Mkku ¤ Mkt M fkh 1

>> ©eMðkr{LkkhkÞýkurðsÞíkuíkhk{T >>

©eLkhLkkhkÞýËu ð MkkrníÞ økú L Úk{k÷k - 38

©eLkhLkkhkÞýËuð LkqíkLk {trËh {nkuíMkðLkk

WÃk÷ûÞ{kt «fkrþík

Mkku¤ MktMfkh
-: ÷u¾f :-
zkp. Mðk{e MkíÞ«MkkË ËkMkS
ðuËkLíkk[kÞo

Ãk.Ãkw.Ä.Äw.1008 yk[kÞo ©efkiþ÷uLÿ«MkkËS

{nkhksLke yk¿kkÚke

-: AÃkkðe «rMkØ fhLkkh :-

{ntík MkËTøkwÁ Ãkwhkýe Mðk{e Ä{oLktËLk ËkMkS
©eMðkr{LkkhkÞý {trËh ¼ws
 2 Mkku ¤ Mkt M fkh
-: ÃkwMíkf «kró MÚkkLk :-
©eMðkr{LkkhkÞý {trËh, ©eLkhLkkhkÞýËuð fkuXkh.
¼ws - fåA, ÃkeLk. 370001

fª{ík - Yk. - 20

ykð]r¥k - «Úk{

«ík. 3000

© Mkðo n¬ «fkþfLku MðkrÄLk Au.

MktðíkT 2066 ðiþk¾ MkwË-5

íkk. 18 - 5 - 2010 {tøk¤ðkh

-: ftÃkkuÍ íkÚkk Mkuxªøk :-

zkp. Mðk{e MkíÞ«MkËËkMkS

{wÿf :- ©e LkhLkkhkÞýËuð r«Lxªøk «uMk

©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh, ¼ws - ¼khík
 Mkku ¤ Mkt M fkh 3

rLkðuËLk
Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©enrhyu SðkuLkk fÕÞký {kxu AÃkiÞk{kt
sL{ Äkhý fhe {kíkk-rÃkíkkLke Mkuðk fhe LkkLke ðÞu ½hLkku íÞkøk fhe
ðLk rð[hý {kxu yuf÷k [k÷e rLkféÞk. íkÃkMðeykuLku íkÃkLkwt V¤
ykÃÞwt. íÞkh ÃkAe økwÁ ©ehk{kLktË Mðk{e ÃkkMkuÚke ¼køkðíke Ëeûkk ÷eÄe.
©ehk{kLktË Mðk{eyu WØð Mkt«ËkÞLke Äqhk Mkðkoðíkkhe ©enrhLku MkkUÃke.
íÞkhÃkAe ©enrhyu sLk fÕÞký {kxu Mktíkku - ¼õíkku MkkÚku rð[hý fhðk
÷køÞk. yk MkÞ{u økwshkík{kt Ä{oLkk Lkk{u yLku Mk{ksLke ÃkhtÃkhkLkk
Lkk{u yLkuf fwMktMfkhku [kÕÞk ykðíkk níkk. íkuLku ©eS{nkhksu çktÄ
fhkðeLku íku{Lkk{kt ðirËf MktMfkhku huéÞk. ©enrhyu rþûkkÃkºke{kt øk¼koÄkLk
ykrË MktMfkh fhðkLke yk¿kk fhe Au.
„æSÜU¢Ú¢p¢çqÜUæ Ÿ¢¢hæ ²ƒ¢ÜU¢Hæ ²ƒ¢{Ý}¢ì J S±S±x¢ës¢Ý鄢Ú ÜU¼üÃ²æ ™ çm…‹}¢ç|¢:JJ
‘yLku su rîs nkuÞ íku{ýu øk¼koÄkLkkrËf MktMfkh íkÚkk ykröf
íkÚkk ©kØ yu ºký suíku ÃkkuíkkLkk øk]ÌkMkqºkLku yLkwMkkhu fheLku suðku suLkku
yðMkh nkuÞ yLku suðe ÄLkMktÃkr¥k nkuÞ íku «{kýu fhðkt’
{Lkw»Þ þhehLke MkkÚku yLkuf ykÃkýk «k[eLk MktMfkhku òuzkÞu÷k
nkuÞ Au. íku{kt {wÏÞíðu Mkku¤ MktMfkh Au, su sL{Úke ÷RLku {hý MkwÄe
yuf ÃkAe yuf fhðk{kt ykðíkk yk MktMfkhku s Mk{ks{kt þkÂLík yLku
ÃkrðºkíkkLkku {q¤ {tºk Au. yk MktMfkhku íkLk-{LkLku Ãkrðºk fhu Au. íÞkhu
ÃkAe s ¼økðkLkLke ¼Âõík fhðk {kxu yrÄfkhe çkLku Au.
©enrh MðÞt MkkûkkíkT ¼økðkLk nkuðk Aíkkt Ãký {Lkw»ÞkuLku þe¾
ykÃkðk {kxu yk ðirËf MktMfkhkuLku yLkwþÞko níkk. yk LkkLke ÃkwÂMíkfk{kt
Mkku¤ MktMfkhLke ÃkwhuÃkwhe òýfkhe ykÃkðk{kt ykðe Au. yLku ©e
LkhLkkhkÞýËuð LkqíkLk {trËh {nkuíMkð «Mktøku «fkrþík ÚkR hne Au. Mkki
MkíMktøkeyku yk ÃkwMfíkLku ÃkkuíkkLkk ½h{kt ðMkkðu yLku MktMfkhkuLkwt {níð
Mk{su yLku íkuLku yLkwþhu íkuðe ykþk MkkÚku sÞ ©eMðkr{LkkhkÞý
÷e. {ntík Ãkwhkýe Mðk{e Ä{oLktLkËLk ËkMkS
©eMðkr{LkkhkÞý {trËh ¼ws-fåA
 4 Mkku ¤ Mkt M fkh
{kLkð MktMfkh
ykÃkýk ðirËf Ér»kykuyu “ðMkwÄið fwxwBçkf{T”Lkku rð[kh
ykÃkeLku çkÄkLku yufMkqºk{kt çktÄkRLku hnuðkLkwt rþ¾ÔÞwt Au. ¾hu¾h yk
rð[kh {kLkð Mk{ksLku yuf hk¾ðk{kt yrík MkV¤ hÌkku Au. yk
®[íkLkÚke s yksu ykÃkýu Lk fu𤠼khíkeÞ {kLkð Mk{ks ÃkhLíkw
Mk{økú rðïLkku {kLkð Mk{ks yufíð yLku Mk{íðLku yLkw¼ðíkku ÚkÞku
Au. yk ykÃkýe «k[eLk ÃkhtÃkhkLke yLk{ku÷ Ähkunh Au. yk ykÃkýe
MktMf]rík yLku MktMfkhLke «kýÄkhk Au. yk ykÃkýe ¿kkLk-MktÃkËkLke
WËkhíkk, {kLkðeÞ MkËT¼kðLkkLku «k{krýík fhu Au. òu yk ykÃkýe
WËkh rð[khÄkhk sLk-sLkLkk ÓËÞ MkwÄe Lk ÃknkU[e nkuík íkku ¼khíkËuþ
yLku ¼khíkeÞ {kLkð Ãkh yLkuf rðÄ çkçkoh yk¢{ý îkhk rðsÞLke
÷k÷Mkk {kxu ykðu÷ rðËuþeykuLkk nkÚku ykÃkýku Mk{ks Mk{wÿLkk
{nkMkkøkh{kt zqçke økÞku nkuík ÃkhLíkw yuðwt Lk çkLÞwt fkhý fu ykÃkýk
{kLkð Mk{ksLku Ér»kykuLke MktMf]rík {¤e Au, suLkk ÃkkÞk ¾qçk
Ÿzk Au.
¼økðkLk ©eMðkr{LkkhkÞýu rþûkkÃkºke{kt øk¼koÄkLk ykrË
MktMfkh fhðkLke yk¿kk fhe Au.
„æSÜU¢Ú¢p¢çqÜUæ Ÿ¢¢hæ ²ƒ¢ÜU¢Hæ ²ƒ¢{Ý}¢ì J
S±S±x¢ës¢Ý鄢Ú ÜU¼üÃ²æ ™ çm…‹}¢ç|¢: JJ ( çà¢ÿ¢¢. ÔH¢ïÜU - 91)
yLku su rîs nkuÞ íku{ýu øk¼koÄkLkkrËf MktMfkh íkÚkk ykröf
íkÚkk ©kØ yu ºký suíku ÃkkuíkkLkk øk]ÌkMkqºkLku yLkwMkkhu fheLku suðku suLkku
yðMkh nkuÞ yLku suðe ÄLkMktÃkr¥k nkuÞ íku «{kýu fhðkt (91)
Ä{o MkLkkíkLk MkíÞ Au. suLkku «ðkn yLkkrËfk¤Úke yrðhík
[kÕÞku ykðu Au. nòhku ð»kkuoÚke [k÷e ykðíke yk Ä{oÄkhk{kt «økrík,
ÃkíkLk, rðfkMkLkk r[öku MÃkü Ëu¾kÞ Au fkhý fu ÞwøkLke ÃkrhÂMÚkríkyku{kt
 Mkku ¤ Mkt M fkh 5
Ä{oLkwt çkkÌkr[Ln çkË÷kíkwt nkuÞ Au ÃkhLíkw yktíkhef Ä{oÄkhk ðnuíke s
hnu Au yLku Mk{Þu Mk{Þu {kLkðLkk ÓËÞLku ®¼sðíke hnu Au.
MktMfkh yLku MktMf]rík{kt yLkLÞ MkBçkLÄ nkuÞ Au. sL{Úke
÷ELku {hý MkwÄe {Lkw»Þ swËk-swËk «fkhLkk MktMfkhkuÚke çktÄkÞu÷ku Au
yk MktMfkh s {kLkðLku þku¼kðu Au, Mkt¼k¤u Au yLku þwØ fhu Au. yk
MktMfkh s {kLkðSðLkLke Ãkqýoíkk yLku Ãkrh[Þ fhkðu Au.
ykÃkýe MktMf]rík{kt yuðk yuðk økkihðþk¤e Mkwºkku yLku
rMkØkLíkku Au su MktMfkhLkk {kæÞ{ktÚke {¤u Au. yk økkuhðþk¤e rMkØkLík
{kLkðSðLkLke þi÷e yLku yk[kh-rð[khLke rþûkk ykÃku Au. ykðk
®[íkLkÚke su ykÃkýk Ér»kykuyu øk¼koÄkLkÚke ÷RLku ytíÞurü MktMfkh
MkwÄeLkwt rðÄkLk çkíkkðeLku {kLkðLku ÃkkuíkkLkwt fíkoÔÞíkkLkwt ¿kkLk ykÃÞwt. Mkkhk
MktMfkhLkk çk¤ Ãkh s {kLkð MktMfkhðkLk fnuðkÞ Au yLku Mk{ks{kt
MkL{krLkík ÃkË «kó fhu Au.
MktMfkh rðLkk {kLkð yMktík]r÷ík, yMktMf]ík, rLkÞtºkýneLk yLku
WåA]t¾÷ çkLke òÞ Au. MktMfkh ykÃkýe çkwrØ-rððuf{kt ð]rØ fhu Au
yLku yLkwþkrMkík çkLkkðu Au. «u{, MkkinkËo, MkËT¼kðLkk yLku rðïkMkLkwt
ðkíkkðhý MktMfkhÚke s òuðk {¤u Au. }¢¢¼¢ Ð뉱è Ðé~¢¢ï ¥ã}¢ì ÐëçƒÃ²¢:J
yÚkkoíkT Ãk]Úðe ykÃkýe {kíkk Au ykÃkýu çkÄk íku{Lkk Ãkwºkku Aeyu. ykðe
¼kðLkk MktMfkhÚke s ykðu Au.
MktMfkh økúný fhðk{kt ¼khík Ãkrðºk¼qr{ Au. ßÞkt ÄLkÚke
ðÄkhu MktMfkhLkwt {níð {kLkðk{kt ykðu Au. ¼khíkËuþ{kt {kLkð
SðLkLkwt {wÕÞktfLk yrÄf {kLkðk{kt ykÔÞwt Au íkuÚke {kLkðSðLk{kt
Mkh÷íkk yLku WËkhíkk nkuðe sÁhe Au íkuLku {kxu MktMfkhLke yrík
ykð~Þfíkk Au.
çkk¤fku { kt rþük[kh nku ð ku yrík sYhe Au . òu
çkkÕÞkðMÚkk{ktÚke s W¥k{ MktMfkh yLku økwýku ykÃkðk{kt ykðu íkku
 6 Mkku ¤ Mkt M fkh
íkuLkku «¼kð SðLk¼h hnuu Au. su ÔÞÂõíkLkk SðLk{kt MktMfkhLkku «¼kð
Ãkzâku Au íku s Mkk[ku yLku Ãkqýo {kLkð çkLÞku Au.
ðíko{kLk Mk{Þ{kt íkeðú økríkÚke {kLkðíkkLkwt {wÕÞktfLk ½xíkwt
òÞ Au yLku ykÃkýe LkiríkfíkkLkwt ÃkíkLk ÚkR hÌkwt Au. íkuLkw ®[íkLk fhðwt
yrík sYhe Au. MktMfkh rðLkk ykÃkýu yÂMÚkhíkk, ¼Þ, rLkhkþk, ®nMkk,
îu»k, ÃkhMÃkh ðuh¼kð ykrËÚke økúMík Úkíkk sRyu Aeyu suLkk
Ãkrhýk{MðÁÃku ykÃkýu {kLkðíkkLkwt yÂMíkíð økw{kðe hÌkk Aeyu. ykðwt
þk {kxu ÚkR hÌkwt Au ? íkuLkwt r[tíkLk fhðkÚke sýkþu fu SðLk{kt MktMfkh
yLku MktMf]ríkLkku y¼kð Au. MktMfkh {Lkw»ÞSðLkLkwt {q¤ Au. ykÃkýu
MktMfkhðkLkT çkLkðwt Ãkzþu íÞkhu s ykÃkýe MktMf]rík xfe hnuþu. MktMfkh
yLku MktMf]rík{kt rçk÷fw÷ ¼uË LkÚke. MktMf]ríkLkku yÚko Au Ä{o. Ä{oLkwt
Ãkk÷Lk fhðkÚke s {kLkð {kLkð çkLku Au. yLÞÚkk ¼kusLk fhðwt, Mkwðwt,
hkuðwt, Äkuðwt, ¼Þ¼eík Úkðwt. Sððwt yLku {hðwt, MktíkkLk WíÃkÒk fhðkt yk
çkÄw Ãkþw-Ãkûke Ãký fhu Au. Ãkþw- Ãkûke{kt yLku {Lkw»Þ{kt ¼uË þwt Au ?
¼uË yux÷ku s Au fu WÃkhkuõík çkÄe r¢Þk Ãkþw-Ãkûke fhu Au íku MktMfkh
rðLkkLke nkuÞ Au yLku {Lkw»Þ su r¢Þk fhu Au íku MktMfkhLkk ÁÃk{kt fhu
Au. økkÞ-¼utMk, ½kuzk ½uxkt çkfhkt ykrË suðwt ¾uíkh{kt yLkks Ãkkfu Au
suðwt ¾kÞ Au ÃkhLíkw {Lkw»Þ íku yLkksLkwt MktMfhý îkhk þwØ fhu Au ÃkAe
íkuLkku WÃkÞkuøk fhu Au. {Lkw»ÞLke ík{k{ r¢Þkyku{kt MktMfkh nkuÞ Au
ßÞkhu Ãkþw-ÃkûkeLke r¢Þk{kt MktMfkh LkÚke nkuíkk.
{kLkðíkk MktMfkhÚke s òýe þfkÞ Au. SðLkLku MkwMktMf]ík
yLku MktÞr{ík fhðk {kxu þk†ku{kt rðrðÄ MktMfkhku çkíkkÔÞk Au.
¼khíkeÞ MktMf]rík{kt þk†kuõík MktMfkh ykæÞkÂí{f SðLk-MkkÄLkkLkku
ykÄkh Au. suLkwt Ãkk÷Lk fhðkÚke çktÄLkkuÚke {wõík ÚkRLku {kuûk «kó fhe
þfkÞ Au. MktMfkhÞwõík SðLkÚke yk ÷kuf yLku -Ãkh÷kuf íkÚkk MðkÚko
yLku Ãkh{kÚko çkLku MkwÄkhe þfkÞ Au.
 Mkku ¤ Mkt M fkh 7
çkÄk MktMfkhku Ä{oLkk ykÄkhu nkuðk Aíkkt Ãký MktÃkqýo ði¿kkrLkf
Au. yuf - yuf MktMfkhLke r¢Þkyku ÃkkA¤ rð¿kkLk AqÃkkÞu÷wt Au suLkwt
Ãkk÷Lk SðLk{kt yrík WÃkÞkuøke Au. MktMfkhÚke s SðLk þwØ çkLku Au.
MkkuLkkLku þwØ fhðk {kxu yÂøLk{kt íkÃkkððwt Ãkzu Au. yÂøLk{kt MktMfkrhík
ÚkÞu÷wt MkkuLkwt W¥k{ økýkÞ Au íkuðe s heíku MktMfkhÚke þwØ ÚkÞu÷ {kLkð
W¥k{ çkLku Au.
çkk¤f ÃkkuíkkLkk Ãkrhðkh{kt MktMfkrhík ÚkkÞ Au Mk{ÞkLíkhu Þwðk
yLku ð]Ø ÚkkÞ Au. íku MktMfkh ÃkkuíkkLkk çkk¤fLku ykÃku Au yk «{kýu ÃkuZe
Ëh ÃkuZe MktMfkhLke ÃkhtÃkhk [k÷wt hnu Au. íkuÚke ykÃkýk Ér»kyu fÌkwt Au
fu MktMfkh sL{kusL{kLíkh MkwÄe MkkÚku hnu Au. yÚkkoíkT ÔÞÂõík ÃkkuíkkLkk
Lkðk SðLkLkku «kht¼ fhíku Mk{Þu ÃkqðosL{Lkk MktMfkhLku Ãký økúný
fhu Au. yk MkíÞ nfefík Au fkhý fu ykí{k rLkíÞ Au yLku MktMfkh
ykí{kÚke òuzkÞu÷ Au. ßÞkt ykí{k sþu íÞkt þw¼kþw¼ MktMfkh Ãký
MkkÚku sþu. ykí{kLku Lkðwt þheh {¤u íÞkhu MktMfkh MkkÚku ykí{k íku{kt
«ðuþ fhu Au. ÃkqðosL{Lke M{]ríkyku Ãký MkkÚku ykðu Au. íkuÚke SðLk
MktMfkhe nkuðwt òuRyu. íkuLkk {kxu þk†ku{kt Mkku¤ MktMfkh fÌkk Au íkuLku
Mk{Þ Mk{Þ «{kýu fhðk òuRyu. MktMfkh økúný fhðk {kxu f{ofktzLke
sÁh Ãkzuu Au íkuLkk îkhk øk¼koÄkLk Úke ÷RLku yLíÞurü MkwÄe fhðk{kt
ykðu Au.
yk LkkLke ÃkwÂMfíkk{kt Mkku¤ MktMfkhLke MktûkuÃk{kt rðøkíkku
ykÃkðk{kt ykðe Au. ykþk Au fu çkÄkLku yk ÃkwÂMíkfk yrík WÃkÞkuøke
Úkþu íkuÚke Mkki fkuR yk ÃkwMfLku MkËið ykðfkhþu.
zkp. Mðk{e MkíÞ«MkkË ËkMkS - ¼ws
 8 Mkku ¤ Mkt M fkh
¢{ yLkw¢{rýfk Ãkus

