SmartPrep.

in

1956 - 2014 మధయ ముఖ్య షంఘటనలు

శ్రీకాకుళం సాయుధ తిరుగుబాటు

శ్రీకహకుళం భథరాష఼ నరాల఺డెతూీలోతు గంజ ం జిలలాలో ఉండేథి. 1936లో ఑భిస్హీ భహశ్ ంర

n
ఏయ఩డిన఩ప఩డె థీతున లృరహఖ జిలలాలో చేభహాయు. 1950లో ఩ాణేమక శ్రీకహకుళం జిలలా ఏభహ఩టంథి.

.i
తృహయవతీ఩పయం, తృహలక ండ, స్హల౅యు లలంటి ఏజెతూీ తృహాంణరలోాతు గిభిజన఼లన఼ ఴడడీ
యహమతృహయులు, బూస్హవభులు థో చ఼కుధేయహయు. 1959లో పాయత కభూమతుష఼్ తృహభట్ గిభిజన
షంఘలతున ఏభహ఩టు చేల఺ంథి. ఇథి యెట్ చ
ి రకిభి లలంటి ద఼భహచరభహలకు ఴమతిభేకంగహ తృో భహటం

ep
తోదలునరట్ ంి థి. 1962లో కభూమతుష఼్ తృహభట్ చీలిక ఴలా కహయమకయత లు ధెతిక ఫలం
కోలో఩మలయు. యెంకట఩ప చిన షతమం, ఩ంచరథి కాశణ భూభిత, ణేజేవవయభహఴప, ధరగబూశణం
Pr
఩టానమక్, భహభలింగహచరభి లలంటి ధరమకులు ణెలంగహణ స్హముధ తృో భహట షఽ఩భితణో
శ్రీకహకుళం స్హముధ తృో భహటాతున తృహాయంతేంచరయు. శ్రీకహకుళం జిలలా భలభిసిస్ట్ తృహభట్ కహయమదభిి
లృ.భహభలింగహచరభి 1965లో గిభిజన క౅లీల షభలయేరహతున ఏభహ఩టు చేరహడె. 1967లో ఴచిాన
t

నకీలఫభట ఉదమభం షతమం లలంటి యహభినర లృరేశ ఩ాపాయహతున చఽన఺ంథి. తృహయవతీ఩పయం ఏజెతూీ
ar

తృహాంతంలో ఉతృహదరమముడెన షతమం గిభిజన఼ల షభషమల ఩టా అఴగహసనణో ఉండేయహడె.

1967, అకో్ఫయు 31న తోండెంఖల్ షభలయేవం తభహవత తిభిగిఴష఼తనన గిభిజన఼లనర లేలృడి
తృహాంతంలో ఫేడిత షతమధరనభహమణ అధే స్హథతుక బూస్హవత౉కి చెంథిన ఴమకుతలు కహలు఩లు
Sm

జభితృహయు. ఇదద యు గిభిజన఼లు తృహాణరలు కోలో఩మలయు. పలితంగహ గిభిజన఼లు కుభహతృహం,

ల఻తంనేట లలంటి తృహాంణరలోా ళంస్హతభక చయమలకు తృహల఩డరీయు.
1969, భలభిా 4న నరదకభహజ తృహాంతంలో తృో లీష఼ కహలు఩లోా ఇదద యు గిభిజన఼లు భయణంచరయు.
గిభిజన఼లు షతమం ధరమకతవంలో ఆముదరలు ధభించి గెభిలా ల తృో భహటాలు చేరహయు. ఫంగహల్లో
నకీలఫభట ఉదమభ ధరమకుడెన చరయు భజుంథరరణో ఩ంచరథి కాశణ భూభి,త చౌదభి

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ణేజేవవయభహఴప లలంటియహయు ఩ాతమక్ష షంఫందరలు ఏభహ఩టు చేష఼కుధరనయు. తభిఫెల ధరగిభెడిీ

లలంటియహయు భజుంథరర స్హముధ తియుగుఫాటున఼ ఴమతిభేకించరయు. కహయమకయత లకు లరతుక శిక్షణ
ఇయహవలధరనయు. కహతు భజుంథరర చెన఺఩న ఴయగ వతేా తుయౄభలనకే శ్రీకహకుళం ఉదమభ
ధరమకులు తోగుగచఽతృహయు. 1968 అకో్ఫయు 23 - 25 భధమ ఫొ డీ తృహడె ఴదద షభలయేవఫెై
స్హముధ తియుగుఫాటు ఉదమభం చేమలలతు తుయణబంచరయు. ఇథి 1968 - 69 భధమ శ్రీకహకుళం
స్హముధ తియుగుఫాటుగహ ఩భిణత౉ంచింథి. 1969, ఩఺ఫాఴభిలో చరయు భజుంథరర ఆంధాలో

n
఩యమటించరయు. భజుంథరరణోతృహటు ణేజేవవయభహఴప, ఩ంచరథి కాశణ భూభిత, భలత౉డి అ఩఩లషఽభి

.i
లలంటి ధరమకులు గుంటృయు జిలలాలోతు గుతిత క ండ ఴదద షభలయేవఫెై షభనవమ షంఘలతున
ఏభహ఩టు చేరహయు. ఴయగ వతేా తుయౄభలన ఇశ్ ంలేతు షతమం అంద఼లో చేయలేద఼. 1969, ఏన఺ాల్
22న కహష఼ షధరమల్ ల఻న఻ఐ (ఎంఎల్) తృహభట్తు స్హథన఺ంచరయు. తభిఫెల ధరగిభెడిీ ఈ తృహభట్లో

ep
చేయకుండర 1969, ఫేలో ఆంధా఩ాథేశ్ లృ఩ా ఴకభూమతుష఼్ కత౉టీ (ఏన఻ఆరల఻ల)఻ అధే షంషథ న఼
ఏభహ఩టు చేరహడె. 1969, ఫేలో శ్రీకహకుళం ఉదమభకహయులు లృరహఖ఩టనంలో షభలయేవఫెై
Pr
ఫళయంగంగహ ఴయగ వతేా తుయౄభలనకు తుయణబంచరయు. షతమం, కెైలలషం లలంటి ధరమకులు ఈ
షభలయేరహతుకి హాజయుకహలేద఼. భెైణరంగ షంఘయషణ షత౉తి, ఩ాజ ధరమమస్హథధరలు ఏభహ఩టుచేల఺
ఉదమభలతున తీఴాతయం చేరహయు. భలిా లౄడె (1969, ఆగష఼్ 4), నరదదఫుడిథి (1969, నఴంఫయు)
t

తృహాంణరలోా బూస్హవభులు, ఴడడీ యహమతృహయులన఼ ఉదమభకహయులు చంనేరహయు. ఉదమభలతున

ar

అణచియేమడరతుకి ఆందరా, ఑భిస్హీ తృో లీష఼లు షంముకత ంగహ దమాలన఼ ఏభహ఩టుచేల఺ 1969 ఫే,
27న జలలంతాకోట ఴదద ఎద఼యు కహలు఩లోా ఩ంచరథి కాశణ భూభితతు కహలిా చంతృహయు.
Sm

఩ాబుతవం శ్రీకహకుళం తృహాంణరతున కలోాలిత తృహాంతంగహ ఩ాకటించింథి. కహష఼ షధరమల్, ష఼భేన్

ఫో స్టలు 1969, జుల లో శ్రీకహకుళం ఴచిా ఉదమభ ఩ాగతికి ఆణరభసుతి దమాలన఼ ఏభహ఩టు
చేమలలతు తీభహభతుంచరయు. భెైణరంగ షంఘయషణ షత౉తి చేల఺న ఉదమభలలు, థరడెలణో
బమ఩డిన బూస్హవభులు, ఴడడీ యహమతృహయులు ఏజెతూీ తృహాంణరతున ఴథిలి ఩ట్ ణరలోా
తలథరచ఼కోయహలిీ ఴచిాంథి. 1969లో ఩ాబుతవం ణేజేవవయభహఴపన఼ అభెస్ట్ చేల఺ంథి. ధరగిభెడ,ిీ
థేఴపల఩లిా యెంకటేవవయభహఴపలన఼ భథరాస్టలో అభెస్ట్ చేరహయు. 1970, జుల 10న ఫో భిక ండల

