ SDG ၉(ခ)
သမ အတက ဘ င အဖ အစည ဆငရ အ ခခ
ရရ စ ရ င ကနပစည မ အ က င ခငမ ပည ရ၊ SDG ၈.၃
င ဝန ဆ ငမမ ရ င လ စ ခင စ /က ၊
ဝယရ တင ပမအဆင ပ
လယက ခ မ စရန

၃.၇.၅ က အ လ တငသပ ဆန သစတထငမ မငတင စကမ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၁၁ SDG ၉.၅

ပည ဆငရ သ တသန ရနအတက ဥပ ဒ ငအဖ ပ/ဆက၊
SDG ၉(ခ)
ငဆန သစတထငမက အစည ဆငရ အ ခခမ ပည ရ၊
တန အ ပ ဆ ငရက အ က င ခငမ လ စ စ /က ၊
ရန ခင

၃.၇.၆ ဆန သစတထငမမ င ဆန သစတထငမ မငတင စကမ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၁၁ SDG ၃(ခ)

ဖနတ မမ ကအက ရနအတက ဥပ ဒ င အဖ ပ/ဆက၊
အကယ ပ င ရ အတက အစည ဆငရ အ ခခမ ပည ရ၊
Patent and Trademark အ က င ခငမ လ စ စ /က ၊
Office အပ အဝင ဉ ဏ ခင
ပစည မပငခငက
အ က င ခငမ ရန

၃.၇.၇ လ ခ မ င online privacy ဆန သစတထငမ မငတင စကမ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၁၁ SDG ၉(ဂ)

ရ စ ပ ၊ အနလင ဝန ဆ င ရနအတက ဥပ ဒ င အဖ
ပ/ဆက၊
မ င ဆကသယ ငမတက အစည ဆငရ အ ခခမ
ခ ထင ခင ၊ ဆန သစ အ က င ခငမ
တထငမ င အခ ကအလက လ စ ခင
မ က သ မငန လည
ခင တ ဖင အ လ
ပ ဝငသည ဒစဂ စတယ
စပ ရ ဆသ
က ပ င ရန
 65

မ င (၃) - ပညသမ င ကမ မ
မနမ စ ဆကမ ပတဖ ဖ မစမကန တင လစမ အ အရင အ မစမ ဖဖ ရ င ကမ မက
ထန သမ စ င ရ က ရ တအ ဦစ ပ ထ ပ ယင တက စ ဆကမ ပတ ဖ ဖ တ တကမ
ရ အ င ဆ ငရကရနလည လအပပ သည။ အမ သ ဖ ဖ တ တကမ ရညမန ခ ကမ က
ပညမ စ ရ င စ ပ ရ ဖ ဖ မက ရရညတညတန စ ရ အတက သဘ ဝ အရင အ မစမ
အ ထန သမ စ င ရ က ခင င လသ အရင အ မစမ အ ခငမ စ ခင တသည မရမ ဖစ
အ ရပ သ က မ ဖစပ သည။

ပန တင ၄ - ၂၁ ရ စ လမအဖ အစည အတက လစမ အ အရင အ မစမ င လမဘဝ

ဖ ဖ တ တက ရ

ပန တင (၄) ၌ မနမ လစမ အ အရင အ မစ တစခလ င လမဘဝဖ ဖ တ တကမတ၏

စမ ဆ ငရညက မငတင ငရန မဟ ဗ ဟ မ ခ မတထ ပ ယင မဟ ဗ ဟ မ မပ ရဘ
စစမန သ စပ ရ ဖ ဖ တ တကမအ ရရညတညတန အ င ဆကလကထန သမ ထ
ငမည မဟတပ ။ ဤပန တငသည ပည ရ င က န မ ရ ကသ သ လမ ရ ဝန ဆ ငမ
က မ အရညအ သ မငမ စရန၊ လမဘဝအက ကယ ပ မအစအစ မ ပမက ယ ပန
ခငမ လ စရန အဓကရညရယထ ခင ဖစပ သည။ ထအ ပင ဤပန တငသည အစ အစ
င အ ဟ ရ အရညအ သ မငမ စ ရ၊ ရ ပ င လပသ မ ဝင ရ ကမ င ထကခ မ
ဆငရ အခငအ ရ မ က အက အကယ ပ ရ င ရ ပ ငသ လ မ င ဒသအဆင
ဖ ဖ မတအ က က င မနသည ခ တဆကမမ အ က ငလ စ ရ တအ ပ ဦစ ပ
ဆ ငရကရနလည မ မန ထ ပ သည။

ရည န အက အက မ

 အမ သ ပည ရ မဟ ဗ ဟ စမကန ၂၀၁၆-၂၀၂၁
 မ ဆကပ က န မ ရ မဟ ဗ ဟ စမကန ၂၀၁၄-၂၀၁၈
 မနမ အမ သ မ ကလ က န မ ရ စမကန ၂၀၁၇-၂၀၂၁
 တဘ ရ ဂ ပ ပ က ရ အမ သ မဟ ဗ ဟ စမကန ၂၀၁၆-၂၀၂၀
 အသည ရ င အသ ဝ ပ ပ ပ က ရ မနမ အမ သ မဟ ဗ ဟ စမကန ၂၀၁၆-
၂၀၂၀
 မနမ အမ သ က န မ ရ စမကန ၂၀၁၇-၂၀၂၁
 HIV င AIDS ဆငရ အမ သ မဟ ဗ ဟ စမကန ၂၀၁၆-၂၀၂၀
 မနမ အမ သ လမက ကယ ရ မဟ ဗ ဟ စမကန ၂၀၁၄
 66

မဟ ဗ ဟ ၄.၁ - အရညအ သ မငမ သ ရ သကပနပည ရ ဆငရ အခငအလမ

တန တ ရရ ရ
မနမ ငင၏ အဖ အထကတနဆ ပငဆငမသည က ပတ ငငသ မ သ ဖစပ သည။
ဤအခ ကက အ ခခ၍ ခငမ တ ငတင သည စ ပ ရ က ရရပငဆင ငရနအတက ပည ရ
စနစသည မရမ ဖစအ ရ ပ သ အခန က တင ရ န က င မနမ စ ဆကမ ပတ ဖ ဖ မ
စမကန မ မတယထ ပ သည။ မနမ စ ဆကမ ပတ ဖ ဖ မစမကန သည တင ပည၏
လစမ အ အရင အ မစမ ဖစသည ငငသ မ အတက အန ဂတအလ အလ က င မ
ရရ စရန အ ထ ကအပ ပ ငမည ပည ရ စနစတစခက မ မန ထ ပ သည။ ဤပန တင
ပညမ စရနအတက အမ သ ပည ရ မဟ ဗ ဟ စမကန (၂၀၁၆-၂၀၂၁) တင ရင လင စ
ဖ ပထ သည ကတကဝတမ အရ က င သ/ က င သ မ အတက သ တညမ အခင
အ ရ င အရညအ သ မငရလဒမ ပမရရ စ ရ က တ မင ဆ ငရကရန ငင တ အစ ရမ
သတမတ ဖ ပထ ပ သည။ ဤသ ဆ ငရက ခင ဖင မလတန အဆင ပည သင က နသည
က င နအရယ က လ သငယမ ၏ ပည ရ အတက ရင မ ပ ရ ၌ စ သင က င မ
၏ လ ခ စတခ ရမ င လအပခ ကမ အ လ က ဖညဆည ပ ငရန ဆ ငရက ခင ပင
ဖစပ သည။ တစခ နတည တင က င ပည ရ င လလ သငယ ခင ၏ က ခ မက
လ စလ မ ဘ အ ခခပည ရ တင စ တတ မ က ပ ဂဏန သခ န လညရနအတကသ မက
က င သ/ က င သ မ ၏ အန ဂတအလ အလ က င မန စမည ဘကစဖ ဖ မရရ
စ ရ အတကပ ဖ စည မဆငရ ပ ပင ပ င လမမ အ က ယက ယ ပန ပန ဆ ငရကသ
ရန လအပ က င က ငင တ အစ ရမ သရလကခထ ပ သည။ ထအ ပင သက မ ပည
သငတန မ င အရညအ သ မင အဆင မငပည ရ ဆငရ အခငအလမ မ အပ အဝင
အလပအကငဆငရ ပည သငယမလမ က ငမ ခငမ အ က င လ စ ရ အတက
က ပမ အ ထတမမ ပမလပ ဆ ငသ ရန လအပ က င ကလည မနမ ငင၏ ရရည
တညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန အ န ဖင သရလကခထ ပ သည။
ဤမဟ ဗ ဟ အ င မငစ ဆ ငရက ငရနအတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က
ခ မတထ ပ သည-

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၃) ပညသမ င ကမ မ

ပန တင (၄) ၂၁ ရ စ လမအသကအဝန အတက လစမ အ အရင အ မစမ င လမဘဝ ဖ ဖ တ တက ရ

မဟ ဗ ဟ ၄.၁ - အရညအ သ မငမ ရ သကပနပည ရ ဆငရ အခငအလမ တန တရရ ရ

၄.၁.၁ လငယမ အတကယ ပ င က င သ/ က င သ ပည ရ၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၄.၇၊

 67

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ငစမ င တထင ဖနတ အ လ တင မမဘဝ င အလပသမ / SDG ၁၂.၈၊
ငစမ ရသည စ ပ ရ ဆ လ ပ မနမ ငင လဝက၊ SDG ၁၃.၃
စနစက ဦ ဆ င မ င င ၏၂၁ ရ စလမစ ပ ရ လ/ကယ/ ပန
သမ အ ဖစ တင ပည က အ ခအ နအရ လအပ
အက ပ င မည ၂၁ ရ စ မည အသပည ၊
၏ က မ က ငပည ရပ မ က မ က ငမ၊သ ဘ ထ
ပ ဝင သ အမ သ ဘကစ ခယခ က င ကယစမ
သင န တမ ရ ဆရန ကယစမ ဖ ဖ တ တက
စ ခင

၄.၁.၂ ပည ရ နယပယအသ သ က လမ အ လ ပည ရ၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၅.၂

ရ အမ သမ မ ငအ ခ အရညအ သ မငအ ခခ လ/ကယ/ ပန
ထခကလယသမ အပ ပည ရက အ င အ င
အဝင လငယမ ရငဆင မင မင သငယ င ပ
နရသည အ ကမ ဖကမ၊ ယင မ တစဆင ဖ ဖ
ခ ခ ဆကဆမ င ခ င ပ တ တကမမ ရရ စ
ဖတမမ က တကဖ ကရန ခင

၄.၁.၃ က /မ လငအမ အစ င က လမ အ လ ပည ရ၊ မဝ ဒ ၃၊ ၄ SDG ၄ (က)၊

မသနစမ သမ အလက အရညအ သ မင လ ပစစ/စမ အင၊ SDG ၄.၁
က င သ ပစည မ ၊ နည အ ခခ ပည ရက စက/ မ / ဆည၊
ပည အ ထ ကအပမ ၊ အ င အ င မင မင ပ/ဆက၊
သ ကသ ရ င ရဆ စနစ သငယ င ပ ယင မ စမ/ဘ ၊
ဆငရ က င အ ထ က တစဆင ဖ ဖ တ တက ဆ ကလပ ရ ၊
အပမ ပ ရ ပ ပ ပညစ မမ ရရ စ ခင
သည အရညအ သ မင
အခမ အ ခခပည ရ
ပ ထန လ စ ရ အတက
အ ခခ အ ဆ ကအအ င
ဝန ဆ ငမ စမ စလ က
တ ခ ဆ ငရကသ ရန

၄.၁.၄ ဆရ /မ မ ခန ထ ရ၊ က င သ ၊ က င သ ပည ရ မဝ ဒ ၃ SDG ၄(ဂ)၊

လက ငသင က ရ၊ မ ၏ သငယတတ SDG ၄.၁
ပည ရ ဆငရ အပခ ပမ မ ကမမ တ တက
က င အရညအ သ က င မနလ စရန
အ မခခ ကရ စ ရ လပငန ဆရ / ဆရ မမ င
မ အ အဆငတင တင ပည ရ ဆငရ စမ
နည လမ ပ င စ ဖင ခနခသမ မ ပည ရည
ခငမ အ က ငလ စရန စစ ဆ အက ဖတစနစ
တစရပက အ က င
အထည ဖ ဆ ငရက
င ခင

၄.၁.၅ ပဂလကက ၏ ပမထ ရ ကသည နည ပည ရ၊ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၄.၃၊

လကတ လ လအပခ က င ပည င သက မ အလပသမ / SDG ၄.၄
အန ဂတ လအပခ ကမ ပည ဆငရ စမခန ခမ လဝက၊
အ ပညမ စသည ၂၁ ရ စ စနစ အ ကတင အရည စ ပ /က သန ၊
နည ပည ၊ သက မ ပည အ သ အ မခမ ရ ပ စက/ မ /ဆည၊
 68

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
င သငတန မ (TVET) လပသ ဈ ကက ၏ မနမ ငင
ဆငရ ဘကစသင လအပခ က ငလက လ ရင မပ မ
န တမ ရ ဆ ခင ည ထရ သ နည ပည က မရင၊
င သက မ ပည အစ ကနသညမ င
အစ မ ကသငယသ စကမလကမ
မ အ န ဖင ပမ တက လပငန ရငမ
ရ ကခငရရလ ပ ဆ အသင ခ ပ၊
ခန တငသညအထ
အ င မငတတ မ က
ခင

၄.၁.၆ အခငအလမ ပင ဆငရ ပမထ ရ ကသည နည ပည ရ၊ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၄.၃၊

အ နည သမ င ပည င သက မ ပည အလပသမ / SDG ၄.၄၊
မသနစမ သမ အပ ဆငရ စမခန ခမစနစ လဝက၊ SDG ၄.၅
အဝင ကယစ ပ ခရမ အ ကတင အရည စ ပ /က သန ၊
နည ပ သမ အ အ သ အ မခမ ရ ပ
လ/ကယ/ ပန၊
အဓကထ ၍ TVET လပသ ဈ ကက၏
စက/ မ /ဆည၊
သငတန တက ရ ကခင လအပခ က င လက
မနမ ငင
ပမရရ အ င ဆ ငရကရန လ ည ထရ သ နည
ရင မပ မ
ပည င သက မ ပည
က မရင၊
အစအစ မ က သငယ
ကနသည
သမ အ န ဖင ပမ
မ ငစကမလက
တက ရ ကခင ရရလ
မလပငန ရငမ
ပ ဆ ခန တင သည
အသင ခ ပ၊
အထ အ င မငတတ
မ က ခင

၄.၁.၇ ဆရ /မ မ အ လက င က င သ/သ မ ပည ရ၊ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၄.၃

သင က ပ ခင င အ န ဖင ကမ အဆငမ အလပသမ /
ပည ရ ဆငရ အပခ ပမ အဆင မင ပည ရ လဝက
က တ တက အ င စနစ၊ ပမ က င မန
ဆ ငရက ခင ဖင သည အလပအကင အခင
အရညအ သ မငမ သည အလမ မ င အသ
အဆင မငပည ရ ပည က အ ခခသည
ရရ စရန စပ ရ နယပယတင
သသသ သ ပ ဝင ဆ င
ရက ငမတက တန တ
ညမ အခငအလမ
ရရ ခင

၄.၁.၈ ဘ သ စက ပင စ င က င သ/ က င သ ပည ရ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၄.၃

တင ရင သ ဘ သ မ အ န ဖင မတက ပ
စက တက အ ခခသည သ လည ငမ ခ မ စ
သင မ အ ပ န အတယ တ နထင င
ခင ဖင အရညအ သ မင သညလအဖ အစည တင
အ ခခပည ရ ရရရန အက ပ အဖ ဝငမ
အ ဖစ ပ ဝင င စ ရ
အတကအမ မ သ
ဘ သ စက င
 69

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ယ က မ က အ ခခ
သည အရညအ သ
မငပည ရ စနစက
တန တ ညမ
အခငအလမ ရရ ခင

၄.၁.၉ က င ပငပ ပည ရ အသကအရယမ ရ ပည ရ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၄.၃

ဝန ဆ ငမ င အ ခ ပည သငယ နသည
ပည ရ ဝန ဆ ငမတ၏ က င သ၊ က င သ
အရညအ သ မ တင အရညအ သ မင
တ မင ခင င အဆပ ပည ရ ၏အက က
ဝန ဆ ငမမ က ပမ ဇ က လယကသကသ
က ယ ပန စ ရရ စ ရ စ ဖငပမခစ ရရ စ ခင
ဆ ငရကရန

၄.၁.၁၀ မ က င သငယတန က င နအရယသ ပည ရ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၄.၃

အဆင ဝန ဆ ငမမ ၏ ရ ကရသည က လ
အရညအ သ မ တ မင သငယတင အရည
ခင င အဆပ ဝန ဆ ငမ အ သ မင ပည ရက
မ က ပမ က ယ ပန စ သငယ ခင ဖင လအပ
ရရ စ ရ ဆ ငရကရန သည အ ခခမ
ဖညဆည ပ လက ပ
ရ သကပန အရည
အ သ မင လလ
သငယမ လမ က င
ပ သ ရ ကရ စ ခင

