‫‪Created in Master PDF Editor - Demo Version‬‬

‫شماره جلسه‪40 :‬‬ ‫نام دبیر‪ :‬حمید راهواره‬

‫گردش مواد‬ ‫مبحث‬
‫نام درس و مقطع و رشته‪:‬‬ ‫نام پشتیبان‪:‬‬

‫صفحهی کتاب درسی‬

‫تاریخ جلسه‪:‬‬ ‫نام آموزشگاه‪ :‬یوسف‬

‫خودتان در منزل حل کنید‬ ‫خودتان در زنگ کار در کالس حل کنید‬ ‫من در کالس حل می کنم‬ ‫نام کتاب‬

‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کتاب درسی‬
‫‪39‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪13‬‬ ‫کتاب آبی‬

‫‪11‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کتاب دوساالنه‬

‫کیسهتنان(هیدر‪ ،‬عروس دریایی و شقایق دریایی)‌دستگاه‌گردش‌خون‌ندارند‪‌.‬بدن‌این‌جانوران‌از‌دو یا سه الیۀ سلولی‌ساخته‌‬

‫‌‬
‫در‌کیسهتنان‌آب‌از‌دهان‌وارد‌کیسۀ‌‬
‫‌‬ ‫شده‌است‪‌.‬بنابراین همۀ سلولها میتوانند بهطور مستقل به تبادل مواد با محیط بپردازند‪‌.‬‬
‫خارج‌میشود‪‌.‬کیسه‌تنان‌خون‌ندارند‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫گوارشی‌میشود‌و‌سپس‌بار‌دیگر‌‌از‌همان‌طریق‌از‌آن‌‬
‫‌‬
‫دستگاه‌گردش‌خون‌وجود‌دارد‪‌:‬بسیاری از بیمهرگان‪‌،‬مانند‌عنکبوتیان‪‌،‬خرچنگ دراز‌و‌ملخ (حشرات)گردش‌خون‌باز‌دارند‪‌.‬خون‌‬
‫ا‌گردش‌میکند‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫شود‌و‌در‌میان‌سلوله‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫خارج‌می‬ ‫در‌بدن‌این‌جانداران‌درون‌رگهای‌بسته‌جریان‌ندارد‪‌،‬بلکه‌از‌انتهای‌باز‌بعضی رگها‌‬
‫‌‬
‫ای‌از‌رگها‌ساخته‌شده‌است‪‌.‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫بعضی‌از‌بی‌مهرگان‌و‌همه‌مهره‌داران‌دستگاه‌گردش‌خون‌بسته‌دارند‪‌.‬این‌دستگاه‌از‌قلب‌و‌شبکه‬
‫ها‌خارج‌نمیشود‪‌ ‌.‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫خون‌در‌این‌نوع‌دستگاه‌گردش‌خون‪‌،‬هنگام‌گردش‌از‌رگ‬
‫دستگاه‌گردش‌خون‌ماهی‪‌،‬نمونهای‌از‌دستگاه‌گردش‌خون بسته‌است‪‌.‬قلب‌این‌جانور‌دو حفرهای‌است‌و‌یک‌دهلیز‌و‌یک‌بطن‌‬
‫‌‬
‫شود‌و‌از‌آنجا‌به‌بطن‌میرود‪‌.‬بطن‌خون‌را‌به‌درون‌سرخرگ شکمی‌ ‌‬
‫میفرستد‪‌ .‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬
‫وارد‌دهلیز‌می‬‫دارد‪‌.‬خون‌تیره‌از‌سیاهرگ شکمی‌‬
‫ها‌میرود‌و‌در‌آنجا‌بعد‌از‌جذب‌اکسیژن‌و‌دفع‌دی‌اکسیدکربن‌و‌آمونیاک‌به‌خون‌روشن‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫به‌آبشش‬ ‫خون تیره‌از‌سرخرگ شکمی‌‬
‫به‌سراسر‌بدن‌میرود‌و‌بار‌دیگربه‌خون‌تیره‌‬