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ఴదద జభిగిన ఎద఼యు కహలు఩లోా షతమం, కెైలలషం భయణంచడంణో శ్రీకహకుళం స్హముధ తృో భహటం
భందగించింథి. భలత౉డి అ఩఩లషఽభి, ధరగబూశణం ఩టానమక్లన఼ కలకణరతలో 1970,
జుల 24న అభెష్ ఼ చేరహయు. 1967 - 70 భధమ జభిగిన శ్రీకహకుళం స్హముధ తృో భహటం ఩ా఩ంచ
కభూమతుష఼్ థేరహల దాఱ఺్తు ఆకభిషంచింథి. ఈ ఉదమభం గుభించి 1969, డిలరంఫయు 29న
నఴచెధర యహభహతషంషథ పాయతథేవ అణరమధ఼తుక కోట ఫుయుజు అధే యహమస్హతున ఩ాచ఼భించింథి. చరయు
భజుంథరర ఈ ఉదమభలతుకి కహయకుడతు ఈ యహమషంలో నేభ్సంథి. శ్రీకహకుళం ఉదమభంలో

n
తృహలలానన యహభినర తృహయవతీ఩పయం కుటాకేష఼ (120 భంథి) మోతృహయు. చరయు భజుంథరర కష్ డడలోధే

.i
భయణంచరయు. ధరగబూశణం ఩టానమక్ భయణశిక్ష యద఼ద చేరహయు.

జై తెలంగాణా ఉదయమం (1969)

ep
నరదద భన఼శేల ఑఩఩ందంలోతు అంరహలన఼ అభలు చేమకతృో ఴడం ఴలా 1969లో
ణెలంగహణర తృహాంత ఩ాజలు జె ణెలంగహణర ఉదమభలతున తృహాయంతేంచరయు. 1956లో తూలం
Pr
షంజీఴభెడిీ భుఖమభంతిాగహ తుమత౉తేడె, ణెలంగహణర యహభికి ఉ఩భుఖమభంతిా ఩దలృతు
ఇఴవలేద఼. నరగహ ఉ఩భుఖమభంతి ఩దలృ అధేథి చేతికిఆభోయేలుగహ, తుయు఩యోగఫెైంథి అతు
t

యహమఖలమతుంచరయు. ణెలంగహణర తృహాంతీమ భండలితు 1958 ఴయకు ఏభహ఩టు చేమలేద఼.

పలితంగహ ణెలంగహణర ఩ాజలు తభ షభషమలన఼ ఩ాబుతవం దాఱ఺్కి ణెచేాంద఼కు తుయషన
ar

షభలయేరహలన఼ ఏభహ఩టు చేమడం తృహాయంతేంచరయు. 1969, జుల 10న ణెలంగహణర ఩భియక్షణ

థిధరతున (హాతొల థినం) తృహటించరయు. ణెలంగహణర యహభి కోభెసలన఼ భతునంచనటా బణే
Sm

ఆంధా఩ాథేశ్ భహశ్ ంర న఼ంచి లృడితృో ణరభంటృ ళైదభహఫాద షభలయేవంలో కహభిభక

షంఘధరమకుడెన భసథేవ్ ల఺ంగ్ ళచాభించరయు. ణెలంగహణర తృహాంతంలో
ఆంధ఼ాలన఼ ఉథో మగులుగహ ఎకుసఴ షంఖమలో తుమత౉ంచడం ఴలా 1969,
జనఴభి 1న యలౄంధాధరథ అధే లృథరమభిథ ఖభభం జిలలా తృహలవంచలో
తుభహహాయథీక్ష తృహాయంతేంచరడె. థీంణో ణెలంగహణరలో ఉదమభ తీఴాయౄ఩ం
థరలిాంథి. లృథరమయుథలోా ఑క ఴయగ ం ణెలంగహణర యహభికిచిాన యహగహదధరలన఼

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

అభలు చేమభతు కోయగహ, భభ్క ఴయగ ం ఩ాణేమక ణెలంగహణర

భహష్టహ్రతునఏభహ఩టు చేమలలిీంథిగహ కోభింథి. ఩ాతమక్ష చయమకు థిగుణరభతు
ధరన్గెజిటడ్ ఉథో మగులు ళచాభించరయు. అ఩఩టి భుఖమభంతిా కహష఼
ఫాహాభనందభెడిీ 1969, జనఴభిలో అఖిల఩క్ష షభలయేరహలు ఏభహ఩టు చేల఺
ణెలంగహణర తృహాంతంలో ఉనన ఆందరా ఉథో మగులన఼ యెనకుస ఩ం఩పణరభతు,
ణెలంగహణర త౉గులు తుధ఼లు యహభికే ఖయుా చేస్త హభతు హాతొ ఇచరాయు. ణెలంగహణరకు చెంథిన

n
జె. చ్కహసభహఴపన఼ ఉ఩భుఖమభంతిాగహ తుమత౉ంచరయు. కహతూ, ఉదమభం ఆగలేద఼. 1969,

.i
జనఴభి 20న ళైదభహఫాద఼లో తృో లీష఼ కహలు఩లు జయగడంణో ఆంథో ళనలు భభింతగహ
నరభిగహబ. ఆంధా ఉథో మగులన఼ 1969, ఩఺ఫాఴభి, 28 ధరటికి ఩ంన఺యేస్త హభతు ఩ాబుతవం
఩ాకటించింథి. ఈ షభమంలోధే నలలగండలో డి఩యమటీ షభేవమయుగహ ఩తుచేషత ఼నన ఆంధ఼ాడితు

ep
షజీఴ దసనం చేరహయధే ఴదంతి యహమన఺ంచడంణో ఆందరాలో తృో టీ ఉదమభం తృహాయంబఫెైంథి.
ణెలంగహణరలో లృథరమభిథ ఉదమభలతుకి కె.లృ. యంగహభెడిీధరమకతవం ఴళంచరయు.
Pr
1969, ఏన఺ాల్ 11న లోక్షబలో ఎతుత౉థి అంరహల ఩ాణరలుకన఼ ఩ాకటించరయు. కహతూ ఉదమభం
తగగ లేద఼. ణెలంగహణర ఩ాజ షత౉తి (గుయుత - తృహయ) భభిీ చెధరనభెడిీ ధరమకతవంలో
ఆంథో ళనలు స్హగించింథి. 1969, ఫే 1న ణెలంగహణర కోభెసల థినంతృహటించరలతు TPS
t

న఺లు఩పతుచిాంథి. 1969, జూన్ 4న ళైదభహఫాదలో 33 గంటలు కయౄపూ లృదించరయు. భభిీ

ar

చెధరనభెడ,ిీ లృథరమభిథ ధరమకుడెన భలిా ఖలయుున్లన఼ ఩ాబుతవం అభెష్ ఼ చేల఺ంథి. చిఴభికి

భుఖమభంతిా కహష఼ ఫాహాభనందభెడిీ 1971, లరన్ ంర ఫయులో భహజీధరభల చేమగహ లరన్ ంర ఫయు 25న
Sm

న఺.లృ. నయల఺ంహాభహఴపన఼ భుఖమభంతిాగహ తుమత౉ంచరయు. థీంణో జె ణెలంగహణర ఉదమభం

తులిచితృో బంథి. TPS న఼ కహంగెీస్ట తృహభట్లో లృలీనం చేరహయు.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

జై ఆంధ్ాా ఉదయమం (1972)

న఺.లృ. నయల఺ంహాభహఴప ణొలి ణెలంగహణర తృహాంణరతుకి చెంథిన భుఖమభంతిాగహ1971లో తుమత౉
తేలమలమయు. భులీస తుఫంధనలనర ష఼న఻ాంకోయు్ ఇచిాన తీయు఩పలితంగహ 1972లో జె ఆందరా ఉ
దమభం తల తిత ంథి.
1956లో భులీస తుఫంధనలుఅంగటకభిషత ఽ నరదదభన఼శేల ఑఩఩ందం జభిగింథి. కహతూ ఆంధ఼ాలు
భులీసతుఫంధనలు చెలాఴంటృ ళైకోయు్న఼ ఆవీబంచరయు. ఆంధా఩ాథేశ్ అఴతయణఅనంతయం భు

n
లీస తుఫంధనలు చెలాఴంటృ 1972, ఩఺ఫాఴభి 4న ళైకోయు్తీయు఩తుచిాంథి. థీతునర భుఖమభంతిా న఺.