(1) øk¼koÄkLk MktMfkh 9

(2) ÃkwtMkðLk MktMfkh 11
(3) Mke{LíkkuÒkÞLk MktMfkh 12
(4) òíkf{o 13
(5) Lkk{fhý MktMfkh 14
(6) rLk»¢{ý MktMfkh 16
(7) yÒk«kþLk MktMfkh 17
(8) fýoðuÄ MktMfkh 19
(9) rðãkht¼ MktMfkh 22
(10) [qzkf{o MktMfkh 24
(11) Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh 22
(12) ðuËkht¼ MktMfkh 26
(13) fuþkLík MktMfkh 28
(14) Mk{kðíkoLk MktMfkh 29
(15) rððkn MktMfkh 30
(16) yLíÞurc MktMfkh 36
 Mkku ¤ Mkt M fkh 9
>> ©eMðkr{LkkhkÞýku rðsÞíkuíkhk{T >>

Mkku¤ MktMfkh
(1) øk¼koÄkLk MktMfkh
ykÃkýk þk†ku{kt {kLÞ Mkku¤ MktMfkhku{kt øk¼koÄkLk
Ãknu÷ku MktMfkh Au. øk]nMÚk SðLk{kt «ðuþ fÞko ÃkAe Mkki «Úk{
øk¼koÄkLk MktMfkh fhðk{kt ykðu Au. øk]nMÚk SðLkLkku {wÏÞ
WÆuþ ©uc MkLíkríkLke WíÃkrík fhðe yLku ðtþ ÃkhtÃkhk [k÷w
hk¾ðe. “Ð텢¼‹¼éæ }¢¢ ò±ÓÀïy„è”( ¼ñ.©.) rðãkÚkeo ßÞkhu økwÁLkk
yk©{{ktÚke rðãkÇÞkMk Ãkwhku fheLku rðËkÞ ÷u Au íÞkhu yk[kÞo
íkuLku øk]nMÚkLkk Ä{kuo Mk{òðíkkt fnu Au. Mktíkrík ÃkhtÃkhkLkku rðåAuË
Lk fhsu. W¥k{ MktíkríkLke RåAk hk¾Lkkh {kíkk-rÃkíkkyu Mkki
«Úk{ ÃkkuíkkLkwt íkLk yLku {Lk Ãkrðºk yLku MðMÚk hk¾ðwt òuRyu
yLku íkLk yLku {LkLku Ãkrðºk hk¾ðk {kxu yk MktMfkh fhðk{kt
ykðu Au. ðirËffk¤{kt yk MktMfkhLku yrík {níðÃkqýo {kLkðk{kt
ykðíkku níkku.
 10 Mkku ¤ Mkt M fkh
yk {tºk çkku÷eLku øk¼koÄkLk MktMfkh fhðk{kt ykðu Au.
x¢|¢ü{ïçãç„çݱ¢çH J x¢|¢ü {ïçã ÐëƒéCéÜUï JJ x¢|¢ü¼ï ¥çEÝ¢ñ
Îï±¢±¢{¼¢æ ÐécÜUÚd…¢ñ JJ x¢|¢ü ¼ï ç}¢~¢¢±L‡¢¢ñ x¢|¢ü Îï±¢ï Ï¢ëãSÐç¼: J x¢|¢ü ¼ï
§‹Îíp¢çxÝp x¢|¢ü {¢¼¢ Î{¢¼é ¼ï JJ
nu Ëuðe ! ík{u yk †eLku øk¼oÄkhý fhðk {kxu Mkk{ÚÞo ykÃkLkkhe
Úkkyku. f{¤Lkk Ãkw»ÃkkuLke {k¤k Äkhý fhLkkh yrïLke fw{kh
yk †eLkk øk¼oLku Ãkwü fhu. r{ºk, ðÁý, økwÁ çk]nMÃkrík, RLÿ,
yÂøLk, çkúñk yk çkÄk Ëuðíkkyku íkkhk øk¼oLku Ãkwü fhu.
íÞkh çkkË Lkð {rnLkk{kt çkk¤fLkku sL{ ÚkkÞ íkuLkk
{kxu çkúñkSLke «kÚkoLkk fhðe
{¢¼: Ÿ¢ïDïÝ MÐ¢S²¢ Ý¢²¢ü x¢ç±‹²¢ï: J Ðé}¢¢„æ Ðé~¢}¢¢{ïçã
Îà¢}¢ï }¢¢ç„ „ê¼±ï J ²œ¢ï „é„è }¢ï Nβæ çÎç± ™‹Îí}¢ç„ 矢¼}¢ì ±ï΢¥ãæ
¼‹}¢¢æ ¼çm{¢¼ Ðà²ï}¢ à¢ÚÎ: ࢼ}¢ì …è±ï}¢ à¢ÚÎ: ࢼ Ÿ¢‡¢é²¢}¢ à¢ÚÎ:
ࢼ}¢ì JJ
nu çkúñkS ! yk †eLkk øk¼o{kt Lkð {rnLkk{kt Ãkwü
ÚkR WíÃkÒk ÚkkÞ yuðk nuíkw Úke †eLkk øk¼o{kt MkLíkkLkLku MÚkkrÃkík
fhku. WíÃkÒk ÚkÞk ÃkAe Mkku þhË Éíkw swðu yÚkkoíkT Mkku ð»ko MkwÄe
íku Sðu íkuðk ykþeðkoË ykÃkLkkhk Úkkyku.

*****
 Mkku ¤ Mkt M fkh 11

(2) ÃkwtMkðLk MktMfkh

øk¼koÄkLk MktMfkh fÞko ÃkAe †eLkk øk¼koÄkLkLkwt r[Ln
Ëu¾kÞ íÞkhÃkAe øk¼oMÚk çkk¤fLkk {kLkrMkf rðfkMk yLku þwrØ
fhý {kxu yk MktMfkh fhðk{kt ykðu Au. øk¼koÄkLk r[Ln Ëu¾kÞk
ÃkAe çkeò yÚkðk ºkeò {neLkk{kt yk MktMfkh fhðkLkwt rðÄkLk
Au. ÃkkhMfhøk]ÌkMkqºk{kt fÌkwt Au - ‘¥ƒ Ðé愱Ýæ ÐéÚ¢ SЋμ §ç¼
}¢¢„ï çm¼è²ï ¼ë¼è² ±¢ J’ ykÃkýk yk[kÞkuoyu MktíkLkLkk Wíf»ko {kxu
yk MktMfkh fhðku yrLkðkÞo {kLÞku Au. øk¼oMÚk çkk¤f MktçkÂLÄ
yk MktMfkhLku þw¼ Lkûkºk{kt Ãkwhku fhðk{kt ykðu Au. MðMÚk yLku
W¥k{ MktíkríkLkku sL{ ÚkkÞ yu nuíkw Úke yk ÃkwtMkðLk MktMfkh fhðk{kt
ykðu Au. ¥lïy²¢çÎ ..... (Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý fhu ) - }¢}¢¢S²
|¢¢²¢ü ² ¢ }¢é y мS²}¢¢ÝS² x¢|¢ü S ² Ï¢ñ ç …ÜU x¢¢<|¢ÜU Î¢ï ¯
ÐçÚã¢Ú¢ƒüÐéL¯¢¿¢¢Ý¢ïβÐíç¼Ú¢ï{ÐçÚã¢ÚÎí¢Ú¢ Ÿ¢è ÐÚ}¢ïEÚ Ðíèy²ƒü Ðé愱ݢw²æ
ÜU}¢¢üãæ ÜUçÚc²ï J yk MktMfkh{kt yÂøLk ÃkqsLk fhðwt, ÃkkuíkkLkk
EüËuðLkku {tºk Mkku ðkh òÃk fhðku íÞkh ÃkAe çkúkñýLku ¼kuusLk
íkÚkk Ërûkýk ykÃkeLku ykþeðkoË økúný fhðk.