‫‌‬ ‫ها‌خارج‌میشود‪‌.‬خون روشن‌از‌طریق‌سرخرگ‌پشتی‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫تبدیل‌می‌شود‌و‌از‌آبشش‬
‫تبدیل‌شده‌و‌از‌راه‌سیاهرگ‌شکمی‌به‌قلب‌باز‌میگردد‪‌ .‬‬
‫‌‬
‫دستگاه گردش خون انسان شامل قلب‪ ،‬رگها و خون است‬
‫ها‌به‌جریان‌میاندازد‪‌.‬جریان‌خون‌در‌ماهیها‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫ش‌خون‌است‌و‌با‌زنش‌خود‌خون‌را‌در‌رگ‬ ‫قلب‪ :‬قلب‌تلمبۀ‌مرکزی‌دستگاه‌گرد‬
‫و‌در‌سایر‌مهرهداران(دوزیستان‪ ،‬خزندگان‪ ،‬پرندگان و پستانداران)‌مضاعف‌است‪‌.‬‬
‫‌‬ ‫بهصورت‌ساده‌‬
‫(مانند المپری)‌ ‌‬
‫قلب خزندگان‪ ،‬پرندگان و پستانداران‌از‌چهار حفره‪‌،‬دو‌دهلیز‌در‌باال‌و‌دو‌بطن‌در‌پایین‪‌،‬ساخته‌شده‌است‪‌.‬سمت‌راست‌قلب‌‬
‫نامند‪‌.‬سمت‌چپ‌قلب‌خونی‌را‌که‌از‌ششها‌آمده‌است‪‌،‬در‌‬
‫‌‬ ‫میفرستد‪‌.‬این‌مسیر‌را‌گردش کوچک (ششی)‌ ‌‬
‫می‬ ‫خون‌را‌به‌ششها‌ ‌‬
‫به‌جریان‌میاندازد‪‌ ‌.‬‬
‫‌‬ ‫مسیر‌گردش بزرگ(عمومی)‌‬
‫دیوارۀ‌قلب‌از‌سه‌الیۀ‌داخلی (آندوکارد)‪ ،‬میانی (میوکارد)‌و‌خارجی (پریکارد)‌ساخته‌شده‌است‪‌.‬الیۀ‌داخلی‌الیه‌ای‌از‌جنس‌‬
‫است‌که‌درون‌حفرههای‌دهلیز‌و‌بطن‌را‌می‌پوشاند‪‌.‬الیۀ‌میانی ماهیچهای و ضخیم‌و‌بخش‌قابل‌انقباض‌قلب‌است‌و‌‬
‫‌‬ ‫بافت پوششی‌‬
‫د‪‌،‬نوعی‌بافت‌ماهیچهای‌‬
‫‌‬ ‫را‌می‌سازد‪‌.‬در‌ساختار‌قلب‪‌،‬عالوه‌بر‌بافت‌ماهیچهای‌میوکار‬
‫‌‬ ‫الیۀ‌خارجی‌پوشش پیوندی‌یا‌آبشامۀ قلب‌‬
‫خوانده‌میشود‌و‌در تولید و هدایت تحریکهای قلب نقش اساسی دارد‪.‬‬
‫‌‬ ‫دیگر‌نیز‌وجود‌دارد‌که‌بافت گرهی‌‬
‫ویژگیهای ماهیچۀ قلب‪‌ :‬‬
‫‪‌،‬هر‌کدام‌جداگانه‌بهصورت‌یک مجموعه تارهای ماهیچهای به هم پیوسته‌به‌انقباض‌در‌‬
‫‌‬ ‫میوکارد‌دهلیزها‌و‌میوکارد‌بطنها‬
‫ای‌هر‌یک‌از‌این‌ماهیچهها‌به‌یکدیگر‌متصل‌هستند‌و‌تحریک‌یک‌تار‌به‌سهولت‌از راه این‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫های)‌ماهیچه‬ ‫‌‬
‫ند‪‌.‬زیرا‌تارهای‌(سلول‬ ‫میآی‬
‫‌‬
‫به‌تارهای‌دیگر‌انتشار‌می‌یابد‪‌.‬در‌محل‌ارتباط‌ماهیچۀ‌دهلیزها‌به‌ماهیچۀ‌بطنها‌یک بافت پیوندی عایق‌وجود‌دارد‪‌،‬‬
‫‌‬ ‫اتصالها‌‬
‫صورت‌میگیرد‪‌.‬قلب‌ماهیچهای خودکار‌است‌و‌بافت‌‬
‫‌‬ ‫طوری‌که‌انتشار‌تحریک‌از‌دهلیزها‌به‌بطنها‪‌،‬فقط از طریق بافت گرهی‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫به‬
‫توانند‌این‌انقباضها‌را‌تند‌یا کند‌کنند‪‌.‬به‌انقباض‌در‌آمدن‌‬
‫‌‬ ‫گرهی‪‌،‬کانون زایش تحریک و انقباض آن است‪‌.‬اعصاب قلب‌ ‌‬
‫می‬
‫ماهیچۀ‌قلب‌را‌سیستول‌و‌بازگشت‌آن‌را‌به‌حالت‌آرامش‌را دیاستول‌ ‌‬
‫میگویند‪‌ ‌.‬‬