.i
లృ.నయల఺ంహాభహఴప ష఼న఻ాంకోయు్న఼ఆవీబంచరయు. పలితంగహ ష఼న఻ాంకోయు్ 1972, అకో్ఫయు 3న భు
లీస తుఫంధనలుధరమమ షభభతఫే అతు తీయుాతుచిాంథి. థరంణో ఆంధ఼ాలు తభ భహజదరతులోధే
ణరభు థివతీమ తృౌయులుగహ పాలృంచఫడటం అధరమమభతు నేభ్సంటృ జె ఆందరాఉదమభలతున

ep
తృహాయంతేంచరయు. కేందా఩ాబుతవం భహజీ ఩ాతితృహదనలు చేషత ఽళైదభహఫాద, ల఺కింథరాఫాద తృహాంణరలోా 1
977 ఴయకు, త౉గిలిన ణెలంగహణరలో 1980ఴయకు భలతాఫే భులీస తుఫంధనలు అభలోా ఉంటా
Pr
మతు 1972, డిలరంఫయు 23నతృహయా ఫెంటులో నేభ్సంథి.

ఆ ఫేయకు రహషధరతున చేల఺ంథి. కహతూ ఆంధ఼ాలు త౅.లృ. ష఼ఫాఫభెడిీ ధరమకతవంలో 1972,

t

డిలరంఫయు 31న షభలయేవఫెై ఩ాణేమక ఆంధా భహశ్ ంర కోషం డిభలండె చేరహయు. ఆంధా తృహాంత
ఉథో మగులు 108 భోజులు షఫెభ చేరహయు. ఉదమభలతుకి ధరమకతవం ఴళష఼తనన భభ్క
ar

ధరమకుడె కహకహతు యెంకటయతనం 1972, డిలరంఫయులో గుండె తృో టుణో భయణంచరయు.

న఺.లృ. నయల఺ంహాభహఴప 1973 జనఴభిలో భుఖమభంతిా ఩దలృకి భహజీధరభల చేమడంణో
Sm

జనఴభి 18న భహశ్ ఩

ర తి తృహలన లృదించరయు. 1973లో ఆందరా ధరమకులు భలూా చిత౉
త యులో
షభలయేవం తుయవళంచి ఉదమభ క నస్హగిం఩పనకు తుయణబంచరయు. కహతూ అ఩఩టి
గఴయనయు ఖండఽపాయ్ థేరహయ్ భుఖమ షలహాథరభెైన ళచ్.ల఺.వభటన్ షభయథంగహ ఩తుచేల఺
ఉదమభ తీఴాతన఼ తగిగంచరడె. కహంగెీస్ట అదిష్టా హనం తోదట అబద఼ అంరహల ఩ాణరలుకన఼
఩ాకటించింథి. 1973లో ధరమమస్హథనం తీయు఩తుషఽ
త భులీస తుఫంధనలు ఉథో మగంలో చేభేట఩ప఩డే
ఴభితస్త హమతూ, ఩ామోశన్, ల఻తుమలభిటీ లలంటి లృశమలలోా ఴభితంచఴతు నేభ్సంథి. కేందా ఩ాబుతవం

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

1973, అకో్ఫయు 1న ఆరు షూతాాల఩థకాన్ని ఩ాకటించింథి. థీతు థరవభహ...

1) భులీస తుఫంధనలు, ణెలంగహణ తృహాంతీమ కత౉టీ యద఼ద అఴపణరబ.
2) ధరన్ గెజిటడ్ ఉథో మగహలకు, అల఺ల్ రంట్ షయున్ ఉథో మగహలకు స్హథతుక అబమయుథలకే తృహాదరనమం
ఇస్హతయు.
3) ఩ాబుతవ ఉథో మగుల షభషమలన఼ ఩భిశసభించడరతుకి ఉననణరదికహయ ధరమమషంఘం
ఏభహ఩టు అఴపతేంథి.

n
4) భహశ్ స్
ర థ హబ ఩ాణరలుకహ ఫో యుీ, యెన఼కఫడిన తృహాంణరల ఉ఩షంఘలలన఼ ఏభహ఩టు చేస్త హయు.

.i
5) ళైదభహఫాదలో కేంథీామ లృవవలృథరమలమం స్హథన఺స్త హయు.
6) నర అబద఼ షఽణరాలన఼ అభలు చేలేంద఼కు భహజ మంగహతున షఴభించడం జయుగుతేంథి.

ep
ఆందరా కత౉టీ 1973, అకో్ఫయు 1న ఆయు షఽణరాల ఩థకహతున ఆమోథిషత ఽ జె ఆందరా
ఉదమభలతున లృయత౉ంచింథి. 1973, డిలరంఫయు 18న 33ఴ భహజ మంగ షఴయణ త౅లుాన఼ కేందాం
ఆమోథించింథి. 1858లో ఏయ఩డిన ణెలంగహణ తృహాంతీమ కత౉టీతు 1974, జనఴభి 1 న఼ంచి
Pr
భహశ్ ఩
ర తి ఉతత యువల థరవభహ యద఼ద చేరహయు. 1973, డిలరంఫయు 10న భహశ్ ఩
ర తి తృహలన ణొలగించి
జలగం యెంగళభహఴపన఼ భుఖమభంతిాగహ తుమత౉ంచరయు.
t
ar
Sm

1978 ఎతునకలోా కహంగెీస్ట తృహభట్ 175 స్హథధరలన఼ తృ ంథి భభిీ చెధరనభెడిీ ఆభో భుఖమభంతిాగహ
తుమత౉తేలమలమయు. 1980లో టి. అంజమమన఼ భుఖమభంతిాగహ తుమత౉ంచరయు. ఈమన
63 భంథిణో జంఫో భంతిా ఴభహగతున ఏభహ఩టు చేరహయు. భుతుీ఩ల్ ఎతునకలోా ఒటత౉ కహయణంగహ
అంజమమ భహజీధరభల చేమగహ, బఴనం యెంకటాాభభెడిీ 1982లో భుఖమభంతిా అమలమయు.
అంజమమ కహలంలో జభిగిన భుతుీ఩ల్ ఎతునకలోా లృజమయహడ ఫేమర ఩దలృతు ల఺న఻ఐ,

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

డి఩యమటీ ఫేమర ఩దలృతు ల఺న఻ఐ(ఎం) స్ ంతం చేష఼కోగహ లృరహఖ఩టనం ఫేమర ఩దలృతు

పాయతీమ జనణర తృహభట్ దకిసంచ఼కుంథి.

ఆంధా఩ాదేశలో
్‌ రాజకీయ్‌఩రిణామాలు, ముఖ్ాయంశాలు:
1956లో తూలం షంజీఴభెడిీ ణొలి భుఖమభంతిాగహ ఆంధా఩ాథేశ్
అఴతభించింథి. 1958లో 90 భంథి షబుమలణో రహషనభండలి ఏభహ఩టంథి.
అ఩఩టి భహశ్ ఩
ర తి ఫాఫూ భహజేందా఩ాస్హద థరతున తృహాయంతేంచరయు. 1958లోధే

n
371(D) అదికయణ ఩ాకహయం ణెలంగహణర తృహాంతీమ షంఘం ఏయ఩డింథి.