*****
 12 Mkku ¤ Mkt M fkh
(3) Mke{LíkkuÒkÞLk MktMfkh
Mke{ÒkíkkuÒkÞLkLku Mke{Líkfhý yÚkðk Mke{Lík MktMfkhLkk
Lkk{Úke Ãký òýðk{kt ykðu Au. Mke{LíkkuÒkÞLkLkku yr¼«kÞ
Au fu Mkki¼køÞ «kó fhðwt. øk¼oÃkkík hkufðkLke MkkÚkku-MkkÚk øk¼oMÚk
çkk¤fLke ÂMÚkhíkk hnu yLku íkuLke {kíkkLke hûkk fhðe yu yk
MktMfkhLkku {wÏÞ WÆuþ Au. yk MktMfkh øk¼oÄkhýLkk [kuÚkk íkÚkk
AXk yÚkðk ykX{k {neLkk{kt fhðk{kt ykðu Au. ykï÷kÞLk
øk]ÌkMkqºk{kt [kuÚkk {neLkk{kt yk MktMfkh fhðkLke ðkík ykðu
Au.-yk MktMfkh fhíke ð¾íku ËuðíkkykuLke «kÚkoLkk fhðk{kt ykðu
Au.
‘™¼éƒïü x¢|¢ü}¢¢„ï „è}¢‹¼¢ïïó¢²Ý}¢ì J’ yk MktMfkhLkk {kæÞ{Úke økŠ¼ýe
†eLkwt {Lk «MkÒk hk¾ðk {kxu Ãkrík øk¼oMÚk çkk¤fLkk MðkMÚÞLke
«kÚkoLkk fhíkkt - fhíkkt ÃkkuíkkLke ÃkíLkeLkk fuþ (ðk¤)Lku Mktðkhu
(ykuhu) Au. ¥lïy²¢çÎ ..... (Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý fhu ) - }¢}¢¢S²
|¢²¢ü²¢æx¢|¢¢üç|¢±ëçhÐçÚÐç‹{-çÐçࢼçÐí²¢ ìHÿ}¢è|¢ê¼Ú¢ÿ¢„x¢‡¢ çÝڄÝÿ¢ï}¢
„ÜUH„¢ñ|¢¢x²çÝÎ¢Ý Hÿ}¢è„}¢¢±ïà¢Ý m¢Ú¢ Ï¢è…x¢|¢ü „}¢éjñ±Ý¢ïçݱãü‡¢¢²
Ÿ¢è ÐÚ}¢ïEÚ Ðíèy²ƒZ ›è „æSÜU¢Ú LÐæ„è}¢‹¼¢ïÝ²Ý ÜU}¢ü ÜUçÚc²ï JJ
Mkki¼køÞðíke fw÷eLk †eyku íkÚkk ð]Ø †eyku øk¼oðíke †eLke
{ktøk ¼hu Au yLku ykþeðkoË ykÃku Au. yk Mk{Þu r¾[ze
¾kðkLkku Ãký heðks Au.

*****
 Mkku ¤ Mkt M fkh 13

(4) òíkf{o
Lkðòík çkk¤fLke Lkk¤Lkk WåAuËLk ( Lkk¤ fkÃkðk) Úke
Ãknu÷kt yk MktMfkh fhðkLkwt rðÄkLk Au. yk Ëiðe Mk]rü - søkíkLkk
«íÞûk MkBÃkfo{kt ykðLkkh çkk¤fLke {uÄk, çk¤ yLku Ëe½koÞw
{kxu Mðýo ¾tzÚke {Äw yLku ½e (½]ík) ðirËf {tºkkuLkk Wå[khýLke
MkkÚku MkkuLkeLke Mk¤eÚke [xk¤ðk{kt ykðu Au, yLku yu s MkkuLkkLke
Mk¤eÚke çkk¤fLkk S¼{kt ÄeÚke H ÷¾ðwt òuRyu. yk MktMfkh
rðþu»k {Lºkku yLku rðrÄÚke fhðk{kt ykðu Au. çku çkqtË ½e íkÚkk
A çkqtË þnËLkwt r{©ý yr¼{trºkík fheLku [xkéÞk ÃkAe rÃkíkk
Þ¿k fhu Au. íkÚkk çkk¤fLkk zkçkk fkLk{kt rÃkíkk ‘±ï΢籠è缒 íkkÁ
økwó Lkk{ ðuË Au, yuðwt fnu Au. íÞkh ÃkAe rÃkíkk çkk¤fLke Lkk¤
fkÃku Au yLku çkk¤fLku ykþeðkoË ykÃkíkkt fnu Au. íkwt {khk ytøk
ytøkÚke WíÃkÒk ÚkÞku Au. {khk ÓËÞÚke íkwt WíÃkÒk ÚkÞku Au. Ãkwºk
Lkk{Úke íkwt {khe ykí{k s Au. Mkku ð»ko MkwÄe Srðík hnku.
rÃkíkk çkk¤fLku ðkhtðkh ykþeðkoË ykÃkíkkt fnu Au -
‘¥à}¢¢ |¢±, ÐÚà¢é|¢ü±, çãڇ²dé¼æ |¢± J’ ÃkíÚkhLke Mk{kLk ÿZ Úkk.
Ãkhþwhk{Lke Mk{kLk þºkwyku {kxu Mkwhðeh çkLkku.þwØ MkkuLkk suðku
MkËkÞ Ãkrðºk hnku.
òíkf{o MktMfkh çkk¤fLku MLkkLk, Lkk¤ AuËLk, ËqÄ ÃkkLk,
þkherhf, {kLkrMkf, ykæÞkÂí{f WÒkrík ðøkuhu {kxu fhðk{kt
ykðu Au íkÚkk yk MktMfkhÚke çkk¤fu {kíkkLkk WËh{kt su fktR
¾kÄwt nkuÞ íku Ëku»k Ëqh ÚkR òÞ Au. yk Mk{Þu yk[kÞo MktfÕÃk
fhkðu ¥lïy²¢çÎ ..... (Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý fhu ) - }¢}¢¢S² ÜUé}¢¢ÚS²
x¢|¢¢ü}Ï¢éÐ¢Ý …çݼ „ÜUHÎ¢ï¯ çݱãü‡¢¢²é}¢ïü{¢ç|¢±ëçh Ï¢è…x¢|¢ü„}¢éÎí
 14 Mkku ¤ Mkt M fkh
±ñÝ¢ñçݱãü‡¢ m¢Ú¢ Ÿ¢è ÐÚ}¢ïEÚ Ðíèy²ƒü …¢¼ÜU}¢¢üw²æ ÜU}¢ü ÜUçÚc²ï JJ
yk MktMfkh{kt Lkki {LºkkuLkwt rðþu»kÁÃkÚke Wå[khý fhu
Au. íÞkh ÃkAe çkk¤f çkwrØ{kLk, çk¤ðkLk, MðMÚk yLku Ëe½oSðe
çkLku íkuLkk {kxu «kÚkoLkk fhðk{kt ykðu Au. íÞkh ÃkAe {kíkk
çkk¤fLku MíkLkÃkkLk fhkðu Au.

*****

(5) Lkk{fhý MktMfkh

sL{Úke ËMk hkrºkykut ðeíÞk ÃkAe yrøkÞkh{k rËðMku
yk MktMfkh fhðk{kt ykðu Au. ykÃkýk þk†ku{kt sL{Úke ËMk
rËðMk MkwÄe yþki[ (Mkqíkf) {kLkðk{kt ykðu Au. íkuÚke yk MktMfkh
yrøkÞkh{kt rËðMku fhðkLkwt rðÄkLk Au. {nŠ»k Þk¿kðÕõÞLkku
Ãký yk s {ík Au. ÃkhLLíkw fux÷kf f{ofktze rðîkLkT yk MktMfkhLku
yrøkÞkh{kt rËðMku s Lkne ÃkhLíkw íkuLkk ÃkAeLkk rËðMkku{kt Ãký
þw¼ Lkûkºk yÚkðk þw¼ rËLk{kt fhðk{kt {kLku Au. ÃkkuíkkLkk
EüËuðLke Ãkqò fÞko ÃkAe Ãkwhkurník fw÷ð]Ø yÚkðk rÃkíkk îkhk
yk MktMfkh fhðk{kt ykðu Au. Lkk{ ykÃkLkkh çkk¤fLkk fkLk{kt
Lkk{ Mkt¼¤kðu Au. ‘sL{ktøk[¢’ Ãký økkðk{kt ykðu Au.
Lkk{fhý MktMfkh Mk{Þu Ãkwhkurník îkhk MktfÕÃk fhðk{kt ykðu Au
fu - ¥lïy²¢çÎ ..... (Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý fhu ) ¥}¢éÜU }¢}¢¢S²
…¢¼S² Ðé~¢S² Ï¢è…x¢|¢ü„}¢éjñ±Ý¢ïçݱãü‡¢¢² Ý¢}¢¢w²æ „æSÜU¢Úæ ÜUçÚc²ï JJ
 Mkku ¤ Mkt M fkh 15
yk Mk{Þu çkk¤fLku MkqÞoËþoLk fhkððk{kt ykðu Au. MkqÞoËþoLkÚke
çkk¤fLku y¾tz íkus yLku çk¤ {¤u Au.
Lkk{MktMfkh fhLkkh rÃkíkk yÚkðk Ãkwhkurník çkk¤fLkk
zkçkk fkLk{kt fnu -
ãï ÜUé}¢¢Ú y±æ ... ÜUéHÎï±¼¢²¢ |¢QU¢ïç„ JJ
ãï ÜUé}¢¢Ú y±æ }¢¢„Ý¢}Ý¢ ... ¥ç„ J
ãï ÜUé}¢¢Ú y±æ Ýÿ¢~¢ Ý¢}Ý¢ .. ¥ç„ J
ãï ÜUé}¢¢Ú y±æ ò±ã¢Ú Ý¢}Ý¢ .. ¥ç„ J
yk {tºkkuå[khý ÃkAe yk[kÞo çkk¤fLku ykþeðkoË ykÃkíkkt fnu
Au-
¥æx¢¢Îx¢¢æ¼ì „æ|¢±ç„ Nβ¢Îç{ …¢²„ï J
¥¢y}¢¢ ±ñ Ðé~¢Ý¢}¢¢ç„ „: …è± à¢ÚΠࢼ}¢ì JJ
nu çkk¤f ! rÃkíkkLkk ytøk ytøk{ktÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷ yLku MðÞt
rÃkíkk s Ãkwºk ÁÃku sL{ ÷uLkkh Mkku ð»ko MkwÄe Sðku.
Lkk{fhý MktMfkhLkwt MkLkkíkLk Ä{o{kt yrÄf {níð Au.
sL{Lkk Mk{ÞLke LkkutÄ ÷RLku Lkûkºk yLku hkþeLkk ykÄkhu Lkk{
hk¾ðk{kt ykðu íkku ÔÞÂõíkLkk rðfkMk{kt MknkÞf çkLku Au, íkuÚke
ykÃkýk Ér»kykuyu Lkk{ MktMfhý Lkku {rn{k çkíkkÔÞku Au.
íkuÚke íkku hk{ Úke hk{Lkwt Lkk{ {kuxwt Au yuðwt fnuðk{kt ykðu Au.
ßÞkurík»k rð¿kkLkLkk ykÄkhu s ¼rð»ÞLke ÁÃkhu¾k íkiÞkh fhu
Au.

*****
 16 Mkku ¤ Mkt M fkh
(6) rLk»¢{ý MktMfkh
¼økðkLkLke yk yËT¼qík h[LkkÁÃk søkíkÚke çkk¤fLke
«økkZíkk ðÄu íkÚkk çkúñkSLke yk Mk]rüÚke íku MkkheÃkuXu Ãkrh[Þ
ÚkRLku ËeÄofk÷ MkwÄe Ä{o yLku {ÞkoËkLke hûkk fhíkku Úkfku yk
MktMkkhLku ¼kuøkðu yu s yk MktMfkhLkku {wÏÞ WÆuþ Au.
rLk»¢{ý Lkku yr¼«kÞ Au çknkh rLkf¤ðwt. yk MktMfkh
sL{Úke [ku Ú kk {rnLkk{kt fhðk{kt ykðu Au . çkk¤fLku
ð†k¼q»kýkuÚke Mkwþkur¼ík fhe ½hÚke çknkh ÷kðeLku MkqÞoLkwt ËþoLk
fhkððkLkwt rðÄkLk Au. íÞkh ÃkAe ½h{kt hnu÷k ¼økðkLkLke
{qŠík ( rðøkún) Lke ykøk¤ ËtzðíkLke {wÿk{kt ÷uxk¤ðk{kt ykðu.
Ý ¥lïy²¢çÎ }¢}¢¢S² çà¢à¢¢ïÚ¢²éÚ猱ëò¢±ã¢Ú ç„çh J
m¢Ú¢ Ÿ¢è ÐÚ}¢ïEÚ Ðíèy²ƒü x¢ëã¢ç‹¼cRU}¢‡¢æ ÜUçÚc²ï J
yk MktMfkh{kt çkk¤fLku MkqÞo íkÚkk [Lÿ{kLke ßÞkurík
çkíkkððkLkwt rðÄkLk Au. ¼økðkLk ¼kMfhLkwt íkus yLku [Lÿ{kLke
þeík÷íkkLkku yLkw¼ð fhkððku yu {wÏÞ WÆuþ Au. yk rðrÄLke
ÃkkA¤ Ér»kykuLkku yr¼«kÞ Au fu çkk¤fLku íkusMðe íkÚkk rðLk{ú
çkLkkððkLke Au. yk rËðMku {trËhku{kt sR EüËuðLkkt ËþoLk
fhkððkt yLku çkk¤fLke Ëe½o ykÞw yLku ÞþMðe SðLk {kxu
ykþeðkoË {køkðk. sL{Lkk [kuuÚkk {rnLkk{kt yk MktMfkh fhðkLkwt
rðÄkLk Au.ºký {rnLkk MkwÄe çkk¤fLkwt þheh çknkhLkk ðkíkkðhý
íkÚkk íkzfku, nðk ykrËÚke yLkwfw¤ LkÚke nkuíkw. íkuÚke «kÞ: ºký
{rnLkk MkwÄe çkk¤fLku çknw MkkðÄkLkeÚke ½h{kt hk¾ðku òuRyu.
íÞkh ÃkAe Äehu Äehu íkuLku çknkhLkk ðkíkkðhý{kt ÷R ykððku
 Mkku ¤ Mkt M fkh 17
òuRyu. çkk¤f Äehu Äehu Mk{ksLkk MktÃkfo{kt ykðeLku Mk{ksLke
ÃkrhÂMÚkrík yku¤¾íkku ÚkkÞ yu s yk MktMfkhLkku WÆuþ Au.

