ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 07.08.

2018
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, Αριθ. Πρωτ.: 653
KOINΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣ: Τη Βουλή των Ελλήνων
ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Δ/νση Κοιν/κού Ελέγχου
Τμήμα Ερωτήσεων
Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 29 Αθήνα
Ταχ. Κώδικας: 101 10 - Αθήνα
TELEFAX: 210 5203872
Πληροφορίες: Π.Παναγιωτακοπούλου
Τηλέφωνο: 2131516475
e-mail: ypertns@ypakp.gr

ΘΕΜΑ: Σχετικά με Ελεύθερες Συλλογικές Διαπραγματεύσεις στην ΕΑΒ.

ΣΧΕΤ: Η με αρ. πρωτ. 123/18.7.2018 Ερώτηση.

Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού που κατατέθηκε στη Βουλή από τους Βουλευτές κ.κ
Ι.Βρούτση, Θ.Καράογλου και Ν.Μηταράκη σας πληροφορούμε τα εξής:

1. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών και οι μεμονωμένοι

εργοδότες έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να διαπραγματεύονται για την κατάρτιση
συλλογικής σύμβασης εργασίας. Η πλευρά που ασκεί το δικαίωμα για διαπραγμάτευση
οφείλει να γνωστοποιεί στην άλλη πλευρά με έγγραφο τον τόπο των διαπραγματεύσεων και
τα υπό διαπραγμάτευση θέματα, καθώς και τα εξουσιοδοτημένα για τη διαπραγμάτευση
πρόσωπα (για τη νομιμοποίηση των εκπροσώπων των συνδικαλιστικών οργανώσεων
εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις των καταστατικών τους). Το έγγραφο αυτό
κοινοποιείται στην αρμόδια επιθεώρηση εργασίας. Η άλλη πλευρά οφείλει να προσέλθει σε
διαπραγμάτευση μέσα σε 10 εργάσιμες ημέρες από τη γνωστοποίηση των θεμάτων και να
ορίσει τους αντιπροσώπους της. Η προθεσμία αυτή περιορίζεται σε 24 ώρες, εφ` όσον
πρόκειται για ζητήματα που απαιτούν από τη φύση τους άμεση αντιμετώπιση. Οι
διαπραγματεύσεις διεξάγονται καλόπιστα και με πρόθεση να επιλυθεί η συλλογική διαφορά.
Τα μέρη οφείλουν να αιτιολογούν τις προτάσεις και τις αντιπροτάσεις τους. Η εργατική
πλευρά δικαιούται να αξιώσει από την εργοδοτική πλήρη και ακριβή πληροφόρηση καθώς
και την παροχή όλων των στοιχείων που είναι αναγκαία για τη διευκόλυνση των
διαπραγματεύσεων των υπό συζήτηση θεμάτων και αναφέρονται στην οικονομική
κατάσταση, την οικονομική πολιτική και την πολιτική προσωπικού της επιχείρησης.
Συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων της ίδιας επιχείρησης, κλάδου ή επαγγέλματος
δικαιούνται να παρέμβουν στις διαπραγματεύσεις που τους αφορούν και εφ’ όσον
συνυπογράφουν τη συλλογική σύμβαση εργασίας, δεσμεύονται από αυτή. Κατά τις
διαπραγματεύσεις τηρούνται πρακτικά, τα οποία υπογράφονται από τους αντιπροσώπους
των μερών (άρθρο 4 του ν.1876/1990).