.i
కయౄనలు జిలలా ఫష఼ీ యౄటా జ తీమకయణనర కోయు్ తీయు఩ కహయణంగహ తూలం
఩దలృకి భహజీధరభల చేరహయు. అనంతయం థరమోదయం షంజీఴమమ భుఖమభంతిాగహ (1960 -

ep
62) తుమత౉తేలమలమయు. పాయతథేవంలోధే ణొలి దలుత భుఖమభంతిాగహ నేభ్ంథరయు.
కె.లృ.యంగహభెడిీతు ఉ఩ భుఖమభంతిాగహ 1961లో తుమత౉ంచరయు. కహష఼ ఫాహాభనందభెడిీ కహలం
(1964 - 71)లోధే లృరహఖ ఉకుస ఉదమభం, జె ణెలంగహణ ఉదమభలలు జభిగహబ. ణెలంగహణ
Pr
న఼ంచి భుఖమభంతిా ఩దలృ చే఩టి్న ణొలి ఴమకితగహ న఺.లృ. నయల఺ంహాభహఴప
నేభ్ంథరయు.
t

1972 ధరటి ఩ట్ ణ బూభుల ల఻లింగ్ లృదరనం (ఆభిీధెన్ీ),

బూషంషసయణల త౅లుాన఼ న఻లౄబే ఩ాయేవనరట్ ాయు. జిలలా ఩భిశతలన఼ యద఼ద
ar

చేరహయు. గౌతే లచానన ఩ాణేమక ఆందరా జెండరన఼ 1972, డిలరంఫయు 10న

యౄతృ ంథించరయు. జలగం యెంగళభహఴప 1973 - 78 భధమ భుఖమభంతిాగహ ఉధరనయు. 1975లో
Sm

తోదటి ఩ా఩ంచ ణెలుగు భహాషబలు ళైదభహఫాదలో జభిగహబ. కోస్హత జిలలాలోా నరన఼ తేతృహన఼
(1977) షంబలృంచింథి. 1978లో యంగహభెడిీ జిలలా (22) ఏయ఩డింథి. భభిీ చెధరనభెడిీ కహలంలో
1979లో లృజమనగయం జిలలా (23) ఏయ఩డింథి. 1982లో థేవంలోధే తోదటి స్హయవతిాక
లృవవలృథరమలమలతున ళైదభహఫాదలో తృహాయంతేంచరయు. థరధేన 1991లో అంఫేడసర స్హయవతిాక
లృవవలృథరమలమంగహ నేయు భలభహాయు.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

తెలుగుదేవం పారటీ అఴతరణ

నందభూభి ణరయక భహభలభహఴప (ఎతూ్ ఆర) 1982, ఫే 29న
ణెలుగుథేవం తృహభట్తు స్హథన఺ంచరయు. కహంగెీస్ట 1982, అకో్ఫయులో
బఴనం యెంకటభహత౉భెడిీ స్హథనంలో కోటా లృజమపాషసయభెడిీతు
భుఖమభంతిాగహ తుమత౉ంచింథి. 1983, జనఴభి 5న జభిగిన
ఎతునకలోా ణెలుగుథేవం తృహభట్ 202 స్హథధరలన఼ తృ ంథి ఎతూ్ ఆర ణొలి

n
కహంగెీలేతయ భుఖమభంతిాగహ తుమత౉తేలమలమయు. కేఴలం ణొత౉భథి ధెలలోాధే (తృహభట్తు

.i
స్హథన఺ంచిన) ఩ాబుణరవతున ఏభహ఩టు చేమడం థరవభహ టీడడన఻ గితూనస్ట ఫుక్ భికహయుీ స్హదించింథి.
1983, జనఴభి 9న ఎతూ్ ఆర భుఖమభంతిాగహ ఩ాభలణల఻వకహయం చేరహయు. ణెలుగుథేవం ఩ాబుతవం
ఉథో మగుల ఩దలౄ లృయభణ ఴమష఼న఼ 58 న఼ంచి 55కు తగిగంచింథి. అలృతూతి఩యుల న

ep
ఉథో మగులన఼ లృచరభించేంద఼కు ధయభ భహాభలతాఅధే క తత ఩దలృతు ఏభహ఩టు చేరహయు. 1984
ఫేలో లృరహఖ఩టనంలో జభిగిన టీడడన఻ భెండో భహాధరడెలో తృహభట్ ఎఫెభలేమలనర ఎతూ్ ఆర
Pr
అన఼చిత యహమఖమలు చేరహయు. తృహభట్లో ధరభహ చందాఫాఫు ధరముడె, దగుగతృహటి
యెంకటేవవయభహఴపలకు అదిక తృహాదరనమం ఇఴవడం ఴలా తృహభట్లో అషంతాన఺త తోదల ంథి.
ఴంవతృహయం఩యమంగహ ఴష఼తనన కయణం, భునీబ్ ఩దఴపలన఼ ఎతూ్ ఆర యద఼ద చేరహయు. అబణే
t

కిలో 2 యౄతృహమల త౅మమం లలంటి ఩థకహల థరవభహ ఩ాజ తేభలధరతున తృ ంథరయు. ఎం.
ar

భహభచందాభహఴప అధే భంతిా ఇంటికి తృో లీస్ట అదికహభితు భలయుయేశంలో ఩ంన఺, లంచం ఇచిా
అలృతూతి ఆభో఩ణలణో అతడితు ణొలగించరయు. గుంటృయు జిలలాకు చెంథిన ధరథెండా
Sm

పాషసయభహఴప, చెధరనభెడ,ిీ అంజమమ భంతిాఴయగ ంలో భంతిాగహ ఩తుచేరహయు. తృహభట్నర అషంతాన఺త ణో

ఎతూ్ ఆరణో కలిల఺ టీడడన఻ తృహభట్ స్హథ఩నకు కహయకుడమలమయు.
ఎతూ్ ఆర ఩ాబుతవంలో స ంభంతిా ఩దలృతు చే఩టా్యు. 1984, జూన్లో ఎతూ్ ఆర అఫెభికహ యెళాగహ
ధరథెండా అదికహయం సషత గతం చేష఼కుధే ఩ామతనం చేరహయు. లృశమం ణెలిల఺న ఎతూ్ ఆర 1984,
ఆగష఼్ 14న ళైదభహఫాద ఴచిా పాషసయభహఴపన఼ భంతిా ఩దలృ న఼ంచి ణొలగించరలిీంథిగహ
గఴయనయు భహంలలల్న఼ కోభహయు. కహతూ, ధరథెండా పాషసయభహఴపణోతృహటు జీఴన్భెడ,ిీ భహభభుతుభెడిీ,

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

షతమధరనభహమణ అధే భంతేాలు భహజీధరభలచేల఺ ణెలుగుథేవం తృహభట్లో చీలిక ణెచరాయు. 1984,

ఆగష఼్ 16న భహంలలల్ ధరథెండా పాషసయభహఴపన఼ భుఖమభంతిాగహ తుమత౉ంచరయు. ఎతూ్ ఆర
1984, ఆగష఼్ 21న తనకు భదద తే ఇష఼తనన 161 భంథి ఎఫెభలేమలణో ఢిలీా యెలుా భహశ్ ఩
ర తి
జెల్ల఺ంగ్న఼ కలుష఼కుధరనయు. 1984, ఆగష఼్ 24న భహంలలల్ గఴయనయు ఩దలృకి భహజీధరభల
చేరహయు. వంకర దమలళ్ వయభ ఆంధా఩ాథేశ్ గఴయనయుగహ తుమత౉తేలమలమయు. ఢిలీాలో
భహశ్ ఩
ర తితు కలిల఺న ఫాందంలో ఉనన అలరంతెా ల఻఩కర టి.షతమధరనభహమణ, డి఩యమటీ ల఻఩కర