*****

(7) yÒk«kþLk MktMfkh

yk MktMfkhLkku WÆuþ çkk¤fLkk þkherhf yLku {kLkrMkf
rðfkMk Ãkh æÞkLk furLÿík fhðkLkku Au. yÒk«kþLkLkku MÃkü yÚko
Au fu - yíÞkh MkwÄe çkk¤f ËqÄ Ãkeíkku níkku nðuÚke {kíkk çkk¤fLku
Äehu Äehu yÒk ykÃkðkLke þÁykík fhu ßÞkhu Mkki «Úk{ yÒk
çkk¤fLkk {w¾{kt {wfu Au íkuLku yÒk«kþLk MktMfkh fnuðkÞ Au.
þk†ku{kt yÒkLku «ký fÞk Au, íkuLku økúný fhðkÚke çkk¤fLkku
þkherhf yLku {kLkrMkf rðfkMk sÕËeÚke ÚkkÞ Au. þheh yLku
{LkLku {sçkwík yLku rðfrMkík çkLkkððk{kt yÒkLkwt MkðkorÄf
ÞkuøkËkLk Au. þwØ MkkÂíðf yLku Ãkkirüf yknkhÚke s þheh
MðMÚk hnu Au. yLku þheh MðMÚk nkuÞ íkku s {Lk MðMÚk hnu Au.
yÒkLkku ynkh þwØ nkuÞ íkku s yLík:fhý þwØ ÚkkÞ Au. yÒkÚke
s {Lk,çkwrØ yLku ykí{kLkwt Ãkku»ký ÚkkÞ Au. íkuÚke {kLkð SðLk{kt
MktMfkhLkwt ½ýwt {níð Au.
ykÃkýk Ä{ko[kÞoyu yÒk«kþLk {kxu sL{Úke AXk
{rnLkkLku ÞkuøÞ {kLÞku Au. ¼økðkLk {Lkwyu Ãký yk MktMfkhLku
AXk {rnLkk{kt yÚkðk fw¤Lkk heík heðks {wsçk fhðkLkwt fÌkwt
 18 Mkku ¤ Mkt M fkh
Au. fkhý fu AXk {rnLkk ÃkAe çkk¤fLke Ãkk[LkþÂõík Äehu -
Äehu rðfrMkík ÚkkÞ Au. çkk¤fLkk sL{Úke AXk {rnLkk{kt þw¼
Lkûkºk yLku þw¼ rËðMk òuRLku yk MktMfkh fhðku òuRyu. ¾eh
yLku r{XkEÚke çkk¤fLku yÒkøkúný fhkððwt þw¼ {kLkðk{kt ykÔÞwt
Au. “y{]ík: ûkeh¼kusLk{T” ykÃkýk þk†ku{kt ¾ehLku y{]ík
Mk{kLk W¥k{ {kLkðk{kt ykðu÷ Au.
MktMfkh Mk{Þu Ãkwhkurník çkk¤fLkk rÃkíkk ÃkkMku MktfÕÃk fhkðuu
- ¥lïy²¢çÎ ..... (Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý fhu ) - }¢}¢¢S² Ðé~¢S²
(ÜU‹²¢²¢) ¥}¢éÜU ÜUé}¢¢ÚS² Ï¢ñç…ÜU x¢¢<|¢ÜU ÎéçÚ¼Ðíà¢}¢Ý Ðê±üÜU¢Hæ ÐécÜUH¼¢
ç„h²ï ¥ó¢Ðí¢à¢ó¢}¢ãæ ÜUçÚc²ï J yk «{kýu MktfÕÃk fheLku yk «Mktøku
çkk¤fLke yktíkhef Ãkheûkk fhðkLkwt Ãký rðÄkLk Au. çkk¤fLke
çkksw{kt ÃkwMíkf, ytøkqXe, f÷{, þ† ykrË ðMíkwyku hk¾ðe.
çkk¤f su ðMíkw Ãknu÷e WÃkkzu íku rð»kÞ{kt «rðý ÚkkÞ Au yLku íku
íkuLkwt SrðfkLkwt MkkÄLk çkLkþu yuðwt Mk{sðk{kt ykðu Au. yk
rðrÄ Ãkwhku ÚkÞk ÃkAe yk[kÞo çkk¤fLku yLku ÃkrhðkhLku ykþeðkoË
ykÃku Au.
¼økðkLk ©eMðkr{LkkhkÞýLkku «rMkØ «Mkt ø k Au .
½Lk~Þk{ {nkhksLkku yk MktMfkh ÚkÞku íÞkhu çkkòuX Ãkh þ†,
þk†,(ÃkwMíkf) ytøkqXe. h{fzkt suðe ðMíkwyku {wfðk{kt ykðe
níke. ½Lk~Þk{ h{íkk-h{íkk çkkòuX ÃkkMku økÞk yLku þk† Ãkh
nkÚk {wfeLku þk†Lku «MktË fÞwO níkwt.

*****
 Mkku ¤ Mkt M fkh 19

(8) fýoðuÄ MktMfkh

ykÃkýk Ér»kyku {kðLkSðLk{kt WÃkÞku ø ke çkÄk
MktMfkhkuLku ði¿kkrLkf «Þkuøk îkhk MkV¤ ÚkÞk ÃkAe s «kht¼ fÞko
Au. fýoðuÄ MktMfkhLkwt sux÷wt ÄkŠ{f {níð Au yux÷wt s {níð
ði¿kkrLkf heíkuu þhehLku MðMÚk hk¾ðk{kt Ãký Au. ykÞwðuoË «{kýu
fkLk{kt rAÿ fhðkÚke yuf yuðe LkMk ®ðÄkÞ Au suLkkÚke nkŠLkÞk
hkuøk Úkíkku LkÚke. fýuorLÿÞLkku ðeÞoðkrnLke LkkzeÞkuÚke MktçkLÄ
nkuÞ Au su{kt rAÿ fhðkÚke ÃkwtMkíð Lkü fhLkkh Ãkrhçk¤kuÚke hûkk
fhu Au. íkuÚke çkk¤fLke þkherhf ÔÞkrÄÚke hûkk fhðk {kxu yk
MktMfkh fhðk{kt ykðu Au. Ãkt[¼qík îkhk rLkŠ{ík «f]rík îkhk
ykÃkðk{kt ykðu÷ yk þheh{kt yuf yuf ytøk yrík {níðÃkqýo
Au. fkLk Ãký yk þhehLkwt {níðÃkqýo ytøk Au. fkLkÚke Mkkt¼¤e
þfkÞ Au. fýoðuÄ Úke þhehLku yLkuf «fkhLke ÔÞkÄeÚke hûký
{¤u Au yLku ©ðý þÂõík Ãký ðÄu Au . fýoðuÄ fÞko ÃkAe íku{kt
yk¼q»kýku Ãknuhðk{kt ykðu Au ykÃkýu çkÄk òýeyu Aeyu fu
yk¼q»ký ykÃkýk þheh {kxu MkkiLËÞoLkwt «ríkf Au. yk MktMfkhLku
A {rnLkkÚke ÷RLku Mkku¤ {rnLkk MkwÄe fhe þfkÞ Au. fw¤
ÃkhtÃkhkøkík rLkÞ{kLkwMkkh Ãký fhe þfkÞ Au. ÃkhLíkw Ãkkt[ ð»ko
MkwÄe{kt fýoðuÄ fhe ÷uðku sÁhe Au. fkhý fu Þ¿kkuÃkðeík MktMfkhÚke
Ãknu÷kt yk MktMfkh fhðkLkwt rðÄkLk Au. ßÞkurík»k þk† «{kýu
þwõ÷ ÃkûkLkk þw¼ {wnqoík{kt yk MktMfkh fhðku yrík W¥k{ yLku
©uÞMfh Au
yk MktMfkh{kt Mkwðýoþ÷kfk yÚkðk hsíkþ÷kfkÚke
 20 Mkku ¤ Mkt M fkh
fýoAuË fhðk{kt ykðu Au. çkk¤f nkuÞ íkku «Úk{ s{ýku fkLk
®ðÄðkLkku yLku ÃkAe zkçkku fkLk yLku fLÞk ( çkk¤fe) nkuÞ íkku
«Úk{ zkçkku fkLk yLku ÃkAe s{ýku fkLk yLku íkuLke LkkrMkfk
®ðÄðkLkku Ãký rðrÄ Au.
MktMfkh Mk{Þu Ãkwhkurník çkk¤fLkk rÃkíkkLku MktfÕÃk fhkðuu -
¥lïy²¢çÎ ..... (Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý fhu ) - }¢}¢¢S² Ðé~¢S² (ÜU‹²¢²¢)
Ï¢è…x¢|¢ü „}¢éÎí±ñÝ¢ïçÝÏ¢ãü‡¢¢² „é¶ „¢ñ|¢¢x² Ðí¢#²ï ÜU‡¢ü±ï{ ÜU}¢ü ÜUçÚc²ï J
ykðku MktfÕÃk fheLku rðrÄ fhðk{kt ykðu Au. fýoðuÄ fhðk ykðu÷
MkwðýofkhLku Mkki «Úk{ çkk¤fLkk rÃkíkk íkuLkk {w¾{kt {eckLk
ykÃke «MkÒk fhu íÞkh ÃkAe fýoðuÄ fhu. yLík{kt Þs{kLk
{tºkkuå[khý MkkÚku MkwðýofkhLku yLku yk[kÞoLku Ërûkýk ykÃke
ykþeðkoË «kó fhu.
¼økðkLk ©eMðkr{LkkhkÞýLkku çkkÕÞkðMÚkk{kt yk
MktMfkh fhðk{kt ykðu÷ íku «Mktøk Mkt«ËkÞLkk þk†ku{kt «rMkØ
Au. ½Lk~Þk{ {nkhks™ku ßÞkhu fýoðuÄ MktMfkh {kxu Mkwðýofkh
fýoðuÄ fhðk ÃkkMku òÞ Au íÞkhu ½Lk~Þk{ {nkhks [{ífkh
çkíkkÔÞku níkku. ¼Âõík{kíkkLkk ¾ku¤k{kt çkuXu÷k ½Lk~Þk{
{nkhks yufkyuf ÍkzLke zk¤eyu çkuXu÷k òuÞk. {kíkkyu rðLktíke
fhe íÞkhu Íkz ÃkhÚke Lke[u ykðeLku {kíkkLkk ¾ku¤k{kt ykðe
çkuXk yLku Mkwðýofkhu fýoðuÄ MktMfkh Ãkqhku fÞkuo.