Σελίδα 1 από 4
1
 Ικανότητα για σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας (από την πλευρά των
εργαζομένων) έχει η πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων
στο πεδίο ισχύος της συλλογικής σύμβασης εργασίας. Κριτήριο της
αντιπροσωπευτικότητας είναι ο αριθμός των εργαζομένων που ψήφισε στις τελευταίες
εκλογές για ανάδειξη διοίκησης. Αμφισβήτηση της αντιπροσωπευτικότητας μπορεί να
εγερθεί με προσφυγή συνδικαλιστικής οργάνωσης, αρμόδιας να υπογράψει αντίστοιχη
συλλογική σύμβαση εργασίας, μέσα σε προθεσμία 10 ημερών από την κοινοποίηση της
έγγραφης πρόσκλησης προς διαπραγμάτευση της §2 του άρθρου 4 του ν.1876/1990 στην
επιθεώρηση εργασίας, οπότε και αναστέλλονται οι διαπραγματεύσεις. Η προσφυγή κρίνεται
από την επιτροπή του άρθρου 15 του ν.1264/1982, η οποία αποφασίζει μέσα σε προθεσμία
10 ημερών. Σε περίπτωση που δεν εκδίδεται απόφαση μέσα στην παραπάνω προθεσμία, ο
πρόεδρος της επιτροπής υποχρεούται να εκδώσει μόνος του απόφαση μέσα σε 48 ώρες.
Κατά της απόφασης αυτής της επιτροπής δεν χωρεί άσκηση εφέσεως (άρθρο 6 του
ν.1876/1990, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα με τις §§ 3 και 4 του άρθρου 37
ν.4024/2011).
Ειδικότερα, οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις συνάπτονται, κατά σειρά
προτεραιότητας, από συνδικαλιστικές οργανώσεις της επιχείρησης που καλύπτουν τους
εργαζόμενους ή σε περίπτωση που δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση,
από ένωση προσώπων, και πάντως ανεξάρτητα από την κατηγορία, τη θέση ή την
ειδικότητα των εργαζομένων στην επιχείρηση και, εφόσον αυτές ελλείπουν, από τις
αντίστοιχες πρωτοβάθμιες κλαδικές οργανώσεις και από τον εργοδότη (§5 του άρθρου 3
του ως νόμου, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα με την §1 του άρθρου 37
ν.4024/2011).
Σε περίπτωση αποτυχίας των ελεύθερων διαπραγματεύσεων, τα μέρη δύνανται να
προσφύγουν από κοινού ή και μονομερώς στις υπηρεσίες του Οργανισμού Μεσολάβησης και
Διαιτησίας (Ο.ΜΕ.Δ.). Από κοινού προσφυγή μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε στάδιο των
διαπραγματεύσεων. Μονομερώς μπορεί να γίνει αν το άλλο μέρος αρνήθηκε τη μεσολάβηση
ή μετά την υποβολή της πρότασης μεσολάβησης. Η Διαιτησία διεξάγεται από έναν Διαιτητή
ή από Τριμελή Επιτροπή Διαιτησίας, εφόσον ζητηθεί. Τα διαδικαστικά θέματα αναφέρονται
εκτενώς στο άρθρο 4 ν.4303/2014 (βλ. επιπλέον αναλυτικά και άρθρα 14 έως 17,
ν.1876/1990, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα).

2. Σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν.1876/1990 (ΦΕΚ 27/τ.Α΄/8.3.1990) όπως τροποποιήθηκε

και ισχύει σήμερα, οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (Σ.Σ.Ε.) και οι όμοιας έκτασης
Αποφάσεις Διαιτησίας (Δ.Α.) του άρθρου 16 του ιδίου νόμου, δεσμεύουν τους εργαζόμενους
και εργοδότες που είναι μέλη των συμβαλλομένων συνδικαλιστικών οργανώσεων του
κλάδου ή του επαγγέλματος εντός του τοπικού, επαγγελματικού και χρονικού πεδίου τους,
ή των εν διενέξει αντίστοιχα, εκτός αν κηρυχθούν γενικώς υποχρεωτικές (με τις
προϋποθέσεις που ο ως άνω νόμος ορίζει) με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Υπενθυμίζεται ότι, ο θεσμός της επέκτασης έχει
ανασταλεί (§6 άρθρου 37 ν.4024/2011, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει).

Σελίδα 2 από 4
2
 Για τις περιπτώσεις εκείνες, που ο εργοδότης δεσμεύεται από επιχειρησιακή Σ.Σ.Ε.,
οι κανονιστικοί όροι της, διέπουν όλους τους εργαζόμενους της επιχείρησης (άρθρο 8 §3
ν.1876/1990 όπως ισχύει) και εφόσον η σχέση εργασίας ρυθμίζεται από περισσότερες
ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας, εφαρμόζονται οι διατάξεις περί συρροής του εδ.
Β΄ άρθρου 10 §2 του ν.1876/1990 όπως ισχύει σήμερα: «Έως το τέλος του Προγράμματος
Οικονομικής Προσαρμογής η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε
περίπτωση Συρροής με κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας και πάντως δεν επιτρέπεται
να περιέχει όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους
εργασίας εθνικών συλλογικών συμβάσεων, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του
νόμου αυτού.».

3. Οι εργοδότες υποχρεώθηκαν από 1.7.2013 (αρχικά με τα άρθρα 1 και 2 της υπ’

αριθμ. 5072/6/25.2.2013 Υ.Α. και εν συνεχεία με την υπ’ αριθμ. 32143/Δ1.11288/2018 Υ.Α. η
κατήργησε την 5072/6/2018 Υ.Α.) να υποβάλλουν ηλεκτρονικά στο Πληροφοριακό Σύστημα
«ΕΡΓΑΝΗ» μεταξύ των άλλων και τις επιχειρησιακές Σ.Σ.Ε. που συνομολογούν με τους
εκπροσώπους των εργαζομένων τους (έντυπο Ε10).
Υπενθυμίζεται επιπλέον ότι, σε κάθε περίπτωση, για να τεθεί σε ισχύ μια συλλογική
ρύθμιση θα πρέπει να τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 5 §4 του ν.1876/1990, με την οποία
οι όροι των Σ.Σ.Ε., Δ.Α., Ε.Σ.Σ.Ε. αποκτούν την κανονιστική τους ενέργεια, αναπτύσσουν
δηλαδή την άμεση και αναγκαστική τους ισχύ (άρθρο 7 §1 του ιδίου νόμου). Κατά τη ρητή
δε πρόβλεψη του άρθρου 9 §2 του προαναφερθέντος νόμου, η ισχύς της Σ.Σ.Ε. αρχίζει από
την ημέρα κατάθεσής της στην αρμόδια υπηρεσία.