n
తైంభెడిీ తభహవత ధరథెండా ఴయగ ంలో చేభహయు. ఈ తయుణంలో ఎతూ్ ఆర ఆగష఼్

.i
29 లరన్ ంర ఫయు 3 భధమ ఆంధాథేవభంతటా ఩యమటించి భదద తే కోషం
఩ామతినంచరయు. గఴయనయు వంకరదమలళ్ వయభ ధరథెండా పాషసయభహఴపన఼
తన ఫలలతున తుయౄన఺ంచ఼కోయహలిీంథిగహ లరన్ ంర ఫయు 11న రహషనషబన఼

ep
షభలయేవ఩భిచరయు. ఎం. ఫాగహభెడిీ తృ ా టం ల఻఩కయుగహ ఫాధమతలు
చే఩టా్యు. కహతూ షబలోతు షబుమల అన఼చిత ఩ాఴయత న ఴలా భహజీధరభల
Pr
చేరహయు. అతడి స్హథనంలో షలలఴపథీద న్ ఑యెల఻ తృ ా టం ల఻఩కయుగహ తుమత౉తేలమలమయు. గఴయనయు
ళచాభికణో ధరథెండా భహజీధరభల చేమగహ 1984, లరన్ ంర ఫయు 21న ఎతూ్ ఆర తన ఫెజ భిటీతు
తుయౄన఺ంచ఼కుధరనయు. కహతూ నఴంఫయు 22న అలరంతెా తు యద఼ద చేబంచరయు.
t
ar

1984, డిలరంఫయులో జభిగిన లోక్షబ ఎతునకలోా టీడడన఻ 30 స్హథధరలు గెలిచింథి. కహంగెీస్ట

తృహభట్కి కేఴలం 6 స్హథధరలు భలతాఫే ఴచరాబ. 1985, భలభిా 5న జభిగిన అలరంతెా ఎతునకలోా
టీడడన఻ 202 స్హథధరలు తృ ందగహ కహంగెీస్ట 49 స్హథధరలు భలతాఫే చేజికిసంచ఼కుంథి. ధరథెండా
Sm

పాషసయభహఴప అబుమదమ ణెలుగుథేవం తృహభట్ నేయుణో 220 స్హథధరలోా అబమయుథలన఼ తుల఩గహ

఑కసయౄ క౅డర లృజమం స్హదించలేద఼. భలక్నేట తుయోజక ఴయగ ం న఼ంచి తృో టీ చేల఺న
ధరథెండా క౅డర తెజేన఻ అబమభిథ చేతిలో ఒటత౉ చెంథరయు. ఎతూ్ ఆర కు షంక్షోబంలో భదద తే
ఇచిాన 99 భంథిలో శ్రీకహకుళం జిలలా క త౉
త యు తుయోజకఴయగ ం న఼ంచి ఑కసయు భలతాఫే
ఒడితృో మలయు. 1985, భలభిా 9న ఎతూ్ ఆర భూడో స్హభి భుఖమభంతిాగహ ఩ాభలణ ల఻వకహయం

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

చేరహయు. 1983 ఎతునకలోా 38% ఒటా న఼ తృ ంథిన కహంగెీస్ట 1985 ఎతునకలోా 44% ఒటా న఼
తృ ందడం గభధరయహం. ఈ ఎతునకలోా టీడడన఻కి 47% ఒటు
ా ఴచరాబ. 1985లో ఎతూ్ ఆర
భంతిాఴయగ ం తీష఼కునన ణొలి చయమ లృదరన ఩భిశత యద఼ద చేమడం. 90 భంథి షబుమలునన
రహషన భండలిలో 48 స్హథధరలు కహంగెీస్టకు ఉండటంఴలేా ఈ ఩తు చేరహయు. 1985, ఏన఺ాల్ 30న
రహషన షబలో తీభహభనం చేల఺ 1985, జూన్ 1న లృదరన఩భిశతన఼ యద఼ద చేరహయు.
1985లో ష఼న఻ాంకోయు్ ఉథో మగుల ఩దలౄ లృయభణ ఴమష఼ తగిగం఩ప చెలాదతు తీయు఩ ఇచిాంథి.

n
పలితంగహ ఉథో మగులకు 158 కోటా యౄతృహమలు చెలిాంచరలిీ ఴచిాంథి. 1986, జుల 15న టీడడన఻

.i
఩ాబుతవం భిజభేవశన఼
ా నరంచ఼త౉ తుయణమం తీష఼కుంథి. తెల఻లకు 25% న఼ంచి 44% కి,
ఎల఻ీలకు 14% న఼ంచి 15%, ఎల఻్లకు 4% న఼ంచి 6% నరంచింథి. కహతూ, కోయు్ తెల఻లకు ఇచిాన
నరం఩పన఼ యద఼ద చేల఺ంథి.

ep
ఈ తయుణంలోధే కహంగెీస్ట షబుమడె థోా ణంభహజు షతమధరనభహమణ ఎతూ్ ఆరనర అదికహయ
ద఼భివతుయోగహతున ఆభోన఺షత ఽ ళైకోయు్లో కేష఼ యేరహయు. కోయు్ థరతున ఩భిశ్రలించదగినథిగహ
Pr
యహమఖలమతుంచింథి. ఇలలంటి ఩భిల఺థతేలోా ఎతూ్ ఆర తృహత భంతిా ఴభహగతున ణొలగించి 1988, ఩఺ఫాఴభి
15న నఽతన భంతిాఴభహగతున ఏభహ఩టు చేరహయు. 1989, భలభిా 29న 32 భంథి కహంగెీస్ట
t

ధరమకులకు అలరంతెా 30 భోజుల జెలుశిక్ష లృదించింథి. థీతునర కహంగెీస్ట అలరంతెా కి శిక్ష లృదించే
ar

సకుస లేదతు, ల఻఩కరనరష఼న఻ాంకోయు్లో కేష఼ యేల఺ంథి. కోయు్ యహభితు లృడెదల

చేమలలిీంథిగహ తీయు఩ ఇచిాన఩఩టికీ అ఩఩టి ల఻఩కర జి. ధరభహమణభహఴప
థరతున అభలు చేమడరతుకి తుభహకభించరయు. లృరహవత౉తా ల఺తుభల
Sm

తుభహభణంనర క౅డర కహంగెీస్ట ధరమకులు ధరమమస్హథనంలో కేష఼లు యేరహయు.

కహతూ కోయు్ భంతేాల ఩ాఴయత ధర తుమభలఴలు తన ఩భిదిలోకి భహదతు
తియషసభించింథి. 1989, నఴంఫయు స్హదరయణ ఎతునకలోా కహంగెీస్ట 180 స్హథధరలు గెలఴగహ, టీడడన఻
74 స్హథధరలధే తృ ందగలిగింథి. ఎతూ్ ఆర క౅డర ళందఽ఩పయంలో గెలిచిన఩఩టికీ కలవకుభిత
(భసఫూబ్నగర) స్హథనంలో ఒటత౉ తృహలమలమయు. 1989, డిలరంఫయు 3న భభిీచెధరనభెడిీ

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

భుఖమభంతిా అమలమయు.
కహతూ ఑క షంఴతీయంలోనే ఩దలృ కోలో఩గహ ధేద఼యుభలిా జధరయధనభెడ,ిీ అతడి తభహవత కోటా
లృజమపాషసరభెడిీ భుఖమభంతేాలుగహ భలభహయు. 1991, జూన్ 21న న఺.లృ. నయల఺ంహాభహఴప
఩ాదరనభంతిాగహ తుమత౉తేలమలమయు. 1994 డిలరంఫయు ధరటి రహషన షబ ఎతునకలోా
ణెలుగుథేవం తృహభట్ 214 స్హథధరలు తృ ంథి, 1994న, 12 డిలరంఫయు ఎతూ్ ఆర ధరలుగోస్హభి
భుఖమభంతిా ఩దలృ చే఩టా్యు. అబణే ఊళంచతుభటతిలో 1995, ఆగష఼్ 31న భుఖమభంతిా

n
఩దలృకి భహజీధరభల చేమలలిీ ఴచిాంథి.