*****
 Mkku ¤ Mkt M fkh 21

(9) rðãkht¼ MktMfkh

rðãkht¼ MktMfkhLkk ¢{ rðþu yk[kÞkuoLkku swËku swËku
{ík Au. fux÷kf yk[kÞoLkku {ík Au fu yÒk«kþLk MktMfkh ÃkAe
rðãkht¼ MktMfkh fhðku òuRyu íkku fux÷kf yk[kÞkuo [qzkf{o
MktMfkh ÃkAe yk MktMfkh fhðku ÞkuøÞ {kLku Au. ÃkhLíkw Mkk{kLÞ
heíku yÒk«kþLk Mk{Þu çkk¤f çkku÷e þfíkku LkÚke íkuÚke rðãkht¼
fhðku þõÞ LkÚke íkuÚke [qzkf{o MkwÄe çkk¤f{kt rþ¾ðkLke «ð]r¥k
òøku Au íkuÚke [qzkf{o ÃkAe rðãkht¼ MktMfkh fhðkLkku ÞkuøÞ
Mk{Þ Au.
yk[kÞoLkku {ík Au fu çkk¤fLkk Ãkkt[{k ð»kuo rðãkht¼
fhðku ©uc Au. rðËT Äkíkw rLk»ÃkÒk ðuË þçËLkku yÚko ¿kkLk Au.
¿kkLk rðLkk SðLkLke Þkºkk Mkwøk{ Úkíke LkÚke íkuÚke yk MktMfkh
îkhk SðLk ÞkºkkLku MkV¤ çkLkkððk {kxu rðãk ¼ýðe òuRyu.
rðãkht¼ MktMfkhLkku yr¼«kÞ Au fu çkk¤fLku rþûkkLke
«kÚkr{fíkkLkku Ãkrh[Þ fhkððku.
MktMfkh Mk{Þu yk[kÞo çkk¤fLku MktfÕÃk fhkðuu - ¥lïy²¢çÎ .....
(Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý fhu ) - }¢}¢ Ðé~¢S² „ÜUH ç±l¢ ç±à¢¢ÚÎy±
ç„çhm¢Ú¢ Ÿ¢è „ÚS±¼è Ðíèy²ƒüæ ¥ÿ¢Ú¢Ú}|¢ ç±l¢Ú}|¢ ™ ÜUçÚc²ï J ykðku
MktfÕÃk fhe Ÿ¢èx¢‡¢ïࢢ² Ý}¢: J ¼økðkLk økýuþLku Lk{Mfkh nku,
Ÿ¢è„ÚS±y²ñ Ý}¢: J rðãkËuðe MkhMðíkeLku Lk{Mfkh nku, íku{s
Ÿ¢èÝ¢Ú¢²‡¢¢² Ý}¢: J RüËuðíkkLku Lk{Mfkh nku, íkÚkk Ÿ¢è x¢éÚ±ï Ý}¢:J
økwÁLku Lk{Mfkh nku. yk «{kýu ÃkqsLk fhe ¥ ¥¢ § §ü ykrË
yûkhkuÚke rðãkht¼ fhu. «k[eLk Mk{Þ{kt ßÞkhu økwÁfw¤Lke
 22 Mkku ¤ Mkt M fkh
ÃkhtÃkhk níke íÞkhu çkk¤fLku ðuËkÇÞkMk {kxu {kuf÷íkkt Ãknu÷kt
½h{kt yûkh ¿kkLk fhkððk{kt ykðíkwt . {kíkk-rÃkíkk íkÚkk økwÁsLkku
çkk¤fLku Mðh yLku ÔÞtsLk suðk yûkhkuLkwt ¿kkLk ykÃkíkk níkk
yLku ðirËf fÚkkyku Mkt¼¤kðíkk níkk suÚke økwÁfw¤{kt ðuËkÇÞk
fhðku Mkh÷ Ãkzu. yûkh ¿kkLk MkkÚku ðirËf ¿kkLkÚke {Lkw»ÞLke
WÒkrík ÚkkÞ Au. „¢ ç±l¢ ²¢ ç±}¢éQU²ï J su rðãk {wÂõíkLku ykÃku
yus Mkk[e rðãk Au. íkuÚke çkÄkLku rðãkÇÞkMk fhðku òuRyu.
çkk¤fLku þw¼ {wnqoík{kt rðãkht¼ MktMfkh fhkððku òuRyu suÚke
íku rLkŠðÎLk rðãkÇÞkMk Ãkqhku fhe þfu. yksLkk rËðMku yk[kÞo
íku{s yLÞ çkúkñýkuLku ¼kusLk-ËkLk ykÃkeLku ykþeðkoË økúný
fhu .
©enrhyu yk MktMfkh rÃkíkk Ä{oËuð ÃkkMku fÞkuo níkku.
rÃkíkk Ä{oËuð MktMf]íkLkk {nkLkT rðîkLkT níkk. ½Lk~Þk{ {nkhsu
rÃkíkk Ä{oËuð ÃkkMku MktMf]íkLkku rðãkÇÞkMk fÞkuo níkku.

*****
(10) [qzkf{o MktMfkh
[qzkf{oLku {wtzLk MktMfkh Ãký fnuðkÞ Au. yk[kÞkuoyu
Ãknu÷k-çkeò yÚkðk Ãkkt[{k ð»ko{kt yk MktMfkhLku fhðkLkwt rðÄkLk
çkíkkÔÞwt Au. {LkwM{]rík{kt «Úk{ yÚkðk ºkeò ð»ko{kt yk MktMfkh
fhðkLkwt rðÄkLk Au. yk yðMkh Ãkh çkk¤fLkk {MíkfLkk ðk¤
(fuþ) Lkk ºký ¼køk fhe {tºkkuå[khý MkkÚku rþ¾k hk¾eLku ðk¤
WíkkheLku Ãkrðºk fwþLkk ykMkLk WÃkh hk¾ðk íÞkh ÃkAe økki{wºkÚke
 Mkku ¤ Mkt M fkh 23
Ãkrðºk fhe øktøkkLkËeLkk rfLkkhu yÚkðk økkiþk¤kLke s{eLk{kt
Ëkxe ËuðkLkku rðrÄ Au.
yk[kÞo [hf fuþ, ~{©w íkÚkk Lk¾ ykrË WíkkhðkLkwt
ykhkuøÞLke árüyu W¥k{ {kLku Au yLku ykÞw, þheh Ãkwrü,
Ãkrðºkíkk yLku MkkiLËÞo{kt yr¼ð]rØ ÚkkÞ Au. yk MktMfkhLkku
nuíkw Ãkrðºkíkk, çkkirØf rðfkMk yLku MkwtËhíkk Au yuðwt ykÃkýk
{rLkr»kykuLkwt fnuðwt Au.
{wtzLk Mk{Þu rþ¾k hk¾ðkÚke çkwrØLkku sÕËe rðfkMk
ÚkkÞ Au. {wtzLk MktMfkhLkku yr¼«kÞ Au fu çkk¤fLkk sL{ MkkÚku
ykðu÷ yÃkrðºk fuþ nxkðeLku çkk¤fLku Ãkrðºk çkLkkððkLkku Au.
Lkð {rnLkk MkwÄe øk¼o{kt hnuðkLku fkhýu yMktÏÞ Ëqr»kík rfxkýwtyku
íku{Lkk fuþ{kt hnuíkk nkuÞ Au. ¥lïy²¢çÎ ..... (Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý
fhu ) - }¢}¢ ÜUéé}¢¢ÚS² Ï¢è…x¢|¢ü„}¢éÎí±ñÝ¢ïçݱãü‡¢Ï¢H¢²é±ü²¢ï }¢ï{¢ç|¢Ï¢éçhm¢Ú¢
Ÿ¢è ÐÚ}¢ïEÚ Ðíèy²ƒü E: ÜUçÚc²}¢¢‡¢ ™êÇ¢GÜU}¢ü „æSÜU¢Ú ÜU}¢ü‡¢: Ðê±¢üx¢y±ç„h²ï
™¢lÚ¢~¢¢ñ ÜUïࢢç{±¢„Ýæ ÜUçÚc²ï JJ {wtzLk MktMfkhLku þw¼ {wnwíko{kt
fhðkLkwt rðÄkLk Au ðirËf {tºkkuå[khýLke MkkÚku MktMfkh Ãkwhku fhðk{kt
ykðu Au.
½Lk~Þk{ {nkhsu {twzLk fhkðeLku yk MktMfkh rðrÄ fÞkuo
níkku. {wtzLk fhkðíke ð¾íku Ãký ½Lk~Þk{u MkkiLku [{ífkh çkíkkðeLku
{wøÄ fÞko níkk.

*****
 24 Mkku ¤ Mkt M fkh
(11) Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh
Þ¿kkuÃkðeík yÚkðk WÃkLkÞLk MktMfkh çkkirØf rðfkMk {kxu
MkðkorÄf {níðÃkqýo Au. yk MktMfkhLkk {kæÞ{Úke ÔÞðnkhef
yLku ykæÞkÂí{f WÒkríkyku MÚkÃkkÞ Au. yk MktMfkh fÞko ÃkAe
ðuË{kíkk økkÞºkeLkku Mkkûkkífkh ÚkkÞ Au. økkÞºke {tºk MkkiÚke
þÂõík þk¤e Au ykðwt yksLkwt rð¿kkLk Ãký {kLku Au. “²¿¢¢ïïбè¼æ
ÐÚ}¢æ Ðç±~¢}¢ì J” Þ¿kkuÃkðeík suLku ‘sLkkuE’ Ãký fnuðkÞ Au. íku
yíÞLík Ãkrðºk Au. Mkki «Úk{ «òÃkríkyu Mð¼krðfÁÃkÚke
sLkkuRLkwt rLk{koý fÞwO níkwt. Þ¿kkuÃkðeík{kt ºký Mkqºk nkuÞ Au.
«íÞuf Mkqºk{kt Ãký çkeò ºký ºký Mkqºkku nkuÞ Au. íku{kt ºký
økktXku nkuÞ Au. ¥lïy²¢çÎ ..... (Ëuþfk¤Lkwt Wå[khý fhu ) }¢}¢
ÜUé}¢¢ÚS² Ï¢è…x¢|¢ü„}¢éÎí±ñÝ¢ïçÝ ±ãü‡¢Ðê±üÜU Ÿ¢¢ñ¼ S}¢¢¼ü ÜU}¢¢üÝéD¢Ý ç„çh
m¢Ú¢ Ï¢ír¢±™¢ïüç|¢±ëh²ï§Á²¢Š²²Ý΢ݢçÎ ¯ÅìÜU}¢¢ü‡¢¢æ ТÆã¢ï}¢¢çÎ Ðæ™
çÝy²¢ÝéD¢Ý¢ãü²¿¢¢ÎèÝ¢æ ™¢¼é±‡¢ïü¯é S±S± ±ïÎࢢ¶¢„ê~¢ Ðí±Ú x¢¢ï~¢ }¢éçݱ<‡¢¼
±çã¼¢ç±çã¼ {}¢ü Ü Uڇ¢¢Ýé Ü Uê H Ï¢í r ¢™²ü x ¢ë ã Sƒ¢Ÿ¢}¢¢çίé
²ƒ¢}¢ç¼¼yÈUH¢Ý鄋{¢ÝÜUë¼¼Îéв¢ïçx¢ ÜU}¢¢ü‡¢¢æ Ðæ™}¢ã¢ Т¼ÜU¢ïç¼ Ð¢Ð¢Ý¢æ
¿¢¢¼¢ù¥¿¢¢¼ Ðí¢²çà™¼¢² ©ÐÝ²Ý „æSÜU¢Ú ÜUçÚc²ï JJ
Þ¿kkuÃkðeík Äkhý fhðkÚke ykÞw ðÄu Au. çk¤ yLku íkus
Ãký ðÄu Au. yk MktMfkh rð»ku ykÃkýk þk†ku{kt rðþu»k WÕ÷u¾
fÞkuo Au. Þ¿kkuÃkðeík Äkhý fhðkLkwt ÄkŠ{f yLku ði¿kkrLkf {níð
Au. «k[eLk Mk{Þ{kt ßÞkhu økwÁfw¤Lke ÃkhtÃkhk níke íku Mk{Þu
«kÞ: ykX ð»kuo yk MktMfkh fhðk{kt ykðíkku níkku.
x¢|¢¢üC}¢ïÏÎï ÜUé±èü¼ Ï¢í¢r¢‡¢S²¢ïÐÝ¢²Ý}¢ì J
 Mkku ¤ Mkt M fkh 25
x¢|¢¢üÎïÜU¢Îà¢ï Ú¢¿¢¢ï x¢|¢¢üœ¢é m¢Îà¢ï ç±à¢: JJ çkúkñýLku ykX ð»kuo,
ûkºkeÞLku yrøkÞkh ð»kuo yLku ði»ÞLku çkkh ð»kuo Þ¿kkuÃkrðík
ykÃkðkLkwt rðÄkLk Au.
Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh ÃkAe ðuuËkrËLkwt rðþu»k yæÞÞLk fhðk
{kxu økwÁfw¤ síkku níkku. ßÞkt MkwÄe çkúñ[Þo yk©{{kt nkuÞ íÞkt
MkwÄe yuf Þ¿kkuÃkrðík Äkhý fhðkLkku rðrÄ Au , ÃkhLíkw ðuËkæÞÞLk
fÞko ÃkAe ßÞkhu øk]nMÚkk©{{kt «ðuþ fhu Au íÞkhu íku{Lke Ä{o
ÃkÂíLkLke Þ¿kkuÃkrðík ÃkríkLku Äkhý fhðkLke nkuÞ Au íkuÚke çku
MkkÚku Þ¿kkuÃkrðºk Äkhý fhðkLkku rðrÄ Au.
çkk¤fLkk {wtzLk fhðkLkku çkk¤fLkk rÃkíkk MktfÕÃk fhu. -
Îïà¢ÜU¢H¢ñ „æÜUèy²ü ¥lïy²¢çÎ .... }¢}¢ Ï¢¢HÜUS² ©ÐݲÝæ ÜU¼éü ¼yÐí¢Ó²¢x¢|¢ê¼æ
±ÐÝæ ™ ÜUÚç²c²ï JJ
yk MktMfkh Mk{Þu rþ¾k hk¾eLku çkk¤fLkwt {twzLk fhðk{kt
ykðu. {wtzLk fÞko ÃkAe çkk¤f MLkkLk fhu íÞkhÃkAe MðuüËuðíkk
yLku økýÃkríkLkwt ÃkqsLk fhðk{kt ykðu Au.
yk MktMfkhLkkuu WÆuþ MktÞr{ík SðLkLke MkkÚku ykæÞkÂí{f
SðLk Sððk{kt çkk¤fLku «urhík fhu Au.
½Lk~Þk{ {nkhksLkk Þ¿kkuÃkrðík MktMfkh ÚkR hÌkku níkku
íÞkhu íku{Lkwt {wtzLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt {Míkf{kt rþ¾k nkÚk{kt
Ãk÷kMkLkku Ëtz, {wtsLke {u¾÷k Äkhý fhe níke. yk MktMfkh
rðrÄ Ãkwhku ÚkÞk ÃkAe çkk¤fLku ½h AkuzeLku ðLk íkhV ËkuzeLku
sðkLkwt nkuÞ Au. íku{Lkk {k{k nkuÞ íkuLku Ãkfzðk {kxu ÃkkA¤ Ëkuzu
Au.
½Lk~Þk{ {nkhksu Ãký Þ¿kkuÃkrðík rðrÄ Ãkwhku ÚkÞk
 26 Mkku ¤ Mkt M fkh
ÃkAe ½h AkuzeLku ¼køÞk níkk íkuLku Ãkfzðk {kxu ½Lk~Þk{Lkk
{k{k ÃkkA¤ Ëkuzâk Ãký ½Lk~Þk{Lku Ãkfze þõÞk Lknª íkuæke
 Mkku ¤ Mkt M fkh 27
ykðu Au. yk MktMfkhLkk Mk{Þu økwÁ rþ»ÞLku nðLk fwtz ÃkkMku
çkuMkkzeLku rLkŠËü Ëuðíkk {kxu ½]íkLke yknwrík yÃkkðu Au. íkuLke
MkkÚkku MkkÚk ðuË hkrþÁÃk yk÷kirff ¿kkLk {kxu yLku «òÃkrík
{kxu nku{ Ãký fhðk{kt ykðu Au.íÞkh ÃkAe ðuËkuLkk çkÄkt ytøkkuLke
rþûkk «kht¼ ÚkkÞ Au. ðuËkht¼Úke Ãknu÷kt yk[kÞo ÃkkuíkkLkk
rþ»ÞLku çkúñ[Þo ðúíkLkwt Ãkk÷Lk fhðk yLku MktÞr{ík SðLk Sððk
{kxu «rík¿kk ÷uðhkðíkk níkk. yk «{kýu íkuLke Ãkheûkk ÷eÄk
ÃkAe s ðuËkæÞÞLk fhkðíkk níkk. MktÞr{ík SðLk SðLkkh
rðãkÚkeo ðuËkæÞÞLk fhðk{kt yrÄfkhe økýðk{kt ykðu Au.
MktMfkh Mk{Þu yk[kÞo çkk¤fLku MktfÕÃk fhkðuu - }¢}¢¢S²
Ðé~¢S² Ÿ¢¢ñ¼S}¢¢¼üÜU¼¢üç{ÜU¢Ú „}ТÎÜU Ï¢ír¢x¢¢²~¢è}¢‹~¢ ÎëÉÜUڇ¢¢ƒü
²…é±ïü΢çÎRU}¢ï ±ï΢Úæ|¢ ÜUçÚc²ï J íÞkh ÃkAe çkk¤fLkk rÃkíkk yk[kÞo
íku{s yLÞ çkúkñýkuLku ¼kusLk-ËkLk ykÃkeLku çkk¤f {kxu
ykþðkoË økúný fhu .
©enrhyu çkk¤Ãký{kt s ðuËkrË þk†kuLkku yÇÞkMk fÞkuo
níkku. rÃkíkk Ä{oËuð {nkLkT rðîkLkT níkk. ½Lk~Þk{ {nkhksu
rÃkíkk ÃkkMku {kºk ºký ð»ko{kt [kh ðuË, WÃkrLk»kËku Ä{oøkúLÚkku,
Ãkwhkýku ykrË Mkðuo þk†kuLkku yÇÞkMk fhe yk ðuËkht¼ MktMfkh
rðrÄ fÞkuo níkku. çkÄkt þk†kuLkku yÇÞkMk fheLku «¼wyu MkðuoLkku
MkkhYÃk yuf økwxfku çkLkkÔÞku níkku su ðLkrð[hý Mk{Þu Ãký
MkkÚku hkÏÞku níkku.