‫‪Created in Master PDF Editor - Demo Version‬‬

‫‪Created in Master PDF Editor - Demo Version‬‬

‫شود‪‌،‬تحریککنندۀ‌میوکارد‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫نیز‌خوانده‌می‬ ‫بافت گرهی و خودکار قلب‪‌:‬بافت گرهی‌که‌به‌علت‌نقش‌هدایت‌کنندۀ‌خود‌بافت هادی‌‬
‫ماهیچهای‌آن‌قادر‌به‌انقباض ذاتی‌هستند‪‌،‬ولی‌به‌تدریج‌با‌تمایز‬
‫‌‬ ‫قلب‌است‪‌.‬هنگام‌بهوجود‌آمدن‌قلب‌در‌جنین‌همۀ تارهای‌‬
‫‌‬
‫تارها‪‌،‬این‌خاصیت‌در‌میوکارد‌معمولی‌قلب‌از‌بین‌میرود‌و‌منحصراً‌در‌بافت‌‬
‫‌‬ ‫یافتن ماهیچه ی قلب‌و‌افزایش قدرت انقباض‌‬
‫گرهی‌قلب‪‌،‬باقی‌میماند‪‌.‬بافت گرهی‌قلب‌انسان‌شامل‌یک‌گره‌سینوسی‪ -‬دهلیزی‌‪‌،‬یک‌گره‌دهلیزی‪ -‬بطنی‌و‌رشتههایی در‬
‫‌‬
‫خوانده‌میشود‌و‌محل زایش تحریکات طبیعی قلب‌است‪‌.‬‬
‫‌‬ ‫‪‌.‬گره‌اول‌گره پیشاهنگ‌‬
‫‌‬ ‫دیوارۀ بین دو بطن و در میوکارد بطنهاست‬
‫این‌گره‌در دیوارۀ پشتی دهلیز راست و زیر منفذ بزرگ سیاهرگ زبرین‌قرار‌گرفته‌است‌و‌از‌گره‌دوم‌بزرگتر‌است‪‌.‬تارهای‌‬
‫شود‌و‌آنها‌را‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫د‪‌.‬این‌تحریک‌به‌سایر‌تارهای‌میوکارد‌قلب‌منتقل‌می‬ ‫خودی‌تحریک‌میشون‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫صورت‌خودبه‬ ‫ماهیچهای‌این‌گره‌متناوباً‌به‌‬
‫‌‬
‫به‌انقباض‌در‌میآورد‪‌.‬گره‌دهلیزی‪‌-‬بطنی‌در‌حد فاصل بین دهلیزها و بطنها و کمی متمایل به دهلیز راست‌قرار‌گرفته‌است‪‌.‬‬
‫‌‬
‫مربوط‌میسازد‪‌.‬تحریکی‌که‌در‌گره‌‬
‫‌‬ ‫چند‌رشته‌از‌جنس‌بافت‌گرهی‪‌،‬گرههای‌سینوسی‪‌-‬دهلیزی‌و‌دهلیزی‪‌-‬بطنی‌را‌به‌یکدیگر‌‬
‫‌‬
‫شود‪‌،‬سراسر‌ماهیچۀ‌دهلیزها‌را‌فرا‌میگیرد‌و‌پس‌از‌رسیدن‌به‌گره‌دهلیزی‪‌-‬بطنی‌به‌الیاف‌گرهی‌موجود‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫دهلیزی‌ایجاد‌می‬ ‫سینوسی‪‌-‬‬