.i
ఎతూ్ ఆర జీలృతంలోకి లక్షడభతృహయవతి ఩ాయేశించడం, ఆఫెన఼ తన భహజకీమ యహయష఼భహలిగహ
ఆమన ఩ాకటించడం లలంటి ఩భిణరభలల ఴలా టీడడన఻లో షంక్షోబం తల తిత ంథి. ఎతూ్ ఆర 1994
ఎతునకలోా ళందఽ఩పయం, టకసలి తుయోజక ఴభహగల న఼ంచి గెలిచరయు. టకసలి స్హథధరతుకి

ep
భహజీధరభల చేల఺ లక్షడభతృహయవతితు ఆ స్హథనం న఼ంచి గెలిన఺ంచరలతు పాలృంచరయు. కహతూ, సభికాశణ
తనకు టకసలి స్హథనం ఇయహవలిీంథిగహ అబమంతయం ణెలితృహడె. ఎతూ్ ఆర ఇదద భితూ కహదతు అ఩఩మమ
Pr
థొ యన఼ గెలిన఺ంచరయు. చందాఫాఫు ధరముడె ఴయగ ం ఈ ఩భిణరభలలకు బమ఩డి తృహభట్తు
చీలిాంథి. 1995, ఆగష఼్ 23, 24 ణేథీలా ో యెస్హాయ్ స టల్లో తనఴయగ ఎంఎల్ఏలన఼ ఉంచి
లరన్ ంర ఫయు 1న భుఖమభంతిాగహ ఩ాభలణల఻వకహయం చేరహయు. 144 భంథి ఎంఎల్ఏలు చందాఫాఫు
t

ధరముడితు ణెలుగుథేవం తృహభట్ ధరమకుడిగహ ఎన఼నకుధరనయు. లౄయు గఴయనయు కాశణ కహంతన఼

ar

కలిల఺ చందాఫాఫు ధరముడితు భుఖమభంతిాగహ తుమత౉ంచభతు కోభహయు. ఎతూ్ ఆర 1995,

ఆగష఼్ 25న తన భంతిాభండలితు షభలయేవ ఩భిచరయు. ఈ షభలయేరహతుకి హాజయుకహతు
Sm

చందాఫాఫు ధరముడె, అరోక గజ఩తిభహజు, థేయేందర గౌడ్, భలధఴభెడ,ిీ లృథరమధయభహఴపలన఼

భంతిాభండలి న఼ంచి ణొలగించరయు. రహషనషబన఼ యద఼ద చేమఴలల఺ంథిగహ ఎతూ్ ఆర
గఴయనయున఼ కోభహయు. కహతూ, 140 భంథి చందాఫాఫు ధరముడె ఫాందం గఴయనయున఼ కలిల఺
ఎతూ్ ఆర ధరమకతవంలో లృరహవషం లేదతు తీభహభన ఩ణరాతున షభభి఩ంచరయు. అంద఼లోతు రహషన
షబుమల షంతకహలన఼ ఩భిశ్రలించరలిీంథిగహ గఴయనయు ల఻఩కయు యె. భహభకాశే
ణ డితు కోభహయు.
ల఻఩కర షంతకహలు ఩భిశ్రలించడఫే కహకుండర అషభభతి ఴభహగతుకే ఫెజ భిటీ ఉందతు

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

఩ాకటించరయు. గఴయనయు ఎతూ్ ఆరన఼ 1995, ఆగష఼్ 30లోగహ షబ లృరహవషం తృ ంథరలిీంథిగహ

ఆథేశించరయు. ఎతూ్ ఆర కోభిక ఫేయకు ఆ గడెఴపన఼ ఆగష఼్ 31 ఴయకు నరంచరయు.
టీడడన఻ షయవషబమ షభలయేవం 1995, ఆగష఼్ 30న కహచిగూడ ఫషంత తిబేటరలో జభిగింథి.
ఈ షభలయేవంలో చందాఫాఫు ధరముడితు అధమక్షుడిగహ ఎన఼నకుధరనయు. పలితంగహ 1995,
ఆగష఼్ 31న ఎతూ్ ఆర భహజీధరభల చేమగహ, లరన్ ంర ఫయు 1న చందాఫాఫు ధరముడె
భుఖమభంతిాగహ ఩ాభలణల఻వకహయం చేరహయు. భంతిాఴయగ ం 11 భంథిలో సభికాశణ ఑కసడే క తత

n
భంతిా. చందాఫాఫు ధరముడె 1978లో చందాగిభి తుయోజక ఴయగ ం న఼ంచి కహంగెీస్ట తృహభట్

.i
తయ఩పన గెలిచి అంజమమ భంతిా ఴయగ ంలో ల఺తుభల ఩భివభ
ీ భంతిాగహ ఩తుచేరహయు. ఎతూ్ ఆర
అలుాడె కహగలిగహయు. కహతూ, 1983 ఎతునకలోా కహంగెీస్ట తయ఩పధే తృో టీచేల఺ ఒడితృో మలయు. ఆ
తభహవత టీడడన఻లో చేభి ఎతూ్ ఆర ఆంతయంగిక షలహాథరయుగహ భలభహయు. ధరథెండా పాషసయభహఴప

ep
ఴలా ఩దలృ కోలో఩బన షభమంలో చందాఫాఫు ధరముడె ఎతూ్ ఆర షభషమలన఼
఩భిశసభించరయు. కహతూ లక్షడభతృహయవతి ఩ాయేవంణో భహజకీమంగహ షంక్షోబం తల తిత ంథి.
Pr
ఎతూ్ ఆర కహలంలో ణెలుగుగంగ తృహాజెక్ు, ల఺ంగిల్లృండో ఩థకం, ల఻త ల
ీ కు తండిా ఆల఺త లో షభలన
సకుస కలి఩ంచడం, ఫజయహడ కనకద఼యగ యహయది తుభహభణం లలంటి కహయమకీభలలు చే఩టా్యు.
t
ar

నారా చందాబాబు నాయుడు

1995, లరన్ ంర ఫయు 1న ఩దక ండఴ భుఖమభంతిాగహ
Sm

఩ాభలణల఻వకహయం చేరహయు. ఇతడి ఩భితృహలధర కహలంలో ఆంధా఩ాథేశ్లో

అధేక నఽతన కహయమకీభలలకు శ్రీకహయం చ఼టా్యు. భహశ్ ంర లో ఇనపభేభశన్
టకహనలజీ ఩భివభ
ీ అతేఴాథిధకి ఩పధరథి యేల఺ంథి చందాఫాఫు ధరముడే.
1997, జనఴభి 1న జనభబూత౉ కహయమకీభలతున తృహాయంతేంచరయు.
ఇంద఼లో ఩ాజల ఴదద కు తృహలన, వీభథరనం, ఩రళా కిామభెన్ీ లలంటి అంరహలకు తృహాదరనమం
ఇచరాయు. ళైదభహఫాదలో ళైటక్ ల఺టీతు ఏభహ఩టు చేరహయు. అఫెభికహకు చెంథిన ఫెక్కిధేా షంషథ

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

షసకహయంణో లృజన్ 2020న఼ యౄతృ ంథించి షవభహణంధా఩ాథేశ్ ఏభహ఩టుకు శ్రీకహయం చ఼టా్యు.