*****
 28 Mkku ¤ Mkt M fkh
(13) fuþkLík MktMfkh
økwÁfw¤{kt rðãkÚkeoLkku yÇÞkMk Ãkqýo ÚkÞk ÃkAe yk[kÞoLkk
MkkrLkæÞ{kt s yk MktMfkh MktÃkÒk fhðk{kt ykðu Au. yk MktMfkhLku
fuþkLík yÚkðk økkuËkLk MktMfkh Ãký fnuðkÞ Au. yk MktMfkh
Mkku¤ ð»koLke yðMÚkkyu fhðk{kt ykðu Au . Mkku¤ ð»koLkku yr¼«kÞ
Au fu - ËkZe-{qtALkk hku{ Ëu¾kðk ÷køku íÞkhu yk MktMfkh fhðk{kt
ykðu Au. yk yðMÚkk MkwÄe çkk¤f rfþkuh yðMÚkk{kt nkuÞ Au
nðu ÃkAe økkuËkLk fheLku Þwðk yðMÚkk{kt «ðuþ fhu Au. ðkMíkð{kt
yk MktMfkh økwÁfw¤ Úke rðËÞ yLku øk]nMÚkk©{{kt «ðuþ fhðkLkku
WÃk¢{ Au. ðuË-Ãkwhký yLku rðr¼Òk fk¤k yLku rðãkyku{kt
Ãkkhtøkík ÚkÞk ÃkAe çkúñ[kheLkk Mk{kðíkoLk MktMfkhÚke Ãknu÷kt
fuþ (ðk¤) Lke MkVkR fhðk{kt ykðíke níke íkÚkk MLkkLk fhkðeLku
MLkkíkfLke WÃkkÄe ykÃkðk{kt ykðíke níke. fuþkLík MktMfkh þw¼
{wnqíko{kt fhðk{kt ykðu Au. MktMfkh{kt økýuþ, MðR»xËuðíkkLkwt
ÃkqsLk fÞko ÃkAe rÃkíkk MktMfÕÃk fhu ¥S² Ï¢ír¢™¢çڇ¢: ÜUïࢢ‹¼¢w²
ÜU}¢¢üãæ ÜUçÚc²ï J íÞkh ÃkAe fuþ Wíkkhðku {tºk çkku÷e ²¼ì ÿ¢éÚ
}¢Á…²¼¢ „éÐïࢄ¢ ±Ðy±¢ ±¢ ±Ðç¼ ÜUïࢢæçàÀç‹{ çà¢Ú¢ï }¢¢S²¢²é:
Ðí}¢¢ï¯èü}¢éü¶}¢ì JJ yk {tºk çkku÷e fuþ WíkkheLku yk MktMfkh Ãkqýo fhu.

*****
 Mkku ¤ Mkt M fkh 29

(14) Mk{kðíkoLk MktMfkh

Mk{kðíkoLkLkku yÚko ÚkkÞ Au ÃkkAk ½uh ykððwt. økwÁfw¤{kt
ðuËkrË þk†kuLkku yÇÞkMk Ãkqhku ÚkÞk ÃkAe ßÞkhu økwÁfw¤Úke rðËkÞ
÷uíkkt Ãknu÷kt rþ»ÞLkku Mk{kðíkoLk MktMfkh ÚkkÞ Au. yk MktMfkhÚke
Ãknu÷kt çkúñ[kheLkku fuþkLík MktMfkh ÚkkÞ Au íÞkh ÃkAe íkuLku
MLkkLk fhkððk{kt yðu Au. yk MLkkLk Mk{kðíkoLk MktMfkh suðku s
nkuÞ Au. íku{kt MkwøkÂLÄík ÃkËkÚkkuo yLku yki»krÄ Þwõík s¤ Úke
¼hu÷ ðuËefk Úke W¥kh ¼køk{kt ykX ½zkLkk s¤Úke MLkkLk
fhðkLkwt rðÄkLk Au. yk MLkkLk rðþu»k {tºkkuå[khý Úke fhðk{kt
ykðu Au. íÞkh ÃkAe çkúñ[khe {u¾÷k yLku ËtzLkku íÞkøk fhu
Au. ( çkk¤fLku ßÞkhu Þ¿kkuÃkrðík Äkhý fhkððk{kt ykðu íÞkhu
{u¾÷k yLku Ëtz Äkhý fhkððk{kt ykÔÞku nkuÞ Au ) Mk{kðíkoLk
MktMfkh ÃkAe yk çkÒkuLkku íÞkøk fhkððk{kt ykðu Au. yk MktMfkh
ÃkAe yk[kÞo (rðãkøkwÁ) çkk¤fLku MLkkíkfLke WÃkkrÄ ykÃku Au.
yk WÃkkrÄ {u¤ÔÞk ÃkAe çkúñ[khe øk]nMÚkk©{{kt «ðuþ fhðkLkku
yrÄfkh {¤u Au. MkwtËh ð† yLku yk¼q»ký Äkhý fhu Au yLku
yk[kÞo yLku ðze÷sLkku ÃkkMkuÚke ykþeðkoË {u¤ðeLku ÃkkuíkkLkk
½hu sðk {kxu økwÁf¤{ktÚke rðËkÞ ÷u Au. yk MktMfkh Mk{Þu
rÃkíkk MktfÕÃk fhu Au - ¥}¢éÜUÏ¢ír¢}¢éÜUÚ¢à¢ï ¥S² ±Å¢ï: F¢ÜUy± ç„h²ï
„}¢¢±¼üÝ ÜU}¢ü ÜUçÚc²ï JJ yk MktfÕÃk MkkÚku yk MktMfkhLku Ãkqýo fhe
yk[kÞo (rðãkøkwÁ)Lku ËkLk Ërûkýk ykÃkeLku ykþeðkoË økúný
fhu.
*****
 30 Mkku ¤ Mkt M fkh
(15) rððkn MktMfkh
rððkn SðLkLkku MkkiÚke {níðÃkqýo MktMfkh Au. «k[eLk
Mk{Þ{ktÚkes †e yLku ÃkwÁ»k çkÒku {kxu yk MktMfkh yrík {níðÃkqýo
Au. Þ¿kkuÃkðeík Úke Mk{kðíkoLk MktMfkh MkwÄe çkúñ[kÞo ðúíkLkwt Ãkk÷Lk
fhðwt ykÃkýk ðirËf þk†ku{kt rðÄkLk Au. ðuËkæÞkLk ÃkAe
çkúñ[khe ßÞkhu ÞwðkLk ÚkkÞ Au íÞkhu íku{kt Mkk{krsf ÃkhtÃkhk
Mk{síkku ÚkkÞ yLku ÃkrhÃkõðíkk ykðu Au íÞkhu íkuLku øk]nMÚk Ä{o{kt
«ðuþ fhkððk{kt ykðu Au. «k[eLk Mk{Þ{kt Ãk[eMk ð»ko MkwÄe
çkúñ[ÞoLkwt Ãkk÷Lk fÞko ÃkAe ÞwðkLk ÷øLkLkk çktÄLk{kt çktÄkÞ Au.
yk yuf yuðku MktMfkh Au çkÄk ðýkuoLku Mk{kLkÁÃkÚke fhðkLkku
rðrÄ Au. rððkn †e-ÃkwÁ»kLkk MktçkLÄLku Mkk{krsf {kLÞkíkk
ykÃku Au yLku MkkÚkku MkkÚk øk]nMÚkk©{{kt «ðuþ {kxu †e-ÃkwÁ»kLkk
Mkkn[Þo yLku MknÄ{ko[hýLke ¼qr{fk Ãký íkiÞh fhu Au.
{kLkð SðLk{kt yk MktMfkhLkwt rðþu»k {níð Au.
Mk{ks{kt yuf yíÞLík ËkrÞíðÃkqýo yrÄfkh ðh-ðÄqLku rððkn
MktMfkhLkk {kæÞ{Úke ykÃkðk{kt ykðu Au. suðe heíku ¼økðkLk
rð»ýw Mk{Mík SðkuLkwt Ãkku»ký yLku Äkhý fhu Au íkuðe s heíku
rððkn îkhk ðh-ðÄq ðiðkrnf Þ¿kLkk {kæÞ{Úke rððknMkqºk{kt
çktÄkRLku ÃkkuíkkLkk ÃkrhðkhLkk Ëhuf ÔÞÂõíkLkwt ÞkuøÞ Ãkk÷Lk,Ãkku»ký
yLku MktðÄoLk fhðkLkwt Mðefkhu Au.
Mkku¤ MktMfkh{kt MkkiÚke {níðÃkqýo rððkn MktMfkh Au.
rððkn MktMfkh swËe-swËe herík-rhðkòuÚke fhðk{kt ykðu Au.
ÃkhLíkw ykÃkýk þk†ku{kt (rnLËw Mk{ksLkk rhðks «{kýu )ykX
 Mkku ¤ Mkt M fkh 31
«fkhLkk rððknLkku WÕ÷u¾ {¤u Au. Ï¢í¢r¢¢ï Îñ±S¼ƒñ±¢¯ü: Ðí¢…¢Ðy²¼ƒ¢
„éÚ: J x¢¢æ{±¢ïü Ú¢ÿ¢„pñ± Ðñࢢ™p¢C}¢¢ï{}¢: JJ çkúk{i, Ëið, yk»ko,
«kòÃkíÞ, ykMkwh, økLÄðo, hkûkMk yLku Ãkiþk[ yk ykX
«fkhLkk rððkn çkíkkððk{kt ykÔÞk Au.
(1) çkúkñe - fLÞkLkk rÃkíkk îkhk fLÞkLku MkwMkÂßsík fheLku
ðhLku çkku÷kðeLku fLÞkËkLk fhðwt. yk rððkn MkkiÚke W¥k{
{kLkðk{kt ykÔÞku Au. íkuÚke çkÄkLku çkúkñe rððkn fhðku
òuRyu. yk rððkn fhðkÚke MkwMktMfkhe yLku ¼ÿ Mk{ksLkwt
rLk{koý ÚkkÞ Au yLku çkk¤fku Ãký MktMfkhe çkLku Au.
(2) Ëið - ÉÂíðfTLku ð† ykrËÚke MkwMkÂßsík fheLku fLÞkËkLk
ykÃkðwt íkÚkk Þ¿kkrËf fkÞo {kxu ðh ÃkkMkuÚke økkÞ ykrËLku
÷RLku fLÞkËkLk fhðwt.
(3) yk»ko - ðh fLÞkLku øk]nMÚkÄ{oLkwt Ãkk÷Lk fhðkLke yk¿kk
ykÃkðe.
(4) «kòÃkíÞ - fLÞkLkk fwxwtçkesLkkuLku ÄLk ÄkLÞ ykÃkeLku rððkn
fhðku.
(5) ykMkwh rððkn - ðh yLku fLÞkLkk ÃkhMÃkh «u{Úke fhðk{kt
ykðíkku rððkn.
(6) økLÄðo rððkn - fLÞkLku çk¤Ãkqðof yÃknhý fheLku rððkn
fhðku.
(7-8) hkûkMk yLku Ãkiþk[ rððkn - fLÞkLke MkkÚku çk¤Ãkqðof
MktçkLÄ fheLku íkuLkwt yÃknhý fheLku ÷R òÞ íkuLku hkûkMk-
Ãkiþk[ rððkn fnuðkÞ Au.
WÃkh sýkðu÷ ykX «fkhLkk rððknku{ktÚke Ãknu÷k [kh
 32 Mkku ¤ Mkt M fkh
rððkn fhðkLke þk†{kt yk¿kk fhe Au. yLku çkkfeLkk [khLkku
rLk»kuÄ fhu Au. «Úk{ fnu÷k [kh rððknk{kt Úke Ãký ðirËf
þk†ku{kt çkúkñ rððknLku MkkiÚke Ãkrðºk yLku W¥k{ {kLkðk{kt
ykðu÷ Au. íkuÚke rnLËw MktMf]rík{kt rðïkMk hk¾LkkhLku çkúkñ
rððkn s fhðk òuRyu.
rððkn Mk{Þu çkÒku ðh yLku ðÄwLkkt {kíkk-rÃkíkkyu
WÃkðkMk fhðku òuEyu. rððknLkk rËðMku fLÞkLkk ½h{kt þw¼
÷øLk íkÚkk rððknkuõík Lkûkºk{kt ðh fLÞkLku {tøk¤ MLkkLk fhðwt.
þw¼ ÷øLk{kt ©eøkýuþ ykrË ËuðkuLkwt ÃkqsLk fhe fLÞkLkk rÃkíkk
ÃkkMku ¼qËuð MktfÕÃk fhkðu “¼y„Î{ïy²¢çÎ ¥}¢éÜU x¢¢ï~¢¢ïyÐÝ¢ïãæ S± Ðé~¢S²
ÜU‹²¢ÜU¢ ±¢ ç±±¢ã¢ïy„¢æx¢¼¢ ç„Î슲ƒZ x¢‡¢Ðç¼Sƒ¢ÐÝæ Ðê…Ýæ ÜUçÚc²ï JJ”
ðirËf fk¤{kt Ér»kykuyu rððkn MktMfkhLke MÚkkÃkLkk
fheLku Mk{ksLku MktøkrXík yLku rLkÞ{çkØ fÞkuo Au. yksu yu
MktMfkhLkk V¤MðÁÃku ykÃkýku Mk{ks MðALËe WåA]t¾÷ Lk çkLkíkk
yuf MkwMktMfkhe çkLÞku Au yLku yk çkÄw rððknÁÃk MktMfkhÚke s
Mkt¼ð Au. íkuÚke s {kLkð SðLk{kt rððkn MktMfkhLkwt rðþu»k
{níð Au.