မဟ ဗ ဟ ၄.၂- ဆင ရ မ ပ သမ က အ လ ထ သည လတင လကလမ မ သ

ကန မ ရ စ င ရ ကမ ပ ငမည က န မ ရ ဝန ဆ ငမ
စနစမ ခငမ အ က င ရ

ပညသ၏ က န မ ကခင ခင သည တင ပညက က န မ ကခင စပ သည။ ယခင စမ က

ဆ ငရက င ခင မရခသည တင ပည၏ က န မ ရ စ င ရ ကမ ပ သည စနစမ သည
ပနလညအသကဝငစ ပ လ ပ ဖစပ သည။ ထသ ဆ ငရက င ခင မရခသညအတက
ကန မ ရ င စပလ သည က န မ ရ ဆငရ အဓက န ကန မ သည ဒသတင
အခ ငငမ င င ယ ရ တင န ကက က န နခပ သည။ မနမ ငငအ န ဖင ရငဆင
က လ ရမည စန ခ မမ တင အ ခခအ ဆ ကအအမ င ဆ ဆ ခန ဆငရ
အ ဆ ကအဦမ လ လ ကမ မရ ခင င ခတ င လ ညမမရ တ ခင ၊ ရ ဦ က န မ ရ
စ င ရ ကမ ပ ငသ လ လ ကမမရ ခင ၊ နကန ပ ထ သည ဗဟခ ပကငမက ဖ လ
ပ ရ အတက က န မ ရ မဝ ဒ ပ ပင ပ င လမ အ တ အ က မ နည ပ ခင င ပဂလက
က ကန မ ရ စ င ရ ကမလပငန မ အစပ နဆရ ခင တ ပ ဝငပ သည။ သရ တင
 70

ယ န မနမ ငငအ န ဖင စစ တက သင လ သည င က ရင မ ပ မ ပ ခင ငအတ

အထကပ အ ခအ နမ က ပနလည က င မန အ င ဆ ငရက ငမည အထ အခငလမ
က င တစရပ ရပ သည။ ထသ ဆ ငရက ငရနအတက မနမ ငငအ န ဖင မ ပညစသမ
အပ အဝင အလ စမ တစဦ ခ င စ င အစအဖ မ ၏ လအပခ ကမ က ကကညမရ အ င
စမ ဆ ငရက င ပ မရမ ဖစလအပ သ ကန မ ရ ဆငရ စ င ရ ကမမ ပမရရလ
င စရန င အဆပ က န မ ရ စ င ရ ကမမ ၏ အရညအ သ မ တ တကလ စရန
တက အ လ ပ ဆ ငရကမည ဖစပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ က အ င မငစ ဆ ငရက င
ရနအတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က သတမတထ ပ သည-

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၃) ပညသမ ငကမ မ

ရညမန ခ က (၄) - ၂၁ ရ စ လမအသကအဝန အတက လသ အရင အ မစမ င လမဘဝ ဖ ဖ တ တက ရ

မဟ ဗ ဟ ၄.၂ - ဆင ရ မ ပ သမ က အထ အ လ ထ သည “လတင လကလမ မ သ က န မ ရ စ င ရ ကမ”

ပ ငမည က န မ ရ ဆငရ ဝန ဆ ငမစနစမ ခငမ အ က င ရ

၄.၂.၁ အ ခခက သည မရမ ဖစ ကန မ ရ ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၈

ကန မ ရ စ င ရ ကမ စ င ရ ကမမ အ ကစ
လပငန မ (EPHS) တ တက က င မန
အလယအလတအဆင လ ခင
ကန မ ရ စ င ရ ကမ
မ င ဘကစ က န မ ရ
စ င ရ ကမ အစအစ မ
တင ပ ဝငသငသည မရမ ဖစ
အ ရ က သ ကန မ ရ စ
င ရ ကမ င အ ခ က ဝင
ဆ ငရကမမ ၊ က န မ ရ
စ င ရ ကမ မ အ
သတမတစစည ထ ရန

၄.၂.၂ သ တညမ ရ ပ ဘကလကမ ကန မ ရ စ င ရ က ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၈

ကင သ က န မ ရ ဆငရ မမ တ တက အ ကစ ၊
ရင မ ပ မမ က ပငလင က င မန လ ခင လ/ကယ/ ပန၊
မငသ မရ စ မညစနစတစခ စမ/ဘ ၊
တည ဆ ကရန ပညထ ရ

၄.၂.၃ ငင တ အဆင လမ နခ က က န မ ရ စ င ရ က က န မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၈

မ ၊ ဆ ငရကရမည ပစမ မမ တ တက အ ကစ ၊
ဖင အ လ ပ ဝင သည မ နယ က င မနလ ခင စမ/ဘ ၊
ကန မ ရ စမကန မ လ/ကယ/ ပန၊
(ITHP) ခ မတရန ပညထ ရ
၄.၂.၄ အခ အ လ စ ပနလည ကန မ ရ ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၈
သ သပ ခင င တ တက စ င ရ ကမမ အ ကစ
အ င ဆ ငရကမတ ဖင တ တက က င မန
စပစကသ ရ လမ နခ က လ ခင
မ ရ ဆ၍ ပငဆင
 71

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ဖညစကမမ ပ လပရန

၄.၂.၅ တင ဒသ က ၊ ပညနယ ကန မ ရ စ င ရ က ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၈၊

မ ၏ ဆ ဖတပငခင အ ပ မမ င က ဝင အ ကစ ၊ SDG ၃(ဂ)
ဗဟခ ပကငမ တ ဖည ဖည ဆ ငရက ပ မမ က ပညထ ရ ၊
လ ခ မ အပ အဝင ဝနထမ သ တညမ င ထထ အလပသမ /
မ အ မ ထတ ပ ခင ၊ ရ က ရ က ပပ ပ လဝက၊
အလပခန အပ ခင င ဝနထမ ငရန လအပ သ
အငအ က ထ ရ ကစ လ စမ အ အရင အ မစ
အသ ခ ခင တအ က မ က ဖညဆည
ခ တဆက ဆ ငရကမမ ပ င ခင
အ တ မငရန

ကန မ ရ စ င ရ က
၄.၂.၆ အ ခခက န မ ရ ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၈၊
မမ တ တက
စ င ရ က မမ ဖန ဝ အ ကစ SDG ၃(ဂ)
က င မန လ ခင
ရနအတက လအပသည
စမ ရညက အ ထ ကအပ
ပ ငသည အသအမတ
ပ စနစ တစခအပ အဝင
က န မ ရ ဝနထမ မ
အတက သငတန မ ပခ ရန

၄.၂.၇ မသ စစမကန ၏ အ ရ ပ ကန မ ရ စ င ရ က ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၇

မက သရန လည ပ ခ မတ မမ တ တက အ ကစ
ဆ ငရက ငစမ က တ မင က င မနလ ခင မခင/က လ ၊
၍ လငပင ဆငရ ၊ မ ပ မ
ဆငရ အသပည ငအ လ
ပ ဝင သ က န မ ရ
စ င ရ ကမမ ပ ငရန

၄.၂.၈ ခခအ က ဆင မ ရ ဂ ၊ ကန မ ရ စ င ရ က ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၃

တဘ ရ ဂ ၊ ငကဖ ရ ဂ၊ မမ တ တက အ ကစ ၊
အပပင ဒသမ တင ဖစပ က င မနလ ခင စက/ မ /ဆည၊
လရ သ ရ ဂ မ ၊ အသည လ/ကယ/ ပန
ရ င အသ ဝ ရ ဂမ ၊
ရ က င က စက ပ သ
ရ ဂမ င လ စလ ပ ခ
အခ က စကတတသည
ရ ဂမ ကသ သ
ကပ ရ ဂ ဆ မ က ထန
ခ ပ ခင င တကဖ က ခင

၄.၂.၉ မက စက င သ ရ ဂမ ကန မ ရ စ င ရ က ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၄

က ထန ခ ပ ခင ငတကဖ က မမ တ တက အ ကစ ၊
ခင က င မနလ ခင လ/ကယ/ ပန၊
ပည ရ
 72

မဟ ဗ ဟ ၄.၃- သဟဇ တ ဖစ ပ စနစမ ၏ ခ ငခ တဆကမက အ ခခ သ

ဘဝသကတမ တစ လ ကလ လမဘဝက ကယ စ င ရ က ရ
ဝန ဆ ငမ လပငန မ တ မင ဆ ငရက ရ

ဘကစ ပညစ သ ၊ အရင အ မစ က င မ ရ သ လတင အတကအက ဝင သ လမဘဝ

ဘ ကင လ ခ ရ စနစသည ဆင ရ မ ပ မမ အ က င ဆင ရ မ ပ မမ င ကပလ
န ပ ရ နသမ အထ သ ဖင အမ သမ င လငယမ ရငဆင က တ နရသည အခက
အခမ က က ကယတ ဆ ပ ပ သည။ လမအသကအဝန လ ခ မသည မနမ ပညသမ
အ လ အတက ငငသ အ န ဖင သ လည က င လသ မ အ န ဖင သ လည က င
ရရခစ င စသည အခငအလမ မ က ပည ပညဝဝ ခစ စ ငမည စ ပ ရ လပရ
ပ င လ ငမက ဖစ စပ သည။ ယ နတင ဆ ငရကလ ကရသည လတစဦ ခ င ၏ ဘဝ
သကတမ တစ လ ကလ လမဘဝ ဘ ကင လ ခ ရ င က ကယ စ င ရ က ရ လပငန
မ သည နည ပ န သ က င ထလပငန မ အ အ လ အနကထ ပ တ ခ ဆ ငရက
ပ ခင ဖင ငငသ အ လ အတက စ န ပညမသည လမက ကယ စ င ရ က ရ
အစအစ တစခ ရရ စမည ဖစသည။ က လ ငယမ င လငယမ ၊ ကယဝန ဆ င
မခငမ င သက က ရယအမ က အဓကထ သည အဆပ ဝန ဆ ငမမ သည ပညသမ
အတက ပညစ ပ ရငအက ဖစထန စသည လ နမဘဝက ရရ စမည ဖစသည။ ထအ ပင
သက က ရယအမ က ဂဏသက ရရ င ဘ ကင လ ခ စ အန ယ နထင င စမည ဘကစ
ပ ပင ပ င လသည နည လမ မ က အ ပ မငတင ပ မည ဖစပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ က
အ င မငစ ဆ ငရက ငရနအတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က သတမတထ
ပ သည-

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၃) ပညသမ ငကမ မ

ပန တင (၄) ၂၁ ရ စ လမအဖ အစည အတက လ စမ အ အရင အ မစမ င လမဘဝ ဖ ဖ တ တက ရ

မဟ ဗ ဟ ၄.၃- သဟဇ တ ဖစ ပ စနစတက ရ သ လမအသကအဝန လ ခ မ င ဘဝသကတမ တစ လ က လမဘဝ

အက အကယ ပ ရ ဝန ဆ ငမလပငန မ တ မင ဆ ငရက ရ

၄.၃.၁ ကယဝန ဆ ငမခငမ င ကယဝန ဆ င မခငမ လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၁.၃၊

အသက (၂) စ အရယထ င စက လ ငယမ ကန မ ရ / SDG ၃.၁၊
က လ ငယမ အ လ အတက က န မ ရ အ ကစ ၊ SDG ၃.၂
အတက င က ထ ကပ စ င ရ ကမ င စမ/ဘ ၊
မမ တ မငရန အ ဟ ရ ဖညဆည မ မခင/က လ
မ အညအမ ရရ စ ခင

၄.၃.၂ မသနစမ သမ အတက မသနစမ သမ အတက လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၁.၃၊ SDG
င က ထ ကပမမ ရရ အထ လအပခ ကမ က စမ/ဘ ၊ ၁၀.၂
 73

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
အ င ဆ ငရကရန ဖညဆည ပ င ခင ကန မ ရ /
အ ကစ

၄.၃.၃ အသက(၃) စ င အထက က လမ င လငယ လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၁.၃

က လ ငယမ အတက မ တင က ရ ကလ ကန မ ရ /
င က ထ ကပမ ပ င င သ အ ရ ယက အ ကစ ၊
ရ လပငန မ အ က ကယ ငစမ င စမ/ဘ ၊
မတဆက ပ ရန ဖ ဖ တ တကမအတက အလပသမ /
ဆ ငရက ငစမ ရလ လဝက
ခင

၄.၃.၄ အစ ရ က င မ တင က လမ င လငယ ပည ရ၊ မဝါဒ ၃၊ ၆ SDG ၄.၁၊

အ ဟ ရ တက က မ မ တင က ရ ကလ လ/ကယ/ ပန၊
SDG ၂.၁၊
အစအစ မ တ မငရန င သ အ ရ ယက ကန မ ရ /
က ကယ ငစမ င ဖ ဖ အ ကစ ၊ SDG ၂.၂
တ တကမအတက စက/ မ /ဆည၊
ဆ ငရက ငစမ ရလ
ခင

၄.၃.၅ လကနက မဆငရ က လမ င လငယ လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၅.၂

အ ရ ယမ င က ကယ မ တင က ရ ကလ မခင/က လ ၊
တ ဆ မ အစအစ မ အ င သ အ ရ ယက စက/ မ /ဆည၊
မတဆက ပ ရန က ကယ ငစမ င ဖ ဖ အလပသမ /
တ တကမအတက လဝက၊
ဆ ငရက ငစမ ရလ
ခင

၄.၃.၆ က င ထကမ န လ ခ က လမ င လငယ လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၄.၁

တ ဆ ရ ငက လ မ တင က ရ က ပည ရ၊

လပသ ပ ပ က ရ လ င သ အ ရ ယက အလပသမ /
က ကယ ငစမ င ဖ ဖ လဝက၊
လပငန မ အ မတဆက
တ တကမအတက ဆ င
ပ ရန
ရက ငစမ ရလ ခင

၄.၃.၇ အ ရ ယ ဖစ စ သ မ ယစ က လမ င လငယ လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၃.၅

ဆ ဝ ၊ အရက သစ ၊ ဆ မ တင က ရ က ပည ရ၊
ရက က င အ ခ ကငဆ လ င သ အ ရ ယက အလပသမ /
ဖစ စ ငသည ဆ ဝ မ က ကယ ငစမ င ဖ ဖ လဝက၊
အ ပမနသ စမမ ငစပ တ တကမအတက ဆ င စက/ မ /ဆည၊
လ ၍ အသပည ပ အစ ရက ငစမ ရလ ခင
အစ မ အ က ငလ စ
ရန

၄.၃.၈ က လ လပသ မ က က လမ င လငယ လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃ SDG ၈.၇၊

စ သငခန မ သ ပနလည မ တင က ရ က ပည ရ၊
SDG ၄.၁
ပ ဆ င ပ မည အစအစ လ င သ အ ရ ယက အလပသမ /
င/ သမဟတ တရ ဝင က ကယ ငစမ င ဖ ဖ လဝက၊
အလပလပကင ငသည တ တကမအတက ဆ င စက/ မ /ဆည
အရယ ရ ကသညအထ ရက ငစမ ရလ ခင
အသက မ ဝမ က င
 74

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
သငတန မ သတက ရ က
စမည အစအစ မ က
ပပ ပ ရန

၄.၃.၉ ဆင ရ မ ပ သ ပညသ အလပလပကင ငသည အလပသမ / မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၁၀.၄

မ အတက အလပအကင အရယရ ပညသမ လဝက၊
အခငအလမ မ ဖနတ ပ အ ပ ဘအ ရ ယ စက/ မ /ဆည၊
ရန က ရ ကမ င ဝင င လ/ကယ/ ပန၊
ဆ မမ မ အက အ စမ/ဘ ၊
ကယ ပ ၍ ဆင ရ မ ပညထ ရ ၊
ပ သ ပညသမ အ
အလပအကငအခငအ
လမ ဖနတ ပ င ခင

၄.၃.၁၀ ဆင ရ မ ပ သ ပညသ အလပလပကင ငသည အလပသမ / မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၁၀.၄၊

မ အတက အသက မ ဝမ အရယရ ပညသမ လဝက၊
SDG ၄.၃၊
က င သငတန မ အ ပ ဘအ ရ ယ ပည ရ၊
ဖငလစ ပ ရန က ရ ကမ င ဝင င လ/ကယ/ ပန SDG ၄.၄
ဆ မမ မ အက အ
ကယ ပ ၍ ဆင ရ မ
ပ သ ပညသမ အ
အလပအကငအခငအ
လမ ဖနတ ပ င ခင

၄.၃.၁၁ အသ ခ မ င အက သက အလပလပကင ငသည စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၁၀.၄

ရ ကမ စမ လ က စစ ဆ အရယရ ပညသမ လ/ကယ/ ပန၊
ငသည စ င ကည ရ အ ပ ဘအ ရ ယ အလပသမ /
ယ ရ မ ငအတ အနမဆ က ရ ကမ င ဝင င လဝက၊
လပခလစ သကမတက ငသ ဆ မမ မ အက အ
ရန ကယ ပ ၍ ဆင ရ မ
ပ သ ပညသမ အ
အလပအကငအခငအ
လမ ဖနတ ပ င ခင
၄.၃.၁၂ မသနမစမ သမ င အလပ အလပလပကင ငသည စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၁.၃၊
လကမမ အတက ထ ကပ အရယရ ပညသမ လ/ကယ/ ပန၊
SDG ၁၀.၄
ကမ ပ သည စနစက အ ပ ဘအ ရ ယ အလပသမ /
မတဆကသ ရန က ရ ကမ င ဝင င လဝက
ဆ မမ မ အက အ
ကယ ပ ၍ ဆင ရ မ
ပ သ ပညသမ အ
အလပအကငအခငအ
လမ ဖနတ ပ င ခင