1999 ఎతునకలోా ణెలుగుథేవం తృహభట్కి 180 అలరంతెా స్హథధరలు లతేంచగహ కహంగెీస్ట తృహభట్కి 90
స్హథధరలు ఴచరాబ. తెజేన఻ 12 అలరంతెా స్హథధరలన఼ దకిసంచ఼కుంథి. చందాఫాఫు ధరముడె
భెండో స్హభి భుఖమభంతిా అబన తభహవత ఎలకహ్ాతుక్ ఩భితృహలనకు తృహాదరనమం ఇచరాయు.
షచియహలమంలో ఎలకహ్ాతుక్ ఩రల్ భలతుటభింగ్ ఴమఴషథ కోషం ల఺సమ్సీ (SKIMS - లరకీటేభిమట్

n
ధరల డ్ు ఇనపభేభశన్ ల఺ష్ం) ఩థకహతున ఩ాయేవనరట్ ాయు. 2003, అకో్ఫయు 1న తియు఩తిలో అలిన఺భి

.i
ఴదద నకీల టు
ా చందాఫాఫు ధరముడినర థరడి చేరహయు.

చందాఫాఫు ఩ాబుతవం కోటి ఴభహలు నేయుణో అధేక షంక్షేభ ఩థకహలన఼తృహాయంతేంచింథి. భేశన్ కహ

యుీల ఩ంన఺ణ,ీ థీ఩ం ఩థకం కింద గహమస్ట కధెక్షన఼
ణీ, భళళలకు షవమంషహామక గూ ep
ా భంజూయు; తృహఠరహల లృథరమభిథన఼లకు లరకిళా ఩ంన఺
ీ ఩పల ఏభహ఩టు లలంటి కహయమకీభలలు చే఩టి్ంథి.
2001లో కేందా఩ాబుతవ ఩థకఫెైన ఩తుకి ఆహాయం ఩థకహతున ఆంధా఩ాథేశ్ తిభిగి తృహాయంతేంచింథి.
Pr
ఇ - లేయహ కేంథరాలు ఏభహ఩టు చేల఺ంథి. SMART (Simple, Moral, Accountable,
Responsive,Transparent) నేయుణో క తత లృదరధరతునతృహాయంతేంచరయు. చందాఫాఫు ధరముడె
t

2001లో 610 జీయో నర గిరగహాతూ కత౉శధేవరహయు.

ar

వై.ఎస్. రాజశేఖ్ర్్‌రడ్డి ్‌(2004 - 2009)

యె.ఎస్ట. భహజరేఖయ భెడిీ 2004, ఫే 14న భహశ్ ర 14ఴ
భుఖమభంతిాగహ ఩ాభలణ ల఻వకహయం చేరహయు. ఴమకిత఩యంగహ 14ఴ
Sm

భుఖమభంతిా, కహతూ, ఩భితృహలధర ఩యంగహ ఇతడె 26ఴ

భుఖమభంతిా. ఈమన ఉచిత లృద఼మత ఩రలునర ణొలి షంతకం
చేరహయు. భెైతే యుణభల఩఻, జలమజఞ ం, ఇంథియభభ ఇళై
ా , తృహఴలలఴడడీ , భెైతే యుణరలు, ఇంథిభహ
కహీంతి ఩థకం, ఇంథియ ఩ాబ, భహజీవ్ ముఴవకిత, బూ పాయతి, అంఫేడసర జీఴనదరయ లలంటి అధేక
఩థకహలు అభలు చేరహయు. SMART ఩థకహతున CARINGగహ భలభహాయు. (CARING -

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

కత౉టడ్, ఎకౌంటఫుల్, భెస్హ఩తుీవ్, ఇన్లర఩భింగ్, ధేశనలిస్ట్ , జెనఽమన్).

ఇంథియభభ ఩థకహతున 2006, ఏన఺ాల్ 1న త౉యు఩గోథరఴభి జిలలా, ఩డభయ ఖండిాక
గహీభంలో తృహాయంతేంచరయు. యెలుగు, డరవకహీ ఩థకహలన఼ లృలీనం చేల఺ ఇంథిభహ కహీంతి ఩థకంగహ
భలభహాయు. తెడె బూభులన఼ ఴమఴస్హమ బూభులుగహ భలయాడరతుకి ఇంథియ఩ాబ ఩థకహతున
఩ాయేవనరట్ ాయు. ఩ట్ ణరలోా 36 యేల యౄతృహమలలో఩ప యహభిషక ఆథరమం ఉండి, ఇలుాలేతు నేదలకు
ఇళై
ా తుభిభంచడరతుకి భహజీవ్ గాసకల఩ తృహాయంతేంచరయు. థేవంలోధే ణొలిస్హభిగహ షతొకాత బూ

n
షభలచరయ ఴమఴషథ బూ పాయతితు తృహాయంతేంచరయు (2006, నఴంఫయు 5; తుజ భలఫాద జిలలా

.i
స్హలంతృహడ్ ఴదద ). దలుత యహడలకు భంచితూటి స్ౌకయమం కోషం 2005, ఏన఺ాల్ 14న
ళైదభహఫాదలో అంఫేడసర జీఴధరదరయ ఩థకహతున తృహాయంతేంచరయు. 2009, ఫే 20న భెండో స్హభి
భుఖమభంతిాగహ ఩ాభలణల఻వకహయం చేల఺న యెఎస్టఆర 2009, లరన్ ంర ఫయు 2న ళలికహ఩్ ర
఩ాభలదంలో భయణంచరయు. ep
థరంణో లరన్ ంర ఫయు 3న కె. భోవమమన఼ భుఖమభంతిాగహ తుమత౉ంచరయు.
Pr
రహషనభండలి న఼ంచి భుఖమభంతిా అబన భెండో ఴమకిత భోవమమ (1982లో
బఴనం యెంకటభహత౉భెడిీ రహషనభండలి న఼ంచి తుమత౉తేలమలమయు).
t

ఆంధా఩ాథేశ్ రహషనషబలో 16 స్హయుా ఫడెు ట్ ఩ాయేవనరట్ న

ి ఴమకితగహ భోవమమ భికహయుీ
ar

షాఱ఺్ంచరయు. ఇతడి కహలంలోధే 2010, ఩఺ఫాఴభి 3న శ్రీకాశణ కత౉టీతు ఏభహ఩టు చేరహయు.

ఎన్. కిరణ్‌కుమార్్‌రడ్డి ్‌(2010 - 2014)

Sm

భోవమమ భహజీధరభలణో నఴంఫయు 25, 2010న కియణకుభలర భెడిీ

16ఴ భుఖమభంతిాగహ ఩ాభలణల఻వకహయం చేరహయు. 39 భంథిణో
భంతిాఴభహగతున ఏభహ఩టు చేరహయు. భహశ్ ర చభితాలో ఇంతభంథి భంతేాలు
఑కేస్హభి ఩ాభలణల఻వకహయం చేమడం ఇథే ణొలిస్హభి. ఇతడికహలంలోధే యెఎస్ట
జగన్ 2011, భలభిా 12న ఇడె఩పలతృహమలో యెఎస్టఆర కహంగెస్ట
ీ తృహభట్తు స్హథన఺ంచరయు. భహశ్ ఩
ర తి

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

14(F) అదికయణరతున ణొలగిషత ఽ ఉతత యువలు జ భటచేరహయు. ఩ాణేమక ణెలంగహణ ఉదమభ ధే఩థమం,
భహశ్ ర లృబజనకు ఴమతిభేకంగహ కియణకుభలరభెడిీ కహంగెీస్ట తృహభట్క,ి భుఖమభంతిా ఩దలృకి 2014,
఩఺ఫాఴభి 19న భహజీధరభల చేరహయు. థరంణో 2014, భలభిా 1న ఆంధా఩ాథేశ్లో భహశ్ ఩
ర తి తృహలన
లృదించరయు. ఇంతకుభుంద఼ న఺.లృ. నయల఺ంహాభహఴప కహలంలో 1973, జనఴభి 11 న఼ంచి 1973,
డిలరంఫయు 10 ఴయకు భహశ్ ఩
ర తి తృహలన లృదించరయు.
కియణకుభలర భెడిీ భుఖమభంతిాగహ ఉననకహలంలో అధేక షంక్షేభ కహయమకీభలలు అభలు