MkóÃkËe
rððkn MktMfkh{kt MkóÃkËe rðrÄ fhðk{kt ykðu Au. yk
rðrÄ{kt ðh-ðÄqLku Mkkík Ãkøk÷kt MkkÚku [k÷ðkLkkt nkuÞ Au. yk
Mkkíku Ãkøk÷k{kt Mkkík y[÷ (Ãkðoíkku)Lkwt ÃkqsLk fhðkLkwt nkuÞ Au.
íkuLkku nuíkw yuðku nkuÞ Au fu - su{ Mkkík Ãkðoíkku ÃkkuíkkLkk MÚkkLkÚke
 Mkku ¤ Mkt M fkh 33
[÷kÞ{kLk Úkíkk LkÚke, ÂMÚkh hnu Au. íkuðe heíku y{ku ðh-ðÄq
Ãký ËkBÃkíÞ SðLk{kt Mkkík «rík¿kkyku L kk ÃkrhÃkk÷Lk{kt
[÷kÞ{kLk Lk ÚkRyu yLku y{khku øk]nMÚkk©{ Wíf]ü, Ëiðe,
íkusMðe çkLkkðe ¼økðËT-fkÞo ÃkhkÞý çkLkeyu.

ðhLke Mkkík «rík¿kk

Mkkík ÷kufLke yuf-yuf «rík¿kk ÷uðk{kt ykðu Au.
ú »ÜUç}¢¯ï ç±c‡¢éS¼±¢ ݲ¼é J (1)
(1) nu r«Þu ! Mkðo ÃkwÁ»kkÚkoLkk MkkÄLk¼qík yuðk yk {wÏÞ
¼q÷kuf{kt Mkki¼køÞ íkÚkk RÂåAík V÷Lke «kró ÚkkÞ yLku {khk
½h{kt yÒk, ð†, ÿÔÞ ykrË ½hLke «íÞuf ðMíkwyku Mkt¼k¤ðk{kt
{Lku {ËË fhðk {kxu íkwt {khk ½hLke yrÄfkrhýe Úkk.
ú mï ©…ïü ç±c‡¢éSy±¢ ݲ¼é J (2)
(2) nu r«Þu ! íkLku ¼q÷kuof yLku ¼wð÷kuof{kt çk÷ðíke hnuðk
{kxu ¼økðkLk rð»ýw MknkÞYÃk Úkkyku. fkhý íku íkkhk çk¤Úke
{khk çk¤{kt ðÄkhku Úkþu.
ú ~¢è燢 Ú¢²SТﯢ² ç±c‡¢éSy±¢ ݲ¼é J (3)
(3) nu r«Þu ! íkw ¼q÷kuof, ¼qð÷kuof yLku Mðøko÷kufLkk MÚkkLk{kt
{khk ÄLkLke ð]rØ yLku Mkt¼k¤ hk¾ðk {kxu {khk ½hLke
yrÄfkrhýe Úkk.
ú ™y±¢çÚ }¢¢²¢ï|¢±¢² ç±c‡¢éSy±¢ ݲ¼é J (4)
(4) nu «kýr«Þu ! ¼q÷kuof, ¼qð÷kuof yLku Mðøko÷kuf yLku
 34 Mkku ¤ Mkt M fkh
{n÷kuouf{kt {Lku Mkw¾ «kó ÚkkÞ íku {kxu {khk ½hLke yrÄfkrhýe
ÚkR {khe þw¼ {Lkkuð]r¥kykuLku yLkwMkhLkkhe Úkk.
ú Ðæ™ Ðà¢é|²¢ï ç±c‡¢éSy±¢ ݲ¼é J (5)
(5) nu r«Þu ! ¼q÷kuof, ¼qð÷kuof yLku Mðøko÷kuf, {n÷kuouf yLku
sLk÷kuf yk Ãkkt[ ÷kufLkkt MÚkkLkku{kt ¼økðkLk rð»ýwLke f]ÃkkÚke
{Lku Mkw¾ ykÃkLkkhe Úkk, yLku {khk ½h{kt økkÞ, ¼UMk ðøkuhu
økkuuhMk ykÃkLkkhk ÃkþwykuLkkt hûký {kxu {khk ½hLke yrÄfkrhýe
Úkk.
ú ¯Çì «¼é|²¢ï ç±c‡¢éSy±¢ ݲ¼é J (6)
(6) nu r«Þu ! íkwt ¼q÷kuof, ¼qð÷kuof yLku Mðøko÷kuf, {n÷kuouf,
sLk÷kuf yLku íkÃkku÷kufLkkt MÚkkLk{kt íkÚkk ðMktík ykrË A
Éíkwyku{kt ¼økðkLk rð»ýwLke f]ÃkkÚke {khe MkkÚku W¥k{ Mkw¾
¼kuøkðLkkhe íkÚkk {khe þw¼ fk{LkkykuLku yLkwMkhLkkhe Úkk.
ú „¶ï „#Ð΢ |¢±, „¢ }¢¢}¢Ýé±í¼¢ |¢± J ç±c‡¢éSy±¢ ݲ¼é J (7)
(7) nu r«Þu ! íkwt ¼q÷kuof, ¼qð÷kuof yLku Mðøko÷kuf, {n÷kuouf
sLk÷kuf yLku MkíÞ÷kufLkk Mkw¾kuLke «kró {kxu Ãkríkðúíkk Ä{oLkwt
ÞÚkkÚko heíku Ãkk÷Lk fhe {khe MkkÚku rËÔÞ W¥k{ Mkw¾ ¼kuøkðLkkhe
¼økðkLk rð»ýwLke f]Ãkk {u¤ðLkkhe Úkk.
yk heíku rððkn{kt MkóÃkËe{kt ðhLke «rík¿kkLkwt ykøkðwt
{níð Au. íkuðe s heíku fLÞkLke Mkkík «rík¿kkyku nkuÞ Au.

fLÞkLke Mkkík «rík¿kk

y±¢œ¢¢ïù}¢ï ç¶H„¢ñ|¢¢x²æ Ð釲ñS¼±æ ç±ç±{ñ: ÜUë¼ñ: J
Îï± ! „æТçμ¢ï }¢sæ ±{êÚ¢lï ÐÎïùÏ¢í±è¼ì J
 Mkku ¤ Mkt M fkh 35
(1) Ãknu÷k Ãkøk÷u - nu Ëuð ! {U sL{kLíkh{kt rðrðÄ «fkhu
fhu÷kt ÃkwÛÞLkk «íkkÃkÚke ík{khe «króYÃk {kYt Mkki¼køÞ {u¤ÔÞwt
Au.
ÜUéÅé}Ï¢æ ТHç²c²¢ç}¢ s¢±ëhÏ¢¢HÜU¢çÎÜU}¢ì J
²ƒ¢HÏ{ïÝ „æ¼éC¢ Ï¢íé¼ï ÜU‹²¢ çm¼è²Üï J
(2) çkesu Ãkøk÷u - nwt ík{khk çkk÷fÚke íku ð]ØðMÚkk MkwÄeLkk
fwxwtçkLkwt Ãkk÷Lk fheþ yLku {Lku rLkðkonkÚkuo su {¤þu íku{kt Mktíkku»k
Ãkk{eþ.
ç}¢C¢ó¢Ã²æ…Ý¢çÎÝè ÜU¢Hï „æÐ¢Î²ï ¼± J
¥¢¿¢¢„æТçÎÝè çÝy²æ ¼ë¼è²ï „¢ùÏ¢í±èmÚ}¢ì JJ
(3) ºkesu Ãkøk÷u - nwt «ríkrËLk ík{khe yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk fheþ
yLku Mk{ÞMkh {eXkt yÒk yLku þkfkrË íkiÞkh fhe ykÃkeþ.
à¢éç™: à¢ëX¢Ú|¢ê¯¢ùãæ ±¢Çì}¢Ý: ÜU¢²ÜU}¢üç|¢: J
RUèçÇc²¢ç}¢ y±²¢ „¢{Z ¼éÚè²ï „¢ ±ÎïmÚ}¢ì JJ
(4) [kuÚku Ãkøk÷u - nwt MðåAíkkÃkqðof Mkðo þýøkkh ½khý fheLku
{Lk, ðkýe yLku þhehLke r¢Þk ðzu ík{khe MkkÚku ¢ezk fheþ.
Îé:¶ï {èÚ¢ „é¶ï NC¢ „é¶Îé:¶ç±|¢¢çx¢Ýè J
Ý¢ãæ ÐÚ¼Úæ ²¢ç}¢ Ðæ™}¢ï „¢ ùÏ¢í±èmÚ}¢ì JJ
(5) Ãkkt[{u Ãkøk÷u - Ëw:¾{kt Äehs hk¾Lkkhe yLku
Mkw¾{kt «MkÒk ÚkLkkhe nwt ík{khk Mkw¾Ëw:¾Lke Mkn¼køke ÚkRþ
yLku nwt fËkrÃk ÃkhÃkwY»kLkku Mktøk fheþ Lknª.
„é¶ïÝ „±üÜU}¢¢ü燢 ÜUçÚc²¢ç}¢ x¢ëãï ¼± J
„ï±¢ E„éÚ²¢ïp¢çРϢ‹{êÝ¢æ „yÜUëô¼ ¼ƒ¢ JJ
 36 Mkku ¤ Mkt M fkh
²~¢ y±æ ¥ãæ ¼~¢ Ý¢ãæ ±@ï çÐí²æ ܱ發ì J
Ý¢ãæ çÐí²ï‡¢ ±†Ó²¢ çã ÜU‹²¢ ¯Dï ÐÎïùÏ¢í±è¼ì JJ
(6) Aèu Ãkøk÷u- nwt ík{khk ½hLkkt Mkðo fk{ku Mkw¾Ãkqðof
fheþ, íkÚkk MkkMkw-MkMkhkLke Mkuðk yLku çkeò MktçktÄeykuLkku Mkífkh
fheþ. ßÞkt ík{u nþku íÞkt nwt hneþ. nwt {khk r«Þ (Mðk{e)Lku
õÞkhu Ãký Auíkheþ Lknª yLku nwt Ãký Mðk{eÚke Lknª AuíkhkW.
ã¢ï}¢²¿¢¢çÎÜU¢²ïü¯é |¢±¢ç}¢ ™ „¢ã¢Ä²ÜUë¼ì J
{}¢¢üƒüÜU¢}¢ÜU¢²ïü¯é }¢Ý¢ï±ëœ¢¢Ý鄢çڇ¢è JJ
(7) Mkkík{u Ãkøk÷u - nu Mðk{e ! nku{ Þ¿kkrË fkÞkuo{kt
nwt ík{Lku MknkÞ fheþ yLku Ä{o yÚko íkÚkk fk{ MktçktÄe fkÞkuo{kt
nwt ík{khe RåAkLku s ykÄeLk ÚkRþ. ynª yk yÂøLkËuð,
çkúkñý yLku {khkt {kíkkrÃkíkkrË MktçktÄe ðøkoLkk MkkûkeÃkýk{kt
ík{u {khk Mðk{e ÚkÞk Aku yLku {U Ëun ík{Lku yÃkoý fÞkuo Au.
yk «{kýu çkÒku ðh-ðÄqLku Ãkhýíke ð¾íku MktfÕÃk fhðkLkku
yLku íkuLku SðLk¼h rLk¼kððkLkku nkuÞ Au.