၄.၃.၁၃ သက က ရယအမ အတက အလပလပကင ငသည လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၁.၃

င က အ ထ ကအပမ အရယရ ပညသမ စမ/ဘ ၊
ပ အပသ ရန အ ပ ဘအ ရ ယ အလပသမ /
က ရ ကမ င ဝင င လဝက
ဆ မမ မ အက အ
ကယ ပ ၍ ဆင ရ မ
 75

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ပ သ ပညသမ အ
အလပအကငအခငအ
လမ ဖနတ ပ င ခင

၄.၃.၁၄ သဘ ဝ ဘ အ ရ ယ၊ လတ သဘ ဝ ဘ အ ရ ယ လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၁.၃

ပ လပ၍ ဖစ ပ လ သ ဆငရ ထခကဆ မ စမ/ဘ ၊
ဘ အ ရ ယမ င အခ မ င န က ဆကတ ကန မ ရ /
ဘ အ ရ ယမ လ ပ စ ဆက မ အ အ ကစ ၊
ရ င က င မနစ စမ လ က စ ခင အလပသမ /
ခန ခ င စ ရ အတကလကရ လဝက၊ စကမ၊
လမဘဝအက အကယ ပ စက/ မ /ဆည
ရ င ပညသမ အလပ
အကငရရ ရ အစအစ
မ အ တ ခ ဆ ငရကရန

၄.၃.၁၅ ပညသမ အလပအကင သဘ ဝ ဘ အ ရ ယ လ/ကယ/ ပန၊ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၁၀.၄

ရရ ရ အစအစ မ င ဆငရ ထခကဆ မ စမ/ဘ ၊
သဘ ဝ ဘ အ ရ ယစမခန ခ မ င န က ဆကတ အလပသမ /
မအ သင လ စ ခ တဆက ဆ က မ အ လဝက၊ စကမ၊
ဆ ငရက ပ ရန လ က စ ခင စက/ မ /ဆည၊

မဟ ဗ ဟ ၄.၄ - ဘ ကင ၍ အဟ ရမ တသည စ နပရက ဖလမရ စရနအတက

တ မင ဆ ငရက ရ

လတစဦ ရငသနဖ ဖ ရ ဆရ တင က န မ ပ ရငသည လ နမဘဝအတက အစ အ သ က

လအပမ ငလအငက ပညဝ စမည အ ဟ ရ ပည အစ အစ မ လ လ ကစ ရရ င စရန
အတက က န မ ရ ၊ လမ ရ င စ ပ ရ ဆငရ ဆ ငရကခ ကတစခ ဖစပ သည။ သ သ
အဆပ ကစရပသည လကရ မနမ ငင၏ အစ အ မ တ က နရသညကစရပ မဟတပ ။
မ စ သ ပညသတသည လမ ရ ၊ စ ပ ရ င သဘ ဝပတဝန က ငဆငရ ပဿန မ
က င မ က ခဏ က တ ရတတသည စ နပရက မလ လ ကသည အခ နက လမ က
ခ ငရညနည ပ နဆ ဖစသည။ တခ ဖင ဈ ကကစ ပ ရ စနစသ က ပ င နသည
အက ရလဒအ န ဖင ပဂလကက သည ပမအ ရ ပ သည အခန က တင ရလ သည။
ကန မ ရ င ည တသည စ သ မအ လအက ငမ က ပပ ပ သညအ ပင အစ အစ
မလ လ ကမ င အ ဟ ရခ တမ၏ အဓကအ က င ရင က ဖရင ခင အ ဖင အမ ထ ငစ
မ ၏ အစ အစ လ လ ကမ တ မင စရန မနမ ငငအ န ဖင က စ ဆ ငရကသ မည
ဖစပ သည။ စကပ ငသည မ၊ သနရင သည ရ င ဝတမနက ခင ကသ သဘ ဝ
ပတဝန က ငသည အစ အစ ထတလပ ရ အတက အလနအ ခခက သညအ လ က အစ
အ သ က မလ လ ကသည ပဿန အ န တ ရည က တ နရသည နရ မ တင အစ
အစ ရရ ရ ၊ ထ ရ ကသည အစ အစ ထတလပ ရ လပငန မ က မနမ ငငအ န ဖင
 76

ဦစ ပ ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။ ယင သ သဘ ဝပတဝန က င ရရညတညတမ

ရ ခင သည အစ အစ ဖလ ရ အတက တ ခ လပကငရ တင မရမ ဖစအ ရ ပ ပ သည။ ဤမဟ
ဗ ဟ က အ င မငစ ဆ ငရက ငရနအတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က သတမတ
ထ ပ သည-

သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည
လပငန စ မ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ မဝ ဒ
ရညမန ခ က
မ င (၃) ပညသမ ငကမ မ
ပန တင ( ၄) - ၂၁ ရ စ လမအသကအဝန အတက လသ အရင အ မစမ င လမဘဝ ဖ ဖ တ တက ရ
မဟ ဗ ဟ ၄.၄ - ဘ ကင ၍ အဟ ရမ တသည စ နပရက ဖလမရ စ ရ တ မင ဆ ငရက ရ

၄.၄.၁ စ နပရက ငအ ဟ ရ ပညသမ အက ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃၊ ၆ SDG ၂.၁၊

ဖလ ရ ဆငရ အမ သ အ ဟ ရ ရရမ ပမ အ ကစ ၊ SDG ၂.၂
အဆင လပငန စမခ က၊ မငမ လ ခင စက/ မ /ဆည၊
အ ဟ ရ ပညဝမခငမ စ အလပသမ /
ရ အမ သ အဆင မဟ လဝက၊
ဗ ဟ င အ ခ သကဆင လ/ကယ/ ပန၊
သည လမ နခ ကမ သယဇ တ/
အပ အဝင အရညအ သ ပတဝန က င၊
ပည အစ အစ မ ဖလမ
တ မငလ စရနအတက
ပ ပညစသည အမ သ
အဆင မဟ ဗ ဟ မ င
လပငန စမခ ကမ ခ မတ
ဆ ငရကရန

၄.၄.၂ အ ရ ပ အ ဟ ရတက ပညသမ အ က ကန မ ရ / မဝ ဒ ၆ SDG ၂.၂

က ခင အပ အဝင အ ဟ ရ ရရမ အ ကစ ၊
အ ဟ ရ ခ တမ ပဿန ပမ မငမ လ ခင စက/ မ /ဆည၊
မ က ဖရင ရန လ/ကယ/ ပန၊
နည လမ မ ခ မတ အလပသမ /
ဆ ငရကရန လဝက

၄.၄.၃ ကန မ ရ င ည တ ပညသမ အက ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃၊ ၆ SDG ၂.၂

သည အစ အစ မ အ ဟ ရ ရရမ ပမ အ ကစ ၊ SDG ၃.၄
စ သ မဆငရ လမ န မငမ လ ခင စက/ မ /ဆည၊
ခ ကမ င အသပည ပ အလပသမ /
အစအစ မ အပ အဝင လဝက၊
အ ဟ ရ ပညမ စ ရ ပည ရ၊
အတက ပည ပ ခင ၊
ဟ ပ ပခ ခင မ က
မငတင ဆ ငရကရန

၄.၄.၄ ပ မ အ ရ ယ၊ မ ခ င ပညတင အစ အစ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၆ SDG ၂.၁

ရရ မ င ရ က စမပ အမ အ ပ တ မင အလပသမ /
မ ဒဏမ က ခ ငရညရ ထတလပလ င ခင လဝက၊
သည က ကပသ မ သယဇ တ/
တ မင စကပ ရန ပတဝန က င၊
 77

သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည
လပငန စ မ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ မဝ ဒ
ရညမန ခ က

၄.၄.၅ အ ခအ နအရပရပအတက ပညတင အစ အစ ကန မ ရ / မဝ ဒ ၆ SDG ၂.၂

အ ရ ပ အရစ နပရက အမ အ ပ တ မင အ ကစ ၊
မ ထ ရ၍စမခ ကမ ထတလပလ င ခင စက/ မ /ဆည၊
ခ မတ ဆ ငရကရန သယဇ တ/
ပတဝန က င၊
ပညနယ/တင
ဒသ က အစ ရ

၄.၄.၆ တ ငသလယသမ မ ပညတင အစ အစ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၆ SDG ၂.၅

အ အမ အစ မတသည အမ အ ပ တ မင သယဇ တ/
မ စမ က ပ င စပ ထတလပလ င ခင ပတဝန က င
အသ ပ ခင မ ပ ရန
အပ အဝင သင လ သည
မ စ အသ ပ မဆငရ
အသပည ပ ရန

၄.၄.၇ အစ အစ င စကပ ရ ပညတင အစ အစ စက/ မ /ဆည၊ မဝ ဒ ၆ SDG ၂.၅

ဆငရ သ သတနအတက အမ အ ပ တ မင သယဇ တ/
တရစ န င သစပငပန မန ထတလပလ င ခင ပတဝန က င၊
ဆငရ မ ဗဇအရင အ မစ
မ က ထန သမ ငမည
အ ဆ ကအအမ တည
ဆ ကရန ငမ ဆက ပ န
တ မည အ ရ ယရငဆင န
ရ သ မ စတမ အပ
အဝင ဒသခမ စတမ က
အမ အစ ခ ခမ သတမတ
ရန

၄.၄.၈ အစ အစ င အစ အစ သဘ ဝပတဝန က င၊ ကန မ ရ / မဝ ဒ ၆ SDG ၃.၃

က င ဖစ စ သ ရ ဂ က န မ ရ င အစ အ ကစ ၊
မ အ ပ စ င ကပမအ အစ ဖလမတ မင
စက/ မ /ဆည၊
တ မင ဆ ငရကရန လ ခင
သယဇ တ/
ပတဝန က င

မဟ ဗ ဟ ၄.၅ - ရ ပ င လပသ မ အပ အဝင လပသ အ လ ၏ ထတလပ ငမ

စမ အ က အသ ခ ရ င အခငအ ရ က က ကယ ပ ရ

လပငန ခငမ တင ခ ခ ဆကဆခရမ င အလသ စ မမ ကင ရင ပ သငတင လ ကပတ

သ အလပအကငမ က လတလပစ လပကင ငရန လတစဦ ခ င စ၏အခငအ ရ က
အ ထ ကအပသညအ န ဖင ဥပ ဒမ ဖင က ကယ ပ ရန မနမ ငငအ န ဖင ကတကဝတ
ပ ထ ပ သည။ မနမ ငငသည အဆပ ကတကဝတ ပ မအ ပ တင အ ရ ပ သည လပငန စ
မ စတင ဆ ငရကခပ သည။ သရ တင အထကပ အက အကယ ပ ရ ဆငရ လပငန င
စပလ ၍ တ ဝနယရမည အဖ အစည မ င ဖ စည ပမ က ခငမ အ က င စ ရ
 78

အတကကလည ထပမအ ထတ က ပမ သ ရမည ဖစပ သည။ တစဦ ခ င စအတက အထ

တလည က ကယ စ င ရ က ပ မ င ပပ မမ ပမလအပ နသည အမ သမ မ ၊ က လ
သငယမ င ရ ပ င လပသ မ ၏ အခငအ ရ မ က အက အကယ ပ ရ တင အထ
ဂ ပ ဆ ငရက ခင ဖင ငင၏ လပငန ခငမ တင ဖ ပမ၊ ခ ခ ဆကဆမ င ပစက
ညင ပန မတမ ကင ဝ စ ရ ဆ ငရကခ ကမ က မနမ ငငအ န ဖင အ လထ
ဆ ငရကသ မည ဖစသည။ ဤမဟ ဗ ဟ က အ င မငစ ဆ ငရက ငရနအတက
အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က သတမတထ ပ သည-

သကဆငသည သကဆငသည
ရည န မဟ ဗ ဟ သကဆငသည
လပငန စ မ စပ ရ SDGs
နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၃) ပညသမ ငကမ မ

ပန တင (၄) ၂၁ ရ စ လအဖ အစည အတက လစမ အ အရင အ မစမ င လမဘဝ ဖ ဖ တ တက ရ

မဟ ဗ ဟ ၄.၅ - ရ ပ င လပသ အပ အဝင လပသ အ လ ၏ ထတလပ ငမစမ အ က အသ ခ ရ င

အခငအ ရ က က ကယ ပ ရ

၄.၅.၁ မ စ ရင ထတ ပ ခင တရ ဝင ရ ပ င ကန မ ရ / မဝ ဒ ၃ SDG ၁၆.၉

အပ အဝင ဥပ ဒအရ အသ သ လ မ အခ အ ကစ ၊
အမတ ပ ခင မ ဆ ငရက မငတကလ ခင အလပသမ /
ပ ရန လဝက

၄.၅.၂ လ ခ မ င တရ ဥပ ဒ ရ ပ င သ လ မမ အလပသမ / မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၈.၈

စ မ မရ သ ရ ပ ငသ တဆငဖ ဖ မသ ဦ လဝက၊
လ ခင ဆငရ ဝန ဆ ငမက တည ခင လ/ကယ/ ပန
တ မင ဆ ငရကရန

၄.၅.၃ ရ ပ င လပသ မ ရ ပ င သ လ ခင အလပသမ / မဝ ဒ ၃ SDG ၁၀(ဂ)

အတက နယစပ ဖတ က မ မလမဘဝ န ကက က လဝက၊
င င က ဆငရ ဝန ဆ င န န သ မသ စ လ/ကယ/ ပန၊ စမ/
မ လပငန မ အ တ မင မ အ ကည ပ ခင ဘ ၊
ထ ကပရန ဗဟဘဏ

၄.၅.၄ ပညပတင အ ခခ နသ ပညပတင အ ခခ န အလပသမ / မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၁၀(ဂ)

မ ပညတင စ ပ ရ တင သမ ပညတင လဝက၊
ပ ဝင စပ ရ တငပ ဝင လ/ကယ/ ပန၊
ဆ ငရကလ င စ ရ လ ခင ဖင စ ပ ရ စမ/ ဘ ၊
အ ပ လ ဆ သည အစ ဖ ဖ မ တ မငလ ခင ဗဟဘဏ၊
အစ မ ခ မတ ဆ ငရက
ရန

၄.၅.၅ ရ ပ င လပသ အပ လပငန ခငရ အလပ အလပသမ /လဝ မဝ ဒ ၃၊ ၅ SDG ၈.၈

အဝင အလပသမ အခင သမ မ ၏ လ ခ က၊ လ/ကယ/ ပန၊
အ ရမ က ကယ ရ င စတခ မ မငတင ခင စမ/ ဘ ၊
လပငန ခင လ ခ စတခ မ ဖင ထတလပမ စကမ၊
မ ရရ စရန စမ အ တ တကလ စက/ မ /ဆည၊
ခင
 79

ပန တင (၅) ငင၏အန ဂတမ ဆကမ အတက သယဇ တ င သဘ ဝပတဝန က င

မနမ ငင၏ သယဇ တ ငသဘ ဝပတဝန က ငက က ကယ ခင သည ငင၏ဖ ဖ တ တက

ရ အတက မရမ ဖစလအပ ပ လကရ င န ငလ မည မ ဆကမ အတက က ငက
ရရ စမည ဖစသည။ မ င (၅) သည မမတ ငင၏ သဘ ဝ ဂဟစနစမ က က ကယ ခင င
စမခနခ ခင ၊ ထန သမ စ င ရ ကမ ခငမ အ က င စရန အ ထတ ဆ ငရက ခင ၊
ဖ ဖ မ င အ ခခအ ဆ ကအအဆငရ စမကန မ ရ ဆရ တင ပမ က င မန စ ခင ၊
သဘ ဝသယဇ တဆငရ လပငန မ တင တရ မဝင ဆ ငရကမမ ၊ ပတဝန က ငညစညမ
စမ င ဘ အ ရ ယ ဖစ စသည လပ ဆ ငမမ က ပမတ မင တ ဆ ထန သမ ခင တ
အတက လအပသည ဥပ ဒ၊ အဖ အစည င မဝ ဒဆငရ မ ဘ ငတက အဓက အ လ ထ
လပ ဆ င ခင ဖစပ သည။ မဟ ဗ ဟ င လပငန စ မ တင သနရင သ သ ကသ ရ
အသ ပ သည အ လအထရ ရ ၊ ပနလည ပည ဖ မစမ အင သ စမ တ တက ရ ၊ ရ သဥတ
ပ င လမဆငရ ထခကမက လ ခ စ ရ ၊ စမ လန သ ရင မ ပ မမ တ မငလ
စ ရ ၊ ဇဝမ စမ ကမ ထန သမ စ င ရ က ရ ၊ စနပစပစည မ စမခနခ ရ ၊ ရရည
တညတသည မ ပ ဒသမ တ တက စ ရ င သဘ ဝပတဝန က ငဆငရ အဓက လပငန စ
မ က မဝ ဒမ ၊ စမကန မ ၊ အမ သ စ ရင အင ဆငရ စနစမ တင ထညသင ရ တ
ပ ဝငပ သည။