n
చేరహయు. యౄతృహబకే కిలోత౅మమం ఩థకహతున 2011, నఴంఫయు 1న భుఖమభంతిా

.i
ఖెైయణరఫాదలో
తృహాయంతేంచరయు. షఫల, ల఻త తు
ీ ది, భహజీవ్ ముఴకియణరలు, అభభక ంగు, భలయు఩, ఇంథియ జల఩ాబ,
భెైతేలకు ఴడడీ లేతు యుణరలు లలంటి ఩థకహలు ఩ాయేవనరట్ ాయు. 11 - 18 షంఴతీభహల ఴమష఼నన

ep
ఫాలికలకు తృౌఱ఺్కహహాయం, ఆభోగమం, ల ంగిక లృదమనర అఴగహసన కోషం అంగన్యహడడ కేంథరాలన఼
ధోడల్ ఏజెతూీలుగహ షఫల ఩థకం ఩ాయేవనరట్ ాయు. 2011, అకో్ఫయు 2న ఇంథియ జల఩ాబ
Pr
఩థకహతున ఩ాకహవం జిలలా జంగహల఩లిా లో తృహాయంతేంచరయు. ల఻త ీ ఩ాషఽతి భయణరలు, శిల౅భయణరలు
తగిగంచడరతుకిభలయు఩ ఩థకం ఩ాయేవనరట్ ాయు. షంక్షేభ కహయమకీభలల అభలు,
఩యమయేక్షణకు ఇంథియభభ ఫాటకహయమకీభం అభలు చేరహయు. ఇతడి కహలంలోధే ధరలుగో ఩ా఩ంచ
t

ణెలుగు భహాషబలు 2012లో తియు఩తిలో జభిగహబ. చిత౉

త యు జిలలా వతథిధోతీఴ ఉతీయహలు
ar

(1911 - 2011) జభిగహబ. 2013, జుల 30న కేందాం ఆందరా, ణెలంగహణలన఼ లృబజిషఽ
త
తుయణమం తీష఼కుంథి. లృబజన త౅లుాన఼ లోక్షబ 18-2-2014న, భహజమషబ 20-2-14న
Sm

ఆమోథించరబ. 2014, భలభిా 1న భహశ్ ఩

ర తి ఆమోదభుదా యేరహయు. 2014, జూన్ 2న చట్ ం
అభలోాకి భహఴడంణో ణెలంగహణ 29ఴ భహశ్ ంర గహ ఆలృయబలృంచింథి. కేందా ఩ాబుతవం లృబజన కోషం
తోతత ం 14 కత౉టీలన఼ ఏభహ఩టు చేల఺ంథి. తోతత ం లృబజన ఩ాకిీమన఼ ఩యమయేక్షించే అనరక్ీ
కత౉టీతు షతమ఩ాకహశ్ టకసర కతూవనరగహ 7 భంథి షబుమలణో ఏభహ఩టు చేరహయు. అనరక్ీ కత౉టీతు
఩ాణరలుకహ రహఖ ఏభహ఩టు చేల఺ంథి. ఈ కత౉టీకి గఴయనయు అధమక్షత ఴళస్హతయు (ఆంధా఩ాథేశ్
గఴయనయు).

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

2014 ఏన఺ాల్లో భెండె భహష్టహ్రలోా ఎతునకలు జభిగహబ. ఆంధా఩ాథేశ్లోతు తోతత ం 175

స్హథధరలోా టీడడన఻ 102, తెజేన఻ 4 స్హథధరలు తృ ంథరబ. 25 లోక్షబ స్హథధరలోా టీడడన఻ 15, తెజేన఻ 2,
యెఎస్టఆరల఻న఻ 8 స్హథధరలు తృ ంథరబ.

ఈ ఎతునకలోా టీడడన,఻ తెజేన఻ త౉తా ఩క్షాతుకి 46.53 రహతం ఒటు

ా భహగహ, యెఎస్టఆరల఻న఻కి
44.47 రహతం ఒటు
ా ఴచరాబ. ఈ ఎతునకలోా కహంగెస్ట
ీ తృహభట్ ఑కసస్హథధరతున తృ ందలేకతృో బంథి.
2014, జూన్ 8న ధరభహ చందాఫాఫుధరముడె గుంటృయులో నయహమంధా఩ాథేశ్ ణొలి

n
భుఖమభంతిాగహ ఩ాభలణల఻వకహయం చేరహయు.

.i
శ్రీకృశణ కమిటీ
఩ాణేమక ణెలంగహణ ఏభహ఩టునర
కేందా ఩ాబుతవం 2010, ఩఺ఫాఴభి 3న
శ్రీకాశణ కత౉టీతు తుమత౉ంచింథి.
ep
Pr
ఇంద఼లో తోతత ం అబద఼భంథి
షబుమలుధరనయు. ఫేల౅యు ధరభహమణ
t

స్హవత౉ శ్రీకాశణ అధమక్షులుగహ,

లృధోదకుభలర ద఼గగ ల్న఼ కహయమదభిిగహ
ar

తుమత౉ంచరయు. యలౄందర కౌర, యణతెర ల఺ంగ్, అఫూషలేష్ శభటఫ్ త౉గణర షబుమలు. శ్రీకాశణ
కత౉టీ డిలరంఫయు 30, 2010న కేందా స ంరహఖకు తన తుయేథికన఼ షభభి఩ంచింథి. కత౉టీ 6
Sm

యకహల ఩భిష్టహసయ భలభహగలన఼ షఽచించింథి. అలృ:

1) మతరతథ ల఺థతితు క నస్హగించడం.
2) భహష్టహ్రతున ల఻భలంధా, ణెలంగహణరలుగహ లృబజించి ళైదభహఫాదన఼ కేందాతృహలిత తృహాంతంగహ
చేమడం.

3) భహష్టహ్రతున భహమల ణెలంగహణ, కోస్హతంధా తృహాంతంగహ లృబజించి ళైదభహఫాదన఼ భహమల

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ణెలంగహణలో అంతభహబగం చేమడం.

4) ల఻భలంధా, ణెలంగహణలుగహ లృబజించి, ళైదభహఫాదన఼ ఩ాణేమక కేందాతృహలిత తృహాంతంగహ ఉంచి
పౌగోలుక అన఼షందరనతన఼ కలి఩ంచడం. అంటే నలలగండ జిలలా న఼ంచి గుంటృయు జిలలాకు,
భసఫూబ్నగర న఼ంచి కయౄనలు జిలలాకు పౌగోలుక అన఼షందరనం చేమడం.
5) భహష్టహ్రతున ల఻భలంధా, ణెలంగహణరలుగహ లృబజించడం, ణెలంగహణకు ళైదభహఫాదన఼ భహజదరతుగహ
ఉంచి, ల఻భలంధాకు నఽతన భహజదరతుతు తుభిభంచడం.

n
6) భహష్టహ్రతున షఫెైకమంగహ ఉంచడం, ణెలంగహణ తృహాంత అతేఴాథిధకి భహజ మంగ఩యఫెైన,

.i
చట్ ఩యఫెైన యక్షణలు కలి఩ంచడం. కహతూ ణెలంగహణ ఩ాజలు, ధరమకులు థీతున తియషసభిస్త హయతు
క౅డర కత౉టీ నేభ్సంథి. శ్రీకాశణ కత౉టీ ఫళయగ తం చేమకుండర 8ఴ అదరమమలతున ఉంచింథి.
8ఴ అధమమంలో రహంతిబదాతలు ధెలక ల఩డరతుకి అన఼షభించరలిీన తుమభ తుఫంధధరలు

ep
తృ ంద఼఩భిచరయు. తృహాంతీమతతవంణో ఉనన ఏ తృహాంణరలోాధెధర తన షఽచనలు అభలు
చేమడరతుకి లౄలుగహ ఉంటామతు క౅డర శ్రీకాశణ కత౉టీ నేభ్సంథి.
t Pr
ar
Sm

ఆంధా఩ాదేశ ఩ునర్్‌ఴయఴసీీ కరణ చటీ ం - 2014

For more information log on to http://SmartPrep.in