4. Προσθετικά αναφέρουμε ότι κατά την αντίληψη του ν.1876/1990 οι συλλογικές

διαπραγματεύσεις είναι ελεύθερες και δεν παρέχεται από το νόμο στην αρμόδια υπηρεσία
του Υπουργείου μας, η αρμοδιότητα ερμηνείας των όρων των ΣΣΕ, ΕΣΣΕ, ΔΑ. Ο έλεγχος της
νομιμότητας του αποτελέσματος και των διαδικασιών των συλλογικών διαπραγματεύσεων
όπως και η επίβλεψη της τήρησης και εφαρμογής των όρων κάθε είδους συλλογικών
συμβάσεων εργασίας, δεν εμπίπτει στα όρια των αρμοδιοτήτων μας. Εντούτοις, τα
εξωτερικά τυπικά χαρακτηριστικά μιας Σ.Σ.Ε. (άρθρο 5 ν.1876/1990) ελέγχονται από την
αρμόδια υπηρεσία μας κατά την κατάθεσή της (βλ. σχετ. άρθρο 4 §§4.21-4.22 της με
αριθμ. 32143/Δ1.11288/2018 Υ.Α. (ΦΕΚ 2401 Β΄), καθώς και την υπ’ αριθμ. οίκ.
40090/Δ1.14024/2018 σχετική με την Υ.Α. Eγκύκλιο (ΑΔΑ: Ω68Ν465Θ1Ω-ΝΑ2) που
ακολούθησε).
Η από 12.10.2017 Επιχειρησιακή Σ.Σ.Ε. μεταξύ της ΕΑΒ Α.Ε. και του Σωματείου
εργαζομένων ΕΑΒ Α.Ε. (Σ.Ε.Ε.Α.Β.), αναρτήθηκε την 25.5.2018 στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ» από την
επιχείρηση, με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣ163/25.5.2018/10:28΄, με τα χειρόγραφα σχόλια,
προσθήκες και αφαιρέσεις συμφωνημένων όρων και λοιπές τροποποιήσεις κλπ του Υπ.
Οικονομικών. Την 29.5.2018 η υποβολή του εντύπου Ε10 δεν έγινε αποδεκτή (λόγω
απουσίας υπογραφών αντισυμβαλλομένων μερών) και εστάλη σχετικό ενημερωτικό μήνυμα
από το σύστημα. Επιπρόσθετα, η επιχείρηση ενημερώθηκε και τηλεφωνικά αυθημερόν από
την υπηρεσία του Υπουργείου μας.

Σελίδα 3 από 4
3
 Υπενθυμίζουμε ότι, εφόσον η συγκεκριμένη εταιρεία ανήκει σε φορέα της γενικής
κυβέρνησης θα πρέπει να τηρηθούν τα αναφερόμενα στο άρθρο 43 ν.4484/2017, νομοθετικό
πλαίσιο αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών (βλ. σχετ. και την υπ’ αριθμ.
οίκ.2/92306/ΔΕΠ/18.12.2017 Εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους με τίτλο:
«Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή του άρθρου 43 του ν.4484/2017» με ΑΔΑ: ΩΜΛΣΗ-07Ν).

5. Τέλος, την 1.6.2018 υπεβλήθη στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου μας από τις
συνδικαλιστικές οργανώσεις με την επωνυμία 1) «ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (Σ.Ε.Ε.Α.Β.)» και 2) «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥ (Π.Ο.Ε.Μ.)», αίτημα συμφιλιωτικής παρέμβασης
(επισυνάπτεται), κατ’ άρθρο 13 του ν.1876/1990 και 3α του ν.3996/2011, προκειμένου να
επιδιωχθεί η συμφιλιωτική επίλυση της διαφοράς που είχε ανακύψει μεταξύ αυτής και της
εργοδότριας εταιρίας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε.» και η οποία συνίστατο
στην καταγγελία περί μη εφαρμογής Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
Ανταποκρινόμενη στο σχετικό αίτημα, η αρμόδια υπηρεσία μας, συγκάλεσε τριμερούς
συνθέσεως συμφιλιωτική σύσκεψη με τη συμμετοχή εκπροσώπων της εργοδότριας εταιρίας
και των προσφευγουσών οργανώσεων, στις 12.6.2018, το αποτέλεσμα της οποίας
καταγράφηκε σε σχετικό Πρακτικό, το οποίο σας επισυνάπτεται.

Κατά τα λοιπά αρμόδιο να σας απαντήσει είναι το συνερωτώμενο Υπουργείο Οικονομικών.

Συνημμένα :
Όπως στο κείμενο

Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ

FILIPPOS KONSTANTINOU ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΧΤΣΙΟΓΛΟΥ

Aug 8 2018 08:22:AM

Σελίδα 4 από 4
4