ရည န အက အက မ

 မနမ ငင၏ အမ သ အဆင ရ သဥတ ပ င လ ခင မဆငရ မဝ ဒ ၂၀၁၇-၂၀၃၀

 မနမ ငင ဘ အ ရ ယ က င ထခကဆ င ခ လ ခ ရ လပငန စမခ က-၂၀၁၇
 မနမ စမ အငက ပငမ စမခ က
ငငအဆငဇဝမ စမ ကဆငရ မဟ ဗ ဟ ငလပငန စမခ က၂၀၁၅-၂၀၂၀
 မနမ ဆငမ ထန သမ ရ စမခ က ၂၀၁၈-၂၀၂၇
 မနမ ငငအတကအ ဝ ဒသအပင အ ခ အလက နရ သတမတ ခင အစအစ ၂၀၁၆
 မနမ ငင အပငမ က န မ သနစမ စ ရ မဟ ဗ ဟ ၂၀၁၆-၂၀၂၀ (Myanmar Plant
Health System Strategy 2016-2020)
 မနမ ခရ သ လပငန ပငမစမကန ၂၀၁၃-၂၀၂၀
 မနမ ခရ သ လပငန လစမ အ အရင အ မစဖ ဖ တ တက ရ မဟ ဗ ဟ ငလပငန စ
စမကန ၂၀၁၇-၂၀၂၀
 80

 က လက ဒသမ ၊ က ငမ င ဆ ဆ ပ ခန မ ရရရ ရ ၊ ပတဝန က င င

တစကယရည သနရင ရ ဆငရ ရင မ ပ မ၊ အမ သ အဆင ရင မ ပ မအစအစ
၂၀၁၆-၂၀၃၀
 အစမ ရ ငစ ပ ရ မဝ ဒမ ဘ င

မဟ ဗ ဟ ၅.၁ - သငတငမ တ ပ က င မနစ လညပတ သ ဂဟစနစ င အတ

သနရင သည သဘ ဝပတဝန က င ဖစ ပ လ ရ
မနမ ငင၏ ပ ကယဝ သ ဇဝမ စမ ကမ သည ရထ၊ လထ င ကန မ အ ခပ
ဂဟစနစမ က က ထ က န ကခ ပ ထ ပ သည။ ရရညတညတ သ ရ မ အသ ပ မ
အ လအထမ က က င မနစ စမခနခ ငမညဆပ က ဤ မ ပ ပ ထ သ စနစမ
သည ရ သဥတ ပမတည ငမမရ စ ရ ၊ စကပ ရ ထကကနမ မငတင ရ ၊ စမ အင လ ခ
မ င အန ဂတမ ဆကသစမ အတက ရရညတညတ သ တ တကမရရ စ ရ အလ
အလ က ငမ ဖစပ သည။ စမကန ရ ဆ ခင င ဆ ဖတခ ကခ ခင တတင မနမ ငင၏
သဘ ဝ ပတဝန က င င ဇဝမ စမ ကမ အ ထန သမ စ င ရ က ခင က အ လ ထ
ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။ က က င ဆ လ မမရဘ ပ ကစ ဆ မမ ဖစ စသည
အ လအက ငမ မ ရ ငရ င စရန သဘ ဝပတဝန က ငအ ပမအ လ ထ သည ခ ကပ
ပနည လမ မ င အစ ထ အသ ပ သ မည ဖစပ သည။ ထအ ပင မ ပ ၊ မ အ က
သမဟတ ရ အ ကဆငရ ထန သမ စ င ရ က ခင အစအမ င မဝ ဒမ ၊ ခငမ အ
က င သ ဥပ ဒဆငရ အက အကယ ပ မ င နည စနစမ အ ထ ရ ကစ အသ ခ သ
မည ဖစပ သည။ မနမ ငငသည လတစဦ ခ င င လမအဖ အစည မ အ ပင ထလမအဖ
အစည မ ထခကအလယဆ သ လပဂ လမ ၏ သ ဘ ထ အ မငမ က ဆ ဖတခ က ခ မတ
သညလပငန စ တင တင သခ စ ထညသင ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ
အ င မင စ ရ အတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က ခ မတထ ပ သည -

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၃) ပညသမ င ကမ မ

ပန တင (၅) ငင၏အန ဂတမ ဆကမ အတက သယဇ တ ငသဘ ဝပတဝန က င

မဟ ဗ ဟ ၅.၁- သငတငမ တ ပ က င မနစ လညပတ သ ဂဟစနစ ငအတ သနရင သ သဘ ဝပတဝန က င

ဖစ ပ လ စ ရ

၅.၁.၁ အမ သ စ ရင အင င အစ ရ င လမအဖ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၃ SDG ၁၅.၁

အစရငခတင ပ ခင စနစမ အစည မ မ ဇဝ မ စ ပတဝန က င၊
အပ အဝင ဖ ဖ မ င စမကန မ ကမ ဆ ရ ခင ပည ရ၊
လပငန စ မ ၏ အဆင ၏ အ က င အရင စက/ မ /ဆည၊
တင တင က ယ ပနစ ပ ဝငမ မ က ဖရင ခင အလပသမ /
က အ ခခ သ သဘ ဝ လဝက
 81

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ပတဝန က ငဆငရ အသပည
မ အ ပ မငတင၍ သဘ ဝ
ပတဝန က င ထန သမ ခင
ဆငရ လပငန စ မ က
ဦစ ပ အ က ငအထည
ဖ ဆ ငရကရန

၅.၁.၂ သဘ ဝသယဇ တမ ပ ကစ အစ ရ င လမအဖ စမ/ဘ ၊ - SDG ၁၂(ဂ)

ထခက င သ ဥပ ဒမ အစည မ မ ဇဝမ စ စကမ၊
လပထ လပနည မ င မ ကမ ဆ ရ ခင သယဇ တ/
ထ ကပ င၊ မကလ မ ပ ၏ အ က င အရင ပတဝန က င၊
ခင တက ပငဆငမမ မ ခင ၊ မ က ဖရင ခင စက/ မ /ဆည၊
ပယဖ က ခင တအ ပင ရရည လ ပစစ/ စမ အင
တညတ သ သဘ ဝပတဝန
က င ထန သမ ရ လပငန စ
မ ပ ပ က ငရနအတက
အပသ ဘ ဆ င သ
မကလ မ ဖင စတငအ က င
အထည ဖ ရန

၅.၁.၃ ရရညတညတ သ ထတလပ အစ ရ င လမအဖ သယဇ တ/ - SDG ၁၂.၁၊

မ၊ စ သ မ င သဘ ဝသယ အစည မ မ ဇဝ မ စ ပတဝန က င၊ SDG ၁၄.၆
ဇ တ အရင အ မစမ အသ ပ မ ကမ ဆ ရ ခင စကမ၊
မအ မငတင ဆ ငရကရန ၏ အ က င အရင စမ/ဘ ၊
အတက အဆငတင တင မ က ဖရင ခင စ ပ /က သန ၊
စမကန ရ ဆ အ က င အလပသမ /
အထည ဖ ရန လဝက၊
စက/ မ /ဆည၊
ကန မ ရ /
အ ကစ ၊
ပည ရ၊
လ ပစစ/စမ အင၊

၅.၁.၄ ရရညတညတသည မယ ဇဝမ စမ ကမ သယဇ တ/ - SDG ၁၂.၁၊

အသ ခ မ စမခန ခ ခင င အ ပ တက က ပတဝန က င၊ SDG ၁၄.၆
ဥပ ဒ ငမညသည သဘ ဝ သက ရ ကမမ စက/ မ /ဆည၊
ပတဝန က င ထခက စ ခင လ ခ ရန င ရရည စကမ၊
မ က တ ဆ ခင ဖင တညတ သ အသ ပ လ ပစစ/ စမ အင
သဘ ဝ နရင ဒသမ မအ မငတင ခင
ဆ မ လ ခ ခင င
ပနလည ပ ထ ငရန

၅.၁.၅ ရရညတညတသည မဝ ဒ င ဇဝမ စမ ကမ သယဇ တ/ -

စမကန မ ပမ က င မနလ အ ပ တက ကသက ပတဝန က င၊
စရန အတက မယ အသ ခ ရ ကမမ လ ခ လ ပစစ/စမ အင၊
မ စ င ကပ ကည သည ရန င ရရညတညတ
စမ/ဘ ၊
စနစတ တက စရန သ အသ ပ မအ
မငတင ခင
 82

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၅.၁.၆ ပတဝန က င ညစညမ မ အဆင ဇဝမ စမ ကမ သယဇ တ/ - SDG ၃.၉၊

မ သည လသ မ ၏ အ ပ တက ကသက ပတဝန က င၊ SDG ၆.၃၊
က န မ ရ (သမဟတ) ဂဟ ရ ကမမ လ ခ စက/ မ /ဆည၊ SDG ၁၄.၁
စနစမ အ ထခကမမရ စရန ရန င ရရညတညတ လ ပစစ/
သ အသ ပ မအ စမ အင၊
မငတင ခင စကမ

၅.၁.၇ သဘ ဝသယဇ တမ အ ဂဟစနစ၊မ စတ သယဇ တ/ - SDG ၁၅.၁၊

ထ ရ က မ တသည စမခန ခ မ ငမ ဗဇ ပတဝန က င၊ SDG ၁၄.၂
မမ မတစဆင ကန မ င ဆငရ က ပ မမ လ ပစစ/စမ အင၊
ကန တင ပင မစ၊ ခ င ၊ အ က ကယ ပ
စက/ မ /ဆည၊
အင အင င ပငလယကမ ခင မ တစဆငဇဝ
တန ဒသမ င သဘ ဝ မ စ မ ကမ စကမ၊
ဘ မ တ မ အ ထန သမ အ ခအ နအ
စ င ရ ကရန မငတင ခင

၅.၁.၈ သဘ ဝ ပတဝန က ငဆငရ ဇဝမ စမ က မ သယဇ တ/ - SDG ၁၄.၄

ဒစ ကမမ ဖစသည တရ အ ပ တက က ပတဝန က င၊
မဝင ကနသယမ၊ င ခ ဖမ သက ရ ကမမ
စက/ မ /ဆည၊
ခင ငက ကယ စ င ရ က လ ခ ရန င ရရည
ပညထ ရ
ထ သည တ င တရစ န တညတ သ အသ
မ စတမ င သစပငပန မန ပ မအ မငတင ခင
မ စတမ အ တရ မဝင
ရ င ဝယမမ က ထ ရ က
စ အ ရ ယရန ငပတဝန
က ငဆငရ ဥပ ဒမ အရ
စ င ကပ ကည ခင င
အ ဏ တည စ ခင မ ပမ
ခငမ မရ စရန

၅.၁.၉ ငင၏ န ကဆ ပ စထ အ လ ပ ဝငသည သယဇ တ/ - SDG ၁၅.၁

သည ဇဝမ စ၊ မ ကမ စမကန ၊အသပည ပတဝန က င၊
ဆငရ မဟ ဗ ဟ င စမခန ခမ၊စမ ဆ င လ ပစစ/စမ အင၊
လပငန စ မ က အ က င ရည မငတင ခင တမ စမ/ဘ ၊
အထည ဖ ရန တစဆင အ က င စက/ မ /ဆည
အထည ဖ ဆ င
ရက ခင အ တ မင
ခင

၅.၁.၁၀ မ သန ပ ကကယမည ဂဟစနစ၊ မ စတ သယဇ တ/ - SDG ၁၅.၁

အ ရ ယ ခမ ခ ကမ မ ငမ ဗဇ ပတဝန က င၊
ခ နရသည မ စတမ အ ဆငရ က ပ မမ စက/ မ /ဆည၊
ထန သမ စ င ရ ကရန အ က ကယ ပ
င ၎င တအ က ကယ ခင မ တစဆငဇဝ
စ င ရ ကမ အ ခအ န မ စမ ကမ
တ မငရန အ ခအ နအ
မငတင ခင
 83

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၅.၁.၁၁ ပန ဝင ရ ကလ သ ပငပ ဂဟစနစ၊မ စတမ သယဇ တ/ - SDG ၁၅.၁

မ စတမ အ တ ဆ ရန ငမ ဗဇဆငရ ပတဝန က င၊
င ထန ခ ပရနအတက က ပ မမ အ
စက/ မ /ဆည
သတ ပ ခ ကမ င က ကယ ပ ခင မ
စည မ မ ထတ ပနရန တစဆငဇဝ မ စ
မ ကမ အ ခအ န
အ မငတင ခင

၅.၁.၁၂ ဒသခအဖ အစည မ ၊လငယ ဇဝမ စမ ကမ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၆ SDG ၁၅.၁

မ ၏ လအပခ ကမ ၊ င ဂဟစနစဆငရ ပတဝန က င၊
တင ရင သ မ ၊ ဆင ရ ဝန ဆ ငမ မ မ လ ပစစ/စမ အင၊
မ ပ သမ ၊ အ ခ မတည တစဆင အ လ စကမ၊
သည ယ က မမ င က / ရရခစ ငမည စက/ မ /ဆည၊
မ ရ ရ ကစမ အပ အဝင အက က ဇမ အလပသမ /
ဒသခအဖ အစည မ အတက မငတင ပ ခင လဝက၊
မရမ ဖစ လအပသည ဝန ဆ င ပညထ ရ ၊
မမ ထ ကပ ပ သ ဂဟ လ ပစစ/စမ အင၊
စနစအ ပနလည ပ ထ င၍ မနမ ငငအမ
ထန သမ က ကယရန သမ ရ ရ
အဖ ခ ပ၊

၅.၁.၁၃ ဒသခ ပညသမ ၏ လ နမ ဇဝမ စမ ကမ င သယဇ တ/ -

ဘဝမ အတက သဘ ဝ ဂဟစနစဆငရ ပတဝန က င၊
ပတဝန က င ထန သမ ၊ ဝန ဆ ငမမ မ စက/ မ /ဆည
က ကယ ခင က မဟ ဗ ဟ တစဆငအ လ ရရခ
တစရပအ န ဖင ဆ ငရက စ ငမည အက
ရန က ဇမ မငတင
ပ ခင

မဟ ဗ ဟ ၅.၂- က ဗနထတလတမနည ပ သည ဖ ဖ မလမ က ငသ က ပ င

ရ ၊ လမဘဝမ က က ကယ စ င ရ က၍ သဘ ဝ ဘ အ ရ ယ
က ရ ကမ လ က စ ရ င ရ သဥတ ပ င လမဒဏ ခ ငရညရမ
မငတင ရ
မနမ ငငသည ဖ ဖ မအလ အလ က ငမ ရရထ သ လည အ ခခ အ ဆ ကအအ
လအပခ ကမ မ သသ ထငရ စ ရ နဆ ဖစပ သည။ ခတမအ ခခ အ ဆ ကအအမ
အတက ဘ ရ အရင အ မစ အသ သ မ ရင မ ပ မမ တစရနထ တ တက ခင မရပ က
ဤအ ခခအ ဆ ကအအ လအပခ ကမ သည ငင၏ စ ပ ရ တ တကမအတက လအပ
သည တ တကမ န မ ထန ထ ငစမ က ထခက စ ငပ သည။ တစခ နတည မ ပင မနမ
ငငသညသဘ ဝ ဘ အ ရ ယမ င ရ သဥတ ပ င လမ သက ရ ကမမ က င ဘ ဒက
ခစ ရဆ သ ငငမ ထတင က နရ နဆ ဖစပ သည။ သရ တင က လတအတင အ ခခ
အ ဆ ကအအ လအပခ ကမ က ဖညဆည ပ ခင သညလည အန ဂတမ ဆကသစမ
 84

အတက ထခကမ မ ဖစ စရ ပ။ ထ က င မနမ ငငသည သဘ ဝသယဇ တမ အ

ထ ရ ကစ အသ ပ ခင က ဦ စ ပ သည က ဗနထတလတမ နည ပ ပ အစမ ရ င
စပ ရ ဖ ဖ မလမ က င တစခက စတငမည ဖစပ သည။ မဟ ဗ ဟ အ ခခအ ဆ က
အအစမကန သည ငင၏ အ ခခအ ဆ ကအအ ဖ ဖ တ တက ခင မ အက က ဇမ
အ လ က ခစ ရရ စ ရ အတက လမ ရ ၊ သဘ ဝပတဝန က င င စ ပ ရ ဆငရ ကနက
စရတ င အက က ဇမ အ လက ထညသင တကခ ကရန လအပမည ဖစပ သည။
က င မနစ စမထ ခင မရသည အ ခခအ ဆ ကအအတင မယ ဆ မ၊ သစ တ
ပ န တ မ၊ ပတဝန က ငညစညမ မ င လမ ရ ဆငရ ဆ က မ မငတကလ ခင ၊ ပညသ
မ အ န ဖင သဘ ဝပတဝန က ငမ ရရသညအက က ဇမ ယတ လ စ ခင မ အပ
အဝင မ စ သ ဆ က မ ရ ငပ သည။ အ ပနအလနအ ဖင က င မန သ ဂဟ စနစ
မ သည မ ပ ခင ၊ ရ က ခင င တကစ ခင ကသ သ သဘ ဝ ဘ အ ရ ယမ က င
ပ ကစ ဆ မမ က လ က စ ခင အ ဖင အ ခခအ ဆ ကအအအ က ကယထန သမ
ငမည ဖစပ သည။ မနမ ငငသည ထခကလယသည ရ သဥတဆငရ နည လမ မ က
လကရက ငသ လ ကရသည ဥပ ဒမ အ စမကန လပငန စ မ င ပ င စပမည ဖစ ပ
ရ သဥတ ပ င လမ၏ ထခကမမ က လ ပ သကသ စရန င သဘ ဝသယဇ တ စမခနခ
မအ မငတငရနအတက အဆငတင တင တစဦ တစ ယ ကခ င င လမအဖ အစည မ င
ပ ပ င လပ ဆ ငသ မည ဖစပ သည။