*****
(16) yLíÞurc MktMfkh
{kLkðSðLkLkk çku rçkLËw Au. yuf sL{ yLku çkesw {]íÞw.
yk çkÒku ðå[u SðLk[¢ Au. sLkkt yk çku rçkLËw {xe økÞkt íkuLkku
{kuûk - {wÂõík ÚkR økR. ÃkhLíkw {wÂõík rðLkk yk çkÒku rçkLËw
Sðkí{k {kxu yrLkðkÞo Au. fkuR yuðwt fwxwBçk Lkne nkuÞ suLkk
 Mkku ¤ Mkt M fkh 37
½h{kt fkuRLkwt {]íÞwt Lk ÚkÞw nkuÞ.{]íÞw SðLkLkwt ytrík{ MkkuÃkkLk
Au. çkÄkLku íÞkt MkwÄe Ãknktu[ðkLkwt Au.
{kLkð SðLkLkk «Úk{ [hý{kt çkú ñ [Þo Ãkq ð o f
rðãkæÞÞLk íkÚkk øk]nMÚk ÃkAe ðkLk«MÚke Úkðwt òuRyu. ðihkøÞ,
rððuf òøkúíkfhe Mkuðk, MðkæÞkÞ, Þ¿k, íkÃk, æÞkLk, MkkÄLkk
îkhk {Lkw»Þ ÃkkuuíkkLkku ytrík{ Mk{Þ yÚkkoíkT {]íÞw MkwÄkhe ÷uðwt
òuRyu. þk†ku{kt fÌkwt Au fu - Ãk[kMk ð»ko Ãkkh fÞko ÃkAe SðLkLku
MkwÄkhðk {kxu MktMkkhLke {kun {kÞkÚke Ëqh hnuðwt òuRyu. ðkLk«MÚk
yk©{{kt «ðuþ fhe ¼økðËT ¼Âõík fhðe òuRyu.
©e{ËT¼køkðík{kt fÌkwt Au fu - su{ yÂøLk{kt íkÃkkðeLku
ÄkíkwykuLku, MLkkLkÚke þhehLku, Mktíkku»kÚke {LkLku MktMfkrhík fhðk{kt
ykðu Au íkuðe heíku rðÃkheík yLkk[kh Úke ykÃkýu ðMíkwykuLku
yLku ¼kðkuLku fwMktMfkrhík Ãký fheyu Aeyu. ykÃkýw ytík:fhý
yuf rðr[ºk ík¥ð Au su{ - su{ ykÃkýu rð[khkuLku r[LíkLkÚke
xk¤ðkLkku «ÞíLk fheyu yux÷wt ðÄkhu ytík:fhý ytrfík ÚkkÞ
Au. ykÃkýu sux÷e ðkh su Mkkhk yÚkðk ¾hkçk ¼kðLkwt r[LíkLk
fheyu íkux÷wt ðÄkhu ytík:fhý{kt ytrfík ÚkR òÞ Au. ykLku
ytík:fhýLkk MktMfkh fneyu Aeyu. yk MktMfkh çku heíku ytrfík
ÚkR òÞ Au yuf [uíkLk {Lk{kt yLku çkeò yð[uíkLk {Lk{kt. su
[uíkLk {Lk{kt ytrfík ÚkkÞ Au íkuLku ykÃkýu yiÂåAf ÁÃkÚke òýeyu
Aeyu yLku yð[uíkLk {Lk{kt ytrfík ÚkkÞ Au íkuLku yLkiÂåAf
ÁÃkÚke òýeyu Au yk MktMfkh õÞkhuf òøkúík yðMÚkk{kt íkku
õÞkhuf Mð¡kðMÚkk{kt sýkÞ Au.
Mkkhk MktMfkh ykÃkýLku Ä{oMkt{ík fkÞo fhkðeLku Mkw¾
 38 Mkku ¤ Mkt M fkh
ykÃku Au íkÚkk ¾hkçk MktMfkh ¾kuxkt fkÞkuo fhkðeLku Ëw:¾ ykÃku
Au. Mkw¾-Ëw:¾Lkwt fkhý ykÃkýk MktMfkh Au. MktMfkh s SðLkLke
WÒkrík yLku yðLkrík, Mkw¾-Ëw:¾ ykrËLkwt {q¤ Au. íkuÚke Ëw:¾Úke
{wõík Úkðk {kxu þw¼ fkÞkuo fhðkt òuRyu yLku þw¼ fkÞo fhðk
{kxu þk†k¿kk «{kýu Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼Âõík fhðe
òuRyu. ¼økðËT¼Âõík{Þ MktMfkh s ÔÞÂõíkLku {kuûk ykÃkkðu Au
íkuÚke {kLkðSðLk{kt MktMfkhLkwt ½ýwt {níð Au.
yLíÞurcLku ytrík{ yÚkðk yÂøLk Ãkrhøkún MktMfkh Ãký
fnuðk{kt ykðu Au. ykí{k{kt yÂøLkLkwt «ËkLk fhðwt yuLku s
yÂøLk Ãkrhøkún fnu Au. Ä{o þk†ku{kt fnu÷wt Au fu {]íkkí{kLkk
þhehLke rðrÄðíkT r¢Þk fheLku yÂøLk «ËkLk fhðk{kt ykðu íkku
ykí{kLke ðkMkLkkyku þkLík ÚkR òÞ Au. ykÃkýk þk†ku{kt
yk ÷kuf (Ãk]Úðe) yLku Ãkh ÷kuf (MðøkkorË) {kLkðk{kt ykðu÷
Au ßÞkt MkwÄe Sðkí{k yk÷kuf{kt þheh Äkhý fheLku hnu Au íÞkt
MkwÄe swËk-swËk f{kuoÚke çktÄkÞu÷ku hnu Au. «ký rLkféÞk ÃkAe
yk Ãk]Úðe ÷kufLku AkuzeLku f{koLkwtMkkh swËk swËk ÷kuf{kt òÞ Au
yLku íÞkt f{okLkwtMkkh V¤ ¼kuøkðu Au. su ¼økðkLkLkku ¼õík Au íku
íkku ¼økðkLkLkk Äk{{kt òÞ Au íkuLku çkesu õÞkt ¼xfðwt Ãkzíkwt
LkÚke ÃkhLíkw suLku Mkkhkt f{o LkÚke fÞkO íkuLku Ãký òu þk† rðrÄ
«{kýu yÂLík{ r¢Þk fhðk{kt ykðu íkku íkuLku Ãký þkrLík {¤u
Au. íkuÚke yLíÞurc MktMfkhLkwt Ãký yrík {níð fnu÷wt Au.
Ï¢ír¢ÿ¢ç~¢²ç±Îìà¢êÎí¢ ±‡¢¢üSy±¢l¢›²¢ï çm…¢: J
çݯïÜU¢l¢: à}¢à¢¢Ý¢‹¼¢S¼ï¯¢æ ±ñ }¢‹~¢¼: çRU²¢: JJ
yLíÞurü f{o {Lkw»Þ SðLkLkk ytrík{ MktMfkhLkk ÁÃk{kt
 Mkku ¤ Mkt M fkh 39
nkuÞ Au. rðîkLk yk þhehLkku {hýÄ{o òýeLku yk f{oLku Ãký
MktMfkh îkhk fhðk{kt Wr[ík {kLÞku Au.
{Lkw»ÞLkk {hý Ãkh íkuLkk MktçkLÄe íkÚkk ÃkrhsLkku ÁËLk
fhu Au ÃkhLíkw ÁËLkÚke fu Ëw:¾e ÚkðkÚke fktR ÚkR þfíkwt LkÚke
WÕxkLkwt {kLkrMkf fü ¼kuøkððwt Ãkzu Au. þk†ku{kt fÌkwt Au fu -
Ú¢ïÎÝÐïÿ²¢ ÜUé²¢ü¼ì „éò±Sƒ¢æ }¢ë¼¢y}¢Ý J
„}¢¢çŸ¢¼¢ „}¢¢ƒ¢üÝ¢æ Ðé~¢¢ÎèÝ¢æ „}¢¢™Úï¼ì JJ
ÜU˲¢‡¢}¢² ÜU}¢¢üç|¢ }¢ë¼¢y}¢Ý, „éࢢ‹¼²ï J
¼ÓÀﯢÚ΢ç²y±æ ç±Î{ïә à¢é|¢ïÓÀ¢²¢ JJ
ÁËLk Lk fheLku {]íkkí{kLkk ÃkwºkkrË {kxu MkwÔÞðMÚkk fhu
yLku {]íkkí{kLke þkÂLík {kxu fÕÞkýfkhe fkÞkuo fhu íkÚkk íkuLkk
îkhk yÄwhkt hnu÷kt fkÞkuo Ãkqhkt fhu. {]íÞw Mk{Þu {hLkkhLku ÃkkuíkkLkk
fíkoÔÞLkwt ¿kkLk hnuíkwt LkÚke fux÷kf y¿kkLke ÔÞÂõík nkuÞ Au {hý
Mk{Þu MktMkkh{kt {kun nkuÞ Au yLku fux÷kf ¿kkLke nkuÞ Au suLku
MktMkkhLkku {kun rçk÷fw÷ LkÚke nkuíkku. ÃkhLíkw ÃkrhsLkkuLkwt fíkoÔÞ Au
fu {]íkkí{kLke Mkk{u ÁËLk Lk fhu yk Mk{Þu ©e{ËT¼køkðík,
MkíMktøkeSðLk ©e{ËT¼økðËTøkeíkk. hk{kÞý ykrËf ÄkŠ{f
økúLÚkkuLkwt ðkt[Lk fhu yLku {]íkkí{kLku Ãký Mkt¼¤kðu.
yÂøLkMkt M fkh
Ëknf{o fhðk {kxu Ãknu÷ku yrÄfkh íku{Lkk ÃkwºkkrËfLku
Au. íku MLkkLk fhe þwØ ð†ku Ãknuhu þçkLke s{ýe çkksw çkuMkeLku
rÃktz ykÃku. íku Mk{Þu MktfÕÃkÃkqðof þðLke yksw-çkksw yLku Akíke
Ãkh ®Ãkz hk¾u. íÞkh ÃkAe ÃkrhsLkkuLke {ËËÚke íkuLku ~{þkLk
 40 Mkku ¤ Mkt M fkh
÷R òÞ íÞkt r[íkk {kxu ¼qr{ MkkV fhu íku WÃkh økkÞLkwt Aký
yLku øktøkks¤Úke Ãkrðºk fhu. íÞkh ÃkAe {tºkkuå[kh fhu - à¢éh
±¢H: „±üà¢éh ±¢H¢ï }¢ç‡¢ ±¢HS¼¥çEÝ¢: à²ï¼ à²ï¼¢ÿ¢¢ïM‡¢S¼ï LÎí¢²
Ðà¢éм²ï ÜU‡¢¢ü²¢æ ¥±çH#¢ Ú¢ñÎí¢ Ý|¢¢ñMТ: Т…ü‹²¢: J
yk {tºk çkku÷e ¼qr{Lku s¤Úke Ãkrðºk fhu íÞkh ÃkAe
íkuLkk Ãkh H ÷¾u íÞkhçkkË ÞkuøÞheíku ÃkÞkoó fküLke r[íkk
çkLkkðu yLku íkuLke WÃkh þðLku W¥khrËþk{kt Ãkøk hk¾eLku
÷uxk¤ðk{kt ykðu ÃkAe íkuLkk Lkkf, fkLk Lkuºk yLku {w¾{kt ½e
Lkk¾ðwt òuRyu. íÞkhÃkAe þðLke yksw-çkksw LkkrhÞ÷ íkÚkk
íkw÷Mke fkü {wfðkt yLku Ëkn ykÃkLkkh yÂøLk ÷RLku þðLke
[kh Ãkrh¢{k fhu íÞkh ÃkAe ÃkøkLkk ytøkwXk îkhk þçkLku Ëkn
ykÃku. yLÞurü Ãkwhku ÚkÞk ÃkAe yÂMÚkÃkw»Ãk ÷RLku øktøkks¤{kt
ÃkÄhkððk {kxu hk¾u íÞkhÃkAe r[íkkLkk MÚkkLkLku MðåA fhu
íkÚkk s¤Úke Ãkrðºk fhu. íÞkhÃkAe ð†u Mkrník MLkkLk fhu yLku
Ãkrðºk ð†ku Äkhý fhe yLíÞurü r¢Þk Mk{kó fhu.
íÞkhÃkAe ÞÚkkÞkuøÞ íkÃkoý, Ëuð íkÃkoý, Ér»kíkÃkoý,
rËÔÞ {Lkw»Þ íkÃkoý, rÃkík]íkÃkoý, Þ{ íkÃkoý, rÃkík]nku{, ®Ãkz
ËkLk ykrË íkÚkk ©kØf{o fhu yLku ÞÚkkÞkuøÞ økkÞ-çkúkñýkuLku
ËkLk ykÃku. yk f{kuo fhðkÚke {]íkkí{k Ëw»f{kuoÚke {wõík ÚkR
WæðoøkríkLku Ãkk{u Au.
Mk{kó
Mkku ¤ Mkt M fkh 41