‫در‌دیوارۀ‌دو‌بطن‌منتقل‌میشود‌و‌از‌این‌راه به نوک بطن‌و‌سراسر‌بافت‌گرهی‌که‌در‌ماهیچۀ‌میوکارد‌پراکنده‌است‌و‌باالخره‌به‌‬
‫‌‬
‫ماهیچۀ‌میوکارد‌منتشر‌میشود‪‌.‬سرعت‌انتشار‌تحریک‌در‌گره دهلیزی‪ -‬بطنی‌و‌الیاف دیوارۀ بین دو بطن نسبتاً کم‌و‌در‌شبکۀ‌‬
‫‌‬
‫را‌فرا‌میگیرد‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫گرهی‌دیوارۀ‌میوکارد‌زیاد‌است‪‌.‬به‌طوری‌که‌تحریک‌به‌سرعت‌و‌بهصورت‌همزمان ماهیچه در هر دو بطن‌‬
‫‌‬
‫دهند‌و‌بسته‌میشوند‪‌.‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫راه‌می‬ ‫بهصورت‌یک طرفه خون را از دهلیزها به بطنها‌‬
‫دریچههای‌دهلیزی‪ -‬بطنی‌ ‌‬
‫‌‬ ‫دریچههای قلب و رگها‪:‬‬
‫این‌دریچهها‌شامل‌دریچۀ‌دولختی‌(میترال)‌بین‌دهلیز‌چپ‌و‌بطن‌چپ‌و‌دریچۀ سهلختی‪‌،‬بین‌دهلیز‌راست‌و‌بطن‌راست‌است‪‌.‬این‌‬
‫‌‬
‫ها‌بهوسیلۀ‌رشتههایی‌به‌‬
‫کند‪‌.‬دریچه ‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫ن‌خون‌آنها‌را‌باز‌یا‌بسته‌می‬ ‫دریچهها‌فاقد بافت ماهیچهای‌هستند‌و‌جهت‌جریا‬
‫‌‬
‫برجستگیهای ماهیچهای‌دیوارۀ‌داخلی‌قلب‌اتصال‌دارند‪‌.‬در‌ابتدای‌آئورت‌و‌ابتدای‌سرخرگ‌ششی‌دریچههای سینی شکل‌دیده‌‬
‫ها‌به‌درون‌بطنها‌جلوگیری‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫از‌سرخرگ‬ ‫ها‌باز‌میشوند‌و‌از‌بازگشت‌خون‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫ها‌در‌هنگام‌ورود‌خون‌به‌سرخرگ‬ ‫‌‬
‫شوند‪‌.‬این‌دریچه‬ ‫‌‬
‫می‬
‫وجود‌دارد‌که‌بهصورت‌یک‌طرفه‌به‌سوی‌قلب‌باز‌‬
‫‌‬ ‫کنند‪.‬در‌طول‌سیاهرگهای‌نواحی‌پایین‌بدن‪‌،‬دریچههای النه کبوتری‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫می‬
‫ها‌به‌قلب‌را‌تسهیل‌میکنند‪.‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫شوند‌و‌بازگشت‌خون‌از‌سیاهرگ‬ ‫‌‬
‫می‬

‫ل ض یقض یگنقطی ع‬ ‫ن‬

‫‪Created in Master PDF Editor - Demo Version‬‬