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င (၃) ပညသမ င ကမ မ

ပန တင(၅) ငင၏အန ဂတမ ဆကမ အတက သယဇ တ ငသဘ ဝပတဝန က င

မဟ ဗ ဟ ၅.၂- က ဗနထတလတမနည ပ သည ဖ ဖ မလမ က ငသ က ပ င ရ၊ လမဘဝမ က

က ကယ စ င ရ က၍ သဘ ဝ ဘ အ ရ ယ က ရ ကမ လ က စ ရ င ရ သဥတ
ပ င လမဒဏ ခ ငရညရမ မငတင ရ

၅.၂.၁ က အ လ အတက မဝ ဒ က ဗနထတလတမ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၆ SDG ၁၃.၂၊

မ ၊ စမကန င ဘ နည ပ ပ အရင အ မစ ပတဝန က င၊ ၁၁(ခ)
ရ ဆငရ လပငန စ မ မ အ ထ ရ ကစ စမ/ဘ ၊
တင သဘ ဝ ဘ အ ရ ယ အသ ခ မ အ လအထမ စက/ မ /ဆည၊
လ ခ ခင င ရ သဥတ က မငတင၍ စကပ ရ ၊ ကန မ ရ /
ပ င လမ ဆငရ ထခက င လပငန င မ မ ရ အ ကစ ၊
မမ လ နည ခင က မ တင ရ သဥတ အလပသမ /
ဆငရ လပငန စ မ ဒဏခ ငသည ထတလပ လဝက၊
ထညသင ပ င စပရန မ င တ ပနမမ အ ပည ရ၊
တ မင စ ခင လ ပစစ/စမ အင

၅.၂.၂ က အ လ တင ရ သ က ဗနထတလတမ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၆ SDG ၂.၄

ဥတ ဒဏခ ငသည စမ နည ပ ပ အရင ပတဝန က င၊
ခန ခမဆငရ အ လအထ အ မစမ အ စမ/ဘ ၊
 85

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က
မ င ရ သဥတ ဒဏခ ထ ရ ကစ အသ ခ စက/ မ /ဆည၊
င ပ သဘ ဝ သည အ လအထမ က အလပသမ /
ပတဝန က င ငလက လ မငတင၍ စကပ ရ၊ လဝက၊
ည ထမရသည နည ပည င လပငန င မ မ လ ပစစ/စမ အင
မ ခ မတက ငသ ရန ရ က မ တင ရ သ
ဥတ ဒဏခ ငသည
ထတလပမ င တ ပနမ
မ အ တ မင စ ခင

၅.၂.၃ သဘ ဝ ပတဝန က င င လမစ ပ ဖ ဖ တ တကမ သယဇ တ/ - SDG ၁၃.၂၊

သယဇ တစမခန ခမ ဆင က အ ထ က အက ပ ရန ပတဝန က င၊ ၁၁(ခ)
ရ မဝ ဒမ ၊စည မ င က ဗနထတလတမ စမ/ဘ ၊
စည ကမ မ ငလပထ လ ခ မအတက ဇဝမ စ စက/ မ /ဆည၊
လပနည မ တင ရ သ မ ကမ င ဂဟစနစ အလပသမ /
ဥတ ပ င လမ ဆငရ ဝန ဆ ငမမ ဆငရ လဝက
ထ ငမ က ပ င စပ ဒဏခရညရမက မငတင
ထညသင ရန ငမည သဘ ဝသယ
ဇ တ စမခန ခမ နည
စနစက ခ မတ ခင

၅.၂.၄ ပမထ ရ ကမရ ပ က ဗန ရ သဥတဒဏခ င ပ သယဇ တ/ - SDG ၁၄.၂၊

ထတလတမ နည ပ သည က ဗနထတလတမ ပတဝန က င၊ ၁၅.၁
နည ပည မ ငရ သ နည ပ သည စမ အင၊ စမ/ဘ ၊
ဥတ အ ခအ န သစမ မ သယယ ပ ဆ င ရ င စက/ မ /ဆည
မငတကလ သ သဘ ဝ စကမလပငန ဆငရ
ဘ အ ရ ယ က ရ ကမ နည စနစမ အ
မ ပ ပ က စသည မငတင ခင
သယယပ ဆ င ရ အပ
အဝင အ ခခအ ဆ က
အအစနစမ က ထန ည
ဆ ငရကရန

၅.၂.၅ ရ သဥတ ဒဏခ င ပ လမစ ပ ဖ ဖ တ တကမ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၅ ၊ ၆ SDG ၉.၄

က ဗနထတလတမနည ပ က အ ထ က အက ပ ရန ပတဝန က င၊
သညအစမ ရ ငစ ပ ရ င က ဗနထတလတမ စကမ၊
လကဏ မ မတစဆင လ ခ မအတက ဇဝမ စ လ ပစစ/စမ အင၊
စကမလပငန ဆငရ နည မ ကမ င ဂဟစနစ စ ပ /က သန
စနစမ ထတလပမ င ဝန ဆ ငမမ ဆငရ
ယ ပ င ငစမ အ ဒဏခရညရမက မငတင
တ မင စရန ငမည သဘ ဝသယ
ဇ တ စမခန ခမ နည
စနစက ခ မတ ခင

၅.၂.၆ ဘ အ ရ ယဆ က င က န မ ရ ဆငရ သယဇ တ/ - SDG ၁၃.၁၊

ပင ထနမမ တ မငလ အက သက ရ ကမ ပတဝန က င၊ SDG ၁.၅
မက ထ ရ ကစ တ ပန မ င ရ သဥတ
က န မ /အ ကစ
ငရနအတက ဘ ဘ အ ရ ယမ က
အ ရ ယ င ရ သဥတ တ ပနရန င ပနလည
အ ရ ယ စမခန ခမဆငရ က င မန စရန
ပ ပညစသည နည စနစ အတက အဖ အစည
 86

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က
တည ထ ငရန မ ငစပ ရက
မ ၏စမ ဆ ငရည
မငတင ခင

၅.၂.၇ ရ သဥတ ပ င လ ခင က န မ ရ ဆငရ အက လ/ကယ/ ပန၊ - SDG ၁.၅

င သဘ ဝ ဘ အ ရ ယ သက ရ ကမ မ င စမ/ဘ ၊
တ၏ အက ဆက ဖစ သ ရ သဥတ ဘ အ ရ ယ က န မ /အ ကစ
ပ ကစ ဆ မမ မ ပန မ က တ ပနရန င သယဇ တ/
လည က င မန စ ရ င ပနလည က င မန စ ပတဝန က င၊
ပငဆငမမ မ ရ တ ရနအတက အဖ အစည လ ပစစ/စမ အင
အတက ထ ကပ ပ ရန မ ငစ ပ ရက
င ဘ ဒကခစ ရသည မ ၏စမ ဆ ငရည
ပညသမ ၏ လအပခ က မငတင ခင
င က / မ ရ ရ ကစ
မ က ထညသင စ စ
ခင ငအတ လမက ကယ
စ င ရ က ခင င ဘ
ဒက လ ပ စ ခင တ
အတက ဘ ငရရ ငမ
က တ မငရန

၅.၂.၈ ရ သဥတ ပ င လမ က န မ ရ ဆငရ အက လ/ကယ/ ပန၊ - SDG ၁.၅

အပ အဝင သဘ ဝ ဘ သက ရ ကမ မ င စမ/ဘ ၊
အ ရ ယမ ၏ ဆ က ရ သဥတ ဘ အ ရ ယ သယဇ တ/
မ က ဒဏခ င စရန မ က တ ပနရန င ပတဝန က င၊
အတက ဘ ဒက ခစ ရ ပနလည က င မန လ ပစစ/စမ အင၊
သည အမ ထ ငစမ ၊ အဖ စရန အတက အဖ က န မ /အ ကစ
အစည မ င အစည မ ငစပ ရ
က မ အတကလက လ က မ ၏စမ ဆ င
ည ထမ ရသည ရည မငတင ခင ။
စမ ဆ ငရည မငတငရန

၅.၂.၉ အစမ ရ ငစ ပ ရ စနစ ရ သဥတဒဏခ င ပ လ/ကယ/ ပန၊ - SDG ၁၃.၁၊

သက ပ င ရ အတက က ဗနထတလတမ သယဇ တ/ SDG ၁၃.၃၊
ပငဆငရ တငက မ က ငမ နည ပ သည စမ အင၊ ပတဝန က င၊ SDG ၁.၅
စမ ရညတ တက စ ရ သယယ ပ ဆ င ရ လ ပစစ/စမ အင၊
အတက ထ ကပရန င စကမလပငန ဆင က န မ /အ ကစ
ရ နည စနစမ အ ပည ရ၊
မငတင ခင အလပသမ /
လဝက၊
စက/ မ /ဆည၊
ဒသတင အစ ရ
အဖ မ ၊ ပညနယ/
တင ဒသ က
အစ ရအဖ မ
 87

မဟ ဗ ဟ ၅.၃- သဘ ဝပတဝန က င ရရညတညတ စမည နည လမ မ ဖင

လ ခ စတခ ၍ သ တညမ ရ သ သ ကသ ရ င ရဆ စနပစ
စနစရရ ရ

လတစဦ ခ င စ င လမအဖ အစည မ ၏ က န မ ရ က င မနမရ စရန၊ ရ ဂ ပနပ မ

တ ဆ ငရန င လငယမ က င တကမန ရ တအတက သနရင သ သ ကသ ရ
လ လ ကစ ရရ ငမ၊ ရဆ စနပစမစနစ င တစကယ ရ သနရင မတသည မရမ ဖစ လအပ
ပ သည။ မနမ ငင အ အ ပ တင မ ရက အလ ပယရရ သ လည အပပင ဒသမ တင
ရ ပတလပမမ က တ နရဆ ဖစပ သည။ ထ ပင မ ပ င က လကအ က ပထဝအ န
အထ က ဟခ ကမ လည ရ နပ သည။ ထကသ ပထဝအ နအထ က ဟခ ကမ က င
အ ရပ သ ဂဟစနစမ အရညအ သ လ ပ မ၊ ရအသ ပ မ င (အမ ထ ငစသ ၊
ပဂလကက င စကပ ရက မ တင အသ ပ မမ အပ အဝင) သကဆငရ အ ခခ
အ ဆ ကအအမ ပ တင ရင မ ပ မ နည ပ လ စ ပ ၊ မမတ ပညသအမ စအ န ဖင
အဆင မငမ သည ရဆ သနစငစနစ ရရအသ ပ ငမ မရရ သ သည အ ခအ န အ ကတင
နထင နရဆပင ဖစပ သည။ ဂဟစနစမ သည ပ ပင ခ က သ သည ရ သဥတ၌ သနရင
သ ရရရ ငမ င အဆပ ဂဟစနစမ ၏ အရညအ သ က ဆင ခင သည ရအရည
အ သ င ရပမ ဏက သသ စ သက ရ ကမရ စ ခင တတင အဓကက သည အခန က မ
ပ ဝင နသညအတက မနမ ငငသည ရအသ ပ မ င သကဆငသည အ ခခ အ ဆ က
အအ င ထန သမ စ င ရ ကမ က တတင ရင မ ပ မမ မငတင ဆ ငရကရမည
ဖစပ သည။ မနမ ငင အစ ရအ န ဖင က င မ ၊ က န မ ရ ဝန ဆ ငမမ ၊ မ ပ၊
ပဂလကက င က လကအဖ အစည မ မ လအပ နသည ရ ပ ဝ ခင ၊ ရဆ သနစင
ခင င တစကယ ရ င ပတဝန က ငသနရင မတ ရရ စ ရ အတက မ နယအဆငတင ရ
အသ ခ မ စမခ ကမ င သနရင သ သ ကသ ရက အသ ခ မဆငရ အ လအက င
က ငမ က ယက ယ ပန ပန အသ ပ ခင တကလည မငတင ဆ ငရကမည ဖစပ သည။
ဤမဟ ဗ ဟ အ င မင စ ရ အတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က ခ မတထ ပ သည-

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ ရလဒမ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၃) ပညသမ င ကမ မ

ပန တင (၅) ငင၏အန ဂတမ ဆကမ အတကသယဇ တ ငသဘ ဝပတဝန က င

မဟ ဗ ဟ ၅.၃ - သဘ ဝပတဝန က င ရရညတညတ စမည နည လမ မ ဖင လ ခ စတခ ၍ သ တညမ ရ သ

သ ကသ ရ င ရဆ စန ပစစနစရရ ရ

၅.၃.၁ ရဆင မအ ခခ၊ဘကစ ရအရင တ တက က င မန စက/ မ /ဆည မဝ ဒ ၉ SDG ၆.၁

အ မစ စမကန ရ ဆမ င သ ရ ပ ဝမ ဖစ စ
 88

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ ရလဒမ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

စမခနခမက မတဆက ပ ခင ရ အတက ထ ရ က

ဖင က -မ အလက လအပ သ အက ရ ပ အလယတက
ရအရင အ မစမ က က -မ ရရ ငသည ဝန ဆ ငမ
အလက လအပခ ကက အ ခခ၍ မ ထ ကပ ပ ရ
သ တညမ ရရညအသ ခ ငရန၊ အတက ရအရင အ မစ
မ က စမခန ခ ခင

၅.၃.၂ တင ဒသ က င ပညနယမ ရ တ တက က င မန သ ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၉ SDG ၆.၅၊

လကရ ရ ပ ဝ ခင လပငန ရ ပ ဝမ ဖစ စ ရ စမ/ဘ ၊
SDG ၆(ခ)
မ က စ ရင ပ စရန၊ လကရ အတကထ ရ က အက သယဇ တ/
ဆ ငရက နသည စက မ က ရ ပ အလယတက ပတဝန က င၊
ပ ပငမမ မ ခင သမဟတ ရရ ငသညဝန ဆ ငမ စက/ မ /ဆည၊
အဆင မငတင ခင င ရ ပ ဝ မ ထ ကပ ပ ရ ကန မ ရ /
ခင ဆငရ ဝန ဆ ငမလပငန အတက ရအရင အ မစ အ ကစ ၊
အသစမ ဖဖ စ ရ အတက မ က စမခန ခ ခင ဒသတင အစ ရ
စမခ ကမ ပငဆင ရ ဆရန အဖ မ ၊ ပညနယ/
တင ဒသ က အစ
ရ အဖ မ

၅.၃.၃ လတင အတကလ ခ စတခ ပ တ တက က င မန သ ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၉ SDG ၆(ခ)၊

သန ရင သ သ ကသ ရ ရ ပ ဝမ ဖစ စ ရ စမ/ဘ ၊ SDG ၆.၃
ထ ကပ ပ ခင အပ အဝင အတကထ ရ က အက သယဇ တ/ပတဝန
မ နယ င က လကအဆင ရ ပ အလယတက က င၊စက/ မ /ဆ
သန ရင သ သ ကသ ရဖလ ရရ ငသညဝန ဆ ငမ ည၊ ဒသတင
မရ စ ရ စမကန မ ရ ဆရန မ ထ ကပ ပ ရ အစ ရ အဖ မ
အတက ရအရင အ မစ
မ က စမခန ခ ခင

၅.၃.၄ ငငတက အဆင၊ ဒသတင တ တက က င မန သ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၉ SDG ၆.၅၊

အဆင ငနယစပ ဒသ ရ ပ ဝမ ဖစ စ ရ ပတဝန က င၊ SDG ၆(က)
တစ လ ကရ ရအသ ခ မ အတကထ ရ က အက စက/ မ /ဆည
ဆငရ ကစရပမ တင မတဖက ရ ပ အလယတက
အဖ အစည အ န ဖင တင ဒသ ရရ ငသညဝန ဆ ငမ
က င ပညနယ အစ မ က မ ထ ကပ ပ ရ
ဆ ငရကရန အတက ရအရင အ မစ
မ က စမခန ခ ခင

၅.၃.၅ သ က ရ င သ ရသ စရ တ တက က င မန သ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၉ SDG ၆.၁

တင ဘ ကင လ ခ ပ ဖလမရ ရ ပ ဝမ ဖစ စ ရ ပတဝန က င၊
စမည အ လအက င က င မ အတကထ ရ ကအက စက/ မ /ဆည၊
က ပညသမ လကန ရ ပ အလယတက ရရ င အလပသမ /
ဆ ငရကမ မငမ လ စရန သည ဝန ဆ ငမမ လဝက၊ ပည ရ၊
ထ ကပ ပ ရ အတက ဒသတင အစ ရ
ရအရင အ မစမ က အဖ မ
စမခန ခ ခင

၅.၃.၆ စက မ ၊ စ ပ ရ လပငန အမသ အမကစန ပစမက သယဇ တ/ မဝ ဒ ၉ SDG ၆.၂

မ ၊ အမ ထ ငစမ င အစ ရ လ ခ စတခ စ စန ပစ စ ပတဝန က င၊
အဖ အစည မ သ စရ နရ ခင ဖင က န မ သ စက/ မ /ဆည၊
 89

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ ရလဒမ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ တင ထ ရ က ပ သဘ ဝ လမ အသကအဝန အလပသမ /
ပတဝန က င လ ခ မရ စသည ဖစ ပ လ ခင လဝက၊
စန ပစပစည စမခန ခမကက င ကန မ ရ /
သ ငရနအတကအ လအက င အ ကစ ၊
က ငမ ဖ ဆ ငရန ဒသတင အစ ရ
အဖ မ

၅.၃.၇ အမ ထ ငစ င ရပရ လမအဖ တစကယ ရသနရင မ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၉ SDG ၆.၂

အစည အဆငမ တင က န မ ဆငရ အ လအထမ ပတဝန က င၊
ရ ငည တ သ တစကယ ပ င လလ စ ခင ဖင အလပသမ /လဝက၊
ရသနရင မအ လအက င က င က န မ သ လမ ကန မ ရ /
မ ပ ပ က စရနအတက အသကအဝန ဖစ အ ကစ ၊
သ ဘ တရ မ ငအသပည ပ လ ခင ပည ရ
မ ဖန ဝ ခင လပငန မ
ဆ ငရကရန

မဟ ဗ ဟ ၅.၄ - သင လ သညစမ အင ပ င စပထတလပမ ဖင တနဖ သငတင ပ ၊

ယ ကညစတခ ရသည စမ အငက ပညသလထ င လပငန မ သ
ပ ရ

စမ အငရရ ငမသည မနမ ငင၏ ဖ ဖ မဆငရ က အသ သ တင သက ရ ကမ ရ နပ

သည။ လ ပစစစမ အင ရရ ငမသည အမ ထ ငစအဆငတင တစဦ ခ င ၏ အခငအလမ မ
ပမရရ ငမ၊ ပဂလကက တင ပမထတလပ ငမ၊ ယ ပ င ငစမ ရမတ င တက က
ခ တဆကမရ န ပ ဆန သစတထင င သ အ သ စ ငအလတစ စပ ရ လပငန သစ
မ ပ ထကလ စ ရ က ပပ ပ ငမည ဖစပ သည။ မနမ ငင၏ စမ အငလအပခ ကသည
လနခသည စမ ကတည က သသသ သ တ မငလ နပ သည။ စ ပ ရ ဖ ဖ မ ဆကလက
အ က င န ခင ၊ ပဂလကက စမ အငအသ ပ မ အလ ငအ မန တ မငလ ခင င မ ပ
လဦ ရတ ပ လ ခင တသည မ ဝ တ သညအန ဂတတင လ ပစစလအပခ က ဆကလက
တ မငလ သညက ရည န လ ကရပ သည။ ပနလည ပည ဖ မ စမ အငအရင အ မစမ င
ပနလည ပည ဖ မ မဟတ သ အရင အ မစမ အ က ဘကညမ တစ ဂ ပ စမခနခ ခင
သင လ သည စမ အငထတလပမအတအဖက ရရ ရ သည မရမ ဖစ အ ရ ပ လ လမမည
ဖစသည။ ပနလည ပည ဖ မ စမ အငအရင အ မစမ ဖစသည န၊ လ င ဘမစမ အငတ
ပ ကယဝ ခင က င မနမ ငငသည စ ပ ရ အက ရလဒမ ပမ မနဆနစ ရရ စ ပ
ပတဝန က ငညစညမ မ နည ပ က လ ပစစစမ အင ပမ မနဆနစ ရရ စသည ပနလည
ပည ဖ မ စမ အငက တင တရနထ တ တကရန အခငအလမ က င မ ရ နပ သည။
 90

မနမ ငငအ န ဖင စမ အငသ စမပစမ ဆန စစ လလ ခင င အန ဂတ အလ အလ

ခနမန ခင မ ဆ ငရက ခင ငအတ ရရ င သ စမ အငအရင အ မစမ က သခ
ထညသင စ စ ဆ ငရက ခင တအပ အဝင စမ အငက ၏ ဘ ကင လ ခ ၍ ရရည
တညတ သ ဖ ဖ တ တကမက စမခနခ ခင ဖင ရရညအက ဖစထန မည ကစရပမ က
ဦစ ပ လပ ဆ ငသ မည ဖစပ သည။ အသစ ရ ဆထ သ သဘ ဝပတဝန က ငဆငရ
မဟ ဗ ဟ မ က ဆန စစ လလ မသည မနမ ငငရ ရအ လ ပစစဆငရ စမကန မ
ဖဖ ရ အတက လမ နခ ကမ က ထ ကပ ပ မည ဖစပ သည။ ထအ ပင ဆန သစ
တထင သ ၊ ရရညတညတ သ ပနလည ပည ဖ မ စမ အငထတလပသည နည ပည မ
အသ ပ မက အ ပ သည ရင မ ပ မ ဝန က င က င မ ဖနတ ခင ကလည ဦ စ ပ
ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ အ င မင စ ရ အတက အ က ဖ ပပ
လပငန စ မ က ခ မတထ ပ သည-

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆင သည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၃) ပညသမ င ကမ မ

ပန တင(၅) ငင၏အန ဂတမ ဆကမ အတကသယဇ တ ငသဘ ဝပတဝန က င

မဟ ဗ ဟ ၅.၄ - သင လ သည စမ အင ပ င စပထတလပမ ဖင တနဖ သငတင ပ ၊ ယ ကညစတခ ရသည စမ အငက

ပညသလထ င လပငန မ သ ပ ရ

၅.၄.၁ ပငမစမ အင လ ငစ ပ င စပ ရ သဥတဒဏခ င ပ လ ပစစ မဝ ဒ ၄ SDG ၇.၂

ဖ စည မတင ပနလည ပည ဖ က ဗနထတလတမ /စမ အင၊
မစမ အငသ စမက အ က င နည ပ သည သယယ စကမ၊
မနဆ အဆငထ ရရရန ပ ဆ င ရ င စကမ စမ/ဘ ၊
လပငန ဆငရ နည စက/ မ /ဆည၊
စနစမ မငတင ခင စ ပ /က သန

၅.၄.၂ ဒသခ ပညသမ ၏ သ ဘ ရ သဥတဒဏခ င ပ လ ပစစ/ မဝ ဒ ၄ SDG ၇.၂

တညမ င ပ ပ င ပ ဝငမ ဖင က ဗန ထတလတမ စမ အင၊ စကမ၊
ပနလည ပည ဖ မစမ အင နည ပ သည သယယ စမ/ဘ ၊
အရင အ မစမ ဖစ သ လ ပ ဆ င ရ င စကမ စက/ မ /ဆည၊
စမ အင၊ ဆလ ၊ ရအ ၊ ဘမ လပငန ဆငရ နည စ ပ /က သန
စမ အင င ဇဝစမ အင စနစမ မငတင ခင
အသ ပ မမ က အဆင
မငတငရန

၅.၄.၃ ကနက စရတအနည ဆ လကရတင လ ပစစမ လ ပစစ/ မဝ ဒ ၄ SDG ၇.၂

ထတလပမတ ခ ခင ၊ က မရရ သ သည ဝ လ စမ အင၊
၏ဘ ရ ငမ အ ခ ငသ သ အရပ ဒသ သယဇ တ/
ပနလည အသ ပ ငမ အလ မ မ ဒသခ ပညသ ပတဝန က င၊
အလ မ အရ က ခအသ ပ မ အပ အဝင အလ စမ/ဘ ၊
ခင င သဘ ဝ ပတဝန က င အသ သ မ သ စသ စကမ ၊
 91

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆင သည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

င ဒသခတအ ပ ဆ က အ လ စရတတတ စက/ မ /ဆည၊

သက ရ ကမမ အနည ဆ ငသည စတခ ရ သ အလပသမ /
ဖစ စ ခင တက ဦ စ ပ၍ လ ပစစစမ အင လဝက၊
ပည ထ ငစအဆင၊ တင ဒသ ထ ကပ ပ ခင ပ ဆ င ရ/
က င ပညနယအဆငစမ အင ဆကသယ ရ
ဖဖ ရ ဘကစစမကန မ
ရ ဆအ က ငအထည ဖ ရန

၅.၄.၄ စမ အငထတလပ ဖန ဝ ခင လကရတင လ ပစစမ မဝ ဒ ၄ SDG ၇.၂

တင ရင မပ မ င မရရ သ သ ဝလ
ပဂလက က မ ပ ဝငမ ပမ ခ ငသ သ ဒသခ
တ တကလ စမည မဝ ဒ၊ ပညသမ အပ အဝင
ဥပ ဒ၊ စည မ စည ကမ အလ အသ သ မ
မ င က င မန သ သ စသအ လ စရတ
အပခ ပမ လပငန စ မ က တတ ငသည စတခ ရ
ထ ကပ ပ ရန သ လ ပစစစမ အင
ထ ကပ ပ ခင

၅.၄.၅ စက မ ၊ စ ပ ရ လပငန ရ သဥတ ဒဏခ င ပ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၃၊ ၄ SDG ၇.၃

မ ၊ အမ ထ ငစမ င က ဗန ထတလတမ ပည ရ၊
ပညသပင နရ မ တင နည ပ သည သယယ ဆ ကလပ ရ
ထ ရ က ပ အ လအလင ပ ဆ င ရ င စကမ စ ပ /က သန
နည သညစမ အငထတလပ လပငန ဆငရ နည လ ပစစ/စမ အင၊
ဖန ဖ ခင က တ မင စနစမ မငတင ခင သယဇ တ/
ဆ ငရကရန ပတဝန က င

၅.၄.၆ ပညနယ/တင ဒသ က အစ ရ လကရတင လ ပစစမ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၄၊ ၇ SDG ၇(က)

အဖ မ ၏ပ ပ င ဆ ငရက မရရ သ သ ဝလ ပတဝန က င၊
မ ငအတ စမ အငကစရပမ ခ ငသ သ ဒသခ လ ပစစ/
တင နယစပ ဖတ က ၊ ဒသ ပညသမ အပ အဝင စမ အင၊
တင င ငငတက ပ ပ င အလ အသ သ မသ စ စမ/ဘ ၊
ဆ ငရကမမ က ပမ သအ လ စရတတတ ငင ခ ရ
ဆ ငရကရန ငသည စတခ ရ သ
လ ပစစစမ အင
ထ ကပ ပ ခင

၅.၄.၇ စမ အငထတလပသ င လကရတင လ ပစစမ လ ပစစ/ မဝ ဒ ၄ SDG ၇.၃

သ စသတအ က လအပခ က မရရ သ သ ဝလ စမ အင၊ စကမ၊
မ ဘကညမ တမရ သ ခ ငသ သ ဒသခ သယဇ တ/ပတ
သင လ သည စမ အင ပညသမ အပ အဝင ဝန က င၊
ထတကန စ န သတမတ အလ အသ သ မသ စ စက/ မ /ဆည၊
ရ အတက ( ထ ကပမမ သအ လ စရတတတ အလပသမ /
သင လ စ အသ ပ မ ငသည စတခ ရ သ လဝက၊
အပ အဝင) မဝ ဒမ ရ ဆရန လ ပစစစမ အင စမ/ဘ
ထ ကပ ပ ခင

၅.၄.၈ က လက ပညသမ င လကရတင လ ပစစမ - မဝ ဒ ၄ SDG ၇.၂

ထခကလယ သ အပစမ မရရ သ သ ဝလ
 92

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆင သည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

အတက ရရညတညတ ပ ခ ငသ သ ဒသခ

တနဖ သငတငသည စမ အင ပညသမ အပ အဝင
မ လကလမ မ ငရန အလ အသ သ မသ စ
သအ လ စရတတတ
ငသည စတခ ရ သ
လ ပစစစမ အင
ထ ကပ ပ ခင

၅.၄.၉ ငငပင စမ အင ထ ကပ ရ SOE မ အ န ဖင - မဝ ဒ ၂၊ ၄ SDG ၇.၂

လပငန မ အ ပဂလကပင လတလပမ၊ ပငလင
ပ လပ ရ အပ အဝင စမ အင မငသ မ င တ ဝနခ
ထတလပ ဖန ဖ မတင မတ ငအတ စ ပ
ပဂလက က မ ပမပ ဝင ငရန ရ ဆငရ စည မ
အ ပ သ ဝန က င က င စည ကမ မ င
တစရပ ဖနတ ရန အည ဆ ငရက ခင

မဟ ဗ ဟ ၅.၅ - သဘ ၀အရင အ မစမ ၏ အက အ မတမ က ပညသအ လ

ရရ ခစ ရ စ ရ အတက မယ စမခနခမ င သယဇ တအ ခ ပ
လပငန မ ၏ ရရညတ သ စမခနခမတက တ တက က င မန
အ င ဆ ငရက ရ

ထ ရ က သ မယ စမခနခမ င သယဇ တအ ခ ပ လပငန မ အတက ရရညတညတ

သ စမခခနခမတက ဆ ငရက ခင သည မနမ ငင၏ စ ပ ရ တ တကမက ရရည
တညတ စ ရ အတက အ ရ ပ သညအခ က ဖစပ သည။ မနဆန သ စပ ရ ဖဖ မ င
သကဆငရ စ ပ ရ မဝ ဒ အ ပ င အလမ သည ရရညတညတ သ မယ စမခနခမ င
သယဇ တအရင အ မစမ အသ ပ မတအတက ကမ သ သက ရ ကမရခပ သည။
ယခငက လမ သ စမခနခမ င ပငလင မငသ မမရ ခင တ က င သဘ ဝသယဇ တမ
သည မနမ ငင၏ ဖ ဖ တ တကမ န ကက ရ ခင က တစစတတစပင ကစ ပ ခင ထက
ယင သ ဖစပ စ သ အ က င တရ တစခသ ဖစခပ သည။ ထ ပင ဆယစ စမ စ
သဘ ဝသယဇ တမ အလနအက အသ ပ မ င လမ သ စမခနခမတ က င မရမ ဖစ
အ ရပ သ ဂဟစနစမ ၏ အရညအ သ က မနဆနစ က ဆင စခပ သည။ အဆပ
ကစရပ င စပလ သည စန ခ မမ က ဖရင ရနအတက မနမ ငငသည မမတ၏
သစ တ မ ၊ မစ ခ င မ ၊ ဒ ရ တ မ ၊ တ ငတန ဒသမ ၊ အင အငမ င
ကမ တန ဒသမ က က ကယ စ င ရ က ခင င ရရညတညတ အ င စမခနခ ခင တ
အ ပင သဘ ဝသယဇ တမ က ရရညတညတ အ င စမခနခရနအတက အဆငအ လ တင
လအပသည အဖ အစည မ ဖ စည ဆ ငရက စ ခင မ အပ အဝင ရရညတညတ သ
 93

မယ စမခနခမ ဆငရ က လရည မဝ ဒမ က ဦ စ ပ ဆ ငရကမည ဖစပ သည။ မမတ၏

သယဇ တ ကယ၀မပမ ဏက ကန ဂဏန အခ ကအလက ပ စ ခင သည ထခကခရ သ ဒသခ
လထ င ဆကလက စစပည င မမ ပ ဝင သ ပမပငလင မငသ မရ ပ အက ထ ရ ကမ
ရသည စမခနခမ စနစဆသ ခ တက ငမည အ ရ ပ သ ခလမ ပင ဖစပ သည။ က
ဆငရ င စပ ရ ဆငရ စမကန ရ ဆ ခင ၊ ဘတဂ က ရ ဆ ခင င မဝ ဒမ တင
စပ ရ အ ဆ ကအအ င ပညသမ က အ ထ ကအပ ဖစ စ ခင င သဘ ဝအရင အ
တနဖ မ ထညသင စ စ ခင သည သဘ ဝအရင အ မစ စမခနခမ တ မင စ ရ အတက
မရမ ဖစ အ ရ ပ ပ သည။ ဤမဟ ဗ ဟ အ င မင စ ရ အတက အ က ဖ ပပ လပငန စ
မ က ခ မတထ ပ သည-

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၃) ပညသမ င ကမ မ

ပန တင (၅) ငင၏အန ဂတမ ဆကမ အတကသယဇ တ ငသဘ ဝပတဝန က င

မဟ ဗ ဟ ၅.၅- သဘ ၀အရင အ မစမ ၏ အက အ မတမ က ပညသအ လ ရရခစ ရ စ ရ အတက

မယ စမခနခမ င သယဇ တအ ခ ပ စကမလပငန မ ၏ ရရညတ သ စမခနခမတက
တ တက က င မန အ င ဆ ငရက ရ

၅.၅.၁ သင လ သ ထန က င မ မယ စမအပခ ပမ စမ/ဘ ၊ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၂.၂

စနစမ ၏ ပပ မ ဖင သဘ ၀ တ တက က င မန သယဇ တ/
သယဇ တမ အ ရရည စ ခင ပတဝန က င၊
တညတ အ င စမခနခမ၊ ထတ ပညထ ရ ၊
ယမ င ကနသယမတအတက
ဘကစပ ဝင ပ ရင လင
ည တသညစည မ ထန ခ ပ
မမ ဘ င ဖ ထတရန

၅.၅.၂ ငင၏ ရရညအက က ဇ သဘ ဝသယဇ တ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၂.၂

အတက သယဇ တထတယ ဆငရ ရ ငမ က ပတဝန က င၊
သ လပငန မ မ ရရသည ပငလင မငသ စ စမ/ဘ ၊
ရ ငမ က ပမ ထ ရ က ပ သတရရ စမခန ခမ ဗဟဘဏ၊
ပငလင မငသ စ စမ ခန ခ ရ စ ခင
ငမည ဆန သစ တထင သ
စနစသစက အသ ပ ရန

၅.၅.၃ ပညသမ ၏လမဘဝ င သဘ ဝသယဇ တ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၂.၂

အစ ရ၏အခနဘ မ ဆငရ ရ ငမ က ပတဝန က င၊
အ ပ က င မန သ ပငလင မငသ စ စမ/ဘ ၊
အ ထ ကအပ ရရ စ ပ ရရည သတရရ စမခန ခမ
တညတ၍ အက အ မတရ ရ စ ခင
စရန တင ထကသတ က ၏
 94

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

လပငန သဘ ဝက ပ ပင
ပ င လ ခင

၅.၅.၄ EITI အ က ငအထည ဖ သဘ ဝသယဇ တ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၂.၂

ဆ ငရက နသည ငငမ ဆငရ အခန ငမ ပတဝန က င
အတက သတမတထ သ ကပငလင မငသ စ ထန သမ ရ ၊
လအပခ ကမ ပညမ စ ရန သတရရ စမခန ခမ စမ/ဘ ၊
လအပ သ ကစရပမ က ရ စ ခင
အရန မငတင ဆ ငရကရန

၅.၅.၅ သဘ ဝသယဇ တ အ ခ ပ ရင မ ပ မ ဆငရ သယဇ တ/ မဝ ဒ ၁ SDG ၁၂.၂

လပငန မ ၏ ပတဝန က င ဆ ဖတခ ကမ တင ပတဝန က င၊
ဆငရ လ ခ စတခ ရမ င ပတဝန က င ငလမ စမ/ဘ ၊
စည မ ထန ခ ပမကခငမ ဘဝဆငရ ထညသင စကမ၊
အ က င ရန စ စ မမ ပ ဝင စက/ မ /ဆည၊
လ ခင

မဟ ဗ ဟ ၅.၆- မ ကမ ၊ မ ငယမ ၊ သမင ဝင နရ ငယ က မ ဒသ

မ အ ထ ရ ကစ င ရရညတညတစ စမခနခ ရ

မနမ ငင၏ မ က မ င မ ငယမ သည မမတ ငင၏ ပ ကယလ ပ အ ရ ငအ သ

စလငလ သ ယ က မအ မအ စမ င သမင ဝငအ မအ စမ အ ပပင ဆငရ
ဖ န ပသမမ ပင ဖစပ သည။ အဆပ မ မ င အန ပတဝန က င တတင နထင ကသမ
င ဆ ည င မမ ပ လပ၍ ထ ရ ကစ င စ ဆကမ ပတ စမထန သမ ကရမည
ဖစပ သည။ မ ပ ဖ ဖ မ င ဝန ဆ ငမအသစမ အတက အခငအလမ မ ဖနတ နစ တင
မ ပလဦ ရ တ ပ လ ခင ၊ ခရ သ က လ ငလ င မန မန တ ခ လ ခင င ပဂလကက
ပနလည ဖ ဖ လ ခင တသည ရရင စ မ ပအ ခခအ ဆ ကအအမ အ ပ ဖအ မ ဖစ စ
ပ သည။ မ ပလဦ ရ တ ပ လ ခင မ ထက ပ လ သည လမ ရ င စ ပ ရ ဆငရ အက
သက ရ ကမမ က ဖရင ငမည မဟ ဗ ဟ မ င စမကန မ သည မတည ငမသည
အဆငသ ရ ကရသ စမည ဟနခ ကမညမမ က က ကယရနအတက အ ရ ပ ပ သည။
ဤမဟ ဗ ဟ အ င မင စ ရ အတက အ က ဖ ပပ လပငန စ မ က ခ မတထ ပ သည-

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မ င (၃) ပညသမ င ကမ မ

ပန တင (၅) ငင၏အန ဂတမ ဆကမ အတက သယဇ တ င သဘ ဝပတဝန က င

 95

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

မဟ ဗ ဟ ၅.၆ - မ က မ ၊ မ ငယမ ၊ သမင ဝင နရ ငယ က မ ဒသမ အ ထ ရ ကစ င ရရညတညတစ

စမခန ခ ရ

၅.၆.၁ လငယ ရ ရ င က /မ ရ ရ မယ စမအပခ ပမ ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၉ SDG ၁၁.၃

ကစမ အ လ ထ သည တ တက က င မန စမ/ဘ ၊
မ ပ မယ စမခန ခမမ စ ခင တင ဒသ က /
အပ အဝင မ ပစမ အပခ ပမ ပညနယအစ ရ
င ၄င တ င သကဆင သ မ ၊
မဝ ဒ၊ မ ဘ ငမ အ က င
ခငမ ရန

၅.၆.၂ ရ သဥတ ပ င လမ၊ သဘ ဝ ရ သဥတ ဒဏခ င ပ ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၉ SDG ၁၁.၅

ဘ အ ရ ယတမ က ကယ က ဗန ထတလတမ စမ/ဘ ၊
ငရန မ ပ အ ခခ အ ဆ က နည ပ သည သယယ ပ ဆ င ရ/
အအ င ဝန ဆ ငမမ ၏ ပ ဆ င ရ ငစကမ ဆကသယ ရ ၊
ဒဏခ ငမက တ မငရန ဆငရ နည စနစမ ဆ ကလပ ရ ၊
မငတင ခင သယဇ တ/
ပတဝန က င၊
လ ပစစ/စမ အင

၅.၆.၃ က ဗန ထတလတမ လ ခ ရ သဥတ ဒဏခ င ပ ပညထ ရ ၊ မဝ ဒ ၄၊ ၉ SDG ၁၁(ဂ)

ခင င စမ အင သ စမ လ ခ က ဗန ထတလတမ ပ ဆ င ရ/
၍ စရတသကသ စ ခင တက နည ပ သည သယယ ဆကသယ ရ ၊
အဓကထ ၍ သဘ ဝ ဘ ပ ဆ င ရ င စကမ စ ပ /က သန ၊
အ ရ ယမ င လသ တ ဆငရ နည စနစမ သယဇ တ/
က င ဖစ ပ လ သည မငတင ခင ပတဝန က င၊
အ ရ ယမ က ဒဏခ င လ ပစစ/စမ အင
စရနအတက အ ဆ ကအအ
မ က ဒဇင ရ ဆရန
သမဟတ ပနလညစစ ဆ
မမ မရန

၅.၆.၄ ရစမခန ခမ(သ လ ငမ င ယ က မ အ မအ စ တင ဒသ က / မဝ ဒ (၉) SDG ၁၁.၇

ရပကလင စနစ) င အမ ပင မ ထန သမ ခင ၊ ပညနယအစ ရ
နရ မ (သငယ ရ စငတ ပညသ ရ ရ ဝန ဆ င မ
မ / စ ကညတကမ ၊ ပန ခ မ တ မင ခင ၊ ပညသ
မ ၊ ကစ ကင မ င ပင နရ မ ပမ
သစပငပန မနစကပ ထ ရသ မ ပ သည မ ပဝန
ည နရ မ ) တ ခ ခင ကသ က င ဖစ ပ လ ခင
သ လ နမ အဆငအတန
အတကထညသင စ စ မ
မ က မ ပစမကန ဖ
ဆ ငမ မ ဘ ငမ င
ဆ ဖတခ ကခ မတမ မ တင
အ ပညအဝ ထညသင ဆ င
ရကရန
 96

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က

၅.၆.၅ လ ခ စတခ ၍ သက တ င e-government စနစ တင ဒသ က / မဝ ဒ ၄၊ ၉ SDG ၁၁.၂

သကသ ရ ပ ပညသအ လ စတင မတဆက ခင ပညနယအစ ရ
အသ ပ ငသည က င ငဦစ ပ အ ခခ မ ၊
သယယ ပ ဆ င ရ စနစ အ ဆ ကအအမ ပ ဆ င ရ/
အပ အဝင ရရညတညတ အရနအဟန ဖင ဖ ဖ ဆကသယ ရ ၊
သ ပညသသယယ ပ ဆ င တ တက စ ခင ဆ ကလပ ရ
ရ စနစ ဖစ ပ လ ရန

၅.၆.၆ စန ပစပစည က လ ခ သည ယ က မအ မအ စ တင ဒသ က / မဝ ဒ ၄၊ ၉ SDG ၁၁.၆

အ လအထ င ပနလညအသ မ ထန သမ ခင ၊ ပညနယအစ ရ
ခ ခင တက ပညသမ အ ပညသ ရ ရ ဝန ဆ င မ ၊
အသပည ပ ခင င အတ မ တ မင ခင ၊ ပညသ ပ ဆ င ရ/
အစငအခ စန ပစ အမကမ က ပင နရ မ ပမ ဆကသယ ရ ၊
လကလ သမ ဆည ခင င မ ပ သည မ ပ ဆ ကလပ ရ ၊
စမခန ခ ခင နည စနစမ ဝန က င ဖစ ပ စမ/ဘ ရ၊
အပ အဝင ထ ရ က သ လ ခင
ပညသ ရ ရ မ နစပယ
ဝန ဆ ငမ လပငန မ
ထ ကပ ပ ခင

၅.၆.၇ ပ က ရပကကမ အ အဆင ပညသ ရ ရ တင ဒသ က / မဝ ဒ ၄၊ ၉ SDG ၁၁.၁

မငတင ပ ခင င က က ဝန ဆ ငမ ပမ ပညနယအစ ရ
နထငသမ အ ပနလည ထ ရ ကလ ခင မ ၊
နရ ခ ထ ပ ခင မ အပ
ဆ ကလပ ရ ၊
အဝင ပညသမ တတ ငသည
စမ/ဘ
အမရ စမကန မ အ က င
အထည ဖ ခင င ထခက
လယ သ အပစမ အတက
အမရ မ င တနဖ နည
အမရ မ အပ အဝင
အမ သ အဆင အမရ မဟ
ဗ ဟ က ရ ဆပ ထ ရ က
စ အ က ငအထည ဖ ခင

၅.၆.၈ ပညသမ ၏လမ ယ က မ အ လ အက ဝင သ ဟတယ/ခရ မဝ ဒ ၆ SDG ၈၊ ၉

ဘဝ င စ ပ ရ ဖ ဖ မမ တ တကမ ဖစလ စ
က အ ထ ကအက ပ ငသည ရန ရရညတညတ
ခရ သ က အ ရရည သ ကနသယမ င
တညတ အ ငတ ခ ဆ ငရက ရင မ ပ မအတက
ခင က အ လ ပ ထ သည ခငမ အ က င သည
ဘကစ ပ ဝင သ ပ ပင ပတဝန က င တစရပ
ပ င လမမ အ အ က င ဖစ ပ လ ခင
အထည ဖ ရန

၅.၆.၉ မ ပအမ ထ ငစမ ၏ အ လ အက ဝင သ

မယ အခငအ ရ င ပငဆင တ တကမ ဖစလ
မ၊ ပစည ပငဆငမ အခငအ ရ စရန ရရညတညတ
မ ၊ လကန ရမည ပ န သ ကနသယမ င
 97

ရည န လပငန စ မ မဟ ဗ ဟ သကဆငသည သကဆငသည သကဆငသည

နပ တ ရလဒမ အဖ အစည မ စပ ရ SDG
မဝ ဒ ရညမန ခ က
ခ ကမ အ က င ခငမ စ ရင မ ပ မအတက
ရန ခငမ အ က င
သည ပတဝန က င
တစရပ ဖစ ပ လ
ခင

၅.၆.၁၀ ယ က မ င သဘ ၀ပတဝန အ လ အက ဝင သ ဟတယ/ခရ မဝ ဒ ၆ SDG ၈.၉

က ငဆငရ ခရ သ လပငန တ တကမ ဖစလ စရ
င၎င တ င သကဆင သ န ရရညတညတ သ
တနဖ မင ဝန ဆ ငမ လပငန ကနသယမ င ရင
မ ကသ သ တထငဖနတ မ မ ပ မ အတက ခငမ
ငယ က မ အ မအ စ အ က င သည
ဆငရ လပငန မ က ပတဝန က င တစရပ
ဖ ဆ င၍ က ကယ ပ ခင ဖစ ပ လ ခင
 98

အ က ငအထည ဖ ဆ ငမတင ပ င စပည င ခင ၊ ဦစ ပ သတမတ ခင င

အရင အ မစစစည ခင

MSDP သည မနမ ငင၏ ရရည စ ဆကမ ပတ ဖ ဖ တ တကမအတက အ လ ကဆကစပ

လမ ခ ထ သည စမကန တစခ ဖစပ သည။ မလရ ပ ဖစ သ မဟ ဗ ဟ စ တမ မ ၊ ပငမ
စမကန မ ၊ မ ဘ ငမ င အ က င အရ အလက စမခ ကမ စ တအ ပ အ ခခ၍ MSDP
က ရ ဆတည ဆ ကထ ခင ဖစ ပ ၊ က အ လ ၊ တင ဒသ က င ပညနယမ အ လ
ရ မ စ သ ဖဖ မ ဆ ငရကခ ကမ က ဦ စ ပ သတမတ ခင ၊ ရ န ကအစအစ
သတမတ ခင င က အသ သ ၏ပဏမအ က ငအထည ဖ ခင တအ ကည ပ ငရန င
ဆ ငရကခ ကမ အခ င ခ င ပမ လက လ ည ထ ဖစ စရန ပပ ပ ငမည အ သ စတ
မဟ ဗ ဟ စမကန ပစတစရပလည ဖစပ သည။

MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ ငမက ပ င စပည င ပ ရန ငင တ အစ ရအဆင

အဆင မငဖ စညပတစရပအ ဖစ သတမတ ပ စမ ရ ရ အပခ ပမပင မ သင လ သလ ပပ ပ
ရန ဖစပ သည။ သကဆငရ ဝန က ဌ နမ င အစ ရ အဖ အစည မ အ က ၌ လည က င ၊
ပညတင င ငငတက မ ပ ဝင ဆ ငရက ကသမ ၊ ပညတင ရ အရပဖကအဖ အစည မ င
ပဂလကက မ အဓကလပ ဆ င န ကသမ ငလည က င ငင တ အစ ရအ န ဖင ခငမ
အ က င သည ပ ပ င ဆ ငရကမ၊ ဝင ဝန လကတလပ ဆ ငမ င ပ င စပည င မ
တလည လအပပ သည။

MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ

စမကန ငဘ ရ ဝန က ဌ နသည MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ ငမက က ကပရန

တ ဝနယသည ဗဟဌ နအ ဖစ ထမ ဆ ငမည ဖစ ပ ဝန က ဌ နတင MSDP အ က ငအထည
ဖ ရ အဖ တညရမည ဖစပ သည။ ၎င အဖ သည အ ထ ထ န က ခ က၊ မဟ ဗ ဟ
ဆ ဖတခ ကမ အ အတည ပ ခင င MSDP အ က ငအထည ဖ နစ က လအတင
ပ ထကလ သ မဟ ဗ ဟ ဆငရ ကစရပ မ အ ဖရင ခင တ အ ထ ကအပ ပ ရန
တ ဝနရသည။

MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ တင အဓကအ ရ ပ သ အဖ အစည မ ဖစသည

ငင တ စပ ရရ ပ င စပည င ရ က မတ (NECC) င ဖ ဖ မအကအညမ
ပ င စပည င ရ အဖ (DACU) င ၎င တ၏ သကဆငရ အတင ရ မ မ ၊ စမကန င
ဘ ရ ဝန က ဌ န အ ကရ စမကန ရ ဆ ရ ဦ စ ဌ န င စမကန စစစ ရ င တ တကမ
အစရငခ ရ ဦ စ ဌ နတပ ဝင ပ ၊ ၎င တအသ သ ၏ သတမတထ သည တ ဝနမ ၊
က မ က ငမ နယပယမ ဖင ည တထ ရ ကစ ပ င စပည င ဆ ငရကမည ဖစပ သည။
 99

MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ သည စမကန င ဘ ရ ဝန က ဌ န

ပည ထ ငစဝန က မတစဆင စမကန က မရငဥက သ အစရငခတင ပမည ဖစပ သည။

ဤအဖ သည တတ ငသမ တညရထ ပ သ ဖ စည မမ ဖငသ လပ ဆ ငမည ဖစ ပ

လအပသည နရ မ တင အ က ငအထည ဖ မအတက ဖ စည မအသစမ ၊ ပ င စပည င မ
မ ဘ ငအသစမ င စ င ကပ ကည စစ ဆ သည စနစသစမ ခ မတလပ ဆ ငရ ၌
က ကပသ မည ဖစပ သည။

MSDP အတက ဘ ငအ ထ ကအပ

MSDP က ထ ရ ကစ အ က ငအထည ဖ ငရန ပ ပညစ သ ဘ ငပပ မမဟ ဗ ဟ

တစရပ လအပပ သည။ ငင တ အစ ရသည MSDP အ က ငအထည ဖ မက ဘ င
ထ ကပ ရ တက ရယ ငမည ဖ ဖ မဘ ငဇစ မစမ က သတမတထ ပ သည။

 ပညတင ပညသ ဘ င
 ပညတင ပဂလက ဘ င
 အ ပည ပညဆငရ ပညသဘ င င
 အ ပည ပညဆငရ ပဂလက ဘ င

ပထမဦ စ ပ အ န င MSDP အ က ငအထည ဖ ရ အဖ သည ဘ င ရင မစအမ မ ၊

မဟ ဗ ဟ င လပငန စ အမ မ တက ခ တဆကရ တင က တ ရမည အ နည ခ က၊
အ သ ခ က၊ အခကအခ င အခငအလမ မ က အက ဖတသ သပ ပ ပမ ပညစ သ MSDP
အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အတက ဘ င ထ ကပမမဟ ဗ ဟ တစခက ရ ဆမည
ဖစပ သည။

ဒတယဦ စ ပ အ ဖစ အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ သည MSDP ၊ DACU င ဖဖ မ

အကအညဆငရ မဝ ဒ (DAP) တမ လမ နမမ ငအည ငငတက ပညသဘ ငမ က
သင လ သည ဦ စ ပက င စမကန မ အတက ရယ ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။

ဤ လပငန မ က ဆ ငရကရ တင MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ သည

စမကန င ဘ ရ ဝန က ဌ နရ ဌ န၊ အဖ အစည မ င ည င ဆ ငရကသ မည
ဖစပ သည။

ပညသ ရင မ ပ မဆငရ စမခ ကဘဏ (Project Bank) / အစ ရ ရင မ ပ မ အစအစ

(Public Investment Program – PIP)

စမကန င စမခ ကမ က အ က ငအထည ဖ မတင အမ ပညသတ၏ ဘဝ င အန ဂတ

မ မန ခ ကမ အ ပ တရ မ တမ၊ ညမ မ၊ ပငလင မငသ ရမ၊ ယ ပ ငမ၊ စမ ရည
မငမ မ င တ ဝနခမရသည လပ ဆ ငမပစ ဖင ပ င လပစ ငသည သက ရ ကမမ
 100

ရရ စရန လအပသညက သရသညအ လ က၊ MSDP အ က ငအထည ဖ ရ အဖ သည

ပညသ ရင မ ပ မဆငရ စမခ ကဘဏ (Project Bank) က ပ စရ တင က ကပကပက
သ မည ဖစပ သည။

Project Bank တင MSDP ၌ ဖ ပထ သည လပငန စ မ င ခ တဆကသည ဖ ဖ ရ

စမခ ကမ ပ ဝငမည ဖစသည။

က တငသတမတထ သည စမ ၊ မတ က ကမ င ကကည သ အရင အ က မ သည

စမကန မ က အစ ရ ရင မ ပ မ အစအစ တင ထညသင သ မည ဖစပ သည။

MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ သည စမခ ကသတမတ ခင င ရ ခ ယ ခင

အတက ယဘယ ဘ ငတစရပ ဖင ဆန စစ ခင င အတည ပ ခင တက ပငလင မငသ သည
စည မ စည ကမ င လမ နမမ ငအည ရ ဆခ မတသ မည ဖစပ သည။ ထအ ပင
၎င စမခ က င စမကန မ က အ က ငအထည ဖ ရန အသင လ ဆ ဖစသည ဘ င
ရင မစက သတမတ င ရ အတက လပငန အစအစ င စမ ကခ မတ ပ ပ ၊ ယင ဘ င
ရင မစ င ခ တဆက လပ ဆ င င ရ အတက MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ မ
ကည ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။

MSDP အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ သည ပဂလက၏ အခန က က အ ပ ပ

အမ သ ဖ ဖ ရ စမကန မ အ က ငအထည ဖ ရ တင ပဂလက င က အရင အ မ
ပမပ ဝင လ စရန ဆ ဆ င ငသည အစ ရ-ပဂလက ပ ပ င ဆ ငရက ခင မ (PPP)
အတကလည ကည၍ လမ နမ ပ သ မည ဖစသည။

အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ သည အစ ရဌ န၊ အဖ အစည မ က အ မတမ အကအည

ပ သ မည ဖစ ပ ၎င တအ န င ဆ ငရကရန အစအစ ရသည ဖဖ ရ စမကန မ
အတကလအပသည အကအည၊ အတည ပ ခ က၊ ဘ င၊ မတဖကစသညတက ရယ င ရ တင
ကမကထ ပ ၍ တက ကစ လပ ဆ ငသ ကရန တကတန ပ သည။
 101

စ င ကပ ကည စစ ဆ ခင င အက ဖတသ သပ ခင (Monitoring & Evaluation –

M&E)

မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန အ က င

အထည ဖ သည က လတစ လ ကလ င အ က ငအထည ဖ ပ န ကပင က လထ
စမကန ၏ ထ ရ ကမ၊ စမ ရည ပညဝမ၊ ရရည တညတမ င သက ရ ကမတက မ က ခည
မ ပတသရ တင တ ငရနအတက ည တ ပ တစသမတတည ဖစသည အစ ရ၏ စ င ကပ
ကည စစ ဆ ခင င အက ဖတသ သပ ခင မ ဘ ငရ ရ မ အလနအ ရ က ဖစပ သည။

MSDP အ က ငအထည ဖ ရ အဖ သည M&E ဆငရ ပ ပညစသည ရလဒမ ဘ င

တစရပက ရ ဆခ မတမည ဖစ ပ ၊ ယင ၌ သင အ စ၊ လပငန အစအစ ၊ အက ရလဒ၊
အက က ဇ င အက သက ရ ကမတ ပ ဝငမည ဖစပ သည။

မနမ စ ဆကမ ပတဖ ဖ မစမကန တင ဖ ပထ သ မဟ ဗ ဟ င ပန တငတစခခ င စ

အ အ င မင အ င ဖ ဆ င င ရ အတက လပငန အစအစ မ င စမကန မ က
လပငန စ မ အလက တတက က ခ တဆက ဆ ငရကထ ပ သည။ သကဆငရ မဟ
ဗ ဟ ခမ က မဟ ဗ ဟ င စမကန အဆငအလက ပ ဖ ရ ဆ၍ အ က ငအထည ဖ
ဆ ငရကမည ဖစပ သည။

MSDP အ က ငအထည ဖ မက ဘက ပ င စမ လမ ခ မည M&E ဗ ဟ ဖင ဖ ဆ ငရ

တင တက စ တင တ င သ ၊ အမတတကယရ င သ ၊ ဆ လ ၍ အခ နကနသတခ က
ပ သ နကန မ င တကဆငစစ ဆ ရမည နည လမ မ က သတမတ ဖ ပထ ရန
အ ရ ပ ပ သည။

ဗဟစ ရင အင အဖ မ ထတ ပနသည SDGs အ ခပ န ကန အစရငခစ တင အ ခခ

န ကန မ ပ ဝငသ ဖင MSDP အ ခ ပ အက ဖတမ အတကလည အသ ပ ငမည ဖစပ
မည။ MSDP ၏ M&E မ ဘ ငအတက ထပမ ပ င ထညရမည န ကန မ က SDGs
အ ခ ပ အစရငခစ အ ပ သင လ စ အ ခခ၍ ဆကလက ဆ ငရကမည ဖစ ပ ၊ န ကန
မရ သ သည (သမဟတ) ယ ကညစတခ ၍ မရ င သ န ကန မ ပ ရသည စမကန ၊
စမခ ကမ အတက လလ မမ ဆကလကလပ ဆ င၍ အ ခ ပ နကန မ ဖ ထတ
ခ မတ ပ စမကန ၊ စမခ ကမ အ က ငအထည ဖ မက စ င ကပ ကည ၍ အက ဖတ
သ သပသ မည ဖစပ သည။

M&E မဟ ဗ ဟ ခ မတ ခင အဆငတင အက ရလဒမ င ယ ၍ စမကန င

လပငန အစအစ မ ၏ တ တကမ င လပငန ဆ ငတ မ က စပတလည အစရငခစ က
ပ စ၍ က တငသတမတထ သည ရကစအတင စမကန င ဘ ရ ဝန က ဌ နသ
တင ပရမည ဖစသည။
 102

ဇယ - MSDP ဆငရ စ င ကပ ကည စစ ဆ ရ င အက ဖတသ သပ ရ မဟ

ဗ ဟ မ

အက ဖတနည ဗ ဟ မ မ က ပ ကမည မန သ လည ယဘယ အ ဖင အ ကပ အပင

အ လ ပ ဝငသငပ သည -

 က တငခနမန ခ ကမ က အ ခခ ပ လပ သ Ex-ante အက ဖတမက လပငန

အ က ငအထညမ ဖ မ ပ လပ ပ ဖစ င ခ ရ သ က ငက ဆက မ အ
သ သပ ခင င အဆ ပ လပငန သည မနမ ငင၏ ဖ ဖ ရ ဆငရ ဦ စ ပ လပငန
မ အတက တနဖ င သင လ မ ရ-မရ တက ဆန စစ ခင ဖစပ သည။

 စစ အက ဖတမ င က က လအက ဖတမမ က အ က ငအထည ဖ မ စကဝန ၏

အစတအပင တစခအ ဖစ ဆ ငရက ခင ဖစသည။ ယင ဖင အ က ငအထည ဖ မ
ဆငရ လပငန တ တကမ င စမ ပက မ က အက ဖတ ပ လအပသည နရ မ တင
ဒဇင င အ က ငအထည ဖ မမ က ပ ပင ပ င လ ရ အဆ ပ ရန ဖစပ သည။

 အ ပ သတအက ဖတမမ က စမကန ပ လငပ ခင ဆ ငရကရသည ဖစ ပ

အဆ သတရလဒမ က ဆန စစရန င အ ပ သတ အစရငခစ မ ပငဆငရန
ဆ ငရက ခင ဖစပ သည။

 အက သက ရ ကမ အက ဖတ ခင မ က စမကန ပ ဆ ပ သ စအတင သင လ
သ အခ နတင ပ လပ လရသည။ ပ လပရသည ရညရယခ ကမ စမကန ၏ အခ နတ
အတင အက မ မ၊ ထ ရ ကမ၊ ရရညတညတ ငမ င ရင လင စ ဖ ထတထ
ခသည သတမတခ ကမ အ ပ အက သက ရ ကမတက သရရန ဖစသည။

အစ ရဌ နအ လ တင တစသမတတည င င ယ ၍ရသည လပငန ဆ ငတ အခ က

အလကမ ရ စ ရ အတက၊ မနမ ငငအစ ရသည ဗဟစ ရင အင အဖ ၊ စမကန စစစ ရ င
တ တကမအစရငခ ရ ဦ စ ဌ န၊ မနမ ဖ ဖ မအဖ အစည င သကဆငရ ဝန က ဌ နမ င
ည င ဆ ငရကမ ဖင သင လ သည စ င ကပ ကည ခင င အက ဖတသ သပ ခင ဆငရ
စခ နစ န မ က ဖ ထတခ မတသ ရန အစအစ ရပ သည။

ပညသမ ပ ဝင ဆ ငရကမ င သ မငန လညမသည M&E စသတမတခ က အ က င

အထည ဖ မ အ င မင ရ အတက အဓက ဖစပ သည။ MSDP င သကဆငရ M&E
စသတမတခ ကမ က အ က ငအထည ဖ ရ တင ပငလင မငသ မ င တ ဝနခမရ စရန
အတက သကဆငသအ လ င တက ကစ ပမန ဆ မမ ပ လပသ မည ထ တ
ဆကဆ ရ ဆငရ ဗ ဟ တစရပကလည ဆ ငရကမည ဖစပ သည။
 103

အနလင င အ ခ အသပည ဆငရ စမခန ခမ လမ က ငမ

M&E မဟ ဗ ဟ အ က ငအထည ဖ ဆ ငရ တင သင အ စ၊ အက ရလဒ၊ အက

က ဇ၊ စမ ဆ ငရည င အ က ငအထည ဖ ဆ ငမဆငရ လပငန အစအစ တ င
စပလ ၍ ပညသမ အ သရ ငရနအတက အနလင စ မ က တစခ တည ထ ငထ ၍
အခ ကအလကမ က တင ပ ရမည ဖစပ သည။

ပညသ သ အသပည ပ အစအစ မ

အနလင စ မ က က ပညသအသပည ပ အစအစ မ င ခ တဆက၍ ပညသမ အ က

အက ယ ပနဆ သရ စရန ဦ တည ဆ ငရကမည ဖစ ပ သမ က မဒယ မ ဖစသည
ပ မငသ က ၊ သတင စ မ င ဆရယမဒယ မ ကလည အသ ပ သ မည ဖစသည။

အစ ရအ န င အက ငအထည ဖ ဆ ငမ ငပတသက၍ တ တကမ င ရညရယခ ကမ

အ ပ ပညသမ ၏ ပနလညတ ပနမ င သ ဘ ထ မ သရ စရနအတက အမ ပညသ င
ဆ ည င ပမ က င ပသ မည ဖစပ သည။
 104

ပငဆင ခင င အခ နက လ ငကကညမရရန ပ ပင ရ ဆ ခင

ဤ မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန (MSDP) က

အ မတမ ဆကလက ပငဆင မမ မသ မည စ တမ အ ဖစ ငင တ အစ ရမ လပ ဆ ငသ
မည ဖစပ သည။

မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ ဖ ဖ တ တကမစမကန (MSDP) က

ထတ ပနသည နမစ၍ ၂ စလ င တစ ကမ အ သ စတ ပနလညသ သပမည ဖစသည။ ယင သ
သ သပမမ က လပ ဆ ငရ တင မနမ ငင၏ ရရညတညတခင မ ပ ဟနခ ကည သ
ဖ ဖ တ တကမစမကန အ က ငအထည ဖ ဆ င ရ အဖ သည မတက ပ သ ပတသက
ဆက ယသမ ပ ဝငသည အသင အဖ က ဦ ဆ င၍ ဆ ငရကသ မည ဖစပ သည။ ယင သ
ဦ ဆ င ဆ ငရကရ ခင မ -

 စ င ကပ ကည စစ ဆ ခင င အက ဖတသ သပ ခင မ ဘ ငဆငရ တ တကမမ

က တင တ ရန၊

 အ က င သ တ တကမမ အတက မဟ ဗ ဟ အသစမ င လပငန စ မ က

ထညသင ခင င ဖယရ ခင တ ပ လပရ တင ထ ကခခ က ပ ရန င

 အထကပ အ က င အရ မ က အက ခပ ရသ ၍ ပညသမ ထသ ပမန

အစရငခစ ထတ ဝ ပ ရနတ ဖစပ သည။
 105

နဂ

MSDP သည လ မည က လလတမသည က လရညတင အ င ငင တ အစ ရအ န င

ဆ ငရကသ မည ပန တငမ ၊ မဟ ဗ ဟ င လပငန စ မ က စစည ပ င စပထ ခင
ဖစပ သည။ ယင သ ပ င စပ ခင သည စစမန၍ အလ စပ ဝင သ စပ ရ ဖဖ
တ တကမက ရရ စရနအတက အဓက ရညရယပ သည။

MSDP သည ငမ ခ မ ရ င တည ငမမ၊ သ ယ ဝ ပ မ င ပ ပ င ဆ ငရကမ၊ ပညသမ

င ကမ မတက ဦ စ ပ အ ဖစ သတမတ၍၊ ပညသမ ၏ လအပခ ကမ က ဖညဆည
ရန င က ယ ပနစ ပ ဝင ပ မ တ သ စ ဆကမ ပတဖ ဖ မက မငတင ပ ရန၊ မနမ ငင၏
ဖ ဖ တ တကမ လမ က င က အ က င ဘကသ အ ခခက က ပ င လ ပ ငမည အ ခခ
အ ဆ ကအအဆငရ င လတစဦ ခ င စ င အဖ အစည ဆငရ ဖ ဖ တ တကမမ က ရရ စ
ရန ရညရယ ဆ ငရက ခင လည ဖစပ သည။

မနမ ငငသည ရရညတညတသည လမစ ပ ဖ ဖ တ တကမလမ က င သ ဆကလက

ဦ တည လ ကလမ နသည ဖစ၍၊ ဖ ဖ မဘ င အရင အ မစမ အ လ သည အခ င ခ င
လက လ ည ထ ဖစ ပ ပ င စပည င မ င အ ပနအလန အ ထ ကအက ပ နရနမ အ ရ
အက ဆ ဖစပ သည။ ယခ MSDP သည ဤကစ ငပတသက၍ အထ လအပ နသည
လမ နမက ပ ပ သည။ သရ တင MSDP ပ မဟ ဗ ဟ င လပငန စ မ က ပ ပညစ
သညစ ရင အ ဖစ မတယရန မဟတပ ။ ငင တ အစ ရသည ဤ MSDP တင တ တကမမ ၊
ဝန က ငအ ခအ န င အ ဖစအပ ကမ ပ င လသ ပ ၍ စမကန င မဟ ဗ ဟ သစမ
ပ ထကလ သည ငအမ အခ နက လ င ကကညမရ စရန ပနလညသ သပ ခင ၊ ပငဆင ခင
င ပ င လ ရ ဆ ခင တက လပ ဆ ငသ မည ဖစပ သည။

“ ငမ ခ မ ၍ သ ယ ဝ ပ သည ဒမက ရစ မနမ ငင တ ” ဟသည မ မန ခ က ငအည

က ပတ၏ ပညသ ပညသ အ လ ပ ရငသညဘဝမ တင ပည ပညဝဝ နထငသ ငရန
၎င တအတက မရမ ဖစ လအပသညအရ မနသမ က ရရအသ ပ ငမည အန ဂတ မနမ ငငက
MSDP က မင မ မန ဖ ဆ ငသ မည ဖစပ သည။

ဤ မ မန ခ က င သ ဘ တမ သအ လ က လက တ အ က ငအထည ဖ ရ တင လကတ
လပ ဆ င ကရန က ဆပ သည။